Dituku dia kumpala Mvidi Mukulu kufuka diulu ne buloba. Pa buloba pavua tshianana kapayi tshintu, anu midima miaba yonsu. Mueyelu wa Mvidi Mukulu ke uvua unyunguluka pa mayi. Mvidi Mukulu kuamba ne: “Butoke buenzeke!” Butoke kuenzekabu. Mvidi Mukulu kumona ne butoke budi buimpe, kupandukaye butoke ne midima. Kuinyikaye butoke ne: “Mmunya,” midima ne: “Mbutuku.” Dituku dibidi Mvidi Mukulu kuamba ne: “Tshibuashibuashi tshienzeke munkatshi mua mayi, bua kupandulula mayi adi muinshi ne adi mulu!” Mvidi Mukulu kufuka tshibuashibuashi bua kupandulula mayi adi muinshi ne adi mulu. Kuenzekabi nanku. Kuinyikaye tshibuashibuashi ne: “Ndiulu”. Dituku disatu Mvidi Mukulu kuamba ne: “Mayi onsu adi muinshi mua tshibuashibuashi adisange muaba umue, buloba bume bumueneke.” Kuenzekabi nanku. Mvidi Mukulu kuinyika muaba mume ne: “Mbuloba,” mayi avua madisange ne: “Mmayi manene.” Mvidi Mukulu kumona ne bionsu bidi bimpe. Mvidi Mukulu kuamba ne: “Bikunyibua bitoloke pa buloba, bisosa bidi biela nzeba ne mitshi idi ikuama bimuma bia mishindu yonsu.” Dituku dinayi Mvidi Mukulu kuamba ne: “Mulu muikale bimunyi bua kuleja dishilangana dia munya ne butuku. Bimunyi abi bikale bimanyinu bia matuku, bidimu ne bikondu bia bibilu, bikale kabidi bitokesha pa buloba bujima.” Kuenzabi nanku. Mvidi Mukulu kufuka bimunyi binene bibidi: diba bua kutokesha mu munya, ngondu bua kukenkesha butuku. Kufukaye mitotu kabidi. Mvidi Mukulu kubiteka mu tshibuashibuashi bua bitokeshe pa buloba, diba ditokesha mu munya, ngondu ukenkesha butuku. Kumonaye ne: bionsu bidi bimpe. Dituku ditanu Mvidi Mukulu kuamba ne: “Mu mayi muikale minyinyi mishilangane, kabidi nyunyi ibuke mulu mu tshibuashibuashi!” Mvidi Mukulu kufuka minyinyi minene ne mikese idi yenda mu mayi ya mishindu ne mishindu, ne nyunyi yonsu idi ibuka mulu ya mishindu mishilangane. Kumonaye ne bionsu bidi bimpe. Mvidi Mukulu kubiela lupemba, wamba ne: “Nuluangane, nuwuje mayi manene, nyunyi ivulangane pa buloba bujima.” Dituku disambombu Mvidi Mukulu kuamba ne: “Pa buloba pikale nyama ya mishindu yonsu: bilandadi, nyama ya ditu ne bimuna.” Kuenzekabi nanku. Mvidi Mukulu kufuka nyama ya pa buloba ya mishindu yonsu, bimuna ne bilandadi bia mishindu mishilangane. Kumonaye ne bionsu bidi bimpe. Mvidi Mukulu kuamba ne: “Tufuke muntu mufuanangane netu, bua ikale mfumu wa minyinyi ya mu mayi, nyunyi ya mulu, bimuna, bilandadi ne bintu bionsu bidi pa buloba.” Mvidi Mukulu kufuka bantu, bafuane Mvidi Mukulu mene. Kubafukaye mulume ne mukaji. Kubelaye lupemba, wamba ne: “Tantayi, nulelangane, nuvulangane buloba bujima. Nubukokeshe, nuikale bamfumu ba minyinyi ya mu mayi, nyunyi ya mulu, bimuna, bilandadi ne bionsu bidi pa buloba.” Mvidi Mukulu kubambila ne: “Mbanupeshi midioku yonsu ya pa buloba idi ne ntete, ne mitshi yonsu idi ikuama bimuma, bikale biakudia bienu. Kadi nyama yonsu, nyunyi ya mulu ne bilandadi, mbayipeshi bidimenena, bikale biakudia biayi.” Kuenzekabi nanku. Mvidi Mukulu kukenketa bintu bionsu bivuaye mufuke, kumonaye ne: bidi bimpe bitambe. Ke muvua Mvidi Mukulu mujikije diulu, buloba ne bintu bionsu bidipu. Mvidi Mukulu mumane kujikija mudimu uvuaye muenze, kuikishaye dituku dia muanda muteketa. Dituku dia muanda muteketa kushala diende dia tshijila, bualu ndituku divuaye muikishe kunyima kua midimu yende ya Mufuki. Ke muvua Mvidi Mukulu mujikije mudimu wa kufuka diulu ne buloba nanku. Dituku divua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu mufuke diulu ne buloba, mitshi ne bisosa kabivua bianji kutoloka to. Bualu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu kavua muanji kulokesha mvula, kabidi muntu kavuapu bua kudima buloba. Mayi avua apatuka munda mua buloba ke avua abupesha tshitalela. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu kuangata dima, kufuka nadi mulume, kumuela mueyelu wa muoyi mu mimpempe ya diulu, mulume kushala tshifukibua tshidi tshienda ne muoyi. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu kuenza lupangu mu ditunga dia Edene luseke ludi diba dipatukila, kutekamu muntu uvuaye mufuke awu. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu kumenesha mitshi ya mishindu yonsu pa buloba, mitshi milenga kumona ne mesu, mimpe kudia mukana. Munkatshi mua lupangu muvua mutshi wa muoyi ne mutshi wa kujingulula malu mimpe ne mabi. Musulu wa mayi kupatuka mu Edene bua kufila tshitalela mu lupangu. Musulu awu uvua mupanduluke misapa inayi. Dina dia musapa wa kumpala didi Pishona; wowu udi munyingulule ditunga dijima dia Avila. Muaba awu mudi mpawungi, mpawungi muimpe mutambe, kamonya ka dipembu ka mbdeliyume ne mabue a mushinga mukole a onikse kabidi. Dina dia musapa muibidi didi Ngishone; wowu udi munyungulule ditunga dia Kushe. Musapa muisatu ke Tigre; wowu udi upita ku luseke ludi diba dipatukila lua tshimenga tshia Ashure. Musapa muinayi ke Perate. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu kuteka muntu mu lupangu lua Edene bua kudimamu ne kulama bintu bionsu bivuamu. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu kuelela muntu mukenji ne: “Udi mua kudia bimuma bia mitshi yonsu idi mu lupangu. Kadi kuena mua kudia bimuma bia mutshi wa kujingulula malu mempe ne malu mabi. Dituku divuadia bimuma bia mutshi awu, tshiebe ndufu.” Maweja-Nangila Mvidi Mukulu kuamba ne: “Ki mbimpe bua mulume ikale nkayende nansha. Ndi musue kumuenzela mukuende wa bu yeye udi mua kumuambuluisha.” Maweja-Nangila Mvidi Mukulu kuangata dima, kuenza nadi nyama yonsu ya pa buloba ne nyunyi yonsu ya mulu. Kuyifilaye kudi muntu bua amone mudi muntu uyinyika mena. Nyama yonsu uvua witaba dina divua muntu umuinyika. Muntu kuinyika nyama yonsu ne nyunyi yonsu ya mulu mena. Kadi ku luende luseke, kavua mupete mukuende wa bu yeye uvua mua kumuambuluisha. Nanku Maweja-Nangila Mvidi Mukulu kuladika muntu mulume tulu tukole. Kulamunaye lubala lumue mu lubadi luende, kupingajapu munyinyi. Maweja-Nangila kuangata lubala luvuaye mulamune alu, kuenza nalu mukaji, kumupesha mulume. Mulume umona mukaji, kuelaye diyi dikole wamba ne: “Mpindiewu mbapetshi wa ku meme, munyinyi wa ku munyinyi wanyi, mufuba wa ku mifuba yanyi. Nebamubikile ne: ‘Mmukaji’, bualu mmufumine kudi mulume. ” Ke padi mulume ushiya tatuende ne mamuende, ulamata mukajende, bua bonsu babidi bikale anu muntu umue. Bonsu babidi mulume ne mukaji bavua butaka, kadi kabayi bafua bundu. Nyoka uvua mudimuke mupite nyama yonsu ivua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu mufuke. Nyoka kukonka mukaji ne: — Mbulelela menemene Mvidi Mukulu mmunukandike ne: kanudi bimuma bia mitshi yonsu idi mu lupangu anyi? Mukaji kuandamuna ne: — Tudi mua kudia bimuma bia mitshi yonsu idi mu lupangu. Kadi bua bimuma bia mutshi udi munkatshi mua lupangu, Mvidi Mukulu mmutukandike ne: kanudi, kanulengi bua kanuvu kufua. Nyoka kubenga wamba ne: — To, kanuena nufua nansha. Mvidi Mukulu mmumanye ne: dituku dinuadia bimuma abi, mesu enu neatabale, mifuanangane nende, nujingulule malu mimpe ne mabi. Mukaji umona ne: mutshi uvua muimpe kumona, bimuma biawu bimpe bua kudia, bifuana kupa muntu lungenyi, kupolaye tshimuma, kudia. Tshikuabu kupeshaye bayende, awu pende kudia. Pashishe mesu abu bonsu babidi kutabala. Kujingululabu ne: tudi butaka. Kukuatakajabu mabeji a mutshi wa tshinyi bua kuvuala bu bilamba. Dilolu kumvuabu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wendakana mu lupangu, mulume ne mukaji kubutama munkatshi mua mitshi ivua mu lupangu. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu kubikila mulume, kumukonka ne: — Udi penyi? Mulume kuandamuna ne: — Pangumvu mikuma yebe mu lupangu, buowa kungenza, meme kubutama, bualu ndi butaka. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu kumukonka kabidi ne: — Wakujinguluidi ne udi butaka nnganyi? Udi mumane kudia tshimuma tshia mutshi umvua mukukandike anyi? Mulume kuandamuna ne: — Anu mukaji uuvua mumpeshe ke udi muntuadile tshimuma, meme panyi kutshidia. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu kuebeja mukaji ne: — Tshiwenzedi nanku ntshinyi? Mukaji kuandamuna ne: — Nyoka mmundinge, meme panyi kudia tshimuma. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu umvua nanku, kuambilaye nyoka ne: — Wewe newenji nenku, ndi nkutshipa. Ku nyama yonsu anu wewe newikale ukoka difu panshi, kabidi neudie buloba matuku onsu audi ne muoyi. Nenteke lukuna pankatshi pebe ne mukaji, pankatshi pa ndelanganyi yebe ne yende. Kabidi muana wa ku ndelanganyi ya mukaji neaboze mutu webe, wewe pebe neumusume ku tshikankanya. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu kuambila mukaji ne: — Pawimita difu nenkuvudijile makenga. Neulele bana anu mu dikenga. Kabidi, newikale utuma mwoyi webe anu kudi bayebe, yeye neikale mfumuebe. Pashishe Maweja-Nangila Mvidi Mukulu kuambila mulume ne: — Bua pawitabi diyi dia mukajebe, wewe kudia tshimuma tshimvua mukukandike, ndi ntshipa buloba bua tshilema tshiuvua muenze. Tshiakudia tshiebe neutshipete anu pawenza mudimu mukole matuku onsu audi ne muoyi pa buloba. Buloba nebukumenene meba ne mingonga. Neudie bisekiseki bia mu lupangu. Neupete tshiakudia tshiebe anu ku tshisululu tshia mu mpala muebe, too ne pawapingana mu buloba bundi mukufuke nabu. Udi lupuishi, newandamuke kabidi lupuishi. Mulume kuinyika mukajende dina ne: Eva. Mmumue ne: “Mua-bana”, bualu yeye udi mamu wa bonsu badi ne muoyi. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu kuenzela mulume ne mukajende bilamba bia biseba bia nyama, kubavuadika. Pashishe Maweja-Nangila Mvidi Mukulu kuamba ne: “Monayi, muntu wenji bu umue wa ku tuetu, watufuanyi ku dijingulula dia malu mimpe ne mabi. Mbimpe kumukandika bua kuolodi tshianza tshiende ku mutshi wa muoyi. Yeye mupole tshimuma, mutshidie neashale ne muoyi kashidi. ” Maweja-Nangila Mvidi Mukulu kuipata muntu mu lupangu lua Edene bua aye kudima buloba, bualu buloba ke buvuaye mumufuke nabu. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu mumane kuipata muntu mu lupangu lua Edene, kutekaye Bakerubine mu lupangu amu ne muela utema kapia. Bavua bimane ku tshibuelelu tshia lupangu luseke ludi diba dipatukila, bakandika bua muntu kafiki muaba uvua njila wa ku mutshi wa muoyi. Adame kubuelela mukajende Eva mu nzubu. Awu kuimita difu, kulelaye Kayine. Eva kusanka bikole wamba ne: “Ndi mufuke muana wa balume ku bukole bua Maweja-Nangila. ” Pashishe kulelaye kabidi Ebele muakunyi wa Kayine. Ebele uvua mulami wa mikoku, Kayine uvua tshidime. Matuku a kunowa akumbana, Kayine kulambula Maweja-Nangila biakudia bia mu madimi ende. Ebele pende kumulambula banabute ba mikoku mimpe ya mafuta. Maweja-Nangila kuanyisha milambu ya Ebele, kubenga ya Kayine. Nanku, Kayine kupeta tshiji tshikole, kufika munda. Maweja-Nangila kumukonka ne: — Tshiji ntshia tshinyi? Udi mufike munda bua tshinyi? Bu wewe muenze bimpe, uvua ne bua kuikala ne disanka. Kadi paudi kuyi wenza bimpe, bubi budi bukuimanyine ku tshibi; kadi ukebe mua kubutshimuna. Kayine umvua nanku, kuambila muanabu Ebele ne: — Tuye kuendakana. Bafika mu budimi, Kayine kukuata muanabu Ebele kumushipa. Maweja-Nangila kukonka Kayine ne: — Muanenu Ebele udi penyi? Kayine kuandamuna ne: — Tshiena mumanye. Meme ndi mulami wa muanetu anyi? Maweja-Nangila kuebeja ne: — Udi muenze nanku bua tshinyi? Muadi wa mashi a muanenu wafiki kundi ufumina pa buloba. Mpindiewu udi ne mulawu pa buloba buvua bumatshile mashi a muanenu uuvua mushipe. Wewe newikale udima, kadi buloba kubuyi butoloka bintu bia nsongu. Newikale muendakanyi pa buloba, kuyi ne muaba wa kusomba. Kayine kuambila Maweja-Nangila ne: — Dinyoka diudi mumpe ndipite bukole. Lelu udi ungipata pa buloba. Ndi nya kusomba mutantshi mule nebe. Nenshale muendakanyi. Muntu yonsu ungasangila nende neanshipe. Maweja-Nangila kumuandamuna ne: — Muntu kena ukushipa to. Muntu wakenzela bibi, nebamusombuele misangu muanda mutekete. Maweja-Nangila kuteka tshimanyinu pambidi pa Kayine bua muntu yonsu wasangila nende kamuenzedi bibi to. Kayine kumuka muaba uvua Maweja-Nangila, kuya kusomba mu ditunga dia Node luseke ludi diba dipatukila lua Edene. Kayine kubuelela mukajende mu nzubu. Awu kuimita difu, kulela muana, dina diende Enoke. Kayine kuasa tshimenga, kutshinyika dina dia muanende Enoke. Enoke kulela Irade. Irade kulela Meyuyayele. Meyuyayele kulela Metushayele. Metushayele kulela Lemeke. Lemeke kusela bakaji babidi: dina dia mukalenga muadi divua Ada, dia mutu wa lubanza divua Sila. Ada kulela Yabale. Yabale ke nkambua wa badi basomba mu nzubu ya ntenta bikale ne bimuna. Dina dia muanabu ne Yabale divua Yubale. Uvua nkambua wa bimbi ba bisanji ne bedi ba nshiba. Sila, mukaji muibidi wa Lemeke, uvua mulele Tubale-Kayine. Yeye ke uvua nsenda wa biamu bishilangane bikunze ne bifike. Tubale-Kayine uvua ne muanabu wa bakaji, dina diende Naama. Lemeke kuambila bakaji bende ne: “Ada ne Sila, telejayi diyi dianyi. Bakaji banyi, umvuayi tshindi nnuambila: Eyowa ndi nshipa muntu padiye untapa mputa. Ndi nshipa muana padiye untuuta. Eyowa, Kayine nebamusombuele misangu muanda mutekete. Kadi Lemeke nebamusombuele misangu makumi muanda mutekete.” Adame ne Eva kulela muana we balume mukuabu. Eva kumuinyika dina dia Shete, wamba ne: — Mvidi Mukulu wakumpesha muana mukuabu pa muaba wa Ebele uvua Kayine mushipe. Shete kulela muana wa balume, kumuinyika dina dia Enoshe. Tshikondu atshi ke tshivua bantu batuadija kutendelela Mvidi Mukulu, batela dina dia Maweja-Nangila. Ke mena a bantu ba ku ndelanganyi ya Adame: Dituku divua Mvidi Mukulu mufuke bantu, wakabafuka bamufuane yeye Mvi-di Mukulu. Kubafukaye mulume ne mukaji. Kubelaye lupemba, kubinyika dina dia bantu. Adame mumane kukumbaja bidimu lukama ne makumi asatu, kulelaye muana wa balume mufuanangane nende. Kumuinyikaye dina dia Shete. Adame mumane kulela Shete, kushalaye kabidi ne muoyi bidimu nkama muanda mukulu. Kulelaye balume ne bakaji. Bidimu bia Adame pa buloba bidi nkama tshitema ne makumi asatu. Pashishe kufuaye. Shete mumane kukumbaja bidimu lukama ne bitanu, kulelaye Enoshe. Kushalaye kabidi ne muoyi bidimu nkama muanda mukulu ne muanda mutekete. Kulelaye balume ne bakaji. Bidimu bia Shete bidi nkama tshitema dikumi ne bibidi. Pashishe kufuaye. Enoshe mumane kukumbaja bidimu makumi tshitema, kulelaye Kenaane. Kushalaye kabidi ne muoyi bidimu nkama muanda mukulu dikumi ne bitanu. Kulelaye balume ne bakaji. Bidimu bia Enoshe bidi nkama tshitema ne bitanu. Pashishe kufuaye. Kenaane mumane kukumbaja bidimu makumi muanda mutekete, kulelaye Malaleyele. Kushalaye kabidi ne muoyi bidimu nkama muanda mukulu ne makumi anayi. Kulelaye balume ne bakaji. Bidimu bia Kenaane bidi nkama tshitema ne dikumi. Pashishe kufuaye. Malaleyele mumane kukumbaja bidimu makumi asambombu ne bitanu, kulelaye Yerede. Kushalaye kabidi ne muoyi bidimu nkama muanda mukulu ne makumi asatu. Kulelaye balume ne bakaji. Bidimu bia Malaleyele bidi nkama muanda mukulu makumi tshitema ne bitanu. Pashishe kufuaye. Yerede mumane kukumbaja bidimu lukama makumi asambombu ne bibidi, kulelaye Enoke. Kushalaye kabidi ne muoyi bidimu nkama muanda mukulu. Kulelaye balume ne bakaji. Bidimu bia Yerede bidi nkama tshitema makumi asambombu ne bibidi. Pashishe kufuaye. Enoke mumane kukumbaja bidimu makumi asambombu ne bitanu, kulelaye Metushela. Kushalaye kabidi ne muoyi bidimu nkama isatu, witaba Mvidi Mukulu, udisanga nende mu malu onsu. Kulelaye balume ne bakaji. Bidimu bia Enoke bidi nkama isatu makumi asambombu ne bitanu. Yeye mumane kudisanga ne Mvidi Mukulu nanku, Mvidi Mukulu kumuambula, kuya nende, Enoke kayi umueneka kabidi pa buloba to. Metushela mumane kukumbaja bidimu lukama makumi muanda mukulu ne muanda mutekete, kulelaye Lemeke. Kushalaye kabidi ne muoyi bidimu nkama muanda mutekete makumi muanda mukulu ne bibidi. Kulelaye balume ne bakaji. Bidimu bia Metushela bidi nkama tshitema makumi asambombu ne tshitema. Pashishe kufuaye. Lemeke mumane kukumbaja bidimu lukama makumi muanda mukulu ne bibidi, kulelaye muana wa balume. Kumuinyikaye ne Nowa, wamba ne: — Muana ewu neatusambe ku mudimu mukole wetu wa bianza utudi tukuata, bualu Maweja-Nangila uvua mutshipe buloba. Lemeke kushala kabidi ne muoyi bidimu nkama itanu makumi tshitema ne bitanu. Kulelaye balume ne bakaji. Bidimu bia Lemeke bidi nkama muanda mutekete makumi muanda mutekete ne muanda mutekete. Pashishe kufuaye. Nowa mumane kukumbaja bidimu nkama itanu, kulelaye Sheme, Kame ne Yefete. Pavua bantu batuadija kuvulangana pa buloba, kulelabu bana ba bakaji. Kadi, badi basombele mulu, kumonabu bana ba bakaji ba bantu babalengelela. Kusungulabu munkatshi muabu bakaji bavuabu basue kusela. Kadi Maweja-Nangila kuamba ne: “Bua buenzayi bua muntu pa buloba, ndi nkepesha bidimu biende, bishale anu lukama ne makumi abidi, bualu muntu udi anu wa mubidi. Tshiena musue bua Mueyelu wa muoyi undi mumupesha ushale kashidi munda muende.” Tshikondu atshi bantu bale ba kafiondu bavua pa buloba. — Bavua bashale kabidi pa buloba pashishe —. Bavua bana ba badi basombele mulu bavuabu balele ne bana ba bakaji ba bantu bavuabu basela. Bantu ba kafiondu aba bavua bilobu bia kalanda musenga ku kale. Maweja-Nangila kumona ne buenzayi bua bantu budi buenda buvulangane pa buloba, meji adibu bela matuku onsu adi anu mabi. Nanku Maweja-Nangila kunyingalala bua muntu uvuaye mufuke, muteke pa buloba. Kubungamaye wamba ne: “Nembutule muntu undi mufuke pa buloba. Nembutule kabidi nyama yonsu minene ne mikese too ne nyunyi yonsu idi ibuka mulu, bualu ndi ne kanyinganyinga bua pandi mubifuke.” Kadi Nowa uvua muena diakalenga kudi Maweja-Nangila. Ndelanganyi ya Nowa idi nunku: Nowa nkayende munkatshi mua bantu ba tshikondu atshi, uvua muntu muakane, witaba Mvidi Mukulu, udisanga nende mu malu onsu. Nowa uvua ne bana ba balume basatu: Sheme, Kame ne Yefete. Mvidi Mukulu uvua mumone buenzayi bua bantu pa buloba bujima. Miaba yonsu iwaye utangila uvua umona amu muvua bantu banyanguke ne buenzayi. Nanku kuambilaye Nowa ne: “Tshikondu tshia kubutula bionsu bidi ne muoyi pa buloba tshiakumbanyi! Bualu buenzayi budi pa buloba bujima, mbufume anu kudi bantu. Nanku ndi musue kubabutula pa buloba. Kadi wewe usonge buatu bua mutshi wa budimbu, ubukosolole tuzubu munda. Ubulabe budimbu munda ne panyima. Buatu abu buikale bule bua metre lukama makumi atanu, butshiama bua metre makumi atanu, butumbuke bua metre dikumi ne atanu. Buatu buikale ne musonga, kadi pankatshi pa musonga ne bimana pikale ntanta wa santimetre makumi atanu. Buatu abu buikale ne mushiku ku luseka. Buikale ne nzubu isatu milungakaja ya tshilalakulu: wa panshi, wa pankatshi ne wa kulu. Meme nenguwuje buloba ne mayi a tshipupu, bua kubutula bionsu bidi ne muoyi pa buloba. Tshintu tshionsu tshidi ne muoyi pa buloba netshifue. Kadi nentue nebe ndondu. Mu buatu amu, ubuele ne mukajebe, bana bebe ba balume ne bakaji babu. Ubuejemu kabidi nyama ya mishindu ne mishindu, mulume umue ne mukaji umue bua ishale ne muoyi. Nanku mulume ne mukaji ku nyunyi yonsu, ku bimuna bionsu, ku nyama yonsu minene ne mikese ibuele nebe mu buatu, bua ipande ku lufu. Usangishe biakudia bia mishindu yonsu, ubitekele mu buatu bua numone mua kudia wewe ne bena diebe, kabidi ne nyama.” Nowa kuitaba, kuenza bionsu bivua Mvidi Mukulu mumuambile. Maweja-Nangila kuambila Nowa ne: “Buela mu buatu ne diku diebe dionsu, bualu anu wewe ke muntu muakane munkatshi mua bantu ba tshikondu etshi. Ubuele ne nyama milume muanda mutekete ne mikaji muanda mutekete idi kayiyi ne mikiya. Kadi bua nyama idi ne mikiya ubuele anu ne mulume umue ne mukaji umue. Ubuele kabidi ne nyunyi milume muanda mutekete ne nyunyi mikaji muanda mutekete, bua diminu dia nyunyi dishale kashidi pa buloba. Bualu papita matuku muanda mutekete, nendokeshe mvula pa buloba matuku makumi anayi a munya ne a butuku. Nembutule bintu bionsu bidi ne muoyi, bindi mufuke pa buloba.” Nowa kuenza bionsu bivua Maweja-Nangila mumuambile. Musangu uvua mayi a tshipupu uwuja buloba, Nowa uvua ne bidimu nkama isambombu. Nowa kubuela mu buatu ne mukajende, bana bende ba balume ne bakaji babu, bua kudipandisha ku mayi a tshipupu. Nyama idi ne mikiya ne idi kayiyi ne mikiya, nyunyi, kabidi ne nyama idi ilandala, kubuela mu buatu ne Nowa, mulume ne mukaji, bu muvua Mvidi Mukulu mumuambile. Matuku muanda mutekete mamane kupita, mayi a tshipupu kuwuja buloba. Matuku dikumi ne muanda mutekete a ngondu muibidi, Nowa mumane kukumbaja bidimu nkama isambombu, mayi onsu avua muinshi mua buloba kupatukawu ne bukole miaba mishilangane, bibi bionsu bia mulu ku-nzulukabi. Mvula kuloka pa buloba matuku makumi anayi a munya ne a butuku. Anu dituku adi, Nowa kubuela mu buatu ne mukajende ne bana bende: Sheme, Kame ne Yefete, ne bakaji babu basatu. Kubuelabu kabidi ne nyama ya muitu ya mishindu yonsu, bimuna bia mishindu yonsu binene ne bikese, nyunyi ne bishi. Nyama kubuela mu buatu pamue ne Nowa, mulume umue ne mukaji umue ku nyama yonsu. Nowa mumane kubuela, ne mulume umue kabidi ne mukaji umue wa ku nyama yonsu, bu muvua Mvidi Mukulu mumuambile, Maweja-Nangila kuinjila tshibi tshia buatu. Mayi kuwuja buloba mu matuku makumi anayi. Mayi kuvulangana, kubandisha buatu kulu. Kushalabu bulelema pa mayi. Mayi kupita bungi pa buloba, buatu pabu buvua amu bushale bulelema pa mayi. Mayi mamane kuvulangana pa buloba, kubuikilawu mikuna yonsu nansha ne ivua mitumbuke. Mayi kubanda, kupita mikuna mile bule bua metre muanda mutekete. Nanku bionsu bivua ne muoyi pa buloba kufuabi: nyunyi, bimuna, nyama ya muitu, bilandadi ne bantu kabidi. Nyama ne bantu bionsu bivua ne muoyi kufua pa buloba bujima. Ke muvua Maweja-Nangila mubutule bionsu bivua ne muoyi pa buloba, kutuadija ku bantu ne ku bimuna, ku nyama minene ne mikese, ne ku nyunyi idi ibuka mulu. Bionsu kubutukabi. Anu Nowa ne bantu bavuaye nabu mu buatu kushala ne muoyi. Mayi kushala matengabela pa buloba matuku lukama ne makumi atanu. Mvidi Mukulu kuvuluka Nowa ne nyama yonsu minene ne mikese ivuaye nayi mu buatu. Mvidi Mukulu kutuma tshipepela pa buloba, mayi kutuadija kukepela. Miaba yonsu ivua mayi apatukila muinshi mua buloba ne mulu kudikangayi, mela kukama. Mayi avua anu enda akepela pa buloba too matuku lukama ne makumi atanu. Nanku mu matuku dikumi ne muanda mutekete a ngondu wa muanda mutekete, buatu kuimana pa mukuna wa Ararate. Mayi avua apueka anu kupueka. Dituku dia kumpala dia ngondu wa dikumi, nsongu ya mikuna kumueneka. Matuku makumi anayi mamane kupita, Nowa kunzulula dididishi dia buatu buvuaye muenze. Kutumaye nyunyi wa tshikololu, kunyungulukatshi too ne pamuenekela buloba bume. Kutumaye kabidi nyunyi wa nkudimba bua kujadika dipueka dia mayi pa buloba. Nyunyi wa nkudimba mumane kuya, kena mupeta muaba wa kuikila, bualu mayi atshivua pa buloba. Nanku nyunyi kupingana. Nowa kuolola tshianza kumukuata, kumubueja mu buatu. Kupita matuku muanda mutekete, Nowa kutuma nyunyi wa nkudimba tshiakabidi. Ku dilolu, nyunyi kupingana ne katamba ka mutshi wa olive kabishi kasuma ku muinu. Nanku Nowa kujadika ne: mayi akepedi pa buloba. Kupita matuku muanda mutekete kabidi, Nowa kutuma nyunyi wa nkudimba musangu muisatu, nkudimba kuya kashidi. Dituku dia kumpala dia tshidimu tshipiatshipia tshivua Nowa mukumbaje bidimu nkama isambombu ne tshimue, mayi onsu kukama pa buloba. Nowa kutula musonga wa buatu, kuinangila panshi, kumona ne buloba buonsu budi bume. Dituku dia makumi abidi ne muanda mutekete dia ngondu muibidi, buloba kuuma kashidi. Ke Mvidi Mukulu kuambila Nowa ne: “Patuka mu buatu, ne mukajebe ne bana bebe ba balume ne bakaji babu. Upatuke kabidi ne nyama yonsu iuvua nayi, nyunyi, bimuna ne nyama minene ne mikese, bua ivulangane imuangalaka pa buloba bujima.” Nowa kupatuka mu buatu ne mukajende, ne bana bende ba balume ne bakaji babu. Pashishe nyama yonsu minene ne mikese, bilandadi ne nyunyi yonsu, kupatukabi mu buatu ku tshisumbu ku tshisumbu. Nowa kuashila Maweja-Nangila tshilambuilu. Kuangataye nyama umue ne nyunyi umue wa ku tshisumbu tshionsu tshia nyama idi kayiyi ne mikiya, kuyilambula Maweja-Nangila pa tshilambuilu bu milambu ya kuosha. Mulambu kununkilawu Maweja-Nangila mupuya muimpe. Kununganaye wamba ne: “Nansha bantu bikale anu ne meji mabi biangatshile ku buana buabu, kadi tshiena ntshipa buloba kabidi bua buenzayi bua muntu. Tshiena mua kubutula bionsu bidi ne muoyi musangu muibidi bu mumvua muenze emu. Matuku onsu atshidi bantu pa buloba, tshikondu tshia kukuna ne tshia kunowa, tshia mashika ne tshia luya, tshia mvula ne tshia mushipu, tshia munya ne tshia midima kabiena bijika kabidi to.” Mvidi Mukulu kuela Nowa ne bana bende lupemba wamba ne: “Tantayi, nuvu-langane buloba bujima. Nyama yonsu ya pa buloba ne nyunyi idi ibuka mulu, ne minyinyi ya mu mayi neyinutshine bikole ikuatshika buowa. Bionsu abi mbintu bienu bindi munupe. Nanku, bu mumvua munupe bisekiseki bua nuenu kudia, ke mundi munupe kabidi nyama yonsu ikale biakudia bienu. Kadi kanuena mua kudia munyinyi wa nyama muikale ne mashi. Bualu muoyi wa tshintu udi mu mash atshi. Bu mudi muoyi wa tshintu muikale mu mashi, ndi nnukandika bua kanushipi muntu nenu, tshianana meme nennushipeshe panyi. Pashishe nyama kayena mua kushipa muntu to, tshianana meme nenyishipeshe kabidi. Udi upumuna mashi a muntu, nebapumune ende kudi muntu, bualu mbafuke muntu mufuanangane ne Mvidi Mukulu. Nuenu tantayi, nuvulangane, numuangalake pa buloba bujima. ” Mvidi Mukulu kuambila Nowa ne bana bende ne: “Ndi ntua nenu ndondu, kabidi ne ndelanganyi yenu. Ndi ntua kabidi ndondu ne bionsu binuvua bapatuke nabi mu buatu: nyunyi, bimuna ne nyama ya muitu, kabidi ne bivuavua kuenda ne muoyi pa buloba pashishe. Ndondu undi ntua nenu biangatshile ku lelu udi nunku: tshiena nguwuja kabidi buloba ne mayi a tshipupu bua kubutula bionsu bidi ne muoyi, kunyangakaja bidi pa buloba. Tshimanyinu tshia ndondu wetu ewu nenu, kabidi ne bionsu bidi pa buloba tshidi nunku: Ndi nteka muanzankongolu mulu mu mavuba bua wikale tshimanyinu tshidi tshivuluija ndondu udi pankatshi panyi ne bantu, kabidi ne bionsu bidi ne muoyi pa buloba. Pafinda mvula kulu, pambamona muanza-nkongolu, nemvuluke ndondu awu. Mayi a tshipupu kakubutula kabidi bantu ne bidi ne muoyi pa buloba to. Nemmone muanza-nkongolu mvuluka ndondu undi mutue ne bionsu bidi ne muoyi pa buloba. Muanza-nkongolu udi tshimanyinu tshidi tshivuluija ndondu wa kashidi undi mutue ne bantu ne bionsu bidi ne muoyi pa buloba.” Bana ba balume ba Nowa bapatukila mu buatu bavua: Sheme, Kame ne Yefete. Kame udi tatuende wa Kenaane. Bantu bonsu ba pa buloba mbafume anu kudi bana aba basatu ba Nowa. Nowa ke tshidime wa kumpala uvua mukuna mitshi ya maluvu. Nowa uvua munue maluvu mukuatshike. Kulalaye mu nzubu muende butaka. Kame, tatuende wa Kenaane, kumona butaka bua tatuende Nowa, kupatuka bua kuambila bana babu babidi bavua pa mbelu. Nanku Sheme ne Yefete kuangata tshilamba tshia Nowa, kutshibuikila pa makaya abu. Bonsu babidi kuya natshi tshianyima, kubuikila tatuabu uvua butaka. Bavua batangila luseke lukuabu bua kabamonyi butaka bua tatuabu. Maluvu mamane kumutenduka, Nowa kumvua tshivua muanende wa mukala mumuenzele atshi. Kumuelaye mulawu wamba ne: “Kenaane ikale muena diakabi! Ikale mupika wa bana babu.” Kuambaye kabidi ne: “Bantu batumbishe Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa Sheme! Kenaane ashale mupika wa Sheme! Mvidi Mukulu asankishe Yefete, ndelanganyi ya Yefete isombe mu nzubu ya ntenta ya bena Sheme; Kenaane ikale mupika wa Yefete!” Mayi a tshipupu mamane kukama, Nowa kushala ne muoyi bidimu nkama isatu ne makumi atanu. Bidimu bia Nowa bidi nkama tshitema ne makumi atanu. Pashishe kufuaye. Bana ba balume ba Nowa: Sheme, Kame ne Yefete ke badi bavudija ndelanganyi, mayi a tshipupu mamane kukama. Bana ba balume ba Yefete badi: Ngomere, Magoge, Madayi, Yavane, Tubale, Mesheke ne Tirase. Ngomere kulela bana ba balume aba: Ashekenaze, Rifate ne Togarma. Yavane kulela bana ba balume aba: Elisha, Tarshishe, Kitime ne Rodanime. Bisamba bionsu bidi bitangalaka mu bidila nansha ku mielelu ya mayi manene mbifume ku ndelanganyi ya bana aba. Ke muvua ndelanganyi ya Yefete nanku. Muntu yonsu uvua musombe mu ditunga diabu, mu tshisamba tshiabu, wakula muakulu wa ditunga diabu. Bana ba balume ba Kame badi: Kushe, Misrayime, Pute ne Kenaane. Kushe kulela bankambua ba bena Seba, Avila, Sabta, Ragma ne Sabteka. Ragma kulela bankambua ba bena Saba ne bena Dedane. Kushe kulela kabidi Nimrode, tshilobu tshia kumpala tshivua tshidia bumfumu mu matunga a bende. Uvua kabidi tshilembi tshia bushuwa, muikale ne bukole bua kudi Maweja-Nangila. Biakashala bu makumbu ne: “Maweja-Nangila akuambuluishe bua wikale tshilembi bu Nimrode.” Bimenga binene bia kumpala bivua ku bumfumu buende bivua: Bahele, Ereke, Akade ne Kalne mu ditunga dia Babilone. Kumukaye mu ditunga adi, kuyaye mu Ashure. Kuasaye tshimenga tshia Ninive, tshia Reyobote-Ire, ne tshia Kela. Pankatshi pa Ninive ne tshimenga tshinene tshia Kela kuasaye kabidi Resene. Misrayime kulela bisamba ebi: bena Lude, bena Aneme, bena Lehabe, bena Naftu, bena Patrose, bena Kaslu ne bena Kaftore. Bobu ke bankambua ba bena Peleshete. Kenaane kulela bana ba balume babidi: Sidone muanabute, ne muakunyende Ete. Kulelaye kabidi bankambua ba bena Yebusa, bena Amore, bena Ngirgashi, bena Ivi, bena Arki, bena Sini, bena Arvadi, bena Semari ne bena Amati. Pashishe meku a bena Kenaane kutangalakawu. Mukalu wa bena Kenaane uvua mutuadije ku Sidone too ne ku Ngerare pa buipi ne Ngaza. Mmutuadije kabidi ku Sodome ne Ngomore, too ne ku Adma ne Seboyime pabuipi ne Lesha. Ke muvua ndelanganyi ya bana ba Kame nanku. Muntu yonsu uvua musombe mu ditunga diabu, mu tshisamba tshiabu, wakula muakulu wa ditunga diabu. Sheme, mukulu wa Yefete, kulela bana. Udi nkambua wa bena Ebere bonsu. Bana ba balume ba Sheme badi: Elame, Ashure, Arpakshade, Lude ne Arame. Arame kulela bana ba balume aba: Use, Ule, Ngetere ne Masha. Arpakshade kulela Shela, Shela kulela Ebere. Ebere kulela bana ba balume babidi: muanabute dina diende Pelega, bualu mu matuku ende ke muvua ditapulukangana dituadija munkatshi mua bantu. Dina dia muana muibidi divua Yoktana. Yoktana kulela bankambua ba bena Almodade, bena Shelefe, bena Asharmavete, Yera, Adorame, Uzale, Dikla, Obale, Abimayele, Saba, Ofire, Avila ne Yobabe. Bavua basombe ku mikalu ya Mesha too ne ku Sefera, ne ku mikuna mile ya kudi diba dipatukila. Ke muvua ndelanganyi ya Sheme nanku. Muntu yonsu uvua musombe mu ditunga diabu, mu tshisamba tshiabu, wakula muakulu wa ditunga diabu. Ebi ke bisamba bionsu bidi bitumbisha Nowa biamba ne: Udi nkambua wetu, bilondeshile ku meku abu ne ku bisamba biabu. Bisamba bionsu bivua bimuangalaka pa buloba, mayi a tshipupu mamane kukama, mbifume anu kudi Nowa. Mu tshikondu atshi bantu bonsu ba pa buloba bavua bakula anu muakulu umuepele. Kadi bumuke ku luseke ludi diba dipatukila, kusanganabu mpata munene mu ditunga dia Babilone. Kuasabu muaba awu. Kuambilanganabu ne: “Tuenzayi tushole, tuoshe!” Bavua basa nzubu ne tushole, bibake pamue ne kabudimbu. Kuambilanganabu kabidi ne: “Tuasayi tshimenga tshikale ne kaleya katumbuke mulu bua tupete lumu lunene. Nanku katuakumuangalaka pa buloba bujima to.” Maweja-Nangila kupueka bua kubandila tshimenga ne kaleya bivua bantu abu base. Ke Maweja-Nangila kukema, wamba ne: “Bu mudi bantu aba bikale tshisamba tshimue, bakula muakulu umuepele, ke padibu batuadije kudienzela malu. Bidi bimueka ne: kakuena tshidi mua kubakolela kabidi. Nanku tuyayi kubondakaja muakulu wabu, bua bapange mua kumyuangana munkatshi muabu.” Maweja-Nangila kubamuangalaja pa buloba bujima. Kulekelabu diasa dia tshimenga. Badi babikila tshimenga atshi ne: Babele, bualu Maweja-Nangila uvua mubondakajilamu miakulu ya bisamba bionsu. Kabidi uvua mumuangalajilamu bantu pa buloba bujima. Ndelanganyi ya Sheme idi nunku: mayi a tshipupu mamane kukama, kupita bidimu bibidi, Sheme kukumbaja bidimu lukama, kulela Arpakshade. Sheme mumane kulela Arpakshade, kushalaye kabidi ne muoyi bidimu nkama itanu. Kulelaye balume ne bakaji. Arpakshade mumane kukumbaja bidimu makumi asatu ne bitanu, kulelaye Shela. Kushalaye kabidi ne muoyi bidimu nkama inayi ne bisatu. Kulelaye balume ne bakaji. Shela mumane kukumbaja bidimu makumi asatu, kulelaye Ebere. Kushalaye kabidi ne muoyi bidimu nkama inayi ne bisatu. Kulelaye balume ne bakaji. Ebere mumane kukumbaja bidimu makumi asatu ne binayi, kulelaye Pelega. Kushalaye kabidi ne muoyi bidimu nkama inayi ne makumi asatu. Kulelaye balume ne bakaji. Pelega mumane kukumbaja bidimu makumi asatu, kulelaye Reyu. Kushalaye kabidi ne muoyi bidimu nkama ibidi ne tshitema. Kulelaye balume ne bakaji. Reyu mumane kukumbaja bidimu makumi asatu ne bibidi, kulelaye Seruga. Kushalaye kabidi ne muoyi bidimu nkama ibidi ne muanda mutekete. Kulelaye balume ne bakaji. Seruga mumane kukumbaja bidimu makumi asatu, kulelaye Nahore. Kushalaye kabidi ne muoyi bidimu nkama ibidi. Kulelaye balume ne bakaji. Nahore mumane kukumbaja bidimu makumi abidi ne tshitema, kulelaye Tera. Kushalaye kabidi ne muoyi bidimu lukama dikumi ne tshitema. Kulelaye balume ne bakaji. Tera mumane kukumbaja bidimu makumi muanda mutekete, kulelaye Abrame, Nahore ne Arane. Ndelanganyi ya Tera, tatuende wa Abrame, wa Nahore ne wa Arane idi nunku: Arane kulela Lote. Kadi, patshivua Tera ne muoyi, Arane kutuila mu Ure wa bena Babilone, ditunga dia bankambua babu. Abrame ne Nahore kusela bakaji: dina dia mukaji wa Abrame divua Sarayi, dia mukaji wa Nahore divua Milka. Milka ne Iska bavua bana ba Arane. Kadi Sarayi uvua nkumba. Tera kuangata muanende Abrame, Lote muana wa muanende Arane ne Sarayi mukaji wa Abrame. Kumuangalaye nabu mu ditunga dia Ure wa bena Babilone, kuya kuasa mu ditunga dia Kenaane. Kusombabu mu tshimenga tshia Arane. Tera kushala ne muoyi bidimu nkama ibidi ne bitanu, kufuila mu Arane. Maweja-Nangila kuambila Abrame ne: — Umuke mu ditunga dienu, mu diku dienu ne ku nzubu kua batatuebe. Uye mu ditunga dindi nkuleja. Nenkuele lupemba, wikale tatu wa tshisamba tshinene tshia bantu. Dina diebe nedikale ne lumu lunene. Kabidi bantu bakuabu nebapete diakalenga kuudi. Bonsu badi bakuela lupemba, nembele. Kadi bonsu badi bakutshipa, nembatshipe. Nengele bisamba bionsu bia pa buloba lupemba bualu buebe. Abrame mumane kukumbaja bidimu makumi muanda mutekete ne bitanu, kumukaye mu Arane muvua Maweja-Nangila mumuambile. Kuyaye ne mukajende Sarayi, ne Lote muana wa muanabu, kabidi ne bapika bavuaye musumbe mu Arane ne bintu bionsu. Kuyabu mu ditunga dia Kenaane. Bobu bamane kufika mu ditunga dia Kenaane, kupitshilabu mu ditunga adi too ne ku mutshi wa tshijila uvua mu Moreya pabuipi ne musoku wa Shekeme. — Bena Kenaane batshivua mu ditunga adi. — Maweja-Nangila kumuenekela kabidi Abrame, umuambila ne: “Ditunga edi nendipeshe ndelanganyi yebe. ” Abrame kuashila Maweja-Nangila tshilambuilu muaba mene uvua Maweja-Nangila mumumuenekele. Abrame umbuka aku, kuyaye ku mikuna ivua ku dia balume dia tshimenga tshia Betele. Kuasaye mitanda yende pankatshi pa Betele ne Ayi. Betele uvua ku luseke ludi diba dibuelela, Ayi ku luseke ludi diba dipatukila. Muaba awu kuenzaye tshilambuilu tshikuabu, utendelela Mvidi Mukulu, utela dina dia Maweja-Nangila. Pashishe kuyaye wenda utula mu bitupa bishilangane too ne kuinshi kua ditunga dia Kenaane. Tshiyole tshia nzala kupatuka mu ditunga dia Kenaane. Ke muvua Abrame uya mu ditunga dia Ejipitu, bua kuanji kusombamu. Pawaye ubuela mu ditunga dia Ejipitu, Abrame kuambila mukajende Sarayi ne: — Wewe udi ne mpala muimpe. Pikala bena Ejipitu bakumona, nebatshinke ne udi mukajanyi. Nebanshipe bua kukuangata wewe. Ndi nkusengelela ne: ubambile ne: Abrame mmuanetu. Nanku kabakunshipa to. Nempete diakalenga bualu buebe. Nanku Abrame ufika mu ditunga dia Ejipitu, bena ditunga kumona Sarayi ne mpala muimpe mutambe. Balombodi ba bena mvita ba mukalenga wa bena Ejipitu kumuanyishila bulenga bua mukaji awu. Mukalenga wa bena Ejipitu kumubanjija. Pashishe mukalenga kupesha Abrame bintu bia bungi mu dina dia Sarayi: mikoku, mbuji, ngombe, tumelu, nyama ya mpunde milume ne mikaji, bapika balume ne bakaji. Kadi, bu muvua mukalenga wa bena Ejipitu mubanjije Sarayi, mukaji wa Abrame, Maweja-Nangila kutumina mukalenga awu ne bonsu ba mu nzubu muende tshipupu tshikole tshia masama. Mukalenga wa bena Ejipitu kubikidisha Abrame, kumukonka ne: — Tshiudi mungenzele ntshinyi? Bua tshinyi kuena mungambile ne: Sarayi mmukajebe? Wakundinga ne: Sarayi mmuanetu wa bakaji bua meme kumuangata bu mukajanyi bua tshinyi? Mpindiewu angata mukajebe, umuke nende. Pashishe mukalenga wa bena Ejipitu kutuma diyi bua bantu bende bumushe Abrame mu ditunga pamue ne mukajende ne bionsu bivuaye nabi. Abrame kumuka mu Ejipitu, kupingana kabidi mu ditunga dia Kenaane mu tshitupa tshia kuinshi. Uvua ne mukajende Sarayi ne Lote muana wa muanabu ne bintu biende bionsu. Abrame uvua mubanji. Uvua ne mikoku, mbuji, ngombe, biamu bia mpawungi, ne biamu bitoke bia mushinga mukole kabidi. Abrame kumuka mu tshitupa tshia kuinshi mu ditunga dia Kenaane, wenda wikisha too ne ku Betele, too ne ku muaba uvuaye mumane kuikisha matuku makese kale, pankatshi pa Betele ne Ayi, muaba uvuaye muase tshilambuilu. Kutendelelaye Mvidi Mukulu, utela dina dia Maweja-Nangila. Lote uvuabu nende, uvua pende ne mikoku, mbuji ne ngombe. Uvua kabidi ne bena diku diende ne bena mudimu bende. Bua bungi bua bimuna bivuabu nabi, mpata awu kavua mukumbane bua Abrame ne Lote kusomba kaba kamue to. Ke matandu kujuka pankatshi pa balami ba bimuna bia Abrame ne balami ba bia Lote. (Tshikondu atshi, bena Kenaane ne bena Perizi batshivua mu ditunga adi.) Abrame kuambila Lote ne: — Katuena mua kutandangana nebe to. Bena mudimu bebe ne banyi kabena mua kutandangana to, bualu tudi bantu bamue. Buloba mbunene, tuabulukangane. Sungula luseke luudi musue. Paudi uya ku mutu kua ditunga, meme nenye kuinshi kuadi. Paudi uya kuinshi kua ditunga, meme nenye ku mutu kuadi. Lote ukenzakana, kumona muvua mpata ya Yardene mimpe mitambe, bualu ivua ne mayi. Maweja-Nangila kavua muanji kubutula Sodome ne Ngomore to. Nanku mpata ayi too ne ku Soware ivua bu lupangu lua Paradizu, mifuanangane ne tshibanda tshia Nile. Lote kusungula mpata ayi, kuya luseke ludi diba dipatukila. Kupandulukabu ne Abrame. Abrame kushala mu ditunga dia Kenaane. Lote kuya kuasa mitanda yende mu bimenga bia mu mpata wa Yardene, wendakana ne bimuna biende too ne ku Sodome. Kadi bena Sodome bavua bena buenzayi, babenga meyi a Maweja-Nangila. Lote mumane kushiyangana ne Abrame, Maweja-Nangila kuambila Abrame ne: — Kenzakana, tangila ku mutu kua ditunga ne kuinshi kuadi, kudi diba dipatukila ne kudidi dibuelela. Buloba ebu buonsu nenkupeshabu kashidi ne ndelanganyi yebe. Nemvudije ndelanganyi yebe bungi budi muntu kayi mua kuyibala. Bu mudi muntu kayi mua kubala lusenga ludi pa buloba, ke mudibu kabayi mua kubala ndelanganyi yebe. Juka, endakana mu ditunga, uditangile mu bule ne mu butshiama buadi, bualu nenkupadi. Abrame kuasa mitanda yende muinshi mua mitshi ya tshijila ya Mambre pabuipi ne tshimenga tshia Ebrone. Muaba awu kuashilaye Maweja-Nangila tshilambuilu. Mu tshikondu atshi, bakalenga banayi, Amrafele, mukalenga wabena Babilone, Ariyoke, mukalenga wa bena Elazare, Kedorlayomere, mukalenga wa bena Elame, ne Tidale, mukalenga wa bena Ngoyime, kuluishabu bakalenga bakuabu batanu: ke Bera, mukalenga wa bena Sodome, Birsha, mukalenga wa bena Ngomore, Shinabe, mukalenga wa bena Adma, Shemebere, mukalenga wa bena Siboyime ne mukalenga wa bena Bela (badibu babikila ne bena Soware). Bakalenga batanu aba kudisangisha mu tshibandabanda tshia Sidime (mmumue ne muaba udi lelu Mayi manene a luepu). Kumvuanganabu bua kuluangana mvita. Bidimu dikumi ne bibidi, bavua anu ku bukokeshi bua Kedorlayomere too ne pakatombokabu mu tshidimu tshia dikumi ne tshisatu. Mu tshidimu tshia dikumi ne tshinayi, Kedorlayomere ne bakalenga bavuaye mudie nabu bulunda, kuluisha bena Refayime mu Ashetarote-Kamayime, bena Zuzime mu Ame, ne bena Emi mu mpata ya Kiriyatayime, kupitabu bakalenga bonsu abu bukole. Kuluishabu kabidi bena Ori bavua ku mukuna wa Seyire, kubipata too ne ku Ele-Parane pabuipi ne tshipela. Pashishe kupinganabu kabidi ne mvita mu Ene-Mishepate (mmumue ne Kadeshe). Kunyangabu ditunga dijima ne bintu bionsu bia bena Amaleke too ne bia bena Amore bavua basombe mu Ashashone-Tamare. Nanku, bakalenga ba bena Sodome ne ba bena Ngomore, ba bena Adma, ba bena Seboyime ne ba bena Bela (badibu babikila kabidi ne bena Soware), kudilongolola bua kuluangana mvita mu tshibandabanda tshia Sidime. Bavua baluisha Kedorlayomere, mukalenga wa bena Elame, Tidale, mukalenga wa bena Ngoyime, Amrafele, mukalenga wa bena Babilone, ne Ariyoke, mukalenga wa bena Elazare. Bakalenga aba bavua baluishangane banayi kua batanu. Mu tshibandabanda tshia Sidime, bavua bumbulemu bina bia bungi bia kabudimbu. Nanku bakalenga babidi, wa Sodome ne wa Ngomore, kudishinda mu bina abi pavuabu banyema mvita. Basatu bavua bashale kunyema batangila ku mukuna. Bilobu binayi bivua bitshimuna, kupawulabi bintu bionsu bia bena Sodome ne bena Ngomore, too ne biakudia biabu, kunyemabu nabi. Bu muvua Lote, muana wa muanabu ne Abrame, musombe mu Sodome, kumukuatabu pende ne bintu biende bionsu. Muntu uvua munyeme mu mvita ayi, kuya kumanyisha Abrame, muena Ebrewu lumu alu. Abrame uvua muase pabuipi ne mitshi ya tshijila ya Mambre, muena Amore. Mambre ne bana babu Eshekole ne Anere bavua batue ndondu ne Abrame. Abrame umvua ne: mbakuate Lote, muana wa muanetu, kubikilaye biende bilobu nkama isatu dikumi ne muanda mukulu, bia mu diku diende. Kuipatshilabu bakalenga banayi abu too ne ku Dane. Bafika ku Dane, Abrame kuabanya bantu bende mu bisumbu. Kuluanganabu ne baluishi babu butuku, kubapita bukole. Kubipatabu too ne ku Oba, luseke lua ku mutu kua Damase. Abrame kunyenga bintu bionsu bivuabu banyema nabi. Kunyengaye kabidi ne Lote, muana wa muanabu ne bintu biende bionsu, pamue ne bakaji ne bena diende bonsu ba wabu bakuate. Mukalenga wa bena Sodome kuya mu tshibandabanda tshia Shawe (mmumue ne tshia Mukalenga), bua kuakidila Abrame pawaye upingana ku mvita, mumane kutshimuna Kedorlayomere ne bamfumu bonsu bavuaye nabu. Nanku Melkisedeke uvua mukalenga wa bena Saleme, muikale kabidi mutuangaji wa bantu ne Mvidi Mukulu muena kulu. Kutuadilaye Abrame mampa ne maluvu. Kumuelaye lupemba, wamba ne: — Mvidi Mukulu muena kulu, mufuki wa diulu ne buloba atumbe. Akuele wewe Abrame lupemba. Mvidi Mukulu muena kulu uvua mukuambuluishe bua wewe kutshimuna baluishi bebe atumbe! Abrame kulambula Melkisedeke tshia dikumi tshia bintu biende bionsu bivuaye munyenge mu mvita. Mukalenga wa bena Sodome kuambila Abrame ne: — Mpingajila meme bantu banyi, wewe ushale ne bintu. Abrame kuandamuna ne: — Ndi nditshipa kumpala kua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu muena kulu, mufuki wa diulu ne buloba ne: Tshiena mua kulenga kantu ka ku bianza biebe, nansha buanda, nansha nshinga wa bisabata, bualu udi mua kuamba ne: “Meme ke udi munemeshe Abrame.” Meme tshiena ngangata tshintu nansha tshimue pa kumusha biakudia bivua bantu banyi badie. Kabidi bantu bonsu batuvua nabu mu mvita bangambuluisha abu: Anere, Eshekole ne Mambre, bobu nkayabu nebadiangatshile tshiabu tshitupa tshia bintu. Malu onsu mamane kupita, Maweja-Nangila kumuenekela Abrame, umuambila ne: — Abrame, kutshinyi to! Ndi nebe, nenkulame ku njiwu yonsu, kabidi difutu diebe nedikale dinene. Abrame kumukonka ne: — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wanyi, neumfute tshinyi? Meme tshiena mulele muana. Bianyi bionsu nebabipiane anu kudi Eliyezere, muena Damase, udi wenza mudimu mu nzubu muanyi. Maweja-Nangila kukolesha Abrame ku muoyi, umuambila ne: — Bintu biebe kabena babipiana kudi muena mudimu webe to. Nebishale anu kudi muana wa munda muebe. Maweja-Nangila kupatuka ne Abrame mu ntenta wende, umuambila ne: — Tangila mulu ne udi mua kubala mitotu idimu. Ke muikale bungi bua ndelanganyi yebe. Abrame kuitaba bionsu bivua Maweja-Nangila mumuambile. Nanku Maweja-Nangila kujadika ne: Abrame mmuntu muakane. Pashishe Maweja-Nangila kuambila Abrame ne: — Meme Maweja-Nangila ke uvua mukupatule mu Ure wa bena Babilone, bua kukupesha ditunga edi, dishale diebe. Abrame kumukonka ne: — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wanyi, nemmanye ne: ditunga edi nedishale dianyi mushindu kaayi? Maweja-Nangila kumuambila ne: — Ntuadile muana wa ngombe, mbuji ne mukoku wa tshimpanga bia bidimu bisatu. Pashishe ntuadile kamanda-nkutshi ne nkudimba. Abrame kumutuadila nyama yonsu ayi, kuyipanda nseke, kuteka luseke ne luseke bitangilangane. Kadi kena mupande nyunyi to. Pashishe, nyunyi ya mikanku kupueka bua kuzokola minyinyi ya nyama ayi, kadi Abrame kuyipata. Ku dilolu Abrame kulala tulu tukole. Bowa ne luzakalu kumuenzabi bikole. Maweja-Nangila kuambila Abrame ne: — Umanye bimpe ne: ndelanganyi yebe neyisombe mu ditunga dia bende. Nebayikengeshe, ishale ku bupika bidimu nkama inayi. Kadi, meme nennyoke tshisamba tshikale tshiyikuata ku bupika atshi. Ndelanganyi yebe neyipatuke mu bupika ne biuma bia bungi. Wewe neukole ukulakaja, ufua ne disanka ne ditalala, ulonda bankambua bebe. Amu tunkanunuina tuebe tua tshikondu tshinayi netupingane mu ditunga edi kashidi. Bualu nengipate bena Amore anu pambamona ne bubi buabu budi bukengela dinyoka. Butuku bumane kuila, midima kuenzeka. Tshikutu tshia kapia ne ndimi yaku kupitabi pankatshi pa bitupa bia nyama bivua Abrame mupande abi. Dituku adi, Maweja-Nangila kutua ndondu ne Abrame muaba awu, kumulaya ne: — Matunga aa nengapeshe ndelanganyi yebe, biangatshile ku musulu wa Ejipitu ne ku musulu munene wa Perate. Ke ditunga dia bena Keni, dia bena Kenizi, dia bena Kadmoni, dia bena Iti, dia bena Perizi, dia bena Refayime, dia bena Amore, dia bena Kenaane, dia bena Ngirgashi ne dia bena Yebusa. Sarayi, mukaji wa Abrame, kavua mulele muana to. Kadi uvua ne mupika wende, nsongakaji wa bena Ejipitu, dina diende Agare. Sarayi kuambila Abrame ne: — Udi mumone ne Maweja-Nangila kena mumpeshe bana. Nanku angata mupika wanyi ewu, ikale mukajebe. Misangu mikuabu udi mua kundelela muana wa balume. Abrame kuitaba bivua Sarayi mumulombe. Abrame mumane kusomba mu ditunga dia Kenaane bidimu dikumi, Sarayi kumupesha Agare bua ikale mukajende. Abrame kumubuelela mu nzubu. Agare kuimita difu. Pavua Agare mujadike ne: ndi ne difu, kutekelaye Sarayi kapeja. Ke Sarayi kuambila Abrame ne: — Badi bampenda bipendu bionsu ebi bualu buebe. Meme kukupesha mupika wanyi bua ikale muena kuebe. Kadi katshia wimita difu, kena unnemeka kabidi to. Maweja-Nangila nkayende akose tshilumbu tshidi pankatshi petu nebe. Abrame kuandamuna Sarayi ne: — Angata mupika webe, wenze nende muudi musue. Sarayi kukengesha Agare bikole too ne padinyemenaye kuya mu tshipela. Agare ufika mu tshipela, pabuipi ne mpokolu wa mayi uvua mu njila wa ku Shure, kusambakenaye ne mutumibue wa Maweja-Nangila. Awu kumukonka ne: — Agare, mupika wa Sarayi, udi ufuma penyi? Uyaya kuepi? Agare kuandamuna ne: — Ndi nnyema Sarayi, mfumuanyi wa mudimu. Mutumibue wa Maweja-Nangila kumubela wamba ne: — Pingana anu kudi Sarayi, mfumuebe wa mudimu. Witabe bionsu bidiye ukuambila. Maweja-Nangila neavudije ndelanganyi yebe bungi budi muntu kayi mua kubala. Mpindiewu udi ne difu. Neulele muana wa balume. Umuinyike Ismayele. Bualu Maweja-Nangila mmumane kumvua muadi wa dikenga diebe. Muanebe awu neikale bu nyama wa mpunde wa muitu! Nealuishe muntu yonsu. Muntu yonsu kabidi neamuluishe. Kakusomba pamue ne bana babu to. Neasombe amu pa nkayende. Agare kudikonka ne: “Ndi mumone Udi mummone anyi?” Kuinyikaye Maweja-Nangila uvua umuakuisha dina ne: “Wewe udi Ele-Royi, mmumue ne: Mvidi Mukulu udi mummone.” Ke padibu babikila tshina tshia mayi tshidi pankatshi pa Kadeshe ne Berede ne: Lahayi-Royi, mmumue ne: tshina tshia Udi ne muoyi uvua mummone. Agare kulela muana wa balume. Abrame kumuinyika Ismayele. Tshidimu tshivua Agare mulela muana, Abrame uvua ne bidimu makumi muanda mukulu ne bisambombu. Abrame mumane kukumbaja bidimu makumi tshitema ne tshitema, Maweja-Nangila kumumuenekela, umuambila ne: — Ndi Mvidi Mukulu wa bukole buonsu. Witabe diyi dianyi, wikale muntu muakane. Ndi ntua nebe ndondu. Nemvudije ndelanganyi yebe. Abrame kudiela mutu panshi. Mvidi Mukulu kumuambila ne: — Ndondu undi ntua nebe udi nunku: Newikale nkambua wa bisamba bia bungi. Dina diebe kadiakuikala kabidi Abrame to. Nedikale Abrahame, bualu nenkuvuije nkambua wa bisamba bia bungi. Nemvudije ndelanganyi yebe. Ku ndelanganyi aku nekupatuke bisamba bia bungi, nekupatuke kabidi bakalenga banene. Ndi ntua ndondu ewu nebe kashidi, kabidi ne ndelanganyi yebe yonsu. Meme nennulame mu bikondu bionsu. Nengikale Mvidi Mukulu webe kabidi ne wa ndelanganyi yebe yonsu. Ditunga edi dijima dia Kenaane diudi upitshila mpindiewu bu muenyi, nenkupeshadi kashidi. Nedishale bupianyi buebe ne bua ndelanganyi yebe. Meme nengikale Mvidi Mukulu wenu. Mvidi Mukulu kuambila Abrahame kabidi ne: — Wewe ne ndelanganyi yebe yonsu nulame ndondu ewu. Ke mikenji yanyi inudi ne bua kulama: Bantu balume bonsu ba ku ndelanganyi yebe, nubateke panshi. Etshi ke tshimanyinu tshia kashidi tshia pambidi penu, tshidi tshijadika ndondu udi pankatshi panyi nenu. Bana benu ba balume bamane kukumbaja matuku muanda mukulu, badi ne bua kubateka panshi, nansha bapika badibu balelela muebe, nansha bapika benyi baudi musumbe, badi kabayi ba mu diku diebe. Nanku mupika udibu balelela ku nzubu kuebe, nansha udibu basumba, babateke bonsu panshi, bua ndondu wanyi amueneke kashidi mu mubidi wenu. Kadi muntu mulume udibu kabayi bateke panshi, nebamuipate munkatshi mua bantu banyi, bualu kena munemeka ndondu wanyi to. Mvidi Mukulu kuambila Abrahame ne: — Kubikidi kabidi mukajebe ne Sarayi to. Umubikile ne: Sara. Ndi mmuela lupemba. Neakulelele muana wa balume. Neikale mamuende wa bisamba bia bungi. Bakalenga ba bisamba bishilangane nebapatukile ku ndelanganyi yende. Abrahame kudiela mutu panshi, useka wamba ne: “Muntu mukulumpe wa bidimu lukama, udi mua kulela muana bishi? Kabidi Sara udi ne bidimu makumi tshitema, neapete muana mushindu kaayi?” Abrahame kuambila Mvidi Mukulu ne: — Ismayele wanyi ewu udi anu mukumbane. Ashale ne muoyi. Umukumbajile biudi mulaye. Mvidi Mukulu kumuandamuna ne: — Nansha! Mukajebe Sara nealele muana wa balume. Neumuinyike ne Izake. Meme nentue nende ndondu wa kashidi kabidi ne ndelanganyi yende yonsu. Kadi ndi ngitaba biudi ulomba bua Ismayele. Ndi mmuela lupemba, neatante, avulangane, nealele bakalenga dikumi ne babidi, neikale nkambua wa tshisamba tshinene. Kadi nentue ndondu ne Izake, muana walelabu kudi mukajebe Sara tshidimu tshidi kumpala etshi. Mvidi Mukulu ujikija kuakula ne Abrahame, kulayanganabu. Anu dituku adi, Abrahame kuteka muanende Ismayele panshi, kabidi ne bana ba balume bonsu bavua mu diku diende, too ne bapika bavuabu balele mu nzubu muende, ne bonsu bavuaye musumbe, bu muvua Mvidi Mukulu mumuambile. Abrahame mumane kukumbaja bidimu makumi tshitema ne tshitema, kumutekabu pende panshi. Tshikondu atshi, Ismayele uvua ne bidimu dikumi ne bisatu. Abrahame ne muanende wa balume Ismayele kubatekabu panshi dituku dimue. Kutekabu bantu balume bonsu panshi, ne bapika bavuabu balelela mu nzubu muende, ne bavuaye musumbe ku matunga makuabu. Maweja-Nangila kumuenekela Abrahame ku mitshi ya tshijila ya ku Mambre. Abrahame uvua musombe mu mushiku wa mbelu wa kazubu kende ka ntenta diba dia munda munya. Abrahame ukenzakana, kumona bantu balume basatu bimane pabuipi nende. Kujukaye lubilu bua kubakidila. Kuinyikaye mutu panshi. Abrahame kuambila umue wa kudibu ne: — Mukalenga wanyi, pangikala mukutokele ku muoyi, kupitshi kumbelu kuanyi to. Banupeshe mayi, nowe ku makasa, nuikishe kuinshi kua mutshi ewu. Nennutuadile kantu ka nuenu kudia. Nudie nupete bukole, numone mua kutungunuka ne luendu luenu. Bualu nudi bafike ku mbelu kua muntu wenu. Kuitababu ne: — Mbimpe, enza muwambi amu. Abrahame kuya lukasa ku ntenta kuvua Sara, umuambila ne: — Kolesha, angata bukula buimpe, usope mikata isatu. Kunyemenaye kabidi ku tshikumbi tshia ngombe, kusungulaye muana wa ngombe muimpe wa manyi. Kumufila kudi muena mudimu bua amulambe lukasa. Pashishe, kuangataye manteka, mabela ne munyinyi uvua-bu balamba awu, kubapesha. Pavuabu badia, Abrahame uvua muimane kulu pabuipi nabu, muinshi mua mutshi. Bantu kukonka Abrahame ne: — Mukajebe Sara udi penyi? Abrahame ne: — Udi mu ntenta muamua. Umue wa kudibu kulaya Abrahame ne: — Tshidimu tshialonda, ngondu wa momumue nempingane kuebe eku. Diba adi mukajebe Sara neikale mumane kulela muana wa balume. Sara uvua musombe mu mushiku wa mbelu wa ntenta, panyima pa bayende. Uvua muteleje bivuabu bamba abi. Abrahame ne Sara bakavua bakole bakulakaje, Sara mumane kupita diba dia buledi, katshiyi umona tshijila tshia bakaji. Sara kudisekela, wamba ne: “Bukole bunkadi ebu, tshiena kabidi ne milowu ya balume bua kulela muana to. Bayanyi ukadi muntu mukulumpe.” Maweja-Nangila kukonka Abrahame ne: — Mukajebe Sara udi useka tshinyi? Bua tshinyi udi wamba ne: “Bukole bunkadi ebu tshiena mua kulela kabidi to!” Kakuena tshidi mua kukolela Maweja-Nangila to. Tshidimu tshiavua, ngondu wa momumue, nempingane apa. Diba adi mukajebe Sara neikale mumane kulela muana wa balume. Sara kumvuaye buowa, kuyila wamba ne: — Tshiena museke to. Maweja-Nangila kumujadikila ne: — Bulelela uvua useka. Bantu abu kujuka batangile ku Sodome. Abrahame kuya kubashindikija. Maweja-Nangila kuamba mundamunda muende ne: — Tshiena mua kusokoka Abrahame bualu bundi nya kuenza to, bualu ndelanganyi yende neikale tshisamba tshinene ne tshia bukole. Nengele bisamba bionsu bia pa buloba lupemba mu dina diende. Ndi mumusungule bua alongeshe bana bende ne ndelanganyi yende mikenji yanyi, bua babikumbaje bikale bantu bakane. Bobu bakumbaje bionsu ebi, meme Maweja-Nangila nengenzele Abrahame bionsu bindi mumulaye. Pashishe Maweja-Nangila kuambila Abrahame ne: — Bantu mbafunde bena Sodome ne Ngomore kundi, bualu buenzayi buabu mbupite. Ndi musue kuya kudimuena bua kujadika ne batshidi batungunuka ne buenzavi buabu bu mundi mumvue emu. Benyi babidi kutungunuka ne luendu kuya ku Sodome. Kadi Maweja-Nangila kushala muaba uvua Abrahame. Abrahame kusemena kudiye, umukonka ne: — Maweja-Nangila, neubutule muntu muakane pamue ne muena tshibawu anyi? Wewe musangane bantu bakane makumi atanu mu musoku awu, udi mua kufuilaku musoku mujima luse, bua kupandisha bantu aba makumi atanu, anyi udi ubutula musoku mujima? Wewe kuena mua kuenza nanku, kuena mua kushipa muntu muakane pamue ne muena tshibawu. Abu bualu buyile kule. Bonsu babidi nebamueneke anu bu bena tshibawu. Wewe mukoshi wa nsambu munene wa buloba bujima, kuena mua kukosa nsambu bibi to. Maweja-Nangila kuandamuna ne: — Meme musangane bantu bakane makumi atanu mu Sodome, nemfuile musoku mujima luse bualu buabu. Abrahame kuamba kabidi ne: — Ndi nkolesha muoyi bua kuakula ne Maweja-Nangila wanyi, nansha bu mundi muikale muntu tshianana, tshintu tshia lupitapita. Kadi bu wewe mua kupeta bantu bakane anu makumi anayi ne batanu, batanu bakuabu kabayiku, neubutule tshimenga tshijima bua batanu abu anyi? Mvidi Mukulu kuandamuna ne: — Meme musangane bantu bakane makumi anayi ne batanu, tshiakubutula tshimenga to. Abrahame kumukonka kabidi ne: — Misangu mikuabu udi mua kusangana bantu bakane anu makumi anayi, newenze tshinyi? Maweja-Nangila kuandamuna ne: — Meme musangane bantu bakane makumi anayi, nemfuile bantu luse bualu buabu. Abrahame kuamba kabidi ne: — Maweja-Nangila kabikutondi, ntshidi anu ntungunuka. Misangu mikuabu neusangane bantu bakane anu makumi asatu, newenze tshinyi? Maweja-Nangila ne: — Meme musangane bantu bakane makumi asatu, tshiakubutula tshimenga. Abrahame kumukonka ne: — Maweja-Nangila, umfuile luse bua pandi ngakula nebe. Wewe musangane bantu bakane anu makumi abidi, newenze tshinyi? Maweja-Nangila ne: — Meme musangane bantu bakane makumi abidi, tshiakubutula tshimenga. Abrahame ne: — Ndi ngakula musangu wa ndekelu, kufiki munda. Kadi wewe musangane bantu bakane anu dikumi? Maweja-Nangila kuandamuna ne: — Meme musangane bantu bakane anu dikumi, tshiakubutula tshimenga to. Bajikija kuakula, Maweja-Nangila kumuka, Abrahame kupingana kuende. Batumibue babidi kufikamu Sodome dilolu. Kusanganabu Lote musombe ku tshibuelelu tshia tshimenga. Lote ubamona, kujukaye bua kubakidila. Kuinyikaye mutu panshi, wamba ne: — Bakalenga banyi, bu nuenu basue, kanupitshi to. Tuyayi ku mbelu. Nowa mayi ku makasa, nulale. Patshiabu dinda nenutungunuke ne luendu luenu. Bobu kuandamuna ne: — Tudi tulala anu pambelu muaba utudi ewu. Kadi Lote kubasengelela bikole. Nanku bobu kuanyisha bua kuya ku nzubu kuende. Lote kubalambila biakudia, kuboshila mikata, kudiabu. Bantu kabayi banji kulala, bantu balume bonsu ba mu musoku, bakulumpe ne bansongalume kunyungulula nzubu wa Lote. Bavua bela mbila bamukonka ne: — Bantu balume bavua bafika kuebe dilolu edi badi penyi? Bapatula bualu tudi basue bikale bakaji betu. Lote kupatuka mu nzubu, kuinjila tshiibi, kubambila ne: — Bana betu, ndi nnusengelela ne: kanuenzedi bantu aba bibi nanku to. Angatayi nansha nsongakaji yanyi ibidi eyi. Kayena mianji kumanyangana ne balume to. Nenyipatule pambelu, nuenze nayi bu munudi basue. Kadi bantu balume aba mbenyi banyi, bandi ne bua kulama bimpe. Kanubenzedi bibi to. Kadi bena ditunga kukanyina Lote, bamba ne: — Umuke apa. Wewe kabidi udi anu muenyi mu ditunga dietu. Muukadi ututumina diyi mbishi? Umanye ne: netukuenzele bibi bipite bia bantu aba. Kusakilabu Lote bikole, kusemenabu pabuipi ne nzubu bua kutula tshiibi. Kadi batumibue babidi kukoka Lote, kumubueja mu nzubu, kukanga tshiibi. Pashishe kufofomijabu mesu a bonsu bavua ku tshiibi, bansongalume ne bantu bakole, bua bapange kumona tshiibi. Batumibue babidi abu kuambila Lote ne: — Pawikala ne bena diku diebe bakuabu muaba ewu, nansha ne baku bebe, bana bebe ba balume ne ba bakaji, umuke nabu mu tshimenga etshi. Bualu Maweja-Nangila mmumane kumvua lumu lua buenzayi bua bena tshimenga etshi, mututume bua kutshibutula. Lote kuya kuambila baku bende, bavua babangile bana bende ba bakaji, ne: — Jukayi lukasa, numuke mu tshimenga etshi, bualu Maweja-Nangila mmusue kutshibutula. Kadi baku bende kuela meji ne: udi wamba bilele. Pa kabundubundu batumibue abu kusamina Lote, bamba ne: — Jukayi lukasa, angata mukajebe ne bana bebe ba bakaji babidi. Tuyayi bua kanuvu kubutuka pamue ne tshimenga etshi. Kadi Lote uvua anu ujingakana. Bantu abu kumukuata ku tshianza, kukuata kabidi ne mukajende, ne bana bende ba bakaji babidi kubapatula mu tshimenga. Bualu Maweja-Nangila uvua musue kusungidila Lote. Bobu bamane kupatuka mu ditunga, mutumibue wa Mvidi Mukulu mukuabu kuambila Lote ne: — Nyema, kolesha bua kudipandisha. Kutangidi panyima, kuimanyi pa muaba. Uye kusokoma ku mukuna bua kuvu kubutuka. Lote kumusengelela ne: — Mukalenga, kabienzeki nanku to! Ukadi mumane kumfuila luse, nangananga paudi mumpatule mu tshimenga etshi bua kumpandisha. Kadi meme tshiena mua kufika ku mukuna, diakabi adi kadiyi dianji kunkuata, bualu kuaka nkupite bule. Ndi mua kufuila mu njila. Kadi anyisha bua meme kunyemena mu kasoku kaudi umona pabuipi apa, bualu nkakese. Nanku nempande pamue ne bena kasoku aka. Mutumibue wa Mvidi Mukulu kuitaba ne: — Mbimpe, ndi nganyisha kabidi biudi wamba. Tshiena mbutula kasoku aka to. Kadi nyema, kolesha ubutame mu kasoku aka. Tshiena mua kuenza bualu, wewe kuyi muanji kufikamu. (Ke padibu binyika kasoku aka ne: Soware. ) Butshia, Lote kufika mu Soware. Diba adi Maweja-Nangila kulokesha mu Sodome ne Ngomore mvula wa kapia kakole ka mfundanga, kela ndimi. Mvula awu kubutula bimenga bionsu bibidi, kushipa bantu, kunyanga ditunga ne madimi mene kashidi. Mukaji wa Lote kutangila panyima. Kuandamukaye lupingu lua luepu. Butshia pa kabundubundu Abrahame kuya muaba uvuabu bimane ne Maweja-Nangila. Utangila ditunga dijima dia Sodome ne Ngomore, kumonaye muinshi ubanda mulu bu wa tshikutu tshia kapia. Pavua Mvidi Mukulu ubutula Sodome ne Ngomore, uvua anu muvuluke Abrahame. Ke nuwuaye mupandishe Lote. Lote uvua ne buowa bua kushala mu Soware. Ke nuwuaye mumuke ne bana bende ba bakaji babidi bua kuya kusokoma nabu mu lubuebue pa mikuna. Dimue dituku, muanende wa bakaji muanabute, kuambila muakunyi ne: — Tatu ukadi mununu. Mu ditunga dijima edi kamuena muntu udi mua kutusela, tuetu kubuela mu dibaka mudi bantu bonsu benza. Nanku tunuishe tatu wetu maluvu. Pakuatshikaye, tuangatangane nende bua tumulelele bana. Butuku abu kumushabu tatuabu maluvu. Muanabute kusomba nende. Tatuabu kavua mumanye bionsu bivua bienzeka abi to. Butshia muanabute kuambila muakunyende ne: — Ngaladi ne tatu butuku ebu. Tumunuishe kabidi maluvu lelu. Pakuatshikaye, umanyangane pebe nende bua tumulelele bana. Butuku abu kumushabu tatuabu maluvu tshiakabidi. Muana muakunyi kulala nende. Kadi tatuabu kavua mumanye bionsu bivua bienzeka abi to. Bana ba bakaji babidi ba Lote kuimita mafu a kudi tatuabu. Muanabute kulela muana wa balume, kumuinyika dina ne: Mowabe. Yeye ke nkambua wa bena Mowabe batudi nabu lelu. Muana muakunyi pende kulela muana wa balume, kumuinyika dina ne: Bene-Ammi. Yeye ke nkambua wa bena Amone batudi nabu lelu. Abrahame umbuka ku Mambre, kuyaye kuasa kuinshi, mu ditunga dia Kenaane, pankatshi pa Kadeshe ne Shure. Umuke aku, kuyaye kusomba mu Ngerare. Kadi bu muvua Abrahame muambile bantu ne: Sara mmuanetu wa bakaji Abimeleke, mukalenga wa bena Ngerare, kuangata Sara bua ikale mukajende. Butuku abu, Mvidi Mukulu kumuenekela Abimeleke mu tshilota, kumutandisha ne: — Wewe udi mudikebele lufu bua mukaji wa bende uudi munyenge ku bukole. Kadi, bu muvua Abimeleke kayi muanji kumubuelela mu nzubu, kuambaye ne: — Akia! Maweja-Nangila, tshisamba tshianyi ne meme katuena ne bualu to. Udi mua kutubutula anu patupu nanku anyi? Abrahame wangambidi ne: “Sara mmuanetu wa bakaji.” Kabidi Sara wanjadikidi ne: “Abrahame ntutu”. Ke pamvua musue kuenza bualu ebu, kondu kanyi ka munda kakayi kantuuta, nansha kampisha mene. Mvidi Mukulu kuambila kabidi Abimeleke mu tshilota atshi ne: — Ndi mumanye ne: udi muenze nanku kuyi mumanye bualu. Ke pandi mukukandike ne kulengi ewu mukaji, nansha ne tshianza mene; tshianana, udi untombokela. Pingaja mukaji ewu kudi bayende. Umanye ne: bayende mmuambi. Neakuakuile bua kufu to. Kadi wewe mubenge kupingaja mukaji, neufue, kabidi bantu bonsu baudi nabu nebafue. Abimeleke kubika patshiatshia, kubikila balombodi ba mu bukalenga buende. Kubamanyishaye bionsu bivua bimuenzekele abi. Balombodi kuzakala bikole. Abimeleke kubikidisha Abrahame, umukonka ne: — Tshiwatuenzedi nenku ntshinyi? Mbualu bubi kaayi bundi mukuenzele bua wewe kutubueja ne bena ditunga dianyi mu tshilumbu bunene nunku! Udi mutuenzele bualu budi muntu kayi mua kuenzela mukuabu to. Uvua muele meji kaayi pa kungenzela nunku? Abrahame kuandamuna ne: — Mvua muele meji ne: bantu ba kuneku kabena batshina Mvidi Mukulu. Nanku nebanshipe bua kuangata mukajanyi. Bulelela, Sara mmuanetu wa bakaji. Mmuanetu wa tatu. Kena wa mamu to. Ke pamvua mumusele nanku. Mvidi Mukulu mmumane kungumusha mu nzubu mua baledi banyi, meme kuambila mukajanyi Sara ne: “Miaba yonsu itudi tupitshila nebe, ambila bantu ne: Abrahame udi muanetu wa balume, bua kabanshipi bualu buebe.” Abimeleke kupingajila Abrahame mukajende. Kumutentekelapu ne bapika balume ne bakaji, mikoku, mbuji ne ngombe. Abimeleke kuambila Abrahame ne: — Ditunga dianyi ndikulekele, wase muaba uudi musue. Pashishe Abimeleke kuambila Sara ne: — Nempeshe tutuebe nkanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole tshinunu, bua bantu bonsu baudi nabu bajadike ne: wewe kuena muenze tshilema to. Nanku nebakunemeke. Kadi Abrahame kulomba kudi Mvidi Mukulu bua apandishe Abimeleke, apandishe kabidi mukajende ne bakaji bende bapika, bua bamone mua kulela bana tshiakabidi. Bualu Mvidi Mukulu uvua mukandike lulelu lua mukaji wa Abimeleke ne lua bakaji bakuabu ba mu diku dia Abimeleke, bualu bua tshilumbu tshia Sara, mukaji wa Abrahame. Maweja-Nangila kusankisha Sara, kumukumbaja bionsu bivuaye mumulaye. Sara kuimita, kulelela Abrahame muana wa ku bukunda, mu tshikondu tshivua Mvidi Mukulu mujadike. Abrahame kuinyika muana, uvua Sara mumulelele ne: Izake. Matuku muanda mukulu akumbana, Abrahame kuteka Izake panshi bu muvua Mvidi Mukulu mumuambile. Tshikondu tshivuabu balele Izake, Abrahame uvua mumane kukumbaja bidimu lukama. Sara kusanka wamba ne: — Mvidi Mukulu mmunsekeshe. Nanku bonsu bumvue batela Izake nebaseke pamue nanyi. Kuambaye kabidi ne: — Muntu kaayi uvua mua kuambila Abrahame ne: Dimue dituku Sara neamushe bana mabele? Mpindiewu ngaleledi Abrahame muana wa ku bukunda buende. Muana awu kukola, kulekela diamua mabele. Abrahame kulongolola masanka dituku adi. Dituku dikuabu, Ismayele, muana wa Abrahame uvuaye mulele ne Agare muena Ejipitu, uvua unaya ne Izake. Sara umona nanku, kuambilaye Abrahame ne: — Ipata mukaji mupika ewu ne muanende, bualu muana wa mukaji ewu kena mua kufuilakana bintu bia bupianyi ne muananyi Izake to. Miaku eyi kutonda Abrahame bikole, bualu Ismayele uvua kabidi anu muanende. Kadi Mvidi Mukulu kuambila Abrahame ne: — Kufiki munda bua muana ewu ne bua mukajebe mupika to. Itaba bionsu bidi Sara mukuambile. Uvuluke ne: ndelanganyi yebe yonsu imvua mukulaye neyifumine anu kudi Izake. Kadi bua muana uudi mulele ne mukaji mupika ewu, nealele pende bana ba bungi. Neikale tshisamba tshinene, bualu udi muanebe. Abrahame, kujuka dinda dionsu, kupesha Agare diampa ne kabulubulu tente ne mayi. Kumusuikaye muana panyima, umuambe ne: Ndaku. Agare uvua wenda ulalakana mu tshipela tshia Bersheba. Kadi mayi avuabu nawu mu kabulubulu kujika. Agare kushiya muana muinshi mua mutshi. Kuyaye kusomba pa nkayende mutantshi muipi udibu mua kuela muketa ufika. Uvua wamba ne: “Tshiena musue kumona mudi muananyi ufua to”. Agare kusomba ku mpenga, udila muadi. Mvidi Mukulu kumvua muadi wa muana. Mutumibue wa Mvidi Mukulu kuela diyi difumine mu diulu, kuebeja Agare ne: — Tshidi tshikutonda nanku ntshinyi? Kutshinyi to. Mvidi Mukulu umvu muadi wa muana. Juka, ubishe muana, umukuate bikole ku tshianza. Ndelanganyi yende neyenze tshisamba tshinene. Mvidi Mukulu kutabeja mesu a Agare. Kumonaye tshiina tshia mayi muaba awu. Kusunaye mayi kabulubulu tente, kunuisha muana. Mvidi Mukulu kulama muana awu bimpe. Kukolaye, kushalaye tshilembi tshia buta bua mbale tshia kalanda musenga. Kusombaye mu tshipela tshia Parane. Mamuende kumuselesha mukaji wa bena Ejipitu. Matuku awu, Abimeleke ne Pikole, mulombodi wa bena mvita bende, kufika kudi Abrahame, bamuambila ne: — Mvidi Mukulu udi ukuambuluisha mu bionsu biudi wenza. Nanku, uditshipe mpindiewu kumpala kua Mvidi Mukulu ne: tshiakuenzela Abimeleke, bana bende ne ndelanganyi yende bibi to. Kadi ungenzele meme, ne bena ditunga dianyi diudi usomba, bimpe mumvua mukuenzele. Abrahame kuitaba ne: — Eyowa, ndi nditshipa nanku. Kadi, Abrahame kuela Abimeleke lusanzu bua tshiina tshia mayi tshivua bena mudimu bende bakandamana natshi. Abimeleke kukema wamba ne: — Tshiena mumanye udi muenze nanku to! Kuvua mungambile bualu ebu kuonsu eku! Nkadi mbumanya anu lelu. Abrahame kupesha Abimeleke mikoku, mbuji ne ngomba. Bonsu babidi kutua ndondu. Kadi, Abrahame kuteka bana ba mikoku muanda mutekete pa nkayabu. Abimeleke kumukonka ne: — Wenji nanku bua tshinyi? Abrahame kuandamuna ne: — Ndi nkupa bana ba mikoku aba muanda mutekete bua bakuvuluije ne: uvua mumbule tshiina tshia mayi etshi ngAbrahame! Nanku kuinyikabu muaba awu ne: Bersheba, bualu bonsu babidi bavua batuilapu ndondu ne mutshipu. Bobu bamane kutua ndondu nanku, Abimeleke ne Pikole, mulombodi wa bena mvita bende, kupingana mu ditunga dia bena Peleshete. Abrahame kuya mu Bersheba, kukunamu mutshi wa kampanga-nzevu. Ke muvuaye utendelela Mvidi Mukulu wa kashidi, utela dina dia Maweja-Nangila. Abrahame kushala mu ditunga dia bena Peleshete matuku mulongulongu. Izake mumane kukola, Mvidi Mukulu kuteta Abrahame. Kumubikilaye ne: — Abrahame. Yeye kuitaba ne: — Ke meme ewu. Mvidi Mukulu kumuambila ne: — Angata muanebe umuepele Izake uudi mupite kunanga awu, uye nende mu ditunga dia Moriya pa mukuna umbakuleja, umungoshile pa tshilambuilu. Butshia Abrahame kujuka ne dinda dionsu, kuangata muanende Izake, bena mudimu bende babidi, mpunde wende ne nkunyi. Kuyaye muaba uvua Mvidi Mukulu mumuambile bua kulambula mulambu. Bamane kuenda matuku asatu, Abrahame ukenzakana kumona mukuna awu umueneka pa bule. Abrahame kuambila bena mudimu bende babidi ne: — Nuenu nushale apa ne nyama wa mpunde ewu. Meme ne muananyi tuyaya kulu kuaka bua kutendelela Mvidi Mukulu. Pashishe netupingane apa. Abrahame kuambika muanende Izake tshisumbu tshia nkunyi, kukuata kela, kuambula mbabula ne makala a kapia. Pavuabu benda pamue, Izake kukonka Abrahame ne: — Tatu! Awu ne: — Muananyi. Izake ne: — Tudi ne nkunyi ne kapia, kadi muana wa mukoku wa kulambula udi penyi? Abrahame kuandamuna muanende ne: — Muananyi, Mvidi Mukulu nkayende neatupe muana wa mukoku. Bonsu babidi kutungunuka ne luendu. Bafika muaba uvua Mvidi Mukulu mumuambile, Abrahame kuenza tshilambuilu, kutekapu nkunyi. Pashishe kusuikaye muanende Izake, kumuteka pa tshilambuilu pamutu pa nkunyi. Kuambulaye kela bua kumukosa mutu. Kadi kumvuaye diyi dia mutumibue wa Mvidi Mukulu difumina mu diulu dimubikila ne: — Abrahame, Abrahame! Yeye kuitaba ne: — Ke meme ewu. Maweja-Nangila kumukandika ne: — Kulengi muana, kumuenzedi bibi. Mpindiewu ngajadiki ne: udi untshina meme Mvidi Mukulu, bualu kuena mumpale muanebe umuepele umvua mukupeshe. Abrahame ukenzakana, kumonaye mukoku wa tshimpanga, nsengu yatshi mipatame mu mutshi. Kuangataye mukoku wa tshimpanga awu, kulambula Mvidi Mukulu pa muaba wa muanende Izake. Nanku Abrahame kuinyika muaba awu ne: “Mukuna wa Maweja-Nangila udi utupesha!” Mukuna awu batshidi baubikila too ne mpindiewu ne: “Pa mukuna ewu Maweja-Nangila neatupeshe. ” Mutumibue wa Mvidi Mukulu kubikila Abrahame tshiakabidi, umuambila ne: — Maweja-Nangila udi ujadika ne: Bu muudi muenze nanku kuyi mumpale muanebe umuepele, bu mundi meme Mvidi Mukulu, ndi nditshipa ne: Nenkuele lupemba; nemvudije ndelanganyi yebe bungi bua mitotu ya mulu, nansha bu lusenga lua ku muelelu wa mayi manene. Ndelanganyi yebe neyinyenge misoku ya bena lukuna bayi. Bisamba bionsu bia pa buloba nebipetele diakalenga ku ndelanganyi yebe, bualu witabi mikenji yanyi. Pashishe Abrahame kupingana kuvua bena mudimu bende bashale, kuya nabu bonsu mu Bersheba mu ditunga divuaye usomba. Malu awu mamane kupita, kuambilabu Abrahame ne: “Bana ba balume badi Milka, mukaji wa muanenu Nahore, mulele badi muanda mukulu: muanabute udi Use, pashishe Buze, Kemuyele, tatuende wa Arame, Keshede, Azo, Pildashe, Idlafe ne Betuyele, tatuende wa Rebeka.” Ke bana muanda mukulu bavua Milka mulelele Nahore, muanabu ne Abrahame. Reyuma mukaji mukuabu wa Nahore, uvua mulele bana ba balume aba banayi: Teba, Ngahame, Tahashe ne Maaka. Sara mumane kukumbaja bidimu lukama makumi abidi ne muanda mutekete, kufuaye mu Kiriyate-Arba, momumue ne Ebrone, mu ditunga dia Kenaane. Abrahame kuenza madilu a mukajende, kumudila. Patshivua tshitalu tshia Sara katshiyi tshianji kujika, Abrahame kuya kudi ndelanganyi ya Ete, kubambila ne: — Meme ndi muenyi munkatshi muenu. Numpeshe muaba, muenu munu, wa kujika muena kuanyi. Bena Ete kuandamuna ne: — Mukalenga, Mvidi Mukulu mmukuele lupemba, suaku ututeleje. Ujike mukajebe mu lukita luakane lua ku nkita yetu. Muntu wa kutudi nansha umue kena mua kukupala lukita luende bua ujike muena kuebe to. Abrahame kujuka, kuinyika mutu panshi, wambila ndelanganyi ya Ete bavua base mu buloba abu, ne: — Panuikala basue bua meme kujika muena kuanyi apa, ndombelayi kudi Efrone, muana wa Sohare. Ampeshe lubuebue luende ludi ku mpenga kua budimi buende. Alunsumbishe ku mushinga walu, nuenu batangile, bua lushale muaba wanyi. Efrone, muena Iti, uvua musombe munkatshi mua bana babu amu. Kuandamunaye Abrahame ne bena Iti bavua basombe ku tshibuelelu tshia tshimenga bonsu bateleja ne: — Ndi nkusengelela ne: tshiena nkusumbisha budimi ne lubuebue to. Ndi nkupeshabi, bana betu bonsu batangile, bua ujikemu muena kuebe. Abrahame kuinama panshi kumpala kua bonsu bavua muaba awu, wambila Efrone, bua bonsu bumvue, ne: — Ndi nkusengelela ne: unteleje! Ndi mfila mushinga wa budimi, uwangate, bua njike muena kuanyi. Efrone kuandamuna Abrahame ne: — Ndi nkusengelela ne: unteleje: muaba ewu udi mua kuikala wa mushinga wa nkanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole nkama inayi. Kadi mine ayi idi mua kutuenzela wewe ne meme tshinyi? Nanku, jika muena kuebe. Abrahame kuitaba bivua Efrone muakule, kumubadilaye nkanu bungi buvuaye utela, bana babu bumvue. Nanku kumupeshaye nkanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole nkama inayi, bilondeshile mishinga ya basumbishi ba bintu. Anu dituku adi, lubuebue lua Makpela luvua mu budimi bua Efrone, luseke ludi diba dipatukila lua Mambre, kushala mu dina dia Abrahame, kabidi ne mitshi yonsu ivua mikuna mu budimi amu. Bena Iti kujadikilabu bantu bonsu bavua ku tshibuelelu tshia tshimenga ne: muaba udi Abrahame musumbe washadi mu dina diende. Pashishe, Abrahame kujika muena kuende mu lubuebue alu luvua mu budimi bua Makpela pabuipi ne Mambre, udibu babikila ne: Ebrone, mu ditunga dia Kenaane. Budimi abu ne lubuebue luvuamu, Abrahame kubiangata kashidi, bena Iti bonsu bamone. Kushalabi muaba wa kujika bena diende bonsu. Abrahame kukola kukulakaja. Maweja-Nangila uvua anu mumuele lupemba mu malu onsu. Dituku dikuabu Abrahame kuambila muena mudimu mukulumpe wa ku bena mudimu bende ne: — Kuata muinshi mua tshibelu tshianyi, uditshipe mu dina dia Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa diulu ne buloba, bualu kuena mua kukebela muananyi Izake mukaji wa mu ditunga dia Kenaane mundi muase emu to. Kadi uditshipe kundi, uye kukebela muananyi Izake mukaji anu kuetu kundela mu ditunga dietu, mu diku dietu. Muena mudimu awu kukonka Abrahame ne: — Kadi pikala mukaji awu mubenge bua kumuka mu ditunga diabu bua kusomba kuneku, ndi mua kuya ne muanebe Izake bua aye kusomba kuenu, muaba udi mukaji awu anyi? Abrahame kuandamuna ne: — Wamanya, kuena mua kuya ne muananyi kuetu to. Bualu pavua Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa diulu, mumpatule mu ditunga dietu ne mu diku dia baledi banyi, uvua mundaye bua kupesha ndelanganyi yanyi ditunga edi. Nanku, anu yeye neatume mutumibue wende kumpala kuebe, bua akuleje nsongakaji uudi mua kuselela muananyi Izake. Pikala nsongakaji awu ubenga mua kumuka mu ditunga diabu, diditshipa diebe kadiena dikuenzela bualu to. Kadi, nansha bia munyi, kuena mua kuya ne muananyi kuaka to. Muena mudimu kukuata muinshi mua tshibelu tshia mfumuende Abrahame, uditshipa bua kukumbaja bionsu bivua mfumuende mumutume bua kuenza. Muena mudimu awu kuangata tumelu dikumi tua mfumuende ne bionsu bivuaye mumone ne mbilenga. Bavua benda batangile mu tshimenga muvua Nahore musombe mu tshitupa tshia ku mutu kua misulu mu ditunga dia Mezopotamiya. Muena mudimu awu kufika pabuipi ne tshiina tshivua ku mpenga kua tshimenga dilolu, diba didi bakaji baya bua kusuna mayi. Kufuishaye tumelu binu panshi. Kutuadijaye kulomba Mvidi Mukulu wamba ne: — Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa mfumuanyi Abrahame, lelu ndi nkusengelela ne: ungendeshe diakalenga, ukumbaje biuvua mulaye mfumuanyi Abrahame. Mpindiewu ndi muimane ku mpokolu wa mayi. Bana ba bakaji ba bantu badi mu tshimenga nebafike bua kusuna mayi. Nsongakaji ungambila ne: “Bu wewe musue tula mulondu panshi, umpeshe mayi a kunua,” pikalaye mua kuitaba bua kumpesha mayi a kunua, ne kunuisha tumelu tuanyi, nemmanye ne nsongakaji awu ke uudi musunguile muntu webe Izake. Kabidi nenjadike ne: malu onsu auvua mulaye mfumuanyi Abrahame akumbanyi. Muena mudimu kayi muanji kujikija ditendelela, Rebeka, muana wa Betuyele, kufika, muambuile mulondu wa mayi pa makaya. Betuyele uvua muana wa Nahore, muanabu ne Abrahame. Mamuende wa Betuyele uvua Milka. Rebeka uvua nsongakaji muimpe, wengelela. Kavua muanji kumanyangana ne balume. Upueka ku tshiina, kusunaye mayi mulondu tente. Mu dipingana diende, muena mudimu wa Abrahame kuya lubilu kumpala kuende, umulomba ne: — Bu wewe musue, mpeshaku mayi a kunua. Nsongakaji kuandamuna ne: — Mukalenga wanyi, nuaku. Kumuinyikilaye lukasa mulondu mu diboku. Muena mudimu kunua. Ujikija kunua, nsongakaji kumuambila kabidi ne: — Ndi nya kusuna makuabu bua kunuisha tumelu tuebe tuonsu. Nsongakaji kupongolola lukasa mayi avua mashale mu mulondu mu luuvu. Kuyaye lubilu kusuna mayi makuabu, kuanuisha tumelu tuonsu. Muena mudimu uvua anu mupuwe umukenketa, udiebeja ne: “Maweja-Nangila mmungendeshe diakalenga anyi?” Nsongakaji mumane kunuisha tumelu tuonsu mayi, muena mudimu kumupa kakanu ka mpawungi kikale ne bujitu bu bua gramme isambombu. Kumupa kabidi bikanu bibidi bia ku maboku, tshikanu tshionsu tshivua ne bujitu bupite pa gramme lukama. Pashishe kukonkaye nsongakaji ne: — Ungambile: udi muana wa nganyi? Tudi mua kupeta muaba wa kulala ku mbelu kuenu ne batudi nabu anyi? Nsongakaji kumuandamuna ne: — Meme ndi muana wa Betuyele, kabidi muikulu wa Nahore ne Milka. Nsongakaji kumuambila kabidi ne: — Kumbelu kuetu kudi muaba wa nuenu kulala, kudi kabidi bisosa bivule bia kuladika nyama ne bia kuyidisha. Muena mudimu kuela Maweja-Nangila tuasakidila, mutue binu panshi, wamba ne: — Ndi ngela Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa mfumuanyi Abrahame, tuasakidila, bualu wakumbaji bionsu bivuaye mulaye mfumuanyi Abrahame. Maweja-Nangila mmungendeshe diakalenga mu njila mujima, mumfikishe anu mu diku dia mfumu wanyi Abrahame. Nsongakaji uya lubilu kumbelu kuabu, kulondelaye mamuende malu awu onsu. Kadi Rebeka uvua ne muanabu wa balume, dina diende Labane. Labane kuya lukasa bua kusambakena ne muntu uvua ku tshiina tshia mayi. Uvua mumone kakanu ne bikanu bivua ku maboku a muanabu wa bakaji, mumvue kabidi nuwuaye ulonda bivua muena mudimu awu mumuambile. Nanku kusanganaye muntu awu ne tumelu tuende ku tshiina tshia mayi. Labane kuambila muena mudimu wa Abrahame ne: — Luaku, tuye pambelu, lekela kuimana apa. Ndi mumane kukulongoluela muaba wa kulala ne wa kuladika tumelu tuebe. Maweja-Nangila mmumane kukuendesha diakalenga. Kuyabu ne muena mudimu wa Abrahame pambelu. Bafika, kutululabu bintu bionsu bivua tumelu tuambule. Kutulabu kabidi bisosa ne mashinda bua kutudisha. Kutuadilabu muena mudimu, ne bantu bavuaye nabu, mayi a kuowa ku makasa. Kumupeshabu kabidi ne biakudia. Kadi kuandamunaye ne: — Kumpala kua meme kudia, nganji kunuambila bualu bundi muende nabu. Labane kumuandamuna ne: — Ambaku, tudi bakupa matshi. Yeye kubambila ne: — Meme ndi muena mudimu wa Abrahame. Mfumuanyi Abrahame mmupete diakalenga. Maweja-Nangila mmumunemeshe ne bintu bia bungi: ke mikoku, ngombe, mbuji, tumelu, mpunde, biamu bitoke bia mushinga mukole, biamu bia mpawungi, ne bapika balume ne bakaji. Sara, mukaji wa mfumuanyi Abrahame, mmumulelele muana wa balume wa ku bukunda. Bubanji buonsu bua mfumuanyi Abrahame budi anu mu dina dia muanende awu. Mfumuanyi Abrahame uvua mungambile bua meme kuditshipa, yeye muteleje, bua tshikebedi muanende Izake mukaji wa mu ditunga dia Kenaane, muaba udi mfumuanyi musombe. Ke padi mfumuanyi muntume bua kuselela Izake mukaji anu wa mu tshisamba tshia mfumuanyi, ne wa mu diku diabu mene. Ngunwua nanku, meme kumukonka ne: “Kadi pikala nsongakaji awu mubenge bua tuetu kuya nende, ndi mua kuenza tshinyi?” Mfumuanyi Abrahame kungandamuna ne: “Maweja-Nangila undi mvuluka matuku onsu, neakuendeshe diakalenga. Mutumibue wende neakulombole. Neakuleje nsongakaji wa mu tshisamba tshietu, mu diku dia tatu wanyi, uudi mua kuselela muananyi. Kadi pikala bena dianyi babenga, diditshipa diebe kadiena dikuenzela bualu to, bualu diba adi kadiena dikukuata kabidi to.” Lelu mfika ku tshiina tshia mayi, meme kutendelela ne: “Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa mfumuanyi Abrahame, ndi nkusengelela ne: ungendeshe diakalenga mu luendu elu. Mpindiewu ndi muimane ku mpokolu wa mayi. Muana wa bakaji yonsu wafika bua kusuna mayi, pangamulomba ne: ‘Umpeshe mayi a kunua’, pikalaye muitabe bua kumpesha mayi a meme kunua, ne bua kunuisha tumelu tuanyi, nemmanye ne: yeye ke udi Maweja-Nangila musunguile Izake.” Tshiyi muanji kujikija ditendelela dianyi, Rebeka kufika muambuile mulondu wa mayi pa makaya, uya ku mpokolu. Yeye mumane kusuna mayi, meme kumulomba ne: “Bu wewe musue, mpeshaku mayi a kunua.” Nsongakaji kumusha mulondu lukasa pa makaya, ungamba ne: “Nuaku. Pawajikija, nennuishe tumelu tuebe kabidi.” Nanku meme kunua mayi. Kunuishaye ne tumelu tuanyi. Pashishe meme kumukonka ne: “Wewe udi muana wa nganyi?” Yeye kungandamuna ne: “Ndi muana wa Betuyele, ne kabidi muikulu wa Nahore ne Milka.” Ngunwua nanku, meme kumupesha bikanu bia ku maboku, kumuela ne kakanu ku diulu. Meme kutua binu panshi bua kuela Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa mfumuanyi Abrahame, tuasakidila. Bualu uvua mungendeshe diakalenga, tshiyi mupete njiwu. Mmumfikishe ne mu diku dia mfumuanyi. Nanku ndi mua kuya ne nsongakaji ewu kudi muana wa mfumuanyi. Mpindiewu panuikala bitabe bua kukumbaja dijinga dia mfumuanyi, nansha panuikala babenge, nungambile patoke bua mmone tshindi mua kuenza. Labane ne Betuyele kumuandamuna ne: — Bualu ebu mbulongolola kudi Maweja-Nangila nkayende. Tuetu katuena ne diyi dia kuamba. Ke Rebeka awu mukutangile. Ndayi nende bua ikale mukaji wa Izake, muana wa mfumuebe, bu mudi Maweja-Nangila mulongolole. Muena mudimu wa Abrahame umvua nanku, kutuaye binu panshi, utendelela Maweja-Nangila, umuela tuasakidila. Pashishe kukangulaye bibuta biende, kupatulaye bilengejelu bia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, bia mpawungi, kabidi ne bilamba. Kubipeshaye Rebeka. Kufilaye bintu bia mushinga mukole kudi Labane, ne kudi mamuende wa Rebeka. Pashishe muena mudimu wa Abrahame ne bonsu bavuaye muende nabu, kudiabu, kunuabu, kulalabu. Butshia dinda kubalayaye ne: “Nkadi mpingana kudi mfumuanyi.” Mamuende wa Rebeka, ne muanabu ne Rebeka, kuandamunabu ne: — Nsongakaji anji ashale kabidi matuku dikumi. Nenushishe kuya nende. Muena mudimu wa Abrahame kubandamuna ne: — Maweja-Nangila mmumane kungendesha diakalenga. Kanuena mua kumpitshishila diba to. Mpeshayi mukaji, mpingane kua mfumuanyi. Bobu kuandamuna ne: — Nanku tubikile nsongakaji, atuambile tshidi ku muoyi wende. Nsongakaji ufika, kumukonkabu ne: — Udi musue kuya ne udi mukuvuile ewu anyi? Yeye kuandamuna ne: — Eyowa, tuyaya amu nende. Baledi ba Rebeka kuanyisha bua Rebeka ne ndeji wende, uvua mumukoleshe, baye ne muena mudimu wa Abrahame, kabidi ne bonsu bavuaye muende nabu. Baledi ba Rebeka kumuela lupemba, bamba ne: “Wewe muanetu wa bakaji, Ulele balume, ulele bakaji ba bungi. Ndelanganyi yebe inyenge bimenga bia bena lukuna bayi!” Pashishe Rebeka ne bena mudimu bende kubanda pa tumelu. Kuyabu pamue ne muena mudimu wa Abrahame. Izake uvua musombe mu tshitupa tshia kuinshi tshia ditunga dia Kenaane. Uvua mumane kumuka ku tshiina tshia mayi tshia Lahayi-Royi. Dimue dituku dilolu uvua muye kuendakana mu mpata. Ukenzakana, kumonaye tumelu tuye kudiye. Rebeka kumona Izake, kutuluka pa kamelu. Kukonkaye muena mudimu wa Abrahame ne: — Muntu udi mutuvuile mu mpata bua kutuakidila nnganyi? Muena mudimu kuandamuna ne: — Ke Izake mfumuanyi. Rebeka kudibuikila tshilamba ku mesu. Muena mudimu wa Abrahame kulondela Izake bionsu bivuaye muenze mu luendu. Izake kuangata Rebeka, kuya nende ku ntenta wa mamuende Sara. Rebeka kushala muena kuende. Izake kumunanga bikole. Dibungama divuaye nadi bua lufu lua mamuende Sara kujikadi. Abrahame kusela mukaji mukuabu, dina diende Ketura. Mukaji awu kumulelela bana basambombu: Zimrane, Yokshane, Medane, Madiyane, Ishebake ne Shuwa. Yokshane ke tatuende wa Saba ne wa Dedane. Ndelanganyi ya Dedane ivua nunku: Bena Ashure, bena Letushe, ne bena Leyume. Madiyane uvua mulele bana ba balume batanu: Efa, Efere, Anoke, Abida ne Elda. Bana aba ke ndelanganyi yonsu ya Ketura. Abrahame kupesha Izake bia bumpianyi bionsu bivuaye nabi. Patshivuaye ne muoyi, kupeshaye bana bavuaye mulele ne bakaji bakuabu, biabu bintu bia bumpianyi. Kadi kubumushaye mu ditunga divua Izake. Kubatumaye mu ditunga dia ku luseke ludi diba dipatukila. Abrahame mumane kukulakaja, mukumbaje bidimu lukama makumi muanda mutekete ne bitanu, kutuilaye mu diakalenga, kulonda bankambua bende. Bana bende Izake ne Ismayele kumujika mu lubuebue lua Makpela luvua pabuipi ne Mambre, mu budimi bua Efrone, muana wa Sohare, muena Iti. Ke budimi buvua Abrahame musumbe kudi bena Iti. Ke mu wabu bamujike pabuipi ne muena kuende Sara. Abrahame mumane kufua, Izake kuya kusomba pabuipi ne tshiina tshia mayi tshia Lahayi-Royi. Mvidi Mukulu kumuela lupemba mu malu onsu. Eyi ke ndelanganyi ya Ismayele, muana wa Abrahame, uvuaye mulele ne Agare, muena Ejipitu, uvua ukuatshila Sara mudimu. Muanabute uvua Nebayote, balonda kudi Kedare, bamutua mu nyima kudi Adbeyele ne Mibsame, Mishema, Duma, Masa, Adade, Tema, Yeture, Nafishe, uvua mushile Kedma dibela. Ke muvua mena a bana ba balume dikumi ne babidi ba Ismayele nanku. Bobu aba ke bankambua ba bisamba. Bantu binyikile misoku ne miaba ya kusomba mu mitanda mena abu. Ismayele mumane kukumbaja bidimu lukama makumi asatu ne muanda mutekete, kulondaye bankambua bende mu lufu. Ndelanganyi ya Ismayele ivua miase pankatshi pa Avila ne Shure. Shure udi pabuipi ne Ejipitu, mu njila wa ku Ashure. Ndelanganyi ayi kayivua misombe muaba umue ne ndelanganyi mikuabu ya Abrahame to. Malu a Izake, muana wa Abrahame, adi nunku: Izake mumane kukumbaja bidimu makumi anayi, kuselaye Rebeka, muana wa Betuyele, muena Arame, mufumine ku tshitupa tshia Mezopotamiya tshia ku mutu kua misulu. Rebeka uvua ne muanabu wa balume, dina diende Labane. Kadi bu muvua Rebeka muikale nkumba, Izake kutendelela Maweja-Nangila bua mukajende awu alele muana. Maweja-Nangila kuitaba dilomba adi. Rebeka kuimita difu dia bana ba mapasa. Bana abu bavua baluangana bikole munda mua mamuabu. Rebeka kudiebeja ne: — Malu a mushindu ewu adi angenzekela, meme ne difu, bua tshinyi? Pashishe kuyaye kuebeja Maweja-Nangila. Maweja-Nangila kumuandamuna ne: Bisamba bia bantu bibidi bidi munda muebe, neulele bisamba bibidi bishilangane. Kadi tshisamba tshimue netshipite tshikuabu ku bukole. Muanabute neikale mupika wa muakunyende. Diba dia kulela dikumbana, kamuvua kabidi mpata to. Rebeka kulela bana ba mapasa babidi ba balume. Mbuyi uvua mukunze, muikale ne boya pambidi, buenza bu tshinkutu. Kumuinyikabu ne: Esawu. Kadi Kabanga kulua, mukuate muanabu Esawu ku tshikankanya. Kumuinyikabu ne: Yakobe. Diba divuabu balele bana abu, Izake uvua ne bidimu makumi asambombu. Bana ba mapasa abu kukola. Esawu uvua tshilembi wa kalanda-musenga, musue kukeba nyama mu tshisuku. Kadi Yakobe uvua muntu wa lutulu, musue kulama ku mbelu. Izake uvua mutambe kunanga Esawu, bualu uvua munange bikole munyinyi wa nyama ya mu tshisuku. Kadi Rebeka uvua mupite kunemenena anu kudi Yakobe. Dituku dikuabu, Esawu ufuma ku dipata nyama mu tshisuku, mupungile ne nzala, kusanganaye Yakobe mulamba nsupu wa nkunde. Esawu kumulomba ne: — Mpeshaku nsupu wa nkunde mukunze uudi mulamba, ndia, bualu mukana mmungume. (Ke padibu babikila Esawu ne: Edome, mmomumue ne: mukunzubile.) Yakobe kuandamuna ne: — Bua meme kukupesha nsupu wa nkunde ewu, bangabanga unsumbishe bumuanabute buebe. Esawu kuandamuna ne: — Bumuanabute kabuena bungambuluisha kabidi to. Nzala idi mua kunshipa. Yakobe kuandamuna Esawu ne: — Nanku anji kuditshipa ne: Ndi mpesha Yakobe bumuanabute buanyi. Esawu kuditshipa, kusumbisha bumuanabute buende kudi muakunyende. Pashishe Yakobe kupesha mukuluende mampa ne nsupu ya nkunde. Esawu kudia, kunua, kutungunuka ne luendu. Ke muvua Esawu kayi muangate bumuanabute buende abu ne mushinga nansha. Tshiyole tshikuabu tshia nzala kupatuka mu ditunga, tshishilangane ne tshia kumpala tshia mu tshikondu tshia Abrahame. Izake kuya mu Ngerare kua Abimeleke, mukalenga wa bena Peleshete. Maweja-Nangila kumuenekela Izake, umukandika ne: — Dikasa diebe kadidiatshi mu Ejipitu to. Kadi usombe anu mu ditunga edi dindi nkuleja. Pawasomba mu ditunga edi, meme nengikale nebe, nkuela lupemba. Ditunga dijima edi nedishale diebe ne dia ndelanganyi yebe. Ke mundi nkumbaja bionsu bimvua mulaye tatuebe Abrahame. Meme nemvudije ndelanganyi yebe bu mitotu ya kulu. Nempeshe ndelanganyi yebe ditunga dionsu edi. Kabidi mu dina dia ndelanganyi yebe, nengele bisamba bionsu bia pa buloba lupemba. Bualu Abrahame uvua muitabe diyi dianyi, mukumbaje miaku ne mikenji bimvua mumuambile. Izake kusomba mu Ngerare. Bena ditunga kumona ne Rebeka uvua ne mpala muimpe. Kukonkabu Izake bua kujadika ne: Rebeka udi ku dibaka anyi mmudisombele. Bu muvua Izake utshina ne: bena ditunga badi mua kunshipa, kubadingaye ne: mmuanetu wa bakaji. Izake mumane kushala mu ditunga adi matuku a bungi, dituku dikuabu Abimeleke, mukalenga wa bena Peleshete, uvua mutangile pa dididishi. Kumonaye Izake banaya ne mukajende Rebeka. Abimeleke kubikidisha Izake, kumukonka ne: — Wewe mumanye bimpe ne: Rebeka mmukajanyi, uvua unshima ne: mmuanetu wa bakaji, bua tshinyi? Izake kuandamuna mukalenga Abimeleke ne: — Mvua ntshina ne: meme muambe ne: Rebeka mmukajanyi, badi mua kunshipa. Abimeleke kuandamuna Izake ne: — Tshiudi mutuenzele nunku ntshinyi? Kadi bu muntu wa mu ditunga dietu emu muangate mukajebe, uvua mua kutubueja mu tshilumbu tshikole. Mukalenga Abimeleke kuelela bantu bende mukenji ne: — Muntu mukengeshe Izake nansha mukajende, neapete dinyoka dia lufu. Tshidimu atshi, Izake kukuna biakudia mu ditunga adi. Maweja-Nangila kumusankisha. Izake kupeta bintu bipite bungi. Pa tshintu tshimue tshivuaye mukune, kupetaye lukama. Izake kushala mubanji, kumuna bimuna, ngombe, mikoku ne mbuji. Uvua kabidi ne bena mudimu ba bungi. Bua bungi bua bintu biende, bena Peleshete kumvuila Izake lubabu. Kujibikilabu ne buloba biina bia mayi bionsu, bivua bena mudimu ba tatuende Abrahame bumbule, patshivua Abrahame ne muoyi. Ke Abimeleke kuipata Izake wamba ne: — Umuke mu ditunga dietu, bualu udi mutupite makanda. Izake kuya kusomba mu tshibandabanda tshia Ngerare. Izake kumbulula kabidi biina bia mayi, bivua tatuende Abrahame mumbule, patshivuaye ne muoyi, bivuabu bajibikile kudi bena Peleshete kunyima kua lufu luende. Izake kubinyika mena abi a kale, avua Abrahame mubinyike. Dimue dituku, bena mudimu ba Izake kumbula tshiina mu tshibandabanda. Kupetabu mayi a mpokolu. Balami ba mikoku ba mu Ngerare, kubunda balami ba mikoku ba Izake, bamba ne: — Mpokolu wa mayi ewu nguetu. Izake kuinyika mpokolu ewu dina ne: “Matandu” (Esheke), bualu bavua bamukeba matandu. Bena mudimu ba Izake kumbula tshiina tshikuabu. Matandu kujuka kabidi bua tshiina atshi. Izake kutshinyika dina ne: “Lukuna” (Sitna). Kumukaye muaba awu. Kumbulaye tshiina tshia mayi tshisatu muaba mukuabu. Kadi kabena batandangana kabidi bua tshiina atshi to. Izake kutshinyika dina ne: “Ditanta” (Rehobote). Kuambaye kabidi ne: “Mpindiewu Maweja-Nangila wanyishi bua tutante, tuwlangane mu ditunga emu.” Izake kumuka kabidi muaba awu, kuya ku Bersheba. Butuku abu Maweja-Nangila kumumuenekela, umuambila ne: — Kutshinyi! Ndi Mvidi Mukulu wa tatuebe Abrahame. Ndi nebe. Nenkuele lupemba. Nemvudije ndelanganyi yebe, bualu mvua munange muntu wanyi Abrahame. Izake kuenza tshilambuilu, kutendelela Mvidi Mukulu, utela dina dia Maweja-Nangila. Kuibakaye ntenta yende. Bena mudimu bende kumbula tshiina tshia mayi tshikuabu. Abimeleke kuangata mulunda wende Ahuzate ne Pikole, mulombodi wa bena mvita bende. Kumukabu mu Ngerare bua kuya kumonangana ne Izake. Izake kubakonka ne: — Nuenu nuvua bambenge, bangipate mu ditunga dienu. Nudi bandonde kabidi muaba ewu bua tshinyi? Abimeleke ne bavuaye nabu kuandamuna ne: — Tudi tukulonda bualu tudi bajadika ne: Maweja-Nangila udi nebe. Ke patuedi meji ne: mbimpe tumvuangane nebe, tutue ndondu. Tudi tukusengelela ne: uditshipe bua kutuenzedi bibi nansha. Tuetu kabidi katuvua bakukengeshe to. Tuvua bakuenzele bimpe. Wewe kumuka mu ditunga dietu ne ditalala. Mpindiewu Maweja-Nangila mmukututshishe dikasa dimpe. Izake kubalongoluela biakudia. Kudiabu, kunuabu. Butshia dinda, kuditshipabu ku muntu ku muntu. Izake kulayangana nabu, kakuyi kadiwu. Anu dituku adi, bena mudimu ba Izake kumuambila ne: — Tudi bumbula tshiina tshipiatshipia, tuapetshi mayi. Izake kuinyika tshiina atshi dina ne: “Mutshipu.” Ke padibu babikila tshimenga atshi too ne ku lelu ne: Bersheba. Mmumue ne: tshina tshidi muaba utudi baditshipila. Esawu mumane kukumbaja bidimu makumi anayi, kuselaye bakaji babidi: Yehudite, muana wa Beri, muena Iti, ne Basmate, muana wa Elone, muena Iti kabidi. Bakaji aba kukengesha Izake ne Rebeka bikole. Izake mumane kukola mukalakaje, mesu ende kaavua amona kabidi bimpe to. Kubikilaye Esawu muanende muanabute ne: — Muananyi! Esawu kuitaba ne: — Ke meme ewu, tatu! Izake kumuambila ne: — Udi mumone ne: nkadi mununu, nkadi mikolu ku tshiina. Tshiena mumanye dituku dia lufu luanyi. Angata bintu biebe bia bulembi, buta ne miketa. Uye mu dikeba, unshipele nyama. Undambile nyama mushindu undi munange. Umpeshe bua meme kudia. Pashishe nenkuele lupemba, tshiyi muanji kukushiya. Rebeka uvua muteleje muvua Izake uyukila ne muanende Esawu amu. Esawu mumane kuya mu tshisuku bua kukebela tatuende nyama, Rebeka kuambila muanende Yakobe ne: — Ngumvu tatuebe wambila Esawu ne: “Uye mu dikeba, unshipele nyama. Undambile mushindu undi munange. Umpeshe bua meme kudia. Pashishe nenkuele lupemba kumpala kua Maweja-Nangila, tshiyi muanji kunushiya.” Nanku muananyi, teleja tshindi nkuambila, utshienze. Ntuadile mbuji ibidi mimpe ya nkungulu, bua ndambile tatuebe munyinyi mushindu udiye musue. Umupeshe munyinyi awu. Padiaye, neakuele lupemba, kayi muanji kutushiya. Yakobe kuandamuna mamuende Rebeka ne: — Esawu udi ne miosa ya bungi pambidi. Kadi meme tshiena nayi to. Misangu mikuabu tatu udi mua kumbabata pambidi, kunsangana ne: ndi muena dishima. Udi mua kungela mulawu pa mutu pa kungela lupemba. Mamuende Rebeka kumuandamuna ne: — Muananyi, mulawu awu unkuate meme. Wewe enza anu tshindi mukuambile. Ntuadile mbuji ibidi mimpe ya nkungulu. Yakobe kutuadila mamuende mbuji ayi. Rebeka kulambila Izake tshiakudia tshimpe tshivuaye musue. Rebeka kuangata kabidi bilamba bia Esawu muanabute bivua mu nzubu, kubivuadika Yakobe, muana muakunyi. Kumusuikaye kabidi biseba bia nkungulu ya mbuji abi pa maboku ne pa dikoshi. Pashishe Rebeka kupesha Yakobe mampa ne munyinyi uvuaye mulambe. Yakobe ufika ne biakudia abi kudi tatuende Izake, kumuamba ne: — Tatu. Awu pende kuitaba ne: — Eyowa! Kadi wewe udi nganyi? Udimanyishe! Yakobe kuandamuna tatuende ne: — Ndi muanebe muanabute. Mbakumbaji tshiuvua mundombe. Ndi nkusengelela ne: juka, sombela apa. Udie munyinyi undi mukulambile. Ungele lupemba. Izake kumukonka ne: — Muananyi, wapetshi bimvua mukulombe anu lukasa lukasa nanku mushindu kayi? Yakobe kuandamuna ne: — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe uvua muntutshishe dikasa dimpe mu njila. Izake kumukonka ne: — Udi Esawu muanabute wanyi menemene anyi? Ndi nkusengelela ne: usemene apa, nkubabate. Yakobe kusemena kudi tatuende Izake. Awu kubabata muanende, wamba ne: — Diyi ndimvuika bu dia Yakobe. Kadi bianza mbia Esawu. Izake kavua mua kujingulula kabidi Yakobe bimpe to, bualu maboku ende avua ne miosa bu a Esawu. Kadi Izake kayi muanji kuela Yakobe lupemba, kumukonkaye tshiakabidi ne: — Wewe udi Esawu muanabute wanyi menemene anyi? Yakobe kuitaba ne: — Eyowa, mmeme. Nanku Izake kuambila Yakobe ne: — Mpesha biakudia, ndia, nkuela lupemba. Yakobe kumupesha biakudia, kudiaye. Kumupesha kabidi ne maluvu kunuaye. Ke Izake kuambila Yakobe ne: — Muananyi, semena apa, ungupukile! Yakobe kupukila tatuende Izake. Izake, umvua mupuya wa bilamba bia muanende, kumuelaye lupemba, wamba ne “Mupuya wa muananyi wa balume, mmufuanangane ne mupuya wa budimi budi Maweja-Nangila mujingile diakalenga. Mvidi Mukulu akulokeshile dibungi dia mu diulu, akupeshe biakudia bia bungi mu madimi. Akupeshe ntete ya kuenza bukula ne maluvu bivule. Bisamba bia bantu bikukuatshile mudimu. Bantu bonsu bakukukuile. Wikale mfumu wa bana benu, bana benu ba mamuebe bakukukuile. Muntu udi ukuela lupemba, nebamuele lupemba. Muntu udi ukukebela diakabi, neikale muena diakabi.” Izake wela Yakobe lupemba kujika. Anu Yakobe ulayangana ne tatuende, mukuluende Esawu ufika ufumina mu tshisuku ku dikebela tatuende nyama. Esawu kulambila tatuende biakudia, kumutuadila, wamba ne: — Tatu, ndi nkusengelela ne: juka, somba, udie munyinyi undi mukulambile, bua ungele lupemba. Izake kumuebeja ne: — Udi nganyi? Wadimanyisha! Esawu kuandamuna ne: — Ndi Esawu, muanebe muanabute. Izake mukana kumukuata kapia, kukonkaye ne: — Uvua muntuadile munyinyi wa nyama wa mu bulembi, wewe kuyi muanji kufika nnganyi? Ndi mumane kudia bivuaye mundambile. Mbamuedi lupemba. Neashale nalu kashidi. Esawu umvua bivua tatuende wakula abi, kudilaye muadi mukole ne kanyinganyinga, wamba ne: — Tatu, ungele panyi lupemba. Izake kuambila Esawu ne: — Muakunyebe Yakobe mmufike kundi ne budimu bua bungi. Mbamujingidi diakalenga divua diebe wewe. Esawu kuandamuna ne: — Dina dia Yakobe ndimukumbane: “Bualu mmundimukile be,” mmundinge misangu ibidi. Musangu wa kumpala uvua mundinge. Kuangataye ku bukole bumuanabute buanyi. Lelu wandingi kabidi, wanyengi lupemba luwabu ne bua kungela meme. Kadi Esawu kukonka tatuende ne: — Kuena mua kungela panyi lupemba nansha lukese anyi? Izake kuandamuna Esawu ne: — Yakobe mmumane kushala mfumuebe. Bana benu bonsu nebikale bapika bende. Kabidi nkadi mumane kumupesha ntete ya kuenza bukula ne ya maluvu. Tshiena ne tshindi mua kukuenzela kabidi mpindiewu, muananyi. Esawu ukonka amu kukonka tatuende ne: — Udi mua kuela amu muntu umue lupemba anyi? Tatu wanyi, ungele ne meme panyi! Esawu uvua udila amu kudila. Nanku Izake kumuambila ne: “Wewe kuakusomba mu ditunga didi ne biakudia bia bungi, nansha mu buloba budi dibungi dipite kubolesha. Neupete biakudia, amu wewe muluangana mvita, newikale mupika wa muakunyebe Yakobe. Kadi neudipikule amu nkayebe. Neutshibule mutshi wa mujuwu, uvuaye mukuambuishe ku bukole, neuwumushe pa nshingu. ” Esawu kufika munda bikole bua lupemba luvua Yakobe mumunyenge. Kuambaye ne: “Tatu mumane kufua, tuetu batangalaje madilu ende, nenshipe muakunyanyi Yakobe.” Rebeka mumane kumvua meji avua Esawu nawu, kubikilaye Yakobe, umuambila ne: — Udimuke, mukuluebe Esawu mmukuelele meji a kukushipa bua kujikija tshiji tshiende. Nanku mpindiewu muananyi, itaba tshindi nkuambila. Umuke munu, uye kusomba mu Arane kua muanetu Labane. Ushaleku too ne pajika tshiji tshia mukuluebe Esawu. Pikala Esawu katshiyi uvuluka kabidi biuvua mumuenzele, nenkutumine muntu bua upingane muetu munu. Tshiena musue kunujimija bonsu babidi dituku dimue to. Ke Rebeka kuambila Izake ne: — Panu mpantonde, bualu bua bakaji ba bena Iti, badi muananyi Esawu musele. Kadi bu Yakobe mua kusela kabidi mukaji wa bena Iti, ndi mua kufua. Izake kubikila Yakobe, kulayangana nende, umuambila ne: — Kuena mua kusela mukaji wa bena Kenaane to. Uye ku tshitupa tshia ku mutu kua misulu tshia Mezopotamiya, kumbelu kua kakuebe Betuyele, muledi wa mamuebe. Usele mukaji wa mu ditunga adi, muana wa mansebebe Labane. Mvidi Mukulu wa bukole buonsu akuele lupemba mu dibaka diebe. Ulele bana ba bungi, ushale nkambua wa bisamba bivule. Mvidi Mukulu akuele wewe ne ndelanganyi yebe lupemba, muvuaye muele Abrahame, bua ditunga diudi usomba bu muenyi edi, didi Mvidi Mukulu mupeshe Abrahame, dishale diebe. Izake kutuma Yakobe ku tshitupa tshia ku mutu kua misulu tshia Mezopotamiya, kua Labane, muana wa Betuyele, muena Arame. Labane uvua muanabu ne Rebeka, mamuende wa Yakobe ne Esawu. Esawu kumona ne: Izake mmulayangane ne Yakobe, mumutume ku Mezopotamiya bua kusela mukaji, mumukandike bua kasedi mukaji wa bena Kenaane. Kumonaye kabidi ne: Yakobe mmuitabe diyi dia tatuende ne mamuende, muye ku Mezopotamiya. Nanku kujadikaye ne: Tatu kena musue bana ba bakaji ba bena Kenaane to. Ke muvuaye musue kusela Mahalata muana wa Ismayele. Ismayele uvua muana wa Abrahame. Mahalata uvua muanabu ne Nebayote. Yakobe kumuka ku Bersheba, kuya ku Arane. Butuku buila, kuangataye dibue divua muaba awu, kudisangika ku mutu bua kulala tulu. Pawaye mulale, kulotaye tshilota. Kumonaye tshibandilu tshitue mulu tshitue panshi. Batumibue ba Mvidi Mukulu bavua babanda bapueka ku tshibandilu atshi. Kumonaye kabidi Maweja-Nangila muimane kumpala kuende, umuambila ne: — Yakobe, ndi Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa kakuebe Abrahame, kabidi Mvidi Mukulu wa Izake. Ndi nkulaya ne: “Nenkupeshe, wewe ne ndelanganyi yebe, buloba buudi mulale ebu. ” Ndelanganyi yebe neyivulangane bu lusenga lua pa buloba. Neyimuangalake nseke yonsu inayi ya buloba. Nengele bisamba bionsu bia pa buloba lupemba mu dina diebe ne dia ndelanganyi yebe. Ndi nebe. Nenkulame muaba onsu uudi uya. Nenkupingaje kabidi mu ditunga edi. Nenkumbaje malu onsu andi mukulaye. Tshiena nkulekela to. Yakobe utabuluka ku tulu, kukemaye wamba ne: — Bulelela, tshiena mumanye to! Kadi Maweja-Nangila udi muaba ewu! Bowa kumuenza. Kuambaye kabidi ne: — Mbimpe kunemeka muaba ewu, bualu ke mudi nzubu wa Mvidi Mukulu, ne tshibuelelu tshia mu diulu. Yakobe kubika dinda dionsu, kuimanyika dibue divuaye musangike ku mutu adi, kudifita manyi ku lusongu, bua dikale dia tshijila. Yakobe kuinyika muaba awu ne: Betele, mmumue ne: Nzubu wa Mvidi Mukulu. (Muaba awu bavua baubikila ku kale ne: Luze.) Yakobe kulaya Maweja-Nangila ne: — Wewe muikale nanyi, mundame bimpe mu luendu luanyi, mumpeshe biakudia ne bia kuvuala, mumpingaje bimpe kumbelu kuetu, nanku wewe Maweja-Nangila newikale Mvidi Mukulu wanyi. Dibue dindi muimanyike edi ndia tshijila. Nedikale nzubu wa Mvidi Mukulu. Nenkupingajile tshia dikumi tshimue tshia bintu bionsu biudi mumpeshe. Yakobe kutungunuka ne luendu, kuya ku ditunga dia kudi diba dipatukila. Mu luendu alu, dituku dikuabu kumonaye tshiina tshia mayi mu mpata, tshibuikila dibue dia bujitu. Mayi awu ke avuabu banuisha mikoku. Bisumbu bia mikoku ne bia mbuji bisatu bivua muaba awu, bikishe. Bua kunuisha bimuna mayi, balami ba mikoku bavua bumusha dibue adi, basangisha bimuna bionsu muaba umue, babinuisha mayi. Pashishe bavua babuikila dibue adi kabidi ku tshiina. Yakobe kukonka balami ba mikoku abu ne: — Bana betu, nudi bafume penyi? Bobu kuandamuna ne: — Tudi bafume ku Arane. Yakobe kubakonka kabidi ne: — Nudi mua kumanya Labane, muana wa Nahore anyi? Bobu kuitaba ne: — Eyowa, tudi bamumanye. Yakobe kubakonka kabidi ne: — Labane udi bimpe anyi? Bobu kuandamuna ne: — Ee, udi bimpe. Pashishe kuambilabu Yakobe ne: — Tangila udi uvua ne bimuna wawa, ke muanende wa bakaji Rakele. Yakobe kubambila kabidi ne: — Diba ditshidiku! Dia kusangisha bimuna muaba umue kadiena dianji kukumbana. Nuishayi bimuna mayi. Nuye kubidisha kabidi mu mpata. Balami ba mikoku kuandamuna ne: — Katuena mua kunuisha bimuna mayi mpindiewu to, anu patuabisangisha bionsu muaba umue. Diba adi nebumushe dibue didi dibuikila ku tshiina tshia mayi bua kubinuisha. Patshivua Yakobe uyukila ne balami ba mikoku, Rakele kufika ne bimuna bia tatuende Labane, bualu uvua mulami wabi. Yakobe umona Rakele, muana wa mansebende Labane, ufika ne bimuna, kumushaye dibue divua dibuikila ku tshiina tshia mayi, kunuisha bimuna mayi. Pashishe Yakobe kupukila Rakele ne disanka, udila muadi, umuambila ne: “Ndi mulele webe. Ndi muana wa Rebeka, muanabu ne tatuebe.” Rakele kunyema lubilu bua kuambila tatuende Labane. Labane mumane kumvua lumu lua difika dia Yakobe, muana wa muanabu wa bakaji, kuyaye lubilu bua kumuakidila. Kumupukilaye, kuya nende ku mbelu. Yakobe kulondela mansebende Labane bionsu bivua bimuenzekele abi. Labane kuambila Yakobe ne: — Wewe udi mulele wanyi, tudi mufu umue. Yakobe kusomba ku mbelu aku ngondu mujima. Dimue dituku Labane kuambila Yakobe ne: — Udi mulele wanyi. Kadi kuena mua kungenzela mudimu, kuyi upeta difutu nansha. Ungambile tshiudi musue bua meme kukufuta? Labane uvua ne bana ba bakaji babidi. Muanabute uvua Leya, muakunyi uvua Rakele. Leya uvua ne mesu bulengu, kadi Rakele uvua ne mpala muimpe, wengelela. Yakobe uvua munange Rakele. Kuambilaye mansebende Labane ne: — Ndi musue kukuenzela mudimu bidimu muanda mutekete, bua meme kusela Rakele muanebe wa mukala. Labane kuandamuna Yakobe ne: — Kabena mua kusela Rakele kudi mulume mukuabu to. Umusele amu wewe. Tusombe nebe muaba umue. Yakobe kuenzela Labane mudimu bidimu muanda mutekete bua kusela Rakele. Yakobe uvua ubala bidimu abi anu bu matuku makese, bualu uvua mupite kunanga Rakele. Pashishe Yakobe kuambila Labane ne: — Matuku auvua mungambile bua kuangata mukajanyi akumbanyi, munseleshaku! Labane kubikidisha bantu bonsu ba muaba awu, kubalongoluela didia dia tshibilu tshia dibaka. Butuku Labane kufila muanende wa bakaji Leya kudi Yakobe. Yakobe kumubuelela mu nzubu. Labane kufila kabidi mupika wende Zilpa kudi muanende wa bakaji Leya, bua amuenzele mudimu. Butshia dinda, Yakobe umona Leya, kukemaye bikole! Kukonkaye mansebende Labane ne: — Udi mungenzele nanku bua tshinyi? Mvua mukuenzele mudimu bua kusela Rakele. Kadi wandingi bua tshinyi? Labane kuandamuna Yakobe ne: — Katuena ne tshibidilu tshia kuselesha muana wa mukala, kabayi banji kusela mukulu wa bantu. Nanku anji kushala ne Leya lumingu lujima kaba kamue, nenkupeshe kabidi Rakele, paudi ungenzela kabidi mudimu bidimu bikuabu muanda mutekete. Yakobe kuitaba, kushala ne Leya kaba kamue lumingu lujima. Pashishe mansebende Labane kumupesha kabidi Rakele, bua ikale mukajende. Labane kufila Bila mupika wende kudi muanende wa bakaji Rakele, bua amuenzele mudimu. Yakobe kubuelela Rakele, mu nzubu, kumunanga kupita Leya. Nanku kukuatshilaye kabidi Labane mudimu bidimu muanda mutekete bikuabu. Maweja-Nangila umona ne: Yakobe mmupite kunanga Rakele, kupeshaye Leya lulelu. Kadi Rakele uvua mushale nkumba. Leya kuimita difu, kulela muana wa balume. Kuinyikaye muana awu ne: Rubene. Kuambaye ne: — Maweja-Nangila uvua mumone dikenga dianyi Mpindiewu bayanyi neanange. Leya kuimita difu dikuabu, kulela muana wa balume. Kuinyikaye muana awu dina ne: Shimeyone. Kuambaye ne: — Maweja-Nangila mmumpeshe kabidi muana ewu, bualu mmumanye ne: bayanyi mmumbenge. Leya kuimita difu dikuabu, kulela muana wa balume, kuinyika muana awu dina ne: Levi. Kuambaye ne: — Mpindiewu bayanyi neandamate, bualu mbamuleledi bana ba balume basatu. Leya kuimita difu dikuabu, kulela muana wa balume. Kuinyika muana awu dina dia Yuda. Kuambaye ne: — Mpindiewu nentumbishe Maweja-Nangila. Lulelu lua Leya kukoseka. Lakele umona ne: tshiena mulele, kumfuila mukenende mukawu. Kuambilaye bayende Yakobe ne: — Undeleshe panyi, bualu ndi mua kufua! Yakobe kufikila Rakele munda, umuambila ne: — Meme tshiena Mvidi Mukulu udi mukukandike ne: kuledi to! Rakele kuandamuna Yakobe ne: — Angata nansha Bila, mupika wanyi ewu, ashale mukajebe, bua alele bana, bikale banyi. Rakele kufila Bila mupika wende kudi Yakobe, yeye kumuangata. Bila kuimita difu, kulelela Yakobe muana wa balume. Rakele kuamba ne: — Mvidi Mukulu mmumbingishe. Wateleji dilomba dianyi, wampeshi muana wa balume. Rakele kuinyika muana awu dina ne: Dane. Bila kuimita difu, kulelela Yakobe muana wa balume mukuabu. Rakele kuamba ne: — Ndi muluangane mvita mikole ne mukuluanyi wa bakaji. Kadi mbamupitshi bukole. Rakele kuinyika muana awu dina ne: Naftali. Leya umona ne lulelu luakoseki, kufilaye mupika wende Zilpa kudi Yakobe, bua ashale mukajende. Zilpa kulelela Yakobe muana wa balume. Leya kuamba ne: — Ndi ne dikasa dimpe be! Kuinyikaye muana awu dina ne Ngade. Zilpa mupika wa Leya kulelela Yakobe muana mukuabu wa balume. Leya kuamba ne: — Ndi muena diakalenga, bualu bakaji nanyi nebambikile ne: mmuena diakalenga. Kuinyikaye muana awu dina ne: Ashere. Dimue dituku tshikondu tshia kunowa ntete ya kuenza bukula, Rubene kuya mu madimi bua kukebela mamuende Leya bimuma bia mutshi wa dinanga. Kumutuadilaye bimuma abi. Ke Rakele kulomba Leya ne: — Bu wewe musue, mpeshaku bimue bimuma bia mutshi wa dinanga, bidi muanebe mukutuadile. Leya kuandamuna Rakele ne: — Wewe ukadi muangate bayanyi! Udi musue kuangata kabidi bimuma bia mutshi wa dinanga, bidi muananyi muntuadile bua tshinyi? Rakele kuandamuna ne: — Paudi umpesha bimuma abi, Yakobe neikale nebe butuku bua lelu. Dilolu Yakobe ufuma ku budimi, Leya kuya kumuakidila, umuambila ne: — Lelu udi umbuelela mu nzubu, bualu nkadi mumane kufuta Rakele bimuma bia mutshi wa dinanga, bivua muananyi muntuadile, bua tuikale nebe butuku ebu. Yakobe kubuelela Leya mu nzubu butuku abu. Mvidi Mukulu kumvua dilomba dia Leya. Kuimitaye difu, kulela muana wa balume muitanu. Leya kuamba ne: — Mvidi Mukulu wamfutshi, bualu mvua mufile mupika wanyi kudi bayanyi, bua ikale mukajende. Leya kuinyika muana awu dina ne: Isakare. Leya kuimita difu dikuabu, kulela muana muisambombu wa balume. Leya kuamba ne: — Mpindiewu Mvidi Mukulu mmunsankishe bikole. Bayanyi neannemeke, bualu ndi mumulelele bana ba balume basambombu. Kuinyikaye muana awu dina ne Zebulone. Pashishe Leya kulela muana wa bakaji, diende Dina. Mvidi Mukulu kusamba Rakele. Kumvuaye dilomba diende, kumupeshaye buledi bua bana. Rakele kuimita difu, kulela muana wa balume. Kuambaye ne: — Mvidi Mukulu wangumushi bundu ku mesu. Kuinyikaye muana awu ne: Yozefe. Kuambaye ne: “Maweja-Nangila ampe kabidi mukuabu muana wa balume. ” Rakele mumane kulela Yozefe, Yakobe kuambila Labane ne: — Itaba bua mpingane kuetu, mu ditunga dietu. Ndi nkulomba bua umpeshe bakaji banyi ne bana banyi, bua mpingane nabu kuetu, bualu udi mumanye mundi mumane kukuenzela mudimu bidimu bia bungi bua kubasela. Labane kuandamuna Yakobe ne: — Bu wewe musue, nteleja. Mbandeje munda muanyi ne: Maweja-Nangila mmungele lupemba amu bualu buebe. Nanku ungambile anu difutu dindi mua kukufuta, nenkufute. Yakobe kuandamuna ne: — Udi mumanye mudimu undi mukuenzele. Ndi mukuvudijile bimuna bimvua mulame. Pamfikile muaba ewu mvua mukusangane ne bintu bikese. Kadi lelu udi ne bintu bia bungi. Maweja-Nangila mmukusankishe katshia mfika kuebe, bua mudimu onsu undi mukuenzele. Mpindiewu, ndi musue kuenzela bena diku dianyi mudimu. Labane kumukonka ne: — Udi musue nkufute tshinyi? Yakobe kuandamuna ne: — Kuena ne bua kumfuta. Ndi musue kulama ne kudisha bimuna biebe bu mumvua ngenza. Kadi witabe amu tshindi nkulomba etshi. Lelu nengendakane munkatshi mua bimuna biebe bionsu. Nensungule bana ba mikoku bonsu badi ne matoba, nansha mipolu pambidi, nansha badi ne mubidi mufike, ne bana ba mbuji bonsu badi ne matoba nansha mipolu pambidi, bua bikale difutu dianyi. Pashishe neujadike ne: ndi muntu muakane, anu pawafika bua kutangila bimuna bingikala muangate bua difutu dianyi. Wewe musangane mbuji udi kayi ne matoba anyi udi kayi ne mipolu pambidi, nansha mukoku udi kauyi mufike, nengikale muivi. Labane kuandamuna Yakobe ne: — Ndi muitabe bionsu biudi muambe ebi. Anu dituku adi, Labane kuumusha mbuji ya mpumbu yonsu ivua ne mipolu nansha ivua ne matoba pambidi. Kumbushaye kabidi mbuji ya mashina yonsu ivua ne matoba manene ne makese. Pashishe kumushaye mikoku yonsu ivua ne boya bufike. Kupeshaye bana bende bimuna bionsu abi. Bana ba Labane kumuka nabi muaba uvua Yakobe, kuenda nabi matuku asatu. Kadi Yakobe uvua anu udisha bimuna bia Labane bivua bishale. Yakobe kukosa matamba mabishi a mitshi mishilangane (ya peupliye, ya amandiye ne ya platane). Kuvulaye bizubu bia matamba awu bibakabibaka. Kutekaye matamba avuaye muvule bizubu bibakabibaka mu luuvu luvua bimuna binuina mayi. Pavua bimuna binua mayi awu, bimpanga bivua bikuata mashina. Kadi bu muvua bimpanga bikuata mashina kumpala kua matamba a mitshi, avuaye muvule bizubu bibakabibaka awu, bimuna bionsu bivua bilela bana bikala ne mipolu ne matoba manene ne makese pambidi. Yakobe uvua umusha mikoku yonsu, uyiteka pa nkayayi. Pashishe uvua uteka mikoku ayi mitangilangane ne ya Labane ivua ne mipolu ne ivua ne boya bufike. Ke muvua Yakobe mupete bimuna bia bungi nanku. Bimuna biende kabivua bibalakana mu bimuna bia Labane to. Pavua Yakobe umona bimuna bia mashina ne bia bimpanga bivua ne mubidi muimpe bikuatangane, uvua uteka matamba a mutshi avuaye muvule bizubu awu mu luuvu luvua bimuna binuina mayi, bua bimuna bikale bikuatangana kumpala kua matamba a mitshi awu. Kadi pavuaye umona bimuna bia mashina ne bia bimpanga binyane bikuatangane, Yakobe ka-vua uteka matamba a mitshi awu to. Nanku bimuna binyane bivua bishale bia Labane, bia mubidi muimpe bivua bia Yakobe. Yakobe kupeta bubanji bua bungi. Uvua ne bapika balume ne bakaji, bimuna bipite bungi, tumelu ne mpunde kabidi. Yakobe kumvua bana ba Labane bamujana, bamba ne: “Yakobe mmunyenge bubanji buonsu bua tatu. Bintu bionsu bidiye nabi mbifumine anu ku bubanji buonsu bua tatu budiye munyenge.” Yakobe kumona kabidi mpala wa Labane mubinduluke, katshiyi bu mu wabu nende diambedi. Ke Maweja-Nangila kuambila Yakobe ne: — Pingana kuenu, mu diku dia baledi bebe. Meme nengikale nebe. Yakobe kubikidisha Leya ne Rakele mu budimi muvuaye ne bimuna biende. Kubambilaye ne; — Ndi mumone ne mpala wa tatuenu mmubinduluke. Katshiena bu mutuvua nende diambedi to. Kadi Mvidi Mukulu wa nkambua wanyi uvua nanyi. Nudi bamanye mundi mukuatshile tatuenu mudimu ne bukole buanyi buonsu. Tatuenu kunshima, kushintula difutu dianyi misangu dikumi. Kadi Mvidi Mukulu kavua musue bua tatuenu ankengeshe to. Pavua tatuenu ungambila ne: “Bimuna bidi ne matoba nebikale difutu diebe,” bimuna bikaji bionsu bivua bilela bana ne matoba pambidi. Pawaye ungambila ne: “Bimuna bidi ne mipolu nebikale difutu diebe,” bimuna bikaji bionsu bivua bilela bana ne mipolu pambidi. Nanku anu Mvidi Mukulu nkayende ngudi munnyengele bimuna kudi tatuenu. Bualu pavua bimuna bia bimpanga ne bia mashina bikuatangane, mvua ndota tshilota, mmona mbuji nansha mikoku ya bimpanga, bivua bikuata mashina, bikale anu ne matoba, ne mipolu pambidi. Mu tshilota atshi Mutumibue wa Mvidi Mukulu kumbikila ne: “Yakobe!” Meme kuitaba ne: “Ke meme ewu.” Mutumibue awu kungambila ne: “Tangila: mikoku nansha mbuji yonsu ya mpumbu idi ne mipolu ne idi ne matoba idi ikuata mashina. Ndi muenze nanku, bualu ndi mumone malu onsu adi Labane mukuenzele. Meme ndi Mvidi Mukulu uvua mukumuenekele ku Betele, pauvua mufite manyi pa mutu pa dibue diu-vua muimanyike bua dikale muaba wa tshijila. Muaba awu uvua mudifile kabidi kundi, mundaye bualu bunene. Juka, umuka apa, upingane mu ditunga dienu.” Rakele ne Leya kuambila Yakobe ne: — Tuetu katuena kabidi batekemene bintu bia bumpianyi mu nzubu mua tatu to. Tatu mmutuangate bu bantu benyi, bualu mmutusumbishe, mudie ne biuma bietu. Nanku bubanji buonsu budi Mvidi Mukulu munyenge tatu, mukupeshe wewe, mbuetu tuetu ne bua bana betu batudi balele. Enza malu onsu adi Mvidi Mukulu mukuambile. Yakobe kujuka, kubandisha bakaji bende ne bana pa nyama ya tumelu. Kuangataye bimuna biende ne bintu biende bionsu bivuaye mupete mu tshitupa tshia Mezopotamiya tshia ku mutu kua misulu. Kupinganaye mu ditunga dia Kenaane, muaba uvua tatuende Izake musombe. Kadi pavua Labane muye kukosa miosa ya mikoku yende, Rakele kuiba mpingu ileja mvidie ivua bena diku dia tatuende Labane batendelela. Yakobe kunyema mu musokoku, Labane, muena Arame, kayi mumanye to. Uvua munyeme ne bintu bionsu bivuaye mupete. Kusabukaye lukasa musulu wa Perate. Pashishe kuyaye ku mikuna ya Ngilaade. Matuku asatu mamane kupita, muntu kampande kumanyisha Labane ne: “Yakobe mmunyeme.” Labane kubikila bena diende. Kulondakajabu Yakobe mu njila matuku muanda mutekete. Kumusanganabu ku mikuna ya Ngilaade. Butuku abu Mvidi Mukulu kumuenekela Labane muena Arame mu tshilota, umukandika ne: — Udimuke, kukengeshi Yakobe ku bualu nansha bumue. Labane kusangana Yakobe mumane kuasa ntenta yende mu mikuna ya Ngilaade. Labane ne bena diende kuasa kabidi yabu mitanda ku mikuna aku. Labane kukonka Yakobe ne: — Tshiudi mungenzele nunku ntshinyi? Udi mundinge bualu kayi? Bua tshinyi udi munyeme ne bana banyi ba bakaji bu bapika banyenga mu mvita? Bua tshinyi udi munshime, munyeme mu musokoku, katuyi balayangane nebe. Bu wewe mudianze kungambila, mvua nkushindikija ne misambu ya disanka, tuimbe bisanji ne ngoma. Kuvua nansha musue bua meme kulayangana ne bana banyi ba bakaji, kabidi ne bikulu banyi? Udi muenze anu bu muntu mutatakane. Meme ndi mua kukuenzela bibi. Kadi Mvidi Mukulu wa tatuebe Izake mmunkandike butuku bua lelu ne: “Udimuke, kukengeshi Yakobe ku bualu nansha bumue.” Nanku uvua musue kupingana kuenu bua kumonangana ne baledi bebe. Mbimpe! Kadi udi muibe mpingu ya mvidie indi ntendelela bua tshinyi? Yakobe kuandamuna Labane ne: — Ndi mukunyeme, bualu mvua ntshina ne: udi mua kunnyenga bana bebe ba bakaji ku bukole. Kadi wewe musangane muntu ne mpingu ya mvidie yebe, muntu awu neafue. Ukebe bimpe mu bintu bianyi bionsu, bena diku diebe bonsu batangile. Wewe musangane bintu biebe bikuabu, ubiangate, uye nabi. Yakobe uvua wamba nanku, bualu kavua mumanye ne: Rakele muibe mpingu ya mvidie ivua bena diku dia tatuende batendelela. Labane kukalula ntenta ya Yakobe ne ya Leya ne ya bakaji bapika babidi. Kadi kena mupete tshintu to. Kupatukaye mu ntenta wa Leya, kubuela mu ntenta wa Rakele. Rakele uvua muangate mpingu ayi, muyisokoke muinshi mua biseba bivua bitenteka pa kamelu, musombapu. Labane kukala mu nzubu muonsu. Kena mupete mpingu mu ntenta wa Rakele to. Rakele kuambila tatuende Labane ne: — Tatu, umfuile luse, tshiena ne mushindu wa kuimana kulu kumpala kuebe, bualu ndi ku tshijila tshia bakaji. Labane kukebulula mpingu bikole. Kadi kena muyipete to. Yakobe kufika munda, kutandisha Labane wamba ne: — Tshivua mukuenzele bualu bubi, nansha mubunde tshilumbu bua wewe kundondakaja mushindu ewu to. Udi musasule ntenta yanyi, kuyi musangane tshintu tshiebe nansha tshimue to. Wewe musangane tshintu tshiebe mu bintu bianyi, mbimpe! Utshiteke patoke bua bantu bebe ne banyi bakose tshilumbu atshi. Ndi mukukuatshile mudimu bidimu makumi abidi. Mbuji yebe nansha mikoku yebe kabivua bitula mafu to. Tshivua mudie bimpanga bia ku bimuna biebe. Tshimuna tshiebe tshionsu tshivuabu bashipe kudi nyama ya lonji, tshivua nkutuadilatshi to. Mvua mukufute tshikuabu. Tshimuna tshiebe tshivuabu bibe butuku nansha munda munya, uvua utshimfutshisha. Mvua nkenga bikole, munya ungosha matuku onsu. Butuku mashika avua ambuela ku muoyi, tshitabela tshingenza. Tudi nebe kukadi bidimu makumi abidi. Ndi mukuenzele mudimu bidimu dikumi ne binayi, bua kusela bana bebe ba bakaji babidi, pashishe bidimu bisambombu bikuabu bua kupeta bimuna. Kadi wakashintulula difutu dianyi misangu dikumi. Mvidi Mukulu wa nkambua wanyi Abrahame, ne Mvidi Mukulu uvua mukuatshishe tatu wanyi Izake bowa, kayi mungambuluishe, uvua mua kumpingaja kuetu bianza bitupu. Kadi Mvidi Mukulu uvua mumone mumvua mudipuekeshe, mumone kabidi mudimu mukole undi mukuenzele. Ke padi Mvidi Mukulu mumbingishe butuku buudi wamba abu. Labane kuambila Yakobe ne: — Bakaji bebe ne bana badibu balele mbanyi meme. Bimuna bionsu biudi mumone ebi ne bintu bionsu biudi nabi mbianyi meme. Kadi bu mundi tshiyi mua kuambuluisha kabidi bana banyi ne bikulu banyi biangatshile ku lelu, nanku tuetu nebe tutue ndondu. Muntu ajadike bitudi tuenza ebi. Nanku Yakobe kuimanyika dibue bu tshivulukilu tshia ndondu wabu. Pashishe Yakobe kuambila bena mudimu bende ne: “Unguijayi mushiki wa mabue muaba awu.” Kuenzabu nanku. Kutekabu biakudia pa mushiki wa mabue awu. Kudiabu bonsu pinapu. Labane kuinyika muaba awu ne: Yegare Sahaduta. Kadi Yakobe kuwinyika ne: Ngalede. Labane kuamba ne: — Biangatshile ku lelu, mushiki wa mabue ewu udi ujadika ndondu udi pankatshi petu nebe. Ke padibu babikila muaba awu ne: Ngalede. Mmumue ne: mushiki wa mujadiki. Labane kuambila kabidi Yakobe ne: — Maweja-Nangila atutentekele patuikala bamane kushiyangana nebe. (Ke kuinyikabu muaba awu dina ne: Mispa, mmomumue ne: kaleya ka mutentekedi.) Wewe mutatshishe bana banyi ba bakaji, musele bakaji bakuabu, wamanya ne: udi mujadike mutudi benzelangane nebe, ki muntu to, anu Mvidi Mukulu nkayende. Pashishe Labane kuambila Yakobe ne: — Mona mushiki wa mabue undi ngunguija pankatshi petu, ne dibue edi dindi muimanyike. Mushiki wa mabue ne dibue edi bidi bijadika ne: Meme ne wewe katuena mua kusambuka mabue aa ne meji a kuenzelangana bibi to. Mvidi Mukulu wa Abrahame ne wa Nahore akose nsambu yetu nebe. Pashishe Yakobe kuditshipa mu dina dia Mvidi Mukulu uvua mukuatshisha tatuende Izake bowa. Yakobe kulambula Mvidi Mukulu mulambu ku mukuna aku, kubikila bana babu bua kudiabu kaba kamue. Pashishe kulalabu ku mukuna aku. Butshia Labane ubika ne dinda dionsu, kulayanganaye ne bana bende pamue ne bikulu bende bonsu. Kubajingila dikasa dimpe. Kupinganaye kuende. Yakobe kutungunuka ne luendu, kusambakenaye ne batumibue ba Mvidi Mukulu. Yakobe ubamona, kuelaye diyi dikole wamba ne: — Muaba ewu mmitanda ya Mvidi Mukulu. Kuinyikaye muaba awu ne: Mahanayime. Ke Yakobe kudianjila kutuma bantu bende ne mukenji, bua kumonangana ne mukuluende Esawu, uvua mu mpata ya Edome mu ditunga dia Seyire. Yakobe kuelela bantu bavuaye mutume abu mukenji ne: — Numanyishe Esawu ne: “Muena mudimu webe Yakobe udi ukuambila ne: meme mvua kua Labane matuku onsu awu. Mpindiewu ndi musue kupingana. Ndi ne ngombe, mpunde, mikoku, mbuji ne bapika balume ne bakaji. Ndi ntuma bantu banyi ne mukenji kuudi wewe mukuluanyi, mukalenga wanyi, bua ungakidile bimpe.” Bantu bavua Yakobe mutume ne mukenji bua kumonangana ne Esawu, kupinganabu, bambila Yakobe ne: — Tuamonanganyi ne mukuluebe Esawu. Udi ulonda ne bantu nkama inayi bua kusambakena nebe. Yakobe kupampakana bikole, bowa kumuenzabu. Kutekaye bantu bavuaye nabu, mikoku, mbuji, ngombe ne tumelu mu bisumbu bibidi bibidi. Kuelaye meji ne: “Pikala Esawu mua kubunda tshisumbu tshimue mvita, tshikuabu netshimunyeme.” Yakobe kutendelela Mvidi Mukulu, wamba ne: — Mvidi Mukulu wa kaku wanyi Abrahame, ne wa tatu wanyi Izake, unteleje! Uvua mungambile ne: “Upingane kuenu mu ditunga dienu. Meme nenkulame, neupete dikasa dimpe.” Maweja-Nangila, tshiena mukumbanyine dikasa dimpe diwudi muntutshishe meme, muena mudimu webe, kuyi upungila. Bualu mvua musabuke musulu wa Yardene ewu anu ne dikombu. Kadi mpindiewu nkadi ne bintu bisumbu bibidi ebi. Nanku ndi nkutendakena ne: unsungidile kudi mukuluanyi Esawu. Ndi ne bowa, bualu udi mua kumbutula ne bakaji ne bana. Wewe uvua mundaye ne: “Nenkulame, neupete dikasa dimpe. Nemvudije ndelanganyi yebe bu lusenga lua ku muelelu wa mayi manene, ludi muntu kayi mua kubala. ” Yakobe kulala muaba awu. Kusungulaye bimuna biende bikuabu bua kupesha mukuluende Esawu: ke mashina a mbuji nkama ibidi ne mpumbu makumi abidi; mikoku ya mashina nkama ibidi ne ya bimpanga makumi abidi; tumelu tukaji makumi asatu, ne bana batu batshidi bamua mabele; ngombe mikaji makumi anayi, ne ngombe milume dikumi; mpunde mikaji makumi abidi, ne mpunde milume dikumi. Yakobe kuabanyina bena mudimu bende bimuna abi. Muena mudimu yonsu uvua ne tshiende tshisumbu. Kubambilaye ne: — Dianjilayi kumpala. Nuikale bashilangane mutantshi ku tshisumbu ne ku tshisumbu. Pashishe kuambilaye muena mudimu uvua ne tshisumbu tshia kumpala ne: — Wewe musambakene ne mukuluanyi Esawu, yeye mukuebeje ne: “Udi muena mudimu wa nganyi? Udi uya penyi? Bimuna bionsu ebi mbia nganyi?” Umuandamune ne: “Mbia muena mudimu webe Yakobe. Bintu ebi ke mulambu udiye ukutumina wewe, mfumuende Esawu. Yakobe muine udi utulonda panyima apa.” Balami ba tshisumbu tshibidi, ba tshisatu ne bonsu bavua balonda panyima, Yakobe uvua mubambile anu meyi a mushindu umue, usakidila kabidi ne: — Panuasambakena ne mukuluanyi Esawu, numuambile ne: “Muena mudimu webe Yakobe udi ulonda panyima apa.” Yakobe uvua udiabakena ne: “Bintu bindi mutume ebi, mbua kutuyisha tshiji tshia mukuluanyi Esawu. Nanku patuikala mua kumonangana nende, misangu mikuabu udi mua kungakidila ne disanka.” Yakobe mumane kutumina Esawu milambu, kushalaye mulale muaba awu butuku abu. Butuku abu, Yakobe ubika, kuangataye bakaji bende babidi, ne bana bende dikumi ne umue. Kubasabulaye musulu wa Yaboke ku dilobu. Kusabulaye ne bintu bionsu bivuaye nabi. Yakobe kushala nkayende dishiya. Muntu kampande kuluangana nende mvita too ne muatshi butuku. Muluishi awu umo na ne: Yakobe mmumpite bukole, kutuutaye Yakobe ku tshikundukundu, kutshikoyobola. Pashishe muntu kampande awu kuambila Yakobe ne: — Ndekela nya, bualu butuku mbumane kutshia. Yakobe kuandamuna ne: — Bua meme kukulekela amu wewe mungele lupemba. Yeye awu kukonka Yakobe ne: — Dina diebe nnganyi? Yakobe kumuandamuna ne: — Ndi Yakobe. Yeye awu kuambila Yakobe ne: — Kabakukubikila kabidi ne: Yakobe to. Nebakubikile ne: Izrayele. Bualu udi muluangane mvita ne Mvidi Mukulu, muluangane kabidi ne bantu, wewe kubatshimuna. Yakobe kumuebeja ne: — Kadi wewe mene, dina diebe nnganyi? Kampande awu kumuandamuna ne: — Udi musue kumanya dina dianyi bua tshinyi? Pashishe kuelaye Yakobe lupemba. Yakobe kuamba ne: — Ndi nginyika muaba ewu dina ne: Penuyele, mpala wa Mvidi Mukulu, bualu ndi mumonangane ne Mvidi Mukulu mpala ne mpala, meme kushala ne muoyi. Diba dipatuka, Yakobe kumuka ku dilobu dia Penuyele, wenda utebuka, bualu tshikundukundu tshivua tshikoyoboke. Ke padi bena Izrayele kabayi badia munyinyi wa mu tshikundukundu tshia nyama too ne ku lelu, bualu bavua bakoyobole Yakobe tshikundukundu. Yakobe ukenzakana, kumona Esawu umutantshila, muikale ne bantu nkama inayi. Yakobe kuteka Leya ne bana bende pa nkayabu, Rakele ne muanende Yozefe pa nkayabu, bakaji bende babidi bapika pa nkayabu ne bana babu. Yakobe kuimanyika bakaji bende bapika abu ne bana bavuabu balele kumpala kua mulongu. Kulondabu kudi Leya ne bana bende, pashishe kudi Rakele ne muanende Yozefe. Yakobe kupita kumpala kuabu bonsu, kudiela panshi misangu muanda mutekete, usemena kudi mukuluende Esawu. Ke Esawu kunyema lubilu kumupukila. Bonsu babidi kudila muadi. Esawu ubanduluka, kumona bakaji ne bana. Kukonka Yakobe ne: — Baudi muende nabu mbanganyi? Yakobe kuandamuna ne: — Mbana bandi mupete ku luse lua Mvidi Mukulu. Bakaji bapika ba Yakobe kufika muaba awu ne bana, kudiela panshi. Leya ne bana bende kufika, kudielabu panshi. Pashishe Yozefe ne Rakele kudiela panshi. Esawu kukonka Yakobe ne: — Bimuna bionsu bindi musambakene nabi, tshiudi musue kuenza nabi ntshinyi? Yakobe kuandamuna ne: — Ndi mukutuminabi bua umfuile luse. Esawu kuambila Yakobe ne: — Muakunyanyi, ndi ne bintu bikumbane. Shala ne biebe ebi. Yakobe kutendakena Esawu ne: — Bu wewe musue, umfuile luse. Angata mulambu undi mukutuadile ewu, bua kujadika muudi mumane kumfuila luse. Kabidi pandi nkutangila, ndi bu mumone Mvidi Mukulu wanyi bua luse lunene luudi mumfuile. Ndi nkusengelela ne: angata mulambu undi mukutuadile ewu, bualu Mvidi Mukulu wanyi mmumpe bintu bia bungi. Yakobe kunanukila bikole. Esawu kuitaba. Esawu kuambila Yakobe ne: — Jukayi tuye. Netuende nebe. Yakobe kuandamuna ne: — Udi mumanye ne: ndi ne bana bapuekele. Mikoku ne ngombe kabidi bidi ne bana batshidi bamua mabele. Kabiena mua kuenda lukasa lukasa to. Patupu, mu luendu lukole, nansha lua dituku dimue, bidi mua kufua bionsu. Nanku ndi nkutendakena ne: Udianjile kumpala. Meme ndi nkulonda bitekete bitekete, bilondeshile luendu lua bana ne lua bimuna bindi nabi, too ne patuapetangana mu ditunga dia Seyire. Esawu kuandamuna Yakobe ne: — Nanku ndi nkushila bantu banyi bakuabu. Yakobe kubenga ne: — Kabena ne tshidibu bangenzela to. Muudi mumane kumfuila luse mbikumbane. Esawu kuya ku Seyire. Kadi Yakobe kuya ku Sukote. Kuasayemu nzubu, kuibakilamu kabidi bimuna bikumbi. Ke padibu babikila muaba awu ne: Sukote, mbuena kuamba ne: bikumbi. Yakobe ufumina ku tshitupa tshia Mezopotamiya tshia ku mutu kua misulu, kufikaye anu bimpe mu ditunga dia Kenaane mu tshimenga tshia Shekeme. Kuasaye mitanda pabuipi ne tshimenga atshi. Yakobe kusumba muaba uvuaye muase ntenta wende, kudi bana ba Amore, muashi wa tshimenga atshi, ku mushinga wa nkanu lukama ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Kuasaye tshilambuilu muaba awu, kutshinyika ne: Ele, mmomumue ne Mvidi Mukulu wa bena Izrayele. Dituku dikuabu Diina, muana wa bakaji uvua Yakobe mulele ne Leya, uvua muye kumonangana ne bakaji nende ba mu ditunga dia Kenaane. Shekeme, muana wa Amore, mfumu wa bena Iti umona Diina, kumubuelelaye mu nzubu ku bukole. Kadi Shekeme kunanga Diina bikole, kumuambila malu onsu avua munda muende, bua atekeshe muoyi wende. Shekeme kuambila tatuende Amore ne: — Ungambuluishe bua mmone mua kusela nsongakaji ewu. Yakobe mumane kumvua ne: Shekeme mmubuelele Diina mu nzubu ku bukole, kushalaye mupuwe, muindile dipingana dia bana bende bavua badisha bimuna mu mpata. Amore, tatuende wa Shekeme, kuya kuyukila ne Yakobe. Bana ba Yakobe balume mu mpata, kubambilabu bionsu bivua bienzeka abi. Bavua bumvue bibi, bafike kabidi munda bikole, bualu Shekeme uvua muenze bualu bubi bua dikamakama, mubuelele muana wa bende wa Yakobe mu nzubu ku bukole. Tshilema tshia mushindu ewu katshiena ne bua kuenzeka mu Izrayele to. Kadi Amore kuambila Yakobe ne bana bende ne: — Bu mudi muananyi Shekeme munange muanenu wa bakaji ne muoyi mujima, anyishayi amusele. Tumvuangane, tuikale tuselelangana. Tuetu tusele bana benu, nuenu nusele betu. Nenuase pabuipi netu. Ditunga edi nedikale dienu kabidi. Asayi muaba onsu unudi basue, nuende mushinga, nusumbe miaba ya nuenu kusomba kashidi. Shekeme kuambila tatuende muenu, ne ba bukonde buende, ne: — Numfuile luse, nundombe tshionsu tshinudi basue. Nundombe biuma bungi buonsu bunudi basue, ne bintu bikuabu bidi mua kunusankisha. Nemfile bionsu bua ngangate anu nsongakaji ewu, ikale mukajanyi. Kadi bu muvua Shekeme mubuelele Diina mu nzubu ku bukole, bana ba Yakobe kuandamuna Shekeme ne tatuende Amore, ne budimu ne: — Katuena mua kuitaba bua muntu udibu kabayi bateke panshi asele muanetu wa bakaji, bualu bidi bituenza bundu. Kadi panuikala basue kusela muanetu wa bakaji, bateke balume bonsu ba muenu panshi. Nuikale bu mutudi emu. Nanku netumvuangane tuselelangane, tusombe nenu mu ditunga emu, tushale bantu bamue. Kadi panuabenga mutudi tuamba, tuetu netuangate muanetu wa bakaji, tuye nende. Amore ne muanende Shekeme kuitaba ne: “Munuambi amu mmomu.” Nanku bu muvua Shekeme munange Diina ne muoyi wende mujima, kuyaye lukasa bua kukumbaja bivua baku bende bambe. Bavua bamumvuile kabidi bikole kudi bena diku diabu. Amore ne muanende Shekeme kuya ku tshibuelelu tshia tshimenga, muaba wa tshisombelu, kubikila bena ditunga, babambila ne: — Benyi betu aba badi ne muoyi muimpe. Tusombe nabu mu ditunga dietu, bualu ndialabale. Bende mushinga. Tuselelangane kabidi nabu. Bantu benyi aba nebanyishe bua kuasa mu ditunga dietu, kabidi bua kushala netu bantu bamue, kadi anu padibu bateka bantu balume bonsu panshi bu mudibu bobu. Tuetu benze nanku, nebasombe mu ditunga dietu. Nanku bimuna ne bintu bionsu bidibu nabi nebishale bietu. Bena ditunga bonsu bavua muaba awu kuitaba bivua Amore ne muanende Shekeme bambe. Kutekabu bantu balume bonsu ba mu tshimenga atshi panshi. Kadi kupita matuku asatu, patshivua balume bonsu basama mputa ya butengu, Shimeyone ne muanabu Levi, bakulu ba Diina, kuangata muela wa mvita, kubuela mu tshimenga, kakuyi udi ubenzela bualu, kushipamu bantu balume bonsu. Kushipabu kabidi ne Amore ne muanende Shekeme, kuangata muanabu wa bakaji Dina uvua kudi Shekeme, kuya nende! Bana bakuabu ba Yakobe, kupawulabu bintu bionsu bivua pa bitalu nansha mu tshimenga! Bualu nsongalume wa mu tshimenga atshi uvua mubafuishe bundu, mubuelele muanabu wa bakaji mu nzubu ku bukole. Kunyengabu mikoku, mbuji, ngombe, mpunde. Mu tshikosu kuangatabu bionsu bivua mu tshimenga ne mu mpata. Kuyabu ne biuma bionsu abi. Kukuatabu kabidi bakaji ne bana bonsu, kuya nabu. Bavua baye kabidi ne bionsu bivuabu basangane mu nzubu ya tshimenga. Ke Yakobe kuambila bana bende Shimeyone ne Levi ne: — Nuangenzedi bibi, nuamfuishi bundu kudi bena Kenaane ne kudi bena Perizi. Tuetu tudi bakese, bobu badi ba bungi. Badi mua kudisanga, kumbutala ne bianyi bionsu bindi nabi. Bana babidi aba kuandamuna tatuabu ne: — Mulumiana ewu kavua mua kuangata muanetu wa bakaji ku bukole, bu mukaji mudisombele to. Dituku dikuabu Mvidi Mukulu kuambila Yakobe ne: — Juka, uye kuasa ku Betele. Ungashileku tshilambuilu, bualu ke muaba umvua mukumuenekele pauvua unyema muanenu Esawu. Yakobe kuambila bena diku diende ne bantu bende ne: — Dilongololayi. Umushayi mvidie ya bisamba bikuabu idi munkatshi muenu. Dikobololayi, nuvuale bilamba bikuabu. Dilongololayi, tuyayi ku Betele. Nengashileku Mvidi Mukulu tshilambuilu, bualu uvua mungambuluishe pamvua mu dikenga dikole. Uvua mundame miaba yonsu imvua nya. Nanku bantu bonsu kumupesha mpingu yonsu ivua ileja mvidie ya bisamba bikuabu ivuabu nayi, kumupesha kabidi ne tukanu tua ku matshi tavuabu natu. Yakobe kubijika bionsu muinshi mua mutshi wa lusanga udi pabuipi ne tshimenga tshia Shekeme. Yakobe ne bonsu bavuaye nabu, kumukabu muaba awu. Mvidi Mukulu kukuatshisha bantu bonsu ba mu bimenga bivua nabu mutumba bowa bukole. Kupangabu mua kulondakaja Yakobe ne bana bende. Ke Yakobe ne bena diende bonsu kufika mu Luze, udibu babikila mpindiewu ne Betele, mu ditunga dia Kenaane. Yakobe kuashilamu Mvidi Mukulu tshilambuilu. Kutshinyika dina ne: Mvidi Mukulu wa mu Betele, bualu muaba awu ke uvua Mvidi Mukulu mumumuenekele diba divuaye unyema muanabu Esawu. Anu dituku adi Debora, ndeji wa Rebeka, kufua. Kumujikabu muinshi mua mutshi wa lusanga udi pabuipi ne Betele. Batshidi babikila lusanga alu ne: “Lusanga lua muadi.” Yakobe ufuma ku Mezopotamiya, Mvidi Mukulu kumumuenekela tshiakabidi, kumuela lupemba. Mvidi Mukulu kumuambila ne: — Kabena bakubikila kabidi ne: Yakobe to. Mpindiewu nebakubikile ne: Izrayele. Nanku Mvidi Mukulu kumuinyika ne: Izrayele. Kumuambila ne: — Ndi Mvidi Mukulu wa bukole buonsu. Utante, uvulangane, wikale nkambua wa bisamba bia bungi, bakalenga nebafume ku ndelanganyi yebe. Wewe ne ndelanganyi yebe, ndi nnupesha ditunga dimvua mulaye Abrahame ne Izake. Nenku nendipeshe kabidi ndelanganyi yebe. Mvidi Mukulu kumuka muaba uvuaye uyukidila ne Yakobe. Yakobe kuimanyika dibue muaba awu, kuela manyi ne maluvu a mulambu pa dibue adi bua kudijidila. Yakobe kuinyika muaba awu ne: Betele, mmomumue ne: Nzubu wa Mvidi Mukulu (muaba uvua Mvidi Mukulu muyukile nende ). Yakobe ne bena diende kumuangala ku Betele. Kabayi banji kufika ku Efrata, Rakele kulela muana. Kadi kulela aku kuvua kukole! Nanku pavua Rakele ulela muana ukenga bikole, muleleshi kumuambila ne: — Kutshinyi to. Muana ngua balume kabidi. Rakele ulela, kushala ukengakana ne lufu. Pa kukulaye muoyi, kuinyikaye muana awu ne: Benoni, mmumue ne: Makenga. Kadi Yakobe, tatuende kumuinyika ne: Binyamine, mmumue ne: Diboku dia bukole. Rakele ufua, kumujikabu ku muelelu wa njila udi muye ku Efrata, muaba udibu binyika mpindiewu ne: Betleyeme. Yakobe kuimanyika dibue pa lukita luende alu. Dibue adi too ne lelu, batshidi badibikila ne: “Dibue dia pa lukita lua Rakele.” Yakobe kumuangala muaba awu, kuya kuasa mitanda yende dishiya dia Migdale-Edere. Pavua Yakobe musombe muaba awu, Rubene kubuelela Bila, mukaji mupika wa tatuende, mu nzubu. Yakobe kumanya bualu abu, kunyingalala bikole. Bana ba balume bonsu ba Yakobe bavua dikumi ne babidi. Leya uvua ne bana ba balume basambombu: Rubene, ke muanabute, bamulonda kudi Shimeyone, Levi, Yuda, Isakare ne Zebulone. Rakele uvua ne bana ba balume babidi: ke Yozefe ne Binyamine. Bila mukaji mupika wa Rakele uvua mulele bana ba balume babidi: ke Dane ne Naftali. Zilpa mukaji mupika wa Leya uvua mulele bana ba balume babidi: ke Ngade ne Ashere. Bana bonsu aba ba balume ke bavua Yakobe mulele mu Mezopotamiya. Yakobe kuya kudi tatuende Izake mu Mambre pabuipi ne Kiriyate-Arba, muaba udibu babikila lelu ne: Ebrone. Ke muaba uvua Abrahame ne Izake basombe kale. Izake uvua ne bidimu lukama ne makumi muanda mukulu, kufuaye, mumane kulala panu nuboboke. Kulondaye bankambua bende. Kumujikabu kudi bana bende Esawu ne Yakobe. Ke mena a ndelanganyi ya Esawu, udibu babikila kabidi ne Edome: Esawu uvua musele bakaji basatu ba bena Kenaane: Ada, muana wa Elone, muena Iti; Oholibama, muana wa Ana (Ana awu uvua muana wa Sibeyone, muena Ivi ); Basmate, muana wa Ismayele. Yeye uvua ne muanabu Nebayote. Ada uvua mulelele Esawu muana anu umue: Elifaze. Basmate uvua mulele kabidi muana anu umue: diende Reyuwele. Kadi Oholibama uvua mulele bana basatu: Yewusha, Yalame ne Kora. Ke bana bonsu balume ba Esawu, bavuaye mulele mu ditunga dia Kenaane. Esawu kumuangala ne bakaji bende, bana bende ba balume ne ba bakaji, bena diende bakuabu bonsu, kabidi ne bimuna biende, nyama yende ivua yambula majitu, bintu bionsu bivuaye mupete mu ditunga dia Kenaane. Kuyaye kuasa bashilangane mutantshi mule ne muanabu Yakobe mu ditunga dikuabu. Bualu bonsu babidi bavua ne bintu bipite bungi. Nanku kabavua mua kusomba muaba umue to. Ditunga dia Kenaane divua dikese. Kadivua dikumbane mua kudisha bimuna biabu bonsu babidi to. Ke muvua Esawu, udibu babikila kabidi ne: Edome, muye kuasa ku mukuna wa Seyire. Ke mena a ndelanganyi ya Esawu, nkambua wa bena Edome, bavua base ku mukuna wa Seyire: Ada, mukaji wa Esawu, uvua mulele muana anu umue wa balume, dina diende: Elifaze. Basmate uvua mulele Reyuwele. Elifaze kulela bana ba balume batanu: Temane, Omare, Sefo, Ngatame ne Kenaze. Kadi Timna, mukaji mukuabu uvua Elifaze mubanjije, uvua mulele muana wa balume anu umue: Amaleke. Ke bikulu ba Esawu bavuabu balele kudi Elifaze, muana wa mukajende Ada. Basmate, mukaji wa Esawu, uvua mulele kabidi muana wa balume anu umue Reyuwele. Reyuwele uvua mulele bana ba balume banayi: ke Nahate, Zera, Shama ne Miza. Ke bikulu ba Esawu, bavuabu balele kudi Reyuwele, muana wa Basmate. Oholibama, mukaji mukuabu wa Esawu, uvua muana wa Ana. Uvua kabidi muikulu wa Sibeyone. Oholibama uvua mulele bana ba balume basatu: Yewusha, Yalame ne Kora. Bamfumu badi bafuma ku ndelanganyi ya Esawu badi nunku: Elifaze, muanabute, udi nkambua wa bamfumu basambombu: Temane, Omare, Sefo, Kenaze, Ngatame ne Amaleke. Bana aba ke ndelanganyi ya Elifaze, muanabute wa Esawu, uvuaye mulele ne mukajende Ada. Bobu bavua basombe mu Edome. Reyuwele, muanende mukuabu wa kua mukajende Basmate, udi nkambua wa bamfumu bakuabu bavua basombe mu Edome: ke Nahate, Zera, Shama ne Miza. Ku bana bavua Esawu mulele ne mukajende Oholibama, muana wa Ana, nkupatuke bamfumu basatu: ke Yewusha, Yalame ne Kora. Ke bamfumu ba bena Edome, ndelanganyi ya Esawu. Bantu ba kumpala ba mu ditunga dia Edome bavua ndelanganyi ya Seyire, muena Ori. Bamfumu ba bena Ori: ke Lotane, Shobale, Sibeyone, Ana, Dishone, Eshere ne Dishane. Lotane uvua mulele Ori ne Emame. Lotane uvua ne muanabu wa bakaji, Timna. Bana ba Shobale ke Akane, Manahate, Ebale, Shefo ne Oname. Bana ba Sibeyone: ke Aya ne Ana. Ana ewu ke uvua musangane mpokolu wa mayi mu tshipela, pawaye udisha mpunde ya tatuende Sibeyone. Ana uvua ne bana babidi: Dishone ne wa bakaji Oholibama. Dishone uvua mulele Emdane, Eshebane, Itrane ne Kerane. Eshere uvua mulele Bilehane, Zavane ne Akane. Dishane uvua mulele Use ne Arane. Ke bamfumu ba bena Ori: Lotane, Shobale, Sibeyone, Ana, Dishone, Eshere ne Dishane. Bavua basombe mu ditunga dia Seyire. Bena Izrayele kabayi banji kupeta bakalenga, bena Edome bakavua ne bakalenga, balondangane nunku mu bukalenga: Bela, muana wa Beyore, wa mu tshimenga tshia Dinaba. Yobabe, muana wa Zera, wa mu tshimenga tshia Bosra. Ushame, wa mu ditunga dia bena Temane, Adade, muana wa Bedade, wa mu tshimenga tshia Avite. Ke yeye uvua mutshimune bena Madiyane mu mpata ya Mowabe. Samla, wa mu tshimenga tshia Masreka. Shawule, wa mu tshimenga tshia Rehobote, ku muelelu wa mayi. Baale-Anane, muana wa Akbore. Adare, wa mu tshimenga tshia Pawu. Uvua musele Metabeyele, muana wa Matrede, kabidi ne muikulu wa Mezahade. Bisamba bia bena Edome, bilondeshile muaba udi tshisamba tshionsu tshisombe, bilondeshile kabidi dina dia nkambua watshi, ke Timna, Aka, Yetete, Oholibama, Ela, Pinone, Kenaze, Temane, Mibsare Magdiyele, Irame. Bisamba bionsu abi bidi biasa mu ditunga dia Edome, tshisamba tshionsu pa muaba watshi. Esawu ke nkambua wa bena Edome bonsu. Yakobe uvua muye kusomba mu ditunga dia Kenaane, muaba uvua tatuende Izake musombe ku kale. Malu a bana ba Yakobe adi nunku: Yozefe ukumbaja bidimu dikumi ne muanda mutekete, kuyaye kudisha bimuna bia tatuende, pamue ne bakulu bende, kabidi ne bana ba Bila ne ba Zilpa, bakaji bapika ba tatuende. Kadi Yozefe uvua wambila tatuende malu mabi onsu a bana babu. Ku bana bende bonsu, Yakobe uvua mupite kunanga Yozefe, bualu mmuana uvuaye mulele ku bukunda. Nanku uvua mumuteleshile tshinkutu tshia mushinga mukole. Bana babu bamone muvua tatuabu mutambe kunanga Yozefe, kujilabu muanabu, kabayi mua kuyukila nende kakuyi matandu. Dituku dikuabu, Yozefe uvua mulote tshilota, kutshiawila bana babu. Bumvue tshilota atshi, kupitabu kumukina. Yozefe kubambila ne: — Telejayi tshilota tshindi mulote. Tuvua baye bonsu kunowa bia mu madimi. Tuvua tusuika bisumbu bia bikunyibua bivua ne ntete ya kuenza bukula. Diakamue tshisumbu tshianyi kubanduluka kuimana. Bisumbu bienu bionsu kutshiela munkatshi, bitshikukuila. Bakulu bende kumukonka ne: — Udi musue kushala mukalenga wetu, ututumina diyi anyi? Ke kupitabu kumufikila munda bikole bua tshilota atshi ne bua bivuaye wamba abi. Yozefe kulota tshilota tshikuabu, kutshiawila bana babu, ubambila ne: — Mvua mulote: diba, ngondu ne mitotu dikumi ne umue bilua kunkukuila. Yozefe kuawila kabidi tatuende tshilota atshi. Awu kumutandisha, wamba ne: — Atshi ntshilota kayi? Udi musue ne: meme, mamuebe ne bana benu bonsu tukutuile binu anyi? Bana babu ne Yozefe kumunwuila lubabu. Kadi tatuende uvua anu uvuluka misangu mivule bilota abi. Bana babu ne Yozefe bavua baye kudisha bimuna bia tatuabu pabuipi ne Shekeme. Yakobe kuambila Yozefe ne: — Ndi musue kukutuma ku Shekeme, kudi bana benu badisha bimuna. Yozefe kuitaba ne: — Eyowa. Untume. Tatuende kumuambila ne: — Uye kumona bana benu ne bimuna: ne badi ne bukole bua mubidi. Pashishe upingane bua kungambila. Ke muvua tatuende umutuma ku luendu lule lua kumuka mu tshibandabanda tshia Ebrone, kuya mu Shekeme. Yozefe ufika mu mpata, kupambukaye mu njila. Muntu kampande kumukonka ne: — Udi ukeba tshinyi? Yozefe kuandamuna ne: — Ndi nkeba bana betu. Udi mua kundeja muaba udibu badishila bimuna anyi? Muntu awu kuambila Yozefe ne: — Kabatshiena apa to. Mvua mumvue muvuabu bambilangana bua kuya luseke lua Dotane. Yozefe kulonda bana babu, kubasangana ku Dotane. Bana babu ne Yozefe kumumuena utshidi ku bule, kayi muanji kufika padibu nansha. Kumuelelebu tshifufu tshibi bua kumushipesha. Kuambilanganabu ne: — Muena ndota wafiki, tumushipe, tuimanshe tshitalu tshiende mu tshiina. Nefushime ne: mbamudie kudi nyama wa lonji. Nanku netumone tshidi bilota biende bimuenzela. Rubene umvua nanku, kukebaye muyilaye mua kupandisha Yozefe. Kuambilaye bana babu ne: — Katumushipi to. Katuedi mashi panshi to. Tumuelayi mu tshiina tshidi mu tshipela emu. Kadi katumushipi nansha. Rubene uvua wamba bionsu ebi, bualu uvua musue kupandisha Yozefe bua kumufikisha ne muoyi kudi tatuende. Yozefe ufika muaba uvua bana babu, kumukuatabu, kumukopolabu tshinkutu tshiende tshimpe. Kumuelabu mu tshiina tshivua katshiyi ne mayi. Pashishe kusombabu bua kudia. Bakenzakana, kumonabu tshisumbu tshia bena Ismayele, bafuma ku ditunga dia Ngilaade baya ku Ejipitu. Tumelu tuabu tuvua tuambule manananshi a mupuya muimpe a mishindu mishilangane. Yuda kukonka bana babu ne: — Tuetu bashipe muanetu ewu, basokoke bualu ebu, netupete tshinyi? Katumushipi nansha, bualu mmuanetu. Tudi bantu bamue. Kadi tumusumbishe kudi bena Ismayele aba. Bana babu kuitaba. Pamonubu bangenda mushinga ba bena Madiyane bapita, kupatulabu Yozefe mu tshiina, kumusumbishabu kudi bena Ismayele ku nkanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole makumi abidi. Bena Ismayele kuya nende mu Ejipitu. Rubene uya kutangila mu tshiina, kena musangane Yozefe to. Kupampakanaye bikole, kupanda bilamba biende. Kuyaye kudi bana babu, ubambila ne: — Yozefe kena mu tshiina to. Kadi meme nengenze tshinyi mpindiewu? Bana babu ne Yozefe kutua tshinkutu tshia Yozefe mu mashi a mbuji wa mpumbu uvuabu bakose muminu. Kutshitumabu kudi tatuabu ne mukenji, bamba ne: “Kenketa tshilamba tshitudi bangule etshi. Ntshifuanangane ne tshinkutu tshia muanebe Yozefe anyi?” Tatuende umona tshilamba atshi, kujadika ne: — Bushuwa, ntshilamba tshia muananyi Yozefe. Nyama wa lonji mmumudie, mumusunsule. Yakobe kudipanda bilamba, kuvuala bilamba bikayabale, kuenza madilu a muanende matuku mavule. Bana bende ba balume ne bakaji kufika bua kumusamba. Yakobe kubenga, wamba ne: “Ndi ndila amu Yozefe too ne mungafua.” Ke muvua Yakobe mutungunuke ne madilu a muanende Yozefe nanku. Bena Madiyane kusumbisha Yozefe mu Ejipitu kudi Potifare, muntu uvuabu batekemena bikole kudi Mukalenga wa bena Ejipitu. Uvua kabidi mulombodi wa bena mvita bende. Mu tshikondu atshi, Yuda kushiyangana ne bana babu, bua kuya kusomba kua Ira, mu tshimenga tshia Adulame. Kuinaku Yuda kusela muana wa bakaji wa Shuwa, muena Kenaane. Nsongakaji awu kuimita difu, kulela muana wa balume. Yuda kumuinyika dina dia Ere. Mukaji wa Yuda kuimita kabidi difu, kulela muana wa balume muibidi. Yuda kumuinyika dina ne: Onane. Pashishe mukaji awu kuimita kabidi difu, kulela muana muisatu wa balume, kumuinyika dina dia Shela. Kadi musangu awu Yuda kavua kumbelu to. Uvua muye ku Kezibe. Yuda kuselela muanende muanabute Ere mukaji. Dina dia mukaji awu divua Tamare. Ere, muanabute wa Yuda, kavua ukumbaja bivua Maweja-Nangila musue nansha. Nanku Maweja-Nangila kumushipesha. Yuda kuambila muanende mukuabu Onane ne: — Upiane mukaji wa mukuluebe bua umulelele bana. Kadi misangu yonsu ivua Onane ubuelela mukaji awu mu nzubu, uvua wela mayi a balume panshi. Bualu kavua musue kulela ne mamu awu nansha. Uvua mumanye ne: bana badibu mua kupeta ne mukaji awu, nebikale anu ba mukuluende. Bivuaye wenza kabivua bisankisha Maweja-Nangila. Kumushipeshaye ne yeye kabidi. Ke Yuda kuambila Tamare, mukaji wa muanende Ere, ne: — Uye kusomba kuenu kua tatuebe, too ne pakola muananyi wa balume Shela bua akupiane. Tamare kuya kuabu. Yuda uvua mumushe Tamare, bua muanende wa balume Shela kavu kufua muvua bakulu bende bafue. Matuku a bungi mamane kupita, mukaji wa Yuda, muana wa Shuwa, kufila. Yuda mumane kutangalaja madilu, kuyaye ku Timna ne mulunda wende Ira wa mu tshimenga tshia Adulame. Bavua baye kutangila bena mudimu bavua bakosa miosa ya mikoku yende. Ke kumanyishabu Tamare difika dia tatuende muenu Yuda mu Timna bua bakose miosa ya mikoku yende. Tamare kuvula bilamba bia lufuila, kusuika tshitambala mu mpala, kuya kusomba ku tshibuelelu tshia Enayime ku njila udi muye ku Timna. Tamare uvua mumanye ne: bayende tshina Shela, uvuaye muindile, ukavua mumane kukola. Kadi kabavua basue bua Shela amupiane to. Yuda umona Tamare, kuela meji ne: mmukaji mudisombele, bualu uvua musuike tshitambala mu mpala. Yuda kutantshila kudi Tamare ku muelelu wa njila, umuambila ne: — Ndi musue tuye nebe. Yuda uvua umuambisha, bualu kavua mumanye ne: mmukaji wa muanende Ere to. Tamare kuandamuna ne: — Kadi neungonde tshinyi? Yuda kumuandamuna ne: — Nenkonde lukungulu lua mbuji lua ku bimuna bianyi. Tamare kuanyisha, umulomba ne: — Kadi wanji kungeyeka tshintu bua nshale mutekemene. Yuda kumukonka ne: — Udi musue nkueyeka tshinyi? Tamare kumuambila ne: — Ungeyeke tshitampi tshiebe tshia mu nshingu, ne nshinga uudi mutshiela. Ungeyeke kabidi dikombu diebe. Yuda kumupesha bintu abi. Kumubuelelaye mu nzubu. Tamare kuimita difu. Tamare upingana kuabu, kuvulaye tshitambala. Kuvualaye tshiakabidi bilamba biende bia lufuila abi. Yuda kutuma mulunda wende Ira wa mu Adulame ne mbuji wa lukungulu bua kupikula bintu biende bivuaye mueyeke mukaji awu. Kadi Ira kena musangane mukaji awu kabidi to. Kuebejaye bena mu Enayime ne: — Mukaji mudisombele uvua pa buipi apa ku muelelu wa njila eku, udi penyi? Kumuandamunabu ne: — Muetu munu kamuena mukaji mudisombele to. Ira kupingana kudi Yuda, umuambila ne: — Tshiena musangane mukaji awu to. Kabidi bena musoku badi bajadika ne: katshia muabu kamuvua mukaji mudisombele to. Yuda kuamba ne: — Mvua mutumine mukaji ewu mbuji umvua mumulaye. Mbikumbane. Patupu, bantu nebatuseke. Paudi mumukebe kuyi mumusangane, nanku alame bintu bidiye nabi abi. Kupita anu ngondu isatu muntu kampande kuambila Yuda ne: — Tamare, mukaji wa muanebe, ukadi mudisombele. Kabidi udi mumane kuimita ne difu. Yuda kutuma diyi ne: — Bamupatule pa mbelu, bamoshe mu kapia, abutuke. Patshi wabu bapatula Tamare pa mbelu, kutuminaye tatuende muenu mukenji ne: — Joja bintu abi: tshitampi, nshinga ne dikombu mbia muena difu dindi muimite. Ukebe muntu awu! Yuda umona bintu abi, kubimanyaye. Kuambaye ne: — Mukaji ewu mmunemeke mikenji, mmuenze bimpe, mumpite ne meme mene. Bushuwa uvua ne bua kuikala mukaji wa muananyi Shela. Nanku ndi muenze bibi padi muananyi kayi mumupiane. Kashidi Yuda kena mubuelele kabidi Tamare mu nzubu to. Dituku divua Tamare ulela, bantu kumona ne: nealele bana ba mapasa. Muana kupatula diboku, muleleshi kudikuata, kusuikaku kakaba kakunze, wamba ne: — Ewu ke Mbuyi. Mbuyi upingaja diboku, Kanku kupatuka. Muleleshi kukatshila bikole, wamba ne: — Mmudibambe mushindu kayi? Yuda kumuinyika dina ne: Perese, mmumue ne: Tshidibamba. Pashishe Tamare kulela Mbuyi uvua ne kakaba kakunze ku diboku. Yuda kumuinyika ne: Zera. Bena Ismayele kufika ne Yozefe mu Ejipitu kumusumbisha kudi muena Ejipitu diende Potifare. Mukalenga wa bena Ejipitu uvua mutekemene bikole Potifare ewu. Potifare uvua kabidi mulombodi wa bena mvita ba mu bukalenga. Maweja-Nangila uvua ne Yozefe, umututshisha diakalenga. Yozefe kusomba ku nzubu kua mfumuende, muena Ejipitu. Potifare kujadika ne: Maweja-Nangila mmulame Yozefe, mmumututshishe diakalenga mu bionsu bivuaye wenza. Nanku Potifare kunanga Yozefe bikole. Kumupeshaye mudimu wa kulombola bantu ne bintu bionsu bia mu nzubu muende. Amu bualu bua Yozefe, Maweja-Nangila kututshisha muena Ejipitu diakalenga. Diakalenga edi kumueneka mu bintu biende bionsu, ne mu nzubu wende ne mu madimi ende. Potifare uvua ne mudimu amu wa kudia. Uvua ulombola bintu biende bionsu uvua amu Yozefe. Yozefe uvua nsongalume wa mpala muimpe mutambe, mumanye mua kusomba ne bantu. Mukaji wa Potifare umona mushindu uvua Yozefe, kumualakanaye bua kulala nende. Yozefe kubenga kashidi, umuambila ne: — Mfumuanyi mmunteke mulombodi wa bintu biende bionsu. Udi munnange. Mu nzubu emu katshiena utangila tshintu nansha tshimue. Tudi nende ne bumfumu bua mushindu umue ku bintu bionsu, pa kukumusha wewe, bualu udi mukajende. Nanku tshiena mua kuenzela Mvidi Mukulu bibi, kubunda tshibawu bunene nunku! Mukaji awu uvua utatshisha amu kutatshisha Yozefe matuku onsu, umusengelela bua ashale bayende. Kadi Yozefe uvua ubenga amu kubenga kashidi. Dituku dikuabu Yozefe uvua ubuela mu nzubu bua kuenza mudimu wende. Kamuvua muena mudimu mukuabu to. Mukaji wa Potifare kumukuata mu muntumpu, umuambila ne: — Ndi musue, ungangate. Kadi Yozefe kunyema lubilu, kupatuka pa mbelu, kumushiya ne muntumpu mu bianza. Mukaji umona Yozefe upatuka pa mbelu, umushiya ne muntumpu mu bianza, kubikilaye bena mudimu bende bonsu, wela mbila, ubambila ne: — Luayi, numone muena Ebrewu, udi bayanyi muteke mu nzubu emu bua kuenza mudimu, udi musue kumpotela. Mmufike mu nzubu emu, munkuate bua ngikale mukajende. Kadi ngamueledi mbila. Diba diumvuye ngela mbila nnubikila, wapatuku lubilu, kushiya ne muntumpu wende panshi, muaba undi ewu. Mukaji kulama muntumpu wa Yozefe too ne pafiki bayende. Kulondelaye bayende bualu abu, umuambila ne: “Mupika muena Ebrewu ewu, uudi muteke mu nzubu muetu, mmumpotele, mundenge pambidi, bua ngikale mukajende. Kadi pangabikidi bantu ngela mbila, kunyemaye, ushiya muntumpu wende panshi muaba umvua.” Potifare umvua muvua muena kuende umulondela bionsu bivua Yozefe muenze abi, kufikaye munda bikole bitambe. Kukuatshishaye Yozefe, kumuelesha mu nzubu wa lukanu, muaba uvua bena lukanu bakuabu ba mukalenga. Yozefe kubuela mu nzubu wa lukanu wa ditunga. Maweja-Nangila uvua mulame Yozefe bimpe, uvua mumutokele ku muoyi nansha muaba awu. Uvua umututshisha dikasa dimpe kudi mulombodi ba balami ba bena lukanu. Mulombodi awu kuteka Yozefe mutangidi wa bena lukanu bakuabu bonsu. Amu yeye ke uvua uludika midimu yonsu ivua bena lukanu benza. Mulombodi wa balami ba bena lukanu awu katshivua ulondolola bionsu bivua kudi Yozefe to, bualu Maweja-Nangila uvua ne Yozefe, umutatshisha diakalenga mu bionsu bivuaye wenza. Malu onsu mamane kujika, dituku dikuabu bantu babidi bavua ne muanzu mu bukalenga bua Ejipitu, kuenzela mukalenga tshilema tshinene. Umue uvua mutangidi wa bantu bavua balongolola maluvu a mukalenga, mukuabu mutangidi wa bantu bavua balambila mukalenga biakudia. Mukalenga kubafikila munda bikole. Kubeleshaye mu nzubu wa lukanu, kua Potifare, mu nzubu muvuabu balamine Yozefe. Mulombodi wa bena lukanu, kupesha Yozefe bantu babidi abu bua kubalama. Bavua bashala mu lukanu mataku makumbane. Bena lukanu babidi abu, kulota bilota bishilangane dituku dimue. Butshia dinda, Yozefe ufika bua kubatangila, kubasangana babungame. Yozefe kubakonka ne: — Lelu nudi babungame nenku bua tshinyi? Kumuandamunabu ne: — Tudi balote bilota, kadi tudi bapange muaba ewu muntu udi mua kutujinguluilabi. Yozefe kubambila ne: — Mvidi Mukulu nkayende ke udi mumanye mua kujingulula bilota. Kadi ndondelayi munudi balote. Mutangidi wa bantu bavua balongolola maluvu a mukalenga, kuawila Yozefe tshilota tshiende, umuambila ne: — Ndi mulote: mmone mutshi wa maluvu a mvinyo kumpala kuanyi, muikale ne matamba asatu. Matamba awu kusampila, kuela bilongu, kukuama tumuma tumane kuboba. Mvua kabidi ne dikopu dia mukalenga ku bianza. Mvua mpola tumuma atu, nkamina mayi mu dikopu adi bua kudipesha mukalenga. Yozefe kumuambila ne: — Dijingulula dia tshilota tshiebe didi nunku: matamba asatu adi aleja matuku asatu. Papita matuku asatu, mukalenga neakufuile luse, neakuenzele bimpe bipite. Neampingaje ku mudimu webe. Neumupe maluvu bu muuvua wenza kale. Pawapingana ku mudimu webe, umvuluke, ungakuile kudi mukalenga wa bena Ejipitu, bua ampatule mu nzubu wa lukanu emu. Mbangumushishe ku bukole kuetu ku bena Ebrewu. Mbamfikishe kunu, bangela mu nzubu wa lukanu, tshiyi ne bualu bundi muenze. Mutangidi wa balambi ba biakudia bia mukalenga umvua ne: Yozefe mmujingulule tshilota atshi bimpe bitambe, kuambilaye Yozefe ne: — Meme kabidi mvua mulote tshianyi tshilota. Mu tshilota tshianyi, mvua muambule mu mutu bisaka bisatu bia mampa. Mu tshisaka tshivua pa mutu pa bionsu, muvua mikata tente ivua mukalenga munange. Kadi nyunyi ya mulu kulua kuzokola mikata ayi mu tshisaka pavuatshi pa mutu wanyi. Yozefe kumuambila ne: — Dijingulula dia tshilota tshiebe didi nunku: bisaka bisatu bidi bileja matuku asatu. Papita matuku asatu, mukalenga neabandishe mutu webe, akulembeleje ku mutshi mule. Nyunyi neyizokole munyinyi webe. Matuku asatu akumbana, mukalenga kuenza tshibilu tshia diledibua diende. Kulambishilaye balombodi ba mu bukalenga buende bonsu biakudia. Mukalenga kubandisha bena lukanu babidi abu milongu, bantu bonsu aba batangile: ke mutangidi wa balongolodi ba maluvu a mukalenga, ne mutangidi wa balambi ba biakudia bia mukalenga. Mukalenga kupingaja mutangidi wa balongolodi ba maluvu ku mudimu wende, bua amupe tshiakabidi dikopu mu bianza. Kadi kuowaye mutangidi wa balambi ba biakudia bia mukalenga. Bionsu kuenzeka amu muvua Yozefe muambe. Kadi mutangidi wa balongolodi ba maluvu a mukalenga, uvua mupue Yozefe muoyi kashidi. Kupita bidimu bibidi, mukalenga wa bena Ejipitu kulota tshilota: uvua ku muelelu wa musulu wa Nile. Kumonaye ngombe muanda mutekete ya mubidi muimpe, ipatuka ku musulu wa Nile, yenda idia bisosa ku muelelu wa mayi. Kumonaye kabidi ngombe mikuabu muanda mutekete minyane ipatuka mu musulu awu, imana muaba uvua ngombe ya mubidi muimpe. Ngombe muanda mutekete ivua minyane, kudia ngombe muanda mutekete ivua ne mubidi muimpe. Diakamue mukalenga kutabuluka ku tulu. Uteka kabidi mutu panshi, kulota tshilota tshibidi. Kumonaye miepu ya mponda muanda mutekete mimpe, minene, mikale ku lukolakola lumue. Kumonaye kabidi miepu mikuabu ya mponda muanda mutekete mishawuke, mifubisha kudi lupepela lua mu tshipela. Miepu ya mponda muanda mutekete ivua mifubisha kudi lupepela ayi, kuminayi miepu ya mponda muanda mutekete ivua ne mubidi muimpe. Ke mukalenga kutabuluka ku tulu, kujadika ne: ndi mulote bilota. Butshia dinda, mukalenga kupampakana bikole bua bilota abi. Kubikidisha benji ba majimbu bonsu ne bena meji ba mu ditunga diende, ubawila bilota abi. Kadi kakuvua muntu nansha umue uvua mua kumujinguluila bilota abi to. Diba adi mutangidi wa balongolodi ba maluvu a mukalenga kuambila mukalenga ne: — Mukalenga, lelu ndi ntonda bubi bumvua muenze. Dituku dikuabu uvua mutuele meme ne mutangidi wa balambi ba biakudia biebe mu nzubu wa lukanu, bualu uvua mutufikile munda. Tuvua mu nzubu wa lukanu kua mulombodi wa bena mvita ba mu bukalenga. Tuetu babidi tuvua balote bilota bishilangane butuku bumue. Nsongalume mukuabu mupika, muena Ebrewu, uvua netu mu nzubu wa lukanu amu, wenzela mulombodi wa bena mvita ba mu bukalenga mudimu. Tuetu kumuawila ndota yetu. Yeye kujinguluila muntu yonsu ndota yende. Nanku malu onsu kukumbana menemene muvuaye mutuambile. Meme kupingana muaba wanyi wa mudimu. Utuvua nende kumowabu. Mukalenga kubikidisha Yozefe. Kumupatulabu lukasa mu nzubu wa lukanu. Yozefe kubeya miedi, kushintulula bilamba, kuya kudileja kudi mukalenga. Mukalenga kuambila Yozefe ne: — Ndi mulote ndota. Kakuena muntu udi mua kuyinjinguluila. Kadi ndi mumvue ne: wewe udi mumanye mua kujingulula ndota. Yozefe kuandamuna ne: — Meme tshiena mua kuenza nanku to. Amu Mvidi Mukulu nkayende ke udi mua kujingulula ndota yebe biakane. Mukalenga wa bena Ejipitu kuawila Yozefe ndota, wamba ne: — Ndi mulote nunku: mvua muimane ku muelelu wa musulu wa Nile. Meme kumona ngombe muanda mutekete ya mubidi muimpe, ipatuka mu musulu wa Nile, yenda idia bisosa ku muelelu wa mayi. Meme kumona kabidi ngombe mikuabu muanda mutekete minyane bikole, ipatuka kabidi mu mayi. — Tshiena muanji kumona ngombe mibi ya mushindu ewu mu ditunga dia Ejipitu to. — Ngombe ivua minyane bikole ayi, kumina ngombe muanda mutekete ivua ne mubidi muimpe. Kadi ngombe ivua minyane bikole mimane kudia ngombe muanda mutekete ya mubidi muimpe ayi, ivua mishale anu bu idi kayiyi midie tshintu. Mubidi wayi kauvua mushintuluke to. Diakamue meme kutabuluka ku tulu. Mpingana kabidi ku tulu, meme kumona miepu ya mponda muanda mutekete mimpe, minene, mikale ku lukolakola lumue. Meme kumona kabidi miepu ya mponda mikuabu muanda mutekete mishawuke, mifubidile ne lupepela lua mu tshipela. Miepu ivua mifubidile ayi, kuminayi miepu muanda mutekete ivua ne mubidi muimpe. Nkadi mumane kuawila bena majimbu ndota ayi. Kabena banjinguluila to. Yozefe kuambila mukalenga ne: — Bilota biebe bibidi bidi bileja bualu bumue. Mvidi Mukulu udi ukumanyisha malu adiye musue kuenza. Ngombe ya mubidi muimpe muanda mutekete ne miepu ya mponda mimpe muanda mutekete bidi bileja bidimu muanda mutekete. Nanku bilota biebe bibidi bidi amu bu tshilota tshimue. Ngombe mikuabu minyane muanda mutekete ne miepu ya mponda muanda mutekete ivua mifubishe kudi lupepela, bidi bileja kabidi bidimu muanda mutekete, kadi mbia tshiyole tshia nzala. Mukalenga, ndi mumane kukuambila ne: Mvidi Mukulu udi mukuleje malu adiye musue kuenza. Bidimu muanda mutekete bidi kumpala eku, mu Ejipitu monsu nemuikale biakudia bia bungi. Kadi bidimu bikuabu muanda mutekete bidi bilonda, biakudia bionsu nebijike. Bantu kabakuvuluka kabidi ne: tuvua ne biakudia bivule mu Ejipitu to. Tshiyole tshikole tshia nzala atshi netshibutule ditunga. Bua bukole bua tshiyole atshi, mu Ejipitu bantu kabakumanya kabidi ne: kuikala ne biakudia bivule nkuikala munyi. Paudi mulote ndota ayi mishindu ibidi ya momumue, umanye ne: Mvidi Mukulu mmumane kujadika bualu ebu, kabidi neabukumbaje lukasa. Mukalenga, mpindiewu mbimpe ukebe muntu udi ne lungenyi ne meji, umupe muanzu wa kutangila bena Ejipitu bonsu. Patshidi bantu ne biakudia bia bungi mu bidimu ebi muanda mutekete, usungule balombodi ba bantu bua basangishe tshia bitanu tshimue tshia biakudia bidi bena Ejipitu bonsu banowa. Basangishe biakudia ebi mu bidimu ebi muanda mutekete bidi kumpala. Bunguije ntete ya kuenza bukula mu mayeba mu bimenga, bayilamemu, wewe wikale ubatangila. Biakudia abi nebiambuluishe bantu badi mu Ejipitu mu bidimu muanda mutekete bia tshiyole. Nzala kayakubutula bantu to. Mukalenga wa bena Ejipitu ne balombodi ba mu bukalenga buende, kuitaba bionsu bivua Yozefe mubambile. Mukalenga kuambila balombodi ne: — Muntu ewu udi muwule ne Mueyelu wa Mvidi Mukulu. Katuena mua kupeta muntu mukuabu udi mupite Yozefe to. Pashishe mukalenga kuambila Yozefe ne: — Bu mudi Mvidi Mukulu mukuleje bintu abi, kakuena muntu mukuabu udi mua kukupua ku lungenyi ne meji to. Wewe ne wikale mulombodi munene wa mu bukalenga buanyi. Bantu banyi bonsu nebitabe mikenji yebe. Meme nenkupite amu ku bumfumu buanyi. Ndi nkupesha mpindiewu bumfumu bua ditunga dijima dia Ejipitu. Ke mukalenga kukopola kakanu kende ka bukalenga, kukela Yozefe ku munu. Ku-muvuadikaye ne tshilamba tshinefuke tshia ndanda. Kumuelaye bilengejilu bia mpawungi mu nshingu. Kumubandishaye mu ditempu divuabu babande amu kudi tshindonda tshiende. Bantu bavua banyema badianjidila kumpala kuende, bela mbila, bamba ne: “Mushilayi njila, apite”. Ke muvua Yozefe mupete bumfumu bua ditunga dijima dia bena Ejipitu nanku. Mukalenga kuambila kabidi Yozefe ne: — Meme ndi nshala mukalenga wa ditunga. Kadi muntu nansha umue kena mua kubulula mukana mu ditunga emu, kayi ne dianyisha diebe. Kuinyikaye Yozefe dina dia bena Ejipitu dia Safnate-Paneya. Kumuseleshaye ne mukaji, dina diende Asnate, muana wa mutuangaji Potifera wa mu tshimenga tshia One. Kutuadija mu tshikondu atshi, Yozefe uvua mua kuendakana mu ditunga dijima dia Ejipitu. Pa wabu bamufite kua mukalenga wa bena Ejipitu apu, Yozefe uvua ne bidimu makumi asatu. Ke Yozefe kulayangana ne mukalenga wa bena Ejipitu, kutuadija kuendakana, utangila midimu mu ditunga dijima dia Ejipitu. Bidimu muanda mutekete bilondangane, ditunga dia Ejipitu divua ne biakudia bipite bungi. Yozefe kuambuisha biakudia bionsu bivua mu misoku ya ku mpenga, kubisangisha muaba umue, mu mayeba avua mu bimenga bia Ejipitu. Yozefe uvua musangishe ntete ya kuenza bukula mipite bungi, bu lusenga lua ku muelelu wa mayi, ludi muntu kayi mua kubala to. Tshiyole tshia nzala katshiyi tshianji kuenzeka, Yozefe kulela bana ba balume babidi ne mukajende Asnate, muana wa Potifera, mutuangaji wa mu tshimenga tshia One. Yozefe kuinyika muanende muanabute ne: Menashe, wamba ne: “Mvidi Mukulu mmumpe tshipua muoyi bua makenga anyi, ne bua dishiyangana dianyi ne bena kuetu. ” Kuinyikaye muana muibidi ne: Efrayime, wamba ne: “Mvidi Mukulu mmumpe lulelu mu ditunga edi, dimvua musombe mu dikenga dinene.” Bidimu muanda mutekete bia biakudia bia bungi kupita. Bidimu bikuabu muanda mutekete bia tshiyole tshia nzala kutuadija bu muvua Yozefe mumane kuamba. Tshiyole kufika mu matunga makuabu onsu. Kadi biakudia bivua mu Ejipitu. Diba diabuedi tshiyole tshia nzala mu ditunga dia Ejipitu, bena Ejipitu kulomba biakudia kudi mukalenga wabu. Yeye kubatuma kudi Yozefe, ubandamuna bonsu ne: “Lombayi kudi Yozefe. Nuenze bidiye unuambila. ” Tshiyole tshia nzala atshi kutampakana mu ditunga dijima dia Ejipitu. Nanku Yozefe kunzulula nzubu ya mayeba, bua bantu basumbe biakudia. Kadi tshiyole tshivua tshienda tshipite bukole mu ditunga dia Ejipitu. Bu muvua tshiyole atshi tshikole, tshibutula buloba bujima, bantu ba matunga onsu kufika kudi Yozefe mu Ejipitu bua kusumba biakudia. Yakobe umvua ne: biakudia bidi mu Ejipitu, kuambilaye bana bende ba balume ne: — Nukadi basombe tshianana, kanuyi ne tshinudi nuenza. Ndi mumvue bamba ne: mu Ejipitu mudi ntete ya kuenza bukula. Ndayi nutusumbile ntete ayi bua tumone mua kushala ne muoyi. Katuena basue kufua to. Bakulu ba Yozefe dikumi, kuya mu Ejipitu bua kusumba biakudia. — Kadi Yakobe kavua musue bua baye mu Ejipitu ne Binyamine, muakunyi wa Yozefe wa mamuende to. Uvua utshina ne: Binyamine kapetshi diakabi mu njila. — Bana ba Yakobe kufika mu Ejipitu pamue ne bantu bakuabu, bua kusumba ntete ya kuenza bukula, bualu tshiyole tshia nzala tshivua mu ditunga dijima dia Kenaane. Bafika mu Ejipitu, kudielabu mpala panshi kumpala kua Yozefe, bualu yeye ke uvua utangila ditunga adi dijima, usumbisha bantu benyi bonsu biakudia. Yozefe umona bana babu, kubamanya. Kadi kavua mudimanyishe kudibu nansha. Kubakanyinaye, ubebeja ne: — Nudi nufuma penyi? Kuandamunabu ne: — Tudi bumukile mu Kenaane. Tudi basue kusumba biakudia munemu. Yozefe uvua mumanye bana babu. Kadi bobu kabatshiwa bamumanye nansha. Yozefe kuvuluka bilota bivuaye mulotele bana babu. Kubambilaye ne: — Nuenu nudi batentekedi. Nudi bafike munemu bua kumanya miaba ya kubuelela ne mvita mu ditunga edi. Ke bobu kumuandamuna ne: — Kabiena nanku to, Mukalenga. Tuetu tudi bafike munemu anu bua kusumba biakudia. Tuetu katuena batentekedi to. Tudi bantu ba nsongu. Tudi bonsu bana ba tatu umue. Yozefe kubambila kabidi ne: — Nudi nushima! Nudi batentekedi. Nudi nukeba miaba ya kubuelela ne mvita mu ditunga edi. Bobu bavua bamuambila amu kumuambila ne: — Kabiena nanku nansha kakese. Tuetu tudi tufuma mu ditunga dia Kenaane. Tuvua bana dikumi ne babidi ba tatu umue. Muakunyetu wa mukala mmushale kudi tatu. Kadi muakunyetu mukuabu ukadi mumane kufua. Yozefe kubambila ne: — Ndi ngamba bulelela ne: nudi batentekedi. Kadi ndi musue kunuteta. Ndi nditshipa ne: bu mudi mukalenga wa bena Ejipitu ne muoyi, kanuena mua kumuka mu ditunga edi, muanenu muana wa mukala awu kayi mufike to. Nanku tumayi muntu umue wa kunudi, aye kumukeba. Kadi nuenu badi bashale, nubuele mu nzubu wa lukanu. Ke mundi mua kujadika ne: binudi bambe mbia bushuwa. Padibi kabiyi nanku, ndi njadika ne mutshipu ne: bu mudi mukalenga wa bena Ejipitu ne muoyi, nudi batentekedi. Yozefe kubelesha bonsu mu lukanu matuku asatu. Dituku disatu, Yozefe kubambila ne: — Meme ndi nnemeka Mvidi Mukulu. Nanku bua nuenu kuikala ne muoyi, nuitabe tshindi nnuambila. Panuikala bantu ba nsongu, nuanyishe bua muntu umue wa kunudi ashale mu lukanu emu. Kadi bakuabu bonsu baye ne ntete ya kuenza bukula ku Kenaane, bua kuyipesha bena meku enu badi bafua nzala. Pashishe nuenu bafike ne muakunyenu udi mushale awu, nenjadike ne: nudi nuamba bulelela. Nanku kanuakufua to. Bana babu kuanyisha muvuaye wamba amu. Kuambilanganabu ne: — Ee, mbatunyoke mpindiewu, bualu tuvua bakengeshe muakunyetu Yozefe. Yeye kututendakena ulomba luse, tuetu kubenga kumufuila luse. Ke mutudi lelu mu dikenga amu dia momumue. Rubene kubavuluija ne: — Mvua munuambile ne: kanuenzedi muana ewu bibi to. Nuenu kubenga kunteleja. Mpindiewu bakadi batusombuela, bua lufu luende. Kabavua bamanye ne: Yozefe udi umvua bitudi tuamba to, bualu Yozefe uvua ne muntu uvua wandamuna mu muakulu wabu bivuaye uyukila nabu. Yozefe kubashiya mutantshi bua kuya kudila. Yozefe upingana, kubambilaye ne: “Ndi ndama Shimeyone.” Kumusuikishaye nkanu, bobu batangile. Yozefe kubuwujila bibombi biabu tente ne ntete ya kuenza bukula. Kupingajilaye kabidi muntu yonsu makuta ende mu tshibombi tshiende. Kutumaye kabidi diyi bua babape bia kudiabu mu njila. Kuenzekabi nanku. Bana babu ne Yozefe kuambuisha tumelu tuabu bibombi bia ntete ya kuenza bukula abi, kupingana ku Kenaane. Bimane mu njila diba dia kulala, umue wa kudibu usulula tshibombi tshiende bua kupesha mpunde wende biakudia, kumona makuta ende mateka ku mibangubangu ya tshibombi. Kubikilaye bana babu, wamba ne: — Tangilayi: mbampingajile makuta anyi. Ngowu aa mu tshibombi tshianyi. Bana babu kupampakana, kumvua bowa. Kukonkanganabu ne: “Tshidi Mvidi Mukulu mutuenzele nunku ntshinyi?” Bafika ku Kenaane kuvua tatuabu Yakobe, kumulondelabu muvua luendu luabu lujima. Bavua bamba ne: — Mulombodi wa ditunga dia Ejipitu uvua ututandisha bikole, utuamba ne: nudi batentekedi. Tuetu kumuandamuna ne: “Tuetu katuena batentekedi. Tudi bantu ba nsongu. Tudi basombe mu ditunga dia Kenaane. Tuvua bana dikumi ne babidi ba tatu umue. Muakunyetu wa mukala mmushale kudi tatu. Kadi mukuabu ukadi mumane kufua!” Mulombodi awu uvua musue kujadika mutudi bantu badi bamba malu malelela. Kutuambilaye ne: “Bua meme kujadika ne: nudi nuamba malu malelela, ndi nkuata muanenu umue lukole. Bakuabu bonsu baye ne ntete ya kuenza bukula ku Kenaane bua kupesha bena meku enu, bualu badi bafua nzala. Kadi nupingane ne muakunyenu wa mukala udi mushale, bua meme kujadika ne: kanuena batentekedi, kadi bantu ba nsongu. Pashishe, nendekele muanenu Shimeyone undi mukuate lukole. Nanku nenumone mua kuendakana mu ditunga emu bua kusumba bintu bienu.” Kutuadijabu kusukumuna biakudia bivua mu bibombi. Muntu yonsu kusangana mu tshibombi tshiende makuta ende. Bowa kubenza pavuabu bamona makuta awu. Bowa kukuata ne tatuabu Yakobe. Tatuabu Yakobe kubambila ne: — Nuambutuidi bana banyi babidi: Yozefe kufua, Shimeyone kenaku! Mpindiewu nudi basue kuya kabidi ne Binyamine. Anu meme nkayanyi makenga bungi nunku! Rubene kuambila tatuende ne: — Mpesha Binyamine. Pangikala tshiyi mupingane nende, neushipe bana banyi ba balume babidi. Yakobe kubenga, wamba ne: — Kanuena nuya ne Binyamine wanyi to. Muanabu ukadi mufue. Yeye ke undi mushale nende. Bu yeye mupete dikasa dibi, panudi nuya nende apu, nenunshipeshe meme mukulumpe bua kanyinganyinga ka lufu luende. Tshiyole tshia nzala kupita bukole mu Kenaane. Ntete ya kuenza bukula, ivua bana ba Yakobe basumbe mu ditunga dia Ejipitu, kujika yonsu. Ke Yakobe kuambila bana bende ne: — Pinganayi kabidi mu ditunga dia Ejipitu bua kutusumbila biakudia bikuabu. Yuda kuandamuna tatuende ne: — Mulombodi wa ditunga dia Ejipitu uvua mutudimuja, wamba ne: panuikala kanuyi bafike ne muakunyenu wa mukala awu, kanufiki kabidi kundi to. Nanku bua tuetu kuya kusumba biakudia, anu tuetu baye ne Binyamine. Kadi wewe mubenge, katuena tuya mu Ejipitu to. Bualu mulombodi uvua mutuambile ne: “Panuikala kanuyi ne muakunyenu wa mukala awu, kanufiki kabidi kundi to.” Yakobe kubakonka ne: — Munuvua bamuambile ne: tudi ne muakunyetu wa mukala mbishi? Nudi bangenzele bibi be. Bana kumuandamuna ne: — Mulombodi awu uvua mutuele amu kutuela nkonku ya bungi, utuebeja ne: “Tatuenu utshidi ne muoyi anyi? Nudi ne muanenu mukuabu wa balume anyi?” Tuvua amu bamuandamune ku nkonku yende yonsu. Katuvua batshinke ne: neatuambile ne: nufike ne muanenu. Yuda kuambila kabidi tatuende ne: — Tatu, anyisha tuye ne Binyamine. Patudi tuya, ke patudi mua kupanda, nansha wewe, nansha tuetu, nansha kabidi bana betu. Katuena basue kufua to. Ndi njadika ne: meme nkayanyi nemmulame. Umunkonke amu meme. Pandi tshiyi nkupingajilaye, nengikale muena tshibawu kashidi kumpala kuebe. Bu tuetu katuyi banengakane bikole, tuvua mua kuikala bamane kuya bapingane ne biakudia misangu ibidi. Yakobe kuambila bana bende ne: — Padibi nanku, angatayi bintu bia mushinga mukole bia mu ditunga dietu: kamonya, buitshi, ndundu, manananshi, ne bimuma bia amande. Nubiele mu bibombi bienu bua kutuadila muena Ejipitu awu. Pashishe, nuangate makuta a kusumba biakudia ne makuta avuabu banupingajile mu bibombi bienu awu, bualu badi mua kuikala batupakane. Nuangate kabidi ne muakunyenu Binyamine, nuye nende kudi muntu awu. Mvidi Mukulu wa bukole buonsu akaje muoyi wa muntu awu, bua anufuile luse, nupingane ne Binyamine, kabidi ne Shimeyone bonsu babidi kuneku. Kadi meme nkadi mumane kufuisha muananyi. Nenshale bu muntu uvua kayi mulele anyi? Bana ba Yakobe kuangata bintu abi, ne makuta a kusumba biakudia, kabidi ne avuabu babapingajile awu. Kuangatabu kabidi ne muakunyabu Binyamine. Kuyabu ne bintu bionsu abi kudi Yozefe mu Ejipitu. Yozefe umona bana babu bafike ne Binyamine, kuambilaye muena mudimu wende ne: — Uye ne benyi banyi kuanyi. Ushipe nyama, ulambe biakudia. Munda munya netudie nabu. Muena mudimu kuya ne benyi abu ku nzubu, bu muvua Yozefe muambe. Benyi abu kubuela mu nzubu wa Yozefe anu ne bowa, bela meji ne: “Tudi bafike muaba ewu bua makuta avuabu bele mu bibombi bietu pa diba dituafiki musangu wa kumpala. Mbatubueje munu bua kutukuata ne kutukengesha. Nebatunyenge mpunde yetu, batukuate mu bupika.” Nanku kusemenabu kudi muena mudimu wa Yozefe uvua mu mushiku wa mbelu, bamuambila ne: — Mukalenga, utufuile luse, tuetu aba tuvua bafike munemu musangu wa kumpala bua kusumba biakudia. Pashishe patudi tupingana kuetu, mu njila, butuku buila, tuetu kulala. Patudi tunzulula bibombi bietu, muntu yonsu wa kutudi udi usangana amu makuta ende, avuaye mutule bua kusumba biakudia, ku mibangubangu ya tshibombi tshiende. Kadi makuta awu tudi nawu muaba ewu mpindiewu. Tudi kabidi ne makuta makuabu a kusumba biakudia. Kadi katuena bamanye uvua mutupingajile makuta mu bibombi to! Muena mudimu awu kubakolesha ku muoyi, wamba ne: — Kanupampakanyi to! Nuikale ne ditalala! Nuvua bampeshe makuta enu, ndi nawu! Kadi Mvidi Mukulu wenu, Mvidi Mukulu wa bankambua benu, ke udi mulongolole makuta mu bibombi bienu. Muena mudimu kupatula kabidi Shimeyone mu lukanu. Kubuejaye bana babu bonsu ne Yozefe mu nzubu muende. Kubapeshaye mayi a kuowa ku makasa. Kufilaye kabidi ne bisosa bia kudisha mpunde yabu. Bana ba Yakobe bamona nanku, kudianjilabu kulongolola bintu bivuabu batuadile Yozefe. Bualu bavua bumvue ne: neafike mu munya bua kudia netu. Yozefe ufika ku nzubu kuende, kudielabu panshi kumpala kuende, kumulambula bintu biabu. Yozefe kubakonka ne: — Nudi ne bukole bua mubidi anyi? Tatuenu unuvua bangambile ne: utshidi ne muoyi, udi bimpe anyi? Utshidipu anyi? Kumuandamunabu ne: — Tatu, muntu webe, udi anu bimpe. Udi ne muoyi. Kudielabu panshi tshiakabidi. Yozefe ubanduluka, kumona Binyamine, muakunyende wa mamuende, uvuaye mushile dibele. Kuebejaye ne: — Ewu ke Binyamine, muakunyenu wa mukala, unuvua bangambile anyi? Kuambilaye Binyamine ne: — Muananyi, Mvidi Mukulu akuele lupemba! Yozefe kubuela lukasa mu nzubu wa kulala udila. Bualu uvua ne tshintekateka bua muakunyende uvuaye mumone. Yozefe ujikija kudila, kuowaye mayi ku mesu, kupatuka mu nzubu, kudikankamika, kulomba biakudia. Kadi Yozefe uvua udiila ku ende mesa pa nkayende, bana babu ku makuabu mesa. Bena Ejipitu bavua Yozefe mubikile, kudia kabidi pa nkayabu. Bualu malongesha abu a pa malu a Mvidi Mukulu avua makandike bena Ejipitu bua kudiila pamue ne bena Ebrewu. Bana ba Yakobe bavua basombe batangilangane ne Yozefe. Kadi bavua bakema bikole bua mushindu uvuabu babasombeshe balondangane ku bidimu, biangatshile ku muanabute too ne ku muanamukala. Bavua batangilangana, bakatshila. Yozefe kufikisha kabidi ku mesa kuvua bana babu biakudia bivua ku ende. Kadi bivuaye mufikishe kudi Binyamine bivua bipite bia bana babu misangu itanu. Bonsu kunua maluvu, kukuatshika. Yozefe kuambila mulombodi wa bena mudimu bende ne: — Uwujila bantu aba biakudia bibombi tente, bujitu budi muntu yonsu mua kuambula. Upingaje kabidi ku mibangubangu ya tshibombi makuta avua muntu yonsu mutule. Mu tshibombi tshia muanamukala, kuena upingajamu amu makuta avuaye mutule to. Udi welamu kabidi dikopu dianyi dia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Mulombodi awu kuenza muvua Yozefe muambe. Butshia dinda, bana ba Yakobe kuangata mpunde yabu, kupingana kuabu. Amu bumuka mu tshimenga, kabayi banji kuenda mutantshi mule, Yozefe kuambila mulombodi wa bena mudimu bende ne: — Londakaja bantu abu lukasa, ubapete, ubakonke ne: “Tuetu banuenzele bimpe, nuenu nudi nutuenzela bibi bua tshinyi? Bua tshinyi nudi bibe dikopu dia mfumuanyi didiye unuina, ujanduila kabidi ne malu atshi wavua. Nudi benze bibi!” Mulombodi wa bena mudimu kupeta bana babu ne Yozefe, kubambila bionsu abi. Bobu kuandamuna ne: — Mukalenga wetu, udi mua kutusonguela nunku munyi? Tuetu kashidi katuena mua kuenza bualu bua nanku to. Patumuku kuetu ku Kenaane, tuvua bafike ne makuta avua mu bibombi, atuvua basangane matenteka pa biakudia. Kadi tudi mua kuiba tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, nansha mpawungi bidi mu nzubu mua mukalenga webe bua tshinyi? Nanku yonsu wa kutudi, uvua-sangana muikale ne dikopu adi, asangane kufua anyie? Afue! Kabidi tuetu bonsu netushale bapika benu. Mulombodi wa bena mudimu wa Yozefe kuandamuna ne: — Ndi mumvue munuambi amu, mbimpe. Kadi amu muntu wa kunudi utudi tusangana ne dikopu adi, neashale mupika wanyi. Bakuabu nebaye kudibu basue. Kutululabu bibombi biabu panshi lukasa. Muntu yonsu uvua usulula tshibombi tshiende. Mulombodi wa bena mudimu wa Yozefe kukalula mu bibombi bionsu, bituadije ku tshia muanabute too ne ku tshia muanamukala. Ke kusanganabu dikopu adi mu tshia Binyamine. Bana babu ne Binyamine kumvua bowa, kudipanda bilamba. Yonsu wa kudibu kupingaja bibombi panyima pa mpunde. Kupinganabu mu tshimenga. Yuda ne bana babu kufika ku mbelu kua Yozefe, kumusangana amu, muaba awu. Kudielabu panshi kumpala kuende. Yozefe kubakonka ne: — Nuvua benze nanku bua tshinyi? Kanuena bamanye ne muntu bu mundi emu udi ne bumfumu bua kujandula malu onsu anyi? Yuda kuandamuna ne: — Mukalenga wetu, tshitudi mua kuamba ntshinyi bua kukujadikila mutudi babinge. Mvidi Mukulu mmuleje patoke bubi buetu. Udi ne dikopu mu tshibombi tshiende ne tuetu bonsu tudi tushala bapika bebe. Yozefe kuandamuna ne: — Tshiena mua kuenza nanku to. Ndi nkuata amu muntu uvua ne dikopu awu, neashale mupika. Kadi nuenu bonsu pinganayi ne ditalala kudi tatuenu. Yuda kusemena pabuipi ne Yozefe, kumuambila ne: — Mukalenga, ndi musue kukuambila bualu. Kumfikidi munda to. Wewe udi mulongu umue ne mukalenga wa bena Ejipitu. Uvua mutukonke musangu wa kumpala ne: “Nudi ne tatuenu, nansha muanenu wa balume mukuabu anyi?” Tuetu kuandamuna ne: “Tatu udipu. Ukadi mukulumpe. Tudi kabidi ne muakunyetu wa mukala, uvua tatu mulele ku bukulakaja buende. Mukuluende, uvuaye mulonde, ukadi mufue. Muana awu mmushale amu nkayende wa ku bana ba mukaji uvua tatu mupite kunanga. Ke mudi tatu mumunange ne yeye mene bikole.” Uvua mutulombe bua tufike ne muanetu awu bua wewe kumumona. Nanku tuetu kukuambila ne: Muana awu kena mua kushiyangana ne tatuende to. Yeye mumuke, tatuende udi mua kufua ne kanyinganyinga. Wewe kutuandamuna ne: Panuikala kanuyi bafike ne muakunyenu awu, kanufiki kabidi kunu to. Ke tuetu kupingana kuetu, kulondela tatu, muntu webe, malu onsu auvua muambe. Pavua tatu utupingaja kuneku mbua kusumba biakudia, tuetu kubenga, tumuambila ne: “Mulombodi wa bena Ejipitu kena mua kutusumbisha biakudia, patudi katuyi baye ne muakunyetu ewu.” Tatu kutuandamuna ne: “Muena kuanyi Rakele, uvua mundelele bana ba balume amu babidi. Umue ukadi mujimine. Misangu mikuabu mbamudie kudi nyama, bualu katshia waya, tshiena mumumone to. Nuenu nudi basue kabidi kuya ne muana udi mushale ewu. Yeye mupete diakabi, ndi mua kufua ne kanyinganyinga, bualu nkadi muntu mukulumpe.” Pashishe Yuda kuambila kabidi Yozefe ne: — Tshiena mua kupingana kudi tatu, tshiyi ne nsongalume ewu to. Muoyi wa tatu udi anu kudi muana ewu. Nanku udi mua kufua padiye kayi umona muanende. Kabidi netuikale bena tshibawu padi tatu ufua ku bukunda, muikale ne kanyinganyinga. Bualu bukuabu: meme ke udi tatu mueyekele tshilumbu tshia muanende ewu. Mvua mujadikile tatu ne: “Meme tshiyi mupingane ne muana ewu, nenshale muena tshilumbu kashidi kuudi.” Nanku ndi nkusengelela ne: unkuate meme lukole, nshale mupika webe. Ulekele muana, apingane ne bana babu kuetu. Meme tshiyi ne muana ewu, tshiena mua kupingana kudi tatu to. Tshiena mua kukengesha tatu bikole nanku to. Yozefe kupanga mua kukolesha muoyi kumpala kua bantu bende. Ke kupatuishaye bantu bonsu pa mbelu, kushala anu nkayende ne bana babu. Kudimanyishaye kudibu. Yozefe kudila bikole. Muadi wende kumvuika kudi bena Ejipitu bonsu. Bavua bumvue bualu ebu ne mu nzubu wa mukalenga wa bena Ejipitu. Yozefe kuambila bana babu ne: — Meme ndi Yozefe wenu! Kadi bushuwa tatu wanyi utshidi ne muoyi anyi? Bana babu kuzakala bikole. Kupangabu mua kuandamuna. Yozefe kubambila ne: — Semenayi pabuipi nanyi. Basemena, kudimanyishaye, wamba ne: — Meme ndi muanenu Yozefe, unuvua bapane bua baye nanyi mu Ejipitu. Kadi kanutshinyi, kanupampakanyi bua panuvua bampane. Mvidi Mukulu ke uvua muntume kumpala kuenu, bua mmone mua kunupandisha. Mpindiewu tudi mu tshidimu tshibidi tshia tshiyole. Kumpala eku kutshidi bidimu bikuabu bitanu, bidi bantu kabayi mua kudima nansha kunowa. Mvidi Mukulu ke udi muntume kumpala kuenu mu ditunga edi bua meme kunulamina biakudia, bua kunupandisha nuenu ne ndelanganyi yenu yonsu mushindu ewu wa dikema. Nuenu kanuena bantume munemu to. Anu Mvidi Mukulu ke udi munteke bu diboku dia bukole dia mukalenga wa bena Ejipitu, bua meme kutangila bintu bionsu bia mu nzubu muende ne kushala mulombodi wa ditunga dijima dia Ejipitu. Nanku pinganayi lukasa bua kuangata tatu wanyi. Numuambile ne: “Yozefe webe udi wamba ne: Tatu afike kuneku lukasa, bualu Mvidi Mukulu mmunteke mulombodi wa ditunga dijima dia Ejipitu. Tatu neasombe pabuipi nanyi mu ditunga dia Ngoshene, pamue ne bana bende, bikulu bende, too ne bimuna biende: mikoku, mbuji, ngombe ne bionsu bidiye nabi. Kuneku meme nemmudishe bimpe, kayi mua kukenga tshintu, yeye ne bena diende bonsu, kabidi ne bimuna biende. Bualu bidimu bikuabu bia tshiyole bitshidi bishale bitanu.” Kubambila kabidi ne: — Nuenu bonsu, kadi nangananga wewe Binyamine, nudi bamone ne: Udi wakula nenu ke meme! Nanku nuye kumanyisha tatu muanzu undi nawu mu Ejipitu. Numulondele bionsu binudi bamone munemu. Pashishe nupingane ne tatu kuneku lukasa. Yozefe ne Binyamine kupukilangana, kuasa miadi. Yozefe kupukila bana babu bonsu, udila amu kudila. Amu diba adi bobu kukimina kuyukila nende. Mukalenga wa bena Ejipitu kumvua lumu lua difika dia bana babu ne Yozefe. Kusankaye pamue ne balombodi ba mu bukalenga buende. Kuambilaye Yozefe ne: — Ambila bana benu, bambuishe nyama yabu bujitu lubilu, bapingane mu ditunga dia Kenaane, bua bangate tatuabu ne diku diende dijima, bafike nende apa. Nembasunguile muaba muimpe udi ne biakudia bia bungi, mu ditunga dia Ejipitu. Wewe wambile bana benu, bua bangate matempu a munu mu Ejipitu, baye nawu bua kuambuilamu bakaji babu ne bana, kabidi ne tatuabu. Kabena mua kunyingalala bua bintu biabu bidibu bashiya mu Kenaane to. Bualu bintu bionsu bimpe bidi mu ditunga dia Ejipitu nebikale bienu. Bana ba Yakobe kuenza bionsu abi. Yozefe kubapesha matempu, bu muvua mukalenga wa bena Ejipitu muambe, ne bintu bia kudia mu njila. Kupeshaye muanabu yonsu tshilamba tshimpe. Kadi kupeshaye Binyamine bilamba bitanu, ne nkanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole nkama isatu. Pashishe kutuminaye tatuende nyama ya mpunde milume dikumi, miambule bintu bimpe bia mu Ejipitu. Kumutuminaye kabidi nyama ya mpunde mikaji dikumi, miambule ntete ya kuenza bukula, mampa, ne biakudia bikuabu bia tatuende kudia mu njila. Yozefe kubela bana babu ne: “Kanutandianga-nyi mu njila to.” Kulayanganabu nende, kuya. Bana babu ne Yozefe kumuka mu Ejipitu, kupingana mu ditunga dia Kenaane, muaba uvua tatuabu Yakobe. Kuambilabu tatuabu ne: — Muanebe Yozefe utshidi ne muoyi! Yeye ke udi ulombola ditunga dijima dia Ejipitu. Yakobe uvua mupuwe kayi wenza bualu! Kavua muitabe bivuabu bamuambile to. Bana bende kumulondela kabidi bionsu bivua Yozefe mubambile. Yakobe umona matempu avua muanende Yozefe mumutumine, kutukijaye muoyi wa munda. Kukemaye kabidi, wamba ne: — Mbikumbane! Yozefe wanyi meme utshidi ne muoyi! Ndi musue kumonangana nende, pantshidi ne muoyi apa. Yakobe kubanga luendu ne bena diende bonsu, kabidi ne bintu bionsu. Bafika ku Bersheba, kuambulaye Mvidi Mukulu wa tatuende Izake milambu. Butuku abu Mvidi Mukulu kumumuenekela, umuleja malu. Kumubikilaye ne: — Yakobe, Yakobe! Yeye kuitaba ne: — Ke meme ewu. Mvidi Mukulu kumuambila ne: — Meme ndi Mvidi Mukulu wa tatuebe Izake. Kutshinyi bua kuya ku Ejipitu to. Nemvudije ndelanganyi yebe mu ditunga dia Ejipitu. Meme nenye nebe mu Ejipitu. Nempatule ndelanganyi yebe mu ditunga adi. Paudi ufua, Yozefe neakujike. Yakobe kumuka ku Bersheba. Bana bende kumuteka pamue ne bakaji babu ne bana mu matempu avuabu babatumine kudi mukalenga wa bena Ejipitu bua luendu luabu. Yakobe kuya mu Ejipitu ne ndelanganyi yende yonsu. Uvua kabidi ne bintu bionsu bivuabu bapete mu ditunga dia Kenaane. Ke muvua Yakobe muye mu Ejipitu ne bintu biende bionsu, kabidi ne bana bende, ne bikulu bende balume ne bakaji. Bana ba Yakobe, bavuaye mufike nabu mu Ejipitu, ne bikulu bende, bavua nunku: Rubene, muanende muanabute, uvua mulele bana ba balume banayi: Anoke, Palu, Esrone ne Karmi. Shimeyone uvua mulele bana ba balume basambombu: Yemuyele, Yamine, Ohade, Yakine, Sohare ne Shawule, muana wa balume uvuaye mulele ne mukaji muena Kenaane. Levi uvua mulele bana ba balume basatu: Ngershone, Kehate ne Merari. Yuda uvua mulele bana ba balume basatu: Shela, Perese ne Zera. Kadi bana bakuabu ba balume ba Yuda, Ere ne Onane, bakavua bafuile mu Kenaane. Perese uvua mulele bana ba balume babidi: Esrone ne Amule. Isakare uvua mulele bana ba balume banayi: Tola, Puwa, Yashube ne Shimrone. Zebulone uvua mulele bana ba balume basatu: Serede, Elone ne Yaleyele. Aba ke bana bonsu ba balume bavua Leya mulele ne Yakobe mu Mezopotamiya. Uvua mulele kabidi muana wa bakaji, Diina. Bana bonsu ba Yakobe ne Leya, pamue ne bana bavuabu balele ne bikulu babu, bavua makumi asatu ne basatu. Ngade uvua mulele bana ba balume muanda mutekete: Sifiyone, Agi, Shuni, Esbone, Eri, Arodi ne Areli. Ashere uvua mulele bana ba balume banayi ne wa bakaji umue: Imna, Isheva, Isheyi, Beriya ne muanabu wa bakaji Sera. Beriya uvua mulele bana ba balume babidi: Ebere ne Malkiyele. Bana aba bonsu dikumi ne basambombu ke ndelanganyi ivua Yakobe mulele ne Zilpa, mukaji mupika uvua Labane mupeshe muanende wa bakaji Leya. Rakele, mukaji wa Yakobe, uvua mulele bana ba balume babidi: Yozefe ne Binyamine. Pavua Yozefe mu Ejipitu, mukajende Asnate, muana wa Potifera, mutuangaji wa mu tshimenga tshia One, uvua mulele bana ba balume babidi: Menashe ne Efrayime. Binyamine uvua mulele bana ba balume dikumi: Bela, Bekere, Ashebele, Ngera, Namane, Ehi, Roshe, Upime, Mupime ne Arde. Bana aba bonsu dikumi ne banayi ke ndelanganyi ya Yakobe, ivuaye mulele ne Rakele. Dane uvua mulele muana wa balume anu umue, diende Ushime. Naftali uvua mulele bana ba balume banayi: Yasiyele, Nguni, Yesere ne Shileme. Bana aba bonsu muanda mutekete ke ndelanganyi ivua Yakobe mulele ne Bila, mukaji mupika uvua Labane mupeshe muanende wa bakaji Rakele. Ndelanganyi yonsu ya Yakobe, iwaye mufike nayi mu Ejipitu, ivua bantu makumi asambombu ne basambombu, katuyi tubale bakaji ba bana ba Yakobe. Yozefe uvua mulele bana ba balume babidi mu Ejipitu. Nanku ndelanganyi ya Yakobe ivua misombe mu ditunga dia Ejipitu kukumbana bantu makumi muanda mutekete. Yakobe kutuma Yuda kumpala bua ambile Yozefe ne: tumonangane nebe mu Ngoshene. Pafiki Yakobe ne bena diende mu Ngoshene, Yozefe kuangata ditempu diende, kuya mu Ngoshene bua kumonangana ne tatuende. Bamonangana, Yozefe kupukila tatuende, kudila musangu mule, mumuele mu tshitupa. Yakobe kuambila Yozefe ne: — Mpindiewu ngakumonu. Ngajadiki ne: utshidi ne muoyi. Nanku diba dianyi dia lufu diakumbanyi. Yozefe kuambila bana babu ne bantu bonsu bavua nabu tatuende ne: — Ndi nya kumanyisha mukalenga wa bena Ejipitu ne: tatu ne bena diku dietu bonsu bavua bashale mu Kenaane mbafike munemu. Nemmumanyishe kabidi ne: mudimu wenu ngwa kumuna bimuna. Nudi bafike ne bimuna bienu ne bintu bienu bionsu. Panubikila mukalenga wa bena Ejipitu bua kunukonka mudimu unudi bamanye, numuambile ne: tuetu katshia bandela, mudimu wetu udi anu wa kumuna bimuna bu muvua bankambua betu benza. Nanku mukalenga wa bena Ejipitu neitabe bua nusombe mu Ngoshene. Yozefe uvua muambe nanku, bualu bena Ejipitu badi bapepeja bamunyi ba bimuna. Pashishe Yozefe kuya kuambila mukalenga wa bena Ejipitu ne: — Tatu ne bana betu mbafike ne bimuna biabu, kabidi ne bintu biabu bionsu. Mbafumine ku ditunga dia Kenaane. Mpindiewu mbasombe mu ditunga dia Ngoshene. Yozefe kuya ne bana babu batanu kudi mukalenga wa bena Ejipitu. Mukalenga kubakonka ne: — Nudi bamanye mudimu kayi? Bobu kuandamuna ne: — Mukalenga, tuetu tudi bamunyi ba bimuna bu muvua bankambua betu. Tudi bafike bua kusomba munemu, bualu ku Kenaane kudi tshiyole tshikole, tshiumisha too ne bisosa bia kudisha bimuna bietu. Nanku, anyisha bua tusombele mu Ngoshene. Mukalenga wa bena Ejipitu kuambila Yozefe ne: — Tatuebe ne bana benu mbamane kufika. Ditunga dia Ejipitu dijima edi ndiebe. Sungula muaba muimpe wa mu ditunga bua basemu. Badi mua kusomba nansha mu Ngoshene. Kadi paudi mumanye ne: munkatshi muabu mudi bantu ba meji, ubateke bikale balama bimuna bianyi. Yozefe kuya kuleja kabidi tatuende Yakobe kudi mukalenga wa bena Ejipitu. Yakobe kuela mukalenga wa bena Ejipitu muoyi ne kanemu. Mukalenga kukonka Yakobe ne: — Udi ne bidimu bungi munyi? Yakobe kuandamuna ne: — Ndi muendakane eku ne eku bu muenyi, ne ntatu ne makenga, bidimu lukama ne makumi asatu. Kadi bidimu ebi mbikese, bualu kabiena bungi bua bidimu bia bankambua banyi bavua pabu bendakanyi to. Yakobe mumane kulayangana ne mukalenga wa bena Ejipitu, kumukaye mu nzubu wa bukalenga. Yakobe ne bana bende kusomba mu ditunga dia Ejipitu, muaba muimpe uvua Yozefe mubasunguile bua wikale wabu. Bavua basombe pabuipi ne tshimenga tshia Ramsese, bu muvua mukalenga wa bena Ejipitu muambe. Yozefe uvua wambuluisha tatuende, bana babu ne bonsu ba mu diku diabu ne biakudia bilondeshile bungi bua bantu. Mu ditunga dia Ejipitu ne dia Kenaane muvua tshiyole tshikole. Biakudia kabiyi bimueneka, bantu bonsu bavua bakeba kufua nzala. Yozefe kusumbisha bena Ejipitu ne bena Kenaane biakudia, wela makuta onsu mu mushete wa mukalenga wa bena Ejipitu. Bena Ejipitu ne bena Kenaane bamane kujikija makuta onsu ku biakudia, bena Ejipitu kuya kudidila Yozefe, bamba ne: — Enza muebe muonsu mua kuenza bua utupeshe biakudia. Katuena ne makuta kabidi to. Nanku tudi mua kufua ne nzala, wewe mumone. Mbimpe anyi? Yozefe kubandamuna ne: — Bu munudi kanuyi ne makuta, tushintakajayi bimuna bienu ne biakudia. Bena Ejipitu kutuadila Yozefe bimuna biabu: tubalu, mikoku, mbuji, ngombe ne mpunde. Yozefe kushintakaja bimuna abi ne biakudia. Kubapeshaye biakudia bikumbane bua kudia tshidimu tshijima. Tshidimu atshi tshijike, bena Ejipitu kupingana kabidi kudi Yozefe, bamuambila ne: — Mfumu, kufua bundu nkufua nzala. Makuta atuvua nawu ne bimuna bietu, ukadi mumane kubiangata. Tudi bashale amu ne madimi etu, kabidi ne mibidi yetu. Katuena mua kufua ne nzala, wewe muikaleku to. Tuetu bafue, mu ditunga kamuakushala kabidi babidime to. Nanku, utusumbe, usumbe kabidi ne madimi etu. Utupe biakudia, tushale bapika ba mukalenga wa bena Ejipitu. Utupe ne maminu a kukuna, bua katufu ne nzala, kadi madimi etu mavue kushala tshipela. Bua bukole bua tshiyole tshia nzala, bena Ejipitu kusumbisha madimi abu onsu kudi Yozefe. Ditunga dijima kushala dia mukalenga wa bena Ejipitu. Yozefe kubueja bantu mu bupika mu ditunga dijima. Kadi Yozefe kavua musumbe madimi a batuangaji to. Bualu bavua babadisha kudi mukalenga wa bena Ejipitu. Kabidi meyi ne mikandu bia mukalenga wa bena Ejipitu bivua bikandika bua kabasumbishi madimi abu. Yozefe kuambila bena ditunga ne: — Mpindiewu nuenu bonsu nudi bajadike mundi mumane kunusumba, musumbe kabidi ne madimi enu. Nudi bashale bapika ba mukalenga wa bena Ejipitu. Nanku, angatayi maminu, nuye kukuna mu madimi. Kadi, diba dia kunowa, nufile tshia bitanu tshimue tshia bintu abi kudi mukalenga wa bena Ejipitu. Biakudia bidi bishale mbienu. Nubilame bua maminu. Bikuabu nudie ne bena meku enu bonsu. Bena Ejipitu kuandamuna Yozefe ne: — Wewe udi mumane kutupandisha. Tukadi bapika ba mukalenga wa bena Ejipitu, bualu udi mumane kutufuila luse. Yozefe kuela mukenji ne: tshia bitanu tshimue tshia biakudia, ntshia mukalenga wa bena Ejipitu. Mukenji ewu utshidiku too ne lelu. Anu madimi a batuangaji kaavua mu dina dia mukalenga wa bena Ejipitu to. Bena Izrayele kusomba mu Ejipitu, kuasa mu ditunga dia Ngoshene. Kuvulanganabu bikole, kusumba mpangu. Yakobe ukumbaja bidimu dikumi ne muanda mutekete mu Ejipitu, bidimu biende bionsu kuenza lukama makumi anayi ne muanda mutekete. Yakobe umvua ne: diba dia lufu diakumbanyi, kubikilaye muanende Yozefe, umuambila ne: — Pawikala munnange, kunjiki mu Ejipitu nansha. Kuata muinshi mua tshibelu tshianyi, uditshipe bua kundeja muudi munnange ne mundamate. Meme mumane kulonda bankambua banyi, angata tshitalu tshianyi, uye kutshijika anu muaba udibu bajike bankambua banyi. Yozefe kuitaba ne: — Eyowa! Nengenze bionsu biudi wamba ebi. Yakobe kumuambila ne: — Uditshipe bua meme kujadika ne: newenze. Yozefe kuditshipa. Nanku, Yakobe kuela Yozefe tuasakidila, kuinama panshi ku mutu kua bulalu. Malu onsu aa mamane kujika, kumanyishabu Yozefe bua disama dia tatuende. Yozefe kuangata bana bende ba balume babidi: Efrayime ne Menashe, kuya nabu. Yakobe upeta lumu lua difika diabu, kudikankamikaye, kusomba pa bulalu. Kuambilaye Yozefe ne: — Mvidi Mukulu wa bukole buonsu uvua mummuenekele ku Kenaane mu musoku wa Luze, mungele lupemba. Uvua mundaye ne: “Neulele bana ba bungi. Ndelanganyi yebe neivulangane, yenza bisamba bivule. Ditunga edi nedishale dienu kashidi. ” Yakobe kuamba kabidi ne: — Mpindiewu, ndi ngangata Efrayime ne Menashe, bana bebe baudi mulele, meme tshiyi muanji kufika mu Ejipitu, bua bikale bana banyi meme, amu bu Rubene ne Shimeyone. Kadi, bana bakuabu baudi mulele, balondangane ne babidi aba, nebikale bebe wewe. Nebapete bintu bia bumpianyi anu mu buloba bua Efrayime ne Menashe. Bualu pamvua ngumukila ku Mezopotamiya, mamuebe Rakele kufuila mu njila, muaba umvua mu ditunga dia Kenaane, tshiyi muanji kufika mu musoku wa Efrata. Meme kumujika muine amu ku mpenga kua njila (Efrata ke musoku udibu babikila mpindiewu ne: Betleyeme ). Diakamue Yakobe kumona bana ba balume babidi bavua nabu Yozefe, kumukonka ne: — Bana aba mbanganyi? Yozefe kumuambila ne: — Bana aba mbanyi, badi Mvidi Mukulu mumpeshe munu mu Ejipitu. Yakobe kuambila Yozefe ne: — Basemeja apa, mbele lupemba. Yakobe katshivua umona bimpe to, bualu ukavua muntu mukole. Yozefe kumusemejila bana pabuipi. Yakobe kubupukila, wambila Yozefe ne: — Tshiena mumanye ne: nenkumone kabidi to. Kadi Mvidi Mukulu mmungambuluishe. Ngakumonyi wewe, kumona kabidi ne bana bebe. Yozefe kumbusha bana pambidi pa tatuende, kuinyikaye mutu panshi. Yozefe kuimanyika bana: Efrayime ku tshianza tshia bakaji tshia Yakobe, Menashe ku tshia balume. Kubasemejaye tshiakabidi kudi Yakobe, kakuabu. Kadi, Yakobe kupindakaja bianza, kuteka tshianza tshia balume pa mutu pa Efrayime, muana wa mukala, tshia bakaji pa mutu pa Menashe muanabute. Ke kuelaye Yozefe lupemba, wamba ne: Ndi ntendelela Mvidi Mukulu, uvua bankambua banyi, Abrahame ne Izake, bitabe, Ndi ntendelela Mvidi Mukulu, udi mundame too ne ku mpindiewu. Mutumibue wa Mvidi Mukulu, uvua mungepule ku malu mabi onsu, neele bana banyi aba lupemba. Dina dianyi ne dia bankambua banyi, Abrahame ne Izake, disanguke ku bukole bua bana ba balume aba! Bana aba bikale ne ndelanganyi ya bungi, buwuje ditunga edi! Yozefe umona tatuende muteke tshianza tshia balume pa mutu pa Efrayime, kavua ne disanka to. Kumushaye tshianza tshia tatuende pa mutu pa Efrayime, bua kutshiteka pa mutu pa Menashe muanabute. Yozefe kuambila tatuende ne: — Tatu, lekela kuenza nanku. Teka tshianza tshia balume amu pa mutu pa Menashe muanabute. Tatuende kubenga, wamba ne: — Muananyi, ndi mumanye tshindi ngenza. Ndelanganyi ya Menashe neyikale tshisamba tshinene. Kadi ndelanganyi ya muakunyende Efrayime neyipite bungi, yenza bisamba bivule. Dituku adi Yakobe kuela bana abu lupemba, wamba ne: — Bua kujingila bantu diakalenga, bena Izrayele nebatele mena enu, bamba ne: “Mvidi Mukulu anusankishe bu muvuaye musankishe Efrayime ne Menashe! ” Ke muvua Yakobe muteke Efrayime kumpala kua Menashe nanku. Pashishe Yakobe kulaya Yozefe, umuambila ne: — Nkadi mikolu ku tshiina. Kadi Mvidi Mukulu neanulame, anupingaje mu ditunga dia bankambua benu. Kadi tshitupa tshia buloba bua Shekeme, bumvua munyenge bena Amore ku muela wanyi wa mvita ne ku buta buanyi bua miketa, tshiena mbupesha bana benu to, ndi nkupeshabu anu wewe. Yakobe kubikila bana bende bonsu, ubambila ne: — Semenayi pabuipi, unumanyishe malu adi mua kunuenzekela matuku adi kumpala aa. Semenayi pabuipi! Nuteleje tshindi nnuambila nuenu, bana banyi meme Yakobe. Ntelejayi, meme Izrayele tatuenu. Wewe Rubene, udi muananyi, muanabute, udi mashi anyi a kumpala. Udi muana undi mulele, pantshivua ne dikanda dionsu. Lumu luebe ne bukole buebe, nebipite bia bana benu bonsu. Kadi wewe udi bu mukulu muindila, kulua kuditapa nsesu. Kuena muanabute kabidi to. Bualu kuvua munnemeke to. Uvua mubuelele mukajanyi mukuabu mu nzubu. Shimeyone ne Levi, mbana balondangane. Bavua bumvuangane bua kujula tshimvundu. Tshiena musue kubuela mu bifufu bidibu bela. Tshiena musue kubuelakana nabu to. Bualu bavua bashipe bantu bua tshiji. Bavua bakose bibelu bia ngombe milume bua kudisankisha patupu. Ndi mbenga tshiji tshiabu tshikole, ndi mpidia lonji luabu kaluyi luse! Ndi ntangalaja ndelanganyi yabu, munkatshi mua bena Izrayele. Ndi nyimuangalaja mu ditunga dijima. Yuda, bana benu nebakutumbishe, Neufyekele bena lukuna bebe mu nshingu. Bana benu, nansha ba tatu mene, nebakukukuile. Yuda, muananyi, udi bu muana wa ntambue. Udi ushipa nyama, upingana muaba uvuaye mulale. Ntambue udi utua tshiadi panshi, ulala. Kakuena udi mua kumujula ku bukole. Nsesu wa bukalenga neashale mu diku dia Yuda. Dikombu dia bumfumu nedishale kudi ndelanganyi yende, too ne pafika muena bukalenga, udi bantu bonsu ne bua kutumikila. Mionji ya maluvu a mvinyo neikale miaba yonsu, nansha muntu usuikaku nyama wa mpunde ki mbualu to. Neasukule bilamba biende ne maluvu, nansha tshinkutu tshiende mu mashi a tumuma tua mvinyo. Maluvu a mvinyo neakunjije mesu a Yuda. Mabele neatokeshe menu ende. Zebulone nease ku muelelu wa mayi manene, muaba udi majuwa a mayi imanyina. Ditunga diende nedikale dialabale toone ku Sidone. Isakare udi bu nyama wa bukole bua bungi, mulale tshisaka ku luseke, tshisaka ku lukuabu. Isakare mmumone ne: muaba undi ndala mmuimpe, ditunga dindi nsomba ndilenga. Udi wambula majitu pa makaya, wenza mudimu bu mupika. Dane neikale mfumu wa tshisamba tshiende, netshikale bu bisamba bikuabu bia Izrayele. Dane udi bu nyoka udi mu njila, bu nyoka wa ntoke ku mpenga kua njila: nyoka udi usuma kabalu mu lutambiku lua tshibelu. Udi mubandapu udishinda, ubunguluka. Maweja-Nangila, ndi mutekemene lupandu kuudi. Ngade, udi bivi baluisha, udi utua nkanana, ubalondakaja. Madimi a Ashere adi ne bia kunowa bivule, biakudia bimpe bidibu mua kudia kudi mukalenga. Naftali udi nyama wa ntole, wendakana miaba yonsu, ulela bana bimpe batambe. Yozefe udi bu mutshi udi udiunda bimpe, utoloka ku mpokolu wa mayi. Matamba awu adi alepa, apita bimana bia nzubu. Baluishi badi bamukengesha bikole, bamuela miketa, bamutatshisha. Kadi Yozefe udi ukuata buta bikole. Maboku ende ne bianza kabiena bipungila. Udi umukolesha ke Mvidi Mukulu wa Yakobe, muena bukole buonsu, Mulami wa bena Izrayele, dibue didibu beyemina. Mvidi Mukulu wa tatuebe udi ukuambuluisha. Mvidi Mukulu wa bukole buonsu udi ukuela lupemba. Neakupeteshe bintu bimpe padi mvula uloka. Akupeteshe mayi adi apatuka munda mua buloba. Ulele bana ba bungi, bimuna biebe bivulangane. Tatuebe udi ukuela lupemba, lupite ne luvua baledi banyi bangele meme. Neupete bintu bimpe, bidi pa mikuna ya kale. Lupemba lua kudi tatuende lupueke mu mutu mua Yozefe, bualu Yozefe udi mfumu wa bana babu. Binyamine udi bu nyama wa lonji. Mu dinda udi umina nyama. Dilolu udi wabanya bidiye mupete! Bana bonsu aba, ke badi benza bisama dikumi ne bibidi bia bena Izrayele. Tatuabu uvua muele muana yonsu lupemba ne miaku ayi. Yakobe kulayangana ne muana yonsu wende mushindu. Yakobe kuambila bana bende ne: — Nkadi nkeba kulonda bankambua banyi. Nunjike anu mu lubuebue ludi mu budimi bua Efrone, muena Iti, mu nkita ya bankambua banyi. Lubuebue alu ludi mu ditunga dia Kenaane, mu buloba bua Makpela, pabuipi ne Mambre. Ke muaba uvua Abrahame musumbe kudi Efrone, muena Iti, bua muaba wa kujika bafue awu wikale wende. Ke muaba uvuabu bajike Abrahame ne mukajende Sara, bajike kabidi Izake ne mukajende Rebeka. Meme kujikamu kabidi Leya. Budimi ne lubuebue bidi muaba awu, mbatusumbishabi kudi bena Iti. Amu Yakobe mumane kulayangana ne bana bende, kudiololaye pa bulalu, kufuaye, kulonda bankambua bende. Yozefe kupukila tshitalu tshia tatuende, kudila, binsonji bimatshila tatuende mu mpala. Pashishe kuambilaye baminganga bende bua bumishe tshitalu atshi bua katshibodi to. Baminganga abu kulongolola tshitalu matuku makumi anayi ne mafuta a manananshi. Bena Ejipitu kuenza madilu a Yakobe matuku makumi muanda mutekete. Batangalaja amu madilu a Yakobe, Yozefe kuambila balombodi ba mu bukalenga bua bena Ejipitu ne: — Ndi nnusengelela ne: Panudi bannange, nundombele kudi mukalenga wa bena Ejipitu, akumbaje dijinga dianyi edi: “Tatu wanyi kayi muanji kukula muoyi, uvua munshila diyi bua meme kuditshipa bua kumujika amu mu ditunga dia Kenaane mu lukita luvuaye mumane kudilongolola.” Nanku ndi ndomba bua kuya kumujika. Pashishe nempingane. Mukalenga wa bena Ejipitu kuitaba ne: “Mbimpe, uye kujika tatuebe bu muvuaye mushiye diyi.” Yozefe kuya kujika tatuende. Bavua bamushindikija kudi balombodi ba mu bukalenga bua bena Ejipitu, bakulu ba mu ditunga dijima dia Ejipitu, bena diku dia Yozefe bonsu, bana babu ne Yozefe, ne bena diku bakuabu ba tatuende. Nanku mu Ngoshene muvua mushale amu bana batekete ne bimuna. Mu njila amu, bavua kabidi ne musumba wa bantu babande pa tubalu ne matempu. Bafika mu Ngorene-Atade, dishiya dia musulu wa Yardene, kujukulabu miadi mikole. Yozefe kuenza madilu a tatuende matuku muanda mutekete. Tshibilu tshivua tshinene. Bena ditunga dia Kenaane bamona madilu mu Ngorene-Atade, kukemabu bamba ne: — Aa mmadilu manene a bena Ejipitu! Ke padibu babikila muaba awu ne: Abele-Misrayime, mmumue ne: muaba wa madilu a bena Ejipitu. Bana ba Yakobe kuenza bionsu amu muvua tatuabu mubashila diyi. Kuyabu ne tshitalu tshiende mu ditunga dia Kenaane. Kutshijikabu mu lubuebue luwa mu budimi bua Makpela, muaba uvua Abrahame musumbe kudi Efrone muena Iti, bua wikale wende wa kujika bafue. (Lubuebue alu luvua pabuipi ne Mambre.) Yozefe mumane kujika tatuende, kupinganaye mu Ejipitu ne bana babu, kabidi ne bonsu bavuaye muende nabu bua kuya kujika tatuende. Bana babu ne Yozefe bamona ne: tatu wafu, bavua bapampakana, bamba ne: “Misangu mikuabu Yozefe udi mua kutusombuela ku malu mabi onsu atuvua bamuenzele.” Nanku kutumabu bantu kudi Yozefe, bamuvuluija meyi a ndekelu avua tatuabu mubambile ne: “Nuambile Yozefe mu dina dianyi ne: ufuile bana benu luse ku malu mabi onsu adibu bakuenzele.” Ke pavuabu bamulomba ne: “Utufuileku luse, bualu tudi tutendelela Mvidi Mukulu umue wa tatuebe Yakobe.” Yozefe umvua miaku ayi, kuasaye muadi. Bana babu ne Yozefe kuya kudiela panshi ku makasa ende, bamuambila ne: — Tudi bapika bebe. Kadi Yozefe kubakolesha ku muoyi, wamba ne: — Kanutshinyi to. Meme tshiena Mvidi Mukulu to. Nuenu nuvua ne meji a kungenzela bibi. Kadi Mvidi Mukulu uvua musue kukudimuna bibi abi bua bikale bimpe. Mvidi Mukulu uvua musue kupandisha bantu ba bungi, bu munudi numona lelu. Nanku kanutshinyi to. Meme nennuambuluishe ne meku enu onsu. Yozefe kukolesha bana babu ku muoyi ne miaku eyi ya mushinga mukole. Yozefe uvua mushale mu Ejipitu ne bena diku dia tatuende bonsu. Bidimu bia Yozefe bionsu bivua lukama ne dikumi. Yozefe kumona bana ba Efrayime, kumona kabidi ndelanganyi yabu. Yozefe kuangata bana ba muikuluende Makire, muana wa Menashe, bu bende. Yozefe kulayangana ne bana abu, ubambila ne: — Meme nkadi mikolu ku tshiina. Kadi Mvidi Mukulu neanuambuluishe. Neanunuishe mu ditunga edi, anufikishe mu ditunga divuaye mulaye Abrahame, Izake ne Yakobe. Yozefe kutshipisha bana babu, ubambila ne: “Pikala Mvidi Mukulu munumushe mu ditunga edi, numuangale ne mifuba yanyi.” Yozefe kufua, mumane kukumbaja bidimu lukama ne dikumi. Kuluishabu tshitalu tshiende ne mafuta a manananshi bua katshibodi. Kutshitekabu mu mushete wa mabue mu Ejipitu. Bana ba balume ba Izrayele bavuaye mufike nabu mu Ejipitu, muana yonsu ne bena diku diende, badi nunku: Rubene, Shimeyone, Levi, Yuda, Isakare, Zebulone, Binyamine, Dane, Naftali, Ngade ne Ashere. Ndelanganyi ya Yakobe yonsu ivua bantu makumi muanda mutekete. Amu Yozefe uvua mumane kudianjila mu Ejipitu. Kadi Yozefe ne bana babu bonsu bavua Yakobe mubuele nabu mu Ejipitu kufuabu. Pashishe ndelanganyi ya bena Izrayele kutanta, kuvulangana kupita bungi mu Ejipitu. Kushalabu bantu ba bukole. Mukalenga mupiamupia, uvua kayi mumanye Yozefe, kudia bukalenga mu Ejipitu. Mukalenga kuambila bantu bende ne: — Bena Izrayele aba mbapite bungi, kabidi mbantu ba bukole. Nanku, tukebayi mushindu wa kubapumbisha bua kabavudianganyi to. Tshianana pafika bena mvita, badi mua kudisanga ne bena lukuna betu bua kutuluisha, pashishe kumuka mu ditunga. Bena Ejipitu kusungula bamfumu ba mudimu bavua ne bua kuenzeja bena Izrayele mudimu mukole bua kubatekesha. Bena Izrayele kuashila Mukalenga wa bena Ejipitu tshimenga tshia Pitome ne tshia Ramsese bua balaminemu bintu biende. Kadi pa wabu bakengesha bena Izrayele nanku, bavua amu bavulangana mu ditunga dijima. Bena Ejipitu bamona nanku, kutshinabu bena Izrayele bikole. Kubenzejabu mudimu wa bupika ne tshikisu tshipite bukole. Bena Izrayele kusopa buloba kuenza madiotu, kudimina bena Ejipitu madimi. Mu tshikosu, bena Ejipitu kubenzeja midimu ya mishindu yonsu ne tshikisu. Mukalenga wa bena Ejipitu kuambila Shifra ne Puwa, baleleshi ba bena Ebrewu ne: — Panudi nulelesha bakaji ba bena Ebrewu, nutangile bimpe mushindu udi muana. Pikalaye wa balume numushipe, pikalaye wa bakaji numulekele ne muoyi. Kadi baleleshi bavua batshina Mvidi Mukulu. Nanku kubengabu diyi dia mukalenga wa bena Ejipitu. Kulekelabu bana ba balume ne muoyi. Ke mukalenga wa bena Ejipitu kubabikila, ubakonka ne: — Nudi benze nenku bualu kayi? Nudi balekela bana ba balume ne muoyi bua tshinyi? Baleleshi kuandamuna ne: — Bakaji ba bena Ebrewu badi ne bukole bua bungi, bapite ba bena Ejipitu. Badi badilelela nkayabu, katuyi banji kufika. Nanku bena Izrayele kuvulangana, kushala bantu bakole. Mvidi Mukulu kusankisha baleleshi abu, kubapesha bana ba bungi, bualu bavua bamutshina. Kadi mukalenga wa bena Ejipitu, kuambila bantu bende bonsu ne: — Muana wa balume yonsu udi bena Izrayele balele, numuele mu musulu wa Nile. Nulekele anu bana ba bakaji ne muoyi. Muntu wa mu tshisamba tshia bena Levi, kusela mukaji wa mu tshisamba tshiabu tshia bena Levi. Mukaji awu kuimita difu, kulela muana wa balume. Uvua mumone muvua muana ne mubidi muimpe. Kumusokokaye ngondu isatu. Mukaji umona ne tshiena ne mushindu wa kusokoka muana kabidi musangu mule, kumutekaye mu tshisaka tshiluka ne ntupu, tshilaba budimbu. Kutshisokokaye mu malenga avua ku muelelu wa musulu wa Nile. Yayende wa muana awu, uvua muimanyine pa bule, bua kumona tshivua ne bua kuenzekela muana. Ke muana wa bakaji wa mukalenga wa bena Ejipitu kupueka bua kuowa mayi. Bena mudimu bende bakaji bavua bendakana ku muelelu wa mayi aku. Diakamue muana wa bakaji wa mukalenga kumona tshisaka mu malenga, kubikila nsongakaji muena mudimu wende, bua kumuambuilaye tshisaka atshi mu mayi. Muana wa mukalenga ubulula tshisaka, kumonaye muana wa balume udila. Luse kumuenza. Kuambaye ne: — Muana ewu ngua bena Ebrewu! Yayende wa muana kukonka muana wa mukalenga ne: — Udi musue nkubikidile mukaji wa bena Ebrewu udi mua kukuamushila muana ewu dibela anyi? Muana wa mukalenga kuitaba ne: — Eyowa, ndaku. Nsongakaji kuya kubikila mamuende mene wa muana. Muana wa mukalenga kuambila mamu awu ne: — Angata muana ewu, umunkoleshile. Meme nenkufute. Mukaji kuangata muana bua kumuamusha. Muana mumane kukola, mamuende kumupingaja kudi muana wa mukalenga. Awu kumuangata bu muanende, kumuinyika dina ne: — Diende mMoshe, bualu ndi mumupatule mu mayi. Moshe mumane kukola, kuyaye bua kumonangana ne bana babu. Kusanganaye bakengesha bana babu ne midimu mipite bukole. Diakamue kumonaye muena Ejipitu utuuta muanabu wa bena Ebrewu. Moshe kuimana, kukenzakana nseke yonsu. Kena mumone muntu mukuabu to. Nanku kushipaye muena Ejipitu, kumujibikila mu lusenga. Butshia dinda, Moshe kumona kabidi bena Ebrewu baluangana. Kukonkaye uvua muenze bibi ne: — Udi utuuta mukuebe nanku bua tshinyi? Awu kuandamuna Moshe ne: — Nganyi udi mukuteke bua kutubela ne kutulumbuluisha? Udi musue kunshipa bu muuvua mushipe muena Ejipitu anyi? Moshe kumvua buowa, kudiambila ne: “Bualu ebu bakadi babumanye!” Mukalenga wa bena Ejipitu umvua bualu abu, kukebaye mua kushipa Moshe. Kadi Moshe kunyema, kuya mu ditunga dia Madiyane. Kuikishaye pabuipi ne tshiina tshia mayi. Mu Madiyane muvua mutuangaji Yetro ne bana bende ba bakaji muanda mutekete. Dituku adi bana ba bakaji abu kupueka bua kusuna mayi a kuela mu luvu bua kunuisha bimuna bia tatuabu. Kadi balami ba mikoku kufika, kuipata bana ba bakaji abu. Kadi Moshe kuakuila bansongakaji aba, kubasunyina mayi, kunuisha bimuna biabu. Bansongakaji kupingana pambelu. Tatuabu Yetro kubakonka ne: — Lelu munudi bapingane lukasa nanku mmunyi? Bobu kuandamuna tatuabu ne: — Muena Ejipitu mukuabu mmutusungidile kudi balami ba mikoku, kabidi mmutusunyine mayi, munuishe bimuna bietu. Yetro kuebeja bana bende ba bakaji ne: — Kadi muntu awu wepi? Nuamushiyi bua tshinyi? Mubikilayi bua tudie nende. Moshe kuitaba bua kusomba kua muntu awu. Yetro kuselesha muanende wa bakaji Sefora kudi Moshe. Sefora kulela muana wa balume. Moshe kuamba ne: — Dina diende didi Ngershone, bualu ndi muena tshimuangi, musombe mu ditunga dia bende. Kupita matuku a bungi, mukalenga wa bena Ejipitu kufua. Bena Izrayele ba-tshivua badila muadi, bela mbila, bua dikenga divuabu nadi. Kadi miadi yabu ya mu bupika buabu kufika kudi Mvidi Mukulu. Mvidi Mukulu kumvua mikemu yabu, kuvuluka ndondu uvuaye mutue ne Abrahame, Izake ne Yakobe. Kumonaye bena Izrayele, kujadikaye dikenga divuabu nadi. Moshe uvua udisha bimuna bia tatuende muenu Yetro, mutuangaji wa mu Madiyane. Dituku dikuabu kupitshilaye mu tshipela too ne ku Orebe, mukuna wa Mvidi Mukulu. Muaba awu, mutumibue wa Mvidi Mukulu kumuenekela Moshe mu ndimi ya kapia munkatshi mua tshipuka. Moshe kumona muvua tshipuka tshitema kapia katshiyi tshipia tshibutuka. Umona nanku, kuambaye ne: “Ndi musue kubenda kusemena pabuipi bua kujadika bualu ebu bua dikema: kadilu katema, tshipuka katshiyi tshipia tshibutuka!” Maweja-Nangila uvua mumone muvua Moshe usemena pabuipi bua kujadika bualu abu. Kubikilaye Moshe munkatshi mua tshipuka ne: — Moshe! Moshe! Awu kuitaba ne: — Ke meme awu. Mvidi Mukulu kumuambila ne: — Kusemenyi pabuipi to. Kopola bisabata biebe, bualu udi muimane muaba wa tshijila. Meme ndi Mvidi Mukulu wa bankambua bebe: wa Abrahame, wa Izake ne wa Yakobe. Moshe kubuikila mpala, bualu uvua utshina bua kutangila Mvidi Mukulu. Maweja-Nangila kumuambila ne: — Ndi mumone dikenga dia bantu banyi badi mu ditunga dia Ejipitu. Ndi mumvue miadi yabu. Badi babakengesha bikole ne tshikisu. Ndi mumone mudi bena Izrayele banyingalala. Ndi mufike bua kubasungidila kudi bena Ejipitu, kubumusha mu ditunga edi, kubabueja mu ditunga dialabale didi ne mabela ne buitshi bipite bungi. Ke ditunga didibu basombe mpindiewu kudi bena Kenaane, bena Iti, bena Amore, bena Perizi, bena Ivi ne bena Yebusa. Ndi mumvue miadi ya bantu banyi. Kabidi ndi mumone mudibu babakengesha kudi bena Ejipitu. Nanku ndi nkutuma kudi mukalenga wa bena Ejipitu, bua uye kupatula bantu banyi bena Izrayele badi mukalenga awu mukuate ku bupika. Moshe kuandamuna Mvidi Mukulu ne: — Meme tshiena ne mushindu wa kuya kumonangana ne mukalenga wa bena Ejipitu bua kupatula bena Izrayele to. Mvidi Mukulu kumuandamuna ne: — Meme ndi nebe. Ndi nkupa tshimanyinu tshidi tshileja ne: Meme ke udi mukutume. Wewe mumane kupatula bena Izrayele mu ditunga dia Ejipitu, nenuntendelele pa mukuna wa Sinayi ewu. Moshe kuamba ne: — Mbimpe. Kadi pangaya kuambila bena Izrayele ne: “Mvidi Mukulu wa bankambua benu mmuntume kunudi,” pangebejabu ne: dina diende nnganyi nembandamune tshinyi? Mvidi Mukulu kumuambila ne: — “Meme ndi Mundi.” Ubambile ne: “Ndi Mundi mmuntume kunudi. ” Pashishe kuambilaye Moshe ne: — Newambile bena Izrayele ne: “Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bankambua benu, wa Abrahame, wa Izake ne wa Yakobe mmuntume kunudi.” Edi ke dina dianyi dia kashidi dia nuenu ne ndelanganyi yonsu kumbikila. Ndaku, ubikile bakulu ba bena Izrayele bonsu, ubambile ne: “Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bankambua benu, wa Abrahame, wa Izake ne wa Yakobe mmummuenekele. Mmungambile ne: Ndi mumone mudibu banukengesha kudi bena Ejipitu. Ndi musue kunusungidila mu dikenga edi, kunumusha mu ditunga edi, kunubueja mu ditunga dia bena Kenaane, bena Iti, bena Amore, bena Perizi, bena Ivi ne bena Yebusa, ditunga didi ne mabela ne buitshi bipite bungi. ” Bena Izrayele nebitabe malu audi ubambila. Pashishe wangate bakulu ba bena Izrayele, uye nabu kudi mukalenga wa bena Ejipitu, umuambile ne: “Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bena Ebrewu, Mvidi Mukulu wetu mmutumuenekele. Nanku tudi tukusengelela se: wanyishe bua tuye mu tshipela, tuenze luendu lua matuku asatu bua kumulambula milambu.” Ndi mumanye ne: mukalenga wa bena Ejipitu kakuitaba bua nuye, anu meme mumuenzeje ku bukole. Nanku neukengeshe bena Ejipitu ne makenga a mishindu yonsu. Pamona mukalenga wabu nanku, neanulekele. Meme nensake bena Ejipitu bua banunemeke nuenu bena Izrayele. Nanku panumuka mu Ejipitu, kanuakuikala bianza bitupu to. Pa nuenu kumuka, nenupawule bena Ejipitu. Mukaji yonsu wa bena Izrayele, nealombe kudi mukaji wa bena Ejipitu udi ku nzubu kuende, nansha kudi muena mutumba nende, bintu bia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, nansha bia mpawungi. Neamulombe kabidi bilamba bia kuvuala. Bana benu ba balume ne ba bakaji nebambule bintu abi. Moshe kuandamuna Maweja-Nangila ne: — Bena Izrayele kabakuitaba, kabakukumbaja bionsu bindi mbambila to. Nebangele mpata, bamba ne: “Maweja-Nangila kena mukumuenekele to!” Maweja-Nangila kukonka Moshe ne: — Tshiudi natshi ku bianza atshi ntshinyi? Moshe kuandamuna ne: — Ndi ne dikombu. Maweja-Nangila kumuambila ne: — Ela dikombu adi panshi! Moshe udiela panshi, dikombu kuandamuka nyoka. Moshe kunyema nyoka awu. Kadi Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Olola tshianza, ukuate nyoka awu ku mukila. Moshe kumukuata ku mukila, kumonaye ukadi ne dikombu mu bianza. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Enza tshishima etshi bua bena Izrayele bitabe, bajadike ne: meme Mvidi Mukulu wa bankambua babu, wa Abrahame, wa Izake ne wa Yakobe, ndi mukumuenekele. Maweja-Nangila kuambila Moshe kabidi ne: — Teka tshianza pa tshiadi tshiebe. Moshe kuteka tshianza pa tshiadi. Kadi pavuaye utshiumusha, tshivua tshitokesha bu busu bua ndanda kudi disama dia nsudi. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Pingaja tshianza tshiebe pa tshiadi. Moshe utshipingaja, utshiumusha kabidi. Tshianza kushala muatshi mua kale katshiyi ne disama dia nsudi to. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Pikala bena Izrayele kabayi bakuitaba bua tshishima tshia kumpala, nebakuitabe bua tshishima tshibidi etshi. Kadi pikala bena Izrayele kabayi bakuitaba bua bishima bibidi ebi, utunte mayi a mu musulu wa Nile, witshikije panshi. Mayi awu neandamuke mashi. Moshe kubenga, wambila Maweja-Nangila ne: — Maweja-Nangila, tshiena mua kuya to. Katshia bandela too ne mpindiewu patudi nebe apa, tshiena mumanye mua kuakula bimpe to. Ndi ntata bikole bua kuamba bualu. Maweja-Nangila kuandamuna ne: — Lekela kuamba nanku. Udi mufuke muntu ne mukana mua kuakula nnganyi? Nanku muntu udi mua kuakula bimpe nansha kushala kamama, kumvua nansha kuikala ne mapapa, kumona nansha kayi umona ku bukole bua nganyi? Ki nku bukole buanyi meme Maweja-Nangila anyi? Nanku, kuajiki! Ndaku. Nenkuambuluishe bua wakule bimpe. Nenkumanyishe malu a wewe kubambila. Moshe kubenga, wamba ne: — Ndi nkusengelela ne: utume muntu mukuabu. Ke Maweja-Nangila kufikila Moshe munda, umuambila ne: — Muanenu Arone, muena Levi, udi mumanye mua kuakula bimpe. Nyeye wawa mu njila bua kumonangana nebe. Pakumonaye neasanke. Neumumvuije tshidiye mua kuamba. Nennuambuluishe wewe ne muanenu Arone bua nuakule bimpe. Nennumanyishe tshinudi mua kuenza. Arone neakule ne bantu, ubambila malu auvua ne bua kuamba wewe. Wewe newikale bu Mvidi Mukulu, udi umumanyisha tshidiye mua kuamba, yeye neikale muambi webe. Ukuate kabidi dikombu edi mu tshianza, wenze nadi bishima. Moshe kuya kudi tatuende muenu Yetro, kumuambila ne: — Ndi ne bua kuya kumonangana ne bana betu badi bashala mu Ejipitu bua kujadika ne: batshidi ne muoyi. Tatuende muenu kuitaba ne: — Waya bimpe. Anu mu Madiyane amu, Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Eyowa, pingana mu Ejipitu, bualu bantu bonsu bavua bakuelela meji mabi mbamane kufua. Moshe kuangata dikombu divua Mvidi Mukulu mumuambile bua kuya nadi. Kupinganaye mu Ejipitu. Uvua muambule mukajende ne bana bende pa nyama wa mpunde. Maweja-Nangila kuambila kabidi Moshe ne: — Ndi nkupesha bukole bua kuenza bishima. Pawafika kudi mukalenga wa bena Ejipitu, wenze bishima bionsu bindi mukuleje. Kadi meme nemmupeshe muoyi wa tshitunu. Kakuanyisha bua bena Izrayele bumuke to. Wewe umanyishe mukalenga wa bena Ejipitu ne: Maweja-Nangila udi wamba ne: “Izrayele udi muananyi wa balume muanabute. Nanku ndi nkutumina diyi ne: umulekele, aye kuntendelela. Kadi paudi ubenga bua kumulekela, ndi nshipa muanebe wa balume muanabute. ” Pavua Moshe mu njila, ulala mu nzubu wa tshilala benyi, kusambakenaye ne Maweja-Nangila uvua ukeba kumushipa. Nanku Sefora, mukaji wa Moshe, kuangata dibue ditue, kuteka nadi muanende wa balume panshi. Pashishe kuangata dikoba divuaye mukose muana adi, kudilaba Moshe pa mbidi wamba ne: “Udi bayanyi wa mashi.” Nanku Maweja-Nangila kumuka muaba uvua Moshe, Sefora uvua muambe ne: “Bayanyi wa mu mashi” bua dimuteka panshi. Maweja-Nangila kuambila Arone ne: — Uye kumonangana ne muanenu Moshe mu tshipela. Arone kuya, usangana Moshe ku mukuna wa Mvidi Mukulu. Kumupukilaye. Moshe kuambila Arone bionsu bivua Maweja-Nangila mumuambile. Kumumanyishaye kabidi bishima bivuaye mumuleje bua kuenza. Nanku Moshe ne Arone kuya mu Ejipitu, kusangisha bakulu bonsu ba bena Izrayele. Arone kubambuluila bionsu bivua Maweja-Nangila muambile Moshe. Moshe kubaleja bishima. Bantu bamona nanku, kuitababu. Kujadikabu ne: Maweja-Nangila wamonyi makenga etu, watusambi. Kutuabu binu panshi bua kumutendelela. Malu onsu aa mamane kupita, Moshe ne Arone kuambila mukalenga wa bena Ejipitu ne: — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele udi wamba ne: “Ulekele bantu banyi, baye kuenza tshibilu mu tshipela bua kuntendelela.” Mukalenga wa bena Ejipitu kubandamuna ne: — Maweja-Nangila nnganyi? Meme tshiena mumanye Maweja-Nangila bua meme kuitaba diyi diende. Tshiena ndekela bena Izrayele baye to! Moshe ne Arone kuandamuna mukalenga ne: — Mvidi Mukulu wa bena Ebrewu mmutumuenekele. Tudi tukulomba ne: wanyishe bua tuye mu tshipela, tuende luendu lua matuku asatu bua kulambula Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu milambu. Bualu patudi katuyi tuenza nanku, udi mua kututumina disama dia tshiambu tshikole, nansha kutushipa ku muele wa mvita. Mukalenga wa bena Ejipitu kuandamuna ne: — Wewe Moshe ne Arone, lekelayi kupumbisha bantu bua kuenzabu mudimu. Pinganayi ku midimu yenu. Bena Izrayele mbapite bungi. Munudi nubapumbisha mua kuenzabu midimu yabu mbishi? Anu dituku adi, Mukalenga wa bena Ejipitu kukandika bena Ejipitu ne bena Izrayele, bavua ne kulombola mudimu wa bantu ne: — Kanuena mua kukebela kabidi bena Izrayele bisosa bia kuenza nabi madiotu, bu munuvua nubapesha kuonsu eku to. Batukebele bisosa bobu nkayabu. Kadi kanukepeshi mudimu wabu. Benze madiotu anu bungi bua tshibidilu, bualu mbena lulengu. Ke padibu bandomba bua kuya kulambula Mvidi Mukulu wabu milambu. Nubenzeje mudimu mukole, bua bapange mua kuteleja meyi a bena dishima. Nanku bena Ejipitu ne bena Izrayele bavua ne bua kulombola mudimu wa bantu, kupatukabu ku nzubu wa bukalenga, kuambilabu bena Izrayele ne: — Ke bidi mukalenga wa bena Ejipitu wamba ebi ne: Tshiena nnupesha kabidi bisosa to. Nudikebele bisosa nkayenu kuonsu kunudi basue. Nuenze madiotu anu bungi bua tshibidilu. Kabakepeshi mudimu wenu to. Bena Izrayele kumuangalaka mu Ejipitu, benda badikebela bisosa. Batangidi ba mudimu awu, kubambika bena Izrayele bua benze madiotu anu bungi bua tshibidilu, muvuabu benza matuku onsu pavuabu babapesha bisosa. Bena mudimu ba mukalenga wa bena Ejipitu kutuuta bena Izrayele bavua benzeja bantu mudimu, babambila ne: “Bua tshinyi kanuena benze madiotu bungi bua tshibidilu bu munuvua nuenza matuku onsu?” Bena Izrayele bavua benzeja bantu mudimu kuyabu kudidila mukalenga wa bena Ejipitu, bamba ne: — Mukalenga, tuetu tudi bena mudimu bebe. Udi unkengesha nunku bua tshinyi? Bantu bebe mbenze tshilema. Badi batukuma, batuamba bua kuenza madiotu. Kadi kabena batupa bisosa bia kuenza nabi mudimu wa madiotu to. Mukalenga wa bena Ejipitu kubandamuna ne: — Nuenu, nudi bena lulengu ba kalandamusenga. Ke panudi nundomba bua kuya kulambula Maweja-Nangila milambu. Nanku pinganayi ku midimu yenu. Kabena banupesha bisosa to. Nuenze madiotu anu bungi bua tshibidilu. Nanku bena Izrayele bavua ne mudimu wa kutangila bantu, pakumvuabu ne: “Nuenze madiotu anu bungi bua tshibidilu, bu munuvua nuenza matuku onsu patuvua tunupa bisosa, kupangabu tshia kuenza.” Bashiyangane ne mukalenga wa bena Ejipitu, kumonanganabu ne Moshe ne Arone bavua babindile. Kuambilabu Moshe ne Arone ne: — Maweja-Nangila mmumone bionsu ebi. Neanunyoke, bualu tuetu katuena kabidi ne mushinga kudi mukalenga wa bena Ejipitu ne kudi bantu bende. Nudi batukebele dikenga ne lulu. Moshe kupingana kudi Maweja-Nangila, umuebeja ne: — Maweja-Nangila wanyi, udi mukengeshe bantu aba bua tshinyi? Wakututuma kudibu bua tshinyi? Katshia mfika kudi mukalenga wa bena Ejipitu bua kumuambila malu mu dina diebe, udi amu ukengesha bena Izrayele bikole. Wewe udi anu mupuwe, kuyi ubasungila! Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Neudimuene nkayebe mundi ngenzeja mukalenga wa bena Ejipitu ku bukole bua kulekelaye bena Izrayele baye. Nemmuenzeje kabidi ku bukole bua abipate mu ditunga diende. Mvidi Mukulu kuambila Moshe kabidi ne: — Meme ndi “Maweja-Nangila.” Meme ke Mvidi Mukulu wa bukole buonsu uvua mumuenekele Abrahame, Izake ne Yakobe. Kadi tshivua mubambile dina dianyi dia Maweja-Nangila to. Mvua mutue nabu ndondu, mubalaye mua kubapesha ditunga dia Kenaane divuabu basombe bu bantu benyi. Mpindiewu ndi mumvue miadi ya bena Izrayele badibu bakuate mu bupika kudi bena Ejipitu. Ke pandi muvuluke ndondu umvua mutue nabu. Nanku ambila bena Izrayele mu dina dianyi ne: “Ndi Maweja-Nangila! Nennumushe ku midimu mikole inudi nuenzela bena Ejipitu. Nennupatule ku bupika budibu banukuate. Nengenzeje bena Ejipitu ku bukole, mbanyoke bikole bua kunusungidila. Nenuikale bantu banyi, nengikale Mvidi Mukulu wenu. Nenujadike ne: meme Maweja-Nangila ndi Mvidi Mukulu wenu. Ndi munumushe ku midimu mikole inuvua nuenzela bena Ejipitu. Nennufile mu ditunga dimvua mulaye Abrahame, Izake ne Yakobe. Ditunga adi nedishale bupianyi buenu. Meme Maweja-Nangila ndi njadika bualu ebu.” Moshe kuambila bena Izrayele malu awu. Kadi kabavua bamuitaba to, bualu bavua ne kanyinganyinga bua dikenga divuabu nadi mu bupika. Maweja-Nangila kuambila Moshe kabidi ne: — Ambila mukalenga wa bena Ejipitu, alekele bena Izrayele bumuke mu ditunga diende. Moshe kuandamuna Maweja-Nangila ne: — Bu mudi bena Izrayele kabayi bateleja bindi mubambile, mukalenga wa bena Ejipitu kabidi kakuitaba to, bualu ndi ngakula ne lutatu. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne Arone ne: “Nunganyishe bena Izrayele ne mukalenga wa bena Ejipitu malu onsu aa bua bena Izrayele bamone mua kumuka mu Ejipitu.” Ke mena a bisamba bia bena Izrayele: Rubene, muanabute wa Yakobe, uvua ne bana balume banayi: Anoke, Palu, Esrone ne Karmi. Ke bankambua ba meku a bena Rubene. Shimeyone uvua ne bana ba balume basambombu: Yemuyele, Yamine, Ohade, Yakine, Sohare ne Shawule uvuaye mulele ne mukaji wa bena Kenaane. Ke bankambua ba meku a bena Shimeyone awu. Levi uvua mulele bana ba balume basatu: Ngershone, Kehate ne Merari. Levi wakushala ne muoyi bidimu lukama ne makumi asatu ne muanda mutekete. Ngershone uvua mulele bana ba balume babidi: Libni ne Shimeyi. Bana aba ke bankambua ba meku adi ne dina diabu. Kehate uvua mulele bana ba balume banayi: Amrame, Ishare, Ebrone ne Uziyele. Kehate wakashala ne muoyi bidimu lukama ne makumi asatu ne bisatu. Merari uvua mulele bana ba balume babidi: Mali ne Mushi. Ke muvua bankambua ba bena Levi ne ndelanganyi yabu nanku. Amrame uvua musele tatuende mukaji Yokebede. Mukaji ewu kulela Moshe ne Arone. Amrame wakashala ne muoyi bidimu lukama ne makumi asatu ne muanda mutekete. Ishare uvua mulele bana ba balume basatu: Kora, Nefege ne Zikri. Uziyele uvua mulele bana ba balume basatu: Mishayele, Elishafane ne Sitri. Arone uvua musele Elisheba muana wa Aminadabe. Elisheba awu uvua muanabu ne Nashone. Elisheba kulela bana ba balume banayi: Nadabe, Abiku, Elazare ne Itamare. Kora uvua mulele bana ba balume basatu: Asire, Elkana ne Abiyashafe. Ke bankambua ba meku a bena Kora. Elazare, muana wa Arone, uvua musele muana wa Putiyele. Mukaji awu kulela Pinhase. Ke mudi bankambua ba meku a tshisamba tshia bena Levi nanku. Arone ne Moshe ke bavua Maweja-Nangila muambile ne: “Nupatule bena Izrayele bonsu balondangane bimpe mu bisamba biabu mu Ejipitu.” Anu bobu aba ke bavua bambile mukalenga wa bena Ejipitu bua anyishe bena Izrayele bumuke bonsu mu ditunga diende. Pavua Maweja-Nangila uyukila ne Moshe mu ditunga dia Ejipitu, uvua mumuambile ne: — Ndi Maweja-Nangila, ambila mukalenga wa bena Ejipitu bionsu bindi mukuambile. Kadi Moshe kumuandamuna ne: — Mukalenga wa bena Ejipitu kena mua kumvua tshindi ngamba to, bualu ndi ngakula ne lutatu. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Wewe newikale bu Mvidi Mukulu ku mesu kua mukalenga wa bena Ejipitu. Muanenu Arone neakuenzele mudimu wa buambi. Newambile Arone malu onsu andi mukuambile, bua aye kumanyisha mukalenga wa bena Ejipitu, bua anyishe bena Izrayele bumuke mu ditunga diende. Kadi meme nempeshe mukalenga wa bena Ejipitu muoyi wa tshitunu. Nengenze malu a dikema mavule mu ditunga diende. Kadi kakuitaba to. Nanku nemmuenzeje malu ku bukole. Nemmunyoke, bua mmone mua kupatula tshisamba tshianyi tshia bena Izrayele balondangane bimpe mu bisamba biabu mu ditunga diende. Bena Ejipitu nebajadike ne: Meme ndi Maweja-Nangila, bualu nembenzeje ku bukole bua balekele bena Izrayele baye. Moshe ne Arone kukumbaja bionsu bivua Maweja-Nangila mubambile. Pavua Moshe ne Arone baya kuyukila ne mukalenga wa bena Ejipitu, Moshe uvua ne bidimu makumi muanda mukulu, Arone ne bidimu makumi muanda mukulu ne bisatu. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne Arone ne: — Pikala mukalenga wa bena Ejipitu ujinga bua numuenzele bishima, wewe Moshe wambile Arone ne: ela dikombu diebe panshi. Nanku nediandamuke nyoka, mukalenga awu mumone. Moshe ne Arone kuya kudi mukalenga wa bena Ejipitu, kuenza muvua Maweja-Nangila muambe. Arone kuela dikombu panshi, mukalenga ne bantu batangile. Dikombu kuandamuka nyoka. Mukalenga wa bena Ejipitu kubikila bena meji ne benji ba bilengulengu ne majimbu ba mu Ejipitu. Kuenzabu pabu tshishima atshi. Muntu yonsu kuela dikombu diende panshi. Kuandamukadi nyoka. Kadi dikombu dia Arone kumina makombu abu onsu. Kadi mukalenga wa bena Ejipitu uvua anu ne tshitunu. Kubengaye diyi dia Moshe ne dia Arone, bu muvua Maweja-Nangila mumane kuamba. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Mukalenga wa bena Ejipitu udi ne tshitunu. Kena musue kulekela bena Izrayele bumuke ku bupika to. Angata dikombu diebe divua diandamuka nyoka adi, uye nadi dinda dionsu ku muelelu wa musulu wa Nile, diba didi mukalenga upuekelamu. Uye kuimana kumpala kuende. Umuambile ne: “Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bena Ebrewu, mmuntume kuudi bua wanyishe bena Izrayele baye mu tshipela bua kuntendelela. Kadi katshia nkumanyisha bualu ebu too ne mpindiewu kuena musue kuitaba. Nanku Maweja-Nangila udi wamba ne: Mpindiewu neujadike bukole buanyi! Ndi ntuuta dikombu edi pa musulu wa Nile, bua mayi onsu andamuke mashi. Minyinyi yonsu ya mu mayi neifue. Mayi neanunke mupuya mubi. Bena Ejipitu kabakunua kabidi mayi awu to.” Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Ambila Arone ne: angata dikombu diebe, olola tshianza ku mutu kua mayi onsu a mu Ejipitu, adi mu misulu, adi mu tusulu tukese ne adi mu majiba. Mayi onsu andamuke mashi. Mashi neikale mu ditunga dijima dia Ejipitu too ne mu nguvu ne mu mabungu. Moshe ne Arone kuenza muvua Maweja-Nangila muambe. Arone kutuuta dikombu pa musulu wa Nile. Mayi onsu kuandamuka mashi, mukalenga wa bena Ejipitu ne bantu bende bamone. Minyinyi ya mu mayi yonsu kulua. Mayi a mu musulu wa Nile kununka mupuya mubi, bena Ejipitu kabayi mua kunua mayi awu kabidi to. Mashi avua mu ditunga dionsu dia Ejipitu. Benji ba bilengulengu kuenza pabu tshishima atshi ku majimbu abu. Nanku mukalenga wa bena Ejipitu uvua anu ne tshitunu. Kubengaye diyi dia Moshe ne Arone bu mu-vua Maweja-Nangila mudianjile kuamba. Mukalenga wa bena Ejipitu kubela nyima, upingana kuende. Kulengululaye bualu abu. Bu muvua bena Ejipitu bonsu kabayi mua kunua mayi a mu musulu wa Nile, kumbulabu biina ku muelelu wa musulu awu bua kupeta mayi a kunua. Maweja-Nangila mumane kunyanga musulu wa Nile, matuku muanda mutekete kupita nanku. Ke Maweja-Nangila kutuma Moshe kudi mukalenga wa bena Ejipitu bua kumuambila ne: — Maweja-Nangila udi wamba ne: “Anyishe bena Izrayele baye kutendelela. Wewe mubenge, neanyoke ditunga diebe, neatume ndimba miaba yonsu. Mu musulu wa Nile nemuikale ndimba mipite bungi. Neyibuele mu nzubu muebe, nansha mu nzubu webe wa bulalu too ne pa bulalu buebe. Neyibuele kabidi mu nzubu ya bena mudimu bebe ne ya bantu bebe bonsu. Ndimba neikale ne mu miaba idibu balambila, too ne mu binu bia kutuila. Neyikubande pambidi kabidi ne pambidi pa bena mudimu bebe ne pa bantu bebe bonsu.” Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Ambila Arone ne: olola diboku, atangije dikombu pa mayi adi mu musulu, mu tusulu tukese ne mu majiba, bua ndimba ipatukemu ibuele mu ditunga dia Ejipitu. Arone kuolola diboku ku mutu kua mayi onsu mu ditunga dia Ejipitu. Ndimba kupatuka kubuela mu ditunga dionsu dia Ejipitu. Kadi benji ba bilengulengu ba bena Ejipitu kuenza tshishima atshi, ne majimbu abu. Ndimba kubuela mu ditunga dijima dia Ejipitu ne ku mudimu wabu. Mukalenga wa bena Ejipitu kubikila Moshe ne Arone. Kubambilaye ne: — Nundombele kudi Maweja-Nangila: umushe ndimba eyi, idi itutatshisha meme ne bantu banyi. Nanku nenganyishe bena Izrayele baye kulambula Maweja-Nangila milambu. Moshe kuandamuna ne: — Unjadikile dituku diudi musue, nkulombele bua Mvidi Mukulu abutule ndimba idi ikutatshisha wewe ne balombodi ba mu bukalenga buebe, kabidi ne bantu bebe, bua ishale anu mu musulu wa Nile. Mukalenga wa bena Ejipitu kumuambila ne: — Undombele malaba. Moshe kumuambila ne: — Nebikuenzekele muudi ulomba anu bua ujadike ne: kakuena utudi mua kufuanyikija ne Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu. Ndimba neyipatuke mu nzubu muebe, mua balombodi ba mu bukalenga buebe ne mua bantu bebe bonsu. Neyishale anu mu musulu wa Nile. Moshe ne Arone kushiyangana ne mukalenga wa bena Ejipitu. Moshe kutendelela Maweja-Nangila bua umushe ndimba iwaye mutumine mukalenga wa bena Ejipitu. Maweja-Nangila kuitaba bivua Moshe umulomba. Ndimba yonsu ivua mu nzubu, mu mbanza ne mu madimi kufuayi. Kukungujabu ndimba ayi mishiki ne mishiki. Ditunga dijima kununkadi mupuya mubi. Mukalenga wa bena Ejipitu umona ne ndimba yajiki, tshitunu kumuenzatshi. Kena muitabe diyi dia Moshe ne Arone bu muvua Maweja-Nangila mudianjile kuamba. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Ambila Arone ne: tuuta dikombu panshi bua lupuishi luandamuke tumue mu ditunga dijima dia Ejipitu. Moshe ne Arone kuenza bionsu abi. Arone kutuuta dikombu panshi. Lupuishi kuandamuka tumue mu ditunga dionsu dia Ejipitu. Tumue atu tuvua tusuma bantu ne nyama. Benji ba bilengulengu ba bena Ejipitu kuidikija mua kuipata tumue atu, ku majimbu abu. Kadi kupangilabu. Tumue tuvua tusuma amu kusuma bantu ne nyama. Benji ba bilengulengu bamone nanku, kuambilabu mukalenga wa bena Ejipitu ne: — Ebi bidi bienzeka ku bukole bua Mvidi Mukulu. Kadi mukalenga wa bena Ejipitu uvua anu ne tshitunu. Kubengaye diyi dia Moshe ne Arone bu muvua Maweja-Nangila mudianjile kuamba. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Malaba dinda, padi mukalenga wa bena Ejipitu upatuka bua kuya ku musulu wa Nile, uye kumuambila ne: “Maweja-Nangila mmuntume bua ulekele bantu bende, baye kumutendelela. Kadi pawabenga neakunyoke, akutumine njiji. Neyikale pambidi pebe wewe, pa balombodi ba mu bukalenga buebe ne pa bantu bebe bonsu. Njiji neikale mu ditunga dionsu dia Ejipitu: mu nzubu yonsu ne panshi ponsu. Kabidi bua wewe kujadika ne: ndi mulame bantu banyi nansha mu ditunga diebe mene, tshiakutuma njiji mu Ngoshene to, bualu mmuaba udibu basombe. Dikenga dindi nkuatshisha bantu bebe kadiakukuata banyi meme. Nengenze tshishima etshi malaba.” Maweja-Nangila kuenza tshishima atshi, kutuma njiji mipite bungi. Njiji ayi kunyanga ditunga dijima dia Ejipitu. Ivua mu nzubu mua mukalenga, mu nzubu mua balombodi ba mu bukalenga buende, ne mu nzubu ya bantu bonsu. Mukalenga wa bena Ejipitu kubikila Moshe ne Arone. Kubambilaye ne: — Lambulayi Mvidi Mukulu wenu milambu anu mu ditunga emu! Moshe kuandamuna ne: — Kabiena mua kuenzeka to. Bualu nyama itudi tulambula Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu, bena Ejipitu badi bayinemeka. Pamonabu tulambula nyama ayi, nebatuase mabue batushipa. Tuyaya mu tshipela, tuenze luendu lua matuku asatu bua kulambula Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu milambu idiye musue. Mukalenga wa bena Ejipitu kuandamuna ne: — Nuambi bimpe, ndi nnutekela, nuye kulambula Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu milambu mu tshipela. Nuatendelelaku bualu buanyi. Kadi kanuyi mutantshi mule to. Moshe kuandamuna ne: — Pandi ngumuka muaba ewu, nensengelele Maweja-Nangila bua malaba njiji yumuke ku nzubu kuebe, kua balomboodi ba mu bukalenga buebe ne ku nzubu ya bantu bebe bonsu. Kadi, wewe pebe ulekele kutulembakaja. Kutukandiki tshiakabidi bua bena Izrayele kabayi kulambula Maweja-Nangila milambu. Moshe kumuka kua mukalenga wa bena Ejipitu bua kuya kutendelela Maweja-Nangila. Maweja-Nangila kuitaba bivua Moshe ulomba. Njiji yonsu kumuka kua mukalenga wa bena Ejipitu, kua balombodi ba mu bukalenga buende ne kua bantu bende bonsu. Kadi mukalenga wa bena Ejipitu kuenza kabidi tshitunu. Kena muanyishe bua bena Izrayele bumuke to. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Uye kudi mukalenga wa bena Ejipitu, umuambile ne: “Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bena Ebrewu, udi wamba ne: Lekela bantu banyi baye kuntendelela. Wewe mubenge bua kubatekela, wewe mubakandike amu kubakandika, nenkunyoke bikole, mbutule bimuna biebe bionsu ne disama dikole dia tshiambu. Mpunde, tubalu, tumelu, ngombe, mikoku ne mbuji, bionsu nebibutuke. Kadi nensunguluje bimuna bia bena Izrayele ne bia bena Ejipitu. Tshimuna tshia bena Izrayele katshiakufua nansha tshimue.” Maweja-Nangila kujadikila Moshe kabidi ne: — Nengenze tshishima etshi mu Ejipitu malaba. Butshia dinda, Maweja-Nangila kuenza muvuaye muambe. Bimuna bia bena Ejipitu kufua bionsu. Kadi tshimuna tshia bena Izrayele katshiena tshifua nansha tshimue. Mukalenga wa bena Ejipitu kukonka bantu bende bua kujadika tshivua tshienzeke. Kumuambilabu ne: bimuna bia bena Izrayele kabiena bifua nansha tshimue. Kadi mukalenga wa bena Ejipitu kena mutekete bena Izrayele to. Uvua anu ne tshitunu. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne Arone ne: — Nuboye butu bua muiku mu bianza. Moshe neele butu abu mulu, mukalenga wa bena Ejipitu mutangile. Butu abu nebuandamuke lupuishi mu ditunga dijima dia Ejipitu. Lupuishi alu, neluenzeje maputa apatuka tufina pambidi pa bantu ne pa nyama. Moshe ne Arone kuboya butu bua muiku, kuya nabu kumpala kua mukalenga wa bena Ejipitu. Moshe kuela butu abu mulu. Kuenzabu maputa apatuka tufina pambidi pa bantu ne pa nyama. Bena majimbu ba bena Ejipitu kupanga mushindu wa kumonangana ne Moshe, bualu bavua ne maputa bu bena Ejipitu bonsu. Mukalenga wa bena Ejipitu kubenga diyi dia Moshe ne Arone, bualu Maweja-Nangila uvua mumupeshe muoyi wa tshitunu nuwuaye mudianjile kuambila Moshe. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Malaba dinda, uye kumonangana ne mukalenga wa bena Ejipitu, umuambile ne: “Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Ebrewu udi wamba ne: ‘Lekela bantu banyi baye kuntendelela. Mpindiewu ndi mujadike bua kukutumina makenga a mishindu yonsu, wewe ne balombodi ba bukalenga kabidi ne bantu bebe bonsu, bua ujadike ne: pa buloba bujima kakuena mukuabu, amu meme! Bu meme mukutumine wewe ne bantu bebe disama dikole dia tshiambu, bonsu nuvua mua kuikala bamane kubutuka. Kadi ndi mukushiye ne muoyi, bua ujadike bukole buanyi, kabidi bua lumu luanyi lumanyike pa buloba bujima. Kadi utshidi anu uditambisha, ubenga mua kutekela bantu banyi. Nanku, malaba pa diba edi, nendokeshe mvula mukole wa mabue, udi kayi muanji kuloka mu ditunga dijima dia Ejipitu too ne mpindiewu.’ Nanku tuma diyi lukasa bua bantu bumushe bimuna biabu ne bintu biabu bionsu bidi mu mpata, bualu bantu ne bintu bikale mu mpata nebifue ku mabue a mvula.” Balombodi bakuabu ba mu bukalenga kuangata bualu abu ne mushinga, kubueja bapika babu ne bimuna biabu bionsu mu nzubu. Kadi balombodi bakuabu kabavua bangata miaku ya Maweja-Nangila ne mushinga. Bavua bashiya bena mudimu babu ne bimuna biabu mu mpata. Ke Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Olola diboku mulu bua mvula mukole wa mabue aloke, alokele bena ditunga dia Ejipitu, bimuna biabu ne bintu bionsu bidi mu madimi. Moshe kuela dikombu mulu. Maweja-Nangila kulokesha mvula mukole wa makubakuba ne wa mabue. Mvula mukole wa mabue ne makubakuba wa nanku katshia kavua muanji kuloka mu ditunga dia Ejipitu. Mabue a mvula awu kushipa bantu ne bimuna bia mu ditunga dia Ejipitu. Kunyangakajaye kabidi bikunyibua bivua mu madimi ne mitshi yonsu. Kadi kavua muloke mu Ngoshene to, bualu mmuaba uvua bena Izrayele basombe. Mukalenga wa bena Ejipitu kubikidisha Moshe ne Arone, kubambila ne: — Maweja-Nangila mmuenze amu bimpe, kena ne bualu to. Meme ne bantu banyi tudi benze bibi. Numulombe: alekele kulokesha mvula wa makubakuba ne mabue, bualu mbimane kuntonda. Nennulekele, nuye. Tshiena nnulama kabidi to. Moshe kumuandamuna ne: — Pangumuka mu musoku emu, nengele bianza mulu kudi Maweja-Nangila bua mvula wa makubakuba ne mabue akamuke. Nanku neujadike ne: buloba buonsu mbua Maweja-Nangila. Kadi ndi mumanye ne: wewe ne balombodi ba mu bukalenga buebe, kanuena banji kutshina Maweja-Nangila to. Bikunyibua bikuabu bivua pa madimi kunyanguka bualu bikavua bimane kupatula miepu, biela ne bilongu. Kadi bikunyibua bikuabu kabivua binyanguke, bualu kabivua bianji kutoloka to. Moshe kumuka kudi mukalenga wa bena Ejipitu, kupatuka mu musoku. Kuelaye bianza mulu kudi Maweja-Nangila. Mvula kukamuka, makubakuba ne mabue a mvula kujika. Mukalenga wa bena Ejipitu umona ne: mvula wakamuki, kabidi makubakuba ne mabue a mvula biajiki, kutungunukaye amu ne tshilema tshiende. Yeye ne balombodi ba mu bukalenga buende kuenza kabidi amu tshitunu. Mukalenga wa bena Ejipitu kena mulekele bena Izrayele to, bualu uvua ne tshitunu bu muvua Maweja-Nangila mudianjile kuambila Moshe. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Uye kudi mukalenga wa bena Ejipitu. Meme ke udi mumupe muoyi wa tshitunu, yeye ne balombodi ba mu bukalenga buende bua mmone mua kuenza bishima bionsu ebi mu ditunga diende. Nanku wewe Moshe neumone mua kumanyisha muanebe wa balume ne muikuluebe mundi mulembakaje bena Ejipitu, muenze bishima bionsu ebi mu ditunga diabu. Ke munudi mua kujadika ne: meme ndi Maweja-Nangila. Moshe ne Arone kuya kudi mukalenga wa bena Ejipitu, kumuambila ne: — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Ebrewu, udi wamba ne: “Mbimpe udipuekeshe kumpala kuanyi. Ulekele bantu banyi bena Izrayele baye kuntendelela. Kadi pawikala ubenga anu kubenga bua kulekela bantu banyi, malaba ndi ntuma mpasu mu ditunga dijima dia Ejipitu. Mpasu ayi neyikile panshi, ipafikishe fitutuu. Neyidie bintu bionsu bivua bishale pa madimi, bivua mabue a mvula kaayi nenyange, too ne mitshi yonsu idi imena mu madimi enu. Mpasu neyuwule mu nzubu muebe tente, mu nzubu ya balombodi ba mu bukalenga buebe too ne mu nzubu ya bena Ejipitu bakuabu bonsu. Kabidi bankambua benu kabavua banji kumona tshipupu tshia mushindu ewu to.” Moshe kupatuka, kushiyangana ne mukalenga wa bena Ejipitu. Balombodi ba mu bukalenga kukonka mukalenga wa bena Ejipitu ne: — Muntu ewu neanyange ditunga dietu too ne ku diba kayi? Lekela bena Izrayele, baye kutendelela Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu, bualu ditunga dia Ejipitu didi mua kubutuka! Bena Ejipitu kupingaja Moshe ne Arone kudi mukalenga wabu. Awu kubambila ne: — Nuye kutendelela Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Kadi badi ne bua kuya menemene mbanganyi? Moshe kumuandamuna ne: — Tuyaya bonsu pamue: bansonga betu ne bantu bakulakaje, bana betu ba balume ne ba bakaji ne bimuna bietu bionsu, mikoku, ngombe ne mbuji. Bualu tuyaya kuenza tshibilu bua Maweja-Nangila. Mukalenga wa bena Ejipitu kuandamuna ne nsenda ne: — Maweja-Nangila ikale nenu! Tshiena mua kuitaba bua nuye ne bakaji ne bana to, bualu nudi nuleja patoke munudi ne meji makuabu mabi munda muenu. Kabiena mua kuenzeka to. Nuenu bantu balume bu munudi nujinga kutendelela Maweja-Nangila, nuye nkayenu. Kuipatabu Moshe ne Arone muaba uvua mukalenga wa bena Ejipitu. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Olola diboku, mpasu ipatuke mu ditunga dijima dia Ejipitu, idie bintu bionsu bidi mu madimi, bivua mabue a mvula kaayi manyange. Moshe kuolola dikombu mu ditunga dia Ejipitu. Dituku adi too ne butuku, Maweja-Nangila kutuma lupepele lufumina kudi diba dipatukila. Butshia dinda, lupepele alu kupaluisha mpasu. Mpasu ayi ivua mipite bungi mu ditunga dijima dia Ejipitu, ikila miaba yonsu. Katshia mpasu kayivua mianji kumueneka bungi abu. Kabidi mikuabu kayena mua kumueneka kabidi bungi abu to. Ivua mikile panshi, mipafikishe fitutuu. Ivua idia bintu bionsu bivua mabue a mvula kaayi manyange too ne bimuma bionsu bivua ku mitshi. Ka-kuvua kushala tshintu tshibishi nansha tshimue ku mitshi yonsu ya mu ditunga dia Ejipitu nansha pa madimi. Mukalenga wa bena Ejipitu kubikila Moshe ne Arone lukasa wamba ne: — Ndi muenzele Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu bibi ne nuenu kabidi! Mpindiewu ndi nnulomba ne: Numbuikidile bubi buanyi. Nundombele kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu angumushile dinyoka edi dia lufu. Moshe kumuka kudi mukalenga wa bena Ejipitu bua kutendelela Maweja-Nangila. Maweja-Nangila kutuma lupepele lukole lufumina kudi diba dibuelela. Lupepele alu kuipata mpasu yonsu, kuyituma mu Mayi manene makunze. Mu ditunga dia Ejipitu ka-muvua mushale kabidi mpasu nansha umue to. Kadi mukalenga wa bena Ejipitu kena mulekele bena Izrayele to, bualu Maweja-Nangila uvua mumupeshe muoyi wa tshitunu. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Olola tshianza mulu, midima yenzeke mu ditunga dia Ejipitu, midima mikole mipite idi bantu bafuane kukuata mu bianza! Moshe kolola tshianza mulu, midima mikole kuenzeka mu ditunga dia Ejipitu matuku asatu. Matuku asatu awu, bena Ejipitu kabavua ne mushindu wa kuendakana, bualu kabavua mua kumona bantu nabu to. Kadi muaba uvua bena Izrayele basombele uvua butoke. Mukalenga wa bena Ejipitu kubikila Moshe kumuambila ne: — Nuenu bantu balume, bakaji benu ne bana, nuye kutendelela Maweja-Nangila, kadi bimuna bienu, mikoku, mbuji ne ngombe, bishale munemu. Moshe kumukonka ne: — Wewe neutupe bimuna bitudi mua kuya kuosha bua kulambula Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu anyi? Tuetu katuena mua kushiya tshimuna tshietu nansha tshimue. Tuyaya nabi bionsu, bualu tuyaya kutendelela nabi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu. Kabidi netumanye bimuna bidiye musue bua tuetu kumulambula amu patuafika kutudi tuya. Mukalenga wa bena Ejipitu kena mulekele bena Izrayele to, bualu Maweja-Nangila uvua mumupeshe muoyi wa tshitunu. Mukalenga awu kuipata Moshe wamba ne: — Umuka! Kuena mua kufika kabidi apa to. Dituku diwafika kabidi apa, udi ufua! Moshe kuandamuna ne: — Anu muwambi amu. Tshiena mua kumonangana nebe kabidi to. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Ndi ntumina mukalenga wa bena Ejipitu ne bantu bende dinyoka dia ndekelu. Nanku neanulekele, anuipate mene kashidi mu ditunga diende. Wambile bena Izrayele bonsu ne: Bangabanga ne kumuka mu ditunga dia Ejipitu, nuenu bonsu balume ne bakaji, nulombe kudi bena mutumba nenu, bintu bienza ne mpawungi nansha ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Maweja-Nangila kuambuluisha bena Izrayele. Kupetabu diakalenga kudi bena Ejipitu. Kabidi Moshe uvua ne lumu lunene mu ditunga dia Ejipitu. Bavua bamunemeke bikole kudi balombodi ba mu bukalenga ne kudi bena Ejipitu bakuabu bonsu. Moshe kuambila mukalenga wa bena Ejipitu ne: — Maweja-Nangila udi wamba ne: “Mundankulu, nempitshile mu ditunga dia Ejipitu. Nenshipe muanabute yonsu wa bena Ejipitu biangatshile kudi muanabute wa mukalenga, uvua mua kupiana bumfumu bua ditunga too ne kudi muanabute wa mukaji mupika udi upelesha bukula. Nenshipe kabidi bamuanabute ba bimuna. Mu ditunga dia Ejipitu nemuikale madilu adibu kabayi banji kudila musangu mukuabu ne adibu kabayi mua kudila kabidi to. Kadi bena Izrayele bonsu too ne bimuna biabu, nansha mbua mene kena mua kubabuikila to. Nanku nenumanye ne: Meme ndi Maweja-Nangila, ndi nsunguluja bena Ejipitu ne bena Izrayele.” Balombodi ba mu bukalenga buebe bonsu nebantuile binu, balengelela ne: “Umbukayi mene ne bantu bonsu baudi nabu!” Diba adi nenshishe kuya. Moshe kumuka ne tshiji tshikole kudi mukalenga wa bena Ejipitu. Maweja-Nangila kuambila kabidi Moshe ne: — Pikala mukalenga wa bena Ejipitu kayi ukuteleja, bidi amu bua mmone mua kuenza bishima bia bungi mu Ejipitu. Moshe ne Arone bakavua bamane kuenza bishima bia bungi, mukalenga wa bena Ejipitu mutangile. Kadi mukalenga ewu kena mulekele bena Izrayele to, bualu Maweja-Nangila uvua mumupeshe muoyi wa tshitunu. Pavua Moshe ne Arone mu ditunga dia Ejipitu, Maweja-Nangila kubambila ne: “Ngondu ewu ikale wenu wa ntuadijilu wa tshidimu. Nuambile bena Izrayele bonsu ne: Dituku dia dikumi dia ngondu ewu, nusungule muana wa mukoku nansha muana wa mbuji ku diku dionsu nansha ku nzubu yonsu. Pikala bena mu diku bakese kabayi mua kudia munyinyi awu kujikija, badisange ne bena mutumba bilondeshile bungi bua bantu. Kadi nusungule muana wa mukoku nansha muana wa mbuji udi mukumbane bua muntu yonsu kupetaye munyinyi wonsu udiye mua kudia. Muana wa mukoku nansha muana wa mbuji awu ikale wa tshidimu tshimue, kayi ne tshilema pambidi, kabidi anu mulume wa nyama. Nulame tshimuna atshi too ne ku dituku dia dikumi ne dinayi dia ngondu ewu. Pashishe bena Izrayele bonsu nebashipe nyama wabu awu dilolu. Ku nzubu yonsu kudibu badie munyinyi awu, nebalabe mashi ku dibaya didi kulu kua tshiibi ne ku mabaya adi ku nseke yatshi. Butuku abu nebakange munyinyi awu. Nebaudie ne mampa adi kaayi mela buanga, kabidi ne biseki bia buanji. Kadi bitupa bionsu bia nyama awu, nansha mutu, bibelu ne bia munda mene, kanuena mua kubidia bibishi nansha bilamba to, anu biosha muiku. Kabidi munyinyi awu nudie ujike dituku dimue. Pikalawu mushale dinda nuwoshe. Nudie munyinyi awu mushindu ewu: nusuike mukaba mu tshimonu, dikombu ku bianza, bisabata ku makasa. Nudie anu lukasa lukasa, bualu ntshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila. “Butuku abu, meme Maweja-Nangila nempitshile mu ditunga dia Ejipitu. Nenshipe bamuanabute bonsu ba bantu ne ba nyama. Kabidi nembutule mvidie idi bena Ejipitu batendelela. Mashi adi ku muelelu wa biibi bia nzubu inudi nusomba awu, neikale tshimanyinu tshidi mua kunupandisha. Pambamona mashi awu, nempite mu njila tshiyi imubutula to. Nanku nembutule anu bena Ejipitu. “Nuenu ne ndelanganyi yenu yonsu nuikale nuvuluka dituku edi. Nungenzele meme Maweja-Nangila tshibilu. Mukenji ewu ushale kashidi.” Maweja-Nangila kuamba ne: “Matuku malondangane muanda mutekete, nudie anu mampa kaayi mela buanga. Dituku dia kumpala, numushe manga a mampa onsu adi mu nzubu yenu. Biangatshile ku dituku dia kumpala too ne ku dituku dia muanda mutekete, muntu yonsu udi udia mampa mela buanga, nebamumushe munkatshi mua bena Izrayele. Dituku dia kumpala ne dituku dia muanda mutekete, ikale matuku a kuenza masangisha a tshijila. Matuku awu kanuenji midimu mikuabu to, anu ya kulamba biakudia. “Misangu yonsu mwuluke tshibilu tshia kudia mampa kaayi mela buanga. Bualu tshidi tshinuvuluija dituku dimvua mupatule bantu benu mu Ejipitu. Mukenji ewu nuulame kashidi ku ndelanganyi ne ku ndelanganyi yenu yonsu. Nanku matuku dikumi ne anayi a ngondu wa kumpala dilolu, too ne ku matuku makumi abidi ne dimue dilolu, nudie anu mampa kaayi mela buanga. Matuku muanda mutekete malondangane awu, kanulami buanga bua mampa mu nzubu yenu to. Muntu yonsu udi udia mampa mela buanga, nansha yeye muenyi anyi muena ditunga, nebamumushe munkatshi mua bena Izrayele. Nunku kanuena mua kudia bintu biela buanga bua mampa to. Miaba yonsu inudi basombe, nudie anu mampa kaayi mela buanga. ” Moshe kubikila bakulu bonsu ba bena Izrayele kubambila ne: — Muntu yonsu asungule muana wa mukoku nansha muana wa mbuji bua meku enu. Numushipe bua kuenza tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila. Nuangate mabeji a mutshi wa isope. Nuatue mu mashi adi mu dilongu. Nulabe mashi awu ku dibaya didi kulu kua tshiibi ne ku mabaya adi ku nseke yatshi. Kabidi nushale anu ku nzubu yenu too ne muatshia butuku. Muntu kapatuki to. Papita Maweja-Nangila bua kushipa bena Ejipitu, neamone mashi adi kulu kua tshiibi ne ku mabaya adi ku nseke yatshi. Nanku Maweja-Nangila kakuitaba bua mushipianganyi udiye mutume abuele mu nzubu yenu bua kunushipa to. Nuenu ne ndelanganyi yenu yonsu nuikale nuenza bualu ebu kashidi. Panuafika mu ditunga divua Maweja-Nangila munulaye, nuikale nuenza tshibilu etshi. Pikala bana benu banukonka ne: nudi nuenza tshibilu etshi bua tshinyi? Nubandamune ne: “Mmulambu wa tshivulukilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila. Pavua bena Izrayele mu Ejipitu, Maweja-Nangila uvua mushipe bena Ejipitu. Kadi uvua mupitshile patupu ku nzubu ya bana betu, kayi muimane bua kubashipa. Uvua mutufuile luse ne bena meku etu bonsu.” Ke bena Izrayele kudiela panshi bua kukuila Maweja-Nangila. Kuyabu kuenza bionsu bivua Maweja-Nangila muambile Moshe ne Arone. Mundankulu, Maweja-Nangila kushipa bamuanabute bonsu ba mu ditunga dia Ejipitu, biangatshile ku muanabute wa mukalenga wa ditunga, too ne ku muanabute wa muntu tshianana uvua mu nzubu wa lukanu. Kushipaye kabidi ne bamuanabute ba bimuna. Butuku abu mukalenga wa bena Ejipitu, balombodi ba mu bukalenga buende ne bena Ejipitu bakuabu babike ku tulu, kudilabu miadi bikole. Bualu muanabute wa ku nzubu kua muntu yonsu uvua mufue. Anu butuku abu mukalenga wa bena Ejipitu kubikila Moshe ne Arone kubambila ne: — Umukayi ne bena Izrayele mu ditunga dianyi, nuye kutendelela Maweja-Nangila bu munuvua bandombe. Angatayi bimuna bienu, nuye nabi. Kadi nundombele kudi Mvidi Mukulu wenu, angele lupemba. Bena Ejipitu kuipata bena Izrayele mu ditunga diabu bamba ne: “Umukayi lukasa, bualu tudi mua kubutuka.” Ke muvua bena Izrayele ne bua kuambula bukula bua mampa buvuabu bamane kusopa, buanga kabuyi buanji kubandisha ditapi. Kuambulabu kabidi ne tushete tuvuabu boshile mampa. Kubisuikabu mu bilamba, kubiambula pa makaya. Bena Izrayele kulomba bena Ejipitu bilamba ne bintu bienza ne tshiamu tshia mpawungi nansha ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole bu muvua Moshe mumane kubambila. Maweja-Nangila kuambuluisha bena Izrayele. Kubanemekabu kudi bena Ejipitu, kupetabu bintu bivuabu balomba bena Ejipitu. Ke muvua bena Izrayele bapawule bintu bionsu bivua bena Ejipitu nabi. Pashishe bena Izrayele kumuka mu Ramsese bua kuya ku Sukote. Bavua bantu balume binunu nkama isambombu, katuyi babale bakaji, bana ne bantu bakulakaje. Bantu bakuabu musumba munene, ba bisamba bishilangane, bavua ne bena Izrayele mu njila amu, kabidi ne bimuna bipite bungi: mikoku, mbuji ne ngombe. Nanku bena Izrayele kuenza mikata ne ditapi dia bukula buvuabu basopa kabuyi buanji kubanda, buvuabu bumuka nabu mu Ejipitu. Kabavua ne diba dia kulamba biakudia, nansha dia kuangata bintu bia luendu. Bualu bena Ejipitu bavua benda babipatshila. Bena Izrayele bavuabashale mu Ejipitu bidimu nkama inayi ne makumi asatu. Bidimu abi nkama inayi ne makumi asatu bikumbana, dituku dia tshivulukilu, bisamba bionsu bia bena Izrayele kupatuka mu Ejipitu balondangane bimpe mu milongu. Bu muvua Maweja-Nangila mutshishe butuku abu bua kupatula bantu bende mu Ejipitu, ke mudi bena Izrayele pabu, ku ndelanganyi ne ndelanganyi, mua kutshisha dituku adi bua kuvuluka dipatuka diabu mu Ejipitu, bualu ndituku dia tshijila. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne Arone ne: — Mikenji ya tshibilu tshia Dipita dianyi idi nunku: “Muntu muenyi kena mua kudia biakudia bia Dipita dianyi to. “Mupika yonsu unudi basumbe, numuteke panshi bua amone mua kubidia. “Muena mudimu unudi nufuta, nansha muenyi udi usomba ku mbelu kuenu, kabena mua kudia biakudia abi to. “Nubidile anu mu nzubu, kanupatuki ne munyinyi pa mbelu. “Kanuzaji mifuba ya nyama. “Bena Izrayele bonsu bikale benza tshibilu etshi. “Pikala muenyi udi kumbelu kuebe musue kuenza tshibilu tshia Dipita dianyi, nuteke bantu balume bonsu, ne bana mene, ba mu diku diabu panshi, bua bikale bu bena Izrayele. “Kadi, muntu udi kayi muteke panshi, kena mua kudia biakudia abi to.” “Mikenji eyi idi bua bantu bonsu, benyi ne bena ditunga.” Bena Izrayele bonsu kuenza bivua Maweja-Nangila muambile Moshe ne Arone. Anu dituku adi. Maweja-Nangila kupatula bena Izrayele mu Ejipitu, balondangane mu bisamba biabu. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Muanabute yonsu wa balume wa bena Izrayele, udi mukaji ulela, nansha wa tshimuna, umujidile, ashale wanyi. Moshe kuambila bena Izrayele ne: — Nuvuluke dituku edi. Kanudi mampa adibu bela buanga to. Bualu ke dituku divua Maweja-Nangila muleje bukole buende, munupatule ku bupika mu Ejipitu. Nuvua bapatuke lelu, mu ngondu ewu wa Abibe. Panuafika mu ditunga dia bena Kenaane, bena Iti, bena Amore, bena Ivi ne bena Yebusa, divua Maweja-Nangila mulaye bankambua benu, ditunga didi ne biakudia bipite bungi, nuikale nuenza tshibilu etshi, ku tshidimu ku tshidimu, mu ngondu wa Abibe. Matuku malondangane muanda mutekete, nudie anu mampa adi kaayi mela buanga. Dituku dia muanda mutekete, nuenzele Maweja-Nangila tshibilu bua kumutendelela. Matuku muanda mutekete awu, nudie anu mampa adi kaayi mela buanga. Kanulami kabidi mampa mela buanga, nansha buanga bua mampa mene, mu ditunga dienu dijima. Pa kuenza tshibilu etshi, mmianyishe bana benu ba balume ne: Tudi tuenza nunku, bua kuvuluka muvua Maweja-Nangila mutupatule mu Ejipitu. Tshibilu etshi netshikale bu tshimanyinu ku diboku nansha pa mpala yenu, bua kunuvuluija dipatuka dienu mu Ejipitu. Nanku, netshinuvuluije munudi ne bua kumanyisha bantu mikenji ya Maweja-Nangila, uvua munupatule mu ditunga dia Ejipitu. Tshibilu etshi, nutshienze ku tshidimu tshionsu, dituku diatshi. Moshe kuamba kabidi ne: — Pikala Maweja-Nangila munufikishe mu ditunga dia bena Kenaane, divuaye munulaye nuenu ne bankambua benu, nujidile muanabute yonsu wa muntu nansha wa tshimuna, bua ashale wa Maweja-Nangila. Kadi muanabute wa balume wa nyama wa mpunde, numupikule ku muana wa mukoku. Panuikala kanuyi mua kumupikula, numushipe nukoyobole nshingu. Nupikule kabidi muanabute yonsu wa balume wa muntu. Dituku dikuabu pikala bana benu banukonka tshinudi nuenzela nanku, nubambile ne: “Tudi tuvuluka bukole bua Maweja-Nangila, uvua mutupatule ku bupika mu Ejipitu. Bu muvua mukalenga wa bena Ejipitu ubenga mua kutulekela, Maweja-Nangila uvua mushipe bamuanabute bonsu ba mu ditunga dia Ejipitu, ba bantu ne ba bimuna. Ke patudi tushipela Maweja-Nangila bamuanabute ba bimuna. Kadi tudi tupikula bamuanabute ba balume ba bantu.” Nanku, milambu eyi neinuvuluije bualu ebu, bu mudi tshimanyinu ku diboku nansha pa mpala. Neinuvuluije muvua Maweja-Nangila munupatule mu ditunga dia Ejipitu ku bukole buende. Mukalenga wa bena Ejipitu mumane kulekela bena Izrayele, Mvidi Mukulu kena mubaleje njila wa tshikosu wa mu ditunga dia Peleshete to. Bualu Mvidi Mukulu uvua mumanye ne: pikale mvita mijuke, nebatshine, bapingane kabidi mu Ejipitu. Nanku, Mvidi Mukulu kunyungulula bena Izrayele. Kulondabu njila wa mu tshipela bua kuya luseke ludi Mayi manene makunze. Bena Izrayele kupatuka mu Ejipitu, balondangane mu bisamba biabu. Moshe kuambula mifuba ya Yozefe. Bualu Yozefe uvua mutshipeshe bana babu, mubalombe ne: “Pikala Mvidi Mukulu munupikule, nujule mifuba yanyi muaba ewu, nuye nayi. ” Bena Izrayele bumuke ku Sukote, kuasabu mitanda yabu mu Etame ku muelelu wa tshipela. Mu munya, Mvidi Mukulu uvua mu divuba kumpala kua bena Izrayele bua kubaleja njila. Kadi butuku uvua mu tshimunyi tshia kapia bua kutokeshila bena Izrayele njila. Ke muvuabu mua kuenda butuku ne munya. Nanku, divuba divua kumpala kua bena Izrayele mu munya, ne tshimunyi tshia kapia tshivua kumpala kuabu butuku. Kabivua biumuka kumpala kuabu to. Bivua anu Ubalombola diba dionsu. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Manyisha bena Izrayele bapingane, base mitanda yabu kumpala kua Pi-Hahirote, pankatshi pa Migdole ne mayi manene, pabuipi ne Baale-Sefone. Mukalenga wa bena Ejipitu neele meji ne: bena Izrayele mbapambuke mu njila, bajimine mu tshipela. Pashishe, meme Maweja-Nangila nempeshe mukalenga wa bena Ejipitu muoyi wa tshitunu, bua anulonde. Nanku, nendeje butumbi buanyi, nembabutule, yeye mukalenga ne biluilu biende bionsu. Bena Ejipitu nebajadike ne: meme ndi Maweja-Nangila. Bena Izrayele kuenza bionsu bivuabu babambile abi. Mukalenga wa bena Ejipitu ne bena mu bukalenga buende kumvua ne: bena Izrayele mbamane kunyema. Nanku kuambabu ne: “Tudi benze bibi. Katuvua mua kuanyisha bua bapika betu bena Izrayele bumuke to.” Mukalenga wa bena Ejipitu kulongolola ditempu diende dia mvita lukasa, kubalondakaja ne tshiluilu tshiende. Kuangataye matempu onsu a mu Ejipitu, kadi nangananga matempu mimpe nkama isambombu. Ditempu dionsu divua ne muendeshi ne bena mvita kabidi. Maweja-Nangila kupesha mukalenga wa bena Ejipitu muoyi wa tshitunu. Awu kulonda bena Izrayele, bualu bena Izrayele bavua bapatuke mu Ejipitu bu bantu bakadi mua kudienzela malu. Bena Ejipitu kuangata matempu abu a mvita, tubalu ne bena mvita, kulonda bena Izrayele. Kubasanganabu basombe ku muelelu wa mayi manene makunze, pabuipi ne Pi-Hahirote, batangilangane ne Baale-Sefone. Bena Izrayele bamone muvua bena Ejipitu babalonda ne mvita, kabidi muvua mukalenga wabu ufika, kutshinabu bikole. Kuelabu Maweja-Nangila mbila mikole bua abambuluishe. Kukonkabu Moshe ne: — Uvua mutupatule mu Ejipitu bua tuetu kuluila mu tshipela bua tshinyi? Mu Ejipitu kamuvua nkita anyi? Tshiuvua mutupatuile mu Ejipitu ntshinyi? Tuvua bamane kukuambila ne: “Utulekele, tuikale bapika ba bena Ejipitu. Bualu mbimpe kuenzela bena Ejipitu mudimu pa mutu pa kufuila mu tshipela!” Moshe kuandamuna bena Izrayele ne: — Nukoleshe muoyi. Kanutshinyi to! Nenumone mudi Maweja-Nangila unupandisha lelu. Bena Ejipitu banudi bamona aba, katshia kanuakubamona kabidi to. Lekelayi kupampakana, bualu Maweja-Nangila nealuangane mvita eyi pa mutu penu. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Lekela kungela mbila bua imuambuluishe. Ambila amu bantu ne: nutungunuke ne luendu. Kadi, wewe olola dikombu diebe pa mayi, apanduluke. Bena Izrayele basabuke ku makasa kuma. Nempeshe bena Ejipitu muoyi mukole wa tshitunu bua banulonde. Pashishe meme nendeje butumbi buanyi. Nembutule mukalenga wa bena Ejipitu ne tshiluilu tshiende tshijima, matempu ne badi babanda pa tubalu. Pambaleja butumbi buanyi nanku, bena Ejipitu nebajadike ne: meme ndi Maweja-Nangila. Mutumibue wa Mvidi Mukulu kuya kuimana kunyima kua mitanda ya bena Izrayele. Divuba kabidi, divua kumpala kuabu, kupingana kunyima kuabu. Nanku divuba divua dimane pankatshi pa mitanda ya bena Izrayele ne mitanda ya bena Ejipitu, ditokeshila bena Izrayele, difila midima kudi bena Ejipitu. Nanku butuku bujima baluishi kabavua mua kupetangana. Butuku abu, Moshe kuolola tshianza pa mayi manene. Butuku bujima Maweja-Nangila kutuma tshipepela tshikole, tshifumina luseke ludi diba dipatukila. Tshipepela atshi kupandulula mayi manene, buloba buma kumueneka. Mayi awu, kupanduluka bu tshimana ku dia balume, tshikuabu ku dia bakaji. Bena Izrayele kusabuka ku makasa kume. Bena Ejipitu kubalondakaja ne tubalu tua mukalenga wabu, matempu, ne bavua babanda pa tubalu. Kulondabu bena Izrayele too ne mu mayi manene. Patshiatshia, Maweja-Nangila, uvua mu divuba ne mu tshimunyi tshia kapia, kumona tshiluilu tshia mvita tshia bena Ejipitu. Kutshiompakajaye tshiluilu atshi. Kunyangaye nkata ya matempu abu a mvita. Kupangabu mua kutungunuka ne luendu. Ke bena Ejipitu kuela mbila ne: — Tunyemayi bena Izrayele, bualu Maweja-Nangila udi ubaluila mvita bua kututshimuna. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Olola tshianza pa mayi manene, bua mayi apingane, abutule bena Ejipitu ne tshiluilu tshiabu. Moshe kuolola tshianza pa mayi. Patshiatshia mayi kupingana muawu mua kale. Bena Ejipitu kunyema. Kadi Maweja-Nangila kubabutula bonsu munkatshi mua mayi. Mayi awu kubutula matempu ne bavua babanda pa tubalu bia tshiluilu tshijima tshia mukalenga wa bena Ejipitu, tshivuabu balonda natshi bena Izrayele mu mayi. Muntu nansha umue wa bena Ejipitu kena mupande to. Kadi bena Izrayele bavua bapita munkatshi mua mayi manene ku makasa kume, mayi mimane bu tshimana ku dia balume, tshikuabu ku dia bakaji. Dituku adi ke divua Maweja-Nangila musungidile bena Izrayele ku bianza bia bena Ejipitu. Bena Izrayele kumona bitalu bia bena Ejipitu ku muelelu wa mayi. Kujadikabu ne: Maweja-Nangila mmubasungidile mu bianza bia bena Ejipitu ku bukole buende. Bantu bonsu kutshina Maweja-Nangila, kumutekemena. Kutekemena kabidi kudi muntu wende Moshe. Pashishe, Moshe ne bena Izrayele kuimbila Maweja-Nangila musambu, bamba ne: Nengimbile Maweja-Nangila musambu: mmuleje bukole budiye nabu! Mmubutule mu mayi tubalu ne bavua babandapu. Maweja-Nangila udi bukole buanyi. Anu yeye ke Musungidi wanyi. Udi Mvidi Mukulu wanyi. Ndi tumutumbisha. Udi Mvidi Mukulu wa tatu wanyi. Ndi mmanyisha bantu bunene buende. Maweja-Nangila udi tshilobu tshia mvita. Dina diende mMaweja-Nangila. Udi mubutule mu mayi manene, matempu ne biluilu bia mukalenga wa bena Ejipitu. Kubutulaye bilobu bia mukalenga wa bena Ejipitu, bajimine mu Mayi manene makunze. Mayi kubabuikila. Kudinabu too ne panshi pa mayi, bu mudi dibue dia bujitu. Maweja-Nangila, tshianza tshiebe tshia balume tshidi ne bukole, tshidi tshibutula baluishi bebe. Bukole buebe mbupite. Budi butshimuna badi bakubenga. Tshiji tshiebe tshidi tshibosha, bu mudi kapia kosha bisosa. Ku bukole bua tshiji tshiebe, mayi kudisanga muaba umue. Mavuala onsu kukuatakana bu tshimana, mayi menza dibue munkatshi mua mayi manene. Bena lukuna betu kuamba ne: “Netubalonde, tubapete. Nebabanyangane bintu biabu, netubidie tuukute. Netutule muele wa mvita, tubabunde bonsu.” Kadi, Maweja-Nangila, wewe kutuma lupepele. Mayi manene kubuikila bena Ejipitu. Kudinabu too ne panshi pa mayi, bu tshiamu tshia bujitu. Maweja-Nangila, ku mvidie idibu batendelela, udi ukufuana nnganyi? Kakuena udi wa tshijila, amu wewe! Kakuena mukuabu udi mua kuenza malu a kukema! Kakuena mukuabu utudi ne bua kutshina. Kakuena mukuabu utudi tutumbisha. Wewe kuolola diboku diebe dia bukole, buloba kumina baluishi betu! Wewe kupikula bantu bebe! Wewe kubananga, kubalombola ne bukole! Wewe kubafikisha mu ditunga dia tshijila! Bantu kumvua lumu alu, kuzakala! Bena Peleshete kukuatshika bowa. Bamfumu ba bena Edome kutshina! Bilobu bia bena Mowabe kuzakala! Bena Kenaane kupanga tshia kuenza. Bowa ne dipampakana kubakuata bonsu. Baluishi kumona bukole buebe. Kuimanabu bu mabue, kabayi banyunga. Bantu baudi musungule, mubenze bebe, kupita talalaa, kamuyi bualu. Maweja-Nangila, wewe kubafikisha, kubasombesha, pa mukuna uudi mudisunguile, pa muaba uudi musue kusomba, mu nzubu wa tshijila uudi mudiashile. Maweja-Nangila, udi mfumu wa kashidi ne kashidi tshiendelele! Pavua tubalu tua mvita, matempu ne badi babandapu bia mukalenga wa bena Ejipitu bibuele mu mayi manene, Maweja-Nangila kubibuikila ne mayi. Kadi bena Izrayele kusabuka mayi ku makasa kume. Diba adi muambi mukaji Miriyame, muanabu ne Arone, kuangata ngoma wende mukese. Bamamu bonsu ba bena Izrayele kumulonda, kuimba ngoma, kuja ne maja. Miriyame kuambila bena Izrayele ne: Imbilayi Maweja-Nangila musambu: mmuleje bukole budiye nabu, mmubutule tubalu ne bavua babandapu! Moshe kumuka ne bena Izrayele ku Mayi manene makunze, kuya mu tshipela tshia Shure. Kuendabu mu tshipela matuku asatu, kabayi bapeta mayi a kunua. Kufikabu ku Mara. Kabavua mua kunua mayi avua muaba awu, bualu avua ne bululu. Ke pavuabu babikila muaba awu ne: Mara (mmumue ne: a bululu). Bena Izrayele kunungana, bakonka Moshe ne: “Netunue tshinyi?” Moshe kusengelela Maweja-Nangila. Maweja-Nangila kumuleja tshitupa tshia mutshi. Moshe kutshiela mu mayi. Bululu mu mayi kujika. Ke muaba uvua Maweja-Nangila mupeshe bena Izrayele meyi ne mikenji biende, mubatete kabidi. Maweja-Nangila kubambila ne: “Nuenu bateleje diyi dianyi meme, Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wenu, bakumbaje bilenga bindi nnuambila, batumikile mikenji yanyi, tshiakunutumina dikenga nansha dimue, bu mumvua mutumine bena Ejipitu. Bualu meme ndi Maweja-Nangila, udi unondapa.” Pashishe, bena Izrayele kufika ku Elime. Muaba awu, uvua mpokolu ya mayi dikumi ne ibidi ne mabue a ngaji makumi muanda mutekete. Kuasabu pabuipi ne mayi awu. Bena Izrayele kumuka bonsu mu Elime. Mu matuku dikumi ne atanu a ngondu muibidi, kunyima kua dipatuka diabu mu Ejipitu, kufikabu mu tshipela tshia Sine, tshidi pankatshi pa Elime ne mukuna wa Sinayi. Mu tshipela amu, bena Izrayele kujana Moshe ne Arone, bamba ne: — Maweja-Nangila uvua mua kutubutuila nansha mu Ejipitu, mutuvua tudia minyinyi ngesu tente ne mampa tuukuta, basombele panshi. Kadi nudi batufikisha mu tshipela emu bua kutubutula ne nzala! Maweja Nangila kuambila Moshe ne: — Ndi musue kukutumina biakudia bia mu diulu. Dituku dionsu, bena Izrayele nebaboye biakudia bikumbane, kadi anu bua dituku adi. Ke mundi nnuteta, bua meme kujadika ne: bena Izrayele nebitabe mikenji yanyi anyi? Muladilu wa Dituku dia Dikisha, pikala bena Izrayele balamba biakudia bivuabu baboya bua kudia dituku dimue, nebituntumuke bienze bia matuku abidi. Moshe ne Arone kuambila bena Izrayele bonsu ne: — Dilolu edi, nenujadike ne: Maweja-Nangila ke uvua mutupatule mu Ejipitu. Kadi dinda nenumone butumbi buende, bualu mmumane kumvua munudi numujana. Tuetu katuena bakumbane nansha bua nutujane. Moshe kuambila bena Izrayele ne: — Maweja-Nangila dilolu edi neanupeshe munyinyi, dinda neanupeshe mampa, nudie nuukute, bualu mmumvue bijanu bienu. Yeye ke unudi nujana. Kanuena nutujana tuetu to. Tuetu tudi tshinyi? Moshe kuambila Arone ne: — Bikila bena Izrayele bonsu, basemene kudi Maweja-Nangila, bualu mmumane kumvua bijanu biabu. Patshivua Arone wambila bena Izrayele malu awu, bena Izrayele batangila ku tshipela, kumonabu butumbi bua Maweja-Nangila mu divuba. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Ndi mumane kumvua bijanu bia bena Izrayele. Kadi ubambile ne: “Dilolu edi, nenudie munyinyi: dinda nenudie mampa nuukute, bua nujadike ne: meme ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu!” Dilolu adi, nyunyi ya tulumbu kuikila muaba uvua bena Izrayele batudile. Butshia dinda, lume kutalaja miaba yonsu ivua pabuipi ne mitanda yabu. Miaba yonsu ayi kushalamu bintu bikese bikuatakane bu mudi mabue a mvula. Kadi, bu muvua bena Izrayele kabayi bamanye bintu abi, kukonkanganabu ne: — Etshi ntshinyi? Moshe kubambila ne: — Bintu ebi mmampa adi Maweja-Nangila munutumine bua nuenu kudia. Maweja-Nangila mmuambe bua nuenu kuboya biakudia bikumbane bua muntu yonsu kudia kuukuta. “Nanku muntu yonsu aboye anu litre inayi ku muntu ku muntu, bilondeshile bungi bua bena diende.” Bena Izrayele kuambula biakudia abi. Bamue kuambula bia bungi, bakuabu kuambula bikese. Kupimabu biakudia bionsu abi. Muntu uvua muambule bia bungi, kavua nabi bipite, uvua muambule bikese, uvua anu nabi bikumbane. Muntu yonsu uvua nabi bungi buvuaye nabu dikenga. Moshe kubambila kabidi ne: — Biakudia ebi, nubidie bijika anu dituku dimue. Bena Izrayele bakuabu kubenga diyi dia Moshe, kushiya biakudia bikuabu bua kudia dinda. Kadi biakudia abi kubola bionsu, kunyanguka ne bikusu. Moshe kubafikila munda. Biangatshile ku dituku adi, bena Izrayele kuboya dinda dionsu biakudia bikumbane, bua muntu yonsu kudia kuukuta. Kadi pavua munya ukola, biakudia bivua bishale panshi bivua bienguluka. Muladilu wa Dituku dia Dikisha, muena Izrayele yonsu uvua wambula litre ya biakudia muanda mukulu pa mutu pa inayi iwaye wambula ku dituku. Bamfumu ba bena Izrayele kuya kumanyisha Moshe bualu abu. Moshe kubandamuna ne: — Maweja-Nangila mmumane kuamba ne: malaba ndituku dia kuikisha, dia tshijila dia Maweja-Nangila. Nanku nulambe biakudia munudi basue. Pikalabi bishale, nubilame bua kudia malaba. Bena Izrayele kulama biakudia abi too ne dinda, bu muvua Moshe mubambile. Kadi biakudia kabivua binyanguke bibuele bikusu to. Moshe kuambila bena Izrayele ne: — Nudie biakudia ebi lelu. Kanuakupeta bikuabu pa mbelu to. Bualu lelu ndituku dia Dikisha dia Maweja-Nangila. Nenuikale nupeta biakudia matuku asambombu malondangane. Kadi dituku dia muanda mutekete kanuakubipeta to, bualu ndituku dia kuikisha. Dituku dia muanda mutekete bena Izrayele bakuabu kumuka mu mitanda bua kukeba biakudia. Kadi kabena babisangana to. Maweja-Nangila kukonka Moshe ne: — Bena Izrayele nebabenge kuitaba meyi anyi ne mikenji yanyi too ne ku diba kaayi? Nuvuluke ne: ndi munupeshe dituku dia muanda mutekete bua dikale dia dikisha. Ke pandi munupeshe muladilu wa dituku adi, biakudia bikumbane bua nuenu kudia matuku abidi. Nanku, lekelayi kuendakana dituku dia muanda mutekete. Muntu yonsu asombe ku mbelu kuende. Nanku bantu bonsu kuikisha dituku dia muanda mutekete. Bena Izrayele kuinyika biakudia abi ne: mmana. Bivua bitoke bifuanangane ne ntete ya koriandre. Kabidi bivua bisheme bu mikata mienza ne buitshi. Moshe kubamanyisha kabidi ne: — Maweja-Nangila udi wamba ne: nulame mana makuabu bua kualeja ndelanganyi yenu, imona biakudia bivua Maweja-Nangila unudisha mu tshipela mu dipatuka dienu mu Ejipitu. Moshe kuambila Arone ne: — Angata litre ya mana inayi, wela mu dibungu. Uteke dibungu adi kumpala kua Maweja-Nangila bua kulamina ndelanganyi yenu. Arone kuteka dibungu adi kumpala kua mushete wa ndondu, bua kudilama bu muvua Maweja-Nangila muambile Moshe. Bena Izrayele kudia mana awu bidimu makumi anayi, too ne ku difika diabu mu ditunga divua bantu base, nanku too ne papitabu ku mikalu ya ditunga dia Kenaane. (Mana avua muntu yonsu upeta, avua bu litre inayi. Mmumue ne: tshia dikumi tshimue tshia tshipimu tshia tshibidilu.) Bu muvua Maweja-Nangila mubambile, bena Izrayele kumuka bonsu pamue mu tshipela tshia Sine, benda bimana mu njila bua kuya mu Refidime. Kuasabu mitanda. Kadi muaba awu kauvua mayi a kunua to. Kutandishabu Moshe, bambe ne: — Tupeshayi mayi a kunua! Moshe kubakonka ne: — Nudi nuntandisha bua tshinyi? Nudi nuteta Maweja-Nangila bualu kaayi? Kadi bu muvua bantu bonsu bapungila ne nyota, bavua anu banungana, bamba ne: — Udi mutupatule mu Ejipitu bua tuetu kufua nyota ne bana betu ne bimuna bietu bua tshinyi? Moshe kuebeja Maweja-Nangila ne: — Bantu aba badi bakeba kungasa mabue bua kunshipa, mbenzele tshinyi? Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Pita kumpala kua bantu ne bamue bakulu ba bena Izrayele. Angata dikombu diuvua mupandulule nadi musulu wa Nile adi. Meme nengimane kumpala kuenu pa lubuebue ludi pa mukuna wa Sinayi. Utuute dikombu pa lubuebue, mayi apatuke bua bena Izrayele banue. Moshe kutuuta dikombu pa lubuebue, bakulu ba bena Izrayele bonsu batangile. Bantu kuinyika muaba awu dina ne: Massa (mmumue ne: Diteta) ne Meriba (mmumue ne: Matandu), bualu bena Izrayele bavua batandisha Moshe. Kabidi bavua bateta Maweja-Nangila, badikonka ne: “Maweja-Nangila udi munkatshi muetu anyi kenamu?” Bena Amaleke kufika mu Refidime bua kuluisha bena Izrayele. Moshe kuambila Yoshuwa ne: — Sungula bantu ba bukole. Nuye kuluangana ne bena Amaleke. Kadi meme malaba nengimane pa katongobela ka mukuna, mukuate dikombu dia Mvidi Mukulu mu bianza. Yoshuwa kuya kuluangana ne bena Amaleke, bu muvua Moshe mumuambile. Moshe, Arone ne Ure kubanda pa katongobela ka mukuna. Pavua Moshe wela tshianza mulu, bena Izrayele bavua bapita bena Amaleke bukole. Pavuaye upuekesha tshianza, bena Amaleke bavua batshimuna bena Izrayele. Bu muvua maboku a Moshe ashikila, Arone ne Ure kuteka dibue bua Moshe kusomba. Pashishe Arone ne Ure kumukuata ku maboku, ewu eku, mukuabu eku, babandishe maboku too ne ku dilolu. Ke muvua Yoshuwa mushipe bena Amaleke bonsu, mubabutule nanku. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Funda bualu ebu mu mukanda, bua bantu babuvuluke. Umanyishe Yoshuwa ne: meme nembutule bena Amaleke bonsu. Muntu nansha umue kakubavuluka kabidi to. Ke Moshe kuashila Maweja-Nangila tshilambuilu, kutshinyika dina ne: “Maweja-Nangila ke dibendela dianyi.” Moshe kuamba ne: — Bu mudi bena Amaleke babunda nkuasa wa butumbi wa Maweja-Nangila, Maweja-Nangila neabaluishe matuku onsu. Yetro, mutuangaji wa mu Madiyane, tatuende muenu wa Moshe, kumvua-ye lumu lua bionsu bivua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu muenzele Moshe ne bena Izrayele pawaye mubapatule mu Ejipitu. Nanku Yetro kuangata Sefora, mukaji wa Moshe, uvua Moshe mutume kuabu. Kuangataye kabidi bana ba balume babidi ba Sefora: ke Ngershone uvua Moshe muinyike nanku, bualu uvua muambe ne: “Ndi muenyi mu ditunga dia bende.” Muana muibidi ke Eliyezere, mmumue ne: “Mvidi Mukulu wa bankambua banyi mmuntabalele lelu, mumpandishe ku lufu lua kudi mukalenga wa bena Ejipitu. ” Nanku Yetro, tatuende muenu wa Moshe, ne mukaji wa Moshe, pamue ne bana ba Moshe babidi abu, kufika mu tshipela ku mukuna wa Mvidi Mukulu, muaba uvua Moshe mutudile. Yetro kutumina Moshe muntu ne mukenji ne: “Ndi tatuebe muenu. Ndi ne mukajebe ne bana bebe kabidi.” Moshe kuya kuakidila tatuende muenu, kutua binu panshi kumupukila. Kuelanganabu muoyi bakoleshangana. Pashishe Moshe kubabueja mu ntenta. Moshe kulondela tatuende muenu muvua Maweja-Nangila mukengeshe bena Ejipitu ne mukalenga wabu mu tshimuangi tshia bena Izrayele. Kumulondelaye kabidi muvua Maweja-Nangila mubapandishe mu makenga onsu avuabu nawu mu njila. Yetro kusanka bikole bua bilenga bionsu bivua Maweja-Nangila muenzele bena Izrayele bua kubapatula mu bupika bua bena Ejipitu. Kuambaye ne: — Maweja-Nangila atumbe, bualu uvua mukuambuluishe, mukupatule mu tshinyangu tshia bena Ejipitu ne tshia mukalenga wabu. Mpindiewu ndi njadika ne: Maweja-Nangila mmupite mvidie yonsu idi bantu batendelela. Mmudileje nanku diba divua bena Ejipitu bakengeshe bena Izrayele bikole. Pashishe Yetro, tatuende muenu wa Moshe, kuoshila Maweja-Nangila nyama ya milambu. Kumulambulaye kabidi milambu ya ditua ndondu. Arone ne bakulu bonsu ba bena Izrayele, pamue ne Yetro, kudia biakudia bia tshijila abi. Butshia dinda, Moshe kusomba bua kumvua bilumbu bia bantu. Bantu bavua amu bimane kumpala kuende too ne ku dilolu. Tatuende muenu umona bionsu bivua Moshe wenzela bantu, kukonkaye Moshe ne: — Udi wenza mudimu anu nkayebe bua tshinyi? Udi muimanyike bantu ku dinda too ne ku dilolu bua tshinyi? Moshe kumuandamuna ne: — Bantu aba mbafike kundi bua kuebeja mudi Mvidi Mukulu mua kukosa bilumbu biabu. Padibu ne tshilumbu, badi bafika kundi. Ndi njikija matandu abu. Pashishe ndi mbamanyisha meyi ne mikandu bia Mvidi Mukulu. Tatuende muenu wa Moshe kumuambila ne: — Mushindu uudi wenza mudimu kawena mukumbane to. Wewe ne bantu bonsu badi bimane aba nenupungile. Bualu mudimu ewu udi mupite bukole. Kuena mua kuwenza amu nkayebe to. Mbimpe witabe tshindi nkuambila. Mvidi Mukulu akuambuluishe. Wewe ushale anu Muakuidi wa bantu kudi Mvidi Mukulu. Wikale ufikishe bilumbu bia bantu kudi Mvidi Mukulu. Ulongeshe bantu meyi ne mikenji bia Mvidi Mukulu, bua babilame, bakumbaje bidiye musue. Pashishe, usungule bantu ba nsongu badi batshina Mvidi Mukulu munkatshi mua bena Izrayele. Bantu badi bamba malu malelela, babenga mabuejila ubateke bakulu badi ku mutu kua bantu tshinunu, lukama, makumi atanu too ne kua bantu dikumi. Bakulu abu, nebalumbuluishe bantu matuku onsu bua kukuambuluisha. Nebakutuadile wewe anu bilumbu binene. Kadi bobu nebajikije tulumbu tukese. Nanku, mudimu webe neukepele. Wewe muenze mundi nkuambila amu, — Mvidi Mukulu mukutume kabidi bua kuenza nanku — kuena upungila to. Kabidi bantu bonsu nebapingane ku nzubu yabu anu bimpe, bumvuangane. Moshe kuitaba bionsu bivua tatuende muenu mumuambile. Kubikumbajaye. Kusungulaye bantu bashindame munkatshi mua bena Izrayele. Kubatekaye bakulu badi ku mutu kua bantu tshinunu, lukama, makumi atanu too ne ku kua bantu dikumi. Bakulu abu, bavua balumbuluisha bilumbu bikese matuku onsu. Kadi bilumbu binene bavua baye nabi kudi Moshe. Moshe kulayangana ne tatuende muenu. Awu kupingana kuende. Moshe kubanda ku mukuna bua kumonangana ne Mvidi Mukulu. Maweja-Nangila muikale ku lusongu lua mukuna kubikila Moshe, umuambila ne: — Ndaku, wambile bena Izrayele, ndelanganyi ya Yakobe, ne: “Nudi badimuene mundi muenzele bena Ejipitu. Meme kunuambula mudi nyunyi wa tshiminyi wambula bana bende pa mapuapua, kunufikisha kundi meme. Mpindiewu, nuenu bitabe tshindi nnuambila, balame ndondu wanyi, nenuikale tshisamba tshianyi tshindi musungule munkatshi mua bisamba bionsu bidi pa buloba. Bualu buloba bujima mbuanyi meme. Kadi tshisamba tshienu netshikale tshia batuangaji, bantu bajidila, badi bangenzela mudimu.” Wambile bena Izrayele bonsu malu andi nkuambila aa. Moshe kutuluka ku mukuna, kupingana mu mitanda, kubikidisha bakulu ba bena Izrayele, kubambila bionsu bivua Maweja-Nangila mumuambile. Bantu bonsu kuitaba ne: — Netuenze bionsu bidi Maweja-Nangila muambe. Moshe kufikisha bivua bantu bandamune kudi Maweja-Nangila. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Ndi mpueka musokome mu divuba bua kuyukila nebe, bua, padi bantu bumvue mutudi tuyukila nebe, bakuitabe. Moshe kufikisha bivua bantu bandamune kudi Maweja-Nangila. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Pingana kudi bantu, ubambile ne: “Lelu ne malaba numushe mikiya, nusukule kabidi bilamba bienu.” Bangindile, bualu dituku disatu meme nempueke ku mukuna wa Sinayi, bena Izrayele bonsu batangile. Kadi, ubaleje muaba udibu mua kuimanyina kuinshi kua mukuna. Ubakandike bua kababandi ku mukuna, kabaulengi nansha. Bualu muntu musemene pabuipi ne mukuna nebamushipe. Muntu nansha nyama wasemena pabuipi ne mukuna, bua kumushipa, kabamulengi pambidi to, bamuase mabue nansha mikete. Amu pelabu mpungi, bamue bantu nebasemene ku mukuna. Moshe kutuluka ku mukuna. Kuambilaye bena Izrayele malu onsu awu. Kusululabu bilamba biabu, kumushabu mikiya. Moshe kubambila kabidi ne: — Munkatshi mua matuku asatu, kanubueledi bakaji mu nzubu to. Nanku, dituku disatu dinda, makubakuba ne miele ya mvula kumvuika ku mukuna. Pashishe divuba dinene kumueneka ku mukuna. Bantu bonsu bavua mu mitanda, bumvue kabidi muadi mukole wa mpungi, kuzakala bikole. Moshe kumuka ne bantu mu mitanda kusemena ku mukuna bua kumonangana ne Mvidi Mukulu. Kuimanyinabu pa bule kuinshi kua mukuna. Mukuna wa Sinayi uvua mufikisha kudi muinshi, bualu Maweja-Nangila uvua mupueke pa mukuna munkatshi mua muinshi wa kapia. Muinshi uvua ubanda bu tshikutu tshia kapia. Mukuna mujima kunyunga bikole. Miadi ya mpungi kuumvuika bikole ku mukuna. Moshe uvua uyukila ne Mvidi Mukulu, Mvidi Mukulu umuandamuna ne diyi bu dia dikubakuba dia mvula. Maweja-Nangila kutuluka ku lusongu lua mukuna wa Sinayi, kubikila Moshe. Awu pende kuitaba, kubanda pa mukuna. Maweja-Nangila kumuambila ne: — Tuluka, ubele bantu ne: kabasemenyi pabuipi ne mukuna bua kummona. Bualu bobu benze nanku, bavule ba kudibu nebafue. Batuangaji badi mua kufika pabuipi nanyi, kadi bumushe mikiya. Tshianana ndi mua kubashipa. Moshe kuandamuna Maweja-Nangila ne: — Bantu kabena mua kusemena pabuipi ne mukuna wa Sinayi to. Bualu wewe uvua mubadimuje bua bimanyine anu pa bule kuinshi kua mukuna. Nanku, Maweja-Nangila kuandamuna ne: — Tuluka, uye kukeba muanenu Arone mu mitanda. Nubande nende. Kadi batuangaji ne bantu bonsu kababandi ku mukuna kundi to. Tshianana ndi mua kubashipa. Moshe kutuluka, kuya kuvua bantu, kubalondelaye bionsu bivua Maweja-Nangila mumuambile abi. Mvidi Mukulu kuakula, wamba ne: — Meme ndi Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu webe, uvua mukupatule mu ditunga dia Ejipitu, muvuabu bakukuate ku bupika. “Kutendeledi mvidie mikuabu to, anu meme. “Kusongi mpingu ya mvidie. Kuenji tshimfuanyi tshia tshintu nansha tshimue, nansha tshidi mulu mu mavuba, nansha tshidi panshi pa buloba, nansha tshidi mu mayi adi muinshi mua buloba. Kukukuidi mpingu ya nanku. Kuyitendeledi, bualu meme ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe. Ndi musue kuikala Mvidi Mukulu webe, meme nkayanyi. Nennyoke bantu bonsu badi bankina too ne ku ndelanganyi yabu ya musangu muisatu nansha muinayi. Kadi bantu badi bannange, batumikile mikenji yanyi, nembanange, mbenzele bimpe too ne ku ndelanganyi tshinunu. “Kutedi dina dianyi meme, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe, tshitelatela, bualu meme nengangate muntu yonsu udi kayi unemeka dina dianyi bu muena tshibawu. “Uwluke dituku dia Dikisha, udinemeke, bualu ndia tshijila. Wenze midimu yebe yonsu matuku asambombu. Dituku dia muanda mutekete ndia Dikisha, dia kunnemeka anu meme Maweja-Nangila. Kuenji mudimu dituku adi, nansha wewe, nansha bana bebe ba balume nansha ba bakaji, too ne bapika ne benyi badi basombe mu ditunga dienu. Kabidi bimuna bienu kabienji mudimu to. Bualu meme Maweja-Nangila ndi mufuke diulu, mayi manene ne bionsu bidimu, anu mu matuku asambombu. Meme kuikisha dituku dia muanda mutekete, kudijidila, bua dikale dituku dia Dikisha. “Nemeka tatuebe ne mamuebe, nanku neulale bidimu bia bungi pa buloba bundi meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe mukupeshe. “Kushipi muntu. “Kuendi tshiendenda. “Kuibi. “Kushiminyinyi mukuenu bualu. “Kualakanyi tshintu nansha tshimue tshia mukuenu: nansha nzubu wende, mukajende, mupika wende, ngombe wende, mpunde wende. ” Bantu bonsu bumvue makubakuba ne miadi ya mpungi, bamone kabidi miela ya mvula ne muinshi ufuima ku mukuna, kutshinabu, kuzakalabu, kuimanyinabu pa bule. Bavua bambila Moshe ne: — Wewe nkayebe utuambile malu onsu, netuteleje. Kadi Mvidi Mukulu kakudi netu nansha. Patupu netufue. Moshe kubandamuna ne: — Kanutshinyi to. Mvidi Mukulu mmufike bua kunuteta, bua numutshine, nulekele buenzayi. Bantu bonsu bavua bimanyine pa bule. Anu Moshe nkayende ke uvua musemene pabuipi ne divuba difike, muaba uvua Mvidi Mukulu. Nanku, Maweja-Nangila kutuma Moshe kabidi bua kuambila bena Izrayele ne: — Nuadimuenyi nkayenu mundi nyukila nenu, meme muikale mulu. Kanuenji mpingu ya mvidie, mifula ne biamu bitoke bia mushinga mukole nansha ne mpawungi. Kanuenji mvidie inudi nutendelela pamue nanyi! Kadi nungenzele tshilambuilu tshibaka ne buloba. Pa mutu patshi nundambuilepu milambu ya kuosha ne ya ditua ndondu, nusungula munkatshi mua ngombe, mbuji ne mikoku yenu. Miaba yonsu indi mumuambile bua nuenu kuntendelela, nengikale munkatshi muenu bua kunuela lupemba. Nanku, panuasua kungashila tshilambuilu tshia mabue, mabue awu ikale anu majima. Kanuena mua kuasonga ne biamu to. Bualu panudi nualenga ne biamu bienu bia bantu, kaena andengelela kabidi to. Pashishe, tshilambuilu katshikadi ne bibandilu to, bualu butaka bua udi ubanda bua kundambula milambu budi mua kumueneka. — Mikenji mikuabu iudi mua kuambila bena Izrayele idi nunku: “Nuenu basumbe muena Ebrewu, anuenzele mudimu wa mupika anu bidimu bisambombu. Kadi tshidimu tshia muanda mutekete, numulekele tshianana, kayi unufuta to. Panuikala bamusumbe nkayende, numutekela kabidi anu nkayende. Kadi panuikala bamusumbe ne mukajende, nubalekele bonsu babidi. Panuikala baselela mupika mukaji, mukaji awu munulelele bana ba balume nansha ba bakaji, nulekele mupika awu anu nkayende. Mukaji ne bana bishale bia mfumu uvua mumusumbe awu. Pikala muntu awu wamba ne: ndi munange mfumuanyi, ndi musue kushala ku bupika bua kusombela mukajanyi ne bana banyi, nanku mfumuende nealombe Mvidi Mukulu bua ajadike bualu ebu. Nebimanyike muntu awu ku tshiibi nansha ku tshipanda tshia ku nzubu kuende. Nebamutubule ditshi muaba awu, bua ashale mupika too ne ku lulu luende. “Muntu musumbishe muanende wa bakaji ku bupika, kabena batekela mukaji awu bu mudibu batekela muntu mulume to. Pikala mukaji awu kayi ulengelela kabidi mfumuende uvua mumusumbe bua ikale mukajende, nanku nebamupikule kudi tatuende. Kadi mfumuende uvua mumusumbe kena mua kumupana kudi muntu udi kayi muena Izrayele to, bualu ke kuenzela mupika awu bibi. Pikala muntu musumbile muanende wa balume mupika bua ikale mukajende, alame mupika mukaji awu bilondeshile mikenji ya kulama bana ba bakaji. Nansha mfumu awu musela mukaji mukuabu, kena mua kupepeja mukaji wa kumpala awu, nansha ku biakudia, nansha ku bilamba ne ku dimubuelela dia mu nzubu. Nanku, pikala mulume awu kayi muenzele mukaji wa kumpala malu awu asatu, mukaji udi mua kumuka, kayi ufuta to. “Muntu udi ushipa mukuabu ku mituutu, nebamushipe pende ku mituutu. Pikala muntu mushipe mukuabu mu mpukapuka, kayi ne muoyi wa kumuenzela bibi, mushipianganyi neabutame muaba unganuleja. Pikala muntu mutekete mukuende tshiji, mumushipe ku bukole ne budimu, nansha yeye ku tshilambuilu tshianyi, numukuate numushipe. “Muntu udi utuuta tatuende nansha mamuende, numushipe. “Muntu udi wiba muntu, numushipe, nansha basangane muntu awu ku nzubu kua muivi, nansha yeye mumane kumupana. “Muntu udi wela tatuende nansha mamuende milawu, numushipe. “Pikala bantu babidi batandangane, umue utuuta mukuabu bikole ne bisusu, nansha mumuase dibue, pikala uvuabu batuuta mushale mu bulalu usama, kayi mufue, nansha mushale utebuka ne mutshi, wendakana pambelu, mututshianganyi awu neafute amu tshibawu, bua matuku avua mubedi mushale mu bulalu ne bua kumondapisha too ne pumvuaye bimpe. “Muntu mutuute mupika wende mulume nansha mukaji ne mutshi, mumushipe musangu umue, numunyoke. Kadi pikala mupika awu mufue kunyima kua dituku dimue nansha kua matuku abidi, nebalekele mututshianganyi, bualu mbintu biende. “Pikala bantu balume batandangane, mukuabu kusakila mukaji muikale ne difu, mukaji kutula difu adi, kayi mushale usama, uvua mumusakile neafute tshibawu tshionsu tshikala bayende wa mukaji mulombe kudi balumbuluishi. Kadi pikala mukaji mupete njiwu, mbimpe kusombuela. Mushipi wa muntu, bamushipe. Mushipianganyi wa disu, bamushipe diende. Mupodianganyi wa dinu, bamupole diende. Mukoshanganyi wa tshianza, bamukose tshiende. Mukoshanganyi wa dikasa, bamukose diende. Moshanganyi wa kapia, bamoshe kende. Mutapianganyi wa mputa, bamutape pende. Mututshianganyi, bamufute pende. “Pikala muntu mutuute mupika wende mulume nansha mukaji mumushipe disu, amumushe ku bupika bua kufuta disu diende adi. Pikala muntu mupole dinu dia mupika wende mulume nansha mukaji, amumushe ku bupika bua kufuta dinu diende adi. “Pikala ngombe mulume mushipe muntu mulume nansha muntu mukaji ku nsengu yende, ngombe awu bamuase mabue, bamushipe. Kadi kabena mua kudia munyinyi wende to. Nanku muena ngombe awu kena yeye ne bualu to. Kadi pikala ngombe ne tshibidilu tshia kutua bantu nsengu, bamanyisha mfumuende, kayi utangila bu bualu, kayi umulama, nanku ngombe awu yeye mushipe muntu mulume nansha mukaji, bamuase mabue, bamushipe. Pashishe bashipe kabidi muena ngombe awu. Kadi pikalabu balombe muena ngombe tshibawu bua adipikule pa mutu pa kufuaye, nanku neafile bintu bionsu bidibu bamulombe. Pikala ngombe mutue nsongalume nansha nsongakaji nsengu mumushipe, muena ngombe neapete dinyoka dia momumue. Pikala ngombe mulume mutuute mupika mulume nansha mukaji ku nsengu, nebafute mfumu wa mupika awu nkanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole makumi asatu. Kadi ngombe nebamushipe ku mabue. “Pikala ngombe nansha mpunde wa bende mufuile mu tshiina tshia mayi tshishale buashi, nansha tshiumbula katshiyi tshibuikila, muena tshiina neafute tshibawu. Kadi nyama udi mufue neashale mu dina dia muena tshiina. “Pikala ngombe milume ibidi mituangane, umue mushipe mukuabu, mbasumbishe ngombe uvua mushale ne muoyi. Bena ngombe nebabanyangane makuta ne munyinyi wa ngombe uvua mufue. Kadi pikala ngombe ne tshibidilu tshia kusangana nsengu, bamanyisha mfumuende, kayi musue kumulama, neapingaje ngombe wa muoyi, angate ngombe uvua mufue awu. “Pikala muntu muibe ngombe, mukoku nansha mbuji, yeye mushipe tshimuna atshi, nansha mutshisumbishe, neafute ngombe itanu bua ngombe umue awu, ne mikoku nansha mbuji inayi bua mukoku nansha mbuji umue awu. “Pikalabu bakuate muivi mu nzubu butuku, bamushipe, mumushipi kena ne tshilumbu to. Kadi pikalabu bakuate muivi mu munya, mumushipi udi ne tshilumbu. Pikala muivi katshiyi ne bintu bivuaye muibe abi, nebamupane, ashale mupika bua buivi buende. “Kadi bobu bamusangane ne bimuna bivuaye muibe abi bitshikale ne muoyi: ngombe, mpunde, mukoku nansha mbuji, bua tshimuna tshimue neafute bimuna bibidi. “Pikala muntu mulekela bimuna biende binyange budimi bua bende, nansha mionji yende ya mvinyo, muena bimuna neapingajile muena budimi bimuma bilenga bia mu madimi ende. “Pikala muntu osha budimi buende, kapia aku kalambuke, kosha bikunyibua bia mu madimi a bende bitshidi ku miepu, nansha bidibu bamane kunowa babiteka mu bisumbu mu madimi, muntu uvua mutemeshe kapia neafute muena budimi. “Pikala muntu mutekesha makuta ende nansha bintu bikuabu bia mushinga ku nzubu kua muntu mukuabu, bintu abi bijimine, bobu bakuate muivi, bua tshintu tshimue neafute bintu bibidi. Kadi pikalabu kabayi bakuate muivi, muena nzubu awu neaye kuditshipa kudi Mvidi Mukulu bua kujadika mudiye kayi muangate bintu abi. Pikala bantu batandangane bua bintu bijimine: ngombe, mpunde, mikoku, mbuji, bilamba nansha bintu bikuabu, nebaye kuditshipa bonsu babidi kudi Mvidi Mukulu. Wikale Mvidi Mukulu muambe ne: ke udi muibe awu, bua tshintu tshimue neafute bintu bibidi. “Pikala muntu mutekeshe mpunde, ngombe, mukoku nansha tshimuna tshikuabu ku nzubu kua mukuende bua kumulamima, tshimuna atshi tshifue, tshitapike mputa nansha tshibe kabayi bajadike udi muibe, mulami awu neaditshipe kumpala kua Maweja-Nangila bua kujadika mudiye kayi muangate bintu abi. Nanku muena bintu bidi bijimine, neitabe dijadika dia Maweja-Nangila adi. Kabakumufuta to. Kadi pikalabu bamuibe bimuna abi ku nzubu kuende, mulami neafute muena bintu. Pikala tshimuna tshikuata kudi nyama wa lonji, muena lubanza nealeje munyinyi wikala mushale bua kujadika. Nanku kakufuta to. “Pikala muntu musombe tshimuna tshia mukuende, tshimuna atshi tshitapike mputa, nansha tshifue, muenatshi kayipu, uvua musombe neafute. Kadi pikala muena tshimuna mudimuene bionsu bivua bienzeka abi, kabena mua kumufuta to. Anu mushinga uvuabu bafile bua kusomba tshimuna awu neujikije bualu. “Pikala muntu mutombole nsongakaji udibu kabayi banji kusela, afile biuma bua kusela mukaji awu. Kadi pikala tatuende wa mukaji ubenga mulume awu, mulume neafute biuma bionsu bidibu bafidila nsongakaji utshidi kamama. “Mukaji muena mupongu, numushipe. “Muntu yonsu udi ulala ne nyama, numushipe. “Muntu yonsu udi utendelela mvidie ya bisamba bikuabu, uyilambula milambu, kayi ulambula amu Maweja-Nangila, numushipe. “Kanutatshishi muenyi, kanumukengeshi. Bualu nuenu nuvua benyi mu ditunga dia Ejipitu. Kanukengeshi bakaji bakamba nansha bana ba nshiya. Bualu bobu badile, bambikile, nembateleje. Nemfike munda, nnushipe ne muela. Nanku bakaji benu nebashale bakamba, bana benu nebashale bana ba nshiya. “Pikala muntu mupela wa mu tshisamba tshianyi ukenga, wewe mumusombeshe makuta, kumulombi tshia kasombela to. “Tshilamba tshidi mukuebe udibuikila, wewe mutshikuate lukola, umupingajilatshi anu dituku dimue. Bualu ke tshiende tshidiye natshi bua kudibuikila. Kadi pawakandamana natshi, yeye neadibuikile tshinyi? Nanku, yeye mudile, mumbikile, nemmuteleje, bualu meme ndi muena luse. “Kanumpendi meme Mvidi Mukulu wenu. Kanuedi mulombodi wa tshisamba tshienu tshia bena Izrayele milawu. “Panudi nupola bintu bia tshianyi bia mu madimi enu, nubindambule lukasa, nansha bimuma bia maluvu. “Nundambule kabidi muanenu wa balume muanabute. “Nundambule muanabute wa ngombe yenu, mikoku yenu, mbuji yenu. Muana wa balume wa bimuna abi, neashale kudi mamuende anu matuku muanda mutekete. Dituku dia muanda mukulu numundambule. “Nuenu nenuikale bantu banyi ba tshijila, kanuena mua kudia munyinyi wa nyama wa tshisuku uvua nyama ya lonji mishipe. Munyinyi awu nuwelele mbwa. “Kanuikadi ne biakulakula, kanubuelakanyi ne bena buenzayi bua kubajadikila bualu bua dishima. Kanulondi bibidilu bia bena buenzayi, nansha bobu ba bungi. Kanuitabi meyi a bantu badi bajadika bualu bua dishima, nansha bobu ba bungi. Kanubingishi mupele mu dikosa dia tshilumbu, padiye kayi wamba bulelela. “Nuenu bamone ngombe nansha mpunde wa muena lukuna nenu mujimine, numupingaje kudi mfumuende. Nuenu basangane mpunde wa muena lukuna nenu mudishinde ne bujitu, kanupitshi to. Numujule pamue ne muena lukuna, nuakaje bujitu. “Kanupishi muntu nansha yeye muena dikenga ku dikosa dia tshilumbu kumpala kua bandumbulula padiye wamba bulelela. Kanuteleji muena biakulakula. Kanushipi udi kayi ne bualu nansha muntu muakane, bualu meme nempishe bena buenzayi bua nanku. Kanuangatshi tshintu tshia mabuejila, bualu tshintu tshia nanku tshidi tshipangisha mulumbuluishi mua kuambaye bulelela. Bualu neabingishe muntu uvua mupile. “Kanukengeshi muenyi, bualu nudi bamanye dikenga diende, bu munuvua penu benyi mu ditunga dia Ejipitu. “Bidimu bilondangane bisambombu, nukune biakudia, nubinowe kabidi. Kadi, tshidimu tshia muanda mutekete, kanudimi to. Bidi bishale pa madimi nebabiangate kudi bapele banudi nabu, bikuabu nebabidie kudi nyama ya mu mpata. Nuenze nanku kabidi bua mitshi yenu inudi nukuna ya maluvu ne ya tumuma tua olive. “Nuenze midimu yenu matuku asambombu. Kadi nuikishe dituku dia muanda mutekete, bua bapika benu ne benyi benu badi banukuatshila mudimu bamone mua kuikisha, kabidi bua nyama yenu ya mpunde ne ya ngombe imone mua kuikisha payi. “Nulame malu andi meme Maweja-Nangila munuambile aa. Kanutendeledi mvidie ya bisamba bikuabu. Kanuyitedi mukana muenu. “Nuikale nungenzela bibilu bisatu ku tshidimu tshionsu. Tshibilu tshia kumpala tshikale tshia mampa adi kaayi mela buanga. Nutshienze mu ngondu wa Abibe matuku malondangane muanda mutekete. Nudie mampa awu, anu mushindu umvua munuambile. Bualu ngondu awu ke unuvua bapatuke mu Ejipitu. Kanufiki kundi kanuyi ne milambu to. “Tshibilu tshibidi tshikala tshia kunowa bintu bia kumpala bia mu madimi enu. “Tshibilu tshisatu nuikala nutshienza ku ndekelu kua tshidimu, pajika dinowa dia bintu bia mu madimi enu. Nanku bantu balume bonsu nebikale bamueneka kumpala kua Maweja-Nangila misangu isatu ku tshidimu mu bibilu abi. “Kanuena mua kundambula milambu ya mashi a nyama pamue ne mampa adi mela buanga. Kabidi, mu bibilu abi, kanushiyi mafuta a nyama inudi nundambula bua kulalawu ne mu dinda to. “Bintu bia kumpala binudi nunowa mu madimi enu, nufike nabi mu nzubu wanyi, bualu ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. “Panudi nulamba munyinyi wa muana wa mbuji, kanuedimu mabele a mamuende to. “Mutumibue wanyi neafike kunudi bua kunulama mu njila ne kunufikisha ku muaba undi munulongoluela. Kadi, nudimuke! Pafika mutumibue wanyi, nuitabe bionsu bidiye unuambila. Kanumufikishi munda, kanumutombokedi. Bualu kena mua kunufuila luse ku bubi buonsu bunudi nuenza. Bionsu bidiye wenza, udi ubienza mu dina dianyi. Kadi, nuenu bitabe diyi diende, bakumbaje bionsu bindi ngamba, meme Maweja-Nangila nenduishe bantu bonsu badi banuelela meji mabi. “Kabidi mutumibue wanyi awu, neende kumpala kuenu bua kunufikisha mu ditunga dia bena Amore, bena Iti, bena Perizi, bena Kenaane, bena Ivi ne bena Yebusa. Nembutule bena bisamba ebi bionsu. Nanku, kanuena mua kunemeka mvidie idibu batendelela. Kanuena mua kuyikukuila nansha kulonda bibidilu bia bisamba abi. Kadi, nuzaze mpingu ya mvidie ayi. Nushimbule makunji abu a mabue. Nuntendelele anu meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Nanku nennuele lupemba, nenupete bia kudia ne mayi a kunua. Nennumbushile masama adi mua kunutatshisha. Mu ditunga dienu kamuakuikala bakaji batula mafu. Meme Maweja-Nangila nennushiye ne muoyi pa buloba matuku a bungi. “Kadi bonsu badi basue kunuluisha, meme nembakuatshishe bowa, banutshine, bapange mua kunuluisha, banunyeme. Nentume tshipupu tshia tuishi bua kunyemesha bena Ivi, bena Kenaane ne bena Iti kanuyi banji kufika. Kadi tshiakuipata bantu bonsu anu tshidimu tshimue to. Bualu nyama ya mu mpata idi mua kuvulangana, ditunga didi mua kunyanguka. Nembipate ku kakese ku kakese too ne panuavulangana bua nuenu kupiana ditunga. Nanku, ditunga dienu nedikale dialabale, dituadijile ku Mayi manene makunze too ne ku mayi a bena Peleshete. Nedikale dituadijile kabidi ku tshipela tshia Sinayi too ne ku musulu wa Perate. Meme nennupeshe bukole bua kuipata bena matunga onsu aa. Kanumvuanganyi ne bena matunga abu. Kanutendeledi mvidie idibu batendelela. Kanusombi nabu ditunga dimue, bualu badi mua kunulongesha bua nuenu kuntombokela, kutendelela mvidie yabu.” Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Bikila Arone, Nadabe, Abihu ne bakulu ba bena Izrayele makumi muanda mutekete. Ubande ku mukuna kundi eku bua kutendelela. Kadi, batuile binu pa bule. Anu wewe nkayebe usemena pabuipi nanyi. Bena Izrayele bonsu kabena mua kubanda ku mukuna eku to. Moshe kupueka bua kumanyisha bantu meyi ne mikenji bivua Maweja-Nangila mumuambile. Bantu bonsu kuitaba ne: — Netuenze bionsu bidi Maweja-Nangila muambe. Moshe kufunda meyi onsu a Maweja-Nangila mu mukanda. Kujukaye dinda dionsu, kuasaye tshilambuilu kuinshi kua mukuna. Kujulaye kabidi makunji a mabue manene dikumi ne abidi. Tshisamba tshionsu tshia bena Izrayele tshivua ne dikunji diatshi. Pashishe, Moshe kutuma nsongalume ya bena Izrayele, bua kuoshila Maweja-Nangila nyama mijima, ne bua kumulambula ngombe milume, bua mulambu wa ditua ndondu. Moshe kuangata mashi a nyama ayi kuela mu dilongu. Makuabu kuamiaminaye ku tshilambuilu. Pashishe, kubalaye ne diyi dikole mukanda wa meyi a ndondu uvua Maweja-Nangila mutue ne bantu. Bantu bonsu kuitaba ne: — Netuenze bionsu bidi Maweja-Nangila muambe. Moshe kuangata kabidi mashi avua mashale mu dilongu, kuamiamina bena Izrayele pambidi, wamba ne: — Mashi aa, adi ajadika ndondu uvua Maweja-Nangila mutue nenu pavuaye nnumanyisha meyi ende. Pashishe, Moshe, Arone, Nadabe, Abihu ne bakulu ba bena Izrayele makumi muanda mutekete kubanda ku mukuna. Kumonabu Mvidi Mukulu wa Izrayele, muimane pa mabue matoke a mushinga mukole, engelela. Mabue awu avua mafuanangane ne mubidi wa tshibuashibuashi. Bakulu ba bena Izrayele bamane kumona Mvidi Mukulu nanku, kudiabu, kunuabu pamue. Kadi Mvidi Mukulu kena muenzele bakulu ba bena Izrayele abu bibi to. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Banda ku mukuna kundi eku usombaku. Nenkupeshe mabue adi ne mikenji indi mufunde bua uyilongeshe bantu. Moshe kujuka ne Yoshuwa uvua umuambuluisha, kuambilaye bakulu ne: “Nushale batuindile muaba ewu too ne pawapingana. Padi muntu ne bualu, aye kudi Arone ne Ure, banudi nushala nabu.” Moshe kubanda ku mukuna. Mukuna awu uvua mubuikile kudi divuba. Moshe kubuela munda mua divuba, kubanda kabidi pa mukuna, kushalaku matuku makumi anayi a munya ne a butuku. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Ambila bena Izrayele bikale bandambula milambu, bayifila amu kudi bantu ba muoyi muimpe. Milambu ayi ikale ya mushindu ewu: ya tshiamu tshia mpawungi, ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole ne ya tshiamu tshikunze, bilamba bifikuluke, bikunzubile, bikunze kunzuu, bilamba bia ndanda ne bia boya bua mbuji, biseba bia mikoku ya bimpanga bilaba kakula, biseba bia nyama ya nkonga wa mu mayi, mutshi wa ndunga ne mafuta a kuela mu muendu, manananshi a kusambakaja ne mafuta a kulaba, manananshi makuabu a kuosha, mabue a mushinga mukole a kuteka mu tshilamba tshia efode tshidi mutuangaji munene uvuala, ne tshilamba tshidiye uteka pa tshiadi. Nanku, bena Izrayele bandongoluele muaba wa tshijila, bua ngikale munkatshi muabu. Nzubu awu, ne bintu bia kutekamu, bikale anu mushindu undi nkuleja. “Bena Izrayele bangenzele mushete wa mitshi ya ndunga, bule buawu buikale bua metre umue ne santimetre makumi abidi ne itanu, butshiama buawu buikale santimetre makumi muanda mutekete ne itanu, butumbuke buawu buikale kabidi santimetre makumi muanda mutekete ne itanu. Kadi, ulamike tshiamu tshia mpawungi munda mua mushete, panyima pawu ne ku mibangu. Pashishe, wenza nkanu inayi ya tshiamu tshia mpawungi ya kulamika ku matumba anayi a mushete, ibidi ku luseke, ibidi ku luseke lukuabu. Ukose kabidi mitshi ya ndunga ibidi, uyilamike tshiamu tshia mpawungi ku nseke yonsu. Ubueje mitshi ayi mu nkanu idi ku nseke yonsu ibidi bua kuambuilaku mushete. Mitshi eyi ishale mu nkanu ya mushete kashidi. Mu mushete amu utekemu mabue, adi ne mikenji ingakupesha, idi ijadika ndondu. “Pashishe, wenze tshibuikidiji tshia mushete tshia tshiamu tshia mpawungi. Bule buatshi buikale metre umue ne santimetre makumi abidi ne itanu. Butshiama buikale bua santimetre makumi muanda mutekete ne itanu. Kadi, pa tshibuikidiji tshia mushete apu, ku nseke ibidi ya mu bule buawu, wenzapu mpingu ibidi ya tshiamu tshia mpawungi, ileja Bakerubine. Bimfuanyi bia Bakerubine bibidi abi, bikale bilamakane ne tshibuikidiji tshia mushete, etshi ku ndekelu, tshikuabu ku ndekelu. Bimfuanyi abi, bikale bitangilangane, binangile pa tshibuikidiji tshia mushete, biolola mapuapua mulu bua kubuikila mushete awu. Mu mushete awu, utekemu mabue andi nkupesha adi ajadika ndondu. Pashishe, ubuikile tshibuikidiji ku mushete aku. Netumonangane nebe anu pa tshibuikidiji tshia mushete awu. Pankatshi pa Bakerubine abu, ke pandi nkupela mikenji idi itangila bena Izrayele. “Pashishe, wenze mesa a mutshi wa ndunga. Bule buawu buikale bua metre umue. Butshiama buawu buikale bua santimetre makumi atanu, ne butumbuke buawu buikale bua santimetre makumi muanda mutekete ne itanu. Mesa awu, ulamikaku tshiamu tshia mpawungi ku nseke ne ku mibangu yawu kabidi. Wenzaku mabaya malamika tshiamu tshia mpawungi. Butshiama buawu buikale santimetre muanda mukulu. Mabaya adi manyunguluila mesa awu, ikale malamika tshiamu tshia mpawungi. Wenza nkanu inayi ya tshiamu tshia mpawungi. Uyilamike mu matumba anayi pa buipi ne mikolu yonsu inayi ya mesa. Usuike nkanu ayi ku mabaya bua kubuejamu mitshi ya kuambuila mesa. Usonge kabidi mitshi ya ndunga ibidi, uyilamike tshiamu tshia mpawungi ku nseke. Wela mitshi ayi mu nkanu bua kuambula nayi mesa. Wenza bintu ebi ne tshiamu tshia mpawungi: malongu masalame, makopu, ngesu ne mabungu a kulambuila maluvu. Mampa a tshijila anudi nundambula, ashale anu pa mesa apu kashidi. “Wenza kabidi tshitekelu tshia muendu anu tshia tshiamu tshia mpawungi nkayatshi. Tshikale tshikuatakane: mikolu, matamba, makopu, tulongu tukese, mapu a bilongu bienza anu tshintu tshimue. Tshitekelu tshia muendu atshi, tshikale ne matamba asambombu. Asatu ku luseke, asatu ku luseke lukuabu. Ku ditamba dionsu kuikale makopu asatu mafuanangane ne bilongu bia mutshi wa amande, kabidi ne bilongu ne mapu a bilongu biawu. Ku tshitekelu tshia muendu aku, wenzaku kabidi makopu anayi mafuanangane ne bilongu bia mutshi wa amande, kabidi ne bilongu ne mapu a bilongu biawu. Matamba asambombu adi malamakaja abidi abidi ku tshitekelu, mikale ne dipu muinshi muawu. Kadi, matamba onsu ne mapu, bikale anu bilamakane, kabidi bienza ne tshiamu tshia mpawungi nkayatshi. Wenze miendu muanda mutekete. Uyiteke ku tshitekelu bua itokeshe muaba awu. Nanku, nkala ne tulongu tukese bikale anu bia tshiamu tshia mpawungi nkayatshi. Bua kuenza tshitekelu tshia muendu ne bintu bionsu bidiku, ubienza ne kilo makumi asatu ya tshiamu tshia mpawungi nkayatshi. Wewe Moshe, wenzeje bintu bionsu abi anu mushindu umvua mukuambile ku mukuna eku. “Ungenzele muaba wa tshijila, mulongolola ne bilamba dikumi bia ndanda. Kadi, bilamba abi bikale bifikuluke, bikunzubile ne bikunze kunzuu. Ku bilamba abi, uzolaku Bakerubine bikale ne mapuapua. Tshilamba tshionsu, tshikale ne metre dikumi ne anayi mu bule ne metre abidi mu butshiama. Bilamba bionsu bikale anu bule bumue. Nanku, ulamakaja bilamba bitanu bitanu. Kadi, ku mibangu ya tshisumbu tshia bilamba tshionsu, usuikaku makopa ne mukaba mufikuluke. Makopa awu, ikale makumi atanu ku tshilamba ku ndekelu kua tshisumbu tshionsu tshia bilamba bitanu, ikale kabidi makanangane. Wenze nkanu makumi atanu ya tshiamu tshia mpawungi bua kusuikakaja bisumbu abi bibidi, bienza ntenta umue. “Wenze ntenta mukuabu ne bilamba dikumi ne tshimue, bia boya bua mbuji, bua kubuikila pa mutu pa muaba wa tshijila. Tshilamba tshionsu tshikale ne metre dikumi ne atanu mu bule, ne metre abidi mu butshiama. Ulamakaje bangabanga bilamba bitanu. Pashishe ulamakaje bilamba bisambombu. Tshilamba tshisambombu netshikale tshilembeleja mu mushiku wa mbelu. Usuike makopa makumi atanu ku mibangu ya tshilamba tshia ndekelu tshia luseke lumue. Usuike makopa makuabu makumi atanu ku mibangu ya luseke lukuabu. Wenze nkanu ya tshiamu tshikunze makumi atanu ya kuela mu makopa awu, bua ntenta amueneke bu tshintu tshimue. Kadi mu butshiama bua bilamba abi, tshisongu tshidi tshipite bule tshikale tshilembeleja panyima pa muaba wa tshijila. Mu bule bua bilamba abi, tshilamba tshidi tshipite bule, utshibuikile tshitupa ku luseke, tshitupa ku luseke lua muaba wa tshijila. Nanku muaba wa tshijila newikale mubuikila bimpe. Bua kulama ntenta muibidi bidi bimpe, utentakaje ntenta mukuabu wa biseba bia mikoku ya bimpanga, bilaba kakula, ne mukuabu wa biseba bia nyama wa nkonga wa mu mayi. “Pashishe, upande mabaya a mutshi wa ndunga a kuimanyika nawu muaba wa tshijila. Wenze mabaya makumi abidi, a kuteka muaba wa tshijila luseke lua kuinshi. Mabaya awu, ikale ne bitaku makumi anayi bienza ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Dibaya dionsu dikale ne bitaku bibidi ne mpoku ibidi bikumbanangane. Wenze mabaya makuabu makumi abidi, a kuteka muaba wa tshijila luseke lua ku mutu. Mabaya awu, ikale ne bitaku makumi anayi bienza ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Dibaya dionsu dikale ne bitaku bibidi. Wenze kabidi mabaya asambombu, a kuteka muaba wa tshijila luseke ludi diba dibuelela. Wenze mabaya abidi a mushindu mukuabu, ku matumba a kumfundu. Mabaya abidi awu, ikale malamakaja kulu ne lukanu, mapanduluke kuinshi. Ikale anu mushindu umue bua kuenza matumba a muaba wa tshijila. Panyima pa muaba wa tshijila, pikala nanku mabaya muanda mukulu menza ne bitaku dikumi ne bisambombu bia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Dibaya dionsu dikale ne bitaku bibidi. “Wenze mitshi itanu ya ndunga, bua kulamakaja nayi mabaya ku luseke lua muaba wa tshijila. Mitshi ya ndunga mikuabu itanu, uyiteke milamakaje ne mabaya adi ku luseke lukuabu lua muaba wa tshijila. Mikuabu itanu, uyilamakaje ne mabaya adi panyima pa muaba wa tshijila luseke ludi diba dibuelela. Kadi, mutshi udi pankatshi pa muaba wa tshijila, wikale mule mutue eku ne eku. Pashishe, ku mabaya onsu ne mitshi, ulamikaku tshiamu tshia mpawungi. Wenze nkanu ya mpawungi ya kubueja mitshi. Uvuluke mua kuasa nzubu ewu anu mushindu umvua mukuleje ku mukuna eku. “Batedi benze tshilamba tshinene tshia mu mushiku wa mbelu. Tshikale tshitela ne buanda bua ndanda busambakaja ne bua miosa ya nyama bufikuluke, bukunzubile ne bukunze kunzuu. Kabidi, tshikale tshizola bimfuanyi bia Bakerubine. Tshilamba atshi tshikale tshipopela ne misonsu ya tshiamu tshia mpawungi, ku makunji anayi a mitshi ya ndunga, mabuikila ne tshiamu tshia mpawungi. Makunji anayi awu, ikale mateka mu bitaku binayi bia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Ulembeleje tshilamba ku nkanu. “Usokoke mushete udi ne meyi ne mikenji panyima pa tshilamba atshi. Tshilamba atshi netshikale tshilembeleja bua kunuleja muaba wa tshijila ne muaba wa tshijila menemene. Uteke mushete wa Maweja-Nangila awu pa nkayawu muaba wa tshijila menemene. Pashishe, ubuikile tshibuikidiji. Uteke mesa muaba wa tshijila luseke lua ku mutu wa ditunga. Uteke tshitekelu tshia muendu tshitangilangane ne mesa luseke lua kuinshi kua ditunga. “Tshilamba tshia kulembeleja mu mushiku wa mbelu wa ntenta, tshikale tshitela bimpe ne buanda bua ndanda busambakaja ne bua miosa ya nyama bufikuluke, bukunzubile ne bukunze kunzuu. Wenze kabidi makunji atanu a mutshi wa ndunga, malamike tshiamu tshia mapwungi. Ku makunji aku kuikale tshilamba tshipopela ne misonsu ya tshiamu tshia mpawungi. Wenze bitaku bitanu bia tshiamu tshikunze bua makunji awu. “Pashishe, wenze tshilambuilu tshia mabaya a mitshi ya ndunga tshia kuoshila milambu. Tshikale ne metre abidi ne tshitupa nseke yatshi yonsu. Butumbuke buatshi buikale metre umue ne tshitupa. Mu matumba onsu anayi a tshilambuilu, ulamikamu nsengu ya mabaya milamakane ne tshilambuilu. Kabidi, tshilambuilu tshijima tshikale tshilamike tshiamu tshikunze. Wenze bintu bia kuenza nabi mudimu mu tshilambuilu ne tshiamu tshikunze: tshintu tshia kuboya natshi butu, bikasu, malongu, nkala bua kuambula munyinyi, wenze kabidi ne mbabula. Uluke kabidi kakanu ka tshiamu tshikunze mu matumba onsu anayi. Kakanu aku, ukateke pankatshi pa tshilambuilu luseke lua kuinshi. Wenze mabaya abidi a mitshi ya ndunga a kubueja ku tshilambuilu. Ulamike tshiamu tshikunze ku mabaya aku. Ubueje mitshi ayi ku nkanu idi ku tshilambuilu nseke yonsu ibidi, bua kuambuilaku tshilambuilu. Tshilambuilu atshi, tshikale tshienza ne mabaya, kadi ushiye munda muatshi mutupu bu mumvua mukuambile ku mukuna eku. “Muaba wa tshijila wikale munyungulule ne lupangu. Lupangu alu, luikale lua bilamba bia buanda bua ndanda. Kuinshi kua lupangu, mu bule muikale metre makumi atanu a bilamba. Bilamba abi bikale bilamakaja ne nkanu ne milonda ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Bikale bilembeleja ku makunji makumi abidi a tshiamu tshikunze. Makunji awu, ikale ne bitaku makumi abidi bia tshiamu tshikunze. Luseke lua ku mutu kua lupangu, bilamba bikale bule bumue bisuika mushindu umue. Kadi, luseke ludi diba dibuelela, mu butshiama bua lupangu, bilamba bikale metre makumi abidi ne itanu, bisuika ku makunji dikumi. Pashishe, mu mushiku wa mbelu, luseke ludi diba dipatukila, lupangu luikale kabidi ne metre makumi abidi ne itanu a bilamba mu butshiama. Mu mushiku wa mbelu, ku luseke ne ku luseke kuikale bilamba mutantshi wa metre muanda mutekete ne tshitupa. Kuikale makunji asatu ne bitaku bisatu. Mu mushiku wa mbelu wa lupangu, muikale tshilamba tshia bule bua metre dikumi, tshitela ne buanda bua ndanda ne bua miosa ya nyama bufikuluke, bukunzubile ne bukunze kunzuu. Ukudike tshilamba atshi, ku makunji anayi adi pa bitaku binayi. Milonda ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole ayi, neyilamakaje makunji onsu adi nunyungulule lupangu. Nkanu ya bijengu neikale kabidi ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Kadi, bitaku nebikale bia tshiamu tshikunze. Nanku, lupangu luikale ne metre makumi atanu mu bule ne metre makumi abidi ne itanu mu butshiama. Butumbuke buikale metre ibidi ne tshitupa ya bilamba bia buanda bua ndanda. Bitaku bia makunji bikale bia tshiamu tshikunze. Bintu bionsu bidi ku muaba wa tshijila, ne bidibu benza nabi muaba awu, too ne ku milonda ya bitupa idi ku ntenta wa muaba wa tshijila ne ku lupangu, bikale anu bia tshiamu tshikunze. “Ubikile bena Izrayele, bakutuadile mafuta mapiamapia a kuela mu muendu, bua wikale utema matuku onsu dilolu. Mu ntenta wa kusambakena amu, Arone ne bana bende ba balume, batekemu tshitekelu tshia muendu. Tshitekelu tshia muendu atshi, tshikale kumpala kua tshilamba tshidi tshilembeleja bua kujika muaba udi mushete wa ndondu. Miendu ayi, ikale itema butuku ne munya muaba undi meme Maweja-Nangila. Bena Izrayele ne ndelanganyi yabu yonsu, balame mukenji ewu kashidi. “Wambile mukuluebe Arone ne bana bende ba balume: Nadabe, Abihu, Elazare ne Itamare, ubumushe munkatshi mua bena Izrayele, bua bangenzele mudimu wa butuangaji. Kadi, uteleshile muanenu Arone bilamba bia tshijila bia lumu ne butumbi bia mudimu wende. Bilamba abi, babitele anu kudi bantu bandi meme Maweja-Nangila mupeshe tshipedi tshia butedi. Arone ikale uvuala bilamba abi, padibu bamujidila ne padiye ungenzela mudimu wa butuangaji. Bilamba abi bikale bia mushindu ewu: tshilamba tshia pa tshiadi, tshia efode, tshia muntumpu, tshia muinshi tshilengeja ne buanda bua mishindu mishilangane, tshifulu ne mukaba. Muanenu Arone ne bana bende ba balume nebavuale bilamba abi padibu benza mudimu wa butuangaji. Batele bilamba abi ne buanda bua miosa ya nyama, bufikuluke, bukunzubile, bukunze kunzuu, ne buanda bua ndanda ne bua mubidi wa mpawungi. “Nanku, tshilamba tshia efode tshia mutuangaji munene, tshikale tshitela kudi batedi ba kalanda-musenga. Tshikale tshitela ne buanda bua ndanda busambakaja ne bua miosa ya nyama bufikuluke, bukunzubile ne bukunze kunzuu. Tshilamba atshi, tshikale tshitela bimpe ne buanda bua mpawungi. Kadi, tshikale tshitela ne mampinda abidi ku nseke bua kutshivuala bimpe. Tukaba tudi mutuangaji munene uvuala natu tshilamba tshia efode, tuikale tua tshilamba atshi, tutela ne buanda bua mushindu umue. Wangate mabue a komaline abidi, ufundepu mena a bana ba Izrayele dikumi ne abidi. Pa dibue dimue ufundepu mena a bana basambombu, pa dibue dikuabu mena a bana basambombu, bilondeshile ku diledibua dia muana yonsu. Mena a bana awu, ikale mafunda pa mabue abidi, kudi muntu udi ne tshipedi, bu mudi tshitampi. Ikale mabueja mu masosu abidi engelela bu tshiamu tshia mpawungi. Mabue abidi awu, wateka pa mampinda abidi adi pa tshilamba tshia efode tshia mutuangaji munene. Ikale tshimanyinu tshia mena a bisamba dikumi ne bibidi bia bena Izrayele. Nanku, padi Arone wimane kumpala kua Maweja-Nangila, mena awu ikale amueneka pa makaya ende, bua meme Maweja-Nangila ngikale nnuvuluka amu kunuvuluka. Wenza masosu engelela bu tshiamu tshia mpawungi, uluke kabidi tukaba tukese tubidi tua tshiamu tshia mpawungi menemene tupindakaja bu mionji. Ututenteke mu masosu amu. “Uteleshe tshilamba tshia kuvuala pa tshiadi, tshia pa dilumbulula. Tshilamba atshi, tshikale tshitela ne buanda bua ndanda, busambakaja ne bua miosa ya nyama bufikuluke, bukunzubile ne bukunze kunzuu. Tshikale tshitela bu tshilamba tshia efode ne buanda buengelela bu tshiamu tshia mpawungi. Tshilamba tshia pa tshiadi atshi, tshikale tshibombi tshimue tshia santimetre makumi abidi ne itanu nseke yonsu. Pa tshilamba atshi, pikale milongu ya mabue a mushinga mukole inayi: mulongu wa kumpala wikale ne mabue a rubise, topaze ne emerode. Mulongu muibidi wikale ne mabue a grenate, safire ne dia mbongu. Mulongu muisatu wikale ne mabue a yasinte, agate ne ametiste. Mulongu muinayi wikale ne mabue a krisolite, komaline ne yaspe. Dibue dionsu dikale dibueja mu disosu dia tshiamu tshia mpawungi didi ku tshilamba tshia pa tshiadi. Mabue awu, ikale dikumi ne abidi, bungi bua bana ba Yakobe. Dina dia muana yonsu dikale difunda pa dibue bu mudi tshitampi. Mabue awu, neikale tshimanyinu tshia bisamba dikumi ne bibidi bia bena Izrayele. “Ku tshilamba tshia pa tshiadi, kuikale tukanu tukese tubidi tua tshiamu tshia mpawungi menemene, tupindakaja bu mionji. Kuikale kabidi nkanu ibidi ya bijengu ya tshiamu tshia mpawungi, ya kusuika ku mutu kua tshilamba tshia pa tshiadi. Pashishe, usuike kakanu kakese ka majita ku nkanu ya bijengu yonsu idi ku tshilamba tshia pa tshiadi. Kadi, nsongu ibidi ya tukanu tukese atu, uyiteke ku masosu abidi a tshiamu tshia mpawungi, adi ku mampinda a tshilamba tshia efode. Tshilamba tshia pa tshiadi tshikale kumpala. Wenze kabidi nkanu ibidi ya bijengu ya tshiamu tshia mpawungi, uyiteke kuinshi kua tshilamba tshia pa tshiadi, bituangane ne tshilamba tshia efode. Wenza nkanu mikuabu ibidi ya bijengu ya tshiamu tshia mpawungi, uyiteke kuinshi kua mampinda adi kumpala kua tshilamba tshia efode. Nkanu ayi, ikale pa mutu pa tshilamba tshia efode bilamakaja ne tukaba. Usuikakaje nkanu ya bijengu idi ku tshilamba tshia pa tshiadi, ne idi ku tshilamba tshia efode ne muonji mufikuluke. Nanku, tshilamba tshia pa tshiadi netshikale pa mutu pa tshilamba tshia efode bilamakaja ne tukaba bua kabitukakanyi pa tshiadi. “Pikala Arone ubuela mu muaba wa tshijila, ikale uvuala tshilamba tshia pa tshiadi tshia dilumbulula, tshidi ne mena a bisamba bia bena Izrayele, bua meme Maweja-Nangila ngikale nnuvuluka amu kunuvuluka. Wewe Moshe, ubueje Urime ne Tumime mu tshilamba tshia pa tshiadi, tshia kuvuala pa kulumbulula. Arone ikale uvuala bintu abi misangu yonsu padiye wimana kumpala kuanyi meme Maweja-Nangila, bua kumanya tshindi musue kuenzela bena Izrayele. “Muntumpu wa Arone wikale onsu mujima wa tshilamba tshikunzubile. Muntumpu awu wikale ne nshingu. Ku nshingu aku, kuikale tukaba tutela bikole bu mudibu batela muntumpu wa mvita. Ku muntumpu aku, kuikale kabidi bintu bia mishindu mishilangane bifuanangane ne tumuma tua grenade. Kadi ubitele ne buanda bukunzubile ne bukunze kunzuu. Pashishe, kuinshi kua muntumpu aku, ulembelejeku ndibu ya tshiamu tshia mpawungi pankatshi pa tumuma tua grenade. Arone neavuale muntumpu awu diba didiye wenza mudimu wende wa butuangaji. Pikalaye wenza mudimu kumpala kuanyi nansha upatuka mu muaba wa tshijila bantu bonsu nebumvue muadi wa ndibu ayi. Nanku Arone kakufua to. “Pashishe, wenze tshitata tshia tshiamu tshia mpawungi tshifuanangane ne tshilongu. Ufundepu bu tshitampi ne: ‘Wa tshijila wa Maweja-Nangila. Tshitata atshi, utshisuike kumpala kua tshifulu ne mukaba mukunzubile. Padi Arone wasa tshifulu atshi, pandi ntshimona, nengikale mfuila bena Izrayele luse nansha bobu batupakana padibu bantuadila milambu. “Nebatelele kabidi Arone: tshilamba tshia muinshi tshia miosa ya nyama, tshifulu tshia buanda bua ndanda ne mukaba mulengeja. “Utelele bana ba balume ba Arone mintumpu, bifulu ne mikaba bia lumu ne butumbi. “Bilamba abi, wewe Moshe ubivuadike muanenu Arone ne bana bende ba balume, ubalabe mafuta, ubambike midimu yabu. Ke muudi mua kubabanjija nanku bua bashale benza midimu ya butuangaji. Ubatelele kabidi tuputula tua muinshi tua buanda bua ndanda, tumukila mu tshimonu too ne mu binu bua butaka buabu kabumueneki. Bilamba abi, Arone ne bana bende ba balume babivuale anu padibu babuele mu ntenta wa kusambakena, nansha padibu baye pabuipi ne tshilambuilu tshidi muaba wa tshijila bua mudimu wa butuangaji, nanku butaka buabu kabuakumueneka, kabuena bubakebela lufu to. Arone alame mukenji ewu kashidi ne ndelanganyi yende yonsu. “Ujidile Arone ne bana bende ba balume ku mudimu wa butuangaji nenku: “Usungule muana wa mukoku mulume umue ne bimpanga bibidi kabiyi kalema pambidi. Wangate bukula bua ntete, wenze mampa adi kaayi mela buanga ne mikata mikanga ne mafuta, kayiyi miela buanga. Wangate kabidi tukata tubidi tupepele tukanga ne mafuta, kadi katuyi tuela buanga. Ubiteke mu tshisaka tshimue, ubindambule meme Maweja-Nangila pamue ne ngombe mulume ne mikoku ya bimpanga ibidi. “Uye ne Arone ne bana bende ba balume ku mushiku wa mbelu wa ntenta wa kusambakena, uboweshe mayi. Pashishe, ujadike Arone bilamba biende bia tshijila: muntumpu, tshilamba tshia muinshi, tshilamba tshia efode tshia mutuangaji munene ne tshilamba tshia pa tshiadi. Pashishe, usuikakaje tukaba tudi ku tshilamba tshia efode. Wase Arone tshifulu ku mutu. Kadi, ku tshifulu aku, kuikale tshitata tshia tshijila. Umuele mafuta a tshijila pa mutu bua kumujidila. Ubikile bana ba balume ba Arone, ubavuadike mintumpu yabu. Ubasuike mikaba, ubase kabidi ne bifulu ku mutu. Ke muudi ne bua kubajiidila nanku, bua Arone ne ndelanganyi yende bashale batuangaji kashidi. “Bua Arone ne bana bende kutuadija mudimu wa butuangaji, wenze nenku: “Uye ne ngombe mulume, kumpala kua mushiku wa mbelu wa ntenta wa kusambakena. Arone ne bana bende ba balume bamutenteke bianza pa mutu. Pashishe, ushipe ngombe awu kumpala kuanyi meme Maweja-Nangila, pabuipi ne mushiku wa mbelu wa ntenta wa kusambakena. Utue munu mu mashi a ngombe awu, ulabe mu matumba onsu a tshilambuilu. Mashi adi ashala, witshikije panshi kuinshi kua tshilambuilu. Wangate mafuta onsu adi ku mala, tuonyi ne mafuta atu, ne lutandatanda lua ku mutshima, ubioshe pa tshilambuilu. Ewu ke mulambu wa kukobolola nawu batuangaji. Kadi, tshiseba tshia ngombe awu, munyinyi ne mala bidi bishale, uye kubiosha anu mutantshi mule ne mitanda. “Wangate kabidi mukoku wa tshimpanga, Arone ne bana bende ba balume J batentekapu bianza, wewe uukose mutu, usashile mashi ku nseke yonsu ya tshilambuilu. Usaye mukoku wa tshimpanga awu, usukule bia munda ne mikonu. Ubiteke pa tshilambuilu pa mutu pa munyinyi ne mutu. Woshe bintu bionsu abi, bua bikale mulambu wa kuosha wa dipembu dimpe udi unsankisha meme Maweja-Nangila. “Wangate mukoku wa tshimpanga muibidi, Arone ne bana bende ba balume batenteka bianza pa mutu pawu kabidi. Wewe Moshe, ukose mukoku wa tshimpanga awu mutu, wangate mashi, ulabe Arone ne bana bende ba balume ku lusongu lua ditshi dia lua balume dia mutu yonsu, ku tshiala tshia tshianza tshia balume ne ku muana nkasa munene wa dikasa dia balume dia muntu yonsu. Kadi, mashi adi mashale, witshikije ku nseke yonsu inayi ya tshilambuilu. Pashishe, wangate mashi makese adi pa tshilambuilu, ne mafuta a tshijila, umiamine Arone ne ku bilamba biende. Umiamine kabidi ne bana bende ba balume ne ku bilamba biabu bionsu, nebikale bia tshijila. Mulambu wa mukoku muibidi ewu ke mbangilu wa mudimu wa butuangaji. Pashishe, ku munyinyi wa mukoku wa tshimpanga awu, umushe bintu bia mafuta: mukila, mafuta, lutandatanda lua ku mutshima, tshibelu tshia luseke lua balume, tuonyi tubidi ne mafuta adi malamataku ne adi malamata ku mala. Kadi ku mampa adi mu tshisaka kumpala kua tshilambuilu, kaayi mela buanga, upeshe Arone ne bana bende ba balume dibulunge dimue, mukata umue mukanga ne mafuta ne kakata kamue kakese kapepele. Ubiteke bana bende mu bianza, babiele mulu, babinyukule bua kundambula meme Maweja-Nangila. Pashishe, wangate kabidi bintu abi, ubiteke pa tshilambuilu pa mutu pa mulambu wa kuosha, bua bikale mulambu wa dipembu udi unnunkila meme Maweja-Nangila. Tshiadi tshia mukoku wa tshimpanga muibidi awu, wewe Moshe utshiele mulu, utshinyukule kumpala kuanyi meme Maweja-Nangila, kadi utshiangate tshishale tshiebe. “Pashishe, wambile bena Izrayele ne: tshiadi tshia mukoku wa tshimpanga ne tshibelu tshiudi muele mulu munyukule mbia tshijila. Nanku, padi bena Izrayele bandambula mulambu wa ditua ndondu, Arone ne ndelanganyi yende nebikale bangata tshiadi ne tshibelu. “Pikala Arone mumane kufua, bilamba biende bia tshijila nebabiangate anu kudi ndelanganyi yende. Kadi, nebavuale bilamba abi, anu dituku dia kubajidila ne dia kutuadija mudimu. Muana wa Arone wasungulabu bua kuenza mudimu wa butuangaji munene pa muaba wa tatuende, neavuale bilamba bia tshijila abi, matuku malondangane muanda mutekete, diba dionsu didiye ubuela mu ntenta wa kusambakena bua kuenza mudimu. “Munyinyi wa mukoku wa tshimpanga tshibidi wakubanjija nawu batuangaji, uulambila pa muaba wa tshijila. Munyinyi awu ne mampa bidi mu tshisaka, Arone ne bana bende ba balume nebabidile mu mushiku wa mbelu a ntenta wa kusambakena. Batuangaji nkayabu ke badi mua kudia bintu abi, bualu bivua bibajidila nabi, kabidi bibabanjija nabi bua kubakobolola. Nanku, muntu mukuabu kena mua kudia biakudia abi to, bualu mbia tshijila. Pikala mampa awu ne munyinyi bishale too ne ku dinda, kanuena mua kubidia kabidi to, nubioshe, bualu mbintu bia tshijila. “Wewe Moshe, wenzele Arone ne bana bende ba balume, bionsu bindi mukuambile ebi. Ubajidile matuku muanda mutekete. “Dituku dionsu, wikale wosha ngombe mulume bua kukobolola bantu. Wewe ujidila tshilambuilu, utshimiamina manyi. Ujidile tshilambuilu matuku muanda mutekete bua kujimija mibi yonsu idiku. Ku tshilambuilu mmuaba wa tshijila menemene, muntu yonsu watshilenga, nansha tshintu tshilengaku nebipete dinyoka. “Milambu ya kuosha pa tshilambuilu matuku onsu ikale ya mushindu ewu: woshe bana ba mikoku babidi ba tshidimu tshimue, umue dinda, mukuabu dilolu. Kadi, muana wa mukoku uudi udianjila kulambula dinda, ulambule pamue ne bintu ebi: kilo isatu ya bukula busambakaja ne litre umue ne tshitupa wa mafuta a olive, welemu kabidi maluvu a mvinyo litre umue ne tshitupa. Kadi muana wa mukoku uudi ulambula dilolu, umulambule kabidi pamue ne bukula, mafuta ne maluvu bu muuvua muenze dinda. Bualu mmulambu wa dipembu dimpe wa kungoshila meme Maweja-Nangila. Nuikale nundambula mulambu wa mushindu ewu kashidi ne ndelanganyi yenu yonsu. Bandambule anu mu mushiku wa mbelu wa ntenta wa kusambakena muaba utuikala tumonangana nebe. “Nanku, nembuikile muaba ewu ne butumbi buanyi. Bualu ke muaba undi mmonangana ne bena Izrayele. Nenjidile kabidi ntenta wa kusambakena ne muaba wa tshilambuilu. Bu mundi njidila Arone ne bana bende ba balume bua bangenzele mudimu wa butuangaji. Meme nengikale Mvidi Mukulu wa bena Izrayele musombe munkatshi muabu. Bena Izrayele nebajadike ne meme ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu udi mubapatule mu ditunga dia Ejipitu bua meme kusomba munkatshi muabu. “Ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu. “Nebase tshilambuilu ne mitshi ya ndunga, bua kundambuilapu manananshi. Tshilambuilu atshi, tshikale ne santimetre makumi atanu nseke yonsu, butumbuke buatshi buikale bua metre umue. Tshilambuilu ne nsengu idi ku matumba anayi, bikale bionsu bilamakane. Pashishe, ulamike tshiamu tshia mpawungi pa mutu pa tshilambuilu, ku nseke yatshi yonsu inayi, ne ku nsengu. Ku mibangu ya tshilambuilu atshi, unyungululaku mukaba wa tshiamu tshia mpawungi. Kuinshi kua mukaba awu, wenzeku nkanu ibidi ya tshiamu tshia mpawungi, ku luseke ne ku luseke. Ku nkanu aku, ubuejeku mitshi bua kuambula tshilambuilu. Wenze mabaya a mitshi ya ndunga abidi, walamike tshiamu tshia mpawungi nseke yonsu. Tshilambuilu atshi, utshiteke kumpala kua tshilamba tshidi tshijike mushete wa ndondu. Tshikale tshitangilangane ne mushete wa ndondu awu, muaba utuikala tumuenangana nebe. Pashishe, Arone ikale ungoshilamu manananshi dinda dionsu padiye usukula miendu idi ku tshilambuilu. Kadi dilolu, ikale ungoshila manananshi padiye uye kutemesha muendu. Kabakulekela dingoshila manananshi kashidi. Kabidi pa tshilambuilu apu, kuena mua kundambulapu mulambu wa manananshi adi kaayi a tshijila to, nansha mulambu wa kuosha, nansha wa bintu bia mu madimi nansha wa maluvu a mvinyo. Ku tshidimu tshionsu, Arone ikale utshikobolola, umiamine mashi a nyama ku nsengu inayi idi ku tshilambuilu, bua kukobolola bantu. Mukenji ewu, bikale bawenzulula ku tshidimu tshionsu kudi ndelanganyi yenu yonsu. Tshilambuilu etshi netshikale tshijidila, tshikale muaba wa tshijila menemene.” Maweja-Nangila kuambila Moshe kabidi ne: — Pawikala ubadika bena Izrayele, muntu yonsu afile tshintu tshia kudipandisha natshi ku ntatu ne makenga bidi mua kumukuata, diba dia kubadika bantu. Muntu yonsu udibu babadika, alambule tshia bibidi tshimue tshia sikle bu mudibu benza muaba wa tshijila. Muntu yonsu udi ne bidimu makumi abidi ne pa mutu, neafile mulambu awu kudi Maweja-Nangila. Mulambu udi bantu bafile bua kudipandisha awu, babanji ne bapele bafile amu bungi bua mushindu umue. Nanku, wangate makuta adi bena Izrayele bafila bua kudipandisha awu, ulongolole nawu bintu bia mu ntenta wa kusambakena. Nanku, meme Maweja-Nangila nemvuluke bena Izrayele, mbalame. Maweja-Nangila kuambila kabidi Moshe ne: — Wenze dilongu dia tshiamu tshikunze. Uteke dilongu adi pa tshitaku tshiadi tshia tshiamu tshikunze pankatshi pa tshilambuilu ne ntenta wa kusambakena. Pashishe, welamu mayi. Arone ne bana bende bikale bowa mayi awu ku bianza ne ku makasa, bangabanga ne kubuela mu ntenta wa kusambakena, nansha bangabanga ne kundambula milambu. Nanku kabakufua to. Badi ne bua kuowa mayi awu ku bianza ne ku makasa bua kabatu to. Balame mukenji ewu kashidi too ne ndelanganyi yabu. Maweja-Nangila kuambila kabidi Moshe ne: — Angata manananshi a mupuya mukole: a mire kilo itanu, a sinamome kilo ibidi ne tshitupa, a kanele kilo ibidi ne tshitupa ne a kase kilo itanu — bilondeshile tshipimu tshidibu bangata bua muaba wa tshijila, — kuikale kabidi litre isambombu ya mafuta a olive. Basambakaje manananshi ne mafuta bua kujidila nawu bantu ne bintu. Mafuta awu, ujidila nawu ntenta wa kusambakena, mushete wa ndondu, mesa a kulambuila mampa ne bintu bionsu bidiku, tshitekelu tshia muendu ne bintu bionsu bidiku, tshilambuilu tshia manananshi, tshilambuilu ne bintu bionsu bidiku, dilongu dinene ne tshitaku tshiadi. Pawajidila bintu abi, nebikale bia tshijila menemene. Nanku, muntu yonsu nansha tshintu tshionsu tshidi tshilenga bintu abi, netshipete dinyoka. Ulabe Arone ne bana bende ba balume mafuta aa, bua kubajidila, bua bangenzele mudimu wa butuangaji. “Wambile bena Izrayele ne: ‘Mafuta a tshijila aa, nga kujidila nawu bantu badi benzela Maweja-Nangila mudimu ne ndelanganyi yabu yonsu. Kadi, muntu kena mua kulaba mafuta awu pambidi to. Kabidi muntu kena mua kuenza mafuta a mushindu ewu to. Bualu mmafuta a tshijila anudi mua kunemeka. Muntu yonsu udi wenza mafuta a mushindu ewu, bua kulaba bantu badi kabayi batuangaji, numumushe munkatshi mua bantu banyi.’ ” Maweja-Nangila kuambila kabidi Moshe ne: — Angata mitshi ya dipembu dikole: mutshi wa budimbu, bizubu bia mutshi wa budimbu, mutshi wa ndundu ne mutshi wa kamonya. Bintu abi ubiangate anu bungi bua momumue. Ubisangishe kaba kamue, welemu luepu bua kubilengeja bikale bia tshijila. Pashishe, ubitue, wenze musenga wa kuteka kumpala kua mushete wa Maweja-Nangila, udi mu ntenta wa kusambakena, muaba ungikala mukuambile bua tuetu kumuenangana. Numanye ne: musenga awu ntshintu tshienu tshia tshijila. Kanuena mua kuenza manananshi a mushindu ewu bua midimu idi kayiyi ya tshijila. Kadi, manananshi a mushindu ewu, nuikale nuenza nawu anu mudimu wanyi meme Maweja-Nangila. Pikala muntu mudienzele manananshi a mushindu ewu, numumushe munkatshi mua bantu banyi. Maweja-Nangila kuambila kabidi Moshe ne: — Ndi muangate Beshalele ku mudimu. Yeye ewu, mmuana wa Uri, muikulu wa Ure wa mu tshisamba tshia Yuda. Mueyelu wanyi udi munda muende, bua ikale muntu wa lungenyi ne meji, mumanye mua kuenza midimu mishilangane. Mmumanye mua kulongolola midimu, kuenza bintu bia tshiamu tshia mpawungi, bia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole ne bia tshiamu tshikunze, kusonga mabue a mushinga mukole a kuteka mu masosu, kusonga ne mitshi ya kuenza nayi mudimu. Nanku, yeye mmumanye mua kuenza midimu yonsu. Ndi muangate kabidi Okoliyabe, muana wa Akisamaka wa mu tshisamba tshia Dane, bua ikale umuambuluisha. Ndi mupeshe bantu bakuabu tshipedi tshia kuenza midimu ya bianza. Nanku, bonsu pamue nebenze bionsu bimvua mukuambile bua wewe kuenza: ntenta wa kusambakena, mushete wa ndondu, tshibuikidiji tshia mushete ne bintu bionsu bidi mu ntenta, mesa a kulambuila mampa ne bintu bionsu bidiku, tshitaku tshia muendu tshia tshiamu tshia mpawungi nkayatshi, ne bintu bionsu bidiku, tshilambuilu tshia musenga wa manananshi, tshilambuilu ne bintu bionsu bidipu, dilongu dinene ne tshitaku tshiadi, bilamba bia kuenza nabi mudimu muaba wa tshijila, bilamba bia Arone ne bia bana bende ba balume bia kuenzabu nabi mudimu wa butuangaji, mafuta a kujidila nawu bantu ne bintu, benze kabidi manananshi a mu muaba wa tshijila. Midimu yonsu eyi, bayenze anu mushindu umvua meme Maweja-Nangila mukuambile. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: Ambila bena Izrayele mikenji eyi ne: — Dituku dia Dikisha dishale tshivulukilu pankatshi petu nenu ne ndelanganyi yenu, bua nuenu kumanya ne: Meme, Maweja-Nangila ke udi munusungule. Nunemeke dituku dia Dikisha, bualu ndienu dia tshijila. Muntu yonsu udi wenza mudimu dituku adi, ne bamumushe munkatshi mua tshisamba tshianyi, bamushipe. Nuenze mudimu mu matuku asambombu, kadi dituku dia muanda mutekete nuikishe, bualu ndituku dia tshijila dia kunnemeka meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Muntu yonsu udi wenza mudimu dituku dia Dikisha, nebamushipe. Nanku, bena Izrayele ne ndelanganyi yabu yonsu, bavuluke dituku dia Dikisha, bualu ke diumvuangana dietu nabu dia kashidi. Dituku edi nedikale tshimanyinu tshia diumvuangana didi pankatshi panyi ne bena Izrayele. Bualu meme Maweja-Nangila mvua mufuke diulu ne buloba mu matuku asambombu, meme kuikisha dituku dia muanda mutekete. Nanku, Maweja-Nangila mumane kujikija diyuki ne Moshe ku mukuna wa Sinayi, kupeshaye Moshe mabue abidi ne mikenji ivuaye mudifundile nkayende. Bena Izrayele bamona ne: Moshe wapitshi kujingakana ku mukuna, kuambilabu Arone ne: — Utuenzele mvidie, afilele kumpala kuetu. Bualu muntu ewu Moshe, uvua mutupatule mu Ejipitu, katuena bamanye tshidi tshimuenzekela to. Arone kubambila ne: — Umushayi tukanu tua tshiamu tshia mpawungi tudi ku matshi a bakaji benu, ne a bana benu ba balume ne ba bakaji, nutuntuadile. Bena Izrayele kukopolabu tukanu tua tshiamu tshia mpawungi tuvua ku matshi abu, kututuadila Arone. Pashishe, Arone kuangata tukanu atu, kutuengululaye muiku, kututuaye mu tshinu, kuenzaye lupingu lua kana ka ngombe, ka tshiamu tshia mpawungi. Bena Izrayele kuamba ne: — Ke mvidie wetu uvua mutupatule mu Ejipitu ewu! Arone umvua nanku, kuasaye tshilambuilu kumpala kua lupingu lua kana ka ngombe, kuelaye diyi wamba ne: — Malaba netusanke mu dina dia Maweja-Nangila. Bena Izrayele kujuka mu dinda dionsu, kufilabu milambu ya kuosha ne ya ditua ndondu. Pashishe, kudiabu, kunuabu, kutuadijabu kunaya. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Tuluka lukasa, bualu bantu bauvua mupatule mu Ejipitu mbenze bualu bubi bupite. Kabena bitabe tshimvua mubambile. Mbenze lupingu lua kana ka ngombe lua tshiamu tshia mpawungi. Badi balutuila binu, badiambula milambu, bamba ne: “Ke mvidie wetu uvua mutupatule mu Ejipitu ewu.” Meme Maweja-Nangila mbajadiki ne: bena Izrayele bonsu mbantu ba tshitunu. Nanku ndi ne tshiji, wewe Moshe undekele, mbutule tshisamba etshi, bualu bantu aba badi ne tshitunu. Pashishe wewe neutante, wikale tshisamba tshinene. Moshe umvua nanku, kutendakenaye Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wende, wamba ne: — Bantu aba mbantu bebe, wewe ke uvua mubapatule mu Ejipitu ku bukole buebe. Lekela kubafikila munda nanku, bena Ejipitu mbafuane kuamba ne: Uvua mupatule bena Izrayele mu Ejipitu ne lonji, bua kubashipa, kubabutula pa mikuna. Nanku, ndi nkusengelela bua utuyishe tshiji tshiebe, kubabutudi to. Uvuluke meyi ebe ne mitshipu biuvua mulaye bantu bebe Abrahame, Izake ne Yakobe bua kuvudija ndelanganyi yabu, bu mitotu ya mulu, kabidi bua kupianabu ditunga edi dionsu kashidi. Maweja-Nangila kufuila bena Izrayele luse, kena mubenzele bionsu bivuaye mubakanyine to. Pashishe, Moshe kutuluka ku mukuna, muikale ne mabue abidi a mikenji mu bianza, mafunda emu ne emu. Mabue awu ne mikenji ivua mifundapu, bivua bienza amu kudi Mvidi Mukulu nkayende. Nanku, Yoshuwa kumvua mutoyi wa bantu, kuambilaye Moshe ne: — Ndi ngunwua mutoyi mukole wa bantu, baluangana mvita mu mitanda! Moshe kuandamuna ne: — Ki mmutoyi wa bantu batshimune mvita nansha babatshimune to, ndi ngumvua bantu bimba misambu ya bibilu. Moshe ufika pabuipi ne muaba uvua bantu, kumonaye lupingu lua kana ka ngombe ka tshiamu tshia mpawungi, bantu balujila maja. Nanku, kufikaye munda bikole, kuimanshaye mabue avuaye nawu ku bianza kuinshi kua mukuna, mabue awu kukosekawu. Moshe kubakula lupingu lua kana ka ngombe alu, kuluosha, kuvingutukalu. Kuelaye butu abu mu mayi, kumushaye bena Izrayele mayi awu. Pashishe, Moshe kukonka Arone ne: — Bena Izrayele mbakuenzela bualu bubi kaayi, paudi mubenzele tshilema bunene nenku? Arone kuandamuna ne: — Mfumuanyi kumfikidi munda, bualu wewe nkayebe udi mumanye buenzayi bua bantu aba. Bobu nkayabu bavua bandomba ne: “Utuenzele mvidie, afilele kumpala kuetu. Bualu muntu ewu Moshe uvua mutupatule mu Ejipitu, katuena bamanye tshidi tshimuenzekela to!” Meme panyi kubalomba ne: badi ne tukanu tua tshiamu tshia mpawungi ku matshi, batuntuadile. Bafika natu, meme kutuela mu kapia, nkaadi mmona amu kana ka ngombe kapatukamu. Moshe kujadika ne Arone uvua mulekele bantu nkayabu, benza mudibu basue, bua babaseke kudi baluishi babu. Nanku, Moshe kuimana ku tshibuelelu tshia mitanda, kuelaye diyi ne: — Badi bananga Maweja-Nangila, basemene muaba undi ewu! Bena Levi bonsu kusemena kudi Moshe. Moshe kubambila ne: — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele mmutume diyi ne: “Muntu yonsu ambule muele wende wa mvita, endakane ku nzubu ya bantu, bua kushipa udiye usangana: ne mmuanabu wa balume, ne mmulunda wende nansha muena mutumba nende.” Bena Levi kuitababu bionsu bivua Moshe mubambile abi, kushipabu bena Izrayele bu binunu bisatu dituku adi. Moshe kuambila bena Levi ne: — Biangatshile ku lelu, nudi badijidile bua kuenzela Maweja-Nangila mudimu, bualu nudi bitabe diyi diende, bashipe balele benu bu muvuaye munuambile. Nenku, Maweja-Nangila yeye muine neanuendeshe dikasa dimpe. Butshia dinda, Moshe kuambila bena Izrayele ne: — Nudi benza tshilema tshipite bunene. Kadi ndi mbanda kabidi kudi Maweja-Nangila ku mukuna bua kumulomba, misangu mikuabu ne udi mua kungitaba bua kunufuilaku luse, ku tshilema tshienu etshi. Ke Moshe kubanda ku mukuna, kuambilaye Maweja-Nangila ne: — Bantu aba mbenze tshilema tshipite bunene, mbadienzele mvidie wa tshiamu tshia mpawungi. Ndi nkusengelela bua ubafuile luse, bua tshilema etshi. Kadi pawabenga, ukupule dina dianyi mu mukanda wa muoyi, uudi mufunde mena a bantu bebe. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Anu badi benza tshilema abu ke bandi nkupula mena abu mu mukanda wa muoyi. Wewe ndaku, ufikishe bantu muaba umvua mukuambile, mutumibue wanyi neakulombole. Kadi diba dingafika, ndi ne bua kubanyoka bikole bua tshilema tshidibu benza etshi. Maweja-Nangila kukengesha bena Izrayele, bualu bavua bambila Arone bua kubenzela lupingu lua kana ka ngombe. Pashishe, Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Umukayi muaba ewu ne bena Izrayele bonsu, bauvua mupatule mu Ejipitu. Ndayi kusomba mu ditunga dimvua mulaye Abrahame, Izake ne Yakobe. Mvua mumane kutshipa bua kubapesha ditunga adi ne ndelanganyi yabu. Nanku, nentume mutumibue wanyi bua kunulama. Nennuipatshile bena Kenaane, bena Amore, bena Iti, bena Perizi, bena Ivi ne bena Yebusa. Nuye mu ditunga edi didi ne biakudia bia bungi. Kadi meme tshiakuya nenu to, bualu nudi ne tshitunu, ndi mua kunubutula mu njila. Bena Izrayele bumvua miaku eyi mikole ya matandu, kudilabu bikole. Kuvualabu bilamba bia dibungama. Maweja-Nangila kuambila Moshe bua kumanyisha bena Izrayele ne: “Bu mudibu ne tshitunu, meme muende nabu mutantshi mukese, ndi mua kubabutula bonsu. Kadi badikengeshe, bumushe bilenga bionsu bidibu nabi, bavuale anu bilamba bia dibungama, nanku nemmone tshindi mua kubenzela.” Ke muakadikengesha bena Izrayele nanku, kumushabu bilenga bionsu bivuabu bavuale, bituadije ku mukuna wa Sinayi. Bamane kuasa mitanda, Moshe kumusha nzubu wa ntenta wa tshijila uvua munkatshi mua bantu, kumuasaye ku luseke, mutantshi mule ne muaba uvua bantu basombele. Kumuinyikaye dina ne: “Ntenta wa kusambakena”. Bavua basue kumonangana ne Maweja-Nangila, bavua bumuka mu mitanda yabu, baye mu ntenta ewu bua kuyukila ne Maweja-Nangila. Misangu yonsu ivua Moshe uya ku ntenta, bena Izrayele bavua bajuka, muntu yonsu wimana mu mushiku wa mbelu wa mutanda wende, mutangile mudi Moshe ubuela mu ntenta wa kusambakena. Nanku, pavua Moshe ubuela mu ntenta amu, divuba divua dibuikila mu mushiku wa mbelu wa ntenta. Maweja-Nangila uvua wakula mu divuba amu uyukila ne Moshe. Bantu bonsu bavua batua binu panshi mu mishiku yabu ya mbelu, pavuabu bamona divuba adi ku tshibuelelu tshia ntenta wa kusambakena. Maweja-Nangila uvua wakula ne Moshe bitangilangane bu muntu wakula ne mulunda wende. Kadi pavua Moshe upingana muaba uvua bantu bonsu basombe, Yoshuwa muana wa Nune, uvua umuambuluisha, uvua mushale anu mu ntenta. Moshe kuambila Maweja-Nangila ne: — Maweja-Nangila unteleje. Wewe udi muntume bua meme kulombola bena Izrayele, kadi kuena mumpeshe muntu mukuabu udi mua kungambuluisha to. Wewe udi munsungule, mungendeshe diakalenga bu muuvua mumane kuamba. Nanku, bu muudi mungendeshe diakalenga, ungambile bionsu biudi wela meji, bua meme nkumanye nkujadike, ngikale muena diakalenga kashidi. Uvuluke ne: bena Izrayele mbantu bebe. Maweja-Nangila kuandamuna Moshe ne: — Meme nkayanyi nenkulombole; neutshimune. Moshe kuandamuna ne: — Pawikala kuyi uya netu, ki mbimpe tumuke muaba ewu to. Kabidi mmunyi mudi bantu mua kumanya ne: meme ne bena Izrayele tudi bapete diakalenga kuudi, paudi kuyi munkatshi muetu? Bua tuetu kushilangana ne bisamba bikuabu, anu wewe muikale munkatshi muetu. Pashishe, Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Nenkumbaje bionsu biudi mungambile ebi, bualu ndi mumanye dina diebe, kabidi udi unsankisha. Moshe kusengelela Maweja-Nangila wamba ne: — Ndejaku butumbi buebe. Maweja-Nangila kuandamuna Moshe ne: — Nenkuleje buakane buanyi, nenkuambile kabidi dina dianyi dia “Maweja-Nangila”. Muntu undi musue kunanga, ndi mmunanga, kabidi muntu undi musue kufuila luse, ndi mmufuila luse. Maweja-Nangila kumujadikila ne: — Kuena mua kumona mpala wanyi to, bualu muntu kena mua kumona mpala wanyi, kushala kabidi ne muoyi to. Maweja-Nangila kuleja Moshe lubuebue, kumuambila ne: — Imana pa lubuebue apa too ne pa umbakuleja butumbi buanyi. Nenkubuikile ne tshianza tshianyi mu lubuebue too ne pangapita. Pangumusha tshianza tshianyi, neumone nyima wanyi, bualu muntu kena mua kumona mpala wanyi to. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Usonge mabue makuabu a mikenji, mafuanangane ne a kumpala auvua 1 munyange. Meme nemfundululepu meyi anyi ne mikenji yanyi. Udilongolole, malaba dinda, ubande ku lusongu lua mukuna wa Sinayi, ungindileku. Kadi, wikala anu nkayebe. Muntu mukuabu kena mua kupitshila ku mukuna aku. Nansha nyama kena mua kupitshilaku. Kabidi mukoku, mbuji, ngombe kayena mua kupitshilaku bua kudia to. Moshe kusonga mabue a mikenji abidi mafuanangane ne a kumpala. Dinda dionsu, kubandaye ku mukuna wa Sinayi ne mabue awu makuate ku bianza bu muvua Maweja-Nangila mumuambile. Nanku, Maweja-Nangila kupueka mu divuba dia kapia, kuimanaye pamue ne Moshe, kudisamunaye nkayende dina diende dia “Maweja-Nangila”. Pashishe, kupitaye kumpala kua Moshe wamba kabidi ne: “Ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa luse ne dinanga, ndi ne lutulu luvule, ndi nkumbaja bionsu bindi ndaya bantu, tshiena mfika munda lukasa. Ndi mfuila bantu luse too ne ku ndelanganyi tshinunu, mbajimijila bubi buabu, buntomboji ne ditupakana diabu. Kadi, tshiena mbingisha muntu udi mupile. Ndi nnyoka bana ba ndelanganyi misatu nansha minayi bua buenzayi bua baledi babu. ” Moshe kutua binu panshi lukasa, kuinyikaye mutu wamba ne: — Maweja-Nangila wanyi, ndi mujadike ne bena Izrayele mbantu ba tshitunu, kadi bu muudi munnange, ndi nkusengelela bua wikale munkatshi muetu. Utufuileku luse ku bionsu bitudi bakuenzele, bualu tudi bantu bebe. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Ndi ntua nebe ndondu, nengenze malu a kukema munkatshi muenu, adi kaayi manji kuenzeka mu tshisamba tshikuabu pa buloba bujima. Bua bena Izrayele bonsu banudi nabu bajadike mudimu muimpe undi mubenzele pamue nebe. “Wewe Moshe, ukumbaje malu onsu andi mukuambile lelu aa. Meme nenkuipatshile bena Amore, bena Kenaane, bena Iti, bena Perizi, bena Ivi ne bena Yebusa. Kadi, kuena mua kutua ndondu ne bantu ba ditunga dinuasomba to. Bualu nudi mua kulonda buenzayi buabu, nuenu kupeta diakabi. Nanku, nupule bilambuilu biabu, nupule makunji abu adibu batendelela. Nuenu kanuena mua kukukuila mvidie wa tshisamba tshikuabu to. Bualu meme Maweja-Nangila ndi ne mukawu. Bushuwa, ndi Mvidi Mukulu wenu nkayanyi. Kanuena mua kutua ndondu ne bena ditunga dinudi nusomba to. Bualu palambabu biakudia biabu bia kuelela mvidie yabu, nebanubikile bua kudia nabu. Bana benu ba balume kabena mua kusela nsongakaji ya mu ditunga adi to. Bualu badi mua kulonda bibidilu bibi bia nsongakaji idi inemeka mvidie ya ditunga diabu. “Kanuenji mvidie ya tshiamu bua kuyitendelela. “Mu ngondu wa Abibe unuvua bapatuke mu Ejipitu, nuikale nuenza tshibilu tshia dipatuka dienu. Matuku malondangane muanda mutekete, nudie mampa kaayi mela buanga, bu mumvua mumane kunuambila. “Bamuanabute mbanyi meme. Nanku, muanabute mulume wa ngombe, wa mukoku nansha wa mbuji, numundambule meme. Nupikule muanabute mulume wa mpunde ku mukoku. Panuabenga kupikula muanabute awu, numutshibule nshingu. Kadi, nupikule bamuanabute benu balume. “Kanufiki mu nzubu wanyi bianza bitupu to. “Nuenze mudimu anu matuku asambombu. Nuikishe dituku dia muanda mutekete, nansha mu tshikondu tshia kudima, nansha tshia kunowa biakudia. “Nuenze tshibilu tshia kunowa bintu bia mu madimi, panudi nunowa biakudia bia tshianyi bia mu madimi enu. Nuenze kabidi tshibilu ku ndekelu wa tshidimu, panudi nunowa biakudia bikuabu bia mu madimi enu. “Bantu balume bonsu ba mu ditunga dienu, bikale badisangisha kumpala kuanyi meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele, misangu isatu ku tshidimu tshionsu bua kuntendelela. Pangipata bisamba bikuabu bionsu binudi nabi pabuipi, nendiundishe mikalu ya ditunga dienu, bua panudi numuka bua kumonanganna nanyi misangu eyi isatu, bantu bakuabu kabena mua kuikala ne lukuka lua ditunga dienu to. “Kanuena mua kundambula mulambu wa mashi a nyama pamue ne mampa adi mela buanga. Kabidi munyinyi wa nyama wa dituku dia Dipita dia Maweja-Nangila, nuudie ujike dituku adi. Bintu bia tshianyi binudi nunowa mu madimi enu, nubilambule mu nzubu wa Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Kadi, panudi nulamba munyinyi wa muana wa mukoku nansha wa muana wa mbuji, kanuedimu mabele a mamuende to. ” Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Ufunde bionsu bindi mukuambile ebi, bualu ke bidi bijadika ndondu undi mutue nebe ne bena Izrayele bonsu. Moshe kushala muaba uvua Maweja-Nangila matuku makumi anayi a munya ne a butuku, kayi udia, kayi unua, ufunda anu mikenji dikumi ivua ijadika ndondu wa diulu vuangana diabu. Moshe kutuluka ku mukuna wa Sinayi ne mabue abidi a ndondu makuate ku bianza. Kadi kavua mumanye ne: pavuaye utuluka apu, mpala wende uvua ukenka, bualu uvua muyukile ne Maweja-Nangila. Diba divua Arone ne bena Izrayele bamone muvua mpala wa Moshe ukenka bikole, kutshinabu bua kufika muaba uvuaye. Moshe kubikila Arone ne balombodi ba bena Izrayele bonsu. Kusemenabu kudiye. Kubambilaye malu. Ke bena Izrayele bakuabu bonsu kushisha kusemena kudi Moshe. Kubamanyishaye mikenji ivua Maweja-Nangila mumupeshe ku mukuna wa Sinayi. Moshe ujikija kuakula, kudisuikaye tshilamba pa mpala. Nenku misangu yonsu ivua Moshe ubuela mu ntenta wa kusambakena bua kuyukila ne Maweja-Nangila, uvua usulula tshilamba tshivua pa mpala atshi too ne papinganaye kudi bena Izrayele bua kubambila bivuabu bayukile ne Maweja-Nangila. Kadi pavua bena Izrayele balengame batangile mpala wa Moshe bu muvuaye ukenka, Moshe uvua ubuikila tshilamba pa mpala too ne papinganaye kabidi kudi Mvidi Mukulu. Moshe kubikila bena Izrayele bonsu, kubambila ne: — Telejayi mikenji idi Maweja-Nangila mutume bua nuenu kukumbaja: “Nuenze mudimu matuku asambombu. Kadi dituku dia muanda mutekete ndia Dikisha, bualu ndituku dia tshijila dia Maweja-Nangila. Muntu yonsu udi wenza mudimu dituku adi nebamushipe. Kabidi kanuena mua kutemesha nansha kapia mu nzubu wenu nansha umue dituku adi to.” Moshe uvua utungunuka ne dimanyisha bena Izrayele mikenji ya kudi Maweja-Nangila ne: — Muntu yonsu afile mulambu bu mudiye musue. Milambu inudi mua kulambula Maweja-Nangila ikale ya mishindu mishilangane: ya tshiamu tshia mpawungi, ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, ne ya tshiamu tshikunze, bilamba bia boya bua nyama bifikuluke, bikunzubile, ne bikunze kunzuu; bilamba bia ndanda, ne bia boya bua mbuji; biseba bia mikoku ya bimpanga bilaba kakula, ne biseba bia nyama ya nkonga; mitshi ya ndunga; mafuta a kuela mu muendu, manananshi a kusambakaja ne mafuta a kulaba, ne manananshi a mupuya mukole a kuosha; mabue a onikse, ne mabue makuabu a mushinga mukole a kuteka mu tshilamba tshia mutuangaji munene tshia efode ne mu tshilamba tshiende tshia pa tshiadi. Nanku bantu ba kunudi benji ba midimu ya bianza, bafike bua kuenzela Maweja-Nangila mudimu uvuaye muambe. Benze nzubu wa tshijila ne ntenta, tshilamba tshia kubuikila pa mutu pa ntenta, nkanu, mabaya, mitshi, makunji ne bitaku. Benze mushete wa ndondu ne mitshi ya kuelaku, ne tshibuikidiji tshiawu. Benze tshilamba tshidi tshijika mushete awu. Benze mesa ne mitshi ya kuelaku, kabidi ne bintu bionsu bidi pa mesa too ne mampa a kulambula Mvidi Mukulu. Benze tshitekelu tshia muendu ne bintu bionsu bidiku: miendu, ne mafuta a kutemesha nawu. Benze tshilambuilu tshia manananshi, ne mitshi ya kuelaku; mafuta a kuela pa mutu, ne manananshi a kuosha; tshilamba tshia mu mushiku wa mbelu wa nzubu wa tshijila; tshilambuilu tshia milambu ne tukanu tua tshiamu tshikunze, mitshi ya kuelaku, ne bintu bionsu bivua ku tshilambuilu; dilongu dinene ne tshitaku tshiadi. Benze bilamba bia ku lupangu, ne makunji alu, ne bitaku biawu; tshilamba tshia mu mushiku wa mbelu wa lupangu; milonda ya bitupa ya mu nzubu wa tshijila, ne ya ku lupangu, too ne mionji ya kuelaku. Benze bilamba bia lumu bia kuenza nabi mudimu muaba wa tshijila; bilamba bia tshijila bia mutuangaji munene Arone, ne bia bana bende ba balume. Bena Izrayele kushiyangana ne Moshe. Bantu ba muoyi muimpe kufila milambu yabu kudi Maweja-Nangila bua kuasa ntenta wa kusambakena, bua midimu ya kutendelela, ne bua kutela bilamba bia tshijila. Bantu bonsu ba muoyi muimpe balume ne bakaji, kufila bilengejilu bia tshiamu tshia mpawungi bia mishindu mishilangane: tukanu tua pa bilamba, tua ku matshi, tua ku minu ne tua mu nshingu. Kadi muntu yonsu uvua wela bintu abi mulu, ubinyukule bua kubilambula Maweja-Nangila. Bantu bakuabu kulambula Maweja-Nangila milambu mikuabu: bilamba bia miosa ya nyama bifikuluke, bikunzubile, bikunze kunzuu, bia ndanda muine ne bia miosa ya mbuji, biseba bia mikoku ya tshimpanga bilaba kakula, ne bikuabu bia nyama ya nkonga ya mu mayi. Bantu bakuabu kulambula Maweja-Nangila biamu: bitoke bia mushinga mukole ne bikunze. Badipu kulambula mitshi ya ndunga ivuabu mua kuenza nayi mudimu awu. Bakaji bonsu bavua bamanye mua kutela ku bianza, kulambulabu bilamba bitela bimpe bia mishindu mishilangane: bia ndanda, bia miosa ya nyama bifikuluke, bikunzubile, nansha bikunze kunzuu. Bakaji bakuabu batalame kulambulabu bilamba bia boya bua mbuji. Bamfumu ba meku kulambula mabue a mushinga mukole a onikse ne mabue makuabu a kuteka mu tshilamba tshia efode tshia mutuangaji munene, ne mu tshilamba tshiende tshia pa tshiadi. Kulambulabu kabidi bintu bia mupuya mukole, mafuta a kuela mu miendu, a kuela mu mutu, ne a kusambakaja ne manananshi a kuosha. Bena Izrayele bonsu balume ne bakaji ba muoyi muimpe, kulambulabu bintu bia kuenza nabi mudimu uvua Maweja-Nangila muambile Moshe. Moshe kuambila bena Izrayele ne: — Maweja-Nangila mmusungule Beshalele, muana wa Uri, udi kabidi muikulu wa Ure, wa mu tshisamba tshia Yuda. Mueyelu wa Mvidi Mukulu udi nende, bua ikale muntu wa lungenyi ne meji, mumanye mua kuenza midimu ya bianza mishilangane: mmumanye mua kulongolola midimu, kusonga bintu bia tshiamu tshia mpawungi, bia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, ne bia tshiamu tshikunze; kusonga mabue a mushinga mukole, kuteka mu masosu; kusonga kabidi ne mitshi ya kuenza nayi midimu. Mu tshikosu, mmumanye mua kuenza midimu yonsu. Maweja-Nangila mmumupeshe kabidi yeye ne Okoliyabe, muana wa Akisamaka, wa mu tshisamba tshia Dane, lungenyi lua kulongesha bakuabu midimu ayi. Mmubapeshe bipedi bia kusonga mabue a mushinga mukole, kuzola bilamba bia miosa ya nyama, bifikuluke, bikunzubile, bikunze kunzuu, ne bia ndanda. Bobu aba ke bamanyi ba kalanda-musenga ba midimu yonsu ya bianza. Beshalele ne Okoliyabe ne bantu bakuabu bavua Maweja-Nangila mupeshe tshipedi tshia kuenza midimu ya muaba wa tshijila, nebenze bintu bia kuenza nabi mudimu mu nzubu wa Mvidi Mukulu bu muvua dijinga dia Maweja-Nangila. Moshe kubikila Beshalele, Okoliyabe ne bantu bakuabu bavua Maweja-Nangila mupeshe tshipedi tshia kuenza midimu ayi kuyikumbaja. Kusangishabu bintu bionsu bivua bena Izrayele bafile kudi Moshe bua midimu ya mu muaba wa tshijila. Bena mudimu bonsu bamane kusangisha bintu bikumbane, bena Izrayele bavua anu bafika ne dinda dionsu bua kufila bintu bikuabu bu muvuabu basue. Nanku bena meji bavua benza midimu mishilangane muaba wa tshijila, kuanjibu kulekela midimu, kuyabu kuambila Moshe ne: “Bantu mbafile bintu bipitshidile bungi butudi nabu dijinga bua kujikija midimu yonsu ivua Maweja-Nangila mutufundile bua kuenza.” Nanku diakamue Moshe kutuma diyi bua kukandika bantu bonsu balume ne bakaji, bua kabafidi kabidi bintu bia kuenza nabi mudimu to. Nanku bantu kulekela kufila, bualu bintu bivuabu bafile bivua bikumbane bua kujikija mudimu, bipite ne kupita kuine. Bena mudimu bavua bapite bakuabu ku lungenyi kutuadija kuasa nzubu wa tshijila. Kuangatabu bilamba dikumi bia buanda bua ndanda busambakaja ne bua miosa ya nyama bufikuluke, bukunzubile ne bukunze kunzuu. Ku bilamba abi, bavua bazolaku Bakerubine. Bilamba bionsu bivua ne metre dikumi ne inayi mu bule, metre ibidi mu butshiama. Bilamba abi, bivua bilamakaja bitanu luseke bitanu luseke lukuabu. Kuenzabu makopa ku tshilamba tshia ndekelu tshia tshisumbu tshia kumpala tshia bilamba. Kuenzabu makopa makuabu ku mibangu ya tshilamba tshia kumpala tshia tshisumbu tshibidi. Makopa awu, avua makumi atanu ku ndekelu kua tshisumbu tshionsu tshia bilamba. Avua kabidi makanangane. Pashishe kuenzabu nkanu makumi atanu ya tshiamu tshia mpawungi, bua kulamakaja bilamba abi bionsu, bua ntenta awu amueneke muenza bu wa tshilamba tshimue. Kutelabu bilamba bikuabu dikumi ne tshimue bia boya bua mbuji, bia kuenza nabi ntenta muibidi, bua kubuikila bimpe nzubu wa tshijila. Bilamba bionsu bivua anu momumue: mu bule metre dikumi ne atanu, mu butshiama metre abidi. Kulamakajabu bilamba abi, eku bitanu eku bisambombu. Kuenzabu makopa makumi atanu ku mibangu ya tshilamba tshia ndekelu tshia ku bilamba bitanu. Kuenzabu makopa makuabu makumi atanu, ku mibangu ya tshilamba tshia kumpala tshia tshisumbu tshibidi. Pashishe kuenzabu nkanu makumi atanu ya tshiamu tshikunze, bua kulamakaja bilamba abi, bua ntenta awu amueneke bu muenza ne tshilamba tshimue. Nanku bua kulama ntenta muibidi bimpe, kutentakajabu ntenta ibidi: ewu wa tshiseba tshia mukoku wa tshimpanga tshimane kulaba kakula, mukuabu wa tshiseba tshia nyama wa nkonga. Kupandabu mabaya a mitshi ya ndunga, kuimanyikabu nawu nzubu wa tshijila. Kadi dibaya dionsu divua ne metre atanu mu bule, ne santimetre makumi muanda mutekete ne itanu mu butshiama. Dibaya dionsu divua ne mpoku ibidi mitangilangane. Kuenzabu mabaya makumi abidi bua ku luseke lua kuinshi kua nzubu wa tshijila. Mabaya avua ne bitaku makumi anayi bia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Dibaya dionsu divua ne bitaku bibidi, biakanangane ne mpoku ibidi. Kuenzabu kabidi mabaya makumi abidi bua ku luseke lua ku mutu kua nzubu wa tshijila. Mabaya aa avua kabidi ne bitaku makumi anayi bia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Dibaya dionsu divua ne bitaku bibidi. Kuenzabu kabidi mabaya asambombu bua ku luseke lua kudi diba dibuelela lua nzubu wa tshijila. Pashishe kuenzabu mabaya makuabu abidi a pa buawu bua mu matumba adi ku mfundu kua nzubu wa tshijila. Mabaya abidi awu, avua mapanduluke kuinshi, masuikakaja ku mutu ne lukanu. Mabaya onsu abidi, bavua baenza mushindu umue bua kuenzawu matumba. Nanku ku mfundu kua nzubu wa tshijila kuvua mabaya muanda mukulu, menza ne bitaku dikumi ne bisambombu bia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Dibaya dionsu divua ne bitaku bibidi. Kuenzabu kabidi mitshi ya ndunga dikumi ne itanu, ya kutshiamakaja pa mabaya avua ku nzubu wa tshijila. Kutshiamakajabu mitshi itanu ku luseke lua balume, itanu ku luseke lua bakaji, ne mikuabu itanu ku mfundu kua nzubu wa tshijila luseke ludi diba dibuelela. Kadi mutshi uvua pankatshi pa mitshi mikuabu uvua mutshiamakane mutue eku ne eku mu nzubu mujima wa tshijila. Pashishe kulamikabu tshiamu tshia mpawungi ku mabaya onsu, ne ku mitshi yonsu. Kuenzabu nkanu ya bijengu ya tshiamu tshia mpawungi bua kubuejamu mitshi ayi. Kutelabu tshilamba tshia mushiku wa mbelu ne buanda bukole bua ndanda busambakaja ne bua miosa ya nyama bufikuluke, bukunzubile ne bukunze kunzuu. Ku tshilamba atshi bavua bazola Bakerubine. Kuenzabu makunji anayi a mitshi ya ndunga. Kulamikabu tshiamu tshia mpawungi ku makunji aku. Kulembelejabu tshilamba tshia mu mushiku wa mbelu ku makunji aku ne misonsu ya tshiamu tshia mpawungi. Kuenzabu kabidi bitaku bia makunji binayi, bia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Nanku batedi kutela tshilamba tshia mu mushiku wa mbelu wa nzubu wa tshijila ne buanda bukole bua ndanda busambakaja ne bua miosa ya nyama bufikuluke, bukunzubile ne bukunze kunzuu. Pashishe kuenzabu makunji atanu bua kusuikabu tshilamba atshi. Kuasabu misonsu bua kulembelejaku tshilamba atshi. Kuenzabu mutu wa dikunji dionsu ne milonda ya tshiamu tshia mpawungi ne bitaku bitanu bia tshiamu tshikunze. Beshalele kuenza mushete wa ndondu wa mitshi ya ndunga. Mushete awu uvua ne bule bua metre umue ne santimetre makumi abidi ne itanu, butshiama bua santimetre makumi muanda mutekete ne itanu, butumbuke bua santimetre makumi muanda mutekete ne itanu kabidi. Kulamikaye tshiamu tshia mpawungi munda mua mushete awu, panyima pawu ne ku mibangu. Kuenzaye nkanu inayi ya tshiamu tshia mpawungi bua kusuika ku mikolu inayi ya mushete awu, ibidi ku luseke ibidi ku lukuabu. Kusongaye mabaya abidi a mitshi ya ndunga, kualamikaye tshiamu tshia mpawungi ku nseke yonsu. Kubuejaye mitshi ayi ku nkanu ivua ku luseke lua mushete bua kuwambuilaku. Kuenzaye kabidi tshibuikidiji tshia mushete awu tshia tshiamu tshia mpawungi. Tshibuikidiji atshi, tshivua ne bule bua metre umue ne santimetre makumi abidi ne itanu, ne butshiama bua santimetre makumi muanda mutekete ne itanu. Pa tshibuikidiji apu, uvua muenzepu Bakerubine babidi ba tshiamu tshia mpawungi. Bavua ku ndekelu kua tshibuikidiji atshi nseke yonsu ibidi. Bakerubine abu bavua balamakane ne tshibuikidiji, ewu ku ditengu mukuabu ku ditengu. Bakerubine abu bavua batangilangane, binangila pa tshibuikidiji, bolola mapuapua mulu, bua kubuikila tshibuikidiji tshia mushete atshi. Beshalele kuenzaye kabidi mesa a mutshi wa ndunga. Mesa awu avua ne bule bua metre umue, butshiama bua santimetre makumi atanu, butumbuke bua santimetre makumi muanda mutekete ne itanu. Mesa avua malamika tshiamu tshia mpawungi mubidi mujima too ne ku mibangu. Ku nseke yonsu inayi ya mesa awu, kuvua mabaya malamika tshiamu tshia mpawungi avua ne santimetre muanda mukulu mu butshiama. Kuenzaye nkanu inayi ya tshiamu tshia mpawungi. Kulamikaye nkanu ayi ku matumba onsu anayi a mikolu inayi ya mesa. Nkanu ayi, ivua misuika ku mabaya. Mu nkanu ayi bavua babueja mitshi bua kuambula mesa. Beshalele kuenza kabidi mitshi ya ndunga ibidi. Kuyilamikaye tshiamu tshia mpawungi bua kuambuilaku mesa. Kuenzaye bintu bia kuteka pa mesa: malongu masalame, makopu, malongu mondoke, ne milangi ya kulambula milambu ya maluvu. Bintu bionsu abi bivua anu bia tshiamu tshia mpawungi menemene. Beshalele kuenza kabidi tshitekelu tshia miendu tshia tshiamu tshia mpawungi. Tshitekelu tshia muendu atshi tshivua tshilamakane ne matamba atshi, tulongu tukese, mapu ne bilongu. Tshivua ne matamba asambombu, asatu ku luseke, asatu ku luseke lukuabu. Ku ditamba dionsu kuvua tulongu tukese tusatu, tuikale ne mapu ne bilongu bu mudi mutshi wa amande. Ku tshitekelu tshia muendu aku kuenzaye kabidi tulongu tukese tunayi, tuikale ne mapu ne bilongu bu mudi mutshi wa amande. Matamba asambombu adi malamakaja abidi abidi ku tshitekelu, mikale ne dipu muinshi muawu. Kadi matamba onsu ne mapu, bivua anu bilamakane, kabidi bia tshiamu tshia mpawungi nkayatshi. Kuenzaye kabidi miendu muanda mutekete. Kuenzaye bintu bia kukuata nabi mudimu ku miendu: nkala ne bintu bia kuela butu. Bionsu bivua anu bia tshiamu tshia mpawungi. Bintu bionsu bivua ku tshitekelu tshia muendu, bivua bienza ne kilo makumi asatu ya tshiamu tshia mpawungi menemene. Pashishe Beshalele kuenza tshilambuilu tshia mutshi wa ndunga, bua kuoshilapu milambu ya manananshi a tshijila. Tshilambuilu atshi, tshivua ne santimetre makumi atanu mu nseke yatshi yonsu. Butumbuke buvua ne metre umue. Kadi mu matumba onsu, muvua nsengu milamakane ne tshilambuilu atshi. Tshilambuilu tshionsu, tshivua tshilamika tshiamu tshia mpawungi too ne ku nsengu ivua ku matamba anayi. Kabidi tshivua tshinyungulula ne mukaba wa tshiamu tshia mpawungi. Kuenzaye nkanu ya bijengu ibidi ya tshiamu tshia mpawungi, ya kusuika ku luseke ne ku luseke, muinshi mua mukaba uvua ku tshilambuilu. Nkanu ayi ivua ya kubueja mutshi bua kuambula tshilambuilu. Kuenzaye mitshi yandunga ibidi, kuyilamikaye tshiamu tshia mpawungi. Pashishe muenji wa manananshi kuenza mafuta a tshijila a kujidila nawu bantu ne bintu. Kuenzaye kabidi ne manananshi a tshijila a kuosha pa tshilambuilu. Bua kulambula milambu, kuenzabu tshilambuilu tshia mitshi ya ndunga. Tshilambuilu atshi tshivua ne metre abidi ne desimetre itanu nseke yatshi yonsu. Butumbuke buvua metre umue ne desimetre itanu. Kadi matumba onsu anayi avua majuke kulu bu nsengu, milamakane pamue ne tshilambuilu. Kabidi tshilambuilu tshijima tshivua tshilamika tshiamu tshikunze. Kuenzabu kabidi bintu bia mu tshilambuilu amu ne tshiamu tshikunze: bia kuboya natshi butu, bikasu, malongu a kumiamina nawu, mbabula ne nkala bua kusabula munyinyi. Kulukabu kakanu ka tshiamu tshikunze kafuanangane ne munyingu. Kutekabu kakanu aku pankatshi pa tshilambuilu luseke lua kuinshi. Kuenzabu nkanu inayi ya bijengu ya kuteka mu matumba anayi a munyingu wa tshiamu tshikunze awu, bua kuelamu mabaya. Kuenzabu kabidi mabaya abidi a mutshi wa ndunga. Kualamikabu tshiamu tshikunze. Kubuejabu mabaya awu mu nkanu ya bijengu ivua ku luseke lua tshilambuilu, bua kutshiambuilaku. Kadi tshilambuilu tshia mabaya etshi, katshi vua ne tshintu munda to. Bavua benza dilongu dinene. Dilongu adi ne tshitaku tshiadi, bivua anu bia tshiamu tshikunze, tshivua tshifuma ku mienu ya tshiamu tshikunze ya kudi bakaji bavua benza mudimu ku tshibuelelu tshia ntenta wa kusambakena. Kuenzabu lupangu luvua lunyungulula nzubu wa tshijila. Bavua babienza ne bilamba bia buanda bukole bua ndanda. Luseke lua kuinshi, luvua ne metre makumi atanu. Bilamba abi bavua babilembeleja ne nkanu ne milonda ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole ku makunji makumi abidi a tshiamu tshikunze. Makunji awu avua ne bitaku makumi abidi bia tshiamu tshikunze. Luseke lua ku mutu, lupangu luvua anu bule bumue. Bavua balembeleja bilamba amu mushindu awu. Kadi mu butshiama luseke ludi diba dibuelela, lupangu luvua ne metre makumi abidi ne atanu mu bule. Bavua balembeleja bilamba ku makunji dikumi, mikale ne bitaku dikumi. Pashishe mu mushiku wa mbelu, luseke ludi diba dipatukila, lupangu luvua kabidi ne metre makumi abidi ne atanu mu butshiama. Mu mushiku wa mbelu ku luseke ne ku luseke kuvua bilamba mutantshi wa metre muanda mutekete ne tshitupa. Kuvua kabidi makunji asatu, ne bitaku bisatu. Bilamba bionsu bivua binyungulula lupangu, bivua bia buanda bukole bua ndanda. Bitaku bia makunji awu, bivua bia tshiamu tshikunze. Nkanu ne milonda bivua bia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Mitu ya makunji, ivua milamika tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Makunji onsu avua masuikakaja ne milonda ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Tshilamba tshia mu mushiku wa mbelu wa lupangu, tshivua tshitela bimpe kudi batedi ne buanda bukole bua ndanda busambakaja ne bua miosa ya nyama bufikuluke, bukunzubile ne bukunze kunzuu. Tshilamba atshi, tshi vua ne metre dikumi mu bule, ne metre abidi ne tshitupa mu butumbuke, amu bu bilamba bia lupangu. Bavua batshisuika ku makunji anayi. Makunji awu avua ne bitaku binayi bia tshiamu tshikunze. Nkanu, mitu ya makunji ne milonda, bivua bia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Milonda ya bitupa yonsu, ivua ku nzubu wa tshijila ne ku lupangu, ivua ya tshiamu tshikunze. Pashishe Moshe kutumina bena Izrayele diyi, bua babale bintu bionsu bivuabu benza nabi mudimu mu nzubu wa tshijila. Muaba awu, ke uvuabu bateka mushete wa ndondu uvua ne mabue a mikenji. Itamare, muana wa mutuangaji Arone, ke uvua ulombola bena Levi bavua babala bintu ebi. Beshalele, muana wa Uri, uvua kabidi muikulu wa Ure, wa mu tshisamba tshia Yuda, kuenza mudimu wonsu uvua Maweja-Nangila muambile Moshe. Bavua bamuambuluisha kudi Okoliyabe, muana wa Akisamaka, wa mu tshisamba tshia Dane, uvua mumanye midimu mishilangane: ya kusonga mabue, ya kuzola, ya kulengeja bilamba bia miosa ya nyama bifikuluke, bikunzubile, bikunze kunzuu, kabidi ya kutela bilamba bia ndanda. Biamu bia mpawungi bionsu bivua bena Izrayele balambule bua kuasa muaba wa tshijila, bivua kilo 877 ne grame 300, bilondeshile tshipimu tshivuabu natshi muaba wa tshijila. Biamu bitoke bia mushinga mukole bivua bena Izrayele bavuabu babadike balambule, bivua kilo 3.017 ne grame 750, bilondeshile tshipimu tshivuabu natshi muaba wa tshijila. Nanku bantu balume bonsu 603.550 bavuabu babadike, bikale ne bidimu bituadijile ku makumi abidi too ne pa mutu, bavua balambule grame itanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole ku muntu ku muntu. Bavua bengulule kilo 3.000 ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, bua kuenza bitaku lukama bia makunji a ku muaba wa tshijila, ne bia ku tshilamba tshivua tshilembeleja pankatshi pa muaba wa tshijila ne muaba wa tshijila menemene. Tshitaku tshionsu tshivua ne kilo 30. Kadi kilo 17 ne grame 750 ivua mishale, kuenzabu nayi nkanu ya ku makunji, mitu ya makunji ne milonda ya kulamakaja nayi makunji awu. Biamu bikunze bivua bena Izrayele balambule bivua kilo 2.124. Biamu abi bavua benza nabi bitaku bia makunji a mushiku wa mbelu wa ntenta wa kusambakena. Kuenzabu nabi kabidi tshilambuilu tshia tshiamu tshikunze, kakanu katshi ka munyingu ne bintu bionsu bia ku tshilambuilu. Bavua benza nabi kabidi bitaku bia makunji a ku lupangu ne a ku tshibuelelu tshia lupangu, kabidi ne milonda ya bitupa ya ku nzubu wa tshijila ne ya ku lupangu. Batedi ba bilamba kutela bilamba bia lumu bia kuenza nabi mudimu muaba wa tshijila. Kutelelabu kabidi Arone bilamba bia kuenza nabi mudimu wa butuangaji, bu muvua Maweja-Nangila muambile Moshe. Kadi tshilamba tshia efode tshia mutuangaji munene, tshivua tshitela ne buanda bukole bua ndanda, busambakaja ne buanda bua miosa ya nyama bufikuluke, bukunzubile, bukunze kunzuu, kabidi ne buanda buenza ne tshiamu tshia mpawungi. Kuengululabu tshiamu tshia mpawungi, kuenzabu natshi bitata. Kukosololabu bitata abi mu bitupa bikese bua kupeta buanda. Batedi kubusambakaja ne buanda bua miosa ya nyama bufikuluke, bukunzubile ne bukunze kunzuu, kabidi ne bua ndanda. Mutuangaji uvua muvuale efode ne mampinda abidi masuika ku ndekelu kua tshilamba atshi. Kutelabu kabidi tukaba tua kusuika tshilamba tshia efode tshia mutuangaji munene. Tukaba atu tuvua tutela ne buanda bua mushindu umue, tulamakane ne tshilamba atshi, bu muvua Maweja-Nangila muambile Moshe. Kusongabu mabue abidi a onikse, a kubueja mu masosu a tshiamu tshia mpawungi. Kufundabu pa mabue apu mena a bana ba Yakobe bu tshitampi. Pashishe, kutekabu mabue awu pa mutu pa mampinda abidi avua ku tshilamba tshia efode tshia mutuangaji munene, bua Maweja-Nangila ikale uvuluka bisamba dikumi ne bibidi bia bena Izrayele, bu muvuaye muambile Moshe. Batedi ba bilamba, kutela tshilamba tshia kuvuala pa tshiadi. Tshilamba etshi, bavua batshitela ne buanda bukole bua ndanda, busambakaja ne bua miosa ya nyama bufikuluke, bukunzubile ne bukunze kunzuu, kabidi ne buanda bua tshiamu tshia mpawungi, bu muvua efode. Tshilamba atshi tshivua tshibombu tshia santimetre makumi abidi ne itanu nseke yonsu. Pa tshilamba atshi, bavua bateka milongu ya mabue a mushinga mukole inayi: mulongu wa kumpala uvua ne dibue dia rubise, dia topaze ne dia emerode. Mulongu muibidi uvua ne dibue dia grenate, dia safire ne dia mbongu. Mulongu muisatu uvua ne dibue dia yasinte, dia agate ne dia ametiste. Mulongu muinayi uvua ne dibue dia krisolite, dia onikse ne dia yaspe. Kubuejabu dibue dionsu mu disosu dia tshiamu tshia mpawungi. Mabue awu, avua dikumi ne abidi, bungi bua bisamba bia bena Izrayele. Dina dia tshisamba tshionsu bavua badifunda pa dibue bu tshitampi. Bua tshilamba tshia pa tshiadi, kuenzabu tukanu tubidi tua tshiamu tshia mpawungi menemene, tuluka bu mionji. Kuenzabu masosu abidi a tshiamu tshia mpawungi, kabidi nkanu ya bijengu ibidi ya tshiamu tshia mpawungi. Kusuikabu nkanu ayi ku mutu kua tshilamba tshia pa tshiadi ku luseke ne ku luseke. Kusuikabu kakanu konsu ku lukanu lua tshijengu lua ku tshilamba tshia pa tshiadi. Kusuikakajabu nsongu yayi ibidi, ku masosu abidi a tshiamu tshia mpawungi avua ku mampinda a tshilamba tshia efode. Nanku tshilamba tshia pa tshiadi tshivua pa mutu pa tshia efode. Kuenzabu nkanu mikuabu ya bijengu ibidi ya tshiamu tshia mpawungi. Kuyisuikabu kuinshi kua tshilamba tshia pa tshiadi ku luseke ne ku luseke, bituangane ne tshilamba tshia efode tshia mutuangaji munene. Kuenzabu nkanu mikuabu ya bijengu ibidi ya tshiamu tshia mpawungi. Kuyisuikabu kuinshi kua mampinda a tshilamba tshia efode pa mutu pawu. Nanku bavua bateka nkanu ya bijengu ayi pa mutu pa tukaba tuvua tulamakaja ku tshilamba tshia efode. Kusuikakajabu nkanu ya bijengu ivua ku tshilamba tshia pa tshiadi, ne ivua ku tshilamba tshia efode ne monji mufikuluke. Tshilamba tshia pa tshiadi kushalatshi pa mutu pa tukaba tuvua ku tshilamba tshia efode, bua tshilamba tshia pa tshiadi katshilamuku ku tshia efode, bu muvua Maweja-Nangila muambile Moshe. Muntumpu uvua Arone muvuale bavua bautela amu ne buanda bua miosa ya nyama bufikuluke. Kadi muntumpu awu uvua ne nshingu mutela bikole, bua kapandiki to. Kuinshi kuonsu kua muntumpu awu, bavua bazola bimuma bia grenade ne buanda bua miosa ya nyama bufikuluke, bukunzubile ne bukunze kunzuu, kabidi ne buanda bukole bua ndanda. Kuinshi kuonsu aku, kuvua kulembeleja kabidi ndibu ya tshiamu tshia mpawungi menemene, pankatshi pa bimuma bia grenade. Nanku misangu yonsu kuinshi kua muntumpu kuvua tshimuma tshia grenade ne ludibu bishintulukangana, bu muvua Maweja-Nangila muambile Moshe. Kutelelabu kabidi Arone ne bana bende ba balume bilamba bia muinshi bia ndanda, bifulu, mikaba ya kusuika ku bifulu, ne tuputula tua muinshi. Bionsu bivua anu bia buanda. Kubatekabu kabidi mikaba milengeja ne buanda bukole bua ndanda, busambakaja ne bua miosa ya nyama bufikuluke, bukunzubile ne bukunze kunzuu, bu muvua Maweja-Nangila muambile Moshe. Pashishe kuenzabu tshitata tshia tshijila tshia tshiamu tshia mpawungi menemene, tshifuanangane ne tshilongu. Kufundabu pa tshitata atshi ne: “Wa tshijila wa Maweja-Nangila,” amu bu bitua tshitampi. Kusuikabu tshitata atshi kumutu kua tshifulu ne mukaba mukunzubile kulu kuatshi, bu muvua Maweja-Nangila muambile Moshe. Bena mudimu kujikija mudimu onsu wa ntenta wa kusambakena ne wa nzubu wa tshijila. Bavua benza midimu ayi menemene anu bu muvua Maweja-Nangila muambile Moshe. Bena Izrayele kuleja Moshe bintu bionsu bivuabu benza bua nzubu wa tshijila: — ntenta wa kusambakena ne bintu bionsu bivuaku: nkanu, mabaya, mitshi, makunji ne bitaku biawu; — bilamba bia kubuikila pa mutu pa ntenta bia biseba bia mikoku ya bimpanga bilaba kakula, bia biseba bia nyama wa nkonga wa mu mayi, kabidi ne tshilamba tshia kulembeleja pankatshi pa muaba wa tshijila ne muaba wa tshijila menemene; — mushete wa ndondu udi ne mabue a mikenji, pamue ne mitshi yawu, ne tshibuikidiji tshiawu; — mesa a tshijila ne bintu bionsu bivuaku, too ne mampa malambula Mvidi Mukulu; — tshitekelu tshia miendu tshia tshiamu tshia mpawungi menemene, miendu yonsu, ne bintu bikuabu bivuaku, too ne mafuta a kutemesha nawu miendu; — tshilambuilu tshia tshiamu tshia mpawungi, mafuta a kulaba nawu, manananshi a kuosha; — tshilamba tshia mu mushiku wa mbelu wa ntenta; — tshilambuilu tshia tshiamu tshikunze, munyingu watshi wa tshiamu tshikunze, mitshi yatshi ne bintu bionsu bivuaku; — dilongu dinene dia kuowa mayi, ne tshitaku tshiadi; — bilamba bia ku lupangu, makunji abi ne bitaku biawu, kabidi ne tshilamba tshia mu mushiku wa mbelu wa lupangu, mionji ne milonda ya bitupa yatshi; — bintu bionsu bivuabu ne bua kuenza nabi mudimu mu ntenta wa kusambakena, kabidi ne mu nzubu wa tshijila; — bilamba bia lumu bia kuvuala diba dia mudimu wa mu muaba wa tshijila; — bilamba bia tshijila bivua Arone ne bana bende ba balume ne bua kuvuala bua kuenza mudimu wa butuangaji. Bena Izrayele bavua benza midimu ayi anu bu muvua Maweja-Nangila muambile Moshe. Moshe kubandila mudimu uvua bena Izrayele benza. Kumonaye ne bavua bawenze anu bu muvua Maweja-Nangila muambe. Nanku, kubelaye lupemba. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Dituku dia kumpala dia ngondu wa kumpala, wimanyike ntenta wa kusambakena, ne nzubu wa tshijila. Batekemu mushete wa ndondu, baujika ne tshilamba tshilembeleja, bua kabaumonu kudi bantu to. Mu ntenta amu, utekemu mesa a tshijila, mikale ne mampa a kundambula meme Mvidi Mukulu. Utekemu kabidi tshitekelu tshia miendu. Utemeshe miendu ayi. Bateke tshilambuilu tshia tshiamu tshia mpawungi bua kuosha manananshi. Utshiteke kumpala kua mushete wa ndondu. Ulembeleje tshilamba mu mushiku wa mbelu wa nzubu wa tshijila. Uteke tshilambuilu tshia milambu ya kuosha kumpala kua mushiku wa mbelu wa ntenta wa kusambakena. Pankatshi pa ntenta wa kusambakena ne tshilambuilu bateke dilongu dinene dia kuowa mayi, dikale ne mayi tente. Pashishe usuike bilamba bia kunyungulula nabi lupangu, ulembeleje tshilamba ku tshibuelelu tshia lupangu. “Wangate mafuta, ulabe ku ntenta wa kusambakena, ne ku bionsu bidiku bua kubadila. Mpindiewu neashale muaba wa tshijila. Ulabe kabidi mafuta awu ku tshilambuilu tshia milambu, ne ku bionsu bidiku. Utshijidile, bua tshishale tshia tshijila. Ulabe mafuta awu kabidi ku dilongu dinene ne ku tshitaku tshiadi bua kubindila. Pashishe, Arone ne bana bende ba balume, bimane mu mushiku wa mbelu wa ntenta wa kusambakena, bua uboweshe mayi a tshijila. Uvuadike Arone bilamba biende bia tshijila. Umulabe mafuta, umujidile bua angenzele mudimu wa butuangaji. Pashishe, ubikile kabidi bana ba Arone ba balume, ubavuadike mintumpu yabu. Bana ba Arone abu, ubalabe mafuta mushindu uuvua mulabe tatuabu, ubajidile bua bangenzele mudimu wa butuangaji. Mafuta awu, ke adi ajadika ne: badi batuangaji kashidi, bobu ne ndelanganyi yabu yonsu.” Moshe kuitaba diyi dia Maweja-Nangila, kukumbaja bionsu bivuaye mumuambile: Bena Izrayele bamane kupatuka mu Ejipitu tshidimu tshijima, tshidimu tshibidi, dituku dia kumpala dia ngondu wa kumpala, Moshe kuimanyika muaba wa tshijila. Kuimanyikaye makunji mu bitaku biawu. Kutekaye kabidi mabaya ne mitshi. Kuvungululaye ntenta pa mutu pa muaba wa tshijila. Pashishe, kubuikilaye mukuabu pa mutu pende, bua kumulama bimpe, bu muvua Maweja-Nangila mumuambile. Moshe kuteka mabue a mikenji dikumi mu mushete wa ndondu. Kubuejaye mitshi ku mushete, kumubuikilaye tshibuikidiji. Moshe kuteka mushete awu muaba wa tshijila. Kulembeleja tshilamba pankatshi pa muaba wa tshijila ne muaba wa tshijila menemene, bua kujika mushete, bu muvua Maweja-Nangila muambile Moshe. Kutekaye mesa a tshijila mu ntenta luseke lua ku mutu, kumpala kua tshilamba tshivua tshilembeleja. Moshe kuteka mampa a kulambula pa mesa apu, bu muvua Maweja-Nangila mumuambile. Kutekaye tshitekelu tshia miendu mu ntenta amu, luseke lua kuinshi, bitangilangane ne mesa. Pashishe Moshe kutemesha miendu ayi muaba uvua Maweja-Nangila, bu muvua Maweja-Nangila mumuambile. Kutekaye tshilambuilu tshia tshiamu tshia mpawungi mu ntenta amu. Tshilambuilu atshi tshivua kumpala kua tshilamba tshilembeleja. Moshe kuosha manananshi a tshijila pa tshilambuilu apu, bu muvua Maweja-Nangila mumuambile. Kulembelejaye tshilamba mu mushiku wa mbelu wa muaba wa tshijila. Kutekaye tshilambuilu pabuipi ne mushiku wa mbelu wa ntenta, bua kulambuilapu Maweja-Nangila milambu ya kuosha, ne ya bintu bia mu madimi, bu muvua Maweja-Nangila mmuambile. Moshe kuteka dilongu dinene, ne mayi tente, pankatshi pa ntenta wa kusambakena ne tshilambuilu. Mayi awu, ke avuabu bowa ku bianza ne ku makasa kudi Moshe, kudi Arone ne kudi bana bende ba balume. Misangu yonsu ivuabu babuele mu ntenta wa kusambakena, nansha bafike pabuipi ne tshilambuilu, bavua bowa mayi, bu muvua Maweja-Nangila muambile Moshe. Pashishe Moshe kuasa lupangu luvua lunyungulula ntenta wa kusambakena ne tshilambuilu. Kulembelejaye tshilamba mu mushiku wa mbelu wa lupangu alu. Mudimu uvua Moshe muenze kujikawu. Diba adi divuba divua dibuikila ntenta wa kusambakena. Butumbi bua Maweja-Nangila kuwulabu muaba wa tshijila. Moshe kavua kabidi ne mushindu wa kubuela mu ntenta wa kusambakena to. Bena Izrayele, bavua babanga luendu amu pavua divuba diumuka pa mutu pa muaba wa tshijila. Kadi, pavuadi kadiyi diumuka muaba wa tshijila, bena Izrayele kabavua baye to. Bavua anu bindile too ne dituku didi divuba dijuka. Nanku, mu munya, Maweja-Nangila uvua umuenekela bena Izrayele mu divuba divua dibuikila muaba wa tshijila. Butuku, uvua ubamuenekela mu kapia kavua kakenka muaba awu. Ke muvua luendu lujima lua bena Izrayele nanku. Pavua Maweja-Nangila mu ntenta wa kusambakena, kubikilaye Moshe, kumuambila bua amanyishe bena Izrayele ne: “Padi muena Izrayele ulambula Maweja-Nangila mulambu wa nyama, asungule ngombe, mukoku nansha mbuji. “Padiye ulambula ngombe bu mulambu wa kuosha, ngombe awu ikale anu mulume, kayi bulema. Aye nende mu mushiku wa mbelu wa ntenta wa kusambakena bua kulomba luse kudi Maweja-Nangila. Ateke tshianza pa mutu pa ngombe awu, bua Maweja-Nangila anyishe mulambu, afuile muntu awu luse. Akose ngombe awu muminu kumpala kua ntenta. Batuangaji, bana ba Arone, baye ne mashi a ngombe awu kudi Maweja-Nangila. Baamiamine ku nseke yonsu ya tshilambuilu tshidi ku mushiku wa mbelu wa ntenta. Muntu asaye ngombe awu, akosolole munyinyi. Batuangaji bateke nkunyi pa tshilambuilu, batemeshe kapia. Batekepu mabulu a munyinyi, mutu ne mafuta a nyama. Kadi, bia munda bionsu, ne bikonu bia ngombe, babisukule mu mayi. Pashishe mutuangaji abioshe pamue ne munyinyi onsu udi pa tshilambuilu, bua dipembu dimpe dia mulambu wa kuosha disankishe Maweja-Nangila. “Padi muena Izrayele ulambula mbuji nansha mukoku bu mulambu wa kuosha, asungule anu mukoku wa tshimpanga, nansha mbuji wa mpumbu udi kayi bulema. Amukose muminu kumpala kua ntenta, luseke lua ku mutu kua tshilambuilu. Batuangaji bamiamine mashi awu ku nseke yonsu ya tshilambuilu. Pashishe, muena Izrayele awu umushe mutu ne mafuta, akosolole munyinyi. Mutuangaji ateke bintu bionsu abi pa nkunyi ya kapia idi pa tshilambuilu. Bia munda ne bikonu babisukule mu mayi. Mutuangaji abiele mulu, abinyukule, abioshile bionsu Maweja-Nangila pa tshilambuilu, bualu mmulambu wa kuosha, udi ne dipembu dimpe didi disankisha Maweja-Nangila. “Padi muena Izrayele ulambula Maweja-Nangila nyunyi bu mulambu wa kuosha, asungule kamanda-nkutshi nansha nkudimba. Mutuangaji aye ne nyunyi awu kumpala kua tshilambuilu. Amukose mutu, awoshe pa tshilambuilu. Pashishe, ele mashi ku nseke yonsu ya tshilambuilu. Umushe dibodi dia nyunyi ne bintu bionsu bidimu. Abimanshe muaba udibu bimansha butu luseke ludi diba dipatukila lua tshilambuilu. Mutuangaji apande nyunyi awu mu tshiadi amutanyinyike. Oshe munyinyi onsu pa nkunyi ya kapia idi pa tshilambuilu, bualu mmulambu wa dipembu dimpe didi disankisha Maweja-Nangila. “Padi muena Izrayele ulambula Maweja-Nangila mulambu wa bintu bia mu madimi, angate bukula, elepu mafuta, atentekepu ne musenga wa kamonya. Aye nabi kudi batuangaji, bana ba Arone. Mutuangaji ambule dianza dia bukula budi ne mafuta, ambule kabidi musenga wa kamonya onsu. Abioshe bionsu pa tshilambuilu. Bualu bidi mulambu wa tshivulukilu, udi ne dipembu dimpe didi disankisha Maweja-Nangila. Bukula bua mulambu budi bushale babuangate anu kudi Arone ne bana bende ba balume, bualu ntshitupa tshia tshijila menemene, tshia ku mulambu uvuabu balambula Maweja-Nangila. “Padi muena Izrayele ulambula Maweja-Nangila mulambu wa bintu biosha muiku, wikale amu wa mikata misopakaja ne mafuta, nansha wa tuampa tukese tulaba mafuta, kabiyi biela buanga bua mampa to. “Kadi padiye ulambula mulambu wa diampa dikanga pa dilata, diampa adi dikale dienza ne bukula busopakaja ne mafuta, kabuyi buela buanga bua mampa to. Diampa adi badikose mu bitupa, bela kabidi mafuta pa bitupa abi, bualu mmulambu wa bintu bia mu budimi. “Kadi pikala mulambu awu wa bintu bilamba mu luesu, udi ne bua kuikala bukula busambakaja ne mafuta. “Baye nawu muaba wa tshijila, baufile kudi mutuangaji bua yeye aye nawu ku tshilambuilu. Ambule dianza dia bukula, aboshe pa tshilambuilu, bualu mmulambu wa tshivulukilu wa kuosha udi ne dipembu dimpe didi disankisha Maweja-Nangila. Bukula bua ku mulambu budi bushale, babuangate anu kudi Arone ne bana bende ba balume. Bualu ntshitupa tshia tshijila menemene, bualu ntshia ku mulambu uvuabu balambula Maweja-Nangila. “Kadi, kanuena mua kuela buanga bua mampa mu mulambu nansha umue unudi nulambula Maweja-Nangila to. Panudi nulongolola mulambu wa kuoshila Maweja-Nangila, kashidi kenu kanuena mua kuelamu buitshi, nansha buanga bua mampa to. Kadi panudi nulambula Maweja-Nangila bintu bia tshianyi bia mu madimi enu, nudi mua kuelamu buanga bua mampa ne buitshi, kanuyi nubiosha pa tshilambuilu, bu munudi nuenza ne mulambu udi ne dipembu dimpe didi disankisha Maweja-Nangila. “Nudi mua kuela luepu mu milambu yonsu ya bintu bia pa madimi. Bualu luepu ntshimanyinu tshia ndondu udi pankatshi penu ne Mvidi Mukulu. Nanku nuikale nuela luepu mu milambu yonsu. “Padi muena Izrayele ulambula Maweja-Nangila bintu bia tshianyi bia mu budimi buende, abikange, abitue mu tshinu, bangabanga ne kubilambula. Elemu mafuta, atekepu ne musenga wa kamonya, bualu mmulambu wa bintu bia mu madimi. Mutuangaji ambule dianza dia bukula budi ne mafuta, ambule kabidi musenga wa kamonya onsu, abioshe pa tshilambuilu, bualu mmulambu wa tshivulukilu udi moshile Maweja-Nangila. “Padi muena Izrayele ulambula ngombe bu mulambu wa bobumue, ngombe awu ikale mulume nansha mukaji, kayi bulema. Aye nende muaba wa tshijila, ateke tshianza pa mutu pa ngombe awu, amukosele muminu mu mushiku wa mbelu wa ntenta wa kusambakena. Batuangaji, bana ba Arone, bamiamine mashi a ngombe awu ku nseke yonsu ya tshilambuilu. Pashishe, batuangaji balambule Maweja-Nangila bintu ebi: mafuta onsu adi malamate ku bia munda, tuonyi tubidi ne mafuta onsu adi malamataku, mafuta adi malamate ku mulemba, lutandatanda ludi ku mutshima ludibu balamuna pamue ne tuonyi. Batuangaji boshe munyinyi onsu ewu pa tshilambuilu, pamue ne mulambu wa kuosha, bualu udi mulambu wa dipembu dimpe didi disankisha Maweja-Nangila. “Kadi padi muena Izrayele ulambula Maweja-Nangila mbuji nansha mukoku bu mulambu wa bobumue, tshimuna atshi tshikale tshilume nansha tshikaji, katshiyi bulema. Padiye ulambula mukoku, aye nawu muaba wa tshijila. Ateke tshianza pa mutu pa mukoku awu. Aukose muminu kumpala kua ntenta wa kusambakena. Batuangaji bamiamine mashi a mukoku awu ku nseke yonsu ya tshilambuilu. Pashishe, mutuangaji ele bintu ebi mulu, abinyukule bua kubilambula Maweja-Nangila: ke mukila mujima mulamuina ku makunku, mafuta onsu adi malamate ku bia munda, tuonyi tubidi ne mafuta onsu adi malamate ku mulemba, ne lutandatanda ludi ku mutshima, ludibu balamuna pamue ne tuonyi. Mutuangaji oshe bintu bionsu abi pa tshilambuilu, bualu mmulambu udibu boshila Maweja-Nangila. “Padi muena Izrayele ulambula mbuji, aye nende muaba wa tshijila. Ateke tshianza pa mutu wa mbuji awu, amukosele muminu kumpala kua ntenta wa kusambakena. Batuangaji bamiamine mashi a mbuji awu ku nseke yonsu ya tshilambuilu. Pashishe mutuangaji ele bintu bionsu ebi mulu, abinyukule bua kubilambula Maweja-Nangila: ke mafuta onsu adi malamate ku bia munda, tuonyi tubidi ne mafuta onsu adi malamateku, mafuta adi malamate ku mulemba, ne lutandatanda ludi ku mutshima, ludibu balamuna pamue ne tuonyi. Mutuangaji oshe bintu bionsu abi pa tshilambuilu, bualu mmulambu wa dipembu dimpe moshila Maweja-Nangila. “Mafuta onsu ikale a Maweja-Nangila. Nanku nuenu ne ndelanganyi yenu, miaba yonsu inudi nusomba, kashidi ne kashidi kanudi mashi nansha mafuta to. Nulame mukenji ewu kashidi.” Maweja-Nangila kuambila Moshe bua amanyishe bena Izrayele ne: “Padi muntu muenze bualu bubi mu mpukapuka, kayi mulonde mikenji ya Maweja-Nangila, numukobolole nunku: “Padi mutuangaji munene muenze bualu bubi, budi butampakena bena Izrayele bonsu, udi ne bua kudikobolola. Alambule Maweja-Nangila ngombe mulume, udi kayi ne bulema, bua Maweja-Nangila amufuile luse. Aye ne ngombe awu muaba wa tshijila, mu mushiku wa mbelu wa ntenta wa kusambakena. Amuteke tshianza pa mutu, amukosele muminu muaba awu kumpala kua Maweja-Nangila. Angata mashi makese a ngombe awu, abuele nawu mu ntenta. Atue munu mu mashi awu, amiamine mashi misangu muanda mutekete ku luseke ludi lumueneka lua tshilamba tshidi tshilembeleja muaba wa tshijila udi Maweja-Nangila. Alabe kabidi mashi awu ku matumba adi matalame ku tshilambuilu tshia kuoshila manananshi, tshidi muaba wa tshijila. Pashishe mashi onsu adi ashala, mutuangaji ayitshikije kuinshi kua tshilambuilu tshia milambu ya kuosha tshidi ku mushiku wa mbelu wa ntenta. Mutuangaji alamune mafuta onsu a ngombe awu: bu mudi mafuta adi malamate ku bia munda, tuonyi tubidi ne mafuta onsu adi malamateku, mafuta adi malamate ku mulemba, ne lutandatanda ludi ku mutshima, ludibu balamuna pamue ne tuonyi. — Munyinyi wa mafuta onsu awu, ke udi mutuangaji umusha kabidi padiye ulambula milambu ya bobumue. — Mutuangaji munene oshe munyinyi onsu ewu pa tshilambuilu tshia milambu ya kuosha. Pashishe bintu bionsu bia ngombe bidi bishale, bu tshiseba, munyinyi, mutu, bikonu, bia munda ne bunyawu bonsu budimu, mutuangaji umuke nabi ku mitanda, aye kubioshila pa nkunyi ya kapia, muaba musunguluke udibu bimansha butu bua ku tshilambuilu. “Padi bena Izrayele bonsu benza bualu bubi mu mpukapuka, budi bubengangana ne mikenji ya Maweja-Nangila, badi amu bena tshibawu, nansha bobu kabayi bamanye tshilema tshidibu benza. Diakamue padibu bamanye bualu bubi buvuabu benza abu, badi ne bua kudikobolola, balambula Maweja-Nangila ngombe mulume, bua Maweja-Nangila abafuile luse. Badi baya nende kumpala kua ntenta wa kusambakena. Balombodi ba bena Izrayele bateke bianza pa mutu wa ngombe awu. Mulombodi umue amukosele muminu pa muaba awu kumpala kua Maweja-Nangila. Mutuangaji munene angate mashi makese, abuele nawu mu ntenta. Atue munu mu mashi awu, aamiamine misangu muanda mutekete ku luseke ludi lumueneka lua tshilamba tshidi tshilembeleja muaba wa tshijila udi Maweja-Nangila. Alabe kabidi mashi awu ku matumba adi matalame ku tshilambuilu tshia kuoshila manananshi tshidi muaba wa tshijila. Pashishe mashi onsu adi mashale, mutuangaji ayitshikije kuinshi kua tshilambuilu tshia milambu ya kuosha, tshidi ku mushiku wa mbelu wa ntenta. Kadi mutuangaji umushe mafuta onsu a ngombe awu, awoshe pa tshilambuilu. Alambule Maweja-Nangila mulambu awu, anu mushindu uvuaye ulambula ngombe mulume bua kudikobolola. Nanku mutuangaji akobolole bena Izrayele anu mushindu ewu, bua Mvidi Mukulu abafuile luse. Pashishe bintu bionsu bidi bishale, mutuangaji umuke nabi mu mitanda, aye kubiosha bu mudibu bosha bintu bidi bishale bia ngombe mulume, padibu bakobolola mutuangaji munene. Mulambu ewu mbua kukobolola nawu bena Izrayele, bua Mvidi Mukulu abafuile luse. “Padi mfumu wa bena Izrayele muenze bualu bubi mu mpukapuka budi bubengangana ne mikenji ya Mvidi Mukulu, udi muena tshibawu. Padiye umanya bualu bubi buvuaye muenze abu, adikobolole, alambule Maweja-Nangila mbuji wa mpumbu udi kayi bulema. Ateke tshianza pa mutu wa mbuji awu, amukosele muminu kumpala kua Maweja-Nangila, muaba udibu bashipela nyama ya milambu ya kuosha. Mulambu awu mbua kukobolola mfumu wa bena Izrayele bua Mvidi Mukulu amufuile luse. Mutuangaji atue munu mu mashi awu, aalabe ku matumba matalame adi ku tshilambuilu tshia milambu ya kuosha. Pashishe mashi adi mashale, ayitshikije kuinshi kua tshilambuilu atshi. Munyinyi wa mafuta onsu udi mushale, mutuangaji awoshe pa tshilambuilu, bu mudibu benza bua mulambu wa bobumue. Nanku mutuangaji akobolole mfumu wa bena Izrayele anu mushindu ewu bua Mvidi Mukulu amufuile luse. “Kadi padi muena musoku muenze bualu bubi mu mpukapuka, budi bubengangana ne mikenji ya Maweja-Nangila, udi amu muena tshibawu. Padiye umanya bualu bubi buvuaye muenze, udi ne bua kudikobolola. Alambule Maweja-Nangila mbuji wa dishina, kayi ne bulema. Ateke tshianza pa mutu pa mbuji awu, amukosele muminu muaba udibu bashipela nyama ya milambu ya kuosha. Mutuangaji atue munu mu mashi a mbuji awu, aalabe ku matumba matalame adi ku tshilambuilu tshia milambu ya kuosha. Pashishe mashi adi mashale, mutuangaji ayitshikije kuinshi kua tshilambuilu atshi. Bumushe munyinyi wa mafuta onsu, bu mudibu benza bua mulambu wa bobumue. Mutuangaji awoshe pa tshilambuilu, bualu mmulambu wa dipembu dimpe didi disankisha Maweja-Nangila. Mutuangaji akobolole muena Izrayele awu anu mushindu ewu bua Mvidi Mukulu amufuile luse. “Padi muena tshibawu awu musue kulambula Maweja-Nangila mukoku, asungule amu mukoku mukaji udi kauyi ne bulema, bua Mvidi Mukulu amufuile luse. Ateke tshianza pa mutu wa mukoku awu, aukosele muminu pa muaba udibu bashipela nyama ya milambu ya kuosha. Mutuangaji atue munu mu mashi awu, aalabe ku matumba matalame adi ku tshilambuilu tshia milambu ya kuosha. Pashishe mashi onsu adi mashale, mutuangaji ayitshikije kuinshi kua tshilambuilu atshi. Bumushe munyinyi wa mafuta onsu, bu mudibu benza bua mukoku wa mulambu wa bobumue. Mutuangaji awoshe pa tshilambuilu pamue ne milambu mikuabu idibu boshila Maweja-Nangila. Mutuangaji akobolole muena tshibawu awu mushindu ewu bua Mvidi Mukulu amufuile luse. “Padibu babikila muntu kampande kudi balumbuluishi bua kujadika bualu budiye mumvue nansha mumone ne mesu, kadi yeye ubenga bua kujadika bualu abu, mmuena tshibawu. “Tuteke tshilejilu tshikuabu: Padi muntu ulenga tshintu kampande tshidi ne mikiya kayi mumanye, bu mudi nyama wa tshisuku mufue, tshimuna nansha tshilandadi tshifue, muntu awu mmuena tshibawu, udi ne mikiya. “Mufuanyikije kabidi: padi muntu ulengangana ne mukuabu kayi mumanye, ne udi mulengangane nende ewu udi ne mikiya idi yambulukilangana, udi mulengangane awu, padiye umanya bubi buende, diakamue udi muena tshibawu. “Bidi momumue padi muntu kayi muele meji bimpe, uditshipa bua kujadika bualu, nansha bua kuambuluisha muntu kampande, nansha bua kumukengesha, muntu udi uditshipa awu, padiye umanya bubi buende, udi muena tshibawu. “Muntu yonsu udi wenza tshilema tshia ku bitudi batela ebi, mmuena tshibawu, atonde bubi buende budiye muenze. Kadi bua Mvidi Mukulu kumufuila luse ku bubi buvuaye muenze, udi ne bua kulambula Maweja-Nangila dishina dia mukoku nansha dishina dia mbuji. Bidi mulambu wa kudikobolola. Ke mudi mutuangaji mua kukobolola muena tshibawu amu mushindu ewu. “Padi muntu kampande kayi ne mushindu wa kupeta dishina dia mbuji nansha dia mukoku bu mulambu wa kudikobolola, udi mua kulambula Maweja-Nangila tumandankutshi tubidi nansha nkudimba ibidi. Nyunyi umue ikale mulambu wa kudikobolola nawu. Mukuabu ikale mulambu wa kuosha. Muntu awu afile nyunyi ayi kudi mutuangaji bua ayele mulu, ayinyukule, ayilambule Maweja-Nangila. Bangabanga mutuangaji alambule nyunyi wa mulambu wa kudikobolola nawu. Anyongobole nyunyi awu nshingu, kayi umukosa mutu. Itshikije mashi makese ku nseke ya tshilambuilu. Mashi onsu adi mashale, ayitshikije kuinshi kua tshilambuilu. Mulambu ewu mbua kukobolola muntu awu. Pashishe mutuangaji alambule nyunyi mukuabu bu mulambu wa kuosha, bilondeshile mudi mikenji ya milambu. Nunku akobolole muena tshibawu anu mushindu ewu bua Mvidi Mukulu amufuile luse. “Kadi padi muntu kayi ne mushindu wa kupeta tumandankutshi tubidi nansha nkudimba ibidi, alambule Maweja-Nangila kilo inayi ya bukula. Kadi pa bukula abu, kena mua kuelamu mafuta, nansha kutekapu musenga wa kamonya to. Bualu mmulambu wa kudikobolola nawu. Apeshe mutuangaji bukula abu, bua yeye ambule dianza dia bukula abu bu mulambu wa tshivulukilu, oshe bukula abu pamue ne milambu mikuabu idibu boshila Maweja-Nangila. Bualu mmulambu wa kudikobolola nawu. Mutuangaji akobolole muena tshibawu awu anu mushindu ewu, bua Mvidi Mukulu amufuile luse. “Mutuangaji enze bionsu ebi anu muvuaye wenza bua mulambu wa bintu bia mu madimi.” Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: “Padi muntu kampande muenze bualu bubi mu mpukapuka, mupue muoyi bua kulambula milambu ya tshijila idibu balambula Maweja-Nangila, muntu awu, bua kudikobolola udi ne bua kulambula Maweja-Nangila mukoku wa tshimpanga kauyi ne bulema. Ke mulambu wa dinua tshibalu. Mukoku awu wikale wa mushinga mukumbane wa nkanu ya tshiamu tshitoke, bilondeshile tshipimu tshia nkanu tshidibu natshi muaba wa tshijila, bualu mulambu ewu ngua dinua tshibalu. Muntu awu afile kabidi milambu iwaye kayi mufile. Asakidile kabidi ne tshia bitanu tshimue tshia mushinga wa bintu abi. Apeshe mutuangaji bintu bionsu abi. Mutuangaji alambule nyama wa tshibawu awu, akobolole muena tshibawu bilondeshile mudi mikenji, bua Mvidi Mukulu amufuile luse. “Padi muntu kampande muenze bualu bubi budi bubengangana nansha ne mukenji umue wa Maweja-Nangila, nansha muenze kayi mumanye, muntu awu udi muena tshibawu. Udi ne bua kuya ne mukoku wa tshimpanga kudi mutuangaji. Mukoku awu wikale kauyi ne bulema, kabidi mukumbane mushinga wa mulambu wa dinua tshibalu. Mutuangaji akobolole muena tshibawu awu anu mushindu ewu, bua Maweja-Nangila amufuile luse bua bubi buvuaye muenze kayi mumanye. Ewu ke mulambu wa dinua tshibalu bua muntu yonsu udi mubunde tshibawu kudi Maweja-Nangila.’’ Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: “Padi muntu kampande munyangakaje mikenji ya Maweja-Nangila, muenzele mukuende bibi: Tutele tshilejilu: padi muntu uvila bua tshintu tshivuabu batekesha kudiye, tshintu tshivuaye musombe, tshintu tshivuaye muibe, tshintu tshivuaye munyenge ku bukole, nansha bua tshintu tshijimine tshivuaye muangule, uvila ne: tshiena mutshimone to; nansha kabidi padi muntu uditshipa mitshipu ya dishima bua kupeta tshintu ne budimu, muntu awu mmuena tshibawu, bualu mmuenze bualu bubi. Apingaje tshintu tshivuaye muibe, munyenge, muangule, nansha tshi wabu batekesha kudiye, nansha tshintu tshivuaye muditshipe mitshipu ya dishima bua kutshipeta ne budimu. Muntu awu apingaje tshintu atshi amu bu mu watshi, asakidile kabidi ne tshia bitanu tshimue tshia mushinga wa tshintu atshi. Diakamue padiye umanya bubi buende, apingaje tshintu atshi kudi muenatshi, ne bionsu bidiye ne bua kusakidila abi. Pashishe aye ne mukoku wa tshimpanga kudi mutuangaji. Mukoku awu wikale kauyi ne bulema, wikale mukumbane mushinga wa mulambu wa dinua tshibalu udibu balambula Maweja-Nangila. Mutuangaji akobolole muena tshibawu anu mushindu ewu bua Mvidi Mukulu amufuile luse bua tshibawu tshivuaye muenze atshi.” Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Ambila Arone ne bana bende ba balume ne: “Nungoshile milambu mushindu ewu: “Mulambu wa kuosha awu ushale pa tshilambuilu butuku bujima, kapia katema amu kutema kakayi kajima. Pashishe mutuangaji avuale muntumpu muenza ne buanda bua ndanda. Avuale kabidi kaputula ka tshilamba kenza ne buanda bua ndanda. Aboye butu budi pa tshilambuilu, anji kubuteka panshi ku luseke lua tshilambuilu. Pashishe avule bilamba abi, avuale bikuabu. Umbuke ne butu abu mu mitanda, aye nabu muaba musunguluke kauyi mikiya bua kubimansha. Kadi kapia kadi pa tshilambuilu kadi ne bua kutema anu kutema. Ku dituku dionsu, mutuangaji ikale uteka nkunyi pa tshilambuilu dinda, utekepu ne milambu ya kuosha bangabanga ne kuoshilapu munyinyi wa mafuta wa milambu ya bobumue. Nanku kapia kikale katema anu kutema pa tshilambuilu kashidi, kakayi kajima. “Bua kulambula mulambu wa bintu bia mu madimi, nuenze nunku: “Anu bana ba Arone ba balume ke badi mua kuela bintu abi mulu, kumpala kua tshilambuilu, kubinyukula bua kubilambula Maweja-Nangila. Nanku mutuangaji ambule dianza dia bukula budibu basambakaje ne mafuta, ambule kabidi musenga wa kamonya onsu, abioshe bionsu pa tshilambuilu, bualu bintu ebi mmulambu wa tshivulukilu udi ne dipembu dimpe didi disankisha Maweja-Nangila. Bukula bua mulambu budi bushale, babuangate anu kudi Arone ne bana bende ba balume. Kadi badie mulambu awu kabayi bela buanga bua mampa. Baudile mu lubanza lua ntenta wa kusambakena, bualu ke muaba wa tshijila. Mulambu awu kabena mua kuulamba, kuela buanga bua mampa to. Bualu udi tshitupa tshidi Maweja-Nangila mubapeshe tshia ku bintu bionsu bidibu bamulambula. Tshitupa atshi tshidi tshia tshijila, bu mudi tshitupa tshia ku mulambu wa kudikobolola nawu, nansha wa dinua tshibalu. Nanku anu bantu balume ba ku ndelanganyi ya Arone, ke badi mua kudia bukula bua mulambu abu. Bualu mbukula bua mulambu wa Maweja-Nangila budiye mupeshe ndelanganyi ya Arone kashidi. Kadi muntu yonsu mukuabu walenga tshitupa tshia mulambu ewu, nebamunyoke.” Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: “Bobu bamane kujidila Arone ne bana bende ba balume, badi ne bua kulambula Maweja-Nangila kilo isatu ya bukula ku dituku dionsu, mmomumue ne: balambule tshia bibidi tshimue tshia bukula dinda, tshikuabu dilolu. Bukula abu, buikale busambakaja ne mafuta, bukanga pa dilata bua kuenza mukata. Pashishe bangabanga ne kulambula Maweja-Nangila mukata awu, wikale mukosolola bitupa, bualu mmulambu wa dipembu dimpe didi disankisha Maweja-Nangila. “Nanku muntu wa ku ndelanganyi ya Arone, udibu bajidila bua ikale mutuangaji munene, neikale ulambula mulambu ewu anu mushindu ewu. Bualu mmulambu udibu boshila Maweja-Nangila onsu kashidi, ushile. Ku mulambu onsu wa bia mu madimi udi mutuangaji ulambula Maweja-Nangila, kena mua kudia kantu nansha kamue to.” Maweja-Nangila kuambila Moshe, bua amanyishe Arone ne bana bende ba balume ne: “Mikenji idi itangila mulambu wa dikobolola dia bantu, idi nunku: “Bakosele tshimuna atshi muminu kumpala kua Maweja-Nangila, anu muaba udibu bashipela nyama ya milambu ya kuosha. Bualu mulambu ewu ngwa tshijila menemene. Mutuangaji udi ulambula mulambu awu, audile amu muaba wa tshijila mu lubanza lua ntenta wa kusambakena. Bualu munyinyi wa mulambu wa nanku udi wa tshijila menemene. Tshionsu tshidi tshilenga munyinyi wa mulambu awu netshinyanguke. Padi mashi a nyama awu masampukile ku tshilamba, tshilamba atshi batshisukuile anu muaba wa tshijila. Padibu balambile munyinyi awu mu luesu lua dibumba, kujika, babishipe. Kadi padibu bakambila mu luesu lua tshiamu tshikunze, balukone, balusukule ne mayi a bungi. Nanku anu bantu balume ba mu meku a batuangaji, ke badi mua kudia munyinyi awu, bualu udi mulambu wa tshijila menemene. Kadi misangu yonsu idibu babuela mu ntenta wa kusambakena ne mashi a nyama wa mulambu bua kukobolola nawu bantu muaba wa tshijila, kabena mua kudia munyinyi wa nyama awu. Bawoshe mu kapia. “Mulambu wa dinua tshibalu badi baulambula mushindu ewu: “Ke mulambu wa tshijila menemene. Badi ne bua kukosa nyama muminu, muaba udibu bashipela nyama ya milambu ya kuosha. Pashishe bamiamine mashi ku nseke yonsu ya tshilambuilu. Kadi balambule Maweja-Nangila munyinyi onsu wa mafuta: mukila, mafuta onsu adi malamate ku bia munda, tuonyi tubidi ne mafuta onsu adi malamateku, mafuta adi malamate ku lutandatanda ludi ku mutshima, ludibu balamuna pamue ne tuonyi. Mutuangaji oshe bionsu ebi pa tshilambuilu. Bualu bidi mulambu wa dinua tshibalu, udibu boshila Maweja-Nangila, ushile. Nanku anu bantu balume ba mu meku a batuangaji ke badi mua kudia munyinyi wa mulambu awu. Kadi baudile muaba wa tshijila, bualu udi wa tshijila menemene. Mikenji ya mulambu wa dinua tshibalu ne ya mulambu wa kukobolola bantu, idi anu mushindu umue. Nanku amu mutuangaji udi ukobolola muntu ke udi wangata munyinyi awu. “Padi muntu ufila nyama wa mulambu wa kuosha, tshiseba tshia nyama awu, tshishale amu tshia mutuangaji uvua mulambule mulambu awu. Padi mulambu wa bintu bia mu madimi bioshe muiku, bilambe mu luesu, nansha bikange pa dilata, bintu ebi nebishale bia mutuangaji uvua mulambule mulambu awu. Kadi padi milambu ya bintu bibishi kabiyi bilambe pa kapia, nansha ya bintu bisambakaja ne mafuta nansha ya bikuabu, babiabanyangana bungi bua momumue kudi bana ba Arone ba balume. “Mushindu wa kulambula Maweja-Nangila mulambu wa bobumue: “Padi muntu ulambula Maweja-Nangila nyama wa mulambu, wimba ne musangu bua kumutumbisha, asakidile kabidi milambu eyi: mulambu wa mikata mikanga kayiyi miela buanga bua mampa, wa tuampa tukese tulaba mafuta, katuyi tuela buanga bua mampa, ne wa mikata mienza ne bukula busambakaja ne mafuta. Pashishe ambule kabidi diampa diela buanga, didibu balambula pamue ne mulambu wa kutumbisha nawu Maweja-Nangila. Mutuangaji angate tshintu tshimue tshia ku mulambu ne ku mulambu bua kulambula Maweja-Nangila. Nunku bintu bionsu ebi nebishale bia mutuangaji uvua mumiamine mashi ku tshilambuilu. Kadi bua munyinyi wa nyama wa mulambu wa bobumue, baudie ujika onsu anu dituku dimue, kauladi to. “Padibu balambula Maweja-Nangila mulambu wa bobumue, bua mapiku nansha bua budisuile, munyinyi awu baudie dituku adi. Padiwu ushala, baudie baujikija patshiabu. Kadi padiu ushala kabidi too ne ku dituku disatu, bawoshe mu kapia. Padi muntu kampande udia munyinyi wa ku mulambu awu dituku disatu, Maweja-Nangila kena mua kuanyisha to. Mulambu wende kawena ne mushinga, bualu munyinyi kautshiena muimpe kabidi bua kuenza nawu midimu ya tshijila. Yonsu udi udia munyinyi awu, mmuena tshibawu. Mmudikebele tshilumbu. Padi munyinyi awu ulenga ku tshintu tshidi ne mikiya, kabaudi to, bawoshe mu kapia. “Nanku anu muntu udi kayi ne mikiya ke udi mua kudia munyinyi wa mulambu ewu. Muntu yonsu udi mudipile nkayende mikiya, padiye udia munyinyi wa mulambu wa bobumue, udibu balambula Maweja-Nangila, nebamuipate munkatshi mua bena Izrayele. Kabidi muntu yonsu udi ulenga mukuabu udi ne mikiya, ulenga tshimuna tshidi ne mikiya, nansha nyama wa tshisuku udi ne mikiya, neapete dinyoka dia mushindu umue ne muntu udi mudie munyinyi wa mulambu wa bobumue uvuabu balambule Maweja-Nangila muikale ne mikiya.” Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: manyisha bena Izrayele ne: “Kanuena mua kudia munyinyi wa mafuta a nyama, nansha a ngombe, a mukoku, nansha a mbuji. Munyinyi onsu wa mafuta, wa nyama mudifuile, nansha mushipa kudi nyama mukuabu wa lonji, kabena mua kuudia to, kadi badi mua kukuata nawu midimu mikuabu. Padi muntu udia mafuta a nyama udibu balambula bu mulambu wa kuoshila Maweja-Nangila, muntu awu bamuipate munkatshi mua bena Izrayele. Nanku muaba onsu unudi basomba kanuena mua kudia kabidi mashi a nyunyi, nansha a nyama too ne kashidi. Padi muntu udia mashi, bamuipate munkatshi mua bena Izrayele. ” Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: imanyisha kabidi bena Izrayele ne: Padi muntu ulambula Maweja-Nangila nyama wa mulambu wa bobumue, neapeshe Maweja-Nangila bidi bimutangila. Neambule yeye mene bionsu bidibu ne bua kulambula Maweja-Nangila: ke munyinyi wa mafuta, ne tshiadi tshia nyama awu. Bele tshiadi tshia nyama atshi mulu, batshinyukule bua kutshilambula. Mutuangaji oshe munyinyi wa mafuta onsu pa tshilambuilu. Kadi tshiadi atshi tshikale tshia Arone ne bana bende ba balume. Nudi ne bua kumusha kabidi tshibelu tshia luseke lua balume lua nyama wa mulambu, kutshipesha mutuangaji. Tshibelu tshia nyama atshi, ntshia mutuangaji udi ulambula mashi ne mafuta pa tshilambuilu. Maweja-Nangila udi unutumina diyi bua nuenu bena Izrayele, kumusha tshiadi ne tshibelu bia nyama inudi nulambula bu mulambu wa bobumue. Nupeshe mutuangaji Arone ne ndelanganyi yende bintu abi, bualu ke bintu binudi ne bua kubapesha matuku onsu too ne kashidi.” Bintu abi, bidibu bumusha ku milambu idibu balambula Maweja-Nangila, nebikale bia Arone ne bana bende, biangatshile dituku didibu babajidile ku mudimu wa butuangaji bua kukuatshila Maweja-Nangila mudimu. Nanku Maweja-Nangila udi unutumina diyi nuenu bena Izrayele, bua nupeshe Arone ne bana bende bintu ebi dituku didibu babajidila. Nulame mukenji ewu kashidi. Eyi ke mikenji idi itangila milambu ya kuosha, milambu ya bintu bia mu madimi, milambu ya kukobolola nayi bantu, milambu ya dinua tshibalu, milambu ya dibanjija ne milambu ya bobumue. Maweja-Nangila mmupeshe Moshe mikenji eyi, mu tshipela ku mukuna wa Sinayi, dituku divuaye mutumine bena Izrayele diyi, bua bikale bamulambula milambu. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Ubikidishe Arone ne bana bende ba balume ku mushiku wa ntenta wa kusambakena. Ulombeshe bilamba biabu bia tshijila, ne mafuta a kubalaba. Batuale kabidi ngombe mulume wa kubakobolola nende, mikoku ibidi ya bimpanga, ne tshisaka tshia mampa kaayi mela buanga. Pashishe ukunguje bantu bonsu ba bena Izrayele muaba ewu. Moshe kuenza bionsu bivua Maweja-Nangila mumuambile. Bantu bonsu kutuilangana ku mushiku wa ntenta wa kusambakena. Moshe kubambila ne: “Mpindiewu ndi ne bua kuenza tshivua Maweja-Nangila muambe.” Moshe kubikila Arone ne bana bende ba balume, kubowesha mayi bu muvua Maweja-Nangila mumuambile. Kuvuadikaye Arone muntumpu, kumusuika mukaba, kumuvuadika muntumpu mulamika tshilamba tshia efode kutshisuikila panyima ne tukaba tuatshi. Kumuladika tshilamba tshia pa tshiadi, kubuejamu Urime ne Tumime. Kumuasaye tshifulu ku mutu. Kumpala kua tshifulu, kuvua kulamika tshitata tshia tshiamu tshia mpawungi, tshifuane tshilongu, bilondeshile mikenji ya Maweja-Nangila. Ke Moshe kuangata mafuta a tshijila, kualaba ku ntenta wa kusambakena ne ku bintu bionsu bivuamu. Kumiaminaye kabidi mafuta awu misangu muanda mutekete ku tshilambuilu, ne ku bintu bivuaku, ku dilongu dinene dia koweshila bantu mayi, ne ku tshitaku tshiadi. Kuelaye Arone mafuta a tshijila mu mutu bua kumujidila. Pashishe Moshe kubikila bana ba Arone ba balume, kubavuadika mintumpu, kubasuika mikaba, kubasa bifulu ku mitu, bu muvua Maweja-Nangila mumuambile. Pashishe kutualabu ngombe mulume bu mulambu wa kukobolola nawu bantu. Arone ne bana bende ba balume kutenteka bianza pa mutu pa ngombe awu. Moshe kukosa ngombe awu muminu, kutua munu mu mashi, kualaba ku matumba matalame avua ku tshilambuilu bua kumbusha mikiya. Pashishe kuitshikijaye mashi avua mashale kuinshi kua tshilambuilu. Ke muvua Moshe mujidile tshilambuilu bua tshikale muaba wa kulambuila milambu ya kukobolola nayi bantu. Ke Moshe kulamuna mafuta onsu avua ku bia munda, lutandatanda lua ku mutshima, tuonyi tubidi ne mafuta onsu avua malamateku, kubioshila Maweja-Nangila pa tshilambuilu. Kadi munyinyi wa ngombe awu uvua mushale, tshiseba, bia munda ne bunyawu, Moshe kumuka nabi mu mitanda, kuya kubiosha amu muvua Maweja-Nangila mumuambile. Pashishe kutualabu kabidi mukoku wa tshimpanga wa mulambu wa kuosha. Arone ne bana bende ba balume kutentekabu bianza pa mutu wa tshimpanga atshi. Moshe kukosa tshimpanga atshi muminu, kumiamina mashi atshi ku nseke yonsu ya tshilambuilu. Moshe kusaya tshimpanga atshi, kutshikosolola mabulu mabulu, kuosha pamue ne mutu, kabidi ne munyinyi wa mafuta. Kusukulaye bia munda ne bikonu mu mayi. Kubishaye ne munyinyi wa nyama uvua mushale pa tshilambuilu. Bualu mmulambu wa kuosha, udi ne dipembu dimpe didi disankisha Maweja-Nangila. Pashishe kumutuadilabu tshimpanga tshikuabu bua kujidila batuangaji. Arone ne bana bende kutenteka bianza pa mutu wa tshimpanga atshi. Moshe kukosa tshimpanga atshi muminu, kulaba Arone mashi atshi ku lusongu lua ditshi, ku tshiala ne ku muana nkasa munene bia ku luseke luende lua dia balume. Pashishe kubikilaye kabidi bana bonsu ba balume ba Arone, kubalaba mashi ku nsongu yabu ya matshi, ku biala ne ku minu minene ya bana ba nkasa bia ku luseke luabu lua dia balume. Ke kumiaminaye kabidi mashi avua mashale ku nseke yonsu ya tshilambuilu. Pashishe Moshe kuangata mukila wa tshimpanga atshi, mafuta onsu adi malamate ku bia munda, lutandatanda lua ku mutshima, tuonyi tubidi ne mafuta onsu adi malamateku, kabidi ne tshibelu tshia luseke lua dia balume. Mu tshisaka tshivua kumpala kua Maweja-Nangila, tshikale ne mampa kaayi mela buanga, Moshe kuangata diampa dimue kadiyi diela buanga, mukata muenza ne mafuta, kabidi ne kakata kakese. Kubitekaye pa mafuta ne pa tshibelu tshia luseke lua dia balume dia tshimpanga. Moshe kupesha Arone ne bana bende ba balume bintu bionsu abi ku bianza bua babiele mulu, babinyukule kumpala kua Maweja-Nangila. Pashishe kuangataye kabidi bintu abi ku bianza bia Arone ne bia bana bende ba balume, kubitentekajaye pa mutu pa milambu ya kuosha ivua pa tshilambuilu, kubioshila Maweja-Nangila. Ke muvuabu benza mudimu wa kubueja batuangaji mu mudimu nanku. Mulambu awu uvua ne dipembu dimpe didi disankisha Maweja-Nangila. Moshe kuangata tshiadi tshia tshimpanga atshi, kutshiela mulu, kutshinyukula. Pashishe kutshiangataye, anu muvua Maweja-Nangila mumuambile. Moshe kusambakaja mafuta a tshijila mu mashi avua ku tshilambuilu. Kuamiaminaye Arone, ne ku bilamba biende. Pashishe kuamiaminaye kabidi bana bende ba balume, ne ku bilamba biabu. Ke Arone ne bana bende ba balume ne bilamba biabu kushala bia tshijila. Moshe kuambila Arone ne bana bende ba balume ne: — Nulambile munyinyi wa tshimpanga tshibidi atshi mu mushiku wa ntenta wa kusambakena. Nuudile nuenu nkayenu anu muaba awu, pamue ne mampa a tshijila. Ke mumvua munuambile diyi dia Maweja-Nangila ne: bintu ebi nebabidie amu kudi Arone ne bana bende ba balume. Kadi munyinyi ne mampa bidi bishale, nubioshe mu kapia. Nushale mu mushiku wa ntenta wa kusambakena too ne pakumbana matuku muanda mutekete a tshijila tshienu. Nanku bitudi benza lelu ebi, ke bivua Maweja-Nangila mutume diyi bua tuenze bua kunukobolola. Nushale anu mu mushiku wa ntenta wa kusambakena matuku muanda mutekete a munya ne a butuku, bua kuenza mudimu munufundile kudi Maweja-Nangila, bua kanufu. Ke mikenji ivua Mvidi Mukulu mungambile. Arone ne bana bende ba balume, kukumbaja mikenji yonsu ivua Maweja-Nangila mubatumine kudi Moshe. Dituku divua dilonda matuku muanda mutekete avuabu bajidile Arone ne bana bende ba balume, Moshe kubabikila pamue ne bakulu ba bena Izrayele. Kuambilaye Arone ne: — Angata muana wa ngombe mulume udi kayi ne bulema, umulambule Maweja-Nangila bu mulambu wa kukobolola nawu bantu. Wangate kabidi mukoku wa tshimpanga udi kauyi ne bulema, uulambule Maweja-Nangila bu mulambu wa kuosha. Wimane nabi kumpala kua Maweja-Nangila. Pashishe wambile bena Izrayele, bafile pabu mbuji wa mpumbu kudi Maweja-Nangila bu mulambu wa kukobolola nawu bantu. Bafile kabidi muana wa ngombe mulume, kabidi ne muana wa mukoku wa tshidimu tshimue, kayi ne bulema, bua kubilambula Maweja-Nangila bu mulambu wa kuosha. Bangate kabidi ngombe mulume, mukoku wa tshimpanga bua mulambu wa bobumue. Nenusakidile ku nyama mulambu wa bukula busampakaja ne mafuta. Bualu Maweja-Nangila neanumuenekele lelu. Nanku bionsu bivua Moshe muambe, kubifidilabu mu mushiku wa ntenta wa kusambakena. Pashishe bena Izrayele bonsu kuya kuimana muaba awu bua kutendelela Maweja-Nangila. Moshe kubambila ne: — Panudi nukumbaja bionsu bivua Maweja-Nangila munuambile bua kuenza, yeye neadileje kunudi ne butumbi buende. Pashishe kuambilaye Arone ne: — Semena ku tshilambuilu, ulambule mulambu wa kudikobolola nawu, ne mulambu wa kuosha. Wenze bionsu bidi bikengela bua wewe kudikobolola, kukobolola ne bena Izrayele bonsu. Pashishe ulambule milambu ya bena Izrayele. Wenze kabidi ne bionsu bidi bikengela bua kukobolola bantu, bu muvua Maweja-Nangila muambe. Arone kusemena pabuipi ne tshilambuilu, kukosa muana wa ngombe muminu bua kudikobolola. Nanku, bana bende ba balume kumuambuilabu mashi. Arone kutua munu wende mu mashi awu, kualaba ku matumba matalame avua ku tshilambuilu. Pashishe kuitshikijaye mashi avua mashale kuinshi kua tshilambuilu. Kuoshilaye Maweja-Nangila mafuta onsu, ne tuonyi tubidi, ne lutandatanda lua ku mutshima, bu muvua Maweja-Nangila muambile Moshe. Kadi munyinyi ne tshiseba, Arone kumuka nabi ku mitanda, kuya kubiosha. Pashishe Arone kukosa nyama wende wa tshimpanga wa mulambu wa kuosha awu muminu. Bana bende ba balume kumuambuila mashi. Arone kumiamina mashi awu ku nseke yonsu ya tshilambuilu. Kumupeshabu kabidi mutu wa nyama awu, ne munyinyi mumane kukosolola mabulu, bua kubioshila Maweja-Nangila pa tshilambuilu. Kusukulaye kabidi bia munda ne bikonu, kubitenteka pa milambu mikuabu ya kuosha ivua pa tshilambuilu. Pashishe Arone kuleja Maweja-Nangila milambu ivua bantu bafile. Kuangataye mbuji wa mpumbu wa mulambu wa kukobolola nawu bantu, kumukosa muminu. Pashishe kumulambulaye Maweja-Nangila, amu bu muvuaye mulambule ngombe wende. Kuambulaye nyama ya milambu ya kuosha ibidi ayi anu bilondeshile mikenji. Pashishe kulejaye Maweja-Nangila milambu ya bintu bia mu madimi. Kuambulaye dianza dia bukula, kuboshila Mvidi Mukulu pa tshilambuilu. Nanku, dinda dionsu bavua basakidila bintu abi ku mulambu wa kuosha. Arone kukosa muminu wa ngombe, ne wa mukoku wa tshimpanga, bivua bantu bafile bua mulambu wa bobumue. Pashishe bana bende ba balume kumuambuila mashi a nyama ayi. Arone kuamiamina ku nseke inayi ya tshilambuilu. Kumupeshabu munyinyi wa mafuta a ngombe, kabidi ne mukila, mafuta onsu adi malamate ku bia munda, tuonyi ne lutandatanda lua ku mutshima bia mukoku wa tshimpanga. Nanku Arone kutentekaja munyinyi wa mafuta awu pa biadi bia nyama ibidi ayi. Ke kuoshaye mafuta awu pa tshilambuilu. Pashishe Arone kuambula biadi bia nyama ne tshibelu tshia ku dia balume dia nyama, kubiela mulu, ubinyukula kumpala kua Mvidi Mukulu, bu muvua Maweja-Nangila muambile Moshe. Arone ujikija kulambula milambu ya kukobolola bantu, milambu ya kuosha, milambu ya bobumue, kuelaye bianza mulu, wela bena Izrayele lupemba. Pashishe kumukaye ku tshilambuilu. Nanku Moshe ne Arone kubuela mu ntenta wa kusambakena. Bobu bamane kupatukamu, kuelabu bantu lupemba. Nanku Maweja-Nangila kudileja kudi bena Izrayele ne butumbi buende. Diakamue kapia kufuma kudi Maweja-Nangila, kutema, kuosha milambu ya kuosha yonsu, ne mafuta a ku milambu mikuabu bivua pa tshilambuilu. Bantu bonsu bamone nanku, kuelabu tunkunduluila. Pashishe kudielabu mpala panshi. Nadabe ne Abiku bavua bana ba balume ba Arone. Yonsu wa kudibu kuangata tshiamu tshiende tshia musenga wa kamonya, kuelamu makala a kapia, kabidi ne manananshi bua kulambula Maweja-Nangila. Kadi kapia kakavua ka tshijila, kakavua mushindu uvua Maweja-Nangila mubambile to. Diakamue kapia kufuma kudi Maweja-Nangila, kubosha, kubashidisha muaba awu. Nanku Moshe kuambila Arone ne: — Ke muvua Maweja-Nangila mumane kukudimuka, pawaye wamba ne: “Bonsu badi bangenzela mudimu, badi ne bua kunnemeka, bualu ndi wa tshijila. Bantumbishe, bantu bonsu batangile.” Arone kushala mupuwa. Moshe kubikila Mishayele ne Elishafane, bana ba balume ba Uziyele mansebende wa Arone. Kubambilaye ne: — Umbushayi bitalu bia bana benu muaba wa tshijila, numuke nabi mu mitanda bua kubijika. Ke kusemenabu pabuipi, kuambula bitalu abi, bivuadike mintumpu. Kumukabu nabi mu mitanda, bilondeshile diyi dia Moshe. Moshe kubikila Elazare ne Itamare, bana ba balume ba Arone, pamue ne Arone mene. Kubambilaye ne: — Kanuteki madilu to. Longololayi nsuki yenu bimpe. Kanupandi bilamba bienu, bu bantu badi mu madilu, bualu nudi mua kufua, kabidi Maweja-Nangila udi mua kufikila bantu bonsu munda. Kadi bena Izrayele bakuabu bonsu bateke madilu bua bantu bavua Maweja-Nangila mushidishe ne kapia. Nanku nuenu kanumuku mu mushiku wa ntenta wa kusambakena bua kanufu, bualu Maweja-Nangila mmunulabe mafuta a tshijila. Ke Arone ne bana bende kuitaba bionsu bivua Moshe ubambila. Maweja-Nangila kuambila Arone ne: — Wewe ne bana bebe, kanuena mua kunua maluvu a mvinyo, nansha a kapia, panudi nubuela mu ntenta wa kusambakena, bualu nudi mua kufua. Mukenji ewu ushale kashidi kunudi ne kudi ndelanganyi yenu. Kanunu kabidi maluvu makole, panudi nusunguluja bintu bidi bia tshijila, ne bidi kabiyi bia tshijila, bidi ne mikiya, ne bidi kabiyi ne mikiya. Kanuena mua kunua kabidi maluvu makole, panudi nulongesha bena Izrayele mikenji eyi idi Maweja-Nangila mubatumine kudi Moshe. Pashishe Moshe kuambila Arone ne bana bende ba balume babidi, Elazare ne Itamare, bavua bashale ne muoyi ne: — Angatayi bukula budi bushale bua ku mulambu uvuabu balambula Maweja-Nangila. Nuenze nabu mampa kaayi mela buanga. Kadi nuadile pabuipi ne tshilambuilu, bualu adi biakudia bia tshijila menemene. Kabidi nudi mua kuadila amu muaba wa tshijila. Tshitupa tshia milambu ivuabu balambula Maweja-Nangila etshi, ntshienu nuenu batuangaji, bu mu-vua Maweja-Nangila mungambile. Kadi wewe ne bana bebe bonsu ba balume, nuangate tshiadi ne tshibelu bia nyama ya milambu ya bobumue, binuvua bela mulu, banyukula kumpala kua Maweja-Nangila, nubidile muaba musunguluke, bualu ntshitupa tshia mulambu tshidi tshiebe ne tshia bana bebe ba balume. Nudi mua kubidia pamue ne bana bebe ba bakaji. Nanku, misangu yonsu idibu bosha mafuta pa tshilambuilu kumpala kua Maweja-Nangila, nebafile kabidi tshibelu ne tshiadi, babiela mulu, babinyukule Pashishe wewe ne ndelanganyi yebe, nubiangate, nubidie, bualu mbintu bivua Maweja-Nangila munupe kashidi, bu muvuaye mumane kuamba. Moshe uvua musue kumanya tshivuabu benza ne mbuji wa mpumbu wa mulambu wa kukobolola nawu bantu. Kumuambilabu ne: “Mbuji wa mpumbu awu, mbamane kumuosha pa tshilambuilu kudi Elazare ne Itamare, bana ba Arone bavua bashale ne muoyi.” Ke kubafikilaye munda. Kubakonkaye ne: — Munyinyi ewu wa mulambu udi Maweja-Nangila munupe, kanuena baudile muaba kampande wa tshijila bua tshinyi? Kanuena bamanye ne: ngwa tshijila menemene anyi? Maweja-Nangila mmunupeshe nyama ewu bua nukobolole bena Izrayele ku malu mabi adibu benza. Bu munuvua kanuyi baya ne mashi a nyama ewu munda mua ntenta wa kusambakena, nuvua mua kudila munyinyi ewu muaba wa tshijila, bu mumvua munuambile. Arone kukonka Moshe ne: — Lelu bena Izrayele bavua balambula Mvidi Mukulu mulambu wa kudikobolola, pamue ne mulambu wa kuosha. Kadi udi mumanye bivua bingenzekela. Nanku bu meme mudie munyinyi wa mulambu wa kukobolola dituku edi, Maweja-Nangila uvua mua kusanka anyi? Moshe umvua miaku eyi, kuitabaye. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne Arone bua bamanyisha bena Izrayele mikenji eyi: “Ku nyama yonsu ya panu, nudie amu nyama eyi: Nudi mua kudia nyama idi ne mikonu mipanduluke, mikale ibiola bintu mukana, ibidia tshiakabidi. Kadi kanuena mua kudia nyama idi amu idiululula, nansha idi amu ne bikonu bipanduluka, bu mudi: — kamelu kadi kadia kadiululula, kadi kakena ne bikonu bipanduluke to; — kanyama ka damane, kadi kadia kadiulula, kakayi ne bikonu bipanduluke; — kalulu ka mpata, kadi kadiululula, kadi kakena ne bikonu; — ngulube, bualu udi ne mikonu mipanduluke, kadi kena upingaja bintu mukana, ubidiululula. Nanku kanuena mua kudia munyinyi wayi, nansha kuyilenga padiyi mifue. Numanye ne: idi ne mikiya. “Ku nyama yonsu idi mu mayi, mu majiba, mu mayi manene ne mu misulu, nudi mua kudia minyinyi idi ne misalala ne mamba. Kadi minyinyi yonsu ya mu mayi idi kayiyi ne misalala nansha ne mamba, kanuyidi to, nansha tusha tudi tuvuandulula mayi, nansha tunyinyi tukuabu tua mu mayi. Numanye ne: minyinyi ayi idi ne mikiya. Kanuena mua kuyidia, nansha kuyilenga padiyi mifue. Nanku, minyinyi yonsu ya mu mayi idi kayiyi ne misalala nansha ne mamba, kanuena mua kuyidia to. “Kanuena mua kudia nyunyi eyi to: tshiminyi, mukanku, kabemba ka mvulu, ntuba, nansha nyunyi idi mifuane mukanku, tshikololu, kasonga nyunyi, mfiondu, mukuekue, nansha nyunyi idi mifuane kabemba, tshipungulu, tshiowa, kakutukutu, mukute, kakololu, nkumbikumbi, kalama ngomba, kasongu mule, miena kasuba, nansha mudima. “Kanuena mua kudia bishi bidi ne masala, bikale kabidi ne mapangu anayi. Kadi ku bintu bionsu bidi ne masala, bikale kabidi ne mapangu anayi, nudi mua kudia anu bidi ne mikolu, bitupika. Ke mpasu yonsu, nsua, bintunta ne mintuntu. Nanku kanuena mua kudia bishi bikuabu bionsu bidi ne masala, kabidi ne mapangu anayi. Numanye ne: bidi ne mikiya. “Nyama mikuabu idi ipetesha muntu mikiya too ne ku dilolu, padiye uyilenga, yoyi mimane kufua. Padi muntu wambula nyama ayi mimane kufua, nansha yeye musukule bilamba biende, utshidi amu ne mikiya too ne ku dilolu. Nyama idi ne mikiya idi nunku: — nyama idi kayiyi ne mikonu mipanduluke, kayiyi ipingaja bintu mukana, ibidia kabidi. Padi muntu ulenga nyama eyi, udi upia mikiya; — nyama yonsu idi yenda pa munda mua diikasa. Padiyi mifue, muntu muyilenge, udi upia mikiya. Muntu yonsu udi uyambula, padiyi mifue, nansha yeye musukule bilamba biende, utshidi anu ne mikiya too ne ku dilolu. “Ku tunyama tukese tudi tuenda panshi, numanye ne: tudi ne mikiya tudi nunku: tshibulebule, mpuku, misodi ya mishindu yonsu, dibula mutshi, dimemba, tshimpulumunzu, lomba ne lungonyonyi. Nanku, numanye ne: tunyama etu tuonsu tudi ne mikiya. Padi tunyama etu tufua, muntu utulenga, neapie mikiya too ne ku dilolu. Kadi padi kanyama kamue ka ku tunyama etu kapona, kafuila mu tshintu bu mudi: luvu, tshilamba, tshiseba nansha tshibombi, badi ne bua kusukula tshintu atshi. Kadi, tshidi ne mikiya too ne ku dilolu, pashishe mikiya idi ijika. Padi kanyama kamue ka ku tunyama etu kapona mu luesu lua dibumba, bintu bionsu bidi mu luesu bidi bipia mikiya. Luesu alu badi ne bua kulushipa. Padi mayi avua mu luesu alu masampukila ku tshintu tshidibu mua kudia nansha kunua, tshintu atshi tshidi ne mikiya, nansha tshiotshi mu luesu lua mushindu kayi. Padi kanyama kafue kaponena pa tshintu kampande, bu mu ditshiwa, tshintu atshi netshipie mikiya. Mbimpe kutshinyangakaja, bualu ntshipie mikiya. Padi kanyama kamue kafue, kaponena mu mpokolu nansha mu tshiina tshia mayi, mayi awu kaena ne bualu to, adi mimpe. Kadi muntu udi upatula kanyama kafue aku mu mayi, neapie mikiya. Padi kanyama kafue kaponena pa ntete ya kukuna, ntete ayi kayena ne bualu to, idi anu mimpe. Kadi, padi kanyama aka kafue, kaponena mu ntete mimane kubombeka mu mayi bua kuyidia, ntete ayi idi ipia mikiya. “Padi nyama wa ku inudi nudia mudifuile, muntu mulenge nyama awu neapie mikiya too ne ku dilolu. Muntu udi udia munyinyi wa nyama awu, nansha yeye musukule bilamba biende, udi amu upia mikiya too ne ku dilolu. Muntu udi wambula nyama awu mufue, nansha yeye musukule bilamba biende, utshidi ne mikiya too ne ku dilolu. “Nanku tunyama tuonsu tukese tudi tuenda panshi, kanuena mua kudia munyinyi watu to. Bintu bidi bilandala, nansha bidi bienda ne mikolu inayi, nansha ne ya bungi, kanuena mua kubidia to. Nudimuke, kanulengi bintu ebi, bualu nudi mua kupia mikiya. Kanudinyangi. Meme ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Nuikale bantu ba tshijila, bualu meme ndi wa tshijila. Kanudinyangi nuenu ne bintu ebi bibi, bidi bilandala panshi, bualu nudi mua kupia mikiya. Meme ndi Maweja-Nangila, udi munupatule mu ditunga dia Ejipitu, bua ngikale Mvidi Mukulu wenu. Nuenu nuikale bantu ba tshijila, bu mundi meme wa tshijila. ” Mikenji eyi idi itangila nyama, nyunyi, minyinyi ya mu mayi ne bionsu bidi bienda pa buloba. Mikenji eyi idi bua nuenu kumanya bintu bidi ne mikiya ne bidi kabiyi ne mikiya. Kadi mbua numanye binudi mua kudia ne binudi kanuyi mua kudia. Maweja-Nangila kumanyisha Moshe bua ambile bena Izrayele mikenji eyi ne: “Padi mukaji ulela muana wa balume, mukaji awu udi upia mikiya matuku muanda mutekete, anu bu muvuaye muyipie mu matuku ende a tshijila tshia bakaji. Padi matuku muanda mukulu akumbana, bateke muana awu panshi. Pashishe padi mamuende wa muana awu kayi muanji kudilongolola ku buvyele budiye nabu, kena mua kulenga tshintu tshia tshijila, kena mua kubuela muaba wa tshijila, too ne padi matuku makumi asatu ne asatu akumbana. “Padi mukaji ulela muana wa bakaji, neashale ne mikiya mbingu ibidi, anu bu muyilaye mupie mikiya matuku ende a tshijila tshia bakaji. Kadi ashale kabidi nanku bua kudilongolola mu buvyele buende, too ne padi matuku makumi asambombu ne asambombu akumbana. “Nanku padi matuku a kudilongolola ku buvyele akumbana, bua muana wa balume, nansha bua wa bakaji uvuaye mulele, mukaji awu aye kudi mutuangaji, imanyine ku mushiku wa mbelu wa ntenta wa kusambakena. Amupeshe muana wa mukoku wa tshidimu tshimue bua aulambule Maweja-Nangila, bu mulambu wa kuosha. Neamupeshe kabidi nkudimba nansha kamanda-nkutshi bu mulambu wa kukobolola nawu bantu. Mutuangaji nealeje Maweja-Nangila milambu eyi, bua kulongolola muvyele awu ne kujikija buvyele buende. Amu kutuadija pa diba adi, mukaji awu kena kabidi ne mikiya ya buvyele to.” Ke munudi mua kuenzela mukaji yonsu padiye ulela muana wa balume, nansha wa bakaji. “Kadi padi mukaji awu kayi mua kupeta muana wa mukoku, udi mua kufila nkudimba ibidi, nansha tumanda-nkutshi tubidi. Nyunyi umue ikale bu mulambu wa kuosha, mukuabu ikale bu mulambu wa kumukobolola nawu. Nanku padi mutuangaji ulambula bintu abi kudi Maweja-Nangila, buvyele bua mukaji buajiki.” Maweja-Nangila uvua muambile Moshe ne Arone ne: “Padi muntu ne tshiuja pambidi, nansha muaba muwule, nansha muikale ne dikeji ditoke, dimueneka bu disama dia nsudi, baye ne muntu awu kudi mutuangaji Arone, nansha kudi umue wa ku ndelanganyi yende. Mutuangaji neakenkete muaba udi disama. Pikale boya bua muaba awu butokoloke, kabidi muaba awu mondoke, mutuangaji neajadike ne: muntu awu udi ne disama dia nsudi. Neambe ne: muntu ewu udi ne mikiya. Kadi padi muntu awu ne dikeji ditoke pambidi, mputa kayi mondoke, kabidi boya kabuyi butokoloke, mutuangaji neumushe muntu awu munkatshi mua bantu. Amuteke pa nkayende matuku muanda mutekete. Nanku dituku dia muanda mutekete, mutuangaji neakenkete muntu awu kabidi. Padiye umona ne: disama didi amu muvuadi, kadiena ditampakane mubidi mujima, neateke kabidi muntu awu pa nkayende matuku muanda mutekete makuabu. Pashishe, dituku dia muanda mutekete, mutuangaji neakonkonone muntu awu tshiakabidi. Padiye usangana dikeji dienda dikepela, kadiyi ditampakane pambidi, mutuangaji neajadike ne: muntu awu uvua amu ne tshiuja. Mutuangaji neambe ne: muntu awu kena ne mikiya to. Nanku muntu awu neasukule amu bilamba biende bua kikadi ne mikiya. Padi mutuangaji mumane kuteta muntu, mumusangane ne: kena ne mikiya, kadi pashishe dikeji didi dituadija kutampakana pambidi, muntu awu neapingane tshiakabidi kudi mutuangaji. Mutuangaji neamukenkete tshiakabidi. Padiye umona ne: dikeji didi dienda ditampakana pa dikoba, neambe ne: muntu ewu udi ne mikiya, bualu tshidiye natshi ndisama dia nsudi. “Muntu yonsu udi ne disama difuanangane ne dia nsudi, nebamufile kudi mutuangaji. Mutuangaji neamukenkete. Padiye ne tshiuja, kabidi padi boya bua muaba awu butokoloke, mputa upatuka tufina, mutuangaji neambe ne: muntu ewu udi ne mikiya, bualu neikale ne disama diende adi misangu ne misangu. Nanku kabena ne bua kumuteka pa nkayende to. Bualu mbimueneke patoke ne: udi ne mikiya. Kadi padi mutuangaji umona ne: muntu ewu udi ne mpusu mubidi mujima, ku mutu too ne ku makasa, neamukenkete menemene. Padiye umona mpusu mitampakane mubidi mujima, neambe ne: muntu ewu kena mupie mikiya, bualu mubidi wende mujima mmuandamuke mutoke. Kadi dituku didi mputa umueneka, upatuka tufina, muntu awu neikale ne mikiya. Mutuangaji udi ukenketa miaba idi mputa. Padiye umona ipatuka tufina, neambe ne: muntu ewu mmupie mikiya. Bualu mputa udi upatuka tufina mushindu ewu, udi ne mikiya, uleja disama dia nsudi. Padi mputa awu utokoloka tshiakabidi, muntu neaye kudileja kudi mutuangaji. Mutuangaji neamukenkete. Padiye umona ne: mputa mmutokoloke tshiakabidi, neambe ne: mputa wa mushindu ewu kena ne mikiya to. Nanku muntu ewu kena mupie mikiya nansha. “Padi muntu mushale ne tshibangu tshia tshiuja pambidi, padi tshibangu tshiuwula tshiakabidi, nansha dikeji ditokoloke dimueneka mu tshibangu atshi, muntu awu aye kudileja kudi mutuangaji. Padi mutuangaji umona ne: tshibangu ntshiondoke, kabidi boya bua muaba awu mbutokoloke, mutuangaji neambe ne: muntu ewu mmupie mikiya. Bualu udi ne disama dia nsudi, dimuenekela mu tshibangu tshia tshiwuja. Pamona mutuangaji ne: boya bua muaba awu kabuena butokoloke, kabidi tshibangu katshiena tshiondoke, tshibangu atshi tshidi anu tshimpe, neateke muntu awu pa nkayende matuku muanda mutekete. Pashishe pikale dikeji ditampakane pambidi ponsu, mutuangaji neambe ne: muntu ewu mmupie mikiya, bualu udi ne disama dia nsudi. Kadi padi dikeji kadiyi ditampakana pambidi ponsu, mutuangaji neambe ne: muntu awu kena mupie mikiya to. Udi amu ne tshibangu tshia tshiuwuja. “Kadi padi muntu ne mputa wa kapia pambidi, tshibangu tshia mputa awu tshikale tshitokoloke, nansha tshikunzubile, mutuangaji neakenkete muaba udi disama. Padi tshibangu atshi tshiondoke, boya bua muaba awu butokoloke, mutuangaji neambe ne: muntu ewu mmupie mikiya, bualu disama dia nsudi ndimuenekela mu tshibangu tshia mputa wa kapia. Kadi padi mutuangaji umona ne: mu tshibangu kamuena boya butokoloke, kabidi katshiena tshiondoke, tshidi anu tshimpe, neateke muntu ewu pa nkayende matuku muanda mutekete. Padi dituku dia muanda mutekete dikumbana, mutuangaji mumone ne: muntu awu udi ne disama mubidi mujima, ambe ne: muntu ewu mmupie mikiya, bualu udi ne disama dia nsudi. Kadi padi dikeji adi dikale anu muadi muvuadi, kadiyi ditampakane pambidi ponsu, mutuangaji ambe ne: muntu ewu kena mupie mikiya to. Udi amu ne tshibangu tshia mputa wa kapia. “Padi muntu mulume nansha mukaji muikale ne bilundu ku mutu, nansha ne mputa ku tshibanga, mutuangaji amukenkete. Padi mputa awu mondoke, kabidi boya bua muaba awu bukunzubile, buenda butuka, mutuangaji neambe ne: muntu ewu mmupie mikiya, bualu udi ne disama dia nsudi ku mutu nansha ku tshibanga. Kadi padi mutuangaji umona ne: mputa awu kena mondoke, kabidi muaba awu kawena boya bukunze, nenku mutuangaji anji kuteka muntu awu pa nkayende matuku muanda mutekete. Padi mutuangaji ukenketa tshiakabidi muntu awu dituku dia muanda mutekete, usangana disama kadiyi ditampakane muntu mubidi mujima, kayi ne boya butokoloke, nansha mputa mondoke, muntu awu neakungule mu mutu, ashiye miaba idi mputa ya bilundu. Pashishe, mutuangaji amuteke pa nkayende matuku makuabu muanda mutekete. Padi matuku awu muanda mutekete ajika, mutuangaji neakenkete muntu awu tshiakabidi. Padiye usangana mputa ya bilundu kayiyi mitampakane mutu mujima, kayiyi miondoke, mutuangaji neambe ne: muntu ewu kena mupie mikiya to. Nanku muntu uvua ne disama, neasukule anu bilamba biende bua kikadi ne mikiya to. Kadi padi mutuangaji mumane kuamba ne: muntu ewu kena mupie mikiya, pashishe mputa ya bilundu imueneka kabidi mu mutu, mutuangaji neakenkete musangu muibidi. Padi mputa mitampakane mutu mujima, mutuangaji kena ne bua kutangila boya to. Bualu biamueneki patoke ne: muntu awu mmupie mikiya. Kadi padi mputa ya bilundu kayiyi mitampakane, kabidi boya bukunze butoloke muaba awu, mutuangaji neambe ne: muntu ewu kena mupie mikiya to, bualu disama diende ndimane kujika. “Padi muntu mulume nansha mukaji muikale ne makeji matokoloke pambidi, mutuangaji neamukenkete. Padiye usangana makeji mikale ne mubidi muimpe, disama adi kadiena dikole to. Nanku muntu awu kena mupie mikiya to. “Padi muntu ne dibala mutu mujima, kena mupie mikiya to. Padi nsuki ya pa lubombu ituka, upeta dibala muaba awu, kena mupie mikiya to. Kadi padi mu dibala dia ku dikoshi nansha mu lubombu mumuenekela dikeji dikunzubile, atshi ndisama dia nsudi didi dituadija. Mutuangaji amukenkete. Padiye umona mputa mu dibala mukunzubile, mufuanangane ne wa disama dia nsudi, mutuangaji neambe ne: muntu awu mmupie mikiya, bualu disama dia nsudi ndimukuate ku mutu. “Muntu yonsu udi ne disama dia nsudi, udi ne bua kuvuala bilamba bipandike. Kena mua kuasa tshifulu ku mutu to. Abuikile kuinshi kua mpala. Ele amu mbila ne: ‘Ndi mupie mikiya! Ndi mupie mikiya!’ Matuku onsu adi muntu awu ne disama, udi mupie amu mikiya. Nanku udi ne bua kumuka mu mitanda, kuya kusomba pa nkayende. “Padi butu bukuata ku bilamba bienza ne miosa ya nyama, nansha ku bia ndanda, nansha ku bilamba bia pambidi bienza ne miosa ya nyama, nansha ne ndanda, nansha ku bilamba bia biseba, nansha ku bintu bienza ne biseba, padi makeji awu amueneka makunzubile, nansha a mayi a matamba, mutuangaji neakenkete butu abu. Mutuangaji mumane kukenketa tshintu tshidi ne makeji, neatshiteke pa nkayatshi matuku muanda mutekete. Padi dituku dia muanda mutekete dikumbana, mutuangaji udi ukenketa dikeji tshiakabidi. Padidi ditampakane ku tshintu tshijima, udi ujadika ne: tshintu atshi ntshipie mikiya, bualu utshikuate butu budi kabuyi mua kumusha. Nanku, mutuangaji udi osha tshilamba atshi, nansha tshiotshi tshilamba tshia mushindu kaayi, nansha tshiotshi tshia pambidi, nansha tshiotshi tshienza ne miosa ya nyama, nansha tshienza ne ndanda, nansha tshiotshi tshia biseba. Bu mudi butu kabuyi mua kumusha, boshe tshintu atshi. Kadi padi mutuangaji utshikenketa, umona ne: dikeji adi kadiena ditampakane tshintu tshijima, udi utuma diyi bua basukule tshintu atshi. Batshiteke kabidi pa nkayatshi matuku muanda mutekete makuabu. Pashishe, mutuangaji neatshikenkete kabidi. Padiye umona ne: dikeji adi ndishale anu mushindu umue, nansha kadiyi ditampakane, udi wamba ne: tshintu etshi ntshipie mikiya. Mutuangaji neatshioshe, nansha butu bukuate luseke lumue. Kadi padibu basukule tshintu atshi, dikeji dishale dimueneka kakese, mutuangaji neakose anu muaba udi dikeji awu. Pashishe padi butu bukuate ku tshintu atshi, dikeji dimueneka tshiakabidi, neboshe tshintu atshi. “Padibu basukula tshintu atshi, dikeji dijika, batshisukulule musangu muibidi, bua tshishale katshiyi ne mikiya.” Ke mikenji idi itangila bintu bikuate butu, nansha biobi bienza ne miosa ya nyama, nansha bienza ne ndanda, nansha bilamba bikuabu bia pambidi, nansha bienza ne biseba. Mikenji eyi idi yambuluisha bua kujadika ne bintu ebi mbipie mikiya, nansha kabiena biyipia. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: “Bua nuenu kukobolola muntu uvua ne nsudi, nuye nende kudi mutuangaji. Mutuangaji umuke ne muntu awu mu mitanda, aye kujadika mushindu udi disama. Padi disama diende dijika, mutuangaji neatume diyi bua batuale nyunyi ibidi ya muoyi idi kayiyi ne mikiya, mitshi ya sedre, bilamba bienza ne miosa ya nyama bilaba kakula, ne mabeji a mutshi wa isope. Mutuangaji atume diyi bua bakosele muminu wa nyunyi umue pa luesu lua dibumba, luikale ne mayi a mu mpokolu. Pashishe neangate mitshi ya sedre, bilamba bienza ne miosa ya nyama bilaba kakula, mabeji a mutshi wa isope pamue ne nyunyi uvua mushale ne muoyi. Abitue mu mashi adi mu luesu a nyunyi uvuabu bakose muminu. Pashishe amiamine mashi awu pambidi pa muena nsudi misangu muanda mutekete bua kumukobolola, wamba ne: ‘Muntu ewu kena ne mikiya.’ Nenku mutuangaji alekele nyunyi uvua mushale ne muoyi, aye mu tshisuku. Muena nsudi uvuabu bakobolola awu, asukule bilamba biende, akungule nsuki ne boya buonsu, wowe mayi adi umusha mikiya. Pashishe apingane mu mitanda. Kadi ashale matuku muanda mutekete kayi ubuela mu ntenta wende. Dituku dia muanda mutekete, muena nsudi awu asukule bilamba biende, akungule nsuki, miedi, makiki ne boya buonsu budi pambidi pende. Pashishe wowe mayi. Nanku kena kabidi ne mikiya. “Dituku dia muanda mukulu, muena nsudi awu, afile bana ba mikoku babidi badi kabayi ne bulema, ne lukungulu lua mukoku lua tshidimu tshimue kaluyi bulema. Afile kabidi kilo tshitema ya bukula bua mulambu busambakaja ne mafuta, ne tshitupa tshia litre tshia makuabu mafuta. Mutuangaji imanyike muena nsudi awu ne bintu biende bionsu kumpala kua Maweja-Nangila, mu mushiku wa ntenta wa kusambakena. Pashishe mutuangaji udi wangata muana wa mukoku umue, bu mulambu wa dinua tshibalu, ne tshitupa tshia litre tshia makuabu mafuta, abiele mulu, abinyukule. Akosele muana wa mukoku awu muminu anu muaba wa tshijila, udibu bakosela nyama miminu ya milambu ya kuosha ne ya kukobolola nayi bantu. Nanku, bintu bia mulambu wa kukobolola nawu bantu ne bia mulambu wa dinua tshibalu, nebabiangate kudi mutuangaji, bualu mbintu bia tshijila menemene. Mutuangaji neangate mashi a nyama wa milambu, aalabe muntu udi udikobolola awu ku lusongu lua ditshi, ku tshiala ne ku muana nkasa munene bia luseke lua dia balume. Mutuangaji neangate kabidi mafuta, aele mu tshianza tshiende tshia luseke lua dia bakaji. Pashishe atue munu wende wa tshianza tshia balume, udi ulonda tshiala, mu mafuta adi mu tshianza tshiende tshia bakaji, amiamine mafuta awu ne munu misangu muanda mutekete kumpala kua Maweja-Nangila. Nanku mafuta adi mashale mu tshianza awu, mutuangaji neaalabe muntu udi udikobolola miaba iwaye mulabe mashi a mukoku wa mulambu wa dinua tshibalu: ku lusongu lua ditshi, ku tshiala, ne ku muana nkasa munene bia luseke luende lua dia balume. Kadi mafuta makuabu adi mashale mu tshianza, mutuangaji neaele muntu awu mu mutu bua kumukobolola, kumpala kua Maweja-Nangila. Mutuangaji neambule mulambu wa kukobolola nawu muntu awu. Pashishe neamuenzele bionsu bidi bikengela bua muntu kikadi ne mikiya. Nanku neakose muminu wa nyama wa mulambu wa kuosha. Neamoshile mujima pa tshilambuilu pamue ne bukula. Musangu wa ndekelu neajikije bionsu bidi bikengela bua muntu ashale kayi ne mikiya. “Padi disama dia nsudi dikuata mupela, mupange bintu bionsu ebi, alambule anu muana wa mukoku umue bu mulambu wa dinua tshibalu, udibu balambula Maweja-Nangila bua kudikobolola. Alambule kabidi kilo isatu ya bukula busambakaja ne mafuta, kabidi ne mafuta tshitupa tshia litre. Angata kabidi nkudimba ibidi nansha tumanda-nkutshi tubidi. Nyunyi umue ikale bua mulambu wa kudikobolola nawu, mukuabu bua mulambu wa kuosha. Dituku dia muanda mukulu, muntu udi udikobolola awu, neafile bintu ebi kudi mutuangaji kumpala kua Maweja-Nangila mu mushiku wa ntenta wa kusambakena. Pashishe mutuangaji neangate muana wa mukoku ne mafuta. Neabiele mulu, abinyukule kumpala kua Maweja-Nangila. Mutuangaji akose muana wa mukoku muminu, angate mashi, aalabe ku lusongu lua ditshi lua muntu awu, ku tshiala ne ku muana nkasa munene bia ku luseke lua dia balume dia muntu, udi udikobolola awu. Mutuangaji ele mafuta mu tshianza tshiende tshia bakaji, pashishe atue munu wende watshianza tshia balume, udi mulonde tshiala mu mafuta adi mu tshianza tshia bakaji, amiamine mafuta awu ne munu wende misangu muanda mutekete kumpala kua Maweja-Nangila. Nanku mafuta adi mashale mu tshianza awu, mutuangaji aalabe kabidi makese muntu, udi udikobolola awu, miaba ivuaye mulabe mashi a nyama wa mulambu, ku lusongu lua ditshi, ku tshiala ne ku muana nkasa munene bia luseke luende lua dia balume. Kadi mafuta makuabu adi mashale mu tshianza, mutuangaji aele mu mutu wa muntu udi udikobolola, bua ajikije mikiya yonsu, amuenzele bionsu bidi bikengela bua muntu ashale kayi ne mikiya kumpala kua Maweja-Nangila. Mutuangaji angate nyunyi umue wa ku idi muntu mufile, kamanda-nkutshi nansha nkudimba, alambule nyunyi umue bu mulambu wa kudikobolola, mukuabu bu mulambu wa kuosha. Mutuangaji alambule mulambu awu pamue ne mulambu wa bukula. Ajikije mikiya yonsu kumpala kua Maweja-Nangila bua muntu ashale kayi ne mikiya.” Mikenji eyi idi itangila muntu yonsu udi ne disama dia nsudi, kadi kayi ne mushindu wa kupeta bintu bia tshibidilu bia kudikobolola nabi. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne Arone ne: “Panuikala bafike mu ditunga dia Kenaane dindi munupeshe, pandi mmuenesha butu mu nzubu wa muntu mu ditunga adi dipiadipia, muena nzubu awu aye kuambila mutuangaji ne: ndi mumone ditoba dia butu mu nzubu muanyi. Mutuangaji kayi muanji kubuela mu nzubu amu bua kutangila mudiye mukuate butu, neatume diyi bua bapatule bintu bionsu bivua mu nzubu. Padiye muenza nanku, bintu bionsu bivua mu nzubu nebishale kabiyi bipie mikiya to. Pashishe mutuangaji neabuele mu nzubu bua kukenketa mushindu udi ditoba. Padi ditoba didi ku tshimana dikale dikunze nansha difike, kabidi diumbule tshimana, mutuangaji apatuke, injile, akange ku nzubu aku matuku muanda mutekete. Padi dituku dia muanda mutekete dikumbana, mutuangaji apingane kabidi bua kukenketa mushindu udi ditoba. Padi ditoba adi ditampakane ku tshimana, mutuangaji atume diyi, balamune mabue adi makuate butu awu. Baye kuimansha ku mpenga kua tshimenga muaba wa bintu bibi. Pashishe neatume diyi bua bakone ku bimana bionsu bia munda mua nzubu, baye kuimansha bionsu bidibu bakone abi ku mpenga kua tshimenga, muaba wa bintu bibi. Nenku, nebapingaje mabue makuabu, basunguile tshiakabidi miaba ivua mabue ayi. “Kadi padibu bamane kulamuna mabue a nzubu awu ne matoba avuaku, bakone bimana babishinguila, kadi nzubu awu mukuate kabidi butu, mutuangaji neaye kukenketa kabidi mushindu udi ditoba. Padi ditaba adi dimueneka menemene, nunku neajadike ne nzubu udi mupie mikiya, bualu kakuena mushindu wa kumusha butu abu to. Nebupule nzubu awu, bumushe bintu bionsu bivua bimuibaka nabi: mabue, mabaya ne bionsu bivua bishinguila nabi. Nebimanshe bintu abi ku mpenga kua tshimenga muaba wa bintu bibi. “Muntu yonsu udi ubuela mu nzubu awu matuku avuabu bamuinjile, bamukange, neapie mikiya too ne ku dilolu. Muntu yonsu udi ulala mu nzubu awu, nansha udilamu biakudia, udi ne bua kusukula bilamba biende. “Padibu bamane kushinguila nzubu awu, mutuangaji usangana butu kabuyi bumueneka tshiakabidi, neambe ne: nzubu ewu kena mupie mikiya to, bualu butu mbujike buonsu. “Bua kujikija mikiya ya mu nzubu awu, mutuangaji angate nyunyi ibidi, mitshi ya sedre, bilamba bienza ne miosa ya nyama bilaba kakula, ne mabeji a mutshi wa isope. Akosele muminu wa nyunyi umue pa luesu lua dibumba, luikale ne mayi a mpokolu. Pashishe mutuangaji neangate nyunyi udi mushale ne muoyi, mitshi ya sedre, bilamba bienza ne miosa ya nyama bilaba kakula, ne mabeji a mutshi wa isope. Neabitue mu mashi a nyunyi uvuaye mukose muminu, ne mu mayi a mpokolu adi mu luesu. Neamiamine mashi awu ne mayi mu nzubu misangu muanda mutekete. Bua kujikija mikiya ya nzubu awu, mutuangaji neangate nanku mashi a nyunyi, mayi a mpokolu, nyunyi uvua mushale ne muoyi, mitshi ya sedre, bilamba bienza ne miosa ya nyama bilaba kakula, ne mabeji a mutshi wa isope. Nenku mutuangaji neapatuke mu tshimenga ne nyunyi uvua mushale ne muoyi, amulekele, abuke, aye mu tshisuku. Ke mushindu udiye ujikija mikiya ku nzubu nanku.” Mikenji eyi idi itangila disama dia nsudi dia mishindu yonsu: kababa, biwuja, muaba muwule, dikeji ditoke pambidi pa muntu, butu budi bukuate pa bilamba, nansha ku nzubu. Mikenji eyi idi ijadika mudibu mua kusunguluja bantu nansha bintu bidi ne mikiya, ne bidi kabiyi nayi. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne Arone bua bamanyishe bena Izrayele ne: “Padi muntu mulume mupete disama ku butaka buende, tufina tupatukamu, muntu awu mmupie mikiya. Nanku padi tufina atu tupatuka, nansha tupatakaja mubidi wende awu, tufina atu tudi ne mikiya, tudi lukuatshisha kabidi muntu mikiya. Muaba onsu udi muntu awu usomba, nansha bulalu budiye ulala, bidi anu bipia mikiya. Kabidi muntu yonsu udi ulenga bulalu abu, asukule bilamba biende, wowe mayi. Kadi neikale mupie mikiya too ne ku dilolu. Muntu yonsu udi usomba pa tshintu tshivua muena disama musombe, neasukule bilamba biende, wowe mayi. Kadi neikale mupie mikiya too ne ku dilolu. Muntu yonsu udi ulenga muena disama adi, neasukule bilamba biende, wowe mayi. Kadi neikale mupie mikiya too ne ku dilolu. Padi mate a muena disama amatshila muntu udi kayi ne mikiya, muntu awu asukule bilamba biende, wowe mayi. Kadi neikale mupie mikiya too ne ku dilolu. Padi muena disama edi musombe pa tshiseba tshia kabalu, tshiseba etshi netshikale tshipie mikiya. Muntu yonsu udi ulenga tshintu tshivua muena disama edi musombe, neapie mikiya too ne ku dilolu. Kabidi muntu yonsu udi wambula tshintu tshivua muena disama edi musombe, neasukule bilamba biende, wowe mayi. Kadi neikale mupie mikiya too ne ku dilolu. Padi muena disama edi kayi muanji kuowa mayi ku bianza, ulenga muntu mukuabu, udiye mulenge awu wowe mayi, asukule bilamba biende. Kadi neikale mupie mikiya too ne ku dilolu. Kadi luesu lua dibumba luvua muena disama adi mulenge, nebaluzaze. Luvu luvuaye mulenge, nebalukone ne mayi mavule. “Diba didi tufina, tuvua tupatuka, tupisha muntu awu mikiya, tujika, muntu awu udi ne bua kushala muindile matuku muanda mutekete bua mikiya yende kujika payi. Nanku asukule bilamba biende, wowe mayi a mpokolu bua mikiya kujikayi. Padi dituku dia muanda mukulu dikumbana, udi wangata nkudimba ibidi, nansha tumanda-nkutshi tubidi, ubipeshila mutuangaji mu mushiku wa ntenta wa kusambakena, kumpala kua Maweja-Nangila. Pashishe mutuangaji udi ulambula nyunyi umue bua mulambu wa kukobolola nawu bantu, ne nyunyi mukuabu bua mulambu wa kuosha. Ke mudi mutuangaji ujikija mikiya ya muntu nanku kumpala kua Maweja-Nangila, bua muntu kashadi ne mikiya ya dipatuka dia tufina. “Padi muntu upatula biana, udi ne bua kuowa mayi mubidi mujima. Kadi neikale mupie mikiya too ne ku dilolu. Nenku bilamba bionsu, nansha biseba, bivua biana bimatshila, neabisukule ne mayi. Kadi nebikale bipie mikiya too ne ku dilolu. “Padi mulume mubuelele mukaji mu nzubu, bonsu babidi nebowe mayi mubidi mujima. Kadi nebikale bapie mikiya too ne ku dilolu. “Padi mukaji ku tshijila tshia bakaji, mashi apatuka mu mubidi wende, udi ushala mupie mikiya matuku muanda mutekete. Muntu yonsu udi umulenga, udi upia mikiya, ushala nayi too ne ku dilolu. Nanku muaba onsu uvua mukaji awu musombe, nansha bulalu buvuaye mulale pawaye ku tshijila tshia bakaji, bidi bipia mikiya. Muntu yonsu udi ulenga bulalu buvua mukaji awu mulale, nansha tshintu tshionsu tshivua mukaji awu musombe, asukule bilamba biende, wowe mayi. Kadi neikale mupie mikiya too ne ku dilolu. Muntu yonsu udi ulenga tshintu tshivua pa bulalu bua mukaji awu, nansha tshivua pa muaba uvuaye musombe, neikale mupie mikiya too ne ku dilolu. Padi muntu ubuelela mukaji awu mu nzubu, mu matuku atshidiye ku tshijila tshia bakaji, muntu awu udi upia mikiya ivua nayi mukaji awu. Kabidi udi uyipia matuku muanda mutekete, uyipisha ne bulalu buonsu budiye ulala. “Padi mukaji umona tshijila tshia bakaji matuku mavule, katshiyi pa diba diatshi, nansha padiye ushala ku tshijila upitshisha matuku ende a tshibidilu, matuku awu onsu udi anu ne mikiya, bu muvuaye nayi mu matuku ende a tshijila tshia bakaji. Pashishe bulalu budi mukaji awu ulala, nansha muaba onsu udiye usomba, nebikale ne mikiya, anu bu mudibi nayi padiye ku tshijila mu matuku ende a tshibidilu. Muntu udi ulenga bulalu abu, nansha muaba uvuaye usomba, udi ne bua kusukula bilamba biende, kuowa mayi. Kadi mmupie mikiya too ne ku dilolu. “Diba didi tshijila atshi tshijika, mukaji indile matuku muanda mutekete, bua mikiya ijike. Kadi dituku dia muanda mukulu, mukaji awu angate nkudimba ibidi nansha tumanda-nkutshi tubidi, abipeshile mutuangaji mu mushiku wa ntenta wa kusambakena. Mutuangaji alambule nyunyi umue bua mulambu wa kukobolola nawu muntu, nyunyi mukuabu bua mulambu wa kuosha. Pashishe neajikije mikiya ya mukaji awu kumpala kua Maweja-Nangila, bua kumukobolola ku mikiya ya tshijila tshiende tshia bakaji. “Nuambile bena Izrayele bonsu badi bapia mikiya ne: ‘Kanusemenyi pabuipi ne muaba wa tshijila.’ Bualu padibu bapia mikiya, badi mua kunyanga ntenta undi musombe munkatshi muabu, kupeta njiwu ya lulu.” Mikenji eyi idi itangila muntu mulume udi ne disama dia tufina, nansha udi ne biana bipatuka mu butaka, bimupisha mikiya. Idi itangila kabidi mukaji udi umona tshijila tshia bakaji, nansha mulume udi ubuelela mukaji mu nzubu patshidiye mu matuku ende a tshijila tshia bakaji. Bana babidi ba Arone bamane kufua pavuabu balambula Maweja-Nangila mulambu wa manananshi avua kaayi a tshijila, Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: “Ambila muanenu Arone kabuedi tshibuelabuela muaba wa tshijila menemene, panyima pa tshilamba tshidi tshijika mushete wa tshijila ne tshibuikidiji tshiawu to. Bualu yeye mubuele nanku, udi mua kufua musangu undi lumuenekela mu muinshi, udi pa mutu pa tshibuikidiji tshia mushete. “Nenku bua kubuelaye muaba awu, ikale ne ngombe mulume bua mulambu wa kudikobolola nawu kudi Mvidi Mukulu, kabidi ne mukoku wa tshimpanga bua mulambu wa kuosha. Arone udi ne bua kuvuala muntumpu muenza ne buanda bua ndanda, kaputula ka muinshi ka buanda bua ndanda. Neasuike kabidi mukaba wa buanda bua ndanda, uvuala ne tshifulu tshienza ne buanda bua ndanda. Kadi, mudi bilamba ebi bia tshijila, udi ne bua kubivuala amu yeye muanji kuowa mayi. Bena Izrayele nebamupe mbuji ibidi ya mpumbu ya mulambu wa kukobolola nawu bantu, ne mukoku wa tshimpanga umue bua mulambu wa kuosha. “Arone nealambule ngombe mulume bua kudikobolola, pashishe neakobolole kabidi bena diku diende. Pashishe neangate mbuji ibidi ya mpumbu, ayimanyike kumpala kua Maweja-Nangila mu mushiku wa ntenta wa kusambakena. Ku mbuji ibidi ya mpumbu ayi, Arone neatshinke bua kumanya mbuji udi wa Maweja-Nangila, ne mbuji udi wa Azazele. Padiye ujadika ne mbuji ewu ngua Maweja-Nangila, udi umulambula bua mulambu wa kukobolola nawu bantu. Kadi mbuji udiye umona ne ngua Azazele, neajikije nende mibi. Amuimanyike ne muoyi kumpala kua Maweja-Nangila, bangabanga ne kumuipata bua kuyaye kudi Azazele mu tshipela. “Arone neafike ne ngombe mulume udiye udikobolola nende. Neenze bionsu bidi bikengela bua kudikobolola, kukobolola ne bena diku diende. Pashishe neakose ngombe awu muminu. Neambule makala a kapia adi pa tshilambuilu tshia muaba wa tshijila, ela mu mbabula. Neambule manza abidi a musenga wa manananshi. Neaye ne bionsu ebi panyima pa tshilamba tshidi tshilembeleja muaba wa tshijila menemene. Muaba awu kumpala kua Maweja-Nangila, neele musenga wa manananshi mu mbabula. Muinshi wa manananshi awu, neubuikile mushete wa ndondu ne tshibuikidiji tshiawu. Nanku Arone kakufua to. Arone atue munu mu mashi a ngombe mulume awu, aamiamine pa tshibuikidiji tshia mushete wa ndondu luseke ludi diba dipatukila luatshi. Atue kabidi munu, amiamine mashi kumpala kua mushete awu misangu muanda mutekete. Pashishe neakose muminu wa mbuji wa mpumbu bua mulambu wa kukobolola nawu bantu. Angata mashi a mbuji awu, aye nawu muaba wa tshijila menemene, panyima pa tshilamba tshidi tshilembeleja. Aamiamine pa tshibuikidiji tshia mushete ne kumpala kua mushete, bu nuwuaye muenze ne mashi a ngombe mulume. Padi Arone ufika muaba wa tshijila menemene, udi wenza bionsu bidi bikengela bua kujikija mikiya ivua muaba awu, bua buntomboji ne bubi bua bena Izrayele. Pashishe muaba udi mushale wa ntenta wa kusambakena, Arone neenze anu mushindu umue, bualu ntenta mmuase munkatshi mua bantu badi bapia mikiya. Padi Arone ubuela muaba wa tshijila menemene, bua kulambula milambu ya kujikija nayi mikiya ya muaba wa tshijila, muntu mukuabu nansha umue kikadi mu ntenta wa kusambakena too ne padi Arone upatuka. Padi Arone mumane kuenza bionsu bidi bikengela bua kudikobolola ne kukobolola bena diku diende pamue ne bena Izrayele bonsu, neapatuke mu ntenta, asemena ku tshilambuilu tshidi kumpala kua ntenta. Neenze bionsu bidi bikengela bua kujikija mikiya idi ku tshilambuilu. Pashishe neangate mashi makese a ngombe mulume ne a mbuji wa mpumbu, aamiamine ku matumba adi matalame adi ku tshilambuilu. Neatue munu mu mashi awu, aamiamine ku tshilambuilu atshi misangu muanda mutekete, bua kujikija mikiya ivuaku, bua bubi bua bena Izrayele ne bua kutshijidila tshiakabidi. “Diba didi Arone ujikija kujidila muaba wa tshijila menemene, ne muaba udi mushale wa ntenta wa kusambakena ne tshilambuilu, neangate mbuji wa mpumbu uvua mushale ne muoyi. Atenteke bianza biende bibidi pa mutu pa mbuji awu, utonda pambidi pende mibi yonsu, buntomboji ne buenzayi bua bena Izrayele. Udi ubiumpuila mbuji awu. Pashishe badi basungula muntu udi ne bua kuipata mbuji awu, kumutuma mu tshipela. Mbuji awu neaye ne bibawu bionsu bia bantu mu tshipela. “Diakamue padibu bipata mbuji awu uya mu tshipela, Arone neabuele mu ntenta wa kusambakena, avula bilamba bia ndanda bivuaye muvuale, pawaye muaba wa tshijila menemene, abishiye anu mu ntenta amu. Arone aye muaba kampande wa tshijila, wowe mayi pambidi, avuale bilamba bikuabu. Pashishe apatuke, alambule Maweja-Nangila milambu ibidi ya kuosha, buende yeye ne bua bena Izrayele. Pashishe neadikobolole, akobolole ne bena Izrayele bonsu. Pashishe neoshile mafuta a nyama ya milambu ya kudikobolola nayi pa tshilambuilu. “Nenku muntu uvua muye kushiya mbuji wa mpumbu wa Azazele mu tshipela, bangabanga ne kupingana mu mitanda, anji kusukula bilamba, wowe mayi. Ngombe mulume ne mbuji bivuabu balambula bua kudikobolola, biena mashi avuabu bangate bua kujikija mikiya ya miaba ya tshijila, nebapatuke nabi mu mitanda bua kuosha tshiseba, munyinyi ne bia munda. Muntu uvua muye kuosha bintu abi, neasukule bilamba biende, wowe mayi pambidi bua kupingana mu mitanda. “Nuenu bena Izrayele, umvuayi mukenji unudi ne bua kulama kashidi: matuku dikumi a ngondu wa muanda mutekete, nuenu, bana benu ne benyi badi munkatshi muenu, nujile biakudia. Kanuena kabidi mua kukuata mudimu. Bualu dituku edi, ke didibu banukobolola, bajikija mikiya yenu. Nanku mpindiewu kanuena kabidi ne bubi kumpala kua Maweja-Nangila to. Dituku edi ndia dikisha menemene, dinudi nujila biakudia. Nulame mukenji ewu kashidi. “Mu matuku avuavua, mutuangaji udibu balaba mafuta, bamujidila bua kupingana tatuende ku mudimu wa mutuangaji munene, ke udi mua kunukobolola, kujikija mikiya yenu. Neavuale bilamba bia tshijila bienza ne ndanda, bua alambule mulambu wa kujikija mikiya muaba wa tshijila menemene, ntenta wa kusambakena, ne tshilambuilu. Pashishe, neenze bionsu bidi bikengela bua kukobolola batuangaji ne bena Izrayele bonsu. “Mukenji ewu, nuulame kashidi bua kukobolola bena Izrayele musangu umue ku tshidimu tshionsu bua mibi yabu yonsu ijike. Arone kukumbaja mudimu onsu uvua Maweja-Nangila mumufundile kudi Moshe. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: ambila Arone ne bana bende ba balume ne bena Izrayele bonsu ne: “Padi muena Izrayele musue kushipa ngombe, mukoku, mbuji mu mitanda nansha ku mpenga kuayi, udi ne bua kufika ne nyama ayi ku mushiku wa ntenta wa kusambakena bua ayilambule Maweja-Nangila kumpala kua nzubu wende wa tshijila. Yeye kayi muenze nanku, mmuena tshibawu. Nenku nebamuipate mu bena Izrayele, bua mashi adiye mumatshishe panshi, kayi mulonde mikenji. Nenku bilondeshile mudi mukenji awu, bena Izrayele kabatshiena mua kushipela nyama ku misoku. Kadi bayifile ne muoyi kudi mutuangaji mu mushiku wa ntenta, bua ayilambule Maweja-Nangila bu mulambu wa bobumue. Mutuangaji amiamine mashi a nyama awu pa tshilambuilu tshidi kumpala kua ntenta. Pashishe, oshile munyinyi wa mafuta onsu pa tshilambuilu, bua wikale mulambu udi ne dipembu dimpe didi disankisha Maweja-Nangila. Nenku bena Izrayele nebalekele kulambula milambu yabu kudi mvidie ya dishima, idibu benzele mpingu mifuanangane ne mbuji ya mpumbu. Badi batendelela mvidie eyi mushindu mubi udi ukuatshisha bundu. Bena Izrayele balame mukenji ewu kashidi too ne ku ndelanganyi yabu yonsu. “Diba didi muena Izrayele, nansha muenyi udi munkatshi mua bena Izrayele, musue kufila mulambu wa kuosha nansha mulambu mukuabu, udi ne bua kulambuila nyama awu ku mushiku wa ntenta wa kusambakena. Yeye kayi muenze nanku, nebamuipate mu bena Izrayele. “Padi muena Izrayele nansha muenyi udi munkatshi mua bena Izrayele, udia mashi a mushindu onsu, nanku Maweja-Nangila neamunyoke, amuipate munkatshi mua bena Izrayele. Bualu muoyi wa tshintu udi mu mashi. Maweja-Nangila uvua munuambile bua kulambula mashi pa tshilambuilu bua amone mua kunufuila luse. Nanku mashi adi ambuluisha bua kujimija bubi, bualu adi apetesha muoyi. Ke padi Maweja-Nangila mukandike bena Izrayele ne benyi badi basombe munkatshi muabu bua kabadi mashi to. “Padi muena Izrayele, nansha muenyi udi musombe munkatshi muabu, ukuata nyama nansha nyunyi mu bulembi, wa ku idi bantu mua kudia, neele mashi ende panshi, aajibikile ne buloba. Nenku, padi tshintu ne muoyi, muoyi udi mu mashi. Ke pavua Maweja-Nangila mukandike bena Izrayele bua kabadi mashi, bualu muoyi wa tshintu tshionsu udi mu mashi. Muntu udi udia mashi nebamuipate mu bena Izrayele. “Padi muena Izrayele, nansha muenyi udi munkatshi muabu, udia munyinyi wa nyama mudifuile nansha mushipa kudi nyama mukuabu wa mu mpata, muntu awu neasukule bilamba biende, wowe mayi pambidi. Kadi neikale mupie mikiya too ne ku dilolu. Pashishe mikiya yende neyijike. Kadi padiye kayi usukula bilamba biende, kayi wowa mayi pambidi, neapete tshibawu.” Maweja-Nangila kuambila Moshe bua amanyishe bena Izrayele ne: “Ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu! Kanulondi bibidilu bia bena ditunga dia Ejipitu dinuvua basombe, nansha bia bena ditunga dia Kenaane dindi nnupesha. Kanulondi dikasa dia bantu aba to. Kadi nulame meyi ne mikenji yanyi, bualu meme ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. “Nulame mikenji yanyi ne meyi anyi. Muntu udi ubikumbaja, nebimupeteshe muoyi. Bualu ndi Maweja-Nangila. “Meme Maweja-Nangila, ndi ngamba ne: muntu wa kunudi nansha umue, kena mua kubuelela mukaji wa mulela wende mu nzubu. “Kuena ne bua kubuelela mamuebe mu nzubu to, kufuisha tatuebe bundu. Udi ufuisha ne mamuebe bundu, bualu udi muledi webe. “Kuena ne bua kubuelela mukaji mukuabu wa tatuebe mu nzubu to, bualu udi ufuisha tatuebe bundu. “Kuena ne bua kubuelela muanenu wa bakaji wa tatuebe nansha wa mamuebe mu nzubu to, nansha bobu kabayi bamukoleshila mu diku dienu. “Kuena ne bua kubuelela muikuluebe wa muanebe wa balume nansha wa muanebe wa bakaji mu nzubu to, bualu udi udiluisha amu bundu nkayebe. “Kuena ne bua kubuelela muana wa bakaji wa mukaji wa tatuebe mu nzubu to, bualu mmuana wa tatuebe, kabidi mmuanenu. “Kuena ne bua kubuelela tatuebe mukaji mu nzubu to, bualu mmuanabu ne tatuebe. “Kuena ne bua kubuelela mamuebe mukuabu mu nzubu to, bualu udi muanabu ne mamuebe. “Kuena ne bua kubuelela mukaji wa tatuebe mukuabu mu nzubu to, kufuisha tatuebe mukuabu bundu, bualu ke mukajende. “Kuena ne bua kubuelela mukaji wa muanebe mu nzubu to, bualu mmukaji wa muanebe. “Kuena ne bua kubuelela mukaji wa muanenu mu nzubu to, bualu udi umuluisha bundu. “Kuena ne bua kubuelela mukaji mu nzubu, kubuelela kabidi muanende wa bakaji, nansha muikuluende, muana wa bakaji wa muanende wa balume nansha wa muanende wa bakaji. Bia nanku mbuenzavi, bualu badi bantu bamue. “Kuena ne bua kusela bukonde buebe, patshidi mukajebe ne muoyi to. Bia nanku nebikebeshe mikawu mu lubanza. “Kuena ne bua kubuelela mukaji mu nzubu, patshidiye ku tshijila tshia bakaji to, bualu utshidi mupie mikiya. “Kuena ne bua kubuelela mukaji wa bana benu mu nzubu to, bualu udi upia mikiya. “Kuena ne bua kulambula bana bebe kudi mvidie wa Moleke to, bualu udi upepeja dina dianyi. Meme ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. “Kuena ne bua kubuelela mulume nebe mu nzubu, bu mudibu babuelela mukaji to. Nngenzelu mubi udibu bakandika kashidi. “Kuena ne bua kulala ne nyama to, bualu neupie mikiya. Kabidi muntu mukaji kena mua kulala ne nyama to. Muntu muenze nanku, udi unyanga mikenji. “Kanuena ne bua kupia mikiya ku ngenzelu ya nanku to. Bualu bisamba bindi ngipata kumpala kuenu ebi, mbipie mikiya anu ku ngenzelu ya bundu ya mushindu ewu. Nenku ditunga kabidi divua dimane kupia mikiya. Ke mumvua mudinyoke. Dikadi dibenga benadi. “Kadi nuenu bena Izrayele too ne benyi badi munkatshi muenu, nulonde mikenji yanyi ne meyi anyi bindi nnupesha. Kanuenji malu mabi aa to. Bualu bantu bavua badianjila kusomba mu ditunga edi, bavua benza buenzayi ebu, ditunga kupia mikiya. Nenku nuenu bena Izrayele, kanuena mua kupisha kabidi ditunga mikiya nansha. Bualu ditunga didi mua kunubenga, bu muvuadi dibenga bantu bavua badianjila kuasamu. Nanku bantu bonsu badi benza malu mabi a nenku, nebabipate mu bena Izrayele. “Nenku Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, ndi ngamba ne: ‘Nutumikile mikenji yanyi, anu bu mundi munupayi. Kanuenji malu mabi, avuabu benza kudi bantu bavua badianjile kuasa mu ditunga edi. Nudilame bua kanupi mikiya.’ ” Maweja-Nangila kuambila Moshe bua amanyishe bisamba bia bena Izrayele bionsu ne: “Nudi ne bua kuikala bantu ba tshijila, bualu meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu ndi wa tshijila. “Muntu yonsu wa kunudi anemeke tatuende ne mamuende, kabidi anemeke dituku dia Dikisha. Bualu Meme ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. “Kanuena mua kutendelela mvidie ya dishima to. Kanuena mua kuengulula biamu bua kufula mpingu, kuyitendelela. Bualu Meme ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. “Panudi nundambula mulambu wa bobumue, nulonde mudi mikenji yawu bua meme kuwanyisha. Nudi mua kudia munyinyi wa mulambu awu, dituku dinudi nulambula, ne didi dilonda. Kadi padiwu mushale too ne ku dituku disatu, nuwoshe mu kapia. Pikala muntu muudie kabidi dituku disatu, tshiena mua kumuambuluisha to. Bualu munyinyi mmumane kunyanguka, kabayi mua kukuata kabidi nawu mudimu wa tshijila to. Muntu udi muudie mmuena tshibawu, bualu mmunyange mulambu wanyi wa tshijila. Nebamuipate munkatshi mua bena Izrayele. “Panudi nunowa biakudia, kanuena mua kukosa too ne miepu idi kumpenga kua budimi to. Kabidi kanuena mua kupingana mu budimi bua kupumbulula binuvua bapue muoyi to. Kanuena mua kupingana mu madimi enu bua kupumbulula tumuma tua mvinyo tunuvua bapue muoyi, nansha tuvua tumata panshi. Nubilekele bapela ne benyi. Bualu Meme ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. “Kanuibi. Nulekele dishima ne kudingila bena kuenu malu, bua kubakengesha. Kanutshipi mutshipu wa dishima, nutela dina dianyi, to. Bualu nudi mua kupetula dina dianyi meme, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. “Kanukengeshi mukuenu. Kanuibi tshintu tshiende. Difutu dia muena mudimu webe dikale anu pa diba diadi, kuyi ulala nadi dituku nansha dimue. Kanupendi muena mapapa. Kanuteki tshintu kumpala kua mpofu, bua adishinde panshi. Mu bionsu binudi nuenza, nuleje munudi nuntshina. Bualu Meme ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. “Kanulumbuluishi ne kansungansunga. Kanubingishi mupela nansha muena biuma, padiye mupile. Kadi nukose nsambu ya bana benu anu pa yoyi. Kanujanyi bena diku dienu to. Kanufundi mukuenu ku tshilumbu tshidibu mua kumufundila tshibawu tshia lufu to. Bualu Meme ndi Maweja-Nangila. “Kanulaminyi muanenu lukuna. Kanutshinyi mua kubela muntu patoke bua tshilema tshiende, bua kanuikadi bonsu bena tshibawu. Kanudisombuedi ne bana benu, kanujilanganyi nabu. Muntu yonsu wa kunudi anange muanabu, bu mudiye mudinange. Bualu Meme ndi Maweja-Nangila. “Nulame kabidi mikenji eyi: Kanuteki mu bimuna bienu nyama ya mishindu ibidi mishilangane bua kulelanganayi. Kanumiaminyi mu madimi enu maminu a mishindu ibidi mishilangane. Kanuvuadi bilamba bitela ne manda a mishindu ibidi mishilangane. “Padibu babuelelela mukaji mupika, udibu bamane kubangila, kadi kabayi banji kumupikula nansha kumulekela, mu nzubu kudi muntu mukuabu, muntu awu udi ne bua kufuta tshibawu. Nanku kabena ne bua kushipa mulume nansha mukaji to, bualu mukaji utshivua mupika. Muntu awu neimanyikile mukoku wa tshimpanga mu mushiku wa ntenta wa kusambakena, bua kuulambula bu mulambu wa dinua tshibalu. Mutuangaji neakobolole muena tshibawu awu kumpala kuanyi, bua meme kumufuila luse, kumujimijila bubi buende. “Musangu unuikala bamane kufika mu ditunga dia Kenaane, nuenu bamane kukuna mitshi ya bimuma ya mishindu yonsu, nenutangile bimuma bu bintu bidi ne mikiya. Kanuena mua kubidia to, anu papita bidimu imukuata to, bisatu. Nenku, bimuma bionsu biakuamayi tshidimu tshinayi, nubindambule mu tshibilu tshia dintumbisha. Kadi biangatshile mu tshidimu tshitanu, nudi mua kutuadija kudia bimuma. Nuenu benze nanku, biakudia bienu nebivulangane. Bualu meme ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. “Kanudidi munyinyi wa nyama pa muaba muine unuvua bamushipe, bamupatuile mashi to. Kanuenji majimbu, kanubuki to. Kanubeyi nsuki yenu biketu, kanukungudi muedi wenu ku nseke to. Panudi mu madilu, kanuditapi mputa pambidi. Kanuditapi nsalu pambidi to. Bualu meme Ndi Maweja-Nangila. “Kanufuishi nsongakaji yenu bundu, panudi nubasaka ku dienda buendenda mu nzubu ya ditendelela mvidie. Buenzayi bua nanku kabutampakanyi ditunga dijima nansha. Nuikishe dituku dia Dikisha, nunemeke muaba wanyi wa tshijila. Bualu meme ndi Maweja-Nangila. “Kanubuelakanyi ne bantu badi babuka bua kumvua tshidi bakishi bamba. Nuenu benze nanku, nenupie mikiya. Bualu meme ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. “Panudi numona muntu mukulumpe, nujuke kulu ne kanemu. Nuleje munudi nunnemeka. Bualu meme ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. “Kanukengeshi muntu muenyi udi muase mu ditunga dienu. Kadi, nusombe nende bu muena ditunga. Numunange, munudi nudinanga. Nuvuluke ne: nuvua benyi mu ditunga dia Ejipitu. Meme ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. “Kanuteki tshipimu tshia dishima mu bipimu bia bule, bia bujitu ne bia buwudi. Kadi nuikale ne bipimu bia bushuwa bua buwudi, bujitu ne bule. Meme ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, uvua munupatule mu Ejipitu. “Nulame meyi anyi ne mikenji yanyi bimpe. Bualu meme ndi Maweja-Nangila.” Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: umanyishe bena Izrayele mikenji idi ilonda eyi ne: “Padi muena Izrayele, nansha muenyi udi munkatshi mua bena Izrayele, ulambula mvidie wa Moleke muanende, bena ditunga bamuase mabue, bamushipe. Kabidi meme Maweja-Nangila nennyoke muntu awu. Nemmuipate munkatshi mua bena Izrayele, bualu mmulambule mvidie wa Moleke muanende. Mulambu wa mushindu awu, udi upisha muaba wanyi wa tshijila mikiya, upepeja dina dianyi dia tshijila. Padi bena ditunga balengulula buenzayi bua muntu awu, batshina mua kumushipa, meme nkayanyi nemmunyoke ne bena diku diende. Nembipate munkatshi mua bena Izrayele, yeye ne bonsu badiye utendelela nabu mvidie wa Moleke. “Padi muntu ubukisha lubuku lua mishindu yonsu, bua kumvua mudi bakishi bamba, udi mufuanangane ne muntu udi utendelela mvidie. Nanku nemmunyoke, mmuipate munkatshi mua bena Izrayele. “Nuikale bantu ba tshijila. Bualu meme ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. “Nulame mikenji yanyi bimpe. Bualu meme ndi Maweja-Nangila, uvua munusungule bua nuikale tshisamba tshia tshijila. “Muntu yonsu udi utshipa tatuende nansha mamuende, badi ne bua kumushipa. Yeye nkayende ke udi mudikebele lufu, bualu udi utshipa baledi bende. “Muntu yonsu udi ubuelela mukaji wa bende mu nzubu, babashipe bonsu babidi, muena tshibawu kabidi ne mukaji awu. “Muntu udi ubuelela mukaji wa tatuende mu nzubu, udi ufuisha tatuende bundu. Nanku bashipe mulume ne mukaji awu. Bualu mbena tshibawu, bavua badikebela lufu. “Padi muntu ubuelela mukaji wa muanende mu nzubu, mmupie tshibindi. Bashipe mulume ne mukaji awu. Bualu mbena tshibawu bavua badikebela lufu. “Padi muntu mulume ulala ne mulume nende, bu mudibu balala ne mukaji, bonsu babidi mbenze bualu bupite bubi, budi kabuyi busankisha Mvidi Mukulu. Babashipe bonsu babidi. Bualu bobu nkayabu mbadikebele lufu. “Padi mulume ubanjija mukaji pamue ne mamuende wa mukaji, mmuena tshibawu. Mulume awu ne bakaji bonsu babidi nebaboshe ne muoyi mu kapia. Nanku malu mabi a mushindu ewu kaakutungunuka munkatshi muenu to. “Padi mulume ulala ne nyama, bamushipe, bashipe kabidi ne nyama awu. “Padi mukaji ulala ne nyama, bamushipe. Bashipe kabidi ne nyama awu, bualu bonsu babidi mbadikebele lulu. “Padi muntu usela, kabidi ubuelela muanabu wa bakaji wa tatuende nansha wa mamuende mu nzubu, babanyoke, bantu bonsu batangile, bualu mbenze bualu bua bundu. Mulume mmuangate muanabu wa bakaji wa tatu nansha wa mamu. Nanku mmuena tshibawu. “Padi muntu ubuelela mukaji mu nzubu, kadi mukaji muikale ku tshijila tshia bakaji, bonsu babidi babipate munkatshi mua bena Izrayele. Bualu bavua bumvuangana bonsu babidi bua kubenga kunemeka mikenji ya tshijila tshia bakaji. “Kuena mua kubuelela mamuebe mukuabu nansha tatuebe mukaji mu nzubu to. Muntu udi ulala ne mulela wende, bonsu babidi mbena tshibawu. “Padi muntu ubuelela mukaji wa mansebende, nansha wa tatuende mukuabu mu nzubu, kena munemeke mansebende nansha tatuende mukuabu to. Nanku bonsu babidi, mulume ne mukaji, nebalue bunkumba, bualu mbena tshibawu. “Padi muntu ubanjija mukaji wa muanabu, muntu awu mmuena tshibawu, bualu mmufuishe muanabu bundu. Bonsu babidi nebafue bunkumba.” Maweja-Nangila kuamba kabidi ne: “Nulame meyi anyi ne mikenji yanyi bimpe, nuyilonde. Nanku ditunga dindi nnupa bua kusomba, kadiakunubipilato. Kanulondi bibidilu bia bena ditunga bandi ngipata aba to. Bantu aba, ndi mubabenge, bualu bavua benza bibi bipite. Ke pandi nnulaya ne: Nenupete buloba buabu ebu, ditunga didi mabele ne buitshi. Meme Maweja-Nangila ndi nnupeshadi.’ Bualu ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, udi munusungule munkatshi mua bisamba bikuabu. Nanku, nunemeke mikenji idi itangila nyama idi ne mikiya ne idi kayiyi nayi, nyunyi idi ne mikiya ne idi kayiyi nayi. Kanudipishi mikiya panudi nulenga nyama, nyunyi nansha bilandadi bidi ne mikiya. Ndi munupe mikenji eyi bua nujadike bintu bidi ne mikiya. “Nuikale bantu ba tshijila, badi bajidila mua kungenzela mudimu, bualu meme Maweja-Nangila ndi wa tshijila. Ndi munusungule munkatshi mua bisamba bikuabu, bua nuikale bantu banyi meme. “Padi muntu mulume nansha mukaji, bikale ne tshibidilu tshia kubukila bantu bakuabu, bua kumvua mudi bakishi bamba, bantu aba babase mabue, babashipe. Bualu mbadikebele lufu nkayabu.” Maweja-Nangila kuambila Moshe bua amanyishe batuangaji, bana ba Arone, mikenji idi ilonda eyi ne: “Mutuangaji kena ne bua kusemena pabuipi ne tshitalu tshia muntu wa mu diku diabu to. Yeye muenze nanku udi upia mikiya. Kadi padi tshitalu atshi tshikale tshia tatuende, nansha mamuende, nansha muanabu wa balume, nansha tshia muanende wa balume nansha wa bakaji, mikiya ayi kayena Padiye ulenga tshitalu tshia muanabu wa bakaji, udi kayi muanji kuya ku dibaka, kena upia mikiya to. Bualu nsongakaji awu utshidi mu diku dia mutuangaji, kena muanji kubuela mu diku dikuabu to. Mutuangaji munkathi mua bana babu udi ne bumfumu. Nanku, kena mua kuikala ne mikiya. Bualu yeye ne mikiya, kabena mua kumunemeka to. “Padi batuangaji mu madilu, kabena mua kubeya biketu mu nsuki, kabena mua kukungula miedi ku nseke, nansha kuditapisha nsalu pambidi. Batuangaji badi ne bua kungenzela mudimu. Kabena ne bua kufuisha dina dianyi bundu. Badi ne bua kundambula meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu milambu. Ke mundi musue ne: bikale bantu ba tshijila matuku onsu. “Mutuangaji kena ne bua kubanjija mukaji mudisombele, nansha uvuabu bamane kubanjija, nansha uvua ku dibaka dikuabu, bualu mutuangaji mmuntu wa tshijila, udi ungenzela mudimu. Nuenu bena Izrayele, numanye ne: batuangaji mbantu ba tshijila. Nubanemeke, bualu bobu ke badi bafikisha milambu yenu kundi meme, Mvidi Mukulu wenu. Muntu kena mua kunyanga tshijila tshiabu to. Bualu meme ndi Maweja-Nangila wa tshijila. Mvua musungule bena Izrayele bua bikale bantu ba tshijila. “Padi muana wa bakaji wa mutuangaji mushale ndumba, udi ufuisha tatuende bundu. Nenku badi ne bua kuosha muana awu ne muoyi mu kapia. “Mutuangaji munene udi ku mutu kua batuangaji. Bavua bamujidile, bamuele mafuta a tshijila, dituku divuabu bamubanjije mu muanzu wende. Nenku udi mua kuvuala bilamba bia tshijila. Kadi kena mua kuikala ne nsuki mivuanduluke ku mutu, nansha kupanda bilamba biende. Kabidi, kena mua kusemena pabuipi ne muntu mulue, nansha yeye tatuende nansha mamuende, bua kavu kupia mikiya. Padi mutuangaji awu mumane kujidila ne mafuta, bua kungenzela mudimu, kena mua kumuka mu nzubu wa Mvidi Mukulu to. Bualu udi mua kunyanga muaba wanyi wa tshijila. Bualu meme Ndi Maweja-Nangila. “Mutuangaji munene awu, asele mukaji amu udi kayi muanji kumanyangana ne mulume. Kena mua kusela mukaji mukamba, nansha mukaji udi bayende mubenge, nansha ndumba. Kadi asele amu nsongakaji wa mu diku diabu, utshidi mushikankunde, bua ndelanganyi ya bantu badi kabayi batuangaji, kayimonyi mua kuvua kubuela mu diku dia batuangaji. Bualu meme ndi Maweja-Nangila, udi mumujidile bua kungenzela mudimu.” Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Manyisha Arone mikenji idi ilonda eyi ne: “Mu ndelanganyi yenu idi ilonda, muntu ne bulema pambidi, kanuena mua kumuanyisha bua asemene ku tshilambuilu, andambule milambu yanyi to. Bualu muntu mulema kena mua kunkuatshila mudimu to, nansha yeye muikale mpofu, muntu udi utebuka, muikale ne diulu tshibatabata, nansha ne tshidimba tshile ne tshipi, nansha muntu uvua mutshibuke mukolu nansha diboku, nansha muntu ne katonta nyima, nansha muntu mushawuke, nansha muntu ne lusonga mu disu, nansha muntu ne lubika, nansha muntu mutungu. Nenku muntu nansha umue wa ku ndelanganyi yebe udi ne bulema pambidi, kena ne bua kusemena ku tshilambuilu, kundambula milambu to. Bualu udi ne bulema, kena mua kuenza midimu ya tshibidilu ya batuangaji to. Kadi muntu awu, udi mua kudia biakudia bidibu bandambula, nansha biobi bia tshijila menemene, nansha bia tshijila. Kadi bualu bua bulema buende, kena mua kusemena pabuipi ne tshilamba tshidi tshilembeleja muaba wa tshijila, nansha kutantshila pabuipi ne tshilambuilu, bualu udi mua kunyanga muaba wanyi wa tshijila. Meme ndi Maweja-Nangila udi ujidila batuangaji.” Moshe kufikisha mikenji ayi yonsu kudi Arone, kudi bana bende ba balume, ne kudi bena Izrayele bonsu. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: “Manyisha Arone ne bana bende ba balume bua kabapepeji dina dianyi dia tshijila to. Nanku banemeke milambu ya tshijila idi bena Izrayele bandambula meme, Maweja-Nangila. Ubambile ne: “Padi muntu wa ku ndelanganyi yenu ya batuangaji idi ilonda, mupie mikiya, usemena pabuipi ne milambu ya tshijila idi bena Izrayele bandambula, numushe muntu awu ku mudimu wanyi. Bualu meme ndi Maweja-Nangila. Padi mutuangaji muikale ne disama dia nsudi, nansha muikale ne tufina tupatuka mu mubidi, nansha muikale mulenga muntu udi mupie mikiya bua tshitalu tshivuaye mulenga, nansha mutuangaji mene muele mayi a balume panshi, kena mua kudia bintu bia mulambu wa tshijila udi bena Izrayele bandambula to. Bua kubidiaye, amu muanji kujikija mikiya. Padi mutuangaji ulenga tshilandadi tshidi ne mikiya, nansha ulenga muntu udi ne mikiya, nansha yoyi ya mushindu kaayi, udi upia mikiya. Nenku neashale mupie mikiya too ne ku dilolu. Bua kudia milambu ya tshijila, amu padiye owa mayi mubidi mujima. Padi diba dibuela, mikiya yende yajiki. Nenku, udi mua kudia kabidi bintu bia milambu ya tshijila, bualu mbiakudia bia batuangaji. Padi mutuangaji udia munyinyi wa nyama mudifuile, nansha mushipa kudi nyama mukuabu, udi upia mikiya. Bualu meme ndi Maweja-Nangila. “Batuangaji bakumbaje muabu muonsu bindi mubambile. Tshianana nebikale bena tshibawu, amu bua biakudia. Nebafue, bualu kabena balonda mikenji idi itangila bintu bia tshijila. Bualu meme ndi Maweja-Nangila, udi ujidila batuangaji bua bankuatshile mudimu. “Muntu udi kayi mutuangaji, nansha yeye muena mudimu wa mutuangaji, nansha muenyi wende, kena mua kudia biakudia bia tshijila ebi to. Kadi, padi mutuangaji musumbe mupika, nansha bobu balele mupika mu diku diende, mupika awu udi mua kudia biakudia bia tshijila. Padibu basela muana wa bakaji wa mutuangaji kudi mulume udi kayi mutuangaji muana wa bakaji awu kena mua kudia bintu bidibu bumusha ku milambu ya tshijila to. Kadi padi muana wa bakaji wa mutuangaji ushala mukamba, nansha dibaka diende difue kayi mulela, padiye upingana kabidi kumbelu kua tatuende, udi mua kudia biakudia bia tshijila. Pa kumusha bualu ebu, muntu udi kayi mutuangaji kena mua kubidia to. “Padi muntu udia biakudia bia tshijila kayi mumanye, udi ne bua kufuta mutuangaji bintu bikuabu bungi bua bintu bivuaye mudie. Kabidi neasakidile tshia bitanu tshimue tshia bintu abi. “Batuangaji kabena ne bua kunyanga biakudia bia tshijila bidi bena Izrayele bumusha ku milambu idibu balambula Maweja-Nangila. Padi batuangaji badia bintu bia tshijila bia milambu, kabayi babikumbanyine, badi badibueja mu tshibawu. Bualu meme ndi Maweja-Nangila udi ujidila milambu.” Maweja-Nangila kuambila Moshe bua amanyishe Arone ne bana bende ba balume ne bena Izrayele bonsu mikenji idi ilonda eyi ne: “Padi muntu wa munkatshi muenu, nansha muenyi nansha muena Izrayele, musue kundambula mulambu wa kuosha, bua bualu buvuaye mulaye, nansha bua bualu buvuaye mudisuile, padiye musue kupeta diakalenga kundi, andambule anu ngombe mulume, nansha mukoku wa tshimpanga, nansha mbuji wa mpumbu, kadi amu nyama udi kayi bulema. Kadi panudi nundambula tshimuna ne bulema pambidi, tshiena ngitaba mulambu wenu awu to. Panudi nundambula mulambu wa bobumue, bua kukumbaja bualu bunuvua balaye, nansha bunuvua badisuile, nengitabe mulambu wa bimuna binene ne bikese. Kadi anu bidi kabiyi ne bulema. Pa tshilambuilu tshianyi kanuena mua kundambula mulambu wa kuosha wa tshimuna tshifue mesu, nansha tshitebuke, nansha tshikoseke tshidimba, nansha tshikale ne disama pambidi. Kadi tshimuna tshionsu, tshinene nansha tshikese, tshidi tshitebuke, nansha tshidi ne tshidimba tshishawuke, udi mua kutshindambula amu bua mulambu wa budisuile. Kadi kuena mua kutshilambula bu mulambu wa mapiku to. Kanuena mua kundambula tshimuna tshia mupaku: tshikale ne mipesa mibozeka, misunsuka, mitula, nansha mikosa. Kabidi nuenu bamane kufika mu ditunga dienu, nulekele tshibidilu tshia kupakula bimuna. Muenyi kena mua kunupesha tshimuna tshia mupaku, bua nuenu kutshindambula meme Mvidi Mukulu wenu. Tshiena mua kuitaba mulambu awu to, bualu tshimuna tshia mupaku ntshifuanangane ne tshidi ne bulema. Nanku tshiena mua kuanyisha milambu yenu ya mushindu ewu to.” Maweja-Nangila kuambila Moshe kabidi ne: “Padi ngombe, mukoku nansha mbuji ulela, muana awu ashale kudi mamuende lumingu lujima. Kadi biangatshile ku dituku dia muanda mukulu, ndi nganyisha bua bamundambule bua mulambu wa kuosha. Kadi kanuena mua kukosa ngombe, nansha mbuji, nansha mukoku, muminu dituku dimue ne muanende bua kundambula to. “Panudi nundambula milambu, nuenda nuimba misambu, nuntumbisha, nuenze bionsu bilondeshile mikenji yanyi, bua nuenu kupeta diakalenga. Nenku nudie munyinyi wa mulambu awu, ujike anu dituku dimue, kauladi to. Bualu meme ndi Maweja-Nangila. “Nulame mikenji yanyi bimpe, nuyikumbaje. Bualu meme ndi Maweja-Nangila. Nuenu bena Izrayele, kanupepeji dina dianyi dia tshijla to. Ndi musue bua numanye ne: ndi wa tshijila. Ndi Maweja-Nangila, uvua munusungule bua nuikale bantu ba tshijila. Ke pamvua munupatule mu ditunga dia Ejipitu, bua meme kuikala Mvidi Mukulu wenu. Meme ndi Maweja-Nangila.” Maweja-Nangila kuambila Moshe bua amanyishe bena Izrayele mikenji idi ilonda eyi ne: “Panudi nungenzela tshibilu, nuikale muaba umue bua kuntendelela, bilondeshile dilondangana dia matuku a bibilu, dindi mumane kujadika. “Nuenze mudimu matuku asambombu, kadi dituku dia muanda mutekete dikale dituku dia Dikisha, dia tshijila. Nuikishe, nudisangishe bua kuntumbisha meme Maweja-Nangila, miaba yonsu inudi basombe. Kanuena ne bua kukuata mudimu dituku adi to. “Matuku makuabu a bibilu anudi mua kudisangisha mua kuntumbisha adi nenku: “Dilolu dia matuku dikumi ne anayi a ngondu wa kumpala, nuikale nungenzela ku tshidimu tshionsu tshibilu tshia Dipita dianyi meme Maweja-Nangila. “Dituku dia dikumi ne ditanu dia ngondu awu, nuikale nungenzela tshibilu tshia Mampa kaayi mela buanga. Nudie mampa awu matuku muanda mutekete malondangane. Dituku dia kumpala dia ku matuku awu muanda mutekete, kanuenji mudimu wenu wa tshibidilu to. Nudisangishe bua kuntendelela. Ku dituku dionsu dia ku matuku awu muanda mutekete, nuikale nundambula mulambu wa kuosha. Kadi dituku dia muanda mutekete, kanuenji midimu yenu ya buatshiabuatshia to. Nudisangishe bua kuntendelela.” Maweja-Nangila kuambila Moshe bua amanyishe bena Izrayele mikenji idi ilonda eyi ne: “Panudi bamane kufika mu ditunga dindi munupe, nuye kudi mutuangaji ne biakudia bia tshianyi bia mu madimi enu binudi nunowa. Mutuangaji neabiele mulu, abinyukule kumpala kuanyi, dituku didi dilonda dia Dikisha, bua nupete diakalenga kundi. Anu dituku adi, nenundambule kabidi mulambu wa kuosha wa muana wa mukoku wa tshidimu tshimue, udi kauyi ne bulema. Mulambu awu, nuulambule pamue ne mulambu wa kuosha wa bukula bua kilo isambombu, bunuvua basambakaje ne mafuta. Nenganyishe dipembu dia mupuya wa mulambu awu. Nundambule milambu ayi pamue ne litre wa maluvu umue ne tshitupa. Nenku biakudia bia tshianyi bia mu madimi enu binudi nunowa abi: nansha mampa, nansha midioku mibishi, nansha miosha, kanuena mua kubidia, kanuyi banji kubindambula. Nulame mikenji eyi kashidi miaba yonsu inudi nusomba. “Nubadike mbingu muanda mutekete milondangane, bituadije dituku didi dilonda dia Dikisha, dinudi bandambula biakudia bia tshianyi bia mu madimi enu. Nanku nubadike matuku makumi atanu too ne ku dituku didi dilonda dituku dia Dikisha dia musangu wa muanda mutekete. Dituku adi, nudi ne bua kundambula mulambu mukuabu wa biakudia binudi banowa mu madimi enu. Nenuntuadile mampa abidi a ku nzubu yenu bua kundambula. Diampa dionsu nedikale diosha ne bukula bua kilo isatu, buela buanga. Mulambu awu, newikale wa biakudia bia tshianyi bia ntete. Ku mulambu wa mampa abidi awu, nusakidileku kabidi ne bana ba mikoku muanda mutekete bakadi bakumbaje tshidimu tshimue, badi kabayi ne bulema, ne mikoku ya bimpanga ibidi ne ngombe mulume umue. Nundambule bintu abi bua mulambu wa kuosha, pamue ne mulambu wa bukula ne wa maluvu. Nenku meme nenganyishe dipembu dia mupuya wa milambu ayi. “Nenundambule kabidi mbuji wa mpumbu wa kudikobolola nende. Kadi bua mulambu wa bobumue, nenundambule bana ba mikoku babidi, bakadi ne tshidimu tshijima. Mutuangaji neandambule nyama ayi, pamue ne bana ba mikoku babidi, pamue kabidi ne mampa. Neabiele mulu abinyukule. Nenku milambu ayi ishale ya mutuangaji, bualu idi ya tshijila. Dituku mene adi, kanuenji mudimu to. Nudisangishe bua kuntendelela. Nulame mikenji eyi kashidi, miaba yonsu inudi nusomba. “Musangu unudi nunowa biakudia, kanuena mua kunowa too ne bidi ku mpenga kua budimi to. Kabidi kanuena mua kupingana bua kupumbulula biakudia binuvua bapue muoyi to. Nubilekele, bishale bua kuambuluisha bapela ne benyi. Bualu meme ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. ” Maweja-Nangila kuambila Moshe bua amanyishe bena Izrayele mikenji idi ilonda eyi ne: “Dituku dia kumpala dia ngondu wa muanda mutekete, ndituku dia tshivulukilu ne dia dikisha. Nudisangishe bua kuntendelela. Kanuenji midimu yonsu ya tshibidilu dituku adi to. Kadi, nundambule mulambu wa kuosha. ” Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: “Dituku dia dikumi dia ngondu wa muanda mutekete, ndituku dinene dia kukobolola bantu. Dituku adi, nudisangishe, nuntendelele. Nujile biakudia, nundambule mulambu wa kuosha. Kanuenji mudimu nansha mukese dituku adi. Bualu ndituku dia kukobolola bantu, kumpala kuanyi meme, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Muntu yonsu udi kayi ujila biakudia dituku adi, nebamumushe munkatshi mua bena Izrayele. Kabidi muntu yonsu udi wenza mudimu dituku adi, meme nkayanyi nemmushipe, mmumushe munkatshi mua bena Izrayele. Nulame mikenji eyi kashidi miaba yonsu inudi basombe. Dituku adi, nenuikishe, anu bu munudi nuenza dituku dia Dikisha. Nujile kabidi biakudia. Nunemeke mukenji ewu wa dikisha, bituadije ku dilolu dia matuku tshitema a ngondu, too ne dilolu dia matuku dikumi a ngondu. ” Maweja-Nangila kuambila Moshe bua amanyishe bena Izrayele mikenji idi ilonda eyi ne: “Biangatshile ku matuku dikumi ne atanu a ngondu wa muanda mutekete, nenungenzele tshibilu tshia tuzubu tua Bisasa lumingu lujima, bua kunnemeka. Dituku dia kumpala, kanuenji mudimu wenu wa tshibidilu to. Nudisange bua kuntendelela. Lumingu alu lujima nundambule milambu ya kuosha ku dituku dionsu. Kadi dituku dia muanda mukulu, kanuenji mudimu to. Nudisange kabidi bua kunnemeka, anu bu munuvua badisange dituku dia kumpala. Nundambule kabidi milambu ya kuosha. “Mu bibilu bionsu ebi, nudisange bua kuntendelela ne bua kundambula milambu mishilangane: ya kuosha, ya bia mu madimi, ya bobumue, ne ya maluvu. Nuyilambule bilondeshile meyi ne mikandu bia tshibilu tshionsu. Milambu ayi, nuyilambule pamue ne inudi nundambula matuku a Dikisha. Nuyisangishe kabidi ne milambu yenu ya mapiku ne ya budisuile. “Nanku panuikala bamane kunowa biakudia, matuku dikumi ne atanu a ngondu wa muanda mutekete, nungenzele tshibilu tshia lumingu lujima. Nuikishe dituku dia kumpala, ne dia muanda mukulu dia tshibilu etshi. Lumingu alu lujima, kutuadija ku dituku dia kumpala, nupole bimuma, nukose matamba a mitshi, nutape malala ne ntupu. Nuende ngendu ya mazengu lumingu lujima kumpala kuanyi meme Maweja-Nangila. Mu ngondu wa muanda mutekete wa tshidimu tshionsu, nenungenzele tshibilu etshi lumingu lujima. Nenku nulame mukenji ewu kashidi. Nuenu bena Izrayele bonsu, lumingu alu lujima, nuikale anu basomba mu tuzubu tua bisasa, bua ndelanganyi yenu ijadike ne mvua munupatule mu ditunga dia Ejipitu, kabidi mvua munuladike mu tuzubu tua bisasa. Bualu meme ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. ” Ke muvua Moshe mumanyishe bena Izrayele bibilu bishilangane bivuabu ne bua kutendelela Maweja-Nangila nabi. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: “Utumine bena Izrayele diyi bakutuadile mafuta mimpe a tumuma tua olive, bua kutemesha nawu miendu dilolu dionsu. Arone ateke kapia aku mu ntenta wa kusambakena, kumpala kua tshilamba tshidi tshijika mushete wa ndondu. Kapia aku, nekashale katema butuku bujima, kumpala kua Maweja-Nangila. Bena Izrayele ne ndelanganyi yabu yonsu nebalame mukenji ewu kashidi. Arone neateke miendu pa tshitekelu tshienza ne tshiamu tshia mpawungi nkayatshi, bua kapia kikale katema kumpala kuanyi meme Maweja-Nangila butuku bujima. “Wangate bukula, wenze mikata dikumi ne ibidi, mukata onsu wikale ne bujitu bua kilo isambombu. Uyiteke pa mesa menza ne tshiamu tshia mpawungi nkayatshi, adi kumpala kuanyi meme, Maweja-Nangila. Mikata ayi, ikale miteka mu milongu ibidi. Mulongu onsu wikale ne mikata isambombu. Wele musenga wa kamonya muimpe pa mulongu onsu. Pashishe oshe musenga wa kamonya awu bua kuulambula Maweja-Nangila pa mutu pa mampa, bu tshivulukilu. “Tshibidilu etshi netshishale mu bena Izrayele bua bikale bangoshila mikata ya nanku dituku dionsu dia Dikisha. Arone ne bana bende ba balume nebangate mikata ayi, bua kuyidila pa muaba kampande wa tshijila. Kadi mikata ayi idi amu ya Arone ne bana bende ba balume, bualu idi ya tshijila menemene, ivuabu bamane kundambula meme, Maweja-Nangila. Mikata ayi idi yabu bua kashidi. ” Mu mitanda ya bena Izrayele, muvua nsongalume wa bena Ejipitu, muikale muipu wa bena Izrayele. Dina dia mamuende divua Shelomite, muana wa Dibri, wa mu tshisamba tshia Dane. Nsongalume awu kuluangana ne muena Izrayele mukuabu. Kutuadijaye kupenda Mvidi Mukulu, usendeka dina diende. Diakamue bena Izrayele kumufunda kudi Moshe. Kumukuatabu bua Mvidi Mukulu nkayende akose tshilumbu tshiende. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Ipatayi muntu awu mu mitanda. Bantu bonsu bavua bumvua nuwuaye ungela nsenda, nebatenteke bianza biabu pa mutu pende. Pashishe bena Izrayele bonsu bamuase mabue, bamushipe. Nenku wambila bena Izrayele mikenji eyi ne: “Padi muntu usendeka Mvidi Mukulu wende, udi udikebela tshilumbu. Muntu yonsu udi usendeka dina dia Maweja-Nangila, bamushipe. Bena Izrayele bonsu bamuase mabue, bamushipe, nansha yeye muenyi, nansha yeye muena Izrayele, bualu mmuse-ndeke Mvidi Mukulu. “Padi muntu ushipa mukuende, bamushipe pende. Padi muntu ushipa tshimuna tshia mukuende, amupingajile tshimuna tshikuabu tshia muoyi. “Padi muntu utapa mukuende mputa, bamutape pende mputa wa momumue. Muntu mutshibulangane, bamutshibule pende. Muntu mushipangane disu, bamushipe diende. Muntu mupolangane dinu, bamupole diende. Nebamuenzele bibi, bivuaye muenzele muntu mukuabu. “Muntu udi ushipa tshimuna tshia bende, apingaje tshimuna tshikuabu. Muntu udi ushipa mukuende, bamushipe pende. “Mikenji eyi idi bua bantu bonsu, nansha benyi, nansha bena Izrayele. Bualu meme ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. ” Moshe kuambila bena Izrayele mikenji eyi ya Maweja-Nangila. Bena Izrayele kumuka mu mitanda ne muntu uvua usendeka Mvidi Mukulu awu. Kumuasabu mabue, kumushipa, bu muvua Maweja-Nangila muambile Moshe. Maweja-Nangila kuambila Moshe ku mukuna wa Sinayi, bua amanyishe bena Izrayele mikenji idi ilonda eyi ne: “Diba dinudi nubuela mu ditunga dindi munupeshe, nulekele kudima bikondu bikuabu mu dina dianyi, bua buloba buikishe. Munkatshi mua bidimu bisambombu, nukune biakudia, nusole mionji yenu ya mvinyo, nunowe binuvua bakune. Kadi tshidimu tshia muanda mutekete, ntshijidile mu dina dianyi. Kanukunyi biakudia, kanusolu mionji yenu ya mvinyo, kanunowi bidimenene bia tshidimu tshishale, nansha tumuma tua mvinyo tua ku mionji inuvua kanuyi basole. Bualu tshidimu atshi ntshianyi tshia tshijila tshia kuikishisha buloba. Nenku nuenu ne bapika benu balume ne bakaji, kabidi bena mudimu ne benyi banudi nabu, nudie anu bidimenene bia tshidimu tshia muanda mutekete atshi. Bidimenene abi, nebabidie kabidi kudi bimuna bienu, ne kudi nyama ya tshisuku idi mu ditunga dienu. “Nuindile bikondu muanda mutekete. Tshikondu tshionsu tshikale ne bidimu muanda mutekete. Mmumue ne: bidimu bionsu nebikale makumi anayi ne tshitema. Pashishe dituku dia dikumi dia ngondu wa muanda mutekete, dituku dinene dia kukobolola bantu, nenuele mpungi ya disanka miaba yonsu mu ditunga. Panudi nuela mpungi nanku, nenumanyishe bantu ne: tshidimu tshia makumi atanu etshi ntshia tshijila, tshia kupikula bena ditunga bonsu. Tshidimu atshi, nebatshinyike ne: ntshidimu tshia ‘Mufikilu’ wa disanka. Tshidimu atshi muntu yonsu nebamupingajile maloba ende. Uvua mupika, bupika buende bujike, apingane kuabu. Nenku padi bidimu bikumbana makumi atanu, nuikale nuenza tshibilu tshia ‘Mufikilu’ wa disanka dinene. Kanukunyi biakudia, kanunowi biakudia bidi bidimenene bia tshidimu tshishale, kanupodi tumuma tua mvinyo tua ku mionji inuvua kanuyi basole. Kadi nunemeke tshidimu tshia makumi atanu, tshia ‘Mufikilu’ wa disanka dinene adi, bualu ntshia tshijila. Nenku nudie anu bintu bidi bidimenene mu madimi enu. “Tshikondu tshia ‘Mufikilu’ wa disanka dinene, nebapingajile muntu yonsu maloba ende. Paudi usumba, nansha usumbisha budimi kudi mukuenu, kumuenzedi bibi to. Paudi usumba budimi, nansha ubusumbisha, mushinga wabu ulondeshile bungi bua bidimu bidi nabi budimi abu, bituadije ku tshidimu tshia ndekelu tshia ‘Mufikilu’ wa disanka dinene, ne bua bungi bua bidimu bia kunowa bitshidi bishale bua tuetu kufika ku ‘Mufikilu’ mukuabu. Mushinga wa budimi udi mua kuikala wa bungi, padi budimi butshidi ne bidimu bia kunowa bia bungi. Mushinga wa budimi udi mua kukepela, padi budimi bushale ne bidimu bikese bia kunowa. Nenku babupane bilondeshile bungi bua misangu ya dinowa. Kanuenzedianganyi bibi to, nunnemeke meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Nulame meyi anyi ne mikenji yanyi bimpe, nuyikumbaje. Nenku nenusombe mu ditunga dienu talalaa. Buloba nebuike biakudia bivule. Nenudie nukute, nenusombe ku matshi talalaa. “Kadi bumue nenukonkangane ne: ‘Bu mutudi katuyi badime, katuyi banowe mu tshidimu tshionsu tshia muanda mutekete, netupete biakudia bikumbane anyi?’ Kadi meme Maweja-Nangila ndi ngamba ne: mu tshidimu tshisambombu, nennuvudijile biakudia bia bungi, bikumbane bua bidimu bisatu. Nenku tshidimu tshia muanda mukulu, nenukune biakudia kabidi. Kadi nenuikale nudia anu biakudia bivua bishale bia tshidimu tshisambombu atshi. Nenuikale ne biakudia bikumbane bidi binufikisha too ne ku dinowa dia biakudia bia mu tshidimu tshia tshitema. “Kanuena mua kusumbisha buloba bua kashidi to, bualu buloba mbuanyi meme Maweja-Nangila. Nuenu nudi anu bena tshimuangi, benyi badi basombe mu ditunga dianyi meme. Nenku mu ditunga dionsu dindi nnupesha, nenuelele mikenji idi mua kuambuluisha muntu bua apikule madimi ende. “Padi muanenu musue kusumbisha budimi buende, bua dikenga didi dimukuata, anu muena diku ke udi ne mushindu wa kupikula budimi abu. Padi muntu awu kayi ne muena diku diabu, udi mua kubupikula, akebe yeye mene mushindu wa kudipikuilabu nkayende. Nenku neapingajile uvua musumbe budimi abu makuta, bilondeshile bungi bua bidimu bidi bishale too ne ku tshidimu tshia ‘Mufikilu’ mukuabu wa disanka dinene. Padiye upingaja makuta, udi wangata budimi buende. Padi muena budimi kayi ne mushindu wa kubupikula, nebushale kudi uvua mubusumbe too ne ku ‘Mufikilu’ wa disanka dinene. Padi tshidimu atshi tshikumbana, uvua musumbishe budimi buende abu neabuangate. “Padi muntu upana nzubu wa mu tshimenga tshikolesha ne bimana, kapitshishi tshidimu tshijima bua kumupikula to. Padiye kayi umupikula tshidimu atshi, nzubu awu neashale kashidi kudi uvua mumusumbe, kabidi ne kudi ndelanganyi yende. Nenku nzubu awu kabena mua kumupingaja, nansha bobu bafikile mu tshidimu tshia ‘Mufikilu’ wa disanka dinene to. Kadi nzubu idi miasa mu misoku idi kayiyi ne bimana bikolesha, badi mua kuyipanyisha mushindu udibu bapanyisha maloba. Badi mua kupikula nzubu wa mushindu ewu tshidimu tshionsu tshidibu basue. Kadi tshidimu tshia ‘Mufikilu’ wa disanka dinene, badi ne bua kupingaja nzubu awu anu kudi muenaye. “Kadi bena Levi, badi mua kupikula nzubu yabu idi miasa mu bimenga biabu bia bena Levi diba dionsu didibu basue. Nansha bobu basumbe nzubu awu kudi muena Levi mukuabu, mu tshidimu tshia ‘Mufikilu’ wa disanka dinene, badi ne bua kuangata nzubu awu kudi muntu uvua mumusumbishe. Bualu nzubu ayi ke tshintu tshimue tshidi bena Levi natshi mu ditunga dia bena Izrayele. Kadi madimi onsu a bena Levi adi ku mpenga kua bimenga biabu, kabena mua kuapanyisha to, bualu mmamane kushala kashidi anu mu dina dia bena Levi. “Padi muanenu, nansha muenyi udi mu ditunga dienu, muikale mu dikenga, kayi ne mushindu wa kukumbaja bionsu bivuaye munulaye, numuambuluishe bua asombe nenu bimpe. Kanumutatshishi bua kulomba tshia kasombela to. Nuntshine meme Maweja-Nangila. Numuambuluishe bua asombe nenu bimpe. Nuenu bamusombeshe makuta, kanuena mua kulomba tshia kasombela to. Nuenu bamupe biakudia, kanumulombi bua anupingajile, usakidila ne nsakidilu to. Meme ke uvua munupatule mu ditunga dia Ejipitu, munufikishe mu ditunga dia Kenaane, bua ngikale Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. “Padi muanenu mu dikenga, yeye mudieyeka kunudi bua kunuenzela mudimu, kanumuenzeji mudimu bu mupika to. Kadi enze mudimu, apete difutu, bu mudi muena mudimu, nansha bu mudi muenyi udi ku nzubu kuenu, upeta. Anukuatshile mudimu too ne ku tshidimu tshia ‘Mufikilu’ wa disanka dinene. Tshidimu atshi, numulekele, aye ne bana bende kuabu. Numupingajile kabidi madimi ende. Nenku kabena mua kupana bena Izrayele, bu mudibu bapana bapika to. Bualu mbantu banyi, bamvua mupatule mu ditunga dia Ejipitu. Kanuena mua kubakengesha to. Nuleje ne: nudi nuntshina meme Mvidi Mukulu wenu. “Panudi basue kupeta bapika balume nansha bakaji, nuye kubakeba anu mu bisamba bikuabu bidi pabuipi nenu. Bapika abu, nudi mua kubasumba kabidi ku bana ba bantu benyi badi basomba mu ditunga dienu, nansha mu balela ba benyi abu, badibu balelela mu ditunga dienu. Bantu bonsu aba badi mua kushala bantu benu. Benyi abu, nebashale bupianyi bua bana benu. Nebabangate bua bashale bapika babu kashidi. Kadi muntu nansha umue wa kunudi, kena mua kukengesha muanabu muena Izrayele to. “Padi muena Izrayele mu dikenga, yeye mudieyeka kudi muenyi udi mupetele biuma mu ditunga dienu, nansha kudi muntu mukuabu wa mu diku dia benyi, badi mua kumupikula kudi muena Izrayele umue wa ku bana babu ba tatuende. Padiye kayi ne muanabu wa tatuende udi mua kumupikula, nebamupikule kudi tatuende mukuabu, nansha kudi muana wa tatuende mukuabu, nansha kudi muanabu wa mu diku. Nansha yeye muine udi mua kudipikula padiye ne mushindu. Kadi padiye musue kudipikula, pamue ne muntu uvua mumusumbe, babale bungi bua bidimu bidi bipite, katshia bamusumbe too ne ku tshidimu tshia ‘Mufikilu’ wa disanka dinene. Nebapuekeshe mushinga wa kudipikula bilondeshile bungi bua bidimu bidiye mulale mu bupika. Nebatshinke difutu dia mudimu uvuaye mukuate bilondeshile difutu didi muena mudimu upeta ku dituku ku dituku. Padi bidimu bitshidi bia bungi bua kufika ku tshidimu tshia ‘Mufikilu’ wa disanka dinene, neapingaje tshitupa tshinene tshia makuta a mushinga uvuabu bamusumbe nawu. Kadi padi bidimu bishala bikese bua kufika ku tshidimu tshia ‘Mufikilu’ wa disanka dinene, muena Izrayele awu neapingaje makuta mashadile, bilondeshile bungi bua bidimu bidi bishale abi. Kadi padi muntu awu musue kushala mu nzubu mua uvua mumusumbe, ikale bu muena mudimu udibu bafuta ku tshidimu ku tshidimu. Kadi nutangile bimpe bua mfumuende kamukengeshi to. Padi muena Izrayele awu kayi mua kudipikula, nansha kabayi mua kumupikula yeye ne bana bende, nebabapatule mu bupika tshidimu tshia ‘Mufikilu’ wa disanka dinene. “Eyowa, bena Izrayele mbantu banyi, bamvua mupatule mu ditunga dia Ejipitu, bua meme kuikala Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu. “Kanuena mua kuenza mpingu ileja mvidie ya dishima. Kanuena mua kuimanyika mpingu ayi, nansha kujidila mabue. Kanuena mua kuteka mabue mu ditunga dienu, kuazola bua kuatendelela to. Bualu meme ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. “Nuikishe dituku dia Dikisha. Nunemeke muaba wanyi wa tshijila. Bualu ndi Maweja-Nangila. “Panudi nuitaba meyi anyi, nutumikila mikenji yanyi, nuyilonda, nendokeshe mvula pa diba diende, bua nupete biakudia bia bungi mu madimi enu, kabidi bua mitshi ikuame bimuma. Nanku dishipula dia ntete mu ditunga dienu, neditungunuke too ne ku matuku a dinowa dia tumuma tua mvinyo. Dinowa dia tumuma tua mvinyo neditungunuke too ne ku matuku a dikuna. Nenuikale ne biakudia bia bungi. Kabidi nenusombe ku matshi talala. Nembueje ditalala mu ditunga dienu, nenulale tulu mu nzubu, batalaja mioyi. Nembutule nyama ya lonji idimu. Baluishi kabakunubunda kabidi to. Nenutshimune baluishi benu, nenubashipe bonsu. Bena Izrayele batanu nebatshimune baluishi lukama. Bena Izrayele lukama, nebatshimune baluishi binunu dikumi, babashipe bonsu. Nennutabalele bua nutante, nulele bana ba bungi. Nendame ndondu ituvua batua nenu. Nenunowe biakudia bia bungi. Nenuhidie matuku mavule. Bua kupeta muaba wa kulama bipiabipia, anu nuenu banji kumusha bia kale. Nzubu wanyi wa tshijila neikale munkatshi muenu. Tshiena mua kunubenga to. Nengendakane nenu. Meme nengikale Mvidi Mukulu wenu, nuenu nenuikale bantu disanka dinene, nenku mushinga wabu kawena mua kushintuluka to banyi. Meme ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, uvua munupatule ku bupika mu ditunga dia Ejipitu. Meme kukosa nkanu ya bupika buenu, bua numone mua kuenda ntunku. “Panudi nubenga kuitaba meyi anyi, nubenga kulonda mikenji yanyi, panudi nubenga kunemeka ndondu wanyi, nubenga mikenji yanyi ne meyi andi munutumine, nenku nennunyoke mushindu ewu: “Nennukuatshishe bowa, nunyane, nupete disama dia mubidi luya. Makenga aa neanupangishe mua kumona bimpe. Nenushale ne muoyi matuku makese. Nenukune biakudia mu madimi enu, kadi nebabidie amu kudi baluishi benu. Nennukengeshe. Baluishi benu nebanutshimune, banutshimbakaje. Nenudinyemene, kakuyi muntu unuipata. “Padi bionsu ebi binuenzekela kanuyi nungitaba, nanku nemvudije makenga enu awu misangu muanda mutekete, bua malu mabi anudi benza. Bua kujikija ditambisha ne tshitunu tshinudi natshi, tshiena unulokeshila mvula to. Biakudia kabiena bitoloka to. Diulu nedikole bu tshiamu, buloba nebuume bu tshiamu tshikunze. Nenuditatshishe bua kudima, kadi biakudia kabiakutoloka, mitshi kayakukuama bimuma. “Panudi anu numbenga kanuyi nungitaba, meme nemvudije kabidi makenga enu misangu muanda mutekete. Nentume nyama ya tshisuku, ishipe bana benu, ibutule bimuna bienu. Nenubutuke, mu njila yenu mushale anu mutupu. “Panudi nuntombokela anu kuntombokela, manyoka aa kaayi anufikisha ku didilengeja, meme panyi nennubenge. Nemvudije tshiakabidi dinyoka dienu misangu muanda mutekete. Nennutumine bena mvita bua baluishe ditunga dienu. Nennunyoke bua ndondu wanyi unudi nunyanga. Nansha nuenu baye kusokoma mu bimenga, nennutumine disama dia kishi. Baluishi benu nebanutshimbakaje. Nenkepeshe biakudia, bakaji dikumi nebasangile ditshiwa dimue bua kuoshilamu mampa, bapeta muaba mukumbane. Nebanuabanyine tupese tua mampa tukese tukese, nudia kanuyi nukuta to. “Kadi padi makenga onsu aa kaayi anutekesha, nuenu nubenga amu kubenga mua kungitaba, meme nennufikile munda, nnuluisha. Nemvudije dikenga dienu tshiakabidi misangu muanda mutekete. Nenudie munyinyi wa bana benu banudi balela. Pandi nnufikila munda, nennyangakaje miaba inudi nulambuila mvidie yenu milambu. Nengupule bilambuilu bienu bia manananshi. Nententakaje bitalu bienu pa mpingu yenu imvua mutshibule. Nembutule bimenga bienu, ne miaba yenu ya tshijila, bienza bipela. Dipembu dia bintu binudi nungoshila kadiakunsankisha kabidi to. Nennyangakaje ditunga dienu bikole. Nansha baluishi benu bine bapinganamu, nebakeme be. Nennuluishe, nnutangalaje mu matunga makuabu. Ditunga dienu nedishale tshipela, bimenga bienu bionsu nebibutuke. “Nenku bidimu bionsu binudi mu bupika mu ditunga dia baluishi benu, ditunga dienu dinuvua bashiye nedipete dikisha, bilondeshile bungi bua bikondu binuvua kanuyi bikishisha buloba. Eyowa, buloba nebuikishe bua bukumbaje bungi bua bikondu bimuma kanuyi babuikishishe, diba dinuvua basombamu. “Kadi bena Izrayele bikale bashale ne muoyi mu ditunga dia baluishi babu, nembakuatshishe bowa bua bungi. Nebanyeme too ne mutoyi wa dibeji dia mutshi dinyungisha kudi lupepela, bu mudi muntu unyema mvita. Nebende badishinda, kakuyi muntu udi ubipata. Nebadinyemene benda basakilangane, bu badi banyema mvita, kadi kakuyi muntu Udi ubipata. Nebapange bukole bua kuluangana mvita. Ku ndekelu nebafuile mu tshimuangi. Matunga menyi a baluishi babu awu neababutule. Bena Izrayele bakese bikale bashale ne muoyi mu matunga a baluishi babu, nebabutuke bua mibi yabu ne ya bankambua babu. “Kadi badi bashala ne muoyi abu, nebashishe kujadika muvuabu bangenzele bibi bitambe, ne mudibu, bobu ne bankambua babu, bantombokela. Nebajadike ne: meme ke uvua mubanyoke, mubafile kudi baluishi babu. Nanku nebatonde bubi buabu, nebitabe manyoka onsu andi mubatumine. Pashishe, nenkuluke ndondu wanyi, umvua mutue ne bankambua babu aba: Abrahame, Izake ne Yakobe. Nemvuluke kabidi malu onsu amvua mubalaye bua ditunga diabu. Kadi bena Izrayele bamane kumuangala mu ditunga, miaba ivuabu badime ayi neyipete dikisha. Mu tshikondu tshidi maloba awu mu dikisha, bena Izrayele nebapete dinyoka, bualu mbabenge meyi anyi ne mikenji yanyi. Kadi matuku adibu mu tshimuangi awu, tshiena mbalekela amu kashidi to, tshiena mbabutula. Kabidi, tshiena nnyangakaja ndondu wanyi to, bualu meme ndi Maweja-Nangila, Mvidi MuKulu wabu. Nemvuluke ndondu umvua mutue ne bankambua babu, pamvua mubapatule mu ditunga dia Ejipitu, bisamba bionsu bitangile, bua meme kubapandisha ne kuikala Mvidi Mukulu wabu. Ndi Maweja-Nangila.” Nanku ebi ke mikenji ne meyi ne malongesha, bivua Maweja-Nangila mumanyishe Moshe pa mukuna wa Sinayi bua ambile bena Izrayele. Maweja-Nangila kuambila Moshe bua amanyishe bena Izrayele mikenji idi ilonda eyi ne: “Padi muntu mulaye Maweja-Nangila bua kumulambula muntu, udi mua kukumbaja dilaya diende pa kufuta bungi kampande bua nkanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, pa mutu pa muntu awu: bilondeshile mishinga eyi: “Bua muntu mulume wa bidimu makumi abidi too ne ku makumi asambombu, nebafute Maweja-Nangila nkanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole makumi atanu, bilondeshile tshipimu tshia nkanu tshia muaba wa tshijila. Bua mukaji nebafute Maweja-Nangila nkanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole makumi asatu. “Bua muana wa balume, wa bidimu bitanu too ne ku makumi abidi, nebafute Maweja-Nangila nkanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole makumi abidi. Bua muana wa bakaji, nebafute nkanu dikumi. “Bua muana wa balume wa ngondu umue too ne ku bidimu bitanu, nebafute Maweja-Nangila nkanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole itanu. Bua muana wa bakaji, nebafute nkanu isatu. “Padi muntu mumane kupita pa bidimu makumi asambombu, nebafute Maweja-Nangila nkanu dikumi ne itanu bua muntu mulume. Bua muntu mukaji badi ne bua kufila nkanu dikumi. “Padi muntu ukenga, kayi mupete mushinga uvuabu balomba, udi ne bua kufila muntu, uvuaye mutela ne: ngua dilaya awu, kudi mutuangaji. Nenku mutuangaji neatshinke mushinga udi mukengi ewu mua kufuta, bilondeshile dimona diende dia makuta. “Padi muntu mulaye bua kulambula Maweja-Nangila tshimuna tshia mapiku tshidibu mua kumulambula, tshimuna atshi ntshia tshijila. Kabena mua kutshishintakaja ne tshimuna tshikuabu, nansha tshikale tshimpe tshipite, nansha tshikale tshishadile ku buimpe. Kadi muntu yeye mutshishintakaje, bimuna ebi bionsu bibidi, badi ne bua kubilambula Maweja-Nangila. “Padi tshimuna atshi ne mikiya, katshiyi tshikumbana mua kulambula Maweja-Nangila, muenatshi atshifile kudi mutuangaji. Mutuangaji neafue mushinga wa tshimuna atshi, utangila buimpe nansha bubi bua tshimuna. Nebumvuangane amu ku mushinga udiye wamba awu. Padi muenatshi musue kutshipikula, asakidile tshia bitanu tshimue tshia mushinga uvua mutuangaji mulombe. “Padi muntu musue kulambula Maweja-Nangila nzubu, mutuangaji neafue mushinga wa nzubu awu. Neamanye tshidi tshikolesha mushinga wa nzubu awu, nansha tshidi tshiutekeshisha. Nenku nebitabe mushinga udiye mutue. Padi muena nzubu musue kumupikula, asakidile tshia bitanu tshimue ku mushinga uvua mutuangaji mulombe. “Padi muntu musue kulambula Maweja-Nangila budimi bumue bua ku madimi ende, mushinga wabu udi ulondeshila bungi bua bintu bidibu mua kukunamu. Padi budimi bukumbakana bua kukuna ntete ya orje kilo nkama isatu, mushinga wabu newikale wa nkanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole makumi atanu. Padibu balambula Maweja-Nangila budimi abu, ku ntuadijilu wa tshidimu tshia ‘Mufikilu’ wa Padibu balambula Maweja-Nangila budimi tshidimu tshia ‘Mufikilu’ wa disanka dinene tshimane kupita, mutuangaji neapuekeshe mushinga, bilondeshile bungi bua bidimu bitshidi bishale bua kufika ku tshidimu tshipiatshipia tshia ‘Mufikilu’ wa disanka dinene. “Padi muena budimi musue kubupikula, udi ne bua kusakidila tshia bitanu tshimue ku mushinga uvua mutuangaji mulombe. Pashishe neangate budimi buende. “Kadi padiye kayi muanji kupikula budimi buende, udi mua kubupana kudi muntu mukuabu. Diba adi katshiena mua kudipikuilabu to. Nenku mu tshikondu tshia ‘Mufikilu’ wa disanka dinene, budimi abu budi amu bupingana kudi Maweja-Nangila. Nebushale mu dina dia batuangaji, bu budimi buvuabu balambule Maweja-Nangila bua kashidi. “Padi muntu ulambula Maweja-Nangila budimi buvuaye musumbe, kabuyi bupeta ku bupianyi, mutuangaji neatshinke mushinga wa budimi abu, bilondeshile bungi bua bidimu bitshidi bishale bua kufika ku tshidimu tshia ‘Mufikilu’ wa disanka dinene. Muena budimi abu afute mushinga awu anu dituku adi, bua baulambule Maweja-Nangila. Kadi mu tshidimu tshia ‘Mufikilu’ wa disanka dinene, budimi nebabuangate anu kudi mfumuabu wa kumpala uvua mubupiane awu. “Nanku nebatshinke mushinga wa bionsu abi, bilondeshile nkanu idi muaba wa tshijila. Lukanu kumue ludi ne bujitu bua grame dikumi. “Muntu nansha umue kena ne bumfumu bua kulambula mu dina diende yeye nkayende, muanabute wa ngombe, lukungulu lua mbuji, nansha muana wa mukoku to. Bualu nyama yonsu idi mikale banabute, ikadi ya Maweja-Nangila. Padi muanabute wa tshimuna atshi muikale wa nyama udi ne mikiya, muenatshi udi mua kutshipikula. Kadi asakidile tshia bitanu tshimue ku mushinga udi mutuangaji mulombe. Padi muenatshi kayi mua kutshipikula, mutuangaji udi mua kutshipana kudi muntu mukuabu ku mushinga onsu udiye utshinka. “Nanku bua bintu bionsu bidi muntu ulambula Maweja-Nangila bua kashidi, kabena mua kubipana nansha kubipikula to, bu mudi muntu, nyama nansha budimi bupiana. Bintu bidibu balambula mushindu ewu, mbia Maweja-Nangila nkayende, mbia tshijila menemene. Nansha muntu mumane kujidila kashidi mu dina dia Maweja-Nangila nanku, kabena mua kumupikula to. Nansha bua kumushipa, basangane kumushipa anye? Bamushipe. “Nenku bena Izrayele badi ne bua kulambula Maweja-Nangila tshia dikumi tshimue tshia biakudia bia mu madimi, kabidi ne tshia bimuma bia ku mitshi. Bualu mbintu biende. Padi muntu musue kupikula tshikuabu tshia ku bidibu balambula Maweja-Nangila, muntu awu udi ne bua kusakidila tshia bitanu tshimue ku mushinga udi mutuangaji mulombe. Padi muntu ne ngombe, mikoku nansha mbuji, udi ne bua kulambula Maweja-Nangila tshimuna tshimue pa bimuna dikumi. Muena bimuna abi, kena mua kusunguluja bimuna bidi bimpe ne bidi bibi. Kabidi kena mua kubishintakaja to. Yeye mubishintakaje, bionsu bibidi nebishale bia tshijila mu dina dia Maweja-Nangila. Kena mua kubipikula to. ” Nenku ke mikenji ivua Maweja-Nangila mumanyishe Moshe pa mukuna wa Sinayi, bua ambile bena Izrayele. Dituku dia kumpala dia ngondu muibidi wa tshidimu tshivua tshilonda tshidimu tshia dipatuka diabu mu Ejipitu, Maweja-Nangila kuyukila ne Moshe mu tshipela tshia Sinayi, mu ntenta wa kusambakena, umuambila ne: — Wewe ne Arone, nubadike bena Izrayele bonsu. Nufunde mena a bantu balume bonsu ku muntu ku muntu, bilondeshile meku abu ne bisamba biabu. Nubadike, nufunde mena a bantu balume bonsu badi ne bidimu makumi abidi ne pa mutu, bikale ne bukole bua kuenza mudimu mu bisumbu bishilangane bia tshiluilu tshia bena Izrayele. Nuangate mfumu wa diku ku tshisamba tshionsu bua anuambuluishe. Ke mena a bamfumu abu badi ne bua kunuambuluisha: mu tshisamba tshia Rubene: Elishure, muana wa Shedeyure; mu tshia Shimeyone: Shelumiyele, muana wa Surishadayi; mu tshia Yuda: Nashone, muana wa Aminadabe; mu tshia Isakare: Netaneyele, muana wa Shuware; mu tshia Zebulone: Eliyabe, muana wa Elone; mu tshia Efrayime, muana wa Yozefe: Elishama, muana wa Amikude; mu tshia Menashe, muana wa Yozefe: Ngameliyele, muana wa Pedashure; mu tshia Binyamine: Abidane, muana wa Ngideyoni; mu tshia Dane: Akiyezere, muana wa Amishadayi; mu tshia Ashere: Pagiyele, muana wa Okrane; mu tshia Ngade: Eliyasafe, muana wa Deyuwele; mu tshia Naftali: Akira, muana wa Eyinane. Ke mena a bamfumu ba meku bavuabu basungule balombodi ba bena mvita ba mu bena Izrayele. Moshe ne Arone kuangata bantu bavuabu basungule abu bua bikale babambuluishi babu. Nanku, dituku dia kumpala dia ngondu muibidi, Moshe ne Arone kusangisha bantu bonsu. Kufundabu ku muntu ku muntu, bilondeshile meku ne bisamba biabu, bantu balume bonsu bavua ne bidimu makumi abidi ne pa mutu. Dibadika dia bantu adi divua dienzeka mu tshipela tshia Sinayi, bu muvua Maweja-Nangila muambile Moshe. Kadi kabavua babadike tshisamba tshia bena Levi pamue ne bisamba bikuabu bia bena Izrayele to. Bualu Maweja-Nangila uvua mukandike Moshe ne: “Kubadiki tshisamba tshia bena Levi pamue ne bena Izrayele ba bisamba bikuabu nansha. Neubapeshe mudimu wa kulama nzubu wa tshijila, muaba udibu bateke mukanda wa ndondu, bintu bionsu bia kuasa nabi nzubu awu, nansha bintu bia kukuata nabi mudimu mu nzubu awu. Nebambule nzubu awu ne bintu biende bionsu. Nebenze mudimu mu nzubu awu. Kabidi nebase mitanda yabu minyungulule nzubu awu. Panudi numuangala, amu bena Levi nebatulakaje nzubu wa tshijila awu, bua kuya kumuasa kabidi muaba unudi nuya. Kadi muntu mukuabu mufike pabuipi ne nzubu wa tshijila awu, nebamushipe. Bena Izrayele nebase mitanda yabu muaba udi tshisumbu tshiabu tshia bena mvita, pa buipi ne dibendela diabu. Kadi amu bena Levi, nebase mitanda yabu minyungulule nzubu wa tshijila. Amu bobu nkayabu nebenze mudimu munda mua nzubu awu. Bena Izrayele bakumbaje mikenji eyi, kabakumfikisha munda nansha.” Bena Izrayele kukumbaja bionsu bivua Maweja-Nangila muambile Moshe. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne Arone ne: — Bena Izrayele bonsu base mitanda yabu muaba udi tshisumbu tshiabu tshia bena mvita, pa buipi ne dibendela dia tshisamba tshiabu. Mitanda yabu neyinyungulukile ntenta wa kusambakena, kadi mikale mutantshi ne ntenta awu. Bantu bonsu badi ku diyi dia tshisamba tshia Yuda badi 186.400. Bonsu abu, bisumbu bisatu, ke badi ne bua kubanga luendu, benza tshiluilu tshia kumpala. Bantu bonsu badi ku diyi dia tshisamba tshia Rubene badi: 151.450. Bonsu abu, bisumbu bisatu, ke badi ne bua kumuka pashishe, benza tshiluilu tshibidi. “Pashishe bena Levi nebumuke, bambule ntenta wa kusambakena. Nebende pankatshi pa biluilu binayi, bibidi kumpala, bibidi kunyima kuabu. Nebalondangane muntu yonsu mu mulongu wende, ku tshisumbu ne ku tshisumbu, bilondeshile muaba uvuabu base mitanda yabu, balonda dibendela dia tshisamba tshiabu. Bantu bonsu badi ku diyi dia tshisamba tshia Efrayime badi 108.100. Nanku bonsu abu, bisumbu bisatu, nebatuadije luendu pashishe, benza tshiluilu tshisatu. Bantu bonsu badi ku diyi dia tshisamba tshia Dane badi 157.600. “Nanku bantu aba, bisumbu bisatu, nebatuadije luendu, benza tshiluilu tshinayi, tshia ndekelu.” Bena Izrayele bonsu basanga bavuabu babadike ku tshisamba ne ku tshisumbu badi 603.550. Kadi bu muvua Maweja-Nangila muambile Moshe, kabavua babadike bena Levi pamue ne bena Izrayele bakuabu nansha. Nanku bena Izrayele kukumbaja bimpe bionsu bivua Maweja-Nangila muambile Moshe. Ke muvuabu base mitanda yabu ku tshisumbu ku tshisumbu, muaba uvua dibendela diabu. Ke muvuabu bumuke kabidi balondangane bimpe ku diku ne ku diku, ku tshisamba ne ku tshisamba. Tshikondu tshivua Maweja-Nangila muyukile ne Moshe pa mukuna wa Sinayi, Arone ne Moshe bakavua ne bana. Arone uvua ne bana ba balume banayi: Nadabe, muanabute, Abiku, Elazare ne Itamare. Bana aba ke bavuabu balaba manyi, babajidile bua benze mudimu wa butuangaji. Kadi Nadabe ne Abiku kufuila mu tshipela tshia Sinayi kumpala kua muaba wa tshijila, kabayi banji kulela bana. Bualu bavua balambule Maweja-Nangila mulambu wa manananshi, avua kaayi a tshijila. Nanku anu bana babidi ba Arone, Elazare ne Itamare, ke bavua bashale bua kuenza mudimu wa butuangaji pamue ne tatuabu. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Bikila tshisamba tshia bena Levi. Ubateke ku bumfumu bua mutuangaji Arone, bamuambuluishe. Bena Levi nebenze mudimu kumpala kua ntenta wa kusambakena, bua kuambuluisha Arone ne bena Izrayele bonsu. Nebenze midimu yonsu idi itangila nzubu wa tshijila. Nebalame bintu bionsu bia mu ntenta awu. Nebenze midimu yonsu idi itangila nzubu wa tshijila bua kuambuluisha bena Izrayele. Nanku neupeshe Arone ne bana bende bena Levi, bua babambuluishe muabu muonsu mu dina dia bena Izrayele bakuabu, balame nzubu wa tshijila. Neupeshe Arone ne bana bende nkayabu mudimu wa butuangaji. Muntu mukuabu muenze mudimu awu kayi mutuangaji, nebamushipe. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Ndi musungule bena Levi munkatshi mua bena Izrayele bakuabu bonsu, bua bangenzele mudimu. Ndi mbangata bua bikale banyi, pa muaba wa bamuanabute bonsu ba bena Izrayele. Bualu dituku di-mvua mufuishe bamuanabute ba bena Ejipitu, mvua mushiye bamuanabute bonsu ba bena Izrayele too ne ba bimuna biabu ne muoyi bua bikale bianyi. Meme ndi Maweja-Nangila. Maweja-Nangila kuambila Moshe mu tshipela tshia Sinayi ne: — Ubadike bantu balume bonsu ba bena Levi. Ufunde mena abu, bituadije ku bana batekete ba ngondu umue ne pa mutu too ne ku bantu bakulumpe, bilondeshile meku abu ne bisamba biabu. Moshe kubabadika muvua Maweja-Nangila mumuambile. Levi uvua ne bana balume basatu: Ngershone, Kekate ne Merari. Ngershone uvua ne bana balume babidi: Libni ne Shimeyi. Badi bankambua ba bisamba bibidi. Kekate uvua ne bana ba balume banayi: Amrame, Ishare, Ebrone ne Uziyele. Badi bankambua ba bisamba binayi. Merari uvua ne bana ba balume babidi: Mali ne Mushi. Badi bankambua ba bisamba bibidi. Nanku mbinyike meku a bena Levi bilondeshile mena a bana bonsu aba. Ngershone ke nkambua wa bena Ngershone badi batapuluka meku abidi, dia bena Libni ne dia bena Shimeyi. Bantu balume bonsu ba tshisamba etshi, bituadije ku bana batekete ba ngondu umue too ne ku bantu bakulumpe, bavua 7.500. Bena Ngershone bavua base mitanda yabu kunyima kua nzubu wa tshijila, luseke ludi diba dibuelela. Mfumu wa tshisamba eshi uvua Eliyasafe, muana wa Layele. Bena Ngershone ke bavua ne mudimu wa kulama bintu bia ntenta wa kusambakena ebi: ntenta wa munda, ntenta muibidi, ne ntenta wa kubuikila ku ntenta ibidi ayi, kabidi ne tshilamba tshivua tshilembeleja ku mushiku wa ntenta. Bavua balama kabidi bilamba bia ku lupangu, ne tshilamba tshia ku tshibuelelu tshia lupangu luvua lunyungulula nzubu wa tshijila ne tshilambuilu. Bavua balama kabidi mionji yonsu ya kuasa nayi ntenta. Kekate ke nkambua wa bena Kekate, badi batapulukangana meku anayi: dia bena Amrame, dia bena Ishare, dia bena Ebrone ne dia bena Uziyele. Bantu balume ba tshisamba etshi, bituadije ku bana batekete ba ngondu umue too ne ku bantu bakulumpe, bavua 8.600. Bavua ne mudimu wa kulama bintu bia tshijila bivua munda mua ntenta. Bena tshisamba etshi tshia Kekate, bavua base mitanda yabu, luseke lua kuinshi kua nzubu wa tshijila. Mfumu wa tshisamba etshi uvua Elishafane, muana wa Uziyele. Bena tshisamba etshi bavua ne mudimu wa kulama bimpe mushete wa ndondu, mesa a tshijila, tshitekelu tshia miendu, bilambuilu, malongu adibu benza nawu mudimu muaba wa tshijila, kabidi ne tshilamba tshidibu balembeleja munda mua nzubu wa tshijila. Elazare, muana wa balume wa mutuangaji Arone, ke uvua mfumu mukulu wa bena Levi bonsu. Uvua utangila bantu bavua benza mudimu muaba wa tshijila. Merari ke nkambua wa bena Merari, badi batapuluka meku abidi, dia bena Mali ne dia bena Mushi. Bantu balume bonsu ba tshisamba etshi, bituadije ku bana batekete ba ngondu umue too ne ku bantu bakulumpe, bavua 6.200. Bena tshisamba tshia Merari bavua base luseke lua ku mutu kua nzubu wa tshijila. Mfumu wabu uvua Suriyele, muana wa Abikayile. Bena Merari ke bavua ne mudimu wa kulama bintu bivuabu benza nabi nzubu wa tshijila: mabaya, makunji ne bitaku biawu, ne bintu bikuabu bionsu. Bavua balama kabidi makunji a lupangu ne bitaku biawu, milonda ne mionji. Nanku bena Merari bavua ne mudimu wa kulama bimpe bintu bionsu ebi. Moshe ne Arone ne bana bende bavua base mitanda yabu luseke ludi diba dipatukila lua muaba wa tshijila, kumpala kua tshibuelelu tshia muaba awu. Bavua benza mudimu muaba wa tshijila mu dina dia bena Izrayele bonsu. Muntu yonsu uvua musue kuenza mudimu muaba awu, kayi mutuangaji, bavua ne bua kumushipa. Bungi bua bantu balume bonsu ba bena Levi, bavua Moshe ne Arone babadike, bu muvua Maweja-Nangila muambe, bituadije ku bana batekete ba ngondu umue too ne ku bantu bakulumpe, kabidi bilondeshile ku meku abu, bavua 22.000. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Ubadike bamuanabute bonsu ba balume ba bena Izrayele, bituadije ku bana batekete ba ngondu umue too ne ku bantu bakulumpe, ufunde mena abu. Pashishe, ujidile bena Levi bua bikale banyi meme Maweja-Nangila, pa muaba wa bamuanabute bonsu ba bena Izrayele. Bimuna kabidi bia bena Levi nebikale bianyi, pa muaba wa bamuanabute bonsu ba bimuna bia bena Izrayele. Moshe kuenza bionsu bivua Maweja-Nangila mumuambile. Kubadikaye bamuanabute ba balume ba bena Izrayele bonsu. Bonsu pamue bituadije ku bana batekete ba ngondu umue too ne ku bantu bakulumpe, bavua 22.273. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Ujidile bena Levi bua bikale banyi meme Maweja-Nangila, pa muaba wa bamuanabute bonsu ba bena Izrayele. Bimuna bia bena Levi kabidi nebikale bianyi meme, pa muaba wa bamuanabute ba bimuna bia bena Izrayele. Kadi bua kupikula bamuanabute ba bena Izrayele 273, badi bapite ba bena Levi ku bungi; pa muntu yonsu, bafute nkanu itanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole — nkanu ya mu muaba wa tshijila, ya grame dikumi ku lukanu lumue —. Nufile nkanu eyi kudi Arone ne bana bende, bua kupikula bungi bua bamuanabute ba bena Izrayele budi bupite bungi bua ba bena Levi. Ke Moshe kusangisha nkanu ya kupikula nayi bungi bua bena Izrayele buvua bupite bungi bua bena Levi. Uvua musangishe kudi bamuanabute ba bena Izrayele nkanu 1.365, bu mudi nkanu ya mu muaba wa tshijila. Kuyipeshaye Arone ne bana bende ba balume, bu muvua Maweja-Nangila muambe. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne Arone ne: — Nubadike bena Levi ba bena Kekate ku meku ne ku bisamba biabu. Nufunde mena a bantu balume bonsu, badi ne bidimu bituadije ku makumi asatu too ne ku makumi atanu. Badi ne bua kuenza mudimu mu ntenta wa kusambakena. Badi ne mudimu wa kulama bimpe bintu bia tshijila menemene. Padi bena Izrayele bamuangala, Arone ne bana bende ba balume nebumushe tshilamba tshidi tshilembeleja kumpala kua muaba wa tshijila, batshibuikila pa mushete wa ndondu. Nebabuikile kabidi mushete ne tshiseba tshia nyama wa nkonga. Nebateke kabidi pa mutu pa bionsu ebi tshilamba tshifikuluke tshienza ne miosa ya nyama. Pashishe nebabueje milonda ku mushete bua kuwambuilaku. Nebadije tshilamba tshikuabu tshifikuluke tshienza ne miosa ya nyama pa mesa a mampa a tshijila. Nebatekepu malongu masalama, makopu, malongu mondoke ne tukopu tua kulambuila maluvu. Nebatekepu kabidi mampa a tshijila anudi ne bua kundambuilapu kashidi. Nebabuikile bionsu ebi ne tshilamba tshikunze tshienza ne miosa ya nyama. Nebateke kabidi pa mutu pa bionsu tshiseba tshia nyama wa nkonga. Pashishe nebabueje milonda ku mesa aku bua kuwambuilaku. Nebabuikile tshilamba tshifikuluke ku tshitekelu tshia miendu, ku miendu yatshi, ku lukuatu, ku mbabula ne ku tulangi tua mafuta. Pashishe nebabuikile tshiseba tshikole tshia nyama wa nkonga pa bintu bionsu ebi, babiteka pa mabaya a kubiambula nawu. Ku tshilambuilu tshia tshiamu tshia mpawungi, nebabuikileku tshilamba tshifikuluke. Nebateke tshiseba tshikole tshia nyama wa nkonga pa mutu pa bionsu. Pashishe nebabueje milonda ku tshilambuilu aku bua kutshiambuilaku. Nebabuikile tshilamba tshifikuluke pa bintu bionsu bidibu benza nabi mudimu muaba wa tshijila. Nebateke kabidi tshiseba tshikole tshia nyama wa nkonga pa mutu pa bionsu ebi. Nebateke bionsu pa mabaya a kubiambula nawu. Nebumushe butu bonsu budi mu tshilambuilu bua kuadijamu tshilamba tshikunze. Nebatekemu bintu bionsu bivuabu benza nabi mudimu bua kulambula milambu: mbabula, nsomu wa kuambula nende munyinyi, bikasu ne mabungu a kuela mayi a kumiamina. Nebabuikile tshiseba tshikole tshia nyama wa nkonga ku bionsu ebi. Nebabueje milonda ku tshilambuilu bua kutshiambuilaku. Diba dia luendu, anu Arone ne bana bende ba balume bamane kubuikila bintu bia tshijila, ke bena Kekate kushisha kuambula bintu bia tshijila abi bua kuya nabi. Nanku, bena Kekate kabena ne bua kulenga bintu bia tshijila abi ne bianza to, bualu badi mua kufua. Nanku mudimu wa bena Kekate mu ntenta wa kusambakena ngwa kuambula bintu bia tshijila. Kadi, Elazare, muana wa balume wa mutuangaji Arone, neikale ne mudimu wa kulama nzubu wa tshijila ne bintu bionsu bia tshijila bidimu. Yeye kabidi ke udi utangila mafuta a kuela mu miendu, musenga wa kamonya wa kuosha, bintu bia mu madimi bidibu bandambula matuku onsu, kabidi ne mafuta a tshijila. Maweja-Nangila kuambila kabidi Moshe ne Arone ne: — Nulame bena Kekate bimpe bua bashale ne muoyi munkatshi mua bena Levi bakuabu. Nanku, wewe Arone ne bana bebe ba balume, nufile muntu yonsu wa bena Kekate muaba udiye ne bua kuenza mudimu. Numuleje tshidiye ne bua kuenza, kabidi ne tshintu tshidiye mua kuambula. Bualu bobu balenga tshintu tshia tshijila menemene, nebafue. Nanku bena Kekate kabamonyi tshintu tshia tshijila nansha katupa ka diba to. Bobu batshimone nanku, nebafue. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: “Ubadike kabidi bena Levi ba bena Ngershone ku meku ne ku bisamba. Ufunde mena a bantu balume bonsu badi ne bidimu bituadije ku makumi asatu too ne ku makumi atanu. Nebenze mudimu mu ntenta wa kusambakena. Nanku bena Ngershone nebenze midimu eyi: kuambula tshilamba tshia kubuikila nzubu wa tshijila, biseba bia mikoku ya bimpanga ne bia nyama wa nkonga bia kubuikila pa mutu pa bionsu, tshilamba tshia mu mushiku wa ntenta. Badi bambula kabidi ne bilamba bia ku lupangu, ne tshilamba tshia mu mushiku wa lupangu. Ke bilamba bidi bileja mikalu ya lupangu ludi lunyungulula muaba wa tshijila ne tshilambuilu. Nebambule kabidi mionji ya ku lupangu ne biamu bikuabu bionsu bia kuenzabu nabi mudimu ku lupangu. Nanku Arone ne bana bende balombole bena Ngershone ku midimu eyi. Nebabaleje midimu idibu mua kuenza ne bintu bidibu mua kuambula. Ke midimu idi bena Ngershone ne bua kuenza mu ntenta wa kusambakena. Itamare, muana wa mutuangaji Arone, neikale ubalombola.” Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: “Ubadike kabidi bena Levi ba bena Merari ku meku ne ku bisamba biabu. Ufunde mena a bantu balume bonsu badi ne bidimu bituadije ku makumi asatu too ne ku makumi atanu. Badi ne bua kuenza mudimu mu ntenta wa kusambakena. Bena Merari nebenze midimu eyi: kuambula mabaya onsu a nzubu wa tshijila, makunji ne bitaku biawu; kuambula makunji a ku lupangu ne bitaku biawu, milonda ne mionji ne bintu bionsu bidibu nabi mudimu. Batuangaji nebaleje muntu yonsu tshintu tshidiye mua kuambula. Ke midimu idi bena Merari ne bua kuenza mu ntenta wa kusambakena. Itamare, muana wa mutuangaji Arone, neikale ubalombola.” Dibadika dia bantu edi, divua dienzeka bu muvua Maweja-Nangila muambile Moshe. Nanku, kulejabu muena Levi yonsu mudimu uvuaye ne bua kuenza ne tshintu tshivuaye mua kuambula, amu bu muvua Maweja-Nangila muambe. Maweja-Nangila kuambila Moshe bua kumanyisha bena Izrayele ne: — Bantu bonsu badi ne masama a nsudi, masama a tufina tupatuka mu mubidi, nansha bavua balenga bitalu, nubumushe mu mitanda yenu, bualu badi ne mikiya. Nuipate bantu aba bonsu, balume ne bakaji, bua kabatampakaji mikiya mu mitanda yenu. Bualu meme Maweja-Nangila ndi munkatshi muabu. Nanku bena Izrayele kumusha bantu bonsu abu mu mitanda yabu. Kukumbajabu bivua Maweja-Nangila muambile Moshe. Maweja-Nangila kuambila Moshe bua amanyishe bena Izrayele ne: — Muntu yonsu, mulume nansha mukaji, udi wenzela mukuende bibi, neikale ne tshilumbu tshinene kudi Maweja-Nangila. Udi ne bua kutonda bubi buende, kupingaja tshintu atshi kudi muenatshi, kusakidila kabidi tshia bitanu tshimue tshia mushinga wa tshintu atshi. Pikala mukuende, uvuaye ne bua kupingajila tshintu tshiende, mumane kufua, kakuyi muena diku mukuabu udibu mua ku-pesha bintu abi, nebabipingajile Maweja-Nangila. Mmumue ne: nebabipeshe mutuangaji. Muena tshibawu awu neasakidile kabidi pa bintu abi, mukoku wa tshimpanga, bua mutuangaji amukobolole, amulombele luse kudi Maweja-Nangila. Bintu bionsu bidibu bumusha ku mulambu wa tshijila udi bena Izrayele balambula, bidi bintu bia mutuangaji. Tshintu tshionsu tshidi muntu ulambula Maweja-Nangila, nebatshipeshe mutuangaji. Nanku tshidi muntu upesha mutuangaji, mutuangaji udi mua kutshilama. Maweja-Nangila kuambila Moshe bua amanyishe bena Izrayele ne: — Tuambe ne: Mukaji wa bende mmuende tshiendenda. Mmudinyange, musombe ne mulume mukuabu mu musokoku. Kadi bayende kena mumujikidile ne mulume. Kena nansha ne muntu udi mua kumujadikila bualu, nansha udi mubumone. Padi mulume ubanda mukajende, nansha yeye mudinyange bushuwa, nansha kayi muende, neafikishe mukajende kudi mutuangaji. Neafile kabidi mulambu wa kilo isatu ya bukula bua orje. Kadi kena mua kuelamu mafuta nansha kutekamu musenga wa kamonya to, bualu mmulambu wa bualu budibu babanda nabu mukaji, kabayi bajadike. Mutuangaji awu neabuele ne mukaji awu muaba wa tshijila bua kumuteka kumpala kua Maweja-Nangila. Mutuangaji neangate mayi a tshijila mu dibungu. Neasambakaje ne buloba buboya panshi muaba wa tshijila. Mutuangaji neumushe tshitambala tshia ku mutu wa mukaji awu, neamupeshe mu bianza mulambu wa bualu buvuabu ba-mubande nabu, kabayi bajadike. Mutuangaji neambule mayi a bululu awu, a kutshipa nawu muntu. Mutuangaji neatshipishe mukaji, umuambila ne: ‘Pikala mulume mukuabu kayi mukubuelele mu nzubu, wewe kuyi mudinyange, kuyi mudinge bayebe, mayi audi unua aa kakukuenzela bualu to. Kadi pikala mulume mukuabu mukubuelele mu nzubu, wewe mudinyange, mudinge bayebe, Maweja-Nangila akunyoke, ushale nkumba, upeta difu dia munana, bua ushale tshilejilu kudi bantu bonsu, bua batshipangane, batela dina diebe. Diba adi mayi aa a kutshipa nawu muntu, akutue munda, akuwuje difu, ushale nkumba.’ Mukaji awu neandamune ne: ‘Amene! Bienzeke nanku!’ “Pashishe mutuangaji neafunde meyi a mitshipu aa mu mukanda, atue mukanda awu mu mayi a bululu aa, bua miaku ayi ishale mu mayi aa. Bangabanga ne kunuisha mukaji mayi a bululu awu, bua amutue munda, mutuangaji neangate mulambu wa bualu budibu babanda nabu mukaji, udi mukaji awu nawu mu bianza biende, neawele mulu, aunyukule kumpala kua Maweja-Nangila. Pashishe neaye nawu ku tshilambuilu. Nanku mutuangaji ambule dianza dia bukula bua tshivulukilu, aboshe pa tshilambuilu. Pashishe neanuishe mukaji awu mayi a bululu awu. Mukaji munue mayi, bidi ne bua kuenzeka mbiobi ebi: yeye mudinyange bushuwa, mudinge bayende, nanku mayi a bululu neamutue munda, amuwuje difu, ashale nkumba. Nanku neikale tshilejilu tshidi bantu batshipangane natshi, batela dina diende. Kadi pikalaye kayi mumanye bualu, kayi mudinyange, mayi a bululu aa kaena amuenzela bualu to. Nealele bana. “Mukenji ewu udi bua mukaji yonsu udibu babanda bua tshiendenda, nansha yeye muenze bualu bubi, mudinyange, mudinge bayende, nansha yeye kayi muenze bualu, bamubanda patupu. Bayende neamuimanyike kumpala kua Maweja-Nangila bua mutuangaji amuenzele malu aa onsu. Nanku, bayende kena ne bualu to. Amu mukaji neapete dinyoka, pikalaye muenze bibi.” Maweja-Nangila kutuma Moshe, bua amanyishe bena Izrayele ne: — Pikala mulume nansha mukaji ulaya bua kudijidila bu muena nazire, bua kungenzela meme Maweja-Nangila mudimu, muntu awu kena mua kunua mvinyo nansha maluvu makole to. Kena mua kunua maluvu a buanji, kena mua kunua mayi a tumuma tua mvinyo, kena mua kudia tumuma tua mvinyo tubishi, nansha tume. Matuku atshidiye mudijidile awu, kena mua kudia tshintu tshipika ne tumuma tua mvinyo, nansha ntete yatu nansha bikamfu biatu. Kabidi kena mua kubeya nsuki ne miedi, too ne pakumbana matuku onsu avuaye mulaye bua kudijidila. Neikale wa tshijila, nsuki ne miedi bilepa naka! Matuku onsu adiye mudijidile, kena mua kusemena pabuipi ne tshitalu, nansha tshia tatuende, tshia mamuende, tshia muanabu wa balume nansha wa bakaji, bualu udi mua kupeta mikiya. Nsuki yende idi ijadika mudiye mudifile bua kuenzela Maweja-Nangila mudimu. “Matuku onsu awu, muntu awu ikale anu mudijidile mu dina dia Maweja-Nangila. Pikala muntu mufue lufu lua tshikosu pabuipi nende, matuku ende a tshijila mmanyanguke, bualu udi ne mikiya bua tshitalu atshi. Papita matuku muanda mutekete kena kabidi ne mikiya to. Diba adi neakungule nsuki. Dituku dia muanda mukulu neaye ne tumandankutshi tubidi nansha ne nkudimba ibidi kudi mutuangaji, mu mushiku wa ntenta wa kusambakena. Mutuangaji nealambule nyunyi umue bua mulambu wa kudikobolola nawu, nyunyi mukuabu bua mulambu wa kuosha. Neakobolole muntu awu bua kumusha mikiya, bualu uvua musemene pabuipi ne tshitalu. Dituku adi, mutuangaji neamuambile ne: udi mua kudijidila tshiakabidi. Muntu awu, neatuadije kabidi kudijidila. Nealambule muana wa mukoku wa tshidimu tshimue bua mulambu wa kudikobolola nawu. Matuku onsu avuaye mumane kudijidila awu, kabena baabale kabidi to, bualu mmamane kunyanguka. “Ke mikenji idi itangila muena nazire. Muntu yonsu udi mumane kukumbaja matuku avuaye mudijidile, nebaye nende mu mushiku wa ntenta wa kusambakena. Afile bimuna bisatu, kabiyi ne tshilema pambidi, bua kubilambula Maweja-Nangila: muana wa mukoku wa tshidimu tshimue bua mulambu wa kuosha, lukungulu lua mukoku lua tshidimu tshimue bua mulambu wa kudikobolola nawu, ne mukoku wa tshimpanga wa mulambu wa bobumue. Afile kabidi mikata, kayiyi miela buanga bua mampa, kadi milamba mu mafuta, tshisaka tente. Ikale kabidi ne tuampa tukese katuyi tuela buanga, tulaba mafuta, kabidi ne bukula ne mvinyo, bia kulambula musangu umue ne milanbu mikuabu. Nanku, mutuangaji neafile milambu yonsu eyi kudi Maweja-Nangila. Pashishe, udi ulambula mulambu wa kuosha ne wa kumukobolola nawu. Nealambule kabidi ne mukoku wa tshimpanga bua mulambu wa bobumue, pamue ne tshisaka tshia mikata kayiyi miela buanga bua mampa. Pashishe nealambule bukula ne mvinyo. Diba mene adi, muena nazire neakunguile nsuki mu mushiku wa ntenta wa kusambakena. Nsuki yende ayi, neayele mu kapia, muaba udibu bosha mulambu wa bobumue. Muntu awu mumane kukungula nsuki, mutuangaji neamupeshe diboku dia mukoku wa tshimpanga dimane kulamba, kabidi ne mukata mulamba kabayi bela buanga wa mu tshisaka, kabidi ne kampa. Pashishe neabiteke bionsu mu bianza bia muntu awu. Pashishe mutuangaji neele bintu abi mulu, neabinyukule bua kubilambula Maweja-Nangila. Nanku bintu abi nebishale bia mutuangaji. Neangate kabidi tshiadi ne tshibelu bia nyama bu mudi tshibidilu. Pashishe muntu awu udi mua kutuadija kunua maluvu. “Ke mikenji idi itangila muena nazire. Ke bintu bidiye ne bua kulambula Maweja-Nangila. Pikalaye mua kusakidila milambu mikuabu udi mua kuenza. Kadi alambule nangananga bivuaye mumane kulaya bua kudijidila bu muena nazire. ” Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Umanyishe Arone ne bana bende meyi adibu mua kuamba bua kuela bena Izrayele lupemba. Nebambe ne: “Maweja-Nangila anuele lupemba, anulame. Maweja-Nangila anuleje mpala wa mimuemue, anufuile luse. Maweja-Nangila anuakidile bimpe, anupe bupole!” Padi batuangaji batela dina dianyi nanku, bua kuela bena Izrayele lupemba, meme nkayanyi nembele lupemba. Moshe mumane kuasa nzubu wa tshijila mujikije, kujidilaye nzubu awu kabidi ne bintu bionsu bivua mu nzubu pa kubilaba manyi. Kujidilaye kabidi tshilambuilu ne bintu bionsu bivuaku, kubilabaye manyi. Diba adi bamfumu ba bisamba bia bena Izrayele bavua balombola dibadika dia bantu, kufika ne milambu yabu. Kuimanyikabu milambu yabu kumpala kua Maweja-Nangila: Matempu asambombu mabuikila tshilamba, ne ngombe dikumi ne ibidi. Ditempu dionsu divua mulambu bua bamfumu babidi, ngombe yonsu uvua mulambu bua mfumu umue. Bamfumu kufika ne milambu ayi kumpala kua nzubu wa tshijila. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Wangate milambu yabu. Matempu ne ngombe ebi, nebakuate nabi mudimu bua ntenta wa kusambakena. Ubifile kudi bena Levi bilondeshile midimu idibu nayi. Nanku, Moshe kuangata matempu ne ngombe, kubiabanyina bena Levi. Kupeshaye bena Ngershone matempu abidi ne ngombe inayi, bua bibambuluishe mu mudimu udibu nawu. Kupeshaye kabidi bena Merari, matempu anayi ne ngomba muanda mukulu, bua mudimu udibu benza ku bulombodi bua Itamare, muana wa Arone. Kadi kena mupeshe bena Kekate tshintu to. Bualu bobu bavua ne bua kulama bimpe bintu bia tshijila, kubiambula pa makaya. Dituku dia kujidila tshilambuilu, kutshilaba manyi, bamfumu ba bena Izrayele kufika kabidi ne milambu, kuya nayi kumpala kua tshilambuilu. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Bamfumu kabena mua kufika bonsu musangu umue to. Dituku dionsu mfumu umue afile milambu yende bua kujidila tshilambuilu. Milambu yonsu ivuabu balambula kudi bamfumu aba dituku divuabu bajidile tshilambuilu idi nunku: malongu masalame dikumi ne abidi a tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, malongu mondoke dikumi ne abidi a tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole a kumyamina mayi, makopu dikumi ne abidi a tshiamu tshia mpawungi. Dilongu dionsu disalame, divua ne bujitu bua grame 1.300. Dilongu dionsu diondoke divua ne bujitu bua grame 700. Tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole tshia malongu onsu atshi tshivua tshia bujitu bua Kilo 24, bilondeshile tshipimu tshidi muaba wa tshijila. Dikopu dimue dia tshiamu tshia mpawungi divua dia bujitu bua grame 100. Nanku, makopu onsu dikumi ne abidi avua ne bujitu bua grame 1.200. Avua muwule ne manananshi tente. Muvua kabidi ngombe milume dikumi ne ibidi, mikoku ya bimpanga dikumi ne ibidi, bana ba mikoku dikumi ne babidi ba tshidimu tshimue, bua milambu ya kuosha (pamue ne milambu ya bintu bia mu madimi ya kulambula pamue ne nyama). Muvua kabidi mbuji ya mpumbu dikumi ne ibidi bua milambu ya kukobolola nayi bantu, ngombe milume makumi abidi ne inayi, mikoku ya bimpanga makumi asambombu, mbuji ya mpumbu makumi asambombu ne bana ba mikoku makumi asambombu ba tshidimu tshimue, bua milambu ya bobumue. Ke milambu ivua bamfumu ba bena Izrayele bafile bua kujidila tshilambuilu, batuangaji bamane kutshilaba manyi. Pavua Moshe ubuela mu ntenta wa kusambakena bua kuyukila ne Maweja-Nangila, uvua umvua diyi dia Maweja-Nangila, difumina pankatshi pa Bakerubine babidi, bavua pa tshibuikidiji tshia mushete wa ndondu. Diba adi Maweja-Nangila uvua uyukila ne Moshe. Maweja-Nangila kutuma Moshe, bua ambile Arone ne: — Paudi utemesha miendu muanda mutekete, uyiteke bimpe bua itokeshe kumpala kua tshitekelu tshia miendu. Arone kukumbaja bionsu bivua Maweja-Nangila muambile Moshe. Kutekaye miendu ayi bimpe bua kutokeshayi kumpala kua tshitekelu tshia miendu. Tshitekelu tshia miendu tshivua tshifula ne tshiamu tshia mpawungi nkayatshi, biangatshile ku dikasa diatshi too ne ku tshilongu tshiatshi tshia ndekelu. Bavua batshienze bilondeshile tshilejilu tshivua Maweja-Nangila muleje Moshe. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: “Umbusha bena Levi munkatshi mua bena Izrayele, bua kumusha mikiya idi pambidi pabu. Newenze nunku: ubamiamine mayi bua kubakobolola nawu. Pashishe bakungule boya bonsu mubidi mujima, basukule bilamba biabu. Nanku kabakuikala kabidi ne mikiya to. Pashishe bena Levi nebafile ngombe mulume pamue ne mulambu wa bukula, busambakaja ne mafuta. Kadi wewe newangate ngombe mulume mukuabu bua mulambu wa kubakobolola nawu. Nanku, Arone neajidile bena Levi, abandambule meme Maweja-Nangila pa muaba wa bena Izrayele bonsu, bua bangenzele mudimu. Bena Levi nebatenteke bianza pa mutu pa ngombe ibidi bua kuyindambula meme Maweja-Nangila, umue bua mulambu wa kubakobolola nawu, mukuabu bua mulambu wa kuosha. Pashishe, wimanyike bena Levi kumpala kua Arone ne bana bende ba balume, bua kubanjidila, bua bikale banyi meme Maweja-Nangila. Ke muudi ne bua kumusha bena Levi munkatshi mua bena Izrayele bakuabu. Tshisamba tshia bena Levi netshikale tshianyi meme. Kutuadija dituku adi, bena Levi badi mua kuenza mudimu wabu mu ntenta wa kusambakena. “Nanku Moshe umushe mikiya pambidi pa bena Levi bua kubajidila, bikale banyi meme Maweja-Nangila. Bualu ndi mubasungule pa muaba wa bena Izrayele bakuabu. Ndi mubangate pa muaba wa bamuanabute ba bena Izrayele. Bualu, bamuanabute bonsu ba bena Izrayele too ne ku ba bimuna biabu mbanyi meme Maweja-Nangila. Bituadije dituku dimvua mubutule bamuanabute ba bena Ejipitu, ndi muangate bamuanabute ba bena Izrayele bua bikale banyi ba tshijila. Kadi ndi musungule bena Levi, bua bapingane pa muaba wa bamuanabute bonsu ba bena Izrayele. Ndi mubapeshe Arone ne bana bende ba balume bua babambuluishe mu dina dia bena Izrayele bakuabu bonsu. Nebenze mudimu mu ntenta wa kusambakena pa muaba wa bena Izrayele bonsu, bua kukobolola bena Izrayele. Nanku tshiakuikala kabidi ne tshilumbu tshia kunyoka bena Izrayele badi basemena pabuipi ne muaba wa tshijila to.” Moshe ne Arone pamue ne bena Izrayele bonsu, kukumbaja bimpe bionsu bivua Mvidi Mukulu muambe bua kuenzela bena Levi. Bena Levi kudilongolola, kumusha mikiya yabu, kusukula bilamba biabu. Pashishe, Arone kubajidila bua bikale bantu ba Maweja-Nangila. Kubakobololaye bua kumusha mikiya. Nanku Moshe kuenza bionsu bivua Maweja-Nangila mumuambile bua kuenzela bena Levi. Ke bena Levi kutuadija mudimu mu ntenta wa kusambakena. Arone ne bana bende ba balume ke bavua babalombola. Maweja-Nangila kuambila kabidi Moshe ne: — Padi bena Levi bakumbaja bidimu makumi abidi ne bitanu, ubateke bua bangenzele mudimu mu ntenta wa kusambakena. Kadi pakumbajabu bidimu makumi atanu, mudimu wabu udi ujika. Kadi nebashale bua kuambuluisha bana babu batshidi ku mudimu. Ke mudi bena Levi mua kungenzela mudimu nanku. Mu ngondu wa kumpala wa tshidimu tshivua tshilonda tshidimu tshivua bena Izrayele bapatuka mu Ejipitu Maweja-Nangila kuambila Moshe mu tshipela tshia Sinayi ne: — Bena Izrayele nebenze tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila amu matuku mabafundile. Nanku, mu matuku dikumi ne anayi a ngondu wa kumpala ewu, dilolu menemene, nenungenzele tshibilu etshi, bilondeshile mikenji yatshi ne bibidilu biatshi. Moshe kumanyisha bena Izrayele meyi awu. Nanku, matuku dikumi ne anayi a ngondu wa kumpala, dilolu menemene, bena Izrayele kuenza tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila mu tshipela tshia Sinayi, bilondeshile muvua mikenji ivua Maweja-Nangila muambile Moshe. Kadi bantu bakuabu bavua ne mikiya dituku adi bua bitalu bivuabu balenge. Nanku kabavua mua kuenza tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila to. Kuyabu kuebeja Moshe ne Arone. Kuambilabu Moshe ne: — Tuetu tudi ne mikiya, bualu tudi balenge bitalu. Kadi katuena mua kulambula Maweja-Nangila milambu mudi bena Izrayele netu bonsu benza bua tshinyi? Bualu mudi dituku difundile tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila anyi? Moshe kuandamuna ne: — Indilayi, Maweja-Nangila angambile tshinudi mua kuenza. Maweja-Nangila kuambila Moshe bua kumanyisha bena Izrayele ne: “Bituadije ku lelu, too ne ku ndelanganyi yenu yonsu, pikala bena Izrayele ne mikiya bua tshitalu tshivuabu balenge, nansha bikale ku luendu dituku didibu bangenzela tshibilu tshia Dipita dianyi meme Maweja-Nangila, nebenze amu tshibilu atshi, kadi mu matuku dikumi ne anayi a ngondu muibidi dilolu. Nebadie munyinyi wa muana wa mukoku, ne mampa adi kaayi mela buanga, ne biseki bia bululu. Munyinyi awu, nebaujikije dituku anu dimue. Kabena mua kuboza mufuba wa mukoku to. Nebalonde amu mikenji ya tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila. Kadi pikala muntu kayi muye ku luendu, nansha kayi ne mikiya bua tshitalu tshivuaye mulenge, ulengulula tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila dituku dimufundile ku bukole, muntu awu mmuena tshibawu. Numumushe munkatshi mua bena Izrayele, bualu kavua musue kulambula Maweja-Nangila milambu pa diba diayi. Pikala benyi badi munkatshi muenu basue kungenzela tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila, batshienze mudi mikenji ne bibidilu biatshi. Bualu mikenji idi anu mushindu umue bua benyi ne bena ditunga.” Dituku divuabu base nzubu wa tshijila, divuba divua dibuikila ntenta uvua ne mushete wa ndondu. Butuku, divuba adi divua dikenka bu kapia too ne muatshiabu. Matuku onsu bivua amu nanku: divuba dibuikila nzubu, dikenka bu kapia butuku. Misangu yonsu ivua divuba adi diumuka pa mutu pa ntenta, bena Izrayele bavua bajula mitanda, bua kuyasa muaba uvuadi dimana. Nanku, bena Izrayele bavua bajula mitanda, bayasa muaba mukuabu, pavua Maweja-Nangila muambe. Kabavua baya kuasa mitanda muaba mukuabu, pavua divuba dishale kuimana pa nzubu wa tshijila. Nanku pavua divuba dishale dibuikila muaba wa tshijila matuku a bungi, bena Izrayele kabavua bumuka muaba awu to. Bavua anu bindila diyi dia Maweja-Nangila. Pavua divuba adi dishala dibuikila muaba wa tshijila matuku makese, bena Izrayele bavua bashale muaba awu matuku makese. Nanku bavua bajula mitanda, bayasa tshiakabidi amu ku diyi dia Maweja-Nangila. Matuku makuabu divuba divua dishale muaba umue amu butuku bumue, nansha dituku dimue ne butuku bumue. Kadi pavuadi dibanda kulu, bena Izrayele kubanga luendu musangu umue. Pavua divuba adi dishale muaba wa tshijila matuku abidi, ngondu mujima, nansha matuku mapite bungi, bena Izrayele bavua anu basombe, bindile bua divuba dibande. Nanku, bua bena Izrayele kuasa mitanda, nansha kumuka muaba uvuabu basombe, anu ku diyi dia Maweja-Nangila. Bavua bamuenzela mudimu anu bilondeshile mikenji ivuaye muambile Moshe. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Wenzeje mpungi ibidi ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole bua kubikila nayi bantu, nansha bua kubamanyisha diba didi tshiluilu tshionsu mua kubanga luendu. Pelabu mpungi ayi ibidi musangu umue, bantu bonsu basemene pabuipi nebe mu mushiku wa ntenta wa kusambakena. Pelabu amu mpungi umue, bamfumu ba bisamba bia bena Izrayele nkayabu nebasemene pabuipi nebe. Pelabu mpungi ne bibingu musangu umue, ntshimanyinu tshia kutuadija luendu. Musangu wa kumpala udibu bela mpungi nanku, bena Izrayele badi basombe luseke ludi diba dipatukila lua ntenta wa kusambakena nebatuadije luendu. Musangu muibidi udibu bela mpungi ne bibingu, bena Izrayele badi basombe luseke lua kuinshi kua ntenta wa kusambakena, nebatuadije luendu. Kadi, bua kubikila bena Izrayele bonsu muaba umue, bele amu mpungi kukuyi bibingu. “Badi mua kuela mpungi anu kudi batuangaji, bantu ba ku ndelanganyi ya Arone. Ke mikenji inudi ne bua kulama nuenu, ne ndelanganyi yenu kashidi. “Panudi nuya ku mvita mu ditunga dienu bua kuluisha bena lukuna benu, nuele mpungi ne bibingu bia mvita musangu umue. Nanku, Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu nennuvuluke. Nennusungidile mu bianza bia baluishi benu. Panudi nuenza tshibilu dituku dia kumpala dia ngondu yonsu, nansha tshibilu tshia mushindu mukuabu, nenuele mpungi diba didibu bandambula milambu ya kuosha, nansha milambu ya bobumue. Nanku, nennuvuluke. Meme ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu.” Matuku makumi abidi a ngondu muibidi wa tshidimu tshivua tshilonda tshidimu tshivua bena Izrayele bapatuke mu Ejipitu, divuba kubanda mulu ku ntenta wa kusambakena, uvua ne mushete wa ndondu. Bena Izrayele kubanga luendu, kumuka ku tshipela tshia Sinayi. Divuba kuimana, kutuluka mu tshipela tshia Parane. Ke musangu wa kumpala uvua bena Izrayele bamuangala mushindu uvua Maweja-Nangila muambile Moshe. Tshiluilu tshivua ku diyi dia tshisamba tshia Yuda kupita kumpala, bena mvita bambule dibendela diabu. Nashone, muana wa Aminadabe, ke uvua ulombola bena Yuda. Bena tshisamba tshia Isakare kulonda, babalombola kudi Netaneyele, muana wa Shuware. Pashishe kulondabu kudi bena tshisamba tshia Zebulone, babalombola kudi Eliyabe, muana wa Elone. Kutulabu ntenta wa kusambakena, kumuambulabu kudi bena diku dia Ngershone ne dia Merari. Kubangabu luendu. Pashishe tshiluilu tshivua ku diyi dia tshisamba tshia Rubene kubanga luendu, bena mvita bambula dibendela diabu. Elishure, muana wa Shedeyure, ke uvua ulombola bena Rubene. Bena tshisamba tshia Shimeyone kulonda, babalombola kudi Shelumiyele, muana wa Surishadayi. Bena tshisamba tshia Ngade kulonda, babalombola kudi Eliyasafe, muana wa Deyuwele. Bena tshisamba tshia Levi ba ku ndelanganyi ya Kekate bavua bambule bintu bia tshijila menemene. Kulondabu ne bintu abi. Bualu bena Levi bakuabu bavua ne bua kuasa nzubu wa tshijila, bena Kehate kabayi banji kufika. Pashishe tshiluilu tshivua ku diyi dia tshisamba tshia Efrayime kubanga luendu, bena mvita bambula dibendela diabu. Elishama, muana wa Amikude, ke uvua ulombola bena Efrayime. Bena tshisamba tshia Menashe kulonda, babalombola kudi Ngameliyele, muana wa Pedashure. Bena tshisamba tshia Binyamine kulonda, babalombola kudi Abidane, muana wa Ngideyoni. Tshiluilu tshivua ku diyi dia tshisamba tshia Dane kulonda muaba wa ndekelu, bena mvita bambula dibendela diabu. Akiyezere, muana wa Amishadayi, ke uvua ulombola bena Dane. Bena tshisamba tshia Ashere kulonda, babalombola kudi Pagiyele, muana wa Okrane. Bena tshisamba tshia Naftali kulonda, babalombola kudi Akira, muana wa Eyinane. Ke muvua biluilu bia bena Izrayele bilondangane nanku mu luendu luabu. Moshe kuambila bukonde buende, Obabe, muana wa Reyuwele, muena Madiyane, ne: — Tuetu tudi tuya mu ditunga divua Maweja-Nangila mutulaye. Nanku mbimpe tuye nebe. Tshintu tshionsu tshikale Maweja-Nangila mutupeshe, neupete pebe. Obabe kubenga, wamba ne: — Tshiena mua kuya nenu to. Ndi mpingana kuetu kudi baledi banyi. Moshe kumusengelela ne: — Kutulekedi nansha! Wewe udi mumanye miaba ya mu tshipela itudi mua kuasa mitanda. Neutuludike. Wewe muye netu, netukusankishe ne bintu bituikala bapete kudi Maweja-Nangila, bu muvuaye mutulaye. Bena Izrayele kumuangala ku mukuna wa Maweja-Nangila, kuenda matuku asatu. Mushete wa ndondu uvua mubadianjidile bua kubaleja muaba uvuabu mua kuasa mitanda yabu bimpe. Divuba dia Maweja-Nangila divua dienda kulu kua bena Izrayele mu munya, pavuabu babanga luendu. Pavua bantu bajuka ne mushete wa ndondu, Moshe uvua wela diyi dikole, wamba ne: “Maweja-Nangila, juka, bua bena lukuna bebe bamuangalake, baluishi bebe banyeme! ” Pavua bena Izrayele bafike ne mushete wa ndondu muaba wa kuasa mitanda, Moshe uvua wela kabidi diyi dikole, wamba ne: “Maweja-Nangila, pinganaku, usombe munkatshi mua bena Izrayele, bantu bebe bapite bungi.” Dituku dikuabu bena Izrayele bavua bajana Maweja-Nangila bikole. Maweja-Nangila umvua nanku, kufikaye munda. Kapia ka Maweja-Nangila kutema munkatshi muabu, kuosha tshitupa tshia mitanda. Bena Izrayele kudidila Moshe. Kubalombelaye kudi Maweja-Nangila. Kapia kujima. Kuinyikabu muaba awu dina ne: Tabera, mmumue ne: kapia, bualu Maweja-Nangila uvua muoshe mitanda yabu muaba awu. Dituku dikuabu bantu benyi ba mishindu yonsu bavua basombe munkatshi mua bena Izrayele kukuatshika lukuka lua munyinyi. Bena Izrayele mene kutuadija kudiabakena, bebejangana ne: “Udi mua kutupesha munyinyi wa tuetu kudia nnganyi? Mu Ejipitu tuvua tusanka! Tuvua ne biakudia bipite bungi: mishipa katuyi tusumba, bisekiseki bivule, mawoji, bimuma bia melone, matungulu a mishindu mishilangane ne ndungu. Mpindiewu tudi tuenda tubutuka, katuyi ne biakudia bionsu ebi! Anu mana kututonda diba dionsu!” Mana avua mushindu wa ntete ya koriyandre, mitoke too, mafuanangane ne budimbu bua mutshi wa mbdeliyume. Moshe kumvua muvua bena Izrayele badila muadi, basombela ku diku ku diku mu mishiku ya ntenta yabu. Maweja-Nangila kufika munda bikole. Bualu ebu kutonda Moshe. Moshe kuebeja Maweja-Nangila ne: — Udi unkengesha nenku, kuyi umfuila luse bua tshinyi? Udi umpesha bantu bungi nenku, bua meme kubalombola bualu kaayi? Meme tshiena muimite, tshiena mulele bantu bonsu aba to! Muudi ungambila bua meme kubambula bu mudi ndeji wambula muana pambidi, bua kubafikisha mu ditunga diuvua mulaye bankambua babu, mbishi? Munyinyi wa kudia, udi bena Izrayele bonsu aba bandomba, badila ne muadi, meme ndi mua kuupeta kuepi? Meme nkayanyi tshiena mua kujikija makenga a bena Izrayele bonsu aba to. Bujitu buabu budi bumpite! Paudi musue kunkengesha nanku, mbimpe unshipe. Ke muudi mua kumfuila luse, tshiyi mmona kabidi dikenga dindi nadi edi to! Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Unsunguile bakulu ba bena Izrayele makumi muanda mutekete, bantu baudi mujadike ne: mbakulu ba bushuwa, balombodi ba bena Izrayele. Ufike nabu ku ntenta wa kusambakena. Wimane nabu kumpala kuanyi. Meme nempueke muaba awu bua kuyukila nebe. Bukole bua Mueyelu wanyi buudi nabu, nembuabanyine kabidi bakulu abu tshitupa. Nanku kuakuikala nkayebe ne mudimu wa kulama bantu. Bakulu abu nebakuambuluishe. Ambila kabidi bena Izrayele ne: “Nudilongolole bua dituku dia maloba, numushe mikiya! Nebanutumine munyinyi, bualu Maweja-Nangila mumvue miadi yenu ne: Udi mua kutupesha munyinyi nnganyi? Mu Ejipitu, tuvua bimpe bitambe! Nanku, Maweja-Nangila neanupeshe munyinyi wa nuenu kudia. Munyinyi awu kawakuikala wa dituku dimue, matuku abidi, asatu, dikumi, nansha makumi abidi to. Nenuudie ngondu mujima. Neunutonde, unupatukila mu diulu. Ke muanunyokabu, bualu nuvua nudiabakena, nujinga Ejipitu, nulengulula Maweja-Nangila udi munkatshi muenu.” Moshe kukema, wamba ne: — Akia! Bena Izrayele badi muaba ewu mbapite pa binunu nkama isambombu. Muudi mua kuamba ne: nembapeshe munyinyi, mbadisha ngondu mujima mbishi? Tuetu bashipe mikoku, mbuji ne ngombe yonsu itudi nayi, nansha tuetu baloba mishipa yonsu ya mu mayi manene, kabiena mua kukumbana bantu aba to! Maweja-Nangila kuandamuna Moshe ne: — Meme ndi ne bukole bua kukumbaja bionsu abi. Wewe nkayebe neudimuene amu mpindiewu mundi mbikumbaja. Moshe kumuka ku ntenta, kuya kuambila bantu bivua Maweja-Nangila mumuambile. Pashishe kubikilaye bakulu ba bena Izrayele makumi muanda mutekete, kubimanyika ku ntenta wa kusambakena. Maweja-Nangila kupueka mu divuba bua kuyukila ne Moshe. Kuabanyinaye bakulu ba bena Izrayele abu, tshitupa tshia bukole bua Mueyelu wende, buvuaye mupeshe Moshe. Bakulu bamane kupeta Mueyelu wa Mvidi Mukulu, kutuadijabu kuakula bu bambi. Kadi kabivua bitungunuka to. Ku bantu makumi muanda mutekete abu, bantu babidi, Eldade ne Medade, bavua bashale ku mitanda. Kabavua baye ku ntenta wa kusambakena to. Kadi kupetabu pabu Mueyelu wa Mvidi Mukulu. Kubangabu kuakula bu bambi munkatshi mua mitanda. Nsongalume mukuabu kuyaye lubilu kudi Moshe, umuambila ne: — Eldade ne Medade bavua bashale ku mitanda, badi bakula bu bambi! Yoshuwa, muana wa Nune, uvua wambuluisha Moshe bituadije ku buana, kuelaye diyi ne: — Mfumuanyi Moshe, ubakandike, kabenji nanku! Moshe kuandamuna ne: — Lekela kungumvuila mukawu! Meme ndi njinga ne: Maweja-Nangila apeshe bena Izrayele bonsu Mueyelu wende bua bikale bonsu bambi! Pashishe Moshe ne bakulu makumi muanda mutekete ba bena Izrayele, kupingana ku mitanda. Maweja-Nangila kujula lupepela lufumina ku mayi manene. Kufikalu ne nyunyi ya tulumbu ku mitanda aku. Nyunyi ayi ivua mikilangane panshi minyungulule mitanda, mutantshi wa luendu lua dituku dijima, mienza mushiki bu metre mujima. Bena Izrayele kubanga kuangula nyunyi dituku adi, butuku bujima, too dituku dibiidi dijima. Uvua uyangula mikese, uvua nayi kilos binunu! Bavua bayiteka panshi nseke yonsu ku mpenga kua mitanda bua kuyanyika. Kadi, bena Izrayele kabayi banji kujikija kudia, munyinyi awu mutshikale mukana, Maweja-Nangila kubafikila munda. Kubatuminaye tshipupu tshikole. Kuinyikabu muaba awu ne: Kibrote-Taawa, mmumue ne: nkita ya bena lukuka. Bualu ke muaba uvuabu bajiike bena Izrayele bavua ne lukuka lua munyinyi. Bena Izrayele kumbuka ku Kibrote-Taawa, kuya kuasa mitanda yabu ku Asherote. Moshe uvua musele mukaji muena Kushe. Arone ne Miriyame kumujana bua mukaji awu. Bavua bamba ne: — Maweja-Nangila mmuyukile amu ne Moshe nkayende anyi? Kena uyukila kabidi netu anyi? Maweja-Nangila kumvua tshijanu atshi. Kadi Moshe uvua muntu wa muoyi mupuekele, mupite bantu bonsu ba pa buloba ku lutulu. Maweja-Nangila kubikila Moshe, Arone ne Miriyame, ubambila ne: — Ndayi bonsu basatu mu ntenta wa kusambakena. Kuyabu bonsu basatu. Maweja-Nangila kupueka mu divuba, kuimana mu mushiku wa ntenta. Kubikilaye Arone ne Miriyame muaba awu. Bonsu babidi kusemena pabuipi. Maweja-Nangila kubambila ne: — Nuteleje bimpe tshindi nnuambila. Pikala muntu wa kunudi muambi, meme Maweja-Nangila nendimanyishe kudiye, mmuleje malu mu lungenyi, nansha mu tshilota. Kadi, bua muntu wanyi Moshe kabiena nanku to. Bualu yeye ke udi ulombola bimpe bantu banyi bonsu bena Izrayele. Ndi ngakula nende mudi bantu bayukidilangana, mmuambile malu onsu patoke, ndileja kudiye. Yeye udi umona tshimfuanyi tshianyi. Kadi nuvua nukimina kujana muntu wanyi Moshe bua tshinyi? Maweja-Nangila kumuka muaba awu ne tshiji. Divuba kumuka ku musonga wa ntenta. Miriyame kupeta disama dia nsudi, mitoke too bu mudi busu bua ndanda. Arone umutangila, kujadikaye ne: Miriyame udi ne disama dia nsudi. Arone kusengelela Moshe, wamba ne: — Mukalenga wanyi, tudi bena tshibawu. Kadi ndi nkusengelela ne: Kutunyoki bua bubi butudi benze. Mubidi wa Miriyame kawena mua kunyanguka, ufiondoka makoba bu wa muana mufuile munda! Moshe kulomba Maweja-Nangila, wamba ne: — Mvidi Mukulu wanyi, anyisha ondapa disama edi! Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Bu tatuende mumutuile mate mu mesu, kavua mua kufua bundu lumingu lujima anyi? Nanku numupatule mu mitanda bua lumingu lujima kabidi. Pashishe, neapingane kabidi munkatshi muenu. Kupatulabu Miriyame mu mitanda lumingu lujima. Bena Izrayele bonsu bavua bamuindile bangabanga ne kutuadija luendu. Pashishe kumukabu mu Asherote bua kuya kuasa mitanda mu tshipela tshia Parane. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Usungule mukulu umue ku tshisamba tshionsu tshia bena Izrayele. Utume bakulu aba bua batentekele ditunga dia bena Kenaane, dindi mpesha bena Izrayele. Moshe kuitaba diyi dia Maweja-Nangila. Kusungulaye bantu bavua bonsu bamfumu ba bena Izrayele, bua bumuke mu tshipela tshia Parane, baye mu Kenaane. Mena a bamfumu abu adi nunku: Shamuwa, muana wa Zakure, wa mu tshisamba tshia Rubene. Shafate, muana wa Ori, wa mu tshisamba tshia Shimeyone. Kalebe, muana wa Yefune, wa mu tshisamba tshia Yuda. Igale, muana wa Yozefe, wa mu tshisamba tshia Isakare. Osheya, muana wa Nune, wa mu tshisamba tshia Efrayime. Palti, muana wa Rafu, wa mu tshisamba tshia Binyamine. Ngadiyele, muana wa Sodi, wa mu tshisamba tshia Zebulone. Ngadi, muana wa Sushi, wa mu tshisamba tshia Menashe, muana wa Yozefe. Amiyele, muana wa Ngemali, wa mu tshisamba tshia Dane. Seture, muana wa Mikayele, wa mu tshisamba tshia Ashere. Nabi, muana wa Wofsi, wa mu tshisamba tshia Naftali. Nguwele, muana wa Maki, wa mu tshisamba tshia Ngade. Bantu aba, ke bavua Moshe mutume bua kutentekela ditunga dia Kenaane. Nanku, Moshe kuinyika Osheya, muana wa Nune, dina dia Yoshuwa. Bangabanga ne Moshe kutuma batentekedi aba, kubambilaye ne: — Nubuele mu ditunga dia Kenaane amu ku luseke lua kuinshi kua ditunga. Pashishe nuye too ne ku muaba udi mikuna. Nujadike mudi ditunga adi. Nutangile mudi bena ditunga: badi ba bungi anyi mbakese? Badi ne bukole anyi mbafuba? Nujadike mushindu udi ditunga: didi dimpe anyi ndibi? Mbakoleshe bimenga ne bimana anyi, peshi mudi mitanda patupu? Nubuele mu ditunga adi ne dikima. Nujadike ne: buloba ne budi ne bufuke, anyi budi buatuka? Mitshi ya bimuma idi itolokamu anyi? Nupingane kunu ne bimuma bia mu ditunga adi. Tshikondu atshi ke tshivua tumuma tua mvinyo tutuadija kukuama. Nanku, batentekedi abu kumuka mu tshipela tshia Tsine, kuya kutentekela ditunga dia Kenaane, too ne ku Rekobe, pabuipi ne Lebo-Amate. Kubuelabu mu ditunga luseke lua kuinshi. Kufikabu pabuipi ne Ebrone, muaba uvuabu base kudi bena Akimane, bena Sheshayi ne bena Talmayi. Bonsu aba ndelanganyi ya Anake, muntu wa mpolondu. (Bavua base tshimenga tshia Ebrone, bidimu muanda mutekete bangabanga ne kuasa tshimenga tshia Tanise mu Ejipitu.) Kupuekabu mu tshibanda tshia Eshekole. Kukosabu ditamba dia mutshi wa mvinyo dikale ne tumuma. Kupolabu kabidi bimuma bia grenade ne bia mfiku. Kubisuikabu kaba kamue. Bantu babidi kuambula bionsu abi ku mukolu. Kuinyikabu muaba awu dina ne: tshibanda tshia Eshekole, bualu bena Izrayele bavua bapolamu tumuma tua mvinyo. Matuku makumi anayi mamane kupita, batentekedi kujikija mudimu wabu. Kupinganabu ku Kadeshe, mu tshipela tshia Parane, muaba uvua Moshe, Arone ne bena Izrayele bonsu. Kubalondelabu bionsu bivuabu bamone mu Kenaane. Kubalejabu kabidi bimuma bia mu ditunga adi. Kuambilabu Moshe ne: — Tuafiki mu ditunga diuvua mututume. Didi ne biakudia bia bungi, mabele ne buitshi. Bimuma bia mu ditunga adi mbiebi. Kadi bantu badimu mbilobu bia mvita. Bimenga biabu bidi bialabale. Bavua babikoleshe ne bimana bile. Tuasanganyimu bantu ba ku ndelanganyi ya Anake, muntu wa mpolondu. Bena Amaleke mbase kuinshi kua ditunga. Bena Iti, bena Yebusa ne bena Amore mbase pa mikuna. Bena Kenaane mbase ku muelelu wa Mayi manene a pankatshi pa matunga, ne wa musulu wa Yardene. Batentekedi bakuabu kudiwula Moshe. Kadi Kalebe kubapuwisha, wamba ne: — Tuyayi mu ditunga adi! Netutshimune bantu bonsu abu. Netubanyenge ditunga. Kadi batentekedi bavua baye ne Kalebe mu luendu alu kubenga, bamba ne: — Katuena mua kuluangana ne bantu aba to. Mbatupite bukole! Nanku batentekedi abu kubipisha ditunga dia Kenaane, bamba ne: — Mu Kenaane bantu benyi kabena mua kusombamu to. Nebafue amu kufua. Kabidi bantu bonsu badimu mbantu bale! Tuvua bamonemu ne bantu ba mpolondu, ndelanganyi ya Anake. Ku mesu kuabu tuetu tuvua badimone anu bu tunkenene. Bobu kabidi bavua mua kutumona nanku. Bena Izrayele bonsu kutshisha butuku ne mbila ya miadi, badiwula Moshe ne Arone, bamba ne: — Bivua bimpe tuetu kufuila mu Ejipitu, nansha mu tshipela emu! Maweja-Nangila mmusue kutubueja mu ditunga dia Kenaane bua kutubutula mu mvita anyi? Bakaji betu ne bana nebashale bapika. Mbimpe tupingane mu Ejipitu! Kuambilanganabu ne: — Tusungulayi mfumu mukuabu, tupingane mu Ejipitu! Moshe ne Arone kudiela panshi kumpala kua bena Izrayele bonsu. Kadi batentekedi babidi, Yoshuwa, muana wa Nune, ne Kalebe, muana wa Yefune, kubungama, kudipanda bilamba. Kuambilabu bena Izrayele bonsu ne: — Ditunga dituvua baye kutentekela didi dimpe ditambe. Didi ne biakudia bia bungi, mabele ne buitshi bidimu. Pikala Maweja-Nangila mututabalele, neatubueje mu ditunga adi bua tuetu kudikuata. Kadi, lekelayi kutombokela Maweja-Nangila. Kanutshinyi bena ditunga adi to. Netubabutule! Mvidie yabu ivuabu batekemene kayena kabidi ne bukole bua kubalama to! Kadi Maweja-Nangila udi netu. Nanku kanubatshinyi to. Bena Izrayele bonsu kukeba mua kubasa mabue, kubashipa. Kadi diakamue butumbi bua Maweja-Nangila kumuenekela bena Izrayele kulu kua ntenta wa kusambakena. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Ndi muenzele bantu aba bishima bia bungi bua kubaleja bukole buanyi. Kadi nebambenge too ne ku diba kaayi? Nebabenge kashidi bua kungitaba anyi? Nanku nembatumine disama dia tshiambu, mbabutula. Pashishe nengenze nebe tshisamba tshikuabu, tshidi tshipite bena Izrayele ku bungi ne ku bukole. Moshe kuandamuna Maweja-Nangila ne: — Bena Ejipitu mbamanye muudi mupatule bena Izrayele mu ditunga diabu ku bukole buebe. Bena Ejipitu mbamane kulondela bena Kenaane malu aa. Nanku bena Kenaane mbamane kumvua muudi wewe Maweja-Nangila wenda ne tshisamba tshiebe tshia bena Izrayele, umonangana nabu mpala ne mpala. Badi bamanye muudi ubalama, bualu mu munya udi wenda kumpala kuabu mu divuba, butuku mu tshimunyi tshia kapia. Kadi mpindiewu wewe mubutule bena Izrayele bonsu musangu umue, bisamba bikuabu bivua bimane kumvua lumu lua bukole buebe, nebiambe ne: “Maweja-Nangila wapangi mua kufikisha bena Izrayele mu ditunga divuaye mubalaye. Ke padiye mubashipele mu tshipela.” Nanku, Maweja-Nangila, ndi nkusengelela ne: leja bukole buebe. Bualu uvua mutuambile ne: “Meme ndi Maweja-Nangila. Ndi ne luse lua bungi. Tshiena mfika munda lukasa. Ndi mfuila bantu luse bua mibi yabu, ne bua ditomboka diabu. Kadi tshiena mbingisha muntu udi mupile. Ndi nnyoka muana wa ku ndelanganyi misatu nansha minayi bua mibi ya baledi bende. ” Nanku, ndi nkusengelela ne: fuila bena Izrayele luse bu muuvua mubenzele pavuabu bapatuke mu Ejipitu. Maweja-Nangila kuandamuna ne: — Ndi mbafuila luse bu muudi ulomba. Kadi ndi nditshipa ne: bu mundi ne muoyi, kabidi bu mudi buloba bujima buwule ne butumbi buanyi, muntu nansha umue wa ku ndelanganyi eyi kakubuela mu Kenaane to. Bualu bantu aba mbamane kumona butumbi buanyi, ne malu a dikema andi mubenzele mu Ejipitu ne mu tshipela. Kadi nansha bobu bamone nanku, kabavua bangitaba to. Bavua bantete misangu ne misangu! Nanku, muntu wa kudibu nansha umue uvua muntombokele kena mua kufika mu ditunga dia Kenaane, dimvua mulaye bankambua babu to. Kadi, muntu wanyi Kalebe, uvua uleja muoyi muimpe. Yeye utshidi wanyi meme. Nemmufikishe mu ditunga edi divuaye muye kutentekela. Kabidi ndelanganyi yende neisombemu. (Bena Amaleke ne bena Kenaane ke badi basomba mpindiewu mu bibandabanda bia ditunga adi.) Nanku, nuenu bonsu, malaba nenupingane kunudi bafume. Nenupingane mu tshipela, batangile ku Mayi manene makunze. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne Arone ne: — Bantu babi aba nebangele mpata kashidi anyi? Ndi mumvue mudibu banjane. Kadi ndayi, nubambile ne: “Meme Maweja-Nangila, ndi ne muoyi. Nennunyoke bilondeshile bijanu bienu abi. Nuenu bonsu badi ne bidimu makumi abidi ne pa mutu, bavua banubadike, banufunde mena enu. Kadi, nenufuile bonsu mu tshipela emu, bualu nudi nunjana. Ndi nditshipa ne: kanuakufika mu ditunga dia Kenaane, dimvua munulaye to! Amu Kalebe, muana wa Yefune, ne Yoshuwa, muana wa Nune, nebabuelemu. Kadi bana benu batekete banuvua nuelela meji ne: nebashale bapika, nembafikishe mu ditunga dia Kenaane, dinudi nubenga. Bobu nebadimanye. Nanku, nuenu nenufuile bonsu amu mu tshipela emu. Kadi bana benu nebashale mu tshipela emu bidimu makumi anayi, badisha amu bimuna biabu. Nebashale pabu mu dikenga bua dintombokela dienu, too ne panuabutuka bonsu, nuenu baledi babu. Nuvua batentekele ditunga adi matuku makumi anayi. Nenku, bua bubi buenu, ndi nnunyoke bidimu makumi anayi. Mmumue ne: dituku dimue nedienze tshidimu tshijima tshia tshibawu. Nenujadike ne: ki mbimpe kuntombokela meme Maweja-Nangila to. Ke tshimvua meme Maweja-Nangila ne bua kunuambila. Ndi nnujadikila ne: nennukengeshe too ne panuabutukila bonsu mu tshipela emu, bualu nudi bantu babi badi bantombokela.” Bantu bavua Moshe mutume bua kutentekela ditunga dia Kenaane, kadi bavua bendeshila ditunga edi lumu lubi mu dipingana diabu, bua bena Izrayele bonsu batombokele Moshe, kufuabu bonsu. Maweja-Nangila kubabutula, bualu bavua bapepeje ditunga adi. Nanku, ku batentekedi bonsu bavua Moshe mutume, anu Yoshuwa ne Kalebe ke bavua bashale ne muoyi. Moshe kumanyisha bena Izrayele malu onsu avua Maweja-Nangila mumuambile. Bobu kudila miadi bikole. Butshia dinda, kuyabu ku mukuna, bambilangane ne: — Tudi bamane kuenza bibi! Kadi mpindiewu tudi basue kuya muaba uvua Maweja-Nangila mutuleje. Moshe kubebeja ne: — Tshinudi nuenza ntshinyi? Nudi nutupa ku diyi dia Maweja-Nangila! Nanku kanuakuikala ne diakalenga to! Maweja-Nangila kena nenu to! Nanku kanuyi to! Baluishi benu nebanubutule! Bena Amaleke ne bena Kenaane badi kunuyaya aku. Nebanubutule bonsu mu mvita. Maweja-Nangila kakuikala nenu to, bualu nudi bamubenge. Kadi, bena Izrayele bavua basue kuya ku mukuna ku bukole. Moshe kushala ku mitanda, pamue ne mushete wa ndondu wa Maweja-Nangila. Bena Amaleke ne bena Kenaane kupueka ku mukuna uvuabu basombe. Kuluanganabu ne bena Izrayele, kubatshimuna, kubipata too ne ku Orma. Maweja-Nangila kutuma Moshe bua kumanyisha bena Izrayele ne: “Panuafika mu ditunga dindi musue kunupa bua nuenu kusomba, nungoshile nyama mijima bua kundambula. Nundambule kabidi milambu ya bobumue. Nuenze nanku bua kukumbaja malaya, nansha anu ku budisuile buenu, nansha kabidi bua bibilu. Milambu ayi, ikale ya ngombe, mbuji nansha mikoku. Nenganyishe mupuya muimpe wayi. Muntu yonsu udi undambula nyama, neasakidile kabidi ne mulambu wa bintu bia pa madimi: kilo isatu ya bukula, budibu basambakaje ne litre umue ne tshitupa wa mafuta. Kadi ku muana wa mukoku yonsu, wa mulambu wa kuosha nansha wa bobumue, asakidile kabidi litre umue ne tshitupa wa maluvu a mvinyo. Pikala mulambu wa mukoku wa tshimpanga, asakidile kilo isambombu ya bukula budibu basambakaja ne mafuta litre ibidi. Neasakidile kabidi maluvu a mvinyo litre ibidi. Nanku nenganyishe mupuya muimpe wabi. Pikala muntu musue kundambula ngombe bua mulambu wa kuosha nansha wa bobumue, nansha bua kukumbaja malaya, nansha bua mulambu wa tshibidilu, ku nyama yonsu awu, asakidile kilo tshitema ya bukula, budibu basambakaja ne mafuta litre isatu. Asakidile kabidi maluvu a mvinyo litre isatu. Nanku nenganyishe mupuya muimpe wabi. “Bena Izrayele balonde anu mikenji eyi, bua kundambula ngombe, mukoku wa tshimpanga, muana wa mukoku, nansha muana wa mbuji. Nansha muntu musue kundambula bimuna bia bungi, ku tshimuna tshionsu asakidile anu milambu mikuabu ituatedi eyi. Pikala bena Izrayele basue kundambula milambu ya mupuya muimpe idi insankisha, balonde bonsu anu mikenji eyi. Benyi badi basombe munkatshi muenu matuku makese, nansha benyi bamane kusombamu bidimu bia bungi, balelangane, bapete bikulu mu ditunga dienu, padibu basue kundambula milambu ya mupuya muimpe, balonde bonsu anu mikenji eyi. Nanku, bantu bonsu basanga ntete, nansha nuenu, nansha benyi badi munkatshi muenu, nulonde anu mikenji eyi, ku ndelanganyi ne ku ndelanganyi. Bualu meme Maweja-Nangila tshiena ne kansungansunga to. Mikenji yanyi idi mushindu umue bua bantu bonsu, buenu nuenu bena Izrayele, ne bua benyi badi munkatshi muenu. ” Maweja-Nangila kutuma Moshe, bua kumanyishaye bena Izrayele ne: “Panuafika mu ditunga munganubueja, nuenu balambe mampa ne bukula bua mu ditunga, nundambule meme tshitupa tshia mampa aa. Nusope tshitapitapi, nuenze mikata, bua kuyindambula bu mudibu bandambula ntete inudi nushipula, panudi bamane kunowa. Nanku, nenundambule mukata wa kumpala unudi nulamba. Mukenji ewu ushale kabidi kashidi kudi ndelanganyi yenu yonsu. pikala bantu batupakane nanku mu mpukapuka kabayi bamanye, nebangoshile bonsu pamue ngombe mulume bua mulambu wa kuosha. Nenganyishe mupuya muimpe wawu. Pashishe, nebasakidile kabidi milambu ya tshibidilu ya bukula ne ya maluvu a mvinyo. Nebasakidile kabidi mbuji wa mpumbu bua mulambu wa kukobolola nawu bantu. Nanku, mutuangaji neakobolole bena Izrayele bonsu basange ntete bu pa tshibidilu. Ke Maweja-Nangila kubafuila luse. Bualu bavua batupakane mu mpukapuka, bafila kabidi mulambu wa kuosha ne wa kubakobolola nawu. Nanku, nebafuile bonsu luse, nansha bena Izrayele, nansha benyi badi basombe munkatshi muabu, bualu bonsu nuvua babuelakane mu bualu ebu. “Kadi, pikala muntu amu umue mutupakane mu mpukapuka, neandambule muana wa mbuji wa tshidimu tshimue bua kudikobolola. Mutuangaji neakobolole muntu awu bua bamufuile luse. Nanku, muntu yonsu, muena Izrayele nansha muenyi, udi utupakana mu mpukapuka, nebamukobolole anu mushindu umue ewu. “Kadi muena Izrayele nansha muenyi, udi wenza bualu bubi ku bukole, udi upenda Maweja-Nangila. Nebamumushe munkatshi mua bena Izrayele. Neikale muena tshibawu, bualu mmubenge miaku yanyi, munyangakaje mikenji yanyi.” Matuku avua bena Izrayele mu tshipela, kusanganabu muntu wangula nkunyi dituku dia Dikisha. Kumufikishabu kudi Moshe ne Arone muaba uvua bena Izrayele bonsu basangile. Kumulamabu bimpe, bindile mua kumanya dinyoka dia kumupesha. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Muntu awu tshiende ndufu! Bena Izrayele bonsu bumuke ne muena tshibawu awu muaba udi mitanda, bamuase mabue, bamushipe. Bena Izrayele kuenza muvua Maweja-Nangila mubambile. Kumukabu ne muntu awu muaba uvua mitanda, kumuasabu mabue, kufuaye. Maweja-Nangila kutuma Moshe bua amanyishe bena Izrayele ne: “Nuenu ne ndelanganyi yenu, nutele malenda ku mielelu ya bilamba bienu ne buanda bufikuluke. Nanku, nuvuale bilamba bitela ne malenda. Panuikala numona malenda awu, nenuvuluke mikenji yanyi bua kuyikumbaja. Kabidi kanuakutendelela mvidie, bua kulonda majinga enu mabi ne lukuka luenu. Nanku, nenukumbaje mikenji yanyi yonsu bua kuleja munudi bantu banyi. Meme ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Ndi munupatule mu Ejipitu bua ngikale Mvidi Mukulu wenu. Eyowa, ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu.” Muena Levi mukuabu, diende Kora, muana wa Ishare, wa mu diku dia bena Kekate, uvua muambile bena Rubene basatu, Datane ne Abirame, bana ba Eliyabe, ne One, muana wa Pelete, meji mabi a kutombokela Moshe. Bena Izrayele bakuabu, nkama ibidi ne makumi atanu, bamfumu ba meku ne bakulu, basombele babuela mu bisangilu, kuditua ku tshiabu. Bantu aba bonsu, kutombokela Moshe ne Arone, kubambila ne: — Nudi nukolesha malu! Tuetu bena Izrayele bonsu tudi bantu ba tshijila. Maweja-Nangila udi munkathi muetu bonsu. Munudi nuditemba, nuditeka kumpala kua bantu bakuabu ba Maweja-Nangila mbishi? Moshe umvua nanku, kudielaye mpala panshi. Kuambilaye Kora ne bonsu bavuaye nabu ne: — Malaba dinda, Maweja-Nangila nkayende neatumanyishe muntu udi wa tshijila, udi mua kusemena pabuipi nende. Nanku, neanyishe bua muntu udiye musungule asemene pabuipi nende. Wewe Kora ne bonsu banudi nabu, nuangate mbabula. Malaba nuele makala a kapia ne musenga wa kamonya mu mbabula amu. Nuyiteke kumpala kua Maweja-Nangila. Nenku yeye nkayende neasungule muntu wende wa tshijila. Nuenu bena Levi ke badi bakolesha malu! Pashishe Moshe kuambila kabidi Kora ne: — Nuenu bena Levi telejayi! Padi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele munusungule munkatshi mua bena Izrayele bakuabu bua nuenu kusemena pabuipi nende, kuenza mudimu muaba wa tshijila, kuyukila nende mu dina dia bena Izrayele bonsu, ki mbualu bunene budiye munuenzele anyi? Wewe Kora ne bana benu bena Levi, Maweja-Nangila mmunusungule bua nusemene pabuipi nende. Munudi nudilombela kabidi muanzu wa butuangaji mbishi? Nanku, wewe ne bantu bebe, nudi nutombokela Maweja-Nangila. Unudi nujana ki ngArone nansha! Pashishe, Moshe kubikidisha Datane ne Abirame, bana ba Eliyabe. Kadi bobu kumuandamuna ne: — Tuabengi! Udi mumane kutupatula mu Ejipitu muvua biakudia bia bungi, mabele ne buitshi, bua kutufuishila mu tshipela emu! Mpindiewu ukadi uditeka kabidi mfumuetu! Bushuwa, kuena mutufikishe mu ditunga didi ne biakudia bia bungi to. Katuena bapiane madimi a mvinyo, nansha madimi makuabu to. Udi wela meji ne: tudi bampofu anyi? Katuena basue kufika to! Moshe kufika munda bikole bua diandamuna diabu adi. Kuambilaye Maweja-Nangila ne: — Kuitabi milambu yabu to. Katshia meme tshiena mubenzele bibi. Tshiena mubanyenge tshintu, nansha mpunde mene. Moshe kuambila Kora ne: — Wewe Kora ne bonsu baudi nabu, nufike kudi Maweja-Nangila malaba. Arone pende neikale koku! Muntu yonsu wa ku bantu nkama ibidi ne makumi atanu banudi nabu, ikale ne mbabula, elemu musenga wa kamonya, afike nende kudi Maweja-Nangila. Wewe mene ne Arone, nenuenze kabidi nanku. Kora ne bonsu bavuaye nabu kuitababu. Muntu yonsu kuambula mbabula, kuelamu makala a kapia ne musenga wa kamonya. Kuyabu bonsu kuimana mu mushiku wa ntenta wa kusambakena. Moshe ne Arone kuya kuimana kabidi muaba awu. Kora kubikila bena Izrayele bonsu muaba uvua Moshe ne Arone bimane, pabuipi ne mushiku wa ntenta wa kusambakena. Diba adi, bena Izrayele bonsu kumona butumbi bua Maweja-Nangila. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne Arone ne: — Umukayi muaba udi bantu aba, bualu ndi musue kubabutula bonsu amu mpindiewu. Moshe ne Arone kudiela mpala panshi, bamba ne: — Kia! Mvidi Mukulu, wewe ke udi mufuke bintu bionsu, mubipeshe muoyi. Kuena mua kufikila bantu bonsu munda bua tshilema tshia muntu umue. Maweja-Nangila kuandamuna ne: — Nanku, umushe bantu bonsu muaba udi Kora, Datane ne Abirame basombe. Moshe ujuka, kusemenaye pabuipi ne Datane, Abirame, kabidi ne bakulu ba bena Izrayele. Kuambilaye bantu bonsu ne: — Umukayi ku ntenta ya bena buenzavi aba. Kanulengi tshintu tshiabu nansha tshimue to. Tshianana nudi mua kufua kabidi bua mibi yabu yonsu. Bena Izrayele kumuka muaba uvua Kora, Datane ne Abirame basombe. Datane ne Abirame bavua bapatuke mu ntenta yabu, bimane pambelu ne bakaji babu, bana babu ne bena meku abu bonsu. Moshe kuamba ne: — Nenujadike mundi tshiyi ndienzela malu nkayanyi to, kabidi mudi Maweja-Nangila nkayende muntume bua kukumbaja bionsu ebi. Pikala bantu aba bafue lufu lua patupu mudi bantu bonsu bafue, nanku nenujadike ne: Maweja-Nangila kena muntume to. Kadi, pikala Maweja-Nangila mubenzele bualu budi kabuyi buanji kuenzeka, pikala buloba bumine, bujibikile bantu abu ne bena meku abu, ne bintu biabu, baye mu kandondu ka bafue, batshikale ne muoyi, nanku nenujadike ne: mbasendeke Maweja-Nangila. Anu Moshe ulekela diakula, buloba kupandikila muaba uvua Datane ne Abirame bimane. Buloba kubajibikila bonsu ne bena meku abu, ne bantu bonsu bavua nabu Kora, ne bintu biabu. Bantu kukuluka ne muoyi mu kandondu ka bafue, pamue ne bintu biabu bionsu. Buloba kubajibikila bonsu. Kujiminabu munkatshi mua bena Izrayele. Bena Izrayele bakuabu bonsu bavua pabuipi nabu, bumvue mbila ya miadi yabu, kunyemabu ne bowa, bamba ne: “Buloba budi mua kutujibikila petu.” Pashishe Maweja-Nangila kutuma kapia. Kubutulaku bantu bonsu nkama ibidi ne makumi atanu, batshikale ne muoyi. Ke bavua balambula musenga wa kamonya. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Ambila mutuangaji Elazare, muana wa Arone, ne: upatule mbabula idi mu kapia, utangalaje makala aye kule! Mbabula eyi nya tshijila. Mbabula ayi, ivua ya bena tshibawu bamane kufua bua buenzavi buabu. Nanku bu mudibu bamane kundambula meme Maweja-Nangila mbabula ayi, nuyifule nuenze nayi bitata bia kubuikila ku tshilambuilu. Bitata abi nebishale tshivulukilu kudi bena Izrayele. Mutuangaji Elazare kuangata mbabula ya tshiamu tshikunze ya bantu bavua Maweja-Nangila muoshe ne muoyi. Kuenzabu nayi bitata bia kubuikila ku tshilambuilu. Bitata abi bivua bivuluija bena Izrayele ne: muntu udi kayi wa ku ndelanganyi ya Arone, kena mua kuoshila Maweja-Nangila musenga wa kamonya to. Maweja-Nangila ukavua mumane kuambila Moshe bua kumanyisha Arone ne: “Pikala muntu mukuabu muoshile Maweja-Nangila musenga wa kamonya, neapete dinyoka bu dia Kora ne bonsu bavuaye nabu.” Butshia dinda, bena Izrayele bonsu kujana Moshe ne Arone, bamba ne: — Nudi bafuishe bantu ba Maweja-Nangila. Bena Izrayele kudikunguja muaba uvua Moshe ne Arone. Kadi pavuabu batangile ku ntenta wa kusambakena, kumonabu muvua divuba dileja butumbi bua Maweja-Nangila dibuikila ntenta. Moshe ne Arone kuya kumpala kua ntenta wa kusambakena. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Umukayi muaba udi bantu aba bimane. Ndi musue kubabutula bonsu amu mpindiewu. Moshe ne Arone kudiela mpala panshi. Moshe kuambila Arone ne: — Ambula mbabula webe, welamu makala a ku tshilambuilu. Pashishe, wela musenga wa kamonya pa makala apu. Uye lukasa kudi bena Izrayele bua kubakobolola. Bualu bu mudi Maweja-Nangila mufike munda, kabutu nkamane kutuadija. Arone kuenza bivua Moshe mumuambile. Kuyaye kudi bantu, kuvua kabutu kamane kubanga. Kuoshaye musenga wa kamonya bua kubakobolola. Kuimanaye pankatshi pa bantu bavua bamane kufua, ne batshivua ne muoyi. Nanku muntu kena mufue kabidi to. Bantu bonsu bavua bafue mu tshipupu etshi bavua 14.700, katuyi babale Kora ne bantu bavuaye nabu badianjile kufua. Kabutu kamane kujika, Arone kupingana mu mushiku wa mbelu wa ntenta wa kusambakena muvua Moshe. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Ela mukenji bua mulombodi wa tshisamba tshionsu tshia bena Izrayele akupe dikombu. Nanku neusangishe makombu dikumi ne abidi. Ku dikombu dionsu neufundeku dina dia tshisamba tshiabu. Kadi ku dikombu dia bena Levi ufundeku dina dia Arone. Nanku mfumu wa tshisamba tshionsu neikale ne dikombu diende. Uteke makombu aa mu ntenta wa kusambakena, kumpala kua mushete wa ndondu, muaba undi ndileja kunudi. Nanku dikombu dia muntu undi musungule nedisase. Bijanu bidi bena Izrayele bakujana nabi nebijike. Tshiakubiumvua kabidi to. Moshe kumanyisha bena Izrayele bionsu abi. Balombodi ba bisamba abi bionsu kumupesha makombu dikumi ne abidi. Dia Arone divua munkatshi mua makombu dikumi ne abidi aa. Moshe kuateka onsu mu ntenta wa kusambakena, muaba udi Maweja-Nangila. Butshia dinda, Moshe uya mu ntenta wa kusambakena, kusangana dikombu dia Arone, muena diku dia Levi, dimane kusasa, diele bilongu, dikuame ne bimuma bimane kuboba. Moshe kupatula makombu onsu avua mu ntenta wa kusambakena. Kuyaye kualeja bena Izrayele. Bantu bonsu bavua ne bua kuamona. Mulombodi yonsu kuangata dikombu diende. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Pingaja dikombu dia Arone muaba udi mushete wa ndondu. Badilamemu bua divuluije bena Izrayele buenzavi buabu. Ke muudi mua kujikija bijanu bidibu banjana nabi. Nanku kabena mua kufua kabidi to. Moshe kukumbaja bimpe bionsu bivua Maweja-Nangila mumuambile. Bena Izrayele kuambila Moshe ne: — Mona, tudi tujimina, tudi tubutuka bonsu. Muntu yonsu udi usemena ku nzubu wa Maweja-Nangila, udi ufua. Neutulekele tufua bonsu, tubutuka nanku anyi? Ke Maweja-Nangila kuambila Arone ne: — Ntelejayi wewe, ndelanganyi yebe ne bana benu bena Levi: bilema bidi bantu benza muaba wa tshijila, nebinutangile nuenu bonsu biangatshile ku lelu. Kadi bilema binudi nuenza mu mudimu wenu wa butuangaji nebitangile anu wewe Arone ne ndelanganyi yebe. Newanyishe kabidi bua bana benu bena Levi, bena tshisamba tshia tatuebe, basemene nebe ku nzubu wa tshijila. Kadi amu wewe ne ndelanganyi yebe nenubuele muaba udi mushete wa ndondu. Kadi bana benu bena Levi nebanulamate, banuambuluisha. Bana benu bena Levi abu nebanuambuluishe bua midimu yonsu ya mu ntenta wa kusambakena. Kadi kabena mua kusemena pa buipi ne tshilambuilu, nansha ne muaba udi bintu bia tshijila to. Nanku nansha wewe ne ndelanganyi yebe, nansha bobu bena Levi, kanuakufua to. Anu bana benu bena Levi nkayabu ke badi mua kunuambuluisha ku midimu yonsu ya mu ntenta wa kusambakena. Muntu mukuabu kena mua kufika pabuipi nenu to. Nuenu nenuenze mudimu muaba wa tshijila, ne ku tshilambuilu. Nanku tshiakufikila kabidi bena Izrayele bonsu munda to. Munkatshi mua bena Izrayele bakuabu, ndi musungule bana benu bena Levi. Badi bantu banyi. Kadi ndi munupeshebu bua benze midimu idi itangila ntenta wa kusambakena. Kadi wewe Arone ne ndelanganyi yebe, nuenze mudimu wa butuangaji ku tshilambuilu, ne muaba wa tshijila menemene, udi kunyima kua tshilamba tshidi tshilembelela. Meme Maweja-Nangila ndi munupeshe mudimu wa butuangaji ewu. Kadi pikala muntu mukuabu usemena pabuipi nanyi, neafue. Maweja-Nangila kuambila Arone ne: — Ndi mukupeshe mudimu wa kutangila milambu yonsu ya tshijila idi bena Izrayele bandambula. Milambu eyi ishale yebe wewe ne ya ndelanganyi yebe kashidi. Ku milambu ya tshijila, bamane kuosha bitupa bidi bianyi, wewe ne ndelanganyi yebe, nenuangate milambu ya bia mu madimi bionsu bidibu bandambula, nyama ya kukobolola nayi bantu, ne nyama ya milambu ya dinua tshibalu. Nuyidie muaba wa tshijila. Kadi mu meku enu amu bantu balume, bana nansha bakulumpe, badi mua kuyidia, bualu idi ya tshijila. Pashishe nuangate kabidi tshitupa tshia bintu bidi bena Izrayele bela mulu bua kundambula. Bintu abi nebishale biebe ne bia ndelanganyi yebe kashidi. Nebabidie amu kudi bena diku diebe, balume ne bakaji, badi kabayi ne mikiya. Ndi nnupesha kabidi biakudia bia tshianyi bia mu madimi, bidi bena Izrayele bandambula: mafuta, maluvu a mvinyo, ne ntete ya kuenza bukula. Bintu bionsu bidi bena Izrayele bandambula bia mu ditunga diabu mbiebe wewe ne bia bena diku diebe bonsu badi kabayi ne mikiya. Tshintu tshionsu tshidi bena Izrayele bafila kundi bua kashidi ntshiebe wewe kabidi. Bamuanabute bonsu badibu bandambula, ba bantu ne ba nyama mbebe wewe. Kadi nebapikule muanabute wa balume wa muntu, nebapikule kabidi muanabute wa nyama udi ne mikiya. Muana wa balume yonsu mumane kukumbaja ngondu umue, nebamupikule ku nkanu itanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, bu mudi mushinga wa mu muaba wa tshijila, mudi lukanu lumue ne bujitu bua grame dikumi. Kadi muanabute wa ngombe, wa mukoku, nansha wa mbuji, kubena mua kumupikula to, bualu nnyama ya tshijila. Nenuele mashi ayi ku tshilambuilu. Nenungoshile kabidi mafuta a nyama ayi bua nganyishe dipembu diawu dimpe. Pashishe munyinyi wa nyama ayi, newikale wenu anu bu munudi nuangata tshiadi ne tshibelu tshia luseke lua balume bia nyama ya milambu ya bobumue. “Nanku milambu yonsu ya tshijila idi bena Izrayele bandambula, ndi nkupeshayi kashidi. Nebikale bintu biebe wewe, ne bia bana bebe ba balume ne ba bakaji, bilondeshile ndondu utuvua batue nebe, kabidi ne ndelanganyi yebe yonsu.” Maweja-Nangila kuambila kabidi Arone ne: — Mu ditunga dindi mpesha bena Izrayele, kuakupetamu tshiebe tshitupa tshia buloba, nansha buebe bupianyi to. Meme ke bupianyi buebe ne bubanji buebe munkatshi mua bena Izrayele bonsu. Maweja-Nangila kuamba kabidi ne: — Bena Levi badi bangenzela mudimu mu ntenta wa kusambakena, difutu diabu ke tshia dikumi tshimue tshia bintu bionsu bidi bantu bapeta mu Izrayele. Bena Izrayele bakuabu kabena mua kufika kabidi muaba wa tshijila to. Tshianana, badi mua kubunda tshibawu tshia lufu. Bena Levi nkayabu ke badi mua kuenza mudimu mu ntenta wa kusambakena. Bilema bionsu bidibu benzamu, nebibakuate amu bobu. Nulame mukenji ewu kashidi. Bena Levi kabena ne tshiabu tshitupa tshia buloba, bu mudi bisamba bikuabu bia bena Izrayele natshi to. Kadi nebapete tshia dikumi tshia bintu bidi bena Izrayele ne bua kundambula. Ke pandi ngamba ne: kabakuikala ne tshiabu tshitupa tshia buloba, bu mudi bisamba bikuabu bia bena Izrayele natshi. Maweja-Nangila kutuma Moshe bua amanyishe kabidi bena Levi ne: — Pikala bena Izrayele bafike ne tshia dikumi tshindi munupeshe atshi, nuenu nkayenu numushe kabidi tshia dikumi ku tshia dikumi atshi bua kutshindambula. Mulambu awu udi mushindu umue ne mulambu wa ntete ya kuenza bulula, nansha wa maluvu mapiamapia a mvinyo, udi bana benu bandambula. Ke munudi nuenu kabidi mua kundambula tshintu ku tshia dikumi tshinudi nupeta kudi bana benu bena Izrayele. Nuangate anu tshia dikumi, nutshifile kudi mutuangaji Arone bua kutshindambula. Ku bintu bionsu binudi nupeta, nundambule meme, Maweja-Nangila, tshitupa tshijima. Nutshisungule ku bintu bimpe binudi nupeta, bua kundambula. Nuenu bamane kumusha binudi ne bua kundambula, nuangate penu bidi bishale, bu mudi bena Izrayele bonsu bangate bintu bidi bishale ku ntete ya bukula, ku maluvu a mvinyo, ne ku mafuta. Nudi mua kudia bintu ebi miaba yonsu. Nudi mua kubidia ne bena meku enu bonsu, bualu ndifutu dia ku mudimu unudi nungenzela mu ntenta wa kusambakena. Nuenu bamane kundambula bidi bimpe ku bintu bionsu abi, kanuena nuenza tshilema panudi nuangata bidi bishala. Nanku kanuakunyanga milambu ya tshijila ya bena Izrayele to. Kanuakubunda tshibawu tshia lufu nansha. Maweja-Nangila kutuma Moshe ne Arone ne: — Nuambile bena Izrayele ne: nututuadile ngombe mukunze, udi kayi ne bulema, kabidi udibu kabayi banji kuenza nende mudimu. Numufile kudi mutuangaji Elazare, bua umuke nende mu mitanda, bamukose muminu, yeye mutangile. Elazare neatue munu mu mashi a ngombe awu, aamiamine mu mushiku wa mbelu wa ntenta wa kusambakena misangu muanda mutekete. Pashishe boshe ngombe awu mujima, yeye mutangile. Boshe munyinyi, tshiseba, mashi ne bunyawu. Mutuangaji neangate nkunyi ya mutshi wa sedre, ditamba dia mutshi wa isope, ne buanda bua boya bukunze, abiele muiku, muaba udibu boshile ngombe awu. Pashishe mutuangaji neasukule bilamba biende, wowe mayi, apingane mu mitanda. Kadi neashale ne mikiya dituku adi dijima too ne ku dilolu. Muntu uvua moshe ngombe awu, neasukule kabidi bilamba biende, wowe mayi. Kadi neashale ne mikiya too ne ku dilolu. Muntu, udi kayi ne mikiya, neangate butu bua ngombe mukunze awu, abumushe mu mitanda, abuteke muaba udi kauyi ne mikiya. Bena Izrayele nebabulame bimpe, bua bikale benza nabu mayi a tshijila a kumiamina bantu. (Ebi bidi bu mulambu wa kukobolola nawu bantu.) Muntu udi wangata butu bua ngombe mukunze awu, neasukule kabidi bilamba biende. Kadi udi ne mikiya too ne ku dilolu. Bena Izrayele ne benyi badi munkatshi muabu, bakumbaje mikenji eyi kashidi. “Padi muntu mulenge tshitalu, udi ushala ne mikiya lumingu lujima. Kadi bua mikiya ayi kujika, amu yeye mudimiamine mayi a tshijila dituku disatu ne dia muanda mutekete, bua kudikobolola. Pikalaye mulengulule bua kudimiamina mayi a tshijila dituku disatu ne dia muanda mutekete, neashale amu ne mikiya. Muntu yonsu udi ulenga tshitalu kayi musue kudikobolola, udi unyanga nzubu wa Maweja-Nangila. Nebamuipate munkatshi mua bena Izrayele. Bu muvuabu kabayi bamumiamine mayi a tshijila, udi amu ne mikiya. “Mikenji mikuabu inudi ne bua kukumbaja idi nunku: padi muntu mufuile mu ntenta, bantu bonsu bavua nende mu ntenta, ne bonsu badi babuelamu, badi bashale ne mikiya lumingu lujima. Pikala luesu mu ntenta amu, ludibu kabayi babuikila bimpe ne tshibuikidiji, bintu bionsu bidi mu luesu amu, nebikale ne mikiya. Pikala muntu mu mpata, mulenge tshitalu tshia muntu uvuabu bashipe, nansha tshia muntu mudifuile, neikale ne mikiya lumingu lujima, amu bu mudi muntu mulenge mifuba ya muntu, nansha mulenge pa lukita. Nanku bua kumusha mikiya pambidi pa muntu awu, bangate butu bua ngombe uvuabu balambule bua kukobolola nende bantu. Nebele butu abu mu luesu, belamu ne mayi a mpokolu. Pashishe muntu, udi kayi ne mikiya, neangate ditamba dia mutshi wa isope, aditue mu mayi adi mu luesu. Neamiamine mayi aa ku ntenta kuvua muntu awu mufuile, ne ku bintu bionsu bidimu, too ne ku bantu bavuamu. Amiamine kabidi muntu uvua mulenge tshitalu, mifuba ya muntu, nansha mulenge pa lukita. Mayi a tshijila awu, badi baamiamina muntu udi ne mikiya dituku disatu ne dia muanda mutekete. Bamane kumiamina mayi a dituku dia muanda mutekete, muntu awu neasukule bilamba biende, wowe mayi. Nanku mikiya yende neijike ku dilolu. “Kadi pikala muntu udi ne mikiya kayi musue kuyumusha, nebamuipate munkatshi mua bena Izrayele, bualu udi unyanga muaba wa tshijila wa Maweja-Nangila. Bu mudibu kabayi bamumiamina mayi a tshijila a kumukobolola nawu, udi ushala ne mikiya. “Bena Izrayele nebakumbaje mikenji eyi kashidi. Muntu yonsu udi umiaminangana mayi a kukobolola awu, neasukule bilamba biende. Muntu mulenge mayi awu, neikale kabidi ne mikiya too ne ku dilolu. Tshidi muntu udi ne mikiya ulenga tshidi tshipia mikiya. Muntu mulenge muntu udi ne mikiya, udi ushala pende ne mikiya too ne ku dilolu.” Mu ngondu wa kumpala, bena Izrayele bonsu kufika mu tshipela tshia Tsine, kusomba mu Kadeshe. Miriyame kufuila muaba awu. Kumujikabu muine amu. Muaba awu kamuvua mayi a kunua to. Bena Izrayele kutombokela Moshe ne Arone. Kutandishabu Moshe, bamba ne: — Bivua bimpe bua Maweja-Nangila kutubutula musangu umue ne bana betu. Kadi tuetu, tshisamba tshia Maweja-Nangila, nuatufikishi mu tshipela emu bua tshinyi? Amu bua tuetu kufuilamu ne bimuna bietu anyi? Nuvua batumushe mu Ejipitu bua tshinyi? Amu bua kutufikisha muaba ewu wa dikenga! Muaba ewu katuena mua kudima, kawena mitshi ya mfiku, nansha ya mvinyo, nansha ya grenade. Tuapangi ne mayi mene a kunua! Moshe ne Arone kumuka muaba awu, kuya kudiela mpala panshi mu mushiku wa ntenta wa kusambakena. Butumbi bua Maweja-Nangila kubamuenekela. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Angata dikombu diebe. Pashishe, wewe ne Arone, nubikile bena Izrayele bonsu. Nutumine lubuebue alu diyi, bena Izrayele bonsu batangile. Nanku nelupatule mayi. Ke muudi mua kupatula mayi mu lubuebue, bua kunuisha bantu bonsu ne bimuna biabu. Moshe kuangata dikombu diende, divua mu nzubu wa Maweja-Nangila, bu muvuabu bamuambile. Yeye ne Arone kubikila bena Izrayele bonsu muaba uvua lubuebue awu. Kubambilabu ne: — Nuenu nudi ne mutu mukole! Netuikale ne mushindu wa kunupatuila mayi mu lubuebue emu anyi? Moshe kutuuta dikombu pa lubuebue misangu ibidi. Mayi kupatuka mapite bungi. Bena Izrayele kunua, ne bimuma biabu kabidi. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne Arone ne: — Kanuena bitabe mumvua munuambile. Kanuvua basue bua ndeje bena Izrayele tshijila tshianyi. Nanku kanuakufikisha bena Izrayele mu ditunga dingabapesha to. Kuinyikabu mayi a lubuebue alu ne: mayi a Meriba — mayi a matandu, — bualu bena Izrayele bavua batandangane ne Maweja-Nangila. Kadi Maweja-Nangila kubalejamu mudiye wa tshijila. Patshivua Moshe mu Kadeshe, kutuminaye mukalenga wa bena Edome bantu, bamuambila ne: — Tuetu bana benu bena Izrayele, tudi bakenge bikole. Wewe mene udi mumanye! Bankambua betu kale bavua baye mu Ejipitu. Tuetu kushalamu matuku a bungi. Kadi bena Ejipitu kutukengesha bikole, ne tuetu ne bankambua betu. Pashishe tuetu kutendelela Maweja-Nangila. Kututelejaye, kututuminaye mutumibue wende bua kutupatula mu Ejipitu. Mpindiewu tudi mu Kadeshe, tshimenga tshidi ku mikalu ya ditunga diebe. Nanku anyisha bua tupitshile muebe amu. Katuena tupitshila mu madimi enu, nansha a mvinyo. Katuena tunua mayi a mu ditunga dienu. Netupite buludi ne njila munene, katuyi tuapuka, too ne patuapita ditunga diebe dijima. Mukalenga wa bena Edome kuandamuna ne: — Kanuena mua kupitshila mu ditunga dianyi to. Nuenu basue kuenza nanku, nennuluishe! Bena Izrayele kunanukila bikole, bamba ne: — Nutulekele, tupite ne njila! Tuetu ne bimuna bietu, patuikala ne dikenga ne mayi a kunua, netuasumbe. Tudi tukulomba amu ne: wanyishe bua tupitshile mu ditunga diebe. Mukalenga wa bena Edome kubenga, wamba ne: — Kanuena mua kupita to! Pashishe kutumaye bena mvita ba bungi ne tshiluilu tshikole bua kuluisha bena Izrayele. Bena Edome kukandika bena Izrayele, kubajikila njila. Nanku bena Izrayele kukeba njila mukuabu. Bena Izrayele bonsu kumuka ku Kadeshe, kuya ku mukuna wa Ore. Pavuabu ku mukuna aku, ku mikalu ya bena Edome, Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Arone kakufika mu ditunga dingapesha bena Izrayele nansha. Neafuile muaba ewu, bualu nuvua bantombokele ku mayi a Meriba. Nanku uye ne Arone, kabidi ne muanende Elazare, ku lusongu lua mukuna wa Ore. Uvule Arone bilamba biende bia mudimu wa butuangaji. Ubivuadike Elazare. Nanku Arone neafuile muaba awu. Moshe kukumbaja bivua Maweja-Nangila muambe. Moshe ne Arone ne Elazare kuya bonsu basatu ku mukuna wa Ore, bena Izrayele batangile. Moshe kuvula Arone bilamba, kubivuadika Elazare. Arone kufuila ku lusongu lua mukuna aku. Pashishe Moshe ne Elazare kupueka ku mukuna. Bena Izrayele bonsu bumvua bua lufu lua Arone, kutekabu bonsu madilu ende matuku makumi asatu. Mukalenga wa Arade, muena Kenaane, uvua muase mu tshitupa tshia kuinshi tshia ditunga adi. Kumvuaye lumu lua ne: bena Izrayele badi balonda njila wa ku Atarime. Nanku kubaluishaye, kukuata ne bamue bantu. Ke bena Izrayele kuditshipa kudi Maweja-Nangila, bamulaya ne: — Tuetu batshimune bantu aba, netubutule kabidi bimenga biabi bionsu. Maweja-Nangila kuitaba bivua bena Izrayele bamulaye, kufila bena Kenaane mu bianza biabu. Kushipabu bena Kenaane bonsu, kubutula ne bimenga biabu. Kuinyikabu muaba awu dina ne: Orma, mmomumue ne: nkabutu. Bena Izrayele kumuka ku mukuna wa Ore. Kuyilabu njila wa Mayi manene makunze. Kunyungulukabu ditunga dia Edome. Kadi luendu kubatonda, kabayi kabidi mua kulama lutulu to. Kujanabu Mvidi Mukulu ne Moshe, bamba ne: — Nuvua batumushe mu Ejipitu bua tshinyi? Bua tuetu kufuila nzala mu tshipela! Apa katuena ne mampa, katuena ne mayi a kunua! Tudi tudia anu mana bua dikenga. Kadi akadi matutonde. Diba adi Maweja-Nangila kubatumina nyoka ya lulengu. Kusumayi bena Izrayele. Bavule kufua. Bavua bashale, kunyemenabu kudi Moshe, bamuambila ne: — Tudi bena tshibawu, bualu tuvua bakujane wewe, bajane kabidi ne Maweja-Nangila. Nanku, usengelele Maweja-Nangila. Atumushile nyoka eyi! Moshe kulombela bena Izrayele kudi Maweja-Nangila. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Wenze nyoka wa tshiamu tshikunze. Umulembeleje kulu. Nanku muntu yonsu udibu basuma kudi nyoka wa lulengu, padiye utangila nyoka wa tshiamu tshikunze, kena ufua to. Moshe kuenza nyoka wa tshiamu tshikunze, kumulembelejaye kulu. Nanku muntu yonsu uvuabu basuma kudi nyoka, uvua utangila nyoka wa tshiamu tshikunze, uvua ushala ne muoyi. Bena Izrayele kumuka muaba awu, kufika ku Obote. Bumuka ku Obote, kufika ku Iye-Abarime, mu tshipela tshivua luseke luvua diba dipatukila lua Mowabe. Bumuka muaba awu, kufikabu mu tshibandabanda tshia Zerede. Bumuka mu tshibandabanda amu, kusabukabu musulu wa Amone, udi ufumina ku bena Amore, upitshila mu tshipela, pashishe uleja mikalu pankatshi pa bena Mowabe ne bena Amore. Ke padibu bafunde mu Mukanda wa mvita wa Maweja-Nangila ne: “…Vahebe mu Sufa, ne misapa yende, Amone ne misapa yende, udi luseke lua Are, uleja mikalu ya ditunga dia bena Mowabe…” Bena Izrayele bumuke muaba awu, kufika muaba uvuabu babikila ne: Tshiina tshia mayi. Ke Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Ubikile bena Izrayele bonsu, bua mbapeshe mayi a kunua. Diba adi bena Izrayele kuimba musambu, bamba ne: “Mayi apatuke mu tshiina, tuelele nkashi! Ke tshiina tshivua bamfumu bumbule, baneme bimbe, ne mulangala wabu wa bumfumu, ne dikombu dia bukalenga!” Bena Izrayele bumuke mu tshipela, mbafike ku Matana, mbaye ku Mahaliyele, pashishe ku Bamote, mbafike ne ku tshibandabanda tshidi tshipitshila mu ditunga dia bena Mowabe, luseke lua ku nsongu ya mukuna wa Pisga, udi mutangilangane ne tshipela. Bena Izrayele kutuma bantu bua bambile Sihone, mukalenga wa bena Amore, ne: — Anyisha tupitshile mu ditunga diebe. Katuena tunyanga madimi enu, nansha mvinyo to. Katuena tunua mayi a mu ditunga dienu to. Netulonde amu njila munene buludi, katuyi tuapuka, too ne patuapita ditunga diebe. Kadi Sihone kubenga bua bena Izrayele kupitshila mu ditunga diende. Kusangishaye bena mvita bende, kuya nabu too ne ku Yahase mu tshipela, bua kuluisha bena Izrayele. Kadi bena Izrayele kutshimuna Sihone ne tshiluilu tshiende. Kumunyengabu ditunga diende dijima, bituadije ku musulu wa Amone kuinshi, too ne ku musulu wa Yaboke ku mutu, too ne ku mikalu mikolesha ya bena Amone, luseke ludi diba dipatukila. Kunyengabu kabidi bimenga bionsu bia bena Amore, nansha tshia Eshebone, ne misoku yonsu ya ku mutumba. Kuasabumu! Eshebone ke tshimenga tshinene tshia Sihone, mukalenga wa bena Amore. Bualu Sihone uvua muluangane mvita kale ne mukalenga mukuabu wa bena Mowabe, mumunyenge ditunga dijima too ne ku musulu wa Amone. Nanku bedi ba kasala, bavua bela bimbe, bamba ne: “Ibakayi kabidi tshimenga tshia Eshebone, tumone! Asululayi tshimenga tshia mukalenga Sihone! Tshimenga tshia Eshebone ntshikuate kapia. Ndimi ya kapia mmibande mu tshimenga tshia Sihone. Kapia kabutulu Are mu ditunga dia Mowabe, kabutulu bakalenga bavua ku mikuna ya ku musulu wa Amone. Nuenu bena Mowabe, diakabi kaayi! Nudi nutendelela Kemoshe! Nuabutuki! Balume bavua bapanduke, kabidi ne bakaji, bonsu mbabakuate, mbabafile kudi Sihone, mukalenga wa bena Amore. Kadi tuakuasa bena Amore mikete! Tuakubutula Eshebone! Tuakunyangakaja ditunga dijima too ne ku Dibone, too ne ku Nofa, ne ku Medeba mene.” Ke muvua bena Izrayele bafike mu ditunga dia bena Amore nanku. Moshe kutuma bantu bua kutentekela tshimenga tshia Yazere. Bena Izrayele kuipata bena Amore, kubanyenga tshimenga atshi, kabidi ne misoku yonsu ivua mutumba natshi. Pashishe bena Izrayele kubenda, kuyila njila wa ku Bashane. Kadi Oge, mukalenga wa mu Bashane, ne bena mvita bende, kuya kuluisha bena Izrayele mu Edreyi. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Kutshinyi mukalenga ewu to. Nenkuambuluishe bua umutshimune, umunyenge ditunga edi dijima. Umuenzele muuvua muenzele Sihone, mukalenga wa bena Amore, uvua musombe mu tshimenga tshia Eshebone. Bena Izrayele kutshimuna Oge, bana bende, ne tshiluilu tshiende, kushipa bonsu, kubanyenga ditunga. Bena Izrayele kuya kuasa mitanda yabu mu mpata ya Mowabe, ku muelelu wa musulu wa Yardene, luseke luawu lua kudi diba dipatukila, muaba uvua mutangilangane ne Yeriko. Balake, muana wa Sipore, mukalenga wa bena Mowabe mu tshikondu atshi, kumvua bionsu bivua bena Izrayele benzele bena Amore. Nanku Balake ne bantu bende kutshina bikole, bualu bavua bumvue ne: bena Izrayele mbafike muaba ewu bapite bungi. Ke bena Mowabe kuambila bakulu ba bena Madiyane ne: — Bantu aba bungi nenku badi mua kutuvinga, bu mudi ngombe idia bisosa bionsu. Ke mukalenga Balake kutuma bantu kudi Balaame, muana wa Beyore, uvua musombe ku Petore pabuipi ne musulu wa Perate, mu ditunga dia bena Amavi. Uvua umulomba ne: “Mudi bantu ba bungi bafike munemu, bafume ku Ejipitu. Badi batangalaka pa buloba bujima, base mitanda yabu pabuipi nanyi. Ndi nkusengelela ne: ufike kuneku, ubatshipe. Bualu mbatupite bukole! Wewe mubatshipe, misangu mikuabu ndi mua kubatshimuna, kubipata mu ditunga. Meme ndi mujadike ne: wewe muele muntu lupemba, nansha mumutshipe, bidi bienzeka anu muudi muambe.” Bakulu ba bena Mowabe ne ba bena Madiyane bavuabu batume, kuangata bintu bia kufuta nabi muambi. Kuyabu kumonangana ne Balaame, bamuambila mikenji ya kudi mukalenga Balake. Balaame kubambila ne: — Lalayi munemu. Patshiabu dinda, nennuandamune malu onsu adi Maweja-Nangila mummanyishe. Bakulu ba bena Mowabe abu kulala kua Balaame. Nanku Mvidi Mukulu kukonka Balaame ne: — Bantu baudi muladike kuebe mbanganyi? Balaame kuandamuna ne: — Bantu aba mbafume kudi Balake, muana wa Sipore, mukalenga wa bena Mowabe. Balake udi umbikila, ungambila ne: “Ndi nkusengelela ne: ufike kuneku, utshipe bantu badi bumuke ku Ejipitu, batangalake pa buloba bujima. Wewe mubatshipe, misangu mikuabu ndi mua kubatshimuna, kubipata mu ditunga.” Mvidi Mukulu kubenga, wambila Balaame ne: — Kuyi nabu to! Kuena mua kutshipa bantu aba, bualu ndi mumane kubela lupemba. Butshia dinda, Balaame kuambila bantu, bavua Balake mutume, ne: — Pinganayi kuenu, Maweja-Nangila kena musue bua meme kuya nenu to. Bakulu ba bena Mowabe abu, kupingana kudi Balake, bamuambila ne: “Balaame wabengi.” Balake kutuma bamfumu bakuabu ba bungi, ba lumu lupite lua ba kumpala. Kuyabu kuambila Balaame ne: “Balake udi wamba ne: Meme Balake, muana wa Sipore, ndi nkubikila kuneku. Ndi nkusengelela ne: kubengi to. Ufike kuneku, utshipe bantu aba. Nenkusankishe ne tshintu tshionsu tshiwalomba.” Balaame kubenga wamba ne: — Balake nansha yeye muntumine tshiamu tshia mpawungi tshionsu, ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole tshionsu, tshidiye natshi mu nzubu wende wa bukalenga, tshiena mua kubenga diyi dia Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wanyi, ku kalu nansha kamue to. Kadi nuenu kabidi anji lalayi munemu, bua ngumvue tshidi Maweja-Nangila ungambila. Butuku, Mvidi Mukulu kuambila Balaame ne: — Bu mudi bantu aba bakubikila, mbimpe uye nabu. Kadi wenze anu tshindi meme nkuambila. Butshia dinda, Balaame kuela tshiseba pa mpunde mukaji wende, kuya ne bamfumu ba bena Mowabe. Mvidi Mukulu kufikila Balaame munda bua luendu alu. Mutumibue wende kuya kujika Balaame mu njila. Balaame uvua mubande pa nyama wa mpunde. Bena mudimu babidi bavua nende. Mpunde kumona mutumibue wa Mvidi Mukulu muimane munkatshi mu njila, mukuate muele ku bianza. Mpunde kulekela mu njila, kuyila mu budimi. Balaame kumutuuta bua kumupingaja mu njila. Mutumibue kuimana kabidi mutantshi mu njila mu madimi a mvinyo pankatshi pa bimana bibidi. Mpunde kumona mutumibue wa Maweja-Nangila, kudituuta ku tshimana. Dikasa dia Balaame kutapika. Nanku Balaame kutuuta mpunde tshiakabidi. Mutumibue wa Mvidi Mukulu kupita kabidi kumpala, kuimana muaba uvua mufimpakane bikole eku ne eku. Kamuvua mushindu wa kupita nansha ku dia balume nansha ku dia bakaji. Mpunde umona kabidi mutumibue wa Maweja-Nangila, kulalaye panshi ne mfumuende panyima. Balaame kufika munda bikole, kutuuta mpunde ne dikombu. Nanku Maweja-Nangila kuakuisha mpunde, webeja Balaame ne: — Tshimvua muenze bua wewe kuntuuta misangu isatu ntshinyi? Balaame kuandamuna ne: — Bualu udi untatshisha. Bu meme ne muele, mvua mua kukushipa! Mpunde kuambila Balaame ne: — Meme ndi mpunde webe. Ndi ngendakana nebe matuku onsu! Kadi nkadi mukuenzele nenku musangu mukuabu anyi? Balaame kuamba ne: — To! Diba adi Maweja-Nangila kubulula mesu a Balaame, bua amone mutumibue uvua muimane munkatsshi mua njila, ne muele mukuate mu tshianza. Diakamue Balaame kudiela mpala panshi. Mutumibue kuebeja Balaame ne: — Uvua mutuute mpunde webe misangu isatu bua tshinyi? Meme ke udi mujike njila, bualu ndi mumanye ne: luendu luebe elu ludi mua kukufikishisha ku kabutu. Mpunde uvua mummone. Kumukaye misangu isatu kundi. Bu yeye kayi muenze nanku, mvua mua kukushipa wewe, kumushiya yeye ne muoyi. Balaame kuandamuna mutumibue ne: — Ndi muenze tshilema. Tshivua mumanye ne: wewe ke uvua muimane mu njila kumpala kuanyi. Kadi bu mudi luendu alu kaluyi lukusankisha, ndi mua kupingana kuanyi. Mutumibue kubenga, wamba ne: — Kupinganyi to! Uye anu ne bantu aba. Kadi wambe amu bindi nkuleja. Ke Balaame kuya ne bantu bavua Balake mutume. Balake umvua ne: Balaame ukadi pabuipi, kuyaye kumuakidila mu tshimenga tshia Mowabe tshivua ku mikalu menemene ya ditunga adi, ku musulu wa Amone. Balake kukonka Balaame ne: — Meme kukubikila musangu wa kumpala. Uvua mubenge kufika bua tshinyi? Uvua wela meji ne: tshiena mua kukusankisha anyi? Balaame kuandamuna ne: — Mbafiki! Kadi tshiena ne tshia kuamba to! Nenkuambile amu bualu budi Mvidi Mukulu ummanyisha. Balaame ne Balake kuya ku Kiriyate-Ushote. Balake kushipa ngombe ne mikoku, kuyilambula. Kutuminaye Balaame ne bavuaye nabu munyinyi wa milambu ayi. Butshia dinda, Balake kuya ne Balaame ku Bamote-Baale, bualu muaba awu uvua mua kudimuena tshitupa tshia bena Izrayele. Balaame kuambila Balake ne: “Ungashile muaba ewu bilambuilu muanda mutekete, untuadile kabidi ngombe milume muanda mutekete, ne mikoku ya bimpanga muanda mutekete.” Balake kuenza bionsu abi. Pashishe bonsu babidi kulambula Maweja-Nangila ngombe mulume umue, ne mukoku wa tshimpanga umue, pa tshilambuilu tshionsu. Balaame kuambila Balake ne: — Shala muimane pabuipi ne milambu yebe eyi. Meme ndi nya ku luseke. Misangu mikuabu Maweja-Nangila udi mua kummuenekela. Nenkuambile bionsu bikalaye mummanyishe. Balaame kuya muaba uvua kauyi bantu. Maweja-Nangila kumuenekela Balaame muaba awu. Awu kuambila Maweja-Nangila ne: — Ndi muenzeje bilambuilu muanda mutekete. Ngalambulu ngombe mulume umue, ne mukoku wa tshimpanga umue, pa tshilambuilu tshionsu. Maweja-Nangila kumanyisha Balaame malu a kuambila Balake, kumupingaja kabidi kudiye. Balaame kupingana muaba uvua Balake mumuindile, pamue ne bamfumu ba bena Mowabe, pabuipi ne milambu yende. Balaame kuamba ne: “Balake, mukalenga wa bena Mowabe, mmumbikile, ku mikuna ya Arame ya ku luseke ludi diba dipatukila: ‘Balaame, ufike bua kukanyina, kutshipa mene bena Izrayele, ndelanganyi ya Yakobe!’ Kadi bantu badi Mvidi Mukulu kayi mutshipe, mundi meme mua kubatshipa mbishi? Bantu badi Maweja-Nangila kayi mukanyine, mundi mua kubakanyina meme mmunyi? Ndi nsomba pa mbuebue, ntangila bantu aba. Ndi pa mikuna, mpuekesha mesu, mbakenketa. Bena Izrayele mbantu ba pa buabu, mbashilangane ne ba bisamba bikuabu. Kakuena udi mua kubala bungi bua bena Izrayele, kakuena udi mua kubadika ndelanganyi ya Yakobe! Ndi njinga kufua mudi bantu bakane aba bafua. Ndi musue kuikala nabu muaba umue.” Balake kuandamuna Balaame ne: — Tshiudi ungenzela ntshinyi? Ndi mukubikile bua kutshipa baluishi banyi. Kadi wewe udi ubeela amu kubeela lupemba! Balaame kuandamuna ne: — Mudimu wanyi udi amu wa kuamba tshidi Maweja-Nangila ummanyisha. Ki mmomumue anyi? Balake kumuambila kabidi ne: — Tuye nebe muaba mukuabu uudi mua kumona bena Izrayele bonsu. Neubatshipe muaba awu. Bualu muaba ewu uvua mumone amu tshitupa tshia bantu aba. Balake kuya ne Balaame ku lusongu lua mukuna wa Pisga muaba wa kutentekela. Kuenzaye kabidi bilambuilu muanda mutekete muaba awu. Kulambulaye ngombe mulume umue, ne mukoku wa tshimpanga umue, pa tshilambuilu tshionsu. Balaame kuambila Balake ne: — Shala muimane ku milambu yebe eyi. Ndi nya ku luseke bua kuindila bidi Maweja-Nangila musue kungambila. Maweja-Nangila kuyukila ne Balaame, kumumanyisha malu a kuambila Balake, kumupingaja kudiye. Balaame kupingana muaba uvua Balake mumuindile amu kumuindila pabuipi ne milambu yende, pamue ne bamfumu ba bena Mowabe. Balake kumuebeja tshivua Maweja-Nangila mumumanyishe. Ke Balaame kuela kasala, wimba ne: “Balake, muana wa Sipore, juka, unteleje bimpe! Mvidi Mukulu kena muntu, kena ushima! Kena muana wa Adame, kena ushintulula meji ende. Udi wenza amu mudiye wamba. Udi ukumbaja bionsu bidiye ulaya. Uvua mungambile bua meme kuela bena Izrayele lupemba. Maweja kubela lupemba. Tshiena mua kuenza muanyi munga. Maweja-Nangila kena mumone bubi, kena mumone buenzavi kudi bena Izrayele. Udi Mvidi Mukulu wabu, musombe munkatshi muabu. Badi bamutumbisha bualu udi mukalenga wabu. Mvidi Mukulu ke udi mubapatule mu Ejipitu, mubapatule ne bukole bu bua nyama wa mbowa. Majimbu ne mbuku, kabiena biambuluisha bena Izrayele. Bionsu bidi Mvidi Mukulu musue kuenza, bena Izrayele badi babimanye pa diba. Bena Izrayele badi bu mudi nyama wa ntambue, udi ushipa nyama, udia munyinyi. Udi usunsula nyama, unua mashi ende. Kushishaye kulala, kuikisha.” Balake kukandika Balaame ne: — Ne wabengi kubatshipa, kadi kubeedi lupemba nansha! Balaame kumuandamuna ne: — Kadi mvua mudianjile kukuambilane: mudimu wanyi udi amu wa kumanyisha bantu tshidi Maweja-Nangila ungambila! Balake kuambila Balaame ne: — Ndi nya nebe kabidi muaba mukuabu. Misangu mikuabu, Mvidi Mukulu udi mua kuitaba, bua utshipe bena Izrayele muaba awu mu dina dianyi. Kuyabu kulu kua mukuna wa Peyore, muaba udibu mua kumona tshipela. Balaame kuambila Balake ne: “Asa bilambuilu muanda mutekete muaba ewu, untuadile ngombe milume muanda mutekete, ne mikoku ya bimpanga muanda mutekete.” Balake kuenza bionsu abi. Pashishe kulambulaye ngombe mulume umue, ne mukoku wa tshimpanga umue pa tshilambuilu tshionsu. Balaame kujadika ne: Maweja-Nangila mmusue kuela bena Izrayele lupemba. Nanku kena muye kumukonka kabidi, bu muvuaye wenza kumpala to. Kutangilaye musangu umue mu tshipela. Ukenzakana, kumonaye bena Izrayele basomba mu mitanda yabu, ku tshisamba ku tshisamba. Mueyelu wa Mvidi Mukulu kumutulukila. Kuelaye kasala, wimba ne: “Meme, ndi Balaame muana wa Beyore, umvuayi tshindi ngamba. Ndi mmona malu masokome, telejayi diyi dianyi! Meme ndi ngumvua tshidi Mvidi Mukulu wamba. Ndi mmona bidi Mvidi Mukulu wa bukole buonsu uleja. Yeye udi ummuenekela pandi mmukukuila. Nuenu bena Izrayele, ndelanganyi ya Yakobe, ntenta yenu inudi nusomba idi mimpe mitambe. Nzubu yenu idi itangalaka bu mayi, bu mpangu mimpe ku mielelu ya misulu. Idi mifuanangane ne mitshi ya ndunga ne ya nsanga, ivua Maweja-Nangila mukune ku muelelu wa musulu. Mayi adi muwule mu mpokolu, apueka mavule mu madimi. Mukalenga wa bena Izrayele udi mupite Agage. Bukalenga buende budi ne bukole. Mvidi Mukulu ke udi mupatule bena Izrayele mu Ejipitu, mubapatule ne bukole bua bungi bu bua nyama wa mbowa. Nebabutule baluishi babu. Nebazaze mifuba yabu, babase mikete mipite bungi. Bena Izrayele kuzonzama, kulala panshi bu nyama ya ntambue. Udi mua kubajula ku bukole nnganyi? Izrayele, udi ukuela lupemba, bamuele pende! Udi ukutshipa, bamutshipe biende! Balake kufikila Balaame munda bikole. Kumukanyinaye, wamba ne: — Meme mvua mukubikile bua kutshipa baluishi banyi. Kadi udi mubeele lupemba misangu isatu milondangane! Mpindiewu umbuka, upingane kuebe! Mvua mukulaye bua kukusankisha bikole! Kadi Maweja-Nangila wakunyengi bintu biebe! Balaame kuandamuna Balake ne: — Mvua mumane kuandamuna bantu bauvua muntumine ne: “Balake, nansha yeye mumpeshe tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, ne mpawungi, bionsu bidi mu nzubu muende mua bukalenga, tshiena mua kubenga diyi dia Maweja-Nangila wanyi to. Ndi ne bua kuamba amu tshidiye ummanyisha!” Nanku, mpindiewu ndi mpingana kuetu. Kadi semena apa, nkumanyishe muakengeshabu bana benu kudi bena Izrayele matuku adi kumpala! Balaame kuela kasala, wimba ne: “Meme ndi Balaame, muana wa Beyore, umvuayi tshindi ngamba. Meme ndi mmona bimpe malu masokome. Umvuayi diyi dianyi. Meme ndi ngumvua tshidi Mvidi Mukulu wamba. Ndi mmona bidi Maweja-Nangila wa bukole buonsu uleja. Yeye udi ummuenekela pandi mmukukuila. “Ndi mmona malu adi ne bua kuenzeka. Kadi, kaena enzeka mpindiewu to. Ndi njadika ne: kudi bualu, kadi kabuena pabuipi to: Mutotu neupatuke mu ndelanganyi ya Yakobe. Mukalenga nealedibue mu tshisamba tshia bena Izrayele. Neatuute bena Mowabe dikombu ku mbanga. Bantu badi bendakanyi mu ditunga neababoze mutu. Yeye neakuate ditunga dia Seyire, ditunga dia baluishi bende bena Edome. Bena Izrayele nebabatshimune. Muntu wa ku ndelanganyi ya Yakobe, neatshimune baluishi bende. Neashidishe bantu bavua bashale ne muoyi mu bimenga biabu.” Balaame udi umanyisha ne: baluishi nebabutuke Balaame umona bena Amaleke, kubambilaye ne: “Nuenu bena Amaleke, nuvua tshisamba tshipite bikuabu. Kadi nenubutuke bonsu amu mpindiewu.” Balaame kumona kabidi bena Kenaane. Kubambilaye ne: “Nuenu bena Kenaane nudi basombe talalaa mu ditunga dienu, amu mudi nyunyi musombe mu disua dibakila mu lubuebue. Kadi neboshe nzubu yenu. Bena Ashure nebanukuate mu bupika.” Balaame kuamba kabidi ne: “Akia! Udi mua kushala ne muoyi, padi Maweja-Nangila umuluisha nnganyi? Majuwa adi afumina ku Kitime. Badi babuela mu ditunga nebakengeshe bena Ashure, kabidi ne ndelanganyi ya Ebere. Kadi nansha bobu badi babuela nebabutuke.” Balaame mumane kuamba nanku, kupinganaye kuabu. Balake kuya luseke lukuabu. Bena Izrayele kusomba mu Shitime. Muaba awu kutuadijabu kuenda buendenda ne bakaji ba bena Mowabe. Bakaji abu kuibidija bena Izrayele bua kulambuila mvidie ya mu ditunga diabu. Bena Izrayele kudia nabu minyinyi milambuila mvidie, kukukuila ne mvidie yabu mene. Kumvuanganabu nangananga bua kutendelela mvidie wa Baale, uvua ku mukuna wa Peyore. Maweja-Nangila kubafikila munda bikole. Kuambilaye Moshe ne: — Owe kumpala kuanyi bamfumu ba bena Izrayele bonsu, batangile diba, bua kujikija tshiiji tshianyi. Bualu mvua munufikile munda. Moshe kuambila bamfumu ba bena Izrayele ne: — Mfumu yonsu ashipe bantu bende badi batendelela mvidie wa Baale, udi ku mukuna wa Peyore! Pavua Moshe ne bena Izrayele bonsu basangile, basengelela Mvidi Mukulu ku mushiku wa ntenta wa kusambakena, kumonabu muena Izrayele mukuabu ufika mu ntenta wa bana babu, ne mukaji wa bena Madiyane. Mutuangaji Pinhase, muana wa Elazare, muikale kabidi muikulu wa Arone, kujuka munkatshi mua bena Izrayele ne difuma ku bianza. Kulondakajaye muena Izrayele awu, ne mukaji uvuaye nende wa bena Madiyane, mu ntenta, kubashipa bonsu babidi, kubasompola ne difuma. Nanku tshipupu tshivua tshikuate bena Izrayele kujikatshi. Bena Izrayele bakavua bafue ku tshipupu atshi binunu makumi abidi ne binayi. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Tshiiji tshianyi tshiajiki. Mutuangaji Pinhase, muana wa Elazare, muikale kabidi muikulu wa Arone, mmumane kunyoka bena Izrayele ne tshiiji, mumvua mua kuenza meme. Tshianana, mvua mua kubabutula, bualu meme nkayanyi ndi Mvidi Mukulu wabu. Mpindiewu, ambila Pinhase ne: ndi ntua nende ndondu, udi umupetesha bupole. Ndondu awu udi bualu buende ne bua ndelanganyi yende, udi ubenza batuangaji bua kashidi. Pinhase wandeji mudiye mundamate, meme Mvidi Mukulu wende, muende muonsu. Ke pandi mufuile bena Izrayele bonsu luse mu dina diende. Muena Izrayele uvuabu bashipe pamue ne mukaji wa bena Madiyane awu, uvua Zimri, muana wa Salu, umue wa ku bakulu ba diku dia bena Shimeyone. Kadi mukaji wa bena Madiyane awu, uvua Kozbi, muana wa Sure. Tatuende uvua mfumu wa meku mashilangane a bena Madiyane. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Ndaku, uluishe bena Madiyane, ubabutule bonsu. Bavua banuenzela bibi ne muoyi wa lukinu, mu tshilumbu tshia ku Peyore ne mu tshia Kozbi, muana wa mfumu wa bena Madiyane, ufuile mu tshipupu tshivua tshienzeka bua ditendelela dia mvidie wa ku Peyore. Tshipupu atshi tshimane kupita, Maweja-Nangila kutuma Moshe ne mutuangaji Elazare, muana wa Arone, ubambila ne: — Nubadike bantu balume bonsu ba bena Izrayele ku meku abu. Nubale bonsu badi ne bidimu bituadije ku makumi abidi, badi mua kuenza mudimu wa bena mvita. Moshe ne Elazare kuya kudi bena Izrayele mu mpata ya Mowabe, ku muelelu wa musulu wa Yardene, dishiya dia Yeriko. Kubambilabu ne: Maweja-Nangila mmututume bua kubadika bena Izrayele bonsu bakadi bakumbaja bidimu makumi abidi ne bisambuke. Bisamba bia bena Izrayele bivua bimuangale mu Ejipitu bivua nenku: Tshisamba tshia Rubene, muanabute wa Yakobe, tshivua ne meku aa, avua afumina ku bana bende: diku dia bena Anoke, ndelanganyi ya Anoke; diku dia bena Palu, ndelanganyi ya Palu; dia bena Esrone, ndelanganyi ya Esrone; dia bena Karmi, ndelanganyi ya Karmi. Meku onsu a bena Rubene aa avua ne bantu balume 43.730. Eliyabe, muana wa Palu, uvua ne bana balume basatu: Nemuyele, Datane, ne Abirame. Datane ne Abirame, ke bakulu bavua batombokela Moshe ne Arone mu tshisangilu, pamue ne bena Kora, pavuabu babenga Maweja-Nangila. Dituku adi, buloba kupandika, kubajibikila pamue ne Kora. Dituku adi bena Kora bonsu kubutuka. Kapia kuosha bantu bakuabu nkama ibidi ne makumi atanu. Bualu abu kushala tshivulukilu kudi bena Izrayele. Kadi bana ba Kora kabavua bafue musangu awu to. Tshisamba tshia Shimeyone tshivua ne meku aa: diku dia bena Nemuyele, ndelanganyi ya Nemuyele; dia bena Yamine, ndelanganyi ya Yamine; dia bena Yakine, ndelanganyi ya Yakine; dia bena Zera, ndelanganyi ya Zera; ne dia bena Shawule, ndelanganyi ya Shawule. Meku onsu a bena Shimeyone aa avua ne bantu balume 22.200. Tshisamba tshia Ngade tshivua ne meku aa: diku dia bena Sefone, ndelanganyi ya Sefone; dia bena Agi, ndelanganyi ya Agi; dia bena Shuni, ndelanganyi ya Shuni, dia bena Ozni, ndelanganyi ya Ozni; die bena Eri, ndelanganyi ya Eri; dia bena Arode, ndelanganyi ya Arode; ne dia bena Areli, ndelanganyi ya Areli. Meku onsu a bena Ngade aa avua ne bantu balume 40.500. Meku onsu a bena Yuda aa avua ne bantu balume 76.500. Tshisamba thia Isakare tshivua ne meku aa: diku dia bena Tola, ndelanganyi ya Tola; dia bena Puwa, ndelanganyi ya Puwa; dia bena Yashube, ndelanganyi ya Yashube; dia bena Shimrone, ndelanganyi ya Shimrone. Meku onsu a bena Isakare aa avua ne bantu balume 64.300. Tshisamba tshia Zebulone tshivua ne meku aa: diku dia bena Serede, ndelanganyi ya Serede; dia bena Elone, ndelanganyi ya Elone; dia bena Yaleyele, ndelanganyi ya Yaleyele. Meku onsu a bena Zebulone aa avua ne bantu balume 60.500. Tshisamba tshia Menashe ne tshia Efrayime, ke ndelanganyi yonsu ya Yozefe. Kadi, tshisamba tshia Menashe tshivua ne meku aa: diku dia bena Makire, ndelanganyi ya Makire; ne dia bena Ngilaade, ndelanganyi ya Ngilaade, muana wa Makire. Bena Ngilaade bavua basangile kabidi ne meku aa: diku dia bena Iyezere, ndelanganyi ya bena Iyezere; dia bena Eleke, ndelanganyi ya Eleke; dia bena Asriyele, ndelanganyi ya Asriyele; dia bena Shekeme, ndelanganyi ya Shekeme; dia bena Shemida, ndelanganyi ya Shemida; ne dia bena Efere, ndelanganyi ya Efere. Selofade, muana wa Efere, kavua mulele muana wa balume to. Uvua amu ne bana ba bakaji batanu: Mala, Nowa, Ogla, Milka ne Tirsa. Meku onsu a bena Menashe aa avua ne bantu balume 52.700. Tshisamba tshia Efrayime tshivua ne meku aa: diku dia bena Shutela, ndelanganyi ya Shutela; dia bena Bekere, ndelanganyi ya Bekere; dia bena Takane, ndelanganyi ya Takane. Bena Erane ke ndelanganyi ya Erane, muana wa Shutela. Meku onsu a bena Efrayime avua ne bantu balume 32.500. Meku a bisamba ebi bibidi: tshia Menashe ne tshia Efrayime, ke ndelanganyi ya Yozefe. Tshisamba tshia Binyamine tshivua ne meku aa: diku dia bena Bela, ndelanganyi ya Bela; dia bena Ashebele, ndelanganyi ya Ashebele; dia bena Akirame, ndelanganyi ya Akirame; dia bena Shufame, ndelanganyi ya Shufame; ne dia bena Ufame, ndelanganyi ya Ufame. Bena diku dia Bela bavua basangisha kabidi meku aa: diku dia bena Arde, ndelanganyi ya Arde; ne dia bena Naamane, ndelanganyi ya Naamane. Meku onsu a bena Binyamine aa avua ne bantu balume 45.600. Tshisamba tshia Dane tshivua anu ne diku dimue dia bena Shuhame, ndelanganyi ya Shuhame. Diku edi divua ne bantu balume 64.400. Tshisamba tshia Ashere tshivua ne meku aa: diku dia bena Yimna, ndelanganyi ya Yimna; dia bena Ishevi, ndelanganyi ya Ishevi; dia bena Beriya, ndelanganyi ya Beriya. Bena Beriya bavua basangisha kabidi meku aa: diku dia bena Ebere, ndelanganyi ya Ebere; ne dia bena Malkiyele, ndelanganyi ya Malkiyele. Ashere uvua kabidi ne muana wa bakaji, dina diende Sera. Meku onsu a bena Ashere aa avua ne bantu balume 53.400. Tshisamba tshia bena Naftali tshivua ne meku aa: diku dia bena Yashiyele, ndelanganyi ya Yashiyele; dia bena Nguni, ndelanganyi ya Nguni; dia bena Yeshere, ndelanganyi ya Yeshere; dia bena Shileme, ndelanganyi ya Shileme. Meku onsu a bena Naftali aa avua ne bantu balume 45.400. Bena Izrayele bonsu bavuabu babadike bavua bantu balume 601.730. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Upeshe tshisamba tshionsu muaba wa kuasa, bilondeshile bungi bua bantu. Bantu nebapete muaba wa kuasa, bilondeshile bungi buabu. Tshisamba tshinene netshipete muaba munene, tshikese muaba mukese. Kadi, nansha biobi bikale nanku, utshinke bua kujadika muaba udi tshisamba tshionsu mua kupeta. Neutshinke amu kutshinka bua kumanya muaba udi tshisamba tshinene nansha tshikese mua kupeta. Bisamba bia bena Levi bivuabu babadike, bivua ne meku aa: diku dia bena Ngershone, ndelanganyi ya Ngershone; dia bena Kekate, ndelanganyi ya Kekate; dia bena Merari, ndelanganyi ya Merari. Meku aa avua kabidi ne biota ebi: tshiota tshia bena Libni, tshia bena Ebrone, tshia bena Mali, tshia bena Mushi ne tshia bena Kora. Kekate ke uvua tatuende wa Amrame. Amrame uvua musele Yokebede, muana wa Levi, mulelela mu Ejipitu. Mukaji ewu uvua mulelele Amrame bana basatu: Arone, Moshe ne Miriyame. Arone uvua ne bana ba balume banayi: Nadabe, Abiku, Elazare ne Itamare. Kadi Nadabe ne Abiku bafuile, bualu bavua balambula Maweja-Nangila mulambu wa musenga wa kamonya kauyi wa tshijila to. Bantu balume bonsu, too ne bana ba ngondu umue ne pa mutu, bavua 23.000. Bena Levi aba, kabavua bababadike pamue ne bena Izrayele bakuabu bonsu to, bualu kabavua ne bua kupeta muaba wabu wa kuasa mu ditunga to. Bena Izrayele bonsu aba, ke bavua Moshe ne mutuangaji Elazare babadike mu mpata ya Mowabe ivua ku muelelu wa musulu wa Yardene, mitangilangane ne Yeriko. Ku bena Izrayele bonsu, bavua Moshe ne Arone babadike mu tshipela tshia Sinayi, kakuvua kushala muntu ne muoyi to. Bualu Maweja-Nangila uvua mumane kubamanyisha ne: nenuluile bonsu mu tshipela. Amu Kalebe, muana wa Yefune, ne Yoshuwa, muana wa Nune, ke bavua bashale ne muoyi. Selofade uvua ne bana ba bakaji batanu: Mala, Nowa, Ogla, Milka ne Tirsa. Bana abu bavua ba mu diku dia Menashe, muana wa Yozefe. Menashe kulela Makire. Makire kulela Ngilaade. Ngilaade kulela Efere. Efere kulela Selofade. Bakaji abu batanu kuya mu mushiku wa ntenta wa kusambakena. Kulomba Moshe, mutuangaji Elazare, bakulu ne bena Izrayele bonsu ne: — Tatuetu ufuile mu tshipela bua bubi buende. Kadi kavua ku tshisumbu tshia Kora ne bantu bende, bavua batombokela Maweja-Nangila to. Kavua mulele muana wa balume to. Dina diende didi ne bua kujimina mu diku dietu, bua padiye kayi mulele muana wa balume anyi? Nanku utupeshe petu tshietu tshitupa tshia buloba, mushindu umue ne bana babu ne tatu ba balume! Moshe kuya kuambila Maweja-Nangila bionsu abi. Awu kumuandamuna ne: — Bana ba Selofade badi bamba bualu bulelela. Nanku ubape buloba bua bupianyi mushindu umue ne bana babu ne tatuabu ba balume. Ubapeshe buloba buvua tatuabu ne bua kupeta. Pashishe wambile bena Izrayele bonsu ne: Padi muntu ufua kayi mushiye muana wa balume, bapiane bintu biende kudi muanende wa bakaji. Pikalaye kayi ne muana wa bakaji, bapiane bintu biende kudi bana babu ba balume. Pikalaye kayi ne bana babu ba balume, bapiane bintu biende kudi ba tatuende mukuabu. Pikalaye kayi ne batatuende mukuabu, bapiane bintu biende kudi muntu yonsu wa mu diku diabu. Bena Izrayele bakumbaje bionsu bindi mukuambile ebi. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Banda ku lusongu lua mukuna wa Abarime, ubandile ditunga dindi mpesha bena Izrayele. Pawabandila ditunga adi, neufue, mufuile mukuluebe Arone, ulonda bankambua bebe. Bualu nuenu nuvua babenge diyi dianyi mu tshipela tshia Tsine, pavua bena Izrayele bantombokela. Mvua mukutume bua kupatula mayi mu lubuebue, pavuabu baalomba, bua bonsu bamone mundi wa tshijila. Kadi nuenu kubenga. Mayi aa ke mayi a Meriba, mmumue ne mayi a matandu, a mu Kadeshe, mu tshipela tshia Tsine. Moshe kuambila Maweja-Nangila ne: — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, wewe ke udi mufuke bintu bionsu ebi, ubipesha muoyi. Nanku usunguile bena Izrayele mfumu mukuabu, udi mua kubalombola miaba yonsu, bua bantu bebe kabikadi bu mikoku idi kayiyi ne muyilami. Maweja-Nangila kuandamuna Moshe ne: — Yoshuwa, muana wa Nune, mmukumbane, bualu udi ne Mueyelu wanyi munda muende. Umubikidishe, umutenteke bianza. Umuleje kudi mutuangaji Elazare, ne kudi bena Izrayele bonsu, bua bajadike ne: yeye ke udi upingana pa muaba webe. Nanku, umunyukuile bukole buebe, bua bena Izrayele bonsu bamuitabe. Kadi Yoshuwa aye kuebeja mutuangaji Elazare bidiye ne bua kuenza. Mutuangaji akuate mudimu ne Urime, bua amanye tshindi musue, amanyishe Yoshuwa. Nanku Yoshuwa ne bena Izrayele bonsu nebakumbaje bionsu bidi mutuangaji Elazare ubambila. Moshe kubikila Yoshuwa, bu muvua Maweja-Nangila mumuambile, kumuimanyika kumpala kua mutuangaji Elazare ne bena Izrayele bonsu. Kutentekaye Yoshuwa bianza, bua ikale mupinganyi wende, bu muvua Maweja-Nangila mumuambile. Maweja-Nangila kuambila Moshe bua kumanyisha bena Izrayele ne: “Nulambule Maweja-Nangila milambu yenu pa diba, milambu ya kuosha bua dipembu diayi dimusankishe. “Dituku dionsu nungoshile bana ba mikoku babidi ba tshidimu tshimue, kabayi ne bulema pambidi. Matuku onsu nenundambule milambu ya kuosha ayi mu bujima buayi. Nungoshile mukoku umue dinda, mukuabu dilolu. Nundambule kabidi kilo ya bukula isatu, busambakaja ne mafuta litre umue ne tshitupa. Matuku onsu, nundambule mulambu wa kuosha mushindu umue ne mulambu unuvua bangoshile ku mukuna wa Sinayi, bua dipembu diawu dinsankishe. Dinda nulambule muana wa mukoku muaba wa tshijila, pamue ne litre wa mvinyo umue ne tshitupa. Muana wa mukoku udi mushale, uundambule dilolu, padi diba dibuela, pamue ne bintu binuvua basakidile dinda. Nanku dipembu dia mulambu wa kuosha awu nedinsankishe. “Dituku dia Dikisha, nundambule bana ba mikoku babidi, badi bamane kukumbaja tshidimu tshimue, kabayi bulema pambidi to. Nusakidile kabidi kilo isambombu ya bukula, busambakaja ne mafuta, kabidi ne maluvu a mvinyo. Nanku dituku dia Dikisha dionsu nundambule mulambu wa kuosha ewu, pamue ne mulambu wa nyama ne wa mvinyo wa ku dituku ku dituku. “Dituku dia kumpala dia ngondu yonsu, nungoshile meme Maweja-Nangila ngombe milume ibidi, mukoku wa tshimpanga, ne bana ba mikoku muanda mutekete, badi bamane kukumbaja tshidimu tshijima. Bimuna bionsu abi, kabikadi ne bulema pambidi to. Ku tshimuna tshionsu, nenusakidile mulambu wa bukula, busambakaja ne mafuta: ku ngombe yonsu, nenusakidile bukula kilo tshitema, ku mukoku wa tshimpanga, bukula kilo isambombu, ku muana wa mukoku yonsu, bukula kilo isatu. Nanku dipembu dia milambu ya kuosha eyi, nedisankishe Maweja-Nangila. Ku mulambu wa ngombe yonsu, nenusakidile mulambu wa maluvu a mvinyo litre isatu, ku mukoku wa tshimpanga, mvinyo litre ibidi, ku wa muana wa mukoku, mvinyo litre umue ne tshitupa. Ke milambu inudi ne bua kundambula mu ntuadijila wa ngondu yonsu. Nuenu bamane kundambula mulambu wa kuosha wa ku dituku dionsu, ne wa maluvu a mvinyo, nenundambule kabidi mbuji wa mpumbu bua mulambu wa kunukobolola nawu. “Matuku dikumi ne anayi a ngondu wa kumpala wa tshidimu tshionsu, nuenze tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila bua kumutumbisha. Matuku dikumi ne atanu a ngondu awu, nutuadije tshibilu tshia matuku muanda mutekete, anudi nudia mampa adi kaayi mela buanga. Dituku dia kumpala dia tshibilu atshi, kanuenji mudimu to. Nudisangishe bua kuntendelela meme Maweja-Nangila. Nungoshile ngombe milume ibidi, mukoku wa tshimpanga umue, ne bana ba mikoku muanda mutekete, badi bamane kukumbaja tshidimu tshijima, nyama ayi ishile. Bimuna bionsu abi, kabikadi ne bulema pambidi to. Ku tshimuna tshionsu, nusakidile bukula busambakaja ne mafuta: ku ngombe yonsu, nusakidile bukula kilo tshitema, ku mukoku wa tshimpanga, bukula kilo isambombu, ku muana wa mukoku yonsu, bukula kilo isatu. Pashishe nundambule kabidi mbuji wa mpumbu, bua mulambu wa kunukobolola, bua mibi yenu ijimine. Ke milambu inudi nusakidila ku milambu ya kuosha inudi nundambula dituku dionsu. Panudi nuenza tshibilu tshia matuku muanda mutekete, dituku dionsu nungoshile nyama, pamue ne mulambu wa ku dituku ku dituku, ne mulambu wa mvinyo. Dipembu diayi nedinsankishe. Kadi dituku dia muanda mutekete kabidi, kanuenji mudimu to. Nudisangishe bua kuntendelela. “Dituku dia tshibilu tshia kunowa Biatshianyi, panudi nundambula meme Maweja-Nangila biakudia bia tshianyi bia mu madimi enu, kanuenji mudimu to. Nudisangishe bua kuntendelela. Nundambule ngombe milume ibidi, mukoku wa tshimpanga umue, ne bana ba mikoku muanda mutekete, badi bamane kukumbaja tshidimu tshijima. Nanku nuoshe nyama ayi, ishile, bua dipembu diayi dinsankishe. Ku tshimuna tshionsu, nusakidile bukula busambakaja ne mafuta: ku ngombe yonsu, nusakidile bukula kilo tshitema, ku mukoku wa tshimpanga, bukula kilo isambombu, ku muana wa mukoku yonsu, bukula kilo isatu. Nusakidile kabidi mbuji wa mpumbu, bua mulambu wa kunukobolola nawu. Nuenu bamane kundambula milambu ya kuosha ya ku dituku dionsu ne ya bia mu madimi enu, nenusakidile milambu yonsu eyi ya nyama, idi kayiyi ne bulema pambidi, pamue ne milambu ya maluvu a mvinyo, inudi ne bua kusakidila kabidi. “Dituku dia kumpala dia ngondu wa muanda mutekete, kanuenji mudimu to. Nudisangishe bua kuntendelela meme Maweja-Nangila, bualu ndituku dia kuntumbisha. Dituku adi, nungoshile ngombe mulume umue, mukoku wa tshimpanga umue, ne bana ba mikoku muanda mutekete, badi bamane kukumbaja tshidimu tshijima. Bimuma ebi bionsu, kabikadi ne bulema to. Dipembu dimpe diabi nedinsankishe. Ku tshimuna tshionsu, nusakidile bukula busambakaja ne mafuta. Ku ngombe mulume, nusakidile bukula kilo tshitema, ku mukoku wa tshimpanga, bukula kilo isambombu, ku muana wa mukoku yonsu, bukula kilo isatu. Pashishe, nundambule kabidi mbuji wa mpumbu, bua mulambu wa kunukobolola nawu. Nuenu bamane kungoshila milambu ya dituku dionsu, ne ya dituku dia kumpala kua ngondu, pamue ne milambu ya tshibidilu ya bukula ne ya maluvu a mvinyo, nenundambule kabidi milambu yonsu eyi, bua dipembu dimpe dia milambu ya kuosha eyi dinsankishe. “Matuku dikumi a ngondu wa muanda mutekete, kanuenji mudimu, nujile biakudia. Nudisangishe bua kuntendelela meme Maweja-Nangila. Dituku adi, nungoshile ngombe mulume umue, mukoku wa tshimpanga umue, ne bana ba mikoku muanda mutekete, badi bamane kukumbaja tshidimu tshijima, bishile. Bimuna bionsu abi kabikadi ne bulema pambidi to. Dipembu diabi nedinsankishe. Ku tshimuna tshionsu, nusakidile bukula busambakaja ne mafuta. Ku ngombe mulume, nusakidile bukula kilo tshitema, ku mukoku wa tshimpanga, bukula kilo isambombu, ku muana wa mukoku yonsu, bukula kilo isatu. Pashishe, nundambule kabidi mbuji wa mpumbu, bua mulambu wa kunukobolola nawu. Milambu yonsu eyi, nuyilambule pamue ne mulambu wa kunukobolola nawu wa dituku adi, kabidi ne mulambu wa kuosha wa ku dituku dionsu, kabidi ne mulambu wa bukula ne wa maluvu a mvinyo. Bualu ke dituku dinene dia kukobolola bantu. “Matuku dikumi ne atanu a ngondu wa muanda mutekete, kanuenji mudimu to. Nungenzele tshibilu matuku muanda mutekete, nudisangishe bua kuntendelela meme Maweja-Nangila. Dituku dia kumpala dia tshibilu atshi, nungoshile ngombe milume dikumi ne isatu, mikoku ya tshimpanga ibidi, ne bana ba mikoku dikumi ne banayi, badi bamane kukumbaja tshidimu tshijima, bishile. Bimuma bionsu ebi kabikadi ne bulema pambidi to. Dipembu diayi nedinsankishe. Ku tshimuna tshionsu, nusakidile bukula busambaja ne mafuta. Ku ngombe mulume yonsu, nusakidile bukula kilo tshitema, ku mukoku wa tshimpanga, bukula kilo isambombu, ku muana wa mukoku yonsu, bukula kilo isatu. Pashishe, nundambule kabidi mbuji wa mpumbu, bua mulambu wa kunukobolola nawu. Milambu yonsu eyi, nuyilambule pamue ne mulambu wa ku dituku dionsu, ne milambu ya bukula, ne ya maluvu a mvinyo. “Kadi dituku dia muanda mukulu, dia tshibilu, ndituku dia kudisangisha musangu wa ndekelu. Dituku adi kanuenji mudimu. Nundambule ngombe mulume umue, mukoku wa tshimpanga umue, ne bana ba mikoku muanda mutekete, badi bamane kukumbaja tshidimu tshijima, bishile. Bimuna bionsu ebi kabikadi ne bulema pambidi to. Dipembu dimpe dia nyama eyi nedinsankishe. Ku tshimuna tshionsu nenusakidile mulambu wa bukula, ne wa maluvu a mvinyo bu tshibidilu. Pashishe nundambule kabidi mbuji wa mpumbu, bua mulambu wa kunukobolola nawu. Milambu eyi, nuyilambule pamue ne mulambu wa kuosha wa ku dituku dionsu, kabidi ne mulambu wa bukula, ne maluvu a mvinyo wa ku dituku ku dituku. “Ke milambu inudi mua kundambula meme Maweja-Nangila matuku a bibilu. Nenuyisakidile ku milambu ya kuosha, ku milambu ya bukula, ne ya maluvu a mvinyo, ku milambu ya bobumue, inudi nulambula ku budisuile buenu, nansha bua bualu bunuvua balaye.” Moshe kumanyisha bena Izrayele bionsu bivua Maweja-Nangila mumuambile. Pashishe Moshe kumanyisha bamfumu ba meku a bena Izrayele mikenji mikuabu ya kudi Maweja-Nangila ya ne: “Pikala muntu mulaye bua kulambula Maweja-Nangila mulambu, nansha mutshipe bua kujila tshintu, udi ne bua kukumbaja bimpe bionsu bidiye mulaye abi. “Kadi pikala nsongakaji utshidi ku nzubu kua tatuende, mulaye Maweja-Nangila bualu, nansha muditshipe, tatuende mumvue bualu ebu, kayi wamba bualu, nsongakaji ewu udi ne bua kukumbaja bivuaye muambe. Kadi pikala tatuende mubenge bualu ebu dituku didibu bamumanyishabu, nsongakaji kena ne bua kukumbaja bivuaye muambe. Maweja-Nangila neafuile nsongakaji awu luse, bualu tatuende kavua musue bua abikumbaje to. “Pikala nsongakaji mumane kulaya, nansha muditshipe, kayi muele meji bimpe, kadi pashishe kumuselabu, bayende mupuwe diba didibu bamumanyisha bualu ebu, nsongakaji udi ne bua kukumbaja bionsu bivuaye mulaye abi. Kadi pikala bayende mubenge bionsu abi dituku mene didiye umanya bualu, udi ushipa bivua mukajende mulaye. Maweja-Nangila neafuile mukaji luse, padiye kayi ubikumbaja. “Pikala mukaji mukamba, nansha uvuabu babenga ku dibaka, musue kulaya bualu, udi ne bua kukumbaja bionsu bidiye mulaye abi. “Kadi pikala mukaji musela mulaye, nansha muditshipe, bayende kayi mubenge dituku didiye ubumanya, mukaji udi ne bua kukumbaja bionsu bidiye mulaye. Kadi pikala bayende mubibenge dituku adi, dilaya dia mukaji awu kadiena ne bualu kabidi to. Maweja-Nangila neamufuile luse, bualu bayende mmushipe dilaya diende adi. Nanku dilaya dionsu didi mukaji musela ulaya, nansha padiye uditshipa bua kujila tshintu, bayende udi mua kujadika, nansha kushipa dilaya diende, nansha mutshipu wende. Kadi dituku didi mulume mumanye bualu, mushale anu mupuwe, kayi wambila mukajende bualu, udi wanyisha bivuaye mulaye. Kadi pikala mulume mubibenge matuku mamane kupita, mukaji kayi ukumbaja bivuaye mulaye, tshilumbu netshikuate amu bayende. “Mikenji eyi ke ivua Maweja-Nangila muambile Moshe, bua mukaji musela, nansha bua nsongakaji utshidi kumbelu kua tatuende, padiye musue kulaya bualu.” Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Uye kunyoka bena Madiyane bua kusombuela bena Izrayele badibu benzele bibi. Pashishe neushiye buloba. Moshe kuambila bena Izrayele ne: — Bantu bakuabu ba kunudi bambule bia mvita bua kuluisha bena Madiyane, bua bapete dinyoka didi Maweja-Nangila mubafundile. Nanku nusungule bena mvita tshinunu ku tshisamba tshionsu tshia bena Izrayele. Kusungulabu bena mvita tshinunu ku tshisamba tshionsu tshia bena Izrayele. Bonsu basanga bavua 12.000. Moshe kubatuma bonsu mu mvita, babalombola kudi mutuangaji Pinhase, muana wa Elazare. Pinhase uvua muambule bintu bia tshijila, kabidi ne mpungi bua kumanyisha bantu diba dia kutuadija mvita. Kuluishabu bena Madiyane, bu muvua Maweja-Nangila muambile Moshe. Kushipabu bantu balume bonsu. Kushipabu kabidi Balaame, muana wa Beyore, pamue ne bamfumu batanu ba bena Madiyane: Evi, Rekeme, Sure, Ure ne Reba. Kukuatabu bakaji ne bana ba bena Madiyane mu bupika. Kunyengabu nyama yabu ivua yambula majitu, bimuna biabu ne bintu biabu bionsu. Bena Izrayele kuosha bimenga bia bena Madiyane bionsu, ne mitanda yabu yonsu. Pashishe kumukabu ne bantu, ne bimuna kabidi, ne bintu bionsu bivuabu banyenga mu mvita. Kufikabu ne bintu abi kudi Moshe, kudi mutuangaji Elazare, ne kudi bena Izrayele bonsu, bavua basomba mu mitanda yabu mu mpata ya Mowabe, pabuipi ne musulu wa Yardene, dishiya dia Yeriko. Moshe, Elazare ne bamfumu bakuabu ba bena Izrayele, kupatuka mu mitanda bua kuakidila bena mvita abu. Moshe kufikila balombodi bonsu ba bena mvita, bavua baya kuluangana ne bena Madiyane munda, nansha ba bena mvita tshinunu, nansha ba bena mvita lukama. Kubambilaye ne: — Kanuvua bashipe bantu bakaji to! Nudi bamanye bimpe ne: bakaji ba bena Madiyane aba ke bavua bitabe meji a Balaame, bafikishe bena Izrayele ku ditombokela Maweja-Nangila, bua kutendelela anu mvidie wa ku Peyore. Ke pavua tshipupu tshibutule bantu ba Maweja-Nangila. Nanku mpindiewu nushipe bana ba balume bonsu, kabidi ne bakaji bonsu bakadi bamane kumanyangana ne balume. Kadi nsongakaji idi kayiyi mianji kumanyangana ne balume, kanuyishipi to. Ishale bualu buenu. Kadi nuenu bonsu bavua bashipe muntu, nansha balenge tshitalu, nushale anu pambelu pa mitanda matuku muanda mutekete. Numushe mikiya yenu dituku disatu ne dia muanda mutekete. Bantu bakaji banuvua bakuate mu bupika benze pabu nanku. Numushe kabidi mikiya idi pa bilamba bienu, ne pa bintu bionsu binudi nabi, bidi bienza ne biseba, ne boya bua mbuji, nansha ne mabaya a mitshi. Pashishe mutuangaji Elazare kuambila bantu bonsu bavua baye ku mvita mikenji ivua Maweja-Nangila muambile Moshe ne: Dituku dia muanda mutekete, nusukule bilamba bua kumusha mikiya yenu. Pashishe nenupingane mu mitanda, kanuyi kabidi ne mikiya. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Wewe, Elazare ne bamfumu ba bena Izrayele, nubadike bantu ne bimuna bionsu binudi banyenga mu mvita. Wabanya bintu abi mu bitupa bibidi bia mushindu umue: etshi bangate kudi bena mvita bavua mu mvita, tshikuabu bangate kudi bena Izrayele bavua kabayi mu mvita. Ku bintu bidibu bangate kudi bena mvita bavua mu mvita, pa bantu nkama itanu, nungumushile muntu umue, pa nyama nkama itanu, nungumushile nyama umue: ngombe umue, mpunde umue, mukoku umue ne mbuji umue. Bintu bionsu binudi nungumushila abi, ubipeshe mutuangaji Elazare. Kadi ku bintu bionsu bidibu bangate kudi bena Izrayele bakuabu, pa bantu makumi atanu nungumushile muntu umue, ne pa nyama makumi atanu nungumushile nyama umue: ngombe umue, mpunde umue, mukoku umue ne tshimuna tshikuabu tshionsu anu tshimue. Bena Levi badi benza mudimu wa kulama nzubu wanyi wa tshijila bangate bintu abi. Moshe ne mutuangaji Elazare kukumbaja bionsu bivua Maweja-Nangila muambe. Bintu bionsu bivuabu banyenga mu mvita bidi nunku: mikoku ne mbuji 675.000 ngombe 72.000, mpunde 61.000, ne nsongakaji ivua kayiyi mianji kumanya balume 32.000. Bintu bionsu bivuabu babanyina bena mvita bavua mu mvita bivua nunku: mikoku ne mbuji 337.500. Ku yoyi ayi bavua bumushile Maweja-Nangila 675. Ku ngombe 36.000, kumushilabu Maweja-Nangila 72, ku mpunde 30.500, kumushilabu Maweja-Nangila 61, ku bantu 16.000 kumushilabu Maweja-Nangila 32. Moshe kupesha mutuangaji Elazare bintu bionsu bivua bia Maweja-Nangila, bu muvua Maweja-Nangila mumane kuamba. Bintu bivuabu babanyina bena Izrayele bakuabu, bivua anu mushindu umue ne bivuabu babanyine bena mvita. Muvua mikoku ne mbuji 337.500, ngombe 36.000, mpunde 30.500, ne bantu 16.000. Nanku ku bantu ne bintu bionsu bivuabu babanyine bena Izrayele, Moshe kumusha muntu umue ku bantu makumi atanu, ne nyama umue ku nyama makumi atanu. Kupeshaye bena Levi bavua benza mudimu mu nzubu wa Mvidi Mukulu bintu abi, bu muvua Maweja-Nangila mumane kuamba. Bamfumu ba bena mvita bavua balombola bisumbu bia bantu tshinunu nansha lukama, kudisangisha kudi Moshe, kumuambila ne: — Tuabadiki bena mvita batuvua nabu mu mvita: muntu nansha umue kena mufue to. Ke patudi tulambula Maweja-Nangila milambu, bua atulame ne muoyi. Muntu yonsu wa kutudi nealambule biende bintu bia tshiamu tshia mpawungi bidiye mupete: tukanu tua majita, nkanu ya ku maboku, tukanu tua ku minu, tukanu tua ku matshi, ne mabue a mu nshingu. Moshe ne mutuangaji Elazare, kuangata bintu bionsu bienza ne tshiamu tshia mpawungi, bivua bantu bafile. Bintu bionsu bivuabu bafile kudi balombodi ba bena mvita bua kulambula Maweja-Nangila, bivua ne bujitu bua kilo 170. Kadi bena mvita bavua kabayi ne mianzu, bavua balame bintu bionsu bivuabu bapete mu mvita. Moshe ne Elazare kuteka bintu bionsu bia tshiamu tshia mpawungi, bivuabu bafile kudi balombodi ba bena mvita abi, mu ntenta wa kusambakena, bua Maweja-Nangila ikale uvuluka bena Izrayele. Ndelanganyi ya Rubene ne ya Ngade ivua ne bimuna bipite bungi. Kumonabu ditunga dia Yazere ne dia Ngilaade abalengelela bua kumunyinabu bimuna. Kuyabu kudi Moshe, kudi mutuangaji Elazare, ne kudi bamfumu ba bena Izrayele, kubambilabu ne: — Bimenga ebi, Atarote, Dibone, Yazere, Nimra, Eshebone, Elale, Sebame, Nebo ne Beyone, mbia mu ditunga dia bena Izrayele, didibu bapete ku diambuluisha dia Maweja-Nangila. Ditunga edi ndimpe bua tuetu kumunyinamu bimuna bietu. Kusengelelabu kabidi Moshe ne: — Anyisha, utupeshe miaba eyi, tuabanyangane. Katuena basue kusabuka dishiya dia musulu wa Yardene to. Moshe kubenga, wamba ne: — Kanuena mua kushala apa to. Bana benu kabena mua kuya ku mvita nkayabu to. Nudi basue kupumbisha bena Izrayele bua kufikabu mu ditunga didi Maweja-Nangila mubapeshe anyi? Bankambua benu bavua benza kabidi tshilema etshi kale ku Kadeshe-Barneya, pamvua mubatume bua kutentekela ditunga dia Kenaane. Pafikibu mu tshibandabanda tshia Eshekole, kutentekelabu ditunga. Kadi mu dipingana diabu, kupumbishabu bena Izrayele mua kufika mu ditunga divua Maweja-Nangila mumane kubapa. Dituku adi, Maweja-Nangila kubafikila munda, wamba ne: “Bantu bonsu bavua bapatuka mu Ejipitu, badi ne bidimu makumi abidi ne pa mutu, kabena mua kufika mu ditunga dimvua mulaye Abrahame, Izake ne Yakobe to, bualu mbantombokele. Amu Kalebe, muana wa Yefune, wa mu diku dia Kenaze, ne Yoshuwa, muana wa Nune, ke badi mua kufika mu ditunga adi, bualu kabena bantombokela to.” Nanku Maweja-Nangila mmufikile bena Izrayele bonsu munda, mubaladike mu tshipela bidimu makumi anayi, bua bantu bonsu bavua bamutombokela abu babutuke. Kadi mpindiewu, nuenu bena buenzavi, nudi basue kulonda amu meji mabi a bankambua benu, bua Maweja-Nangila afikile kabidi bena Izrayele munda. Nuenu bena Rubene ne bena Ngade, panudi nutombokela Maweja-Nangila, yeye neashiye bena Izrayele bonsu mu tshipela, babutukilamu ku tshilema tshienu. Bena Rubene ne bena Ngade kuambila Moshe ne: — Kabiena muudi wamba amu to. Tudi basue kuasa apa bikumbi bua bimuna bietu, ne bimenga bua bana betu batudi balele. Pashishe tuetu netuangate bia mvita, tupite kumpala kua bena Izrayele bonsu, bua kubafikisha pa wabu muaba. Diba adi, bana batuvua balele nebashale mu bimenga bibaka bimpe, kabayi mua kutshina njiwu ya kudi bena ditunga edi. Amu patuafikisha bena Izrayele mu Kenaane, bobu bamane kupeta bonsu muaba wa kuasa, netupingane kuetu. Katuena basue kuabanyangana nabu buloba budi dishiya dia musulu wa Yardene to, bu tuetu mua kupeta buloba dia munemu dia musulu, luseke luawu ludi diba dipatukila. Moshe kubambila ne: — Mbimpe, angatayi bia mvita, nuye kuluangana mu dina dia Maweja-Nangila, munudi bamane kulaya. Bantu balume bonsu bambule bia mvita, basabuke dishiya dia musulu wa Yardene, bashalemu too ne diba didi Maweja-Nangila unyenga baluishi betu ditunga diabu. Pashishe ditunga adi dimane kuitaba Maweja-Nangila, nenupingane kuenu, kanuyi ne tshilumbu kudi Maweja-Nangila, nansha kudi bena Izrayele. Nenku Maweja-Nangila neanupe ditunga didi luseke ludi diba dipatukila lua Yardene edi kashidi. Kadi numanye ne: Nuenu kanuyi bakumbaje bionsu ebi, nenuikale bena tshibawu. Maweja-Nangila neanunyoke. Ashilayi bakaji benu ne bana benu bimenga, enzayi bikumbi bia bimuna bienu. Kadi nukumbaje bionsu binuvua balaye Maweja-Nangila. Bena Rubene ne bena Ngade kuitaba, bambila Moshe ne: — Netukumbaje bionsu biudi utuambila ebi. Nanku bana betu, bakaji betu ne bimuna bietu, nebishale munu mu Ngilaade. Kadi tuetu, netuambule bia mvita, tuye mu mvita. Maweja-Nangila neatuambuluishe, bu muudi utuambila emu. Moshe kufikisha majinga a bena Rubene ne bena Ngade kudi mutuangaji Elazare, kudi Yoshuwa, muana wa Nune, ne kudi bamfumu ba bisamba bia bena Izrayele. Kubambilaye ne: — Pikala bena Rubene ne bena Ngade, basabuke nenu musulu wa Yardene bua kuluangana mvita, bu mudi Maweja-Nangila muambe, banuambuluishe bua nukuate ditunga dia Kenaane, nanku nubapeshe ditunga dia Ngilaade, dikale diabu. Kadi pikalabu kabayi bakumbaje bionsu ebi, nenusombe nabu amu mu ditunga dia Kenaane. Bena Rubene ne bena Ngade kuitaba kabidi ne: — Netukumbaje bionsu bidi Maweja-Nangila muambe. Netuambule bia mvita bua kuluangana ne bena Kenaane, badi dishiya dia musulu wa Yardene. Pashishe tuetu netu-pingane dia munemu bua kupeta bupianyi buetu, luseke ludi diba dipatukila lua musulu ewu wa Yardene. Moshe kupesha bena Ngade, bena Rubene, ne tshitupa tshia tshisamba tshia bena Menashe, muana wa Yozefe, ditunga dia Sihone, mukalenga wa bena Amore, kabidi ne ditunga dia Oge, mukalenga wa bena Bashane. Kubapeshaye bimenga bionsu, kabidi misoku ivua nabi mutumba. Ndelanganyi ya Ngade kuasulula bimenga abi: Dibone, Atarote, Aroyere, Atrote-Shofane, Yazere, Yogbaha, Bete-Nimra ne Bete-Arane. Kulongololabu bimenga ebi bimpe, kubikolesha ne bimana. Kuenzabu kabidi mpangu ne bikumbi bia kumunyina bimuna. Ndelanganyi ya Rubene kuasulula bimenga ebi: Eshebone, Elale, Kiriyatayime, Nebo, Baale-Meyone, bivuabu bamane kukudimuna dina. Pashishe kuasabu kabidi Sibma. Bimenga bikuabu bivuabu base, kubinyikabu mena mapiamapia. Ndelanganyi ya Makire, muana wa Menashe, kutshimuna bena Amore, kubanyenga ditunga dia Ngilaade. Ke Moshe kubapesha ditunga edi bua basemu. Ndelanganyi ya Yayire, muana mukuabu wa Menashe, kunyenga misoku mikuabu ya bena Amore, kuyinyikabu ne: “Misoku ya Yayire.” Pashishe Noba kunyenga tshimenga tshia bena Kenate, ne misoku yonsu ivua pabuipi natshi. Kuinyikaye tshimenga etshi dina diende dia Noba. Bena Izrayele bamane kupatuka mu Ejipitu, kulondabu Moshe ne Arone, benda bikisha miaba mishilangane. Maweja-Nangila uvua muambile Moshe bua kufundaye miaba yonsu ivuabu ne bua kuikisha mu luendu luabu. Miaba ayi idi nunku: Mu matuku dikumi ne atanu a ngondu wa kumpala, bena Izrayele bamane kuenza tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila musangu wa kumpala, kumukabu mu Ramsese, muvuabu basue, bena Ejipitu babatangile. Ke bena Ejipitu kushisha kujika bitalu bia bamuanabute babu, bavua Maweja-Nangila mushipe bonsu. Ke muvua Maweja-Nangila muleje bukole buende kudi mvidie ya bena Ejipitu nanku. Bena Izrayele bumuka mu Ramsese, kuyabu ku Sukote. Bumuka mu Sukote, kufikabu ku Etame, ku muelelu wa tshipela. Bumuka mu Etame, kupinganabu ku Pi-Ahirote, mutangilangane ne Baale-Sefone. Kuasabu mitanda yabu kuinshi kua Migdole. Bumuka mu Pi-Ahirote, kusabukabu mayi manene, kufikabu mu tshipela. Kuendabu matuku asatu mu tshipela atshi tshia Etame, kufikabu ku Mara. Bumuka mu Mara, kuyabu kuasa ku Elima. Muaba awu uvua mpokolu ya mayi dikumi ne ibidi, ne mabue a ngaji makumi muanda mutekete. Bumuka mu Elima, kuyabu kuasa pabuipi ne Mayi manene makunze. Bumuka ku Mayi manene makunze, kuyabu mu tshipela tshia Sine. Bumuka mu tshipela tshia Sine, kuyabu ku Dofka. Bumuka ku Dofka, kuyabu ku Alushe. Bumuka mu Alushe, kuyabu ku Refidime, muaba uvuabu kabayi mua kupeta mayi a kunua to. Bumuka mu Refidime, kuyabu mu tshipela tshia Sinayi. Bumuka mu tshipela, kuyabu ku Kibrote-Taawa. Bumuka mu Kibrote-Taawa, kuyabu ku Asherote. Bumuka mu Asherote, kuyabu ku Ritma. Bumuka mu Ritma, kuyabu ku Rimone-Perese. Bumuka mu Rimone-Perese, kuyabu ku Libna. Bumuka mu Libna, kuyabu ku Risha. Bumuka mu Risha, kuyabu ku Kehelata. Bumuka mu Kehelata, kuyabu ku mukuna wa Shefere. Bumuka ku mukuna wa Shefere, kuyabu ku Arada. Bumuka ku Arada, kuyabu ku Makelote. Bumuka ku Makelote, kuyabu ku Tahate. Bumuka mu Tahate, kuyabu ku Tera. Bumuka mu Tera, kuyabu ku Mitka. Bumuka mu Mitka, kuyabu ku Ashemona. Bumuka ku Ashemona, kuyabu ku Mosherote. Bumuka ku Mosherote, kuyabu ku Bene-Yakane. Bumuka ku Bene-Yakane, kuyabu ku Ore-Ngidngade. Bumuka mu Ore-Ngidngade, kuyabu ku Yotbata. Bumuka mu Yotbata, kuyabu ku Abrona. Bumuka mu Abrona, kuyabu ku Eshiyone-Ngebere. Bumuka mu Eshiyone-Ngebere, kuyabu ku Kadeshe mu tshipela tshia Tsine. Bumuka mu Kadeshe, kuyabu ku mukuna wa Ore, pabuipi ne mikalu ya bena Edome. Mutuangaji Arone kubanda ku mukuna wa Ore, bu muvua Maweja-Nangila muambe. Kufuilayemu dituku dia kumpala dia ngondu muitanu, bena Izrayele bamane kukumbaja bidimu makumi anayi katshia bumuka mu Ejipitu. Arone uvua ne bidimu lukamu makumi abidi ne bisatu, pafuilaye ku mukuna wa Ore. Tshikondu atshi, Arade, mukalenga wa bena Kenaane, uvua musombe mu tshitupa tshia kuinshi tshia ditunga, kumvuaye lumu lua difika dia bena Izrayele. Bena Izrayele bumuka ku mukuna wa Ore, kuyabu ku Salmona. Bumuka mu Salmona, kuyabu ku Punone. Bumuka mu Punone, kuyabu ku Obote. Bumuka mu Obote, kuyabu ku Ye-Abarime, ku mikalu ya bena Mowabe. Bumuka mu Ye-Abarime, kuyabu ku Dibone-Ngade. Bumuka mu Dibone-Ngade, kuyabu ku Almone-Diblatayime. Bumuka mu Almone-Diblatayime, kuyabu ku mikuna ya Abarime, ivua mitangilangane ne mukuna wa Nebo. Bumuka mu mikuna ya Abarime, kuyabu mu mpata ya Mowabe, pabuipi ne musulu wa Yardene, mitangilangane ne Yeriko. Kuasabu mitanda yabu mu mpata ya Mowabe, pabuipi ne musulu wa Yardene, pankatshi pa Bete-Yeshimote ne Abele-Shitime. Mu mpata ya Mowabe, pabuipi ne musulu wa Yardene, mitangilangane ne Yeriko, Maweja-Nangila kuambila Moshe bua kumanyisha bena Izrayele ne: — Panuikala bamane kusabuka musulu wa Yardene, bafike mu ditunga dia Kenaane, nuipate bena ditunga adi bonsu. Nunyange mpingu yonsu, idi ileja mvidie yabu, nansha bayisonge mu mabue, nansha bayifule ne tshiamu. Nunyangakaje kabidi miaba yabu yonsu idibu batendelela. Nukuate ditunga diabu, nusombemu. Ditunga nedishale dienu, bualu ndi mumane kunupeshadi. Bua nuenu kuabanyangana ditunga edi, nutshinke muaba udibu mua kuasa kudi bisamba bienu ne meku enu. Diku dionsu, nedipete muaba, bilondeshile bungi ba bantu badimu. Bantu banyishe muaba udibu babapesha, bilondeshile munuikala batshinke. Panudi kanuyi bipate bena ditunga bonsu, badi bashale nebanukengeshe bikole, bu mudi misona itua mu disu, nansha bu mudi dieba ditua mu nyima. Pashishe nebanukengeshe mu ditunga dinudi nuya kusomba. Diba adi, meme Maweja-Nangila nennukengeshe nuenu bena Izrayele, bu mumvua musue kukengesha bena Kenaane. Maweja-Nangila kuambila Moshe bua kumanyisha bena Izrayele ne: — Panuafika mu ditunga dia Kenaane, dindi mumane kunupesha, mikalu yadi idi mushindu ewu: “Kuinshi kua ditunga, mukalu wenu newikale tshipela tshia Tsine, ne ditunga dia bena Edome. Ku luseke ludi diba dipatukila mukalu wenu neubange kuinshi menemene kua Mayi manene a luepu. Mukalu awu udi upitshila kuinshi kua mukuna wa Akrabime, too ne mu tshipela tshia Tsine, bua kufika kuinshi kua Kadeshe-Barneya, pashishe upitshila ku Ashare-Adare ne ku Ashimone. Pashishe mukalu wenu neubende mu Ashimone, bua kufika ku musulu wa mu Ejipitu, ushiki la ku Mayi manene a pankatshi pa matunga. “Ku luseke ludi diba dibuelela, mukalu wenu newikale Mayi manene a pankatshi pa matunga. “Ku mutu kua ditunga dia Kenaane, mukalu wa ditunga dienu newikale pankatshi pa Mayi manene a pankatshi pa matunga, ne mukuna wa Ore. Mukalu awu udi umuka ku mukuna wa Ore, upitshila ku Lebo-Amate ne ku Sedade. Pashishe mukalu awu udi upitshila ku Zifrone, ushikidila mu Ashare-Enane. Ke mukalu wenu wa ku mutu wa ditunga. “Ku luseke ludi diba dipatukila, mukalu wa ditunga dienu wikale utuadija ku Ashare-Enane, uya ku Shefame. Mukalu ewu neutungunuke too ne ku Ribla, luseke ludi diba dipatukila lua Ayine. Pashishe mukalu awu neuye kumpala ufika ku bibandabanda bidi luseke ludi diba dipatukila lua dijiba dia Ngenesarete, too ne ku musulu wa Yardene, bua kushikidila ku Mayi manene a luepu. “Ke muikala mikalu ya ditunga dienu nanku.” Moshe kuambila bena Izrayele mikenji eyi. Pashishe kubambilaye kabidi ne: — Ditunga edi ke didi Maweja-Nangila muambe bua tutshinke, tuabanyine bisamba tshitema bia bena Izrayele, ne tshitupa tshia tshisamba tshia bena Menashe. Bualu bena diku dia Rubene ne dia Ngade, ne tshia bibidi tshimue tshia tshisamba tshia bena Menashe, bakadi bamane kupeta wabu muaba. Bisamba ebi bibidi ne tshitupa, nebisombe dishiya dia musulu wa Yardene, luseke luawu ludi diba dipatukila, batangilangane ne Yeriko. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Mutuangaji Elazare ne Yoshuwa, muana wa Nune, nebabanyine bantu ditunga edi. Kadi bua kubapepejila mudimu ewu, ubapeshe mfumu umue ku tshisamba tshionsu, bilondangane mushindu ewu: Kalebe, muana wa Yefune, wa mu tshisamba tshia bena Yuda; Yemuyele, muana wa Amikude, wa mu tshisamba tshia bena Shimeyone; Elidade, muana wa Kislone, wa mu tshisamba tshia bena Binyamine; Buki, muana wa Yogli, wa mu tshisamba tshia bena Dane; Aniyele, muana wa Efode, wa mu tshisamba tshia bena Menashe, muana wa Yozefe; Kemuyele, muana wa Shiftane, wa mu tshisamba tshia bena Efrayime, muana wa Yozefe; Elishafane, muana wa Pamake, wa mu tshisamba tshia bena Zebulone; Paltiyele, muana wa Azane, wa mu tshisamba tshia bena Isakare; Ahihude, muana wa Shelomi, wa mu tshisamba tshia bena Ashere; Pedahele, muana wa Amikude, wa mu tshisamba tshia bena Naftali. Bantu aba, ke bavua Maweja-Nangila musungule bua kuabanyinabu bena Izrayele ditunga dia Kenaane. Maweja-Nangila kuyukila ne Moshe mu mpata ya Mowabe, mitangilangane ne Yeriko, ivua pabuipi ne Yardene. Kumuambilaye ne: — Wambile bena Izrayele, basungule mu buloba buabu bimenga, ne miaba ya kudishila bimuna biabu, babipeshe bena Levi. Bimenga abi bishale bia bena Levi, bua basemu. Bapete kabidi pabuipi nabi mpata ya kudishila bimuna biabu, ne nyama mikuabu idibu mua kupeta. Upeshe bena Levi bimenga bisambombu bia kunyemenabu. Muaba awu, ke udibu mua kunyemena kudi muntu yonsu udi ushipangana mu mpukapuka, kayi mumanye. Usakidile kabidi bimenga bikuabu makumi anayi ne bibidi. Bimenga abi bionsu bisanga nebikale makumi anayi ne muanda mukulu, kabidi ne mpata idi pabuipi nabi ya kudishila bimuna. Tshisamba tshionsu, netshipeshe bena Levi bungi bua bimenga, bilondeshile bunene bua buloba buatshi. Pikala bantu ba bungi, nebafile bimenga bia bungi. Pikalabu bakese, nebafile bimenga bikese. Maweja-Nangila kuambila Moshe bua kumanyisha bena Izrayele ne: — Panuikala bamane kusabuka musulu wa Yardene, bafike mu ditunga dia Kenaane, nusungule bimenga bikuabu bidi muntu mua kunyemena, pikalaye mushipangane mu mpukapuka. Mushipianganyi neanyemene mu tshimenga atshi, bua kabamusombuedi, too ne pamulumbuluishabu kudi bena Izrayele. Nanku bimenga bia kunyemena nebikale bisambombu: bisatu luseke ludi diba dipatukila lua Yardene, bisatu bikuabu mu ditunga dia Kenaane. Muntu yonsu, muena Izrayele nansha muenyi, udi musombe mu bena Izrayele, udi mushipe muntu mu mpukapuka, udi mua kunyemena mu tshimenga tshimue tshia ku bimenga ebi bisambombu. Nanku muntu udibu bateka bua kumusombuela, papetaye mushipianganyi awu, amushipe pende. Pikala mushipianganyi musakile muntu ne muoyi wa lukinu, mumuase tshintu ne muoyi mubi, nansha mumushipe ku mituutu, mushipianganyi awu mmuena tshibawu. Pamupetabu kudi musombuedianganyi, neamushipe pende. “Kadi pikala muntu musakile mukuabu, mumuase tshintu mu mpukapuka, kayi ne muoyi mubi, mumushipe, nansha pikalaye mumushipe ne dibue mu mpukapuka, kayi musue kumuenzela bibi, kayi ne lukinu, bena Izrayele nebakose tshilumbu etshi bimpe, bilondeshile mikenji idi itangila muntu udi ushipangana mu mpukapuka, ne musombuedianganyi wende. Bena Izrayele nebasungidile muntu udi mushipangane mu mpukapuka awu. Nebamusokoke mu tshimenga tshia kunyemena, bua musombuedianganyi kamushipi to. “Mushipianganyi awu, neashale mu tshimenga atshi, too ne pafua mutuangaji munene uvuabu bajidile ne manyi a tshijila. Kadi pikala mushipianganyi awu mupatuke mu thimenga tshia kunyemena, musombuedianganyi mumupete, udi mua kumushipa. Kakuena tshilumbu to. Nanku muntu yonsu udi ushipangana mu mpukapuka, asombe anu mu tshimenga tshia kunyemena, too ne pafua mutuangaji munene. Pashishe mutuangaji mumane kufua, neapingane kuabu. “Nulame mikenji eyi kashidi, miaba yonsu inudi nusomba. “Bua kufundila mushipianganyi tshibawu tshia lufu, anu pikalabu bajadike tshilumbu atshi kudi bantu ba bungi, kadi ki nkudi muntu umue to. Kanuangatshi makuta bua kubingisha mushipianganyi, muena tshibawu tshia lufu. Udi anu ne bua kufua. Kanuangatshi makuta bua kunyemesha mushipianganyi mu tshimenga tshia kunyemena, kumupingaja pashishe kuabu, mutuangaji munene kayi muanji kufua to! “Kanunyangakaji ditunga dinudi basombe to. Numanye ne: mushipianganyi udi unyanga ditunga. Nanku padibu bashipa muntu mu ditunga, bua kumusha mikiya idi mikuate ditunga, amu bobu bashipe mushipianganyi awu. Nudimuke. Kanuena mua kupisha ditunga dinudi nusomba mikiya to, bualu meme muine nensombe munkatshi muenu. Eyowa, meme Maweja-Nangila, ndi nsomba munkatshi muenu.” Bamfumu ba ku ndelanganyi ya Yozefe ba mu diku dia Ngilaade, muana wa Makire, uvua kabidi muikulu wa Menashe, kuya kudi Moshe ne bamfumu bakuabu ba bisamba bia bena Izrayele. Kubambilabu ne: — Maweja-Nangila uvua muambile Moshe bua atshinke ditunga dia Kenaane, adiabanyine bisamba bionsu bia bena Izrayele. Uvua mumuambile kabidi bua buloba bua muanetu Selofade, babupiane kudi bana bende ba bakaji. Pikala muntu mulume wa tshisamba tshikuabu musele bana abu, nebumushe tshitupa tshia buloba buetu bua kubusangisha ne buloba bua tshisamba tshiabu tshipiatshipia. Nanku muaba uvuabu batshinke bua kutupesha neukepele. Kabidi tshidimu tshia disanka dinene, tshitupa tshia buloba buetu atshi, netshiumuke kutudi kashidi, tshishale tshia tshisamba tshiabu tshipiatshipia. Moshe kumanyisha bena Izrayele bivua Maweja-Nangila mumuambile ne: — Ndelanganyi ya Yozefe idi yamba bualu bulelela. Nanku Maweja-Nangila udi wamba ne: Badi mua kusela bana ba bakaji ba Selofade kudi muntu yonsu. Kadi mulume awu ikale anu wa mu diku dia batatuabu. Maloba a bena Izrayele, kabena mua kuangata lelu kudi bena tshisamba kampande, maloba kudi bena tshisamba tshikuabu nansha. Muena Izrayele yonsu neasombe amu mu tshitupa tshia buloba tshia tshisamba tshiabu. Nanku pikala mukaji ne wende muaba wa bupianyi mu tshisamba tshiabu, nebamusele anu kudi mulume wa mu tshisamba tshia batatuende atshi. Tshisamba tshionsu tshia bena Izrayele netshilame buloba buvuabu bapete kudi bankambua babu. Maloba a bena Izrayele kabena mua kuangata tshiangatangata to. Tshisamba tshionsu tshia bena Izrayele netshilame buloba buabu bimpe. Bana ba bakaji ba Selofade kuitaba diyi dia Maweja-Nangila divuaye muambile Moshe. Kuselabu Mala, Tirsa, Ogla, Milka ne Nowa kudi bana ba batatuabu bakuabu, nanku kudi bantu ba ku ndelanganyi ya Menashe, muana wa Yozefe. Ke muvua maloba avuabu bapiane ashale mu tshisamba tshia tatuabu. Mikenji eyi, ke ivua Maweja-Nangila muambile Moshe bua kumanyisha bena Izrayele, bavua mu mpata ya Mowabe, dishiya dia musulu wa Yardene, mitangilangane ne Yeriko. Mukanda ewu udi utuambila malu avua Moshe muyukile ne bena Izrayele bonsu, patshivuabu luseke ludi diba dipatukila lua musulu wa Yardene, mu tshipela tshidi pabuipi ne Sufe. Ku luseke lumue lua tshipela etshi kuvua tshimenga tshia Parane, ku luseke lukuabu kuvua bimenga ebi: Tofele, Labane, Asherote ne Di-Zahabe. (Kumukila ku mukuna wa Sinayi bua kufika ku Kadeshe-Barneya, muntu udi mua kuenda matuku dikumi ne dimue, pikalaye mulonde njila wa ku mikuna ya Seyire. ) Dituku dia kumpala dia ngondu wa dikumi ne umue, bena Izrayele bamane kukumbaja bidimu makumi anayi katshia bapatuke mu Ejipitu, Moshe kubamanyisha bionsu bivua Maweja-Nangila mutume diyi bua kuenzabu. Malu aa avua menzeke, Moshe mumane kutshimuna Sihone, mukalenga wa bena Amore, uvua muase ku Eshebone. Uvua mumane kutshimuna kabidi mu tshimenga tshia Edreyi, Oge, mukalenga wa Bashane, uvua muase ku Ashetarote. Nanku mu ditunga dia Mowabe, luseke ludi diba dipatukila lua musulu wa Yardene, Moshe kutuadija kulongesha bena Izrayele mikenji ya Mvidi Mukulu, ubambila ne: — Patuvua ku mukuna wa Sinayi. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu uvua mutuambile ne: “Nudi bashale ku mukuna eku matuku mapite bungi. Mpindiewu bangayi luendu tshiakabidi. Nuye luseke ludi ne mikuna, muaba udibu base kudi bena Amore. Nuye kabidi mu buloba budi mutumba ne bena Amore, budibu base kudi bena Kenaane: ke ku mpata ya Yardene, ku mikuna, mu mpata ya luseke lua Mayi manene, mu tshitupa tshia kuinshi tshia ditunga, ne ku luseke lua muelelu wa Mayi manene. Nutungunuke ne luendu too ne ku mikuna ya Lebanone, ne ku musulu munene wa Perate. Ditunga edi dijima ke dimvua mulaye bankambua benu Abrahame, Izake, Yakobe, ne ndelanganyi yabu. Ndi nnupeshadi. Nuye kudikuata.” Moshe kuambila kabidi bena Izrayele ne: Tshikondu etshi, mvua mumane kunumanyisha ne: “Meme nkayanyi tshitshiena mua kuambula bujitu bua kunulombola to. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu mmunuvudije. Mpindiewu nudi bungi bu mitotu ya mulu. Ndi njinga bua Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bankambua benu, anuvudije kabidi, nuvulangane misangu tshinunu. Anuele lupemba, bu muvuaye munulaye. Kadi numanye bimpe ne: meme nkayanyi tshiena mua kuambula bujitu bua kunulumbuluisha mu bilumbu bienu, ne mu matandu adi munkatshi muenu to. Nanku mu tshisamba tshionsu, nusungule bantu bashindame, ba meji, ba lumu luimpe, bua mbateke, bikale banulombola.” Nuenu kungandamuna ne: lungenyi alu ludi luimpe. Nanku bua kunulombola, mvua mubikidishe bantu bashindame, ba lumu luimpe, bavua bamane kuikala ne midimu mikuabu mu bisamba bienu. Meme kuteka bua bikale bamfumu, banulombola mu bisumbu bia bantu tshinunu, lukama nansha makumi atanu, too ne ku bia bantu dikumi. Meme kuteka bena Izrayele bakuabu ku mudimu wa kuludika bantu ku tshisamba tshienu tshionsu. Pashishe meme kuambila balumbuluishi bua bakose bilumbu bia bantu mushindu ewu: “Nuteleje bilumbu bia bana benu bimpe. Padi tshilumbu pankatshi pa muena Izrayele ne muanabu, nansha ne muenyi udi munkatshi muenu, nutshikose anu pa tshiotshi. Nukose tshilumbu anu muditshi. Nuteleje muntu yonsu, mubanji ne mupele, kakuyi kansungansunga. Kanutshinyi muntu pa kukosa tshilumbu, bualu nudi nulumbuluisha mu dina dia Mvidi Mukulu. Pikala tshilumbu tshinupita, nufike natshi kundi bua meme kutshiumvua!” Tshikondu atshi, mvua munuambile bionsu binudi ne bua kuenza. Tuetu kumuka ku mukuna wa Sinayi, bu muvua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu netu muambe. Tuetu kupitshila mu tshipela tshipite bunene, tshikuatshishe bowa, tshinudi bamanye, tshidi mu njila wa ku mikuna ya bena Amore. Tuetu bamane kufika mu Kadeshe-Barneya, meme kunuambila ne: “Tuafiki pabuipi ne mikuna ya bena Amore, idibu batupa kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu. Tangilayi: Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu mmunupe ditunga dinudi bamone edi. Nanku koleshayi muoyi, kanutshinyi. Yayi, nukuate ditunga edi, bu muvua Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bankambua benu, mumane kuamba.” Pashishe nuenu bonsu kundomba ne: “Tutume bantu baye kutentekela ditunga, bua batuleje njila wa kupitshila, ne mushindu udi bimenga bituyaya.” Malu anuvua bangambile avua a meji. Meme kuitaba, kusungula bantu dikumi ne babidi ba munkatshi muenu, umue ku tshisamba tshionsu. Bantu abu kupitshila luseke lua ku mikuna, kufika mu tshibandabanda tshia Eshekole, kutshitentekela. Kututuadilabu bimuma bivuabu bapole mu ditunga adi, bajadikila ne: “Ditunga didi Maweja-Nangila wetu mutupeshe, didi dimpe ditambe!” Kadi nuenu nuvua babenga diyi dia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu bua kuya mu ditunga adi. Nuvua basombe mu ntenta yenu, numutombokela, nuamba ne: “Maweja-Nangila mmutupatule mu Ejipitu bua lukinu. Mmusue kutufila kudi bena Amore bua batushipe! Mu ditunga dia Kenaane, tuyaya kuenza tshinyi? Katuena ne dikima dia kuyamu to, bualu bana betu bavua bajadikila ne: bena ditunga adi mbatupite bukole ne bule. Bimenga biabu bidi binene. Bimana bia bimenga mbitumbuke mulu. Kabidi bavua basanganamu ndelanganyi ya Anake, muntu wa mpolondu! ” Ke meme kunuambila ne: “Koleshayi muoyi, kanubatshinyi, kanupampakanyi. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu udi wenda kumpala kuenu. Neanutshimuine mvita eyi. Nudi bamanye nuwuaye muenze mu Ejipitu, ne mu tshipela. Nuenu nkayenu nudi bajadike muvua Maweja-Nangila munuambule, bu mudi muntu wambula muanende mu njila, too ne munudi bafike muaba ewu!” Kadi tshikondu atshi, kanuvua batekemene kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu to. Kadi Yeye ke uvua munudianjidile mu njila, bua kunukebela muaba wa kuasa mitanda. Nanku butuku uvua nenu mu tshikutu tshia kapia tshivua tshinutokeshila njila, mu munya uvua nenu mu divuba. Maweja-Nangila umvua bijanu bienu, kufikaye munda. Kuditshipaye, wamba ne: “Muntu nansha umue wa ku ndelanganyi eyi mibi, kena mua kufika mu ditunga dimpe, dimvua mulaye bankambua benu to. Anu Kalebe, muana wa Yefune, neafike mu ditunga edi, divuaye muye kutentekela. Ndi mumupeshedi, yeye ne ndelanganyi yende, bualu yeye uvua muitabe diyi dianyi, mundamate ne muoyi mujima.” Bua bubi buenu ebu, Maweja-Nangila mmumfikile kabidi ne meme munda, unkandika ne: “Nansha wewe mene Moshe kuena ufika mu ditunga dia Kenaane to. Anu Yoshuwa, muana wa Nune, muena mudimu webe, ke wafikamu. Umukankamike, bualu yeye ke wafikisha bena Izrayele mu ditunga edi.” Pashishe Maweja-Nangila kunuambila bonsu ne: “Bana benu banuvua nuelela meji ne: nebabakuate bonsu mu mvita, anu bobu aba, badi kabayi banji kusunguluja lelu bualu ne mbuimpe, ne mbubi, ke bavuavua kubuela mu ditunga edi ne Yoshuwa. Nembapeshadi bua badikuate. Kadi nuenu bonsu, pinganayi mu tshipela, nupitshile mu njila wa ku Mayi manene makunze.” Nuenu kungandamuna ne: “Tuvua batombokele Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu. Kadi mpindiewu, tudi basue kuya kuluangana mvita, bu nuwuaye mututume.” Muntu yonsu wa kunudi kuangata bia mvita, bualu nuvua bele meji ne: mbitekete bua kukuata mikuna eyi. Diba adi, Maweja-Nangila kungambila ne: “Ubakandike, kabayi ku mvita, bualu tshiena munkatshi muabu to. Baluishi nebabatshimune.” Meme kunuambila bionsu abi. Kadi nuenu kubenga, ditambisha kunuenza. Nuenu kutombokela Maweja-Nangila, kuya anu ku mikuna ayi. Bena Amore, bavua base ku mikuna ya Seyire aku, kutuluka bua kunuluisha. Kunutshimunabu, kunujingilabu bu mbulubulu, kunulonda too ne ku Orma. Nuenu kupingana mu mitanda kudi Maweja-Nangila, kumudidila. Kadi kena mubumvue, nansha munuteleje to. Ke munudi bashale mu Kadeshe-Barneya matuku mapite bungi nanku. Pashishe tuetu kualuka, kupingana mu tshipela, batangile ku Mayi manene makunze, bu muvua Maweja-Nangila mungambile. Tuetu kushala ku mikuna ya Seyire matuku mapite bungi. Dituku dikuabu, Maweja-Nangila kungambila ne: “Pitshilayi luseke lua ku mutu wa ditunga, bualu nudi bashale mu mikuna eyi matuku mapite bungi.” Maweja-Nangila kuntuma bua kunumanyisha ne: “Nupitshile ku mikuna ya Seyire, muaba udibu basombe kudi bana benu, ndelanganyi ya Esawu. Nebanutshine. Kadi nuikale badimuke. Kanubabundi to. Tshiakunupesha kantu ka mu ditunga diabu to, nansha katupa ka buloba kakese. Bualu ndi mumane kupesha ndelanganyi ya Esawu mikuna ya Seyire. Nanku biakudia bionsu, too ne mayi a kunua, nuikale anu misumba.” — Bualu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu mmunuendeshe diakalenga mu bionsu binuvua nuenza. Uvua nenu, munulame bimpe mu luendu mu tshipela tshinene atshi, bidimu makumi anayi, kanuyi nukengela tshintu. Nanku tuvua babenge kupitshila ku mikuna ya Seyire, muaba uvuabu basombe kudi bana betu, ndelanganyi ya Esawu. Tuvua babenge kabidi kupitshila mu njila wa kuinshi wa mu tshibanda, ne mu misoku ya Elate, ne Eshiyone-Ngebere. Tuetu kubenda, bua kupitshila mu tshipela tshia Mowabe. Maweja-Nangila kunkandika ne: “Kanubundi bena Mowabe, kanuluanganyi nabu to. Tshiakunupesha kantu nansha kamue ka mu ditunga edi to. Bualu ditunga edi dia Are, ndi mumane kudipesha ndelanganyi ya Lote. ” (Bena Emi ke bavua badianjila kuasa mu ditunga dia Are. Bavua bantu ba bukole. Bavua ba bungi, kabidi banene bale, bu ndelanganyi ya Anake. Bantu bakuabu badi babikila bena Emi ne: mbena Refayime, bu mudibu babikila kabidi bena Anake. Kadi bena Mowabe badi bababikila anu ne: mbena Emi. Bena Ori ke bavua badianjila kuasa mu ditunga dia Seyire. Kadi ndelanganyi ya Esawu kubashipa, kubanyenga ditunga adi, kusombamu. Ke mushindu uvua bena Izrayele benza bua kukuata ditunga, divua Maweja-Nangila mubapeshe.) Pashishe tuetu kusabuka musulu wa Zerede wa muenji mukole, bu muvua Maweja-Nangila mutuambile. Kadi bua kumuka ku Kadeshe-Barneya, kufika ku musulu ewu, tuvua banenge mu njila bidimu makumi asatu ne muanda mukulu. Tshikondu atshi, bantu bonsu bathivua ne bukole bua kuluangana mvita papatukilabu mu Ejipitu, bakafua bamane kubutuka, bu muvua Maweja-Nangila mumane kuditshipa. Nanku anu Maweja-Nangila nkayende kubanyoka, kubabutula bonsu nkong. Bonsu abu bamane kufua, Maweja-Nangila kushisha kungambila meme Moshe ne: “Mpindiewu nupitshile ku mikalu ya ditunga dia Mowabe, nukosoluele mu ditunga dia Are. Nenufike pabuipi ne ditunga dia bena Amone. Kadi kanubedi diyi, kanubabundi to, bualu bobu kabidi nndelanganyi ya Lote. Tshiakunupesha kantu nansha kamue ka mu ditunga diabu. Ndi mumane kubapesha ditunga edi. ” (Bantu bavua bamba ne: muaba ewu ngua bena Refayime, bualu bobu ke bavua basemu bangabanga. Kadi bena Amone bavua babikila bena Refayime ne: mbena Zamzumi. Bena Refayime bavua bantu ba bukole. Bavua ba bungi, kabidi banene bale, bu muvua ndelanganyi ya Anake. Kadi Maweja-Nangila kubabutula bonsu, pakafika bena Amone. Nanku bena Amone kukuata ditunga adi, kuasamu. Ke muvua Maweja-Nangila muenzele kabidi ndelanganyi ya Esawu, ivua misombe mu Seyire nanku. Uvua mubutule bena Ori bonsu kumpala kuabu. Nanku ndelanganyi ya Esawu kukuata ditunga adi, kuasamu. Batshidimu too ne ku lelu. Kadi bena Avi, bavua basombe mu misoku ya mu ditunga dia Ngaza, bavua bababutula kudi baluishi bafumine ku Kaftore. Baluishi aba kuasa mu ditunga adi.) Ke Maweja-Nangila kutuambila ne: “Mpindiewu bangayi luendu. Sabukayi musulu wa Amone. Nennupe Sihone, muena Amore, mukalenga wa mu Eshebone, ne ditunga diende. Mubundayi, nukuate ditunga diende! Kutuadija lelu, nenkuatshishe bisamba bionsu bia pa buloba bowa. Bobu bumvue lumu luenu, nebazakale, banutshina.” Patuvua mu tshipela tshia Kedemote, mvua mutume bantu bua kusengelela Sihone, mukalenga wa mu Eshebone, ne: “Tudi basue kupitshilaku mu ditunga diebe. Netupite anu ne njila, katuyi tuapuka nansha ku dia balume nansha ku dia bakaji. Utulekele tupite. Patuikala dijinga ne biakudia, nansha ne mayi a kunua, netusumbe. Ndelanganyi ya Esawu, idi misombe mu mikuna ya Seyire, ne bena Mowabe, badi basombe mu Are, mbamane kuitaba bua tupitshile muabu. Pashishe netusabuke musulu wa Yardene, bua tufike mu ditunga, didibu batupe kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu.” Kadi mukalenga Sihone ewu kubenga bua tuetu kupitshila mu ditunga diende. Maweja-Nangila kumupesha muoyi wa tshitunu, bua numone mua kumunyenga ditunga dinudi mpindiewu. Maweja-Nangila kungambila ne: “Bituadije ku lelu, ndi mumane kufila mukalenga Sihone ne bantu bende mu bianza bienu. Kuatayi ditunga diende, nuasemu!” Nanku Sihone ne tshikulu tshiende, kutubunda pabuipi ne tshimenga tshia Yahase. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu kutuambuluisha. Tuetu kutshimuna Sihone, bana bende ba balume, ne tshiluilu tshiende tshionsu. Tuetu kushisha kunyenga bimenga biende bionsu, kubibutuilamu, kushipa balume, bakaji ne bana. Katuena bashiye muntu ne muoyi to. Tuetu kukuata bimuna, ne bintu bionsu bituvua basangane mu bimenga abi. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu, uvua mutuambuluishe bua kukuata bimenga bionsu bivua pankatshi pa tshimenga tshia Aroyere, tshidi pabuipi ne musulu wa Amone, ne tshimenga tshikuabu tshidi mu tshibandabanda tshine atshi, too ne ku ditunga dia Ngilaade. Tshimenga nansha tshimue tshia mu bimenga ebi, katshivua ne bukole bua kutuluisha. Nanku katuena bafike mu ditunga dia bena Amone, ne mu misoku yonsu idi ku luseke ludi diba dipatukila lua musulu wa Yaboke, ne mu bimenga bionsu bidi pa mikuna, ne miaba ivua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu munkandike bua katufikimu. Pashishe tuetu kubenda bua kupitshila mu ditunga dia Bashane. Kadi Oge, mukalenga wa Bashane, ne tshiluilu tshiende tshionsu, kutubunda pabuipi ne tshimenga tshia Edreyi. Ke Maweja-Nangila kungambila meme Moshe ne: “Kutshinyi mukalenga uvuavua awu to! Nkadi mumane kumufila mu bianza biebe, yeye ne bantu bende bonsu, kabidi ne ditunga diende dijima. Neumuenze muuvua muenze Sihone, mukalenga wa bena Amore, uvua muase mu Eshebone.” Nanku Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wetu, kutuambuluisha. Tuetu kutshimuna mukalenga Oge, ne bantu bende bonsu. Tuetu kubashipa, katuyi bashiye muntu nansha umue ne muoyi. Pashishe tuetu kukuata bimenga biende bionsu. Tshimenga nansha tshimue katshivua ne bukole bua kutuluisha. Bimenga abi, bivua makumi asambombu, bivua mu buloba bua Argobe, mu ditunga dia Bashane, muaba uvua mukalenga Oge ne bumfumu. Bimenga abi bavua babikolesha ne bimana, babiela mu mpangu mikanga ne bibi bia biamu. Kadi kuvua misoku mikuabu mivule kayiyi miela mpangu to. Tuetu kubutula misoku eyi ne bantu bonsu ba wamu, balume, bakaji ne bana, anu bu mutuvua benze mu ditunga dia Sihone, mukalenga wa Eshebone. Kadi tuetu kupawula bimuna ne bintu bionsu bituvua basangane mu bimenga abi. Ke mutuvua bakuate tshikondu atshi matunga a bakalenga babidi ba bena Amore, bavua base luseke ludi diba dipatukila lua musulu wa Yardene, pankatshi pa musulu wa Amone wa muenji mukole, ne mukuna wa Ermone. (Mukuna ewu wa Ermone, bena Sidone badi baubikila ne: Sifiyone. Kadi bena Amore badi baubikila ne: Senire.) Ke mutuvua bakuate bimenga bionsu bivua pa mikuna, buloba bua Ngilaade ne bua Bashane, too ne ku Salka ne Edreyi, bimenga bia mu bukalenga bua Oge, mu ditunga dia Bashane. (Ku ndelanganyi ya bena Refayime bonsu, Oge, mukalenga wa Bashane, ke wa ndekelu udi mushale ne muoyi. Lukita luende bavua baluenze mu dibue. Batshidi mua kulumona mu Raba, tshimenga tshinene tshia bena Amone. Ludi ne bule bua metre anayi ne tshitupa, butshiama bua metre abidi.) Ke mutuvua bakuate ditunga didi ku mutu kua tshimenga tshia Aroyere, tshidi pabuipi ne musulu wa Amone. Meme Moshe, mvua mupeshe ndelanganyi ya Rubene ne ya Ngade tshitupa tshia ditunga dia mikuna dia Ngilaade, ne bimenga bionsu bivuamu. Tshitupa tshia tshisamba tshia Menashe, tshidi tshisomba luseke ludi diba dipatukila lua Yardene, ndi mutshipeshe tshitupa tshivua tshishale tshia buloba bua Ngilaade, ne ditunga dijima dia Bashane, mmumue ne: muaba uvuabu kudi mukalenga Oge kale. (Buloba bua Argobe, ne bua Bashane, badi babubikila kabidi ne: ditunga dia Refayime. Ndelanganyi ya Yayire, muana wa Menashe, ivua mikuate ditunga dia Argobe, divua mu Bashane, too ne ku mikalu ya bena Ngeshure ne bena Maaka. Misoku ya ditunga adi batshidi bayibikila ne: mmisoku ya Yayire.) Ndelanganyi ya Makire, muana wa Menashe, ndi muyipeshe ditunga dia Ngilaade. Kadi ndelanganyi ya Rubene ne ya Ngade, ndi muyipeshe ditunga dia pankatshi pa ditunga dia Ngilaade ne musulu wa Amone. Musulu wa Amone ke mukalu wa kuinshi wa ditunga adi. Musulu wa Yaboke udi wenza mukalu wadi ne ditunga dia bena Amone. Mikalu idi luseke ludi diba dibuelela, idi ilonda tshibandabanda tshia Yardene, biangatshile ku dijiba dia Ngenesarete too ne ku Mayi manene a luepu, too ne ku mukuna wa Pisga, luseke ludi diba dipatukila. Diba adi, mvua muambile bisamba bionsu ne: “Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu mmumane kunupesha ditunga edi. Nanku bonsu banudi nabu, bambule bia mvita, bapite kumpala kua bana benu bena Izrayele bakuabu, bua kusabuka musulu wa Yardene. Ndi mumanye ne: nudi ne bakaji ne bana, kabidi ne bimuna bipite bungi. Bionsu ebi bishale anu mu bimenga ebi bindi mumane kunupesha. Nanku nuambuluishe bena Izrayele bakuabu, too ne pikala Maweja-Nangila mubafikishe mu ditunga didiye ubapesha didi dishiya, luseke ludi diba dibuelela lua musulu wa Yardene, bua kupetabu dikisha bu munudi bapete nuenu. Pashishe muntu yonsu wa kunudi neapingane kuende mu ditunga dindi mumupeshe. ” Meme kuambila Yoshuwa ne: “Wewe nkayebe uvua mudimuene muvua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu mutshimune bakalenga babidi ba bena Amore. Ke muatshimunaye kabidi bakalenga bonsu banudi nusangana dishiya dia musulu wa Yardene. Nanku, kanubatshinyi to, bualu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu neanuluile mvita ayi.” Pashishe mvua musengelele Maweja-Nangila ne: “Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wanyi, udi mudianjile kundeja butumbi ne bukole buebe. Kakuena mvidie, pa buloba nansha mu diulu, udi ne bukole bua kuenza malu a dikema, bu muudi wenza wewe. Anyisha, nsabuke musulu wa Yardene, bua meme kumonaku ditunga dimpe dialabale dia mikuna, didi dishiya dia musulu, kabidi ne mikuna ya Lebanone.” Kadi Maweja-Nangila kena muitabe dilomba dianyi to. Uvua mumfikile munda bikole bualu buenu, unkandika ne: “Kuajiki! Kundombi bualu ebu kabidi to! Banda ku lusongu lua mukuna wa Pisga, ukenzakane nseke yonsu: ku mutu kua ditunga, kuinshi kuadi, luseke ludi diba dipatukila, ne ludidi dibuelela. Kadi ujadike, umanye ne: kuena usabuka musulu wa Yardene to. Ulongeshe Yoshuwa malu onsu. Umukoleshe ku muoyi, ashindike muoyi wa munda. Bualu yeye nealombole bena Izrayele, bua kusabukabu musulu wa Yardene, too ne muafikabu mu ditunga diudi umona edi.” Nanku tuetu kushala mu tshibandabanda etshi, batangilangane ne tshimenga tshia Bete-Peyore. Moshe kuambila kabidi bena Izrayele ne: Nuenu bitabe meyi ne mikenji bindi munulongeshe, nenuikale ne muoyi. Kabidi nenukuate ditunga dia Kenaane, didibu banupesha kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bankambua benu. Kanusakididi bualu bukuabu ku mikenji ya Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, indi munulongeshe. Kanumushi bualu nansha bumue. Nuyikumbaje yonsu, bungi buayi. Nuvua badimuene nkayenu, muvua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, mubutule bantu, bavua batendelela mvidie Baale-Peyore. Kadi nuenu bavua balamate Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, nutshidi bonsu ne muoyi too ne lelu. Panuafika mu ditunga dia Kenaane dinukuata, nukumbaje meyi ne mikenji bimvua munulongeshe, bu muvua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wanyi mungambile. Nuenu bakumbaje mikenji eyi bimpe, bantu ba bisamba bikuabu pamanyabu mikenji eyi, nebajadike ne: nuenu nudi bantu ba lungenyi ne meji. Nebakeme, bamba ne: “Bena tshisamba tshinene etshi badi ne bantu ba lungenyi ne meji.” Bualu ku bisamba bionsu, nansha bidi ne bantu bapite bungi, kakuena tshisamba tshidi ne mvidie pabuipi natshi, bu mudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu pabuipi netu, misangu yonsu itudi Kunubikila, tumulomba diambuluisha. Ku bisamba bionsu, nansha bidi ne bantu bapite bungi, kakuena tshisamba tshidi ne mikenji mimpe, bu idi mu mukanda wa mikenji undi nnuleja lelu ewu. Nanku nuenu bena Izrayele, dimukayi. Nudi bamanye bionsu bidi Maweja-Nangila muenze. Kanuena mua kubipua muoyi musangu nansha umue to. Nubivuluke, nubilondele bana benu ne bikulu benu. Vulukayi dituku dinuvua ku mukuna wa Sinayi, kumpala kua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Yeye uvua mungambile ne: “Sangisha bena Izrayele bonsu. Ndi musue kubamanyisha mikenji yanyi, bua bayilonde, bannemeke patshidibu ne muoyi. Nebayilongeshe kabidi ndelanganyi yabu.” Nuenu kusemena kuinshi kua mukuna. Ke kuvua ndimi ya kapia ilakuka, iya mulu, yenza mavuba a muinshi mufike. Nuenu kumvua diyi dia Maweja-Nangila, wakula nenu munkatshi mua kapia, kadi kanuyi numumona to. Kunumanyishaye ndondu wenu nende. Uvua munuambile bua nunemeke ndondu, nukumbaje mikenji dikumi ivuaye mufunde pa mabue abidi. Musangu awu, Maweja-Nangila kungambila, bua meme kunulongesha meyi ne mikenji yonsu bua nuenu kubikumbaja, panuakuata ditunga dia Kenaane. Kadi, nutambe kuvuluka bualu ebu: Dituku divua Maweja-Nangila wakula nenu ku mukuna wa Sinayi, munkatshi mua kapia, kanuvua bamumone to. Nanku kanuenji bibi to. Kanusongi mpingu, kanuzodi bimfuanyi bileja mvidie, nansha bayileja bu bantu balume nansha bakaji, bu nyama, nyunyi, bilandadi, nansha minyinyi ya mu mayi. Kanutangidi mulu bua kutendelela diba, ngondu, mitotu, nansha bintu bionsu bidi mu tshibuashibuashi. Kanubienzedi mudimu, kanubikukuidi. Maweja-Nangila mmuitabe anu bua bisamba bikuabu bitendelele bintu abi. Kadi nuenu bena Izrayele, Maweja-Nangila mmunukebe, munupatule kabidi mu Ejipitu, munuvua munkatshi mua dikenga dikole, bua nuikale tshisamba tshiende yeye, bu munudi lelu. Kadi Maweja-Nangila mmumfikile meme Moshe munda bualu buenu, muditshipe wamba ne: “Kuena mua kusabuka musulu wa Yardene, kufika mu ditunga edi dimpe, dindi mupeshe bena Izrayele to.” Nanku meme nemfuile mu ditunga ditudi edi. Tshiakusabuka musulu wa Yardene to. Anu nuenu nenusabuke musulu ewu, bua kukuata ditunga dimpe, didi dishiya dia musulu ewu. Nudimuke, kanupu ndondu muoyi, uvua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu mutue nenu. Kanusongi mpingu. Kanuenji tshimfuanyi tshia tshintu nansha tshimue tshidiye munukandike. Bualu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu udi wosha, ubutula bu kapia. Yeye nkayende mmusue kuikala Mvidi Mukulu wenu. Nuenu bamane kushala matuku a bungi mu ditunga edi, didi Maweja-Nangila munulaye, nuenu bamane kulela bana, bapete ne bikulu, kanuenji bibi to. Kanusongi mpingu, kanuzodi bimfuanyi, bia tshintu nansha tshimue. Kanuenji malu mabi makuabu, adi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu ubenga, amufikisha munda. Ndi nnujadikila lelu, diulu ne buloba biumvue, ne: Nuenu basonge mpingu, nebanuipate lukasa mu ditunga dia Kenaane dinuakuata, didi dishiya dia musulu wa Yardene. Nenubutukemu. Maweja-Nangila neanutangalaje munkatshi mua bisamba bikuabu. Kadi mu matunga ikalaye munutume awu, nenuikale anu bakese. Mu matunga awu, nenuikale nutendelela mvidie ya mabue, nansha ya mitshi misonga kudi bantu, idi kayiyi imona, kayiyi yumvua, kayiyi idia, nansha inunkila. Diba adi, mu matunga aa, nenukebe Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Kadi bua nuenu kumupeta, anu nuenu bamukebe ne muoyi mujima ne bukole buenu buonsu. Pikala malu onsu andi mmuambile manuenzekele, nuenu babuele mu dikenga, nenupingane kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, bua kumutumikila. Nanku bumudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu ununanga, kakunulekela, kakunubutula to. Neavuluke ndondu uvuaye mutue ne bankambua benu. Mpindiewu nudikonke bua malu onsu avua menzeke kale, kabayi banji kunulela, katshia Mvidi Mukulu wafuka bantu pa buloba. Nuele meji ku bionsu bivua bienzeka pa buloba bujima. Malu makole a mushindu ewu akavua menzeke anyi? Bantu bakavua bumvua lumu lua malu a nunku anyi? Ku bisamba bikuabu bionsu, kudi tshisamba tshidi ne mvidie, wakula natshi munkatshi mua kapia, bu mudi Maweja-Nangila wakula nenu, nuenu kushala ne muoyi anyi? Kudi mvidie ukadi mupatule tshisamba tshia bantu bende mu bupika, muleje bumfumu buende, ne bukole buende, bu munuvua nuenu badimuene anyi? Kudi mvidie uvua mukengeshe bantu, mutshimune mvita, muenze bishima ne malu a kukema, muenze kabidi ne malu adi akuatshisha bantu bowa, bu muvua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu munuenzele mu Ejipitu anyi? Nuenu nudi bena diakalenga, bualu nuakumona bionsu ebi, bua nujadike ne: Maweja-Nangila nkayende ke Mvidi Mukulu, kakuena mvidie mukuabu, amu Yeye. Nuenu nuakumvua diyi diende mu diulu, unulongesha bua kumutumikila. Pa buloba, wakanuleja tshimunyi tshia kapia, wakula nenu mu kapia aku. Maweja-Nangila uvua wenza bionsu ebi, bualu uvua unanga bankambua benu. Kabidi uvua munusungule nuenu ndelanganyi yabu. Kunupatulaye mu Ejipitu ku bukole buende. Mpindiewu, Maweja-Nangila neanutshimuine bisamba bionsu binudi nabi mutumba, bidi binupita ku bukole ne ku bungi. Yeye neanufikishe mu ditunga adi bua dishale bumpianyi buenu. Kutuadijila lelu, nuele meji, nujadike ne: Maweja-Nangila udi anu Mvidi Mukulu nkayende mu diulu ne pa buloba. Kakuena mvidie mukuabu to, amu yeye. Nuenu ne ndelanganyi yenu, nukumbaje meyi ne mikenji bia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, bindi munumanyishe lelu. Nanku nenuikale bena diakalenga. Nenushale ne muoyi matuku mavule mu ditunga didiye munupe kashidi. Diba adi, Moshe kusungula bimenga bisatu luseke ludi diba dipatukila lua musulu wa Yardene. Nanku muntu yonsu udi ushipa muntu mukuabu mu mpukapuka, kayi nende ne muoyi mubi, neanyemene mu tshimenga tshimue tshia ku bimenga ebi bua kudipandisha. Ke mena a bimenga ebi: Beshere mu mpata ya mu tshipela bua bena Rubene; Ramote mu ditunga dia Ngilaade bua bena Ngade; Ngolane mu ditunga dia Bashane bua bena Menashe. Moshe kuambila bena Izrayele mikenji ya Mvidi Mukulu. Kumanyishaye bena Izrayele, bamane kumuka mu Ejipitu, bionsu bivua Maweja-Nangila musue: meyi ne mikandu, kabidi ne mikenji. Bakalua bafika luseke ludi diba dipatukila lua musulu wa Yardene, mu tshibandabanda tshidi tshitangilangana ne tshimenga tshia Bete-Peyore, mu ditunga dia mukalenga Sihone wa bena Amore, wa mu Eshebone, uvuabu batshimune kudi Moshe ne bena Izrayele. Bena Izrayele bavua bakuate ditunga dia mukalenga awu, bakuate kabidi ditunga dia mukalenga Oge wa mu Bashane. (Bakalenga aba babidi ba bena Amore, ke bavua ne bumfumu luseke ludi diba dipatukila lua musulu wa Yardene.) Ke bena Izrayele kuya kuasa ku ditunga dijima adi, kutuadijila ku tshimenga tshia Aroyere, tshidi ku muelelu wa musulu wa Amone, too ne ku mukuna wa Ermone, udibu babikila kabidi ne: Siyone, ditunga dijima dia luseke ludi diba dipatukila lua musulu wa Yardene, too ne ku Mayi manene a luepu, kuinshi kua mukuna wa Pisga. Moshe kubikila bena Izrayele bonsu, kubambila ne: — Bena Izrayele, telejayi meyi ne mikenji, bindi nnuambila lelu. Nubilonge, nubikumbaje. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu, uvua mutue netu ndondu mu mukuna wa Sinayi. Ndondu awu, kavua mutue anu ne bakakuetu to. Uvua mumutue kabidi ne tuetu bonsu, batshidi ne muoyi lelu aba. Nanku Maweja-Nangila uvua wakula, mutangilangane nenu, ku mukuna, munkatshi mua kapia. Musangu awu, meme Moshe mvua muimane pankatshi penu ne Maweja-Nangila, bua kunumanyisha bionsu bivuaye wamba. Kanuvua basue kubanda ku mukuna to, bualu nuvua nutshina kapia aku. Ke Maweja-Nangila kunuambila ne: “Ndi Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wenu, udi munupatule ku bupika mu Ejipitu. “Nuntendelele anu meme, kanutendeledi mvidie mikuabu to. “Kanusongi lupingu, kanuzodi tshimfuanyi tshidi tshileja tshintu tshidi mu diulu, pa buloba, nansha mu mayi adi muinshi mua buloba. Kanukukuidi mpingu ya nanku, kanuyitendeledi. Meme nkayanyi ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Nanku muntu yonsu udi umbenga, ndi mmunyoka too ne ku ndelanganyi yende ya musangu muisatu nansha muinayi. Kadi bantu badi bannanga meme, bitaba meyi anyi, ndi mbafuila luse too ne ku ndelanganyi tshinunu. “Kanutedi dina dianyi meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu tshitelatela, bualu meme nennyoke muntu yonsu udi kayi unemeka dina dianyi. “Nuvuluke Dituku dia Dikisha, nudinemeke, bualu ndia tshijila, bu mumvua munuambile. Nuenze midimu yonsu amu matuku asambombu, nuyijikije. Dituku dia muanda mutekete ndia Dikisha, dia kunnemeka anu meme, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Nanku, nuenu bena Izrayele, bana benu, ngombe yenu, mpunde yenu, bimuna bienu bikuabu, nansha benyi badi ku mbelu yenu, kanuenji mudimu dituku adi. Too ne bena mudimu benu, balume ne bakaji, badi ne bua kuikisha, bu munudi nuikisha nuenu. Nuenu bena Izrayele mwuluke ne: nuvua ku bupika mu ditunga dia Ejipitu. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu kunupatula ku bukole buanyi. Ke pandi nnukandika, bua kanuenji midimu dituku dia Dikisha. “Muntu yonsu wa kunudi anemeke tatuende ne mamuende, mundi munuambile. Nanku nenuikale bena diakalenga mu ditunga, dindi meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu munupeshe bua nushalemu ne muoyi matuku a bungi. “Kanushipi muntu. “Nubenge tshiendenda. “Kanuibi. “Kanushiminyinyi mukuenu bualu. “Kanualakanyi tshintu tshia mukuenu: nansha mukajende, nzubu wende, ngombe wende, madimi ende, mupika wende mulume nansha mukaji, mpunde wende, nansha tshintu tshionsu tshia mu lubanza luende.” Mikenji eyi, ke ivua Maweja-Nangila muakule ne diyi dikole, wambila bena Izrayele ku mukuna wa Sinayi. Uvua ubamanyishayi munkatshi mua kapia ne divuba dia muinshi. Uvua muyifunde pa mabue abidi, avuaye mumpeshe meme Moshe, kayi musakidileku mikenji mikuabu to. Nuenu bumvue diyi adi mu midima ivua ku mukuna utema kapia, bamfumu ne balombodi ba bisamba bienu bia bena Izrayele, kufika kundi, bamba ne: “Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu, mmumane kutuleja butumbi ne bukole buende. Lelu tuakumumvua wakula munkatshi mua kapia. Nanku tuetu tudi bajadike ne: Mvidi Mukulu udi mua kuakula ne bantu, kabayi bafua to. Kadi katukebi njiwu ya lufu. Bualu kapia aka ka tshinyangu kadi mua kutubutula. Tudi bajadike ne: tuetu bumvue kabidi diyi edi, tudi tufua. Kakuena muntu ukadi mumvue Mvidi Mukulu wa muoyi wakula munkatshi mua kapia, bu mutudi tuetu bena Izrayele bumvue, kushalaye ne muoyi. Nanku wewe Moshe, usemene kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu, uteleje bionsu bidiye ukuambila, utumanyishabi. Tuetu netubiteleje, tubikumbaje kabidi. ” Maweja-Nangila kuitaba majinga enu, kungambila ne: “Dilomba dia bena Izrayele didi dimpe. Kadi bobu balame kashidi muoyi wa kunnemeka, ne wa kukumbaja mikenji yanyi, nebikale bena diakalenga, pamue ne ndelanganyi yabu. Ubambile bapingane ku nzubu yabu ya ntenta. Kadi wewe Moshe ushale pabuipi nanyi, bua nkuambile meyi ne mikenji bionsu bia kumanyisha bena Izrayele, bua babikumbaje mu ditunga dindi mbapesha.” Moshe kuambila kabidi bena Izrayele ne: Nanku nukumbaje bionsu bidi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu munuambile, anu mudibi amu. Nuitabe bionsu bidi Maweja-Nangila wenu munuambile, bua nuikale bena diakalenga, nushale ne muoyi matuku a bungi mu ditunga didiye unupesha. Telejayi meyi ne mikenji, bidi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu mungambile bua kunulongesha, bua nubikumbaje mu ditunga dinukadi pa kubuela bua kudikuata mpindiewu. Nanku nuenu ne ndelanganyi yenu, nenunemeke Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, panutshidi ne muoyi. Nenutumikile meyi ne mikenji biende bimvua munumanyishe. Nenushale ne muoyi matuku a bungi panu. Nuenu bena Izrayele, nulame mikenji eyi bimpe, nuyikumbaje. Neyinupeteshe diakalenga. Nenutante mu ditunga didi ne biakudia bia bungi, bu muvua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bankambua benu munulaye. “Nuenu bena Izrayele, telejayi: Maweja-Nangila, Maweja-Nangila nkayende, ke Mvidi Mukulu wetu. Kakuena mukuabu to. Nunange Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, ne muoyi wenu mujima, ne mutshima wenu onsu, ne bukole buenu buonsu. Mikenji ya Mvidi Mukulu indi nnuambila lelu eyi, nushale bayilame kashidi mu mioyi yenu. Nuyilongeshe bana benu, nuyitele panudi basomba mu nzubu yenu, nansha bendakana mu misesu, panudi nulala, nansha nubika. Bua nuenu kuvuluka mikenji eyi kashidi, nuyisuike ku maboku enu ne mu mpala yenu. Nuyifunde kabidi ne ku biibi bia bimenga bienu, ne ku mishiku ya mbelu ya nzubu yenu. ” Panuafika mu ditunga, didi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu unupesha, nuwuaye mulaye bankambua benu, Abrahame, Izake ne Yakobe, nenusangane bimenga bimpe, binene, binuvua kanuyi bibake to. Nenusangane kabidi nzubu miuwule tente ne bintu bia bubanji binuvua kanuyi bunguije, biina bia mayi binuvua kanuyi bumbule, mitshi ya mvinyo ne ya olive inuvua kanuyi bakune. Nenuikale ne biakudia bipite bungi. Diba adi, mwuluke Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wenu, uvua munupatule mu Ejipitu mumwuamu bupika. Kanuena mua kumupua muoyi to. Numunemeke, numutendelele amu yeye nkayende. Nutshipe amu mu dina diende. Kadi kanukukuidi mvidie mikuabu, mvidie ya bisamba binudi nabi mutumba. Bualu Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wenu, udi munkatshi muenu. Mmusue kuikala amu Mvidi Mukulu nkayende. Kanumufikishi munda to, bualu udi mua kunubutula, kunumusha panu. Kanutetshi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, bu munuvua bamuenzele ku Masa. Nuitabe ku meyi, nukumbaje mikenji yende, bivuaye munuambile. Nusankishe Maweja-Nangila, nuenze bidi bimulengelela. Nanku nenuikale bena diakalenga, nenukuate ditunga dimpe, divua Maweja-Nangila mulaye bankambua benu. Nenuipatemu baluishi benu, bu muvua Maweja-Nangila mumane kuamba. Dituku dikuabu, padi bana benu banukonka ne: “Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wetu, mmunuelele meyi ne mikenji ebi bua tshinyi?” Nenubandamune ne: “Tuvua ku bupika kua mukalenga wa bena Ejipitu. Maweja-Nangila kutupatula mu ditunga adi ku bukole buende. Tuvua badimuene bishima binene ne bia dikema, bivua Maweja-Nangila mukengeshe nabi mukalenga awu, diku diende ne bantu bende bonsu. Kutupatulaye mu Ejipitu bua kutufikisha mu ditunga edi, divuaye musue kutupa, bu nuwuaye mulaye bankambua betu. Ke Maweja-Nangila kutuambila bua tukumbaje meyi ne mikenji biende bionsu. Patudi tumunemeka, netuikale bena diakalenga diba dionsu, netushale ne muoyi, bu mutudi nawu mpindiewu. Eyowa, patuikala bakumbaje bimpe mikenji yonsu ivua Maweja-Nangila mutuambile, netuenze anu bidiye musue. ” Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, neanufikishe mu ditunga dinudi ne bua kukuata. Neanuipatshile bisamba ebi muanda mutekete: bena Iti, bena Ngirgashi, bena Amore, bena Kenaane, bena Perizi, bena Ivi ne bena Yebusa, bidi binupita bungi ne bukole. Neabafile kunudi, bua mbatshimune bonsu, nubabutule. Kanuena mua kutua nabu ndondu, kanuena mua kubafuila luse. Kanusedianganyi nabu. Kanuseleshi bana benu ba bakaji kudi bana babu ba balume. Bana benu ba balume kabasedi bana babu ba bakaji. Bualu bantu ba bisamba bikuabu aba, badi mua kutombola ndelanganyi yenu, bua nubenge Maweja-Nangila, nutendelele mvidie mikuabu. Diba adi, Maweja-Nangila neanufuile munda, anubutule musangu umue. Nanku nunyangakaje bilambuilu biabu, nupule tshibumba tshia mabue tshidibu benze, nupule makunji a kutendelela mvidie adibu base, nuoshe kabidi ne mpingu yabu. Nuenu bena Izrayele nudi tshisamba tshijidila Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Nuenu ke badi Maweja-Nangila musungule, bua nuikale tshisamba tshiende tshisunguluke munkatshi mua bisamba bikuabu bionsu bia pa buloba. Maweja-Nangila mmununange, munusungule, ki mbua ne: nudi nupita bisamba bionsu ku bungi to. Nudi bakese, bashadile kudi bisamba bikuabu. Kadi Maweja-Nangila mmununange. Mmunukumbajile bionsu bivuaye mulaye bankambua benu. Ke padiye munupatule ku bupika, mununyenge ku bianza bia mukalenga wa bena Ejipitu anu ku bukole buende. Nuenu bena Izrayele, numanye ne: Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu nkayende ke Mvidi Mukulu wa bushiwa. Yeye udi ulama ndondu wende too ne ku ndelanganyi tshinunu. Udi unanga amu kunanga bantu bonsu badi bamunanga, bamutumikila. Kadi badi bamubenga, udi ubanyoka lukasa, ubabutula. Nanku, meyi ne mikenji bindi nnuambila lelu, nubilame bimpe, nubikumbaje. Nuenu bateleje mikenji eyi, bayikumbaje, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, nealame ndondu uvuaye mutue ne bankambua benu, bua nuenu kuikala bena diakalenga. Nanku panuafika mu ditunga didi Maweja-Nangila munupe, divuaye mulaye bankambua benu, bu mudiye mununange, Yeye neanusankishe. Nenulele bana ba bungi. Nenuikale ne bintu bipite bungi: ntete ya kuenza bukula, mvinyo, mafuta, ngombe, mikoku ne mbuji. Maweja-Nangila neanuambuluishe, nupangane, nupite bisamba bionsu ku bubanji. Nanku muntu yonsu wa kunudi, mulume nansha mukaji, kakuikala nkumba, too ne ku bimuna bienu. Maweja-Nangila neanuepule ku masama onsu, ne ku bipupu bikole bionsu, bivua bikuata bena Ejipitu, munudi bamanye. Bipupu abi, nebikuate anu bantu badi banukina. Nanku nenubutule bantu bonsu bikala Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu munupeshe. Kanubafuidi luse to. Kanutendeledi mvidie yabu, bualu mbuteyi budi mua kunufikisha ku lulu. Misangu mikuabu nudi nuela meji ne: “Bisamba abi mbitupite bukole! Katuena ne mushindu wa kubinyenga bidibu nabi to!” Kanubitshinyi! Nuvuluke muvua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu muenze ne mukalenga wa bena Ejipitu, ne bantu bende bonsu. Nuvua badimuene muvua Maweja-Nangila mukengeshe bena Ejipitu, nuwuaye muenze malu a kukema, muleje bukole buende bua kunupatula mu ditunga adi. Numanye ne: Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, neakengeshe bisamba bionsu binudi nutshina ebi anu mushindu awu. Nanku bantu bonsu nebikale banunyema, baye kusokoma. Maweja-Nangila neabatumine mangulungu bua kubabutula. Kanutshinyi bisamba ebi to. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu udi nenu. Kakuena muntu udi mua kuambangana nende to. Panuasemena pabuipi, yeye neipate bantu aba ku kakese ku kakese. Bualu nuenu babutule bonsu musangu umue, nyama ya tshisuku neyivulangane bua kunuluisha. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu neanuambuluishe bua nutekeshe bisamba ebi. Nebikale ne bowa bunene, babutuke. Maweja-Nangila neafile bakalenga babu kunudi. Nenubabutule bonsu, kabayi babavuluke kabidi pa buloba. Muntu nansha umue kakunutuila nkanana. Nebabutuke bonsu. Nuoshe mpingu ya mvidie yabu yonsu. Kanualakanyi biamu bia mpawungi ne biamu bitoke bia mushinga mukole bidibu balamike ku mpingu aku to. Kamuangatshi to. Bualu Maweja-Nangila udi ukina bintu ebi. Bidi mua kunukebela diakabi. Kanuteki lupingu nansha lumue luleja mvidie wa mushindu ewu mu nzubu yenu. Nuenu benze nanku, nebanubutule musangu umue ne mpingu ayi. Mpingu ya mushindu ewu idi ne bua kubutuka yonsu. Nuyibenge, nuyimanshe. Nuenu batumikile mikenji indi nnuambila lelu eyi, neyinuambuluishe bua kusomba bimpe. Nemwulangane. Nenukuate ditunga, divua Maweja-Nangila mulaye bankambua benu. Nuvuluke luendu lule luvua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu munuendeshe mu tshipela bidimu makumi anayi. Uvua munukengeshe bua kunuteta, bua ajadike meji adi munda muenu, ne mushindu unudi basue kukumbaja mikenji yende. Yeye mumane kunukengesha ne nzala, kumupeshaye mana, biakudia binuvua kanuyi banji kumanya, nansha nuenu nansha bankambua benu. Bionsu ebi, anu bua kunulongesha ne: muntu kena ne muoyi anu bua biakudia nkayabi to, kadi bua meyi onsu adi apatuka mukana mua Mvidi Mukulu. Bidimu ebi makumi anayi, bilamba bienu kabiena bisunsuke, makasa enu kaena muwule to. Numanye ne: Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, mmusue kunulongesha, bu mudi tatu ulongesha muanende. Nutumikile mikenji ya Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, numunemeke, nuenze mudiye musue. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, neanufikishe mu ditunga dimpe, didi ne tshitalela tshia mayi a misulu ne a mpokolu mivule, adi apatuka mu tshibandabanda, nansha mu mukuna. Mu ditunga adi, mudi biakudia bia bungi: ntete mishilangane ya kuenza bukula, mitshi ya mfiku, maluvu a mvinyo, mitshi ya grenade, mafuta a olive ne buitshi. Nanku nenuikale ne mampa mapite bungi. Kanuakukengelamu tshintu to. Badi bumbulamu tshiamu tshifike mu mbuebue, tshiamu tshia kabanda mu mikuna. Nenudie nukute. Nenuele Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu tuasakidila, bua padiye munufikishe mu ditunga edi dimpe. Nuvuluke Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, nukumbaje meyi ne mikenji biende, bindi nnuambila lelu ebi. Nanku panuikala ne biakudia bia bungi, nusomba mu nzubu mimpe, nupeta bintu bia bungi: ngombe, mikoku, mbuji, biamu bitoke bia mushinga mukole, ne bia mpawungi, ne bintu bikuabu bia mishindu yonsu, kanuditambishi to. Nuvuluke Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, uvua munupatule ku bupika mu Ejipitu. Kunupitshishaye mu tshipela tshinene tshidi tshikuata bowa, tshiena ne nyoka ya lulengu, ne tuminyiminyi, kamuyi mayi. Kunupatuilaye mayi mu lubuebue luvua lupite bukole. Amu mu tshipela amu, Maweja-Nangila kunupa mana, biakudia bivua bankambua benu kabayi banji kumanya. Uvua munukengeshe, kadi amu bua kunuteta, kabidi bua kunulongoluela diakalenga matuku adi kumpala. Kadi kanuedi meji ne: nudi badipetele diakalenga ku bukole buenu nkayenu to. Numanye ne: Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu ke udi unuambuluisha, bua nupete diakalenga. Udi wenza nanku, bualu too ne lelu utshidi ulama ndondu wende, uvua-ye mutue ne bankambua benu. Nanku ndi nnuvuluija lelu ne: panudi nutendelela mvidie mikuabu, nuyenzela mudimu, kanuyi nuvuluka Maweja-Nangila, nenubutuke bonsu. Eyowa, panudi kanuyi nutumikila Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, neanubutule mushindu wabutulaye bisamba bidi pabuipi nenu. Nuenu bena Izrayele, telejayi. Lelu nenusabuke musulu wa Yardene. Nenuipate bisamba bionsu bidi binupita ku bukole ne ku bungi. Nenukuate bimenga biabu bidi ne bimana bitumbuke mulu. Nenutshimune bena Anake, bantu bale ba bukole, badi bantu bakuabu batshina, bamba ne: “Kakuena udi mua kukandamana kudi ndelanganyi ya Anake! Lelu nenujadike ne: Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, udi wenda kumpala kuenu. Yeye udi bu kapia kadi kabutula bintu bionsu. Nanku Maweja-Nangila neabipate. Nenubatshimune lukasa, mubabutule bonsu, mbanyenge bintu biabu, bu muvua Maweja-Nangila mulaye. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu mumane kuipata bantu aba, kumpala kuenu, kanuditambishi ne: “Maweja-Nangila mmutupe ditunga edi, bualu tudi bantu ba nsongu.” Kadi numanyene: Maweja-Nangila mmuipate bantu aba kumpala kuenu, bualu mbena buenzayi. Nanku Maweja-Nangila kena unupa ditunga edi bua buakane buenu to. Neipate bantu aba, bualu mbena buenzayi. Udi musue kabidi kukumbaja bionsu bivuaye mulaye bankambua benu, Abrahame, Izake ne Yakobe. Numanye ne: Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu neanupe ditunga edi dimpe, kadi ki mbua buakane buenu to. Bualu nudi tshisamba tshia bantu badi bamutombokela! Nuvuluke ne: mu tshipela nuvua bafikishe Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu munda. Kanupu bualu ebu muoyi diba nansha dimue! Katshia numuka mu Ejipitu too ne munudi bafike muaba ewu, nutshidi amu numutombokela. Ku mukuna wa Sinayi nangananga, Maweja-Nangila uvua musue kunubutula bonsu, bualu nuvua bamufikishe munda bikole. Meme Moshe mvua mubande ku mukuna bua kuangata mabue, avua ne mikenji ya ndondu wenu ne Maweja-Nangila. Meme kulalaku matuku makumi anayi a munya ne a butuku, tshiyi mua kudia nansha kunua. Mvidi Mukulu Maweja-Nangila kumpesha mabue abidi, avuaye mufunde nkayende mikenji yonsu. Ke mikenji iwaye munumanyishe munkatshi mua kapia, panuvua kuinshi kua mukuna. Nanku matuku makumi anayi a munya ne butuku mamane kukumbana, Maweja-Nangila kumpesha mikenji ya ndondu, kungambilaye ne: “Tuluka lukasa. Bantu bauvua mupatule mu Ejipitu mbenze bualu bupite bubi. Kabena bitabe ku bionsu bimvua mubambile. Mbadienzele lupingu lua tshiamu tshiengulula.” Maweja-Nangila kungambila kabidi ne: “Ndi mujadike ne: bantu aba mbantombokele. Kunkandiki to. Ndekela, mbanyoke. Ndi musue kubabutula, kabayi mua kubatela kabidi pa buloba. Pashishe nenkuambuluishe bua ulele bana ba bungi, benze tshisamba tshinene, tshidi tshipita bena Izrayele ku bukole ne ku bungi!” Meme kutuluka ku mukuna, uvua umueneka mukuate kapia. Mvua muambule ku bianza mabue avua ne mikenji ya ndondu. Meme kujadika ne: nuvua batombokele Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu bushiwa. Nuvua badienzele lupingu lua kana ka ngombe ka tshiamu. Kanuvua bitabe bionsu bivua Maweja-Nangila munuambile to. Ke pamvua muimanshe mabue abidi amvua nawu ku bianza, muatshibule, nuenu batangile. Pashishe meme kudiela panshi kumpala kua Maweja-Nangila. Meme kushala muaba awu matuku makuabu makumi anayi a munya ne butuku, tshiyi mua kudia nansha kunua. Mvua muenze bionsu abi, anu bua bubi bu-nuvua benze. Nuenu kuenza bidi Maweja-Nangila ubenga, kumufikisha munda. Mvua ntshina, nzakela tshiji tshikole tshivua Maweja-Nangila natshi. Ukavua musue kunubutula. Kadi kuitabaye kabidi dilomba dianyi musangu ewu. Maweja-Nangila uvua mupite kufikila Arone munda, musue kumushipa. Kadi dituku adi, meme kumulombela ne yeye kabidi. Meme kuangata lupingu lua kana ka ngombe ka tshiamu, lunuvua badienzele bua bubi buenu. Meme kulosha mu kapia. Bivua kabiyi bipie, meme kubizaza, kushalabi butu. Meme kuimansha butu abu mu musulu uvua upueka mu mukuna. Nuenu bena Izrayele, nuvua bafikishe kabidi Maweja-Nangila munda ku Tabera, ku Masa ne ku Kibrote-Taawa, Kabidi ku Kadeshe-Barneya pavua Maweja-Nangila munutume bua kukuata ditunga divuaye munulaye, kanuvua batekemene kudiye to. Kanuvua bangate bionsu bivuaye munuambile ne mushinga. Katshia tumanyangana nenu, nudi amu nutombokela Maweja-Nangila. Pavua Maweja-Nangila musue kunubutula, meme kudiela panshi kumpala kuende, kushala nanku matuku makumi anayi a munya ne a butuku. Meme kulomba Maweja-Nangila ne: “Mvidi Mukulu Maweja-Nangila, kubutudi bantu badi bebe, baudi mupikule, mupatule mu Ejipitu ku bukole ne ku bumfumu buebe. Uvuluke bantu bebe: Abrahame, Izake ne Yakobe. Kuedi meji ku bubi bua bena Izrayele, padibu bakutombokela, babenga diyi diebe. Bualu bena Ejipitu badi mua kuamba ne: ‘Maweja-Nangila wapangi mua kufikisha bantu bende mu ditunga divuaye mubalaye. Kena mubanange. Uvua mubapatule mu Ejipitu anu bua bafuile mu tshipela!’ Maweja-Nangila, bena Izrayele aba mbantu bebe, baudi mudisunguile, bauvua mupikule, mupatule mu Ejipitu ku bukole ne ku makanda ebe mapite.” Pashishe Maweja-Nangila kungambila ne: “Usonge mabue abidi, mafuanangane ne a kumpala. Wenze kabidi mushete wa mabaya. Ubande ku mukuna kundi eku. Nemfundulule pa mabue apu mikenji ya mushindu umue ne ivua pa mabue auvua munyange. Uteke mabue awu mu mushete.” Meme kuenza mushete wa mabaya a ndunga, kusonga mabue abidi mafuanangane ne a kumpala. Meme kubanda nabi ku mukuna. Maweja-Nangila kufundulula mikenji dikumi pa mabue mapiamapia, bu muvuaye mufunde pa mabue a kumpala. Mikenji eyi, ke ivuaye munumanyishe munkatshi mua kapia, dituku dinuvua basangile kuinshi kua mukuna. Pashishe kumpeshaye mabue awu. Meme kutuluka kabidi ku mukuna, kuteka mabue awu mu mushete umvua muenze, bu muvua Maweja-Nangila mungambile. Kutuadija musangu awu, mabue adi amu mu mushete amu. (Bena Izrayele kumuka ku mpokolu ya mayi a Bene-Yakane, kuya ku Moshera. Muaba awu ke uvua Arone mufuile. Kumujikabu. Muanende Elazare kumupingana ku mudimu wa butuangaji. Bena Izrayele kumuka muaba awu, kuyabu ku Ngudengoda. Bumuka aku, kuyabu ku Yotbata, muaba udi misulu mishilangane. Tshikondu atshi Maweja-Nangila kupesha bena Levi midimu mishilangane eyi: kuambula mushete wa ndondu wa Maweja-Nangila, kuenzela Maweja-Nangila mudimu, kuela bantu lupemba mu dina dia Maweja-Nangila. Midimu eyi, ke itshidibu benza too ne mpindiewu. Ke pavua bena Levi kabayi bapeta wabu muaba wa bumpianyi bu bisamba bikuabu. Tshiabu tshidibu natshi, mbua kuenzela Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu mudimu, bu muvuaye mumane kubambila.) Meme kushala ku mukuna matuku makumi anayi a munya ne butuku, bu musangu mukuabu. Musangu ewu kabidi, Maweja-Nangila kuitaba dilomba dianyi. Kena munubutule to. Kungambilaye kabidi ne: “Bangayi luendu! Wikale wenda kumpala kua bantu. Baye kukuata ditunga dimvua muditshipe bua kupesha bankambua babu!” Bena Izrayele, tshidi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu utekemena kunudi ntshinyi? Mbua numunemeke, numutumikile, mununange, numuenzele mudimu ne muoyi wenu mujima, kabidi ne bukole buenu buonsu. Maweja-Nangila udi ujinga bua nukumbaje meyi ne mikenji biende, bindi nnuambila lelu ebi, bua nuikale bena diakalenga. Diulu dijima, buloba ne bionsu bidipu, mbintu bia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Kale Maweja-Nangila uvua umvuangana amu ne bankambua benu, mubanange anu bobu. Kadi mpindiewu, mmunusungule nuenu, ndelanganyi yabu, munkatshi mua bisamba bionsu, munudi bamone emu. Nudifile muenu muonsu kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Kanumutombokedi kabidi to. Numanye ne: Maweja-Nangila udi mfumu wa mvidie yonsu, ne mukalenga wa bakalenga. Yeye ke Mvidi Mukulu munene ne wa bukole bonsu, udi bantu bonsu batshina. Kena ne kansungansunga to. Kena witaba mabuejilu to. Maweja-Nangila udi wakuila bakaji bakamba ne bana ba nshiya. Udi unanga bantu benyi badi munkatshi muenu, ubapesha bilamba ne biakudia. Nanku nuenu bena Izrayele, nunange bantu benyi badi munkatshi muenu. Bualu nuvua penu benyi mu ditunga dia Ejipitu. Nunemeke Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, numulamate amu yeye. Nuntendelele, nuditshipe anu mu dina diende. Numutumbishe, bualu yeye nkayende ke Mvidi Mukulu wenu. Udi munuenzele malu manene a kukema, adi akuatshisha bowa, anudi bamone. Pafikile bankambua benu mu Ejipitu, kabavua bapite ku makumi muanda mutekete to. Kadi mpindiewu, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu mmunuvudije bu mitotu ya mulu. Nunange Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, numuenzele mudimu, nukumbaje meyi ne mikenji yende. Mpindiewu, ndi nnuambila nuenu mikenji eyi. Tshiena ngambila bana benu to. Bualu bobu kabena bamona, kabena bamanya bionsu bidi Maweja-Nangila munuenzele bua kunuleja bukole buende. Anu nuenu ke badi bamanya butumbi ne bukole buende. Nudi bamanye bishima bionsu bivua Maweja-Nangila muenze. Mmunyoke mukalenga wa bena Ejipitu ne bantu bende bonsu, pavuabu banuipata ne biluilu biabu, tubalu ne matempu. Nudi bamanye muvuaye mubabutule kashidi mu Mayi manene makunze. Panuvua mu tshipela, Maweja-Nangila ke uvua munulame bua kunufikisha muaba ewu. Pashishe uvua mushipe kabidi Datane ne Abirame, bana ba Eliyabe, ba mu tshisamba tshia Rubene. Buloba kupuka, kubajibikila ne meku abu, ne ntenta yabu, ne bantu bonsu bavua baditue ku tshiabu, bena Izrayele bonsu batangile. Nanku nuenu nudi bajadike malu manene adi Maweja-Nangila munuenzele. Nukumbaje mikenji yonsu indi nnuambila lelu eyi. Neyinuambuluishe bua nukuate ditunga dinuabuela. Nanku nenulale matuku a bungi mu ditunga adi, didi ne biakudia bia bungi, divua Maweja-Nangila mumane kuditshipa bua kupesha bankambua benu, ne ndelanganyi yabu yonsu. Ditunga dinudi nukuata mpindiewu, kadiena bu ditunga dia Ejipitu dinudi bumuke to. Bualu mu Ejipitu, panuvua nukuna ntete, nuvua numbula mikidi bua kufikishisha mayi mu budimi amu, bu mudibu benza mu lupangu lua biseki. Kadi ditunga dinudi nukuata mpindiewu didi ne bibandabanda ne mikuna. Buloba budi bupeta tshitalela ku mayi a mvula. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, ke udi ulama buloba abu, ku ntuadijilu wa tshidimu too ne ku ndekelu watshi. Nuenu bakumbaje bimpe mikenji ya Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, indi nnuambila lelu eyi, nuenu bamunange, bamuenzele mudimu ne muoyi wenu mujima ne bukole buenu buonsu, nealokeshe mvula anu pa diba diende, bua nupete biakudia bimpe, ntete ya bungi ya kuenza bukula, maluvu a mvinyo, ne mafuta. Maweja-Nangila neameneshe kabidi bisosa bia nuenu kudisha bimuna bienu. Nanku nenudie nukute. Nanku dimukayi, kanupambuki, kanushiyi njila mululame. Kanutendeledi mvidie mikuabu to. Nuenu kanuyi bakumbaje mikenji yende, Maweja-Nangila neanufuile munda. Kakunulokeshila kabidi mvula. Kanuakupeta biakudia pa madimi enu to. Nenubutuke mu ditunga edi dimpe, didiye unupesha. Mikenji eyi indi munupeshe, nuyilame mu mioyi yenu ne mu mitshima yenu. Nuyisuike kabidi ku maboku enu, ne pa mpala yenu, bua kanuyipu muoyi to. Nulongeshe bana benu mikenji eyi, nuyitele diba dionsu, panudi nusomba ku nzubu yenu, nansha panudi nuendakana mu njila, panudi nulala nansha panudi nubika. Pashishe nuyifunde ku mishiku ya mbelu ya nzubu yenu, ne ku biibi bia bimenga bienu. Nuenu bakumbaje mikenji eyi, matuku onsu atshidi diulu kulu ne buloba panshi, nenushale ne muoyi, nuenu ne ndelanganyi yenu, mu ditunga divua Maweja-Nangila mulaye bankambua benu. Eyowa, nukumbaje mikenji yonsu indi nnuambila. Nunange Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Nuitabe bionsu bidiye unuambila, numulamate. Nanku panuafika pabuipi ne ditunga adi bua kudikuata, Yeye neanuipatshile baluishi benu, badi banupita ku bungi ne ku bukole. Ditunga dijima ndienu. Mikalu yadi idi mushindu ewu: kutuadija ku tshipela tshidi kuinshi mu ditunga, too ne ku mikuna ya Lebanone, idi ku mutu mu ditunga; ku musulu munene wa Perate luseke lua kudi diba dipatukila, too ne ku Mayi manene a pankatshi pa matunga, luseke lua kudi diba dibuelela. Muntu nansha umue kakukandamana to. Bantu bonsu nebanutshine, bakuatshike bowa miaba yonsu inudi nupitshila, bu muvua Maweja-Nangila munulaye. Telejayi! Ndi njinga se: lelu nusungule tshinudi basue: diakalenga nansha diakabi! Panuikala nukumbaja mikenji ya Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, indi nnumanyisha lelu, nenuikale bena diakalenga. Kadi panuikala kanuyi nukumbaja mikenji eyi, kanuyi nuitaba bindi nnuambila, nutendelela mvidie inudi kanuyi banji kumanya, nenuikale bena diakabi. Pikala Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu munufikishe mu ditunga dinuakuata, nenujingile bantu diakalenga ku lusongu lua mukuna wa Ngarizime. Nenubajingile diakabi ku lusongu lua mukuna wa Ebale. (Mikuna eyi idi dishiya dia musulu wa Yardene, dishiya dia njila udi luseke ludi diba dibuelela lua musulu, mu ditunga dia bena Kenaane badi basomba mu tshibandabanda tshia Yardene. Mikuna eyi idi pabuipi ne mitshi ya nsanga ya tshijila ya mu Moreya, idi mitangilangane ne Ngilgale. ) Nuenu bena Izrayele, nukadi pa kusabuka musulu wa Yardene, bua kubuela mu ditunga edi, didi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu unupa. Nenudikuate bua kusombamu. Diba adi, mwuluke bua kukumbaja meyi ne mikenji yende, bindi nnumanyisha lelu ebi. Meyi ne mikenji binudi ne bua kukumbaja matuku onsu mu ditunga, didi Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bankambua benu, munupe bua kusomba kashidi, bidi nunku: Nunyangakaje miaba ya tshijila yonsu, idibu base pa nsongu ya mikuna minene ne mikese, munkathi mua mitshi ya dileji, muaba udibu batendelela mvidie kudi bisamba binuanyenga matunga abi. Nunyangakaje bilambuilu biabu. Nupule mabue adibu bimanyike. Nuoshe makunji a tshijila. Nushimbule mpingu ya mvidie yabu. Nukuate mudimu bua bantu kabavuluki kabidi nansha mena mene a mvidie ayi miaba yonsu ivuabu bayitendelela. Panudi nutendelela Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, kanulondi bibidilu bia bisamba abi to. Mu buloba bua bisamba bienu, Maweja-Nangila neasungule muaba anu umue, muaba udiye musue kusomba bua numonangane nende, numutendelelemu. Muaba awu, ke unudi mua kulambuila bintu bionsu binudi nabi: milambu ya kuosha, ya bobumue, tshia dikumi tshia bintu bia mu madimi, milambu ya budisuile, milambu ya mapiku, too ne ya banabute ba bimuna bienu: ngombe, mikoku ne mbuji. Mu nzubu wa tshijila wa Maweja-Nangila, ke munudi mua kudila biakudia bia tshijila, pamue ne bena meku enu bonsu. Nuenu nenusanke bua bilenga bionsu bidi Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wenu, munupe mu bionsu binudi nuenza. Nanku kanuena mua kutendelela kabidi Maweja-Nangila munudi nuenza mpindiewu to, muntu yonsu utendelela wende mushindu. Nuenu kanuena banji kufika mu ditunga didi Maweja-Nangila ne bua kunupa, bua nusombemu talala. Kadi nenusabuke musulu wa Yardene, bua kusomba mu ditunga adi ne ditalala. Yeye neanulame bimpe. Baluishi benu bonsu, bena mutumba, kabakunuenzela bualu. Diba adi, muaba wikala Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu musungule bua kusomba, nenumutuadile milambu eyi mishilangane, imvua munuambile: ya kuosha, ya bobumue, ya tshia dikumi tshia bintu bia mu madimi, ya budisuile, ne ya mapiku, inuvua bamulaye. Muaba wa Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu awu, nenusanke bonsu, nuenu, bana benu ne bena mudimu benu. Kabidi bena Levi, badi basa mu bimenga bienu, kabayi ne wabu muaba wa kuasa munkatshi muenu, nebasanke pabu. Nuenu bena Izrayele, dimukayi: kanuena mua kulambula milambu yenu miaba yonsu ya tshijila inudi numona to. Milambu ayi, nuyilambuile anu muaba wa tshijila wikale Maweja-Nangila musungule mu buloba bua tshisamba tshimue tshia ku bisamba bienu. Muaba awu, ke unudi mua kukumbajila bionsu bindi nnuambila. Bimuna bionsu bikale Maweja-Nangila munupe mu ditunga dinuasomba, muntu yonsu udi ne mikiya nansha udi kayi nayi, udi mua kubishipa, kudia munyinyi wabi bu mudiye musue, ne muaba udiye musue, anu bu munutu nudia munyinyi wa kabuluku, nansha wa ngulungu. Kadi kanuena mua kudia mashi a nyama to. Nualekele, apueke panshi bu mayi. Milambu yonsu inudi nulambula Maweja-Nangila: ya ntete ya kuenza bukula, ya maluvu, ya mafuta, ya bamuanabute ba bimuna bienu, ngombe, mikoku, mbuji, milambu ya budisuile ne ya mapiku, kanuena mua kudila bintu bia ku milambu ayi mu nzubu yenu to. Bintu bia tshijila abi, nuenu, bana benu, bena mudimu benu, ne bena Levi, badi mu bimenga bienu, nenubidile amu muaba wa tshijila, wikale Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu musungule. Nanku muaba awu nenuikale ne disanka dia bungi, bua bionsu binuikala bakumbaje. Numanye ne: matuku onsu anudi mu ditunga dienu, kanuena mua kulengulula bena Levi to. Pikala Maweja-Nangila wenu mudiundishe ditunga dienu bu muvuaye mulaye, nenuikale nudia munyinyi munudi basue. Panuikala kanuyi pabuipi ne muaba wikale Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu musungule bua yeye kusomba, nudi mua kushipa bimuna bidiye munupe: ngombe, mikoku, mbuji, kudia munyinyi miaba yonsu inudi basombe. Kadi mwuluke anu mikenji indi mumane kunuambila. Nanku muntu yonsu udi ne mikiya, nansha udi kayi nayi, udi mua kudia munyinyi awu, mudiye musue, bu munudi nudia munyinyi wa kabuluku, nansha wa ngulungu. Kadi numanye ne: Kanuena mua kudia mashi a nyama to. Bualu mu mashi ke mudi muoyi. Nanku kanuena mua kudia munyinyi, kudia kabidi ne muoyi to. Kadi nulekele mashi, amate panshi bu mayi. Nuenu benze nanku, nenuikale bena diakalenga, nuenu pamue ne ndelanganyi yenu, bualu binudi nuenza nebilengelele Maweja-Nangila. Kadi nyama ya tshijila, nansha ya mulambu wa mapiku, nuyilambuile anu muaba wikale Maweja-Nangila musungule. Pikala mulambu awu wa kuosha, nulambule munyinyi ne mashi pa tshilambuilu tshia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Kadi pikalawu wa bobumue, nuele mashi pa tshilambuilu tshia Maweja-Nangila, pashishe nudie munyinyi. Nuenu bena Izrayele nuteleje bionsu bindi nnuambila, nubikumbaje. Nanku, misangu yonsu nenuikale bena diakalenga, nuenu ne ndelanganyi yenu. Bualu nenuenze bidi bimpe, bisankisha Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Panuafika mu ditunga, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu neabutule bisamba bionsu bidi mu ditunga adi. Nanku nenubinyenge ditunga adi bua nusombemu. Pikala Maweja-Nangila mumane kubutula bantu abu, kanulondi bibidilu biabu to. Kanutendeledi mvidie yabu. Kanuidikiji mushindu uvuabu bayitendelela. Nanku panudi nutendelela Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, kanuenji muvua bena ditunga benza to. Bualu mu ditendelela diabu, bavua benza bivua Maweja-Nangila mubenge. Bavua balambula mvidie yabu too ne bana babu ba balume ne ba bakaji! Nukumbaje mikenji yonsu indi munuambile eyi. Kanusakididi bualu, kanumbushi bualu. Dituku dikuabu, pikala muambi nansha muntu udi Mvidi Mukulu uleja malu munumuenekela, nnumanyisha tshishima, tshishima atshi tshienzeka bu muvuaye munuambile, muntu awu unuambila bua kutendelela mvidie inudi kanuyi bamanye, kuyenzela mudimu, kanumuitabi to. Bualu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, udi unuteta bua kujadika ne: nudi bamunange ne bukole buenu buonsu, kabidi ne muoyi wenu mujima anyi? Nutendelele amu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Numunemeke, nutumikile mikenji yende, numulamate, numuenzele mudimu. Muambi yonsu, nansha muntu udi Mvidi Mukulu uleja malu, padiye unumusha kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, uvua munupatule ku bupika mu Ejipitu, numushipe. Bualu uvua musue kunumusha mu njila uvua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu munuambile bua kulonda. Nanku numushe bubi buonsu munkatshi muenu. Dituku dikuabu pikala muntu wa kunudi, bamubikila mu musokoku kudi muanabu wa balume, kudi muanabu wa bakaji, kudi mukajende mene, nansha kudi mulunda wende udiye mupite kunanga, bua kutendelela mvidie mikuabu, inuvua kanuyi bamanye, nansha nuenu nansha bankambua benu, kanuena mua kumuitaba to. Mvidie eyi ke idibu batendelela kudi bantu ba bisamba bikuabu, bidi pabuipi nenu, nansha bidi kule, pa buloba bujima. Kanuena mua kuitaba bionsu ebi, nansha kuteleja mene bidibu banuambila to. Muntu udi utendelela mvidie eyi, mmuena tshibawu. Kanuena mua kumufuila luse, kanuena mua kumuakuila. Muntu yonsu udi unuambila bua kutendelela mvidie, bamushipe. Muntu uvuaye wambila bua kutendelela mvidie, ke udi udianjila kumuasa dibue. Bantu bakuabu, kushisha kumuambuluisha bua kumushipa. Muena tshibawu awu, bamushipe anu ne mabue. Bualu uvua musue kumusha muntu mukuabu kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, uvua munupatula ku bupika mu Ejipitu. Nanku pikala bena Izrayele bonsu bumvua bualu ebu, nebatshine. Kabakuenza kabidi malu mabi a nanku to. Dituku dikuabu, nudi mua kumvua ne: mu tshimue tshia ku bimenga, bidi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu munupe bua kusomba, mudi bantu babi badi bambila bena Izrayele bua kutendelela mvidie inudi kanuyi bamanye mpindiewu. Diba adi, nuebejangane, nulondakajangane bimpe bua kujadika ne: bualu ebu mbulelela anyi? Nuenu bajadika menemene ne: mbenze nanku, nushipe bantu bonsu ba mu tshimenga atshi ne bimuna biabu. Pashishe nubutule tshimenga atshi tshijima, kabidi ne bionsu bidimu. Nukungule bubanji buonsu bua mu tshimenga atshi muaba umue, muaba udi bantu bambilangane malu. Nubioshe musangu umue ne tshimenga atshi, bua bikale bu mulambu wa kuoshila Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Tshimenga atshi nutshiupule bua kashidi, kabayi mua kutshiasulula kabidi to. Kanuena mua kuangata tshintu nansha tshimue tshia bidibu ne bua kuosha, bua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu amone mua kutuyisha tshiji tshiende. Diba adi, neanufuile luse. Nenuvulangane, bu muvuaye mulaye bankambua benu. Panuikala numuitaba, nukumbaja meyi ne mikenji bindi nnuambila lelu ebi, nuenza bidi bimulengelela, nenupete diakalenga kudiye, nupangane. Nuenu bena Izrayele, panudi mu madilu, kanuena mua kuditapa nsalu, nansha kukungula pa lubombu to. Bualu nudi bana ba Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Nudi tshisamba tshia tshijila tshia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Nuenu ke badiye musungule munkatshi mua bisamba bikuabu bidi pa buloba, bua nuikale tshisamba tshiende menemene. Nyama idi ne mikiya idi Maweja-Nangila mubenge, kanuena mua kudia munyinyi wayi to. Kadi nudi mua kudia munyinyi wa nyama eyi: ngombe, mukoku, mbuji, ngulungu, kabuluku, ntole, mukoku wa mu tshisuku, nyama mikuabu yonsu idi ne mikonu mipanduluke, mikale ipingaja bintu mukana, ibidia kabidi. Kadi nyama yonsu idi ne mikonu mipanduluke, kayiyi ipingaja bintu mukana, ibidia kabidi, nansha idi ipingaja bintu mu mukana ibidia kabidi, kadi kayiyi ne mikonu mipanduluke, kanuena mua kuyidia to. Nanku nyama eyi idi ne mikiya: kamelu, nsenji ne damane. Bualu idi ipingaja bintu mukana, ibidia kabidi, kadi kayena ne mikonu mipanduluke to. Udi ne mikiya kabidi ke ngulube, bualu udi ne mikonu mipanduluke, kadi kena upingaja bintu mukana, ibidia kabidi. Nanku kanuena mua kudia munyinyi wa nyama eyi. Kanuena mua kuyilenga, padiyi mifue. Ku nyama yonsu ya mu mayi, nudi mua kudia amu idi ne mamba ne misalala. Kadi nyama yonsu ya mu mayi idi kayiyi ne mamba ne misalala, idi ne mikiya. Kanuena mua kuyidia to. Nyunyi yonsu idi kayiyi ne mikiya, nudi mua kuyidia. Kadi kanuena mua kudia nyunyi eyi: nyunyi ya biminyi, tubemba tua mvulu, nyunyi idi idia minyinyi ya mu mayi, ntuba (mifuane mukanku), mikanku, nyunyi mishilangane mifuane tubemba, bikololu, kasonga nyunyi, nyunyi idi yendakana butuku mifuanangane ne kakutukutu, nyunyi ya pa mayi idi idia malandi, nkumbikumbi, bipungulu, tshishenene, nyunyi idi mifuanangane ne tshikololu, nkumbikumbi, kalamangombe, tshiowa, nyunyi ya mikolu mile idi yenda ku muelelu wa mayi, nyunyi idi ne tshisuba ne nyunyi ya midima. Bishi bionsu bidi ne masala, kanuena mua kubidia to, bualu bidi ne mikiya. Kadi nudi mua kudia bishi, bidi kabiyi ne mikiya. Nuenu bena Izrayele, nudi tshisamba tshisunguluke tshia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Nanku kanuena mua kudia munyinyi wa nyama midifuile to. Nudi mua kuupesha benyi badi munkatshi muenu, nansha kusumbisha benyi bakuabu. Kanuena mua kulamba munyinyi wa muana wa mbuji, mu mabele a mamuende to. Ku tshidimu tshionsu, nusunguile Maweja-Nangila tshia dikumi tshia bia mu madimi enu. Pashishe nuye mu nzubu wa Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, muaba wikalaye musungule bua nuenu kumonangana nende, ne bua kulambulamu tshia dikumi tshia bintu ebi: ntete ya kuenza bukula, maluvu a mvinyo, mafuta, bamuanabute ba ngombe, ba mikoku ne ba mbuji. Ke munudi mua kulomba, munudi mua kunemeka kashidi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Nanku pikala Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu munupesha biakudia bia bungi mu madimi enu, misangu mikuabu kanuena mua kuambula tshia dikumi bua kutshinkisha muaba wikalaye musungule bua kusomba, bualu njila neikale mupite bule. Pikalabi nanku, nudi mua kusumbisha tshia dikumi tshia biakudia ebi, kuya kulambula makuta muaba wa tshijila wa Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Muaba awu, nenusumbe bintu bionsu binudi basue: ngombe, mikoku, mbuji, maluvu a mvinyo, nansha maluvu makole, bua nuenu kudia, kunua, kusanka ne bena meku enu bonsu. Mu masanka awu, mwuluke bena Levi banudi nabu mu bimenga bienu, bualu kabena ne wabu muaba wa bumpianyi munkatshi muenu. Nanku ku bidimu bisatu bisatu, numushe tshia dikumi tshia bia mu madimi enu bia tshidimu atshi, nutshiteke mu bimenga bienu. Biakudia abi, nebiambuluishe bena Levi, badi kabayi ne muaba wa bumpianyi munkatshi muenu. Nebiambuluishe benyi, bana ba nshiya ne bakaji bakamba banudi nabu. Nebapete bintu bia kudiabu kuukuta. Nanku Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, neanuele lupemba mu bionsu binudi nuenza. Padi bidimu muanda mutekete bikumbana, nuikale nulekelangane mabanza onsu anudi nawu. Mabanza awu nulekelangane mushindu ewu: padi tshidimu tshikumbana tshia kulekelangana mabanza mu dina dia Maweja-Nangila, bantu bonsu bavua basombesha bana babu makuta, kabena mua kunana makuta awu to. Kabidi muntu kena mua kutatshisha muanabu bua kufutaye dibanza adi to. Panudi nusombesha muenyi makuta, udi mua kunupingajila. Kadi muanenu kena ne bua kunupingajilawu to. Kadi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, neanuambuluishe, bua nupete bintu bia bungi mu ditunga didiye munupe. Nanku munkatshi muenu kamuakuikala bapele to, panuikala bitabe meyi ende, bakumbaje mikenji yende yonsu indi nnuambila lelu eyi. Pikala Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu numusankishe ne bintu, bu nuwuaye mulaye, kanuakusomba makuta kudi muntu to. Kadi nuenu nenusombeshe bantu benyi ba bungi makuta. Kabidi nenuikale bamfumu ba bisamba bia bungi, kanuyi penu ku bumfumu bua tshisamba nansha tshimue. Pikala muntu mupele munkatshi mua bana benu, mu tshimenga tshia ditunga dianupesha Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, unusomba tshintu, kanumuiminyi to. Numusombeshe ne muoyi muimpe tshionsu tshidiye ukengela. Nudimuke. Kanuikadi ne meji mabi a ne: tshidimu tshia muanda mutekete tshia kulekelangana mabanza tshidi pabuipi. Kanutatshishi muanenu mupele bua bualu abu. Kanumupadi tshintu tshidiye ulomba. Bualu yeye mudidile Maweja-Nangila, nenuikale bena tshibawu. Nanku nuikale ne muoyi muimpe, nusombeshe mupele tshintu tshidiye ulomba. Nuenu benze nanku, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu neanusankishe mu bionsu binudi nuenza. Mu ditunga dienu nemuikale bapele misangu yonsu. Ke pandi nnuambila ne: nuikale ne muoyi muimpe. Nuvuluke bana benu bapele, ne bena dikenga badi munkatshi muenu. Pikala muanenu muena Ebrewu, mulume nansha mukaji, musue kudisumbisha bu mupika kuudi, akukuatshile mudimu anu bidimu bisambombu. Kadi tshidimu tshia muanda mutekete, neumulekele, aye. Kumulekedi uya, kayi ne tshintu. Umupeshe bintu binuikala bapeta kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu: mikoku, mbuji, ntete ya kuenza bukula. Umupeshe kabidi ne maluvu a mvinyo. Nuvuluke ne: nuvua bapika mu ditunga dia Ejipitu. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu kunupatula. Ke pandi nnupesha mukenji ewu mpindiewu. Pikala mupika mulume anyi mukaji mununange nuenu ne bena diku dienu, ubenga mua kumuka, bualu udi musombe bimpe, munuimanyike ku tshiibi tshia nzubu. Nuangate mulonda, numutubule ditshi, bua ashale mupika wenu too ne ku lufu luende. Kanuikadi ne kanyinganyinga bua kupesha mupika budikadidi to. Bualu bidimu bisambombu bidiye munuenzele mudimu, mmunupeteshe bintu bia bungi, bipite misangu ibidi binuvua mua kupeta kudi muena mudimu unudi nufuta. Nanku mupika apete anu budikadidi, bua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu anusankishe mu bionsu binudi nuenza. Bamuanabute balume bonsu, ba ngombe, mikoku ne mbuji yenu, nubajidile mu dina dia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Muanabute mulume wa ngombe, kanuena mua kumuenzeja mudimu to. Kabidi kuena mua kukosa miosa ya muanabute wa mukoku. Ku tshidimu tshionsu, nudie munyinyi wa bimuna ebi ne meku enu, muaba wa tshijila wa Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, mu nzubu wikalaye musungule. Pikala tshimuna tshimue tshia ku bimuna ebi tshitebuke, tshifua disu, nansha ne bulema bukuabu pambidi, kanuena mua kutshilambula Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu to. Munyinyi awu, nudi mua kuudila ku nzubu yenu pamue ne bantu bonsu, badi ne mikiya nansha badi kabayi nayi, anu bu munudi nudia munyinyi wa kabuluku nansha wa ngulungu. Kadi misangu yonsu, kanudi mashi a tshimuna to. Nualekele, apueke panshi bu mayi. Nuenu bena Izrayele, nuvuluke mua kuenzela Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu tshibilu tshia Dipita diende, mu ngondu wa Abibe wa tshidimu tshionsu. Bualu Maweja-Nangila mmunupatule mu Ejipitu anu mu ngondu awu butuku. Nanku nyama ya mu bikumbi inudi mua kulambula mu tshibilu etshi nyoyi eyi: ngombe, mikoku ne mbuji. Kadi nuyilambule anu muaba wikalaye musungule bua nuenu kumonangana nende. Matuku malondangane muanda mutekete mu didia dia tshibilu, kanuena mua kudia mampa mela buanga. Panudi nudia mampa kaayi mela buanga nanku, nenuvuluke dituku dinuvua bapatuke ne lubilu mu Ejipitu. Matuku awu onsu muanda mutekete, kanuena mua kulama buanga bua mampa mu ditunga dienu dijima. Munyinyi wa nyama unu-vua balambula Maweja-Nangila dilolu dia dituku dia kumpala, nuudie, ujika anu dituku adi. Kanuena mua kuenzela tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, mu bimenga bionsu bikalaye munupa bua kusomba to. Kadi nudi mua kulambula milambu eyi, anu mu tshimenga tshikala Maweja-Nangila musungule bua nuenu kumonangana nende. Nuyilambule dilolu diba dimane kubuela, bualu ke diba dinuvua bapatuke mu Ejipitu. Nulambe munyinyi awu, nuudile muaba wikala Maweja-Nangila musungule. Mu dinda, nupingane ku nzubu yenu. Nuenu bena Izrayele, matuku malondangane asambombu kanuena mua kudia mampa mela buanga. Dituku dia muanda mutekete, nudisangishe bua kutendelela Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Kanuena mua kuenza mudimu dituku adi to. Kutuadija dituku dinuvua nubanga kunowa biakudia bienu, nubadike mbingu milondangane muanda mutekete. Pashishe nuenze tshibilu tshia Dinowa dia biakudia, bua kutendelela Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Nufile milambu ya ku budisuile, bilondeshile bionsu bidi Maweja-Nangila munuenzele. Nuye ku nzubu wikale Maweja-Nangila musungule bua nuenu kumonangana nende. Muaba wa tshijila awu, nuenu bena Izrayele, nusanke ne bana benu, bena midimu benu, bena Levi, benyi banudi nabu, bana ba nshiya, ne bakaji bakamba badi munkatshi muenu. Nuvuluke ne: nuvua bapika mu ditunga dia Ejipitu. Nanku nukumbaje mikenji eyi yonsu. Nuenu bamane kushipula ntete ya kuenza bukula, bamane kukama kabidi tumuma tua mvinyo, bajikije, nuenze tshibilu tshia tuzubu tua Bisasa matuku muanda mutekete malondangane. Nanku nuenu bena Izrayele bonsu, bana benu, bena mudimu benu, bena Levi, benyi banudi nabu, bana ba nshiya, ne bakaji bakamba badi munkatshi muenu, nusanke bua tshibilu etshi. Nuenze tshibilu etshi matuku muanda mutekete, bua kutendelela Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Nutshienzele anu muaba wikalaye musungule. Nusanke bikole, bualu Maweja-Nangila neanuvudijile biakudia bia bungi mu madimi enu. Neanusankishe kabidi mu bionsu binudi nuenza. Ku tshidimu tshionsu, bantu balume bonsu badi munkatshi muenu, nebadileje kudi Maweja-Nangila misangu isatu, muaba wikalaye musungule, bua tshibilu tshia mampa adi kaayi mela buanga, bua tshibilu tshia Dinowa biakudia, ne bua tshibilu tshia tuzubu tua Bisasa. Kadi muntu kafiki mu nzubu wa Mvidi Mukulu wenu kayi ne tshintu tshia kumulambula to. Muntu yonsu neafike ne mulambu, bilondeshile mudimu udiye wenza, ne mushindu wikala Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu mumuambuluishe. Mu bimenga bionsu bikale Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu munupe bua kusomba, nusungule balumbuluishi ne bulombodi, badi mua kulumbuluisha bantu bonsu ba mu bisamba bienu, kakuyi kansungansunga. Kanunyangi tshilumbu tshia muntu. Kanubingishi muena tshibawu. Kanuangatshi tshintu tshia mabuejila. Bualu tshintu tshia nanku, tshidi tshiumbusha mulumbuluishi, nansha yeye muntu wa meji, ku ba muanda, tshimutuma ku ba wetu, bua kunyangaye bilumbu bia bantu. Nuenze muenu muonsu bua kulumbuluisha bantu bimpe. Nanku nenukuate ditunga didi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu munupe, nushalemu ne muoyi. Kanuena mua kuasa dikunji, nansha kukuna mutshi, bua kutendelela mvidie mikuabu, pabuipi ne tshilambuilu, tshinudi benzela Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu to. Kanuena mua kuimanyika dibue dia kutendelela mvidie muaba awu to. Bualu Maweja-Nangila kena musue bintu bia mushindu awu to. Tshimuna tshionsu tshidi ne bulema pambidi: ngombe, mukoku, nansha mbuji, kanuena mua kutshilambula Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu to. Bualu mulambu awu kawena umulengelela to, udi umubipila. Misangu mikuabu, mu tshimue tshia ku bimenga tshidi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu mua kunupa bua nuenu kusomba, muntu mulume nansha mukaji udi mua kuenza bibi, kunyangakaja ndondu. Tshilejilu: muntu udi utendelela mvidie ya bisamba bikuabu, nansha diba, ngondu, nansha bintu bivule bidi mu tshibuashibuashi. — Maweja-Nangila katshia ki mmunuambile bua kuenza nanku! — Panuikala bumvue ne: muena Izrayele udi utendelela mvidie nanku, nukebulule bua kujadika ne: mmuenze nanku bulelela anyi? Pikala bualu ebu bubi, budi kabuyi buengelela Maweja-Nangila, buenzeke munkatshi muenu bulelela, muena tshibawu awu, nansha yeye mulume nansha yeye mukaji, nuye nende ku tshibuelelu tshia tshimenga. Numuase mabue, numushipe. Kanuena mua kushipa muena tshibawu awu kanuyi banji kujadika tshilumbu kudi bantu babidi nansha basatu. Muntu umue kena mua kujadika bualu to. Bajadiki ba bualu abu ke badi badianjila kumuasa mabue. Pashishe bantu bakuabu nebabambuluishe bua kumushipa. Ke munudi ne bua kumusha bubi munkatshi muenu. Pikala balumbuluishi ba muaba unudi basombe, bapangile tshilumbu tshia bantu, bavua bashipangane, batutangane, batapangane mputa, nansha benze tshilema tshikuabu kampande, nuye ne tshilumbu atshi muaba wikala Maweja-Nangila musungule. Nuebeje batuangaji ba bena Levi ne balumbuluishi, badi balumbuluisha dituku adi. Nebanuambile munudi mua kukosa tshilumbu atshi. Nuitabe bionsu bidibu banuambila kudi batuangaji ne balumbuluishi, badi muaba wa tshijila wa Maweja-Nangila, nubikumbaje. Kanuenji munudi basue to. Nukumbaje bionsu bidibu banuambila. Pikala muntu musue kuditambisha, kayi ulonda tshidi balumbuluishi ne batuangaji, badi benza mudimu mu nzubu wa Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, bamba, muntu awu numushipe, bua kujikija buenzayi munkatshi mua bena Izrayele. Nanku bena Izrayele kabakuditambisha kabidi nanku to. Nebatshine, padibu bumvue bionsu bidi bienzeka ebi. Panuafika mu ditunga didi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu munupe bua kusomba, misangu mikuabu nenuikale ne dijinga dia kupeta mukalenga, bua nuikale mudi bisamba bikuabu binudi nabi mutumba. Mukalenga awu, kikadi muenyi, muntu wa tshisamba tshikuabu to. Ikale anu muena Izrayele. Nanku nubanjije mu bukalenga amu muntu udi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu nkayende musungule. Mukalenga awu, kikadi ne tubalu tua bungi. Kena mua kutuma bantu mu Ejipitu bua kutusumba to. Bualu Maweja-Nangila uvua munukandike bua kupingana mu ditunga edi. Mukalenga awu kena mua kusela bakaji ba bungi. Bualu bakaji abu, badi mua kumufikisha ku ditombokela Maweja-Nangila. Kabidi kikadi ne biuma bia bungi to. Mukalenga mumane kusomba mu nkuasa wa bukalenga, bamutentuile mukanda wa mikenji ewu, udibu balame kudi batuangaji ba bena Levi. Nanku mukalenga alame mukanda awu pabuipi nende, bua ikale uubala matuku onsu atshidiye ne muoyi, bua anemeke Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wende, akumbaje mikenji yonsu idibu bafunda mu mukanda awu. Bionsu ebi nebimuambuluishe bua kaditambishi, bu mupite bantu bonsu ba mu tshisamba tshiende, kabidi bua kalenguludi mikenji, kadi ayikumbaje yonsu too ne mikese mene. Nanku mukalenga awu ne ndelanganyi yende, nebashale mu bukalenga matuku a bungi, balombola bena Izrayele. Tshisamba tshijima tshia bena Levi nansha batuangaji badi munkatshi muabu, kabena bapeta buloba bua bumpianyi, munkatshi mua bena Izrayele to. Nebapete biakudia anu ku milambu, ne ku bintu bikuabu bidi bantu balambula Maweja-Nangila. Kabena ne bumpianyi munkatshi mua bena Izrayele, bualu Maweja-Nangila udi bumpianyi buabu, bu muvuaye mumane kubambila. Nanku padi bena Izrayele balambula Maweja-Nangila milambu ya bobumue ya ngombe, mikoku nansha mbuji, batuangaji nebapete diboku, mbanga ne tshifu. Nubapeshe kabidi biakudia bia tshianyi bia pa madimi enu: ntete ya kuenza bukula, maluvu a mvinyo, ne mafuta. Nubapeshe kabidi ne miosa inudi nukosa ya mikoku ya kumpala. Bualu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu mmusungule bena Levi kashidi munkatshi mua bisamba bikuabu bionsu, bua bamuenzele mudimu wa butuangaji. Pikala muena Levi umuka mu tshimenga tshia bena Izrayele mudiye musombe, bua kuya muaba wikala Maweja-Nangila musungule, neenzele Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wende mudimu muaba awu, anu bu mudibu benza kudi bena Levi bakuabu badi benza mudimu mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Muena Levi awu, neapete biakudia bungi budi bena Levi bakuabu bapeta. Udi mua kulama kabidi bintu bidi bena diku diabu bamutumina, padibu basumbisha bivuaye nabi. Panuafika mu ditunga dikala Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu munupe, kanulondi buenzayi bua bena ditunga adi. Muntu nansha umue wa kunudi, kena mua kuosha muanende wa balume nansha wa bakaji bua kumulambula. Kabidi muntu kena mua kuenza majimbu, kutempa, nansha kulowa bantu, nansha kubuka, nansha kuyukila ne bakishi bua kumvua tshidibu bamba. Bualu Maweja-Nangila udi udiula bikole bantu badi benza buenzayi bua mushindu ewu. Bua bualu ebu, Maweja-Nangila neabanyenge ditunga diabu panuafikamu. Nanku nuenu bena Izrayele, nukumbaje amu bidi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu musue. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, udi unukandika bua kanulondi buenzayi bua bena ditunga dinuakuata. Bualu bobu abu badi bitaba badi benza malu a majimbu, babuka mbuku. Maweja-Nangila neanutumine muambi mukuabu, bu meme Moshe. Neamusungule amu munkatshi mua bana benu. Nenuteleje bidiye wamba. Muambi ke muntu unuvua balombe Maweja-Nangila ku mukuna wa Sinayi, panuvua bamba ne: “Muntu mukuabu ikale wakula netu. Katutshiena basue kumvua diyi dia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu, nansha kumona kapia kadi kakenka aka, bualu kadi mua kutubutula! ” Ke Maweja-Nangila kungambila ne: “Bena Izrayele badi bamba bimpe. Nanku nembatumine muambi wa munkathi mua bana babu, bu muudi wewe Moshe. Nengikale mmuambila malu, yeye umanyisha bena Izrayele bionsu bingikala mumumanyishe. Muntu yonsu udi ubenga kuitaba malu adi muambi awu umuambila mu dina dianyi, meme Maweja-Nangila nkayanyi nemmunyoke. Kadi pikala muambi wakula ne dikamakama mu dina dianyi meme Maweja-Nangila, wamba malu andi tshiyi mumuambile, nansha pikalaye wamba malu mu dina dia mvidie mikuabu, muambi awu neafue.” Misangu mikuabu nudi mua kudikonka ne: Mmushindu kayi utudi mua kumanya ne: bualu ebu kabuena bufuma kudi Maweja-Nangila? Nanku padi muambi unuambila bualu mu dina dia Maweja-Nangila, kabuyi buenzeka muvuaye muambe amu, numanye ne: ki mbua kudi Maweja-Nangila to. Muambi uvua udiambila bualu abu nkayende. Kanutshinyi, kanuteleji muambi wa nanku to. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, neashipe bantu ba bisamba bikuabu bua kunupa ditunga diabu. Nenubanyenge bimenga biabu, nusomba mu nzubu yabu. Ditunga didi Maweja-Nangila munupe adi, nudikosolole mu bitupa bisatu. Mu tshitupa tshionsu muikale tshimenga tshia kunyemena. Nanku padi muntu ushipangana, anyemene mu tshimue tshia ku bimenga ebi bisatu bua kusokoma. Amu muntu uvua mushipe muntu mukuabu mu mpukapuka, kayi nende ne lukinu, neanyemene mu tshimue tshia ku bimenga ebi bisatu bua kudipandisha. Tuangate tshilejilu tshia bantu babidi badi baya muitu bua kupula mutshi. Padi mukuabu ukosa mutshi, tshisuyi tshidi mua kukuka, kushipa uvuabu nende. Nanku muntu uvua mushipangane mu mpukapuka awu, udi mua kunyemena mu tshimue tshia ku bimenga ebi bisatu bua kudipandisha. Musombuedi, bu mudiye ne tshiji, udi mua kulondakaja mushipianganyi. Padi njila mupite bule, musombuedi udi mua kupeta mushipianganyi, kumushipa. Kadi ki mbimpe kushipa mushipianganyi uvua mushipe muntu amu mu mpukapuka, kayi nende ne lukinu. Ke pandi nnuambila bua nusungule bimenga bisatu bia kunyemena. Panuikala banange Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, panuenza anu mudiye musue, panuakumbaja mikenji yonsu indi nnuambila eyi, yeye neadiundishe ditunga dienu. Neanupe ditunga dijima divuaye mulaye bankambua benu. Diba adi, nenusakidile bimenga bikuabu bisatu bia kunyemena ku bienu bisatu bia kale. Mushindu ewu mu ditunga dinuapeta kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu adi, kabakushipamu muntu uvua mushipe muntu nende mu mpukapuka. Nuenu bamushipe, nenuikale ne tshilumbu bua lufu lua muntu ewu. Kadi pikala muntu mukine muanabu, kubutamaye mua kumukuata, kumushipa, pashishe kunyemenaye mu tshimue tshia ku bimenga ebi bisatu, bakulu ba mu tshimenga tshiende, nebafume bantu bua kumukuata, kumufikisha kudi musombuedi bua amushipe. Bua nuenu kusomba biakane mu ditunga dienu, ne kujikija buenzayi bua kushipa muntu udi kayi ne bualu, kanuena mua kufuila muena tshibawu luse to, numushipe! Panuafika mu ditunga didi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu munupe, nuenu bamane kupeta miaba ya kusomba, mikalu ne bena mutumba nenu bavua badianjile kuasa muaba awu, ishale anu mushindu unuvua bayisangane, kanuyi nudiundisha buloba bunuvua bapete. Padi muntu mushipangane, munyangakaje mikenji, nansha muenze buenzayi bukuabu, muntu umue kena mua kujadika tshilumbu atshi to, anu bantu babidi nansha basatu. Pikala muntu ujadikila mukuabu tshilumbu tshia dishima, bantu aba babidi nebaye natshi kudi batuangaji, ne kudi balumbuluishi badi balumbuluisha bilumbu dituku adi mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Balumbuluishi nebalondeshilule tshilumbu atshi bimpe. Pikalabu bajadike ne: mujadiki wa tshilumbu uvua mushiminyine mukuabu malu, nebamunyoke amu mushindu uvuaye musue ne banyoke muanabu awu, bua kujikija buenzayi bua nanku munkatshi muenu. Pikala bantu bakuabu bumvue mudibu bamunyoke nanku, nebatshine. Kabakushi-minyinangana kabidi malu to. Muena tshibawu yonsu, kanumufuidi luse to. Mumusombuele pende: padiye mushipangane, numushipe pende. Padiye mushipe muntu disu, numushipe diende. Padiye mupole muntu dinu, numupole diende. Padiye mukose muntu tshianza nansha dikasa, numukose pende. Nuenu baye kuluangana mvita ne bantu badi ne tubalu, kabidi ne matempu a mvita, nansha ne baluishi bapite bena mvita benu ku bungi, kanubatshinyi to. Bualu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, uvua munupatule mu Ejipitu, udi munkathi muenu. Panudi nudilongolola bua kuluangana, mutuangaji imane kumpala kua bena mvita ba bena Izrayele, ele lusanzu ne: “Nuenu bena mvita ba bena Izrayele, numanye ne: lelu nudi nuluangana ne bena lukuna benu. Panuafika muaba udibu, nukoleshe muoyi. Kanubatshinyi, kanupampakanyi, kanuzakadi to. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu udi nenu. Neanuluile mvita ayi, bua nuenu kubatshimuna!” Pashishe balombodi ba bena mvita, nebambile bena mvita ne: “Pikala muntu wa munkatshi muenu muase nzubu, kayi muanji kusombamu, apingane kuende. Bualu badi mua kumushipa mu mvita, muntu mukuabu kuvua kuangata nzubu awu. Pikala muntu wa munkatshi muenu mukune mitshi ya mvinyo, kayi muanji kupolaku bimuma bia tshianyi, apingane kuende. Bualu udi mua kufua mu mvita, muntu mukuabu kuvua kupola bimuma abi. Pikala muntu wa munkatshi muenu mubangile mukaji, kayi muanji kumubuelela mu nzubu, apingane kuende. Bualu udi mua kufua mu mvita, muntu mukuabu kuangata mukaji awu.” Pashishe balombodi ba bena mvita nebambe kabidi ne: “Pikala muntu kayi ne muoyi mukole, utshina, mbimpe apingane kuende. Bualu udi mua kupumbisha bakuabu mua kuluangana.” Pajikija balombodi ba bena mvita abu mayuki awu, nebasungule muntu ku tshisumbu tshionsu bua kulombolaye bakuabu. Bua kuluisha tshimenga kampande, nudianjile kulomba bena tshimenga atshi bua kubuelamu tshianana, kakuyi mvita to. Pikala bena tshimenga atshi bitabe, banunzuluile biibi bia tshimenga, nebanukuatshile mudimu. Nenubenzeje midimu ku bukole. Kadi pikalabu basue mvita, babenge bua nuenu kubuela mu tshimenga tshiabu, nuele tshimenga munkatshi ne tshiluilu. Padi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu unuambuluisha bua nutshikuate, nushipemu bantu balume bonsu. Kadi, bakaji, bana, bimuna, ne bintu bionsu bidi mu tshimenga atshi, nubiangate, nuenza nabi munudi basue. Bualu bintu bia baluishi benu mbintu bidi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu munupeshe. Ke munudi mua kuenzela bimenga bionsu bidi kule, kabiyi mu ditunga dinuasomba. Kadi mu bimenga bia mu ditunga didi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu munupe bua nudikuate, nenushipemu bantu bonsu, kanuyi nushiya nansha umue ne muoyi. Bena Iti, bena Amore, bena Kenaane, bena Perizi, bena Ivi ne bena Yebusa, nenubashipe bonsu, muvua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu muambe. Bualu bantu aba, badi mua kunulongesha buenzayi, budibu benza bua kusankisha mvidie yabu. Nuenu balonde buenzayi ebu, nudi nuenzela Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu bibi. Nuenu bele tshimenga munkatshi matuku a bungi, kanuyi ne mushindu wa kutshikuata, kanupudi mitshi ya bimuma to. Bualu mitshi eyi, kayena bu bantu banudi nuluisha to. Nanku nudi mua kudia bimuma biayi. Kadi kanukosu mitshi to. Kadi mitshi idi kayiyi ikuama bimuma bia kudia, nudi mua kuyishimbula, kuenza nayi miaba ya kuimanyina, bua numone mua kukuata tshimenga atshi bimpe. Panuafika mu ditunga dikala Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu munupe bua kusomba, nuenu basangane tshitalu tshia muntu mu tshisuku, kanuyi bamanye uvua mumushipe, bakulu ne balumbuluishi nebapime mutantshi uvua muntu mufuile, ne ku bimenga bidi pabuipi, bua kujadika tshimenga tshidi pabuipi ne tshitalu tshia muntu awu. Bakulu ba mu tshimenga atshi, nebangate muana mukaji wa ngombe, udi kayi muanji kuambula bujitu. Nebaye nende pabuipi ne musulu udi ne mayi apueka amu kupueka, ku mielelu yawu kudibu kabayi banji kudima, nansha kukuna biakudia. Pafikabu ne muana wa ngombe muaba awu, nebamunyongoboje nshingu. Pashishe bena Levi, badi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu musungule bua kumuenzela mudimu, ne bua kuela bantu lupemba mu dina dia Maweja-Nangila, nebasemene pabuipi. Bualu bobu ke badi mua kujikija bilumbu bionsu: bia matandu, bia mvita, nansha bia bantu batapangane. Nanku bakulu bonsu ba mu tshimenga atshi, bavua bafika ku tshitalu tshia muntu awu, nebowele bianza pambidi pa muana wa ngombe uvuabu banyongoboje nshingu awu, bela lusanzu ne: “Katuena bashipe muntu ewu, kabidi katuena bamanye mudiye mufue. Nanku wewe Maweja-Nangila, utufuile tuetu bena Izrayele luse. Udi mumane kutupikula. Kututangidi tuetu bu badi ne tshilumbu tshia lufu lua muntu ewu to.” Diba adi, Mvidi Mukulu neabafuile luse. Nuenu benze nanku, nudi nusankisha Maweja-Nangila. Kanuakuikala bena tshibawu bua lufu lua mushindu ewu to. Panuikala nuluangana mvita, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu munuambuluishe bua kukuata baluishi benu mu lukanu, muntu wa kunudi udi mua kumona mukaji muimpe, udiye musue kusela, munkatshi mua bena lukanu abu. Nanku aye nende kuende. Mukaji akungule nsuki ya ku mutu, adikose nzadi. Umushe bilamba bia lukanu, avuale bikuabu, asombe ku nzubu kua muntu awu, enze madilu a tatuende ne a mamuende ngondu mujima. Pashishe mulume neamubuelele mu nzubu, bua ashale mukajende. Kadi pikala mulume, matuku mamane kupita, umona ne: mukaji katshiena kabidi unsankisha, nansha undengelela, udi mua kumulekela, bua aye kudiye musue. Kena mua kumusumbisha, nansha kumulama bu mupika, bualu uvua mukajende. Pikala muntu musele bakaji babidi, kayi mubanange bonsu mushindu wa momumue, bakaji abu balele bana ba balume, kadi muanabute muikale wa mukaji uvuaye kayi mupite kunanga, bua kuabanyina bana abu bintu bia bumpianyi, tatu awu apeshe muanabute bumpianyi buende bua muanabute. Kena mua kubupesha muana wa mukaji udiye mupite kunanga to. Nanku bua kuleja ne muana wa mukaji udiye kayi mupite kunanga ke muanabute, amupeshe bintu misangu ibidi, bualu mmuanende wa kumpala udi ne bua kuangata bumpianyi bua bumuanabute. Pikala muana upepeja baledi bende, kayi ubumvuila, nansha bobu bamunyoke, baledi bamukuate, baye nende ku tshilumbuluilu kudi bakulu ba mu tshimenga. Pafikabu nende, nebambile bakulu abu ne: “Muanetu ewu mmututombokele. Udi utupepeja, kena utumvuila to. Mmusue amu kuenza malu mabi ne kunua maluvu.” Diba adi, bantu bonsu ba mu tshimenga atshi, nebamuase mabue, bamushipa. Pumvua bena Izrayele binudi bamuenzela, nebatshine. Kabakuenza kabidi buenzayi ebu to. Ke munudi mua kujikija buenzayi munkatshi mua bena Izrayele nanku. Pikala muntu muenze bualu bubi, nuenu bamufundile tshibawu tshia lufu, bashipe muntu awu, balembeleje tshitalu tshiende ku mutshi, tshitalu atshi katshiladi kulu butuku to. Nutshijike amu dituku adi. Bualu tshitalu tshishale mushindu awu, tshidi mua kukebela bena ditunga dinyoka kudi Mvidi Mukulu. Nanku nudimuke, ditunga didi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu munupe bua kukuata, kanudinyangakaji ne mikiya to. Nuenu basangane tshimuna tshia muanenu tshijimine: ngombe, mukoku nansha mbuji, kanutshilekedi tshipita to. Nutshipingaje kudi muenatshi. Pikala muena tshimuna atshi kule, nansha panuikala kanuyi bamumanye, nulame amu tshimuna atshi ku nzubu kuenu, too ne pafika muenatshi bua kutshiangata. Diba adi, numupeshetshi. Nuenu basangane kabidi mpunde wa muanenu, tshivualu tshiende, nansha tshintu tshikuabu tshimujimine, kanuena mua kulengulula tshintu atshi to. Nutshiangate, numupeshetshi. Nuenu basangane muanenu utata ne ngombe, nansha mpunde wende, mudishinde mutshibukile panshi mu njila, kanumulekedi utata nkayende. Numuambuluishe bua kujula nyama awu panshi. Mukaji kena mua kuvuala bilamba bia mulume. Mulume kena mua kuvuala bilamba bia mukaji. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu kena musue bantu badi benza malu a mushindu ewu to. Nuenu bapite mu njila, basangane disua dia nyunyi kulu kua mutshi nansha panshi, pikala nyunyi awu muladile, nansha mumane kutoya, kanumukuatshi musangu umue ne bana bende to. Nulekele nyunyi awu aye. Nuambule amu bana bende. Nanku nenuikale bena diakalenga, nushale ne muoyi panu matuku a bungi. Panudi nuasa nzubu mupiamupia, nuenze bimana binyungulule musaka wa nzubu awu. Bualu bu muntu mukuluke ku musaka mufue, nenupete tshilumbu. Kanukunyi bintu bia mushindu mukuabu mu budimi bua mitshi ya maluvu a mvinyo. Bualu nuenu benze nanku, bintu bionsu binudi nunowa mu budimi abu, tumuma tua mvinyo ne bikunyibua bikuabu, nebishale bia tshijila bia Maweja-Nangila. Kanusuikakaji mpunde ne ngombe ku ditempu dimue bua kudima to. Kanuvuadi bilamba bibidi bilamakaja: etshi tshia miosa ya nyama, tshikuabu tshia buanda bua ndanda. Nuteleshe malenda ku ntengu inayi ya bilamba binudi nuvuala. Pikala muntu mumane kusela mukaji, umubuelela mu nzubu, pashishe umubenga, kumushiminyina ne: Ngasedi mukaji ewu, kadi mbamusanganyi mumane kumanyangana ne balume”, baledi ba mukaji awu nebaleje bakulu ba mu tshimenga tshimanyinu tshidi tshijadika muvua muanabu wa bakaji kayi mumanyangane ne mulume. Tatuende wa mukaji neambile bakulu abu ne: “Nsongalume ewu uvua musele muananyi wa bakaji. Kadi katshiena mumunange to. Udi umushiminyina, ungambila ne: mmumane kumanyangana ne balume. Tshimanyinu tshidi tshijadika ne: kavua mumanyangane ne balume ntshietshi.” Baledi ba mukaji, nebaleje bakulu ba mu tshimenga tshilamba tshia bulalu, tshidi ne makeji a mashi a dituku dia kumpala, divua mulume mubuelele mukaji awu mu nzubu. Pikala tshilamba atshi ne mashi, bakulu ba mu tshimenga nebakuate mulume awu, bamunyoke. Pashishe mulume neafute tatuende wa mukaji awu tshibawu tshia nkanu lukama ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Bualu uvua munyange lumu lua nsongakaji wa bena Izrayele. Neashale anu ne mukajende kashidi too ne muafuaye. Matuku ende onsu a panu kena mua kumubenga to. Kadi pikala mulume wamba bulelela, baledi ba mukaji kabayi ne tshimanyinu, bakulu ba mu tshimenga nebimanyike mukaji ewu mu mushiku wa mbelu wa nzubu wa tatuende. Bantu balume ba mu tshimenga nebamuase mabue, bamushipe. Bualu mmuenze bualu bua dikamakama, patshivuaye ku nzubu kua baledi bende. Ke munudi mua kujikija buenzayi bua mushindu ewu munkatshi mua bena Izrayele nanku. Pikalabu bakuate muntu mubuelele mukaji wa bende mu nzubu, babajikile, babashipe bonsu babidi. Ke munudi mua kujikija buenzayi munkatshi mua bena Izrayele nanku. Mu tshimenga tshienu, pikalamu nsongakaji mumane kubangila, bamubuelele mu nzubu kudi mulume mukuabu, nubimanyike bonsu babidi ku tshiibi tshia tshimenga, nubase mabue, nubashipe. Bualu mbenze bualu ebu mu tshimenga, kadi nsongakaji kena muele mbila, kena mubikile bantu. Nsongalume pende mmukuate nsongakaji, mumane kubangila awu, ku bukole, mumubuelele mu nzubu. Ke munudi mua kujikija buenzayi munkatshi muenu nanku. Kadi pikala mulume wenza bualu bua mushindu ewu, mukuate ku bukole mu tshisuku mukaji mumane kubangila, nushipe anu mulume nkayende. Nulekele nsongakaji ne muoyi. Bualu kena muenze tshilema tshidi tshikumbanyine dinyoka dia lufu. (Bidi bifuanangana ne muntu udi muntu mukuabu ubunda kakuyi bualu, ushipa.) Bualu mu thisuku amu, nansha nsongakaji muele mbila, muntu kavua mua kumueneka bua kumusungidila to. Kadi pikalabu bajikile mulume, ne nsongakaji udi kayi mubangile, mulume umukuata ku bukole, mulume neafute tatuende wa nsongakaji tshibawu tshia nkanu makumi atanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Pashishe neangate mukaji kashidi, too ne muafuaye, kayi mua kumubenga musangu nansha umue to. Bualu uvua mumubuelele mu nzubu ku bukole. Muntu kena mua kubuelela mukaji kampande wa tatuende mu nzubu to. Udi ufuisha tatuende bundu. Muntu mulume mubozeke mipese, nansha mukoseke mubidi wa bantu balume, kena mua kubuela muaba udi bantu ba Maweja-Nangila basangile. Muana yonsu mulela kudi mukaji udibu kabayi mua kulela nende, kena mua kubuela muaba udi bantu ba Maweja-Nangila basangile, too ne ku ndelanganyi yende ya musangu wa dikumi. Bena Amone ne bena Mowabe kabena mua kubuela muaba udi bantu ba Maweja-Nangila basangile, nansha ndelanganyi yabu ya musangu wa dikumi. Bualu panupatukila mu Ejipitu, bantu aba bavua banupale biakudia ne mayi a kunua mu luendu luenu. Kabidi bavua bafuta Balaame bua kunutshipaye. Balaame ewu, ke muana wa Beyore, uvua mu musoku wa Petore, mu Mezopotamiya. Kadi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu kavua musue kuteleja Balaame nansha. Nanku bu mudiye mununange, mitshipu ya Balaame kuandamukayi diakalenga dienu kashidi tshiendelele. Nanku kanuena mua kumvuangana ne bena Amone ne bena Mowabe kashidi tshiendelele. Kanuena mua kubakebela diakalenga too ne kashidi. Kanupepeji bena Edome, bualu mbana benu. Kanupepeji kabidi bena Ejipitu, bualu nuvua basombe mu ditunga diabu. Ndelanganyi ya bena Edome ne ya bena Ejipitu, biangatshile ku ya musangu muisatu, idi misombe mu ditunga dienu, ke idi mua kubuela muaba udi bantu ba Maweja-Nangila basangile. Panuikala mu mitanda, nuluangana ne baluishi benu, nuepele bionsu bidi mua kunukebela mikiya. Tshilejilu, pikala muena mvita wa munkatshi muenu mutatakane butuku, muele biana panshi, neapatuke mu mitanda dituku dijima. Pashishe owe mayi, apingane mu mitanda anu dilolu, pakadi diba dibuela. Nulongolole muaba wa kusesukila mutantshi mule ne mitanda yenu. Muena mvita yonsu ikale ne tshikasu, bua padiye usesuka, ambule buloba, ajibikile bunyawu. Muaba udi mitanda yenu wikale wa tshijila. Bualu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu udi wendakanamu, bua kunulama, kunuambuluisha bua nutshimune baluishi benu. Nanku, Yeye musangane tshintu tshibi munkatshi muenu neanushiye nkayenu. Pikala mupika munyeme mfumuende, musokome mu ditunga dienu, kanumupingaji kua mfumuende to. Adisunguile muaba udiye musue munkatshi muenu. Asombe mu tshimenga tshidiye ujinga. Kanumutatshishi to. Muena Izrayele yonsu, mulume nansha mukaji, kena mua kuenda tshiendenda mu nzubu ya mvidie ya bena ditunga. Balume ne bakaji badi benda buendenda bua nanku, kabena mua kulambula Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu bintu bia mapiku bipeta ku buendenda bua nanku. Bualu Maweja-Nangila kena wanyisha malu adi bantu aba benza. Nuenu basombeshe muanenu makuta, biakudia nansha tshintu tshikuabu, kanuena mua kumulomba tshia kasombela to. Kadi nudi mua kulomba bintu bia kasombela, anu kudi muenyi udi munkatshi muenu. Kanulombi kudi muanenu. Nukumbaje mikenji eyi mu ditunga dinuakuata, bua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu anuele lupemba mu bionsu binudi nuenza. Nuenu balaye Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu tshintu tshia mapiku, numulambule tshintu atshi lukasa. Bualu yeye munulombetshi ku bukole, nenuikale bena tshibawu. Nuenu kanuyi balaye Maweja-Nangila tshintu tshia mapiku, kakuena bualu to. Kadi nuenu bamane kumulaya tshintu, mmulambule amu tshintu tshinuvua bamulaye atshi ku budisuile buenu. Nuenu bapitshile mu budimi bua bende budi ne mitshi ya mvinyo, nudi mua kudia tumuma bu munudi basue. Kadi kanuena mua kutupola bua kuela mu tshisaka, kuya natu pambelu to. Nuenu bapitshile mu budimi bua bende budi ne ntete ya kuenza bukula, nudi mua kuangata biakudia bikese. Kadi kanukoshi miepu ne muele to. Pikala muntu musele mukaji, mukaji awu katshiyi umulengelela, mulume umudiwula bua bualu kampande, amufundile mukanda wa dishipa nawu dibaka, amupewu, amuipate. Kadi pikala mulume mukuabu musele mukaji awu, mulume awu mumubenge kabidi, mumufundile mukanda mukuabu bua kushipa dibaka, mumupeshewu, mumuipate, nansha pikala mulume muibidi awu mufue, mulume wa kumpala kena mua kuangata kabidi mukaji awu to. Bualu mukaji awu kudi mulume ewu udi ne mikiya. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, kena musue bua mulume awu amuangate tshiakabidi. Kanuena mua kunyanga ditunga didiye munupe, ne buenzayi bua mushindu ewu. Patshidi muntu uselelaku mukaji, kena mua kuya ku mvita. Kabena mua kumuenzeja mudimu mukuabu wa ditunga. Ashale anu ku nzubu kuende tshidimu tshijima bua kusankisha mukajende. Dibue didi muntu upela nadi biakudia, nansha mpelu wa dibue adi, kanuena mua kubikuata lukole to. Bualu nudi numupangisha mushindu wa kupetaye biakudia. Pikala muena Izrayele mukuate muanabu, mumulame bu mupika, nansha mumupane, mbimpe kushipa mukuatshianganyi awu. Ke munudi mua kujikija buenzayi munkatshi mua bena Izrayele nanku. Nudimuke bua disama dia nsudi kadinukuatshi. Nukumbaje bionsu bindi mumane kuambila batuangaji ba bena Levi bua kunumanyisha. Nuvuluke muvua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, mumeneshe Miriyame disama dia nsudi, panuvua nufuma ku Ejipitu. Nuenu basombeshe muanenu tshintu, kanubuedi mu nzubu muende bua kudiangatshila tshintu tshia tshieya to. Nuimanyine amu pambelu, bua muanenu awu anutuadile tshintu tshia tshieya nkayende. Kadi pikala unudi basombeshe awu mupele, yeye munueyeke tshinkutu tshiende, numupingajiletshi dituku dionsu, butuku kabuyi buanji kuila. Bualu ke tshidiye udibuikila butuku. Nanku mupele awu, neanuele tuasakidila. Kabidi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu neajadike munudi nuenzelangana bimpe. Pikala muena mudimu mupela nansha muena dikenga, nansha yeye muanenu nansha muenyi udi musombe mu tshimenga tshia mu ditunga dienu, kanumutatshishi to. Nufute difutu diende matuku onsu, diba kadiyi dianji kubuela to. Bualu mmupete, kabidi mmutekemene amu ku difutu adi. Nuenu kanuyi bamufute, yeye mudidile Maweja-Nangila, nenuikale bena tshibawu. Kanuena mua kushipa batedi bua buenzayi bua bana babu. Kanuena mua kushipa bana bua buenzayi bua batedi babu. Nudi mua kushipa muntu anu bua buenzayi buende yeye nkayende. Kanunyangi tshilumbu tshia muenyi nansha tshia muana nshiya, kanumukengeshi. Tshilamba tshia mukaji mukamba kanutshikuatshi lukole to. Nuvuluke munu vua bapika mu Ejipitu. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu kunupatulamu. Ke pandi nnuambila ne: nukumbaje mikenji eyi. Panudi nunowa biakudia, kanuena mua kuangulula binuvua bapue muoyi to. Bishale bua bakaji bakamba, bana ba nshiya, ne benyi badi munkatshi muenu. Nanku Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, neanuele lupemba mu midimu yenu yonsu. Panudi nupola tumuma tua olive, kanupinganyi tshiakabidi mu madimi enu bua kuangulula tumuma tunuvua bapue muoyi. Kadi tushale bua bakaji bakamba, bana ba nshiya, ne benyi badi munkatshi muenu. Panudi nupola tumuma tua mvinyo, kanupinganyi mu madimi enu, bua kuangulula tunuvua bapue muoyi to. Kadi tushale bua bakaji bakamba, bana ba nshiya, ne benyi badi munkatshi muenu. Nuvuluke munuvua bapika mu Ejipitu. Ke pandi nnuambila ne: nukumbaje mikenji eyi. Pikala bena Izrayele babidi batandangana, nebaye kudi balumbuluishi bua kujadika udi mupite ne udi mubinge. Pikala muntu udi mupite mupete dinyoka dia kumutuuta mikaba bungi kampande, mulumbuluishi neamuladike panshi, bamututshishe mikaba ayi bungi bukumbanyine tshitema tshivuaye muenze, mulumbuluishi muikale koku. Kadi kanuena mua kutuuta mikaba kupitshisha pa makumi anayi to. Bualu nuenu bapitshishe nenufuishe muanenu bundu ku mesu kua bantu. Ngombe udi wenza mudimu wa kudiata miepu ya ntete ya kuenza bukula, kanuena mua kumuela nkata ku mbanga to. Pikala bana ba balume babidi ba muntu umue basombe muaba umue, umue mufue kayi mushiye muana wa balume, mukaji wa mufue awu, kabena mua kumupiana kudi muntu mukuabu to, amu kudi bayende tshina. Muana wa balume wa kumpala walela mukaji awu, nebamutangile bu muana wa mufue awu, bua kusangula dina dia mufue mu Izrayele. Kadi pikala bayende tshina wa mukaji kayi musue kumupiana, mukaji neaye kudi bakulu ba mu tshimenga. Abambile ne: “Bayanyi tshina udi ubenga mua kumpiana. Kena musue kupesha muanabu muana bua kusangukaye.” Nenku bakulu ba mu tshimenga atshi nebabikile mulume awu, bua abajadikile mudiye ubenga kupiana mukaji wa mufue. Nanku mukaji neasemene kudi mulume awu, bakulu bonsu batangile, amukopole tshisabata, amufuile mate mu mesu, wamba ne: “Muntu yonsu udi ubenga bua kusangula diku dia muanabu, nebamuenzele anu mushindu ewu.” Biangatshile dituku adi, nebabikile diku dia muntu awu ne: “Diku edi ndia muntu uvuabu bakopole tshisabata.” Pikala bantu balume babidi baluangana, mukaji wa mukuabu kufika bua kusungidila bayende, pikala mukaji mukuate muntu udi uluisha bayende awu ku butaka, nukose mukaji awu tshianza, kanumufuidi luse to. Mu mabuki enu, kamuikadi bipimu bia bujitu bia mishindu ibidi: ebi ne bujitu bua bushiwa, bikuabu bia dishima bipepela. Kabidi mu nzubu yenu, kamuikadi bipimu bia bule mishindu ibidi: ebi bia bule bua bushiwa, bikuabu bia dishima bipi. Nuikale anu ne bipimu bia bujitu biakane, ne bia bule bikumbane, bua nushale ne muoyi matuku mavule mu ditunga diavua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu kunupa. Bualu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu udi unyoka bantu badi badinga mushindu ewu. Nuvuluke muvua bena Amaleke banukengesha mu njila, panuvua mifuma ku Ejipitu. Kabena batshina Mvidi Mukulu to. Ke muvuabu banualamina mu njila, nuenu bamane kupungila bikole. Kutondabu bantu bonsu bavua bashadile panyima, kubashipa. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu neanufikishe mu ditunga didiye munupe. Neanupandishe ku baluishi bonsu badi nenu mutumba. Diba adi, nenubutule bena Amaleke, kabayi mua kubavuluka kabidi pa buloba to. Kanuena mua kupua bualu ebu muoyi to! Nenufike mu ditunga didi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu munupe bua nudikuate. Nuenu bamane kuasamu, muntu yonsu wa kunudi angate tshitupa tshia biakudia bia tshianyi, bidiye mudime mu ditunga adi. Abiele mu tshisaka, atshiteke muaba wikala Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu musungule bua kumonangana nenu. Pashishe muntu awu aye kudi mutuangaji, udi wenza mudimu musangu awu, amuambile ne: “Lelu ndi mfila bintu ebi, bua kujadika ne: Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe, wamfikishi mu ditunga divuaye mulaye bankambua betu.” Mutuangaji neangate tshisaka tshia biakudia atshi, atshiteke kumpala kua tshilambuilu tshia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Pashishe muntu udi ufila bintu abi, neambe kabidi kumpala kua Maweja-Nangila ne: “Nkambua wanyi uvua muena Arame, kayi ne muaba wa kusomba. Kadi uyile kusomba ku Ejipitu ne tshisumbu tshikese tshia bantu bavuaye nabu. Bantu abu kuvulangana, kuenza tshisamba tshinene tshia bantu, tshia bukole kabidi. Kadi bena Ejipitu kutukengesha, kutuenzeja midimu mikole ya bupika. Tuetu kudidila Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bankambua betu bua atuambuluishe. Kumvuaye miadi yetu. Kumonaye bionsu bivuabu batuenzele, muvuabu batutatshisha, batutuuta, batukengesha. Maweja-Nangila kuenza bishima bishilangane bivua bikuatshisha bantu bowa. Kutupatulaye mu Ejipitu ku bukole. Nanku watufikishi muaba ewu bua kutupa ditunga edi, didi ne biakudia bipite bungi. Ke pandi ndambula Maweja-Nangila biakudia bia tshianyi bia mu ditunga didiye mumpe.” Pashishe muntu awu neateke tshisaka tshia biakudia atshi panshi kumpala kua nzubu wa Mvidi Mukulu, adiele panshi bua kukukuila Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Pashishe nuenu bena Izrayele, nusanke ne meku enu onsu bua bionsu bidi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu munuenzele. Kadi nusanke pamue ne bena Levi, ne benyi badi mu ditunga dienu. Padi bidimu bisatu bikumbana, nenuikale ne “tshidimu tshia bia dikumi.” Nufile tshia dikumi, mmumue ne: tshintu tshimue tshia ku bintu dikumi binudi banowe. Biakudia abi, nebabiangate kudi bena Levi, bana ba nshiya, bakaji bakamba, ne benyi badi munkatshi muenu. Nanku nebikale ne biakudia bia bungi, kabayi bakenga munkatshi muenu. Pashishe nenuambile Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu ne: “Maweja-Nangila wanyi, ndi mukumbaje mikenji yebe yonsu. Tshia dikumi tshia biakudia bionsu bimvua nabi, ndi mupeshe bena Levi, bana banshiya, bakaji bakamba, ne benyi badi munkatshi muetu. Ku nzubu kuanyi, tshiena mushale ne tshintu tshiebe nansha tshimue. Tshiena mupue muoyi biuvua mutuambile pa bualu ebu. Pamvua mu madilu, tshiena mudie tshia dikumi atshi. Pamvua ne mikiya, tshiena mutshilenge, nansha mutshilambule bua muntu mufue. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wanyi, ndi muteleje mikenji yebe, muyikumbaje yonsu. Mu diulu, muaba webe wa tshijila, muudi musombe, wambuluishe tshisamba tshiebe tshia Izrayele, badi mu ditunga didi ne biakudia bia bungi, diudi mutupe bu muuvua mulaye bankambua betu.” Lelu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu udi unuambila, bua nukumbaje meyi ende ne mikenji yende. Nubitumikile ne muoyi mujima, ne bukole buenu buonsu. Lelu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, udi unulaya ne: nuenu benze mudiye musue, bakumbaje meyi ende ne mikenji yende, Yeye neikale Mvidi Mukulu wenu. Nuenu kabidi nuvua bamulaye bua kuikala tshisamba tshiende, tshia bantu badiye mupite kunanga, badi bakumbaja meyi ende ne mikenji yende. Eyowa, ku bisamba bionsu bidi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu mufuke, mmusue bua nuenu nuikale babapite ku lumu, ku butumbi ne ku buneme. Mmusue bua nuikale bantu bende, badi bamuenzela mudimu bu muvuaye mumane kunuambila. Moshe, pamue ne bakulu ba ditunga, kuya kudi bena Izrayele, kubambila ne: — Nukumbaje mikenji yonsu indi nnumanyisha lelu. Dituku dinuasabuka musulu wa Yardene, bua kubuela mu ditunga didi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu munupe, nuimanyike mabue manene, nualabe lupemba. Nanku panuafika mu ditunga adi didi ne biakudia bia bungi, divua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu mulaye bankambua benu, nufunde mikenji yonsu indi unumanyishe eyi ku mabue awu, anu dituku adi. Eyowa, nuenu bamane kusabuka musulu wa Yardene, nuimanyike mabue andi nnuambila aa pa mukuna wa Ebale. Nualabe lupemba. Pashishe nuashile Maweja-Nangila wenu tshilambuilu pa mukuna apu ne mabue majima kaayi masonga ne tshiamu to. Bua kuibaka tshilambuilu atshi, mabue ikale anu kaayi masonga to. Pa tshilambuilu apu, nulambuilepu Maweja-Nangila milambu ya kuosha. Numulambule kabidi milambu ya bobumue, nuyidile muaba awu ne disanka kumpala kua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Mikenji ayi, nuyifunde yonsu bimpe ku mabue anuvua bimanyike bua bayibale kakuyi lutatu. Pashishe Moshe, pamue ne batuangaji ba bena Levi, kuya kudi bantu, kubambila ne: — Nuenu bena Izrayele, lekelayi mutoyi, telejayi. Biangatshile lelu, nuashadi tshisamba tshia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Numutumikile, nukumbaje meyi ende ne mikenji yende, bindi nnumanyisha lelu ebi. Anu dituku adi, Moshe kuambila bena Izrayele ne: — Panuasabuka musulu wa Yardene: bena tshisamba tshia Shimeyone, tshia Levi, tshia Yuda, tshia Isakare, tshia Yozefe, ne tshia Binyamine, bimanyine pa mukuna wa Ngarizime, bua kuela bena Izrayele lupemba. Kadi bena tshisamba tshia Rubene, tshia Ngade, tshia Ashere, tshia Zebulone, tshia Dane, ne tshia Naftali, bimanyine pa mukuna wa Ebale, bua kutshipa bantu. Nanku bena Levi, nebamanyishe bena Izrayele bonsu ne diyi dikole, mitshipu eyi ne: “Muntu yonsu udi wenza lupingu lua mvidie, nansha lua dibue, lua mutshi, nansha lua tshiamu, kutendelela mu musokoku, mmuena diakabi. Bualu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu kena musue bintu bia mushindu ewu, bienza kudi bantu. Muntu ewu asangane muena tshibawu kuenza anyi?” Bena Izrayele nebandamune bonsu ne: “Enze!” “Muntu yonsu udi kayi unemeka tatuende ne mamuende, asangane muena tshibawu kuenza anyi?” Bantu bonsu ne: “Enze!” “Muntu yonsu udi udiundisha lupangu luende, utentamuna mikalu ne muena mutumba, asangane muena tshibawu kuenza anyi?” Bonsu ne: “Enze!” “Muntu yonsu udi uleja mpofu njila mubi, asangane muena tshibawu kuenza anyi?” Bonsu ne: “Enze!” “Muntu yonsu udi unyangakaja tshilumbu tshia muana nshiya, tshia mukaji mukamba, nansha tshia muenyi udi munkatshi muenu, asangane muena tshibawu kuenza anyi?” Bonsu ne: “Enze!” “Muntu yonsu udi ubuelela mukaji kampande wa tatuende mu nzubu, ufuisha tatuende bundu, asangane muena tshibawu kuenza anyi?” Bonsu ne: “Enze!” “Muntu yonsu udi ulala ne nyama, asangane muena tshibawu kuenza anyi?” Bonsu ne: “Enze!” “Muntu yonsu udi ubuelela muanabu wa bakaji wa tatuende, nansha wa mamuende, mu nzubu, asangane muena tshibawu kuenza anyi?” Bonsu ne: “Enze!” “Muntu yonsu udi ubuelela mamuenende mu nzubu, asangane muena tshibawu kuenza anyi?” Bonsu ne: “Enze!” “Muntu yonsu udi ushipangana mu musokoku, asangane muena tshibawu kuenza anyi?” Bonsu ne: “Enze!” “Muntu yonsu udi wangata makuta a mabuejila bua kushipa muntu udi kayi ne bualu, asangane muena tshibawu kuenza anyi?” Bonsu ne: “Enze!” “Muntu yonsu udi kayi witaba meyi ne mikenji bia Mvidi Mukulu, kayi ubikumbaja, asangane muena tshibawu kuenza anyi?” Bonsu ne: “Enze!” Nuenu bitabe Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, bakumbaje bimpe mikenji yende yonsu indi nnumanyisha lelu eyi, nenuikale bena diakalenga bapite bisamba bionsu bia pa buloba. Nanku Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu neanusankishe mushindu ewu: Bantu badi mu tshimenga, nansha badi mu misoku, Maweja-Nangila neabele lupemba. Maweja-Nangila neanupe bana ba bungi, biakudia bipite bungi pa madimi enu; neavudije ngombe yenu, mikoku ne mbuji. Maweja-Nangila neanupe bimuma, ne ntete bisaka tente. Maweja-Nangila neanuele lupemba diba dionsu ne miaba yonsu. Maweja-Nangila neanuambuluishe bua nutshimune baluishi benu. Pikalabu bavuile njila umue, nebanyeme bapingena mu njila muanda mutekete mishilangane. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu nealame biakudia bionsu binudi bateke mu mayeba enu. Neanuendeshe diakalenga ku midimu yenu yonsu. Nanku neanusankishe bulelela, mu ditunga didiye munupe. Nuenu bakumbaje mikenji ya Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, benze mudiye musue, nenuikale tshisamba tshia bantu bende, bu muvuaye mumane kunulaya. Bantu ba bisamba bikuabu bionsu nebamone munudi bantu ba Maweja-Nangila, badi bamuenzela mudimu. Nanku nebanutshine. Panuafika mu ditunga divua Maweja-Nangila mulaye bankambua benu bua kunupesha, nenulele bana ba bungi. Bimuna bienu nebivulangane. Kabidi nenuikale ne biakudia bipite bungi. Bena Izrayele, Maweja-Nangila neanunzuluile tshibuashibuashi, muaba udiye mulame mayi a mvula. Neanulokeshile mvula anu pa diba diende, bua midimu yenu yonsu itante. Nanku kanuakusomba makuta kudi bantu ba bisamba bikuabu to. Amu bobu nebikale banusomba. Nanku, nuenu bakumbaje mikenji yonsu ya Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, indi nnumanyisha lelu eyi, nenuikale bena diakalenga bapite bisamba bionsu bia pa buloba. Kanuakushadila kudibu to. Nenuikale nubatumina diyi. Kanuena mua kubenga nansha kakese mikenji imvua munuambile bua kuya kutendelela mvidie mikuabu. Kadi panuikala kanuyi nuitaba, kanuyi nutumikila meyi ne mikenji bia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, bindi nnumanyisha lelu ebi, neanunyoke mushindu ewu: Bantu badi mu tshimenga, ne badi mu misoku, Maweja-Nangila neabendeshe diakabi. Maweja-Nangila kakunupa bimuma, ne ntete bisaka tente to. Nebishale anu munda mutupu. Maweja-Nangila kakunupa bana ba bungi. Kanuakuikala ne biakudia bia bungi. Ngombe yenu, mikoku ne mbuji kabiakuvulangana to. Maweja-Nangila neanuendeshe diakabi diba dionsu ne miaba yonsu. Nanku, Maweja-Nangila neanuendeshe diakabi mu bionsu binudi nuenza: nenuikale ne makenga, ntatu ne bowa, too ne panuabutuka bonsu lukasa, bualu nudi benze malu mabi, babenge Maweja-Nangila. Nanku, mu ditunga didi Maweja-Nangila munupe bua kusomba, neanutumine tshipupu tshia disama dia tshiambu bua kunubutula. Nenunyane, nupeta mubidi luya ne biuja. Biakudia bienu nebiume ne munanga; nansha nebibole. Neanukengeshe nenku too ne panuabutuka bonsu. Diulu nedikale dikole bu tshiamu tshikunze pa mitu yenu. Buloba nebuikale bushile bu tshiamu ku makasa enu. Maweja-Nangila kakunulokeshila mvula mu madimi enu to. Kadi neanutumine anu butu ne lupuishi, too ne panuabutuka bonsu. Maweja-Nangila neambuluishe baluishi benu bua banutshimune. Panuikala bayile njila umue bua kubaluisha, nenubanyeme, nupingane mu njila muanda mutekete mishilangane. Bakalenga bonsu ba pa buloba nebatshine, pamonabu bionsu bidi binuenzekela. Bitalu bienu, nebabidie kudi nyama ya mibuabua ne nyunyi ya mikanku, muntu kayi mua kuyipata to. Maweja-Nangila neanutumine masama mashilangane nuwuaye muenzele bena Ejipitu: mulaka, maputa, mpusu, ne tshikupi tshidi katshiyi mua kujika to. Neanutumine kabidi disama dia mukupa, dia bumfofu ne dia lungenyi lunyanguke. Nenuendakane munda munya, nubabata bintu bu mpofu. Midimu yenu kayakutungunuka to. Bantu nebanukengeshe bikole, nebanyenge bintu bionsu binudi nabi, muntu nansha umue kayi mua kunuakuila. Pikala muena Izrayele mubangile mukaji, nebabuelele mukaji awu mu nzubu kudi muntu mukuabu. Muntu muase nzubu, kakulalamu to. Yeye mukune mitshi ya mvinyo, kakupola tumuma tuende tua tshianyi nansha musangu umue. Nebashipe ngombe yenu, nuenu batangile. Kanuakuyidia munyinyi wayi to. Nebibe mpunde yenu, nuenu batangile, kanuyi mua kuyipeta kabidi. Baluishi nebakuate mikoku yenu, kakuyi muntu udi mua kunuambuluisha. Nebakuate bana benu ba balume ne ba bakaji mu bupika kudi bantu benyi, nuenu batangile. Nenuikale bindile batangila ku njila, kadi bana benu abu kabayi bapingana kabidi to. Tshisamba tshia bantu banudi kanuyi bamanye, netshinukengeshe, tshinunyenge biakudia bionsu binudi banowe. Panuamona malu onsu aa, nenuikale bu bantu badi ne disama dia mukupa. Maweja-Nangila neanutumine disama dikole dia biuja. Nebinuenze mu makasa, mu binu, ku bibelu, mu mutu too ne mubidi mujima, kakuyi mushindu wa kudiondapa. Pashishe Maweja-Nangila neanukuatshishe mu bupika ne mukalenga unuikala nende. Neanufikishe mu ditunga divua bankambua benu kabayi bamanye, nansha nuenu kabidi. Mu ditunga adi nentendelele mvidie idi anu mpingu ya mitshi misonga, nansha ya mabue. Bena mu matunga ikale Maweja-Nangila munutume, nebakuatshike bonsu bowa, bua bionsu bidi binuenzekela. Nebishale bu nsumuinu, bantu bonsu banuseka. Nenukune maminu a bungi mu madimi enu. Kadi nenunowe biakudia bikese, bualu nebabidie kudi mpasu. Nenukune mitshi ya mvinyo, nuyilame bimpe. Kadi kanuakunua maluvu ayi, kanuakupola nansha tumuma. Bualu nebatudie kudi meshi. Mu ditunga dienu nemuikale mitshi ya olive ya bungi. Kadi kanuakupetaku mafuta a kulaba pambidi to. Bualu tumuma atu netupoke, katuyi tuanji kuboba. Nenulele bana ba balume ne ba bakaji. Kadi kanuakuikala nabu to, bualu nebaye mu bupika. Mitshi yonsu ne biakudia bionsu bia mu madimi enu, nebabidie anu kudi mpasu ya mukumbi. Bantu benyi badi munkatshi muenu nebikale ne bukole bua bungi. Kadi bukole buenu nebukepele. Bantu abu, nebanusombeshe makuta, nuenu kanutshiyi ne tshia kubasombesha to. Nebikale bamfumu benu, nuenu nubenzela mudimu. Makenga onsu neanukuate, nukenga bikole too ne panuabutuka bonsu, bualu nuvua babenge kuitaba ne kukumbaja meyi ne mikenji bia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Makenga onsu aa neanuenzekele bua kunubela, nuenu ne ndelanganyi yenu. Panuapeta bintu bia bungi, kadi kanuyi nuenzela Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, mudimu ne disanka, ne muoyi wenu mujima, Maweja-Nangila neanutumine baluishi, banukuate ku bupika. Nenukenge ne nzala ne nyota, nupanga ne tshilamba tshia kuvuala. Maweja-Nangila neanuambuishe mukoolu wa tshiamu tshia bujitu pa makaya, too ne panuabutuka bonsu. Maweja-Nangila neanutumine baluishi, bafume kule ku ndekelu wa buloba, banudi kanuyi bamanye muakulu wabu. Maweja-Nangila neele bantu abu munkatshi muenu, bu mudi nyunyi wa tshiminyi wikila pa biakudia biende. Nebikale ne tshikisu, kabayi banemeka bantu bakulakaje, kabayi bafuila bana batekete luse. Nebanyenge bimuna bionsu, ne biakudia bionsu binuvua banowe: ntete ya kuenza bukula, maluvu a mvinyo, mafuta, too ne bana ba ngombe, ba mikoku ne ba mbuji. Nenufue, nubutuke bonsu ne nzala. Baluishi abu, nebanutshintshimike mu bimenga bionsu, bidi mu ditunga didi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu munupe. Nebanuluishe too ne pupuka bimana bile bia bimenga bienu, miaba inudi nuela meji ne: tudi basokome bimpe. Matuku adibu banutshintshimika awu, nebanukengeshe bikole. Nenudie munyinyi wa bana ba balume ne ba bakaji banudi balele, bikale Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu munupe. Diba adi, muntu wa kunudi udi ne muoyi muimpe, wa kanemu, newoshe muanabu, nansha bana badiye mushale nabu, nansha mukajende, disu dia lonji. Bualu neatshine bua umue wa kudibu kavu kumubakula munyinyi wa bana bende abu. Bualu ke tshiakudia tshiende tshimuepele tshidiye mushale natshi. Kena ne mushindu wa kupeta tshikuabu, matuku adibu bamutshintshimike kudi baluishi bua kunukengesha mu bimenga bienu. Diba adi, mukaji wa muoyi muimpe, wa kanemu, neenze mushindu wa momumue. Uvua mubanji, kavua musue kuenda nansha ku makasa. Kadi mpindiewu newoshe bayende ne bana badiye mushale nabu ba balume ne ba bakaji, disu dia lonji. Newoshe muanende mutekete utshidiye ulelelaku, nansha nkishabende mene, disu dia lonji. Bualu matuku adibu bamutshintshimike awu, mukaji awu kena ne tshintu tshikuabu tshia kudia to. Neakebe mua kudia munyinyi wa bana bende abu mu musokoku, matuku adibu banukengesha mu bimenga bienu. Nuenu bena Izrayele, nukumbaje mikenji yonsu ya Mvidi Mukulu, idibu bafunde mu mukanda ewu. Nunemeke udibu binyike dina edi dia butumbi dia “Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu.” Nuenu kanuyi bakumbaje mikenji eyi, Maweja-Nangila neanukengeshe bikole, nuenu ne ndelanganyi yenu yonsu. Nenupete mputa ya lubangu ne masama makole mavule adibu kabayi mua kuondapa. Maweja-Nangila neanukengeshe ne makenga makole onsu, anuvua batshine, avuaye mukengeshe nawu bena Ejipitu. Neanutumine masama ne mputa bia mishindu yonsu, nansha bidibu kabayi bafunde mu mukanda ewu, too ne panuabutuka bonsu. Nanku nansha nuenu bamane kusangana bu mitotu ya mulu, anu bantu bakese nebashale ne muoyi. Bualu nuvua babenge Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Bu muvua Maweja-Nangila musanke bua kunuenzela bimpe, nuenu kusangana, ke muasankaye kabidi bua kununyoka, kunufikila munda, kunubutula. Neanumushe mu ditunga divuaye munupe bua kusomba. Pashishe neanumuangalaje miaba yonsu, munkatshi mua bisamba bia bende bidi pa buloba bujima. Neatendelele mpingu ya mvidie ya mabue, ne ya mitshi misonga, inudi kanuyi banji kumanya ku bankambua benu too ne mpindiewu. Munkatshi mua bisamba bia bende abi, kanuakuikala ne dikisha to. Kanuakuikala ne muaba wa kusomba to. Nanku Maweja-Nangila neanukengeshe bikole. Nenuikale ne kanyinganyinga mu mioyi yenu. Mesu enu kaakumona bimpe to. Nenuikale ne bowa, nuteketa mu maboku. Nenuikale ne mioyi kulukulu, nutshina amu lufu. Butuku ne munya nenuikale anu nuzakala. Panuamona bionsu ebi, nenuikale ne bowa, dinda nenujinge bua butuku buila lukasa, butuku nujinga bua butshia lukasa. Pashishe Maweja-Nangila neanuambule mu maatu, anupingaje kabidi mu Ejipitu, ditunga dimvua munuambile ne: kanuena mua kumufika kabidi. Muine amu, nuenu bonsu balume ne bakaji nenukebe kua kudisumbisha bu bapika kudi baluishi benu. Kadi muntu nansha umue kakunusumba to! Umvuayi muvua Moshe mutue ndondu ne bena Izrayele mu ditunga dia Mowabe, mu dina ne ku diyi dia Maweja-Nangila. (Ndondu ewu mmusakidila ku ndondu wa ku mukuna wa Sinayi.) Moshe kubikila bena Izrayele bonsu, kubambila ne: — Panuvua mu Ejipitu, nuvua badimuene muvua Maweja-Nangila mukengeshe mukalenga wa bena Ejipitu, balombodi ba mu bukalenga buende, ne bantu bonsu. Nuvua badimuene bipupu bikole bivuaye mubakengeshe nabi, ne bishima bia dikema bivuaye muenze. Kadi too ne mpindiewu, Maweja-Nangila kena muanji kunupesha lungenyi lua kujingulula bionsu bivua bienzeka ebi to. Bualu mesu enu kaena manji kumona mene, matshi enu kaena manji kumvua. Maweja-Nangila uvua munulombole mu tshipela bidimu makumi anayi, bilamba bienu, nansha bisabata bienu, kabiyi bisunsuke to. Kabidi kanuvua nukengela mampa a kudia, nansha maluvu a kunua. Maweja-Nangila kunupesha bionsu, mbua nuenu kujadika ne: Maweja-Nangila udi Mvidi Mukulu wenu. Patuafiki muaba ewu, Sihone, mukalenga wa tshimenga tshia Eshebone, ne Oge, mukalenga wa ditunga dia Bashane, kutubundabu. Kadi tuetu kubatshimuna, kubanyenga matunga abu. Tuetu kuabanyina bena Rubene, bena Ngade, ne tshitupa tshia tshisamba tshia Menashe. Nanku nuvuluke ndondu wenu ne Maweja-Nangila, nukumbaje bidi ndondu awu unulomba, bua nuikale bena diakalenga mu bionsu binudi nuenza. Nuenu bena Izrayele, lelu nudi bimane bonsu kumpala kua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, pamue ne bamfumu ba midimu mishilangane, bakulu ba ditunga, bana benu, bakaji benu, ne benyi badi basombe munkatshi muenu mu mitanda, badi bamunguila nkunyi, banusunyina mayi. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, udi utua nenu ndondu ewu mpindiewu. Udi unulomba bua nuditshipe ne: netukumbaje ndondu ewu. Nanku nuenu bena Izrayele, nenuikale tshisamba tshia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Yeye neikale Mvidi Mukulu wenu, bu muvuaye mumane kunulaya, muditshipe kabidi kudi bankambua benu, Abrahame, Izake ne Yakobe. Ndondu unudi batue ne Mvidi Mukulu, ke undi nnuambila bua nuitabe patoke ne: netukumbaje. Ndondu ewu, kena anu buenu nuenu, badi bimane muaba ewu lelu kumpala kua Maweja-Nangila to. Kadi udi bua bantu bonsu, ne bua badi muaba ewu lelu, ne bua ndelanganyi yenu yonsu, nansha bua badibu kabayi banji kulela. Nudi bamanye mushindu utuvua mu Ejipitu, ne mushindu utuvua bapitshile mu matunga a bisamba bionsu bivua mu njila. Nuenu kunudimuena bintu bibi bia tshianana bivua bantu batendelela: mpingu ya mvidie ya mabue, ya mitshi misonga, ya tshiamu tshia mpawungi, nansha ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Nanku muntu nansha umue wa kunudi, ne mulume ne mukaji, tshisamba nansha tshimue, diku nansha dimue, kanuena mua kubenga Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu bua kutendelela mvidie ya bisamba ebi to. Bualu muntu udi wenza nanku, udi bu mutshi wa lulengu munkatshi mua bantu. Muntu yonsu wa kunudi udi ubenga bindi nnuambila ebi, wela meji ne: “Nansha meme muenze malu mabi, kakuena tshidi mua kungenze-kela,” wambila kabidi bantu bakuabu bua kutendelela mvidie, muntu awu, Maweja-Nangila kakumufuila luse to. Kakuanyisha nansha kakese muntu udi umutombokela. Neamufuile munda bikole. Neamunyoke ne manyoka onsu mashilangane, adibu bafunde mu mukanda ewu. Kabakuvuluka nansha dina diende kabidi pa buloba to. Maweja-Nangila neamupeteshe diakabi, amumushe munkatshi mua bena Izrayele, bilondeshile manyoka adibu bafunde mu mukanda wa mikenji ya ndondu ewu. Ndelanganyi yenu, ne bantu benyi badi munkatshi muenu bafume ku matunga a kule, pamonabu mushindu udi Maweja-Nangila munukengeshe ne bipupu, nebambe ne: “Ditunga dijima edi ndimane kunyanguka ku kapia, kabidi ne luepu. Kakuena mushindu wa kumiaminamu nansha wa kukunamu biakudia. Nansha bisosa mene kabiena bitolokamu. Bualu ditunga edi ndifuanangane ne bimenga bia Sodome ne Ngomore, Adma ne Seboyime, bivua Maweja-Nangila mubutule pawaye ne tshiji tshikole. ” Nanku, bantu ba bisamba bikuabu bionsu, pamonabu bualu ebu, nebakeme, bebejangana ne: “Maweja-Nangila uvua ne tshiji tshikole nanku bua tshinyi? Uvua mukengeshe bena ditunga edi mushindu ewu bualu kaayi?” Pashishe nebandamune ne: “Dikenga edi ndibakuate bualu bena ditunga edi kabena bakumbaje ndondu uvua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bankambua babu, mutue nabu pawaye mubapatule mu Ejipitu. Bena ditunga bavua batendelela mvidie ya bisamba bikuabu bivuabu kabayi bamanye, ivua Maweja-Nangila mubakandike, bua kabayenzedi mudimu. Ke padi Maweja-Nangila mufike munda bikole, mubanyoke ne manyoka mashilangane, adibu bafunde mu mukanda ewu. Ke padiye mubipate ne tshiji mu ditunga diabu, mubatume mu ditunga dia bende, didibu basombe too ne mpindiewu.” Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu nkayende mmumanye malu masokome. Kadi tuetu ne ndelanganyi yetu, tudi bamanye anu malu adi Maweja-Nangila mutumanyishe bua kashidi, mmomumue ne: tudi bamanye mikenji yende itudi ne bua kukumbaja tshiendelele. Malu onsu andi munufundile, diakalenga nansha diakabi, neakumbane. Pikala Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu munutangalaje munkatshi mua bisamba bia bantu benyi, nenushishe kudikonka pa malu aa. Nuenu ne ndelanganyi yenu, nenupingane kabidi kudi Maweja-Nangila, bua kukumbaja meyi ende ne mikenji yende, bindi nnumanyisha lelu ebi. Nenubitumikile ne muoyi mujima, ne bukole buenu bonsu. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu neandamune malu enu. Neamuenzele bimpe, neanumushe mu matunga onsu avuaye munutangalaje. Neanupingaje mu ditunga dienu. Nansha nuenu bikale diba adi mu bupika ku ndekelu kua buloba, neanukebeku. Neanusangishe, bua kunupingaja mu ditunga dia bankambua benu. Nenusombemu. Maweja-Nangila neanuenzele bimpe bipite bivuaye muenzele bankambua benu. Nenubapite ku bungi. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu nkayende nealengeje mioyi yenu, ne ya ndelanganyi yenu, bua numunange ne muoyi mujima, ne bukole buenu buonsu, bua nuenu kushala ne muoyi. Nanku makenga onsu amvua munumanyishe, Maweja-Nangila neaatumine anu baluishi benu ne bantu badi banukina. Kadi nuenu nenumutumikile tshiakabidi, nukumbaje mikenji yende yonsu indi nnumanyisha lelu eyi mu dina diende. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu neatungunuke midimu yenu; ne anupe bana bavule. Nyama yenu neivulangane, biakudia bitshiompoka. Bualu bivua Maweja-Nangila muenzele bankambua benu, neanuenzelebi nuenu. Bionsu ebi nebinuenzekele panudi nuitaba Maweja-Nangila, nukumbaja mikenji yende, idi mu mukanda ewu, nupingana kudiye muenu muonsu, kabidi ne muoyi mujima. Mikenji indi nnumanyisha lelu eyi, kayena minupite lungenyi, kayena kule. Kayena mu diulu, bua nuambe ne: “Muntu wabanda mu diulu, bua kutuangatshilayi bua tuetu kuyimanya, kuyikumbaja nnganyi?” Mikenji eyi kayena dishiya dia Mayi manene, bua nuenu kuamba ne: “Muntu wasabuka mayi bua kutuangatshilayi bua tuetu kuyimanya, kuyikumbaja nnganyi?” Kayena kule nansha kakese. Mikenji ya Mvidi Mukulu idi pabuipi nenu, idi mukana muenu, ne munda muenu. Nudi mua kuyikumbaja. Bena Izrayele, tangilayi: lelu ndi nteka kumpala kuenu, luseke elu muoyi ne diakalenga, luseke lualua lufu ne diakabi. Nudimuke, nukumbaje mikenji indi nnuambila lelu eyi: nunange Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, nulonde njila idiye unuleja, nutumikile meyi ende ne mikenji yende. Nanku nenushale ne muoyi; nenuvulangane. Maweja-Nangila neanuenzele bimpe mu ditunga dinuakuata. Kadi panuabenga kutumikila Maweja-Nangila, panuikala basue kutendelela mvidie, kuyenzela mudimu, nenubutuke bonsu. Ndi ndianza kunuambila lelu ne: nuenu benze nanku, panuafika dishiya dia musulu wa Yardene, kanuakushala ne muoyi matuku a bungi mu ditunga dinuakuata adi to. Nanku ndi nnujadikila lelu kumpala kua diulu ne buloba ne: nusungule tshinudi basue: ndi nteka muoyi ne diakalenga luseke, lufu ne diakabi lukuabu. Mbimpe nusungule muoyi, bua nushale bena diakalenga, nuenu ne ndelanganyi yenu. Nangayi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, numutumikile, numuitabe ne muoyi umue. Nanku nenushale ne muoyi bidimu bia bungi mu ditunga di-vuaye mulaye bankambua benu, Abrahame, Izake ne Yakobe. Moshe kuambila kabidi bena Izrayele bonsu ne: — Mpindiewu mbakumbaji bidimu lukama ne makumi abidi. Tshiena ne bukole bua kunulombola kabidi to. Maweja-Nangila mmumane kungambila ne: tshiakufika dishiya dia Yardene to. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu nkayende, neende kumpala kuenu. Neabutule bonsu badi base dishiya dia Yardene, bua nukuate ditunga adi. Yoshuwa neikale mfumuenu, bu muvua Maweja-Nangila mumane kuamba. Maweja-Nangila neabutule bena ditunga adi, bu muvuaye mubutule Sihone ne Oge, bakalenga ba bena Amore, ne matunga abu. Neafile bena ditunga adi mu bianza bienu. Nenubenzele bionsu bindi mumane kunuambila. Koleshayi muoyi, kankamanayi, kanutshinyi bena ditunga adi to. Bualu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu udi munkatshi muenu. Kakunulekela to. Pashishe Moshe kubikila Yoshuwa, kumuambila, bena Izrayele bonsu bateleja, ne: — Kankamana! Kolesha muoyi. Wewe neufikishe bena Izrayele bonsu mu ditunga divua Maweja-Nangila mulaye bankambua babu. Wewe neubabanyine miaba ya kuasa. Maweja-Nangila neende kumpala kuebe, neikale nebe, kayi ukulekela. Nanku kutshinyi, kuzakadi to, kutekeshi mu maboku. Moshe kufunda mikenji ya Mvidi Mukulu, kuyipesha batuangaji, ndelanganyi ya bena Levi, bavua ne mudimu wa kuambula mushete uvua ne mikenji ya ndondu. Kuyipeshaye kabidi bakulu ba bena Izrayele. Moshe kubambila ne: — Padi bidimu muanda mutekete bikumbane, nuafiki ku tshikondu tshia kulekelangana mabanza, ne tshia kuenza tshibilu tshia tuzubu tua Bisasa. Nusangishe bena Izrayele bonsu muaba umue, balume, bakaji, bana, ne bantu benyi badi munkatshi muenu. Nubabadile mikenji eyi kumpala kua Mvidi Mukulu Maweja-Nangila, muaba wikalaye musungule. Padibu bababadile mikenji nanku, bantu nebanemeke Maweja-Nangila Mvidi Mukulu. Nebakumbaje mikenji yende. Nanku bana bonsu badi kabayi banji kumanya mikenji eyi, nebayumvue, nebamanye mua kunemeka Maweja-Nangila, matuku onsu anuikala dishiya dia Yardene, mu ditunga dinuakuata. Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Ukadi pa kufua. Bikila Yoshuwa. Nufike nende kumpala kua ntenta wa kusambakena, bua mmumanyishe mikenji yanyi. Moshe ne Yoshuwa kuya ku ntenta wa kusambakena. Maweja-Nangila kubamuenekela mu divuba dia muinshi, divua mu mushiku wa ntenta wa kusambakena. Maweja-Nangila kudianjila kumanyisha Moshe ne: — Ukadi pa kufua. Kunyima kua lufu luebe bena Izrayele nebatendelele mvidie idibu batendelela kudi bantu benyi badi mu ditunga dinuabuela. Bena Izrayele nebambenge. Nebanyangakaje ndondu umvua mutue nabu. Nanku nembafikile munda, mbalekela, bua babakengeshe bikole kudi bisamba bikuabu. Nebajadike mudi makenga aa abenzekela, bualu meme Mvidi Mukulu tshiena kabidi munkatshi muabu. Dituku adi, nembalekele bulelela, bualu mbenze malu mabi, batendelela mvidie. Mpindiewu wewe Moshe, ndi nkulongesha musambu, uufunde, ulongeshe bena Izrayele, baumanye, bua padibu bawimba, bajadike ne: meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu ndi munkatshi muabu. Malu adi mu musambu awu neanusonguele. Nanku meme nemfikishe bena Izrayele mu ditunga didi ne biakudia bia bungi, dimvua mulaye bankambua babu, bua badie batshionkomoka. Nebikalemu ne disanka. Kadi nebampeje, nebatendelele mvidie ya bantu benyi. Nebanyangakaje ndondu umvua mutue nabu. Bena Izrayele nebapete ntatu ne makenga makole. Kadi meyi a musambu ewu neanusonguele. Bualu ndelanganyi yonsu ya bena Izrayele neikale imba anu musambu ewu. Meme ndi mumanye meji adi bena Izrayele nawu mpindiewu, tshiyi muanji kubafikisha mu ditunga dimvua mubalaye. Dituku adi Moshe kufunda musambu uvua Mvidi Mukulu mumuambile, bua kulongeshaye bena Izrayele. Pashishe Maweja-Nangila kukolesha Yoshuwa, muana wa Nune, ku muoyi, umuambila ne: “Kutshinyi, kuzakadi. Wewe neufikishe bena Izrayele mu ditunga dia Kenaane dimvua mubalaye. Meme nengikale nebe.” Moshe kufunda mikenji ya Maweja-Nangila yonsu mu mukanda. Ujikija kufunda, kuambilaye bena Levi bavua ne mudimu wa kuambula mushete wa Maweja-Nangila ne: — Angatayi mukanda ewu wa mikenji ya Maweja-Nangila, nuuteke pabuipi ne mushete wa ndondu. Mukanda ewu, newikale ujadikila bena Izrayele ne: nansha bobu babenge Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu, kadi yeye udi anu munkatshi muabu. Meme Moshe ndi mumanye ne: bena Izrayele badi ne tshitunu, badi bonsu bantomboji. Mpindiewu pantshidi ne muoyi munkatshi muabu, bakabenga Maweja-Nangila. Kadi pambafua, nebamubenge bikole. Mpindiewu wewe Yoshuwa, bikila bakulu ba ditunga ne balombodi ba bisamba bienu. Basemene pabuipi nanyi, bua meme Moshe nebalongeshe musambu ewu ne diyi dikole kumpala kua diulu ne buloba, bua kujadika ne: nansha bobu babenge Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu, kadi yeye udi munkatshi muabu. Ndi mumanye ne: pambafua, bena Izrayele nebenze bibi, nebabenge bionsu bimvua mubambile. Nanku nebikale bena diakabi, bualu bavua benza muabu muonsu bua kutombokela Maweja-Nangila, kumufikisha munda. Pashishe Moshe, kulongesha bena Izrayele bonsu musambu ewu ne: Diulu, teleja tshindi ngamba, buloba, umvua miaku yanyi. Bindi ndongesha bitampakane miaba yonsu, bu mudi mvula usankisha madimi. Mibelu yanyi imuangalake, mudi lumuma lutangalaka ku bisosa. Ndi ntumbisha dina dia Maweja-Nangila. Bena Izrayele, samunayi Mvidi Mukulu wetu. Maweja-Nangila udi ne bukole bu lubuebue. Bionsu bidiye wenza, bidi bimpe. Bidiye wamba, bidi bilelela. Bidiye ulaya, udi ubikumbaja. Udi wenza amu malu mimpe. Kadi nuenu, bena Izrayele, nudi bantu babi, bapale. Nudi babenge Maweja-Nangila, batufuisha bundu. Kanutshiena bana bende kabidi to. Nudi bantu ba tshianana, kanuyi lungenyi! Munudi nuenzela Maweja-Nangila nanku mbishi? Kena Tatuenu, kena mufuki wenu anyi? Kena munusungule, bua nuikale bantu bende anyi? Vulukayi matuku a kale. Elayi meji ku bidimu bimane kupita. Ebejayi baledi benu, nebanuambile bivua bienzeka. Konkayi bakulumpe, nebanulondele malu a kale. Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, mmuabanyine bantu matunga. Udi mushindike mikalu ya bisamba, muteke tshisamba tshionsu ku bumfumu bua muena mu diulu. Udi mudisunguile bena Izrayele, muenze ndelanganyi ya Yakobe bantu bende. Maweja-Nangila kusangana bena Izrayele mu tshipela, munkatshi mua miadi ya mibuabua. Kubakubaye, kubalongeshaye, kubalamaye bu mudi muntu ulama disu. Maweja-Nangila udi ukuba bena Izrayele, mudi nyunyi wa tshiminyi upapala pa mutu pa disua diende, wibidija bana bende bua kubuka mulu, nansha wolola mapuapua muinshi mua bana bua kabamatshi panshi. Eyowa, Maweja-Nangila nkayende mmulombodi wa bena Izrayele, kakuyi mvidie mukuabu nansha umue umuambuluisha. Maweja-Nangila mmubapeshe ditunga dia mikuna, mubadishe ne biakudia bia mu madimi, mubapatule buitshi mu lubuebue. Mmumeneshe mitshi ya olive mu buloba bua mabue. Ngombe ne mikoku kubapesha mabele. Bana ba mikoku, bimpanga bia mafuta ne mbuji ya mpumbu, kubapetesha munyinyi. Kudiabu bukula buimpe butambe, banua ne maluvu a mvinyo, makunze bu mashi. Yeshurune mumane kudia mukute, mumane kudiunda, kusenena, kulengulula Mvidi Mukulu uvua mumufuke, kupetula mulami wende ne mupandishi. Bena Izrayele bavua bafikisha Maweja-Nangila munda, benza malu mabi, batendelela mvidie ya bisamba bikuabu. Kulambulabu bifukibua, kabiyi nansha mvidie, milambu. Mvidie mipiamipia ayi, kabavua bayimanye. Bankambua kabavua bayinemeka. “Eyowa, bena Izrayele, nudi balengulula Maweja-Nangila, mulami wenu uvua munupeteshe muoyi. Yeye ke udi munufikishe ku bantu.” Maweja-Nangila umona muvua bana bende bamuseka, uvua ne kanyinganyinga kakole. Ke Maweja-Nangila kuamba ne: “Tshiena mua kutekemena kudi bena Izrayele to. Kabena ne kanemu nansha kakese to. Tshiena musue kubalama kabidi to. Nemmone bidi mua kubenzekela. Bena Izrayele mbamfikishe munda, bajule tshiiji tshianyi, bualu neatendelele mvidie ya dishima. Nanku meme nembasongakaje ne tshisamba tshia bantu, tshidi katshiyi tshisamba mene. Nenjule tshiiji tshiabu, ne bantu badi kabayi ne lungenyi. Eyowa, Meme Maweja-Nangila ndi ne tshiiji tshikole, tshidi tshifika too ne mu kandondu ka bafue. Tshidi tshiosha, bu mudi kapia kosha biakudia, kabibutula, tshidi tshiosha too ne tshitaku tshia mikuna. Ndi musue kubavudijila makenga. Ndi musue kubasa mikete yanyi yonsu. Nzala mimane kutekesha bena Izrayele, mubidi luya ne disama dia tshiambu bimane kubakuata, nembatumine nyama ya lonji, kabidi ne nyoka ya lulengu. Nebabashipe ne muele mu misesu. Nebafue ne bowa mu nzubu yabu. Lufu nelubakuate bonsu, bansongalume ne bansongakaji, bakulumpe ne bana.” “Mvua musue kubutula bena Izrayele bonsu, kabayi mua kubatela kabidi pa buloba. Kadi bena lukuna babu bavua mua kunseka, kuela meji ne: tuetu ke bavua bababutule, Maweja-Nangila kena ne tshidiye wenza. Bena Izrayele ntshisamba tshidi katshiyi ne meji, mbantu badi kabayi ne lungenyi. Bobu bele meji kakese, bavua mua kutshinka kudi buenzayi buabu mua kubafikisha. Pandi meme Maweja-Nangila, lubuebue ludi bukole buabu, mbafila mu bianza bia baluishi babu, muluishi umue neatshimune bena Izrayele tshinunu, baluishi babidi nebanyemeshe bena Izrayele binunu dikumi. Kadi baluishi ba bena Izrayele mene mbamanye ne: mvidie yabu idi ibalama kayena ne bukole, bu bua Mvidi Mukulu wa bena Izrayele to. Baluishi abu, badi amu bu bena Sodome ne bena Ngomore. Mbafuanangane ne mutshi wa mvinyo, udi ukuama tumuma tua bululu ne tua lulengu. Maluyu abu a mvinyo, adi bu lulengu lua nyoka. Meme ndi Maweja-Nangila, teleja tshindi ndongolola mu musokoku, bua kukengesha baluishi benu. Dituku dia kabutu, nembasombuele, bua bapete difutu dia buenzayi buabu. Dituku dia kubutula baluishi ba bena Izrayele, dikadi pabuipi, bukole buabu nebujimine.” Padi bena Izrayele kabatshiyi ne bukole, kabayi ne muntu udi mua kubambuluisha. Maweja-Nangila neabafuile luse. Neabambuluishe, akosa nsambu yabu pa yoyi. Maweja-Nangila neebeje bena Izrayele ne: “Mvidie yenu inuvua batekemene idi penyi? Nuvua bayilambule nyama, bayilambule maluvu a kunua. Nanku ileje bukole buayi, inupandishe, inulame ne muoyi! “Nuenu bena Izrayele, nujadike lelu ne: meme Maweja-Nangila nkayanyi, ndi nnusungidila. Kakuena mvidie mukuabu to, anu meme. Meme ndi mfuisha bantu, mbalama ne muoyi. Ndi mbatapa mputa, mbondapa kabidi. Udi mua kunyenga muntu mu tshianza tshianyi udiku anyi? Meme Maweja-Nangila ndi nditshipa, ngela tshianza mulu, ngamba ne: ‘Ndi ne muoyi kashidi ne kashidi. Ndi nnona muele wanyi wa mvita, ndi ndumbuluisha bantu, mbanyoka. Ndi musue kusombuela baluishi banyi, kufuta bonsu badi bankina. Mikete yanyi neitampakane mashi, muele wanyi neukose munyinyi. Baluishi banyi bonsu nebabutuke, nembakuate; nebatapike mputa.’ ” Bisamba bionsu bitumbishe bantu ba Maweja-Nangila. Maweja-Nangila neasombuele bua lufu lua bantu bende. Neanyoke baluishi ba bena Izrayele bonsu. Neafuile ditunga dia bena Izrayele luse, neasambe benadi. Moshe ne Yoshuwa, muana wa Nune, kuimana kumpala kua bena Izrayele, kubabadila miaku yonsu ya musambu ewu ne diyi dikole. Moshe mumane kumanyisha bena Izrayele malu onsu avua Maweja-Nangila muambe, kubabelaye ne: — Mikenji yonsu indi nnuambila lelu eyi, nuyikumbaje. Nuyilongeshe ndelanganyi yenu, bua ikumbaje tshidi Mvidi Mukulu musue. Mikenji eyi kayena anu meyi patupu, kadi idi inupetesha muoyi. Nuenu bayikumbaje, nenushale ne muoyi matuku a bungi mu ditunga dinuyaya kubuela dishiya dia Yardene. Anu dituku adi, Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Uye pa mukuna wa Abarime, mu ditunga dia Mowabe, pabuipi ne Yeriko. Ubande ku lusongu lua mukuna wa Nebo. Ubandile ditunga dia Kenaane, dindi mpesha bena Izrayele bua dishale diabu. Pashishe neufuile pa mukuna apu, bua ulonde bankambua bebe. Ke muvua muanenu Arone mufuile pa mukuna wa Ore, mulonde bankambua bende. Wewe ne Arone, nuvua bangenzele bibi bitambe, bena Izrayele bonsu bamone, mu Kadeshe mu tshipela tshia Tsine, bua tshilumbu tshia mayi a ku Meriba. Nuvua ne mpata, kanuvua banyishe bua meme kuleja ne: ndi wa tshijila. Nanku, ditunga dia Kenaane dindi mpesha bena Izrayele, wewe Moshe neudimuene anu pa bule. Kadi kuena ubuelamu to. Moshe, muntu wa Mvidi Mukulu kayi muanji kufua, kuelaye bisamba dikumi ne bibidi bia Izrayele lupemba, wamba ne: Maweja-Nangila mmufume ku mukuna wa Sinayi, mmujuke mu ditunga dia Seyire, bu diba, mmubande pa mukuna wa Parane, bua kuleja bantu butumbi buende. Batumibue binunu badi benda nende. Mmufike kudi bena diende, mukuate ku bianza mikenji idi ikenka bu kapia. Maweja-Nangila mmunange bisamba bia bena Izrayele. Udi ukuba bonsu badi bamuitaba, bimane ku makasa ende bua kumvua mibelu yende. Mikenji idi Moshe mutupe, ke tshiuma tshia ndelanganyi ya Yakobe. Pavua bamfumu ba bena Izrayele badisangishe, pamue ne bisamba biabu bionsu, kumanyabu ne: Maweja-Nangila ke mukalenga wa bena Yeshurune. Moshe kubela lupemba wamba ne: “Tshisamba tshia bena Rubene tshishale ne muoyi! Nansha tshiotshi ne bantu bakese, katshijiminyi kashidi tshiendelele.” Moshe kuela ndelanganyi ya bena Yuda lupemba, wamba ne: “Maweja-Nangila, bena Yuda badi bakubikila, ubateleje! Ubambuluishe, bua bumvuangane ne bana babu! Bavua badiluila mvita ne bukitu. Ubakuatshishe, batshimune baluishi babu.” Moshe kuela ndelanganyi ya bena Levi lupemba, wamba ne: “Maweja-Nangila, udi mupeshe batuangaji, ndelanganyi ya Levi, Urime ne Tumime, bintu bia tshijila, bualu badi bakuitaba muabu muonsu. Uvua mubatete ku Masa, mubabingishe ku mayi a Meriba. Bena levi mbakunange wewe Maweja-Nangila, bipite mudibu bananga baledi babu, bena meku abu, nansha bana babu badibu balele. Ke muvuabu bakumbaje mikenji yebe, banemeke nanku ndondu webe. Bena Levi badi balongesha bena Izrayele mikenji yebe. Badi balambula pa tshilambuilu tshiebe milambu ya manananshi, ne ya kuosha. Maweja-Nangila, upeshe bena Levi bukole, ubele lupemba mu midimu yabu yonsu. Babutule baluishi babu bonsu nkong, bapanga bukole kashidi.” Moshe kuela ndelanganyi ya Binyamine lupemba, wamba ne: “Binyamine ntshisamba tshidi Maweja-Nangila mupite kunanga. Badi basomba talala pabuipi ne Mvidi Mukulu wabu. Maweja-Nangila udi ubalama matuku onsu, usomba munkatshi muabu. ” Moshe kuela ndelanganyi ya Yozefe lupemba, wamba ne: “Maweja-Nangila mmuele ditunga dia Yozefe lupemba. Buloba buabu budi bupeta tshitalela tshia mu diulu, bupeta kabidi mayi adi afuma muinshi mua buloba. Munya udi umenesha biakudia pa madimi abu. Badi banowa bipiabipia ku ngondu ku ngondu. Ditunga diabu didi ne mikuna minene ne mikese, idi ipatula biakudia, ku kale ne ku lelu. Bubanji buonsu bua mu ditunga dimpe edi, diakalenga dia Mvidi Mukulu udi mu tshipuka, bipueke pa tshisamba tshia Yozefe, udi Mvidi Mukulu musungule mfumu wa bana babu. Yozefe apete lumu! Udi mukole bu ngombe mulume, udi ne nsengu ibidi bu ya nyama wa mbowa, ya kutshimuna nayi bisamba bikuabu, kubipata too ne ku ndekelu wa buloba. Lusengu lumue ke bantu binunu ne binunu ba bena Efrayime, lukuabu ke bantu nkama ne nkama ba bena Menashe.” Moshe kuela ndelanganyi ya Zebulone ne Isakare lupemba, wamba ne: “Bena Zebulone, bangenda-mushinga, basanke mu ngendu yabu! Bena Isakare, basombe talala mu ntenta yabu! Nubikile bena mutumba nenu pa mukuna wa tshijila, bua kulambulamu milambu bu mudi mikenji yamba. Bubanji buenu mbufume mu Mayi manene, ne mu biuma bisokome mu lusenga. ” Moshe kuela ndelanganyi ya Ngade lupemba, wamba ne: “Maweja-Nangila atumbe! Ke Yeye udi mupeshe bena Ngade ditunga dinene! Bena Ngade mbalale bu nyama wa ntambue, ukeba mua kukuata nyama, kumudia mujima, ne maboku ne mutu! Ngade mmudisunguile mu ditunga, maloba mimpe makumbanyine bukalenga. Udi mudisangishe ne bamfumu ba bisamba, bua kukumbaja bidi Maweja-Nangila musue, bua kukuatshila bena Izrayele bakuabu mudimu mu dina diende. ” Moshe kuela Dane lupemba, wamba ne: “Dane udi utupika bu muana wa ntambue, ufuma ku mikuna ya mu Bashane. ” Moshe kuela ndelanganyi ya Naftali lupemba, wamba ne: “Maweja-Nangila mmuele Naftali lupemba, mumusankishe ne bintu bivule. Ditunga diende nedialabale, diye kuinshi muditunga, diye kabidi luseke ludi diba dibuelela!” Moshe kuela ndelanganyi ya Ashere lupemba, wamba ne: “Bena Ashere mbena diakalenga munkatshi mua bana ba Yakobe. Bana babu bonsu nebabanange. Mitshi yabu neyipatule mafuta a bungi. Neboweshe makasa abu mu mafuta. Tshiibi tshia mu tshimenga tshia bena Ashere, nebatshikange ne milonda ya tshiamu tshikunze. Bena Ashere badi basombamu bimpe, ne bukole matuku onsu atshidibu ne muoyi panu.” Pashishe Moshe kuamba ne: “Nuenu bena Yeshurune, numanye ne: kakuena mvidie udi ufuana Mvidi Mukulu wenu. Udi upitshila mu diulu, upueka, wenda pa mavuba, anu bua kuvua kunuambuluisha. Matuku onsu Maweja-Nangila udi unulama, udi ne bukole bunene pa buloba bujima, uvua nabu kale, udi nabu lelu. Udi unuipatshila baluishi benu, nuenu batangile, unuamba bua kubabutula. “Bena Izrayele badi basomba talala. Ndelanganyi ya Yakobe mmisombe bimpe, mu ditunga didi ne ntete ya kuenza bukula, kabidi ne mitshi ya maluvu a mvinyo. Bualu badi bapeta tshitalela tshifuma mu diulu. “Nuenu bena Izrayele, nudi bena diakalenga, bualu Maweja-Nangila mmunupandishe amu nuenu nkayenu! Maweja-Nangila udi ngabu wenu, unulama. Udi muele wa mvita, unuambuluisha bua kutshimuna. Baluishi benu nebanulombe luse, nenudiate ditambisha diabu mu makasa.” Moshe kumuka mu mpata ya Mowabe, kubanda pa mukuna wa Nebo, ku lusongu lua Pisga, ludi luseke ludi diba dipatukila lua Yeriko. Maweja-Nangila kumuleja ditunga dia Kenaane dijima, kutuadijila ku ditunga dia Ngilaade too ne dia Dane, maloba a bena Naftali, bena Efrayime, bena Menashe, bena Yuda, too ne ku Mayi manene a pankatshi pa matunga, buloba bua kuinshi mu ditunga, ne tshibandabanda tshia Yardene, ditunga dia Yeriko (tshimenga tshia mabue a ngaji) ne ku Soware. Ke Maweja-Nangila kuambila Moshe ne: — Tangila ditunga dimvua mulaye Abrahame, Izake ne Yakobe, mubambile ne: “Nempeshe ndelanganyi yenu ditunga edi.” Ndi nkulejiladi anu pa bule, kadi kuena ufikamu to. Moshe, muntu wa Maweja-Nangila, kufuila mu ditunga dia Mowabe, anu bu muvua Maweja-Nangila mumane kuamba. Mvidi Mukulu nkayende kumujika, mu tshibandabanda tshia mu Mowabe, tshidi tshitangilangana ne musoku wa Bete-Peyore. Too ne lelu kakuena muntu udi mujadike muaba udibu bamujike. Moshe ufuile muikale ne bidimu lukama ne makumi abidi. Kadi, utshivua anu ne bukole bua bungi, kayi muanji kukulakaja to. Mesu ende atshivua anu amona bimpe. Bena Izrayele kuteka madilu ende matuku makumi asatu mu mpata ya Mowabe. Yoshuwa, muana wa Nune, uvua muntu wa meji a bungi. Bualu Moshe uvua mumane kumujidila, mumutenteke bianza. Biangatshile diba adi, bena Izrayele bonsu kutuadija kuitaba bionsu bivua Yoshuwa ubambila. Kukumbajabu mikenji yonsu ivua Maweja-Nangila mubatumine kudi Moshe. Mu bena Izrayele, katshia kamuvua muambi mukuabu bu Moshe to. Bualu Maweja-Nangila uvua wakula nende mpala ne mpala batangilangane. Maweja-Nangila uvua mumutume mu Ejipitu, bua kuenza bishima kumpala kua mukalenga wa ditunga adi, balombodi ba mu bukalenga buende, ne bantu bende bonsu. Moshe uvua muenze malu a dikema ne bukole bua bungi, bena Izrayele bonsu batangile. Moshe, muntu wa Maweja-Nangila, mumane kufua, Maweja-Nangila kuambila Yoshuwa, muana wa Nune, uvua wambuluisha Moshe ne: — Moshe, muntu wanyi, mmumane kufua. Mpindiewu, wewe udi ne bua kusabuka musulu wa Yardene, pamue ne bena Izrayele bonsu, bua ubafikishe mu ditunga dindi mubapeshe. Ndi nnupesha miaba yonsu inudi nupitshila, bu mumvua mumane kulaya Moshe. Ditunga dienu nedialabale, biangatshile ku tshipela, kuinshi mu ditunga, too ne ku mikuna ya Lebanone ku mutu mu ditunga, biangatshile ku musulu munene wa Perate, luseke ludi diba dipatukila, dipitshila mu ditunga dia bena Iti, too ne ku Mayi manene a pankatshi pa matunga adi luseke ludi diba dibuelela. Matuku onsu autshidi panu ne muoyi aa, muntu kena mua kukupita bukole to. Meme nengikale nebe, bu mumvua ne Moshe. Kashidi tshiendelele tshiena nkulekela. Nenkuambuluishe misangu yonsu. Kolesha muoyi, kutekeshi mu maboku to. Bualu wewe neulombole bena Izrayele, bua kukuatabu ditunga dimvua mulaye bankambua babu. Wewe kolesha muoyi, kutshinyi to. Kumbaja bimpe mikenji yanyi yonsu ivua Moshe muntu wanyi mukuambile. Kulenguludi mukenji nansha umue. Nanku wewe muyikumbaje yonsu, neupete dikasa dimpe mu bionsu biudi wenza. Nanku ubalulule amu kubalulula malongesha adi mu mukanda wa mikenji. Udikonke, udiele meji bua malu awu, butuku ne munya, bua ukumbaje bionsu bidibu bafunda mu mukanda awu. Nanku, bionsu biudi muele meji a kuenza nebikumbane. Neupete dikasa dimpe. Ndi mumane kukuambila ne: kolesha muoyi, kutshinyi, kuzakadi, kutekeshi mu maboku. Bualu meme, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe, nengikale nebe konsu kuudi uya. Yoshuwa kutumina balombodi ba bena Izrayele diyi, bua bendakane mu mitanda, bambile bantu bua bakumbaje mikenji itudi tutela eyi: “Nuenu bena Izrayele, nulongolole biakudia. Bualu papita matuku asatu, nenusabuke Yardene bua kuya kukuata ditunga didi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu munupeshe bua kusomba.” Ke Yoshuwa kuyukila ne bantu balume ba bena Rubene, ba bena Ngade ne ba tshitupa tshia tshisamba tshia Menashe, ubambila ne: — Nuvuluke miaku ivua Moshe, muntu wa Maweja-Nangila, munumanyishe musangu uvuaye wamba ne: “Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu mmuanyishe bua nuenu kuasa mu ditunga didiye munupeshe, didi luseke ludi diba dipatukila lua Yardene.” Nanku bakaji benu, bana benu, bimuna bienu, nebishale dishiya dia musulu wa Yardene, muaba udi Moshe munufikishe. Kadi nuenu, bantu balume badi ne makanda a kuluangana mvita, nuambule bia mvita, nupite kumpala kua bana benu, bua kusabuka Yardene. Nubambuluishe, too ne padi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu muanyishe bua bana benu bakuate ditunga, didiye mubapeshe bu muvuaye munuambuluishe nuenu bua nupete ditunga. Pashishe nenupingane bua kuasa mu ditunga divua Moshe, muntu wa Mvidi Mukulu, munuabanyine luseke ludi diba dipatukila lua musulu wa Yardene. Bena bisamba ebi kuandamuna Yoshuwa ne: — Netukumbaje bionsu biudi mutuambile. Netuye muaba onsu uudi ututuma. Netutumikile diyi diebe menemene, bu mutuvua tutumikila dia Moshe. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe neikale nebe bulelela, bu muvuaye ne Moshe. Muntu yonsu udi ukutombokela, ubenga mua kutumikila biudi wamba, nebamushipe. Kadi wewe kolesha muoyi. Kutekeshi mu maboku to! Diba divua Yoshuwa, muana wa Nune, mu mitanda ya mu Shitime, kutumaye bantu babidi mu musokoku bua baye kutentekela mudi ditunga ne tshimenga bia Yeriko. Batentekedi babidi abu, bamane kufika mu Yeriko, kulalabu kua mukaji muena tshiendenda, dina diende Rakabe. Mukalenga wa bena Yeriko, kumvua muvua bena Izrayele babidi bafike mu tshimenga butuku, bua kutentekela mudi ditunga. Nanku kutuminaye Rakabe diyi, umuambila ne: — Rakabe, patula bantu balume badi bafike kuebe bua kutentekela ditunga, utupeshebu. Rakabe kumuka ne bantu babidi abu, kubasokoka. Pashishe kuandamunaye ne: — Bantu balume bavua bafike kuanyi bulelela. Kadi tshivua mumanye kuvuabu bafume to. Mbamane kumuka kuanyi, ku mesu ku-kavua kufika, diba divuabu bakeba kukanga biibi bia tshimenga. Tshiena mumanye muaba udibu baye to. Nuenu bambuluja, nudi mua kubapeta mu njila. Kadi Rakabe uvua mumane kubandisha bantu abu mu nzubu wende wa kulu ku musaka. Uvua mubasokoke mu mitshi iwaye muteke kulu aku. Bantu bavua mukalenga mutume kulondakaja batentekedi mu njila. Amu bobu bapatuke mu tshimenga, kukangabu tshiakabidi tshiibi tshia tshimenga. Nanku, kuipatshilabu batentekedi, balonda njila udi muye ku tshisabu tshia musulu wa Yardene. Ke Rakabe kubanda ku musaka wa nzubu wende, bantu babidi abu kabayi banji kulala to. Kubambilaye ne: — Ndi mumanye ne: Maweja-Nangila mmumane kunupa ditunga dietu edi. Nudi nutukuatshisha bowa bukole. Bantu bonsu badi anu banutshina. Tuvua bapete lumu ne: diba dinuvua numuka mu ditunga dia Ejipitu, Maweja-Nangila uvuamumishe Mayi manene makunze bua nuenu kusabuka. Kabidi tuvua bumvue ne: nuvua bashipe Sihone ne Oge, bakalenga ba matunga abidi a bena Amore, banyangakaje kabidi bintu biabu. Bakalenga abu, bavuabase luseke ludi diba dipatukila lua Yardene. Tuetu bamane kumvua lumu lua bionsu abi, tuvua tupampakana bikole, kakuyi udi mumvue bukole bua kunubunda kabidi to. Bualu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu udi Mvidi Mukulu muena kulu ne muena buloba. Kadi mpindiewu, nuditshipe bualu buanyi kudi Maweja-Nangila ne: nenufuile bena diku dianyi luse, bu mundi munuenzele bimpe. Numpeshe tshintu tshidi mua kunjadikila patoke binudi nuamba. Nundaye bua kupandisha baledi banyi, bana betu ba balume ne ba bakaji, too ne bena meku etu bonsu. Kanuanyishi bua batushipe to. Batentekedi abu kumuandamuna ne: — Tudi baditshipa kuudi. Tuetu katuyi bakumbaje bitudi tukulaya, Maweja-Nangila atushipe, kadi amu wewe kuyi muambile muntu tshitudi bavuile munemu. Nanku, padi Maweja-Nangila utupa ditunga edi, netukumbaje tshitudi bakulaye. Netukufuile luse. Nzubu wa Rakabe uvua mutuangane ne tshimana tshia tshimenga. Nanku kupatulaye bantu babidi abu ku madidishi, ubapuekeshila ku muonji. Kubambilaye ne: — Ndayi kusokoma mu mikuna, bua bantu badi banukeba abu kabanukuatshi to. Nushale ku mikuna aku matuku asatu, too ne papingana badi banukeba abu. Pashishe nenutungunuke ne luendu luenu. Bantu balume abu kumuambila ne: — Tuetu netukumbaje mitshipu iuvua mututshipishe. Kadi wewe enza nunku: patudi tukuata ditunga edi, usuike muonji mukunze ewu ku dididishi, muaba uudi mututuluile ewu. Nanku nudisange bonsu mu nzubu muebe, ne baledi bebe, bana benu ba balume ne ba bakaji, ne bena diku dienu bonsu. Padi muntu upatuka mu nzubu muebe, udi udikebela lufu. Tuetu netuikale babinge. Kadi padibu babunda muntu udi mubuele mu nzubu muebe, tshilumbu tshia muntu awu tshidi pambidi petu. Kadi wewe mumanyishe bantu mutudi bafike munemu, bionsu biudi mutuambe tuetu baditshipe ebi mbifue. Rakabe kuandamuna ne: — Ndi muanyishe munudi nuamba amu. Pashishe kulayanganabu. Bantu babidi abu bamane kuya, Rakabe kusuika muonji mukunze ku dididishi dia ku nzubu kuende. Batentekedi abu, kuya kusokoma ku mikuna matuku asatu, too ne padibu bapingana mu Yeriko kudi bantu bavua babalondakaja mu njila, kabayi babamona. Pashishe batentekedi babidi abu, kumuka mu mikuna, muaba uvuabu basokome. Kusabukabu Yardene, kufika muaba uvua Yoshuwa. Kumulondelabu bionsu bivua bibenzekela. Kujadikilabu Yoshuwa ne: — Eyowa, Maweja-Nangila mmumane kutupa ditunga edi dijima. Bena ditunga mbamane kuteketa mu maboku. Kabena mua kutufuila nkanana to. Yoshuwa ne bena Izrayele kumuka mu Shitime ne dinda dionsu. Kupuekelabu ku muelelu wa Yardene. Kuasabu mitanda yabu muaba awu, bindile mua kusabuka. Kupita matuku asatu, balombodi ba bena Izrayele kuendakana mu mitanda, bambila bantu ne: — Panudi numona batuangaji ba bena Levi bambule mushete wa ndondu wa Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, numuangale bonsu muaba awu, nubatue mu nyima. Ke munudi mua kumanya njila wa kulonda. Katshia kanuvua banji kupitshila muaba ewu to. Kadi kanusemenyi pabuipi ne mushete wa ndondu to. Nuikale bashilangane nawu misangu yonsu, mutantshi wa kilometre bu umue. Yoshuwa kuambila bena Izrayele ne: — Nujikije mikiya inudi nayi, bualu malaba Maweja-Nangila neenze bishima munkatshi muenu. Butshia, Yoshuwa kuambila batuangaji bua bambule mushete wa ndondu, bapita kumpala kua bena Izrayele. Batuangaji kuenza nanku. Maweja-Nangila kuambila Yoshuwa ne: — Biangatshile ku lelu, ndi njadika bumfumu buebe ku mesu kua bena Izrayele bonsu. Nebamanye ne: ndi nebe, bu mumvua ne Moshe. Kadi wewe ambila batuangaji badi bambula mushete wa ndondu ne: padibu bafika ku muelelu wa Yardene, babuele mu mayi, bimane. Ke Yoshuwa kuambila bena Izrayele ne: — Semenayi apa, nuteleje mudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu wamba. Nenujadike ne: Mvidi Mukulu wa muoyi udi munkatshi muenu. Yeye neipate bantu badi kumpala kuenu: bena Kenaane, bena Iti, bena Ivi, bena Perizi, bena Ngirgashi, bena Amore ne bena Yebusa. Nanku mushete wa ndondu wa Maweja-Nangila, Mukalenga wa buloba bujima, neusabuke Yardene kumpala kuenu. Nusungule bantu balume dikumi ne babidi, bilondeshile bungi bua bisamba bienu. Ku tshisamba tshionsu kuikala muntu umue. Padi batuangaji badi bambula mushete wa tshijila, babuela mu Yardene, diakamue mayi awu neakosoloke. Mayi a ku mutu neimane dibula. Bena Izrayele kumuangata mu mitanda, bua kusabuka musulu wa Yardene. Batuangaji bavua bambula mushete wa ndondu, bavua benda kumpala kuabu. Tshikondu atshi tshivua tshia kunowa biakudia. Ke tshivua musulu wa Yardene uwula bikole, mayi apita pa bibungubungu. Nanku anu batuangaji batue makasa mu mayi, ke musulu kukosoloka. Mayi kuimana dibula kule ku mutu wa musulu mu tshimenga tshia Adame, tshidi pabuipi ne tshimenga tshia Sartane. Mayi avua apueka kuinshi, aya kubuela mu Mayi manene a luepu, kujiminawu onsu butubutuu. Bena Izrayele kusabuka, balulamangane ne tshimenga tshia Yeriko. Batuangaji bavua bambula mushete wa tshijila, kuimana balulame mu lusenga lume, munkatshi mua musulu wa Yardene, too ne mudi bonsu basabuka bafika dia muamua ku makasa kume. Bena Izrayele bonsu bamane kusabuka Yardene, Maweja-Nangila kuambila Yoshuwa ne: — Sungula bantu balume dikumi ne babidi, bilondeshile bungi bua bisamba bienu. Ku tshisamba tshionsu kuikala muntu umue. Ubambile baye kukeba mabue dikumi ne abidi mu musulu wa Yardene, anu muaba uvua batuangaji bimane awu. Badi ne bua kutuala mabue awu, nuenu kuateka muaba unuaya kulala. Yoshuwa kubikila bena Izrayele dikumi ne babidi bavuaye musungule, ubambila ne: — Pitayi kumpala kua mushete wa Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Nubuele munkatshi mua musulu wa Yardene. Muntu yonsu wa kunudi ambule dibue dia muaba awu, aditeke pa makaya ende. Nanku tshisamba tshionsu tshia bena Izrayele netshikale ne diatshi dibue. Mabue aa neanu-vuluije bionsu bivua binuenzekela muaba ewu. Nanku mu matuku adi kumpala, padi bana benu banukonka ne: Mabue aa avua a tshinyi, nubambile ne: “Pavua batuangaji basabuka musulu wa Yardene, bambula mushete wa ndondu wa Maweja-Nangila, mayi akimana. Eyowa, bobu basabuka Yardene ne mushete wa ndondu, mayi avua mimane. Nenku mabue aa adi ne bua kuvuluija bena Izrayele kashidi tshishima etshi.” Bantu bavua Yoshuwa musungule, kukumbajabu bionsu abi. Kuambulabu mabue dikumi ne abidi munkatshi mua musulu wa Yardene. Dibue dimue ku tshisamba, bu muvua Maweja-Nangila nkayende muambile Yoshuwa. Kuyabu kuteka mabue awu muaba uvuabu ne bua kulala. Ke Yoshuwa kuimanyika kabidi mabue dikumi ne abidi, munkatshi mua musulu wa Yardene, muaba uvua batuangaji bavua bambula mushete wa ndondu bimane. Mabue awu, atshidipu too ne mpindiewu. Batuangaji, bavua bambule mushete wa ndondu, kuimanabu munkatshi mua Yardene too ne padi bena Izrayele bakumbaja bionsu bivua Maweja-Nangila mubambile kudi Yoshuwa. Ke muvua Yoshuwa mukumbaje bionsu bivua Moshe mumuambile nanku. Bena Izrayele kusabuka musulu lukasa. Nanku bantu bonsu bamane kufika dishiya dia musulu, batuangaji kusabuka, kupita kabidi kumpala kua bena Izrayele bonsu, bambule mushete wa tshijila. Bena Rubene, bena Ngade, tshitupa tshia bena Menashe, kusabuka ne bia mvita mu bianza, kumpala kua bena Izrayele bakuabu bonsu, amu muvua Moshe mubambile. Bantu bu binunu makumi anayi, bambule bia mvita, kusabuka musulu wa Yardene, Maweja-Nangila mutangile, balonde njila wa ku mpata ya Yeriko. Dituku adi, Maweja-Nangila kujadika bumfumu bua Yoshuwa ku mesu kua bena Izrayele bonsu. Matuku onsu avua Yoshuwa mulale panu, bena Izrayele bavua bamunemeka bu muvuabu banemeka Moshe. Pashishe Maweja-Nangila kuambila Yoshuwa ne: — Ambila batuangaji badi bambula mushete udi ne mabue a ndondu, bapatuke mu musulu wa Yardene. Yoshuwa kutuma diyi bua bumuke mu mayi. Batuangaji kuitaba. Amu bobu bamane kumuka mu mayi, bafike ku muelelu, musulu kupingana muawu mua kale, kuwula tente too ne ku bibungubungu. Bena Izrayele bavua basabuka musulu wa Yardene mu matuku dikumi a ngondu wa kumpala. Pashishe bakasa mitanda yabu ku Ngilgale, ku luseke ludi diba dipatukila lua Yeriko. Yoshuwa kuimanyika mu Ngilgale mabue dikumi ne abidi, avuabu bambule mu musulu wa Yardene. Pashishe kuambilaye bena Izrayele ne: — Matuku adi kumpala, bana benu banukonke bua mabue aa, nubumvuije muvua bena Izrayele basabuka musulu wa Yardene ku makasa kume. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu uvua mumishe mayi a musulu wa Yardene bua nusabuke, bu nuwuaye mumishe bualu buenu Mayi manene makunze. Maweja-Nangila uvua muenze nanku, bua bantu bonsu ba pa buloba bamanye bukole buende. Kabidi bua nutumikile Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu kashidi. Bakalenga bonsu ba bena Amore, bavua base luseke ludi diba dibuelela lua Yardene, ne bakalenga ba bena Kenaane bavua base ku muelelu wa Mayi manene a pankatshi pa matunga, kumvuabu lumu ne: Maweja-Nangila mmumishe mayi a musulu wa Yardene, bua bena Izrayele basabuke. Nanku bobu kupampakana bikole, kutshinabu bena Izrayele, kabayi kabidi ne dikima dia kubaluisha to. Anu tshikondu atshi, Maweja-Nangila kuambila Yoshuwa ne: — Usonge tuele tua ntewula, bua uteke ndelanganyi mipiamipia ya bena Izrayele eyi panshi. Yoshuwa kusonga tuele tua ntewula, kuteka bena Izrayele panshi. Bionsu ebi bivua bienzekela muaba udibu babikila ne kakuna ka kutekela bantu panshi. Tshikondu tshivua bena Izrayele bapatuke mu Ejipitu, bantu balume bavua bamane kupeta bidimu bikumbane bia kuluangana mvita, bavua bamane kubateka panshi. Kadi bantu abu bonsu, bavua bafuila mu tshipela. Nanku bana ba balume bonsu ba-vuabu balelela mu tshipela kudi bena Izrayele, kabawa babateke panshi to. Ke pavua Yoshuwa ne bua kubateka panshi. Bena Izrayele bavua bapitshila mu tshipela bidimu makumi anayi. Ku ndekelu kua tshikondu atshi, bantu balume bavua ne bidimu bikumbane bua kuluangana mvita, mu tshikondu tshikavuabu bamane kumuangata mu Ejipitu, bakavua bamane kufua, bualu bavua batombokela Maweja-Nangila. Maweja-Nangila uvua mumane kuditshipa ne: bantu aba kabakufika mu ditunga dia biakudia bia bungi dimvua mulaye bankambua babu ne: nendipeshe bana benu. Nenku Maweja-Nangila kubueja bana abu mu ditunga pa mutu pa baledi babu. Bana abuke bavua Yoshuwa mutekeshe panshi. Yoshuwa mumane kubatekesha bonsu panshi, bavua bashale amu mu mitanda too ne diba diumi mputa yabu. Pashishe Maweja-Nangila kuambila Yoshuwa ne: — Lelu ndi munumushe bundu, bunuvua bapatuke nabu mu Ejipitu. Ke padibu babikila muaba awu too ne mpindiewu ne: Ngilgale. Bena Izrayele kuasa mitanda mu Ngilgale. Matuku dikumi ne anayi a ngondu, dilolu, mu mpata udi pabuipi ne tshimenga tshia Yeriko, kuenzabu tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila. Butshia kudiabu mampa kaayi mela buanga, kudiabu kabidi ntete mikanga. Bavua balamba bionsu ne biakudia bia mu ditunga. Biangatshile tshikondu atshi, bena Izrayele kabavua bapeta kabidi mana to. Amu tshidimu atshi, kutuadijabu kudia biakudia bivua bimena mu ditunga dia Kenaane. Dituku dikuabu, Yoshuwa uvua pabuipi ne Yeriko. Diakamue kumonaye muntu muimane kumpala kuende. Muntu awu uvua ne muele mupatula mu tshibubu, mukuata ku tshianza. Yoshuwa kutantshila kudiye, umuebeja ne: — Udi ku luseke luetu anyi, udi ku lua baluishi betu? Muntu awu kuandamuna ne: — Ntshidi mfika amu mpindiewu. Tshiena wa ku luseke luenu, nansha wa ku lua baluishi benu to. Ndi mfumu wa tshikulu tshia Maweja-Nangila. Nanku Yoshuwa kudiela mpala panshi, umuambila ne: — Meme ndi muena mudimu webe. Tshiudi untumina diyi bua meme kuenza ntshinyi? Mfumu wa tshikulu tshia Maweja-Nangila kumuandamuna ne: — Kopola bisabata biebe ku makasa, bualu udi muimane muaba wa tshijila. Ke Yoshuwa kuitaba. Biibi bionsu bia ku tshimenga tshia Yeriko bivua binjila, bikanga bikole bua bena Izrayele kababuedi to. Muntu nansha umue kavua mua kubuela nansha kupatuka. Nanku Maweja-Nangila kuambila Yoshuwa ne: — Tangila mundi nkupesha tshimenga tshia Yeriko, mukalenga watshi ne bena mvita bende. Wewe ne bena mvita bonsu baudi nabu, nenuende nunyungulule tshimenga. Nutshinyungulule musangu umue ku dituku. Nuenze nanku matuku asambombu. Batuangaji muanda mutekete nebadianjidile kumpala kua mushete wa tshijila. Mutuangaji yonsu neikale ne mpungi. Kadi dituku dia muanda mutekete, nenunyungulule tshimenga misangu muanda mutekete. Batuangaji nebikale benda bela mpungi. Nanku diba didi mpungi udila amu kudila, bena Izrayele nebele bibingu bikole bia mvita. Diba adi bimana bia tshimenga nebiupuke. Nebabuele mu tshimenga, muntu yonsu uya anu buludi mutangile kumpala kuende. Yoshuwa, muana wa Nune, kubikila batuangaji, ubambila ne: — Ambulayi mushete wa ndondu wa Maweja-Nangila pa makaya. Bantu muanda mutekete ba kunudi badianjile kupita kumpala kua mushete wa ndondu, benda bela mpungi. Pashishe Yoshuwa kuambila bena Izrayele ne: — Jukayi, ndayi nunyungulule tshimenga. Bamue bena mvita bende kumpala kua mushete wa tshijila wa Maweja-Nangila. Bionsu bivua bienzeka amu muvua Yoshuwa muambe. Batuangaji muanda mutekete bavua benda bela mpungi yabu kumpala kua mushete wa tshijila. Bena mvita tshisumbu bavua benda kumpala kua mushete wa tshijila, bakuabu bavua benda baulonda. Pavuabu batungunuka, mpungi ivua idila amu kudila kayiyi ipuwa. Kadi Yoshuwa uvua muambile bena Izrayele bua banji kupuwa amu kupuwa too ne pawaye ubambila bua kuela bibingu bia mvita. Yoshuwa kuambila bambudi ba mushete wa tshijila bua lunyunguluka tshimenga musangu umue. Pashishe bavua bapingane mu mitanda bua kulala. Yoshuwa kujuka ne dinda dionsu. Batuangaji kuambula kabidi mushete wa tshijila pa makaya. Batuangaji muanda mutekete bavua ne mpungi, kupita kumpala kua mushete wa ndondu. Kutuadijabu kabidi luendu, benda bela mpungi. Bamue bena mvita bavua kumpala kua batuangaji abu muanda mutekete, bakuabu bavua panyima, benda balonda mushete wa ndondu. Pavuabu benda, mpungi ivua idila amu kudila. Dituku adi dibidi, kunyungulukabu kabidi tshimenga musangu anu umue. Pashishe, kupinganabu mu mitanda. Kuenzabu nanku matuku asambombu. Kadi dituku dia muanda mutekete, kujukabu butuku bumane kutshia. Kunyungulukabu tshimenga misangu muanda mutekete anu mushindu uvuabu benza awu. Anu dituku adi, ke divuabu banyunguluka tshimenga misangu muanda mutekete. Kadi musangu wa muanda mutekete, pavua batuangaji bela mpungi, Yoshuwa kuambila bena Izrayele ne: — Elayi bibingu bia mvita! Bualu Maweja-Nangila mmumane kunupa tshimenga etshi. Tshimenga etshi netshibutuke ne bionsu bidimu, bualu mbintu bia kulambula Maweja-Nangila. Nulekele amu Rakabe, mukaji muena tshiendenda, ne muoyi, yeye ne bantu bonsu badi mu nzubu muende. Bualu uvua musokoke batentekedi betu batuvua batume. Kadi nudimuke! Kanuangatshi tshintu nansha tshimue tshia mu tshimenga etshi. Bualu nudi mua kudikebela diakabi. Bena Izrayele bonsu badi mu mitanda badi mua kubutuka. Biamu bitoke bia mushinga mukole bionsu, bia mpawungi, bikunze, ne bikuabu bionsu, nebabijidile mu dina dia Maweja-Nangila, babiele mu diyeba diende. Batuangaji kuela mpungi. Bena Izrayele bumvue mpungi ayi, kuelabu bibingu bikole bia mvita. Bimana bia tshimenga kupukabi panshi mbuu. Diakamue bena Izrayele kubanda ku tshimenga. Muntu yonsu kuya buludi ne muaba uvuaye mululamangane nawu. Kukuatabu tshimenga. Kushipabu bantu ba mu tshimenga atshi: balume, bakaji, bantu bakole ne bana batekete. Kushipabu too ne ngombe, mikoku ne mpunde. Yoshuwa kuambila bantu babidi bavua batentekela tshimenga tshia Yeriko ne: — Ndayi kua Rakabe, mukaji muena tshiendenda. Numupatule mu nzubu amu ne bena diende bonsu, ne bapika, bu munuvua bamane kuditshipa kudiye. Batentekedi kuya ku nzubu wa Rakabe. Kumupatulabu ne baledi bende, bana babu ba balume, ba bakaji, ne bena diku diabu bonsu. Kubalamabu muaba musunguluke uvua kauyi mu mitanda ya bena Izrayele to. Pashishe bena Izrayele kuosha tshimenga tshia Yeriko ne bionsu bivuamu. Kabawa bosha biamu bitoke bia mushinga mukole, biamu bia mpawungi, biamu bikunze, nansha bikuabu. Bavua babiteka muaba wa tshijila wa Maweja-Nangila, bua bishale biende. Yoshuwa uvua mulame Rakabe, mukaji muena tshiendenda, ne bonsu bavuaye nabu, ne muoyi. Bualu mukaji awu, uvua musokoke bantu bavua baye kutentekela tshimenga tshia Yeriko. Nanku Rakabe kusomba munkatshi mua bena Izrayele, ndelanganyi itshidi isombamu too ne mpindiewu. Tshikondu atshi, Yoshuwa kuyukila ne bena Izrayele, ubadimuja bua tshimenga tshia Yeriko, wamba ne: “Muntu wibaka kabidi tshimenga tshia Yeriko, bamutshipe kudi Maweja-Nangila. Padiye umbula mikidi ya tshimenga etshi, muanende muanabute asangane kufua anyee? Afue! Padiye wela biibi ku tshimenga etshi, muanende muana mukala asangane kufua anyee? Afue! ” Maweja-Nangila uvua ne Yoshuwa. Lumu lua Yoshuwa luvua lutangalaka ditunga dijima. Bena Izrayele bavua benza bualu bubi butambe, bualu bavua bangata bintu bivua Maweja-Nangila mukandike. Nenku muntu wa mu tshisamba tshia Yuda, dina diende Akane, muana wa Karmi, (Karmi uvua muana wa Zabdi, kabidi muikulu wa Zera) uvua mudiangatshile ku bukole bimue bintu. Nenku Maweja-Nangila kufikila bena Izrayele munda. Pavua Yoshuwa mu Yeriko, uvua mutume bantu bua kutentekela tshimenga tshia Ayi. Ayi uvua luseke ludi diba dipatukila lua tshimenga tshia Betele, pabuipi ne tshimenga tshia Bete-Avene. Bobu bamane kutentekela tshimenga, kupinganabu kudi Yoshuwa, bamuambila ne: — Kuena mua kutuma bena mvita bonsu bua kuya kuluisha bena Ayi to. Bena mvita binunu bibidi nansha bisatu mbakumbane. Kutatshishi bena mvita betu bonsu to. Bena tshimenga tshia Ayi kabena bavule to. Bena mvita bu binunu bisatu, kuyabu bua kuluisha bena Ayi. Kadi bena Izrayele kupanga bukole, kunyema bena Ayi. Bena Ayi kushipa bena Izrayele bu makumi asatu ne basambombu. Kulondakajabu bakuabu biangatshile ku tshiibi tshia ku tshimenga tshia Ayi too ne ku musoku wa Shebarime. Kupuekabu benda bipata bena Izrayele. Ke bena Izrayele kupampakana bikole, kuteketa mu maboku. Yoshuwa ne bakulu ba bena Izrayele, kudipanda bilamba. Kudielabu malaba mu mitu, badiela mpala panshi kumpala kua mushete wa tshijila wa Maweja-Nangila too ne ku dilolu. Pashishe Yoshuwa kukema bikole, wamba ne: — Akia! Mvidi Mukulu Maweja-Nangila, uvua mutusabuishe musulu wa Yardene bua tshinyi? Uvua mutusabuishe bua kutufila kudi bena Amore bua batushipe anyi? Uvua mua kutulekela dishiya dia Yardene. Maweja-Nangila wanyi, tshindi mua kuamba ntshinyi? Mpindiewu bena Izrayele mbanyeme baluishi babu! Bena Kenaane ne bantu bakuabu ba mu ditunga nebumvue lumu elu. Nebadisange bua kutuluisha. Nebatubutule. Kadi mudibu mua kujadika mpindiewu muudi ne bukole mbishi? Maweja-Nangila kuandamuna Yoshuwa ne: — Banduluka! Muudi mudiele mpala panshi mmunyi? Bena Izrayele bavua benza bibi. Kabena bakumbaje bimvua mubambile. Mbangate bintu bimvua mubakandike bua kabangatshi. Mbibe bintu abi, babisokoke mu bintu biabu. Ke padi bena Izrayele kabayi mua kupita kabidi baluishi babu bukole to. Nebanyeme babutuke bonsu. Meme tshiakuikala kabidi munkatshi muenu to, amu nuenu bamane kubutula bintu bionsu, bi-mvua munukandike, binuvua bangata. Mpindiewu, ndaku, ambila bena Izrayele badilongolole bua tumonangane nabu. Kadi badikobolole, bumushe mikiya, bafike malaba tumonangane. Bualu meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi njadikila bena Izrayele ne: “Nudi bangate bintu bimvua munukandike ne: kanuangatshi. Kanuena mua kupita baluishi benu bukole panudi kanuyi bumushe bintu abi to. Malaba dinda, nuenu bena Izrayele, ku tshisamba ku tshisamba, nufike kundi meme Maweja-Nangila. Kadi tshisamba tshingikala muleje atshi, netshidileje ku diku ku diku. Diku dingikala muleje adi nedifike ku tshiota ku tshiota. Nenku tshiota tshingikala muleje atshi, bantu balume ba mu tshiota atshi nebafike ku muntu ku muntu. Nenku nendeje munkatshi mua bantu abu muntu udi muangate bintu bimvua mukandike bua kuangata. Neboshe muntu awu mu kapia, ne bionsu bidiye nabi. Bualu kuvua mukumbaje bimvua munuambile. Mmuenze bualu bubi munkatshi mua bena Izrayele budibu kabayi mua kuenza to.” Butshia dinda dionsu, Yoshuwa kubikila bena Izrayele ku tshisamba ku tshisamba. Kutshinkabu, kupeta tshisamba tshia Yuda. Kubikilaye kabidi bena tshisamba tshia Yuda ku diku ku diku. Kutshinkabu, kupeta diku dia Zera. Kubikilaye bena diku adi ku tshiota ku tshiota. Kutshinkabu, kupeta tshiota tshia Zabdi. Kubikilaye bantu balume ba mu tshiota atshi ku muntu ku muntu. Kutshinkabu, kupeta Akane, muana wa Karmi, muikulu wa Zabdi, wa ku ndelanganyi ya Zera wa ku tshisamba tshia Yuda. Yoshuwa kumuambila ne: — Mulunda wanyi, umanye bukole bua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele. Ungambile bushiwa. Unjadikile tshiuvua muenze, kushimi to. Akane kumuambila ne: — Ndi ngitaba ne: uvua muenzele Maweja-Nangila Mvidi Mukulu bibi mmeme. Bubi bumvua muenze budi mushindu ewu: mu bintu bituvua bapeta mu mvita, mvua mumone tshinkutu tshimpe tshia bena Mezopotamiya, nkanu nkama ibidi ya biamu bitoke bia mushinga mukole, ne tshiamu tshia mpawungi tshikale ne bujitu bua nkanu makumi atanu. Lukuka lukole kungenza. Mvua mubiangate. Meme kubijikila mu ntenta wanyi, munudi mua kubipeta. Mvua muteke tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole muinshi. Ke Yoshuwa kutuma bantu mu ntenta wa Akane. Bobu kuya lukasa, kusangana bintu abi bijikila mu ntenta. Tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole tshivua muinshi. Bobu kujula bintu abi, kuya nabi kuvua Yoshuwa ne bena Izrayele. Kubitekabu kumpala kua Maweja-Nangila. Yoshuwa ne bena Izrayele bonsu kukuata Akane, kuangata tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, tshinkutu ne tshiamu tshia mpawungi. Kuangatabu kabidi bana ba balume ne ba bakaji ba Akane, ngombe yende, mpunde, mikoku, mbuji, ntenta ne bikuabu bionsu biwaye nabi. Kuyabu nabi bionsu mu tshibandabanda tshia Akore. Yoshuwa kuambila Akane ne: “Udi mutukebele diakabi. Nanku mpindiewu Maweja-Nangila neakupeteshe pebe diakabi. ” Bena Izrayele kumuasa mabue, kumushipa. Kuasabu kabidi ne bena mu diku dia Akane bonsu mabue, kubashipa. Kuoshabu bintu biabu bionsu. Pashishe kuimanyikabu mushiki wa mabue pambidi pa Akane. Mabue awu atshidipu too ne mpindiewu. Ke padibu babikila muaba awu ne lelu ne: tshibandabanda tshia Akore. Bionsu abi bimane kuenzeka, tshiji tshia Maweja-Nangila kutuya. Maweja-Nangila kuambila Yoshuwa ne: — Kutshinyi, kuzakadi. Angata bena mvita bebe bonsu. Nuye kuluisha bena tshimenga tshia Ayi. Meme ndi nkupesha mukalenga wa bena Ayi, bantu bende, tshimenga tshiende, ne ditunga diende dijima. Nenuenzele tshimenga atshi ne mukalenga watshi, anu bu munuvua benzele tshimenga tshia Yeriko ne mukalenga watshi. Kadi wewe ne bena mvita bebe bonsu, nenuangate bintu bionsu binuasangana mu tshimenga atshi too ne bimuna, bishale bintu bienu. Utume bantu panyima pa tshimenga baye kujikidila baluishi padibu kabayi banji kudilongolola. Yoshuwa kudilongolola bua kuya kuluishi bena Ayi pamue ne bena mvita bende bonsu. Kusungulaye bantu binunu makumi asatu, batshivua ne bukole bua kuluangana mvita. Kubatumaye butuku, ubambila ne: — Ndayi kusokoma pa nyima pa tshimenga tshia Ayi, mutantshi muipi. Nuikale badikumbaje bua kuluangana. Meme ndi ngenda nsemena mu tshimenga tshia Ayi ne bena mvita bandi nabu. Padi bena mvita bapatuka bua kutuluisha, nelubanyeme bu mutuvua benze musangu wa kumpala. Bobu nebatulondakaje. Netubafikishe mutantshi mule ne tshimenga. Nebele meji ne: tudi tubanyeme bu mutuvua banyeme musangu mukuabu. Diba adi, nuenu nenujuke miaba inudi basokome. Nenukuate tshimenga, bualu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu udi munupatshi. Amu nuenu bamane kukuata tshimenga, nutshioshe bilondeshile diyi dia Maweja-Nangila. Nukumbaje menemene bindi nnuambila ebi. Yoshuwa kutuma bena mvita ku Ayi, ku muaba uvuabu basungule bua kubundila bena mu tshimenga. Bobu kuimana pankatshi pa tshimenga tshia Betele ne tshia Ayi, luseke ludi diba dibuelela lua tshimenga tshia Ayi. Yoshuwa uvua mulale mu mitanda muaba uvua bena mvita bakuabu bashale. Butshia dinda, pa kabundubundu, Yoshuwa kuya kukenketa bena mvita bende. Pashishe kuyaye nabu pamue ne bakulu ba meku a bena Izrayele bua kuluisha bena Ayi. Yoshuwa ne bena mvita bonsu kutungunuka balulamangane ne tshimenga. Kuimanyinabu ku luseke lua ku mutu kua tshimenga. Pankatshi pabu ne tshimenga atshi pavua tshibandabanda. Yoshuwa kusungula bantu balume bavua ne bukole bua kuluangana mvita bu binunu bitanu. Uvua mubambile bua basokome pankatshi pa tshimenga tshia Betele ne tshia Ayi, luseke ludi diba dibuelela lua tshimenga. Bena mvita bakuabu kuasa mitanda ku mutu kua tshimenga. Kadi bamue bena mvita bavua anu basokome luseke ludi diba dibuelela lua tshimenga. Butuku abu, Yoshuwa uvua mulale mu tshibandabanda. Butshia dinda, mukalenga wa mu tshimenga tshia Ayi, umona bena Izrayele, kupatukaye mu tshimenga ne bena mvita bende bonsu, bua kuluisha bena Izrayele, anu muaba uvuabu baluishilangana musangu mukuabu, luseke lua ku tshibandabanda tshia ku musulu wa Yardene. Mukalenga kuvua mumanye ne: bena mvita ba bena Izrayele mbamane kutualamina panyima pa tshimenga to. Yoshuwa ne bena Izrayele kushima bu badi kabayi ne bukole, kunyema mu mpata batangile mu tshipela. Balombodi ba tshimenga tshia Ayi kuela mukenji bua bena mvita bonsu balondakaje bena Izrayele. Bobu kubalondakaja, kumuka kushiya tshimenga mutantshi mule. Mu Ayi kushala kamuyi muntu mulume nansha umue. Bantu bonsu bavua balondakaja anu bena Izrayele, bashiye mu tshimenga kamuyi baluanganyi ba mvita. Nanku Maweja-Nangila kuambila Yoshuwa ne: — Sempela ne difuma diebe mutangile luseke lua tshimenga tshia Ayi, bualu ndi nkupesha tshimenga etshi, bua utshikuate. Yoshuwa kuenza muvua Maweja-Nangila mumuambile. Anu Yoshuwa olola tshianza mutangije mu tshimenga tshia Ayi, bena mvita ba bena Izrayele bavua basokome, kupatuka lukasa, kunyema kubuela mu tshimenga, kutshikuata, kutshiosha diakamue. Bena mvita ba mu tshimenga tshia Ayi, batangile panyima, bavua bamona muinshi ujukila mu tshimenga tshiabu. Kumonabu ne: katuena mua kupingana kabidi muetu mu tshimenga. Bualu bena Izrayele bavua banyemena batangile ku tshipela, bavua bapingana kudi bena Ayi bua kubaluisha. Bualu Yoshuwa ne bena mvita bavuaye nabu, bamone ne: bena mvita babu bavua basokome panyima pa tshimenga tshia Ayi, mbamane kutshikuata, batshiosha, kukudimukilabu bena Ayi bua kubaluisha. Bena Izrayele bavua bamane kukuata tshimenga, kupatukabu pabu mu tshimenga bua kuluisha bena Ayi. Nenku bena Izrayele bavua babajikidila nseke yonsu, babalamina. Muntu nansha umue kuvua mua kunyema to. Kabidi kakuvua muntu uvua mua kushala ne muoyi. Kadi bavua bakuate ne muoyi anu mukalenga wa tshimenga tshia Ayi, bamufite kudi Yoshuwa. Bena Izrayele bavua bashipa baluishi babu munkatshi mua mpata, muaba uvua baluishi abu babalondakaja. Bobu bamane kubutula bena Ayi bonsu, kakuyi kushala muntu nansha umue, kupinganabu kabidi mu tshimenga tshia Ayi. Kubutulabu bantu bonsu bavua bashale ne muoyi. Dituku adi, bantu ba mu tshimenga tshia Ayi bonsu, balume ne bakaji, bavua bena Izrayele bashipe bavua binunu dikumi ne bibidi. Yoshuwa uvua usempela ne difuma ditangije mu tshimenga tshia Ayi too ne pabutudibu bantu bonsu. Bilondeshile muvua Maweja-Nangila mumane kuambila Yoshuwa, bena Izrayele kuangata anu bintu ne bimuna bivuabu basangana mu tshimenga. Yoshuwa kuosha tshimenga atshi. Kushalatshi kashidi amu mushiki wa mabue, tshipela, too ne lelu. Pashishe kuelabu mukalenga wa Ayi kulu kua mutshi, kumowabu. Tshitalu tshiende kushala ku mutshi aku too ne ku dilolu. Pambi diba kubuela, Yoshuwa kutuma diyi bua batutete tshitalu atshi. Bavua batshimansha pabuipi ne tshiibi tshia tshimenga tshia Ayi. Pashishe kungujilabu mushiki wa mabue pa tshitalu atshi. Mabue awu atshidipu too ne ku lelu. Yoshuwa kuashila Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele tshilambuilu pa mukuna wa Ebale. Uvua muase tshilambuilu atshi, anu mushindu uvua Moshe, muntu wa Maweja-Nangila, muambile bena Izrayele. Mushindu uvuabu base tshilambuilu bavua bamane kuufunda mu mukanda wa mikenji ya Moshe. Bavua bafunda ne: Tshilambuilu tshikale tshiasa ne mabue kaayi masonga ne tshiamu to. Nenku bavua balambuila Maweja-Nangila milambu ya kuosha ne ya bobumue pa tshilambuilu atshi. Yoshuwa kutentula pa mabue awa muaba awu, mikenji ivua Moshe mufunde, bena Izrayele batangile. Bena Izrayele ne bakulu babu, balombodi babu, bakoshi babu ba nsambu, ne benyi bavua munkatshi muabu, bavua bimane ku luseke ne ku luseke lua mushete wa ndondu wa Maweja-Nangila, balulamangane ne batuangaji ba bena Levi bavua bambula mushete wa ndondu awu. Bamue bavua bimane bela nyima ku mukuna wa Ngarizime, bakuabu bela nyima ku mukuna wa Ebale. Moshe ku kale uvua mumane kuamba bua bikale bimane mushindu ewu padibu basue kuela bena Izrayele lupemba. Yoshuwa kubala miaku yonsu ivuabu bafunde mu mukanda wa mikenji. Uvua ubala kabidi miaku ya dibela nayi lupemba ne ya dibatshipa nayi. Yoshuwa kubadila bena Izrayele mikenji yonsu ya Moshe anu mushindu uvuaye muyifunde mu mukanda. Diba divuaye ubabadila, bena Izrayele bonsu bavuaku, kabidi ne bakaji, bana, ne benyi bavua munkatshi muabu, bavua amu bateleje. Bakalenga bonsu bavua base luseke ludi diba dibuelela lua musulu wa Yardene, bavua bumvue muvua bena Izrayele banyangakaje tshimenga tshia Ayi: ke bakalenga bonsu bavua ku mikuna, mu mpata, ne ku muelelu wa Mayi manene a pankatshi pa matunga, too ne ku Lebanone. Nanku bakalenga ba bena Iti, bena Amore, bena Kenaane, bena Perizi, bena Ivi ne bena Yebusa, kudisangisha bua kuluisha Yoshuwa ne bena Izrayele. Kadi bena Ngibone bavua bena Ivi, kumvuabu muvua Yoshuwa munyangakaje tshimenga tshia Yeriko ne tshia Ayi. Nanku kumvuanganabu bua kushima bena Izrayele. Kuangatabu bintu bia kudia mu njila. Kuambuishabu nyama yabu ya mpunde, bibombi bia kale bimane kusunsuka, ne milondu ya kale ya biseba, ivua ne mvinyo, mipandike kabidi mitelakaje. Kuvualabu mikusu, kuela bisabata bisunsuke bitelulula, kuangata mampa mamane kunyanguka, kabidi masunsuke. Pashishe kuyabu mu mitanda ya Ngilgale, muaba uvua Yoshuwa ne bena Izrayele basombe. Kubambilabu ne: — Tuetu aba tudi bafume mu ditunga dia kule, tudi tunulomba bua kutua nenu ndondu. Bena Izrayele kubandamuna ne: — Misangu mikuabu nudi bena mutumba. Nanku katuena mua kutua nenu ndondu to. Bena Ngibone kujadikila Yoshuwa ne: — Tudi bamane kudilongolola bua kuikala nansha bapika bebe. Kadi Yoshuwa kubebeja ne: — Nuenu nudi banganyi? Nudi mifuma penyi? Kuandamunabu ne: — Tuetu tudi bapika bebe. Tudi bafume mutantshi mule. Bualu tudi bamane kumvua lumu lua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe. Tudi bamanye malu a dikema avuaye muenze mu ditunga dia Ejipitu. Kabidi tudi bamanye muvuaye mukengeshe bakalenga babidi ba bena Amore bavua dishiya dia musulu wa Yardene. Bakalenga aba ke: Sihone, mukalenga wa Eshebone, ne Oge, mukalenga wa Bashane, uvua musombe mu Ashetarote. Bakulu betu ba meku, ne bana betu bakuabu bonsu, bavua batuambila bua kuangata bintu bia kudia mu njila ne kufika muaba ewu bua tumonangane nenu. Mbatutume bua tuikale bapika benu. Nanku tudi Umulomba bua tutue nenu ndondu. Monayi mukadi mampa aa. Musangu utuvua baangate ku nzubu yetu bua kulua nawu kunu, atshivua amu ne luya. Kadi tangila mpindiewu, adi mume, kabidi masunsuke. Musangu utuvua bangate milondu eyi ya biseba bia nyama, bayuwuje ne maluvu itshivua amu mipiamipia. Kadi monayi lelu yonsu mmimane kupandika. Bilamba bietu ne bisabata bietu bidi bisunsuke bikole, amu bua luendu lua mutantshi mule lutuvua bende. Bena Izrayele kulengulula bua kukonka Maweja-Nangila tshilumbu tshia bantu aba. Kudiabu ne bintu bivuabu nabi. Yoshuwa kutua nabu ndondu mu ditalala, ubajadikila ne: katuena tunushipa to. Ke balombodi ba bena Izrayele kuditshipa, bajadike ndondu awu. Bobu bamane kutua nabu ndondu, matuku asatu apita, bena Izrayele kumvua muvua bantu abu bena mutumba nabu menemene. Nanku bena Izrayele kuenza luendu lua matuku asatu, too ne mu bimenga bia bantu abu: ke tshimenga tshia Ngibone, tshia Kefira, tshia Beyerote ne tshia Kiriyate-Yeyarime. Kadi bena Izrayele kabawa babashipa, bualu balombodi ba bena Izrayele bavua bamane kutua nabu ndondu mu dina dia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele. Bena Izrayele bonsu kutuadija kujana balombodi babu. Kadi balombodi kubandamuna ne: — Katuena mua kushipa bantu aba to, bualu tudi bamane kuditshipa mu dina dia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele. Tudi tubalekela ne muoyi, bualu tudi bamane kuditshipa. Tuetu katuyi benze nanku, Mvidi Mukulu neatufikile munda. Kadi umvuayi tshitudi basue kuenza: tudi tubashiya ne muoyi. Kadi tudi tubapesha mudimu wa kutukosela nkunyi, ne wa kutusunyina mayi. Ke muvua balombodi bakosa tshilumbu atshi nanku. Ke Yoshuwa kubikila bena Ngibone, kubakonka ne: — Nuenu nudi bena mutumba netu. Kadi nudi batushime ne: tudi bafume mutantshi mule bua tshinyi? Mpindiewu nudi bena diakabi: nenushale bonsu bapika kashidi. Nenukose nkunyi, nusuna ne mayi bua nzubu wa Mvidi Mukulu wanyi. Bena Ngibone kuandamuna ne: — Teleja tshitudi benzela bionsu ebi. Tuetu tuvua bamane kumvua muvua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe muambile Moshe, muntu wende, bua kunupa ditunga edi dijima. Uvua mumane kunuambila bua nuenu kubutula bena ditunga edi ku kakese ku kakese, panudi nuenda nusemena. Nanku tuvua banutshine bikole. Tuvua bakeba kudipandisha ku lufu. Mpindiewu tudi bantu benu. Nuenze netu munudi basue. Ke Yoshuwa kubenzela malu aa: kukandika bena Izrayele bua kabashipi bena Ngibone; kupesha bena Ngibone mudimu wa kukosa nkunyi, kusunyina bena Izrayele mayi, ne kusuna mayi bua tshilambuilu tshia Maweja-Nangila, muaba wikale Maweja-Nangila usungula. Nanku ndelanganyi ya bena Ngibone itshidi ikuata midimu eyi too ne ku lelu. Mukalenga Adoni-Sedeke wa mu Yerushalayime, kumvuaye muvua Yoshuwa mukuate tshimenga tshia Ayi, mutshinyangakaje tshionsu, mushipe ne mukalenga watshi, anu muvuaye munyangakaje tshimenga tshia Yeriko, mushipe kabidi ne mukalenga watshi. Uvua mumane kumvua kabidi ne: bena Ngibone mbamane kutua ndondu wa ditalala ne bena Izrayele, basombe munkatshi muabu. Ke muvua bena Yerushalayime bakuatshike bowa bua bungi. Bualu tshimenga tshia Ngibone tshivua tshipite tshia bena Ayi ku bunene, tshivua ne bunene bua mushindu umue ne bua bimenga bia bakalenga. Tshivua kabidi amu ne bena mvita ba bukitu. Nanku mukalenga Adoni-Sedeke kubikidisha bakalenga aba: Okame, mukalenga wa mu Ebrone; Pirame, mukalenga wa mu Yarmute; Yafiya, mukalenga wa mu Lakishe; ne Debire, mukalenga wa mu Eglone. Kubambilaye ne: — Ndi munubikidishe bua nungambuluishe. Tuluishe bena tshimenga tshia Ngibone, bualu bena tshimenga atshi mbatue ndondu ne Yoshuwa, kabidi ne bena Izrayele bonsu. Nanku bakalenga batanu ba bena Amore, ba mu Yerushalayime, Ebrone, Yarmute, Lakishe ne Eglone, kudisangisha ne bena mvita babu bonsu bua kuya kuluisha tshimenga tshia Ngibone, kutshikuata. Kadi bena Ngibone kutuma bantu bua bambile Yoshuwa uvua mu mitanda ya mu Ngilgale ne: — Kubengi bua kutuambuluisha tuetu bapika bebe to. Luaku lukasa. Utuambuluishe, utusungidile. Bualu bakalenga bonsu ba bena Amore badi ku mikuna, mbumvuangane bua kutuluisha! Diakamue Yoshuwa kumuka mu Ngilgale ne bena mvita bonsu, nangananga ne baluanganyi ba kalanda musenga. Maweja-Nangila kuambila Yoshuwa ne: — Kubatshinyi to. Ndi mbafila kuudi. Muntu nansha umue kakukupita bukole to. Yoshuwa ne bena mvita bavuaye nabu bamane kuenda butuku bujima biangatshile ku Ngilgale, kubundulabu bena Amore tshimpitshimpi, bena Amore kabayi banji kudilongolola. Maweja-Nangila kunyemesha bena Amore kumpala kua bena Izrayele. Bena Izrayele kushipela bena Amore bikole, pabuipi ne tshimenga tshia Ngibone. Bavua benda balondakaja bena Amore mu njila wa kubanda ku Bete-Orone, babipata too ne ku Azeka ne Makeda. Pavua bena Amore banyema bena Izrayele, bapuekela luseke lukuabu lua mukuna wa Bete-Orone, Maweja-Nangila kubatokeshila mvula mukole wa mabue. Mvula awu kukuatshila bena Amore too ne mudibu bafika ku Azeka. Bantu balume bavua bafue ku mabue a mvula awu bavua ba bungi, bapite bavua bena Izrayele bashipe ku miele mu mvita. Dituku divua Maweja-Nangila muambuluishe bena mvita ba bena Izrayele bua kutshimuna bena Amore, Yoshuwa uvua utendelela Maweja-Nangila, bena Izrayele bonsu bateleje. Uvua ulomba, wamba ne: — Diba dimanakane mulu, mu tshimenga tshia Ngibone! Ngondu imanakane mulu mu tshibandabanda tshia Ayalone! Diba kuimana, ngondu kushala kaba kamue, too ne padi bena Izrayele batshimuna bena lukuna babu. Bionsu ebi bivua bienzeka anu bu mudibu bafunda mu Mukanda wa Muntu wa nsongu ne: dituku dijima adi, diba divua dimana kadiyi mua kupueka bua kubuela. Katshia ne katshia, bualu bua mushindu ewu kabuvua buanji kuenzeka to; kabidi kabuakuenzeka matuku adi kumpala. Maweja-Nangila kukumbaja tshivua muntu mumulombe. Nanku yeye nkayende uvua uluila bena Izrayele mvita. Pashishe Yoshuwa ne bena Izrayele bonsu kupingana mu mitanda yabu ya mu Ngilgale. Bakalenga abu batanu ba bena Amore kunyema, kuya kusokoma mu lubinga lua Makeda. Kubasanganabu basokome mu lubinga amu. Kumanyishabu Yoshuwa. Yeye kuambila bena mvita bende ne: — Nujibikile mabue manene ku mushiku wa lubinga alu, bantu bakulame. Kadi kanunengakanyi muaba awu to. Londakajayi baluishi benu. Bajikilayi njila, bua kabafiki mu bimenga biabu to. Bualu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu mmumane kubafila mu bianza bienu. Yoshuwa ne bena Izrayele kutshimuna bena Amore menemene, kubabutula bonsu. Amu bantu bakese bavua banyema mvita ke bavua bapande, bapingana mu bimenga biabu, bivuabu bakolesha ne bimana. Ke bena Izrayele bonsu kupingana amu katakata muaba uvua Yoshuwa, mu mitanda ivuabu base pabuipi ne Makeda. Mu ditunga adi, muntu nansha umue kuvua ne dikima dia kujana bena Izrayele kabidi to. Pashishe Yoshuwa kutuma diyi bua bumushe mabue a wabu bajibika ku mushiku wa lubinga, bapatule bakalenga batanu ba bena Amore, baye nabu kudiye. Bena Izrayele kukumbaja bionsu abi. Kumutuadilabu mukalenga wa mu Yerushalayime, wa mu Ebrone, wa mu Yarmute, wa mu Lakishe, ne wa mu Eglone. Bafike amu ne bakalenga abu kudiye, Yoshuwa kubikidisha bena Izrayele, kuambila balombodi ba bena mvita bavua nende mu mvita bua basemene pabuipi, ne: — Semenayi apa. Diatayi bakalenga aba mu nshingu. Balombodi ba bena mvita kuenza nanku. Yoshuwa kubambila ne: — Kanutshinyi, kanuzakadi! Nuikale ne bukitu, kabidi ne muoyi mukole. Maweja-Nangila neenzele baluishi benu bonsu banudi nuluangana nabu amu nanku. Pashishe Yoshuwa kushipa bakalenga abu. Kubowelaye ku mitshi itanu. Bitalu biabu kushala bilembelela kulu too ne ku dilolu. Ku dilolu Yoshuwa kutuma diyi bua batulule bitalu abi. Kubitululabu, kubimansha mu lubinga muaba uvua bakalenga abu basokome. Kujibikilabu mabue manene ku lubinga alu. Mabue awu atshidiku too ne ku lelu. Amu dituku adi, Yoshuwa kukuata tshimenga tshia Makeda, kushipa mukalenga watshi, ne bantu bonsu bavuamu. Kawa mushiye muntu ne muoyi to. Uvua muenzele mukalenga wa mu tshimenga tshia mu Makeda biwaye muenzele mukalenga wa mu tshimenga tshia Yeriko. Yoshuwa ne bena Izrayele kumuka mu tshimenga tshia Makeda, kuya kuluisha bena mu tshimenga tshia Libna. Maweja-Nangila kufila kabidi tshimenga atshi ne mukalenga watshi mu bianza biabu. Kushipabu bantu bonsu, kakuyi wa kushala ne muoyi. Bavua benzela mukalenga wa mu tshimenga atshi, muvuabu benzela mukalenga wa mu tshimenga tshia Yeriko. Yoshuwa ne bena Izrayele kumuka mu tshimenga tshia Libna, kuya ku tshimenga tshia Lakishe. Kudilongololabu ku mvita, kuluishabu bena tshimenga atshi. Dituku dibidi divuabu baluangana mvita, Maweja-Nangila kupesha bena Izrayele tshimenga tshia Lakishe. Bobu kushipa bena tshimenga bonsu, kakuyi muntu wa kushala ne muoyi, anu bu muvuabu babutule bena tshimenga tshia Libna. Orame, mukalenga wa mu Ngezere, kufika bua kuambuluisha bena Lakishe. Kadi Yoshuwa kumutshimuna yeye ne bena mvita bende bonsu. Kubashipabu, kakuyi muntu wa kushala ne muoyi. Yoshuwa kumuka kabidi ne bena Izrayele mu Lakishe, kuya ku tshimenga tshia Eglone. Kudilongololabu ku mvita, kuluisha bena tshimenga atshi. Kukuatabu tshimenga atshi anu dituku adi. Kubutulabu bantu bonsu bavuamu, bu muvuabu benze ku Lakishe. Yoshuwa kutungunuka ne bena Izrayele, kumuka mu tshimenga tshia Eglone, kubanda too ne ku tshimenga tshia Ebrone. Kuluishabu bena tshimenga atshi. Kukuatabu tshimenga. Kushipabu mukalenga watshi ne bantu bende bonsu. Kunyengabu kabidi ne bimenga bionsu bivua pabuipi, kushipa bantu bonsu ba mu bimenga abi. Yoshuwa kubutula tshimenga tshia Ebrone tshijima, muvuaye mubutule tshimenga tshia Eglone. Uvua mushipeshe bantu bonsu, kakuyi wa kushala ne muoyi. Pashishe Yoshuwa ne bena Izrayele kubenda bua kuya mu tshimenga tshia Debire. Kuluishabu bena tshimenga atshi. Kukuatabu tshimenga atshi ne mukalenga uvuamu. Kukuatabu kabidi ne bimenga bionsu bivua natshi pabuipi. Kushipabu bantu bonsu bavuamu, kabayi bashiye muntu nansha umue ne muoyi to. Yoshuwa kuenzela tshimenga tshia Debire ne mukalenga uvuamu, muvuaye muenzele tshimenga tshia Ebrone ne tshia Libna, ne bakalenga bavuamu. Yoshuwa kukuata ditunga dijima. Kutshimunaye bakalenga bavua ku mikuna, bavua mu tshitupa tshia kuinshi mu ditunga, bavua mu mpata nansha ku muelelu wa Mayi manene a pankatshi pa matunga. Kawa mushiye muntu nansha umue ne muoyi to. Yoshuwa kubutula bantu bonsu, muvua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu muambe. Yoshuwa kukuata ditunga biangatshile ku Kadeshe-Barneya ne ku Ngaza kuinshi mu ditunga, too ne ku ditunga dia Ngoshene ne tshimenga tshia Ngibone ku mutu. Kukuataye matunga aa. Kutshimunaye bakalenga abu anu musangu umue. Bualu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele nkayende ke uvua uluila bena Izrayele mvita. Pashishe Yoshuwa ne bena mvita bonsu bavuaye nabu, kupingana mu mitanda yabu ivua mu Ngilgale. Tshikondu tshivua mukalenga Yabine wa mu Ashore mumane kumvua muvua Yoshuwa mutshimune mu mvita, kubikidishaye Yobabe, mukalenga wa mu Madone, kabidi mukalenga wa mu Shimrone, ne mukalenga wa mu Akeshafe. Uvua mubikidishe kabidi bakalenga bavua ku mikuna ku mutu wa ditunga, ne bavua mu tshibandabanda tshia Yardene kuinshi kua dijiba dia Ngenesarete, ne bavua mu mpata ne ku muelelu wa Mayi manene a pankatshi, pabuipi ne tshimenga tshia Dore luseke ludi diba dibuelela. Mukalenga Yabine kumvuangana kabidi ne bena Kenaane, bavua basombe ku musulu wa Yardene, luseke ludi diba dipatukila, ne luseke ludi diba dibuelela luawu. Kumvuanganaye kabidi ne bena Amore, bena Iti, bena Perizi, bena Yebusa bavua ku mikuna, ne bena Iti bavua basombe kuinshi, ku mukuna wa Ermone mu ditunga dia Mispa. Bakalenga bonsu aba kubanga luendu, ne bena mvita kabayi kubala, bungi bu lusenga lua ku muelelu wa mayi manene. Bavua ne nyama ya tubalu ya bungi, ne matempu a mvita mavule. Kudisangishabu bonsu muaba umue. Kuyabu ku mpokolu ya mu Merome, badilongolole bua kuluisha bena Izrayele. Maweja-Nangila kuambila Yoshuwa ne: — Kubatshinyi to. Malaba pa diba ditudi edi, nemfile bantu aba bonsu mu bianza bia bena Izrayele, bamane kutapika mputa ya lufu. Neukose nyama yabu ya tubalu mifimgu ya mikonu. Newoshe matempu abu a mvita. Yoshuwa ne bena mvita bende kubunda baluishi babu tshimpitshimpi ku mpokolu ya Merome, baluishi abu kabayi banji kudilongolola to. Maweja-Nangila kufila baluishi aba mu bianza bia bena Izrayele. Bobu kubalondakaja too ne mu thimenga tshinene tshia Sidone tshidi ku mutu, ne ku Misrefote-Mayime, ne mu tshibandabanda tshia Mispa luseke ludi diba dipatukila. Bena Izrayele kubutula baluishi bonsu. Kabawa bashiye muntu nansha umue ne muoyi. Yoshuwa uvua muenze amu muvua Maweja-Nangila mumuambile. Kukosaye mifungu ya ku mikonu ya nyama ya tubalu, kuosha kabidi matempu abu a mvita. Musangu uvua Yoshuwa ufumina ku mvita eyi, uvua ukuata tshimenga tshia Ashore. Tshimenga atshi tshivua tshimenga tshinene tshia kale tshia makalenga a ku mutu mu ditunga. Yoshuwa kushipa mukalenga wa tshimenga atshi. Kushipeshaye kabidi ne bantu bonsu bavuamu. Kabawa bashiye muntu nansha umue ne muoyi to. Kuoshabu tshimenga. Yoshuwa kutshimuna mu mvita bakalenga bonsu bavua badisangisha abu. Kukuataye kabidi bimenga biabu. Kushipaye bakalenga abu ne bantu bonsu, amu bu muvua Moshe, muntu wa Maweja-Nangila muambe. Kadi bena Izrayele kabawa bosha bimenga bivua ku mikuna to, pa kumusha tshimenga tshia Ashore tshivua Yoshuwa moshe. Bena Izrayele kuangata bimuna ne bintu bivuabu basangana mu bimenga abi. Kadi bavua babutula bantu bonsu. Kabawa bashiye muntu nansha umue ne muoyi to. Moshe uvua muambile Yoshuwa mikenji ivua Maweja-Nangila mumuambile bua kuenza. Nenku, Yoshuwa uvua uyilonda yonsu. Yoshuwa kukuata ditunga dijima: mikuna, tshitupa tshia kuinshi, ditunga dia Ngoshene, mpata, tshibandabanda tshia Yardene, mikuna ne mpata bia ku mutu mu ditunga. Yoshuwa kutshimuna, kushipa bakalenga ba matunga awa pankatshi pa mukuna kauyi ne mitshi, pabuipi ne Seyire, kuinshi mu ditunga, ne Baale-Ngade mu tshibandabanda tshia Lebanone, ku tshitaku tshia mukuna wa Ermone, ku mutu mu ditunga. Yoshuwa uvua muluangane mvita ne bantu abu matuku mulongulongu. Amu bena Ivi bavua basombe mu tshimenga tshia Ngibone, bavua batue ndondu ne bena Izrayele. Bena Izrayele bavua bakuata bimenga bikuabu bionsu anu ku mvita. Bualu Maweja-Nangila uvua usonsola bena ditunga adi bua bapete muoyi wa mvita, baluisha bena Izrayele. Ke muvua bena Izrayele ne bua kushipa bena ditunga adi, kabayi babafuila luse to, kubabutula bonsu butubutu, bu muvua Maweja-Nangila nkayende muambile Moshe. Mu tshikondu atshi, Yoshuwa kuluisha bena Anake, bavua ku mikuna mu Ebrone, mu Debire, mu Anabe, ne ku mikuna yonsu ya ditunga dia Yuda ne dia Izrayele. Yoshuwa kubabutula, kunyangakaja bimenga biabu. Mu ditunga dia bena Izrayele, kamuvua mushale muena Anake nansha umue to. Bavua bashadile anu mu tshimenga tshia Ngaza, tshia Ngate ne tshia Asdode. Yoshuwa kukuata ditunga dijima mu mvita, muvua Maweja-Nangila muambile Moshe. Yoshuwa kuabanyina bena Izrayele ditunga adi, bilondeshile bisamba biabu. Ke bena Izrayele kuanji kuikisha bua dipungi dia mvita. Bena Izrayele bavua bamane kutshimuna bakalenga babidi bavua luseke ludi diba dipatukila lua musulu wa Yardene. Bobu kukuata matunga a bakalenga abu, awa malabale, biangatshile ku musulu wa Amone too ne ku mukuna wa Ermone. Matunga aa awa mu tshitupa tshia luseke ludi diba dipatukila lua musulu wa Yardene. Mukalenga wa kumpala uvua Sihone, muena Amore, uvua musombele mu tshimenga tshia Eshebone. Uvua ulombola bantu bavua basomba mu tshitupa tshia tshibandabanda tshia musulu wa Amone, biangatshile ku Aroyere, ulombola kabidi bavua basombe mu tshitupa tshia Ngilaade too ne ku musulu wa Yaboke, udi wenza mukalu wa ditunga dia bena Amone. Sihone uvua kabidi ulombola bantu bavua mu tshibandabanda mu tshitupa tshia luseke ludi diba dipatukila lua musulu wa Yardene, biangatshile ku dijiba dia Ngenesarete, luseke lua ku mutu, too ne ku Mayi manene a luepu, pabuipi ne Bete-Yeshimote, ne ku mukuna wa Pisga, kuinshi menemene mu ditunga. Mukalenga mukuabu uvua Oge. Udi umue wa ku bantu ba ndekelu ba bena Refayime. Uvua ulombola bantu bavua mu Bashane. Uvua usombela mu Ashetarote nansha mu Edreyi. Bumfumu buende buvua butuadija ku mukuna wa Ermone, buya ku Salka, ku ditunga dijima dia Bashane, too ne ku mikalu ya bena Ngeshure ne ya bena Makati, ne ku tshitupa tshia ditunga dia Ngilaade, too ne ku ditunga dia mukalenga Sihone wa mu Eshebone. Moshe ne bena Izrayele bavua batshimuna bakalenga aba babidi mu mvita. Moshe, muntu wa Maweja-Nangila, uvua mumane kufila matunga abu kudi bena Rubene, bena Ngade, ne kudi tshitupa tshia bena Menashe. Pashishe Yoshuwa ne bena Izrayele kutshimuna bakalenga bavua luseke ludi diba dibuelela lua musulu wa Yardene. Matunga abu avua malabale, biangatshile ku Baale-Ngade udi mu tshibandabanda tshia mu Lebanone luseke lua ku mutu, too ne ku mukuna udi kauyi mitshi, udi pabuipi ne Seyire luseke lua kuinshi. Yoshuwa uvua muabanyine bena Izrayele matunga awu, bilondeshile bisamba biabu. Uvua mubapeshe mikuna, mpata, tshibandabanda tshia musulu wa Yardene, buloba bua ku muelelu wa Mayi manene, tshipela ne buloba budi kuinshi mu ditunga. Bantu bavua basombela mu ditunga adi bavua: bena Iti, bena Amore, bena Kenaane, bena Perizi, bena Ivi ne bena Yebusa. Bakalenga bavuabu batshimuna mu mvita bavua ba mu bimenga bitudi tutela ebi: Yeriko, Ayi, pabuipi ne Betele, Yerushalayime, Ebrone, Yarmute, Lakishe, Eglone, Ngezere, Debire, Ngedere, Orma, Arade, Libna, Adulame, Makeda, Betele, Tapuwa, Efere, Afeke, Sarone, Madone, Ashore, Shimrone-Merone, Akeshafe, Tanake, Megido, Kedeshe, Yokneyame wa mu Karmele, Dore udi ku muelelu wa mayi manene, Ngoyime wa mu Ngalileya, ne Tirsa. Bakalenga bonsu aba bavua makumi asatu ne umue. Yoshuwa mumane kukola mukulakaje, Maweja-Nangila kumuambila ne: — Monaku muukadi mumane kukulakaja, kadi kutshidi kushala kabidi matunga manene a kukuata, bu mudi matunga a bena Peleshete, ne a bena Ngeshure, mmumue ne: ditunga didibu batangila bu dia bena Kenaane, biangatshile ku musulu wa Shikore, ku mikalu ne Ejipitu, too ne ku ditunga dia Ekrone ku mutu wa ditunga. Ke mudi bakalenga batanu ba bena Peleshete. Bimenga biabu binene bia bukalenga: ke Ngaza, Asdode, Askalone, Ngate ne Ekrone. Mudi kabidi ditunga dia bena Avi, didi kuinshi. Nenukuate kabidi ditunga dia bena Kenaane, biangatshile ku Ara, buloba bua bena Sidone, too ne ku Afeke ku mikalu ya bena Amore. Nenukuate kabidi ditunga dia Ngebale, dia Lebanone didi luseke ludi diba dipatukila dia Baale-Ngade, kuinshi kua mukuna wa Ermone, too ne ku Lebo-Amate. Nenukuate kabidi ditunga dia mikuna didi pankatshi pa Lebanone ne Misrefote-Mayime. Bena ditunga adi bonsu badi amu bena Sidone. Padi bena Izrayele basemena ku kakese ku kakese, Meme Maweja-Nangila nembumushile ku bukole bena matunga aa bonsu. Pashishe wewe Yoshuwa, newabanyine bena Izrayele ditunga mu bitupa bishilangane. Neubitshinke anu bu mumvua mukuambile. Nanku matunga awu udi ne bua kuabanyina bisamba tshitema bia bena Izrayele, ne tshia bibidi tshimue tshia tshisamba tshia bena Menashe, bidi kabiyi bianji kupeta muaba wa kuasa. Bisamba bia bena Rubene ne bena Ngade, ne tshia bibidi tshia tshisamba tshia bena Menashe, bivua bimane kupeta maloba awa ku musulu wa Yardene, luseke luawu ludi diba dipatukila. Moshe, muntu wa Maweja-Nangila, uvua mumane kubabanyina maloba awu. Mikalu ya maloba awu ivua nunku: kuinshi kua ditunga kuvua tshimenga tshia Aroyere tshivua ku musulu wa Amone, ne tshimenga tshidibu base munkatshi mua tshibandabanda tshia musulu awu. Muvua kabidi mikuna ya ku Medeba too ne ku Dibone, bimenga bia mukalenga Sihone, muena Amore, wa mu Eshebone, uvua ne bumfumu bua ditunga dijima adi too ne ku mikalu ne bena Amone. Muvua kabidi ditunga dia Ngilaade, dia Ngeshure ne dia Maaka, mukuna wa Ermone, ne ditunga dijima dia Bashane too ne ku Salka. Muvua kabidi ditunga dia Oge, umue wa ku bakalenga ba ndekelu ba bena Refayime, uvua mukalenga mu Ashetarote ne mu Edreyi mu buloba bua Bashane. Moshe kutshimuna bisamba bia mu matunga aa, kubinyenga maloba abi. Kadi bena Izrayele kabavua bipata bena Ngeshure ne bena Maaka to. Nenku bantu abu batshidi basomba munkatshi mua bena Izrayele too ne mpindiewu. Bena tshisamba tshia Levi nkayabu kabawa bapeta maloba to. Bualu ndelanganyi ya bena Levi idi mua kupeta anu bintu ku milambu idi bantu boshila Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, bu muvua Maweja-Nangila nkayende mumane kubalaya. Buloba buvua Moshe muabanyine tshisamba tshia bena Rubene, bilondeshile meku abu, buvua ne mikalu eyi: kuinshi mu ditunga kuvua tshimenga tshia Aroyere tshidi ku muelelu wa musulu wa Amone, ne tshimenga tshivua mu tshibandabanda tshia musulu awu. Mu buloba abu muvua mikuna ya pabuipi ne Medeba. Muvua kabidi tshimenga tshia Eshebone, ne bimenga bionsu bidi bilonda ebi: Dibone, Bamote-Baale, Bete-Baale-Meyone, Yakase, Kedemote, Mefate, Kiriyatayime, Sibma, Serete-Shakare pa kakuna kadi katangilangana ne tshibandabanda, Bete-Peyore, mukuna wa Pisga ne Bete-Yeshimote. Muvua kabidi bimenga bia pa mikuna, ne bukalenga bujima bua Sihone, muena Amore, uvua mukalenga mu Eshebone. Moshe uvua mumane kutshimuna Sihone ne bamfumu bende bonsu ba bena Madiyane bavua mu ditunga amu: ke Evi, Rekeme, Sure, Ure ne Reba. Tshikondu atshi, bena Izrayele bavua bashipa kabidi Balaame, muana wa Beyore, muena lubuku. Mukalu wa ditunga dia bena Rubene, ku luseke ludi diba dibuelela, uvua musulu wa Yardene. Bimenga bionsu ebi ne miaba itudi bamane kutela eyi, ke buloba buvuabu babanyina bena tshisamba tshia Rubene, bilondeshile meku abu. Buloba buvua Moshe muabanyine bena tshisamba tshia Ngade bilondeshile meku abu, buvua ne bimenga ebi: Yazere, bimenga bionsu bia mu ditunga dia Ngilaade, tshitupa tshia ditunga dia bena Amone too ne ku Aroyere, pabuipi ne Raba. Buloba ebu buvua bualabale, biangatshile ku Eshebone too ne ku Ramate-Mispa ne ku Betonime, ku Makanayime too ne ku ditunga dia Lo-Dabare. Mu tshibandabanda tshia musulu wa Yardene muvua kabidi Bete-Arame, Bete-Nimra, Sukote ne Safone, misoku ya mu bukalenga bua Sihone, uvua mukalenga mu Eshebone. Buloba ebu buvua luseke ludi diba dipatukila lua musulu wa Yardene. Musulu wa Yardene awu uvua wenza mukalu too ne ku dijiba dia Ngenesarete didi ku mutu wa ditunga. Bimenga bionsu ebi ne miaba itudi batela eyi, bivua buloba buvuabu babanyine bena tshisamba tshia Ngade, bilondeshile meku abu. Buloba buvua Moshe muabanyine bena tshia bibidi tshimue tshia tshisamba tshia Menashe, bilondeshile meku abu, buvua ne mikalu nenku: kuinshi mu ditunga kuvua Makanayime. Mu buloba ebu muvua ditunga dijima dia Bashane, ditunga dijima dia Oge, mukalenga wa Bashane, ne misoku makumi asambombu ya Yayire ivua mu ditunga dia Bashane. Muvua kabidi tshitupa tshia ditunga dia Ngilaade, ne bimenga bia Ashetarote ne Edreyi, bimenga binene bia kale bia Oge, mukalenga wa Bashane. Buloba buonsu ebu bavua babuabanyine tshia bibidi tshia meku a ndelanganyi ya Makire, muana wa Menashe. Tshikondu tshivua Moshe mu mpata ya Mowabe, uvua muabanye miaba yonsu ivua luseke ludi diba dipatukila lua Yeriko, ne lua musulu wa Yardene. Kadi Moshe kuvua mupeshe bena tshisamba tshia Levi buloba to. Uvua ubambila muvua tshiabu tshidibu mua kupeta amu mudimu udibu benzela Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele. Ke maloba a mu ditunga dia Kenaane avuabu babanyina bena Izrayele kudi mutuangaji Elazare, kudi Yoshuwa, muana wa Nune, ne kudi bamfumu ba bisamba bishilangane bia bena Izrayele. Bu muvua Maweja-Nangila muambile Moshe, bavua batshinka bua kumanya maloba avuabu mua kupesha bisamba bia bena Izrayele tshitema, ne tshia bibidi tshia tshisamba tshia Menashe, bivua kabiyi bianji kupeta maloba. Moshe uvua mumane kuabanyina bisamba bibidi, ne tshia bibidi tshikuabu tshia bena Menashe maloba onsu awa luseke ludi diba dipatukila lua musulu wa Yardene. Kadi kuvua mupeshe ndelanganyi ya Levi buloba to. Bualu ndelanganyi ya Levi kayivua ne bua kupeta buloba nansha bukese to. Ku ndelanganyi ya Yozefe kuvua bisamba bibidi ebi: tshia Menashe ne tshia Efrayime. Kadi bena Levi bavua bapeta anu bimenga bia kuasamu, ne maloba a kumpenga kua bimenga ebi bua kudishamu bimuna, ne kutekamu bintu biabu bikuabu. Nanku bena Izrayele bavua babanyangana ditunga dia Kenaane anu mushindu uvua Maweja-Nangila muambile Moshe. Dituku dikuabu, bena tshisamba tshia Yuda kumonangana ne Yoshuwa ku Ngilgale. Kalebe, muana wa Yefune, wa mu diku dia Kenaze, kuambila Yoshuwa ne: — Uvuluke muvua Maweja-Nangila muambile Moshe, muntu wende, bualu buebe ne buanyi ku Kadeshe-Barneya. Mvua ne bidimu makumi anayi tshikondu tshivua Moshe, muntu wa Maweja-Nangila, muntume bua ngumuke ku Kadeshe-Barneya, nya kutentekela ditunga edi. Pamvua mupingane kudiye, mvua mumuambile malu anu muvuawu. Kadi bantu batuvua baye nabu, bavua batekesha bena Izrayele mu maboku. Amu meme mvua muleje patoke mundi muitabe Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wanyi muanyi muonsu. Dituku adi, Moshe uvua mundaye ne mutshipu bua kumpesha ditunga dimvua muye kutentekela, bua dishale dianyi kashidi, kabidi ne dia ndelanganyi yanyi, bualu mvua muitabe Mvidi Mukulu Maweja-Nangila. Mpindiewu kukadi bidimu makumi anayi ne bitanu, bidi Maweja-Nangila mumane kuambila Moshe mukenji ewu, tshikondu tshivua bena Izrayele bapitshila mu tshipela. Biangatshile mu tshikondu atshi, Maweja-Nangila utshidi mundame ne muoyi, amu muvuaye mulaye. Mona, nkadi ne bidimu makumi muanda mukulu ne bitanu. Kabidi ntshidi anu ne bukole bu mumvua nabu musangu uvua Moshe muntume bua kutentekela ditunga. Ntshidi amu ne bukole buonsu bumvua nabu tshikondu atshi, nansha bua kuluangana mvita, nansha bua kuenza midimu mikuabu. Mpindiewu umpeshe panyi buloba bua mikuna buvua Maweja-Nangila mundaye ku kale. Mvua mukuambile diba adi ne: ndelanganyi ya Anake idi luseke alu. Mmiase bimenga binene, bivuabu bakolesha ne bimana. Kadi bu Maweja-Nangila mungambuluishe, nembipate muvua Maweja-Nangila nkayende mumane kuamba. Yoshuwa kuela Kalebe, muana wa Yefune, lupemba, kumupesha tshimenga tshia Ebrone. Too ne lelu, tshimenga etshi tshidi anu tshia ndelanganyi ya Kalebe, muana wa Yefune, wa mu diku dia Kenaze. Bualu uvua muleje muende muonsu mudiye muitabe Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele. Tshimenga tshia Ebrone bavua batshinyika kale ne: Arba. Arba uvua muntu wa kale wa bena Anake, uvuabu batue makumbu bikole. Pashishe bena Izrayele kuanji kuikisha, bualu bavua bapungile bikole bua mvita ivuabu baluangana. Buloba buvuabu batshinka bua kupesha bena Yuda, bilondeshile meku abu, buvua butuadija kuinshi mu ditunga, luseke ludi diba dipatukila, ku mukalu ne bena Edome. Tshipela tshia Tsine tshivua tshitupa tshia kuinshi menemene tshia buloba abu. Mukalu wabu wa kuinshi uvua utuadija kuinshi kua Mayi manene a luepu. Uvua upitshila kuinshi kua mukuna wa tuminyiminyi, ne kua tshipela tshia Tsine. Kuinshi kua Kadeshe-Barneya, mukalu awu uvua upitshila ku Esrone, ubandila ku Adare. Pashishe uvua ubenda bua kuya ku luseke lua Karka. Mukalu awu uvua uyila ku Asmone, ufika ku musulu wa Ejipitu bua kuya kudiela mu Mayi manene a pankatshi pa matunga. Ke muvua mukalu wa buloba bua bena Yuda luseke lua kuinshi. Ku luseke ludi diba dipatukila, mukalu uvua utuadija ku Mayi manene a luepu, utungunuka too ne ku muaba udi musulu wa Yardene udielela mu Mayi manene a luepu. Muaba awu ke uvua mukalu wa ku mutu utuadijila. Mukalu awu uvua ubandila mu Bete-Ogla, upitshila ku mutu kua Bete-Araba, utungunuka ne ku dibue didibu binyika ne: Bokane. Dina edi divua dia muana wa balume mukuabu wa Rubene. Mukalu awu uvua upitshila ku tshibandabanda tshia Akore, ubandila kabidi ku Debire, pashishe ubendela ku mutu wa ditunga, uya ku Ngilgale, mutangilangane ne mukuna wa Adumime, udi kuinshi kua lubuwa. Pashishe uvua upitshila pabuipi ne mpokolu ya mayi ya mu Ene-Shemeshe, ushikidila ku Ene-Rogele. Pashishe mukalu awu uvua ubandila ku tshibandabanda tshia Inome, tshidi kuinshi kua kakuna ka bena Yebusa, muaba udibu base tshimenga tshia Yerushalayime. Pashishe uvua upitshila ku lusongu lua mukuna ludi luseke ludi diba dibuelela lua tshibandabanda tshia Inome, ne luseke lua ku mutu menemene lua tshibandabanda tshia bena Refayime. Muaba awu mukalu uvua ubenda ku mpokolu ya Neftowa, ufika ne ku bimenga bidibu base pabuipi ne mukuna wa Efrone, pashishe utungunuka ku tshimenga tshia Baala, tshidibu binyika kabidi ne: Kiriyate-Yeyarime. Mukalu awu uvua ubenda luseke ludi diba dibuelela lua Baala, utangila ku mukuna wa Seyire, upitshila ku mutu kua mukuna wa Metu, udibu binyika kabidi ne: mukuna wa Keshalone, upuekela tshiakabidi ku Bete-Shemeshe, upitshila ku Timna. Uvua utungunuka, uya ku luseke lua kumutu lua tshimenga tshia Ebrone, ubenda mutangile ku Shikarone, utungunuka, upitshila ku mukuna wa Baala, uya ku Yabne, pashishe utua makasa ku Mayi manene a pankatshi pa matunga, wimana. Mayi manene a pankatshi pa matunga ke awa enza mukalu wa luseke ludi diba dibuelela. Ke muvua mikalu ya buloba bua bena Yuda bilondeshile muvua meku abu nanku. Kalebe, muana wa Yefune, uvua mupete tshitupa tshia buloba bua bena Yuda, anu bu muvua Maweja-Nangila mumane kuambila Yoshuwa. Bavua bamupesha tshimenga tshi Kiriyate-Arba, tshidibu binyika Arba, nkambua wa bena Anake. Kadi lelu badi binyika tshimenga tshia Arba dina dikuabu dia Ebrone. Kalebe wakipata meku asatu abena Anake awa mu tshimenga atshi: ke bena Sheshayi, bena Akimane ne bena Talmayi. Ke kumukaye mu Ebrone, bua kuya kuluisha bena mu tshimenga tshia Debire, tshivuabu binyika tshikondu atshi Kiriyate-Sefere. Kalebe uvua mulaye ne: muntu yonsu udi ukuata tshimenga tshia Kiriyate-Sefere, ndi mmuselesha Aksa, muananyi wa bakaji. Otniyele, muana wa Kenaze, uvua muana wa muanabu ne Kalebe, kukuata tshimenga atshi. Kalebe kumupesha muanende Aksa bua ikale mukajende. Aksa ufika pabuipi ne Otniyele, kumupeshaye meji bua alombe budimi kudi tatuende Kalebe. Pashishe Aksa kutuluka pa mpunde wende, tatuende Kalebe kumuebeja ne: — Udi musue tshinyi? Aksa kuandamuna ne: — Ungenzele tshindi nkulomba etshi: umpeshe mpokolu ya mayi, bualu buloba bua kuinshi mu ditunga buudi mumpeshe kabuena ne mayi to, mbuume. Kalebe kumupesha mpokolu ya mayi ivua ku mutu, ne ivua kuinshi mu buloba buabu. Ke buloba buvuabu babanyine bena tshisamba tshia Yuda, bilondyshile meku abu. Bimenga bivuabu base mu tshitupa tshia kuinshi mu buloba bua bena Yuda, pabuipi ne Edome, ku mikalu, bivua nunku: Kabseyele, Edere, Yagure, Kina, Dimona, Adeyada, Kedeshe, Ashore, Itnane, Zife, Teleme, Beyalote, Ashore-Adata, Keriyote, Esrone uvuabu binyika kabidi Ashore, Amame, Shema, Molada, Ashare-Ngada, Eshemone, Bete-Pelete, Ashare-Shuwale, Bersheba ne misoku ivua mutumba, Baala, Iyime, Esheme, Eltolade, Keshile, Orma, Siklaje, Madmana, Sanesana, Lebayote, Shilime ne Ene-Rimone. Bimenga ebi bionsu bivua makumi abidi ne tshitema, tusakidile kabidi misoku ivua nabi mutumba. Bimenga bivuabu base mu mpata bivua nenku: Eshetayole, Sora, Ashena, Zanowa, Ene-Nganime, Tapuwa, Ename, Yarmute, Adulame, Soko, Azeka, Sharayime, Aditayime, Ngedera ne Ngederotayime. Bimenga ebi bionsu bivua dikumi ne binayi; muvua kabidi misoku ivua nabi mutumba. Kuvua kabidi bimenga ebi: Senane, Adasha, Migdale-Ngade, Dilane, Mispa, Yokteyele, Lakishe, Boskate, Eglone, Kabone, Lakemase, Kitlishe, Ngederote, Bete-Dagone, Naama ne Makeda. Bimenga bionsu ebi bivua dikumi ne bisambombu; muvua kabidi misoku ivua nabi mutumba. Kuvua kabidi bimenga ebi: Libna, Etere, Ashane, Ifta, Ashena, Neshibe, Keyila, Akzibe ne Maresha. Bimenga bionsu ebi bivua tshitema; muvua kabidi misoku ivua nabi mutumba. Kuvua kabidi tshimenga tshia Ekrone, tshisangisha pamue ne miaba ne misoku ivua natshi mutumba. Kuvua kabidi bimenga bionsu ne misoku, bivuabu base pabuipi ne tshimenga tshia Asdode, pankatshi pa tshimenga tshia Ekrone ne Mayi manene a pankatshi pa matunga. Kuvua kabidi tshimenga tshia Asdode ne tshia Ngaza, ne miaba ne misoku ivua pabuipi ne bimenga abi, bifika too ne ku musulu wa Ejipitu, ne ku muelelu wa Mayi manene a pankatshi pa matunga. Bimenga bivuabu base ku mikuna bivua nenku: Shamire, Yatire, Soko, Dana, Kiriyate-Sana uvuabu binyika kabidi Debire, Anabe, Eshtemowa, Anime, Ngoshene, Olone ne Ngilo. Bimenga bionsu ebi bivua dikumi ne tshimue; muvua kabidi misoku ivua nabi mutumba. Kuvua kabidi bimenga ebi: Arabe, Ruma, Eshane, Yanume, Bete-Tapuwa, Afeka, Umeta, Kiriyate-Arba uvuabu binyika kabidi Ebrone, ne Siyore. Bimenga bionsu ebi bivua tshitema; muvua kabidi misoku ivua nabi mutumba. Kuvua kabidi bimenga ebi: Mayone, Karmele, Zife, Yuta, Yizreyele, Yokdeyame, Zanowa, Kayine, Ngibeya ne Timna. Bimenga ebi bionsu bivua dikumi; muvua kabidi misoku ivua nabi mutumba. Pashishe muvua kabidi bimenga ebi: Alule, Bete-Sure, Ngedore, Maraate, Bete-Anote ne Eltekone. Bimenga bionsu ebi bivua bisambombu; muvua kabidi misoku ivua nabi mutumba. Kuvua kabidi tshimenga tshia Kiriyate-Baale, tshivuabu binyika kabidi Kiriyate-Yeyarime, ne tshimenga tshia Raba. Bimenga ebi bivua bibidi; muvua kabidi misoku ivua nabi mutumba. Bimenga bivuabu base mu tshipela bivua nenku: Bete-Araba, Midine, Sekaka, Nibeshane, tshimenga tshia luepu, ne Ene-Ngedi. Bimenga bionsu ebi bivua bisambombu; muvua kabidi ne misoku ivua nabi mutumba. Ndelanganyi ya Yuda kayiwa mua kuipata bena Yebusa bavua base mu Yerushalayime. Nanku too ne ku lelu bena Yebusa badi basomba mu Yerushalayime muaba umue ne bena Yuda. Buloba buvuabu batshinka bua kupesha ndelanganyi ya Yozefe, buvua ne mukalu wabu nenku: kuinshi uvua utuadijila ku musulu wa Yardene, pabuipi ne tshimenga tshia Yeriko, luseke ludi diba dipatukila lua mpokolu uvua ufikisha mayi mu tshimenga. Biangatshile mu Yeriko, mukalu awu uvua upitshila mu tshipela, ufika ne ku mikuna ya Betele. Muaba awu, mukalu uvua utungunuka too ne ku Luze, upitshila mu Atarote, muaba udi bena Arki. Pashishe udi upueka ku bena Yafleti luseke ludi diba dibuelela. Mukalu mumane kupitshila ku Bete-Orone wa kuinshi ne ku Ngezere, udi ushikidila ku Mayi manene a pankatshi pa matunga. Nanku ndelanganyi ya Yozefe, mmumue ne: bena tshisamba tshia Menashe, ne tshia Efrayime, bavua babanyangana buloba abu. Bena tshisamba tshia Efrayime bavua bapeta buloba bilondeshile meku abu. Mukalu wa buloba abu uvua utuadija ku Atrote-Adare kuinshi mu ditunga luseke ludi diba dipatukila, uya too ne ku Bete-Orone wa ku mutu. Biangatshile muaba awu, mukalu uvua ufika too ne ku Mayi manene a pankatshi pa matunga. Ku mutu mu ditunga, mukalu uvua upitshila pabuipi ne Mikmetate. Ku luseke ludi diba dipatukila lua Mikmetate, mukalu awu uvua utungunuka too ne ku Tanate-Silo, ukupitshila, uya ku Yanowa. Pashishe uvua upueka ku Atarote ne ku Nara, ufika ku Yeriko, ushikidila ku musulu wa Yardene. Ku luseke ludi diba dibuelela lua Mikmetate, mukalu uvua umuka ku Tapuwa, ufika ne ku musulu wa Kana, ufika ku Mayi manene a pankatshi pa matunga. Ke muvua buloba buvuabu babanyina bena Efrayime bilondeshile meku abu. Ku buloba bua bena Efrayime abu, bavua basakidilaku kabidi bimenga, ne misoku ivua nabi mutumba, bia mu buloba bua bena Menashe. Bena Efrayime kabavua bipata bena Kenaane bavua mu Ngezere to. Bobu aba batshidi basomba too ne lelu munkatshi mua bena Efrayime. Kadi bena Efrayime bavua benzeja bena Kenaane aba midimu mishilangane. Ndelanganyi ya Menashe, muanabute wa Yozefe, kupetayi wayi muaba. Bakavua bamane kupesha ndelanganyi ya Makire, muanabute wa Menashe, tshilobu tshia mvita, muikale kabidi tatuende wa Ngilaade, tshitupa tshia buloba: ke ditunga dia Ngilaade ne dia Bashane, luseke ludi diba dipatukila lua Yardene. Bavua babanyina meku makuabu a bena Menashe biabu bitupa bia maloba. Meku awu awa nenku: diku dia Abiyezere, dia Eleke, dia Asriyele, dia Shekeme, dia Efere ne dia Shemida. Bonsu aba bavua ndelanganyi ya Menashe, muana wa Yozefe. Selofade uvua muana wa Efere, kabidi muikulu wa Ngilaade. Ngilaade uvua muana wa Makire, ne muikulu wa Menashe. Kadi Selofade kuvua mulele bana ba balume to. Uvua mulele anu ba bakaji. Mena a bana aba ke Mala, Nowa, Ogla, Milka ne Tirsa. Bana ba bakaji abu kuya kudi mutuangaji Elazare, kudi Yoshuwa, muana wa Nune, ne kudi balombodi ba bena Izrayele, babambila ne: — Maweja-Nangila uvua muelele Moshe mukenji bua atuabanyine maloba, bu mudibu babanyine bantu balume ba tshisamba tshietu. Nanku, bu muvua Maweja-Nangila mumane kuamba, kubabanyinabu maloba, anu bu muvuabu babanyine bantu balume ba tshisamba tshiabu. Tshisamba tshia Menashe kupeta bitupa bia maloba dikumi, katuyi tubala buloba bua Ngilaade ne bua Bashane, awa luseke ludi diba dipatukila lua Yardene. Kabena bapesha amu bantu balume ba mu tshisamba tshia Menashe nkayabu maloba to. Bavua baapesha kabidi bantu bakaji ba mu tshisamba etshi. (Buloba bua Ngilaade buvua bua ndelanganyi mikuabu ya Menashe.) Buloba bua Menashe buvua butuadijila ku Ashere, buya too ne ku Mikmetate, luseke ludi diba dipatukila lua Shekeme. Kumukila ku Mikmetate, mukalu uvua upuekela kuinshi muditunga, uya too ne ku muaba uvua bena Ene-Tapuwa. Buloba ebu buvua bua bena Menashe. Kadi bavua bapesha bena Efrayime tshimenga tshia Tapuwa tshivua ku mukalu. Pashishe mukalu kuya too ne ku muelelu wa kuinshi wa musulu wa Kana. Kadi bimenga bionsu bivua kuinshi kua musulu awu, nansha biobi mu buloba bua bena Menashe, kushalabi bia bena Efrayime. Mukalu uvua umbukila muaba awu, upitshila ku mutu kua musulu awu, bangabanga ne kushikidilawu ku Mayi menene a pankatshi pa matunga. Nanku tshisamba tshia bena Efrayime tshivua tshipeta buloba kuinshi mu ditunga, tshia bena Menashe tshipeta ku mutu mu ditunga. Mayi manene a pankatshi awa enza mukalu wa luseke ludi diba dibuelela. Tshisamba tshia bena Ashere tshivua luseke lua ku mutu kua tshisamba tshia bena Menashe, luseke ludi diba dibuelela luatshi. Tshisamba tshia bena Isakare tshivua kabidi ku mutu kua tshisamba tshia bena Menashe, kadi luseke ludi diba dipatukila luatshi. Kadi mu buloba bua bena Isakare ne bua bena Ashere, bena Menashe kupeta misoku ya Bete-Sheyane, Ibleyame, ne miaba ivua nayi mutumba. Kupetatshi kabidi Dore, Ene-Dore, Tanake, Megido, ne bantu bonsu bavua basombamu, too ne miaba ivua mutumba, mmumue ne buloba bujima bua Dore. Kadi bena Menashe kabawa mua kuipata bantu ba mu bimenga bionsu ebi. Nanku bena Kenaane batshidi basomba amu kusombamu too me mpindiewu. Nansha muvua bena Izrayele bamane kupeta bukole bua bungi, kadi kabavua mua kuipata bantu ba mu bimenga bionsu ebi. Kadi bena Izrayele bavua benzeja bantu aba midimu mishilangane. Ndelanganyi ya Yozefe kukonka Yoshuwa ne: — Maweja-Nangila mmumane kutuela lupemba bua tuvulangane. Kadi udi utuabanyina tshitupa tshia ditunga amu tshimue bua tshinyi? Yoshuwa kuandamuna ne: — Bu munudi ba bungi, mikuna ya Efrayime kayiyi minukumbane, nudi mua kuya kusola ne kudima mu metu a bena Perizi ne bena Refayime. Ndelanganyi ya Yozefe kubenga, bamba ne: — Bushuwa, mikuna kayena mikumbane to. Kadi bena Kenaane badi basa mu mpata, nansha bena Bete-Sheyane, ne bena misoku idi nabu mutumba, nansha badi basomba mu tshibandabanda tshia Yizreyele, badi bonsu ne matempu a mvita a biamu. Ke Yoshuwa kuambila ndelanganyi ya Yozefe, bena mu tshisamba tshia Efrayime, ne bena mu tshisamba tshia Menashe tshivua useke ludi diba dibuelela lua musulu wa Yardene ne: — Nudi bavule, nudi kabidi ne bukole bua bungi. Nanku kanuena mua kushala amu ne tshitupa tshimue mu ditunga to. Nuangate mikuna yonsu idi ne metu. Nusole, nudime metu awu, nuase miaba yonsu ayi. Nanku nenupete mushindu wa mua kuipata bena Kenaane, nansha bobu bikale ne matempu a mvita a biamu, bikale kabidi ne bukole. Bena Izrayele bamane kukuata ditunga, kudisangishabu bonsu mu Silo. Kuasabu ntenta wa kusambakena muaba awu. Kadi kuvua kushala kabidi munkatshi mua bena Izrayele, bisamba muanda mutekete bivua kabiyi bianji kupeta abi maloba. Nanku Yoshuwa kukonka bena Izrayele ne: — Nenuye kukuata ditunga divua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bankambua benu munupe diba kaayi? Tshinudi bindile ntshinyi? Sungulayi bantu balume basatu ku tshisamba tshionsu. Nembatume bua bendakane ditunga dijima, bamone mushindu udidi. Bantu aba nebajadike bimpe mushindu udi tshitupa tshia buloba tshidi bisamba biabu mua kupeta. Pashishe, nebapingane bua kungambila bionsu bikalabu bamone. Bantu abu nebabanye buloba mu bitupa muanda mutekete. Ndelanganyi ya Yuda neyishale mu tshiayi tshitupa tshia buloba tshidi kuinshi mu ditunga. Ndelanganyi ya Yozefe kabidi neyishale mu tshiayi tshitupa tshidi ku mutu mu ditunga. Kadi nujadike bimpe mushindu udi bitupa bikuabu muana mutekete bia buloba abu. Nupingane bua kungambila bionsu binuikala bamone. Kadi muaba udi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu ke undi meme mua kutshinkila bua kumanya tshitupa tshia buloba tshidibu mua kuangata kudi tshionsu tshia ku bisamba bienu. Ndelanganyi ya Levi kayena mua kupeta tshiayi tshitupa tshia buloba to. Bualu tshiabu tshintu tshidi amu mudimu wa batuangaji udibu benzela Maweja-Nangila. Kadi tshisamba tshia Ngade, tshia Rubene, ne tshia bibidi tshia tshisamba tshia Menashe, mbimane kupeta biabu bitupa bia buloba luseke ludi diba dipatukila lua Yardene. Moshe nkayende, muntu wa Maweja-Nangila, ke uvua mubapeshe miaba yabu. Bantu bavuabu basungula bua kuya kutentekela ditunga kudilongolola bua kuya. Bangabanga ne kumukabu, Yoshuwa kubambila ne: — Nuye, nuendakane ditunga dijima. Nujadike bimpe menemene mushindu udidi. Nupingane bua kungambila bionsu binuikala bamone. Nanku amu munemu mu Silo, muaba udi Maweja-Nangila, meme nentshinke bua kumanya bitupa bia buloba bishilangane binudi mua kupeta. Bantu abu kuendakana ditunga dijima. Kufundabu bionsu bivuabu bamone mu bitupa bia buloba abi muanda mutekete. Kufundabu kabidi mena a bimenga bionsu bivuamu. Pashishe kupinganabu muaba uvua Yoshuwa mu mitanda ya mu Silo. Muaba uvua Maweja-Nangila, Yoshuwa kutshinka bua kumanya mushindu uvuabu mua kuabanyina bena Izrayele bitupa bia buloba abi. Yoshuwa kupesha tshisamba tshionsu tshiatshi tshitupa tshia buloba mu ditunga adi. Buloba bua kumpala buvua Yoshuwa mutshinke, uvua mubupeshe tshisamba tshia bena Binyamine, bilondeshile meku abu. Buloba ebu buvua pankatshi pa buloba bua bena Yuda ne buloba bua ndelanganyi ya Yozefe. Mukalu wabu ku mutu wa ditunga uvua utuadijila ku musulu wa Yardene, ubandila luseke lua ku mutu kua tshimenga tshia Yeriko, utungunukila ku luseke ludi diba dibuelela, upitshila mu mikuna, ufika too ne ku tshipela tshia Bete-Avene. Umuka muaba awu, mukalu uvua mutangile ku Luze, upitshila luseke lua kuinshi kua tshimenga tshia Luze, tshidibu binyika kabidi Betele. Pashishe uvua upitshila ku mukuna uvua kuinshi kua Bete-Orone wa kuinshi, upuekela ku Atrote-Adare. Luseke ludi diba dibuelela lua ku mukuna awu, mukalu uvua ubendela luseke lua kuinshi, ushikidila ku Kiriyate-Baale, udibu binyika kabidi Kiriyate-Yeyarime, udi wa tshisamba tshia bena Yuda. Ke mukalu wa luseke ludi diba dibuelela. Mukalu wa kuinshi uvua utuadijila ku Kiriyate-Yeyarime, uya luseke lua ku Ngasine, ushikidila ku mpokolu ya mayi ku Neftowa. Umuka muaba awu, udi upueka kuinshi kua mukuna udi utangila tshibandabanda tshia Inome, tshidi ku mutu kua tshibandabanda tshia bena Refayime. Pashishe mukalu awu uvua ulonda tshibandabanda tshia Inome, upueka kuinshi kua kakuna ka bena Yebusa, utungunuka upueka amu kupueka too ne ku Ene-Rogele. Pashishe uvua ubenda, ulonda luseke lua ku mutu, utangila ku Ene-Shemeshe, uya ku Ngelilote, mutangilangane ne mukuna wa Adumime. Umuka muaba awu, udi upuekela luseke ludi dibue didibu binyika Bokane, dina dia muana wa balume wa Rubene. Pashishe mukalu awu udi ulonda tshibandabanda tshia musulu wa Yardene, upitshila ku mutu kua mukuna udi utangila tshibandabanda atshi. Udi utungunuka luseke lua ku mutu kua Bete-Ogla, ushikidila ku mutu menemene kua Mayi manene a luepu, muaba udi musulu wa Yardene udielamu. Ke mukalu wa kuinshi mu ditunga. Musulu wa Yardene uvua wenza mukalu wa ku luseke ludi diba dipatukila. Ke mushindu uvua mikalu ya buloba buvua Yoshuwa muabanyine tshisamba tshia bena Binyamine, bilondeshile mudi meku abu. Bimenga bia meku a bena Binyamine bivua: Yeriko, Bete-Ogla, Emeke-Keshise, Bete-Araba, Semarayime, Betele, Avime, Para, Ofra, Kefare-Amona, Ofni ne Ngeba. Bimenga bionsu ebi bivua dikumi ne bibidi, tusangishe ne misoku ivua mutumba. Kuvua kabidi bimenga ebi: Ngibone, Rama, Beyerote, Mispa, Kefira, Mosha, Rekeme, Irpeyele, Tarala, Sela, Elefe, tshimenga tshia bena Yebusa, mmumue ne: Yerushalayime, Ngibeya ne Kiriyate. Bimenga bionsu bivua dikumi ne binayi, tusangishe ne misoku ivua mutumba. Ke buloba bua bena Binyamine bilondeshile muvua meku abu. Buloba buibidi buvua Yoshuwa mutshinke, uvua mubupeshe bena tshisamba tshia Shimeyone, bilondeshile muvua meku abu. Buloba ebu bavua babunyungulukila kudi buloba bua tshisamba tshia Yuda. Mu buloba abu muvua bimenga ebi: Bersheba, Sheba, Molada, Ashare-Shuwale, Baala, Esheme, Eltolade, Betule, Orma, Siklaje, Bete-Markabote, Ashare-Susa, Bete-Lebayote ne Sharuyene. Bimenga bionsu bivua dikumi ne bisatu. Muvua kabidi misoku ivua nabi mutumba. Kuvua kabidi bimenga ebi: Ayine, Rimone, Etere ne Ashane. Bimenga ebi bivua binayi. Muvua kabidi misoku ivua nabi mutumba. Ku bimenga ebi bavua bakusakidila misoku yonsu ivua nabi pabuipi, too ne ku Balate-Bere ne Ramote-Negebe. Bimenga bionsu ebi bivua bienza buloba bua bena Shimeyone, bilondeshile mudi meku abu. Bavua bangata buloba bua bena Shimeyone ku buloba bua bena Yuda. Bualu ndelanganyi ya Yuda ivua mipete buloba bupite bunene. Ke pavua tshisamba tshia bena Shimeyone munkatshi mua buloba buvuabu babanyine bena Yuda. Buloba buisatu buvua Yoshuwa mutshinke, uvua mubuabanyine tshisamba tshia bena Zebulone, bilondeshile muvua meku abu. Buloba buabu abu buvua mu tshitupa tshia kuinshi tshia ditunga too ne ku Saride. Kumukila ku Saride, mukalu wabu uvua ubandila ku luseke ludi diba dibuelela, utungunuka ne ku Marala. Pashishe uvua ulunguluka ufika kabidi ku Dabeshete, ne ku musulu udi ku luseke ludi diba dipatukila lua Yokneyame. Ku luseke lukuabu lua Saride, mukalu uvua uyila ku luseke ludi diba dipatukila, upitshila mu buloba bua Kislote-Tabore, usambukila ku Dabrate, ubanda ufika ku Yafiya. Pashishe uvua utungunuka, Dinemenene ku luseke ludi diba dipatukila, uya too ne ku Ngate-Efere ne ku Ete-Kashine, ufika ku Rimone, ubenda ku Neya. Ku mutu wa ditunga, mukalu uvua unyunguluka Anatone, ushikidila mu tshibandabanda tshia Ifta-Ele. Mu buloba ebu muvua bimenga dikumi ne bibidi, kabidi ne misoku ivua pabuipi ne bimenga abi. Bimenga bisunguluke bivua: Katate, Nakalale, Shimrone, Idala ne Betleyeme. Misoku yonsu eyi bavua bayabanyine tshisamba tshia bena Zebulone, bilondeshile meku abu. Buloba buinayi buvua Yoshuwa mutshinke, uvua mubupeshe bena tshisamba tshia Isakare, bilondeshile muvua meku abu. Mu buloba abu muvua bimenga ebi: Yizreyele, Keshulote, Shuneme, Afarayime, Kiyone, Anakarate, Rabite, Kishiyone, Ebese, Remete, Ene-Nganime, Ene-Ada ne Bete-Pashese. Mukalu wabu uvua ufika ku Tabore, Shashayime, Bete-Shemeshe, ushikidila ku musulu wa Yardene. Mu buloba ebu muvua bimenga dikumi ne bisambombu, muvua kabidi misoku ivua pabuipi ne bimenga ebi. Bionsu ebi bivua mu buloba buvua bena Isakare bapeta, bilondeshile meku abu. Buloba buitanu buvua Yoshuwa mutshinke, uvua mubupeshe bena tshisamba tshia Ashere, bilondeshile meku abu. Mu buloba abu muvua bimenga ebi: Elkate, Ali, Betene, Akeshafe, Alameleke, Amade ne Mishale. Ku luseke ludi diba dibuelela, mukalu uvua ufika ku mukuna wa Karmele, ulonda musulu wa Shikore-Libnate. Ku luseke ludi diba dipatukila, mukalu uvua ubandila ku Bete-Dagone, ufika mu buloba bua bena Zebulone ne mu tshibandabanda tshia Ifta-Ele. Pashishe uvua uyila ku luseke lua ku mutu kua ditunga, ufika ku Bete-Emeke ne ku Neyiyele. Uvua utungunukila amu ku luseke alu, upitshila ku Kabule, Abdone, Rekobe, Amone ne ku Kana, bua kushikidila pabuipi ne tshimenga tshinene tshia Sidone. Pashishe uvua ubendela muaba awu, utangila ku Rama ne ku tshidila tshia Tire, tshidibu bakolesha ne bimana, uya ku Osha, upitshila ku Makalabe, Akzibe, Uma, Afeke, Rekobe, bua kushikidila ku Mayi manene a pankatshi pa matunga. Mu buloba ebu muvua bimenga makumi abidi ne bibidi. Muvua kabidi ne misoku ivua nabi pabuipi. Bionsu ebi bivua mu buloba buvua bena Ashere bapeta, bilondeshile muvua meku abu. Buloba basambombu buvua Yoshuwa mutshinke, uvua mubupeshe bena tshisamba tshia Naftali, bilondeshile muvua meku abu. Mukalu wabu uvua utuadijila kuinshi ku Elefe ne ku mutshi wa lusanga wa ku Sananime. Uvua upitshila ku Adami-Nekebe ne Yabneyele, ufika ku Lakume, ushikidila ku musulu wa Yardene. Ku luseke ludi diba dibuelela, mukalu uvua ubenda uya ku Aznote-Tabore, ufika ku Ukoke, uyila kuinshi kua buloba bua bena Zebulone, pashishe luseke ludi diba dibuelela uvua ulonda buloba bua bena Ashere. Ku luseke ludi diba dipatukila, mukalu uvua anu musulu wa Yardene. Bimenga bivua ne bimana bikolesha bivua: Sidime, Sere, Amate, Rakate, Kinerete, Adama, Rama, Ashore, Kedeshe, Edreyi, Ene-Ashore, Irane, Migdale-Ele, Oreme, Bete-Anate ne Bete-Shemeshe. Bimenga bionsu pamue bivua dikumi ne tshitema. Kuvua kabidi misoku ivua mutumba ne bimenga abi. Bionsu ebi bivua mu buloba buvua bena tshisamba tshia Naftali bapete, bilondeshile muvua meku abu. Buloba bua muanda mutekete buvua Yoshuwa mutshinke, uvua mubupeshe bena tshisamba tshia Dane, bilondeshile muvua meku abu. Mu buloba abu muvua bimenga ebi: Sora, Eshetayole, Ire-Shemeshe, Shalabine, Ayalone, Itla, Elone, Timna, Ekrone, Elteke, Ngibetone, Batate, Yekude, Bene-Berake, Ngate-Rimone, musulu wa Yarkone, Rakone, ne buloba budi bunyungulula Yafa. Tshikondu tshiyuabu bipata bena tshisamba tshia Dane mu buloba buabu, kuyabu kuluisha bena Lesheme. Kukuatabu tshimenga atshi, kushipa benatshi. Pashishe kuasabu mu tshimenga atshi tshijima. Nanku kukudimunabu dina dia tshimenga tshia Lesheme, kutshinyika nkambua wabu Dane. Bimenga bionsu ebi, ne misoku ivua pamue ne bimenga ebi, bivua mu buloba buvuabu babanyine bena Dane, bilondeshile muvua meku abu. Bena Izrayele bamane kujikija diabanyangana dia ditunga, bavua bapesha pende Yoshuwa, muana wa Nune, tshitupa tshia buloba. Bu muvua Maweja-Nangila mumane kuamba, kupeshabu Yoshuwa tshimenga tshia Timnate-Sera tshivuaye mulombe. Tshimenga atshi tshivua mu buloba bua mikuna bua Efrayime. Yoshuwa kuasulula tshimenga atshi, kusombamu. Mutuangaji Elazare, Yoshuwa muana wa Nune, ne bamfumu ba meku a bisamba bia bena Izrayele, kutshinka bua kuabanya maloba onsu aa. Bavua babanyanganawu pavuabu mu Silo, muaba uvua Maweja-Nangila, mu mushiku wa ntenta wa kusambakena. Ke muvuabu bajikija mudimu wa diabanyangana ditunga nanku. Maweja-Nangila kuambila Yoshuwa bua amanyishe bena Izrayele mikenji eyi ne: — Nusungule bimenga bia kunyemena, bimvua mumane kumanyisha Moshe bua nusungule. Padi muntu wa munkatshi muenu, ushipa muntu mukuabu mu mpukapuka, kayi mumushipe ku bukole, udi mua kunyemena mu tshimenga tshimue tshia ku bimenga ebi, bua musombuedi kamushipi to. Padi muntu uvua mushipangane awu mumane kufika mu tshimenga tshia kunyemena, udi wimanyina ku tshibuelelu, muaba udibu balumbuluishila bantu bonsu. Udi umvuija bakulu badi muaba awu, mushindu uvua njiwu mienzeke. Pashishe bakulu badi bamuanyisha bua abuele mu tshimenga, bamuleja muaba udiye mua kusomba. Padi musombuedianganyi ulondakaja uvua mushipangane awu, too ne mu tshimenga tshia kunyemena, bena mu tshimenga kabena mua kufila muntu awu kudi musombuedi to. Bualu uvua mushipangane awu uvua mushipe muntu mu mpukapuka; kabivua bua lukinu to. Nanku muntu uvua mushipangane awu, neashale mu tshimenga atshi too ne padibu bamulumbuluisha kudi bena Izrayele, kabidi too ne padi mutuangaji uvua wenza mudimu mu tshikondu atshi ufua. Pashishe uvua mushipangane awu udi upingana kuende, mu tshimenga tshivuaye munyeme. Bena Izrayele kusungula bimenga bia kunyemena: ke Kedeshe udi mu Ngalileya luseke lua mikuna ya Naftali; Shekeme luseke lua mikuna ya Efrayime; ne Kiriyate-Arba uvuabu binyika kabidi Ebrone, luseke lua mikuna ya Yuda. Luseke ludi diba dipatukila lua tshimenga tshia Yeriko, dishiya dia musulu wa Yardene, bavua basungula tshimenga tshia Beshere tshidi mu mpata ya mu tshipeta ya mu buloba bua bena Rubene; tshimenga kabidi tshia Ramote tshidi mu Ngilaade, buloba budibu bapeshe bena Ngade; ne tshimenga tshia Ngolane mu Bashane, buloba budibu bapeshe bena Menashe. Bimenga ebi bavua babisungula bua bena Izrayele ne benyi badi munkatshi muabu banyemenemu. Nanku pavua muntu ushipangana mu mpukapuka, udi mushipangane awu uvua unyema mumusombuedi anu mushindu ewu. Nanku kabawa mua kushipa muntu awu, kabayi banji kumulumbuluisha kudi bena Izrayele to. Bamfumu ba meku a bena Levi, kuya kudi mutuangaji Elazare, kudi Yoshuwa, muana wa Nune, ne kudi bamfumu ba meku makuabu a bisamba bia bena Izrayele, mu Silo, mu ditunga dia Kenaane. Kubambilabu ne: — Maweja-Nangila uvua mumane kutumina Moshe diyi, bua nutupe bimenga bitudi mua kusomba, ne mpata idi pabuipi nabi, itudi mua kudishila bimuna bietu. Nanku bena Izrayele kusungula mu maloba abu bimenga, ne mpata ya kudishila bimuna, bua kubipesha bena Levi, bu muvua Maweja-Nangila mumane kuamba. Kutshinkabu bilondeshile muvua meku a bena Levi. Kusungulabu kumpala ndelanganyi ya Kekate. Ku ndelanganyi ya Kekate kutshinkabu ndelanganyi ya mutuangaji Arone, kubapeshabu bimenga dikumi ne bisatu, bivua mu buloba bua Yuda, bua Shimeyone ne bua Binyamine. Ndelanganyi mikuabu ya Kekate kupeta bimenga dikumi, bivua mu buloba bua bena Efrayime, bua bena Dane ne bua tshitupa tshia bena Menashe tshivua luseke ludi diba dibuelela lua musulu wa Yardene. Meku a ndelanganyi ya Ngershone kupeta bimenga dikumi ne bisatu, bivua mu buloba bua bena Isakare, bua bena Ashere, bua bena Naftali, ne bua tshitupa tshia bena Menashe tshivua mu Bashane. Meku a ndelanganyi ya Merari kupeta bimenga dikumi ne bibidi, bivua mu buloba bua bena Rubene, bua bena Ngade, ne bua bena Zebulone. Bena Izrayele kutshinka mushindu udibu mua kuabanyina ndelanganyi ya Levi bimenga bionsu ebi, ne miaba ya kudishila bimuna. Ke muvua bena Izrayele bakumbaje bionsu bivua Maweja-Nangila mumane kuambila Moshe. Mena a bimenga bia bena Yuda ne bia bena Shimeyone bivuabu babanyine ndelanganyi ya Arone ya mu diku dia Kekate, muana wa Levi, adi nenku: ndelanganyi ya Arone mene ke ivuabu batshinkike bua bapete bimenga kumpala. Bavua babapeshe tshimenga tshia Kiriyate-Arba, tshidibu binyika kabidi Arba, dina dia nkambua wa bena Anake. Badi binyika tshimenga atshi mpindiewu Ebrone. Bavua batshiasa luseke lua mikuna mu buloba bua Yuda. Kupeshabu ndelanganyi ya Arone tshimenga etshi, ne mpata ya kudishila bimuna ivua pabuipi. Kadi madimi ne misoku bivua bena tshimenga atshi batangila, bavua bamane kubiabanyina Kalebe, muana wa Yefune. Pamue ne tshimenga tshia Ebrone, tshivua tshimue tshia ku bimenga bia kunyemena, ndelanganyi ya mutuangaji Arone kupeta kabidi bimenga ebi: Libna, Yatire, Eshtemowa, Olone, Debire, Ashane, Yuta, Bete-Shemeshe. Bimenga bionsu bivua tshitema, kabidi ne mpata ya kudishila bimuna. Bionsu ebi bivua mu buloba bua bena Yuda ne bua bena Shimeyone. Mu buloba bua bena Binyamine, bavua bapeta bimenga ebi: Ngibone, Ngeba, Anatote ne Alemete. Bimenga bionsu bivua binayi, kusangisha kabidi ne mpata ya kudishila bimuna. Nanku bimenga bionsu bisanga bivuabu bapete kudi batuangaji ba ku ndelanganyi ya Arone, bivua dikumi ne bisatu, kusangisha ne mpata ya kudishila bimuna. Meku makuabu a ndelanganyi ya Kekate kupetawu bimenga bivuabu batshinke, bivua mu buloba bua bena Efrayime. Ke tshimenga tshia Shekeme, tshia ku bimenga bia kunyemena, tshivua luseke lua mikuna; tshimenga tshia Ngezere, tshia Kibsayime, ne tshia Bete-Orone. Bimenga bionsu bivua binayi, ne mpata ya kudishila bimuna ivua pabuipi nabi. Mu buloba bua bena Dane, bavua bapeta kabidi bimenga binayi, ne mpata ya kudishila bimuna. Ke tshimenga tshia Elteke, tshia Ngibetone, tshia Ayalone, ne tshia Ngate-Rimone. Mu tshitupa tshia buloba bua bena Menashe tshivua luseke ludi diba dibuelela lua Yardene, bavua bapeta bimenga bibidi: Tanake ne Ibleyame, kusangisha ne mpata ya kudishila bimuna. Bimenga bionsu bisanga bivua ndelanganyi ya Kekate ayi mipete bivua dikumi, kusangisha ne mpata ya kudishila bimuna. Meku a bena Levi a bena Ngershone bavua bapeta bimenga bibidi, kusangisha ne mpata ya kudishila bimuna. Bimenga abi bivua mu buloba bua bena Menashe bavua basomba luseke ludi diba dipatukila lua musulu wa Yardene. Ke tshimenga tshia Ngolane tshidi mu Bashane, tshia ku bimenga bia kunyemena; ne Beshetera. Mu buloba bua bena Isakare, kupetabu bimenga binayi, ne mpata ya kudishila bimuna. Ke tshimenga tshia Kishiyone, tshia Dabrate, tshia Yarmute, ne tshia Ene-Nganime. Mu buloba bua Ashere, kupetabu kabidi bimenga binayi, ne mpata ya kudishila bimuna. Ke tshimenga tshia Mishale, tshia Abdone, tshia Elkate, ne tshia Rekobe. Mu buloba bua bena Naftali kupetabu bimenga bisatu, kusangisha ne mpata ya kudishila bimuna. Ke tshimenga tshia Kedeshe tshidi mu Ngalileya, tshia ku bimenga bia kunyemena; tshimenga tshia Amote-Adore, ne tshia Kartane. Bimenga bionsu bisanga bivua bena meku a Ngershone bapete bivua dikumi ne bisatu, kusangishaku ne mpata ya kudishila bimuna. Meku makuabu a bena levi, a ku ndelangayi ya Merari, kupeta bimenga binayi, kusangisha ne mpata ya kudishila bimuna. Bimenga abi bivua mu buloba bua bena Zebulone. Ke tshimenga tshia Yokneyame, tshia Karta, tshia Dimna, ne tshia Nakalale. Mu buloba bua bena Rubene, buvua luseke ludi diba dipatukila lua musulu wa Yardene, budi butangilangana ne tshimenga tshia Yeriko, kupetabu kabidi bimenga binayi, kusangisha ne mpata ya kudishila bimuna. Ke tshimenga tshia Beshere, tshidi luseke lua mu tshipela, tshia ku bimenga bia kunyemena; tshia Yakase; tshia Kedemote, ne tshia Mefate. Mu buloba bua bena Ngade, kupetabu kabidi bimenga binayi, kusangisha ne mpata ya kudishila bimuna. Ke tshimenga tshia Ramote tshidi mu Ngilaade, tshia ku bimenga bia kunyemena; tshia Makanayime; tshia Eshebone, ne tshia Yazere. Bimenga bivuabu batshinke, bapesha bena meku a Levi ba ku ndelanganyi ya Merari, bivua dikumi ne bibidi. Nanku bimenga bionsu bisanga, bivuabu bumushe ku maloba a bena Izrayele bakuabu, bua kubipesha ndelanganyi ya Levi, bivua makumi anayi ne muanda mukulu. Tshimenga tshionsu tshivuabu bababanyine tshivua ne mpata ya kudishila bimuna. Maweja-Nangila kupesha bena Izrayele ditunga adi dionsu dijima divuaye mumane kulaya bankambua babu. Kukuatabu ditunga adi, kuasamu. Maweja-Nangila kubapesha ditalala ku mikalu yabu yonsu, bu muvuaye mumane kulaya bankambua babu. Bobu kutshimuna baluishi babu bonsu ku bukole bua Maweja-Nangila. Kakuvua muntu nansha umue uvua mua kupita bena Izrayele ku bukole to. Nenku malu onsu awa Maweja-Nangila mulaye bena Izrayele, kukumbana. Kakuvua bualu nansha bumue buvua kabuyi buenzeka. Pashishe Yoshuwa kubikila bantu balume ba mu tshisamba tshia Rubene, tshia Ngade, ne ba mu tshitupa tshia tshisamba tshia bena Menashe bavua luseke ludi diba dipatukila lua Yardene. Kubambilaye ne: — Nudi bakumbaje bionsu bivua Moshe, muntu wa Maweja-Nangila, muambe. Nudi benze amu mumvua meme kabidi munuambile. Matuku onsu aa too ne lelu, kanuena balekele bana benu bena Izrayele to. Ke munudi batumikile meyi a Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Mpindiewu, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu mmumane kuitaba bua bana benu basombe mu buloba buabu, bu muvuaye mumane kubalaya. Nanku nuenu nudi mua kupingana kuenu. Nuye kusomba muaba uvua Moshe, muntu wa Maweja-Nangila, munuabanyine, luseke ludi diba dipatukila lua Yardene. Kadi nukumbaje bimpe mikenji yonsu ivua Moshe, muntu wa Maweja-Nangila, munuambile ne: nunange Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, nuenze bionsu bidiye musue, nukumbaje mikenji yende. Nuitabe amu Maweja-Nangila, numuenzele mudimu ne muoyi mujima, ne bukole buenu buonsu. Pashishe Yoshuwa kubela lupemba, kulayangana nabu, bua bapingane kuabu. Kubambilaye ne: — Pinganayi kuenu, ne bintu bionsu binudi bapete: bimuna, nkanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, biamu bia mpawungi, biamu bikunze, bifike, ne bilamba bipite bungi. Nanku nuabanyangane bintu bionsu, binudi banyenga baluishi betu ebi, ne bena bisamba bienu bakuabu. Bena tshitupa tshia tshisamba tshia Menashe, Moshe ukavua mumane kubapesha buloba bua Bashane, budi luseke ludi diba dipatukila lua Yardene. Kadi tshitupa tshikuabu tshia tshisamba tshia bena Menashe, Yoshuwa kubabanyina maloba awa luseke ludi diba dibuelela lua Yardene, anu bu muvuaye muabanyine bisamba bikuabu. Ke ndelanganyi ya Rubene, ya Ngade, ne ya mu tshitupa tshia tshisamba tshia bena Menashe tshivua luseke ludi diba dipatukila lua Yardene, kupingana kuabu. Kushiyabu bena Izrayele bakuabu mu Silo, mu ditunga dia Kenaane. Kupinganabu mu ditunga dia Ngilaade, divuabu bababanyine, bu muvua Maweja-Nangila mumane kuambila Moshe. Patshi wabu mu ditunga dia Kenaane, bafika ku muelelu wa Yardene, kuasabu tshilambuilu pabuipi ne musulu awu. Tshivua tshinene, tshikemesha bantu bonsu. Bantu kuya kumanyisha bena Izrayele bakuabu ne: — Telejayi: bena Rubene, bena Ngade, ne bena Menashe badi basombe luseke ludi diba dipatukila lua Yardene, mbase tshilambuilu ku muelelu wa musulu, kadi luseke luetu, mu ditunga dia Kenaane! Bena Izrayele bumvue nanku, kudisangishabu bonsu ku Silo, bua kuya kuluisha bisamba bia bena Izrayele bivua ku luseke ludi diba dipatukila lua Yardene. Bena Izrayele kutuma Pinase, muana wa mutuangaji Elazare, mu ditunga dia Ngilaade, bua kuyukila ne bena Rubene, bena Ngade, ne bena Menashe ba luseke ludi diba dipatukila lua Yardene. Kuyabu kumufila kudi balombodi ba bena Izrayele dikumi, mulombodi umue ku tshisamba tshionsu. Balombodi bonsu abu bavua bamfumu ba biota mu bisamba bia bena Izrayele. Kuyabu mu ditunga dia Ngilaade, muaba uvua bisamba bia bena Izrayele bivua luseke ludi diba dipatukila lua Yardene. Kuyukilabu nabu, mu dina dia bena Izrayele bonsu, babakonka ne: — Nudi benzele Mvidi Mukulu wa bena Izrayele tshilema tshinene nenku bua tshinyi? Mpindiewu, nudi balekele kutumikila Maweja-Nangila bua tshinyi? Panudi base tshilambuilu etshi mu dina dienu, nudi batombokele Maweja-Nangila. Ku Peyore, tuvua benze bibi, tuetu kupeta dinyoka dia buenzayi buetu. Maweja-Nangila kukengesha bena Izrayele bonsu ne tshipupu tshikole! Dikenga kadiena dianji kunutonda anyi? Monayi mpindiewu, nudi nubenga Maweja-Nangila! Panudi nutombokela Maweja-Nangila lelu, maloba neafikile bena Izrayele bonsu munda! Panudi bamone ne: Maweja-Nangila kena mua kusomba mu buloba buenu, nanku pinganayi mu ditunga dia Maweja-Nangila. Ke mudi muaba wende wa tshijila. Nuangate maloba munkatshi muetu. Kadi nangananga lekelayi kutombokela Maweja-Nangila, kututombokela ne tuetu, panudi nudiashila tshienu tshilambuilu, nubenga tshia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu. Pavua Akane, wa ku ndelanganyi ya Zera, muenze tshilema tshinene, muangate bintu bikandika, Maweja-Nangila uvua mufikile bena Izrayele bonsu munda, mubakengeshe. Nuenu nudi bamanye bualu ebu! Kabidi, Akane kena mufue nkayende bua bubi buende to. Bena tshisamba tshia Rubene, tshia Ngade, ne bena Menashe ba luseke ludi diba dipatukila lua Yardene, kuandamuna bamfumu ba meku a bisamba bikuabu bia bena Izrayele ne: — Maweja-Nangila ke Mvidi Mukulu wa bukole buonsu. Eyowa, anu Yeye ke Mvidi Mukulu wa bukole buonsu. Maweja-Nangila mmumanye tshitudi bashile tshilambuilu etshi. Bena Izrayele bonsu kabidi nebamanye bualu ebu. Patuikala batombokele Maweja-Nangila, bamuenzele tshilema bunene nanku, atushipe lukasa! Patuikala babenge Maweja-Nangila, base tshilambuilu etshi mu dina dietu, bua kulambuilapu milambu ya kuosha, ya bintu bia mu madimi, nansha ya bobumue, anu Maweja-Nangila nkayende atunyoke! Kadi katuvua ne meji awu to. Tshilambuilu etshi, katuvua batshiase tshianana to. Tudi batshiase, bualu tuvua ne bowa, tuela meji ne: matuku adi kumpala, ndelanganyi yenu neyikonke yetu ne: “Tshidi tshileja ne: nudi numvuangana ne Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, ntshinyi? Bualu Maweja-Nangila nkayende mmumane kuteka Yardene bu mukalu pankatshi petu nenu. Nanku nuenu bena Rubene ne bena Ngade, kanuena ne tshinudi mua kuamba kumpala kua Maweja-Nangila to.” Diba adi ndelanganyi yenu idi mua kukandika yetu bua kayitendeledi Maweja-Nangila. Ke patudi bashile tshilambuilu etshi muaba ewu. Kadi katuena batshiase bua kulambuilapu milambu ya kuosha, nansha ya mushindu mukuabu to. Tudi tujinga bua tshilambuilu etshi tshikale tshimanyinu tshietu nenu ne ndelanganyi yalonda, tshijadike ne: tuetu tudi mua kutendelela Maweja-Nangila, tudi mua kulambula milambu ya kuosha, ya bobumue, nansha ya mushindu mukuabu. Nanku ndelanganyi yenu kayena mua kujadikila yetu ne: kanuena ne tshinudi mua kuamba kumpala kua Maweja-Nangila. Tuvua bele meji ne: matuku adi kumpala, pikalabu mua kutuambila, nansha kuambila ndelanganyi yetu ne: kanuena ne tshinudi mua kuamba, nebandamune ne: “Monayi mudi bankambua betu base tshilambuilu etshi, anu mushindu umue ne tshilambuilu tshia Maweja-Nangila. Kadi kabavua batshiase bua kulambuilapu milambu ya kuosha, nansha milambu mikuabu. Bavua batshiase bua tshikale tshimanyinu pankatshi petu nenu.” Nanku, katuena basue kutombokela Maweja-Nangila, nansha kumubenga. Katuena base tshilambuilu etshi bua kulambuilapu milambu ya kuosha, ya bintu bia mu madimi, nansha milambu mikuabu. Katuena basue kulambula milambu muaba mukuabu, kadi amu pa tshilambuilu tshia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu, tshidi kumpala kua muaba wende wa tshijila. Mutuangaji Pinase, balombodi ba bena Izrayele, ne bamfumu ba meku a bena Izrayele, bavua ne disanka bua bionsu bivuabu babambile kudi bena Rubene, bena Ngade, ne kudi bena Menashe. Pinase, muana wa mutuangaji Elazare, kubambila ne: — Mpindiewu tudi bamanye ne: Maweja-Nangila udi nenu, bualu kanuena bamuenzele tshilema tshinene tshituvua tutshina. Nanku kanuena bakebele bena Izrayele dinyoka kudi Maweja-Nangila to. Pashishe Pinase, muana wa mutuangaji Elazare, ne balombodi ba bena Izrayele, kushiyanganabu ne bena Rubene, ne bena Ngade. Kumukabu mu ditunga dia Ngilaade, bua kupingana mu dia Kenaane. Kuambilabu bena Izrayele bakuabu malu onsu awu. Malu awu kusankisha bena Izrayele. Kuelabu Mvidi Mukulu tuasakidila. Kulekelabu meji avuabu nawu a kuya kuluisha bena Rubene, ne bena Ngade, bua kunyangakaja buloba buabu. Pashishe bena Rubene ne bena Ngade kuamba ne: — Tshilambuilu etshi tshidi tshitujadikila tuetu bonsu ne: Maweja-Nangila ke Mvidi Mukulu! Nanku kutshinyikabu dina ne: “Mujadiki.” Matuku a bungi awa apita, pavua Maweja-Nangila mumane kupesha bena Izrayele ditalala, mubasungidile kudi baluishi babu bavua nabu mutumba. Yoshuwa ukavua mumane kukola mukulakaje. Nanku kubikidishaye bena Izrayele bonsu, too ne bakulu babu, bamfumu babu, balumbuluishi babu, ne balombodi ba bena mvita babu. Kubambilaye ne: — Meme ndi mumane kukulakaja mupue. Nuvua badimuene bionsu bivua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu muenzele bisamba bivua mu ditunga edi, bualu buenu. Maweja-Nangila uvua ku luseke luenu, unuluila mvita. Monayi mpindiewu, ndi mumane kuabanyina bisamba bienu maloba andi mutshinke. Maloba aa awa a bisamba bindi mumane kutshimuna, nansha a bisamba bitshidi bishala bua tuetu kubitshimuna. Bisamba ebi bidi pankatshi pa Yardene luseke ludi diba dipatukila, ne Mayi manene a pankatshi luseke ludi diba dibuelela. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, Yeye nkayende neipate bisamba ebi kumpala kuenu. Neabinyemeshe, panuasemena pabuipi. Nenukuate ditunga diabu, bu muvua Maweja-Nangila mumane kulaya. Kadi mpindiewu, koleshayi muoyi bua kutumikila ne kukumbaja bionsu bidibu bafunde mu mukanda wa mikenji ya Moshe, anu mudibi amu. Kanubuelakanyi ne bantu ba bisamba bikuabu, batshidi bashale munkatshi muenu. Kanukebi diambuluisha kudi mvidie yabu. Kanutedi dina dia mvidie ayi, panudi nutshipa. Kanuinami kumpala kuayi bua kuyitendelela. Nuitabe amu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, bu munudi numuitaba too ne ku mpindiewu. Maweja-Nangila mmumane kunuipatshila bisamba bivua kumpala kuenu, bisamba binene, bivua kabidi ne bantu ba bukole. Nanku too ne mpindiewu, kakuena muntu nansha umue uvua mua kunupita bukole to. Muntu umue wa kunudi, udi mua kutshimuna baluishi tshinunu, bualu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, udi ku luseke luenu, unuluila mvita, bu muvuaye mumane kulaya. Nanku nudimuke, nunange amu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Nuenu babenge Maweja-Nangila, bumvuangane ne bantu ba bisamba bikuabu batshidi bashale munkatshi muenu, nuenu basele bana babu ba bakaji, babuelakane nabu, bobu babuelakane nenu, mimanye ne: Maweja-Nangila neanulekele. Kakutungunuka ne dipata baluishi badi kumpala kuenu to. Baluishi abu, nebikale kunudi bu buteyi ne dijimba. Nebanukengeshe bu mudi mfimbu mutuute panyima, nansha bu mudi meba matue mu mesu. Ku nshikidilu nenubutuke bonsu mu ditunga edi dimpe, didi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu mumane kunupa. Meme nkadi pa kufua. Kadi mpindiewu, munda muenu ne mu meji enu, numanye ne: kakuena bualu nansha bumue buvua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu munulaye, budiye kayi mukumbaje. Bionsu bivuaye munulaye, mmumane kubikumbaja. Nenku mushindu udi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu mukumbaje bionsu bivuaye munulaye, ke muakumbajaye kabidi bionsu bidiye muambe bua kununyoka. Udi mua kunubutula mu ditunga dimpe divuaye munupe. Nuenu banyange ndondu uvua Maweja-Nangila mutume diyi bua kunemeka, nuenu biname kumpala kua mvidie ya bantu benyi bua kuyitendelela, Maweja-Nangila neanufuile munda, anujimije lukasa mu ditunga edi dimpe, didiye mumane kunupa. Yoshuwa kukunguja bisamba bionsu bia bena Izrayele ku Shekeme. Kubikidishaye bakulu, bamfumu, balumbuluishi, ne balombodi ba bena mvita ba bena Izrayele. Kufikabu bonsu muaba uvua Mvidi Mukulu. Yoshuwa kubambila bonsu ne: — Telejayi tshidi Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, wamba: “Ku kale, bankambua benu bavua base dishiya dia musulu munene wa Perate, batendelelamu mvidie ya bantu benyi. Bankambua benu abu bavua bena diku dia Tera, tatuende wa Abrahame, ne wa Nakore. Nanku meme kumusha nkambua wenu Abrahame mu ditunga adi divua dishiya dia Perate. Meme kumuendesha mu ditunga dia Kenaane dijima. Meme kuvudija ndelanganyi yende, kumupa Izake. Izake pende, meme kumupa Yakobe ne Esawu. Meme kupesha Esawu mikuna ya Seyire, bua asombeku. Kadi Yakobe ne bana bende, kuyabu mu Ejipitu. Bidimu bia bungi bimane kupita, meme kutuma Moshe ne Arone. Meme kukengesha bena Ejipitu ne bipupu bia mishindu yonsu, bangabanga ne meme kupatula tshisamba tshienu tshia bena Izrayele tshivua mu ditunga adi. Bankambua bamane kupatuka mu Ejipitu, kufikabu ku Mayi manene makunze. Kadi bena Ejipitu kulondakaja bankambua benu ne matempu a mvita, ne nyama ya tubalu, too ne ku Mayi manene makunze. Bankambua benu kumbikila bua meme kubambuluisha. Meme kuteka divuba dia muinshi pankatshi pa tshisamba tshia bena Izrayele, ne tshia bena Ejipitu. Pashishe meme kubutula bena Ejipitu bonsu, mayi manene kubabuikilawu. Nuenu nudi bamanye mumvua mukengeshe bena Ejipitu! Malu onsu awu mamane kujika, tshisamba tshienu tshia bena Izrayele kushala mu tshipela matuku mapite bungi. Pashishe meme kunuendesha mu ditunga dia bena Amore, divua luseke ludi diba dipatukila lua Yardene. Bena Amore kunuluisha, kadi meme kubafila mu bianza bienu. Nuenu kukuata ditunga diabu, bualu meme mvua mubabutule panuvua nusemena pabuipi. Balake, muana wa Sipore, uvua mukalenga wa bena Mowabe, kunuluisha kabidi. Uvua mubikidishe Balaame, muana wa Beyore, bua kunutshipaye. Kadi meme kubenga kuteleja Balaame. Nanku Balaame kunuela lupemba. Ke meme kunusungidila mu bianza bia Balake. Nuenu kusabuka Yardene, kufika mu tshimenga tshia Yeriko. Bena mu Yeriko kunuluisha. Bavua banuluisha kabidi kudi bena Amore, bena Perizi, bena Kenaane, bena Iti, bena Ngirgashi, bena Ivi, ne bena Yebusa. Meme kubafila bonsu mu bianza bienu. Meme kutuma mangulunge kumpala kuenu. Kunyemeshawu bakalenga babidi ba bena Amore. Nanku miele yenu ya mvita, nansha mata enu a mikete, kabiena ne tshidibi bienza to. Ndi munupe ditunga dinudi kanuyi batatshile bua kudima, ne bimenga binudi kanuyi base. Nudi basanganemu mionji ya mvinyo, ne mitshi ya olive, binudi kanuyi bakune. Nukadi nudia amu bimuma abi.” Yoshuwa kuamba kabidi ne: — Mpindiewu nuenu bena Izrayele, numanye bumfumu bua Maweja-Nangila. Numuenzele mudimu ne muoyi mujima, numutumikile. Numushe mvidie ivua bankambua benu batendelela, patshivuabu dishiya dia musulu wa Perate, nansha patshi wabu mu Ejipitu. Nanku, enzelayi Maweja-Nangila mudimu. Panuikala nubenga bua kuenzela Maweja-Nangila mudimu, lelu nusungule mvidie inudi basue kutendelela. Tshilejilu: mvidie ivua bankambua benu batendelela, patshivuabu dishiya dia musulu wa Perate, nansha mvidie ya bena Amore, idi mu ditunga dinudi basombe edi. Kadi meme ne bena diku dianyi, netuenzele Maweja-Nangila mudimu. Bena Izrayele kuandamuna ne: — Katuena mua kubenga Maweja-Nangila bua kuenzela mvidie mikuabu mudimu! Bualu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu, ke uvua mutupatule mu bupika mu Ejipitu, ne batatuetu. Kabidi tuvua bamone bishima bionsu bivuaye muenze diba adi. Amu Yeye ke uvua mutalame mu njila, munkatshi mua bisamba bionsu, miaba yonsu ituvua tupitshila. Maweja-Nangila ke uvua muipate bisamba bionsu bivua kumpala kuetu, nangananga bena Amore bavua mu ditunga ditudi edi. Nanku tuetu netuenzele amu Maweja-Nangila mudimu. Bualu Yeye ke Mvidi Mukulu wetu. Ke Yoshuwa kuambila bena Izrayele ne: — Kanuena ne mushindu wa kuenzela Maweja-Nangila mudimu to. Bualu udi Mvidi Mukulu wa tshijila. Mmusue bua ikale nkayende Mvidi Mukulu wenu. Kakunufuila luse bua dimutombokela dienu ne buenzayi buenu. Nuenu babenge Maweja-Nangila, nuenu batendelele mvidie ya bantu benyi, Maweja-Nangila neanuluishe. Neanukengeshe, anubutule, nansha yeye mumane kunuenzela malu mimpe a bungi. Bena Izrayele kuandamuna ne: — Kabiena mua kuenzeka to! Tuetu netuenzele amu Maweja-Nangila mudimu. Yoshuwa kubambila ne: — Nuenu nkayenu nudi badijadikile bualu ebu. Nuenu nkayenu nudi basungule bua kuenzela Maweja-Nangila mudimu. Bena Izrayele kuitaba ne: — Eyowa, tudi badijadikile bualu ebu nkayetu. Ke Yoshuwa kubambila ne: — Nanku umbushayi mvidie ya bantu benyi idi munkatshi muenu. Nuitabe amu Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, ne muoyi mujima. Bena Izrayele kuandamuna ne: — Eyowa, tudi basue kuenzela Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu mudimu, kutumikila diyi diende. Dituku adi, Yoshuwa kutua ndondu ne bena Izrayele ku Shekeme. Kubajadikilaye meyi ne mikenji bia nsombelu muimpe. Kufundaye meyi ne mikenji abi mu mukanda wa mikenji wa Mvidi Mukulu. Pashishe kuangataye dibue dinene, kudimanyikaye muinshi mua mutshi wa lusanga, muaba wa tshijila wa Maweja-Nangila. Pashishe kuambilaye bena Izrayele ne: — Monayi dibue edi: neditujadikile bualu ebu, bualu nditeleje malu onsu adi Maweja-Nangila mutuambile. Eyowa, dibue edi nedikale tshimanyinu tshidi tshinutuisha, tshinukandika bua kanulekedi Mvidi Mukulu wenu. Ke Yoshuwa kumuangalaja bantu. Muntu yonsu kupingana mu buende buloba. Malu onsu mamane kujika, Yoshuwa, muana wa Nune, muntu wa Maweja-Nangila, kufua, muikale ne bidimu lukama ne dikumi. Kumujikabu mu Timnate-Sera, muaba uvuabu bamupeshe, luseke lua mikuna ya Efrayime, ku mutu kua mukuna wa Ngashe. Bena Izrayele bavua benzela Maweja-Nangila mudimu, matuku onsu avua Yoshuwa mutshikale ne muoyi. Yoshuwa mumane kufua, bena Izrayele bavua amu benzela Maweja-Nangila mudimu, matuku onsu avua bakulu bavua bamone malu onsu awa Maweja-Nangila muenzele bena Izrayele bashale munkatshi muabu. Nanku mifuba ya Yozefe ivua bena Izrayele bumuke nayi mu Ejipitu, kuyijikabu mu Shekeme, mu buloba buvua Yakobe musumbe ku nkanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole lukama. Uvua mubusumbe kudi ndelanganyi ya Amore uvua muase tshimenga tshia Shekeme. Buloba abu kushala mu dina dia ndelanganyi ya Yozefe. Elazare, muana wa Arone, kufua kabidi. Kumujikabu pa mukuna uvuabu bapeshe muanende wa balume Pinase luseke lua mikuna ya Efrayime. Yoshuwa mumane kufua, bena Izrayele kuebeja Maweja-Nangila bua kumanya tshisamba tshiabu tshivua mua kudianjila kuluisha bena Kenaane. Maweja-Nangila kubandamuna ne: — Bantu ba mu tshisamba tshia Yuda, ke badi mua kudianjila kuluisha bena Kenaane, bualu ndi mbapesha ditunga adi. Ke bantu ba mu tshisamba tshia Yuda kuambila ndelanganyi ya Shimeyone, muanabu ne Yuda, ne: — Nuye netu bua tukuate buloba buvuabu bamane kutuabanyina. Tuyayi bonsu kuluisha bena Kenaane. Pashishe netuye nenu bua tukuate buenu buloba. Nanku bena tshisamba tshia Shimeyone kudisangisha ne bena tshisamba tshia Yuda. Kuyabu kuluisha bena Kenaane. Maweja-Nangila kubambuluisha, bua batshimune bena Kenaane ne bena Perizi. Kushipabu bantu balume binunu dikumi mu Bezeke. Mu tshimenga etshi tshia Bezeke, kusanganabu mukalenga Adoni-Bezeke. Kumuluishabu, kutshimunabu bena Kenaane ne bena Perizi. Mukalenga Adoni-Bezeke kunyema. Kumulondakajabu kudi bena Izrayele. Kumukuatabu, kumukosabu biala ne bana ba nkasa banene. Ke mukalenga Adoni-Bezeke kuela mbila ne: — Akia! Bakalenga makumi muanda mutekete, bavuabu bakose biala ne bana ba nkasa banene, bavua bangula, muinshi mua mesa anyi, biakudia bivua bimata panshi! Bushiwa, Maweja-Nangila wansombuedi ku bibi bionsu bimvua muenze. Kuyabu ne mukalenga Adoni-Bezeke ku Yerushalayime. Kuyaye kufuilaku. Bena Yuda kuluisha tshimenga tshia Yerushalayime, kutshikuata. Kushipabu bantu, kuosha ne tshimenga. Pashishe kuyabu kuluisha bena Kenaane bonsu, ne bavua mu mikuna, ne bavua mu tshitupa tshia kuinshi tshia ditunga, ne bavua mu mpata. Kubangabu mvita ne bena Kenaane bavua base mu tshimenga tshia Ebrone, tshiyuabu binyika tshikondu atshi Kiriyate-Arba. Mu tshimenga atshi ke muvuabu batshimuine bena diku dia Sheshayi, dia Akimane, ne dia Talmayi. Bena Yuda bumuka muaba awu, kuyabu kuluisha bena Debire, tshimenga tshivuabu binyika tshikondu atshi Kiriyate-Sefere. Kalebe kulaya ne: muntu yonsu wakuata tshimenga tshia Kiriyate-Sefere, nemmupeshe muananyi wa bakaji Aksa, ikale mukajende. Otniyele, muana wa Kenaze (Kenaze uvua muakunyi wa Kalebe), kukuata tshimenga atshi. Kalebe kumupesha muanende Aksa, bua ikale mukajende. Aksa ufika kudi Otniyele, kumupeshaye meji a kulomba budimi kudi tatuende muenu Kalebe. Pashishe Aksa kutuluka pa mpunde. Tatuende Kalebe kumuebeja tshintu tshivuaye musue. Aksa kuandamuna ne: — Unsankishe, umpeshe mpokolu ya mayi, bualu buloba bua kuinshi mu ditunga buudi mumpeshe, kabuena ne mayi to. Kalebe kumupesha mpokolu ya mayi yonsu, ne ivua kuinshi, ne ivua ku mutu. Bena Kayine, ndelanganyi ya tatuende muenu wa Moshe, kumuka mu tshimenga tshia Yeriko, tshiyuabu binyika tshia Mabue a ngaji. Kuyabu pamue ne bena Yuda. Kuasabu mu tshitupa tshia kuinshi tshia buloba bua bena Yuda, kuinshi kua tshimenga tshia Arade. Kusombabu munkatshi mua bena Amaleke. Bena Yuda, ne ndelanganyi ya Shimeyone wa ba Yuda, kuyabu kuluisha bena Kenaane bavua base mu Sefate, kubatshimunabu. Kunyangakajabu tshimenga etshi tshijima tshia Sefate, tshivuabu binyika, biangatshile ku diba adi, Orma, mmumue ne: Kabutu. Bena Yuda kukuata kabidi bimenga ebi: Ngaza, Askalone, Ebrone, ne misoku ivua nabi pabuipi. Maweja-Nangila nkayende uvua muambuluishe bena Yuda. Ke pavuabu bakuata miaba ya pa mikuna. Kadi kupangilabu mua kuipata bantu bavua base mu mpata, bualu bobu aba bavua ne matempu a mvita a biamu. Kupeshabu Kalebe tshimenga tshia Ebrone, bu muvua Moshe mumane kuamba. Nanku Kalebe kukuata tshimenga atshi, kuipata meku asatu a bena Anake avuamu. Ndelanganyi ya Binyamine kupangila mua kuipata bena Yebusa bavua basomba mu tshimenga tshia Yerushalayime. Nanku bena Yebusa ne bena Binyamine badi basomba pamue mu Yerushalayime too ne ku mpindiewu. Ndelanganyi ya Efrayime ne ya Menashe, bana ba Yozefe, kuya kuluisha bena tshimenga tshia Betele, Maweja-Nangila kubambuluisha. Kutumabu bantu bangabanga bua kutentekela tshimenga atshi, tshivuabu binyika Luze tshikondu atshi. Bantu bakuabu batume, kumonabu muntu upatuka mu tshimenga atshi. Kumulombabu ne: — Utuleje muaba wa kubuelela mu tshimenga etshi. Nanku netukuenzele bimpe. Muntu awu kubaleja muaba wa kubuelelabu. Ke muvua ndelanganyi ya Efrayime ne ya Menashe mibuele mu tshimenga atshi, mitshibutule kabidi. Kadi ki mbashipe muntu awu, nansha bena diku diende. Muntu awu kuya kuasa mu ditunga dia bena Iti. Kuasaye tshimenga mu ditunga adi. Kutshinyikaye ne: Luze. Dina edi ditshidiku too ne mpindiewu. Bena Menashe kupangila mua kuipata bena bimenga ebi: Bete-Sheyane, Tanake, Dore, Ibleyame, Megido, nansha bantu bonsu bavua basomba mu misoku ivua mutumba ne bimenga abi. Nanku bena Kenaane batshivua anu basomba mu buloba ebu. Nansha diba divua bena Izrayele bamane kupeta buloba bua bungi, kupangilabu mua kuipata bena mu bimenga ebi. Kadi bena Izrayele bavua babenzeja midimu mishilangane. Bena Efrayime kupangila mua kuipata bena Kenaane bavua base mu Ngezere. Ke muvua bena Kenaane aba basomba munkatshi mua bena Efrayime nanku. Bena Zebulone kupangila mua kuipata bena Kenaane bavua base mu Kitrone ne mu Makalale. Ke mutshivua bena Kenaane basomba miaba eyi. Kadi bena Zebulone bavua babenzeja midimu mishilangane. Bena Ashere kupangila mua kuipata bena bimenga ebi: Ako, Sidone, Alabe, Akzibe, Elba, Afike ne Rekobe. Ke pavua bena Ashere ne bua kuasa munkatshi mua bena Kenaane ba mu ditunga. Bena Naftali kupangila mua kuipata bena Kenaane bavua base mu Bete-Shemeshe ne Bete-Anate. Ke pavua bena Naftali ne bua kuasa munkatshi mua bena Kenaane ba mu ditunga. Kadi bena Naftali bavua anu babenzeja midimu mishilangane. Bena Amore kuipata ndelanganyi ya Dane, kuyisemeja luseke lua mikuna. Bena Amore kabavua basue bua bena Dane bapueke mu mpata to. Nanku bena Amore batshivua amu basomba mu Are-Erese, mu Ayalone, ne mu Shaalbime. Kadi bidimu bimane kupita, ndelanganyi ya Efrayime ne ya Menashe kutshimuna bena Amore, kubenzeja midimu mishilangane. Mukalu wa kuinshi mu ditunga dia bena Amore, uvua ulonda buloba bua bena Edome, umukila, luseke ludi diba dipatukila, ku mukuna wa Tuminyiminyi. Mutumibue wa Maweja-Nangila kumuka ku Ngilgale, kuya ku Bokime. Kuambilaye bena Izrayele ne: — Mvua munupatule mu Ejipitu, munufikishe mu ditunga edi, dimvua mulaye bankambua benu, muditshipe. Mvua muambe ne: kashidi tshiena mua kunyanga ndondu wanyi undi mutue nenu to. Kadi mvua munukandike bua kanutu ndondu ne bena ditunga edi, munulombe kabidi bua nuupule bilambuilu biabu. Kadi kanuena bangitabe to. Nuvua benze nanku bua tshinyi? Nanku ndi nnujadikila ne: tshiena ngipata bena ditunga edi kumpala kuenu to. Bena ditunga edi nebanuteye mu buteyi, nudishindamu, nutendelela mvidie yabu. Mutumibue wa Maweja-Nangila mumane kuambila bena Izrayele malu aa, bena Izrayele kutuadija kudila bonsu. Kuinyikabu muaba awu dina ne: Bokime, mmumue ne: “Badidi ba Miadi.” Pashishe bena Izrayele kulambula Maweja-Nangila milambu muaba awu. Yoshuwa mumane kutangalaja bantu bonsu, bena Izrayele kuya bonsu mu buloba buvuabu bababanyine. Ke muvua bena Izrayele bakuata ditunga nanku. Bena Izrayele bavua benzela Mvidi Mukulu mudimu, matuku onsu atshivua Yoshuwa ne muoyi, ne panyima pa lufu luende kabidi, matuku onsu avua bakulu, bavua bamone malu a dikema onsu avua Maweja-Nangila muenzele bena Izrayele, batshikale ne muoyi. Yoshuwa, muana wa Nune, muntu wa Maweja-Nangila, kufua muikale ne bidimu lukama ne dikumi. Kumujikabu mu Timnate-Erese, muaba uvuabu bamupeshe, luseke lua mikuna ya Efrayime, ku mutu kua mukuna wa Ngashe. Pashishe bantu bonsu ba tshikondu tshia Yoshuwa kufua. Ndelanganyi yonsu ivua ilonda, kayivua mimanye Maweja-Nangila bimpe, kabidi kayivua mimanye bionsu bivuaye muenzele bena Izrayele. Bena Izrayele kuenza malu avua Maweja-Nangila ubenga. Kutuadijabu kutendelela mvidie Baale. Kubengabu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bankambua babu, uvua mubapatule mu Ejipitu. Kutendelelabu mvidie ya bantu ba bisamba bikuabu bavua basomba munkatshi muabu. Kudielabu panshi kumpala kua mvidie ayi. Ke muvuabu bafikishe Maweja-Nangila munda. Ke bena Izrayele kubenga Maweja-Nangila, bua kuya kutendelela mvidie Baale ne Astarte. Maweja-Nangila kufikila bena Izrayele munda. Kavua ubambuluisha kabidi to. Ke muvua bena buenzayi biba bintu bia bena Izrayele bionsu. Maweja-Nangila kufila bena Izrayele mu bianza bia baluishi bavua nabu mutumba. Bena Izrayele kabavua ne mushindu wa kutuila baluishi babu nkanana to. Misangu yonsu ivua bena Izrayele baya mu mvita, Maweja-Nangila kubapangisha bukole, bu muvuaye mumane kuamba, kabidi muditshipe. Bena Izrayele, dikenga kubapita bunene. Diba adi, Maweja-Nangila kusungula Balombodi, bua kulombolabu bena Izrayele. Nanku balombodi abu kusungidila bena Izrayele mu bianza bia bena tshinyangu. Kadi bena Izrayele kabavua batumikila balombodi abu to. Bavua amu batendelela mvidie ya bantu benyi, bayifuila mpala panshi. Bena Izrayele bavua bumuka lukasa mu njila uvua bankambua babu balonda. Bankambua bavua batumikila mikenji ya Maweja-Nangila, kadi bena Izrayele kabavua bidikija bankambua babu to. Misangu yonsu ivua Maweja-Nangila utumina bena Izrayele mulombodi, Maweja-Nangila nkayende uvua ku luseke lua mulombodi awu. Nanku Maweja-Nangila ke uvua usungidila bena Izrayele mu bianza bia baluishi, matuku onsu avua mulombodi awu ne muoyi. Maweja-Nangila uvua ufuila bena Izrayele luse, pavua-bu badila, banyingalala bua mushindu uvuabu babakengesha kudi baluishi babu. Kadi pavua mulombodi awu ufua, bena Izrayele bavua babenga tshiakabidi Maweja-Nangila, bipite too ne pa bankambua babu. Bavua anu batendelela mvidie ya bantu benyi, badiela panshi kumpala kuayi bua kuyitendelela. Kabavua balekela buenzayi buabu, nansha tshitunu tshiyuabu natshi. Maweja-Nangila kufikila bena Izrayele munda, kuamba ne: — Bantu ba mu tshisamba etshi, mbanyangakaje ndondu umvua muambile bankambua babu bua kumunemeka. Kabena bantumikila to. Meme tshitshiena mua kubipatshila muntu nansha umue wa mu bisamba bivua Yoshuwa mushiye pakafuaye. Nengangate bisamba ebi, bua meme kujadika nabi ne: bena Izrayele mbasue kuntumikila, muvua bankambua babu benza, anyi mbabenge mua kuenza tshindi musue. Nanku bisamba bionsu bivua Maweja-Nangila kayi mufile mu bianza bia Yoshuwa, kushalabi mu ditunga adi. Maweja-Nangila kena mubipate lukasa to. Maweja-Nangila kushiya bisamba ebi mu ditunga amu, bua kuteta nabi bena Izrayele bavua kabayi baluangana mvita pamue ne bakuabu, bua kukuata ditunga dia Kenaane. Uvua musue bua ndelanganyi mipiamipia ya bena Izrayele, nangananga ivua kayiyi mianji kuluangana mvita, ilonge mua kuluangana. Bantu bavua Maweja-Nangila mushiye mu ditunga, ke bena makalenga atanu a bena Peleshete, bena Kenaane bonsu, bena Sidone, ne bena Ivi bavua base mu mikuna ya Lebanone, biangatshile ku mukuna wa Baale-Ermone, too ne ku Lebo-Amate. Maweja-Nangila uvua mushiye bisamba ebi, bua kujadika nabi ne: bena Izrayele nebakumbaje mikenji, inwua mupeshe Moshe bua kumanyishaye bankambua babu anyi? Ke pavua bena Izrayele base munkatshi mua bena Kenaane, bene Iti, bena Amore, bena Perizi, bena Ivi, ne bena Yebusa. Bena Izrayele kusela bakaji ba mu bisamba ebi, kubaselesha bana babu ba bakaji, kutendelela ne mvidie yabu. Bena Izrayele kuenza malu mabi avua Mvidi Mukulu wabu mubenge. Kupuabu Maweja-Nangila muoyi. Kutendelelabu mvidie Baale ne Ashera. Maweja-Nangila kufikila bena Izrayele munda. Kubafilaye mu bianza bia Kushane-Rishatayime, mukalenga wa Mezopotamiya. Bena Izrayele kushala ku bumfumu buende bidimu muanda mukulu. Bena Izrayele kudila, kubikila Maweja-Nangila bua abambuluishe. Maweja-Nangila kubatumina Otniyele, muana wa Kenaze (Kenaze mmuakunyi wa Kalebe), bua abasungidile. Mueyelu wa Maweja-Nangila kutulukila Otniyele. Kushalaye mulombodi wa bena Izrayele. Kuyaye kuluangana mvita. Maweja-Nangila kumupesha bukole bua kutshimunaye mukalenga Kushane-Rishatayime. Ditunga dijima kupeta ditalala bidimu makumi anayi. Pashishe Otniyele, muana wa Kenaze, kufua. Bena Izrayele kuenza kabidi malu mabi avua Maweja-Nangila mubenga. Nanku Maweja-Nangila kubatumina Eglone, mukalenga wa bena Mowabe, bua abaluishe. Mukalenga Eglone kumyuangana ne bena Amone, kabidi ne bena Amaleke. Kuluishabu bena Izrayele, kukuata tshimenga tshia Yeriko. Bena Izrayele kushala ku bumfumu bua mukalenga Eglone bidimu dikumi ne muanda mukulu. Ke bena Izrayele kudila, kubikila Maweja-Nangila bua abambuluishe. Maweja-Nangila kubatumina musungidi. Ke Ekude, muana wa Ngera, wa mu tshisamba tshia Binyamine, uvua ne luboku. Bena Izrayele kutuma Ekude kudi Eglone, mukalenga wa bena Mowabe, bua afile milambu yabu kudiye. Kadi Ekude kuenzeja muele wa mvita wa nkanza, wa bule bua santimetre makumi atanu. Kuusokokaye muinshi mua bilamba biende, ku tshibelu tshiende tshia lua balume. Pashishe Ekude kuya bua kulambula mukalenga Eglone bintu abi. Mukalenga Eglone uvua muntu wa mubidi munene. Ekude mumane kufila bintu abi, kumukaye ne bantu bavua bambula bintu. Ufika pabuipi ne Ngilgale muaba uvua mpingu ya mabue ya kutendelela mvidie, kupinganaye kudi mukalenga Eglone. Kumuambilaye ne: — Mukalenga, ndi ne bualu bua mu musokoku bua kukuambila! Nanku mukalenga kutuma diyi bua bena mudimu bende bapatuke. Bantu bonsu kupatuka. Mukalenga Eglone uvua musombe mu nzubu wende wa tshilala kulu, muaba mutalale. Ekude kusemena pabuipi, kumuamba ne: — Bualu bundi ne bua kukuambila mbua kudi Mvidi Mukulu. Mukalenga Eglone kujuka mu nkuasa. Ekude kupatula ne tshianza tshia luboku muele uvuaye muase ku mikaba ku tshibelu tshia lua balume. Kutuaye mukalenga Eglone muele awu mu difu. Muele kubuela onsu ne tshilabi. Mafuta kujibikila muele, bualu Ekude kavua mupatule muele to. Ekude mumane kuinjila biibi bia ku nzubu, mukange ne nsapi, kupatukaye ku mfundu. Yeye mumane kuya, bena mudimu kubuela. Kumonabu ne: biibi mbikange. Kuelabu meji ne: mukalenga udi mua kuikala ku nkumba. Kushalabu bindile; kubatondabi. Kadi mukalenga kavua munzulule biibi bia ku nzubu to. Ke bena mudimu kuangata nsapi, kudikanguila ku nzubu nkayabu. Kusanganabu mukalenga wabu mutandabale panshi, mulue! Patshi wa bena mudimu bajingakana apu, Ekude mmumane kunyema. Kupitaye muaba uvua mpingu ya mabue, kuyaye kusokoma ku Seyira. Mumane kufika muaba awu, kuelaye mpungi bua kubikila bena Izrayele ba mu buloba bua mikuna bua bena Efrayime. Pashishe kupitaye kumpala kuabu bua kupueka nabu ku mukuna, ubambila ne: — Ndondayi panyima, bualu Maweja-Nangila mmumane kufila baluishi benu bena Mowabe mu bianza bienu. Bena Izrayele kulonda Ekude mu nyima, kunyenga bena Mowabe bisabu bia ku Yardene. Muntu nansha umue kavua mua kusabuka kabidi to. Dituku adi, bena Izrayele kushipa bena Mowabe bu binunu dikumi, bonsu bantu ba mukitshi, ba muoyi mukole. Kakuvua kushala muntu nansha umue ne muoyi to. Kutuadija tshikondu atshi, bena Mowabe kushala ku bumfumu bua bena Izrayele. Ditunga kupeta ditalala bidimu makumi muanda mukulu. Mulombodi uvua ulonda Ekude, ke Shamgare, muana wa Anate. Kushipaye bena Peleshete nkama isambombu anu ne mutshi wa kusaka nawu ngombe, bua kusungidila bena Izrayele. Ekude mumane kufua, bena Izrayele kuenza kabidi malu mabi awa Maweja-Nangila mubenge. Maweja-Nangila kubafila mu bianza bia Yabine, mukalenga wa bena Kenaane, uvua musombele mu tshimenga tshia Ashore. Dina dia mfumu wa tshiluilu tshia Yabine divua Sisra, uvua musombele mu Aroshete-Ngoyime. Yabine uvua ne matempu a mvita a biamu nkama tshitema. Uvua mukengeshe bena Izrayele bikole bidimu makumi abidi. Nanku bena Izrayele kubikila Maweja-Nangila bua abambuluishe. Tshikondu atshi Debora, mukaji wa Lapidote, uvua muambi wa bena Izrayele, ukosa nsambu ya bantu. Uvua usomba muinshi mua dibue dia ngaji. Ke muvuabu binyika dibue adi ne: ndibue dia ngaji dia Debora. Divua pankatshi pa tshimenga tshia Rama ne tshia Betele, mu buloba bua mikuna bua Efrayime. Ke muaba uvua bena Izrayele baye kudi Debora, bua abalumbuluishe. Dituku dikuabu, Debora kubikidisha Barake, muana wa Abinoyame, uvua usomba mu Kadeshe mu buloba bua Naftali. Debora kuambila Barake ne: — Teleja tshidi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele ukuambila bua kuenza: “Uye kusungula bantu balume binunu dikumi ku tshisamba tshia Naftali, ne tshia Zebulone. Uye nabu pa mukuna wa. Tabore. Nensonsole Sisra, mfumu wa tshiluilu tshia Yabine, bua kuyaye ku musulu wa Kishone. Muaba awu neakuluishe ne matempu a mvita, kabidi ne bena mvita bende mene. Kadi nemmufile mu bianza biebe.” Barake kuandamuna Debora ne: — Mbimpe tuye nebe. Wewe mubenge, meme tshiena nya to. Debora kuitaba ne: — Netuye nebe. Kadi kuakuikala ne lumu mu mvita eyi to, bualu Maweja-Nangila neafile Sisra mu bianza bia muntu mukaji. Debora ne Barake kuya ku Kadeshe. Barake kusangisha bena Naftali ne bena Zebulone. Bantu balume binunu dikumi kuitaba bua kulonda Barake. Debora muine kuya nabu. Ebere, muena Kayine, uvua usomba pabuipi ne Kadeshe. Uvua muase ntenta wende ku luseke lua mutshi wa lusanga uvua mu Sananime. Uvua mumane kumuka munkatshi mua bena Kayine bakuabu, ndelanganyi ya Obabe, bukonde bua Moshe. Sisra kumvua lumu ne: Barake, muana wa Abinoyame, udi ku mukuna wa Tabore. Kusangishaye matempu ende a mvita a biamu nkama tshitema, ne bantu bende bonsu ku Aroshete-Ngoyime. Kumukabu muaba awu, bua kuya ku musulu wa Kishone. Ke Debora kuambila Barake ne: — Juka! Lelu Maweja-Nangila neafile Sisra mu bianza biebe. Maweja-Nangila nkayende udi wenda kumpala kuebe! Barake kutuluka ku mukuna wa Tabore. Bantu bende binunu dikumi kumulonda. Barake kutuadija mvita. Maweja-Nangila kunyemesha kumpala kuende Sisra, ne matempu ende a mvita, ne bena mvita bende bonsu. Sisra kushiya ditempu diende dia mvita, kunyema lubilu ku makasa. Barake kulondakaja matempu a mvita ne baluishi bende too ne ku Aroshete-Ngoyime. Kushipaye bena mvita ba Sisra bonsu. Kakuvua kushala muntu nansha umue ne muoyi to. Sisra kunyema lubilu ku makasa too ne ku ntenta wa Yayele, mukaji wa Ebere, muena Kayine. Bualu bena diku dia Ebere bavua bumvuangana ne mukalenga Yabine wa Ashore. Yayele kupatuka bua kuakidila Sisra, umuambila ne: — Mfumuanyi, buelaku. Buela mu ntenta wanyi. Kutshinyi to! Sisra kubuela mu ntenta wa Yayele. Yayele kumusokoka mu mbulankete. Sisra kulomba Yayele ne: — Bu wewe musue, mpeshaku mayi a kunua, bualu ndi ne nyota. Yayele kubulula mulondu wa biseba uvua ne mabele, kumupeshaye tshiakunua. Kumubuikilaye mbulankete kabidi. Ke Sisra kumuambila ne: — Wimane mu mushiku wa mbelu wa ntenta. Pikala muntu mufike bua kukukonka ne: “Muntu udi mu ntenta emu anyi,” umuandamune ne: “Muntu kenamu to.” Bu muvua Sisra mupungile bikole, kulalaye tulu tukole. Yayele kuambula ngindu ne mulonda wa tshitupa musongoloke uvua ku ntenta. Kusemenaye bitekete pabuipi ne Sisra, kumupopelaye mulonda awu ku mutu. Mulonda kumutubula mutu, kuya too ne mu buloba. Sisra kufua. Diba adi Barake, uvua wenda ulondakaja Sisra, kufika. Yayele kupatuka bua kusambakena nende, umuambila ne: — Vuila apa, nkuleje muntu uudi ukeba. Barake kubuela mu ntenta, kusangana Sisra mutandabale panshi mufue, mutu mutubula kudi mulonda musongoloke wa ku ntenta. Dituku adi Mvidi Mukulu kuanyisha bua bena Izrayele batshimune Yabine, mukalenga wa bena Kenaane. Bena Izrayele kuluisha mukalenga Yabine bikole. Ku ndekelu kumushipabu. Dituku adi, Debora ne Barake muana wa Abinoyame, kuimbabu musambu ewu Mu Izrayele, muntu yonsu mmusulule nsuki yende. Bena Izrayele mbadifile ku mvita: Nuele Maweja-Nangila tuasakidila! Nuenu bakalenga, nuenu balombodi, telejayi bimpe! Ndi musue kuimba musambu, ntumbisha Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa Izrayele. Maweja-Nangila kumuka mu ditunga dia Edome, kupueka ku mikuna ya Seyire. Buloba kuzakala, mavuba kuenguluka mayi, mvula wa mudimbi kuloka. Mikuna minene kuzakala kumpala kuebe wewe, Maweja-Nangila wa ku mukuna wa Sinayi, Mvidi Mukulu wa Izrayele. Tshikondu tshia Shamgare, muana wa Anate, tshikondu tshia Yayele, misumba ya bena luendu kunyema ditunga, bena luendu kulonda njila ya ku mpenga. Kakuvua bantu bavua ne bumfumu to. Kakuvua balombodi mu ditunga dia bena Izrayele, too ne pangakamueneka meme Debora, meme mamu wa bena Izrayele. Bantu bavua basungula mvidie mipiamipia. Katupa kiipi, mvita kutuadija. Kadi bivua bikole bua kupeta ngabu wa mvita, nansha difuma, bua bena Izrayele binunu makumi anayi. Mwoyi wanyi udi kudi balombodi ba bena Izrayele, kudi bantu badi badifila nkayabu ku mvita. Elayi Maweja-Nangila tuasakidila! Nuenu badi babanda pa mpunde, pa mpunde mikaji ya mubidi mutoke, nuenu badi basomba pa biata, nuenu badi bendakana mu njila, buambayi penu tumone. Pabuipi ne miaba ivua bimuna binuina mayi, bonsu bavua babanya mayi, bavua batumbisha Maweja-Nangila, bua bilenga bidiye muenzele bamfumu ba bena Izrayele, tshikondu tshi wa bena Izrayele badilongolola ku mvita, bimane ku biibi bia tshimenga. Debora, jukaku panshi, utuambuluishe. Katamuka, utume musambu wa mvita. Barake, muana wa Abinoyame, juka, kuata bantu mu lukanu, utulejebu! Bivua bashala ne muoyi, kutua ku tshia bamfumu. Tshisamba tshia Maweja-Nangila ntshidisange kudiye, bu bilobu. Bivua batshimuna bena Amaleke, mbafumine ku Efrayime. Bena Binyamine kubalonda. Kubuelakanabu ne bena mvita ba bena Efrayime. Diku dia Makire kufila bamfumu. Tshisamba tshia Zebulone kufila balombodi. Bamfumu ba Isakare kudisangisha ne Debora. Isakare uvua pa diyi dia Barake, kumulonda panyima lukasa mu mpata. Kadi bena meku a Rubene, kuelangana mpata kashidi. Bua tshinyi nudi bashale pabuipi ne mpangu, bua kuteleja mudi balami babikila bimuna biabu? Eyowa, bena meku a Rubene kuelangana mpata kashidi. Bisamba bivua mu Ngilaade, luseke ludi diba dipatukila lua Yardene, ki mbiumuke to. Bena Dane kushala ku matu abu. Bena Ashere kusomba ku muelelu wa mayi, pabuipi ne bisabu biabu. Kadi bena Zebulone, ne bena Naftali, ki mbatshine njiwu ya lufu, mbanyishe mua kufuila mu mvita. Bakalenga baluishi, bakalenga ba bena Kenaane, kutuadija kuluisha Tanake, pabuipi ne mpokolu ya mu Megido. Kadi, kabena bapeta tshintu, nansha nkanu mitoke ya mushinga mukole. Mu diulu, mitotu kutuambuluisha mu mvita. Pa wayi ilonda njila wayi, ivua iluisha Sisra. Musulu udi upueka bidimu ne bidimu, musulu wa Kishone, kubutula baluishi. Tuyayi mu mvita ne dikima! Nyama ya tubalu kupita, yenda itupika, idiatakaja buloba ne bikonu biayi. Nutshipe tshimenga tshia Meroze, ke mudi mutumibue wa Maweja-Nangila wamba. Nutshipe tshimenga atshi, nutshipe ne benatshi, bualu kabena bambuluisha Maweja-Nangila to, kabena baluangana mvita pamue ne bilobu biende to. Yayele, mukaji wa Ebere, muena Kayine, bamuele lupemba munkatshi mua bakaji bonsu. Eyowa, bele Yayele lupemba, munkatshi mua bakaji bonsu badi basomba mu ntenta. Sisra kulomba Yayele mayi a kunua, Yayele kumupesha mabele, mabele mimpe a mafuta mu dikopu dia mushinga mukole. Pashishe, Yayele kubakula mulonda mu tshianza, kukuata ngindu wa muena ditanda mu tshikuabu. Yayele kutuuta Sisra, kumupanda lubombu, kumutubuluja mutu ne mulonda. Sisra kudishinda kumpala kua Yayele, kushalaye mutandabale panshi ku makasa ende. Sisra kudishinda, kupona panshi, kufua kashidi. Mamuende wa Sisra kutangidila pa dididishi, kudilaye, mutangidile pa tukanu: “Tshidi tshimanyika ditempu diende dia mvita ntshinyi? Mudiye ujingakana, kayi ufika lukasa, mmunyi?” Mamuende wa Sisra kuambulula, kayi upungila, bivua bakaji nende ba meji bamuambile ne: “Bena mvita mbapawule bintu bulelela, bakadi babanyangana bivuabu bapete: muena mvita yonsu mmupete nsongakaji, mulengele, umue nansha babidi mene. Sisra mmupete bilamba bilaba kakula, bizola mekala. Eyowa, mmupete tshilamba tshilengeja ne buanda bua mekala a mishindu ibidi, tshia kuela mu nshingu mua muntu udi utshimuna.” Maweja-Nangila, baluishi bebe bonsu, bafue muvua Sisra mushiye panu. Kadi balunda bebe bikale bu diba, patshididi dipatuka ne bukenka, ne nsese yadi yonsu! Ke muvua ditunga dianji kushala mu ditalala bidimu makumi anayi nanku. Bena Izrayele kuenza kabidi malu mabi avua Maweja-Nangila mubenge. Nanku Maweja-Nangila kubafila mu bianza bia bena Madiyane bidimu muanda mutekete. Bena Madiyane kukengesha bena Izrayele bikole. Bua kunyema bena Madiyane, bena Izrayele kuya kusokoma mu milundu, mu njila ya mu mbuebue, ne mu miaba mikuabu ya mu mikuna mipulumuke. Misangu yonsu ivua bena Izrayele bamane kukuna biakudia mu madimi, bavua bababunda mvita kudi bena Madiyane, bena Amaleke, ne kudi bantu balalakanyi bavua bafuma luseke ludi diba dipatukila. Bantu aba, bavua basa mitanda yabu mu madimi a bena Izrayele, bua kunyangakaja biakudia mu madimi, too ne mu madimi awa pabuipi ne tshimenga tshia Ngaza. Kabavua bashila bena Izrayele tshintu tshia kudia. Kabavua babashila nansha mukoku, nansha ngombe, nansha mpunde. Bantu aba, bavua benda ku muaba ne ku muaba, bafika ne bimuna biabu, kabidi ne ntenta yabu. Bivua benda mabumbu mabumbu bu mpasu. Nansha bobu, nansha tubalu tuabu, bivua bipite bungi, kakuyi udi mua kubibala. Kubutulabu ditunga, kudinyangakaja. Bena Madiyane kukengesha bena Izrayele bikole. Bena Izrayele kubikila Maweja-Nangila bua abambuluishe. Bena Izrayele bamane kulomba Maweja-Nangila, bua abasungidile kudi bena Madiyane, Maweja-Nangila kubatumina muambi. Awu kubambila ne: — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele udi wamba ne: “Mvua munupatule mu ditunga dia Ejipitu munuvua mu bupika. Meme kunusungidila kudi bena Ejipitu, ne kudi bantu bonsu bavua banukengesha. Meme kuipata baluishi benu, panuvua nuenda nubuela mu ditunga ku kakese ku kakese. Pashishe meme kunupa ditunga diabu. Meme kunuvuluija ne: meme ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Kanuena mua kutendelela mvidie ya bena Amore, bena ditunga dinudi basombe. Kadi kanuena bitabe diyi dianyi to!” Mutumibue wa Maweja-Nangila kufika mu musoku wa Ofra. Kusombaye muinshi mua mutshi wa lusanga mu budimi bua Yowashe, muntu wa mu diku dia Abiyezere. Ngideyone, muana wa Yowashe, uvua ushipuila miepu ya ntete mu tshikaminu tshia maluvu a mvinyo, bua bena Madiyane kabamumonu to. Mutumibue wa Maweja-Nangila kumumuenekela, kumuambila ne: — Maweja-Nangila udi nebe, tshilobu tshia mvita! Ngideyone kuandamuna ne: — Mukalenga wanyi, umfuile luse! Maweja-Nangila wikala netu, mutudi tupeta makenga onsu aa mbishi? Bishima bionsu bivua baledi betu batuambila bidi penyi? Bivua batulondela ne: Maweja-Nangila uvua mubapatule mu Ejipitu. Maweja-Nangila mmumane kutulekela bulelela. Mmumane kutufila mu bianza bia bena Madiyane. Maweja-Nangila ukudimuka kudi Ngideyone, kumuambila ne: — Uye ne bukole buudi nabu ebu, usungidile bena Izrayele mu bianza bia bena Madiyane. Meme ndi nkutuma. Ngideyone kuandamuna ne: — Maweja-Nangila, ndi nkusengelela ne: meme ndi mua kusungidila bena Izrayele mushindu kaayi? Ku meku onsu a mu tshisamba tshietu tshia Menashe, diku dianyi ndia bantu badi kabayi ne bukole nansha bukese. Kabidi meme ndi muana wa mukala mu nzubu muetu. Ke Maweja-Nangila kumuambila ne: — Nengikale nebe. Nanku neushipe bena Madiyane, bu bikale amu muntu umue. Ngideyone kuamba ne: — Pawikala munnange, umpeshe tshimanyinu tshidi tshijadika ne: ke wewe Maweja-Nangila udi wakula nanyi. Kuena mua kumuka muaba ewu, amu meme mumane kupingana ne mulambu undi musue kukulambula. Maweja-Nangila kuandamuna ne: — Ndi amu muaba ewu, too ne pawapingana. Ngideyone kuya, kulamba muana mbuji, ne mampa kaayi mela buanga, menza ne bukula kilo makumi asatu. Kutekaye munyinyi mu tshisaka, kuelaye nsupu mu luesu. Kuyaye nabi muinshi mua mutshi wa lusanga, kubipeshaye mutumibue wa Mvidi Mukulu. Mutumibue kuambila Ngideyone ne: — Uye kuteka munyinyi ne mampa pa lubuebue elu. Pashishe wela nsupu pa bintu abi. Ngideyone kukumbaja bionsu abi. Pashishe mutumibue kuolola tshianza tshivua ne dikombu, kutuaye lusongu lua dikombu pa munyinyi ne mampa. Kapia kulakuka mu lubuebue, kuosha munyinyi ne mampa. Pashishe mutumibue awu kujimina. Ngideyone kujadika ne: muntu awu uvua mutumibue wa Maweja-Nangila. Nanku kuelaye diyi ne: — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi muena diakabi! Bualu ndi mumone mutumibue webe mpala ne mpala! Kadi, Maweja-Nangila kumuambila ne: — Wikale ne ditalala, kutshinyi, kuena ufua to! Ngideyone kuenzela Maweja-Nangila tshilambuilu muaba awu, kutshinyikaye ne: “Maweja-Nangila udi ufila ditalala.” Mpindiewu tshilambuilu atshi tshitshidi mu Ofra, musoku wa mu diku dia Abiyezere. Butuku abu, Maweja-Nangila kutumina Ngideyone diyi, umuambila ne: — Angata ngombe mulume wa tatuebe, ngombe muibidi, udi ne bidimu muanda mutekete. Upule tshilambuilu tshia mvidie Baale tshidi natshi tatuebe. Upule kabidi dikunji dia kutendelela mvidie didi diasa ku luseke lua tshilambuilu. Ku lusongu lua mukuna ewu, washilaku Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe tshilambuilu tshienza bimpe. Wangata ngombe mulume, umulambule bu mulambu wa kuosha. Kadi kapia kaudi osha naku mulambu awu, kikale ka nkunyi ya ku dikunji dia kutendelela mvidie diuvua muupule. Ngideyone kusungula bena mudimu bende dikumi, bua kuenzabu bionsu bivua Maweja-Nangila muambe. Kadi kuenzaye bionsu abi amu butuku, bualu uvua utshina kubienza mu munya, bualu bua bena diku diabu, ne bua bena musoku wabu. Mu dinda, bena musoku bamane kubika, kumonabu ne: tshilambuilu tshia mvidie Baale, ne dikunji dia kutendelela divua ku luseke, bavua babiupula. Bavua bamona kabidi muvuabu balambula, bosha ngombe mulume mujima pa tshilambuilu tshikuabu tshiasa tshipiatshipia. Bantu kukonkanangana ne: — Udi muenze nanku nnganyi? Bantu kuebejangana, kukeba, kujadika ne: Ngideyone, muana wa Yowashe, ke udi muenze nanku. Ke kuambilabu Yowashe ne: — Ufike ne muanebe apa, bua tumushipe, bualu mmupule tshilambuilu tshia Baale, ne dikunji dia kutendelela divua diasa ku luseke. Yowashe kukonka bantu bonsu bavua bakungila ne: — Tshienu ntshia kusungidila Baale anyi, ntshia kumuluila mvita anyi? Muntu yonsu udi musue kusungidila Baale, nebamushipe malaba dinda. Pikala Baale Mvidi Mukulu, neudisungidile nkayende, bualu tshilambuilu tshivuabu bupule ntshiende! Kutuadija tshikondu atshi, kuinyikabu Ngideyone dina dikuabu ne: Yerubaale — mmumue ne: Baale adisungidile nkayende — bu muvua Yowashe muambe ne: “Baale nkayende adisungidile, bualu tshilambuilu tshidibu bupule ntshiende!” Bena Madiyane, bena Amaleke, ne bantu balalakanyi bavua bafuma luseke ludi diba dipatukila, kudisangisha, kusabuka Yardene. Kuasabu mitanda yabu mu mpata wa Yizreyele. Kadi Mueyelu wa Maweja-Nangila kutulukila Ngideyone. Awu kuela mpungi bua kubikila bantu ba mu diku dia Abiyezere bua bamulonde. Ngideyone kutuma bantu mu buloba bua Menashe buonsu. Kubikilaye bantu ba mu tshisamba atshi tshia Menashe bua kumulondabu. Kutumaye kabidi bantu bua kubikila bena bisamba ebi: tshia Ashere, tshia Zebulone ne tshia Naftali. Bantu bonsu abu kudisangisha ne Ngideyone. Ngideyone kuambila Mvidi Mukulu ne: — Uvua mumane kuamba ne: udi munsungule meme Ngideyone bua kusungidila bena Izrayele. Nanku ndi musue kuadija tshiseba tshia mukoku panshi, muaba udibu bashipuila ntete. Butuku ebu, pikala lumume lukuate anu ku tshiseba, buloba budi muaba awu bushale buume, ne njadike ne: udi munsungule bua meme kusungidila bena Izrayele, muuvua mumane kuamba. Kuenzekabi nanku. Butshia dinda, Ngideyone kuya kukama tshiseba. Kupatulaye lumume lupite bungi, lukumbane mua kuwuja dikopu tente. Ngideyone kuambila Mvidi Mukulu ne: — Kumfikidi munda to. Ndi musue kukulomba kabidi tshintu musangu wa ndekelu. Ndi musue kumona kabidi tshimanyinu anu ne tshiseba. Mpindiewu, tshiseba nkayatshi tshikale tshiume, lumume luikale pa buloba buonsu budi muaba awu! Butuku abu, Mvidi Mukulu kukumbaja bionsu bivua Ngideyone mulombe: tshiseba nkayatshi kushala tshiume, kadi buloba buonsu buvua muaba awu buvua bubolesha kudi lumume. Butshia dinda, Ngideyone, uvuabu binyika kabidi ne: Yerubaale, kutuadija luendu ne bena mvita bende. Kuyabu kuasa mitanda pabuipi ne mpokolu wa mayi wa Arode. Mitanda ya bena Madiyane ivua ku mutu kakese, mu mpata, ku luseke lua mukuna wa More. Maweja-Nangila kuambila Ngideyone ne: — Bena mvita bebe mbapite bungi. Tshiena mua kubambuluisha bua batshimune bena Madiyane. Bualu bena Izrayele badi mua kuditambisha ne: tudi batshimune ku bukole buetu. Nanku bena Izrayele badi mua kudiangatshila butumbi budi buanyi. Uye kuambila bena mvita bebe ne: “Bena mvita bonsu badi ne bowa, bazakala, bumuke ku mukuna wa Ngilaade, bapingane kuabu.” Bena mvita binunu makumi abidi ne bibidi kupingana. Bena mvita kushala binunu dikumi. Maweja-Nangila kuambila Ngideyone ne: — Bena mvita batshidi anu ba bungi. Pueka nabu ku muelelu wa musulu, bua meme kukusungulujilabu. Nenkuambile bena mvita badi ne bua kuya nebe, ne badi ne bua kushala. Ngideyone kupueka ne bena mvita bende ku muelelu wa musulu. Pashishe Maweja-Nangila kumuambila ne: — Bantu bonsu bikale balaka mayi ne ludimi bu mbua, ubateke bashilangane ne badi batua binu bua kunua mayi. Bantu nkama isatu kunua mayi ne tshianza, balaka. Kadi bakuabu bonsu kutua binu panshi bua kunua mayi. Maweja-Nangila kuambila Ngideyone ne: — Uye ne bantu aba nkama isatu badi balaka mayi. Kadi bantu bakuabu bonsu bapingane kuabu. Ngideyone kushala anu ne bantu nkama isatu. Kupingajaye bena Izrayele bakuabu bonsu kuabu. Kadi kushalabu ne biakudia, kabidi ne mpungi, bia bavua bumuke. Mitanda ya bena Madiyane ivua mu mpata, kuinshi menemene mu tshibanda. Butuku abu, Maweja-Nangila kuambila Ngideyone ne: — Juka, uye kubunda bena Madiyane badi mu mitanda yabu. Bualu meme ndi nkupeshabu. Kadi pawikala ne bowa, nudianjile kuya kumona mitanda, pamue ne Pura udi ubambuluisha awu. Neunwue bionsu bidibu bamba. Pashishe, newikale ne dikima dia kubaluisha. Ngideyone ne Pura kupueka too ne ku mpenga kua mitanda. Bena Madiyane, bena Amaleke, ne bantu balalakanyi bavua bafuma luseke ludi diba dipatukila, bavua bapasalala mu mpata bungi bu mpasu. Bivua ne tumelu tupite bungi, bu lusenga ludi ku muelelu wa mayi manene. Ngideyone ufika, kusangana muntu wawila mulunda wende tshilota ne: — Ndi mulote tshilota, meme kumona diampa, dienza ne bukula bua orje, dibulunga mu mitanda yetu. Kudikumadi ku ntenta. Ntenta awu kupuka, mutue mutu panshi. Mulunda wende kumuandamuna ne: — Tshilota etshi katshiena tshileja bualu bukuabu to, tshidi tshileja anu muele wa mvita wa Ngideyone, muena Izrayele, muana wa Yowashe. Mvidi Mukulu mmumane kujadika bua kutufila mu bianza biende ne mitanda yetu yonsu. Ngideyone umvua amu tshilota atshi, ne dijingulula diatshi, kuinyikaye mutu panshi bua kuela Mvidi Mukulu tuasakidila. Pashishe kupinganaye mu mitanda ya bena Izrayele, wela mbila ne: — Jukayi, Maweja-Nangila mmumane kunupa mitanda ya bena Madiyane! Ngideyone kutapulula bena mvita nkama isatu ayi mu bisumbu bisatu. Kupeshaye muntu yonsu mpungi, mulondu wa munda mutupu, ne tshimunyi tshia kuteka munda mua mulondu amu. Pashishe kubambilaye ne: — Nuikale bantangile anu meme. Nuenze bionsu bindi ngenza, pangikala mufike ku mpenga kua mitanda yabu. Patuela mpungi, meme ne bantu bonsu bandi nabu, nenuele bienu mpungi nseke yonsu ya mitanda. Nenuele kabidi mbila ne: “Anu Maweja-Nangila, anu Ngideyone!” Pabuipi ne munda nkulu, Ngideyone ne bena mvita lukama bavuaye nabu, kufika ku mpenga kua mitanda. Baluishi bavua bamane kushintulula batentekedi. Ngideyone ne bavuaye nabu kuela mpungi, kushipa milondu ivuabu bambule. Bisumbu bikuabu bibidi kuenza nanku kabidi. Bonsu kukuata bimunyi mu tshianza tshia bakaji, mpungi mu tshianza tshia balume, bela mbila ne: — Tuluishayi bantu aba mu dina dia Maweja-Nangila, ne dia Ngideyone! Kuimanabu nseke yonsu ya mitanda. Muntu yonsu uvua pa muaba wende. Kadi mu mitanda bantu bonsu bavua banyema, bela mbila, batshina. Pavua bena mvita abu nkama isatu bela mpungi, Maweja-Nangila uvua usaka bena Madiyane bua bashipangane nkayabu mu mitanda yonsu. Ku nshikidilu, bena Madiyane bavua bashala, kunyema too ne ku Bete-Shita luseke lua ku Sereda, nansha too ne ku tshimenga tshia Abele-Mekola, pabuipi ne Tabate. Kubikilabu bena Izrayele ba mu tshisamba tshia Naftali, tshia Ashere, ne tshia Menashe bonsu, bua balondakaje bena Madiyane. Ngideyone kutuma bantu bua kuela diyi luseke lua mikuna ya Efrayime ne: — Puekayi bonsu, nujikile bena Madiyane njila. Nukuate maloba onsu adi ku musulu wa Yardene, too ne ku Bete-Bara. Nanku kubikilabu bena Efrayime bua bapueke, bakuate maloba adi ku Yardene too ne ku Bete-Bara. Kukuatabu bamfumu babidi ba bena Madiyane, Orebe ne Zebe. Kushipelabu Orebe pa lubuebue lua Orebe. Kushipelabu Zebe ku tshikaminu tshia Zebe. Pashishe kutungunukabu, balondakaja bena Madiyane. Ngideyone uvua mushale dishiya dia Yardene. Kumutuadilabu mutu wa Orebe ne wa Zebe. Bena Efrayime kukonka Ngideyone ne: — Udi mutuenze nenku bua tshinyi? Pauvua uya kuluisha bena Madiyane, kuena mutubikile petu bua tukuambuluishe bua tshinyi? Kutandishabu Ngideyone bikole. Kadi Ngideyone kubakonka ne: — Bualu bundi muenze mbupite bunudi nuenu benze anyi? Nuenu bena Efrayime, diambuluisha dienu, nansha diodi dia katupa, didi ne mushinga, ndipite ditshimuna dia bena diku dianyi, dia bena Abiyezere. Nuenu ke bavua Mvidi Mukulu mupeshe mu bianza bakalenga ba bena Madiyane, Orebe ne Zebe. Meme tshiena muanji kuenza bualu bua mushindu ewu to. Diandamuna dia Ngideyone edi kutuyisha tshiji tshia bena Efrayime. Ngideyone ne bena mvita bende nkama isatu, kufika ku Yardene, kusabuka. Bavua bapungile. Kadi kutungunukabu ne dilondakaja baluishi babu. Kufikabu mu tshimenga tshia Sukote. Ngideyone kuambila bena tshimenga ne: — Nuabanyine bantu bandi muende nabu aba tukata tua mampa, bualu badi ne dipungi. Ndi ndondakaja bakalenga ba bena Madiyane Zeba ne Salmuna. Bamfumu ba tshimenga kumuandamuna ne: — Tudi ne bua kupesha bena mvita bebe biakudia bua tshinyi? Udi mumane kukuata Zeba ne Salmuna anyi? Ngideyone kubenga, wamba ne: — Pikala Maweja-Nangila mufile Zeba ne Salmuna mu bianza bianyi, nempande makoba enu ne meba, kabidi ne mingonga, bia mu tshipela. Ngideyone kumuka mu tshimenga tshia Sukote. Kuyaye ku Penuyele. Kulombaye kabidi bena tshimenga atshi biakudia. Bena tshimenga kuandamuna anu mushindu uvuabu bandamuna kudi bena Sukote awu. Ngideyone kubambila ne: — Meme mumane kutshimuna, mu dipingana dianyi, nengupule kaleya ka tshimenga tshienu etshi. Zeba ne Salmuna bavua ku Karkore ne bena mvita babu, bavua bashale anu binunu dikumi ne bitanu. Ke bena mvita bavua bashale ba ku bantu balalakanyi bavua bafuma luseke ludi diba dipatukila. Bualu bena mvita bakuabu binunu lukama ne makumi abidi, bavua bamane kubashipa mu mvita. Ngideyone kulonda njila uvua bantu balalakanyi balonda luseke ludi diba dipatukila lua ku Noba ne ku Yogboka. Kuluishaye baluishi bende bavua bashala mu mitanda yabu, bela meji ne: tudi muaba mukole. Bakalenga babidi ba bena Madiyane, Zeba ne Salmuna, kunyema. Kadi Ngideyone kubalondakaja, kubakuata, kupampakaja bena mvita babu bonsu. Pavua Ngideyone ufuma ku mvita, uvua mulonde njila wa ku mukuna wa Erese. Kukuataye nsongalume wa mu Sukote, kumukonkaye mena a bamfumu bavua mu tshimenga. Muana awu kumufundila mena a bamfumu ne a bakulu bavuamu. Bonsu basanga bavua makumi muanda mutekete ne muanda mutekete. Pashishe Ngideyone kuya kudi bena tshimenga tshia Sukote, ubambila ne: — Nuvuluke mushindu unuvua bampende, nunkonka ne: “Bena mvita bebe, nansha bobu bapungile, tudi mua kubapesha biakudia bua tshinyi? Kabidi Zeba ne Salmuna, ukadi mumane kubakuata anyi?” Nanku ndi munutuadile Zeba ne Salmuna. Ngideyone kuangata meba ne mingonga bia mu tshipela, kukengesha nabi bakulu ba mu tshimenga tshia Sukote. Kupulaye kabidi kaleya ka mu tshimenga tshia Penuyele. Kushipaye bena mu tshimenga atshi. Pashishe Ngideyone kukonka Zeba ne Salmuna ne: — Bantu banuvua bashipe ku Tabore, bavua mushindu kaayi? Kumuandamunabu ne: — Bantu abu bavua bafuanangane nebe. Muntu yonsu wa kudibu uvua mufuanangane ne muana wa mukalenga! Ngideyone kuela mbila ne: — Bivua bana betu, bana ba mamu mundedi. Nanku ndi nditshipa kudi Maweja-Nangila udi ne muoyi, bu nuenu kanuyi bashipe bana betu aba, meme kabidi tshivua mua kunushipa to! Ngideyone kutumina muanabute wende Yetere diyi ne: — Ndaku, ushipe bakalenga aba! Kadi nsongalume awu kavua ne dikima dia kubatapa muele to. Bu mutshivuaye muana mukese, uvua ne bowa. Ke Zeba ne Salmuna kuambila Ngideyone ne: — Utushipe wewe muine. Bualu muntu mukole ke udi mua kukumbaja bualu ebu! Nanku Ngideyone kushipa bakalenga abu babidi. Kuangataye bilengejilu bivua mu nshingu mua tumelu tuabu. Malu awu mamane kupita, bena Izrayele kuambila Ngideyone ne: — Wikale mukalenga wetu. Pashishe muanebe ne muikuluebe nebapingane pa muaba webe. Bualu udi mutusungidile kudi bena Madiyane. Ngideyone kuandamuna ne: — Meme tshiena mua kuikala mukalenga wenu to, nansha muananyi kabidi. Anu Maweja-Nangila neikale mukalenga wenu. Ngideyone kuamba kabidi ne: — Kadi ndi musue kunulomba tshintu: muntu yonsu wa kunudi ampeshe kakanu ka ku bintu bivuaye muangate mu mvita. Bena Madiyane bavua bavuala tukanu tua tshiamu tshia mpawungi, bu muvua bantu bonsu ba mu tshipela batuvuala. Nanku bena Izrayele kuandamuna ne: — Netukupeshetu ne disanka. Bena Izrayele kuadija tshilamba panshi. Muntu yonsu kuelapu kakanu ka ku bintu biende bivuaye muangate mu mvita. Tukanu tuonsu tua mpawungi tuvua Ngideyone mulombe, tuvua ne bujitu bua kilo bu makumi abidi. Ngideyone kupeta kabidi bilengejilu bikuabu, tukanu tua ku matshi, bilamba bimpe bikunze, bivua bakalenga ba bena Madiyane bavuale, ne nkanu ya mu nshingu, ivuabu balengeja nayi tumelu tuabu. Ngideyone kuenza lupingu ne biamu bia mpawungi abi. Kulutekaye mu musoku wabu wa Ofra. Bena Izrayele kuya kuntendelela. Nanku lupingu alu kuenza buteyi kudi Ngideyone ne kudi bena diku diende. Kutuadija tshikondu atshi, bena Madiyane bavua anu ku bumfumu bua bena Izrayele kashidi. Kabatshivua kabidi ne bukole to. Ditunga kupeta ditalala bidimu makumi anayi, matuku onsu avua Ngideyone ne muoyi. Yerubaale, udibu binyika kabidi Ngideyone, muana wa Yowashe, kupingana ku nzubu kuende. Uvua ne bana ba balume makumi muanda mutekete, bualu uvua ne bakaji ba bungi. Mukajende mukuabu uvuaye mubanjije ku Shekeme, uvua mulele muana wa balume. Ngideyone kumuinyika ne: Abimeleke. Ngideyone mumane kukulakaja bimpe, kufuaye. Kumujikabu mu lukita lua tatuende Yowashe, mu Ofra, musoku wa bena diku dia Abiyezere. Ngideyone mumane kufua, bena Izrayele kupingana ku ditendelela dia mvidie Baale. Kutendelelabu mvidie Baale-Berite. Kupuabu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu muoyi, nansha Yeye mubasungidile kudi baluishi babu bonsu bavua nabu mutumba. Kabavua bavuluke kabidi bena diku dia Ngideyone, uvuabu binyika kabidi Yerubaale, nansha malu mimpe a bungi avuaye muenze bua kubapetesha diakalenga. Abimeleke, muana wa Yerubaale (mmumue ne: Ngideyone ), kuya ku Shekeme, bua kuyukila ne bamansebende, kabidi ne bena nzubu wa mamuende bonsu. Kubambilaye ne: — Nuye kukonka balombodi ba mu tshimenga ne: nudi basue kuikala ku bumfumu bua bana ba Yerubaale bonsu makumi muanda mutekete, anyi ku bumfumu bua muana umue? Nuvuluke kabidi ne: meme ndi mulela wenu. Bamansebende ba Abimeleke kuya kuambila balombodi ba mu Shekeme malu onsu awu. Balombodi abu kujadika bua kuditua ku tshia Abimeleke, bualu uvua mansebabu. Kumupeshabu nkanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole makumi muanda mutekete ya mu nzubu wa mvidie wabu Baale-Berite. Abimeleke kuangata nkanu ayi, kufuta bantu bapote, ba tshianana, bua bamulonde. Abimeleke kuya mu nzubu wa tatuende ku Ofra. Muaba awu kushipaye bana babu makumi muanda mutekete, bana ba Yerubaale. Kubashipelaye anu pa lubuebue lumue. Amu Yotame, muana mukala, ke uvua mupande, bualu uvua musokome. Balombodi bavua ku Shekeme, ne bantu bonsu bavua ku Bete-Milo, kudisangisha. Kuyabu ku mutshi wa lusanga wa mu Shekeme, pabuipi ne dibue divuabu bimanyika. Kutekabu Abimeleke ku bukalenga. Kuambilabu Yotame bionsu abi. Kubandaye ku lusongu lua mukuna wa Ngarizime, kuelaye diyi dikole muende muonsu ne: — Bena Shekeme, nunteleje, panuikala basue bua Mvidi Mukulu anuteleje! “Dituku dikuabu, mitshi kumyuangana bua kudisunguila mukalenga. Kuambilayi mutshi wa olive ne: ‘Wikale mukalenga wetu!’ Kadi mutshi wa olive kuandamuna ne: ‘Nudi nuela meji ne: ndi mua kulekela kupatula mafuta adibu banyisha kudi mvidie ne kudi bantu, bua meme kuikala nditemba, nnyungakana ku mutu kua mitshi mikuabu anyi?’ Mitshi kuambila mutshi wa mfiku ne: ‘Wikale mukalenga wetu!’ Kadi mutshi wa mfiku kuandamuna ne: ‘Nudi nuela meji ne: ndi mua kulekela kukuama bimuma bimpe bisheme, bua meme kuikala nditemba, nnyungakana ku mutu kua mitshi mikuabu anyi?’ Pashishe mitshi kuambila mutshi wa mvinyone: ‘Wikale mukalenga wetu!’ Kadi mutshi wa mvinyo kuandamuna ne: ‘Nudi nuela meji ne: ndi mua kulekela kupatula maluvu adi asankisha mvidie ne bantu, bua meme kuikala nditemba, nnyungakana ku mutu kua mitshi mikuabu anyi?’ Ku ndekelu, mitshi kumvuangana, kuambila mutshi wa meba ne: ‘Wewe wikale mukalenga wetu!’ Mutshi wa meba kuandamuna ne: ‘Panuikala basue kunsungula bu mukalenga wenu bulelela, imanayi muinshi mua dileji dianyi emu! Nuenu kanuyi benze nanku, kapia nekalakuke ku meba anyi. Nekoshe too ne mitshi ya sedre ya mu Lebanone! ’ ” Yotame kukonka bena Shekeme ne: — Panuvua bateke Abimeleke bua ikale mukalenga, nuvua benze bimpe anyi? Nuvua benzele Yerubaale ne nzubu wende bimpe anyi? Nuvua bavuluke bionsu bivua Yerubaale munuenzele anyi? Tatu wanyi uvua munuluile mvita. Uvua mubuele mu njiwu ya lufu anu bua kunusungidila kudi bena Madiyane. Kadi lelu, nudi nubenga bena nzubu wende. Nudi bashipe bana bende ba balume makumi muanda mutekete pa lubuebue lumue. Nudi bateke Abimeleke bua ikale mukalenga wa Shekeme, bualu mmuanenu. Kadi Abimeleke mmuana uvua tatu mulele ne mukaji mupika. Lelu panuikala benzele Yerubaale ne bena nzubu wende bualu ebu ne muoyi muimpe, Abimeleke anusankishe, nuenu kabidi numusankishe. Kadi kanuyi benze nanku, kapia nekapatuke kudi Abimeleke bua kuosha bena Shekeme ne bena Bete-Milo. Kapia nekapatukile kabidi kudi bena Shekeme ne bena Bete-Milo bua kuosha Abimeleke. Ke Yotame kunyema, kuya kusokoma ku Beyera, bualu uvua utshina muanabu Abimeleke. Abimeleke uvua mushale mukalenga wa bena Izrayele bidimu bisatu. Pashishe Mvidi Mukulu kutuma tshimvundu pankatshi pa mukalenga Abimeleke ne bena Shekeme, kabatshiyi bumvuangana kabidi to. Bena Shekeme kutombokela Abimeleke. Ke muvua bena Shekeme bonsu ne Abimeleke ne bua kufuta tshibawu tshia bubi buabu. Abimeleke uvua mupete dinyoka edi, bualu mmushipe bana babu ba balume makumi muanda mutekete, bana ba Yerubaale. Bena Shekeme bavua bapete dinyoka edi, bualu mbakoleshe Abimeleke mu maboku bua kushipaye bana babu. Nanku bua kuenzela Abimeleke bibi, bena Shekeme kumutekela batentekedi ku mikuna yonsu ivua pabuipi ne tshimenga. Bantu abu bavua balamina bena luendu, biba mabuki abu. Bantu bakuabu bavua bambila Abimeleke bionsu abi. Dituku dikuabu, Ngaale, muana wa Ebede, kufika mu Shekeme, ne bana babu ba balume. Nanku bena Shekeme kutuadija kutekemena amu muntu awu. Kuyabu ku mionji yabu ya tumuma tua mvinyo. Kupolabu tumuma, kutukama. Kulongololabu tshibilu. Kuyabu mu nzubu wa mvidie wabu. Kuenzabu didia dinene dia disanka. Kushipabu Abimeleke. Ngaale kubakonka ne: — Tuetu mu Shekeme, tudi bantu ba mushindu kaayi? Tudi baditeke ku bumfumu bua Abimeleke bua tshinyi? Abimeleke mene nnganyi? Udi anu muana wa Yerubaale! Mmuteke Zebule mulombodi wa tshimenga. Kadi nuenu bena Shekeme, nuitabe anu Amore uvua muase tshimenga tshia Shekeme! Katuena ne bualu butudi banangile Abimeleke to. Nuenu bansungule meme Ngaale mfumu wa bena Shekeme, mvua mua kumusha Abimeleke mu bukalenga. Pashishe Ngaale kuela lubila ne: — Abimeleke, longolola bena mvita bebe bimpe, unduishe! Zebule, mulombodi wa tshimenga tshia Shekeme, umvua meyi avua Ngaale muambe, kufikaye munda. Kutumaye bantu mu musokoku bua bambile Abimeleke ne: — Ngaale, muana wa Ebede, ne bana babu ba balume batshidi bafikilaku mu Shekeme, mbakujudile tshimvundu, batombuesha bena tshimenga. Nanku butuku ebu, wewe ne bena mvita bebe, nuye kusokoma mu mpata. Patshiabu dinda, diba dipatuka, uye kuluisha bena tshimenga. Pikala Ngaale ne bantu badiye nabu bapatuke bua kukuluisha, neubenzele muudi musue. Nanku butuku, Abimeleke ne bena mvita bende bonsu, kuya kusokoma pabuipi ne Shekeme. Kutapulukabu mu bisumbu binayi. Diba divua Ngaale upatuka mu tshimenga bua kuimana pabuipi ne tshiibi, Abimeleke ne bena mvita bende kujuka muaba uvuabu basokome. Ngaale ubamona, kuambilaye Zebule ne: — Tangila bena mvita badi bapueka ku mukuna. Zebule kuandamuna ne: — To, ki mbantu nansha! Udi mumone mundidimbi wa mukuna bu bantu! Ngaale kumuambila kabidi ne: — Tangila! Mbantu menemene, badi bapueka pa kakuna ka pankatshi. Bantu bakuabu badi balonda njila wa ku mutshi wa lusanga lua benalubuku. Ke Zebule kuamba ne: — Malu onsu auvua wamba avua a dishima. Uvua wamba ne: “Abimeleke nnganyi mene bua tuetu kuikala ku bumfumu buende!” Mpindiewu Abimeleke udi ufika ne bantu bauvua upetula. Nanku uye kuluisha Abimeleke! Ngaale kupatuka mu tshimenga, bena Shekeme bamulonda. Kuluishabu Abimeleke. Abimeleke kunyemesha Ngaale, kumulondakaja. Bantu ba bungi bavua Ngaale nabu, bavua batapika mputa ya lufu, kabayi banji kufika ku tshiibi tshia tshimenga. Ke Abimeleke kuya kusomba ku Aruma. Kadi Zebule kuipata Ngaale ne bana babu ba balume mu Shekeme. Kubakandikaye bua kabapinganyi kabidi mu tshimenga to. Dituku divua dilonda, bena Shekeme kudilongolola bua kuya mu madimi. Bantu bakuabu kumanyisha Abimeleke bualu ebu. Nanku Abimeleke kutapulula bena mvita bende mu bisumbu bisatu. Kushalabu mu tshisuku, balamine. Abimeleke umona bena Shekeme bapatuka mu tshimenga, kuyaye lukasa bua kubaluisha. Abimeleke ne tshisumbu tshia bena mvita bavuaye nabu, kuya lukasa bua kuimana ku tshiibi tshia tshimenga. Bisumbu bikuabu bibidi bia bena mvita bende kuluisha bantu bavua mu madimi, kubashipa. Abimeleke kuluangana mvita dituku adi dijima. Kukuataye tshimenga, kushipa benatshi bonsu, kutshinyangakaja. Kumiaminaye luepu mu tshimenga atshi. Bena Migdale-Shekeme bumvue lumu alu, kudisangishabu bonsu mu tshibambalu tshivua muinshi mu nzubu wa Baale-Berite. Kumanyishabu Abimeleke muaba uvua bantu abu banyemena. Abimeleke kuya ku mukuna wa Salmone, ne bena mvita bende bonsu. Kuambulaye tshisuyi, kukosaye ditamba dia mutshi, kuditeka pa dikaya. Kutumaye diyi bua bena mvita bende benze kabidi amu nanku. Muntu yonsu wa kudibu kukosa ditamba dia mutshi, kulonda Abimeleke panyima. Kunguijabu matamba a mitshi awu pa mishiku ya tshibambalu tshivua muinshi mu nzubu wa Baale-Berite. Kuoshabu nzubu awu ne bantu bonsu bavuamu. Ke muvua bena Migdale-Shekeme bonsu bafua nanku, balume ne bakaji, bu bantu tshinunu. Abimeleke kumuka muaba awu, kuya ku Tebese. Kusanganaye ne bena tshimenga atshi, kutshikuata. Kadi munkatshi mua tshimenga atshi, muvua tshibumba tshibaka bimpe. Bantu bonsu, balume, bakaji ne balombodi, bavua banyemenamu, binjila tshiibi, babanda anu ku mutu kua tshibumba atshi. Abimeleke kuluisha tshibumba atshi, kusemena ku tshiibi tshia ku tshibuelelu bua kuosha nzubu. Kadi mukaji kuela dibue dinene. Kutuutadi Abimeleke ku mutu. Kumupandadi kabalubalu ka mutu. Diakamue Abimeleke kubikila muana wa balume uvua muambule bia mvita biende. Kumuambilaye ne: — Angata muele webe, unshipe, bua bantu kabambi ne: muntu mukaji mmushipe Abimeleke. Muana wa balume awu kutua Abimeleke muele, kuabulukangana. Abimeleke kufua. Bena Izrayele bamone ne: Abimeleke mmumane kulua, kupinganabu muntu yonsu kuende. Ke muvua Mvidi Mukulu mufute Abimeleke, bua bubi buvuaye muenzele tatuende, mushipe bana babu ba balume makumi muanda mutekete. Mvidi Mukulu uvua munyoke kabidi bena Shekeme, bua lonji lukole luwabu nalu. Manyoka onsu avua Yotame, muana wa Yerubaale, muambile bena Shekeme, kukumbanawu. Abimeleke mumane kufua, Tola, muana wa Puwa, kabidi ne muikulu wa Dodo, kusungidila bena Izrayele. Tola uvua muena tshisamba tshia Isakare, kadi uvua musombe mu Shamire, mu buloba bua mikuna bua Efrayime. Kulombolaye bena Izrayele bidimu makumi abidi ne bisatu. Pashishe kufuaye. Kumujikabu mu Shamire. Yayire, muena Ngilaade, kupingana muaba wa Tola. Kushalaye mulombodi wa bena Izrayele bidimu makumi abidi ne bibidi. Uvua ne bana ba balume makumi asatu. Bana abu bavua babanda pa nyama ya mpunde makumi asatu. Bavua ne misoku makumi asatu mu buloba bua Ngilaade. Too ne mpindiewu, badi binyika miaba eyi ne: mmisoku ya Yayire. Yayire kufua. Kumujikabu mu Kamone. Bena Izrayele kuenza kabidi malu mabi adi Maweja-Nangila ubenga. Kutendelelabu mvidie mulume Baale, ne mvidie mukaji Astarte, kabidi ne mvidie ya bena Arame, ya bena Sidone, ya bena Mowabe, ya bena Amone ne ya bena Peleshete. Kulekelabu Maweja-Nangila, kabayi bamutendelela kabidi to. Nanku Maweja-Nangila kufikila bena Izrayele munda. Kubafilaye mu bianza bia bena Peleshete ne bena Amone. Kutuadija tshikondu atshi too ne bidimu dikumi ne muanda mukulu, bena bisamba ebi kukengesha, kutatshisha kabidi bena Izrayele bavua basombele mu Ngilaade, buloba bua bena Amone buvua luseke ludi diba dipatukila lua Yardene. Bena Amone kusabuka mene Yardene, bua kuluisha bena tshisamba tshia Yuda, tshia Binyamine, ne tshia Efrayime. Nanku bena Izrayele kubuela mu dikenga dikole. Kubikilabu Maweja-Nangila bua abambuluishe, bamuambila ne: — Tudi bakuenzele bibi. Bualu tudi bakulekele wewe Mvidi Mukulu wetu, bua kutendelela mvidie Baale. Maweja-Nangila kubakonka ne: — Pa wabu banukengesha kudi bena Ejipitu, bena Amore, bena Amone, bena Peleshete, bena Sidone, bena Amaleke ne bena Mayone, nuvua bambikile bua meme kunuambuluisha. Tshiena munumushe mu bianza biabu anyi? Kadi nuenu kumbenga, kutendelela anu mvidie mikuabu. Nanku tshiena musue kunusungidila kabidi to. Nubikile anu mvidie inuvua basungule bua inuambuluishe. Anu mvidie ayi ke idi mua kunusungidila panudi mu dikenga. Ke bena Izrayele kuamba kabidi ne: — Maweja-Nangila, tudi bamane kuenza bibi. Utuenzele muudi musue. Kadi utusungidile kabidi lelu. Ke bena Izrayele kumusha mvidie ya bantu benyi ivuabu batendelela. Kutendelelabu tshiakabidi Maweja-Nangila. Nanku Maweja-Nangila kavua kabidi ne disanka bua kumona dikenga dia bena Izrayele to. Bena Amone kudisangisha bonsu. Kuasabu mitanda mu buloba bua Ngilaade. Bena Izrayele bavua base yabu mitanda mu Mispa. Pashishe bisamba bivua biase mu Ngilaade, ne bamfumu babu, kukonkanganabu ne: — Udi mua kutuadija mvita ne bena Amone nnganyi? Muntu watuadija mvita ne bena Amone, neikale mulombodi wa bonsu badi basomba mu buloba bua Ngilaade. Yefete, tshilobu tshia mvita, uvua muana wa mukaji mudisombele. Dina dia tatuende divua Ngilaade. Mukaji wa Ngilaade wa ku nzubu, uvua mumulelele pende bana ba balume. Bana abu bamane kukola, kuipatabu Yefete, bamuamba ne: — Wewe kuena mua kupiana bintu bia tatu to, bualu udi muana wa mukaji mukuabu. Nanku Yefete kunyema bana babu, kuya kule. Kuasaye mu buloba bua Tobe. Bantu bena buenzayi kudisangisha ne Yefete, kumulonda mu bionsu bivuaye wenza. Matuku mamane kupita, bena Amone kuluisha bena Izrayele. Nanku bu muvuabu batuadija kuluangana, bakulu ba mu Ngilaade kuya kukeba Yefete mu buloba bua Tobe. Kuambilabu Yefete ne: — Luaku, wikale mulombodi wa bena mvita betu, bua tumone mua kuluangana ne bena Amone. Kadi Yefete kubakonka ne: — Nuenu ke bavua bangipata mu nzubu mua tatu wanyi. Nanku kanuena baluishi banyi anyi? Nudi numbikila mpindiewu panudi mu dikenga bua tshinyi? Bakulu kumuambila kabidi ne: — Bushiwa, tudi bapingane kuudi mpindiewu, bua tudisange nebe bua kuluisha bena Amone. Kabidi bua wikale mulombodi wetu, ne wa bena Ngilaade bonsu. Yefete kubambila ne: — Patuikala baye nenu bua kuluisha bena Amone, kabidi pikala Maweja-Nangila mubafile mu bianza bianyi, nengikale mulombodi wenu bushuwa! Bakulu ba mu Ngilaade kuambila Yefete ne: — Maweja-Nangila ikale mujadiki wa dilaya ditudi tulaya dia kukumbaja tshiudi musue. Ke Yefete kuya ne bakulu ba mu Ngilaade abu. Bena Izrayele kumuteka mulombodi wa bena mvita. Nanku Yefete kujadika diumvuangana diabu ne bakulu abu ku Mispa, muaba uvua Maweja-Nangila. Yefete kutuma bantu kudi mukalenga wa bena Amone, bua kumukonka ne: — Paudi uluisha bena ditunga dianyi, tudi tufuila nebe tshinyi? Mukalenga wa bena Amone kuandamuna Yefete ne: — Nudi bamanye tshitudi tufuila nebe. Bualu pavua bena Izrayele bapatuka mu Ejipitu, bavua bakuata ditunga dianyi, biangatshile ku tshibandabanda tshia musulu wa Amone, too ne ku musulu wa Yaboke, ne ku tshibandabanda tshia musulu wa Yardene. Utupingajile maloba aa mpindiewu ne disanka. Yefete kutuma kabidi bantu kudi mukalenga wa bena Amone, bua bamuambile ne: — Bena Izrayele kabena bakuata buloba bua bena Mowabe, nansha bua bena Amone to. Bualu pavua bena Izrayele bapatuka mu Ejipitu, kupitshilabu mu tshipela too ne ku Mayi manene makunze. Pashishe kufikabu ku Kadeshe. Pavua bena Izrayele mu Kadeshe amu, kutumabu bantu kudi mukalenga wa bena Edome, bua kumulomba dianyisha dia kupitshila mu buloba buende. Kadi mukalenga awu kubenga. Bena Izrayele kulomba anu mushindu umue kudi mukalenga wa bena Mowabe. Awu kubenga kabidi. Nanku bena Izrayele kushala anu mu Kadeshe. Pashishe kutuadijabu luendu mu tshipela. Kunyungulukabu buloba bua bena Edome, ne bua bena Mowabe. Kufikabu ku buloba budi luseke ludi diba dipatukila lua buloba bua Mowabe. Kuasabu mitanda yabu dishiya dia musulu wa Amone. Kabena babuela mu buloba bua bena Mowabe to, bualu musulu wa Amone ke udi mukalu. Nanku kabena bausabuka to. Pavua bena Izrayele muaba awu, kutumabu bantu kudi mukalenga Sihone, muena Amore, uvua mukalenga mu Eshebone. Kumulombabu dianyisha dia kupitshila mu buloba buende, bua bamone mua kuya mu ditunga diabu divuabu ne bua kupeta. Kadi Sihone kubenga. Kusangishaye bena mvita bende bonsu. Kudilongololabu ku Yakase bua kuluangana mvita. Kuluishabu bena Izrayele. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, kufila Sihone ne bena mvita bende mu bianza bia bena Izrayele. Bena Izrayele kutshimuna Sihone. Kukuatabu buloba buonsu buvuabu basomba kudi bena Amore, biangatshile ku tshibandabanda tshia musulu wa Amone too ne ku musulu wa Yaboke, biangatshile kabidi ku tshipela tshidi luseke ludi diba dipatukila lua ditunga too ne ku Yardene. Nanku anu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, ke uvua muanyishe bua tuetu, bantu bende, tukuate buloba bua bena Amore. Kadi wewe udi musue kutunyengabu anyi? Kuena ne buebe buloba buvua mvidie webe Kemoshe mukupe anyi? Nanku tuetu kabidi, tudi ne buetu buloba, buvua Maweja-Nangila muanyishe bua tuetu kubukuata. Udi wela meji ne: udi ne makanda mupite Balake, muana wa Sipore, mukalenga wa bena Mowabe anyi? Balake mene kavua mubunde bena Izrayele, nansha mubaluishe to. Bidimu nkama isatu, bena Izrayele bavua anu base mu bimenga bia Eshebone ne Aroyere, kabidi mu misoku ivua nabi mutumba, ne mu bimenga bionsu bivua ku muelelu wa musulu wa Amone. Bidimu bionsu ebi, kuvua mubanyenge buloba ebu bua tshinyi? Meme tshiena mukuenzele bibi to. Wewe ke udi mungenzele bibi, bualu udi unduisha. Anu Maweja-Nangila, mulumbuluishi wa bantu, akose lelu tshilumbu tshidi pankatshi pa bena Izrayele ne bena Amone! Kadi bionsu bivua Yefete muambe, mukalenga wa bena Amone kena mubiangate ne mushinga to. Mueyelu wa Maweja-Nangila kutulukila Yefete. Kuendakanaye mu buloba bua Ngilaade ne bua Menashe. Kupitshilaye ku Mispa mu Ngilaade, bua kufika mu buloba bua bena Amone. Yefete kuditshipa kudi Maweja-Nangila, wamba ne: — Wewe mufile bena Amone mu bianza bianyi, meme muye kutshimuna bena Amone, mupingane amu bimpe, muntu wadianjila kupatuka mu nzubu muanyi bua kungakidila, nenkupe muntu awu. Nenkulambuleye bu mulambu wa kuosha. Nanku Yefete kusambuka mukalu, bua kuya kuluisha bena Amone. Maweja-Nangila kubafila mu bianza biende. Yefete kubatshimuna anu musangu umue. Kukuataye misoku makumi abidi ivua pankatshi pa Aroyere, Minite ne Abele-Keramine. Ke bena Amone kushala ku bumfumu bua bena Izrayele. Pavua Yefete upingana kuende ku Mispa, muanende wa bakaji kupatuka bua kumuakidila. Uvua wenda wimba makasa, uja ne maja. Yefete uvua anu ne muana umue wa bakaji awu. Kavua mulele bakuabu to. Yefete umona amu muanende awu, kudipandaye bilamba bua kuleja kanyinganyinga, udila wamba ne: — Akia! Muananyi wa bakaji, wakumbueja mu dikenga! Anu wewe wakunkebela kanyinganyinga bua tshinyi? Mvua mumane kuditshipa kudi Maweja-Nangila. Ndi anu ne bua kukumbaja mitshipu yanyi. Muana wa bakaji kuandamuna ne: — Pawikala mumane kuditshipa kudi Maweja-Nangila, ungenzele anu muuvua mulaye Maweja-Nangila. Bualu Maweja-Nangila uvua mukuambuluishe bua wewe kusombuela baluishi bebe bena Amone. Kadi undekele ngondu ibidi. Nenye ku mikuna ne bansongakaji nanyi, bua meme kudidilaku bua pandi mfua, tshiyi muanji kuya ku dibaka. Yefete kuitaba bua nsongakaji aye bua ngondu ibidi. Nsongakaji kuya ku mikuna ne bansongakaji nende. Kudidilayeku, bua pawaye ufua, kayi muanji kuya ku dibaka. Ngondu ibidi mimane kukumbana, nsongakaji kupingana kudi tatuende. Tatuende kumuenzela bu muvuaye mulaye. Nsongakaji kufua, kayi muanji kumanya balume to. Kutuadija tshikondu atshi, tshilele etshi kushala kudi bena Izrayele: ku tshidimu tshionsu, bansongakaji ba bena Izrayele badi baya kudila matuku anayi, bajinga muana wa bakaji wa Yefete, muena mu Ngilaade. Bena Efrayime kudisangisha, kusabuka musulu wa Yardene. Kuyabu ku Safone. Kukonkabu Yefete ne: — Udi muye kuluisha bena Amone, kuyi mutubikile bua kukuambuluisha bua tshinyi? Tudi tuosha nzubu webe, tukoshilamu! Yefete kubandamuna ne: — Bena tshisamba tshianyi ne meme muine, tuvua ne mvita mikole ne bena Amone. Meme kunubikila, kadi kanuena bansungidile mu bianza biabu to. Meme kumona ne; kanuena bafike bua kungambuluisha. Nanku ke meme kudifila ne muoyi mujima, musue nansha kufua bua kutshimuna bena Amone. Kadi Maweja-Nangila kubafila mu bianza bianyi. Nanku nudi bafike bua kunduisha penu bua tshinyi? Ke Yefete kubikidisha bena Ngilaade bonsu. Kuluishaye bena Efrayime, kubatshimuna. Bena Efrayime ke bavua bamba ne: “Nuenu bena Ngilaade, nudi anu bena Efrayime bavua banyema kuetu. Nudi bumuke mu tshisamba tshietu tshia bena Efrayime, bua kubuela mu tshia bena Menashe!” Ke bena Ngilaade kukuata malobu a Yardene, bua bena Efrayime kabapetshi mushindu wa kupita. Misangu yonsu, pavua muntu uvua munyeme ufika bua kupita, bavua bamukonka ne: — Udi muena Efrayime anyi? Pavua muntu awu ubenga ne: “Tshiena muena Efrayime to”, bavua bamuenzeja ku bukole bua ashindumune muaku wa “Shibolete”. Kadi muntu awu uvua wamba yeye ne: “Sibolete ”. Bualu kavua mumanye mua kushindumuna muaku awu bimpe to. Nanku bavua bamukuata, bamushipela pabuipi ne malobu a Yardene. Tshikondu atshi, kushipabu bena Efrayime binunu makumi anayi ne bibidi. Yefete, muena Ngilaade, uvuamushale mulombodi wa bena Izrayele bidimu bisambombu. Pashishe kuluaye. Kumujikabu mu Ngilaade mu tshimenga tshiabu tshimulela. Yefete mumane kufua, Ibsane, muena Betleyeme, kushala mulombodi wa bena Izrayele. Uvua ne bana ba balume makumi asatu, kabidi ne ba bakaji makumi asatu. Uvua museleshe bana bende ba bakaji kudi bantu bavua kabayi ba tshisamba tshiabu to. Uvua muselele kabidi bana bende ba balume bakaji anu ba mu bisamba bikuabu. Ibsane uvua mushale mulombodi wa bena Izrayele bidimu muanda mutekete. Pashishe kufuaye. Kumujikabu mu Betleyeme. Ibsane mumane kufua, Elone, muena tshisamba tshia Zebulone, kushala mulombodi wa bena Izrayele bidimu dikumi. Pashishe kufuaye. Kumujikabu mu Ayalone, mu buloba bua Zebulone. Elone mumane kufua, Abdone, muana wa Ilele, muena Piratone, kushala mulombodi wa bena Izrayele. Uvua mulele bana ba balume makumi anayi. Uvua ne bikulu makumi asatu. Bana abu ne bikulu abu, bavua babanda pa nyama ya mpunde makumi muanda mutekete. Abdone uvua mushale mulombodi wa bena Izrayele bidimu muanda mukulu. Pashishe kufuaye. Kumujikabu mu Piratone, mu buloba bua Efrayime, ku mukuna wa muena Amaleke. Bena Izrayele kuenza kabidi malu mabi avua Maweja-Nangila ubenga. Nanku Maweja-Nangila kubafila mu bianza bia bena Peleshete bidimu makumi anayi. Mu tshimenga tshia Sora, muvua muntu uvuabu binyika ne: Manowa. Uvua wa mu tshisamba tshia Dane. Mukajende kavua mulele muana nansha umue to. Dituku dikuabu, mutumibue wa Maweja-Nangila kumuenekela mukaji awu, umuambila ne: — Ndi mumanye ne: kuena mulele, udi nkumba. Kadi newimite difu, neulele muana wa balume. Bituadije mpindiewu, udilame bimpe. Kunu maluvu a mvinyo, nansha ma-luvu makole makuabu. Kudi tshintu tshidi ne mikiya. Bualu newimite difu, neulele muana wa balume. Nsongalume ewu, kabena mua kumukosa nsuki to. Bualu yeye kayi muanji kuledibua, mmumane kujidila kudi Mvidi Mukulu. Yeye ke watuadija kusungila bena Izrayele mu bianza bia bena Peleshete. Mukaji uya kuende, kuambilaye bayende ne: — Muntu wa Mvidi Mukulu mmummuenekele. Uvua bu mutumibue wa Mvidi Mukulu, bualu uvua mukuate bowa bua kumutangila. Tshiena mumukonke muaba udiye ufuma. Kena mungambile dina diende to. Uvua mungambile ne: newimite difu, neulele muana wa balume. Mmumane kunkandika maluvu a mvinyo, maluvu makole makuabu, nansha biakudia bidi ne mikiya. Bualu nsongalume awu, kayi muanji kuledibua too ne muafuaye, neikale muntu mujidila kudi Mvidi Mukulu. Manowa kulomba Maweja-Nangila, wamba ne: — Maweja-Nangila, ndi nkusengelela, ututumine kabidi muntu wa Mvidi Mukulu uuvua mumane kututumina, bua atulongeshe mushindu utudi mua kukolesha muana waledibua awu. Mvidi Mukulu kuitaba dilomba dia Manowa. Mutumibue wa Mvidi Mukulu kumuenekela kabidi mukaji mu budimi. Bayende wa mukaji kavuapu to. Mukaji kuya lubilu bua kuambila bayende ne: — Teleja, muntu uvua mummuenekele dituku dikuabu awu, mmumuenekele kabidi lelu! Manowa kuya ne mukajende lukasa. Usemena pamue ne muntu awu, kumukonkaye ne: — Wewe ke uvua muyukile ne muena kuanyi anyi? Muntu awu kuandamuna ne: — Eyowa, mmeme. Manowa kumuambila kabidi ne: — Pikala malu onsu audi wamba awu makumbane, mmikenji kaayi itudi mua kulonda bua kukolesha muana awu? Netumuenzele tshinyi? Mutumibue wa Maweja-Nangila kuambila Manowa ne: — Mukajebe ajile bionsu bindi mumuambile: kena mua kulabula bintu bidi bifuma ku mutshi wa mvinyo. Kena mua kunua maluvu makole, nansha a mvinyo mene. Kena mua kudia tshintu tshidi ne mikiya. Mukajebe akumbaje bionsu bindi muambe abi bimpe. Manowa kuambila mutumibue ne: — Bu wewe musue, unsombeshe katupa. Netukulambile muana mbuji. Mutumibue kuandamuna ne: — Nansha meme musombe, tshiakudia biakudia binuampesha to. Kadi, pawikala musue, ulongolole mulambu wa kuosha, uulambule Maweja-Nangila. Manowa kavua muanji kumvua ne: mmutumibue menemene wa Maweja-Nangila to. Nanku kumuambilaye ne: — Utuambile dina diebe bua tuetu kukunemeka, padi bionsu biudi utuambila bikumbana. Mutumibue kubenga, umukonka ne: — Udi musue kumanya dina dianyi bua tshinyi? Dina dianyi didi dia dikema. Manowa kushipa muana mbuji, kulongolola mulambu wa bintu bia mu madimi. Kuutekaye pa lubuebue bua kulambula Maweja-Nangila udi wenza malu adi a dikema. Pavua Manowa ne mukajende batangile ndimi ya kapia, muinshi mua mulambu uvua ubanda ku tshilambuilu, uya mulu. Manowa ne mukajende kumona mutumibue wa Maweja-Nangila ubanda munkatshi mua muinshi. Pashishe Manowa ne mukajende kudiela mpala panshi. Manowa kujadika ne: muntu ewu uvua mutumibue wa Maweja-Nangila. Kadi mutumibue kena mubamuenekele musangu mukuabu to. Kuyaye kashidi. Manowa kuambila mukajende ne: — Bulelela netufue, bualu tudi bamone Mvidi Mukulu. Mukajende kumuandamuna ne: — Bu Maweja-Nangila musue kutushipa, kavua mua kuanyisha mulambu wetu wa kuosha, ne wa bintu bia mu madimi. Kavua mua kutuleja bionsu bitudi bamone ebi. Kavua mua kutuambila mikenji yonsu itudi bumvue eyi. Ke mukaji wa Manowa kulela muana wa balume, kumuinyika Shimeshone. Nsongalume kukola, Maweja-Nangila kumuela lupemba. Muana awu, uvua mu mitanda ya Dane, pankatshi pa Sora ne Eshetayole, tshikondu tshivua Mueyelu wa Maweja-Nangila mutuadije kumuenzeja malu a dikema musangu wa kumpala. Dituku dikuabu, Shimeshone kuya mu Timna. Kumonayemu nsongakaji wa bena Peleshete. Shimeshone upingana kuabu, kuambilaye baledi bende ne: — Ku Timna ndi mumone nsongakaji wa bena Peleshete. Ndi musue nunselele mukaji ewu. Baledi ba Shimeshone kubenga, bamba ne: — Udi muye kusungula nsongakaji amu wa bena Peleshete badibu kabayi bateke panshi bua tshinyi? Kuena mumone nsongakaji mu diku dienu, nansha mu tshisamba tshienu anyi? Kadi Shimeshone kuambila tatuende ne: — Ndi musue unselele amu nsongakaji awu. Bualu ndi mumunange. Baledi ba Shimeshone kabavua bamanye ne: Maweja-Nangila mene ke uvua mupeshe muanabu wa balume dijinga adi, bua apete mushindu wa kuluisha bena Peleshete. Bualu tshikondu atshi, bena Izrayele bavua ku bumfumu bua bena Peleshete. Shimeshone ne baledi bende kuya ku Timna. Bafike ku madimi a mitshi ya mvinyo avua pabuipi ne Timna, muana wa nyama wa ntambue kutupika, udila, uya kudi Shimeshone. Mueyelu wa Maweja-Nangila kutulukila Shimeshone. Awu uvua anu bianza bitupu. Kadi kupandaye muana wa ntambue awu bipese, amu bu udi upanda kana ka mbuji. Kadi Shimeshone kena muambile baledi bende bionsu bivuaye muenze abi to. Kutungunukaye ne luendu. Kuyaye kuyukila ne nsongakaji wa bena Peleshete. Nsongakaji awu uvua umulengelela bikole. Matuku mamane kupita, Shimeshone kupingana kabidi ku Timna bua kusela nsongakaji awu. Pavua Shimeshone mu njila, kusesukaye bua kumona tshitalu tshia nyama wa ntambue uvuaye mushipe. Kusanganaye mbulubulu mienza buitshi munda mua mifuba ya nyama awu. Shimeshone kupatula buitshi, kuteka mu bianza, wenda udia mu njila. Pashishe, kufikaye muaba uvua tatuende ne mamuende. Kubapeshaye buitshi abu bua kudiabu. Kadi kena mubambile ne: buitshi ebu, ndi mubupatule munda mua nyama wa ntambue undi mushipe awu to. Tatuende wa Shimeshone kuya ku ba nsongakaji awu. Shimeshone kulongoluela bantu ba muaba awu didia dia dibaka, bu mudi bansongalume bonsu benza. Bena Peleshete bamone Shimeshone, kusungulabu bansongalume makumi asatu bua kushindikija Shimeshone. Shimeshone kubambila ne: — Ndi musue kunuelela muanu. Panuikala baumanye, bangandamuna, matuku muanda mutekete a tshibilu tshia dibaka kaayi manji kupita, nennupeshe miteelu mimpe makumi asatu, ne bilamba bikuabu bia tshibilu makumi asatu. Kadi nuenu kanuyi bandamune bimpe, nenumpeshe meme miteelu mimpe makumi asatu, ne bilamba bia tshibilu makumi asatu. Bansongalume abu kuandamuna Shimeshone ne: — Elaku muanu webe, tudi tukuteleja. Shimeshone kubelela muanu ne: — Biakudia mbifume kudi udi ubidia. Tshintu tshisheme ntshifume kudi udi ne bukole. Mmumue ne tshinyi? Matuku asatu mamane kupita, bansongalume abu kabavua banji kupeta diandamuna to. Dituku dia muanda mutekete, kuambilabu mukaji wa Shimeshone ne: — Enzeja bayebe, atujinguluile muanu. Kayi mutujinguluile muanu, tudi tukosha wewe ne bena nzubu webe bonsu. Nuvua batubikile bua kutunyenga bintu bietu bionsu anyi? Mukaji wa Shimeshone kuya kudidila bayende, umusengelela ne: — Bulelela kuena munnange to. Udi munnyoke! Bualu udi muelele bana betu muanu, kuyi muanji kunjinguluila meme. Shimeshone kuandamuna ne: — Muanu ewu tshiena muujinguluile nansha tatu nansha mamu badi bandela to. Kadi ndi mua kukujinguluila muanu bua tshinyi? Mukaji wa Shimeshone uvua anu umutatshisha ne muadi matuku onsu muanda mutekete a tshibilu tshia dibaka. Dituku dia ndekelu, Shimeshone kumujinguluila muanu, bualu bikavua bimutonda. Ke mukaji kuambila bana babu dimujinguluila adi. Dituku dia muanda mutekete, diba kadiyi dianji kubuela, bena tshimenga kuya kuambila Shimeshone ne: — Ntshintu kaayi tshidi tshisheme tshipite buitshi? Ntshintu kaayi tshidi ne bukole tshipite nyama wa ntambue? Shimeshone kuandamuna ne: — Bu nuenu kanuyi badime ne nyama wanyi wa ngombe mukaji utshidi mutekete, kanuvua mua kupeta diandamuna to. Pashishe, Mueyelu wa Maweja-Nangila kutulukila Shimeshone. Kuyaye ku Askalone. Kushipaye bantu balume makumi asatu. Kuangataye bilamba biabu, kubipesha bansongalume bavua bandamuna muanu. Ke Shimeshone kupingana kudi tatuende ne tshiji tshikole. Kumunyengabu mukajende; kumupeshabu nsongalume mukuabu uvua mushindikije Shimeshone mu dibaka. Matuku mamane kupita, tshikondu tshia kunowa ntete ya kuenza bukula, Shimeshone kuya kumonangana ne mukajende. Uvua mumutuadile lukungulu lua mbuji. Shimeshone kulomba bua kubuela mu nzubu mua mukajende. Kadi tatuende muenu kubenga. Tatuende muenu kumuambila ne: — Mvua muele meji ne: kuena munange kabidi mukajebe to. Ndi mumane kumufila kudi nsongalume uvua mukushindikije mu dibaka. Kadi, muakunyende udi muimpe, mutambe yayende. Kabiena nanku anyi? Udi mua kumuangata pa muaba wa yayende. Shimeshone kuamba ne: — Mpindiewu, muntu kena mua kumbela to. Ndi musue kuenzela bena Peleshete bibi. Shimeshone kuya, kukuata nyama ya mibuabua nkama isatu. Kuenzaye bimunyi bia kapia. Kusuikakajaye mikila ya nyama ya mibuabua ibidi ibidi. Kusuikaye tshimunyi tshia kapia ku dijita divua pankatshi pa mikila ibidi iwaye mulamakaje. Kutemeshaye kapia ku bimunyi aku. Kulekelaye nyama ayi mu madimi a bena Peleshete a ntete ya kuenza bukula. Nanku kuoshaye ntete ivua ku bikolakola misuika mu bisumbu, nansha itshivua mu madimi. Kuoshaye kabidi ne mitshi ya olive. Bena Peleshete kukonkangana bua muntu uvua muenze bualu ebu. Kubambilabu ne: — Udi muenze ke Shimeshone! Mmuenze nunku, bualu tatuende muenu udi musombele mu Timna, mmumunyenge mukajende, mumufile kudi nsongalume mukuabu uvua mushindikije Shimeshone mu dibaka. Ke bena Peleshete kuya kuosha mukaji wa Shimeshone, kuosha kabidi ne tatuende ne muoyi. Shimeshone kubambila ne: — Bu munudi nuenza malu a mushindu ewu, tshiakusomba ne ditalala to, anu meme mumane kumusombuela. Shimeshone kubaluisha, kubatshimuna diakamue. Pashishe kuyaye kusombela munda mua lubuebue lua Etame. Bena Peleshete kuya mu buloba bua Yuda. Kudilongololabu ne bena mvita bua kuluisha tshimenga tshia Leki. Bena Yuda kukonka bena Peleshete ne: — Nudi balue kutuluisha bua tshinyi? Bena Peleshete kuandamuna ne: — Tudi bafike bua tuetu kukuata Shimeshone, kumuenzela bionsu bidiye mutuenzele. Ke bantu balume ba bena Yuda binunu bisatu, kuya mu lubuebue lua Etame. Kuambilabu Shimeshone ne: — Udi mumanye ne: tuetu tudi ku bumfumu bua bena Peleshete. Kuena mumone ne: udi utuenzela bibi anyi? Shimeshone kuandamuna ne: — Ndi mubenzele bu mudibu bangenzele. Bantu abu kuandamuna Shimeshone ne: — Tudi bafike muaba ewu bua kukusuika mionji, kukufila kudi bena Peleshete. Shimeshone kubambila ne: — Nuditshipe bua kanunshipi nuenu to. Kumuandamunabu ne: — Tuetu katuena ne dijinga dia kukushipa to. Tudi basue anu kukusuika mionji, kukufila kudi bena Peleshete. Kusuikabu Shimeshone mionji ibidi mipiamipia. Kumukabu nende mu lubuebue. Bafike ku Leki, bena Peleshete kuya kubakidila, bela bibingu bia ditshimuna. Ke Mueyelu wa Maweja-Nangila kutulukila Shimeshone. Mionji ivuabu bamusuike ku maboku ne ku bianza, kukosekayi diakamue, anu bu buanda bua ndanda buosha mu kapia. Shimeshone kumona lubanga lua nyama wa mpunde, mumane kushipa kupita matuku makese. Kuambulaye lubanga alu. Kushipaye nalu bantu tshinunu. Pashishe kuelaye diyi, wamba ne: — Ndi mushipe bantu tshinunu, anu ne lubanga lua mpunde. Ndi munguje bitalu mishiki, anu ne lubanga lua mpunde. Pashishe, Shimeshone kuimansha lubanga alu kule. Ke padibu binyika muaba awu ne: “Ramate-Leki,” mmumue ne: “Mukuna wa lubanga lua nyama.” Diakamue Shimeshone kumvua nyota mikole. Kubikilaye Maweja-Nangila bua amuambuluishe, wamba ne: — Eyi, Mvidi Mukulu, wewe ke udi mungambuluishe bua kutshimuna mvita mikole eyi. Kadi mpindiewu, ndi mfua ne nyota, anu bua kunkuatabu kudi bantu abu, badibu kabayi bateke panshi. Maweja-Nangila kuenza tshina mu lubuebue londoke luvua ku Leki, mayi kupatuka. Shimeshone kunua mayi awu, kupeta bukole kabidi. Bivua binyika mpokolu awu ne: “Mpokolu wa Kora.” Mmumue ne: mpokolu wa udi ubikila. Mpokolu awu utshidiku too ne ku mpindiewu. Shimeshone uvua mushale mulombodi wa bena Izrayele bidimu makumi abidi, mu tshikondu tshivua bena Peleshete ne bumfumu. Dituku dikuabu, Shimeshone kuya ku Ngaza. Kusanganayemu mukaji mudisombele. Kumubuelelaye mu nzubu. Bena tshimenga atshi kumanya muvua Shimeshone mu nzubu mua mukaji awu. Nanku kunyungululabu nzubu. Kumualaminabu butuku bujima ku tshiibi tshia tshimenga. Kadi kabena bamuenzele bualu butuku abu to. Bivua bela meji ne: netumushipe amu dinda. Kadi Shimeshone kulala amu meba makese a ku mubuelu. Mundankulu, kubikaye. Kutulaye bitupa bibidi bia tshiibi tshia ku tshimenga. Kutulaye kabidi ne makunji abidi awa makuate tshibi, ne dibaya dia kupayika nadi tshiibi. Kuambulaye bintu abi bionsu pa makaya. Kuyaye kubiteka ku lusongu lua mukuna uvua mutangilangane ne tshimenga tshia Ebrone. Pashishe Shimeshone kunanga bikole mukaji mukuabu, uvuabu binyika ne: Dalila. Mukaji awu uvua musombele mu tshibandabanda tshia Soreke. Nanku bakalenga batanu ba bena Peleshete kuya kuambila Dalila ne: — Enzeja Shimeshone, akuambile kudi bukole buende bufuma, ne mushindu udibu mua kujika. Nanku netumusuike mionji, bua tumukokeshe. Pashishe muntu yonsu wa kutudi neakupe nkanu mitoke ya tshiamu tshia mushinga mukole tshinunu ne lukama. Ke Dalila kuambila Shimeshone ne: — Ndi nkusengelela, ungambile kudi bukole buebe bufuma. Kabidi badi mua kukusuika ne tshinyi bua kukukokesha? Shimeshone kuandamuna ne: — Bobu bansuike ne mionji mipiamipia muanda mutekete ya milemu, ivua kayiyi mianji kuuma, tshiakuikala ne bukole to. Nengikale bu bantu bonsu. Bakalenga ba bena Peleshete kutuadila Dalila mionji muanda mutekete mipiamipia ya milemu, ivua kayiyi mianji kuuma. Dalila kuangata mionji ayi, kusuika Shimeshone. Dalila uvua musokoke bantu mu nzubu muende. Diakamue kuelaye diyi, wamba ne: — Shimeshone, bena Peleshete badi apa bua kukuluisha! Shimeshone kutula mionji ayi, amu bu mikale mionji miosha mu kapia. Nanku bena Peleshete kabavua bamanye muaba uvua bukole bua Shimeshone to. Dalila kuambila Shimeshone ne: — Wewe udi unseka, bualu udi ungambila malu a dishima. Mpindiewu ndongesha mushindu udibu mua kukusuika. Shimeshone kumuambila ne: — Bobu bansuike ne mionji mipiamipia, idi kayiyi mianji kuenza mudimu mukuabu, tshiakuikala kabidi ne bukole to. Nengikale bu bantu bonsu. Dalila kukeba mionji mipiamipia, kusuika nayi Shimeshone, kuela diyi ne: — Shimeshone, bena Peleshete badi apa bua kukuluisha! Bantu bavua basokome kabidi mu nzubu wa Dalila. Kadi Shimeshone kutulakaja mionji ivuabu bamusuike ku maboku, anu bu udi utulakaja buanda. Dalila kuambila Shimeshone ne: — Wewe utshidi anu unseka, bualu udi ungambila malu a dishima. Mpindiewu, ungambile bualu bua bushuwa. Undeje mushindu udibu mua kukusuika. Shimeshone kumuambila ne: — Wewe musuike nsuki yanyi mu bisumbu muanda mutekete, muyibueje mu tshiamu tshia kukuma natshi bilamba, muyimanyike bimpe ne mulonda wa ku tshiamu atshi, tshiakuikala ne bukole to. Nengikale bu bantu bonsu. Dalila kuladika Shimeshone, kumusuika nsuki mu bisumbu muanda mutekete. Kuyibuejaye mu tshiamu tshia kukuma natshi bilamba. Kuyimanyikaye bimpe ne mulonda wa ku tshiamu atshi. Pashishe Dalila kuela diyi ne: — Shimeshone, bena Peleshete badi apa bua kukuluisha! Shimeshone utabuluka, kutulakajaye mulonda, tshiamu tshia kukuma natshi bilamba, ne lukanu luatshi. Ke Dalila kuambila Shimeshone ne: — Kuena munnange to, bualu kuena ungambila malu malelela. Mona, wewe udi munseke misangu isatu, ubenga mua kungambila kudi bukole buebe bufuma. Dalila kutatshisha Shimeshone matuku onsu, wambulula anu malu a mushindu umue. Shimeshone kupungila bikole bua malu aa, ukeba kufua. Kavua kabidi ne dikisha to. Nanku kujinguluilaye Dalila bualu abu, umuambila ne: — Nsuki yanyi kabena banji kuyikosa to, bualu meme ndi mujidila kudi Mvidi Mukulu diambedi, tshiyi muanji kuledibua. Bobu bankose nsuki yanyi, tshiakuikala ne bukole to. Nengikale bu bantu bonsu. Dalila kumvua ne: Shimeshone mmungambile bualu bua bushuwa. Nanku kuambilaye bakalenga ba bena Peleshete ne: — Mpindiewu, nufike, bualu Shimeshone mmungambile bualu bua bushuwa. Bakalenga abu kufika ne nkanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole ivuabu balaye Dalila. Dalila kuladika Shimeshone pa binu biende. Kubikilaye muntu bua akose Shimeshone bisumbu biende bia nsuki muanda mutekete. Nanku Dalila kutuadija kukepeshabukole bua Shimeshone. Bukole buende bua dikema kujimina. Ke Dalila kuela diyi, wamba ne: — Shimeshone, bena Peleshete badi apa bua kukuluisha! Shimeshone utabuluka, kuelaye meji ne: nengikale ne bukole, nendipandishe bu mumvua ngenza. Bualu kavua mumanye muvua Maweja-Nangila kayi mua kumuambuluisha kabidi to. Nanku bena Peleshete kumukuata, kumutonkona mesu. Kuyabu nende mu tshimenga tshia Sora. Kumusuikabu ne nkanu mikunze, kumuela mu nzubu wa lukanu. Kumuenzejabu muaba awu mudimu wa kushipula ntete. Kadi nsuki yende uvuabu bakose, ivua yenda itoloka. Dituku dikuabu, bakalenga ba bena Peleshete kudisangisha bua kuenza tshibilu tshia ditshimuna diabu. Kulambulabu mvidie wabu Dagone mulambu munene, bimba misambu, bamba ne: — Mvidie wetu watupeshi Shimeshone, muluishi wa bena Peleshete. Bena Peleshete bamone mvidie wabu, kumutumbishabu, bamba ne: — Mvidie wetu watupeshi Shimeshone, muluishi wa bena Peleshete, mukengeshi wa tshisamba tshietu, udi mubutule bantu bapite bungi. Bu muvua bena Peleshete ne disanka dia bungi, kutumabu diyi bua bafike ne Shimeshone bua kubasekeshaye. Kupatulabu Shimeshone mu nzubu wa lukanu. Bantu bamumone, kusekabu bikole. Bamane kumuimanyika pankatshi pa makunji a ku nzubu wa mvidie wabu, Shimeshone kuambila nsongalume uvua umuendesha, mumukuate ku tshianza, ne: — Uye nanyi ku makunji adi mimanyike nzubu wa mvidie, bua nkuateku. Ngikale mueyemene ku makunji aku. Kadi mu nzubu amu muvua bantu balume ne bakaji bapite bungi. Bakalenga batanu ba bena Peleshete bavuamu. Bantu bu binunu bisatu bavua bimane pa miaba ya kulu mu nzubu, batangila Shimeshone, bua kumuseka. Shimeshone kutendelela Maweja-Nangila, wamba ne: — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, umvuluke! Umpeshe bukole buanyi bua kale anu musangu ewu. Eyi, Mvidi Mukulu, mpete mushindu wa kusombuela bena Peleshete, bonsu pamue, bua mesu anyi adibu bashipe. Shimeshone kubabata ku makunji abidi awa munkatshi mua nzubu wa mvidie, awa mimanyike nzubu. Kukuataye tshianza tshia balume ku dikunji, tshia bakaji ku dikuabu. Kuelaye diyi, wamba ne: — Mfuafua pamue ne bena Peleshete! Kuditshintaye ne bukole buonsu. Nzubu wa mvidie kupukila bakalenga bonsu ba bena Peleshete, ne bantu bonsu bavua mu nzubu amu. Bantu bavua bafue pamue ne Shimeshone bavua ba bungi, bapite bavuaye mushipe pavuaye ne muoyi. Bana babu ne Shimeshone, ne bena mu nzubu muabu bonsu, kufika bua kukeba tshitalu tshiende. Kutshiangulabu, kuya kumujika mu lukita lua tatuende Manowa, luvua pankatshi pa Sora ne Eshetayole. Shimeshone uvua mushale mulombodi wa bena Izrayele bidimu makumi abidi. Mu buloba bua mikuna ya Efrayime, muvua muntu mulume, dina diende Mika. Dituku dikuabu Mika kuambila mamuende ne: — Uvuluke ne: bavua bakuibe nkanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole tshinunu ne lukama. Wewe kutshipa muivi awu, meme muteleje. Kadi meme ndi ne nkanu ayi. Meme ke uvua muyangate. Mamuende kumuambila ne: — Muananyi, Maweja-Nangila akuele lupemba. Mika kupingajila mamuende nkanu ayi tshinunu ne lukama. Mamuende kumuambila ne: — Ndi mumane kujadika bua kujidila nkanu eyi, ishale mu dina dia Maweja-Nangila, bua mutshipu kaukukuatshi wewe muananyi. Nkanu eyi neyikuambuluishe bua kuenza lupingu lua tshiamu tshienguluke. Nanku ndi nkupesha nkanu eyi mpindiewu. Kadi Mika kupingajila tshiakabidi mamuende nkanu eyi. Mamuende umusha nkanu nkama ibidi, kupeshaye nsenda wa biamu. Awu kuenza lupingu lua tshiamu tshienguluke. Kutekabu lupingu alu mu nzubu wa Mika. Kadi muntu ewu Mika uvua ne muaba wa kutendelela ku nzubu kuende. Kuenzejaye lupingu lukuabu, kabidi ne bintu bia kubuka nabi. Pashishe kubanjijaye muanende mukuabu wa balume, bua amuenzele mudimu wa batuangaji. Tshikondu atshi, bena Izrayele kabavua ne mukalenga to. Nanku muntu yonsu uvua udienzela malu muvuaye musue. Nsongalume mukuabu wa bena Levi uvua musombe bu muntu muenyi mu Betleyeme, musoku wa mu tshisamba tshia Yuda. Kumukaye mu Betleyeme bua kuya kukeba muaba mukuabu wa kusomba bu muenyi. Pawaye mu njila, kufikaye ku nzubu kua Mika, mu buloba bua mikuna ya Efrayime. Mika kumukonka ne: — Udi ufuma penyi? Nsongalume kuandamuna ne: — Ndi muena Levi wa mu Betleyeme mu tshisamba tshia Yuda. Ndi ngenda nkeba muaba wa kusomba bu muntu muenyi. Mika kumuambila ne: — Usombe kuanyi, wikale tatu ne mutuangaji mu nzubu muanyi. Ku tshidimu tshionsu, nenkufute nkanu mitoke ya mushinga mukole dikumi. Neupete kabidi bilamba ne biakudia. Muena Levi kubuela mu nzubu, kuitaba bua kusomba kua Mika. Mika kumulama bimpe anu bu muanende. Mika kubanjija nsongalume awu, bua amuenzele mudimu wa butuangaji. Kumuladikaye ku nzubu kuende. Mika kuamba ne: “Ndi mujadike mpindiewu ne: Maweja-Nangila neangenzele bimpe, bualu ndi ne muena Levi muikale mutuangaji wanyi.” Tshikondu atshi bena Izrayele kabavua ne mukalenga to. Tshisamba tshia bena Dane tshivua tshikeba muaba wa kuasa. Bualu ku bisamba bionsu bia bena Izrayele, bena Dane kabavua banji kupeta muaba wa kuasa to. Nanku bena Dane kusungula munkatshi muabu bantu balume batanu bavua ne dikima. Bantu abu bavua bumukila mu bimenga bia Sora ne Eshetayole, bua kuya kutentekela ditunga bimpe. Bantu balume abu kufika mu buloba bua mikuna ya Efrayime. Kuimanabu pabuipi ne kua Mika. Pavuabu muaba awu, kumvuabu nsongalume wa bena Levi wakula. Kumanyabu tshiakuidi tshiende. Kuyabu kukonka nsongalume awu ne: — Udi mukubikile muaba ewu nnganyi? Udi wenza tshinyi? Tshiudi musombele muaba ewu ntshinyi? Nsongalume kuandamuna ne: — Mika uvua musue kundama. Udi umfuta bua ngikale mutuangaji wende. Kumuandamunabu ne: — Nanku, ebeja Mvidi Mukulu. Tudi basue kumanya ne: luendu luetu elu nebikale luimpe anyi? Mutuangaji kubambila ne: — Kanutshinyi to! Maweja-Nangila udi nenu mu luendu elu. Bantu batanu abu kutungunuka ne luendu, too ne ku Layishe. Kusanganabumu bantu bonsu basomba ne ditalala, anu bu bena Sidone. Kakuvua muntu nansha umue uvua mubenge mfumu wa buloba abu to. Bena Layishe bavua mutantshi mule ne bena Sidone. Kabavua ku diyi dia muntu mukuabu to. Bantu ba bena Dane bavuabu batume abu, kupinganabu ku Sora ne ku Eshetayole. Bana babu kubakonka mushindu uvua luendu. Kuandamunabu ne: — Jukayi, tuye kuluisha bena Layishe. Tudi bamone ne: buloba buabu budi buimpe butambe. Kanushadi basombe amu tshianana to. Jukayi lukasa, nuye kukuata buloba ebu! Panuafikamu, nenusangane bantu abu kabayi badimuke to. Mbase mu buloba bualabale. Mvidi Mukulu neafile buloba abu mu bianza bienu. Kabidi bintu bilenga bionsu bia panshi pa buloba bidi mu buloba abu. Nanku bena mvita nkama isambombu ba bena Dane, bavua ne bia mvita mu bianza, kumuka mu Sora ne mu Eshetayole. Kuyabu kuasa mitanda yabu luseke ludi diba dibuelela lua Kiriyate-Yeyarime, mu ditunga dia bena Yuda. Ke padibu binyika muaba awu too ne mpindiewu ne: Makane-Dane, mmumue ne: mitanda ya Dane. Bena mvita abu kumuka muaba awu, kuya mu buloba bua mikuna ya Efrayime. Kufikabu pabuipi ne nzubu wa Mika. Bena mvita batanu bavwa bamane kutentekela buloba bua Layishe, kuambilabu balunda babu ne: — Numanye ne: ku nzubu eyi, kudi nzubu mukuabu muikale ne lupingu, ne bintu bia kubuka nabi. Mudi kabidi lupingu lukuabu lua tshiamu tshienguluke. Nuenu nkayenu nujadike tshinudi ne bua kuenza. Ke bantu batanu abu kuya ku nzubu wa Mika. Kubuelabu mu nzubu muvua nsongalume wa bena Levi, kumuelabu muoyi. Diba adi bena Dane nkama isambombu, bavua ne bia mvita mu bianza, bavua bimane mu mushiku wa mbelu wa nzubu awu. Bantu batanu bavua bamane kutentekela ditunga abu bamane kubuela mu nzubu, kuambulabu mpingu yonsu ivuamu, kabidi ne bintu bia kubuka nabi, ne lupingu lua tshiamu tshienguluke. Mutuangaji uvua muimane mu mushiku wa mbelu pamue ne bena mvita nkama isambombu. Mutuangaji umona bantu babuela mu nzubu wa Mika, bambula mpingu ne bintu bia kubuka nabi, kubakonkaye ne: — Tshinudi nuenza mu nzubu emu ntshinyi? Bena mvita kumuandamuna ne: — Puwa, buikila mukana! Uye netu, bua wikale mutuangaji mu tshisamba tshietu. Udi musue kuikala mutuangaji wa muntu umue, anyi wa tshisamba tshijima tshia bena Izrayele? Mutuangaji kusanka bikole bua meji awu. Kuambulaye mpingu, ne bintu bia kubuka nabi, kudisangaye ne bena mvita. Bena Dane kutungunuka ne luendu, bamane kupitshisha bana, bimuna ne mabuki kumpala kuabu. Bena mvita bakavua mutantshi mule ne nzubu wa Mika, ke Mika ne bena mutumba nende, kudisangisha bua kubalondakaja. Kuelabu bena Dane bibingu. Bena Dane kukudimuka kudi Mika, kumukonka ne: — Tshidi tshikutonda ntshinyi? Udi utulonda ne bantu bungi nenku bua tshinyi? Mika kuandamuna ne: — Nudi bangate mvidie yanyi imvua mudienzele. Kabidi nudi bakuate mutuangaji wanyi. Tshiena mushale ne tshintu to. Kadi nudi nunkonka tshidi tshintonda bishi? Bena mvita kuandamuna ne: — Buikila mukana! Bana betu bakuabu badi mua kufika munda, kukuluisha. Nanku neudikebele lufu, wewe ne bena nzubu webe! Ke bena mvita kutungunuka ne luendu. Mika umona ne: bena mvita abu badi ne bukole bua bungi, kupinganaye ku nzubu kuende! Bena Dane kuangata bintu bivua Mika mudienzele. Kuyabu kabidi ne mutuangaji wa Mika uvua umuenzela mudimu. Bena Dane kuya kuluisha bena Layishe. Kushipabu bantu bavua mu tshimenga atshi, kabayi ne bualu, basomba mu ditalala. Bena Dane kuosha tshimenga atshi. Tshimenga tshia Layishe tshivua mu tshibandabanda tshia Bete-Rekobe, mutantshi mule ne Sidone. Bena Layishe kabavua ku bumfumu bua muntu mukuabu to. Ke pavua muntu nansha umue kayi ufika bua kubambuluisha. Bena Dane kuasulula tshimenga atshi, kusombamu. Kushintululabu dina dia Layishe, divuabu binyika tshimenga atshi kale. Kutshinyikabu ne: Dane, dina dia nkambua wabu, muana wa Yakobe. Bena Dane kuimanyika lupingu lua Mika bua kuntendelela. Yonatane, muana wa Ngershome (Ngershome uvua muana wa Moshe), kushala mutuangaji wa tshisamba tshia bena Dane. Ndelanganyi ya Yonatane ivua anu mu mudimu ewu wa butuangaji too ne pavua bantu baye mu bupika. Bena Dane bavua anu batendelela lupingu lua Mika matuku onsu awa muaba wa tshijila wa Mvidi Mukulu mu Silo. Tshikondu tshivua bena Izrayele kabayi banji kupeta mukalenga, muena Levi mukuabu uvua musombele ku luseke, mu buloba bua mikuna bua Efrayime. Muena Levi awu, uvua mubanjije mukaji mukuabu wa mu Beteleyeme, mu Yuda. Mukaji awu kutanda ne bayende, kunyema, kupingana ku Betleyeme kuvua tatuende. Kushalaye ku Betleyeme ngondu inayi. Bayende kumulonda, musue kumusengelela bua apingane kumbelu. Uvua muye ku ba mukajende ne muena mudimu wende, kabidi ne nyama ya mpunde ibidi. Nsongakaji kubueja bayende mu nzubu mua tatuende. Tatuende wa mukaji umona muku wende, kumuakidila ne disanka. Kumulamaye ku nzubu kuende matuku asatu. Muena Levi awu ne muena mudimu wende kudia, kunua, kulala ku nzubu aku. Dituku dinayi, kujukabu diba dimpe. Muena Levi mumane kudilongolola bua kupingana kuende, tatuende muenu kumuambila ne: — Wanji kudia, bua upete bukole, pashishe nenuye. Nanku bantu babidi abu kusomba ku mesa, kudia, kunua. Tatuende muenu wa muena Levi kumuambila ne: — Anji kuindila kabidi kakese. Witabe bua kulala muaba ewu lelu. Muena Levi uvua musue kuya. Kadi tatuende muenu kumusengelela bikole. Muena Levi kuitaba, kulala kabidi kua tatuende muenu. Dituku ditanu muena Levi kubika diba dimpe bua kupingana kuende. Tatuende muenu kumuambila ne: — Anji kudia; nenuye dilolu. Nanku kudiabu bonsu pamue. Kadi pavua muena Levi musue kupingana, ne mukajende, ne muena mudimu wende, tatuende muenu kumuambila ne: — Teleja, diba ndimane kupita, butuku mbumane kuila. Nulale, nuikishe kabidi kakese. Maloba nenujuke ne dinda bua kupingana kuebe. Kadi muena Levi kena muitabe bua kulala kabidi to. Kumataye mu njila ne mukajende, ne nyama ya mpunde ibidi, mimane kusuika biseba bua kusomba. Kufikabu ku Yebusa, mmumue ne ku Yerushalayime. Muena Levi ne bavuaye nabu, kufika pabuipi ne tshimenga, kukavua dilolu. Muena mudimu wende kumuambila ne: — Tuyayi ku tshimenga tshia bena Yebusa bua kulalamu. Mfumuende, muena Levi, kubenga, wamba ne: — Nansha kakese, katuena mua kuya mu tshimenga tshia bantu benyi, mudi kamuyi bena Izrayele to. Tutungunuke ne luendu too ne ku Ngibeya. Muena levi kuamba kabidi ne: — Tukoleshe luendu, tufike ku Ngibeya, nansha ku Rama, bua tulale mu tshimue tshia ku bimenga ebi. Nanku kutungunukabu ne luendu. Bafike pabuipi ne Ngibeya, mu buloba bua Binyamine, diba kubuela. Kuyabu mu Ngibeya bua kulala. Kubuelabu mu tshimenga, kusombabu muaba udi bantu basombele. Kadi muntu kena mubakidile, muye nabu kuende bua kulalabu to. Dilolu adi, mukulumpe mukuabu uvua ufuma ku budimi, kufikaye muaba awu. Uvua wa ku buloba bua mikuna bua Efrayime. Kadi uvua musombele mu Ngibeya, tshimenga tshia bena Binyamine. Mukulumpe awu kumona muntu muenyi musombe muaba awu. Kukonkaye muenyi awu ne: — Udi ufuma penyi? Uyaya kunyi? Muena Levi kuandamuna ne: — Tudi tufuma ku Betleyeme, mu ditunga dia Yuda. Mpindiewu tudi tupingana kuetu, musoku udi ku luseke, mu buloba bua mikuna bua Efrayime. Ke muaba undi musombele. Ndi nya kuanyi, mfumina ku Betleyeme. Kadi muntu kena mumbikile bua kuya kulala kuende to. Tuetu tudi ne bisosa ne miji bua kudisha nyama yetu ya mpunde. Tudi kabidi ne mampa ne maluvu a mvinyo buanyi meme, bua mukajanyi, ne bua muena mudimu wanyi. Katuena tukengela biakudia to. Mukulumpe awu kuandamuna muena Levi ne: — Udi mufike mu nzubu muenu. Meme nenkuambuluishe ne tshintu tshionsu tshiudi kuyi natshi. Kuena mua kulala muaba ewu to! Kuyaye nabu kuende. Kupeshaye nyama ya mpunde biakudia. Benyi abu kuowa mayi ku makasa, kudia, kunua. Kadi pavua benyi abu badia, basanka mu nzubu, bena buenzayi ba mu Ngibeya kunyungulula nzubu awu, kukokola ku tshiibi. Kuambilabu mukulumpe muena nzubu ne: — Patula muntu mulume uudi muakidile kuebe eku. Tudi basue ikale mukajetu. Mukulumpe awu kupatuka, kuambila bena buenzayi abu ne: — Bana betu, ndi nnusengelela, kanuenji bualu bubi bua mushindu ewu to. Kanuenji bualu ebu to. Bualu muntu ewu mmuenyi wanyi. Telejayi, ndi ne muananyi, nsongakaji udi kayi muanji kumanya balume. Kabidi muena Levi ewu, udi ne mukajende mukuabu. Ndi musue kunupa bakaji abu, nuenze nabu munudi basue. Kadi kanuenzedi muena Levi ewu bualu bubi to. Bena buenzavi abu kabavua basue kuteleja bionsu abi to. Nanku muena Levi kubapatuila mukajende pa mbelu. Kumukuatabu ku bukole. Kushalabu nende butuku bujima. Kumulekelabu anu pa kabundubundu. Patshiatshia, mukaji awu kuya kudishinda mu mushiku wa mbelu wa nzubu wa mukulumpe awu, muaba uvua bayende mulale. Mukaji kushala muaba awu too ne mutshile butuku. Mu dinda, bayende wa mukaji unzulula tshiibi tshia ku nzubu, kupatukaye bua kutungunuka ne luendu. Kusanganaye mukajende panshi mu mushiku wa mbelu wa nzubu, bianza biolola mu mushiku wa mbelu. Muena Levi kuambila mukajende ne: — Juka, tuye! Kadi mukaji kena muandamune to. Ke muena Levi kuambula tshitalu tshia mukajende pa nyama wa mpunde, kuya kuende. Muena Levi ufika kuende, kuangataye muele, kukosololaye tshitalu tshia muena kuende mabulu dikumi ne abidi. Kutuminaye tshisamba tshionsu tshia bena Izrayele, dibulu ku tshisamba, dibulu ku tshisamba. Bonsu bavua bamone bualu ebu, kukemabu, bamba ne: — Katshia bena Izrayele bapatuke mu Ejipitu, katuena banji kumona benza bualu bua mushindu ewu to. Mbimpe tulondeshe bualu ebu, tukonkangane, tukebe tshitudi mua kuenza. Bena Izrayele bonsu kumvuangana ne muoyi umue, kudisangisha ku Mispa, muaba udi Maweja-Nangila. Bivua bafume ku nseke yonsu, biangatshile ku Dane, ku mutu mu ditunga, too ne ku Bersheba, kuinshi mu ditunga. Bakuabu bavua bafume kabidi ku ditunga dia Ngilaade, didi luseke ludi diba dipatukila lua Yardene. Bamfumu bonsu, ne bantu ba mu bisamba bionsu bia bena Izrayele, bavua mu tshisangilu etshi tshia bantu ba Mvidi Mukulu. Kuvua bena mvita bavua benda ku makasa, bamanye bimpe mua kuluangana ne miele, binunu nkama inayi. Bena Binyamine kumvua lumu ne: bisamba bionsu bia bena Izrayele mbidisange ku Mispa. Bena Izrayele kukonka muena Levi awu ne: — Utuambile mushindu udi bualu ebu bubi buenzeka. Muena Levi, bayende wa mukaji uvuabu bashipe, kuandamuna ne: — Meme ne mukajanyi mukuabu, tuvua bafike mu Ngibeya, mu buloba bua bena Binyamine bua kulala. Bena Ngibeya kufika butuku bua kungenzela bibi. Kunyungululabu nzubu umvua awu. Bivua basue kunshipa. Kadi kuangatabu mukajanyi, kushala nende too pakafuaye. Pashishe meme kuambula tshitalu tshia muena kuanyi, kutshikosa mu mabulu andi mutumine tshisamba ne tshisamba tshia bena Izrayele. Bualu bantu aba mbenze bualu bubi budi bufuisha tshisamba tshia bena Izrayele bundu. Nanku mpindiewu, bu mudi bena Izrayele bonsu bamane kutuilangana, nuebejangane bualu ebu, nukebe tshinudi mua kuenza. Bantu bonsu bamane kumvuangana, kuimanabu kulu, bamba ne: — Muntu nansha umue wa munkatshi muetu, kena mua kupingana kuende, mu mitanda yende, nansha ku nzubu kuende. Tshitudi basue kuenzela bena Ngibeya tshidi nunku: netutshinke, netusungule muntu umue ku bantu dikumi ba mu tshisamba tshionsu tshia bena Izrayele, bua bikale ne mudimu wa kuambula biakudia bia bena mvita badi baya kuluisha bena Ngibeya, bua kubanyoka bua bualu ebu bubi budibu benze mu Izrayele. Ke bena Izrayele bonsu kumvuangana, kudisangisha ne muoyi umue bua kuluisha bena Ngibeya. Bisamba bia bena Izrayele kutuma bantu mu buloba bua bena Binyamine bua kubakonka ne: — Mbishi muvuabu benze bualu ebu bubi bua bundu mu ditunga dienu? Nanku mpindiewu, nutupe bena tshibawu abu, bena buenzayi ba bena Ngibeya abu. Netubashipe bua kujikija bubi ebu munkatshi mua tshisamba tshia bena Izrayele. Kadi bena Binyamine kabavua basue kuteleja bana babu bena Izrayele to. Bena Binyamine ba miaba mishilangane, kudisangisha ku Ngibeya bua kuluisha bena Izrayele. Dituku adi, kubikilabu bantu binunu makumi abidi ne bisambombu, bafume ku misoku yabu yonsu bua kubabueja mu mudimu wa bena mvita. Bena Ngibeya kusangisha kabidi bantu babu bena mvita nkama muanda mutekete, bavua bamanye mvita bikole. Mu tshiluilu atshi muvua bena mvita nkama muanda mutekete, bavua bamanye mvita bikole, bikale ne luboku. Muntu yonsu wa ku bantu aba, yeye muele lusoka ne ndundu, uludikila nansha ku lusuki, kavua mua kulupanga to. Kadi bisamba bikuabu bia bena Izrayele bivua Nsangisha bena mvita binunu nkama inayi, bavuabu bamane kulongesha mua kuluangana mvita. Bena Izrayele kuya ku Betele, kuebeja Mvidi Mukulu bua kumanya tshisamba tshia ku bisamba biabu tshivua mua kudianjila kuya kuluisha bena Binyamine. Maweja-Nangila kuleja tshisamba tshia Yuda. Butshia dinda, bena Izrayele kuya kuasa mitanda pabuipi ne Ngibeya. Pashishe kusemenabu bua kuluisha bena Binyamine. Kuelabu mualu wa mvita, balulamangane ne Ngibeya. Dituku adi bena Binyamine kupatuka mu tshimenga, kushipa bena Izrayele binunu makumi abidi ne bibidi. Bena Izrayele kuya kudila kumpala kua Maweja-Nangila too ne ku dilolu. Kumuebejabu ne: tudi mua kuya kuluangana kabidi ne bana betu bena Binyamine anyi? Maweja-Nangila kuitaba bua baye kuluangana. Nanku bena mvita ba bena Izrayele kupeta bukole. Kuelabu mualu wa mvita, anu muaba uvuabu bimanyine dituku dikuabu. Dituku dibidi kuluishabu kabidi bena Binyamine. Dituku dibidi dia mvita adi, bena Binyamine kupatuka tshiakabidi mu Ngibeya, kushipa bena mvita ba bena Izrayele binunu dikumi ne muanda mukulu, anu bantu bavua bamanye bimpe mua kuluangana. Ke bena Izrayele bonsu kuya ku Betele. Bantu kusomba muaba uvua Maweja-Nangila, bua kudila. Dituku adi kujilabu biakudia too ne ku dilolu. Kulambulabu Maweja-Nangila milambu ya kuosha, ne ya bobumue. Tshikondu atshi, mushete wa tshijila wa Mvidi Mukulu uvua ku Betele. Pinase, muana wa balume wa Elazare (Elazare uvua muana wa Arone), ke uvua mulame mushete awu. Bena Izrayele kuebeja Maweja-Nangila bua kumanya ne: tudi mua kuya kuluisha kabidi bana betu bena Binyamine, anyi katuena mua kuya. Maweja-Nangila kubambila ne: — Nuye kubaluisha. Malaba nembafile mu bianza bienu. Bena Izrayele kusokoka bena mvita babu, banyungulule tshimenga tshia Ngibeya. Pashishe kuyabu kuluisha bena Binyamine musangu muisatu, anu bu muvuabu babaluisha kabidi. Kuelabu mualu wa mvita, balulamangane ne tshimenga tshia Ngibeya. Bena Binyamine kupatuka bua kuluisha bena Izrayele. Kadi bena Izrayele kuenza bu badi banyema bena Ngibeya. Nanku bena Ngibeya kutuadija kushipa bena mvita ba bena Izrayele, bu muvuabu babashipa misangu mikuabu. Bena Ngibeya kushipa bena Izrayele makumi asatu. Bivua babashipela mu mpata, mu njila wa ku Betele, ne wa ku Ngibeya. Bena Ngibeya bavua bela meji ne: tuatshimunyi bena Izrayele, bu mutuvua babatshimune kumpala. Kadi bena Izrayele bavua bamane kumvuangana bua kunyema bena Binyamine, bua bena Binyamine babalonde mu njila ivua mu mpata, mutantshi mule ne Ngibeya. Pashishe bena mvita bakuabu ba bena Izrayele, kupatuka miaba ivuabu basokome. Kudisangishabu ku Baale-Tamare. Bena mvita bakuabu ba bena Izrayele bavua basokome pabuipi ne tshimenga tshia Ngibeya, kupatuka diakamue ku luseke lua ku mpata wa Ngeba. Nanku bena mvita binunu dikumi, bavua bamanye mvita bikole, ba mu bisamba bionsu bia bena Izrayele, kufika balulamangane ne tshimenga tshia Ngibeya. Kuluanganabu mvita mikole. Kadi bena Binyamine kabavua bamanye ne: netukenge bikole! Maweja-Nangila kunyemesha bena Binyamine kumpala kua bena Izrayele. Dituku adi bena Izrayele kushipa bena mvita ba bena Binyamine binunu makumi abidi ne bitanu ne lukama. Bena Binyamine kujadika ne: mbatubunde. Bena Izrayele bavua benda banyema bena Binyamine, bualu bavua batekemena anu bena mvita babu bavua basokome, banyungulule tshimenga tshia Ngibeya. Bena mvita ba bena Izrayele bavua basokome abu, kusemena lukasa mu Ngibeya, kubuelamu ne mvita, kushipa bena tshimenga atshi. Nanku, bavua bamane kumvuangana ne bena Izrayele bakuabu, babapesha tshimanyinu tshia ne: padi muinshi ubanda mulu mu Ngibeya, tudi bamane kutshikuata. Bena mvita ba bena Izrayele, kuenza bu badi banyema mvita. Bena Binyamine kushipa bena Izrayele bu makumi asatu, bela meji ne: netubatshimune, bu mutuvua babatshimune kumpala. Kadi diba adi, muinshi wa tshimanyinu kumueneka mu Ngibeya. Bena Binyamine batangile panyima, kumona muinshi ne ndimi ya kapia mulu mu tshimenga tshiabu tshijima. Bena Izrayele kukudimukila bena Binyamine bua kubaluisha. Bena Binyamine kukuatshika bowa, bualu bavua bamone ne: tudi mu dikenga dikole! Kunyemabu bena Izrayele, kuyabu luseke lua ku tshipela. Kadi kubaluishabu nseke yonsu, luseke kudi tshiluilu tshinene tshia bena Izrayele, kabidi luseke kudi bena mvita bakuabu bavua batumina ku Ngibeya. Bena Izrayele kushipa bena Binyamine. Bena Izrayele kuela bena Binyamine munkatshi. Kubalondakajabu, benda babashipela mu njila, kabayi mua kubashila muaba, too ne ku muaba mukuabu uvua luseke lua kudi diba dipatukila lua Ngibeya. Nanku, bena mvita ba bena Binyamine kufua binunu dikumi ne muanda mukulu, bikale bonsu bantu ba bukitu. Bena Binyamine bakuabu, kunyemena luseke lua ku tshipela, kuvua lubuebue lua Rimone. Kadi bantu ba munkatshi muabu binunu bitanu kubashipelabu mu njila. Pashishe kulondakajabu bavua bashale too ne ku Ngidome. Kushipabu kabidi bantu bakuabu binunu bibidi. Dituku adi, bena mvita ba bena Binyamine bavuabu bashipe bavua binunu makumi abidi ne bitanu, bonsu bantu bavua ne bukitu. Kadi bena mvita ba bena Binyamine nkama isambombu, bavuabanyemena luseke luaku tshipela, kabavua bafue to. Kufikabu ku lubuebue lua Rimone. Kushalabu muaba awu ngondu inayi. Bena Izrayele kutuadija kuluisha bena Binyamine bavua bashale. Kubashipabu, bapitshile ku tshimenga ne ku tshimenga. Kushipabu bantu balume bonsu, too ne bimuna. Pashishe kuoshabu miaba yonsu ya buloba abu. Pavua bena Izrayele badisangisha ku Mispa, bavua baditshipa bua muntu nansha umue wa kudibu, kaseleshi muanende wa bakaji kudi muntu wa bena Binyamine to. Kadi mpindiewu, bena Izrayele kuya ku Betele. Kusombabu kumpala kua Maweja-Nangila too ne ku dilolu. Kunyingalalabu, badila bikole, bakonka ne: — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, tudi tukenga nanku bua tshinyi? Mpindiewu, tshisamba tshikuabu tshia bena Izrayele tshidi tshibutuka kashidi bua tshinyi? Butshia dinda, bena Izrayele kuasa tshilambuilu muaba awu. Kulambulabu milambu ya kuosha, ne ya bobumue. Pashishe bena Izrayele kukonkangana ne: — Ku bisamba bionsu bia bena Izrayele, kudi tshisamba tshidi katshiyi tshifike mu tshisangilu tshituvua natshi mu Mispa kumpala kua Maweja-Nangila anyi? Bualu bena Izrayele bavua bamane kuditshipa bua kushipa muntu yonsu uvua kayi mufike ku Mispa. Luseke lukuabu bavua bumvue luse bua dikenga dia bana babu bena Binyamine. Kuambabu ne: — Lelu tshisamba tshikuabu tshia bena Izrayele tshidi tshifuana kubutuka. Kadi bua bena Binyamine, badi bashale ne muoyi aba, kupeta bakaji, netuenze tshinyi? Bualu tuvua bamane kuditshipa kumpala kua Maweja-Nangila bua katuseleshi bana betu ba bakaji kudi bena Binyamine to. Bena Izrayele kuebejangana bua kumanya bantu ba munkatshi mua bisamba bia bena Izrayele, bavua kabayi bafike ku Mispa bua kudileja kumpala kua Maweja-Nangila. Kusanganabu ne: kakuvua muntu nansha umue wa mu tshimenga tshia Yabeshe mu Ngilaade. uvua mufike mu mitanda, muaba uvua tshisangilu atshi. Bualu pavuabu babadike bantu bavua mu tshisangilu, muntu wa mu Yabeshe nansha umue kena muitabe to. Bantu bavua mu tshisangilu kutuma bantu binunu dikumi ne bibidi bavua ne bukitu ku Yabeshe, babambila ne: — Nuye kushipa bena Yabeshe mu Ngilaade. Nushipe too ne bakaji ne bana. Nushipe bantu balume bonsu ba mu tshimenga, ne bakaji badi bamane kumanya balume. Ke tshinudi mua kuenza. Munkatshi mua bena Yabeshe, kusanganabu bana ba bakaji nkama inayi, bavua kabayi banji kumanya balume. Kuyabu nabu mu mitanda ya mu Silo, mu ditunga dia Kenaane. Pashishe bantu bavua mu tshisangilu, kutumabu bantu bua kuambila bena Binyamine, bavua basokome mu lubuebue lua Rimone, ne: tumwanganayi, tutue ndondu. Ke bena Binyamine kupingana diakamue kuabu. Kubapeshabu bakaji bavuabu kabayi bashipe mu Yabeshe. Kadi bakaji abu, kabavua bungi bukumbane bua bantu bonsu to. Bena Izrayele kumvua luse bua bena Binyamine, bualu Maweja-Nangila uvua mubutule tshimue tshia ku bisamba bia bena Izrayele. Balombodi ba tshisangilu kuamba ne: — Kakutshiena bakaji mu tshisamba tshia bena Binyamine to. Kadi bena Binyamine badi kabayi bafhe mu mvita, bua kupetabu bakaji netuenze tshinyi? Mbimpe bua bena Binyamine badi kabayi bafue mu mvita, balelangane, bua tshisamba atshi tshia bena Izrayele katshibutuku kashidi to. Kadi katuena mua kuitaba bua bena Binyamine basele bana betu ba bakaji to. Bualu tuvua bamane kuditshipa ne: muena Izrayele yonsu udi uselesha muanende wa bakaji kudi muena Binyamine, neikale ne diakabi. Bena Izrayele kuvuluka ne: tshibilu tshia Maweja-Nangila tshia ku tshidimu tshionsu ku Silo, tshidi pabuipi. Silo ntshimenga tshivua ku mutu kua Betele, kuinshi kua Lebona, luseke ludi diba dipatukila lua njila udi mumuke ku Betele muye ku Shekeme. Bena Izrayele kupesha bena Binyamine meji ne: — Nuye kusokoma mu madimi a mionji ya mvinyo. Nushale batentekela. Pikala nsongakaji ya mu Silo nupatuke bua kuja maja, nuenu nupatuke mu madimi a mionji ya mvi-nyo. Muntu yonsu wa kunudi neakuate nsongakaji, aye nende mu buloba bua Binyamine bua nsongakaji awu ashale mukajende. Pikala batatuabu nansha bana babu ba balume batudidila, netubambile ne: “Tudi tunusengelela bua nufuileku bena Binyamine luse. Bualu mu mvita ya mu Yabeshe, katuena bakuatshile muntu yonsu wa kudibu mukaji to. Kadi bu munudi kanuyi babapesha bana benu ba bakaji, nanku kanuena banyange mitshipu yenu to.” Bena Binyamine kuitaba lungenyi alu. Kukuatabu nsongakaji bungi bubakumbanyine munkatshi mua bana ba bakaji bavua baja maja ku Silo, kuyabu nabu. Kupinganabu mu tshitupa tshiabu tshia buloba. Kuasululabu bimenga biabu, kusombabu. Bena Izrayele bakuabu bavua mu tshisangilu, kutangalaka. Muntu yonsu kuya mu tshisamba tshiabu, ne mu diku diabu; kuya kusomba mu tshiende tshitupa tshia buloba. Tshikondu atshi, bena Izrayele kabavua ne mukalenga to. Muntu yonsu uvua wenza anu mudiye musue. Matuku avua balombodi balombola ditunga dia Izrayele, tshiyole tshia nzala tshivua tshibuela mu ditunga. Ke muntu wa mu musoku wa Betleyeme, mu ditunga dia Yuda, kuangata mukajende ne bana bende ba balume babidi, bua kuanjibu kuya kusomba mu ditunga dia Mowabe. Muntu awu uvua Elimeleke, mukajende uvua Nowemi. Bana bende ba balume babidi, bawa Malone ne Kiliyone. Bawa bena mu tshisamba tshia Efrata. Bobu bamane kuasa mu ditunga dia Mowabe, Elimeleke kufua. Nowemi kushala nkayende, ne bana bende ba balume babidi. Bana abu kusela bakaji ba bena Mowabe: Orpa ne Rute. Bobu bamane kushala muaba awu bidimu bitue ku dikumi, Malone ne Kiliyone kufua kabidi. Nowemi kudishadila, kayi mulume kayi bana. Patshivuabu mu Mowabe, Nowemi kumvua ne: Maweja-Nangila mmutuadije kutabalela bena tshisamba tshiabu, mubavudijile biakudia mu madimi. Nanku, kudilongololaye bua kumuka mu buloba bua Mowabe ne bakaji ba bana bende, kupingana mu buloba bua Yuda. Bobu kubanga luendu pamue, kadi mu njila, Nowemi kuambila bakaji ba bana bende ne: — Pinganayi mpindiewu, yonsu aye kudi mamuende. Maweja-Nangila anuvuluke, bu munuvua bamvuluke meme ne babayenu bafuile. Anuambuluishe, banusele tshiakabidi bua nupete muaba muimpe wa kusomba. Ke Nowemi kulayangana nabu. Kadi bobu kudila miadi, bamuambila ne: — Nansha! Tudi tupingana nebe kuenu. Nowemi kubandamuna ne: — Bakaji ba bana banyi, mbimpe nupingane kuenu. Nudi basue kuya nanyi bua tshinyi? Tshiena ne mushindu undi mua kulela kabidi bana ba balume badi mua kumusela. Pinganayi kuenu! Kanuyi nanyi. Nkadi mukulakaje, udibu kabayi mua kusela kabidi. Nansha meme mupetangane ne mulume butuku ebu, kulela nende bana ba balume, nuenu nudi mua kuindila too ne pakolabu anyi? Bana banyi, kanuena mua kubenga bua kunuselabu kudi balume bakuabu. Maweja-Nangila mmupite kunkengesha meme. Tshiena musue bua dikenga dianyi adi dinukuate nuenu penu to. Nowemi wamba nanku, bakaji ba bana bende kudila bikole bipite. Kadi Orpa kulayangana ne mamuenende, kupingana kuabu. Rute kawa musue kulekelangana ne mamuenende to. Nowemi kuambila Rute ne: — Mona mukenebe nyewu wapinganyi kuabu, mu tshisamba tshiabu, ne kudi mvidie wabu. Mbimpe upingane pebe, uye kuenu. Kadi, Rute kuandamuna mamuenende ne: — Lekela kutupingaja. Ndi musue kuya nebe. Bualu kuwaya nkungaya; kuwasomba nkungasomba; bana benu mbana betu kabidi; Mvidi Mukulu webe neikale Mvidi Mukulu wanyi. Kuwafuila nenkufute panyi, nkuanjikabu kabidi. Meme tshiyi muenze nanku, kayanda kanyi, Maweja-Nangila angangate. Nowemi umona ne: Rute mmukoleshe bua kuya nende, kupuwaye. Ki mmuakule kabidi to. Bubidi buabu pamue kupingana ku Betleyeme. Pafikibu mu musoku wabu, bakaji bonsu kukukila, babakatshila, bamba ne: “Bushiwa ewu nNowemi anyi?” Kadi Nowemi kubandamuna ne: — Kanumbikidi kabidi ne Nowemi (mmuena diakalenga), kadi numbikile ne: Mara (Kabungama), bualu Mvidi Mukulu wa bukole buonsu mmunkengeshe bikole. Musangu umvua mumbuke munemu, mvua ne bintu bia bungi. Kadi mpindiewu, Maweja-Nangila kumpingaja bianza bitupu. Bua tshinyi nutshidi numbikila ne: Nowemi, padi Maweja-Nangila wa bukole buonsu mumane kumbenga, munkebele diakabi. Ke umvua Nowemi ne Rute, muena Mowabe, mukaji wa muanende, bafike mu Betleyeme, bafumine ku Mowabe. Bivua ku ntuadijilu wa tshikondu tshiyuabu banowa ntete ya orje ya kuenza bukula. Nowemi uvua ne bayende tshina mu diku dia ba bayende Elimeleke, dina diende Bowaze. Uvua muntu muneme ne mubanji kabidi. Dituku dikuabu, Rute kuambila Nowemi ne: — Ndi nkulomba bua kuya kupumbulula biakudia, bidi banowi benda bashiya mu budimi. Nempete muntu udi mua kumfuila luse. Nowemi kumuandamuna ne: — Ndaku, mukaji wa muananyi. Ke Rute kuya ku budimi, wenda upumbulula biakudia bivua banowi bashiya mu budimi. Diakalenga, budimi abu buvua bua Bowaze, wa mu diku dia ba Elimeleke. Mutantshi unenga, Bowaze kufika, ufumine ku Betleyeme. Kuelaye banowi muoyi ne: — Maweja-Nangila ikale nenu! Bobu pabu kuandamuna ne: — Maweja-Nangila akuele lupemba. Pashishe, Bowaze kukonka mfumu wa banowi ne: — Mukaji ewu ngua penyi? Awu kuandamuna ne: — Mukaji ewu mmuena Mowabe. Mbumuke ne Nowemi ku Mowabe, mbapingane kuneku. Uvua mundombe bua kupumbulula biakudia bidi banowi bashiya mu budimi. Mmukuate mudimu muaba ewu ku dinda too ne ku mpindiewu. Nyeye ewu utshibuelelaku bua kuikisha kakese. Bowaze umvua nanku, kuambilaye Rute ne: — Teleja, nkuambile. Kuena mua kumuka mu budimi ebu kuya kupumbulula biakudia mu budimi bukuabu to. Shala pamue ne bakaji bena mudimu banyi. Mesu ebe atangile anu budimi budibu banowa. Wenda ubalonda anu munyima. Ndi mukandike bena mudimu bua kabakutatshishi. Padi nyota ikusuma, uye kunua mayi adi bena mudimu basuna mu mabungu. Rute kuinyika mutu panshi, ukema, umukonka ne: — Mmunyi muudi mungangate ne musangelu, bu muntu mumane kummanya kuonsu eku, panyi muikale muntu muenyi? Bowaze kuandamuna ne: — Bakadi bamane kundondela, bangumvuije malu onsu auvua muenzele mamuenebe panyima pa lufu lua bayebe. Ndi mumanye muudi mushiye baledi bebe ne ditunga dienu dikulela. Wewe kuya kudi bantu bamua kuyi muanji kumanya. Maweja-Nangila akuvudijile disanka pa bionsu biudi muenze. Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa Izrayele, akuele lupemba, bualu udi muvue kusokoma kudiye. Pashishe, Rute kuamba ne: — Mukalenga, ndi nkuela tuasakidila, bua paudi munsambe, munkoleshe ku muoyi, meme tshiyi nansha bu umue wa ku bakaji bena mudimu bebe. Diba dia kudia dikumbana, Bowaze kubikila Rute, wamba ne: — Luaku, tudie, angata tshipese tshia diampa, utue mu maluvu malule. Rute kusomba ku luseke lua bena mudimu bua kudia. Bowaze kumupesha tshimuku. Kudiaye, kuukuta, kuteka tshivua tshishale. Yeye mumane kupingana bua kupumbulula kabidi, Bowaze kuambila bena mudimu bende ne: — Mukaji ewu apumbulule bintu bionsu bia mu budimi, too ne munkatshi mua bisumbu bia miepu ya ntete ya kuenza bukula. Muntu kamukandiki to. Nuangate kabidi miepu mikuabu ya ntete ya kuenza bukula, nuyimatshishe panshi, bua ayambule. Nanku kanumutatshishi to. Nanku, Rute kupumbulula mu budimi bua Bowaze too ne ku dilolu. Pashishe kushipulaye bivuaye mupumbulule abi, kubipepula, kuwuja tshibombu tshinene tshia ntete tente. Rute kusangisha bionsu abi, kuyaye nabi pambelu. Kulejaye mamuenende bivuaye mupumbulule. Kumupeshaye ne biakudia bivuaye mumutuadile; ke bivuaye mumulamine pavuaye mumane kudia kuukuta. Nowemi kumukonka ne: — Uvua muenze mudimu lelu penyi? Uvua mupumbulule bionsu ebi mu budimi bua nganyi? Mvidi Mukulu ele muntu uvua mukuakidile biakane ewu lupemba! Rute kulondela mamuenende bionsu biwabu bamuenzele, wamba ne: — Bintu ebi ndi mubipumbulule mu budimi bua Bowaze. Nowemi umvua nanku, kuambila Rute ne: — Maweja-Nangila mukumbaji wa malaya ende amusankishe. Mmuwluke bonsu bafuile, ne batshidi ne muoyi. Bowaze mbayebe tshina menemene, udi ne bua kutuambuluisha bilondeshile mikenji. Ke Rute kumuambila kabidi ne: — Bowaze uwa mungambile ne: wikale wenza mudimu ne bena mudimu banyi, too ne pajika dinowa dia bintu bianyi bionsu. Nowemi kuambila Rute ne: — Mbimpe bitambe, mukaji wa muananyi, wikale wenza mudimu ne bena mudimu bende, bua kabavu kukutatshisha kudi muntu mukuabu mu budimi. Nanku, Rute kulamata bena mudimu ba Bowaze, too ne pajikila dinowa dia ntete ya mishindu yonsu. Kadi uwa anu usomba kumbelu kua mamuenende. Dituku dikuabu, Nowemi kuambila Rute ne: — Mukaji wa muananyi, mbimpe nkukebele mulume udi mua kukupiana, bua upete pebe muaba muimpe wa kusomba. Udi mumanye ne: Bowaze, muena budimi buuvua upumbulula biakudia pamue ne bena mudimu bende, udi wa mu tshiota tshia ba bayebe. Butuku ebu udi ushipula ntete ya kuenza bukula pa tshishipelu. Nanku, owa mayi, laba mafuta ne manananshi, uvuale bilambabiebe bimpe, uye muaba udibu bashipuila ntete. Kadi dimuka bua Bowaze kakumonyi, kayi muanji kujikija kudia ne kunua. Padiye uya kulala, utentekele muaba udiye ulala, pashishe usemene pabuipi, ubulule tshilamba tshiende, ulale ku mikolu yende. Pashishe yeye neakuambile tshiudi ne bua kuenza. Rute kuitaba ne: — Eyowa, nengenze bionsu biudi mungambile ebi. Kuyaye muaba awu bua kukumbaja bionsu bivua mamuenende mumuambile. Bowaze mujikije kudia ne kunua, uvua ne disanka. Pashishe kuyaye kulala pabuipi ne ntete. Rute kuya muaba awu wenda utobela. Kumushaye tshilamba tshitua Bowaze mulale natshi, kulalaye ku mikolu yende. Pashishe munkatshi mua butuku, Bowaze utabuluka ku tulu, kumonaye mukaji mulale ku makasa ende. Bowaze kukonka ne: — Udi apa nnganyi? Rute kuandamuna ne: — Mmeme, Rute. Ndi nkusengelela bua umpiane, bualu udi bayanyi tshina. Bowaze umvua nanku, kuambilaye Rute ne: — Maweja-Nangila akuele lupemba, bualu waleji dilamata diebe dipite ne pa diuvua muenze kumpala kua mamuenebe. Bualu kuena muye kudi bansongalume babanji, nansha bapele, bua bakupiane. Bua mpindiewu, kutshinyi to. Nenkuenzele bionsu biwangambila abi, bualu bantu bonsu badi bamanye ne: wewe udi mukaji wa kanemu. Bulelela, meme ndi mua kukupiana. Kadi kudi bayebe tshina menemene udi nenu pabuipi, mumpite meme. Nanku, anji lala tulu. Patshiabu ne dinda, pikalaye muitabe bua kukupiana, mbimpe. Kadi padiye ubenga, meme ndi nkujadikila kumpala kua Maweja-Nangila udi ne muoyi ne: nenkukumbajile malu onsu awu. Rute kulala muaba awu. Kadi kujukaye patshiatshia, butuku kabuyi buanji kutshia. Bualu Bowaze kavua musue bua muntu nansha umue amanye ne: Rute uvua mulue muaba awu. Bowaze kuambila Rute ne: — Adija tshilamba tshiebe panshi, nkuelele ntete. Kumuelelaye ntete mipite pa kilo dikumi ne itanu. Kumuambikaye bujitu. Pashishe Rute kupingana mu tshimenga. Kuyaye kua mamuenende, Nowemi kumuebeja ne: — Mukaji wa muananyi, kuuvua muye kudi malu kaayi? Rute kumulondela bionsu bivua Bowaze mumuenzele, kabidi ne muvua Bowaze mumuambile ne: — Kupinganyi kua mamuenebe bianza bitupu; angata kilo dikumi ne itanu ya ntete, umutuadile. Pashishe, Nowemi kumuambila ne: — Mukaji wa muananyi, somba talala, tumone muapitabi, bualu Bowaze kakupeta dikisha, padiye kayi mujikije bualu ebu lelu mene! Bowaze kuya ku tshibuelelu tshia musoku, muaba udi bantu basombela bua kuyukidilangana. Kumonaye muanabu uvuaye muambe ne: ke udi mua kupiana Rute, upita mu njila. Bowaze kumuimanyika, kumubikila muaba uvuaye awu, wamba ne: — Muanetu, sombela apa. Awu kusomba. Ke Bowaze kubikila bantu dikumi ba ku bakulu ba musoku, kubalomba bua kusombabu. Bobu kusomba muaba awu. Pashishe Bowaze kuambila muanabu awu ne: — Nowemi mmumane kupingana kunu, utumina ku ditunga dia Mowabe, udi usumbisha budimi bua muanetu Elimeleke abu. Ke pandi mukubikile bua kukumanyisha ne: udi mua kusumba budimi kumpala kua bena ditunga ne kua bakulumpe bonsu badi basombe aba. Kadi pawikala mubenge, ungandamune, bua mmanye tshindi mua kuenza, bualu amu wewe ke udi malu aa onsu atangila, meme ewu ndi mvua panyima pebe. Muntu awu kuandamuna ne: — Ndi musue kusumba budimi. Ke Bowaze kumuambila ne: — Paudi usumba budimi bua mufue kudi Nowemi, udi upiana kabidi ne Rute, mukaji wa mufue, bua kulelela mufue bana, ne bua budimi bushale mu dina dia bana abu. Muanabu umvua nanku, kubengaye wamba ne: — Tshiena mua kusumba budimi abu, ne kupiana mukaji wa mufue to, bualu nemvue kupanga mua kuabanya bia bumpianyi munkatshi mua bana banyi ne ba mufue. Wewe jikija malu onsu pa mutu panyi meme. Ku kale, bena Izrayele, pavuabu bashintakajangana bintu, nansha pavuabu basumbishangana, muntu wa kumpala udi usumbisha tshintu, uvua ukopola tshisabata tshiende, upesha mukuabu bua kujadika diumvuangana diabu. Nanku, muanabu mumane kuambila Bowaze, bua asumbe budimi abu, kukopolaye tshisabata tshiende, kutshipeshaye Bowaze. Pashishe Bowaze kuambila bakulu, bavuaye mubikile, ne bantu bonsu bavua muaba awu ne: — Lelu, nuajadiki mundi nsumba bintu bionsu bia Elimeleke, ne bia bana bende ba balume aba: Malone ne Kiliyone, kudi Nowemi. Ndi mpiana kabidi Rute, muena Mowabe, uvua mukaji wa Malone, udi ushala mukajanyi. Nanku bintu nebishale mu dina dia mufue. Nanku dina diende kadiakujimina. Nebashale baditela mu bisombelu ne mu diabu ditunga. Bantu bonsu bavuaye mubikile muaba awu, ne bakulu, kuambabu ne: — Eyowa, tuajadiki. Maweja-Nangila ele mukaji awu lupemba, bu muvuaye muluele Rakele ne Leya. Bubidi buabu bawa batantshisha tshisamba tshia bena Izrayele. Wewe pebe, usanguke mu Efrata, dina diebe ditumbe mu Betleyeme. Maweja-Nangila akuvudijile bana ne mukaji ewu; diku diebe ditante bu dia Perese, uvua Yuda mulele ne Tamare. Nanku Bowaze kupiana Rute. Maweja-Nangila kuela Rute lupemba, kuimitaye, kulela muana wa balume. Ke bakaji bonsu kutumbisha Mvidi Mukulu, bambila Nowemi ne: — Maweja-Nangila wakupeshi muikuluebe udi mua kukuvuluka. Dina diende ditumbe mu Izrayele! Bu mudiye mukusangule, neakuame bimpe mu bukulakaja buebe. Mukaji wa muanebe udi mukunange, mukupeshe muana. Nanku mmupite ne bana ba balume muanda mutekete. Nowemi kukongoloja muana bimpe, kushala ndeji wende. Bakaji bena mutumba kutendakena muana, bamba ne: “Baleledi Nowemi muana!” Kumuinyikabu dina ne: Obede. Yeye ke tatuende wa Ishayi. Ishayi ntatuende wa Davide. Mena a bankambua ba Davide, biangatshile kudi Perese, mmalondangane nenku: Perese uvua tatuende wa Esrone. Esrone uvua tatuende wa Rame, Rame kulela Aminadabe, Aminadabe kulela Nashone, Nashone kupeta Salma, Salma kulela Bowaze. Yeye ewu kulela Obede, Obede kulela Ishayi, Ishayi kulela Davide. Mu tshimenga tshia Rama, mu buloba bua mikuna bua Efrayime, muvua muntu mukuabu wa bena Efrayime, wa mu diku dia Sufa. Dina diende ngElkana. Uvua muana wa Yerowame, Yerowame mmuana wa Eliku, Eliku mmuana wa Toku, Toku mmuana wa Sufa. Elkana uvua ne bakaji babidi: Ane uvua mukalenga muadi, Penina mutu wa lubanza. Penina uvua ne bana. Kadi Ane kavua mulele to. Tshidimu tshionsu, Elkana uvua umuka mu tshimenga tshia Rama, uya mu nzubu wa Mvidi Mukulu wa ku Silo bua kutendelela Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele, ne kumulambula milambu. Ofni ne Pinhase, bana ba balume babidi ba mutuangaji Eli, ke bavua batuangaji ba Maweja-Nangila mu Silo. Misangu yonsu ivua Elkana ulambula mulambu wende, uvua upesha mukajende Penina dibulu dia munyinyi dia nyama uvuaye mulambula awu. Uvua upesha kabidi muana yonsu wa Penina dibulu dia munyinyi. Kadi uvua upesha Ane dibulu dia munyinyi dinene, dipite dia Penina misangu ibidi, bualu Elkana uvua munange Ane bikole, nansha muvua Maweja-Nangila kayi mumupe bana. Bu muvua Ane kayi mulele muana, Penina mukaji muibidi wa Elkana, uvua wenza muende muonsu bua kukengesha mukenende, umufuisha bundu. Nanku ku tshidimu tshionsu, pavua Elkana ne bakaji bende baya mu nzubu wa Mvidi Maweja-Nangila, Penina uvua anu uluisha mukenende Ane bundu. Tshidimu tshikuabu, pavua Ane udila, ubenga mua kudia, bayende kumukonka ne: — Ane udi udila bua tshinyi? Udi unyingalala nunku bua tshinyi? Meme patudi nebe, tshiena mupite bana ba balume dikumi anyi? Bajikija kudia, Ane kuya mu mushiku wa muaba wa tshijila ku Silo. Mutuangaji Eli uvua musombe pa nkuasa mu mushiku wa nzubu. Ane uvua mubungame bikole. Pavuaye udila, uvua ulomba Mvidi Mukulu ne: “Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele, tangila mundi mu dikenga! Kumpu muoyi, umfuile luse! Umpesheku muana wa balume. Ndi nditshipa bua kumufila ku mudimu webe kashidi. Kabena mua kumubeya too ne kashidi. ” Ane uvua utendelela musangu mule. Mutuangaji Eli uvua anu mumubambishe, mumone amu muvua mishiku ya Ane inyunga, kadi kavua mumvue tshintu. Bualu Ane uvua ulomba Mvidi Mukulu munda munda. Mutuangaji Eli kuela meji ne: mukaji awu mmukuatshike maluvu! Nanku kukonkaye Ane ne: — Maluvu neakutenduke diba kaayi? Patuka uye kulala muaba mukuabu bua maluvu akutenduke. Ane kuandamuna ne: — Tshiena mukuatshika maluvu to. Ndi mukaji muena dikenga. Tshiena munue maluvu to. Ndi mufike muaba ewu bua kukuatshila Maweja-Nangila dikenga dianyi. Nanku kummonyi bu mukaji udi kayi ne mushinga. Ndi ndomba Mvidi Mukulu musangu mule, bualu ndi ne kanyinganyinga kakole ne dibungama kabidi. Eli kuambila Ane ne: — Waya bimpe. Mvidi Mukulu wa bena Izrayele akupe tshiudi umulomba. Ane kuandamuna Eli ne: — Ne wewe pebe umvuluke! Ke Ane kuya, kudia, kayi uleja kabidi mpala wa dibungama. Butshia dinda, Elkana ne bena nzubu wende bonsu kuya kutendelela Maweja-Nangila. Pashishe kupinganabu kuabu mu Rama. Elkana kubuelela mukajende Ane mu nzubu. Maweja-Nangila kuitaba dilomba dia Ane. Ke Ane kuimita difu, kulela muana wa balume. Ane kuamba ne: — Muana ewu ndi mmuinyika ne: Samuwele, bu alu ndi mumulomba kudi Maweja-Nangila. Pashishe Elkana kuya kabidi ku Silo ne bena nzubu wende bonsu bua kulambula Maweja-Nangila mulambu wa ku tshidimu, ne mulambu wa mapiku avuaye muela. Kadi musangu awu, Ane kavua muye ne bayende to. Uvua muambila bayende ne: “Ndi muindila bua muana alekele kuamua dibela. Pashishe nenye nende ku Silo, nemmulambule Maweja-Nangila, ashaleku mu nzubu wende kashidi.” Elkana kuandamuna ne: “Mbimpe muudi mumane kulongolola amu. Nanku ushale ne muana too ne palekelaye dibela. Maweja-Nangila nkayende akumbaje bualu buvuaye mumane kulaya.” Nanku Ane kushala mu Rama bua kuamusha muanende. Ane mumane kutekesha muana dibela, nansha mutshivuaye mutekete, Ane kuya nende mu nzubu wa Maweja-Nangila ku Silo. Ane ne bayende Elkana, kuangata ngombe mulume wa bidimu bisatu, mufuku wa bukula ne mulondu wa biseba muwule ne maluvu. Kulambulabu ngombe awu. Pashishe kuyabu ne muana kudi mutuangaji Eli. Ane kukonka mutuangaji Eli ne: — Utshidi muvuluke mukaji uvua muimane muaba ewu dituku dikuabu, pabuipi nebe bua kulomba Maweja-Nangila anyi? Amu bu muudi ne muoyi bulelela, ndi nkujadikila ne: mukaji awu mmeme. Muana umvua ndomba mu ditendelela nyeye ewu. Maweja-Nangila wamumpeshi. Nanku meme panyi ndi musue kumufila kudi Maweja-Nangila kashidi. Neashale anu muena mudimu wende. Ke bena diku diende bonsu kukukuila Maweja-Nangila. Ane kutendelela Maweja-Nangila, wamba ne: Maweja-Nangila mmunsankisha bikole. Ndi ne disanka bua bionsu bidi Maweja-Nangila mungenzela, tuambilambila, tuafua bundu. Ndi ne musangelu, Mvidi Mukulu mmungambuluishe. Anu Maweja-Nangila ke udi wa tshijila, kakuena Mvidi Mukulu mukuabu, amu Yeye. Mvidi Mukulu wetu nkayende udi lubuebue. Kanuakudi meyi a bungi bua kuditambisha, kanuakudi kabidi nansha a kapeja. Bualu Maweja-Nangila udi Mvidi Mukulu, mmumanye bionsu, ulumbuluisha bantu bua bionsu bidibu benza. Bena mvita ba bukole bamone mudi mata abu atshibuka. Kadi bavua kabayi bukole kupetabu dikanda. Bavua badia bukuta, badi bakeba mudimu bua kupeta biakudia. Kadi bavua ne nzala, kabena ne bua kukuata mudimu kabidi to. Mukaji wa nkumba udi ulela, bana muanda mutekete, kadi mukaji uvua ne bana ba bungi, udi ushala nkumba. Maweja-Nangila udi ushipa, ufululula kabidi. Udi ufikisha muntu muaba wa bafue, anyi umumushamu. Maweja-Nangila udi uvuija muntu mupela nansha mubanji. Udi umupuekesha milongu, nansha umubandisha. Udi ujula mupela uvua mudishinde panshi. Umushe ku diala muena dikenga udibu bimansha, bua kumusombesha miaba ya lumu, pamue ne bantu banene. Buloba bujima budi bua Maweja-Nangila. Yeye ke udi mubuimanyike pa makunji abu. Maweja-Nangila udi mulame bantu badi bamunemeka. Kadi badi bamubenga nebafue mu midima. Bualu muntu kena mua kutshimuna ku bukole buende nkayende to. Maweja-Nangila udi udidisha, makubakuba mu diulu, bua kubutula baluishi bende. Udi mulumbuluishi munene wa buloba bujima. Udi ukolesha mukalenga wa bantu bende mu maboku, udiundisha bukalenga bua udiye musungule. Ke Elkana kupingana kuende ku Rama. Kadi Samuwele muana kushala ku Silo bua kuenzela Maweja-Nangila mudimu. Bavua bamulombola kudi mutuangaji Eli. Bana ba balume ba mutuangaji Eli bavua bantu babi. Kabavua batshina Maweja-Nangila to. Bushuwa, bana abu bavua batuangaji, kadi bavua bakengesha bantu mushindu ewu: pavua muntu ulambula nyama, anu bateka munyinyi pa kapia, muntu uvua wambuluisha mutuangaji uvua wambula nsomu wa menu asatu, usemena ku tshilambuilu, utua mu tshintu tshivua ne munyinyi (mu dilongu nansha mu luesu lunene). Munyinyi onsu uvuaye wambula ku nsomu awu, uvua utuadila mutuangaji. Ke muvua bana ba balume ba mutuangaji Eli bakengesha bena Izrayele bonsu bavua mu nzubu wa Mvidi Mukulu wa ku Silo nanku. Misangu mikuabu kabayi banji kuosha mafuta a nyama wa mulambu, muntu uvua wambuluisha mutuangaji uvua uya kudi muntu uvua ulambula mulambu, umuambila ne: “Umpeshe munyinyi wa kuoshila mutuangaji. Bualu kena musue umupesha munyinyi mulamba to, anu munyinyi mubishi.” Pikala muntu awu muandamune ne: “Banji kuosha mafuta. Pashishe newangate munyinyi uudi musue,” muntu uvua wambuluisha mutuangaji uvua wamba ne: “Tshiena musue to. Mpesha anu mpindiewu. Tshianana ndi ndiangatshila ku bukole.” Nanku bana ba balume ba mutuangaji Eli bavua bapepeja Maweja-Nangila bikole, bualu kabavua banemeka milambu ivuabu bamulambula. Kadi Samuwele muana, uvua ukumbaja mudimu wende bimpe kumpala kua Maweja-Nangila, uvuala tshilamba tshia buanda bua ndanda. Tshidimu tshionsu, Ane, mamuende wa Samuwele, uvua utelela Samuwele tshinkutu tshikese, umutuadilatshi pavuabu baye ne bayende ku Silo bua kulambula mulambu wa ku tshidimu. Mutuangaji Eli mumane kuela Elkana ne mukajende Ane lupemba, kuambilaye Elkana ne: — Maweja-Nangila akuambuluishe, ulele bana bakuabu ne mukaji ewu, bua bapingane pa muaba wa muana udiye mulambule Maweja-Nangila. Ke Elkana ne mukajende, kupingana kuabu ku Rama. Maweja-Nangila kuambuluisha Ane. Kulelaye bana ba balume bakuabu basatu ne ba bakaji babidi. Kadi Samuwele muana uvua wenda ukola kumpala kua Maweja-Nangila. Mutuangaji Eli uvua mumane kukola mukulakaje. Bavua bamuambila muvua bana bende benzela bena Izrayele bibi, kabidi muvuabu babuelela bakaji mu nzubu. Bakaji abu ke bavua benza mudimu mu mushiku wa ntenta wa kusambakena. Mutuangaji Eli kukonka bana bende ne: — Bualu bundi mumvue ebu budi munyi? Bantu bonsu badi banujana bua buenzayi buenu. Nudi nuenza nanku bua tshinyi? Bana banyi, lekelayi kuenza nanku! Tshijanu tshienu tshindi mumvue mukana mua bantu ba Maweja-Nangila tshidi tshibi tshitambe. Pikala muntu muenzele muntu mukuabu bibi, Mvidi Mukulu udi mua kulumbulula tshilumbu atshi. Kadi pikala muntu muenzele Maweja-Nangila bibi, udi mua kulumbulula tshilumbu nnganyi? Kadi bana ba mutuangaji Eli, kabawa bangata mibelu ya tatuabu ne mushinga to. Bualu Maweja-Nangila uvua mumane kujadika bua bafue. Kadi Samuwele muana, uvua ukola anu bimpe, bamuanyisha bikole kudi Maweja-Nangila ne kudi bantu. Muambi mukuabu kuya kudi mutuangaji Eli, kumuambila ne: — Teleja tshidi Maweja-Nangila wamba ne: “Patshivua bankambua bebe mu Ejipitu ku bupika bua mukalenga wa bena Ejipitu, udi mumanye ne: meme Maweja-Nangila mvua mudimanyisha kudibu. Munkatshi mua bisamba bionsu bia bena Izrayele, meme kusungula Arone nkambua webe, bua ikale mutuangaji wanyi, wenza mudimu wa kulambula milambu pa tshilambuilu tshianyi, kuosha mulambu wa manananshi ne kungebeja malu. Yeye ne ndelanganyi yende mvua mubapesha tshitupa tshia milambu idi bena Izrayele balambula. Kadi kanuena nunemeka milambu ya nyama ne ya bintu bia mu madimi, imvua mutuma diyi bua kulambula muaba wa tshijila bua tshinyi? Munyinyi muimpe wa mafuta, udi bantu banyi bena Izrayele bandambula, nudi nuangata bua nuenu kudia, kudiunda bua tshinyi? Wewe Eli, udi unemeka bana bebe ba balume, kuyi unnemeka meme kumpala, bipite bua tshinyi. Bu muudi wenza nanku, teleja tshindi nkuambila, meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele: Mvua mulaya bena nzubu webe ne bena diku diebe, bua bikale batuangaji banyi kashidi. Kadi mpindiewu, ndi nkujadikila ne: kabitshiena nanku to. Meme ndi nnemeka amu bantu badi bannemeka meme. Kadi bantu badi bampepeja, meme nembapepeje. Nkadi pa kumusha bantu bonsu badi bamane kukola, bakulakaje, ba mu nzubu muebe ne ba mu diku diebe, bua kabasanganyimu kabidi muntu mukulakaje to. Nanku neumone muntu, udi ufuilakana nebe, wenza mudimu mu nzubu wanyi. Bena Izrayele nebikale ne disanka. Kadi mu nzubu muebe kamuakuikala kabidi muntu mukulakaje kashidi to. Kadi meme mushiye muntu umue wa ku ndelanganyi yebe bua asombe ku mpenga kua tshilambuilu tshianyi, neakukengeshe, akubungamije. Kadi bantu bakuabu bonsu ba mu diku diebe nebafue, kabayi banji kukulakaja. “Bua wewe kujadika bionsu bindi nkuambila ebi, neumone malu enzekela Ofni ne Pinhase, bana bebe ba balume babidi. Nebafue bonsu babidi dituku dimue. Pashishe meme nendisunguile mutuangaji udi mua kuenza ne muoyi umue tshindi musue. Nemmupeshe ndelanganyi idi mua kuenza mudimu wa butuangaji kashidi kumpala kua mukalenga ungikala musungule. Nanku, muntu wa mu nzubu muebe wikale mushale ne muoyi, neaye kutua binu kumpala kua mutuangaji bua kupeta lukanu lutoke lumue lua mushinga mukole, nansha kapesa ka diampa. Neambile mutuangaji awu ne: ‘Bu wewe musue, mpeshaku mudimu muaba udi batuangaji ewu, bua mpeteku biakudia’.” Kadi, Samuwele muana uvua wenzele Mvidi Mukulu mudimu, bamulombola kudi mutuangaji Eli. Tshikondu atshi, bua Maweja-Nangila kuyukila ne muntu, nansha kumumuenekela, bivua bualu bukole. Mutuangaji Eli mumane kukulakaja, katshiyi umona kabidi bimpe, dituku dikuabu butuku, uvua mu lala muaba wende wa tshibidilu. Samuwele kabidi uvua mulala, mu nzubu wa Maweja-Nangila, pabuipi ne mushete wa ndondu. Butuku kabuyi buanji kutshia, muendu wa muaba wa tshijila utshivua utema. Maweja-Nangila kubikila Samuwele. Samuwele kuitaba ne: “Eyowa, mfumuanyi.” Pashishe kuyaye lubilu kudi Eli, umuambila ne: — Ke meme uuvua ubikila ewu! Eli kumuambila ne: — Pingana, uye kulala. Tshiena mukubikila to. Samuwele kuya kulala. Musangu muibidi, Maweja-Nangila kubikila Samuwele ne: “Samuwele!” Muana kujuka, kuya kudi Eli, kumuambila ne: — Ke meme uuvua ubikila ewu! Eli umuambila ne: — Muananyi, tshiena mukubikila to! Pingana, uye kulala. Samuwele kavua muanji kumanya Maweja-Nangila bimpe to, bualu Maweja-Nangila kavua muanji kuyukila nende to. Musangu muisatu, Maweja-Nangila kubikila muana: “Samuwele!” Samuwele kujuka kuya kudi Eli, umuambila ne: — Ke meme uuvua ubikila ewu! Musangu ewu, Eli kujadika ne: Maweja-Nangila ke udi ubikila muana ewu. Nanku Eli kuambila Samuwele ne: — Pingana, uye kulala. Pikalabu bakubikila kabidi, witabe ne: “Maweja-Nangila ngambilaku. Meme muntu webe ndi nkuteleja!” Samuwele kupingana, kuya kulala muaba wende. Maweja-Nangila kufika, kuimana kabidi muaba awu bu misangu mikuabu. Kubikilaye ne: “Samuwele, Samuwele”! Muana kuitaba ne: — Ke meme muntu webe ewu ndi muteleja, ngambilaku. Maweja-Nangila kuambila Samuwele ne: — Nenkengeshe bena Izrayele bikole. Dikenga adi nedikemeshe bikole bantu badi badiumvua. Dituku adi, nenkumbaje bionsu bimvua mumane kuamba bua kuenzela Eli ne bena nzubu wende. Nebapete makenga onsu amvua mumane kubambila. Tshiena ndekela to. Meme Maweja-Nangila mvua mumane kuambila Eli ne: Nennyoke bena nzubu webe kashidi. Bualu bana bebe ba balume bavua benza bibi, kabayi bannemeka. Kadi, Eli uvua mumanye buenzayi bua bana bende, kayi ubabela to. Nanku, ndi mumane kuditshipa bua bena nzubu wa Eli ne: nansha bobu bandambula nyama miosha, nansha bintu bia mu madimi, tshiena mua kupua bubi buabu muoyi to. Samuwele kushala mulala too ne mu dinda. Pashishe kuyaye kunzulula biibi bia nzubu wa Mvidi Mukulu. Kadi uvua utshina bua kulondela Eli bionsu bivuaye mumvue kudi Mvidi Mukulu. Ke Eli kumubikila, wamba ne: — Muananyi Samuwele! Samuwele kuitaba ne: — Eyowa, mfumuanyi. Eli kumukonka ne: — Maweja-Nangila wakuambidi tshinyi? Kunsokoki bualu nansha bumue to. Wewe munsokoke bualu nansha bumue budi Mvidi Mukulu mukuambile, nemmulombe bua akunyoke bikole bitambe. Nanku Samuwele kena musokoke bualu nansha bumue. Eli kuamba ne: — Yeye udi Maweja-Nangila! Enze mudiye musue. Samuwele kukola, Maweja-Nangila uvua amu nende. Bualu buonsu buvua Samuwele wamba mu dina dia Maweja-Nangila, Maweja-Nangila uvua amu ubukumbaja. Nanku mu ditunga dijima dia bena Izrayele, biangatshile ku Dane too ne ku Bersheba, bantu bonsu bavua bajadika ne: Samuwele mmuambi wa bushiwa wa Maweja-Nangila. Maweja-Nangila uvua udimuenesha ku Silo. Bualu ke muaba uvuaye mumuenekela Samuwele bua kumumanyisha meyi ende. Ke muvua Samuwele mufikishe meyi a Maweja-Nangila kudi bena Izrayele bonsu nanku. Dituku dikuabu, bena Izrayele kuya kuluangana ne bena Peleshete. Kuasabu mitanda yabu muaba uvuabu babikila ne: Dibue-dia-diambuluisha. Bena Peleshete kuasa yabu mitanda mu Afeke. Bena Peleshete kuela mualu wa mvita bua kuluisha bena Izrayele. Mvita kupita bukole. Bena Peleshete kubutula bena Izrayele, kushipa bantu bu binunu binayi mu mvita ayi. Bena Izrayele bavua bashale ne muoyi bapingana mu mitanda, bakulu ba bena Izrayele kukonkangana ne: — Maweja-Nangila mmulekela bena Peleshete batushipa lelu bua tshinyi? Tuyayi ku Silo, bua tukebe mushete wa ndondu wa Maweja-Nangila. Pikala Maweja-Nangila munkathi muetu, Yeye neatusungidile kudi baluishi betu. Bena Izrayele kutuma bantu ku Silo, bua kuangata mushete wa tshijila wa Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa biluilu bia bena Izrayele, udi usomba pa mutu pa bakerubine. Ofni ne Pinhase, bana ba balume babidi ba mutuangaji Eli, ke bavua benda pabuipi ne mushete wa ndondu. Amu bafike ne mushete wa ndondu mu mitanda, bena mvita ba bena Izrayele kuela bibingu bikole, buloba kuzakala. Bena Peleshete bumvua bibingu abi, kukonkanganabu ne: — Bibingu bikole bidi mu mitanda ya bena Ebrewu mbia tshinyi? Bena Peleshete kujadika ne: mushete wa Maweja-Nangila wafiki mu mitanda ya bena Izrayele. Ke kumvuabu bowa, kuambilanganabu ne: “Mvidi Mukulu wafiki mumitanda ya bena Izrayele. Kuonsu eku, kavuamu to. Mpindiewu tudi bena diakabi! Eyowa tudi bena diakabi! Nganyi udi mua kutusungidila kudi Mvidi Mukulu ewu wa bukole, uvua mukengeshe bena Ejipitu ne bipupu bia mishindu ne mishindu mu tshipela? Bena Peleshete, jukayi, koleshayi muoyi, tudi bantu balume. Tuetu batekeshe mu maboku, netushale bapika ba bena Ebrewu, bu muvuabu bapika betu. Koleshayi muoyi, tuba-luishayi”! Bena Peleshete kuluangana ne bena Izrayele. Bena Peleshete kupita bena Izrayele bukole. Bena Izrayele kunyema kupingana kuabu. Bavua bashipe bena mvita ba bena Izrayele bapite bungi, binunu makumi asatu. Bena Peleshete kunyenga mushete wa tshijila. Ofni ne Pinhase, bana ba balume babidi ba mutuangaji Eli, kufua. Anu dituku adi, muntu mukuabu wa mu tshisamba tshia Binyamine uvua mupanduke mu mvita, kuyaye lubilu too ne ku Silo. Kadi bua kuleja kanyinganyinga, uvua mupande bilamba biende, mudiela buloba mu mutu. Mutuangaji Eli uvua ku mpenga kua njila, musombe mu nkuasa wende. Uvua muindile, upampakana bikole bua mushete wa tshijila wa Mvidi Mukulu. Muntu uvua munyema mu mvita awu ubuela mu tshimenga, kuambilaye bantu bonsu bivua bienzeka mu mvita. Nanku bantu bonsu kudila muadi bikole. Mutuangaji Eli umvua miadi ayi, kukonkaye bua kumanya tshivua bantu badidila. Muntu awu kuya lubilu, kumuambila tshi wabu badidila. Musangu awu, mutuangaji Eli uvua ne bidimu makumi tshitema ne muanda mukulu, ukavua mpofu menemene. Muntu uvua munyema mu mvita, kuambila mutuangaji Eli ne: — Ndi mfika amu mpindiewu, ngumukila ku mvita. Ndi munyeme anu lelu ewu. Mutuangaji Eli kumukonka ne: — Muananyi, mvita ivua mushindu kaayi? Muntu awu kuandamuna ne: — Bena Izrayele mbanyeme bena Peleshete. Mbashipe bena mvita ba Izrayele bapite bungi. Mbashipe bana bebe babidi ba balume, Ofni ne Pinhase. Kabidi mushete wa tshijila wa Mvidi Mukulu mbaunyenga kudi bena Peleshete. Muntu uvua wakula awu utela amu mushete wa tshijila, ke mutuangaji Eli uvua musombe mu nkuasa, kudishinda tshiadi mulu ku tshiibi tshia nzubu wa Mvidi Mukulu. Kutshibuka nshingu, kufuaye. Bualu uvua ne bujitu bua bungi, mumane kukulakaja. Mutuangaji Eli uvua mulombola bena Izrayele bidimu makumi anayi. Mukaji wa muanende Pinhase uvua ne difu, pabuipi ne kulela. Mukaji awu umvua ne: bena Peleshete mbanyenge mushete wa tshijila, kabidi tatuende muenu ne bayende Pinhase mbafue, munda mukavua mumusama bua kulela, nanku uzonzama, kulelaye. Kadi bu nuwuaye ukengakana bua kukula muoyi, bakaji bavua bimane pabuipi nende kumuambilabu ne: — Kutshinyi to. Udi mulela muana wa balume. Kadi kena mubandamune to. Bualu kavua mubateleja to. Pashishe mukaji awu kuamba ne: — Bu mudi butumbi bua Mvidi Mukulu bumuke munkatshi mua bena Izrayele, ndi nginyika muana ewu dina ne: Ikabode. Dina edi mbua kuleja ne: “Butumbi ka-butshienaku.” Dina edi divu bua kuvuluka mushete wa tshijila uvuabu banyenge, ne kuvuluka lufu lua tatuende muenu, ne lua bayende Pinhase. Mukaji awu kujadika ne: butumbi bua Maweja-Nangila kabutshiena munkatshi mua bena Izrayele, bualu baluishi mbanyenge mushete wa ndondu. Bena Peleshete bamane kunyenga mushete wa Mvidi Mukulu, kumukabu nawu muaba uvuabu babikila ne: Dibue-dia-diambuluisha, bua kuya nawu mu tshimenga tshia Asdode. Kutekabu mushete awu mu nzubu wa mvidie wabu Dagone, ku luseke lua lupingu lua Dagone. Butshia dinda, bena mu tshimenga tshia Asdode babika, kusanganabu lupingu lua Dagone ludishinda panshi kumpala kua mushete wa Maweja-Nangila. Kujulabu lupingu, kuapingaja muaba uvualu. Butshia kabidi, kusanganabu lupingu alu ludishinda kabidi panshi, kumpala kua mushete wa tshijila. Kadi luvua lushala amu tshitumpampa, mutu walu ne bianza bivua bituka, bimata panshi mu mushiku wa nzubu. — Ke padi batuangaji bonsu ba mvidie wa Dagone, ne bantu badi babuele mu nzubu wa mvidie ewu udi ku Asdode, kabayi badiata mu mushiku wa nzubu awu too ne lelu. Maweja-Nangila kukengesha bena mu tshimenga tshia Asdode bikole bipite, bua kubaleja bukole buende. Bobu ne bena mutumba babu, kubakuatshishaye bowa, kubatua disama dia mulaka. Bantu bamona bionsu abi, kuambabu ne: — Katuena basue bua mushete wa tshijila wa Mvidi Mukulu wa bena Izrayele ushale muetu munemu to. Mvidi Mukulu watuleji tuetu ne mvidie wetu Dagone mudiye ne bukole. Bena Asdode, kubikidisha bamfumu batanu ba bena Peleshete, kubakonka ne: — Mushete wa tshijila wa Mvidi Mukulu wa bena Izrayele tuenze nawu tshinyi? Bamfumu kuandamuna ne: — Wambulayi, nuye nawu mu tshimenga tshia Ngate. Nanku kuyabu ne mushete awu mu tshimenga tshia Ngate. Kadi, amu mushete ufika mu Ngate, Maweja-Nangila kuleja bena mu tshimenga atshi bukole buende. Kupapukabu bikole. Bena tshimenga atshi bonsu, bantu bakole ne bana batekete, kupetabu disama dia mulaka. Nanku kuyabu ne mushete mu tshimenga tshia Ekrone. Kadi mushete ufika mu tshimenga tshia Ekrone, bena mu tshimenga baumone, kuelabu bibingu bikole, bamba ne: — Mbafike ne mushete wa Mvidi Mukulu wa bena Izrayele muetu munemu bua kutubutula bonsu! Pashishe, bobu kabidi kubikidisha bamfumu ba bena Peleshete, kubambila ne: — Pingajayi mushete wa Mvidi Mukulu wa bena Izrayele anu mu ditunga diawu, tshianana nebibutuke bonsu. Bantu kupapukabu bikole mu tshimenga atshi. Bualu Maweja-Nangila uvua mubaleje kabidi bukole buende. Bantu bavua kabayi bafue, kupetabu disama dia mulaka. Muadi wa dikenga diabu kufika ne mu diulu. Mushete wa tshijila wa Maweja-Nangila kushala mu ditunga dia bena Peleshete ngondu muanda mutekete. Pashishe bena ditunga adi kukonka batuangaji babu ne bena mbuku ne: — Mushete wa Maweja-Nangila, tuenze nawu tshinyi? Nutuleje mushindu utudi mua kuupingaja mu ditunga diawu. Batuangaji ne bena Mbuku kuandamuna ne: — Panuikala basue kupingaja mushete wa Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, kanuena mua kuupingaja tshianana to. Mbimpe nulambuleku Mvidi Mukulu wa bena Izrayele mulambu wa didia tshibalu. Nanku masama enu neajike. Kabidi nenujadike tshivua Maweja-Nangila ewu unukengeshila anu kunukengesha, kayi ulekela kunuleja bukole buende. Bena Peleshete kukonka ne: — Kadi mulambu wa didia tshibalu utudi mua kulambula ngua mushindu kaayi? Batuangaji ne bena mbuku kuandamuna ne: — Bilondeshile bungi bua bamfumu ba bena Peleshete, nulambule Maweja-Nangila bintu bitanu bia tshiamu tshia mpawungi, bileja disama dia mulaka, kabidi ne mpuku itanu ya tshiamu tshia mpawungi. Bualu tshipupu tshidi tshinukuata nuenu ne bamfumu benu, tshidi anu tshimue, kabidi tshia mushindu umue. Nanku nuenze bintu bidi bileja disama dia mulaka. Nuenze kabidi mpingu ya mpuku idi inyangakaja ditunga dienu. Nutumbishe Mvidi Mukulu wa bena Izrayele. Misangu mikuabu nealekele kunukengesha nuenu, mvidie yenu ne ditunga dienu dijima. Kanuenji tshitunu bu muvuabu benza kudi mukalenga wa bena Ejipitu ne bantu bende. Nuvuluke muvua Mvidi Mukulu ewu mukengeshe bena Ejipitu, too ne muavubu kuanyisha bua bena Izrayele bapatuke ku bupika. Nanku mpindiewu, enzayi ditempu dipiadipia. Nuangate nyama ya ngombe ibidi itshidi yamusha bana mabela, kabayi banji kuenza nayi mudimu. Nuyisuike ku ditempu. Kadi nupingaje bana bayi mu tshikumbi. Nuangate mushete, nuuteke pa ditempu apu. Bintu bia tshiamu tshia mpawungi binudi nulambula Mvidi Mukulu bua mulambu wa didia tshibalu, nubiteke mu kashete, kanudi nuteka ku luseke lua mushete wa Maweja-Nangila. Pashishe nulekele ngombe ayi, idiyile nkayayi ne ditempu. Nanku nenumone: pikala ngombe milonde njila udi muye mu ditunga dia bena Izrayele, luseke lua ku Bete-Shemeshe, nenujadike ne: Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, ke udi munutumina makenga onsu aa. Kadi pikala ngombe kayiyi milonda njila ewu, netujadike ne: Maweja-Nangila wa bena Izrayele kena mututumina makenga aa to, kadi tudi bapeta makenga aa mu mpukapuka. Bena Peleshete kuenza bionsu bivuabu babambile. Kuangatabu ngombe ibidi itshivua yamusha bana, kuyisuikabu ku ditempu, kadi kuinjidilabu bana bayi mu tshikumbi. Kutekabu mushete wa tshijila pa ditempu, ne kashete kavua ne mpuku ya tshiamu tshia mpawungi ne bintu bidi bileja disama dia mulaka. Ngombe kuya buludi, ilonda njila wa ku Bete-Shemeshe, yenda idila, kayiyi yepuka ku dia balume nansha ku dia bakaji. Bamfumu ba bena Peleshete bavua benda balonda ditempu panyima too ne ku mukalu wa Bete-Shemeshe. Bena tshimenga bavua mu budimi, banowa ntete ya kuenza bukula. Kumonabu mushete wa tshijila kule, kusankabu bikole. Ditempu difika mu budimi bua Yoshuwa, muena mu Bete-Shemeshe, kuimanadi mu budimi amu, pabuipi ne dibue dinene. Bena tshimenga kukosolola mabaya a ditempu adi bitupa, bua kuenza nkunyi. Pashishe, kulambulabu Maweja-Nangila ngombe ayi bu mulambu wa kuosha. Bena Levi bavua bamana kumbusha mushete wa Maweja-Nangila uvua pa ditempu, ne kashete kavua ne bintu bia tshiamu tshia mpawungi. Bavua babiteka pa dibue dinene. Pashishe, bena mu tshimenga tshia Bete-Shemeshe, kulambula Maweja-Nangila milambu ya kuosha ne ya bobumue anu dituku adi. Bamfumu batanu ba bena Peleshete, bamane kumona bionsu abi, kupinganabu mu tshimenga tshia Ekrone, anu dituku adi kabidi. Bintu bivua bileja disama dia mulaka, bia tshiamu tshia mpawungi, bivua bena Peleshete balambula Maweja-Nangila, bua mulambu wa didia tshibalu bivua bungi nenku: bena tshimenga tshia Asdode bavua bafila tshintu tshimue, bena Ngaza tshimue, bena Askalone tshintu tshimue, bena Ngate tshintu tshimue ne bena Ekrone tshintu tshimue. Kadi, mpuku ya tshiamu tshia mpawungi ivua bungi bupite, bilondeshile bungi bua bimenga bidi ku bumfumu bua bamfumu batanu ba bena Peleshete. — Nanku dibue dinene divu mu budimi bua Yoshuwa, muena mu Bete-Shemeshe, muaba uvuabu bateka mushete wa Maweja-Nangila, ditshidipu too ne mpindiewu, bua bantu bikale bavuluka bualu ebu. Kadi Maweja-Nangila kunyoka bena tshimenga tshia Bete-Shemeshe, bualu bavua batangila mushete wa tshijila. Kushipaye bantu balume makumi muanda mutekete munkatshi muabu. Nanku bantu bavua bashala, kuenzabu madilu, bualu Maweja-Nangila uvua mubanyoka bikole. Pashishe bantu abu kuamba ne: — Muntu nansha umue kena mua kuimana kumpala kua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ewu wa tshijila. Kadi mmuaba kaayi utudi mua kuya kushiya mushete wende wa ndondu, mutantshi mule ne ditunga dietu? Kutumabu bantu ku Kiriyate-Yeyarime bua kuambila bena tshimenga atshi ne: — Bena Peleshete mbapingaje mushete wa Maweja-Nangila. Nanku nufike bua kuwangata, kuya nawu kuenu. Bena Kiriyate-Yeyarime kuya kuangata mushete awu. Kuyabu nawu mu nzubu wa Abinadabe uvua muasa pa kakuna. Pashishe, kujidilabu Elazare, muana wa Abinadabe, bua kuikalaye ulama mushete wa Maweja-Nangila. Mushete wa tshijila wa Maweja-Nangila mumane kufika ku Kiriyate-Yeyarime, uvua mushalemu bidimu makumi abidi. Bena Izrayele bavua bajinga mua kusemena pabuipi ne Maweja-Nangila. Nanku Samuwele kubambila ne: — Panuikala basue kupingana kudi Maweja-Nangila ne muoyi wenu mujima, nulekele kutendelela mvidie ya Astarte ne mvidie mikuabu yonsu ya bantu benyi. Nuitabe anu Maweja-Nangila muenu muonsu, numuenzele mudimu amu yeye nkayende. Nanku neanupandishe ku bumfumu bua bena Peleshete. Bena Izrayele kuimansha mpingu ya mvidie Baale ne Astarte ivuabu nayi, kutendelelabu amu Maweja-Nangila nkayende. Ke Samuwele kubela diyi, ubambila ne: — Bantu bonsu badisangishe ku Mispa. Muaba awu, nendombe kudi Maweja-Nangila bualu buenu. Bena Izrayele kudisangisha ku Mispa. Kusunabu mayi, kuitshikijabu panshi kumpala kua Maweja-Nangila. Kujilabu biakudia dituku adi. Pashishe kutondabu mibi yabu, bamba ne: tuvua batombokela Maweja-Nangila. Nanku, anu ku Mispa aku, Samuwele kutuadija kulombola bena Izrayele. Bena Peleshete kumvua lumu ne: bena Izrayele mbadisangisha ku Mispa. Nanku, bamfumu batanu ba bena Peleshete kudilongolola bua kuluisha bena Izrayele. Bena Izrayele bumvua nanku, kukuatshikabu bowa. Kuambilabu Samuwele ne: — Kutulekedi to! Wikale utulombola kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu, bua kutusungidilaye ku bumfumu bua bena Peleshete. Samuwele kuangata muana wa mukoku, kuulambula Maweja-Nangila, kuoshaye mujima. Pashishe kulombaye Maweja-Nangila bua afuile bena Izrayele luse. Maweja-Nangila kuitaba dilomba adi. Nanku, patshivua Samuwele ulambula mulambu, bena Peleshete bavua bamane kusemena pabuipi, bua kuluisha bena Izrayele. Kadi Maweja-Nangila kudidisha makubakuba makole. Bena mvita ba bena Peleshete kupapuka bikole ne bowa, bena Izrayele kutshimuna bena Peleshete. Bena mvita ba bena Izrayele kumuka ku Mispa, kulondakaja bena Peleshete too ne kuinshi kua Bete-Kare, kubashipabu bonsu. Samuwele kuela diyi, wamba ne: “Maweja-Nangila ke udi mutuambuluisha too ne mpindiewu.” Samuwele kuambula dibue, kudimanyika pankatshi pa Mispa ne Shene. Kuinyikaye dibue adi dina ne: “Dibue-dia-diambuluisha.” Bena Peleshete bavua ne bundu, buamushindu uvuabu babatshimuna awu. Maweja-Nangila kubaleja bukole buende matuku onsu avua Samuwele ne muoyi. Nanku bena Peleshete kabena babuela kabidi mu buloba bua bena Izrayele to. Miaba yonsu ya buloba abu, pankatshi pa tshimenga tshia Ekrone ne tshia Ngate, ivua bena Peleshete bamane kunyenga bena Izrayele, kuyipingajilabu anu bena Izrayele. Nanku buloba abu, kumukabu ku bumfumu bua bena Peleshete. Nansha pankatshi pa bena Izrayele ne bena Amore pavua anu ditalala. Samuwele uvua mushale mulombodi wa bena Izrayele too ne muakafuaye. Ku tshidimu tshionsu, uvua upitshila ku Betele, ku Ngilgale ne ku Mispa, bua kulumbuluisha bantu mu bimenga ebi bisatu. Pashishe, Samuwele uvua upingana kuende ku Rama, muaba uvuaye ulumbuluisha bena Izrayele. Muaba awu, uvua muashila Maweja-Nangila tshilambuilu. Samuwele mumane kukulakaja, kutekaye bana bende ba balume mu bumfumu, bua kulombolabu bena Izrayele. Muanende muanabute uvua Yowele, muana muibidi uvua Abiya. Bana aba, bavua basombela mu Bersheba bua kulumbuluisha bena Izrayele. Kadi bana abu, kabawa balonda tshilejilu tshia tatuabu Samuwele to. Bavua ne lukuka lua biuma, bangata mabuejila, bakose bilumbu bia bantu bibi. Bua buenzayi abu, bakulu ba bena Izrayele kudisangisha, kuya kudi Samuwele ku Rama, bamuambila ne: — Wewe Samuwele udi mumane kukulakaja, kadi bana bebe ba balume kabena balonda tshilejilu tshiebe to. Nanku, utupeshe mukalenga udi mua kushala mfumuetu, anu bu mudi bantu ba bisamba bikuabu ne muntu udi ubalombola kashidi. Samuwele kubungama bikole, bua pavua bantu bamulomba mukalenga. Ke kukonkaye Maweja-Nangila bualu ebu. Maweja-Nangila kumuandamuna ne: — Uteleje bena Izrayele, ubenzele bionsu bidibu balomba. Bualu udibu babenga ki ngwewe to, mmeme! Kabatshiena basue bua meme kuikala mukalenga wabu to. Bualu biangatshile dituku dindi mubapatula mu Ejipitu too ne mpindiewu, badi anu bambenga meme, batendelela mvidie mikuabu. Bionsu bivuabu bangenzele abi, ke bidibu bakuenzela wewe mpindiewu. Nanku itaba bionsu bidibu bakulomba. Kadi ubabela, ubambile patoke, ubaleje malu onsu abenzelabu kudi mukalenga udi ushala mfumuabu. Samuwele kufikisha meyi a Maweja-Nangila kudi bavua bamulomba mukalenga, ubambila ne: — Numanye ne: mukalenga washala mfumuenu neanukengeshe mushindu ewu: Munkatshi mua bana benu ba balume, neasungule bena mvita badi mua kuendesha matempu ende a mvita, badi mua kubanda pa nyama yende ya tubalu, nansha badi mua kunyema kumpala kua ditempu diende. Bana benu bakuabu nebikale balombola bena mvita tshinunu, balombola bena mvita makumi atanu. Mfumu awu, neangate bana benu nansha bakuabu bua kumudiminabu madimi, bua kunowa biakudia, nansha bua kumuenzela biamu bia kuluangana nabi, ne bintu bia kuteka mu matempu ende. Neangate bana benu ba bakaji bua kumuenzejabu manananshi, kumulambila biakudia, kumoshila mampa. Neanunyenge madimi mimpe, mionji mimpe ya mvinyo, ne mitshi ya olive mimpe inudi nukuna. Bionsu ebi, neabipeshe balombodi ba bena mvita bende. Ku biakudia bionsu bia mu madimi enu, ne ku maluvu enu a mvinyo, neanunyenge tshia dikumi. Neatshipeshe bena mudimu bende ne balombodi ba bena mvita bende. Neanunyenge bena mudimu benu balume ne bakaji, bansongalume benu badi ne bukole bua bungi bua kumukuatshila mudimu. Neanunyenge ne nyama yenu ya mpunde bua kumuenzelayi mudimu. Ku mikoku yenu ne ku mbuji yenu dikumi, neangate tshimuna tshimue. Mu tshikosu, nenuikale bapika bende. Pashishe nenudidile Maweja-Nangila bua mukalenga unuikala badisunguile awu. Kadi Maweja-Nangila kakunuteleja to. Bena Izrayele kabawa bitaba bionsu bivua Samuwele ubambila abi to. Kumuandamunabu ne: — Nansha wewe muambe nanku, tudi basue anu mukalenga, bua tuikale bu mudi bena bisamba bikuabu bionsu. Tudi basue mukalenga bua ikale ukosa nsambu yetu, wenda kumpala kua bena mvita betu, utuluila mvita. Samuwele mumane kumvua bionsu bivua bena Izrayele bamba, kuyaye kuambila Maweja-Nangila. Maweja-Nangila kumuambila ne: — Kumbaja dijinga diabu, ubapeshe mukalenga. Ke Samuwele kuambila bena Izrayele bua muntu yonsu apingane ku nzubu kuende. Tshikondu atshi, mu ditunga dia Binyamine, muvua muntu mukuabu wa mu ditunga adi, muikale mubanji, dina diende Kishe. Uvua muana wa Abiyele, ne muikulu wa Serore. Serore pende uvua muana wa Bekorate, ne muikulu wa Afiya. Kishe uvua ne muana wa balume, dina diende Shawule. Shawule uvua nsongalume muimpe mutambe. Mu ditunga dia bena Izrayele dijima, kamuvua muntu mukuabu mufuanangane ne Shawule ku buimpe to. Kabidi uvua mupite bantu bonsu ku bule. Dituku dikuabu, nyama ya mpunde ya tatuende Kishe ivua mijimine. Kishe kutuma muanende Shawule bua baye ne muena mudimu bua kukeba nyama ayi. Shawule ne muena mudimu awu, kudianjilabu kupitshila mu buloba bua mikuna ya Efrayime. Pashishe kupitshilabu mu buloba bua Shalisha. Kadi kabena bamona nyama ayi to. Kupitshilabu mu buloba bua Shalime, kabayi bayimona. Kuyabu mu buloba bua Binyamine, kadi kabena bayimona to. Kadi bafika mu buloba bua Sufa, Shawule kuambila muena mudimu ne: — Tupingane ku nzubu. Patupu tatu wanyi, kakupampakana kabidi bua nyama ya mpunde to. Neatuadije kunyingalala bualu buetu. Muena mudimu kuandamuna ne: — Ndi mumanye bimpe ne: mu tshimenga tshidi kumpala kuetu, mudi muambi, muntu udi ne lumu lunene. Bionsu bidiye umanyisha bantu, bidi bienzeka anu mudiye muambe amu. Nanku tuye kudiye mpindiewu. Misangu mikuabu udi mua kutuleja luseke lutudi mua kuya kukebela nyama ayi. Shawule kukonka muena mudimu ne: — Patuafika kudi muambi awu, netumupeshe tshinyi? Katuena kabidi ne mampa mu mifuku yetu to. Katuena nansha ne tshintu tshia disanka tshia kumulambula. Tudi tshianana. Muena mudimu kuandamuna ne: — Ndi ne lukanu lumue lua tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Netumupeshelu bua atuleje njila utudi mua kuyila. Bansongakaji kubandamuna ne: — Eyowa, ukadi mumane kufika. Mmufike mu tshimenga tshietu anu lelu, bualu ke dituku didi bantu balambula mulambu muaba wa tshijila. Koleshayi. Nanku nenumupete anu panudi nubuela mu tshimenga, kayi muanji kubanda muaba wa tshijila bua kudia biakudia bia mulambu. Muntu nansha umue kena mua kudianza kudi a, mumonyi wa malu kayi muanji kufika. Yeye ke udi ne bua kuela milambu lupemba. Pashishe bantu bavuabu babikila nebadie. Buelayi mu tshimenga lukasa, nenumusangane anu mpindiewu. Shawule ne muena mudimu wende kutungunuka ne luendu. Pavuabu babuela mu tshimenga, Samuwele uvua upatukamu bua kuya muaba wa tshijila. Nanku kusambakenaye nabu. Kadi muladilu wa dituku adi, Maweja-Nangila uvua mumane kumanyisha Samuwele muvuabu ne bua kupetangana ne Shawule. Mmumuambile ne: “Malaba anu pa diba ditudi edi, nenkutumine muntu wa mu tshisamba tshia Binyamine. Wewe neumujidile bua ikale mukalenga wa bantu banyi bena Izrayele. Neabumushe ku bumfumu bua bena Peleshete. Bualu bantu banyi bena Izrayele, mbambikila bua meme kubambuluisha, kabidi ndi mumone dikenga diabu.” Nanku anu Samuwele umona Shawule mutshikale kule, Maweja-Nangila kuambila Samuwele ne: “Tangila muntu umvua mukuambile. Yeye neikale mukalenga wa bantu banyi.” Shawule usemena pabuipi ne Samuwele ku tshiibi tshia tshimenga, kukonkaye Samuwele ne: — Bu wewe musue, ndeja ku nzubu kua mumonyi wa malu. Samuwele kuandamuna ne: — Meme ke mumonyi wa malu. Pita kumpala kuanyi eku, tuye nebe muaba wa tshijila. Lelu netudie nebe. Malaba dinda, pangikale mumane kukuandamuna ku makonka ebe onsu, nenkulekele uye. Kadi bua nyama ya mpunde idi mijimine kukadi matuku asatu, kuditatshishi to. Mbamane kuyimona. Kadi mpindiewu, mbimpe umanye muntu udi bena Izrayele bonsu batekemena. Bena Izrayele mbakutekemena anu wewe, batekemena kabidi ne bena nzubu wa tatuebe. Shawule kuandamna ne: — Kuambi nanku, bualu meme ndi muena Binyamine. Ndi muntu wa mu kasamba kakese ka bena Izrayele. Kabidi mu tshisamba tshia Binyamine emu, diku dianyi ke didi ne bantu bapite bukese. Kadi mmunyi muudi mua kungambila bualu bua nanku? Kadi Samuwele kuya ne Shawule ne muena mudimu wa Shawule mu nzubu wa tshidiilu. Kubasombeshaye muaba wa bantu ba lumu. Mu nzubu, muvua anu bantu bu makumi asatu bavuabu babikila. Pashishe Samuwele kuambila mulambi wende bua amutuadile dibulu dia munyinyi divuaye mumupe bua kuteka ku luseke. Mulambi kuya kuangata tshibelu tshia nyama ne mukila, kubiteka kumpala kua Samuwele. Samuwele kuambila Shawule ne: — Ke munyinyi uvuabu bakutekela ewu, udie ne bantu bonsu bandi mubikila aba. Dituku adi, Shawule ne Samuwele kudia muaba umue. Pashishe kumukabu muaba wa tshijila, kupueka mu tshimenga. Samuwele kuyukila ne Shawule ku musaka wa nzubu. Butshia dinda dionsu, Shawule ne muena mudimu wende kubika. Panshi patoke, Samuwele kubikila Shawule uvua ku musaka wa nzubu, umuambila ne: — Tuyayi, meme ndi musue kukushindikija mu njila. Nanku Samuwele kuya kushindikija Shawule. Bafike ku ndekelu kua mikalu ya tshimenga, Samuwele kuambila Shawule ne: — Ambila muena mudimu webe adianjila kumpala. Muena mudimu mumane kuya mutantshi, Samuwele kuamba ne: — Wewe Shawule, mpindiewu, imana muaba ewu. Ndi musue kukumanyisha tshidi Maweja-Nangila wamba. Ke Samuwele kuambula kalangi ka mafuta kavuaye naku. Kuelaye Shawule mafuta awu pa mutu. Pashishe kumupukilaye, umuambila ne: — Maweja-Nangila nkayende ke udi mukujidila bua wikale mukalenga wa tshisamba tshiende. Mpindiewu netushiyangane nebe. Kadi pawafika ku Selsa, mu buloba bua bena Binyamine, neusambakene ne bantu balume babidi, pabuipi ne lukita lua Rakele. Nebakuambile ne: “Nyama ya mpunde iuvua ukeba, mbamane kuyimona. Tatuebe katshiena ukeba nyama to, ukadi ukukeba amu wewe. Udi ukeba mushindu wa kukumona wewe muanende wa balume.” Pawatungunuka ne luendu, neufike pabuipi ne mutshi wa lusanga wa ku Tabore. Muaba awu, neusambakene ne bantu balume basatu badi baya mu nzubu wa Mvidi Mukulu wa mu Betele. Muntu umue neikale muambule bana ba mbuji basatu, muibidi neikale muambule tukata tua mampa lupepele tusatu, muisatu neikale muambule mulondu wa biseba muikale ne maluvu. Bantu abu nebakukonke muudi muladile. Nebakulambule mampa abidi. Wangata mampa awu. Pashishe neuye ku Ngibeya-Elohime, muaba udi bamfumu ba bena Peleshete. Pawafika pabuipi ne tshimenga, neusambakene ne tshisumbu tshia bambi, bapueka ku muaba wa tshijila. Kumpala kuabu nekuikale bantu badi bimba lunzenze, bimba ngoma, bela nshiba, bimba ne lunkombe. Bambi abu, nebikale baja maja, bela mbila. Pashishe Mueyelu wa Maweja-Nangila neukutulukile. Nentuadije kuja maja, kuela mbila bu bambi abu. Newikale mushintuluke. Pikala bionsu ebi bienzeka, wewe neujadike bulelela ne: Mvidi Mukulu udi nanyi. Nanku, biangatshile tshikondu atshi, wikale wenza bionsu biudi mumone ne: mbikumbane. Pashishe udianjila kupueka ku Ngilgale kumpala kuanyi. Meme nenshishe kukulonda, bua kulambula milambu ya kuosha ne ya bobumue. Ungindile ku Ngilgale matuku muanda mutekete. Pangafika nenkuambile tshiudi mua kuenza. Anu Shawule umuka muaba uvua Samuwele, Mvidi Mukulu kushintulula Shawule bikole, katshiyi bu muvuaye amu to. Bionsu bivua Samuwele muambila Shawule, kukumbanabi anu dituku adi. Nanku Shawule ne muena mudimu wende, bafike ku Ngibeya, kusambakenabu ne tshisumbu tshia bambi. Mueyelu wa Mvidi Mukulu kutulukila Shawule, kudisangishaye ne bambi abu. Kutuadijaye kuja maja, wela mbila. Bantu bonsu bavua bamane kumanya Shawule kuonsu eku, bamumona uja maja, wela mbila munkatshi mua bambi, kukonkanganabu ne: “Tshidi tshienzekela muana wa Kishe ntshinyi? Kadi Shawule pende ukadi muambi anyi? ” Muntu mukuabu wa ku bantu abu, kukonka kabidi ne: “Bambi bakuabu aba, mfumuabu nnganyi? ” Ke kudi kufuma lusumuinu lua ne: “Kadi Shawule pende ukadi muambi anyi?” Shawule utukija, kuyaye muaba wa tshijila. Mansebende kumukonka ne: — Wewe ne muena mudimu webe nuvua baye penyi? Shawule kuandamuna ne: — Tuvua baye kukeba nyama ya mpunde. Kadi katuena bayimone to. Ke tuetu kuya kuebeja Samuwele. Mansebende wa Shawule kumukonka kabidi ne: — Ngambile tshidi Samuwele munuambile. Shawule kumuambila ne: — Wakutumanyisha ne: nyama yenu ya mpunde mmimane kumueneka. Kadi Shawule kena muambile mansebende malu avua Samuwele mumuambile bua bukalenga to. Samuwele kubikidisha bena Izrayele ku nzubu wa Mvidi Mukulu wa mu Mispa. Kubambilaye ne: — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, udi wamba ne: “Nuenu bena Izrayele, uvua munupatule ku bupika mu Ejipitu, mmeme! Uvua munumushe ku bumfumu bua bena Ejipitu ne bua bakalenga ba bisamba bikuabu, bivua binukengesha, mmeme!” Kadi mpindiewu, nuenu bena Izrayele, nudi babenga Mvidi Mukulu uvua munupandishe matuku a dikenga ne a kanyinganyinga. Nuenu kumulomba ne: “Tupeshe mukalenga. ” Nanku fikayi kumpala kua Maweja-Nangila, balondangane mu bisamba bienu ne mu meku enu. Samuwele kubikidisha bena Izrayele ku tshisamba ku tshisamba bua kutshinka, bua bapete mukalenga. Maweja-Nangila kuleja tshisamba tshia Binyamine. Samuwele kubikidisha bena Binyamine ku diku ku diku, Maweja-Nangila kuleja diku dia Matri. Nanku mu diku dia Matri, kulejaye Shawule muana wa Kishe. Kukebabu Shawule, kadi kabena bamumone to. Kukonkabu kabidi Maweja-Nangila ne: — Muntu ewu mmufike muaba ewu anyi? Maweja-Nangila kuandamuna ne: — Nuye kutangila munkatshi mua mabuki, ke muaba udiye musokome. Kuyabu lubilu, kupinganabu ne Shawule. Kuimanaye munkatshi mua bena Izrayele. Uvua mupite bantu bonsu ku bule bua mutu mujima! Samuwele kuambila bena Izrayele ne: — Tangilayi! Monayi muntu udi Maweja-Nangila musungule. Kakuenamuntu mukuabu udi mufuanangane nende, munkatshi mua bena Izrayele bonsu. Ke bantu bonsu kuela bibingu ne mbila, bambila Shawule ne: “Mukalenga ukuata ku mundundu”! Ke Samuwele kubadila bantu bidi bantu ne bua kuenzela mukalenga, ne bidi mukalenga ne bua kuenzela bantu. Kufundaye bionsu abi mu mukanda, kuutekaye mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Pashishe kutangalajaye bena Izrayele, kupinganabu kuabu. Shawule kabidi kupingana kuende ku Ngibeya. Uvua ne tshisumbu tshia bantu bena mvita bavua Mvidi Mukulu mujule bua kuikalabu ne Shawule. Kadi kuvua kabidi bantu bena buenzayi, bavua bamba ne: “Muntu ewu udi mua kutusungidila mushindu kaayi?” Nanku bantu abu bavua bapepeja Shawule. Kabawa balambula milambu. Kadi Shawule kulengulula bionsu abi. Nakashe, mukalenga wa bena Amone, kuluisha tshimenga tshia Yabeshe tshivua mu Ngilaade. Bena Yabeshe kuambila Nakashe ne: — Utue netu ndondu. Tudi basue kushala bantu bebe. Mukalenga Nakashe kuandamuna ne: — Eyowa, ndi musue kutua nenu ndondu, kadi anu panuikala bitabe bua meme kushipa disu dia luseke lua balume dia muntu yonsu wa kunudi, bua meme kufuisha bena Izrayele bonsu bundu. Bakulu ba Yabeshe kuandamuna ne: — Anji kutupa matuku muanda mutekete. Tudi basue kutuma bantu mu ditunga dia bena Izrayele dijima. Patuikala katuyi bapete muntu udi mua kutuambuluisha, netudifile kuudi. Bantu kuya ku Ngibeya, tshimenga tshia ba Shawule. Kuambilabu bantu bionsu bivuabu bakula kudi mukalenga Nakashe. Bena Ngibeya bonsu kudila muadi bikole. Shawule utshivua ufumina ku madimi ne ngombe yende. Kukonkaye tshivua bantu bonsu badidila. Kumuambilabu bionsu bivua bena Yabeshe bamba. Shawule umvua nanku, Mueyelu wa Mvidi Mukulu kumutulukila, kupetaye tshiji tshikole. Kusayaye ngombe ibidi ayi. Pashishe kutumaye bantu ne munyinyi wa ngombe awu mu ditunga dia bena Izrayele dijima, ubadimuja ne: — Mushindu utudi benza ngombe eyi, ke muenzelebu ngombe ya muntu yonsu udi ubenga mua kuya ku mvita ne Shawule ne Samuwele. Bena Izrayele bonsu kutshina, kudisangisha lukasa, benza anu bu muntu umue. Shawule kuya ku Bezeke, kutentekela bantu bonsu. Bantu ba bisamba bia ku mutu wa ditunga bavua binunu nkama isatu, ba mu tshisamba tshia Yuda, bavua binunu makumi asatu. Kadi bantu bavua bafuma ku Yabeshe, kubapingajabu ku tshimenga atshi bua kuambila bana babu ne: “Malaba munda munya, netunusungidile.” Bantu bavuabu batume, kuyabu kuambila bena mu Yabeshe lumu alu. Nanku bena Yabeshe kusanka bikole. Kuambilabu bena Amone ne: — Malaba netufike kunudi bua nutuenzele muonsu munudi basue. Butshia dinda, Shawule kutapulula bena mvita bende mu bisumbu bisatu. Kubuelabu munkatshi mua mitanda ya baluishi babu, butuku kabuyi buanji kutshia. Kushipabu bena Amone too ne munda munya. Bena Amone bavua bashala ne muoyi kutangalaka bonsu. Muntu yonsu uvua ukeba anu mua kudipandisha, kabayi nansha mua kunyema babidi babidi to. Pashishe bena Izrayele kukonka Samuwele ne: — Bantu bavua babenga bua Shawule kikadi mukalenga wetu, badi penyi? Batupeshabu, tubashipe! Shawule kuandamuna ne: — Kabena mua kushipa muntu nansha umue dituku dia mushindu ewu to. Bualu lelu ndituku didi Maweja-Nangila mupeshe bena Izrayele bukole bua kutshimuna. Ke Samuwele kuambila bena Izrayele ne: — Tuyayi ku Ngilgale bua kubanjija Shawule mu bukalenga. Bena Izrayele bonsu kuya ku Ngilgale. Bafike mu nzubu wa Mvidi Mukulu, kubandabu tshiakabidi Shawule mu bukalenga. Pashishe kulambulabu Maweja-Nangila milambu ya bobumue. Nanku Shawule ne bena Izrayele bonsu, kusanka bikole. Samuwele kuambila bena Izrayele ne: — Eyowa, mbanupeshi tshinuvua bandombe. Mbanupi mukalenga. Mpindiewu yeye neandombole. Meme ndi mumane kukola mukalakaje. — Bana banyi ba balume mbamane kukola, munudi amu. — Meme ndi munulombola biangatshile ku buana buanyi too ne mpindiewu. Ke pandi muimana kumpala kuenu, muaba udi Maweja-Nangila ne mukalenga udiye musungule. Pangikala munuenzele bualu bubi, numfunde kudibu patoke too. Ndi muibe ngombe wa muntu anyi? Ndi muibe mpunde wa muntu anyi? Ndi mukengeshe muntu anyi? Ndi muenzele muntu bibi anyi? Ndi muangataku tshintu tshia mabuejila kudi muntu bua tshitangidi buenzayi budiye wenza anyi? Pangikala muangate tshintu tshia muntu, angambile, mmupingajilatshi. Bena Izrayele kuandamuna ne: — Kuena mutukengeshe, kuena mutuenzele bibi. Katshia kuena muangate tshintu tshia mabuejila to. Samuwele kuamba ne: — Nanku Maweja-Nangila ne mukalenga Shawule bajadike bualu ebu lelu. Nuenu bena Izrayele kanuena batela bualu bubi nansha bumue bundi meme Samuwele munuenzela. Bena Izrayele kuandamuna ne: — Muwambi amu, mmomu. Samuwele kubambila kabidi ne: — Maweja-Nangila ke mujadiki wa bualu ebu. Yeye ke uvua musungula Moshe ne Arone bua kupatula bankambua benu mu Ejipitu. Nanku mpindiewu, imanayi kumpala kua Maweja-Nangila. Meme ndi musue kunufunda kudiye. Diambedi, ndi musue kunuvuluija malu mimpe onsu adi Maweja-Nangila munuenzele nuenu ne bankambua benu. Yakobe ne bena diende bonsu bamane kuya mu Ejipitu, bankambua benu kukenga bikole. Kubikilabu Maweja bua abambuluishe. Maweja-Nangila kutuma Moshe ne Arone bua kupatula bena Izrayele mu Ejipitu, ne bua kubafila mu ditunga ditudi edi. Kadi bankambua benu bakupua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu muoyi. Nanku, Maweja-Nangila kuitaba bua baluishe bena Izrayele, babatshimune kudi Sisra, mulombodi wa bena mvita ba Ashore, kudi bena Peleshete ne kudi mukalenga wa bena Mowabe. Bankambua benu kubikila kabidi Maweja-Nangila, bua kubambuluisha, bamuambila ne: “Maweja-Nangila, tudi benze bibi, bualu tuvua bakubenga, bua kutendelela mvidie Baale ne Astarte. Kadi mpindiewu, utusungidileku kudi baluishi betu, netukuenzele mudimu.” Pashishe Maweja-Nangila kutuma Ngideyone, Bedane, Yefete, kuntumaye ne meme Samuwele bua kunusungidila, kudi baluishi benu, bavua nenu mutumba. Ke munuvua basombe mu ditunga ne ditalala. Kadi panuamonyi Nakashe, mukalenga wa bena Amone, mufike bua kunuluisha, nuenu kungambila ne: “Tudi basue kuikala ne mukalenga!” Mbimueneka ne: Maweja-Nangila kavua mukalenga wenu to. Eyowa, nudi ne mukalenga unuvua basungula. Mukalenga unuvua balombe, Maweja-Nangila, wanupeshiye. Mpindiewu, nenuikale bena diakalenga anu panuikala banemeka Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, numuenzela mudimu, numutumikila kanuyi numutombokela, nukumbaja mikenji yende, nuenu ne mukalenga wenu, numulonda. Kadi panuikala kanuyi bamutumikila, bamutombokela, kanuyi bakumbaja mikenji yende, Maweja-Nangila neanuleje bukole buende, bu muvuaye muleje bankambua benu kale. Mpindiewu dilongololayi, nutangile tshishima tshinene tshidi Maweja-Nangila musue kuenza, nuenu bamone. Tudi mu tshikondu tshia kunowa ntete ya kuenza bukula, ki mmomu anyi? Ndi musue kulomba Maweja-Nangila, adidishe makubakuba, alokeshe mvula. Nanku nenujadike ne: nudi benzela Maweja-Nangila tshilema tshipite bunene, panudi balomba bua kuikala ne mukalenga. Samuwele kulomba Maweja-Nangila. Dituku adi, Maweja-Nangila kudidisha makubakuba, kulokesha mwla. Bena Izrayele bonsu kutshipa Maweja-Nangila ne Samuwele bikole. Kuambilabu Samuwele ne: — Usengelele Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu bualu buetu, bua katufu to. Bualu ku malu mabi onsu atudi benza, tudi basakidila kabidi bualu bubi bukuabu bua dilomba dia mukalenga. Samuwele kuandamuna ne: — Kanutshinyi to. Bulelela, nudi bamane kuenza tshilema etshi tshinene. Kadi kanumuki kabidi kudi Maweja-Nangila to. Numuenzele anu mudimu ne muoyi mujima. Kanukebi bua kuenzela mvidie ya tshianana mudimu. Bualu kayena ne bukole bua kunuambuluisha, nansha bua kusungila muntu. Idi amu mvidie ya dishima. Maweja-Nangila kakunulekela to. Bualu yeye nkayende ke uvua munusungule bua nuikale tshisamba tshia bantu bende. Maweja-Nangila neavuluke lumu luende lunene. Meme Samuwele, tshiena musue kuenzela Maweja-Nangila bibi to. Misangu yonsu nengikale ndomba Maweja-Nangila bualu buenu. Ndi anu nnuleja njila muimpe, mululame. Kadi nuenu, nuitabe bumfumu bua Maweja-Nangila, numuenzele mudimu muenu muonsu, kabidi ne muoyi mujima. Nuvuluke bishima binene bionsu bidiye munuenzele. Kadi, panuikala benza bibi, nenubutuke bonsu ne mukalenga wenu. Shawule kusungula bena mvita binunu bisatu munkatshi mua bena Izrayele. Bena mvita binunu bibidi kushala nende ku Mikmase, ne mu buloba bua mikuna bua Betele. Bena mvita bakuabu tshinunu, kuasa mu buloba bua Binyamine, mu tshimenga tshia Ngibeya, pamue ne Yonatane, muana wa Shawule. Shawule kupingaja bena Izrayele bakuabu ku nzubu yabu. Dituku dikuabu, Yonatane kushipa mfumu mukuabu wa bena Peleshete uvua musombele mu Ngeba. Bena Peleshete kumvua lumu lua bualu abu. Shawule kuelesha mpungi mu ditunga dijima, bualu uvua wela meji ne: “Mbimpe bua bena Ebrewu bamanye bualu ebu.” Bena Izrayele bumvua ne: Shawule ke udi mushipe mfumu wa bena Peleshete, kabidi ne: Bena Peleshete mbafikile bena Izrayele munda. Ke bena mvita bonsu ba bena Izrayele kudisangisha kudi Shawule mu Ngilgale. Bena Peleshete kusangila bua kuluisha bena Izrayele. Bavua ne matempu a mvita binunu makumi asatu, bantu bavua babanda pa tubalu binunu bisambombu, bena mvita bungi bu lusenga ludi ku muelelu wa mayi manene. Nanku kuasabu mitanda ku Mikmase, luseke ludi diba dipatukila lua Bete-Avene. Bena Izrayele bamone baluishi bamane kubafinakaja, kuyabu kusokoma ku mikuna mu biina, mu mikela, mu mbuebue, mu nyongolu ne mu milundu. Bantu bakuabu kusabuka musulu wa Yardene bua kusokoma mu buloba bua Ngade ne bua Ngilaade. Diba adi, Shawule utshivua anu mu Ngilgale. Bena mvita bonsu bavuaye nabu bavua bazakala bua bowa. Shawule ne bena mvita bavuaye nabu bavua bindila, matuku muanda mutekete, difika dia Samuwele bu muvuaye mubalaye. Kadi Samuwele kavua mufike ku Ngilgale to. Nanku bena mvita kutuadija kumuka kudi Shawule, kutangalakabu. Ke Shawule kutuma diyi bua balongolole nyama ya mulambu wa kuosha ne ya milambu ya bobumue. Shawule kulambula mulambu wa kuosha yeye nkayende. Ujikija kulambula, Samuwele kufika. Shawule kuya kuakidila Samuwele, umuela muoyi. Samuwele kumuebeja ne: — Tshiudi wenza muaba ewu ntshinyi? Shawule kuandamuna ne: — Ndi muenze nanku, bualu bena mvita bavua batuadija kunshiya, batangalaka. Wewe kuena mufike bu muuvua muambe to. Kabidi ndi mumanye ne: bena Peleshete mbadisangishe ku Mikmase. Mvua muele meji ne: Bena Peleshete nebafike mu Ngilgale bua kutuluisha, katuyi banji kulambula mulambu bua Maweja-Nangila atuambuluishe. Ke pandi mulambule mulambu wa kuosha meme nkayanyi. Samuwele kuandamuna ne: — Udi muenze bualu bubi budibu benza kudi muntu udi kayi ne lungenyi to! Kuena munemeke bionsu bivua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe mukuambile to. Bu wewe muenze bionsu bivuaye mukuambile, nanku Maweja-Nangila uvua mua kuitaba bua diku diebe dishale diku dia bukalenga bua bena Izrayele kashidi. Kadi mpindiewu, kuakushala mu bukalenga matuku a bungi to. Maweja-Nangila mmumane kusungula muntu mukuabu udiye musue bua kuikala mukalenga wa bantu bende bena Izrayele. Bualu wewe kuena mutumikile meyi a Maweja-Nangila to. Samuwele kumuka mu Ngilgale, kuya luseke lukuabu. Bena mvita bavua bashale, kuyabu ne Shawule. Kumukabu ku Ngilgale kuyabu ku Ngibeya wa bena Binyamine, muaba uvua bena mvita bende bakuabu. Shawule kutentekela bena mvita bonsu, batshivuaye mushale nabu. Bavua bu nkama isambombu. Shawule kuasa mu Ngibeya wa bena Binyamine, ne muanende wa balume Yonatane, ne bena mvita bavuaye mushale nabu. Bena Peleshete bavua base mitanda yabu mu Mikmase. Dituku dikuabu, bantu ba bena Peleshete bavua bamanye mvita bikole, kupatuka mu mitanda, kutapulukabu mu bisumbu bisatu. Tshisumbu tshia kumpala kulonda njila wa Ofra, mu buloba bua Shuwale. Tshisumbu tshibidi kulonda njila wa ku Bete-Orone. Tshisumbu tshisatu kulonda njila udi ku mukalu udi ulonda tshibandabanda tshia Seboyime, luseke lua ku tshipela. Tshikondu atshi, mu buloba bua bena Izrayele bonsu, kamuvua nsenda wa biamu nansha umue to. Bualu bena Peleshete kabavua basue bua bena Izrayele benza miela nansha mafuma. Muena Izrayele yonsu, uvua uya kudi nsenda wa bena Peleshete bua kunona tshikasu tshia ku ditempu, kasuyi, bikasu bikuabu, nansha nkasu ya kumbula nayi buloba. Nanku, bua kunona tshikasu tshia ku ditempu, lukasu, tshiamu tshia kukunguja natshi bisosa, kasuyi, tshiamu tshia kusaka natshi bimuna, nansha bua kuasa tshiamu mu tshilabi, bavua ne bua kufuta bia bisatu bibidi bia lukanu lutoke lua mushinga mukole. Dituku dia kuluangana mvita, bena mvita ba Shawule ne ba Yonatane kabawa ne miela nansha ne mafuma to. Anu mukalenga Shawule ne muanende Yonatane ke bavua nabi. Tshisumbu tshia bena mvita ba bena Peleshete kuya kuela mualu wa mvita mu njila wa ku Mikmase. Dituku dikuabu, Yonatane, muana wa Shawule, kuambila nsongalume uvua umuambuila bia mvita biende ne: — Luaku, tuye too ne kudi tshisumbu tshia mvita tshia bena Peleshete tshidi dishiya kuaka, batangilangane netu. Kadi Yonatane kavua mumanyishe tatuende bualu ebu to. Tatuende uvua pabuipi ne Ngibeya, musombe muinshi mua mutshi wa grenadier mu Migrone. Uvua ne bena mvita bu nkama isambombu. Mutuangaji uvua muimane muaba awu, ne bintu bia tshijila bivua bibambuluisha mua kuebeja Mvidi Mukulu malu. Mutuangaji awu, dina diende Akiya, muana wa Akitube. Akitube uvua muanabu ne Ikabode (Ikabode uvua muana wa Pinhase, kabidi muikulu wa Eli. Eli ke uvua mutuangaji wa Maweja-Nangila ku Silo.) Ku bena mvita bonsu, muntu nansha umue kavua mumanye ne: Yonatane mmuye kuluisha bena Peleshete to. Bua kufika muaba uvua bena mvita ba bena Peleshete, Yonatane kupitshila pankatshi pa mbuebue ibidi ivua miondoke. Mbuebue ayi, bavua bayibikila, elu ne: Bosese, lukuabu ne: Sene. Lubuebue lua kumpala luvua ku mutu, lutangilangane ne Mikmase. Luibidi luvua kuinshi, lutangilangane ne Ngeba. Yonatane kuambila nsongalume wende ne: — Luaku tuye too ne ku tshisumbu tshia bena mvita ba bena Peleshete, badibu kabayi bateke panshi. Misangu mikuabu Maweja-Nangila udi mua kutuambuluisha. Bualu kakuena tshidi mua kupumbisha Maweja-Nangila bua atupeteshe ditshimuna, nansha tuetu ba bungi nansha tuetu bakese. Muena mudimu kuandamuna ne: — Enza muonsu muudi musue. Tuyaku, meme ndi nkulonda anu bu mudi mundidimbi webe nkulonda. Ke Yonatane kuambila nsongalume kabidi ne: — Tuyaya kudi bantu aba. Tudileja kudibu. Pikalabu batuambila ne: “Imanayi too ne mutuafika kunudi” netushale bimane anu muaba awu. Katuakuya kudibu to. Kadi pikalabu batubikila ne: “Bandilayi kuneku,” netuye kudibu. Nenku, ke tshimanyinu tshidi tshitujadikila ne: Maweja-Nangila mmubafile mu bianza bietu. Bonsu babidi, kuya kudileja kudi bena Peleshete. Bobu abu kuambilangana ne: “Akia! Monayi bena Ebrewu bapatuke mu biina muvuabu basokome.” Nanku kubikilabu Yonatane ne nsongalume wende, bela mbila ne: — Bandilayi kuneku! Tudi basue kunuambila bualu. Ke Yonatane kuambila nsongalume ne: — Tubande, undonde panyima. Maweja-Nangila mmumane kubafila mu bianza bia bena Izrayele. Yonatane kubanda, wenda ukalaba ne bianza ne makasa, nsongalume wende wenda umulonda. Ke Yonatane kutapa bena Peleshete, nsongalume wende ubashipa, ubalunguluja. Ku mvita eyi ya kumpala, Yonatane ne muena mudimu wende bavua bashipa bena Peleshete makumi abidi, babashipela muaba mufinakane. Bena Peleshete bavua bashala mu mitanda, ne bena mutumba nabu bonsu, kutshinabu bena Izrayele bikole. Bena mvita bonsu ba bena Peleshete, ne bavuabu bateke bua kutentekela ditunga, ne bavua bamanye mvita bikole, kutshina bikole, buloba mene kuzakala. Ke bena Peleshete bonsu kupapuka, bikale ne bowa bunene. Batentekedi ba Shawule bavua ku Ngibeya, tshimenga tshia bena Binyamine, kumona bena Peleshete bavule banyemakane nseke yonsu. Shawule kutumina bena mvita bende diyi ne: — Balanganayi, nungambile muntu udi kayi munkatshi muenu. Kusanganabu ne: Yonatane ne nsongalume wende kabavuaku to. Nanku Shawule kuambila mutuangaji Akiya ne: — Ambula mushete wa ndondu wa Maweja-Nangila, ufike nawu apa. (Dituku adi mushete wa ndondu uvua mu mitanda ya bena Izrayele). Patshivua Shawule bayukila ne mutuangaji Akiya, tshimvundu tshivua tshienda tshivula mu mitanda ya bena Peleshete. Nanku Shawule kuambila mutuangaji Akiya ne: — Kutatshi bua kuebeja Maweja-Nangila to. Shawule kusangisha bena mvita bende, kuyabu mu mvita. Kadi, kusanganabu baluishi babu baluangana nkayabu mu tshimvundu tshinene. Nanku, bena Ebrewu bakuabu bavua babuele kale ku bumfumu bua bena Peleshete, kudisangisha ne bena Izrayele luseke luvua Shawule ne Yonatane. Bena Izrayele bakuabu bonsu, bavua basokome mu buloba bua mikuna bua Efrayime, kumvuabu lumu ne: bena Peleshete mbanyema bena Izrayele. Ke kutuadijabu kulondakaja bena Peleshete, benda babaluisha. Ke muvua Maweja-Nangila muambuluishe bena Izrayele bua kutshimuna bena Peleshete dituku adi nanku. Mvita kutungunuka too ne dishiya dia Bete-Avene. Dituku adi, bena Izrayele kukenga bikole bua mutshipu uvua Shawule mubatshipishe ne: “Pikala muntu mudie biakudia, katuyi banji kufika ku dilolu, tshiyi muanji kusombuela baluishi banyi, muntu awu mmuena tshibawu. ” Nanku, muntu nansha umue kavua mudie tshintu to. Bena Izrayele bonsu kufika mu ditu, muvua buitshi miaba yonsu too ne panshi. Pavua bena mvita babuele mu ditu, kumonabu buitshi bumata panshi. Kadi muntu nansha umue wa kudibu kena mubuambule bua kudia to. Bonsu bavua batshina bua mutshipu. Kadi Yonatane kavua mumanye ne: tatuende Shawule mmuenzeje bantu bua kuditshipabu to. Nanku, Yonatane kuolola dikombu divuaye nadi, kutua lusongu lua dikombu mu buitshi, kuelaye buitshi mukana. Ke muisu kubutama, dipungi kujika. Muena mvita mukuabu kuambila Yonatane ne: — Tatuebe Shawule uvua mutuenzeje bua tuetu kuditshipa, mutukanyine ne: “Pikala muntu mudie biakudia lelu, muntu awu mmuena tshibawu!” Ke padi bantu bonsu bapungila bua nzala! Yonatane kuamba ne: — Tatu mmukengeshishe ditunga edi! Mona katshia ngadia buitshi bukese, ndi mupete bukole. Bu bena mvita bonsu badie lelu bintu bivuabu banyenga baluishi babu, tuvua mua kuikala batshimune bena Peleshete bikole bipite. Dituku adi, bena Izrayele kuipata, balondakaja bena Peleshete biangatshile ku Mikmase too ne ku Ayalone. Bavua bapungila bikole. Nanku kufuilakanabu bintu bivuabu bapawule: mikoku, ngombe ne bana ba ngombe. Kushipelabu nyama ayi anu muaba awu. Kudiabu munyinyi awu, mutshikale ne mashi. Kuambilabu Shawule ne: bena Izrayele mbenzele Maweja-Nangila bibi, bualu mbadie munyinyi, mutshikale ne mashi. Shawule kuela mbila ne: — Mbenze bualu bubi butambe! Bungulujayi lukasa dibue dinene, nufike nadi muaba undi ewu. Pashishe, nuye kudi bantu, nubambile bafike muaba undi ewu. Muntu yonsu ikale ne wende ngombe, nansha mukoku. Bashipele nyama yabu ayi muaba ewu, pashishe nebayidie. Nanku kabakuenzela Maweja-Nangila bibi, padibu badia munyinyi, mutshikale ne mashi. Dilolu adi, muntu yonsu kufika ne nyama wende, kumushipelaye muaba awu. Shawule kuashila Maweja-Nangila tshilambuilu. Ke tshilambuilu tshia kumpala tshivuaye pende mumuashile. Ke Shawule kutumina bena Izrayele diyi ne: — Tuyayi butuku ebu, tulondakaje bena Peleshete. Mubanyenge bintu biabu, too ne muatshia butuku. Katushiyi muntu nansha umue ne muoyi to. Bena mvita kuandamuna ne: — Enza muudi musue. Kadi mutuangaji Akiya kuamba ne: — Bangabanga, tuebeje Mvidi Mukulu. Nanku Shawule kukonka Mvidi Mukulu ne: — Ndi mua kulondakaja bena Peleshete anyi? Wewe Maweja-Nangila neufile bena Peleshete mu bianza bietu anyi? Mvidi Mukulu kena mumuandamune dituku adi to. Nanku, Shawule kubikidisha bamfumu bonsu ba bena Izrayele, ubambila ne: — Konkanganayi bimpe, bua tumanye bubi butudi benza lelu. Bu mudi Maweja-Nangila, Musungidi wa bena Izrayele ne muoyi, ndi nditshipa ne: muntu udi muenze bibi neafue, nansha yeye muananyi wa balume Yonatane. Munkatshi mua bena mvita bonsu, muntu nansha umue kena muandamune to. Shawule kuamba kabidi ne: — Nuenu bena Izrayele imanayi ku luseke, meme ne muananyi wa balume Yonatane netuimane luseke lukuabu. Bena mvita kuandamuna ne: — Enza muonsu muudi musue. Shawule kulomba Maweja-Nangila ne: — Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, kuena mungandamune lelu bua tshinyi? Maweja-Nangila, ungandamune ku bintu bia tshijila ebi: pikala Yonatane muenze bibi nansha meme, ungandamune ku Urime. Kadi pikala bena mvita benze bibi, ungandamune ku Tumime. Kujadikabu ne bubi budi luseke lua Yonatane ne tatuende. Bena mvita kabena ne bualu to. Shawule kutuma diyi ne: — Batshinke kabidi pankatshi panyi ne Yonatane bua kumanya udi muenze bibi. Kujadikabu ne: Yonatane ke uvua muenze bibi. Ke Shawule kuambila Yonatane ne: — Unsokoluele bualu buudi muenze. Yonatane kuandamuna ne: — Mvua muangate buitshi bukese ku lusongu lua dikombu dianyi, meme kudia. Mpindiewu ndi amu mua kufua. Shawule kuamba ne: — Yonatane wewe kuyi mufue, Mvidi Mukulu annyoke ne dinyoka dikole! Kadi bena mvita kuambila Shawule ne: — Yonatane udi mupeteshe bena Izrayele ditshimuna mu mvita eyi minene, neafue bua tshinyi? Kabiena mua kuenzeka to. Bu mudi Maweja-Nangila ne muoyi, katuena tuitabe nansha bua lusuki lua Yonatane lumate panshi to. Bualu bionsu bidiye muenze lelu ebi, mmuenze ne diambuluisha dia Mvidi Mukulu. Nanku, bena mvita kusungidila Yonatane bua kafu to. Shawule kulekela kulondakaja bena Peleshete. Ke bena Peleshete kupingana kuabu. Anu Shawule upeta bukalenga mu bena Izrayele, kuluishaye baluishi bende bavua ku nseke yonsu: bena Mowabe, bena Amone, bena Edome, bena mu bukalenge bua Soba, ne bena Peleshete. Miaba yonsu ayi, Shawule uvua anu utshimuna. Dituku dikuabu, Shawule kuleja dikima diende. Kutshimunaye bena Amaleke. Ke muvuaye musungidile bena Izrayele mu bianza bia bantu bavua bibe bintu mu ditunga diabu. Shawule uvua ne bana ba balume basatu: Yonatane, Ishevi ne Malkishuwa. Uvua kabidi ne bana ba bakaji babidi: wa kumpala uvua Merabe, muakunyi uvua Mikale. Mukaji wa Shawule uvua Akinowame, muana wa Akimase. Mfumu uvua ulombola bena mvita ba Shawule, uvua Abnere, muana wa Nere, uvua tatuende mukuabu wa Shawule. Bualu Kishe tatuende wa Shawule, ne Nere tatuende wa Abnere, bavua bana ba balume ba Abiyele. Matuku onsu avua Shawule mushale mu bukalenga, uvua muluishe bena Peleshete bikole. Nanku misangu yonsu ivua Shawule upeta muntu wa dikima nansha wa mukitshi, uvua umuangata bua kuikalaye muena mvita wende. Samuwele kuambila Shawule ne: — Ku kale, Maweja-Nangila uvua muntume bua kukujidila, bua ushale mukalenga wa bantu bende bena Izrayele. Nanku, teleja tshindi musue kukuambila mu dina dia Maweja-Nangila. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa tshiluilu tshia bena Izrayele udi wamba ne: “Ndi muvuluke bionsu bivua bena Amaleke benzela bena Izrayele, pavuabu bapatuke mu bupika mu Ejipitu. Bena Amaleke bavua bajikila bena Izrayele njila. Nanku mpindiewu, wewe Shawule, uye kubaluisha, ubabutule ne bintu bionsu bidibu nabi. Kubafuidi luse to. Ushipe bantu ne nyama bionsu: balume, bakaji, bana batoke, ngombe, mikoku, nyama ya tumelu ne ya mpunde.” Shawule kubikidisha bena mvita bende ku Teleme, kutuadijaye kubakenketa ku tshisumbu ku tshisumbu. Bena mvita bavua benda ku makasa bavua binunu nkama ibidi. Tusakidile kabidi bantu bakuabu ba bena Yuda binunu dikumi. Shawule kuya ne bena mvita abu pabuipi ne tshimenga tshia bena Amaleke. Kualaminaye bena Amaleke mu mikidi ya mayi a mvula, ukeba kubaluisha kabayi banji kudilongolola. Ke Shawule kuambila bena Kayine ne: “Umukayi munkatshi mua bena Amaleke, nuye mutantshi mule. Tshiena musue kunukengesha, bu mundi mbakengesha bobu to. Bualu nuenu nuvua bafuile bena Izrayele luse, pavuabu bapatuke mu Ejipitu.” Nanku bena Kayine kumuka muaba uvua bena Amaleke. Ke Shawule kutshimuna bena Amaleke, kubipata biangatshile ku Avila too ne ku Shure, luseke ludi diba dipatukila lua ku Ejipitu. Shawule kushipa bantu bonsu, kushiya amu mukalenga wabu Agage. Kumuelaye mu lukanu. Shawule ne bena mvita bende bavua bashiye Agage ne muoyi, bashiya kabidi nyama mimpe yonsu ivuabu basungule ku bimuna: ngombe, mikoku, nyama ivua ne mafuta, ne bana ba mikoku. Bavua bashipa amu nyama mibi ivua kayiyi ne diambuluisha to. Ke Maweja-Nangila kuambila Samuwele ne: — Ndi ne kanyinganyinga bua Shawule undi musungule bua kuikalaye mukalenga. Shawule mmumbenge. Kena utumikila mikenji yanyi to. Bualu abu kutonda Samuwele bikole. Kutendelelaye Maweja-Nangila butuku bujima. Butshia dinda, Samuwele kuya kumonangana ne Shawule. Kumuambilabu ne: “Shawule mmuye ku Karmele, bua kuimanyika dibue dia kuikala bamuvulukila. Pashishe neatungunuke ne luendu too ne ku Ngilgale. ” Samuwele ufika pabuipi ne Shawule. Shawule kumuambila ne: — Maweja-Nangila akuele lupemba! Ndi mukumbaje bionsu bivua Maweja-Nangila mungambile. Samuwele kukonka Shawule ne: — Miadi ya mikoku ne ya ngombe indi ngunwua idi ifuma penyi? Shawule kuandamuna ne: — Bena mvita mbasungule nyama mimpe ya bena Amaleke, bafike nayi muaba ewu, bua kuyilambula Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe. Kadi bintu bikuabu bionsu tudi babishipe. Samuwele kumukosa ku diyi ne: — Puwa. Ndi musue kukuambila bionsu bidi Maweja-Nangila mummanyishe butuku bua lelu. Shawule kuandamuna ne: — Ambaku. Samuwele kumuambila ne: — Ku kale uvua mudimone muntu tshianana. Mpindiewu udi mukalenga wa bisamba bionsu bia bena Izrayele. Maweja-Nangila nkayende ke uvua mukujidile bua wikale mukalenga wa bena Izrayele. Kadi, Mvidi Mukulu uvua mumane kukuambila tshiudi ne bua kuenza. Uvua mukutume bua wewe kushipa bena Amaleke, bena buenzayi, bua wewe kuluangana nabu mvita, too ne pabutukabu bonsu bua buenzayi buabu. Kuena mutumikile diyi dia Maweja-Nangila bua tshinyi? Udi muangate bintu bia bena Amaleke bua kufikisha Maweja-Nangila munda bua tshinyi? Shawule kuandamuna ne: — Meme ndi mutumikile diyi dia Maweja-Nangila. Ndi muenze bionsu bivuaye mungambile. Ndi mushipe bena Amaleke bonsu. Ndi mushiye anu mukalenga wabu Agage, undi mufike nende muaba ewu. Kadi pikala bena mvita banyi basungule nyama ivua mimpe mitambe munkatshi mua mikuabu ivuabu bashipe, bavua basungula nyama ayi anu bua kuyilambula Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe munemu mu Ngilgale. Samuwele kukonka Shawule ne: — Maweja-Nangila udi usanka bua milambu ya bungi idibu bamulambula, anyi udi usanka bua mikenji yende idibu batumikila? Milambu kayena imusankisha to. Bualu, kutumikila Maweja-Nangila, kuenza tshidiye muambe, nkupite milambu ya nyama, nansha yoyi ne mafuta a bungi. Kadi kubenga kutumikila, nkuenza bualu bubi amu bu mudi kubuka lubuku. Kubenga kuitaba Maweja-Nangila, nkuenza bualu bubi anu bu mudi kutendelela mvidie. Nanku, bu muudi mubenge mua kutumikila mikenji ya Maweja-Nangila, wakubengi. Kuakuikala kabidi mukalenga wa bantu bende bena Izrayele to. Shawule kuandamuna ne: — Ndi muenze bibi. Tshiena mutumikile diyi dia Maweja-Nangila, tshiena muteleje mibelu yebe wewe. Kadi mvua ne bowa, ntshina bena mvita. Ke pandi muenze bionsu bivua bena mvita bajinga. Mpindiewu ndi nkutendakena, umfuile luse bua bubi ebu. Tupingane nebe ku Ngilgale bua meme kutendelela Maweja-Nangila. Samuwele kuandamuna ne: — Nansha! Tshiena mua kuya nebe to. Bualu udi mubenge kutumikila mikenji ya Maweja-Nangila. Nanku Maweja-Nangila mmumane kukubenga. Kuakuikala kabidi mukalenga wa bena Izrayele to. Samuwele kukudimuka bua kumuka. Kadi Shawule kumukuata kuinshi kua tshinkutu tshivuaye muvuale. Tshinkutu kupandika. Ke Shawule kushala ne tshipesa ku bianza. Samuwele kuambila Shawule ne: — Ke mudi Maweja-Nangila upanda bukalenga bua bena Izrayele, ukunyengabu lelu, bua kubupesha muntu mukuabu wa nsongu mukupite wewe. Maweja-Nangila udi butumbi bua bena Izrayele. Nanku, kena mua kushima, kena mudi muntu udi lelu wamba bualu mushindu, maloba wamba mukuabu. Shawule kumuambila ne: — Ndi mumane kuenza bibi. Kadi ndi nkutendakena ne: unnemekeku kumpala kua bakulu, ne kua bena Izrayele bakuabu bonsu. Tupingane nebe bua meme kuya kutendelela Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe. Samuwele kuya nende. Shawule kutendelela Maweja-Nangila. Ke Samuwele kutuma diyi bua bafike ne Agage, mukalenga wa bena Amaleke. Agage kufika ne disanka bualu uvua wela meji ne: “Ndi mumane kupanda ku lufu.” Kadi Samuwele kuambila Agage ne: “Muela webe wa mvita uvua mushipe bana, bamamu bashale bianza bitupu. Nanku, mamuebe neashale kayi ne muana.” Samuwele kushipa Agage, kumusaya kumpala kua tshilambuilu tshia Maweja-Nangila mu Ngilgale. Samuwele kupingana ku Rama. Shawule kuya kuende ku Ngibeya. Biangatshile diba adi, matuku onsu avua Samuwele ne muoyi, kena mumonangane kabidi ne Shawule to. Samuwele uvua ne kanyinganyinga kakole bualu bua Shawule. Maweja-Nangila uvua unyingalala bua pavuaye musungule Shawule mukalenga wa bena Izrayele. Maweja-Nangila kuambila Samuwele ne: — Neushale anu ne tshiji musangu mule bua Shawule, pandi meme mumane kumubenga, bua kashadi mukalenga wa bena Izrayele anyi? Angata mafuta, uye nawu. Ndi nkutuma kua Ishayi ku Betleyeme. Bualu ndi musungule mukalenga undi musue, munkatshi mua bana bende ba balume. Samuwele kukonka ne: — Nengenze munyi? Pangikala mufike ku Betleyeme, Shawule neamanye bualu ebu. Neanshipe. Maweja-Nangila kuambila Samuwele ne: — Angata muana wa ngombe. Pawafika, newambe ne: ndi mufika bua kulambula Maweja-Nangila mulambu. Ubikidishe Ishayi ku mulambu awu. Meme Maweja-Nangila nenkuleje tshiudi mua kuenza. Muntu ungikala mukuleje awu, neumujidile mukalenga, bua kungenzelaye mudimu. Amuwele kuitaba, kuya ku Betleyeme. Bakulu ba mu tshimenga bamumona, kupampakanabu bikole. Kuyabu kumuakidila, bamukonka ne: — Udi mufike munemu bua kutuambilaku bualu bua disanka anyi? Samuwele kuandamuna ne: — Eyowa, ndi mufike bua kulambula Maweja-Nangila mulambu. Nanku, nujikije mikiya yonsu inudi nayi, bua tuye nenu. Samuwele kubikidisha kabidi ne Ishayi ne bana bende ba balume, bua bajikije mikiya yabu, badisanga nende ku mulambu. Ishayi ne bana bende bamane kufika, Samuwele kumona Eliyabe. Kudiambilaye munda ne: “Bulelela, ke udi Maweja-Nangila musungule ewu.” Kadi, Maweja-Nangila kuambila Samuwele ne: “Kutangidi buimpe bua mpala, nansha bule bua muntu. Meme tshiena mumusungule to. Meme tshiena ntangila, mudi bantu batangila to. Bantu badi batangila amu mpala, ne mushindu udi muntu. Kadi meme ndi ntangila too ne munda mua muntu.” Ke Ishayi kubikidisha Abinadabe, ku-mupitshisha kumpala kua Samuwele, Samuwele kuamba ne: — Maweja-Nangila kena musungule nansha ewu to. Ishayi kupitshisha Shama. Kadi Samuwele kuamba ne: — Maweja-Nangila kena musungule nansha ewu to. Ishayi kupitshisha bana bende ba balume muanda mutekete kumpala kua Samuwele, Samuwele kumuambila ne: — Ku bana aba, Maweja-Nangila kena musungule muana nansha umue. Ke Samuwele kukonka Ishayi ne: — Bana bebe bonsu badi muaba ewu anyi? Ishayi kuandamuna ne: — To! Nkushale anu Davide, muana a mukala, udi ulama mikoku. Samuwele kutuma diyi ne: — Muntu aye kukeba muana awu. Katuena mua kutuadija kudia bia ku mulambu, muana awu kayi muanji kufika. Ke Ishayi kubikidisha muana awu. Nsongalume awu uvua ne mubidi mukunze, ne mpala muimpe mutambe, mesu abalakana. Ke Maweja-Nangila kuambila Samuwele ne: “Ke muana undi musungule ewu. Umujidile bua kuikalaye mukalenga.” Samuwele kuambula mafuta, kuela Davide pa mutu bua kumujidila, bana babu batangile. Mueyelu wa Maweja-Nangila kutulukila Davide, kushalawu nende biangatshile dituku adi too ne kashidi. Pashishe Samuwele kupingana ku Rama. Mueyelu wa Maweja-Nangila kumuka kudi Shawule. Maweja-Nangila kutumina Shawule mukishi mubi bua kumukengeshawu. Bena mudimu ba Shawule kumuambila ne: — Tudi bamone ne: mukishi mubi udibu bakutumina kudi Maweja-Nangila, udi ukukengesha. Nanku, tuma diyi, tuye kukukebela muntu udi mumanye mua kuimba lunkombe. Pikala mukishi mubi mukutulukile, muena lunkombe neakuimbile bua umvue bimpe. Shawule kuandamuna ne: — Eyowa, ndi muanyishe. Nkebelayi muntu udi mumanye mua kuimba lunkombe bimpe. Nufike nende kundi. Muena mudimu mukuabu kuamba ne: — Ndi mumanye muntu, muana wa Ishayi, muena mu Betleyeme. Udi mumanye mua kuimba lunkombe bimpe. Udi kabidi muntu wa mushinga mukole, mumanye mvita, mumanye mua kuakula ne meji. Udi ne mpala muimpe mutambe. Kabidi Maweja-Nangila udi nende. Shawule kutuma bantu bua bambile Ishayi ne: “Ntumina muanebe wa balume Davide, udi ulama mikoku.” Ishayi kuangata nyama wa mpunde, kutekapu mampa, mulondu wa biseba muela maluvu a mvinyo tente, ne muana mbuji. Kupeshaye Davide bintu abi bua kutuadilaye Shawule. Anu Davide ufika kua Shawule, kutuadijaye kumuenzela mudimu. Shawule kunanga Davide bikole. Kumupaye mudimu wa kumuambuila bia mvita biende. Ke Shawule kutumina Ishayi diyi ne: “Ndi musue bua Davide ashale anu ku mudimu wanyi, bualu ndi mumuanyishe bikole.” Biangatshile musangu awu, pavua mukishi mubi, mutuma kudi Maweja-Nangila, utulukila Shawule, Davide uvua wambula lunkombe, umuimbila. Nanku Shawule uvua umvua bimpe, upeta dikisha, mukishi mubi umuka. Bena Peleshete kusangisha bena mvita bua kuya kuluangana. Kudisangishabu mu tshimenga tshia Soko mu Yuda. Kuasabu mitanda yabu mu Efese-Damime, pankatshi pa tshimenga tshia Soko ne tshia Azeka. Shawule ne bena mvita ba bena Izrayele kudisangisha, kuasa mitanda mu tshibandabanda tshia Ela. Pashishe, kuelabu mualu wa mvita, batangilangane ne bena Peleshete. Nanku bena Peleshete ne bena Izrayele bavua bimane pa mikuna ibidi mitangilangane, tshibandabanda pankatshi. Muena mvita mukuabu wa bena Peleshete kupatuka mu mulongu bua kufuna bulobu. Uvua wa mu tshimenga tshia Ngate, dina diende Ngoliyate. Uvua bule bu bua metre isatu. Uvua kabidi ne musongolu wa mutshi, uvua bunene bu bua mutshi wa kukuma nawu madiba, muikale ne lusongu lua tshiamu, lua bujitu bua kilo muanda mutekete ne pa mutu. Muena mudimu wa Ngoliyate uvua wenda kumpala kuende, mumuambuila ngabu. Ngoliyate kuimana, kuela mbila kudi bena mvita ba bena Izrayele ne: — Nudi bela mualu wa mvita bua tshinyi? Meme Ngoliyate ndi muena Peleshete. Nuenu nudi bapika ba Shawule. Sungulayi muntu umue munkatshi muenu, afike apa bua tuluangane nende. Pikala muntu awu mutshimune, munshipe, tuetu bena Peleshete netushale bapika benu. Kadi pangikala mumutshimune, mumushipe, nuenu bena Izrayele nenushale bapika betu. Lelu ndi mbunda bena mvita ba bena Izrayele, ndi musue kumona bukole buabu. Ntuminayi muntu bua tuluangane nende. Shawule ne bena mvita bende bonsu, bumvue miaku ya muena Peleshete ayi, kukuatshikabu bowa bunene. Davide uvua muana wa Ishayi wa mu diku dia Efrata, musombele mu tshimenga tshia Betleyeme mu Yuda. Ishayi uvua ne bana ba balume muanda mukulu. Tshikondu atshi tshivua Shawule mukalenga, Ishayi uvua mumane kukola mukulakaje. uvua uya kuenzela Shawule mudimu, kadi uvua upingana misangu mivule ku Betleyeme bua kulama mikoku ya tatuende. Matuku makumi anayi majima, Ngoliyate, muena Peleshete, uvua anu wimana kumpala kua bena mvita ba bena Izrayele, dinda ne dilolu. Dituku dikuabu, Ishayi kuambila muanende Davide ne: — Angata tshibombi tshia ntete mikanga etshi ne mampa dikumi aa, uye nabi lukasa mu mitanda, muaba udi bana benu. Angata kabidi fromaje dikumi eyi, bua kupesha mfumu mulombodi wa bena mvita. Neutangile bana benu, ne badi bimpe. Neuntuadile tshintu tshidi tshinjadikila ne: kakuena bualu to. Neusangane bana benu mu tshibandabanda tshia Ela, muaba udi Shawule ne bena mvita ba bena Izrayele bonsu baluisha bena Peleshete. Butshia dinda, Davide kushiya mikoku yende kudi mulami mukuabu. Kuangataye bintu bivuaye ne bua kuya nabi. Kuyaye muvua tatuende Ishayi mumutumina diyi. Kufikaye mu mitanda diba divu bena mvita bela mualu wa mvita, bela mbila bua kuya ku mvita. Nanku bena Izrayele ne bena Peleshete kuela mualu wa mvita, batangilangane. Davide kushiya bintu bivuaye nabi kudi muntu uvua ulama bintu bionsu. Kuyaye lukasa muaba uvua bena mvita. Kusanganaye bana babu, kubelaye muoyi. Kadi patshivua Davide uyukila ne bana babu, Ngoliyate muena Peleshete wa mu Ngate, kupita kumpala kua bena mvita babu, ufuna, ukana, bu muvuaye wenzenza misangu yonsu. Davide kumvua bionsu abi. Bena Izrayele bonsu bamone Ngoliyate, kupingana panyima, bualu bavua bamutshina bikole. Kuambilanganabu ne: “Udi mumone muntu ewu! Udi wenza bionsu ebi amu bua kutubunda. Kadi muntu wikale mumutshimune, mumushipe, mukalenga neamunemeshe ne bubanji bua bungi. Neamupe muanende wa bakaji, bua kuikalaye mukajende. Kabidi mu bena Izrayele, mu bena diku dia muntu awu, kabakuikala ne tshilumbu tshia kulambula tshitadi to.” Davide kukonka bena mvita bavua pabuipi nende ne: — Muntu wikale mushipe muena Peleshete ewu bua kusombuela bipendu bidiye upenda bena Izrayele, nebamufute tshinyi? Muena Peleshete ewu, udibu kabayi bateka panshi, upenda bena mvita ba Mvidi Mukulu wa muoyi nnganyi mene? Kuandamunabu Davide, bamuambuluila bintu bionsu bivua mukalenga mulaye muntu wikale mutshimuna Ngoliyate. Kadi, Eliyabe muanabute, mukulu wa Davide, kumvua muvua Davide wakula ne bena mvita, kufikaye munda, ukonka Davide ne: — Udi mufike kuneku bua tshinyi? Mikoku yebe ayi udi mushile nganyi mu thipela? Ndi mukumanye bimpe. Udi kana ka tshianana, kena lutambishi. Uvua mufike kuneku amu bua kumona mvita! Davide kumukonka ne: — Tshibi tshindi muenze ntshinyi? Tshiena mua kuela lukonku anyi? Davide ukoma mukuluende nyima, kutuadija kuyukila ne muena mvita mukuabu. Kutungunukaye ne diebeja malu, wela anu dikonka adi. Muena mvita yonsu uvua anu umuandamuna mushindu umue. Bantu bonsu bumvue Davide wakula, kujadikabu ne: bualu ebu mbumutonde bikole. Kuambilabu Shawule. Shawule kubikidisha Davide. Ke Davide kumuambila ne: — Mukalenga, muntu nansha umue kena mua kutshina muena Peleshete ewu to. Meme nenye bua kuluangana nende. Shawule kuandamuna ne: — Nansha, kuena mua kuluangana nende to. Utshidi muana mukese. Ngoliyate mmuluanangane mvita kutuadija ku buana buende. Davide kuambila kabidi Shawule ne: — Mukalenga pandi ndama mikoku ya tatu, padi nyama wa ntambue nansha wa nkashama, ufikabuakukuatamukoku, ndi ndondakaja nyama awu, mmutuuta, mmunyenga mukoku mukana. Padi nyama awu unduisha, ndi mmukuata mu nshingu, mmushipa. Ke mumvua nshipa nyama ya ntambue ne ya nkashama nanku. Ke mungenzela muena Peleshete ewu, udibu kabayi bateke panshi. Bualu udi upenda bena mvita ba Mvidi Mukulu wa muoyi. Maweja-Nangila uvua mumpandishe ku nzadi ya nyama ya ntambue, ne ya nkashama, neampandishe kabidi ku bianza bia muena Peleshete ewu. Shawule kumuambila ne: — Ndaku, Maweja-Nangila ikale nebe. Shawule kusombesha Davide bilamba biende bia mvita: kumuashishaye tshifulu tshiende tshia tshiamu tshikunze ku mutu, kumueleshaye kazaku kende ka tshiamu. Davide kuasa kabidi muela wa Shawule ku mikaba, mutenteka pa kazaku ka tshiamu. Pashishe kuidikijaye mua kuenda ne bintu abi, kupanga. Bualu kabawa bamulongesha mua kuenda nabi to. Ke Davide kuamba ne: tshiena mua kuenda ne bintu ebi, bualu tshiena muibidile nabi. Nanku kubikopolaye. Ke Davide kuambula dikombu diende. Kuyaye ku muelelu wa musulu bua kuangula nsoka itanu, mifmunuke. Kuyelaye mu nsapu wende wa mulami wa mikoku. Pashishe, kuambulaye ndundu wende munene wa kuela nende nsoka, kuyaye kuvua Ngoliyate. Ngoliyate ne muntu uvua kumpala kuende mumuambuile ngabu, bavua benda basemena pabuipi ne Davide. Ngoliyate utangila Davide, kumupepejaye, bualu Davide utshivua muana mukese, muikale ne mubidi mukunze, ne mpala muimpe mutambe. Ngoliyate kuela Davide diyi ne: — Paudi ulua kundi bua kunduisha ne dikombu, udi wela meji ne: meme ndi mbua anyi? Mvidie yonsu ya bena Peleshete ikutshipe! Semena apa, nkushipe, tshitalu tshiebe ntshidishe nyunyi ne nyama ya mu tshisuku. Davide kuandamuna ne: — Wewe udi ulua kundi ne muela, musongolu ne difuma. Kadi meme ndi nkuluisha mu dina dia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa biluilu bia bena Izrayele, uudi upenda. Lelu ewu, Maweja-Nangila neakufile mu bianza bianyi. Nenkushipe, nkukosa mutu. Lelu ewu, nendishe nyunyi ne nyama ya mu tshisuku bitalu bia bena Peleshete. Nanku bisamba bionsu nebijadike ne: bena Izrayele badi ne Mvidi Mukulu. Bena Izrayele bonsu nebajadike ne: Maweja-Nangila bua kutshimunaye, kena ukengela muela, nansha musongolu to. Udi mfumu wa mvita eyi. Neanufile nuenu bena Peleshete mu bianza bietu. Ngoliyate kusemena kudi Davide, awu kunyema lubilu bua kusambakena ne Ngoliyate. Kuambulaye lusoka mu nsapu wende, kuluteka mu ndundu. Kuluasaye Ngoliyate mu mpala, kubuelalu. Ngoliyate kudishinda, mutue mpala panshi. Nanku Davide kutshimuna Ngoliyate, kumushipa anu ne ndundu wa nyunyi ne lusoka, kayi ne muela. Davide kuya lubilu muaba uvua Ngoliyate, kupatula muela wa Ngoliyate uvua mu tshibubu. Kumukosa mutu. Ke bena Peleshete bamone ne: Davide washipi tshilobu tshietu, kunyemabu lubilu. Bena mvita ba bena Izrayele ne ba bena Yuda kuela mbila ya mvita, kulondakaja bena Peleshete too ne mu mushiku wa tshimenga tshia Ngate, ne tshia Ekrone. Bitalu bia bena Peleshete bivua bitangalake panshi mu njila wa ku Sharayime, too ne ku tshimenga tshia Ngate ne tshia Ekrone. Bena Izrayele kulekela kulondakaja bena Peleshete. Kupinganabu bua kupawula bintu bivua mu mitanda ya bena Peleshete. Davide kuambula mutu wa Ngoliyate, kuya nawu ku Yerushalayime. Kadi bia mvita bivua nabi Ngoliyate, muntu wa mpolondu, Davide kubiteka mu ntenta wende. Shawule umona ne: Davide wayi kuluangana ne Ngoliyate, kukonkaye Abnere, mfumu mulombodi wa bena mvita bende, ne: — Abnere, nsongalume ewu mmuana wa nganyi? Abnere kuandamuna ne: — Mukalenga, tshiena mumanye to. Ke mukalenga kuela diyi, wambila Abnere ne: — Enza muebe muonsu, umanye tatuende. Nanku, Davide mumane kushipa Ngoliyate, upingana mu mitanda, Abnere kuya kumukeba. Kuyaye nende kudi Shawule. (Davide utshivua anu ne mutu wa Ngoliyate muena Peleshete mu tshianza). Shawule kumukonka ne: — Muananyi, wewe udi muana wa nganyi? Davide kuandamuna ne: — Ndi muana wa muntu webe Ishayi, wa mu Betleyeme. Davide ujikija kuyukila ne Shawule, Yonatane, muana wa Shawule, kutuadija kunanga nsongalume awu bikole. Kumunangaye bu mudi muntu udinanga mene. Dituku adi, Shawule kulama Davide, kena mumulekela bua kupinganaye kudi tatuende to. Kadi bu muvua Yonatane munanga Davide bikole, kutuabu ndondu wa bulunda kashidi. Yonatane kuvula tshinkutu tshivuaye muvuale, kutshipesha Davide. Kumupeshaye kabidi bilamba biende bia mvita, muela wa mvita, buta bua miketa, ne mukaba uvuaye muvuale. Misangu yonsu, ivua Shawule utuma Davide mu mvita, Davide uvua amu utshimuna. Ke muvua Shawule mumuteke mfumu, mulombodi wa bena mvita bende. Bena mvita bonsu, ne balombodi ba bena mvita ba mukalenga Shawule kusanka bikole bua bualu ebu. Pavua bena mvita bafuma ku mvita, Davide mumane kushipa Ngoliyate muena Peleshete, ke bakaji ba mu bimenga bionsu bia bena Izrayele kufika bua kuakidila mukalenga Shawule. Bavua bimba misambu, baja maja, balonda dikasa dia ngoma ne bisanji, bela mbila ya disanka. Bavua batuma misambu, bapunguluja, bela mbila ne disanka ne: “Shawule mmushipe baluishi tshinunu. Davide mmushipe binunu makumi ne makumi. ” Shawule uvua ne tshiji tshikole, mufike munda bua musambu awu. Uvua udiambila munda ne: “Badi batumbisha Davide ne: mmushipe bantu binunu makumi ne makumi, meme bantumbisha anu bua tshinunu. Tshidi tshishale mpindiewu, mbua kupabu Davide bukalenga ebu!” Biangatshile diba adi, Shawule uvua utangila Davide ne muoyi mubi. Butshia dinda, mukishi mubi mutuma kudi Mvidi Mukulu kutulukila Shawule. Kuendakanaye mu nzubu muende bu muntu mupale. Davide uvua umuimbila lunkombe, bu muvuaye wenza misangu yonsu. Shawule uvua mukuate difuma diende mu tshianza. Diakamue Shawule kufuna ne difuma, udiambila ne: “Ndi mbambila Davide ku tshimana eku.” Shawule kuela difuma misangu ibidi, Davide kupanduka. Shawule kutshina Davide. Bualu uvua mujadike ne: Maweja-Nangila mmumane kumbenga, musungule amu Davide. Ke Shawule kumusha Davide pabuipi nende. Kumutekaye mfumu wa tshisumbu tshia bena mvita bende. Biangatshile diba adi, Davide uvua anu mu mvita, ulombola bena mvita. Nanku, Davide uvua ne diakalenga mu midimu yonsu iwaye wenza, bualu Maweja-Nangila uvua umuambuluisha. Pavua Shawule umvua ne: Davide udi ne diakalenga mu midimu yonsu iwaye wenza, uvua utshina Davide bikole. Kadi bena Izrayele bonsu ne bena Yuda bavua banange Davide bikole. Bualu Davide uvua ubalombola bimpe mu mvita. Shawule kudiambila munda ne: “Meme tshiena musue kushipa Davide to. Bena Peleshete nebamushipe.” Nanku, Shawule kuambila Davide ne: — Merabe, muananyi wa bakaji muanabute, nyeye ewu. Pawikala mungenzela mudimu ne dikima, pawikala muluangana mvita mu dina dia Maweja-Nangila, ndi nkupesha muananyi ewu bua ikale mukajebe. Davide kuandamuna ne: — Mukalenga, meme ndi muntu tshianana. Bena diku dia tatu, ne bena nzubu wetu, badi anu bantu tshianana. Kadi, meme nengikale muku wa mukalenga mushindu kaayi? Kadi, tshikondu tshivuabu ne bua kufila Merabe kudi Davide bua ikale mukajende, Shawule kufila muanende awu kudi Adriyele, wa mu Abele-Mekola. Kadi, Mikale, muana wa bakaji mukuabu wa Shawule, kunanga Davide bikole. Kuambilabu Shawule bualu ebu, kusankaye bikole. Uvua udiambila munda ne: “Ndi musue kufila Mikale kudi Davide bua ikale mukajende. Nanku, Mikale neikale bu buteyi kudi Davide, bua kumushipabu kudi bena Peleshete.” (Nanku misangu ibidi, Shawule uvua anu wambila Davide bua ikale muku wende.) Shawule kuambila balombodi ba mu bukalenga buende ne: — Nuyukile ne Davide mu musokoku. Numuambile ne: Mukalenga Shawule udi ukuanyisha bikole. Tuetu balombodi ba mu bukalenga buende tudi bakunange bikole. Nanku, itabe mpindiewu bua wikale muku wa mukalenga Shawule. Balombodi ba mu bukalenga bua Shawule kuambila Davide bionsu abi. Kubakonkaye ne: — Bua meme muntu mupele, tshiyi ne tshindi natshi, kushala muku wa mukalenga, nuenu nudi bamone ne: mbualu bukese anyi? Balombodi ba mu bukalenga kuya kuambila mukalenga bivua Davide muambe. Ke Shawule kubatuma ne: — Ambilayi Davide ne: “Mukalenga Shawule kena ukulomba lupetu lua tshibidilu bua dibaka edi to. Kadi, udi ukulomba anu makoba lukama a misosu ya bena Peleshete, bua kusombuelaye baluishi bende. ” Shawule uvua wela meji ne: ke mudibu mua kushipa Davide kudi bena Peleshete. Balombodi ba mu bukalenga kuambila Davide bionsu abi. Davide kuitaba bivuabu bamulomba bua kuikalaye muku wa mukalenga. Matuku avua mukalenga Shawule mumukosela kaayi manji kukumbana, Davide ne bena mvita bavuaye nabu kuya mu mvita, kushipa bena Peleshete nkama ibidi. Davide kuangata makoba a misosu yabu, kuya nawu kua Shawule bua baabale bungi buawu, bua kushalaye muku wende. Ke Shawule kupesha Davide muanende wa bakaji Mikale, bua ikale mukajende. Shawule mumane kujadika ne: Maweja-Nangila udi ne Davide bulelela, kabidi Mikale muananyi wa bakaji, mmunange Davide bikole, kumutshinaye bikole bipite, kushalaye nende lukuna kashidi. Tshikondu atshi, bamfumu ba bena Peleshete kuya mu mvita bua kuluangana ne bena Izrayele. Kadi mu mvita yonsu, Davide uvua upete anu tshipeta tshimpe, tshipite tshia balombodi ba bena mvita ba Shawule bakuabu bonsu. Ke muvuaye mupete lumu lunene kudi bantu. Shawule kumanyisha muanende Yonatane, ne balombodi bonsu ba bukalenga buende meji avuaye muele bua kushipa Davide. Kadi bu muvua Yonatane munange Davide bikole, kumuambilaye ne: — Tatu wanyi Shawule, udi ukeba kukushipa. Nanku, maloba dinda, wikale mudimuke bikole. Uye kusokoma muaba muimpe, usomba anu muaba awu. Nempatuke ne tatu bua kuya nende ku budimi, muaba uwikala musokome awu. Nenyukile ne tatu bualu buebe. Pangikala mumvue mudiye wamba, nenkumanyishe. Yonatane mumane kutumbisha Davide kudi tatuende Shawule bua malu mimpe a Davide, kumuambilaye kabidi ne: — Wewe mukalenga, kuena mua kuenzela muntu webe Davide bibi to. Bualu Davide kena muanji kukuenzela bibi to. Bionsu bidiye wenza bidi anu bua kukuambuluisha wewe. Uvua mua kufua mu mvita iwaye uluangana ne Ngoliyate muena Peleshete. Dituku adi, Maweja-Nangila kuambuluisha bena Izrayele, kutshimunabu bena Peleshete bikole. Wewe uvua mumone bionsu abi, wewe kusanka bikole. Kadi mpindiewu, udi musue kupia tshibawu, kumatshisha mashi a muntu udi kayi ne bualu panshi bua tshinyi? Udi ukeba kushipa Davide kayi ne tshidiye muenze bua tshinyi? Shawule kumvua mibelu ya Yonatane. Kuambaye ne: — Bu mudi Maweja-Nangila ne muoyi, ndi nditshipa ne: kabena mua kushipa Davide to. Ke Yonatane kuya kukeba Davide. Kumuambilaye bionsu bivuabu bayukila abi, kuyaye ne Davide kudi Shawule. Davide kutuadija kabidi mudimu pabuipi ne Shawule, bu muvuaye wenza pa tshibidilu. Mvita kutuadija kabidi. Davide kuya kuluangana ne bena Peleshete, kubatshimunaye. Kunyemabu Davide. Dituku dikuabu, mukishi mubi mutuma kudi Maweja-Nangila, kutulukila Shawule, pawaye mu nzubu muende ne difuma mu tshianza. Pavua Davide wimbila Shawule lunkombe, mutantshi mukese, Shawule kuela Davide difuma, bua kumubambakaja ku tshimana. Kadi, difuma kupanga Davide, kukuata mu tshimana. Davide kunyema muikala amu katakata. Butuku abu, Shawule kutuma bantu bua balame nzubu wa Davide, bua kumushipa dinda. Kadi, Mikale, mukaji wa Davide, kuambila Davide ne: — Wewe kuyi munyeme butuku ebu, malaba badi bakushipa. Ke Mikale kupatula Davide pa dididishi. Kunyemaye bua kushala ne muoyi. Pashishe Mikale kuambula lupingu lua mvidie wabu wa mu nzubu, kululadika pa bulalu bua Davide. Kuangataye tshilamba tshia boya bua mbuji tshidi tshijika tumue, kutshilembelejaye ku mutu wa bulalu. Kubuikilaye lupingu mbulankete. Bantu bavua Shawule mutume, bamane kufika bua kukuata Davide, Mikale kubambila ne: — Davide udi usama. Shawule kutuma bantu abu musangu muibidi ne: — Pinganayi, nuye kudimuena Davide nkayenu. Nufike nende, nansha yeye mu bulalu, bua mmushipe! Bantu bavua mukalenga Shawule mutume kupingana kua Davide. Kubuelabu mu nzubu, kusanganabu amu lupingu lua mvidie pa bulalu ne tshilamba tshidi tshijika tumue tshilembeleja ku mutu wa bulalu. Shawule kukonka Mikale ne: — Udi munshime nenku bua tshinyi? Udi mulekele muluishi wanyi unyema bua tshinyi? Mikale kuandamuna ne: — Bualu Davide uvua mungambile ne: “Undekele, nnyeme! Tshianana ndi nkushipa!” Ke muvua Davide munyema. Kuyaye kudi Samuwele ku Rama. Kumuambilaye bionsu bivua Shawule mumuenzele abi. Pashishe kuyabu kusomba bonsu babidi ku Nayote. Kuambilabu Shawule ne: Davide udi ku Nayote pabuipi ne Rama. Shawule kutuma kabidi bantu bua kukuata Davide. Bantu abu bamone tshisumbu tshia bambi ne mfumuabu Samuwele, bikale baja maja, bela mbila, Mueyelu wa Mvidi Mukulu kubatulukila. Kutuadijabu kuja maja, kuela mbila. Anu Shawule umvua lumu alu, kutuma bantu bakuabu bua kukuata Davide. Kadi bantu abu bafike, kutuadijabu amu kuja maja, bela mbila. Nanku, Shawule kutuma tshisumbu tshia bantu tshisatu. Bantu abu, kuenza amu mushindu umue. Pashishe Shawule nkayende kudiyila ku Rama. Mumane kufika ku tshiina tshia mayi tshinene tshia Seku, kukonkaye ne: — Samuwele ne Davide badi penyi? Kumuandamunabu ne: — Badi ku Nayote pabuipi ne Rama. Shawule kuya ku Nayote. Patshivuaye mu njila, Mueyelu wa Mvidi Mukulu kumutulukila. Kutuadijaye kuja maja, wela mbila too ne pafikilaye ku Nayote. Shawule kuvula bilamba bu muvua bambi bakuabu benza. Kujaye maja, wela mbila, muaba uvua Samuwele. Pashishe kufuaye tshipuka, muikale butaka. Kushalaye nanku munya mujima too ne butuku. Ke padi bantu bashala belangana lusumuinu ne: “Kadi Shawule kabidi ukadi muambi anyi? ” Davide kumuka ku Nayote pabuipi ne Rama, kuya kudi Yonatane, muana wa Shawule, umukonka ne: — Mbualu bubi kaayi bundi muenze? Ntshilema kaayi tshindi muenzele tatuebe? Shawule udi ukeba kunshipa. Yonatane kuandamuna ne: — Nansha kakese. Kuena mua kulua to. Tatu kena muanji kuenza bualu nansha bumue, kayi muanji kubungambila. Kadi, uvua munsokoke bualu buudi wamba abu bua tshinyi? Kabiena mua kuenzeka to. Davide kuambila Yonatane ne: — Ndi nditshipa, nkujadikila ne: tatuebe udi unkebela lufu! Kadi, tatuebe mmumanye ne: meme Davide ndi mulunda webe. Ke padiye wamba ne: Ki mbimpe bua Yonatane amanye bualu ebu to. Bualu neanyingalale bikole. Nanku, bu mudi Maweja-Nangila ne muoyi, ne bu muudi wewe Yonatane ne muoyi, ndi nkujadikila ne: nkushala anu katupa kakese bua tatuebe kunshipa. Ke Yonatane kukonka Davide ne: — Udi musue nkuenzele tshinyi? Davide kumuandamuna ne: — Malaba ne kuikala tshibilu tshia dibala dia ngondu mupiamupia. Meme mvua ne bua kuikala ku didia dia tshibilu atshi didi mukalenga mulongolola. Kadi, anyisha bua meme kumuka malaba, ne dituku didi dilonda. Nennye kusokoma mu tshisuku too ne ku dilolu dia dituku dibidi adi. Padi tatuebe umona ne: meme tshienapu to, neumuambile ne: Davide mmundombe dianyisha bua kuya lukasa ku Betleyeme mu tshimenga tshiabu tshimulela, bua kudisangisha ne bena diku diabu bonsu, ku mulambu wa ku tshidimu tshionsu. Pikala tatuebe Shawule muitabe, umanye ne: kakuena bualu. Tshiena mfua to. Kadi, pikalaye mufike munda, neumanye ne: tatuebe mmumane kujadika bua kunshipa. Nanku, wewe undeje muudi munnange. Bualu tudi batue nebe ndondu wa bulunda mu dina dia Maweja-Nangila. Pangikala muenze bualu bubi bua mushindu kaayi, unshipe wewe nkayebe pa mutu pa kumfila kudi tatuebe Shawule. Yonatane kuandamuna ne: — Tshiena mua kukufila kudi tatu nansha kakese! Kadi ndi nditshipa ne: pangikala mumvue ne: tatu mmumane kujadika bua kukuenzela bibi, neukumanyishe. Davide kumukonka ne: — Pikala tatuebe mubandamune bibi, mukukanyine, neutume nganyi bua kungambilaye? Yonatane kumuambila ne: — Luaku, tupatuke pambelu. Nanku, kuyabu bonsu mu mpata. Yonatane kuambila Davide kabidi ne: — Mu dina dia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele, ndi nkulaya ne: malaba nansha dituku didi dilonda, anu pa diba ditudi nebe edi, nenkonke tatu bua meme kumanya meji adi munda muende. Pikala tatu kayi ne bualu, meme tshiena nkumanyisha bualu to. Kadi, pikalaye musue kukuenzela bibi, pangikala tshiyi mukumanyishe, Maweja-Nangila annyoke ne dinyoka dikole. Diba adi nenganyishe bua wewe kuya. Neuye bimpe kabayi bakuatshisha to. Ndi njinga ne: Maweja-Nangila ikale nebe muvuaye ne tatu wanyi Shawule. Kunyima kua matuku, pangikala anu ne muoyi, wewe Davide ungenzele bimpe mu dina dia Maweja-Nangila bua nshale ne muoyi. Tshikondu tshidi Maweja-Nangila ubutula baluishi bebe pa buloba, ku umue ku umue, wafuilaku kabidi ndelanganyi yanyi luse. Ke Yonatane kutua ndondu wa bulunda ne Davide, kabidi ne bena nzubu wa Davide, ubambila ne: “Maweja-Nangila nkayende asombuele bena lukuna ba Davide. ” Yonatane kuambila kabidi Davide bua aditshipe bua kujadika mudiye munange Yonatane. Bualu Yonatane uvua munange Davide ne muoyi mujima. Yonatane kuamba kabidi ne: — Malaba, nebamone ne wewe Davide kuena mu tshibilu tshia dibala dia ngondu mupiamupia to. Bualu ku mesa, nkuasa webe neashale munda mutupu. Dituku didi dilonda upueka too ne ku muaba uuvua musokome dituku dikuabu. Wimane pabuipi ne dibue dia Ezele. Meme Yonatane, nengele miketa isatu luseke alu, bu udi ukeba kuasa tshintu. Pashishe nentume muana muena mudimu wanyi, bua kukeba miketa ayi. Pangambila muena mudimu ne: “Tangila, miketa kayena kule to, pingana uyangule,” neujadike ne: kakuena bualu to. Diba adi udi mua kupingana bualu kakuena njiwu to. Ndi nkujadikila bualu ebu, kumpala kua Maweja-Nangila. Kadi, pangambila muena mudimu ne: “Miketa idi kule kupita,” wewe ulunguluke, bualu Maweja-Nangila mmusue bua wewe kuya. Nanku ndondu wa bulunda utudi batue nebe, anu Maweja-Nangila nkayende atuambuluishe bua tuetu kumukumbaja kashidi. Davide kuya kusokoma mu madimi. Dituku dia tshibilu tshia dibala dia ngondu mupiamupia, dilolu, mukalenga Shawule kusomba ku mesa bua kudia. Bu pa tshibidilu, uvua musombe mu nkuasa uvuabu bamulongoluela pabuipi ne tshimana. Abnere, mfumu mulombodi wa bena mvita, kusomba ku luseke lua Shawule. Yonatane kusomba mutangilangane ne Shawule. Kadi, nkuasa wa Davide uvua mutupu. Dituku adi, Shawule kena muebeje bualu to. Uvua wela meji ne: Davide kena mufike, bualu udi mua kuikala ne mikiya ya mu mpukapuka. Kadi, dituku dibidi dia tshibilu, Shawule umona kabidi mu nkuasa wa Davide mutupu, kamuyi muntu, kukonkaye Yonatane ne: — Davide kena mufike ku didia dia tshibilu makelela ne lelu bua tshinyi? Yonatane kuandamuna ne: — Davide uvua mundombe bikole bua kuyaye ku Betleyeme, ungambila ne: “Yonatane, ndi nkulomba bua meme kuya ku Betleyeme. Tudi ne mulambu ne bena nzubu wetu. Mukuluanyi mmutumine diyi bua ngikale muaba awu. Pangikala mulunda webe, wanyisha bua meme kuya ku Betleyeme bua kumonangana ne bana betu.” Ke padi Davide kayi mufike ku biakudia bia tshibilu biudi mulongolole mu nzubu muebe. Shawule kufikila Yonatane munda bikole, umupenda ne: — Kana kalela kudi mbua! Ndi mumanye ne: udi musungule Davide, muana ewu wa Ishayi, bua kuikalaye mulunda webe. Kadi umanye ne: wewe ne mamuebe, bundu nebunukuate. Kadi, teleja bimpe. Patshidi mulumiana ewu, muana wa Ishayi ne muoyi, umanye ne: kuena mua kujadika ne newikale mukalenga to. Nanku utume diyi, bakuate Davide, bafike nende apa, bualu udi ne bua kufua. Yonatane kukonka ne: — Udi ne bua kufua bua tshinyi? Tshidiye muenze tshibi ntshinyi? Shawule kuela difuma bua kuasa Yonatane. Nanku, Yonatane kumanya ne: tatuende Shawule mmupangidike bulelela bua kushipa Davide. Kujukaye ku mesa ne tshiji tshikole, kushiyaye bivuaye udia. Dituku adi dibidi dia tshibilu, Yonatane kena mudie tshintu nansha tshimue to. Bualu uvua ne dipampakana bua Davide uvuabu bapenda bikole kudi Shawule. Butshia dinda, Yonatane kuya dinda mu tshisuku, muaba uvuabu bambilangane ne Davide. Bavua ne muana muena mudimu wende. Yonatane kuambila muena mudimu wende ne: — Nyema, uye kumpala, bua wangula miketa indi ngela eyi. Muena mudimu kuya. Yonatane kuela muketa bikole bua kupitawu muena mudimu. Patshivua muena mudimu uya muaba uvua muketa mumate, Yonatane kumuambila ne: — Mukete utshidi kumpala kuebe mutantshi mule. Nyema kolesha, kuimanyi to. Muena mudimu kuangula muketa. Kupinganaye nawu kudi mfumuende Yonatane. Kadi kavua mumvue bualu to. Anu Yonatane ne Davide ke bavua bumvue. Yonatane kupeshaye muena mudimu buta buende ne miketa. Pashishe, kumutuminaye diyi bua aye nabi mu tshimenga. Muena mudimu mumane kuya, Davide kupatuka muaba uvuaye musokome, kuinshi kua dibue. Kutuaye mpala panshi misangu isatu kumpala kua Yonatane. Pashishe, kupukilanganabu, badila muadi bikole. Ke Yonatane kuambila Davide ne: — Uye bimpe. Kadi uvuluke ndondu wa bulunda utudi batue nebe mu dina dia Maweja-Nangila, tuamba ne: “Anu Maweja-Nangila nkayende atuambuluishe bua tukumbaje ndondu ewu nebe kashidi, too ne ku ndelanganyi yetu.” Pashishe Davide kutungunuka ne luendu. Yonatane kupingana mu tshimenga. Davide kuya ku Nobe, kumutuangaji Akimeleke. Akimeleke kuya kumuakidila ne bowa, umukonka ne: — Davide, muudi mufike apa anu nkayebe, kuyi ne muntu mukuabu, mbishi? Davide kuandamuna ne: — Mukalenga Shawule mmuntume, kadi mmungambile ne: “Kuambidi muntu nansha umue bualu bundi nkutumina.” Nanku, bantu batudi nabu, ndi mumane kubambila bua tuetu kusambakena muaba mukuabu. Kadi, mpindiewu, udiku ne tshintu tshia kudia anyi? Umpesheku mampa atanu, nansha tshiakudia tshikuabu tshiudi natshi. Mutuangaji Akimeleke kuandamuna ne: — Tshiena ne mampa makuabu muaba ewu to, anu adibu bamane kujidila. Kadindi mua kukupa mampa aa anu pikala bantu baudi nabu kabayi babuelele bakaji mu nzubu matuku aa to. Davide kuandamuna ne: — Bulelela, misangu yonsu patudi mu luendu lua mushindu ewu, badi anu batukandika bua kubuelela bakaji mu nzubu. Kadi pandi nya mu mvita, bia mvita bidibu nabi kudi bantu batudi nabu, bidi anu bijidila. Nansha luendu elu kaluyi lua tshijila, kadi lelu, luendu elu ludi anu lua tshijila, bualu bia kuluangana nabi mvita mbia tshijila. Ke mutuangaji Akimeleke kupesha Davide mampa avuabu bamane kujidila, bualu kavua ne mampa makuabu to. Mampa awu bavua bamane kualambula Maweja-Nangila, pashishe baumushe mu nzubu wa Mvidi Mukulu, bua kupingaja mampa makuabu mapiamapia. Dituku adi, muena mudimu wa Shawule uvua mu nzubu wa Maweja-Nangila, bua kukumbaja dilaya divuaye nadi. Muntu awu uvua muena Edome, dina diende Doweje. Uvua ne bukole bupite balami bakuabu ba mikoku ba mukalenga Shawule. Davide kukonka mutuangaji Akimeleke ne: — Muaba ewu, kuenaku ne difuma nansha muela anyi? Bu muvua mukalenga Shawule muntume lukasa lukasa, tshivua ne mushindu wa kuangata muela wanyi, nansha tshintu tshikuabu tshia mvita to. Mutuangaji Akimeleke kuandamuna ne: — Muela udi muaba ewu udi anu wa Ngoliyate, muena Peleshete uuvua mutshimune mu tshibandabanda tshia Ela. Muela awu udi panyima pa bilamba bia tshijila bia mutuangaji, mubuikila mu tshinkutu. Pawikala nawu dijinga uwangate. Ke tshintu tshia mvita tshimuepele tshitudi natshi. Davide kuandamuna ne: — Mpeshayi muela awu, bualu tshiena mua kupeta tshintu tshikuabu tshia mvita tshipite muela awu to. Anu dituku adi, Davide kutungunuka ne luendu, unyema Shawule. Kuyaye ku nzubu kua Akishe, mukalenga wa mu tshimenga tshia Ngate. Balombodi ba mu bukalenga bua Akishe kuambila mukalenga wabu ne: — Muntu wawa kena Davide mukalenga wa mu ditunga dia bena Izrayele anyi? Bakaji bavua bamuimbila misambu, bamujila maja bamba ne: “Shawule uvua mushipe baluishi tshinunu, kadi Davide mmushipe baluishi binunu makumi ne makumi! ” Miaku ayi kutonda Davide bikole, kutshinaye mukalenga Akishe. Davide kuenza anu kumpala kua bena Peleshete bu muntu udi kayi ne lungenyi. Kuendakanaye munkatshi muabu amu bu muntu mupale, wenda ufunda miaku ku biibi bia ku tshimenga, mate apueka ku miedi. Mukalenga Akishe kuambila balombodi ba mu bukalenga buende ne: — Nudi bamone ne: muntu ewu mmupale! Kadi nudi bamufite kundi bua thinyi? Meme tshiena ne bapale bakumbane bua nuenu kumpesha kabidi ewu bua kuntatshishaye ne bupale buende anyi? Mupale ewu kafiki ku nzubu kuanyi to! Ke Davide kumuka mu tshimenga tshia Ngate, kunyemenaye mu lubuebue lua Adulame. Bana babu ne Davide, ne bena diende bonsu, kumvuabu ne: Davide udi mu lubuebue alu. Kuyabu kudisangisha nende. Bantu bakuabu bu nkama inayi, bavua ne bilumbu, nansha bavua ne mabanza, nansha bavua babenga bulongolodi bua ditunga, kudisangisha muaba uvua Davide. Davide kushala mfumuabu. Davide kumuka mu lubuebue lua Adulame, kuya ku Mispa mu Mowabe. Kuambila mukalenga wa bena Mowabe ne: — Anyisha bua tatu wanyi ne mamu wanyi balue kuasa munemu, too ne pangamanya tshidi Mvidi Mukulu musue kungenzela. Davide kuya ne baledi bende mu lubanza lua mukalenga wa bena Mowabe. Kushalabu mu lubanza amu matuku onsu avua Davide munyemena mu lubuebue. Dituku dikuabu, muambi Ngade kuambila Davide ne: — Kushadi kabidi ku lubuebue elu luudi munyemena to. Pingana mu ditunga dia bena Yuda. Nanku, Davide kumuka kuya mu ditu dia Erete. Shawule kumvua lumu ne: bakumona Davide ne bantu bavuaye nabu. Dituku adi, mukalenga Shawule uvua usomba ku Ngibeya, muinshi mua mutshi wa kampanga nzevu uvuabu bakuna pa kakuna. Uvua ne difuma mu tshianza. Bena mudimu bende bonsu bavua bimana pabuipi nende. Ke Shawule kubambila ne: — Nuenu bena Binyamine, telejayi! Muana ewu wa Ishayi, neanupeshe bonsu bintu bindi meme Shawule munupe anyi? Neanupeshe madimi ne mionji ya maluvu a mvinyo anyi? Davide neanuteke balombodi ba bisumbu bia bena mvita bende anyi? Nansha kakese! Kadi, nuenu bonsu nudi bangelela meji mabi bua tshinyi? Muntu nansha umue kena mummanyisheku ne: muananyi Yonatane mmutue ndondu wa bulunda ne Davide. Muntu nansha umue wa kunudi kena mummanyishe mudi muananyi Yonatane usonsola Davide bua antekele buteyi, bu mudiye muenze lelu! Doweje, muena Edome, uvua munkatshi mua bena mudimu ba Shawule, kumuambilaye ne: — Dituku dikuabu, mvua mumone muana wa Ishayi, ufika ku Nobe kudi mutuangaji Akimeleke, muana wa Akitube. Mutuangaji Akimeleke kukonka Maweja-Nangila bua kumanya tshivua Davide ne bua kuenza. Pashishe kupeshaye Davide biakudia, kumupesha kabidi ne muela wa Ngoliyate, muena Peleshete. Mukalenga Shawule kutuma bantu ku Nobe bua kukeba mutuangaji Akimeleke ne bena nzubu wende bonsu, bavua benza mudimu wa butuangaji. Kufikabu bonsu bua kudileja kudi mukalenga. Shawule kuambila Akimeleke ne: — Wewe, muana wa Akitube, teleja. Mutuangaji Akimeleke, kuandamuna ne: — Eyowa, mukalenga. Mukalenga Shawule kumukonka ne: — Wewe ne muana wa Ishayi, nudi bangelela meji mabi bua tshinyi? Wewe uvua mupeshe muana wa Ishayi biakudia, mumupeshe kabidi ne muela. Pashishe uvua mukonke Mvidi Mukulu bua Davide kuntombokela, kunteya bu mudiye muenze lelu! Akimeleke kuandamuna ne: — Mukalenga, munkatshi mua bena mudimu bebe, mudiku muntu mukuabu udi mukulamate bu mudi Davide anyi? Davide udi muku webe, kabidi udi mfumu wa bena mvita badi bakulama. Bantu bonsu badi mu nzubu muebe, badi bamutumbisha bikole. Dituku adi, dindi mukonke Maweja-Nangila Mvidi Mukulu bualu bua Davide, ki mmusangu wa kumpala to. Kadi meme tshiena mukuelele meji mabi to! Wewe, lekela kumbanda meme ne bena mu nzubu muanyi. Bualu meme tshivua mumanye bualu ebu to. Mukalenga Shawule kuambila mutuangaji Akimeleke ne: — Wewe ne bena mu nzubu webe nenufue bonsu. Ke mukalenga kuambila bena mvita bende bavua bamulame, bimane eku ne eku, ne: Shipayi batuangaji ba Maweja-Nangila aba tumone, bualu bavua bambuluisha Davide. Bavua bamanya ne: Davide mmunyeme. Kadi kabena bammanyisha to. Kadi, ku bena mvita ba Shawule bavua bamulame, muntu nansha umue kavua musue kulenga batuangaji ba Maweja-Nangila bua kubashipa. Ke, mukalenga Shawule kuambila Doweje, muena Edome, ne: — Wewe, shipa batuangaji aba. Doweje kusemena, kudishipela yeye batuangaji. Dituku adi, Doweje uvua mushipe bantu balume makumi muanda mukulu ne batanu, bavua ne tshibidilu tshia kuvuala bilamba bia tshijila. Kadi mu tshimenga tshia Nobe tshia batuangaji abu, Shawule kushipesha kabidi bantu bakuabu bonsu: balume, bakaji, bana ne bana ba pambidi, too ne bimuna: ngombe, mpunde, mikoku ne mbuji. Anu muntu umue Abiyatare, muana wa mutuangaji Akimeleke, kabidi muikulu wa Akitube, kupandukaye. Kunyemaye, kuya kudi Davide. Abiyatare kuambila Davide ne: Shawule mmushipe batuangaji ba Maweja-Nangila. Davide kumuambila ne: — Dituku adi, mvua mumone Doweje, muena Edome, muikale ku Nobe. Mvua anu mumanye ne: Doweje neambile Shawule malu onsu. Nanku, meme Davide ndi ne tshilumbu tshia lufu lua bena nzubu wenu bonsu. Kadi mpindiewu, usombe anu muaba undi ewu. Kutshinyi to. Anu muluishi wanyi Shawule, udi ukeba kunshipa, ke udi ukeba kukushipa wewe kabidi. Patudi nebe, kakuena tshidi mua kukuenzekela to. Dituku dikuabu, kuambilabu Davide ne: Bena Peleshete badi baluisha bena mu tshimenga tshia Keyila, bibamu ntete ya kuenza bukula idi bantu bashala nayi. Ke Davide kukonka Maweja-Nangila ne: — Ndi ne bua kuluisha bena Peleshete aba anyi? Maweja-Nangila kuandamuna ne: — Eyowa, ubaluishe! Nanku neusungidile bena Keyila. Bantu bavua Davide nabu, kumuambila ne: — Tangila, munemu mu bena Yuda, tudi bamane kuikala ne bowa! Kadi, tuetu baya mu tshimenga tshia Keyila bua kuluisha bena Peleshete, nebikale bibi bitambe. Davide kukonka Maweja-Nangila tshiakabidi, Maweja-Nangila kuandamuna ne: — Juka, uye mu tshimenga tshia Keyila! Nemfile bena Peleshete mu bianza biebe. Nanku, Davide ne bavuaye nabu, kuyabu mu tshimenga tshia Keyila, kuluisha bena Peleshete. Kubatshimunabu, kushipabu bantu ba bungi ba kudibu. Kunyengabu bimuna biabu. Ke muvua Davide musungidile bena mu tshimenga tshia Keyila nanku. Tshikondu tshivua Abiyatare, muana wa mutuangaji Akimeleke, munyemena kudi Davide mu tshimenga tshia Keyila, uvua mufike ne bintu bia tshijila bidi biambuluisha bua kukonka Maweja-Nangila malu. Shawule kumvua lumu ne: Davide mmumane kubuela mu tshimenga tshia Keyila, kuambaye ne: — Mvidi Mukulu wafidi Davide mu bianza bianyi, bualu Davide padiye mubuele mu tshimenga tshidi ne biibi bikole, mmubuele mu buteyi. Shawule kubikidisha bena mvita bende bonsu bua kuya kuluisha Davide ne bantu bavuaye nabu mu Keyila. Davide kumvua lumu ne: Shawule mmumuelele tshifufu tshibi. Nanku, kutumaye diyi bua mutuangaji Abiyatare afike ne bintu bia tshijila bua kukonkabu Mvidi Mukulu bualu abu. Pashishe Davide kukonka ne: — Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, ndi mumvue lumu ne: Shawule udi udilongolola bua kufika munemu mu Keyila, bua kubutula tshimenga etshi bualu buanyi meme. Kadi, pikala Shawule mufike bua kuluisha tshimenga, bu mundi mumvue lumu emu, bena tshimenga tshia Keyila nebanufile mu bianza bia Shawule anyi? Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, ndi nkusengelela ne: ungandamuneku. Maweja-Nangila kuandamuna ne: — Shawule neafike. Davide kukonka kabidi ne: — Meme ne bantu bandi nabu, bena tshimenga tshia Keyila nebatufile kudi Shawule anyi? Maweja-Nangila kuandamuna ne: — Eyowa, nebanufile kudi Shawule. Ke Davide ne bantu bavuaye nabu bu nkama isambombu, kumuka mu tshimenga tshia Keyila, kuya benda balalakana mu njila. Shawule kumvua lumu ne: Davide katshiena mu tshimenga tshia Keyila to, mmumane kunyema. Nanku kulekelaye mvita. Davide kuya mu tshipela tshia Zife, kusomba mu mbuebue ivua ku mikuna. Dituku dionsu, Shawule uvua anu ukeba Davide. Kadi Mvidi Mukulu kavua musue kufila Davide mu bianza bia Shawule to. Davide umona ne: Shawule udi wenda unkeba ne mvita bua kunshipa, kusombaye ku Orsha mu tshipela tshia Zife. Dituku dikuabu, Yonatane, muana wa Shawule kufika muaba uvua Davide ku Orsha. Kukoleshaye Davide ku muoyi bua ikale mutekemena anu kudi Mvidi Mukulu. Kuambilaye Davide ne: — Kuena mua kutshina to. Tatu wanyi Shawule kena mua kukupeta to. Wewe newikale mukalenga wa bena Izrayele. Meme nengikale anu tshindonda tshiebe. Tatu mmumanye bionsu ebi. Yonatane ne Davide kutua ndondu wa bulunda mu dina dia Maweja-Nangila. Ke Yonatane kupingana kuende, Davide kushalaye ku Orsha. Bena mu Zife kuya ku Ngibeya kuvua Shawule, bamuambila ne: — Kuena mumanye ne: Davide mmusokome mu buloba buetu mu mbuebue idi ku mikuna ya Akila, pabuipi ne Orsha, kuinshi kua tshipela anyi? Nanku, mukalenga, pawikala musue kumukuata, ufike. Tuetu netumukuate, tumufile mu bianza biebe. Shawule kubambila ne: — Maweja-Nangila anuele lupemba, bua luse lunudi bamfuile. Mpindiewu, pinganayi, nuye kulondesha bualu ebu. Nujadike muaba menemene udi Davide musokome, numanye muntu uvua mumumone mu muaba awu. Bualu mbamane kungambila ne: Davide mmudimuke bikole. Nujadike miaba yonsu idiye mua kunyemena. Pashishe, nupingane kundi, nuenu bamane kujadika bionsu ebi bimpe. Nanku netuye nenu. Pikalaye mu ditunga adi, nemmukuate, nansha bu meme ne bua kumukeba miaba yonsu mu buloba bua bena Yuda. Bena mu Zife kumuka kudi Shawule, kupingana kuabu. Matuku awu, Davide uvua mu tshibandabanda mu tshitupa tshia kuinshi tshia tshipela tshia Mayone, Shawule ne bena mvita bende kuya kukeba Davide. Kuambilabu Davide bualu abu. Kuyaye kusomba mu lubuebue lunene luvua mu tshipela tshia Mayone. Shawule umanya ne: Davide udi muaba awu, kutuadijaye kumulondakaja mu buloba abu. Shawule ne bena mvita bende bavua benda basemena luseke lua mukuna. Davide ne bantu bavuaye nabu bavua benda babanda luseke lukuabu. Bualu bavua banyema bua kudipandisha kudi Shawule ne kudi bena mvita bende. Shawule uvua musue kubeela munkatshi bua kubakuata. Kadi muntu kufika muaba awu, kuambila Shawule ne: — Luaku lukasa, bena Peleshete badi baluisha bena ditunga! Diakamue Shawule kulekela kulondakaja Davide. Kupinganaye bua kuluisha bena Peleshete. Ke padibu babikila muaba awu ne: “Lubuebue lua Dishiyangana.” Davide kumuka mu buloba abu, kuyaye kusomba pabuipi ne Engedi, muaba mukole. Shawule upingana ku mvita kuvuaye muye kuluisha bena Peleshete, kumvuaye lumu ne: Davide udi mu tshipela tshia Engedi. Kusungulaye bantu binunu bisatu, munkatshi mua bena mvita ba bena Izrayele. Kuyaye nabu, wenda ukeba Davide ne bantu bende, bavua basokome pabuipi ne lubuebue lua mbuji wa mpumbu. Shawule upitshila muaba uvua bikumbi bia mikoku pabuipi ne njila, kumonaye lubuebue, kubuelaye mu lubuebue alu bua kusesuka. Kadi, Davide ne bantu bavuaye nabu, bavua basokome munda mua lubuebue alu ku luseke. Bantu bavua nabu Davide kumuambila bitekete ku ditshi ne: — Ke dituku divua Maweja-Nangila mukulaye, mukuambile ne: “Dituku dikuabu, nemfile muena lukuna webe mu bianza biebe bua umuenzele muudi musue.” Ke Davide kusemena mu musokoku, kukosaye tshipesa tshia muntumpu wa Shawule. Kadi Davide mumane kukosa tshipesa atshi, kuzakalaye bikole. Kuambilaye bantu bavuaye nabu ne: — Maweja-Nangila angambuluishe bua tshishipi mfumuanyi Shawule, bu munudi nujinga amu! Bualu Maweja-Nangila nkayende ke uvua musungule Shawule bua kuikalaye mukalenga. Ke muvua Davide ubela bantu bende bua kabaluishi Shawule to. Shawule kupatuka mu lubuebue, kutungunuka ne luendu. Pashishe Davide kupatuka mu lubuebue, ulonda Shawule. Kumuelaye diyi ne: — Mukalenga Shawule, mukalenga Shawule! Shawule ukenzakana, utangila panyima. Davide kutua mpala panshi ne kanemu, wela Shawule lusanzu ne: — Mukalenga Shawule, bua tshinyi udi witaba malu adi bantu bakuambila ne: meme Davide ndi nkukeba mua kukuenzela bibi? Lelu ewu, ujadike ne: Maweja-Nangila uvua mukufile mu bianza bianyi mu lubuebue emu. Bakungambila bua meme kukushipa. Kadi meme kukufuila luse. Tshivua musue kukushipa to. Bualu Maweja-Nangila ke uvua mukusungule bua wikale mukalenga. Tangila, mukalenga wanyi, tangila tshindi mukuate ku bianza etshi. Ndi ne tshipesa tshia muntumpu webe! Ndi mukose anu tshipesa tshia muntumpu webe, kadi tshiena mukushipe to, bua kujadika ne: tshiena ne dijinga dia kukuenzela bibi, nansha kukutombokela. Udi mumone ne: meme Davide tshiena mukuenzele bubi nansha bumue. Anu wewe udi wenda ungipata bua kunshipa. Maweja-Nangila nkayende akose tshilumbu tshidi pankatshi petu nebe. Amu yeye akunyoke bua malu mabi audi mungenzele. Kadi, meme tshiena mua kukusombuela to. Wewe udi mumanye lusumuinu lua bankambua, ludi luamba ne: “Anu bantu babi ke badi benza bibi.” Nanku meme tshiena mua kukuenzela bibi to. Mukalenga Shawule, uudi wenda ukeba nenku nnganyi? Udi wenda unkeba anu meme Davide. Kadi, meme ndi anu bu mbua mumane kufua, nansha bu tshipu! Nanku, Maweja-Nangila neatulumbuluishe nebe. Yeye antangile, angakuile. Neakose tshilumbu tshianyi. Neansungidile mu bianza biebe. Davide ujikija kuakula, Shawule kumukonka ne: — Mulunda wanyi Davide, udi wakula nanku ngwewe menemene anyi? Shawule kudila muadi bikole. Pashishe kuambaye ne: — Wewe Davide udi mubinge, meme ndi mupile. Wewe Davide udi mungenzele bimpe. Meme ndi mukuenzele bibi. Lelu, wandeji ne: kuena nanyi ne bualu. Maweja-Nangila uvua mmufile mu bianza biebe, kadi kuena munshipe to. Padi muntu ukuata muluishi wende, udi mua kumulekela anu katakata anyi? Kabiena mua kuenzeka to. Nanku, Maweja-Nangila akufute bua malu audi mungenzele lelu aa. Ndi mumanye ne: dituku dikuabu, wewe newikale mukalenga. Kabidi, pawikala mukalenga, bukalenga bua bena Izrayele nebushindame. Nanku utshipe mu dina dia Maweja-Nangila, bua pangikala mumane kufua, ushale kulama ndelanganyi yanyi bimpe, bua dina dianyi ne dia bena diku dianyi kadijiminyi kashidi to. Davide kuditshipa. Pashishe, Shawule kupingana kuende. Davide ne bantu bavuaye nabu kupingana ku mukuna, muaba uvuabu basokome. Tshikondu atshi, Samuwele kufua. Kumujikabu kuende mu tshimenga tshia Rama. Bena Izrayele bonsu kudisangisha bua kuenza madilu ende. Pashishe, Davide kuya mu tshipela tshia Parane. Mu musoku wa Mayone muvua muntu mubanji. Uvua ne mikoku binunu bisatu ne mbuji tshinunu. Uvua kabidi ne mpangu yende ku musoku wa Karmele. Muntu ewu, uvua muye ku Karmele bua kukosa miosa ya bimuna biende. Dina dia muntu awu Nabate. Mukajende uvua Abiyayile. Mukaji ewu uvua ne mpala muimpe, kabidi muikale ne lungenyi. Kadi, bayende Nabale uvua ne malu makole, muikale ne lonji. Nabale uvua wa mu diku dia Kalebe. Pavua Davide mu tshipela, kumvuaye lumu ne: Nabale udi ukosa miosa ya bimuna biende. Davide kutuma bantu bende dikumi, kudi Nabale, ubambile ne: — Nuye ku Karmele, kua Nabale, numungelele muoyi. Numuambile ne: “Tshidimu etshi tshikulengelele! Davide mumane kumvua lumu ne: bantu badi bakosa miosa ya bimuna badi ku nzubu kuebe. Kadi matuku onsu atudi ne balami ba mikoku yebe ku Karmele, katuena babenzele bibi to. Kabena bajimije tshintu nansha tshimue. Udi mua kubakonka, Nebakujadikile. Davide udi nkusengelela bua utuakidile bimpe matuku a tshibilu aa, bualu tudi benyi bebe. Nanku, tuetu ne muena mudimu webe Davide, ubipeshe tshintu tshionsu tshiudi natshi.” Bantu bavua nabu Davide kuya kuambila Nabale bionsu bivua Davide mubambile abi. Pashishe, kushalabu bindile. Kadi Nabale kubakonka ne: — Davide wa Ishayi nnganyi? Matuku aa, bapika ba bungi badi batombokela bamfumu babu, babanyema. Meme ndi mua kuangata diampa dianyi, mayi anyi a kunua, ne munyinyi undi mulongoluele bantu badi bakosa miosa ya mikoku yanyi, bua kupesha bantu bandi tshiyi mumanye nansha muaba udibu bafume! Bantu bavua nabu Davide, kupingana kudi Davide, kumuambila bionsu bivua Nabale muambe. Davide kutuma diyi, wamba ne: — Muntu yonsu ambula muela wa mvita! Nanku muntu yonsu kuasa muela wende wamvitaku mikaba. Davide kuambula wende muela wa mvita. Bena mvita bu nkama inayi kuya ne Davide. Bantu bakuabu nkama ibidi, kushala balame mabuki. Muntu wa ku bena mudimu ba Nabale, kuya kuambila Abiyayile, mukaji wa mfumuende wa mudimu, ne: — Davide uvua mutume bantu bafumine mu tshipela bua kuela mfumuetu Nabale muoyi. Kadi, mfumuetu Nabale kena mubakidile bimpe to. Kadi bantu aba, bavua bantu bimpe batambe. Kabawa batuenzela bualu bubi nansha bumue. Kabidi matuku onsu atuvua tuendakana nabu mu mpata, katuena bajimije tshintu nansha tshimue. Bantu aba, bavua batulame butuku ne munya, batuela munkatshi bu mudi tshimana. Matuku onsu atuvua tulama mikoku mu buloba muvuabu, bavua batulame bimpe. Nanku mpindiewu, ela meji bimpe, ukebe tshitudi mua kuenza. Bualu dikenga nedikuate mfumu Nabale ne bena nzubu wende, kamuyi mpata to. Nabale mmuntu wa malu makole. Kena musue bua muntu mukuabu kumuambilaye bualu to. Abiyayile kuya lubilu, kuangata mampa nkama ibidi, milondu ibidi ya biseba, ne maluvu a mvinyo tente, mikoku itanu mimane kulamba, bipimu bitanu bia ntete ya bukula mikanga, bisangi bia tumuma tume tua mvinyo lukama, ne mikata nkama ibidi mienza ne bimuma bia mutshi wa mfiku. Abiyayile kuteka bintu bionsu abi pa nyama ya mpunde. Pashishe kutuminaye bena mudimu bende diyi ne: — Pitayi kumpala, meme ndi nnulonda. Abiyayile kavua muambile bayende Nabale to. Mumane kusomba pa mpunde wende, uvua wenda upueka mujiminangane ne mukuna. Diba adi, Davide ne bantu bavuaye nabu, bavua benda basemena anu luseke luvua Abiyayile uluila. Diakamue, Abiyayile kusambakena nabu. Davide utshivua udiambila munda munda ne: “Ke tshipeta tshindi mupeta pamvua mulame bintu bia muntu ewu bimpe, mu tshipela, bua kajimiji tshintu nansha tshimue. Muntu ewu wampingajidi bubi ku malu mimpe amvua mumuenzele! Nanku, patuamba kufika malaba dinda, Mvidi Mukulu annyoke ne dinyoka dikole, pangikala tshiyi mubutule bena diku dia Nabale bonsu.” Anu Abiyayile umona Davide, kutulakaye lukasa pa nyama wende wa mpunde. Kutuaye mpala panshi, ku makasa a Davide, umuambila ne: — Mukalenga wanyi, udi muenze bibi mmeme! Dipanga didi anu kundi meme! Kadi, itaba bua meme kuyukila nebe. Utelejaku tshindi nkuambila. Kunangidi malu a Nabale to, bualu mmuntu mutshimbakane. Nabale mmumue ne: muntu mutshimbakane. Nanku, dina edi ndimukumbanyine, bualu kena ne lungenyi to. Kadi, mukalenga wanyi Davide, meme Abiyayile tshivua mumone bantu bebe bauvua mututumine to. Mpindiewu bu mudi Maweja-Nangila ne muoyi, ne bu muudi wewe ne muoyi, Maweja-Nangila nkayende akukandike bua kushipianganyi, bua kudisombuedi wewe mukalenga to. Kadi baluishi bebe, ne bonsu badi bakuenzele bibi, babanyoke mudibu ne bua kunyoka Nabale. Angata bintu bia disanka bindi mukutuadile, ubiabanyine bansongalume baudi nabu. Bu wewe musue, umfuileku luse. Bualu meme Abiyayile ndi nkujadikila ne: Maweja-Nangila neafile bukalenga mu nzubu muebe kashidi. Bualu wewe udi uluangana mvita mu dina dia Maweja-Nangila. Kabidi kabena mua kukubanda ne bualu bubi nansha bumue, matuku onsu audi ne muoyi. Mukalenga Davide, pikala muntu wenda ukukeba bua kukushipa, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe neakulame anu pabuipi nende. Maweja-Nangila neipate baluishi bebe, neabasake kule, anu bu mudibu bela lusoka mu ndundu. Pikala Maweja-Nangila mukumbaje malu mimpe onsu adiye mukulaye, pikalaye mukuteke mukalenga wa bena Izrayele, ki mbimpe wikale uvuluka, unyingalala bua muntu mukuabu uuvua mushipe kakuyi bualu, bua kudisombuela. Nanku mukalenga, pikala Maweja-Nangila akusankishe, wamvulukaku! Davide kuandamuna Abiyayile ne: — Ndi ngela Maweja-Nangila wa bena Izrayele tuasakidila. Yeye ke udi mukutume bua meme kusambakena nebe mpindiewu. Ndi nkuela kabidi wewe tuasakidila. Bua lungenyi luebe luimpe, udi unkandika bua tshishipi muntu, kabidi tshidisombuedi to. Bulelela, bu mudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele ne muoyi, yeye ke udi munkandike bua tshienji bibi to. Nanku, ndi nkujadikila ne: bu wewe kuyi mufike lukasa bua kusambakena nanyi, malaba dinda mvua mbutula bantu bonsu ba mu diku dia Nabale. Davide kuangata bintu bivua Abiyayile mumutuadile. Pashishe, kuambilaye Abiyayile ne: — Upingane kuebe ne disanka, bualu ngumvu dilomba diebe. Ndi muditabe ne disanka. Abiyayile upingana ku nzubu, kusanganaye Nabale wenzeja tshibilu. Tshivua tshibilu tshinene bu tshia mukalenga. Nabale uvua ne disanka dia bungi, mumane kukuatshika maluvu bikole. Nanku Abiyayile kena mumuambile bualu nansha bumue too ne muakatshiabu. Abiyayile uvua muindile bua maluvu atenduke Nabale, pashishe amuambile malu onsu awu dinda. Nabale umvua malu awu, kumutondawu bikole. Kushalaye katshiyi ne bukole. Matuku dikumi mamane kupita, Maweja-Nangila kusangisha Nabale tshiakabidi, kufuaye. Davide umvua lumu lua lufu lua Nabale, kuambaye ne: — Ndi nsakidila Maweja-Nangila, udi munsungidile kudi Nabale uvua umpenda. Ndi mmuela kabidi tuasakidila, bualu mmunkandike bua meme kuenza bibi, bua tshipingajidi Nabale bubi buende. Ke Davide kutuma bantu kudi Abiyayile, bua kumuambila ne: Davide mmusue bua wikale mukajende. Bantu abu bafike kudi Abiyayile ku Karmele, kumuambilabu ne: — Davide mmututume, bua kukuangata bua wikale mukajende. Abiyayile kuinama kumpala kuabu, mutue mpala panshi, ubambila ne: — Nengikale mupika wa mukalenga Davide. Ndi muitabe bua kuikala ngowesha bena mudimu bende mayi ku makasa. Abiyayile kujuka lukasa, kubanda pa nyama wende wa mpunde, kuya ne bena mudimu bende bakaji batanu. Kulondaye bantu bavua Davide mutume. Abiyayile kushala mukaji wa Davide. Bangabanga Davide uvua mumane kusela Akinowame, muena Yizreyele. Nanku, Akinowame ne Abiyayile bonsu babidi kushala bakaji ba Davide. Mukaji wa kumpala wa Davide uvua Mikale, muana wa Shawule. Kadi tatuende Shawule uvua mumane kumuselesha, kudi Palti, muana wa Layishe, muena Ngalime. Bena mu Zife, kuya ku Ngibeya kuvua Shawule, kumuambila ne: — Kuena mumanye ne: Davide mmusokome ku mikuna ya Akila pabuipi ne tshipela anyi? Ke Shawule kuya mu tshipela tshia Zife bua kukeba Davide. Uvua ne bena mvita ba bena Izrayele binunu bisatu, bavua bamanye mvita bikole. Shawule kuasa mitanda yende, ku mikuna ya Akila, ku mpenga kua njila. Davide mu tshipela kumvua lumu lua ne: Shawule mmufike bua kukukeba. Kutumaye bantu bua kujadika bualu abu. Kumujadikilabu ne: Shawule mmumane kufika. Davide kuya muaba uvua mitanda ya Shawule, bua kujadika muaba menemene uvua Shawule balale ne Abnere, muana wa Nere, mfumu wa bena mvita bende. Shawule uvua mulale munkatshi mua mitanda. Bena mvita bende bonsu bavua bamuele munkatshi. Davide kubikila Akimeleke, muena Iti, ne Abishayi. (Abishayi ne Yowabe bavua bana ba Seruya, yayende wa Davide). Davide kubakonka ne: — Nnganyi wa kunudi utudi mua kuya nende too ne ku mitanda ya Shawule? Abishayi kuitaba ne: — Netuye nebe. Munkatshi mua butuku, Davide ne Abishayi kuya mu mitanda, muaba uvua bena mvita ba Shawule. Shawule uvua mulale tulu, munkatshi mua mitanda. Difuma diende divu diasa panshi ku mutu wende. Abnere ne bena mvita, bavua balale, bela Shawule munkatshi. Abishayi kuambila Davide ne: — Butuku ebu, Mvidi Mukulu mmufile Shawule, muluishi webe mu bianza biebe. Itaba, meme nenye kumutua difuma diende, dipatuka ditua ne mu buloba. Ndi mmutua difuma anu musangu umue. Tshiakumutua musangu muibidi to. Davide kubenga ne: — Nansha, kumushipi to. Udi wela meji ne: muntu udi mushipe muntu udi Maweja-Nangila musungule, kena mua kupeta dinyoka anyi? Bu mudi Maweja-Nangila ne muoyi, ndi nkujadikila ne: Maweja-Nangila nkayende neajikije bualu buende. Shawule udi mua kufua bu mudi bantu bonsu bafue anyi udi mua kufua mu mvita. Kadi Maweja-Nangila neankandike bua tshishipi mukalenga uvuaye mudisunguile. Nanku, tuambule amu difuma diende didi ku mutu, pabuipi nende, tuambule kabidi ne mulondu wende wa mayi, tuye nabi. Davide kuambula difuma ne mulondu wa mayi, bivua ku mutu kua Shawule. Kuyabu nabi. Muntu nansha umue kena mubike to. Muntu nansha umue kavua mumone, nansha mumanye, bionsu bivua bienzeka abi. Bantu bavua balale amu tulu. Bualu Maweja-Nangila uvua mubaladike tulu tukole. Davide kuya luseke lukuabu lua tshibandabanda. Kuimanaye pa mukuna, mutantshi mule ne mitanda ya Shawule. Davide kuela diyi luseke luvua bena mvita ba Shawule, ubikila Abnere, muana wa Nere, ne: — Akia! Abnere, ngitaba! Abnere kukonka ne: — Udi ne dikamakama nanku, unyangila mukalenga tulu nnganyi? Davide kukonka Abnere ne: — Abnere, wewe kuena muntu mulume anyi? Mu ditunga dijima dia bena Izrayele, kamuena muena mvita mukuabu udi ne dikima mukupite wewe to! Kadi, kuena mulame mukalenga webe Shawule bimpe bua tshinyi? Muntu mukuabu uvua mufike bua kumushipa. Bu mudi Maweja-Nangila ne muoyi, paudi ulengulula mudimu webe, kuena wenza bimpe to! Nuenu bena mvita bende bonsu, mbimpe banushipe, bualu kanuena balame mukalenga wenu Shawule bimpe to! Shawule mmukalenga musungula kudi Maweja-Nangila! Kadi, tangila ku mutu kua mukalenga: difuma diende ne mulondu wende wa mayi bidi penyi? Shawule kumanya diyi dia Davide, kukonkaye ne: — Muananyi Davide, diyi dindi mumvue edi, ndiebe wewe anyi? Davide kuandamuna ne: — Mukalenga Shawule, ndianyi meme. Davide kumukonka kabidi ne: — Mukalenga Shawule, udi wenda unkeba bua tshinyi? Ndi mukuenzele tshinyi? Mbualu bubi kaayi bundi mukuenzele. Pikala Maweja-Nangila musue bua wewe kungenzela bibi, nanku Maweja-Nangila itaba mulambu bua kujikija tshiji tshiende. Kadi, pikalabu bakuenzeja bionsu ebi kudi bantu, Maweja-Nangila abatshipe. Bualu lelu badi bangipata, bua tshisombi mu ditunga didi Maweja-Nangila mupeshe bantu bende, bidi bu mudi muntu ungamba ne: “Uye kutendelela mvidie mikuabu. ” Kadi meme tshiena musue kufuila muaba mukuabu to, anu muaba udi Maweja-Nangila. Mukalenga Shawule, meme ndi kantu tshianana, bu mudi tshipu, kadi udi unduisha bua tshinyi? Udi wenda ungipata, bu mudi muntu wipata nkuadi mu mikuna bua tshinyi? Shawule kuandamuna ne: — Ndi muenze bibi! Muananyi Davide, pingana, tshiena nkuenzela bibi kabidi to. Bualu butuku ebu, udi munnemeke, kuena munshipe to. Meme ndi anu bu muntu udi kayi ne lungenyi. Ndi mutupakane bikole. Davide kuandamuna ne: — Mukalenga Shawule, difuma diebe ndiodi edi. Muntu umue wa ku bena mudimu bebe, alue kukuangatshiladi. Maweja-Nangila enzela muntu yonsu wa kutudi, bilondeshile buakane buende, ne mushindu udiye mulamate Maweja-Nangila. Lelu, Maweja-Nangila uvua mukufile mu bianza bianyi. Kadi tshiena musue kukushipa to. Bualu wewe udi mukalenga musungula kudi Maweja-Nangila. Bu mundi muangate muoyi webe ne mushinga, Maweja-Nangila angate kabidi muoyi wanyi ne mushinga, ansungidile mu makenga onsu. Ke Shawule kuambila Davide ne: — Muananyi Davide, Maweja-Nangila akuela lupemba. Newenze malu manene. Bulelela newikale muena diakalenga. Shawule kupingana kuende. Davide kupingana pende kuvua bantu bende. Davide kuela meji, udiambila ne: “Dituku dikuabu, Shawule ewu neanshipe. Tshiena ne tshikuabu tshindi mua kuenza mpindiewu to. Mbimpe nnyemene mu ditunga dia bena Peleshete. Nanku Shawule nealekele kunkeba mu buloba bujima bua bena Izrayele. Ke mundi mua kumunye-mena.” Davide kuya ne bantu bavuaye nabu nkama isambombu. Kufikaye kua Akishe, muana wa Mayoke. Akishe uvua mukalenga wa tshimenga tshia Ngate. Kusombabu bonsu mu Ngate, pabuipi ne Akishe. Muntu yonsu wa bantu bavua nabu Davide uvua ne bena nzubu wende. Davide uvua ne bakaji bende babidi, Akinowame wa Yizreyele, ne Abigayile, muena Karmele, mukaji mukamba uvua Nabale mushiye. Shawule umvua lumune: Davide mmunyemene ku Ngate, kulekelaye kumukeba. Dituku dikuabu, Davide kuebeja Akishe ne: — Mukalenga, pawikala mumone bindi ngenza ne bidi bindengelela, anyisha bua meme kusomba mu musoku mukuabu wa ku misoku idi mu mpata. Bualu ki mbimpe bua meme kusomba nebe pamue mu tshimenga tshia bukalenga to. Anu dituku adi, mukalenga Akishe kupesha Davide tshimenga tshia Siklaje. Ke padi tshimenga etshi tshishale mu buloba bua bukalenga bua Yuda too ne mpindiewu. Davide uvua mushale mu ditunga dia bena Peleshete tshidimu tshimue ne ngondu inayi. Patshi wa Davide ne bantu bavuaye nabu mu Siklaje, kuluishabu bisamba ebi: bena Ngeshure, bena Ngirzi nansha bena Amaleke, mmumue ne bantu bonsu bavua basombe muaba awu kuonsu eku, mu buloba bua luseke lua ku Shure, too ne ku mukalu wa ditunga dia Ejipitu. Davide ne bantu bavuaye nabu, kubutula matunga a baluishi abu. Kabawa bashiyamu muntu mulume nansha mukaji, ne muoyi to. Kuangatabu mikoku, ngombe, nyama ya mpunde, nyama ya tumelu, ne bilamba. Kupinganabu ne bintu abi kudi mukalenga Akishe. Pavua mukalenga Akishe ukonka Davide ne: “Lelu udi muluangane ne banganyi?” Davide uvua wandamuna ne: “Ndi muluangane ne bena Yuda badi mu buloba budi kuinshi mu ditunga,” anyi “Ndi muluangane ne bena Yerameli badi mu buloba budi kuinshi mu ditunga,” anyi “Ndi muluangane ne bena Kayine badi mu buloba budi kuinshi mu ditunga.” Davide kena mushiye muntu mulume nansha mukaji ne muoyi, bua kuya nende mu Ngate to. Uvua utshina ne: muntu ewu, udi mua kuya kunjana, wambila bantu ne: “Monayi tshidi Davide wenza.” Matuku onsu avua Davide mushale mu ditunga dia bena Peleshete, uvua wenza anu mushindu awu. Ke muvua mukalenga Akishe witaba Davide bikole. Bualu uvua wela meji ne: “Bu mudi bena Izrayele babenga Davide. Yeye neangenzele mudimu kashidi.” Tshikondu atshi, bena Peleshete kusangisha bena mvita babu bonsu mu tshisumbu tshimue, bua kuya kuluisha bena Izrayele. Mukalenga Akishe kuambila Davide ne: — Wewe ne bantu baudi nabu netuye nenu ku mvita eyi. Davide kuandamuna ne: — Eyowa, mukalenga wewe nkayebe neudimuene tshindi ngenza. Mukalenga Akishe kuandamuna ne: — Mbimpe bitambe! Nanku ndi nkuteka pabuipi nanyi. Wikale undama meme kashidi. Samuwele mumane kufua, kumujikabu mu tshimenga tshiabu tshia Rama. Bena Izrayele bonsu kumuenzela madilu. Kadi Shawule mu bukalenga buende uvua mumane kukandika bilelu bia kubuka, ne bia kukonka bakishi malu. Dituku dikuabu, bena Peleshete kusangisha bena mvita babu. Kuasabu mitanda yabu pabuipi ne Shuneme. Shawule kubikidisha bena mvita ba bena Izrayele. Kuasabu mitanda yabu pabuipi ne mukuna wa Ngilbowa. Shawule umona amu mitanda ya bena Peleshete, kumvuaye bowa bikole. Kutuadijaye kuzakala. Shawule kukonka Maweja-Nangila tshia kuenza. Kadi Maweja-Nangila kena mumuandamune nansha mu tshilota, nansha ku Urime ne Tumime, nansha kudi muambi. Ke Shawule kutumina balombodi ba bena mvita bende diyi ne: — Nunkebele mukaji udi mumanye mua kukonka bakishi malu, bua meme kuya kubuka kudiye. Kumuandamunabu ne: — Mukaji muena lubuku udi ku Endore. Shawule kuvualaye bilamba bia patupu bua kabamumanyi to. Kuyaye ku Endore ne bantu babidi. Kufikaye ku nzubu kua mukaji awu butuku, umuambila ne: — Ndi musue, ukonkeku mukishi bualu buanyi. Umbikidileku mukishi undi nkuambila. Mukaji muena lubuku kuandamuna ne: — Udi mumanye bimpe ne: bantu bonsu bavua babuka, bakonka bakishi malu, mukalenga Shawule mmumane kubabutula mu ditunga diende. Wewe udi mufike kundi ne budimu bua kunshipesha anyi? Shawule kumuambila ne: — Bu mudi Maweja-Nangila ne muoyi, ndi nditshipa ne: kabena bakushipa bua bualu ebu to. Mukaji kukonka Shawule ne: — Udi musue nkubikidile mukishi wa nganyi? Shawule kuandamuna ne: — Umbikidile mukishi wa Samuwele. Mukaji umona mukishi wa Samuwele, kuelaye diyi dikole, ukonka Shawule ne: — Wewe udi Shawule! Kadi uvua unshima bua tshinyi? Mukalenga Shawule kuandamuna ne: — Kutshinyi to. Ungambile amu tshiudi mumone. Mukaji kuandamuna ne: — Ndi mumone tshintu bu mukishi, upatuka munda mua buloba. Mukalenga Shawule kukonka ne: — Mukishi awu udi mushindu kaayi? Mukaji kuandamuna ne: — Ndi mumone muntu mukole mukulakaje, muvuale muntumpu. Shawule kumvua ne: mukishi awu ngua Samuwele menemene. Kutuaye mpala panshi ne kanemu. Mukishi wa Samuwele kukonka Shawule ne: — Meme mumane kuikisha, udi mumbishe bua tshinyi? Udi umbikila bua tshinyi? Shawule kuandamuna ne: — Bualu ndi nkenga bikole. Bena Peleshete mbafike bua kunduisha. Maweja-Nangila mmumane kumbenga. Kena ungandamuna nansha kudi bambi, nansha mu tshilota. Ke pandi mukubikile bua wewe ungambile tshindi mua kuenza. Mukishi wa Samuwele kukonka Shawule ne: — Udi unkonka meme tshia kuenza bua tshinyi? Udi mumone ne: Maweja-Nangila mmumane kukubenga mmushale muluishi webe. Maweja-Nangila mmukumbaje bionsu bimvua muambe mu dina diende. Maweja-Nangila mmukunyenge bukalenga buebe bua kubupesha Davide. Bualu wewe kuvua mutumikile meyi a Maweja-Nangila. Kuvua mubutule bena Amaleke bonsu to. Ke padi Maweja-Nangila ukukengesha lelu mushindu ewu. Maweja-Nangila neakufile ne bantu bebe bonsu mu bianza bia bena Peleshete. Malaba, wewe ne bana bebe netuikale nenu mu kandondu ka bafue emu. Bena mvita bebe bonsu nebikale mu bianza bia bena Peleshete. Shawule umvua amu meyi a mukishi wa Samuwele awu, kudishindaye panshi ne bowa bua bungi. Katshivua kabidi ne bukole to, bualu kavua mudie dituku adi dijima too ne butuku. Mukaji muena lubuku kusemena pabuipi ne Shawule, kumona ne Shawule, uvua ne bowa bua bungi. Nanku mukaji kuambila Shawule ne: — Mukalenga Shawule, meme ndi muitabe diyi diebe. Ndi mubuele mu njiwu ya lufu bua kukumbaja tshiuvua mundombe. Mpindiewu, wewe unteleje. Ndi nkupesha biakudia, udie, bua wewe kupeta bukole bukumbane bua kupingana kuebe. Shawule kubenga mua kudia biakudia nansha bikese. Kadi bantu bavuaye nabu ne mukaji muena lubuku, kumusengelela bikole. Nanku kuitabaye. Kujukaye panshi, kusomba pa bulalu. Mukaji muena lubuku kushipa lukasa kana ka ngombe ka mafuta. Kusopaye bukula, kulamba tukata tua mampa. Mukaji muena lubuku kupesha Shawule ne bavuaye nabu biakudia abi. Bobu bamane kudia, kupinganabu amu butuku abu. Bena Peleshete kusangisha bena mvita babu bonsu ku Afeke. Bena Izrayele bavua basa mitanda yabu ku mpokolu wa mayi pabuipi ne tshimenga tshia Yizreyele. Bamfumu ba bena Peleshete kuenda, balombola bisumbu bia bena mvita. Davide ne bantu bende bavuaye nabu, ne mukalenga Akishe, bavua balonda panyima. Balombodi ba bena mvita ba bena Peleshete kukonkabu ne: — Bena Ebrewu aba mbanganyi? Mukalenga Akishe kuandamuna ne: — Kanuena bamanye Davide uvua muena mudimu wa Shawule, mukalenga wa bena Izrayele. Mpindiewu tudi nende, kukadi bidimu bu bibidi. Biangatshile dituku diakumukaye kudi mfumuende Shawule too ne mpindiewu, tshiena muanji kumubanda ne bualu bubi nansha bumue. Balombodi ba mvita ba bena Peleshete, kufiikila mukalenga Akishe munda, bamuambila ne: — Umushe muntu ewu, apingane mu tshimenga tshiudi mumupe bua kusomba. Kena mua kuikala netu mu mvita to. Udi mua kutukudimukila, munkatshi mua mvita bua kutuluisha. Bualu bua kumunangabu tshiakabidi kudi Shawule mfumuende wa kale, Davide kena mua kufila bena mvita betu mu bianza bia Shawule anyi? Katupu muoyi ne: Davide ewu, ke uvua bakaji, bajiila maja, bimbila misambu, bamba ne: “Shawule uvua mushipe bantu binunu tshinunu, kadi Davide mmushipe bantu binunu makumi ne makumi. ” Nanku mukalenga Akishe, kubikila Davide umuambila ne: — Bu mudi Maweja-Nangila ne muoyi, ndi mukunange bikole. Mvua mumone ne: udi ukumbana bua tuetu kuya nebe mu mvita. Bualu biangatshile dituku diuvua mufike kuanyi too ne mpindiewu, tshiena muanji kumona wewe muenze bualu bubi to. Kadi, bamfumu bakuabu ba bena Peleshete kabena bakunange to. Nanku, pingana kuebe ne ditalala, bua bamfumu aba kabafiiki munda to. Davide kukonka mukalenga Akishe ne: — Mukalenga Akishe, ndi muenze tshinyi? Biangatshile dituku dimvua mutuadije kukuenzela mudimu too ne mpindiewu, udi mua kumbanda ne bualu kaayi, budi bumpumbisha mua meme kuya kuluangana ne baluishi bebe? Mukalenga Akishe kuandamuna ne: — Ndi mumanye ne: kuena ne bualu to. Wewe udi munsankishe. Ndi mukumone amu bu mutumibue wa Mvidi Mukulu. Kadi balombodi ba bena mvita ba bena Peleshete bangambidi ne: “Davide kena mua kuikala netu ku mvita to!” Nanku, ujuke malaba dinda, ne bantu baudi nabu. Nujuke malaba panshi pamane kutoka, nupingane. Butshia dinda, Davide ne bantu bavuaye nabu, kujuka bua kupingana mu ditunga dia bena Peleshete. Kadi bena Peleshete kuya ku tshimenga tshia Yizreyele. Matuku mamane kupita abidi, Davide ne bantu bavuaye nabu kufika mu tshimenga tshia Siklaje. Kadi bena Amaleke bavua bamane kuluisha bantu bavua basombe mu ditunga dia bena Yuda, ne bena mu tshimenga tshia Siklaje. Bena Amaleke bavua bosha tshimenga tshia Siklaje, batshinyangakaje. Bavua bakuate bakaji ne bantu bonsu bavua mu tshimenga, bakulumpe ne bana, bababueje mu nzubu wa lukanu. Kabavua bashipe muntu nansha umue to. Kadi bavua babakuata, baye nabu. Nanku Davide ne bantu bavuaye nabu, bamane kufika mu Siklaje, kusanganabu tshimenga tshimane kuosha. Bakaji babu balela, ne bana babu: ba balume ne ba bakaji, baluishi bamane kuya nabu. Davide ne bena mvita bende kudila bikole too, kupungila. Bena Amaleke bavua bakuate bakaji babidi ba Davide: Akinowame, muena mu Yizreyele, ne Abigayile, muena mu Karmele, mukaji mukamba uvua Nabale mushiye. Davide uvua ne kanyinganyinga kakole. Bualu bantu bavuaye nabu bavua basue kumuasa mabue bua kumushipa. Muntu yonsu uvua unyingalala, wela meji kudi bana bende ba balume ne ba bakaji. Kadi ku diambuluisha dia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wende, Davide kupeta bukole. Davide kuambila mutuangaji Abiyatare, muana wa Akimeleke, ne: — Mpesha Urime ne Tumime, bintu bia tshijila, bua nkonke Maweja-Nangila. Abiyatare kumupesha bintu abi. Davide kukonka Maweja-Nangila ne: — Meme mulondakaje bivi aba, nembapete anyi? Maweja-Nangila kuitaba ne: — Eyowa, balondakaja, neubapete. Neusungidile bantu badibu bakuata. Davide ne bantu bavuaye nabu nkama isambombu, kulondakaja bivi abu. Bamane kufika ku musulu wa Beshore, bantu nkama ibidi ba ku bantu bavuaye nabu, kupungila bikole. Kushalabu muaba awu, kabayi ne mushindu wa kusabuka musulu. Davide kutungunuka ne luendu ne bantu nkama inayi, bavua bashala. Bena mvita ba Davide kusangana nsongalume mukuabu wa bena Ejipitu, mu mpata. Kumukuatabu, kuyabu nende kudi Davide. Kumupeshabu diampa ne mayi a kunua. Pashishe kumupeshabu mukata muenze ne bimuma bia mfiku. Kumupeshabu kabidi ne bisangi bibidi bia tumuma tua mvinyo tumane kuuma. Nsongalume wa bena Ejipitu, mumane kudia bintu abi, kupetaye bukole. Bualu kavua mudie tshintu nansha munue mayi, matuku asatu a munya ne a butuku. Davide kukonka nsongalume awu ne: — Udi muena nganyi? Udi ufuma penyi? Nsongalume kuandamuna ne: — Ndi muena Ejipitu, ndi mupika wa bena Amaleke. Mfumuanyi mmunshiye, kudi matuku asatu, bualu mvua nsama. Bangabanga tuvua baluishe bantu badi basombe kuinshi mu ditunga, mu buloba bua bena Kereti, bua bena Yuda ne bua bena Kalebe. Pashishe tuetu kuosha tshimenga tshia Siklaje. Davide kumukonka ne: — Udi mua kumfikisha muaba udi bivi abu anyi? Muntu awu kuandamuna ne: — Nenkufikishe kudibu paudi ujadika, uditshipa kumpala kua Mvidi Mukulu muudi kuyi musue kunshipesha, kuyi nansha musue kumfila kudi mfumu wanyi. Nsongalume wa bena Ejipitu kufikisha Davide muaba uvua bena Amaleke. Kusanganabu bena Amaleke batangalakangana mu buloba bujima, badia, banua, benza tshibilu ne bintu bipite bungi, bivuabu bapawule mu ditunga dia bena Peleshete, ne mu ditunga dia bena Yuda. Dituku divu dilonda, Davide kubaluisha dinda too ne dilolu. Muntu nansha umue kena munyeme to. Anu bansongalume nkama inayi bavua babanda pa nyama ya tumelu, ke bavua banyema. Davide kuangata bintu bionsu bivua bena Amaleke bapawule. Kusungidilaye too ne bakaji bende babidi. Davide uvua musungidile bantu bonsu, bakulumpe ne bana, ba balume ne ba bakaji. Bintu biabu bionsu bivua anu katakata. Bionsu bivua baluishi bapawule, Davide kubipeta. Davide kupawula kabidi mikoku ne ngombe ya bena Amaleke. Bantu bavua basaka bimuna abi, bavua bamba ne: “Monayi bintu bidi Davide mupawule mu mvita”! Davide kupingana muaba uvua bantu bende nkama ibidi bashale, bapungile bikole, pabuipi ne musulu wa Beshore. Bantu abu, kuya kusambakena ne Davide, ne bantu bavuaye nabu. Davide ne bena mvita bende kusemena pabuipi, kubeela muoyi. Kadi bena mvita bavua baye ne Davide ku mvita, kabawa ne lungenyi to, bualu bavua ne lukinu. Nanku, kuambilabu Davide ne: — Bu muvua bantu aba kabayi baye netu mu mvita, kabena mua kubapa bintu bitudi banyenga mu mvita to. Muntu yonsu angate anu mukajende ne bana bende, aye nabu. Davide kuandamuna ne: — Bana betu, kanuenji nanku to. Bintu ebi mbitupesha kudi Maweja-Nangila. Yeye ke uvua mutalame, mufile mu bianza bietu, bivi aba bavua baluisha tshimenga tshia Siklaje. Muntu nansha umue kena mua kuitaba tshinudi nuamba to. Mbimpe tuabanyangane binta mushindu ewu: “Muntu yonsu apete tshintu tshia mu mvita. Muntu uvua muye mu mvita, ne muntu uvua mushale mulame mitanda, babanyangane bintu mushindu amu umue.” Biangatshile dituku adi, Davide kujadika mikenji eyi. Kushalayi mikenji ivuabena Izrayele bonsu ne bua kukumbaja too ne mpindiewu. Davide upingana mu tshimenga tshia Siklaje, kutuminaye balunda bende, ne bakulu ba bena Yuda, bintu bia mu mvita. Kubambilaye ne: “Angatayi bintu bia disanka abi, mbitudi banyenga baluishi ba Maweja-Nangila.” Kubituminaye kabidi bakulu bavua ku Betele, bavua ku Ramote, kuinshi mu ditunga, ne bavua ku Yatire, ku Aroyere, ku Sifmote, ku Eshtemowa, ku Rakate, mu bimenga bia bena Yerameli, ne bia bena Kayine, bavua ku Orma, ku Borashane, ku Atake, ku Ebrone, ne bavua mu misoku yonsu ivua Davide mupitshile ne bantu ba-vuaye nabu. Bena Peleshete kuluisha bena Izrayele pa mukuna wa Ngilbowa. Kushipabu bena Izrayele ba bungi, bakuabu kunyema. Bena Peleshete kuluisha Shawule ne bantu bende bikole, kushipa Yonatane, Abinadabe ne Malkishuwa, bana ba mukalenga Shawule. Nanku, mvita kutshintshimika mukalenga Shawule. Bantu bavua ne mata ne miketa kumonabu Shawule. Ke Shawule kupampakana bikole. Kuambilaye muntu uvua mumuambuile bia lulu ne: — Angata muela webe, unshipe. Bualu tshiena musue bua banshipe, banseke kudi bena Peleshete aba, bantu bavuabu kabayi bateke panshi. Kadi, muntu uvua muambuile Shawule bia lulu, kubenga, bualu uvua ne bowa bua bungi. Ke Shawule kuasa muela wende panshi, kudiela pa muela apu. Muntu uvua muambuile Shawule bia lufu umona ne: mfumuende wafu, kuasaye wende muela panshi, kudiela pa muela apu, kufua pende. Ke muvua Shawule mufue dituku dimue ne bana bende basatu, ne muntu uvua mumuambuile bia lufu, ne bena mvita bende bonsu nanku. Bena Izrayele bavua base luseke lukuabu lua tshibandabanda, ne bavua dishiya dia Yardene, kumvuabu lumu ne: bena mvita ba bena Izrayele mbanyeme bena Peleshete, kabidi ne: Shawule ne bana bende mbafue mu mvita amu. Nanku bena Izrayele kunyema, kushiya bimenga biabu. Bena Peleshete kuasa mu bimenga abi. Butshia dinda, bena Peleshete kuya bua kuangula bintu bia bantu bavua bafue. Kusanganabu tshitalu tshia Shawule ne bia bana bende basatu pa mukuna wa Ngilbowa. Kukosabu tshitalu tshia Shawule mutu. Kuangatabu bia mvita biende bionsu. Kuendakanabu nabi mu ditunga diabu dia bena Peleshete bua kutangalaja lumu lua disanka elu mu nzubu ya mvidie yabu, ne munkatshi mua bantu bonsu. Pashishe bia mvita bia Shawule abi, kubitekabu mu nzubu wa mvidie wabu Astarte. Kusuikabu tshitalu tshiende ku tshimana tshia ku Bete-Sheyane. Bena mu tshimenga tshia Yabeshe mu Ngilaade, kumvuabu lumu lua bionsu bivua bena Peleshete benzele Shawule. Bantu ba mu Yabeshe bavua ne dikima, kuenda butuku bujima too ne ku Bete-Sheyane. Kumushabu tshitumpampa tshia tshitalu tshia Shawule, ne bitalu bia bana bende ku tshimana. Pashishe kuyabu kuosha bitalu abi ku tshimenga tshia Yabeshe. Kusangishabu mifuba ya bantu abu, kuyijika muinshi mua mutshi wa kampanga nzevu, uvua mu tshimenga tshia Yabeshe. Nanku, bena mu tshimenga tshia Yabeshe, kujilabu biakudia matuku muanda mutekete. Davide mumane kutshimuna bena Amaleke, kuyaye kusombela mu tshimenga tshia Siklaje. Diba adi, Shawule ukavua mumane kufua. Davide kushala mu tshimenga atshi matuku abidi. Dituku disatu, nsongalume kufika, ufumina mu mitanda ya Shawule. Uvua ne bilamba bipandike, ne maloba mu mutu, bua kuleja madilu. Anu nsongalume ufika pabuipi ne Davide, kudielaye mpala panshi. Davide kumukonka ne: — Udi ufuma penyi? Kuandamunaye ne: — Ndi munyeme mu mitanda ya bena Izrayele. Davide kumuambila ne: — Ndondela bivua bienzeka. Nsongalume kumuambila ne: — Bena mvita ba bena Izrayele mbanyeme mvita. Mbashipe bena mvita ba bungi. Mbashipe too ne mukalenga Shawule ne muanende Yonatane. Davide kumukonka kabidi ne: — Muudi mumanye ne: Shawule ne Yonatane mbafue mmunyi? Nsongalume kumuambila ne: — Meme mvua mufike ku mukuna wa Ngilbowa mu mpukapuka. Meme kumona Shawule mudishinde pa difuma diende. Bavua bamubambakaja bikole kudi baluishi bende, bavua ne matempu a mvita, ne kudi bavua babanda pa nyama ya tubalu. Shawule ukenzakana, kummonaye, kumbikila. Meme kuitaba ne: “Eyowa, mukalenga.” Kunkonkaye ne: “Wewe udi muena nganyi?” Meme kumuambila ne: ndi muena Amaleke. Ke Shawule kungamba bua meme kumushipa. Bualu nansha yeye ne lungenyi luende lujima, uvua ukengakana bikole. Nanku meme kusemena pabuipi, kumushipa. Bualu mvua mumone ne: baluishi mbamane kumutshimuna, kakushala ne muoyi to. Pashishe meme kuangata tshifulu tshiende tshia bukalenga tshivua ku mutu, ne lukanu luvua ku diboku. Ndi mukutuadilebi muaba ewu. Davide ne bantu bonsu bavua pabuipi nende, kudipandabu bilamba. Kudilabu muadi too ne ku dilolu, bajila biakudia. Ke mushindu uvuabu benza madilu a Shawule, a Yonatane, ne a bena Izrayele bonsu, bantu ba Maweja-Nangila, bavua bafue mu mvita dituku adi. Ke Davide kukonka nsongalume uvua mumuambile bualu abu ne: — Wewe udi muena nganyi? Nsongalume kuandamuna ne: — Ndi muana wa muena Amaleke, udi musombela mu ditunga edi. Davide kuela lubila ne: — Muudi kuyi mutshine bua kushipa mukalenga uvua Maweja-Nangila musungule mbishi? Davide kubikila muntu wa ku bena mudimu bende, kumutumina diyi ne: — Semena apa, ushipe nsongalume ewu! Muena mudimu wa Davide kushipa muena Amaleke awu. Davide kuela muena Amaleke awu lusanzu ne: — Wewe nkayebe udi mudikebele lufu. Udi mumane kudienzela bibi, bualu udi ujadika ne: “Meme ke udi mushipe mukalenga uvua Maweja-Nangila musungule.” Ke Davide kusaka musambu wa lufu lua Shawule ne Yonatane. Kutumaye diyi bua balongeshe bena Yuda musambu awu. Badi binyika musambu awu ne: “Kasala ka madilu ka buta bua mikete.” Bavua baufunde mu Mukanda wa muntu wa Nsongu, mushindu ewu: Izrayele, bilobu biebe bia mvita mbifue munyi? Benu ba lumu mbafuile pa mikuna bua tshinyi? Kanumanyishi bena Ngate lumu elu lubi, kanulutangalaji mu misesu ya Askalone. Bakaji ba bena Peleshete kabasanki nanku! Nsongakaji ya bantu benyi, kayedi mbila ya disanka! Ku mikuna ya Ngilbowa, lumuma nansha mvula kabiloki! Mu bibandabanda biayi, kamuikadi biakudia mu madimi! Bualu ke muaba uvuabu bimanshe ngabu ya bena mvita ngabu wa Shawule udibu kabayi mua kufita kabidi manyi. Nansha baluishi babu bakeba mua kubashipa, nansha bena lukuna babu ne bukole, buta bua miketa bua Yonatane kabuvua butshina, muela wa Shawule uvua ukumbaja mudimu wawu kashidi. Matuku abu onsu Shawule ne Yonatane bavua banangangana bikole. Dia lufu luabu, kabena bashiyangana. Bavua banyema lubilu, bapite biminyi. Bukitu buabu buvua bupite bua ntambue. Bakaji ba mu ditunga dia Izrayele, dilayi Shawule! Uvua unuvuadika bilamba bimpe, bia mushinga mukole, ulengeja bilamba bienu ne bintu bia mpawungi. Bilobu bia mvita mbifue mu mvita bua tshinyi? Yonatane mmufuile pa mikuna munyi? Mwoyi wanyi udi unyingalala bualu buebe, Yonatane wanyi, muanetu mulunda wanyi wa pa muoyi. Dinanga diuvua munnange nadi, divua dinsankisha mudi dinanga dia bakaji kadiyi mua kunsankisha. Bilobu bia mvita mbifue bua tshinyi? Ba kalanda musenga mbabutuke munyi? Bionsu ebi bimane kupita, Davide kukonka Maweja-Nangila ne: — Ndi mua kuya kusomba mu tshimenga tshikuabu tshia ku bimenga bia Yuda anyi? Maweja-Nangila ne: — Eyowa. Davide kumukonka kabidi ne: — Ndi mua kuya mu tshimenga kaayi? Maweja-Nangila kuandamuna ne: — Udi mua kuya mu Ebrone. Davide kuya mu tshimenga atshi, ne bakaji bende babidi, Akinowame, muena Yizreyele, ne Abigayile, muena Karmele, mukaji mukamba uvua Nabale mushiye. Davide uvua muye kabidi ne bantu bavuaye nabu ne bena nzubu yabu. Kusombelabu mu misoku ivua mutumba ne Ebrone. Ke bena Yuda kufika mu Ebrone bua kujidila Davide bua ikala mukalenga wa bena Yuda. Bantu bamane kuambila Davide ne: Bena mu tshimenga tshia Yabeshe mu Ngilaade mbajike Shawule, kutumaye bantu bua bambila bena mu Yabeshe ne: “Maweja-Nangila anuele lupemba, bualu nudi bajike mfumuenu Shawule, baleje munuvua bamunange. Maweja-Nangila anuenzele bimpe, anunange. Meme nennuenzele kabidi bimpe, munuvua benza nanku. Mpindiewu, nuikale ne dikima, nudileje bantu ba bukitu. Mfumuenu Shawule mmumane kufua. Meme Davide ke udi bena Yuda bajidile bua nshale mukalenga wenu.” Abnere, muana wa Nere, mfumu munene mulombodi wa bena mvita ba Shawule, uvua munyeme ne Ishebaale, muana wa Shawule, ku Makanayime. Muaba awu, Abnere uvua mujadike Ishebaale mu bukalenga, bua ikale mukalenga wa buloba bua Ngilaade, bua Ashere, bua Yizreyele, bua Efrayime ne bua Binyamine, nanku bua maloba onsu a bena Izrayele. Tshikondu atshi, Ishebaale uvua ne bidimu makumi anayi. Kushalaye mu bukalenga bidimu bibidi. Anu bena Yuda nkayabu ke bavua banyishe bukalenga bua Davide. Davide kushala mukalenga wa bena Yuda mu Ebrone, bidimu muanda mutekete ne tshitupa. Abnere, muana wa Nere, ne bena mvita bavua balame Ishebaale, muana wa Shawule, kumuka ku Makanayime, kuya luseke lua ku tshimenga tshia Ngibone. Yowabe, muana wa Seruya, ne bena mvita bavua balame Davide, kutuadijabu kabidi luendu. Bisumbu ebi bibidi bia bena mvita, kusambakena pabuipi ne dijiba dia Ngibone. Kuelabu mualu wa mvita, aba ku luseke, bakuabu ku luseke lua dijiba adi. Abnere kuambila Yowabe ne: — Ndi musue bua bansongalume bena mvita batudi nabu, baluangane babidi babidi, kumpala kuetu, bua tumanye udi mupite mukuabu ku bukole. Yowabe kuandamuna ne: — Eyowa, ndi musue. Bena mvita kusemena. Kusungulabu bena mvita ba mukalenga Ishebaale dikumi ne babidi ba mu tshisamba tshia Binyamine, ne bena mvita ba mukalenga Davide dikumi ne babidi. Muena mvita yonsu kuela muluishi wende kankose ku nshingu, kumutua muela mu lubadi, kudishindabu pamue bonsu, kufua. Badi babikila muaba wa mu Ngibone awu ne “Budimi bua Mbuebue. ” Dituku adi, kuluanganabu mvita mikole. Bena mvita ba mukalenga Davide kutshimuna Abnere ne bende bavuaye nabu. Bana ba Seruya basatu bavua mu mvita amu, Yowabe, Abishayi ne Ashayele. Ashayele uvua mupepele, unyema lubilu bu nyama wa kabuluku. Kulondakajaye Abnere buludi, kayi ulonda muntu mukuabu to. Abnere ukudimuka, kumukonka ne: — Ngwewe Ashayele anyi? Ashayele kuandamuna ne: — Eyowa, mmeme. Abnere kumuambila ne: — Londa muntu mukuabu ku dia balume, nansha ku dia bakaji. Kolesha ukuate nsongalume wa ku bena mvita, umunyenga bia mvita bidiye nabi. Kadi Ashayele kavua musue to. Uvua anu ulondakaja Abnere. Abnere kumuambila kabidi ne: — Ashayele, lekela kundonda! Udi musue bua meme kukushipa bua tshinyi? Diba adi, nentshine muanenu Yowabe, tshiyi mua kumutangila kabidi mu mpala to. Kadi Ashayele kavua mulonde muntu mukuabu to, uvua ulonda anu Abnere. Ke Abnere kutua Ashayele lusongu lua difuma mu difu, kupatukalu pa nyima. Ashayele kudishinda, kufuila muaba awu. Pavua bena mvita bonsu bafike muaba uvua tshitalu tshia Ashayele, bavua anu bimana. Kadi Yowabe ne Abishayi, kulondakaja Abnere. Diba divua dibuela, pafikibu ku Ngibeya-Ama, luseke ludi diba dipatukila lua ku Ngiya, mu njila wa mu tshipela tshia Ngibone. Bena mvita ba bena Binyamine, kudisangisha pabuipi ne Abnere. Kuimanabu mu milongu pa mutu pa kakuna. Abnere kukonka Yowabe ne: — Netuikale anu tushipangana katuyi tulekela anyi? Umanye ne: ku nshikidilu, bualu ebu nebutushile kanyinganyinga. Tudi bena muntu. Udi muindile tshinyi bua wewe kutuma diyi bua bena muntu balekele kuluishangana? Yowabe kuandamuna ne: — Bu mudi Maweja-Nangila ne muoyi, ndi nkujadikala ne: bu wewe kuyi mulombe bua bantu balekele kuluishangana, butuku ebu bujima bantu banyi bavua anu ne bua kunulondakaja. Yowabe kuelesha mpungi. Bena mvita bende kulekela kulondakaja bena Izrayele. Nanku mvita kujika. Butuku abu bujima, Abnere ne bena mvita bende kuenda mu tshibandabanda tshia musulu wa Yardene, pashishe kusabukabu musulu. Kupitshilabu mu Bitrone, kufikabu ku Makanayime. Yowabe mumane kulekela kulondakaja Abnere, kusangishaye bena mvita bende. Anu Ashayele ne bena mvita dikumi ne tshitema ba ku bantu bavua balame mukalenga Davide, ke bavua bafue. Kadi bena mvita ba mukalenga Davide, bavua bashipe bena Binyamine nkama isatu ne makumi asambombu, ne bena mvita bakuabu ba Abnere. Kuambulabu tshitalu tshia Ashayele, kutshijikabu mu lukita lua tatuende ku Betleyeme. Pashishe Yowabe ne bena mvita bende, kuenda butuku bujima, ufika ku Ebrone, butuku bumane kutshia. Matuku mavule, muvua mvita pankatshi pa bena mvita ba Davide ne ba Shawule. Kadi bukalenga bua Davide buvua buenda budiunda, bua ndelanganyi ya Shawule buenda buteketa bushepeketa. Davide uvua mulele bana ba balume ba bungi mu Ebrone: Muanabute udi Amnone, muana wa Akinowame, muena Yizreyele. Muana muibidi udi Kilabe, muana wa Abigayile, muena mu Karmele, mukaji mukamba uvua Nabale mushiye. Muana muisatu udi Absalome, muana wa Maaka, muana wa Talmayi, mukalenga wa bena Ngeshure. Muana muinayi udi Adoniya, muana wa Angite. Muana muitanu udi Shefatya, muana wa Abitale. Muana muisambombu udi Itreyame, muana wa Egla. Egla uvua kabidi mukaji wa mukalenga Davide. Aba ke bana ba balume ba mukalenga Davide, bavuaye mulele mu Ebrone. Patshivua bena mvita ba Davide ne ba Shawule baluangana, Abnere uvua bukole bua bena mvita ba Shawule. Shawule uvua ne mukaji mukuabu, dina diende Rispa, muana wa Aya. Dituku dikuabu, Ishebaale kukonka Abnere bua mukaji awu ne: — Uvua mubuelele mukaji wa tatuanyi Shawule mu nzubu bua tshinyi? Abnere umvua nanku, kupeta tshiji tshikole. Kukonkaye Ishebaale ne: — Meme ndi mbua mutomboke udi uditua ku tshia bena Yuda anyi? Too ne mpindiewu, ndi muleje mundi ngitaba diku dia tatuebe Shawule, bana babu ne balunda bende. Ndi muenze muanyi muonsu bua Davide kakukuatshi to. Kadi lelu, udi untandisha bua pandi mubuelele mukaji ewu mu nzubu! Maweja-Nangila annyoke bikole, pangikala tshiyi ngenzela Davide bionsu bivua Maweja-Nangila mumulaye. Bualu Maweja-Nangila uvua mumane kuditshipa bua kumusha bukalenga mu nzubu mua Shawule, kubupesha Davide, bua bukalenga bua Davide budiunde mu ditunga dia bena Izrayele, ku mutu wadi too ne kuinshi, mudiye nabu mu ditunga dia bena Yuda. Ishebaale uvua uzakala bikole ne bowa, kayi ne mushindu wa kuandamuna Abnere muaku nansha umue to. Ke Abnere kutuma bantu kudi Davide bua kumukonka ne: “Ditunga edi ndia nganyi? Tutue nebe ndondu. Nenkuambuluishe bua bena Izrayele bonsu bumvuangane nebe.” Davide kuitaba ne: “Eyowa, ndi muanyishe bua kutua nebe ndondu. Kadi ndi nkulomba anu tshintu tshimue: bua meme kumonangana nebe, ufike ne mukajanyi Mikale, muana wa Shawule. Anu wewe mufike nende, nanku netuyukile nebe.” Ke Davide kutuma bantu kudi Ishebaale, muana wa Shawule, bua kumuambila ne: “Umpingajile mukajanyi Mikale, umvua musele ku makoba lukama a misosu ya bena Peleshete.” Nanku Ishebaale kubikidisha Mikale uvua kua bayende Palti yele, muana wa Layishe. Paltiyele kuya ne Mikale, wenda udila Mikale too ne ku Bakurime. Bafike ku Bakurime, Abnere kutuma diyi bua Paltiyele apingane kuende. Awu kupingana. Abnere kuyukila ne bakulu ba bena Izrayele, kubambila ne: — Kukadi bidimu bia bungi binudi nujinga amu kujinga bua Davide kuikalaye mukalenga wenu. Mpindiewu, tshikondu tshiakumbanyi tshia kuenza bualu abu! Bualu Maweja-Nangila uvua mumane kuamba bua Davide ne: “Anu muntu wanyi Davide ke wasungidila bantu banyi bena Izrayele, mu bianza bia bena Peleshete ne mu bianza bia baluishi babu bakuabu bonsu.” Abnere kuyukila kabidi ne bena Binyamine. Pashishe kuyaye ku Ebrone bua ajadikile Davide, tshivua bena Binyamine ne bena Izrayele bakuabu, bitabe ne muoyi umue bua kuenza. Abnere kufika kua Davide mu Ebrone ne bantu makumi abidi. Davide kubalambishila biakudia bia disanka. Abnere kuambila Davide ne: — Mukalenga, ndi musue kupingana bua kuyukila ne bena Izrayele bonsu bua bashale ku luseke luebe. Nebatue nebe ndondu. Nanku neushale mukalenga wa ditunga dijima bu muudi ujinga. Davide kulayangana bimpe ne Abnere. Awu kumuka, kabayi bamutatshishe kudi muntu. Mutantshi mukese, Yowabe kufika ne bena mvita bavua balame Davide. Yowabe uvua ufuma ku mvita, mumane kupawula bintu bipite bungi. Abnere katshivua kabidi kua Davide mu Ebrone to. Bualu mukalenga Davide ukavua mumane kulayangana nende anu bimpe, bua aye, bantu kabayi bamutatshisha. Amu Yowabe ufika ne bena mvita bonsu bavuaye nabu, muntu mukuabu kumuambila ne: Abnere muana wa Nere, uvua mufike muaba ewu bua kumonangana ne mukalenga Davide. Kadi mukalega Davide kumulaya anu bimpe. Ke Yowabe kuya kudi mukalenga Davide, umukonka ne: — Udi muenze nenku bua tshinyi? Abnere mumane kufika, wewe kumulekela kuyaye! Wewe udi mumanye Abnere bimpe! Padiye mufike kuudi mbua kukushima, bua kutentekela njila iudi wendela, kabidi bua kumanya bionsu biudi wenza. Yowabe umuka kua mukalenga Davide, kutumaye bantu bua bakuate Abnere. Kumukuatabu ku tshiina tshia mayi tshia Sira, Davide kayi mumanye to. Kupinganabu nende mu Ebrone. Bamane kufika ne Abnere ku tshiibi tshia tshimenga, Yowabe kubuela nende mu tshimenga, kuya nende pa nkayende, bu udi musue kumuambila bualu bua musokoku. Muaba awu, Yowabe kutua Abnere muela mu difu. Kumushipaye bua kusombuela lufu lua muanabu Ashayele. Amu Davide upeta lumu lua bionsu bivua bienzeka abi, kuambaye ne: — Maweja-Nangila udi mumanye ne: meme ne bena mu bukalenga buanyi, tudi babinge kashidi bua lufu lua Abnere, muana wa Nere. Amu Yowabe ne bena mu nzubu wende bonsu, ke bena tshibawu. Ku ndelanganyi yende mu bikondu bionsu, muntu neapete disama dia tufina tupatuka mu mubidi, nansha nsudi, ikale wenda ne dikombu, afue ku muela wa mvita, apanga biakudia! Ke muvua Yowabe ne muanabu Abishayi bashipe Abnere, bualu Abnere uvua mushipe muanabu Ashayele mu mvita ya mu Ngibone. Davide kutumina Yowabe ne bantu bende bonsu diyi ne: — Pandayi bilamba bienu, vualayi bilamba bikayabala, nuikale ne madilu a Abnere. Bantu bonsu bavua balonda tshitalu tshia Abnere, ne mukalenga Davide kabidi. Kujikabu Abnere mu Ebrone. Mukalenga Davide kudila muadi mukole ku lukita lua Abnere. Bantu bonsu kudila. Ke mukalenga Davide kuela kasala ka muadi, utumbisha Abnere, wamba ne: Abnere wanyi ee! Udi mufue lufu lua muntu mutshimbakane bua tshinyi? Bianza biebe kabavua babisuika mionji, makasa ebe kabavua baela mu tshikunyi. Udi mufue bu muntu mutapa kudi bantu babi, bashipianganyi! Bantu bonsu bavua ku lukita aku, bavua amu badila. Butuku kabuyi buanji kuila, bantu kusemena kudi mukalenga Davide bua kumupesha biakudia. Kadi mukalenga Davide kuditshipa, wamba ne: — Meme mudie tshipese tshia diampa, nansha tshintu tshikuabu, butuku kabuyi buanji kuila, Maweja-Nangila annyoke ne dinyoka dikole! Bantu bonsu kumanya bualu abu, kusanka. Misangu yonsu bantu bavua banyisha bivua Davide wenza. Nanku dituku adi, bena Yuda ne bena Izrayele bonsu kujadika ne: mukalenga Davide kavua mutume diyi bua bashipe Abnere, muana wa Nere, to. Mukalenga Davide kuambila kabidi Balombodi ba mu bukalenga buende ne: — Mfumu, mfumu munene wa bena Izrayele mmufue lelu. Nudi bela meji bimpe ku bualu ebu anyi? Bulelela, meme Davide ndi mukalenga. Kadi lelu ndi ngunwua butekete bua bungi. Bana aba ba Seruya, mbana babi, badi bampite bukole. Nanku Maweja-Nangila nkayende anyoke bantu badi benza bualu ebu. Ishebaale, muana wa Shawule, kupeta lumu lua lufu lua Abnere ku Ebrone. Kumvuaye bowa. Bena Izrayele bonsu kuzakala bikole. Ishebaale uvua ne bantu bende babidi, bikale balombodi ba bena mvita. Mena abu avua: Baana ne Rekabe. Bavua bana ba Rimone, muena Binyamine, wa mu musoku wa Beyerote, (Musoku wa Beyerote uvua mubuele mu buloba bua Binyamine, biangatshile tshikondu tshivua bantu, bavua basombe kale mu musoku ewu banyemene mu musoku wa Ngitayime, muaba utshidi ndelanganyi yabu too ne mpindiewu.) Yonatane, muana wa Shawule, uvua mushiye kabidi muana wa balume, dina diende Mefibaale Muana awu uvua mutshibuke mikolu yonsu ibidi. Pavua lumu lua lufu lua Shawule ne Yonatane lufume mu tshimenga tshia Yizreyele, Mefibaale uvua ne bidimu bitanu. Nanku, ndeji wa muana ewu, kumuela ku lubesa bua kunyema nende. Kadi pavuaye unyema, muana kufinuka kudishinda, kutshibuka. Baana ne Rekabe, bana ba Rimone, muena mu musoku wa Beyerote, kuya kua Ishebaale. Kufikabu kumbelu munda munya. Kusanganabu Ishebaale mulale bua kuikisha. Kubuelabu mu nzubu, bu badi bamutuadila ntete ya kuenza bukula. Kusanganabu Ishebaale mu nzubu wende wa bulalu, mulale. Kumutuabu muela mu difu. Baana ne muanabu Rekabe, bamane kushipa Ishebaale kumukosa mutu kunyema nawu. Kuendabu butuku bujima, balonda njila wa mu tshibandabanda tshia Yardene. Kufikabu ne mutu wa Ishebaale kudi mukalenga Davide ku Ebrone, bamuambila ne: — Mukalenga, tangila mutu wa Ishebaale, muana wa muluishi webe Shawule, uvua ukeba mua kukushipa. Lelu Maweja-Nangila mmusombuele Shawule ne ndelanganyi yende bualu buebe. Davide kuela mbila ne: — Bu mudi Maweja-Nangila ne muoyi, udi unsungidila ku makenga onsu, ndi nditshipa ne: muntu uvua mungambile bua lufu lua Shawule, uvua wela meji ne: mmungambile bualu bua disanka. Kadi mvua mumukuatshishe bua kumushipesha ku Siklaje. Kupetaye dinyoka dia bualu buvuaye muambe. Kadi nuenu bantu bena buenzayi, badi bashipa muntu kayi ne bualu, muikale mu nzubu wende, mulale pa bulalu buende, meme ndi mua kunuenzela tshinyi? Ndi nnunyoka bua dishipangana dienu. Ndi nnumusha pa buloba kashidi. Davide kutuma diyi kudi bansongalume bende bena mvita. Kushipabu Rekabe ne Baana. Pashishe kubakosabu bianza ne makasa. Kubilembelejabu pabuipi ne tshiina tshia mayi tshia mu Ebrone. Kadi mutu wa Ishebaale, kuujikabu mu lukita lua Abnere mu Ebrone. Bantu ba mu bisamba bionsu bia bena Izrayele, kuya kudi Davide mu Ebrone bamuambila ne: — Tudi nebe bena muntu, bena diku dimue. Kale patshivua Shawule mukalenga wetu, ukavua ulombola bena Izrayele mu mvita yabu. Maweja-Nangila uvua mumane kukuambila ne: “Wewe Davide newikale, mukalenga wa bantu banyi bena Izrayele, newikale mfumuabu.” Nanku bakulu bonsu ba bena Izrayele kufika, kuya kudi mukalenga Davide mu Ebrone. Davide kutua nabu ndondu kumpala kua Maweja-Nangila. Kujidilabu Davide bua ikale mukalenga wa bena Izrayele. Tshikondu tshivua Davide mubuele mu bukalenga, uvua ne bidimu makumi asatu. Kushalaye mu bukalenga bidimu makumi anayi. Mu Ebrone, uvua mushale mukalenga wa bena Yuda bidimu muanda mutekete ne tshitupa. Mu Yerushalayime, uvua mushale mukalenga wa bena Izrayele bonsu ne wa bena Yuda, bidimu makumi asatu ne bisatu. Mukalenga Davide ne bantu bavuaye nabu, kuya kuluisha bena mu tshimenga tshia Yerushalayime. Ke bena Yebusa bavua base mu tshimenga atshi, kuambila Davide ne: — Kuakubuela mu tshimenga tshietu to. Bualu nansha bampofu ne bantu badi batebuke badi anu mua kupeta bukole bukumbane bua kukuipata. Bavua bafuna mushindu ewu bua kujadika ne: Davide kena mua kukuata tshimenga to. Kadi Davide kukuata mukuna wa Siyone uvuabu bakolesha ne bimana. Ke pavuabu binyika mukuna wa Siyone awu ne: Tshimenga tshia Davide. Dituku adi, Davide kuamba ne: “Pikala muntu musue, kutshimuna bena Yebusa, abuele mu mukidi wa mayi, udi muinshi mua buloba, bua kufika muaba udibu. Kuntelela bampofu ne batebuki nkunseka menemene.” Ke padi bantu bamba ne: “Mpofu ne bantu badi batebuka, kabena mua kubuela mu nzubu wa Mvidi Mukulu to. ” Davide kuya kusomba muaba uvuabu bakolesha ne bimana. Kuinyikaye muaba awu ne: “Tshimenga tshia Davide” Pashishe Davide kuibakaye bimana bikuabu, pankatshi pa nzubu wende, ne tshibumba tshia Milo. Nanku bukole bua Davide buvua buenda buvulangane, bualu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele uvua nende. Irame, mukalenga wa Tire, kutuma bantu kudi Davide, ne mitshi ya sedre kabidi ne bena mabaya ne basongi ba mabue, bua bashile Davide nzubu wa bukalenga. Ke Davide kujadika ne: Maweja-Nangila nkayende mmumpe bukalenga bua bena Izrayele, mmuele bukalenga buanyi lupemba, bualu bua bantu bende, bena Izrayele. Mukalenga Davide mumane kumuangata mu Ebrone, muye mu tshimenga tshia Yerushalayime, kuselaye bakaji bakuabu, bana ba bakalenga ne bana ba bantu bakuabu. Bakaji abu, kulela bana ba balume ne ba bakaji. Mena a bana ba balume bavua Davide mulele mu Yerushalayime adi nunku: Shamuwa, Shobabe, Natane, Shelomu, Ibare, Elishuwa, Nefeje, Yafiya, Elishame, Eliyada ne Elifelete. Bena Peleshete kupeta lumu ne: mbamane kujidila Davide bua kuikalaye mukalenga wa bena Izrayele bonsu. Nanku kuyabu bonsu kuluisha Davide bua kumukuata. Davide upeta lumu alu, kuyaye muaba uvuabu bibaka ne bimana bikole. Bena Peleshete kufika mu tshibandabanda tshia mu Refayime. Davide kukonka Maweja-Nangila ne: — Ndi mua kuya kuluisha bena Peleshete anyi? Maweja-Nangila neubafile mu bianza bianyi anyi? Maweja-Nangila kuitaba ne: — Eyowa, uye kubaluisha! Nembafile mu bianza biebe bulelela. Nanku Davide kuya ku Bale-Perashime, kutshimuna bena Peleshete muaba awu, wamba ne: — Maweja-Nangila mmupandulule baluishi banyi kumpala kuanyi, anu bu mudi musulu upanda nkita. Ke padibu binyika muaba awu ne: Bale-Perashime, mmumue ne: “Mfumu udi upanda nkita.” Pavua bena Peleshete banyema, bavua bashiya mpingu yabu muaba awu. Davide ne bantu bavuaye nabu kuyambula. Bena Peleshete kuya kabidi kuluisha Davide. Kubuelabu mu tshibandabanda tshia Refayime. Dayide kukonka kabidi Maweja-Nangila. Maweja-Nangila kuandamuna ne: — Kuena mua kubaluisha muaba ewu to! Kadi ubapingane pa nyima. Usemene pabuipi nabu ku mpenga kua ditu dia mitshi ya mikokuliye. Kadi paumvua mikuma ku nsongu ya mitshi, ujuke lukasa, utuadije kubaluisha. Diba adi, meme Maweja-Nangila nempite kumpala kuebe bua kutshimuna bena mvita ba bena Peleshete. Davide kuenza amu muvua Maweja-Nangila muambe. Ke pavuaye mutshimune bena Peleshete, kubalondakaja biangatshile ku Ngeba too ne ku tshibuelelu tshia musoku wa Ngezere. Davide kusangisha bena mvita bonsu ba bena Izrayele, bavua bamanye mvita bikole. Bavua binunu makumi asatu. Kuyaye nabu ku Baala, mu Yuda, bua kuangata mushete wa tshijila wa Mvidi Mukulu. Mushete awu udi ne dina dia Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bena mvita ba bena Izrayele, udi usomba pa mutu pa bakerubine. Mushete awu uvua pa kakuna, mu nzubu mua Abinadabe. Kuutekabu mu ditempu ditshivua dipiadipia, kuyabu nawu. Uza ne Akiyo, bana ba balume ba Abinadabe, bavua baludika ditempu adi, divua ne musheta. Akiyo ke uvua wenda kumpala. Davide ne bena Izrayele bonsu bavua basanka kumpala kua Maweja-Nangila, bimba biombelu bia mishindu mishilangane, bienza ne mabaya a mitshi ya pin, bu bisanji, nzenze, ngoma, makasa, ne biamu bia kututakaja. Bafika pabuipi ne tshishipuilu tshia ku Nakone ngombe ivua ikeba kudishinda ne mushete wa tshijila. Uza kukuata mushete bua kaukuluki. Nanku Maweja-Nangila kufikila Uza munda bikole. Kumushipaye, anu muaba awu, bua bualu buvuaye muenze, kayi muanji kuela meji. Uza kufuila muaba awu, pabuipi ne mushete wa tshijila. Davide umona ne: Maweja-Nangila mmushipe Uza, kufikaye munda. Kuinyikaye muaba awu dina ne: Perese-Uza. Dina edi ditshidiku too ne mpindiewu. Dituku adi, Davide kutshina Maweja-Nangila, wamba ne: — Tshiena mua kuya ku nzubu kuanyi ne mushete wa Maweja-Nangila to! Nanku, Davide kubenga bua kuyabu ne mushete awu ku nzubu kuende mu Tshimenga tshia Davide. Kutekeshaye mushete awu mu nzubu mua Obede-Edome, muena Ngate. Mushete kushala mu nzubu amu ngondu isatu. Maweja-Nangila kuela Obede-Edome ne bena diende bonsu lupemba. Kuambilabu Davide ne: Maweja-Nangila mmuela Obede-Edome lupemba mu bionsu bidiye wenza, bualu bua mushete wa tshijila. Nanku Davide ne tshisumbu tshia bantu tshivuaye natshi, kuya kua Obede-Edome bua kuangata mushete, kuya nawu mu Tshimenga tshia Davide ne luendu lua disanka. Bantu bavua bambula mushete bamane kuenda mutantshi wa makasa asambombu, Davide kulambula ngombe mulume ne muana wa ngombe wa manyi. Pashishe Davide kutuadija kuja maja ne bukole buende buonsu bua kutumbisha Maweja-Nangila. Uvua muvuale anu tshilamba tshia ndanda tshia batuangaji. Davide ne bena Izrayele, kufika ne mushete wa Maweja-Nangila mu Yerushalayime, benda bela mbila ya disanka ne mpungi. Musangu uvua mushete mufike mu Tshimenga tshia Davide, Mikale, muana wa Shawule, uvua mutangile pa dididishi. Kumonaye mukalenga Davide uja maja, unyunguluka kumpala kua mushete. Ke Mikale kudiula mukalenga Davide bikole. Kuyabu kuteka mushete muaba uvuabu bamane kulongolola, mu ntenta uvua Davide muashile mushete awu. Ke Davide kulambula Maweja-Nangila milambu ya kuosha ne ya bobumue. Davide mumane kujikija kulambula milambu, kuelaye bantu bonsu lupemba mu dina dia Maweja-Nangila wa bena Izrayele. Pashishe Davide kuabanyina bena Izrayele bonsu, balume ne bakaji, biakudia. Muntu yonsu kupeta diampa dipepela, mukata muenza ne bimuma bia date, mukuabu muenza ne tumuma tua mvinyo tumane kuuma. Ke muntu yonsu kupingana ku nzubu kuende. Davide kupingana ku nzubu kuende bua kuela bena diende muoyi. Kadi Mikale, muana wa Shawule, kupatuka bua kusambakena nende. Kumuambilaye ne: — Lelu, mukalenga wa bena Izrayele kavua kabidi ne lumu to. Uvua uja maja bu muntu mutshimbakane, bakaji bapika ba bena mudimu bende bamutangile! Davide kuandamuna ne: — Mvua ngenza bionsu abi, anu bua kutumbisha Maweja-Nangila, uvua munsungule bua meme kuikala mukalenga wa bantu bende bena Izrayele. Maweja-Nangila uvua mubenge tatuebe Shawule ne bena nzubu wende bonsu. Nanku meme Davide, nensanke anu kusanka bua kutumbisha Maweja-Nangila. Neudipuekeshe, ndifuisha bundu bikole, kadi nansha bakaji bena mudimu baudi wamba aba, nebannemeke, bampetesha lumu. Mikale, muana wa Shawule, kavua mulele muana too ne ku lufu luende! Mukalenga Davide kuya kusomba mu nzubu wende wa bukalenga. Maweja-Nangila kumulama bimpe kudi baluishi bonsu, bavua banyungulula bukalenga buende. Dituku dikuabu, mukalenga Davide kuambila muambi Natane ne: — Meme Davide ndi musombe mu nzubu muasa ne mitshi ya sedre, kadi mushete wa Maweja-Nangila wa tshijila udi anu mu ntenta wa bilamba. Udi wela meji kaayi? Muambi Natane kuandamuna ne: — Ukadi mumane kuela meji pa bualu ebu. Mbimpe ukumbaje biudi musue kuenza. Maweja-Nangila neakuambuluishe. Kadi butuku abu, Maweja-Nangila kuambila muambi Natane ne: — Ndaku kudi Davide, muntu wanyi. Umuambile ne: teleja tshidi Maweja-Nangila wamba ne: “Wewe Davide kuena mua kungashila nzubu undi mua kusomba to.” “Wambile Davide kabidi ne: ‘Maweja-Nangila wa bena Izrayele udi wamba ne: Pauvua mulami wa mikoku, meme kukumusha ku mudimu awu, bua wewe kuikala mukalenga wa bantu banyi bena Izrayele. Meme kukuambuluisha mu midimu yebe yonsu. Meme kubutula baluishi bebe bonsu bavua kumpala kuebe. Nenkupeteshe lumu lunene. Newikale mumanyike bu mudi bakalenga banene bonsu badi bamanyike bikole pa buloba. Nensunguile bantu banyi bena Izrayele muaba undi musue bua kusombabu, kabayi batshina kabidi bualu nansha bumue to. Tshisamba tshikuabu katshiena mua kubakengesha kabidi, bu muvuabu babakengesha bangabanga, tshikondu tshimvua muteke balombodi bua baludike bantu banyi bena Izrayele. Wewe Davide, nenkusungile ku baluishi bebe bonsu. Nanku ndi nkumanyisha ne: meme Maweja-Nangila nenkushile nzubu. Pakumbana diba dia lufu luebe, nensungule umue wa ku bana bebe menemene, bua kukupinganaye mu bukalenga. Nemmuambuluishe bua kushindamaye mu bukalenga. Muanebe awu, neangibakile nzubu. Nemmujadike mu bukalenga kashidi. Nengikale tatuende, yeye neikale muananyi. Pikalaye muenza bibi, nemmunyoke bu mudi tatu unyoka muanende. Kadi tshiena mua kumubenga, bu mumvua mulekele Shawule bua wewe kumupingana mu bukalenga. Misangu yonsu, muana wa ku ndelanganyi yebe neakupingane mu bukalenga, bualu bukalenga nebushale mu nzubu muebe kashidi.’ ” Muambi Natane, kuambila Davide bionsu bivua Maweja-Nangila mumuleje. Ke mukalenga Davide kuya mu ntenta wa tshijila, kumpala kua Maweja-Nangila, umulomba ne: — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wanyi, ndi mumanye ne: meme ne bena nzubu wanyi, katuvua bakanyine kupeta bionsu biudi mutuenzele ebi to. Kadi wewe Maweja-Nangila, udi mumone ne: bionsu biudi mutuenzele kabiena bianji kukumbana. Nanku, utshidi anu ulaya bena nzubu wanyi, bua kubenzela bimpe. Kabidi udi ummanyisha bionsu ebi, meme muntu patupu. Maweja-Nangila, tshiena kabidi ne tshindi mua kuamba. Bualu wewe, udi mummanye meme muntu webe. Bu muuvua mumane kulaya, kabidi bu muudi munnange, wewe kukumbaja bionsu biuvua muambe. Wewe kubingambila! Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wanyi, wewe udi muena bukole buonsu! Kakuena mukuabu udi bu wewe. Ke mutudi bumvue bantu bonsu bamba nanku. Kakuena tshisamba tshikuabu pa buloba tshidi tshifuanangane ne tshia bena Izrayele. Wewe Maweja-Nangila uvua mufike bua kupikula amu bena Izrayele ku bupika bua bena Ejipitu, ne mu bianza bia mvidie yabu, bua bikale tshisamba tshiebe wewe. Nanku udi mupeteshe bena Izrayele lumu, bualu udi mubenzele malu a dikema, nansha adi akuatshisha bowa mu ditunga diebe. Wewe kuangata bena Izrayele, bua bashale tshisamba tshiebe kashidi. Maweja-Nangila wewe kushala Mvidi Mukulu wa bena Izrayele. Nanku Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wanyi, ukumbaje biuvua muambe. Bionsu biuvua mumane kundaya meme Davide ne ndelanganyi yanyi, ubikumbaje kashidi. Nanku newikale ne lumu kashidi. Bantu nebambe ne: “Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, ke Maweja-Nangila wa bukole buonsu!” Ujadike ndelanganyi yanyi mu bukalenga. Bualu wewe Maweja-Nangila, muena bukole buonsu, ne Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, ke udi mummanyishe meji ebe, a kumpesha ndelanganyi idi mua kumpingana mu bukalenga. Ke pandi mupete dikima dia kukulomba mushindu ewu. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, wewe ke Mvidi Mukulu. Bionsu biudi wamba bidi bikumbana! Mpindiewu udi undaya diakalenga edi! Nanku, ela bena diku dianyi lupemba, bua ndelanganyi yanyi ishale mu bukalenga kashidi kumpala kuebe. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wanyi, bu muuvua mumane kulaya, ela bena nzubu wanyi lupemba kashidi! Pashishe Davide kutshimuna bena Peleshete. Kushalabu ne bundu, kabatshiyi ne bumfumu mu buloba abu. Davide kutshimuna kabidi bena Mowabe. Kubaladikaye panshi. Ku bantu basatu, uvua ushipa babidi ba kudibu, ushiya amu muntu umue ne muoyi. Biangatshile musangu awu, bena Mowabe, kushala ku bumfumu bua Davide. Kubalambuishaye bitadi. Pavua Adadezere, muana wa Rekobe, mukalenga wa Soba, mu ditunga dia bena Siriya, mu luendu, ukeba mua kukuata tshiakabidi buloba bua ku musulu wa Perate, Davide kumutshimuna. Kukuataye bantu tshinunu ne nkama muanda mutekete mu lukanu, bavua babanda pa nyama ya tubalu, ne bantu bavua benda ku makasa binunu makumi abidi. Davide kusungula nyama ya tubalu mikumbane bua matempu ende lukama. Kadi nyama ya tubalu yonsu ivua mishale, kuyikosaye mijilu ya ku bikonu. Pashishe bena Siriya ba mu Damase, kufika bua kuambuluisha Adadezere mu mvita. Kadi Davide kubatshimunaye kabidi. Kushipaye bantu ba kudibu binunu makumi abidi ne bibidi. Davide kuteka balombodi ba bukalenga buende mu Siriya. Bena Siriya kushala ku bumfumu bua Davide. Kubalambuishaye bitadi. Ke mushindu uvua Maweja-Nangila mupeshe Davide bukole bua kutshimuna mvita yonsu nanku. Davide kunyenga ngabu ya tshiamu tshia mpawungi ivuabu nayi kudi bena mvita bavua balame Adadezere, kuyaye nabi mu Yerushalayime. Kuangataye kabidi tshiamu tshikunze tshipite bungi, tshivua mu Beta ne mu Berotayi, bimenga bibidi bivua mu bukalenga bua Adadezere. Towu, mukalenga wa Amate kumvua ne: Davide mmutshimune bena mvita bonsu ba Adadezere. Kutumaye muanende Yorame kudi mukalenga Davide bua kumuela muoyi ne tuasakidila, bualu uvua mutshimune Adadezere. Bualu Adadezere uvua muluishi wa Towu. Yorame kutuadila Davide bintu bienza ne tshiamu tshia mpawungi, ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, kabidi ne tshiamu tshikunze. Mukalenga Davide kujidila bintu abi mu dina dia Maweja-Nangila, bu nuwuaye mujidila tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, ne tshia mpawungi, bivuabu bamutumine kudi bantu ba bisamba bivuaye mumane kukuata: (Bena Siriya, bena Mowabe, bena Amone, bena Peleshete ne bena Amaleke). Ke nuwuaye mujidila kabidi bintu bionsu bivuaye munyenga Adadezere. Ke muvua Davide mupete lumu nanku. Davide mumane kutshimuna bena Siriya, kupinganaye. Kuyaye kutshimuna kabidi bena Edome bavua mu tshibandabanda tshia luepu, kushipa bantu binunu dikumi ne muanda mukulu. Davide kuteka balombodi ba bukalenga buende mu Edome. Bena Edome kushala ku bumfumu bua Davide. Ke mushindu uvua Maweja-Nangila mupeshe Davide bukole bua kutshimuna mvita yonsu nanku. Davide kudia bukalenga mu Izrayele mujima. Uvua ubalumbuluisha amu bimpe, kayi ne kansungansunga. Yowabe, muana wa Seruya, uvua mfumu mulombodi wa bena mvita ba Davide. Yosafate, muana wa Akilude, uvua umanyisha bantu malu a mu bukalenga. Sadoke, muana wa Akitube, pamue ne Akimeleke, muana wa Abiyatare, ke bavua batuangaji. Seraya uvua mufundi. Benaya, muana wa Yoyada, uvua mulombodi wa bena Kireti, ne bena Peleti, bena mvita bavua balame mukalenga Davide. Bana ba Davide bavua batuangaji kabidi. Dituku dikuabu, Davide kukonka ne: — Mu nzubu mua Shawule, kamuena muntu nansha umue udi mushale ne muoyi anyi? Ndi musue kumuenzela bimpe mu dina dia Yonatane. Mu nzubu mua Shawule muvua muena mudimu mukuabu, dina diende Siba. Kuyabu nende kudi mukalenga Davide. Davide kumukonka ne: — Wewe ke Siba anyi? Siba kuitaba ne: — Eyowa, mukalenga, mmeme. Mukalenga Davide kumukonka kabidi ne: — Mu nzubu mua Shawule, kamuena mushalaku muntu nansha umue bua meme kumuenzela bimpe mu dina dia Maweja-Nangila anyi? Siba kuandamuna ne: — Muana wa Yonatane mmushale, kadi mmutshibuke mikolu. Mukalenga Davide kumuebeja ne: — Muana awu udi penyi? Siba kuandamuna ne: — Udi ku Lodabare, ku nzubu kua Makire, muana wa Amiyele. Davide kutuma muntu ku Lodabare, bua kukeba muana awu. Mefibaale, muana wa Yonatane, muikale muikulu wa Shawule, mumane kufika kua Davide, kudielaye mpala panshi kumpala kua mukalenga Davide. Davide kumukonka ne: — Wewe ke Mefibaale anyi? Mefibaale kuitaba ne: — Eyowa, mukalenga, mmeme. Davide kumuambila ne: — Kutshinyi to. Ndi nkuenzela bimpe mu dina dia tatuebe Yonatane. Ndi kupingajila maloba onsu avua a kakuebe Shawule. Newikale udia nanyi ku mesa matuku onsu. Mefibaale, kuinyika mutu, wamba ne: — Mukalenga, udi utata bua kungenzela bionsu abi bua tshinyi? Meme, ndi bu mbua mumane kufua. Ke mukalenga Davide kubikidishaye Siba, muena mudimu wa Shawule, umuambila ne: — Bintu bionsu bivua bia Shawule mfumuebe, ne bia bena nzubu wende, ndi mbipesha muikuluende Mefibaale. Wewe Siba, bana bebe ne bena mudimu bebe, nudimine Mefibaale madimi, bua kupetaye biakudia. Kadi netuikale tudia ne Mefibaale ku mesa anyi matuku onsu. Siba uvua ne bana ba balume dikumi ne batanu. Uvua ne bena mudimu makumi abidi. Kuambilaye Davide ne: — Mukalenga, nenkumbaje bionsu biudi mungambile. Kadi misangu yonsu Mefibaale neikale ne tshibidilu tshia kudia nanyi ku mesa, bualu mmuana wa ku ndelanganyi ya Shawule. Mefibaale uvua ne muana wa balume, dina diende Mika. Bantu bonsu bavua mu nzubu wa Siba bavua anu bakuatshila Mefibaale mudimu. Bu muvua Mefibaale mutshibuke mikolu yonsu ibidi, kusombelaye mu Yerushalayime, bua amone mua kudia ne mukalenga Davide ku mesa matuku onsu. Matuku mamane kupita, mukalenga wa bena Amone kufua, muanende Anune kumupingana mu bukalenga. Davide kuamba ne: “Ndi musue kuenzela Anune, muana wa Nakashe bimpe, bu muvue tatuende mungenzele.” Nanku, Davide kutuma balombodi ba mu bukalenga buende kudi Anune, bua kumusamba bua lufu lua tatuende. Balombodi ba mu bukalenga bua Davide bamane kufika mu ditunga dia bena Amone, balombodi ba mu bukalenga bua bena Amone kuambila mfumuabu Anune ne: — Udi wela meji ne: Davide mmutume balombodi ba mu bukalenga buende anu bua kukusamba bua lufu lua tatuebe anyi? Mmubatume bua kutentekela tshimenga etshi, bua kutshikuatabu dituku dikuabu. Nanku Anune kutuma diyi, bua bakuate balombodi ba mu bukalenga bua Davide. Kubakuatabu, kubabeya miedi luseke lumue. Kubakosabu bilamba bivuabu bavuala, kushalabi bishikidila pa mataku. Kubalekelabu bua bapingane kuabu. Kumanyishabu Davide bionsu abi. Kutumaye bantu bua baye kuakidila balombodi ba mu bukalenga buende, bualu bavua ne bundu bua bungi. Mukalenga Davide kubatumina diyi ne: “Nusombele amu mu tshimenga tshia Yeriko too ne pikala miedi yenu mimena kabidi. Pashishe nenufike muaba ewu.” Bena Amone kumona ne: Davide ukadi muluishi wetu. Nanku kufutabu bena mvita binunu makumi abidi ba bena Siriya, ba mu Beterekobe ne mu Soba, bena mvita tshinunu ba mukalenga wa Maaka, ne bena mvita binunu dikumi ne bibidi ba mu Tobe. Davide upeta lumu lua bena mvita bavua badisangisha abu, kutumaye Yowabe, mfumu mulombodi wa bena mvita bende, ne bena mvita bonsu bavua bamanye mvita bikole. Bena Amone kuya kuela mualu wa mvita pabuipi ne tshiibi tshia tshimenga tshiabu tshinene. Bena Siriya ba mu Soba, ne ba mu Beterekobe, ne bena mvita ba mu Tobe, ne ba mu Maaka, bavua bela mualu wa mvita luseke lukuabu mu mpata. Yowabe kumona ne: baluishi bende badi bitupa bibidi: aba kumpala kuende, bakuabu panyima. Nanku kusungulaye bena mvita ba bena Izrayele bavua bamanye mvita bikole. Kubatekaye batangilangane ne bena Siriya. Bena mvita bende bavua bashala, kubapeshaye muanabu Abishayi, kubatekaye batangilangane ne bena Amone. Yowabe kuambila muanabu Abishayi ne: — Pikala bena Siriya bampite bukole, wewe neungambuluishe. Kadi pikala bena Amone bakupite bukole, meme nenkuambuluishe. Nanku kolesha muoyi, tuluangane mvita eyi ne dikima, bua tusungidile bana betu bena Izrayele, ne bimenga bia Mvidi Mukulu wetu. Maweja-Nangila enza mudiye musue. Yowabe ne bena mvita bende kusemena bua kuluisha bena Siriya. Bena Siriya kunyema Yowabe. Bena Amone bamone bena Siriya banyema, kunyemabu Abishayi, kupinganabu mu tshimenga tshiabu. Ke Yowabe kutekesha mvita ivuabu baluisha bena Amone, kupinganabu mu tshimenga tshia Yerushalayime. Bena Siriya kujadika ne: bena Izrayele mbatupite bukole. Nanku kusangishabu bena mvita babu bonsu. Adadezere kutuma bantu, ubikila bena Siriya bonsu bavua base dishiya dia musulu wa Perate. Bena Siriya abu, kufika ku Elame. Shobake, mfumu wa bena mvita ba Adadezere, ke uvua ubalombola. Davide kupeta lumu lua bena mvita abu. Kusangishaye bena mvita bonsu ba bena Izrayele. Kusabukabu Yardene, kuyabu ku Elame. Bena Siriya kuela mualu wa mvita, batangilangane ne Davide. Bena Siriya kutuadija mvita, kadi bena Izrayele kubatshimuna. Bena Siriya kunyema. Davide ne bena mvita bende, kushipa nyama ya tubalu ivua ikoka matempu a mvita, ne bena mvita bavua pa matempu abu, nkama muanda mutekete, ne bantu binunu makumi anayi, bavua babanda pa nyama ya tubalu. Kutapabu kabidi ne Shobake, mfumu wa bena mvita mputa. Kutuilaye muaba awu. Nanku bakalenga bonsu bavua ku bumfumu bua Adadezere bamone ne: bena Izrayele mbatupite bukole, kutuabu nabu ndondu, kushalabu ku bumfumu bua bena Izrayele. Bena Siriya kutshina bua kuambuluisha kabidi bena Amone. Ku ntuadijilu wa tshidimu bakalenga bavua ne tshibidilu tshia kuya mu mvita. Nanku mukalenga Davide, uvua mutume pende Yowabe, mfumu wa bena mvita ba bena Izrayele, ne balombodi babu, bua baye kuluisha bena Amone. Bena Izrayele kunyangakaja ditunga dia bena Amone, kuluisha bena tshimenga tshia Raba. Davide uvua mushale mu Yerushalayime. Dituku dikuabu dilolu, Davide mumane kuikisha, kujukaye bua kuololoka, wendakana ku musaka wa nzubu wende wa bukalenga. Kumonaye mukaji wowa mayi. Mukaji awu uvua muimpe mutambe. Davide kukonka bantu bua mukaji awu. Kumuambilabu ne: “Mukaji ewu ke Batsheba, muana wa Eliyame, mmukaji wa Uriya, muena Iti.” Davide kutuma bantu bua babikile mukaji awu. Mukaji mumane kufika, Davide kumubuelela mu nzubu! Pashishe, mukaji kupingana ku nzubu kuende. Kadi mukaji awu, utshivua umukilaku ku dijikija mikiya ya tshijila tshia bakaji. Batsheba kuimita difu, kumanyisha Davide ne: — Ndi mumvue ne: ndi mumane kuimita. Ke Davide kutuma diyi lukasa kudi Yowabe, mfumu mulombodi wa bena mvita ne: — Untumine Uriya, muena Iti. Yowabe kumutumina Uriya. Uriya mumane kufika, Davide kumukonka bua Yowabe, bua bena mvita bonsu, ne bua mushindu uvua mvita mienzeke. Pashishe Davide kuambila Uriya ne: — Uye ku nzubu kuebe bua kuikisha kakese. Uriya kumuka ku nzubu kua mukalenga. Davide kumutuminaye bintu bia disanka. Kadi, Uriya kena muye ku nzubu kuende nansha. Kuyaye kulala pabuipi ne ku tshibuelelu tshia ku nzubu wa mukalenga, muaba uvua bena mvita bavua balame mukalenga Davide balala. Kumanyishabu Davide bua muaba uvua Uriya mulale. Davide kukonka Uriya ne: — Wewe udi mushale ku luendu matuku a bungi, kuena muye ku nzubu kuebe bua kuikisha bua tshinyi? Uriya kuandamuna ne: — Mukalenga, mushete wa tshijila wa Maweja-Nangila udi anu mu ntenta, ne bena mvita bonsu ba bena Izrayele, ne ba bena Yuda kabidi badi balala amu mu ntenta. Yowabe mfumu wa bena mvita, ne balombodi bebe bonsu ba bena mvita, mbase mitanda anu mu mpata. Kadi matuku a mushindu ewu, meme ndi mua kuya ku nzubu kuanyi bua kudia, kunua, ne kubuelela mukajanyi mu nzubu anyi? Ndi nditshipa ne: kashidi tshiena mua kuenza bualu bua mushindu ewu nansha kakese! Mukalenga Davide kuitaba ne: — Eyowa mbimpe. Nanku ushale anu muaba ewu lelu, malaba nenkulekele bua wewe kupingana. Nanku, Uriya kulala kabidi mu Yerushalayime dituku adi kutshiabu. Davide kumubikidisha bua kudiabu ne kunuabu nende ku mesa. Davide kumuelela maluvu mapite bungi. Uriya kukuatshika. Kadi dilolu Uriya kulala anu muaba uvua bena mvita bavua balame mukalenga Davide. Kena muye kulala ku nzubu kuende to. Butshia dinda, Davide kufunda mukanda, kupesha Uriya bua aye nawu kudi Yowabe mulombodi wa bena mvita. Mu mukanda awu, Davide uvua mufunde ne: “Uteke Uriya anu mulongu wa kumpala, muaba udi mvita mikole. Pashishe numuke, numushiye nkayende bua bamuase kudi baluishi, bamushipe.” Pavua Yowabe mutuadije kuluisha bena Raba, kutekaye Uriya muaba uvuaye mumone baulame kudi baluishi ba bukitu. Bantu bavua balame tshimenga atshi kupatukabu, bua kuluisha Yowabe ne bena mvita bavuaye nabu. Kushipabu bena mvita bakuabu ba Davide, ne balombodi bakuabu ba bena mvita. Kushipabu kabidi ne Uriya. Nanku, Yowabe kutuma muntu bua kumanyisha Davide bionsu bivua bienzeka mu mvita. Yowabe uvua muambile muntu awu ne: — Pawikala mumane kumanyisha mukalenga Davide bionsu bivua bienzeka mu mvita, misangu mikuabu mukalenga udi mua kufika munda, ukukonka ne: “Nuvua basemena anu pabuipi ne tshimenga bua kuluangana bua tshinyi? Kanuvua bamanye ne: bantu badi kulu ku bimana badi bela miketa ne mabue anyi? Uvua mushipe Abimeleke, muana wa Yerubaale, ku Tebese nnganyi? Uvua anu muntu mukaji! Mukaji awu uvua mubande kulu pa tshimana tshia tshimenga. Kuasaye Abimeleke dibue dia mpelu. Abimeleke kufila! Kadi nuenu, nuvua basemena pabuipi ne bimana bua tshinyi? Pikala mukalenga Davide mukukonke nanku, umuambile ne: ‘Mulombodi wa bena mvita, Uriya muena Iti, mmufue kabidi.’ ” Muntu uvua Yowabe mutume, kuyaye kuambila mukalenga Davide bionsu bivua bienzeka mu mvita. Kuambilaye mukalenga Davide ne: — Bantu bavua balame tshimenga bavua batupite bukole. Bavua bapatuka mu tshimenga bua kutuluisha mu mpata. Tuetu kubipata too ne ku tshiibi tshia tshimenga. Kadi bantu bavua kulu ku bimana, ne mata ne miketa, kutuasa miketa. Nanku balombodi ba bena mvita bebe bakuabu mbalue, ne Uriya, muena Iti, mmufue kabidi. Mukalenga Davide kuambila muntu awu ne: — Pingana ku mvita, ukoleshe Yowabe ku muoyi, umuambile ne: “Bualu ebu kabukutondi to. Bualu mu mvita bantu badi anu bafua nseke yonsu ibidi. Nanku uluishe tshimenga atshi bikole, ntshibutule.” Batsheba upeta lumu lua lufu lua bayende Uriya, kutekaye madilu. Kadi batangalaja madilu, Davide kubikidisha Batsheba ku nzubu kuende, kumusela. Mukaji kulela muana wa balume. Bualu buvua Davide muenze, buvua bufikisha Maweja-Nangila munda. Nanku Maweja-Nangila kutuma muambi Natane kudi Davide. Muambi Natane kufika ku nzubu kua Davide, umuambila ne: — Mu tshimenga tshikuabu, muvua bantu babidi, ewu mubanji, mukuabu mupela. Mubanji uvua ne bimuna bia bungi, ngombe ne mikoku. Mupela uvua anu ne kana ka mukoku kamue, kavuaye musumbe. Uvua ukadishe, koku kenda kakola ku nzubu kua mupela awu pamue ne bana bende. Kana ka mukoku aku, kavua kadia ne mupela awu diampa dimue, kanua nende kabidi mabela dikopu dimue, kalala anu pabuipi ne mupela awu. Uvua mukengeleke anu bu muanende wa bakaji. Dituku dikuabu, muntu muenyi kufika ku nzubu kua muntu mubanji. Mubanji kena muangate tshimuna tshia ku bimuna biende bua kushipela muenyi awu to. Kuangataye anu kana ka mukoku ka mupela, bua kukalambila muenyi wende awu. Davide kufikila mubanji awu munda bikole. Kuambilaye muambi Natane ne: — Maweja-Nangila udi ne muoyi, anteleje! Muntu udi muenze nanku, udi ne bua kufua! Bu mudi muntu awu muenze bualu abu, kayi ne luse, neapingaje mikoku inayi bua mukoku umue uvuaye muibe awu. Muambi Natane kuandamuna ne: — Muntu udi muenze bualu abu, ngwewe mene Davide! Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele udi wamba ne: “Mvua mukujidile bua wewe kuikala mukalenga wa bena Izrayele. Mvua mukusungidile kudi Shawule uvua ukuluisha. Mvua mufile bena nzubu wa mfumuebe Shawule mu bianza biebe. Mvua mukupeshe bakaji ba mfumuebe Shawule. Meme kuteka bena Izrayele bonsu ne bena Yuda ku bumfumu buebe wewe. Bionsu abi kabivua bikumbana anyi? Meme ndi mua kukuenzela malu makuabu a bungi. Kadi wewe, kuena munemeke mikenji yanyi bua tshinyi? Udi muenze bindi mbenga bua tshinyi? Udi mushipe Uriya, muena Iti, ku muela. Eyowa, udi muenze muebe muonsu, bua bena Amone bashipe Uriya. Pashishe wewe kuangata mukajende, kumusela. Nanku biangatshile mpindiewu, kashidi dishipangana kadiena dijika mu nzubu muebe to. Bualu paudi musele mukaji wa Uriya, udi mundembakaje meme. Teleja bimpe tshindi nkuambila: Meme nensake bana ba mu nzubu muebe bua kukukengeshabu. Nengangate bakaji bebe, mbafile kudi muanenu bua kubabuelelaye mu nzubu mu munya, wewe mutangile. Wewe uvua muenze bualu ebu mu musokoku. Kadi meme nembuenzeje mu munya, bantu bebe bena Izrayele batangile.” Davide kuandamuna muambi Natane ne: — Ndi mumanye ne: ndi muenze bibi kumpala kua Maweja-Nangila. Muambi Natane kumuambila ne: — Nanku, Maweja-Nangila udi ukufuila luse. Kuena ufua to. Kadi bua paudi muenze bualu ebu, baluishi ba Maweja-Nangila bapetshi mushindu wa kudiwula Maweja-Nangila. Nanku, muanebe udibu balele mpindiewu, neafue. Ke muambi Natane kupingana kuende. Maweja-Nangila Itusamisha muana uvua Batsheba mulele ne Davide. Batsheba uvua mukaji mukamba, uvua Uriya mushiya. Davide kusengelela Maweja-Nangila bua muana awu, kujila biakudia. Pavuaye mubuele mu nzubu muende, kulalaye panshi butuku bujima. Bena mudimu bende bakulumpe kumutendakena bua ajuke panshi. Kubengaye. Kabidi kubengaye bua kudia nabu kantu nansha kamue. Lumingu lujima lumane kujika, muana kufua. Bena mudimu kutshina bua kumanyisha Davide bua lufu lua muana. Bavua bambilangana ne: “Patshi wa muana ne muoyi, mukalenga kavua witaba bionsu bituvua tumuambila to. Kadi mpindiewu, katuena mua kumuambila ne: muana mmumane kufua to, bualu udi mua kudienzela bibi!” Davide kumona muvua bantu bambilangane malu munkatshi muabu. Kumvuaye ne: kudi bualu. Nanku kubakonkaye ne: — Muananyi mmumane kufua anyi? Bena mudimu kuitaba ne: — Eyowa, mmumane kufua. Ke Davide kujuka panshi, kuowa mayi, kulaba manananshi, kuvuala bilamba bimpe. Kuyaye muaba wa tshijila bua kutendelela Maweja-Nangila. Upingana ku nzubu kuende, kulombaye biakudia, kudiaye. Bena mudimu bende kumukonka ne: — Mukalenga, udi wenza nanku bua tshinyi? Patshivua muanebe ne muoyi, uvua mujile biakudia, udila. Kadi mpindiewu, padi muana mufue, udi ujuka, udia biakudia! Davide kuandamuna ne: — Eyowa, patshivua muana ne muoyi, mvua mujile biakudia, ndila muadi, ndikonka ne: “Udi mumanye meji a Maweja-Nangila nnganyi? Misangu mikuabu udi mua kumfuila luse, kufululula muana, ashale ne muoyi.” Kadi mpindiewu, muana mmumane kufua, nenjile kabidi biakudia bua tshinyi? Kashidi meme tshiena mua kubisha muana ku lufu to! Meme nennye muaba udi muana, kadi muana kena upingana kundi meme to. Davide kuya kusamba mukajende Batsheba, kumubuelela mu nzubu. Batsheba kulela muana wa balume, kumuinyika ne: Shelomu. Maweja-Nangila kunanga muana awu. Maweja-Nangila kuambila muambi Natane bua amanyishe Davide bualu ebu. Bu muvua Maweja-Nangila munange muana ewu, muambi Natane kumuinyika dina dikuabu ne: Yedidiya, mmumue ne: “Muana udi Maweja-Nangila munange.” Tshikondu atshi, Yowabe mfumu wa bena mvita, kuluisha Raba, tshimenga tshinene tshia bena Amone. Kukuataye tshitupa tshinene tshia tshimenga, muaba uvua mukalenga musombe. Yowabe kutuma bantu bua kuambila Davide ne: “Ndi muluishe tshimenga tshia Raba. Ndi mumane kukuata muaba udi tshiina tshia mayi. Nanku, mpindiewu usangishe bena mvita badi bashala, ufike nabu bua wewe nkayebe udikuatshila tshimenga etshi. Meme tshiena musue kutshikuata to, bua bantu kabantumbishi amu meme.” Davide kusangisha bena mvita bavua bashala, kuya nabu bua kuluisha tshimenga tshia Raba, kutshikuata. Davide kuangata tshifulu tshia bukalenga tshivua ku mutu kua Milkome, mvidie wa bena Amore. Tshifulu atshi ntshia tshiamu tshia mpawungi, tshivua ne bujitu bua kilo makumi asatu ne pa mutu. Dibue ditoke dia mushinga mukole divua ku tshifulu aku. Kutekabu tshifulu atshi pa mutu wa Davide. Mu tshimenga atshi, bavua bapawula kabidi bintu bipite bungi. Davide kukuatshisha bena tshimenga kuya nabu, kubenzeja midimu mikole, ya kupanda mabaya, kusonga mabue, kupula mitshi muitu, nansha ya kuenza tushola. Nanku bena bimenga bikuabu bionsu bia bena Amone, Davide uvua ubenzeja midimu anu mushindu ewu. Pashishe Davide kupingana mu Yerushalayime ne bena mvita bende bonsu. Malu makuabu avua menzeka pashishe. Absalome, muana wa Davide, uvua ne muanabu wa bakaji muimpe mutambe, dina diende Tamare. Amnone, muana mukuabu wa Davide, kunanga Tamare bikole. Nanku, Amnone kutuadija kusama, bualu kavua ne dikisha bua Tamare, muana mukuabu wa tatuende uvuaye ujinga. Amnone kavua ne mushindu wa kubuelela Tamare mu nzubu, bualu Tamare kavua muanji kumanya balume. Kadi Amnone uvua ne mulunda wende mudimuke bikole, Yonadabe, muana wa Shama. Shama uvua muanabu ne Davide. Yonadabe kukonka Amnone ne: — Muana wa mukalenga, udi uleja mpala mubi ku dituku dionsu nunku bua tshinyi? Kuena mua kungambilaku tshidi tshikutonda anyi? Amnone kuandamuna ne: — Bualu ndi munange Tamare, muakunyi wa Absalome, muanetu wa tatu. Yonadabe kumupesha meji ne: Nanku, ulala pa bulalu bu muntu udi usama. Pikala mukalenga Davide mufike bua kukusamba, umuambile ne: “Itaba bua muanetu wa bakaji Tamare, afike bua kundambila biakudia. Neandambile biakudia abi, meme mutangile. Yeye nkayende neampeshe biakudia abi, bua meme kudia.” Nanku, Amnone kulala bu muntu udi usama. Mukalenga Davide kufika bua kumusamba. Amnone kumuambila ne: — Itaba bua muanetu wa bakaji Tamare, afike kumpala kuanyi bua kundambila mikata ibidi. Ayimpeshe yeye nkayende, bua meme kudia. Nanku Davide kutuma muntu bua kuambila Tamare ku nzubu kuvuaye ne: — Ndaku ku nzubu kua muanenu Amnone, umulambile biakudia. Tamare kuya kua Amnone, kumusangana mu bulalu. Kusopaye bukula, kukanga mikata, muanabu Amnone mutangile. Pashishe Tamare kuteka mikata ayi mu dilongu, kupesha muanabu. Kadi Amnone kubenga mua kudia. Kutumaye diyi bua bantu bonsu bapatuke. Bantu bonsu kupatuka. Amnone kuambila Tamare ne: — Luaku, umpeshe mikata mu bulalu emu. Ke muaba undi musue bua wewe nkayebe uyimpeshile bua meme kudia. Tamare kuambula mikata iwaye muenze, kuyaye nayi too ne ku bulalu bua Amnone. Pavua Tamare umupesha mikata ayi bua kudia, Amnone kukuata Tamare, umuambila ne: — Tamare wetu, luaku tulale nebe. Tamare kubenga ne: — Nansha, Amnone wetu! Kuena mua kunkuata ku bukole to! Bena Izrayele kabena benza malu a mushindu ewu to. Kuenji bibi nanku to! Wewe muenze nanku, meme nengendela njila kaayi? Wewe kabidi kuakuikala ne mushinga munkatshi mua bena Izrayele to. Nanku, anji kuambila mukalenga Davide bualu ebu. Kena mua kubenga bua wewe kunsela to. Amnone kubenga bionsu abi, kutekesha Tamare, kulala nende ku bukole. Pashishe kutuadijaye kukina Tamare bikole. Lukinu luende kupita dinanga divuaye munange Tamare kumpala. Nanku, kuipataye Tamare, umuambila ne: — Umbuka apa! Tamare kuandamuna ne: — Nansha! Paudi ungipata nenku, udi wenza kabidi bibi bipite biudi mumane kuenza! Kadi Amnone kubenga kabidi bionsu abi. Kubikilaye nsongalume muena mudimu wende, umuambila ne: — Ipata nsongakaji ewu mu nzubu muanyi. Papatukaye ukange tshiibi bikole. Muena mudimu kuipata Tamare, kukanga tshiibi. Tamare uvua muvuale muntumpu muimpe mutambe, bu mudi bana ba bakalenga bavuala padibu kabayi banji kubuela mu dibaka. Nanku kudielaye butu mu mutu, kupanda muntumpu wende muimpe. Kubuikilaye bianza kuisu, kuyaye, wenda udila bikole. Mukuluende Absalome kumukonka ne: — Muakunyanyi wa bakaji! Amnone mmukubuelele mu nzubu ku bukole anyi? Lekela mutoyi, bualu ebu kabukutondi to. Amnone mmuanenu! Biangatshile diba adi, Tamare kusomba ku nzubu kua mukuluende Absalome ne kanyinganyinga, bu mukaji udibu babenga ku dibaka. Mukalenga Davide kupeta lumu lua bionsu bivua bienzeka abi. Kufikaye munda bikole. Kadi kena mutandishe Amnone to, bualu uvua muanende muanabute, kabidi uvua mumunange bikole. Bu muvua Amnone mubuelele muakunyende Tamare mu nzubu ku bukole, Absalome kumujila, kumukina bikole bipite. Bidimu bibidi bimane kupita, dituku dikuabu, Absalome uvua ne bakoshi ba miosa ya mikoku ku nzubu kuende ku musoku wa Baale-Ashore, pabuipi ne tshimenga tshia Efrayime. Kubikidishaye bana ba mukalenga Davide bonsu. Kuyaye kuambila Davide ne: — Mukalenga, ndi ne bakoshi ba miosa ya mikoku ku nzubu kuanyi. Wewe ufike mu tshibilu etshi, ne balombodi ba mu bukalenga bebe bonsu. Mukalenga Davide kubenga ne: — Nansha muananyi! Tuetu bafike bonsu ku tshibilu atshi, udi mua kutata bikole. Absalome kusengelela mukalenga Davide bikole. Kadi, mukalenga Davide kubenga mua kuya. Kumuelaye anu lupemba. Absalome kuambila kabidi mukalenga Davide ne: — Bu muudi ubenga bua kuya, nanku itaba bua tuye nansha ne muanetu Amnone. Mukalenga Davide kukonkaye ne: — Udi musue kuya ne Amnone bua tshinyi? Absalome kusengelela kabidi mukalenga Davide bikole. Nanku mukalenga Davide kuitaba bua Amnone aye. Kuitabaye kabidi bua bana bende bakuabu baye ne Absalome. Ke Absalome kutumina bena mudimu bende diyi ne: — Nutangile Amnone bikole. Pikalaye mumane kukuatshika maluvu, meme nennuambile ne: “Tapayi Amnone!” Nanku nenumutute, numushipe. Kanutshinyi to, meme ke udi munutume. Nuikale ne dikima, nuleje bukitu buenu! Bena mudimu kukumbaja bionsu bivua Absalome muambe. Kushipabu Amnone. Bana bakuabu ba mukalenga Davide kujuka ku mesa diakamue, kubanda muntu yonsu pa nyama wende wa mpunde, kunyema. Patshivua bana abu mu njila, mukalenga Davide kupeta lumu ne: “Absalome mmushipe bana bebe ba balume bonsu. Kakuena kushala muana nansha umue to.” Nanku, mukalenga Davide kupanda bilamba biende, kulala panshi mu buloba. Balombodi ba mu bukalenga buende bonsu, kupanda bilamba biabu, kuimana pabuipi ne Davide. Kadi, Yonadabe, muana wa Shama (Shama ke uvua tatuende wa Davide), kuambila Davide ne: — Mukalenga, kuedi meji ne: mbashipe bana bebe ba balume bonsu to. Mbashipe amu Amnone nkayende. Absalome uvua mumane kulaya bua kuenza bualu ebu, biangatshile dituku divua Amnone mubuelele muanabu Tamare mu nzubu ku bukole. Nanku kuedi meji ne: bana bebe mbalue bonsu to. Mbashipe anu Amnone nkayende. Kabidi Absalome mmunyeme. Nsongalume uvua wenza mudimu wa kutentekela, kumonaye bantu musumba balonda njila wa ku Oronayime. Kuyaye kuambila mukalenga Davide ne: — Ndi mumone bantu balua kuneku, bapueka pa mukuna balonda njila wa ku Oronayime. Yonadabe kuambila kabidi Davide ne: — Mukalenga, bana bebe bafiki! Bionsu mbienzeke anu bu mumvua mukuambile. Anu Yonadabe ujikija kuakula, bana ba mukalenga Davide kufika. Kudilabu miadi bikole. Mukalenga Davide muine, ne balombodi ba mu bukalenga buende bonsu, kudila bikole. Absalome mumane kunyema, kuya ku nzubu kua Talmayi, muana wa Amikude, uvua mukalenga wa mu ditunga dia Ngeshure. Kushalaye ku nzubu aku bidimu bisatu. Mataku onsu awu, mukalenga Davide uvua amu unyingalala bua lufu lua muanende Amnone. Kanyinganyinga kavua mukalenga Davide naku, bua lufu lua Amnone kamane kujika, tshiji tshivuaye mutekele Absalome kujika patshi. Yowabe, muana wa Seruya kumona ne: mukalenga Davide ukadi ujinga muanende Absalome. Nanku kubikidishaye mukaji mutalame uvua ku Tekowa, umuambila ne: — Wenze bu muntu udi mu madilu. Uwale bilamba bia madilu. Kulabi manananshi to. Wikale bu mudi mukaji mushale mu madilu matuku a bungi. Pashishe uye kudi mukalenga Davide, umumanyisha malu onsu andi nkuambila. Yowabe kuambila mukaji bionsu bivuaye mua kumanyisha mukalenga Davide. Mukaji kuya kudi mukalenga Davide, kudiela mpala panshi kumpala kuende, umuambila ne: — Mukalenga, ungambuluishe. Mukalenga Davide kumukonka ne: — Tshiudi ujinga ntshinyi? Mukaji kuandamuna ne: — Akia! Mukalenga, meme ndi mukaji mukamba. Bayanyi mmumane kufua. Mvua mushale ne bana ba balume babidi. Bana abu, mbaye kuluangana mvita ku budimi. Umue kushipa mukuabu, bualu kakuvua muntu bua kubasunga to. Pashishe bena diku bonsu mbansangidile, bangamba ne: “Tupeshe mushipianganyi. Tumushipe bua kusombuela muanabu udiye mushipe. — Nanku nembutule kabidi mupianyi wa bintu udi mushale ne muoyi”. Bena diku mbasue kuenza nanku bua kushipa muana ewu wa ndekelu umvua mushala mutekemena. Kabidi mbasue bua dina dia bayanyi dijimine pa buloba. Mukalenga Davide kuandamuna ne: — Pingana ku nzubu kuebe. Nenjikije tshilumbu tshiebe. Mukaji kuandamuna kabidi ne: — Nansha wewe muenze munyi, tshilema netshikale anu kundi meme ne bena nzubu wanyi. Kakuena muntu udi ne dikima dia kukulumbuluisha wewe, ne bukalenga buebe to. Mukalenga Davide kumujadikila ne: — Pikala muntu mukuele mpata, ufike nende kundi meme! Nanku muntu kena mua kukutatshisha kabidi to! Mukaji kuandamuna kabidi ne: — Mukalenga uditshipe mu dina dia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe bua muntu udi ne bua kusombuela bua lufu lua muananyi, kankengeshi bibi bipite, kashipi muananyi undi mushale nende. Mukalenga Davide kumuambila ne: — Bu mudi Maweja-Nangila ne muoyi, ndi nditshipa ne: nansha lusuki lua muanebe lua ku mutu kaluakumata panshi to. Mukaji kuandamuna ne: — Mukalenga, ndi musue kukuambilaku bualu bukuabu. Mukalenga kuandamuna ne: — Ambaku. Mukaji kumuambila ne: — Wewe udi ukengesha bantu ba Maweja-Nangila nunku bua tshinyi? Wewe mumane kuditshipa bu muudi uditshipa mpindiewu emu, udi udipisha nkayebe, bualu kuena ubikidisha Absalome uuvua muipate. Tuetu bonsu tudi ne bua kufua. Diba adi tudi anu bu mayi adibu bitshikija panshi, kabayi mua kuaboya kabidi to. Kadi mpindiewu, Mvidi Mukulu kena musue kuenzela Absalome nanku to. Mvidi Mukulu mmumane kulongolola bua Absalome uvuabu bipate apingane pabuipi nende. Mukalenga, ndi nkuambila bionsu ebi, bualu ndi ntshina bana betu. Ke meme kuamba ne: “Ndi musue kuyukila ne mukalenga Davide. Misangu mikuabu udi mua kuitaba tshindi mmulomba. Udi mua kunsungidila mu bianza bia muntu udi ukeba mua kunshipa, kushipa kabidi ne muananyi, kutumusha munkatshi mua tshisamba tshia bantu badi Mvidi Mukulu musungule. ” Nanku, mukalenga, meme mvua ngela meji ne: “Diandamuna dia mukalenga neditusambe, bualu mukalenga, wewe udi bu mutumibue wa Mvidi Mukulu, udi mumanye mua kusunguluja bualu buimpe ne bubi.” Nanku Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe ikale nebe! Mukalenga Davide kumuambila ne: — Ndi musue kukukonka bualu. Ungandamune, kunsokoki to. Mukaji kuandamuna ne: — Eyowa, mukalenga, konkaku! Mukalenga kumukonka ne: — Kanuena balongolola bionsu ebi pamue ne Yowabe anyi? Mukaji kuandamuna ne: — Bulelela, mukalenga wanyi, kabena mua kukusokoka bualu to. Bu muudi ne muoyi, ndi nkujadikila ne: mbua bushuwa! Muntu webe Yowabe ke udi mungambile bionsu bindi muakule ebi. Yowabe mmusue nenku bua kulongolola tshilumbu. Kadi mukalenga wewe udi mumanye bionsu bidi bienzeka pa buloba, bualu udi ne meji matue bu a mutumibue wa Mvidi Mukulu. Mukalenga Davide kuya kuyukila ne Yowabe, umuambila ne: — Ndi mumane kuitaba bua kuenza tshiudi mulomba. Uye kukeba nsongalume Absalome, ufike nende muaba ewu. Yowabe kudiela mpala panshi kumpala kua mukalenga Davide. Kumuelaye tuasakidila, wamba ne: — Mukalenga, mpindiewu ndi mujadika ne: udi munnange bushuwa. Bualu udi muitabe bua kuenza tshimvua mukulombe. Yowabe kujuka, kuya ku Ngeshure. Kupinganaye ne Absalome ku Yerushalayime. Mukalenga Davide kumuambila ne: — Absalome aye amu ku nzubu kuende! Kafiki muaba undi to! Nanku Absalome kuya ku nzubu kuende. Kena mumonangane ne mukalenga Davide to. Mu ditunga dijima dia bena Izrayele, kamuvua muntu mukuabu uvua ukemesha bantu bonsu bua buimpe buende, bu Absalome to. Absalome uvua muimpe biangatshile ku dikasa too ne ku mutu. Kavua ne tshilema nansha tshimue pambidi. Absalome uvua udikosa nsuki ku ndekelu kua tshidimu tshionsu. Bualu nsuki yende ivua ne bujitu bua bungi. Pavua Absalome upima nsuki ayi, ivua ne bujitu bua kilo ibidi, bilondeshile bipimu bivua nabi mukalenga Davide. Absalome uvua ne bana ba balume basatu, ne muana wa bakaji umue. Dina dia muana wa bakaji awu divua Tamare. Tamare uvua muimpe mutambe. Absalome kushala mu Yerushalayime bidimu bibidi. Mukalenga Davide kubenga bua Absalome kafiki ku nzubu kuende. Dituku dikuabu, Absalome kubikidisha Yowabe bua kumutuma kudi mukalenga Davide. Kadi Yowabe kubenga mua kufika ku nzubu kua Absalome. Absalome kumutumina muntu musangu muibidi. Yowabe kubenga kabidi. Pashishe Absalome kuambila bena mudimu bende ne: — Nudi bamone budimi bua Yowabe bua ntete ya kuenza bukula, budi pabuipi ne buanyi? Nuye kubosha! Bena mudimu kuenza tshivua Absalome muambe. Yowabe kuya ku nzubu kua Absalome lukasa, umukonka ne: — Bena mudimu bebe, mboshe budimi buanyi bua tshinyi? Absalome kuandamuna ne: — Bualu mvua mukubikile, wewe kubenga. Meme mvua musue kukutuma kudi mukalenga Davide bua wewe kumuambila ne: “Ndi mumuke ku Ngeshure bua tshinyi? Bivua bimpe bua meme kusomba amu ku Ngeshure!” Mpindiewu, ndi musue kufika ku nzubu kua mukalenga. Pangikala muenze bibi, mukalenga anshipe! Yowabe kuya kumanyisha mukalenga Davide bionsu bivua Absalome muambe. Mukalenga Davide kubikidisha Absalome. Absalome kuya lubilu, kudiela mpala panshi kumpala kua mukalenga. Ke mukalenga Davide kumupukila. Pashishe, Absalome kusumba ditempu, ne nyama ya tubalu, kusangisha kabidi bena mvita makumi atanu bavua banyema lubilu kumpala kua ditempu diende. Butshia dinda, Absalome kuimana kumpenga kua njila ku tshibuelelu tshia tshimenga. Misangu yonsu pavua muntu upita bua kuya ne tshilumbu tshiende kudi mukalenga Davide bua atshikose, Absalome uvua umukonka ne: — Udi ufuma penyi? Muntu uvua wandamuna ne: — Muana wa mukalenga, ndi mfuma mu tshisamba kampande tshia bena Izrayele. Nanku Absalome uvua umuandamuna ne: — Mbimpe, tshilumbu tshiebe ntshimpe kabidi, udi mubinge. Kadi kakuena muntu udi mukalenga Davide musungule bua kumvuaye tshilumbu tshiebe. Absalome uvua umuambila kabidi ne: — Eyowa, bu meme ndumbuluisha bilumbu mu ditunga edi, bantu bonsu badi batandangana, ne badi ne bilumbu bia kulumbulula, bavua mua kufika nabi kundi. Meme mvua mua kubikosa bimpe. Pavua muntu awu usemena pabuipi bua kudiela mpala panshi kumpala kua Absalome, Absalome uvua umujula, umupukila. Ke muvua Absalome wenzela bantu bonsu bavua baye ne bilumbu biabu kudi mukalenga Davide. Nanku, Absalome uvua utekesha bena Izrayele ku kakese ku kakese bua kumunangabu. Bidimu binayi bimane kukumbana, dituku dikuabu, Absalome kulomba mukalenga Davide ne: — Ndi musue kuya mu tshimenga tshia Ebrone, bua kukumbaja bualu bumvua mulaye Maweja-Nangila. Pantshivua mu Ngeshure mu Siriya, mvua mulaye Maweja-Nangila ne: Pawikala mmupingaje mu Yerushalayime, nenkulambule milambu ku Ebrone. Mukalenga Davide kulayangana nende ne: — Waya bimpe. Ke Absalome kuya ku Ebrone. Pavuaye mu tshimenga atshi, kutumaye bantu bende mu musokoku mu bimenga bionsu bia bena Izrayele. Bantu abu, bavua baye bua kuambila bena Izrayele ne: “Panuikala bumvua miadi ya mpungi, nuele mbila ne: Absalome ke udi mushale mukalenga mu Ebrone.” Bantu nkama ibidi ba mu Yerushalayime, bavua Absalome mubikidishe, bavua bafike nende. Kadi bavua baye ne Absalome nanku kabayi bamanya bualu, kabayi nende mu tshipangu tshia kutombokela mukalenga. Pavua Absalome ulambula milambu, kubikidishaye Akitofele, mufidi wa ngenyi wa mukalenga Davide, uvua musombela mu tshimenga tshia Ngilo. Nanku, bantu bavua ku luseke lua Absalome bavua benda basangana. Buntomboji buabu buvua buenda bukole. Musangu awu, kuambilabu Davide ne: “Bena Izrayele mbasungule Absalome.” Nanku, mukalenga Davide kuambila balombodi ba mu bukalenga buende bonsu bavuaye nabu mu Yerushalayime ne: — Jukayi, tunyeme, bualu Absalome neakebe mua kutushipa. Kena mua kutulekela ne muoyi to. Tuyayi lubilu, bualu neafike lukasa bua kutuluisha. Neatukengeshe bikole, kabidi neabutule bena mu tshimenga bonsu. Balombodi ba mu bukalenga kuandamuna ne: — Mukalenga, tuetu tudi tuitaba bua kuenza tshionsu tshiudi musue. Nanku, mukalenga Davide, bena nzubu wende, ne balombodi ba mu bukalenga buende, kumuka ku nzubu wa bukalenga ku makasa. Mukalenga Davide uvua mushiye anu bakaji bende bakuabu dikumi bua kulamabu nzubu wa bukalenga. Mukalenga Davide ne bonsu bavuaye nabu kupatuka mu tshimenga, kuimana pabuipi ne nzubu wa ndekelu wa mu tshimenga. Bena mudimu ba mukalenga Davide bonsu, kutuadija kuenda kumpala kua mukalenga: bena Kereti ne bena Peleti, bena mvita bavua balame mukalenga; pashishe bena mvita nkama isambombu ba bena Ngate bavua ku luseke lua mukalenga Davide. Bonsu kuendabu kumpala kua mukalenga Davide bua abamone. Mukalenga Davide kukonka Kayi, mfumu wa bena mvita ba bena Ngate, ne: — Wewe udi musue kuya netu bua tshinyi? Pingana mu tshimenga, ushale ne mukalenga mupiamupia. Bualu wewe udi muntu muenyi, musombe mu ditunga dia bende. Wewe udi mufike kundi anu matuku makese aa. Lelu tukadi mua kuya nebe, meme tshiyi mumanye muaba undi nya anyi? Nansha kakese, pingana mu tshimenga. Uye ne bena kuenu. Maweja-Nangila akuambuluishe, akuenzele bimpe. Kadi Itayi kuandamuna ne: — Mukalenga wanyi, bu mudi Maweja-Nangila ne muoyi, ne bu muudi wewe kabidi ne muoyi, ndi nditshipa ne: Tuyaya nebe muaba uudi uya. Pavuafua netufue nebe: pawikala ne muoyi, nengikale ne muoyi kabidi. Mukalenga Davide kuandamuna ne: — Eyowa mbimpe. Pita kumpala tuye. Nanku, Kayi kupita ne bena mvita bende ne bena nzubu yabu. Bena mvita bavua anu benda kumpala kua mukalenga Davide. Bena ditunga kudila miadi bikole, kuela mbila. Mukalenga Davide ne bantu bende, kusabuka musulu wa Sedrone, balonda njila wa ku tshipela. Mutuangaji Sadoke uvua ku bantu abu, ne bena Levi bambula mushete wa ndondu wa Mvidi Mukulu. Bena levi kutula mushete panshi. Mutuangaji Abiyatare kulambula milambu, too ne pakasabuka bantu bonsu bavua bafuma mu Yerushalayime. Pashishe mukalenga Davide kuambila mutuangaji Sadoke ne: — Upingaje mushete wa tshijila mu Yerushalayime. Pikala Maweja-Nangila musue kungenzela bimpe, neampingaje kabidi mu Yerushalayime bua meme kumona kabidi mushete ne nzubu wa Mvidi Mukulu. Pikalaye kayi musue, bidi amu bimpe. Angenzele bu mudiye musue. Mukalenga Davide kuambila kabidi mutuangaji Sadoke ne: — Tangila, upingane mu tshimenga anu bimpe. Uye ne muanebe wa balume Akimase. Uye kabidi ne mutuangaji Abiyatare ne muanende wa balume Yonatane. Kadi meme, ndi nshala muindile mu tshipela tshidi pabuipi ne dilobu dia Yardene, too ne pangikala mupeta lumu ne: nudi bafike bimpe. Nanku batuangaji Sadoke ne Abiyatare kupingana ne mushete wa tshijila mu Yerushalayime, kusombamu. Mukalenga Davide kubanda mukuna wa olive, wenda udila. Uvua mudibuikila tshilamba ku mesu, wenda ku makasa kutupu. Bantu bonsu bavuaye nabu, bavua anu badibuikila bilamba ku mesu, benda badila. Kuambilabu Davide ne: Akitofele udi munkatshi mua bantu badi ku luseke lua Absalome, bakeba mua kuangata bukalenga. Ke Davide kuamba ne: “Maweja-Nangila ndi nkusengelela ne: ngenyi yonsu idi Akitofele ufila, ikale ya budingidingi, kayiyi mimpe to” Anu mukalenga Davide ufika ku lusongu lua mukuna, muaba udibu batendelela Mvidi Mukulu, kumonaye mufidi wende wa ngenyi Ushayi, muena Arki, ulua bua kusambakena nende. Uvua ne muntumpu mupandike, muikale kabidi ne buloba ku mutu. Mukalenga Davide kumuambila ne: — Kuena mua kuya nanyi to. Udi mua kunnemena bujitu. Pingana anu mu tshimenga, wambile Absalome ne: “Mukalenga, ndi musue kuikala muena mudimu webe. Bangabanga mvua muena mudimu wa tatuebe Davide. Kadi mpindiewu ndi musue kukuenzela mudimu!” Wewe muenze nanku, neungambuluishe bua kubenga ngenyi idi Akitofele ufila. Kabidi neumwangane ne batuangaji Sadoke ne Abiyatare. Newikale ubamanyisha malu onsu audi umvua mu nzubu wa mukalenga. Akimase, muana wa Sadoke, ne Yonatane, muana wa Abiyatare, bonsu babidi badi ne batatuabu mu tshimenga amu. Neubatume bua kungambilabu malu onsu awikala mumvue. Ushayi, mufidi wa ngenyi wa mukalenga Davide, kupingana mu Yerushalayime. Diba adi Absalome utshivua utshifikilamu. Mukalenga Davide mumane kupita ku lusongu lua mukuna, kusambakenaye ne Siba, muena mudimu wa Mefibaale. Siba uvua ne nyama ya mpunde ibidi misuike biseba panyima bia kusomba. Nyama eyi ivua miambula mampa nkama ibidi, bisangi lukama bia tumuma tua mvinyo tumane kuuma, bimuma lukama bikuabu, ne mulondu wa biseba muela maluvu a mvinyo. Mukalenga Davide kukonka Siba ne: — Bintu ebi mbia tshinyi? Siba kuandamuna ne: — Mukalenga, nyama ya mpunde neyambuluishe bena mudimu bebe bua bikale babandapu. Mampa ne bimuma, nebiambuluishe bena mvita bebe. Maluvu neambuluishe bantu bikale bapungile mu tshipela. Mukalenga Davide kumukonka kabidi ne: — Mefibaale, muikulu wa mfumuebe Shawule udi penyi? Siba kuandamuna ne: — Mmushale mu Yerushalayime. Bualu mmutekemene ne: mpindiewu bena Izrayele badi bamupingajila bukalenga bua kakuende Shawule. Mukalenga Davide kumuambila ne: — Nanku ndi nkupesha bintu bionsu bivua bia Mefibaale. Siba kutua mpala panshi, wamba ne: — Mukalenga, tuasakidila! Udi mungenzele bimpe. Mukalenga Davide ufika pabuipi ne Bakurime, kusambakena ne muntu mukuabu, ufuma mu musoku. Dina dia muntu awu divua Shimeyi, muana wa Ngera. Uvua wa mu tshisamba tshimue ne Shawule. Shimeyi kutuadija kutshipa mukalenga Davide, umuasa mabue, wasa kabidi ne balombodi ba mu bukalenga bua Davide, kayi utshina bantu, nansha bena mvita bavua benda ku dia balume ne ku dia bakaji dia mukalenga Davide. Shimeyi uvua upenda mukalenga Davide ne: — Umuka, umuka, muntu mutshimbakane, mushipianganyi! Maweja-Nangila ke udi ukunyoka bua bena nzubu wa Shawule bonsu baudi mushipe. Udi muibe bukalenga bua Shawule. Ke padi Maweja-Nangila mukunyengabu, mubupesha muanebe Absalome. Mpindiewu, wewe udi mu dikenga, bualu udi mushipianganyi! Abishayi, muana wa Seruya kuambila Davide ne: — Mukalenga, Shimeyi ewu udi bu mbua mumane kufua. Kena mua kukupenda musangu mule nenku to. Itabe, nye kumukosa mutu. Mukalenga Davide kumukonka ne: — Wewe Abishayi ne muanenu Yowabe, nudi nubuelakana mu bualu ebu bua tshinyi? Pikala muntu ewu umpenda, misangu mikuabu Maweja-Nangila ke udi mumutume bua kumpendaye. Nanku muntu kena mua kumutandisha to. Mukalenga Davide kuambila kabidi balombodi bonsu ba mu bukalenga buende ne Abishayi ne: Pikala muananyi, muananyi menemene undi mulela, ukeba mua kunshipa, kanukemi bua padi Shimeyi, muena Binyamine, umpenda. Mulekelayi, ampende! Misangu mikuabu, Maweja-Nangila ke udi mumutume bua kumpendaye. Misangu mikuabu Maweja-Nangila ke udi mua kumona dikenga dianyi, akudimune bipendu ebi bienza disanka. Patshivua mukalenga Davide ne bantu bende baya mu njila, Shimeyi uvua wenda mutangilangane nabu, ku luseke lukuabu lua mukuna. Uvua anu ubapenda, ubasa mabue, ubeela maloba. Ke mukalenga Davide ne bantu bavuaye nabu, kufika ku muelelu wa Yardene. Kuikishabu muaba awu, bualu bavua bapungile bikole. Absalome uvua mufike mu Yerushalayime ne tshisumbu tshia bena Izrayele. Akitofele uvua ku bantu abu. Ushayi, muena Arki, mufidi wa ngenyi wa mukalenga Davide, ufika pabuipi ne Absalome, kuambaye ne: — Mukalenga, kuata ku mundundu! Mukalenga, kuata ku mundundu! Absalome kumukonka ne: — Ke muebe muonsu muudi unanga mulunda webe Davide nanku! Kuena muye nende bua tshinyi? Ushayi kuandamuna ne: — Tshivua mua kuya nende to, bualu ndi muena mudimu wa muntu udibu basungule kudi Maweja-Nangila, ne kudi bena Izrayele bonsu bua kuikalaye mukalenga. Nanku, ndi musue kuenda nebe. Tshiena mua kuenza mudimu ne muntu patupu to. Wewe kuena muana wa mulunda wanyi Davide anyi? Nanku bu mumvua muena mudimu wa tatuebe Davide too ne ku mpindiewu, ke mundi musue kuikala kabidi muena mudimu webe wewe. Ke Absalome kuambila Akitofele ne: — Konkanganayi! Tshitudi mua kuenza mpindiewu ntshinyi? Akitofele kuandamuna lukasa ne: — Bakaji bonsu badi tatuebe Davide mushiye bua kulamabu nzubu wa bukalenga, ubabuelele mu nzubu, bua ushale muena lukuna wa tatuebe Davide. Pikala bena Izrayele bonsu bumvua bualu ebu, bantu badi batue ku tshiebe nebikale ne dikima. Nanku, kuashilabu Absalome ntenta ku musaka wa nzubu wa bukalenga. Absalome kubuelela bakaji ba tatuende mu ntenta amu, bena Izrayele bonsu batangile. Tshikondu atshi, mubelu onsu uvua Akitofele ubela muntu, bavua bauteleja amu bu diyi dia Mvidi Mukulu mene. Nansha Davide nansha Absalome bavua bateleja ngenyi ayi, bayikumbaja. Matuku makese mamane kupita, Akitofele kuambila Absalome ne: — Itaba bua nsungule bena mvita binunu dikumi ne bibidi bua meme kulondakaja Davide butuku ebu. Nemmukuate, pikalaye yeye mumane kupungila, mmuteketa mu maboku. Nemmukuatshishe bowa. Nanku bantu bonsu badiye nabu nebanyeme. Diba adi nenshipe anu Davide nkayende. Pashishe nempingane ne bena Izrayele bende bonsu kuudi. Muntu udi ukuatshisha mumane kufua, bena Izrayele bonsu nebapingane kuudi, kabidi nebasombe anu bimpe. Lungenyi alu kusankisha Absalome ne bakulu ba bena Izrayele bonsu. Kadi Absalome kutuma diyi ne: — Babikile kabidi Ushayi, muena Arki, bua tumvue tshidiye wamba. Ushayi mumane kufika, Absalome kumuambila bionsu bivua Akitofele muambe. Pashishe Absalome kukonka Ushayi ne: — Tuenze bionsu bidi Akitofele mutuambile abi, anyi udi utupesha lungenyi lukuabu? Ushayi kuandamuna Absalome ne: — Musangu ewu, lungenyi ludi Akitofele mufila kaluena luimpe to. Wewe udi mumanye tatuebe Davide bimpe ne bantu badiye nabu: bonsu mbena mvita ba bukitu. Badi ne lonji bu nyama ya nkashama, padi mamuende mujimine mu tshisuku. Kabidi tatuebe mmuena mvita, kena mua kulala muaba umue ne bena mvita bakuabu to. Bulelela, mpindiewu udi mua kuikala musokome mu lubuebue, nansha muaba mukuabu. Pikalabu badianjila kushipa bantu bakuabu ba munkatshi muetu, lumu neluye ne: Mbatshimune bena mvita ba Absalome. Diba adi bena mvita bonsu, too ne badi ne bukitu ne muoyi mukole bu nyama wa ntambue, nebatekete mu maboku. Bualu bena Izrayele bonsu mbamanye ne: tatuebe Davide udi muena mvita wa bukitu, kabidi bantu bonsu badiye nabu mbilobu. Lungenyi luanyi ludi nunku: Ubikidishe bena mvita bonsu ba bena Izrayele, biangatshile ku Dane too ne ku Bersheba, bikale bungi bu lusenga ludi ku muelelu wa mayi manene. Pashishe, wewe nkayebe uye nabu mu mvita amu. Netupete Davide muaba onsu wikalaye musokome. Netumunguile bu mudi lumuma lumata pa buloba. Tatuebe ne bantu bonsu badiye nabu, netubabutule bonsu. Pikalabu banyemene mu thimenga kampande, bena mvita betu bonsu nebaye ne mionji, netukoke tshimenga atshi bua kutshiela mu musulu udi pabuipi too ne padi mu tshimemga atshi kamuyi mushala nansha lusoka. Absalome ne bena Izrayele kuamba ne: — Lungenyi lua Ushayi nduimpe lupite lua Akitofele! Maweja-Nangila ke uvua muenze bua babenge lungenyi lua Akitofele luvua luimpe. Bualu Maweja-Nangila uvua musue kukengesha Absalome. Ushayi kumanyisha batuangaji: Sadoke ne Abiyatare lungenyi luvua Akitofele muambile Absalome ne bakulu ba bena Izrayele, kubamanyisha kabidi ne lungenyi luvuaye mufile yeye nkayende. Ke Ushayi kubambila kabidi ne: — Nanku mpindiewu, tumayi diyi lukasa kudi Davide. Numuambile bua kaladi butuku mu mpata udi ku Yardene to. Asabuke musulu lukasa, bua kabamushipi ne bantu bonsu badiye nabu. Yonatane, muana wa Abiyatare, ne Akimase, muana wa Sadoke, bavua basombela pabuipi ne mpokolu wa Enrojele. Ke batuangaji abu kubatumina mukaji muena mudimu bua kubamanyisha malu avuabu mua kuya kuambila mukalenga Davide. Bualu Yonatane ne Akimase kabawa mua kubuela mu Yerushalayime to, bua kabamanyi kudi bantu. Kadi nsongalume mukuabu, uvua mumane kubamona, kuyaye kuambila Absalome. Nanku Yonatane ne Akimase kunyema lubilu, kufika ku nzubu kua muntu mukuabu mu musoku wa Bakurime. Mu lubanza lua muntu awu, muvua tshiina tshia mayi. Kusokomabu mu tshiina atshi. Mukaji wa muena nzubu awu, kubuikila tshilamba ku mushiku wa tshiina atshi. Kuadijaye ntete pa tshilamba apu mushindu udi muntu kayi mua kumona tshiina to. Bantu bavua Absalome mutume kufika ku nzubu kua mukaji awu, kumukonka ne: — Akimase ne Yonatane badi penyi? Mukaji kuandamuna ne: — Bakadi bamane kupitshila ku tshiina tshia mayi. Bantu bavua Absalome mutume, kukeba Yonatane ne Akimase, kupanga. Kupinganabu mu Yerushalayime. Bobu bamane kuya, Akimase ne Yonatane kupatukabu mu tshiina, kuya kudimuja mukalenga Davide, bamuambile bionsu bivua Akitofele muambe. Pashishe kumuambilabu ne: — Jukayi lukasa, nusabuke Yardene. Nanku, Davide kujuka lukasa ne bantu bavuaye nabu, kusabuka Yardene. Butshia dinda, bantu bonsu bavua bamane kusabuka, kakuyi muntu mushale nansha umue. Akitofele umona ne: kabena bitabe lungenyi luende, kusuikaye biseba bia kusomba pa nyama wende wa mpunde, kupinganaye mu tshimenga tshia Ngilo, nuwuaye musombela. Kulayaye bena nzubu wende, pashishe kudiowaye. Kumujikabu mu lukita lua tatuende. Davide kufika ku Makanayime, patshivua Absalome usabuka Yardene ne bena mvita ba bena Izrayele bonsu. Absalome uvua mumane kusungula Amasha bua kuikalaye mfumu wa bena mvita, mupingana muaba wa Yowabe. Amasha uvua muana wa Yetere, muena Izrayele. Yetere uvua musele Abigale, muana wa Nakashe, kabidi muanabu wa Seruya, mamuende wa Yowabe. Absalome ne bena Izrayele kuasa mitanda yabu mu ditunga dia Ngilaade. Davide mumane kufika ku Makanayime, kupetangana ne Shobi, muana wa Nakashe wa mu Raba, tshimenga tshinene tshia bena Amone. Kumonanganaye kabidi ne Makire, muana wa Amiyele, wa mu tshimenga tshia Lodabare, kabidi ne Barzilayi, wa mu musoku wa Rogelime mu ditunga dia Ngilaade. Mukalenga Davide kubandila bena mvita bende bavuaye nabu. Kusungulaye balombodi ba bisumbu binene ne bikese bia bena mvita. Kupeshaye mansebende Yowabe, muana wa Seruya, tshia bisatu tshimue tshia bena mvita. Kupeshaye Abishayi muanabu ne Yowabe tshia bisatu tshimue kabidi. Kupeshaye Itayi wa mu tshimenga tshia Ngate tshia bisatu tshikuabu. Kumanyishaye bena mvita ne: netuye nenu mu mvita. Kadi bena mvita kubenga, bamba ne: — Nansha, kuena mua kuya netu to. Bualu pikala baluishi batutshimuna, tuetu banyema, baluishi kabena batukeba tuetu to. Nansha baluishi bashipe tshia bibidi tshimue tshia bena mvita betu, kabena bamona bu bualu to. Badi bakukeba anu wewe. Bualu wewe nkayebe udi mupite bena mvita betu binunu dikumi. Nanku tudi basue bua ushale mu tshimenga, bua wikale utuambuluisha, ututumina bitudi tukengela. Mukalenga Davide kuandamuna ne: — Eyowa, mbimpe nengenze tshinudi nujinga. Nanku, mukalenga Davide kuimana pabuipi ne tshiibi tshia tshimenga. Bena mvita kupatuka mu bisumbu binene ne bikese. Mukalenga Davide kuambila kabidi Yowabe, Abishayi ne Itayi, ne: — Ndi nnusengelela, kanuenzedi muananyi Absalome bibi to. Bena mvita bonsu bavua bumvue pavua Davide welela balombodi mukenji awu. Bena mvita ba Davide kuluisha bena mvita ba Absalome. Mvitaayi, ivua yenzekela mu ditu dia Efrayime. Bena mvita ba Davide kutshimuna bena mvita ba Absalome. Dituku adi, mbashipe bantu bapite bungi bu binunu makumi abidi. Mvita ivua mitangalaka mu ditu dijima. Bantu bavua badifuile nkayabu muitu, bavua ba bungi, bapite bavuabu bashipe mu mvita. Ke Absalome, mubande pa nyama wende wa mpunde, kusambakena ne bena mvita ba Davide. Nyama wa mpunde wa Absalome kupitshilaye muinshi mua mutshi munene, uvua ne matamba mapindakane. Mutu wa Absalome kubuela mu matamba a mutshi awu. Nyama wa mpunde kutungunuka ne luendu, Absalome kushala mukalame, mulembelele makasa kaayi atue panshi. Muena mvita wa Davide kumumona, kuya kuambila Yowabe ne: — Ndi mumone Absalome mukalame mu matamba a mutshi. Yowabe kumukonka ne: — Udi mumumone! Kadi kuena mumutuute, mumushipele muaba awu bua tshinyi? Mvua mua kukupesha nkanu ya mushinga mukole dikumi, ne mukaba! Muena mvita awu, kuandamuna Yowabe ne: — Nansha wewe mumpeshe nkanu mitoke ya mushinga mukole tshinunu, tshiena mua kuenzela muana wa mukalenga bibi to. Tuetu bonsu tuvua bumvua mukalenga Davide ukuambila wewe, Abishayi ne kayi ne: “Ndi nnusengelela, kanuenzedi muananyi Absalome bibi to.” Bu meme mushipe Absalome, muenze bu muntu uvua kayi mumvue tshivua Davide muambe, mukalenga Davide uvua anu mua kunjingulula mashimi anyi. — Bualu yeye mmumanye bionsu. — Bu meme mubenge diyi dia mukalenga, wewe kuvua mua kungakuila to. Yowabe kuamba ne: — Tshiena mua kuelangana nebe mpata. Ndi njimija diba dianyi. Yowabe kuambula misongolu mitue isatu, kuya kuyasa Absalome mu tshiadi pa muoyi. Bualu katshia Absalome ukalama mu matamba a mutshi, kavua muanji kufua to, utshivua ne muoyi. Bansongalume dikumi bena mvita, bavua bambula bia mvita bia Yowabe, inyunguluka Absalome, kumushipa kashidi. Ke Yowabe kuelesha mpungi bua bantu balekele mvita. Bena mvita ba Davide kulekela kulondakaja bena mvita ba Absalome. Kuambulabu tshitalu tshia Absalome, kutshimansha mu tshiina tshinene tshiwa mu ditu amu. Pashishe kunguijabu mushiki munene wa mabue pa tshitalu atshi. Diba adi, bena mvita ba Absalome kunyema, muntu yonsu kuya ku nzubu kuende. Patshi wa Absalome ne muoyi, uvua muimanyike dibue mu tshibandabanda tshia Mukalenga, bualu uvua wamba ne: “Tshiena ne muana wa balume udi mua kusangula dina dianyi.” Nanku, kuinyikaye dibue adi dina diende. Too ne mpindiewu, batshidi babikila dibue adi ne: “Tshivulukilu tshia Absalome ” Davide udi upeta lumu lua lufu lua Absalome Akimase, muana wa Sadoke, kuambila Yowabe ne: — Itabe nye lubilu bua kuambila mukalenga Davide, mushindu udi Maweja-Nangila mu-mulumbuluila, mu bianza bia baluishi bende. Yowabe kuandamuna ne: — Nansha, kuena mua kuamba bualu ebu lelu to. Mbibi. Neuye kuamba dituku dikuabu. Kadi lelu kuenji nanku to, bualu udi mufue mmuana wa mukalenga Davide. Nanku, Yowabe kutumina mupika wa bena Kushe diyi ne: — Wewe uye kuambila mukalenga Davide bionsu biudi mumone mu mvita. Mupika kutua mpala panshi kumpala kua Yowabe, kuya lubilu. Kadi Akimase kulomba Yowabe bikole, umuambila ne: — Tshiasua kungenzekela tshingenzekele. Ndi musue kulonda muena Kushe lubilu. Yowabe kumukonka ne: — Mulunda wanyi, udi musue kuya bua tshinyi? Kuena mua kupeta difutu ku lumu lua mushindu ewu to. Akimase kuandamuna ne: — Kakuena bualu to. Ndi musue anu kuya. Yowabe kuitaba ne: — Eyowa, ndaku. Akimase kuya lubilu, kulonda njila wa mu mpata wa Yardene, kupita muena Kushe. Diba adi, Davide uvua musombe muaba uvua pankatshi pa tshiibi tshia pa mbelu ne tshia munda mua tshimenga. Mutentekedi kubanda pa mutu pa tshibumba tshivua pa mutu pa tshimana tshia tshimenga. Pavuaye pa mutu pa tshimana ukenzakana, diakamue kumonaye muntu umue ulua lubilu. Kuambilaye mukalenga Davide. Mukalenga Davide, kuamba ne: — Pikalaye nkayende, udi ne bualu bua disanka. Muntu uvuabu batume kusemena pabuipi. Mutentekedi kumona kabidi muntu mukuabu ulua lubilu. Kuelaye diyi kudi muntu uvua ku tshiibi ne: — Muntu mukuabu kabidi udi ulua nkayende lubilu. Mukalenga Davide kuandamuna ne: — Muntu awu, udi anu ne bualu bua disanka. Mutentekedi kuamba kabidi ne: — Muntu udi kumpala, mushindu udiye unyema, udi bu Akimase, muana wa Sadoke. Mukalenga kuandamuna ne: — Mmuana wa mushinga mukole. Bulelela, udi ne bualu bua disanka. Akimase, kayi muanji kufika, kuelaye mukalenga Davide diyi ne: — Malu onsu adi bimpe! Kudielaye mpala panshi kumpala kua mukalenga Davide, wamba ne: — Mukalenga, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu atumbe, bualu yeye ke udi mufile mu bianza biebe baluishi bebe bavua bakutombokela. Mukalenga Davide kumukonka ne: — Absalome muana udi bimpe anyi? Akimase kuandamuna ne: — Pavua Yowabe mututume, meme ne muena mudimu webe mukuabu, mvua mumvue mutoyi mukole bu bantu bunguile kaba kamue, bela mbila. Kadi tshiena mumanye tshidi tshienzeka to. Mukalenga Davide kumuambila ne: — Mbimpe! Imana ku luseke. Kadi wikale pabuipi nanyi. Akimase kuya kuimana ku luseke lua mukalenga Davide, kushala muindile. Mutantshi mukese, muena Kushe kufika. Kuambilaye mukalenga Davide ne: — Mukalenga, ndi ne bualu bua disanka bua kukuambila. Maweja-Nangila ke udi mukose tshilumbu tshiebe lelu, bualu mmukusungile mu bianza bia baluishi bebe. Mukalenga Davide kumukonka ne: — Absalome muana udi bimpe anyi? Muena Kushe kuandamuna ne: — Mukalenga tudi tujinga ne bionsu bidi bienzekela nsongalume ewu, bienzekele baluishi bebe ne bantu bonsu badi bakutombokela! Ke mukalenga Davide kubungama bikole. Kuyaye mu nzubu uvua pa mutu pa tshiibi tshia tshimenga, bua kudila. Uvua wenda wamba ne: — Eyi, Absalome wanyi, Absalome wanyi, muananyi, muananyi eyi, Absalome wanyi! Meme ke uvua mua kufua. Wewe kushala. Absalome wanyi, muananyi! Kumanyishabu Yowabe bua muadi wa mukalenga Davide, ne muvuaye udila, upuekesha binsonji bivule bua lufu lua Absalome. Dituku adi, bena mvita kabena benza tshibilu tshia ditshimuna diabu to. Bavua amu ne dibungama dikole. Bena mvita kumvua ne: mukalenga Davide udi unyingalala bikole bua lufu lua muanende Absalome, kupinganabu mu tshimenga mu musokoku ne bundu, bu mudi bena mvita benza padibu banyema mvita. Kadi, mukalenga Davide uvua anu mubuikile tshilamba ku mesu, udila anu kudila, wamba ne: — Eyi, Absalome wanyi, eyi muananyi Absalome, muananyi, eyi muananyi. Yowabe kuya kudi mukalenga Davide mu nzubu muende, umuambila ne: — Paudi udila nenku lelu, udi ufuisha bena mvita bebe bundu. Bobu ke badi basungidila wewe, bana bebe ba balume, bana bebe ba bakaji, ne bakaji bebe bonsu. Bualu wewe udi munange bantu badi bakukina, kabidi udi ukina bantu badi bakunanga. Bionsu ebi bidi bileja ne: bamfumu ba bena mvita bebe ne bantu bonsu badi bakuitaba muabu muonsu, bakuenzela mudimu, kabena ne mushinga kuudi wewe to. Eyowa, ndi mumone ne: bu tuetu bonsu bafue, Absalome mushale ne muoyi, wewe uvua mua kusanka bikole. Juka mpindiewu, udikoleshe. Uye kusamba bena mvita bebe bua kupetabu bukole. Wewe kuyi muye kudibu, ndi nditshipa mu dina dia Maweja-Nangila ne: muena mvita nansha umue kena mua kukuenzela mudimu kabidi dituku nansha dimue to. Nanku, wewe neupete dikenga dikole, dipite makenga onsu audi mumane kukenga, biangatshile ku buana buebe. Ke mukalenga Davide kuya kusomba pabuipi ne tshiibi tshia ku tshimenga. Kumanyishabu bena mvita bonsu bualu abu. Kufikabu bonsu muaba uvua mukalenga Davide. Bena mvita ba Absalome bavua bamane kunyema. Muntu yonsu wa kudibu uvua muye ku nzubu kuende. Mu bisamba bionsu bia bena Izrayele, bantu kutuadija kukonkangana, bamba ne: “Mukalenga Davide ke uvua mutusungidile mu bianza bia baluishi betu, nangananga mu bianza bia bena Peleshete. Kadi uvua munyeme mu ditunga emu anu bua Absalome. Absalome ke utuvua badisunguile nkayetu bua kuikalaye mukalenga. Mpindiewu mmumane kufua mu mvita. Kadi bua kulomba mukalenga Davide, apingane mu Yerushalayime, tshitudi bindile ntshinyi?” Ke mukalenga Davide kabidi kutumina batuangaji Sadoke ne Abiyatare diyi, ubambila ne: — Nuye kudi bakulu ba bena Yuda, nubakonke ne: “Nuenu nutshidi bashadile panyima, kanuyi nukeba mushindu wa kupingaja mukalenga ku nzubu kuende bua tshinyi? Mukalenga mene mmumane kumanya meji adi bena Izrayele bakuabu nawu. Nuenu nudi bana babu ne mukalenga Davide menemene. Nanku, kanuikadi ba ndekelu bua kumupingaja to.” Pashishe, nuye kungambidila Amasha ne: “Kuena mulele wanyi anyi? Nanku, Mvidi Mukulu annyoke ne dinyoka dikole, pangikala tshiyi mukupingaje muaba wa Yowabe kashidi, bua wewe kuikala mulombodi wa bena mvita banyi!” Meyi a mukalenga Davide kusaka bena Yuda, bua bumvuangane bonsu. Ke kutuminabu mukalenga Davide diyi, bamuambila ne: “Pingana mu Yerushalayime, ne bantu bebe bonsu.” Nanku, mukalenga Davide kupingana, kupueka too ne ku muelelu wa Yardene. Bena Yuda kufika ku Ngilgale, bua ku sambakena ne mukalenga Davide, ne kumuambuluisha bua kusabukaye Yardene. Shimeyi muana wa Ngera, muena Binyamine wa mu musoku wa Bakurime, uvua muye ne bena Yuda bua kupueka nabu, kuya kudileja kudi mukalenga Davide. Shimeyi uvua muye ne bena Binyamine tshinunu. Uvua muye kabidi ne Siba, muena mudimu wa mu nzubu mua Shawule, ne bana bende ba balume dikumi ne batanu, ne bena mudimu bende makumi abidi. Bantu aba bonsu kunyemena ku Yardene, bua kusambakena ne mukalenga Davide. Pavua buatu buvua ne bena nzubu wa mukalenga Davide busabuka Yardene, bantu bavua ne Shimeyi bavua babambuluisha, benza bionsu bivua mukalenga Davide wamba. Mukalenga mumane kusabuka musulu, Shimeyi kudiela mpala panshi kumpala kua mukalenga, umuambila ne: — Mukalenga, kunsombuedi bua bubi buanyi! Kuvuluki bibi bionsu bimvua mukuenzele, dituku diuvua umuka mu Yerushalayime. Kuntekedi lukuna to. Ndi mumanye bimpe ne: ndi muenze bibi. Kadi, mukalenga, lelu umone mundi mupueke bua kusambakena nebe, bena Izrayele bakuabu bonsu ba ku mutu wa ditunga kabayi banji kufika. Kadi Abishayi, muana wa Seruya, kukonka mukalenga Davide ne: — Bualu budi Shimeyi wamba ebu, ke budi butukandika bua katumushipi anyi? Kena mutshipe mukalenga uvua Maweja-Nangila musungule anyi? Mukalenga Davide kukonka Abishayi ne muanabu Yowabe ne: — Nuenu, bana ba Seruya, nudi nubuelakana mu malu aa bua tshinyi? Mpindiewu nudi nubenga tshindi musue bua tshinyi? Tshiena musue bua bashipe muntu wa bena Izrayele dituku dia lelu, dindi mujadike meme nkayanyi ne: ndi mukalenga wa bena Izrayele bulelela! Mukalenga Davide kuambila Shimeyi ne: — Ndi nditshipa ne: kabena mua kukushipa to. Mefibaale, muikulu wa Shawule, uvua muye kabidi bua kusambakena ne mukalenga Davide. Kadi biangatshile dituku divua mukalenga Davide mumuke too ne dituku divuaye mupingane mu Yerushalayime ne bukole bua mubidi, Mefibaale kavua mukose miedi, kavua mowa mayi ku makasa, nansha musukule bilamba biende. Mefibaale ufika kumpala kua mukalenga Davide, mukalenga Davide kumukonka ne: — Mefibaale, uvua mushale kuyi muye nanyi bua tshinyi? Mefibaale kuandamuna ne: — Mukalenga, muena mudimu wanyi ke uvua munshime! Meme mvua muambe ne: “Bu mundi tshiyi ngenda bimpe, ndi musue kusuika biseba bia kusomba pa nyama wanyi wa mpunde, mbande pa nyama, bua tuye ne mukalenga Davide.” Kadi malu onsu adi muena mudimu wanyi mukuambile, mmunshiminyine. Nanku, mukalenga, wewe udi bu mutumibue wa Mvidi Mukulu, udi mua kuenza muudi musue. Bantu bonsu bavua bashale mu nzubu mua kaku wanyi Shawule, wewe uvua amu mua kubashipa bonsu. Kadi mukalenga kuena muenze nanku to! Wewe kungakidila bua ngikale ndia nebe ku mesa. Nanku, tshiena ne tshikuabu tshindi mua kukulomba kabidi to. Mukalenga kuandamuna ne: — Eyowa mbimpe. Biudi mumane kuamba abi mbikumbane. Ndi njadika ne: Siba ne wewe Mefibaale nenuabanyangane maloba a Shawule. Mefibaale kuandamuna ne: — Siba nkayende udi mua kuangata bionsu abi. Mukalenga tshidi ne bualu menemene, mbua upingane ku nzubu kuebe anu katakata. Barzilayi, wa mu musoku wa Rogelime, mu ditunga dia Ngilaade, uvua mupueke kabidi ku Yardene. Yeye ke uvua musabuke musulu awu ne mukalenga Davide, bua kushiya mukalenga dishiya. Barzilayi uvua muntu mukulumpe wa bidimu makumi muanda mukulu. Bu nuwuaye mubanji munene, uvua mua kupesha mukalenga Davide biakudia pawaye ku Makanayime. Mukalenga Davide kumuambila ne: — Barzilayi, ndi nya nebe mu Yerushalayime. Meme ne nkulame bimpe, nkudisha. Barzilayi kuandamuna ne: — Mukalenga, nkunshadile matuku bungi munyi bua meme kuikala ne muoyi? Matuku anyi mmashale makese matambe. Tshiena mua kuya nebe ku Yerushalayime. Mpindiewu ndi ne bidimu makumi muanda mukulu. Tshiena mumanye kabidi mua kusunguluja bimpe ne bibi. Tshiena mua kumvua busheme bua bintu bindi ndia, nansha bindi nnua. Tshiena mua kusunguluja meyi a bantu balume nansha bakaji badi bimba misambu. Nanku ndi mua kuya nebe anu bua kukutatshisha bua tshinyi? Mbikumbane bua meme kusabuka nebe musulu wa Yardene. Kadi meme tshiena nansha mukumbanyine disanka edi! Nanku itaba, mpingane mu tshimenga tshietu. Nemfuilemu pabuipi ne lukita lua tatu wanyi ne lua mamu wanyi. Kadi, mukalenga, muananyi wa balume Kimhame, nyeye ewu. Uye nende, umuenzele muonsu muudi musue. Mukalenga Davide kuandamuna ne: — Eyowa, mbimpe. Nenye ne Kimhame. Netumuenzele tshionsu tshiudi ujinga. Tshintu tshiwikala mundombe, nenkupeshatshi. Bantu bonsu kusabuka Yardene, uvua mukalenga Davide mumane kusabuka kumpala. Mukalenga Davide kupukila Barzilayi, kumuela lupemba. Pashishe, Barzilayi kupingana ku nzubu kuende. Mukalenga Davide kuya ne Kimhame ku Ngilaade. Bena Yuda bonsu, ne tshia bibidi tshimue tshia bena Izrayele bavua ku mutu mu ditunga, kuyabu ne mukalenga Davide. Bena ku mutu, mu ditunga kusemena kudi mukalenga Davide, kumukonka ne: — Wewe udi ne bena mvita bebe bonsu, kadi amu bana betu bena Yuda nkayabu mbakusabule wewe ne bena nzubu webe bua tshinyi? Bena Yuda kuandamuna ne: — Mukalenga Davide mmulele wetu menemene! Kabiyi bu bienu to. Kadi nudi nufika munda bua bualu ebu bua tshinyi? Mukalenga Davide ke udi utudisha anyi? Tshidiye mutupeshe ntshinyi? Diakamue bena Izrayele kuandamuna bena Yuda ne: — Mu bukalenga ebu, tuetu tudi banupite misangu dikumi. Eyowa, nansha bua mukalenga Davide, tuetu tudi mua kuenza mutudi basue kunupita nuenu. Kadi, nudi nutupepeja bua tshinyi? Kabidi tuetu ke bavua badianjila kuela meji a kupingaja mukalenga Davide mu tshimenga. Kadi, bena Yuda bavua batanda bikole, bapite bena Izrayele. Mu Ngilgale, muvua muntu mukuabu mutshimbakane, muena Binyamine, dina diende Sheba, muana wa Bikri. Sheba uvua wela mpungi, wamba ne: — Davide katuena nende bualu to, katuena basue kulonda muana wa Ishayi to! Bena Izrayele, pinganayi ku nzubu yenu! Nanku bena Izrayele kumuka kudi Davide, kuya kudi Sheba. Anu bena Yuda nkayabu kushala kudi mukalenga wabu bua kumuka nende ku Yardene, kuya ku Yerushalayime. Anu mukalenga Davide ufika ku nzubu wende wa bukalenga, kubikidishaye bakaji bende bakuabu dikumi, bavuaye mushiye bua kulama nzubu awu. Kubatekaye mu nzubu umue, kulamabu nzubu awu bikole kudi bena mvita. Davide uvua ubadisha bimpe, kadi katshivua ubabuelela mu nzubu to. Biangatshile tshikondu atshi, kutekaye bakaji abu pa nkayabu too ne ku lufu luabu. Kushalabu bu bakaji bakamba, bayabu mutshikale ne muoyi. Pashishe mukalenga Davide kuambila Amasha ne: — Bikidisha bena mvita ba bena Yuda! Ndi nkupesha matuku asatu, bua ufike nabu apa. Amasha kuya kuenza tshivua mukalenga muambe. Kadi kupitshishaye matuku awa mukalenga Davide mumuambile. Nanku, mukalenga Davide kuambila Abishayi ne: — Mpindiewu, Sheba udi ne lonji lua kutuenzela bibi mupite Absalome. Nanku uye ne bena mvita badi bandame meme. Ulondakaje nabu muntu ewu Sheba, kayi muanji kuya kusokoma mu bimenga bidi ne bimana bikole, bua kutunyemaye. Nanku bena mvita bavua Yowabe ulombola, ne bena Kereti ne bena Peleti, bavua balama mukalenga Davide, mmumue ne: bena mvita bonsu bavua bamanye mvita bikole, kuyabu ne Abishayi mu mvita, kumukabu mu Yerushalayime, benda balondakaja Sheba. Bobu bamane kufika pabuipi ne dibue dinene dia mu Ngibone, Amasha kubapeta. Yowabe uvua muvuale bia mvita. Uvua ne mukaba wa nkonka. Ku mukaba aku, uvua muaseku muela muikale mu tshibubu. Pavua Yowabe wenda usemena, muela kupatuka, kumata panshi. Yowabe kuebeja Amasha ne: — Muanetu udi munyi? Kukuataye Amasha ku muedi ne tshianza tshia balume bua kumupukila. Amasha kavua mudimuke bua muela uvua Yowabe muangule, mukuate ku tshianza tshia bakaji. Yowabe kutua Amasha muela mu difu. Mala a Amasha kupatuka, kupongoloka panshi, kufuaye. Yowabe kavua ne bua kumutua muela tshiakabidi to. Pashishe, Yowabe ne muanabu Abishayi kutungunuka, kulondakaja Sheba. Muena mvita mukuabu wa Yowabe kushala muaba uvua tshitalu tshia Amasha, wela mbila ne: “Nuenu bonsu, balunda ba Yowabe ne bantu badi ku luseke lua Davide, nulonde Yowabe!” Kadi Amasha uvua anu panshi munkatshi mua njila, mudibonde mu mashi. Muena mvita mukuabu kumona ne: bantu bonsu bavua anu bimane muaba uvua tshitalu awu. Nanku, kumushaye tshitalu tshia Amasha mu njila, kuya natshi mu budimi buvua pabuipi. Kutshibuikilaye tshinkutu. Yeye mumane kumusha tshitalu, bena mvita bavua anu bapita buludi, balonda Yowabe bua kulondakaja Sheba. Yowabe kupitshila mu bisamba bionsu bia bena Izrayele. Kufikaye mu tshimenga tshia Abele-Bete-Maka. Bena Beri bonsu kudisangisha kudi Yowabe. Yowabe ne bena mvita bende kutshintshimikila Sheba uvua mu tshimenga atshi tshia Abele-Bete-Maka. Kuimanyikabu mushiki wa buloba, bule bumue ne tshimana tshia kumpala tshia tshimenga. Pashishe kumbulabu kabidi kuinshi kua bimana abi bua kubishimbula. Mukaji mutalame uvua mu tshimenga amu, kuelaye lubila ne: — Telejayi, telejayi! Ambilayi Yowabe asemene muaba ewu. Ndi ne bualu bua kumuambila. Yowabe kusemena. Mukaji kumukonka ne: — Wewe udi Yowabe menemene anyi? Yowabe kuandamuna ne: — Eyowa, mmeme. Mukaji kumuambila ne: — Mukalenga, teleja bualu bundi musue kukuambila. Yowabe kuandamuna ne: — Ndi muteleje. Mukaji kumuambila ne: — Bakulumpe bambila ne: “Kebeji wakapambuka. Mbimpe konka lungenyi ku Abele-Bete-Maka. Nanku bualu nebujike!” Tshimenga tshietu, ntshimenga tshia ku bimenga bidi ne ditalala ne bidi bitaba meyi a bukalenga. Kadi wewe udi musue kunyanga etshi tshimue tshia ku bimenga binene bia bena Izrayele! Udi musue kunyanga tshintu tshidi tshia Maweja-Nangila bua tshinyi? Yowabe kuandamuna ne: — Kabiena mua kuenzeka to! Meme tshiena ne dijinga dia kunyanga bintu, nansha kunyanga tshimenga to. Tshiena ne dijinga dia kuenza nanku to. Kadi ndi nkeba anu muntu mukuabu wa mu buloba bua mikuna bua Efrayime, Sheba, muana wa Bikri, udi mutombokele mukalenga Davide. Mpeshayi anu Sheba nkayende. Nanku nengumuke muaba ewu. Mukaji kuandamuna ne: — Eyowa, mbimpe. Tudi tukuimanshila mutu wa Sheba pa mutu pa tshimana munudi amu. Mukaji kuya kudi bana babu, kubabela bimpe. Nanku kukosabu mutu wa Sheba, kuwimanshilabu Yowabe. Yowabe kuelesha mpungi. Diakamue bena mvita bonsu kumukabu. Kupinganabu kuabu. Yowabe kupingana kudi mukalenga Davide mu Yerushalayime. Yowabe uvua mfumu wa bena mvita bonsu ba bena Izrayele. Benaya, muana wa Yoyada, uvua ulombola bena Kreti ne bena Peleti, bavua balame mukalenga Davide. Adorame uvua mfumu mulombodi wa midimu mishilangane. Yosafate, muana wa Akilude, uvua mumanyishi wa malu a mukalenga. Sheva uvua mufundi, Sadoke ne Abiyatare bavua batuangaji. Ira, muana wa ku ndelanganyi ya Yayire, uvua kabidi mutuangaji, wenzela mukalenga Davide mudimu. Tshikondu tshivua Davide mu bukalenga, tshiyole tshia nzala kushala mu ditunga bidimu bisatu bilondangane. Mukalenga Davide kukonka Maweja-Nangila bua tshiyole atshi. Maweja-Nangila kuandamuna ne: — Nudi mu tshiyole, bualu Shawule ne bantu bende mbena tshibawu: bavua bashipe bena Ngibone. Mukalenga Davide kubikidisha bena Ngibone bua kuyukila nabu. Bena Ngibone kabawa bena Izrayele to. Bavua bena Amone bavua bashala ne muoyi, bualu bena Izrayele bavua babalaya ne: katuena mua kunushipa to. Kadi pavua Shawule ukeba kusankisha bena Izrayele ne bena Yuda, uvua ukeba kubutula bena Ngibone. Mukalenga Davide kukonka bena Ngibone ne: — Bua meme kudia nenu tshibalu, nuenu kuela bena Izrayele lupemba bua makenga onsu awa manuenzekele, nnuenzele tshinyi? Bena Ngibone kuandamuna ne: — Bualu budi pankatshi petu ne Shawule ne bena nzubu wende, kabuena mua kujika ne nkanu ya mushinga mukole, anyi ne tshiamu tshia mpawungi, nansha bua kushipa muena Izrayele umue to. Mukalenga Davide kubakonka kabidi ne: — Nanku ngambilayi tshinudi nujinga, nnupeshatshi. Bena Ngibone kumuambila ne: — Shawule uvua musue kutujikija bonsu, kutubutula. Kavua musue bua muntu wa kutudi nansha umue ashale mu buloba bua bena Izrayele to. Nanku batupeshe bantu balume muanda mutekete ba ku ndelanganyi ya Shawule. Netubowe kumpala kua Maweja-Nangila ku Ngibeya, mu tshimenga tshivuabu basombe kudi Shawule, mukalenga uvua Maweja-Nangila musungule. Mukalenga Davide kuitaba ne: — Eyowa, ndi nnupesha. Mukalenga Davide kufuila Mefibaale, muana wa Yonatane, muikulu wa Shawule luse, bualu uvua mumane kutua ndondu wa bulunda ne Yonatane mu dina dia Maweja-Nangila. Kadi kubikidishaye Armoni ne Mefiboshete, bana ba balume babidi bavua Rispa, muana wa Aya, mulele ne bayende Shawule. Kubikidishaye kabidi bana ba balume batanu bavua Mikale, muana wa Shawule, mulele ne bayende Adriyele, muana wa Barzilayi wa mu Abele-Mekola. Mukalenga Davide kufila bana abu kudi bena Ngibone. Bena Ngibone kuya ne bana abu pa kakuna, kubowa kumpala kua Maweja-Nangila. Bana abu kufua bonsu muanda mutekete musangu umue. Bavua babashipe mu matuku a kumpala menemene avuabu batuadija kunowa ntete ya orje. Rispa, mukaji mukamba uvua Shawule mushiye, kuangata tshilamba tshikayabale tshivuaye muvuale, kutshibuikila pa lubuebue. Kusombaye muaba awu, biangatshile ku ntuadijilu kua dinowa too ne ku tshikondu tshiwa mvula mutuadije kutokela bitalu bia bana abu. Mu munya, mukaji awu uvua wipata nyunyi bua kayikidi pa bitalu abi. Butuku uvua wipata nyama ya tshisuku bua kayifiki muaba awu. Kumanyishabu mukalenga Davide bionsu bivua mukaji awu wenza. Nanku, mukalenga kuya kunyenga mifuba ya Shawule, ya muanende Yonatane ivua mu tshimenga tshia Yabeshe, mu ditunga dia Ngilaade. Bualu pavua bena Peleshete batshimuna Shawule ku Ngilbowa, bavua balembeleje tshitalu tshia Shawule ne tshia Yonatane ku Bete-Sheyane muaba udi bantu batuilangane. Muaba awu, ke uvua bena tshimenga tshia Yabeshe baye kuiba bitalu abi. Davide kumuka mu tshimenga tshia Yabeshe ne mifuba ya Shawule ne ya Yonatane. Pashishe, kungujabu kabidi mifuba ya bana muanda mutekete bavuabu bowa. Kuyabu kuyijika muaba umue ne mifuba ya Shawule ne ya Yonatane, mu lukita lua Kishe, tatuende wa Shawule, luvua ku Sela mu buloba bua bena Binyamine. Bantu bamane kuenza bonsu bivua mukalenga Davide muambe, Mvidi Mukulu kukumbaja bionsu bivua bena ditunga balombe. Mvita kujuka kabidi pankatshi pa bena Peleshete ne bena Izrayele. Davide ne bena mvita bende kupueka bua kuluisha bena Peleshete. Diakamue mukalenga Davide kupungila. Ishebi-Benobe, muntu wa mpolondu wa ku ndelanganyi ya Arafa, uvua musue kushipa Davide. Uvua muvuale bia mvita bipiabipia. Lusongu lua difuma diende luvua lua tshiamu tshikunze, luvua ne bujitu bua kilo isatu ne pa mutu. Kadi Abishayi, muana wa Seruya, kusungidila mukalenga Davide, kushipa muena Peleshete awu. Ke bena mvita kuambila mukalenga Davide ne: kuena mua kuya netu kabidi mu mvita to. Bualu wewe udi bu muendu wa bena Izrayele udi kauyi mua kujima. Matuku mamane kupita, bena Izrayele kuluisha bena Peleshete tshiakabidi ku Ngobe, Mu mvita ayi, Sibekayi, wa mu Usha, kushipa Safe, muntu mukuabu wa ku ndelanganyi ya Arafa. Mu mvita mikuabu ivuabu baluisha bena Peleshete, ku Ngobe kabidi, Elanane, muana wa Yari, wa mu musoku wa Betleyeme, kushipa Ngoliyate, wa mu tshimenga tshia Ngate. Mutshi wa musongolu uvua nawu Ngoliyate uvua munene bu wa kukuma nawu madiba. Kuluanganabu kabidi ku Ngate. Muluishi mukuabu uvua muaba awu, muikale ne minu isambombu ku tshianza tshionsu, kabidi ne bana ba nkasa basambombu ku dikasa dionsu. Bionsu bivua bienza makumi abidi ne binayi. Muntu uvua kabidi wa ku ndelanganyi ya Arafa. Uvua munange mvita bikole. Kupendaye bena Izrayele. Nanku Yonatane muana wa Shama, tatuende wa Davide, kumushipa. Nanku bena mvita aba banayi ba bena Peleshete, ndelanganyi ya Arafa, muena Ngate, kubashipabu kudi Davide ne bena mvita bende. Davide mumane kutshimuna mvita kuelaye Mvidi Mukalenga Davide kuimbilaye Maweja-Nangila musambu ewu. Bualu Maweja-Nangila uvua mumusungidile kudi baluishi bende bonsu, nangananga kudi Shawule. Maweja-Nangila udi lubuebue luanyi, muaba undi nyemena, undi nsomba bimpe. Mvidi Mukulu wanyi udi lubuebue luanyi, muaba undi musokome tshiyi mua kupeta njiwu. Udi ngabu udi mundame, muaba mukole undi nyemena bua kupanda. Ndi nkeba mua kusokoma pabuipi nende, bua ansungidile ku malu makole onsu. Maweja-Nangila atumbe! Meme kumubikila bua angambuluishe, diakamue udi unsungidila mu bianza bia baluishi banyi. Mavuala a lufu avua ampitshila pa mutu, avua ankuatshisha bowa, bu musulu udi ukeba kumbutala. Lufu luvua lunsuika ne mionji yalu, bu muntu udibu bela mu lukanu. Nkavua ndishinda mu buteyi bua lufu. Mu dikenga dianyi, meme kubikila Maweja-Nangila. Mvua ngela mbila kudi Mvidi Mukulu wanyi. Mu nzubu muende, kumvuaye diyi dianyi, kumvuaye muadi wanyi. Ke buloba kuzakala. Bitaku bia diulu kunyunga. Diulu ne buloba kutenkakana, bualu Maweja-Nangila uvua ne tshiji. Muinshi kupatuka mu mimpempe yende. Kapia kavua kapataka mukana muende, kakeba kubutula binta, kela tuntolentole, kakenka. Maweja-Nangila kuinyika diulu, kutuluka panshi, divuba difike muinshi mua makasa ende. Kubandaye pa kerubine, kubuka mulu. Kudilejaye pa mapuapua a lupepele. Kudibuikilaye midima, musokome mu mavuba makuatakane, mu mavuba muwule tente ne mayi. Kumpala kuende tshimunyi tshia kapia katoke too, Mu tshimunyi mupatuka tuntolentole tua kapia. Mu diulu, Maweja-Nangila kudidisha makubakuba. Mvidi Mukulu wa bukole buonsu kuela diyi diende. Kupenyaye nseke yonsu. Kuelaye miketa ku miaba yonsu. Pavua Maweja-Nangila utanda, pavuaye ne tshiji tshikole, muinshi mua mayi kumueneka, bitaku bia buloba kudileja patoke. Diba adi, mu diulu mudiye, kololaye tshianza, kunkuata. Kumpatalaye mu njiwu mumvua mudine ne kasuki. Kunsungidilaye mu bianza bia baluishi banyi bavua ne bukole, bia bena lukuna banyi, bavua bampite dikanda. Dituku dia tshiyole kunduishabu. Kadi Maweja-Nangila kungambuluisha. Maweja-Nangila kunsungidila, kumpikula. Udi munnange, ke padiye munsungidile. Maweja-Nangila udi ungenzela nunku bualu ndi mmuitaba muanyi muonsu. Udi unsankisha, bualu ndi ngenza bimpe matuku onsu. Ndi nkumbaja mikenji ya Maweja-Nangila. Tshiena ngenzela Mvidi Mukulu wanyi bibi to. Eyowa, ndi nkumbaja mikenji idiye mutufundile. Tshiena mbenga tshidiye ulomba to. Ndi musue bua kamonyi mua kubandisha. Ndi mudilame bua tshienji bibi. Ke Maweja-Nangila kunsankisha, bualu ndi mmuitaba muanyi muonsu, ndi ngenza anu mudiye musue. Maweja-Nangila udi unanga udi umunanga. Udi kayi ne bualu, Maweja-Nangila kena umupisha. Udi udileja patoke kudi muntu wa muoyi munonoke. Kadi udi useka wa muoyi mubi. Udi wambuluisha tshisamba tshidibu bafuisha bundu, upepeja badi baditambisha. Maweja-Nangila, udi muendu wanyi, Eyowa, Maweja-Nangila, udi ushintulula midima yanyi, uyenza butoke. Patudi nebe ndi ntupika, mbanda pa bimana. Mvidi Mukulu wanyi, paudi ungambuluisha, ndi mua kutupika bimana bikole. Bidi Mvidi Mukulu wenza bidi amu bimpe! Meji adiye ufila ke atudi mua kulonda. Udi bu ngabu, udi ulama badi banyemena kudiye. Mvidi Mukulu udi anu umue, ke Maweja-Nangila. Lubuebue luetu ludi anu lumue, ke Mvidi Mukulu wetu! Yeye ke mulami wanyi wa bukole, Mpanda njila wanyi. Udi upepeja makasa anyi, nnyema bu kabuluku, ngimana pa mikuna mitumbuke. Udi undongesha mua kuluangana mvita, ungambuluisha mua kunana buta, nansha bobu bukole butambe. Maweja-Nangila, udi bu ngabu udi mundame, munsungidile. Udi witaba pandi ndila, umpe bukole buebe. Paudi ungambuluisha, ndi nnyema lubilu, tshiyi mua kudishinda. Ndi ndondakaja bena lukuna banyi, mbabutula. Tshiena mpingana panyima, tshiyi muanji kubashipesha bonsu. Ndi mbashipa, mbasaya. Kabena bajuka kabidi to. Badi anu panshi, mbadiata mu makasa. Udi umpesha bukole bua kuluangana, utekesha baluishi banyi, bakadi ku makasa anyi! Udi unyemesha baluishi kumpala kuanyi. Ndi mua kubenzela mundi musue. Nansha bobu bakenzakane udi mua kubambuluisha, badi batangila bapanga. Badi basengelela Maweja-Nangila, kadi kena wandamuna. Ndi mbavingutula, mbashiya bu lupuishi. Ndi mbadiata bu bitotshi bia mu misesu. Udi mumpikule kudi bantu banyi, badi bantombokela. Udi mundame, nshala mukalenga wa bisamba. Bantu bandi tshiyi mumanye, badi bangenzela mudimu. Bantu benyi badi badionga kundi. Pandi ngamba bualu badi bantumikila. Kabatshiena bantuila nkanana. Badi bapatuka miaba idibu basokome, bazakala. Maweja-Nangila atumbe! Wewe lubuebue luanyi, tuasakidila! Bantu batumbishe lumu lua Mvidi Mukulu, Lubuebue luanyi ne musungidi wanyi. Mvidi Mukulu udi usombuela baluishi banyi, untekeshila bisamba bia bantu. Maweja-Nangila, udi umpikula kudi baluishi banyi, ungambuluisha bua ntshimune badi bankeba mvita, umpandisha mu bianza bia bena buenzayi. Nanku ndi nkutumbisha munkatshi mua bisamba, nkusamuna ne misambu yanyi. Maweja-Nangila udi wenza malu manene, bua kuambuluisha mukalenga uvuaye musungule. Muntu uvuaye mujidile udi umufuila luse kashidi, ke Davide, ne ndelanganyi yende yonsu. Ke meyi a Davide a ndekelu aa: Telejayi meyi a Davide, muana wa Ishayi, meyi a muntu uvua Mvidi Mukulu muteke muaba wa butumbi, uvua Mvidi Mukulu wa Yakobe musungule bua kuikalaye mukalenga, uvua bena Izrayele bimbila misambu, basamba. Mueyelu wa Mvidi Mukulu udi ungakuisha, uteka diyi diende pa ludimi luanyi. Mvidi Mukulu wa Izrayele kuakula, mulami wa bena Izrayele kungambila ne: “Mukalenga udi ulombola bantu bimpe, uludika bantu, ukumbaja bidi Mvidi Mukulu musue, udi bu diba didi dipatuka, dikenka mu dinda, kamuyi mavuba. Mvula mumane kukamuka, munya mutema, bintu kutoloka pa buloba.” Ke malu adi Mvidi Mukulu muenzele bena nzubu wanyi. Uvua mutue nanyi ndondu wa kashidi, mujadike ndondu awu ne mikenji idi bantu kabayi mua kubenga. Bionsu bidi binsankisha, udi ubikumbaja. Kadi bonsu badi bapepeja Mvidi Mukulu, badi bu matamba a mitshi ya meba adibu bimansha, kabayi mua kuambula mu tshianza patupu. Udi musue kualenga, udi utuika ndami wa tshiamu, nansha musongolu wa mutshi, wosha bionsu muaba awu. Mena a bena mvita ba Davide bavua ne bukitu avua nenku: Ishebale, muena Akmoni, mfumu wa tshisumbu tshia bilobu bisatu. Bavua bamubikila kabidi ne: Adino, muena Esni. Yeye ke uvua mushipe bantu nkama muanda mukulu musangu umue. Kumulondabu kudi Elazare, muana wa Dodo, ne muikulu wa Akowa. Elazare uvua a bena mvita basatu bavua ne mukalenga Davide, pavuaye ufunyina bena Peleshete, bavua badisanga bua kuluangana mvita. Bena Izrayele bamane kunyema, Elazare kujuka, kushipa bena Peleshete too ne pavua tshianza tshiende tshishikile, tshibengela amu ku tshilabi tshia muela. Dituku adi, Maweja-Nangila kuambuluisha bena Izrayele, kutshimunabu. Bena mvita bavua bapingana muaba uvua Elazare, anu bua kupawula bintu bia bantu bafue mu mvita. Pashishe kudi Shama, muana wa Age, wa mu Arare. Pavua bena Peleshete badisangisha ku Leki, muaba uvua budimi bua nkunde, bena mvita ba bena Izrayele kunyema bena Peleshete. Kadi, Shama kuimana munkatshi mua budimi, kuipata bena Peleshete bavua mu budimi amu, kubatshimuna. Ke muwa Maweja-Nangila muambuluishe bena Izrayele, bua batshimune. Dituku dikuabu, tshikondu tshia kunowa, bantu basatu ba mu “Tshisumbu tshia bena mvita Makumi asatu” kufika kudi Davide mu lubuebue lua Adulame, bualu bena mvita ba bena Peleshete bavua base mitanda mu tshibandabanda tshia bena Refayime. Davide uvua pa mukuna uvuabu bakolesha ne bimana. Bena mvita ba bena Peleshete bavua bamane kukuata tshimenga tshia Betleyeme. Ke Davide kumvuaye nyota, kulomba ne: — Udi mua kumpesha mayi a kunua adi mu tshiina tshia mayi tshidi ku tshiibi tshia mu Betleyeme nnganyi? Nanku bena mvita basatu, kupita munkatshi mua mitanda ya bena Peleshete. Kusunabu mayi, mu tshiina atshi. Kuyabu nawu kudi mukalenga Davide. Kadi mukalenga Davide kubenga mua kunua mayi awu, kuitshikija panshi bua kualambula Maweja-Nangila, wamba ne: — Maweja-Nangila, meme tshiena mua kunua mayi aa to! Bualu meme munue, ndi anu bu udi unua mashi a bantu bavua baye kusuna mayi, babuele mu njiwu ya lufu! Nanku Davide kena munue mayi awu to. Ke muvua bena mvita basatu abu baleje bukitu buabu. Abishayi, muanabu ne Yowabe, ne mansebende wa Davide, uvua mfumu wa “Tshisumbu tshia bena mvita Makumi asatu.” Dituku dikuabu, kushipaye ne musongolu baluishi nkama isatu. Kupetaye lumu lunene mu “Tshisumbu tshia bena mvita Makumi asatu.” Uvua mumanyike bikole munkatshi muabu. Kushalaye mene mfumu wa bena tshisumbu atshi. Kadi kavua mupite “Tshisumbu tshia bena mvita basatu to.” Benaya, muena Kabseyele, muana wa Yoyada, ne muikulu wa muena mvita wa bukitu, uvua muenze malu manene a bungi. Benaya uvua mushipe ba Ariyele babidi ba bena Mowabe. Dituku dikuabu tshikondu tshia mvula wa neje, Benaya kupueka mu tshiina tshia mayi bua kushipa nyama wa ntambue. Benaya kabidi uvua mushipe muena Ejipitu, muntu wa mukitshi, uvua ne musongolu. Benaya kumuluisha ne dikombu, kumunyenga musongolu wende ku bianza, kumushipa nawu. Ke malu awa Benaya muenze. Kupetaye lumu lunene mu tshisumbu tshia bena mvita makumi asatu. Benaya uvua mumanyike bikole munkatshi mua tshisumbu tshia bena mvita makumi asatu. Kadi, kavua mupite “Tshisumbu tshia bena mvita basatu to.” Mukalenga Davide kumuteka mulombodi wa bena mvita bavua bamulame. Mu “tshisumbu tshia bena mvita Makumi asatu” muvua kabidi Ashayele, muanabu ne Yowabe; Elanane, muana wa Dodo, wa mu musoku wa Betleyeme; Shama ne Elika, ba mu musoku wa Arode; 1 Elese wa mu tshimenga tshia Pelete; Ira, muana wa Ikeshe, wa mu tshimenga tshia Tekowa; Abiyezere, wa mu tshimenga tshia Anatote, Mebunayi, wa mu tshimenga tshia Usha; Salmone, muena Alkowa, Marayi wa mu musoku wa Netofa; Elebe, muana wa Baana, wa mu Netofa; Itayi, muana wa Ribayi, wa mu tshimenga tshia Ngibeya mu buloba bua bena Binyamine; Benaya, wa mu tshimenga tshia Piratone; Idayi wa ku misulu ya mu Ngashe; Abiyalbone wa mu tshimenga tshia Betaraba; Azmavete, wa mu musoku wa Bakurime, Eliyaba, wa mu tshimenga tshia Shalbone, umue wa ku bana ba balume ba Yashene. Yonatane, Shama, ba mu Arare. Akiyame, muana wa Sharare, wa mu Arare; Elifelete, muana wa Akasbayi ne muikulu wa muntu wa Maaka; Eliyame, muana wa Akitofele, wa mu tshimenga tshia Ngilo; Esrayi, wa mu Karmele, Parayi, wa mu musoku wa Arabe; Igale, muana wa Natane, wa mu Soba; Bani, muena tshisamba tshia Ngade; Seleke, muena Amone, Narayi, wa mu Beyerote, uvua wambula bia mvita bia Yowabe, mansebende wa Davide; Ira ne Ngarebe bonsu babidi ba mu diku dia Yetere, Uriya, muena Iti. Bonsu basanga bavua makumi asatu ne muanda mutekete. Dituku dikuabu, Maweja-Nangila kufikila kabidi bena Izrayele munda. Kuenzejaye Davide bualu buvua ne bua kukebela bantu makenga, bualu Davide uvua mupete meji a kubadika bena Izrayele ne bena Yuda. Mukalenga Davide kuambila Yowabe, mfumu wa bena mvita bende bavua bamulame, ne: — Endakana mu ditunga dijima dia bena Izrayele, kuinshi kua ditunga too ne ku mutu, bua babadike bantu. Ndi musue kumanya bungi bua bantu. Yowabe kuandamuna mukalenga ne: — Mukalenga, meme ndi musue bua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe avudije bena Izrayele misangu lukama. Ndi musue bua wikale ne muoyi, umone bionsu ebi. Kadi udi musue kuenza bualu bua mushindu ewu bua thinyi? Kadi bu muvua mukalenga Davide musuminyine bualu abu, Yowabe ne bamfumu balombodi ba bena mvita kuenza anu tshivua mukalenga muambe. Kumukabu ku nzubu kua mukalenga bua kuya kubadika bena Izrayele. Basabuka Yardene, kutuadijabu ne tshimenga tshia Aroyere, ne tshimenga tshivua muinshi mu tshibandabanda. Kutungunukabu bapitshila mu bena Ngade bua kuya ku Yazere. Kubuelabu mu buloba bua Ngilaade, baya mu ditunga dia bena Iti, mu Kadeshe, mu Daneyane, mu misoku ivua nabu mutumba, bua kufika ku Sidone. Kutungunukabu mu tshimenga tshia Tigre tshivuabu bakoleshe ne bimana, ne mu bimenga bionsu bivua bia bena Ivi, ne bena Kenaane, bua kufika ku Bersheba kuinshi mu ditunga, mu buloba bua bena Yuda. Bobu bamane kuendakana ditunga dijima mu ngondu tshitema ne matuku makumi abidi, kupinganabu mu Yerushalayime. Yowabe kuambila mukalenga Davide bungi bua bantu bonsu bavuabu babadike. Bena Izrayele bavua ne bena mvita 800.000 batshivua ne bukole bua kuluangana. Bena Yuda bavua ne bena mvita 500.000. Diakamue Davide kudiunwua ne: ndi muenze bibi pandi mubadike bantu ba bena Izrayele. Kuambilaye Maweja-Nangila ne: — Pandi mubadike bena Izrayele, ndi muenze bibi bitambe. Ndi ntonda ne: ndi muenze bualu ebu amu bu muntu udi kayi ne lungenyi! Maweja-Nangila umfuileku luse bua bubi buanyi. muambi Ngade kuya ku nzubu kua Davide, umuambila bionsu bivua Mvidi mukulu muambe. Pashishe muambi kukonka Davide ne: — Usungule dinyoka diudi musue. Udi musue ditunga diebe dishale ne tshiyole tshia nzala bidimu muanda mutekete anyi? Udi musue kunyema baluishi, bobu benda amu bakulondakaja, ngondu isatu, anyi? Udi musue tshipupu tshia disama tshikengesha bena ditunga diebe, matuku asatu? Ela meji bimpe, ungandamune tshindi mua kuya kuambila udi muntume. Davide kuandamuna ne: — Ndi munkatshi mua dikenga dikole…Kadi, ndi musue kushala anu mu bianza bia Maweja-Nangila pa mutu pa kuikala mu bianza bia bantu. Bualu Maweja-Nangila udi ne luse. Nanku Maweja-Nangila kutumina bena Izrayele tshipupu tshia disama biangatshile dinda adi too matuku asatu. Mu ditunga adi dijima, bantu bavua bafue binunu makumi muanda mutekete. Mutumibue wa Maweja-Nangila kuolola tshianza mu tshimenga tshia Yerushalayime bua kutumamu tshipupu. Kadi Maweja-Nangila kubenga. Kuambilaye mutumibue uvua ubutula bantu ne: — Kuajiki, puekesha tshianza! Diba adi, mutumibue wa Maweja-Nangila uvua pabuipi ne muaba uvua Aravna, muena Yebusa, ushipula ntete ya kuenza bukula. Davide mumane kumona mutumibue uvua ubutula bena Izrayele, kuambilaye Maweja-Nangila ne: — Meme ndi muena tshibawu. Meme ndi muenze bibi. Kadi bantu aba kabena benza bualu bubi to. Nanku mbimpe unyoke meme, ne bena nzubu wanyi. Anu dituku adi, muambi Ngade kuya kudi Davide, umuambila ne: — Uye muaba udi Aravna ushipula ntete ya kuenza bukula, washilapu Maweja-Nangila tshilambuilu. Davide kuya muaba awu, bu muvua Maweja-Nangila mumutumine diyi kudi muambi Ngade. Pavua Aravna kulu aku, kumonaye mukalenga Davide ulua kudiye ne balombodi ba mu bukalenga buende, kusemenaye kudibu, kutua mpala panshi kumpala kua mukalenga Davide, umukonka ne: — Mukalenga udi mufike ku nzubu kuanyi bua tshinyi? Davide kuandamuna ne: — Ndi musue kusumba muaba ewu. Ndi musue kuashilapu Maweja-Nangila tshilambuilu bua kujikija tshipupu tshia disama didi dikengesha bena Izrayele. Aravna kuandamuna ne: — Mukalenga wanyi, angata bintu bionsu biudi musue, ulambule Mvidi Mukulu mulambu. Angata yanyi ngombe ya mulambu, nyoyi eyi. Wangate kabidi matempu ne bintu bia kushipula nabi bua wewe kutemesha nabi kapia. Ndi nkupesha bintu bionsu ebi. Nanku mukalenga, ndi mutekemene ne: Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe neakufuile luse, neanyishe mulambu webe. Kadi mukalenga Davide kumuambila ne: — Kumpeshi tshianana to. Ndi musue kubisumba. Ndi nkufuta. Tshiena musue kulambula Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wanyi milambu idibu bampesha tshianana to! Davide kumufuta nkanu mitoke ya mushinga mukole makumi atanu bua kusumba muaba wa tshishipuidi tshia ntete ya kuenza bukula, ne ngombe. Davide kuasa tshilambuilu muaba awu. Kulambulaye Maweja-Nangila milambu ya kuosha ne ya bobumue. Nanku, Maweja-Nangila kufuila bena ditunga luse. Tshipupu tshia disama tshivua tshibakengesha kujikatshi. Mukalenga Davide ukavua mumane kukola mukulakaje. Pavuabu bamubuikila bilamba, katshivua umvua luya pambidi to. Nanku bena mudimu bende kumuambila ne: — Mukalenga, netuye kukukebela nsongakaji udi mua kukuenzela mudimu, kabidi udi mua kukulama. Nealale pamue nebe, bua wewe kumvua luya. Bena mudimu kukeba mu ditunga dijima dia bena Izrayele, nsongakaji muimpe. Kupetabu nsongakaji muimpe mutambe wa mu musoku wa Shuneme, dina diende Abishayi. Bena mudimu kuya nende kudi mukalenga Davide. Nsongakaji kutuadija kuenzela mukalenga Davide mudimu, umulama. Kadi mukalenga Davide kavua usangila nende to. Tshikondu atshi Adoniya, muana uvua Davide mulele ne mukajende Agite, uvua nsongalume muimpe mutambe. Adoniya kuakula bu mupinganyi wa mukalenga, wamba ne: “Meme nengikale mukalenga!” Bualu katshia Absalome wafua, Adoniya uvua mushale muanabute wa Davide. Uvua mumane kusumba matempu a mvita ne tubalu. Uvua kabidi ne bena mvita makumi atanu, bavua banyema lubilu kumpala kua matempu ende a mvita. Kadi tatuende Davide kavua umutandisha bua bionsu abi to. Kawa nansha ukonka Adoniya tshivuaye wenzela bionsu abi to. Adoniya kutuadija kumyuangana ne Yowabe, muana wa Seruya, mfumu wa bena mvita. Kumvuanganaye kabidi ne mutuangaji Abiyatare. Bonsu babidi kuditua ku tshiende. Kadi mutuangaji Sadoke, ne Benaya, muana wa Yoyada, nansha muambi Natane, ne Shimeyi, Reyi, kabidi ne bena mvita bavua balame mukalenga Davide, kabavua baditua ku tshia Adoniya to. Dituku dikuabu, Adoniya kulongolola tshibilu tshinene ku “Dibue-dia-busenu,” divua pabuipi ne mpokolu wa Enrojele. Muaba awu, kulambulabu mikoku, ngombe milume, ne nyama mikuabu ya manyi. Adoniya uvua mubikidishe bana babu, bana ba mukalenga Davide, ku tshibilu atshi. Uvua mubikidishe kabidi bantu babanji bonsu ba mu buloba bua bena Yuda, bavua benzela mukalenga Davide mudimu. Kadi kavua mubikile muambi Natane, nansha Benaya, nansha muanabu Shelomu ne bena mvita bavua balame mukalenga Davide. Nanku, muambi Natane kuya kudi Batsheba, mamuende wa Shelomu umuambila ne: — Bushuwa ukadi mumane kumvua ne: Adoniya, muana wa Agite, mmuditeke mu bukalenga. Kadi mukalenga Davide kena mumanye bualu ebu. Nanku, ndi musue kukupa lungenyi. Wewe muenze tshindi nkuambila, neushale ne muoyi, ne muanebe Shelomu neashale ne muoyi. Uye kudi mukalenga Davide, umuambile ne: “Mukalenga, uvua mumane kundaya ne: muananyi Shelomu neakupingane mu bukalenga. Neasombe mu nkuasa webe wa bumfumu. Kadi, Adoniya ukadi mukalenga bua tshinyi?” Muambi Natane kuambila Batsheba kabidi ne: — Pawikala mumane kuambila mukalenga bionsu abi, meme kabidi nemfike bua kumujadikila bionsu biwikala mumuambila. Ke Batsheba kuya kua Davide, uvua anu mu nzubu muende, bualu uvua mumane kukulakaja bikole. Abishayi, muena Shuneme, uvua mu nzubu amu, umuenzela mudimu, umuambuluisha. Batsheba kutua binu, kuinyika mpala panshi bikole menemene kumpala kua mukalenga Davide. Mukalenga kumukonka ne: — Tshiudi ujinga ntshinyi? Batsheba kuandamuna ne: — Mukalenga wanyi, uvua mundaya kumpala kua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe ne: muananyi Shelomu neakupingane mu bukalenga. Neasombe mu nkuasa webe wa bumfumu. Kadi mpindiewu, ndi mumvue ne: Adoniya mmumane kuikala mukalenga, wewe kuyi mumanye. Kabidi, Adoniya mmulongolole tshibilu tshinene. Mu tshibilu atshi, mmulambule ngombe milume, nyama mikuabu ya manyi, ne mikoku ya bungi. Uvua mubikilemu bana bebe ba balume bonsu, mutuangaji Abiyatare, ne Yowabe, mfumu wa bena mvita. Kadi kavua mubikile muanebe Shelomu to. Mukalenga wanyi, mpindiewu bena Izrayele bonsu mbindile ne muoyi mujima bua wewe kubambila patoke dina dia muntu udi ukupingana mu bukalenga. Wewe kuyi muenze nanku, pawikala mumane kufua, meme Batsheba ne muananyi Shelomu nebatukengeshe bu bena tshibawu. Anu Batsheba ujikija kuakula ne mukalenga Davide, muambi Natane kufika ku nzubu wa bukalenga. Kumanyishabu mukalenga difika dia Natane. Ke Natane kubuela, kuinyika mpala panshi kumpala kua mukalenga Davide. Natane kuambila mukalenga Davide ne: — Mukalenga wanyi, wewe ke udi muambe bua Adoniya kukupingana mu bukalenga, kusomba mu nkuasa webe wa bumfumu anyi? Bualu lelu, Adoniya mmupueke ku “Dibue-dia-busenu,” mmulongolole tshibilu tshinene. Mu tshibilu atshi, mmulambule ngombe ya bungi, nyama mikuabu ya manyi, ne mikoku. Uvua mubikilemu bana bebe ba balume. Uvua mubikile kabidi bamfumu balombodi ba bena mvita, ne mutuangaji Abiyatare. Bantu bonsu aba, badi badia, banuane Adoniya diba ditudi edi, bamba ne: “Mukalenga Adoniya akuate ku mundundu!” Kadi kena mubikile mutuangaji Sadoke, nansha Benaya, muana wa Yoyada, nansha muanebe Shelomu, nansha meme mene Natane. Nanku mukalenga wanyi, wewe mumane kusungula muntu udi mua kukupingana, kadi kuena mutumanyishe tuetu bena mudimu bebe badi bakuitaba ne muoyi umue bua tshinyi? Ke mukalenga Davide kutuma diyi ne: — Numbikidile Batsheba! Padi Batsheba upingana tshiakabidi kumpala kua mukalenga Davide, mukalenga kumuambila uditshipa ne: — Bu mudi Maweja-Nangila ne muoyi, uvua mungambuluishe misangu yonsu imvua munkatshi mua makenga makole, ndi nditshipa ne: ndi nkumbaja lelu mene bionsu bimvua mumane kukulaya kumpala kua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele. Mvua mukulaye ne: “Muanebe Shelomu neampingane mu bukalenga, neasombe mu nkuasa wanyi wa bumfumu.” Ke Batsheba kutua binu, kuinyika mpala panshi kumpala kua mukalenga Davide, wamba ne: — Mukalenga wanyi Davide akuate ku mundundu kashidi! Ke Davide kubikidisha mutuangaji Sadoke, muambi Natane, ne Benaya, muana wa Yoyada. Bobu bamane kufika kumpala kua mukalenga Davide, kubatuminaye diyi ne: — Nubikile bena mvita bonsu batshidi bangitaba. Nubandishe muananyi Shelomu pa nyama wa mpunde wa bukalenga. Nuye nende ku mpokolu wa ku Ngikone. Muaba awu, mutuangaji Sadoke, ne muambi Natane, nebamuele mafuta pa mutu bua kumujidila, bua ashale mukalenga wa bena Izrayele. Pashishe, nuele mpungi, nuele mbila, nuamba ne: “Mukalenga Shelomu akuate ku mundundu.” Pashishe nubande, nupingane ku tshimenga, nulonde Shelomu. Shelomu alue kusomba mu nkuasa wanyi wa bukalenga bua kumpinganamu. Bualu Shelomu ke undi musungule bua kuikala mukalenga wa bena Izrayele ne bena Yuda. Benaya kuandamuna ne: — Eyowa, mbimpe mukalenga wanyi! Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe udi muakuile mukana muebe. Alame Shelomu bu nuwuaye mukulame wewe. Atumbishe bukalenga bua Shelomu, buikale ne lumu bupite buebe wewe Davide! Mutuangaji Sadoke, muambi Natane, Benaya, muana wa Yoyada, bena Kreti ne bena Peleti bavua balame mukalenga Davide, kuya kudi Shelomu. Kumubandishabu pa nyama wa mpunde wa mukalenga Davide wa bukalenga, kuya nende ku mpokolu wa ku Ngikone. Mutuangaji Sadoke uvua muangate lusengu, luvua mu ntenta wa Maweja-Nangila, luikala ne mafuta a tshijila tente. Kuelaye mafuta awu pa mutu pa Shelomu, bua kumujidila mu bukalenga. Pashishe, kuelabu mpungi. Bantu bonsu bavua muaba awu kuela mbila ne: “Mukalenga Shelomu akuate ku mundundu!” Nanku bantu bonsu kupingana mu tshimenga, benda balonda Shelomu panyima. Bantu bavua benda, bela nshiba bua kuleja ne: bavua ne disanka dinene. Bibingu biabu bivua bikeba kunyungisha buloba. Adoniya, ne bantu bonsu bavuaye mubikile, bamane kujikija kudia, kumvuabu mitoyi. Yowabe mumane kumvua muadi wa mpungi, kukonkaye ne: — Awu mutoyi mukole udi mu tshimenga ngua tshinyi? Anu Yowabe ukonka nanku, Yonatane, muana wa mutuangaji Abiyatare, kufika. Adoniya kuambila Yonatane ne: — Buelaku, bualu udi muntu wa bushuwa, kabidi udi mufike ne malu a disanka. Yonatane kuandamuna ne: — Eyi nansha! Ndi mufike bua kunumanyisha ne: mukalenga Davide mmumane kusungula Shelomu bua amupingane mu bukalenga. Davide mmutume diyi kudi mutuangaji Sadoke, kudi muambi Natane, kudi Benaya, muana wa Yoyada, ne kudi bena Kreti ne bena Peleti badi bamulame, bua baye ne Shelomu. Bantu abu, bavua babandishe Shelomu pa nyama wa mpunde wa bukalenga. Pashishe, mutuangaji Sadoke, ne muambi Natane, kujidila Shelomu mu bukalenga pabuipi ne mpokolu wa Ngikone. Bantu bonsu mbumuke muaba awu, benda babanda mu tshimenga ne disanka. Bena mu tshimenga bonsu badi batua tshianga. Ke bibingu bionsu binudi bumvue abi. Shelomu mmumane kusomba mu nkuasa wa bukalenga. Balombodi ba bukalenga, mbafike kudi mukalenga Davide, bamuela tuasakidila bamuamba ne: “Tudi tujinga bua Mvidi Mukulu webe atumbishe bikole Shelomu. Ikale ne lumu lupite luebe wewe Davide. Mvidi Mukulu atumbishe kabidi bukalenga bua Shelomu buikale ne lumu, bupite buebe wewe Davide.” Nanku, pavua mukalenga Davide mu bulalu buende, kuinyikaye mutu panshi bikole, utendelela wamba ne: “Ndi ngela Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele tuasakidila. Yeye ke udi mumpeshe lelu muntu udi mua kumpingana mu bukalenga. Kabidi Maweja-Nangila ke udi mungambuluishe bua meme kumona bionsu ebi.” Bantu bavua Adoniya mubikile ku-mvua bowa bua meyi onsu awu. Kujukabu kutangalaka, muntu yonsu kuya luende luseke. Adoniya kuzakala bikole, utshina Shelomu. Kunyemenaye pabuipi ne tshilambuilu, kukuataye ku nsengu yatshi. Muntu mukuabu kuya kumanyisha Shelomu ne: — Adoniya udi ukutshina bikole. Mmunyeme muye pabuipi ne tshilambuilu. Padiye muaba awu, udi wamba ne: “Bua meme kumuka muaba ewu, anu pikala mukalenga Shelomu munjadikile, mundaye ne: tshiena nkushipa to.” Shelomu kuandamuna ne: — Pikala Adoniya wenza malu mimpe, tshiena mua kumuenzela bibi to. Kadi pikalaye ne meji mabi, neafue! Mukalenga Shelomu kutuma muntu bua kukeba Adoniya, uvua pabuipi ne tshilambuilu. Kumukabu nende muaba awu, kuyaye kutua mpala panshi kumpala kua mukalenga Shelomu. Ke mukalenga Shelomu kumuambila ne: — Udi mua kupingana ku nzubu kuebe! Mukalenga Davide umvua ne: nkadi pa kufua, kubelaye muanende Shelomu, umuambila ne: — Meme nkadi pa kufua. Nanku ukoleshe muoyi, wenze malu bu muntu mukulumpe. Witabe Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe. Matuku onsu wenze amu tshidiye musue. Utumikile meyi ende ne mikenji yende. Ukumbaje bionsu bidiye wamba, ne bidiye ulongesha. Ukumbaje bionsu bidibu bafunde mu mikenji ya Moshe. Nanku, newikale muena diakalenga mu bionsu biudi wenza. Maweja-Nangila neakumbaje bionsu bivuaye mumane kundaya, mungambile ne: “Pikala ndelanganyi yebe mingitabe, mienze mundi musue, nendamate mu bulelela, kabidi ne muoyi mujima, nansha wewe mumane kufua, misangu yonsu muntu wa ku ndelanganyi yebe neashale mukalenga wa bena Izrayele.” “Pashishe, uvuluke malu mabi onsu avua Yowabe, muana wa Seruya, mungenzele. Uvua mushipe Abnere, muana wa Nere, mushipe kabidi Amasha, muana wa Yetere, bamfumu babidi balombodi ba bena mvita ba bena Izrayele. Bu muvua Yowabe mushipe bantu aba mu tshikondu tshia ditalala, kabiyi mu matuku a mvita, udi muena tshibawu menemene. Udi ne mashi a bantu aba pambidi, bualu mmushipe dilaya diabu dia bena mvita. Nanku udimuke. Kuanyishi bua Yowabe akulakaje mu ditalala to. Umushipe. Uvuluke bana ba Barzilayi, wa mu ditunga dia Ngilaade. Bavua bangambuluisha dituku dimvua nnyema muanenu Absalome. Ubalame bimpe, bikale badia ku mesa ebe matuku onsu. Uvuluke Shimeyi, muana wa Ngera, wa mu musoku wa Bakurime, udi mu buloba bua bena Binyamine. Uvua muntshipe bikole bitambe, dituku dimvua nnyema bua kuya ku Makanayime. Kadi, pamvua mpingana mu Yerushalayime, kupuekaye ku Yardene bua kungakidila. Nanku, mvua mumulaye kumpala kua Maweja-Nangila ne: tshiakukushipesha nansha. Kadi, mpindiewu wewe udi ne lungenyi, kuedi meji ne: Shimeyi kena ne bualu to. Udi mumanye tshiudi mua kumuenzela. Nansha mudiye mumane kukulakaja, uvuluke bua kumushipabu.” Mukalenga Davide kufua. Kumujiikabu mu tshimenga tshiende, mu Yerushalayime. Davide uvua mushale mu bukalenga bua bena Izrayele bidimu makumi anayi, mmumue ne: bidimu muanda mutekete ku Ebrone, bidimu makumi asatu ne bisatu mu Yerushalayime. Muanende Shelomu kumupingana mu bukalenga biangatshile tshikondu atshi, bumfumu bua Shelomu kushindama. Dituku dikuabu, Adoniya, muana uvua Davide mulele ne mukajende Agite, kuya kudi Batsheba, mamuende wa Shelomu. Batsheba kukonka Adoniya ne: — Udi mufike ne muoyi wa kungenzela bimpe anyi? Adoniya kuitaba ne: — Eyowa. Kadi ndi ne bualu bua kukuambila. Batsheba kumuambila ne: — Ambaku. Adoniya kumuambila ne: — Udi mumanye ne: meme mvua ne bua kuangata bukalenga ebu. Kabidi bena Izrayele bonsu bavua batekemena bua meme kuikala mukalenga. Kadi bualu kuenzeka mushindu mukuabu. Muanetu Shelomu kushala mu bukalenga pa muaba wanyi. Bualu Maweja-Nangila uvua musue bua bienzeke nanku. Mpindiewu, ndi nkulomba anu tshintu tshimue, kubengi to. Batsheba kuandamuna ne: — Amba. Adoniya kumuambila kabidi ne: — Ndi nkusengelela ne: undombelaku kudi mukalenga Shelomu, Ampeshe Abishayi, muena Shuneme, bua ikale mukajanyi. Bulelela, wewe mundombele nanku, kena mua kubenga diyi diebe to. Batsheba kuitaba ne: — Eyowa, mbimpe! Nenye kuyukila ne mukalenga Shelomu bualu buebe. Ke Batsheba kuya kudi mukalenga Shelomu bua kumuambila bualu bua Adoniya. Mukalenga Shelomu kujuka mu nkuasa wa bukalenga, kusemena kudi mamuende Batsheba, kuinyika mutu bikole. Pashishe kusombaye tshiakabidi mu nkuasa wa bukalenga. Shelomu kulombesha nkuasa wa bukalenga mukuabu. Kumutekabu ku dia balume diende. Mamuende Batsheba kusomba mu nkuasa amu. Batsheba kuambila Shelomu ne: — Ndi nkulomba tshintu tshikese, kubengi to. Mukalenga Shelomu kumuambila ne: — Mamu wanyi, lombaku, tshiena mua kubenga to. Batsheba kumuambila ne: — Mbimpe. Nanku kabena mua kufila Abishayi, muena Shuneme, kudi muanenu Adoniya bua ikale mukajende anyi? Shelomu kukonka mamuende ne: — Akia! Ke wewe udi ukimina kulombela Adoniya bua angate Abishayi, muena Shuneme! Nanku, umulombele kabidi ne bukalenga, bualu mmukuluanyi! Eyowa, umulombele bukalenga. Bantu badi baditua ku tshiende, mutuangaji Abiyatare ne Yowabe, mfumu mulombodi wa bena mvita, nebasanke bikole! Ke Shelomu kuditshipa kumpala kua Maweja-Nangila, wamba ne: — Maweja-Nangila neannyoke ne dinyoka dikole, pangikala tshiyi mushipeshe Adoniya, bua dikamakama didiye nadi dia kulomba bualu bua mushindu ewu! Maweja-Nangila uvua munjadike mu nkuasa wa bukalenga wa tatu wanyi Davide, mmundaye bukalenga meme ne ndelanganyi yanyi. Bu mudiye ne muoyi, ndi nditshipa ne: Adoniya udi ufua anu lelu! Nanku Shelomu kutuma Benaya, muana wa Yoyada, bua kushipa Adoniya. Ke muvua Adoniya mufue nanku. Pashishe, mukalenga Shelomu kuambila mutuangaji Abiyatare ne: — Umuka munemu, uye ku Anatote, muaba udi madimi ebe, bualu udi mukumbanyine lufu. Kadi tshiena nkushipesha lelu to, bualu patshivua tatu wanyi Davide ne muoyi, uvua muambule mushete wa ndondu wa Maweja-Nangila Mvidi Mukulu. Kabidi uvua muambuluishe tatu wanyi mu makenga onsu avuaye nawu. Nanku Shelomu kukandika Abiyatare midimu ya butuangaji ivuaye wenzela Maweja-Nangila. Ke muvua bionsu bivua Maweja-Nangila mumane kuamba ku Silo, muaba wa tshijila, bua kunyoka bena nzubu wa mutuangaji munene Eli, bikumbana. Yowabe mumane kumvua bionsu bivua bienzekela Adoniya ne Abiyatare, kunyemaye. Kuyaye kusokoma mu ntenta wa Maweja-Nangila, pabuipi ne tshilambuilu. Bangabanga, Yowabe kavua muditue ku tshia Absalome nansha. Kadi mpindiewu kumvuanganaye ne Adoniya. Muntu mukuabu kufika kudi mukalenga Shelomu, umuambila ne: — Yowabe mmunyeme. Udi mu ntenta wa Maweja-Nangila, mmusokomene pabuipi ne tshilambuilu. Nanku Shelomu kutuma Benaya, muana wa Yoyada, mu ntenta amu, umuambila ne: — Uye kushipa Yowabe! Benaya ufika mu ntenta, kuambilaye Yowabe ne: — Mukalenga Shelomu udi wamba ne: umuka muaba ewu. Yowabe kubenga ne: — Tshiena ngumuka to. Ndi musue kufuila amu muaba ewu. Benaya kuya ku nzubu kua mukalenga Shelomu, kumuambila bionsu bivua Yowabe muambe. Mukalenga kuandamuna ne: — Mbimpe bitambe! Umushipele muaba awu, bu mudiye muambe amu. Pashishe umujike. Nanku bena nzubu wa tatu wanyi Davide ne meme, katuakuikala kabidi ne tshilumbu, bua kusombuela bantu babidi bavua Yowabe mushipe kabayi bualu. Bualu Abnere, muana wa Nere, mfumu wa bena mvita ba bena Izrayele, ne Amasha, muana wa Yetere, mfumu wa bena mvita ba bena Yuda, bavua bantu ba nsongu bapite Yowabe. Kadi Yowabe uvua mubashipe, tatu wanyi Davide kayi mumanye. Nanku Maweja-Nangila nkayende neasombuele Yowabe bua bantu aba bavuaye mushipe! Eyowa, Yowabe ne ndelanganyi yende nebashale bena tshibawu kashidi bua bualu ebu. Kadi mukalenga Davide ne ndelanganyi yende, bena nzubu wende bonsu badi bamupingana mu bukalenga, Maweja-Nangila neabape disanka dia kashidi. Nanku Benaya kupingana kudi Yowabe, kumushipa. Kumujiikabu mu budimi buende munkatshi mua mpata. Mukalenga Shelomu kupingaja Benaya muaba wa Yowabe, bua ikale mfumu mulombodi wa bena mvita. Kupingajaye kabidi Sadoke, muaba wa Abiyatare bua ikale mutuangaji muaba wa tshijila. Shelomu kubikidisha Shimeyi, umuambila ne: — Asa nzubu webe mu Yerushalayime. Ndi musue bua usombe amu ku nzubu aku. Ndi nkukandika bua kupatuki mu tshimenga to. Ndi nkujadikila patoke ne: wewe mupatuke mu tshimenga, musabuke musulu wa Sedrone, neufue dituku adi. Nanku wewe mupatuke, udi mudikebele lufu nkayebe. Shimeyi kuitaba ne: — Eyowa, mukalenga wanyi, mbimpe bitambe! Nengenze bionsu biudi muambe. Shimeyi kusomba mu Yerushalayime matuku a bungi. Kadi bidimu bimane kupita bu bisatu, bapika ba Shimeyi kunyema, kuya ku nzubu kua Akishe, muana wa Maka, uvua mukalenga wa tshimenga tshia Ngate. Shimeyi mumane kumvua lumu ne: bapika banyi badi ku nzubu kua Akishe, kusuikaye biseba pa nyama wende wa mpunde, kuya ku Ngate, bua kulomba bapika bende kudi mukalenga Akishe. Kupinganaye nabu mu Yerushalayime. Kumanyishabu mukalenga Shelomu ne: Shimeyi uvua muye ku Ngate, kadi ukadi mupingane mu Yerushalayime. Ke mukalenga Shelomu kubikidisha Shimeyi, umuambila ne: — Mvua mukutshipishe kumpala kua Maweja-Nangila bua kupatuki mu Yerushalayime to. Mvua mukuambile ne: wewe mupatuke mu tshimenga bua kuya muaba mukuabu, neufue. Uvua mungandamune ne: Mbimpe bitambe! Ndi mumvua! Kadi kuena munemeke mitshipu iuvua muditshipe kumpala kua Maweja-Nangila, bua tshinyi? Udi mubenge tshimvua mukuambile bua tshinyi? Udi muvuluke malu mabi onsu auvua muenzele tatu wanyi Davide anyi? Udi anu mumanye bionsu abi. Nanku, Maweja-Nangila neakusombuele nkayende bua buenzayi buebe. Kadi Maweja-Nangila neangele lupemba. Neajadike bukalenga mu nzubu wa Davide kashidi. Ke mukalenga Shelomu kutuma diyi, Benaya muana wa Yoyada kupatuka ne Shimeyi mu nzubu wa bukalenga, kumushipa. Biangatshile tshikondu atshi, bukalenga bua Shelomu kushindama bikole. Mukalenga Shelomu kusela muana wa mukalenga wa bena Ejipitu. Nanku, Shelomu ne mukalenga wa bena Ejipitu kutua ndondu bua mukaji uvua Shelomu musele awu. Shelomu kuya ne mukajende awu mu Yerushalayime mu Tshimenga tshia Davide. Uvua muindile bua bajikije nzubu wende wa bukalenga, nzubu wa Maweja-Nangila, ne bimana bidi binyungulula Yerushalayime. Tshikondu atshi, bantu bavua balambuila milambu miaba ya tshijila ivua mu ditunga amu. Bualu kabavua banji kuasa nzubu wa Maweja-Nangila to. Shelomu kuleja nuwuaye munange Maweja-Nangila, kukumbajaye bionsu bivua tatuende Davide mumuambile. Nansha Shelomu mene, uvua ulambuila milambu ya nyama, ne ya manananshi, miaba ya tshijila mikuabu ayi. Dituku dikuabu, mukalenga Shelomu kuya ku Ngibone bua kulambula milambu, bualu Ngibone uvua muaba wa tshjila mupita kumanyika ku yonsu. Shelomu uvua mumane kulambula milambu ya kuosha mipite bungi, nkama ne nkama pa tshilambuilu tshivua muaba awu. Patshivua Shelomu ku Ngibone, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu kumumuenekela butuku mu tshilota, umukonka ne: — Udi musue nkupeshe tshinyi? Lomba tshintu tshiudi musue bua meme kukupa! Shelomu kuandamuna ne: — Maweja-Nangila uvua muenzele tatu wanyi Davide, muntu webe malu mimpe a bungi, bualu Davide uvua mukuitabe muende muonsu, mukuenzele mudimu ne muoyi umue. Udi muenzele Davide bimpe, nansha kunyima kua lufu luende, bualu udi mumupe muana wa balume, udi mua kumupingana mu bukalenga. Ke mudibi bimueneka lelu. Eyowa, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wanyi, wewe ke udi mumpe bukalenga bua kupingana tatu wanyi Davide. Kadi, meme ntshidi amu nsongalume. Tshiena mumanye mua kulombola bantu to. Mpindiewu nkaadi mulombodi wa bena Izrayele bauvua musungule. Bena Izrayele mbapite bungi, kabayi mua kubala to. Nanku, Maweja-Nangila, anyisha umpeshe lungenyi lukumbane bua meme kulombola bantu bebe, ne bua kumanya malu mimpe andi mua kubenzela, ne mabi andi ne bua kulekela. Kuyi muenze nanku, kakuena muntu udi mua kulombola bantu bebe bungi nunku to. Dilomba dia Shelomu adi kusankisha Maweja-Nangila. Nanku, Maweja-Nangila kuandamuna mukalenga Shelomu ne: — Kuena mulombe bua wewe kuikala ne muoyi matuku a bungi. Kuena mulombe bua wewe kuikala mubanji, nansha bua baluishi bebe bafue bonsu. Kadi udi ulomba anu lungenyi, bua wewe kulombola bantu banyi bimpe, kabidi ne meji. Nanku, bilondeshile tshiudi mulombe, ndi nkupa lungenyi ne meji. Newikale ne lungenyi lua bungi, lupite lua bantu bonsu bavua kumpala kuebe nansha bakulonda panyima. Ndi musue kukupa kabidi bubanji ne butumbi, biudi kuyi mulombe to. Matuku onsu autshidi ne muoyi, newikale ne butumbi, mupite bakalenga bonsu. Wewe muenze malu andi musue, mutumikile meyi anyi ne mikenji yanyi, bu muvua tatuebe wenza, neushale ne muoyi matuku a bungi. Shelomu ubika ku tulu, kumanyaye ne: Mvidi Mukulu mmuyukile nanyi mu tshilota. Kupinganaye ku Yerushalayime, kuimanaye kumpala kua Maweja-Nangila, kumpala kua mushete wa ndondu. Shelomu kulambula Mvidi Mukulu milambu ya kuosha, ne ya bobumue. Pashishe kulambishilaye balombodi ba mu bukalenga buende bonsu biakudia bia disanka. Dituku dikuabu, bakaji bena tshiendenda babidi kuya kuimana kumpala kua mukalenga Shelomu. Mukaji wa kumpala kuambila Shelomu ne: — Mukalenga wanyi, ndi nkusengelela, unteleje. Meme ne mukaji ewu, tudi mu nzubu umue. Patuvua nende mu nzubu amu, meme kulela muana wa balume. Kupita matuku abidi, kulelaye wende muana wa balume. Tudi anu babidi mu nzubu amu. Kamuena muntu mukuabu nansha. Kadi butuku bua lelu, muana wa mukaji ewu wafu, bualu mamuende uvua mumueyemina. Nanku, mukaji ewu kujuka munkatshi mua butuku, meme mulale. Kuambulaye muananyi uvua mulale ku luseke luanyi, kuyaye kumuladika mu bulalu buende. Pashishe muanende uvua mufue, kumuladikaye ku luseke luanyi. Mu dinda emu, pandi njuka bua kuamusha muananyi, ndi nsangana muana mufue. Meme kukenketa muana bikole, kumona ne: ki mmuananyi to… Kadi mukaji mukuabu awu kubenga, wamba ne: — Udi ushima! Muananyi udi ne muoyi, muanebe ke udi mufue! Kadi mukaji wa kumpala kuamba ne: — Nansha! Muana udi mufue ngwebe: wanyi ke udi ne muoyi! Ke muvua bakaji abu batandangana kumpala kua Shelomu nanku. Mukalenga Shelomu kubambila ne: — Bu mudi ewu wamba ne: “Muana udi ne muoyi ke wanyi, udi mufue ngwebe!” Mukuabu ubenga ne: “Nansha, muana udi mufue ngwebe, wanyi udi ne muoyi!” Nanku, telejayi tshindi ngamba: “Mpeshayi muele.” Anu bafika ne muela, mukalenga Shelomu kuamba ne: — Nukose muana udi ne muoyi bitupa bibidi, nupeshe mukaji yonsu tshiende tshitupa. Kadi mamu muena muana uvua ne muoyi, bu muvuaye munange muanende bikole, kuambaye ne: — Mukalenga wanyi, ndi nkusengelela, kushipi muana. Mupesha nansha mukaji ewu! Kadi mukaji mukuabu kuamba ne: — To! Nukose muana bitupa bibidi, bua tumubule bonsu babidi. Nanku, mukalenga Shelomu kuamba ne: — Kanushipi muana to. Numufile kudi mukaji wa kumpala, bualu yeye ke mamuende! Bena Izrayele bonsu kumvua muvua mukalenga Shelomu mukose nsambu ayi. Kunemekabu mukalenga Shelomu bikole. Bualu bavua bamanye ne: Mvidi Mukulu nkayende ke udi mumupe meji a kulumbuluisha nawu bantu. Shelomu uvua mukalenga wa bisamba bia bena Izrayele. Mena a bamfumu balombodi ba midimu ya mukalenga Shelomu adi nunku: Azariya, muana wa mutuangaji Sadoke; Elikorefe ne Akiya, bana ba Shisha, bafundi; Yosafate, muana wa Akilude, ke uvua mukalenga utuma ne mikenji; Benaya, muana wa Yoyada, uvua mfumu mulombodi wa bena mvita. Sadoke ne Abiyatare, batuangaji. Azariya, muana wa Natane, uvua mfumu wa balombodi ba mu bukalenga; Zabude, muana wa Natane, uvua mutuangaji, kabidi mufidi wa ngenyi wa mukalenga Shelomu. Akishare, uvua mfumu wa bena mudimu ba mu nzubu wa bukalenga; Adonirame, muana wa Abda, uvua mulombodi wa midimu ya kulongolola ditunga. Mukalenga Shelomu uvua kabidi ne balombodi dikumi ne babidi, bavua basombe miaba mishilangane mu ditunga dia bena Izrayele, bua bikale batuma biakudia bia mukalenga, ne bia bantu bonsu bavuaye nabu ku nzubu wa bukalenga. Nanku, mfumu mulombodi yonsu, uvua utuma biakudia ngondu mujima ku tshidimu ku tshidimu. Mena a bamfumu balombodi abu adi nunku: muana wa Ure, uvua mu buloba bua mikuna bua Efrayime; Muana wa Dekere, uvua mu buloba bua Makase, Shalbime, Beteshemeshe ne Elone-Betanane; muana wa Eshede, uvua mu tshimenga tshia Arubote, ulombola buloba bua Soko, ne ditunga dijima dia Efere; muana wa Abinadabe, uvua ulombola buloba bujima bua tukuna tua Dore (uvua musele Tafate, muana wa mukalenga Shelomu); Baana, muana wa Akilude, uvua ulombola buloba bua bimenga bia Tanake ne Megido, ne buloba bujima bua Betesheyane (Buloba bua Betesheyane budi bufika ku Sartane, kuinshi kua Yizreyele. Buloba ebu mbualabale ku Betesheyane too ne ku Abele-Mekola, too ne dishiya dia Yokneyame). Muana wa Ngebere, ku Ramote, mu Ngilaade, uvua ulombola buloba bua misoku ya Yayire, muana wa Menashe, mu Ngilaade, ne buloba bua Argobe mu mpata ya Bashane. Buloba ebu bujima, buvua ne bimenga makumi asambombu, bivuabu bakolesha ne bimana, kabidi ne biibi bivuabu bakanga ne mulonda wa tshiamu tshikunze. Akinadabe, muana wa Ido, uvua ulombola buloba bua Makanayime. Akimase, uvua ulombola buloba bua bena Naftali (Yeye kabidi uvua musele muana wa mukalenga Shelomu, diende Basmate). Baana, muana wa Ushayi, uvua ulombola buloba bua bena Ashera, ne bua Beyalote. Yosafate, muana wa Paruwa, uvua ulombola buloba bua bena Isakare. Shimeyi, muana wa Ela, uvua ulombola buloba bua bena Binyamine. Ngebere, muana wa Uri, uvua ulombola ditunga dia Ngilaade, ditunga dia Sihone, mukalenga wa bena Amone, ne dia Oje, mukalenga wa Bashane. Ku bamfumu balombodi ba mu bukalenga aba dikumi ne babidi, bavua basakidilaku kabidi mfumu mukuabu, bua kulombolaye ditunga dia bena Yuda. Bena Izrayele ne bena Yuda bavua bungi bu lusenga ludi ku muelelu wa mayi manene, ludi muntu kayi mua kubala. Kadi bavua ne biakudia ne bia kunua bia bungi, basomba anu ne disanka. Bualu mukalenga Shelomu uvua ukokesha makalenga makese onsu, biangatshile ku musulu munene wa Perate ne ku ditunga dia bena Peleshete, too ne ku mukalu wa ditunga dia bena Ejipitu mene. Bakalenga bonsu bavua mu matunga aa bavua amu ku bumfumu bua mukalenga Shelomu. Bavua bamulambula milambu, bamuenzela mudimu matuku onsu avuaye ne muoyi. Dituku dionsu, biakudia bivua mukalenga Shelomu ukengela ne bantu bende bivua nenku: kilo binunu tshitema bia bukula kabuyi busengulula, kilo binunu dikumi ne muanda mukulu ya bukula busengulula bimpe, ngombe dikumi minene ya manyi, ivuabu badisha pa mbelu, ne ngombe makumi abidi miangata mu mpata, ne mikoku lukama, katuyi tubala nyama mikuabu bu mudi: nyama ya ngulungu, ya tubuluku, ntole, ne nyunyi minene ya manyi ivuabu badisha pa mbelu. Nanku, mukalenga Shelomu uvua ukokesha buloba bujima, bua kuinshi kua musulu wa Perate, luseke ludi diba dibuelela, biangatshile ku musoku wa Tifsa ne ku tshimenga tshia Ngaza. Bakalenga bonsu bavua mu buloba ebu, bavua anu ku bumfumu bua Shelomu. Ke muvua Shelomu musombe talala ne bena mutumba nende bonsu nanku. Bena Yuda ne bena Izrayele, bavua ne ditalala, biangatshile ku Dane too ne ku Bersheba, Matuku onsu avua Shelomu ne muoyi, muntu yonsu uvua ukuna mionji yende ya mvinyo ne mitshi ya mfiku anu mu ditalala. Mukalenga Shelomu uvua kabidi ne nyama ya tubalu binunu dikumi ne bibidi, kabidi ne bikumbi bikumbane bua kutekamu nyama ya tubalu binunu makumi anayi ivua ikoka matempu ende a mvita. Bamfumu dikumi ne babidi, balombodi ba maloba, bavua mukalenga Shelomu musungule, bavua bafile biakudia bikumbane bua mukalenga Shelomu ne bantu bonsu ba-vuaye ubikila. Mfumu yonsu wa kudibu, uvua ufila biakudia ngondu mujima ku tshidimu tshionsu. Uvua utangila bikole bua biakudia bionsu bikaleku. Kadi, bua ntete ya oije, ne bisosa bia kudisha nyama ya tubalu, ne nyama ivua ikoka matempu, balombodi bavua babifila pavua mukalenga Shelomu ubilomba, muaba uvua mukalenga. Mvidi Mukulu uvua mupeshe Shelomu meji mapite ne lungenyi lupite bungi. Malu avua Shelomu mumanye avua a bungi bu lusenga lua ku muelelu wa mayi manene. Shelomu uvua ne meji a bungi, mupite bena meji bonsu ba bena Arabe ne ba bena Ejipitu. Uvua mupite bonsu ku meji, mupite Etane, muena Ezraki, mupite kabidi Emane, Kalkole ne Darda, bana ba Makole. Lumu lua meji a Shelomu luvua lutangalaka kudi bantu bonsu bavuaye nabu mutumba. Uvua muele nsumuinu binunu bisatu, musake misambu ya meji tshinunu ne pa mutu. Uvua ulongesha bua mitshi ya mishindu yonsu, biangatshile ku mutshi munene wa Sedre uvua mu Lebanone, too ne ditamba dia mutshi wa Isope didi disasa ku tshimana. Uvua mumanye nyama, nyunyi, bilandadi, minyinyi ya mu mayi. Bantu ba mu bisamba bionsu, bavua balua bua kumvua muvua Shelomu wakula ne meji. Bantu abu, bavua babatume kudi bakalenga bonsu ba pa buloba, bavua bamane kumvua lumu lua meji a Shelomu. Irame, mukalenga wa mu tshimenga tshia Tire, kuonsu eku uvua amu mulunda wa Davide. Kumvuaye lumu ne: mbamane kujidila Shelomu mu bukalenga, bua kupingana tatuende Davide. Nanku, kutumaye bantu kudi Shelomu bua kumujingila diakalenga. Shelomu ku luende luseke, kumutumina bantu bua kumuambila ne: “Udi mumanye ne: tatu wanyi Davide kena muashile Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wende nzubu wa tshijila to. Bualu baluishi bende bavua bamuluishe nseke yonsu, kabayi balekela to. Kadi Maweja-Nangila kumuambuluisha bua atshimune baluishi abu. Mpindiewu, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wanyi, mmumpe ditalala ku mikalu yanyi yonsu. Tshiena ne muluishi, tshiena ntshina dikenga. Nenku, ndi musue kuasa nzubu wa tshijila wa Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wanyi. Bualu Maweja-Nangila uvua muambile tatu wanyi Davide ne: ‘Anu muanebe, ungikala musungule bua kukupingana mu bukalenga, ke wangashila nzubu bua bikale bantendelelamu. Nanku, ndi nkusengelela ne: mpindiewu utume diyi kudi bena mudimu bebe, baye ku mukuna wa Lebanone bua kukosa mitshi ya sedre indi nayi dijinga. Bualu, udi mumanye bimpe ne: kuetu kuneku kakuena muntu udi mumanye mua kukosa mitshi munupite nuenu bena Fenisiya to. Bena mudimu banyi abambuluishe bena mudimu bebe. Pashishe, nenkufute difutu dionsu diwikala mundombe bua bena mudimu bebe.” Mukalenga Irame mumane kupeta mukenji wa Shelomu, kusankaye bikole, wamba ne: “Lelu ndi ngela Mvidi Mukulu tuasakidila. Bualu mmupeshe Davide muana wa meji a bungi, bua kulombolaye tshisamba tshinene tshia bena Izrayele!” Nanku, Irame kuandamuna Shelomu ne: “Ngapetshi dilomba diudi muntumine. Ndi muitabe bua kukutumina mitshi ya sedre ne ya pin iudi ujinga. Bena mudimu banyi nebambule bitupa bia mitshi ku mikuna ya Lebanone too ne ku mayi manene. Nebayisuike mu bisumbu bua kuyipuekesha pa mayi manene too ne muaba uwikala mundeje. Muaba awu, nebasulule mitshi. Bena mudimu bebe nebalue kuambula bitupa bia mitshi abi. Bua difutu, newikale umpesha biakudia bindi nkengela, bua kudisha bantu banyi badi mu nzubu wa bukalenga.” Nanku, Irame kupesha mukalenga Shelomu mitshi yonsu ya sedre ne ya pin ivuaye ujinga. Mukalenga Shelomu ku luende luseke, uvua umupesha ku tshidimu tshionsu: ntete ya kuenza bukula kilo binunu tshinunu bisambombu, ne mafuta mimpe matambe a olive litre binunu muanda mukulu, bua biakudia bia bena mu nzubu wa bukalenga wa Irame. Maweja-Nangila uvua mupeshe Shelomu meji bu muvuaye mumulaye. Nanku, Shelomu kumyuangana ne Irame, kutuabu nende ndondu. Mukalenga Shelomu kutuma bantu ku midimu mishilangane. Bena Izrayele bavua benza midimu ayi bavua binunu makumi asatu. Ku ngondu yonsu, bavua batuma bantu ba munkatshi muabu binunu dikumi ku mukuna wa Lebanone. Bavua balombola bantu abu kudi Adonirame, mfumu mulombodi wa midimu ayi. Bantu abu bavua benza mudimu ngondu mujima. Pashishe bantu abu bavua bapingana kuabu ngondu ibidi. Bantu bavua bambula bintu bavua binunu makumi muanda mutekete. Bavua basongela Shelomu mabue ku mukuna, bavua binunu makumi muanda mukulu. Balombodi ba midimu binunu bisatu ne nkama isatu, bavua ku diyi dia balombodi ba mu maloba a mukalenga Shelomu. Bantu aba bavua batangila midimu yonsu ivua bena mudimu bapite bungi abu benza. Nanku, bu muvua mukalenga Shelomu mutume diyi, bena mudimu kujulabu mabue mimpe manene, kuasongabu bua kuibaka tshitaku tshia nzubu wa Mvidi Mukulu. Bena mudimu ba Shelomu ne ba Irame kujikijabu disonga dia mabue. Bavua babambuluisha kudi basongi ba mabue bapiluke ba mu tshimenga tshia Biblose. Ke muvuabu balongolole mabaya ne mabue makumbane bua kuibaka nzubu wa Mvidi Mukulu. Bena Izrayele bamane kupatuka mu Ejipitu kupita bidimu nkama inayi ne makumi muanda mukulu, mukalenga Shelomu kutuadija kuasa nzubu wa Mvidi Mukulu. Mukalenga Shelomu mumane kushala mu bukalenga bua bena Izrayele bidimu binayi, midimu ya kuasa nzubu wa Mvidi Mukulu kutuadija mu ngondu wa Zive, mmumue ne: ngondu muibidi wa tshidimu. Nzubu uvua Shelomu washila Maweja-Nangila uvua ne metre makumi asatu mu bule, metre dikumi mu butshiama, ne metre dikumi ne atanu mu butumbuke. Lutanda lua ku tshibuelelu tshia nzubu wa Mvidi Mukulu, luvua metre dikumi mu butshiama, anu bunene bumue ne bunene bua nzubu wa Mvidi Mukulu. Luvua kabidi ne bule bua metre itanu. Mu bimana bia ku nzubu wa Mvidi Mukulu muvua madidishi a mabue, mashiya masosu masosu! Kuasabu nzubu mikuabu isatu mitentakaja, milamakaja ku bimana bia pa mbelu bia ku tshibambalu tshinene, ne bia ku tshibambalu tshia ndekelu. Nzubu uvua kuinshi kua mikuabu uvua metre abidi ne tshitupa mu butshiama. Nzubu muibidi wa pankatshi uvua metre asatu, ne nzubu muisatu wa kulu uvua ne metre asatu ne tshitupa mu butshiama. Bualu tshimana tshia pa mbelu tshia nzubu wa Mvidi Mukulu, katshivua ne mupimbu wa momumue mu butumbuke buonsu to. Tshivua tshienda tshikepela ku tshitupa ku tshitupa, bua musaka wa nzubu kawubuedi mu bimana bia nzubu wa Mvidi Mukulu. Bua kuibaka nzubu wa Mvidi Mukulu, bavua bamuibaka amu ne mabue majima, mushindu uvuabu baambule muaba udibu bumbula mabue. Nanku, matuku onsu avuabu bibaka nzubu wa Mvidi Mukulu, muntu kavua umvua mukuma wa ngindu, wa tshisuyi, nansha wa tshiamu tshikuabu. Mu nzubu uvua kuinshi kua mikuabu bavua babuelela ku tshiibi tshivua ku luseke lua kuinshi lua nzubu wa Mvidi Mukulu, babanda pa tshibandila tshia tshijengu, bua kuya mu nzubu wa pankatshi, ne bua kuya mu nzubu wa pa mutu. Bua kujikija diasa dia nzubu wa Mvidi Mukulu, kuenzabu tshisasa ne mabaya manene ne makese a mutshi wa sedre. Kadi nzubu yonsu wa ku nzubu mitentakaja ivuabu balamika ku bimana bia nzubu wa Mvidi Mukulu, uvua ne metre abidi ne tshitupa mu butumbuke. Kutekabu mabaya manene a mutshi wa sedre pa tshimana tshia nzubu wa Mvidi Mukulu. Maweja-Nangila kuambila Shelomu ne: — Bu muudi ungibakila nzubu ewu, wewe mukumbaje mikenji yanyi, mukumbaje miaku imvua mukuambile, mutumikile meyi anyi onsu, nenku nenkumbaje dilaya dimvua mulaye tatuebe Davide bualu buebe. Meme nensombe mu nzubu ewu munkatshi mua bantu banyi bena Izrayele kashidi. Tshiena mua kubalekela to. Bena mudimu bamane kujikija dibaka dia nzubu wa Mvidi Mukulu bu muvua Shelomu mubambile, kulamikabu mabaya a mutshi wa sedre ku bimana bia munda mua nzubu kuinshi too ne kulu. Kulamikabu dibaya dia mutshi wa pin panshi pa nzubu. Mutantshi wa metre dikumi ne tshimana tshia ku ndekelu kua nzubu wa Mvidi Mukulu, bavua batekapu mikamba minene ya mutshi wa sedre, miasa panshi, mitue ku tshisasa tshia nzubu. Nanku, kupetabu muaba mu nzubu wa Mvidi Mukulu wa kuteka mushete wa ndondu. Bavua babikila muaba awu ne: muaba wa tshijila menemene. Tshitupa tshikuabu tshia nzubu wa Mvidi Mukulu tshivua tshishale, mmumue ne: tshibambalu tshinene tshivua kumpala kua tshibambalu tshivua ne mushete wa ndondu, tshivua ne metre makumi abidi mu bule. Mabaya a munda mua nzubu wa Mvidi Mukulu avua malengaja, mazola bimuma bia mutshi wa kolokinte, ne bilongu bimane kutayika. Ku bimana bionsu, kuvua kulamika mabaya a mutshi wa sedre. Nanku, dibue dia ku tshimana nansha dimue kadivua dimueneka to. Kulongololabu tshibambalu tshivua ku ndekelu, bua kutekamu mushete wa ndondu wa Maweja-Nangila. Tshibambalu atshi tshiena tshipite bikuabu bia mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Nanku, nzubu wa Mvidi Mukulu mujima uvua mulamika tshiamu tshia mpawungi, too ne ku tshilambuilu tshivua pabuipi ne mushiku wa tshibambalu tshivua ne mushete wa ndondu. Kutekabu bakerubine munkatshi mua tshibambalu tshiena ne mushete wa ndondu. Bakerubine abu bavua bolola mapuapua. Dipuapua dia Kerubine wa kumpala divua dilenga ku tshimana tshimue tshia tshibambalu atshi. Dipuapua dia Kerubine muibidi divua dilenga ku tshimana tshikuabu. Kadi mapuapua makuabu abidi avua malengangane munkatshi mua tshibambalu. Bakerubine bonsu babidi bavua babalamika tshiamu tshia mpawungi. Ku mabaya onsu a ku bimana bionsu bia ku nzubu wa Mvidi Mukulu, mu bibambalu bionsu bibidi, bavua bazola bakerubine, malala a mabue, ne bilongu bimane kutayika. Kabidi bavua balamika tshiamu tshia mapwungi too ne ku mabaya avua panshi pa nzubu wa Mvidi Mukulu mu bibambalu bionsu bibidi. Bua kuinjila ku tshibambalu tshivua ne mushete wa ndondu, kuenzabu tshiibi tshia mutshi wa olive wa ditu, tshia kunzulula nseke ibidi. Kadi mabaya avua ku tshiibi avua tshia bitanu tshimue tshia tshiibi mu butshiama. Ku bitupa bionsu bibidi bia tshiibi, bavua basongaku bakerubine, malala a mabue, ne bilongu bimane kutayika. Kubilamikabu tshiamu tshia mpawungi. Kuenzabu kabidi tshiibi tshia kuinjila ku tshibambalu tshinene. Kadi mabaya a mutshi wa olive wa ditu avua ku tshiibi, avua tshia binayi tshimue tshia tshiibi mu butshiama. Bitupa bionsu bibidi bia tshiibi bivua bienza ne mutshi wa pin. Bavua balengeja tshitupa tshionsu tshia tshiibi ne nkanu ibidi mizola. Bavua basongamu kabidi bakerubine, malala a mabue, ne bilongu bimane kutayika. Kabidi bavua balamika tshiamu tshia mpawungi ku bintu bivuabu basonge ku biibi abi. Pashishe, lupangu lua munda mua nzubu wa Mvidi Mukulu, bavua banyungulule ne tshimana tshibaka ne mabue masonge avuabu batentakaja milongu isatu. Mulongu muinayi uvua wa mitshi minene ya sedre. Nanku, mu ngondu wa Zive, Shelomu mumane kushala mu bukalenga bidimu binayi, kuenzabu tshitaku tshia nzubu wa Mvidi Mukulu wa Maweja-Nangila. Pashishe mu ngondu wa Bule, mmumue ne: ngondu wa muanda mukulu, Shelomu mumane kushala mu bukalenga bidimu dikumi ne tshimue, kujikijabu diasa dia nzubu mujima, anu mushindu uvuabu balongolola bua kuasa. Nanku, nzubu wa Mvidi Mukulu awu, bavua bamuasa mu bidimu muanda mutekete. Kusakilabu kabidi mukalenga Shelomu nzubu wa bukalenga. Bavua bibake bidimu dikumi ne bisatu bua kujikijabu nzubu yonsu ivua yenza nzubu ya bukalenga. Kuibakabu nzubu uvuabu babikila ne: “Ditu dia Lebanone.” Nzubu awu, uvua ne metre makumi atanu mu bule, metre makumi abidi ne atanu mu butshiama, ne metre dikumi ne atanu mu butumbuke. Dina dia nzubu ewu ndifumina ku milongu inayi ya makunji menza ne mitshi ya sedre. Pa makunji apu, ke pavuabu bateke mabaya manene a tshisasa, a mitshi ya sedre kabidi. Tshisasa tshienza ne mitshi ya sedre kabidi, tshivua tshilamakaja ku mabaya manene makumi anayi ne atanu avua matshiamakaja — Kuvua milongu isatu ya mabaya dikumi ne atanu, — avuabu bateka pa makunji. Ku luseke luonsu lua nzubu, kuvua milongu isatu ya madidishi, mashiya masosu masosu. Madidishi onsu avua matangilangane mu milongu isatu mishilangane. Biibi bionsu ne mabaya abi bivua bia matumba anayi, bitangilangane kabidi miaba isatu. Pashishe kuibakabu “Tshibambalu tshia Makunji,” tshivua ne metre makumi abidi ne atanu mu bule, ne metre dikumi ne atanu mu butshiama. Tshibambalu atshi, tshivua tshienza lutanda, luenza ne makunji a nzubu uvuabu babikila ne: “Nzubu wa ditu dia Lebanone.” Kuibakabu kabidi “Tshibambalu tshia kuteka Nkuasa wa bukalenga.” Bavua batshibikila kabidi ne: “Tshibambalu tshia kulumbuluila bilumbu,” bualu Shelomu uvua ulumbuluisha bilumbu mu tshibambalu atshi. Tshivua tshilamika mabaya a mutshi wa sedre panshi too ne kulu. Shelomu uvua musombele mu nzubu uvua mu lupangu lukuabu. Nzubu awu, uvua mutantshi mukese ne nzubu uvuabu babikila ne: “Nzubu wa ditu dia Lebanone.” Kadi nzubu uvua Shelomu musombele awu, bavua bamuibaka mushindu umue ne nzubu wa ditu dia Lebanone. Nzubu wa ndekelu ke nzubu uvuabu bibakila muana wa mukalenga wa bena Ejipitu, uvua Shelomu musele. Bavua bamuibaka mushindu umue ne lutanda lua nzubu uvuabu babikila ne: “Ditu dia Lebanone.” Nzubu yonsu eyi, bavua bayibake ne mabue avuabu basungule bimpe. Bavua basonga mabue awu, baakosa nseke yonsu ibidi ivua imueneka ne tshiamu tshia menu menu, luseke luvua lutangila munda mua nzubu, ne luseke luvua lutangila pa mbelu. Kuibakabu nzubu ne mabue a nanku, biangatshile kuinshi kua nzubu too ne ku mpenga kua musaka. Kuibakabu nawu kabidi bimana bia lupangu lunene. Bua kuibaka kuinshi kua nzubu ayi nkayaku, bavua bangata mabue mimpe manene, mikale metre anayi nansha atanu mu bule. Pa tshitaku atshi, kutekabu mabue avuabu bamane kusonga, ne mabaya manene a mutshi wa sedre. Lupangu lunene luvua lunyunguluka, luvua lua tshimana, tshikale ne milongu ya mabue masongu mitentakaja isatu. Luvua kabidi ne mulongu mukuabu wa mabaya manene a mutshi wa sedre, anu bu muvuabu benza mu lupangu luvua munda mua nzubu wa Maweja-Nangila, ne ku lutanda lua nzubu wa Maweja-Nangila. Irame kuenza makunji abidi a tshiamu tshikunze. Avua ne metre tshitema mu butumbuke, nyinguluilu muikala metre asambombu. Kuenzaye kabidi mitu ya makunji ibidi ya kuteka ku nsongu ya makunji. Mitu ya makunji ayi, ivua ya tshiamu tshikunze. Mutu wa dikunji dionsu uvua ne metre abidi ne tshitupa mu butumbuke. Kuenzaye kabidi bilengejilu bikuabu bia tshiamu tshikunze bifuanangane ne makondu, kabidi ne tukanu, tuikale ne majita ku ndekelu, bua kulengeja mitu ya makunji. Bilengejilu abi, bivua muanda mutekete ku mutu wa dikunji dionsu. Kuenzaye kabidi tshilengejilu tshikuabu tshifuanangane ne bimuma bia mutshi wa ngrenade. Muvua milongu ibidi ya bilengejilu pa bukondu buonsu buvua bubuikila ku mitu ya makunji. Ku dikunji dionsu, kuvua mutu wa dikunji muibidi, muikale metre abidi mu butumbuke, mufuanangane ne tshilongu tshia kapapa-nkole. Pa mutu wa mitu ya makunji, bavua badiundisha tshitupa tshikuabu. Nanku tshitupa atshi tshivua pa mutu pa bukondu, ne pa bimuma bia ngrenade nkama ibidi, biteka mu milongu, binyunguluke mutu wa dikunji dionsu. Kuasabu makunji abidi aa kumpala kua lutanda lua nzubu wa Mvidi Mukulu. Dikunji divua ku dia balume, bavua badibikila ne: Yakine, mmumue ne: “Mvidi Mukulu udi ufila bukole”. Dikunji divua ku dia bakaji bavua badibikila ne Bowaze, mmumue ne: “Mvidi Mukulu udi ne bukole”. Ke muvua Irame mujikije kuibaka makunji nanku. Diba adi, Irame kuenza dilongu dinene dia tshiamu tshikunze. Divua ne metre atanu mu bunene, metre abidi ne tshitupa mu butumbuke, ne nyunguluilu uvua ne metre dikumi ne atanu. Muinshi mua mibangu ya dilongu adi, ku nseke yonsu, kuvua bilengejilu bia bimuma bia mutshi wa kolokinte. Ku metre umue kuvua bilengejilu abi makumi abidi, biteka mu milongu ibidi. Bilengejilu abi, bavua babifula ne tshiamu tshikunze anu musangu umue ne dilongu. Dilongu divua diteka pa ngombe milume ya tshiamu tshikunze dikumi ne ibidi. Ngombe isatu ivua mienza mitangila ku mutu, isatu mitangila luseke ludi diba dibuelela, isatu mitangila kuinshi, ne mikuabu isatu mitangila luseke ludi diba dipatukila. Kadi, ngombe ayi yonsu ivua miela nyima ku dilongu, miongu yayi mikale muinshi mua dilongu. Mupimbu wa dilongu adi uvua wa santimetre muanda mukulu. Bavua balengeje mibangu ya dilongu ne bintu bifuanangane ne mabeji a tshilongu tshia kapapa-nkole. Dilongu adi, divua dikumbana bua kuelamu mayi litre bu binunu makumi muanda mukulu. Pashishe Irame kuenza matempu dikumi a tshiamu tshikunze. Ditempu dionsu divua ne metre abidi mu bule, metre abidi mu butshiama, ne metre umue ne tshitupa mu butumbuke. Bavua benza matempu awu mushindu ewu: bavua balamakaja bitata bia tshiamu tshikunze ku milonda ivuabu batshiamakaja. Bavua balengeja bitata ne milonda ne bimfuanyi bia nyama ya ntambue, ya ngombe milume, ne bia bakerubine. Kadi, muinshi mua nyama ya ntambue ne ya ngombe milume, bavua bafula, balembelejamu mukaba ne nkanu. Ditempu dionsu, divua ne nkata inayi ya tshiamu tshikunze, milamakaja ne milonda minene ya tshiamu tshikunze. Milonda minene ayi, bavua bayibueja mu makasa mu matumba. Ku ditumba dionsu kuvua dikasa. Bavua batule makasa anayi aa anu malamakana ne milonda ya ditempu. Makasa kaavua apita mukaba wa nkanu ivua ne bilongu to. Tshitupa tshia pa mutu wa ditempu, tshivua ne tshitaku, tshikala tshijengu, tshikala kabidi ne disosu munda. Tshitaku atshi, tshivua ne butumbuke bua santimetre makumi atanu, tshikumbane mua kutekamu dilongu dinene. Disosu dia tshitaku atshi, divua bunene bua santimetre makumi muanda mutekete ne itanu. Nanku, tshitupa tshia kulu tshia tshitaku, tshivua tshipite milonda ivua mitshiamakane tshi vua anu bule bua mushindu umue ku nseke yatshi yonsu inayi. Nanku katshivua tshijengu to. Tshivua ne bilengejilu bienza bilamakane pa bitata bia tshiamu tshikunze. Nanku, nkata inayi ayi, bavua bayiteka kuinshi kua milonda ya ditempu. Mulonda munene uvua mukuate nkata, mutue eku ne eku muinshi mua ditempu. Nkata ayi, ivua bule bua santimetre makumi muanda mutekete ne itanu. Ivua mienza anu mushindu umue ne nkata ya matempu makuabu. Mulonda munene, nkata, nsambu, ne biamu bidibu bela nsambu ayi, bionsu bivua anu bia tshiamu tshikunze. Makasa ayi avua ku matumba anayi, bavua baenza malamakane ne ditempu. Tshitapa tshia kulu tshia ditempu dionsu, bavua batshilengeje ne mukaba muikale bunene bua santimetre makumi abidi ne itanu, munyunguluke disosu dijima. Ku tshitupa etshi tshia kulu tshia ditempu, kuvua bikuatshidi ne bitata bia tshiamu tshikunze, bienza bilamakana ne ditempu. Bavua basonge kabidi ku bikuatshidi ne ku bitata abi: bakerubine, nyama ya ntambue, ne malala a mabue. Bavua balembelejaku kabidi mukaba wa nkanu mikale ne bilongu. Matempu onsu dikumi, bavua baenza anu mushindu umue: mu bule, mu butshiama, ne mu butumbuke. Bitupa bionsu bia ditempu bavua babifuta anu pamue, bienza anu tshintu tshimue. Irame kuenza kabidi malongu manene dikumi a tshiamu tshikunze, a kuteka pa matempu dikumi. Dilongu dionsu divua butumbuke bua metre abidi, dikumbane mua kuelamu mayi litre bu tshinunu ne nkama isambombu. Matempu atanu avua ne malongu manene, kuatekabu ku dia balume dia nzubu wa Mvidi Mukulu. Matempu makuabu atanu, kuatekabu ku dia bakaji. Dilongu dinene dia tshijengu, kuditekabu luseke ludi diba dipatukila lua nzubu wa Mvidi Mukulu, pabuipi ne ditumba divua ditangila kuinshi. Irame mumane kuenza malongu, bikasu, ne makopu a kumiamina nawu, ne bintu bionsu bia ku nzubu wa Mvidi Mukulu bivua Shelomu mumuambile bua kuenza, kujikabi. Irame uvua muenze bintu ebi: makunji abidi; mitu ya makunji ibidi mifuanangane ne makopu a kuteka ku mutu kua makunji; bilengejilu bibidi bifuanangane ne makondu bia kubuikila, ku nsongu ya mitu ya makunji ivua mifuanangana ne makopu; bimuma bia mutshi wa ngrenade nkama inayi, bilembeleja ku makondu onsu abidi, biteka mu milongu ibidi ku bukondu buonsu buvua bubuikila mitu ya makunji. Matempu dikumi; malongu manene dikumi a kuteka pa matempu; dilongu dikuabu dia tshijengu dipite bunene, ngombe milume dikumi ne ibidi ivua miambula dilongu dia tshijengu dinene adi; ngesu ya kuela butu, bikasu, ne makopu a kumiamina nawu. Bintu bionsu bivua Irame muenze bua nzubu wa Maweja-Nangila bu muvua Shelomu muambe, bivua anu bia tshiamu tshikunze menemene, bilengeja bimpe. Bavua bengulula biamu ebi munda mua buloba mu tshibandabanda tshia Yardene, pankatshi pa musoku wa Sukote ne wa Sartane, Pashishe, Shelomu kuteka bintu ebi bionsu mu nzubu wa Maweja-Nangila. Kadi bivua bipite bungi. Nanku ka-bavua nansha bakeba mua kumanya bujitu bua tshiamu tshikunze tshivuabu benza natshi bintu bionsu ebi to. Shelomu kuenzeja kabidi bintu bia tshiamu tshia mpawungi, bia kuteka mu nzubu wa Maweja-Nangila: tshilambuilu tshia manananshi tahia tshiamu; mesa a tshiamu tshia mpawungi a kutekela mampa a kulambula Mvidi Mukulu; bitekelu bia miendu dikumi bia tshiamu tshia mpawungi bivuabu bateka kumpala kua tshibambalu tshia muaba wa tshijila menemene, bitanu ku dia balume, bitanu ku dia bakaji; bilongu, miendu, ne lukuata luvua ku bitekelu bia miendu bia tshiamu tshia mpawungi; malongu, binta bia kusukula nabi miendu, makopu a kumiamina nawu, makopu makuabu ne mbabula, bia tshiamu tshia mpawungi menemene; biamu bia biibi bia ku tshibambalu tshivuabu babikila ne: muaba wa tshijila menemene, ne bia ku biibi bia tshibambalu tshinene, bia tshiamu tshia mpawungi. Mukalenga Shelomu mumane kujikija midimu yonsu ya dibaka nzubu wa Maweja-Nangila, kuangataye binta bionsu bivua tatuende Davide mujidile Maweja-Nangila: biamu bitoke bia mushinga mukole, tshiamu tshia mpawungi, ne bintu bia mishindu yonsu, kubitekaye mu tshibambalu tshia mu nzubu wa Mvidi Mukulu tshivuabu batekela bintu bionsu bia mushinga mukole. Diba adi, mukalenga Shelomu kubikila bakulu ba bena Izrayele bonsu, bamfumu bavua ku mutu kua bisamba, ne bavua ku mutu kua meku a kale onsu. Kufikabu mu Yerushalayime, muaba uvua mukalenga Shelomu, bua kuambula mushete wa ndondu wa Maweja-Nangila uvua mu Tshimenga tshia Davide, tshivuabu kabidi babikila ne: Siyone, ne bua kuya kuuteka mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Ke bena Izrayele bonsu kudisangisha kabidi muaba uvua mukalenga Shelomu, bua kuenza tshibi lu tshia ngondu wa Etanime, mmumue ne: ngondu wa muanda mutekete. Bakulu ba bena Izrayele bamane kufika, batuangaji kuambula mushete wa ndondu. Batuangaji ke bavua bambula mushete wa ndondu wa Maweja-Nangila, kadi bena Levi bavua babambuluisha bua kuambula ntenta wa kusambakena, ne bintu bia tshijila bionsu bivua mu ntenta amu. Mukalenga Shelomu ne bena Izrayele bonsu bavua badisangisha kumpala kua mushete. Kulambulabu milambu ya bungi: mikoku ne ngombe. Kabavua mua kubala bungi buayi to. Pashishe batuangaji kubueja mushete muaba uvuabu balongolola, mu tshibambalu tshivuabu babikila ne: muaba wa tshijila menemene, muinshi mua mapuapua a bakerubine. Bualu mapuapua a bakerubine avua muolola pa mutu pa muaba uvuabu bamane kulongolola bua kuteka mushete. Nanku, mapuapua avua mabuikila mushete, ne milonda ivuabu bawambuila nayi. Milonda ayi ivua mile. Nsongu yayi ivua imueneka kudi muntu uvua mu tshibambalu tshinene tshivua kumpala kua tshibambalu tshivua mushete wa ndondu. Kadi, kayivua imueneka kudi muntu uvua pambelu. Milonda ayi itshidi muaba awu too ne mpindiewu. Mu mushete amu, muvua anu mabue abidi avua ne mikenji. Moshe ke uvua muteke mabue awu mu mushete. Uvua muapete ku mukuna wa Sinayi pavua Maweja-Nangila utua ndondu ne bena Izrayele, mumane kubapatula mu Ejipitu. Pavua batuangaji bapatuka mu muaba wa tshijila, divuba divua diuwula mu nzubu wa Maweja-Nangila. Batuangaji kabawa ne mushindu wa kuenza mudimu to, bualu bua divuba adi, butumbi bua Maweja-Nangila ke buvua buwule mu nzubu. Ke Shelomu kuela lubila ne: “Maweja-Nangila uvua mumane kuamba ne: ndi nsomba mu midima. Kadi, ndi mukuibakile nzubu muimpe, muaba uudi mua kusomba kashidi!” Bena Izrayele bonsu bamane kudisangisha, kuimanabu kulu. Mukalenga Shelomu kubatangila, kubela muoyi. Pashishe, kuambaye ne: — Ndi ngela Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele tuasakidila! Yeye nkayende ke udi mukumbaje bionsu bivuaye mulaye tatu wanyi Davide. Uvua mumuambile ne: “Biangatshile dituku dimvua mupatule bantu banyi bena Izrayele mu Ejipitu, katshia tshivua musungule tshimenga nansha tshimue munkatshi mua bimenga bia bena Izrayele bua kungibakilamu nzubu undi mua kusomba to. Kadi ndi mukusungule wewe Davide, bua wikale mukalenga wa bantu banyi bena Izrayele. ” Bushuwa, tatu wanyi Davide uvua muele meji a kuibakila Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele nzubu wa tshibilu. Kadi, Maweja-Nangila uvua mumuambile ne: “Udi muele meji mempe bua kungibakila nzubu. Kadi, wewe kuena ungibakila nzubu to, anu muanebe wa balume. Eyowa, anu muanebe menemene neangibakile nzubu ewu. ” Nanku, Maweja-Nangila ke udi mukumbaje bionsu bivuaye mulaye. Meme ndi mupingane tatu wanyi Davide mu bukalenga. Ndi musombe mu nkuasa wa bukalenga wa bena Izrayele, bu muvua Maweja-Nangila muambe. Ndi muibake nzubu ewu wa tshijila wa Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele. Mu nzubu emu, ndi mulongololemu muaba wa kuteka mushete, udi ne mabue a ndondu uvua Maweja-Nangila mutue ne bankambua betu, tshikondu tshivuaye mubapatule mu Ejipitu. Pashishe, Shelomu kuimana kumpala kua tshilambuilu tshia Maweja-Nangila, muele bianza mulu, bena Izrayele bonsu batangila. Uvua utendelela Maweja-Nangila, wamba ne: — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, kakuena Mvidi Mukulu mukuabu bu wewe, nansha mu diulu nansha pa buloba. Wewe udi ukumbaja ndondu uuvua mutue ne bena mudimu bebe. Wewe udi anu mubanange ne muoyi umue, padibu bakuitaba ne muoyi wabu mujima. Udi muenzele tatu wanyi muntu webe Davide bionsu biuvua mumulaye. Eyowa, lelu wakumbaji bionsu biuvua mumuambile. Nanku, mpindiewu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, ukumbaje kabidi malaya makuabu, auvua mulaye tatu wanyi Davide, muntu webe. Uvua mumuambile ne: “Pikala ndelanganyi yebe mingitabe ne muoyi umue bu muuvua wewe muenze, ndi nkujadikila ne: muntu wa ku ndelanganyi yebe neakupingane misangu yonsu mu bukalenga, bua kushala mukalenga wa bena Izrayele! ” Nanku, Mvidi Mukulu wabena Izrayele, ndi nkusengelela ne: ukumbaje lelu ewu, biuvua mulaye tatu wanyi Davide, muntu webe! “Kadi Maweja-Nangila udi mua kusomba pa buloba anyi? Diulu, nansha diodi dialabale, kadiena mua kumukumbana to! Mudiye mua kusomba mu kazubu kandi muibake aka mbishi? Kadi, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wanyi, tangila kundi. Nteleja mundi nkusengelela. Eyowa, teleja mundi nkubikila lelu muanyi muomsu. Tabala! Tangila nzubu ewu butuku ne munya ne muoyi wa kalolu. Bualu udi mumane kuamba ne: ‘Ke muaba unudi mua kumonangana nanyi. Teleja mundi nkutendelela muaba ewu. Teleja mundi nkubikila, ne mudi bantu bebe bena Izrayele bakubikila, batangila ku nzubu eku. Nanku, Maweja-Nangila, mu diulu muudi musombe, ututeleje, utujimijile mibi yetu. “Padibu bafunde muntu ne mmuenzeje mukuende bibi, basue bua aditshipe, bafike nende mu nzubu webe ewu, bua kuditshipaye kumpala kua tshilambuilu tshiebe. Nanku Maweja-Nangila, mu diulu wikale muteleje. Ukose tshilumbu tshia bantu bebe, bua muena tshibawu apete dinyoka, kabidi bua udi mubinge amueneke ne kena ne bualu to. “Padi bena Izrayele bakutombokela, badi mua kubatshimuna kudi baluishi babu. Padi bena Izrayele bakulomba bua wewe kubafuila luse, bakutumbisha, bakutendelela, bakutendakena mu nzubu emu, wewe Maweja-Nangila, mu diulu, wikale muteleje. Ubajimijile mibi yabu. Ubapingaje mu maloba auvua mumane kupesha bankambua babu, bualu bena Izrayele mbantu bebe. “Padi bena Izrayele bakutombokela, udi mua kukandika bua mvula kaloki to. Nanku, padi bena Izrayele batangila ku nzubu eku, bua kukutendelela ne kukutumbisha, padibu badipuekesha, balekela kukutombokela, wewe Maweja-Nangila, mu diulu, wikale muteleje. Ubajimijile mibi yabu, bualu bena Izrayele mbantu bebe, kabidi mbena mudimu bebe. Ubalongeshe mua kukutumikila bimpe. Pashishe, ulokeshe mvula pa buloba buebe ebu, bualu uvua mumane kubupesha bena Izrayele. “Padi tshiyole tshia nzala tshibuela mu ditunga, nansha tshipupu tshia disama dia tshiambu, nansha padi munanga mumishe ntete ya kuenza bukula, nansha mvula muboleshe bia pa madimi, nansha mpasu ya mukumbi, nansha ya mushindu mukuabu, mibuele mu ditunga mipite bungi, nansha baluishi bakengesha bena Izrayele, nansha mu bimenga biabu bidibu bakolesha ne bimana, padi tshipupu nansha disama dia tshiambu bibuele mu ditunga, nansha biobi bia mushindu kaayi, padi bantu bebe, bena Izrayele, badiunwue ne: tudi benza bibi, banyingalala, padibu bakutendakena, batangila ku nzubu eku, bela bianza mulu bua kukutendelela, wewe Maweja-Nangila, mu diulu muudi usomba, wikale muteleje. Ubafuile luse. Wenzele muntu yonsu bilondeshile malu adiye wenza. Bualu udi mumanye muoyi wende. Bushuwa, wewe nkayebe udi mumanye muoyi wa muntu yonsu. Wewe muenzele bena Izrayele nanku, nebakunemeke kashidi, matuku onsu adibu ne muoyi pa buloba ebu buuvua mumane kupesha bankambua babu. wewe Maweja-Nangila, mu diulu muudi usomba, wikale muteleje. Umupeshe tshintu tshidiye ukulomba. Nanku, bantu ba bisamba bionsu bia pa buloba nebakumanye, nebalonge mua kukunemeka, bu mudi bantu bebe bena Izrayele bakunemeka. Kabidi nebajadike ne: nzubu ewu undi muibake, nguebe wewe bulelela. “Paudi utuma bena Izrayele mu mvita bua kuluisha baluishi babu, padibu bakudimuke batangila tshimenga etshi tshia Yerushalayime, tshiuvua mumane kusungula, batangila ku nzubu ewu undi mukuibakile, padibu bakutendelela wewe Maweja-Nangila, mu diulu muudi usomba, wikale mubateleje. Umvue mudibu bakulomba, bakusengelela. Nanku, ubambuluishe. “Kakuena muntu nansha umue udi kayi mua kuenza bibi. Padi bena Izrayele bakutombokela, misangu mikuabu udi mua kubafikila munda, kubafila mu bianza bia baluishi babu, bua baye nabu mu bupika mu ditunga dia pabuipi, nansha dia kule. Nanku, mu ditunga dikale bena Izrayele baye mu bupika amu, padibu badiela meji, badikonka, batuadija kukutendelela, bamba ne: ‘Tuvua bakutombokela Maweja-Nangila, benza bibi. Tudi bena tshibawu!’ Padi bena Izrayele bakulomba ne muoyi mujima bua wewe kubafuila luse mu ditunga dia baluishi babu mudibu babakuata ku bupika, padibu bakudimuka batangila ku ditunga diuvua mumane kupesha bankambua babu, kabidi batangila ku tshimenga etshi tshia Yerushalayime tshiuvua musungule, ne ku nzubu ewu undi mukuibakile, padibu bakutendelela, nanku, wewe Maweja-Nangila, mu diulu muudi usomba, wikale muteleje. Umvua mudibu bakulomba, bakusengelela. Nanku, ubambuluishe. Ubafuile luse bua malu mabi onsu adibu bakuenzela, ne mudibu bakutombokela. Witabe bua baluishi babu babenzele bimpe. Bualu bena Izrayele mbantu bebe, biangatshile tshikondu tshiuvua mubapatule mu Ejipitu, muaba wa dikenga dikole. “Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, wikale mutabale, bua umvue mudi bantu bebebena Izrayele ne meme, tukutendelela, misangu yonsu itudi tukubikila. Bualu wewe ke uvua mutusungule munkatshi mua bisamba bionsu, bua tuikale bantu bebe, bu muuvua mumane kuambila Moshe, muntu webe, tshikondu tshiuvua mupatule bankambua betu mu bupika mu Ejipitu.” Pavua Shelomu ulomba, utendakena Maweja-Nangila, uvua anu mutue binu kumpala kua tshilambuilu, muele bianza mulu. Mamane kujikija kutendelela, kujukaye, kuimana kulu, kuela bena Izrayele bonsu bavua muaba awu lupemba, wamba ne diyi dikole ne: — Ndi ngela Maweja-Nangila tuasakidila. Yeye ke udi mufile ditalala kudi bantu bende bena Izrayele, bu muvuaye mubalaye. Maweja-Nangila ke udi muenze bionsu ebi bua kujikija bivuaye mulaye mukana mua muntu wende Moshe. Mpindiewu, ndi ndomba Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu, bua ikale netu bu nuwuaye ne bankambua betu. Maweja-Nangila, kutulekedi to. Ikale anu utuambuluisha. Maweja-Nangila atupeshe muoyi muimpe bua tudifile anu kudiye, tuenze malu adiye musue, tukumbaje meyi ende, mikenji yende, ne miaku yende ivuaye muambile bankambua betu. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu, avuluke butuku ne munya bionsu bindi mumulombe ebi. Nanku, atuambuluishe matuku onsu. Bualu nuenu ne meme tudi bantu bende. Nanku, bantu ba bisamba bionsu bia pa buloba, nebamanye ne: Maweja-Nangila ke Mvidi Mukulu, kakuena mukuabu to. Nanku, nuenu bena Izrayele, nenunange Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu ne muoyi wenu mujima. Nenutumikile meyi ne mikenji biende bu munudi benza lelu. Mukalenga Shelomu ne bena Izrayele bonsu bavua muaba awu, kulambulabu Maweja-Nangila milambu. Bua kubanjija nzubu wa Mvidi Mukulu, Shelomu kulambula milambu ya bobumue: ngombe binunu makumi abidi ne bibidi, mikoku ne mbuji binunu lukama ne makumi abidi. Dituku adi, mukalenga Shelomu kujidila tshitupa tshijima tshia pankatshi tshia lubanza luvua kumpala kua nzubu wa Mvidi Mukulu. Tshilambuilu tshia tshiamu tshikunze tshivua pabuipi ne mushiku wa mbelu wa nzubu wa Mvidi Mukulu, tshivua tshikese tshitambe. Katshivua tshikumbane mua kulambuilapu milambu yonsu to. Nanku, Shelomu kulambuila milambu ya kuosha, ya bintu bia mu madimi, ne manyi a nyama ya milambu ya bobumue anu mu lubanza amu. Anu tshikondu atshi, Shelomu ne bena Izrayele bonsu, bavua muaba awu bapite bungi, kuenzabu tshibilu tshia tuzubu tua Bisasa. Bena Izrayele abu, bavua bafumine mu ditunga dijima dia bena Izrayele, biangatshile ku Lebo-Amate ku mutu mu ditunga, too ne ku musulu wa Ejipitu udi kuinshi mu ditunga. Nanku, munkatshi mua matuku muanda mutekete, bena Izrayele kuenza tshibilu atshi muaba uvua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu. Dituku dia muanda mukulu, mukalenga Shelomu kutangalaja bena Izrayele. Kupinganabu ku nzubu yabu. Bena Izrayele bonsu kuya kulayangana ne mukalenga Shelomu bamuela tuasakidila. Pashishe, kupinganabu kuabu ne disanka, bualu Maweja-Nangila uvua muenzele muntu wende Davide bimpe, kabidi ne bantu bende bena Izrayele. Mukalenga Shelomu mumane kujikija nzubu wa Maweja-Nangila ne nzubu wende wa bukalenga, kabidi ne nzubu yonsu ivuaye musue kuibaka, Maweja-Nangila kumumuenekela tshiakabidi, anu muvuaye mumumuenekele ku musoku wa Ngibone. Maweja-Nangila kuambila Shelomu ne: — Ndi mumvue kulomba kuebe, ne mushindu uudi untendakena. Nanku, ndi njidila nzubu ewu uudi muibake. Ndi muitabe bua kusombamu kashidi, bua meme kuikala munkatshi muenu. Nengikale mulame nzubu ewu. Netumuenzele bimpe misangu yonsu. Kadi wewe Shelomu, wewe mungitabe, muvua tatuebe Davide mungitabe ne muoyi umue mululame, wewe mukumbaje bionsu bindi nkuambila, mutumikile meyi ne mikenji yanyi bimvua mukupeshe, umanye ne: nenjadike bukalenga buebe kashidi munkatshi mua bena Izrayele. Ke mumvua mulaye tatuebe Davide, mumuambile misangu yonsu ne: muntu wa ku ndelanganyi yebe neakupingane mu bukalenga, bua kushalaye mfumu wa bena Izrayele. Kadi wewe Shelomu ne bantu bebe bena Izrayele, ne ndelanganyi yenu, panuikala nuenu bantombokela, kanuyi bakumbaje meyi anyi ne mikenji yanyi bimvua munuambile, nuenu nutendelela mvidie mikuabu, nuenu bayituile binu bua kuyikukuila, nennuipate mu buloba bumvua munupe. Nengumuke mu nzubu ewu, undi mujidile bua nuenu kuntendelelamu. Nanku, bantu ba bisamba bikuabu nebanuseke miaba yonsu, banuele bibingu. Padi bantu bapitshila pabuipi ne nzubu munene ewu mumane kunyanguka, nebakeme, bapampakana ne bowa. Nebakonke ne: “Maweja-Nangila mmunyangakaje ditunga edi ne nzubu ewu nunku bua tshinyi? ” Nebabandamune ne: “Bualu bena Izrayele mbatombokele Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu, uvua mupatule bankambua babu mu Ejipitu. Maweja-Nangila udi ubakengesha nunku, bualu bavua batendelela mvidie mikuabu.” Nanku, Irame kumuka ku Tire, bua kuya kumona bimenga abi. Kadi kabivua bimusankisha to. Kukemaye, wamba ne: “Muanetu Shelomu, bimenga biudi mumpeshe bidi bibi bitambe, kabiena ne mushinga to!” Ke padibu babikila bimenga abi too ne lelu ne: “Ditunga dia Kabule. ” Eku Irame uvua mutumine mukalenga Shelomu kilo binunu bisatu ne nkama itanu ya tshiamu tshia mpawungi. Mukalenga Shelomu kuenzeja midimu ya kuibaka nzubu wa Maweja-Nangila, nzubu wende wa bukalenga, mushiki wa buloba uvuabu bela muaba awu, uvuabu babikila ne: Milo, bimana bivua binyungulule Yerushalayime, ne bimenga bia: Ashore, Megido ne Ngezere. (Mukalenga wa bena Ejipitu kuluisha bena Ngezere, kukuata tshimenga atshi, kutshiosha, kushipa bena Kenaane bavua basemu. Pashishe kutshipeshaye muanende wa bakaji bua kumusankisha, dituku divuabu bangata dibaka ne Shelomu. Ke pavua Shelomu muibakulule tshimenga tshia Ngezere). Shelomu uvua muibakulule kabidi bimenga ebi: Beterone wa kuinshi, Baalate ne Tamare wa mu tshipela tshia mu ditunga. Uvua muibakulule ne bimenga bionsu bivuaye muteke biakudia biende, matempu ende a mvita, ne nyama yende ya tubalu. Shelomu kuibaka bintu bionsu bivuaye musue kuibaka nansha mu Yerushalayime, nansha pa mukuna wa Lebanone, nansha mu ditunga dijima divua ku bumfumu buende. Mukalenga Shelomu uvua muenzeje midimu ayi mushindu ewu: bantu ba bisamba bia bende batshivua bashale mu ditunga amu, ke bena Amore, bena Iti, bena Perizi, bena Ivi ne bena Yebusa, mmumue ne: bantu bavua kabayi bena Izrayele to. Bisamba ebi bivua bishala mu ditunga, bualu bena Izrayele bavua benza muabu muonsu bua kubabutula bapange. Nanku, bobu ke bavua Shelomu wenzeja midimu. Batshidi bapika ba bena Izrayele too ne mpindiewu. Kadi Shelomu kavua wenzeja bena Izrayele midimu ayi to. Uvua mubangate amu ku mudimu wa bena mvita, wa balombodi ba bena mvita, bikale ne mianzu mishilangane, wa bendeshi ba matempu a mvita, nansha wa babandi ba pa nyama ya tubalu. Bamfumu ba maloba, kusungula bantu nkama itanu ne makumi atanu bua bikale batangila bantu bonsu bapite bungi bavua benzela Shelomu midimu. Muana wa bakaji wa mukalenga wa bena Ejipitu mumane kumuka mu Tshimenga tshia Davide, bua kuya kusomba mu nzubu wa bukalenga uvuabu bamuibakila, Shelomu kuelesha mushiki wa buloba muabu babikila ne Milo. Mukalenga Shelomu, mua ulambula milambu ya kuosha ne ya bobumue misangu isatu ku tshidimu tshionsu. Uvua osha milambu ayi mu dina dia Maweja-Nangila patshilambuilu tshivuaye muashile Maweja-Nangila. Nanku, mu nzubu wa Mvidi Mukulu bavua benzelamu mudimu uvuabu bamuibakila. Mukalenga Shelomu kusongesha matu manene ku Eshiyone-Ngebere, pabuipi ne Elate, muaba uvua bantu basabukila Mayi manene makunze mu ditunga dia Edome. Mukalenga Irame uvua mutumine Shelomu bantu ba bena Fenisiya bavua bamanye mua kuita matu bikole, bua kuambuluishabu biitshi ba matu ba Shelomu. Biitshi ba matu abu bonsu, kuya bonsu pamue mu ditunga dia Ofire. Bavua batuadile mukalenga Shelomu tshiamu tshia mpawungi kilo binunu dikumi ne bibidi ne pa mutu. Mukalenga mukaji wa mu ditunga dia Saba, kumvuaye lumu lua Shelomu. Kuyaye bua kumonangana nende, kumukonka malu makole bua kujadika muvua lungenyi luende. Mukalenga mukaji awu, kufika mu Yerushalayime ne musumba munene wa bantu bavuaye nabu. Uvua kabidi ne nyama ya tumelu miambule manananshi, tshiamu tshia mpawungi kilo mivule, ne mabue a mushinga mukole. Kufikaye kudi Shelomu. Kumuelaye makonka onsu avuaye mumane kulongolola. Mukalenga Shelomu kuandamuna ku makonka awu onsu. Kawa mushiye dikonka nansha dimue, kayi mudiandamune. Mukalenga mukaji wa mu Saba kujadika muvua Shelomu muakule ne lungenyi, kukema bikole bua mushindu uvua nzubu wa bukalenga uvua Shelomu mudibakile, bua biakudia bivuabu bateka ku mesa, bua balombodi ba bukalenga bua Shelomu, bavua basombe ku mesa balondangane bimpe, bua bilamba bivuabu bavuale kudi bena mudimu bavua babanya biakudia ne bia kunua. Mukalenga mukaji umona milambu ivua Shelomu ulambula mu nzubu wa Maweja-Nangila, kukemaye bikole bua bintu bionsu abi, kupangaye ne mua kuakula. Bena mudimu bebe ne bantu badi mu nzubu webe wa bukalenga mbena diakalenga! Bualu udi nabu matuku onsu. Badi bumvue meji ebe ne lungenyi luudi nalu. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe atumbe. Uvua mukusungule bua wikale mukalenga wa bena Izrayele! Bualu Maweja-Nangila mmunange bena Izrayele kashidi. Ke padiye mukuteke mukalenga wabu bua kubaludika mu njila wa malu mimpe. Pashishe mukalenga mukaji wa Saba, kupesha mukalenga Shelomu tshiamu tshia mpawungi kilo binunu bisatu ne nkama itanu. Kumupeshaye kabidi manananshi a bungi, ne mabue a mushinga mukole. Biangatshile ku dituku adi, kabena banji kufika ne manananshi bungi ebu mu ditunga dia bena Izrayele to. Matu a mukalenga Irame avua maye ku Ofire, avua matuadile mukalenga Shelomu tshiamu tshia mpawungi, mitshi ya santale mipite bungi, ne mabue a mushinga mukole. Mukalenga Shelomu kuenza lutanda ne makunji a kueyemena ku nzubu wa Mvidi Mukulu, ne ku nzubu wende wa bukalenga, ne mitshi ya santale. Kuenzaye nayi kabidi bisanji ne nzenze, bua bantu bavua bimba misambu. Too ne mpindiewu, kabena banji kufika kabidi ne mitshi ya santale bungi ebu mu ditunga dia bena Izrayele to. Mukalenga Shelomu kupesha mukalenga mukaji wa ku Saba, bintu bionsu bivuaye ukengela ne bivuaye ulomba. Kumupeshaye kabidi ne muoyi muimpe bintu bia kumusankisha nabi bivua mukalenga mukaji awu kayi mulombe to. Pashishe mukalenga mukaji ne bena mudimu bende bavuaye nabu, kupingana mu ditunga diabu. Ku tshidimu tshimue, tshiamu tshia mpawungi tshi wa mukalenga Shelomu mupete mu Yerushalayime tshivua kilo binunu makumi abidi. Tusakidile milambu ivuabu bapeta ku bintu bia ku matunga makuabu bivua bangenda mushinga babueje mu ditunga, ku bungenda mushinga bukuabu, ne ku bitadi bivuabu balambula kudi bakalenga ba bisamba bikuabu, nansha bivuabu bapeta kudi balongolodi ba maloba a mu ditunga. Mukalenga Shelomu kuenzeja ngabu minene nkama ibidi milamakaja ne tshiamu tshia mpawungi. — Ngabu yonsu, uvua ukengela tshiamu tshia mpawungi kilo isambombu. — Uvua muenzeje kabidi ngabu mikese nkama isatu, milamakaje ne tshiamu tshia mpawungi. — Ngabu yonsu uvua ukengela tshiamu tshia mpawungi kilo umue ne tshitupa. — Shelomu kuteka ngabu yonsu ayi mu nzubu uvuabu babikila ne: “Ditu dia Lebanone.” Mukalenga Shelomu kuenzeja nkuasa munene wa bukalenga mulengeja ne mibanga, mulamika tshiamu tshia mpawungi. Bavua bateka nkuasa wa bukalenga awu pa tshibandilu tshivua ne bidiatshilu bisambombu. Uvua ne tshia kueyemina panyima tshienza dintonya. Nkuasa uvua kabidi ne maboku eku ne eku. Bavua bateke mpingu ya nyama ya ntambue, ewu ku luseke, mukuabu ku luseke lua nkuasa. Mpingu mikuabu ya nyama ya ntambue dikumi ne ibidi ivua ku bidiatshilu bia tshibandilu atshi: nyama isambombu ku dia balume, mikuabu isambombu ku dia bakaji. Kabavua banji kuenza nkuasa wa bukalenga wa mushindu ewu mu ditunga dikuabu to. Makopu a mukalenga Shelomu awu, avua anu a tshiamu tshia mpawungi. Kabidi bintu bionsu bia kudila bivua mu nzubu uvuabu babikila ne: “Ditu dia Lebanone,” bivua anu bia tshiamu tshia mpawungi menemene. Kabavua benza bintu bia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole to. Bualu mu tshikondu tshia Shelomu, tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole katshivua ne lumu. Mukalenga Shelomu uvua ne matu avuaye utuma mitantshi mile, musangu umue ne matu a mukalenga Irame. Pavua bidimu bisatu bipite, matu awu avua apingana mambule tshiamu tshia mpawungi, tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, mibanga, nyama ya nkima, ne nyunyi ya mu matunga makuabu. Nanku, mukalenga Shelomu uvua mupite bakalenga bonsu ba pa buloba, ku bubanji ne ku lungenyi. Bualu Mvidi Mukulu uvua mumupe lungenyi lua bungi. Bantu bavua bafuma nseke yonsu, bua kuebeja Shelomu malu. Ku tshidimu tshionsu, bantu bonsu aba bavua bakadila Shelomu bintu bia kumusankisha nabi: bintu bienza ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, ne tshiamu tshia mpawungi, bilamba, bintu bia kuluangana nabi mvita, manananshi, nyama ya tubalu nansha ya mpunde. Shelomu kusangisha matempu a mvita ne nyama ya tubalu. Uvua ne matempu a mvita tshinunu ne nkama inayi, ne nyama ya tubalu binunu dikumi ne bibidi. Kulamaye tshitupa tshia nyama ya tubalu ayi mu Yerushalayime. Nyama mikuabu kuyabanyabu mu bimenga bivua ne bikumbi Alongolola bua kuyiteka. Mu tshikondu tshia mukalenga Shelomu, mu Yerushalayime muvua nkanu mitoke ya mushinga mukole bungi bu nsoka. Muvua kabidi mitshi ya sedre ya bungi bu bua mitshi ya sikomore idi itoloka mu Mpata. Nyama ya tubalu ya Shelomu ivua ifumina ku Ejipitu ne ku Silisiya, miaba ivuabu baya kuyisumbila mukalenga Shelomu kudi bangenda mushinga. Ditempu dia mvita dimue dia mu Ejipitu, divua ne mushinga wa nkanu mitoke ya mushinga mukole nkama isambombu. Nyama wa kabalu umue, uvua ne mushinga wa nkanu mitoke ya mushinga mukole lukama ne makumi atanu. Bangenda mushinga aba, bavua basumbila kabidi bakalenga ba bena Iti ne ba bena Siriya bintu abi. Mukalenga Shelomu mumane kusela muana wa mukalenga wa bena Ejipitu, kuselaye kabidi bakaji ba bungi ba bisamba bikuabu: ba bena Mowabe, bena Amone, bena Edome, bena Sidone ne bena Iti. Kadi Maweja-Nangila uvua mumane kuambila bena Izrayele bua bisamba ebi ne: “Kanusedi bantu ba bisamba ebi to. Kanuitabi bua bantu ba bisamba ebi basele bana benu. Bualu badi mua kunuibidija bua nuenu kutendelela mvidie yabu. ” Kadi, Shelomu kuangata bakaji ba bisamba bikuabu abu, bualu uvua mubanange bikole. Uvua musele bakaji nkama muanda mutekete, bana ba bakalenga, ne bakaji bakuabu nkama isatu. Bakaji bonsu aba, bavua benzeja Shelomu muvuabu basue. Shelomu mumane kukola mukulakaje, bakaji aba kumuibidija mua kutendelelaye mvidie mikuabu. Shelomu katshivua munange Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wende ne muoyi mujima, bu muvua tatuende Davide mumunange to. Shelomu kutendelela Astarte, mvidie mukaji wa bena Sidone, ne Milkome, mvidie mubi wa bena Amone. Shelomu kufikisha Maweja-Nangila munda, bualu kavua umutumikila muende muonsu, bu muvua tatuende Davide wenza to. Tshikondu atshi, Shelomu kulongoluela Kemoshe, mvidie mubi wa bena Mowabe, muaba wa tshijila pa mukuna uvua mutangilangane ne Yerushalayime. Kulongololaye kabidi Milkome, mvidie mubi wa bena Amone, muaba wa tshijila. Kulongolaye kabidi miaba ya tshijila bua mvidie ya bakaji bende bonsu ba bisamba bikuabu, bua bakaji bende balambule mvidie ayi milambu ya manananshi, nansha ya nyama. umuambila ne: — Bu muudi muenze nanku, kuyi munemeke ndondu utuvua batue nebe, nansha mikenji imvua mukuambile, ndi nkunyenga bukalenga, mbupesha muntu webe mukuabu. Kadi bualu bua tatuebe Davide, tshiena nkunyenga bukalenga pautshidi ne muoyi to. Nennyenge bukalenga kudi muanebe. Kadi, tshiena mmunyenge bukalenga buonsu to. Nemmushile tshisamba tshimue, anu bualu bua muntu wanyi Davide, ne bualu bua Yerushalayime tshimenga tshimvua musungule. Maweja-Nangila kutumina Shelomu muluishi, muena Edome. Dina diende divua Adade, muana wa ku ndelanganyi ya mu nzubu wa bukalenga bua bena Edome. Tshikondu tshivua Davide uluisha bena Edome, Yowabe, mfumu mulombodi wa bena mvita ba Davide, uvua muye ku Edome ne bena mvita, bua kujiika bitalu bia bena mvita ba bena Izrayele. Yowabe kushipesha nsongalume yonsu ya bena Edome, ne bantu balume bonsu. Yowabe ne bena mvita bavuaye nabu, kushala mu Edome ngondu isambombu, bua kushipa nsongalume, ne bantu balume bonsu. Tshikondu atshi, Adade utshivua anu nsongalume. Kunyemaye, kuya mu Ejipitu ne bena Edome bakuabu bavua bena mudimu ba tatuende. Kumukabu mu buloba bua bena Madiyane, kupitshilabu mu tshipela tshia Parane. Kuangatabu bantu bavua mu tshipela tshia Parane, kuya nabu mu Ejipitu kudi mukalenga wa ditunga. Mukalenga wa bena Ejipitu, kupesha Adade nzubu ne maloba. Kumulayaye bua kumudisha. Mukalenga wa bena Ejipitu kunanga nsongalume awu Adade bikole. Kumuseleshaye bukonde buende, muanabu ne Tapenese, mukajende mukalenga muadi. Nsongakaji awu, muanabu ne Tapenese, kulela muana wa balume ne bayende Adade. Dina dia muana awu Ngenubate. Tapenese kukoleshila muana awu anu mu nzubu mua mukalenga wa bena Ejipitu, munkatshi mua bana ba mukalenga. Patshivua Adade mu Ejipitu, kumvuaye lumu ne: Davide ne Yowabe, mfumu wa bena mvita bende, mbamane kufua. Adade kuambila mukalenga wa bena Ejipitu ne: — Witabe, mpingane mu ditunga dianyi! Mukalenga wa bena Ejipitu kumukonka ne: — Tshiudi ujinga tshindi tshiyi mua kukupa ntshinyi? Udi musue kupingana mu ditunga diebe bua tshinyi? Awu kuandamuna ne: — Tshiena nkengela tshintu to. Kadi, anji kuitaba bua meme kuya! Mvidi Mukulu kutumina Shelomu muluishi mukuabu. Dina diende divua Rezone, muana wa Eliyada. Rezone uvua munyeme kua mfumuende Adadezere, mukalenga wa Soba. Tshikondu tshivua Davide mushipe bena mvita ba Adadezere. Rezone uvua musangishe bena mvita, ubalombola. Kuyaye nabu, kusomba ku Damase, kuangataye bukalenga muaba awu. Nanku, Rezone uvua muluishi wa bena Izrayele matuku onsu avua Shelomu mushale mu bukalenga. Rezone uvua ukengesha Shelomu, anu muvua Adade uluisha bena Izrayele. Matuku onsu avua Rezone muikale mukalenga wa bena Siriya, kavua munange bena Izrayele to. Yerobowame uvua nsongalume wa mushinga mukole. Shelomu uvua mumone muvua Yerobowame wenza mudimu wende bimpe. Nanku kumusungulaye bua ikale utangila bena mudimu ba bena Efrayime ne bena Menashe. Dituku dikuabu, Yerobowame uvua umukila mu Yerushalayime. Mu njila, kusambakenaye ne muambi Akiya wa ku tshimenga tshia Silo. Bavua anu nkayabu babidi mu tshisuku. Muambi Akiya uvua mudiele tshinkutu tshipiatshipia pa makaya. Muambi Akiya kupanda tshinkutu atshi bipese dikumi ne bibidi. Pashishe kuambilaye Yerobowame ne: — Angata bipese bia tshinkutu etshi dikumi! Bualu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele udi ukuambila ne: “Ne-nnyenge Shelomu bukalenga. Nenkupe wewe bisamba dikumi. Shelomu neashale anu ne tshisamba tshimue, bualu bua muntu wanyi Davide, ne bua Yerushalayime, tshimenga tshimuepela tshimvua mumane kusungula mu buloba bua bena Izrayele. Nengenze nanku, bualu bena Izrayele mbambenge. Badi batendelela Astarte, mvidie mukaji wa bena Sidone, Kemoshe mvidie wa bena Mowabe, ne Milkome, mvidie wa bena Amone. Kabena balonda njila umvua mubaleje to. Kabena bangenzela bimpe. Kabena batumikila meyi anyi ne mikenji yanyi bimvua mubambile. Kabena babikumbaja bu muvuabu babikumbaja kudi Davide, tatuende wa Shelomu. Nanku, tshiena nnyenga Shelomu bukalenga bujima to. Nemmulame bu mukalenga wa bantu banyi bena Izrayele matuku onsu atshidiye ne muoyi, anu bua muntu wanyi Davide umvua musungule, uvua utumikila ku meyi anyi ne ku mikenji yanyi. Nanku, nennyenge bukalenga anu kudi muana wa Shelomu. Nenkupeshe wewe Yerobowame bisamba dikumi. Kadi, nenshile muana wa Shelomu tshisamba tshimue, bua muntu wa ku ndelanganyi ya Davide ikale mu bukalenga kashidi, kumpala kuanyi mu Yerushalayime, tshimenga tshimvua mumane kusungula, bua bantu kuntendelelamu muaba wanyi wa tshijila. “Kadi, Yerobowame, ndi nkupa bukalenga buudi ujinga. Newikale mukalenga wa bisamba dikumi bia bena Izrayele. Wewe muteleje bionsu bingikala nkuambila, wewe mulonde njila ungikala nkuleja, wewe mungenzele bimpe, wewe mutumikile meyi anyi ne mikenji yanyi bingakupesha, bu muvua muntu wanyi Davide utumikila, nengikale nebe kashidi. Ndi nkulaya ne: ndelanganyi yebe neishale mu bukalenga kashidi anu bu mudi ndelanganyi ya Davide ishala mu bukalenga. Meme nenkupe bisamba bia bena Izrayele dikumi, bua meme kufuisha ndelanganyi ya Davide bundu. Kadi, tshiena mfuisha ndelanganyi ya Davide bundu kashidi to.” Ke Shelomu kukeba muvuaye mua kushipa Yerobowame. Kadi Yerobowame kunyema kuya mu Ejipitu. Kuyaye kudi Shishake, mukalenga wa ditunga adi. Kushalaye mu Ejipitu too ne pakafua Shelomu. Malu makuabu a Shelomu bavua baafunde mu mukanda udibu babikila ne: Malu adi Shelomu muenze. Mu mukanda awu, badi bakula bua malu onsu adi Shelomu muenze, balejamu kabidi meji onsu avuaye nawu. Shelomu uvua mushale mu bukalenga mu Yerushalayime bidimu makumi anayi, ulombola bisamba bionsu bia bena Izrayele. Shelomu mumane kufua, kumujikabu pabuipi ne muaba uvuabu bajika tatuende, mu Tshimenga tshia Davide. Muanende wa balume Robowame kumupingana mu bukalenga. Robowame kuya ku Shekeme, bualu ke muaba uvua bisamba bionsu bia ku mutu bifike bua kumubanjija mu bukalenga. Yerobowame, muana wa Nebate, uvua anu mu Ejipitu, muaba uvuaye munyeme mukalenga Shelomu. Yerobowame kumvua lumu lua tshisangilu tshia ku Shekeme, kadi uvua musue kushala muindile ku Ejipitu. Kumutuminabu bantu bua kumubikila. Yerobowame kufika ku Shekeme, pamue ne bantu bonsu ba bisamba bia ku mutu bavua badisangisha, kuambilabu Robowame ne: — Tatuebe Shelomu uvua unkengesha bu bapika. Kadi mpinndiewu, wewe utukepeshile kakese dikenga edi, didi ditutonda bu mudi mutshi wa kuambula nawu bujitu utonda pa makaya, netukuenzele mudimu. Robowame kuandamuna ne: — Ndekelayi nganji kuela meji. Papita matuku asatu, nupingane kabidi bua kumonangana nanyi. Bantu bonsu kutangalaka. Mukalenga Robowame kuya kuebeja lungenyi kudi bakulu bavua tatuende Shelomu wenza nabu mudimu, patshivuaye ne muoyi. Robowame kubakonka ne: — Nudi numpesha lungenyi kaayi bua meme kuandamuna bantu aba? Bakulu kuandamuna ne: — Wewe mubaleje muudi musue kuenzela bantu bebe mudimu, kuikala muntu wa bantu, wewe mubandamune meyi mimpe, nebikale bena mudimu bebe kashidi. Kadi, mukalenga Robowame kubenga lungenyi lua bakulu alu. Kuebejaye lungenyi kudi bansongalume, bena mulongu nende, bavuaye mukole nabu. Kubakonkaye ne: — Bena Izrayele badi bajinga bua meme kubakepeshila dikenga divuabu babakengesha kudi tatu wanyi Shelomu, bualu ndimane kubatonda bu mudi mutshi wa kuambula nawu bujitu utonda. Kadi nuenu nudi numpesha lungenyi kaayi bua meme kubandamuna? Bansongalume, bena mulongu nende kumuandamuna ne: — Bantu abu badi banyingalala, bualu tatuebe Shelomu uvua ubakengesha bu bapika. Kabidi badi bakulomba bua wewe kubakepeshila dikenga adi. Nanku, ubandamune mushindu ewu: “Munu wanyi wa kantengenene mmunene mupite diboku dia tatu wanyi. Tatu wanyi mmunuambuishe bujitu ku mutshi wa kuambula nawu bujitu. Kadi meme, nensakidila bujitu bukuabu ku mutshi aku. Tatu wanyi uvua unukengesha, unutuuta mikaba bitekete. Kadi meme nennukengeshe, nnutuute mikaba misuika tukanu.” Matuku asatu akumbana, Yerobowame ne bena Izrayele bonsu kuya kudi Robowame, bu nuwuaye mubalaye. Mukalenga Robowame mumane kubenga lungenyi luwabu bamupesha kudi bakulu, kuandamunaye bena Izrayele ne lonji, bilondeshile lungenyi luvuabu bamupesha kudi bansongalume, bena mulongu nende. Robowame kuambila bena Izrayele ne: — Tatu wanyi uvua munuambuishe bujitu ku mutshi wa kuambula nawu bujitu. Kadi meme, nensakidila bujitu bukuabu ku mutshi aku. Tatu wanyi uvua unukengesha, unutuuta mikaba, kadi meme, nennukengeshe, nnutuute mikaba misuika misonsu. Nanku, mukalenga Robowame kavua muitabe dilomba dia bena Izrayele to. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ke uvua muenzeje bionsu abi, bua kukumbaja bualu buvuaye mumane kuambila muambi Akiya ku Silo bua kumanyishaye Yerobowame, muana wa Nebate. Bena Izrayele ba ku mutu, bamane kumvua ne: mukalenga Robowame kena muitabe dilomba diabu, kuandamunabu ne: — Davide katuena nende bualu, katuena basue kulonda muana wa Ishayi to! Bena Izrayele, tupinganayi ku nzubu yetu; wewe muntu wa ku ndelanganyi ya Davide, shala ne bukalenga buebe mpindiewu! Ke bena Izrayele kumuka muaba awu. Robowame kushala anu mukalenga wa bantu bavua mu buloba bua bena Yuda. Pashishe kutumaye Adorame kudi bena Izrayele ba ku mutu mu ditunga: Adorame uvua mulombodi wa midimu ya kulongolola ditunga. Kadi, bena Izrayele kuasa Adorame mabue, kumushipa. Nanku, Robowame kubandaye pa ditempu diende dia mvita, kunyema kuya mu Yerushalayime. Ke muvua bisamba bia bena Izrayele bia ku mutu bibenga bumfumu bua bena nzubu wa Davide nanku. Bisamba ebi bitshidi anu bibubenga too ne mpindiewu. Bena Izrayele bonsu ba ku mutu, bamane kumvua lumu lua dipingana dia Yerobowame, kudisangisha nkayabu. Kubikidishabu Yerobowame mu tshisangilu atshi, kumusungula bua ikale mukalenga wa bena Izrayele. Nanku, anu tshisamba tshia Yuda nkayatshi kushala kuitaba nzubu wa Davide. Anu Robowame upingana mu Yerushalayime, kusangishaye bena mvita binunu lukama ne makumi muanda mukulu bavua bamanye mvita bikole, ba mu tshisamba tshia bena Yuda ne tshia bena Binyamine. Uvua musue kuya kuluisha bena Izrayele bavua ku mutu mu ditunga, bua yeye muana wa Shelomu, ashale mukalenga wabu ku bukole. Kadi, Mvidi Mukulu kuyukila ne muambi Shemaya, umuambila ne: — Uye kudi Robowame, muana wa Shelomu, mukalenga wa bena Yuda, ne kudi bena Yuda ne bena Binyamine bonsu, ubambile ne: Maweja-Nangila udi wamba ne: “Kanuyi kuluisha bana benu bena Izrayele nansha. Muntu yonsu wa kunudi apingane ku nzubu kuende. Bualu meme Maweja-Nangila, ndi mukumbaje bionsu bidi bienzeka ebi.” Robowame ne bena Yuda bumvue diyi dia Maweja-Nangila, kuitababu. Kupinganabu ku nzubu yabu. Yerobowame kukoleshisha tshimenga tshia Shekeme ne bimana, mu buloba bua mikuna bua Efrayime. Kusombaye mu tshimenga atshi. Pashishe, kumukaye mu Shekeme, bua kuya kukolesha kabidi tshimenga tshia Penuyele ne bimana. Yerobowame kudikonka, wamba ne: “Mushindu udi bulongolodi bua ditunga mpindiewu, bantu ba mu bukalenga buanyi badi mua kupingana kudi bena nzubu wa Davide. Bualu padibu baya mu Yerushalayime bua kulambula milambu mu nzubu wa Maweja-Nangila, mioyi yabu idi mua kupingana kudi mukalenga wabu wa kale Robowame, wa bena Yuda. Nanku nebanshipe, bua bashale ku bumfumu bua Robowame.” Mukalenga Yerobowame kuela meji, ukeba tshia kuenza. Pashishe kuenzaye tuana tua ngombe tubidi tua tshiamu tshia mpawungi. Kuambilaye bena Izrayele ne: — Nuvua nuya mu Yerushalayime misangu yonsu. Kadi mpindiewu kanuyi kabidi mu Yerushalayime to. Tangilayi Mvidi Mukulu wenu uvua munupatule mu Ejipitu udi muaba ewu. Yerobowame kuteka lupingu lua tshiamu tshia mpawungi ku Betele, lukuabu ku Dane. Nanku, Yerobowame kufikisha bena Izrayele ku dienza bibi. Bantu ba bungi kuya kushindikija lupingu luibidi too ne ku Dane. Yerobowame kuibaka nzubu ya tshijila pabuipi ne miaba mitumbuke kuabu batendelela mvidie kale. Kusungulaye bantu ba munkatshi mua bena Izrayele, bua kuikalabu batuangaji. Bantu abu, kabavua ba mu tshisamba tshia bena Levi to. Yerobowame kujadika bua bikale benza tshibilu mu matuku dikumi ne atanu a ngondu wa muanda mukulu. Tshibilu atshi, tshivua mushindu umue ne tshivuabu benza mu buloba bua bena Yuda. Kabidi Yerobowame nkayende uvua ulambula milambu pa tshilambuilu. Ke tshivua Yerobowame wenza mu Betele. Uvua ulambuila mpingu ya tuana tua ngombe tuvuaye wenza milambu ayi. Batuangaji bakuabu bavuaye musungule bua kuenzabu mudimu miaba ya tshijila, uvua mubateke ne mu Betele amu. Mu matuku dikumi ne atanu a ngondu wa muanda mukulu, Yerobowame yeye nkayende uvua musungule dituku dia kuenza tshibilu ne bena Izrayele mu Betele. Munkatshi mua tshibilu, Yerobowame nkayende uvua ulambula milambu pa tshilambuilu tshivuaye muenze atshi. Nanku, Maweja-Nangila kutuma muambi ufuma mu ditunga dia bena Yuda, uya ku Betele. Muambi awu ufika, kusanganaye Yerobowame osha mulambu pa tshilambuilu. Nanku, muambi kuela diyi divua Maweja-Nangila mumuambile, ubenga tshilambuilu atshi, wamba ne: — Tshilambuilu! Tshilambuilu! Teleja tshidi Maweja-Nangila wamba! Nebalele muana wa balume mu nzubu wa Davide. Nebamuinyike ne: Yosiyase. Nanku, Yosiyase nealambule batuangaji badi bakuata mudimu miaba ya kutendelela mvidie, pambidi pebe wewe tshilambuilu, muaba uvuabu boshila milambu. Tshilambuilu, pambidi pebe, neboshilepu too ne mifuba ya bantu! Muambi kuamba kabidi ne: — Tshilambuilu etshi netshiupuke, butu bua mafuta budipu nebumate panshi. Nanku, nenujadike ne: Maweja-Nangila ke uvua muakule. Mukalenga Yerobowame umvua bionsu bivua muambi wamba, muvuaye ubenga tshilambuilu atshi tshivua mu Betele, kuololaye diboku pa mutu pa tshilambuilu, wela diyi ne: — Kuatayi muntu ewu! Kadi, diboku diende kushala ditandabala, diuminyine, kayi ne mushindu wa kuditunya kabidi to. Anu musangu awu, tshilambuilu kupuka, butu bua mafuta buvua pa mutu patshi, kumata panshi, bilondeshile meyi avua muambi muambe mu dina dia Maweja-Nangila. Pashishe mukalenga Yerobowame kuambila muambi ne: — Ndi nkusengelela ne: utendakene Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe bua amfuileku luse, ampingajile diboku dianyi edi muadi mua kale. Muambi kulomba Maweja-Nangila, diboku dia mukalenga Yerobowame kupingana muadi mua kale. Pashishe, mukalenga Yerobowame kuambila muambi awu ne: — Tuye nebe ku nzubu kuanyi bua kudia. Pashishe, nenkupe tshintu tshia kukusankisha natshi. Kadi muambi kuandamuna mukalenga Yerobowame ne: — Nansha wewe mumpeshe tshia bibidi tshimue tshia bubanji buebe, tshiena mua kuya ku nzubu kuebe to. Muaba ewu, tshiena mua kudia kapese ka diampa, nansha kunua kamata ka mayi to. Bualu Maweja-Nangila uvua munkandike ne: “Kuena mua kudia, kuena mua kunua. Kabidi bua wewe kupinqana ku nzubu kuebe, uyile mu njila mukuabu. Kupinganyi mu njila uuvua muyile bua kufika ku Betele to.” Nanku, muambi kupingena mu njila mukuabu, kulekela uvuaye muvuile. Kadi, mu Betele muvua muambi mukuabu mukulakaje. Bana ba muambi awu, kumuambila bionsu bivuabu benza mu Betele kudi muambi uvua mufume mu ditunga dia bena Yuda, kabidi bionsu bivua muambi awu muambile mukalenga Yerobowame. Tatuabu, kubakonka ne: — Muambi awu mmuyile njila kaayi? Bana bende kuya, kumona njila uvua muambi awu muyile. Pashishe tatuabu kubambila ne: — Ntekelayi biseba pa nyama wanyi wa mpunde! Bana bende kusuika biseba pa nyama wa mpunde, tatuabu kubanda pa nyama. Kulondaye njila uvua muambi mukuabu muyile. Kupetaye muambi awu, bualu uvua muikishe muinshi mua mutshi munene. Kumukonkaye ne: — Wewe ke muambi uvua mufume ku ditunga dia bena Yuda anyi? Muambi kuitaba ne: — Eyowa! Mmeme. Muambi wa kumpala kumuambila ne: — Tuye kuanyi bua kudia biakudia. Awu kubenga, wamba ne: — Tshiena mua kupingana nebe mu njila ewu kabidi to. Mu tshimenga atshi, tshiena mua kudia, tshiena mua kunua nebe. Bualu Maweja-Nangila uvua munkandike ne: “Pawafika, kuena mua kudia, kuena mua kunua. Kabidi, bua wewe kupingana ku nzubu kuebe, uyile njila mukuabu. Kupinganyi mu njila uuvua muyile to!” Kadi, muambi mukulumpe kusuminyina bikole, wamba ne: — Meme kabidi ndi muambi bu wewe. Mutumibue wa Mvidi Mukulu uvua muakule nanyi mu dina dia Maweja-Nangila. Uvua muntume bua tupingane nebe ku nzubu kuanyi bua wewe kudia ne kunua. Bulelela, uvua ushima bionsu ebi. Nanku, muambi uvua mufume ku ditunga dia bena Yuda, kupingana ku nzubu kuende bua kudia ne kunua. Kadi, pavua bambi abu bonsu babidi ku mesa, Maweja-Nangila kuambila muambi mukulumpe wa mu Betele, bua kumanyishaye muambi, uvua mufumine mu ditunga dia bena Yuda, ne: — Maweja-Nangila udi wamba ne: “Wewe udi mutombokele Maweja-Nangila, kuena munemeke diyi dia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe divuaye mukuambile. Udi mupingane muaba ewu bua kudia ne kunua. Kadi, Maweja-Nangila uvua mukukandike ne: kuena mua kudia, kuena mua kunua. Bumuudi muenze nanku, neufue. Tshitalu tshiebe kabena mua kutshijika mu lukita lua bankambua bebe to.” Bambi babidi abu bamane kujikija kudia ne kunua, muambi mukulumpe kusuika biseba pa nyama wa mpunde wa muambi wa ditunga dia bena Yuda. Awu kuya. Pavuaye mu njila, kusambakenaye ne nyama wa ntambue. Nyama awu kumushipa. Tshitalu tshia muambi kushala panshi mu njila. Kadi, nyama wa mpunde, ne nyama wa ntambue, kushala mimane, ewu ku luseke lua tshitalu, mukuabu ku luseke. Bantu bavua bapita, kumona tshitalu mu njila, ne nyama wa ntambue muimane ku luseke. Kuyabu kuamba bualu ebu mu tshimenga tshia Betele, muaba uvua muambi mukulumpe musombe. Muambi mukulumpe awu ke uvua mupingaje mu Betele muambi wa ku ditunga dia bena Yuda ukavua mu njila. Nanku, muambi mukulumpe awu umvua lumu lua lufu luende, kuambaye ne: — Tshitalu atshi, ntshia muambi wa ku ditunga dia bena Yuda. Yeye uvua mutombokele Maweja-Nangila. Maweja-Nangila mmutumine muambi nyama wa ntambue awu, bua kumuluishaye, kumushipa, bu muvua Maweja-Nangila mumane kumulaya. Ke muambi mukulumpe kuambila bana bende ba balume ne: — Nunsuikile biseba pa nyama wanyi wa mpunde. Bana bende kumusuikila biseba pa nyama wa mpunde. Muambi mukulumpe kuya. Kusanganaye tshitalu mu njila, ne nyama wa ntambue, ne nyama wa mpunde mimane, ewu ku luseke lua tshitalu, mukuabu ku luseke. Kadi, nyama wa ntambue kavua mudie tshitalu atshi to, kavua muluishe nyama wa mpunde to. Nanku, muambi mukulumpe kuambula tshitalu tshia muambi mukuabu atshi, kutshiteka pa nyama wa mpunde, kuya natshi mu Betele bua kutshijika, ne kuenza madilu. Kujiikaye tshitalu tshia muambi nende atshi mu lukita luende yeye. Bantu bonsu kudila muambi awu, bamba ne: “Eyi, muambi wetu mmufue!” Bobu bamane kujiika tshitalu, muambi mukulumpe kuambila bana bende ne: — Meme mufue, nunjiike anu mu lukita lutudi bajiike muambi elu. Nuladike tshitalu tshianyi ku luseke lua tshiende. Bualu muambi ewu uvua muambe malu malelela mu dina dia Maweja-Nangila. Uvua mubenge tshilambuilu tshia mu Betele. Uvua mubenge kabidi nzubu yonsu ya kutendelela, idibu base mu bimenga bia Samariya. Nanku, bionsu bivua-ye muambe abi nebienzeke bulelela. Kadi, nansha bobu badimuja mukalenga Yerobowame, kavua mulekele buenzayi to. Uvua anu usungula bantu munkatshi mua bena Izrayele bavua kabayi bena Levi, bua bikale batuangaji miaba ivuabu batendelela mvidie. Muntu yonsu uvua ujinga bua kuikala mutuangaji, bavua anu bamujidila. Nanku uvua ushala mutuangaji mu miaba ivuabu batendelela mvidie. Buenzayi bua Yerobowame abu kutampakana kudi bena nzubu wende bonsu. Ke pavua bena nzubu wa Yerobowame bafue, babutuke bonsu pa buloba. Tshikondu atshi, Abiya, muana wa Yerobowame, kutuadija kusama. Ke Yerobowame kuambila mukajende ne: — Udisokoke, uvuale bilamba bia mukaji mukuabu, bua bantu kabamanyi ne: udi mukajanyi to. Pashishe uya ku Silo, kudi muambi Akiya. Bualu muambi Akiya uvua mungambile ne: wewe Yerobowame neushale mukalenga wa bena Izrayele. Umutuadile mampa dikumi, mikata, ne buitshi mu mulondu. Uye nabi kudiye. Yeye neakuambile patoke tshienzekela muanetu wa balume udi usama ewu. Mukaji wa Yerobowame, kuenza bionsu abi. Kuyaye ku Silo. Kufikaye ku nzubu kua muambi Akiya. Muambi Akiya uvua mumane kukola mukulakaje, katshiyi umona kabidi to. Kadi, Maweja-Nangila uvua mumane kumumanyisha ne: — Mukaji wa Yerobowame neafike. Neikale mudileje bu mukaji mukuabu. Pafikaye, neakukonke bua muanende wa balume udi usama. Nanku, umuambile bionsu bindi mukuambile. Anu muambi Akiya umvua mikuma mu tshiibi tshiende, kuelaye diyi ne: — Muena kua Yerobowame, buelaku! Kadi, udi mudisokoke, udileja bu mukaji mukuabu bua tshinyi? Nansha wewe muenze nanku, ndi nkuambila bualu bua dibungama. Pingana kudi Yerobowame, umuambile ne: Maweja-Nangila wa bena Izrayele udi wamba ne: “Wewe udi bu bena Izrayele bonsu. Kadi meme kukusungula munkatshi mua bena Izrayele bua kuikala mukalenga wa bantu banyi bena Izrayele. Meme kunyenga bukalenga kudi bena nzubu wa Davide, bua kukupabu wewe. Kadi, wewe kuena muenze muvua muntu wanyi Davide wenza to. Davide uvua utumikila meyi anyi. Uvua ungenzela mudimu ne muoyi mujima, kayi umfikisha munda to. Wewe udi muenze bibi, mupite bonsu bavua bakudianjidile mu bukalenga. Udi mumfikishe munda, bualu udi musonge mpingu ya mvidie ya bisamba bikuabu. Ke paudi mumbenge meme Maweja-Nangila. Nanku, nennyoke bena nzubu webe. Nembutule bena diku diebe bonsu: bana ne bantu bakulumpe. Nembutule bena nzubu bebe bonsu, anu bu mudibu bimansha bintu ku dyala ne lukombu. Pikala muntu wa mu nzubu muebe mufuile mu tshimenga, nebadie tshitalu tshiende kudi mbua. Pikalaye mufuile mu tshisuku, nebatshizokole kudi nyunyi ya mikanku.” Ke mudi Maweja-Nangila wamba nanku. Muambi Akiya kumuambila kabidi ne: — Nanku, wewe muena kua Yerobowame, pingana ku nzubu kuebe. Kadi, anu pawafika mu tshimenga, diba adi, muanebe neashishe kufua. Bena Izrayele bonsu nebamujiike, nebenze madilu ende. Ku ndelanganyi yonsu ya Yerobowame, anu muana awu nkayende nebamujiike mu lukita. Bualu mu nzubu wa Yerobowame muonsu, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, mmusanganemu anu muana awu umusankisha. Pashishe, Maweja-Nangila, neasungule mukalenga mupiamupia wa bena Izrayele. Mukalenga awu, neabutule bena diku dia Yerobowame. (Ndi ngamba ne: bualu ebu nebuenzeke anu lelu! ) Pashishe Maweja-Nangila neanyoke bena Izrayele. Nebazakale bu bisosa bidi ku muelelu wa mayi. Maweja-Nangila neumushe bena Izrayele mu buloba ebu buimpe buvuaye mumane kupesha bankambua babu. Neabatangalaje dishiya dia musulu wa Perate wa bena Babilone. Bena Izrayele nebakenge nenku, bualu bavua benza makunji a kutendelela mvidie bua kufikisha Maweja-Nangila munda. Maweja-Nangila nealekele bena Izrayele, bualu Yerobowame mmuenze bibi, kabidi mmufikishe bena Izrayele ku dienza bibi. Muena kua Yerobowame kupingana mu tshimenga tshia Tirsa. Ufika anu ku nzubu kuende, muana kufua. Kumujiikabu. Bena Izrayele bonsu kuenza madilu a muana awu, bu muvua Akiya muambe mu dina dia Maweja-Nangila. Malu makuabu a Yerobowame adi mafunda mu mukanda udibu babikila ne: Malu adi bakalenga ba bena Izrayele benza. Mu mukanda awu, mbafundemu mvita idi Yerobowame muluangane, ne mushindu uvuaye muenze mudimu wa bukalenga. Yerobowame mumane kushala mu bukalenga bidimu makumi abidi ne bibidi, kufuaye. Muanende wa balume Nadabe kumupingana mu bukalenga. Robowame, muana uvua Shelomu mulele ne mukaji Naama wa bena Amone, uvua mubuele mu bukalenga bua bena Yuda, muikala ne bidimu makumi anayi ne tshimue. Kushalaye mu bukalenga mu Yerushalayime bidimu dikumi ne muanda mutekete. Tshimenga atshi, ke tshivua Maweja-Nangila musungule mu buloba bujima bua kudilejamu kudi bantu bende. Bena Yuda kuenza bidi Maweja-Nangila ubenga. Maweja-Nangila uvua ne tshiji, bualu bavua benza malu mapite bubi ku avuabu benza kudi bankambua babu. Bena Yuda kabidi bavua bibake miaba ya kutendelela mvidie, bibake bibumba bia mabue, bibake kabidi makunji a kutendelela mvidie ku nsongu ya mikuna yonsu, ne muinshi mua mitshi ivua ne dileji dia bungi. Kabidi, balume ne bakaji ba mu ditunga adi dia bena Yuda bavua benda tshiendenda mu nzubu ya mvidie yabu. Mu tshikosu, bena Yuda bavua benza malu mabi onsu, avuabu benza kudi bena bisamba bivua Maweja-Nangila muipate, bua bashile bena Izrayele muaba. Mu tshidimu tshitanu tshivua Robowame mu bukalenga, mukalenga Shishake wa bena Ejipitu kufika bua kuluisha bena mu Yerushalayime. Kupawulabu bintu bimpe bionsu bivua mu nzubu wa Maweja-Nangila, ne bivua mu nzubu wa bukalenga. Kuangataye bintu abi bionsu, nangananga ngabu ya tshiamu tshia mpawungi ivua Shelomu muenze. Pashishe, mukalenga Robowame kuenzeja ngabu mikuabu ya tshiamu tshikunze ya kupingaja pa kuabu bangata ayi. Ngabu ayi, Robowame kuyipesha bamfumu ba bena mvita, bavua balame biibi bia nzubu wa bukalenga. Nanku, misangu yonsu ivua mukalenga Robowame ubuela mu nzubu wa Maweja-Nangila, bena mvita bavua balame ku biibi abi, bavua bambula ngabu ayi, pashishe, bayipingaja anu muaba uvuabu basombe bua kulama biibi. Malu makuabu a Robowame mbaafunde mu mukanda udibu babikila ne: Malu adi bakalenga ba bena Yuda benza. Robowame uvua uluangana mvita ne Yerobowame misangu yonsu. Robowame mumane kufua, kumujiikabu mu lukita lua bena diku diende, luvua mu Tshimenga tshia Davide. Mamuende wa Robowame uvua muena Amone, dina diende Naama. Abiyame, muana wa balume wa Robowame, kumupingana mu bukalenga. Mu tshidimu tshia dikumi ne muanda mukulu tshivua Yerobowame, muana wa Nebate, mu bukalenga bua Izrayele, Abiyame kupeta bukalenga mu Yuda. Kushalaye mukalenga mu Yerushalayime bidimu bisatu. Dina dia mamuende divua Maaka, muana wa Abishalome. Abiyame kuenza kabidi buenzayi anu bu bua tatuende Robowame. Kavua muenze malu mimpe, avua nkambua wende Davide muenze to. Kawa munange Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wende ne muoyi mujima to. Kadi, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wende uvua anu mumupeshe muana wa balume, uvua mua kumupingana mu bukalenga, bua bena nzubu wa Davide, kabumuki bonsu mu bukalenga to, kabidi bua Yerushalayime ashale tshimenga tshia bukalenga. Maweja-Nangila uvua wenzela nanku, anu bualu bua Davide, uvua muenze malu mimpe avua asankisha Maweja-Nangila. Davide kavua mubenge kutumikila ku diyi dia Maweja-Nangila nansha dimue to. Bubi bua Davide buvua anu buvuaye muenzele Uriye, muena Iti. Robowame uvua uluangana mvita matuku onsu ne Yerobowame. Bavua bafunde malu makuabu a Abiyame mu mukanda udibu babikila ne: Malu adi bakalenga ba bena Yuda benza. Abiyame kabidi uvua uluangana ne Yerobowame. Yeye mumane kufua, kumujiikabu mu Tshimenga tshia Davide. Muanende wa balume Asa, kumupingana mu bukalenga. Mu tshidimu tshia makumi abidi tshivua Yerobowame mu bukalenga bua bena Izrayele, Asa kupeta bukalenga mu bena Yuda. Nanku, Asa kushala mukalenga mu Yerushalayime, bidimu makumi anayi ne tshimue. Kakuende wa Asa uvua Maaka, muana wa Abishalome. Asa kuenza malu mimpe avua asankisha Maweja-Nangila, muvua kakuende Davide muenze. Kuipataye mu ditunga balume ne bakaji bavua benda tshiendenda mu nzubu ya mvidie yabu. Kumushaye mpingu yonsu ya kutendelela mvidie ivua bankambua bende benza. Asa kukandikaye bantu bua kababikidi kakuende Maaka ne: “Mukalenga muadi,” bualu Maaka uvua mupete meji mabi a kuenza lupingu lua mvidie mukaji Ashera. Asa kutuma diyi bua banyangakaje lupingu alu, baloshile ku muelelu wa musulu wa Sedrone. Bushuwa, Asa uvua munange Maweja-Nangila ne muoyi wende mujima, kadi kavua munyangakaje miaba ivua bantu batendelela mvidie to. Uvua ubueja mu nzubu wa Maweja-Nangila milambu ivuabu balambula Maweja-Nangila kudi tatuende Abiyame, ne ivuaye mulambule yeye mene. Milambu ayi ivua ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, ne tshiamu tshia mpawungi, ne ya bintu bikuabu bishilangane. Asa uvua uluangana mvita matuku onsu ne Basha, mukalenga wa bena Izrayele. Dituku dikuabu, Basha kuya kuluisha ditunga dia bena Yuda. Kutuadija kuibaka bimana bikole mu musoku wa Rama, bua Asa ne bena Yuda kabendakanyi luseke alu mudibu basue. Diba adi, Asa kupesha balombodi ba mu bukalenga buende tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, ne tshiamu tshia mapwungi, bivua bishala ne mu nzubu wa Mvidi Mukulu, ne mu nzubu wende wa bukalenga. Uvua mutume, balombodi ba mu bukalenga buende ku Damase ne bintu abi, bua baye kupesha mukalenga wa bena Siriya, Benadade, muana wa Tabrimone, kabidi muikulu wa Eziyone. Uvua mubatume kabidi bua bambila Benadade ne: “Tutue nebe ndondu bu muvua batatuetu batue. Ke pandi nkutumina tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole ne tshiamu tshia mpawungi bua kukusankisha. Nanku, uye kushipa ndondu uuvua mutue ne Basha, mukalenga wa bena Izrayele, bua Basha umushe bena mvita bende badi mu buloba buanyi.” Benadade kuitaba dilomba dia Asa. Kutumaye bamfumu balombodi ba bena mvita bende bua kuluisha bimenga bia bena Izrayele. Bena mvita abu kukuata bimenga ebi: Yone, Dane, Abele-Bete-Maaka, buloba bua Kinerete, ne buloba bua Naftali buvua bushala. Basha umvua lumu alu, kulekelaye mudimu wa kuibaka bimana bikole mu musoku wa Rama. Kupinganaye mu tshimenga tshia Tirsa. Mukalenga Asa kubikidisha bena Yuda bonsu, kakuyi kushala muntu. Bena Yuda kuambula mabue onsu ne mabaya manene, bivua Basha munguje bua kuibaka nabi bimana bia musoku wa Rama. Kuibakabu nabi bimana bia musoku wa Ngeba wa Binyamine ne bia musoku wa Mispa, bu muvua mukalenga Asa muambe. Bavua bafunda malu makuabu a Asa mu mukanda udibu babikila ne: Malu adi bakalenga ba bena Yuda benza. Mu mukanda awu, mbafundemu malu onsu avua Asa muenze, baleja ne dikima divuaye nadi, kabidi ne bimenga bivuaye muibake ne bimana bikole. Asa mumane kukulakaja, kuwulaye makasa. Yeye mumane kufua, kumujiikabu mu lukita lua bena diku diende, luvua mu Tshimenga tshia Davide. Muanende wa balume Yosafate kumupingana mu bukalenga. Mu tshidimu tshibidi tshivua Asa mu bukalenga bua bena Yuda, Nadabe, muana wa Yerobowame, kudia bukalenga bua bena Izrayele. Kushalaye mu bukalenga bidimu bibidi. Uvua muenze bidi Maweja-Nangila ubenga. Uvua muenze malu anu bu tatuende, uvua ufikisha bena Izrayele ku dienza bibi. Nadabe uvua muenze malu mabi onsu avua tatuende muenze. Ke Basha, muana wa Akiya, muena tshisamba tshia Isakare, kuelela Nadabe tshifufu tshibi. Bena Peleshete bavua bamane kukuata tshimenga tshia Ngibetone. Dibadivua Nadabe ne bena mvita baluisha tshimenga atshi, Basha kushipa mukalenga Nadabe. Bionsu abi bivua bienzeka mu tshidimu tshisatu tshivua Asa mu bukalenga bua bena Yuda. Basha kuangata bukalenga bua bena Izrayele. Anu ubuela mu bukalenga, kushipeshaye bena nzubu wa Yerobowame bonsu. Kawa mushiye muntu wa ku ndelanganyi ya Yerobowame nansha umue ne muoyi. Kubabutulaye bonsu bu muvua muambi Akiya, uvua ku Silo, muambile bantu mu dina dia Maweja-Nangila. Bionsu abi bivua bienzeka bualu Yerobowame uvua muenze bibi, mufikishe kabidi bena Izrayele ku dienza bibi. Bualu ebu buvua bufikisha Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, munda bikole. Malu makuabu a Nadabe, mbaafunde mu mukanda udibu babikila ne: Malu adi bakalenga ba bena Izrayele benza. Asa uvua uluangana mvita matuku onsu ne Basha, mukalenga wa bena Izrayele. Nanku, mu tshidimu tshisatu tshivua Asa mu bukalenga mu Yuda, Basha, muana wa Akiya, kubuelaye mu bukalenga bua bena Izrayele. Basha kushala mu bukalenga mu tshimenga tshia Tirsa bidimu makumi abidi ne binayi. Kadi, kuenzaye malu mabi avua Maweja-Nangila kayi musue to. Kuenzaye malu mabi bu muvua Yerobowame muenze, mufikishe ne bena Izrayele ku dienza bibi. Uvua muenze malu mabi avua Yerobowame muenze. Ke Maweja-Nangila kuambila muambi Yehu, muana wa Anani, bua kumanyishaye Basha ne: — Wewe Basha uvua muntu tshianana. Meme kukusungula munkatshi mua bantu banyi bena Izrayele bua wewe kushala mukalenga wabu. Kadi, udi muenze malu mabi bu muvuabu benza kudi Yerobowame. Udi mufikishe bena Izrayele ku dienza bibi. Nanku, bena Izrayele mbamfikishe munda bua bubi buabu. Ke pandi musue kunubutula ne bena nzubu webe bonsu. Nennubutule bu mumvua mubutule bena nzubu wa Yerobowame, muana wa Nebate. Pikala muntu wa mu nzubu muebe mufuile mu tshimenga, nebadie tshitalu tshiende kudi mbua. Kadi yeye mufuile mu tshisuku, nebazokole tshitalu tshiende kudi nyunyi ya mikanku. Malu makuabu a Basha, mbaafunde mu mukanda udibu babikila ne: Malu adi bakalenga ba bena Yuda benza. Mu mukanda emu, mbafundemu malu onsu avua Basha muenze, baleja kabidi ne bukitu buvuaye nabu. Basha mumane kufua, kumujiikabu mu tshimenga tshia Tirsa. Muanende wa balume Ela kumupingana mu bukalenga. Maweja-Nangila uvua muambile muambi Yehu, muana wa Anani, bua amanyishe Basha ne bena nzubu malu aa, anu bua buenzayi buabu. Basha ne bena nzubu wende bavua benza bidi Maweja-Nangila ubenga, bualu bavua benza malu mabi anu bu muvua Yerobowame ne bena nzubu wende benza. Uvua mushipeshe kabidi ndelanganyi ya Yerobowame yonsu. Mu tshidimu tshia makumi abidi ne tshisambombu tshivua Asa mu bukalenga bua bena Yuda, Ela, muana wa Basha, kubuela mu bukalenga bua bena Izrayele. Ela kushala mukalenga mu tshimenga tshia Tirsa bidimu bibidi. Zimri, mulombodi wa bena mvita ba Ela, uvua ulombola tshia bibidi tshimue tshia bena mvita bavua ne matempu a mvita, kuelelaye Ela tshifufu tshibi. Pavua mukalenga Ela mu tshimenga tshia Tirsa, unua maluvu, kukuatshikaye mu nzubu mua Arsa, mulombodi wa nzubu wa bukalenga, Zimri kubuela mu nzubu amu, kumushipa. Bionsu abi bivua bienzeka mu tshidimu tshia makumi abidi ne muanda mutekete tshivua Asa mu bukalenga bua bena Yuda. Zimri kuangata bukalenga. Amu ubuela mu bukalenga bua bena Izrayele, kushipaye bena nzubu wa Basha bonsu. Kena mushiye nansha muntu umue ne muoyi to. Uvua mushipe bana ne bantu bakulumpe bonsu ba mu nzubu wa Basha, ne bantu bonsu bavua batue ku tshia Basha. Nanku, Zimri uvua mubutule bena nzubu wa Basha bonsu, bu muvua muambi Yehu muambile bantu mu dina dia Maweja-Nangila. Bionsu abi bivua bienzeka, bualu Basha ne muanende Ela bavua benza bibi. Bavua bafikisha kabidi bena Izrayele ku dienza bibi. Bualu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, uvua mufike munda bua mvidie ivuabu batendelela. Malu makuabu a Ela, mbaafunde mu mukanda udibu babikila ne: Malu adi bakalenga ba bena Izrayele benza. Mu tshidimu tshia makumi abidi ne muanda mutekete, tshivua Asa mu bukalenga bua bena Yuda, Zimri kuangata bukalenga mu Izrayele. Kushalaye mu bukalenga mu tshimenga tshia Tirsa matuku muanda mutekete. Diba adi, bena mvita ba bena Izrayele, bavua baluisha bena Ngibetone, tshimenga tshivua bena Peleshete bakuate. Bena mvita kumvua lumu ne: Zimri mmuelele mukalenga Ela tshifufu tshibi, mmumane kumushipa. Diakamue bena mvita bonsu bavua mu mitanda kumvuangana muaba awu, kusungula Omri, mulombodi wa bena mvita, bua kushalaye mukalenga wa bena Izrayele. Nanku, Omri ne bena mvita bavuaye nabu, kumuka mu tshimenga tshia Ngibetone, kuya kuluisha tshimenga tshia Tirsa. Zimri umona ne: mbamane kukuata tshimenga tshia Tirsa, kunyemenaye mu tshibambalu tshikuabu tshia nzubu wa bukalenga. Kutuaye kapia ku tshibambalu atshi, kufuaye mu kapia. Bionsu ebi, bivua bienzeka bualu Zimri uvua muenze bidi Maweja-Nangila ubenga. Uvua muenze buenzayi, anu bu muvua Yerobowame muenze, mufikishe kabidi bena Izrayele ku dienza bibi. Malu makuabu a Zimri, mbaafunde mu mukanda udibu babikila ne: Malu adi bakalenga ba bena Izrayele benza. Mu mukanda amu, badi balonda kabidi tshifufu tshibi tshivua Zimri muele. Zimri mumane kufua, bena Izrayele kukosoloka bitupa bibidi: aba basue kusungula Tibni, muana wa Nginate, bua kuikalaye mukalenga, bakuabu basue kusungula Omri. Kadi bantu bavua ku luseke lua Omri kutshimuna bantu bavua ku luseke lua Tibni, muana wa Nginate. Tibni kufua. Omri kushala mukalenga wa bena Izrayele. Mu tshidimu tshia makumi asatu ne tshimue tshivua Asa mu bukalenga bua bena Yuda, Omri kuangata bukalenga mu Izrayele bua bidimu dikumi ne bibidi. Bangabanga uvua mushale mu bukalenga mu tshimenga tshia Tirsa, bidimu bisambombu. Pashishe, kuyaye kusumba mukuna wa Samariya kudi Semere. Uvua muusumbe ku nkanu mitoke ya mushinga mukole binunu bisambombu. Omri kuasa tshimenga pa mukuna awu. Kuinyikaye tshimenga atshi dina dia Samariya, bilondeshile dina dia Semere, uvua muena mukuna awu. Kadi, Omri kuenza bidi Maweja-Nangila ubenga. Uvua muenze bibi mupite bakalenga bonsu bavua bamudianjidile mu bukalenga. Uvua muenze buenzavi anu bu Yerobowame, muana wa Nebate, uvua mufikishe bena Izrayele ku dienza bibi. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, uvua mufike munda bua mvidie ivuabu batendelela. Malu makuabu a Omri, mbaafunde mu mukanda udibu babikila ne: Malu adi bakalenga ba bena Izrayele benza. Mu mukanda amu, mbafundemu malu onsu adi Omri muenze, baleja kabidi ne bukitu buvuaye nabu. Omri mumane kufua, kumujiikabu mu tshimenga tshia Samariya. Muanende wa balume Akabe kumupingana mu bukalenga. Mu tshidimu tshia makumi asatu ne muanda mukulu tshivua Asa mu bukalenga bua bena Yuda, Akabe, muana wa Omri, kupiana bukalenga mu Izrayele. Akabe kushala mu bukalenga mu tshimenga tshia Samariya, bidimu makumi abidi ne bibidi. Kadi, uvua wenza bidi Maweja-Nangila ubenga. Uvua muenze bibi mupite bakalenga bonsu bavua bamudianjidile mu bukalenga. Kawa muenze anu malu mabi bu avua Yerobowame, muana wa Nebate muenze to. Uvua musele kabidi Yezabele, muana wa Etbale, mukalenga wa bena Sidone. Uvua uyakukukuila kabidi mvidie Baale, umutendelela. Kuibakilaye mvidie Baale nzubu wa ditendelela mu tshimenga tshia Samariya amu. Kuasaye tshilambuilu mu nzubu amu bua kulambuilamu Baale milambu. Kuasaye momu kabidi dikunji bua kutendelela Astarte, mvidie mukaji. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, kufika munda bua bionsu bivua Akabe muenze abi. Nanku, Akabe uvua muenze bibi mupite bakalenga bonsu bavua bamudianjidile mu bukalenga. Tshikondu atshi, muntu mukuabu wa mu tshimenga tshia Betele, diende Iyele, kuibakulula tshimenga tshia Yeriko. Kadi bionsu bivua Maweja-Nangila muambile Yoshuwa, muana wa Nune, kukumbanabi: pavuabu benza tshitaku tshia tshimenga tshia Yeriko, Abirame, muana wa balume, muanabute wa Iyele kufua; pavuabu bela biibi bia tshimenga atshi, Segube, muanende wa balume muana mukala kufua. Muambi Eliya uvua mu musoku wa Tishebe, mu ditunga dia Ngilaade. Kuambilaye mukalenga Akabe ne: — Bu mudi Maweja-Nangila ne muoyi, Mvidi Mukulu wa bena Izrayele undi ngenzela mudimu, ndi ngamba ne: “Bidimu bidi kumpala ebi, lumuma kaluena mua kumata kabidi, mvula kena mua kuloka, amu meme mumulombe. ” Pashishe, Maweja-Nangila kuambila muambi ne: — Umuka muaba ewu, uye luseke ludi diba dipatukila. Uye kusomba pabuipi ne musulu wa Kerite, luseke ludi diba dipatukila lua Yardene. Muaba awu, newikale unua mayi a musulu. Nentume kabidi nyunyi ya bikololu bua kukutuadila biakudia. Eliya kuenza bionsu bivua Maweja-Nangila muambe. Kuyaye kusomba pabuipi ne musulu wa Kerite. Nyunyi ya bikololu ivua imutuadila mampa ne munyinyi matuku onsu dinda ne dilolu. Uvua unua anu mayi a musulu awu. Matuku makuabu mamane kupita, musulu kuuma, bualu mwla katshivua uloka mu ditunga adi to. Ke Maweja-Nangila kuambila muambi Eliya ne: — Juka, uye kusomba mu tshimenga tshia Sarepta, pabuipi ne tshimenga tshia Sidone. Meme ndi mumane kutuma diyi bua mukaji mukamba wa mu tshimenga atshi, kukupeshaye biakudia. Eliya kuya mu Sarepta. Yeye mumane kufika ku tshibuelelu tshia tshimenga, kumonaye mukaji mukamba wangula nkunyi. Eliya kumubikila, umuambila ne: — Umpeshe mayi makese a kunua bu wewe musue. Mukaji kuya bua kumuangatshila mayi. Kadi, muambi Eliya kumubikila kabidi, umuambila ne: — Untuadileku ne tshipese tshia diampa. Mukaji kuandamuna ne: — Bu mudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe ne muoyi, ndi nkujadikila ne: tshiena ne diampa to. Ndi mushale anu ne dianza dia bukula mu mulondu, ne mafuta makese mu kasu. Ndi mufike muaba ewu bua kuangula tukunyi, bua kuya kulamba biakudia bidi bishala abi, bua meme kudia ne muananyi wa balume. Patuadia biakudia abi netufue, bualu katuena ne bikuabu to. Muambi Eliya kumuambila ne: — Kutshinyi to. Uye kuenza bu muudi wamba amu. Kadi, bangabanga ungenzele meme diampa dikese, umpeshe. Pashishe, wenza diampa diebe wewe ne dia muanebe. Bualu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele udi wamba ne: “Bukula kabuena bujika mu mulondu, mafuta kaena ajika mu kasu,” too ne padi Maweja-Nangila ulokesha mvula pa buloba. Mukaji kuya kuenza muvua muambi Eliya mumuambile. Kupetabu biakudia bikumbane bua kudiabu matuku a bungi kudi mukaji awu, muanende wa balume, ne muambi Eliya. Bukula kabuvua bujika mu mulondu, mafuta kaavua majika mu kasu to, anu muvua Maweja-Nangila muambile muambi Eliya. Matuku makuabu mamane kupita, muana wa mukaji mukamba uvua muakidile muambi Eliya ku nzubu kuende awu, kutuadija kusama. Disama kukola, muana kufua. Mamuende wa muana kukonka muambi Eliya ne: — Muambi wa Mvidi Mukulu, udi mungenzele nenku bua tshinyi? Udi mufike muaba ewu bua wewe kuvuluija Maweja-Nangila buenzayi bundi muenze, bua Maweja-Nangila kushipa muananyi anyi? Muambi kumulomba ne: — Mpeshaku muanebe awu! Mukaji uvua muambule muanende awu. Muambi Eliya kumuangata. Kubandaye nende mu nzubu wa tshilala kulu, mu tshibambalu tshivuaye yeye muambi Eliya ulala. Kuladikaye muana pa bulalu abu. Pashishe, muambi Eliya kutendelela Maweja-Nangila, wamba ne: — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wanyi, mukaji mukamba ewu, uvua mungakidile ku nzubu kuende. Kadi, udi ufuisha muanende wa balume, bua kumukengesha nenku bua tshinyi? Ke muambi Eliya kudiolola pambidi pa muana misangu isatu, utendelela Maweja-Nangila, wamba ne: — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wanyi, ndi nkusengelela ne: ubishe muana ewu ku lufu. Maweja-Nangila kuitaba dilomba dia muambi Eliya. Kubishaye muana awu ku lufu. Muana kutuadija kupuyakana. Muambi Eliya kuambula muana. Kutulukaye nende panshi. Kumupingajaye kudi mamuende, umuambila ne: — Tangila muanebe, udi ne muoyi! Mukaji kumuambila ne: — Mpindiewu ndi njadika ne: wewe udi muambi wa Mvidi Mukulu, kabidi ne: udi wakula mu dina dia Maweja-Nangila bulelela. Matuku a bungi mamane kupita, munkatshi mua tshidimu tshisatu tshia munanga, Maweja-Nangila kuambila muambi Eliya ne: — Uye kudi mukalenga Akabe, umuambila ne: Meme Maweja-Nangila nendokeshe mvula pa buloba buvua bumisha kudi munanga. Muambi Eliya kuya kumonangana ne mukalenga Akabe. Mu tshimenga tshia Samariya tshiyole tshia nzala tshivua tshipite bukole. Akabe uvua mubikile Obadya, mulombodi wa nzubu wa bukalenga. Obadya uvua muitabe Maweja-Nangila muende muonsu. Pavua mukalenga mukaji Yezabele mushipeshe bambi ba Maweja-Nangila, Obadya uvua mupandishe bambi lukama, mubasokoke mu mbuebue: emu makumi atanu, emu makumi atanu. Mu mbuebue amu, Obadya uvua ubabadila biakudia ne mayi a kunua. Mukalenga Akabe kuambila Obadya ne: — Ufike, tuye mu ditunga dijima, bendakane ku mpokolu ya mayi yonsu ne ku misulu yonsu, ne tudi mua kupeta bisosa bia kudisha nyama ya tubalu ne mpunde. Nanku, katuakuikala ne tshilumbu tshia kushipa nyama yetu to. Kusanganabu maloba a mu ditunga adi, avua yonsu wa kudibu ne bua kuya kukeba bisosa bia nyama. Akabe kuya luseke lumue, Obadya ku luseke lukuabu. Obadya ufika mu njila, diakamue kusambakenaye ne muambi Eliya. Obadya kumanya muambi Eliya. Kuinyikaye mutu panshi bikole kumpala kua muambi Eliya, umukonka ne: — Ewu mmukalenga wanyi Eliya anyi? Muambi Eliya kuandamuna ne: — Eyowa mmeme. Uye kuambila mfumuebe Akabe ne: “Muambi Eliya wafiki.” Obadya kukonka muambi Eliya ne: — Paudi umfila mu bianza bia Akabe, ndi mukuenzele bualu bubi kaayi? Udi untuma bua meme kufua! Bu mudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe ne muoyi, ndi nkujadikila ne: mfumuanyi Akabe mmutume bantu mu bisamba bionsu ne mu makalenga onsu bua kukukebabu. Pavua bamfumu ba matunga bamba ne: “Muambi Eliya kena kuetu to,” bavua ne bua kuditshipa bua kujadika ne: kabena bakumona to. Mpindiewu udi untuma bua meme kuya kumanyisha mfumuanyi Akabe ne: “Muambi wafiki!” Kadi, patuikala bashiyangana nebe, Mueyelu wa Maweja-Nangila neuye nebe muaba mukuabu undi tshiyi mumanye. Pangikala mumane kuambila Akabe ne: muambi Eliya wafiki, pikalabu kabayi bakumona, nebanshipe! Meme Obadya ndi ngitaba Maweja-Nangila muanyi muonsu, biangatshile ku buana buanyi. Mukalenga wanyi Eliya, kabena bakuambila tshimvua muenze pavua mukalenga mukaji Yezabele ushipesha bambi ba Maweja-Nangila anyi? Kabena bakuambila mumvua musokoke bambi lukama mu mbuebue: emu makumi atanu, emu makumi atanu, mbapesha biakudia ne mayi a kunua anyi? Mpindiewu, udi untuma bua meme kuya kumanyisha mfumuanyi Akabe ne: “Muambi Eliya wafiki!” Yeye neanshipe. Muambi Eliya kuandamuna ne: — Bu mudi Maweja-Nangila ne muoyi, Maweja-Nangila wa bukole buonsu, undi nkuatshila mudimu, ndi nkujadikila ne: lelu netumonangane ne Akabe. Nanku, Obadya kuya kuambila Akabe bionsu abi. Akabe kuya bua kusambakena ne muambi Eliya. Anu Akabe umona muambi Eliya, kumuambilaye ne: — Wewe ke udi ukengesha bena Izrayele! Muambi Eliya kuandamuna ne: — Meme tshiena nkengesha bena Izrayele to, kadi anu wewe ne bena diku diebe. Bualu nudi babenga kutumikila mikenji ya Maweja-Nangila. Nudi nutendelela mvidie Baale. Kadi, mpindiewu, utume bantu, basangishe bena Izrayele bonsu, bafike muaba undi ewu ku mukuna wa Karmele. Ubikidishe bambi ba mvidie Baale nkama inayi ne makumi atanu, ne bambi ba mvidie mukaji Ashera nkama inayi, badi mukalenga mukaji Yezabele udisha. Akabe kubikidisha bisamba bionsu bia bena Izrayele, ne bambi bonsu, ku mukuna wa Karmele. Bantu bonsu bamane kubilangana, Eliya kusemena kumpala kua bena Izrayele bonsu, ubakonka ne: — Nenulekele kutendelela bakalenga babidi, dikasa mu mayi, dikuabu ku mukuna, diba kaayi? Padi Maweja-Nangila muikale Mvidi Mukulu bulelela, nutendelele Maweja-Nangila! Kadi, padi Baale muikale Mvidi Mukulu bulelela, nutendelele Baale! Muntu nansha umue kena muandamune to. Ke Eliya kubambila kabidi ne: — Meme ndi mushale muambi wa Maweja-Nangila anu nkayanyi. Kadi, bambi ba Baale badi nkama inayi ne makumi atanu. Batupeshe ngombe milume ibidi. Bambi ba Baale nebasungule ngombe umue, bamusaye, bamuteke pa nkunyi bua kumulambula. Kadi, kabatemeshi kapia to. Meme nensaye ngombe mukuabu, mmuteke pa nkunyi. Tshiena ntemesha kapia to. Bambi ba Baale nebalombe mvidie wabu, meme nendombe Maweja-Nangila. Nanku, Mvidi Mukulu witaba ku malomba, watemesha kapia, asangane Mvidi Mukulu mulelela kuenza anyi? Bantu bonsu ne: — Enzee. Ke muambi Eliya kuambila bambi ba Baale ne: — Bu munudi ba bungi, nudianjile kusungula ngombe, numusaye. Pashishe, nulombe mvidie wenu. Kadi kanutemeshi kapia to. Bambi ba Baale, kuangata ngombe uvuabu babapesha. Kulongololabu mulambu. Pashishe, kulombabu kapia kudi Baale biangatshile ku dinda too ne munda munya, bamba ne: “Mvidie Baale wetu utuitabe!” Bavua baja maja, banyunguluke tshilambuilu tshivuabu bibake. Kadi, mvidie Baale kena mubandamune diyi nansha dimue to. Munda munya, muambi Eliya kutuadija kubaseka, wamba ne: — Nukoleshe diyi! Bualu yeye mvidie, udi mua kuikala ne mudimu wa bungi. Udi mua kuikala muye kusesuka. Udi mua kuikala muye ku luendu. Misangu mikuabu udi mua kuikala mulale. Mbimpe kumubisha. Bambi ba Baale kuela mbila bikole bipite, bilondeshile tshilele tshiabu, kuditapabu miela ne mafuma. Mashi kupatuka pambidi pabu. Diba dia munda munya dimane kupita, kubikilabu kabidi mvidie Baale bikole, bamutendakena too ne ku dilolu diba didibu balambula. Kadi, mvidie Baale kena mubandamune diyi nansha dimue: kena mubambile bualu, kena mubaleje nansha tshimanyinu to. Ke muambi Eliya kubikila bena Izrayele bonsu bua basemene pabuipi nende. Bena Izrayele bamane kusemena, muambi Eliya kutuadija kulongolola tshilambuilu tshia Maweja-Nangila tshivua tshinyanguke. Kuangataye mabue dikumi ne abidi, bilondeshile bisamba dikumi ne bibidi bia ndelanganyi ya Yakobe. (Yakobe ewu ke uvua Maweja-Nangila muambile ne: “Kutuadija mpindiewu, nebakubikile ne: Izrayele. ”) Nanku, muambi Eliya kuibakulula tshilambuilu tshia Maweja-Nangila ne mabue awu. Kuimbaye mukidi munyungulule tshilambuilu tshionsu. Mukidi awu uvua mukumbane mua kuelamu mayi litre makumi asatu. Muambi Eliya kulongolola nkunyi, kuyiteka pa tshilambuilu. Kusayaye ngombe, kuteka munyinyi pa nkunyi apu. Pashishe, kutumaye diyi, wambila bantu bavua muaba awu, ne: — Elayi mayi mu milondu inayi tente. Nuele mayi awu pa mulambu ne pa nkunyi. Kuenzabu nanku. Muambi Eliya kubambila kabidi ne: — Enzayi nanku musangu muibidi. Kuambaye kabidi ne: — Enzayi kabidi musangu muisatu. Kuenzabu nanku. Mayi kuwula mukidi tente, kupuekawu anyunguluka tshilambuilu. Dilolu, diba dia kulambula Maweja-Nangila dikumbane, muambi Eliya kusemena pabuipi ne tshilambuilu, kuamba ne: — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Abrahame, wa Izake ne wa Yakobe, lelu uleje bantu ne: udi Mvidi Mukulu wabena Izrayele, bajadike kabidi ne: meme ndi muntu webe, bionsu bindi ngenza ebi, ndi mbienza anu ku diyi diebe. Maweja-Nangila, ungitabe. Ungitabe, bua bantu bamanye ne: wewe Maweja-Nangila ke Mvidi Mukulu mulelela. Nanku, bena Izrayele nebakuitabe kabidi, bu muvuabu bakuitabe kale. Maweja-Nangila kutuma kapia, kuoshaku mulambu, nkunyi, mabue ne buloba. Kukamishaku mayi onsu avua mu mikidi. Bena Izrayele bamone nanku, kutuabu mpala panshi bonsu. Pashishe, kutuadijabu kuela mbila ne: “Anu Maweja-Nangila ke Mvidi Mukulu mulelela. Anu Maweja-Nangila ke Mvidi Mukulu mulelela!” Muambi Eliya kubambila ne: — Kuatayi bambi ba Baale. Muntu nansha umue wa kudibu kanyemi to. Kukuatabu bambi ba Baale bonsu. Muambi Eliya kupueka nabu ku muelelu wa musulu wa Kishone, kubakosaye mitu. Ke muambi Eliya kuambila Akabe ne: — Uye, udie, unue, bualu ndi mumvue mvula ukungula. Akabe kuya, kudia, kunua. Muambi Eliya kuya ku lusongu lua mukuna wa Karmele. Kuinamayemu panshi bikole, mutue mpala pankatshi pa binu biende. Pashishe, kuambilaye muena mudimu wende ne: — Uye kutangila luseke lua ku mayi manene. Muena mudimu kuya kutangila. Upingana, kuambilaye muambi Eliya ne: — Kakuena tshintu to. Muambi Eliya, kumutuma misangu muanda mutekete bua kutangila. Kadi, musangu wa muanda mutekete, muena mudimu kumuambila ne: — Divuba dikese didi dibanda pa mayi manene, kadiena dipite tshianza ku bunene to. Ke muambi Eliya kuambila muena mudimu ne: — Uye kuambila Akabe, asuike nyama yende ya tubalu ku matempu apueke, mvula kayi muanji kumupumbisha. Tshitupa tshikese, diulu kufika ne mavuba avua alua ne lupepela. Mvula mukole kutuadija kuloka. Ke mukalenga Akabe pa ditempu diende dia mvita, kupingana mu tshimenga tshia Yizreyele. Muambi kusuika mukaba wende mu tshimonu bua kuya. Maweja-Nangila kumupa bukole bua bungi. Kunyemaye lubilu kumpala kua ditempu dia Akabe too ne pafikibu mu Yizreyele. Mukalenga Akabe kuambila mukajende Yezabele bionsu bivua muambi Eliya muenze, ne muvuaye mushipe bambi ba Baale buonsu. Ke Yezabele kutuma muntu bua kumanyisha muambi Eliya ne: “Malaba pa diba ditudi edi, meme tshiyi mukushipe, bu muudi mushipe bambi ba Baale, mvidie innyoke ne dinyoka dikole!” Muambi Eliya kumvua bowa, kunyema ne muena mudimu wende bua kushala ne muoyi. Kuyaye ku Bersheba mu ditunga dia bena Yuda. Kushiyaye muena mudimu wende mu ditunga adi. Pashishe, kuendaye mu tshipela dituku dijima. Kuyaye kusomba muinshi mua mutshi wa ngenete, ujinga mua kufua, wamba ne: — Maweja-Nangila, mpindiewu biantondi! Unshipe, bualu meme tshiena mupite bankambua banyi to. Ke muambi Eliya kulala tulu panshi, muinshi mua mutshi wa ngenete awu. Kadi, mutumibue wa Mvidi Mukulu kufika, kumubisha, umuambila ne: — Juka, udie! Muambi Eliya kumona diampa pabuipi nende, dimana kuosha pa mabue. Kumonaye kabidi ne mulondu wa mayi. Mumane kujikija kudia ne kunua, kulalaye tulu tshiakabidi. Kadi, mutumibue wa Mvidi Mukulu kumubisha musangu muibidi, umuambila ne: — Juka, udie! Bualu uyaya luendu lule lutambe. Ke muambi Eliya kujuka bua kudia ne kunua. Biakudia abi kumupa bukole. Kuendaye matuku makumi anayi, munya ne butuku, too ne ku Sinayi, mukuna wa Mvidi Mukulu. Eliya mumane kufika ku mukuna wa Sinayi, kubuelaye mu lubuebue, kulalamu. Ke Maweja-Nangila kumukonka ne: — Eliya, muaba ewu udi wenza tshinyi? Eliya kuandamuna ne: — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, ndi mukunange bikole. Nanku tshitshiena musue kumona bionsu bidi bena Izrayele benza to. Bualu bena Izrayele mbanyangakaje ndondu webe, mbupule bilambuilu biebe, mbashipe bambi bebe. Ndi mushale anu meme nkayanyi. Kadi badi bakeba kunshipa ne meme! Maweja-Nangila kuambila Eliya ne: — Patuka mu lubuebue, wimane pa mukuna kumpala kuanyi. Ndi musue kupita. Diakamue, tshipepela tshinene kutuuta bikole. Kupandatshi mikuna ne mbuebue kumpala kua Maweja-Nangila. Kadi, Maweja-Nangila kavua mu tshipepela atshi to. Tshipepela tshimane kujika, buloba kuzakala. Kadi, Maweja-Nangila kavua mu buloba buvua buzakala abu to. Buloba bumane kuzakala, kapia kumueneka. Kadi, Maweja-Nangila kavua mu kapia aku to. Kapia kamane kujika, tshiona tshia lupepela luteketa kumwikatshi. Anu muambi Eliya umvua tshiona atshi, kudibuikilaye tshinkutu tshiende. Kupatukaye mu lubuebue, kuimana mu mbelu. Kumvuaye kabidi diyi dimukonka ne: — Eliya, muaba ewu udi wenza tshinyi? Kuandamunaye ne: — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, ndi mukunange bikole. Kadi tshiena musue kumona bionsu bidi bena Izrayele benza to. Bualu bena Izrayele mbanyangakaje ndondu webe, mbupule bilambuilu biebe, mbashipe bambi bebe. Ndi mushale anu meme nkayanyi. Kadi, badi bakeba kunshipa ne meme. Kadi Maweja-Nangila kumuambila ne: — Pingana anu mu njila ewu, upitshile mu tshipela, uye ku Damase. Paudi ufika ku Damase, ujidile Azayele mu dina dianyi, bua ikale mukalenga wa bena Siriya. Pashishe, uye ujidile Yehu, muana wa Nimshi, bua ikale mukalenga wa bena Izrayele. Ujidile kabidi Elisha, muana wa Shafate, wa mu musoku wa Abele-Mekola bua akupingane mu mudimu wa buambi. Bantu bikale bapanduka mu mvita ya Azayele, Yehu neabashipe. Bantu bikale bapanduka mu mvita ya Yehu, Elisha neabashipe. Kadi munkatshi mua bena Izrayele, nenshiye bantu bakuabu binunu muanda mutekete ne muoyi, mmumue ne: bonsu badikabayi banji kukukuila mvidie Baale, kabayi banji kutua mpingu ayi mishiku. Eliya kumuka muaba awu, kusangana Elisha, muana wa Shafate udima budimi ne ngombe makumi abidi ne inayi misuikakaja ibidi ibidi. Elisha mene uvua udima ne tshisumbu tshia dikumi ne tshibidi. Pavua muambi Eliya upitshila pabuipi ne Elisha, kutekaye Elisha tshinkutu pambidi. Ke Elisha kushiya ngombe ivuaye nayi, kuya lubilu kudi muambi Eliya, umuambila ne: — Ndi nkulomba ne: nye kulayangana ne tatu wanyi ne mamu wanyi, pashishe nenkulonde. Muambi Eliya kuambila Elisha ne: — Udi mua kupingana ku mudimu webe. Ndi mukuebeje bualu anyi? Elisha kupingana ku budimi buende. Muaba awu, kuangataye ngombe yende ibidi, ivuaye ukuata nayi mudimu, kuyilambulaye. Kuangataye ditempu, kukuatshisha nadi kapia bua kulamba munyinyi. Bantu bavua muaba awu, kubapeshaye munyinyi awu, kudiabu. Pashishe, Elisha kulonda Eliya, kushala muena mudimu wende. Benadade, mukalenga wa bena Siriya, kusangishaye bena mvita bende bonsu, ne ba bakalenga makumi asatu ne babidi bavua bumvuangana nende. Kusangishaye kabidi ne nyama ya tubalu ne matempu a mvita bua kuya kuluisha tshimenga tshia Samariya, ukeba kutshikuata. Benadade kutuma bantu mu tshimenga atshi, bua kuambila Akabe, mukalenga wa bena Izrayele, ne: “Mukalenga Benadade udi wamba ne: ‘Tupeshe biamu biebe bitoke bia mushinga mukole, mpawungi, bakaji bebe ne bana bebe badi bimpe ku bonsu.’ ” Mukalenga wa bena Izrayele kuandamuna ne: “Mukalenga, ndi muitabe bionsu biudi wamba! Ndi ndifila meme mu bianza biebe ne bionsu bindi nabi.” Kadi bantu kuya kudi mukalenga Akabe musangu muibidi, bamuambila meyi makuabu, avua Benadade mumutumine, ne: “Mwa mukutumine diyi, bua wewe kumpesha biamu biebe bitoke bia mushinga mukole, mpawungi, bakaji bebe ne bana bebe. Nanku, umanye ne: malaba pa diba ditudi edi, nentume bena mudimu banyi ku nzubu kuebe. Nebibakulule mu nzubu webe wa bukalenga, ne mu nzubu ya balombodi ba mu bukalenga buebe. Nebangate bintu bionsu bia mushinga mukole biudi nabi, baya nabi.” Ke Akabe, mukalenga wa bena Izrayele, kubikila bakulu bonsu ba mu ditunga, ubambila ne: — Nudi badimuene patoke too ne: Benadade mmusue kutuenzela bibi. Bualu uvua untumina bantu bua kundomba bakaji banyi ne bana banyi ne biamu bianyi bitoke bia mushinga mukole, ne mpawungi. Kadi tshivua mubenge mua kumutumina to. Bakulu bonsu, ne bena Izrayele bonsu, kuambila Akabe ne: — Kuteleji Benadade to. Kuitabi tshidiye wamba to. Nanku, Akabe kuandamuna bantu bavua Benadade mutume ne: — Nuambile mukalenga Benadade ne: “Mwa muitabe bua kukutumina bintu bionsu biuvua mulombe musangu wa kumpala. Kadi, muudi unyenga bionsu, ungenzeja ku bukole mpindiewu, tshiena mua kuitaba to. ” Bantu bavua mukalena Benadade utuma, kuya kumuambila bionsu abi. Ke mukalenga Benadade kutumina mukalenga Akabe diyi musangu muisatu, umuambila ne: “Meme mushiye mu Samariya lupuishi lukumbane ludibu mua kuambula kudi bantu bandi nabu, mvidie yonsu innyoke ne dinyoka dikole.” Akabe, mukalenga wa bena Izrayele, kuandamuna ne: — Nuwluije Benadade lusumuinu ludibu bela ne: “Patshidi muntu uya mu mvita, kena mua kuditambisha bu mumane kutshimuna.” Pavua Benadade ne bakalenga bakuabu banua maluw mu ntenta, kupetaye diandamuna dia kudi mukalenga Akabe. Diakamue kutuma diyi bua bamfumu balombodi ba bena mvita badilongolole ku mvita. Balombodi kudilongolola. Ke muambi kampande kuya kudi Akabe, mukalenga wa bena Izrayele, umuambila ne: — Maweja-Nangila udi wamba ne: “Udi mumone musumba munene wa bena mvita! Ndi mbafila mu bianza biebe anu lelu, bua wewe kumanya ne: meme ndi Maweja-Nangila.” Mukalenga Akabe kukonka ne: — Wafikisha bena mvita aba mu bianza bianyi nnganyi? Muambi kumuambila ne: — Maweja-Nangila udi wamba ne: “Bansongalume badibu bangata ku mudimu wa bena mvita kudi balombodi ba maloba a mu ditunga, nebatshimune bena mvita aba.” Akabe kukonka kabidi ne: — Udi mua kutuadija mvita nnganyi? Muambi kuandamuna ne: — Wewe ke udi utuadija mvita. Akabe kubandila bansongalume nkama ibidi makumi asatu ne babidi, bavuabu bangate ku mudimu wa mvita kudi balombodi ba maloba a mu ditunga. Pashishe, kubandilaye kabidi bena mvita bonsu ba bena Izrayele binunu muanda mutekete. Kutuadijabu mvita munda munya. Kadi, Benadade ne bakalenga makumi asatu ne babidi, balunda bende, bavua anu bakuatshike maluvu mu ntenta. Bansongalume kupita kumpala, kutuadija mvita. Benadade kutuma bantu bua bamone muvua bualu. Kupinganabu kudi Benadade, bamuambila ne: bantu mbafume ku tshimenga tshia Samariya. Benadade kuandamuna ne: — Padi bantu aba bafike bua kulomba ditalala, nubakuate ne muoyi. Kadi, pikalabu bafike bua kuluangana mvita, nubakuate anu ne muoyi! Kadi, bansongalume ne bena mvita bavua babalonda, bavua bamane kumuka mu tshimenga. Muena mvita yonsu wa kudibu, kushipa muluishi uvuabu baluangana nende. Ke bena Siriya kunyema. Bena Izrayele kutuadija kubalondakaja. Benadade kunyema, mubande pa nyama wa kabalu, pamue ne bantu bakuabu bavua babande pa nyama ya tubalu. Ke muvua mukalenga wa bena Izrayele muluishe Benadade. Uvua mubutule nyama ya tubalu yonsu, munyangakaje matempu a mvita onsu, mushipe bena mvita ba bena Siriya bapite bungi. Ke muambi kuya kudi Akabe, mukalenga wa bena Izrayele, umuambila ne: — Kolesha muoyi, wela meji bimpe ku tshiudi mua kuenza. Bualu, tshidimu tshidi kumpala etshi, anu tshikondu tshitudi etshi, mukalenga wa bena Siriya neafike kabidi bua kukuluisha. Balombodi ba mu bukalenga bua bena Siriya, kuambilabu mukalenga wabu ne: — Mvidi Mukulu wa bena Izrayele udi Mvidi Mukulu wa ku mikuna, ke padi bena Izrayele batupite bukole. Kadi, tuye kuluangana nabu mu mpata, netubapite bukole bulelela. Mpindiewu enza nunku: Umushe bakalenga bonsu, ne balunda bebe, ku bumfumu. Upingaje balombodi ba maloba mu muaba wabu. Wewe, wangata bena mvita bungi bua bavua bafue. Wangate kabidi nyama ya tubalu ne matempu a mvita, anu bungi bumue ne bia kumpala. Pashishe, tuye kuluisha bena mvita ba bena Izrayele mu mpata, netubapite bukole bulelela. Benadade kuitaba lungenyi alu. Nanku, tshidimu tshikuabu, anu tshikondu tshivuabu baluangana kabidi atshi, Benadade kubandila bena mvita ba bena Siriya. Pashishe, kuyaye nabu mu tshimenga tshia Afeke bua kuluisha bena Izrayele. Mukalenga Akabe kabidi kubandila bena mvita ba bena Izrayele, kubapesha biakudia. Kuyabu bua kusambakena ne baluishi babu. Bena mvita ba bena Izrayele kuasa mitanda mu bisumbu bibidi bitangilangane ne bena Siriya. Bena mvita ba bena Izrayele bavua bamueneka anu bu bisumbu bikese bia mbuji bibidi. Kadi, bena Siriya bavua bapite bungi, batuangane ditunga dijima. Muambi wa Mvidi Mukulu kuya kabidi kudi Akabe, mukalenga wabena Izrayele, umuambila ne: — Maweja-Nangila udi wamba ne: “Bu mudi bena Siriya bamba ne: meme Maweja-Nangila ndi anu Mvidi Mukulu wa ku mikuna, tshiena wa mu mpata, ndi mfila bena mvita babu bonsu mu bianza biebe, bua wewe kumanya ne: meme ndi Maweja-Nangila.” Bena mvita ba bena Izrayele ne ba bena Siriya kusomba bindila matuku muanda mutekete mu mitanda, batangilangane. Dituku dia muanda mutekete, kutuadijabu kuluangana. Bena Izrayele kutshimuna bena Siriya. Dituku dimue adi, kushipabu bena mvita ba bena Siriya binunu lukama, bavua benda ku makasa. Bantu bavua bashale binunu makumi abidi ne muanda mutekete, kunyema, kuya mu tshimenga tshia Afeke. Kadi, bimana bia tshimenga atshi kubupukila. Benadade kabidi uvua mua kunyema mu tshimenga atshi, musokome mu tshibambalu tshikuabu tshia munda mua nzubu menemene. Balombodi ba mu bukalenga bua Benadade, kumuambila ne: — Teleja, tudi bumvue ne: bakalenga ba bena Izrayele badi ne luse lua bungi. Nanku, tudi basue kuvuala bilamba bikayabale, kudisuika mionji mu nshingu, bua tuye kumonangana ne Akabe, mukalenga wabena Izrayele. Misangu mikuabu kena mua kukushipa to. Kuvualabu bilamba bikayabale, kusuika mionji mu nshingu. Kuyabu ku nzubu kua Akabe, mukalenga wa bena Izrayele, bamuambila ne: — Mupika webe Benadade, udi nkusengelela bua kumushipi. Akabe kuandamuna ne: — Benadade utshidi ne muoyi anyi? Kakuena bualu to. Benadade mmuanetu! Bantu bavua Benadade mutume, kumona ne: mbatuandamune bimpe. Kuitababu lubilu, bamba ne: — Eyowa, Benadade mmuanenu bushuwa! Akabe kubambila ne: — Pinganayi, nuye kumukeba. Benadade kupatuka muaba uvuaye musokome, kuya kudi Akabe. Akabe kumubandisha mu ditempu diende dia mvita. Benadade kuambila Akabe ne: — Nenkupingajile bimenga bivua tatu wanyi munyenge tatuebe. Nanku bintu bia mu ditunga diebe, neuye kubisumbisha mu tshimenga tshia Damase, bu muvua tatu wanyi uya kusumbisha bintu bia mu ditunga dietu mu Samariya. Akabe kumuambila ne: — Meme ndi musue kutua nebe ndondu. Pashishe, nenkulekele bua wewe kuya muebe muudi musue. Akabe mumane kutua ndondu ne Benadade, kumulekelaye. Tshikondu atshi, Maweja-Nangila kutumina muntu wa mu tshisumbu tshia bambi diyi, bua kuambilaye muntu mukuabu wa mu tshisumbu atshi ne: “Ntuuta!” Kadi muntu awu kubenga kumutuuta. Pashishe, muntu wa kumpala kuamba ne: — Bu muudi ubenga bua kutumikila diyi dia Maweja-Nangila, anu wewe umuka muaba undi ewu, nyama wa ntambue neakushipe. Nanku muntu awu uya mu njila, kusambakenaye ne nyama wa ntambue. Nyama awu kumushipa. Muntu wa kumpala awu, kuyaye kudi muntu mukuabu, umuambila ne: — Ntuuta! Muntu awu kumutuuta, kumutapa mputa. Nanku, muambi awu, kudisokoka, kuvuala bilamba bia muntu mukuabu, kuasaye tshifulu tshibuikila mu mpala. Kuyaye kuimana ku mpenga kua njila, muaba uvua mukalenga Akabe upitshila. Pavua mukalenga Akabe upita, muambi kumuambila ne: — Mukalenga, mvua munkatshi mua mvita. Muntu mukuabu kumuka ku milongu ya bena mvita, kumpesha muena lukanu, ungambila ne: “Undamine muntu ewu! Yeye munyeme, wewe neuye mu bupika pa muaba wende, anyi neumpeshe nkanu mitoke ya mushinga mukole binunu bisatu.” Kadi, pamvua ngenza mudimu, ntua eku ne eku, muena lukanu kunyema! Akabe, mukalenga wa bena Izrayele, kuandamuna ne: — Wewe nkayebe udi mumane kudipisha. Diakamue, muntu awu kumusha tshifulu tshivuaye muase, tshivua tshibuikila mu mpala. Akabe mukalenga wa bena Izrayele kumanya ne: muntu ewu ngua ku tshisumbu tshia bambi. Muambi kuambila mukalenga Akabe ne: — Maweja-Nangila udi wamba ne: “Bu muudi munyemeshe muntu umvua mumane kufundila lufu, wewe neufue pa muaba wende. Kabidi bantu bebe bena Izrayele nebafue pa muaba wa bantu bende.” Akabe mukalenga wa bena Izrayele kupingana kuende ne kanyinganyinga ne tshiji, mu tshimenga tshia Samariya. Malu awu mamane kujika, bualu bukuabu kuenzeka mu tshimenga tshia Yizreyele, muvua muntu mukuabu dina diende Nabote. Uvua ne budimi bua mvinyo mu tshimenga atshi, pabuipi ne nzubu kampande wa bukalenga wa Akabe, mukalenga wa Samariya. Dituku dikuabu, mukalenga Akabe kuambila Nabote ne: — Umpe budimi buebe bua mvinyo ebu, bua meme kuenzamu budimi bua biseki. Bualu budimi ebu budi pabuipi ne nzubu wanyi wa bukalenga. Nenkupe budimi bukuabu bua mvinyo buimpe bupite buebe ebu. Anyi ndi mua kukusumba budimi ebu, pawikala musue. Kadi, Nabote kuandamuna ne: — Maweja-Nangila kena mua kuanyisha bua meme kukupa budimi bua mvinyo bundi mupiane kudi bankambua banyi to. Mukalenga Akabe kupingana ku nzubu kuende, mubungame, mufike munda bua diandamuna dia Nabote adi. Akabe kulala pa bulalu, mutangile ku tshimana, kayi mua kudia kantu nansha kamue. Mukajende Yezabele ubuela, kumusangana mulale, kumukonka ne: — Udi mubinduluke nenku bua tshinyi? Kuena musue kudia biakudia munyi? Mukalenga Akabe kuandamuna ne: — Mvua mumonangane ne Nabote, muena mu tshimenga tshia Yizreyele. Meme kumulomba ne: “Umpe budimi buebe bua mvinyo. Ndi musue kubusumba. Anyi pawikala musue, tudi mua kushintakaja, meme kukupa budimi bukuabu.” Kadi, Nabote mmungandamune ne: “Tshiena mua kukupa budimi buanyi bua mvinyo to.” Yezabele kuandamuna ne: — Bulelela! Kuena muvuluke ne: wewe udi mukalenga wa bena Izrayele anyi? Juka! Udie biakudia, usanke! Meme Yezabele ndi nkupesha budimi bua mvinyo bua Nabote wa Yizreyele. Yezabele kufunda mikanda mu dina dia mukalenga Akabe. Kutumaye mikanda ayi, mitue tshitampi tshia bukalenga, kudi bakulu ne balombodi ba tshimenga tshia Yizreyele, muaba uvua Nabote musombe. Mu mikanda ayi, Yezabele uvua mufunde ne: ‘Mubikidishe bantu bonsu, nubafundile dituku dia kujilabu biakudia. Nuambile Nabote bua alombole tshisangilu atshi. Muaba udi Nabote muimanyine awu, nushikikepu bantu babidi bena dikamakama, bikale balulamangane ne Nabote. Bantu abu, nebamushiminyine ne: Nabote udi usendeka Mvidi Mukulu, usendeka ne mukalenga Akabe. Pashishe, nupatuke nende mu tshimenga, numuase mabue, numushipe. ” Bakulu ne balombodi ba tshimenga tshia Nabote, kuenza bionsu bivua Yezabele mufunde mu mikanda yende. Kubikidishabu bantu, kubafundila dituku dia kujila biakudia. Kuambilabu Nabote bua alombole tshisangilu atshi. Bantu babidi kusomba, balulamangane ne Nabote. Bantu abu, kumushiminyina malu kumpala kua bantu bonsu, bamba ne: — Nabote udi usendeka Mvidi Mukulu, usendeka ne mukalenga Akabe kabidi! Diakamue, kupatukabu ne Nabote mu tshimenga, kumuasa mabue, kumushipa. Ke balombodi ba tshimenga kutuma bantu kudi Yezabele bua kumumanyisha ne: mbamane kuasa Nabote mabue, bamushipa. Yezabele umvua bualu abu, kuyaye kuambila mukalenga Akabe ne: — Uye kuangata budimi bua mvinyo, buvua Nabote, muena mu tshimenga tshia Yizreyele, ubenga mua kukusumbisha. Bualu mmumane kufua. Mukalenga Akabe umvua nanku, kuyaye kuangata budimi bua mvinyo bua Nabote. Pashishe, Maweja-Nangila kuambila muambi Eliya wa ku Tishebe ne: — Uye kudi Akabe, mukalenga wa bena Izrayele, udi musombe mu Samariya. Neumusangane mu budimi bua mvinyo bua Nabote, bualu mmuye bua kuangata budimi abu. Uye, umuambile ne: Maweja-Nangila udi wamba ne: “Udi mushipe muntu. Mpindiewu udi mufike bua kuangata bintu biende!” Maweja-Nangila udi wamba kabidi ne: “Muaba udi mbua milake mashi a Nabote, neyilakilepu ne mashi ebe kabidi.” Eliya kuya kuambila Akabe bionsu abi. Akabe kumuambila ne: — Wewe muluishi wanyi, wapinganyi kabidi kundi! Eliya kuitaba ne: — Eyowa, ngapinganyi kabidi kuudi, bualu wewe udi usanka bua kuenza bidi Maweja-Nangila ubenga. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Nenkutumine makenga makole. Nenkubutule wewe ne bantu bonsu ba mu diku diebe, bakulumpe ne bana batekete. Nembutule bena nzubu webe, bu mumvua mubutule bena nzubu wa Yerobowame, muana wa Nebate, ne bena nzubu wa Basha, muana wa Akiya. Bualu wewe Akabe udi mumfikishe munda bikole. Kabidi udi mufikishe bena Izrayele ku dienza bibi.” Nanku, Maweja-Nangila udi wamba kabidi bua Yezabele ne: “Mbua neyidile Yezabele pabuipi ne bimana bia Yizreyele. ” Mukalenga Akabe, muena nzubu wa mu diku diebe udi ufuila mu tshimenga, nebamudie kudi mbua. Udi ufuila mu tshisuku, nebamuzokole kudi nyunyi ya mikanku. Bulelela, katshia kabena banji kumona muntu usanka bua kuenza bidi Maweja-Nangila ubenga, bu mudi mukalenga Akabe usanka bua kuenza nanku. Kadi badi bamuenzeja bionsu ebi kudi mukajende Yezabele. Mukalenga Akabe udi mutambe kuenza bibi, nangananga padiye utendelela mvidie bu muvua bena Amore batendelela. Bena Amore ke bavua Maweja-Nangila muipate mu ditunga bua kushilabu bena Izrayele muaba. Mukalenga Akabe umvua malu onsu avua Maweja-Nangila mumuambile mukana mua muambi, kunyingalalaye bikole. Kupandaye bilamba biende. Kuvualaye anu tshilamba tshikayabale nkayatshi pambidi. Kujilaye biakudia. Uvua anu ne tshilamba atshi tshikayabale too ne pa kulala. Uvua wenda anu bitekete. Nanku, Maweja-Nangila kuambila Eliya, muena Tishebe ne: — Udi mumone mudi Akabe mudipuekeshe kumpala kuanyi. Bu mudiye mudipuekeshe nanku, tshiena nkengesha bena diku diende patshidiye mu bukalenga to. Nembakengeshe anu pabuela muanende mu bukalenga. Bidimu bibidi bimane kupita, bena Siriya ne bena Izrayele kabayi baluangana mvita. Mu tshidimu tshisatu, Yosafate, mukalenga wa bena Yuda, kufika bua kumonangana ne Akabe, mukalenga wa bena Izrayele. Kadi, Akabe uvua mumane kuambila balombodi ba mu bukalenga buende ne: “Nudi bamanye bimpe ne: tshimenga tshia Ramote, tshidi mu ditunga dia Ngilaade, ntshietu. Tudi tutshina bua kuya kukuata tshiakabidi tshimenga tshietu etshi, kudi mukalenga wa bena Siriya bua tshinyi?” Nanku, Akabe kukonka mukalenga Yosafate ne: — Udi mua kuya kumfila mu mvita bua tuetu kukuata tshimenga tshia Ramote, tshidi mu ditunga dia Ngilaade anyi? Mukalenga Yosafate kuandamuna ne: — Wewe ne meme tudi bantu bamue. Bantu bebe, mbanyi meme. Bantu banyi, mbebe wewe. Nyama yanyi ya tubalu nyebe wewe. Mukalenga Yosafate kumuambila kabidi ne: — Kadi, bangabanga, ukonke Maweja-Nangila. Nanku, Akabe, mukalenga wa bena Izrayele, kubikidisha bambi bende bonsu bu nkama inayi, ubakonka ne: — Ndi mua kuya kuluangana, bua meme kukuata tshimenga tshia Ramote tshidi mu ditunga dia Ngilaade, anyi tshiena mua kuya? Bambi kuandamuna ne: — Udi mua kuya. Maweja-Nangila neafile tshimenga atshi mu bianza biebe. Kadi, mukalenga Yosafate kumukonka ne: — Munemu, kamuena muambi mukuabu wa Maweja-Nangila utudi mua kuebeja anyi? Akabe, mukalenga wa bena Izrayele, kuandamuna ne: — Muambi mukuabu umue udi munemu. Dina diende Mika, muana wa Imla. Kadi tshiena mumunange to. Bualu misangu yonsu udi ummanyisha amu malu mabi. Katshia, kena muanji kungambilaku bualu buimpe to. Mukalenga Yosafate kukema ne: — Kuangatshi muambi bibi nanku to! Ke, Akabe mukalenga wa bena Izrayele, kubikila muntu uvua ulombola bena mudimu ba mu nzubu wa bukalenga. Kumutumaye lukasa bua kuya kukeba Mika, muana wa Imla. Pavua bambi babambila malu, Akabe, mukalenga wa bena Izrayele, ne Yosafate, mukalenga wa bena Yuda, bavua basombe mu nkuasa yabu ya bukalenga. Bavua bavuala bilamba bia bukalenga, basombe pabuipi ne tshiibi tshia ku tshimenga tshia Samariya. Muntu mukuabu, Sedekiya, muana wa Kenaane, uvua muenze nsengu ya tshiamu, wamba ne: — Maweja-Nangila udi wamba ne: “Nsengu eyi, ke tshimanyinu tshidi tshileja bukole bundi mua kubutula nabu bena mvita ba bena Siriya.” Bambi bakuabu bonsu kujadika meyi awu, bamba ne: — Mukalenga, uye kuluisha tshimenga tshia Ramote tshidi mu ditunga dia Ngilaade. Neutshimune. Maweja-Nangila neafile tshimenga atshi mu bianza biebe. Muntu uvua muye kukeba Mika, kuambilaye Mika ne: — Teleja, bambi bonsu mbambile mukalenga Akabe anu meyi a mushindu umue ne: neutshimune. Wewe kabidi umuambile anu meyi a mushindu umue ne bambi bakuabu. Umuambile ne: neutshimune. Kadi, muambi Mika kuandamuna ne: — Bu mudi Maweja-Nangila ne muoyi, nemmuambile anu tshidi Maweja-Nangila ungambila. Mika ufika kudi mukalenga Akabe, awu kumukonka ne: — Mika, tudi mua kuya kuluangana, bua tuetu kukuata tshimenga tshia Ramote tshidi mu ditunga dia Ngilaade, anyi katuena mua kuya? Muambi kuandamuna ne: — Udi mua kuya. Neutshimune, Maweja-Nangila neafile tshimenga atshi mu bianza biebe. Kadi, mukalenga Akabe kumukonka kabidi ne: — Ndi mua kukusengelela misangu bungi munyi bua wewe kungambila anu bualu bulelela, paudi wakula mu dina dia Maweja-Nangila? Ke muambi Mika kumuambila ne: — Ndi mumone bena Izrayele. Bonsu mbamuangalake mu mikuna. Bu mudi tshisumbu tshia mikoku katshiyi ne mulami. Kabidi Maweja-Nangila udi wamba ne: “Bena Izrayele kabatshiena ne mfumu to. Muntu yonsu apingane ku nzubu kuende talala.” Akabe mukalenga wa bena Izrayele, kuambila Yosafate ne: — Mvua mumane kukuambila! Mika udi ungambila anu malu mabi misangu yonsu. Katshia kena muanji kungambila bualu buimpe to! Mika kuamba kabidi ne: — Teleja anu tshidi Maweja-Nangila wamba ne: Ndi mumone Maweja-Nangila musombe mu nkuasa wende wa bukalenga, bena mudimu bende bonsu ba mu diulu, bimana, aba ku dia balume diende, bakuabu ku dia bakaji. Nanku, Maweja-Nangila kukonka ne: “Udi mua kuya kushima Akabe bua kuyaye kuluisha tshimenga tshia Ramote tshidi mu ditunga dia Ngilaade, kumushipelabu mu tshimenga atshi nnganyi?” Kufilabu meji mushilangane. Nanku, mutumibue uvua ulombola bambi, kusemena kudi Maweja-Nangila, umuambila ne: “Meme nenye kumushima!” Maweja-Nangila kukonka ne: “Neuye kumushima mushindu kaayi?” Mutumibue kuandamuna ne: “Nengenzeje bambi bonsu, bua bambile mukalenga Akabe malu a dishima.” Maweja-Nangila kuandamuna ne: “Ke mushindu muimpe mutambe wa kumushima. Uye kuenza nanku!” Eyowa, mpindiewu bionsu ebi mbimane kuenzeka. Maweja-Nangila ke uvua mutume mutumibue bua kushimaye bambi bebe bonsu. Kadi Maweja-Nangila uvua mumane kujadika bua kukukengesha. Diakamue, Sedekiya, muana wa Kenaane, kusemena kudi muambi Mika, kumutapa dipi ku ditama, wamba ne: — Mmunyi muudi mua kujadika ne: mueyelu wa Maweja-Nangila mmupatuke munda muanyi bua kubuela munda muebe, kukuakuisha anu wewe? Muambi Mika kuandamuna ne: — Eyowa! Wewe neujadike bionsu ebi, dituku diwikala musokome mu tshibambalu tshia munda mua nzubu webe. Pashishe, Akabe, mukalenga wa bena Izrayele, kutuma diyi kudi muena mudimu wende ne: — Ukuate muambi Mika, umufile kudi mulombodi wa tshimenga tshia Amone ne kudi Yowashe, muana wa mukalenga. Ubambile ne: bele muntu awu mu nzubu wa lukanu mu dina dianyi. Bamupeshe kapese ka diampa ne mayi makese a kunua, too ne pangapingana katakata ku mvita eyi. Mika kuandamuna ne: — Wewe mupingane katakata, nanku Maweja-Nangila kena muambe bualu mukana muanyi to. Akabe, mukalenga wa bena Izrayele, ne Yosafate, mukalenga wa bena Yuda, kuya kuluisha tshimenga tshia Ramote tshivua mu ditunga dia Ngilaade. Akabe, mukalenga wa bena Izrayele, kuambila Yosafate ne: — Ndi musue kudisokoka, kuvuala bilamba bia muntu mukuabu, bua meme kuya mu mvita. Kadi wewe Yosafate uvuale bilamba bia bukalenga. Nenku, Akabe mukalenga wa bena Izrayele, kudisokoka bu muntu mukuabu, bua kuya mu mvita. Kadi, mukalenga wa bena Siriya, uvua mumane kutuma diyi kudi bamfumu makumi asatu ne babidi, bavua ne matempu ende a mvita, bua kuluisha anu Akabe, mukalenga wa bena Izrayele, kabayi baluisha bena mvita bakuabu, nansha balombodi ba bena mvita. Nanku, bamfumu bavua ne matempu a mvita bamona Yosafate, kuambilanganabu ne: bulelela ke Akabe, mukalenga wa bena Izrayele ewu. Kutuadijabu kumuluisha. Kadi, Yosafate kuela mbila ya mvita. Ke bamfumu bavua ne matempu a mvita, kujadika ne: ki ngʼAkabe, mukalenga wa bena Izrayele to. Nanku, kulekelabu kumulondakaja. Muena mvita mukuabu wa bena Siriya kuela muketa mu mpukapuka. Muketa awu, kuasa Akabe, mukalenga wa bena Izrayele. Kubuelawu mu mubidi wende, ku kazaku kende ka mvita. Mukalenga Akabe kuambila muntu uvua wendesha ditempu diende dia mvita ne: — Pingana panyima! Umuka nanyi munkatshi mua bena mvita, bualu tshiena mumvue bimpe to. Dituku adi, mvita ivua mikole mitambe. Nanku, Akabe mukalenga wa bena Izrayele uvua ne bua kushala muaba awu, bamuimanyike mu ditempu diende dia mvita, mululamangane ne bena mvita ba bena Siriya. Ke Akabe kufua dilolu. Mashi avua apatuka mu mputa wende awu, avua apuekela mu ditempu dia mvita. Diba dimane kubuela, kuelabu mbila mu mitanda ne: — Muntu yonsu apingane mu tshimenga tshiende, aye ku nzubu kuende, bualu mukalenga Akabe mmufue! Kuyabu kujiika tshitalu tshia mukalenga Akabe, mu tshimenga tshia Samariya. Kadi pavuabu basukula ditempu dia Akabe mu dijiba dia mayi dia mu Samariya, mbua kulaka mashi a mukalenga Akabe. Kabidi bakaji bena tshiendenda bavua bowa mayi muaba awu, bu muvua Maweja-Nangila mumane kuamba. Malu makuabu a Akabe, mbaafunde mumukanda udibu babikila ne: Malu adi bakalenga ba bena Izrayele benza. Mbafundemu kabidi bionsu bivuaye muenze: nzubu muimpe wa bukalenga uvuaye muase mulengeje ne mibanga, ne bimenga bionsu bivuaye muibake. Mukalenga Akabe mumane kufua, muanende Akaziya kumupingana mu bukalenga. Yosafate, muana wa Asa, uvua mubuele mu bukalenga bua bena Yuda, mu tshidimu tshinayi tshivua Akabe mu bukalenga bua bena Izrayele. Yosafate uvua ne bidimu makumi asatu ne bitanu pa kubuelaye mu bukalenga. Uvua mushale mu bukalenga mu Yerushalayime bidimu makumi abidi ne bitanu. Dina dia mamuende divua Azuba, muana wa Shili. Yosafate kuenza malu mimpe, mulonde tshilejilu tshia tatuende Asa, ku bionsu bivuaye wenza. Uvua muenze malu mimpe avua asankisha Maweja-Nangila. Kadi, Yosafate kavua mukandike miaba ya tshijila ivua bantu baya kutendelela mvidie. Bantu bavua anu baya miaba ayi, bua kulambula milambu ya nyama, ne ya manananshi. Yosafate bavua basombe ne mukalenga wa bena Izrayele anu bimpe mu ditalala. Malu makuabu a Yosafate, mbaafunde mu mukanda udibu babikila ne: Malu adi bakalenga ba bena Yuda benza. Mbafundemu kabidi bukitu buvua nabu Yosafate, mvita yonsu ivuaye muluangane, ne mushindu uvuaye muipate balume ne bakaji bonsu bavua benda tshiendenda mu nzubu ya mvidie yabu bua kuyitendelela. Bavua bashala benza nanku nansha tshikondu tshia tatuende Asa. Kadi, tshikondu atshi, mu ditunga dia Edome kamuvua mukalenga to. Muvua anu mulombodi uvua mukalenga wa bena Yuda mutekemu. Mukalenga Yosafate uvua muenzeje matu manene ku Eshiyone-Ngebere bua kuya kukeba biamu bia mpawungi mu ditunga dia Ofire. Kadi, kena mupete tshipeta tshimpe to. Bualu matu avua majame ku Eshiyone-Ngebere. Ke Akaziya, muana wa Akabe, kuanyisha kabidi bua bitshi ba matu ba mu ditunga diende baye kushindikija bitshi ba matu ba Yosafate. Kadi, mukalenga Yosafate kubenga. Yosafate mumane kufua, kumujiikabu mu Tshimenga tshia Davide, mu lukita lua bankambua babu. Muanende wa balume Yorame kumupingana mu bukalenga. Akaziya, muana wa Akabe, uvua mubuele mu bukalenga bua bena Izrayele, mu tshimenga tshia Samariya, mu tshidimu tshia dikumi ne muanda mutekete tshivua Yosafate mu bukalenga bua bena Yuda. Akaziya kushala mu bukalenga bua bena Izrayele bidimu bibidi. Kuenzaye tshidi Maweja-Nangila ubenga. Kuenzaye buenzayi anu muvua tatuende Akabe ne mamuende Yezabele benza. Kabidi muvua Yerobowame, muana wa Nebate muenze, mufikishe bena Izrayele ku dienza bibi. Akaziya uvua mutue mpala panshi kumpala kua Baale bua kumutendelela. Ke muvuaye mufikishe Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele munda, bu muvuabu benza kudi tatuende Akabe. Mukalenga Akabe mumane kufua, bena Mowabe kutombokela bena Izrayele. Dituku dikuabu, mukalenga Akaziya uvua mu tshibambalu tshia nzubu wende wa bukalenga wa tshilalakulu, uvua mu tshimenga tshia Samariya, kukulukaye pa dididishi, kudishinda, kutapikaye bikole. Bualu bua njiwu ayi, mukalenga Akaziya kutuma bantu mu tshimenga tshia Ekrone, bua kukonkamu mvidie Baale Zebube ne: nengumvue bimpe anyi? Kadi, mutumibue wa Maweja-Nangila kuya kuambila muambi Eliya, muena Tishebe, ne: — Juka uye kusambakena ne bantu badi mukalenga Akaziya wa mu Samariya mutume, ubakonke ne: “Mu ditunga dia bena Izrayele kamuena Mvidi Mukulu anyi? Nudi nuya kukonka anu mvidie Baale Zebube, udi mu Ekrone bua tshinyi?” Pashishe ubambile kabidi ne: “Maweja-Nangila udi wambila Akaziya, mukalenga wa bena Izrayele ne: ‘Kuena ujuka kabidi mu bulalu buudi mulale emu to, neufue!’ ” Muambi Eliya kuenza bionsu bivua Maweja-Nangila mumuambile. Diakamue, bantu abu kupingana kudi mukalenga Akaziya. Mukalenga Akaziya kubakonka ne: — Nudi bapingane bua tshinyi? Kuandamunabu ne: — Tudi basambakene ne muntu mukuabu, mutupingaje bua tuetu kukuambila ne: “Maweja-Nangila udi wamba ne: Mu ditunga dia Izrayele, kamuena Mvidi Mukulu anyi? Udi utuma bantu bua kukonka anu mvidie Baale Zebube udi mu Ekrone bua tshinyi? Bu muudi muenze nanku, kuena ujuka mu bulalu buudi mulale ebu to! Neufue!” Mukalenga Akaziya kubakonka ne: — Muntu unuvua basambakena nende, uvua unuambila bionsu ebi, uvua mushindu kaayi? Kuandamunabu ne: — Uvua muvuale tshilamba tshia miosa ya nyama wa kamelu, musuike mukaba mu tshimonu! Mukalenga Akaziya kuela diyi ne: — Muntu awu mmuambi Eliya, muena Tishebe! Mukalenga Akaziya kutuma mulombodi, ne bena mvita makumi atanu, bua kukuata muambi Eliya. Bena mvita abu, kubanda ku lusongu lua mukuna uvua muambi Eliya musombe. Mulombodi wa bena mvita kuambila Eliya ne: — Muambi wa Mvidi Mukulu, tuluka! Ke mudi mukalenga Akaziya mutume diyi! Eliya kuandamuna ne: — Bu mundi muambi wa Mvidi Mukulu, ndi ndomba bua kapia kafume mu diulu kanubutule: wewe ne bantu makumi atanu banudi nabu! Diakamue, kapia kufuma mu diulu, kubutula mulombodi wa bena mvita, ne bantu makumi atanu bavuaye nabu. Mukalenga Akaziya kutuma kabidi mulombodi wa bena mvita mukuabu, ne bena mvita makumi atanu, kudi Eliya. Mulombodi wa bena mvita kuambila Eliya ne: — Muambi wa Mvidi Mukulu, tuluka! Ke mudi mukalenga Akaziya mutume diyi! Eliya kuandamuna ne: — Bu mundi muambi wa Mvidi Mukulu, ndi ndomba bua kapia kafume mu diulu kanubutule: wewe ne bantu makumi atanu banudi nabu! Diakamue, Mvidi Mukulu kupuekesha kapia. Kubutulaku mulombodi wa bena mvita ne bantu makumi atanu bavuaye nabu. Musangu muisatu, mukalenga Akaziya kutuma kabidi mulombodi mukuabu ne bena mvita makumi atanu. Kubandabu pa mukuna. Anu bamone Eliya, mulombodi wa bena mvita kutuaye binu panshi, utendakena Eliya, wamba ne: — Muambi wa Mvidi Mukulu, kunshipi, kabidi kushipi bantu aba makumi atanu bandi nabu! Ndi mumanye ne: kapia kavua kafuma mu diulu ke kavua kabutula balombodi ba bena mvita babidi ba kumpala, ne bantu bavuabu nabu. Nanku, ndi nkusengelela, kunshipi to! Mutumibue wa Maweja-Nangila kuambila Eliya ne: — Tuluka, uye nende, kutshinyi to. Muambi Eliya kutuluka, kuya ne mulombodi wa bena mvita kudi mukalenga Akaziya. Eliya kuambila mukalenga Akaziya ne: — Maweja-Nangila udi wamba ne: “Bu muudi mutume bantu kudi mvidie Baale Zebube, udi mu tshimenga tshia Ekrone bua kumukonka malu, mmumue ne: ku mesu ebe, mu ditunga dia bena Izrayele kamuena Mvidi Mukulu udibu mua kukonka malu. Nanku, kuena ujuka mu bulalu muudi mulale emu to, neufue!” Mukalenga Akaziya kufua, anu muvua Maweja-Nangila muambile muambi Eliya. Mukalenga Akaziya kavua ne muana wa balume to. Nanku, muanabu Yorame kumupingana mu bukalenga, mu tshidimu tshibidi tshivua Yorame, muana wa Yosafate, mu bukalenga bua bena Yuda. Malu makuabu a Akaziya mbaafunde mu mukanda udibu babikila ne: Malu adi bakalenga ba bena Izrayele benza. Matuku a bungi mamane kupita, Maweja-Nangila kuambula muambi Eliya mulu mu tshipepela tshia mvunde. Bivua bienzeka mushindu ewu: Eliya ne Elisha kumuka mu Ngilgale, benda pamue mu njila. Tshitupa tshikese, Eliya kuambila Elisha ne: — Ushale muaba ewu. Maweja-Nangila mmuntume ku Betele. Kadi Elisha kumuandamuna ne: — Bu mudi Maweja-Nangila ne muoyi, ne muudi wewe ne muoyi, ndi nditshipa ne: tshiena nkushiya to! Nanku, kuyabu bonsu babidi ku Betele. Bantu ba mu tshisumbu tshia bambi bavua basombe ku Betele, bavua bebeja Elisha ne: — Udi mumanye ne: lelu Maweja-Nangila neambule mfumuebe Eliya mulu anyi? Elisha kuandamuna ne: — Eyowa, ndi mumanye bualu ebu, kadi puwayi! Eliya kuambila kabidi Elisha ne: — Shala muaba ewu, Maweja-Nangila mmuntume ku Yeriko. Kadi Elisha kumuandamuna ne: — Bu mudi Maweja-Nangila ne muoyi, ne muudi wewe nawu, ndi nditshipa ne tshiakukushiya to. Nanku, kuyabu bonsu babidi ku Yeriko. Bantu ba mu tshisumbu tshia bambi bavua basombe ku Yeriko, kusemena kudi Elisha bamukonka ne: — Udi mumanye ne: Maweja-Nangila neambule mfumuebe Eliya mulu anyi? Elisha kuandamuna ne: — Eyowa, ndi mumanye bualu ebu, kadi puwayi! Eliya kuambila kabidi Elisha ne: — Ushale muaba ewu. Maweja-Nangila mmuntume ku muelelu wa Yardene. Kadi Elisha kumuandamuna ne: — Bu mudi Maweja-Nangila ne muoyi, ne bu muudi wewe ne muoyi, ndi nditshipa ne: tshiena nkushiya to! Nanku, kuyabu bonsu babidi! Bambi bu makumi atanu bavua anu benda babalonda. Kadi bambi abu bavua bimanyine pa bule. Kabavua bafike muaba uvua Eliya ne Elisha bimane ku muelelu wa Yardene to. Eliya kukopola tshinkutu tshiende tshivuaye natshi, kutshibunya, kutshituila pa mayi. Mayi kupanduluka eku ne eku. Nanku, bonsu babidi kusabuka ku makasa kume. Bobu bamane kusabuka, Eliya kuambila Elisha ne: — Undombe tshiudi musue, bua meme kukuenzela, bangabanga ne Maweja-Nangila kungambula, bua tuetu kushiyangana nebe. Elisha kuandamuna ne: — Ndi musue kupiana mueyelu webe wa buambi misangu ibidi bukole buawu. Eliya kumuandamuna ne: — Udi mulombe tshintu tshikole bua kutshipeta. Kadi, wewe mummone padi Maweja-Nangila ungambula bua tuetu kushiyangana, neupete tshiudi mulombe. Kadi, pawikala kuyi mummone, kuakupeta tshiudi mulombe to. Patshivuabu benda bayukila, kumonabu ditempu diela ndimi ya kapia. Nyama ya tubalu ivua ikoka ditempu adi, ivua yela kabidi ndimi ya kapia. Nanku, ditempu adi ne nyama ya tubalu, kupita pankatshi pa Eliya ne Elisha bua kubapandulula. Diakamue, tshipepela tshia mvunde kuambula Eliya mulu. Elisha umona nanku, kuelaye lubila ne: — Tatu wanyi! Tatu wanyi! Wewe udi mupite matempu a mvita onsu ne babandi ba pa tubalu bonsu ba bena Izrayele. Pavua Elisha kayi mumone kabidi Eliya, kupandaye bilamba biende bipese bibidi. Pashishe, kuangulaye tshinkutu tshivua Eliya mumatshishe panshi. Kupinganaye ku muelelu wa Yardene, kuimana. Kuambulaye tshinkutu atshi, kutuuta pa mayi a musulu, wamba ne: — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Eliya, udi penyi? Eyowa, udi penyi? Kutuutaye tshinkutu pa mayi a musulu. Mayi kupanduluka eku ne eku. Elisha kusabuka. Bantu ba mu tshisumbu tshia bambi bavua mu tshimenga tshia Yeriko bavua batangila pa bule, bamone bionsu bivua Elisha wenza. Kuambilanganabu ne: “Mueyelu wa muambi udi ulombola Elisha.” Kuyabu kusambakena ne Elisha. Kumutuilabu mpala panshi, bamuambila ne: Tangila, tudi ne bantu makumi atanu badi ne bukitu. Tudi basue kubatuma bua baye kukeba mfumuebe Eliya. Bualu Mueyelu wa Maweja-Nangila uvua muambule Eliya, udi mua kuikala mumuimanshe pa mikuna, nansha mu tshibandabanda. Kadi, Elisha kubakandika bua kabatumi bantu abu to. Kadi, bantu ba mu tshisumbu tshia bambi abu, kusuminyina Elisha bikole. Nanku, kuitabaye. Kutumabu bantu abu makumi atanu. Kukebabu Eliya matuku asatu. Kabena bamumona to. Bobu bamane kupingana kudi Elisha mu Yeriko, kubambilaye ne: — Meme mvua mumane kunukandika bua kanuyi to! Bena mu tshimenga tshia Yeriko kuambila Elisha ne: — Mukalenga wetu, udi mumone ne: tshimenga tshietu ntshiasa pa muaba muimpe. Kadi, mayi adi mabi kena mimpe to. Adi atudisha bantu ne nyama mafu mu ditunga. Elisha kubambila ne: — Elayi luepu mu dilonga dipiadipia, numpeshe. Kumupeshabu. Elisha kuya ku mpokolu, kuela luepu mu mayi awu, wamba ne: — Maweja-Nangila, udi wamba ne: “Ndi mulengeje mayi aa. Kaena mua kushipa bantu kabidi, nansha kutudisha mafu to.” Nanku mayi kulengela. Atshidi mimpe too ne mpindiewu anu bu muvua Elisha muambe. Elisha kumuka mu Yeriko, kuya mu Betele. Pawaye mu njila, bana ba balume bavua bafume mu tshimenga, kumuseka, bela mbila ne: — Muena dibala, banda! Muena dibala, banda! Elisha ukenzakana, kubamona. Kubatshipaye mu dina dia Maweja-Nangila. Ke nyama ya lonji ibidi kupatuka mu ditu, kushipa bana ba balume makumi anayi ne babidi, kubasunsula. Pashishe, Elisha kuya ku mukuna wa Karmele. Umuka ku mukuna wa Karmele, kupinganaye mu tshimenga tshia Samariya. Yorame, muana wa Akabe, uvua mubuele mu bukalenga bua Izrayele mu tshidimu tshia dikumi ne muanda mukulu, tshivua Yosafate mu bukalenga bua bena Yuda. Yorame kushala mu bukalenga mu tshimenga tshia Samariya bidimu dikumi ne bibidi. Mesha, mukalenga wa bena Mowabe, uvua mumunyi wa mikoku. Ku tshidimu tshionsu, uvua ne bua kulambula mukalenga wa bena Izrayele, bana ba mikoku binunu lukama, ne mikoku binunu lukama kabiyi bikosa miosa to. Kadi, mukalenga Akabe mumane kufua, Mesha kutombokela Yorame uvua mupingane Akabe mu bukalenga. Nanku, Yorame kumuka mu Samariya, bua kubandila bena mvita ba bena Izrayele bonsu. Pashishe, kutumaye bantu bua kuambila Yesafate, mukalenga wa bena Yuda, ne: “Mukalenga wa bena Mowabe mmuntombokele. Tudi mua kuya nebe bua kuluisha ditunga diende anyi?” Yosafate, mukalenga wa bena Yuda, kuandamuna ne: “Ndi muanyishe. Wewe ne meme tudi bantu bamue. Bantu bebe mbanyi meme. Bantu banyi mbebe wewe. Nyama yebe ya tubalu nyanyi meme. Nyama yanyi ya tubalu nyebe wewe.” Kadi, Yosafate kukonka Yorame ne: “Netuyile njila kaayi?” Yorame kuandamuna ne: “Netuyile mu tshipela tshia Edome. ” Bakalenga aba, wa bena Izrayele, wa bena Yuda, ne wa bena Edome kutuadija luendu. Bobu bamane kuenda matuku muanda mutekete, kabena bapeta kabidi mayi bua bena mvita kunuabu, nansha bua kunuisha nyama ivuabu nayi to. Nanku, mukalenga wa bena Izrayele kuela lubila ne: — Diakabi! Maweja-Nangila ke udi mututume tuetu bonsu bakalenga basatu muaba ewu, bua kutufikisha mu bianza bia bena Mowabe! Kadi, Yosafate kukonka ne: — Muaba ewu, kakuena muambi udi mua kutuebejila malu kudi Maweja-Nangila anyi? Mulombodi wa bena mvita ba mukalenga wa bena Izrayele kuandamuna ne: — Tudi ne Elisha, muana wa Shafate. Yeye uvua wambuluisha muambi Eliya bikole. Yosafate kuandamuna ne: — Eyowa, mbimpe! Muntu awu, neatumanyishe tshidi Maweja-Nangila musue kutuambila. Diakamue, bakalenga aba, wa bena Izrayele, wa bena Yuda ne wa bena Edome, kuya kumonangana ne Elisha. Muambi Elisha kukonka mukalenga wa bena Izrayele ne: — Udi mulue kumatshisha bua tshinyi? Udi mua kuya kuebeja malu kudi bambi ba tatuebe, nansha bambi ba mamuebe! Mukalenga wa bena Izrayele kubenga ne: — Nansha! Tuetu bakalenga basatu, Maweja-Nangila ke udi mututume muaba ewu, bua kutufila mu bianza bia bena Mowabe. Elisha kubambila kabidi ne: — Bu mudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, undi ngenzela mudimu ne muoyi, ndi nnuandamuna anu, bualu ndi nnemeka Yosafate mukalenga wa bena Yuda. Bu meme tshiyi nnemeka Yosafate, tshivua mua kukuteleja, nansha kukutangila mene to. Mpindiewu, nufike kundi ne muimbi wa tshisanji. Muimbi wa tshisanji utuadija kuimba, bukole bua Maweja-Nangila kutulukila Elisha. Elisha kutuadija kuakula, wamba ne: — Meme Maweja-Nangila ndi ngamba ne: “Imbayi biina bia bungi mu musulu udi muume, bualu meme Maweja-Nangila ndi njadika ne: Tshibandabanda etshi netshiwule mayi tente. Kanuakumvua lupepela to. Kanuakumona mvula to. Kadi, nenupete mayi a kunua, nuenu, bimuna bienu, ne nyama mikuabu inudi nayi.” Kadi, bualu ebu mbualu bukese kudi Maweja-Nangila. Yeye neafile kabidi ditunga dia bena Mowabe mu bianza bienu. Nenubutule bimenga bimpe bionsu bivuabu bakolesha ne bimana. Nenupule mitshi ya bimuma yonsu. Nenujibikile mpokolu ya mayi yonsu. Kabidi nenunyangakaje madimi onsu adibu badime, nenuimanshemu mabue. Butshia dinda, diba dia kulambula milambu, kumonabu mayi afumina mu ditunga dia Edome, kuwujawu buloba. Bena Mowabe kupeta lumu lua difika dia bakalenga basatu bua kubaluisha. Nanku, kusangishabu bantu bonsu batshivua ne bukole bua kuambula bia mvita. Kubatekabu ku mikalu ya ditunga. Mu dinda, bena mvita ba bena Mowabe babike ku tulu, kumonabu nkenke ya diba imueneka mu mayi. Mayi awu, avua amueneka pa bule bu mashi. Nanku bena Mowabe kuela mbila ne: — Eyi, mmashi! Bulelela, bakalenga abu ne bena mvita badibu nabu, ke bavua basangane, bashipangane nkayabu. Bena Mowabe jukayi, tuye kupawula! Kadi, bena Mowabe bamane kufika pabuipi ne mitanda ya bena Izrayele, ke bena Izrayele kujuka, kubaluisha. Nanku, bena Mowabe kunyema. Bena Izrayele kubalondakaja, kubuela mu buloba bua bena Mowabe. Kubutulabu bena Mowabe bapite bungi. Kunyangakajabu bimenga. Yonsu wa kudibu kuimansha dibue mu madimi avua bena Mowabe badime, too ne pavua mabue mapite bungi mu madimi onsu. Kujibikilabu mpokolu yonsu, kupulabu mitshi ya bimuma yonsu. Anu tshimenga tshia Kirerese ke tshivua tshishale kabayi batshinyanga to. Kadi, bena mvita bavua ne ndundu ya kuela nayi nsoka, kunyungululabu tshimenga atshi, kutshiluisha. Mukalenga wa bena Mowabe, kumona ne: mvita ayi mmipite bukole. Nanku kusangishaye bena mvita bende nkama muanda mutekete bavua ne miela. Kuidikijabu mua kupanda njila bua kufikabu kudi mukalenga wa bena Edome. Kadi kakuvua mushindu to. Ke mukalenga wa bena Mowabe, kubikidisha muanende wa balume muanabute, uvua mua kumupingana mu bukalenga. Kumulambulaye pa tshimana tshia tshimenga atshi bu mulambu wa kuosha. Bena Izrayele bamone nanku, kutshinabu bikole. Kumukabu muaba awu, kupingana kuabu. Mukaji mukuabu uvua mufuishe bayende. Bayende awu uvua wa mu tshisumbu tshia bambi. Mukaji awu kuya kudi Elisha, umusengelela bua kumuambuluisha, wamba ne: — Elisha, udi mumanye ne: bayanyi mmumane kufua. Kadi, muntu uvua mutusombeshe makuta, mmufike bua kuangata bana banyi babidi, bua bashale bapika bende. Elisha kumukonka ne: — Tshindi mua kukuenzela ntshinyi? Ungambile tshiudi natshi ku nzubu kuebe? Mukaji kuandamuna ne: — Tshiena ne tshintu to. Ndi mushale anu ne tufuta tukese mu kasu, tundi ndilaba pambidi. Elisha kumuambila kabidi ne: — Uye kudi bena mutumba nebe, usombe biasu bikuabu bia mafuta bia munda mutupu. Kadi, usombe bia bungi. Pashishe, uye ku nzubu kuebe ne bana bebe. Ukange tshiibi bimpe. Wela mafuta mu biasu abi bionsu. Ubiteke ku luseke padibi biuwula. Nanku, mukaji kuya. Ufika ku nzubu kuende, kudinjidilaye mu nzubu ne bana bende. Bana kutuadija kumupesha biasu, yeye welamu mafuta tente. Biasu bimane kuwula, kulombaye muanende mukuabu ne: — Mpeshayi tshiasu tshikuabu tshia munda mutupu. Kadi, biasu bionsu bivua bimane kuwula. Muana kumuambila ne: — Biasu bikuabu kabienaku to. Nanku, mafuta kukama. Mukaji kuya kuambila muambi Elisha bionsu abi. Muambi Elisha kumuandamuna ne: — Uye kusumbisha mafuta awu, ufute dibanza. Kadi makuta adi ashale neakuambuluishe ne bana bebe. Dituku dikuabu, Elisha uvua upitshila mu musoku wa Shuneme. Mu musoku awu, muvua mukaji mubanji. Mukaji awu, kusengelela Elisha bua alue kudia biakudia kuende. Nanku, biangatshile dituku adi, pavua Elisha upitshila mu buloba abu, uvua anu uya kudia biakudia kua mukaji awu. Mukaji kuambila bayende ne: — Ndi mujadike ne: muambi wa Mvidi Mukulu ewu, udi ufika ku nzubu kuetu misangu yonsu, mmuntu wa tshijila. Tudi mua kuibaka tshibambalu tshikese kulu kua nzubu, tutekemu bulalu, mesa, nkuasa ne muendu. Neikale ulala mu tshibambalu atshi, padiye upitshila kuetu. Ke pavua muambi Elisha mufike ku nzubu kua bantu abu dituku dikuabu. Kubandaye kulu mu tshibambalu tshiende bua kulalamu. Ke muambi Elisha kutuma muena mudimu wende Ngeyazi bua kubikila muena nzubu awu. Mukaji awu kufika ku tshibambalu aku, Elisha kuela Ngeyazi diyi, bua ambile mukaji awu ne: — Udi muditatshishe bikole bualu buetu. Tshitudi mua kukuenzela ntshinyi? Udi musue tukuakuile kudi mukalenga, nansha kudi mfumu wa bena mvita anyi? Mukaji kuandamuna ne: — Nansha kakese, tuasakidilayi. Meme ndi munkatshi mua bena tshisamba tshietu. Tshiena nkengela tshintu to. Elisha kukonka Ngeyazi ne: — Tumuenzele tshinyi? Ngeyazi kuandamuna ne: — Kena ne muana wa balume to. Kabidi bayende ukadi mumane kukulakaja. Elisha kuambila Ngeyazi ne: — Bikila mukaji awu tshiakabidi. Ngeyazi kumubikila. Anu mukaji utua makasa ku tshiibi, Elisha kumuambila ne: — Tshidimu tshidi kumpala etshi, anu tshikondu etshi, neukongoloje muana wa balume mu maboku. Kadi, mukaji kuela diyi ne: — Kundingi to! Wewe udi muambi wa Mvidi Mukulu, lekela kungambila bualu bua dishima! Mukaji awu, kuimita difu. Tshidimu tshikuabu, anu tshikondu tshia mumue atshi, kulelaye muana wa balume muvua muambi Elisha mumuambile. Muana awu kukola. Dituku dikuabu, kuyaye kumonangana ne tatuende uvua wenza mudimu mu madimi ne banowi ba bintu. Diakamue muana kudila, wamba ne: — Eyi tatu! Mutu wanyi! Mutu udi usama! Tatuende kuambila muena mudimu ne: — Muambula, umufile lukasa kudi mamuende. Muena mudimu kuya ne muana kudi mamuende. Mamuende kumuambula pambidi. Kadi munda munya, muana kufila. Ke mamuende wa muana kubanda ne muana mu tshibambalu tshivua Elisha ulala. Kumuladika pa bulalu bua Elisha, kuinjila ku mbelu. Mukaji kuya mu madimi, kubikila bayende, umuambila ne: — Ntumina muena mudimu ne nyama wa mpunde. Ndi nya lukasa kudi muambi wa Mvidi Mukulu. Nempingane. Bayende kumukonka ne: — Udi uya kudi muambi lelu bua tshinyi? Ki ndituku dia tshibilu tshia ngondu mupiamupia, nansha dituku dia Dikisha mene! Mukaji kuandamuna ne: — Kupampakanyi to! Kusuikaye biseba bia kusomba pa nyama wa mpunde. Kuambilaye muena mudimu ne: — Tuyeku lubilu ne nyama wa mpunde, umusake too ne muaba undi nkuambila bua kuimana. Mukaji kuya, ulonda njila wa ku mukuna wa Karmele bua kumonangana ne muambi Elisha. Muambi Elisha umona mukaji utshidi pa bule, kuambila muena mudimu wende Ngeyazi ne: — Tangila, ke mukaji utu ungakidila ku Shuneme wawa. Nyema lukasa, umukonke ne: “Wewe, bayebe ne bana, nudi bimpe anyi?” Mukaji kuandamuna Ngeyazi, muena mudimu wa muambi, ne: — Tudi bimpe! Kadi, mukaji ufika pabuipi ne muambi Elisha ku mukuna wa Karmele, kudiela panshi, kumukuata ku makasa. Ngeyazi uvua musue kumusakila. Kadi Elisha kumukandika ne: — Mulekela! Udi ne dibungama. Tshiena mumanye kudidi difuma, bualu Mvidi Mukulu kena mungambile. Mutantshi mukese, mukaji kuela diyi ne: — Meme mvua mukulombe muana wa balume anyi? Nansha! Meme mvua mukuambile ne: “Kuena mua kundaya bualu bua dishima!” Elisha kukonka Ngeyazi ne: — Udi mumane kudilongolola bua kuya anyi? Angata dikombu dianyi dia buambi, uye ku Shuneme. Wewe musangile ne muntu mu njila, kuimanyi bua kumuela muoyi to. Padi muntu musue kukuela muoyi, kujimiji diba bua kuyukila nende to. Pawafika, uteke dikombu dianyi pa mpala pa muana. Kadi mamuende wa muana kuambila muambi Elisha ne: — Bu mudi Maweja-Nangila ne muoyi, ne wewe kabidi muikale ne muoyi, tshiena mua kupingana nkayanyi, katuyi nebe! Nanku Elisha kuya ne mukaji awu. Kadi Ngeyazi uvua mumane kufika kumpala kuabu. Kutekaye dikombu dia muambi Elisha pa mpala pa muana. Kadi kena mumone bualu. Muana kena muakule, kena munyungakane. Ngeyazi kupingana kudi muambi Elisha, umuambila ne: — Muana kena mutabale to. Elisha ufika ku nzubu, kusanganaye tshitalu tshia muana tshiladike anu pa bulalu. Elisha kubuela mu nzubu, kuinjila tshiibi. Kutuadijaye kutendelela Maweja-Nangila. Pashishe, kulalaye pambidi pa muana, mutue mishiku ku yende, mesu matue ku a muana, bianza biende bitue ku bia muana. Pavua muambi mulale pambidi pa muana, mubidi wa muana kumvua luya. Elisha kujuka, kuenda mu nzubu awu, utua eku ne eku. Pashishe kulalaye kabidi pambidi pa muana. Muana kuela nyashi misangu muanda mutekete, kutabalaye. Diakamue, Elisha kubikila Ngeyazi kumuambila ne: — Ndaku, ubikile mamuende wa muana. Ngeyazi kutuluka bua kukeba mamuende wa muana. Awu ufika, Elisha kumuambila ne: — Luaku, wangata muanebe. Mamu usemena, kudiela mpala panshi ku makasa a muambi Elisha. Pashishe, kuambulaye muanende, kuya. Tshikondu tshivua tshiyole tshia nzala mu ditunga, Elisha kupingana mu tshimenga tshia Ngilgale. Kubikidishaye tshisumbu tshia bambi. Kuambilaye muena mudimu wende ne: — Teka luesu lunene pa kapia, utulambile nsupu. Ke, muambi wa tshisumbu tshia bambi abu, kuya mu mpata bua kukeba biseki. Kusanganaye tshilowalowa tshilambile ku mutshi. Kupolaye bimuma biatshi bia kolokente, kudisuika mu tshilamba tshivuaye natshi. Upingana pambelu, kubikosololaye, kubiela mu luesu. Kadi muntu nansha umue kavua mumanye ne: mbimuma bia mushindu kaayi to. Pavuabu bapesha bantu nsupu awu, bavua bamulabula. Diakamue kuelabu mbila bamba ne: — Muambi wa Mvidi Mukulu, lufu ludi mu nsupu emu! Bualu muntu nansha umue kavua mua kumunua to. Ke muambi kulombesha bukula, kubuela mu nsupu, kuambila muena mudimu wende ne: — Pesha bantu aba nsupu ewu, banue! Nanku bintu bivua mu luesu bikavua bimpe, bikumbane mua kubidia. Tshikondu atshi, muntu mukuabu uvua utumina ku Baale-Shalisha. Uvua mutuadile muambi mampa a orje makumi abidi, menza ne bukula bupiabupia. Uvua kabidi ne tshibombi tshia ntete iwaye munowe anu matuku awu. Elisha kuambila muena mudimu wende bua kuabanyina bantu bonsu biakudia abi. Kadi muena mudimu kumukonka ne: — Biakudia ebi, ndi mua kudisha nabi bantu lukama munyi? Muambi Elisha kumuambila kabidi ne: — Abanyine bantu bonsu biakudia ebi, bualu Maweja-Nangila udi wamba ne: “Muntu yonsu neapete biakudia bikumbane, bikuabu nebishale.” Muena mudimu kuabanyina bantu bonsu mampa. Muntu yonsu kudia. Mampa makuabu kushala, bu muvua Maweja-Nangila muambe. Mukalenga wa bena Siriya, uvua ne mfumu mulombodi wa bena mvita bende, dina diende Namane. Mukalenga wa bena Siriya uvua usanka bua bionsu bivua Namane wenza. Kabidi uvua wenzela Namane bimpe, bualu Maweja-Nangila uvua mupeshe Namane bukole, bua bena Siriya bamone mua kutshimuna baluishi babu. Nanku, Namane ewu, uvua tshilobu tshia mvita tshia kalanda-musenga, kadi uvua ne disama dia nsudi. Kadi, pavua bena Siriya baye bua kubuela mu ditunga dia bena Izrayele, kunyenga bintu, kukuatabu nsongakaji wa mu ditunga adi bua kuikalaye mupika. Nsongakaji awu kushala wenzela mukaji wa Namane mudimu. Dituku dikuabu, nsongakaji awu kuambila mfumuende wa mudimu, mukaji wa Namane, ne: — Bulelela, bu mfumuanyi Namane muye kudi muambi udi mu tshimenga tshia Samariya, muambi awu udi mua kujikija disama diende dia nsudi lukasa. Nanku Namane kuya kuambila mukalenga wa bena Siriya bionsu bivuabu bambe kudi nsongakaji wa bena Izrayele abi. Mukalenga wa bena Siriya kuandamuna ne: — Eyowa, mbimpe! Ndi nkupa mukanda, uye kumonangana ne mukalenga wa bena Izrayele, umupe mukanda awu. Nanku Namane kuya kudi mukalenga wa bena Izrayele ne bintu ebi: tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole kilo bu nkama isatu, tshiamu tshia mpawungi kilo makumi asambombu, ne bilamba dikumi bia kuvuala dituku dia tshibilu. Namane kupesha mukalenga wa bena Izrayele mukanda uvuabu bamutumine kudi mukalenga wa bena Siriya, umuambila ne: “Ndi nkutumina Namane, mulombodi wa bena mvita banyi, ne mukanda ewu, bua umondape disama diende dia nsudi.” Anu mukalenga wa bena Izrayele ubala mukanda awu, kudipandaye bilamba, wela mbila ne: — Meme ndi Mvidi Mukulu udi ne bukole bua kufululula bantu, nansha kubashipa anyi? Mukalenga wa bena Siriya, udi untumina muntu bua meme kumondapa disama dia nsudi! Monayi mudi mukalenga ewu umbunda! Muambi Elisha umvua ne: mukalenga wa bena Izrayele mmudipande bilamba, kumutuminaye muntu bua kumukonka ne: — Udi upampakana, udipanda bilamba bua tshinyi? Muntu awu afike ku nzubu kuanyi, bua ujaddike ne: mu ditunga dia bena Izrayele mudi muambi bulelela. Nanku Namane kuya ne ditempu dia mvita ne nyama ya tubalu, kuimana mu tshiibi tshia ku nzubu wa muambi Elisha. Muambi Elisha kutuma muntu bua kumuambila ne: — Uye kudiina mu mayi a Yardene misangu muanda mutekete. Disama diebe nedijike. Kuakuikala kabidi ne mikiya to. Namane kumuka, mufike munda, wamba ne: — Mvua ngela meji ne: muambi Elisha neapatuke mu nzubu bua kuimana kumpala kuanyi, kutendelela Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wende, kundenga muaba udi disama dia nsudi bua kudijikija. Abana ne Parpare, misulu ya mu Damase, kayena mipite misulu ya mu ditunga dia bena Izrayele anyi? Meme mowe mayi mu misulu yetu ayi, disama dianyi kadiena mua kujika anyi? Nanku Namane kupingana, mufike munda. Kadi bena mudimu ba Namane, kusemena pabuipi nende, bamukonka ne: — Mfumu, bu muambi Elisha mukuambile bua kuenza bualu bunene, kuvua mua kubuenza anyi? Kadi, udi ubenga bua kuenza tshidiye mukuambile, bua kuowa anu mayi, disama diebe kujikadi, bua tshinyi? Namane kuya ku Yardene, kudiina mu mayi misangu muanda mutekete, bu muvua muambi Elisha mumuambile. Nanku disama diende kujikadi. Dikoba diende kushala bu dia muana mutekete. Diakamue, Namane ne bonsu bavuaye nabu kupingana ku nzubu kua muambi Elisha. Namane kuimana kumpala kua muambi, kumuambila ne: — Mpindiewu ndi mumanye ne: pa buloba bujima kakuena Mvidi Mukulu mukuabu to, anu wa bena Izrayele. Nanku ndi nkusengelela: wangate mulambu undi nkupesha ewu. Kadi muambi Elisha kuandamuna ne: — Bu mudi Maweja-Nangila undi nkuatshila mudimu ne muoyi, ndi nkujadikila ne: tshiena ngangata tshintu nansha tshimue. Namane uvua anu umusengelela, kadi muambi Elisha kubenga. Namane kumuambila kabidi ne: — Bu muudi ubenga bionsu bindi mukutuadile, anyisha ngambule buloba bua mu ditunga diebe, bukumbane mua kuambulabu kudi nyama ibidi ya mpunde. Bualu tshitshiena musue kulambula mvidie mikuabu milambu ya diosha nansha ya bobumue to, anu Mvidi Mukulu wa bena Izrayele. Kadi ndi ndianza kulomba Maweja-Nangila bua amfuile luse, bualu padi mfumuanyi, mukalenga wa bena Siriya, ubuela mu nzubu wa mvidie wende Rimone bua kutendelela, ndi ne bua kuinama panshi musangu umue nende, bualu utu unshindamena pa dikaya. Nanku Maweja-Nangila amfuile luse pandi ngenza mushindu awu. Elisha kumuambila ne: — Waya amu bimpe. Kakuena bualu. Namane kuya. Namane kayi muanji kuya mutantshi mule, Ngeyazi, muena mudimu wa muambi Elisha kuela meji ne: “Mfumuanyi Elisha mmubenge bintu bionsu bivuabu bamulambula kudi Namane, muena Siriya. Nanku, bu mudi Maweja-Nangila ne muoyi, ndi ndonda Namane bua kupeta bintu bikuabu bidiye nabi!” Ke Ngeyazi kulonda Namane. Namane umona Ngeyazi umulonda lubilu, kutulukaye mu ditempu, kuya lukasa bua kusambakena ne Ngeyazi, umukonka ne: — Mmalu kaayi? Ngeyazi kuandamuna ne: — Malu mimpe. Mfumuanyi Elisha mmuntume anu bua kukuambila ne: bantu babidi ba mu tshisumbu tshia bambi, mbafike ku nzubu kuende, bafumine mu buloba bua mikuna ya Efrayime. Elisha udi ukulomba bua ufumine bambi abu biamu bitoke bia mushinga mukole kilo makumi asatu, kabidi ne bilamba bibidi bia kuvuala dituku dia tshibilu. Namane kumuambila ne: — Anyisha bua kuangata biamu bitoke bia mushinga mukole kilo makumi asambombu. Namane kusengelela Ngeyazi bua kuangata bintu abi. Namane kuela tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole atshi mu bibombi bibidi, kusuika bibombi abi. Kulongololaye kabidi bilamba bibidi bimpe bia kuvuala. Kupeshaye bena mudimu bende babidi bintu bionsu abi bua baye kushindikija Ngeyazi. Bobu bamane kufika muaba uvuabu babikila ne: Ofele. Ngeyazi kuangata bibombi abi ne bilamba abi, kubiteka mu nzubu muende. Pashishe, kupingaja bena mudimu abu kudi mfumuabu Namane. Ngeyazi kupingana muaba uvua mfumuende Elisha. Elisha kumukonka ne: — Ngeyazi, udi ufuma penyi? Ngeyazi kuandamuna ne: — Mfumuanyi, tshivua muye ku muaba to. Muambi Elisha kumukonka kabidi ne: — Kuena mumanye ne: mu lungenyi luanyi mvua mumone muntu utuluka mu ditempu lukasa bua kusambakena nebe anyi? Tshikondu katshiena tshikumbane bua wewe kuangata bilamba bimpe, ne nkanu mitoke ya mushinga mukole bua kusumba nayi mitshi ya olive, madimi a mvinyo, bimuna binene ne bikese, nansha bena mudimu balume ne bakaji. Bualu, disama dia nsudi divua nadi Namane nedikuambulukile, wewe ne ndelanganyi yebe kashidi! Ngeyazi umuka muaba uvua muambi Elisha, mubidi wende uvua mutoke too bu busu bua ndanda ne disama dia nsudi. Dituku dikuabu, bantu ba mu tshisumbu tshia bambi, kuambila mfumuabu Elisha ne: — Tangila nzubu utudi badisangisha nebe ewu, kena mutukumbane to. Udi mupite bukese. Anyisha, tuye ku muelelu wa Yardene, bua muntu yonsu wa kutudi atape mutshi munene, bua tuetu kuasa nzubu mupiamupia wa tshisangilu muaba ewu. Muambi Elisha kubandamuna ne: — Ndayi. Kadi muambi mukuabu wa ku bambi abu, kuandamuna ne: — Mfumu, mbimpe tuye nebe! Muambi Elisha kuandamuna ne: — Eyowa, ndi nya nenu. Nanku, kuyaye nabu ku muelelu wa Yardene. Kutapabu mitshi muaba awu. Kadi, pavua muntu mukuabu wa kudibu utapa mutshi, tshisuyi tshiende kukukatshi mu mulabi, kumata mu mayi. Muntu awu kuela diyi ne: — Mfumuanyi, ndiakabi kaayi edi! Tshisuyi tshivua tshia bende tshisomba! Muambi Elisha kumukonka ne: — Tshisuyi ntshimate muaba kaayi? Muntu awu kumuleja muaba uvua tshisuyi tshimatshile. Ke muambi Elisha kukosa tshitupa tshia mutshi, kutshiela muaba uvua tshisuyi tshimatshile awu. Diakamue tshisuyi kulelematshi. Muambi Elisha kuambila muntu awu ne: — Angata tshisuyi tshiebe. Muntu awu kuolola amu tshianza, kuambula tshisuyi tshiende. Tshikondu tshivua mukalenga wa bena Siriya uluisha bena Izrayele, kuyukilaye ne balombodi ba bena mvita bende. Kubambilaye muaba uvuaye musue bua bena mvita bende kuasa mitanda yabu. Kadi muambi Elisha kutuma bantu kudi mukalenga wa bena Izrayele bua kumuambila ne: — Nudimuke! Kanuena mua kupitshila muaba kampande awu to, bualu bena mvita ba bena Siriya badiku. Nanku mukalenga wa bena Izrayele uvua mua kutuma bena mvita bua batentekele muaba awu. Misangu yonsu ivua bena mvita ba bena Siriya badilongolola bua kuluisha bena Izrayele, muambi Elisha uvua anu umanyisha mukalenga wa bena Izrayele. Nanku mukalenga wa bena Izrayele uvua anu mudimuke. Bu muvua mukalenga wa bena Izrayele mudianjile kumanya tshifufu tshionsu tshia mukalenga wa bena Siriya, bualu ebu kutonda mukalenga wa bena Siriya bikole bitambe. Nanku mukalenga wa bena Siriya kubikidisha balombodi ba bena mvita bende, ubakonka ne: — Munkatshi muetu mudi muntu udi uya kuambila bena Izrayele malu. Kanuena basue kungambila dina dia muntu awu bua tshinyi? Mulombodi mukuabu wa bena mvita kumuandamuna ne: — Mukalenga, munkatshi muetu kamuena muntu udi uya kuamba malu to! Kadi muambi Elisha udi mu Izrayele, udi umanyisha mukalenga wende wa bena Izrayele malu onsu, too ne audi wakula mu tshibambalu tshiebe tshia bulalu. Ke mukalenga wa bena Siriya kutuma diyi ne: — Ndayi, numone muaba udi muambi Elisha musombe, bua ntume bantu baye kumukuata. Bobu bamane kumuambila ne: — Muambi Elisha udi ku Dotane. Mukalenga wa bena Siriya kutuma bena mvita ba bukitu ku Dotane. Bena mvita abu, bavua baye ne matempu a mvita ne nyama ya tubalu. Kufikabu mu tshimenga atshi butuku, kutshinyungulula. Butshia dinda, muena mudimu wa muambi Elisha ubika bua kupatuka mu tshimenga, kumonaye bena mvita, nyama ya tubalu ne matempu a mvita, binyungulula tshimenga. Muena mudimu kuela diyi ne: — Eyi, mfumuanyi! Netuenze tshinyi? Muambi Elisha kumuandamuna ne: — Kutshinyi to! Batudi nabu tuetu mbapite badibu nabu ku bungi. Muambi Elisha kutendelela Maweja-Nangila, wamba ne: — Maweja-Nangila, tabaja mesu a muena mudimu ewu bua kumonaye. Maweja-Nangila kutabaja mesu a muena mudimu wa muambi Elisha. Muena mudimu kumona muambi Elisha, bamuela munkatshi kudi mikuna, pa mikuna apu pikala nyama ya tubalu ya bungi, ne matempu a mvita atema kapia. Kadi, bena mvita ba bena Siriya kusemena pabuipi ne muambi Elisha. Muambi Elisha kutendelela kabidi Maweja-Nangila, wamba ne: — Maweja-Nangila, ufofamije mesu a bena mvita aba. Ke Maweja-Nangila kufofamija mesu abu, bu muvua muambi Elisha mulombe. Pashishe, muambi Elisha kuambila bena mvita abu ne: — Nudi bapambuke njila. Kabena banutuma mu tshimenga etshi to. Nundonde, bua mufikishe kudi muntu unudi nukeba. Kadi muambi Elisha kuya nabu mu tshimenga tshia Samariya. Bafike mu tshimenga atshi, muambi Elisha kutendelela kabidi Maweja-Nangila, wamba ne: — Maweja-Nangila, mpindiewu tabaja kabidi mesu a bena mvita aba bua bamone. Maweja-Nangila mumane kutabaja mesu abu, kumonabu bakadi mu tshimenga tshia Samariya. Anu mukalenga wa bena Izrayele umona bena mvita abu bonsu, kukonkaye muambi Elisha ne: — Tatu wanyi, mbimpe kubashipa anyi? Muambi Elisha kuandamuna ne: — Nansha, kuena mua kubashipa to. Bantu badi bantu bebe bakuata mu mvita, utu ubashipesha anyi? Nanku bantu aba, ubapeshe biakudia ne bia kunua. Pashishe, ubalekele, bapingane kudi mukalenga wabu. Nanku, mukalenga wa bena Izrayele kubalambishila biakudia bia bungi. Bobu bamane kujikija kudia ne kunua, mukalenga wa bena Izrayele kubalekela. Kupinganabu kudi mukalenga wabu wa bena Siriya. Biangatshile tshikondu atshi, bena mvita ba bena Siriya, kabavua bafika kabidi mu buloba bua bena Izrayele to. Mu tshikondu tshikuabu, Benadade, mukalenga wa bena Siriya, kusangisha bena mvita bende bonsu bua kuya kuluisha tshimenga tshia Samariya. Mu tshimenga atshi, muvua tshiyole tshia nzala tshikole tshitambe. Bualu bena mvita abu, bavua balama tshimenga atshi bikole. Nanku bena tshimenga kusumbishangana mutu wa nyama wa mpunde, ku nkanu mitoke ya mushinga mukole muanda mukulu, ne kilo umue wa nkunde ku nkanu mitoke ya mushinga mukole itanu. Dituku dikuabu, mukalenga wa bena Izrayele uvua wenda pa tshimana tshia tshimenga. Mukaji mukuabu kumuela diyi ne: — Mfumuanyi, ungambuluishe! Kadi mukalenga kumuandamuna ne: — Pikala Maweja-Nangila kayi ubambuluisha, meme nenkuambuluishe ne tshinyi? Bualu kakuena kushala ntete ya kuenza bukula nansha maluvu. Kadi mukalenga kumukonka kabidi ne: — Tshiudi ujinga ntshinyi? Mukaji kuandamuna ne: — Udi mumone mukaji ewu anyi? Dituku dikuabu uvua mungambile ne: tudie muanebe wa balume lelu, patshiabu netudie wanyi. Nanku tuetu bamane kulamba muananyi wa balume, badie, butshia dinda, meme kumuambila bua afike ne muanende wa balume bua tuetu kudia. Kadi kumusokokaye. Mukalenga wa bena Izrayele umvua anu mukaji umulondela bualu abu, kudipanda bilamba. Mukalenga utshivua pa tshimana tshia tshimenga. Nanku bantu bonsu ba mu tshimenga atshi kumonabu ne: mukalenga udi muvuale anu tshilamba tshia munda tshikayabale nkayatshi, tshimulamate pambidi. Mukalenga kuela diyi ne: — Dilolu edi, pangikala tshiyi mukose mutu wa Elisha, muana wa Shafate, Mvidi Mukulu annyoke ne dinyoka dikole. Diba adi, muambi Elisha uvua wenza tshisangilu ku nzubu kuende ne bakulu ba mu tshimenga. Nanku mukalenga Yorame wa bena Izrayele kutuma muntu kudi Elisha. Kadi muntu awu kayi muanji kufika, Elisha kuambila bakulu abu ne: — Monayi bualu bua dikema! Mukalenga Yorame, mushipianganyi ewu, udi utuma muntu bua kunkosa mutu. Nudimuke, muntu awu yeye mufike, nuinjile tshiibi bua kabuedi to. Tukadi tunwua mene mukalenga Yorame pende ulonda muntu awu panyima. Patshivua Muambi Elisha wakula, ke mukalenga kufika, wamba ne: — Maweja-Nangila ke udi unkengesha nunku! Kadi tshia nsongu tshindi mua kutekemena kabidi kudiye ntshinyi? Muambi Elisha kuandamuna ne: — Telejayi bonsu! Maweja-Nangila udi wamba ne: “Malaba pa diba ditudi edi, mu tshisalu tshia mu Samariya, bantu nebasumbishangane kilo ya bukula dikumi ne ibidi, nansha kilo ya ntete ya oije makumi abidi ne inayi, anu ku lukanu lumue lua tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole.” Kadi muntu uvua wenda ne mukalenga, kubenga, wamba ne: — Nansha Maweja-Nangila mutunzuluile biibi biamu diulu bua kututumina ntete, bualu buudi wamba abu budi mua kuenzeka anyi? Muambi Elisha kuandamuna ne: — Eyowa, wewe neumone bualu ebu. Kadi kuakudi a bintu ebi to. Bena nsudi banayi bavua pambelu ku tshiibi tshinene tshia tshimenga, kuambilanganabu ne: — Tudi basombe muaba ewu bindila lufu bua tshinyi? Tuetu baye mu tshimenga tudi mua kufua, bualu kamuena biakudia kabidi to. Kabidi nansha tuetu bashale muaba ewu tudi anu mua kufua! Nanku, tuyayi mu mitanda ya bena Siriya, tuye kudilambula kudibu. Padibu batulekela ne muoyi bidi bimpe. Kadi padibu basue kutushipa, netufue! Nanku dilolu, bena nsudi abu kuya mu mitanda ya bena Siriya. Bobu kufika ku tshibuelelu tshia mu mitanda, kabena basangana muntu to. Bena Siriya bavua mu mitanda, Maweja-Nangila uvua mumane ibatshinyisha ne mutoyi mukole wa bena mvita, bikale ne nyama ya tubalu ne matempu a mvita. Ke bena Siriya kuambilangana ne: “Yorame, mukalenga wa bena Izrayele, mmumane kufuta bakalenga ba bena Iti ne ba bena Ejipitu bua batume bena mvita babu bua kutuluisha.” Nanku, butuku, bena Siriya kunyema bua kudisungidila, kushiya mitanda yabu ne bintu biabu bionsu, ntenta, nyama ya tubalu ne mpunde. Ke bena nsudi banayi abu kufika ku tshibuelelu tshia mitanda ya bena Siriya, kubuela mu ntenta, kudia, kunua bintu bionsu bivuabu basangana. Pashishe, kuangatabu tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, tshiamu tshia mpawungi ne bilamba, kuyabu kubisokoka muaba mukuabu. Pashishe kubuelabu mu ntenta mukuabu, kuangata kabidi bintu bishilangane bivuamu, kuya kubisokoka. Kadi bena nsudi banayi abu kuambilangana ne: — Bitudi tuenza ebi kabiena bimpe to. Lelu tudi bapeta bualu bua disanka. Katuena mua kushala bapuwa to. Tuetu bindile too ne patshia butuku bua kuamba bualu ebu, bulelela Mvidi Mukulu udi mua kutunyoka. Nanku, tuyayi kuambila badi mu nzubu wa mukalenga bualu ebu. Nanku, kupinganabu mu tshimenga, kubikila batentekedi bavua balame tshiibi tshinene, babambila ne: — Tuvua baye mu mitanda ya bena Siriya, katuena basanganamu muntu to. Kabidi katuena bumvue nansha diyi dia muntu. Tudi basangana anu nyama ya tubalu ne ya mpunde misuike. Tudi basangana kabidi ne ntenta ivuabu balekele. Diakamue, batentekedi kubikila muntu, kumumanyisha bualu abu, bua aye kuambila bantu bavua mu nzubu wa bukalenga. Mukalenga wa bena Izrayele kubika mundankulu, kuambila balombodi ba bukalenga buende ne: — Ndi musue kunumvuija meji mabi adi bena Siriya babielela! Bena Siriya mbamanye ne: tudi ne nzala. Nanku mbumuke mu mitanda yabu, baye kusokoma mu tshisuku. Badi bela meji ne: tuetu bena Izrayele netupatuke mu Samariya. Diba adi, bobu nebabakuate ne muoyi, nebabuele mu tshimenga tshietu. Mulombodi mukuabu wa mu bukalenga, kupesha mukalenga Yorame meji, umuambila ne: — Tuangate nyama yetu ya tubalu itanu itshidi ne muoyi, (nyama ayi ikadi pa kufua, bu mudi bantu ba mu tshimenga). Tutume bantu bakuabu baye ne nyama ayi bua tumone tshidi mua kuenzeka. Nanku, mukalenga Yorame kusuika nyama ya tubalu ku matempu a mvita abidi. Kutumaye bena mvita bende nawu bua kukeba bena mvita ba bena Siriya, kabidi bua kujadika bivua mua kuenzeka. Bena mvita ba bena Izrayele, kulondakaja bena mvita ba bena Siriya too ne ku musulu wa Yardene. Mu njila muonsu amu, bena mvita ba bena Izrayele kusangana bilamba bia bungi ne bintu bikuabu bivua bena Siriya benda bimansha, bua kumona mua kunyema lukasa. Nanku bantu bavuabu batume, kupingana bua kumanyisha mukalenga wa bena Izrayele bionsu abi. Diakamue bena Samariya kuya kupawula bintu mu mitanda ivua bena Siriya balekela. Nanku bu muvua Maweja-Nangila mumane kuamba, bantu kusumbishangana kilo ya bukula dikumi ne ibidi, nansha kilo ya orje makumi abidi ne inayi, anu ku lukanu lumue lua tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Mukalenga Yorame kutuma muntu uvuaye wenda nende miaba yonsu, bua aye kumona bivua bienzeka mu tshisalu, ku tshiibi tshia tshimenga. Kadi bantu bavua bunguile muaba awu, kudiata muntu awu, kufuaye bu muvua muambi Elisha muambe pavua mukalenga wa bena Izrayele mufike bua kumonangana nende. Muambi Elisha uvua mumane kuambila mukalenga wa bena Izrayele ne: “Malaba pa diba ditudi edi, mu tshisalu tshia mu Samariya, bantu nebasumbishangane kilo ya bukula dikumi ne ibidi, nansha kilo ya ntete ya oije makumi abidi ne inayi, anu ku lukanu lumue lua tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole.” Muntu uvua wenda miaba yonsu ne mukalenga wa bena Izrayele uvua mubenge, wamba ne: “Nansha Maweja-Nangila mutunzuluile biibi bia mu diulu bua kututumina ntete, bualu buudi wamba ebu budi mua kuenzeka anyi?” Nanku, muambi Elisha uvua mumuandamune ne: “Eyowa, wewe neumone bualu ebu. Kadi kuakudia bintu abi to.” Bionsu abi kuenzeka: bantu bavua bunguila ku tshiibi tshia ku tshimenga, kudiatakaja muntu uvua wenda miaba yonsu ne mukalenga wa bena Izrayele, muntu awu kufua. Dituku dikuabu, muambi Elisha kuambila mukaji, muena muana uvuaye mubishe ku lufu, ne: — Umuka munemu ne bena nzubu webe, nuye kusomba muaba unudi basue. Bualu Maweja-Nangila mmusue kutuma tshiyole tshia nzala mu ditunga dia bena Izrayele. Tshiyole atshi, tshikadi tshituadija anu mpindiewu. Netshinenge bidimu muanda mutekete. Mukaji awu kukumbaja bionsu bivua muambi mumuambile. Diakamue kuyaye ne bena nzubu wende mu ditunga dia bena Peleshete, kusombamu bidimu muanda mutekete. Bidimu muanda mutekete bimane kukumbana, mukaji kumuka ne bena nzubu wende mu ditunga dia bena Peleshete. Ufika mu ditunga diabu, kuyaye kudi mukalenga wa bena Izrayele bua kulomba lupangu luende ne nzubu wende. Tshikondu atshi, mukalenga wa bena Izrayele uvua uyukila ne Ngeyazi, muena mudimu wa muambi Elisha. Uvua umukonka bishima bionsu bivua muambi Elisha muenze. Ngeyazi uvua umulondela muvua muambi Elisha mubishe muana ku lulu. Amu diba adi, mamuende wa muana awu kufika bua kulomba lupangu luende ne nzubu wende kudi mukalenga wa bena Izrayele. Nanku Ngeyazi kukema, wamba ne: — Mukalenga, mona, ke mukaji ewu muena muana uvua muambi Elisha mubishe ku lufu. Mukalenga wa bena Izrayele kukonka mukaji. Mukaji kumulondela bualu bujima. Diakamue, mukalenga wa bena Izrayele kuambila muntu mukuabu wa ku bantu bende, uvuaye wenda nende miaba yonsu, bua atangile tshilumbu tshia mukaji awu. Mukalenga kuamba ne: — Ndi musue bua bamupingajile bintu biende bionsu. Kabidi bamufute bua bintu bionsu bivuabu banowa mu budimi buende, katshia umuka mu ditunga dietu too ne mpindiewu. Tshikondu tshikuabu, muambi Elisha kuya mu tshimenga tshia Damase. Benadade, mukalenga wa bena Siriya, uvua usama. Benadade umvua ne: muambi Elisha mmufike mu tshimenga, kuambilaye Azayele ne: — Angata tshintu tshia disanka, uye kupesha muambi Elisha. Pashishe umuambile bua akonke Maweja-Nangila bua disama dindi nadi edi ne didi mua kujika. Azayele kuya kumonangana ne muambi Elisha. Uvua mutuadile muambi bintu bimpe bia disanka bia mu Damase, biambula kudi nyama ya tumelu makumi anayi. Azayele ufika kudi muambi Elisha, kumuambila ne: — Muena mudimu webe Benadade, mukalenga wa bena Siriya ke udi muntume ewu. Uvua mungambile bua kukukonka bua disama diende ne didi mua kujika? Muambi Elisha kuandamuna ne: — Uye kumuambila ne: bulelela, disama diende nedijike. Kadi Maweja-Nangila udi mumane kundeja ne: neafue bulelela. Diakamue, muambi Elisha kulengama, mpala wende kubinduluka. Kutuadijaye kudila. Azayele kumukonka ne: — Muambi udi udila bua tshinyi? Muambi Elisha kuandamuna ne: — Ndi ndila bualu nkadi mumanye ne: neukengeshe bena Izrayele bikole. Newoshe bimenga biabu bidi bibaka ne bimana bikole. Neukose nsongalume yonsu muminu, uzaza bana bakese, upanda mafu a bakaji badi bimite. Azayele kumukonka ne: — Meme tshiena mukalenga, kadi ndi mua kuenza bionsu ebi mushindu kaayi? Muambi Elisha kuandamuna ne: — Maweja-Nangila udi undeja ne: wewe newikale mukalenga wa bena Siriya. Azayele kumuka kudi muambi Elisha, kupingana kudi mfumuende Benadade, kumukonka ne: — Muambi wakuambidi tshinyi? Azayele kuandamuna ne: — Wanjadikidi ne: disama diebe nedijike kamuyi mpata. Kadi butshia dinda, Azayele kuangata tshilamba tshia pa bulalu, kutshitua mu mayi, kutshibuikila Benadade pa mpala bua kumuenzatshi tshipuidiji. Nanku, mukalenga Benadade kufua. Azayele kumupingana mu bukalenga. Mu tshidimu tshitanu tshivua Yorame, muana wa Akabe mu bukalenga mu bena Izrayele, Yorame, muana wa Yosafate, kubuela mu bukalenga bua bena Yuda. Yorame, muana wa Yosafate, uvua ne bidimu makumi asatu ne bibidi. Uvua mushale mu bukalenga mu Yerushalayime bidimu muanda mukulu. Kadi, kuenzaye anu buenzayi bu muvua bakalenga bonsu ba bena Izrayele benza, — kabidi anu bu muvua bena nzubu wa Akabe benza, bualu Yorame uvua musele muana wa Akabe. — Nanku, Yorame kuenza bidi Maweja-Nangila ubenga. Kadi Maweja-Nangila kavua musue kubutula bukalenga bua Yuda to. Bualu uvua mulaye muntu wende Davide ne: ndelanganyi yende neishale mu bukalenga mu Yerushalayime kashidi. Pavua Yorame mu bukalenga, bena Edome kutombokela bena Yuda. Kudisunguilabu wabu mukalenga. Nanku, Yorame kuya ku Sayire ne matempu ende a mvita onsu. Kadi mundankulu mua butuku, mukalenga Yorame ne balombodi ba matempu ende a mvita, kudipandila njila munkatshi mua bena Edome bavua babanyungulula, kusambuka. Bena mvita ba bena Yuda kunyema, kuya kuabu. Biangatshile tshikondu atshi, bena Edome kabavua kabidi ku bumfumu bua bena Yuda to. Bena tshimenga tshia Libna kutomboka kabidi anu tshikondu atshi. Malu makuabu a Yorame, mbaafunde mu mukanda udibu babikila ne: Malu adi bakalenga ba bena Yuda benza. Yorame mumane kufua, kumujikabu mu lukita lua bena diku diabu luvua mu Tshimenga tshia Davide. Muanende wa balume Akaziya kumupingana mu bukalenga. Mu tshidimu tshia dikumi ne tshibidi tshivua Yorame, muana wa balume wa Akabe, mu bukalenga bua bena Izrayele, Akaziya, muana wa Yorame, kudia bukalenga mu Yuda. Akaziya uvua ne bidimu makumi abidi ne bibidi. Uvua mushale tshidimu tshijima mu bukalenga mu Yerushalayime. Dina dia mamuende divua Ataliya. Ataliya uvua wa mu diku dia Omri, mukalenga wa bena Izrayele. Akaziya uvua muenze buenzayi anu bu muvua bena diku dia Akabe benza. Uvua wenza bidi Maweja-Nangila ubenga, anu muvuabu benza kudi baku bende bena diku dia Akabe. Yorame, muana wa Akabe, ne Akaziya mukalenga wa bena Yuda, kuya mu tshimenga tshia Ramote, mu ditunga dia Ngilaade, bua kuluisha Azayele, mukalenga wa bena Siriya. Mu mvita, bena Siriya kutapa mukalenga Yorame mputa. Mukalenga Akaziya kuya mu tshimenga atshi tshia Yizreyele bua kusamba Yorame, bualu uvua usama bikole. Dituku dikuabu, muambi Elisha kubikila nsongalume wa mu tshisumbu tshia bambi, kumuambila ne: — Udilongolole, ndi nkutuma ku luendu. Angata kalondu ka mafuta a tshijila aka. Uye mu tshimenga tshia Ramote mu ditunga dia Ngilaade. Pawafika, umonangane ne muikulu wa Nimshi, dina diende Yehu, muana wa Yosafate. Umubikile, umuke nende munkatshi mua bana babu, uye nende mu tshibambalu tshikuabu. Wangate kalondu ka mafuta, umuele mafuta pa mutu, umuambile ne: Maweja-Nangila udi wamba ne: “Ndi nkujidila bua wikale mukalenga wa bena Izrayele!” Pashishe, kujingakanyi to. Unzulule tshiibi, upatuke lubilu. Nanku, muambi nsongalume awu kuya mu tshimenga tshia Ramote mu ditunga dia Ngilaade. Yeye mumane kufika, kusangana bamfumu ba bena mvita ba bena Izrayele mu tshisangilu. Muambi nsongalume kuamba ne: — Mfumu ndi ne bualu bua kukuambila! Yehu kumukonka ne: — Kutudi eku udi musue kuyukila ne nganyi? Muambi nsongalume kuandamuna ne: — Mfumu, anu wewe. Yehu kujuka, kuya nende ku nzubu. Muambi nsongalume kumuela mafuta pa mutu, umuambila ne: — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele udi wamba ne: “Ndi nkujidila bua wikale mukalenga wa bantu banyi bena Izrayele. Wewe neushipe ndelanganyi ya Akabe, mfumuebe wa kale. Ndi ngenza nanku bua kusombuela bua bena mudimu banyi bonsu, bambi ne bantu bakuabu, bavua Yezabele mushipeshe. Bulelela, bena nzubu wa Akabe bonsu nebafue. Nembutule bena diku dia Akabe bonsu: bantu bakole ne bana batekete. Angenzele bena nzubu wa Akabe anu bu mumvua muenzele bena nzubu wa Yerobowame, muana wa Nebate, ne bena nzubu wa Basha, muana wa Akiya. Kadi tshitalu tshia Yezabele kabakutshijika to. Mbua neitshidile mu budimi bua Yizreyele. ” Muambi nsongalume wamba nanku, kunzulula tshiibi. Kapatuka lubilu. Ke Yehu kupatuka, kupingana muaba uvua balombodi bakuabu ba mukalenga. Balombodi abu kumukonka ne: — Malu kaayi? Muntu mutomboke ewu uvua mulue kukuambila tshinyi? Yehu kuandamuna ne: — To, ki mmuambe bualu to! Nudi bamanye malu adibu bamba kudi bambi ba mushindu ewu. Balombodi kuandamuna Yehu ne: — Udi ushima. Mbimpe utuambile bionsu bidiye mukuambila. Nanku Yehu kubambila ne: — Bulelela, muambi ewu mmungambile malu, kadi nangananga mmungambile ne: Maweja-Nangila udi wamba ne: “Ndi nkujidila bua wikale mukalenga wa bena Izrayele.” Diakamue, balombodi bonsu abu, kuangata bilamba biabu, kubiadija pa mutu pa tshibandilu bua Yehu kuimanapu, bena misambu kuela mpungi. Bantu bonsu kuela mbila, bamba ne: “Mukalenga Yehu, akuate ku mundundu.” Pashishe, Yehu kubanda pa ditempu diende dia mvita, kuya mu Yizreyele muaba uvua Yorame, mu bulalu bua kudiondapisha. Akaziya mukalenga wa bena Yuda kabidi uvua muye mu tshimenga atshi bua kusamba Yorame. Mutentekedi uvua muimane pa tshibumba tshia mu tshimenga tshia Yizreyele, kumonaye tshisumbu tshia bena mvita bavua ne Yehu. Kuambilaye mukalenga Yorame ne: — Ndi mumone tshisumbu tshia bena mvita bafika. Mukalenga Yorame kumuambila ne: — Utume muntu mubande pa nyama wa kabalu, aye kusambakena nabu bua kubakonka ne: Nudi bavuile tshinyi? Mubandi wa pa nyama wa kabalu kuya kusambakena ne bantu abu, kubambila ne: — Mukalenga Yorame udi ukonka ne: Nudi bavuile tshinyi? Yehu kuandamuna ne:. — Udi musue kubuelakana mu bualu ebu bua tshinyi? Buela mu tshisumbu tshietu. Ke mutentekedi kuambila mukalenga Yorame ne: — Muntu uudi mutume, mmumane kufika kudi bantu abu. Kadi kena upingana kuneku to. Mukalenga Yorame kutuma muntu muibidi, mubandi wa pa nyama wa kabalu. Muntu awu ufika kudibu, kubambilaye ne: — Mukalenga Yorame udi ukonka ne: Nudi bavuile tshinyi? Yehu kumukonka ne: — Udi musue kubuelakana mu bualu ebu bua tshinyi? Buela mu tshisumbu tshietu. Mutentekedi kuambila mukalenga Yorame ne: — Muntu muibidi uudi mutume, mmumane kufika kudi bantu abu. Kadi kena upingana kuneku to. Kadi ndi mumone ne: udi uvua awu ke Yehu muikulu wa Nimshi. Ndi mumumanye bualu udi wendesha ditempu bu muntu mupale. Mukalenga Yorame kutuma diyi bua basuike nyama ya tubalu ku ditempu diende. Pashishe kubandaye mu ditempu. Akaziya, mukalenga wa bena Yuda, kubandaye kabidi mu diende ditempu. Kuyabu kusambakena ne Yehu. Kumusanganabu pabuipi ne budimi buvua bua Nabote, muena Yizreyele. Anu Yorame usambakena ne Yehu, kumukonkaye ne: — Yehu, malu kaayi? Yehu kuandamuna ne: — Udi unkonka nanku bua tshinyi? Udi mumanye bimpe ne: mamuebe Yezabele utshidi utendelela mvidie ya dishima, kabidi utshidi wenza majimbu… Ke Yorame kukudimuka, kunyemaye wenda wela Akaziya diyi ne: — Akaziya, udimuke! Mbatuelele tshifufu! Yehu kuambula buta buende bua miketa, kuasa Yorame muketa pankatshi pa makaya, kubuelawu ne ku muoyi wa munda, kusompoka. Yorame kudishadila mu ditempu diende, kufua. Ke Yehu kuambila Bidkare, muambuluishe wende wa mu mvita ne: — Ambula tshitalu tshia Yorame, utshimanshe mu budimi bua Nabote, muena Yizreyele. Bualu dituku dituvua nende babidi, tuya ne mukalenga Akabe ne bantu bakuabu benda bendesha matempu, uvuluke muvua Maweja-Nangila mulaye mukalenga Akabe, tatuende wa Yorame ne: “Meme Maweja-Nangila mvua mumone bionsu biuvua muenze makelela. Wewe uvua mutume bantu bua bashipe Nabote ne bana bende ba balume. Nanku, meme Maweja-Nangila, ndi nditshipa bua kukusombuela anu mu budimi ebu.” Nanku, wewe Bidkare, ambula tshitalu tshia Yorame, utshimanshe mu budimi ebu, bu muvua Maweja-Nangila muambe. Akaziya, mukalenga wa bena Yuda, umona bionsu abi, kunyemaye kuya luseke lua ku Bete-Gane. Kadi, Yehu kumulondakaja. Kutuminaye bantu bende diyi bua bashipe kabidi Akaziya. Nanku, kuasabu Akaziya patshivuaye wendesha ditempu diende mu njila wa ku musoku wa Ngure, pabuipi ne tshimenga tshia Ibleyame. Kadi, Akaziya kunyema, kuya kufuila mu tshimenga tshia Megido. Bena mudimu ba Akaziya kuambula tshitalu tshiende mu ditempu diende kuya natshi mu Yerushalayime. Kutshijiikabu mu lukita lua bena diku diabu, luvua mu Tshimenga tshia Davide. Akaziya uvua mudie bukalenga bua bena Yuda, mu tshidimu tshia dikumi ne tshimue tshivua Yorame, muana wa Akabe, mu bukalenga. Yezabele kumvuaye lumu lua bionsu bivua bienzeka abi. Kudilabaye bilabu pa makiki, kudilengejaye bimpe. Yehu ufika mu Yizreyele, Yezabele kuimana ku dididishi, mutangile Yehu. Anu Yehu ubuela ku tshiibi tshia mu tshimenga, Yezabele kumukonka ne: — Yehu, malu kaayi? Wewe udi muntu tshianana, mufuanangane ne Zimri, uvua mushipe mukalenga wende. Yehu ubanduluka, utangila ku dididishi, kuelaye diyi ne: — Kunudi aku, udi musue kutua ku tshianyi nnganyi? Bantu babidi anyi basatu ba mu nzubu wa bukalenga kuinangila pa dididishi. Yehu kubela diyi ne: — Sakilayi mukaji awu panshi! Kusakilabu Yezabele pa dididishi. Kudishindaye panshi. Mashi ende kutampakana ku bimana ne ku nyama ya tubalu. Yehu kudiatakaja tshitalu atshi ne ditempu. Yehu kubuela mu nzubu wa bukalenga. Kumupeshabu biakudia, kudiaye, kunuaye. Pashishe kuambilaye bantu bavuaye nabu ne: — Jiikayi tshitalu tshia mukaji muena tshibawu ewu, bualu uvua anu muana wa mukalenga. Kupatukabu bua kuya kujiika tshitalu tshia Yezabele. Kadi, kusanganabu anu kabalubalu ka mutu, bianza ne makasa. Kupinganabu bua kumanyisha Yehu. Yehu kukema, wamba ne: — Eyowa, ke diyi dia Maweja-Nangila divua muambi Eliya, muena Tishebe, muambe ne: “Mbua neidie tshitalu tshia Yezabele mu budimi bua Yizreyele. Minyinyi ya Yezabele ikale mishale, nebayimiamine mu budimi ebu bu bufuke buela panshi. Nanku, muntu kakumanya kabidi ne ewu ke Yezabele to!” Ndelanganyi ya Akabe makumi muanda mutekete, ivua isomba mu Samariya. Yehu kutumina balombodi ba bena mvita ba mu tshimenga atshi, bakulu batshi, ne bantu bavua balongesha ndelanganyi ya Akabe mikanda, ubafundila ne: “Nuenu badi ne bana ba mu diku dia bukalenga. Nudi ne matempu a mvita, nyama ya tubalu, ne bia mvita. Nudi mu tshimenga tshidibu bibaka ne bimana bikole. Nanku, panudi nupeta mukanda ewu, nusungule diakamue ku ndelanganyi ya mukalenga Akabe, muntu udi ukumbana bua kuikala mukalenga. Numubanjije, asombe mu nkuasa wa bukalenga. Kabidi nudilongolole bua kuluangana mvita, kusungidila diku dia bukalenga.” Bantu bonsu abu kukuatshika bowa bikole. Kukonkanganabu ne: “Tuetu tudi mua kuluangana ne Yehu mushindu kaayi? Bakalenga babidi kabena bakimina kuluangana nende to.” Diakamue, mulombodi wa nzubu wa bukalenga, mulombodi wa bena mvita ba tshimenga atshi, bakulu ne balongeshi, kutumina Yehu mukanda ne: “Tuetu tudi bena mudimu bebe. Netuenze bionsu biudi wamba. Katuena basue kusungula mukalenga mukuabu mupiamupia to. Nanku, enza muudi musue.” Yehu kubafundila mukanda muibidi, ubambila ne: “Panudi ku luseke luanyi, basue kutumikila meyi anyi, nushipe ndelanganyi ya mukalenga Akabe yonsu. Nuyikose mitu. Malaba diba ditudi edi, nufike bua kumpesha mitu ayi mu tshimenga tshia Yizreyele.” Ndelanganyi ayi makumi muanda mutekete ya mu diku dia bukalenga, bavua bayikolesha kudi bantu bamanyike ba mu Samariya. Balombodi bapeta mukanda uvua Yehu mubatumine, kutandishabu ndelanganyi ya mukalenga Akabe yonsu makumi muanda mutekete, kuyishipa. Kuelabu mitu yabu mu bibombu, kutumina Yehu mitu ayi mu Yizreyele. Muntu mukuabu kuya kumanyisha Yehu bua mitu ivuabu bafike nayi ayi. Yehu kutuma diyi bua bayiteke mu bisumbu bibidi pabuipi ne tshiibi tshia ku tshimenga too ne ku dinda. Butshia, dinda, Yehu kupatuka mu tshimenga, kuimana muaba uvua bantu bonsu. Kubambilaye ne: — Nuenu kanuena ne bualu to! Meme ke uvua muelele mukalenga Yorame tshifufu. Meme ke udi mumushipe. Kadi, bantu bonsu aba, udi mubashipe nnganyi? Nujadike ne: meyi onsu avua Maweja-Nangila muambe bua bena nzubu wa Akabe, adi anu akumbana! Maweja-Nangila ke udi mukumbaje bionsu bivua muambi Eliya muambe mu dina diende. Ke Yehu kushipa bantu bakuabu bonsu ba mu nzubu wa Akabe bavua bashale ne muoyi mu Yizreyele. Kushipaye kabidi bantu bonsu bavua bamanyike bikole ba ku luseke lua mukalenga Akabe, bena nzubu wende ne batuangaji bende. Yehu kena mushiye muntu nansha umue ne muoyi to. Pashishe, Yehu kuya mu Samariya. Ufika ku Bete-Ekede wa balami ba mikoku, kusambakenaye ne bana babu ne Akaziya, mukalenga wa bena Yuda. Yehu kubakonka ne: — Nuenu nudi banganyi? Bobu kuandamuna ne: — Tudi bana babu ne Akaziya. Tudi bafika muaba ewu bua kusekelela bana ba mukalenga mukaji Yezabele, ne kusamba bena diku dia bukalenga bakuabu. Yehu kuela diyi ne: — Bakuatayi ne muoyi! Bantu bavua Yehu nabu, kukuata bana babu ne Akaziya abu ne muoyi! Kabashipabu, kuimansha bitalu biabu mu tshiina tshivua ku Bete-Ekede. Bantu bavuabu bashipe abu, bavua makumi anayi ne babidi. Muntu nansha umue kavua mushale ne muoyi to. Yehu umuka muaba uvuaye awu, uye mutantshi, kusambakenaye ne Yonadabe, muana wa Rekabe, umuvuila. Yehu kumuela muoyi, umukonka ne: — Wewe udi wanyi bu mundi meme webe anyi? Yonadabe kuandamuna ne: — Eyowa. Yehu kumuambila ne: — Nanku, tuelangane muoyi ku bianza! Bobu bamane kuelangana muoyi ku bianza, Yehu kuambula Yonadabe mu ditempu diende. Yehu kuambila Yonadabe ne: — Tuye nebe, umone mundi ngenzela Maweja-Nangila mudimu ne muoyi mujima. Nanku, Yehu kuya ne Yonadabe mu ditempu diende. Anu Yehu ufika mu Samariya, kushipa bena nzubu wa Akabe bonsu bavua bashale ne muoyi, kubutula nzubu ewu mujima, bu muvua Maweja-Nangila muambile muambi Eliya. Yehu kubikidisha bena mu Samariya bonsu, ubambila ne: — Mukalenga Akabe uvua utendelela mvidie Baale nankunanku. Kadi, meme Yehu, nentendelele mvidie awu mupite mukalenga Akabe. Nanku, bikilayi bambi ba Baale bonsu, batendeledi ne batuangaji bende, bafike kundi bonsu. Muntu nansha umue wa kudibu kashadi to. Bualu ndi musue kuenzeja tshibilu tshinene, bua kulambula Baale milambu. Bantu bonsu badi kabayi bafike, nebabashipe. Yehu uvua wamba nanku ne budimu bua kushipa bantu bavua batendelela mvidie Baale. Ke muvuaye utuma diyi bua babikidishe bantu mu tshibilu tshinene tshia mvidie Baale. Kubikidishabu bantu mu tshibilu atshi. Yehu kutuma bantu mu ditunga dia bena Izrayele dijima. Bantu bonsu bavua batendelela mvidie Baale kufika. Muntu nansha umue kavua mukimine kushala to. Mu nzubu wa Baale muvua bantu tente. Pashishe, Yehu kutuma diyi kudi muntu uvua mulame bilamba bia kutendelela nabi mvidie, bua abiabanyine bantu bonsu. Kubabanyinabu bilamba abi. Bamane kuenza nanku, Yehu, ne Yonadabe, muana wa Rekabe, kubuela mu nzubu wa mvidie Baale, kuambila batendeledi ba mvidie Baale ne: — Nutangile bimpe: munkatshi muenu kamuikadi bantu badi batendelela Mvidi Mukulu wa bena Izrayele. Muikale amu bantu badi batendelela mvidie Baale. Yehu uvua mumane kusokoka bena mvita makumi muanda mukulu pambelu pa nzubu wa mvidie Baale. Uvua muambile bena mvita abu ne: “Ndi nnupesha bantu bonsu aba. Pikala muntu wa kunudi munyemeshe muntu nansha umue ne muoyi, neafue pa muaba wa muntu awu.” Yehu ne Yonadabe kusemena pabuipi bua kulambula milambu ya bobumue, ne ya diosha. Yehu mumane kulambula milambu, kutuma diyi kudi bena mvita ne bamfumu babu, ubambila ne: — Buelayi, nushipe bantu aba bonsu! Muntu nansha umue kena mua kupatuka mu nzubu emu ne muoyi to. Nanku, kushipabu bantu abu bonsu, kuimansha bitalu biabu pambelu. Pashishe, kubuelabu mu nzubu muvuabu batendelela mvidie Baale. Kupatulabu makunji a tshijila avua mu nzubu amu, ku wosha. Kuzazabu dibue divuabu bimanyike bua kutendelela mvidie Baale. Pashishe, kupulabu nzubu wa Baale awu, kuenzamu nkumba ya bantu bonsu. Nkumba ayi, itshidipu too ne mpindiewu. Ke muvua Yehu mukandike ditendelela dia mvidie Baale mu bukalenga bua Izrayele nanku. Kadi Yehu uvua anu wenza buenzayi buvua Yerobowame, muana wa Nebate muenze, mufikishe bena Izrayele ku ditendelela dia bana ba ngombe ba tshiamu tshia mpawungi, bavua ku Betele ne ku Dane. Ke Maweja-Nangila kuambila Yehu ne: — Bushuwa, udi muenze bimpe. Udi mukumbaje bionsu bimvua mumane kuamba bua kunyoka bena nzubu wa Akabe. Nanku, bana bebe nebakupingane mu bukalenga bua bena Izrayele, too ne ku ndelanganyi ya musangu muinayi. Kadi, Yehu kavua mukumbaje mikenji ya Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, ne muoyi mujima to. Uvua anu wenza buenzayi buvua Yerobowame muenze, mufikishe bena Izrayele ku dienza bibi. Tshikondu atshi, Maweja-Nangila kutuadija kukepesha buloba bua bena Izrayele. Kuanyishaye bua Azayele, mukalenga wa bena Siriya, atshimune bena Izrayele mu ditunga diabu dijima. Kunyengabu bena Izrayele buloba buonsu buvua luseke ludi diba dipatukila lua Yardene, ne buvua ku mutu kua tshimenga tshia Aroyere, ku muelelu wa musulu wa Amone. Ke ditunga dia Ngilaade ne dia Bashane, muaba uvuabu basombe kudi bena Rubene, bena Ngade ne bena Menashe. Malu makuabu a Yehu, mbaafunde mu mukanda udibu babikila ne: Malu adi bakalenga ba bena Izrayele benza. Mu mukanda awu, mbafundemu malu onsu avuaye muenze, baleja kabidi ne bukitu buvuaye nabu. Ataliya, mamuende wa mukalenga Akaziya, kupeta lumu lua lufu lua muanende. Nanku, kuelaye meji a kushipa ndelanganyi yonsu ya mu diku dia bukalenga. Kadi, pavuabu bashipa ndelanganyi ayi, nsongakaji mukuabu, muanabu ne Akaziya, dina diende Yosheba, muana wa Yorame mukalenga wa bena Yuda, kusokoka muana wa balume wa muanabu wa balume. Dina dia muana awu, Yowashe. Nsongakaji uvua musokoke muana awu ne ndeji wende mu tshibambalu tshia kulala tshivua ku nzubu wa Mvidi Mukulu. Ataliya kavua mumanye ne: muana wa balume awu, mmushale ne muoyi to. Muana awu ne ndeji wende, bavua basombe basokome mu nzubu wa Mvidi Mukulu bidimu bisambombu. Bidimu abi, Ataliya uvua mukalenga wa ditunga. Mu tshidimu tshia muanda mutekete, mutuangaji Yoyada kubikidisha balombodi ba bena Kari, ne ba bena mvita bakuabu bavua balama mukalenga. Kuyaye nabu mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Kutuaye nabu ndondu, kuditshipabu. Pashishe, kubalejaye muana wa balume wa mukalenga Akaziya. Kubambilaye kabidi ne: — Monayi tshinudi ne bua kuenza: Padi bantu bakuabu ba kunudi batuadija mudimu wabu dituku dia Dikisha, tshisumbu tshia kumpala tshidi tshilama nzubu wa bukalenga, tshisumbu tshibidi tshilama tshiibi tshia ku Sure, ne tshisumbu tshisatu tshilama tshiibi tshidi panyima pa nzubu wa bena mvita badi balame mukalenga. Nanku, bisumbu ebi bisatu, bilama nzubu wa bukalenga bilondangane. Kadi, bisumbu bienu bikuabu bibidi, bidi kabiyi bienza mudimu dituku dia Dikisha, nebilame nzubu wa Mvidi Mukulu, muaba udi Yowashe mukalenga muana musombe. Bena mvita bonsu ne bia mvita ku bianza, banyunguluke Yowashe mukalenga muana, bua kuya nende muaba onsu udiye uya. Muntu yonsu udi usemena pabuipi nenu, numushipe. Balombodi ba benamvita, kuenza bionsu bivua mutuangaji Yoyada mubambile. Kusangishabu bena mvita bonsu ne batuangaji bavua benza mudimu dituku dia Dikisha, ne bavua bajikije mudimu wabu dituku adi. Bonsu kufika kudi mutuangaji Yoyada. Yoyada kupesha balombodi ba bena mvita mafuma ne ngabu, bivua bia mukalenga Davide, bivuabu bateka mu nzubu wa Maweja-Nangila. Bena mvita kabavua bimana mu tshitangu tshijima to, bavua bimana ne bia mvita mu bianza, ku ditumba dia kuinshi mu nzubu wa Mvidi Mukulu too ne ku ditumba dia ku mutu, luseke ludi diba dipatukila. Nanku bavua bimane kumpala kua nzubu wa Mvidi Mukulu ne ku tshilambuilu, bamane kudilongolola bua kulama mukalenga Yowashe, nseke yonsu. Ke, mutuangaji Yoyada kupatula Yowashe, kumuasa tshifulu tshia bukalenga, kumupesha mukanda wa ndondu! Pashishe, kuelabu Yowashe mafuta pa mutu bua kumujidila. Diakamue, bantu bonsu kumukumina bikashi, bela mbila, bamba ne: “Mukalenga Yowashe, akuate ku mundundu!” Ataliya umvua mutoyi uvua bena mvita bavua balame mukalenga ne bantu bonsu benza, kuyaye mu nzubu wa Mvidi Mukulu muvua bantu abu. Kumonaye mukalenga mupiamupia muimane kulu mudi tshibidilu, pabuipi ne dikunji dia nzubu wa Mvidi Mukulu. Balombodi ba bena mvita ne bedi ba mpungi bavua bimane pabuipi ne mukalenga Yowashe. Bantu bonsu bavua anu basanka, bimbi ba biombelu bavua bela mpungi. Ke Ataliya kudipanda bilamba, wela mbila ne: — Mbangelele tshifufu! Mbangelele tshifufu! Mutuangaji Yoyada kavua musue bua bashipele Ataliya mu nzubu wa Mvidi Mukulu to. Nanku, kuambilaye balombodi ba bena mvita, bavua balame mukalenga Yowashe ne: — Umukayi ne Ataliya mu milongu yenu. Pikala muntu muditue ku tshiende, mumulonde, numushipe. Kuyabu ne Ataliya ku luseke lua ku nzubu wa bukalenga. Bafika nende ku tshiibi tshia nyama ya tubalu, kumushipabu. Mutuangaji Yoyada, kufikisha mukalenga Yowashe pamue ne bena Izrayele bonsu ku ditua ndondu ne Maweja-Nangila. Bua ndondu awu, bena Izrayele kuitaba bua kuikala bantu ba Maweja-Nangila. Mutuangaji kufikisha kabidi mukalenga Yowashe ku ditua ndondu ne bantu bende bena Izrayele. Diba adi, bantu bonsu kuya mu nzubu wa Baale. Kupulabu nzubu awu, kunyangakaja bilambuilu ne mpingu ivuamu. Kushipabu Matane, mutuangaji wa Baale, kumpala kua bilambuilu. Pashishe, mutuangaji Yoyada kuteka bantu bua kulama bimpe nzubu wa Maweja-Nangila. Yoyada kusangisha kabidi balombodi ba bena mvita, bena Kari, ne bena mvita bakuabu bavua balame mukalenga Yowashe, kabidi ne bantu bonsu. Kumukabu ne mukalenga Yowashe mu nzubu wa Mvidi Mukulu, kuya nende mu nzubu wa bukalenga. Kupitshilabu ku tshiibi tshia bena mvita bavua balame mukalenga. Pavua Yowashe mumane kusomba mu nkuasa wa bukalenga, bantu bonsu bavua basanka bikole. Balombodi ba bena mvita bamane kushipela Ataliya ku nzubu wa bukalenga, mu tshimenga kushalamu talala. Yowashe uvua wenza malu mimpe, usankisha Maweja-Nangila matuku onsu. Bualu mutuangaji Yoyada uvua mumulongeshe bimpe. Kadi, kavua munyangakaje miaba ya kutendelela mvidie to. Bantu bavua anu baya miaba ayi bua kulambula milambu ya nyama ne ya manananshi. Kadi, mu tshidimu tshia makumi abidi ne tshisatu tshivua Yowashe mu bukalenga, batuangaji kabavua banji kulongolola tshintu nansha tshimue mu nzubu wa Mvidi Mukulu to. Nanku, mukalenga Yowashe, kubikidisha mutuangaji Yoyada ne batuangaji bakuabu, kubakonka ne: — Kanuena balongolueshe nzubu wa Mvidi Mukulu bua tshinyi? Nanku mpindiewu kanulami kabidi makuta adibu basangisha to. Nuanyishe bua balongolueshe nawu nzubu wa Mvidi Mukulu. Ke batuangaji kuitaba. Kabavua basangisha kabidi makuta kudi bantu to. Kabavua batangila kabidi midimu ya kulongoluesha nzubu wa Mvidi Mukulu to. Mutuangaji Yoyada kusumba mushete, kuenza dikela pa tshibuikidiji tshia mushete awu. Kuutekaye ku luseke lua tshilambuilu, ku dia balume dia mushiku wa nzubu wa Mvidi Mukulu. Makuta onsu avuabu bafika nawu mu nzubu wa Mvidi Mukulu, batuangaji bavua balame ku mushiku wa nzubu awu, bavua ne mudimu wa kuela mu mushete. Pavua batuangaji bamone ne: makuta awu adi a bungi mu mushete, bavua babikila mufundi wa malu a mukalenga ne mfumu wa batuangaji, bua babale makuta awu, baye nawu. Bobu bamane kubala makuta awu, bavua baapesha balombodi ba bibaki ba nzubu ne bantu bavua batangila midimu ayi. Ke mu wabu mua kufuta bantu bavua balongolola nzubu wa Mvidi Mukulu, bena mudimu wa mabaya, bibaki, ne basongi ba mabue. Makuta awu, batangidi ba midimu ayi, bavua basumba nawu kabidi mabaya ne mabue masonge. Nanku bavua baatula anu bua midimu ya kulongolola nzubu wa Mvidi Mukulu. Makuta avuabu bafila mu nzubu wa Mvidi Mukulu awu, kabavua baatula bua kuenzeja nawu malongu, bintu bia kusukula nabi miendu, nansha makopu a kumiamina nawu, mpungi, ne bintu bikuabu bia tshiamu tshia mpawungi, nansha bia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole to. Bavua bafila makuta awu onsu kudi balombodi ba bibaki ba nzubu, anu bua bamone mua kulongolola miaba ivua minyanguke. Bantu bavua bafuta bena mudimu, bavua benza mudimu awu bimpe. Nanku kabavua babalondesha bua makuta avuabu bangata bua kufuta bena mudimu to. Makuta avua bantu bakuabu bafila bua mulambu wa kukobolola, kabavua baela mu mushete to. Bavua baangata kudi batuangaji. Tshikondu atshi, Azayele, mukalenga wa bena Siriya, kufika bua kuluisha tshimenga tshia Ngate. Yeye mumane kutshikuata, kudilongololaye bua kuluisha Yerushalayime. Diakamue, Yowashe mukalenga wa bena Yuda, kusangisha bintu bia mushinga mukole bionsu bivuabu balambula Maweja-Nangila kudi bankambua bende, bakalenga ba bena Yuda: Yosafate, Yorame, Akaziya, kabidi ne bivuaye mulambule yeye. Kusangishaye ne tshiamu tshia mpawungi tshionsu tshivuabu bateka mu tshibambalu tshia ku nzubu wa Mvidi Mukulu, ne mu tshibambalu tshia kutekela bintu mu nzubu wa bukalenga. Kutuminaye mukalenga Azayele bintu abi, bua kumusankisha. Nanku, mukalenga Azayele mmulekele kuluisha Yerushalayime. Malu makuabu a mukalenga Yowashe, mbaafunde mu mukanda udibu babikila ne: Malu adi bakalenga ba bena Yuda benza. Yowashe, muana wa Akaziya, mumane kulala mu bukalenga bua Yuda bidimu makumi abidi ne bisatu, Yowakaze, muana wa Yehu, kudia bukalenga mu Izrayele, mu Samariya. Kushalaye mu bukalenga bidimu dikumi ne muanda mutekete. Kadi, Yowakaze uvua muenze malu adi Maweja-Nangila ubenga. Uvua muenze anu buenzayi bu Yerobowame, muana wa Nebate, uvua mufikishe bena Izrayele ku dienza bibi. Nanku, Maweja-Nangila kufikila bena Izrayele munda. Kubafilaye mu bianza bia Azayele, mukalenga wa bena Siriya, ne mu bianza bia Benadade, muana wa Azayele, matuku onsu avua bantu abu mu bukalenga. Kadi, Yowakaze kusengelela Maweja-Nangila, Maweja-Nangila kumuitaba. Maweja-Nangila mumane kumona muvua mukalenga wa bena Siriya ukengesha bena Izrayele, kutuminaye bena Izrayele muntu uvua mua kubasungidila mu bianza bia bena Siriya. Biangatshile tshikondu atshi, bena Izrayele kusomba ne ditalala, bu muvuabu basombe bangabanga. Kadi, bena Izrayele bavua anu benza buenzayi, bu Yerobowame ne bena nzubu wende. Bualu Yerobowame uvua mufikishe bena Izrayele ku dienza bibi. Nansha dikunji dia kutendelela Ashera, mvidie mukaji, divua anu dishale dimanyike mu Samariya. Ku ndekelu, bena mvita ba mukalenga Yowakaze bavua babande pa nyama ya tubalu, bavua bashale anu makumi atanu, matempu a mvita anu dikumi. Bena mvita bavua benda ku makasa bavua bashale anu binunu dikumi. Bualu mukalenga wa bena Siriya uvua mushipe bena mvita ba mukalenga Yowakaze bapite bungi. Uvua mubabutule bonsu, bu mudibu badiata lupuishi mu njila. Malu makuabu a Yowakaze, mbaafunde mu mukanda udibu babikila ne: Malu adi bakalenga ba bena Izrayele benza. Mu mukanda amu, mbafundemu malu onsu avua Yowakaze muenze, baleja kabidi ne bukitu buvuaye nabu. Yowakaze mumane kufua, kumujiikabu mu Samariya. Muanende wa balume Yowashe, kumupingana mu bukalenga. Yowashe, muana wa Akaziya, mumane kulala mu bukalenga bua bena Yuda bidimu makumi asatu ne muanda mutekete, Yowashe, muana wa Yowakaze kudia bukalenga bua Izrayele, mu Samariya. Kushalayemu bidimu dikumi ne bisambombu. Kadi, Yowashe, muana wa Yowakaze, uvua wenza malu adi Maweja-Nangila ubenga. Uvua anu wenza buenzayi buonsu bu Yerobowame, muana wa Nebate. Yerobowame uvua mufikishe bena Izrayele ku dienza bibi. Malu makuabu a Yowashe, muana wa Yowakaze, mbaafunde mu mukanda udibu babikila ne: Malu adi bakalenga ba bena Izrayele benza. Mu mukanda amu, mbafundemu malu onsu avua Yowashe muenze, baleja ne bukitu buvuaye nabu, pavuaye uluisha Amashiya, mukalenga wa bena Yuda. Yowashe mumane kufua, kumujiikabu mu Samariya mu lukita lua bakalenga ba bena Izrayele. Nanku, muanende wa balume Yerobowame, kumupingana mu bukalenga. Disama dia lufu kukuata muambi Elisha. Nanku, Yowashe, mukalenga wa bena Izrayele, kuya kudi muambi Elisha, kumupukila, udila, wamba ne: — Tatu wanyi! Tatu wanyi! Wewe udi mupite matempu a mvita ne babandi ba pa nyama ya tubalu bonsu ba bena Izrayele! Elisha kumuambila ne: — Uye kuangata buta bua miketa ne miketa. Mukalenga Yowashe kufika ne bintu abi. Pashishe, Elisha kuambila mukalenga Yowashe ne: — Ambule miketa mikuabu. Mukalenga Yowashe kuyambula. Muambi kumuambila ne: — Tuuta ne miketa ayi panshi. Mukalenga Yowashe kutuuta miketa ayi panshi misangu isatu, kulekela. Muambi kufika munda, wambila mukalenga ne: — Bu wewe mutuute miketa ayi panshi misangu itanu nansha isambombu, uvua mua kutshimuna bena Siriya kashidi. Kadi mpindiewu, neubatshimune anu misangu isatu. Elisha kufua. Kumujiikabu. Ku tshidimu tshionsu, bivi ba bena Mowabe bavua babuela mu buloba bua bena Izrayele bua kupawula bintu. Dituku dikuabu, bantu bavua baya kujiika tshitalu. Diakamue, kumonabu bivi abu. Kuimanshabu tshitalu tshivuabu natshi mu lukita lua Elisha, kunyemabu. Anu tshitalu atshi tshilengangane ne mifuba ya muambi Elisha, muntu mufue kufululuka, kuimana kulu. Azayele, mukalenga wa bena Siriya, uvua mukengeshe bena Izrayele bikole, matuku onsu avua Yowakaze mu bukalenga. Kadi, pashishe Maweja-Nangila kufuila bena Izrayele luse, kulekela bubi buabu, bua ndondu uvuaye mutue ne Abrahame, Izake ne Yakobe. Nanku, Maweja-Nangila kena mubutule bena Izrayele to. Kavua muanji kubatuma kule mu bupika to. Azayele mumane kufua, muanende wa balume Benadade kumupingana mu bukalenga bua bena Siriya. Diakamue, Yowashe kunyenga Benadade bimenga bionsu bia bena Izrayele, bivua Azayele munyenge tatuende Yowakaze. Yowashe kutshimuna Benadade misangu isatu milondangane. Kunyengaye bimenga biende abi bionsu. Yowashe, muana wa Yowakaze, mumane kushala mu bukalenga bua bena Izrayele bidimu bibidi, Amashiya kupingana tatuende mu bukalenga bua Yuda. Amashiya uvua ne bidimu makumi abidi ne bitanu. Uvua mushale mu bukalenga mu Yerushalayime bidimu makumi abidi ne tshitema. Mamuende Yowadane uvua wa mu Yerushalayime. Amashiya uvua muenze malu adi Maweja-Nangila musue. Kadi, kavua muenze menemene muvua nkambua wende Davide muenze to. Uvua muenze anu bu tatuende Yowashe. Amashiya kavua munyangakaje miaba ya kutendelela mvidie to. Bantu bavua amu baya miaba ayi, bua kulambula milambu ya nyama ne ya manananshi. Amashiya mumane kushindika bukalenga buende, kushipaye balombodi ba bena mvita bavua bashipa tatuende Yowashe. Kadi, kavua mushipe bana ba bantu bavua bashipa tatuende abu to. Bualu Amashiya uvua unemeka meyi adibu bafunde mu mukanda wa mikenji ya Moshe, adi Maweja-Nangila wamba ne: “Kabena mua kushipa baledi bua bubi bua bana babu nansha bana bua bubi bua baledi babuto. Kadi, badi mua kushipa muntu anu bua bubi buende yeye. ” Amashiya kabidi ke uvua mutshimune bena mvita ba bena Edome binunu dikumi, bavua mu tshibandabanda tshia luepu. Pavuabu baluangana, Amashiya kukuata tshimenga tshia Sela. Kutshinyikaye dina ne: “Yokteyele.” Tshimenga atshi, tshitshidi ne dina adi too ne mpindiewu. Pashishe, Amashiya kutuma bantu kudi mukalenga wa bena Izrayele Yowashe, muana wa Yowakaze, ne muikulu wa Yehu. Bantu abu, kuya kuambila Yowashe ne: “Luaku tuluangane nebe.” Yowashe kuelela Amashiya lusumuinu ne: “Dituku dikuabu, mutshi wa meba uvua pa mukuna wa Lebanone. Kulombawu mutshi wa sedre ne: anyishe bua muananyi wa balume asele muanebe. Kadi, nyama wa tshisuku, kupitshila pavua mutshi apu, kudiatakaja mutshi wa meba onsu. ” Yowashe kumuambila kabidi ne: “Udi udisua, bualu uvua mutshimune bena Edome! Eyowa, usanke bualu udi mumane kutshimuna, kadi usombe ku nzubu kuebe! Kuena mumanye ne mvita iudi ujinga ayi, neyikukebele anu makenga anyi? Bualu nebakutshimune, wewe ne bena mvita bonsu ba bena Yuda?” Kadi, Amashiya kavua muitabe bionsu bivua Yowashe mumuambile abi to. Nanku, mukalenga Yowashe, mukalenga wa bena Izrayele, kuya kuluangana ne Amashiya. Bena mvita ba Yowashe ne ba Amashiya kuluangana mu ditunga dia bena Yuda ku tshimenga tshia Bete-Shemeshe. Bena mvita ba bena Izrayele, kutshimuna bena mvita ba bena Yuda. Bena mvita ba bena Yuda bonsu kunyema, kupingana kuabu. Yowashe, mukalenga wa bena Izrayele, kukuata Amashiya, mukalenga wa bena Yuda ku Bete-Shemeshe. Amashiya, muana wa Yowashe, uvua muikulu wa Akaziya. Yowashe kumuka ku Bete-Shemeshe, kuya mu Yerushalayime. Kupulaye metre bu nkama ibidi ya tshimana tshia tshimenga atshi, biangatshile ku tshiibi tshia Efrayime too ne ku tshiibi tshikuabu tshia Ditumba. Yowashe kuangata tshiamu tshia mpawungi, tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole ne bintu bia mushinga mukole bionsu bivua mu nzubu wa Mvidi Mukulu ne bivua mu nzubu wa bukalenga. Pashishe, kukuataye kabidi ne bantu lukola, kupingana nabu mu Samariya. Malu makuabu a mukalenga Yowashe, mbaafunde mu mukanda udibu babikila ne: Malu adi bakalenga ba bena Izrayele benza. Mu mukanda amu, mbafundemu malu onsu adi Yowashe muenze. Badi baleja kabidi bukitu buvuaye muleje ne mvita ivuaye muluangane ne Amashiya, mukalenga wa bena Yuda. Yowashe mumane kufua, kumujiikabu mu Samariya, mu lukita lua bakalenga ba bena Izrayele. Nanku, muanende wa balume Yerobowame kumupingana mu bukalenga. Yowashe, mukalenga wa bena Izrayele, mumane kufua, Amashiya, mukalenga wa bena Yuda, kushala kabidi ne muoyi bidimu dikumi ne bitanu. Malu makuabu a Amashiya, mbaafunde mu mukanda udibu bibikila ne: Malu adi bakalenga ba bena Yuda benza. Bantu ba mu Yerushalayime, kuelela Amashiya tshifufu tshibi. Nanku, Amashiya kunyema, kuya mu musoku wa Lakishe. Kadi, kumulondabu mu musoku awu, kumushipelamu. Pashishe, kutekabu tshitalu tshiende mu ditempu, kupingana natshi mu Yerushalayime. Ditempu adi, bavua badikoka kudi nyama ya tubalu. Kujikabu Amashiya mu lukita lua bankambua bende, luvua mu Tshimenga tshia Davide. Patshivua Azariya, muana wa Amashiya, ne bidimu dikumi ne bisambombu, bena Yuda kumusungula bua kupinganaye tatuende mu bukalenga. Nanku, tatuende mumane kufua, kupingajaye kabidi tshimenga tshia Elate ku bumfumu buende. Kutshibakululaye kabidi ne bimana bikole. Amashiya, muana wa Yowashe, mumane kulala mu bukalenga bua bena Yuda bidimu dikumi ne bitanu, Yerobowame, muana wa Yowashe, kubuela mu bukalenga bua bena Izrayele mu Samariya. Kushalaye mu bukalenga bidimu makumi anayi ne tshimue. Kadi, Yerobowame uvua muenze malu adi Maweja-Nangila ubenga. Uvua wenza buenzayi bu Yerobowame, muana wa Nebate, uvua mufikishe bena Izrayele ku dienza bibi. Yerobowame kukuata kabidi maloba onsu avua a bena Izrayele, biangatshile ku tshimenga tshia Lebo-Amate ku mutu mu ditunga, too ne ku Mayi manene a luepu, kuinshi mu ditunga, anu bu muvua muambi Yonase, muana wa Amitayi, wa mu musoku wa Ngate-Efere, muambe mu dina dia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele. Bualu Maweja-Nangila uvua mumone dikenga dikole divua nadi bena bukalenga ebu. Bualu kakuvua muntu nansha umue utshivua mua kuambuluisha bena Izrayele to. Kadi, bu muvua Maweja-Nangila kayi musue kubutula bena Izrayele, kubatuminaye Yerobowame, muana wa Yowashe, bua kubasungidila. Malu makuabu a mukalenga Yerobowame, mbaafunde mu mukanda udibu babikila ne: Malu adi bakalenga ba bena Izrayele benza. Mu mukanda emu, mbafundemu kabidi malu onsu adi Yerobowame muenze, baleja kabidi ne bukitu buvuaye nabu mu mvita, ne muvuaye mupingajile bena Izrayele tshimenga tshia Damase ne tshia Amate. Yerobowame mumane kufua, kumujiikabu mu Samariya, mu nkita ya bakalenga ba bena Izrayele. Muanende wa balume Zekarya kumupingana mu bukalenga. Yerobowame mumane kulala mu bukalenga bua Izrayele bidimu makumi abidi ne muanda mutekete, Azariya, muana wa Amashiya, kudia bukalenga bua Yuda, muikale ne bidimu dikumi ne bisambombu. Kushalaye mu bukalenga bidimu makumi atanu ne bibidi mu Yerushalayime. Mamuende Yekoliya uvua wa mu Yerushalayime. Azariya uvua muenza malu adi Maweja-Nangila musue, anu bu muvua tatuende Amashiya muenza. Kadi, Azariya kavua munyangakaje miaba ya kutendelela mvidie to. Bantu bavua anu baya miaba ayi bua kulambula milambu ya nyama ne ya manananshi. Nanku, Maweja-Nangila kusamisha Azariya bikole. Mukalenga kupeta disama dia nsudi. Kushalaye nadi too ne ku lulu luende. Azariya uvua ne bua kusomba anu ku luseke pa nkayende. Muanende wa balume Yotame, uvua mulombodi wa nzubu wa bukalenga. Ke uvuabu bapesha mudimu wa kulombola ditunga. Malu makuabu a Azariya, mbaafunde mu mukanda udibu babikila ne: Malu adi bakalenga ba bena Yuda benza. Azariya mumane kufua, kumujiikabu mu lukita lua bena diku diabu, luvua mu Tshimenga tshia Davide. Muanende wa balume Yotame kumupingana mu bukalenga. Azariya mumane kulala mu bukalenga bua bena Yuda bidimu makumi asatu ne muanda mukulu, Zekarya, muana wa Yerobowame, kudia bukalenga bua Izrayele mu Samariya, kushala mu bukalenga ngondu isambombu. Zekarya uvua muenze malu adi Maweja-Nangila ubenga, anu bu muvua bankambua bende benza. Uvua amu wenza buenzayi bu Yerobowame, muana wa Nebate, uvua mufikishe bena Izrayele ku dienza bibi. Nanku, muntu mukuabu dina diende Shalume, muana wa Yabeshe, kuelela Zekarya tshifufu tshibi, kumushipa ku Ibleyame, kuangata bukalenga. Malu makuabu a Zekarya mbaafunde mu mukanda udibu babikila ne: Malu adi bakalenga ba bena Izrayele benza. Bionsu ebi bivua bienzeka bua kukumbaja diyi dia Maweja-Nangila divuaye muambile Yehu ne: “Bana bebe too ne ku ndelanganyi ya musangu muinayi nebakupingane mu bukalenga. ” Azariya mumane kulala mu bukalenga bua bena Yuda bidimu makumi asatu ne tshitema, Shalume, muana wa Yabeshe, kudia bukalenga bua Izrayele. Kadi, kushalaye mu bukalenga ngondu anu umue mu Samariya. Muntu mukuabu, dina diende Menaheme, muana wa Ngadi, uvua ufumina mu tshimenga tshia Tirsa. Ubuela mu Samariya, kushipaye Shalume, kuangata bukalenga. Malu makuabu a Shalume mbaafunde mu mukanda udibu babikila ne: Malu adi bakalenga ba bena Izrayele benza. Mu mukanda emu, mbafundemu kabidi muvua Shalume muelele Zekarya tshifufu tshibi. Pashishe, Menaheme kuluisha tshimenga tshia Tapuwa, kushipa bena tshimenga atshi, kunyangakaja ditunga, biangatshile ku tshimenga tshia Tirsa too ne ku tshimenga tshia Tapuwa. Uvua uluisha tshimenga atshi, bualu kabavua bamunzuluile biibi to. Nanku, kupandaye bakaji bonsu bavua bimite mafu munda. Azariya mumane kulala mu bukalenga bua bena Yuda bidimu makumi asatu ne tshitema, Menaheme, muana wa Ngadi kudia bukalenga bua bena Izrayele. Kushalaye mu bukalenga bidimu dikumi mu Samariya. Matuku onsu avua Menaheme ne muoyi, uvua wenza malu avua Maweja-Nangila mubenge. Uvua anu wenza buenzayi bu Yerobowame, muana wa Nebate, uvua mufikishe bena Izrayele ku dienza bibi. Pashishe, Pule, mukalenga wa bena Ashure kubuela mu buloba bua bena Izrayele. Ke Menaheme kumupesha tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole kilo binunu makumi asatu, bua Pule amuambuluishe bua kushindika bukalenga buende bimpe. Nanku, bua Menaheme kupeta tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole atshi, uvua ulambuisha bena Izrayele tshitadi. Muntu yonsu uvua mumanyike bikole, uvua ulambula nkanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole makumi atanu. Pule, mukalenga wa bena Ashure, upeta nkanu ivua bantu bafile ayi, kumuka mu ditunga dia bena Izrayele, kupingana kuende. Malu makuabu a Menaheme, mbaafunde mu mukanda udibu babikila ne: Malu adi bakalenga ba bena Izrayele benza. Menaheme mumane kufua, muanende wa balume Pekahiya kumupingana mu bukalenga. Azariya mumane kulala mu bukalenga bua bena Yuda bidimu makumi atanu, Pekahiya, muana wa Menaheme, kudia bukalenga bua bena Izrayele, mu Samariya. Kushalaye mu bukalenga bidimu bibidi. Pekahiya uvua muenze malu adi Maweja-Nangila mubenge. Uvua anu wenza buenzayi bu Yerobowame, muana wa Nebate, uvua mufikishe bena Izrayele ku dienza bibi. Muntu mukuabu, dina diende Peka, muana wa Remalya, uvua wambuluisha Pekahiya mu mitanda. Kumuelelaye tshifufu tshibi. Nanku, ne bena mvita makumi atanu ba bena Ngilaade, kuyaye kuluisha Pekahiya mu tshibambalu kampanda tshia ku nzubu wa bukalenga. Peka mumane kushipa Pekahiya, kuangataye bukalenga. Malu makuabu a Pekahiya mbaafunde mu mukanda udibu babikila ne: Malu adi bakalenga ba bena Izrayele benza. Azariya mumane kulala mu bukalenga bua bena Yuda bidimu makumi atanu ne bibidi, Peka, muana wa Remalya, kudia bukalenga bua bena Izrayele mu Samariya. Kushalaye mu bukalenga bidimu makumi abidi. Peka uvua muenze malu adi Maweja-Nangila mubenge. Uvua anu wenza buenzayi bu Yerobowame, muana wa Nebate, uvua mufikishe bena Izrayele ku dienza bibi. Tshikondu tshivua Peka mukalenga wa bena Izrayele, Tiglate-Pilesere, mukalenga wa bena Ashure, kukuata bimenga ebi: Yone, Ebele-Bete-Maaka, Yanowa, Kadeshe ne Ashore. Tiglate-Pilesere kukuata buloba bua bena Ngilaade, Ngalileya, ne ditunga dijima dia Naftali. Kuyaye ne bena ditunga mu bupika mu Ashure. Muntu mukuabu, dina diende Osheya, muana wa Ela, kuelela mukalenga Peka tshifufu tshibi, kumushipa, kuangata bukalenga. Tshikondu atshi, mukalenga wa bena Yuda, Yotame, muana wa Azariya, uvua mumane kulala mu bukalenga bidimu makumi abidi. Malu makuabu a Peka, mbaafunde mu mukanda udibu babikila ne: Malu adi bakalenga ba bena Izrayele benza. Peka, muana wa Remalya, mumane kulala mu bukalenga bua bena Izrayele bidimu bibidi, Yotame, muana wa Azariya kudia bukalenga bua mu Yuda, muikale ne bidimu makumi abidi ne bitanu. Kushalaye mu bukalenga bidimu dikumi ne bisambombu mu Yerushalayime. Mamuende wa Yotame uvua Yerusha, muana wa Sadoke. Yotame uvua muenze malu avua Maweja-Nangila musue. Uvua muenze malu mimpe anu bu tatuende Azariya. Kadi, kavua munyangakaje miaba ya kutendelela mvidie to. Bantu bavua anu baya miaba ayi bua kulambula milambu ya nyama ne ya manananshi. Yotame ke uvua muenze tshiibi tshia ku mushiku wa kulu wa nzubu wa Maweja-Nangila. Malu makuabu a Yotame, mbaafunde mu mukanda udibu babikila ne: Malu adi bakalenga ba Yuda benza. Tshikondu tshivua Yotame mu bukalenga, Maweja-Nangila kutuadija kutuma Reshine, mukalenga wa bena Arame, ne Peka, mukalenga wa bena Izrayele, bua kuluisha ditunga dia bena Yuda. Yotame mumane kufua, kumujiikabu mu lukita lua bena diku diabu, luvua mu Tshimenga tshia Davide. Muanende wa balume Akaze kumupingana mu bukalenga. Peka, muana wa Remalya, mumane kulala mu bukalenga bua Izrayele bidimu dikumi ne muanda mutekete, Akaze, muana wa Yotame kudia bukalenga bua Yuda. Uvua anu ne bidimu makumi abidi, kushalaye mu bukalenga bidimu dikumi ne bisambombu mu Yerushalayime. Kadi Akaze kavua muenze malu avua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wende musue, bu muvuabu benza kudi nkambua wende Davide to. Uvua mulonde amu buenzayi bua bakalenga ba Izrayele. Akaze kufika ne ku dilambula muanende wa balume bu mulambu wa kuosha, bilondeshile bilele bibi bia bisamba bivua Maweja-Nangila muipate bua kushilabi bena Izrayele ditunga. Akaze uvua ulambula milambu ya nyama ne ya manananshi mu miaba ya kutendelela mvidie, pa mikuna, muinshi mua mitshi ivua ne dileji dia bungi. Reshine, mukalenga wa bena Arame, ne Peka, mukalenga wa Izrayele, muana wa Remalya, kuyabu kuluisha Akaze. Kunyungululabu Yerushalayime. Kadi, kabena bamutshimune to. Tshikondu atshi, Reshine, mukalenga wa bena Arame, mumane kuipata bena Yuda bavua mu tshimenga tshia Elate, kutshipingajilaye bena Edome. Bena Edome kuasa tshiakabidi mu tshimenga atshi. Batshidimu too ne mpindiewu. Akaze kutuma bantu bua kuambila mukalenga wa bena Ashure, Tiglate-Pilesere ne: “Meme ndi bu mupika webe, nansha bu muanebe wa balume. Luaku, unsungidile mu bianza bia bakalenga ba bena Arame ne ba bena Izrayele badi banduisha aba.” Nanku, Akaze kusangisha tshiamu tshia mpawungi ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, bivua mu nzubu wa Maweja-Nangila ne mu tshibambalu tshia kuteka bintu tshivua ku nzubu wa bukalenga. Kutuminaye mukalenga wa bena Ashure bintu abi bua kumusankisha nabi. Mukalenga wa bena Ashure kukumbaja bionsu bivua Akaze mulombe. Kuyaye kuluisha tshimenga tshia Damase, kutshikuata, kuya ne benatshi mu bupika ku Kire. Kadi, kushipeshaye Reshine, mukalenga wa bena Arame. Mukalenga Akaze kuya mu tshimenga tshia Damase, bua kumonangana ne mukalenga Tiglate-Pilesere. Akaze umona tshilambuilu tshivua ku nzubu wa Mvidi Mukulu mu Damase, kutuminaye mutuangaji Uriya mu Yerushalayime luidi lua tshilambuilu atshi ne mushindu uvuabu batshibake. Mutuangaji Uriya kuenza tshilambuilu tshipiatshipia, bilondeshile luidi luvuabu bamutumine kudi Akaze. Uriya kujikija dibaka dia tshilambuilu, Akaze kayi muanji kupingana mu Yerushalayime, ufuma ku Damase to. Mukalenga Akaze upingana, kumona tshilambuilu, kusemena pabuipi natshi. Yeye nkayende kulambulapu mulambu wa kuosha, pamue ne mulambu wa bukula ne wa maluvu a mvinyo. Kulambulayepu kabidi ne mulambu wa bobumue, kuela mashi a nyama wa mulambu awu ku tshilambuilu atshi. Pashishe kumushaye tshilambuilu tshia tshiamu tshikunze tshivuabu bajidile mu dina dia Maweja-Nangila. Tshilambuilu atshi, tshivua pabuipi ne mushiku wa nzubu wa Mvidi Mukulu, pankatshi pa tshilambuilu tshipiatshipia ne nzubu wa Mvidi Mukulu. Kutshitekaye panyima pa tshilambuilu tshipiatshipia ku mutu. Pashishe, mukalenga Akaze, kutumina mutuangaji Uriya diyi, umuambila ne: — Bituadija ku mpindiewu, wikale wenzela mudimu ku tshilambuilu tshinene. Dinda dionsu, wikale ulambulapu mulambu wa kuosha, dilolu dionsu mulambu wa bukula. Wikale ulambuilapu kabidi milambu ya kuosha idi bantu bafila, pamue ne milambu ya bukula ne ya maluvu a mvinyo. Wele kabidi mashi a nyama ya milambu ayi ku tshilambuilu. Kadi, bua tshilambuilu tshia tshiamu tshikunze, meme nkayanyi nengambe tshitudi mua kuenza natshi. Mutuangaji Uriya kukumbaja bionsu bivua mukalenga Akaze muambe. Mukalenga Akaze kukosa bitata bia tshiamu tshikunze bivua ku matempu a ku nzubu wa Mvidi Mukulu. Kumushaye malongu manene avua ku matempu aku. Kumushayi kabidi dilongu dinene dia tshijengu divua pa ngombe milume dikumi ne ibidi ya tshiamu tshikunze. Kuditekaye pa buloba bulamika mabue. Nanku, bua kusankisha mukalenga wa bena Ashure, mukalenga Akaze kujika “Muaba uvuabu bapitshila dituku dia Dikisha,” uvuabu base mu nzubu wa Mvidi Mukulu, kujika kabidi “Mushiku wa mukalenga” uvua pambelu pa nzubu ewu. Malu makuabu a Akaze, mbaafunde mu mukanda udibu babikila ne: Malu adi bakalenga ba bena Yuda benza. Akaze mumane kufua, kumujiikabu mu lukita lua bena diku diabu luvua mu Tshimenga tshia Davide. Pashishe, muanende wa balume Izkiya kumupingana mu bukalenga. Akaze mumane kulala mu bukalenga bua Yuda bidimu dikumi ne bibidi, Osheya, muana wa Ela, kudia bukalenga bua Izrayele mu Samariya. Kushalaye mu bukalenga bidimu tshitema. Osheya kuenza malu adi Maweja-Nangila mubenge. Kadi, kavua wenza bu muvuabu benza kudi bakalenga ba Izrayele bavua bamudianjidile mu bukalenga to. Shalmanazere, mukalenga wa bena Ashure, kufika bua kumuluisha. Osheya kudifila kudiye, kumulambula milambu ya ku tshidimu ku tshidimu. Pashishe, Osheya kumuelela tshifufu tshibi. Kutumaye bantu kudi mukalenga wa bena Ejipitu ku tshimenga tshia Sayize. Kavua mulambule kabidi mukalenga wa bena Ashure milambu ya ku tshidimu. Mukalenga Shalmanazere umanya bualu abu, kukuatshishaye Osheya, kumuela mu nzubu wa lukanu. Pashishe, Shalmanazere, kubuela mu ditunga ne mvita, kunyungulula tshimenga tshia Samariya. Bidimu bisatu bimane kupita, Osheya mumane kulala mu bukalenga bidimu tshitema, mukalenga wa bena Ashure kukuata tshimenga tshia Samariya. Kuyabu ne bena Izrayele mu bupika mu Ashure, kubapesha buloba bua Ala, ne bua Ngozane, muaba udi musulu wa Abore, kabidi ne bimenga bia Madayi bua kusombamu. Bena Izrayele bavua babuele mu dikenga, bualu bavua batombokela Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu, uvua mubasungidile mu bianza bia mukalenga wa bena Ejipitu, mubapatule mu ditunga edi. Bualu bena Izrayele bavua batendelela mvidie mikuabu, bidikije bilele bia bisamba bikuabu bivua Maweja-Nangila muipate bua kubashila ditunga adi. Bavua balonda kabidi bilele bivuabu babueje mu ditunga kudi bakalenga ba bena Izrayele. Bena Izrayele bavua bakula miaku mibi, babenga Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu. Bavua badiashila miaba ya kutendelela mvidie mu misoku yabu yonsu, nansha mu misoku mikese ivua ku mikalu, too ne mu bimenga bivuabu bibaka ne bimana bikole. Bavua bibaka bibumba bia mabue, ne makunji a kutendelela mvidie, ku nsongu ya mikuna, muinshi mua mitshi ivua ne dileji dia bungi. Bavua balambula milambu miaba yonsu ya kutendelela mvidie, bu muvua bisamba bikuabu bienza, bivua Maweja-Nangila muipate, bua kushila bena Izrayele ditunga. Bena Izrayele kuenza buenzayi, kufikisha Maweja-Nangila munda. Nanku, bena Izrayele kabavua banemeka diyi dia Maweja-Nangila to, bualu bavua anu batendelela mvidie iwaye mubakandike. Maweja-Nangila kutuma bambi bashilangane bua bahele bena Izrayele ne bena Yuda, babambila ne: — Lekelayi buenzayi. Tumikilayi meyi ne mikandu yanyi bidi mu mikenji imvua mupeshe bankambua benu, ne imvua munutumine kudi bambi, bantu banyi. Kadi bantu abu, kabena bitabe bivuabu babambila abi to. Bavua batomboka, anu bu muvuabu benza kudi bankambua babu, bavua babenga mua kuitaba Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu. Bavua babenga mikenji ya Mvidi Mukulu, babenga kabidi ne ndondu uvuaye mutue ne bankambua babu, ne mibelu iwaye mubamanyishe. Bavua balamate anu mvidie ya tshianana, batua eku ne eku, bidikija muvuabu benza kudi bisamba bivuabu nabi mutumba, bivua Maweja-Nangila mubakandike bua kababidikiji to. Bavua balengulula meyi onsu a Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu. Bavua badienzela mpingu ibidi ya tuana tua ngombe tua tshiamu tshiengulula, badienzela kabidi makunji a kutendelela. Bavua batendelela bintu bionsu bidi mu tshibuashibuashi, benzela mvidie Baale mudimu. Bavua balambula bana babu ba balume ne ba bakaji bu mulambu wa kuosha. Bavua benza majimbu a mishindu yonsu. Nanku, bavua bafikisha Maweja-Nangila munda bualu bavua benza malu adiye mubenge. Ke Maweja-Nangila kufikila bena Izrayele munda. Kavua musue kubamona kumpala kuende to. Anu tshisamba tshimue tshia bena Yuda ke tshivua tshishala tshilamate Maweja-Nangila. Kadi, bena Yuda kutombokela kabidi Maweja-Nangila, kubenga meyi a Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu. Kulondabu bilele bivuabu babueje mu bukalenga bua bena Izrayele. Nanku, Maweja-Nangila kubenga bena Izrayele bonsu, kubafila mu bianza bia bakengeshanganyi bua kubafuisha bundu. Pashishe kubipataye, kubatuma kule. Pavua Maweja-Nangila mumushe buloba bua Izrayele ku bukalenga bua Davide, bena Izrayele bavua badisunguile Yerobowame, muana wa Nebate, bua kuikalaye mukalenga wabu. Yerobowame ke uvua mubafikishe ku dibenga kutumikila Maweja-Nangila, mubafikishe ku dienza bibi bitambe. Biangatshile tshikondu atshi, bena Izrayele bavua anu benza buenzayi, bu muvua Yerobowame muenze. Pashishe, Maweja-Nangila kavua musue kabidi bena Izrayele kumpala kuende to. Kubipataye, kubatuma ku Ashure. Ke muaba utshidibu too ne mpindiewu. Bionsu ebi bivua bienzeka bua kukumbaja diyi dia Maweja-Nangila divua bambi, bantu bende, bamba. Mukalenga wa bena Ashure, kubikidisha bantu ba mu Babilone, Kuta, Ava, Amate ne Sefawayime, bua kubapesha miaba ya kuasa mu ditunga dia Samariya. Kuasabu mu misoku ivua bena Izrayele bashiye, bualu bavua babakuata baye nabu mu bupika. Nanku, bantu aba, kuangata buloba abu, kuasamu misoku yabu. Pavua bantu aba batuadija kuasa mu misoku ayi, kabavua batendelela Maweja-Nangila to. Nanku, Maweja-Nangila kubatumina nyama ya ntambue. Nyama ayi kushipa bantu ba bungi ba munkatshi muabu. Kumanyishabu mukalenga wa bena Ashure ne: bantu baudi mubikidishe bua kuasabu mu misoku ya mu ditunga dia Samariya, kabena bamanye mua kutendelela mvidie wa bena ditunga adi. Nanku, mvidie awu, mmubatumine nyama ya ntambue bua kubashipa. Ke mukalenga wa bena Ashure, kubikidisha mutuangaji mukuabu uvuabu baye nende mu Ashure mu bupika, bua apingane mu ditunga dia Samariya. Mutuangaji awu kusomba mu ditunga dia Samariya bua kulongesha bantu abu mudibu mua kutendelela mvidie awu. Ke muvua mutuangaji, uvuabu bakuate, bumuke nende, mupingane mu ditunga dia Samariya, musombe ku Betele, ulongesha bantu mua kutendelela Maweja-Nangila. Kadi bantu ba bisamba bikuabu aba, bavua amu badienzela mpingu ya mvidie yabu, bayiteka miaba ya kutendelela, ivuabu bibake kudi bantu bavua base kale mu ditunga dia Samariya. Tshisamba tshionsu tshia bantu abu, tshivua anu ne lupingu lua nanku mu bimenga bionsu bivuabu basombe. Bantu bavua bafumine ku Babilone bavua benza lupingu lua mvidie Sukote-Benote, ba ku tshimenga tshia Kuta, bavua benza lupingu lua mvidie Nergale, ba ku tshimenga tshia Amate lupingu lua mvidie Ashima, ba ku tshimenga tshia bena Ava lupingu lua mvidie Nibaze ne lua mvidie Tartake, ba ku tshimenga tshia Sefarvayime bavua bosha kabidi ne bana babu bua kulambula mvidie wabu Adrameleke ne Anameleke. Kadi bantu bonsu aba, bavua batendelela kabidi Maweja-Nangila. Bavua basungula bantu balume bakuabu ba munkatshi muabu bua bikale batuangaji mu nzubu ya mvidie yabu, balombola ditendelela. Nanku, bantu abu, bavua luseke batendelela Maweja-Nangila, luseke lukuabu batendelela mvidie yabu, bilondeshile bilele bia ku matunga abu kuvuabu bafumine. Ndelanganyi ya bantu ba bisamba bikuabu abu, itshidi ilonda bilele ebi bia kale too ne mpindiewu. Kabena batendelela Maweja-Nangila menemene to. Nanku, kabena batumikila menemene nansha mikenji ne bilele bia bankambua babu, nansha mikenji ivua Maweja-Nangila muambile ndelanganyi ya Yakobe. — Yakobe awu ke uvua Maweja-Nangila muinyike dina dia Izrayele. Eku Maweja-Nangila uvua mumane kutua ndondu ne ndelanganyi ya Yakobe, muyipeshe mikenji eyi ne: “Kanutendeledi mvidie. Kanuyituidi mpala mpanshi. Kanuyenzedi mudimu, kabidi kanuyilambudi milambu. Nuntendelele anu meme Maweja-Nangila nkayanyi. Meme ke uvua munupatule mu Ejipitu ku bukole buanyi, budibu kabayi mua kutuila nkanana. Nanku, nuntuile anu meme mpala panshi, kabidi nundambule milambu. Matuku onsu, nutumikile meyi anyi, mikandu yanyi, ne mikenji yanyi yonsu imvua munufundile nuenu nkayenu, nangananga kanuena mua kutendelela mvidie mikuabu to. Kanuena mua kupua muoyi bua ndondu umvua mutue nenu. Ndi ngambulula ne: kanutendeledi mvidie mikuabu to. Anu meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu ke unudi mua kutendelela. Bualu anu meme nkayanyi ke udi mua kunusungidila mu bianza bia baluishi benu bonsu. ” Kadi, bantu ba bisamba bikuabu abu, kubenga mua kuitaba bionsu abi. Kutungunukabu amu ne bilele biabu bia kale. Nanku, bavua luseke batendelela Maweja-Nangila, luseke lukuabu batendelela mpingu. Pashishe, bana babu ne ndelanganyi yabu yonsu bavua benza anu nanku too ne mpindiewu. Osheya, muana wa Ela, mumane kulala mu bukalenga bua Izrayele bidimu bisatu, Izkiya, muana wa Akaze kudia bukalenga mu Yuda, muikale ne bidimu makumi abidi ne bitanu. Kushalaye mu bukalenga bidimu makumi abidi ne tshitema mu Yerushalayime. Mamuende wa Izkiya uvua Abi, muana wa Zekarya. Izkiya uvua wenza malu adi Maweja-Nangila musue, anu bu muvua nkambua wende Davide muenze. Izkiya ke uvua mukandike miaba ya kutendelela mvidie, mupule bibumba bia mabue, mupule kabidi ne makunji a kutendelela. Uvua nuukosolole nyoka wa tshiamu tshikunze, uvua Moshe muenze. Bualu too ne ku tshikondu atshi, bena Izrayele batshi wa anu balambula milambu ya manananshi ku nyoka awu, uvuabu babikila ne: Nehuktane. Izkiya uvua mudifile kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, mupite bakalenga bonsu ba Yuda, bavua bamudianjidila mu bukalenga, ne bavua bamulonda panyima. Uvua muitabe anu Maweja-Nangila, kayi umulekela nansha kakese to. Uvua utumikila bimpe mikenji ivua Maweja-Nangila mupeshe Moshe. Maweja-Nangila uvua wambuluisha Izkiya. Izkiya uvua ne diakalenga mu bionsu bivuaye wenza. Izkiya kutombokela mukalenga wa bena Ashure, kubenga mua kushala ku bumfumu buende. Kabidi Izkiya kutshimuna bena Peleshete. Kubalondakajilaye too ne mu buloba bua Ngaza. Kukuataye bimenga bivua bibaka ne bimana bikole, kukuata kabidi ne misoku mikese ivua ne batentekedi. Izkiya mumane kulala mu bukalenga bidimu binayi, kabidi Osheya, muana wa Ela, mulale mu bukalenga bua Izrayele bidimu muanda mutekete, Shalmanazere, mukalenga wa bena Ashure, kunyungulula tshimenga tshia Samariya. Bidimu bisatu bimane kupita, mmumue ne: Izkiya mulale mu bukalenga bidimu bisambombu, Osheya mulale mu bukalenga bidimu tshitema, kukuatabu tshimenga. Mukalenga wa bena Ashure kukuata bena Izrayele, kuya nabu ku Ashure, kubapeshaye miaba ya kuasa mu buloba bua Ala, bua Ngozane, ne muaba uvua musulu wa Abore, ne mu bimenga bia Madayi. Bionsu ebi, biakuenzeka bualu bena Izrayele kabavua batumikila diyi dia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu to. Kabidi bavua bashipe ndondu wende. Bavua babenga kuteleja mikenji yende, ne kukumbaja bionsu bivua Moshe, muntu wa Maweja-Nangila, mubambile. Izkiya mumane kulala mu bukalenga bidimu dikumi ne binayi, Senakeribe, mukalenga wa bena Ashure, kuluisha bimenga bionsu bia Yuda bivua ne bimana bikole, kubikuata. Pashishe, Izkiya, mukalenga wa Yuda kutuma mukenji kudi mukalenga wa bena Ashure uvua mu tshimenga tshia Lakishe, umuambila ne: — Meme ndi muenze bibi! Lekela kunduisha muaba ewu. Ndi muitabe bua kufuta mushinga onsu uudi undomba. Mukalenga wa bena Ashure kulomba Izkiya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole kilo binunu tshitema, ne tshiamu tshia mpawungi kilo nkama tshitema. Izkiya kuangata tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole tshionsu tshivua mu nzubu wa Mvidi Mukulu, ne tshivua mu tshibambalu tshia ku nzubu wa bukalenga. Bua amone mua kulambula mpawungi uvua mumushe tshiamu tshia mpawungi tshivuaye mulamike kale ku biibi bia ku nzubu wa Mvidi Mukulu ne ku mabaya avua ku nseke yatshi. Kupeshaye mukalenga wa bena Ashure bintu bionsu abi. Pavua mukalenga wa bena Ashure mu Lakishe, kutumaye mfumu mulombodi wa bena mvita, mutangidi wa bena midimu ba mu nzubu wa bukalenga, ne mulombodi wa badi bela maluvu, mu Yerushalayime kudi mukalenga Izkiya. Bavua ne musumba munene wa bena mvita. Bobu bamane kufika mu tshimenga, kuimanabu pabuipi ne tshiina tshia mayi tshivua kulu, mu njila udi muye ku budimi bua Enrojele. Kulombabu bua kuyukila ne mukalenga Izkiya. Kadi, mulombodi wa mu nzubu wa bukalenga Elyakime, muana wa Ilkiya, kupatuka mu tshimenga bua kumonangana nabu. Elyakime bavua ne Shebna mufundi, kabidi ne Yowa, muana wa Ashafe, mufikishi wa malu a mu bukalenga kudi bantu. Mulombodi wa beledi ba mukalenga maluvu, kubambila ne: — Nuye kuambila Izkiya ne: mukalenga munene, mukalenga wa bena Ashure, udi ukonka ne: “Tshidi tshikuleja ne: udi mua kutshimuna ntshinyi? Udi wela meji ne: paudi wakula ufuna bua mvita, udi ne bukole ne meji a mua kuluangana. Paudi mutomboke apu, udi mutekemene nganyi bua kukuambuluisha? Udi mutekemene kudi bena Ejipitu anyi? Bena Ejipitu badi anu bu tshikolu tshia dibue tshimane kutshibuka, padi muntu ushindamenapu, tshidi tshimutua mu tshianza. Ke mudi mukalenga wa bena Ejipitu wenzela bantu bonsu badi batekemena kudiye. “Bulelela nenungandamune ne: tudi batekemena kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu. Kadi, wewe Izkiya ke uvua munyangakaje miaba yonsu ya kumutendelela, ne bilambuilu biende bionsu bivuapu. Uvua mukandike bena Yerushalayime ne bena Yuda bua kabatendeledi muaba mukuabu to, anu kumpala kua tshilambuilu tshidi mu Yerushalayime. “Nanku, numvuangane ne mfumuanyi, mukalenga wa bena Ashure. Meme ndi mua kunupesha nyama ya tubalu binunu bibidi, panuikala mua kupeta bantu badi mua kubandapu. Kadi, wewe kuena mua kunyemesha mulombodi wa bena mvita ba mfumuanyi nansha umue, nansha yeye kayi mumanye mvita to. Wewe udi mutekemene anu kudi bena Ejipitu bua kumupeshabu matempu a mvita ne nyama ya tubalu! Kabidi, mfumuanyi uvua mua kuluisha ditunga edi, kudinyangakaja, Maweja-Nangila kayi muanyishe anyi? Nansha kakese! Anu Maweja-Nangila nkayende, ke uvua mutume diyi bua mfumuanyi kudinyangakaja. Ke Elyakime, muana wa Ilkiya, Shebna, ne Yowa, kuambila mulombodi wa beledi ba mukalenga wa bena Ashure maluvu ne: — Bu wewe musue, tuyukile nebe mu muakulu wa bena Arame, bualu tudi baumanye. Lekela kuakula netu mu muakulu wa bena Ebrewu, bualu bantu bonsu badi ku bimana badi anu batuteleja. Kadi, mulombodi wa beledi ba mukalenga maluvu, kuandamuna ne: — Nudi nuela meji ne: malu adi mukalenga wanyi mutume bua kuamba, tudi mua kunuambila anu muenu ne mukalenga wenu anyi? Malu aa, tudi mua kuambila kabidi bantu bonsu badi ku bimana aba. Bualu bantu aba ne nuenu, nenudie tumvi tuenu, kabidi nenunue menyi enu anu mutantshi mukese ewu. Pashishe, mulombodi awu, kuimana kulu wela mbila bikole mu muakulu wa bena Ebrewu, wamba ne: — Telejayi tshidi mukalenga munene, mukalenga wa bena Ashure, wamba: “Izkiya kena mua kunushima to. Kena mua kunusungidila ku bianza bianyi. Udi unuambila ne: mbimpe kudifila anu kudi Maweja-Nangila. Yeye neatusungidile bulelela. Kabidi yeye neakandike mukalenga wa bena Ashure bua kakuatshi tshimenga atshi! Kanuitabi bionsu abi to. Kanuena mua kuteleja tshidi Izkiya unuambila to. Nuteleje anu tshindi nnuambila meme mukalenga wa bena Ashure. Lekelayi kukandamana! Anyishayi nudifile kundi. Nanku, muntu yonsu wa kunudi neanue maluvu ende, neadie tumuma tuende tua mfiku, kabidi neanue mayi ende adi mu tshiina. Pashishe, nemfike bua kunuangata, kuya nenu mu ditunga didi bu mudi dienu edi, ditunga didi ne ntete ya kuenza bukula bua mampa mipite bungi. Didi kabidi ne mionji ya maluvu a mvinyo, mitshi ya olive ya kuenza mafuta, kabidi ne buitshi. Nanku, pa mutu pa nuenu kufua muaba ewu, nuenu baye kuaka, nenuikale ne muoyi. Kanuteleji tshidi Izkiya unuambila to. Bualu udi unushima, padiye unuambila ne: Maweja-Nangila neatusungidile. Mvidie ya bantu ba bisamba bikuabu, kayivua munkandike bua meme kukuata ditunga diabu to. Mvidie wa tshimenga tshia Amate ne tshia Arpade, ivua mingenzele tshinyi? Nansha mvidie ya tshimenga tshia Sefarvayime, tshia Ena, ne tshia Ava? Mvidie nansha umue kavua munkandike bua meme kukuata tshimenga tshia Samariya to. Ku mvidie yonsu eyi, kakuena nansha umue uvua munkandike bua meme kukuata ditunga diende to. Kadi, Maweja-Nangila neankandike bua meme kukuata Yerushalayime mushindu kaayi?” Bantu bonsu bavua muaba awu, bavua anu bapuwa. Kabavua bandamuna to, bualu ke muvua mukalenga Izkiya mumane kubambila. Pashishe, Elyakime, muana wa Ilkiya, uvua mulombodi wa nzubu wa bukalenga, Shebna mufundi, ne Yowa, muana wa Ashafe, mufikishi wa malu a mu bukalenga kudi bantu, kupanda bilamba biabu, kupingana kudi mukalenga Izkiya. Kumuambilabu bionsu bivuabu bambe kudi mulombodi wa beledi ba mukalenga wa bena Ashure maluvu. Mukalenga Izkiya umvua bionsu bivuabu bambe, kupanda bilamba biende, kuvuala bilamba bia madilu. Kuyaye mu nzubu wa Maweja-Nangila. Diakamue, kubikilaye Elyakime, mulombodi wa nzubu wa bukalenga, Shebna mufundi, ne bakulu ba batuangaji. Kubatumaye kudi muambi Yeshaya, muana wa Amosa. Bantu abu, bavua bavuala kabidi bilamba bia madilu. Kuyabu kuambila muambi Yeshaya ne: “Mukalenga Izkiya udi wamba ne: Lelu ndituku dia kutukengeshabu, kutunyoka, ne kubifuisha bundu. Bu mudibu bamba ne: muana ukadi pabuipi, kadi mamuende kena ne bukole bua kulela to. Mukalenga wa bena Ashure mmutume mulombodi wa beledi ba mukalenga maluvu, bua kupenda Mvidi Mukulu wa muoyi. Eyowa, ndi njinga bua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe umvue bipendu bionsu ebi, anyoke muntu uvua umupenda! Wewe, lombaku Maweja-Nangila, wakuile bantu bende badi bashala aba.” Bantu bavua mukalenga Izkiya mutume, bamane kuyukila ne muambi Yeshaya, awu kubambila ne: — Nuye kuambila mukalenga wenu ne: Maweja-Nangila udi wamba ne: “Uvua muteleje muvua balombodi ba bena mvita ba mukalenga wa bena Ashure bampenda. Kadi, kutshinyi bua bionsu bivuabu bakula abi to. Mukalenga neapete mukenji. Diba adi meme nemmuenzeje bua apingane mu ditunga diende. Meme nemmushipeshe mu ditunga diende amu. ” Mulombodi wa beledi ba mukalenga wa bena Ashure maluvu, kumvua lumu ne: mfumuende mmumuke mu Lakishe bua kuya kuluisha Libna. Nanku, kuyayemu bua kumonangana ne mfumuende. Kuambilabu mukalenga wa bena Ashure ne: Tiraka, muena Kushe, mukalenga wa bena Ejipitu, mmufike bua kukuluisha. Nanku, Senakeribe kutumina Izkiya mukanda, mukalenga wa bena Yuda, umuambila ne: “Wewe udi mutambe kutekemena amu Mvidi Mukulu webe. Udi wela meji ne: neankandike bua meme kukuata Yerushalayime anyi? Mvidi Mukulu kakushimi to. Udi mumane kumanya muvua bakalenga ba bena Ashure benza matunga makuabu, baanyangakaja. Wewe udi wela meji ne: neupanduke anyi? Bakalenga bavua mu bukalenga kumpala kuanyi, bavua babutula bimenga ebi: Ngozane, Arane, Reshefe, ne Telashare tshimenga tshinene tshia bena Edene. Mvidie ya mu bisamba ebi, kayena unsungidile bimenga ebi to. Ela meji bimpe. Bakalenga ba mu tshimenga tshia Amate, Arpade, Layire, Sefarvayime, Ena ne Ava, badi penyi?” Izkiya kuangata mukanda uvuabu bamutuadila kudi bena Ashure, kuubala. Pashishe, kubuelaye mu nzubu wa Mvidi Mukulu, kuuleja Maweja-Nangila. Nanku, kutendelelaye, wamba ne: “Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele, wewe udi usomba pa mutu pa bakerubine. Wewe nkayebe ke Mvidi Mukulu mu makalenga onsu a pa buloba, wewe ke uvua mufuke diulu ne buloba. Maweja-Nangila, uteleje bimpe, utangile bimpe, wewe Mvidi Mukulu wa muoyi, vuluka bipendu bivuabu bakupenda kudi bantu badi Senakeribe mutume. Maweja-Nangila, bulelela, bakalenga ba bena Ashure mbabutule bisamba, banyangakaja buloba bua bisamba abi. Mbanyangakaje mvidie ya bena bisamba abi, bayoshe. Bualu kayivua mvidie ya bushiwa to. Ivua anu mpingu misonga kudi bantu, ya mitshi, nansha ya mabue. Kadi wewe, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu, mpindiewu, utusungidile mu bianza bia Senakeribe. Nanku, mu makalenga onsu a pa buloba, nebamanye ne: anu wewe Maweja-Nangila ke Mvidi Mukulu.” Ke muambi Yeshaya, muana wa Amosa, kutuma muntu bua kuambila Izkiya ne: “Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabena Izrayele udi wamba ne: Ndi mumvue dilomba diebe bua Senakeribe, mukalenga wa bena Ashure. Teleja malu andi mmubengela: Tshimenga tshia Siyone tshidi tshikudiwula, tshikuela bibingu. Tshimenga tshimpe tshia Yerushalayime tshidi tshikuseka, tshikupa mutu. Uuvua upenda nnganyi? Uuvua ujana ne dikamakama nnganyi? Wewe mutshimbakane, uuvua utangila, kuyi ne kanemu, nnganyi? Uvua unsendeka mmeme Mvidi Mukulu, wa tshijila wa Izrayele! Uvua mutume bantu bebe, bua bampende meme Maweja-Nangila! Uvua wamba ne: ‘Meme Senakeribe, ndi ne matempu a mvita mapite bungi. Ndi mubande ku nsongu ya mikuna. Ndi mubande ne pa mikuna ya Lebanone, bua kukosa mithi mimpe ya sedre, mipite mikuabu yonsu, ne mitshi ya siprese, mipite mikuabu ku bule. Nemfike ku nsongu ya mikuna idi mipite mikuabu, ne mu ditu dia Lebanone. Meme ndi mumbule biina bia mayi! Ndi munue mayi mu matunga a bende. Nengumishe misapa ya Nile, anu pandi ndiata makasa, mu ditunga dia Ejipitu.’ “Wewe, Senakeribe, udi uditambisha. Kadi teleja, nkuvuluija malu. Ku kale, meme ke udi mulongolole malu aa. Ku kalekale, mvua muele meji a tshia kuenza. Mpindiewu ndi nkumbaja bionsu abi. Meme ndi mukupeshe bukole, bua kubutula, ne kushimbula, bimenga bidi ne bimana bikole. Bena bimenga abi, kabavua ne bukole, mikolu yabu kuteketa bua bowa. Kumvuabu bundu. Badi bafuana bisosa bia mu mpata, midioku ya mu madimi, ne bikunyibua bidi bitoloka ku musaka wa nzubu, biuma, kabiyi bianji kukola. “Ndi mumanye malu ebe. Ndi mumanye paudi usomba, paudi upatuka nansha ubuela, paudi umfunyina meme. Wewe udi mumfunyine bushuwa. Mvua mumvue muuvua mumpende ne dikamakama. Nanku nenkutekeshe, nkuela kakanu ku diulu, ne lukanu lua tshiamu mukana. Nenkupingaje kuebe, amu mu njila uuvua mufumine. “Kadi wewe Izkiya, ndi nkuleja bidi ne bua kuenzeka tshidimu etshi, neudie ntete ya kuenza bukula ya bidimenena nkayabi. Tshidimu tshialonda, neudie kabidi ntete ya bidimenena. Kadi tshidimu tshisatu, nenuyikune, nenuyinowe. Nenukune mionji yenu ya mvinyo, nenunue maluvu ayi. Bena mu bukalenga bua Yuda badi bashale ne muoyi nebikale tshiakabidi bu mutshi udi muele miji mu buloba, matamba awu mikale ne bimuma bia bungi. Eyowa, mu Yerushalayime nemupatuke bantu badi bashale ne muoyi. Bantu nebimane pa mukuna wa Siyone.” Yeshaya uvua wamba kabidi ne: — Maweja-Nangila neakumbaje bualu ebu, bualu udi ununanga bikole. Kadi mpindiewu, bua mukalenga wa bena Ashure, Maweja-Nangila udi wamba ne: “Kakubuela mu tshimenga etshi to. Kena mua kuasa tshimenga etshi miketa to. Ngabu kayena mua kumuambuluisha bua kuluisha tshimenga etshi to. Kena mua kuelesha tshibumba, kutshibanda bua kubuela mu tshimenga etshi nansha. Neapingane amu mu njila uvuaye mufumine. Kakubuela mu tshimenga etshi to. Meme Maweja-Nangila ke udi wamba nanku. Nendame Yerushalayime. Nemmusungidile, bualu ndi Mvidi Mukulu. Kabidi ndi nnanga kashidi, muntu wanyi, Davide!” Butuku, mutumibue wa Maweja-Nangila kuya mu mitanda ya bena Ashure. Kushipayemu bantu balume binunu lukama ne makumi muanda mukulu ne bitanu. Butshia dinda, bantu bavua bashala ne muoyi babika ku tulu kumonabu bitalu bionsu abi. Nanku, Senakeribe, mukalenga wa bena Ashure kutula mitanda, kuya kusomba mu tshimenga tshiende tshia Ninive. Dituku dikuabu, pavua Senakeribe utendelela mu nzubu wa mvidie wende Nisroke, bana bende ba balume babidi: Adrameleke ne Sareshere kumushipa. Pashishe, kunyemabu kuya mu ditunga dia Ararate. Muanende mukuabu, Asharadone, kumupingana mu bukalenga. Tshikondu atshi, mukalenga Izkiya kupeta disama dia lufu. Muambi Yeshaya, muana wa Amosa, kufika bua kumusamba, umuambila miaku ivua Maweja-Nangila muambe ne: — Diba diakumbanyi bua wewe kudilongolola, bualu mu disama edi, kuena upanda to, neufue. Nanku, Izkiya kutangila ku tshimana tshia nzubu. Utendelela Maweja-Nangila, wamba ne: — Eyi! Maweja-Nangila, uvuluke bionsu bimvua ngenza. Mvua mukuitabe ne muoyi mujima. Mvua anu ngenza malu mimpe bua kukusankisha! Pashishe, Izkiya kudila bikole. Yeshaya kayi muanji kufika mu lubanza lua ku nzubu wa bukalenga, Maweja-Nangila kumutumina diyi, bua apingane kudi Izkiya, mukalenga wa bantu ba Maweja-Nangila, amuambile ne: “Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa nkambua webe Davide udi wamba ne: Ndi mumvue ditendelela diebe, kabidi ndi mumone binsonji biebe. Nanku ndi musue kujikija disama diebe. Papita matuku asatu, mutuadije kuya kabidi mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Nenkushiye kabidi ne muoyi bidimu dikumi ne bitanu! Wewe ne Yerushalayime, nennusungidile mu bianza bia mukalenga wa bena Ashure. Nendame tshimenga etshi, bualu meme ndi Mvidi Mukulu, kabidi ndi nnanga Da-vide, muntu wanyi kashidi.” Yeshaya kuzaza tumuma tua mfiku, kuenza ditapi. Kudilamikabu muaba uvua tshiuja, bua kuondapa mukalenga Izkiya. Pashishe, Izkiya kukonka muambi ne: — Tshidi mua kunjadikila ne: Maweja-Nangila neangondape, nembuele tshiakabidi mu nzubu wa Mvidi Mukulu, papita matuku asatu ntshinyi? Yeshaya kumuambila ne: — Maweja-Nangila neakuleje tshidi mua kukujadikila, neakumbaje bionsu bidiye mulaye. Udi musue mundidimbi uya kumpala anyi upingana panyima pa bidiatshilu dikumi bia tshibandilu, tshivua Akaze muase? Izkiya kuandamuna ne: — Bua mundidimbi kuya kumpala pa bidiatshilu dikumi, mbualu bukese. Nanku, ndi musue bua upingane panyima. Muambi Yeshaya kutendelela Maweja-Nangila. Maweja-Nangila kupingaja mundidimbi panyima pa bidiatshilu dikumi, bia tshibandilu tshivua mukalenga Akaze muase. Tshikondu atshi, mukalenga wa Babilone, Merodake-Baladane, muana wa Baladane, kumvua lumu lua disama dia Izkiya. Kumutuminaye bantu ne mukanda, ne bintu bia kumusankisha. Izkiya kuakidila bantu abu, kubaleja miaba yonsu ivuabu bateka bintu bia mushinga mukole: tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, tshiamu tshia mpawungi, manananshi, ne mafuta a mupuya muimpe. Kubalejaye kabidi muaba uvuaye uteka bia mvita, ne bintu bionsu bikuabu. Kavua mubasokoke tshintu nansha tshimue, mu nzubu wa bukalenga, nansha mu ditunga diende dijima. Pashishe, muambi Yeshaya kuya kudi mukalenga Izkiya, umukonka ne: — Bantu aba bavua bakuambila tshinyi? Kabidi mbafume penyi? Izkiya kuandamuna ne: — Mbafume kule kutambe, ku Babilone. Yeshaya kumukonka kabidi ne: — Mu nzubu webe wa bukalenga bavua bamone tshinyi? Izkiya kuandamuna ne: — Bavua bamone bintu bionsu bidimu. Tshiena mubasokoke tshintu nansha tshimue, tshia ku bintu bionsu bindi muteke. Ke Yeshaya kuambila Izkiya ne: — Teleja tshidi Maweja-Nangila wamba: “Dituku dikuabu, bintu bionsu bidi mu nzubu webe wa bukalenga mpindiewu, bintu bionsu bivuabu batekamu kudi bantu bavua bakudianjidila mu bukalenga, bintu bionsu abi nebaye nabi mu Babilone. Muaba ewu, kawakushala tshintu to. Ke mudi Maweja-Nangila wamba. Nebakuate kabidi bantu ba ku ndelanganyi yebe, baye nabu mu Babilone, bua kubapakula bua bikale benza mudimu mu nzubu wa bukalenga, wa mukalenga wa bena Babilone. ” Izkiya kuandamuna Yeshaya ne: — Tshidi Maweja-Nangila muambe tshidi bualu buimpe. Izkiya uvua udiambila munda munda ne: “Nanku pantshidi ne muoyi, netuikale basombe bimpe mu bupole!” Malu makuabu a Izkiya, mbaafunde mu mukanda udibu babikila ne: Malu adi bakalenga ba bena Yuda benza. Mu mukanda amu, mbalejemu bukitu buvua nabu Izkiya, ne mushindu uvuaye mumbule tshiina tshimue tshia mayi, muenza ne mukidi bua kufikisha mayi mu Yerushalayime. Izkiya mumane kufua, muanende wa balume Menashe kumupingana mu bukalenga. Menashe kudia bukalenga, muikale ne bidimu dikumi ne bibidi. Kushalaye mu bukalenga bidimu makumi atanu ne bitanu mu Yerushalayime. Dina dia mamuende divua Efsi-Ba. Menashe kuenza malu avua Maweja-Nangila mubenge, kuenza ne malu mabi onsu a bantu ba bisamba bikuabu, bavua Maweja-Nangila muipate bua kushilabu bena Izrayele ditunga. Kulongololaye ne miaba ya kutendelela mvidie ivuabu banyangakaje kudi tatuende Izkiya. Kuibakaye mvidie Baale bilambuilu. Kuenzaye dikunji dia kutendelela, bu muvuabu benza kale kudi Akabe, mukalenga wa bena Izrayele. Kabidi kutendelelaye bintu bia mu tshibuashibuashi. Kuenzaye bilambuilu bikuabu, bia bantu benyi mu nzubu wa Mvidi Mukulu, wa mu Yerushalayime. Maweja-Nangila uvua mumane kuamba bua nzubu awu ne: “Meme Maweja-Nangila nensombe mu nzubu ewu.” Pashishe, bintu bia mu tshibuashibuashi, Menashe kubashila bilambuilu mu mbanza ibidi ya ku nzubu wa Mvidi Mukulu. Kufikaye ne ku dilambula muanende wa balume bu mulambu wa kuosha. Kuenzaye majimbu a mishindu mishilangane, kubukaye lubuku lua muzangu. Nanku, Menashe uvua wenza anu malu adi Maweja-Nangila mubenge, umufikisha munda. Uvua muenze kabidi lupingu lua mvidie mukaji, Ashera, mubiteke mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Kadi, Maweja-Nangila uvua muambile Davide ne muanende wa balume Shelomu ne: “Nzubu ewu udi mu Yerushalayime, tshimenga tshindi mumane kusungula ku bimenga bionsu bidi mu bisamba dikumi ne bibidi bia bena Izrayele, ke muaba undi nsomba kashidi munkatshi mua bantu. Pikala bena Izrayele bakumbaje meyi anyi ne mikenji yanyi, bivuabu babapesha kudi muntu wanyi Moshe, nanku tshiena mbumusha mu ditunga dimvua mumane kupesha bankambua babu to, bua balalakane miaba mile.” Kadi, bena Yuda kabena batumikila Maweja-Nangila to. Menashe ke uvua mubafikishe ku dienza bibi bipite bia bantu, bavua kale mu ditunga adi, bavua Maweja-Nangila muipate bua kushilabu bena Izrayele ditunga. Pashishe, Maweja-Nangila kutuma bambi, bantu bende ne: “Mukalenga Menashe mmuenze malu mabi a mishindu yonsu, mmupite ne bena Amore ku buenzayi. Kabidi mmufikishe ne bena Yuda ku ditendelela mvidie. Nanku Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele udi wamba ne: ‘Nennyoke bena Yerushalayime ne bena Yuda bonsu bikole. Muntu yonsu umvua lumu lua dikenga diabu, neunwue bibi bitambe. Nembutule Yerushalayime, bu mumvua mubutule Samariya ne bena diku dia Akabe. Meme nenshiye Yerushalayime munda mutupu, anu bu mudibu basukula dilonga, pashishe, badibuikija. Bantu bena Izrayele bikale bashale, tshiakuikala nabu ne bualu to. Nembafile ku bumfumu bua baluishi babu. Baluishi abu, nebapawule bintu bionsu bia bena ditunga diabu. Nengenze bionsu ebi, bualu biangatshile dituku dindi mupatule bankambua babu mu Ejipitu too ne mpindiewu, bantu banyi badi anu banufikisha munda, benza malu andi mubenge!’ ” Mukalenga Menashe uvua mushipe bantu bapite bungi, bavua kabayi ne bualu to. Tshimenga tshia Yerushalayime tshijima, tshivua ne mashi mapite bungi. Bubi ebu, badi babusangisha kabidi ku buenzayi bonsu budi Menashe muenze, bua kufikisha bena Yuda ku dienza malu adi Maweja-Nangila mubenge. Malu makuabu a Menashe, mbaafunde mu mukanda udibu babikila ne: Malu adi bakalenga ba bena Yuda benza. Mu mukanda emu, mbafundemu malu onsu adi Menashe muenze ne mushindu uvuaye wenza buenzayi. Menashe mumane kufua, kumujiikabu mu lupangu luvua ku nzubu wa bukalenga, luvuabu babikila ne: “Lupangu lua Uza”. Muanende wa balume Amone kumupingana mu bukalenga. Amone kudia bukalenga muikale ne bidimu makumi abidi ne bibidi. Kushalaye mu bukalenga bidimu bibidi mu Yerushalayime. Mamuende wa Amone uvua Meshulemete, muana wa Aruse, wa mu tshimenga tshia Yotba. Amone uvua muenze malu mabi adi Maweja-Nangila mubenge, bu muvua tatuende Menashe muenze. Uvua muenze buenzayi anu bu tatuende Menashe. Uvua utendelela mvidie bu muvua tatuende utendelela. Amone kavua wenza malu adi Maweja-Nangila musue to. Uvua mubenge Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bankambua bende. Balombodi ba bena mvita ba mukalenga Amone, kumuelela tshifufu tshibi, kumushipela mu nzubu wende wa bukalenga. Kadi, bena Yuda kushipa bantu bavua belele Amone tshifufu abu. Kusungulabu muanende wa balume Yoshiya bua kupinganaye tatuende Amone mu bukalenga. Malu makuabu a Amone, mbaafunde mu mukanda udibu babikila ne: Malu adi bakalenga ba bena Yuda benza. Kumujiikabu mu lukita luende luvua mu: “Lupangu lua Uza.” Nanku, muanende wa balume Yoshiya, kumupingana mu bukalenga. Yoshiya kudia bukalenga muikale ne bidimu muanda mukulu. Kushalaye mu bukalenga bidimu makumi asatu ne tshimue, mu Yerushalayime. Mamuende wa Yoshiya uvua Yedida, muana wa Adaya, wa mu tshimenga tshia Boskate. Yoshiya uvua wenza malu adi Maweja-Nangila musue, anu bu muvua nkambua wende Davide muenze. Uvua ulonda tshilejilu tshiende menemene. Yoshiya mumane kulala mu bukalenga bidimu dikumi ne muanda mukulu, dituku dikuabu, kutumaye mufundi Shafane, muana wa Ashaliya, mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Shafane uvua muikulu wa Meshulame. Yoshiya kuambila Shafane ne: — Uye kumonangana ne Ilkiya, mutuangaji munene. Umuambile bua kubalaye makuta onsu avua bantu bafila bua kulongolola nawu nzubu wa Mvidi Mukulu, avuabu basangisha kudi batuangaji bavua balama ku mushiku wa nzubu wa Mvidi Mukulu. Kadi, bantu badi bafuta bena mudimu, kabena mua kubalondesha bua makuta adibu benza nawu mudimu to. Bualu badi benza mudimu wabu bimpe. Shafane mumane kuambila Ilkiya, mutuangaji munene, bionsu abi, Ilkiya kumumanyisha bua mukanda wa mikenji uvuaye muangule mu nzubu wa Maweja-Nangila. Kupeshaye Shafane mukanda awu. Shafane mumane kuubala, kuyaye kuambila mukalenge Yoshiya ne: — Batuangaji mbumushe makuta onsu mu mushete udi mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Mbaapeshe balombodi ba bena mudimu badi balongoluesha nzubu wa Mvidi Mukulu. Shafane kuamba kabidi ne: — Ilkiya, mutuangaji munene, mmumpeshe mukanda ewu. Shafane kubadila mukalenga Yoshiya mukanda awu. Anu mukalenga Yoshiya umvua malu avua mu mukanda wa mikenji, kunyingalalaye bikole. Kupandaye bilamba biende. Kubikidishaye Ilkiya, mutuangaji munene. Ahikame, muana wa Shafane, Akbore, muana wa Mikaya, Shafane mufundi, ne Ashaya mulombodi wa mu bukalenga, ubambila ne: — Nuye kukonka Maweja-Nangila, buanyi meme ne bua bena Yuda bonsu, tumanye tshitudi mua kuenza, bua malu adibu bafunda mu mukanda udibu bangula ewu. Bualu bankambua betu kabavua bakumbaja mikenji yonsu ivuabu bafundemu to. Ke padi Maweja-Nangila mutufikile munda bikole. Ilkiya, mutuangaji munene, Ahikame, Akbore, Shafane, ne Ashaya, kuya kudi muambi mukaji Ulda, uvua musombele mu tshitupa tshipiatshipia tshia Yerushalayime. Bayende wa Ulda uvua Shalume, muana wa Tikva, ne muikulu wa Arase. Shalume ke uvua ulama bilamba bia tshijila bivua mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Bantu abu, kuambila muambi mukaji Ulda malu onsu awu. Ke Ulda kubatuma bua baye kuambila mukalenga Yoshiya ne: “Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele udi wamba ne: ‘Nennyoke tshimenga tshia Yerushalayime ne bantu bonsu badimu, anu bu mudibu bafunde mu mukanda uvua mukalenga wa bena Yuda mubale. Bena mu Yerushalayime mbambenge, mbalambule milambu kudi mvidie mikuabu. Bionsu bidibu benza mbimfikishe munda. Ke pandi mufikile tshimenga etshi munda bikole. Tshiji tshianyi katshiena tshijika mpindiewu to. Kadi, mukalenga Yoshiya mmunutume bua kunkonka, numuambile ne: meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele ndi ngamba ne: Wewe Yoshiya uvua mumvue malu onsu adi mu mukanda awu. Uvua muteleje bimpe tshindi muambe bua Yerushalayime ne bantu bonsu badimu. Dikenga diabu nedikale dikole. Bantu nebikale baditshipa, batele mena a bena tshimenga atshi. Kadi wewe Yoshiya, uvua mulombe luse, uvua muvuluke bubi buebe kumpala kuanyi, uvua mupanda bilamba biebe, mudile muadi. Nanku, meme Maweja-Nangila ndi nkujadikila ne: ndi mumvue dilomba diebe. Kuakumona makenga onsu aa to. Neufue anu bimpe. Nebakujiike mu Yerushalayime.’ ” Ilkiya mutuangaji munene, ne bantu bavuaye nabu, kuyabu kuambila mukalenga Yoshiya bionsu abi. Diakamue, mukalenga Yoshiya kubikidisha bakulu bonsu ba mu ditunga dia Yuda, ne ba mu Yerushalayime. Kuyabu bonsu mu nzubu wa Maweja-Nangila. Bavua baye ne bantu bonsu ba mu Yerushalayime ne ba mu ditunga dia Yuda: batuangaji, bambi, ne bantu bakuabu bonsu. Mukalenga Yoshiya kubabadila bonsu mukanda wa ndondu uvuabu bangula mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Pashishe, mukalenga kuimana pabuipi ne dikunji dia ku nzubu wa Mvidi Mukulu, kutuaye ndondu ne Maweja-Nangila tshiakabidi. Muntu yonsu kuitaba bua kulamata Maweja-Nangila, ne kukumbaja ne muoyi mujima, meyi ende, mikenji yende, ne mikandu yende, ne kuitaba kabidi, bua kukumbaja bionsu bivua mu mukanda wa ndondu. Bantu bonsu kuitaba mua kuenza nanku. Pashishe, mukalenga Yoshiya kuambila Ilkiya, mutuangaji munene, ne batuangaji bakuabu bavuaye nabu, ne batuangaji bavua balame ku mushiku wa nzubu wa Mvidi Mukulu, bua kumushabu mu muaba wa tshijila bintu bionsu bia kutendelela nabi mvidie Baale, mvidie mukaji Ashera, ne bintu bionsu bia mu tshibuashibuashi. Kumukabu ne bintu abi mu Yerushalayime. Kuyabu kubioshila mu tshibandabanda tshia Sedrone. Pashishe, kuyabu ne butu bua bintu abi mu tshimenga tshia Betele. Yoshiya kuipata batuangaji bavua batendelela mvidie, bavua bakalenga ba bena Yuda basungula bua kulambula milambu miaba ya kutendelela mvidie ivua mu bimenga bia bena Yuda, ne ivua pabuipi ne Yerushalayime. Yoshiya uvua muipate batuangaji aba, bualu bavua balambula milambu kudi mvidie Baale, mvidie Diba, mvidie Ngondu, kudi mitotu, ne kudi bintu bikuabu bionsu bidi mu tshibuashibuashi. Yoshiya kutuma bantu bua bajule dikunji dia mvidie mukaji Ashera, divua mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Kumukabu nadi mu Yerushalayime, bua kuya kudioshila mu tshibandabanda tshia Sedrone. Kuoshabu dikunji adi, kudibutula. Butu buadi kubutangalajabu muaba uvua nkita ya bantu bonsu. Yoshiya kupula nzubu ivua pabuipi ne nzubu wa Mvidi Mukulu, muaba uvua bantu bendela tshiendenda tshia kutendelela mvidie, kabidi uvua bakaji batelela bilamba bia kutendelela nabi mvidie mukaji Ashera. Pashishe, batuangaji bonsu bavua batendelela mvidie mu bimenga bia bena Yuda, biangatshile ku Ngeba too ne ku Bersheba, Yoshiya kubatandisha mu Yerushalayime. Kunyangakajaye miaba ya kutendelela ivua batuangaji abu balambuila milambu, kupula bilambuilu bionsu bivua pabuipi ne biibi bia Yerushalayime, nangananga tshilambuilu tshivua ku tshiibi tshia Yoshuwa, mulombodi wa tshimenga. Tshilambuilu atshi, tshivua ku dia bakaji pa kubuela. Kadi, batuangaji bavua batendelela mu miaba ayi ya kutendelela, kabavua babitabe bua kulambulabu milambu pa tshilambuilu tshia Maweja-Nangila tshivua mu Yerushalayime to. Kadi, bavua mua kudia mampa kaayi mela buanga, bu muvua batuangaji bakuabu baadia. Yoshiya kunyangakaja tshioshelu tshivua ku Tofete, mu tshibandabanda tshia Inome, bua bantu kabayi kuoshilapu kabidi bana babu ba balume, nansha ba bakaji bua kulambula mulambu ku mvidie Moleke. Kunyangakajaye mpingu ya nyama ya tubalu ivua bakalenga ba bena Yuda bajidila bua kutendelela mvidie Diba. Mpingu ya nyama ya tubalu ayi, ivua ku luseke lua mushiku wa nzubu wa Mvidi Mukulu, mu nzubu ivua milamakaja pabuipi ne tshibambalu tshia Netane-Meleke, mulombodi wa mu nzubu wa bukalenga. Yoshiya kuoshisha matempu a mvidie Diba. Kupulaye bilambuilu bionsu bivua bakalenga ba bena Yuda bibake pa mutu pa nzubu wa Akaze. Kupulaye kabidi bilambuilu bionsu bivua Menashe muibake mu mbanza ibidi ya mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Kunyangakajaye bilambuilu abi muaba awu. Kubimanshaye mu tshibandabanda tshivua mu Sedrone. Yoshiya kunyangakaja miaba ya kutendelela ivua mukalenga Shelomu muibake kuinshi kua mukuna wa Olive, udi mutangilangane ne tshimenga tshia Yerushalayime. Miaba ayi, bavua batendelela Astarte, mvidie mukaji wa buenzayi wa bena Sidone, Kemoshe, mvidie muena buenzayi wa bena Mowabe, kabidi Milkome, mvidie mubi wa bena Amone. Yoshiya kupula mabue avuabu bimanyika, kupula makunji a kutendelela mvidie, kubuikilaye miaba ya kutendelela mvidie ayi ne mifuba ya bantu. Yoshiya kunyangakaja kabidi muaba wa kutendelela mvidie uvua ku Betele, uvua Yerobowame, muana wa Nebate, muibake bua kufikisha bena Izrayele ku dienza bibi. Yoshiya kuosha muaba uvua bantu batendelela mvidie, kupula tshilambuilu, kuosha dikunji divua bantu batendelela. Bintu bionsu abi, kubutuka, kushala anu butu. Pashishe, Yoshiya ukudimuka, kumonaye nkita pa mukuna. Nanku, kutumaye bantu bua kuambula mifuba ivua mu nkita amu bua kuyoshila pa tshilambuilu, kutshinyangakaja, bu muvua muambi wa Maweja-Nangila mumane kuamba. Yoshiya kukonka ne: — Dibue dindi mumone pa lukita bialua, ndia tshivulukilu tshia nganyi? Bena tshimenga kumuandamuna ne: — Ntshivulukilu tshia lukita lua muambi uvua mufume mu ditunga dia Yuda, uvua muambe bionsu biudi muenze mpindiewu ku tshilambuilu etshi. Ke Yoshiya kutuma diyi, wamba ne: — Lekelayi lukita alu! Muntu kena mua kulenga mifuba ya muambi idi mu lukita elu to! Nanku, kulamabu mifuba ya muambi awu, anu bu muvuabu balame mifuba ya muambi uvua mufume mu tshimenga tshia Samariya. Bakalenga ba bena Yuda bavua bafikisha Maweja-Nangila munda, bualu bavua bibake mu bimenga bia ditunga dia Samariya, miaba ya kutendelela mvidie ya bisamba bikuabu. Yoshiya kunyangakaja kabidi nzubu yonsu ayi, anu bu muvuaye muenze ku Betele. Nanku, batuangaji bonsu bavua balambula milambu pa bilambuilu bia kutendelela mvidie, Yoshiya kubashipela pa bilambuilu abi. Kuoshaye mifuba ya bantu pa bilambuilu abi. Pashishe, Yoshiya kupingana mu Yerushalayime. Mukalenga Yoshiya kutuma diyi, bua bantu bonsu benze tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu, bu muvuabu bafunde mu mukanda wa ndondu. Nanku, biangatshile tshikondu tshivua bena Izrayele ku bumfumu bua Balombodi too ne ku matuku onsu avua bena Izrayele ne bena Yuda bikale ne bakalenga, kabavua banji kuenza tshibilu tshia nanku tshia Dipita dia Maweja-Nangila to. Nanku, kuenzelebu Maweja-Nangila tshibilu atshi mu Yerushalayime diba adi, Yoshiya mumane kulala mu bukalenga bidimu dikumi ne muanda mukulu. Yoshiya kuipata bantu bonsu bavua bakonka bakishi malu ba mu Yerushalayime ne mu ditunga dia Yuda, bua kukumbaja malu, adibu bafunde mu mukanda wa mikenji, uvua Ilkiya, mutuangaji munene, muangule mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Kunyangakajaye mpingu ne bintu bikuabu bionsu bivua bantu ba mu bisamba bikuabu batendelela. Mu tshikosu, Yoshiya kayi muanji kubuela mu bukalenga, kakuvua mukalenga mukuabu bu muvua Yoshiya to, uvua muitabe Maweja-Nangila muende muonsu, ne muoyi mujima, kabidi ne bukole buende bonsu, anu bu muvua mikenji ya Moshe miambe. Kabidi Yoshiya mumane kufua, kakuvua mukalenga mukuabu bu yeye to. Kadi, Maweja-Nangila uvua anu ufikila bukalenga bua bena Yuda munda bikole. Tshiji tshiende katshivua tshituya to. Bualu mukalenga Menashe uvua mumufikishe munda bipite. Ke Maweja-Nangila kuamba ne: — Bu mumvua mumane kubenga kale bua kumona bantu ba mu bukalenga bua Izrayele kumpala kuanyi, ke mundi kabidi mbenga bua kumona bantu ba mu bukalenga bua Yuda kumpala kuanyi. Ndi musue kubenga Yerushalayime, tshimenga tshimvua musungule. Ndi musue kubenga kabidi ne nzubu wa Mvidi Mukulu ewu umvua mumane kulaya bua kusombamu. Malu makuabu a Yoshiya, mbaafunde mu mukanda udibu babikila ne: Malu adi bakalenga ba bena Yuda benza. Patshivua Yoshiya mu bukalenga, Neko, mukalenga wa bena Ejipitu, uvua muye ne bena mvita bende ku musulu wa Perate bua kuambuluisha mukalenga wa bena Ashure. Mukalenga Yoshiya uvua musue kukanga njila, bua bena Ejipitu kabapitshi to. Kadi, kumushipabu ku Megido mu mvita ya kumpala. Balombodi ba bena mvita ba Yoshiya, kuambula tshitalu tshiende mu ditempu. Kumukabu natshi ku Megido, kuyabu mu Yerushalayime, kumujiika mu lukita luende. Pashishe, bena Yuda kusungula muanende wa balume Yowakaze. Kuinjidilabu bua apingane tatuende Yoshiya mu bukalenga. Yowakaze kudia bukalenga mu bena Yuda, muikale ne bidimu makumi abidi ne bisatu. Kushalaye mu bukalenga ngondu amu isatu mu Yerushalayime. Mamuende wa Yowakaze uvua Amutale, muana wa Irmeya, wa mu tshimenga tshia Libna. Yowakaze kuenza malu avua bankambua bende benza, avua Maweja-Nangila mubenge. Neko, mukalenga wa bena Ejipitu kukuata Yowakaze, kuyaye nende mu tshimenga tshia Ribla, mu ditunga dia Amate. Kumulamaye mu nzubu wa lukanu. Ke muvua Neko mujikije bukalenga bua Yowakaze nanku. Tshikondu atshi, Neko kuambila bena ditunga dia Yuda bua bafute tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole kilo binunu bisatu, ne tshiamu tshia mpawungi kilo makumi asatu. Pashishe, Neko kusungula Eliyakime, muana wa Yoshiya, bua apingane tatuende mu bukalenga. Neko kushintulula dina dia Eliyakime, kumuinyika dina dia Yowakime. Kadi kuyaye ne Yowakaze mu Ejipitu. Yowakaze kufuila mu Ejipitu. Yowakime kulambuisha bena mu bukalenga buende bitadi bua kupeta makuta avua mukalenga wa bena Ejipitu mulombe. Pavua muntu yonsu mumane kulambula tshitadi, Yowakime uvua mua kupesha Neko tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, ne tshiamu tshia mpawungi. Yowakime kudia bukalenga, muikale ne bidimu makumi abidi ne bitanu. Kushalaye mu bukalenga bidimu dikumi ne tshimue mu Yerushalayime. Mamuende wa Yowakime uvua Zebuda, muana wa Pedaya, wa mu musoku wa Ruma. Yowakime uvua muenze malu adi Maweja-Nangila mubenge, anu bu muvuabu benza kudi bankambua bende. Pavua Yowakime mu bukalenga, Nebukadnesare, mukalenga wa bena Babilone, kubuela ne mvita mu ditunga dia bena Yuda. Yowakime uvua ne bua kuitaba bumfumu buende. Kadi bidimu bisatu bimane kupita, Yowakime kutombokela mukalenga Nebukadnesare. Pashishe, Maweja-Nangila kutumina Yowakime bena buenzayi ba bena Babilone, ba bena Arame, ba bena Mowabe ne ba bena Amone, bua banyangakaje buloba bua bena Yuda bu muvua bambi bambe mu dina dia Maweja-Nangila. Maweja-Nangila uvua mutume makenga aa mu bukalenga bua bena Yuda, bualu kavua musue kumona kabidi bena bukalenga bua Yuda kumpala kuende to. Menashe uvua muenze bibi bitambe, bualu uvua mushipe bantu bapite bungi bavua kabayi ne bualu to, muele mashi mapite bungi panshi mu Yerushalayime. Ke muvua Maweja-Nangila kayi musue kufuila bena Yuda kabidi luse to. Malu makuabu a Yowakime, mbaafunde mu mukanda udibu babikila ne: Malu adi bakalenga ba bena Yuda benza. Yowakime mumane kufua, muanende wa balume Yowakine kumupingana mu bukalenga. Mukalenga wa bena Ejipitu kavua kabidi ne dikima bua kupatuka mu ditunga diende to. Bualu mukalenga wa bena Babilone uvua mumane kukuata maloba onsu avua kale ku bumfumu bua bena Ejipitu, avua pankatshi pa mukalu uvua ku mutu kua ditunga dia bena Ejipitu, too ne ku Perate, musulu wa bena Babilone. Yowakine kubuela mu bukalenga, muikale ne bidimu dikumi ne muanda mukulu. Kushalaye mu bukalenga anu ngondu isatu mu Yerushalayime. Mamuende wa Yowakine uvua Nehusheta, muana wa Elnatane, wa mu Yerushalayime. Yowakine uvua muenze malu avua Maweja-Nangila mubenge, anu bu muvua tatuende muenze. Tshikondu atshi, bena mvita ba bena Babilone bavua ku diyi dia balombodi ba mukalenga Nebukadnesare, kunyungulula Yerushalayime. Pavuabu baluisha tshimenga atshi, Nebukadnesare kufika muaba awu. Ke mukalenga Yowakine kumuka mu tshimenga ne mamuende, balombodi ba bena mvita bende, bena mudimu bende bavua bamanyike bikole, kabidi ne bantu bonsu bavuaye mutekemene bikole. Yowakine kuya kudi mukalenga wa bena Babilone. Kadi, mukalenga wa bena Babilone kubela mu nzubu wa lukanu. Tshikondu atshi, Nebukadnesare uvua mumane kulala mu bukalenga bidimu muanda mukulu. Nanku, Nebukadnesare kupawula bintu bia mushinga mukole bivua mu nzubu wa Mvidi Mukulu ne bivua mu nzubu wa bukalenga. Kushipaye bintu bionsu bivuabu benza ne tshiamu tshia mpawungi, bivua mukalenga Shelomu muenzeje bua kutendelela nabi mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Nebukadnesare kuya ne bena Yerushalayime, balombodi ba mu bukalenga, ne bantu bonsu bavua bamanyike bikole. Bantu bonsu bavua binunu dikumi, katuyi tubala bena midimu ya bianza, ne bansenda. Kuvua kushala mu ditunga anu bantu bapela menemene. Nebukadnesare kuya ne mukalenga Yowakine, ne mamuende, bakaji ba Yowakine, kabidi ne bantu bavua mukalenga Yowakine mutekemene bikole, ne bamfumu ba bena Yuda. Nanku, Nebukadnesare kuya mu ditunga dia bena Babilone ne bantu bonsu bavua bamanyike bikole. Bantu bonsu aba bavua binunu muanda mutekete. Kuyaye kabidi ne bena midimu ya bianza ne bansenda tshinunu. Bantu bonsu aba, bavua ne bukole bua kuenza mudimu wa bena mvita. Pashishe, Nebukadnesare kusungula Mataniya, mansebende wa Yowakine bua kuikalaye mukalenga. Kadi, Nebukadnesare kushintulula dina dia Mataniya, kumuinyika Sedekiya. Sedekiya kudia bukalenga, muikale ne bidimu makumi abidi ne tshimue. Kushalaye mu bukalenga bidimu dikumi ne tshimue mu Yerushalayime. Mamuende wa Sedekiya uvua Amutale, muana wa Irmeya, wa mu tshimenga tshia Libna. Sedekiya kuenza malu adi Maweja-Nangila mubenge, anu bu muvuabu benza kudi Yowakime. Maweja-Nangila pavuaye ne tshiji, uvua mutume makenga mu Yerushalayime ne mu bukalenga bua Yuda. Maweja-Nangila kubenga bantu bende, kubalekelaye. Sedekiya kutombokela Nebukadnesare, mukalenga wa bena Babilone. Ke Nebukadnesare kufika mu Yerushalayime ne bena mvita bende bonsu. Kuasaye mitanda yende kumpala kua tshimenga. Bena Babilone kunyungulula tshimenga atshi ne mishiki ya maloba. Bualu ebu buvua buenzeka mu matuku dikumi a ngondu wa dikumi, Sedekiya mumane kulala mu bukalenga bidimu tshitema. Kushalabu baluisha tshimenga atshi too ne tshidimu tshia dikumi ne tshimue, tshivua Sedekiya mu bukalenga. Tshiyole tshivua tshipite bukole mu tshimenga, bantu kabatshivua ne biakudia to. Mu matuku tshitema a ngondu muinayi, bena Babilone kupula tshitupa tshia tshimana tshia tshimenga. Butuku, bena mvita ba bena Yuda kunyema. Bena Babilone bavua anu banyungulula Yerushalayime. Kadi, bena mvita ba bena Yuda kuyila mu njila, bapitshila pa tshiibi tshivua pankatshi pa bimana bibidi bia tshimenga, pabuipi ne lupangu lua mukalenga. Diba adi, mukalenga Sedekiya uvua mulonde njila wa ku tshibandabanda tshia musulu wa Yardene. Kadi, bena mvita ba bena Babilone kumulondakaja, kumukuatshila mu mpata wa Yeriko. Bena mvita bende bonsu bavua bamane kunyema bamushiya. Bena Babilone kumukuata, kuya nende kudi mukalenga wa bena Babilone uvua mu tshimenga tshia Ribla. Bena Babilone kulumbuluisha Sedekiya mu tshimenga atshi. Kushipabu bana ba Sedekiya ba balume, tatuabu mutangile. Pashishe, Nebukadnesare kutonkona mesu a Sedekiya onsu abidi. Kumutumaye ku Babilone musuike mionji bikole. Nebukadnesare, mukalenga wa bena Babilone, mumane kulala mu bukalenga bidimu dikumi ne tshitema, mu matuku muanda mutekete a ngondu muitanu, Nebuzaradane kubuela mu Yerushalayime. Uvua mfumu wa bena mvita bonsu bavua balame mukalenga. Uvua mulombodi munene wa bena mvita ba mukalenga wa Babilone. Nebuzaradane kuosha nzubu wa Mvidi Mukulu, nzubu wa bukalenga, ne nzubu mikuabu ya mu tshimenga, nangananga nzubu yonsu ya bantu bamanyike bikole. Bena mvita ba bena Babilone, bavua ne mfumu wa bena mvita, kupulabu bimana bivua binyunguluke Yerushalayime. Pashishe, bantu bonsu bavua bashala mu Yerushalayime, Nebuzaradane kuya nabu ku Babilone: bonsu kudifila kudi mukalenga wa bena Babilone, kabidi ne bena midimu ya bianza, batshivua bashale. Kadi uvua mushiye bakuabu bantu bapele, bua kukunabu mionji ya mvinyo, ne kudima madimi. Bena Babilone bavua bupule makunji a tshiamu tshikunze avua mu mushiku wa nzubu wa Mvidi Mukulu. Bavua banyangakaja kabidi matempu, ne dilonga dinene dia tshijengu dia tshiamu tshikunze, bivua mu lubanza lua nzubu wa Mvidi Mukulu. Kuyabu ne tshiamu tshikunze tshionsu atshi ku Babilone. Kuangatabu kabidi bintu bia tshiamu tshikunze bionsu, bivuabu benza nabi mudimu wa nzubu wa Mvidi Mukulu: ngesu ya kuela butu, bikasu, bintu bia kusukula nabi miendu, ne makopu. Nebuzaradane kuangata kabidi bintu bionsu bia tshiamu tshia mpawungi, ne bia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole: mbabula, ne makopu a kumiamina nawu. Kakuvua mushindu wa kupima bintu bionsu bia tshiamu tshikunze, bivua bifuma ku bintu bivua mukalenga Shelomu muenzeje bua kuteka mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Bintu abi bivua: makunji abidi, dilonga dinene dia tshijengu, ne matempu. Tshilejilu, dikunji dionsu divua ne metre tshitema mu butumbuke. Mutu wa dikunji dionsu uvua wa tshiamu tshikunze, muikale ne metre umue ne tshitupa mu butumbuke. Kabidi kuvua bilengejilu bifuanangane ne bukondu bua tshiamu tshikunze, binyunguluke mutu wa dikunji adi. Kuvua kabidi bilengejilu bikuabu bia tshiamu tshikunze bifuanangane ne bimuma bia mutshi wa grenade. Makunji onsu abidi ne makondu avuaku bivua amu mushindu umue. Mfumu wa bena mvita bavua balama mukalenga wa bena Babilone, kukuatshisha Seraya, mutuangaji munene, ne Sefanya tshindonde tshiende, ne batuangaji bakuabu basatu, bavua balame ku mushiku wa nzubu wa Mvidi Mukulu. Kukuatshishaye kabidi muena mudimu mukuabu, uvua utangila bena mvita bonsu. Pashishe, kukuatshishaye mu lukanu bantu batanu bavua benza mudimu mu lubanza lua mukalenga, ne mufundi wa malu a mukalenga uvua wangata bena mvita ku mudimu, (uvua mfumu wa bena mvita), ne bantu bakuabu makumi asambombu ba bena Yuda. Bantu bonsu aba, batshivua bashala anu mu Yerushalayime. Nebuzaradane kuya nabu mu tshimenga tshia Ribla kudi mukalenga wa bena Babilone. Mukalenga wa bena Babilone kubashipela mu tshimenga atshi, mu ditunga dia Amate. Ke muvuabu bumuke ne bena Yuda mu buloba buabu, nanku baye nabu mu bupika. Nebukadnesare, mukalenga wa bena Babilone, uvua mushiye bantu bakuabu mu ditunga dia bena Yuda. Kusungulaye muntu mukuabu Ngedaliya, muana wa Ahikame, muikulu wa Shafane, bua kuikalaye mulombodi wa ditunga dia bantu abu. Balombodi ba bena mvita ne bena mvita ba bena Yuda bavua kabayi baye ne bena Babilone, bumwa ne: mukalenga Nebukadnesare mmusungule Ngedaliya bua kuikalaye mulombodi wa ditunga, kuyabu kumonangana ne Ngedaliya ku Mispa. Balombodi bavua baye bavua Ismayele, muana wa Netaniya, Yowanane, muana wa Kareya, Seraya, muana wa Tanehumete, wa mu musoku wa Netofa, ne Yazaniya, muena Maaka. Ngedaliya kubambila bonsu ne: — Ndi nnulaya ne: bena Babilone kabakunuenzela bibi to. Asayi mu ditunga, nuitabe amu bumfumu bua mukalenga wa bena Babilone. Nenusanke. Kadi, mu ngondu wa muanda mutekete wa tshidimu atshi, Ismayele, muana wa Netaniya, muikulu wa Elishama, wa mu diku dia bukalenga, kufika ku Mispa ne bantu dikumi. Kushipabu Ngedaliya, ne bena Yuda bakuabu, ne bena Babilone bavua ku nzubu kuende. Pashishe, bantu bonsu ne balombodi ba bena m vita, kuyabu ku Ejipitu, bualu bavua batshina bena Babilone. Yowakine, mukalenga wa bena Yuda, mumane kulala mu bupika bidimu makumi asatu ne muanda mutekete, Evile-Merodake, kudia bukalenga mu Babilone. Mu matuku makumi abidi ne muanda mukulu a ngondu wa dikumi ne muibidi, tshidimu atshi, Evile-Merodake kufuila Yowakine luse, kumupatula mu nzubu wa lukanu. Kuambilaye Yowakine malu ne muoyi muimpe onso, kumutekaye mu muanzu uvua mupite wa bakalenga bakuabu bavua nende mu Babilone. Kukandikabu Yowakine bua kavuadi kabidi bilamba bia bena lukanu to. Nanku, Yowakine kutuadija kudia ku mesa ne mukalenga wa bena Babilone. Dituku dionsu too ne mudi Yowakine ufua, mukalenga wa bena Babilone uvua anu umupesha biakudia bikumbane. Adame uvua tatuende wa Shete. Shete uvua tatuende wa Enoshe. Enoshe uvua tatuende wa Kenaane. Kenaane uvua tatuende wa Malaleyele. Malaleyele kulela Yerede. Yerede uvua tatuende wa Enoke. Enoke uvua tatuende wa Metushela. Metushela uvua tatuende wa Lemeke. Lemeke uvua tatuende wa Nowa. Nowa uvua mulele bana ba balume basatu: Sheme, Kame ne Yefete. Bana ba balume ba Yefete badi nenku: Ngomere, Magoge, Madayi, Yavane, Tubale, Mesheke ne Tirase. Bana ba balume ba Ngomere badi nenku: Ashekenaze, Difate ne Togarma. Bana ba balume ba Yavane badi nenku: Elisha, Tarshishe, Kitime ne Rodanime. Bana ba balume ba Kame badi nenku: Kushe, Misrayime, Pute ne Kenaane. Bana ba balume ba Kushe badi: Seba, Avila, Sabta, Ragma ne Sabteka. Bana ba balume ba Ragma badi: Saba ne Dedane. Nemrode, muana mukuabu wa Kushe, ke uvua tshilobu tshia kumpala pa buloba. Misrayime uvua nkambua wa bena Lude, bena Aneme, bena Lekabe, bena Naftu, bena Patrose, bena Kaslu kabidi ne bena Kaftore, ke kudi bisamba bia bena Peleshete bifumine. Muanabute wa Kenaane uvua Sidone, balonda kudi Ete. Kenaane uvua nkambua wa bena Yebusa, bena Amore, bena Ngirgashi, bena Ivi, bena Arki, bena Sini, bena Arvadi, bena Semari ne bena Amati. Bana ba balume ba Sheme badi: Elame, Ashure, Arpaksade, Lude, Arame, Use, Ule, Ngetere ne Mesheke. Arpaksade uvua tatuende wa Shela. Shela uvua tatuende wa Ebere. Ebere uvua ne bana ba balume babidi: wa kumpala uvua Pelege, mmomumue ne: “Ditapuluka,” bualu tshikondu tshivua Pelege ne muoyi, bantu bavua batapuluka pa buloba. Dina dia muakunyende divua Yoktane. Yoktane uvua tatuende wa Almodade, Shelefe, Asharmavete, Yera, Adorame, Uzale, Dikla, Ebale, Abimayele, Saba, Ofire, Avila ne Yobabe. Bonsu aba bavua bana ba balume ba Yoktane. Sheme uvua tatuende wa Arpaksade. Arpaksade uvua tatuende wa Shela. Shela uvua tatuende wa Ebere. Ebere uvua tatuende wa Pelege. Pelege uvua tatuende wa Reyu. Reyu uvua tatuende wa Seruge. Seruge uvua tatuende wa Nakore. Nakore uvua tatuende wa Tera. Tera uvua tatuende wa Abrame. Pashishe Abrame kupeta dina dia Abrahame. Bana ba balume ba Abrahame badi: Izake ne Ishemayele. Ndelanganyi yabu ivua nenku: bana ba balume ba Ishemayele badi: muanabuteuvua Nebayote, bamulonda kudi Kedare, Abdeyele ne Mibsame, Mishema, Duma, Masha, Adade, Tema, Yeture, Nafishe ne Kedma. Abrahame uvua ne mukaji mukuabu, dina diende divua Ketura. Ketura kulela Zimrane, Yoksane, Medane, Madiyane, Ishebake ne Shuwa. Bana ba balume ba Yoksane: ke Saba ne Dedane. Bana ba balume ba Madiyane badi: Efa, Efere, Anoke, Abida ne Elda. Bonsu aba ndelanganyi ya Ketura. Abrahame uvua tatuende wa Izake. Izake kulela bana ba balume babidi: Esawu ne Izrayele. Bana ba balume ba Esawu badi nenku: Elifaze, Reyuwele, Yewushe, Yalame ne Kora. Bana ba balume ba Elifaze badi: Temane, Omare, Sefi, Ngatame, Kenaze, Timna ne Amaleke. Bana ba balume ba Reyuwele badi: Nakate, Zera, Shama ne Miza. Bana ba balume ba Seyire badi: Lotane, Shobale, Sibeyone (Sibeyone uvua tatuende wa Ana, kabidi kakuende wa Dishone), Eshere ne Dishane. Bana ba balume ba Lotane badi: Ori ne Omame, (Lotane uvua ne muanabu wa bakaji, diende dina divua Timna). Bana ba balume ba Shobale badi: Aliyane, Manakate, Ebale, Shefi ne Oname. Bana ba balume ba Sibeyone badi nenku: Aya ne Ana. Ana uvua ne muana wa balume umue, dina diende divua Dishone. Bana ba balume ba Dishone badi: Amrame, Eshebane, Itrane ne Kerane. Eshere kulela Bilekane, Zavane ne Yakane. Dishane uvua tatuende wa Use ne Arane. Mukalenga Adade mumane kufua, bamfumu ba meku kushala balombola bena Edome. Mena abu mmalondangane nenku: Timna, Alva, Yetete, Okolibama, Ela, Pinone, Kenaze, Temane, Mibsare, Magdiyele ne Irame. Bonsu aba bavua bamfumu ba meku a bena Edome. Bana ba balume ba Yakobe (udibu babikila kabidi ne: Izrayele) badi nenku: Rubene, Shimeyone, Levi, Yuda, Isakare, Zebulone, Dane, Yozefe, Binyamine, Naftali, Ngade ne Ashere. Yuda uvua ne mukaji, muana wa Shuwa, wa bena Kenaane. Bavua balela nende bana basatu, mena a bana abu adi nenku: Ere, Onane ne Shela. Kadi Ere muanabute kufikisha Maweja-Nangila munda bua bubi buvuaye muenze. Maweja-Nangila kumushipa. Matuku mamane kupita, Yuda ne Tamare uvua mukaji wa muanende, kulelabu bana bakuabu ba balume babidi. Mena abu ngaa: Perese ne Zera. Nenku bana ba balume ba Yuda bonsu bavua batanu. Bana ba balume ba Perese badi: Esrone ne Amule. Bana ba balume ba Zera badi batanu: Zimri, Etane, Emane, Kalkole ne Dara. Karmi uvua ne muana wa balume umue: Akare. Muana ewu wakakebela bena Izrayele dikenga, bualu uvua mukalame ne bintu bivuabu bapawula mu mvita, bintu bivuabu ne bua kulambula Mvidi Mukulu. Etane uvua ne muana umue, dina diende Azariya. Bana ba balume ba Esrone badi Yerameyele, Rame ne Kalebe (uvuabu babikila kabidi ne: Kelubayi). Rame uvua tatuende wa Aminadabe. Aminadabe uvua tatuende wa Nashone, mfumu wa tshisamba tshia bena Yuda. Nashone uvua tatuende wa Salma. Salma uvua tatuende wa Bowaze. Bowaze uvua tatuende wa Obede. Obede uvua tatuende wa Ishayi. Ishayi uvua ne bana ba balume muanda mutekete: Eliyabe, Abinadabe, Shama, Netaneyele, Radayi, Osheme ne Davide. Ishayi uvua ne bana ba bakaji babidi: Seruya ne Abigayile. Bana ba balume ba Seruya badi basatu: Abishayi, Yowabe ne Ashayele. Abigayile uvua mulele muana wa balume umue, dina diende: Amasha. Dina dia tatuende divua Yetere muena Ishemayele. Kalebe, muana wa Esrone, uvua mulele bana banayi ne mukajende Azuba: uvua mulele muana wa bakaji anu umue: Yeriyote, ne ba balume basatu: Yeshere, Shobabe ne Ardone. Azuba mumane kufua, Kalebe kusela Efrata, kulela nende muana wa balume, dina diende Ure. Ure ke tatuende wa Uri. Uri uvua tatuende wa Beshalele. Esrone ukumbaja bidimu makumi asambombu, kusela muana wa bakaji wa Makire, tatuende wa Ngilaade. Kulelaye nende muana wa balume umue: Segube. Segube ke tatuende wa Yayire. Yayire uvua ne misoku makumi abidi ne isatu ya mu buloba bua bena Ngilaade. Kadi bakalenga ba bena Ngeshure ne ba bena Arame kunyenga misoku ya Yayire, ne tshimenga tshia Kenate, pamue ne misoku ivua natshi mutumba. Misoku yonsu ivua makumi asambombu. Bavua basamu kudi ndelanganyi ya Makire, tatuende wa Ngilaade. Esrone, bayende wa Abiya, mumane kufua, Kalebe kubuelela kabidi Efrata mu nzubu. Kulelaye nende muana wa balume, dina diende Ashekure. Ashekure ke uvua muibake tshimenga tshia Tekowa. Yerameyele, muanabute wa Esrone, uvua ne bana ba balume ba bungi. Muanabute uvua Rame, pashishe Buna, Orene, Osheme ne Akiya. Yerameyele uvua ne mukaji mukuabu, dina diende Atara, mamuende wa Oname. Bana ba balume ba Rame, muanabute wa Yerameyele badi nenku: Maase, Yamine ne Ekere. Bana ba balume ba Oname badi: Shamayi ne Yada. Bana ba balume ba Shamayi badi: Nadabe ne Abishure. Abishure kusela Abikayile, kulelaye nende Abane ne Molide. Adabe uvua ne bana babidi: Selede ne Apayime. Selede kufua, kayi mulele. Apayime uvua ne muana wa balume anu umue, dina diende Isheyi. Isheyi uvua ne muana wa balume umue, dina diende Sheshane. Sheshane uvua ne muana wa balume umue, ke Alayi. Yada, muanabu ne Shamayi, uvua ne bana ba balume babidi: Yetere ne Yonatane. Yetere kufua, kayi mulele. Bana ba balume ba Yonatane badi: Pelete ne Zaza. Bana bonsu aba ke ndelanganyi ya Yerameyele. Sheshane kavua mulele bana ba balume to, anu ba bakaji. Uvua ne muena mudimu wa bena Ejipitu, dina diende Yara. Sheshane kupesha Yara muanende wa bakaji bua amusele. Mukaji awu kulela muana wa balume, dina diende Atayi. Atayi uvua tatuende wa Natane. Natane uvua tatuende wa Zabade. Zabade uvua tatuende wa Eflale. Eflale uvua tatuende wa Obede. Obede uvua tatuende wa Yeku. Yeku ntatuende wa Azariya. Azariya uvua tatuende wa Elese. Elese uvua tatuende wa Elasha. Elasha uvua tatuende wa Sismayi. Sismayi uvua tatuende wa Shalume. Shalume uvua tatuende wa Yekamiya. Yekamiya ntatuende wa Elishama. Bana ba balume ba Kalebe, muanabu ne Yerameyele badi nenku: muanabute Mesha, tatuende wa Zife, ne Maresha, tatuende wa Ebrone. Bana ba balume ba Ebrone badi: Kora, Tapuwa, Rekeme ne Shema. Shema uvua tatuende wa Rakame. Rakame uvua tatuende wa Yorkowame. Rekeme uvua tatuende wa Shamayi. Shamayi uvua tatuende wa Mawone. Mawone uvua tatuende wa Bete-Sure. Kalebe uvua ne mukaji mukuabu, dina diende Efa. Kulelaye bana aba: Arane, Mosha ne Ngazeze. Arane uvua kabidi mulele muana wa balume umue, dina diende Ngazeze. Bana ba balume ba Yadayi badi: Regeme, Yotame, Ngeshane, Pelete, Efa ne Shafe. Kalebe uvua kabidi ne mukaji mukuabu, dina diende Maaka. Kulelaye nende Shebere ne Tirana. Matuku makuabu mamane kupita, Maaka kulela bana bakuabu: Shafe tatuende wa Madmana, ne Sheva tatuende wa Makbena ne Ngibeya. Kalebe kulela kabidi muana wa bakaji, dina diende Aksa. Ndelanganyi mikuabu ya Kalebe idi nenku: Ure muanabute wa kua mukajende Efrata, uvua mulele bana ba balume basatu: Shobale, ke uvua muase tshimenga tshia Kiriyate-Yeyarime. Salma uvua muase tshimenga tshia Betleyeme, ne Arefe uvua muase tshimenga tshia Bete-Ngedere. Ndelanganyi ya Shobale, uvua muase tshimenga tshia Kiriyate-Yeyarime, idi nenku: bena mu tshimenga tshia Aroye, tshia bibidi tshia badi basomba mu Menukote, ne meku a bena Kiriyate-Yeyarime: ke bena Itri, bena Puti, bena Shumati ne bena Misherayi bavua base mu misoku ya mu Sora ne mu Eshetayole. Ndelanganyi ya Salma idi nenku: bena mu tshimenga tshia Betleyeme, tshia Netofa, tshia Atrote-Bete-Yowabe, tshia bibidi tshia bena Manakate, bena Sora, kabidi ne meku a bena Yabese, bavua bamanye mukanda: ke bena Tirati, bena Shimati ne bena Sukati. Bantu bonsu aba mbena Kayine, ndelanganyi ya Amate, nkambua wa bena Rekabe. Bana ba balume ba Davide, bavuaye mulele mu tshimenga tshia Ebrone badi nenku: Amnone, muanabute. Mamuende uvua Akinowame, muena Yizreyele. Muana muibidi uvua Daniyele. Mamuende ngAbigayile, wa mu musoku wa Karmele. Muana muisatu uvua Abshalome. Mamuende uvua Maaka, muana wa Talmayi, mukalenga wa bena Ngeshure. Muana muinayi uvua Adoniya. Mamuende uvua Agite. Shefatya ke muana muitanu. Mamuende ke Abitale. Muana muisambombu uvua Itreyame, uvua Davide mulele ne Egla. Egla uvua kabidi mukaji wa mukalenga. Bana ba balume basambombu aba, mbabalele mu tshimenga tshia Ebrone, muvua Davide mulale mu bukalenga bidimu muanda mutekete ne tshitupa. Pashishe Davide kushala kabidi mu bukalenga bidimu makumi asatu ne bisatu mu Yerushalayime. Davide kulela bana bakuabu mu tshimenga etshi: Batsheba muana wa Amiyele, kumulelela bana ba balume banayi: Shima, Shobabe, Natane ne Shelomu. Uvua kabidi mulele bana ba balume ne bakaji bakuabu. Uvua kabidi ne muana wa bakaji, dina diende Tamare. Ndelanganyi ya Shelomu ya bana ba munda muende ivua nenku: Robowame, Abiya, Asa, Yosafate, Yorame, Akaziya, Yowashe, Amashiya, Azariya, Yotame, Akaze, Izkiya, Menashe, Amone ne Yoshiya. Bana ba balume ba Yoshiya badi: Yowanane ke muanabute, bamulonda kudi Yoyakime, muisatu Sedekiya, ne Shalume muinayi. Bana ba balume ba Yoyakime badi Yekoniya ne Sedekiya. Bana ba balume ba Yekoniya uvuabu baye nende ku bupika mu Babilone badi nenku: Sheyaltiyele, Malkirame, Pedaya, Shenashare, Yekamiya, Oshama ne Nedabiya. Bana ba balume ba Pedaya badi: Zerubabele ne Shimeyi. Zerubabele uvua mulele bana ba balume babidi: ke Meshulame ne Ananiya, ne wa bakaji umue, dina diende Shelomite. Pashishe uvua mulele kabidi bana ba balume batanu: Ashuba, Okele, Berikiya, Ashadiya ne Yushabe-Eshede. Ndelanganyi ya Ananiya ivua nenku: Pelatiya ne Yeshaya, ne bana ba balume ba Refaya, ba Amane, ba Obadya ne ba Shekanya. Shekanya uvua mulele bana ba balume basambombu: Shemaya, Atushe, Igale, Bariya, Neyariya ne Shafate. Neyariya uvua mulele bana ba balume basatu: Elyokenayi, Izkiya ne Azrikame. Elyokenayi uvua mulele bana ba balume muanda mutekete: Odavya, Eliyashibe, Pelaya, Akube, Yowanane, Delaya ne Anani. Ndelanganyi ya Yuda idi nenku: Perese, Esrone, Karmi, Ure, Shobale. Reyaya, muana wa Shobale, uvua tatuende wa Yakate. Yakate uvua tatuende wa Akumayi ne Lakade. Bana ba ndekelu aba ke nkambua ya meku a bena Sora. Ashekure uvua muase tshimenga tshia Tekowa. Uvua musele bakaji babidi: Ela ne Naara. Naara uvua mulele bana ba balume banayi: Akuzame, Efere, Temni ne Akashetari. Ela uvua mulele bana basatu: Serete, Sokare ne Etnane. Kose uvua tatuende wa Anube ne wa Sobeba. Yeye ke nkambua wa bena Akarekele, muana wa Arume. Yabese uvua mumanyike bikole munkatshi mua bana babu. Mamuende uvua mumuinyike dina dia Yabese, bualu mamu uvua musame bikole pa kumulela. Yabese uvua utendelela Mvidi Mukulu wamba ne: “Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, ungele lupemba, umvudijile bindi nabi, undame. Kadi ungumbushile diakabi ne makenga!” Mvidi Mukulu kumupesha tshivuaye umulomba. Kelube, nuanabu ne Shuka, uvua tatuende wa Mekire. Mekire uvua tatuende wa Eshetone. Eshetone uvua tatuende wa Bete-Rafa, Pasheya ne Tekina. Tekina ke uvua muase tshimenga tshia Nakashe. Ndelanganyi yabu ivua misombe mu tshimenga tshia Reka. Bana ba balume ba Kenaze badi: Otniyele ne Seraya. Bana ba balume ba Otniyele badi: Atate ne Meyonotayi. Meyonotayi ke tatuende wa Ofra. Seraya uvua tatuende wa Yowabe. Yowabe ke nkambua wa bena midimu ya bianza bavua basomba mu tshibandabanda tshivuabu binyike ne: ntshia bena midimu ya bianza. Kalebe, muana wa Yefune, uvua mulele bana ba balume basatu: Iru, Ela ne Naame. Ela uvua tatuende wa Kenaze. Bana ba balume ba Yakalelele badi nenku: Zife, Zifa, Tiriya ne Asharele. Odya uvua musele muanabu ne Nakame. Ndelanganyi yabu ivua bena Ngarmi bavua base mu tshimenga tshia Keyila, ne bena Makati bavua base mu Eshtemowa. Bana ba balume ba Shimone badi: Amnone, Rina, Bena-Anane ne Tilone. Ndelanganyi ya Isheyi ivua Zokete ne muanende wa balume. Ndelanganyi ya Shela, muana wa Yuda, ivua nenku: Ere uvua muase tshimenga tshia Leka. Lada uvua muase tshimenga tshia Maresha. Leka uvua kabidi nkambua wa bena meku a badi benza bilamba bia buanda bua ndanda: ke bavua basombe ku Bete-Ashebeya. Shela uvua kabidi nkambua wa Yokime, wa bantu bavua basombe mu Kozeba, ne wa Yowashe ne Sarafe, bavua basela bakaji ba bena Mowabe bangabanga ne kupinganabu bua kusomba ku Lekeme — malu aa nga kalekale. — Ndelanganyi yabu ivua bafumbi ba ngesu, ivua misombe mu Netayime ne mu Ngedera bua kuenzela mukalenga midimu. Bana ba balume ba Shimeyone badi nenku: Nemuwele, Yamine, Yaribe, Zera ne Shawule. Ndelanganyi ya munda mua Shawule menemene idi nenku: Shalume, Mibsame, ne Mishema. Ndelanganyi ya Mishema idi nenku: Amuwele, Zakure ne Shimeyi. Shimeyi uvua mulele bana ba balume dikumi ne basambombu, ne ba bakaji basambombu. Kadi bamfumu ba meku makuabu kabavua ne bana ba bungi to. Ke padi meku a mu tshisamba tshia Shimeyone ne bantu bakese, kadi a tshia Yuda ne bantu ba bungi. ne mu misoku yonsu ya pa mpenga pa bimenga ebi, too ne ku musoku wa Baalate. Ke misoku ivuabu basombe ayi. Bavua bafunda mena a meku abu mu mikanda. kutangalakabu too ne ku mielelu ya tshimenga tshia Ngedore ku luseke ludi diba dipatukila lua tshibandabanda, bualu bavua bakeba muaba udi bisosa bia kudiisha bimuna biabu. Kusanganabu bisosa bia bungi bilenga mu buloba bualabale, butalale, kamuyi mutoyi. Ke muaba uvua ndelanganyi ya Kame misombe kale. Nenku mu tshikondu tshia Izkiya, mukalenga wa bena Yuda, bamfumu ba meku a Shimeyone batuvua batela abu, kufikabu mu ditunga. Kubangabu ntenta ne tuzubu bivua ndelanganyi ya Kame misombe. Kubutulabu bantu bonsu bavua basombamu. Kabatshiena batela ndelanganyi ayi kabidi too ne ku lelu. Pashishe ndelanganyi ya Shimeyone kusomba muaba awu, bualu muvua bisosa bilenga bia kudiisha bimuna. Bantu bakuabu ba mu tshisamba tshia Shimeyone nkama itanu, kuya mu buloba bua mikuna ya bena Edome. Bantu abu bavua babalombola kudi bana ba Isheyi banayi: Pelatiya, Neyariya, Refaya ne Uziyele. Kushipabu bena Ameleke bavua banyemenamu. Bobu kuasa muaba awu. Ndelanganyi yabu itshidimu ne ku lelu. Ndelanganyi ya Yowele bana ba munda muende menemene, bavua nenku: Shemaya, Ngoge, Shimeyi, Mika, Reyaya, Baale, ne Beyera. Beyera ke umue wa ku bamfumu ba bena Rubene uvuabu baye nende ku bupika kudi mukalenga Tiglate-Pilesere wa bena Ashure. Bavua bafunda mu mikanda mikuabu mena a bana ba tatuende wa Beyera, bamfumu ba bisamba nansha ba meku: wa kumpala uvua Yeyele, pashishe Zekarya, wa ndekelu uvua Bela, muana wa Azaze, muikulu wa Shema, kankanunuina ka Yowele. Bena Rubene bavua basomba mu buloba bua pankatshi pa tshimenga tshia Aroyere, kuinshi mu ditunga, ne mukuna wa Nebo, kabidi ne tshimenga tshia Baale-Meyone kulu mu ditunga. Ku luseke ludi diba dipatukila, bavua basomba too ne ku tshipela tshivua tshienza mikalu ya buloba buabu ne musulu wa Perate, musulu wa bena Babilone. Bualu bavua ne bimuna bia bungi mu ditunga adi dia Ngilaade. Mu tshikondu tshia Shawule, bena Rubene bavua baluangana ne bena Agri. Bena Rubene kubapita bukole. Pashishe kuasabu mu buloba bujima buvua luseke ludi diba dipatukila lua Ngilaade. Ndelanganyi ya Ngade ivua misombele ku mutu kua tshisamba tshia bena Rubene, mu mpata ya buloba bua Bashane too ne ku tshimenga tshia Salka tshivua luseke ludi diba dipatukila. Bavua basanganamu meku aa: dia kumpala dia Yowele, dibidi dia Shafane, dikuabu dia Yanayi, dia ndekelu dia Shafate. Muvua kabidi meku makuabu muanda mutekete: dia Mikayele, dia Meshulame, dia Sheba, dia Yorayi, dia Yakane, dia Ziya ne dia Ebere. Bamfumu ba meku aa mbana ba Abikayile. Bankambua babu bavua nenku: Uri, Yarowa, Ngilaade, Mikayele, Yeshishayi, Yado ne Buze. Aki, muana wa Abdiyele, kabidi muikulu wa Nguni, ke uvua mfumu wa meku abu awu. Ndelanganyi ya Ngade ivua miase mu buloba bua Ngilaade ne bua Bashane, ne mu bimenga bivua mu maloba aa, too ne mu mpata ya Sharone, ne ku mikalu yawu. Bavua bafunda mena a bantu ba mu tshisamba atshi mu mikanda mu tshikondu tshia Yotame, mukalenga wa bena Yuda, ne tshia Yerobowame, mukalenga wa bena Izrayele. Tshisamba tshia Rubene ne tshia Ngade, ne tshia bibidi tshia tshisamba tshia Menashe, bivua mua kufila bantu binunu makumi anayi ne binayi, nkama muanda mutekete ne makumi asambombu bua bikale bena mvita ba bukitu, bavua bamanye bimpe mudimu wabu, bamanye mua kukuata ngabu, muele nansha buta, bamanye mua kuela mualu wa mvita. Kuluishabu bena Agri, kabidi ne ndelanganyi ya Yeture, ya Nafishe ne ya Nodabe. Bavua batekemena kudi Mvidi Mukulu munkatshi mua mvita ayi. Kusengelelabu Mvidi Mukulu bua kupeta diambuluisha. Mvidi Mukulu kubateleja, kubambuluisha. Bobu kutshimuna bena Agri ne bonsu bavua batue ku tshiabu. Kukuatabu bimuna bia baluishi babu, tumelu binunu makumi atanu, mikoku ne mbuji binunu nkama ibidi ne makumi atanu, mpunde binunu bibidi, ne bena lukanu binunu lukama. Bavua bashipa kabidi baluishi ba bungi. Bionsu abi, amu bualu Mvidi Mukulu uvua nabu, ubambuluisha. Kuasabu mu buloba bua bena Agri, too ne ku tshikondu tshikuabu baye nabu ku bupika. Tshia bibidi tshimue tshia tshisamba tshia Menashe tshivua tshiase mu buloba buvua butuadija ku Bashane kuinshi mu ditunga, too ne ku Baale-Ermone, Senire, ne mukuna wa Ermone, ku mutu mu ditunga. Bantu ba tshisamba etshi bavua ba bungi. Mena a bamfumu ba meku avua nenku: Efere, Isheyi, Eliyele, Azriyele, Irmeya, Odavya ne Yadiyele. Bonsu bavua bantu ba bukitu ne ba lumu. Bana ba balume ba Levi badi nenku: Ngershone, Kekate ne Merari. Bana ba balume ba Kekate badi: Amrame, Ishare, Ebrone ne Uziyele. Amrame uvua ne bana ba balume babidi: Arone ne Moshe, ne wa bakaji umue Miriyame. Bana ba balume ba Arone badi: Nadabe, Abiku, Elazare ne Itamare. Elazare uvua mulele Pinase. Pinase uvua tatuende wa Abishuwa. Abishuwa uvua tatuende wa Buki. Buki uvua mulele Uzi. Uzi uvua mulele Seraya. Seraya uvua tatuende wa Merayote. Merayote uvua tatuende wa Amariya. Amariya uvua tatuende wa Akitube. Akitube uvua tatuende wa Sadoke. Sadoke uvua tatuende wa Akimase. Akimase uvua tatuende wa Azariya. Azariya uvua tatuende wa Yowanane. Yowanane uvua tatuende wa Azariya. Azariya awu ke uvua mutuangaji mu nzubu wa Mvidi Mukulu wa mu Yerushalayime uvua Shelomu muashishe. Azariya uvua tatuende wa Amariya. Amariya uvua tatuende wa Akitube. Akitube uvua tatuende wa Sadoke. Sadoke uvua tatuende wa Shalume. Shalume uvua mulele Ilkiya. Ilkiya uvua mulele Azariya. Azariya uvua mulele Seraya. Seraya uvua tatuende wa Yoshadake. Tshikondu tshivua Maweja-Nangila mutume bantu ba mu Yerushalayime ne ba mu ditunga dia Yuda mu bupika, Nebukadnesare uvua mutumemu ne Yoshadake. Bana ba balume ba Levi badi nenku: Ngershone, Kekate ne Merari. Bana ba balume ba Ngershone badi nenku: Libni ne Shimeyi. Bana ba balume ba Kekate badi nenku: Amrame, Ishare, Ebrone ne Uziyele. Bana ba balume ba Merari badi Mali ne Mushi. Mena a meku a bena Levi mmafumine ku mena a bankambua babu aba. Ndelanganyi ya Ngershone ya munda muende menemene idi nenku: Libni, Yakate, Zima, Yowa, Ido, Zera ne Yeyatrayi. Ndelanganyi ya Kekate idi nenku: Aminadabe, Kora, Ashire, Elkana, Abiyashafe, Ashire, Takate, Uriyele, Oziya ne Shawule. Elkana uvua kabidi ne bana ba balume babidi: Amashiya ne Akimote. Ndelanganyi ya Akimote ivua nenku: Elkana, Sofayi, Nakate, Eliyabe, Yerowame ne Elkana. Bana ba balume ba Samuwele bavua nenku: Yowele muanabute, bamulonda kudi Abiya. Ndelanganyi ya Merari ya munda muende menemene ivua nenku: Mali, Libni, Shimeyi, Uza, Shima, Agiya ne Ashaya. Davide uvua musungule ndelanganyi ya Levi bu tungimba tua mu muaba wa tshijila wa Maweja-Nangila diba divuabu bamane kutekamu mushete wa tshijila. Bangabanga ne Shelomu kayi muanji kuashila Mvidi Mukulu nzubu mu Yerushalayime, bantu aba bavua bimba misambu kumpala kua ntenta wa kusambakena, bilondeshile meyi ne mikandu bivuabu nabi. Bantu bavua benza mudimu ewu, pamue ne bena misambu ba mu meku abu, ke: Emane wa mu diku dia Kekate, uvua mulombodi wa tshisumbu tshia kumpala tshia bena misambu. Bankambua bende menemene bavua Yowele, Samuwele, Elkana, Yerowame, Eliyele, Towa, Sufe, Elkana, Makate, Amashayi, Elkana, Yowele, Azariya, Sefanya, Takate, Ashire, Abiyashafe, Kora, Ishare, Kekate, Levi ne Yakobe. Ku dia balume dia Emane kuvua Ashafe mulombodi wa tshisumbu tshibidi tshia bena misambu. Bankambua bende menemene bavua nenku: Berekiya, Shima, Mikayele, Basheya, Malkiya, Etni, Zera, Adaya, Etane, Zima, Shimeyi, Yakate, Ngershone ne Levi. Tshisumbu tshisatu tshia bena misambu ba mu diku dia Merari tshivua ku dia bakaji diabu: Etane ke uvua utshilombola. Bankambua bende bavua nenku: Kishi, Abdi, Maluke, Ashabiya, Amashiya, Ilkiya, Amsi, Bani, Shemere, Mali, Mushi, Merari ne Levi. Bantu bakuabu ba mu tshisamba tshia Levi bavua benza midimu mikuabu yonsu ivua itangila muaba wa tshijila wa Mvidi Mukulu. Kadi amu Arone ne ndelanganyi yende bavua benza mudimu wa batuangaji, wa kulambula milambu ya nyama ne ya manananshi, kuyiteka pa bilambuilu biayi. Amu bobu ke bavua babuela muaba wa tshijila menemene bua kuenzela Maweja-Nangila midimu yonsu. Bobu ke bavua bakobolola bena Izrayele, bilondeshile mikenji ya Mvidi Mukulu ivuaye muambile Moshe, muntu wende. Ndelanganyi ya Arone ya munda muende menemene ivua nenku: Elazare, Pinase, Abishuwa, Buki, Uzi, Zeraya, Merayote, Amariya, Akitube, Sadoke ne Akimase. Tutele miaba ya mu ditunga ivua ndelanganyi ya Arone ya mu diku dia Kekate mipete bua kuasa. Ndelanganyi ya Arone ya mu diku dia Kekate ke ivua midianze kupeta buabu buloba, bilondeshile muvuabu babutshinke. Bobu kupeta tshimenga tshia Ebrone, mu ditunga dia Yuda, ne mpata ya ku mpenga kuatshi bua kudisha bimuna. Kadi madimi ne misoku bivua ku bumfumu bua tshimenga atshi, bavua bamane kubipesha Kalebe, muana wa Yefune. Meku a ndelanganyi mikuabu ya Kekate kupeta bimenga dikumi, bilondeshile muvuabu babitshinke. Bimenga ebi bivua mu buloba bua bena Efrayime, bua bena Dane, ne mu buloba bua bena Menashe bavua basomba luseke ludi diba dibuelela lua Yardene. Meku a ku ndelanganyi ya Ngershone ivua mipete bimenga dikumi ne bisatu bivua mu buloba bua bena Isakare, bua bena Ashere, bua bena Naftali ne bua bena Menashe bavua basomba mu Bashane. Ndelanganyi ya Merari kupeta, bilondeshile muvuabu batshinke, bimenga dikumi ne bibidi, bivua mu buloba bua Rubene, bua Ngade ne bua Zebulone. Bena Izrayele bavua bapesha ndelanganyi ya bena Levi bimenga ebi ne mpata ya kudishila bimuna biabu. Bimenga bivua mu buloba bua bena Yuda, bua bena Shimeyone ne bua bena Binyamine, bituvua bamane kutela ebi, bavua babiabanya bilondeshile muvuabu batshinka. Isakare uvua ne bana ba balume banayi: Tola, Puva, Yashube ne Shimrone. Ndelanganyi ya Tola: ke Uzi, Refaya, Yeriyele, Yamayi, Ibsame ne Shemuwele. Bobu ke bamfumu ba meku adi mafumine kudi Tola. Bavua bilobu mu meku abu awu. Mu tshikondu tshia Davide, ndelanganyi ya Tola ivua bantu 22.600. Uzi uvua ne muana wa balume umue, dina diende Izrakiya. Izrakiya ne bana bende: Mikayele, Obadya, Yowele ne Ishiya bavua bonsu batanu bamfumu ba meku abu. Mu meku abu muvua bakaji ne bana ba balume ba bungi. Ke pavuabu ne bua kufila bantu 36.000 bavua bamanye mua kuluangana mvita. Bena meku makuabu a Isakare bavua bilobu, bavuabu babadike, bavua 87.000. Binyamine uvua ne bana ba balume basatu: Bela, Bekere ne Yediyayele. Ndelanganyi ya Bela ivua: Esbone, Uzi, Uziyele, Yerimote ne Iri. Bavua bilobu. Kushalabu bamfumu ba meku abu. Bantu bonsu ba meku abu, bavuabu bafunde mena abu mu mikanda, bavua 22.034. Ndelanganyi ya Bekere ivua nenku: Zemira, Yowashe, Eliyezere, Eliyokenayi, Omri, Yeremote, Abiya, Anatote ne Alemete. Ndelanganyi ya Bekere eyi ivua bilobu, ne bamfumu ba meku abu kabidi. Bantu bonsu ba meku aa bavuabu bafunda mena mu mikanda bavua 20.200. Muana wa Yediyayele uvua Bilekane. Bilekane uvua ne bana ba balume aba: Yewushe, Binyamine, Ekude, Kenaane, Zetane, Tarshishe ne Akishakare. Ndelanganyi ya Yediyayele yonsu eyi ivua bilobu, ne bamfumu ba meku abu kabidi. Bantu balume ba meku aa, bavua bamanye mua kuluangana mvita, bavua 17.200. Ire uvua mulele Shupime ne Upime. Akere uvua mulele Ushime. Bana ba balume ba Naftali bavua nenku: Yashiyele, Nguni, Yeshere ne Shalume. Nanku mbiikulu ba Bila. Ndelanganyi ya Menashe idi nenku: Asriyele ne Makire; bavua bana ba mukajende mukuabu wa bena Arame. Makire uvua tatuende wa Ngilaade. Makire kuselesha Upime ne Shupime bakaji. Makire uvua kabidi ne muanabu wa bakaji, dina diende Maaka. Uvua kabidi ne muana wa balume muibidi, dina diende Selofade. Muana ewu uvua anu mulele bana ba bakaji. Maaka, mukaji wa Makire, uvua mulele muana wa balume mukuabu, dina diende Pereshe. Pashishe kulelaye kabidi muana mukuabu, dina diende Shereshe. Shereshe uvua tatuende wa Ulame ne Rekeme, ne Ulame uvua tatuende wa Bedane. Bantu bonsu aba ke ndelanganyi ya Ngilaade, muana wa Makire, ne muikulu wa Menashe. Amolekete, muanabu wa bakaji ne Ngilaade, uvua mulele bana basatu: Ishode, Abiyezere ne Mala. Bana ba balume ba Shemida bavua Akiyane, Shekeme, Liki ne Aniyame. Ndelanganyi ya Efrayime ya munda muende menemene ivua nenku: Shutela, Berede, Takate, Elada, Takate, Zabade ne Shutela. Bana ba balume bakuabu babidi ba Efrayime, Ezere ne Elade, bavua bakeba mua kunyenga bena Ngate bimuna biabu. Kadi bena Ngate aba kubashipa. Efrayime kushala mu madilu matuku mavule. Bena diku diende kuvua kumusamba mu madilu amu. Pashishe Efrayime kubuelela kabidi mukajende mu nzubu. Awu kulela muana wa balume. Kumuinyikaye Beriya, bualu bena nzubu wende bavua mu dikenga. Efrayime uvua kabidi ne muana wa bakaji, dina diende Shera. Yeye awu ke uvua muase tshimenga tshia Bete-Orone tshia kuinshi, ne tshia Bete-Orone tshia kulu, kabidi ne tshia Uzere-Shera. Ndelanganyi ya Beriya ya munda muende menemene idi nenku: Refa, Reshefe, Tela, Takane, Ladane, Amikude, Elishama, Nune ne Yoshuwa. Mu buloba buvua bena Efrayime bapete bua kuasa, muvua kabidi tshimenga tshia Betele, ne misoku idi natshi mutumba. Ku luseke ludi diba dipatukila, kuvua Narane, kudi diba dibuelela, kuvua Ngezere ne misoku ivua ku mutumba. Kuvua kabidi buloba buvua pankatshi pa Shekeme ne Aya, pamue ne misoku ya ku mutumba. Ndelanganyi ya Menashe ivua mipete bimenga ebi: Bete-Sheyane, Tanake, Megido ne Dore. Bavua bapeta tshimenga tshionsu, pamue ne misoku ivua natshi mutumba. Ke bimenga bivua ndelanganyi ya Yozefe muana wa Yakobe misombe. Bana ba balume ba Ashere badi nenku: Imna, Isheva, Ishevi ne Beriya. Ashere uvua ne muana wa bakaji, dina diende Sera. Bana ba balume ba Beriya bavua: Ebere ne Malkiyele. Malkiyele ke uvua muase tshimenga tshia Birzayite. Ebere uvua tatuende wa Yaflete, wa Shemere ne wa Otame, kabidi ne wa muanabu wa bakaji Shuwa. Bana ba balume ba Yaflete bavua Pashake, Bimale ne Ashevate. Bana ba balume ba Shemere bavua: Aki, Roga, Uba ne Arame. Bana ba balume ba Otame, muanabu ne Shemere, bavua: Sofa, Imna, Sheleshe ne Amale. Bana ba balume ba Sofa bavua: Suwa, Amefere, Shuwale, Beri, Imra, Beshere, Ode, Shama, Shilesha, Itrane ne Beyera. Bana ba balume ba Itrane badi: Yefune, Pishepa ne Era. Bana ba balume ba Ula badi: Ara, Aniyele ne Rishiya. Bantu bonsu aba, ndelanganyi ya Ashere, bavua bamfumu ba meku ne bilobu, bavua bamanye mua kulombola bantu bimpe. Tshisamba etshi tshivua mua kufila bantu bavua mua kuluangana mvita 26.000, bilondeshile bungi bua mena a bantu avuabu bafunde mu mikanda. Binyamine uvua ne bana ba balume batanu: Bela, Ashebele, Ara, Noka ne Rafa. Bela uvua mulele bana ba balume aba: Adare, Ngera, Abikude, Abishuwa, Namane, Akowa, Ngera, Shefutane ne Urame. Bana ba balume ba Ekude, bavua bamfumu ba meku a bantu bavua basomba mu Ngeba, Kumuangalabu kuya ku Manakate. Mena abu adi nenku: Namane, Akiya ne Ngera. Ngera ke tatuende wa Uza ne Akikude. Yeye ke uvua ulombola bena tshimuangi. Sharayime uvua muipate bakaji bende babidi: Ushime ne Baara. Pashishe mu ditunga dia Mowabe, kuangataye mukaji, dina diende Odeshe. Sharayime kulela nende bana aba: Yobabe, Sibiya, Mesha, Malkame, Yewuse, Sakiya ne Mirma. Bana bende aba ke bavua bamfumu ba meku. Bangabanga Sharayime uvua mulele bana ba balume babidi ne mukajende Ushime. Mena abu adi Abitube ne Elpale. Elpale kulela Ebere, Mishame ne Shemede. Shemede ke uvua muase tshimenga tshia Ono ne tshia Lode, ne misoku ivua nabi mutumba. Beriya ne Shema, bavua bamfumu ba meku a bantu bavua basomba mu Ayalone, bakipata bantu bavua basomba mu Ngate. Bantu aba bavua bamfumu ba meku abu, bilondeshile ndelanganyi yabu. Bavua basombela amu mu Yerushalayime. Muntu uvua muase tshimenga tshia Ngibone, uvua musombe mu tshimenga etshi ne muena kuende Maaka, muanabute wende Abdone, ne bana bende bakuabu ba balume, Sure, Kishe, Baale, Nadabe, Ngedore, Akiyo, Zekere, ne Miklote uvua tatuende wa Shima. Bantu ba ndekelu aba mbase mu Yerushalayime pamue ne bantu bakuabu ba mu tshisamba tshiabu. Nere udi tatuende wa Kishe. Kishe uvua tatuende wa Shawule. Shawule uvua tatuende wa Yonatane, Malkishuwa, Abinadabe ne Ishebaale. Yonatane uvua tatuende wa Meribaale. Meribaale uvua tatuende wa Mika. Bana ba balume ba Mika badi nenku: Pitone, Meleke, Tareya ne Akaze. Akaze uvua tatuende wa Yowada. Yowada uvua tatuende wa Alemete, Azmavete ne Zimri. Zimri uvua tatuende wa Mosha. Mosha uvua tatuende wa Bineya. Bineya uvua tatuende wa Rafa. Rafa uvua tatuende wa Elasha. Elasha ntatuende wa Ashele. Ashele uvua ne bana ba balume basambombu: Azrikame, Bokru, Ismayele, Sheyariya, Obadya ne Anane. Ashele uvua ne muanabu wa balume dina diende Esheke. Mena a bana ba Esheke adi nenku: Ulame uvua muanabute, muibidi uvua Yewushe, muisatu Elifelete. Bana ba Ulame bavua bilobu, bamanye mua kuludikila mikete. Bakapeta bana ba balume ne biikulu ba bungi. Bonsu pamue bavua 150. Bonsu aba mbena tshisamba tshia Binyamine. Kufundabu mena a bena Izrayele bonsu mu mukanda wa Bakalenga ba Izrayele, balondangane ku diku ku diku. Bena Yuda kutombokela Mvidi Mukulu. Nanku kubakuatabu, kuya nabu ku Babilone. Kadi bena Izrayele bakuabu bavua bapingana mu bimenga biabu, bua kuya kusomba tshiakabidi mu lupangu luabu. Pashishe batuangaji, bena Levi ne bantu bavua benza mudimu mu nzubu wa Mvidi Mukulu, bavua bapingana pabu. Bantu bavua base mu Yerushalayime bavua ba mu tshisamba tshia Yuda, tshia Binyamine, tshia Efrayime ne tshia Menashe. Mu tshisamba tshia Yuda, uvua mupingane ke Utayi, wa mu diku dia Perese, muana wa Amikude. Amikude mmuana wa Omri, muikulu wa Imri, kankanunuina ka Bani. Ba mu diku dia Shela bavua bapingane, ke muanabute Ashaya ne bana bende ba balume. Mu diku dia Zera, uvua mupingane, ke Yeyuwele. Bena Yuda bavua base mu Yerushalayime bavua 690. Mu tshisamba tshia Binyamine, uvua mupingane uvua Salu, muana wa Meshulame, muikulu wa Odavya ne kankanunuina ka Ashenuwa. Muvua kabidi Ibneya, muana wa Yerowame; Ela muana wa Uzi ne muikulu wa Mikri; Meshulame, muana wa Shefatya, muikulu wa Rewuyele ne kankanunuina ka Ibniya. Bantu bonsu aba bavua bamfumu ba meku abu. Bena Binyamine bavua base mu Yerushalayime bavua 956. Ba mu tshisumbu tshia batuangaji bavua bapingane ke: Yedaya, Yoyaribe, Yakine, ne Azariya. Bankambua babu ba munda, bavua balondangane nenku: Ilkiya, Meshulame, Sadoke, Merayote ne Akitube, ewu ke uvua mulami wa nzubu wa Mvidi Mukulu. Muvua kabidi Adaya. Bankambua bende bavua nenku: Yerowame, Pashekure ne Malkiya. Muvua kabidi Masayi; bankambua bende bavua nenku: Adiyele, Yazera, Meshulame, Meshilemite ne Imere. Pamue ne batuangaji bakuabu, bamfumu ba meku aa bavua 1.760; bavua bonsu bilobu bivua bienza mudimu mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Mu tshisumbu tshia bena Levi, muvua Shemaya. Bankambua bende ba munda bavua nenku: Ashube, Azrikame ne Ashabiya wa mu diku dia Merari. Muvua kabidi Bakbakare, Ereshe, Ngalale ne Mataniya. Bankambua babu ke Mika, Zikri ne Ashafe. Muvua kabidi Obadya. Bankambua bende bavua nenku: Shemaya, Ngalale ne Yedutune. Muvua kabidi Berekiya, muana wa Asha, ne muikulu wa Elkana. Berekiya ewu ke uvua muase mu buloba bu wabu batangila kudi bamfumu ba tshimenga tshia Netofa. Munkatshi mua balami ba tshiibi, muvua mfumu wa mudimu awu, ke Shalume, ne bana babu: ke Akube, Talmone ne Akimane. Ndelanganyi yabu itshidi yenza mudimu wa kulama tshiibi, tshidi luseke ludi diba dipatukila lua nzubu, tshidibu binyike ne: ntshia mukalenga. Bankambua babu bavua bena mudimu wa kulama biibi mu mitanda ya bena Levi. Shalume, muana wa balume wa Kora, ne muikulu wa Abiyashafe, ne kankanunuina ka Kora, kabidi ne bantu bakuabu ba mu diku dia Kora, bavua ne mudimu wa kulama mushiku wa ntenta wa kusambakena. Ke muvua bankambua babu benza kale mu mitanda ya bantu ba Maweja-Nangila. Pinase, muana wa Elazare, ke uvua ubatangila kale mu mudimu awu, bualu Maweja-Nangila uvua nende. Zekarya, muana wa Meshelemiya, uvua kabidi mulami wa tshiibi ku ntenta wa kusambakena. Bantu bonsu ba wabu basungula bua kulama biibi bavua 212. Bavua bababadikila mu misoku yabu. Davide ne muambi Samuwele ke bavua bapesha bankambua babu midimu eyi ya mushinga. Ndelanganyi yabu ivua amu ne mudimu awu wa kulama ku biibi ne kulama nzubu wa Maweja-Nangila. Tshiibi tshionsu tshivua ne bantu basunguluke bavua batshilama. Biibi mene bivua binayi: tshia luseke ludi diba dipatukila lua nzubu, tshia luseke ludi diba dibuelela lua nzubu, tshia ku mutu wa nzubu ne tshia kuinshi kua nzubu. Balami bakuabu ba biibi bavua basomba ku misoku yabu. Kadi bavua bafika misangu ne misangu bua kuenza mudimu wabu wa kulama ku biibi lumingu bijima. Balami ba biibi bavua ne bamfumu babu banayi. Bavua bena Levi, bavua ne mudimu wa kulama bibambalu ne biuma bia mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Bavua balala butuku pabuipi ne nzubu wa Mvidi Mukulu, bualu bavua ne bua kumulama ne kunzulula biibi biende dinda dionsu. Balami bakuabu ba biibi bavua ne mudimu wa kubala bintu bia kutendelela nabi, bivua bantu bangata, nansha bapingaja. Bakuabu bavua balama ngesu ne bintu bikuabu bia tshijila, balama kabidi bukula, maluvu, mafuta, musenga wa kamonya, ne manananshi. Kadi, mudimu wa kusambakaja manananshi uvua wa batuangaji. Matitya, muanabute wa Shalume, muena Levi wa mu tshiota tshia Kora, uvua ne mudimu wa kuenza mikata ya kulambula. Bena Levi bakuabu ba mu diku dia Kekate, bavua benza bobu mampa a tshijila a kulambula Mvidi Mukulu dituku dionsu dia Dikisha. Bamfumu ba meku a bena Levi, bavua bimbi ba misambu, bavua basomba ku nzubu yabu. Kabavua benza munga mudimu to. Bualu bavua bimba munya ne butuku. Bonsu aba mbamfumu ba meku a bena Levi, bilondeshile ndelanganyi yabu. Bavua basomba amu mu Yerushalayime. Yeyele ke uvua muase tshimenga tshia Ngibone. Uvua musombe mu tshimenga atshi ne mukajende Maaka, muanabute wende Abdone, ne bana bende bakuabu ba balume: Sure, Kishe, Baale, Nere, Nadabe, Ngedore, Akiyo, Zekarya ne Miklote. Miklote uvua tatuende wa Shimame. Bavua bumuka mu Ngibone, baya kusomba mu Yerushalayime, ne banga bantu ba mu tshiota tshiabu. Nere uvua tatuende wa Kishe. Kishe uvua tatuende wa Shawule. Shawule uvua ne bana ba balume banayi: Yonatane, Malkishuwa, Abinadabe, ne Ishebaale. Yonatane uvua tatuende wa Meribaale. Meribaale uvua tatuende wa Mika. Bana ba balume ba Mika badi nenku: Pitone, Meleke ne Tareya. Akaze uvua tatuende wa Yara. Yara uvua ne bana basatu: Alemete, Azmavete ne Zimri. Zimri uvua tatuende wa Mosha. Mosha uvua tatuende wa Bineya. Bineya uvua tatuende wa Refaya. Refaya uvua tatuende wa Elasha. Elasha uvua tatuende wa Ashele. Ashele uvua ne bana ba balume basambombu, mena abu adi: Azrikame, Bokru, Ismayele, Sheyariya, Obadya ne Anane. Dinga dituku, bena Peleshete kubunda bena Izrayele pa mukuna wa Ngilbowa, Bena Izrayele kunyema, bakuabu kufua ba bungi. Bena Peleshete kulondakaja nangananga Shawule ne bana bende. Kushipabu bana ba mukalenga Shawule basatu: Yonatane, Abinadabe ne Malkishuwa. Diba adi bena mvita kutshintshimika Shawule. Pavua bedi ba mikete bamumona, kubangaye kuzakala bikole. Shawule kuambila muntu uvua mumuambuile bia mvita ne: — Angata muele webe, unshipe. Bualu tshiena musue bua banshipe kudi bena Peleshete aba to. Bantu ba tshisamba tshikuabu aba bobu banshipe, badi mua kunseka. Kadi muntu awu kubenga, bualu uvua ne bowa bua kushipa mukalenga. Ke Shawule kuasa muele wende panshi, kudielapu, kufua. Muntu uvua umuambuila bia mvita awu, umona ne mfumuende wafu, kuasaye wende muele panshi, kudielapu, kufua pende. Ke diku dia bukalenga kubutuka nanku. Shawule kufua dituku dimue ne bana bende basatu. Bena Izrayele bavua base mu tshibandabanda, bumvue lumu ne: tshiluilu tshia bena Izrayele ntshinyeme, kabidi Shawule ne bana bende mbafue mu mvita, kunyemabu pabu, kumuka mu bimenga biabu. Bena Peleshete kuvua kuasamu. Butshia dinda, bena Peleshete kuya bua kuangula bintu bia bantu bafue. Kusanganabu tshitalu tshia Shawule ne bia bana bende ba balume pa mukuna wa Ngilbowa. Kukosabu tshitalu tshia Shawule mutu, kuangata mutu wa Shawule ne bia mvita biende. Kuendakanabu nabi mu ditunga diabu dijima, bua kutangalaja lumu lua disanka elu munkatshi mua mvidie yabu ne munkatshi mua bantu babu. Pashishe kutekabu bia mvita bia Shawule abi mu nzubu mukuabu wa ku nzubu ya mvidie yabu. Kuasabu kabalubalu ka mutu wende ku tshimana tshia nzubu wa mvidie Dagone. Bena mu tshimenga tshia Yabeshe mu Ngilaade, kupetabu lumu lua bionsu bivua bena Peleshete benzela Shawule. Bantu ba mu Yabeshe bavua ne dikima, kuya kuambula tshitalu tshia Shawule ne bia bana bende bua kupingana nabi mu Yabeshe. Kujikabu mifuba yabu muinshi mua mutshi wa kampanga-nzevu, wa mu Yabeshe. Kushalabu bajila biakudia matuku muanda mutekete. Shawule uvua mufue bualu uvua mutombokele Maweja-Nangila. Uvua mubenge diyi diende. Uvua muye kutempa, bua mikishi imuambile malu avuaye uyikonka, pa mutu pa kukonka Maweja-Nangila. Mvidi Mukulu kumushipa, kupingaja Davide, muana wa Ishayi mu bukalenga. Bisamba bionsu bia bena Izrayele, kuya kudi Davide mu Ebrone. Kumuambilabi ne: — Tudi bena muntu. Tudi bena diku diebe. Kadi kale patshivua Shawule mukalenga, ukavua ulombola bena Izrayele mu mvita yabu. Kabidi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe ukavua mumane kukuambila ne: “Wewe Davide newikale mukalenga wa bantu banyi bena Izrayele. Newikale mfumuabu.” Bakulu bonsu ba bena Izrayele kuya kudi mukalenga Davide mu tshimenga tshia Ebrone. Davide kutua nabu ndondu kumpala kua Maweja-Nangila. Bobu kumujidila bua ashale mukalenga wa bena Izrayele, bua kukumbaja diyi dia Maweja-Nangila divua Samuwele muambe. Davide ne bena Izrayele bonsu kuya kuluisha bena mu tshimenga tshia Yerushalayime. Bavua batshinyika kabidi dina dia ne: Yebusa, bualu bena Yebusa bavua basa mu buloba abu, ke bavua basomba mu tshimenga atshi. Bena Yebusa kuambila Davide ne: — Kuakubuela mu tshimenga tshietu to! Kadi Davide kukuata nzubu mukolesha ne bimana uvua pa mukuna wa Siyone. Bantu kushisha kuinyika mukuna awu ne: “Tshimenga tshia Davide.” Davide kuamba ne: “Muntu wadianza kushipa muena Yebusa, neashale mfumu mulombodi wa bena mvita bonsu.” Nanku Yowabe, muana wa Seruya, kudianza kushipa muena Yebusa. Ke yeye kushala mfumu wa tshiluilu. Davide kuya kusomba mu tshimenga tshibaka ne bimana bikolesha. Ke padibu batshinyika ne: “Tshimenga tshia Davide.” Pashishe Davide kuibaka nzubu mikuabu ivua nunyungulule muaba uvuabu binyika ne Milo. Kadi, Yowabe uvua ulongolola miaba mikuabu ya mu tshimenga. Nanku bukole bua Davide buvua buende buvulangana, bualu Maweja-Nangila wa bena Izrayele uvua nende. Davide uvua ne bena mvita ba bukitu. Bobu pamue ne bena Izrayele, kukokela Davide mukalenga wabu, muvua Maweja-Nangila muambe. Kushalabu bamulamate matuku onsu avuaye mu bukalenga. Mena a bena mvita ba Davide bavua ne bukitu avua nenku: Ishebaale, muena Akmoni, uvua mfumu wa “Tshisumbu tshia bena mvita Makumi asatu.” Dituku dikuabu, Ishebaale uvua mushipe bantu nkama isatu mu mvita ne musongolu. Elazare, muana wa Dodo, muena Akowa, uvua wa mu “Tshisumbu tshia bena mvita basatu.” Elazare uvua pabuipi ne mukalenga Davide mu musoku wa Pase-Damime, tshikondu tshivua bena Peleshete badisanga bua kubaluisha. Bena mvita ba bena Izrayele kunyemabu. Muaba awu muvua budimi bua ntete ya orje. Elazare ne bantu bavuaye nabu bavua bela mualu wa mvita munkatshi mua budimi abu. Kutangalajabu bena Peleshete, kubatshimuna. Maweja-Nangila uvua muambuluishe bena Izrayele bua batshimune, badie lumu. Dituku dikuabu, pavua bena Peleshete basa mu tshibandabanda tshia bena Refayime, bantu basatu ba mu “Tshisumbu tshia bena mvita Makumi asatu” kuya kudi Davide mu lubuebue luvua pabuipi ne nyongolu wa Adulame. Davide uvua musokome mu muaba wende mukole. Kadi mulombodi wa buloba wa bena Peleshete, uvua mu musoku wa Davide wa Betleyeme. Davide kumvua nyota, kukonka bantu bende ne: — Udi mua kumpesha mayi a kunua, a mu tshiina tshia mayi tshidi ku tshiibi tshia mu Betleyeme nnganyi? Nanku bena mvita bende basatu, kupitshila munkatshi mua mitanda ya bena Peleshete. Kusunabu mayi mu tshiina atshi. Kuyabu kupa Davide. Kadi, Davide kavua musue kunua mayi awu to. Kuitshikijaye panshi bua kualambula Maweja-Nangila, wamba ne: — Mvidi Mukulu wanyi, meme tshiena mua kunua mayi aa to! Bualu meme munue mayi aa, ndi bu muntu munue mashi a bantu bavua baye kusuna mayi aa, bualu bavua bamba kufua pa kuasuna. Nanku Davide kubenga bua kunua mayi awu. Ke muvua bena mvita basatu abu baleja bukitu buabu nanku. Abishayi, muanabu ne Yowabe, ke uvua mfumu wa “Tshisumbu tshia bena mvita Makumi asatu.” Abishayi uvua mushipe dituku dimue bantu nkama isatu ne musongolu. Nanku Abishayi kupeta lumu lunene mu “Tshisumbu tshia bena mvita Makumi asatu” atshi. Uvua mumanyike bikole munkatshi muabu, mubapite bonsu ku bukitu. Nanku, kushalaye kabidi mfumuabu. Kadi kavua mupite “Tshisumbu tshia bena mvita basatu” to. Benaya wa mu tshimenga tshia Kabseyele, muana wa Yoyada, ne muikulu wa muena mvita wa bukitu, uvua muleje bukitu buende misangu ya bungi. Benaya ke uvua mushipe ba Ariyele babidi ba bena Mowabe. Dituku dikuabu, tshikondu tshivua mvula wa neje uloka, Benaya kubuela mu tshiina tshia mayi, bua kushipa nyama wa ntambue uvua mu tshiina amu. Benaya kabidi uvua mushipe muena Ejipitu, muntu mule wa kafiondu, muntu wa metre abidi ne tshitupa, uvua ne musongolu munene mufuanangane ne mubambu wa kukuma nawu madiba. Benaya uvua ne mutshi wa patupu. Kubundaye muntu awu mvita, kumunyengaye musongolu wende, kumushipa nawu. Ke malu avua Benaya muenze, mamupeteshishe lumu munkatshi mua tshisumbu tshia bena mvita ba bukitu makumi asatu. Benaya uvua mumanyike bikole munkatshi mua tshisumbu tshia bena mvita Makumi asatu. Kadi kavua mupite “Tshisumbu tshia bena mvita basatu” to. Davide kumuteka mulombodi wa bena mvita bavua ne bua kulama mukalenga. Mena a bakuabu bena mvita avua nenku: Ashayele muanabu ne Yowabe, Elanane muana wa Dodo wa mu musoku wa Betleyeme, Shamote wa mu tshimenga tshia Arore, Elese muena mu tshimenga tshia Palone, Ira muana wa Ikeshe muena mu Tekowa, Abiyezere wa mu tshimenga tshia Anatote. Sibkayi wa mu tshimenga tshia Usha, Ilayi wa mu tshimenga tshia Akowa, Marayi wa mu tshimenga tshia Netofa, Elede muana wa Baana wa mu Netofa, Itayi muana wa Ribayi wa mu tshimenga tshia Ngibeya mu buloba bua Binyamine, Benaya wa mu tshimenga tshia Piratone, Urayi wa ku misulu ya mu Ngaashe, Abiyele wa mu tshimenga tshia Bete-Araba, Azmavete wa mu tshimenga tshia Bakurime, Eliyaba wa mu tshimenga tshia Shaalbone, bana ba balume ba Asheme muena mu Ngizone, Yonatane muana wa Shage muena mu Arare, Akiyame, muana wa Sakare, muena mu Arare, Elifale muana wa Ure, Efere muena mu Mekere, Akiya muena mu Palone, Esro muena mu Karmele, Naarayi muana wa Ezbayi, Yowele muanabu ne Natane, Mibare muana wa muena Agri, Seleke muena Amone, Narayi muena mu Beyerote, muambudi wa bia mvita bia Yowabe, muana wa Seruya, Ira wa mu diku dia Yetere, Ngarebe wa mu diku diabu, Uriya muena Iti, Zabade muana wa Alayi, Adina muana wa Shiza, wa mu bamfumu ba tshisamba tshia Rubene, uvua ne bena mvita makumi asatu, Anane muana wa Maaka, Yosafate wa mu Metene, Uziya wa mu Ashetarote, Shama ne Yeyele bana ba balume ba Otame wa mu Aroyere. Yediyayele, muana wa Shimri, ne Yoka wabu wa mu Tise. Eliyele wa mu Makaya, Yeribayi ne Yoshavya bana ba balume ba Elname, Itma wa mu ditunga dia Mowabe, kabidi ne Eliyele, Obede ne Yashiyele ba mu Soba. Tshikondu tshivua Davide musokome mu Siklaje, unyema Shawule, muana wa Kishe, bantu bakuabu bavua baye kudisanga nende. Bantu abu bavua bena mvita ba bukitu, bavua banyisha mua kumuambuluisha mu mvita. Bavua ne mata a mikete ne bintu bia kuela nabi mabue. Bavua bamanye mua kuela mabue, nansha kuela mikete nansha ne tshianza tshia balume nansha ne tshianza tshia bakaji mene. Mena a bantu bavua badisanga nende ba mu tshisamba tshia Binyamine, tshisamba menemene tshia Shawule, adi nenku: Mfumu wa tshisumbu ke Akiyezere ne muanabu Yowashe muana wa Shema wa mu tshimenga tshia Ngibeya. Muvua kabidi Yeziyele ne Pelete, bana ba Azmavete, Bereka ne Yeku bena mu Anatote, Ishemaya, muena mu Ngibone, umue wa ku bamfumu ba tshisumbu tshia bena mvita Makumi asatu. Irmeya, Yaziyele, Yowanane ne Yozabade wa mu Ngedera, Eluzayi, Yerimote, Beyaliya, Shemariya ne Shefatya ba mu Arufe, Elkana, Ishiya, Azarele, Yoyezere ne Yashobame, ndelanganyi ya Kora, kabidi ne Yoyela ne Zebadya bana ba Yerowame wa mu Ngedore. Bantu bakuabu kumuka mu tshisamba tshia Ngade, bua kuya mu tshipela muvua Davide munyemene. Bantu abu bavua bena mvita ba bukitu, bamanye mua kuluangana ne ngabu ne mafuma. Bavua bafuanangana ne ntambue ku lonji, banyema lubilu mu mikuna amu bu nyama wa ntole. Bena Ngade bonsu aba, bavua bamfumu ba bena mvita. Uvua mushadile ku bukitu munkatshi muabu, uvua mua kutshimuna bena mvita lukama; uvua ne bukitu uvua utshimuna bena mvita tshinunu. Bobu aba ke bavua basabuke Yardene mu ngondu wa kumpala wa tshidimu, tshikondu tshidi mayi apasalala nseke yonsu. Kuipatabu bantu bonsu bavua base mu bibandabanda nansha bia kudi diba dipatukila nansha bia kudidi dibuelela. Tshisumbu tshia bena Binyamine ne tshia bena Yuda kuya kaba kawa Davide munyemene. Davide kuya kubakidila, ubambila ne: — Panuikala bafike kundi ne ditalala bua kungambuluisha, ndi nnuakidila ne muoyi mujima. Kadi panuikala bangelele tshifufu bua kumfila kudi baluishi banyi, nansha tshiyi muenze bualu bubi, Mvidi Mukulu wa bankambua betu amone bualu abu, anunyoke. Nanku Mueyelu wa Mvidi Mukulu kutulukila Amashayi, mulombodi wa “Tshisumbu tshia bena mvita Makumi asatu.” Kuelaye lubila, wamba ne: — Tudi nebe, tudi ku luseke luebe wewe, Davide, muana wa Ishayi! Upete diakalenga, wewe ne bonsu badi bakuambuluisha, bualu Maweja-Nangila mmumane kukuambuluisha. Ke Davide kubakidila, kubateka balombodi ba bena mvita bende. Bantu ba mu tshisamba tshia Menashe bakafua bamane kumyuangana ne Davide, tshikondu tshivua Davide ne bena Peleshete baye kuluisha Shawule. Bushuwa, Davide ne bantu bavuaye nabu kabavua badisanga ne bena Peleshete bua kuluangana to. Bualu balombodi ba bena mvita ba bena Peleshete bavua babipata, bambilangana munkatshi muabu ne: “Davide neadisange ne mfumuende wa kale Shawule, bua kutufila mu bianza biende. ” Nanku, diba divua Davide upingana mu tshimenga tshia Siklaje, bantu ba bena Menashe, bavua badisanga kudiye: ke Adna, Yozabade, Yediyayele, Mikayele, Yozabade, Eliku ne Siltayi. Bonsu aba bavua balombodi ba bena mvita ba bena Menashe. Bonsu bavua bena mvita ba bukitu, bavua bafika bua kuambuluisha bisumbu bia bena mvita bia Davide. Pashishe kushalabu bulombodi ba tshiluilu tshia Davide. Nanku, ku dituku dionsu, bena mvita bavua badisangisha ne Davide bua kuluangana mvita. Ke muvua bena mvita ba Davide benda bavu-langana amu kuelangana. Bantu bavua bamanye mua kuluangana bavua badisanga kudi Davide mu Ebrone bua kumupesha bukalenga buvua nabu Shawule bilondeshile diyi dia Maweja-Nangila, badi nenku: Bena mvita ba mu tshisamba tshia Yuda bavua ne ngabu ne mafuma, bavua 6.800. Bena mvita ba bukitu ba mu tshisamba tshia Shimeyone bavua 7.100. Bena mu tshisamba tshia Levi bavua 4.600. Muvua kabidi Yoyada, mfumu wa diku dia Arone, ne bantu 3.700. Kuvua kabidi nsongalume mukuabu, diende Sadoke, muena mvita wa bukitu, ne bamfumu 22 ba mu tshiota tshiabu. Bena tshisamba tshia Binyamine, tshisamba mene tshia Shawule, bavua ne bantu 3.000. Ba bungi ba kudibu bavua benzela diku dia Shawule mudimu too ne ku diba adi. Bena mvita ba bukitu ba mu tshisamba tshia Efrayime bavua 20.800. Bena mvita aba bavua bamanyike bikole mu meku abu. Tshia bibidi tshimue tshia bena Menashe bavua base luseke ludi diba dibuelela lua Yardene bavua 18.000. Ke bantu ba wabu basungule bua kuya kubanjija Davide mu bukalenga. Kuvua kabidi balombodi ba mvita 200 ba mu tshisamba tshia Isakare, pamue ne bena mvita babu. Ke bantu bavua bamanye mua kujingulula diba didi bena Izrayele ne bua kuenza bualu, ne mudibu mua kubukumbaja. Bena mvita ba mu tshisamba tshia Zebulone bavua bantu 50.000. Bavua balonge mvita bikole, bikale ne bia mvita bia mishindu yonsu, bamanye mua kuela mualu wa mvita, balondangane bimpe bitambe mu milongu. Kuvua kabidi balombodi ba bena mvita 1.000 ne bena mvita babu 37.000 ba mu tshisamba tshia Naftali, bikale ne ngabu ne misongolu ya mvita. Kuvua bena mvita ba tshisamba tshia Dane 28.600 bavua bamane kudilongolola bua kuela mualu. Kuvua bena mvita ba mu tshisamba tshia Ashere 40.000 bamane kudilongolola pabu bua kuela mualu, kabidi bavuale bia mvita bia mishindu yonsu. Kuvua bantu ba mu bisamba bivua biase luseke ludi diba dipatukila lua Yardene, ba bena Rubene, bena Ngade ne bena Menashe, 120.000, bikale ne bia mvita bia mishindu yonsu. Bena mvita bonsu aba bamane kudilongolola bua kuela mualu wa mvita, kufikabu mu Ebrone ne muoyi mutoke bua kubanjija Davide mu bukalenga bua bena Izrayele bonsu. Bena Izrayele bakuabu bonsu bavua amu banyisha bua kupesha Davide bukalenga abu. Kushalabu mu Ebrone pamue ne Davide matuku asatu, badia, banua bivuabu babalambila kudi bana babu. Kabidi bantu ba mu maloba avuabu nawu mutumba, too ne bena Isakare, bena Zebulone ne bena Naftali, kubabadila biakudia bivule, biambula kudi nyama ya mpunde, ya tumelu, ya tubalu ne ya ngombe. Bavua bafika ne bukula, mikata mienza ne bimuma bia mfiku, tumuma tua mvinyo tuume, maluvu ne mafuta. Bavua bafika kabidi ne ngombe ne mikooku. Bualu ditunga dijima divua amu ne disanka. Davide kubuela mu tshipangu ne bamfumu ba bisumbu bishilangane bia bena mvita, pamue ne bakulu bakuabu. Pashishe kuambilaye bena Izrayele bonsu basangile ne: — Panuikala banyishe, kabidi pikala Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu muanyishe, tutumayi mukenji lukasa kudi bena kuetu badi bashala mu buloba bujima bua bena Izrayele, nangananga kudi batuangaji ne kudi bena Levi badi basomba mu bimenga ne mu misoku idibu nayi mutumba. Tubabikile, bafike kutudi. Diba adi netupingaje mushete wa tshijila wa Mvidi Mukulu wetu muetu. Bualu tuvua baulengulule mu tshikondu tshia Shawule. Bantu bonsu kumona ne: lungenyi alu nduimpe. Kujadikabu bua kulukumbaja. Davide kubikidisha bena Izrayele bonsu, biangatshile ku bavua basomba kuinshi mu ditunga ku mikalu ne bena Ejipitu, too ne ba ku mutu mu ditunga, ku tshimenga tshia Lebo-Amate. Uvua mubabikile bonsu bua kuya kuangata mushete wa tshijila mu tshimenga tshia Kiriyate-Yeyarime. Davide ne bena Izrayele bonsu kuya mu tshimenga tshia Baala, mmumue ne Kiriyate-Yeyarime, mu tshisamba tshia bena Yuda, bua kuangata mushete. Mushete awu uvua mujidila Mvidi Mukulu, udi usomba pa mutu pa bakerubine. Uvua mu nzubu mua Abinadabe. Kuutekabu mu ditempu dipiadipia divuabu baludika kudi Uza ne Akiyo. Davide ne bena Izrayele bonsu bavua benda basanka muabu muonsu, kumpala kua Mvidi Mukulu. Bavua bimba misambu ne biombelu bia mishindu yonsu: nzenze, ngoma, ndibu ne mpungi. Kadi bafike amu pabuipi ne tshituilu tshia Kidone, ngombe kusua kukulula mushete wa tshijila. Uza kukuata mushete bua kaukuluki nansha. Ke Maweja-Nangila kumufikila munda, kumunyoka bualu uvua mulenge mushete. Uza kufua, Maweja-Nangila mumone. Davide kunyingalala bua pavua Maweja-Nangila mushipe Uza mushindu awu. Kuinyikaye muaba awu dina dia Peresa-Uza. Dina adi didiku too ne lelu. Dituku adi Davide kutshina Maweja-Nangila, wamba ne: — Mushete wa tshijila wa Mvidi Mukulu kawena mua kufika kuanyi to. Davide kubenga bua kufikabu ne mushete awu kuende mu Tshimenga tshia Davide. Kadi kuutekeshaye mu nzubu mua Obede-Edome muena Ngate. Mushete kushala mu nzubu amu ngondu isatu. Maweja-Nangila kuela Obede-Edome lupemba ne bena nzubu wende. Kumuvudijilaye ne bintu biende. Irame, mukalenga wa Tire, kutuma bantu kudi Davide. Kumutuminaye ne mitshi ya sedre, kabidi ne basongi ba mabue ne bena mudimu wa mabaya, bua bibakile Davide nzubu wa bukalenga. Nanku Davide kujadika ne: Maweja-Nangila ke uvua mumupe bukalenga bua bena Izrayele, kabidi ke uvua mubushindike, bualu uvua munange bantu bende bena Izrayele. Davide wakasela bakaji bakuabu ku Yerushalayime. Kulelaye bana ba balume ne ba bakaji. Bana ba balume ba wabu bamulelela mu Yerushalayime badi nenku: Shamuwa, Shobabe, Natane, Shelomu, Ibare, Elishuwa, Elpelete, Noga, Nefege, Yafiya, Elishama, Beyeliyada ne Elifelete. Bena Peleshete kupeta lumu ne: mbamane kujidila Davide, bua kuikalaye mukalenga wa bena Izrayele bonsu. Nanku bena Peleshete bonsu kuya kuluisha Davide bua kumukuata. Davide upeta lumu lua mvita alu, kuyaye bua kuluangana nabu. Bena Peleshete kufika mu tshibandabanda tshia bena Refayime, kubanga kutshinyangakaja. Davide kukonka Mvidi Mukulu ne: — Ndi mua kuluisha bena Peleshete anyi? Neubafile mu bianza bianyi anyi? Mvidi Mukulu kuitaba ne: — Eyowa, uye kubaluisha. Meme nembafile mu bianza biebe. Bena Peleshete kuya too ne ku Baale-Perashime, kuvua Davide mubatshimuine. Davide kuamba ne: — Maweja-Nangila kupandulula baluishi banyi kumpala kuanyi, amu bu mudi mayi abumbula nkila. Ke padibu binyika muaba awu ne: Baale-Perashime, mmumue ne: “Mfumu udi ubumbula Nkila.” Pavua bena Peleshete banyema, bavua bashiya mpingu ya mvidie yabu muaba awu. Davide kutuma diyi bua bayoshe. Bena Peleshete kubanga tshiakabidi kunyangakaja tshibandabanda tshia bena Refayime. Davide kukonka tshiakabidi Mvidi Mukulu. Mvidi Mukulu kuandamuna ne: — Kuena mua kubaluisha mutangilangane nabu nansha. Londa njila mukuabu, usemene pabuipi nabu mu ditu dia mitshi ya mikokuliye. Kadi paumvua mikuma ku nsongu ya mitshi, utuadije mvita. Bualu ke diba mene dindi mpita kumpala kuebe bua kukutshimuna mvita ya bena Peleshete. Davide kuenza muvua Maweja-Nangila muambe. Bena Izrayele kutshimuna bena Peleshete, kubalondakaja bituadije ku Ngibone too ne ku Ngezere. Bituadije ku tshikondu atshi, lumu lua Davide kutangalaka matunga onsu. Maweja-Nangila kukolesha Davide bua bukua matunga bumutshine. Davide kuibakisha nzubu mu Tshimenga tshia Davide. Kulongololaye muaba mukuabu, kuasayemu ntenta bua kuteka mushete wa tshijila wa Mvidi Mukulu. Nenku kuambaye ne: — Amu bena Levi nkayabu ke badi mua kuambula mushete wa tshijila. Mvidi Mukulu uvua mubasungule amu bobu bua bikale bambudi ne bakubi ba mushete awu kashidi. Davide kusangisha bena Izrayele bonsu mu Yerushalayime, bua kuangata mushete, kuuteka muaba uvuabu bakongoluele. Kusangishaye batuangaji, ndelanganyi ya Arone, kabidi ne bena Levi. Munkatshi mua bena Levi muvua mfumu Uriyele pamue ne bantu bakuabu lukama ne malumi abidi, bena mu diku dia Kekate; kuvua mfumu Ashaya ne bantu nkama ibidi ne makumi abidi, bena mu diku dia Merari; kuvua mfumu Yowele ne bantu bakuabu lukama ne makumi asatu, bena mu diku dia Ngershone; kuvua mfumu Shemaya ne bantu bakuabu nkama ibidi, bena mu diku dia Elishafane; kuvua mfumu Eliyele ne bantu bakuabu makumi muanda mukulu, bena mu diku dia Ebrone; kuvua mfumu Aminadabe ne bantu bakuabu lukama ne dikumi ne babidi, bena mu diku dia Uziyele. Davide kubikidisha batuangaji Sadoke ne Abiyatare, ne bena Levi aba: Uriyele, Ashaya, Yowele, Shemaya, Eliyele ne Aminadabe. Kubambilaye ne: — Nuenu nudi ku mutu kua meku a bena Levi. Nudikobolole nuenu ne bena meku enu. Pashishe nuye kuangata mushete wa Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, bua kuya kuuteka muaba undi muulongoluele. Musangu wa kumpala kanuvuapu. Ke pavua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu mutunyoke ne dinyoka dia lufu. Bualu katuvua balonde bulongolodi budiye musue. Nenku batuangaji ne bena Levi kudikobolola bua kuambula mushete wa tshijila. Bena Levi kuambula mushete wa ndondu, mubueja ku mitshi. Kuutekabu pa makaya, bilondeshile diyi divua Maweja-Nangila muambile Moshe. Davide kuambila balombodi ba bena Levi bua basungule mu meku abu, bena misambu, bikale ne bisanji, nzenze ne ndibu, badi mua kuimba misambu ne diyi dikole dia disanka. Nenku bena Levi kusungula Emane, muana wa Yowele, ne muanabu Ashafe, muana wa Berekiya, kabidi ne Etane, muana wa Kushaya wa mu diku dia Merari. Bobu bavua balombola, kadi bakuabu bavua babambuluisha. Ke mena a balami ba biibi: Zekarya, Bene, Yaziyele, Shemiramote, Yekiyele, Uni, Eliyabe, Benaya, Maasheya, Matitiya, Elifleku, Mikneya, Obede-Edome ne Yeyele. Bimbi ba misambu Emane, Ashafe ne Etane bavua bimba bikole ndibu ya tshiamu tshikunze. Zekarya, Aziyele, Shemiramote, Yekiyele, Uni, Eliyabe, Maasheya ne Benaya bavua bobu ne nzenze ya meyi matue. Matitiya, Elifleku, Mikneya, Obede-Edome, Yeyele ne Azaziya bavua bimba nzenze ya meyi manene bua kuneemuna diyi. Kenaniya, mulombodi wa bena Levi bambudi ba mushete wa ndondu, uvua wenda utangila bambudi ba mushete, bualu uvua mumanye mudimu awu bikole. Balami ba biibi, bavua pabuipi ne mushete, ke Berekiya ne Elkana. Obede-Edome ne Yekiya kabidi bavua benda pabuipi ne mushete. Kadi batuangaji aba: Shebanya, Yosafate, Netaneyele, Amashayi, Zekarya, Benaya ne Eliyezere ke bavua benda bela mpungi kumpala kua mushete wa Mvidi Mukulu. Davide, bakulu ba bena Izrayele, ne balombodi ba bisumbu bia bena mvita, bavua baya ne disanka kuangata mushete wa ndondu wa Maweja-Nangila, kua Obede-Edome. Mvidi Mukulu uvua mulame bimpe bena Levi bavua bambula mushete. Nenku kulambulabu Mvidi Mukulu mulambu, wa ngombe milume muanda mutekete ne bimpanga muanda mutekete. Davide, bena Levi bavua bambula mushete, bena misambu, ne Kenaniya mutangidi wa bambudi ba mushete, bavua bavuala binkutu bia tshilamba tshienza ne buanda bua mitshi. Davide uvua muvuale kabidi tshilamba tshia muinshi tshia batuangaji, tshienza ne buanda bua mitshi. Bena Izrayele bonsu kufika ne mushete wa tshijila mu Yerushalayime, batua tshianga, badidisha miadi ya mpungi mishilangane, ya ndibu, ya nkombe ne ya nzenze. Diba divuabu bafika ne mushete mu Tshimenga tshia Davide, Mikale, muana wa bakaji wa Shawule, uvua mutangile pa dididishi. Kumonaye Davide uja maja a disanka. Kupepejaye Davide bikole. Bambudi kuya kuteka mushete mu ntenta uvua Davide muashile mushete awu. Pashishe Davide kulambula Mvidi Mukulu milambu ya kuosha ne ya bobumue. Davide mumane kulambula milambu ayi, kuelaye bena Izrayele lupemba mu dina dia Maweja-Nangila. Pashishe kuabanyinaye bena Izrayele biakudia. Mulume yonsu ne mukaji bavua bapeta diampa, mukata muenza ne bimuma bia date, ne mukata muenza ne tumuma tua mvinyo tuume. Davide kusungula bena Levi bakuabu, kubateka kumpala kua mushete wa Maweja-Nangila, bua bimbe misambu mu luendu lua mazengu, batungunuke ne mudimu awu wa kutumbisha, kutendakena ne kusamuna Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele. Ashafe ke uvua ulombola bantu abu, bamuambuluisha kudi Zekarya. Yaziyele, Shemiramote, Yekiyele, Matitiya, Eliyabe, Benaya, Obede-Edome ne Yeyele, bavua bimba lunkombe ne lunzenze. Ashafe uvua unyungisha ndibu. Batuangaji Benaya ne Yaziyele bavua bela amu kuela mpungi kumpala kua mushete wa tshijila. Dituku adi, ke musangu wa kumpala uvua Davide musungule Ashafe ne bantu bende bua kutumbishabu Maweja-Nangila, bamba ne: Anyishayi Maweja-Nangila, elayi mbila, ambilayi bantu mudiye Mvidi Mukulu wenu. Manyishayi bukua bisamba bionsu bidiye muenze. Muimbilayi, numusamune ne misambu. Vuluijayi bantu bishima biende bionsu. Sankayi, nudisue, bualu tudi bantu bende. Nuditembe bualu yeye ke Mvidi Mukulu wa tshijila. Nuenu badi batendelela Maweja-Nangila, sankayi. Kebayi Maweja-Nangila, bualu udi muena bukole buonsu. Nukebe matuku onsu munudi mua kusemena kudiye. Yeye ke Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wetu! Buloba bujima budi ku bumfumu buende! Vulukayi nuwuaye mutue netu ndondu wa kashidi, muvuaye mulaye bualu budi butangila ndelanganyi yonsu. Ke dilaya divuaye mulaye Abrahame. Ke mutshipu uvuaye muditshipe kudi Izake. Ke diyi divuaye mujadikile Yakobe, Ke ndondu wa kashidi uvuaye mutue ne bena Izrayele. Kumuambilaye ne: “Ndi nkupa buloba bua Kenaane. Ke ditunga dindi munupe, wewe ne ndelanganyi yebe. ” Diba adi, bantu ba Mvidi Mukulu batshivua bakese. Batshivua bamue bena tshimuangi mu ditunga dia Kenaane. Bavua bendakana baye ku tshisamba ne ku tshisamba, ku bukalenga ne ku bukuabu. Kadi Mvidi Mukulu kawa musue bua muntu abakengeshe. Kubelaye bakalenga bualu buabu, wamba ne: “Kanulengi bantu banyi, bandi mujidile. Kanuenzedi bambi ba diyi dianyi bibi! ” Imbilayi Maweja-Nangila misambu, nuenu ba mu buloba bujima. Ambilayi bantu ku dituku ku dituku ne: udi Musungidi. Manyishayi bantu bonsu butumbi buende. Manyishayi bukua bisamba malu a dikema adiye muenze. Maweja-Nangila udi munene, wa kutumbisha bipite, wa kutshina ku mutu kua mvidie yonsu. Mvidie ya bukua bisamba yonsu idi tshianana. Kadi Maweja-Nangila mmufuke diulu! Ke padiye ne butumbi ne bumfumu, muaba udiye mmuwule ne lumu, kabidi ne disanka. Bena bisamba bionsu, wayi, nukukuile Maweja-Nangila, imbayi butumbi buende, itabayi ne bumfumu buende. Luayi, samunayi Maweja-Nangila. Tualayi milambu, nuye kumpala kuende. Mutuilayi binu, nudiele panshi, padiye uleja mudiye wa tshijila. Nuenu bantu ba buloba bujima, zakalayi kumpala kua Maweja-Nangila. Bavua bashindika buloba, kabayi mua kubunyungisha. Diulu disanke! Buloba busanguluke! Ambilayi bantu bonsu ne: “Maweja-Nangila udi mukalenga!” Mayi manene akungule! Bia muoyi bionsu bidimu bikungule! Mpata isangale, ne bionsu bidi bimenamu! Bukua mitshi yonsu ya muitu, buele mbila ya disanka kumpala kua Maweja-Nangila, bualu udi uvua kukosa nsambu pa yoyi pa buloba. Tumbishayi Maweja-Nangila, bualu mmulenga, dinanga diende ndia kashidi. Muelayi mbila, nuambe ne: “Mvidi Mukulu Mupandishi wetu, umpandishe, umpatule mu matunga a bende, musangishe muaba umue. Nenku, netukutumbishe. Netukutumbishe tutela dina diebe dia tshijila. Netukusamune tuleja musangelu.” Elayi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele, tuasakidila, numuelayi tuasakidila lelu ne kashidi. Bantu bonsu kupunguluja ne: “Amene! Tumbishayi Maweja-Nangila!” Pashishe Davide kutumina Ashafe diyi ne bena mulongu nende, bua bashale pabuipi ne mushete wa ndondu wa Maweja-Nangila, bakumbaje midimu yabu, kabayi bapumbisha, amu muvuabu balongolole bia kuenza ku dituku ku dituku. Kusungulaye Obede-Edome, ne bana babu makumi asambombu ne muanda mukulu, bua babambuluishe. Obede-Edome, muana wa Yedutune, ne Osha bavua ne bua kulama biibi. Davide kupesha mutuangaji Sadoke, ne batuangaji ba mu diku diende, mudimu wa nzubu wa Maweja-Nangila, uvua pa muaba wa tshijila wa mu Ngibone. Bavua ne bua kufila milambu ya kuosha ku tshilambuilu ku dituku dionsu, dinda ne dilolu. Bavua ne bua kukumbaja midimu yonsu ivua Maweja-Nangila mubafundile mu mikenji ivua bena Izrayele bapete kudiye. Bavua ne Emane, Yedutune ne bantu bakuabu bavuabu basungule amu bua batumbishe Maweja-Nangila, bua dinanga diende dia kashidi. Emane ne Yedutune bavua ne mpungi ne ndibu ya bena misambu. Bavua kabidi ne bikuabu biamu bia kuimba nabi misambu ya tshijila. Bana ba Yedutune bavua balami ba biibi. Pashishe muntu yonsu kupingana ku nzubu kuende. Davide pende kupingana kuende, kuelaye bena diende muoyi. Mukalenga Davide kuya kusomba mu nzubu wende wa bukalenga. Dituku dikuabu, Davide kuambila muambi Natane ne: — Ndi musombe mu nzubu muase ne mitshi ya sedre, kadi mushete wa ndondu wa Maweja-Nangila udi amu mu ntenta wa bilamba. Udi wela meji munyi? Muambi Natane kumuandamuna ne: — Udi mumane kuela meji a kuenza bualu. Mbimpe, ukumbaje, bualu Mvidi Mukulu udi nebe. Kadi bufuku abu, Maweja-Nangila kuambila muambi Natane ne: — Ndaku kudi Davide, muntu wanyi, umuambile ne: Teleja tshidi Mvidi Mukulu wamba ne: ‘Wewe Davide, kuakungashila nzubu undi mua kusomba to. Bualu biangatshile dituku dimvua mupatule bena Izrayele mu Ejipitu too ne ku lelu, katshia tshiena muanji kusomba mu nzubu to. Kadi mvua amu musombe mu ntenta, ngendakana mu njila. Kabidi matuku onsu amvua ngendakana ne bena Izrayele, mvua musungule balombodi ba bungi bua kuludika bantu banyi. Kadi tshivua mudiwule nansha umue wa kudibu ne: kuena mungashile nzubu wa mitshi ya sedre bua tshinyi.’ “Nanku, wambile kabidi Davide ne: Mvidi Mukulu wa bena Izrayele udi wamba ne: ‘Pautshivua wenza mudimu wa kulama mikoku mu mpata, meme kukumusha muaba awu, bua wewe kuikala mukalenga wa bantu banyi bena Izrayele. Meme kukuambuluisha mu midimu yebe yonsu. Meme kubutula bena lukuna bebe bavua bakuluisha. Nenkupeteshe lumu lunene. Newikale mumanyike bu mudi bakalenga banene bonsu badi bamanyike bikole pa buloba. Nensungule bantu banyi bena Izrayele buloba bundi mbasombesha mu bupole, kabayi batshina muntu to. Tshisamba nansha tshimue tshia bantu ba muoyi mubi katshiena mua kubakengesha kabidi, mmuabu babakengesha bangabanga, tshikondu tshi-mvua muteke balombodi bua kulama bantu banyi bena Izrayele. Nemfuishe baluishi bebe bonsu bundu. Nanku, ndi nkumanyisha ne: meme Maweja-Nangila, nenkuashile nzubu. Pakumbana diba dia lufu luebe, nensungule muana umue wa ku bana bebe menemene, bua akupingane mu bukalenga. Nenshindike bikole bumfumu buende. Muana awu ke wangibakila nzubu, kabidi nenjadike ndelanganyi yende mu bukalenga kashidi. Nengikale tatuende, yeye neikale muananyi. Tshiakubenga kumuambuluisha, bu mumvua mubenge kuambuluisha mukalenga uvua mukudianjidile. Nemmuteke mukalenga kabidi mulombodi wa tshisamba tshianyi kashidi, bualu bukalenga nebushale mu nzubu muende kashidi.’ ” Muambi Natane, kuambila Davide bionsu bivua Mvidi Mukulu mumuleje bua kumumanyisha. Pashishe mukalenga Davide kuya mu ntenta wa tshijila, kumpala kua Maweja-Nangila, bua kumutendelela. Uvua wamba ne: — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wanyi, ndi mumanye ne: nansha meme nansha bena diku dianyi, katuvua bakanyine mua kupeta bionsu biukadi mutuenzele ebi to. Kadi wewe, udi mumone ne: bionsu biudi mutuenzele kabiena bianji kukumbana. Nanku, utshidi ulaya malu adi atangila diku dianyi, ndelanganyi yanyi itshivuavua. Udi untangila bu muntu wa mushinga, pabi kabiyi nanku. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wanyi, tshiena ne tshindi mua kuamba bua lumu luudi mumpeshe, bualu udi mummanye meme muntu webe. Bu muudi munnange, wewe kukumbaja malu onsu aa a kukema, bua kuleja bunene buebe. Maweja-Nangila, kakuena udi mukufuane, kakuena Mvidi Mukulu mukuabu, amu wewe. Ke mutudi bumvue bantu bamba. Kakuena tshisamba tshikuabu pa buloba tshidi tshifuanangane ne tshia bena Izrayele. Wewe uvua mufike bua kupikula amu bena Izrayele ku bupika bua bena Ejipitu, bua kubenza tshisamba tshiebe wewe. Bena Izrayele badi bakutumbisha bua malu a dikema avua akuatshisha buowa, auvua muenze pauvua muipate bukua matunga kumpala kua tshisamba tshiebe. Wewe kuangata bena Izrayele bua bashale tshisamba tshiebe kashidi. Ke wewe kushala Mvidi Mukulu watshi. Kadi mpindiewu, Maweja-Nangila, ukumbaje bionsu biuvua muambe. Bionsu biuvua mundaye, meme ne ndelanganyi yanyi, bikumbane diba dionsu. Eyowa, bionsu bikumbane. Nanku wewe newikale ne lumu kashidi. Bantu nebambe ne: “Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, Mvidi Mukulu udi wambuluisha bena Izrayele, ke Maweja-Nangila, mfumu wa buloba bujima.” Wewe ujadike ndelanganyi yanyi mu bukalenga. Bualu wewe Mvidi Mukulu ke uvua mumanyishe meji ebe a kumpesha ndelanganyi idi mua kumpingana mu bukalenga. Ke pandi muimane apa kumpala kuebe, nkutendelela. Maweja-Nangila, wewe ke Mvidi Mukulu. Akya! Mpindiewu udi mundaye diakalenga edi! Udi mushindike bua kuela diku dianyi lupemba, bua ndelanganyi yanyi ishale mu bukalenga kashidi kumpala kuebe. Maweja-Nangila, bu muudi wewe uyela lupemba, nenku neipete dikasa dimpe kashidi. Pashishe Davide kutshimuna bena Peleshete. Kushalabu ne bundu, bualu Davide uvua mubanyenge tshimenga tshia Ngate ne misoku ivua natshi mutumba. Davide kutshimuna kabidi bena Mowabe. Kushalabu bantu bende, bamulambula bitadi. Adadezere uvua mukalenga wa bena Soba mu ditunga dia bena Arame. Uvua utangalaja bumfumu buende too ne ku tshimenga tshia Amate. Tshikondu tshivua Adadezere ukeba mua kukuata buloba buvua ku musulu wa Perate, Davide kumutshimuna. Davide kunyenga matempu tshinunu, babandi ba pa tubalu binunu muanda mutekete, ne bena mvita bavua benda ku makasa binunu makumi abidi. Davide kulama matempu ne nyama ya tubalu lukama. Kadi nyama ya tubalu yonsu ivua mishale kuyikosaye mijilu ya ku bikonu. Pashishe bena Arame ba mu Damase, kuvua kuambuluisha Adadezere mu mvita. Kadi Davide kubatshimuna kabidi, kushipa bantu ba kudibu binunu makumi abidi ne bibidi. Davide kuteka balombodi bende ba bukalenga mu Arame. Nanku bena Arame kushala ku bumfumu bua Davide, bamulambula bitadi. Ke muvua Maweja-Nangila mupeshe Davide bukole bua kutshimuna mvita yonsu nanku. Davide kunyenga ngabu ya tshiamu tshia mpawungi ivuabu nayi kudi bena mvita bavua balama Adadezere. Kuyaye nayi mu Yerushalayime. Kunyengaye kabidi biamu bikunze bia bungi, bivua mu tshimenga tshia Tibate ne tshia Kune. Bimenga ebi bivua ku bumfumu bua Adadezere. Kunyima kua bidimu, Shelomu uvua muenze ne tshiamu tshikunze atshi, dilongu dinene dia tshijengu, makunji ne bintu bionsu bia kuenza nabi mudimu mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Towu, mukalenga wa bena Amate, kumvaye muvua Davide mutshimune bena mvita bonsu ba Adadezere, mukalenga wa tshimenga tshia Soba. Kutumaye muanende Adorame kudi Davide, bua kumuela muoyi ne kalumbandi, bualu uvua mutshimune Adadezere. Bualu Adadezere uvua muluishi wa Towu. Adorame kutuadila Davide bintu bia mishindu miwle, bienza ne mpawungi, ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, kabidi ne tshiamu tshikunze. Mukalenga Davide kujidila bintu abi mu dina dia Maweja-Nangila, bu muvuaye mujidile tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole ne tshia mpawungi, bivuaye muangate mu matunga makuabu: a bena Edome, a bena Mowabe, a bena Amone, a bena Peleshete ne a bena Amaleke. Abishayi, muana wa Seruya, kutshimuna bena Edome mu tshibandabanda tshia Luepu, kushipa bena mvita binunu dikumi ne muanda mukulu. Abishayi kubatekela balombodi. Bena Edome kushala ku bumfumu buende. Ke muvua Maweja-Nangila muambuluishe Davide bua atshimune mvita yende yonsu nanku. Davide kushala mukalenga wa bena Izrayele bonsu. Uvua ulongolola malu amu bimpe, kayi ne kansungansunga. Yowabe, muana wa Seruya, uvua mfumu mulombodi wa bena mvita ba Davide. Yosafate, muana wa Akilude, uvua mufikishi wa malu a mukalenga kudi bantu. Sadoke, muana wa Akitube, ne Abimeleke, muana wa Abiyatare, bavua batuangaji. Shavesha uvua mufundi. Benaya, muana wa Yoyada, uvua mulombodi wa bena Kereti ne bena Peleti, bena mvita bavua balama mukalenga Davide. Bana ba Davide bavua ne muanzu munene mu bukalenga buende. Kupita matuku makese, mukalenga Nakashe wa bena Amone kufua. Muanende wa balume kumupingana mu bukalenga. Davide kuamba ne: “Ndi musue kuenzela Anune, muana wa Nakashe, bimpe. Bualu tatuende uvua mungenzele panyi nanku.’’ Ke Davide kutuma balombodi bakuabu ba mu bukalenga kudi Anune bua kumusamba mu madilu a tatuende. Balombodi ba mukalenga Davide bamane kufika mu ditunga dia bena Amone, balombodi ba mu bukalenga bua bena Amone, kuambila mukalenga wabu Anune ne: — Udi wela meji ne: Davide mmutume balombodi ba mu bukalenga buende amu bua kunemeka tatuebe ne kukusamba mu madilu a tatuebe anyi? Mmubatume bua bendakane mu ditunga, baditentekela bua badikuate dituku dikuabu. Nanku, Anune kukuatshisha balombodi ba mu bukalenga bua Davide abu. Kubabeyabu miedi. Kukosabu bilamba bivuabu bavuale, kushalabi bishikidila pa mataku. Kubalekelabu bua bapingane kuabu. Kumanyishabu Davide bionsu abi. Ke Davide kutuma bantu bua baye kuakidila balombodi ba mu bukalenga buende abu, bualu bavua ne bundu bua bungi. Mukalenga Davide kubatumina diyi ne: “Nusombele mu tshimenga tshia Yeriko too ne pikala miedi yenu mimene kabidi. Nanku nushishe kupingana apa.” Mukalenga Anune ne bena Amone kumona ne: Davide ukadi muluishi wetu. Nanku kuangatabu ku mudimu bena mvita ba bena Arame ba mu buloba bua Mezopotamiya wa kulu, ba bena Maaka ne bena Soba, bikale ne matempu ne babandi ba pa nyama ya tubalu. Kufutabu bantu aba tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, tshia bujitu bua kilo binunu makumi asatu. Ke muvuabu bapete matempu a mvita binunu makumi asatu ne bibidi. Kuangatabu ne bena mvita ba mukalenga wa bena Maaka ku mudimu. Bena mvita aba kuya kuasa mitanda pabuipi ne tshimenga tshia Medeba. Ke bena Amone kabidi kupatuka mu bimenga biabu, kuela mualu wa mvita. Davide upeta lumu lua didisangisha dia bena mvita abu, kutumaye Yowabe, mfumu wa tshiluilu tshiende lukasa lukasa, ne bonsu bavua bamanye mua kuluangana bikole. Bena Amone kuya kuela mualu wa mvita pabuipi ne tshiibi tshinene tshia tshimenga tshiabu. Bakalenga ba matunga bavua ne bua kubambuluisha abu, bavua pabu bela mualu wa mvita, bashilangane nabu mutantshi mu mpata. Yowabe umona ne: baluishi bende badi bitupa bibidi, aba kumpala, banga panyima, kusungulaye bena mvita ba bena Izrayele bavua bamanye mvita bikole. Kubatekaye batangilangane ne bena Arame. Bena mvita bavua bashale, kubapeshaye muanabu Abishayi. Kubatekaye batangilangane ne bena Amone. Yowabe kuambila muanabu Abishayi ne: — Padi bena Arame bampite bukole, wewe neungambuluishe. Kadi padi bena Amone bakupite bukole, meme nenkuambuluishe. Nenku, kolesha muoyi, tuluangane mvita eyi ne bukitu, bua tupandishe bana betu ne bimenga bia Mvidi Mukulu wetu. Kadi Maweja-Nangila enze mudiye musue. Yowabe ne bena mvita kusemena bua kuluisha bena Arame. Bena Arame kunyema Yowabe. Bena Amone bamone bena Arame banyema, kunyemabu pabu Abishayi, muanabu ne Yowabe, kupinganabu ku tshimenga tshiabu. Ke Yowabe kupingana ku Yerushalayime. Bena Arame bamona ne: bena Izrayele mbatupite bukole, kubikidishabu bana babu bonsu bavua dia muamua dia musulu wa Perate. Bavua babalombola kudi Shofake, mfumu wa tshiluilu tshia Adadezere. Davide kupeta lumu lua bualu ebu. Kusangishaye bena mvita bonsu ba bena Izrayele, kusabukabu Yardene. Kuyabu batangile kudi baluishi. Kuelabu mualu wa mvita pabuipi ne mualu wa mvita wa baluishi. Kutekaye bena mvita bende bua bele mualu, batangilangane ne bena Arame. Bena Arame kutuadija mvita. Kadi kunyemabu bena Izrayele. Davide ne bena mvita bende kushipa bantu binunu muanda mutekete, bendeshi ba matempu a mvita, ne bena mvita bavua benda ku makasa binunu makumi anayi. Kushipabu kabidi ne mulombodi wabu Shofake. Nanku, bakalenga bonsu bavua ku bumfumu bua Adadezere bamona ne: bena Izrayele mbatupite ku bukole, kumwanganabu ne Davide. Kushalabu ku bumfumu buende. Bituadije diba adi, bena Arame kabavua kabidi basue kuambuluisha bena Amone to. Ku ntuadijilu wa tshidimu, — tshikondu tshitu bakalenga baya ku mvita, — Yowabe mfumu wa bena mvita, kuya ne tshiluilu tshia bena Izrayele, bua kunyanga buloba bua bena Amone, ne bua kuela tshimenga tshinene tshia Raba munkatshi. Kadi Davide uvua amu mushale mu Yerushalayime. Tshikondu atshi, Yowabe mfumu wa bena mvita, kukuata tshimenga tshia Raba, kutshibutula. Davide kuangata tshifulu tshia bukalenga tshivua ku mutu wa Milkome, mvidie wa bena Amone. Tshifulu atshi tshivua tshia tshiamu tshia mpawungi. Tshivua ne bujitu bua kilo makumi asatu ne pa mutu. Nenku dibue dia mushinga mukole divua pa tshifulu apu, kudiasabu pa tshifulu tshia bukalenga tshia Davide. Mu tshimenga atshi bavua bapawule kabidi bintu bivule. Bena tshimenga bavua Davide mukuate muye nabu, kubebejaye midimu mikole ya kupanda mabaya, kusonga mabue ne ya kuupula mitshi. Nenku bena bimenga bikuabu bionsu bia bena Amone, Davide uvua ubenzeja midimu ya mushindu ewu. Pashishe Davide kupingana mu tshimenga tshia Yerushalayime ne bena mvita bende bonsu. Pashishe bena Izrayele kuluisha bena Peleshete mu Ngezere. Mu mvita ayi, Sibkayi, wa mu tshimenga tshia Usha, kushipa Sipayi wa ku ndelanganyi ya bena Refayime. Bena Peleshete kufua bundu. Mu mvita mikuabu ivuabu baluisha bena Peleshete, Elanane, muana wa Yayire, kushipa Lami, muanabu ne Ngoliyate wamu tshimenga tshia Ngate. Mutshi wa musongolu uvua nawu Lami uvua munene bu mubambu wa kukuma nawu madiba. Kuluanganabu kabidi ku Ngate. Muluishi mukuabu uvua muaba awu, muntu wa kafiondu, muikale ne minu isambombu ku tshianza tshionsu ne bana ba nkasa basambombu ku dikasa dionsu. Bionsu bivua makumi abidi ne binayi. Muntu awu uvua pende wa ku ndelanganyi ya Arafa. Kupendaye bena Izrayele. Nenku Yonatane, muana wa Shama, muana wa muanabu ne Davide, kushipa muntu awu. Nanku, bena mvita aba ba bena Peleshete, ndelanganyi ya Arafa, muena Ngate, kubashipabu kudi Davide ne bena mvita bende. Dituku dikuabu, Satane kukeba mua kuenzela bena Izrayele bibi. Kufikishaye Davide ku dibadika dia bena Izrayele. Mukalenga Davide kuambila Yowabe ne balombodi bakuabu ba bena mvita bende ne: — Ndayi mu ditunga dijima dia bena Izrayele, kuinshi kua ditunga too ne ku mutu, nubadike bantu. Pashishe nupingane bua kummanyisha, bualu ndi musue kumanya bungi bua bantu bonsu. Yowabe kuandamuna ne: — Mukalenga, meme ndi musue Maweja-Nangila avudije bena Izrayele misangu nansha lukama! Lelu bonsu bakadi amu bakuenzela mudimu. Kadi tshiudi ujingila kumanya bungi buabu ntshinyi? Muudi musue kufikishisha bena Izrayele ku dibenga diyi dia Mvidi Mukulu mbishi? Kadi bu muvua mukalenga mushidishe bualu, Yowabe kuenza amu tshivua mukalenga muambe. Yowabe kuendakana ditunga dijima dia Izrayele. Pashishe kupinganaye mu Yerushalayime. Kumanyishaye Davide bungi bua bantu ne: bena Izrayele badi ne bantu 1.100.000 badi mua kuluangana mvita, bena Yuda ne bantu 470.000. Yowabe kawa mubadike tshisamba tshia bena Levi ne tshia bena Binyamine, pamue ne bisamba bikuabu to. Bualu diyi dia mukalenga kadivua dimusankisha nansha. Bivua Davide muenze bivua bibipile Mvidi Mukulu. Ke Mvidi Mukulu kunyoka bena Izrayele. Davide kuambila Mvidi Mukulu ne: — Pandi mubadike bena Izrayele, ndi muenze bibi bitambe. Ndi muenze bualu ebu, amu bu muntu udi kayi ne lungenyi! Maweja-Nangila, umfuile luse. Nenku Maweja-Nangila kuambila muambi Ngade, mufidi wa ngenyi wa mukalenga Davide, ne: — Ndaku kudi Davide, umuambile ne: “Maweja-Nangila udi wamba ne: Ndi nkufundila manyoka asatu, wewe usungule dindi mua kukunyoka.” Muambi Ngade kuya kudi Davide, umuambila ne: — Maweja-Nangila udi wamba ne: “Tshiudi usungula ntshinyi? Udi musue ditunga diebe dishale mu tshiyole tshia nzala bidimu bisatu anyi? Udi musue kunyema baluishi bebe badi bakulondakaja ne muele ku bianza ngondu isatu anyi? Udi musue muele wa Mvidi Mukulu, disama dia tshiambu tshikole, dikengesha bena ditunga diebe matuku asatu anyi? Mutumibue wende neatangalaje disama edi mu ditunga diebe dijima dia Izrayele!” Ela meji bimpe, ungandamune tshindi mua kuya kuambila udi muntume. Davide kuandamuna ne: — Ndi munkatshi mua dikenga dikole… Kadi ndi musue kushala mu bianza bia Maweja-Nangila pa mutu pa kushala mu bianza bia bantu. Bualu Maweja-Nangila mmuena luse. Maweja-Nangila kutumina bena Izrayele tshipupu tshia disama dia tshiambu tshikole. Bena Izrayele kufua binunu makumi muanda mutekete. Pashishe Maweja-Nangila kutuma mutumibue wende mu Yerushalayime bua kubutula kabidi tshimenga. Kadi Maweja-Nangila umona muvua mutumibue ubutula bantu, kubengaye bua mutumibue katungunuki. Kuambilaye mutumibue ne: — Mbimane kukumbana, puekesha tshianza! Diba adi, mutumibue wa Maweja-Nangila uvua pabuipi ne muaba uvua Omane, muena Yebusa, ushipula ntete ya kuenza bukula. Davide uvua umona mutumibue, uvua ubutula bantu, muimane pankatshi pa diulu ne buloba, mutume muele wende luseke lua Yerushalayime. Davide ne bakulu ba ditunga bavua bavuale bilamba bia madilu, batue mpala panshi. Davide kuambila Mvidi Mukulu ne: — Meme ke uvua mutume diyi bua babadike bantu. Nenku meme ndi muenze bibi, ndi muenze tshilema! Bantu aba kabena benza bualu bubi to. Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wanyi, unnyoke meme ne bena diku dianyi, pa mutu pa kunyoka bantu bebe. Mutumibue wa Maweja-Nangila kuambila Ngade ne: — Ambila Davide aye mu tshituilu mudi Omane ushipuila ntete ya kuenza bukula. Ashilemu Maweja-Nangila tshilambuilu. Davide kuya muaba awu, bu muvua Maweja-Nangila mumutumine diyi kudi muambi wende Ngade. Omane uvua ushipula ntete ya bukula. Omane ukudimuka, kumona mutumibue wa Mvidi Mukulu. Bana bende banayi bavua nende, bakavua baye kusokoma. Davide kuya kuvua Omane. Kadi Omane umona amu Davide, kumukaye mu tshituilu, kufika kuvua mukalenga Davide, kutua mpala panshi. Davide kumuamba ne: — Nsumbisha muaba udi tshituilu tshiebe. Ndi musue kuibakamu tshilambuilu tshia Maweja-Nangila, bua kujikija tshipupu tshidi tshibuela mu bantu. Tshinsumbisha, nenkupeshe mushinga watshi mujima. Omane kuandamuna ne: — Mukalenga, enza muudi musue, wangate tshionsu tshiudi natshi dijinga. Ke ngombe yanyi eyi, ndi nkupeshayi bua wewe kulambula. Ke matempu aa bua wewe kupeta bia kuosha nabi, kabidi ne ntete ya bukula bua mulambu wa bia pa madimi. Ndi nkupeshabi bionsu. Kadi mukalenga Davide kubenga, wamba ne: — Kumpeshi tshintu nansha tshimue tshianana. Ndi musue kubisumba. Ndi nkufuta amu mushinga wabi mujima. Tshiena ndambula Maweja-Nangila bintu biebe, bualu tshiena mua kumulambula milambu indi tshiyi mutudile mushinga! Davide kumufuta nkanu ya tshiamu tshia mpawungi nkama isambombu bua kusumba muaba awu. Davide kuashila Maweja-Nangila tshilambuilu muaba awu. Kuambulaye Maweja-Nangila milambu ya kuosha ne ya bobumue. Pashishe kutuadijaye kutendelela Maweja-Nangila. Maweja-Nangila kuteleja Davide, kumutumina kapia. Kuoshaku milambu ivua pa tshilambuilu. Nanku Maweja-Nangila kuambila mutumibue wende bua apingaje muele mu tshibubu. Davide uvua mumone ne: Maweja-Nangila uvua muteleje dilomba diende mu tshituilu tshia Omane, muena Yebusa. Nenku ukavua utungunuka amu ne dilambula milambu misangu mivule mu tshituilu amu. Mu tshikondu atshi, nzubu wa Maweja-Nangila, uvua Moshe muibake mu tshipela, ne tshilambuilu tshia milambu, bivua pa muaba wa tshijila pa mukuna wa Ngibone. Kadi Davide kawa mua kuya mu mukuna emu bua kukonka Maweja-Nangila malu to, bualu muele wa mutumibue wa Maweja-Nangila uvua umukuatshisha bowa. Ke pavua Davide wamba ne: “Nzubu wa Maweja-Nangila Mvidi Mukulu udi apa. Monayi tshilambuilu tshidi bena Izrayele ne bua kulambuila milambu yabu.” Davide kukungija benyi bonsu bavua base mu ditunga dia bena Izrayele. Kubapeshaye mudimu wa kusonga mabue a kuibaka nawu nzubu wa Mvidi Mukulu. Davide kulongolola kabidi biamu bifike bia bungi bua kuenza nabi misumadi, biibi ne nkanu. Kusangishaye kabidi biamu bikunze bia bungi kabiyi kubala. Bena Sidone ne bena Tire kumutuadila mitshi ya sedre ya bungi. Davide uvua wamba ne: “Shelomu wanyi utshidi muana mukese, kena muanji kujingulula bimpe mudi panu. Kadi nzubu wa kuashila Maweja-Nangila udi ne bua kuikala ne lumu mu matunga onsu, bualu kabena mua kumupita nansha ne nku bunene nansha ne nku lumu. Ke mundi musue kulongolola bintu bua kuibaka nabi nzubu ewu. ” Ke muvua Davide mulongolole nanku bintu bia bungi bia kuibaka nabi, bangabanga ne lufu luende. Davide kubikidisha muanende Shelomu, kumuambila bua kuibakaye nzubu wa Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele. Kumuambilaye ne: — Muananyi, mvua ne dijinga dia kuibakila Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wanyi, nzubu wa tshijila. Kadi Maweja-Nangila kubenga, kungambila ne: “Wewe uvua mupite kuela mashi a bantu panshi mu mvita minene iudi muluangane. Bua mashi adi mapueke panshi kumpala kuanyi, ki nguewe wangashila nzubu udibu bavua kuntendelela. Kadi neulele muana wa balume. Neikale muntu udi ukeba bupole. Tshiakuanyisha bua baluishi bende badi bamunyungulukila bamutatshishe. Nebamuinyike dina dia Shelomu, — mmumue ne: ‘Bupole’. — Bualu matuku ashalaye mu bukalenga, nempeshe bena Izrayele bupole, kabayi mua kutshina tshintu. Yeye ke wangashila nzubu. Yeye neikale muananyi wa balume, meme nengikale Tatuende. Meme ne-nshindike bukalenga buende mu ditunga dia bena Izrayele. ” Nanku, muananyi, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe, ikale nebe, bua umone mua kumuashila nzubu, bu muvuaye mulaye bualu buebe. Mvidi Mukulu akupeshe disunguluja dia malu ne lungenyi, padiye ukupesha bukalenga bua bena Izrayele, bua umone mua kuitaba ku mikenji yende. Paudi unemeka, witaba kabidi meyi ende ne mikandu, bivuaye mupeshe Moshe bua kuambila bena Izrayele, newikale ne diakalenga mu bionsu biwenza. Wewe, kolesha muoyi, ikala ne dikima, kutshinyi, kuzakadi. Ndi muenze muonsu mua kuenza bua kusangisha mpawungi mupite bungi, kilo binunu bitoto bisatu, tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole tshipite pa binunu bitoto makumi asatu, kabidi ne tshiamu tshikunze ne tshifike, bungi kabuyi kubala, amu bua nzubu wa Mvidi Mukulu. Ndi mumane kulongolola mitshi ne mabue. Udi mua kusakidila bintu bikuabu. Newikale ne bena mudimu ba mishindu yonsu: badi bamanye mua kusonga mabue, badi bamanye kupanda mabaya, nansha bamanyi bapiluke ba midimu yonsu. Udi ne mpawungi mipite bungi, biamu bitoke bia mushinga mukole, biamu bikunze ne bifike. Nenku mbimpe utuadije mudimu. Maweja-Nangila neikale nebe. Pashishe Davide kuambila bamfumu bonsu ba bena Izrayele bua kuambuluishabu muanende Shelomu. Uvua ubambila ne: — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, kena nenu anyi? Katshia Mvidi Mukulu wafila bena ditunga edi mu bianza bianyi, nuakapeta bupole nseke yenu yonsu. Mpindiewu badi ku bumfumu bua Maweja-Nangila ne bua bantu bende. Nenku, mpindiewu enzayi muenu muonsu bua kumanya tshidi Mvidi Mukulu wenu musue. Tuadijayi kuashila Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu muaba wa tshijila. Nutekemu mushete wa ndondu wa Maweja-Nangila ne bintu bia tshijila bia Mvidi Mukulu. Mukalenga Davide mumane kukulakaja, kusungulaye muanende wa balume Shelomu bua ikale mukalenga wa bena Izrayele. Pashishe kubikidishaye bamfumu bonsu ba bena Izrayele, kubikidisha kabidi batuangaji ne bena Levi bonsu. Kubalabu bantu bakulumpe ba bena Levi ku umue ku umue, bavua ne bidimu makumi asatu ne pa mutu. Bungi buabu buvua binunu makumi asatu ne muanda mukulu. Davide kusungula munkatshi muabu, bantu binunu makumi abidi ne binayi, bua bikale baludika midimu idibu benza ku nzubu wa Maweja-Nangila. Kusungulaye kabidi bantu binunu bisambombu bua bikale balongolola malu muaba awu, bakosa nsambu. Kusungulaye kabidi bantu binunu binayi bua bikale balama biibi, binunu binayi bikuabu bua bikale batumbisha Maweja-Nangila ne biombelu bivua Davide muenzeje bua kumutumbisha nabi. Kutapululaye bena Levi mu bisumbu bishilangane, bilondeshile mu meku abu: dia Ngershone, dia Kekate ne dia Merari. Bonsu basatu bavua bana ba balume ba Levi. Bana ba balume ba Ngershone bavua: Ladane ne Shimeyi. Ladane uvua ne bana ba balume basatu: Yekiyele, muanabute, Zetame ne Yowele. Shimeyi uvua ne bana ba balume basatu: Shelomite, Aziyele ne Arane. Bobu ke bavua bamfumu ba meku avua mafumine kudi Ladane. Shimeyi uvua ne bana bakuabu banayi: Yakate, Ziza, Yewushe ne Beriya. Yakate uvua muanabute, Ziza muana muibidi. Yewushe ne Beriya kabavua balela bana ba bungi to. Ke padibu bababala bu diku dimue. Kekate uvua ne bana ba balume banayi: Amrame, Ishare, Ebrone ne Uziyele. Bana ba Amrame badi: Arone ne Moshe. Arone ne ndelanganyi yende, bavua babajidila bua bikale benza mudimu kashidi muaba wa tshijila menemene. Bavua ne bua kulambula milambu ya manananshi, kuenzela Mvidi Mukulu midimu, kuela bantu lupemba mu dina dia Maweja-Nangila. Moshe uvua muntu wa Mvidi Mukulu. Kadi bana bende bavua amu bu mudi bena tshisamba tshia Levi bonsu. Bana ba balume ba Moshe badi: Ngershone ne Eliyezere. Muana wa balume wa Ngershone ke Shebuwele muanabute. Eliyezere uvua ne muana wa balume umue: Rekabiya. Kavua ne bana bakuabu to. Kadi Rekabiya uvua ne ndelanganyi ya bungi. Ishare uvua ne muanabute, dina diende Shelomite. Bana ba balume ba Ebrone badi: Yeriya muanabute, muibidi Amariya, muisatu Yaziyele, ne muinayi Yekamame. Bana ba balume ba Uziyele bavua babidi: Mika ne Ishiya. Bana ba balume ba Merari badi: Mali ne Mushi. Mali uvua ne bana ba balume babidi: Elazare ne Kishe. Elazare kufua, kayi mulele bana ba balume. Uvua amu ne bana ba bakaji. Kuselabu bana abu kudi bana ba muanabu Kishe. Mushi uvua ne bana ba balume basatu: ke Mali, Edere ne Yeremote. Eyi ke ndelanganyi ya Levi. Bavua bamfumu ba meku abu. Bavua bafunde mena abu mu mikanda yabu, ku muntu ku muntu. Bobu bamane kukumbaja bidimu makumi abidi, bavua ne bua kuenza mudimu mu nzubu wa Maweja-Nangila. Bualu Davide uvua muambe ne: “Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele uvua mupeshe bantu bende bupole. Yeye muine udi ushala kashidi mu Yerushalayime. Nenku bena Levi kabena ne bua kuambula kabidi ntenta wa kusambakena ne bintu bionsu bia mudimu wa kutendelela to.” Ke kufundabu mena a bena Levi bavua bakumbaja bidimu makumi abidi mu mikanda, bu muvua Davide muambe. Bavua babalombola kudi ndelanganyi ya Arone mu midimu yabu ya mu nzubu wa Mvidi Mukulu, ya mu lubanza, ya mu bibambalu bidi ku nseke kua nzubu. Bavua basukula ngesu ne malongu bia tshijila, bakumbaja midimu misunguluke ya mu muaba wa tshijila. Bavua bosha mampa a tshijila a kulambula Mvidi Mukulu, balongolola bukula bua mulambu wa bia pa madimi, — benza tukata tupepele katuyi tuela buanga, ne mikata mikanga pa tshitata, nansha bintu bisheme bikuabu. — Bavua bakenketa bipimu bia buwudi, nansha bia bule. Bavua amu muaba awu dinda ne dilolu bua kutumbisha ne kusamuna Maweja-Nangila, nangananga misangu yonsu idibu bamulambula milambu ya kuosha, dituku dia Dikisha, dituku dia kumpala dia ngondu, nansha matuku makuabu a bibilu. Diba dionsu badi ne bua kukumbaja midimu yabu kumpala kua Maweja-Nangila, bantu bikale bungi bukumbane buvuabu babafundile. Nebalame bimpe ntenta wa kusambakena ne muaba wa tshijila. Bana babu bakuabu ba ku ndelanganyi ya Arone nebashale ne mudimu wa mu nzubu wa Maweja-Nangila. Ndelanganyi ya Arone ivua mitapulula mu bisumbu. Arone uvua ne bana ba balume banayi: Nadabe, Abiku, Elazare ne itamare. Nadabe ne Abiku kufua tatuabu mutshikale ne muoyi, kabayi balela bana ba balume. Nanku Elazare ne Itamare nkayabu kushala benza mudimu wa butuangaji. Pashishe Sadoke, wa ku ndelanganyi ya Elazare, ne Akimeleke, wa ku ndelanganyi ya Itamare, kuambuluisha Davide bua kutapulula batuangaji mu bisumbu, bilondeshile midimu idibu bakuate. Kumonabu ne: bantu ba ku ndelanganyi ya Elazare bavua bapite ba ku ndelanganyi ya Itamare ku bungi. Nanku kutapululabu ndelanganyi ya Elazare mu bisumbu dikumi ne bisambombu, ndelanganyi ya Itamare mu bisumbu muanda mukulu, bonsu bikale ne bamfumu ku tshisumbu tshionsu. Bavua batshinka pa kutapulula tshisumbu tshionsu. Bualu munkatshi mua ndelanganyi ya Elazare ne mua Itamare muvua “balombodi bajidile” ne “balombodi ba Mvidi Mukulu. ” Shemaya, muana wa Netaneyele, wa mu diku dia Levi, ke uvua mufundi. Uvua ufunda mena abu kumpala kua mukalenga, kua bamfumu, kua mutuangaji Sadoke, ne kua Akimeleke, muana wa Abiyatare, ne kua bamfumu ba meku a bena Levi, ne a batuangaji. Bavua batshinka misangu ibidi milondangane bua diku dia Elazare, musangu umue bua diku dia Itamare. Bisumbu bionsu bivua bikumbaja mudimu wa mu nzubu wa Mvidi Mukulu, mushindu udibu balondangane kulu eku. Bavua bakumbaja midimu yabu amu bu muvua nkambua wabu Arone mubambile mikenji iwaye mupete kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele. Ndelanganyi mikuabu ya Levi idi nenku: Shubayele uvua wa ku ndelanganyi ya Amrame, Yediya wa ku ndelanganyi ya Shubayele. Ishiya muanabute wa diku diabu, uvua wa ku ndelanganyi ya Rekabiya. Shelomote uvua wa ku ndelanganyi ya Ishare, Yakate uvua wa ku ndelanganyi ya Shelomote. Bana ba balume ba Ebrone badi nenku: Yeriya, muanabute, muibidi Amariya, muisatu Yaziyele, ne muinayi Yekamame. Uziyele uvua ne muana wa balume, dina diende Mika. Shamire uvua wa ku ndelanganyi ya Mika. Zekarya uvua wa ku ndelanganyi ya Ishiya muanabute wa Mika. Bana ba balume ba Merari bavua: Mali, Mushi ne Yaziya. Ndelanganyi ya Yaziya, muana wa Merari, idi: Shokame, Zakure ne Ibri. Mali uvua ne muana wa balume, dina diende Elazare. Kadi Elazare kawa ne muana wa balume to. Kishe uvua ne muana wa balume, dina diende Yerameyele. Bana ba balume ba Mushi badi: Mali, Edere ne Yerimote. Eyi ke ndelanganyi ya levi bilondeshile meku abu. Ndelanganyi ya Levi eyi, amu bu mudi bana babu, ndelanganyi ya Arone, bavua batshinka, kumpala kua mukalenga Davide, kua Sadoke, kua Akimeleke ne kumpala kua bamfumu ba meku a batuangaji ne a bena Levi, bua kumanya dilondangana dia midimu yabu ayi. Nanku diku dia muanabute divua dipeta mudimu, mushindu wa mumue ne dia muanaʼaʼmukala. Bavua bambuluisha Davide kudi bamfumu ba bisumbu bivua bitangila mudimu wa butendeledi, bua kusungula bena mudimu wa butendeledi awu. Ke ndelanganyi ya Ashafe, ya Emane, ne ya Yedutune. Ndelanganyi eyi ivua imanyisha malu a Mvidi Mukulu, imba misambu ne lunzenze, lunkombe ne ndibu. Mena abu avua nenku: Bana ba balume ba Ashafe: ke Zakure, Yozefe, Netaniya ne Asharela. Tatuabu ke uvua ulombola tshisumbu tshiabu, ubamanyisha malu a Mvidi Mukulu, wimba ne misambu, muvua mukalenga mubafundile. Bana ba Yedutune: ke Ngedaliya, Seri, Yeshaya, Shimeyi, Ashabiya ne Matitiya. Tatuabu ke uvua ubalombola bonsu basambombu. Uvua ubamanyisha malu a Mvidi Mukulu, wimba misambu ne lunzenze, utumbisha Maweja-Nangila, umusamuna kabidi. Bana ba Emane: ke Bukiya, Mataniya, Uziyele, Shebuwele, Yerimote, Ananiya, Anani, Eliyata, Ngidalti, Romameti-Ezere, Yoshebekasha, Maloti, Otire, Makaziyote. Bana bonsu aba bavua ba Emane. Emane uvua ne mudimu wa kuambila mukalenga bivua Mvidi Mukulu mumumanyishe, bua kutumbisha bukole bua Mvidi Mukulu. Mvidi Mukulu uvua mupeshe Emane bana ba balume dikumi ne banayi, ne ba bakaji basatu. Bantu bonsu aba bavua bimba misambu mu nzubu wa Maweja-Nangila ne bisanji biabu: ndibu, nkombe ne nzenze. Bavua baludika bisumbu ebi kudi batatuabu. Bavua benza mudimu wabu mu nzubu wa Mvidi Mukulu, babalombola kudi Ashafe, Yedutune ne Emane, bu muvua mukalenga mubafundile. Bena misambu bavua bamanye misambu bimpe abu, ne bantu bakuabu ba mu bisumbu biabu, bavuabu balongesha mua kutumbisha Maweja-Nangila ne misambu, bavua nkama ibidi makumi muanda mukulu ne muanda mukulu. Bua kumanya dilondangana diabu ku mudimu, bavua batshinka, kabayi batangila dishilangana didi pankatshi pa bana ne bakulumpe, nansha pankatshi pa bakadi bamanye ne batshidi batuadija kulonga. Bisumbu bia balami ba biibi bivua nenku: Meshelemiya, muana wa Kora, muikulu wa Abiyashafe, wa mu diku dia Kora, uvua ne bana ba balume muanda mutekete. Bavua balondangane nenku: Zekarya, Yediyayele, Zebadya, Yatniyele, Elame, Yowanane ne Eliyokenayi. Bana ba balume ba Obede-Edome bavua muanda mukulu, balondangane nenku: Shemaya, Yozabade, Yowa, Sakare, Netaneyele, Amiyele, Isakare ne Pewultayi. Nenku Mvidi Mukulu uvua muele Obede-Edome lupemba bikole. Shemaya, muanabute wa Obede-Edome, uvua ne bana ba balume bavua ne mianzu misunguluke mu diku diabu, bualu bavua bantu ba mushinga. Bana ba balume ba Shemaya bavua nenku: Otni, Refayele, Obede ne Elzabade, kabidi ne bana babu bakuabu: Eliku ne Semakya. Babidi aba bavua bantu ba lumu. Ndelanganyi ya Obede-Edome, ne bana babu balela, ne bana babu bakuabu, bavua bantu makumi asambombu ne babidi. Bonsu bantu ba mushinga, kabidi benji ba mudimu. Bana ba Meshelemiya, ne bana babu, bavua dikumi ne muanda mukulu, bantu ba mushinga mukole. Osha wa mu diku dia Merari, uvua ne bana ba balume banayi: Shimri, mukulu wa diku (kawa muanabute to, kadi tatuende uvua mumupeshe muanzu awu), — muana muibidi Ilkiya, muisatu Tebaliya, ne muinayi Zekarya. Bana ba Osha, pamue ne bana babu, bavua bantu dikumi ne basatu. Bena bisumbu bia balami ba biibi abi ne bamfumu babu, bavua benza mudimu wabu pamue mu nzubu wa Maweja-Nangila. Bavua batshinka bua kutapululangana biibi bia kulama, bilondeshile meku abu, kabayi basungula ne aba mbakulumpe, nansha ne aba mbana. Pavuabu batshinka, kupeshabu Shelemiya tshiibi tshia luseke ludi diba dipatukila. Muanende Zekarya, muntu wa meji, mufidi wa ngenyi milenga, kumupeshabu tshiibi tshia luseke lua ku mutu. Obede-Edome ke uvua mupete bulami bua tshiibi tshia luseke lua kuinshi. Bana bende bavua balama bilaminu bia bintu. Shupime ne Osha bavua balama tshiibi tshia luseke ludi diba dibuelela, ne tshiibi tshia Shaleketa, tshidi tshitangilangane ne tshibandabanda. Balami bavua babanyangana midimu mu bisumbu mushindu ewu: ku dituku dionsu, bena Levi basambombu bavua balama ku tshiibi tshia luseke ludi diba dipatukila; bantu banayi ku dituku, ku tshiibi tshia ku mutu; bantu banayi ku dituku, ku tshiibi tshia ku luseke lua kuinshi. Bisumbu bibidi bia bantu, babidi babidi ku tshisumbu, bavua balama bilaminu bia bintu. Kadi bua kulama tshibambalu tshivua tshilamakaja ku nzubu wa Mvidi Mukulu, luseke ludi diba dibuelela, bavua bateka bantu banayi ku njila, bantu babidi mu tshibambalu. Ke muvua bisumbu bia balami ba biibi ba mu diku dia Kora, ne dia Merari, bavuabu bangate ku mudimu nanku. Bena Levi bakuabu bavua ne mudimu wa kulama bibutshilu bia mu nzubu wa Mvidi Mukulu, ne bintu bia tshijila bivuabu balambula Mvidi Mukulu. Ndelanganyi ya Ladane, ya mu diku dia Ngershone, bamfumu ba meku abu, bavua: Yekiyeli, kabidi ne Zetame ne muanabu Yowele, bana ba balume ba Yekiyeli. Bavua ne mudimu wa kulama bibutshilu bia mu nzubu wa Maweja-Nangila. Bua bena diku dia Amrame, dia Ishare, dia Ebrone ne dia Uziyele, Shebuwele wa ku ndelanganyi ya Ngershone, muana wa balume wa Moshe, uvua mulombodi, muikale ku mutu kua balami ba bibutshilu bia mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Ku bena diku diabu kuvua ndelanganyi ya Eliyezere, muanabu ne Ngershone: ke Rekabiya, muana wa Eliyezere, pashishe Yeshaya, Yorame, Zibri ne Shelomite. Shelomite ne bana babu, bavua batangile bintu bivuabu bajidile mu dina dia Mvidi Mukulu kudi mukalenga Davide, kudi bamfumu ba meku, kudi balombodi ba bisumbu binene ne bikese bia bena mvita, ne kudi balombodi bakuabu ba bena mvita. Bantu aba bavua bajidile tshitupa tshia bintu bipawula mu mvita, bua midimu ya nzubu wa Maweja-Nangila. Bintu bionsu bivua muambi Samuwele, Shawule, muana wa Kishe, Abnere, muana wa Nere, ne Yowabe, muana wa Seruya, bajidile mu dina dia Mvidi Mukulu, bavua babitangile kabidi kudi Shelomite ne bana babu. Kenaniya ne bana bende, ba mu diku dia Ishare, bavua balombodi ba malu a mu ditunga dia bena Izrayele, bikale kabidi bandumbulula. Ashabiya ne bantu ba bukitu tshinunu ne nkama muanda mutekete, ba mu diku dia Ebrone, bavua batangila buloba bua Izrayele, buvua luseke ludi diba dibuelela, lua Yardene. Bavua bakenketa malu onsu, ne avua atangila Mvidi Mukulu, ne avua atangila ditunga. Yeriya uvua mfumu wa diku dia Ebrone. Davide mumane kulala bidimu makumi anayi mu bukalenga, bavua batuadija kukeba mua kumanya dilondangana dia bankambua ba diku dia Ebrone. Bavua basangana bantu ba bukitu mu Yazere wa mu Ngilaade, bavua bena diku edi. Ke mukalenga Davide kusungula bantu binunu bibidi ne nkama muanda mutekete, ba mu diku dia Ebrone, bonsu bikale bamfumu ba meku, bua balongolole malu a Mvidi Mukulu ne a ditunga pamue ne Yeriya, mu buloba bua tshisamba tshia Rubene, bua tshia Ngade, ne bua tshitupa tshia tshisamba tshia Menashe, tshivua luseke ludi diba dipatukila lua musulu wa Yardene. Tudi tutela mpindiewu mena a bena Izrayele bavua benza mudimu kua mukalenga Davide: bamfumu ba meku, balombodi ba bisumbu binene ne bikese bia tshiluilu, ne baludiki ba ditunga. Bavua balongolola midimu ya bisumbu bia bena mvita, bua bikale benza mudimu ku tshidimu ku tshidimu ngondu umue. Tshisumbu tshionsu tshivua ne bantu binunu makumi abidi ne binayi. Bamfumu ba bisamba bia bena Izrayele bavua nenku: Tshisamba tshia Rubene: Eliyezere, muana wa Zikri. Tshisamba tshia Shimeyone: Shefatya, muana wa Maaka. Tshisamba tshia Levi: Ashabiya, muana wa Kemuwele. Mfumu wa ndelanganyi ya Arone: Sadoke. Tshisamba tshia Yuda: Eliku, muanabu ne Davide. Tshisamba tshia Isakare: Omri, muana wa Mikayele. Tshisamba tshia Zebulone: Ishemaya, muana wa Obadya. Tshisamba tshia Naftali: Yerimote, muana wa Azriyele. Tshisamba tshia Efrayime: Osheya, muana wa Azaziya. Tshitupa tshia tshisamba tshia Menashe tshidi ku luseke ludi diba dibuelela lua Yardene: Yowele, muana wa Pedaya. Tshitupa tshia tshisamba tshia Menashe tshidi ku luseke ludi diba dipatukila lua Yardene, tshivua tshisomba mu Ngilaade: Ido, muana wa Zekarya. Tshisamba tshia Binyamine: Yashiyele, muana wa Abnere. Tshisamba tshia Dane: Azarele, muana wa Yerowame. Ke muvua bamfumu ba bisamba bia bena Izrayele nanku. Mukalenga Davide kavua mubadike bansongalume ba bena Izrayele bavua ne bidimu bishadile ku makumi abidi to. Bualu Maweja-Nangila uvua mudianjile kumanyisha ne: neavudije bena Izrayele bungi bu mitotu ya kulu. Yowabe, muana wa Seruya, ukavua mutuadije kubadika bena Izrayele, kadi kavua mujikije mudimu ewu to. Bualu Maweja-Nangila uvua mufikile bena Izrayele munda bua mudimu ewu. Nenku ke padibu kabayi bafunde bungi bua bena Izrayele mu mukanda udibu babikila ne Mukanda wa malu menza kudi mukalenga Davide. Azmavete, muana wa Adiyele, uvua mutangidi wa mpetu ya bukalenga mu Yerushalayime. Yonatane, muana wa Oziyase, uvua mutangidi wa bibutshilu bionsu bia mu ditunga, nansha bia mu bimenga, nansha bia mu misoku, ne bia mu bibumba muvuabu bateke batentekedi. Ezri, muana wa Kelube, uvua mutangidi wa bonsu bavua benza mudimu wa budimi mu ditunga. Shimeyi wa mu Rama, uvua mutangidi wa madimi onsu a mvinyo. Zabdi wa mu Shefame, uvua mutangidi wa bibutshilu bionsu bia maluvu a mvinyo. Baale-Anane wa Bete-Ngedere, uvua mutangidi wa madimi a mitshi ya olive ne ya sikomore, avua mu mpata. Yowashe uvua mutangidi wa miaba idibu bateka mafuta. Shitrayi, wa mu Sarone, uvua mutangidi wa ngombe ivua idia mu mpata, pabuipi ne tshimenga tshia Sarone. Shafate, muana wa Adlayi, uvua mutangidi wa ngombe ivua mu mpata mikuabu. Obile, muena Ishemayele, uvua utangila nyama ya tumelu. Yediya wa mu Meronote, uvua ulama nyama ya mpunde mikaji. Yazize, muena mu Agri, uvua ulama bisumbu bia mikoku ne bia mbuji. Aba bonsu ke bavua balombola balami ba bintu bia mukalenga Davide. Yonatane, mansebende wa Davide, uvua muntu wa lungenyi, mulonge malu mavule. Ke uvua mufidi wa ngenyi wa mukalenga Davide. Yekiyele, muana wa muena Akmoni, ke uvua mulongeshi wa bana ba mukalenga Davide. Akitofele uvua kabidi mufidi wa ngenyi wa mukalenga. Ushayi, muena Arki, uvua mulunda wa mfumu, wenda nende miaba yonsu. Yoyada, muana wa Benaya, ne Abiyatare, ke bavua bapingana Akitofele mu mudimu awu. Yowabe uvua mfumu mulombodi wa tshiluilu tshia bukalenga. Mukalenga Davide kukungija bamfumu bonsu ba bena Izrayele mu Yerushalayime: bamfumu ba bisamba, balombodi ba midimu misanga ya mu bukalenga, balombodi ba bisumbu binene ne bikese bia bena mvita, balombodi ba balami ba madimi, mpangu ne nzubu, ne bisumbu bia nyama ya mukalenga ne ya bana bende, bantu banene ba mu lubanza lua bukalenga, bena mvita ba bukitu, ne bantu bakuabu bonsu ba mushinga. Mukalenga Davide kuimana munkatshi muabu, ubambila ne: — Nuenu bantu banyi ne balunda banyi bonsu, ntelejayi. Mvua musue kuasa nzubu wa Mvidi Mukulu, bua kutekamu mushete wa ndondu wa Mvidi Mukulu wetu, muaba udiye udiatshila. Mvua mumane kulongolola bionsu bia kuenza nabi mudimu ewu. Kadi Mvidi Mukulu kunkandika ne: “Wewe kuakungashila nzubu udi bantu ne bua kuvua kuntendelela, bualu wewe udi muluangane mvita, kabidi muele mashi a bungi panshi.” Kadi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele uvua munsungule munkatshi mua bena diku dia tatu wanyi, bua meme ne ndelanganyi yanyi tushale mu bukalenga kashidi mu Izrayele. Ku kale, uvua musungule tshisamba tshia bena Yuda bua tshikale tshisamba tshia bukalenga. Pashishe mu tshisamba tshia bena Yuda, wakasungula diku dia tatuanyi. Munkatshi mua bana ba balume ba tatuanyi, kunsungulaye bua nshale mukalenga wa bisamba bionsu bia bena Izrayele. Mpindiewu udi usungula muana wa balume mu bana banyi bavule bavuaye mumpeshe bua ampingane, adie bukalenga bua Izrayele mu dina dia Maweja-Nangila. Mvidi Mukulu wakabambila ne: “Muanebe wa balume Shelomu neangashile nzubu wanyi ne lutanda luende. Yeye ke undi musungule. Neikale muananyi, ne meme nengikale tatuende. Nenshindike bukalenga buende kashidi, padiye ulama meyi anyi, bu mudiye wenza matuku aa. ” Nenku, nuenu balunda banyi, bena Izrayele bonsu, tshisamba tshia Maweja-Nangila tshituilangane, kumpala kua Mvidi Mukulu wetu, udi mututeleje nenu, nulaye bua kulonga bimpe mikenji ya Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu, ne bua kuyilama yonsu. Nenku nenupiane ditunga dimpe dinudi mpindiewu, nenudishile ne ndelanganyi yenu kashidi. “Wewe, muananyi, Shelomu, ukebe mua kumanya bimpe Mvidi Mukulu, undi muenzele mudimu. Umutendelele ne muoyi webe mujima, kuyi wabakana, kabidi ne lungenyi luebe luonsu. Bualu Maweja-Nangila udi umona mu mioyi ya bantu, udi kabidi usunguluja meji adibu bela. Paudi umukeba, udi udileja kuudi. Kadi paudi umubenga, udi ukulekela kashidi. Mpindiewu, udi mumone mudi Maweja-Nangila mukusungule bua wewe kumuashila nzubu, bua ikale muaba wende wa tshijila. Nenku, kolesha muoyi, ubange amu mudimu ewu.” Pashishe, Davide kupesha Shelomu dibeji divuabu bazola mushindu wa kuasa muaba wa tshijila, ne bibambalu bidi bilamikaku, — bibambalu bia kubutshila mpetu, bibambalu bia kulu, nansha bia munda, — ne tshibambalu tshia kuteka mushete wa ndondu. Davide kupesha kabidi Shelomu dibeji di-vuaye muzole lubanza lua ku nzubu wa Mvidi Mukulu, ne bibambalu bivua binyungulula lubanza alu, bibambalu bivuabu ne bua kutekela bintu bia kukuata nabi mudimu mu nzubu wa Mvidi Mukulu, ne bikuabu bivuabu ne bua kutekela milambu ya kulambula Maweja-Nangila Mvidi Mukulu. Davide kupesha Shelomu mukanda udi uleja bisumbu bia mena a batuangaji, ne bia mena a bena Levi, kabidi mukanda udi uleja midimu ya kuenza mu nzubu wa Maweja-Nangila, ne mukanda wa bintu bia kuenza nabi mudimu wa butendeledi mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Davide kumuleja bujitu bua mpawungi budiye mua kuangata bua tshintu tshionsu tshia mpawungi tshidibu ne bua kufula, kumuleja kabidi bujitu bua tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole budiye mua kuangata bua tshintu tshionsu tshia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole tshidibu ne bua kufula. Uvua mumuleje bionsu abi ne mudimu wa kuenza ne tshintu tshionsu. Ke muvuaye uleja bujitu bua bitekelu bia miendu, ne miendu mene bia mpawungi, bujitu bua bitekelu bia miendu, ne bua miendu mene bia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, bujitu bua mesa a mpawungi a kutekela mampa a tshijila, bua mesa a tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, bujitu bua nkala ya kusabula nayi munyinyi, bua malonga a kumiamina nawu, ne bua makopu a mpawungi menemene, ne a tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Kulejaye bujitu bua mpawungi menemene, bua tshilambuilu tshia mulambu wa manananshi. Pashishe kumupeshaye dibeji divuaye muzole bua kuleja nuwuaye mua kufula ditempu dia tshijila, ne bakerubine benza ne tshiamu tshia mpawungi, badi babuikila mushete wa ndondu wa Maweja-Nangila ne mapuapua abu. Davide kuamba ne: — Bionsu ebi bidi mu mukanda uvua Maweja-Nangila mumpeshe. Mu mukanda ewu, Maweja-Nangila mmumvuije ku tshintu ku tshintu munudi mua kuenza mudimu ewu. Pashishe Davide kuamba kabidi ne: — Muananyi, kolesha muoyi, utantamane. Tuadija mudimu ewu. Kutshinyi, kuzakadi! Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wanyi kena ukulekela to. Udi nebe, ubambuluisha too ne muwajikija mudimu ewu wa nzubu wende. Batuangaji ne bena Levi, badibu bamane kutapulula mu bisumbu bua ditendelela dia mu nzubu wa Mvidi Mukulu, badi pabuipi nebe bua kukuambuluisha. Neupete kabidi diambuluisha kudi bantu ba muoyi muakane badi bamanye kukuata mudimu, badi munkatshi mua bamfumu ne mua bena Izrayele bakuabu bonsu. Mukalenga Davide kuambila bena Izrayele bonsu bavua muaba awu ne: — Muananyi Shelomu udi Maweja-Nangila musungule, utshidi muana mutekete, kena muanji kujingulula bimpe mudi panu. Kadi mudimu wa kuenza mmupite bunene, bualu ki nnzubu wa bukalenga bua muntu udiye ne bua kuasa to. Kadi nnzubu wa Maweja-Nangila Mvidi Mukulu. Ndi muenze muanyi muonsu bua kulongolola diasa dia nzubu wa Mvidi Mukulu ewu: ndi mukunguje bionsu bitudi tukengela bua kuenza bintu bia mu nzubu ewu: mpawungi, tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, tshiamu tshikunze, tshiamu tshifike, mabaya. Ndi ne mabue a komaline a bungi, ne mabue makuabu a kulengeja nawu, ne mabue mafike ne a mekala mashilangane, kabidi ne mabue mashilangane a mushinga mukole, ne mabue manene matoke a bungi. Kadi bua biuma bimvua meme nabi, mpawungi ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, ndi mbifila bua nzubu wa Mvidi Mukulu wanyi. Ndi mbisakidila ku bionsu bimvua mumane kulongolola bua muaba wa tshijila ewu, undi mupite kunanga. Ndi mfila kilo binunu lukama ya mpawungi wa mu ditunga dia Ofire, ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole tshia bujitu bua kilo binunu nkama ibidi ne makumi anayi, bua kulamika ku bimana bia nzubu wa Mvidi Mukulu. Kadi bua mpindiewu, wa kunudi udi mua kulambula Maweja-Nangila ku budisuile buende, mpawungi ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, bua bena mudimu wa bianza benze bintu bionsu bitudi tukengela, nnganyi? Nenku, bamfumu ba meku, bamfumu ba bisamba bia bena Izrayele, balombodi ba bisumbu binene nansha bikese bia bena mvita, ne balombodi ba bisumbu bia bena mudimu ba mukalenga, kulayabu ne: tudi basue kufila bintu bia kuenza nabi mudimu wa nzubu wa Mvidi Mukulu. Netufile kilo binunu lukama ne makumi muanda mutekete ya mpawungi, nkanu ya mpawungi binunu dikumi, tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole kilo binunu nkama isatu, tshiamu tshikunze tshia bujitu bua kilo binunu nkama isambombu, tshiamu tshifike tshia bujitu bua kilo bitotu bisatu. Bantu bavua ne mabue a mushinga mukole bavua baafila kudi Yekiyele wa mu diku dia Ngershone, bua baateke mu tshibutshilu tshia nzubu wa Maweja-Nangila. Bantu bonsu bavua ne disanka, bavua baye kufila bintu ebi ne muoyi wabu mujima. Mukalenga Davide uvua ne disanka dinene. Davide udi utendakena Maweja-Nangila, bena Izrayele bonsu basangile, wamba ne: — Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa nkambua wetu Yakobe, atumbe lelu ne kashidi! Bualu, wewe udi muena bumfumu, muena bukole, muena lumu, muena butumbi ne muena bukalenga! Eyowa, bionsu bidi mulu, bidi pa buloba mbiebe wewe Maweja-Nangila, bualu udi mukalenga, kabidi udi mfumu wa bonsu ne wa bionsu. Bubanji ne butumbi bidi bifuma kuudi. Wewe ke udi ne bumfumu buabi bionsu. Udi ne bukole ne bumfumu, udi ne bumfumu bua kujuula ne kukolesha muntu yonsu uudi musue. Maweja-Nangila wetu, ke patudi tukutumbisha, tusamuna dina diebe dia butumbi. Meme ndi muntu wa tshianana. Bantu banyi badi bantu ba tshianana. Tuetu katuena mua kukulambula milambu eyi ku bukole buetu. Tudi bapete bionsu amu kuudi. Nenku tudi mua kukulambula amu bitudi bapete kuudi. Katuena ne diyi dia kuamba kumpala kuebe nansha. Tudi anu bu benyi ne bena luendu, bu muvua bankambua betu. Matuku atudi tusomba pa buloba adi apita bu mundidimbi, katuyi ne ditalala. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu, tudi bakungule bintu bivule bua kukuibakila nzubu utudi mua kuvua kukutendelela, wewe Mvidi Mukulu wa tshijila. Kadi bionsu ebi, ndi mumanye ne: mbifume kuudi. Bionsu ebi mbintu biebe wewe. Mvidi Mukulu wanyi, ndi mumanye ne: udi ukonkonona meji adi munda mua bantu, udi wanyisha badi ne muoyi mutoke. Mvua mukulambule biuma bianyi, lelu meme kumona bantu badi basangile apa, benza bia mumue ne disanka. Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bankambua betu, Abrahame, Izake ne Yakobe, anyisha bua bantu bebe balame muoyi wa mushindu ewu munda muabu matuku onsu, batume meji abu kuudi kashidi. Upeshe Shelomu muoyi mukole bua kulama meyi, mikenji ne mikandu biebe, wa kubikumbaja, ne wa kuibaka muaba webe wa tshijila unkadi mumane kulongoluela bintu ebi. Davide kuambila kabidi bantu bonsu ne: — Elayi Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wetu tuasakidila. Bantu bonsu kuela Maweja-Nangila tuasakidila, Mvidi Mukulu wa bankambua babu. Kutuabu binu, kutua ne mpala panshi, batumbisha Maweja-Nangila, kabidi ne mukalenga Davide. Butshia dinda, kulambulabu Maweja-Nangila milambu ya bobumue ne ya kuosha. Kulambulabu Mvidi Mukulu ngombe milume tshinunu, bimpanga tshinunu, ne mikoku tshinunu, pamue ne maluvu a mvinyo, bu mudi meyi a pa milambu. Milambu ya bobumue ivua bungi bukumbane bua bena Izrayele bonsu bavuapu bamone mua kudia. Dituku adi, bena Izrayele kudia, kunua kumpala kua Maweja-Nangila, bikale ne disanka dinene. Ewu ke musangu muibidi, udibu baleja bantu mudi Shelomu muana wa Davide, mukalenga wabu. Kumulababu manyi a bukalenga, bua akuatshile Maweja-Nangila mudimu. Amu diba adi kujidilabu Sadoke bua ikale mutuangaji munene. Shelomu kusomba mu nkuasa wa bukalenga wa Maweja-Nangila, kupingana tatuende Davide mu bukalenga. Bena Izrayele bamone ngikadilu yende milenga, bonsu kumuitaba. Balombodi bonsu ba bena mvita ne bana bakuabu ba Davide, kuitaba bukalenga bua Shelomu. Bena Izrayele kudimuena mudi bukalenga bua Shelomu budiunda. Maweja-Nangila wakamupesha butumbi buvua bupite bua bonsu bavua bamudianjidile mu nkuasa wa bukalenga mu bena Izrayele. Davide, muana wa Ishayi, uvua mukalenga wa bena Izrayele bonsu. Bukalenga buende buvua bunenga bidimu makumi anayi, bidimu muanda mutekete mu Ebrone, ne bidimu makumi asatu ne bisatu mu Yerushalayime. Davide kufua mumane kukulakaja bikole. Uvua ne biuma kabidi ne lumu lupite. Muanende Shelomu kumupingana mu bukalenga. Malu onsu a mukalenga Davide mbaafunde mu mikanda idibu babikila ne: Malu menza kudi muambi Samuwele, Malu menza kudi muambi Natane, ne Malu menza kudi muambi Ngade. Mu mikanda eyi, badi balondamu malu a bukalenga buende, a bukitu buende, ne malu onsu a mu nsombelu wende wa panu, malu a ditunga dia bena Izrayele ne a mu makalenga makuabu. Shelomu, muana wa Davide, uvua mukoleshe bukalenga buende bimpe. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu uvua umuambuluisha, bua ikale mukalenga wa lumu lunene. Shelomu kubikidisha bena Izrayele bonsu, nangananga balombodi ba bisumbu binene ne bikese bia bena mvita, bandumbulula, bamfumu bonsu ba meku a bena Izrayele, ne bakulu bonsu. Kuyaye ne bantu abu bonsu mu Ngibone, muaba wa tshijila. Bualu ke muaba wa mu tshipela uvua Moshe, muntu wa Maweja-Nangila, muase ntenta wa kusambakena ne Mvidi Mukulu. Davide uvua mumuke ne mushete wa tshijila wa Mvidi Mukulu uvua mu Kiriyate-Yeyarime, muye nawu mu Yerushalayime, muuteke mu ntenta muaba uvuabu bamane kulongolola. Kadi tshilambuilu tshia tshiamu tshikunze tshivuabu benza kudi Beshalele, muana wa Uri, muikale kabidi muikulu wa Ure, Davide uvua mutshiteke mu tshimenga tshia Ngibone kumpala kua ntenta wa Maweja-Nangila. Shelomu kufika muaba awu ne bonsu bavuaye nabu bua kukonka malu kudi Maweja-Nangila. Shelomu kusemena kumpala kua Maweja-Nangila, kulambula milambu ya kuosha tshinunu pa tshilambuilu tshia tshiamu tshikunze, tshivua pabuipi ne ntenta wa kusambakena. Butuku abu, Mvidi Mukulu kumuenekela Shelomu, kumuambila ne: — Undombe tshiudi musue bua meme kukupesha. Shelomu kuandamuna ne: — Maweja-Nangila, uvua muenzele tatu wanyi Davide bimpe. Mpindiewu udi munsungule bua meme kumupingana mu bukalenga. Nenku Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ukumbaje biuvua mulaye tatu wanyi. Udi munsungule mukalenga bua kulombola bantu bungi bu lusenga lua pa buloba. Umpeshe meji ne lungenyi, bua nkumbaje bimpe mudimu wanyi wa kulombola bantu aba. Wewe kuyi muenze nanku, kakuena udi mua kulombola bantu bebe bungi nenku. Mvidi Mukulu kuandamuna Shelomu ne: — Kuena mulombe bua wewe kuikala mubanji, nansha kuikala ne lumu. Kuena mulombe bua baluishi bebe kufuabu bonsu. Kuena mulombe bua wewe kuikala ne muoyi matuku a bungi pa buloba. Kadi udi ulomba bua kuikala ne meji ne lungenyi bua wewe kulombola bantu banyi, bandi mukupeshe bua wewe kuikala mukalenga wabu. Nanku, neupete meji ne lungenyi, kabidi nenkupe bubanji bua bungi ne butumbi. Newikale mupite bamfumu bakuabu bavua kumpala kuebe, nansha bakulonda panyima. Nanku Shelomu kumuka mu Ngibone muaba wa tshijila uvua ntenta wa kusambakena. Kupinganaye mu Yerushalayime bua kulombola bena Izrayele. Shelomu kusangisha matempu a mvita ne nyama ya tubalu. Uvua ne matempu a mvita tshinunu ne nkama inayi, ne nyama ya tubalu binunu dikumi ne bibidi. Uvua mulamine nyama mikuabu ya tubalu ku Yerushalayime kuvuaye. Kadi nyama mikuabu, uvua muyabanye mu bimenga bivua ne bikumbi bilongolola bua kuyiteka. Nanku, ku bulongolodi bua mukalenga Shelomu, mu Yerushalayime muvua tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole ne tshiamu tshia mpawungi bungi bu nsoka. Muvua kabidi mitshi ya sedre ya bungi bu mitshi ya sikomore idi itoloka mu mpata ku muelelu wa mayi manene. Nyama ya tubalu ya mukalenga Shelomu ivua ifumina ku Ejipitu ne ku Silisiya, muaba uvuabu baye kumusumbilayi kudi bangenda mushinga. Bangenda mushinga abu, mu Ejipitu bavua basumba ditempu dimue dia mvita, ku mushinga wa nkanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole nkama isambombu, nyama wa kabalu umue ku mushinga wa nkanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole lukama ne makumi atanu. Bangenda mushinga abu, bavua basumbisha kabidi bakalenga ba bena Iti ne ba bena Arame bintu abi. Shelomu uvua mujadike bua kuasa nzubu wa tshjila wa Mvidi Mukulu muaba udibu mua kutendelela Maweja-Nangila. Uvua musue kuasa kabidi nzubu wende wa Bukalenga. Shelomu kuangata bena mudimu binunu makumi muanda mutekete bua kuambula bintu, ne bantu binunu makumi muanda mukulu bua kusonga mabue mu mikuna. Bavua babalombola kudi bantu binunu bisatu ne nkama isambombu. Shelomu kutuma bantu kudi Irame, mukalenga wa tshimenga tshia Tire, umuambila ne: “Uvua mupeshe tatu wanyi Davide mitshi ya sedre bua kuasaye nzubu wa bukalenga. Ungenzele panyi nanku, nkadi pa kuashila Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wanyi nzubu wende wa tshijila. Neboshilemu milambu ya manananshi. Nebatekemu mampa a tshijila matuku onsu. Nebalambulemu milambu ya kuosha dinda ne dilolu, matuku a Dikisha, dituku dionsu didi ngondu ubala, ne matuku a bibilu bia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu. Ke mikenji idi bena Izrayele ne bua kukumbaja kashidi. Nanku, nzubu wa Mvidi Mukulu undi ngasa neikale munene, wa lumu, bualu Mvidi Mukulu wetu mmupite mvidie yonsu ku bunene. Muntu nansha umue kena mua kumuashila nzubu to, bualu diulu, nansha diodi dialabale, ndikese bualu buende. Meme tshiena mua kuamba ne: ndi ngashila Maweja-Nangila nzubu to. Kadi ndi ngasa muaba wa ditendelela, udibu mua kumulambula milambu. Nanku, untumine muntu udi mumanye bimpe mua kuenza bintu ne tshiamu tshia mpawungi, ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, ne tshiamu tshikunze, kabidi ne biamu bikuabu. Muntu awu, ikale mumanye kabidi mua kutela bilamba bilaba kakula, bikunze kunzuu, bifikuluke, mumanye kabidi mua kuzola bintu mu biamu. Muntu awu, neenze mudimu pamue ne bantu banyi badi bamanye bimpe mua kuenza midimu ayi, bavua tatu wanyi Davide muangate ku mudimu. Bantu abu mbasombe mu Yerushalayime, nansha muaba mukuabu mu ditunga dia Yuda. Umpeshe kabidi mitshi ya sedre, ya pin ne ya santale, idi ifumina ku mikuna ya Lebanone. Ndi mumanye ne: bena mudimu bebe mbamanye mua kukosa mitshi ya Lebanone. Bena mudimu banyi nebaye kuambuluisha bena mudimu bebe. Nebankosele mitshi ya bungi, bualu nzubu wa Mvidi Mukulu undi ngasa mmupite bunene, kabidi mmupite buimpe. Bena mudimu bebe badi bankosela mitshi, nembapeshe kilo binunu bitotu bisambombu ya bukula bua mampa, kilo bitotu bisambombu ya ntete ya kuenza bukula, maluvu a mvinyo litre binunu nkama muanda mukulu, ne mafuta litre binunu nkama muanda mukulu.” Irame, mukalenga wa tire, kufunda mukanda, wandamuna mukalenga Shelomu ne: “Maweja-Nangila mmunange bena tshisamba tshiende. Ke padiye mukuteke bua kuikala mukalenga wabu. Ndi ngela Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele, mufuki wa diulu ne buloba, tuasakidila, bualu mmupeshe Davide muana wa meji, wa tshiumvuilu ne lungenyi, muakanyine mua kuashila Maweja-Nangila nzubu, ne kudiashila wende yeye wa bukalenga. Nanku, mpindiewu ndi nkutumina Urame-Abi udi mumanye midimu bikole. Tatuende wa Urame-Abi uvua muena tshimenga tshia Tire, kadi mamuende uvua muena tshisamba tshia Dane. Urame-Abi udi mumanye mua kuenza bintu ne tshiamu tshia mpawungi, ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, ne tshiamu tshikunze, kabidi ne biamu bikuabu. Mmumanye kabidi kusonga mabue ne mitshi, kutela bilamba bilaba kakula, bikunze kunzuu, ne bifikuluke, nansha bilamba bienza ne ndanda. Udi mumanye kabidi mua kuzola bintu mu biamu. Udi mua kuenza mudimu onsu udibu bamupeshe. Neenze mudimu pamue ne bena mudimu bebe badi bamanye mudimu bimpe, kabidi ne ba tatuebe Davide. Nanku, wewe mukalenga Shelomu, ututumine bukula bua mampa, ntete ya bukula, mafuta ne maluvu biuvua mulaye. Netuye pa mukuna wa Lebanone bua kukosa mitshi yonsu iudi i ujinga. Nempitshile nayi mu mayi manene, misuika mu bisumbu, too ne ku Yafa, bua uyambuishe muaba awu, ifike ku Yerushalayime.” Shelomu kusangisha benyi bonsu bavua basomba mu ditunga dia Izrayele, bilondeshile muvua tatuende Davide mubabadike. Bavua binunu lukama makumi atanu ne bisatu ne nkama isambombu. Kusungulaye bantu binunu makumi muanda mutekete bua kuambula bintu, bantu binunu makumi muanda mukulu bua kusonga mabue mu mikuna, bantu binunu bisatu ne nkama isambombu bua kulombola bonsu bavua benza midimu eyi. Shelomu kutuadija kuibaka nzubu wa Maweja-Nangila mu Yerushalayime pa mukuna wa Moriya, muaba uvua Maweja-Nangila mumuenekele tatuende Davide. Davide uvua mumane kulongolola muaba awu, uvua Ornane muena Yebusa ushipuila ntete ya kuenza bukula. Shelomu mumane kushala mu bukalenga bidimu binayi, kutuadijaye kuibakisha nzubu wa Mvidi Mukulu mu ngondu muibidi. Bunene bua nzubu wa Mvidi Mukulu uvua Shelomu muibakishe buvua mushindu ewu: metre makumi asatu mu bule, ne metre dikumi mu butshiama. Mushiku wa mbelu wa kumpala kua nzubu wa Mvidi Mukulu uvua ne metre dikumi mu butshiama, bilondeshile butshiama bua nzubu wa Mvidi Mukulu, metre makumi asambombu mu butumbuke. Bavua balamika tshiamu tshia mpawungi menemene munda mua nzubu wa Mvidi Mukulu muonsu. Ku bimana bia mu tshibambalu tshinene bavua balamikaku mabaya a mutshi wa pin, malamika tshiamu tshia mpawungi menemene. Bavua bazola pa mabaya apa malala a mabue ne nkanu ya majitamajita. Bavua balengeja kabidi tshibambalu atshi ne mabue a mushinga mukole. Tshiamu tshia mpawungi tshivuabu benza natshi mudimu mu tshibambalu amu tshivua tshifumina ku Parvayime. Bavua balamika tshiamu tshia mpawungi ku mikamba ya ku nzubu, ku mabue a ku tshibuelelu panshi, ku bimana, ne ku biibi bia tshibambalu. Bavua bazola ne biamu ku bimana bimfuanyi bia bakerubine. Bavua bibaka tshibambalu tshikuabu tshivuabu binyika ne: “Muaba wa tshijila menemene ’”. Tshibambalu atshi, tshivua ne metre dikumi mu butshiama, bilondeshile butshiama bua nzubu wa Mvidi Mukulu, ne metre dikumi mu bule. Munda mua nzubu amu, bavua balamika kilo binunu makumi abidi bia tshiamu tshia mpawungi. Misumadi ya tshiamu tshia mpawungi ivuabu benza nayi mudimu ivua ne bujitu bua grame nkama itanu. Nansha bibambalu bia kulu bia munda mua nzubu wa Mvidi Mukulu bivua bilamika amu tshiamu tshia mpawungi. Pashishe bavua bafula bakerubine babidi ne tshiamu tshiengulula. Bavua babalamika tshiamu tshia mapwungi, babateka muaba wa tshijila menemene. Bavua batela kabidi tshilamba tshia buanda bua ndanda tshia kulembeleja mu mushiku wa mbelu. Tshilamba atshi tshivua mekala mashilangane: tshifikuluke, tshikunze ne tshikunzubile. Bavua bazolaku bimfuanyi bia bakerubine. Kuenzabu makunji abidi mikale ne metre dikumi ne muanda mutekete mu bule, a kuasa kumpala kua nzubu wa Mvidi Mukulu. Ku mutu kua dikunji dionsu, kuvua mutu wa dikunji, muikale ne metre abidi ne tshitupa mu bule. Kuenzabu nkanu ya majitamajita bua kuteka ku mutu wa dikunji. Pashishe, kuenzabu bimfuanyikijilu lukama bia bimuma bia ngrenade bua kubilembeleja ku nkanu aku. Kuasabu makunji abidi aa ku tshibuelelu tshia muaba wa tshijila, edi ku dia balume, edi ku dia bakaji dia mushiku wa mbelu. Dikunji divua ku dia balume bavua badinyika ne: “Yakine,” mmumue ne: “Mvidi Mukulu ngudi ushindika.” Dikunji divua ku dia bakaji bavua badinyika ne: “Bowaze,” mmumue ne: “Mvidi Mukulu ke bukole.” Kuenzabu tshilambuilu tshia tshiamu tshikunze, tshikale ne metre dikumi mu bule ne mu butshiama, butumbuke buatshi buvua metre atanu. Kuenzabu dilongu dinene dia tshijengu dia tshiamu tshikunze. Divua ne metre atanu mu bunene, metre abidi ne tshitupa mu butumbuke, ne nyunguluilu wadi uvua ne metre dikumi ne atanu. Muinshi mua mibangu ya dilongu adi ku nseke yadi yonsu, kuvua bimfuanyi bileja ngombe milume. Ku metre umue kuvua bimfuanyi ebi makumi abidi, bikale mu milongu ibidi. Bimfuanyi abi ne dilongu, bavua babifula musangu umue. Dilongu adi bavua baditeka pa ngombe milume dikumi ne ibidi ya tshiamu tshikunze. Ngombe isatu ivua nutangile ku mutu, isatu nutangile luseke ludi diba dibuelela, isatu nutangile kuinshi, ne mikuabu isatu nutangile luseke ludi diba dipatukila. Ngombe eyi yonsu ivua miele nyima ku dilongu dinene dia tshijengu; miongu yayi ivua muinshi mua dilongu adi. Mupimbu wa dilongu adi uvua wa santimetre muanda mukulu. Bayila balengeja mubangu wa dilongu anu bu mudibu balengeja dikopu dia tshiamu, ne bintu bifuanangane ne mabeji a kapapa-nkole. Dilongu dinene dia tshijengu adi divua dikumbane mua kuelamu mayi litre binunu lukama ne makumi abidi. Kuenzabu malongu manene dikumi a tshiamu tshikunze. Kutekabu malongu atanu ku dia balume dia nzubu wa Mvidi Mukulu, atanu ku dia bakaji, bua kuowelamu mayi. Bavua basukuilamu milambu ya kuosha, ivuabu balambula. Mayi avua mu dilongu dinene dia tshijengu, batuangaji ke bavua bawowa. Kuenzabu bitekedi bia miendu dikumi bia tshiamu tshia mpawungi, bilondeshile mushindu uvuabu babambile bua kubifula. Kubitekabu mu tshibambalu tshinene tshia mu nzubu wa Mvidi Mukulu, bitanu ku dia balume, bitanu ku dia bakaji. Kuenzabu mesa dikumi, kuatekabu kabidi mu tshibambalu tshinene, atanu ku dia balume, makuabu atanu ku dia bakaji. Kuenzabu makopu lukama a tshiamu tshia mpawungi a kumiamina nawu. Kuenzabu lupangu lua batuangaji ne lupangu lukuabu lunene luikale ne biibi. Biibi ebi bavua babilamika tshiamu tshikunze. Dilongu dinene dia tshijengu bavua baditeka luseke lua balume lua nzubu wa Mvidi Mukulu, pabuipi ne ditumba divua luseke lua kuinshi lua kudi diba dipatukila. Urame mumane kuenza ngesu ya kuela butu, bikasu, ne makopu a kumiamina nawu, kujikijaye bionsu bivua Shelomu mumuambile bua kuenza bua nzubu wa Mvidi Mukulu ke: makunji abidi, mitu ya makunji ibidi ya bijengu ya kuteka ku mutu kua makunji, bilengejilu bibidi bifuanangane ne makondu, bua kubuikila ku nsongu ya mitu ya bijengu ya makunji, bimuma bia mutshi wa ngrenade nkama inayi, bivua bilembeleja ku makondu abidi, biteka mu milongu ibidi, ku bukondu buonsu buvua bubuikila mitu ya makunji. Urame uvua muenze kabidi matempu ne malongu manene a kuteka pa matempu, dilongu dinene dia tshijengu, ngombe milume dikumi ne ibidi ivua miambule dilongu adi, ngesu ya kuela butu, bikasu ne nsomu bua kuambula munyinyi. Bintu bionsu abi Urame-Abi uvua mubienze bua nzubu wa Maweja-Nangila, ne tshiamu tshikunze tshiengelela, bu muvua Shelomu mumutumine diyi. Bavua bengulula biamu abi munda mua buloba mu tshibandabanda tshia Yardene, pankatshi pa musoku wa Sukote ne wa Seredata. Shelomu kuenzeja bintu bipite bungi. Kabavua nansha bakeba mua kumanya bujitu bua tshiamu tshikunze tshivuabu benze natshi bintu bionsu ebi to. Shelomu kuenzeja kabidi bintu bionsu bia tshiamu tshia mpawungi bia kuteka mu nzubu wa Mvidi Mukulu, ke: tshilambuilu tshia manananshi tshia tshiamu tshia mpawungi, mesa avuabu bamane kuteka mampa mamane kulambula Mvidi Mukulu, bitekedi bia miendu, ne miendu yabi, bienza ne tshiamu tshia mpawungi nkayatshi; miendu ivua ne bua kutema kumpala kua muaba wa tshijila menemene, bilondeshile muvuabu bamane kuamba; bilongu, miendu ne nkuatu bivua ku bitekelu bia miendu, bia tshiamu tshimpe menemene tshia mpawungi; bintu bia kusukula nabi miendu, makopu a kumiamina nawu ne makopu makuabu, mbabula, bionsu bienza ne tshiamu tshia mpawungi menemene, biibi bia nzubu wa Mvidi Mukulu, ne bidi bitangila muaba wa tshijila menemene, ne bidi bitangila ku tshibambalu tshinene, bienza ne tshiamu tshia mpawungi. Shelomu mumane kujikija midimu ya diasa nzubu wa Maweja-Nangila, kuangataye bintu bionsu bivua tatuende Davide mulambule Maweja-Nangila: tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, tshiamu tshia mpawungi, ne bintu bikuabu bia mishindu yonsu, kubitekaye mu tshibambalu tshia nzubu wa Mvidi Mukulu, tshivuabu bateka bintu bionsu bia mushinga mukole. Diba adi, mukalenga Shelomu kubikidisha bakulu ba bena Izrayele, bamfumu ba bisamba ne bamienampala ba meku a kale onsu. Kufikabu mu Yerushalayime bua kuambula mushete wa ndondu wa Maweja-Nangila, uvua mu Tshimenga tshia Davide, tshivuabu binyike kabidi ne: Siyone, bua kuya kuuteka mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Nanku, bena Izrayele bonsu kudisangisha kabidi bua kuenza tshibilu tshia ngondu wa muanda mutekete. Bakulu ba bena Izrayele kufika bua kushindikija bena Levi bavua bambula mushete wa ndondu. Batuangaji ba bena Levi bavua bambula mushete wa tshijila, ntenta wa kusambakena, ne bintu bia tshijila bivua mu ntenta awu. Mukalenga Shelomu, ne bena Izrayele bonsu bavua badisangisha nende muaba uvua mushete, kulambulabu milambu ya bungi, ya mikoku ne ya ngombe. Kabavua ne mushindu wa kubala bungi buayi to. Pashishe, batuangaji kubueja mushete muaba uvuabu bamane kulongolola, mu tshibambalu tshivuabu binyika ne: muaba wa tshijila menemene, muinshi mua mapuapua a bakerubine. Mapuapua a bakerubine avua molola pa mutu pa muaba uvuabu balongolola bua kuteka mushete. Nanku, mapuapua avua mabuikila mushete ne milonda ivuabu bawambuile nayi. Milonda ayi ivua mile. Nsongu yayi ivua imueneka amu kudi muntu uvua pankatshi pa mushete ne tshibuelelu tshia tshibambalu. Kadi, kayivua imueneka kudi muntu uvua pambelu to. Milonda ayi itshidi muaba awu too ne mpindiewu. Mu mushete amu, muvua anu mabue abidi avua ne mikenji, avua Moshe muteke mu mushete. Uvua muapete ku mukuna wa Sinayi, muaba uvua Maweja-Nangila mutue ndondu ne bena Izrayele, pavuaye mumane kubapatula mu Ejipitu. Batuangaji kupatuka muaba wa tshijila. Batuangaji bonsu bavua badijidila, badilongolola ku mudimu wabu dituku adi, kabayi basunguluja tshisumbu tshia batuangaji. Bena Levi bavua bamanye mua kuimba misambu: Ashafe, Emane, Yedutune ne bana babu ba balume, ne bantu bakuabu ba mu meku abu, bavua bavuala bilamba bia buanda buimpe bua ndanda. Bavua ne biombelu biabu, ludibu, lunzenze ne tshisanji, bimane ku luseke ludi diba dipatukila lua tshilambuilu. Pabuipi nabu pavua batuangaji lukama ne makumi abidi, bavua bamanye mua kuela mpungi. Bonsu, bedi ba mpungi ne bimbi bakuabu, kuimbabu pamue, bua kusamuna ne kutumbisha Maweja-Nangila. Bavua bimba misambu, bela mpungi, ludibu ne biombelu, bamba ne: “Tumbishayi, Maweja-Nangila, bualu mmulenga. Dinanga diende ndia kashidi ”. Diba adi, divuba kuwula mu nzubu wa Mvidi Mukulu tente. Batuangaji kabavua ne mushindu wa kutungunuka ne mudimu wabu to, bualu bua divuba adi, bualu butumbi bua Maweja-Nangila buvua buwula mu nzubu wende. Ke Shelomu kuela diyi ne: “Maweja-Nangila, wewe uvua musue kusomba muaba wa midima! Kadi, meme ndi mukuibakile nzubu muimpe ewu, muaba wa wewe kusomba kashidi!” Bena Izrayele bonsu bamane kudisangisha, kuimanabu kulu. Mukalenga Shelomu ubatangila, kubelaye muoyi. Pashishe kuambaye ne: — Ndi ngela Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele tuasakidila! Yeye nkayende mmukumbaje bionsu bivuaye mulaye tatu wanyi Davide. Uvua mumuambile ne: “Biangatshile ku dituku dimvua mupatule bantu banyi mu Ejipitu, tshiena musungule tshimenga nansha tshimue munkatshi mua bimenga bia bena Izrayele, bua nuenu kungibakilamu nzubu, muaba udibu mua kuntendelela. Tshiena musungule muntu nansha umue bua kuikalaye mfumu wa bantu banyi bena Izrayele. Kadi mpindiewu, ndi musungule Yerushalayime bua nuenu kuntendelelamu. Meme kukusungula wewe Davide bua kulombola bantu banyi.” Bushuwa, tatu wanyi Davide uvua muele meji a kuibakila Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele nzubu wa tshijila. Kadi, Maweja-Nangila kumuambila ne: “Udi muele meji mempe bua kungibakila nzubu. Kadi, wewe kuena mua kungibakila nzubu to, anu muanebe wa balume. Eyowa, anu muanebe wa balume neangibakile nzubu ewu. ” Nanku, Maweja-Nangila mmukumbaje bionsu bivuaye mulaye. Meme ndi mupingane tatu wanyi Davide mu bukalenga. Ndi musombe mu nkuasa wa bukalenga wa bena Izrayele, bu muvua Maweja-Nangila muambe. Kabidi ndi muibake nzubu ewu wa tshijila wa Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele. Ndi mutekemu mushete udi ne mabue a ndondu, uvua Maweja-Nangila mutue ne bena Izrayele. Pashishe, Shelomu kuimana kumpala kua tshilambuilu tshia Maweja-Nangila, bena Izrayele bonsu batangile. Kuelaye bianza mulu bua kutendelela. Shelomu uvua muenzeje tshitaku tshia tshiamu tshikunze tshivuabu bateke munkatshi mua lubanza lua nzubu wa Mvidi Mukulu. Tshitaku atshi tshivua ne metre abidi ne tshitupa mu bule ne mu butshiama, metre umue ne tshitupa mu butumbuke. Shelomu kubandapu, kutua binu, muaba uvua bena Izrayele bonsu mua kumumona. Kuelaye bianza mulu, utendelela Maweja-Nangila, wamba ne: — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, kakuena Mvidi Mukulu mu diulu nansha pa buloba bu wewe. Udi uvuluka ndondu uuvua mutue ne bantu bebe. Udi unanga, wenzela bimpe, bonsu badi bakuitaba ne muoyi umue. Wewe udi muenzele tatu wanyi bionsu biuvua mumulaye. Eyowa, lelu udi mukumbaje bionsu biuvua mumulaye. Nanku, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, ukumbaje kabidi malaya makuabu, auvua mulaye tatu wanyi Davide, muntu webe. Uvua mumuambile ne: “Pikala ndelanganyi yebe mingitabe, mienze tshindi musue, bu muuvua wewe muenze, ndi nkujadikila ne: misangu yonsu, muntu wa ku ndelanganyi yebe neakupingane mu bukalenga, bua kushala mukalenga wa bena Izrayele. ” Nanku Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, mpindiewu ndi nkusengelela bua ukumbaje bualu ebu, buuvua mulaye tatu wanyi Davide, muntu webe! “Kadi, bulelela Maweja-Nangila udi mua kusomba ne bantu pa buloba anyi? Diulu, nansha mudidi dinene, didi amu dikese bualu buende. Nansha kazubu ka Mvidi Mukulu kandi muibake aka, kadi kakese katambe. Nanku Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wanyi, tangila kundi, umvua mundi nkusengelela. Eyowa, uteleje mundi nkubikila muanyi muonsu. Utabale, ulame nzubu ewu bimpe, butuku ne munya, amu ne muoyi wa kalolu. Bualu uvua mumane kuamba ne: ke muaba undi ndilejila kudi bantu. Teleja mundi nkutendelela mu nzubuemu. Teleja mundi nkusengelela, ne mudi bantu bebe bena Izrayele bakusengelela, batangile ku nzubu ewu. Nanku Maweja-Nangila, mu diulu muudi musombe, ututeleje, ujimije mibi yetu. “Padibu bafunda muntu ne: mmuenzele mukuende bibi, badi mua kufika nende mu nzubu webe emu, bua kuditshipaye kumpala kua tshilambuilu tshiebe, bua ajadike mudiye kayi ne bualu. Diba adi, wewe Maweja-Nangila udi mu diulu, wikale muteleje, ukose tshilumbu tshia bena mudimu bebe, bua muena tshibawu apete dinyoka, bua udi mubinge amueneke ne: kena ne bualu. “Padi bena Izrayele bakutombokela, badi mua kubatshimuna kudi baluishi babu. Padi bena Izrayele bakulomba bua wewe kubafuila luse, bakutumbisha, bakutendelela mu nzubu emu, wewe Maweja-Nangila udi mu diulu, wikale muteleje. Ubajimijile mibi yabu. Ubapingajile maloba auvua mumane kupesha kale bankambua babu, mubapeshe ne bobu kabidi, bualu bena Izrayele mbantu bebe. “Padi bena Izrayele bakutombokela, wewe mukandike bua mvula kaloki, kadi bena Izrayele batangile ku nzubu eku bua kukutendelela ne kukutumbisha, padibu badipuekesha, balekela kukutombokela, wewe Maweja-Nangila udi mu diulu wikale muteleje. Ubajimijile mibi yabu, bualu bena Izrayele mbena mudimu bebe, kabidi mbantu bebe. Ubalongeshe kabidi mua kukutumikila bimpe. Pashishe, ulokeshe mvula pa buloba buebe ebu, bualu uvua mumane kubupesha bena Izrayele. “Padi tshiyole tshia nzala tshibuela mu ditunga, nansha tshipupu tshia disama dia tshiambu, padi munanga mumishe ntete ya kuenza bukula, nansha padi mvula unyanga bia pa madimi, padi mpasu ya mukumbi nansha ya mishindu mikuabu, mibuele mu ditunga mipite bungi, baluishi bakengesha bena Izrayele, babipata ne muaba mene udibu basokome mu bimenga biabu bivuabu bakoleshe ne bimana, tshipupu nansha disama dia tshiambu bibuela mu ditunga, padi bantu bebe bena Izrayele banyingalala, badiumvua ne: tudi benze bibi, padibu bakutendakena, batangile ku nzubu eku, bela bianza mulu bua kukutendelela, wewe Maweja-Nangila udi musombe mu diulu, wikale muteleje. Ubafuile luse, wenzele muntu yonsu bilondeshile nsombelu wende. Bualu wewe nkayebe udi mumanye meji adi mu muoyi wa muntu. Bushuwa, wewe nkayebe udi mumanye malu adi mu mioyi ya bantu. Wenzele bena Izrayele nanku, bua balame meyi ebe, bakunemeka kashidi, matuku onsu adibu ne muoyi pa buloba ebu, buuvua mumane kupesha bankambua betu. “Padi muenyi udi kayi wa mu tshisamba tshia bena Izrayele, mufume ku ditunga dia kule, mubuele mu nzubu emu bua kukutendelela, yeye mumane kumvua muudi wewe Mvidi Mukulu munene wa bukole buonsu, wenza bishima, wewe Maweja-Nangila udi musombe mu diulu, wikale muteleje. Umupeshe tshintu tshidiye ukulomba. Nanku, bantu ba bisamba bionsu bia pa buloba nebakumanye. Nebalonge mudibu mua kukunemeka, mudi bantu bebe bena Izrayele bakunemeka. Nebajadike ne: nzubu ewu undi muibake, ke muaba udibu ne bua kukutendelela. “Wewe mutume bena Izrayele mu mvita, bua kuluangana ne baluishi babu, padi bena Izrayele bakudimuke batangile Yerushalayime uuvua mumane kusungula, batangile ku nzubu ewu undi mukuibakile, bakutendelela, mu diulu muudi musombe, wikale mubateleje. Umvue mudibu bakulomba, bakusengelela. Nanku ubambuluishe. “Padi bena Izrayele bakutombokela, — bualu kakuena muntu nansha umue udi kayi mua kuenza bibi, — misangu mikuabu udi mua kubafikila munda, kubafila mu bianza bia baluishi babu bua baluishi babu abu baye nabu mu bupika mu ditunga diabu, nansha diodi dikale mutantshi mule. Kadi padi bena Izrayele, mu ditunga mudibu mu bupika, badiela meji badikonka, batuadija kukutendelela, bamba ne: ‘Tudi batombokele Maweja-Nangila. Tudi benze bibi, tudi bena tshibawu’, bobu bakulomba ne muoyi wabu mujima bua wewe kubafuila luse mu ditunga mudibu mu bupika, bobu bakudimuke batangile ku ditunga diuvua mumane kupesha bankambua babu, batangile ku Yerushalayime, tshimenga tshiuvua musungule, ne ku nzubu ewu undi mukuibakile, bobu bakutendelela, nanku, wewe Maweja-Nangila udi musombe mu diulu, wikale muteleje. Umvua mudibu bakulomba, bakusengelela. Nanku ubambuluishe. Ubafuile luse bua malu mabi onsu adibu bakuenzele. “Mvidi Mukulu wanyi, tabala! Umvua mundi nkutendelela mpindiewu mu nzubu emu. Mpindiewu, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, juka, shindikija mushete wa tshijila, muaba uudi uleja bukole buebe. Ubuele muaba ewu uudi mua kuikisha. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ambuluishe batuangaji bebe, bikale bakanyine bilamba biabu bia lumu, batupeteshe lupandu, bantu badi bakuitaba, basanke, bapete diakalenga. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, kubengi mukalenga uudi mujidile, uvuluke bilenga bionsu biudi muenze, biudi muenzele muntu webe Davide. ” Shelomu mumane kujikija ditendelela Maweja-Nangila, kapia kufuma mu diulu, kuosha milambu ya kuosha, ne ya bobumue. Butumbi bua Maweja-Nangila kuwula mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Batuangaji kabavua mua kubuela muaba wa tshijila, bualu muvua muwule ne butumbi bua Maweja-Nangila. Bena Izrayele bonsu bavua muaba awu, kumonabu kapia kafumina mu diulu, butumbi bua Maweja-Nangila bukenka mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Diakamue, kutuabu binu panshi, kuinyika mitu panshi bua kutendelela Maweja-Nangila, kumutumbisha bua bulenga buende ne bua dinanga diende didi kadiyi dijika. Mukalenga Shelomu ne bena Izrayele bonsu kulambula Maweja-Nangila milambu. Kulambulabu ngombe binunu makumi abidi ne bibidi, mikoku ne mbuji binunu lukama ne makumi abidi, bua kubanjija nzubu wa Mvidi Mukulu. Batuangaji bavua anu pa miaba Kuabu benzela mudimu. Bena Levi bavua bimba biombelu bia tshijila, bivua mukalenga Davide muenzeje. Bavua batumbisha Maweja-Nangila, bua dinanga diende didi kadiyi ne ndekelu, bilondeshile musambu uvua Davide mubalongeshe. Batuangaji bavua bela mpungi, batangilangane ne bena Levi aba. Bantu bonsu bavua amu bimane kulu. Pashishe, mukalenga Shelomu kujidila tshitupa tshijima tshia pankatshi tshia lubanza luvua kumpala kua nzubu wa Mvidi Mukulu, bualu tshilambuilu tshia tshiamu tshikunze, tshivua Shelomu muashishe, tshivua tshikese, katshiyi tshikumbane mua kulambuilapu milambu yonsu to. Nanku mukalenga uvua ne bua kulambula milambu ya kuosha, ya bintu bia mu madimi, ne manyi a nyama ya milambu ya bobumue amu mu lubanza amu. Anu tshikondu atshi, Shelomu ne bena Izrayele bonsu bavua muaba awu bapite bungi, kuenza tshibilu tshia tuzubu tua Bisasa matuku muanda mutekete. Bena Izrayele abu, bavua bafumine mu ditunga dijima dia bena Izrayele, biangatshile ku Lebo-Amate ku mutu mu ditunga, too ne ku musulu wa Ejipitu udi kuinshi mu ditunga. Nanku, dituku dia muanda mukulu dia tshibilu, bena Izrayele kuenza tshisangilu tshinene. Kuenzabu tshibilu tshia dijidila dia tshilambuilu matuku muanda mutekete, pashishe tshibilu mene tshia tuzubu tua Bisasa matuku makuabu muanda mutekete. Dituku dia makumi abidi ne disatu dia ngondu wa muanda mutekete, mukalenga Shelomu kutangalaja bena Izrayele. Kupinganabu bonsu ku nzubu yabu ne musangelu. Bavua ne disanka, bualu Maweja-Nangila uvua muenzele Davide, Shelomu, ne tshisa tshiende tshia bena Izrayele bimpe bitambe. Mukalenga Shelomu mumane kujikija diasa nzubu wa Mvidi Mukulu, ne wende yeye wa bukalenga, mumane kukumbaja bionsu bivuaye musue kuenza mu nzubu ibidi eyi, Maweja-Nangila kumumuenekela munkatshi mua butuku, umuambila ne: — Ndi mumvue dilomba diebe. Ndi muanyishe nzubu ewu bua bikale bandambuilamu milambu. Dituku dikuabu pangikala mukange diulu, mvula kayi uloka, nansha pangatuma mpasu bua kunyanga ditunga, nansha pangatumina bantu banyi bena Izrayele tshipupu tshia disama dia tshiambu, padi bantu banyi bena Izrayele, bandi muinyike dina dianyi, badipuekesha, bantendelela, padi bena Izrayele bankeba, balekela bibidilu biabu bibi, Meme Maweja-Nangila, mu diulu mundi, nembateleje. Nembalekele bilema biabu, nengakaje ditunga diabu. Mpindiewu ndi mbatabalela. Nenteleje ditendelela diabu dionsu didibu bantendelela mu nzubu ewu. Ndi musungule nzubu ewu, mumujidile bua meme kuikala munkatshi muenu kashidi. Nennutabalele kashidi, amu ne muoyi wa kunuenzela bimpe. Kadi, Shelomu, wewe mungitabe, bu muvua tatuebe Davide mungitabe, wewe mukumbaje bionsu bindi nkuambila, mutumikile meyi ne mikenji bianyi bimvua mukupeshe, umanye ne: nenjadike bumfumu buebe kashidi, bilondeshile ndondu umvua mutue ne tatuebe Davide, mumuambile ne: misangu yonsu muntu wa ku ndelanganyi yebe neakupingane mu bukalenga bua bena Izrayele. Kadi, wewe muntombokele, kuyi ukumbaja meyi ne mikenji bianyi bimvua mukupeshe, wewe mutendelele mvidie mikuabu, wewe muyituile binu bua kuyikukuila, nenkuipate mu buloba bumvua mukupe, nengumuke mu nzubu ewu undi mujidile bua nuenu kuntendelelamu. Nanku bantu ba bisamba bikuabu nebaseke bena Izrayele, bahele bibingu. Padi bantu bapitshila pabuipi ne nzubu munene wa lumu ewu mumane kunyanguka, nebakeme, bakonka ne: “Maweja-Nangila mmunyangakaje ditunga edi ne nzubu ewu nenku bua tshinyi?” Nebabandamune ne: “Bualu bena Izrayele mbatombokele Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu, uvua mupatule bankambua babu mu Ejipitu. Maweja-Nangila udi ubakengesha nenku, bualu badi batendelela mvidie mikuabu.” Bidimu makumi abidi bimane kukumbana, Shelomu kujikija nzubu wa Mvidi Mukulu ne wende wa bukalenga. Diba adi, Shelomu kuibakulula kabidi bimenga bivua mukalenga Irame wa mu ditunga dia Tire mumupe. Kutumaye kabidi bena Izrayele bua kusombamu. Pashishe, Shelomu kuvua kuluisha Amate-Soba, kukuata ditunga adi. Kuibakululaye tshimenga tshia Tadmore mu tshipela. Kuibakululaye kabidi ne bimenga bivuaye muase mu buloba bua Amate bua kutekamu mayeba ende. Shelomu uvua muibakulule kabidi bimenga bia Bete-Orone wa ku mutu ne Bete-Orone wa kuinshi. Bimenga ebi bavua babibaka ne bimana bikole, kabidi ne biibi bikole bikanga ne milonda. Uvua muibakulule ne Baalate, ne bimenga bionsu bivuaye muteke mayeba, matempu ende a mvita, ne nyama yende ya tubalu. Nanku, Shelomu kuibaka bintu bionsu bi-vuaye musue kuibaka mu Yerushalayime, pa mukuna wa Lebanone, ne mu ditunga dijima divua ku bumfumu buende. Mu ditunga amu mutshivua bantu ba bisamba bikuabu: Ke bena Iti, bena Amore, bena Perizi, bena Ivi ne bena Yebusa, mmumue ne bantu bonsu bavua kabayi bena Izrayele to. Bisamba ebi bivua bishale mu ditunga, bualu bena Izrayele kabavua babibutula to. Bantu ba bisamba ebi ke bavua Shelomu wenzeja midimu. Batshidi babenzejayi too ne mpindiewu. Kadi Shelomu kavua wenzeja bena Izrayele midimu ayi to. Uvua mubangate amu ku mudimu wa bena mvita, bikale ne mianzu mishilangane: ya balombodi, ya bendeshi ba matempu a mvita, ne ya babandi ba pa nyama ya tubalu. Bamfumu ba maloba kusungula bantu nkama ibidi ne makumi atanu, bua bikale batangila bantu bonsu bavua benzela Shelomu midimu mishilangane. Shelomu kutumina mukajende, muana wa mukalenga wa bena Ejipitu, diyi bua umuke mu Tshimenga tshia Davide, aye kusomba mu nzubu wa bukalenga uvuabu bamuibakile. Mukalenga Shelomu kuamba ne: “Nansha mukajanyi kena mua kusomba kabidi mu nzubu wa bukalenga wa Davide, mukalenga wa bena Izrayele to, bualu nzubu mene idibu bateke mushete wa tshijila wa Maweja-Nangila idi anu ya tshijila.” Biangatshile musangu awu, mukalenga Shelomu uvua ulambula Maweja-Nangila milambu ya kuosha pa tshilambuilu tshivuaye mumuashile, kumpala kua muaba wa tshijila. Bilondeshile mikenji ivua Moshe mumane kujadika bua dituku dionsu dia bualu, Shelomu uvua ulambula milambu dituku dia Dikisha, dituku dia kumpala dia ngondu, ne mu bibilu bisatu binene bia ku tshidimu: Dituku dia Mampa kaayi mela buanga, dia Dinowa biakudia, ne dia tuzubu tua Bisasa. Shelomu uvua ukumbaja malu avua tatuende Davide muambe. Uvua uteka bisumbu bia batuangaji mu midimu yabu. Pashishe uvua uteka bena Levi bua bikale batumbisha Maweja-Nangila diba dionsu, nansha bambuluisha batuangaji mu mudimu wabu. Uvua muteke kabidi balami ba biibi. Tshiibi tshionsu tshikale ne tshisumbu tshia balami batshi. Ke muvua Davide, muntu wa Mvidi Mukulu, muambe nanku. Midimu yonsu ya batuangaji, nansha ya bena Levi, bavua bayenza amu muvua Davide muambe, too ne ya kulama biuma bia mu ditunga. Midimu yonsu ya Shelomu ivuaye musue kuenza, kukumbanayi muvuaye muyilongolole, biangatshile ku tshitaku tshia nzubu wa Mvidi Mukulu too ne midimu ya dijikija nzubu awu kulu. Nzubu wa Mvidi Mukulu uvua muimpe mutambe. Pashishe, Shelomu kuyaku Eshiyone-Ngebere ne ku Elate, muaba uvua bantu basabukila ku Mayi manene makunze mu ditunga dia Edome. Mukalenga Irame uvua mutumine Shelomu bantu ba bena Fenisiya bavua bamanye mua kuita matu bikole. Bitshi ba matu abu, pamue ne bitshi ba matu ba Shelomu, kuya mu ditunga dia Ofire. Bavua bakadila mukalenga Shelomu tshiamu tshia mpawungi tshia mu ditunga adi, tshia kilo binunu dikumi ne bisatu ne pa mutu. Mukalenga mukaji wa mu ditunga dia Saba kumvua lumu lua Shelomu. Nanku kuyaye mu Yerushalayime bua kujadika muvua lungenyi lua Shelomu, ne kumuela nkonku mikole. Mukalenga mukaji awu, kufika mu Yerushalayime ne tshisumbu tshinene tshia bantu bende. Uvua kabidi ne nyama ya tumelu miambule manananshi, tshiamu tshia mpawungi kilo mivule, ne mabue a mushinga mukole. Kufikaye kudi Shelomu, kumuela nkonku yonsu ivuaye mumane kulongolola. Shelomu kuandamuna ku nkonku yonsu ayi. Kavua mushiye nansha lumue kayi mubandamune to. Mukalenga mukaji wa ku Saba kujadika muvua Shelomu muakule ne lungenyi. Kukemaye bikole bua mushindu uvua nzubu wa bukalenga uvua Shelomu mudibakile, ne bua biakudia bivuabu bateke ku mesa, ne mushindu uvua balombodi ba mu bukalenga basombe ku mesa. Kukemaye kabidi bua bilamba bivuabu bavuale kudi bena mudimu bavua babanya biakudia ne bia kunua. Kumonaye muvua Shelomu ne bantu bavuaye nabu babuela mu nzubu wa Mvidi Mukulu, benda basamuna Maweja-Nangila. Mukalenga mukaji kukema bikole bua bintu bionsu abi, kupangaye ne mua kuakula. Bena mudimu bebe, ne bantu badi mu nzubu webe wa bukalenga, mbena diakalenga! Bualu badi nebe matuku onsu. Badi bumvua miaku yebe ya meji ne ya lungenyi. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe atumbe! Uvua mukusungule bua wewe kuikala mukalenga wa bena Izrayele mu dina diende! Maweja-Nangila udi wenza nanku bualu mmunange tshisamba etshi, mmusue bua tshikaleku kashidi. Mvidi Mukulu webe mmukuteke mukalenga, bua bena tshisamba etshi banemekangane, benzelangane bimpe. Pashishe, mukalenga mukaji wa ku Saba, kupesha mukalenga Shelomu tshiamu tshia mpawungi kilo bu binunu bisatu ne nkama itanu. Kumupeshaye kabidi ne manananshi a bungi, ne mabue a mushinga mukole. Katshia kabavua banji kumona manananshi a nanku mu ditunga dia bena Izrayele to. Bena mudimu ba mukalenga Irame, ne ba mukalenga Shelomu, bavua baye ku Ofire, kupingana ne tshiamu tshia mpawungi, mitshi ya santale, ne mabue a mushinga mukole. Mabaya a santale awu, mukalenga Shelomu kualonga panshi mu nzubu wa Mvidi Mukulu, ne mu nzubu wende wa bukalenga, bua bantu kuendelapu. Kuenzaye kabidi nawu biombelu, bisanji ne lunzenze bua bantu bavua bimba misambu. Biangatshile musangu awu too ne mpindiewu, kabena banji kumona kabidi bualu bua nanku mu ditunga dia bena Yuda to. Nanku, mukalenga Shelomu kupesha mukalenga mukaji wa ku Saba, bintu bionsu bivuaye ukengela ne bivuaye mulombe. Mukalenga Shelomu kumupesha bintu bipite bungi, bipite bivua mukalenga mukaji awu mumutuadile. Pashishe, mukalenga mukaji, ne bena mudimu bende bavuaye nabu, kupingana mu ditunga diabu. Mu tshidimu tshimue, mukalenga Shelomu uvua mupete tshiamu tshia mpawungi mu Yerushalayime kilo binunu makumi abidi. Tudi mua kusakidila kabidi milambu ivuabu bapete ku bintu bia mu matunga makuabu, bivuabu babueje mu ditunga, ne ku bia bangenda mushinga bakuabu. Tudi mua kusakidila kabidi biamu bia mpawungi ne biamu bitoke bia mushinga mukole, bivua bakalenga ba ditunga dia Arabiya ne balombodi ba ditunga bakadila mukalenga Shelomu. Mukalenga Shelomu kuenzeja ngabu minene nkama ibidi, milamakaja ne tshiamu tshia mpawungi. Bua ngabu yonsu bivua bikengela tshiamu tshia mpawungi kilo isambombu. Uvua muenzeje kabidi ngabu mikese nkama isatu, milamakaja ne tshiamu tshia mpawungi. Bavua benza ngabu yonsu ne kilo isatu ya tshiamu tshia mpawungi. Shelomu kuteka ngabu yonsu ayi mu nzubu kuabu binyika ne: “Ditu dia Lebanone ”. Mukalenga Shelomu kuenzeja nkuasa munene wa bukalenga, mulengeja ne mubanga, mulamika tshiamu tshia mpawungi menemene. Nkuasa wa bukalenga awu, uvua pa tshibandilu tshivua ne bidiatshilu bisambombu. Nkuasa uvua kabidi ne tshibandilu tshikuabu tshia kudiatshila makasa, tshivua tshia tshiamu tshia mpawungi, tshilamakaja ne nkuasa. Nkuasa awu uvua kabidi ne maboku eku ne eku. Bavua bateka bimfuanyi bibidi bia nyama ya ntambue, etshi ku luseke, tshikuabu ku lunga. Bimfuanyi bikuabu bia nyama ya ntambue dikumi ne bibidi, bavua babiteka ku bidiatshilu aku: nyama ya ntambue isambombu ku dia balume, mikuabu isambombu ku dia bakaji. Kabavua banji kuenza bintu bia bukalenga bia mushindu ewu mu ditunga dikuabu to. Makopu onsu a mukalenga Shelomu, avua anu a tshiamu tshia mpawungi. Kabidi bintu bionsu bia kudila bivua mu nzubu, uvuabu binyika ne: Ditu dia Lebanone, bivua anu bia tshiamu tshia mpawungi menemene. Kabavua benza bintu bia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole to. Bualu mu tshikondu tshia Shelomu, tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, katshivua ne lumu. Mukalenga Shelomu uvua ne matu avuaye utuma mitantshi mile, avuabu bita kudi bena mudimu ba Irame. Pavua bidimu bisatu bipite, matu awu avua apingana mambule tshiamu tshia mpawungi, tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, mibanga, nyama ya nkima, ne nyunyi ya mu matunga makuabu. Nanku, mukalenga Shelomu uvua mupite bakalenga bonsu ba pa buloba, ku bubanji ne ku lungenyi. Bualu, Mvidi Mukulu uvua mumupeshe lungenyi lua bungi. Nanku, bamfumu bavua bafuma nseke yonsu bua kuebeja Shelomu malu. Ku tshidimu tshionsu, bantu bonsu aba, bavua bakadila Shelomu bintu bia kumusankisha nabi: bintu bia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, bia tshiamu tshia mpawungi, bilamba bia kuluangana nabi mvita, manananshi, nyama ya tubalu, nansha ya mpunde. Shelomu uvua ne bikumbi bivuaye mua kulamina nyama ya tubalu, ne matempu a mvita binunu binayi. Uvua ne nyama ya tubalu binunu dikumi ne bibidi. Uvua mulame imue nyama ya tubalu mu Yerushalayime muvuaye musombe. Nyama mikuabu, kuyabanyaye mu bimenga bivua ne bikumbi bilongolola bua kuyilama. Bamfumu bonsu bavua ku bumfumu bua mukalenga Shelomu, biangatshile ku musulu munene wa Perate, too ne ku ditunga dia bena Peleshete, kabidi too ne ku mukalu wa ditunga dia bena Ejipitu. Nanku, mu tshikondu tshia mukalenga Shelomu, mu Yerushalayime muvua tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole bungi bu nsoka. Muvua kabidi mitshi ya sedre ya bungi bu mitshi ya sikomore idi itoloka mu mpata ku muelelu wa Mayi manene. Nyama ya tubalu ya Shelomu, ivua ifumina ku Ejipitu ne ku matunga makuabu. Malu makuabu a Shelomu a ku ntuadijilu too ne a ku ndekelu kua bukalenga buende, mbaafunde mu mikanda idibu binyika ne: Malu adi muambi Natane muenze, Miaku ya muambi Akiya wa mu Shilo, ne Bualu buvua Maweja-Nangila muleje muambi Yedo. — Mu mukanda wa muambi Yedo, mbafundemu malu a Yerobowame, muana wa Nebate, mukalenga wa bena Izrayele. — Shelomu uvua mushale mu bukalenga mu Yerushalayime bidimu makumi anayi, ulombola bisamba bionsu bia bena Izrayele. Shelomu mumane kufua, kumujikabu pabuipi ne muaba uvuabu bajike tatuende mu Tshimenga tshia Davide. Nanku muanende wa balume Robowame kumupingana ku bukalenga. Robowame kuya ku Shekeme, bualu ke muaba uvua bisamba bionsu bia bena Izrayele bia ku mutu mu ditunga, bisangile bua kumubanjija mu bukalenga. Yerobowame, muana wa Nebate, uvua munyemene mu Ejipitu, mutshine mukalenga Shelomu. Yerobowame kumvua lumu lua tshisangilu tshia Shekeme. Ke kumukaye mu Ejipitu, kupingana kuabu. Nanku, kumutuminabu bantu bua kumubikila. Ke Yerobowame kudisangisha ne bisamba bia bena Izrayele bia ku mutu mu ditunga. Kuambilabu Robowame ne: — Tatuebe uvua unkengesha bu bapika. Mpindiewu, wewe mutukepeshile dikenga edi, didi ditutonda bu mutshi wa kuambula nawu bujitu pa makaya, netukuenzele mudimu. Robowame kuandamuna ne: — Papita matuku asatu, nupingane kabidi bua kumonangana nanyi. Bantu bonsu kutangalaka. Mukalenga Robowame kukonka lungenyi kudi bakulu bavua tatuende Shelomu wenza nabu mudimu, patshivuaye ne muoyi. Robowame kubakonka ne: — Nudi numpeshaku lungenyi kaayi bua meme kuandamuna bantu aba? Bakulu kumuandamuna ne: — Wewe mubaleje muudi munange bantu bebe, muudi muntu wa bantu, muanyishe tshidibu balombe, nebikale bena mudimu bebe kashidi. Kadi, mukalenga Robowame kubenga lungenyi lua bakulu alu. Kukonkaye lungenyi kudi bansongalume, bena mulongu nende, bavuaye wenda nabu. Kubakonkaye ne: — Bena Izrayele badi bajinga bua meme kubakepeshila dikenga divuabu babakengesha kudi tatu wanyi Shelomu. Bualu dikenga adi ndimane kubatonda bu mudi mutshi wa kuambula nawu bintu utonda. Kadi nuenu nudi numpesha lungenyi kaayi bua meme kubandamuna? Bansongalume bena mulongu nende kuandamuna ne: — Bantu aba badi banyingalala, bualu tatuebe Shelomu uvua ubakengesha bu bapika. Kabidi badi bakulomba bua wewe kubakepeshila dikenga edi. Nanku ubandamune mushindu ewu: “Munu wanyi wa kantengenene mmunene mupite diboku dia tatu wanyi. Tatu wanyi uvua munuambuishe bujitu bupite. Meme nemvudije bujitu buenu bikole bipite. Tatu wanyi uvua ununyoka ne mikaba. Kadi meme nennunyoke ne mikaba idi ne biamu ku nsongu.” Matuku asatu akumbana, Yerobowame ne bena Izrayele bonsu kuya kudi Robowame bu muvuaye mubalaye. Mukalenga Robowame mumane kubenga lungenyi luwabu bamupesha kudi bakulu, kuandamunaye bena Izrayele ne meyi atapa ku matshi, bilondeshile lungenyi luvuaye mupete kudi bansongalume, bena mulongu nende. Robowame kuambila bena Izrayele ne: — Nennuambuishe bujitu bunene bupite, nensakidile amu kusakidila bujitu pa bujitu. Tatu wanyi uvua unukumisha mikaba, kadi meme nennukumishe mikaba idi ne biamu ku nsongu. Nanku, mukalenga Robowame kavua muitabe dilomba dia bena Izrayele to. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ke uvua muenzeje bionsu abi, bua kukumbaja bualu bu-vuaye mumane kuambila muambi Akiya ku Silo, bua amanyishe Yerobowame, muana wa Nebate. Bena Izrayele ba ku mutu wa ditunga bamane kumvua ne: mukalenga Robowame kena muitabe dilomba diabu, kumuambilabu ne: — Davide katuena nende bualu to. Katuena basangisha tshintu ne muana wa Ishayi ewu to! Bena Izrayele, jukayi, tupingane kuetu, wewe, muntu wa ku ndelanganyi ya Davide, angataku bukalenga buebe! Bena Izrayele kumuka muaba awu. Robowame kushala amu mukalenga wa bantu bavua mu buloba bua bena Yuda. Pashishe, kutumaye Adorame, mulombodi wa midimu ya kulongolola ditunga, kudi bena Izrayele bavua ku mutu wa ditunga. Kadi bena Izrayele kuasa Adorame mabue, kumushipa. Nanku, Robowame kubanda lubilu mu ditempu diende dia mvita, kunyema, kuya ku Yerushalayime. Ke muvua bisamba bia bena Izrayele bia ku mutu wa ditunga, bibenga bumfumu bua bena nzubu wa Davide nanku. Bisamba ebi bitshidi amu bibubenga ne mpindiewu. Robowame mumane kufika mu Yerushalayime, kusangishaye bena mvita binunu lukama ne makumi muanda mukulu, bavua bamanye mvita bikole, ba mu tshisamba tshia bena Yuda ne tshia bena Binyamine, bua kuya kuluisha bena Izrayele bavua ku mutu mu ditunga, bua yeye kushala mukalenga wabu. Kadi Maweja-Nangila kuyukila ne muambi Shemaya, umuambila ne: — Uye kudi Robowame, muana wa Shelomu, mukalenga wa bena Yuda, ne kudi bena Izrayele bonsu ba bena Yuda, ne ba bena Binyamine, ubambile ne: Maweja-Nangila udi wamba ne: “Kanuyi kuluisha bana benu to. Muntu yonsu wa kunudi apingane kuende. Bualu meme Maweja-Nangila ndi muenze bionsu bidi bienzeka ebi.” Robowame ne bantu bende bumvua diyi dia Maweja-Nangila, kuitaba. Kabena baye kuluisha Yerobowame to. Robowame mumane kusomba mu Yerushalayime, kukoleshaye bimenga bia bungi bia bukalenga bua bena Yuda ne bimana: ke Betleyeme, Etame, Tekowa, Bete-Sure, Soko, Adulame, Ngate, Maresha, Zife, Adorayime, Lakishe, Azeka, Sora, Ayalone ne Ebrone. Bimenga bikolesha ne bimana ebi, bivua mu buloba bua bena Yuda ne bua bena Binyamine. Robowame uvua mubinyungulule ne bimana bikole. Kutumaye balombodi mu bimenga ebi, kutekeshayemu biakudia, mafuta ne maluvu. Mu tshimenga tshionsu muvua ngabu ne mafuma. Bu muvua Robowame mukoleshe misoku ayi ne bimana, kushindikaye bumfumu buende mu tshisamba tshia Yuda ne tshia bena Binyamine. Batuangaji ne bena Levi, kumuka mu buloba bujima bua bena Izrayele, bua kuya kuitaba bumfumu bua Robowame. Bena Levi bavua bumuka muaba wabu pabuipi ne bimenga, bua kuya kusomba mu Yerushalayime, ne mu bukalenga bua bena Yuda, bualu Yerobowame ne bana bende ba balume bavua babapangishe mua kuenzela Maweja-Nangila mudimu wa butuangaji. Yerobowame nkayende kusungula bantu bua kuikalabu batuangaji miaba ivuabu batendelela mvidie, bakukuila mpingu ya mbuji ya mpumbu ne ya tuana tua ngombe. Bantu ba bisamba bionsu bia ku mutu mu ditunga, bavua batendelela Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, kuyabu mu Yerushalayime, balonda bena Levi bua kulambuilamu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bankambua babu milambu. Kuitababu bumfumu bua bena Yuda, kushindikabu bukalenga bua Robowame, muana wa Shelomu. Amu bidimu bisatu, bavua batumikile bukalenga abu, muvuabu batumikile bukalenga bua Davide ne bua Shelomu. Robowame uvua musele Makalate. Tatuende wa Makalate uvua Yerimote, muana wa Davide. Mamuende wa Makalate uvua Abikayile, muana wa Eliyabe ne muikulu wa Ishayi. Makalate uvua mumulelele bana ba balume basatu: Yewushe, Shemariya ne Zakame. Pashishe, Robowame kusela Maaka, muana wa Abishalome. Kulelaye nende bana ba balume banayi: Abiya, Atayi, Ziza ne Shelomite. Ku bakaji bende bonsu dikumi ne muanda mukulu, bana ba bakalenga, Robowame uvua mupite kunanga Maaka, muana wa Abishalome. Uvua musele kabidi bakaji bakuabu makumi asambombu, bavuaye mubanjije. Uvua ne bana ba balume makumi abidi ne muanda mukulu, ne bana ba bakaji makumi asambombu. Robowame uvua muteke Abiya, muana wa Maaka, ku mutu kua bena nzubu wende bonsu, bua kuikalaye mfumu wa bana babu. Bualu Robowame uvua musue ne muana ewu ashale mukalenga. Robowame uvua mupete kabidi meji, a kutangalaja bana bende ba balume bakuabu bonsu, bua baye kulombola bimenga bia bena Yuda, bia bena Binyamine, bivuabu bakolesha ne bimana. Uvua upesha bana abu biakudia bia bungi, ubakebela kabidi bakaji bavule. Mukalenga Robowame mumane kuakaja bukalenga buende, mubushindike, kulekelaye kuitaba meyi ne mikenji bia Mvidi Mukulu. Bantu bende bonsu kuenza momumue. Robowame mumane kushala mu bukalenga bidimu bitanu, Shishake, mukalenga wa bena Ejipitu, kufika bua kuluisha bena Yerushalayime. Bualu ebu buvua buenzeka, bualu bena Yuda bavua batombokela Maweja-Nangila. Shishake uvua ulombola bena mvita, bavua ne matempu a mvita tshinunu ne nkama ibidi, babandi ba pa nyama ya tubalu binunu makumi asambombu, ne bena mvita bapite bungi ba bena Libiya, bena Suki ne bena Kushe. Kukuataye bimenga bia mu ditunga dia bena Yuda bivuabu bakolesha ne bimana, too ne ku Yerushalayime. Pavua Shishake wenda usemena pabuipi ne tshimenga, muambi Shemaya kumonangana ne mukalenga Robowame, kabidi ne bamfumu ba bena Yuda bavua basangile mu Yerushalayime. Kubambilaye ne: — Maweja-Nangila udi wamba ne: “Nudi bandekele! Nanku, meme kabidi ndi nnutekela mu bianza bia Shishake.” Mukalenga Robowame ne bamfumu ba bena Izrayele bavuaye nabu, kuitaba bubi buabu, kuambabu ne: — Maweja-Nangila udi wenza anu bimpe. Maweja-Nangila umona nanku, kuambilaye muambi Shemaya ne: — Bu mudi bamfumu abu bavuluke bubi buvuabu benze, tshiena mua kubashipa to. Nembapandishe lukasa, bualu ndi mbenga mua kunyoka Yerushalayime, bua Shishake kabutudi tshimenga etshi to. Kadi nebashale ku bumfumu bua Shishake, bua bamanye ne: mbimpe kungitaba meme Maweja-Nangila, pa mutu pa kuitaba bamfumu ba pa buloba. Shishake, mukalenga wa bena Ejipitu, kuluisha Yerushalayime, kuangata bintu bia mu nzubu wa Mvidi Mukulu, ne bia mu nzubu wa bukalenga. Kuangataye bintu bionsu, nangananga ngabu ya tshiamu tshia mpawungi ivua Shelomu muenzeje. Bua kupingaja bintu bikuabu pa muaba wa ngabu ayi, mukalenga Robowame kuenza ngabu ya tshiamu tshikunze, kuyipesha balombodi ba bena mvita bavua balama ku biibi bia ku nzubu wa bukalenga. Nanku, misangu yonsu ivua mukalenga uya mu nzubu wa Mvidi Mukulu, balami ba ku biibi bavua baya kuangata ngabu, pashishe bavua kuyipingaja mu nzubu wa balami ba biibi. Maweja-Nangila kavua musue kunyoka Robowame kashidi bua kutuyisha tshiji tshiende to. Bualu Robowame uvua mutonde bubi buende. Kabidi bavua basangana malu mimpe mavule mu bukalenga bua bena Yuda. Mamuende wa mukalenga Robowame uvua Naama wa bena Amone. Robowame kushala mukalenga mu Yerushalayime, kushindika bukalenga buende. Uvua ne bidimu makumi anayi ne tshimue, pavuaye mubuele mu bukalenga bua bena Yuda. Uvua mushale mu bukalenga mu Yerushalayime bidimu dikumi ne muanda mutekete. Bualu ke tshimenga tshivua Maweja-Nangila musungule mu buloba bua bena Izrayele bua kusomba munkatshi mua bantu bende. Robowame uvua wenza bibi, kavua udifila ne muoyi wende mujima bua kumanya muvua disua dia Maweja-Nangila. Malu a mukalenga Robowame a ku ntuadijilu too ne a ku ndekelu mbaafunde mu mukanda udibu binyika ne: Malu a muambi Shemaya ne a muambi Ido. Bavua bafundamu mena a ndelanganyi. Robowame uvua anu uluangana misangu yonsu ne Yerobowame. Robowame mumane kufua, kumujikabu mu Tshimenga tshia Davide. Muanende Abiya kumupingana mu bukalenga. Yerobowame mumane kulala mu bukalenga bidimu dikumi ne muanda mukulu, Abiya kubuela mu bukalenga bua bena Yuda. Kushalaye mu bukalenga mu Yerushalayime bidimu bisatu. Mamuende wa Abiya uvua Mikaya, muana wa Oriyele, wa mu tshimenga tshia Ngibeya. Abiya ne Yerobowame kuluangana mvita. Abiya uvua ne bantu binunu nkama inayi, bavua bamanye mvita bikole. Yerobowame uvua umuluisha ne bantu ba bukitu binunu nkama muanda mukulu bavua bamanye mvita bikole. Abiya kubanda ku lusongu lua mukuna wa Semarayime uvua mu buloba bua mikuna ya Efrayime. Kuelaye mbila wamba ne: — Wewe Yerobowame, ne nuenu bena Izrayele, ntelejayi! Kanuena bamanye ne: Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele, uvua mupeshe Davide ne ndelanganyi yende bukalenga bua bena Izrayele kashidi anyi? Maweja-Nangila uvua mutue nabu ndondu wa kashidi. Kadi Yerobowame, muana wa Nabate, uvua wenzela Shelomu, muana wa Davide mudimu, kutombokelaye mfumuende. Bantu batshimbakane kutua ku luseke lua Yerobowame, kubenga Robowame. Kadi Robowame, muana wa Shelomu, utshivua nsongalume, kayi mupite kujingulula malu a mvi-ta. Kavua ne mushindu wa kukandamana. Ke muvuabu bamupite bukole. Mpindiewu nudi basue kubenga bukalenga budi Maweja-Nangila mupeshe ndelanganyi ya Davide. Nudi ne bena mvita ba bungi. Nudi ne tuana tua ngombe tua tshiamu tshia mpawungi tuvua Yerobowame munuenzeje bua tuikale mvidie yenu. Nudi bipate batuangaji ba bushiwa ba Maweja-Nangila, ndelanganyi ya Arone, ne bena Levi. Nudi badisunguile batuangaji bu mudibu benza kudi bena matunga makuabu. Bua muntu kupeta mudimu wa butuangaji wa mvidie eyi, idi kayiyi nansha mvidie mene, uvua ufila amu ngombe mulume umue ne mikoku ya bimpanga muanda mutekete. Kadi, tuetu tudi ne wetu Mvidi Mukulu, ke Maweja-Nangila! Tuetu katuena bamubenge to. Kuetu, batuangaji badi benzela Maweja-Nangila mudimu, badi ba ku ndelanganyi ya Arone, ne bena Levi kabidi badi benza mudimu wabu mubafundile. Dinda ne dilolu badi balambula Maweja-Nangila, milambu ya kuosha ne ya manananshi. Mampa adibu balambula Maweja-Nangila, badi baateka pa mesa a tshijila. Dilolu dionsu badi batemesha miendu idi pa tshitekelu tshia miendu tshia tshiamu tshia mpawungi. Tudi tukumbaja mudimu wa Maweja-Nangila anu mudiwu. Kadi nuenu nudi babenge Mvidi Mukulu mulelela. Mpindiewu, Maweja-Nangila nkayende ke udi utulombola. Batuangaji bende apa badi bakeba kuela mpungi, bua kuleja tshimanyinu tshia mvita, bua kunuluisha. Nanku, nuenu bena Izrayele, kanuluishi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bankambua benu, bualu kanuakutshimuna mvita to. Diba adi, Yerobowame kutuma tshisumbu tshikuabu tshia bena mvita kunyima kua bena Yuda bua kubaluisha. Nanku bena Yuda bavua ne baluishi ba bena Izrayele kumpala ne kunyima kuabu. Bena Yuda batangile panyima, kumonabu ne tudi ne bua kuluangana nseke ibidi. Kulombabu diambuluisha kudi Maweja-Nangila. Nanku, pavua batuangaji bela mpungi, bena mvita ba bena Yuda bavua bela bibingu bia mvita. Diakamue, Maweja-Nangila kunyemesha Yerobowame ne bena Izrayele, Abiya ne bena Yuda batangile. Bena Izrayele kunyema, Maweja-Nangila kubafila mu bianza bia bena Yuda. Abiya ne bena mvita bende kushipa bena Izrayele bikole, kushipa bantu binunu nkama itanu bavua bamanye mvita bikole. Tshikondu atshi, bena Izrayele kukuatshika bundu. Bena Yuda kutshimuna, bualu bavua bitabe Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bankambua babu. Abiya kulonda Yerobowame, kumunyenga bimenga ebi: Betele, Yeshana ne Efrone, kumunyenga kabidi ne misoku ivua nabi mutumba. Matuku avua Abiya mu bukalenga, Yerobowame kavua kabidi ne bukole bu muvuaye nabu bangabanga to. Pashishe, Mvidi Mukulu kumumusha panu. Kadi Abiya kushindika bukalenga buende. Kuselaye bakaji dikumi ne banayi. Kulelaye bana ba balume makumi abidi ne babidi, ba bakaji dikumi ne basambombu. Malu makuabu a Abiya mbaafunde mu mukanda udibu binyika ne: Malu a muambi Ido Badi balondamu malu avuaye muenze ne avuaye muambe. Abiya mumane kufua kumujikabu mu Tshimenga tshia Davide. Muanende Asa kumupingana mu bukalenga. Pavua Asa mu bukalenga, ditunga kushala mu ditalala bidimu dikumi. Asa kuenza malu mimpe avua asankisha Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wende. Kunyangaye bilambuilu ne miaba ivua bena ditunga batendelela mvidie ya benyi. Kupulaye mabue avuabu bimanyike. Kutshibulaye makunji a kutendelela mvidie. Kuambilaye bena Yuda bua batendelele Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bankambua babu, batumikile meyi ne mikenji biende. Mu bimenga bionsu bia bena Yuda, Asa uvua munyangakaje miaba ivua bena ditunga batendelela mvidie ya benyi. Uvua munyangakaje kabidi bilambuilu bia manananshi. Nanku bukalenga buende buvua ne ditalala matuku avuaye mu bukalenga. Muntu nansha umue kavua mumuluishe mvita mu bidimu abi to. Bualu Maweja-Nangila nkayende uvua mumulame ne ditalala. Matuku avua ditunga mu ditalala, Asa kukolesha bimenga bivule bia bena Yuda ne bimana. Kuambilaye bena Yuda ne: — Tukoleshayi bimenga ebi ne bimana, ne tuleya, kabidi ne biibi bitudi tukanga ne milonda ya tshiamu, matuku atshidi ditunga mu bianza bietu. Bushuwa, tuvua bitabe Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu. Ke muvuaye mutupe ditalala ku nseke yonsu ya ditunga dietu. Kuenzabu midimu bua kukolesha bimenga ebi ne bimana. Asa uvua ne bena mvita ba bena Yuda binunu nkama isatu, bavua ne ngabu minene ne mafuma. Uvua kabidi ne bena mvita ba bena Binyamine binunu nkama ibidi. Bobu bavua ne ngabu mikese, kadi bamanye mua kuela mikete. Bonsu bavua bantu ba bukitu, bamanye mua kuluangana mvita bikole. Zera wa bena Kushe kufika bua kuluisha Asa ne bantu bende. Uvua ne bena mvita binunu tshinunu, matempu a mvita nkama isatu. Kufikaye too ne ku Maresha. Asa kuya kusambakena nende. Kuelabu mualu wa mvita mu tshibandabanda tshia Sefata pabuipi ne Maresha. Asa kulomba diambuluisha kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wende, wamba ne: — Maweja-Nangila kabiena mua kukukolela mua kuambuluisha bantu badi kabayi ne bukole, pa mutu pa kuambuluisha badi ne bukole. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu, utuambuluishe, bualu tudi tutekemena kuudi. Mu dina diebe ke mutudi basemene apa bua kuluisha bena mvita aba. Wewe udi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, kuanyishi bua muntu akutshimmune. Nanku, Maweja-Nangila kunyemesha bena Kushe, Asa ne bantu bende batangile. Asa ne bantu bende kulondakaja bena Kushe too ne ku Ngerare, kubashipa bonsu. Muntu nansha umue kavua munyeme to, bualu bena mvita babu bavua babatshimune kudi Maweja-Nangila, ne kudi bantu bende. Bena Yuda kupawula bintu bipite bungi. Pashishe, kukuatabu bimenga bionsu bivua mutumba ne buloba bua bena Ngerare, bualu bena bimenga ebi bavua bazakala kumpala kua Maweja-Nangila. Bena Yuda kupawula bintu bionsu bivua mu bimenga ebi. Bivua bia bungi. Kuluishabu kabidi mitanda ya balami ba bimuna. Kuangatabu mikoku ya bungi ne nyama ya tumelu. Pashishe kupinganabu mu Yerushalayime. Mueyelu wa Mvidi Mukulu kutulukila Azariya, muana wa Odede. Kuyaye kumonangana ne Asa bua kumuambila ne: — Mukalenga Asa ne nuenu bonsu bena Yuda, ne bena Binyamine, nunteleje! Maweja-Nangila neikale nenu anu panuikala bamuitabe. Nuenu bamukebe, nenumupete. Nuenu bamubenge, yeye kabidi neanubenge. Bena Izrayele bavua basomba matuku a bungi kabayi ne Mvidi Mukulu mulelela, kabayi ne mutuangaji bua kubalongesha, kabayi ne mikenji. Kadi, mu makenga avuabu nawu, kupinganabu kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele. Bobu kumukeba, yeye kuanyisha bua bamusangane. Tshikondu atshi, bantu kabavua mua kuendakana mu ditunga ne ditalala to. Tshikondu atshi, bantu ba mu matunga onsu bavua anu mu mvita. Bantu ba mu tshisamba kampande bavua bashipangana ne ba mu tshisamba tshikuabu, ba mu tshimenga kampande bavua bashipangana ne ba mu tshimenga tshikuabu. Bualu Maweja-Nangila uvua mubanyoke, mubatumine bipupu bishilangane. Kadi nuenu mpindiewu, nuikale ne bukole, koleshayi muoyi, kanutekeshi mu maboku. Nebanufile bua mudimu unudi nuenza. Mukalenga Asa umvua miaku ivua muambi Azariya, muana wa Odede, muambe, kukolaye muoyi. Kumushaye mpingu yonsu ivua mu buloba bua bena Yuda ne bua bena Binyamine. Kuenzaye kabidi nanku mu bimenga bionsu bivuaye mukuate, bivua mu buloba bua mikuna ya Efrayime. Pashishe, kulongololaye tshilambuilu tshia Maweja-Nangila, tshivua mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Bena Izrayele ba bungi ba mu bisamba bia Efrayime, Menashe ne Shimeyone, kulamatabu mukalenga Asa. Kusombabu mu bukalenga buende, katshia bamone ne: Mvidi Mukulu uvua nende. Mukalenga Asa kubabikidisha mu bisangilu, pamue ne bena tshisamba tshia Yuda ne tshia Binyamine bonsu. Bonsu kudisangisha mu Yerushalayime, mu ngondu muisatu wa tshidimu tshia dikumi ne tshitanu, tshivua Asa mu bukalenga bua bena Yuda. Dituku dia difika diabu, kulambulabu Maweja-Nangila ngombe nkama muanda mutekete ne mikoku binunu muanda mutekete. Ke bimuna bivuabu banyenga baluishi babu. Kuditshipabu kumpala kua bantu bonsu, bua kukumbaja ne muoyi wabu onsu, ne bukole buabu buonsu, tshidi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bankambua babu ujinga. Nanku, muntu yonsu, muana nansha muntu mukole, mukaji nansha mulume, uvua ubenga Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele, bavua ne bua kumushipa. Bantu bonsu bavua baditshipa kudi Maweja-Nangila, kuelabu bibingu bikole, bakuma bikashi, bela ne mpungi, bimba ne nsengu. Bukalenga bua bena Yuda buvua ne disanka, bualu bantu bavua balaya nanku ne muoyi wabu mujima. Bonsu bavua bakeba Maweja-Nangila ne musangelu. Yeye kabidi uvua mudifile kudibu, mubapeshe ditalala ku mikalu yabu yonsu. Mukalenga Asa kubenga bua kabinyiki kakuende Maaka dina dia ne: “Mukalenga Muadi”. Bualu Maaka uvua ne meji mabi a kuenza lupingu lua mvidie mukaji Ashera. Mukalenga Asa kutuma diyi, bua banyangakaje lupingu alu, baluzaze, baloshile ku muelelu wa mayi a Sedrone. Kadi, mukalenga Asa, nansha yeye kayi munyangakaje miaba yonsu ivua bena Izrayele batendelela mvidie, uvua anu munange Maweja-Nangila ne muoyi wende mujima. Asa uvua uya kabidi mu nzubu wa Mvidi Mukulu ne milambu ya tshijila, ivuabu balambula Maweja-Nangila kudi tatuende Abiya, ne ivuaye ulambula yeye mene. Milambu eyi ivua: tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, tshiamu tshia mpawungi, ne bintu bikuabu bia mishindu mishilangane. Katshia Asa ubuela mu bukalenga, bidimu makumi asatu ne bitanu, mvita kayivua mienzeke kabidi to. Asa mumane kushala mu bukalenga bidimu makumi asatu ne bisambombu, dituku dikuabu, Basha, mukalenga wa bena Izrayele, kuya kuluisha ditunga dia bena Yuda. Kukoleshaye musoku wa Rama ne bimana, bua Asa ne bena Yuda kabendakanyi mudibu basue ku luseke alu. Asa kuangata tshitupa tshia bintu bia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, ne bia tshiamu tshia mpawungi, bivua mu nzubu ya kulamina bintu bia mushinga bia mu nzubu wa Mvidi Mukulu, ne bia mu nzubu wende wa bukalenga. Asa uvua mutume bintu abi ku Damase kudi Benadade, mukalenga wa bena Arame, bua kumuambila ne: “Tutue nebe ndondu bu muvua batatuetu batue. Ke pandi nkutumina tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole ne tshia mpawungi, bua kukusankisha. Nanku uye kushipa ndondu uuvua mutue ne Basha mukalenga wa bena Izrayele, bua Basha umushe bena mvita bende badi mu buloba buanyi.” Benadade kuitaba dilomba dia Asa. Kutumaye balombodi ba bena mvita bende, bua kuluisha bimenga bia bena Izrayele. Bena mvita abu kukuata bimenga ebi: Yone, Dane, Abele-Mayime, ne bimenga bionsu bia mu buloba bua Naftali bivuabu bateke biakudia. Basha umvua lumu alu, kulekelaye mudimu wa kukolesha musoku wa Rama ne bimana. Mukalenga Asa kubikidisha bena Yuda bonsu. Kuambulabu mabue onsu, ne mabaya manene bivua Basha munguije, bua kukolesha musoku wa Rama. Bintu abi, kukoleshabu nabi musoku wa Ngeba ne wa Mispa. Tshikondu atshi, muambi Anani kuya kudi Asa, mukalenga wa bena Yuda, kumuambila ne: — Kuena mulombe diambuluisha kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe. Uvua musue kukeba diambuluisha amu kudi mukalenga wa bena Arame! Paudi muenze nanku, bena mvita ba bena Arame kabakuitaba to. Bena Kushe ne bena Libiya bavua badisangisha tshisumbu tshimue, bikale bena mvita ba bukitu. Bavua ne matempu a mvita, ne babandi ba pa nyama ya tubalu bapite bungi. Kadi, Maweja-Nangila mmubafile bonsu mu bianza biebe, bualu uvuamumuitabe diba adi. Nanku, Maweja-Nangila udi utangila pa buloba, musue kuambuluisha badi bamunanga ne muoyi wabu mujima. Mpindiewu, udi muenze malu bu muntu mutomboke. Biangatshile ku lelu, mvita neyikukuate. Asa kufikila muambi Anani munda. Kumueleshaye mu nzubu wa lukanu, bualu miaku ya muambi Kua mimukebe tshiji tshikole be! Tshikondu atshi, Asa kutuadija kukengesha bamue bena ditunga. Malu a mukalenga Asa a ku ntuadijilu too ne a ku ndekelu kua bukalenga buende, mbaafunde mu mukanda wa bakalenga ba bena Yuda ne ba bena Izrayele. Asa mumane kulala mu bukalenga bidimu makumi asatu ne tshitema, kutuadijaye kusama makasa bikole. Kadi kavua mulombe diambuluisha kudi Maweja-Nangila to. Kuyaye anu kudi bamunganga bondapianganyi. Asa mumane kulala mu bukalenga bidimu makumi anayi ne tshimue, kufuaye. Kumujikabu mu lukita lukuabu lua ku nkita ivuaye mumbuishe mu Tshimenga tshia Davide. Kujikabu tshitalu tshiende muaba uvuabu basangishe manananshi a bungi a mishindu mishilangane. Manananshi awu bavua baenza kudi bantu bavua bamanye mudimu awu bikole. Bavua bosha manananshi mavule mu dina dia mukalenga Asa. Yosafate ke uvua mupingane tatuende Asa mu bukalenga. Kushindikaye bukalenga buende bikole. Kutekaye bisumbu bia bena mvita mu bimenga bionsu bivua bena Yuda bakoleshe ne bimana. Kutekaye balombodi mu bukalenga buende, too ne mu bimenga bionsu bivua tatuende Asa munyenge bena Efrayime. Maweja-Nangila uvua nende, bualu Yosafate uvua muitabe Maweja-Nangila bu muvua nkambua wende Davide muenze ku ntuadijilu wa bukalenga buende. Kavua uya kudi mvidie Baale bua kumukonka malu to. Kadi, uvua uditatshisha bua kumanya disua dia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bankambua bende, ne bua kuitaba mikenji yende. Kabavua benze nanku mu bukalenga bua ku mutu wa ditunga to. Nanku, Maweja-Nangila kushindika bukalenga bua Yosafate. Bena Yuda bonsu bavua balambule Yosafate bintu bia kumusankisha nabi. Nanku uvua ne bubanji, kabidi ne lumu lua bungi. Uvua ne disanka dia kulonda tshivua Maweja-Nangila musue. Mu bukalenga bua bena Yuda, Yosafate uvua mukandike miaba ivua bena ditunga batendelela mvidie ya bantu benyi. Uvua mupule kabidi makunji a kutendelela nawu mvidie. Yosafate mumane kulala mu bukalenga bidimu bisatu, kutumaye balombodi ba mu bukalenga buende bua kuya kulongesha mu bimenga bia bena Yuda. Bantu abu bavua: Benayile, Obadya, Zekarya, Netaneyele ne Mikaya. Bavua ne bena Levi tshitema: Shemaya, Netaniya, Zebadya, Ashayele, Shemiramote, Yonatane, Adoniya, Tobiya ne Tobe-Adoniya. Bavua kabidi ne batuangaji babidi: Elishama ne Yorame. Bavua bambule mukanda udi ne mikenji ya Maweja-Nangila. Kuendakanabu mu tshimenga tshionsu tshia bena Yuda bua kulongesha bantu. Makalenga onsu avua ku mutumba kua ditunga dia bena Yuda, kutshinawu Maweja-Nangila. Muntu nansha umue kavua mua kuluisha Yosafate to. Bena Peleshete mene bavua batuadila Yosafate milambu ne bintu bia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, bia kumuambuluisha nabi. Bena Arabe bavua bamutuadila mikoku ya bimpanga binunu muanda mutekete ne nkama muanda Mutekete, ne mbuji ya mpumbu amu bungi bua momumue. Bukole bua Yosafate buvua buenda budiunda amu kudiunda. Kuasaye nzubu mikolesha ne bimana pa mikuna, kabidi ne bimenga mu ditunga dia Yuda, bua kutekamu mayeba. Nanku mu bimenga bia mu bukalenga buende, muvua biakudia bia bungi. Bena mvita bende ba bukitu bavua basombe mu Yerushalayime. Bena mvita aba bavua babateke mu tshimenga atshi bilondeshile meku abu. Mu tshisamba tshia Yuda, muvua balombodi ba bena mvita aba: Adna uvua ulombola bena mvita ba bukitu binunu nkama isatu; Yowanane, uvua ulombola bena mvita binunu nkama ibidi makumi muanda mukulu; Amashiya, muena Zikri, uvua mudibuelele nkayende ku mudimu wa Maweja-Nangila, ulombola bena mvita ba bukitu binunu nkama ibidi. Mu tshisamba tshia Binyamine muvua Eliyada, muena mvita wa bukitu. Uvua ulombola bena mvita binunu nkama ibidi, bavua ne ngabu ne mikete ya kuluangana nayi. Kuvua kabidi Yozabade, uvua ulombola bena mvita lukama ne makumi muanda mukulu, bavua bamanye mua kuluangana. Bena mvita bonsu aba ke bavua benzela mukalenga Yosafate mudimu mu Yerushalayime. Uvua kabidi ne bena mvita bakuabu bavuaye muteke mu bimenga bia bukalenga buende, bivuaye mukoleshe ne bimana. Mukalenga Yosafate uvua ne bubanji ne lumu. Uvua museleshe muanende wa balume mukaji, muana wa Akabe, mukalenga wa Izrayele. Bidimu bimane kupita, Yosafate kuya kudi Akabe, mu tshimenga tshia Samariya. Akabe kushipa mikoku ya bungi ne ngombe, bua kuakidila Yosafate ne bantu bavuaye nabu. Pashishe, Akabe kulomba Yosafate, bua baye kuluisha tshimenga tshia Ramote tshivua mu ditunga dia Ngilaade. Akabe kukonka Yosafate ne: — Udi mua kumfila mu mvita bua tuetu kukuata tshimenga tshia Ramote tshidi mu ditunga dia Ngilaade anyi? Yosafate kuandamuna ne: — Wewe ne meme tukadi bantu bamue. Bantu bebe mbanyi, banyi mbebe. Tudi tuya nebe pamue mu mvita. Kadi Yosafate kuambila Akabe ne: — Bangabanga, ukonke Maweja-Nangila. Nanku, Akabe, mukalenga wa bena Izrayele, kubikidisha bambi bende nkama inayi. Kubakonkaye ne: — Tudi mua kuya kuluangana, bua kukuata tshimenga tshia Ramote tshidi mu ditunga dia Ngilaade, anyi katuena mua kuya? Bambi kuandamuna ne: — Udi mua kuya. Maweja-Nangila neafile tshimenga atshi mu bianza biebe. Kadi, mukalenga Yosafate kukonka Akabe ne: — Munemu kamuena muambi mukuabu nansha umue, udi mua kutukonkela Maweja-Nangila anyi? Akabe, mukalenga wa bena Izrayele, kuandamuna ne: — Munemu mudi anu muambi mukuabu umuepele. Dina diende mMika, muana wa Imla. Kadi tshiena mumunange to. Bualu misangu yonsu udi ummanyisha amu malu mabi. Katshia katu muanji kungambila bualu buimpe to. Yosafate kuandamuna ne: — Lekela kuamba muambi nanku. Ke Akabe, mukalenga wa Izrayele, kubikila muntu uvua ukuata mudimu mu lubanza lua nzubu wa bukalenga. Kumutumaye lukasa bua kuya kubikila Mika, muana wa Imla. Pavua bambi balondela bantu malu, Akabe mukalenga wa Izrayele, ne Yosafate mukalenga wa Yuda, bavua basombe mu nkuasa yabu ya bukalenga. Bavua bavuala bilamba biabu bia bukalenga, basombe mu tshialu tshivua pabuipi ne tshibuelelu tshia tshiibi tshia tshimenga tshia Samariya. Muntu kampande, dina diende Sedekiya, muana wa Kenaane, uvua muenze nsengu ya tshiamu. Kuambaye ne: — Maweja-Nangila udi wamba ne: “Nsengu eyi ke tshimanyinu tshidi tshileja bukole buudi ubutula nabu bena mvita ba bena Arame.” Bambi bakuabu bonsu kuambulula miaku ayi, bamba ne: — Mukalenga, uye kuluisha tshimenga tshia Ramote tshidi mu ditunga dia Ngilaade. Neutshimune. Maweja-Nangila neafile tshimenga atshi mu bianza biebe. Muntu uvua muye kukeba Mika, kuambila Mika ne: — Teleja, bambi bonsu mbambile mukalenga Akabe meyi a mushindu umue ne: neutshimune. Wewe kabidi umuambile meyi a mushindu umue ne a bambi bakuabu. Umujadikile ne: neutshimune. Kadi muambi Mika kuandamuna ne: — Bu mudi Maweja-Nangila ne muoyi, nemmuambile anu tshidi Mvidi Mukulu wanyi musue. Muambi Mika ufika kudi mukalenga Akabe, mukalenga Akabe kumukonka ne: — Muambi Mika, tudi mua kuya kuluangana bua kukuata tshimenga tshia Ramote tshidi mu ditunga dia Ngilaade, anyi katuena mua kuya? Muambi Mika kumuambila ne: — Udi mua kuya. Neutshimune. Maweja-Nangila neafile tshimenga atshi mu bianza biebe. Kadi, mukalenga Akabe, kumukonka kabidi ne: — Paudi wakula mu dina dia Maweja-Nangila, ndi nkusengelela ne: ungambile anu malu malelela! Tshidi Maweja-Nangila mukuambile ntshinyi? Ke muambi Mika kumuambila ne: — Ndi mumone bena Izrayele bonsu, bamuangalake pa mikuna, bu mudi mikoku kayiyi ne mulami. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Bena Izrayele kabatshiena ne bamfumu to. Muntu yonsu apingane kuende talalaa.” Akabe mukalenga wa Izrayele kuambila Yosafate ne: — Mvua mumane kukuambila ne: muambi Mika udi ungambila anu malu mabi misangu yonsu. Katshia katu muanji kungambila bualu buimpe to! Kadimuambi Mika kuamba kabidi ne: — Teleja anu tshidi Maweja-Nangila wamba. Ndi mumone Maweja-Nangila musombe mu nkuasa wende wa bukalenga. Bena mudimu bende bonsu ba mu diulu bavua bimane, aba ku dia balume diende, bakuabu ku dia bakaji. Nanku, Maweja-Nangila kukonka ne: “Udi mua kuya kushima Akabe bua kuyaye kuluisha tshimenga tshia Ramote tshidi mu ditunga dia Ngilaade, bua kumushipabu mu tshimenga atshi nnganyi?” Kufilabu meji mashilangane. Diba adi mutumibue uvua ulombola bambi, kusemena kudi Maweja-Nangila, umuambila ne: “Meme nenye kumushima.” Maweja-Nangila kukonka ne: “Neuye kumushima mushindu kaayi?” Mutumibue kuandamuna ne: “Nensake bambi bonsu, bua bambile mukalenga Akabe malu a dishima.” Maweja-Nangila kumuandamuna ne: “Ke mushindu muimpe mutambe bua kumushima. Uye kuenza nanku!” Eyowa, bionsu abi mbimane kuenzeka. Maweja-Nangila ke uvua mutume mutumibue bua adinge bambi bebe bonsu. Bualu Maweja-Nangila udi mumane kujadika bua kukubutula. Diakamue, Sedekiya, muana wa Kenaane, kusemena kudi muambi Mika, kumutapa dipi, ukonka ne: — Muudi mua kujadika ne: Mueyelu wa Maweja-Nangila mmumane kunshiya meme, bua kukuakuisha anu wewe mmunyi? Muambi Mika kuandamuna ne: — Eyowa, wewe mene neujadike bionsu ebi, dituku diwikala ukeba muaba musokome wa wewe kubutama mu tshibambalu tshia munda mua nzubu webe. Pashishe, Akabe mukalenga wa bena Izrayele kuambila bena mudimu bende ne: — Nukuate muambi. Numufile kudi mulombodi wa tshimenga tshia Amone, ne kudi Yowashe, muana wa mukalenga. Nubambile ne: mukalenga Akabe udi wamba bua kuela mulumiana awu mu lukanu. Bamupeshe anu kapese ka diampa ne mayi a kunua, too ne pangapingana katakata ku mvita eyi. Mika kumuandamuna ne: — Wewe mupingane katakata, nanku meme tshiena muakule mu dina dia Maweja-Nangila to. Udi ne matshi a kumvua asangane kumvua anyi? Akabe, mukalenga wa Izrayele, ne Yosafate, mukalenga wa Yuda, kuyabu kuluisha tshimenga tshia Ramote tshidi mu ditunga dia Ngilaade. Akabe, mukalenga wa Izrayele, kuambila Yosafate ne: — Ndi musue kuya mu mvita mushindu udi bantu kabammanyi. Nanku nemvuale bilamba bia patupu bua ngenze bu muntu mukuabu. Kadi wewe Yosafate uvuale bilamba biebe bia bukalenga. Nanku Akabe, mukalenga wa Izrayele, mumane kuvuala bilamba bia patupu, kuyabu mu mvita. Kadi, mukalenga wa bena Arame uvua mukandike bamfumu balombodi ba bena mvita bende, bavua ne matempu ende a mvita, bua kabaluishi bena mvita bakuabu, nansha balombodi ba bena mvita to. Uvua ubambila ne: muluishi wenu ke Akabe, mukalenga wa Izrayele. Nanku, bamfumu bavua ne matempu a mvita bamone Yosafate, kuambilanganabu ne: ke Akabe, mukalenga wa Izrayele ewu. Kumuelabu munkatshi bua kumuluisha. Kadi, Yosafate kulomba diambuluisha kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu. Awu kumuambuluisha, kuipata baluishi bende. Nanku, pavua bendeshi ba matempu bajadike ne: muntu awu ki mmukalenga wa Izrayele nansha, kulekelabu kumulondakaja. Kadi muena mvita mukuabu wa bena Arame kuela mukete mu mpukapuka. Mukete awu kuasa Akabe, mukalenga wa Izrayele, kubuela mu mubidi pankatshi pa bitata bia kazaku kende ka mvita. Mukalenga Akabe kuambila muntu uvua wendesha ditempu diende dia mvita ne: — Pingana panyima! Umuka nanyi mu mvita, tshiena mumvue bimpe to, mbantape mputa! Dituku adi, mvita ivua mipite bukole. Nanku, Akabe mukalenga wa Izrayele uvua ne bua kushala muaba awu, muimane mu ditempu diende dia mvita, mululamangane ne bena mvita ba bena Arame, kayi mua kumuka. Pambi diba kubuela, kufuaye! Yosafate, mukalenga wa Yuda, kupingana katakata mu Yerushalayime. Muambi Yeku, muana wa Anani, kufika bua kumuakidila, umukonka ne: — Uvua muambuluishe muntu muenzayi bua tshinyi? Bantu badi babenga Maweja-Nangila, tuetu tudi mua kubananga anyi? Maweja-Nangila mmukufikile munda bua bualu buudi muenze ebu! Bushuwa malu makuabu auvua muenze adi mempe. Mu ditunga diebe uvua muoshe makunji a kutendelela nawu mvidie mukaji Ashera. Uvua muitabe, mutumikile kabidi Maweja-Nangila ne muoyi webe mujima. Yosafate uvua musombe mu Yerushalayime. Kadi kutuadijaye kuendakana tshiakabidi mu ditunga, biangatshile ku Bersheba too ne ku buloba bua mikuna ya Efrayime. Uvua wambila bena Izrayele, bua bapingane kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bankambua babu. Kutekaye bandumbulula mu bimenga bionsu bia bena Yuda, bivuaye mukoleshe ne bimana. Kuambilaye bandumbulula abu ne: — Nuenze mudimu wenu bimpe. Kanuena nulumbuluisha mu dina dia bantu to, kadi mu dina dia Maweja-Nangila. Yeye mene neikale nenu panudi nukosa nsambu. Nunemeke Maweja-Nangila. Nudimuke bua binudi nuenza. Bualu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, kena musue buenzayi, kansungansunga, nansha bintu bia mabuejila. Yosafate uvua muteke kabidi mu Yerushalayime bena Levi, batuangaji ne bamfumu ba meku a bena Izrayele, bua balumbuluishe bantu mu dina dia Maweja-Nangila, bakose matandu adi munkatshi mua bena tshimenga. Yosafate uvua muambile bandumbulula ne: — Nunemeke Maweja-Nangila, bua numone mua kulumbuluisha bantu pa bualu, kanuyi nuela meji ku tshintu tshikuabu. Padi bana benu bandumbulula bafuma mu bimenga bidibu basombe, banulomba meji bua bualu bua dishipangana, nansha bua malu makuabu adi atangila meyi, mikenji ne mikandu, nubumvuije mushindu udibi. Nanku bantu abu, kabakuenzela Maweja-Nangila bibi to. Nuenze mundi munuambile emu bua kanuikadi bena tshibawu. Amariya, mutuangaji munene, neakenkete malu onsu adi atangila dinemeka dia Mvidi Mukulu. Zebadya, mulongeshi wa mu bukalenga, muana wa Ismayele, neatangile malu a bulongolodi bua ditunga. Bena Levi nebanuambuluishe mu midimu yonsu eyi. Nanku ndayi, nuenze mudimu wenu ne muoyi mukole. Maweja-Nangila neambuluishe bonsu badi benza bimpe. Pashishe, bena Mowabe ne bena Amone kudisangisha ne bena Meyuni, buakuluisha Yosafate. Bantu kufika, bua kumanyisha mukalenga Yosafate ne: — Bena mvita bapite bungi mbafike bua kukuluisha. Bena mvita aba mbafumine dishiya dia Mayi manene a luepu, ku ditunga dia bena Edome. Mpindiewu mbasombele mu Ashashone-Tamare, mmomumue ne: mu Ene-Ngedi. Yosafate kumvua bowa, ujinga kukonka Maweja-Nangila. Kuambilaye bena Yuda bonsu bua bajile biakudia. Bena Yuda ba mu bimenga bionsu bia mu ditunga, kufika mu Yerushalayime, bua kulomba diambuluisha kudi Maweja-Nangila. Yosafate kuimana munkatshi mua bena Yerushalayime, ne bena Yuda bakuabu bonsu. Kutangilaye ku lubanza lupialupia lua nzubu wa Mvidi Mukulu. Kutendelelaye, wamba ne: — Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bankambua betu, wewe udi musombe mu diulu. Bisamba bionsu bidi ku bumfumu buebe! Wewe udi ne bukole buonsu, kabidi ne bumfumu. Nanku, kakuena muntu udi mua kutua nkanana kumpala kuebe. Wewe Mvidi Mukulu wetu ke uvua muipate bena ditunga edi pafiki bantu bebe bena Izrayele. Buloba ebu, kuena mubupeshe ndelanganyi ya mulunda webe Abrahame kashidi anyi? Ndelanganyi ayi kusombamu, kukuashila muaba wa tshijila bua kuntendelelamu. Pashishe kuambabu ne: “Padi dikenga ditukuata, nansha tshipupu, mvita, disama dikole dia tshiambu, nansha tshiyole tshia nzala, netufike anu ku muaba wa tshijila eku, — kuudi wewe, bualu udi musombeku. — Nenumbikile mu dikenga dietu, bua wewe kunteleja, kutuambuluisha. ” Nanku mpindiewu, tangila bena Amone, bena Mowabe, ne bena Edome, badi batuluisha. Pavua bankambua betu bapatuke mu Ejipitu, uvua mubakandike bua kabafiki mu buloba bua bantu aba to. Bankambua betu bayile njila mukuabu. Kabavua bababutula to. Kadi bobu badi batupingajila bibi lelu, batuipata mu buloba buuvua mutupeshe! Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu, kuena mua kubanyoka anyi? Katuena ne bukole bua kuluangana ne bena mvita aba bungi nenku, badi bavua kutuluisha. Tudi bapange tshia kuenza. Ke patudi batangile kuudi, tukusengelela. Bena Yuda bonsu, bakaji kabidi ne bana, bavua bimane kulu kumpala kua muaba wa tshijila. Munkatshi mua tshisangilu, Mueyelu wa Maweja-Nangila kutulukila Yaziyele, muena Levi, muana wa Zekarya, muikale kabidi muikulu wa Benaya. Benaya uvua muana wa Yeyele, ne muikulu wa Mataniya, ndelanganyi ya Ashafe. Yaziyele kuela diyi ne: — Telejayi bimpe, nuenu bonsu badi basombe mu Yerushalayime, kabidi nuenu bena Yuda, ne nangananga wewe Yosafate. Maweja-Nangila udi unuambila ne: “Kanutshinyi, kanupampakanyi, bua bungi bua bena mvita aba. Mvita eyi ki nyenu to, kadi idi yanyi meme Maweja-Nangila. Malaba nenupueke, nuye kudi baluishi benu badi banu-vuila ku luseke lua njila wa bilongu. Nenupetangane nabu ku ndekelu wa lubuwa ludi lutangilangane ne tshipela tshia Yeruwele! Kanuakuikala ne tshilumbu tshia kubaluisha muaba awu to. Nuenu bena Yerushalayime ne bena Yuda, nuimane amu muaba awu, numone mundi nnupikula. Kanutshinyi, kanupampakanyi. Malaba nuye kudibu. Nengikale nenu. ” Yosafate kudiela panshi kumpala kua Maweja-Nangila. Bena Yuda bonsu, ne bena Yerushalayime kabidi, kudiela panshi bua kutendelela Maweja-Nangila. Pashishe bena Levi ba mu tshiota tshia Kekate ne tshia Kora kujuka, kutumbisha Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele ne diyi dikole. Patshiatshia kuyabu bonsu mu tshipela tshia Tekowa. Pa kuyabu, Yosafate kubambila ne: — Bena Yerushalayime, bena Yuda, ntelejayi! Tekemenayi kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Nenupete bukole. Tekemenayi kudi bambi bende. Nenutshimune mvita! Yosafate kumyuangana ne bantu, kuteka bena misambu kumpala kua bena mvita. Bena misambu bavua bavuale bilamba bia tshijila, batumbisha Maweja-Nangila, bamba ne: “Tumbishayi Maweja-Nangila, bualu dinanga diende ndia kashidi!” Pavuabu batuma musambu wa kutumbisha Mvidi Mukulu, Maweja-Nangila kubueja tshimvundu munkatshi mua bena Amone, bena Mowabe, ne bena Edome, bavua bafike bua kuluisha bena Yuda. Nanku bena lukinu babu kuluishangana nkayabu. Bena Amone ne bena Mowabe kutuadija kuluisha bena Edome, kubashipa bonsu. Pashishe bena Amone ne bena Mowabe kushipangana nkayabu. Bena Yuda kuya muaba uvuabu mua kumona tshipela. Kukebabu muaba uvua baluishi babu. Kumonabu anu bitalu nkayabi bilale panshi. Kakuvua muntu nansha umue uvua munyeme. Yosafate ne bantu bende kutuadija kupawula bintu bivua muaba uvua bitalu abi. Kusanganabu nyama ya bungi, bintu bia bubanji, bilamba, ne bintu bikuabu bia mushinga mukole. Bavua banenga matuku asatu bua kuambula bintu abi, bualu bivua bipite bungi. Kadi kabavua mua kuambula bionsu to. Dituku dinayi, kusangilabu mu tshibandabanda tshia Beraka. — Muaba awu, batshidi bawinyika dina edi too ne lelu, bualu mmuaba uvuabu belela Maweja-Nangila tuasakidilae. — Bantu bonsu ba mu Yerushalayime, ne bena Yuda bakuabu, pamue ne Yosafate uvua ubalombola, kupinganabu mu Yerushalayime ne disanka. Maweja-Nangila uvua mubasankishe, bualu uvua mubapandishe mu bianza bia baluishi babu. Kubuelabu mu Yerushalayime, benda bimba lunzenze, tshisanji ne mpungi, batangile ku nzubu wa Maweja-Nangila. Bakalenga ba bisamba bikuabu bamane kumvua ne: Maweja-Nangila Mvidi Mukulu mmutshimune baluishi ba bena Izrayele, kumutshinabu. Nanku bukalenga bua Yosafate kushala mu ditalala, bualu Mvidi Mukulu wende uvua mumupeshe bupole nseke yonsu ya mu ditunga diende. Yosafate uvua mubuele mu bukalenga bua bena Yuda muikale ne bidimu makumi asatu ne bitanu. Uvua mushale mukalenga mu Yerushalayime bidimu makumi abidi ne bitanu. Mamuende wa Yosafate uvua Azuba, muana wa Shili. Yosafate uvua muenze malu mimpe, ulonda tshilejilu tshia tatuende Asa, usankisha Maweja-Nangila. Kadi kavua mukandike miaba ivua bantu baya kutendelela mvidie. Nanku bantu kabavua bitabe Mvidi Mukulu wa bankambua babu muabu muonsu to. Malu onsu makuabu a Yosafate, mbaafunde mu: Mukanda wa Malu a Yeku, muana wa Anani. Mukanda ewu bavua baubueja mu mukanda wa bakalenga ba bena Izrayele. Kadi Yosafate, mukalenga wa bena Yuda, uvua mudisangishe kabidi ne Akaziya, mukalenga wa bena Izrayele, muntu wa nsombelu mubi. Kumwanganabu bua kuenza matu manene adi mua kuya miaba mile. Bavua benzela matu awu mu tshisabu tshia Eshiyone-Ngebere. Kadi muambi Eliyezere, muana wa Dodava, wa mu tshimenga tshia Maresha, uvua muambile Yosafate ne: — Bu muudi mumvuangane ne Akiziya, Maweja-Nangila neabutule matu audi muenzeje. Bushuwa, majuwa kaakaya kule to. Kudinawu mu mayi. Yosafate mumane kufua, kumujikabu mu lukita lua bena diku diabu mu Tshimenga tshia Davide. Muanende wa balume Yorame, kumupingana mu bukalenga. Yorame uvua ne bana babu ba balume ba bungi. Bonsu aba bavua anu bana ba mukalenga Yosafate. Mena abu adi nenku: Azariya, Yekiyele, Zekarya, Azariyaku, Mikayele ne Shefatya. Tatuabu Yosafate uvua mubapeshe bintu bia bungi bia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, bia mpawungi, ne bintu bikuabu bia mushinga mukole. Uvua muteke bana bende abu bua bikale balombodi ba bimenga bivuabu bakoleshe ne bimana bia amu ditunga dia bena Yuda. Kadi kusungulaye Yorame bua amupingane mu bukalenga, bualu Yorame uvua muanabute. Yorame kupingana tatuende mu bukalenga, kushindika bukalenga buende. Kushipeshaye bana babu bonsu. Kushipeshaye kabidi ne balombodi bakuabu ba mu bukalenga. Yorame kubuela mu bukalenga muikale ne bidimu makumi asatu ne bibidi. Kushalaye mu bukalenga bidimu muanda mukulu mu Yerushalayime. Uvua wenza malu mabi anu bu muvuabu benza kudi bakalenga ba bena Izrayele, nangananga kudi bena diku dia Akabe. Bualu Yorame uvua musele muana wa Akabe. Nanku, Yorame uvua muenze malu adi Maweja-Nangila mubenge. Kadi Maweja-Nangila kavua musue kubutula nzubu wa Davide to. Bualu uvua mutue ndondu ne Davide, mumulaye ne: ndelanganyi yebe neyishale kashidi mu Yerushalayime. Mu matuku avua Yorame mu bukalenga, ke muvua bena Edome batombokela bena Yuda, badisunguile mukalenga. Yorame kuya ne balombodi bende ba bena mvita ne matempu ende a mvita onsu. Bena Edome bavua babela munkathi. Kadi munda nkulu mua butuku, mukalenga Yorame ne balombodi ba matempu a mvita, kusambukabu milongu ya bena mvita ba bena Edome, kunyema. Biangatshile musangu awu, bena Edome kushala badikadile, kabayi ku bumfumu bua bena Yuda kabidi to. Tshikondu atshi, bena tshimenga tshia Libna kutombokela kabidi bukalenga bua Yorame, kushalabu badikadile. Bualu Yorame uvua mubenge kuitaba Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bankambua bende. Yorame uvua muenze mene miaba ya kutendelela mvidie ya bisamba bikuabu pa mikuna ya Yuda. Nanku Yorame uvua mufikishe bena Yerushalayime ne bena Yuda ku dibenga Mvidi Mukulu mulelela. Dituku dikuabu, Yorame kupeta mukanda ufumina kudi muambi Eliya. Uvua mufunde ne: “Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa nkambua webe Davide, udi wamba ne: kuena mulonde tshilejilu tshia tatuebe Yosafate, nansha tshia kakuebe Asa, mukalenga wa bena Yuda. Kadi udi mulonde tshilejilu tshia bakalenga ba bena Izrayele. Udi mufikishe bena Yerushalayime ne bena Yuda, ku ditendelela mvidie ya tshianana, bu muvuabu benza kudi bena diku dia Akabe. Udi mushipe kabidi bana benu ba balume bavua bakupite ku malu mimpe. Nanku Maweja-Nangila neatumine bantu bebe, bana bebe ba balume, bakaji bebe, ne bionsu biudi nabi, tshipupu. Wewe neupete masama mashilangane. Disama dikuabu dia mashi nedikunemenene ku dituku dionsu too ne muikala mala ebe apatuka munda.” Maweja-Nangila kusaka bena Peleshete ne bena Arabe bavua mutumba ne bena Kushe bua kuluisha Yorame. Bantu abu, kuluisha ditunga dia bena Yuda, kubuelamu. Kukuatabu bintu bionsu bivua mu nzubu wa bukalenga. Kukuatabu bana ne bakaji ba mukalenga ku bupika. Yorame kushala anu ne Akaziya, muanende wa mukala. Malu onsu aa mamane kuenzeka, Maweja-Nangila kutumina Yorame disama dikole dia mu mala, didi kadiyi dijika. Disama divua dienda dinemenena. Bidimu bibidi bimane kupita, mala ende kupatuka panshi bua disama adi. Yorame kufua munkatshi mua dikenga dinene. Kadi bantu bende kabavua batemesha kapia bua kumunemeka, bu muvuabu benzele bankambua bende to. Yorame uvua mubuele mu bukalenga muikale ne bidimu makumi asatu ne bibidi. Uvua mushale mukalenga bidimu muanda mukulu mu Yerushalayime. Yeye mumane kufua, muntu nansha umue kavua munyingalale bua lufu luende to. Bavua bamujike mu Tshimenga tshia Davide. Kadi kabavua bamujike mu nkita idibu bajika bakalenga to. Bena mu tshimenga tshia Yerushalayime, kusungula Akaziya muana mukala wa Yorame, bua ikale mukalenga pa muaba wa tatuende. Bualu bana ba balume bakuabu bonsu ba Yorame, bakavua bamane kubashipa kudi tshisumbu tshia bena Arabe, bavua babuele mu mitanda ya bena mvita ba bena Yuda. Ke muvua Akaziya, muana wa Yorame, mushale mukalenga wa bena Yuda nanku, muikale ne bidimu makumi abidi. Kushalaye mu bukalenga mu Yerushalayime tshidimu tshimue. Mamuende uvua Atalya wa mu diku dia Omri. Akaziya kabidi uvua wenza anu bibi, bu muvuabu benze kudi bena diku dia Akabe, bualu mamuende uvua umupesha meji a kumufikisha ku bubi. Akaziya uvua wenza malu avua Maweja-Nangila mubenge, anu bu muvuabu benza kudi ndelanganyi ya Akabe. Tatuende wa Akaziya mumane kufua, bantu ba ku ndelanganyi ya Akabe aba, bakavua bafidi ba ngenyi ba Akaziya. Kupeshabu Akaziya meji mabi avua mua kumujimija. Bualu ndelanganyi eyiivua miambile Akaziya, bua kuyabu ne Yorame, muana wa Akabe, mukalenga wa bena Izrayele, bua kuluisha Azayele, mukalenga wa bena Arame, ku Ramote mu ditunga dia Ngilaade. Munkatshi mua mvita, bena Arame kutapa Yorame mputa. Nanku Yorame kupingana mu Yizreyele bua kudiondapisha mputa ayi. Ke Akaziya kuya ku Yizreyele bua kuya kusamba Yorame uvua usama. Nenku, dikumbula dia Yorame edi, ke divua Maweja-Nangila mupetele mushindu wa kushipa Akaziya. Bualu amu Akaziya ufika, kuyaye ne Yorame bua kumonangana ne Yeku, muana wa Nimshi. Nanku, Maweja-Nangila uvua muanyishe bua bajidile Yeku mu bukalenga, bua amone mua kushipa bena diku dia Akabe. Nanku, Yeku kushipa bena diku dia Akabe, bu muvua Mvidi Mukulu muambe. Uvua musangane bamfumu ba bena Yuda ne bana babu ne Akaziya, bonsu bavua benzela mukalenga mudimu. Kubashipaye. Pashishe, Yeku kukeba Akaziya, kumusangana musokome mu tshimenga tshia Samariya. Kumukuatabu, kuyabu nende kudi Yeku, kumushipabu. Kadi bavua bamujike, bualu bavua bambilangane ne: udi muntu wa ku ndelanganyi ya mukalenga Yosafate, mukalenga uvua muenze muende muonsu bua kutumikila Maweja-Nangila. Mu diku dia Akaziya, kamuvua muntu uvua mukumbanyine mua kushala mu bukalenga to. Atalya, mamuende wa Akaziya, mumane kamvua ne: muanende wa balume mmufue, kuelaye meji a kushipa bantu balume bonsu ba ku ndelanganyi ya mu diku dia bukalenga bua bena Yuda. Kadi pavuabu bashipa ndelanganyi ayi, Yosheba, mukaji wa mu diku dia bukalenga, kunyema mu musokoku ne Yowashe, muana wa Akaziya. Yosheba kusokoka Yowashe ne ndeji wende mu tshibambalu tshia kulala tshivua mu nzubu wa Mvidi Mukulu, bua Atalya kamushipi to. — Yosheba, mukaji wa mutuangaji Yoyada, uvua muana wa Yorame, mukalenga wa bena Yuda. Nanku uvua yayende wa Akaziya. — Yowashe ne bavua bamulame, bavua bashale bidimu bisambombu mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Tshikondu atshi, Atalya uvua mukalenga mu ditunga. Tshidimu tshia muanda mutekete tshivua Atalya mu bukalenga, mutuangaji Yoyada kuleja bukitu buende. Kutuaye ndondu ne balombodi ba bena mvita aba: Azariya, muana wa Yerowame; Ismayele, muana wa Yowanane; Azariya, muana wa Obede; Masheya, muana wa Adaya; ne Elishafate, muana wa Zikri. Bantu aba bavua bendakana miaba yonsu mu bukalenga bua bena Yuda. Mu bimenga bionsu, bavua babikila bena Levi ne balombodi ba meku a bena Izrayele, pashishe kupinganabu nabu bonsu mu Yerushalayime. Bantu bonsu aba, bamane kusangila mu nzubu wa Mvidi Mukulu, kutuabu ndondu mu dina dia mukalenga Yowashe. Yoyada kubambila ne: — Monayi Yowashe, muana wa mukalenga! Yeye ke udi ne bua kushala mukalenga, bilondeshile muvua Maweja-Nangila mulaye bua ndelanganyi ya Davide. Nanku, enzayi mushindu ewu. Padi batuangaji ne bena Levi batuadija kuenza mudimu dituku dia Dikisha, tshisumbu tshia kumpala netshilame mishiku ya nzubu wa Mvidi Mukulu. Tshisumbu tshibidi netshilame nzubu wa bukalenga. Tshisumbu tshisatu netshilame tshiibi tshia ku Tshitaku tshia nzubu. Bantu bonsu nebimane mu lupangu lua ku nzubu wa Mvidi Mukulu. Muntu kena mua kubuela mu nzubu wa Maweja-Nangila to. Anu batuangaji ne bena Levi badi benza mudimu, ke badi mua kubuela, bualu mbantu bajidila. Nanku bantu bakuabu bonsu badi mua kunemeka mikenji ya Maweja-Nangila ayi. Bena Levi bakuabu nebele mukalenga munkatshi, bikale ne bia mvita mu bianza. Nebendakane nende miaba yonsu. Muntu mukuabu udi ukeba mua kubuela mu nzubu wa Mvidi Mukulu nebamushipe. Bena Levi ne bena Yuda bonsu kuenzabu muvua mutuangaji Yoyada mubafundile. Mfumu yonsu kusangisha bantu bende, nansha bavua batuadija mudimu dituku dia Dikisha, nansha bavua baujikija dituku adi. Bualu mutuangaji Yoyada kavua muanyishe bua tshisumbu nansha tshimue tshikishe dituku adi to. Yoyada kupesha balombodi ba bena mvita mafuma ne ngabu mishilangane bivua bia mukalenga Davide, bivuabu bateke mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Kuimanyikaye bantu bonsu, ne difuma mu bianza, benza mu tshitangu, biangatshile mu ditumba dia kuinshi dia nzubu wa Mvidi Mukulu too ne ku ditumba dia ku mutu, luseke ludi diba dipatukila lua nzubu. Nanku, bavua bimane kumpala kua nzubu wa Mvidi Mukulu ne kua tshilambuilu, bamane kudilongolola bua kulama mukalenga Yowashe nseke yonsu. Pashishe, mutuangaji Yoyada kupatula Yowashe, kumuasa tshifulu tshia bukalenga, kumupesha mukanda wa ndondu. Ke Yoyada ne bana bende ba balume, kuela Yowashe mafuta pa mutu bua kumujidila mu bukalenga. Nanku bantu bonsu kuela mbila, bamba ne: “Mukalenga Yowashe akuate ku mundundu!” Pavua Atalya mumvue mutoyi wa bantu bavua benda batumbisha mukalenga, kuyaye kudi bantu abu mu nzubu wa Maweja-Nangila. Kumonaye mukalenga mupiamupia, muimane kulu pabuipi ne dikunji divua ku mushiku wa nzubu wa Maweja-Nangila. Balombodi ba bena mvita ne bedi ba mpungi, bavua bimane pabuipi nende. Bantu bonsu bavua ne disanka. Bamue bavua bela mpungi, bakuabu bimba bisanji, balombola misambu. Nanku, Atalya kupanda bilamba biende, wela mbila ne: — Mbangelele tshifufu! Mbangelele tshifufu! Yoyada kavua musue bua bashipele Atalya mu nzubu wa Mvidi Mukulu to. Ke pawaye ubikidisha balombodi ba bena mvita, ubambila ne: — Nupatuke nende, nuenu bamulame. Muntu yeye munutonde, numushipe. Kuyabu ne Atalya luseke lua ku nzubu wa bukalenga. Bafike nende ku tshiibi tshia nyama ya Tubalu, kumushipabu. Mutuangaji Yoyada kutua ndondu, pamue ne mukalenga Yowashe, kabidi ne bena Izrayele bonsu, bua bonsu bikale tshiakabidi bantu ba Maweja-Nangila. Nanku, kuyabu mu nzubu wa Baale. Kupulabu nzubu awu. Kunyangakajabu bilambuilu ne mpingu bivuamu. Kushipabu Matane, mutuangaji wa mvidie Baale, kumpala kua tshilambuilu. Pashishe, Yoyada kuteka batuangaji ba bena Levi, bua balame nzubu wa Maweja-Nangila. Davide uvua mubatapulule mu bisumbu bua kulambulabu milambu ya kuosha mu nzubu wa Maweja-Nangila, bilondeshile bivuabu bafunde mu mikenji ya Moshe. Uvua mubafundile bua kulambulabu milambu eyi, bikale kabidi bimba misambu ya disanka. Yoyada uvua muteke kabidi bantu bua balame biibi bia ku nzubu wa Mvidi Mukulu, bua kababuedimu kudi muntu udi mupie mikiya. Yoyada kusangisha kabidi balombodi ba bena mvita, bamfumu ne balombodi ba ditunga, pamue ne bantu bonsu. Kupatukabu ne mukalenga mu nzubu wa Mvidi Mukulu, kuya nende mu nzubu wa bukalenga, bapitshila ku tshiibi tshia kulu. Pavuabu babanjija Yowashe mu nkuasa wa bukalenga, bantu bonsu bavua basanka. Bamane kushipa Atalya, mu tshimenga kushalamu talalaa. Yowashe ne bidimu muanda mutekete, kubuela mu bukalenga mu Yerushalayime. Kushalaye mu bukalenga bidimu makumi anayi. Mamuende wa Yowashe uvua Sibiya wa mu tshimenga tshia Bersheba. Yowashe uvua wenza malu adi Mvidi Mukulu musue, matuku onsu avua mutuangaji Yoyada ne muoyi. Yoyada kuselesha Yowashe bakaji babidi. Yowashe kulela nabu bana ba balume ne ba bakaji. Matuku mamane kupita, Yowashe kuela meji a kulongolola nzubu wa Mvidi Mukulu. Kusangishaye batuangaji ne bena Levi, ubambila ne: — Nuye mu bimenga bionsu bia bena Yuda, nusangishe makuta kudi bena Izrayele bonsu, bua numone mua kulongolola nzubu wa Mvidi Mukulu wenu ku tshidimu ku tshidimu. Nuye lukasa, kanujingakanyi to. Kadi bena Levi kabavua benze mudimu ewu lukasa to. Nanku mukalenga Yowashe kubikila Yoyada, mutuangaji munene, kumukonka ne: — Moshe, muntu wa Maweja-Nangila, pamue ne bena Izrayele bonsu, bavua bajadike mudibu mua kufila bitadi bua muaba wa tshijila, udibu bateke mushete wa ndondu. Kadi kuena mulombe kudi bena Levi, bua balambuishe bena mu Yerushalayime ne bena Yuda bitadi abi bua tshinyi? Bualu, badi ku luseke lua Atalya, muena buenzayi, bavua balekela nzubu unyanguka. Bavua bangate kabidi bintu bia tshijila bia mu nzubu wa Mvidi Mukulu, baye kutendelela nabi mvidie Baale. Mukalenga Yowashe kutuma diyi, bua benze mushete, bauteka pa mbelu, ku tshibuelelu tshia nzubu wa Mvidi Mukulu. Pashishe, kumanyishabu mu Yerushalayime ne mu bukalenga bonsu, bua muntu yonsu alambule Maweja-Nangila mulambu uvua Moshe, muntu wa Maweja-Nangila, mufundile bena Izrayele, pavuabu bapitshile mu tshipela. Bamfumu ne bena Yuda bonsu kufika ne disanka. Kuelabu makuta avuabu ne bua kufila mu mushete tente. Pavua bena Levi babala makuta mu mushete mu dina dia mukalenga, bavua basangana makuta mapite bungi. Nanku, mufundi wamalu a mukalenga, ne muena mpala wa mutuangaji munene, kuangatabu makuta awu. Pashishe kupingajabu mushete pa muaba wawu. Nanku, dituku dionsu, kuenzabu anu mushindu umue. Kupetabu makuta a bungi. Mukalenga Yowashe ne mutuangaji Yoyada kufila makuta awu kudi balombodi ba bena mudimu wa nzubu. Kuangatabu bena mudimu, basongi ba mabue, ne bena mabaya, kabidi ne bantu badi bamanye bikole mudimu wa kufula biamu bifike ne bikunze, bua kulongololabu ne kulengejabu nzubu wa Mvidi Mukulu. Bu muvuabu bamanye mua kuenza mudimu awu, kulongololabu nzubu wa Mvidi Mukulu lukasa. Kushalaye mukole muimpe mutambe, anu muende mua kale. Midimu yonsu mimane kujika, balombodi ba bibaki ba nzubu kupingajila mukalenga Yowashe ne mutuangaji Yoyada makuta avua mashale. Makuta awu, kuenzejabu nawu bintu bishilangane bia kuteka mu nzubu wa Mvidi Mukulu: bintu bia kutendelela nabi, biamu bia kulambula nabi milambu, makopu ne ngesu bia tshiamu tshia mpawungi, ne bia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Matuku onsu avua mutuangaji Yoyada ne muoyi, bavua balambula milambu ya kuosha misangu yonsu mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Mutuangaji Yoyada mumane kukulakaja bikole, kufuaye muikale ne bidimu lukama ne makumi asatu. Kumujikabu mu nkita ya bena diku dia bukalenga, mu Tshimenga tshia Davide. Bualu uvua muenzele bena Izrayele malu mimpe. Uvua munemeke kabidi Mvidi Mukulu ne nzubu wende. Mutuangaji Yoyada mumane kufua, bamfumu ba bena Yuda kufika kudi mukalenga Yowashe bua kumonangana nende. Mukalenga kuteleja majinga abu. Ke muvua bena Izrayele balekela nzubu wa Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bankambua babu, bua kuya kukukuila makunji ne mpingu bivuabu benza bua kutendelela mvidie. Bua buenzayi abu, Mvidi Mukulu kufikila bena mu Yerushalayime ne bena Yuda munda. Pashishe, Mvidi Mukulu kubatumina bambi bua bababele, bua bapingane kudiye. Kadi, muntu nansha umue kavua muteleje bambi abu to. Nanku, Mueyelu wa Mvidi Mukulu kutulukila mutuangaji Zekarya, muana wa Yoyada. Zekarya kujuka kulu kumpala kua bena Yuda, kubambila ne: — Telejayi Mvidi Mukulu, udi unukonka ne: “Nudi nubenga meyi ne mikenji bianyi bua tshinyi? Kanuakuikala bena diakalenga to! Nudi bambenge. Eyowa, meme kabidi nennubenge!” Bena Yuda kuelela mutuangaji Zekarya tshifufu tshibi. Mukalenga Yowashe kubabikila bua base Zekarya mabue mu lubanza mene lua nzubu wa Mvidi Mukulu. Mukalenga Yowashe kupua muoyi malu mimpe onsu avuabu bamuenzele kudi Yoyada, tatuende wa Zekarya. Kushipeshaye Zekarya. Bangabanga ne Zekarya kukula muoyi, kuelaye mbila ne: — Maweja-Nangila atangile bidi bienzeka, akunyoke! Ku ntuadijilu wa tshidimu, bena mvita ba bena Arame kufika bua kuluisha Yowashe. Kubuelabu ne mvita mu bukalenga bua bena Yuda ne mu tshimenga tshia Yerushalayime. Kushipabu bamfumu bonsu. Bintu bionsu bivuabu banyenga mu mvita, kubitumabu kudi mukalenga wabu mu Damase. Bena mvita aba kabavua ba bungi to. Kadi Maweja-Nangila kuanyisha bua batshimune bena mvita ba bena Yuda bavua bapite bungi. Bualu bena Yuda bavua babenge Mvidi Mukulu wa bankambua babu. Ke mu wabu banyoke Yowashe nanku. Pashishe, bena Arame kumuka, kushiya Yowashe mu dikenga dinene. Nanku, balombodi ba bena mvita ba Yowashe kumuelela tshifufu tshibi, bua kumusombuela bua lufu lua muana wa mutuangaji Yoyada. Kumushipelabu mu bulalu buende. Kumujikabu mu Tshimenga tshia Davide. Kadi kabena bamujika mu nkita ya bena diku dia bukalenga to. Bantu bavua belele Yowashe tshifufu tshibi bavua: Zabade, muana wa Shimeyate, mukaji wa bena Amone, ne Yozabade, muana wa Shimrite, mukaji wa bena Mowabe. Mena a bana ba balume ba Yowashe, miaku mivule Kua bambi bakule bua kubela Yowashe, miaku idi itulondela mu wabu balongolole nzubu wa Mvidi Mukulu, bionsu ebi mbabifunde mu mukanda udibu binyika ne: Diumvuija dia mukanda wa Bakalenga. Amashiya ke uvua mupingane tatuende Yowashe mu bukalenga. Amashiya mumane kukumbaja bidimu makumi abidi ne bitanu, kubuelaye mu bukalenga mu Yerushalayime. Kushalaye mu bukalenga bidimu makumi abidi ne tshitema. Mamuende wa Amashiya uvua Yowadane wa mu Yerushalayime. Amashiya uvua wenza malu adi Maweja-Nangila musue, kadi kavua wenza malu aa ne disanka to. Amashiya mumane kushindika bumfumu buende, kushipeshaye balombodi ba bena mvita bavua bashipe tatuende Yowashe. Kadi kavua mushipe bana ba bantu bavua bashipe tatuende abu to. Bualu Amashiya uvua unemeka bivuabu bafunde mu mukanda wa mikenji ya Moshe. Maweja-Nangila udi wambamu ne: “Kabena mua kushipa baledi bua bubi bua bana babu, nansha bana bua bubi bua baledi babu. Badi mua kushipa muntu amu bua bubi buende yeye. ” Amashiya kusangisha bantu ba mu bukalenga buende, bena Yuda ne bena Binyamine, kuteka balombodi ba bisumbu binene ne bikese, bilondeshile meku abu. Kubadikaye bungi bua bantu biangatshile ku bena bidimu makumi abidi too ne pa mutu. Kupetaye bantu binunu nkama isatu bavua bamanye mua kuluangana ne ngabu ne mafuma. Amashiya kuangata kabidi bena mvita ba bukitu ba bena Izrayele ku mudimu. Bena mvita abu bavua binunu lukama. Kubafilaye tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole bu kilo binunu bisatu. Kadi muambi kampande kufika, umuambila ne: — Mukalenga, bena mvita ba bena Izrayele kabena mua kuya nebe to, bualu Maweja-Nangila kena ne bena bukalenga bua ku mutu to. Wewe muye nabu, nansha wewe muluangane mvita muebe muonsu, Maweja-Nangila neakunyemeshe kumpala kua baluishi bebe. Bualu, anu Mvidi Mukulu nkayende ke udi mua kunuambuluisha bua nutshimune, nansha kuambuluisha badi mua kunutshimuna nuenu. Amashiya kukonka muambi ne: — Makuta amvua mupe bena mvita aa neaye penyi? Muambi kuandamuna ne: — Maweja-Nangila udi ne bukole bua kukupesha makuta makuabu mapite bungi. Amashiya kupingaja bena mvita, bavua bafume ku bukalenga bua ku mutu, kuabu. Bena mvita abu, kupingana kuabu ne tshiji tshikole, bafikile bena bukalenga bua Yuda munda. Amashiya kukolesha muoyi, kupita kumpala kua mulongu wa bena mvita bende, kuya mu tshibandabanda tshia Luepu. Kushipayemu bena mvita ba bena Edome binunu dikumi. Bena Yuda kukuata bena Edome bakuabu binunu dikumi, kuya nabu pa mutu pa lubuebue lule. Kubasakilabu mu lubuavu bua badishinde panshi, bafue bonsu. Nanku, bena mvita ba bena Izrayele bavua Amashiya mupingaje kuabu, mubapumbishe mua kuya nende mu mvita, kubuelabu mu bimenga bia bena Yuda, bivua pankatshi pa tshimenga tshia Samariya ne tshia Bete-Orone. Kushipabu bantu binunu bisatu ba mu bimenga ebi. Kukuatabu bintu bia bungi, kuya nabi. Pavua Amashiya ufuma ku mvita, mumane kutshimuna bena Edome, uvua muambule mpingu ya mvidie ya bena Edome. Kushalayi mvidie yende. Uvua uyitendelela, uyilambula milambu ya manananshi. Maweja-Nangila kufikila Amashiya munda. Ke kutumaye muambi kampande bua kumukonka ne: — Udi utendelela mvidieivua kayiyi ne bukole bua kukunyenga bantu bayi bua tshinyi? Kadi, mukalenga Amashiya kukabula muambi ku diyi, umukonka ne: — Ndi mukuteke mufidi wa ngenyi mu bukalenga anyi? Puwa, tshianana nebakuenzele bibi. Muambi kuanji kupuwa. Pashishe kuambaye ne: — Ndi mumanye ne: Mvidi Mukulu mmumane kujadika bua kukushipesha, bualu uvua muenze bibi, mubenge mua kuteleja diyi dianyi. Amashiya, mukalenga wa bena Yuda, uvua ulonda meji makuabu. Kutumaye bantu kudi Yowashe, mukalenga wa bena Izrayele, muana wa Yowakase, muikulu wa Yeku, bua kumuambila ne: “Fika kunu! Tuluangane nebe!” Yowashe kuandamuna Amashiya ne: “Dituku dikuabu, mutshi wa meba uvua pa mukuna wa Lebanone. Kulombawu mutshi wa sedre ne: Anyisha bua muananyi wa balume asele muanebe. Kadi nyama wa tshisuku, kudiatakaja mutshi wa meba awu. Udi udisua bualu uvua mutshimune bena Edome! Eyowa, udi usanka uditambisha. Kadi somba amu ku nzubu kuebe! Kuena mumanye ne: mvita iudi ujinga ayi, neyikukebele anu makenga anyi? Bualu nebakutshimune wewe ne bena mvita bonsu ba bena Yuda.” Kadi, Amashiya kavua muitabe bionsu bivua Yowashe mumuambile abi to. Bualu Mvidi Mukulu uvua musue kubutula Amashiya, ne bena mvita bende, bua pavuabu banemeka mvidie ya bena Edome. Ke Yowashe, mukalenga wa bena Izrayele, kuya mu mvita. Bena mvita bende kuluangana ne bena mvita ba Amashiya mu ditunga dia bena Yuda, mu tshimenga tshia Bete-Shemeshe. Bena mvita ba bena Izrayele kutshimuna bena mvita ba bena Yuda. Nanku bena mvita ba bena Yuda bonsu kunyema, kupingana kuabu. Yowashe, mukalenga wa bena Izrayele, kukuata Amashiya, mukalenga wa bena Yuda, ku Bete-Shemeshe. Amashiya, muana wa Yowashe, uvua muikulu wa Akaziya. Yowashe kumuka ku Bete-Shemeshe, kuyaye ne Amashiya mu Yerushalayime. Kupulaye bimana bia tshimenga atshi metre bu nkama ibidi, biangatshile ku tshiibi tshia Efrayime too ne ku tshiibi tshia Ditumba. Yowashe kuangata tshiamu tshia mpawungi, tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, ne bintu bia mushinga bionsu, bivua mu nzubu wa Mvidi Mukulu, bivua Obede-Edome mulame. Kuangataye kabidi bintu bivua mu nzubu wa bukalenga, muaba uvuabu bateke bintu bia mushinga mukole. Pashishe, Yowashe kukuata kabidi ne bantu lukole, kupingana nabu mu tshimenga tshia Samariya. Yowashe, mukalenga wa bena Izrayele mumane kufua, Amashiya, mukalenga wa bena Yuda, kushala kabidi ne muoyi bidimu dikumi ne bitanu. Malu onsu makuabu a ku ntuadijilu ne a ku ndekelu a mukalenga Amashiya, mbaafunde mu mukanda wa bakalenga ba bena Yuda ne ba bena Izrayele. Tshikondu tshivua Amashiya mutuadije kubenga Maweja-Nangila, bantu ba mu Yerushalayime kuelelabu Amashiya tshifufu tshibi. Dituku dikuabu, Amashiya kunyema, kuya mu musoku wa Lakishe. Kadi, kumulondakajabu mu musoku awu, kumushipelamu. Pashishe, kutekabu tshitalu tshiende mu ditempu dia mvita, kupingana natshi mu Yerushalayime. Ditempu adi, bavua badikoka kudi nyama ya tubalu. Kujikabu Amashiya mu nkita ya bena diku diabu. Pavua Uziya, muana wa Amashiya, ne bidimu dikumi ne bisambombu, bena Yuda kumusungula bua apingane tatuende mu bukalenga. Nanku tatuende mumane kufua, Uziya kupingaja kabidi tshimenga tshia Elate ku bumfumu buende, kutshibakulula. Uziya kubuela mu bukalenga bua bena Yuda ne bidimu dikumi ne bisambombu. Kushalaye mu bukalenga bidimu makumi atanu ne bibidi mu Yerushalayime. Mamuende Yekoliya uvua wa mu Yerushalayime. Uziya uvua muenze malu adi Maweja-Nangila musue, anu bu muvua tatuende Amashiya muenze. Patshivua Zekarya, uvua mulongeshe Uziya mua kunemeka Mvidi Mukulu, ne muoyi, Uziya kuenza muende muonsu bua kumanya tshidi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu musue. Mvidi Mukulu kumusankisha. Uziya kuya kuluisha bena Peleshete. Kunyangaye bimana bia mu tshimenga tshia Ngate, tshia Yabane, ne tshia Asdode. Pashishe, kukoleshaye bimenga ne bimana, pabuipi ne tshimenga tshia Asdode, ne mu buloba bukuabu bua bena Peleshete. Mvidi Mukulu uvua muambuluishe Uziya, bua atshimune bena Peleshete, bena Arabe bavua basombe ku Ngure-Baale, ne bena Meyuni. Bavua balambula Uziya milambu too ne kudi bena Amone. Bumfumu bua Uziya kukolabu, lumu luende kuya miaba yonsu too ne ku mikalu ya ku Ejipitu. Uvua muibake tuleya tukole mu Yerushalayime pa mutu pa tshiibi tshia ku Ditumba, ne pa tshiibi tshia ku Tshibandabanda, too ne ku muaba uvua tshimana tshipite kumpala. Uvua muibake kabidi ne bibumba bia batentekedi mu buloba bua mu tshipela. Uvua mumbule bina bia mayi bia bungi, bualu uvua ne bimuna bivule ku muelelu wa Mayi manene, ne mu mpata. Uvua kabidi ne babidime, ne bena mudimu ba mitshi ya mvinyo pa mikuna, ne mu madimi a mvinyo, bualu uvua mupite kunanga didima. Uziya uvua ne bena mvita, bavua bamanye mua kuluangana. Bena mvita abu, bavua batapulula mu bisumbu, bilondeshile dibadika dia bantu divuabu benze kudi Yeyele mufundi, ne kudi Masheya mulombodi wa bukalenga, babaludika mu dibadika adi kudi Ananiya, umue wa ku balombodi ba bena mvita ba mukalenga. Bena mvita ba bukitu aba bavua babalombola kudi bamfumu ba meku binunu bibidi ne nkama isambombu. Bena mvita aba, bavua binunu nkama isatu ne muanda mutekete ne nkama itanu. Bavua ne bukole bua bungi, bamane kudilongolola bua kuluangana ne baluishi ba mukalenga. Pavua mukalenga utuma bantu ku mvita, uvua ubapesha ngabu, mafuma, bifulu bia tshiamu, tuzaku tua tshiamu, ne mabue a kuela mu ndundu. Uziya uvua muenzeje mu Yerushalayime, biamu bia mvita bia mushindu mukuabu, kudi muntu uvua mupete meji a kubienza. Bavua bateke biamu abi ku tuleya ne ku matumba a bimana. Bavua mua kuela mikete ne mabue manene ne biamu abi. Bavua bambuluisha Uziya bikole kudi Mvidi Mukulu. Bumfumu buende kudiunda bikole, lumu luende kuya kule. Kadi, lumu luende luvua lumupeshe ditambisha dia bungi. Ditambisha edi kumufikisha ku kabutu. Kavua kabidi muitabe Mvidi Mukulu wende to. Dituku dikuabu, Uziya kubuela mu nzubu wa Mvidi Mukulu, bua kulambula musenga wa kamonya pa tshilambuilu tshia manananshi. Azariya, mutuangaji munene, kubuela panyima pende mu nzubu wa Maweja-Nangila. Bavua bamushindikije kudi batuangaji makumi muanda mukulu ba Maweja-Nangila. Bonsu bawa bantu ba muoyi mukole. Kuimanabu kumpala kua mukalenga Uziya, bamuambila ne: — Mukalenga, kuena mua kulambula Maweja-Nangila milambu ya manananshi to. Mudimu ewu ngwa batuangaji ba ku ndelanganyi ya Arone, badibu bamane kujidila bua mudimu ewu. Patuka muaba wa tshijila ewu, bualu udi wenza bidi Maweja-Nangila ubenga. Biudi wenza kabiena mua kukupesha lumu ku mesu kua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu to. Uziya ukavua mumane kudilongolola bua kuosha musenga wa kamonya. Umvua nanku, kufikilaye batuangaji munda. Diakamue disama dia nsudi kumueneka mu mpala muende, patshivuaye mu nzubu wa Mvidi Mukulu, pabuipi ne tshilambuilu tshia manananshi, muaba uvua batuangaji. Mutuangaji munene, ne batuangaji bakuabu bavua bamutangile. Kumonabu disama dia nsudi mu mpala muende. Kumupatulabu lukasa. Yeye nkayende kamvua ne: Maweja-Nangila mmunnyoke. Nanku kupatukaye lubilu muaba wa tshijila. Mukalenga Uziya kushala ne disama dia nsudi too ne ku lufu luende. Bualu bua disama adi, uvua musombe anu pa nkayende, kayi mua kumonangana ne bantu bakuabu, kayi kabidi ne mushindu wa kupingana mu nzubu wa Maweja-Nangila. Muanende wa balume Yotame uvua mulombodi mu nzubu wa bukalenga, ke uvuabu bapesha mudimu wa kulombola ditunga. Malu onsu makuabu a Uziya a ku ntuadijilu ne a ku ndekelu, mbaafunde kudi muambi Yeshaya, muana wa Amosa. Uziya mumane kufua, kumujikabu mu nkita ya bena diku dia bukalenga, kadi ki mu nkita ya bena diku diabu to, bualu uvua ne disama dia nsudi. Muanende wa balume Yotame kumupingana mu bukalenga. Yotame uvua anu ne bidimu makumi abidi ne bitanu, pawaye mubuele mu bukalenga bua bena Yuda. Kushalaye mu bukalenga bidimu dikumi ne bisambombu mu Yerushalayime. Mamuende wa Yotame uvua Yerusha, muana wa Sadoke. Yotame uvua muenze malu adi Maweja-Nangila musue. Uvua muenze malu mimpe anu bu tatuende Uziya, kadi kavua muenze tshilema tshia kubuela mu nzubu wa Maweja-Nangila. Kadi bena Yuda bavua bashale anu ne buenzayi buabu bua kale. Yotame ke uvua muenze tshiibi tshia kulu tshia nzubu wa Mvidi Mukulu. Uvua mukoleshe bimana bia tshimenga miaba mishilangane mu tshitupa tshia Ofele. Uvua muase kabidi bimenga mu buloba bua mikuna ya bena Yuda. Uvua muibake kabidi nzubu mikole ne tuleya mu metu. Yotame uvua muye kuluisha mukalenga wa bena Amone, kumutshimunaye. Tshidimu atshi, bena Amone kulambula Yotame biamu bitoke bia mushinga mukole kilo binunu bisatu, ntete ya kuenza bukula kilo bitoto bisatu ne kilo bitoto bisatu bia ntete ya oije. Bidimu bikuabu bibidi, kumulambulabu bintu bia mushindu umue. Nanku bukole bua Yotame buvua anu butungunuka, bualu uvua muitabe Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wende. Malu makuabu a Yotame, mbaafunde mu mukanda udibu binyika ne: mukanda wa bakalenga ba bena Izrayele ne ba bena Yuda. Badi bafundamu mvita iwaye muluangane ne malu avuaye muenze. Yotame uvua mubuele mu bukalenga bua bena Yuda muikale ne bidimu makumi abidi ne bitanu. Uvua mushale mu bukalenga bidimu dikumi ne bisambombu mu Yerushalayime. Yotame mumane kufua, kumujikabu mu Tshimenga tshia Davide. Muanende wa balume Akaze kumupingana mu bukalenga. Akaze uvua ne bidimu makumi abidi, pawaye mubuele mu bukalenga bua bena Yuda. Uvua mushale mu bukalenga bidimu dikumi ne bisambombu mu Yerushalayime. Kavua muenze malu avua Maweja-Nangila musue, bu avua nkambua wende Davide muenze. Uvua mulonde amu buenzayi bua bakalenga ba bena Izrayele. Akaze uvua muengulule mene mpingu ya tshiamu mu kapia bua kutendelela mvidie Baale. Uvua ulambula milambu ya manananshi mu tshibandabanda tshia Inome. Uvua mulambule bana bende ba balume bu mulambu, bilondeshile bilele bibi bia bisamba bivua Maweja-Nangila muipate bua kushila bena Izrayele ditunga. Akaze uvua ulambula kabidi milambu ya nyama ne ya manananshi miaba ya kutendelela mvidie ya bisamba bikuabu, pa mikuna muinshi mua mitshi mibishi ya dileji. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wende, kufila Akaze mu bianza bia mukalenga wa bena Arame. Bena Arame kumuluisha, kukuata bantu ba bungi mu lukanu, kuya nabu mu tshimenga tshia Damase. Akaze uvua mubuele kabidi mu bianza bia Peka, mukalenga wa bena Izrayele, muana wa Remaliya. Awu kumutshimuna, kumukengesha bikole. Dituku dimue, Peka kushipesha bena mvita ba bukitu ba bena Yuda binunu lukama ne makumi abidi. Bivua bienzeka nanku bualu bena Yuda abu, bavua babenga Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bankambua babu. Kadi Zikri, muena mvita wa bena Efrayime, kushipa Masheya, muana wa mukalenga Azirikame, mulombodi wa nzubu wa bukalenga, ne Elkana muntu uvua mukalenga wenda nende miaba yonsu. Pashishe, bena mvita ba bukalenga bua ku mutu mu ditunga, kukuata bakaji ne bana ba bena Yuda binunu nkama ibidi mu lukanu. Kuangatabu bintu bia bungi bia mu ditunga amu, kuya nabi mu tshimenga tshia Samariya. Mu Samariya amu, muvua muambi wa Maweja-Nangila, dina diende Obede. Kuyaye kuakidila bena mvita ba bena Izrayele, bavua bafike mu tshimenga amu. Kubambilaye ne: — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bankambua benu, uvua mufikile bena Yuda munda. Ke padiye mubafile mu bianza bienu. Kadi nuvua bashipe bena mvita ba bena Yuda bapite bungi ne tshikisu tshipite. Tshikisu tshienu kumvuika ne mu diulu. Kabidi nudi ne dijinga dia kubueja bantu balume ne bantu bakaji aba, banudi bakuate mu Yerushalayime ne mu ditunga dia Yuda, mu bupika. Nuenu kanuena mua kupeta tshilumbu kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu anyi? Ntelejayi, lekelayi bena lukanu ba bena Yuda, banudi bakuate, baye. Bualu, nuenu ke badi Maweja-Nangila mufikile munda mpindiewu. Nanku, bamfumu bakuabu ba bena Efrayime, kufikila kabidi bantu bavua bapingane ku mvita munda: ke Azariya, muana wa Yowanane, Berekiya, muana wa Meshilemote, Izkiya, muana wa Shalume, ne Amasha, muana wa Adlayi. Kukandikabu bena mvita abu ne: — Kanufiki ne bena lukanu abu munemu to. Nenutupeteshe tshilumbu tshinene kudi Maweja-Nangila. Tukadi bena tshibawu tshinene. Nulekele kutukebela tshibawu tshikuabu. Kanuena bamanye ne: Maweja-Nangila mmufikile bena Izrayele munda bikole anyi? Diakamue bena mvita kulekela bena lukanu. Kupingajabu ne bintu mene bivuabu banyenge, bamfumu ne bantu bonsu batangile. Bantu ba wabu bateke bua kuenza mudimu awu, kusamba bena lukanu. Kuangatabu bilamba ne bisabata bivuabu bapete mu mvita, kutapeshabu bena lukanu bavua kabayi nabi. Kubapeshabu biakudia ne mayi a kunua. Bavua bondapa mputa ya bavua batapike. Bantu bonsu bavua bapete njiwu mu mvita kabayi ne mushindu wa kuenda, bavua babambula pa nyama ya mpunde. Kuyabu ne bantu bonsu abu muaba uvua bana babu mu Yeriko, tshimenga tshia Mabue a ngaji. Pashishe, kupinganabu mu Samariya. Tshikondu atshi, mukalenga Akaze kubikidisha mukalenga wa bena Ashure bua amuambuluishe. Bualu, bena Edome bavua baluisha tshiakabidi bena Yuda, bakuate bantu, baye nabu mu bupika. Bena Peleshete kabidi bavua babuele ne mvita mu bimenga bivua mu mpata ya ku muelelu wa Mayi manene, ne mu buloba bua bena Yuda buvua kuinshi mu ditunga. Bavua bakuate bimenga ebi: Bete-Shemeshe, Ayalone, Ngederote, Soko, Timna, Ngimzo, ne misoku ivuabu nayi mutumba. Bena Peleshete kuasamu. Maweja-Nangila kukuatshisha bena bukalenga bua Yuda bundu, bualu mukalenga Akaze uvua mufikishe bantu ku dilengulula Maweja-Nangila. Yeye mene kavua muitabe Mvidi Mukulu. Mukalenga Tiglate-Pilesere wa bena Ashure, kufika bua kuluisha Akaze. Kumukengeshaye bikole pa mutu pa kumuambuluisha. Akaze kuangata bintu bikuabu bia bubanji bia mu nzubu wa Mvidi Mukulu, bia mu nzubu wa bukalenga, ne bia kudi bakulu. Kubifilaye bionsu kudi mukalenga wa bena Ashure. Kadi, nansha Akaze muenze nanku, kavua mupete diambuluisha to. Nansha Akaze mu dikenga dikole nanku, uvua anu utombokela Maweja-Nangila. Uvua ulambula mvidie ya mu Damase milambu. Mvidie ayi, keivua mimupangishe mua kutshimuna baluishi. Uvua wamba ne: “Mvidie ya bena Arame ke idi miambuluishe bakalenga ba bena Arame. Nanku, ndi musue kulambula mvidie ayi milambu bua imone mua kungambuluisha meme kabidi.” Kadi mvidie ayi, keivua mimukebele, yeye ne bantu bende, kabutu. Akaze kusangisha bintu bionsu bia tshijila bivua mu nzubu wa Mvidi Mukulu, kubiboza. Kukangaye biibi bia nzubu wa Mvidi Mukulu ne milonda. Pashishe, kuenza bilambuilu mu masangu a njila onsu a mu Yerushalayime. Mu tshimenga tshionsu tshia mu ditunga diende, uvua muenze miaba ya kulambuila mvidie ya bantu benyi milambu ya manananshi. Ke muvuaye mufikishe Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bankambua bende munda nanku. Malu makuabu a Akaze onsu, biangatshile ku ntuadijilu wa bukalenga buende too ne ku ndekelu wabu, mbaafunde mu mukanda wa bakalenga ba bena Yuda ne ba bena Izrayele. Badi bafundemu malu onsu avuaye muenze. Akaze mumane kufua, kumujikabu mu Yerushalayime. Kadi, kabavua bamujike mu nkita ya bena diku dia bukalenga to. Muanende wa balume Izkiya kumupingana mu bukalenga. Izkiya uvua ne bidimu makumi abidi ne bitanu, pawaye mubuele mu bukalenga. Kushalaye mu bukalenga bidimu makumi abidi ne tshitema mu Yerushalayime. Mamuende wa Izkiya uvua Abi, muana wa Zekarya. Izkiya uvua wenza malu adi Maweja-Nangila musue, anu bu muvua nkambua wende Davide muenze. Tshidimu tshia kumpala tshivua Izkiya mu bukalenga buende, ngondu wa kumpala, uvua munzulule biibi bia nzubu wa Mvidi Mukulu, kabidi uvua mubilongolole. Uvua mubikidishe batuangaji ba bena Levi, mubasangishe pa muaba uvuabu binyike ne: muaba wa Luseke ludi Diba dipatukila. kubambilaye ne: — Ntelejayi, nuenu ndelanganyi ya Levi. Umushayi mikiya yenu mpindiewu. Pashishe numushe mikiya idi nzubu wa Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bankambua benu nayi. Nupatule mu nzubu amu bintu bionsu bidi ne mikiya. Bankambua betu bavua batombokela Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu. Bavua bamuvile, bamubenge. Kuelabu nyima ku muaba wa tshijila wa Maweja-Nangila. Kubengabu kumutangila. Kukangabu biibi bia nzubu wa Mvidi Mukulu ne milonda, kulekelabu miendu idijimina nkayayi, kulengululabu mua kulambula milambu ya manananshi, ne milambu ya nyama, muaba wa tshijila wabena Izrayele. Nanku, Maweja-Nangila kufikila bena Izrayele ne bena Yuda munda bikole, kubalekelaye. Nuenu bonsu nudi bamanye mudi bantu bapampakana pa kumvua batela tshilumbu atshi tshia bena Yuda, babaseka. Ke padi bana betu ba balume balue mu mvita, bakaji ne bana babuele mu bupika. Kadi meme ndi musue kutua ndondu ne Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele, bua kutuyishaye tshiji tshiende tshikole tshivuaye mutukuatshile. Nuenu balunda banyi, kanuena mua kulengulula bualu ebu to. Bualu nuenu ke badi Maweja-Nangila musungule, bua nuimane kumpala kuenda, numutendelela, nuosha musenga wa kamonya mu dina diende. Bena Levi bavua basemena pabuipi bavua nenku: bena diku dia Kekate: ke Makate, muana wa Amashayi, ne Yowele, muana wa Azariya; bena diku dia Merari: Kishe, muana wa Abdi, ne Azariya, muana wa Yekalele; bena diku dia Ngershone: Yowa, muana wa Zima, ne Edene, muana wa Yowa; bena diku dia Elishafane: Shimri ne Yeyiyele; bena diku dia Ashafe: Zekarya ne Mataniya; bena diku dia Emane: Yekiyele ne Shimeyi; bena diku dia Yedutune: Shemaya ne Uziyele. Bena Levi abu kusangisha bantu ba meku abu onsu. Bonsu kumusha mikiya ivuabu nayi. Pashishe, bu muvua mukalenga Izkiya mumane kubatumina diyi, bantu bonsu kuya mu nzubu wa Mvidi Mukulu bua kumushamu mikiya, bu muvua Mvidi Mukulu musue. Batuangaji kubuela mu nzubu wa Mvidi Mukulu, bua kujikija mikiya yonsuivua munda mua nzubu amu. Bintu bionsu bivua mu tshibambalu tshinene bivua ne mikiya, batuangaji kubumusha, kubiteka mu lubanza lua ku nzubu awu. Bena Levi kuambula bintu abi, kupatuka nabi mu tshimenga, kuya kubimansha mu tshibandabanda tshia Sedrone. Dituku dia kumpala dia ngondu, kutuadijabu kumusha bintu bia mikiya bivua mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Dituku dia muanda mukulu, kufikabu mu lutanda lua nzubu awu bua kujikija mudimu onsu. Diumusha dia mikiya ya nzubu wa Mvidi Mukulu divua dinenga kabidi matuku muanda mukulu. Nanku, dituku dia dikumi ne disambombu, mudimu wa kumusha mikiya kujika. Ke ndelanganyi ya Levi kuya kudi mukalenga Izkiya, kumuambila ne: — Mukalenga, tudi bumushe mikiya yonsuivua mu nzubu wa Maweja-Nangila, ivua ku tshilambuilu tshia milambu, ivua ku mesa adibu bateka mampa a kulambula Mvidi Mukulu, ivua ku bintu bionsu bidi ku tshilambuilu ne ku mesa aku. Bua bintu bia tshijila, bivua mukalenga Akaze munyange ne mikiya matuku avuaye mu bukalenga, tudi babilengeje, babijidile tshiakabidi. Tudi nabi apa, kumpala kua tshilambuilu. Butshia mu dinda, mukalenga Izkiya kusangisha bakulu ba mu tshimenga, kuya nabu mu nzubu wa Maweja-Nangila. Kuangatabu ngombe milume muanda mutekete, mikoku ya bimpanga muanda mutekete, bana ba mikoku muanda mutekete, ne mbuji ya mpumbu muanda mutekete ya kulambula bu mulambu wa kukobolola nawu bantu. Milambu ayi bavua bayilambula: bua kulombela bena diku dia bukalenga ne bena Yuda bonsu luse, ne bua kujidila nzubu wa Mvidi Mukulu. Mukalenga Izkiya kuambila batuangaji ba ndelanganyi ya Arone, bua balambule milambu ayi pa tshilambuilu tshia Maweja-Nangila. Kukosabu ngombe muminu. Batuangaji kukelekeja mashi, kuamiamina ku tshilambuilu. Pashishe, kukosabu mikoku ya bimpanga muminu, kumiamina mashi ayi ku tshilambuilu. Kukosabu kabidi bana ba mikoku muminu, kumiamina mashi ayi ku tshilambuilu. Bua mbuji ya mpumbu ya mulambu wa kukobolola bantu, bavua baye nayi muaba uvua mukalenga Izkiya ne bantu bakuabu bonsu. Mukalenga Izkiya ne bavuaye nabu kutenteka mbuji ayi bianza. Batuangaji kukosa mbuji ayi muminu, kumiamina mashi ayi ku tshilambuilu, bua kukobolola bantu bonsu bena Izrayele. Bualu mukalenga Izkiya uvua muele diyi ne: balambule milambu yonsu, ya kuosha ne ya kukobolola bantu, bua bena Izrayele bonsu. Ke mukalenga Izkiya kuteka bena Levi mu lubanza lua nzubu wa Mvidi Mukulu. Bena Levi abu bavua ne nzenze, ndibu ne nkombe, bu muvua mukalenga Davide muambe, muvuabu bambe kabidi kudi bambi, Ngade ne Natane, bavua benzela mukalenga mudimu. Ke diyi divua Maweja-Nangila muambile bambi bende abu, bua bamanyishe bantu bonsu. Bena Levi kuimana ne biombelu bivua Davide muenzeje. Batuangaji bavua bimane pabu ne mpungi. Izkiya kutuma diyi bua balambule milambu ya kuosha pa tshilambuilu. Pavuabu batuadija kulambula milambu, bavua bimba misambu bua kutumbisha Maweja-Nangila, bela mpungi, bimba biombelu bia Davide, mukalenga wa bena Izrayele. Bantu bonsu bavua badiela panshi. Bena misambu bavua bimba, bena mpungi bela, too ne ku diba di wabu bajikije kulambula milambu. Bionsu bimane kujika, mukalenga Izkiya ne bonsu bavuaye nabu kutua binu, kutua mpala panshi. Mukalenga Izkiya ne bakulu kuambila bena Levi bua batumbishe kabidi Maweja-Nangila ne misambu ivuabu benze kudi Davide ne kudi muambi Ashafe. Bena Levi kuimba misambu ne disanka dinene, pashishe kudielabu panshi bua kutumbisha Maweja-Nangila. Mukalenga Izkiya kuambila kabidi bantu ne: — Mpindiewu, nuenu badi ne milambu ya kulambula Maweja-Nangila, nuye nayi mu nzubu wa Mvidi Mukulu bua kumulambula milambu ya bobumue, ne ya kuela Mvidi Mukulu tuasakidila! Bantu kuya ne nyama ya milambu ayi. Bantu ba kalolu kusakidila kabidi milambu mikuabu ya kuosha. Milambu yonsu ivuabu balambule Mvidi Mukuluivua nenku: bavua bafile ngombe milume makumi muanda mutekete, mikoku ya bimpanga lukama, ne bana ba mikoku nkama ibidi bu milambu ya kuosha. Bavua bafila kabidi ngombe nkama isambombu, mikoku ne mbuji binunu bisatu bua milambu mikuabu. Batuangaji bavua muaba awu kabavua bungi bukumbane, bua kusaya nyama yonsu ya milambu ya kuosha to. Nanku, bana babu bena Levi kubambuluisha bua kusaya nyama ayi, bindila batuangaji bakuabu batshi wa bajikija mudimu wa kumusha mikiya ivuabu nayi. Bualu bena Levi bavua bumushe mikiya lukasa, bapite batuangaji ku disuminyina. Kabidi batuangaji bamane kulambula milambu ya bungi ya kuosha, ivuabu ne bua kulambula pamue ne milambu ya maluvu a mvinyo, bavua ne bua kuoshila kabidi pa tshilambuilu minyinyiivua ne mafuta ya ku milambu ya bobumue. Ke muvuabu bapingaja ditendelela dimpe mu nzubu wa Maweja-Nangila. Izkiya ne bantu bavuaye nabu kusanka bua pavua Maweja-Nangila mubambuluishe, bua kujikija bionsu abi lukasa. Bantu bava Izkiya mutume abu, kuendakanabu mu buloba bua bena Izrayele ne bua bena Yuda. Mikanda ivuabu nayi ayi, bavua bayitua tshiala kudi mukalenga Izkiya ne bakulu ba mu ditunga diende. Bilondeshile bulongolodi bua mukalenga Izkiya, bantu abu bavua bamba ne: — Nuenu bena Izrayele bavua bapanduke ku mvita ya bena Ashure, pinganayi kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Abrahame, wa Izake ne wa Yakobe. Diba adi, Yeye neapingane kunudi. Kanulondi buenzayi bua batatuenu, nansha bua bana benu bavua batombokela Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bankambua babu. Maweja-Nangila uvua mubabutule bu munudi bamanye bajadike. Kanuenji buenzayi bua bankambua benu to. Itabayi Maweja-Nangila, pinganayi muaba wende wa tshijila uvuaye mujidile bua kashidi. Nushale bantu ba Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Nanku bu muvuaye munufikile munda bikole, tshiji tshiende netshituye. Nuenu bapingane kudi Maweja-Nangila, bantu bonsu bavua bakuate bana benu, ne bena meku enu, nebabafuile luse. Nebabalekele bua bapingane mu ditunga edi. Nanku, nuenu bapingane kudiye, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu kakunulekela to, bualu udi muena luse ne dinanga. Bantu bavua Izkiya mutume abu, kuendakanabu mu buloba bua Efrayime ne bua Menashe. Kupitshilabu mu bimenga bionsu. Pashishe kuyabu mu tshisamba tshia Zebulone. Kadi muaba awu bantu bavua babaseka, babalembakaja. Kadi bantu bakuabu ba mu tshisamba tshia Ashere, tshia Menashe, ne tshia Zebulone, kuvuluka muvuabu benze bibi. Nenku kuyabu mu Yerushalayime. Mu bukalenga bua Yuda, Maweja-Nangila kuambuluisha bantu, bua bitabe bonsu ne muoyi umue mua kukumbaja bionsu bivua mukalenga Izkiya ne bakulu babambile mu dina dia Maweja-Nangila. Ngondu muibidi, musumba wa bantu kudisangisha mu Yerushalayime, bua kuenza tshibilu tshia Mampa kaayi mela buanga. Bantu abu bavua bapite bungi. Kudianjilabu kumusha bilambuilu bivua mu tshimenga, too ne bia kulambuila manananshi. Kubimanshabu mu tshibandabanda tshia Sedrone. Dituku dia dikumi ne dinayi dia ngondu awu, kushipabu nyama ya tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila. Batuangaji ne bena Levi bavua bumvue bundu, bualu bavua ne mikiya. Nanku kumushabu mikiya ayi, bua bamone mua kubuela ne milambu ya kuosha mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Bavua baye kusomba pa miaba yabu ya tshibidilu, bilondeshile muvua mikenji ivua Moshe, muntu wa Mvidi Mukulu, mubafundile. Bena Levi bavua bapesha batuangaji mashi a nyama ivua bantu balambula. Batuangaji bavua bamiamina mashi awu ku tshilambuilu. Bu muvua bantu bavule bavua basangile bikale ne mikiya, kabayi mua kulambula Mvidi Mukulu milambu, bena Levi bavua bashipa nyama pa mutu pa bantu abu. Bantu ba bungi, nangananga ba mu tshisamba tshia bena Efrayime, tshia bena Menashe, tshia bena Isakare, ne tshia bena Zebulone, kaba-vua bumushe mikiya yabu to. Kadi bavua amu badia biakudia bia tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila, kabayi banemeka meyi adibu bafunde mu mukanda wa mikenji. Kadi Izkiya kulombela bantu abu kudi Maweja-Nangila, wamba ne: “Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bankambua betu, ufuile bantu aba luse, nansha bobu kabayi banji kumusha mikiya, kabayi lelu bantu ba tshijila. Kadi badi amu baditatshisha ne muoyi wabu mujima bua kumanya tshiudi musue.” Maweja-Nangila kuitaba dilomba dia Izkiya. Kavua munyoke bantu abu to. Bena Izrayele bavua mu Yerushalayime kuenza tshibilu matuku muanda mutekete tshia Mampa kaayi mela buanga. Dituku dionsu bena Levi ne batuangaji bavua batumbisha Maweja-Nangila ne biombelu bia muadi mukole. Biombelu abi bavua babilongolola anu bua kutumbisha nabi Maweja-Nangila. Izkiya kukolesha bena Levi ku muoyi, bualu bavua bakuatshila Maweja-Nangila mudimu muabu muonsu. Lumingu lujima bantu bavua badia pamue biakudia bia tshibilu, balambula milambu ya bobumue, batumbisha Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bankambua babu. Bantu bonsu bavua bumvuangana bua kutungunuka ne tshibilu matuku makuabu muanda mutekete. Lumingu luibidi alu bantu bavua amu ne disanka, bualu mukalenga Izkiya uvua mupeshe bantu ngombe milume tshinunu, ne mikoku binunu muanda mutekete. Bakulu ba mu bukalenga bavua bafila kabidi ngombe milume tshinunu, ne mikoku binunu dikumi. Kabidi batuangaji bavua bamane kumusha mikiya, bavua ba bungi. Bantu bonsu ba-vua ne disanka: bena Yuda, batuangaji ne bena Levi, kabidi bantu bonsu bavua bafume ku bukalenga bua ku mutu wa ditunga, nansha bavua bamane kusomba mu bena Yuda kuonsu eku, nansha bavua bafika anu bua tshibilu. Disanka dia tshibilu edi divua dipite bunene. Nangananga bena mu Yerushalayime, ke bavua basanka bikole. Bualu biangatshile mu tshikondu tshia Shelomu, muana wa Davide, mukalenga wa Izrayele, kabavua banji kuenza kabidi tshibilu tshia mushindu ewu mu tshimenga to. Ku ndekelu batuangaji ba bena Levi kuimana kulu, kulomba Mvidi Mukulu bua ele bantu lupemba. Dilomba diabu kufika mu diulu, muaba wa tshijila wa Mvidi Mukulu. Ke Mvidi Mukulu kudikumbaja. Tshibilu tshimane kujika, bena Izrayele bonsu bavua muaba awu, kuya mu bimenga bia bena Yuda. Kubumbulabu mabue avua bantu bimanyike, kupulabu makunji a kutendelela mvidie, kunyangabu miaba ya kutendelela mvidie, ne bilambuilu biayi. Bena Izrayele bavua benza nanku mu bukalenga buonsu bua bena Yuda, mu tshisamba tshia bena Binyamine, tshia bena Efrayime ne tshia bena Menashe. Pashishe, muena Izrayele yonsu kupingana ku nzubu kuende mu tshimenga tshiende. Izkiya uvua mulongolole tshiakabidi bisumbu bia batuangaji ne bia bena Levi. Uvua mupeshe muntu yonsu mudimu bilondeshile tshisumbu tshivuaye. Batuangaji ne bena Levi bavua ne bua kulambula milambu ya kuosha ne ya bobumue, bavua ne bua kulombola midimu ya kutendelela, ya kutumbisha Maweja-Nangila, ne ya kumutua makumbu. Mukalenga Izkiya uvua mufile bintu biende bikuabu, bua kusumba nyama ya milambu ivuabu ne bua kuosha dinda ne dilolu, kabidi ne bua kusumba nyama mikuabu, ivuabu balambula dituku dia Dikisha, dituku dia kumpala dia ngondu, ne mu bibilu bikuabu, anu muvuabu bafunde mu mikenji ya Maweja-Nangila. Mukalenga Izkiya kutumina bena mu Yerushalayime bonsu diyi, bua bapeshe batuangaji ne bena Levi bintu bionsu bidi bibafundila, bua bamone mua kuenza mudimu wabu anu ne muoyi mujima, bilondeshile mudi mikenji ya Maweja-Nangila yamba. Bena Izrayele bonsu bumvue bualu abu, kufilabu biakudia bia bungi bia tshianyi: ntete ya kuenza bukula, maluvu a mvinyo, mafuta, buitshi ne biakudia bikuabu, kabidi ne tshia dikumi tshia bintu bionsu bivuabu nabi. Bena mu bimenga bia Yuda, ne bena Izrayele ba ku mutu wa ditunga, ne bena Yuda, kufilabu kabidi tshia dikumi tshia bimuna biabu: ngombe, mikoku, kabidi ne bintu bikuabu bia kulambula Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu. Bavua bakunguja mishiki minene ya bintu bishilangane. Kukungujabu bintu abi, biangatshile mu ngondu muisatu too ne ku ngondu wa muanda mutekete. Izkiya ne balombodi bamone bintu bia mu madimi bivua bantu bafile, kuelabu Maweja-Nangila tuasakidila, kuelabu kabidi ne bantu bende bena Izrayele kalumbandi. Mukalenga Izkiya kuebeja batuangaji ne bena Levi ne: — Bintu ebi mbifume penyi? Azariya mutuangaji munene wa mu diku dia Sadoke, kuandamuna mukalenga Izkiya ne: — Katshia bantu batuadije kufila tshitupa tshia bintu bivuabu banowa mu madimi abu, mu nzubu wa Mvidi Mukulu, tuvua tudia tukuta, tushala ne biakudia bikuabu bia bungi. Bualu Maweja-Nangila uvua muele bena Izrayele lupemba. Biakudia bidibu bakunguja muaba ewu ebi, ke bidi bishale. Nanku, mukalenga Izkiya kutuma diyi bua bantu balongolole nzubu wa kuteka biakudia ebi, pabuipi ne nzubu wa Mvidi Mukulu. Bamane kuenza nanku, bavua bateka misangu yonsu bintu abi, ne milambu mikuabu ya tshijila mu nzubu amu. Kusungulabu Konaniya, muena Levi, bua kuikalaye mulami wa bintu abi. Kusungulabu ne muanabu Shimeyi bua kumuambuluisha. Mukalenga Izkiya, kabidi ne mutuangaji munene Azariya, uvua utangila nzubu wa Mvidi Mukulu, bavua bela diyi ne: Konaniya ne Shimeyi balombole bantu aba: Yeldyele, Azariya, Nakate, Ashayele, Yerimote, Yazabade, Eliyele, Ismakiya, Makate ne Benaya. Tshiibi tshia ku luseke ludi diba dipatukila lua nzubu wa Mvidi Mukulu, bavua batshilame kudi muena Levi mukuabu, dina diende Kora, muana wa Imna. Muena levi awu uvua ne mudimu kabidi wa kuangata milambu ya budisuileivua bantu balambula Mvidi Mukulu, ne wa kuabanya bintu bia ku milambu ya tshijila, ne bia ku milambu ya tshijila menemene. Muena Levi awu, uvua ne bantu bavuaye ulombola bua kuenza mudimu ewu mu bimenga bia batuangaji. Bantu abu bavua: Edene, Miniyamine, Yeshuwa, Shemaya, Amariya ne Shekanya. Bantu abu bavua ne mudimu wa kuabanya biakudia kudi bantu bonsu, bakulumpe ne bana, bilondeshile mudimu uvua tshisumbu tshionsu tshienza. Biakudia abi, kabavua babipesha anu bantu bavuabu bafunde mena biangatshile ku bana ba bidimu bisatu to. Kadi, bavua babipesha kabidi bantu bonsu bavua benze mudimu wa butendeledi mu nzubu wa Mvidi Mukulu, matuku onsu bilondeshile bisumbu biabu. Bavua babadike batuangaji bilondeshile ku meku abu. Kadi, bena Levi bavua bababadike biangatshile ku bidimu makumi abidi, bilondeshile bisumbu biabu ne midimu ivuabu benza. Bavua babadike bantu, babale ne bonsu bavua mu meku abu: bakaji, bana ba balume ne ba bakaji, ne bantu bonsu ba mu diku diabu, bavua mua kudia misangu yonsu bintu bia ku milambu ya tshijila. Kadi bua kudisha batuangaji, ndelanganyi ya Arone, bavua basombe mu misoku pabuipi ne bimenga bia batuangaji, bavua basungula bantu mu tshimenga tshionsu bua kubapesha biakudia. Bavua ne bua kuabanyina kabidi bena Levi, bavuabu bafunde mena abu mu mukanda, tshitupa tshiabu tshia biakudia. Bionsu bivua Izkiya wenza mu bukalenga buende bujima abi, bivua bimpe, biakane, bisankisha Maweja-Nangila. Pavua Izkiya ulongolola nzubu wa Mvidi Mukulu, ukuata mudimu bua bantu banemeke meyi ne mikenji bia Mvidi Mukulu, uvua wenza muende muonsu bua amanye tshidi Mvidi Mukulu musue. Uvua muenze nanku ne muoyi wende mujima. Mvidi Mukulu uvua umuambuluisha. Izkiya mumane kuleja nanku mudiye muitabe Mvidi Mukulu, Senakeribe, mukalenga wa bena Ashure, kubuela ne mvita mu ditunga dia bena Yuda. Kuelaye bimenga bivuabu bakolesha ne bimana munkatshi bua kubikuata. Izkiya umona ne: Senakeribe udi usemena pabuipi ne Yerushalayime bua kutuluisha, kufilaye meji kudi balombodi ba bena mvita bende bavua bamulame, bua bajibikile mpokolu ya mayi yonsu, ivua ku mpenga kua tshimenga. Kuitababu bionsu bivuaye muambe. Nanku, bantu ba bungi kudisangisha, kujibikila mpokolu ya mayi yonsu, kujibikila ne tshibuelelu tshia mukidi wa muinshi mua buloba, uvua ufila mayi mu tshimenga. Bavua bambilangana ne: “Ki mbimpe bena Ashure basangane mayi a bungi padibu bafike munemu to.” Bu muvua Izkiya ne muoyi mukole, kulongolueshaye tshimana tshia ku tshimenga miaba yonsu ivuatshi tshinyanguke. Kulepeshaye tuleya. Pashishe, kuibakabu tshimana tshikuabu tshibidi pa mpenga pa tshimenga. Kukoleshabu bimana bivua muaba uvua mushiki wa buloba mu Tshimenga tshia Davide. Izkiya kuenzeja misongolu ne ngabu mivule. Pashishe, kusungulaye balombodi ba bisumbu bia bena mvita, bua kulombola bantu bavua mu thimenga. Kusangishaye bantu bonsu pabuipi ne tshiibi tshia mu tshimenga, kubakoleshaye ku muoyi wamba ne: — Ikalayi bantu ba bukitu, nuleje muoyi mukole. Kanutshinyi tshintu nansha tshimue. Kanuzakadi bua mukalenga wa bena Ashure, ne bisumbu bia bungi bia bena mvita bidiye nabi. Bukole butudi nabu mbupite buende. Yeye udi ne bantu badi bamuambuluisha bua kuluangana. Kadi tuetu tudi ne Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu, udi utuambuluisha, utuluila mvita. Mukalenga Izkiya wamba miaku ayi, bantu bonsu ba mu tshimenga kupeta dikima. Matuku mamane kupita, Senakeribe, mukalenga wa bena Ashure, ne bena mvita bende bonsu, kuela tshimenga tshia Lakishe munkatshi. Pavuabu mu tshimenga atshi, mukalenga Senakeribe kutuma balombodi bakuabu ba bena mvita kudi mukalenga Izkiya, ne kudi bena Yuda bonsu bavua ne mukalenga awu mu Yerushalayime, bua kubambila ne: — Mukalenga Senakeribe wa bena Ashure udi ukonka ne: “Patudi bamane kuela Yerushalayime munkatshi, nudi nushala mu Yerushalayime, nutekemena kudi nganyi? Izkiya udi unushima padiye unujadikila ne: Maweja-Nangila wenu neanupandishe ku tshianza tshianyi. Nenufue bonsu ne nzala ne nyota. Nangananga Izkiya ewu ki nguvua munyangakaje miaba yonsu ya kutendelela mvidie ne bilambuilubionsu bivuaku anyi? Uvua mukandike bena Yuda ne bena Yerushalayime bua kabatendeledi, kabalambudi milambu muaba mukuabu to, anu pa tshilambuilu tshimue epele tshidimu Yerushalayime! Meme Senakeribe ne bankambua banyi, kanuena bamanye tshitudi benzela bisamba bikuabu bia pa buloba anyi? Mvidie ya bisamba ebiivua mimpangishe mua kukuata matunga abu anyi? Kumvidie yamatunga onsu adi bankambua banyi banyanga, mvidie nansha umue ki mmupandishe bantu bende to. Nanku, Mvidi Mukulu wenu udi mua kunupikula kundi munyi? Nanku kanuena mua kuitaba, bua Izkiya ikale unushima, unulembakaja nenku. Kanumuitabi to! Ndi ngamba, ngambulula ne: mvi-die nansha umue wa tshisamba kampande, nansha wa ditunga kansanga, kena mupikule bantu bende ku bianza bia bankambua banyi, nansha ku bianza bianyi to. Nanku mvidie yenu kayena mua kunusungidila nansha kakese.” Bantu bavua mukalenga wa bena Ashure mutume, bavua amu bajana Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, bajana kabidi muntu wende Izkiya. Mukalenga wa bena Ashure uvua mufunde kabidi mukanda bua kusendeka Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele. Uvua mufunde mu mukanda amu ne: “Mvidie ya bantu ba bisamba bikuabu bia pa buloba, kayivua mipandishe bantu bayi ku bianza bianyi to. Nanku, Mvidi Mukulu wa Izkiya kena mua kunnyenga bantu bende, nansha kakese.” Bantu bavua Senakeribe mutume, kuelabu mbila mikole mu muakulu wa bena Ebrewu, bamanyisha bantu bavua pa bimana bia Yerushalayime malu avua mu mukanda. Bavua bakeba kukuatshisha bantu abu bowa, kubatekesha ku muoyi, bua Senakeribe amone mua kukuata Yerushalayime kamuyi lutatu. Bavua batela Mvidi Mukulu wa Yerushalayime bu badi batela mvidie ya bisamba bikuabu, ya mitshi misonga kudi bantu. Pashishe, mukalenga Izkiya ne muambi Yeshaya muana wa Amosa, kutendelelabu Maweja-Nangila, bamulomba diambuluisha. Maweja-Nangila kutuma mutumibue wende mu mitanda ya bena Ashure, bua kushipa bena mvita bonsu ba bukitu ne balombodi bonsu ba bena mvita. Mukalenga wa bena Ashure kupingana mu ditunga diende ne bundu. Dituku dikuabu, pavua Senakeribe ubuela mu nzubu wa mvidie wende, bana bende ba balume ba munda muende menemene kumushipa. Ke muvua Maweja-Nangila mupandishe Izkiya ne bena Yerushalayime ku bianza bia Senakeribe mukalenga wa bena Ashure, ne ku bianza bia baluishi babu bakuabu. Maweja-Nangila kubueja ditalala miaba mikuabu yonsu. Bantu ba bungi kutuadila Maweja-Nangila milambu mu Yerushalayime. Kutuadilabu kabidi Izkiya mukalenga wa bena Yuda bintu bia kumusankisha nabi. Biangatshile musangu awu, kunemekabu mukalenga Izkiya kudi bena matunga onsu, bavuaye nabu mutumba. Tshikondu atshi, mukalenga Izkiya kupeta disama dia lufu. Kutendelelaye Maweja-Nangila. Awu kumujadikila ne: kuena ufua to. Kadi, Izkiya kavua wanyisha Mvidi Mukulu bua bionsu bivuaye mumuenzele. Uvua anu uditambisha. Nanku, Maweja-Nangila kumufikila munda, kufikila kabidi bena Yerushalayime, ne bena bukalenga bua Yuda munda. Kadi, Izkiya ne bantu ba mu Yerushalayime, kutonda bubi buvuabu benze. Nanku, Maweja-Nangila kavua mubanyoke ne tshiji matuku avua Izkiya mu bukalenga to. Izkiya uvua ne bintu bia bungi bia bubanji. Uvua kabidi ne lumu lunene. Uvua muenze miaba ya kuteka tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, tshia mpawungi, mabue a mushinga mukole, mafuta masambakaja ne manananshi, ngabu, ne bintu bikuabu bia mushinga mukole. Uvua muenze kabidi miaba mikuabu ya kuteka ntete ya kuenza bukula, maluvu a mvinyo ne mafuta. Uvua muibakishe bikumbi bia bimuna biende nempangu ya kulamina nyama yende. Kuasaye kabidi bimenga. Kupetaye bimuna bipite bungi: ke mikoku, mbuji ne ngombe, bualu Maweja-Nangila uvua mumupeshe bubanji bua bungi. Izkiya ke uvua mujibikile mushiku wa mpokolu wa Ngikone, bua mayi apuekele muinshi mua buloba, aye ku luseke ludi diba dibuelela, afike ne munda mua Tshimenga tshia Davide. Izkiya uvua ne diakalenga mu bionsu bivuaye wenze. Kadi pavua bamfumu ba bena Babilone batume bantu bua kumanya malu a dikema avua menzeke mu ditunga diende, Mvidi Mukulu uvua musue ne: Izkiya adienzele malu. Uvua muenze nanku bua kumuteta, bua kumanya muoyi udi Izkiya nawu. Malu makuabu a Izkiya mbaafunde mu mukanda udibu binyike ne: Malu avua muambi Yeshaya, muana wa Amosa, mumanyishe bantu. Malu awu mbaafunde kabidi mu mukanda wa bakalenga ba bena Yuda ne ba bena Izrayele. Mbafundemu muvua Izkiya muitabe Mvidi Mukulu. Izkiya mumane kufua, kumujikabu mu tshitupa tshia kulu tshia nkita ya ndelanganyi ya Davide. Diba dia madilu ende adi, bena Yerushalayime ne bena Yuda bakuabu bonsu bavua batumbisha lumu luende. Muanende wa balume Menashe, kumupingana mu bukalenga. Menashe kubuela mu bukalenga muikale ne bidimu dikumi ne bibidi. Kushalaye mu bukalenga bidimu makumi atanu ne bitanu mu Yerushalayime. Menashe uvua wenza malu avua Maweja-Nangila mubenge. Uvua muenze malu mabi onsu avua bantu ba bisamba bikuabu benza. Maweja-Nangila uvua mubipate bua bashile bena Izrayele ditunga. Menashe kulongolola kabidi miaba ya kutendelela mvidie, Kuabu banyangakaje kudi tatuende Izkiya. Uvua muibakile mvidie Baale bilambuilu. Uvua muenze makunji a kutendelela mvidie. Yeye muine uvua utendelela mabulunge a mulu. Uvua muimanyike bilambuilu bikuabu bia kutendelela mvidie ya bantu benyi mu nzubu wa Mvidi Mukulu wa mu Yerushalayime. Eku Maweja-Nangila uvua mumane kuamba bua nzubu awu ne: “Meme Maweja-Nangila nensombe mu nzubu emu kashidi. ” Menashe kuasa bilambuilu mu mbanza ibidi ya ku nzubu wa Mvidi Mukulu, bua kutendelela mabulunge a mulu. Uvua mulambule ne bana bende ba balume bu mulambu mu tshibandabanda tshia Inome. Uvua wenza majimbu a mishindu mishilangane, ubuka lubuku lua muzangu. Nanku, Menashe uvua wenza amu kuenza malu adi Maweja-Nangila mubenge, umufikisha munda. Uvua muenze kabidi lupingu lukuabu, muluteke mu nzubu wa Mvidi Mukulu bua kuntendelela. Kadi, Mvidi Mukulu uvua muambile Davide ne muanende wa balume Shelomu ne: “Nzubu ewu udi mu Yerushalayime, tshimenga tshindi mumane kusungula ku bimenga bionsu bia mu buloba bua bena Izrayele, ke muaba undi nsomba kashidi munkatshi mua bantu. Padi bena Izrayele bakumbaja meyi anyi ne mikenji yanyi, bionsu bivuabu babapeshe kudi muntu wanyi Moshe, tshiena mbumusha kabidi mu ditunga dimvua mumane kupesha bankambua babu to. ” Kadi Menashe ke uvua mufikishe bena Yerushalayime, ne bena Yuda ku dienza bibi bipite bia bantu bavua kale mu ditunga adi, bavua Maweja-Nangila mubutule, bua bashile bantu bende bena Izrayele ditunga. Maweja-Nangila kubela mukalenga Menashe ne bantu bende bena Izrayele. Kadi, muntu nansha umue kavua mumuteleje to. Nanku, Maweja-Nangila kubatumina balombodi ba bena m vita ba mukalenga wa bena Ashure. Kukuatabu Menashe, kumuela nkanu ku mbanga, kumusuikabu bikole ne nkanu, kuyabu nende ku Babilone. Pavua Menashe mu dikenga dinene, kutendelelaye Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wende. Kutondaye bubi buende kumpala kua Mvidi Mukulu wa bankambua bende. Uvua umulomba bua amufuile luse. Mvidi Mukulu kuitaba dilomba diende, kumupingaja mu Yerushalayime. Maweja-Nangila kumupingaja kabidi ne mu bukalenga buende. Biangatshile tshikondu atshi, Menashe kumanya ne: anu Maweja-Nangila ke udi Mvidi Mukulu mulelela. Malu onsu mamane kupita, Menashe kuibaka tshimana tshitumbuke ku mpenga kua Tshimenga tshia Davide. Tshimana atshi tshivua tshipitshila luseke ludi diba dibuelela lua mpokolu wa Ngikone, tshilonda tshibandabanda tshia Sedrone, tshinyungulula tshitupa tshia tshimenga tshia Ofele, tshiya too ne ku tshiibi tshia Minyinyi ya mu mayi. Uvua muteke balombodi ba bisumbu bia bena mvita mu bimenga bionsu bia bena Yuda bivuabu bakoleshe ne bimana. Uvua mumushe mvidie ya bantu benyi ne lupingu, bivuabu bateke mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Uvua munyangakaje bilambuilu bionsu bivuaye muase pa mukuna uvua wa Mvidi Mukulu, ne mu Yerushalayime. Uvua mupatule bintu abi mu tshimenga, bua kuya kubimansha. Uvua mulongolole tshilambuilu tshia Maweja-Nangila, mulambule milambu ya bobumue ne ya ditumbisha Maweja-Nangila. Uvua mutumine bena Yuda diyi bua batendelele Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele. Bulelela, bantu batshivua balambula milambu miaba mikuabu ya kutendelela ya mu ditunga amu. Kadi, bavua balambula milambu ayi anu bua kutendelela Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu. Malu makuabu a Menashe mbaafunde mu mukanda udibu binyika ne: Malu adi bakalenga ba bena Izrayele benze. Mu mukanda amu, mbafunde miaku ivua Menashe utendelela nayi Mvidi Mukulu, ne mikenji ivua bambi bamutumine mu dina dia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele. Mu mukanda wa malu a Ozayi mbafunde kabidi ditendelela diende, ne mushindu uvua Mvidi Mukulu muitabe dilomba diende. Mbafundemu malu mabi avuaye muenze, ne muvuaye mutombokele Mvidi Mukulu. Mbafundemu kabidi miaba iwaye muase nzubu, ne makunji ne mpingu bia kutendelela mvidie ya bantu benyi, pavuaye kayi muanji kutondela Mvidi Mukulu mibi yende. Menashe mumane kufila, kumujikabu pabuipi ne nzubu wende wa bukalenga. Muanende wa balume Amone kumupingana mu bukalenga. Amone kubuela mu bukalenga muikale ne bidimu makumi abidi ne bibidi. Kushalaye mu bukalenga bidimu bibidi mu Yerushalayime. Amone uvua muenze malu mabi adi Maweja-Nangila mubenge, anu bu muvuabu benze kudi tatuende Menashe. Uvua utendelela mpingu ya mvidieivua tatuende muenze, uyilambula milambu. Kadi kavua utondela Mvidi Mukulu bubi buende, bu muvua tatuende Menashe muenze to. Uvua muenze malu mabi mapite a tatuende Menashe. Balombodi ba mvita ba mukalenga Amone kumuelela tshifufu tshibi, kumushipelabu mu nzubu wende wa bukalenga. Kadi bana babu bena Yuda kushipabu bantu bavua belela mukalenga Amone tshifufu tshibi abu. Kusungulabu muanende wa balume Yoshiya bua kupingana tatuende Amone mu bukalenga. Yoshiya kubuela mu bukalenga muikale ne bidimu muanda mukulu. Kushalaye mu bukalenga bidimu makumi asatu ne tshimue mu Yerushalayime. Yoshiya uvua wenza malu adi Maweja-Nangila musue, anu bu muvua nkambua wende Davide muenze. Uvua ulonda bibidilu bionsu bia nkambua wende awu, kayi usesuka to. Tshidimu tshia muanda mukulu tshia bukalenga bua Yoshiya, yeye mutshikale nsongalume, kukebaye mua kumanya tshidi Mvidi Mukulu wa nkambua wende Davide musue. Pashishe bidimu binayi bimane kupita, kutuadjaye kumusha miaba ya kutendelela mvidie ya bantu benyiivua mu Yerushalayime, ne mu bukalenga bua Yuda. Kumushaye kabidi makunji ne mpingu bia kutendelela mvidie bia mishindu yonsu. Kupulabu bilambuilu bionsu bia mvidie Baale, Yoshiya mutangile. Kutshibulabu musangu umue mbabula ya kuosha manananshi ivuabu bimanyike pa bilambuilu abi. Kupulabu makunji a kutendelela mvidie, kunyangakajabu mpingu ya mishindu mishilangane. Kuoshabu bionsu abi kubutula. Butu buabi kubutangalajabu muaba uvua nkita ya bantu bavua batendelela mvidie ya tshianana ayi. Pashishe, kuoshabu mifuba ya batuangaji ba bisamba bikuabu pa bilambuilu bivuabu balambuila milambu. Ke muvua Yoshiya mumushe mikiyaivua mu Yerushalayime ne mu bukalenga bua Yuda nanku. Pashishe, kuyaye mu bimenga bia bena Menashe, bia bena Efrayime, bia bena Shimeyone ne bia bena Naftali too ne mu maloba avuabu nawu mutumba. Yoshiya kupula bilambuilu, kuzaza makunji ne mpingu bia kutendelela mvidie. Kutshibulaye ne mbabula ya kuosha manananshi mu bisamba bionsu bivua ku mutu mu ditunga. Pashishe, Yoshiya kupingana mu Yerushalayime. Yoshiya mumane kulala mu bukalenga bidimu dikumi ne muanda mukulu, dituku dikuabu uvua umusha mikiya mu ditunga ne mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Yoshiya kutuma Shafane, muana wa Ashaliya kudi Masheya, mulombodi wa tshimenga, ne kudi Yowa, muana wa Yowakaze, mufikishi wa malu a mukalenga kudi bantu, bua baye kulongolola nzubu wa Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wende. Bantu abu kuya kudi Ilkiya, mutuangaji munene. Bavua baye ne makuta avuabu bapete kudi bena Levi bavua balame ku tshiibi tshia nzubu wa Mvidi Mukulu. Ke makuta avuabu bafile kudi bena Menashe, bena Efrayime, ne bena bisamba bikuabu bia ku mutu mu ditunga, too ne kudi bena Yuda, kudi bena Binyamine ne bena Yerushalayime. Bena mudimu kulongolola midimu yabu yonsu anu bimpe bu muvuabu babaleja kudi bena Levi aba: Yakate ne Obadya, ba mu diku dia Merari; kabidi ne Zekarya ne Meshulame, ba mu diku dia Kekate. Bena Levi bakuabu, bavua bamanye mua kuimba bisanji, bavua bambuluisha bena mudimu bavua bambula majitu, ne bena mudimu bakuabu bonsu. Bena Levi bavua bakuate kabidi midimu mikuabu ya bafundi, ya batangidi ba malu, ya balami ba biibi. Pavuabu bumusha makuta mu mushete, avua bantu balambule bua midimu ya mu nzubu wa Mvidi Mukulu, mutuangaji Ilkiya kuangula mukanda wa mikenji ya Maweja-Nangilaivua Moshe muambile bantu. Ilkiya kuambila Shafane mufundi ne: “Ndi muangule mukanda wa mikenji mu nzubu wa Maweja-Nangila.” Pashishe, Ilkiya kupesha mufundi mukanda awu. Shafane kuya kupesha mukalenga Yoshiya mukanda, kumuambila ne: — Bena mudimu bebe badi benza midimu yonsu iuvua mubafundile. Batuangaji mbangate makuta onsu avua mu mushete, baapesha balombodi ba bena mudimu, baapesha kabidi bena midimu mishilangane. Shafane kuamba kabidi ne: — Ilkiya, mutuangaji munene, mmumpeshe mukanda ewu. Nanku, kubadilaye mukalenga Yoshiya mukanda awu. Anu mukalenga Yoshiya umvue malu avua mu mukanda wa mikenji, kunyingalalaye bikole. Kupandaye bilamba biende. Kubikidishaye Ilkiya, Akikame, muana wa Shafane, Abdone, muana wa Mika, Shafane mufundi, ne Ashaya umue a ku balombodi ba mu bukalenga, kubambilaye ne: — Nuye kukonka Maweja-Nangila buanyi meme, bua bena Izrayele, ne bua bena Yuda bonsu badi bashale ne muoyi, bua tumanye tshitudi mua kuenza, bua malu onsu adibu bafunde mu mukanda udibu bangule ewu. Bualu, bankambua betu kabavua bakumbaja mikenji ivuabu bafundamu to. Ke padi Maweja-Nangila mutufikile munda bikole. Ilkiya ne bantu bakuabu bavua mukalenga Yoshiya mutume, kuya kudi muambi mukaji Ulda uvua musombe mu Yerushalayime. Bayende wa Ulda uvua Shalume, muana wa Tokekate, muikulu wa Asra. Shalume ke uvua ulama bilamba bia tshijila bivua mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Bantu abu, kuambila muambi mukaji Ulda malu onsu awu. Ulda kubatuma bua baye kuambila mukalenga Yoshiya ne: “Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele udi wamba ne: ‘Nennyoke bikole Yerushalayime ne bantu bonsu badimu, anu bu mudibu bafunde mu mukanda udibu babale kumpala kua Yoshiya, mukalenga wa bena Yuda. Bena Yerushalayime mbambenge, mbalambule mvidie mikuabu milambu. Bionsu bidibu benze mbimfikishe munda. Ke pandi mufikile tshimenga etshi munda bikole. Tshiji tshianyi katshiena tshijika mpindiewu to. Mukalenga Yoshiya uvua munutume kundi bua kunkonka, meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, ndi lunuambila ne: Uvua muteleje malu onsu avua mu mukanda ewu. Uvua muteleje bimpe tshindi muambe bua Yerushalayime ne bua bantu bonsu badimu. Wewe uvua unyingalala, uvuluka bubi buebe kumpala kuanyi, upanda bilamba biebe, udila muadi. Nanku, ndi nkujadikila ne: ndi mumvue dilomba diebe. Neufue mu ditalala. Nebakujike mu lukita, kuyi mumone makenga onsu andi musue kukengesha nawu Yeryshalayime ne bantu bonsu badi basamu.’ ” Ilkiya, mutuangaji munene ne bantu bavuaye nabu, kuya kuambila mukalenga Yoshiya bionsu abi. Diakamue, mukalenga Yoshiya kubikidisha bakulu bonsu ba mu Yerushalayime, ne ba mu ditunga dia bena Yuda. Kuyabu bonsu mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Bavua baye ne bantu ba mu Yerushalayime ne ba mu ditunga dia Yuda, batuangaji, bena Levi ne bantu bakuabu bonsu. Pashishe, mukalenga Yoshiya kubabadila bonsu mukanda wa ndondu uvuabu bangule mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Uvua muimane pa muaba uvuabu bamulongoluele. Kutuaye tshiakabidi ndondu ne Maweja-Nangila. Muntu yonsu uvua ne bua kuitaba ne: ndi musue kuitaba Maweja-Nangila, kukumbaja ne muoyi wanyi mujima, ne bukole buanyi buonsu, meyi ende, mikenji yende ne mikandu yende. Ndi musue kukumbaja kabidi bionsu bidibu bafunde mu mukanda wa ndondu. Mukalenga Yoshiya kuela diyi ne: “Bena Yerushalayime ne bena Binyamine bonsu bitabe ndondu ewu.” Biangatshile musangu ewu, bena Yerushalayime kukumbaja ndondu uvuabu batue ne Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bankambua babu. Yoshiya kujikija buenzayi buvua butampakana mu buloba bua bena Izrayele. Kuambilaye bantu bonsu, bua batendelele Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu. Nanku, patshivua mukalenga Yoshiya ne muoyi, muntu nansha umue kavua mubenge Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bankambua babu to. Yoshiya kuenza mu Yerushalayime tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila bua kutendelela Mvidi Mukulu. Matuku dikumi ne anayi a ngondu wa kumpala wa tshidimu, kukosabu mikoku mitu bua tshibilu atshi. Yoshiya kulongolola malu bua batuangaji bakumbaje tshiakabidi midimu yabu yonsu. Kubakoleshaye kabidi ku muoyi, bua benze midimu ya mu nzubu wa Mvidi Mukulu anu bimpe. Bena Levi bavuabu bajidile bua benzele Maweja-Nangila mudimu ne bua balongeshe bantu, Yoshiya kubambila ne: — Nuteke mushete wa tshijila wa Maweja-Nangila mu nzubu wa Mvidi Mukulu, uvuabu base kudi Shelomu, muana wa Davide, mukalenga wa bena Izrayele. Kanuena mua kuambula kabidi mushete ewu pa makaya enu to. Mpindiewu nuenzele Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu ne bantu bende bena Izrayele mudimu. Nuenze midimu yenu, mishilangane muaba bilondeshile meku enu ne bisumbu bienu bia mudimu, anu mudibu bafunde kudi Davide mukalenga wa bena Izrayele ne kudi muanende Shelomu. Diku dionsu dia bena Levi nedikuate mudimu muaba wa tshijila, bua kuambuluisha bena Izrayele, bilondeshile meku abu. Nudi ne bua kulambula milambu ya Dipita dia Maweja-Nangila. Nanku, umbushayi mikiya yenu, nuambuluishe bana benu bena Izrayele, bua tshibilu tshienzeke anu bilondeshile mikenjiivua Maweja-Nangila muambile Moshe. Yoshiya kuangata ku bimuna biende, bana ba mikoku ne ba mbuji binunu makumi asatu, ne ngombe binunu bisatu. Kupeshabu bena Izrayele bavua muaba awu nyama ayi, bua benze tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila. Balombodi ba mu bukalenga bua Yoshiya, kufila kabidi ku budisuile buabu, bimuna bu muvuabu basue, bua kuambuluisha bena Izrayele, batuangaji ne bena Levi. Ilkiya, Zekarya ne Yekiyele, batangidi ba mu nzubu wa Mvidi Mukulu, kupeshabu batuangaji bimuna ebi: bana ba mikoku ne ba mbuji binunu bibidi ne nkama isambombu, ne ngombe nkama isatu, bua milambu ya Dipita dia Maweja-Nangila. Balombodi ba bena Levi: Konaniya ne bana babu Shemaya, Netaneyele, kabidi ne Ashabiya, Yeyele, Yozabade, bavua bapesha bena Levi bana ba mikoku ne ba mbuji binunu bitanu, ne ngombe nkama itanu. Tshibilu atshi bavua batshienza mushindu ewu: batuangaji bavua bimane miaba yabu ya midimu, bena Levi bimane mu bisumbu biabu bu muvua mukalenga Yoshiya muambe. Bantu kukosa mitu ya bana ba mikoku ne ya bana ba mbuji. Bavua bapesha batuangaji mashi a nyama eyi. Batuangaji bavua bamiamina mashi awu ku tshilambuilu. Bena Levi kusaya nyama ayi kumusha biseba. Kusungulabu nyama mikuabu, nangananga ngombe milume idi bena Izrayele ne bua kulambula Maweja-Nangila bu mulambu wa kuosha, bilondeshile meku abu, anu bu mudibu bafunde mu mukanda wa mikenji ya Moshe. Kuoshabu mukapia munyinyi wa muana wa mukoku wa tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila, bu mvua tshibidilu tshiabu. Kadi minyinyi mikuabu ya tshijila bavua bayilambila mu ngesu, mu bipanza ne mu bintu bikuabu bia kulambila. Pashishe, bavua bakadila bena Izrayele bonsu munyinyi awu lukasa. Pashishe, bena Levi bavua balongolola bintu bivua batuangaji ne bua kupeta, ne bivuabu bobu mene ne bua kudia. Bualu batuangaji, ndelanganyi ya Arone, bavua benza mudimu wa kulambula milambu ya kuosha, ne mafuta a milambu mikuabu too ne ku dilolu. Ke muvua bena Levi balambe biakudia. Bimbi ba misambu, ba ku ndelanganyi ya Ashafe, bavua bashala pa miaba yabu ya mudimu, bilondeshile diyi dia Davide ne dia Ashafe, Emane ne Yedutune, bafidi ba ngenyi ba mukalenga. Balami ba tshiibi, bavua bashala kabidi anu pa miaba yabu. Muntu nansha umue kavua ne bua kumuka pa mudimu wende, bualu bena Levi bakuabu bavua babalambila biakudia biabu. Nanku, dituku adi, bavua balongolola bionsu anu bua kutumbisha Maweja-Nangila. Bavua badia didia dia tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila, balambula kabidi milambu pa tshilambuilu tshia Maweja-Nangila, amu bilondeshile muvua mukalenga Yoshiya mulongolole amu. Bamane kujikija tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila, bena Izrayele bavua muaba awu, kuenzabu tshibilu matuku muanda mutekete tshia Mampa kaayi mela buanga. Bena Izrayele kabavua banji kuenza kabidi tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila tshia mushindu ewu, katshia biangatshile ku tshikondu tshia muambi Samuwele. Mukalenga wa bena Izrayele nansha umue kavua muanji kulongolola tshibilu tshia mushindu ewu, bu muvuabu balongolole kudi Yoshiya, bamuambuluishe kudi bena Levi, bena Yerushalayime, bena Yuda ne bena Izrayele bakuabu bavua muaba awu. Tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila atshi, bavua batshienze pavua mukalenga Yoshiya mumane kulala mu bukalenga bidimu dikumi ne muanda mukulu. Dituku dikuabu, Yoshiya mumane kulongolola nzubu wa Mvidi Mukulu, Neko, mukalenga wa bena Ejipitu, kuya ne bena mvita bende ku Karkemishe, ku musulu wa Perate, bua kuluangenaku mvita. Yoshiya kavua musue ne: bena Ejipitu bapitshile mu ditunga diende to. Kadi Neko kutuma bantu bua kumukonka ne: “Mukalenga wa bena Yuda, udi ubenga bua meme kupitshila mu njila ewu bua tshinyi? Tshiena mfika lelu bua kuluangana nebe to. Ndi nduangana ne muluishi mukuabu. Mvidi Mukulu mmuntumine diyi dia kuya lukasa. Mvidi Mukulu udi nanyi. Lekela kubenga diyi diende, bualu udi mua kukushipesha.” Kadi Yoshiya uvua anu musue kuluisha Neko. Kavuamuteleje miaku ivuabu bamutumine kudi Mvidi Mukulu mene. Yoshiya kuvuala bilamba bia muntu mukuabu bua kabamumanyi. Kuyaye mu mpata wa Megido bua kuluangana mvita. Pavuabu baluangana mvita, kumuasabu mukete. Kuambilaye bena mudimu bende ne: — Ngambulayi, bualu tshiena mumvue bimpe. Bena mudimu bende kumumusha mu ditempu diende dia mvita, kumuteka mu ditempu diende dikuabu. Kuyabu nende mu Yerushalayime. Kutuilaye mu tshimenga atshi. Kumujikabu mu lukita lua bankambua bende. Bena Yerushalayime ne bena Yuda bonsu kumudila. Muambi Yirmeya kuenza kasala ka madilu a lulu lua Yoshiya. Biangatshile musangu awu, too ne ku lelu, bimbi ba misambu, balume ne bakaji, bonsu badi bimba, batela dina dia Yoshiya mu miadi yabu. Bikadi bishale tshibidilu mu Izrayele. Badi bafunde Miaku ya Misambu eyi mu mukanda wa Miadi. Mu Yerushalayime, bena Yuda kusungula Yowakaze, muana wa Yoshiya, bua apingane tatuende mu bukalenga. Yowakaze kubuela mu bukalenga muikale ne bidimu makumi abidi ne bisatu. Kushalaye mu bukalenga anu ngondu isatu mu Yerushalayime. Neko, mukalenga wa bena Ejipitu, kumusha Yowakaze mu bukalenga mu Yerushalayime. Neko kututshisha bena ditunga dia Yuda tshibawu tshia biamu bitoke bia mushinga mukole kilo binunu bisatu, ne tshia tshiamu tshia mpawungi kilo makumi asatu. Pashishe, Neko kusungula Eliyakime, muanabu ne Yowakaze, bua kushalaye mukalenga mu Yerushalayime, ne mu ditunga dia Yuda. Nekokushintulula dina dia Eliyakime, kumuinyika Yowakime. Neko kuya ne muanabu Yowakaze mu Ejipitu. Yowakime kubuela mu bukalenga muikale ne bidimu makumi abidi ne bitanu. Kushalaye mu bukalenga bidimu dikumi ne tshimue mu Yerushalayime. Yowakime uvua wenza malu adi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wende mubenge. Nebukadnesare, mukalenga wa Babilone, kubuela ne mvita mu ditunga dia Yowakime. Kuelaye Yowakime mu lukanu, kuya nende ku Babilone. Kuangataye kabidi bintu bishilangane bia mu nzubu wa Mvidi Mukulu, kuya nabi mu Babilone mu nzubu wende wa bukalenga. Malu makuabu a Yowakime mbaafunde mu mukanda udibu binyike ne: Malu adi bakalenga ba bena Izrayele ne ba bena Yuda benze. Badi bafundamu buenzayi buvuaye muenze, buvua bufikisha Maweja-Nangila munda, ne malu onsu avua mamuenzekele. Muanende wa balume Yowakine kupingana tatuende Yowakime mu bukalenga. Yowakine kubuela mu bukalenga muikale ne bidimu muanda mukulu. Kushalaye mu bukalenga mu Yerushalayime anu ngondu isatu ne matuku dikumi. Uvua wenza malu adi Maweja-Nangila mubenge. Ku ntuadijilu wa tshidimu, Nebukadnesare kutuma bena mvita bua bakuate Yowakine, bamufite ku Babilone ne bintu bia mushinga mukole bia mu nzubu wa Maweja-Nangila. Nebukadnesare kusungula Sedekiya muanabu ne Yowakine, bua kushalaye mukalenga wa bena Yerushalayime ne wa bena Yuda. Sedekiya kubuela mu bukalenga muikale ne bidimu makumi abidi ne tshimue. Kushalaye mu bukalenga bidimu dikumi ne tshimue mu Yerushalayime. Uvua wenza malu adi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wende mubenge. Uvua mubenge kutonda bubi buende kumpala kua muambi Yirmeya, uvua umumanyisha malu avua Maweja-Nangila muambe. Mukalenga Nebukadnesare uvua mulombe mukalenga Sedekiya bua amuitabe, aditshipe, atele dina dia Maweja-Nangila. Kadi, nansha Nebukadnesare muenze nanku, Sedekiya uvua amu mumutombokele. Uvua ne tshitunu, mubenge mushidishe, kayi musue kupingana kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele. Kabidi balombodi ba batuangaji ba bena Izrayele bonsu, bavua anu batombokela Mvidi Mukulu. Bavua balonda bibidilu bibi bia bantu ba bisamba bikuabu bia kutendelela mvidie. Bavua banyanga nzubu wa tshijila, uvua Maweja-Nangila mudijidile mu Yerushalayime. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bankambua ba bena Izrayele, uvua munange bikole bantu bende bena Izrayele, munange kabidi ne nzubu wende wa tshijila. Kutumaye bantu misangu ya bungi bua kumanyisha bena Izrayele majinga ende. Kadi bena Izrayele kuseka bambi ba Mvidi Mukulu, kubalembakaja, kulengulula meyi a Mvidi Mukulu. Nanku, Maweja-Nangila kubafikila munda, kubanyoka bikole kabayi mua kupanda to. Maweja-Nangila kutuma mukalenga wa Babilone bua kukuata ditunga. Bantu bonsu kushala ku bumfumu bua mukalenga awu. Mukalenga awu kushipa bena mvita bonsu too ne bavua muaba wa tshijila. Kavua mushiye muntu nansha umue ne muoyi! Bansongalume, bansongakaji, bantu bakole ne bakulakaje, kufuabu bonsu. Kuangataye bintu bionsu binene ne bikese bivua mu nzubu wa Mvidi Mukulu, ne mu tshibutshilu tshia nzubu wa Mvidi Mukulu, ne tshia mukalenga Sedekiya ne tshia balombodi ba mu bukalenga buende. Kuyaye ne bintu bionsu abi ku Babilone. Bena Babilone kuosha nzubuvua Mvidi Mukulu. Kupulabu tshimana tshia Yerushalayime. Kuoshabu nzubu ya bukalenga. Kunyangabu bintu bionsu bia mushinga mukole biamu tshimenga. Mukalenga Nebukadnesare kuangata bantu bavua kabayi bafue mu mvita, kuya nabu muende mu Babilone. Kushalabu bapika bende ne ba ndelanganyi yende, too ne ku dibuela dia bena Persa mu bukalenga. Nanku, miaku ya Maweja-Nangila kukumbana, ivua muambi Yirmeya muambe ne: “Ditunga nedishale munda mutupu bidimu makumi muanda mutekete, too ne pajika matuku a Dikisha, avua bena Izrayele babenge kuikisha. ” Mu tshidimu tshia kumpala tshia bukalenga bua Koreshe, mukalenga munene wa bena Persa, Maweja-Nangila kukumbaja miaku yende ivua muambi Yirmeya muambe. Maweja-Nangila kupesha Koreshe meji a kuela diyi mu bukalenga buende buonsu, kabidi a kufundisha miaku eyi ne: “Koreshe, mukalengamunene wa bena Persa, udi wamba ne: Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa mu diulu, mmuteke makalenga onsu a pa buloba ku bumfumu buanyi. Mmungambile bua kuibakulula nzubu wa Mvidi Mukulu mu Yerushalayime, mu ditunga dia Yuda. Bantu bonsu bena tshisamba tshia Maweja-Nangila, badi munkatshi muenu bapingane mu Yerushalayime. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ikale nabu, abalame!” Tshidimu tshia kumpala tshia Bukalenga bua Koreshe, mukalenga munene wa bena Persa, Maweja-Nangila kukumbaja miaku yende ivua muambi Yirmeya muambe. Maweja-Nangila kupesha Koreshe meji a kuelesha diyi mu bukalenga buende bujima, kabidi a kufundisha miaku eyi ne: “Koreshe, mukalenga munene wa bena Persa, udi wamba ne: Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa mu diulu, mmumpeshe makalenga onsu a pa buloba. Mmungambile bua kuibakulula nzubu wa Mvidi Mukulu mu Yerushalayime, mu ditunga dia bena Yuda. Nanku, bantu bonsu bena tshisamba tshia Maweja-Nangila badi munkatshi muenu, bapingane mu Yerushalayime, mu ditunga dia Yuda, bua kuibakululamu nzubu wa Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele, udibu batendelela mu Yerushalayime. Nanku Mvidi Mukulu wabu abambuluishe! Miaba yonsu idi bena Izrayele basombe, bena ditunga bambuluishe bena Izrayele ne tshiamu tshia mpawungi, tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, ne bintu bikuabu, kabidi ne bimuna. Babapeshe kabidi ne milambu ya budisuile bua nzubu wa Mvidi Mukulu wa mu Yerushalayime.” Bamfumu ba meku a bena Yuda, ne a bena Binyamine, batuangaji, bena Levi, ne bantu bonsu bavua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu mupeshe lungenyi lua kuya kuibakulula nzubu wende mu Yerushalayime, kudilongololabu bua kuya. Bena mutumba nabu kubambuluisha, ne bintu bienza ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, nansha bienza ne tshiamu tshia mpawungi. Bavua babapesha kabidi bintu bishilangane bia mushinga wa bungi, kabidi ne bimuna, katuyi tubala milambu ya budisuile ivuabu bafile bua nzubu wa Mvidi Mukulu. Koreshe, mukalenga munene, kusangisha bintu bia mushinga mukole bivua Nebukadnesare muangate mu nzubu wa Maweja-Nangila mu Yerushalayime, mubiteke mu nzubu wa mvidie yende. Bilondeshile muvuabu bambe kudi mukalenga munene, Mitredate, mutangidi wa biuma bia mukalenga, kubadika bintu abi, kubifila kudi Sheshebashare, mulombodi wa bena Yuda. Bintu abi bivua nenku: malongu masalame 30 a tshiamu tshia mpawungi, malongu 1.000 a tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, tuele 29, ngesu 30 ya tshiamu tshia mpawungi, ngesu mikuabu 410 ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, ne bintu bikuabu 1.000. Bintu bisanga bia tshiamu tshia mpawungi ne bia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole bivua 5.400. Sheshebashare kubangata bionsu, kumuka nabi mu Babilone, ne bantu bavuabu bapikule mu bupika, kuya mu Yerushalayime. Ku bantu bavua Nebukadnesare, mukalenga wa Babilone, muye nabu mu bupika mu Babilone, ba bungi bavua bapingana mu Yerushalayime, mu ditunga dia bena Yuda. Muntu yonsu uvua mupingane anu mu tshimenga tshiabu. Bavua babalombola kudi Zerubabele, Yeshuwa, Nehemya, Seraya, Relaya, Mordekayi, Bilshane, Mispare, Bigvayi, Rekume ne Baana. Bungi bua bena Izrayele bavua bapingana, bilondeshile meku abu budi nenku: Mu diku dia Paroshe, muvua bantu balume 2.172; mu diku dia Shefatya, muvua bantu balume 372; mu diku dia Ara, muvua bantu balume 775; Mu diku dia Pakate-Mowabe, ndelanganyi ya Yeshuwa ne ya Yowabe, muvua bantu balume 2.812; mu diku dia Elame, muvua bantu balume 1.254; mu diku dia Zatu, muvua bantu balume 945; mu diku dia Zakayi, muvua bantu balume 760; mu diku dia Bani, muvua bantu balume 642; mu diku dia Bebayi, muvua bantu balume 623; mu diku dia Azgade, muvua bantu balume 1.222; mu diku dia Adonikame, muvua bantu balume 666; mu diku dia Bigvayi, muvua bantu balume 2.056; mu diku dia Adine, muvua bantu balume 454; mu diku dia Atere, ndelanganyi ya Izkiya muvua bantu balume 98; mu diku dia Beshayi, muvua bantu balume 323; mu diku dia Yora, muvua bantu balume 112; mu diku dia Ashume, muvua bantu balume 223; mu diku dia Ngibare, muvua bantu balume 95; mu musoku wa Betleyeme, muvua bantu balume 123; mu musoku wa Netofa, muvua bantu balume 56; mu musoku wa Anatote, muvua bantu balume 128; mu musoku wa Azmavete, muvua bantu balume 42; mu misoku ya Kiriyate-Yeyarime, Kefira ne Beyerote, muvua bantu balume 743; mu misoku ya Rama ne Ngeba, muvua bantu balume 621; mu musoku wa Mikmase, muvua bantu balume 122; mu misoku ya Betele ne Ayi, muvua bantu balume 223; mu musoku wa Nebo, muvua bantu balume 52; mu musoku wa Magbishe, muvua bantu balume 156; mu diku dia Elame mukuabu, muvua bantu balume 1.254; mu diku dia Arime, muvua bantu balume 320; mu misoku ya Lode, Adide ne Ono, muvua bantu balume 725; mu tshimenga tshia Yeriko, muvua bantu balume 345; mu tshimenga tshia Sena, muvua bantu balume 3.630. Bisumbu bia batuangaji bivua nenku: mu diku dia Yedaya ndelanganyi ya Yeshuwa, muvua bantu balume 973; mu diku dia Imere, muvua bantu balume 1.052; mu diku dia Pashekure, muvua bantu balume 1.247; mu diku dia Arime, muvua bantu balume 1.017. Tshisumbu tshia bena Levi tshivua nenku: mu diku dia Yeshuwa ne Kadmiyele, ndelanganyi ya Odavya, muvua bantu balume 74. Tshisumbu tshia bimbi ba misambu mu nzubu wa Mvidi Mukulu, tshivua nenku: mu diku dia Ashafe, muvua bantu balume 128. Tshisumbu tshia balami ba ku biibi, tshivua nenku: mu meku a Shalume, Atere, Talmone, Akube, Atita ne Shobayi, muvua bantu balume 139. Bantu bakuabu bavua benza mudimu mu nzubu wa Mvidi Mukulu, bavua ba ku ndelanganyi ya Sika, Ashufa, Tabawote, Kerose, Siyaka, Padone, Lebana, Agaba, Akube, Agabe, Shamlayi, Anane, Ngidele, Ngakare, Reyaya, Reshine, Nekoda, Ngazame, Uza, Pasheya, Besayi, Asna, Mewunime, Nefushime, Bakbuke, Akufa, Arure, Baslute, Mekida, Arsha, Barkose, Sisra, Tema, Neshiya ne Atifa. Mu tshisumbu tshia ndelanganyi ya bena mudimu ba Shelomu muvua: ndelanganyi ya Sotayi, Soferete, Peruda, Yala, Darkone, Ngidele, Shefatya, Atile, Pokerete-Ashebayime ne Ami. Bisumbu bia bantu bavua benza mudimu mu nzubu wa Mvidi Mukulu, ne bia ndelanganyi ya bena mudimu ba Shelomu, bavua bantu balume 392. Bantu bavua ku bupika bafume ku Tele-Mela, Tele-Arsha, Kerube, Adane ne Imere, kabawa mua kujadika bimpe muvua meku a bankambua babu, nansha muvuabu bantu ba ku ndelanganyi ya bena Izrayele to. Bavua bantu 652, ba ku ndelanganyi ya Delaya, Tobiya ne Nekoda. Batuangaji bakuabu kabidi, ndelangananyi ya Obaya, Akose ne Barzilayi, kabawa mua kujadika bimpe muvua bankambua babu to. (Barzilayi uvua ne dina edi, bualu uvua musele muana wa Barzilayi muena Ngilaade). Bavua bakeba bikole mua kupeta mikanda ivua ne mena a bankambua babu, bapange. Nanku, kukandikabu batuangaji abu mua kuenza mudimu wabu wa butuangaji, bualu bavua babatangile bu bantu badi ne mikiya. Mulombodi wa ditunga mene, kubakandika bua kabadi bintu bia tshijila menemene, too ne pikala mutuangaji mujadike bualu ebu ku Urime ne Tumime. Bena Izrayele bonsu bavua bapingana bavua 42.360. Bavua ne bena mudimu balume ne bakaji 7.337. Bena misambu balume ne bakaji bavua 200. Bavua kabidi ne nyama ya tubalu 736, nyama ya mpunde milume ivua 245. Nyama ya tumelu ivua 435, ne ya mpunde mikuabu 6.720. Pavuabu bafike mu Yerushalayime, tshimenga tshivua ne nzubu wa Mvidi Mukulu, bamfumu bakuabu ba meku kufila milambu bua bibake nzubu wa Mvidi Mukulu muaba wende wa kale. Bavua bafila bintu bivuabu nabi bua kuibaka nzubu awu; bionsu bisanga bivua nenku: nkanu ya tshiamu tshia mpawungi 61.000, ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole kilo 2.500. Bavua bafila kabidi mintumpu 100 ya batuangaji. Batuangaji, bena Levi ne bantu bakuabu, bena misambu, balami ba ku biibi, ne bena mudimu bakuabu ba mu nzubu wa Mvidi Mukulu, kusomba mu bimenga bivuabu babapeshe. Bena Izrayele bakuabu kuya kusomba mu bimenga biabu bia kale. Bena Izrayele bonsu bamane kusomba mu bimenga biabu, kumvuanganabu diyi dimue dia kusangila bonsu mu Yerushalayime, ngondu wa muanda mutekete wa tshidimu. Mutuangaji Yeshuwa, muana wa Yoshadake, pamue ne batuangaji bakuabu, bana babu, kabidi ne Zerubabele, muana wa Sheyaltiyele, ne bana babu, kutuadijabu kuibakulula tshilambuilu tshia Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, bua bamone mua kulambuilapu milambu ya kuosha, bu mudibu balombe mu mikenji ya Moshe, muntu wa Mvidi Mukulu. Bantu bavua bafume mu bupika, nansha muvuabu batshina bantu bavua baye kuasa mu ditunga, patshivuabu bobu mu Babilone, bavua bibake tshiakabidi tshilambuilu muaba uwatshi kale. Bavua balambuilapu Maweja-Nangila milambu ya kuosha dinda ne dilolu. Pashishe, bena Izrayele kuenza tshibilu tshia tuzubu tua Bisasa, bu mudibu bafunde. Bavua balambula milambu ya kuosha bungi bukumbane ku dituku dionsu. Bituadija tshikondu atshi, bavua balambula milambu ya ku dituku ku dituku, kabidi ne milambu mikuabu idibu bafunde bua kulambula dituku dia kumpala dia ngondu yonsu, ne matuku a bibilu bia Maweja-Nangila, kabidi ne milambu mikuabu ya budisuile idi bantu bakadila Maweja-Nangila. Nanku, biangatshile dituku dia kumpala dia ngondu wa muanda mutekete, kutuadijabu kulambula Maweja-Nangila milambu ya kuosha, kabayi banji kuibaka tshitaku tshia nzubu mupiamupia wa Mvidi Mukulu. Pashishe, kufutabu bena midimu bua kusonga mabue ne kupanda mabaya. Kupeshabu kabidi bena Sidone ne bena Tire biakudia, biakunua ne mafuta bua babasabuile mitshi ya sedre ya mu Lebanone pa mayi manene, bua kuyifikisha pa tshisabu tshia Yafa Koreshe, mukalenga munene wa bena Persa, ke uvua muanyishe bua benze bionsu ebi. Bobu bamane kupingana mu Yerushalayime, tshimenga tshivua ne nzubu wa Mvidi Mukulu, tshidimu tshijima tshimane kupita, mu ngondu muibidi kutuadijabu mudimu kudi Zerubabele, muana wa Sheyaltiyele, Yeshuwa, muana wa Yoshadake, bana babu batuangaji bakuabu, bena Levi, ne bonsu bavua bafume ku bupika. Kutekabu bena Levi bavua ne bidimu bituadije ku makumi abidi ne pa mutu, bua kulombola midimu ya kuibaka nzubu wa Maweja-Nangila. Bena Levi aba ke: Yeshuwa, bana bende ne bana babu, Kadmiyele, wa mu diku dia Odavya ne bana bende. Bavua balombola pamue bena mudimu bavua basa nzubu wa Mvidi Mukulu. Bavua babambuluisha kudi bena Levi ba mu diku dia Enadade. Pavua bibaki bakeba kuasa tshitaku tshia nzubu wa Mvidi Mukulu, kubikilabu batuangaji bamane kuvuala bilamba biabu bia mudimu wa batuangaji, bikale ne mpungi. Kubikilabu kabidi bena Levi, ndelanganyi ya Ashafe, bavua ne ndibu. Bonsu abu kutumbisha Maweja-Nangila, bilondeshile mikenji ya Davide, mukalenga wa bena Izrayele. Bavua bimba, batumbisha Maweja-Nangila, bapunguluja ne: “Maweja-Nangila udi muimpe, mmunange bena Izrayele kashidi!” Bena Izrayele kabidi bavua batumbisha Maweja-Nangila, bela mbila mikole. Bavua basanka, bualu bantu bavua bibaka tshitaku tshia nzubu wa Mvidi Mukulu. Batuangaji bavule, bena Levi, ne bamfumu ba meku, bonsu bantu bakole bavua bavuluka muvua nzubu wa Mvidi Mukulu wa kale, kudilabu bikole, pavuabu bamone bantu bibaka tshitaku tshia nzubu wa Mvidi Mukulu mupiamupia. Kadi bantu bakuabu ba bungi, bavua basanka, batuta bikashi. Nanku, kabawa mua kusunguluja bikashi bivuabu bakuma bua disanka, ne miadi ya bakuabu bantu to. Bualu bantu bonsu bavua amu bela mbila mikole ivua yumvuika mutantshi mule. Bena lukuna ba bena Yuda ne ba bena Binyamine kumvua lumu ne: bantu bavuabu baye nabu mu bupika, katshia bapingane, badi bibaka nzubu wa Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele. Kufikabu bua kumonangana ne Zerubabele, kabidi ne bamfumu ba meku, bua kubambila ne: — Tudi basue kunuambuluisha bua kuibaka nzubu wa Mvidi Mukulu ewu. Bualu tudi tutendelela nenu Mvidi Mukulu umue, tumulambula milambu, katshia mukalenga wa bena Ashure, Asharadone watutuma munemu. Kadi, Zerubabele, Yeshuwa, ne bamfumu bakuabu ba meku a bena Izrayele, kuandamuna ne: — Ki mbimpe bua nutuambuluishe bua kuibaka nzubu wa Mvidi Mukulu wetu to. Tuetu nkayetu tudi mua kumuibaka, bualu nzubu ewu neikale wa Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele. Ke mudibu bambe kudi mukalenga Koreshe, mukalenga munene wa bena Persa. Bantu bavua basomba mu ditunga, kutuadija kutekesha bena Yuda mu maboku, babakuatshisha kabidi ne bowa bua balekele kuibaka nzubu wa Mvidi Mukulu. Matuku onsu avua Koreshe, mukalenga munene wa bena Persa mu bukalenga, too ne matuku avua Daryaveshe mu bukalenga, bavua bapesha bafidi ba ngenyi ba mu lubanza lua mukalenga makuta, bua bafile ngenyi kudi mukalenga ya ne: bena Yuda kabatungunuki ne dibaka dia nzubu wa Mvidi Mukulu to. Ku ntuadijilu wa bukalenga bua Ahashaveroshe bena lukuna ba bena Yuda kutumina Ahashaveroshe mukanda, basonguela bena Yuda ne bena Yerushalayime. Bishelame, Mitredate, Tabeyele ne balunda babu, kufundila kabidi Artashasta, mukalenga munene wa bena Persa mukanda. Mukanda awu bavua baufunda ne maleta a bena Arame, kabidi mu muakulu wa bena Arame. Rekume, mulombodi wa ditunga, ne Shimeshayi tshindonda tshiende, kufundila kabidi mukalenga munene Artashasta mukanda bua malu adi atangila Yerushalayime. Mukanda awu uvua utuadija nunku: “Meme Rekume, mulombodi wa ditunga, ne Shimeshayi tshindonda tshianyi, tudi tufunda mukanda ewu mu dina kabidi dia balombodi nanyi ba mu matunga: a mu Dine, Afarsatake, Tarpele, Afarase, Ereke, Babilone, Suze, Deka, Elame, ne mu dina dia bantu bakuabu bavuabu baye nabu mu bupika kudi Asnapare, muntu munene wa lumu, badi basomba mu bimenga bia mu Samariya, nansha mu buloba budi luseke ludi diba dibuelela lua musulu wa Perate, a.n.” Mu mukanda awu bavua bafunde ne: “Artashasta, mukalenga munene, tuetu bena mudimu bebe, badi basomba luseke ludi diba dibuelela lua musulu wa Perate, a.n. “Mukalenga, tudi tukumanyisha ne: bena Yuda badi bumuke kuebe, bafike kuetu kunu ku Yerushalayime, badi basue kuasulula tshimenga etshi tshibi tshia bantomboji. Badi benzulula tshitaku, babandisha ne bimana. Kadi, Mukalenga, umanye ne: padi bena tshimenga etshi batshiasulula, babandisha bimana biatshi, nebalekele kulambula bitadi, nansha biobi bia mushindu kaayi. Nanku nebakepeshe bikole bungi bua biuma bidi bibuela mu mushete wa mukalenga munene. Nanku, tuetu baudi muanyishe bua tuikale ku bumfumu buebe katuena basue kumona muntu ukupepeja to. Ke patudi tukulomba ne: ukebulule mu mikanda yonsu ya bakalenga bavua bakudianjidila mu bukalenga. Neupete mikanda idi ijadika ne: tshimenga etshi tshivua anu tshia bantomboji, tshivua amu tshitatshisha bakalenga banene, ne balombodi ba matunga. Misangu yonsu bena tshimenga etshi badi anu batomboka. Ke pavua bakalenga banene babutula tshimenga etshi. Mukalenga munene, tudi nkujadikila ne: padibu basulula tshimenga etshi, babandisha bimana biatshi, kuakuikala kabidi mfumu wa buloba ebu budi luseke ludi diba dibuelela lua Perate to.” Artashasta, mukalenga munene, kuandamuna ne: “Wewe Rekume, mulombodi wa ditunga, ne Shimeshayi, tshindonda tshiebe, ne balombodi nebe badi mu Samariya ne mu buloba budi luseke ludi diba dibuelela lua musulu wa Perate, “Ndi nnuela muoyi, a.n. “Mukanda unuvua bantumine, bavua bawandamuna mu muakulu wetu, kuumbadilabu. Mvua mutume bantu bua bakebulule mu mikanda ya bukalenga. Bantu abu kusangana ne: bushuwa, kuonsu eku, bena Yerushalayime bavua anu batombokela bakalenga. Mu Yerushalayime mudi amu mitoyi ya mvita ne bifufu bia bantomboji. Ku kale mu tshimenga amu muvua bakalenga ba bukitu bavua balombola buloba bujima buvua ku luseke ludi diba dibuelela lua musulu wa Perate. Bavua balambuishamu bitadi, bafutshisha milambu mishilangane. Kadi mpindiewu, nuambile bena Yuda ne: balekele midimu yabu. Kabena mua kuasulula tshimenga to, amu meme mutume diyi. Kanuena mua kulengulula bualu ebu, bua bubi kabuvu kuvulangana, kadi bukalenga bulua kunyanguka.” Rekume, tshindonda tshiende Shimeshayi, ne balombodi bakuabu, kubalabu mukanda uvua Artashasta, mukalenga munene, mubatumine awu. Nanku kuyabu lukasa mu Yerushalayime, kukandika bena Yuda ku bukole bua balekele kuasulula tshimenga. Bavua balekela midimu ya kuasulula nzubu wa Mvidi Mukulu mu Yerushalayime, too ne mu tshidimu tshibidi tshia bukalenga bua Daryaveshe, mukalenga munene wa bena Persa? Kadi dituku dikuabu, muambi Agayi ne muambi Zekarya, muana wa Ido, kumanyishabu bena Yuda ba mu Yerushalayime, ne ba mu ditunga dia Yuda, tshivua Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, Mvidi Mukulu wabu, mubambile. Nanku, Zerubabele, muana wa Sheyaltiyele, ne Yeshuwa, muana wa Yoshadake, kutuadijabu kuibakulula nzubu wa Mvidi Mukulu mu Yerushalayime. Bavua babakolesha ku muoyi kudi bambi ba Mvidi Mukulu. Diakamue, Tatenayi, mulombodi wa buloba buvua luseke ludi diba dibuelela lua musulu wa Perate, Shetare-Boznayi, ne balombodi nabu, kuya kuebeja bavua bibaka nzubu wa Mvidi Mukulu ne: — Udi munutumine diyi dia kuibakulula nzubu wa Mvidi Mukulu, ne kubandisha bimana biende nnganyi? Tudi basue bua nutuambile mena a bantu badi benza mudimu ewu. Kadi Mvidi Mukulu uvua mutabalele balombodi ba bena Yuda, bua kababapumbishi mua kutungunuka ne midimu to, too ne ku diba divua bantu bavuabu batume bua kumanyisha Daryaveshe bualu ebu, bapingane ne diandamuna diende. Tatenayi, mulombodi wa ditunga, Shetare-Boznayi, ne balombodi nabu, bavua benza mudimu mu buloba buvua luseke ludi diba dibuelela lua musulu wa Perate, bavua batumine Daryaveshe, mukalenga munene, mukanda. Mu mukanda awu, bavua bafundamu ne: “Tudi tujingila mukalenga munene Daryaveshe diakalenga mu midimu yende yonsu! “Mukalenga munene, tudi tukumanyisha ne: tuvua baye mu buloba bua Yuda. Tuvua bamone muvuabu bibakulula nzubu wa Mvidi Mukulu munene ne mabue masonga, ne makunji a mabaya masa ku bimana. Badi bakuata mudimu bimpe, kabidi lukasa. Tuvua bakonke balombodi ba midimu, bua batuambile uvua mubatumine diyi dia kuibakulula nzubu wa Mvidi Mukulu ne dia kubandisha bimana. Tuvua babakonke kabidi bua batuambile mena abu, bua tukufundile mena a badi balombola midimu eyi. Bavua batuandamuna ne: ‘Tudi bena mudimu ba Mvidi Mukulu wa diulu ne buloba. Tudi tuibakulula nzubu wa Mvidi Mukulu, uvua mukalenga munene wa bena Izrayele muibake mujikije, kukadi mpindiewu bidimu bia bungi. Kadi bankambua betu bavua bafikisha Mvidi Mukulu wa mu diulu munda. Mvidi Mukulu kubafikisha mu bianza bia Nebukadnesare, muena Kesede, mukalenga wa Babilone. Mukalenga ewu ke uvua munyange nzubu wa Mvidi Mukulu, mukuate ne bantu, muye nabu ku bupika mu Babilone. Kadi, Koreshe, mukalenga munene mumane kushala mu bukalenga mu Babilone tshidimu tshimue, kutumaye diyi bua bibakulule nzubu wa Mvidi Mukulu. Mukalenga Nebukadnesare uvua muangate bintu bia tshiamu tshia mpawungi, ne bia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, bivua mu nzubu wa Mvidi Mukulu wa mu Yerushalayime, muye kubiteka mu nzubu wa mvidie wende mu Babilone. Koreshe, mukalenga munene, kuangata bintu abi mu nzubu wa mvidie mu Babilone, kubipesha Sheshebashare, uvuaye muteke mulombodi wa buloba bua bena Yuda. Mukalenga Koreshe uvua muambile Sheshebashare ne: uye ne bintu ebi. Pikalabu bamane kuasulula nzubu wa Mvidi Mukulu mu Yerushalayime muaba wende wa kale, uye kubiteka mu nzubu amu. Nanku, Sheshebashare uvua mufike munemu mu Yerushalayime, muenze bitaku bipiabipia bia nzubu wa Mvidi Mukulu. Bituadija tshikondu atshi, midimu idi amu itungunuka, kadi kayena mianji kujika to.’ Mpindiewu, mukalenga, bu wewe musue, bakebulule mu mikanda yonsu ya bukalenga idi mu Babilone, bua bamanye ne: Koreshe, mukalenga munene, uvua mutume diyi bua bibakulule nzubu wa Mvidi Mukulu mu Yerushalayime. Pashishe utuambile meji audi muele bua kulongolola bualu ebu.” Daryaveshe, mukalenga munene, kutuma diyi, bua bakebulule mu Babilone, mu bibambalu muvuabu bateke mikanda ya kale ne bintu bia mushinga mukole. Mu Ekbatane, tshimenga tshivuabu bakolesha ne bimana mu buloba bua Madayi, ke muvuabu basangana muvungu wa mabeji. Bavua bafundamu nenku: “Mulubu. “Koreshe, mukalenga munene, mumane kushala mu bukalenga tshidimu tshijima, uvua muele diyi ne: Nzubu wa Mvidi Mukulu wa mu Yerushalayime badi ne bua kumuasulula, bua ikale muaba udibu balambula milambu. Nebamuase pa bitaku bia nzubu wa Mvidi Mukulu wa kale. Nzubu awu neikale metre makumi asatu mu butumbuke, ne metre makumi asatu mu butshiama. Nebateke milongu isatu ya mabue masonga, batenteka ku mulongu onsu wa mabue mulongu wa mabaya. Bintu bionsu abi nebabifute ne makuta a mu mushete wa mu bukalenga. Bintu bionsu bienza ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, nansha ne mpawungi, bivua mu nzubu wa Mvidi Mukulu mu Yerushalayime, bivua mukalenga munene Nebukadnesare muteke mu Babilone, babipingaje mu nzubu wa Mvidi Mukulu mu Yerushalayime. Tshintu tshionsu tshipingane anu pa muaba watshi.” Ke muvua Daryaveshe mutumine Tatenayi, mulombodi wa buloba buvua luseke ludi diba dibuelela lua musulu wa Perate, Shetare-Boznayi, ne balombodi nabu, mukanda, ubambila ne: “Kanubuelakanyi kabidi mu bualu ebu to! Nuanyishe bua bena Yuda benzulule nzubu wa Mvidi Mukulu mudibu basue. Mulombodi wa bena Yuda ne bakulu babu, badi mua kuibakulula nzubu wa Mvidi Mukulu muaba wende wa kale. Ndi nnuambila bua nuambuluishe bakulu ba bena Yuda bua kuenzulula nzubu wa Mvidi Mukulu. Nuikale nubafuta makuta onsu, pa bionsu bidibu batula bua nzubu ewu, bua mudimu uye anu kumpala. Makuta awu nga mu mushete wa bubanji bua mukalenga, anudi nupeta ku bitadi bidi bantu balambula mu buloba buenu. Ku dituku dionsu, nuikale nupesha batuangaji ba mu Yerushalayime bionsu bidibu bajinga, mudibu balomba, nyama ya ngombe milume, mbuji ya mikoku ya bimpanga, ne bana ba mbuji ya mikoku, bua milambu ya kuosha, ya kulambula Mvidi Mukulu wa mu diulu. Nubapeshe kabidi ne ntete ya kuenza bukula, luepu, mabu a mvinyo, ne mafuta. Nanku, nebalambule Mvidi Mukulu wa mu diulu milambu idiye mua kuanyisha. Nebamutendelele bua mukalenga munene ne bana bende bakuate ku mundundu. Padi muntu ubenga mundi muambe emu, ndi ngamba ne: nutule dikunji dia ku nzubu kuende, numoweleku. Nzubu wende ashale tshisasa. Mvidi Mukulu udi musombe mu Yerushalayime, bua bantu bamutendelelemu, anyoke mukalenga yonsu nansha tshisamba tshionsu tshidi tshikeba mua kunyanga nzubu wa Mvidi Mukulu, tshibenga meyi anyi aa. Meme Daryaveshe ke udi utuma diyi awu. Batumikile diyi edi, anu mundi muambe amu!” Tatenayi, mulombodi wa buloba buvua luseke ludi diba dibuelela lua musulu wa Perate, Shetare-Boznayi, ne balombodi nabu, kuenza amu muvua Daryaveshe mukalenga munene muambe. Badi bajidila nzubu wa Mvidi Mukulu Malu avua muambi Agayi ne muambi Zekarya, muana wa Ido, bambe, kukolesha balombodi ba bena Yuda ku muoyi. Nanku, kutungunukabu amu bimpe ne mudimu wabu wa kuenzulula nzubu wa Mvidi Mukulu. Kujikijabu kuibakulula nzubu awu, bilondeshile muvua Mvidi Mukulu wa Izrayele muambe, ne muvuabu bafunde kudi bakalenga banene ba bena Persa, Koreshe, Daryaveshe ne Artashasta. Bavua bajikija kuibaka nzubu wa Mvidi Mukulu dituku disatu dia ngondu wa Adare, pavua Daryaveshe, mukalenga munene mumane kulala mu bukalenga bidimu bisambombu. Bena Yuda, batuangaji, bena Levi ne bantu bakuabu bavua bafume ku bupika, kubandabu nzubu wa Mvidi Mukulu ne disanka, kumujidila. Mu tshibilu atshi, bavua balambula nyama ya ngombe milume lukama, mbuji ya mikoku ya bimpanga nkama ibidi, bana ba mikoku nkama inayi, kabidi ne mbuji ya mpumbu dikumi ne ibidi, mbuji umue uvua mufume ku tshisamba tshionsu tshia bena Yuda, bua Mvidi Mukulu afuile bena Izrayele bonsu luse. Kusungulabu kabidi batuangaji ne bena Levi, bua benzele Mvidi Mukulu mudimu mu Yerushalayime, ku tshisumbu ku tshisumbu, bu mudibu bafunde mu mukanda wa Moshe. Bantu bonsu bavua bapingane ku bupika kuenzabu tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila, mu matuku dikumi ne anayi a ngondu wa kumpala wa tshidimu tshivua tshilonda dipingana diabu. Batuangaji ne bena Levi kudikobolola bonsu pamue, kushalabu kabayi mikiya. Ke pavua bena Levi mua kushipa bana ba mikoku, bilondeshile meyi ne mikandu bia tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila, mu dina dia bena Izrayele bonsu, kabidi ne dia bana babu batuangaji ne diabu bobu mene. Bena Izrayele bonsu kudia didia dia Dipita dia Maweja-Nangila, ne bavua bafume ku bupika, ne bakuabu bavua babenga bibidilu bia bantu benyi bavua mu ditunga, bena mikiya. Bobu kabidi kudisanga ne bana babu bua kutendelela Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele. Pashishe kuenzabu ne disanka tshibilu tshia mampa kaayi mela buanga matuku muanda mutekete malondangane. Disanka adi bavua badipeta kudi Maweja-Nangila, bualu ke yeye uvua mupeshe mukalenga munene wa bena Ashure muoyi wa kalolu, wa kuenzela bena Izrayele bidibu bajinga. Ke bivua bibakolesha ku muoyi, bua batungunuka ne mudimu wa kuenzulula nzubu wa Mvidi Mukulu wa bena Izrayele. Pashishe, mu matuku a bukalenga bua Artashasta, mukalenga munene wa bena Persa, Ezra uvua utumina ku Babilone. Ezra uvua muana wa Seraya, Seraya uvua muana wa Azarya, Azarya uvua muana wa Ilkiya, Ilkiya uvua muana wa Shalume, Shalume uvua muana wa Sadoke, Sadoke uvua muana wa Akitube, Akitube uvua muana wa Amarya, Amarya uvua muana wa Azarya, Azarya uvua muana wa Merayote, Merayote uvua muana wa Zeraya, Zeraye uvua muana wa Uzi, Uzi uvua muana wa Buki, Buki uvua muana wa Abishuwa, Abishuwa uvua muana wa Pinase, Pinase uvua muana wa Elazare, Elazare uvua muana wa kumpala wa Arone, mutuangaji munene. Ezra uvua mumanye mikanda, uvua mumanye bikole meyi ne mikandu bivua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele muambile Moshe. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wende uvua mumupeteshe lumu. Ke pa wa Artashasta, mukalenga munene, mumupeshe bionsu biwaye ulomba. Pavua bena Izrayele, batuangaji, bena Levi, bena misambu, balami ba ku biibi, ne bena mudimu bakuabu ba nzubu wa Mvidi Mukulu, bapingana mu Yerushalayime, Artashasta ukavua mumane kushala mu bukalenga bidimu muanda mutekete. Ezra, kufika nabu mu ngondu muitanu wa tshidimu atshi. Ezra kumuka mu Babilone dituku dia kumpala dia ngondu wa kumpala. Kufikaye nabu mu Yerushalayime dituku dia kumpala dia ngondu muitanu, bualu Mvidi Mukulu wende uvua mumulame. Bualu Ezra uvua mudifile ne muoyi wende mujima bua kulonga mikenji ya Maweja-Nangila, kuyikumbaja, kuyilongesha bena Izrayele, bua balonde anu meyi ne mikandu bidibu bafunde mu mikenji. Artashasta, mukalenga munene wa bena Persa, uvua mupeshe mutuangaji Ezra mukanda. Ezra uvua mumanye bikole meyi ne mikandu bivua Maweja-Nangila mupeshe bena Izrayele. Mukalenga munene Artashasta uvua mufunde ne: “Meme Artashasta, mukalenga wa bakalenga, ndi ntumina mutuangaji Ezra mukanda. Yeye ewu udi mumanye bimpe mikenji ya Mvidi Mukulu wa mu diulu, a.n. “Ndi ntuma diyi, bua bena Izrayele bonsu badi basomba mu bukalenga buanyi, nansha batuangaji nansha bena Levi, nansha bantu bakuabu badi bajinga kuya ku Yerushalayime, baye amu nebe. Meme ne bafidi ba ngenyi banyi muanda mutekete, tudi tukutuma mu Yerushalayime, ne mu buloba bua bena Yuda, bua wewe kujadika ne: bantu badi bakumbaja tshidibu bafunde mu mukanda wa mikenji ya Mvidi Mukulu uudi uya nawu anyi? Wangata tshiamu tshia mpawungi, ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, bitudi tuetu nabi, meme ne bafidi banyi ba ngenyi, bitudi basue kulambula Mvidi Mukulu wa bena Izrayele udi usomba muaba wende wa tshijila, mu Yerushalayime. Newangate kabidi bintu bionsu bia tshiamu tshia mpawungi, ne bia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, biwapeta mu buloba bua Babilone, bintu bidi bena ditunga dienu bafile ku budisuile buabu, nansha batuangaji nansha bantu bakuabu, bua nzubu wa Mvidi Mukulu wabu udi mu Yerushalayime. Mu Yerushalayime, makuta audi upeta, usumbe nawu nyama ya ngombe milume, mbuji ya bimpanga, bana ba mikoku, ne bintu bionsu biudi ukengela bua kulambula milambu ya bintu bia mu madimi ne milambu ya maluvu a mvinyo. Bintu bionsu abi, ubilambuile pa tshilambuilu tshidi mu nzubu wa Mvidi Mukulu webe wa mu Yerushalayime. Pashishe, wewe ne baudi wenda nabu, padi tshiamu tshia mpawungi ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole bishale, nuenze nabi munudi basue. Kadi amu bilondeshile mudi Mvidi Mukulu wenu munuambile. Bintu bionsu bia kutendelela nabi biwabu bakupeshe, ubiteke mu nzubu wa Mvidi Mukulu webe mu Yerushalayime. Paudi musue kufila bintu bikuabu mu nzubu wa Mvidi Mukulu, ubisumbe ku makuta a mu mushete wa bukalenga. “Meme, Artashasta, mukalenga munene, ndi ngambila balami ba bibutshilu bionsu bidi mu buloba budi luseke ludi diba dibuelela lua musulu wa Perate ne: bakumbaje bidi mutuangaji Ezra wamba, bualu yeye udi mumanye bimpe mikenji ya Mvidi Mukulu wa mu diulu. Nebamupeshe kilo binunu bisatu bia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, kilo binunu makumi asatu ya ntete ya kuenza bukula, litre binunu binayi ya maluvu a mvinyo, litre binunu binayi ya mafuta, ne luepu bungi budibu basue. Benze lukasa malu onsu avuabu balombe kudi Mvidi Mukulu wa mu diulu bua nzubu wende, bua Mvidi Mukulu ewu kafikidi bukalenga bunene munda, kamfikidi meme, nansha ndelanganyi yanyi munda. Tudi tumanyisha kabidi balami ba bibutshilu ne: kabena mua kulambuisha batuangaji, bena Levi, bena misambu, balami ba ku biibi, bena midimu mikuabu ba mu nzubu wa Mvidi Mukulu bitadi nansha milambu mikuabu to. “Kadi wewe Ezra, bilondeshile mikenji mimpe ya Mvidi Mukulu iudi nayi mu mukanda, usungule balumbuluishi ne balombodi, bua bikale bakosa nsambu ya bantu badi mu buloba ebu, kabidi badi bamanye mikenji ya Mvidi Mukulu webe. Badi kabayi bayimanye, neubalongesheyi. Pashishe, padi muntu kayi ukumbaja mikenji ya Mvidi Mukulu, nansha ya mukalenga munene, bamufundile dinyoka didi dimukumbanyine, nansha dia kumushipa, nansha dia kumuipata mu ditunga, nansha dia kumunyenga bintu biende, nansha dia kumuela mu lukanu.” Ezra kuamba ne: “Tuele Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bankambua betu tuasakidila. Uvua mupeshe mukalenga munene dijinga dia kunemeka nzubu wa Mvidi Mukulu wa mu Yerushalayime. Mvidi Mukulu kungenzela bimpe kumpala kua Artashasta, mukalenga munene, kumpala kua bafidi bende ba ngenyi ne kua bantu banene bonsu ba mu bukalenga buende. Meme ndi mukole muoyi bua padi Maweja-Nangila mundame. Nanku, ndi musangishe bamfumu ba bena Izrayele bua tupingane nabu kuetu.” Bilondeshile mikanda idi ne mena a bankambua, ke mena a bamfumu ba meku bandi meme Ezra mufume nabu ku Babilone, mufike nabu mu Yerushalayime mu matuku a bukalenga bua mukalenga munene Artashasta. Mu diku dia Pinase muvua Ngershone; mu diku dia Itamare muvua Daniyele; mu diku dia Davide muvua Atushe; muana wa balume umue wa Shekanya; mu diku dia Paroshe muvua Zekarya ne bantu 150 ba mu diku diabu; mu diku dia Pakate-Mowabe, muvua Eliyo-kenayi, muana wa Seraya, ne bantu 200; mu diku dia Zatu, muvua Shekanya, muana wa Yaziyele, ne bantu 300; mu diku dia Adine, muvua Ebere, muana wa Yonatane, ne bantu 50; mu diku dia Elame, muvua Yeshaya, muana wa Ataliya, ne bantu 70; mu diku dia Shefatya, muvua Zebadya, muana wa Mikayele, ne bantu 80; mu diku dia Yowabe, muvua Obadya, muana wa Yakiyele, ne bantu 218; mu diku dia Bani, muvua Shelomite, muana wa Yoshifiya, ne bantu 160; mu diku dia Bebayi, muvua Zekarya, muana wa Bebayi, ne bantu 28; mu diku dia Azgade, muvua Yowanane, muana wa Akatane, ne bantu 110; mu diku dia Adonikame, muvua Elifelete, Yeyiyele ne Shemaya, bantu basatu ba ndekelu ba ku ndelanganyi ayi. Bavua ne bantu 60; mu diku dia Bigvayi, muvua Utayi ne Zakure, bavua ne bantu 70. Meme kusangisha bantu bonsu aba pabuipi ne mukidi udi mupitshile pabuipi ne musoku wa Akava, Tuetu kushala muaba awu mu mitanda matuku asatu. Pamvua mutangile bimpe, meme kumona munkatshi muabu, muvua batuangaji ne bantu bakuabu, kadi kamuvua bena Levi to. Nanku, meme kubikila bamfumu balombodi aba bua kubapesha mudimu wa kuenza: ke Eliyezere, Ariyele, Shemaya, Elnatane, Yaribe, Elnatane, Natane, Zekarya, Meshulame ne balongeshi babidi ba mikenji: Yoyaribe ne Elnatane. Meme kubatuma kudi Ido, mfumu wa musoku wa Kashifiya. Meme kubumvuija tshiyuabu ne bua kuambila Ido ne bamuambuluishi bende, bavua bakuata mudimu mu nzubu wa Mvidi Mukulu, basombela mu Kashifiya, bua batupeshe bantu bavua mua kuya netu, bua kukuata mudimu mu nzubu wa Mvidi Mukulu wetu. Bu muvua Mvidi Mukulu wetu mutalame, kutapeshabu Sherebiya muntu wa lubatshi wa mu diku dia Mali, wa ku ndelanganyi ya Levi, muana wa Yakobe. Sherebiya uvua ne bana bende ba balume, ne bana babu. Bonsu pamue bavua bantu 18. Mu diku dia Merari muvua Ashabiya ne Yeshaya, ne bana babu ba balume, ne bikulu babu. Bonsu bavua bantu 20. Kufikabu kabidi ne bantu nkama ibidi ne makumi abidi, basungula ku bantu bavua benza mudimu mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Bantu aba mba ku tshisumbu tshia bantu bavua Davide ne bavuaye nabu, bapeshe bena Levi kale bua babambuluishe. Ku muelelu wa mukidi wa Akaya, meme kuamba bua tuetu bonsu tajile biakudia. Ke mutavua ne bua kudipuekesha, kusengelela Maweja-Nangila bua atuendeshe mu ditalala ne meku etu, kabidi ne binta bietu. Tshivua musue kulomba mukalenga munene, bua atupeshe bena mvita ne babandi ba pa nyama ya tubalu, bua batalame mu njila, bua baluishi betu kabatatatshishi. Bualu tavua bamujadikile ne: Mvidi Mukulu udi ulama bonsu badi bamuitaba. Kadi bonsu badi bamubenga, udi ubafikila munda bikole. Nanku, tavua bajile biakudia, balombe kudi Mvidi Mukulu wetu bua atulame. Yeye kutuenzela bitavua bamulombe. Pashishe, meme kusungula kabidi munkatshi mua batuangaji, bantu dikumi ne babidi, kabidi ne Sherebiya, Ashabiya ne bantu dikumi ba ku tshisumbu tshiabu. Meme kupima tshiamu tshia mpawungi, tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, ne binta bikuabu bionsu bia mushinga mukole, bantu abu batangile. Binta abi, ke biwabu balambule kudi Artashasta, mukalenga munene, kudi bafidi bende ba ngenyi, kudi balombodi ba mu bukalenga buende, ne kudi bena Izrayele bavua mu ditunga, bua tumone mua kulongolola nzubu wa Mvidi Mukulu. Nanku, meme kubapesha kilo binunu makumi abidi ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, kilo binunu bisatu ya binta bia mushinga mukole bienza ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, kilo binunu bisatu ya tshiamu tshia mpawungi, malongu makumi abidi menza ne tshiamu tshia mpawungi, mikale a mushinga wa nkanu tshinunu ya tshiamu tshia mpawungi, ne ngesu ibidi mimpe yengelela ya tshiamu tshifike ya mushinga mukole, anu bu mushinga wa ngesu ya tshiamu tshia mpawungi. Meme kubambila ne: — Bu mudibu bamane kunujidila bua kuenzela Maweja-Nangila mudimu, ke mudi kabidi binta ebi bijidile, bua bikale biende yeye. Tshiamu tshia mpawungi, ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, mmilambu ya budisuile idi bantu balambule Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bankambua benu. Nulame bintu ebi bimpe, nubifikishe mu Yerushalayime. Padibi bifika, nubipimine mu tshibambalu tshidi tshilamakaja ku nzubu wa Mvidi Mukulu, batuangaji, balombodi, bena Levi ne bamfumu ba meku batangile. Nanku, batuangaji ne bena Levi bavua bangate bintu biwabu bapime, tshiamu tshia mpawungi, tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, ne bintu bikuabu bua kuya nabi mu Yerushalayime, mu nzubu wa Mvidi Mukulu wetu. Mu matuku dikumi ne abidi a ngondu wa kumpala, tuetu kumuka ku mukidi wa Akava, bua kuya mu Yerushalayime. Mu luendu alu, Mvidi Mukulu wetu uvua molole tshianza tshiende, bua kutulama ku baluishi ne bena buivi, bua kabatutatshishi. Tufika mu Yerushalayime, tuetu kuikisha matuku asatu. Dituku dinayi, tuetu kupimina mu nzubu wa Mvidi Mukulu wetu, tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, tshiamu tshia mpawungi, ne bintu bia mushinga mukole. Tuetu bamane kubipima, tuvua babipeshe mutuangaji Meremote, muana wa Uriya, ne Elazare, muana wa Pinase. Bena Levi bakuabu bavuaku: ke Yozabade, muana wa Yeshuwa, ne Nowadya, muana wa Binuwi. Bamane kubala bintu bionsu, bapima bujitu buabi, kufundabu mu mukanda bujitu bua bintu bionsu abi. Bonsu, bavuabu baye nabu mu bupika, bamane kupingana, bavua balambula Mvidi Mukulu wa Izrayele milambu ya kuosha mu dina dia bena Izrayele bonsu: nyama ya ngombe milume dikumi ne ibidi, mbuji ya mikoku ya bimpanga makumi tshitema ne isambombu, ne bana ba mikoku makumi muanda mutekete ne muanda mutekete. Bavua balambula kabidi mbuji ya mpumbu dikumi ne ibidi bu mulambu wa kukobolola nawu bantu. Bavua boshila Maweja-Nangila nyama yonsu ayi. Pashishe kuambilabu bamienampala ba mukalenga, ne balombodi ba buloba buvua luseke ludi diba dibuelela lua musulu wa Perate, mikenji ya kudi mukalenga munene. Ke bantu abu kupesha bena Izrayele bintu biwabu nabi bua mudimu wa ku nzubu wa Mvidi Mukulu. Malu awu mamane kupita, bamfumu bakuabu ba bena Izrayele kufika, bangambila ne: — Nansha bantu ba patupu, nansha batuangaji ne bena Levi, kabena bashiyangane ne bena ditunga to. Badi batendelela mvidie ya tshianana, badi balonda bibidilu bibi bia bena Kenaane, bena Iti, bena Perizi, bena Yebusa, bena Amone, bena Mowabe, bena Ejipitu ne bena Amore. Bavua basele bakaji ba mu ditunga edi, baselele babu bana ba balume bakaji ba bena bisamba abi. Nanku bantu ba tshijila mbamane kubuelakana ne bena ditunga. Bamfumu ne balombodi ba bantu ke bavua ba kumpala ku dienza bualu bubi bua mushindu ewu. Pangumvu miaku ayi, meme kupanda tshinkutu tshianyi ne bilamba bianyi. Meme kuditula nsuki ne miedi. Meme kusomba mubungame bikole. Meme kushala nanku too ne diba divuabu balambule mulambu wa dilolu. Bantu bonsu bavua batshina dinyoka, divua Mvidi Mukulu mua kunyoka bena Izrayele bafume ku bupika bavua benza bualu bubi abu, kusemenabu kundi. Dilolu, diba dia kulambula milambu dikumbana, meme kumuka muaba umvua nsomba mubungame. Ntshivua ne tshinkutu tshianyi ne bilamba bianyi bimvua mupande. Meme kutua binu panshi, kuela bianza mulu kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wanyi, kumutendelela ne: — Mvidi Mukulu wanyi, ndi ne bundu mesu tente! Mvidi Mukulu wanyi, tshiena mua kukuleja mpala wanyi. Mibi yetu idi ya bungi, mmibande too, mipite mitu yetu. Idi bu mikuna, mmiye too ne mu diulu. Tshikondu tshia bankambua betu too ne mpindiewu, tshisamba tshietu tshivua tshienza bibi bitambe. Ke pavuabu batukengesha, bakengesha bakalenga betu ne batuangaji betu, kudi bakalenga ba bisamba bikuabu. Bavua batuluisha, baya netu ku bupika, banyanga bintu bietu, babakuatshisha bundu, bu mudibu benza ne lelu mene ewu. Kadi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu, matuku makese aa, udi mutuleje muudi mutunange. Uvua muanyishe bua bana betu bavua bashale ne muoyi, bapingane mu buloba buebe bua tshijila. Nanku, bua luse luebe, Mvidi Mukulu wetu, mesu etu adi aleja tshiakabidi disanka. Tudi Nsanguluka kakese mu dikenga ditudi nadi. Eyowa, Mvidi Mukulu wetu, tuvua bapika, kadi kuena mutulekele mu bupika to. Uvua muambuluishe bakalenga banene ba bena Persa bua batuenzele bimpe. Bavua babambuluisha bua tusanguluke, basulule nzubu webe, bakaje bivua binyanguke, tupete muaba wa kusomba mu Yerushalayime ne mu Yuda. “Kadi mpindiewu, Mvidi Mukulu wetu, bambe tshinyi bua bidi bibenzekela ebi? Kabena bitabe meyi ebe, avuabu babambile kudi bambi bebe badi bakuenzela mudimu! Uvua mudianze kubambila ne: ‘Ditunga dinudi nuya kukuata bua kusomba didi ne mikiya, bualu bisamba bidi biasamu bidi ne mikiya, binyangakaja ditunga dijima ne ditendelela diabu dia mvidie ya tshianana. Nanku, nsongakaji yenu, kabena mua kuyisela kudi nsongalume ya banb benyi abu to. Kabidi kanuena mua kubangila bana babu ba bakaji bua kubaselabu kudi bana benu ba balume to. Kanuena mua kuvudija diakalenga ne biuma bia bantu benyi aba to. Nanku nenuikale bantu ba bukole. Nenusanke ne bintu bimpe bia mu ditunga amu. Nenubishile ndelanganyi yenu kashidi!’ Eyi! Mvidi Mukulu wetu, makenga onsu aa adi atukuata bua malu mabi etu, ne bua bilema bietu. Kadi kuena mutunyoke bilondeshile muvua bilema bietu. Uvua musue bua bikale ne muoyi. Ke patudi bafike munemu. Kadi mutudi mua kukutombokela kabidi, kusela bakaji ba bisamba bidi bitendelela mvidie ya tshianana mbishi? Ke muudi mua kubfikila munda, kutubutula bonsu, kuyi ushiya muntu! Lelu, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele, bu muudi ne luse, udi muanyishe bua bamue ba kutudi bashale ne muoyi. Tudi bimane kumpala kuebe, tuetu bena mibi. Kadi bu wewe kuyi ne luse, muntu nansha umue kavua mua kuimana kumpala kuebe ne bubi bua mushindu ewu.” Pavua Ezra mutue binu panshi, udila kumpala kua nzubu wa tshijila, utendelela Mvidi Mukulu, umulomba dilekela, bena Izrayele ba bungi, balume, bakaji ne bana, bavua pabuipi nende, badila bonsu bikole. Pashishe, Shekanya, muana wa Yekiyele, wa ku ndelanganyi ya Elame, kuambila Ezra ne: — Tudi benzele Mvidi Mukulu bibi, basele bakaji benyi ba mu ditunga emu. Kadi nansha nanku, bena Izrayele badi amu mua kutekemena. Bualu netuditshipe kudi Mvidi Mukulu ne: netubenge bakaji benyi bonsu, ne bana badibu balele. Netulonde meyi anudi nufila, wewe Ezra ne bonsu badi bakumbaja biakane mikenji ya Mvidi Mukulu wetu. Netukumbaje bidiye musue. Juka, ulongolole bimpe bualu ebu. Tudi basue kukuambuluisha, kupampakanyi to. Ezra kujuka, kutuma diyi bua bamfumu ba batuangaji ba bena Levi, ne bamfumu bonsu ba bena Izrayele baditshipe, bua kukumbaja bionsu bivua Shekanya muambe. Bonsu kuditshipa. Pashishe, kumukaye mu lubanza lua nzubu wa Mvidi Mukulu, kuya kusomba kua Yowanane, muana wa Eliyashibe. Kadi kubengaye kudia nansha kunua. Bualu bubi buvua bana babu bena Yuda benze buvua bumutonda. Bavua batuma mukanda mu Yerushalayime ne mu ditunga dia Yuda, bua bantu bonsu bafume mu bupika basangile mu Yerushalayime. Padi matuku asatu apita, muntu yonsu udi kayi mufike, nebamunyenge bintu biende, bamuipata munkatshi mua bena Izrayele. Ke muvuabu bambe kudi bamfumu ne kudi bakulu bavua babambuluisha. Matuku asatu mamane kupita, bena Yuda ne bena Binyamine bonsu kufika mu Yerushalayime mu matuku makumi abidi a ngondu wa tshitema. Kusangilabu bonsu mu lupangu lua nzubu wa Mvidi Mukulu. Bonsu bavua bazakala bua bualu ebu, ne bua mvula uvua uloka bikole. Mutuangaji Ezra kuimana kulu, ubambila ne: — Bena Izrayele, nudi benze bibi bitambe panudi basele bakaji benyi. Ke bubi bukuabu bunudi basakidile ku bubi bua kale bua bankambua benu. Mpindiewu, nutonde bubi buenu kumpala kua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bankambua benu, nuitabe ku diyi diende. Kanumvuanganyi kabidi ne bena bisamba ebi to. Nubenge bakaji benyi banudi basele. Bantu bonsu bavua muaba awu kuela mbila ne: — Udi muambe bualu bulelela! Nebenze bionsu biudi mutuambile. Kadi tudi ba bungi, tudi kabidi mu tshikondu tshia mvula. Katuena mua kushala pambelu to. Bualu ebu kabuena mua kujika dituku dimue, nansha matuku abidi to. Bantu bavule ba kutudi eku mbabuelakane mu tshilumbu atshi. Nanku tudi basue bamfumu betu bashale muaba ewu, bua kuambuluisha bantu: bena Izrayele bonsu bavua basele bakaji benyi nebaye kudi bamfumu abu matuku ikale bamfumu abu bafunde. Nebafike ne bakulu ne balumbuluishi ba mu bimenga biabu bishilangane. Netuakaje bualu ebu bimpe bua kutuyisha tshiji tshia Mvidi Mukulu wetu, udi mutufikile bonsu munda. Anu Yonatane, muana wa Ashayele, ne Yaziya, muana wa Tikva, pamue ne Meshulame ne Shabetayi, muena Levi, ke bavua babenge kuitaba bionsu biwabu bapangadike abi. Bena Izrayele bakuabu bavua bafume ku bupika, kuitaba meji awu. Mutuangaji Ezra kusungula mu diku dionsu bamfumu, kutela ne dina diabu. Bantu abu kusangila biangatshile ku dituku dia kumpala dia ngondu wa dikumi, bua kuakaja tshilumbu etshi tshijima. Dituku dia kumpala dia ngondu wa kumpala wa tshidimu tshivua tshilonda, kujikijabu mudimu wa kutangila tshilumbu tshia bantu bonsu bavua basele bakaji benyi. Ke mena a batuangaji bavua basele bakaji benyi: Masheya, Eliyezere, Yaribe ne Ngedaliya, ba ku ndelanganyi ya Yeshuwa ne ya bana babu, bana ba Yoshadake; kuditshipabu bua kulekela bakaji babu, ne kufuta mukoku wa tshimpanga bua mulambu wa kulomba luse kudi Mvidi Mukulu; Anani ne Zebadya ba ku ndelanganyi ya Imere. Masheya, Eliya, Shemaya, Yekiyele ne Uziya, ba ku ndelanganyi ya Arime; Eliyokenayi, Masheya, Ishemayele, Metaneyele, Yorabade ne Elasha, ba ku ndelanganayi ya Pashekure. Ku bena Levi kuvua: Yozabade, Shimeyi, Kelaya (uvua ne dina dikuabu Kelita), Petakiya, Yekuda ne Eliyezere. Ku bena misambu kuvua: Eliyashibe. Ku balami ba biibi kuvua: Shalume, Teleme ne Uri. Ku bantu bena Izrayele bakuabu kuvua: ndelanganyi ya Paroshe: Ramiya, Iziya, Malkiya, Miyamine, Elazare, Malkiya ne Benaya; ndelanganyi ya Elame: Mataniya, Zekarya, Yekiyele, Abdi, Yeremote ne Eliya; ndelanganyi ya Zatu: Eliyokenayi, Eliyashibe, Mataniya, Yeremote, Zabade ne Aziza; ndelanganyi ya Bebayi: Yowanane, Ananiya, Zabayi ne Atlayi; ndelanganyi ya Banyi: Meshulame, Maluke, Adaya, Yashube, Sheyale ne Yeremote; ndelanganyi ya Pakate-Mowabe: Adna, Kelale, Benaya, Masheya, Mataniya, Beshalele, Binuyi ne Menashe; ndelanganyi ya Arime: Eliyezere, Ishiya, Malkiya, Shemaya, Shimone, Binyamine, Maluke ne Shemariya; ndelanganyi ya Ashume: Matenayi, Matata, Zabade, Elifelete, Yeremayi, Menashe ne Shimeyi; ndelanganyi ya Banyi: Madayi, Amrame, Uwele, Benaya, Bedya, Keluku, Vanya, Meremote, Eliyashibe, Mataniya, Matenayi, Yashayi, Banyi, Binuyi, Shimeyi, Shelemiya, Natane, Adaya, Maknadebayi, Shashayi, Sharayi, Azarele, Shelemiya, Shemariya, Shalume, Amarya ne Yozefe; ndelanganyi ya Nebo: Yeyiyele, Matitya, Zabade, Zebina, Yadayi, Yowele ne Benaya. Bantu bonsu aba ke bavua basele bakaji benyi. Bamue ba ku bakaji abu, bavua bamane kulela bana mu ditunga amu. Telejayi malu adi Nehemya, muana wa Akalya, muenze. Badi bamanyisha Nehemya malu a mu Yerushalayime Artashasta mumane kushala mu bukalenga bidimu makumi abidi, mu ngondu wa Kislewu, meme Nehemya mvua musombe mu Shushane, tshimenga tshinene tshia bukalenga, tshiyuabu bakoleshe ne bimana. Muanetu mukuabu Anani, ne bantu bavuaye nabu, bavua bumukila mu ditunga dia bena Yuda, bafika mu Shushane. Meme kubakonka malu a mu Yerushalayime, ne a bena Yuda bavua bapatuke mu bupika, bapingane muetu. Kungambilabu ne: — Bantu bavua mu bupika. mbasombe mu ditunga dia bena Yuda. Kadi badi mu dikenga dinene. Kabidi bantu badi babapeja bikole. Bimana bia tshimenga tshia Yerushalayime mbiupuke miaba mivule. Biibi biatshi mbiosha ne kapia. Meme mumane kumvua bionsu abi, ke meme kusomba bua kudila muadi. Meme kushala ne kanyinganyinga matuku a bungi, tshiyi ndia tshintu to. Meme kutendelela Mvidi Mukulu wa mu diulu, kumuambila ne: — Ndi nkusengelela Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa mu diulu, Mvidi Mukulu munene wa kutshina! Wewe udi ukumbaja ndondu webe ne bantu badi batumikila mikenji yebe. Kabidi bantu bonsu badi bakunanga, kuena ubalekela to. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, mpindiewu, untangile, unteleje, umvua mundi nkutendelelela, meme muntu webe. Butuku ne munya, ndi anu nkulomba bualu buetu tuetu bena Izrayele, bantu bebe. Ndi nkulomba bua wewe kutufuilaku luse, bua bibi bionsu bitudi benze. Eyowa, meme ne bankambua banyi tudi benza bibi. Tudi bakupende, bualu katuena bakumbaje meyi ebe, mikenji yebe, ne mikandu yebe, biuvua mutumanyishe kudi Moshe, muntu webe. Uvuluke meyi ebe avua Moshe mutuambile ne: “Nuenu kanuyi bangitabe ne muoyi umue, nennutangalaje munkatshi mua bisamba bikuabu. Kadi, nuenu bapingane kundi, bakumbaje mikenji yanyi, nansha nuenu mu bupika ku ndekelu kua buloba, meme nennukebe, nnupingaje muaba umvua mumane kusungula bua meme kusomba. ’ Maweja-Nangila, tudi bena mudimu bebe. Tudi bantu bebe! Uvua mutusungidile ku bukole buebe, bualu wewe udi muena bukole buonsu. Maweja-Nangila, ndi nkusengelela ne: utelejeku mundi nutendelela, kabidi mudibu bakutendelela kudi bantu bebe bakuabu, badi ne disanka dia kukutumbisha. Wewe, ungendeshe diakalenga mu bionsu bindi musue kuenza lelu. Ungambuluishe bua mukalenga wa bakalenga angandamune bimpe. Tshikondu atshi, meme Nehemya mvua ntangila bantu bavua balongolola maluvu a mukalenga wa bakalenga. Artashasta, mukalenga wa bakalenga, mumane kushala mu bukalenga bidimu makumi abidi, dituku dikuabu, mu ngondu wa Nisane, uvua musombe ku mesa. Meme Nehemya kuangata maluvu, kumuelela. Mvua anu mubungame. Katshia tshivua muanji kubungama muaba uvua mukalenga to. Nanku mukalenga wa bakalenga kunkonka ne: — Nehemya, udi mubungame bua tshinyi? Udi usama anyi? Tshidi tshikutonda ntshinyi? Meme kumvua bowa bua bungi. Ke meme kuambila mukalenga ne: — Mfumuanyi, ndi nkujingila diakalenga kashidi! Meme tshiena mua kuikala ne disanka to, bualu tshimenga tshidibu bajike bankambua banyi ntshinyangakaja, kabidi biibi biatshi mbiosha ne kapia. Mukalenga kunkonka kabidi ne: — Udi musue nkuenzele tshinyi? Diakamue meme kutendelela Maweja-Nangila wa mu diulu. Pashishe, meme kuandamuna mukalenga ne: — Mfumuanyi, pawikala musue kumfuila luse, witabe bua meme kuya mu ditunga dia bena Yuda, mu tshimenga tshidibu bajike bankambua banyi, bua meme kuibakulula tshimenga atshi. Mukaji wa mukalenga wa bakalenga uvua musombe pamue ne bayende. Awu kunkonka kabidi ne: — Nehemya, neushale mu luendu matuku bungi munyi? Neupingane dituku kaayi? Meme kumuambila dituku dimvua ne bua kupingana. Nanku mukalenga wa bakalenga kuitaba bua meme kuya. Pashishe meme kumulomba kabidi ne: — Mfumuanyi, umpeshe mikanda ya meme kupesha bulombodi ba buloba budi luseke ludi diba dibuelela lua musulu wa Perate, bua banyishe bua meme kupita, kuya mu ditunga dia bena Yuda. Umpeshe mukanda mukuabu wa meme kupesha Ashafe, mulami wa metu a mukalenga, bua kumpeshaye mabaya makumbane a meme kuenza nawu biibi bianzubu wa balami ba nzubu wa Mvidi Mukulu, kuenza nawu kabidi bimana bia ku tshimenga, ne kuasa nawu nzubu wa meme kusomba. Mukalenga wa bakalenga kumpesha mikanda ayi, bualu Mvidi Mukulu wanyi uvua mungambuluishe. Meme kuya ne mikanda ayi kudi balombodi ba buloba buvua luseke ludi diba dibuelela lua musulu wa Perate. Meme kubapesha mikanda yakudi mukalenga wabakalenga. Mvua muye ne bamfumu ba bena mvita, ne babandi ba pa nyama ya tubalu, bavua mukalenga wa bakalenga mumpe bua bandame. Pashishe, Sanebalate, muena Orone, ne Tobiya, muena Amone, uvua umuambuluisha, kumvuabu lumu lua difika dianyi. Nanku kufikabu munda bikole, bua pumvuabu ne muntu mmufike bua kuambuluisha bena Izrayele. Meme mumane kufika mu Yerushalayime, ke meme kushala muindile matuku asatu. Tshiena muambile muntu malu avua Mvidi Mukulu wanyi mungambile, bua kuenza mu tshimenga atshi. Pashishe meme kujuka butuku ne kasumbu ka bantu balume. Tshivua muye ne nyama mukuabu to, anu nyama wa mpunde umvua mbanda. Mundankulu, meme kumuka mu tshimenga, kupatukila ku tshiibi tshia ku Tshibandabanda. Meme kuya luseke lua ku mpokolu wa mayi a Mamba-muntu, ne ku tshiibi tshia ku Dyala. Meme kukenketa bimana bia tshimenga. Meme kujadika ne: bimana bivua biupuke miaba mivule, kabidi biibi bivua biosha ne kapia. Ke meme kutungunuka ne luendu luseke luvua tshiibi tshia ku Mpokolu wa mayi, ne luseke luvua dijiba dia mukalenga. Kadi nyama wa mpunde umvua mubande, kavua mupete kabidi muaba wa kupitshila to. Nanku, anu butuku abu, meme kuya ku kasulu ka mayi ka Sedrone, ngenda ntangila bimana bia tshimenga. Pashishe, meme kupingana mu tshimenga, kubuelela ku tshiibi tshia ku Tshibandabanda. Balombodi ba tshimenga kabavua bamanye muaba umvua muye, nansha malu amvua muenze. Bualu diba dimvua ngenza bionsu ebi, tshivua muanji kumanyisha bena Yuda bualu, nansha batuangaji, nansha bakulu ba ditunga, balombodi, nansha bantu mene bavua batangila midimu. Nanku, mpindiewu meme kubambila ne: — Nudi bamone dikenga ditudi nadi: tshimenga tshia Yerushalayime ntshinyangakaja. Biibi biatshi mbiosha ne kapia! Tuyayi kuibakulula bimana bia Yerushalayime, bua tujikije bundu butudi nabu. Meme kubambila muvua Mvidi Mukulu wanyi mungambuluishe, kubambila kabidi bionsu bivua mukalenga wa bakalenga mungambile. Diakamue kuelabu mbila, bamba ne: — Jukayi, tuenze mudimu! Tuibakulule tshimenga! Bantu kujuka ne dikima, bua kuenza mudimu awu muimpe. Kadi, Sanebalate, muena Orone, Tobiya, muena Amone, uvua umuambuluisha, ne Ngesheme, muena Arabe, kutusekabu. Kutusendekabu, bakonka ne: — Tshinudi nuenza ntshinyi? Nudi basue kutombokela mukalenga wa bakalenga anyi? Meme kubandamuna ne: — Anu Mvidi Mukulu wamu diulu nkayende neatuambuluishe bua tuetu kutshimuna. Tuetu, bena mudimu bende, netuenze mudimu wa kuibakulula tshimenga. Kadi nuenu kanuena ne bualu muaba ewu to. Kanuena mua kupiana bintu mu Yerushalayime, kanuena mua kudiamu bumfumu, kanuena mua kutendamu bibidilu bia bankambua betu. Mutuangaji munene Eliyashibe, kutuadija mudimu pamue ne batuangaji bakuabu. Kuibakululabu tshiibi tshia Mikoku, kutshijidilabu. Kuelabu bitupa bibidi bia tshiibi ku mbelu. Kuibakululabu tshimana too ne ku kaleya ka Meya. Kujidilabu tshimana atshi. Kutungunukabu ne dibaka tshimana too ne ku kaleya ka Ananeyele. Bena mu tshimenga tshia Yeriko, bavua bibakulula tshitupa tshia tshimana tshivua tshilonda tshia batuangaji, pashishe Zakure, muana wa Imri. Bena mu musoku wa Sena, kuibakululabu tshiibi tshia Minyinyi ya mu mayi. Bobu bamane kulamakaja mabaya a tshiibi, kuelabu bitupa bibidi bia tshiibi ku mbelu, kuasabu kabidi milonda ya kukanga nayi tshiibi. Bantu bavua benza mudimu tshitupa tshikuabu bavua Meremote, muana wa Uriya, ne muikulu wa Akose; pashishe Meshulame, muana wa Berekya, ne muikulu wa Meshezabele; pashishe Sadoke, muana wa Baana; pashishe bena mu tshimenga tshia Tekowa. Kadi, bakulu ba mu tshimenga tshia Tekowa kubenga bua babatumine diyi kudi bantu bavua batangila mudimu awu. Yoyada, muana wa Pasheya, ne Meshulame, muana wa Beshodia, kulongololabu tshiibi tshia Yeshana. Bobu bamane kulamakaja mabaya a tshiibi, kuelabu bitupa bibidi bia tshiibi ku mbelu, kuasabu kabidi milonda ya kukanga nayi tshiibi. Bantu bavua benza mudimu ku tshitupa tshikuabu tshia tshimana bavua Melatiya, wa mu Ngibone, Yadone, wa mu musoku wa Meronote, ne bantu bakuabu ba mu Ngibone ne ba mu Mispa. Bavua babafuta kudi mulombodi wa buloba buvua luseke ludi diba dibuelela lua musulu wa Perate. Pashishe, bavua benza mudimu kudi nsenda wa biamu bia mpawungi, diende Uziyele, muana wa Araya, ne kudi Ananiya, muenji wa manananshi. Kujikijabu mudimu wabu mu Yerushalayime anu pavuabu bafike muaba uvua tshimana tshialabale. Muntu uvua wenza mudimu tshitupa tshia tshimana tshivua tshilonda, uvua Refaya, muana wa Ure. Refaya uvua mulombodi wa tshitupa tshimue tshia tshimenga tshia Yerushalayime. Pashishe, Yedaya, muana wa Arumafe, ke uvua utangila bantu bavua bibakulula tshimana tshivua tshilulamangane ne nzubu wende. Pashishe Atushe, muana wa Ashabneya, uvua wenza mudimu ku tshitupa tshia tshimana tshivua tshilonda. Malkiya, muana wa Arime, ne Ashube, muana wa Pakate-Mowabe, bavua benza mudimu ku tshitupa tshikuabu tshia tshimana tshivua ne kaleya ka Tshioshilu. Shalume, muana wa Alokesha, uvua wenza mudimu ku tshitupa tshikuabu, bamuambuluisha kudi bana bende ba bakaji. Shalume uvua mulombodi wa tshitupa tshikuabu tshia tshimenga tshia Yerushalayime. Tshiibi tshia ku Tshibandabanda, bavua batshilongolola kudi Anune, ne bena mu tshimenga tshia Zanowa. Bobu bamane kulongolola tshiibi atshi, kuelabu bitupa bibidi bia tshiibi ku mbelu, kuasabu kabidi ne milonda ya kukanga nayi tshiibi. Kulongololabu kabidi tshimana, bule bua metre nkama itanu too ne ku tshiibi tshia ku Dyala. Tshiibi tshia ku Dyala, bavua batshilongolola kudi Malkiya, muana wa Rekabe. Malkiya uvua mulombodi wa buloba bua Bete-Kereme. Malkiya mumane kulongolola tshiibi atshi, kuelaye bitupa bibidi bia tshiibi ku mbelu, kuasaye kabidi ne milonda ya kukanga nayi tshiibi. Tshiibi tshia ku Mpokolu wa mayi bavua batshilongolola kudi Shalume, muana wa Koloze. Shalume uvua mulombodi wa buloba bua Mispa. Shalume mumane kulongolola tshiibi atshi, muenze ne mutu watshi, kuelaye bitupa bibidi bia tshiibi ku mbelu. Kuasaye milonda ya kupayika nayi tshiibi. Pashishe, kuibakululaye tshimana pabuipi ne dijiba dia Shilowa, pankatshi pa lupangu lua mukalenga, ne tshibandilu tshidi tshifumina mu Tshimenga tshia Davide. Pashishe, Nehemya, muana wa Azbuke, uvua mulombodi wa tshia bibidi tshimue tshia buloba bua Bete-Sure, uvua wenza mudimu too ne pabuipi ne lukita lua Davide, ne ku dijiba dia mayi divuabu bumbule, ne ku nzubu wa bena mvita bavua balame mukalenga. Bena Levi bavua benza mudimu tshitupa tshikuabu tshia tshimana, ke Rekume, muana wa Bani; Ashabiya, mulombodi wa tshia bibidi tshimue tshia buloba bua Keyila, mu dina dia bena kuabu; Bavayi, muana wa Enadade, uvua mulombodi wa tshitupa tshikuabu tshia buloba bua Keyila; Ezere, muana wa Yeshuwa, uvua mulombodi wa Mispa. Yeye ke uvua nuibakulule tshitupa tshia tshimana tshivua tshilulamangane ne njila uvua ubanda ku nzubu uvua ne bintu bia mvita, muaba uvua tshimana tshialabale. Muntu uvua wenza mudimu tshitupa tshikuabu tshia tshimana uvua Baruke, muana wa Zabayi. Uvua wenza mudimu ne disuminyina, biangatshile muaba uvua tshimana tshialabale, too ne ku mushiku wa nzubu wa Eliyashibe, mutuangaji munene. Pashishe, Meremote, muana wa Uriya, ne muikulu wa Akose, uvua wenza mudimu wa kuibakulula tshimana, biangatshile ku mushiku wa nzubu wa Eliyashibe, too ne ku ndekelu kua nzubu awu. Tshitupa tshikuabu tshia tshimana, bavua batshilongolola kudi batuangaji bavua bafumine ku misoku ivua pabuipi ne Yerushalayime. Binyamine ne Ashube bavua bibakulule tshitupa tshia tshimana tshivua tshilulamangane ne nzubu yabu. Kadi Azariya, muana wa Masheya, ne muikulu wa Ananya, uvua wenza mudimu pabuipi ne nzubu wende. Binuyi, muana wa Enadade, uvua wibakulula tshitupa tshia tshimana tshivua pankatshi pa nzubu wa Azariya, too ne ku ditumba dia tshimana divua dipatuka. Palale, muana wa Uzayi, uvua wibakulula tshitupa tshia tshimana tshivua pankatshi pa ditumba divua dipatuka, ne ku kaleya kavuabu basa kumpala kua nzubu wa bukalenga, uvua pabuipi ne lubanza lua bena mvita bavua balame mukalenga. Pashishe, Pedaya, muana wa Paroshe, ne bantu bakuabu bavua benza mudimu ku nzubu wa Mvidi Mukulu, basomba ku Ofele, bavua benza mudimu too ne ku kaleya kavua mu ditumba dia tshimana divua dipatuka, luseke ludi diba dipatukila lua tshiibi tshia Mayi. Bena mu tshimenga tshia Tekowa bavua bibakulula tshimana, ku tshitupa tshivua tshilulamangane ne kaleya kanene kavua mu ditumba dia tshimana divua dipatuka, ne ku tshimana tshia Ofele. Biangatshile ku tshiibi tshia nyama ya Tubalu, mutuangaji yonsu uvua ulongolola tshitupa tshia tshimana tshivua tshilulamangane ne nzubu wende. Pashishe, bantu bavua bibakulula tshitupa tshikuabu bavua: Sadoke, muana wa Imere, uvua mulongolole tshitupa tshivua tshilulamangane ne nzubu wende; Shemaya, muana wa Shekanya, uvua mulami wa tshiibi tshia luseke ludi diba dipatukila. Bavua balongolola tshitupa tshikuabu kudi Ananiya, muana wa Shelemiya, ne kudi Anune, muana muisambombu wa Salafe. Pashishe, Meshulame, muana wa Berekya, uvua wenza mudimu mu tshitupa tshivua tshilulamangane ne muaba uvuaye usomba. Pashishe, Malkiya, nsenda wa biamu, uvua wenza mudimu too ne ku nzubu uvua bantu bonsu bavua benza mudimu ku nzubu wa Mvidi Mukulu, ne bangenda mushinga basomba. Nzubu awu uvua mululamangane ne tshiibi tshia Mifkade. Uvua utungunuka ne mudimu too ne ku tshibambalu tshia kulu tshivua mu ditumba dia tshimana. Bansenda bakuabu ne bangenda mushinga bavua benza mudimu ku tshitupa tshia ndekelu tshia tshimana, pankatshi pa tshibambalu tshia kulu tshivua mu ditumba dia tshimana, ne tshiibi tshia Mikoku. Sanebalate umvua lumu ne: tuetu bena Yuda tudi tuibakulula bimana, kufikaye munda bikole. Pashishe kutuelaye meyi a nsenda, kumpala kua bana babu ne kua bena mvita ba mu ditunga dia Samariya, wamba ne: — Bena Yuda aba, kabena ne bukole to. Kadi mbasue kuenza tshinyi? Badi mua kujikija mudimu ewu ne kulambula Mvidi Mukulu wabu milambu anyi? Mudimu ewu wa kuibakulula bimana ne mabue avuabu bamane kosha bimanshe ku dyala, nebaujikije anu lelu anyi? Tobiya, muena Amone, uvua pabuipi ne Sanebalate, kukemaye, wamba ne: — Bibake anu kuibaka! Padi nyama wa mukenga ubanda pa tshimana tshia mabue atshi, netshiupuke! Diba adi meme kuela lubila, ngamba ne: “Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu, teleja mudi bena lukuna betu batuseka! Wewe ubalengulule, bu mudibu batulengulula emu. Wewe ubafile mu bianza bia bena lukuna babu. Babakuate, baye nabu mu ditunga dia bantu ba bisamba bikuabu. Kuena mua kubajimijila mibi yabu to. Kuena mua kulekela bilema bidibu benza. Kadi badi batutangila, batupenda, bualu tudi tuibakulula bimana.” Ke mutuvua benze mudimu wa dibakulula tshimana nanku. Tuvua bibakulule bimana, babibandishe too ne pankatshi mu nseke yabi yonsu. Bualu muntu yonsu uvua wenza mudimu ne muoyi mujima. Kadi Sanebalate, Tobiya, bena Arabe, bena Amone, ne bena Asdode, ku-mvuabu muvua dibakulula dia tshimana tshia tshimenga tshia Yerushalayime diya kumpala, mutuvua tuamba kujikija mudimu wa kuibakulula miaba ivua miupuke. Nanku kufikabu munda bikole. Kudisangishabu bonsu bua kuluisha bena mu tshimenga tshia Yerushalayime, ne kujula tshimvundu. Tuetu kutendelela Mvidi Mukulu wetu, kuteka batentekedi butuku ne munya, bua kualamina baluishi abu. Kadi bena Yuda bavua bamba ne: “Bena mudimu kabena kabidi ne bukole to. Bintu bidi binyanguke mbipite bungi. Kakuena mushindu wa kuibakulula bimana kujikija to!” Baluishi betu bavua bela meji ne: tuetu katuena mua kumanya bualu, katuena mua kubamona, too ne pafikabu ne mvita munkatshi muetu, bua kutushipa ne kutulekesha mudimu. Bena Yuda bavua basombe pabuipi ne baluishi betu, kufikabu kutudi misangu bu dikumi, bua kutumanyisha ne: “Nudi ne njiwu, pinganayi kuetu. ” Nanku, meme kulongolola miaba ya kusokoka bantu panyima pa tshimana. Meme kusokokamu bena mvita, balondangane ku biota biabu. Kabidi bavuane bia mvita: miele, mafuma, ne mata a mikete. Meme mumane kumona muaba uvua bena mvita betu basokome, meme kuambila bakulu ba ditunga, balombodi, ne bantu bonsu bavua muaba awu, ne: — Kanutshinyi baluishi betu to! Nudi bamanye bukole bua Maweja-Nangila utudi tutshina. Nuluangane bua kupandisha bena tshisamba tshienu, bana benu ba balume, bana benu ba bakaji, bakaji benu, ne nzubu yenu. Baluishi betu kumvua mutuvua bamane kumanya tshifufu tshiyuabu batuelele. Nanku Mvidi Mukulu ke uvua mubapangishe bua batuenzele bionsu bivuabu bela meji. Tuetu bonsu kupingana ku mudimu wa dibakulula tshimana. Kadi biangatshile dituku adi, tshia bibidi tshimue tshia bantu bamvua nabu, ke bavua benza mudimu. Bantu bakuabu bavua bambula mafuma, ngabu, mata a mikete, ba-vuale ne tuzaku tua mvita. Balombodi bavua balame bena Yuda bonsu bavua benza mudimu wa kuibakulula tshimana. Bantu bavua bambula majitu, bavua benza mudimu anu ne tshianza tshimue, bualu bavua bambula bia mvita mu tshianza tshikuabu. Muntu yonsu uvua wibaka tshimana, uvua ne muele muasa ku mikaba. Muntu mukuabu utuvua tuenda nende, uvua mumane kudilongolola bua kuela mpungi. Meme kuambila bakulu ba ditunga, balombodi, ne bantu bonsu bavua muaba awu, ne: — Mudimu wa kuibakulula tshimana etshi tshijima utshidi wa bungi. Tudi babanyangane mudimu, tukuata mudimu bashilangane mutantshi mule. Katuena tuenza mudimu muaba umue to. Kadi muaba onsu unudi nuenza mudimu, panudi numvua mpungi, nudisangishe bonsu, nufike muaba undi. Nanku, Mvidi Mukulu wetu atuluile mvita! Nanku, tuvua tuenza mudimu dinda too ne dilolu. Bantu bakuabu ba munkatshi muetu bavua anu bakuata mafuma ku bianza. Tshikondu atshi, mvua ntumina mulombodi yonsu diyi, yeye ne bantu bende, bua baye kulala mu tshimenga tshia Yerushalayime, bua bamone mua kutulama butuku, munda munya benze mudimu. Meme Nehemya, bana betu, bena mudimu banyi, ne bena mvita bavua batalame, katavua tumusha bilamba pambidi to, anu pa kuowa mayi. Dituku dikuabu, bantu balume ne bakaji bavua banyingalale bikole bua bana babu bakuabu bena Izrayele. Bantu bakuabu bavua bamba ne: “Tuetu ne bana betu ba balume ne ba bakaji tudi ba bungi. Tudi basue kupeta ntete ya kuenza bukula mikumbane, bua tuetu kudia, tuikale ne muoyi.” Banga bavua bamba ne: “Tudi ne bua kufila madimi etu, mionji ya mvinyo, ne nzubu yetu mene, bu tshieya, bua tupete ntete ya kuenza bukula mu tshikondu tshia nzala.” Bakuabu bavua bamba ne: “Bua kulambula mukalenga wa bakalenga tshitadi, tudi ne bua kueyeka madimi etu, mionji yetu ya mvinyo, bua kupeta makuta. Kadi tudi bantu ba tshisamba tshimue! Bana betu kabena bashilangane ne bana ba bena Yuda bakuabu to. Kadi tuetu tudi ne bua kufila bana betu mu bupika. Bana betu ba bakaji bakadi mene bamane kubuelamu. Katuena ne tshitadi mua kuenza kabidi to. Bualu madimi etu, ne mionji yetu ya mvinyo, mbamane kubiangata.” Meme mumane kumvua muvua bamue bantu bakengesha bakuabu, meme kupeta tshiji tshia bungi. Mvua musue kutandisha bakulu ba ditunga, ne balombodi, bua kabikadi bakengesha bana babu bikole nanku to. Nanku, meme kubikidisha bantu bonsu mu tshisangilu. Meme kubambila ne: — Tuetu kuenza muetu muonsu, kupikula bana betu bena Yuda bavua badisumbisha bu bapika kudi bantu benyi. Kadi nuenu mpindiewu bena Izrayele, nukadi nupanangana nkayenu mu bupika! Bantu bonsu kupuwa. Meme kubambila ne: — Nudi benze bibi bitambe, kanuyi mua kutshinaku Mvidi Mukulu wetu! Nanku, baluishi betu, bantu ba bisamba bikuabu, nebanulembakaje. Meme ne bana betu, ne bena mudimu banyi, tavua basombeshe bantu nkanu mitoke ya mushinga mukole, ne ntete ya kuenza bukula. Nanku, tuanyishi bua kabatapingajidi binta bietu. Nuenu kabidi lelu nupingajile bantu madimi abu, mionji ya mvinyo, mitshi yabu ya olive, ne nzubu yabu. Kanulombi tshintu tshia kasombele ku nkanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, ku ntete ya kuenza bukula, ku maluvu a mvinyo, nansha ku mafuta, binuvua babasombeshe. Bantu bobu kuamba ne: — Tudi bitabe muudi muambe. Neapingaje bintu bituvua bangate. Katuakulomba kabidi tshia kasombele nansha. Nanku, meme kubikidisha batuangaji, kuambila bantu bavua basombeshangana bintu, bua baditshipe ne: netukumbaje bituvua balaye. Pashishe meme kunyukula luzemba lua tshilamba tshianyi, ngamba ne: — Ke mudi Mvidi Mukulu mua kunyukula bonsu badi kabayi bakumbaja malaya abu. Mvidi Mukulu abipate mu nzubu yabu, abanyenge bintu biabu, bashale bianza bitupu. Bantu bonsu bavua bamba ne: — Amene! Bikale amu nanku. Bantu bonsu bavua batumbisha Maweja-Nangila. Matuku onsu bavua bakumbaja biwabu balaye. Biangatshile dituku divuabu bansungule mulombodi wa buloba bua bena Yuda, mmumue ne munkatshi mua bidimu dikumi ne bibidi, biangatshile ku tshidimu tshia makumi abidi too ne ku tshidimu tshia makumi asatu ne tshibidi tshia bukalenga bua Artashasta, meme ne balombodi banyi ba mu bukalenga, katuena balombe tshintu ku bitadi biwabu balambula mulombodi wa buloba to. Kadi bamfumu bavua balombodi kumpala kuanyi, bavua batatshisha bantu, balomba biakudia ku bukole, maluvua mvinyo, ne nkanu mitoke ya mushinga mukole mipite pa makumi anayi. Nansha bambuluishi ba balombodi ba buloba, bavua anu batatshisha bantu. Kadi meme kubenga kashidi bua kuenza nanku, bualu mvua ntshina Mvidi Mukulu. Meme kukuata mudimu ne bianza bianyi bua kuibakulula tshimana; bena mudimu banyi bavua benza anu nanku. Kadi katuena bakebe mua kusumba lupangu ku mushinga mutekete, bualu bua muanzu utuvua nawu. Kadi mvua ne bua kudisha bakulu ba bena Yuda lukama ne makumi atanu, kabidi ne benyi bavua bafume ku matunga adi netu mutumba. Dituku dionsu bavua bipika ngombe umue, mikoku isambombu, ne nzolu ya bungi kabidi. Matuku dikumi apita, bavua bafila misangu yonsu maluvu mapite bungi, amvua ne bua kufuta. Kadi nansha bikale nanku, tshiena mulombe tshidi mulombodi wa buloba mua kulomba. Bualu midimu ivua bantu benza ikavua bujitu bunene pambidi pabu. “Eyi Mvidi Mukulu wanyi, umvulukeku, bua mudimu onsu undi muenzele bantu aba.” Sanebalate, Tobiya, Ngesheme, muena Arabe, ne baluishi betu bakuabu, kumvuabu ne: nkadi mumane kuibaka tshimana tshia Yerushalayime. Kakuena muaba munyanguke kabidi to. Tshikondu atshi, tshivua muanji kupingaja bitupa bia biibi pa muaba wabi to. Nanku, Sanebalate ne Ngesheme kumbikila mu musoku wa Kefirime, mu tshibandabanda tshia Ono. Bavua basue kungenzela bibi. Kadi meme kubandamuna ne: — Ndi ne mudimu wa bungi. Tshiena ne mushindu wa kumonangana nenu. Meme mumuke bua kumonangana nenu, mudimu kawena utungunuka to. Nanku, Sanebalate ne Ngesheme bavua bambikila misangu inayi, bua kumonangana nabu. Meme kubandamuna anu mushindu umue, mbenga mua kumonangana nabu. Musangu muitanu Sanebalate kuntumina mukanda kudi muntu uvuaye wenza nende mudimu. Kadi mukanda awu kauvua mubuikila to. Mu mukanda bavua bafunde ne: “Ngesheme wangambidi ne: bantu ba bisamba bikuabu badi bamba ne: wewe Nehemya, ne bana benu, nudi nukeba kutomboka. Ke paudi wibakulula tshimana etshi. Badi bamba kabidi ne: udi musue kushala mukalenga. Ke paudi musungule bambi, mua kuelabu diyi mu Yerushalayime, ne: Nehemya ke mukalenga wa bena Yuda. Kadi mukalenga wa bakalenga neamanye bualu ebu lukasa. Nanku, ufike tuyukile nebe.” Meme kumuandamuna ne: “Bionsu biudi muambe kabiena bia bushiwa to, mbia dishima. Wewe nkayebe ngudi mufuanyikije malu awu!” Bionsu abi, Sanebalate ne Ngesheme bavua babienza bua binkuatshisha bowa. Bavua bakeba mua tuetu kuteketa mu maboku, kulekela mudimu. “Eyi, Maweja-Nangila ungambuluishe mu mudimu ewu.” Dituku dikuabu meme kuya kumonangana ne Shemaya, muana wa Delaya, ne muikulu wa Metabeyele. Bualu kavua mua kufika kundi to. Kungambilaye ne: — Tubuelele mu nzubu wa Mvidi Mukulu, muaba wa tshijila, tukange biibi bikole, bualu baluishi bebe nebafike butuku bua kukushipa. Meme kuandamuna ne: — Meme tshiena mua kunyema to! Kabidi muntu bu mundi emu, ndi mua kubuela muaba wa tshijila kushala ne muoyi anyi? Nansha kakese. Tshiena mua kubuelamu to. Meme kumona bimpe ne: kena ungambila malu a kudi Mvidi Mukulu to. Kadi Tobiya ne Sanebalate mbamupeshe makuta, bua kungambilaye malu awu. Bavua bamupe makuta bua tshinyi? Anu bua meme kuikala ne bowa, kulonda meyi abu, kupia tshibawu. Ke muvuabu mua kunyanga lumu luanyi, kumfuisha bundu. “Eyi Mvidi Mukulu wanyi, vuluka bibi bivuabu bangenzela kudi Tobiya, ne kudi Sanebalate, kabidi ne kudi muambi mukaji Nowadiya, ne kudi bambi bakuabu bavua bakeba kunkuatshisha bowa.” Tuetu bamane kuenza mudimu matuku makumi atanu ne abidi, tuetu kujikija dibaka dia tshimana dituku dia makumi abidi ne ditanu dia ngondu wa Elule. Pashishe, baluishi betu bavua basombe mu bisamba bivua mutumba netu, kumvua bualu abu, kupetabu bowa ne bundu. Kujadikabu ne: Mvidi Mukulu uvua mutuambuluishe mu mudimu ewu. Tshikondu atshi, bakulu bakuabu ba mu ditunga dia bena Yuda, bavua batuminangana mikanda ne Tobiya. Bena Yuda ba bungi kutuabu nende ndondu, bualu uvua muku wa Shekanya, muana wa Ara, muena Yuda. Muanende wa balume Yowanane uvua musele Meshulame, muana wa Berekiya. Bavua bamutumbisha, meme mutangile. Bavua bamulondele kabidi bimvua meme muambe. Tobiya muine uvua untumina mikanda bua kunkuatshisha bowa. Mudimu wa kuibaka tshimana tshia tshimenga mumane kujika, meme kuela biibi ku mushiku wa tshimenga. Balami ba biibi, bimbi ba misambu, ne bena Levi, kutuadija midimu yabu. Ku mudimu wa kulongolola tshimenga tshia Yerushalayime, meme kuteka muanetu Anani, kabidi Ananiya, uvua mulombodi wa nzubu wa bena mvita. Ananiya uvua muntu muimpe, mulamatshi wa Mvidi Mukulu, mupite bantu bakuabu ba bungi. Meme kubambila ne: — Kabena mua kunzulula biibi bia tshimenga, diba kadiyi dianji kubanda. Nebabikange dilolu, bena mabaya bapayika milonda balami ba biibi kabayi banji kumuka ku mudimu. Nuteke bantu bua kulama tshimenga tshia Yerushalayime. Nuteke balami bakuabu pa miaba misunguluke, bakuabu pabuipi ne nzubu yabu. Tshimenga tshia Yerushalayime tshivua tshialabale. Kadi bantu bavua basamu bavua amu bakese. Bualu kabavua banji kulongolola nzubu mikuabu. Mvidi Mukulu wanyi kumpesha meji, meme kubikidisha bakulu, balombodi ba ditunga, ne bantu bakuabu ba mu tshimenga, bua kubala bungi buabu. Meme kubala mukanda uvua ne mena a bena Yuda bavua badianjile kufuma mu bupika, bapingane mu Yerushalayime. Mukanda bavua baufunde nenku: “Bantu ba bungi bavua Nebukadnesare, mukalenga wa Babilone, mukuate muye nabu mu bupika, mbamane kupingana mu Yerushalayime, ne mu ditunga dia Yuda. Muntu yonsu uvua upingana mu tshimenga tshiabu. Bavua babalombola kudi: Zerubabele, Yeshuwa, Nehemya, Azariya, Ramya, Nakamani, Mordekayi, Bilshane, Misperete, Bigvayi, Nekume ne Baana. Ke mena a bena Izrayele bavua bafume mu bupika, bafike mu Yerushalayime, bilondeshile mena a biota biabu: Mu tshiota tshia Paroshe muvua bantu 2.172; mu tshiota tshia Shefatya muvua bantu 372; mu tshiota tshia Ara muvua bantu 652; mu tshiota tshia Pakate-Mowabe, ndelanganyi ya Yeshuwa ne ya Yowabe, muvua bantu 2.818; mu tshiota tshia Elame muvua bantu 1.254; mu tshiota tshia Zatu muvua bantu 845; mu tshiota tshia Zakayi muvua bantu 760; mu tshiota tshia Binuyi muvua bantu 648; mu tshiota tshia Bebayi muvua bantu 628; mu tshiota tshia Azgade muvua bantu 2.322; mu tshiota tshia Adonikame muvua bantu 667; mu tshiota tshia Bigvayi muvua bantu 2.067; mu tshiota tshia Adine muvua bantu 655; mu tshiota tshia Atere, ndelanganyi ya Izkiya, muvua bantu 98; mu tshiota tshia Ashume muvua bantu 328; mu tshiota tshia Beshayi muvua bantu 324; mu tshiota tshia Arife muvua bantu 112; mu musoku wa Ngibone muvua bantu 95; mu musoku wa Betleyeme ne wa Netofa muvua bantu 188; mu musoku wa Anatote muvua bantu 128; mu musoku wa Bete-Azmavete muvua bantu 42; mu misoku ya Kiriyate-Yeyarime, Kefira ne Beyerote, muvua bantu 743; mu misoku ya Rama ne Ngeba muvua bantu 621; mu musoku wa Mikmase muvua bantu 122; mu misoku eyi Betele ne Ayi muvua bantu 123; mu musoku mukuabu wa Nebo muvua bantu 52; mu tshiota tshia Elame mukuabu, muvua bantu 1.254; mu tshiota tshia Arime muvua bantu 320; mu tshimenga tshia Yeriko muvua bantu 345; mu misoku eyi Lode, Adide ne Ono muvua bantu 721; mu tshimenga tshia Sena muvua bantu 3.930. Bisumbu bia batuangaji bivua nenku: mu tshiota tshia Yedaya, ndelanganyi ya Yeshuwa, muvua bantu 973; mu tshiota tshia Imere muvua bantu 1.052; mu tshiota tshia Pashekure muvua bantu 1.247; mu tshiota tshia Arime muvua bantu 1.017. Tshisumbu tshia bena Levi tshivua nenku: mu tshiota tshia Yeshuwa ne tshia Kadmiyele, ndelanganyi ya Odeva, muvua bantu 74. Ku bimbi ba misambu ba mu nzubu wa Mvidi Mukulu kuvua nunku: mu tshiota tshia Ashafe muvua bantu 148. Ku balami ba biibi kuvua: mu tshiota tshia Shalume, tshia Atere, tshia Talmone, tshia Akube, tshia Atita, ne tshia Shabatayi, muvua bantu 138. Bena midimu mikuabu ya mu nzubu wa Mvidi Mukulu ba ku ndelanganyi ya Sika, Ashufa, Tabayote, Kerose, Siya, Padone, Lebana, Agaba, Shalmayi; Anane, Ngidele, Ngakare, Reyaya, Reshine, Nekoda, Ngazame, Uza, Pasheya, Besayi, Meyunime, Nefusheshime. Bakbuke, Akufa, Arure, Baslite, Mekida, Arsha, Barkose, Sisra, Tema, Neshiya ne Atifa. Mu tshisumbu tshia bantu ba ku ndelanganyi ya bena mudimu ba Shelomu, muvua bantu ba ku ndelanganyi ya Sotayi, Soferete, Perida, Yala, Darkone, Ngidele, Shefatya, Atile, Pokerete-Ashebayime, ne Amone. Bena midimu mikuabu ya mu nzubu wa Mvidi Mukulu, pamue ne bantu ba ku ndelanganyi ya bena mudimu ba Shelomu, bavua bantu 392. “Bantu bavua bafume ku bupika: ku Tele-Mela, ku Tele-Arsha, ku Kerube, ku Adone, ne ku Imere, kabavua mua kujadika meku a bankambua babu to. Nanku kabavua mua kujadikila bantu ne: tudi bena Izrayele to. Bonsu bavua 642 ba mu tshiota tshia Debaya, Tobiya ne Nekoda. “Kabidi batuangaji bakuabu ba ku ndelanganyi ya Obaya, ya Akose, ne ya Barzilayi, kabavua mua kujadika meku a bankambua babu. (Barzilayi uvua ne dina edi, bualu uvua musele muana wa bakaji wa Barzilayi muena Ngilaade.) Bavua bakeba biakane mu mikanda mena a bankambua babu bapange. Nanku, kubakandikabu mudimu wa butuangaji, bualu bavua babatangila bu bantu badi ne mikiya. Mulombodi wa buloba nkayende kubakandika bua kudia bintu bitambe tshijila, too ne pikala mutuangaji mujadike bualu ebu ku Urime ne Tumime. “Bena Izrayele bavua bafume mu bupika bapingane muabu, bavua bantu 42.360. Bavua ne bena mudimu balume ne bakaji 7.337, bena misambu balume ne bakaji 245. Bavua ne nyama ya tumelu 435, ne ya mpunde 6.720. Bamfumu bakuabu ba meku kufilabu bintu biabu bua kuibakulula nzubu wa Mvidi Mukulu. Mulombodi wa buloba kufila nkanu 1.000 ya mpawungi, makopu 50 a kumiamina nawu, ne mintumpu 530 ya batuangaji. Bamfumu ba meku bavua bafile nkanu 20.000 ya mpawungi, tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole kilo 1.100. Bena Izrayele bakuabu kufilabu nkanu 20.000 ya mpawungi, tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole kilo 1.000, ne mintumpu 67 ya batuangaji. “Batuangaji, bena Levi, balami ba ku biibi, bena misambu, bantu bakuabu bu benji ba midimu mikuabu mu nzubu wa Mvidi Mukulu, ne bena Izrayele bakuabu bonsu, bavua baye kusomba mu bimenga biabu.” Ngondu wa muanda mutekete wa tshidimu, bena Izrayele bonsu kumuka mu bimenga bivuabu basombe. Dinda too ne munda munya, Ezra uvua anu muimane kulu muaba uvua tshiibi tshia Mayi, ubadila bena Izrayele ne diyi dikole bionsu biwabu bafunda mu mukanda. Bantu bonsu bavua bateleja ne ntema bionsu bivuaye ubala abi. Ezra uvua muimane kulu pa mabaya avuabu balongolole anu bua bualu abu. Ku diboku diende dia bukole kuvua: Matitya, Shema, Anaya, Uriya, Ilkiya ne Masheya. Ku diboku diende dia bakaji kuvua Pedaya, Mishayele, Malkiya, Ashume, Ashebadana, Zekarya ne Meshulame. Ezra uvua muimane kulu pa mabaya awu, mushindu uvua bantu bonsu mua kumumona. Ubutula amu mukanda, bantu bonsu kujuka kulu. Ezra kuela Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu munene, tuasakidila. Bantu bonsu kuela bianza mulu, kuitaba ne: “Amene! Amene!” Pashishe kuinyikabu mitu panshi bua kukukuila Maweja-Nangila. Kubandulukabu, bualu bavua batuadija kubalongesha kudi bena Levi aba: Yeshuwa, Bani, Sherebiya, Yamine, Akube, Shabetayi, Odya, Masheya, Kelita, Azariya, Yozabade, Anane ne Palaya. Bavua babala bashindumuna mukanda wa mikenji ya Mvidi Mukulu. Bavua bumvuija mikenji, bayijingulula bua muntu yonsu umvue tshiyuabu babale. Bantu bonsu kudila muadi pa kumvua mikenji eyi. Nanku Nehemya mulombodi wa buloba abu, Ezra, mutuangaji mumanyi mupiluke wa mikenji, ne bena Levi bavua bumvuija mikenji, bavua babambila ne: — Lelu ndituku dia tshijila dia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Kanuena mua kubungama, nansha kudila to. Ezra kubambila ne: — Pinganayi kuenu. Nudie bimpe, nunue bintu bisheme. Nuabanyangane ne badi kabayi ne tshintu, bualu lelu ndituku dia tshijila dia Maweja-Nangila wetu. Kanubungami, bualu disanka didi difuma kudi Mvidi Mukulu nedinupe bukole. Nanku, bena Levi kutuyisha bantu bonsu, bamba ne: — Shalayi talalaa! Lelu ndituku dia tshijila dia Mvidi Mukulu. Kanubungami to! Pashishe, bantu bonsu kupingana kuabu bua kudia ne bua kunua. Bavua babanyangana ne bavua kabayi ne tshia kudia, basanka bikole. Bualu bavua bumvua bimpe malu onsu avuabu babambile. Butshia, bamfumu ba meku onsu a bena Izrayele, batuangaji ne bena Levi, kudisangisha, bua Ezra, mumanyi mupiluke, abumvuije bimpe mikenji ya Mvidi Mukulu. Mu mukanda wa mikenji ivua Mvidi Mukulu mupeshe Moshe, bavua basangana muaba uvuabu bafunde ne: bena Izrayele balale mu tuzubu tua Bisasa padibu benza “Tshibilu tshia tuzubu tua Bisasa” mu ngondu wa muanda mutekete. Bavua bamanyisha bualu bua tshibilu etshi mu bimenga bionsu too ne mu Yerushalayime. Bavua balomba bua bantu bonsu baye ku mikuna, bambule kabidi matamba a mitshi ya olive ya ku nzubu yabu, nansha ya mu tshisuku, nansha malala a mabue. Bambule kabidi matamba a mitshi mikuabu ya mabeji a bungi, bua bamone mua kuasa tuzubu tua bisasa. Nanku, bena Izrayele kuya kukeba matamba a mitshi bua kuasa tuzubu tua bisasa. Bakuabu bavua basa tuzubu atu pa misonga ya nzubu yabu, banga kutuasabu mu mpangu ya nzubu yabu, bakuabu kutuasa mu mbanza ya nzubu wa Mvidi Mukulu. Banga kutuasabu muaba uvua tshiibi tshia Mayi, nansha muaba uvua tshiibi tshia Efrayime. Bantu bonsu bavua bafume ku bupika, kuasabu tuzubu tua bisasa, kusombamu. Matuku awu awa a disanka dinene. Bualu bena Izrayele kabawa banji kuenza kabidi tshibilu atshi, bituadije ku tshikondu tshia Yeshuwa, muana wa Nune. Dituku dionsu dia tshibilu, biangatshile dituku dia kumpala too ne dia ndekelu, bavua babala bualu mu mukanda wa mikenji ya Mvidi Mukulu. Tshibilu tshivua tshinenga matuku muanda mutekete. Nanku dituku dia muanda mutekete adi divua dia tshisangilu tshinene, bu muvua mikenji mibafundile. Bena Izrayele kudisangisha mu matuku makumi abidi ne anayi a ngondu awu bua kujila biakudia. Bavua bavuale bilamba bikayapale, badilaba malaba mu mitu. Bavua balamuka kudi bantu bavua kabayi bena Izrayele, batonda mibi yabu ne ya bankambua babu kabidi. Pashishe, kuimanabu kulu meba asatu, bateleja dibala dia mukanda wa mikenji ya Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu. Pashishe kuinyikabu mpala panshi meba asatu makuabu kumpala kua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, bua kulomba luse. Pa tshibumba tshivuabu balongoluela bena Levi, kubandulukabu kudi Yeshuwa, Bani, Kadmiyele, Shebanya, Buni, Sherebiya, Bani ne Kenani, bela mbila mikole, balomba diambuluisha kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu. Pashishe, bena Levi aba: Yeshuwa, Kadmiyele, Bani, Ashabneya, Sherebiya, Odya, Shebanya ne Petakiya, ba-vua bela mbila mikole ne: — Jukayi kulu! Tumbishayi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Numutumbishe matuku onsu! “Maweja-Nangila, bantu bonsu batumbishe dina diebe dia lumu. Miaku itudi mua kuamba bua kukutumbisha nayi idi amu mikese. Wewe nkayebe ke udi Maweja-Nangila! Udi mufuke diulu dialabale, ne mitotu yonsu! Udi mufuki wa buloba ne bionsu bidipu, wa mayi manene ne bionsu bidi binyungamu. Udi upesha tshifukibua tshionsu muoyi. Makole onsu a mu diulu adi akukukuila. Amu wewe Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ke udi musungule Abrame. Wewe kumumusha mu Ure ku Babilone. Wewe kumuinyika ne: Abrahame. Wewe kujadika muvuaye mukuitabe ne muoyi umue. Nanku wewe kutua nende ndondu: kumulaya bua kumupesha ditunga dia bena Kenaane, bena Iti, bena Amore, bena Perizi, bena Yebusa ne bena Ngirgashi, bua ndelanganyi yende isombemu. Wewe kukumbaja biuvua muambe, bualu wewe udi wa diyi dimue. Wewe kutangila bankambua betu, kumona muvuabu babakengesha mu Ejipitu. Wewe kumvua muvuabu bela mbila ku muelelu wa Mayi manene makunze, bakusengelela bua ubambuluishe. Uvua muenze malu a kukema, bua kunyoka mukalenga wa mu Ejipitu, nebalombodi ba mu bukalenga buende, ne bantu bonsu ba mu ditunga diende. Bualu uvua mumanye muvua bena Ejipitu bakengesha bankambua betu. Ke muuvua mupete lumu lunene. Utshidi nalu ne lelu. Uvua nuukosolole mayi manene, bena Izrayele batangile. Bobu kusabuka ku makasa kuume. Kadi bonsu bavua babalonda, Wewe kubela mu mayi. Bobu kudinabu bu dibue diela mu mayi mondoke. Uvua mulombole bantu bebe, mu munya ne divuba dia muinshi, butuku ne dikunji dia kapia, divua ditokesha njila yabu. Wewe kupueka mu diulu, kubambila malu ku mukuna wa Sinayi. Wewe kubamanyisha mikenji milenga, kubalongesha malu malelela, kubelela meyi ne mikandu bidi bilengelela bantu. Wewe kubaleja mudi dituku dia Dikisha dikale dituku diebe wewe, dituku dia tshijila. Wewe kubamanyisha mikenji yebe mikuabu, mukana mua Moshe, muntu webe. Pavuabu ne nzala, Wewe kubapesha biakudia bia mu diulu. Pavuabu ne nyota, wewe kubapesha mayi a mu lubuebue. Wewe kubatuma bua baye kukuata ditunga, diuvua mubalaye, mutshidipe. Kadi bankambua betu bavua bantomboji. Bavua baditambisha bikole, babenga kuitaba mikenji yebe. Bavua babenga kuyitumikila. Kabavua bavuluke malu a dikema, auvua mubenzele. Kukutombokelabu. Bavua basue kupingana mu Ejipitu mu bupika. Kadi wewe, udi Mvidi Mukulu udi ubuikila bubi bua bantu, udi ne luse ne dinanga, lutulu ne muoyi mulenga. Nanku, kuena mubalengulule to. Bavua badienzele kana ka ngombe ka tshiamu tshiengulula, bakamba ne: ‘Wewe ke mvidie wetu, udi mutupatule mu Ejipitu! ’ Bushuwa, bavua bakusendeka bibi! Kadi nansha diba adi, bu mudi dinanga diebe kadiyi ndekelu, kuena mubalekele nkayabu mu tshipela. Kuvua mumushe divuba dia muinshi, divua dibaleja njila mu munya; nansha dikunji dia kapia, divua dibaleja njila butuku. Wewe kubapesha Mueyelu webe, bua bapete meji mempe. Wewe kubapesha kabidi biakudia ne mayi, bua kutuyisha nzala ne nyota yabu. Wewe kubalama bimpe mu tshipela, bidimu makumi anayi, kabayi babula tshintu. Bilamba biabu kabivua bisunsuke, makasa abu kaavua muwule ne luendu to. Wewe, udi mubape bumfumu, bua matunga ne bua makalenga. Kuangatabu matunga avua mutumba nabu, ditunga dia Oge, mukalenga wa Bashane, ne ditunga dia Sihone, mukalenga wa Eshebone. Ndelanganyi yabu ivua ya bungi, mipite mitotu ya mu diulu. Udi mubafile bua bakuate ditunga dia Kenaane, diuvua mulaye bankambua babu. Bantu bebe kubuela mu ditunga edi, kudikuata. Wewe kutekesha bena Kenaane, bua bashale ku bumfumu buabu. Bantu bebe kuenza bu mudibu basue, ne bakalenga ne bisamba bivua muaba awu. Bavua bakuate bimenga bivuabu bakoleshe ne bimana, bakuate madimi mimpe, nzubu miuwule tente ne biuma, bina bia mayi bimana kumbula, madimi a mionji ya mvinyo, ne mitshi ya olive, kabidi ne mitshi mikuabu ya bimuma mipite bungi. Nanku, bu muudi ne muoyi mulenga, bena Izrayele kudia kuukuta, kudiunda, kusanka bua bionsu biuvua mubapeshe. Kadi bavua ne tshishiku. Nanku bobu kukutombokela, kubenga diyi diebe, kushipa bambi bebe, bavua bababela bua bapingane kuudi. Ke muvuabu bakuenzela bibi, bakupenda misangu ne misangu. Nanku, wewe kubafila mu bianza bia baluishi babu, bavua babakengesha bikole. Kadi pavuabu mu dikenga dinene, bobu kukubikila. Wewe mu diulu, kubateleja. Bu mudi dinanga diebe kadiyi ndekelu, Wewe kutuma bilobu, bua kubasungidila kudi baluishi babu. Kadi bobu bamane kupatuka mu dikenga, ke kupinganabu ku malu mabi. Nanku, wewe kubalekela tshiakabidi mu bianza bia baluishi. Ke bobu kukubikila, wewe kubateleja mu diulu, kubasungidila misangu ne misangu, bu mudi dinanga diebe kadiyi ndekelu. Pashishe, wewe kubabela bua bapingane kuudi. Kabavua bitabe mikenji yebe. Kadi bavua buwule ne ditambisha, babenga mikenji yebe ne meyi ebe. Badi batumikila meyi ebe ke badi bapeta muoyi. Kadi bobu kukutombokela, kubenga kukuteleja. Bidimu bia bungi, wewe kubafuila luse. Bambi bebe kupeta Mueyelu webe, kubela bantu bebe, kadi nanshabu kubateleja. Ke wewe kubafila mu bianza bia bantu benyi. Kadi bu mudi dinanga diebe kadiyi ndekelu, wewe kuena mubabutule to. Kuena mubalekele, bualu udi Mvidi Mukulu wa luse ne dinanga. Wewe, Mvidi Mukulu wetu, udi munene, wa bukole buonsu ne wa kutshina. Udi ulama bimpe ndondu iuvua mutue netu. Vuluka dikenga divua dikuate bantu bebe, dikuate bakalenga betu, ne bamfumu betu, batuangaji betu, ne bambi betu, bankambua betu, ne tuetu mene, biangatshile tshikondu tshia bakalenga ba bena Ashure, too ne mpindiewu. Mu malu onsu adi matukuate, wewe udi wenza amu biakane. Nansha tuetu bakubenge, wewe uvua anu utukeba, utunanga. Kadi bakalenga betu, ne bamfumu betu, batuangaji betu, ne bankambua betu, kabena banemeka mikenji yebe. Bavua babenge meyi ebe, too ne mibelu iuvua ubabela nayi. Ku luse luebe, bavua ne bintu bivule mu ditunga diabu, bavua badishikamine mu makalenga abu, bavua basombe mu ditunga dimpe dialabale. Kadi kabavua basue kukuenzela mudimu, kabavua balekele malu abu mabi. Mpindiewu tudi mu bupika! Tudi bapika mu ditunga dia bankambua betu, divuabu bapete kuudi, didi ne biakudia bia bungi. Ditunga didi ne biakudia bia bungi, kadi bidi bisankisha nangananga bakalenga, bavua batubueje mu bupika bua bubi buetu. Badi benza netu, kabidi ne biuma bietu, amu bu mudibu basue. Bushuwa, tudi mu dikenga dinene!” Bua malu onsu avua matuenzeke, tuetu bena Izrayele, tuetu kumyuangana kushindika bualu, kubufunda mu mukanda. Bamfumu, bena Levi, ne batuangaji betu, kufunda mena abu mu mukanda awu, kutua tshitampi. Bavua bafunde mena abu mbobu aba: — Nehemya, muana wa Akalya, mulo mbodi wa ditunga. — Batuangaji bavua: Sedekiya, Seraya, Azariya, Yirmeya, Pashekure, Amanya, Malkiya, Atushe, Shebanya, Maluke, Arime, Meremote, Obadya, Daniyele, Nginetone, Baruke, Meshulame, Abiya, Miyamine, Mazya, Bilgayi ne Shemaya. Nanku, bantu bonsu kudisangisha nabu ku malaya abu awu. Bantu abu bavua: batuangaji, bena Levi, balami ba biibi, bimbi ba misambu, bena midimu mishilangane ba mu nzubu wa Mvidi Mukulu, kabidi ne tuetu, bakaji betu, bana betu ba balume ne ba bakaji bakavua bakole, bakavua bumvua bivua bienzeka ebi. Tuetu bonsu katuvua babuelakane ne bantu ba bisamba bikuabu bavua bashala mu ditunga, kadi tuvua batumikile mikenji ya Mvidi Mukulu. Nanku tuetu ne bana betu bakuabu, bakulu betu, tuetu kuditshipa bua kutumikila mikenji ivua Mvidi Mukulu muambile Moshe muntu wende, ne bua kukumbaja majinga a Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu, kulama mikenji yonsu, ne kulonda mibelu yende. Nanku, katuena basue kuselesha bana betu ba bakaji kudi bantu bavua bashale mu buloba buetu, patuvua mu bupika. Kabidi bana betu ba balume kabena mua kusela bakaji ba bantu aba to. Dituku dia Dikisha, nansha dia tshibilu, pikala bantu aba basue kusumbisha ntete ya kuenza bukula, nansha bintu biabu bia mu madimi, katuena tubisumba to. Pashishe, netulekele kudima tshidimu tshia muanda mutekete, netulekelangane kabidi mabanza. Tuetu kumyuangana bua kufila ku tshidimu ku tshidimu, kakanu ka tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole ka bujitu bua grame inayi, bua midimu ya mu nzubu wa Mvidi Mukulu wetu. Tudi tuenza nanku, bua tumone mua kupeta mampa a kulambula Mvidi Mukulu, nyama ya milambu ya kuosha, bia mu madimi bia kulambula dituku dionsu, milambu ya kulambula dituku dia Dikisha, dia ngondu mupiamupia, nansha matuku makuabu a tshibilu, milambu mikuabu ya kukobolola, idi bena Izrayele balambula Mvidi Mukulu. Ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole atshi, netufute kabidi bonsu badi balongolola nzubu wa Mvidi Mukulu wetu. Nanku, tuetu batuangaji, bena Levi, bantu bakuabu, tuvua batshinke, babanyangane mu meku etu, mudimu wa kufila, munkatshi mua tshidimu, nkunyi bua nzubu wa Mvidi Mukulu wetu. Bualu mukenji udi wamba ne: ku tshidimu ku tshidimu, nufile nkunyi mikumbane bua kuosha milambu pa tshilambuilu tshia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Tshidimu tshionsu netufile kabidi mu nzubu wa Mvidi Mukulu bintu bia kumpala bia mu madimi, too ne bimuma bia mitshi yetu. Netulambule kabidi banabute betu, ne banabute ba bimuna bietu mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Ke mudi mukenji wamba. Banabute ba nyama ya ngombe, ya mikoku, ne bana ba mbuji yetu, netubifile mu nzubu wa Mvidi Mukulu, tubipesha batuangaji badi benza mudimu mu nzubu amu. Nebipeshe kabidi batuangaji bukula buimpe, milambu ya bimuma, ya mvinyo mipiamipia ne ya mafuta. Nebiteke bionsu abi mu bibambalu bidi ku nzubu wa Mvidi Mukulu. Kadi bena Levi, nebapete tshia dikumi tshimue tshia bintu bia mu madimi etu, Bobu nkayabu nebaye kudiangatshila tshia dikumi atshi mu misoku yetu, miaba idi madimi ebi. Nanku mutuangaji wa ku ndelanganyi ya Arone, neaye ne bena Levi, bua kuangata tshia dikumi atshi. Bena Levi nebafike ne tshia dikumi atshi mu nzubu wa Mvidi Mukulu, mu bibambalu mudibu bateka bintu bia mushinga. Bena Izrayele ne bena Levi nebaye ne milambu ya ntete ya kuenza bukula, ya maluvu a mvinyo mapiamapia, ne ya mafuta, mu bibambalu abi, mudi kabidi bintu bia kuenza nabi mudimu muaba wa tshijila. Ke muaba udi kabidi batuangaji, balami ba ku biibi, ne bena misambu basombe, diba didibu bindila mudimu wa kuenza. Ke mutudi mua kuvuluka nzubu wa Mvidi Mukulu. Bamfumu ba bantu kuyabu kusomba mu Yerushalayime. Kadi, ku bantu bakuabu bavua bashale, kusungulabu muntu umue pa dikumi, bua asombe mu Yerushalayime, tshimenga tshia tshijila. Bantu bakuabu tshitema pa dikumi kuyabu kusomba mu misoku ne mu bimenga bia mu ditunga. Bena Yuda bavua basankidila bikole, bela ka lumbandi, bantu bavua badianza kuitaba ku budisuile buabu, bua kuya kusomba mu Yerushalayime. Bamfumu ba buloba bavua basombe mu Yerushalayime. Kadi bena Izrayele bakuabu: batuangaji, bena Levi, bena midimu mikuabu ya mu nzubu wa Mvidi Mukulu, too ne bantu ba ku ndelanganyi ya bena mudimu ba Shelomu, bavua basombe mu misoku yabu, muntu muende, muntu muende. Kadi bamue bena tshisamba tshia Yuda, ne bantu bakuabu ba mu tshisamba tshia Binyamine, bavua baye kusomba mu Yerushalayime. Bena tshisamba tshia bena Yuda bavua basombe mu Yerushalayime bavua: Ataya, wa mu tshiota tshia Perese, wa ku ndelanganyi ya Malaleyele. Ataya uvua muana wa Uziya, Uziya uvua muana wa Zekarya, Zekarya uvua muana wa Amariya, Amanya uvua muana wa Shefatya. Kuvua kabidi Masheya, muana wa Baruke, ne muikulu wa Koloze. Bankambua bende bavua: Azaya, Adaya, Yoyaribe, Zekarya, ne Shiloni. Bantu bonsu ba bukitu ba mu tshiota tshia Perese bavua baye kusomba mu Yerushalayime bavua 468. Bena tshisamba tshia Binyamine bavua basombe mu Yerushalayime bavua: Salu, muana wa Meshulame. Meshulame uvua muana wa Yowede, Yowede uvua muana wa Pedaya, Pedaya uvua muana wa Kolaya, Kolaya uvua muana wa Masheya, Masheya uvua muana wa Iti yele, Iti yele uvua muana wa Yeshaya, Muvua kabidi Ngabayi ne Salayi. Bonsu basanga bavua 928. Yowele, muana wa Zikri, uvua mulombodi wa tshisumbu atshi. Yekuda, muana wa Ashenuwa, uvua tshindonda tshia mulombodi wa tshimenga. Batuangaji bavua:, Yedaya, muana wa Yoyaribe, Yakine, Seraya, muana wa Ilkiya, Ilkiya uvua muana wa Meshulame, Meshulame uvua muana wa Sadoke, Sadoke uvua muana wa Merayote, Merayote uvua muana wa Akitube, mutuangaji munene. Muvua kabidi bantu 822 ba mu tshiota tshiabu bavua benza mudimu mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Muvua kabidi Adaya, muana wa Yerowame, Yerowame uvua muana wa Pelaliya, Pelaliya uvua muana wa Amsi, Amsi uvua muana wa Zekarya, Zekarya uvua muana wa Pashekure, Pashekure uvua muana wa Malkiya. Muvua kabidi bantu 242 bamfumu ba meku ba mu tshiota tshiabu. Muvua kabidi Amashesayi, uvua muana wa Azarele, Azarele uvua muana wa Azayi, Azayi uvua muana wa Meshilemote, Meshilemote uvua muana wa Imere. Muvua kabidi ne bena mvita 128 ba bukitu ba mu tshiota tshiende. Zabdyele, muana wa Agedolime, ke uvua ulombola bena mvita abu. Bena Levi bavua: Shemaya, muana wa Ashube, Ashube uvua muana wa Azrikame, Azrikame uvua muana wa Ashabiya, Ashabiya uvua muana wa Bunyi. Muvua kabidi Shabetayi ne Yozabade, bamfumu ba bena Levi, bavua ne midimu ya ku lupangu lua pambelu lua nzubu wa Mvidi Mukulu. Muvua kabidi: Mataniya, muana wa Mika, Mika uvua muana awa Zabdi, Zabdi uvua muana wa Ashafe. Mataniya ke uvua utuma misambu mu nzubu wa Mvidi Mukulu diba dia kutendelela. Muanabu Bakbukiya ke uvua tshindonda tshiende. Abda uvua muana wa Shamuwa, Shamuwa uvua muana wa Ngalate, Ngalate uvua muana wa Yedutune. Nanku, bena Levi bavua basombe mu tshimenga tshia tshijila bavua 284. Balami ba biibi bavua 172: ke Akube, Talmone, ne bantu ba mu tshiota tshiabu. Kadi bena Izrayele bakuabu, nansha batuangaji ne bena Levi, bavua basombe mu misoku mikuabu ne mu bimenga bia mu ditunga dia bena Yuda, muntu muende muntu muende. Bena midimu mikuabu ya mu nzubu wa Mvidi Mukulu bavua basombe mu tshitupa tshia Yerushalayime tshiyuabu binyike ne: Ofele. Bavua ku bumfumu bua Sika ne Ngishepa. Uzi uvua mulombodi wa bena Levi bavua basombe mu Yerushalayime. Uvua muana wa Bani, Bani uvua muana wa Ashabiya, Ashabiya uvua muana wa Matatiya, Matatiya uvua muana wa Mika, wa mu tshiota tshia Ashafe tshivua ne mudimu wa misambu ne biombelu mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Bena misambu bavua balonda mikenji ya mukalenga, ivua ibafundila mudimu wa kuenza ku dituku ne ku dituku. Petakiya, muana wa Meshezabele, wa mu tshiota tshia Zera, muana wa Yuda, uvua musombe mu lubanza lua mukalenga munene wa bena Persa bua kuakuila bena Izrayele. Meku makuabu a tshisamba tshia bena Yuda avua masombe mu misoku ya ku mpenga: ke mu Kiriyate-Arba, ne mu misoku idi mutumba; mu Dibone ne misoku idi mutumba; mu Yekabseyele ne misoku idi mutumba; mu Yeshuwa, Molada, Bete-Pelete, Ashare-Shuwale, Bersheba ne misoku idi mutumba; mu Siklaje, Mekona ne misoku idi mutumba; mu Ene-Rimone, Sora, Yarmute, Zanowa, Adulame ne misoku idi mutumba; mu Lakishe ne misoku idi mutumba. Nanku bavua basombe pankatshi pa Bersheba, musoku uvua kuinshi mu ditunga, ne tshibanda tshia Inome tshia ku mutu mu ditunga. Pashishe, bena meku a tshisamba tshia Binyamine bavua basombe mu: Ngeba, Mikmase, Aya, Betele ne mu misoku ivua mutumba; mu Anatote, Nobe, Ananiya, Ashore, Rama, Ngitayime, Adide, Seboyime, Nebalale, Lode, Onone, ne mu tshibanda tshia Bena midimu ya bianza. Bena Levi bakuabu kumuangata mu bena Yuda, kuya kusomba mu bena Binyamine. Ke mena a batuangaji ne a bena Levi bavua bafume mu bupika pamue ne Zerubabele, muana wa Sheyaltiyele, kabidi pamue ne Yeshuwa: Zeraya, Irmeya, Ezra, Amariya, Maluke, Atushe, Shekanya, Rekume, Meremote, Ido, Nginetoyi, Abiya, Miyamine, Madiya, Bilga, Shemaya, Yoyaribe, Yedaya, Salu, Amoke, Ilkiya ne Yedaya. Mu tshikondu tshia Yeshuwa, bonsu aba bavua bamfumu ba meku a batuangaji nansha a bena Levi. Bena Levi bavua: Yeshuwa, Binuyi, Kadmiyele, Sherebiya, Yekuda ne Mataniya. Mataniya ne bena diku diende ke bavua batuma misambu ya kutumbisha Mvidi Mukulu. Bena Levi bakuabu, Bakbukiya ne Uni, bavua bimane batangilangane nabu, bapunguluja misambu. Yeshuwa uvua tatuende wa Yoyakime. Yoyakime kulela Eliyashibe, Eliyashibe kulela Yoyada, Yoyada kulela Yonatane, Yonatane kulela Yaduwa. Pavua Yoyakime muikale mutuangaji munene, bamfumu ba meku a batuangaji bavua: Meraya uvua ulombola diku dia Seraya, Ananiya uvua ulombola diku dia Irmeya, Meshulame uvua ulombola diku dia Ezra, Yowanane uvua ulombola diku dia Amariya, Yonatane uvua ulombola diku dia Meliku, Yozefe uvua ulombola diku dia Shebanya, Adna uvua ulombola diku dia Arime, Elkayi uvua ulombola diku dia Merayote, Zekarya uvua ulombola diku dia Ido, Meshulame uvua ulombola diku dia Nginetone, Zikri uvua ulombola diku dia Abiya,… uvua ulombola diku dia Miniyamine, Piltayi uvua ulombola diku dia Mowadiya, Shamuwa uvua ulombola diku dia Bilga, Yonatane uvua ulombola diku dia Shemaya, Matenayi uvua ulombola diku dia Yoyaribe, Uzi uvua ulombola diku dia Yedaya, Kalayi uvua ulombola diku dia Salayi, Ebere uvua ulombola diku dia Amoke, Ashabiya uvua ulombola diku dia Ilkiya, ne Netaneyele uvua ulombola diku dia Yedaya. Mu tshikondu tshivua Eliyashibe, Yoyada, Yowanane, ne Yaduwa balondangane mu mudimu wa batuangaji banene, bavua bafunde mu mukanda mena a bena Levi ne a batuangaji bavua balombodi ba meku. Bavua balekela mudimu awu mu tshikondu tshia Daryaveshe mukalenga wa bakalenga wa bena Persa. Mena a bamfumu ba meku a bena Levi bavua baafunda kabidi mu mukanda uvua ulondolola malu manene a bankambua too ne ku tshikondu tshia Yowanane, muikulu wa Eliyashibe. Bamfumu bonsu ba bena Levi: Ashabiya, Sherebiya ne Yeshuwa, muana wa Kadmiyele, bavua bimane ne bana babu mu bisumbu bibidi batangilangane, batumbisha Mvidi Mukulu, bamuele tuasakidila, bilondeshile mikenji ya Davide muntu wa Mvidi Mukulu. Balami ba ku biibi, Mataniya, Bakbukiya, Obadya, Meshulame, Talmone ne Akube bavua ne mudimu wa kulama bibutshilu bivua pabuipi ne biibi bia ku nzubu wa Mvidi Mukulu. Bavua bakumbaja mudimu ewu mu tshikondu tshia Yoyakime, muana wa Yeshuwa, ne muikulu wa Yoshadake, ne mu tshikondu tshia Nehemya, mulombodi wa buloba, ne mu tshikondu tshia Ezra, mutuangaji mulongeshi wa mikenji. Bantu bamane kuibakulula tshimana tshia Yerushalayime, kubikilabu bena Levi ba mu ditunga dijima bua kuenzabu tshibilu tshia kujidila tshimana. Bavua bimba misambu ilonda muadi wa ndibu, wa nzenza ne nkombe. Batuangaji ne bena Levi kumusha mikiya ivuabu nayi. Kuambilabu kabidi bantu bonsu bua kumushabu mikiya. Pashishe kumushabu mikiya ya ku bimana bia tshimenga ne ya ku biibi. Meme Nehemya kulomba bamfumu ba bena Yuda bua babande pa tshimana tshia tshimenga. Meme kutapulula bena misambu mu bisumbu bibidi binene. Tshisumbu tshia kumpala tshivua tshiya ku dia balume, tshisemena pa tshimana, tshitangila ku tshiibi tshia Dyala. Oshaya ne tshia bibidi tshimue tshia bamfumu ba bena Yuda bavua benda balonda bena misambu. Bavua babalonda kabidi kudi Azariya, Ezra, Meshulame, Yekuda, Binyamine, Shemaya ne Irmeya. Pashishe, bavua balonda kudi batuangaji bavua bambule mpungi. Kubalondabu kudi Zekarya, muana wa Yonatane, Yonatane uvua muana wa Shemaya, Shemaya uvua muana wa Mataniya, Mataniya uvua muana wa Mikaya, Mikaya uvua muana wa Zakure, Zakure uvua muana wa Ashafe. Zekarya uvua ne bana babu: Shemaya, Azarele, Milalayi, Ngilalayi, Mayi, Netaneyele, Yekuda ne Anani. Bavua ne biombelu bivua Davide muntu wa Mvidi Mukulu muenzeje. Nanku, Ezra mulongeshi wa mikenji, uvua mulombodi wa tshisumbu atshi. Bamane kufika ku tshiibi tshia Mpokolu, bavua babanda pa tshibandilu tshivua tshibafila mu Tshimenga tshia Davide, bapita kunyima kua nzubu wa mukalenga Davide, bua kufika ku tshiibi tshia Mayi, luseke ludi diba dipatukila lua tshimenga. Tshisumbu tshibidi tshia bena misambu tshivua tshiya ku dia bakaji. Meme Nehemya, ne bamfumu bakuabu ba bena Yuda, tuvua pa tshimana, tubalonda. Tuetu kupitshila ku kaleya ka Tshioshilu, ne muaba uvua tshimana tshialabale. Tuetu kupitshila pa mutu pa tshiibi tshia Efrayime, ne pa tshiibi tshia Yeshana, ne pa tshiibi tshia Minyinyi ya mu mayi. Tuetu bamane kupita kaleya ka Ananeyele, ne kaleya ka Meya, tuetu kupitshila ku tshiibi tshia Mikoku bua kufika ku tshiibi tshia Balami. Bisumbu bionsu bibidi bia bena misambu, meme Nehemya ne balombodi bavua benda nanyi, tuetu bonsu kuimana ku nzubu wa Mvidi Mukulu. Pashishe, batuangaji aba: Eliyakime, Masheya, Miniyamine, Mikaya, Eliyokenayi, Zekarya, ne Ananiya, bavua bela mpungi. Masheya, Shemaya, Elazare, Uzi, Yowanane, Malkiya, Elame ne Azere bavuaku kabidi. Bena misambu bavua bimba, Izkiya ubalombola. Bavua bafila nyama ya milambu ya bungi dituku adi. Bavua basanka, bualu Mvidi Mukulu uvua musankishe bantu bende bikole. Nansha bakaji ne bana ba mu Yerushalayime bavua basanka bikole, bela mbila ya disanka, ivuabu mua kumvua mutantshi mule. Tshikondu atshi, bavua basungula bantu bua kulama mayeba, miaba ivuabu bateke biakudia bia tshianyi bivua bantu balambule, ne tshia dikumi tshia bintu bia mu madimi. Nanku, bintu bia mu madimi abi, bivua bifume mu madimi avua pabuipi ne bimenga. Bavua babipesha batuangaji ne bena Levi bilondeshile mikenji. Bualu mudimu onsu uvua batuangaji ne bena Levi benza, uvua usankisha bena Yuda bonsu. Bushuwa, batuangaji ne bena Levi bavua benzela Maweja-Nangila mudimu pambidi pa bantu ne bintu, bumusha mikiya. Nansha bena misambu ne balami ba ku biibi bavua benza bionsu bilondeshile muvua mikenji ya mukalenga Davide ne ya muanende Shelomu. Biangatshile ku tshikondu tshia Davide ne tshia Ashafe, muimbi wa misambu, balombodi ba bena misambu bavua bimbisha misambu ya kusamuna Mvidi Mukulu, kumutumbisha. Mu matuku a Zerubabele, nansha a Nehemya, bena Izrayele bavua bafila dituku dionsu kudi bimbi ba misambu ne kudi balami ba biibi bintu bivuabu ne bua kufila. Bavua bapesha kabidi bena Levi milambu ya tshijila. Bena Levi pabu bavua bapesha batuangaji ndelanganyi ya Arone, bintu bivuabu ne bua kupeta. Mu tshikondu atshi, bavua babadila bantu bonsu mukanda wa mikenji ya Moshe. Dituku dikuabu kubalabu muaba uvuabu bafunde ne: Bena Amone, kabidi ne bena Mowabe, kabena mua kubuela mu tshisumbu tshia bantu badi batendelela Mvidi Mukulu to. Bualu kale bobu kabavua bakidila bena Izrayele, kabavua babapesha biakudia, nansha biakunua to. Kadi bavua bapesha Balaame mabuejila bua kutshipaye bena Izrayele. Anu Mvidi Mukulu wetu kuandamuna mitshipu ayi kuvuayi disanka. Bena Izrayele bumvua anu miaku ya mu dibala adi, kujadikabu bua kumusha munkatshi muabu, muntu yonsu uvuakayi muena Izrayele. Kadi matuku avua kumpala, bavua basungule mutuangaji Eliyashibe, bua akuate mudimu wa kutangila bibambalu bidi bilamika ku nzubu wa Mvidi Mukulu. Bu muvua Tobiya muanabu, mutuangaji Eliyashibe kumulongoluela muaba mu tshibambalu tshinene, tshiyuabu bateka kuonsu eku milambu ya bintu bia mu madimi, musenga wa kamonya, bintu bia kukuata nabi mudimu mu nzubu wa Mvidi Mukulu, bintu bia ku milambu bivua bia batuangaji, ne tshia dikumi tshia ntete ya kuenza bukula, tshia mvinyo mupiamupia, ne tshia mafuta, tshivua bena Levi ne balami ba ku biibi ne bua kupeta. Pavua malu awu menzeke, meme Nehemya tshivua mu Yerushalayime to. Mvua muye mu Babilone mu tshidimu tshia makumi asatu ne tshibidi tshia bukalenga bua mukalenga wa bakalenga Artashasta. Nanku, kunyima kua matuku, mukalenga kumanyisha bua meme kupingana mu Yerushalayime. Meme kumona bubi buvua mutuangaji Eliyashibe muenze. Bualu uvua mupe Tobiya tshibambalu tshivua tshitangilangane ne mu lubanza lua nzubu wa Mvidi Mukulu. Tshiji kunkuata tshikole. Meme kupaluisha bintu bionsu bia Tobiya bivua mu tshibambalu atshi. Pashishe, meme kukombesha bimpe mu bibambalu abi, bua bapingajemu bintu bia kukuata nabi mudimu mu nzubu wa Mvidi Mukulu, bintu bia ku milambu, ne musenga wa kamonya. Meme kumvua kabidi ne: bena Levi kabena bapeta bintu bivua bibafundila. Nanku bakavua bapingana ku madimi abu, balekela kuenza mudimu wa Mvidi Mukulu. Bena misambu pabu badi benza amu nanku. Meme kutandisha balombodi ba ditunga pa kumona banyisha bua bantu balekele mudimu wabu mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Pashishe, meme kubikila bena Levi ne bimbi ba misambu. Meme kubambila bua batuadijilule midimu. Nanku, bena Yuda kufika tshiakabidi ne tshia dikumi tshia ntete ya kuenza bukula, tshia mvinyo mupiamupia, ne tshia mafuta, bua batshiteke mu mayeba avuabu bamane kulongolola. Bua kulama mayeba aa, meme kusungula mutuangaji Shelemiya, Sadoke, mufundi, ne Pedaya, muana wa Levi. Bavua babambuluisha kudi Anane, muana wa Zakure, ne muikulu wa Mataniya. Bonsu abu bavua bamueneka bantu ba diyi dimue. Bavua ne mudimu wa kuabanyina bana babu bintu bia ku milambu. “Eyi Mvidi Mukulu wanyi, uvuluke bionsu bindi muenze! Kupu muoyi malu onsu andi meme muenze ne muoyi umue, bua nzubu webe ne bua kulongolola ditendelela.” Matuku awu, meme kumona mu ditunga dia bena Yuda, bakama tumuma tua mvinyo dituku dia Dikisha. Bakuabu bavua bame pa nyama ya mpunde ntete ya kuenza bukula, maluvu a mvinyo, tumuma tua mvinyo, tumuma tua mfiku, ne bintu bikuabu, bua kuya nabi mu Yerushalayime. Meme kubabela, dituku divuabu bapana bintu biabu. Kabidi bena Tire bavua basombe mu Yerushalayime, bavua bafike ne minyinyi ya mu mayi, ne biakudia bikuabu, bua kubisumbisha bena Yerushalayime ne bena Yuda dituku dia Dikisha. Meme kutandisha balombodi ba bena Yuda. Meme kubakonka ne: — Nudi bamanye bibi binudi nuenza anyi? Nudi nunyanga dituku dia Dikisha bua tshinyi? Bankambua benu bavua benza bibi nenku. Ke pavua Mvidi Mukulu mutukengeshe tuetu ne tshimenga tshietu. Kadi nuenu panudi nunyanga dituku dia Dikisha, nudi nukebela bena Izrayele tshiji kudi Mvidi Mukulu. Nanku, kutuadija ku musangu ewu, meme kutuma diyi bua binjile biibi bia Yerushalayime padi butuku buila, Dikisha kadiyi dianji kutuadija. Bavua mua kubiunzulula amu pavua Dikisha dijika. Meme kuteka bena mudimu banyi bakuabu ku biibi, bua kukandika bantu kababuedi mu tshimenga ne bintu bia kupana dituku dia Dikisha. Kadi bangenda mushinga ba bintu bishilangane bavua balala misangu mikuabu pa mbelu, pabuipi ne bimana bia Yerushalayime. Meme kubatandisha, kubambila ne: — Nudi basombe ku mbelu ku bimana bia tshimenga bua tshinyi? Nuenu benza kabidi nanku, ndi nnuelesha mu lukanu. Kutuadija musangu awu, kabavua bafika kabidi dituku dia Dikisha. Nanku, meme kuambila bena Levi, bua bumushe mikiya yabu, baye kulama biibi bia tshimenga, bua bantu banemeke dituku dia Dikisha. “Eyi, umvuluke Mvidi Mukulu wanyi, bua bualu ebu kabidi. Wewe udi muena dinanga, umfuile luse!” Mu tshikondu atshi kabidi, mvua mumone muvua bena Yuda basela bakaji ba bena Asdode, bena Amone nansha bena Mowabe. Bana babu bakuabu bavua bakula muakulu wa bena Asdode, bakuabu muakulu wa tshisamba tshikuabu tshia bantu benyi. Kadi kakuvua nansha muana umue uvua mumanye muakulu wa bena Yuda to. Meme kubatandisha, kubela milawu. Meme kutuuta bantu bakuabu, kubatula nsuki. Pashishe meme kubambila bua baditshipe kudi Mvidi Mukulu, bua kabaseleshi kabidi bana babu kudi bantu benyi. Kabidi kabaseledi babu bana bakaji ba bantu benyi. Bobu bine kabena mua kusela bakaji ba bantu benyi. Meme kubakonka ne: — Malu aa ki ngavua mafikishe Shelomu, mukalenga wa Izrayele, ku dienza bibi anyi? Munkatshi mua bisamba bia bende bionsu, kakuvua mukalenga mukuabu bu yeye to. Mvidi Mukulu uvua mumunange, mumuteke mukalenga wa bena Izrayele bonsu. Kadi bakaji ba bisamba bikuabu bavua bamufikishe ku dienza bibi Katuena basue kumvua kabidi munudi nuenzela Mvidi Mukulu bibi pa kusela bakaji ba bisamba bikuabu. Muana umue wa Yoyada, muikulu wa mutuangaji munene Eliyashibe, uvua musele muana wa Sanebalate, muena Orone. Ke pamvua mumuipate mu Yerushalayime. “Eyi, Mvidi Mukulu wanyi, vuluka kashidi muvuabu bapepeja nanku mudimu wa batuangaji, banyanga ndondu uuvua mutue ne batuangaji kabidi ne bena Levi.” Meme kumusha bantu benyi munkatshi mua bena Yuda. Meme kufundila batuangaji ne bena Levi meyi ne mikandu bua kulongolola mudimu wabu. Meme kulongolola kabidi mudimu wa kufila nkunyi matuku avuabu bafunde, kabidi wa kufila milambu ya bintu bia tshianyi bia mu madimi. “Eyi Mvidi Mukulu wanyi, umvuluke, ungenzele bimpe. ” Malu aa ke avua menzeke mu tshikondu tshia bukalenga bua Ahashaveroshe. Yeye uvua mukalenga wa matunga lukama makumi abidi ne muanda mutekete, kutuadija ku Inde too ne ku Kushe. Mukalenga uvua ubaleja bubanji buvuaye nabu ne butumbi bua bukalenga buende. Bavua benza bibilu ebi matuku mavule, ngondu isambombu mijima. Matuku awu mamane kupita, mukalenga kulambisha kabidi didia dikuabu dinene bua bantu bonsu baneme ne bapele, bavua basomba mu tshimenga tshia Shushane. Tshibilu etshi tshivua tshienzeka lumingu lujima mu lubanza lua bukalenga. Bavua balembeleja bilamba bia manda a ndanda bitoke, nansha bia mayi a nkunde, ku tukaba tukunze tuela ku nkanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Bavua bakudika nkanu ayi ku makunji a mabue engelela. Bavua bateka mu lutanda, nkuasa ya tshisaka ya mpawungi ne ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Bavua balamika panshi mu lutanda mabue mimpe makunze, matoke, a makalumakalu ne mafuke. Bavua banuina mu makopu a mpawungi, mikale dikopu dionsu dishilangane ne dikuabu. Mukalenga uvua mufile maluvu a mvinyo mapite bungi, uvua wabanyina bantu ne muoyi wa kalolu muakanyine mukalenga. Muntu yonsu uvua unua pa yende nyota. Ke muvua mukalenga muambile bena mudimu bende bonsu ne: “Bantu bandi mubikile, badie, banue, muntu yonsu muende mudiye musue.” Mukalenga mukaji Vasti uvua pende mulongoluele bakaji nende didia dinene mu lupangu lua bukalenga bua Ahashaveroshe. Dituku dia muanda mutekete dia didia dinene, mukalenga Ahashaveroshe uvua musanke bua mvinyo uvuaye munue. Kubikilaye batungu muanda mutekete, bena mudimu bende, ke Mekumane, Bista, Arbona, Bigta, Abagta, Zetare ne Karkase. Kubatumaye bua bamubikidile mukalenga mukaji Vasti, bua afike kudiye, muvuale tshifulu tshia bukalenga. Mukalenga Ahashaveroshe uvua musue kuleja baneme bende ne bantu bakuabu bavuaye mubikile buimpe buvua nabu mukalenga mukaji. Bualu uvua ne mpala muimpe. Batungu kufikisha mukenji awu kudi mukalenga mukaji. Kadi mukalenga mukaji kubenga mua kuya. Nenku mukalenga Ahashaveroshe kufika munda bikole. Mukalenga kuyukila ne bamanyi ba malu, bualu uvua ne tshibidilu tshia kuakaja malu a mu bukalenga pamue ne bamanyi ba meyi ne mikandu bia ditunga. Bafidi ba ngenyi ba mukalenga bavua pabuipi nende bavua muanda mutekete: ke Karshena, Shetare, Admata, Tarshishe, Merese, Marsena ne Memukane. Bobu aba bavua bantu bavua ne muanzu munene mu bukalenga bua bena Persa ne bena Madayi. Mukalenga uvua mubatekemene, mubape mianzu minene mu bukalenga buende. Mukalenga Ahashave-roshe kubakonka ne: — Meme mukalenga Ahashaveroshe, mvua mutume batungu ne diyi bua kubikila mukalenga mukaji Vasti bua kuvuaye. Kadi mmubenge kuitaba. Nanku patudi tutangila meyi ne mikandu bia ditunga, badi mua kumunyoka mushindu kaayi? Memukane kuandamuna mukalenga Ahashaveroshe ne balombodi ba mu bukalenga buende ne: — Mukalenga mukaji Vasti kena mupende amu mukalenga nkayende to. Mmupetule kabidi ne balombodi ba bukalenga ne bantu bonsu badi basomba mu matunga onsu adi ku bumfumu bua mukalenga. Nanku, bakaji bonsu bumvue mudi mukalenga mukaji muandamune amu, kabakunemeka kabidi babayabu to. Nebikale badibingisha, bamba ne: “Mukalenga Ahashaveroshe uvua mubikidishe mukalenga mukaji Vasti, kadi kubengaye bua kuya!” Lelu ewu, bakaji ba balombodi ba mu bukalenga bua bena Persa ne bua bena Madayi, nebamanye tshidi mukalenga mukaji muenze etshi. Nebakimine kuandamuna babayabu bia momumue. Nenku, kapeja ka bakaji aku nekafikishe balume munda. Nanku, mukalenga, paudi muitabe, ela mukenji wa ditunga. Ukandike kashidi mukalenga mukaji Vasti bua kamueneki kumpala kuebe to. Ufile muanzu wende kudi mukaji mukuabu udi mukumbanyine muanzu awu. Mukenji awu uufunde ku mikenji ya bena ditunga dia bena Persa ne dia bena Madayi idibu kabayi mua kukudimuna. Padi bantu bamanya mukenji awu mu matunga onsu a mu bukalenga buebe bualabale, mukaji yonsu neatumikile bayende, nansha yeye mupele, nansha yeye mubanji. Mukalenga ne balombodi ba mu bukalenga buende kuitaba lungenyi lua Memukane. Mukalenga kukumbaja bivua Memukane muambe. Kutumaye mu matunga onsu, mikanda ivuabu bafunde bilondeshile mfundilu ne muakulu wa bantu bavua basombamu. Mikanda ivua mijadike ne: Muntu mulume udi mfumu wa nzubuende, bena mu nzubuende nebakule anu muakulu wa bankambua ba mulume. Matuku makese mamane kupita, tshiji tshia mukalenga tshimane kutuya, mukalenga kuela meji ku bivua Vasti muenze ne ku mukenji uvuaye muele bualu buende. Ke bafidi ba ngenyi ba mu ditunga diende kumuambila ne: — Bakukebele nsongakaji itshidi tumama, idi imueneka ne mpala muimpe. Nenku, lomba balombodi ba matunga onsu adi mu bukalenga buebe, bua bakutuadile nsongakaji ya mpala mulenga. Bafike nayi mu lupangu lua bakaji ba bukalenga, ludi mu tshimenga tshia Shushane. Egayi, mutungu mulami wa lupangu elu, neayilame bimpe, neayipeshe mafuta a bulenga a kulabayo pambidi. Nsongakaji uwanyisha awu neashale mukalenga mukaji, pa mutu pa Vasti. Mukalenga Ahashaveroshe kuanyisha lungenyi alu, kulukumbaja. Mu tshimenga tshia Shushane muvua muena Yuda, dina diende Mordekayi, muana wa Yayire, wa ku ndelanganyi ya Shimeyi ne Kishe, wa mu tshisamba tshia Binyamine. Mordekayi uvua wa ku tshisumbu tshia bantu bavua Nebukadnesare, mukalenga wa Babilone, muangate mu Yerushalayime pamue ne Yekoniya, mukalenga wa bena Yuda, bua kuya nabu kuende. Mordekayi uvua mukoleshe muana wa bakaji wa muanabu, dina diende Adasha, uvuabu binyika kabidi ne: Estere. Adasha uvua muana wa nshiye. Kunyima kua lufu lua baledi bende, Mordekayi kumuangata bua kukolelaye kuende. Adasha uvua ne mpala muimpe mutambe. Bantu bamane kumvua diyi dia bukalenga, kusangishabu nsongakaji mivule mu tshimenga tshia Shushane. Munkatshi muabu muvua Estere. Kuyabu nende, pamue ne bakuabu, mu lupangu lua bukalenga. Bavua babalama kudi Egayi, mulami wa lupangu lua bakaji. Estere uvua wenza bivua bilengelela Egayi. Ke Egayi kumuanyisha bikole. Kupeshaye Estere biakudia ne bintu bionsu bivua mua kulengeja mubidi wende. Uvua mumupeshe kabidi ne bena mudimu muanda mutekete, basunguila ku bansongakaji bena mudimu bavua mu nzubu wa bukalenga. Uvua mubateke pamue ne Estere mu nzubu uvua muimpe mupite mikuabu yonsu ya mu lupangu lua bakaji. Estere kavua mudimanyishe ne: ndi muena Yuda to. Bualu Mordekayi uvua mumukandike. Kadi Mordekayi uvua wendakana ku dituku ku dituku kumpala kua lupangu lua bakaji bua kumanya muvua Estere, ne bua kumanya tshidibu mua kumuenzela. Bansongakaji bavua mu lupangu bavua ne bua kukumbaja tshidimu tshijima, benza bionsu bivuabu babafundila, bua kulengeja nabi mubidi wabu. Ngondu isambombu ya kumpala, bavua babafita mafuta a mire; minga isambombu ivua ilonda, bavua babafita mafuta a manananshi, ne bintu bikuabu bia kulengeja nabi bakaji. Pashishe, nsongakaji yonsu uvua ne tshiende tshikondu tshivuaye ne bua kubuela ku nzubu kuvua mukalenga Ahashaveroshe. Pavua nsongakaji umuka ku lupangu lua bakaji, uya ku lupangu lua mukalenga, uvua upeta bilamba ne bilengejilu bionsu bivuaye musue kuya nabi kudi mukalenga. Nanku, dilolu uvua umonangana ne mukalenga. Maloba dinda bavua bamupingaja mu lupangu luibidi lua bakaji, luvuabu balama kudi Shashagaze, mutungu, mulami wa bakaji bakuabu ba mukalenga. Nsongakaji kavua mua kupingana kabidi kudi mukalenga, amu pavua mukalenga musue, muleje dijinga adi, nansha umubikila mu dina diende. Dituku dikuabu, tshikondu tshivua Estere, muana wa Abikayile, uvua Mordekayi muana wa tatuende mukuabu mukoleshe, ne bua kuya ku nzubu bua kumonangana ne mukalenga, kukumbanatshi. Uvua ulomba amu bivua Egayi, mutungu mulami wa lupangu lua bakaji ba mukalenga mumuambile bua kuangata. Estere kutokela bonsu bavua bamumona ku muoyi. Nenku bakafua Estere munda mua lupangu kua mukalenga Ahashaveroshe mu ngondu wa dikumi, ngondu wa Tebete, wa tshidimu tshia muanda mutekete tshia bukalenga buende. Mukalenga kunanga Estere kumpala kua bakaji bakuabu bonsu. Ku bansongakaji bonsu, amu Estere ke uvua mukalenga mupite kunanga. Kumuasaye tshifulu tshia bukalenga, kumubanda bu mukalenga mukaji pa mutu pa Vasti. Pashishe mukalenga kulongoluela Estere didia dinene. Kubikilaye baneme ne balombodi ba mu bukalenga buende buonsu. Kuanyishaye bua bantu ba mu matunga avua ku bumfumu buende, kabalambudi tshitupa tshia milambu ivuabu ne bua kufuta, kuabanyinaye bantu bintu ne muoyi wa kalolu, muakanyine mukalenga. Musangu muibidi, kusangishabu kabidi bansongakaji. Mordekayi ukavua mumane kupeta muanzu munkatshi mua bena mudimu ba mu bukalenga. Estere pende kavua muanji kudimanyisha ne: ndi muena Yuda to. Uvua muitabe muvua Mordekayi mumukandike. Uvua utungunuka ne kuitaba diyi diende amu bu tshikondu tshivuaye kumbelu kuende. Dituku dikuabu, pavua Mordekayi wenzela mudimu mu nzubu wa mukalenga, Bigtane ne Tereshe, bantungu babidi ba mukalenga bavua balami ba tshibuelelu tshia nzubu ya mukalenga, bavua bela tshifufu tshia kushipa mukalenga Ahashaveroshe, bualu mukalenga uvua mubafikishe munda bikole. Kadi Mordekayi kumanya bualu abu. Kubumanyishaye mukalenga mukaji Estere, bua abufikishe kudi mukalenga. Pavuabu bakenketa bualu abu, bavua bajadika ne: mbulelela. Ke kuowabu bantu abu. Mukalenga kufundisha bualu abu mu mukanda wa Dilondolola malu a mu bukalenga bua ditunga. Matuku makese mamane kupita, mukalenga Ahashaveroshe kubandisha Amane, muana wa Amedata, wa ku ndelanganyi ya Agaje, muanzu wa mulombodi wa kumpala mu ditunga. Bena mudimu bonsu ba mu nzubu wa bukalenga bavua batua binu, binyika ne mitu kumpala kua Amane, bu muvua diyi dia mukalenga. Kadi amu Mordekayi nkayende ke uvua ubenga kuenza nanku. Bena mudimu bakuabu ba mukalenga kukonka Mordekayi tshidiye ubengela diyi dia mukalenga adi. Mordekayi uvua ubandamuna ne: “Bualu ndi muena Yuda”. Ku dituku ku dituku bavua babela Mordekayi bua angate diyi adi ne mushinga! Kadi Mordekayi kubenga. Nenku bobu kuya kumusonguela kudi Amane, bua bamone ne: udi utungunuka ne kuenza nanku anyi? Amane mumane kujadika muvua Mordekayi mubengelemu bua kumutuila binu ne kuinyika mutu kumpala kuende, kufikaye munda bikole. Bantu kumuambila kabidi ne: Mordekayi mmuena Yuda. Nanku kumonaye ne: ki mbimpe kunyoka amu Mordekayi nkayende, kadi mbimpe kubutula bena Yuda, bena tshisamba tshiabu bonsu badi basombela mu bukalenga bua Ahashaveroshe. Mu ntuadijilu wa tshidimu tshia dikumi ne tshibidi tshivua Ahashaveroshe mulale mu bukalenga, ngondu wa kumpala wa Nisane, Amane kutshinkisha ne Purime, bua kumanya dituku dia ngondu divuaye ne bua kukumbaja meji avuaye muele. Ditshinka kuleja dituku dia dikumi ne dibidi dia ngondu wa Adare. Amane kuambila mukalenga Ahashaveroshe ne: — Mukalenga, mu bukalenga buebe, mudi tshisamba tshia bantu ba mushindu mukuabu, bamuangalaka mu bitupa bionsu bia bukalenga buebe. Bibidilu biabu mbishilangane ne bia bantu ba bisamba bikuabu bionsu. Kabena banemeka meyi ne mikandu bia mu bukalenga to. Kadi tshiudi mulekele bantu aba basomba talalaa mu ditunga ntshinyi? Paudi musue, funda mukanda, ele diyi bua babutule bantu aba. Nanku meme nempeshe bena mudimu badi balongolola malu a bukalenga kilo binunu nkama isatu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, bua babiteke mu tshibutshilu tshia bukalenga. Ke mukalenga kukopola kakanu ka ku munu, kukapesha Amane muluishi wa bena Yuda, muana wa Amedata, wa ku ndelanganyi ya Agaje. Mukalenga kumuandamuna ne: — Tshiena nkengela lupetu luebe. Kadi bantu aba, ndi nkulekelabu, wenza nabu muudi musue. Kubikidishabu bafundi ba malu a mukalenga, matuku dikumi ne asatu a ngondu wa kumpala. Bilondeshile muvua Amane mubambile, bafundi kufunda mikanda, kuyitumina bamienampala ba mukalenga, balombodi ba mu ditunga, ne bamfumu ba bisamba bishilangane. Mikanda ayi, bavua bayifunde mu mfundilu mishilangane ne mu miakulu mishilangane ivuabu bakula mu ditunga. Kufundabu dina dia mukalenga ne: ke udi muyifunde. Kutuabu tshitampi tshia kakanu ka mukalenga Ahashaveroshe. Pashishe kutumabu bantu bua bafile mikanda ayi mu ditunga dionsu dia mu bukalenga. Mu mikanda eyi bavua bela diyi dia kushipa ne kubutula bena Yuda bonsu, kakuyi luse nansha lukese: bansongalume, bantu bakole, bakaji ne bana. Bavua mua kupawula kabidi bintu biabu bionsu. Bavua ne bua kushipa bantu dituku anu dimue, mu ngondu wa dikumi ne muibidi, dituku dia dikumi ne disatu dia ngondu awu. Mu ditunga dionsu divuabu bapete mukanda ewu, bantu bavua bautangila bu diyi disuika kudi mukalenga. Nanku bavua ne bua kuubadila bantu bonsu, bua muntu yonsu adilongolole, amone mua kukumbaja dituku adi tshidibu bambe. Bantu bavua mukalenga mutume kuya lukasa. Pashishe kumanyishabu bantu bonsu bavua basomba pa mukuna wa Shushane bualu. Diba adi, mukalenga ne Amane kuya kunua maluvu, kadi bena mu tshimenga tshia Shushane bavua ne kanyinganyinga kakole. Mordekayi umvua bivua bienzeka, kudipandaye bilamba, kuvuala bilamba bia madilu, kudilaba butu mu mutu. Uvua wendakana mu tshimenga, wela mbila mikole ya dikenga. Yeye mumane kufika kumpala kua nzubu wa mukalenga, kuimanaye, bualu muntu muvuale bilamba bia madilu kawa mua kubuela mu nzubu wa mukalenga to. Mu ditunga dia mu bukalenga dionsu divua mukenji wa mukalenga ufika, bena Yuda bonsu bavua amu ne bowa bunene. Bavua bajila biakudia, badila miadi, bakengakana. Bantu ba bungi bavua bavuala bilamba bia madilu, balala mu butu. Bakaji ba bena mudimu bende, ne batungu bavua baya kudi mukalenga mukaji Estere bua kumanyisha muvua Mordekayi muenze amu. Estere kupeta buowa bunene. Kutuminaye Mordekayi bilamba bia kuvuala, bua avule bilamba bia madilu biwaye nabi. Kadi Mordekayi kubenga. Nanku Estere kubikidisha Atake, mutungu uvua mukalenga mumupeshe bua kumuenzela mudimu. Estere kumutuma kudi Mordekayi, bua amumvuije mudi bualu, amumvuije kabidi tshidiye muvuadile bilamba bia madilu abi. Atake kuya kuvua Mordekayi ku tshibuelelu tshivua kumpala kua nzubu wa mukalenga. Mordekayi kumumanyisha malu onsu avua menzeke. Kadi uvua umuambila nangananga bua lupetu luvua Amane mulaye mukalenga, bua kuela mu tshibutshilu tshia bukalenga padibu babutula bena Yuda bonsu. Mordekayi kumupesha kabidi mukanda uvuabu bafundile bena Shushane, muikale ne mukenji wa kubutula bena Yuda. Uvua umusengelela bua ambile Estere bionsu abi, amuleje ne mukanda. Atake uvua kabidi ne bua kutendakena Estere bua aye kudi mukalenga, bua kuakuila bena tshisamba tshiabu ne kubalombela luse. Atake kuambila Estere bionsu bivuabu bamuandamune kudi Mordekayi. Pashishe, Estere kutuma kabidi Atake kudi Mordekayi bua kumuandamuna ne: “Bantu bonsu, bena mudimu ba mukalenga, nansha badi basomba mu matunga a mu bukalenga, mbamanye bimpe ne: Muntu yonsu, mulume nansha mukaji, udi udiyila mu lubanza munda mua lupangu lua mukalenga, kabayi bamubikila kudi mukalenga, tshiende ndufu. Udi mua kushala ne muoyi amu padi mukalenga umuoluela dikombu diende dia mpawungi. Kadi meme, kukadi mpindiewu ngondu mujima, udi mukalenga kayi mumbikile pabuipi nende.” Mordekayi mumane kupeta diandamuna dia Estere edi, kuambilaye kabidi Atake bua aye kuandamuna Estere ne: “Kuedi meji ne: udi mua kupanda wewe nkayebe, padibu bashipa bena Yuda, bualu udi musombele mu nzubu wa bukalenga. Nanku paudi ubenga kutuakuila mu tshikondu tshikole etshi, bena Yuda nebapete diambuluisha ku nseke mikuabu, nebapande. Kadi wewe ne bena diku diebe, nenubutuke. Umanye kabidi ne: bumue mbua bualu ebu, ke buudi mua kuikala mupete muanzu wa mukalenga mukaji.” Pashishe Estere kuandamuna Mordekayi ne: “Uye kusangisha bena Yuda bonsu badi mu Shushane. Nujile biakudia bualu buanyi, kanuyi nudia nansha nunua matuku asatu a munya ne a butuku. Netuenze kabidi nanku meme ne bena mudimu banyi. Pashishe, nansha bu mudibi bikandika kudi diyi, nenye kudi mukalenga. Nanku, bu bobu mua kunshipa nebanshipe!” Ke Mordekayi kupingana bua kuenza muonsu muvua Estere mumuambile. Matuku asatu a tshijila tshiende mamane kujika, Estere kuvuala bilamba biende bimpe bia mukalenga mukaji. Kuyaye mu lubanza lua munda mua nzubu wa mukalenga. Kuimanaye kumpala kua nzubu wa mukalenga. Mukalenga uvua mu nzubu wende, musombe mu nkuasa, mutangile ku mushiku wa tshibuelelu. Pavuaye umona mukalenga mukaji muimane mu lubanza, kumuanyishaye, kumuoluelaye dikombu dia mpawungi di-vuaye mukuate mu tshianza. Estere kusemena, kukuata ku lusongu lua dikombu. Mukalenga kumukonka ne: — Mukalenga mukaji, mmalu kaayi? Udi ujinga tshinyi? Nkadi mumane kudilongolola bua kukuambuluisha nansha ne tshia bibidi tshia bukalenga buanyi. Estere kuandamuna ne: — Mukalenga, lelu mene ndi mukuenzele didia dinene. Ndi musue nufike mu didia edi ne Amane. Nanku mukalenga kubikidisha diakamue Amane bua bakumbaje muvua Estere ujinga. Nanku bonsu babidi kuya mu didia divua Estere mulongolole. Didia dijika, mukalenga kukonka Estere ne: — Tshiudi musue kundomba ntshinyi? Ndi mua kukuambuluisha nansha ne tshia bibidi tshia bukalenga buanyi. Estere kuandamuna ne: — Tshindi njinga kukulomba ngetshi: Mukalenga, paudi munganyishe, muanyishe dilomba dianyi, ufike kabidi muanyi maloba, bua didia dinene dindi munuenzele wewe ne Amane. Nanku, diba adi nenkuambile tshindi njinga. Amane kupatuka ne disanka dituku adi mu nzubu mua mukalenga mukaji. Kadi ufika ku tshiibi tshia lupangu lua mukalenga, kusanganaye Mordekayi musombe, kayi ujuka, kayi umuleja kanemu nansha kakese. Amane kumufikila munda bikole. Kadi kuanjiye kudilama, kupingana kuende. Kubikidishaye balunda bende ne muena kuende Zereshe. Amane kuditambisha kumpala kuabu, bua bubanji buende, bua bana ba bungi bavuaye nabu, ne bua lumu luvua mukalenga mumupeshe. Bualu mukalenga uvua mumuteke mulombodi wa kumpala, mupite banene ba mu bukalenga bonsu, ne baludiki ba ditunga ku muanzu. Amane kuamba kabidi ne: — Mukalenga mukaji Estere uvua mumbikile, amu meme nkayanyi, bua kufila mukalenga, mu didia divuaye mulambe muende lelu. Mmutubikile tshiakabidi ne mukalenga maloba. Kadi bionsu ebi kabiena binsankisha nansha kakese, misangu yonsu indi mmona Mordekayi, muena Yuda, wenzela mudimu ku tshiibi tshia lupangu lua mukalenga. Nenku, muena kuende Zereshe ne balunda bende bonsu, kumuambila ne: — Bantu bakongoluele mutshi wa bule bua metre makumi abidi ne atanu. Maloba dinda, lomba mukalenga bua boweleku Mordekayi. Nenku, neuye kufila mukalenga ne disanka mu didia amu. Amane kuanyisha lungenyi alu, kuenzeja tshiowelu. Butuku abu, mukalenga kawa mumone tulu kuisu to. Kutumaye diyi bua bamutuadile mukanda udi ulondolola malu avua menzeke mu bukalenga. Bobu kumutuadilawu, kuubalabu. Bavua babala nangananga bualu bua Mordekayi, muvuaye mujandule mukalenga tshifufu tshibi tshivuabu bamuelele kudi batungu bende babidi Bigtane ne Tereshe bua kumushipa. Bobu ke bavua ne mudimu wa kulama tshiibi tshia ku nzubu wa mukalenga. Nenku mukalenga kubakonka ne: — Tuvua bapeshe Mordekayi tshinganyi tshia lumbandi? Tuvua bamuele tuasakidila bishi? Bena mudimu bende kuandamuna ne: — Kawa mupete kantu nansha kamue ka lumbandi to. Mukalenga kukonka kabidi ne: — Udi mu lupangu lua bukalenga emu nnganyi? Diba adi Amane utshivua ubuelelaku mu lupangu. Uvua mufike bua kulomba mukalenga, bua kuovuabu Mordekayi ku tshiowelu tshimulongoluela. Bena mudimu kuandamuna ne: — Amane ke udimu. Mukalenga kuamba ne: — Abuele! Amane ubuela, mukalenga kumukonka ne: — Tshindi mua kuenzela muntu undi musue kuela menemene ka lumbandi ntshinyi? Amane uvua wela meji ne: “Udi mukalenga musue kuela ka lumbandi awu nnganyi? Udi mua kuikala amu meme!” Amane kuandamuna ne: — Mukalenga, paudi musue kunemeka muntu, umuvuadike tshimue tshia ku bivualu biebe menemene, umupe nyama webe wa kabalu, umuase tshifulu tshia bukalenga ku mutu wende. Sungula umue wa ku balombodi banene ba mu bukalenga buebe, avuadike muntu awu bilamba bia bukalenga, amubandishe pa nyama wa kabalu, aye nende mu bisalu ne mu masangu a njila, ele mbila kumpala kuende ne: “Monayi mudi mukalenga unemeka muntu udiye musue kuela ka lumbandi. ” Mukalenga kuambila Amane ne: — Uye lukasa, wangata bilamba ne nyama wa kabalu. Wenzele Mordekayi, muena Yuda, udi musombe ku tshiibi tshia nzubu wa bukalenga muwambi amu. Kulekedi bualu nansha bumue bua mu malu auvua muambe awu to! Amane kuya kuangata bivualu ne kabalu. Kujadikaye Mordekayi bilamba, kumubandisha pa kabalu, kuya nende mu bisalu ne mu masangu a njila, wenda wela mbila ne: “Monayi mudi mukalenga unemeka muntu udiye musue kuela ka lumbandi!” Pashishe Mordekayi kupingana ku tshiibi tshia lupangu lua bukalenga. Amane kupingana lukasa kuende, mudibuikile tshilamba ku mesu bua bundu buvuaye nabu. Amane kulondela Zereshe muena kuende, ne balunda bende, bionsu bivua bienzeka abi. Ke balunda bende kumuambila ne: — Mordekayi udibu bakufuishe nende bundu awu mmuena Yuda. Nanku kuena mua kumupita. Neupete amu dikasa dibi. Patshivuabu bakula, bantu bavua mukalenga mutume kufika, bambila Amane mua kuya mu didia divua Estere mulongolole. Mukalenga ne Amane kuya kua mukalenga mukaji Estere, bua kudia didia dinene, bua musangu muibidi. Didia dimane kujika, mukalenga kukonka tshiakabidi Estere ne: — Tshiudi musue kundomba tshinyi? Ndi mua kukupesha tshiudi musue, nansha tshia bibidi tshia bukalenga buanyi. Mukalenga mukaji Estere kuandamuna ne: — Mukalenga, paudi munganyishe, kabidi paudi munsue, ndi nkulomba bua tshisamba tshianyi ne meme katutu to. Ke tshindi nkulomba bua ungenzele atshi. Bena tshisamba tshianyi ne meme bavua batusumbishe bua batubutule, batushipe, kamuyi luse. Bu bobu batupane, bua kushala bapika tshianana, mvua mua kupuwa, tshivua mua kukusuya bua kukuambila bualu bua nenku to. Mukalenga Ahashaveroshe kuebeja mukalenga mukaji Estere ne: — Udi muele meji a kuenza nanku udi penyi? Nnganyi mene? Estere kuandamuna ne: — Muluishi wetu, kabidi mushipianganyi muena tshikisu, ke Amane. Amane kuzakala bikole kumpala kua mukalenga ne kua mukalenga mukaji. Mukalenga kufika munda bikole ne tshiji, kumuka ku mesa, kupatuka mu lupangu luende lua bukalenga. Amane umanya ne: mukalenga udi ujinga kunshipesha, kushalaye usengelela mukalenga mukaji Estere, bua amusungidile, kabamushipi. Amane kudiela mu nkuasa wa tshisaka, muaba uvua Estere musombele. Diba adi mukalenga kufika mu nzubu wa didia, utumina mu lupangu. Kuelaye diyi ne: — Mulumiana ewu udi musue kabidi kuibidila mukajanyi pambidi ku bukole, bua kumufikisha ku bubi, mu nzubu muanyi, meme mutangile anyi? Amu mukalenga wamba miaku ayi, bena mudimu kusuika Amane tshilamba ku mesu. Umue wa ku bena mudimu, dina diende Arbona, kuambila mukalenga Ahashaveroshe ne: — Mukalenga, Amane mene uvua mulongoluele Mordekayi, uvua mukupandishe ku tshitungu, tshiowelu bua kumuowelapu. Tshiowelu atshi tshidi kumpala kua nzubu wa Amane, tshidi ne butumbuke bua metre makumi abidi ne atanu. Mukalenga kutuma diyi ne: — Buowelepu Amane. Bantu kuowela Amane ku tshiowelu tshivuaye mulongoluele Mordekayi. Nenku, tshiji tshia mukalenga kutuya. Dituku adi, mukalenga Ahashaveroshe kupesha Estere mukalenga mukaji bintu bionsu bia Amane, muluishi wa bena Yuda. Mukalenga kubikidisha Mordekayi, bualu Estere uvua mumuambile ne: Mordekayi mmuana wa tatu mukuabu. Mukalenga kukopola kakanu ka ku munu ka bukalenga kavuaye munyenge Amane, kukapesha Mordekayi. Estere kabidi kupa Mordekayi mudimu wa kulama bintu bivua bia Amane. Estere kuyukila tshiakabidi ne mukalenga, kudiela panshi ku makasa ende, udila muadi, umusengelela bua abenge malu mabi avua Amane wa ku ndelanganyi ya Agaje musue kuenzela bena Yuda. Mukalenga kuoluela Estere dikombu diende dia mpawungi. Estere kujuka panshi, kuambila mukalenga ne: — Mukalenga, paudi mumone ne bindi nkulomba bidi bimpe, kabidi paudi munganyishe, munnange, ufunde mukanda wa kukandika nawu mikanda ivua Amane, muana wa Amedata, wa ku ndelanganyi ya Agaje mufunde bua kubutula bena Yuda, badi basomba mu matunga onsu a mu bukalenga buebe. Mundi mua kumona bashipa bana betu, tshiyi ngenza bualu mbishi? Mundi mua kutangila ne mesu babutula bantu ba tshisamba tshietu mbishi? Pashishe, mukalenga Ahashaveroshe kuandamuna Estere pamue ne Mordekayi, muena Yuda, ne: — Monayi, mvua mutume diyi bua kuowabu Amane, bualu uvua ukeba kubutula bena Yuda; kabidi wewe Estere mvua mukupeshe bintu bionsu bia Amane. Kadi tshiena ne mushindu wa kukandika mukenji uvuabu bela mu dina dianyi, batue ne tshitampi tshidi ne kakanu kanyi. Kadi nuenu, nudi mua kufunda mikanda, kuleja bionsu bidi binulengelela bualu bua bena Yuda. Nudi mua kufunda dina dianyi ne kutua tshitampi tshidi ne kakanu kanyi. Kubikidishabu bafundi ba malu a mukalenga dituku adi, matuku makumi abidi ne asatu a ngondu muisatu, ngondu wa Sivane. Bilondeshile muvua Mordekayi mulongolole, bobu kufunda mikanda, kuyitumina bena Yuda, bamienampala ba mukalenga, balombodi ne baludiki ba matunga lukama ne makumi abidi ne muanda mutekete a mu bukalenga, kutuadija ku Inde too ne ku ditunga dia bena Kushe. Mikanda ayi bavua bayifunda mu miakulu ne mfundilu wa bantu ba mu bisamba bishilangane bivua mu bukalenga, kabidi ne mu miakulu ne mfundilu wa bena Yuda nkayabu. Mu mikanda ayi bavua bafunda dina dia mukalenga Ahashaveroshe, bayitue ne tshitampi ne kakanu kende ka ku munu. Kuyitumabu kudi babandi ba pa nyama ya tubalu tuvua mu bikumbi bia mu lubanza lua mukalenga. Bavua bafundamu ne: Mukalenga mmuanyishe bua bena Yuda, badi mu bimenga bionsu bidi mu bukalenga, badisangishe bua kudilama ku njiwu. Mukalenga udi wanyisha bua mu ditunga dionsu dia bukalenga buende, ne mu tshisamba tshionsu tshidi bena Yuda basomba, bena Yuda bashipe, nansha bakose mutu wa muntu yonsu udi ubaluisha ne bia mvita mu bianza. Badi mua kushipa bakaji ne bana ba baluishi babu kabidi, ne kupawula bintu biabu. Bionsu abi bivua ne bua kuenzeka miaba yonsu mu bukalenga bua Ahashaveroshe amu dituku dimue: dia dikumi ne disatu dia ngondu wa dikumi ne muibidi, ngondu wa Adare. Bavua bamanyisha bena Yuda mukanda ewu mu matunga onsu, bua bawangate bu diyi diela kudi mukalenga, kabidi bua bamone mua kudisombuela kudi bena lukuna babu dituku adi. Nanku, mukalenga mumane kutuma diyi adi, bantu bavua ne mikanda kubanda pa nyama ya tubalu tuvua mu bikumbi bia mu lubanza lua mukalenga, kuyabu ne lukasa luonsu. Pashishe bavua babadila bantu ba mu tshimenga tshia Shushane mukanda awu. Mordekayi kupatuka mu nzubu wa mukalenga muvuale tshilamba tshia bukalenga tshifikuluke, tshitoke, mutentakaje tshinkutu tshia buanda bukunze. Uvua muase kabidi tshifulu tshinene tshia mpawungi. Bena mu tshimenga tshia Shushane bavua bela tunkunduluila ne bibingu bia disanka. Bena Yuda bavua ne diakalenga, basanka bua pavuabu batshimuna baluishi babu. Ku ditunga dionsu, mu tshimenga tshionsu, ne konsu kuvua mukanda ewu ufika, bena Yuda bavue amu ne disanka. Bavua benzeja didia dinene dia tshibilu. Bantu ba bisamba bikuabu bavua babuela mu tshisumbu tshia bena Yuda, bua bowa buvuabu babakuatshisha kudi bena Yuda. Bena lukuna ba bena Yuda, bavua batekemena kubutula bena Yuda, mu matuku dikumi ne asatu a ngondu wa dikumi ne muibidi, ngondu wa Adare, bilondeshile diyi divua mukalenga mutume! Kadi, kabiakenzeka nanku to. Bena Yuda kutshimuna bantu bavua babapepeja abu. Bena Yuda kudisangisha mu bimenga bionsu biwabu basombe bia mu bukalenga bua Ahashaveroshe. Kuluishabu bantu bonsu bavua babelela tshifufu tshibi tshia kubabutula. Bantu bonsu bavua babatshine, kabayi mua kubafuila nkanana Bambuluishi ba mukalenga, bamienampala bende, balombodi ne bena mu mbulamatadi, bavua batua ku tshia bena Yuda, bualu bavua batshina Mordekayi. Mordekayi uvua ne muanzu munene mu nzubu wa bukalenga. Lumu luende luvua lumanyike too ne mu matunga a ku mpenga. Bumfumu buende buvua buenda bukola. Bena Yuda bavua benzela bena lukuna babu, muonsu muvuabu basue. Bavua bashipa bantu bavule ku muele! Bena Yuda bavua bashipa bantu nkama itanu pa mukuna wa Shushane. Bavua bashipa kabidi ne bana ba balume dikumi ba Amane, muana wa Amedata, muluishi wa bena Yuda. Mena a bana abu avua nenku: Parshanedata, Dalfone, Aspata, Porata, Adaliya, Aridata, Parmasheta, Arishayi, Aridayi ne Vayezata. Kadi kabawa bapawula bintu biabu to. Amu dituku adi, bobu kumanyisha mukalenga Ahashaveroshe bungi bua bantu bavuabu bashipe pa mukuna wa Shushane. Nanku mukalenga Ahashaveroshe kuebeja mukalenga mukaji Estere ne: — Pa mukuna wa Shushane nkayapu, bena Yuda mbashipe bantu nkama itanu, kusakidila ne bana ba balume dikumi ba Amane. Nanku badi mua kuikala bashipe bantu mu matunga makuabu mu bukalenga, bungi munyi? Kadi, paudi ujinga kundomba tshintu tshikuabu, ndi nkupeshatshi, nkumbaja majinga ebe onsu. Estere kuandamuna mukalenga ne: — Mukalenga paudi musue, anyisha bua bena Yuda badi mu Shushane, benze maloba bu mudibu benza lelu emu. Kabidi utume diyi bua bele bitalu bia bana ba Amane ku tshiowelu. Mukalenga kuela mukenji bua kuenzabu nanku. Kuelabu mukenji mupiamupia mu Shushane, kulembelejabu bitalu bia bana ba balume ba Amane kulu. Musangu awu bena Yuda bavua basangila kabidi mu tshimenga tshia Shushane mu matuku dikumi ne anayi a ngondu wa Adare. Bavua bashipa bantu nkama isatu mu tshimenga. Kadi kabavua bapawula bintu biabu to. Nenku bena Yuda bakuabu bavua basomba mu bitupa bikuabu bia buloba, bavua badisangisha bua bena lukuna babu kababenzedi bualu bubi. Kushipabu baluishi babu binunu makumi muanda mutekete ne bitanu. Kadi, kabawa bapawula bintu biabu to. Bionsu abi bivua bienzeka mu matuku dikumi ne asatu a ngondu wa Adare. Mu matuku dikumi ne anayi, mvita kujika, bena Yuda kuenza tshibilu tshia disanka. Kadi bena Yuda ba mu Shushane bavua bashipa bena lukuna babu mu matuku dikumi ne asatu ne mu matuku dikumi ne anayi a ngondu awu. Bavua bikisha dituku dia dikumi ne ditanu. Ke divuabu benza tshibilu tshia disanka. Ke padi bena Yuda badi basomba ku misoku ya ku mpenga basungula dituku dia dikumi ne dinayi dia ngondu wa Adare, bua kuikalabu benzenza bibilu ne batuminangana bintu bia masanka. Mordekayi kufunda malu onsu awu. Pashishe kutuminaye bena Yuda bonsu bavua mu bukalenga bua Ahashaveroshe, nansha bavua basombe kule, nansha bavua pabuipi mikanda. Kubambilaye bua bikale benza tshibilu ku tshidimu tshionsu, dituku dia dikumi ne dinayi, ne dia dikumi ne ditanu dia ngondu wa Adare. Bualu matuku awu, bena Yuda bavua bapete dikisha, kabatshiwa ne muluishi kabidi to. Ngondu awu, dibungama diabu divua diandamuke disanka, dikenga divua diandamuke diakalenga. Nanku bavua ne bua kuenza bibilu ne disanka, batuminangana bintu bia kusankishangana nabi, kupesha bapele bintu. Bena Yuda bavua balonde mikenji yonsu ivua Mordekayi muele. Bavua banyisha kabidi bua tshibilu tshivuabu benza musangu wa kumpala, batshienza ku tshidimu ku tshidimu bua tshishale tshivulukilu tshia malu awa menzeke. Mordekayi uvua ubavuluija ne: Amane, muana wa Amedata, wa ku ndelanganyi ya Agaje, uvua muena lukuna wa bena Yuda, uvua mushindike bua kubutula bena Yuda, uvua mutshinke ne purime bua kujadika dituku divuabu ne bua kuenza bualu ebu. Kadi Estere kuya kumanyisha mukalenga bualu abu. Ke mukalenga kutuma diyi, kufunda mukanda bua bakengeshe Amane mushindu uvuaye musue kukengesha bena Yuda. Ke bantu kumowa ne bana bende ba balume. Ke padibu binyika matuku aa ne Purime, bu mudi dina dia “pure” dileja “kaamu” kavuabu batshinka naku bualu ebu. Bena Yuda kuvuluka bionsu bivua Mordekayi mubambile mu mukanda. Kuvulukabu kabidi ne bionsu biwabu bamone, ne dikenga divuabu bapete. Nanku bena Yuda kuanyisha diyi edi, bajadike buabu bobu ne bua ndelanganyi yabu, ne bua bonsu bavua mua kubuela mu tshisumbu tshia bena Yuda, balame diyi edi bimpe. Bavua ne bua kulama bimpe matuku aa abidi a tshibilu tshia ku tshidimu ku tshidimu, bilondeshile muvua Mordekayi mulongolole. Bavua ne bua kuvuluka ku ndelanganyi yonsu matuku a bibilu bia Purime aa, mu diku dionsu dia bena Yuda, dia mu ditunga dionsu ne mu tshimenga tshionsu tshia mu bukalenga. Bena Yuda bonsu ne ndelanganyi yabu bavua ne bua kushala kashidi ne tshibidilu etshi, bavuluka malu onsu avuabu babenzele kudi bantu aba. Mukalenga muadi Estere, muana wa Abikayile pamue ne Mordekayi, muena Yuda, bavua bafunde mukanda musangu muibidi, bajadikila bantu malu a kuenza dituku dia Purime. Mikanda eyi, bavua bayitumina bena Yuda ba mu matunga lukama ne makumi abidi ne muanda mutekete a bukalenga bua Ahashaveroshe, bavua babajingila bupole ne ditalala. Mu mikanda eyi bavua bambila bena Yuda bua kuenzabu tshibilu tshia Purime dituku divua Estere ne Mordekayi bajadike. Mukenji ewu uvua bualu buabu ne bua ndelanganyi yabu amu bu muvua mukenji wa kujila biakudia, ne wa kudila miadi. Mikenji ya Estere eyi ivua ijadika bimpe, malu avuabu ne bua kuenza mu tshibilu tshia Purime, kuyifundabu mu mukanda. Mukalenga Ahashaveroshe uvua wenzeja bantu ba mu matunga a ku muelelu wa mayi manene, ne ba mu bidila bivua ku bukalenga buende midimu mikole. Malu adi atangila midimu minene ne ya bukitu ivua mukalenga muenze, ne malu makuabu adi aleja muvuaye mubandishe Mordekayi mu muanzu munene, mbaafunde mu mukanda udibu binyika ne: “Malu menza kudi bakalenga ba bena Madayi ne ba bena Persa. ” Nenku Mordekayi muena Yuda, kushala muntu wa butumbi mu bukalenga, ulonda Ahashaveroshe ku bumfumu. Bana babu bonsu bena Yuda bavua bamunange ne bamunemeke bikole. Uvua ubenzela mudimu bua diakalenga diabu, ubakuila bua kubapesha ditalala. Ku kale, mu ditunga dia Usa, muvua muntu dina diende, Yobe. Muntu ewu uvua unemeka Mvidi Mukulu, umuitaba, uvua muntu muimpe, mubenge malu mabi. Uvua tatu wa bana ba balume muanda mutekete, ne ba bakaji basatu. Uvua ne mikoku binunu muanda mutekete, nyama ya tumelu binunu bisatu, nyama ya ngombe milume ne mikaji tshinunu, ya mpunde mikaji nkama itanu. Uvua kabidi ne bena mudimu bavule. Bantu bonsu bavua basombe ku luseke lua Palestine ludi diba dipatukila, amu yeye ke uvua mubapite ku bubanji ne ku biuma. Misangu yonsu, bana bende ba balume bavua baya, lelu mua muanabu kampanda, maloba mua mukuabu. Diba adi, bavua babikila kabidi bana babu ba bakaji bua kudia kuondoloka. Pavua masanka ajika, Yobe uvua ubikidisha bana bende, ujuka patshiatshia, ulambula Mvidi Mukulu mulambu wa kosha bua kukobolola yonsu wa kudibu. Yobe uvua wela meji ne: “Bumue bana banyi mbenzele Mvidi Mukulu bibi, nansha bapenda Mvidi Mukulu mu meji abu kabayi bamanye.” Ke muvua Yobe wenza misangu yonsu nanku. Kadi dituku dikuabu, batumibue ba Mvidi Mukulu bavua bamanyisha Maweja-Nangila bivuabu bamona. Satane mufundianganyi uvua kabidi munkatshi muabu. Maweja-Nangila kukonka mufundianganyi ne: — Udi ufuma penyi? Mufundianganyi kuandamuna Maweja-Nangila ne: — Ndi mfumina ku diendakana pa buloba. Maweja-Nangila kumuebeja ne: — Uvua mumone muntu wanyi Yobe. Pa buloba kapena muntu nansha umue udi mufuanangane nende to. Yeye ke muntu udi unnemeka, ungitaba. Udi muntu muimpe, mubenge malu mabi. Ke mufundianganyi kuandamuna ne: — Padi Yobe mukulamate mbua patupu anyi? Wewe udi mumulame bimpe, ne diku diende ne bintu biende bionsu. Udi mumututshishe dikasa dimpe mu bintu biende bionsu. Bimuna biende mbitangidika ditunga dijima. Ndi nkujadikila ne: bu wewe mua kumunyenga bionsu bidiye nabi, neakuele mulawu bantu bonsu bumvue. Maweja-Nangila kumuandamuna ne: — Nanku, angata bionsu bidiye nabi. Kadi kumulengi yeye nansha. Ke mufundianganyi kumuka muaba uvua Maweja-Nangila. Dituku dikuabu bana ba Yobe bavua badia banua kua tatuabu. Ke muntu kufika kudi Yobe ne mukenji, umuambila ne: “Tuvua tudima ne nyama ya ngombe, nyama ya mpunde mikaji ivua idia mu mpata pabuipi netu. Kadi bena Saba kufika, kutunyenga nyama yonsu, kushipa ne bena mudimu bebe. Amu meme ke udi munyeme bua kukumanyisha bualu ebu.” Muntu awu utshivua wakula, muena mudimu mukuabu kufika kabidi bua kumanyisha ne: “Nkuba mmushipe mikoku ne bena mudimu bebe, mmubioshe bionsu. Amu meme nkayanyi ke udi munyeme bua kukumanyisha bualu ebu.” Utshivua amu wakula, muena mudimu mukuabu kufika bua kumanyisha ne: “Bena Kasdime bavua bisumbu bisatu, mbakuate nyama ya tumelu baye nayi, mbashipe kabidi ne bena mudimu bebe, amu meme ke udi mulue bua kukuambila.” Patshivuaye amu wakula, muntu mukuabu kufika, umanyisha ne: “Bana bebe bavua badia banua kua tatuabu. Lupepele lukole lua mvunde lufumina mu tshipela, ndushimbule bimana binayi bia nzubu, nzubu mmubupukila, bana bebe kufua. Mu nzubu amu meme ke udi mupande bua kuvua kukuambila.” Ke Yobe kujuka, kupanda tshinkutu tshiende, kubeya nsuki, kudishinda mutue mpala panshi. Wamba ne: Panu bavua bandele butaka, nengumuke kabidi panu amu butaka. Maweja-Nangila kumpesha bionsu, amu yeye kubiangata tshiakabidi. Ndi ntumbisha amu kutumbisha Maweja-Nangila. Yobe kavua muenze tshilema nansha tshimue mu makenga aa onsu avua mamukuate. Kabidi kavua mujane Mvidi Mukulu ku bualu nansha bumue to. Dituku dikuabu, batumibue ba Mvidi Mukulu bavua bamanyisha Maweja-Nangila bivuabu bamona. Mufundianganyi kufika munkatshi muabu, umanyisha kabidi biende bivuaye mumone. Nanku Maweja-Nangila kumuebeja ne: — Udi utumina penyi? Mufundianganyi kuandamuna Maweja-Nangila ne: — Ndi mfumina ku diendakana pa buloba. Maweja-Nangila kumuebeja ne: — Uvua mumone muntu wanyi Yobe anyi? Pa buloba kapena muntu udi mufuanangane nende nansha. Yeye udi unnemeka, ungitaba. Udi muntu muimpe. Mmubenge malu mabi. Uvua munsake amu bua meme kumukengesha kapayi bualu. Kadi nansha nanku, utshidi amu undamata. Mufundianganyi kuandamuna Mvidi Mukulu ne: — Umutete mushindu mukuabu. Tshionsu tshidi muntu natshi, udi utshifila bua kudisungidila. Kadi ndi nkujadikila ne: bu wewe mua kumunyanga mubidi, neakuele mulawu bantu bonsu bumvue. Maweja-Nangila kuambila mufundianganyi ne: — Mbimpe umuenzele tshiudi musue. Kadi kumushipi to. Nanku mufundianganyi kumuka muaba uvua Mvidi Mukulu. Kutuaye Yobe disama dibi dia pa dikoba, mubidi wende mujima kunyanguka biangatshile ku dikasa too ne ku mutu. Yobe kuya kusomba mu butu, kuangula tshiyoyi tshia luesu bua kudikuanya natshi. Mukajende kumuambila ne: — Utshidi amu ulamata Maweja-Nangila muebe muuvua amu bua tshinyi? Umuele mulawu! Umutshipe. Utue! Yobe kuandamuna mukajende ne: — Udi wakula bu mukaji udi kayi ne lungenyi to. Patudi tupeta masanka mavule kudi Mvidi Mukulu, tudi tumuanyisha, mutudi mua kumubenga bua makenga adiye ututumina mbishi? Yobe kavua mujane Mvidi Mukulu nansha mu makenga makuabu aa avua mamukuate! Balunda basatu ba Yobe kumvuabu lumu lua makenga onsu avua makuate Yobe. Kumukabu mu matunga abu, mena abu adi nenku: Elifaze, muena mu tshimenga tshia Temane, Bildade wa mu buloba bua Shuka, Sofare wa mu buloba bua Naama. Bavua bumvuangane bua kuya kukolesha Yobe ku muoyi, ne kumusamba. Pavuabu bamutangidile pa bule, kabavua mua kumumanya kabidi to. Nanku, kudilabu, kupandabu binkutu biabu, kuelabu lupuishi mulu bua lubayile mu mutu. Pashishe, kusombabu pamue ne Yobe matuku muanda mutekete, a munya ne a butuku, kabayi bayukila nende, bualu bavua bamone ne dikenga diende ndipite bunene. Pashishe bionsu abi bimane kuenzeka, Yobe kuakula, utshipa dituku divuabu bamulele, wamba ne: Akia, Mvidi Mukulu ajimije dituku divuabu bandele, ne butuku buvuabu bamba ne: “Mbimite muana wa balume!” Dituku adi dikale dia miidima mikole. Mvidi Mukulu kadivuluki! Butoke kabuditokeshi nansha. Miidima mikole idikuate! Divuba difike didibuikile! Ngondu ajimije nsese ya diba, akuatshishe bantu bowa. Butuku abu buikale bua miidima mikole. Kabubadi munkathi mua matuku a mu tshidimu. Kabena mua kububala mu matuku a ngondu. Eyowa, butuku abu, kabena mua kuluangana to, kabena mua kuela tunkunduluila nansha! Bena majimbu bonsu, badi bamanya mua kutshipa matuku, ne badi ne bukole bua kutabuluja nyoka wa tshidika, batshipe butuku abu. Kabumonyi mutotu wa nkesha! Padibu mua kutshia, kabuyi butshia. Kabidi kabumonyi nsese ya diba mudidi dibanda. Bualu kabuvua bukandika bua kabandedi, kabuvua bungambuluisha bua tshimonyi dikenga bunene nenku. Tshiena mudianze kufuila munda mua mamu wanyi bua tshinyi? Bu meme mudianze kufua ku tshilelelu bivua bimpe. Mvua musangane binu bibidi bia tatu bua yeye kungambula, ne mabele abidi bua meme kuamua bua tshinyi? Bu meme mufue kuonsu aku, mvua mua kuikala mu lukita talalaa, muikishe mu bupole. Mvua mua kuikala mulale pamue ne bakalenga, balombodi banene ba ditunga, bavua bibakulula nzubu ivua mibumbule. Mvua mua kuikala mulale pamue ne bana ba bamfumu, bavua ne nzubu yabu milengeja ne mpawungi, ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Meme tshivua mua kuikalapu to. Mvua mua kuikala bu muana wa tshituka mubutame, nansha bu bana batekete badi kabayi bamone butoke. Ku bafue bena lonji kabena benza kabidi bibi to! Koku aku, bantu badi bamane kupungila, kabayi kabidi ne bukole, badi bikisha. Koku aku, nansha bena lukanu mbapete dikisha. Kabena bumvua kabidi mbila ya badi babalama. Ku bafue, bantu banene ne bakese badi amu mushindu umue. Mupika kena ne mfumuende to. Mvidi Mukulu udi utshishila bena dikenga dituku, bua tshinyi? Bena kanyinganyinga kabena bafue bua tshinyi? Badi bindila lufu, kadi kabena balumona. Badi balujinga mudibu bajinga biuma. Bavua mua kuikala basanka bikole bu bobu mua kuya ku bafue! Ndi bu muntu udi mupange kudiye mua kuya, Mvidi Mukulu mmuntshintshimike nseke yonsu, mundamatshishe ku tshimana. Pandi mumvue mua kudia, ndi ntua amu mikemu. Mbila yanyi ya dikenga idi ipatuka mukana, bu mudi mayi apueka amu kupueka. Amu bindi ntshina, ke bidi bienzeka! Bidi binkuatshisha bowa, ke bidi bingenzekela! Tshiena ne ditalala, nansha bupole nansha dikisha. Ndi nkenga amu kukenga. Pashishe, Elifaze muena mu tshimenga tshia Temane kuambila Yobe ne: Bu meme mua kukuambila bualu, bidi mua kukutonda anyi? Kadi udi mua kupuwa muaba ewu nganyi? Wewe uvua mulongeshe bantu ba bungi, mukoleshe bantu bavua bapungile mu maboku. Wewe uvua wimanyika kulu bavua bakeba kudishinda. Uvua ujula bavua bapungile ne bujitu. Lelu dikenga dikukuata, ukadi uteketa! Padibu bakulenga pambidi, ukadi uzakala! Bu muuvua mulamate Mvidi Mukulu, udi amu mua kutekemena kudiye. Bu muuvua muleje bantu tshilejilu tshimpe, kutekeshi mu maboku, kupinganyi tshianyima nansha. Ela meji bimpe, ukadi mumone bantu bakane babutuka anyi? Bena muoyi muimpe, badi mua kujimina anyi? Meme nkadi mumone ne: Padi muntu ukuna bubi, nansha umiamina makenga, udi unowa amu bubi ne makenga. Badi benza nanku, badi bakeba tshiji tshia Mvidi Mukulu. Tshidi tshibashipa, tshiya nabu bu mudi lupepele lua mvunde luenza. Badi bakungula bu mudi nyama ya ntambue. Kadi Mvidi Mukulu udi ubapuwisha, upola menu a nyama ya lonji eyi. Padi ntambue ipanga tshiakudia, bana bayi badi batangalaka, bafua. Musangu mukuabu mukenji kufika kundi mu musokoku, matshi anyi kumvua anu dinunganyi dikese. Bivua amu bu tshilota tshidi tshiluila bantu butuku, tshinyanga tulu tukole tuvuabu natu. Bowa buvua bunkuate bikole. Bidimba bionsu kunzakala. Lupepele lua mashika kumpitshila mu mpala, mubidi mujima kumvuayila. Meme kumona tshintu bu muntu, tshimana muaba awu, tshivua mua kutshijingulula bimpe nansha. Meme kumvua diyi ditekete diamba ne: “Muntu wa panu, ku mesu a Mvidi Mukulu, udi mua kudiamba ne: Ndi muntu muakane anyi? Muntu udi mua kubinga kumpala kua Mvidi Mukulu anyi? Mvidi Mukulu udi mua kudiwula bena mudimu bende, udi usangana bilema nansha kudi batumibue bende. Nanku, mmunyi mudiye kayi mua kudiwula bantu badi basomba pa nzubu ya pa buloba, bana bavuabu bafimba ne diima, badibu mua kudiata bu tunkenene. Biangatshile mu dinda too ne ku dilolu, bantu badi bapita bafua, kabayi nansha babamona kabidi. Badi bakosa mionji ya ntenta wabu wa pa buloba. Badi bafua kabayi bajingulula bualu.” Ela diyi tumone, neunwue muntu udi mua kukuandamuna anyi? Mutumibue wa Mvidi Mukulu udi mua kuyukila nebe nnganyi? Muntu mutatakane udi wasa Mvidi Mukulu tshilumbu, tshiotshi tshidi tshimushipa. Muntu mutshimbakane udi umvua lubabu munda, ufua nalu. Bushuwa, meme kumona tshidingidingi tshipeta diakalenga, kadi, diakamue meme kutshipa nzubu wende ne: “Bana bende, kabapetshi udi mua kubambuluisha. Babafundile tshibawu ku kabadi! Kakuena muntu udi mua kubasungidila. Bivuaye mupete babidie kudi bantu bakuabu. Nansha yeye muele mpangu meba, bamunyenge bia mu madimi ende, badi ne lukuka badie bia pa madimi ende bionsu.” Diakabi didi muntu nadi kadiena difuma mu lupuishi to. Dikenga diende kadiena ditoloka mu buloba to. Kadi dikenga dionsu didi difuma munda mua muntu bu mudi tuntolentole tua kapia tupatuka mu kapia. Bu meme ne dikenga bu diebe, mvua kuya kudi Mvidi Mukulu, kumuambila muanyi mundi muonsu. Yeye ke udi wenza malu manene, adi muntu kayi mua kujingulula. Udi wenza bishima bungi kabuyi kubala. Amu yeye ke udi ulokesha mvula bua kufila tshitalela pa buloba. Udi utuma mayi makumbana pa madimi. Bantu bavuabu bapuekeshe panshi, yeye udi ubabandisha kulu. Badi mu dibungama, yeye udi ubapingajila disanka. Udi upumbisha bena budimu meji adibu bela. Midimu idibu bakuata kayena ilubuluka. Udi ukuata bena meji mu budimu buabu. Ngenyi yabu kayena ibapetesha kantu. Badi benda mu munya, kadi badi batetuka bu badi benda mu miidima. Badi bababata bu mutu bantu benza mu butuku. Kadi Mvidi Mukulu udi usungidila muena dikenga, udi mu bianza biabu. Udi umusha mupele mu maboku a badi bamukengesha. Nanku bapela badi mua kutekemena tshiakabidi. Kadi benji ba malu mabi kabena mua kuakula kabidi to. Nanku, dikenga didi kudi muntu udi Mvidi Mukulu unyoka! Kadi wewe Yobe, kupepeji mibelu idi Mvidi Mukulu wa bukole buonsu ukubela nayi to. Mvidi Mukulu udi mua kusamisha muntu, kadi udi kabidi mua kujikija disama diende. Padiye utapa mputa, amu Yeye nkayende ke udi umondapa. Mvidi Mukulu neansungidile mu njiwu, too ne ku diba didi dikenga kadiyi mua kukukuata kabidi to. Mu tshikondu tshia tshiyole tshia nzala, Mvidi Mukulu neakuepule ku lufu. Mu mvita mikole, neakulame bua kabakushipi! Kuena mua kutshina badi bakujana, kuakuikala ne bowa padi kabutu kakuata bantu. Nansha mu mvita, nansha mu tshikondu tshia nzala, neuseke amu kuseka. Kuena mua kuzakala, nansha wewe mumone nyama ya lonji. Neumvuangane ne mabue adi mu budimi buebe. Nyama idi ipitshilamu neidie nebe bulunda! Mu nzubu muebe nemuikale bupole, paudi ubala mikoku yebe, neuyisangane amu yonsu katakata. Neumone ndelanganyi yebe ivulangana, bu bisosa bia mu mpata. Neukulakaje bikole, neufue nebakujike, amu bu mudibu bapole ntete ya kuenza bukula padiyi ipia. Ke malu atuvua balonge bikole; adi amu nanku. Teleja bimpe, ulonge pebe. Pashishe Yobe kuamba ne: Ndi musue bapime dikenga dianyi, bateke ntatu yanyi yonsu pa tshitempelu. Nebipite lusenga lua ku mayi manene ku bujitu. Ke pandi ngakula tshiakulakula. Eyowa, Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, mmungase miketa. Lulengu luayi ndumbuele mu lungenyi. Bionsu bidi Mvidi Mukulu mulongolole bua kukuatshisha nabi bantu bowa, bidi binyunguluke biela mualu wa mvita. Padi bisosa lutenda, nyama ya mpunde mu mpata idi mua kudila anyi? Nyama ya ngombe idi mua kuasa muadi padiyi ne bisosa bivule anyi? Badi mua kudia biakudia bitalala kabiyi biela luepu anyi? Badi mua kudia mulungulungu wa diyi mutoke, kauyi muipika, wewe kumvua bimpe anyi? Tshiena mua kudia bintu nanku to. Dikenga dianyi didi tshiakudia tshidi katshiyi tshisankisha. Mvidi Mukulu kena umpesha, tshindi ndomba bua tshinyi? Ankumbajile tshindi njinga. Mbimpe Mvidi Mukulu anzaze, alekele kundama, ambutule. Diba adi nansha meme muikale ne makenga makole, nentupike nsanka, nenkoleshe muoyi, bualu tshiena mubenge mikenji ya Mvidi Mukulu wa tshijila. Kadi tshiena ne bukole bua kumvua makenga kabidi. Nenshale ne muoyi bua tshinyi? Tshindi mua kutekemena kabidi ntshinyi? Ndi ne bukole bu bua dibue anyi? Mubidi wanyi udi wa tshiamu tshikunze anyi? Meme nkayanyi tshiena kabidi ne bukole nansha bukese. Tshiena mumone udi mua kungambuluisha. Muntu udi ukenga, mulunda wende udi ne bua kumusamba. Tshianana, kudi njiwu ya kubengaye kulamata Mvidi Mukulu wa bukole buonsu. Balunda banyi bavua bandinga bu mudi musulu mua kudinga bantu. Musulu uvua ne mayi mavule, mpindiewu ukadi mume. Ku ndekelu kua tshikondu tshia mashika, udi ne mayi a bungi mafike, bualu mayi avua afuma ku mabue a mvula, ne ku neje. Kadi padi tshikondu tshia luya tshituadija, misulu idi yuma, mayi adi akama bua bukole bua munya. Bena ngendu badi ne nyota, badi bapuka bua kukeba mayi, kadi badi babuela mu tshipela, bafuilamu. Bena ngendu ba ku Tema ne ba ku Saba, badi bakeba mayi, baatekemena ne muoyi mujima. Kadi, badi ne kanyinganyinga, bualu bavua bela meji ne: netupete musulu wa mayi. Kadi bobu bamane kufika, kusanganabu musulu mume. Nuenu kabidi, nudi nundinga, bu mudi misulu eyi idinga bantu. Panudi numona dikenga dianyi, nudi nunkuatshisha bowa. Ndi munulombe bua nuenu kunsankisha ne tshintu, nansha bua nuenu kumbuejila bintu bienu anyi, bua mpatuke mu bianza bia baluishi banyi, bua ngumuke kudi muena tshinyangu udi unkengesha anyi? Mbimpe, nundongeshe, nundeje mumvua mutupakane. Nanku nempuwe, nennuteleje. Panudi nubela muntu pa bualu, neateleje bimpe, kadi biakulakula bienu bidi mua kuenzela muntu tshinyi? Nudi nungasa tshilumbu bua miaku imvua muambe, kanuena numona ne nya muntu udi kayi mua kutekemena kabidi tshintu anyi? Nudi mua kutshinka bua kupeta muana nshiya, kumushintakaja ne mulunda wenu wa pa muoyi. Bu nuenu basue, nuntangile mu mpala, nungambile, ndi mushime anyi? Kanumpishi, tshiena ne bualu to. Miaku yanyi idi amu mimpe. Ntshidi mumanye mua kusunguluja tshidi tshimpe ne tshidi tshibi. Bantu badi ne lutatu lukole pa buloba, badi benza mudimu bu bapika. Muntu udi bu mupika mu munya mukole udi ukeba dileji, bu mudi muena mudimu mupele utekemena bua bamufute. Ngondu ya bungi idi ipita, meme ndi amu nkenga bikole. Butuku buonsu ndi amu mu lutatu. Pandi mulale, ndi amu muoyi kulukulu. Ndi ndiebeja ne: “Ndi mua kubika diba kaayi?” Butuku budi amu bunenga, ndi ndituta eku ne kuaka too ne mudi panshi patoke. Bikusu ne biuwuja bidi pambidi panyi ponsu. Mubidi wanyi udi mutapika mputa, ipatuka tufina. Matuku anyi a panu adi aya lubilu bu lua buatu bua mashinyi a mutedi wa bilamba. Adi enda ajika, tshiyi mua kutekemena tshintu. Eyi Mvidi Mukulu, umanye ne matuku anyi a panu adi amu lupepela. Diakalenga dianyi ndimane kujika kashidi. Wewe udi undama, kuena ummona kabidi to. Mesu ebe neankebe, kadi tshiakuikalapu kabidi nansha. Amu bu mudi divuba divingutuka, dijimina, ke mudi bantu bafua, baya kabayi mua kupingana panu kabidi. Muntu mumane kufua nanku, kena upingana kuende kabidi to. Nansha muaba uvuaye musombe, badi bamupua muoyi. Ke pandi tshiyi mua kupuwa kashidi to. Bu mundi ne kanyinganyinga kakole mu muoyi wanyi, ndi amu ne bua kuakula. Dibungama dianyi ndipite, ndi amu ne bua kuamba bidi bintonda. Wewe udi untekela bantentekedi bua tshinyi? Ndi mayi manene malabale nansha mushipa wa tshidika anyi? Pandi mbanda pa bulalu, ntekemena kukola mu maboku, pandi nkeba kulala bua kupua ntatu yanyi muoyi, udi ufika undubakaja ne bilota bibi. Malu audi undeja ku tulu, adi antshinyisha bikole. Eyowa, bu wewe mua kungela kankosa ku nshingu, mbimpe bitambe! Ndi musue kufua, pa mutu pa meme kunyana, kushala anu mifuba nkayayi nunku. Bionsu bia panu mbimane kuntonda. Tshiena musue kupashala. Undekele matuku anyi kaena ne bua nsongu panu. Udi wangata muntu ne mushinga bua tshinyi? Udi uteka muoyi webe kudiye bua tshinyi? Udi umukenketa dinda dionsu, udi umuteta amu kumuteta kuyi wikisha. Kuena mua kutangila luseke lukuabu, nansha katupa kakese, bua mmone mua kumina mate anyi? Nansha meme muena tshibawu, bidi bikutonda bua tshinyi, paudi musue amu kutentekela bantu? Ndi mukuenze bujitu anyi? Udi uludika mikete yebe, bua inkuate amu meme bua tshinyi? Kuena mua kulengulula tshilema tshianyi, kungumvuila luse bua tshinyi? Nkadi mikolu ku tshiina, mulale mu lupuishi, neunkebe, tshiakuikalapu to. Ke Bildade wa mu tshimenga tshia Shuka, kukonka Yobe ne: Neutuambile malu a nanku too ne ku diba kaayi? Biudi wamba bidi bia tshianana. Udi utantamana amu patupu. Udi muitabe bulelela ne: Mvidi Mukulu, udi mua kubenga malu makane anyi? Wa bukole buonsu udi mua kupanga kulonda meji mimpe anyi? Bana bebe bavua bamuenzele bibi. Ke pavuaye mubanyoke, bilondeshile malu avuabu bamuenzele. Kadi wewe paudi ukeba Mvidi Mukulu, utendelela wa bukole buonsu, mu tshikosu, kuyi ne bubi buudi muenze, Mvidi Mukulu neakuambuluishe pa lukasa, neakuangate ne mushinga. Bintu biebe bia kale biuvua nabi, nebimueneke bu bikese. Paudi ubifuanyikija ne bipiabipia biudi mua kupeta. Ukonke bankambua bavua bamane kuikala kumpala kuetu. Umanye bivua batatu batulongeshe. Tuetu mbatulele amu makelela ewu, katuena bamanye bualu nansha bumue. Matuku etu a panu adi apita bu mudi mundidimbi, adi bu dileji didi dijimina. Kadi bankambua betu kabena mua kukulongesha, kukumvuija bivuabu balonga panu anyi? Nebabuelele tusumuinu ne: “Ntupu idi imena amu mu lunteka. Dilenga kadiena mua kumena muaba udi kauyi mayi. Padibi bipanga mayi, bidi bidianza kuma kumpala kua bisosa bikuabu bionsu, muntu kena mua kubikosa, kukuata nabi mudimu.” Ke bidi bienzekela bantu badi bapua Mvidi Mukulu muoyi. Bantu badi bamutombokela kabena mua kutekemena tshintu. Badi bu nyunyi idi ikeba kubuka, kadi mbayikose nsala. Muaba udibu basue kunyemena, udi amu bu lutandetande. Padibu banyema ku nzubu wa nanku, bionsu bidi biupuka. Badi beyemena butantande badishinda nabu panshi. Badi bu mutshi udi ukolela mu munya mukole. Udi muoluele matamba awu mu lupangu. Udi muelele miji yawu ne mu mabue, idi ifika too ne munda mua mbuebue. Kadi bu wewe mua kutula mutshi awu muaba uvuawu, bantu kabena mua kuitaba ne: muaba ewu uvua mutshi to. Ke mudi disanka didi bantu abu babi nadi. Bantu bakuabu nebajuke, nebangate muaba wabu. Mvidi Mukulu kena mua kubenga muntu udi kayi ne bualu to. Kadi kena mua kuambuluisha muntu mubi nansha. Mvidi Mukulu neakuambuluishe bua uleje tshiakabidi mpala wa mimuemue, ne bua wele tunkunduluila. Nanku badi bakukina nebafue bundu, bantu babi nebajimine. Pashishe Yobe kuandamuna ne: Bushuwa, ndi mumanye bionsu biudi wamba. Muntu udi mua kupisha Mvidi Mukulu anyi? Kabiena mua kuenzeka to. Nuenu basue kuelangana nende mpata, wewe mumuele nkonku nansha tshinunu, kena mua kuandamuna nansha lumue. Mvidi Mukulu udi mutupite ku bukole ne ku lungenyi. Udi mua kumutonuena mesu kabayi bamunyoka, nnganyi? Udi mua kutula mikuna, kuyiteka muaba mukuabu kayi umanyisha muntu. Yeye ne tshiji, udi uyibondakaja. Udi uzakaja buloba, unyungisha makunji adi mabuambula. Udi ukandika diba bua kadipatuki, udi ukangila mitotu mu nzubu kayiyi ikenka kabidi. Yeye nkayende ke udi ubalula diulu, udi wendakana pa mavuala a mayi manene. Udi mufuke mbua ne nyama ne muntu. Tshiminanzaji, mutotu wa nkesha, ne mutshi mutshiamakane udi umueneka kuinshi kua ditunga. Malu adiye muenze mmanene, muntu kena mua kuajingulula. Kena nansha mua kubala bishima biende bungi buabi. Yeye upitshila pabuipi nanyi, tshiena mua kumumona to. Nansha yeye mundenge kakese, tshiena mua kumvua to. Udi mua kunyenga Mvidi Mukulu tshidiye wangata nganyi? Muntu kena mua kumukimina, kumuebeja ne: “Tshiudi wenza ntshinyi?” Padi Mvidi Mukulu mufike munda, kabena bamukandika to. Rakabe ne bena diende, nyama ya bidika ya mu mayi manene, mbiname ku makasa ende. Padibi bienza nanku, meme ndi mua kumuandamuna bishi? Tshindi meme mua kumuambila ntshinyi? Nansha meme mubinge, tshiena mua kumuandamuna to. Ndi ndomba amu bua mukoshi wanyi wa nsambu amfuile luse! Nansha meme mumubikile, yeye mungitabe, tshiena mua kushindika ne: uvua munteleje to. Udi unzaza amu bua bualu bukese. Udi untapa amu kuntapa mputa, kayiyi bualu, Kena musue bua meme kueyela, kuikisha katupa. Udi untatshisha, unyingalaja bikole. Udi mumpite ku bukole, ndi mua kumuluisha anyi? Kadi yeye, ndi mua kumufunda ku kabadi anyi? Kadi udi mua kumbikidisha ku kabadi nganyi? Nansha meme mubinge, neampishe, nansha meme mulumbulule bishi ne bishi, neamfundile tshibawu, tshiyi ne bualu. Bushuwa, tshiena muenze bualu bubi to. Kadi nansha meme mufue, bidi amu bimpe. Ya panu ikadi mintonde, bionsu bidi amu mushindu umue. Ke pandi ngamba ne: kabiena ne tshilumbu to. Mvidi Mukulu udi ubutula nansha muntu udi kayi ne bualu, nansha muntu mubi. Padi tshipupu tshifika, tshishipa diakamue bantu badi kabayi ne tshilumbu, Mvidi Mukulu udi useka padiye umona mudibu bakenga. Padi ditunga mu bianza bia muena tshikisu, Mvidi Mukulu udi ufofamija mesu a bakoshi ba nsambu. Padiye kayi muenze nanku, mukuabu udi mua kuenza nanku nnganyi? Matuku anyi adi apita lukasa, mapite muntu udi unyema lubilu, adi ajimina tshiyi muanji kusanka dituku nansha dimue. Adi apita lubilu bu buatu budi kabuyi ne bujitu, bu mudi nyunyi wa tshiminyi upueka panshi bua kukuata tshintu. Meme kuamba ne: mbimpe kupua ntatu yanyi muoyi, meme kusanka, kutua mimuemue. Kadi makenga anyi adi amu ankuatshisha bowa. Bualu ndi mumanye ne: tshiena mua kubinga, ku mesu a Mvidi Mukulu to. Nansha biobi bishi, ndi amu muena tshibawu kumpala kuende. Kukeba kudibingisha kudiye, nkujimija diba! Nansha meme mowa mayi ne nsabanga wa munganga. mutokesha bianza bianyi ne wa binshidimba, Mvidi Mukulu neangele musangu umue mu bitotshi. Bilamba bianyi nebikale ne bundu. Mvidi Mukulu kena muena mulongu nanyi, undi mua kuandamuna, bua tuetu kuya nende ku kabadi! Kakuena muntu udi mua kuimana pankatshi petu, bua kutulumbuluisha bonsu babidi, kukosa nsambu yetu. Bu Mvidi Mukulu mua kungumbushila dikombu didiye unkuma, bu yeye kayi unkuatshisha kabidi bowa, mvua mua kuakula tshiyi mmutshina to. Kadi kabiena nanku to, ndi nkayanyi! Bia panu bidi bindukisha, tshiena ndekela kutua mikemu, tshiena mua kupuwa to, bualu ndi nyingalala bikole. Nenkandike Mvidi Mukulu ne: kumfundidi tshibawu to. Kadi ummanyishe tshilumbu tshindi natshi! Paudi unkengesha nenku, udi wipatshila tshinyi? Udi upepeja tshiudi wewe mufuke bua tshinyi? Muudi useka paudi umona meji adi bantu babi bela mbishi? Biudi wewe umona, kabiena bipite bidi bantu bamona anyi? Wewe udi ujingulula malu mushindu umue ne badi basomba pa buloba anyi? Matuku ebe adi mabala ku minu bu etu anyi? Bidimu biebe bidi bikese bu bia bantu anyi? Kadi udi ukeba kumanya bilema bianyi bua tshinyi? Udi musue kutandula bubi buanyi bua tshinyi? Kadi udi amu mumanye ne: tshiena muena tshibawu to. Kabidi ne kakuena muntu udi mua kunnyenga mu bianza biebe. Bianza biebe bivua bimfuke, bimfumbe, mpindiewu bidi binkuata, bikeba kumbutula! Uvuluke muuvua mumfumbe ne buloba bua diima. Ukadi ukeba kumpingaja mu lupuishi anyi? Dituku dikuabu, tatu wanyi kubuelela mamu wanyi mu nzubu, wewe kutuadija kufimba mubidi wanyi munda mua mamu wanyi, bu mudibu bakuatakaja mabele mu luesu. Ke wewe kumvuadika dikoba ne misunya! kundamakaja ne minyinyi ne mijilu. Pashishe wewe kumpesha muoyi, kunnanga kabidi. Meme kushala ne muoyi bualu uvua mundame! Kadi mpindiewu ndi mumanye ne: Uvua ne bualu buuvua musue kunsokoka, uvua ne meji makuabu munda muebe. Uvua musue kujikidila ngenza bubi bua umone mua kunnyoka ku kalema konsu kandi naku! Nenku meme muenze bibi, ndi muena diakabi! Kadi meme muenze bimpe, kabena bangangata ne mushinga to. Ndi amu ne bua kufua bundu, kubuela mu dikenga. Kadi pandi mbanduluka, mpeta bukole, udi ungipata meme bu nyama wa ntambue, udi unzaza, wenza nansha malu a kukema, bua kunkuatshisha bowa. Udi unsongakaja ne bantu bapiabapia, badi banjadikila ne malu a dishima, bua umone mua kumvudijila tshiji tshiebe, kunduisha amu kunduisha mishindu yonsu. Uvua mumpatule munda mua mamu wanyi bua tshinyi? Diba adi mvua mua kufuilamu, muntu nansha umue kayi mua kummona. Mvua mua kupatuka munda mua mamu bua kubuela buludi mu lukita, mvua mua kufuanangana ne muntu uvua kayi mupete muoyi. Matuku anyi a panu mmashale makese. Nanku, lekela kunduisha, umuka kundi bua nsombe talalaa matuku makese andi mushale nawu. Nkadi makasa matangila mu ditunga dia bafue, dia miidima, tshiena mua kupingana panu to. Mu ditunga adi mudi amu miidima ne tshimvundu, nansha munya kabidi mmufuanangane ne butuku. Sofare, muena Naama kuambila Yobe ne: Muntu udi mua kuandamuna ku miaku ya patupu, idi muntu awu wakula amu kuakula anyi? Muntu udi mua kubinga bua bungi bua miaku idiye wamba anyi? Udi wela meji ne: biakulakula biebe bidi mua kutubuikidija mukana anyi? Tudi mua kuteleja miaku iudi utuseka nayi, utupepeja katuyi tuandamuna anyi? Uvua wamba kabidi ne: “Tshiena nshima to. Mvidi Mukulu mene udi mua kujadika mundi tshiyi ne bualu!” Eyowa, ndi musue Mvidi Mukulu akuandamune, akuambile malu buludi. Bu yeye mua kukuleja mushindu udiye ukuata mudimu ne meji mu musokoku, mudimu utudi tuetu bantu katuyi mua kujingulula, nanku diba adi uvua mua kujingulula ne: Mvidi Mukulu udi ulengulula bilema biebe bia bungi. Kadi wewe udi mua kumanya malu adi munda mua Mvidi Mukulu anyi? Bukole buende mbupite bua diulu, tshiudi mua kuenza ntshinyi? Budi ne bondoke bupite bua dijimba dia bafue, tshiudi mua kushikuluja ntshinyi? Bunene buende mbualabale, bupite buloba, bupite ne mayi manene. Nanku, padi Mvidi Mukulu ufika kuebe, ukukuata bu muena tshibawu, uya nebe ku kabadi, udi mua kumutuila nkanana nnganyi? Bualu Mvidi Mukulu mmumanye bikole bantu batshimbakane. Udi mumone bantu badi benza bibi, kayi ne lutatu bua kubanyoka. Kadi muntu wa tshidingidingi neapete lungenyi, anu dituku didi nyama wa mpunde wa muitu, uvua mpunde wa pambelu. Kadi wewe Yobe, olola bianza biebe kudi Mvidi Mukulu, umutendelele. Owa mayi ku bianza biebe bidi binyanguke ne bubi. Kuitabi bua malu mabi ashale kuudi. Nanku neumone mua kutangila bantu bonsu, kuyi ne bowa. Bu muudi kuyi ne tshilumbu nansha tshimue, kuena mua kuzakala to. Kuakuvuluka makenga ebe a kale to. Neikale bu mayi a musulu mamane kupueka. Newende ne disanka dikole dipite dia diba didi dikenka munda munya. Miidima neyandamuke yenze munya wa dinda. Neusombe talala, muoyi muwule ne ditekemena tente. Neumone ne bionsu bidi bienda bimpe, nanku neulale kuyi utshina tshintu. Muntu nansha umue kakunyanga dikisha diebe. Kadi bantu bonsu nebakebe mua kukulonda mu nyima. Kadi, bena malu mabi badi bakeba bantu badi mua kubambuluisha, kabena mua kubapeta to. Bobu badi mua kutekemena amu lufu. Pashishe Yobe kuamba ne: Bushuwa, amu nuenu nkayenu ke badi ne meji, nuenu bafua, meji adi afua kabidi. Kadi meme kabidi ndi ngela meji anu bu nuenu! Lungenyi lundi nalu kaluena lushadile ku luenu. Udi kayi mumanye bia nanku nnganyi? Pandi ndomba kudi Mvidi Mukulu bua angandamune, tshidi tshingenzekela ntshinyi? Nkadi bu muntu udibu balembakaja kudi balunda bende, udibu bapetula, nansha meme tshiyi ne tshilumbu, tshiyi muenze bibi. “Muena dikenga badi bamuseka bikole.” Ke meji a bantu badi kabayi ne lutulu. Muntu udi ukeba kudishinda, badi bamuela museba. Bena tshikisu badi basomba kabayi bapampakana. Badi bajula tshiji tshia Mvidi Mukulu badi ne ditalala. Bukole buabu ke wabu mvidie, kabena bamanye mvidie mukuabu. Kadi wanji kukonka nyama ne nyunyi, nebikulongeshe. Nanku ebeja buloba, nebukuambile malu. Mishipa idi mu mayi manene neikulongeshe malu a bungi. Munkatshi mua bifikibua bionsu ebi, tshidi katshiyi tshimanye ne: Maweja-Nangila, ke udi muenze bionsu ebi, tshidiku anyi? Amu yeye ke udi mulame mu tshianza tshiende, muoyi wa bifukibua. Mueyelu wa bantu mmufume kudiye. Bena kale bavua bela lusumuinu ne: “Ditshi mudimu wadi ngua kujingulula malu adi bantu bamba, bu mudi tshilakalaka tshijingulula buimpe bua biakudia. Bantu bakulumpe badi bajingulula malu. Badi balala panu baboboke, ke badi ne lungenyi.” Kadi udi ujingulula malu, udi lungenyi lutue, udi amu Mvidi Mukulu. Yeye udi kabidi ne bukole ne meji, bidiye ne bua kukumbaja. Tshidi Mvidi Mukulu mupule, kabena batshibakulule kabidi. Udiye wela mu lukanu, kabena mua kumupatulamu nansha! Padiye kayi mulokeshe mvula, bionsu bidi biuma. Padiye amu ulokesha mvula, buloba budi bunyanguke. Amu yeye ke udi ne bukole, anu yeye ke udi utshimuna. Muntu udi upambuka, ne muntu udi upambuisha mukuabu, bonsu babidi mbantu bende yeye. Mvidi Mukulu, udi wendesha ku makasa kutupu bavua balombola ditunga. Udi ujimija lungenyi lua bantu bavua balumbuluila bantu nabu. Udi usulula mukaba wa bumfumu wa bakalenga, ubasuika muonji wa bupika mu tshimonu. Nansha batuangaji babu, udi ubatuma mu bupika. Udi unyenga bantu bakane mianzu ivuabu bapete kale. Udi upuwisha bavua bamanye mua kufila lungenyi. Bantu bakulakaje, udi ubanyenga meji avuabu nawu. Bantu bavuabu banemeka, bakadi babapepeja. Bena tshikisu, udi ubanyenga bukole buabu, bashale bianza bitupu. Udi utuma butoke muaba udi miidima, uleja patoke bivua bisokome mu miidima. Udi uvudija bantu, pashishe udi ubabutula. Udi ubamuangalaja, ubapingaja kuabu. Udi utshimbisha bamfumu ba matunga, ubatambakajija mu tshipela kamuyi njila. Bakadi benda babubuta butuku kabayi bamona tshintu. Batetuka bu bakuatshika maluvu. Nanku bionsu binudi nuamba ebi, ndi mumane kubimona kale. Ndi mumane kubiumvua, mubijingulule. Bionsu binudi bamanye, ndi mubimanye kabidi. Lungenyi lundi nalu kaluena lushadile kudi luenu to. Meme ndi musue kuyukila ne Mvidi Mukulu wa bukole buonsu. Ndi musue kudilumbuluila kumpala kuende. Kadi nuenu bu munudi nupanga kufila meji, nudi nufuikakaja malu a dishima. Nudi bu baminganga badi kabayi mua kuondapa muntu. Nanku mbimpe kupuwa. Nanku bantu badi mua kunuangata bu bena meji. Pandi ndilumbuluila, teleja ne ntema malu andi ngamba. Nudi nuamba malu a dishima bua tshinyi? Nudi nuelangana meji ne ke bidi biambuluisha Mvidi Mukulu anyi? Nudi basue kuditua ku tshiende, nudi nujinga kumulumbuluila anyi? Kadi bu yeye mua kunuteta, nudi mua kubinga anyi? Nudi nushima Mvidi Mukulu bu munudi nushima muntu anyi? Nansha nuenu banshiminyina malu mu musokoku, yeye neanutandishe bulelela. Kanuena nutshina bukole bua Mvidi Mukulu anyi? Kanuena nuzakala bua butumbi buende anyi? Miaku yenu idi bu butu, katuena mua kukuata nayi mudimu kabidi to. Meji anudi nufila adi bitotshi. Puwayi, ngakula meme! Bidi mua kuenzeka, nebingenzekele. Ndi mumane kudilongolola, nansha bu meme ne bua kufua. Nansha Mvidi Mukulu musue kunshipa, anshipe, tshindi mua kutekemena kabidi ntshinyi? Kadi ndi anu musue kudilumbuluila, kumpala kuende. Bia nanku bidi bimpetesha lupandu. Bualu muena mpala ibidi, kena mua kusemena kudiye. Nanku, telejayi bimpe tshindi ngamba, nuteye matshi anu bua numvue miaku yanyi. Eyowa, ndi udilongolola bua kulumbulula. Kadi ndi mumanye ne: tshiena mua kupila to. Biangatshile lelu, muntu udi mua kungasa tshilumbu anyi? Ndi mumane kudilongolola, pandi mua kupila, nempuwe, nansha bua kufua ndi musue. Mvidi Mukulu wanyi, umpeshe amu bintu bibidi, bua mmone mua kuimana kumpala kuebe. Anji kumusha tshianza tshiebe pambidi panyi, pashishe, lekela kunkuatshisha bowa. Nanku udi mua kuanji kuakula, meme nenkuandamune. Nansha meme nengakule, wewe ungandamune. Bilema kabidi ne bubi bindi muenze bidi bishi? Undeje mundi mukutombokele. Udi ungela nyima, ungangata bu muluishi webe bua tshinyi? Uudi wipata nnganyi? Ndi amu dibeji didi dipepuka. Uudi amu ulondakaja nnganyi? Ndi amu tshisosa tshimane kuma. Udi ungasa bilumbu bikole be. Udi unnyoka nansha bua bilema bia ku buana. Udi muele makasa anyi mu tshikunyi. Udi ukenketa bionsu bindi ngenza. Udi utangila too ne muaba undi mudiate! Kadi ndi amu bu mutshi mumane kuuma, nansha bu tshilamba tshimana kudia kudi musuasua. Muntu udi amu bu muana mulela kudi mukaji. Udi usomba panu amu matuku mabale ku minu, mu dikenga ne mu lutatu. Muntu udi bu tshilongu tshidi tshibaluluka, tshifubidila musangu umue. Udi upita, ujimina diakamue bu mundidimbi. Mvidi Mukulu wanyi, muntu wa nanku ke uudi musue kukenketa! Ke uudi ufunda ku tshilumbu! Kudi muntu udi mua kupatula tshintu tshidi ne mikiya ku tshintu tshidi katshiyi ne mikiya anyi? Nansha kakese! Amu wewe ke udi mujadike bungi bua matuku, ne bungi bua ngondu bidi muntu mua kulala panu. Muntu kena mua kusakidila dituku nansha dimue. Nanku, ulekele kumutentekela, asombe talala. Ajikije mudimu wende udiye ukuata. Nansha bobu bakose mutshi, tudi amu mua kutekemena tshintu, mutshi udi mua kusasa tshiakabidi, kuela ntonga. Nansha miji mimana kukulakajila mu buloba, kabidi nansha tshikuku tshiawu tshimana kubolela panshi. Mutshi awu padiwu upuita mayi, udi mua kumena tshiakabidi, kuela matamba bu mutshi mutekete. Kadi padi muntu ufua, kuende nkujika! Neumukebele penyi? Dituku dikuabu misulu idi mua kuma. Muaba uvua mayi manene kamuena mua kuikala kabidi mayi to. Kadi muntu udi mufue, kakubika to. Kakujuka ku tulu tuende tua ndekelu to. Neatabale amu diba didi diulu dibutuka, dijimina. Mvidi Mukulu wanyi, bu wewe mua kunsokoka, kundama mu dijimba dia bafue too ne muajika tshiji tshiebe! Nenshalemu too ne ku dituku diudi musue kumvuluka tshiakabidi! Kadi muntu mumana kufua, udi mua kubika tshiakabidi anyi? Uvua amu mua kuikala ne lutulu mu matuku atshidiye ukuata mudimu panu, utekemena too ne paudi ufika, bua kunjula. Diba adi neumbikile meme, nengitabe. Neummone meme muntu uudi mufuke. Diba adi, nansha wewe unkenketa konsu kundi nya, kuakubala bungi bua bilema bianyi kabidi to. Nensokoke bilema bianyi mu tshibombu, tshidibu basuike bimpe. Neukupule ntupakanyi yanyi. Kadi tshikondu tshikuabu, mikuna neyupuke, mbuebue neitangidike. Mayi neapande mabue, mvula mukole neanyange madimi. Ke muudi wewe ujimija ditekemena didi muntu nadi. Udi wela muntu panshi, umujimija kashidi, udi umutuma ku lufu, mpala wende mumane kunyanguka. Padibu bapesha bana bende lumu, kena mumanye bualu nansha bumue. Padibu babapepeja, kena umona to. Dikenga didiye umvua, didi anu diende yeye. Udi utua mikemu amu bua dikasa dibi didiye yeye nadi. Pashishe Elifaze wa mu tshimenga tshia Temane, kuambilaye Yobe ne: Mudi muena meji bu wewe wakula amu kuakula, wamba bualu kabuyi bumvuika mbishi? Mudiye mua kuandamuna bibi nanku mmunyi? Bionsu biudi wamba, kabiena mua kukuambuluisha. Meji audi ufila neakulengelele ku tshinyi? Muntu udi witaba tshiudi wamba, kena mua kutshina kabidi Mvidi Mukulu to. Bubi buebe budi bumueneka ku biudi wamba, nansha wewe ukeba kudileja bu muena meji. Tshidi tshikupisha ki mmeme to, mmiaku yebe. Bionsu biudi wamba bidi bikusonguela. Wewe udi muntu wa kumpala pa buloba anyi? Bavua bakulela mikuna kayiyi mifuka anyi? Pavua Mvidi Mukulu mu tshipangu wela meji, uvua mumuteleje anyi? Ku bantu, anu wewe nkayebe ke udi wela meji anyi? Tshiudi mua kumanya, katuyi mua kutshijingulula ntshinyi? Tshiudi mua kujingulula, tuetu kutshipangila ntshinyi? Munkatshi muetu, mudi bantu bavua balonge malu bikole. Badi ne bidimu bia bungi bipite bivua tatuebe nabi. Mvidi Mukulu udi ukusamba ne miaku ya mukana muetu, muudi uyilengulula mmunyi? Muudi ufika munda musangu umue mmunyi? Muudi upodia ututangila ne tshiji mbishi? Udi ufikila Mvidi Mukulu munda, umujana bua tshinyi? Muntu udi udiamba ne tshiena ne mikiya anyi? Udi mua kuamba ne tshiena ne bualu nnganyi? Mvidi Mukulu kena mutekemene nansha kudi batumibue bende. Diulu ditshidi anu dimueneka bu didi ne mikiya ku mesu ende. Kadi muntu udi muena buenzayi, matuku onsu udi wenza malu mabi, anu bu mudiye unua mayi ku dituku ku dituku. Unteleje, ndi ne bualu bua kukumvuija. Ndi musue kukutondela tshindi mumone. Ke tshivua bantu bavua bamanye malu bandongeshe. Ke tshivuabu bapete kudi bankambua babu. Mvidi Mukulu uvua mubape ditunga diabu nkayabu. Bantu ba bisamba bikuabu kabavua babatumina diyi to. “Bena malu mabi badi basomba panu ne bowa, bualu dituku dia kunyoka bena tshikisu didi pabuipi. Badi bateleja anu meyi adi abakuatshisha bowa. Badi batshina muluishi, nansha diba didi bionsu mu ditalala. Kabena batekemena mua kupatuka mu miidima. Badi bela meji ne: muele mmufuane kututapa. Nyunyi ya mikanku neituzokole, katuedi mpata! Bakadi basue kutubutula. Dikenga ne lutatu bidi bibakuatshisha bowa, bu mudi tshituilu tshia mukalenga tshifika lukasa, tshiluisha musangu umue.” Bualu bantu aba bavua batonuena Mvidi Mukulu wa bukole buonsu mesu. Bantu babi aba badi banuluisha, binama, basokome muinshi mua ngabu, benda baluisha Mvidi Mukulu. Badi badiunda, badi ne bukole bua mubidi. Bavua baye kusomba mu bimenga bidi binyanguke, babuele mu nzubu ivua mishale kayiyi ne bantu, ikeba kupuka. Muntu mubi, kena mua kupeta biuma kabidi, nansha yeye mubipete, kena mua kushala nabi matuku mavule to. Kena mua kuikala ne diakalenga mu ditunga. Kena mua kupatuka mu miidima nansha. Neikale bu mutshi udi kapia kosha matamba! Mueyelu wa Mvidi Mukulu neumuipate kule. Udi utekemena ku malu mabi, kena mua kukema padibu bamufuta malu mabi. Bia nanku nebienzeke kayi muanji kukumbaja matuku ende a panu, anu bu lutonga ludi kaluyi luanji kusasa. Nansha bu mionji ya mvinyo, idi tumuma tupona panshi tutshikale tubishi, bu mudi bilongu ku mutshi wa olive bimata bipopoke panshi bionsu. Eyowa, bantu badi kabayi batshina Mvidi Mukulu kabakulela kabidi nansha. Kapia nekabutule nzubu yabu, bualu bavua bayasa ne biuma bipeta mu buivi. Badi bela meji ku malu mabi, nebatele malu mabi. Badi badinga bantu, badidinga ne bobu kabidi. Pashishe Yobe kuandamuna ne: Nkadi mumvumvue malu anudi nuamba. Nudi basue kunsamba, kadi nudi nuntonda. Nudi nungebeja ne: “Newambe miaku ya bupale too ne ku diba kaayi? Ndikenga kayi diudi nadi bua wewe kuandamuna amu kuandamuna?” Bu nuenu bikale bu mundi emu, meme muikale munudi amu, mvua mua kuamba malu anudi nuamba nuenu. Mvua mua kunubela panyi ne nsumuinu mimpe. Mvua mua kunyukisha mutu. Mvua mua kunukolesha ku muoyi, kadi anu ne miaku. Mvua mua kunusamba, kadi anu mukana patupu. Kadi pandi ngakula, dikenga dianyi kadiena diteketa nansha. Meme mupuwe, dikenga kadiena dijika. Eyi, bulelela, Mvidi Mukulu mmumbutule, mmushipeshe bana banyi bonsu. Wewe kunduisha, nkadi munyane bikole, mubidi mmushale amu mifuba pa mifuba nkayayi. Ke padi bantu bantangile bu muena tshibawu. Wewe kunduisha, kusumakaja menu ne tshiji, wewe kundondakaja. Wewe muluishi wanyi, udi untangila ne lukinu. Bantu badi bakula amu kuakula, bantandisha, bantuta mapi, bampenda, badi badikunguja bua kunduisha. Mvidi Mukulu mmumfile kudi bansonga bena buenzayi, mmunteke mu bianza bia bantu babi kabayi ne mikenji. Mvua nsomba talalaa, kadi Mvidi Mukulu kunkuatshisha bowa, kumpia mu nshingu, kungela panshi, kuntangila bu tshintu tshia kuteta natshi ndudi yende. Mikete idi ipepuka ku nseke yanyi yonsu, udi ungasa mikete mu tonyi, kuyi ungumvuila luse, mayi a kanyonga adi atangalaka pa buloba. Udi udiela pambidi panyi bu muena mvita, udi untapa amu kuntapa mputa. Tshilamba tshia lufuila tshidi pambidi panyi diba dionsu. Ndi nsomba mu lupuishi, tshiyi kabidi ne bukole. Ndi ndila bikole, mesu akadi mankunze onsu, mmamane kuwula, tshiyi mmona bimpe. Tshivua muenze bualu bubi nansha bumue, mvua mutendelele amu bimpe, tshiyi ne mpala ibidi to. Wewe buloba, kubuikidi mashi anyi, bantu bonsu bumvua mbila indi ngela. Eyowa, mu diulu mudi muntu udi ujadika malu anyi, udi undumbuluila, mutue ku tshianyi. Kadi meme ndi mutangile amu kudi Mvidi Mukulu, balunda banyi badi banseka, ndi ne binsonji mesu tente. Akia, udi ungambuluisha akose nsambu yanyi, idi pankatshi panyi ne Mvidi Mukulu, bu mudibu bakosa nsambu pankatshi pa muntu ne mulunda wende. Eyowa, angambuluishe, bualu matuku anyi mmabale ku minu. Ndi nya mu njila udibu kabayi batua bapingana. Ndi ngeyela ne lutatu, muoyi wanyi mmushikile munda, lukita luanyi lukadi buashi. Badi banyungulukila, badi anu banseka bampenda butuku bujima, tshiyi nansha mua kulala to. Mvidi Mukulu wanyi udi musue kundumbuluisha, kadi wewe mene undumbuluile. Wewe kuyiku, udi mua kungambuluisha nnganyi? Udi mumushe meji mu mutu mua balunda banyi. Kuanyishi bua bantshimune. Badi bu muntu udibu bela mu lusumuinu ne: “Kuvua muntu mubikile balunda bende bua kudia nabu biakudia, kadi bana bende balala ne nzala. ” Meme ndi bu muntu udibu bela mate mu mpala, badi bansaka mu misambu, banseka. Bua dikenga dindi nadi, mesu anyi adi amona bilejileji, mubidi udi mpindiewu anu bu mundidimbi. Bantu ba muoyi muimpe badi bamona dikenga dianyi, badi bakatshila. Bantu badi badiamba ne: tudi bantu bimpe, badi bakema, bamona meme bu muena tshibawu. Badi bamba ne: “Bantu badi bitaba Mvidi Mukulu, bananukile mu njila wabu, badi kabayi ne tshilumbu, bashale amu nanku.” Kadi nuenu balunda banyi, semenayi pabuipi, luayi tshiena musangane muena meji nansha umue munkatshi muenu! Matuku anyi a panu mmamane kusemena, bimvua muele meji bua kuenza, bimvua mujinge kabiakukumbana nansha. Bu meme ne bua kuitaba balunda banyi, buanyi butuku mmunya. Ndi mumanye ne: butuku mbumane kuila. Kadi nudi nuamba ne: “Butuku mbumane kutshia.” Ndi mua kutekemena kabidi tshinyi? — Nembuele mu dijimba dia bafue, bua meme kulala mu miidima. Ndi ngambila lukita luanyi ne: “Wewe ke tatu wanyi.” Ndi ngambila bikusu ne: “Nuenu ke mamu wanyi, ne muanetu wa bakaji!” Tshindi meme mua kutekemena kabidi ntshinyi? Kudi muntu udi mua kutshindeja anyi? Bindi mutekemene bidi biya nanyi mu dijimba dia bafue. Tudi tuya kuikisha nabi mu lupuishi. Pashishe Bildade muena Shuka kuakula wamba ne: Kadi neupuwe diba kaayi? Anji kuteleja, nanku netuyukidilangane nebe bimpe. Yobe udi musue kutuangata bu nyama anyi? Udi ututangila bu bidingidingi anyi? Yobe, tshiji tshiebe tshidi tshikusunsula amu wewe. Amu buebe wewe, bantu bonsu badi mua kumuangala mu ditunga anyi? Mvidi Mukulu udi ne bua kumusha mikuna, bua ikushile muaba anyi? Kadi, anu muendu wa muntu mubi ke udi ujima! Ndimi ya kapia kende kayakukenka kabidi to. Diakalenga diende didi dijimina. Muendu wende kawena ukenka kabidi to. Uvua wenda buludi mu njila. Mpindiewu ukadi utetuka. Malu avuaye muele meji bua kuenza, ke adi amupambula. Makasa ende neamufikishe mu bukondu. Neaye mululame, abuele mu buteyi. Buteyi nebumukuate ku tshikankanya, masoka neamukuate bikole. Disoka didi dimukuata, mbadisokoke mu buloba. Buteyi mbumuindile mu njila. Nseke yonsu, bowa budi bumukuata, budi bumuipata kuonsu kudiye uya. Yeye uvua ne bukole, ukadi ufua ne nzala. Dikenga didi nseke yende yonsu. Disama mmuanabu ne lufu. Nedimukuate mubidi mujima, dimubolesha dikoba ne bidimba biende bionsu. Nebalue kumumusha mu nzubu muende muvuaye musombe talalaa, bua kumufikisha kudi mukalenga wa dijimba dia bafue. Nzubu wende neashale munda mutupu, bantu bakuabu badi mua kusombamu. Kadi nebanji kuela buanga mu lupangu luende! Nanku, nebikale bu mutshi udi mufue kuinshi ku miji, too ne ku matamba kulu. Bantu kabakumuvuluka kabidi mu ditunga. Kabakutela dina diende muaba nansha umue. Nebamuipate mu butoke, bua abuele mu miidima. Nebamuipate mu buloba budi bantu base. Muana nansha umue kakusangula diku diende. Muntu nansha umue wa mu muaba wabu, kakushala ne muoyi. Bantu ba kudi diba dibuelela ne kudidi dipatukila, nebamanye bivua bimuenzekela, nebakeme, bazakala, bamba ne: “Ke muvuabu banyoka muntu mubi, udi kayi uvuluka Mvidi Mukulu nenku!” Pashishe Yobe kuandamuna ne: Nenunkengeshe ne miaku yenu. Nenuntatshishe ne mayuki enu too ne ku diba kaayi? Nukadi bamane kumpenda misangu nansha dikumi. Kanuena numvua bundu, ke panudi nuntatshisha nanku anyi? Kadi nansha meme mutupakane bulelela, tshilumbu tshidi tshinkuata anu meme! Nudi nuditambisha, numpepeja meme. Dikenga dianyi didi dinujadikila mundi muena tshibawu. Kadi numanye ne; Mvidi Mukulu ke udi mungenzele bibi ebi, ke udi munjingile bukondu buende. Pandi ngela mbila bua bangambuluishe, muntu nansha umue kena unteleja. Ndi ndomba bua bakose nsambu yanyi pa yoyi, muntu nansha umue kena undumbuluila. Mvidi Mukulu mmujike njila bua tshipitshi. Mmuntumine miidima bua nkebe njila wanyi mpange. Mmunyange lumu luanyi, mmunyenge bubanji bumvua nabu. Udi mumbutule nseke yonsu, bu mudibu bashimbula tshimana. Mmumushe ditekemena dimvua nadi, bu mudibu batula mutshi ne miji yawu. Udi mumfikishe munda bikole, mmuntangile bu umue wa ku baluishi bende. Bashipianganyi bende bonsu badi bunguile muaba umue, bapanda njila bua kufika too ne kundi, bannyungulukila ne mitanda yabu. Mvidi Mukulu mmutangalaje bana betu kule, nansha badi bammanye, badi bantangila bu muenyi. Bana betu ne balunda banyi, mbanshiye nkayanyi, mbamane kumpua muoyi, nansha bantu bamvua muakidile muanyi. Nansha bena mudimu banyi bakaji, badi bantangila amu bu muntu muenyi, bu muntu udibu kabayi bamanye. Muena mudimu wanyi, kena mua kungitaba pandi mmubikila, nansha meme mumusengelele bishi. Mueyelu wanyi udi wendesha mukajanyi ku muoyi. Nkadi nkuatshisha bana banyi ba munda muenge. Bana batekete mene badi bampetula, banseka pandi ngakula. Balunda banyi ba pa muoyi badi bammone, bansesuka. Bonsu bamvua mupite kunanga badi bambenga. Ndi ne tshinyanu lelu, mushale amu mifuba pa mifuba nkayayi, mpala wanyi ukadi bu wa muntu mumane kufua. Nudi balunda banyi. Nanku nungumvuile luse. Tshianza tshia Mvidi Mukulu ke tshidi tshintuta nenku. Nudi badisanga nende bua kunkengesha bua tshinyi? Kanuena banji kupungila bua kuntatshisha anyi? Akia! Meme kujinga bikole bua muntu avuluke miaku yanyi, ayifunde mu mukanda. Bayifunde ne lusongu lua ntapu, bayifikishe ne tshiamu tshifike, bua imueneke bimpe pa lubuebue. Kadi ndi mumanye bimpe ne ndi ne muntu udi ungakuila, pa buloba ebu, yeye neambe muaku wa ndekelu. Nansha mubidi wanyi mujima mumane kunyanguka, meme nkayanyi nendimuene Mvidi Mukulu ne anyi abidi! Bushuwa, meme netumumone! Nemmutangile kayi bu muenyi kundi. Muoyi mmunshikile munda ne dindila dia dituku adi. Nudi nuebejangana ne: tudi mua kumukengesha bishi? Tukebe malu a kumufundila nawu tshibawu! Kadi nutshine muele wa mvita, bualu udi mua kunutapa nuenu. Bu munudi kanuyi ne luse, nudi kabidi bena tshibawu tshia lufu. Numanye ne: Mvidi Mukulu neanulumbuluishe! Pashishe Sofare wa mu musoku wa Naama, kuambilaye Yobe ne: Eyi, ndi ne tshiji, meji mmanshikile. Ndi musue kukuandamuna lukasa. Biudi ulongesha bidi tshipendu. Kadi ndi mumanye tshindi ne bua kuandamuna. Wewe udi anu ne bua kumanya ne: Katshia Mvidi Mukulu wafuka muntu pa buloba, bantu babi kabatu basanka mutantshi mule to. Diakalenga diabu kadiena dinenga nansha. Nansha bu muntu mubi mua kulepa, kufika too ne mu diulu, mutu wende kulenga mavuba, neajimine anu bu mudi bunyawu buende. Bantu bavua bamumanye nebakonke ne: “Udi penyi?” Udi upepuka bu tshilota, ujimina, kabayi mua kumusangana kabidi to, bu mudi malu adi amuenekela muntu butuku. Bantu bavua bamone muntu ewu, kabena mua kumumona kabidi nansha. Nansha muaba uvuaye musombe, kabena bamumona kabidi to. Uvua mushidishe biuma biende bivuaye mupete mu buivi. Bana bende ba balume, badi ne bua kulomba tshia pa luse kudi bapele! Uvua mudiumvue ne bukole bu nsongalume. Kadi bionsu abi nebiye nende mu lukita. Mukana muende bubi budi busheme. Ke mudiye ubusokoka muinshi mua ludimi luende. Udi ubulaminyinamu mutantshi mule kayi ubulekela, mmusue amu kubuteka. Kadi tshiakudia tshibi atshi tshimane kubuela mu tshifu tshiende tshidi tshimusamisha munda, tshienza bu lulengu lua nyoka. Udi ne bua kuluka bintu bimpe bivuaye munyenge bantu. Mvidi Mukulu udi umulukisha bivuaye mumine. Bivuaye mulake, bivua lulengu lua nyoka. Bidi bishipangana bu lulengu lua nyoka wa ntoka, musuma muntu. Mu ditunga mudi misulu ya buitshi, ya mafuta ne mabele. Kadi kayena imupuekela yeye kabidi to. Bionsu bivuaye mupete neabipingaje kayi muanji kusanka nabi. Nansha makasa mapite avuaye mupete pa kuenda mushinga, kaena amulengelela kabidi to. Bualu uvua mulengulule bapele, mubakengeshe. Pa mutu pa kubashila nzubu, uvua ubanyenga uvuabu nende. Bu mudiye kayi mua kudia kuukuta, lukuka luende ludi lukeba amu kukeba bintu bikuabu. Padiye udia, kena ushila muntu tshintu. Kadi diakalenga diende kadiena dinenga. Amu diba didiye ne biuma bia bungi, ke didi dikenga dimukuata. Patshidiye uwuja difu diende tente, ke padi Mvidi Mukulu umudisha tshiji tshiende, mpindiewu udi utshidia ukuta. Nansha yeye mua kunyema muele wa mvita wa muluishi, lusongu lua tshiamu tshikunze nelumutubule. Udi utula mukete udi mumupatuke panyima. Udi umupatula lusongu luvua lumubuela too ne ku mutshima. Diakamue bowa bua lulu budi bumukuata. Bionsu bidiye nabi bidi bibutuka. Kapia kadi muntu kayi mutemeshe, kadi kamosha kamushidisha, yeye ne bende bonsu. Diulu dileje patoke malu mabi avua muntu ewu wenza. Buloba bumufunde ku tshilumbu! Dituku didi Mvidi Mukulu ufika munda, bintu bia muntu awu bionsu, nebipueke ne mayi. Ke dikenga ne dinyoka, didi Mvidi Mukulu ulongoluela bantu babi. Yobe udi wandamuna ne: Teleja amu tshindi ngamba, ke munudi mua kunsamba mene! Nuanyishe, nuitabe mua meme kuakula munudi basue. Meme mumane kuakula, nudi anu mua kunseka. Undi meme mua kuasa tshilumbu, mmuntu wa panu anyi? Nansha kakese! Ke mundi anu mua kupanga lutulu. Nuntangile bimpe, nanku nenuzakale, nupuwe tshianza ku mishiku. Pandi ngela meji a bionsu bivua bingenzekele, mubidi wanyi mujima udi uzakala ne bowa. Mudi bantu badi bela Mvidi Mukulu nyima, bashala ne muoyi, benda bakola, bakulakaja mene mbishi? Badi balela bana, batuala ne bikulu, batshidi bamona ne mesu abu, mudi ndelanganyi yabu yenda ikola. Mu nzubu muabu, bionsu bidi bienda amu biakane. Kabena bakuatshisha bowa. Dikenga dia kudi Mvidi Mukulu kadiena dibakuata to. Misangu yonsu idi mulume wa ngombe wimitshisha mukaji difu, awu udi ulela kana ka ngombe kayi mua kutula difu. Bana ba bantu babi aba badi banyema bu mikoku, bikulu babu badi batupika, baja maja. Badi bimba ngoma ne lunzenze basanka, bateleja bedi ba nshiba ne musangelu. Bamane kulala panu ne diakalenga, badi bafua talalaa, babuela mu dijimba dia bafue. Kadi abu bantu bavua bambila Mvidi Mukulu ne: “Katuena nebe ne bualu. Katuena basue kumanya tshiudi musue. Badi bakuinyika ne: wa bukole buonsu. Kadi tudi ne bua kuikala bapika bebe anyi? Patudi tukutendelela, tshitudi tupeta ntshinyi?” Bantu aba badi bamba diakamue ne: Diakalenga ditudi nadi ndifume ku mudimu wetu tuetu. Ke mudibu balengulula Mvidi Mukulu nanku, Muendu wa bantu aba udi ujima misangu mivule anyi? Misangu bungi munyi idi dikenga dibakuata? Mvidi Mukulu udi ubanyoka ne tshiji anyi? Badi baya nabu bu mudi lupepele luambula bisosa anyi? Peshi bu mudi mvunde ujula lupuishi anyi? Kadi nuenu nudi nuamba ne: “Mvidi Mukulu neanyoke bana ba bantu babi aba.” Kadi Mvidi Mukulu kena unyoka batatuabu bena tshibawu bua tshinyi? Diba adi bavua mua kumanya ne badi batunyoka bua bubi buetu. Bena malu mabi ke bavua mua kubuela mu dikenga, ke bavua mua kumvua pambidi pabu tshiji tshidi Mvidi Mukulu wa bukole buonsu natshi. Bualu muntu mumane kufua, diakalenga anyi diakabi, dia bana babu kadiena dimutangila kabidi yeye to. Muntu udi mua kulongesha Mvidi Mukulu malu anyi? Mvidi Mukulu ke udi ulumbuluisha ne batumibue bende mene. Bantu bakuabu badi basomba bimpe too ne ku lufu luabu, kabena ne lutatu, nansha dikenga. Badi badiunda ne mubidi muimpe, bu wa bansonga. Kadi bakuabu badi bafua ne kanyinganyinga kakole, kabayi bapeta disanka panu nansha dimue. Kadi bonsu aba badi amu balala munda mua buloba, anu matuku makese, bikusu bikadi bibadia. Kadi ndi mumanye meji anudi nuela. Nudi nukeba kumpisha ne nkonku yenu. Bualu nudi nuebeja ne: “Nzubu wa muena biuma awu udi penyi? Nudi mua kutuleja muaba udi muena malu mabi usomba anyi?” Kadi nuenu kanuena banji kuyukila ne bantu badi bafuma ku luendu anyi? Kanuena banji kuteleja malu adibu bajadika anyi? Padi dikenga difika, kadiena dikuata muena malu mabi. Tshiji tshia Mvidi Mukulu katshiena tshimulenga to. Utshidi mua kubela muntu uvua wenza bubi nanku nnganyi? Udi mua kumunyoka bua bibi bivuaye muenze udiku anyi? Padi muntu awu ufua, badi batshisha pambelu mu madilu, bamujika amu bimpe mu lukita luende. Bantu bonsu badi bamushindikija. Bantu ba bungi badi basempela kumpala kua tshitalu tshiende. Nansha buloba mene budi bupepele pambidi pende. Nuenu munudi basue kunsamba ne miaku ya bupale mbishi? Bionsu binudi nuamba bidi patupu, bidi anu bua kudinga bantu. Pashishe Elifaze wa mu tshimenga tshia Temane kuambila Yobe ne: Muntu udi mua kulengelela Mvidi Mukulu wa bukole buonsu anyi? — Muntu awu udi mua kudilengeja amu yeye nkayende padiye muena meji! Kadi paudi wenza bimpe, udi wambuluisha Mvidi Mukulu anyi? Tshidi Mvidi Mukulu upeta ku malu mimpe audi wenza ntshinyi? Udi wela meji ne: Mvidi Mukulu udi ukuambuluisha, ukunyoka, bualu udi umunemeka, umuitaba anyi? Nansha kakese. Kadi udi ukunyoka bua buenzayi buebe. Ne bua bilema biudi wenza amu kuenza. Bualu uvua mulombe bintu bia tshieya kudi muanenu amu patupu. Wewe kumunyenga tshilamba tshimuepele tshivuaye natshi. Uvua muimine muntu uvua ne nyota mayi a kunua. Uvua mupala uvua ufua ne nzala biakudia. Kadi wewe kuanyisha bua bantu badi ne bukole bakuate ditunga, bua bantu badi baditambisha bambe ne: ke muetu emu. Uvua muipate bakaji bankamba bumuke bianza bitupu. Uvua mukengeshe bana ba nshiya, muibe bintu biabu. Ke paudi ne baluishi bebe nseke yonsu. Ke padi bowa bupite bunene bukukuata diakamue. Nenku kuena mumone kabidi tshintu, bualu miidima idi ikubuikila. Mayi adi apasalala adi akubutula. Udi mumanye mudi Mvidi Mukulu mu diulu muamua, mudiye mumone mitotu, nansha yoyi minangapale mulu mule. Kadi wewe udi amu webeja ne: “Tshidi Mvidi Mukulu mua kumanya ntshinyi? Udi mua kukosa nsambu yetu padi mavuba amusokoka anyi? Mavuba adi amupangisha mua kamonyi bimpe. Nanku Mvidi Mukulu kena umona bualu nansha bumue, padiye wendakana mu diulu.” Udi musue kulonda anu njila ya kale, ivua bantu babi batambakena anyi? Bobu bakafua matuku abu kaayi manji kukumbana, amu bu tshimana tshidi mayi upula. Bantu aba bavua bamba ne: “Mvidi Mukulu atushile muaba! Tusombe talalaa! Udi wa bukole buonsu, kadi tshidiye mua kutuenzela ntshinyi? ” Kadi amu yeye ke uvua munemeshe meku abu. Tshiena mua kumvua meji adi bantu babi bela. Bantu bimpe badi basanka padibu bamona mudibu babutula bantu babi. Bantu badi kabayi ne bualu, nebaseke amu kuseka. Nebambe ne: “Baluishi betu mbabutuke! Kapia kashidishi bionsu bivuabu bashiye.” Utue ndondu ne Mvidi Mukulu. Nanku bionsu nebiende bimpe. Ke muudi mua kupeta diakalenga tshiakabidi. Padi Mvidi Mukulu ukulongesha, witaba tshidiye wamba. Lama miaku yende munda muebe. Wewe mupingane kudi wa bukole buonsu, neakufululule. Umushe malu mabi onsu, audi wenza kuebe. Imansha tshiamu tshia mpawungi tshiudi natshi. Nansha utshiele mu mayi manene munkatshi mua mabue. Amu Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, ke tshiamu tshiebe tshia mpawungi, ke tshiamu tshiebe tshitoke tshia mushinga mukole. Nanku, neumone mua kutekemena kudi Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, neumujoje amu yeye ne mimuemue pa mpala pebe. Paudi umutendelela, umuteleje, nanku neukumbaje malaya auvua mumulaye. Neupete dikasa dimpe mu bionsu biudi musue kuenza. Kuebe kuonsu kuudi uya, nekuikale amu diakalenga. Bualu Mvidi Mukulu udi unyanga midimu, idi bena ditambisha basue kuenza. Kadi udi wambuluisha bantu badi badipuekesha. Udi usungidila bantu badi kabayi ne bualu. Udi upandisha badi kabayi ne katoba ku bianza, Pashishe Yobe kuamba ne: Tshivua musue bua bantu bumvue mikemu yanyi. Kadi nansha mpindiewu, ntshidi ntua anu mikemu. Eyi, bu meme mumanye muaba udi Mvidi Mukulu, mvua mua kuya too ne kuende. Diba adi mvua mua kumuleja tshilumbu tshianyi patoke, mvua mua kudilumbuluila bua amanye tshindi ngela meji. Musangu awu mvua mua kumanya tshivuaye mua kungandamuna. Mvua mua kujingulula tshidiye musue kungambila! Mvidi Mukulu udi ne bua kunduisha muende muonsu anyi? Too, mbikumbane bua anteleje ne ntema. Mvua mua kuyukidilangana nende bualu ndi muntu muakane. Yeye mukoshi wa nsambu uvua mua kumbingisha kashidi. Kadi meme muye eku nansha eku, kenaku nansha. Tshiena mua kumusangana to. Udi ukuata mudimu ku mutu kua ditunga anyi? To! Tshiena mumumoneku to. Kadi mmusokome kuinshi kua ditunga anyi? Tshiena musunguluje bualu to. Kadi Mvidi Mukulu udi mumanye bimpe njila undi ndonda, kuntetaye. Meme kupatuka mu kapia anu bu tshiamu tshia mpawungi tshitoke zezeze. Meme kulonda amu mu makasa ende. Tshivua mupambuke mu njila ivuaye undeja. Tshivua mubenge kukumbaja bivuaye muntumine diyi, meme kuenza bivuaye mujinge, bivuaye mumfundile bua kuenza. Mvidi Mukulu udi muena diyi dimue. Udi mua kuandamuna ngenzelu yende udiku anyi? Tshidiye musue, udi amu utshikumbaja. Neankumbajile bionsu bivuaye mungelele meji bua kungenzela. Bidiye musue kungenzela bidi bia bungi be. Ke padi bowa bunkuata kumpala kuende. Eyowa, pandi mpita kuela meji, ndi mpita kumutshina. Bualu Mvidi Mukulu udi muntekeshe mu maboku. Udi unkuatshisha bowa, bualu udi wa bukole buonsu. Tshidi tshinzakeja ki mmidima nansha, kadi amu yeye Mvidi Mukulu. Bushuwa, ndi mu miidima, ndi bu mpofu udi kayi umona bimpe. Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, kena mutufundile matuku adiye ulumbuluisha bantu bua tshinyi? Diba adi, bantu badi bamulamate, badi mua kumona mudiye ukosa nsambu amu pa yoyi. Bantu badi batentemuna mikalu ya madimi abu, bua kuiba bena mutumba nabu. Bakuabu badi biba mikoku ya bende, badi bayidishila mu mpata. Bamue badi banyenga bana ba nshiya mpunde yabu, nansha badi mua kuangata ngombe wa mukaji mukamba bu tshieya. Badi basakila bakengi ku mielelu ya njila. Badi batshinyisha bapela bua banyeme, basokome. Nanku bu mudi mpunde muitu mu bipela, ke mudi bapela baya kukuata mudimu, bakeba biakudia mu tshipela, bua bamone mua kudisha bana. Badi ne bua kuangula bisosa bidi mu madimi, nansha kupumbulula tumuma tua mvinyo mu budimi bua muntu mubi. Kadi butuku, badi balala kabayi ne tshia kudibuikila. Kabena nansha ne tshilamba tshia kudibuikila bua mashika. Mvula idi iloka pa mikuna, mmibabolesha. Bu mudibu kabayi ne muaba wa kusokoma, badi balamatangana ne mbuebue. Badi banyafula muana nshiya ku dibela dia mamuende. Badi banyenga bapela tshinkutu ku bukole bu tshieya. Badi bendesha bapela butaka. Bakengi badi ne nzala, badi ne bua kuambuila babanji miepu ya ntete ya kuenza bukula. Badi ne bua kukama mafuta mu tshiamu, nansha tumuma tua mvinyo, kabayi mua kubilabula to. Mu tshimenga, bantu badi batua mikemu, badi bapunga ne lufu, bela mbila. Kadi Mvidi Mukulu kena uteleja miadi ya bantu abu nansha. Bantu babi badi babenga butoke. Kabena balue kukeba njila idi Mvidi Mukulu utuleja nansha. Kabena basue kuyilonda nansha. Patshiatshia, mushipianganyi udi ujuka, uya kushipa mukengi udi kayi ne tshintu. Padi butuku buila, udi uya kuiba. Mulume muena tshiendenda udi utentekela butuku, wamba ne: “Mpindiewu nempite kabayi bammona.” Nanku udi udibuikila kabidi tshilamba ku mesu. Mu butuku, muivi udi utubula bimana bia nzubu, mu munya udi ushala musokome kuende, bualu udi utshina butoke. Bonsu aba badi batshisha ne miidima. Bualu mbibidilangane amu ne miidima ya butuku. Kadi nuenu nudi nujadika ne: “Bena malu mabi nebapueke ne mayi. Mvidi Mukulu mmutshipe madimi abu. Kabena mua kuya kukuata mudimu mu budimi bua mvinyo to. Mudi mabue a mvula enguluka padi diba dibanda, ke mudi bena tshibawu babuela mu kandondu ka bafue bajimina. Mamu uvua mubalele ukadi mubapue muoyi. Badi babadia kudi misanda. Bantu kabena babavuluka kabidi to. Badi batshibula bubi bu mudi mutshi. Bantu aba bavua bakengesha mukaji wa nkumba udi kayi mulele, bavua batatshisha mukaji mukamba. Kadi Mvidi Mukulu udi ne bukole bua kubutula bena tshikisu. Padiye ujuka bantu babi badi bafue. Mvidi Mukulu udi muanyishe bua bende badiunwue, basombe talalaa. Kadi udi umona bionsu bidibu benza. Bantu aba, badi ne diakalenga amu katupa kakese, pashishe badi bafua. Badi binama, bafuba bu tshilongu. Badi bu miepu idibu bakosa.” Kadi tshindi ngamba meme ntshilelela! Udi mua kuntuisha bu muena dishima nnganyi? Udi mua kungamba ne: udi mutupakane, udiku anyi? Pashishe Bildade wa mu buloba bua Shuka, kuambila Yobe ne: Mvidi Mukulu udi ne bumfumu ne bukalenga budi bukuatshisha bowa. Udi ufila ditalala too ne mu diulu. Udi mua kubala bisumbu bia bena mudimu bende nnganyi? Udiye kayi upatuila diba nnganyi? Muntu udi mua kubinga kumpala kua Mvidi Mukulu anyi? Muntu wa pa buloba udi mua kuikala muakane kumpala kua Mvidi Mukulu anyi? Pikala ngondu menemene kayi ukenka, mitotu kayiyi miakane kumpala kua Mvidi Mukulu, kadi muntu udi amu kishi, udi anu musanda! Nanku udi mua kuikala ne mushinga ku mesu a Mvidi Mukulu anyi? Pashishe Yobe kuandamuna ne: Akia, bu muudi wewe mumanye mua kuambuluisha bakengi, kabidi mumanye mua kusamba mupele wa kayi bukole! Kia, bu muudi wewe mumanye mua kubela muntu, mubule lungenyi. Kabidi udi uleja muudi mumanye malu onsu. Kadi mayuki ebe baudi wambidila mbanganyi? Uvua mukuambile bua kuakula nanku nnganyi? Bafue badi basa mu ditunga dia miidima. Badi bazakala muinshi mua mayi manene. Bualu kandondu ka bafue kadi amu patoke kumpala kua Mvidi Mukulu. Tshilamba katshiena mua kubuikila dijimba ku mesu ende to. Amu Mvidi Mukulu ke udi mubalule tshibuashibuashi, mubalule buloba bulembelela anu tshianana. Udi mubute mvula mu mavuba, udi mualame bimpe bua kaapandiki bua bujitu. Udi ujika ngondu tshibambalu, usemeja mavuba kumpala kuende. Uvua mufunde tshitangu tshinyungulule mayi manene, tshidi mukalu pankatshi pa butoke ne miidima. Padi Mvidi Mukulu utanda, makunji adi ambula diulu adi azakala, akatshila. Bukole bua Mvidi Mukulu mbutshimune mayi manene, malabale. Amu bua lungenyi luende mmutshimune nalu kabidi mushipa wa tshidika wa mu mayi. Udi wela mupuya, utokesha tshibuashibuashi. Tshianza tshiende tshivua tshishipa nyoka wa mantonya, Ebi bidi amu midimu mikese ya Mvidi Mukulu itudi tutela, bualu ku bionsu bidiye muenze, bitudi bamanye mbikese. Udi mua kujingulula bunene buende nnganyi? Pashishe Yobe kuamba kabidi ne: Ndi nditshipa mu dina dia Mvidi Mukulu udi ne muoyi, udi kayi musue kukosa nsambu yanyi biakane, mu dina dia Wa bukole buonsu udi unkengesha. Matuku onsu andi ne muoyi panu, adi Mueyelu wa Mvidi Mukulu mu diulu dianyi, mishiku yanyi kayivua miambe miaku ya dishima, ludimi luanyi kaluvua ludinga. Tshiena musue kuitaba nansha kakese ne binudi nuamba bidi bia bulelela. Kashidi too ne ku lufu luanyi, nengambe amu kuamba ne tshiena ne bualu. Ndi muenze bimpe. Tshiena mua kuyila bimvua muenze to. Tshiena mfua bundu bua dituku nansha dimue dimvua musombe panshi. To, ki mmeme nansha, kadi udi unduisha, unkina, bamunyoke bu muena tshibawu. Muntu udi kayi muitabe Mvidi Mukulu, padi Mvidi Mukulu umunyenga Mueyelu wende, udi ushala ne tshinyi? Padi dikenga dimukuata, yeye mutendelele Mvidi Mukulu, neamuteleje anyi? Pa mutu pa kusamuna Mvidi Mukulu amu lelu, uvua ne bua kukeba diakalenga diende kudi Mvidi Mukulu, kutendelela wa bukole buonsu matuku onsu. Ndi nnuleja mudi bukole bua Mvidi Mukulu. Tshiena nnusokoka meji adi munda muende nansha. Nuenu bonsu, nuvua bajingulule mudi Mvidi Mukulu. Nanku nudi nuamba miaku ya patupu bua tshinyi? Umvuayi tshidi Mvidi Mukulu mulongoluele bena tshibawu, makenga adi Wa bukole buonsu ulongoluela bena tshibawu adi nenku: Padi bana badibu balele bakola, badi babashipa mu mvita. Kabakuikala ne biakudia bikumbane. Disama dia tshiambu nedishipe badi bashale, nansha bakaji babu, kabakubenzele madilu. Nansha bobu bakunguje nkanu mitoke ya mushinga mukole, bungi bu lupuishi, nansha bakunguje bilamba bivule, mudibu bukunguje bitotshi, kadi amu badi balamata Mvidi Mukulu nebabivuale, muntu muakane neangate nkanu ya mushinga mukole ayi. Bantu aba mbase nzubu mitekete bu mutanda wa mabeji, bu muaba udi muntu, udi ulama budimi bua mvinyo usomba. Badi ne biuma, kadi kabakukulakaja nabi. Padibu batabuluka, kabena ne tshintu kabidi to. Bowa budi bubakuata bu mudi mayi apasalala. Butuku, lupepele lukole lua mvunde ludi lubapepula luya nabu. Lupepele ludi lufuma kudi diba dipatukila ludi lubambula, luya nabu kule, lubumusha ku bukole muaba udibu basombe. Mvidi Mukulu kena ubumvuila luse, udi ukeba kubasa mikete yende. Badi mua kuepuka mikete yende anu padibu banyema lubilu. Bantu ba muaba udibu basomba badi babamona, badi batuta bikashi, bela tunkunduluila bua dikenga edi. Bantu mbamanye muaba udibu bumbula tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, miaba idibu basukula tshiamu tshia mpawungi. Bantu badi bakeba tshiamu munda mua buloba, badi bapeta tshiamu tshia kabanda padibu bapanda mabue. Bakebi ba biamu badi baya ne miendu munda mua buloba, badi bakenketa mabue, bumbula too ne mu miidima. Badi bumbula njila muinshi mua buloba, miaba idi bantu kabayi base, kabayi mua kufika. Bakebi ba biamu, badi batenkakana, balembelela ku mionji. Buloba budi bumenesha biakudia, kadi muinshi muabi bionsu mudi kapia kadi mua kubutula bionsu. Badi basangana mabue a safire a mushinga mukole, mu mbuebue ya mu buloba. Mu lusenga luabu badi bapeta tubulu tua tshiamu tshia mpawungi. Nyunyi wa mukanku kena mumanye njila ya muinshi mua buloba eyi to. Nansha nyunyi idi idiangana kayena mianji kumona miaba eyi to. Nyama wa ntambue nansha nyama wa lonji, kabiena bianji kunyemena mu njila eyi to, nansha mukalenga wa bukua nyama kena muanji kupitshilamu. Amu muntu udi ukimina kupanda mabue makole, udi usengula mikuna too ne ku tshitaku tshiayi. Udi upanda njila munda mua lubuebue muaba awu. Tshionsu tshidi ne mushinga mukole udi utshimona ne mesu ende. Udi umisha too ne mpokolu ya mayi. Udi upatula biuma bivua bisokome mu buloba. Kadi meji badi mua kuasangana penyi? Lungenyi ludi lusomba muaba kaayi? Kadi bantu kabena bamanye mudibu mua kubituila mushinga. Bualu kabena mua kubisangana mu matunga a bantu. Nansha mayi manene malabale adi amba ne: “Meji kaena apa to.” Nansha dijimba dile didi diamba ne: “Meji kaena kuanyi nansha.” Kabena mua kuashintakaja ku tshiamu tshimpe tshia mpawungi. Kabena baasumba ku tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, nansha tshiotshi bungi bishi? Kaena mushinga umue ne tshiamu tshia mpawungi, tshia safire, nansha ne mabue a mushinga mukole a komaline. Tshiamu tshia mpawungi nansha talatala, kabiena bifuanangane nawu ku mushinga. Kabena mua kuashintakaja ne luesu lua tshiamu tshia mpawungi. Mabue makuabu a mushinga mukole: a korale anyi a kristale, kaena ne mushinga bu wa meji. Kupeta meji nkupita kukeba mabue a busanga mu mayi. Dibue dia kalabi dia bena Kushe kadiena ne mushinga bu wa meji. Kabena baafuanyikija nansha ne tshiamu tshia mpawungi tshimpe menemene. Kadi meji adi afuma penyi? Nzubu wa lungenyi udi penyi? Bantu kabena baamona. Nansha nyunyi ya mulu kayena yamona. Lufu nansha kandondu ka bafua bidi biamba ne: “Eyowa, tuvua bumvua amu bantu bakula bua meji.” Amu Mvidi Mukulu mmumanye muaba udiwu afuma. Yeye nkayende ke udi mujingulule muaba udi nzubu wa meji. Bualu yeye ke udi utangila too ne ntengu ya buloba. Udi umona tshionsu tshidi muinshi mua diulu. Diba divuaye upima bujitu bua lupepele, ubujadika, ubushindika, diba divuaye ufundila mvula tshikondu tshiende ne muaba wende, uleja makubakuba njila wa kulonda, ke divuaye mumone meji, wateta. Ke divuaye ujingulula mushinga wawu, waanyisha. Pashishe uvua wambila bantu ne: “Meji nkunemeka Maweja-Nangila. Lungenyi nkumuka ku malu mabi.” Pashishe Yobe kuamba kabidi ne: Bu meme mua kuikala mupingane ku kale, mu matuku avua Mvidi Mukulu mundame, diba divua Mvidi Mukulu untemeshila muendu wende, butoke buawu bungambuluisha bua meme kupita mu miidima! Mvua mudiumvue bu muntu mukulumpe, bualu Mvidi Mukulu mulunda wanyi, uvua ulama nzubu wanyi. Wa bukole buonsu utshivua nanyi. Bana banyi ba balume bavua bimana bangela munkatshi. Musangu awu, ngombe ne mbuji bivua bimpetesha mabela a bungi. Tshikaminu tshianyi tshivua tshipatula mafuta, bu musulu, kauyi ukama. Pamvua nya mu tshimenga mu tshipangu tshia bakulu, mvua nsomba nabu ku tshibuelelu tshia tshimenga. Pavua bansongalume bammona, bavua banshila muaba. Bakulakaje bavua bajuka kulu ne kanemu, bimana. Bakulu bavua bapuwe, bateka munu ku mishiku, bambila bantu bua bapuwe pabu kabidi. Nansha bamfumu mene bavua bapuekesha diyi, benda bapuwa. Bonsu bavua bangumvua, bavua bangela kalumbandi. Pavuabu bammona, bavua bangangata ne mushinga. Mvua muambuluishe mukengi uvua ungela mbila, nansha muana nshiya uvuabu kabayi bavuluka. Bantu bavua bapunga ne lufu, bavua banjingila diakalenga. Meme kusankisha bakaji bankamba. Meme kuvuala buakane bu tshilamba. Kanemu ka tshintu tshia bende kavua mu tshinkutu ne mu tshifulu tshianyi. Mvua bu mesu a mpofu, nansha bu makasa a mutebuki. Meme kushala tatu wa bakengi. Meme kuambuluisha benyi mu ntatu yabu yonsu. Meme kupola menu a bena buenzayi bonsu. Meme kubanyenga tshionsu tshivuabu natshi mukana. Nanku meme kudiambila ne: “Nemfuile mu nzubu muanyi, mumane kukumbaja matuku mavule panu bu a nyunyi wa Fenikse. Ndi bu mutshi udi muele miji mu mayi, tshitalela tshia butuku tshidi tshipuekela pa matamba awu. Nempete amu lumu lupialupia. Ndi ne bukole bu bua buta budibu banana.” Diba adi, bantu bavua banteleja, bindila. Bavua bapuwa bua meme kuamba tshimvua muele meji. Pamvua njikija kabavua batontolola nansha. Miaku yanyi ivua ibuela munda muabu bu mayi a mvula. Bantu bavua bangindila bu mudibu bindila mvula. Bavua bantekemena bu mudibu batekemena mvula wa kumpala. Pamvua nseka, bavua basanka bikole, mimuemue ya pa mpala panyi ivua ibakolesha ku muoyi. Mvua ntunga mulongu wabu, mbaleja njila. Mvua bu mukalenga udi ulombola bena mvita bende. Muntu uvua ne dibungama uvua mumusambe mmeme. Pashishe bansongalume badi ne bidimu bidi kabiyi bu bianyi, badi bandembakaja mpindiewu. Batatuabu kale kabavua ne mushinga nansha. Tshivua mua kuanyisha bua bambuluishe mbua yanyi ivua ilama bimuna bianyi. Batatuabu abu kabavua ne bukole nansha bukese, bavua mua kungambuluisha ku tshinyi? Bavua ne nzala bapange tshiakudia. Ke pavuabu bakeba tshiakudia mu metu, ditunga dia miidima didi kadiyi ne bantu. Bavua baka bisosa bivua ne luepu bia mu tshipuka. Bavua badia miji ya mitshi. Bantu bonsu bavua babipata, babalondakaja ne mbila mikole bu bena buenzayi. Bavua baya basomba mu mbuwa, mu mpongu ne mu mbuebue. Bavua badisangisha muinshi mua mitshi ya meba, bela mbila bu nyama munkatshi mua bipuka. Bavua bantu batatakane kabayi nansha ne dina. Bavua babafuta mitshi, babipata mu ditunga. Kadi mpindiewu bana bavuabu balela, badi basaka misambu bua kunseka. Badi bangela mu nsumuinu. Badi bantshina, bansesuka, banjebula. Badi bangela mata mu mesu kabayi bundu. Katshia Mvidi Mukulu wantekesha mu maboku, wamfuisha bundu, badi bankengesha muabu muonsu. Bantu bavule badi bamfunda. Badi bansakila bua ndishinde. Badi banteya bua kumbutula. Bavua banjikila njila yonsu. Yonsu wa kudibu udi unkebela diakabi. Muntu nansha umue kena mua kubakandika to. Bavua bafike bua kunduisha, bu bantu badi batubula bimana bia tshimenga babuelamu. Bowa budi bunkuata nseke yonsu. Buneme buanyi mbupepuka bu buambula kudi lupepele. Diakalenga dianyi ndimane kujimina bu mudi divuba dipita. Mpindiewu nkadi nkeba kufua. Matuku onsu ndi amu mu dikenga. Butuku makenga adi ansamisha ne mifuba mene. Ndi nsama bikole tshiyi mpeta dikisha. Mvidi Mukulu mmukuate mu tshilamba tshianyi bikole, udi mumfine mu nshingu bu mudi nshingu wa tshinkutu munganye. Udi ungimansha mu bitotshi. Meme kuenza bu lupuishi nansha butu. Mvidi Mukulu wanyi, meme kukubikila, kuimana kumpala kuebe, kadi kuena ungitaba, kuena nansha untangila to. Ukadi unkengesha ne tshikisu. Udi musue kundeja bukole buudi nabu. Udi musue bua lupepele lungambule luya nanyi. Tshipepele tshikole tshidi tshintambakaja eku ne eku. Ndi mumanye ne ukadi untuma ku bafue, muaba udi bonsu batshidi ne muoyi ne bua kusangila. Kadi muntu udi ukeba kubutuka, kena mua kuolola tshianza anyi? Muntu udi mu dikenga, kena ulomba bua kumuambuluisha anyi? Tshivua mudile pamue ne bantu bavua mu dikenga anyi? Meme kubungama pa kumona lutatu ludi bapele nalu. Meme kutekemena disanka, kadi meme kupeta dikenga. Meme kuindila butoke, kadi anu miidima kuenzeka. Ndi mpampakana amu kupampakana, katshia dikenga edi dinkuate. Ndi ngenda anu mu miidima. Tshiena mmona diba. Nansha munkatshi mua bantu ndi ngela anu mbila. Ndi ngela mbila ya dibungama, bu nyama ya mibuabua. Ndi ndila muadi pa nkayanyi bu kasonganyunyi. Dikoba dianyi ndifike fitutuu. Mifuba yanyi idi ipia ne luya lukole. Lunzenze luanyi ludi luimba anu misambu ya madilu. Lushiba luanyi ludi lusaka muyenga wa badi bela anu kasala. Meme ne: tshiena mua kutangila nsongakaji, nansha kumualakana. Tshidi Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, udi mu diulu, undongoluela ntshinyi? Nudi nuamba ne: “Muena tshibawu udi upeta dikenga, benji ba malu mabi badi babutuka.” Nanku Mvidi Mukulu kena umona bindi ngenza anyi? Udi ubadika njila yonsu indi ngenda. Ndi muena dishima anyi? Ndi mudinge bantu anyi? Mvidi Mukulu ampime ne tshipimu tshidi tshiakane. Nanku neamanye ne tshiena ne bualu. Pikala makasa anyi masesuka mu njila ivuaye mundeje, pikala muoyi wanyi mualakane bivua mesu anyi majinga, pangikala munyange bianza bianyi ne malu mabi, nanku muntu mukuabu adie bindi mumiamine. Biakudia bitshidi pa madimi babibutule. Pangikala mualakane mukaji wa muena mutumba, mumutentekela, nansha musokome pambelu ku tshiibi tshiende, nanku mukajanyi akuatshile muntu mukuabu mudimu. Balume bonsu bamubuelele mu nzubu! Bualu diba adi ndi mubunde tshibawu tshinene, tshidi ndumbulula yonsu mua kunyoka muntu bikole. Diba adi, tshilema tshianyi tshivua mua kuikala bu kapia, kadi kanshidisha, kosha bionsu bimvua mupete. Pavua muena mudimu wanyi mulume, nansha muena mudimu mukaji ne bualu, mvua mmuteleja, mmulongoluela tshilumbu anu mu buakane. Meme tshiyi muenze nanku, Mvidi Mukulu yeye mungase tshilumbu, tshimvua mua kuenza ntshinyi? Yeye mukonkonone bualu bujima, tshimvua mua kuandamuna ntshinyi? Bualu Mvidi Mukulu udi mumfuke meme munda mua mamu. Badi bangenzela mudimu, ke yeye udi mubafuke munda mua bamamuabu. Mvua mubenge kuambuluisha bapele anyi? Mvua mushiye bakaji bakamba mu dikenga anyi? Mvua mudie biakudia bianyi anu nkayanyi anyi? Mvua mupale muana nshiya bimvua nabi anyi? Nansha kakese! Biangatshile ku buana buanyi, mvua muvuluke muana nshiya, mvua mumukoleshe bu mudi tatu wenza. Mvua mukuate tshianza tshia mukaji mukamba bua kumuludika. Mvua mumone mupele kayi ne bilamba, mukengi kayi ne tshia kudibuikila. Meme kumuvuadika tshilamba tshia luya, tshienza ne miosa ya ku mikoku yanyi, yeye kungela tuasakidila. Bu meme mukanyina muana nshiya ku tshilumbuluilu, bualu bandumbulula bonsu mbalunda banyi, dikaya dianyi dituke ku mbaala, diboku dianyi ditshibuke mu lukengibua. Bualu ndi ntshina Mvidi Mukulu udi mua kunyoka. Tshiena mua kuenza bidiye ubenga to. Mvua mutekemene kudi tshiamu tshia mpawungi anyi? Mvua mutshiambile ne: “Kuudi wewe ke kundi mpeta dikisha anyi?” Tshivua muditambishe bua biuma bivule bimvua nabi nansha. Tshivua muditembe bua bintu bia bungi bimvua mupete, ku mudimu wanyi. Pamvua mmona diba dikenka muadi muonsu pamvua mmona ngondu wenda utokesha buloba, muoyi wanyi uvua mulenduke mu musokoku anyi? Mvua mubinemeke bu mvidie anyi? Bu meme muenze nanku, bandumbulula bavua mua kunnyoka, bualu diba adi mvua muyile Mvidi Mukulu wa bukole buonsu. Mvua ne disanka pavua muluishi wanyi mu dikenga, nansha pavua diakabi dimukuata anyi? Tshivua nansha muanyishe bua kutshipa muluishi, nansha kumulombela kudi Mvidi Mukulu bua afue. Udi kayi mudie munyinyi muanyi, nnganyi? Benyi bonsu bamvua muakidile badi mua kujadika bindi ngamba. Muenyi kavua ulala pambelu musangu nansha umue. Ku mbelu kuanyi kuvua anu kunzuluila muena luendu yonsu. Mvua musokoke bilema bianyi anyi? Mvua muyile ntupakanyi yanyi anyi? Nansha bantu bavule benze nanku, kadi meme, tshivua muenze nanku to. Tshivua ne bowa bua kudileja patoke mu bantu nansha. Tshivua mutshine kapeja kabu. Tshivua mushale mupuwa ne bowa nansha. Wampetela muntu udi mua kunteleja nnganyi? Ku miaku yanyi imvua muambe, ndi mua kuela tshiala. Mvidi Mukulu wa bukole buonsu angandamune! Mukanda uvua muluishi wanyi mufunde bua kunsonguela, ndi muwambule pa makaya ne disanka, ndi muusuika ku mutu bu mukaba wa lumu. Nengambile Mvidi Mukulu malu onsu amvua muenze, nensemene kudiye mubandulule mutu bu mukalenga. Budimi buanyi budi mua kudila, mabula adi mua kuasa muadi, bualu mvua munowe tshiyi mudime anyi? Bualu tshivua mufute babidime anyi? Eyi, padibi nanku, mitshi ya meba ne bisosa bia tshianana, bimene mu madimi anyi, pa muaba wa ntete ya kuenza bukula ya mishindu mishilangane. Ke muvua miaku ya ndekelu ya Yobe nanku. Pashishe bantu aba basatu, Elifaze, Bildade ne Sofare kabavua basue kuandamuna kabidi Yobe bualu to, bualu uvua udiunwua ne tshiena ne bualu. Kadi Elihu, muana wa Barakele wa mu tshisamba tshia Buze, mu diku dia Arame, kufika munda bikole, bualu Yobe uvua udibingisha, upisha Mvidi Mukulu. Uvua kabidi mufikile bantu basatu aba munda, bualu kabavua mua kuandamuna Yobe, bafuana kupisha nanku Mvidi Mukulu. Elihu uvua mupuwe bua bakulumpe badianze kuakula, bualu yeye utshivua mushadile ku bidimu. Kadi Elihu kupeta tshiji tshikole, diba divuaye mumone bantu aba basatu kabayi kabidi ne tshidi mua kuashila Yobe. Pashishe, Elihu kuamba ne: Ntshidi amu nsongalume. Nuenu nukadi bakulumpe. Ke pamvua ntshina mua kunumvuija mumvua muele meji. Meme kuamba ne: “Bakulumpe banji kuakula. Bantu bakadi bamane kulala panu, mbamane kulongesha bantu nabu meji.” Kadi amu Mueyelu udi ufuma kudi Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, utulukila muntu, ke udi umupesha lungenyi. Meji adi muntu nawu kaena afuma ku bungi bua bidimu biende nansha. Muntu udi mumanye bidi bantu ne bua kuenza, ki mmuntu uvua mulale panu bikole to. Nenku ndi nnulomba ne: nunteleje, ndi musue kunumvuija mundi muele meji. Mvua munuteleje ne lutatu diba dinuvua nuakula. Meme kutekemena ne nenumvuije bionsu bimpe, nenuandamune ku nkonku yonsu, muntu kayi mua kuela kabidi mpata. Mvua munuteleje ne ntema. Kadi muntu nansha umue wa kunudi kena mupishe Yobe to. Kavua muandamune ku nkonku yende to. Kadi, kanuambi ne: “Tudi tuela meji ne: anu Mvidi Mukulu udi mua kupisha Yobe, ki ntuetu to.” Bidi Yobe muambe, kabiena bintangila meme nansha. Binudi nuenu nuamba, kabiena bingambuluisha bua meme kuandamuna Yobe nansha. Nudi ne bowa, kanuena kabidi ne tshiakuamba. Nudi bapuwa anu vivivii. Meme kuindila. Kanutshivua nuakula kabidi to. Nuenu kushala biname, katuyi tunwua diyi nansha dimue. Nanku ke dianyi diba dia kuakula edi! Ndi musue kumvuija mundi muele meji. Ndi ne miaku ya bungi munda muanyi indi ne bua kuamba. Meji anyi mavule adi ansaka bua kuakula. Bia nanku bidi amu bitutuka munda muanyi, bu maluvu adibu bela mu milondu ya biseba mipiamipia, akeba kuyipanda. Nundekele nganji kuakula panyi bua mpete dikisha, nengandamune muntu yonsu. Bulelela, tshiakutua ku tshia muntu nansha umue. Tshiena musue kulabidila muntu wa kunudi nansha umue. Tshiena ne tshibidilu atshi to. Kabidi meme muenze nanku, Mvidi Mukulu udi mua kunnyoka lukasa. Pashishe wewe Yobe, teleja tshindi nkuambila. Teya matshi ne ntema ku miaku yanyi. Nkadi nkeba kukumvuija meji andi nawu. Nenkuambile malu onsu patoke. Nenkulongeshe anu malu malelela mudiwu. Mvidi Mukulu mmumfuke ne Mueyelu wende, mupuya wa Muena bukole buonsu ke udi mumvuije ne muoyi. Paudi ne tshia kungandamuna, ungandamune. Udilongolole tuelangane nebe mpata, unduishe tumone. Wewe ne meme kumpala kua Mvidi Mukulu tudi mumue. Uvua mutufuke bonsu babidi ne diima. Kuzakadi kumpala kuanyi nansha. Kuedi meji ne: ndi musue kukuzaza to. Nanku diyi diebe ditshidi mu matshi anyi. Uvua wamba wambulula ne: “Meme tshiena ne bualu, tshiena mutombokele Mvidi Mukulu. Tshiena muenze tshilema. Ndi amu mundi emu. Kadi Mvidi Mukulu udi ukeba kungasa amu tshilumbu, bualu udi untangila bu muluishi wende. Udi munsuike nkanu ku makasa. Udi utentekela bionsu bindi ngenza.” Kadi Yobe ndi nkuambila ne: udi mupile. Mvidi Mukulu mmunene mupite muntu, kena mua kusangana nende mpata to. Tshilumbu tshiudi mumuase ntshilumbu kaayi? Bualu kena musue kuandamuna ku nkonku yebe anyi? Kadi Mvidi Mukulu udi amu wakula misangu ne misangu, mishindu ne mishindu. Kadi bantu kabena bamuteleja ne ntema nansha. Udi wakula mu ndota nansha mu malu adiye uleja, patudi tulala tuikisha butuku. Diba adi udi utulongesha malu, utubela bikole kashidi. Udi musue tudilengeje, tulekele kuditambisha. Ke mudiye utusungidila ku lufu, utumusha mu njila udi ufika ku kandondu ka bafue. Kadi Mvidi Mukulu udi ubela kabidi muntu, diba didi muntu awu usama, ushala mu bulalu, luya lukole luzakaja mubidi wende mujima. Tshiakudia nansha tshimue katshiena tshimusamina muoyi. Nansha biakudia bidiye munange bikole, bikadi bimuendesha ku muoyi. Udi wenda unyana, kabayi mua kumumanya kabidi to. Badi mua kubadika mifuba yende yonsu. Ukadi mikolu ku tshiina, lufu lukadi lukeba kuya nende. Bumue, mutumibue wa Mvidi Mukulu, neikale pabuipi nende, bua kumuambuluisha. Umue wa ku batumibue binunu ne binunu, udi umumanyisha tshidi Mvidi Mukulu musue. Mutumibue awu udi umvuila muntu netu luse, ulomba Mvidi Mukulu ne: “Umulekele, kabuedi mu kandondu ka bafue to. Ndi mupete bia kumubingisha nabi.” Ke muntu kupeta tshiakabidi mubidi mukole muimpe, bu wa diba ditshivuaye nsongalume. Padiye utendelela, Mvidi Mukulu udi umuteleja bimpe. Nenku udi usemena kudi Mvidi Mukulu, wela mbila ya disanka. Bualu Mvidi Mukulu, mmumupingaje muende nuwuaye kale. Udi wimba misambu, wambila bantu bonsu ne: “Mvua muenze bibi. Tshivua mukumbaje mikenji. Kadi Mvidi Mukulu ki mmunnyoke to, mmumfuile luse. Mvidi Mukulu mmumpatule mu njila wa kandondu ka bafue. Ndi ne muoyi. Ndi mmona butoke.” Ke bidi Mvidi Mukulu muenzele bantu. Udi ubabela nanku misangu ibidi nansha isatu mene. Ke mudiye ubumusha ku lufu, ubapingajila disanka, didi bantu badi benda ne muoyi nadi. Nanku, Yobe nteleja muebe muonsu. Shala talalaa nganji kuakula. Paudi musue kuandamuna, wandamune. Bu wewe mua kubinga, nensanke bikole be. Kadi paudi kuyi ne tshia kuamba, unteleje. Puwa bua nkulongeshe malu upete meji. Elihu kuamba kabidi ne: Nuenu bena meji nuteleje muyuki wanyi. Nuenu badi bamanye malu, teyayi matshi. Mudimu wa ditshi, nkujingulula malu, bu mudi tshilakalaka tshijingulula buimpe bua biakudia. Nenku, tujingululayi malu adi mimpe. Tukebe bonsu pamue muaba udi bulelela. Yobe udi wamba ne: “Tshiena ne bualu bubi bundi muenze nansha. Kadi Mvidi Mukulu kena muanyishe malu makane andi ngenza to. Nansha meme tshiyi ne bualu, kena ukosa nsambu yanyi pa yoyi to. Udi untapa mputa, ukeba kunshipa anu patupu.” Yobe mmuntu wa mushindu kaayi? Udi usendeka Mvidi Mukulu, anu bu mudi muntu unua mayi. Udi udia bulunda ne bena buenzayi, wenda mu njila pamue ne bantu babi. Uvua wamba ne: “Muntu udi utekemena kudi Mvidi Mukulu, kena upeta tshia nsongu.” Nuenu bena meji, nunteleje. Mvidi Mukulu udi mua kuenza bibi anyi? Wa bukole buonsu udi mua kukengesha muntu anyi? Nansha kakese! Kadi Mvidi Mukulu udi upingajila bantu bivuabu benze. Udi ubafuta bilondeshile midimu ivuabu bakuate. Mvidi Mukulu kena wenza bibi musangu nansha umue. Katshia Mvidi Mukulu wa bukole buonsu kena muanji kukengesha muntu. Kudi muntu udi mumupeshe bumfumu anyi? Uvua muteke buloba mu bianza biende nnganyi? Muntu nansha umue, amu Mvidi Mukulu nkayende ke udi wenza bionsu. Bu Mvidi Mukulu mudivuluke amu yeye, utunyenga mueyelu wende wa muoyi, nyama ne bantu, bionsu bivua ne bua kufua musangu umue. Muntu uvua ne bua kupingana amu lupuishi. Yobe, paudi ne lungenyi unteleje, ela meji bimpe ku tshindi ngamba. Mvidi Mukulu yeye muikale ne lukinu, uvua mua kulombola diulu ne buloba anyi? Wewe, udi mua kudiwula muena Bukole buonsu, muena malu makane anyi? Amu yeye nkayende udi mua kuambila mukalenga ne: “Udi mutambakane!” nansha bamfumu ne: “Nudi bena tshibawu.” Amu Mvidi Mukulu kena ne kansungasunga, kena utshina bamfumu, kena unemeka mubanji kumpala kua mupele. Bualu uvua mubafuke bonsu udi amu yeye mene. Mundankulu lufu ludi mua kubakuata mu mpukapuka, kabayi bamanye. Bantu badi batomboka, bamfumu badi bafua. Mvidi Mukulu udi ushipa mukalenga wa tshikisu, kayi nansha ukuata mudimu bikole. Mvidi Mukulu udi ukenketa luendu lua bantu, bualu udi ukonkonona bionsu bidibu benza. Miidima nansha yoyi mikole bishi, kayena mua kusokoka benji ba malu mabi, bua Mvidi Mukulu kabamanyi. Mvidi Mukulu kena ne bua kubikila muntu ku tshilumbuluilu, kumulumbuluisha mutantshi mule nansha. Udi umusha bakalenga kayi nansha ulondolola malu, udi upingaja bakuabu pa miaba yabu. Bualu udi mumanye bionsu bidibu benza. Nanku udi mua kubatonkola butuku, nansha kubazaza mene. Udi ubashipa bu bena tshibawu, bantu bonsu batangile. Bualu bantu abu bavua bamubenge, balengulula mikenji yende yonsu. Bu muvuabu bakengesha bakengi ne bapeta, bobu abu bavua bela mbila kudi Mvidi Mukulu, bua abambuluishe. Nanku, Mvidi Mukulu kumvua mbila ayi. Kadi padi Mvidi Mukulu kayi unyoka muntu, udi mua kumupisha nnganyi? Yeye musue kusokoma, udi mua kumumona nnganyi? Padi Mvidi Mukulu musue bua muntu mubi wa tshikisu, ashale mukalenga wabu, tshidi bena matunga mua kuenza ntshinyi? Muntu udi mua kuambila Mvidi Mukulu ne: “Mvua mutupakane. Tshiena musue kuenza kabidi bibi to. Undeje bilema bindi tshiyi mumone meme, meme muenze bibi, tshiena mua kuenzulula kabidi to.” Muntu wa nanku, Mvidi Mukulu udi ne bua kumunyoka anyi? Bu muudi wewe ubipisha Mvidi Mukulu, udi anu musue bua amunyoke anyi? Udi ne bua kuandamuna ku lukonku elu, ki mmeme nansha, kadi anu wewe. Nanku utuambile meji audi nawu pa bualu ebu. Bantu ba meji, badi bitaba tshindi ngamba. Badi bateleja bamanya malu, nebanyishe miaku yanyi ya ne: “Yobe udi wakula kayi mumanye bualu. Miaku yende nya tshianana. Nutete anu bidiye wamba, nenumone ne udi wakula anu bu bantu babi. Yeye mumane kuenza bibi, ukadi utombokela kabidi Mvidi Mukulu, munkatshi muetu ukadi ujula mpata, bualu udi uluisha amu kuluisha Mvidi Mukulu.” Elihu kuamba kabidi ne: Yobe, paudi wambila Mvidi Mukulu ne: tshiena ne bualu, udi wenza bimpe anyi? Wewe udi umukonka ne: nansha meme tshiyi ne bualu, bidi bindengelela ku tshinyi? Meme kabidi ndi mpeta tshinyi? Nanku, meme nenkuandamune ku lukonku elu. Nengandamune kabidi ya balunda bebe. Ujoje mavuba, utangile tshibuashibuashi, kabiena bikupite ku bule anyi? Paudi wenza bibi udi ukengesha Mvidi Mukulu anyi? Bilema biebe bionsu bipite bungi, bidi bimuenzela tshinyi? Tshintu nansha tshimue. Paudi wenza bimpe, udi wambuluisha Mvidi Mukulu anyi? Tshidiye upeta kuudi ntshinyi? Bimpe nansha bibi biudi wenza, bidi biambuluisha nansha bikengesha anu bantu nebe. Padi bena tshikisu babakengesha bikole, bantu badi batua mikemu. Badi bela mbila bua bantu babambuluishe. Kadi muntu nansha umue kena ukonka ne: “Mvidi Mukulu uvua mumfuke udi penyi? Yeye udi utuimbisha misambu nansha butuku. Udi utulongesha mudiye kayi ulongesha nyama. Udi utupa meji adi nyunyi kayiyi nawu. ” Badi balomba diambuluisha bua kuluisha bena ditambisha, bantu babi. Kadi kena ututeleja nansha. Nansha tuetu bela mbila, Mvidi Mukulu wa bukole buonsu kena utumvua, kena ututeleja ne ntema to. Wewe Yobe, udi wamba ne: tshiena mumone Mvidi Mukulu to. Kadi indila katupa, tshilumbu tshiebe tshikadi kumpala kuende. Udi wela meji, nansha yeye ne tshiji, kena mua kukunyoka, kabidi kena ulondolola bibi bidi bantu benza anyi? Kadi biudi wewe Yobe wamba, bidi amu bia patupu, bidi bimueneka ne udi wakula amu kuakula, kuyi mumanye malu audi wamba. Elihu kuamba kabidi ne: Yobe umfuile luse nkumvuije kabidi, amue malu adi atangila Mvidi Mukulu. Bantu badi kule bavua bangambila bindi ndongesha, bua mmone mua kubingisha Mvidi Mukulu Mumfuki wanyi. Bulelela miaku yanyi ki nya dishima to. Udi kumpala kuebe mmuntu muakane. Nansha Mvidi Mukulu ne bukole bupite, kena upetula muntu to. Udi Mfumu muena diyi dimue. Udi ushipa bantu babi. Udi wenzela bapela bimpe. Udi ulama badi bamulamate. Bakalenga badi mu nkuasa wa bumfumu, Mvidi Mukulu ke udi mubatekemu, bua bukalenga buabu bunenge. Kadi badi baditambisha. Ke mudibu babakuata, babasuika nkanu, babuela mu dikenga. Mvidi Mukulu udi ubaleja nanku muvuabu benze bibi, baditambisha, bamutombokela. Udi ubabela bua bumvue malu, ubambila bua balekele kuenza malu mabi. Bobu bitabe, batumikila Mvidi Mukulu, nebikale ne diakalenga, kabidi ne disanka dinene, too ne mudibu bafua. Kadi padibu babenga kumuitaba, nebapitshile amu mu njila wa ku kandondu ka bafue. Nebabutuke bualu bavua bapange meji. Bantu badi babenga Mvidi Mukulu, badi bamufikisha munda, kabena bamusengelela nansha yeye mubanyoke. Badi bafua ne buana buabu bonsu. Badi bajimina mu bubi batshikale bansongalume. Kadi Mvidi Mukulu udi uteleja bakengi mu dikenga didibu bumvua. Udi ubabela mu ntatu idibu nayi. Kale, Mvidi Mukulu uvua mukumushe mu dikenga, mukupeshe disanka dinene. Pa mesa ebe pavua biakudia bisheme. Kadi mpindiewu badi bakunyoke bua bubi buebe. Tshilumbu ntshikukuate. Tshiji katshikufikishi ku buntomboji. Katshikueleshi meji a kudisungidila ku biuma. Nansha biuma biebe, nansha tshiamu tshiebe tshia mpawungi, nansha bukole buudi nabu, kabiena bikumbane bua kujikija dikenga diebe. Kujingi butuku budi bujimija bisamba bia bantu. Kadi kupinganyi ku malu mabi, bualu ke avua makukebele dikenga. Eyowa, Mvidi Mukulu mmuena bukole buonsu. Udi ulongesha mudiye yeye ulongesha nnganyi? Udi ne bua kumuambila tshidiye ne bua kuenza nnganyi? Udi mua kumuamba ne: “Uvua muenze bibi” nnganyi? Kadi kupu muoyi bua kumutumbisha bua bionsu bidiye muenze, mudi bantu bonsu bamutumbisha ne misambu. Bantu bonsu badi bamone bidi Mvidi Mukulu muenze, kadi badi babitangile amu pa bule. Eyowa, Mvidi Mukulu mmunene. Katuena mua kujingulula bunene buende. Kabena mua kubadika bidimu biende to. Udi ukoka mayi adi pa buloba afika mulu, andamuka mvula, udi uloka panshi. Mavuba adi alokesha mvula miaba yonsu idi bantu basombe. Udi mua kujingulula mudi mavuba atangalaka, mudi makubakuba adila mu diulu nnganyi? Amu Mvidi Mukulu ke udi utuma mikenyi ya mvula, panshi pa mayi manene mpashale anu pafike. Padi Mvidi Mukulu ulokesha mvula, udi ukuba bantu, ubapesha biakudia bivule. Udi wangata mikenya mu bianza biende, udi uyasa padiye musue. Mukungulu wa mvula udi utumanyisha ne mvula udiku. Nansha nyama idi imanya kabidi ne mvula ukadi pabuipi. Pandi mmona bukole bua Mvidi Mukulu, muoyi wanyi udi utuuta munda bikole, ukeba kutuka. Telejayi, telejayi, mudi diyi dia Mvidi Mukulu dikungula, mudi makubakuba apatukila mukana muende. Mvidi Mukulu udi utuma mikenya ya mvula, idi ifika ku ntengu yonsu ya buloba. Mukungulu wa mvula udi ulonda mikenya, udi utuma tshiona tshikole, diakamue Mvidi Mukulu udi upenyisha mikenya mikuabu. Tshiona tshikole tshidi tshikemesha bantu, bualu ntshishima tshidibu kabayi mua kujingulula. Mvidi Mukulu udi utumina mvula wa mabue diyi ne: “Uloke pa buloba.” Udi ulokesha mvula mukole, nansha wa tshipupu mene. Udi upumbisha bantu bua kuenza mudimu, bua bantu bonsu bakeme mudimu udiye yeye ukuata. Nansha nyama idi ibuela mu bisokomenu biayi, ishalamu misokome munda mua buloba. Mvunde mukole udi umuka kuinshi kua ditunga. Lupepele lua mashika ludi lufuma ku mutu kuadi. Mueyelu wa Mvidi Mukulu udi wandamuna mayi, enza mabue a mashika, mayi aa adi akola bu tshiamu. Mvidi Mukulu udi uwuja mavuba ne mayi, watuma ne mikenya ya mvula munda muawu. Ke mudiye watangalaja eku ne eku, bua akumbaje bionsu bidiye musue mu matunga onsu a pa buloba. Mvidi Mukulu udi ukumbaja tshidiye musue pa buloba, nansha bua kunyoka muntu, nansha bua kumuenzela bimpe. Yobe, bionsu ebi ubiteleje ne ntema. Juka, utangile malu a dikema adi Mvidi Mukulu muenze. Udi mumanye mudi Mvidi Mukulu ulombola bionsu ebi anyi? Udi mujingulule mudi mavuba ela mikenya anyi? Udi mumanye mudi mavuba malembelele mulu anyi? Amu udi mumanye bionsu, ke udi mua kuenza tshishima tshia nanku. Wewe, padi lupepele lufuma kuinshi kua ditunga lutuuta, luya ludi lukutonda. Udi ukeba kuvula bilamba. Nanku wewe uvua mua kuambuluisha Mvidi Mukulu, diba divuaye mufuke tshibuashibuashi tshikole bu lumuenu, luenza ne tshiamu anyi? Utumanyishe tshitudi mua kuambila Mvidi Mukulu. Katuena natshi. Mu mutu muetu mudi mutupu. Pandi nyukila, badi ne bua kumumanyisha anyi? Badi ne bua kumuambila ne: kampanda uvua muakule anyi? Misangu mivule kulu kudi kufika, mavuba adi asokoka diba. Kadi diakamue, lupepele ludi mua kujuka kutokesha diulu. Butoke budi bukenka, bufuma ku mutu kua ditunga. Lumu lua Mvidi Mukulu ludi lutukuatshisha bowa. Mvidi Mukulu mmuena bukole buonsu. Katuena mua kusemena pabuipi nende. Udi munene. Bidiye wenza bionsu bidi bimpe. Kena ukengesha muntu. Tshidiye ne bua kutuambila ntshinyi? Ke mudi bantu ne bua kumutshina. Kadi bonsu badi baditambisha ne tudi bena meji, kena ubamona, kena nabu bualu. Munkatshi mua tshipepele tshikole, Maweja-Nangila kubikila Yobe ku mukonka ne: Wewe udi nganyi? Muudi wela mpata pa malu andi ndongesha mbishi? Muudi wakula pa malu audi kuyi mujingulule mmunyi? Kadi bidi amu bimpe, juka, uleje muudi kalume ka mukaba, nenkuele lukonku bua ungandamune. Diba dimvua mufuke buloba uvua penyi? Neudi mumanye ngambile tumone? Uvua mujadike bule ne butshiama buabu nnganyi? Nansha uvua mubupime ne muonji andamune tumone. Makunji adi mabuimanyika mmasa pa tshinyi? Uvua muteke dibue mu ditumba diabu nnganyi? Dituku adi mitotu ya nkesha ivua imba misambu pamue. Batumibue ba Mvidi Mukulu bavua basanka bela tunkunduluila. Uvua mukangile mavuala a mayi manene biibi, pavuawu apatuka ne bukole mu buloba nnganyi? Amu meme ke uvua mubuikile mayi manene ne mavuba, muajingile ne dibungi dikole. Mvua muelele nkila, mualeje mikalu, muajikile njila ne biibi bikanga ne bikuvu. Meme kuambila mayi manene ne: “Neupueke too ne apa. Kusabuki kuaka nansha. Mavuala ebe adi adiela mulu awu, neimane apa. ” Dituku kayi, diukadi muelele diba mukenji ne patuka? Nansha kabundubundu ne juka. Ukadi mutume kabundubundu, bua kanyungishe buloba ku ntengu yabu yonsu, bua kele bantu babi bonsu panshi anyi? Munya udi umuesha mikuna minene ne mikese, anu bu padibu batua tshitampi pa diima, nansha bu mudi mufudi ku tshilamba. Kadi bantu babi kabena bamona butoke to, bualu budi bubakandika bua kabenji kabidi bibi. Ukadi mufike ku mpokolu ya mayi manene anyi? Ukadi muende panshi pa mayi manene anyi? Bakadi bakuleja tshiibi tshia mu kandondu ka bafue, muaba udi miidima kashidi anyi? Ukadi mumanyeku kakese bule ne butshiama bua buloba anyi? Ungandamune bualu udi mumanye malu onsu. Udi mumanye muaba udi butoke busombe anyi? Nansha kaba kadibu mua kupeta miidima anyi? Uvua mua kubishindikija mu luendu lujima, kupingana nabi muaba udibi bisomba. Wewe udi mua kumanya bionsu abi, bualu bakavua bakulela diba divuabu bafuke buloba. Bidimu biebe mbipite bungi. Ukadi mufike mu mayeba, miaba indi ndama neje ne mabue a mvula anyi? Mvua mubilamine mu tshikondu tshia makenga, bua matuku a mvita ne a ndululu. Udi mumanye njila udi butoke bulonda, bua kufika kutudi anyi? Mudi lupepele lufuma luseke ludi diba dipatukila, lutangila pa buloba anyi? Udi muenzele mvula mukidi mu diulu, mupandile makubakuba ne mikenya ya mvula njila nnganyi? Uvua mulokeshe mvula mu buloba budi bantu kabayi base, mu tshipele tshidi munda mutupu nnganyi? Udi mua kubolesha buloba mu miaba miatuke, bua kutolokesha mashinda ne kumenesha bisosa nnganyi? Mvula udi ne tatuende anyi? Lumuma bavua balulela anyi? Mamuende wa mabue a mvula nnganyi? Udi mulele mayi a mu diulu adi makuatakane nnganyi? Padiku mashika makole, mayi adi akuatakana, akola bu dibue, badi mua kuenda pa mutu pawu. Tangila mitotu. Udi mua kusuika tshidimina nzaji, kutulakaja mbua, nyama ne muntu anyi? Udi mua kuleja mitotu tshikondu ne tshikondu tshiayi anyi? Udi mua kuludika ditempu dinene ne dikese anyi? Udi mumanye mikenji idi diulu ditumikila anyi? Wewe udi mumanye bulongolodi bua buloba anyi? Amu wewe wela lubila lukole, mavuba alokesha mvula wa bungi, akubolesha anyi? Padi mikenya ya mvula yumuka, wewe ke udi uyituma anyi? Idi ikuambila ne: “Tudi tukumbaja diyi diebe” anyi? Uvua muambile nyunyi wa ibise ne musulu wa Nile newuwule nnganyi? Udi mumanyishe nzolu wa tshitala ne mvula nealoke nnganyi? Udi mua kubala mavuba nnganyi? Udi mua kuitshikija mayi adi mu nyingu ya mulu udiku anyi? Diba adi, buloba bume bua lupuishi nebukuatakane, bua kuenza mabuwa mu madimi. Udi ukebela mukaji wa nyama wa ntambue tshiakudia ngwewe anyi? Udi mua kutuyisha nzala ya bana bende, padibu basombe mu miaba yabu, balamine mu tshipuka anyi? Udi uvuluka tshiakudia tshia tshikololu, diba didi tuana tuatshi tupange tshiakudia, tulomba diambuluisha kudi Mvidi Mukulu nnganyi? Udi mumanye diba didi mbuji ya pa mikuna ilela anyi? Ukadi mumone padi ngulungu ulela anyi? Udi mubale bungi bua ngondu ya difu diayi anyi? Udi mumanye tshikondu tshialelaye anyi? Bakaji ba nyama badi batua panshi bua kulela, bajuka lubilu kabayi bumvua kabidi dikenga. Pashishe bana badi bakola, badiunda mu tshipela. Dinga dituku bana abu badi bashiya bamamuabu, kabayi mua kupingana kabidi to. Uvua muanyishe bua mpunde wa muitu ende kudiye musue nnganyi? Uvua musulule nkanu yende nnganyi? Meme kumuteka mu tshipela, muaba mume wa luepu. Ke wende nzubu. Udi amu unyema mutoyi wa mu tshimenga. Kena umvua diyi dia mfumuende wa mudimu. Udi wendakana pa mukuna ukeba bisosa bionsu bidi bibishi, udi ubikeba ne muende muonsu. Nyama wa mbowa wa muitu udi mua kukuenzela mudimu anyi? Udi mua kumuladika mu tshikumbi tshiebe anyi? Udi mua kumusuika bua kukudiminaye budimi buebe anyi? Udi mua kukoka lukasu luebe ludi lushipa mabuwa mu tshibanda anyi? Bu mudiye ne bukole buvule, udi mua kutekemena kudiye, bua akuenzele midimu yebe yonsu minene anyi? Udi mua kutekemena kudiye bua apingane pa mbelu ne ntete ya kuenza bukula, bua afikishe biudi unowa mu mayeba ebe anyi? Kasonganyunyi udi upapala bienza disanka, makuyi ende adi engelela. Masala ende adi mimpe be. Kadi udi ushiya mayi ende pa buloba, bua luya lukole lua lusenga lualadile. Kena uvuluka ne: badi mua kuadiata, nansha nyama idi mua kuaboza. Udi ushiya bana bende bu ba bende. Nansha yeye ukenga kayi ne tshipeta, kabiena bimuenza bualu. Bualu tshivua mumupe meji, nansha lungenyi lua kusunguluja nalu malu. Kadi padiye ujuka, unyema lubilu, udi upita kabalu ne udi mubandapu ku lubilu, mutantshi mule. Wewe ke udi mupeshe kabalu bukole kabidi mukase boya mu nshingu anyi? Wewe udi mukenzeje bua katupike bu mpasu anyi? Muadi waku udi ukuatshisha baluishi bowa, kadi katuuta tshikonu panshi bikole mu tshibanda, kasanka bua bukole budiku nabu. Kadi kadiela mu mvita kakayi katshina baluishi. Kakena ne bowa, kakena katshina tshintu. Nansha muele wa mvita kawena ukapingaje tshianyima. Pambidi pa nyama wa kabalu, mikete idi itutakane mu tshibubu, misongolu ne mafuma bidi bibalakane. Padiku kasungabala, kadi kanyema kakayi kimana. Padibu bela mpungi, kadi kabanga luendu musangu umue. Diba didi mpungi udila, kadi kela muadi katshidi kule. Kakadi kumvua mupuya wa mvita, ne mbila idi balombodi ba mvita ne bantu babu bela. Wewe ke uvua mupeshe nyunyi wa kabemba, meji a kuya kuinshi kua ditunga, diba didiye ne bua kuasulula masala ende anyi? Ku diyi diebe, ke kudi nyunyi wa tshiminyi ubuka, nansha wibaka disua, pa mukuna mule anyi? Udi wasa pa lubuebue, pa lusongu mene, muaba udibu kabayi mua kumupeta. Koku aku, udi ukeba tshiakudia, udi utshimuena pa bule. Bualu bana batshi, badi bananga kanyinyi ka mashi. Nanku tshiminyi, udi miaba yonsu, idi bitalu. Maweja-Nangila kubikila Yobe kumukonka ne: Wewe udi musue kuelangana mpata pa malu adi Mvidi Mukulu wa bukole buonsu mulongolole anyi? Utshidi umuasa tshilumbu anyi? Neupuwe anyi, peshi utshidi ne bua kuandamuna ku bindi ngamba. Nanku Yobe kuandamuna Maweja-Nangila ne: Ndi muntu wa tshianana, tshindi mua kuandamuna kabidi ntshinyi? Ndi mbuikila mukana ne tshianza mpuwa. Mvua muakule, kadi tshiakuakula kabidi nansha. Mvua mukoleshe malu. Kadi tshiakutungunuka kabidi nanku to. Munkatshi mua tshipepele tshikole, Maweja-Nangila kuandamuna Yobe ne: Neudi mulume, suika mukaba, nenkukonke bualu ungandamune. Udi ubenga mundi nkosa nsambu anyi? Udi musue kumpisha bua wewe kubinga anyi? Udi ne bukole bundi meme nabu anyi? Diyi diebe ndikole bu dianyi anyi? Pawikala muena mulongu nanyi, leja lumu luebe ne ndunene, vuala butumbi ne buneme. Leja bantu tshiji tshiebe tshinene. Tangila badi baditambisha, ubele panshi! Ujoje bena ditambisha bonsu, ubazaze muaba udibu, uboze bena malu mabi. Ubajike bonsu pamue mu lukita, ubatume mu kandondu ka bafue. Diba adi nenkuele ka lumbandi, bualu udi muditshimuine nkayebe! Tangila nguvu, nyama wa tshidika ewu: Ndi mumufuke bu mundi mukufuke wewe. Udi udia anu bisosa, bu nyama wa ngombe. Kadi tangila bukole budiye nabu! Katshila dikanda dia misunya ya mu difu diende. Udi utandabaja mukila wende, wenza bu mutshi wa sedre. Mijilu minene ya bibelu biende idi mikole be. Mifuba yende idi mikole bu tshiamu tshikunze. Mbadi yende idi bu milonda ya tshiamu tshia kabanda. Ku bionsu bindi muenze, anu yeye ke udi mupite mikuabu. Meme nkayanyi, ke Mufuki wende, ndi mua kumutekesha. Udi upeta biakudia biende pa mukuna, padi nyama ya lonji inayila. Kadi udi ulala muinshi mua mingonga, usokoma mu malenga a mu tshisense. Udi wikishila mu dileji dia mingonga, dia mitshi idi ku muelelu wa musulu. Nansha musulu ne muenji mukole bishi, kena upampakana to. Nansha mayi muwule apitshila ku mishiku yende, kena unyema to. Padiye mutabale, udi mua kumukuata nnganyi? Badi mua kumukuata mu buteyi, kumutubula diulu ne mutshi anyi? Udi mua kuloba, kukuata ngandu ku ndobu nnganyi? Udi mua kusuika ludimi luende ne muonji anyi? Udi mua kumuela muonji mu diulu, kutubula lubanga luende ne mulonda anyi? Udi wela meji ne: udi mua kukusengelela anyi? Udi mua kukuambila miaku ya kalolu anyi? Udi mua kutua ndondu bua ashale mupika webe too ne ku lufu luende anyi? Udi mua kunaya nende bu muudi unaya ne nyunyi anyi? Udi mua kumusuika bua bana bebe ba bakaji banaye nende anyi? Balobi nansha bobu badisanga, badi mua kumusumbisha anyi? Badi mua kumukosa bitupa, kubipana anyi? Udi mua kutubula tshiseba tshiende ne milonda anyi? Nansha mutu wende ne musongolu anyi? Idikija! Umulenge pambidi bu udi umukeba mvita! Kuakuenza musangu muibidi to! Neuvuluke mvita yebe nende too ne ku lufu luebe! Badi batekemena kumutshimuna badi badidinga. Yeye anu mukutangile udi udishinda panshi. Udi mua kumubunda nnganyi? — Kadi udi mua kumutonuena mesu udiku anyi? — Uvua mudianze kunsombesha tshiende tshintu bua meme kumupingajilatshi nnganyi? Bintu bionsu bidi panu mbianyi meme! Tshiena muanji kunulondela mudi bidimba biende, bukole buende ne buimpe bua mubidi wende. Ukadi musaye tshiseba tshiende nnganyi? Udi mubulule mbanga yende ku bukole udiku anyi? Udi munzulule biibi bia mukana muende, bidi bileja menu adi akuatshisha bowa nnganyi? Nyima wende mujima, udi mubuikila kudi mabamba makuatakane bimpe milongu ne milongu, bu ngabu mikole nansha bu dibue. Mabamba ende adi malamakane bimpe, nansha lupepele kaluena mua kupitshila pankatshi pawu. Dibamba dionsu ndilamakane ne dikuabu. Kabena mua kutulakaja nansha dimue. Diba didiye wela nyashi, udi wela nkenke, mesu ende adi akunza bu kabundubundu ka diba. Ndimi ya kapia idi ipatuka mukana muende, tuntolentole tua kapia tudi tupona panshi. Muinshi udi upatuka mu diulu diende, bu mudi luesu lufuima pa kapia. Mupuya wa mukana muende udi ne luya lukole, ludi mua kutemesha nalu makala a kapia. Bualu ndimi ya kapia idi ipatuka mukana muende. Udi ne bukole ku nshingu kuende bupite, nanku muntu yonsu udi ubumona, udi ne bowa, uzakala. Pambidi pende padi minyengu mikole, kayiyi ibuyama nansha wewe muyishindamene. Musunya wa muoyi wende udi mukole bu dibue dia tshipelelu. Padiye ujuka, nansha bantu ba bukitu badi bumvua bowa, badi bapampakana, bapanga tshia kuenza. Nansha bantu bamutapa muele, bamuele difuma nansha musongolu, nansha bamuasa mikete, kabiena bimuenzela bualu to. Bualu muele udi ne bukole bu kasosa, tshiamu tshikunze tshidi ne bukole anu bu mutshi mubole. Kabena mua kumuipata ne miketa. Nansha mabue adibu bamuasa adi anu bu bisosa. Nyindu udi anu bu lusongu lua kasosa, padibu bamuela musongolu, udi anu useka. Mu difu diende, mudi mabamba matue masongoloke, adi ashiya tshikoka mu bisosa bu tshiamu tshia kudima natshi. Padiye ubuela mu mayi, udi wanyungisha, bu mudi mayi asaba mu luesu. Udi wavuandulula, bu mudi manananshi apia mu luesu. Mulanjilanji mutoke udi umueneka kunyima kuende mu mayi, udi wela nsensa pa mutu pa mayi, mienze bu nsuki mitoke. Kena ne udiye mufuanangane nende muinshi mua diba. Ndi mumufuke bua kikadi ne bowa. Udi upetula nyama yonsu, nansha yeye munene menemene. Amu yeye ke mukalenga wa nyama ya lonji. Nanku Yobe kuandamuna Maweja-Nangila ne: Ndi mumanye ne: kakuena tshidi mua kukukolela, udi mua kukumbaja tshionsu tshiudi musue. Wewe kungebeja ne: muudi wela mpata pa malu andi mulongolole, muudi wakula pa malu audi kuyi mujingulule mbishi? Eyowa, ndi ntonda ne: mvua muakule pa malu adi mampite, pa malu a dikema amvua tshiyi mua kumvua. Wewe kuamba ne: “Teleja ndi ngakula. Nenkuebeje malu, wewe mungandamune. ” Mvua mukumanye amu bualu bantu bakuabu bavua bandongeshe. Kadi mpindiewu meme kukumona ne anyi abidi. Ke pandi ngunwua bundu bua bionsu bimvua muambe. Ndi nyingalala nsomba mu lupuishi ne mu butu. Maweja-Nangila mumane kuyukila ne Yobe, kuambilaye Elifaze wa mu tshimenga tshia Temane ne: — Wewe ne balunda bebe babidi, ndi munufikile munda. Bualu kanuena balongesha mu bulelela malu adi antangila, bu muvua muntu wanyi Yobe muenze. Nanku mpindiewu nuangate nyama ya ngombe milume muanda mutekete, ne mbuji ya bimpanga muanda mutekete. Nuye nabi kudi muntu wanyi Yobe. Nulambule nyama eyi bu milambu ya kuosha bua kudikobolola. Muntu wanyi Yobe neantendelele bualu buenu. Nengitabe dilomba diende. Tshiakununyoka bua bibi binuvua benze. Bualu kanuvua balongeshe malu anyi mu bulelela bu muvua muntu wanyi Yobe muenze. Nanku, Elifaze wa mu buloba bua Temane, Bildade wa mu buloba bua Shuka ne Sofare wa mu buloba bua Naama kuenzabu bivua Mvidi Mukulu mubambile. Pashishe Maweja-Nangila kuitaba ditendelela dia Yobe. Yobe mumane kutendelela Mvidi Mukulu bua balunda bende abu, Maweja-Nangila kumupingajila bintu biende anu bu muvuabi kale. Kuvudijaye bintu abi misangu ibidi bu muvuabi kale. Nanku, Yobe kuakidila bana babu bonsu ba balume ne ba bakaji, ne bonsu bavua bamumanye kale, kufikabu bua kumusamba. Bavua badila ne Yobe kaba kamue, bamukolesha ku muoyi bua makenga onsu avua Maweja-Nangila mumutumine. Pashishe muntu yonsu uvua umushila lukanu lutoke lua mushinga mukole, ne kakanu ka tshiamu tshia mpawungi. Maweja-Nangila kuela Yobe lupemba, kupitaye ne muvuaye kale. Yobe kupeta mikoku binunu dikumi ne binayi, tumelu binunu bisambombu, ngombe milume ne mikaji tshinunu ne mpunde mikaji tshinunu. Uvua kabidi mulele bana ba balume muanda mutekete, ba bakaji basatu. Uvua muinyike muanabute mukaji ne: Yemima, muibidi ne: Keziya ne muisatu ne: Keronapuka. Mu ditunga dijima kabavua basangana bakaji balengele bu mishika nkunde ya Yobe. Tatuabu uvua mubalamine bumpianyi bua momumue ne bua bana bende ba balume. Yobe kushala kabidi ne muoyi bidimu lukama ne makumi anayi. Kumonaye bana bende, bikulu bende too ne ku ndelanganyi ya ku mulongu muinayi. Yobe kufua, mulale panu muboboke. Muena diakalenga ngudi ubenga meji adi bantu babi bamuambila, kayi ulonda tshidi bantu bapambuke benza, kayi usomba pamue ne bantu badi baseka Mvidi Mukulu! Muena diakalenga mmuntu udi unanga mikenji ya Maweja-Nangila. Udi uyambululula butuku ne munya, welaku meji. Udi bu mutshi udi bantu bakuna ku muelelu wa mayi. Mutshi awu udi ukuama bimuma pa tshikondu tshiabi. Mabeji awu kaena mua kufubidila. Bionsu bidi muntu wa nanku wenza bidi amu ne tshipeta. Kadi bantu babi ki mbena diakalenga! Badi bu bisota bidi lupepele lutangalaja. Dituku didi Mvidi Mukulu ubalumbuluisha, kabakubinga. Kabena mua kubuela mu tshisumbu tshia bantu badi balamata Maweja-Nangila. Bualu Maweja-Nangila udi ulombola badi bamulamata. Kadi badi kabayi bamuitaba, nebabutuke. Bisamba bidi bitomboka bua tshinyi? Bantu badi bela bitungu bia patupu bualu kaayi? Bakalenga ba pa buloba badi badilongolola ku mvita. Bamfumu badi bumvuangana bua kubenga Maweja-Nangila, kubenga ne mukalenga uvuaye musungule. Badi bamba ne: “Tukosayi mionji ya bupika idibu batuela. Katuena basue bua batumune kabidi!” Kadi Maweja-Nangila udi ubaseka. Udi musombe mu diulu, udi mutendule. Pashishe udi ubakanyina ne tshiji, ubinduluka, ubakuatshisha bowa, wamba ne: “Ndi mubanjije mukalenga umvua musungule bua adie bukalenga mu Siyone, pa mukuna wanyi wa tshijila.” — Meme mukalenga. Ndi nnumanyisha mukenji mupeta kudi Maweja-Nangila. Mmungambile ne: “Wewe ke muananyi. Biangatshile lelu, meme ndi tatuebe. Wewe mundombe bisamba bionsu, nenkupeshabi, bishale biebe. Bumfumu buebe nebufike ku ntengu ne ntengu ya buloba. Neubutekeshe ne dikombu dia tshiamu. Neubuzaze bu luesu lua dibumba. ” Nuenu bakalenga, lejayi munudi ne meji. Nuenu baludiki ba buloba, londayi mibelu. Itabayi Maweja-Nangila, numutshine. Numukukuile, numutumbishe. Nutumikile muanende. Kanuyi benza nanku, yeye mufike munda, nenubutuke. Bualu tshiji tshidi mua kumulunduka lukasa. Bena diakalenga mbonsu badi banyemena kudi Maweja-Nangila! Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide, uvuaye musake pawaye unyema muanende Absalome. Maweja-Nangila, baluishi banyi badi ba bungi. Bantu badi bankina, kabena kubala. Bantu ba bungi badi bangamba ne: “Mvidi Mukulu kena mua kumuambuluisha nansha kakese!” Kadi wewe, Maweja-Nangila, udi unjika bu ngabu. Udi umpa lumu, ndiumvua ne bukole. Pandi mbikila Maweja-Nangila bua kungambuluisha, udi ungumvuila ku mukuna wende wa tshijila, ungandamuna. Butuku ndi ndala amu bilenga, bualu udi undama too ne mundi mbika dinda. Nansha bantu binunu ne binunu banyungulula nseke yonsu, kabena mua kunkuatshisha bowa. Maweja-Nangila, juka, Mvidi Mukulu wanyi, unsungidile. Wewe ke udi ututa baluishi banyi ku mbanga, upola menu a bantu babi. Maweja-Nangila, wewe udi mua kusungidila bantu. Wele bantu bebe lupemba! Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa misambu. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide, wa kuimba ne nzenze. Mvidi Mukulu, mumbingishi wanyi, pandi nkubikila bua kungambuluisha, ungitabe. Pavua bantu bankengesha, wewe uvua unsungidila. Anyisha, uteleje dikulomba dianyi. Nuenu aba nenunyange lumu luanyi too ne ku diba kaayi? Nudi nunanga kunshiminyina malu patupu. Nudi nukeba kunjana bua tshinyi? Numanye ne: Maweja-Nangila mmusungule muntu udi umulamata. Pandi mmubikila, udi unteleja. Mutshinayi! Kanuenji kabidi malu mabi. Nudikonkonone panudi balale. Nushale talalaa. Lambulayi milambu idi minufundila bua kufila. Nutekemene kudi Maweja-Nangila. Bantu ba bungi badi badiabakena, bamba ne: “Watumuenesha diakalenga nnganyi? Bualu Maweja-Nangila kena ututangila kabidi ne muoyi muimpe! ” Kadi meme, Maweja-Nangila mmumpeshe disanka, dipite dia bantu badi banowa ntete ya kuenza bukula, nansha badi bapola tumuma tua kukama maluvu. Pandi nya kulala, ndi mpeta tulu musangu umue, bualu wewe nkayebe, Maweja-Nangila, udi undama mu bupole. Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa misambu, wa kuimba ne nshiba. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide. Maweja-Nangila, umvua bindi ngamba, teleja mikemu yanyi! Mukalenga wanyi, Mvidi Mukulu wanyi, teleja ne ntema pandi nkubikila. Wewe ke undi ndomba. Maweja-Nangila, dinda dionsu ndi nkuela lubila. Patshiatshia ndi mfika kuudi, nshala muindile diandamuna diebe. Mvidi Mukulu, wewe kuena wanyisha buenzayi. Muntu mubi kena mua kufika kuudi. Kuena musue kumona bena kapeja. Udi ukina bonsu badi benzela bakuabu bibi. Wewe udi ubutula bena dishima, ubenga badi bashipa bantu, nansha badi babadinga. Kadi bu muudi munnange bikole, ndi mua kubuela mu nzubu muebe, kukukukuila mu muaba webe wa tshijila. Maweja-Nangila, undudike bua nkumbaje tshiudi musue. Bualu baluishi badi bankengesha. Undeje njila uudi mundongoluele. Katuena mua kuitaba bidi baluishi banyi bamba. Badi bela meji amu bua kubutula bantu. Miaku yabu idi itukebela lufu. Badi bakula bua kudinga bantu. Mvidi Mukulu wanyi, ubanyoke, mbena tshibawu. Mateyi avuabu batuteya, abakuate bafue. Ubipate muaba uudi, bualu bubi buabu mbupite. Badi anu bakutombokela. Bonsu badi basokome kuudi, basanke, batue tshianga kashidi, bualu wewe udi ubalama. Bonsu badi bakunanga, bimbe basanguluke! Maweja-Nangila, badi bakulamata, udi ubela lupemba. Bu muudi ubananga, udi ubajika ku ngabu. Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu. Wa kuimba ne lunzenze lua nshinga muanda mukulu. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide. Maweja-Nangila, udi mumfikile munda, kadi kunnyoki. Udi muntekele tshiji, kadi lekela kunkengesha. Maweja-Nangila, umfuile luse, ndi mu dikenga dipite. Unkankamike, tshitshiena ne bukole. Muoyi udi undubakana munda. Kadi wewe, Maweja-Nangila, neundengulule ne ku diba kaayi? Maweja-Nangila, kolesha, unsungidile. Umpandishe, bualu wewe udi mulenga mupite. Meme mufue, tshiakukuvuluka kabidi to. Mu kandondu ka bafue wakutumbisha nnganyi? Mikemu yanyi mmimpungije. Butuku bujima ndi ndila amu kudila, mbolesha bulalu buanyi ne binsonji. Mesu mmanguwule ne muadi. Mmanyanguke ne binsonji bualu bua baluishi banyi. Umbukayi kundi, nuenu benji ba bibi. Maweja-Nangila mmuteleje miadi yanyi. Mvidi Mukulu mumvue mitendekenu yanyi. Mmuanyishe dilomba dianyi. Nanku baluishi banyi bonsu, bundu ne buowa nebibakuate. Nebasemene kule, bundu mesu tente. Kayenga ka mu mukanda wa misambu ya Davide, kavuaye muele Maweja-Nangila pavua Kushe, muena Binyamine, mumufunde. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wanyi, ndi nyemena kuudi. Umpandishe, unsungile kudi bonsu badi bankengesha. Kuyi mumpandishe, nebansunsule bu ntambue, udi ubakula nyama, wende ukoka kakuyi udi mua kumunyenga. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wanyi, bu meme muenze bidibu bamba, bu meme munyange bianza bianyi ne bubi, bu meme mupingaje bubi ku bubi, nansha munyenge tshintu tshia udi unkina kapayi bualu, nanku muluishi andondakaje, ankuate, antue miseba, andiatakaje pantshidi ne muoyi. Bualu nkadi muena tshibawu tshia lufu! Maweja-Nangila, juka panshi, tshiji tshiebe tshilunduke. Imana pankatshi petu ne bena tshikisu badi bankengesha. Undumbuluile, bualu wewe udi ukosa nsambu pa yoyi. Sangisha bisamba bionsu pabuipi nebe. Zangama ku mutu kuabi mu nkuasa webe wa butumbi. Maweja-Nangila, wewe mulumbuluishi wa bisamba, kosa tshilumbu tshianyi pa tshiotshi, leja buakane buanyi patoke ku bantu. Jikija buenzayi bua bantu babi. Kankamika badi bakulamata. Wewe Maweja-Nangila muena buakane, ujingulule meji ne majinga bidi munda mua muntu. Mvidi Mukulu udi ngabu wanyi, udi upandisha bantu badi bamuitaba. Mvidi Mukulu udi mukoshi muakane wa nsambu. Dituku dionsu udi unyoka badi benza malu mabi. Padi muluishi kayi udilengeja, udi unona muele wende wa mvita. unana buta buende, uludikila. Udi wangata biende bia lufu, wasa mikete yende idi misuika kapia. Muntu udi wanyisha bubi, udi wimita diakabi, ulela dishima. Udi umbuila bakuabu tshiina tshile, neadishinde mu tshiina tshiende atshi. Bubi buvuaye mulongoluele bakuabu, nebumupingene pa mutu, tshikisu tshidiye natshi netshimuimane mu mpala. Nentumbishe Maweja-Nangila bua buakane budiye mungenzele. Ndi nsamuna dina dia Mvidi Mukulu, Muena kulu. Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa misambu, wa kuimba ne lunkombe lua Ngate. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide. Eyi Mfumuetu, Maweja-Nangila, butumbi buebe mbunene pa buloba bujima! Bunene buebe mbupite bua diulu. Miaku ya bana, nansha bana batekete menemene, idi imanyika baluishi bebe. Idi bu nkila uudi muele bua kupuwisha bena lukuna bebe. Pandi mmona diulu diudi muenze, ngondu ne mitotu biudi muteke amu pa miaba yabi, ndi ndikonka ne: Muntu nnganyi bua wewe kumuvuluka? Muntu lumuakanyine bua wewe kumumanya anyi? Udi mumuenze mushadile kakese ku batumibue bebe. Udi mumuase nsala wa lumu ne butumbi. Udi mumupeshe bumfumu bua bionsu biudi mufuke, mmuteke bionsu kuinshi kua makasa ende, mikoku, mbuji ne ngombe, nansha nyama ya mu tshisuku, nyunyi, mishipa, ne bionsu bidi bienda mu mayi manene. Eyi Mfumuetu, Maweja-Nangila, butumbi buebe mbunene pa buloba bujima! Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu, wa kuimba ne meyi matue. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide. Maweja-Nangila, ndi nkutumbisha ne muoyi wanyi mujima, mmanyisha bantu bonsu bia dikema biudi muenze. Ndi nsanka, nsanguluka bualu buebe, ngimbila dina diebe wewe, Mvidi Mukulu Muena kulu. Paudi umueneka, baluishi banyi badi banyema, badishinda, bafue. Paudi usomba mu nkuasa webe, udi ulumbuluisha tshilumbu amu pa tshiotshi. Ke muudi mukose nsambu yanyi, mumbingishe. Udi utandisha bisamba bidi bikubenga, ubutula bantu badi kabayi bakulamate, ukupula mena abu kashidi tshiendelela. Baluishi betu mbabutuke, butubutuu. Wewe udi munyange bimenga biabu, bishale munda mutupu. Dina diabi mene ndijimine. Maweja-Nangila udi ne bumfumu bua kashidi. Udi musombe mu nkuasa bua kulumbuluisha bantu. Yeye ke udi ulombola bantu kayi ne kansungansunga, ukosa nsambu ya bukua bisamba pa yoyi. Kudi Maweja-Nangila ke kudi bonsu badibu bakengesha banyemena, ke kudibu basokomena diba dia dikenga. Maweja-Nangila, bantu badi bamanye muudi, badi bakutekemena, bualu kuena ulekela badi bafika kuudi. Tumbishayi Maweja-Nangila ne misambu. Nkuasa wende udi pa mukuna wa Siyone. Numanyishe bukua bisamba bidiye muenze. Udi unyoka bashipianganyi, uvuluka bavuabu bakengesha. Kena upua muoyi bena dikenga badi bamubikila. Maweja-Nangila ungambuluishe, tangila mudi baluishi banyi bankengesha bikole. Ungumushe ku kandondu ka bafue. Nenku nemmanyishe bantu badi basangile mu Siyone, mundi nkutumbisha bua bionsu biuvua mungenzele. Nengele mbila ya disanka bualu uvua mumpandishe. Bisamba bia bantu mbidishinde mu tshiina, tshivuabi biumbuile bisamba bikuabu. Bukondu buvuabi biele mu musokoku mbubijingile. Maweja-Nangila mmudileje mudiye, mmukose nsambu pa yoyi. Muntu mubi mmudikuatshishe mu bukondu buvuaye muele. Bantu babi bonsu badi bapua Mvidi Mukulu muoyi, bapingane mu kandondu ka bafue. Kadi Mvidi Mukulu kakupua bena dikenga muoyi kashidi. Ditekemena dia bapele kadiena mua kujimina tshiendelele. Maweja-Nangila juka, muntu kalupitshi bukole! Bikila bisamba bidi bikubenga, ubilumbuluishe. Maweja-Nangila, ukuatshishe bantu ba bisamba bikuabu abi buowa, bamanye ne: badi amu bantu. Maweja-Nangila, udi muimanyine kule bua tshinyi? Udi musokome patudi mu dikenga bualu kaayi? Bantu babi kabayi bundu, badi bakengesha bapele. Badi babakuata mu mateyi avuabu bateya. Muntu mubi udi uditambisha bua buenzayi buende. Muena lubombu udi utshipa Maweja-Nangila, umuseka. Muntu mubi udi wela mpala mulu, wamba ne: “Mvidi Mukulu kena unyoka muntu. Kenaku mene.” Ke meji onsu adi muntu mubi wela. Bionsu bidiye wenza bidi biya kumpala. Paudi ukosa tshilumbu tshiende, kabiena bimuenzela bualu, bualu wewe udi kulu kule! Udi wamba ne: “Tshiakutenkakana, kashidi dikenga kadiakunkuata!” Udi amu utshipa bantu, ubashima, ubadinga. Bidiye wamba bidi bikebela bantu dikenga ne diakabi. Udi musombe mualamine pabuipi ne misoku, windila bua kushipa bantu badi kabayi ne bualu. Mesu ende adi alondesha muntu udi kayi ne bukole. Udi ulala muaba musokome, utentekela bu ntambue, mualamine mupele bua kumukuata. Udi ukoka muena dikenga, umukuata mu bukondu. Udi uzonzoma, ubutamina, ukuata bantu badi kabayi ne mubaluidi. Muntu mubi udi wela meji ne: “Mvidi Mukulu kena bualu ne bindi ngenza. Kena musue kubimanya, kena musue kubimona!” Maweja-Nangila juka, Mvidi Mukulu nyoka bantu babi! Kupu bena dikenga muoyi! Mudi bantu babi bakupotela mmunyi? Mmunyi mudibu bamba ne: Mvidi Mukulu kakutunyoka? Kadi wewe kuena mpofu! Udi umona dikenga ne disumpakana dia bapele! Udi amu ukeba kubambuluisha! Muena dikenga mmudilekelela kuudi! Wewe ke udi wambuluisha muana nshiya. Butula bukole bua muena tshikisu. Umunyoke bua bubi budiye muenze, bua ajimine kashidi. Maweja-Nangila udi Mukalenga kashidi tshiendelele. Badi batendelela mvidie mikuabu nebajimine mu ditunga diende! Maweja-Nangila, wewe udi umvua majinga a bantu bapuekele, ubakolesha ku muoyi. Wewe udi uteleja ne ntema bua kubambuluisha, miadi ya bana ba nshiya ne ya bantu badibu bakengesha. Nanku pa buloba kapakuikala kabidi muena tshikisu. Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa misambu, kabidi wa mu mukanda wa misambu ya Davide. — Ndi nsokoma kudi Maweja-Nangila. Munudi nungamba ne: “Buuka bu nyunyi mu mikuna” mmunyi? — Kadi mona, bantu babi badi banana buta buabu, badi baludikila amu mikete mu miidima bua kushipa bantu badi kabayi ne bualu. Padi bulongolodi buonsu bunyanguka mu ditunga, tshidi muntu muakane mua kuenza kabidi ntshinyi? — Maweja-Nangila udi mu nzubu wende wa tshijila. Maweja-Nangila udi ne nkuasa wende mu diulu. Udi utangila bantu miaba yonsu idibu, uteta bionsu bidibu benza. Udi mumanye bantu, ne badi bamulamata, ne badi bamubenga. Udi ukina muende muonsu badi bajula tshinyangu. Bena tshikisu neabalokeshile makala a kapia ne bikanganya. Neabanyoke ne lupepele lua mvunde. Bualu Maweja-Nangila udi muena buakane, udi unanga bantu badi benza bimpe. Bantu badi bamulamata, nebasombe pabuipi nende. Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu, wa kuimba ne lunzenze lua nshinga muanda mukulu. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide. Maweja-Nangila, utuambuluishe! Tshianana, bantu bebe badi mua kujimina. Kamutshiena kabidi bantu ba nsongu. Bantu bonsu badi amu bashimangana. Badi batua muntu makumbu, munda muabu bikale bamujana. Maweja-Nangila, butula bena lubombu bonsu, puwisha badi baditemba, bamba ne: “Tudi bamanye mua kuakula, bua tupete bionsu bitudi tujinga. Netuambe bionsu bitudi basue, katuyi tutshina muntu.” Kadi Maweja-Nangila udi wamba ne: “Mpindiewu ndi mfika bua kuambuluisha bapele badibu bakengesha ne bena dikenga badi batua mikemu. Nempikule badibu badiombola. ” Tudi mua kutekemena bidi Maweja-Nangila wamba. Miaku yende idi milelela, idi bu tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole tshiengulula misangu muanda mutekete. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide, wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu. Maweja-Nangila neumpue muoyi kashidi anyi? Neubenge amu kubenga bua kuntangila anyi? Nentate amu kutata too ne ku diba kaayi? Dikenga nedikale mu muoyi wanyi ku dituku ku dituku anyi? Baluishi banyi nebampite bukole ne ku diba kaayi? Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wanyi, untangile, ungandamune, umpingajile bukole. Tshianana, ndi mua kufua. Kuanyishi bua baluishi banyi baditambishe ne: tuamutshimunyi, nansha bua bankinyi badiela mulu ne: tudi bamutekeshe. Meme ndi mukutekemene bualu udi munnange, ndi nsanka, bualu neungambuluishe. Maweja-Nangila, ndi musue kukuimbila, kukuela tuasakidila bua bilenga bionsu biudi mungenzele. Bantu batshimbakane badi badiakuila ne: Mvidi Mukulu kenaku to. Bantu aba mbantu babi, badi benza malu mabi mapite. Nansha umue kena wenza tshidi Mvidi Mukulu musue. Maweja-Nangila udi mu diulu, muinangile panshi bua kukenketa bantu, kumona ne kudi umue wa meji, udi umutendelela! Kadi bonsu mbapambuke, bonsu mbena buenzayi, kakuena udi wenza tshidi Mvidi Mukulu musue. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Bonsu badi bakengeshangana aba, kabena bumvue bualu nansha bumue. Badi badia bantu banyi bu mampa, babenga kuntendelela.” Kadi diakamue nebakuatshike bowa, bualu Maweja-Nangila neafike bua kuambuluisha bende. “Nuvua bapangishe bapele tshivuabu batekemene. Kadi Maweja-Nangila ke udi ubalama.” Wafuma ku Siyone bua kupandisha Izrayele nnganyi? Maweja-Nangila neapatule bantu bende mu bupika. Diba adi ndelanganyi ya Yakobe neisanke, bena Izrayele nebatue tshianga. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide. — Maweja-Nangila, wabuela mu nzubu muebe, wasomba pa mukuna webe wa tshijila nnganyi? — Ke muntu udi kayi kalema, wenza tshidi Mvidi Mukulu musue, wamba amu bidi bilelela. Kena unyangila bakuende lumu, kena wenzela balunda bende bibi, kena upenda muena mutumba. Udi upepeja badi Mvidi Mukulu udiwula, unemeka badi bitaba Maweja-Nangila. Yeye mutule diyi udi udikumbaja, nansha yeye mufuane kujimija bidiye nabi. Udi usombeshangana makuta, kayi ulomba bia kasombela. Udi kayi ne bualu, kena umudila mabuejila. Muenji wa nanku, kakumona diakabi. Kasala ka mu mukanda wa misambu ya Davide. Mvidi Mukulu wanyi, undame, ndi nyemena kuudi. Ndi nkuambila ne: “Wewe ke Maweja-Nangila, bilenga bionsu bindi nabi mbifume kuudi.” Bantu badi bitaba Mvidi Mukulu mbena diakalenga, ndi nsankila kudibu. Bonsu badi bakeba bua mvidie mikuabu ibambuluishe, badi badikebela makenga. Mvidie eyi tshiena nyilambula milambu ya nyama, tshiena nansha ntela mena ayi. Maweja-Nangila, wewe ke undi nende, bindi nkengela ndi mbipeta kuudi. Ndi mu bianza biebe kashidi. Ke bidi binsankisha, ke diakalenga dindi nadi. Ndi ngela Maweja-Nangila tuasakidila, bualu udi undudika. Nansha butuku kondu ka munda kadi kambela. Ndi mvuluka Maweja-Nangila diba dionsu. Tshiena mua kuteketa, bualu udi nanyi Ke pandi nsanka, nsanguluka, nsomba talalaa, tshiyi ntshina. Kuakunshiya mu kandondu ka bafue. Kuakuanyisha bua mbolele mu lukita. Udi undombola mu njila, bua mpete muoyi. Ndi nsanka bikole muaba uudi, diakalenga dianyi didi amu pabuipi nebe kashidi. Ditendelela dia mu mukanda wa misambu ya Davide. Maweja-Nangila, unteleje, ndi ndila muadi, ungumvue. Tshiena ne bubi bundi muenze. Ndi nkutendelela, ungitabe. Mukana muanyi kamuena dishima. Wewe neundumbuluishe, umbingishe, bualu udi ujingulula udi kayi ne bualu. Butuku udi unkenketa, unjooja, unteta, kuyi unsangana ne bualu. Bindi ngela meji ke bindi ngamba. Ndi nkumbaja biudi muambe. Tshiena ndonda njila wa bubi. Ndi ngenda amu mu njila webe, tshiena mpambukamu nansha kakese. Mvidi Mukulu wanyi, ndi nkutendelela. Ndi mumanye muudi ungitaba. Teleja ne ntema bindi ngamba. Undeje muudi munnange. Badi basokomena kuudi, udi ubapatula mu bianza bia baluishi babu. Bu mudi muntu ulama lumonyi lua disu, undame, unsokoke mu mapuapua ebe. Bantu babi badi bankengesha, bena tshikisu badi bangela munkatshi. Badi bapapisha muoyi wabu, kabayi ne luse. Badi baditemba amu kuditemba. Badi bamfmakaja, banjingila, bakeba kungela panshi. Badi bangalamina mu tshisuku bu ntambue, bakeba kunsunsula bu nyama ya lonji. Maweja-Nangila, juka, ubaluishe, ubafuishe binu. Patula muela webe, unsungidile. Ubabutule, ubajikije mu bantu. Ubanuishe lulengu luuvua mubalamine. Bana babu banue buukute, biikulu babu balabule luvua lushale! Meme nenkumone, bualu tshivua muenze bibi. Pangabika, nenkutangile, kabiyi bintonda! Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide, wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu. Davide muntu wa Mvidi Mukulu uvua wambila Maweja-Nangila miaku eyi pavuaye mumane kumupatula mu bianza bia baluishi bende, nangananga bia Shawule. Maweja-Nangila, ndi mukunange, Wewe udi bukole buanyi. Maweja-Nangila udi lubuebue luanyi, muaba undi nsokomena, mpetela lupandu. Udi undama bu ngabu. Udi mukuna undi nyemena bua kupanda. Maweja-Nangila atumbe! Pandi mmubikila, diakamue udi unsungidila kudi baluishi banyi. Njiwu ya lufu ivua minjingile, ikeba kumpuekesha bu mavuala a mayi. Kandondu ka bafue kavua kasue kuya nanyi, buteyi buaku bukeba kumbakula. Dikenga kumpita, meme kubikila Maweja-Nangila, mmuela mbila bua angambuluishe. Maweja-Nangila mu nzubu kumvua diyi dianyi, muadi wanyi kufika kudiye. Ke buloba kuzakala, kunyungakana, bitaku bia mikuna kutenkakana, kunyukakana, bualu bua tshiji tshia Maweja-Nangila. Muinshi kupatuka mu diulu diende, kapia ka tshinyangu mukana muende, kela tuntolentole, kosha. Maweja-Nangila kunzulula diulu, kupueka pa mavuba mafiike, musombe pa Kerubine, nyama wa mapuapua, upapala pa nsala ya lupepele. Kudibuikilaye ne midima mikole, mavuba makuatakane ne mayi kumujingila. Mabue a mvula ne makala a kapia, avua apatuka bu butoke buvua kumpala kuende, apanda mavuba makuatakane. Maweja-Nangila kudidisha makubakuba mu diulu. Mvidi Mukulu Muena kulu kuela diyi. Kuasaye miketa, utangalaja baluishi banyi, kupenyaye bu muela wa mvula, ubapapula. Muinshi mua mayi kumueneka, bitaku bia buloba kupatuka, pavua Maweja-Nangila ukanyina baluishi bende, ubaleja tshiji tshivuaye natshi. Mu diulu nuwuaye, kuololaye tshianza bua kunkuata, kumpatula mu njiwu mumvua mudine ne kasuki. Kumpandishaye mu bianza bia baluishi banyi ba bukole, bia bena lukuna bavua bampita makanda. Bavua banduisha pamvua mu dikenga, kadi Maweja-Nangila kunkolesha. Maweja-Nangila kumpatula mu njiwu. Bu mudiye munnange, kunsungidilaye. Maweja-Nangila mmungenzele bimpe, bualu tshivua muenze bibi. Mmunsankishe, bualu ku muela wanyi kakuvua mashi. Ndi nkumbaja mikenji ya Maweja-Nangila. Tshiena mutombokele Mvidi Mukulu wanyi. Ndi ndonda njila udiye undeja, tshiyi mbenga tshidiye mufunde. Ndi musue bionsu bivuaye mujinge, ndi mudilame ku bubi. Maweja-Nangila mmunsankishe, bualu ndi mumutumikile. Udi mumanye mumvua muenze amu bidiye musue. Maweja-Nangila, wewe udi unanga badi bakunanga, usankisha bikole, badi bakutumikila. Badi ne muoyi mutoke, udi ubaleja muoyi muimpe, ubenga ba muoyi mubi. Udi usungidila badi badipuekesha, upetula badi baditambisha. Maweja-Nangila udi untokeshila njila, umusha miidima muaba undi ngenda. Patudi nebe ndi mbanda bimana, ntupika, ndiela kudi baluishi, mbatshimuna. Bidi Mvidi Mukulu wenza bidi biakane. Yeye muambe diyi, udi udikumbaja. Udi ulama bu ngabu bonsu badi banyemena kudiye. Kakuena Mvidi Mukulu mukuabu, amu Maweja-Nangila. Amu Mvidi Mukulu wetu udi mukole, mupite lubuebue. Udi undongoluela njila, umpesha bukole bua kuluangana. Udi unnyemesha lubilu bu lua ngulungu, ungimanyika pa miongu ya mikuna. Udi undongesha mvita, undeja mundi mua kunana buta. Maweja-Nangila, udi undama ne diebe dia bukole, unsungidila ne ngabu, umpesha bukole, pandi nkubikila. Udi mungakajile njila. Ke pandi nnyema, tshiyi nansha ntetuka. Ndi ndondakaja bena lukuna banyi, mbakuata, mpingana mumane kubabutula. Ndi mbatapa, mbasunsula, kabayi mua kujuka, nteka dikasa pambidi pabu. Wewe udi umpesha bukole bua kuluangana, utekesha baluishi banyi, batue binu ku makasa anyi. Udi unyemesha baluishi banyi. Ndi mbutula badi nanyi lukuna. Nansha bela mbila, muntu kena ubambuluisha. Nansha batendelela Maweja-Nangila, kena ubitaba. Ndi mbavingutula, mbenza lupuishi, ludi mvunde upepula, mbadiata bu bitotshi bia mu njila. Udi mumpandishe mu bianza bia bantu batomboke, munteke mukalenga wa bisamba. Bantu bamvua tshiyi mumanye, bakadi bantumikila. Badi bumvua amu muaku wanyi, bitaba. Bantu benyi badi balabidila kundi. Kabena bantuila nkanana. Badi bapatuka miaba ivuabu basokome, bazakala. Maweja-Nangila atumbe! Tuasakidila lubuebue luanyi! Tumbishayi Mvidi Mukulu, uvua mumpandishe. Amu ku bukole buende, ndi ntshimuna baluishi, bitaba bumfumu buanyi. Maweja-Nangila, udi unsungidila kudi bena lukuna banyi. Ndi ntshimuna badi banduisha, mpatuka mu bianza bia bena tshinyangu. Ke pandi nkutumbisha mu bukua bisamba, nkuimbila misambu, nkusamuna. Maweja-Nangila mmuambuluishe bikole mukalenga, uvuaye musungule, mmunange kashidi Davide uvuaye mujidile, kabidi ne ndelanganyi yende yonsu. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide, wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu. Diulu didi dileja ne: Mvidi Mukulu mmunene. Bia kulu bionsu bidi bimanyisha bidiye muenze. Dituku dionsu didi diambila dituku dikuabu, butuku budi bumanyisha butuku bukuabu bia dikema biende. Kabiena biyukila, kabiena biamba bualu, katuena nansha tunwua tshintu. Kadi diyi diabi didi ditangalaka buloba bujima, miaku yabi yumvuika ne ku ndekelu kuabu. Mvidi Mukulu mmuashile diba nzubu mu diulu. Patshiatshia didi dipatukamu, bu mudi mulume upatuka kua mukajende, usanka, bu mudi tshilobu tshitua ntunku. Didi dibanda ku ntuadijilu wa buloba, dibuela ku ndekelu wabu, nkenke yadi itua miaba yonsu. Mikenji ya Maweja-Nangila kayena bubi. Idi ifila bukole, ipetesha muoyi. Mibelu ya Maweja-Nangila idi mimpe, ikebela bena lungenyi lutekete meji. Meyi a Maweja-Nangila adi makane, aludika muntu mu njila wa diakalenga. Kunemeka Maweja-Nangila nkuakane, tumunemeke kashidi. Maweja-Nangila udi ukosa nsambu pa yoyi, kabayi mua kumudinga. Mikenji yende mmipite tshiamu tshia mpawungi mushinga, idi mimpe, mipite buitshi busheme. Maweja-Nangila, ndi muena mudimu webe. Mikenji yebe idi imbela, kuyilonda nkupeta diakalenga. Bantu bonsu badi batupakana. Umfuile luse bua bilema bindi muenze mu mpukapuka. Ungepule ku ditambisha, bua kadivu kumpita bukole. Nanku nengikale tshiyi kalema, tshiyi muena tshibawu. Wanyishe miaku yanyi ne meji anyi. Ke tshindi ntekemena. Wewe, Maweja-Nangila, udi lubuebue luanyi, tshilobu tshidi tshimpandisha! Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide, wa mu mukanda wa mulombodi wa misambu. Dituku diudi mu dikenga, Maweja-Nangila anyishe dilomba diebe. Mvidi Mukulu wa Yakobe akulame! Akuambuluishe mu nzubu muende mudiye, akukuatshishe biangatshile mu Siyone! Avuluke bionsu biuvua mumulambule, itabe milambu yebe ya kuosha! Akupe bionsu biudi ujinga, akumbaje biudi wipatshila! Nanku netuele mbila ya disanka, bualu neutshimune ne bukole bua Muena Kulu. Netusempele ne dibendela, tutumbishe Mvidi Mukulu wetu! Maweja-Nangila akumbaje bionsu biudi umulomba. Mpindiewu ndi mumanye mudi Maweja-Nangila, wambuluisha mukalenga udiye mujidile, umuandamuina mu nzubu wende wa mu diulu, wenza malu a dikema bua kumusungidila. Bamue badi batekemena ku matempu abu a mvita, bakuabu ku nyama yabu ya tubalu, kadi tuetu, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ke bukole buetu! Banga badi bakuluka, badishinda; tuetu tudi bashale bimane kulu. Maweja-Nangila, ambuluishe mukalenga, atshimune! Tudi tukutendelela, utuitabe! Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide, wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu. Mukalenga udi usanka, utua tshianga, bualu wewe Maweja-Nangila uvua umuambuluisha, yeye kutshimuna! Udi mukumbaje tshivuaye ujinga. Kuena mumupale tshivuaye ukulomba. Udi mumuele lupemba, mumuase nsala wa lumu. Uvua mukulombe bua kushala panu, wewe kuitaba, kumupesha matuku mulongulongu. Uvua umuambuluisha, yeye kupeta lumu lunene. Wewe kumuvudijila buneme ne butumbi. Uvua mumusankishe kashidi. Paudi pabuipi nende, udi umvua diakalenga. Eyowa, mukalenga mmutekemene kudi Maweja-Nangila. Kena mua kutenkakana, bualu Mvidi Mukulu Muena kulu udi umuambuluisha. Mukalenga, neukuate baluishi bebe, tshianza tshiebe katshiakupanga badi bakukina. Pawamueneka ne tshiji, neuboshe mu tshikutu tshia kapia. — Eyowa, Maweja-Nangila ababutule, kapia kaboshe! — Neushidishe ndelanganyi yabu pa buloba, ubutule lulelu luabu lujima. Padibu bakeba kukuenzela bibi, bakuelela bipangu, kabakukuenzela bualu to. Neubase mikete, banyeme lubilu. Maweja-Nangila, leja bukole buebe. Nanku netuimbe, tusamune biudi muenze! Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide, wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu, wa kuimba ne muadi bu wa “Ngulungu wa tshienda patshiatshia.” Mvidi Mukulu wanyi, Mvidi Mukulu wanyi, wandekedi bua tshinyi? Meme kudila kukunza mesu, wewe nansha kunteleja! Udi ushala kule bua tshinyi? Mvidi Mukulu wanyi, butuku ne munya, ndi nkubikila, kadi tshiena mpeta dikisha, bualu kuena ungambuluisha! Kadi wewe ke udi Mvidi Mukulu wa tshijila, udi musombe mu nkuasa wa bumfumu! Bena Izrayele badi bakutumbisha matuku onsu! Bankambua betu bavua batekemena kuudi, wewe kubasungidila. Bavua bakubikila, wewe kubapikula. Bavua bakutekemena, kabayi bashala ku bundu! Kadi meme tshitshiena muntu! Badi bammona bu musanda. Bonsu badi bampenda, bampepeja! Badi bammona, banseka, babeteka ku mishiku, bakupa mitu, bamba ne: “Tekemena Maweja-Nangila, neakuambuluishe! Neakupikule, bualu udi wende wa pa muoyi!” Maweja-Nangila, wewe uvua mumpatule munda mua mamu bimpe! Uvua munteke pa tshiadi tshiende, tshiyi ntshina tshintu! Amu bandela, wewe kushala ndeji wanyi! Amu mmona diba, wewe ukavua Mvidi Mukulu wanyi! Kushadi kule, bualu ndi mu dikenga! Kakuena udi mua kungambuluisha, amu wewe! Baluishi bavule mbanjingile, bangela munkatshi, bu ngombe milume ya lonji ya mu mpata ya Bashane! Idi ibutula mukana, ikeba kundia, idila bu nyama ya ntambue ya tshikisu! Bukole buanyi budi bupueka, bu mudi mayi atangalaka. Mifuba idi itukakana, muoyi wanyi wenguluka munda bu manyi. Muminu mmungume, ludimi lulamate mu tshilakalaka. Wewe kunshiya mu lupuishi bu tshitalu! Tshisumbu tshia benji ba bibi mbangele munkatshi. Mbua eyi imfinakaja, ikeba kunsuma ku bianza ne ku makasa! Tshinyanu ntshinkuate. Mifuba yanyi yonsu idi imueneka patoke! Baluishi banyi badi bimana, banjooja banseka. Badi babanyangana bilamba bianyi, batshinka udi mua kubiangata. Kadi Maweja-Nangila, kushadi kule! Wewe ke bukole buanyi, luakunu lukasa, ungambuluishe! Umpandishe ku lufu lua tshinyangu, undame bua mbua eyi kayinsumi! Umpandisheku mukana mua ntambue, undame bua nsengu ya mbowa kayintapi! Eyowa, wewe kungambuluisha! Nanku nemmanyishe bana betu biuvua muenze! Nenkutumbishe, bantu bateleja: “Tumbishayi Maweja-Nangila, nuenu bantu bende! Munemekayi, nuenu ndelanganyi ya Yakobe! Mutshinayi, nuenu bena Izrayele! Bualu kavua mupepeje nansha mupetule bapela, kavua mubele nyima! Kadi uvua muteleje lubila luabu!” Maweja-Nangila, ke pandi nkutumbisha mu tshisangilu tshinene, nkulambula milambu imvua mukulaye, bantu bebe batangile! Ndi mbikila bapela, badie buukute! Bantu badi batendelela Mvidi Mukulu, nebamutumbishe, balale panu, baboboke! Bantu ba mu bisamba bionsu bia pa buloba, bavuluke Maweja-Nangila, bapingane kudiye! Matunga onsu amukukuile, adiele panshi kumpala kuende. Bualu Maweja-Nangila udi mukalenga wa bantu, udi ku mutu kua bukua bisamba! Banene ba pa buloba nebamukukuile! — Bonsu bavuavua kufua, badi bamutuila binu! Ndelanganyi yabu neyimuenzele mudimu. Baledi nebamanyishe bana mudi Maweja-Nangila! Ndelanganyi yonsu neilondelangane ne: “Maweja-Nangila mmuenze bia dikema, mmupandishe bantu bende.” Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide. Maweja-Nangila, ke wanyi mundami. Nanku tshiakukenga tshintu. Udi umfila mu mpata ya bisosa bibishi, undadika talala pabuipi ne mayi. Udi ufululula bukole buanyi. Udi undudika mu njila muakane bualu udi mulami wa bena Izrayele. Nansha mpita mu lupongu lua miidima, tshiena mua kutshina bubi nansha bumue, bualu Maweja-Nangila udi wenda nanyi, undombola, unsungidila ku njiwu, ke bidi binsankisha Udi untekela mesa, baluishi banyi batangile, undaba tshilabu tshia muenyi muimpe. ungelela maluvu dikopu tente. Eyowa, matuku onsu antshidi ne muoyi, bulenga buebe ne luse nebikale nanyi. Maweja-Nangila, matuku anyi onsu a panu, nembuele amu mu nzubu muebe. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide. Bantu ne bintu bionsu mbia Maweja-Nangila, buloba ne bidipu bionsu mbiende yeye. Yeye ngudi mushindike buloba pa mayi manene, bua mavuala kaabunyungishi. — Nnganyi udi mua kubanda pa mukuna wa Maweja-Nangila? Nnganyi udi mua kubuela mu nzubu wende wa tshijila? — Ke bena ku muela kakuyi mashi, ba muoyi mutoke, kabayi bela meji mabi, kabayi baditshipa mitshipu ya dishima. Maweja-Nangila neabele lupemba. Mvidi Mukulu mupandishi wabu, neababingishe. Ke bantu badi bakeba Maweja-Nangila, basemena kudi Mvidi Mukulu wa Yakobe. Biibi, unzulukayi, shiyayi muaba munene! Kangulayi ne biibi bia kale! Mukalenga munene ukadi ufika! — Mukalenga munene ewu nnganyi? — Ke Maweja-Nangila, tshilobu tshia makanda; Maweja-Nangila, tshilobu, kanyemi baluishi! Biibi unzulukayi, shiyayi muaba munene! Kangulayi ne biibi bia kale! Mukalenga munene ukadi ufika! — Mukalenga munene ewu nnganyi? — Mukalenga munene ewu ke Maweja-Nangila, mfumu wa buloba ne wa bionsu bidipu! Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide. Maweja-Nangila, ndi nsemena kuudi. Mvidi Mukulu wanyi, ndi ndifila kuudi. Kumfuishi bundu, bena lukuna banyi kabanseki! Badi batekemena kuudi, kabakunyingalala. Bundu mbua badi bakubenga! Nebashale bianza bitupu! Maweja-Nangila, undeje njila wa kulonda, undongeshe mua kusomba panu. Undongeshe, undudike bua nkulamate. Wewe ke Mvidi Mukulu udi umpandisha. Matuku onsu ndi ntekemena kuudi. Maweja-Nangila, vuluka ne: wewe udi Mvidi Mukulu wetu, kuonsu kuaka uvua utunanga, utufuila luse. Nanku, kuvuluki bilema bianyi bia ku buana, nansha ntupakanyi yanyi. Kadi Maweja-Nangila, kumpu muoyi, bualu udi munnange. Ndi ntekemena luse luebe. Maweja-Nangila mmuena bulenga ne buakane, udi uleja bena tshibawu njila wa kulonda. Udi ulombola bapuekele mu njila wa buakane, ubalongesha tshidiye musue. Bionsu bidi Maweja-Nangila wenza, bidi bileja mudiye unanga bantu badi balama ndondu wende, bakumbaja mikenji yende. Maweja-Nangila, wewe udi Mvidi Mukulu. Mibi yanyi mmipite bungi! Umfuile luse! Maweja-Nangila nealeje muntu udi umunemeka, njila udiye ne bua kusungula. Muntu awu neikale muena diakalenga. Bana bende nebapiane buloba. Badi bitaba Maweja-Nangila, udi ubamanyisha malu ende masokome, ubalongesha mudi ndondu wende. Mesu anyi adi diba dionsu kudi Maweja-Nangila, bualu amu yeye neankopole mu buteyi. Maweja-Nangila, untangile, umfuile luse. Ndi mu dikenga, tshiyi ne udi ungambuluisha. Umushe kanyinganyinga mu muoyi wanyi, umpatule mu dikenga. Mona mundi nkenga, ntata bikole. Umfuile luse bua bilema bianyi bionsu. Umanye ne: bena lukuna banyi mbapite bungi. Badi nanyi lukinu lukole. Undame, unsungidile. Kumfuishi bundu, bualu ndi nkutekemena. Ungambuluishe, bua nkumbaje tshiudi musue, tshiyi ngenzela bantu bibi. Eyi, Mvidi Mukulu, pikula Izrayele, umupandishe ku makenga ende onsu. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide. Maweja-Nangila, umbingishe, bualu tshiena muenze bualu bubi nansha bumue. Ndi nkutekemena muanyi muonsu. Maweja-Nangila, unkonkonone, undumbuluishe, tangila munda muanyi majinga ne meji bindi nabi. Ndi mvuluka diba dionsu muudi munnange. Ndi ngenda panu, bualu udi nanyi kashidi. Tshiena ngendakana ne bantu babi, tshiena ngumvuangana ne bena mpala ibidi. Ndi mbenga benji ba bibi, tshiena musue bantu badi kabayi bitaba Mvidi Mukulu. Nengowe bianza, ndeja ne: tshiena ne bualu. Maweja-Nangila, nentendelele, nyungulukile tshilambuilu tshiebe. Ndi nkuimbila, nkuela tuasakidila, mmanyisha bantu bia dikema biebe. Maweja-Nangila, ndi mumanye nzubu uudi musombe, muaba uudi utuleja lumu luebe. Kunshipi bu muena tshibawu, kungumushi panu bu mushipianganyi. Ke bantu badi benzelangana bibi, bindila amu mabuejila. Ndi ngenda mu njila wa buakane. Maweja-Nangila, umfuile luse, umpandishe. Ndi ngimana pa muaba mukole, muaba udi bantu basangile nengele Maweja-Nangila tuasakidila. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide. Maweja-Nangila udi bukole buanyi, kabidi mumpandishi wanyi, tshiena mua kuzakela muntu to. Maweja-Nangila udi undama, tshiena ntshina muntu. Padi bantu babi banduisha, bakeba kunshipa, amu bobu ke badi batetuka, badishinda panshi. Nansha tshituilu tshijima tshingela munkatshi, tshiena ngumvua bowa. Nansha babanga mvita, ndi nsomba amu talalaa. Tshimue tshindi njinga menemene, ndomba kudi Maweja-Nangila, se nkusomba mu nzubu wende matuku anyi onsu, nkutumbisha bilenga bidiye mungenzele, nkumanya tshidiye musue. Nanku diba dia dikenga, neambueje mu nzubu muende, neanteke kaba kakole pa mukuna udiye usomba. Diakamue nkadi mpetula baluishi badi bangela munkatshi. Nendambule Maweja-Nangila milambu, mmuela tunkunduluila, mmuimbila misambu. Maweja-Nangila, pandi nkubikila, unteleje, umfuile luse, ungitabe. Ndi mvuluka miaku yebe ya ne: “Pingana kundi.” Ke pandi mpingana kuudi wewe, Maweja-Nangila. Kunsokomi, kungipatshi ne tshiji. Wewe ke udi mungambuluishe misangu yonsu. Nanku lelu Wewe Mvidi Mukulu, mumpandishi, kumbengi, kundekedi. Nansha tatu ne mamu bandekela, wewe, Maweja-Nangila, neungakidile. Maweja-Nangila, undeje njila udi muakane, ungendeshe mu njila udi kayi njiwu, bualu baluishi banyi mbavule. Kumfidi mu bianza bia bena tshikisu, bualu bena dishima badi bamfunda, bakeba kunkuatshisha bowa. Meme tshiyi mujadike ne: Maweja-Nangila mmunange, mungasomba bimpe mu buloba ebu mbishi? — Tekemena Maweja-Nangila, kola muoyi, kutekeshi mu maboku, eyowa, tekemena Maweja-Nangila! Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide. Maweja-Nangila ndi nkutendelela, wewe Lubuebue luanyi, teleja mbila yanyi. Wewe mubenge kunteleja, nkadi bu muntu udi ukeba kukula muoyi. Unteleje pandi nkusengelela, nkulomba bua ungambuluishe, pandi ngolola bianza ku muaba wa tshijila menemene uudi usombe. Kunteki kaba kamue ne bena tshikisu, badi bakengesha bakuabu, babambila miaku ya ditalala, kadi munda muabu muikale lonji. Ubanyoke bilondeshile malu mabi avuabu benze, ubapingajile bubi buvuabu benzele bakuabu. Kabena bamona bidi Maweja-Nangila wenza. Nanku Maweja-Nangila abanyoke, ababutule! Ndi ngela Maweja-Nangila tuasakidila. Pamvua mmusengelela, uvua munteleje. Maweja-Nangila udi undama, udi ngabu wanyi. Ndi mmutekemena muanyi muonsu. Bu nuwuaye mungambuluishe, ndi nsanka, ntshionkomoka, ndi musue kumuimbila misambu, kumutumbisha. Maweja-Nangila udi ulama bantu bende. Udi upandisha mukalenga uvuaye musungule, umukolesha ku muoyi. Maweja-Nangila, sungidila bantu bebe, ubele lupemba, wikale mulami wabu, ubakube kashidi. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide. Nuenu bonsu badi mu diulu, vuayi, nutumbishe Maweja-Nangila, vuayi, nusamune lumu luende, mwuluke bukole buende. Vuayi, nusamune lumu lua Maweja-Nangila. Padiye uleja mudiye wa tshijila, nuiname panshi kumpala kuende. Mvidi Mukulu wa lumu udi ukungula. Diyi dia Maweja-Nangila didi diumvuika pa mayi. Maweja-Nangila udi uleja pa mayi manene, mudiye ne bumfumu. Maweja-Nangila udi wela diyi ne bukole, Maweja-Nangila udi wela diyi ne butumbi. Diyi dia Maweja-Nangila didi ditshibula mitshi ya sedre, ditshibula ne mitshi minene ya sedre ya mu Lebanone. Maweja-Nangila udi ujija mikuna ya mu Lebanone, itupika bu tulume tua ngombe, ujija mukuna wa Ermone, utupika bu kana ka mbowa. Diyi dia Maweja-Nangila didi dipenya bu muela wa mvula. Diyi dia Maweja-Nangila didi dizakaja tshipela, Maweja-Nangila udi unyukisha tshipela tshia mu Kadeshe. Diyi dia Maweja-Nangila didi dilelesha ngulungu, dilelesha mbudi muitu. Mu nzubu mua Maweja-Nangila, bantu bonsu badi bela mbila ne: “Tutumbishayi Mvidi Mukulu!” Maweja-Nangila udi uleja pa mayi manene mudiye mfumu, mudi bukalenga buende bua kashidi. Maweja-Nangila apeshe bantu bende bukole, abele lupemba, abasombeshe mu bupole. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide, wa kuimba dituku didibu bajidila nzubu wa Mvidi Mukulu. Maweja-Nangila, ndi nkutumbisha, bualu uvua mumpandishe, kuvua muanyishe bua baluishi banyi banseke. Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wanyi, mvua munsengelele, wewe kumpandisha. Wewe kumpatula mu kandondu ka bafue. Nkavua dikasa ku tshiina, wewe Maweja-Nangila kumfululula. Nuenu bantu ba Maweja-Nangila, mutumbishayi ne misambu, numusamune, mwuluke mudiye wa tshijila. Tshiji tshiende tshidi katupa, kadi udi utuenzela bimpe matuku onsu. Dilolu tutshidi tudila muadi, dinda tukadi tuseka. Mvua musombe talalaa, ngela meji ne: “Kakuena bualu bubi budi mua kungenzekela. Bu muudi wewe Maweja-Nangila munnange, ndi nsomba mushindame bu udi pa mukuna. ” Kadi wewe kungela nyima, meme kubuela mu dikenga. Maweja-Nangila, ndi nkusengelela, nkulomba bua ungambuluishe. Meme mufue, banjike, neupete tshinyi? Muntu mumane kushala lupuishi, udi mua kukusamuna, nansha kuambila bantu muudi ukumbaja malaya anyi? Maweja-Nangila, teleja, umfuile luse. Maweja-Nangila, ungambuluishe. Uvua wandamuna kanyinganyinga kanyi, kenza tshianga tshia disanka. Uvua mumvule tshilamba tshia madilu, mumvuadike tshia tshibilu. Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wanyi, nenkutumbishe amu kukutumbisha. Nenkuele tuasakidila matuku anyi onsu. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide, wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu. Maweja-Nangila, ndi nsokoma kuudi. Unsungidile, kumfuishi bundu, bualu ke tshiuvua mulaye. Unteleje! Kolesha, umpandishe mpindiewu. Wikale lubuebue lundi nsokomena, nzubu mukole undi mua kunyemena. Wewe udi lubuebue lundi mua kusokomena. Undombole, undame, bualu ke tshiuvua mulaye. Amu wewe udi undama, ungepule ku makondu adibu banteya. Maweja-Nangila, ndi nteka muoyi wanyi mu bianza biebe. Neumpandishe, bualu wewe Mvidi Mukulu, udi ukumbaja biuvua mulaye. Ndi mbenga badi batendelela mvidie ya dishima, ndi nkutekemena amu wewe, Maweja-Nangila. Ndi nsanka, ntshionkomoka, bualu uvua mungenzele bimpe, mumone dikenga dianyi, muvuluke dibungama dianyi. Kuvua muanyishe bua baluishi bankuate. Wewe kunkopola, bua ngenze mundi musue. Maweja-Nangila, umfuile luse, ndi mu dikenga. Mesu mmanguwule ne binsonji, muoyi mmunshikile munda, mubidi mmuntekete. Ntatu idi ikepesha matuku anyi a panu, bidimu bienda bipita, meme ndi ntua amu mikemu. Mibi yanyi mminyange bukole buanyi. Nansha mifuba yanyi idi isheleleka. Baluishi banyi bonsu badi bampenda, bena mutumba mbandembakaja. Badi bammanye, bakadi bantshina, badi bammona mu njila banyema lubilu. Bakadi bampue muoyi bu mufue, nkadi bu tshibambalu. Ndi ngunwua mudi bantu bangamba bibi. Miaba yonsu idi inkuatshisha bowa. Badi bangelela tshifufu tshibi, bakeba kunshipa. Kadi meme ndi mueyemine amu kuudi wewe, Maweja-Nangila, ngamba ne: “Wewe ke Mvidi Mukulu wanyi!” Diba dionsu, ndi mu bianza biebe. Umpatule mu bianza bia baluishi badi bankengesha. Ungakidile bimpe, bualu ndi muntu webe. Umpandishe, bualu udi munnange. Maweja-Nangila, ndi nkutendelela, nanku kumfuishi bundu. Bundu mbua bantu badi kabayi bakuitaba. Bapuwe, bapueke mu kandondu ka bafue. Bena dishima aba bashale tumama. Badi baditambisha, bapepeja bantu badi kabayi ne bualu, babafunda. Kadi Maweja-Nangila, bantu badi bakuitaba, udi ubenzela bimpe bitambe. Bantu bonsu badi bamona bilenga biudi upesha badi banyemena kuudi. Udi ubalama pabuipi nebe, ubepula ku mateyi a bantu babi. Udi ubasokoka mu nzubu muebe mutantshi ne bena buenzayi. Maweja-Nangila, tuasakidila, uvua mundeje muuvua munnange bikole. Meme mvua bu tshimenga tshidibu baluisha. Mvua ndubakana, ngamba ne: “Maweja-Nangila katshiena umvuluka kabidi!” Kadi meme kukusengelela, wewe kungitaba, kungambuluisha. Nuenu bonsu bantu ba Maweja-Nangila, munangayi, bualu udi ulama badi bamuitaba. Kadi udi unyoka bena ditambisha bilondeshile bubi buvuabu benze. Nuenu bonsu badi batekemena kudi Maweja-Nangila, koleshayi muoyi, nusangale. Kasala ka mu mukanda wa misambu ya Davide. Udi muena diakalenga, padi Mvidi Mukulu ukujimijila mibi yebe, ukufuila luse bua bilema biuvua muenze. Udi muena diakalenga, padi Maweja-Nangila, kayi ukutangila bu muena tshibawu, kayi usangana dishima munda muebe! Pamvua tshiyi ntonda bubi buanyi, bukole buanyi buvua buenda bukepela, meme kutua mikemu butuku ne munya. Bualu dituku dijima, tshianza tshiebe wewe, Maweja-Nangila, tshivua tshinkengesha, tshindamina panshi. Bu mudi mutshi wa matuku a minanga, tshitshivua ne bukole. Kadi mpindiewu ndi mukutondele bubi buanyi, tshiena mukusokoke bilema bianyi. Mvua muambe ne: “Ndi muena tshibawu, ndi ne bua kutondela Maweja-Nangila bimvua muenze.” Ke wewe kumusha tshibawu tshia mibi yanyi. Ke mudi bantu bebe bonsu mua kukutendelela diba dia dikenga. Nansha babuele ne kasuki mu njiwu minene, badi amu bapanda. Wewe udi muaba undi mua kusokomena. Udi undama mu dikenga. Neumpandishe, nanku nengele mbila ya disanka. Maweja-Nangila udi wamba ne: — Nenkulongeshe, nkuleja njila wa kulonda. Nenutangile miaba yonsu iudi uya, nkubela ne: Kuikadi muntu mupote, bu nyama wa kabalu nansha wa mpunde, idibu mua kutekesha amu ne nkanu, nansha ne mikaba. Nanku kuakupeta dikasa dibi to. Muntu mubi udi udikebela makenga mavule. Kadi udi utekemena kudi Maweja-Nangila, udi upeta diakalenga kudiye. Maweja-Nangila anusankishe nuenu, bantu bende. Nuenu badi bamuitaba, katshilayi, tuayi tshianga. Nuenu bantu ba Maweja-Nangila, mukobuelayi! Amu nuenu badi bakumbaja bidiye musue, ke badi mua kumutumbisha! Tumbishayi Maweja-Nangila ne lunzenze, musamunayi ne tshisanji tshia nshinga dikumi! Imbilayi Maweja-Nangila musambu mupiamupia, numusekelele ne bisanji, numukobuele! Tshidi Maweja-Nangila wamba, udi utshikumbaja. Tshidiye wenza, tshidi tshijalame. Maweja-Nangila udi unanga malu makane ne malelela, uwuja buloba bujima ne dinanga diende! Maweja-Nangila mmufuke diulu ku muaku wende, mmufuke bia mulu bionsu ku mueyelu wa mukana muende. Udi usangisha mayi manene muaba umue. welela mayi manene nkila. Buloba bujima butshine Maweja-Nangila! Bantu bonsu bazakale kumpala kuende! Udi wakula, etshi tshienzeka! Utuma diyi, tshiatshia tshipatuka! Maweja-Nangila udi utupakaja ngenyi ya bukua bisamba, upumbisha meji adi bantu bela. Kadi bulongolodi bua Maweja-Nangila mbua kashidi, meji ende adi ashala tshiendelele. Bantu badi Maweja-Nangila muikale Mvidi Mukulu wabu, bantu badiye mudisunguile mbena diakalenga! Maweja-Nangila udi utangidila mu diulu, umona bonsu badi benda muinshi mua diba. Ku muaba wende wa bukalenga, udi ujooja bonsu badi basomba pa buloba. Yeye ke udi mufuke mioyi ya bantu, mumanye bionsu bidibu benza. Mukalenga kena upandila mu mvita bua bungi bua basalayi bende. Tshilobu kena utshimuna bua dikanda diende nansha. Kabalu kakena kasungidila muntu, bukole buaku kabuena buambuluisha mukabandi. Kadi Maweja-Nangila udi ulama bantu bende, ukuba badi batekemena bulenga buende. Udi ubasungidila ku lufu, ubalama nansha matuku mene a tshiyole. Tudi tutekemena kudi Maweja-Nangila, bualu udi utuambuluisha, utulama bu ngabu. Tudi tusanka bikole bualu buende, tutekemena kudi Mvidi Mukulu wa tshijila. Maweja-Nangila, kumbaja bitudi batekemena, utuleje muudi mutunange. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide muimbe pavuaye mudienze bu mupale kumpala kua Abimeleke, Abimeleke kumuipata mu lubanza luende lua bukalenga. Nengele Maweja-Nangila tuasakidila diba dionsu, nemmusamune matuku onsu. Nentumbishe Maweja-Nangila bua bivuaye muenze. Badibu bakengesha nebanteleje, basanke. Tukobuelayi bonsu Maweja-Nangila. Tutumbishe tshiapamue lumu luende. Mvua ntendelela Maweja-Nangila, kungitabaye. Kumpandishaye ku bionsu bivua binkuatshisha bowa. Mutangilayi, nanku nenusanke. Kanuakufua bundu, kanuakunyenga mpala. Maweja-Nangila udi uteleja mupela udi umuela mbila, ujikija dikenga diende dionsu. Mutumibue udi ulama bantu ba Maweja-Nangila, ubumusha ku njiwu yonsu. Tetayi numvue mudi busheme bua Maweja-Nangila. Badi banyemena kudiye mbena diakalenga. Nuenu bantu ba Maweja-Nangila, nuitabe bumfumu buende. Badi bamutumikila, kabakukenga kantu. Baneme kabena pa kusokoma, bua tshiyole ne bua nzala. Kadi badi batekemena Maweja-Nangila, nebapete bionsu bidibu bakengela. Vuakunuayi bana banyi, nunteleje, nennulongeshe mua kunemeka Maweja-Nangila. Padi muntu musue kusanka panu, kupeta diakalenga matuku mavule, alekele kujanangana, alekele kushimangana, epuke bubi, enze bimpe, asuminyine ne dikeba bupole mu bantu. Maweja-Nangila udi utangila bantu bende, uteleja padibu bamubila. Maweja-Nangila udi ukina benji ba bibi, ukupula mena abu pa buloba. Padi bantu bende bamutendelela, Maweja-Nangila udi ubateleja, ubumusha ku makenga abu. Udi pabuipi ne badi ne kanyinganyinga, upandisha badi kabatshiyi ne ditekemena. Udi munange Mvidi Mukulu udi ne makenga mavule, kadi Maweja-Nangila udi umupandisha ku onsu Udi ulama mubidi wabu mujima, bua kabatshibudi mufuba wabu nansha umue. Muena bubi, bubi buende nebumushipe. Nebanyoke badi bakina bantu bakane. Maweja-Nangila udi upandisha bantu bende. Badi banyemena kudiye, kabakupeta tshibawu. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide. Maweja-Nangila, luangana ne bankinyi banyi, uluishe badi bangenza mvita. Kuata ngabu ne bia mvita, unsungidile! Sempela ne difuma ne muela, uluishe badi bankina. Unjadikile ne: “Nenkupandishe!” Badi banjingila lufu, bundu bubakuate, bupuke lumu! Badi bela meji a kungenzela bibi, bapingane tshianyima, bapange bualu! Mutumibue wa Maweja-Nangila neabatangalaje bu bisoosa biambula kudi lupepele. Mutumibue wa Maweja-Nangila neabalondakaje, mu njila ya miidima ne ya busenu. Bavua bangelela bukondu, meme tshiyi ne bualu, bangumbuila tshiina bua meme kudishindamu. Kabutu kabakuate kabayi bamanye. Bukondu buabu bubakuate. Badishinde mu tshiina tshivuabu bumbule! Kadi meme nensanke, ntshionkomoke, bualu Maweja-Nangila neansungule. Nengambile Maweja-Nangila muanyi muonsu ne: “Kakuena udi bu wewe. Wewe udi upandisha mupele mu bianza bia baluishi bende, usungidila muena dikenga kudi muena tshinyangu.” Bantu badi banjadikila malu a dishima. Badi bandumbuluisha bua malu andi tshiyi mumanye. Badi bampingajila bibi pa bimpe, tshiyi ne udi ungakuila! Pavua baluishi banyi basama, mvua ne kanyinganyinga, mbenga kudia, ntendelela Maweja-Nangila. — kadi dilomba dianyi kadivua dipeta tshipeta! Mvua nkengakana bu padi mulunda nansha muanetu usama. Mvua munyingalale bu muntu mu madilu a mamuende mumuledi. Kadi mpindiewu pandi mu dikenga, baluishi banyi badi basanka, badikunguja bua kunseka. Nansha bantu benyi mene, bandi tshiyi mumanye, badi bantuuta, bangela bibingu. Padibu bammona ntetuka, badi banseka, bansumakajila menu. Maweja-Nangila, muudi mulengulule bualu ebu nenku mbishi? Unsungidile ku tshinyangu tshiabu. Umpatule mukana mua ntambue eyi, nshala ne muoyi. Nanku nenkuele tuasakidila muaba udi bantu bebe basangile. Nenkutumbishe, bonsu bateleje. Baluishi bavua banshiminyina malu, kabasanki ne: “Tuamutshimunyi!” Badi bankina kapayi bualu, kabaleji musangelu kuisu. Kabena ne diyi dimpe, kadi badi amu bajana, bantu badi basomba talalaa mu ditunga. Badi babulula mukana, banjana ne: “Eyowa, tudi bakumone, tudi bakukuate!” Kadi wewe Maweja-Nangila uvua mudimuene bionsu bivua bienzeka. Nanku kupuwi, kundekedi nkayanyi! Mvidi Mukulu wanyi, juka, undumbuluile! Maweja-Nangila, tabuluka, unsungidile! Maweja-Nangila, wewe udi ukosa nsambu pa yoyi, nanku umbingishe! Mvidi Mukulu wanyi, kabandembakaji! Baluishi banyi kabangambi ne: “Eyowa, tudi bamukuate! Ke tshitudi bajinge!” Badi basanka bua diakabi dianyi, bundu bubakuate, bupuke lumu! Badi baditambisha, bampepeja, bafue bundu disu tente! Kadi badi bambingisha, basanke, batue tshianga, bambe amu kuamba ne: “Maweja-Nangila mmunene! Udi usankisha muntu wende, umusombesha talalaa!” Meme kabidi nemmanyishe bantu muudi ne diyi dimue, nenkutumbishe matuku anyi onsu! Musambu wa mu mukanda wamisambu ya muntu wa Mvidi Mukulu Davide, wa mu mukanda wa mulombodi wa misambu. Ndi muvuluke miaku idi ntomboji wakula, wamba ne: “Tutshine Mvidi Mukulu bua tshinyi? Udi uditemba ne: ndi muntu muakane. Ke mudiye kayi mua kutonda bubi buvuaye muenze, nansha kububenga. Bionsu bidiye wamba bidi amu bia dishima ne bia didinga. Mmupange meji, mmupange muoyi muimpe. Butuku udi udilongolola bua kuenza bibi. Udi wenda mu njila wa bubi, kayi musue kudilengeja. Maweja-Nangila, bulenga buebe mbutue ne mu diulu. Biudi wamba, udi ubikumbaja ne mu mavuba. Lupandu luebe ndupite ne mikuna mitumbuke ku bule. Nsambu iudi ukosa mmipite buondoke bua mayi manene. Maweja-Nangila, wewe udi wambuluisha bantu, wambuluisha kabidi ne nyama. Mvidi Mukulu wanyi, wewe udi utunanga bikole; ke patudi tusokomena mu mapuapua ebe. Udi utudisha ne bilenga bia mu nzubu muebe, tuukuta, utunuisha ku misulu ya dinanga diebe. Kuudi ndi mpetela bukole. Wewe udi diba didi ditumuenesha muoyi. Unange badi bakumanya. Bantu badi bakuitaba, ubenzele bimpe. Dikasa dia muena ditambisha kadinzaaji. Tshianza tshia bantu babi katshimpatudi mu nzubu. Benji ba bibi badi bapona panshi kumpala kuebe, kabayi mua kujuka kabidi to. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide. Lekela kubaba bantu babi, kutekedi badi benza bibi lubabu. Bualu nebafube lukasa bu bisoosa, nebuume bu biseki. Tekemena kudi Maweja-Nangila, enza bimpe, neushale mu ditunga, usombemu talalaa. Disanka diebe dikale amu kudi Maweja-Nangila. Nanku neakupeshe bionsu biudi umulomba. Udifile kudi Maweja-Nangila, utekemene kudiye, kakukufuisha bundu. Neakulumbuluile, akubingishe. Neutoke bu munya wa mu dinda, neukenke bu diba munda munya. Shala talalaa kumpala kua Maweja-Nangila, indila ne lutulu tshiavuaye kuenza. Kubabi badi bapeta diakalenga, badi bakumbaja meji abu mabi. Kufiki munda, kubinduluki, kubabi badi benza bibi, bualu bidi mua kukulamata! Benji ba bibi nebabutuke. Kadi badi batekemena kudi Maweja-Nangila, nebapete ditunga. Katupa kakese, bantu babi nebajimine. Neukebe muaba uvuabu bapitshila, kuyi upeta nansha tshifundu tshia dikasa diabu. Kadi bakengi nebapete ditunga. Nebasombemu ne disanka divule. Muntu mubi udi ukina muntu muakane, usumakaja dinu bua kumuenzela bibi. Kadi Maweja-Nangila udi useka muntu awu, bualu mmumanye ne: dituku dia kumunyoka nedifike! Bantu babi badi batula muela, banana buta, bua kutapa mupela ne muena dikenga, bua kushipa badi balonda njila mululame. Kadi muela wabu neubatubule muoyi, buta buabu nebutshibuke. Bikese bidi kudi muntu wa Mvidi Mukulu, mbipite mpetu mivule ya muntu udi umubenga. Bualu bumfumu bua muena bubi nebunyanguke, kadi bantu bende Maweja-Nangila udi ubashindika. Maweja-Nangila udi ukuba diba dionsu badi benza tshidiye musue. Ditunga didibu bapeta kudiye, nebashale nadi kashidi. Bantu abu kabakufua bundu diba dia dikenga. Mu bikondu bia nzala nebapete bonsu bidibu nabi dijinga. Eyowa, bantu babi nebabutuke, bakinyi ba Maweja-Nangila nebuume lukasa bu bilongu mu mpata, nebajimine, nebajimine lubilu bu muinshi wa kapia. Muntu mubi udi usomba tshintu, kayi utshipingaja. Kadi muntu muakane udi ne luse, wambuluisha bakuabu. Badi Mvidi Mukulu wela lupemba, nebapete ditunga. Badiye utshipa, nebabutuke. Maweja-Nangila udi wambuluisha muntu udi umusankisha. Neamuludike mu njila, amushindike. Muntu awu, nansha yeye udishinda, kena ushala panshi, Maweja-Nangila udi umukuata ku tshianza, umujula. Katshia bandela ne mundi mukulakaje emu, tshiena muanji kumona Maweja-Nangila ushiya muntu wende mu dikenga, nansha bana bende balombangana tshiakudia mu misesu. Matuku onsu muntu awu udi ufuila bantu luse, ubambuluisha. Bana bende badi ne muabi. Paudi ubenga bubi, wenza biakane, neushale kashidi mu ditunga. Bualu Maweja-Nangila kena ulekela bantu bende, mmusue ne: bonsu benzelangane bimpe. Benji ba bibi nebabutuke kashidi, ndelanganyi yabu neijimine. Kabidi bantu bakane nebapete ditunga, basombemu tshiendelelele. Muntu wa Mvidi Mukulu udi wakula miaku ya meji, umvuija bantu bidi Maweja-Nangila musue. Bualu udi wenda ne mikenji ya Mvidi Mukulu mu muoyi wende, uyikumbaja. Muntu mubi udi utentekela muntu wa Mvidi Mukulu, ukeba kumushipesha. Kadi Maweja-Nangila kena ulekela muntu wende mu bianza bia muntu mubi. Yeye ku tshilumbu, Maweja-Nangila kena musue bua bamupishe to. Tekemena kudi Maweja-Nangila, ulame lutulu, ukumbaje mikenji yende. Neakuzangike, upete ditunga. Neumone mudiye ubutula bantu babi. Meme kumona muena tshinyangu ukengesha bantu, wenda ukola bu mutshi wa sedre wa mu Lebanone. Matuku apita, meme kupitshila tshiakabidi muaba awu, tshiyi mumone muntu. Meme kumukeba, nansha kumusangana to. Jooja muntu udi wenza malu makane, tangila muntu wa nsongu. Neumone ne: muntu wa nenku udi ne diakalenga mu bana bende. Kadi badi benza bibi, nebabutuke musangu umue. Ndelanganyi yabu neijimine. Maweja-Nangila udi upandisha bantu bende, diba dia dikenga badi mua kusokomena kudiye. Udi ubambuluisha, ubalama bimpe, ubasungidila kudi bantu babi, bualu bavua banyemena kudiye. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide, bua kuleja Mvidi Mukulu dikenga diende. Maweja-Nangila, kuena mua kumpisha, nansha wewe ne tshiji, kuena mua kunnyoka, nansha wewe mumfikile munda. Udi mungase mikete yebe, muntuute, munkulule panshi. Mubidi mmuntukakane onsu mujima, bualu udi munnyoke ne tshiji. Mifuba yanyi mmikoyoboke, bualu mvua muenze bibi. Bilema bianyi mbipite tshipimu, bingenza bujitu budi bumpita dikanda. Mputa yanyi idi mibole, inunka bibi, bualu mvua muenze malu a butatakane. Maboku mmantekete. Dikenga ndintonde. Butuku ne munya ndi amu ne binsonji kuisu. Munda munjukuke luya. Mubidi mmuntukakane onsu mujima. Bukole buonsu mbujimine, ngenda mukobame. Muoyi udi undubakana munda. Maweja-Nangila, wewe udi mumanye tshindi njinga, mumvue kabidi mikemu yanyi. Muoyi udi ungomba munda. Bukole mbunjimine. Mesu anyi akadi bibuidibuidi. Pandi nkengakana nanku, balunda banyi ne bena mutumba badi bannyema, nansha bana betu bakadi batalamukile pa bule. Badi bankebela lufu, badi banteya mateyi. Badi banjingila diakabi, badi bangelela tshifufu tshibi, basombela amu bua kunjana. Kadi meme ndi njibika matshi, tshiyi nteleja. Ndi ngenza bu kamama, tshiyi ngamba bualu. Ndi ngenza bu muntu udi kayi umvua, ke pandi tshiyi ngandamuna. Maweja-Nangila, ndi mutekemene kuudi, Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wanyi, wewe nkayebe neubandamune. Nkavua mukulombe ne: ubakandike, kabasanki pandi mu dikenga, kabaditembi pandi ntupakana. Ndi ngamba kufua tshipuka. Dikenga kadiena dinshila muaba. Eyowa, ndi ntonda bubi buanyi, bualu budi bungenza bowa. Baluishi banyi batshidi ne bukole, batshidi ne dikanda. Badi bankina kapayi bualu mbapite bungi. Badi bampingajila bibi pa bilenga bimvua mubenzele. Badi bantandisha, bualu ndi musue kuenza bimpe. Maweja-Nangila, kundekedi, Mvidi Mukulu wanyi, lua kundi. Maweja-Nangila mumpandishi wanyi, kolesha, ungambuluishe. Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu ne wa mu mukanda wa Yedutune. Wa mu mukanda wa misambu ya Davide. Mvua muambe ne: “Nendikandile bua kuakula bibi, tshiena mua kuamba bualu budi mua kumpisha. Pandi munkatshi mua bantu babi, nempuwe bu muntu musuike tshilamba ku mishiku.” Nanku meme kushala bu kamama, tshiyi ngakula, meme kubenga kuamba bualu. Kadi dikenga dianyi kukola amu kukola. Muoyi wanyi unduluka munda, meji amvua ngela avua angosha. Ke meme kuakula ne: Maweja-Nangila, nemfue diba kaayi? Nenshale kabidi ne muoyi matuku bungi munyi? Ungandamune bua mmanye matuku autshidi muntapile. Matuku anyi a panu adi anu bu ntanta ya tshianza. Bidimu bianyi bidi amu tshianana ku mesu ebe. Muntu nansha yeye ne muoyi, udi amu bu lupepele. Muntu udi utua eku, utua kuaka: bidi amu bu tshilota. Udi uditatshisha, kayi upeta tshintu. Kadi nansha yeye mupete biuma, kena mumanye wabiangata. Maweja-Nangila, tshindi mua kutekemena kabidi ntshinyi? Amu wewe ke udi mua kungenzela bionsu. Unsungidile ku bubi buanyi buonsu, kabanseki kudi bidingidingi. Ndi mpuwa, tshiyi mbulula mukana. Bualu wewe ke udi muenze bionsu ebi. Ukadi muntuute, mbikumbane. Mituutu yebe idi mipite. Paudi unyoka muntu bua bilema biende, udi umulengeja. Kadi udi umusha bionsu bidi muntu unanga, bu mudi tshishi tshidia tshimuma. Bushuwa, muntu udi amu bu lupepele. Maweja-Nangila, teleja mundi nkutendelela, teya matshi ku lubila luanyi. Pandi ndila muadi, ungambuluishe. Bu muvua bankambua banyi bonsu, ndi amu muenyi kumpala kuebe, tshiyi ne diyi dia kuamba. Kadi undekele, mpete dikisha, bua mmone mua kutua mimuemue, bangabanga ne meme kushiya panuapa, kujimina kashidi. Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu. Wa mu mukanda wa misambu ya Davide. Mvua mutekemene bikole kudi Maweja-Nangila. Kuinamaye kundi, kumvuaye lubila luanyi. Kumpatulaye mu dijimba dia lufu, mu bitotshi bia lunteke. Kungimanyikaye makasa madiata pa lubuebue, unkolesha mu mikolu. Kundongeshaye musambu mupiamupia, musambu wa dimutumbisha yeye, Mvidi Mukulu wetu. Ba bungi nebaumvue, batekemena kudiye. Nebajadike mudi Maweja-Nangila ne bumfumu. Muntu udi utekemena kudi Maweja-Nangila, kayi ubuelakana ne benji ba bibi, nansha ne bena dishima, mmuena diakalenga. Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wetu, kakuena udi mukufuane. Bishima biudi mutuenzele mbivule, bilenga biudi musue kutusankisha nabi mbipite bungi. Tshiena mua kubilonda nansha kubibala. Milambu ya nyama nansha ya biakudia kayena ikulengelela. Milambu ya kuosha nansha ya kudikobolola, kuena uyilomba. Kadi udi munjibule matshi, bua meme kukuteleja. Ke pandi ngamba ne: “Ke meme ewu, mfika, bua kukumbaja tshidibu bafunda mu mukanda wa Mikenji.” Mvidi Mukulu wanyi, ndi musue kukumbaja biudi ujinga. Ndi mulame mikenji yebe mu muoyi wanyi. Bantu bebe bamane kusangila, nembamanyishe ne: Maweja-Nangila ke udi upandishangana. Maweja-Nangila udi mumanye mundi tshiyi mua kupuwa. Tshiena nsokoka bantu muudi mumpandishe. Kadi ndi mbajadikila ne: Wewe ke musungidi udi ukumbaja biudi mulaye. Miaba yonsu idi bantu basangila, nebamanyishe muudi ne muoyi muimpe, kabidi ne diyi dimue. Maweja-Nangila kuakubenga kumfuila luse to. Bu muudi munnange, ukumbaje kabidi malaya ebe, neumpandishe misangu yonsu. Makenga mmankuate nseke yonsu, tshiena mua kuabala. Adi afuma ku bilema bianyi, bindi mmona bidi amu biobi. Bidi bipite nsuki yanyi bungi, ke padi muoyi wanyi munshikile munda. Maweja-Nangila, umpandishe. Maweja-Nangila, kolesha ungambuluishe. Badi basue kunshipa, bafue bundu, bapange tshia kuenza. Badi basanka bua dikenga dianyi, lumu lubupuke. Badi banseka, bapuwe, bundu bubakuate. Kadi bantu bebe bonsu basanke bikole bualu buebe. Badi bakunanga wewe, Mupandishi, bakutumbishe matuku onsu, bamba ne: “Maweja-Nangila mmunene!” Meme ndi mupele ne muena dikenga, kadi Maweja-Nangila udi munnange. Udi ungambuluisha, undama, ngwewe! Mvidi Mukulu wanyi, fika lukasa. Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wabena misambu. Wamu mukanda wa misambu ya Davide. Muntu udi uvuluka mupele ne muena dikenga mmuena diakalenga! Maweja-Nangila neamuambuluishe diba didi dikenga dimukuata. Maweja-Nangila neamulame ne muoyi, amuendeshe diakalenga pa buloba, kayi umulekela mu bianza bia baluishi bende. Padiye mu bulalu, usama bikole, Maweja-Nangila udi umukuba, umupingajila bukole. Bu mundi ntekemena nanku, ndi ngambila Maweja-Nangila ne: “Ndi muena tshibawu ku mesu ebe, kadi umfuile luse, umpingajile bukole ne makanda.” Baluishi banyi badi bankebela diakabi, bamba ne: “Kantu aka nekafue diba kaayi, bua bakapue muoyi kashidi?” Padi muluishi unkumbula, kena unsamba ne muoyi muimpe to. Udi unsekesha, kadi mundamunda ukeba kudiwula mundi muena tshibawu, upatuka amu pambelu, utuadija kunjana. Badi bankina, badi badikungija, bantela, banungana, banjingila lufu, bamba ne: “Wawa ukadi mikolu ku tshiina! Bua kumukaye pa bulalu, amu yeye mufue!” Mulunda wanyi wa pa muoyi, utuvua tudia nende, tuambilangana nende malu onsu patoke, ukadi unduisha! Kadi wewe Maweja-Nangila, umfuile luse, umpingajile bukole, bua mmone mua kudisombuela, kubanyoka. Pikala muluishi wanyi katshiyi udikokola pa tshiadi, nenjadike bushuwa ne: udi munnange! Bu mundi tshiyi ne bualu, neutue ku tshianyi, newanyishe bua meme kushala pabuipi nebe kashidi. Tumbishayi Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa Izrayele. Numutumibishe kashidi tshiendelele! Amene, eyo, bikale nanku! Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa misambu. Kasala ka mu mukanda wa misambu wa bena Kora. Bu mudi ngulungu udila, ukeba mayi mimpe a musulu, ke mudi muoyi wanyi ukujinga wewe Mvidi Mukulu wanyi. Muoyi wanyi udi ne nyota ya Mvidi Mukulu, ya Mvidi Mukulu wa muoyi. Ndiba kaayi dingabuela mu nzubu wa Mvidi Mukulu, bua kumueneka kumpala kuende, kumutendelela. Butuku ne munya tshianyi tshiakudia ke binsonji. Badi bankonka matuku onsu ne: “Mvidi Mukulu webe udi penyi?” Ndi mvuluka malu a kale, muoyi wanyi ungitshikila munda. Tuvua tuenda bantu tshisumbu, tuya mu nzubu wa Mvidi Mukulu bua tshibilu, tutumbisha Mvidi Mukulu, tumuela tunkunduluila. Ndi mpita kubungama bua tshinyi? Muoyi wanyi udi upampakana bualu kaayi? Tekemena Mvidi Mukulu, bualu nemmutumbishe tshiakabidi. Yeye ke Mupandishi wanyi, ne Mvidi Mukulu wanyi! Mvidi Mukulu wanyi, muoyi wanyi udi ne dibungama. Ke pandi nkutendelela, nansha meme musombe mutantshi mule ne nzubu webe, mu mikuna ya Ermone, pabuipi ne Mukuna-Muipi, ku mpokolu ya musulu wa Yardene. Udi ungitshikijila mayi a muenji, mavuala enda avulangana, bipitshila bionsu pambidi panyi! Meme kudiina mu mayi ne kasuki! Dituku dionsu Maweja-Nangila neangenzele bimpe. Butuku bujima nemmutumbishe, mmuele tuasakidila. Nentendelele Mvidi Mukulu, bualu kudiye ndi mpeta muoyi. Nenkonke Mvidi Mukulu, lubuebue luanyi ne: “Udi mumpue muoyi bua tshinyi? Ndi nkenga, tshiyi ne dikisha, bualu kaayi? Mudi baluishi banyi bankengesha nenku mbishi?” Bipendu bia baluishi banyi bidi binsunsula, bualu dituku dionsu badi banseka, bangebeja ne: “Mvidi Mukulu webe udi penyi?” Ndi mpita kubungama bua tshinyi? Muoyi wanyi udi upampakana bualu kaayi? Tekemena Mvidi Mukulu, nemmutumbishe tshiakabidi! Yeye ke Mupandishi wanyi ne Mvidi Mukulu wanyi! Mvidi Mukulu wanyi, kosa nsambu yanyi amu pa yoyi, umbingishe kudi bantu badi kabayi luse. Unsungidile kudi bena dishima ne bena tshinyangu. Bualu wewe, Mvidi Mukulu ke mulami wanyi. Tshiudi mumbengele ntshinyi? Ndi nkenga, tshiyi ne dikisha, bualu kaayi? Mudi baluishi banyi bankengesha nenku mbishi? Untokeshile njila, undudike, umfikishe ku mukuna webe wa tshijila, umbueje mu nzubu muebe. Mvidi Mukulu wewe udi disanka dianyi, nensemene ku tshilambuilu tshiebe, nkutumbishe ne lunzenze, bualu wewe ke Mvidi Mukulu wanyi! Ndi mpita kubungama bua tshinyi. Muoyi wanyi udi upampakana bualu kaayi? Tekemena Mvidi Mukulu, nemmutumbishe tshiakabidi! Yeye ke Mupandishi wanyi ne Mvidi Mukulu wanyi! Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu. Kasala ka mu mukanda wa misambu wa bena Kora. Mvidi Mukulu wetu, tudi badiumvuile ne matshi etu, baledi betu ne bankambua bavua batuambile, malu manene auvua muenze ku kale mu tshikondu tshiabu. Uvua mumuangeshe bantu ba bisamba bikuabu, bua kupa bantu bebe muaba wa kuasa. Uvua mukengeshe bisamba abi, bua bantu bebe bavulangane, basombe bimpe. Bankambua betu kabavua bakuate ditunga adi, ku muele wabu wa mvita, nansha ku bukole bua diboku diabu, kadi amu ku diambuluisha diebe, ne ku bukole buebe. Uvua nabu diba dionsu, bualu uvua mubanange. Wewe Mvidi Mukulu ke udi Mukalenga wanyi, udi uludika bantu bebe bua batshimune. Ku bukole buebe, netuipate baluishi betu. Mu dina diebe netubaboze. Tshiena ntekemena ku buta buanyi, nansha muele wanyi kawena ungambuluisha. Kadi Wewe ke udi utusungidila ku baluishi betu, ufuisha badi batukina bundu. Maweja-Nangila, matuku onsu tudi tukupa lumu. Tudi tutumbisha dina diebe kashidi. Kadi mpindiewu, wewe kutubenga, kutufuisha bundu, baluishi betu kututshimuna. Kuena kabidi uya netu mu mvita. Ukadi utunyemesha kumpala kua bena lukuna betu. Ke baluishi betu kupawula bintu ne disanka. Udi utufila mu bianza biabu bu nyama ya kushipa. Bakadi batutangalaja mu matunga a bantu benyi. Udi usumbisha bantu bebe ku mushinga mukese, kuyi nansha upeta makasa. Udi utupendesha kudi bena mutumba, batulembakaja kudi batudi nabu pabuipi. Udi muanyishe bua bantu ba bisamba bikuabu, batutele mu nsumuinu, benda bakupa mitu, batuseka. Matuku onsu ndi mmona mudibu bampepeja. Ndi ne bundu mesu tente. Bualu ndi ngunwua mudi bena lukuna batubunda, batuluisha batupenda. Bionsu ebi bidi bituenzekela, katuyi nansha bakupua muoyi, katuyi nansha banyanga mikenji yebe. Katuena nansha bakubenge, katuena bapambuke mu njila webe. Kadi udi mutuzaze, tukadi tuenda bu mibuabua mu dikolu. Wewe kutubuikila ne miidima mikole. Bu tuetu bapue Mvidi Mukulu wetu muoyi, bu tuetu batendelela mvidie mikuabu, kuvua mua kupanga kumanya bualu ebu to. Bualu Wewe udi ujingulula malu masokome onsu a munda mua muntu. Matuku onsu badi bakeba kutushipa, bualu tudi bantu bebe. Badi batutangila bu bana ba mikoku ba kuya kushipa. Maweja-Nangila, tabuluka! Udi utulengulula bua tshinyi? Bika ku tulu, kutulekedi kashidi to! Kuena musue kututangila kabidi bua tshinyi? Udi upua muoyi mudibu batukengesha, batulembakaja anyi? Bavua batubonde mu lupuishi, tuetu batue difu panshi. Utuluile mvita, utuambuluishe, utupikule, bualu tudi bamanye muudi utunanga. Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu. Muimba ne nzenze. Kasala ka mu mukanda wa misambu wa bena Kora. Musambu wa dinanga. Muoyi wanyi udi muwule ne miaku milenga, pandi nsaka musambu ewu bua mukalenga. Ludimi luanyi ludi luwimba bilenga, amu bu mudi mufundi wa dilambu ukeba kufunda bimpe ne kasala kende. Bulenga bua mpala webe mbupite bua bantu bakuabu. Mishiku yebe idi yakula amu miaku ya meji. Mvidi Mukulu mmukuele lupemba kashidi. Tshilobu, suika mukaba, upayike muela. Ke bidi bileja butumbi ne lumu biebe. Nana buta, enda diakalenga, banda pa kabalu, uye ku mvita. Uluangane bua buakane, usungidile bapele. Bu muudi ne dikanda, neutshimune baluishi. Miketa yebe idi mitue mitambe. Neibuele mu mioyi ya baluishi bebe. Bantu nebashinde ku makasa ebe. Nkuasa webe udi mushindama kashidi, amu bu mudi nkuasa wa Mvidi Mukulu. Udi ulombola bukalenga buebe ne buakane. Udi munange buakane, mubenge bubi. Ke padi Mvidi Mukulu, Mvidi Mukulu webe, mukujidile, mukuele manyi a tshijila pa mutu, mukusungule amu wewe, mubenge bena mulongu nebe. Bilamba biebe bidi binunka dipembu dia manananshi mashilangane. Mu nzubu muebe mulengeja ne mibanga mudi miadi ya bisanji idi ikusankisha. Bana ba bakaji ba bamfumu badi bannyungulukila. Ku diebe dia balume kudi mukalenga mukaji, muvuale bilengejilu bia mpawungi muimpe. Muananyi wa bakaji, teleja, uvuluke bimpe mundi ngamba: Vulamina ditunga dienu ne bana benu. Mukalenga udi ukujinga bua mpala webe. Yeye ke mfumu webe mpindiewu, umutumikile! Bena ku Tire nebakutuadile milambu. Baneme ba matunga nebakuvuile bua kupeta diakalenga. Muana wa bakaji wa mukalenga udi ubuela mu nzubu, mulenga mulaya, muvuale bilamba bia mushinga mukole, bilengeja ne mpawungi. Bamane kumuvuadika bilamba bia malenda, bia mekalamekala. Badi bamufila kudi mukalenga. Bansongakaji badi bamushindikija bua kumubanjija. Badi babuela mu nzubu wa mukalenga. Bantu badi bela tunkunduluila, basanka. Mukalenga wanyi, bana bebe ba balume nebapiane bumfumu bua bankambua bebe. Neubateke bamfumu pa buloba bujima. Musambu wanyi neuvuluije bantu lumu luebe, mu ndelanganyi ne ndelanganyi. Bantu bonsu nebakutumbishe kashidi tshiendelele! Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu ne wa mu mukanda wa misambu wa bena Kora wa kuimba ne meyi matue. Mvidi Mukulu udi tshisokomenu tshietu, utupe bukole. Mu makenga etu udi utuambuluisha misangu yonsu. Nanku katuena tutshina, nansha buloba buzakala, nansha mikuna miupukila mu mayi manene, nansha mavuala akungula, asaba, adiela mulu, anyungisha mikuna. Musulu udi upitshila mu tshimenga tshia Mvidi Mukulu, ufila mayi matalale, usankisha bantu. Mu tshimenga atshi ke mudi nzubu wa tshijila wa Mvidi Mukulu, Muena kulu. Mvidi Mukulu udi mu tshimenga etshi. Nanku kabena mua kutshibutula. Butuku kabuyi buanji kutshia, ukadi uvua kutshiambuluisha. Padi Mvidi Mukulu wakula, bisamba bidi bizakala, makalenga atutakana, buloba bunyungakana. Maweja-Nangila wa bukole buonsu udi netu. Mvidi Mukulu wa Yakobe udi utulama. Kanumonayi bidi Maweja-Nangila muenze. Tangilayi malu a dikema adiye mukumbaje pa buloba. Udi ujikija mvita pa buloba bujima, utshibula buta, ukosa difuma, osha ngabu mu kapia. Udi wamba ne: “Lekelayi mvita! Numanye ne: Meme ke Mvidi Mukulu: Ndi ku mutu kua bisamba ne kua buloba bujima!” Maweja-Nangila wa bukole buonsu udi netu. Mvidi Mukulu wa Yakobe udi utulama. Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa misambu. Wa mu mukanda wa misambu wa bena Kora. Bisamba bionsu, tutayi nkashi. Nutumbishe Mvidi Mukulu ne mbila ya disanka. Bualu Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu Muena kulu, udi wa kutshina, udi mukalenga munene, ulombola buloba bujima. Udi muteke bisamba bionsu ku bumfumu buetu, musombeshe matunga panshi ku makasa etu. Udi mutusunguile ditunga edi bua dikale dietu. Tudi tuditemba nadi, tuetu ndelanganyi ya Yakobe idiye munange. Mvidi Mukulu udi ubanda pa mukuna wa Siyone, bantu bamuela tunkunduluila. Maweja-Nangila udi ufika, mpungi idila. Tumbishayi Mvidi Mukulu, numuimbile misambu. Samunayi mukalenga wetu, numukokuele. Bualu Mvidi Mukulu ke mukalenga udi ulombola buloba bujima. Numutumbishe numuimbile misambu mimpe. Mvidi Mukulu udi uludika bisamba bionsu, musombe mu nkuasa wende wa tshijila. Bamfumu ba matunga badi badisanga, ku tshisamba tshia Mvidi Mukulu wa Abrahame. Bakalenga bonsu ba pa buloba badi ku bumfumu buende. Yeye udi mubapite bonsu! Musambu wa mu mukanda wa misambu wa bena Kora. Maweja-Nangila udi munene. Mbimpe tutumbishe Mvidi Mukulu wetu mu tshimenga tshiende, pa mukuna wende wa tshijila. Siyone, mukuna wa Mvidi Mukulu, udi muimpe mutumbuke! Tshimenga tshia Mukalenga munene, tshidi tshisankisha buloba bujima. Nansha bantu bakolesha tshimenga etshi ne bimana, amu Mvidi Mukulu ke udi utshilama. Bakalenga bavua badisangishe, baya kuluisha mukuna wa Siyone. Bamona amu mukuna, kupapukabu! Bowa kubakuata, kunyemabu. Luzakalu kubenza, bu mudi dikenga dikuata mukaji pa kulela, bu mudi lupepele lua kudi diba dibanda, lutshibula majuwa manene adi aya ku Tarshishe. Tuvua bumvue bivua Mvidi Mukulu muenze kale. Lelu tuvua babimone mu tshimenga tshia Maweja-Nangila wa bukole buonsu. Amu Mvidi Mukulu ke udi utshishindika kashidi. Mvidi Mukulu wetu, mu nzubu webe wa tshijila, tudi tuvuluka muuvua mutunange, mutuenzele bimpe. Miaba yonsu bantu badi bakutumbisha. Lumu luebe ndutangalake pa buloba bujima, bualu udi ulombola bantu ne buakane. Pa mukuna wa Siyone bantu basanke! Mu bimenga bia Yuda batue tshianga! Nyungulukayi mukuna wa Siyone! Nubale tuleya tua mu tshimenga! Nukatshile mudi bimana biatshi! Numone muvuabu bakoleshe imue nzubu! Nanku, nenumone mua kumanyisha ndelanganyi yalonda ne: Mvidi Mukulu ewu ke Mvidi Mukulu wetu wa kashidi! Neatulombole kashidi tshiendelele! Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu. Musambu wa mu mukanda wa misambu wa bena Kora. Bisamba bionsu telejayi! Bonsu badi basombe pa buloba, teyayi matshi! Ndi nnubela bonsu, badi ne mianzu, ne badi kabayi nayi, bena kantu ku bianza, ne badi patupu. Ndi nnulongesha miaku ya meji, nnumanyishe malu a lungenyi. Mvua mualonge kudi bena meji. Mpindiewu ndi nnumvuijawu pa kuimba mu lunzenze. Padi makenga makole mankuate, bena mutshima bangela munkatshi, bankengesha, nempampakene tshinyi? Badi batekemena amu ku mpetu yabu, baditemba bua bubanji budibu nabu. Kadi kakuena udi mua kupikula muoyi wa muntu mukuabu, nansha kudipikula wende yeye mene kudi Mvidi Mukulu. Mushinga wa muoyi wa muntu mmupite. Bidiye mua kufuta kabiena mua kukumbana nansha kakese. Muntu udi mua kulala panu kashidi anyi? Neasokome lufu bua kamonu lukita anyi? Tudi tumona mudi bena meji bafua, mudi bapela ne batshimbakane bashiya buloba. Bonsu mbashile bantu bakuabu bintu biabu! Nansha binyike maloba mena abu, nkita ke yabu nzubu ya kashidi, muaba udibu balala tshiendelele. Bualu muntu, nansha yeye ne bintu bia bungi, kena ushala kashidi pa buloba. Neabutuke amu bu nyama. Umvuayi bidi bienzekela bantu badi baditekemena. Monayi kuaya bonsu badi baditemba. Badi babasaka bu mikoku, baya nabu mu kandondu ka bafue. Lufu ke mulami wabu. Mibidi yabu idi yenda ijimina. Ku bajangi ke kudi nzubu wabu. Bantu ba muoyi muimpe nebatshimune. Mvidi Mukulu neansungidile; neampatule mu kandondu ka bafue. Kupampakanyi padi muntu unema, nansha bubanji buende bupite kuvulangana. Pafuaye, kena uya ne tshintu. Bubanji buende kabuena bumulonda mu lukita. Nansha muntu udiamba muena diakalenga patshidiye ne muoyi, udiela kalumbandi, bualu malu ende onsu adi enda amu bimpe, kadi neafue, neaye kumonangana ne bankambua bende, badi bashala mu miidima kashidi. Bualu, muntu nansha yeye ne bintu bia bungi, kena ushala kashidi pa buloba. Neabutuke amu bu nyama. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Asafe. Mvidi Mukulu, Mvidi Mukulu Maweja-Nangila uvua muakule, muele lubila pa buloba. Kumvuikalu kudi diba dibanda ne kudidi dibuelela. Mvidi Mukulu udi umueneka, bamunyungulule kudi bukenke, mu Siyone, tshimenga tshipite buimpe. “Mvidi Mukulu wetu afike! Alekele kupuwa!” Kapia kanene kadi kamudianjidila, lupepele lua mvunde lumuela munkatshi. Mvidi Mukulu udi ubikila diulu ne buloba, bua bijadike mudiye ulumbuluisha bantu bende. Udi wamba ne: “Nsangishilayi bena dianyi, bamvua mutue nabu ndondu, balaye mua kuntumikila, bajadike tshiovu ne milambu.” Diulu didi mua kujadika ne: “Maweja-Nangila mmukumbaje bivuaye mulaye. Padiye ulumbuluisha bantu, udi wenza pa bualu.” — Tshisamba tshianyi, teleja, ndi nkuambila bualu. Izrayele, meme Mvidi Mukulu, Mvidi Mukulu webe, ndi nkufunda ku tshilumbu. Tshiena nkudiwila bua milambu yebe nansha, bualu utu uyindambula matuku onsu. Tshiena bualu ne ngombe milume ya mu tshikumbi tshiebe, nansha mpumbu ya mu mpangu yebe. Bualu nyama ya ditu yonsu nyanyi meme, kabidi ne nyama ya mu mikuna binunu ne binunu. Ndi mumanye nyunyi yonsu ya mulu. Nyama yonsu ya mu tshisuku idi yanyi. Meme ne nzala, tshiena mua kukulomba tshintu, bualu buloba bujima ne bidipu mbianyi meme. Ntu ndia munyinyi wa ngombe anyi? Ntu nnua mashi a mpumbu anyi? Tshindi ntekemena kuudi, ki mbiakudia nansha, kadi amu bua untumbishe, meme Mvidi Mukulu webe, ne bua ukumbaje malaya auvua mundaye meme, Muena kulu. Pakukuata dikenga, umbikile nenkusungidile. Nenku neuntumbishe! Kadi muntu mubi, Mvidi Mukulu udi umuebeja ne: — Muudi utela mikenji yanyi mbishi? Muudi ukimina kuakula bua tshiovu tshianyi mmunyi? Kuena muanyishe mibelu yanyi. Udi ubenga bindi ngamba. Udi umvuangana ne muivi yonsu uudi umona, udia bulunda ne badi banyanga mbanza ya bende. Mukana muebe muwule tente ne bijanu, ludimi luebe lutumpilangana malu. Udi ufunda muanenu ku tshilumbu, unyanga lumu lua muana wa mamuebe. Wamonyi biudi muenze! Udi musue bua ngikale amu mupuwe anyi? Udi muele meji ne: ndi bu wewe anyi? Nansha kakese! Ndi ukutandisha, nkuleja mibi yebe yonsu patoke! Nuenu nukadi bampue muoyi! Kadi telejayi bimpe bindi nnuambila. Tshianana nennusunsule bu ntambue, muntu kayi mua kunkandika! Muntu udi ungela tuasakidila, ke udi untumbisha! Udi untumikila, ke undi mpandisha! Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu ne wa mu mukanda wa misambu ya Davide. Musambu ewu mmusake tshikondu tshivua muambi Natane mumonangane ne Davide, yeye mumane kubuelela Batsheba mu nzubu. Mvidi Mukulu wanyi, umfuile luse, ukupule bubi buanyi, bualu udi mulenga mutambe, kabidi ne muoyi mupite buimpe. Ungumushe bubi buonsu, untokeshe ku tshilema tshianyi. Ndi mumanye mundi mukutombokele. Ndi muvuluke bubi buanyi diba dionsu. Ndi mukuenzele bibi amu wewe nkayebe, bualu ndi muenze biudi ubenga. Paudi umpisha, udi wenza amu pa bualu. Tshiena mua kuela mpata mushindu uudi undumbuluisha. Eyowa, ndi muenji wa malu mabi, katshia bandela, muena tshibawu, katshia bangimita. Kadi wewe udi musue amu bua muntu ambe malu malelela kayi usokoka bualu. Undongeshe, bua kondu kanyi ka munda kikale katuuta pa bualu. Ukupule bubi buanyi, ungoweshe, ntoke zezeze. Nanku tshiakuikala kabidi muena tshibawu. Ungambile muudi mumfuile luse, bua ngende kabidi ne musangelu. Nansha wewe mumane kunzaza, nensanguluke. Kutangidi bilema bianyi, kupula bubi buanyi buonsu. Mvidi Mukulu wanyi, fila muoyi mutoke munda muanyi. Umpeshe lungenyi lupialupia, ulushindike. Kungipatshi pabuipi nebe. Kumpadi Mueyelu webe wa tshijila. Nsanke tshiakabidi, bualu udi mumpandishe. Umpe muoyi wa kukutumikila. Badi bakutombokela, nembalongeshe mudibu mua kukulengelela, bua badilengeje, bitabe ku diyi diebe. Mvidi Mukulu wanyi, Mupandishi wanyi, ungepule ku lufu. Nemmanyishe bantu ne disanka muudi munsungidile. Maweja-Nangila, bulula mukana muanyi, bua mmone mua kukutumbisha. Kuena musue nkulambule milambu. Nansha ya diosha kayena ikulengelela. Mvidi Mukulu wanyi, mulambu undi mua kukulambula, mmuoyi wanyi wa kulekela kuditambisha. Mvidi Mukulu wanyi, kubengi muoyi wanyi udi mupite kunyingalala bikole. Unange Siyone, umuenzele bimpe, wibakulule bimana bia Yerushalayime. Nanku newanyishe bua bakuambule milambu mimpe, nansha ya diosha mene, bu mudi mikenji yebe yamba. Nebafile ngombe milume ku tshilambuilu tshiebe. Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu. Kasala ka mu mukanda wa misambu ya Davide. Mmusake diba divua Dowege, muena Edome, mumanyishe Shawule muvua Davide munyeme kua Abimeleke. Wewe muena tshinyangu, udi utatshisha badi balamate Mvidi Mukulu, udi uditambisha bua bubi buebe bua tshinyi? Wewe udi amu ukeba kubutula bantu, udi ubadinga ne ludimi luebe, lutue bu kapaya. Udi munange malu mabi, mubenge mimpe. Udi musue dishima, uyila malu malelela. Udi musue kuakula amu miaku idi inyanga bantu. Bionsu biudi wamba bidi amu bia dishima. Nenku Mvidi Mukulu neakubutule kashidi, neakukuate, akuipate kuebe, neakumbushe pa buloba patudi apa, Bantu bakane nebamone kabutu aku. Nebakeme, baseka, bamba ne: “Tangilayi mulumiana uvua muteke muoyi ku biuma, kayi utekemena kudi Mvidi Mukulu. Uvua udiunwua ne dikanda bualu bua bubanji buende. Kadi meme ndi bu mutshi wa olive udi usampila, ukola pabuipi ne nzubu wa Mvidi Mukulu. Ndi mutekemene kashidi Mvidi Mukulu, udi unnanga. Mvidi Mukulu wanyi, matuku onsu, ndi nkuela tuasakidila bua bionsu biudi muenze. Muaba udi bantu bebe basangile, nenkutumbishe ne: udi mulenga. Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu. Wa kuimba ne meyi a kanyinganyinga. Kasala ka mu mukanda wa misambu ya Davide. Bantu batshimbakane badi badiakuila ne: Mvidi Mukulu kenaku to. Bantu aba mbantu babi, badi benza malu mabi mapite. Nansha umue kena wenza tshidi Mvidi Mukulu musue. Maweja-Nangila udi mu diulu, muinangila panshi bua kutentekela bantu: kumona ne kudi muntu wa meji, udi utendelela? Kadi bonsu mbapambuke, bonsu mbena buenzayi. Kakuena udi wenza tshidi Mvidi Mukulu musue nansha umue. Mvidi Mukulu udi wamba ne: “Bonsu badi bakengeshangana aba, kabena bumvue bualu nansha bumue. Badi badia bantu banyi bu mampa, babenga kuntendelela.” Kadi bantu abu bavua kabayi batshina tshintu kumpala, nebakuatshike bowa mpindiewu, bualu Mvidi Mukulu neamuangalaje mifuba ya badi bakengesha bantu bende. Badi babalembakaja, bualu Mvidi Mukulu mmubabenge. Wafuma ku Siyone bua kupandisha Izrayele nnganyi? Mvidi Mukulu neapatule bantu bende mu bupika. Diba adi ndelanganyi ya Yakobe neisanke, bena Izrayele nebatue tshianga. Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu. Wa kuimba ne nzenze. Kasala ka mu mukanda wa misambu ya Davide. Mmusake pavua bena Zife baya kuambila Shawule ne: Davide mmusokome muetu. Mvidi Mukulu wanyi, umpandishe bua bantu banemeke dina diebe. Umbingishe, bualu udi ne bukole bua kuenza nanku. Mvidi Mukulu wanyi, teleja mundi nkutendelela, teya matshi ku bindi ngamba. Bantu bandi tshiyi mumanye, badi banduisha, bena tshinyangu badi basue kunshipa. Kabena batshina Mvidi Mukulu. Kadi Mvidi Mukulu neangambuluishe, Maweja-Nangila neanduile mvita. Mvidi Mukulu, upingajile baluishi banyi malu mabi avuabu bangenzele. Ubabutule bapuwe. Uleje muudi ukumbaja malaya ebe. Maweja-Nangila, nentumbishe dina diebe, bualu udi mulenga, nenkulambule milambu ne muoyi wanyi mujima. Udi munsungidile ku makenga anyi onsu. Ndi mumone mudi bena lukuna banyi babutuka. Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu. Wa kuimba ne nzenze. Kasala ka mu mukanda wa misambu ya Davide. Mvidi Mukulu wanyi, teleja mundi nkutendelela. Kutangidi kukuabu, pandi nkusengelela. Unteleje, ungitabe. Makenga mmampite, tshiyi ne dikima! Baluishi banyi badi bankanyina, bankeba matandu, banjana. Badi basue kumbueja mu dikenga, bankina, bandondakaja ne tshikisu. Ndi nzakala amu kuzakala. Bowa bua lufu budi bunkuata. Ndi ntshina, ntutakaja menu, mubidi umvuayila. Ke meme kujinga ne: “Bu meme ne mapuapua bu nkudimba! Mvua mua kunyema mutantshi mule, bua kupeta dikisha mu tshipela. Mvua mua kudiela lubilu, mpete muaba wa kusokoma, muaba udi tshipepele ne mvunde kabiyi mua kungenzela bibi.” Maweja-Nangila, nyangakaja meji a baluishi banyi, bapangakane, bapanduluke. Bualu mu tshimenga ndi mmona amu tshimvundu ne mutoyi, bidi binyungulukila butuku ne munya pa bimana biatshi. Munda muatshi mudi amu dikenga ne dikengeshangana. Munda muatshi mudi amu dibutulangana. Dishima ne ditatshishangana bidi miaba yonsu. Udi umpenda mpindiewu, kavua muluishi wanyi to, mvua mua kumulengulula. Udi unduisha lelu, kavua nansha nanyi lukuna, mvua mua kumushila muaba. Kadi udi unduisha udi amu wewe, muena mulongu, mulunda wanyi wa pa muoyi, umvua mutekemene muanyi muonsu! Tuvua tuyukila nebe malu onsu patoke, tusanke, tuya ne muoyi umue mu nzubu wa Mvidi Mukulu bua tshibilu. Balunda ba nanku badi mua kufua, bapueke ne muoyi mu kandondu. Bualu bubi mbuase nzubu munda muabu. Meme ndi mbikila Mvidi Mukulu, bua angambuluishe. Nanku Maweja-Nangila neampandishe. Dinda, munda munya, ne dilolu, ndi ndiabakena, ntua mikemu. Kadi neunwue lubila luanyi. Neandame ne muoyi, ansungidile, ku mvita idi bantu bavule banduisha. Mvidi Mukulu, mukalenga wa ku tshibangidilu, anteleje, abafuishe bundu. Bualu bantu aba kabena basue kudilengeja, kabena nansha batshina Mvidi Mukulu. Mulunda mubi udi uluisha balunda bende, upula ndondu uvuaye mutue nabu. Miaku yende ya lubombu mmisheme bu buitshi, kadi udi welangana amu meji a kuluangana mvita. Miaku mipepele idi ipatuka mukana muende, kadi idi amu bu muele wa ntapa kubidi. Teka bujitu bua pa makaya ebe mu bianza bia Mvidi Mukulu. Neakukankamike, kakuanyisha bua muntu wende apungile nabu. Mvidi Mukulu, bantu bonsu aba, ubele mu kandondu. Bashipianganyi ne bena dishima nebalale panu amu tshia bibidi tshia matuku abu. Kadi meme, ndi nkutekemena amu wewe. Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu. Wa kuimba ne meyi a “Nkudimba pa mitshi minene ya kule.” Kasala ka mukanda wa misambu ya Davide, musaka diba divua bena Peleshete bamukuate mu Ngate. Mvidi Mukulu wanyi, umfuile luse, bualu bantu badi bandondakaja. Dituku dionsu badi banduisha, bankengesha. Baluishi banyi badi bankeba matuku onsu. Bavule badi bangalamina bua kunkuata. Kadi padi bowa bunkuata, ndi ntekemena kuudi. Ndi ntumbisha Mvidi Mukulu bua bivuaye mulaye. Pandi mmutekemena, tshiena ntshina tshintu. Tshidi muntu mua kungenzela ntshinyi? Bindi ngamba, badi babiamba muabu munga. Meji abu adi amu a kungenzela bibi. Badi batentekela, bangalamina, bandonda mu dikasa, batekemena mua kunshipa. Bantu bamane kuenza bibi nanku, mudibu mua kuenda tshianana, kabayi babanyoka mbishi? Mvidi Mukulu wanyi, baleja tshiji tshiebe, ubabutule! Udi mumanye muvuabu bangipata, ngendakana miaba yonsu. Ela binsonji bianyi mu dibungu diebe. Kuena mubifunde bungi buabi mu mukanda webe anyi? Dituku dindi nkubikila, baluishi banyi badi banyema. Ndi mumanye ne: wewe Mvidi Mukulu udi nanyi. Ndi ntumbisha Mvidi Mukulu bua bivuaye mulaye. Eyowa, ndi nsamuna Maweja-Nangila bua miaku yende. Pandi mmutekemena, tshiena ntshina tshintu. Tshidi muntu mua kungenzela ntshinyi? Mvidi Mukulu nenkumbaje bimvua mukulaye. Nenkuele tuasakidila, nkulambula milambu. Bualu uvua munsungidile ku lufu, mungambuluishe bua tshiponu mu tshiina. Ke mundi mua kuenda kumpala kuebe, mu bukenke budi butokesha batshidi ne muoyi panu. Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu. Wa kuimba ne meyi a musambu wa “Kunyangi…”. Kasala ka mu mukanda wa misambu ya Davide. Uvua muusake pavuaye munyeme Shawule, muye kusokoma mu lubuebue. Mvidi Mukulu wanyi, umfuile luse, ungambuluishe, bualu ndi mutekemene kuudi. Ndi muimane mu mapuapua ebe, too ne muapita tshipupu etshi. Ndi mbikila Mvidi Mukulu, Muena kulu, bualu yeye udi mua kungenzela bionsu. Neantumine diambuluisha dia mulu. Neatatakaje udi undondakaja. Mvidi Mukulu udi pabuipi nanyi, bualu udi unnanga, ukumbaja malaya ende. Ndi munkatshi mua bantu ba lonji, badi bu nyama ya ntambue idi idia bantu. Menu abu adi masongoloke bu difuma, nansha bu muketa, ludimi luabu ndutue bu muela wa nkanza. Mvidi Mukulu, leja bumfumu buebe budi bupite diulu, ne butumbi buebe budi bukenka pa buloba bujima. Bavua banteya bukondu mu njila, bakeba kungela disoka mu nshingu. Bavua bangumbuile dijimba, kadi amu bobu ke badi badishindamu. Mvidi Mukulu wanyi, ndi muele meji a bungi munda muanyi, Ke pandi musue kukuimbila misambu bua kukusamuna. Muoyi wanyi, juka ku tulu! Lunzenze ne lunkombe luanyi, tabulukayi, bualu ndi musue kubisha diba! Maweja-Nangila, ndi musue kukutumbisha mu bukua bisamba, ndi musue kukusamuna, bantu bonsu bateleje. Bualu dinanga diebe ndinene, ndiye ne mu diulu. Udi ukumbaja malaya ebe miaba yonsu too ne mu mavuba. Mvidi Mukulu, leja bumfumu buebe budi bupite diulu, ne butumbi buebe budi bukenka pa buloba bujima. Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu. Wa kuimba ne meyi a musambu wa “Kunyangi…”. Kasala ka mu mukanda wa misambu ya Davide. Bamfumu ba pa buloba, nusombele nukosa nsambu pa yoyi anyi? Panudi nulumbuluisha bantu, nutu nupisha bena tshibawu anyi? Nansha kakese. Nutu nubingisha muena tshibawu munudi basue. Ke munudi nubueja tshinyangu mu ditunga dijima! Bantu babi mbatuadije buntomboji amu ku buana. Amu babalela, babanga kudinga bantu. Badi ne lulengu bu lua nyoka wa luasa. Badi ne mapapa bu a nyoka wa moma udi kayi uteleja muadi wa kashiba, nansha ka muimbi wa dilambu. Mvidi Mukulu wanyi, ubapole menu. Maweja-Nangila, zaza bibanga bia ntambue ayi. Bapueke ne mayi. Buume bu bisosa bidibu badiata. Bafube bu dilandi didi dienda, diume! Kabamonyi diba, bu muana wa tshituka mufuile munda! Nebabakose bu ntambua dishinda, kabidi nansha mutshikale mubishi nansha mosha mvunde neabatangalaje. Padi Mvidi Mukulu usombuela bantu babi aba, bantu bende nebasanke, badiate mu mashi a baluishi babu. Nanku bantu bonsu nebajadike ne: “Eyowa, tuamonyi mudi bantu ba Mvidi Mukulu bapeta difutu, mudi Mvidi Mukulu ukosa nsambu pa yoyi pa buloba.” Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu. Wa kuimba ne meyi a musambu wa “Kunyangi…”. Kasala ka mu mukanda wa misambu ya Davide. Uvua muusake pavua Shawule mutume bantu bua kumukuata muende, kumushipa. Mvidi Mukulu wanyi, unsungidile kudi baluishi banyi, ungepule kudi badi bankina. Ungumushe mu bianza bia badi bankebela diakabi, unsungidile kudi bashipianganyi aba. Bena tshikisu badi bangalamina, bakeba kunshipa. Kadi meme tshiena muenze bualu bubi. Maweja-Nangila, tshiena mukutombokele. Badi bafike lubilu bua kunduisha, nansha meme tshiyi muenze bibi. Maweja-Nangila, tabuluka vuakunu, tangila bidibu bangenzela. Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, Mvidi Mukulu wa Izrayele, juka ku tulu, unyoke bantu babi aba. Bena tshibawu aba, kubafuidi luse to. Badi bapingana dilolu mu tshisumbu, banyunguluka tshimenga tshijima, bela mikunda bu mbua. Mukana muabu mudi muwule tente ne miaku mibi. Bidibu bamba bidi bu muela wa nkanza. Badi bela meji ne: muntu nansha umue kena mua kutumvua. Kadi wewe, Maweja-Nangila, udi ubumvua, ubaseka, upepeja bonsu badi bakutombokela aba. Ndi ntekemena kuudi, bualu wewe udi undama. Mvidi Mukulu, Wewe udi nzubu mukole undi nsokomena. Mvidi Mukulu wanyi udi unnanga. Ke mudiye ungambuluisha, undeja mudi baluishi banyi babutuka bonsu. Kadi kubabutudi musangu umue nansha. Tshianana, bena tshisamba tshianyi badi mua kupua muoyi biudi mungenzele. Tangalaja bantu babi ku bukole buebe, ubafine! Maweja-Nangila, wewe udi ngabu wetu. Bionsu bidibu bamba bidi amu bibi. Ditambisha diabu nedibakuatshishe mu buteyi, bualu badi belangana milawu, bashimangana. Tshiji tshiebe tshibabutule, tshibajimije, kakushadi nansha muntu. Nanku pa buloba bujima bantu nebamanye ne: mu Izrayele mudi Mvidi Mukulu, Mukalenga wa bukole buonsu. Badi bapingana dilolu tshisumbu, banyunguluka tshimenga tshijima, bela mikunda bu mbua. Badi bakenguluka, bakeba biakudia. Kabayi babipeta bikumbane, badi babinduluka. Kadi meme ndi nkutumbisha, bualu udi ne bukole. Dinda ndi nkuimbila, bualu udi utunanga. Udi nzubu mukole undi mua kusokomena, muaba undi mua kubutama diba dia dikenga. Ndi nkuimbila misambu, nkutumbisha, bualu wewe udi umpesha bukole. Mvidi Mukulu wanyi, wewe udi muaba undi mua kusokomena, bualu wewe udi upita kunnanga. Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa misambu. Wa kuimba ne lunzenze. Kasala ka mu mukanda wa misambu ya Davide. Musambu wa kulongesha bantu. Bavua bausake bua kuvuluija bantu muvua Davide muluishe bena Arame ba mu Mezopotamiya ne ba mu Soba. Pavua Yowabe mupingane pambelu, ufuma ku mvita ayi, kutshimunaye bena Edome binunu dikumi ne bibidi mu tshibandabanda tshia Luepu. Mvidi Mukulu wanyi, wewe uvua mutunyemeshe, munyangakaje mualu wetu wa mvita. Bushuwa uvua mufike munda. Kadi mpindiewu utupingajile bukole buetu! Uvua muzakeje buloba, mubueleshe mitanta. Kadi jibikila mitanta, bualu buloba budi mua kupuka. Uvua mumueneshe tshisamba tshiebe mabika ne mala, mutunuishe dikopu dia tshiji, tuenda tutetuka. Uvua mumanyishe bantu bebe bua banyeme mvita, bapanduke ku miketa ya baluishi. Fika lukasa, leja bukole buebe, utusungidile. Witabe bitudi tukulomba. Nanku bantu baudi unanga nebapande. Mu nzubu wende wa tshijila Mvidi Mukulu kuandamuna ne: “Meme ke watshimuna mvita! Nenkosolole tshimenga tshia Shekeme, ngabanyina bantu banyi tshibandabanda tshia Sukote. Ngilaade nditunga dianyi, Menashe mbuloba buanyi. Efrayime ntshifulu tshianyi tshia tshiamu tshia ku mutu. Yuda ke dikombu dianyi dia bumfumu. Ditunga dia Mowabe ke dilongu dindi ngowela mayi. Ndi ngelela tshisabata tshianyi pambidi pa ditunga dia Edome, bualu ndianyi. Bena Peleshete badi mua kutshimuna anyi?” Udi mua kumfikisha mu ditunga dia Edome, bua nkuate bimenga biadi bivuabu bakolesha ne bimana nnganyi? Amu wewe Mvidi Mukulu ke udi mua kuenza nanku. Kadi wewe kutubenga, kuyi musue kabidi kuenda netu mu mvita. Tuambuluishaku, tutshimune baluishi betu. Bantu kabena mua kutuambuluisha nansha kakese. Padi Mvidi Mukulu muikale netu, netutshimune, bualu yeye neadiatakaje baluishi betu. Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu. Wa kuimba ne bisanji bia nshinga. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide. Mvidi Mukulu wanyi, teleja miadi yanyi, umvua mundi nkusengelela. Kunu ku ba bende, padi mioyi minshikile munda, ndi nkutendelela bua ungambuluishe, Umfikishe ku lubuebue lundi mua kusokomena, lundi tshiyi mua kudibandila. Wewe udi muaba undi mua kunyemena, nzubu mutumbuke udi unjika kudi baluishi. Anyisha, ngase mu nzubu muebe kashidi, nsokome mu mapuapua ebe. Mvidi Mukulu, wewe uvua mumvue bimvua mukulaye. Uvua mumpeshe muaba mu buloba bua tshijila. bu muuvua mulaye bantu badi bakunemeka. Vudijila mukalenga matuku, alale panu aboboke bobobo. Ashale mu bukalenga kashidi, akuvuluke. Mvidi Mukulu wanyi, bu muudi umunanga, ukumbaje biuvua mulaye, umulame, akole bobobo. Diba adi nenkuimbile, nkutumbishe amu kutumbisha ne bisanji ne misambu, nkumbaje matuku onsu bimvua mukulaye. Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu. Wa kuimba bu Yedutune. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide. Kudi Mvidi Mukulu ke kundi mpeta dikisha, kudiye ke kundi ntekemena lupandu. Yeye nkayende ke lubuebue luanyi, muaba mukole undi mua kusokomena. Tshiena ntshina tshintu to. — Bonsu pamue nenuluishe muntu nkaya too ne ku diba kaayi? Nudi nukeba kunshipa bua tshinyi? Ndi amu bu tshimana tshibendame, bu lupangu lukeba kupuka. Nudi amu ne meji mabi a kunyenga muanzu wanyi. Ke panudi nunshiminyina malu. Nudi betu ku mesu, mundamunda batuamba munga. Kudi Mvidi Mukulu ke kundi mpeta dikisha, kudiye ke kundi ntekemena. Yeye nkayende ke lubuebue luanyi, muaba mukole undi mua kusokomena. Tshiena ntshina tshintu to. Mvidi Mukulu neampandishe. Neampingajile lumu. Yeye ke lubuebue luanyi, muaba undi mua kusokomena. — Nuenu bonsu, bantu ba Mvidi Mukulu, tekemenayi amu kudiye. Numupuile ntatu yenu. Yeye ke muaba utudi mua kunyemena. Bantu badi bu lupepele, bantu tshiabu ndishima. Bobu babande pa tshipimu bonsu pamue, kabena ne bujitu. — Kukebi buneme ku tshinyangu, kutekemenyi makasa ku buivi. Nansha bubanji buebe buvulangane, kutekiku muoyi. Misangu mivule nkadi mumvue diyi dia Mvidi Mukulu, diamba ne: “Bukole buonsu budi amu kundi.” — Kadi Maweja-Nangila, wewe udi kabidi muena dinanga, udi ufuta muntu yonsu bilondeshile malu avuaye muenze. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide. Mmuusake pavuaye musokome mu tshipela tshia Yuda. Mvidi Mukulu, wewe udi Mvidi Mukulu wanyi. Udi munsamine muoyi. Ndi nkujinga. Ndi ne nyota yebe, amu bu mudi buloba bume bujinga mayi. Mvua nkenzakana mu nzubu muebe, nkukeba, bua kumona bukole ne butumbi biudi nabi. Dinanga diudi munnange nadi, ndipite muoyi ku mushinga. Ke pandi nkutumbisha, nkuela tuasakidila matuku onsu andi ne muoyi. Nengele bianza mulu bua kukusamuna. Wewe udi unsankisha. Ndi bu muntu udi udia, uukuta mu didia dia tshibilu. Nenkutumbishe, nkuela mbila ya disanka. Nansha mu bulalu, ndi nkuvuluka. Butuku bujima ndi ngela meji kuudi. Udi mulue kungambuluisha. Ke pandi ngela mbila ya disanka mu mapuapua ebe. Ndi nkulamata muanyi muonsu. Udi unshindika ne tshianza tshiebe tshia bukole. Bantu badi bakeba kunshipa, babutuke diakamue, bapueke mu kandondu ka bafue! Babatape ku muela wa mvita, bitalu biabu babidie kudi mibuabua! Mukalenga neasanke bualu bua Mvidi Mukulu! Bonsu badi baditshipa, bajadika malu, batela dina dia Mvidi Mukulu, mbena diakalenga. Kadi bena dishima nebabapuwishe! Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu. Wa mu mukanda wa misambu ya Davide. Mvidi Mukulu wanyi, unteleje, ndi ndionga kuudi. Baluishi banyi badi bankuatshisha bowa, unsungidile. Bantu babi mbadisange bua kunduisha, mbangelele bifufu bibi. Ludimi luabu ludi lutue bu muela wa nkanza. Miaku yabu idi bu miketa idi itapa bantu, ishiya lulengu. Badi bayasa bantu ba nsongu mu musokoku, kabayi babadimuja, kabayi babanemeka. Badi basonsolangana bua kuenza bibi, bakeba mudibu mua kuteya mateyi mu musokoku, bambilangana ne: “Muntu nansha umue kakumona buteyi ebu to.” Badi bela meji a kuenzelangana bibi, bamba ne: “Bitudi balongolola ebi mbiobi! Amu patudi batekela apa. Bantu ba meji ke mudibu balongolola malu ” Kadi Mvidi Mukulu udi ubaludikila miketa yende, diakamue idi ibasa, ibatapa mputa. Mvidi Mukulu mmubapingajile miaku yabu mibi. Bantu bonsu badi babamona balale panshi nanku, badi bakupa mitu, bakatshila. Badi bakema, balondelangana bivua Mvidi Mukulu muenze, bumvua bimpe tshivuaye mubenzele nanku. Bantu ba Maweja-Nangila nebasanke, batekemena kudiye. Bantu ba nsongu nebaditembe ne: tudi bena diakalenga! Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wabena misambu. Wa mu mukanda wa misambu ya Davide. Mvidi Mukulu, Wewe udi usomba mu tshimenga tshia Siyone, mbimpe tukuele tuasakidila, tukumbaje bituvua bakulaye. Bualu udi uteleja bantu badi bakutendelela. Ke padibu bonsu bafika kuudi, nansha bobu benza bibi bipite. Bubi buetu budi butunemenena bujitu. Amu wewe ke udi mua kubujimija. Muena diakalenga mmuntu uudi musungule bua asombe mu nzubu muebe. Netusanke, tutshionkomoka, bua bilenga bipite, bitudi tupeta muaba webe wa tshijila. Mvidi Mukulu mutupandishi wetu, wewe nkayebe udi ukumbaja biudi ulaya, wenzela bantu badi bakutendelela malu a dikema. Ke mudi bantu pa buloba bujima batekemena kuudi, nansha badi basomba mu bidila bidi kule. Udi ushindika mikuna ku bukole buebe, uleja dikanda diudi nadi. Udi utuyisha tshiona tshia mavuala a mayi manene, utalaja mutoyi wa bantu. Pa buloba bujima bantu badi bakatshila, malu a dikema audi wenza. Kudi diba dipatukila, ne kudidi dibuelela, bonsu badi bela mbila ya disanka. Udi uditatshisha bua buloba, ulokesha mvula. Buloba budi bufuka, bukuama bimuma. Mvidi Mukulu, wewe udi uwuja misulu ne mayi tente, ulongoluela bantu maminu, wamenesha: udi utuma mayi mu mikidi, ulandakaja mabuwa a buloba, ubolesha buloba ne mvula, umenesha ntete. Tshidimu tshijima udi utuenzela bimpe. Ku ndekelu kuatshi tudi tumona bia pa madimi. Bintu bimpe bidi bipatuka miaba yonsu iudi diata. Mpata yonsu idi isanguluka, mu mikuna yonsu tudi tumvua amu mbila ya disanka. Bimuna bidi biendakana mu mpata, mu bibandabanda mmuwule ne biakudia. Miaba yonsu bantu badi batua tshianga, bakuimbila misambu. Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu. Bantu bonsu ba pa buloba, kokuelayi Mvidi Mukulu. Nutumbishe dina diende dia butumbi, nudisamune ne misambu. Nuambile Mvidi Mukulu ne: “Biudi muenze mbia dikema! Baluishi bebe badi badiela panshi ne bowa, bualu bukole buebe mbupite! Maweja-Nangila, bantu bonsu ba pa buloba, bakukukuile, bakuimbile misambu, bakutumbishe!” Vuayi numone mudi Mvidi Mukulu muenze. Bidiye muenzele bantu bidi bikemesha. Uvua mupandile bantu njila mu mayi manene. Bantu kusabuka musulu ku makasa. Tusanke, tukatshile malu ende a dikema. Udi ushala mukalenga kashidi, ukokesha buloba. Udi ukenketa bisamba bionsu ne ende abidi: Bantomboji, kanuditambishi to! Bisamba bionsu, elayi Mvidi Mukulu tuasakidila, numutumbishe ne diyi dikole. Yeye ke udi utulama ne muoyi. Kavua musue bua tubutuke. Mvidi Mukulu wetu, udi mututete, mutulengeje, mudibu bengulula tshiamu tshia mushinga mukole mu kapia. Udi mutusakile mu buteyi, mututeke bujitu bupite pa makaya. Uvua muanyishe bua baluishi betu batudiate mu mutu ne nyama ya tubalu. Tuvua ne bua kupitshila mu kapia ne mu mayi. Kadi wewe kutupatulamu bua tuikishe. Ndi mbuela mu nzubu webe mukutuadile milambu ya kuosha, bua kukumbaja malaya amvua mukulaye. Ke imvua mulaye, pamvua mu dikenga dinene. Ndi nkulambula nyama ya manyi ya kuosha, bimpanga, mpumbu, ne ngombe milume mene. Muinshi wayi neubande kulu ku tshilambuilu, ukusankishe. Nuenu bonsu, bantu ba Mvidi Mukulu, vuayi nunteleje, nennuambile bidiye mungenzele. Mvua mumubikile bua angambuluishe, meme kumuelelamu tuasakidila. Bu meme ne meji mabi munda, Mvidi Mukulu kavua mua kunteleja to. Kadi Mvidi Mukulu mmunteleje, mmuitabe ditendelela dianyi. Tuelayi Mvidi Mukulu tuasakidila! Kena mubenge dimusengelela dianyi, bualu udi munnange kashidi. Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu. Wa kuimba ne bisanji bia nshinga. Mvidi Mukulu wetu, utuleje muudi utunanga, utuele lupemba, ututangile ne luse. Nanku pa buloba bujima nebamanye muudi utulombola. Bisamba bionsu nebimanye ne: udi utupandisha. Mvidi Mukulu, bisamba bia bantu bikutumbishe, bisamba bionsu bikuele tuasakidila! Mu matunga onsu bantu basanke, bakutumbishe, bualu udi ukosa nsambu ya bantu pa yoyi, ulombola bisamba bia bantu pa buloba bimpe. Mvidi Mukulu, bukua panu bukutumbishe! Bisamba bionsu bikuele tuasakidila! Buloba mbumeneshe biakudia bivule, nenku Mvidi Mukulu, Mvidi Mukulu wetu mmutuele lupemba! Eyowa, Mvidi Mukulu mmutuele lupemba. Bantu bonsu nansha ba ku ntengu ya buloba, bitabe bumfumu buende, bamutshine! Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu. Musambu wa mu mukanda wa misambuya Davide. Padi Mvidi Mukulu ujuka, uya ku mvita, baluishi bende badi batangalaka, bena lukuna bende badi bamunyema lubilu. Udi ubatangalaja, bu mudi muinshi utangalaka, ujimina. Padiye umueneka, baluishi bende badi bateketa mu maboku, bu mudi manyi enguluka ku kapia. Kadi bantu ba Mvidi Mukulu nebamutumbishe, Nebasanke batue tshianga! Imbilayi Mvidi Mukulu misambu, nutumbishe dina diende. Nuakidile udi wendakana pa mavuba. Dina diende mMaweja-Nangila. Nutue tshianga, numusamune. Mvidi Mukulu udi usomba mu nzubu wende wa tshijila. Udi Tatu wa bana ba nshiya, ulumbuluila bakamba. Udi kayi ne babu, Mvidi Mukulu udi umupa nzubu. Badi mu lukanu udi ubapatula, bapete diakalenga, benze mudibu basue. Kadi bantomboji nebasombe mu buloba buume. Mvidi Mukulu, pauvua uya kumpala kua bantu bebe, mudianjidile mu tshipela, buloba kuzakala, mvula kuloka bikole, bionsu bikutshina wewe, Mvidi Mukulu wa Sinayi, bitshina Mvidi Mukulu wa Izrayele. Wewe kulokesha mvula wa bungi, buloba buume kutota. Ke muaba uvua bantu bebe baya kusomba, muaba uuvua mulongoluele bapele, bualu uvua ubananga. Maweja-Nangila udi wamba amu muaku umue. Bakaji kabayi kubala badi baya kuambila bantu ne: “Tuatshimunyi! Bakalenga ba baluishi betu mbanyeme lubilu! Tuetu bakaji bavua bashala ku nzubu, netuabanyangane bidi babayetu bapawula mu mvita. Mapuapua a nyunyi ya nkudimba avua akenka bu malamika tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, masala ayi akenka bu malamika mpawungi muimpe! — Kadi nudi nushala nuenu mu lupangu bua tshinyi? — Pavua Mvidi Mukulu wa bukole buonsu wipata bakalenga, mabua a mvula kuloka pa mukuna wa Salmone. ” Mukuna wa Bashane nngua tshijila, mukuna wa Bashane udi ne nsongu ya bungi. Kadi wewe mukuna udi ne nsongu mivule, udi ubaba mukuna udi Mvidi Mukulu musue kusomba, mukuna udi Maweja-Nangila muase, bua tshinyi? Mvidi Mukulu udi ne matempu a mvita binunu ne binunu. Maweja-Nangila mmufume nawu ku mukuna wa Sinayi, uya ku muaba wende wa tshijila. Udi ubanda pa mukuna wa Siyone ne bena mvita bavuaye mukuate. Bantu ne bavua bamutombokela, kumulambula milambu! Maweja-Nangila nease pa mukuna wa Siyone kashidi. Tuelayi Maweja-Nangila tuasakidila ku dituku ku dituku, bualu Mvidi Mukulu udi wambula bujitu buetu, utusungidila. Yeye ke Mvidi Mukulu udi utupandisha, ke Maweja-Nangila udi ne bukole bua kutusungidila ku lufu. Kadi Mvidi Mukulu neabose mitu mikale ne nsuki mile ya baluishi bende, neazaze tubalubalu tua mitu ya benji ba bibi. Maweja-Nangila uvua muambe ne: “Bantu banyi, nansha nuenu bikale kulu ku mikuna ya Bashane, nansha muinshi mua mayi manene, nennupatulemu, nnupingaje kuenu. Nenudiate mu mashi a baluishi benu, mbua yenu neisunsule bitalu bia bena lukuna benu.” Mvidi Mukulu, tuetu kumona bantu bebe batue milongu, benda luendu lua mazengu mu nzubu webe wa tshijila. Eyi! Mvidi Mukulu wanyi, Mukalenga wanyi! Bena misambu bafilele kumpala, bansongakaji pankatshi, bimbe tutumbi, bena bisanji ku ndekelu. Nuenu bonsu, ndelanganyi ya Yakobe, sangilayi mu bibilu, nutumbishe Maweja-Nangila, nuele Mvidi Mukulu tuasakidila. Bena tshisamba tshia Binyamine wa mukala bafilele kumpala, pashishe bamfumu ba bena Yuda ne bilamba biabu bilengeja bimpe, bamfumu ba Zebulone ne ba Naftali ku ndekelu. Mvidi Mukulu wanyi, leja bukole buebe. buuvua mutuenzele nabu malu a dikema! Mu Yerushalayime, mu nzubu webe wa tshijila, bakalenga badi bakulambula milambu. Kanyina bena Ejipitu, nyama ya mu mayi eyi. Tandisha bakalenga ba matunga, balume ba ngombe aba. Bakuambule nkanu yabu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Tangalaja bisamba bidi binanga mvita. Bamienampala ba mukalenga wa bena Ejipitu nebafike. Bena Kushe nebatendelele Mvidi Mukulu, bamutuadile milambu yabu. Nuenu bakalenga ba pa buloba, imbilayi Mvidi Mukulu misambu, tumbishayi Maweja-Nangila. Udi wendakana mu diulu, mu diulu dia kashidi, ukungula ne diyi dikole. Ambilayi bantu bonsu ne: Mvidi Mukulu udi ne bukole, udi Mukalenga munene mu Izrayele, butumbi buende mbutue mulu, mbutue panshi! Padi Mvidi Mukulu upatuka mu nzubu wende wa tshijila, bowa budi bukuata bantu. Mvidi Mukulu wa Izrayele udi upesha bantu bende bukole ne bumfumu. Mvidi Mukulu wetu, tuasakidila! Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu ne wa mu mukanda wa misambu ya Davide. Wa kuimba ne nzenze. Mvidi Mukulu wanyi, unsungidile! Mayi mmankuate ne mu nshingu. Ndi mudine mu lunteka ludi kaluyi ne muaba wa kuimana. Ndi munkatshi mua dilembua, mayi ampuekesha. Ndi mupungile ne diela mbila, muminu unsama. Mvidi Mukulu wanyi, mvua mukutangile, mutekemene kuudi, mesu kunkunza kunzuu! Badi bankina kapayi bualu, mbapite nsuki ya ku mutu bungi. Badi banshiminyina malu, badi ne dikanda, bakeba kunshipa. Ndi ne bua kupingaja tshindi tshiyi muibe. Mvidi Mukulu wanyi, udi mumanye bupote buanyi, mutandule malu mabi onsu amvua muenze. Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, kufuishi bantu badi batekemena kuudi bundu. Mvidi Mukulu wa Izrayele, kuyi ungambuluisha, bantu bonsu aba nebakuangate bibi. Badi bampenda, bangela bibingu, bualu ndi muntu webe! Nkadi muenyi munkatshi mua bena diku dietu, nansha bana ba tatu mene kabatshiena bammanye. Dinanga dindi nadi bua nzubu webe, didi dingosha munda bu kapia. Badi bakupenda, mbampende. Mvua nnyingalala, njila biakudia bobu kunseka! Mvua muvuale bilamba bia madilu, bobu kunsaka mu misambu. Miaba idi bantu basangile badi bantela, banu ba maluvu badi banseka, bangimba mu misambu. Kadi meme, Maweja-Nangila, ndi amu nkutendelela. Ungambuluishe tshikondu tshiudi musungule. Mvidi Mukulu wanyi, bu muudi unnanga bikole, ungitabe, unsungidile. Umpatule mu lunteka lundi ndina, unsungidile kudi badi bankina, unsabule mu dilembua. Muenji kaumpuekeshi, mavuala kaanjimiji. Lukita luanyi kalushadi muinshi mua mayi. Maweja-Nangila, ungitabe, bualu udi munnange. Amu wewe udi mua kungambuluisha. Bu muudi ne luse luvule, untangile. Ndi muntu webe, kunsokomi. Ndi mu dikenga dinene, ungitabe lukasa. Luakunu, ungambuluishe, unsungidile kudi baluishi banyi. Udi mumanye mudibu bampenda, bamfuisha bundu, bampetula; udi mumone kumpala kuanyi baluishi banyi bonsu. Bipendu mbinsunsule muoyi, nkadi mushikile. Mvua mukebe uvua mua kumfuila luse, kadi tshiena mumupete. Mvua muindile uvua mua kunsamba, tshiena mumumone. Baluishi banyi bavua bakisa biakudia bianyi, bampesha maluvu a buanji, pamvua ne nyota. Nanku basombe ne benyi babu ku mesa, babutuke. Badie biakudia bilunga ne buanga mu bibilu biabu bia tshijila, bafue! Tshibua tshibatue ku mesu, kabamonyi nganda! Ubatshibule nyima kashidi. Ubapumuine tshiji tshiebe, kadilu katshi kakole kaboshe. Nzubu yabu ibutuke, bonsu badi mu ntenta yabu babashipe. Bualu badi balondakaja muntu uudi mumane kunyoka, batumbula mputa ya baudi mumane kukengesha. Badika malu mabi abu onsu, kubafuidi luse ku kalu nansha kamue. Ukupule mena abu mu mukanda wa badi ne muoyi. Kubafundi pamue ne bantu bebe. Mvidi Mukulu wanyi, ndi mupele, kabidi mubedi, ungambuluishe, unsungidile. Nenkuimbile misambu, nkuela tuasakidila, ntumbishe dina diebe. Maweja-Nangila, ke bidi bikuenza disanka, mbipite ngombe milume ne mikaji indi nkulambula. Bantu bapuekele nebamone bionsu ebi, nebasanke. “Nuenu bonsu badi bakeba Mvidi Mukulu, nulale panu nuboboke. Bualu Mvidi Mukulu udi uteleja bena dikenga, kena ulengulula bantu bende badi mu lukanu. Diulu ne buloba, tumbishayi Mvidi Mukulu. Mayi manene ne bionsu bidimu, musamunayi. Bualu Mvidi Mukulu neapandishe Siyone, neibakulule bimenga bia Yuda. Bantu bende nebapinganemu, basombemu tshiakabidi. Ndelanganyi ya bantu bende, neipiane ditunga diabu edi. Bonsu badi bananga Maweja-Nangila, nebasombemu.” Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu ne wa mu mukanda wa misambu ya Davide. Bua kuleja Mvidi Mukulu dikenga dianyi. Mvidi Mukulu wanyi, umpandishe, Maweja-Nangila, kolesha, ungambuluishe. Badi basue kunshipa, bafue bundu, bapange tshia kuenza. Badi basanka bua dikenga dianyi, lumu lubupuke! Badi banseka, bundu bubakuate, bapuwe! Kadi bantu bebe bonsu basanke bikole bualu buebe, badi bakunanga, bakutumbishe matuku onsu. Mupandishi wetu, bambe ne: “Mvidi Mukulu mmunene!” Meme ndi mupele ne muena dikenga. Mvidi Mukulu wanyi, fika lukasa. Udi ungambuluisha, undama, ngwewe, Maweja-Nangila, kunengi, luaku lubilu. Maweja-Nangila, ndi nyemena kuudi, kumfuishi bundu. Bu muudi ukumbaja malaya ebe, unsungidile, mupikule. Unteleje ne ntema, umpandishe. Wikale lubuebue, muaba mukole undi mua kusokomena. Eyowa, wewe udi lubuebue, muaba undi mua kupetela lupandu. Mvidi Mukulu wanyi, ungepule ku bianza bia bantu babi, ku tshinyangu tshia bivi ne bakengeshanganyi. Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu, ndi nkutekemena, nkueyemina biangatshile ku buana buanyi. Katshia bandela, wewe ke tshipanda wa nshindamenu. Katshia ngamona diba, amu wewe ke uvua mundame. Ke pandi nkutumbisha diba dionsu. Bantu ba bungi bavua bela meji ne: Wewe uvua muntshipe. Kadi Wewe ke tshianyi tshipanda tshia kushindamena. Ndi nkuimbila misambu, nkutumbisha! nkusamuna matuku anyi onsu. Nkadi mukulumpe, kundekedi to. Tshitshiena ne bukole, kunshiyi nkayanyi. Baluishi banyi badi bangelela bifufu bibi, bakeba mudibu mua kunshipa, bamba ne: “Mvidi Mukulu kena kabidi nende ne bualu. Tumuipate, tumukuate, kakutshiena udi mua kumunyenga mu bianza bietu.” Mvidi Mukulu, kuikadi nanyi kule. Mvidi Mukulu wanyi, luaku lukasa, ungambuluishe! Badi bansonguela, bundu bubakuate, babutuke! Badi bankebela diakabi, ubafuishe bundu, bupuke lumu. Kadi meme matuku onsu ndi nkutekemena amu wewe. Nenkutumbishe misangu ne misangu. Dituku dijima nengambile bantu muudi ukumbaja biuvua mulaye. Nembalondele muudi utusungidila, utuenzela bilenga kabiyi kubala. Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wanyi, nemmanyishe bantu muudi ne bukole, muudi Wewe nkayebe wenza bionsu amu biakane. Mvidi Mukulu wanyi, udi mundongeshe biangatshile ku buana buanyi. Too ne lelu, ntshidi amu mmanyisha malu a dikema audi muenze. Mvidi Mukulu wanyi, nkadi ne nsuki mitoke, kadi kundekedi. Nanku nemmone mua kumanyisha bana banyi ne biikulu banyi, muudi ne bukole, wenza malu a dikema. Mvidi Mukulu, buakane buebe budi butua mulu, butua panshi. Udi muenze malu a dikema! Mvidi Mukulu wanyi, kakuena udi mufuanangane nebe. Udi mummueneshe mabika ne mala. Kadi neumfululule, ungepule ku lukita. Neunsambe ne lelu kabidi. Neumpingajile ne lumu luanyi luvuabu banyange. Mvidi Mukulu wanyi, nenkuimbile misambu ne lunzenze. Nenkutumbishe bualu udi muena diyi dimue. Mvidi Mukulu wa tshijila wa Izrayele, nenkusamune ne lunkombe. Nenkuimbile misambu, nkuela tunkunduluila, bualu uvua mumpikule. Bu muudi ukumbaja malaya ebe, nenkutumbishe buatshia buila. Bonsu bavua bakeba kumbutula, bundu bubakuate, bupuke lumu. Wa mu mikanda ya Shelomu. Mvidi Mukulu wanyi, upeshe mukalenga meji, akose nsambu pa yoyi bu muudi uyikosa. Upeshe muana wa mukalenga lungenyi, alonde dikasa diebe. Alombole bantu bende, kayi ne kansungasunga. Ambuluishe badibu bakengesha kapayi bualu. Ku bulongolodi buende, bupole bubuele mu ditunga, bubanji bupueke mu mikuna. Mukalenga akose nsambu ya bapele pa yoyi, ambuluishe bena dikenga, abutule badi babakengesha! Alale panu aboboke bu diba ne muenji, mu ndelanganyi ne ndelanganyi ya bantu. Bukalenga buende bulengelele bantu, bu mudi mvula uloka mu madimi, walengeja, bu mudi mvula wa mudimbi utotesha buloba, ubufukisha. Matuku adiye mu bukalenga, bakose nsambu amu pa yoyi. Bupole ne diakalenga bivulangane mu ditunga, too ne muajimina ngondu kashidi! Mukalenga adie bumfumu ku mayi manene too ne ku makuabu, ku musulu wa Perate too ne ku ntengu ya buloba. Baluishi bende nebatue binu kumpala kuende. Bena lukuna nebadiele panshi, bamukukuile. Bakalenga ba mu Tarshishe ne ba mu bidila bia kule, nebamutumine malambi, ba mu Saba ne ba mu Seba bamutuadile milambu. Bakalenga bonsu nebamukukuile, bisamba bionsu nebimuenzele mudimu. Neapikule muena dikenga udi umusengelela, kabidi ne mupele udi kayi ne mumuambuluishi. Neambuluishe udi kayi ne bukole, kabidi ne muena dikenga. Neabatatshile bua bapande. Neabepule ku tshinyangu ne kabutu, bualu udi ubananga, musue bua bashale ne muoyi. Mukalenga akole bobobu! Bantu bamulambule mpawungi wa mu Saba, batendelela, bamulombele diba dionsu, basengelela Mvidi Mukulu buatshia buila bua amuele lupemba. Ntete ya kuenza bukula, ivulangane mu ditunga. Biakudia bitoloke bia bungi mu mikuna, bisampile bu mu mikuna ya Lebanone, biele miepu bungi bu bisosa bia mu mpata! Lumu lua mukalenga lushale kashidi, bamutumbishe too ne muajimina diba tshiendelele! Bantu belangane lupemba, bamba ne: Mvidi Mukulu akusankishe, muvuaye muenzele mukalenga! Mu matunga onsu bantu bamutue makumbu! Tuele Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa Izrayele, tuasakidila. Amu Yeye ke udi wenza malu a dikema. Tuele Mvidi Mukulu tuasakidila! Lumu luende ndunene! Butumbi buende bumueneke mu buloba bujima! Amene, eyo, bikale nanku! Ke ndekelu wa misambu ya Davide, muana wa Ishayi. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Asafe. Ndi mumanye ne: Mvidi Mukulu udi unanga Izrayele, nangananga bantu badi bamuitaba. Kadi nkavua musue kupambuka mu njila, amu katupa kakese nkavua mua kufinunuka. Mvua mbaba bantu badi baditambisha, bavila Mvidi Mukulu, bualu badi bapeta dikasa dimpe mu malu abu onsu. Bantu abu kabatu basama, badi badiunda, bengelela. Ntatu idi ikuata bantu, kabena nayi, bipupu bikole bidi kudi bakuabu, kabiena bibalenga. Badi baditemba, bu bantu bela mabue a busanga. Tshinyangu ke tshiabu tshivualu tshidi tshibakumbanyina. Badi ne kantu ku bianza, bapepeja bantu bakuabu, bela amu meji a kuenzelangana bibi. Badi baseka bantu, bakula ne tshikisu, badiela mulu, batshinyisha bakuetu. Badi basendeka Mvidi Mukulu udi mu diulu, bajana bantu ba pa buloba. Ke padi bamue bena tshisamba tshia Mvidi Mukulu babalonda, bitaba bionsu bidi bantu babi abu bamba. Batu bebeja ne: “Tshidi Mvidi Mukulu mumanye ntshinyi? Yeye udi mulu muamua, tuetu panshi!” Ke mudi bantu badi bayila Mvidi Mukulu. Bakadi ne bintu bivule, bapeta amu bikuabu. Nanku, ndi muenze malu malenga amu patupu, tshiyi mpeta tshintu. Nansha ku muela wanyi kakuyi mashi, ndi mpangila bionsu. Matuku onsu ndi mmona amu makenga, dinda dionsu ndi mpeta amu dikasa dibi. Kadi meme muele meji a kuakula bu bantu babi abu, mvua mua kuyila tshisamba tshia bana bebe. Ke meme kukeba kujingulula bualu abu, kadi bivua amu binkolela. Kadi meme kubuela mu nzubu webe wa tshijila, kumanya bivua ne bua kubenzekela. Udi mubimanyike muaba mupulumuke bua baselemuke, badiela mu lupongu. Nebabutuke ku mubunyi wa disu. Lufu luabu lubi nelukuatshishe bantu bowa! Maweja-Nangila, wewe mujuke bua kubaluisha, nebajimine, bu mudi ndota ijimina muntu, padiye utabala. Pamvua ne kanyinganyinga, ngumvua bibi munda munda, tshivua kabidi ne lungenyi to. Mvua mutatakane bu nyama, tshiyi mua kukumvua. Kadi wewe uvua amu nanyi diba dionsu, munkuate ku tshianza bua tshiponu. Udi undombola mudi meji ebe, ku ndekelu neungakidile mu butumbi buebe. Mu diulu udi mua kungambuluisha nnganyi? Ki ngwewe nkayebe anyi? Panu panshi tshindi mua kujinga kabidi ntshinyi? Wewe ke undi nende. Nansha mubidi wanyi ne muoyi bienda bishikila, kadi wewe Mvidi Mukulu udi bukole buanyi, ushale wanyi diba dionsu. Bantu badi bakubenga, nebajimine, badi bakuvila, nebabutuke butubutuu. Kuikala nebe pabuipi ndiakalenga dianyi. Maweja-Nangila, ndi ntekemena kuudi, mmanyisha bantu bionsu biudi muenze. Kasala ka mu mukanda wa misambu ya Asafe. Mvidi Mukulu wanyi, udi mutubenge kashidi bua tshinyi? Udi mutulamine tshiji bua tshinyi? Tuetu bikale mikoku ya mu tshikumbi tshiebe? Uvuluke bantu bebe bauvua mudisunguile ku kale. Kupu muoyi bisamba biuvua mupikule, mubienze biebe. Kuvulaminyi mukuna wa Siyone, muaba uuvua musue kusomba. Ubande mu makolu: baluishi mbanyange nzubu webe mujima wa tshijila. Bena lukuna bebe bavua bela mbila ya disanka, mu nzubu webe, muaba mene uudi usomba. Bavua bimanyikamu mabendela abu, baleja mudibu batshimune. Bavua benza nzubu awu bu muaba wa kupuila mitshi, bela bisuyi mulu, bu badi bakosa mitshi muitu, banyanga bimana bienza ne mabaya malengeja, babipanda bonsu pamue ne ngindu, kabidi ne milonda. Bavua bosha nzubu webe wa tshijila, bamupula panshi, bamupisha mikiya. Bavua batuamba ne: “Netubabutule bonsu! Netoshe nzubu yonsu ya kutendelela idi mu ditunga diabu.” Kakutshiena bidi bileja ne: wewe udi munkatshi muetu. Bambi kabatshiena bamanyisha malu. Kakuena wa kutudi udi mumanye ne: ebi nebijike diba kaayi. Mvidi Mukulu wanyi, muluishi neakusendeke kabidi matuku bungi munyi? Muena lukuna neakuseke kashidi anyi? Kuena musue kutuambuluisha bua tshinyi? Muudi muele maboku panyima, mulengulule bualu ebu mbishi? Kadi kuonsu eku Wewe udi Mukalenga wetu. Kale uvua muenze malu a dikema pa buloba. Wewe wakapandulula mayi manene ku bukole buebe, wakaboza mitu ya bidika bia mu mayi. Uvua muzaze kabalubalu ka tshidika tshia Leviyatane, mutshidishe kudi nyama ya mu tshipela. Uvua mupatule mayi mu mpokolu ne mu tusulu, mumishe misulu minene ivua kayiyi mua kukama. Uvua mufuke munya ne butuku, muteke diba ne ngondu pa muaba wabi. Uvua mushindike mikalu ya buloba, muenze tshikondu tshia luya ne tshia mashika. Maweja-Nangila, vuluka mudi muluishi ukufunyina, mudi bantu batatakane aba bakuseka. Kutupu muoyi tuetu bapele bebe, tunkudimba tuebe, kutueledi nyama ya lonji. Vuluka ndondu iuvua mutue netu. Bena tshinyangu badi mu ditunga dijima, too ne mu miaba ya ku mpenga. Badi batukengesha, batunyenga bionsu. Utusungidile, tumone mua kukutumbisha. Mvidi Mukulu wanyi, juka, udiakajile bualu buebe. Vuluka mudi bantu batatakane aba bakupenda diba dionsu. Kupu muoyi mbila idi baluishi bebe bela. Mitoyi ya bena lukuna bebe idi ivulangana matuku onsu. Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu, wa kuimba bu musambu wa “Kubutuishi…” Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Asafe. Mvidi Mukulu wetu, tudi tukutumbisha, tukuela tuasakidila, tumanyisha bantu bukole buudi nabu, ubalondela malu a dikema auvua muenze. Mvidi Mukulu udi wamba ne: “Meme nkayanyi ndi njadika tshikondu tshindi ndumbuluisha bantu, nenkose nsambu yabu amu pa yoyi. Nansha buloba buzakala, nansha badi basepu batshina, kadi meme ndi mbushindika pa makunji abu kashidi.” Ndi ngambila bena dikamakama ne: “Kanudisu kabidi to!” Ntandisha badi kabayi bangitaba ne: “Bienu biantondi! Diditemba dienu dijike, didiela mulu dienu ndintonde! Numanye ne: lupandu luenu kaluena lufuma kudi diba dipatukila, nansha kudidi dibuelela. Kaluena lufuma ku mikuna nansha ku tshipela. Amu Mvidi Mukulu ke udi ulumbuluisha bantu, upuekesha umue, ubandisha mukuabu.” Mu bianza bia Maweja-Nangila mudi dikopu dia maluvu, dia maluvu a buanji mamane kuzaza. Ke maluvu a tshiji tshia Mvidi Mukulu. Udi wanuisha bantu babi ba pa buloba. Badi ne bua kuanua bonsu, kuajikija too ne binyindanyinda, kushiya dikopu munda mutupu. Kadi meme tshiakupuwa to. Nengimbile Mvidi Mukulu wa Yakobe misambu, mmanyishe bantu bionsu bivuaye muenze. “Neatokeshe bena ditambisha bonsu, kadi bantu bende neabatantamije.” Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu. Wa kuimba ne bisanji bia nshinga dikumi. Wa mu mukanda wa misambu ya Asafe. Mvidi Mukulu mmudimanyishe mu Yuda. Dina diende nditumbe mu Izrayele. Nzubu wende wa ntenta udi mu Saleme. Muaba wende wa kulala udi mu Siyone. Ke muaba uvuaye mutshibuile bia lufu: miketa, ngabu ne miele bia baluishi. Mvidi Mukulu udi wa kutshina, udi mupite ne mikuna idi ishala tshiendelele! Badi banyenga bintu bia bena mvita ba bukitu, bafuile ku tulu, kabavua ne mushindu wa kudisungila. Mvidi Mukulu wa Yakobe, pauvua mukanyine nyama ya tubalu, ne badi babandapu, bapangi bukole. Bu muudi wa kutshina, nnganyi udi mua kuimana kumpala kuebe paudi ne tshiji? Udi ukosela bilumbu mu diulu muamua, buloba budi butshina, bushala talalaa, paudi ujuka bua kumanyisha dipangadika diebe, dia kusungidila bantu bapuekele ba pa buloba. Nansha tshiji tshia bantu netshikutumbishe, ne bonsu bikale bapambuke ku tshiji tshiebe, nebakuenzele tshibilu. Uditshipe kudi Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu webe wenze muuvua mumulaye. Nuenu bonsu badi bamunyunguluke, nufike ne milambu yenu kudi Mvidi Mukulu wa kutshina. Udi umusha ditambisha dia bana ba bamfumu, udi ukuatshisha bakalenga ba pa buloba bowa. Musambu wa mulombodi wa bena misambu. Wa Yedutune. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Asafe. Ndi ndidila Mvidi Mukulu ne diyi dikole bua dikenga dianyi. Ndi ndidila Mvidi Mukulu bua anteleje. Ndi nkeba Maweja-Nangila pandi mu dikenga, ndi mmuoluela bianza butuku bujima, tshiyi mpungila ndi mbenga bua muntu kansambi. Pandi mvuluka Mvidi Mukulu, ndi ntua mikemu, pandi ngela meji ndi nteketa mu maboku. Maweja-Nangila udi umpesha tshitabela, ndi ntata mpanga tshindi mua kuamba. Maweja-Nangila neatubenge kashidi anyi? Kena kabidi netu bualu anyi? Maweja-Nangila udi mutuipate kashidi anyi? Kena kabidi ne tshia kutuambila anyi? Mvidi Mukulu mmupue muoyi bua kutufuila luse anyi? Mmutubenge bua padiye ne tshiji anyi? Ndi ngamba ne: “Bualu budi buntonda budi bua Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, kena kabidi netu bualu.” Maweja-Nangila, ndi mvuluka bionsu biuvua muenze. Eyowa, ndi ngela meji ku malu ebe a kukema a kale. Ndi nganyisha biudi muenze, ndi nganyisha malu audi muenze tshiyi mua kupua muoyi. Eyi! Mvidi Mukulu, njila webe udi wa tshijila, kakuena mvidie mukuabu udi munene bu wewe Mvidi Mukulu. Wewe nkayebe ke udi wenza malu a dikema, udi muleje bisamba bikuabu bumfumu buebe, Uvua mupikule bantu bebe ku bukole buebe, ndelanganyi ya Yakobe ne ya Yozefe. Eyi, Mvidi Mukulu, padi mayi akumona, avua akuatshika bowa, avuanduluka too ne muinshi muawu. Mavuba akapatula muenji mukole, munkatshi mua mayi muvua mikungulu ya mvula, miketa yebe ivua ipitakana nseke yonsu. Munkatshi mua mikungulu ya mvula, mipenya ivua ikuatshisha bantu bowa, buloba buvua buzakala ne bowa. Mvidi Mukulu uvua mupande njila mu mayi manene, uvua wendela muinshi mua mayi manene muntu kavua mua kumona dikasa diebe. Uvua muteke Moshe ne Arone, bua bashale balami ba bantu bebe. Kasala ka mu mukanda wa misambu ya Asafe. Bantu banyi telejayi bimpe malongesha anyi, teyayi matshi ku bindi nnuambila. Nengele lusumuinu, bua kunuambila malu avua menzeke kale. Malu aa nga kutudi, atuvua bumvua bantu bamba, ne baledi betu mbatulondelawu. Katuena basue kuasokoka bana betu, kadi netuambile ndelanganyi yetu, mudibu mua kutumbisha Maweja-Nangila, bukole buende ne malu a kukema adiye muenze. Uvua mulongeshe bantu bende, kuelelaye bena Izrayele mukenji, kuambilaye bankambua betu, bua balongeshe bana babu malu aa. Nenku, ndelanganyi idi ilonda, ya bana badi kabayi banji kulela neyibumanye, bua ikale iyuluija bana babu. Bua bana batekemene kudi Mvidi Mukulu, kabayi bapua muoyi bidiye mubenzele, ne bua balame meyi ende. Nenku, kabakulonda kabidi ngenzelu ya bankambua babu ivua mibi, ya bantu batomboke, bena mpala ibidi, kabayi balamate Mvidi Mukulu. Bantu ba mu tshisamba tshia Efrayime, bavua baluangana ne mata a miketa, bakanyema mvita mu dituku adi. Kabavua banemeka ndondu uvuabu batue ne Mvidi Mukulu, bavua babenga mua kulonda mikenji yende. Bavua bapue muoyi malu a kukema avuaye muenze, ne bishima bivuaye mubaleje. Uvua muenze malu a kukema ku mesu a batatuabu, mu ditunga dia Ejipitu ne mu buloba bua Sowane. Uvua mupande njila mu mayi manene bua kusabukabu, uvua muimanyike mayi bu tshimana. Mu munya uvua ubalombola mu divuba kumpala kuabu, butuku uvua ubakenkeshila tshimunyi tshia kapia. Kupandaye mabue mu tshipela, bua kubapesha mayi a muinshi mua buloba. Kupatulaye mayi mu dibue, kupuekeshaye mayi bu misulu. Kadi kuenzabu malu mabi mu tshipela, kutombokelabu Mvidi Mukulu Muena kulu. Kutetabu Mvidi Mukulu, kumulomba biakudia. Kujanabu Mvidi Mukulu badikonka ne: “Mvidi Mukulu udi ne bukole bua kutupesha biakudia mu tshipela anyi? Bulelela, uvua mupande lubuebue, mupatule mayi, ne misulu ya mayi ipueka. Kadi udi mua kutupesha biakudia anyi kupesha bantu bonsu munyinyi anyi?” Maweja-Nangila umvua amu malu awu, kufikaye munda, kukuatshila bena Izrayele tshiji, bu kapia bua kuosha bantu bende. Bualu bantu bende kabavua bamuitabe, kabavua bangata diambuluisha diende ne mushinga. Kutuminaye mavuba a kulu diyi. Kunzululaye biibi bia diulu. Kubalokeshilaye mana bua kudiabu, kupeshaye bantu bende diampa dia mu diulu. Kubatuminaye biakudia bikumbane: bantu kudiabu biakudia bia batumibue ba Mvidi Mukulu. Pashishe Mvidi Mukulu kupatula lupepela mu diulu, luseke ludi diba dipatukila, kuenzeja lupepela lua kuinshi kua ditunga bua lupepe bikole. Kubapatuilaye munyinyi bu lupuishi, nyunyi bungi bu lusenga lua ku muelelu wa mayi manene. Kuyiponeshaye panshi, ya bungi mu mitanda, ivua minyunguluke ntenta ya bena Izrayele. Maweja-Nangila kubapesha bintu bivuabu bajinga, kubidiabu bungi buvuabu basue. Kabayi banji kukumbaja majinga abu, anu patshivuabu ne biakudia mukana, tshiji tshia Mvidi Mukulu kubatulukila, kushipaye bansongalume ba bena Izrayele. Nansha mubashipe nanku, bena Izrayele kuenzabu kabidi malu mabi, kabena bitabe malu avua Mvidi Mukulu muenze a kukema nansha. Nenku kubajimijaye diakamue, kubashipa bonsu musangu umue. Bamane kupunga ne lufu, kutangilabu kabidi kudi Mvidi Mukulu, kupinganabu kudiye bakeba diambuluisha diende. Kuvulukabu ne Mvidi Mukulu uvua lubuebue luabu, Mvidi Mukulu Muena kulu uvua musungudi wabu. Kadi kabavua ne bulelela. Bivuabu bamuambila bivua bia dishima. Kabavua bamulamate nansha, bavua bupule ndondu uvuabu batue nende. Kadi yeye uvua mubanange, ubafuila luse, kayi ubabutula. Kavua ulonda muvua tshiji tshiende tshimuambila. kavua ulonda meji atshi, uvua uvuluka ne badi amu bantu, badi bu lupepela ludi lupatuka kaluyi lupingana kabidi. Mmisangu bungi munyi kuabu bamutombokele mu tshipela! Mmisangu bungi munyi kuabu bamunyingalaje mu muaba awu uvua kauyi mayi! Kutuadijabu tshiakabidi kuteta Mvidi Mukulu. Kutombokelabu Mvidi Mukulu wa Tshijila wa Izrayele. Kupuabu muoyi bivuaye mubenzele, pavuaye mubapatule mu bianza bia baluishi, kabayi bavuluka bishima biende, bivuaye mubenzele mu Ejipitu ne malu a kukema mu ditunga dia Sowane. Mayi a mu majiba kuandamuka mashi, bua bena Ejipitu kabapetshi mayi a kunua. Njiji kua ibasuma, ibanua mashi, kubatumina ndimba kua ibatatshisha, kubutulayi bintu bionsu. Mikumbi kunyanga bia pa madimi. Bivuabu banowa, kubidiabu kudi mpasu. Kubutulaye madimi abu a mionji ya mvinyo ku mvula ya mabue, kushimbula mitshi yabu ya sikomore ku mvula wa tshipupu. Bimuna biabu kubutuka ku mabue a mvula, ne bisumbu biabu bia mikoku ku muele wa mvula. Ku ndekelu Mvidi Mukulu kutumina bena Ejipitu tshiji tshikole, kubafikila munda, kubakengesha mishindu yonsu. Nanshaye kukandika tshiji tshiende, kavua amu mubatumine lufu nkayalu, kadi, kubatuminaye kabidi bipupu bia mishindu yonsu: mu meku a bena Ejipitu, mu ndelanganyi ya bana ba Kame, kubutulaye ba muana buta, bana bavuabu balela kumpala patshivuabu ne bukole. Pashishe kutumaye bantu bende, bu tshisumbu tshia mikoku tshidi tshipatuka mu tshikumbi, kuyaye ne bantu bende mu tshipela bu mudi muntu ulombola mikoku yende. Kubalombolaye mu ditalala kabayi ne bowa, baluishi babu mayi manene kubabuikila. Pashishe kubafikisha mu buloba buende bua tshijila, ku mukuna uvuaye munyenge ku bukole buende. Kuipataye bisamba bia bantu benyi bobu batangile, kubapeshaye buloba ebu, bu bumpianyi buabu. Kupingajaye bena Izrayele mu buloba bua bena Kanaane. Kadi bobu kubenga Mvidi Mukulu Muena kulu, kumutombokela, kushipa mikenji yende. Kushalabu bantu babi, bashipianganyi, bu muvua bankambua babu, kubengabu mikenji, bu mudi nshinga ya buta mituntumuke. Kupendabu Maweja-Nangila, batendelela pa mikuna miaba ya bantu benyi, mvidie ya bantu ba bisamba bikuabu, kumufikishabu munda ne disonga dia mpingu ya mvidie ya patupu. Mvidi Mukulu umona nanku, kufikaye munda, kuengululaye bena Izrayele. Kushiyaye nzubu wende wa Silo, ntenta uvuaye musombe munkatshi mua bantu. Bua mushete wa ndondu, tshimanyinu tshia bukole buende ne lumu luende, kuufilaye mu bianza bia baluishi bua kuyawu mu bupika. Bu muvuaye mufikile bantu bende munda, kubafilaye bua babashipe. Kapia kubutula bansongalume, kupangabu mua kuimbila nsongakaji misambu. Batuangaji kufua ku muele wa mvita, kakuvua kushala nansha bakaji bakamba bua kudila. Pashishe Maweja-Nangila kutabala, bu mudi muntu mujuke ku tulu, bu mudi muena mvita wa bukitu, mutenduke maluvu. Maweja-Nangila kukuma baluishi bende, kubipata, kubafuisha bundu kashidi. Yeye kuipata ndelanganyi ya Yozefe, kubenga kusungula tshisamba tshia Efrayime, kadi kusungulaye tshisamba tshia Yuda, ke mukuna wa Siyone uvuaye munange. Yeye kuibakilapu nzubu wende wa tshijila, nzubu uvua mukole bu diulu, ne bu buloba, buvuaye muibake nabu nzubu wa kashidi. Maweja-Nangila uvua musungule Davide, bua kuikala muena mudimu wende. Uvua muye kumukeba mu tshikumbi tshia mikoku, uvua mumuangate pavuaye ulonda mikoku mu nyima, bua kuikala mulami wa bena Izrayele, bantu bende bavuaye mupite kunanga. Davide kuenza mudimu wende, kulombola tshisamba tshia Maweja-Nangila, ne muoyi mulenga kabidi ne meji. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Asafe. Eyi, Mvidi Mukulu, bantu benyi mbanyange muaba webe uudi usomba, mbashiye mikiya mu nzubu webe wa tshijila, Yerushalayime mmushale kabutu. Bitalu bia bena mudimu bebe mbabidie, kudi nyunyi ya mikanku, ne minyinyi ya bantu bebe bakane kudi nyama ya tshisuku. Bitalu bia bakulamatshi bebe bidi panshi, miaba yonsu mu Yerushalayime, kakuyi muntu udi mua kubijika. Tuetu aba, bena mutumba badi batupenda, badi netu pabuipi badi batulembakaja. Maweja-Nangila neutulaminyine tshiji atshi tshikole, ne mukawu udi wosha bu kapia musangu bule munyi? Benyi aba badi kabayi bakumanye, ne makalenga adi kaayi akutendelela, ubafikile bonsu munda. Bualu bavua bapawule Izrayele, bavua banyangakaje muaba wende. Kututandishi bua bilema bia bantu bavua badianjile kumpala kuetu, kadi bua dinanga diebe, pingana kutudi. Kujingakanyi to, bualu tudi badishinde panshi menemene. Mvidi Mukulu musungidi wetu, luaku utuambuluishe, bualu lumu luebe mbalunyange, utupandishe, utufuile luse, bualu butumbi buebe ke budibu bapepeja. Bantu benyi badi batukonka ne: “Mvidi Mukulu wabu udi wenza tshinyi? ” Kadi bamanye ne: tudi basue kumona muudi usombuela, bua lufu lua bena mudimu bebe. Uteleje ne luse miadi ya bena lukanu. Wewe udi ne bumfumu bunene, upandishe bantu badibu bakeba kushipa. Maweja-Nangila, bisamba bitudi nabi mutumba bidi bikuluisha, ubipingajile misangu muanda mutekete bipendu biabu, bivuabu bakupenda. Kadi tuetu bantu bebe, mikoku ya mu tshikumbi tshiebe, netukuimbile misambu kashidi, tukutumbishe mu nkama ne nkama ya bidimu. Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu, wa mu mukanda wa misambu ya Asafe, wa kuimba ne lunzenze. Eyi, mulami wa mikoku wa bena Izrayele, teleja! Wewe udi ulombola bantu bebe bu mudi muena mikoku, wewe udi ne nkuasa wa bumfumu pa mutu pa bakerubine. Uleje bukole buebe, ku mesu a bisamba ebi: tshia Efrayime, tshia Binyamine, ne tshia Menashe utuakidile, utupandishe. Mvidi Mukulu, utulongeshe, utupingaje kuudi, nanku netupande. Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, tshiji tshiebe netshijike diba kaayi? Bilondeshile mudi bantu bebe bakutendelela? Udi mukutshishe bantu bebe ne kanyinganyinga, kukuatshikabu binsonji makopu tente. Udi mutukebeshe matandu kudi bena mutumba, baluishi betu badi batulembakaja. Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, utupingaje kuudi, utuakidile netupande. Wewe kutula mutshi wa mvinyo mu Ejipitu, wewe kuipata bisamba bia bantu bua kuukuna tshiakabidi. Wewe kulongoluela muaba wawu. Pashishe kuelawu miji, kutangalakawu mu ditunga, dileji diawu kubuikila mikuna, matamba awu kubandawu pa mitshi ya sedre. Kulepeshawu matamba awu too ne ku mayi manene, ntonga yawu kufika too ne ku musulu wa mayi a Perate. Udi mutule lupangu luawu bua tshinyi? Bonsu badi bapita mu njila badi baupopola, bapola tumuma tuawu, ngulube wa ditu udi uunyanga, nyama ya tshisuku idi iudia. Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, pingana, mu diulu muudi amu, utangile panshi umone bidi bituenzekela, akuila mutshi wa mvinyo ewu. Ukube mutshi uuvua wewe nkayebe mukune, — ne muana ewu wa balume uudi mukoleshe. — Bantu bavua bosha mutshi ewu mu kapia nebauvingutule, miaku yebe ibatape, bafue babutuke! Tshianza tshiebe tshishale pa mutu pa mukalenga, udi usomba ku tshianza tshiebe tshia balume, pa mutu pa muntu ewu uuvua mukoleshe. Nenku, katuena tumuka kuudi to, utulame ne muoyi, netukutendelele amu wewe. Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, utupingaje kuudi, utuakidile netupande. Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu, wa mu mukanda wa misambu ya Asafe. Musambu wa kuimba ne lunzenze lua Ngate. Nuelele Mvidi Mukulu mbila ya disanka, udi utulama, nukumine Mvidi Mukulu wa Yakobe bikashi. Imbayi musambu, nuimbe ne ngoma, ne lunkombe ludi ne muadi muakane ne lunzenze. Nuele mpungi padi ngondu ubala, padiye utokesha bikole, ne mu dituku dietu dia tshibilu. Bualu etshi ke mudimu wa bena Izrayele, dipangadika dia Mvidi Mukulu wa Yakobe, mukenji uvuaye muelele Yozefe, pavuaye uluisha bena Ejipitu. — Meme kumvua diyi, dindi tshiyi mumanye, dingambila ne: Ndi mukumbushe bujitu buvua pa makaya ebe, bianza biebe mbilekela tshisaka tshia bujitu. Pauvua mu dikenga, wewe kumbikila, meme kukupandisha. Meme kukuitaba mu tshipepela tshikole. Meme kukuteta ku mayi a Meriba. Bantu banyi nunteleje, ndi nnudimuja! Bena Izrayele, bu nuenu banteleje! Kanuena mua kuikala ne mvidie mukuabu munkatshi muenu! Kanutendeledi mvidie ya bena bisamba bikuabu. Bualu meme ke Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wenu, uvua munupatule mu Ejipitu. Bulula mukana bikole, nemmuwuje tente. Kadi bantu banyi, kabena bumvua diyi dianyi, bena Izrayele badi bambenga. Nenku, meme kubalekela mu tshitunu tshiabu, bua benze tshidibu basue. Bu bantu banyi, bena Izrayele banteleja, bu bobu balonda njila undi mubaleje, diakamue nentekeshe baluishi babu, nenkume bena lukuna babu. Pashishe baluishi ba Maweja-Nangila, nebalekele ditambisha diabu, bena Izrayele nebasombe talalaa too ne tshiendelele. Maweja-Nangila neabadishe ne ntete mimpe ya kuenza bukula, neabukutshishe ne buitshi bua muitu. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Asafe. Mvidi Mukulu udipu, muela munkatshi kudi tshipangu tshiende, munkatshi mua mvidie udi ukosa nsambu pa yoyi wamba ne: “Nenulumbuluishe bantu ne kansungansunga, bua kubingisha badi bapila too ne ku diba kaayi? Nulumbuluile badi kabayi mubakuidi ne bana ba nshiya, nulumbuluile bapela ne bena dikenga. Nusungidile badi kabayi ne mubakuidi ne bena diakabi, nubapandishe mu bianza bia bantu babi. “Kadi kanuena numvua, kanuena bamanye tshintu nansha tshimue, nudi mu miidima, nuenda nububuta, ke padi bantu bakeba kubutuka. Ndi ngamba ne: nuenu bonsu nudi mvidie, nudi bena diku dia Mvidi Mukulu Muena kulu. Kadi bu munudi bantu, nenufue, nebanupuekeshe panshi bu mudibu bapuekesha mulombodi wa mu bukalenga.” Mvidi Mukulu, juka, undumbuluile kudi bakoshi ba nsambu ba pa buloba, bualu udi mfumu wa bisamba bionsu. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Asafe. Mvidi Mukulu, kuikishi, kupuwi to, kusombi tshianana kuyi ne tshiudi wenza. Mona baluishi bebe badi benza disalu, badi bakukina badi bakulundukila, bela mitu mulu. Badi belela bantu bebe tshitungu, badi belela bantu bebe baudi ulama tshipangu. Badi bambilangana ne: “Tuyayi, tubabutule, bua kabikadi ne tshisamba tshia bantu, bua kabatedi kabidi dina dia bena Izrayele tshiendelele!” Badi bakonkangana meji, bumvuangana bonsu, bua kutua ndondu wa kukuenzela bibi. Bantu abu, mbena Edome ne bena Ishemayele, bena Mowabe, ne Agare ne bena Ngebale, bena Amone ne bena Amaleke, bena Peleshete ne kabidi bena ditunga dia Tire. Too ne bena Ashure mbadisangishe nabu, bua kuambuluisha ndelanganyi ya Lote. Eyi, Mvidi Mukulu, enzela bantu aba bu muuvua muenzele Sisra ne Yabine, ku musulu wa muenji mukole wa Kishone. Nansha bu muuvua muenzele bena Madiyane, bavua babashipe ku mpokolu wa Arode. Kushalabu bufuke bua buloba. Wenzele bana ba bamfumu babu, bu Orebe ne Zebe, ne bamfumu babu bonsu bu Zeba ne Salmuna, bantu aba bavua bamba ne: “Tunyenge muaba wa Mvidi Mukulu, ushale wetu.” Mvidi Mukulu wanyi, ubenze bashale bu ntete ya mitshi, mipepula kudi lupepela. Bu mudi kapia kuosha ditu, bu mudi ludimi lua kapia lutemesha kapia ka mikuna minene, ubipate ne mvula wa tshipupu, ubatshinyishe ne mvunde. Ubafuishe bundu mesu tente, bua batangile kuudi wewe Maweja-Nangila. Bundu ne bowa bibakuate tshiendelele, ditekemena diabu dijimine, bafue menemene. Nenku bamanye ne: Wewe udi Maweja-Nangila, udi nkayebe pa buloba bujima, Mvidi Mukulu Muena Kulu. Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu. Wa mu mikanda wa misambu wa bena Kora. Wa kuimba ne lunkombe lua Ngate. Maweja-Nangila wa bukole buonsu, ndi munange nzubu webe bikole! Muoyi udi undubakana munda, pandi ngindila bua kubuela mu lubanza lua nzubu wa Mvidi Mukulu. Mubidi wanyi mujima udi wela mbila ya disanka, kudi Mvidi Mukulu wa muoyi. Nansha mushamusha mmupete muaba wa kuikishila, ne kandindi nkapete disua bua kuteka bana baku, pabuipi ne bilambuilu biebe wewe Maweja-Nangila, wa bukole bonsu, mukalenga wanyi ne Mvidi Mukulu wanyi. Diakalenga ndia badi basomba mu nzubu muebe, bakutumbisha amu kukutumbisha diba dionsu. Ba diakalenga mbantu badi bapeta tshisokomenu kuudi, badi ne disanka dia luendu mu muoyi wabu. Padibu bapitshila mu tshibandabanda tshiume, Mvidi Mukulu udi utshikudimuna, utshienza muaba mutalale wa mayi, nansha mvula mbedi udi utshibuikila ne majiba. Badi bapeta bukole padibu baya, bua umueneka kumpala kua Mvidi Mukulu mu Siyone. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, umvua kutendelela kuanyi, Mvidi Mukulu wa Yakobe, unteleje. Eyi, Mvidi Mukulu, mukalenga wetu ne ngabu wetu, akidila muntu webe uudi mujidile. Bualu kusomba dituku dimue mu lubanza lua nzubu webe wa kutendelela, nkupite kusomba matuku tshinunu munga muaba. Mvidi Mukulu wanyi, kuimana kumbelu kua nzubu webe, nkupite kusomba mu ntenta ya bantu babi. Bualu Maweja-Nangila, udi Diba ne Ngabu. Tudi tumanyisha Mvidi Mukulu bua luse ne butumbi; Maweja-Nangila udi upesha bantu bakane masanka. Maweja-Nangila wa bukole buonsu, muntu udi unyemena kuudi udi ne disanka! Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu. Wa mu mukanda wa misambu wa bena Kora. Maweja-Nangila udi mutokele ditunga diebe munda, udi mukudimune nsombelu ya ndelanganyi ya Yakobe. Udi mukupule tshilema tshia bantu bebe, mubabuikidile malu mabi abu. Udi mulekele tshiji tshiebe, kuena musue kubafikila munda. Eyi, Mvidi Mukulu musungidi wetu, mulengeje tshiakabidi, lekela kutufikila munda. Neutukuatshile tshiji matuku onsu anyi? Neufikile ndelanganyi yonsu munda anyi? Utupeshe muoyi tshiakabidi, bua tuetu bantu bebe tusanke bualu buebe. Maweja-Nangila, utuleje buimpe buebe, utuambuluishe. Ndi musue kuteleja tshidi Mvidi Mukulu wamba. Maweja-Nangila udi wamba bua ditalala, dia bantu bende, badi bamulamate, ne badi batekemena kudiye. Bulelela, diambuluisha diende didi pa buipi ne badi bamutshina, butumbi buende nebushale mu ditunga dietu. Malu mimpe ne bulelela nebisangile, buakane ne ditalala nebiupukilangane. Bulelela nebufumine mu buloba, kadi buakane nebufumine mu diulu. Maweja-Nangila ke udi upesha bantu masanka, ne ditunga dietu nedipatule bintu biadi. Buakane budi buenda kumpala kua Maweja-Nangila, nebumuleje njila wa kuenda. Ditendelela dia mu mukanda wa misambu ya Davide. Maweja-Nangila, teya ditshi diebe kundi, ungitabe, bualu ndi mupele ne muena dikenga. Ndi umue wa ku bantu bebe badi bakulamate, undame. Ndi muena mudimu webe, ndi ntekemena kuudi, unsungidile wewe Mvidi Mukulu wanyi. Maweja-Nangila, ndi nkubikila matuku anyi onsu, ungambuluishe. Maweja-Nangila ndi ntangila kuudi wewe, ndi nkusengelela, unsankishe. Maweja-Nangila wewe udi muakane, udi ne muoyi wa kufuila bantu luse, ne wa kupesha badi bakubikila bintu. Maweja-Nangila, teleja mundi nkutendelela, umvue pandi nkutendakena. Pandi mu dikenga, ndi nkubikila bualu neungitabe. Maweja-Nangila, kakuena mvidie umue udi bu wewe, kakuena mvidie udi mua kuenza biudi wewe wenza. Wakafuka bisamba bionsu, nebifike bua kukukukuila, ne kukutumbisha wewe Maweja-Nangila. Bualu udi munene, udi wenza malu a dikema, udi amu wewe nkayebe, Mvidi Mukulu mulelela. Maweja-Nangila, undeje njila undi mua kulonda, ndi musue kuenda mukulamate, nsumpakana amu bua bualu bumue: kukutumikila wewe. Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wanyi, nenkutumbishe ne muoyi wanyi onsu, nenkunemeke matuku onsu. Buimpe buebe buudi mundeje budi bunene, udi mumpatule mu dijimba dia lufu. Eyi, Mvidi Mukulu, bena kapeja badi bajuka bua kunduisha, tshisumbu tshia bantu bapange malu tshidi tshikeba kunshipa. Kabena bakuangata ne mushinga to. Kadi wewe, Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu udi ufuila bantu luse, wa lutulu, muwule tente ne buimpe, ulama malaya ebe, tangila kundi, ungambuluishe. Ndi muena mudimu webe, umpeshe bukole buebe, ndi muntu webe, unsungidile. Umpeshe tshimanyinu tshidi tshindeja ne: malu onsu neende bimpe. Bundu bukuate badi bankina, pamonabu ne wewe, Maweja-Nangila udi munsungidile ne munsambe! Musambu wa mu mukanda wa misambu wa bena Kora. Maweja-Nangila udi muibake Yerushalayime, pa mikuna ya tshijila. Udi munange tshimenga tshia Siyone, bipite dinanga dia minga miaba ya mu ditunga dia Yakobe. Wewe tshimenga tshia Mvidi Mukulu, Mvidi Mukulu udi ukutumbisha wamba ne: “Ku bonsu badi bammanye: ndi ntela bena Ejipitu, bena Babilone, bena Peleshete, bena Tire ne bena Kushe, badi babalelele mu matunga aa. Kadi Siyone, badi bamuamba ne: ke tshimenga tshilelela tshia bantu bonsu. Mvidi Mukulu Muena kulu ke udi mutshiase.” Maweja-Nangila udi mufunde mena a bantu mu mukanda wa mena, udi mumanyishe muntu yonsu wa kudibu ne: “Siyone ke tshimenga tshiende tshilelela.” Wewe Tshimenga tshia Mvidi Mukulu, bimbi ba misambu ne baji ba maja bonsu tshiapamue, batumbishe lumu luebe. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya bena Kora. Wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu. Wa kuimba mu dibungama. Kasala ka musambu kela kudi Emane, muena muabu. Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu, musungidi wanyi, mu munya ndi ndomba diambuluisha diebe, butuku ke meme kuimana kumpala kuebe. Anyisha, uteleje mundi nkutendelela, teleja muadi wanyi. Bulelela ndi ne makenga a bungi, ndi pabuipi ne lufu. Bantu bonsu badi bammona bu muntu mufue, bu muntu udi kayi ne bukole. Ndi musombe munkatshi mua bafue, bu mudi bitalu biladika mu lukita. Kuena ubavuluka kabidi, kuena ubenzela bualu nansha bumue. Uvua mungele mu kandondu ka bafue, mu miidima mikole ya lufu. Udi muntekele tshiji tshikole, udi unkengesha ne mavuala. Udi mungipatshile banyi balunda, ndi muenze tshintu tshibipe kudibu. Ndi muinjidile mu nzubu kudi makenga, tshiena mua kumupatuka. Mesu anyi mmafue bua dibungama. Maweja-Nangila, dituku dionsu, ndi nkubikila, bua ungambuluishe, ndi nkuolela bianza. Udi mua kuenzela bafue bualu bua kukema anyi? Bafue badi mua kujuka ku bafue bua kukutumbisha anyi? Badi mua kuamba malu ebe ku bafue, nansha bulelela buebe ku musoku wa bafue anyi? Badi mua kumanya malu ebe a kukema mu miidima mikole anyi? Mu ditunga didi bantu bikale ne tshipua muoyi, badi mua kumanya buakane buebe anyi? Maweja-Nangila meme ndi nkubikila bua ungambuluishe, ndi nkutendelela kubangila ku dinda. Maweja-Nangila, udi umbenga bua tshinyi? Bua tshinyi kuena musue kummona? Ndi ne dikenga kubangila ku buana buanyi, ndi pabuipi ne lufu. Udi munkuatshishe bowa, ndi ne dipampakana. Tshiji tshiebe tshidi tshinkengesha bu kapia, mvita yebe idi imbutula. Matuku onsu idi injingila nseke yonsu, bu mudi mayi apasalala mu musulu. Udi mungipatshile banyi balunda bonsu. Amu miidima ke idi pabuipi nanyi. Kasala ka kudi Etane, muena muabu. Maweja-Nangila, nengimbe bulenga buebe matuku onsu, nemmanyishe bantu bulelela buebe mu bikondu bionsu. Ndi ngamba ne: Malu ebe mempe mmashindame kashidi, bulelela buebe mbujalame mu diulu. Wewe uvua muambe ne: “Mvua mutue ndondu, ne muntu umvua musungule, ne Davide muena mudimu wanyi, mvua mumulaye ne: Nenjadike umue wa ku ndelanganyi yebe mu bukalenga tshiendelele. Nenteke bantu ba ku ndelanganyi yebe mu bumfumu buebe, mu bikondu bionsu. ” Maweja-Nangila, batumibue, ba mu diulu batumbishe malu ebe a kukema, badibu nabu mu diulu batumbishe bulelela buebe! Maweja-Nangila, kuena ne wa kukuidikija nende mu diulu amu, nansha ku bamvidie bonsu, kakuena mvidie udi bu wewe. Mvidi Mukulu, badi bakutshina mu tshipangu, tshia batumibue ba Mvidi Mukulu, badi bapita kukutshina kudi badi bannyungulukila. Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, udi bu wewe nnganyi? Maweja-Nangila, bukole ne bulelela bidi bikunyungulukile. Wewe ke udi utekesha bukole bua mayi manene, ne ubatamija mavuala padiwu mafike munda. Wewe ke uvua musompole Rakabe nyama munene wa tshidika, uvua mumusunsule. Uvua mumuangalaje baluishi bebe, ku bukole bua tshianza tshiebe. Diulu ndiebe, buloba mbuebe kabidi, wewe ke udi muase buloba bujima, ne bionsu bidipu. Wewe ke udi mufuke ku mutu kua ditunga, ne kuinshi kuadi, mukuna wa Tabore ne wa Ermone, idi isamuna dina diebe. Wewe ke udi ne diboku didi ne bukole, dinkomu diebe didi ne bukole, tshianza tshia balume tshidi tshiolola. Buakane ne nsambu milelela, ke bidi bukalenga buebe bushindamena. Malu mimpe ne bulelela bidi bienda kumpala kuebe. Maweja-Nangila, badi bakukumina bikashi badi ne disanka! Badi benda ne disanka ku mesu kuebe. Badi badianyisha bualu udi Mvidi Mukulu wabu, badi baditumbisha matuku onsu, bua muoyi webe umue. Wewe ke udi bukole buabu butambe bunene, udi ujula mpala yetu mulu ku diambuluisha diebe. Ngabu wetu, ngua Maweja-Nangila mukalenga wetu, ngua Mvidi Mukulu wa tshijila wa bena Izrayele. Dituku dikuabu uvua muleje bualu, wewe kuakula, wambila bantu bebe badi bakulamata ne: “Ndi muambuluishe muntu wa bukitu, ndi musungule nsongalume wa bantu bonsu. Ndi mupete Davide bua ikale muena mudimu wanyi, ndi mumujidile ne mafuta anyi a tshijila. Nemmukankamike ne tshianza tshianyi tshia bukole, bukole buanyi nebumukoleshe. Muluishi kena mua kumujikila nansha, ntomboji kena mua kumufuisha bundu. Nensunsule baluishi bende, yeye mutangile, nentape badi bakeba kumushipa. Malu anyi mimpe ne bulelela buanyi nebikale kudiye, meme ke wadiundisha bumfumu buende. Nemmuteke mfumu wa mayi manene, neatumine misulu ya mayi diyi. Neambikile ne: ‘Wewe udi Tatu wanyi, Mvidi Mukulu wanyi, dibue dia lupandu luanyi.’ Nemmuteke muananyi muanabute, mupite bakalenga ba pa buloba ku bunene. Nemmuleje malu anyi mempe matuku onsu, ndi ntua nende ndondu, mmulaye ne: Nenjadike ndelanganyi yende matuku onsu, bonsu bapingana mu bukalenga buende, nebashale kashidi bu mudi diulu dikale. “Pikala ndelanganyi yebe mibenga mikenji yanyi, kayiyi ilonda bindi nyambila, pikalabu banyanga mikandu yanyi, kabayi balama meyi anyi, diba adi nengangate mukombu, bua kunyoka bupidia buabu, nembakume mitshi bua kunyoka tshilema tshiabu. Kadi tshiena ndekela kubaleja luse luanyi, tshiena mpanga kulama diyi dianyi dimue. Tshiena ngupula ndondu wanyi nansha, tshiena nkudimuna meyi amvua mupatule mukana muanyi. Mvua muditshipe ne: nansha bu mundi Mvidi Mukulu, tshiena mua kushima Davide nansha kakese. Ndelanganyi yende neyitungunuke, nenyitabalele, bonsu bapingana mu bukalenga buende nebashindame, bu mudi ngondu mushindame kashidi, bu mujadiki mulelela mu diulu.” Kadi wewe udi mubenge mukalenga uuvua mujidile, udi mumulekele, udi mumufikile munda. Udi mupule ndondu uuvua mutue ne muena mudimu webe, udi munyange tshifulu tshiende tshia bumfumu, mutshiela panshi. Udi mupule bimana biende bionsu bia kudilama nabi, udi mubutule bimana biende, bia kukolesha nabi musoku. Bantu bonsu badi bapita mu njila, badi bamunyenga bintu, udi mpindiewu tshintu tshidi bena mutumba baseka. Wewe kukankamika baluishi bende, kusankisha bena lukuna bende. Udi mutshipaje muele wende wa mvita, kuvua mumuambuluishe mu mvita to. Wewe kumunyenga bukole buende, kutonkola nkuasa wende wa bukalenga panshi. Udi mukepeshe matuku a bunsongalume buende, mumufuishe bundu mesu tente. Maweja-Nangila, neusokome kashidi anyi? tshiji tshiebe netshioshe bu kapia too ne diba kaayi? Umvuluke, matuku anyi a panu adi makese! Badi mua kuamba ne: udi mufuke bantu bua patupu! Mmuntu kaayi udi mua kushala ne muoyi kayi ufua? Nganyi udi mua kudisungidila ku lufu? Maweja-Nangila, malu ebe mempe a kale awu, ne malaya ebe malelela auvua mulaye Davide, mbiye penyi? Maweja-Nangila, uvuluke bipendu, bidi bantu ba bungi bampenda, meme muena mudimu webe. Uvuluke mundi ngangata mu mubidi wanyi bipendu biabu. Maweja-Nangila, baluishi bebe badi bapenda, badi bapenda mukalenga uudi mujidile, bulelela badi bamupenda padiye upita. Maweja Nangila, tudi tukuela tuasakidila kashidi! Amene, eyo, bikale nanku! Moshe, muntu uvua Mvidi Mukulu mutume, udi utendelela Mvidi Mukulu. Maweja-Nangila, mu bikondu bionsu, wewe ke uvua tshisokomenu tshietu. Diambedi mikuna kayiyi mianji kuikalaku, diambedi buloba mene kabuyi buanji kufuka, ku kale kuonsu aku, wewe ke udi Mvidi Mukulu, newikale Mvidi Mukulu matuku onsu. Udi upingaja bantu mu lupuishi, ubambila ne: “Pinganayi kunudi bafuma.” Bidimu tshinunu bidi bipi ku mesu kuebe, bu dituku dia makelela didi dimane kupita, anyi bu meba makese a butuku. Udi ushipa muoyi wa muntu, upita bu tshilota tshia mu dinda, bu tshisosa tshidi tshitoloka, mu dinda tshiela nzeba, tshidiunda, dilolu tshifuba, tshiume. Bulelela, tshiji tshiebe tshidi tshitushipa, njiya yebe idi itukuatshisha bowa. Wewe udi muleje malu etu mabi patoke, butoke buebe budi bukenkesha malu etu masokome. Matuku etu a panu adi ajika, bualu adi ashikila amu patshidi muntu ukuula muoyi. Bantu ba dikanda badi mua kulala panu bidimu makumi muanda mutekete, anyi makumi muanda mukulu, kadi mu bungi bua bidimu abi, tudi ne ntatu ne makenga. Tudi tuya lukasa batangila ku lufu. Udi mumanye bukole bua tshiji tshiebe nnganyi? Nganyi watshina kapia ka dibinduluka diabe? Utunwuije ne matuku etu adi mabala. Nanku netupete meji. Maweja-Nangila neutulondakaje musangu bule munyi? Tangila kutudi, utufuile luse, tuetu bena mudimu bebe. Utuwuje ne malu ebe mimpe, patshidi butuku butshia, nenku netuele mbila ya disanka matuku onsu. Udi mutukengeshe musangu mule. Kadi mpindiewu, utupeshe masanka, mu bungi bua bidimu bituvua bakenge. Tumone mudimu webe, ndelanganyi yetu imone bunene buebe! Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wetu, utuleje muudi umvuangana netu, ufile bipeta bimpe ku midimu yetu. Muntu udi usokomena kudi Mvidi Mukulu Muena kulu, ubutamine kudi Wa kukole buonsu. Muntu awu neambile Mvidi Mukulu ne: “Wewe udi musoku mukolesha undi nsokomena, wewe ke Mvidi Mukulu wanyi, undi ngeyemena.” — Maweja-Nangila ke udi ukusungidila, ku mateyi adibu bakuteya, ne ku tshipupu tshia lufu. Neakulame, neusangane tshisokomenu kudiye, bu muana wa nzolu, usokoma mu mapuapua a mamuende. Bulelela buende budi bu ngabu udi ukulama. Kuena mua kutshina tshintu nansha tshimue, nansha njiwu idi ikuatshisha bantu bowa butuku, nansha muketa udibu bela mu munya, nansha tshipupu tshidi tshiendakana mu midima, nansha disama dia tshiambu didi dikuata bantu munda munya. Bulelela nansha bipupu ebi bishipa bantu tshinunu pa buipi nebe, nansha bishipa binunu dikumi ku dia balume diebe, bualu nansha bumue kabuena bukuenzekela. Tabala tshianana, neumone mudi Mvidi Mukulu ufuta bantu babi! Bulelela, Maweja-Nangila, udi tshisokomenu tshiebe, wewe udi musungule Muena kulu bu tshisokomenu tshiebe. Bualu bubi nansha bumue kabuena bukukuata, dikenga nansha dimue kadiena disemena pabuipi nebe. Bualu Maweja-Nangila neatumine batumibue bende diyi, bua bakulame kuonsu kuudi uya. Nebakuambule mu bianza biabu, bua kukumi dikasa diebe ku dibue. Neudiate nyama wa ntambue, ne nyoka wa ntoka kabiyi bikuenzela bualu, neutue nyama wa muitu ne nyoka miseba. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Bu mudiye mundamate, nemmusokoke, nemmulame, bualu mmumanye tshindi. Pambikilaye bua kumuambuluisha, nemmuambuluishe, mu dikenga nengikale pabuipi nende, nemmusungidile, nemmutumbishe. Nemmupeshe disanka, neashale ne muoyi bidimu bia bungi, nemmuleje ne: ndi musungidi wende.” Musambu wa dituku dia Dikisha. Maweja-Nangila bidi bimpe kukutumbisha, kukuimbila misambu wewe Mvidi Mukulu Muena kulu, kumanyisha bantu malu ebe mimpe mu dinda, ne kubamanyisha bulelela buebe butuku, kubamanyisha ne lunzenze ne lunkombe ne biombelu bionsu! Maweja-Nangila, malu audi muenze, adi manguwule munda tente ne disanka, ndi nganyisha biudi muenze. Maweja-Nangila malu audi muenze adi manene, meji ebe adi male. Muntu udi kayi ne meji, kena mumanye, mutshimbakane kena ujingulula tshintu. Bantu babi badi batumpuka bu bisosa, bantu badi benza bibi bonsu badi batanta, kadi kabutu ka kashidi nkabindile. Kadi wewe Maweja-Nangila, udi ukokesha matuku onsu. Bua baluishi bebe, Maweja-Nangila, bobu nebajimine, ne bonsu badi bakengesha bakuabu, nebatangalake. Udi mumpeshe bukole bu bua nyama wa mbowa, udi mungele mafuta mapiamapia pa mutu. Ndi mumone mudibu batshimuna bena lukuna banyi, ndi mumvue muadi wa badi banduisha. Kadi muntu muakane udi ukola, bu dibue dia ngaji, udi ulepa bu mutshi wa sedre wa mu Lebanone. Udi bu mutshi mukuna mu lubanza lua nzubu wa Mvidi Mukulu, udi udiunda mu nzubu mua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu. Neukuame bimuma too ne pakulakajawu, newikale ne mayi, neushale mubishi, bua kujadikila bantu ne: Maweja-Nangila udi muakane. Udi ne muoyi umue, yeye ke Dibue dianyi. Maweja-Nangila udi mukalenga, udi mudijingile butumbi bu mudibu badijingila tshilamba, udi muvuale bukole, bu mudibu bavuala mukaba. Buloba budi bushindame, kabuena mua kunyunga. Maweja-Nangila, nkuasa webe wa bumfumu mmujadika katshia ku kale, wewe udi Mvidi Mukulu matuku onsu. Kale mayi manene malabale avua ela mikunda, avua ela mikunda ya tshiji. Adi mua kuela mikunda kashidi! Maweja-Nangila, mulu muudi, udi mupite tshiona tshia mavuala, ne tshia mambuanki a mayi ku bukole. Maweja-Nangila, mikenji yebe idi ya bushuwa, nzubu webe ikale nzubu wa tshijila tshiendelele. Eyi, Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu, udi usombuela bantu. Mvidi Mukulu udi usombuela bantu, patuka. Mulumbuluishi wa bantu, juka umonangane ne bena kapeja, ubapingajile bubi buvuabu benze. Maweja-Nangila, bantu babi nebikale ne disanka too ne diba kaayi? Bantu bonsu badi benzela bakuabu bibi, badi bakula bibi ne kapeja, baditambisha. Maweja-Nangila, badi bakengesha bantu bebe, banyanga bumpianyi buebe. Badi bashipa mukaji mukamba ne muenyi, bashipa bana ba nshiya. Badi bamba ne: “Maweja-Nangila kena umona, Mvidi Mukulu wa Yakobe kena umanya. ” Nuenu batshimbakane ba pa buloba, nuadimuka! Nuenu babule ngenyi, nenuele meji diba kaayi? Maweja-Nangila ngudi muase muntu ditshi, apange yeye kumvua? Yeye ngudi mufuke disu, apange yeye kumona? Yeye ngudi ubela bisamba bia bantu, apange bukole bua kubinyoka. Yeye ngudi ulongesha bantu, apange kuikala ne lungenyi? Maweja-Nangila udi mumanye meji adi muntu wela, mmuamanye bimpe, adi bu lupepele. Maweja-Nangila, muntu uudi ubela, ne uudi ulongesha ne mikenji yebe, udi ne disanka! Neikale ne ditalala dituku dia dikenga, kadi umbuile bantu babi dijimba. Maweja-Nangila kena ubenga bantu bende, kena ulekela bumpianyi buende. Muntu muakane neabinge tshiakabidi, ne bantu bonsu ba muoyi mujalame, nebamulonde. Udi mua kunsungidila kudi bantu babi nnganyi? Udi mua kungakuila kudi benji ba malu mabi nnganyi? Bu Maweja-Nangila kayi mungambuluishe, mvua kuikala mufue. Maweja-Nangila, misangu imvua ngamba ne: “Tshiena mua kuimana kulu”, malu ebe mimpe avua angimanyika. Pamvua nsumpakana bua ntatu, wewe kunsamba, kunsankisha kabidi. Udi mumvuangane ne bakoshi babi ba nsambu aba, badi bangata mikenji bua kukengesha bantu anyi? Badi belela bantu bakane tshifufu, bapisha muntu udi kayi ne bualu. Kadi Maweja-Nangila ke wanyi nzubu mukolesha ne bimana, Mvidi Mukulu wanyi ke dibue dimvua nsokomena. Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wetu, neabapingajile malu mabi abu, neabajimije bua malu abu mabi. Luayi tuelele Maweja-Nangila mbila ya disanka, tuele Dibue dietu, ne Musungidi wetu tunkunduluila. Tuye kumpala kuende, tuimbe misambu ya kumusankidila, tumusankidile ne misambu. Bualu Maweja-Nangila, udi Mvidi Mukulu munene. mMukalenga munene udi upita mvidie yonsu. Udi mulongolole tundondu tua mu buloba, ne mikuna minene mile idi yende. Mayi manene kabidi ngende, bualu yeye nguvua muafuke, ne buloba yeye nguakabufuka. Buelayi, tuiname, tuinyike mitu, tutue binu, kumpala kua Maweja-Nangila, Mutufuki wetu. Bualu yeye ke udi Mvidi Mukulu wetu, tudi bantu badiye ulama, tudi tshisumbu tshia mikoku tshidi tshianza tshiende tshilombola. Lelu, nudi mua kumvua tshidiye wamba anyi? “Kanubengi mua kumvua, bu muakenza bankambua benu ku Meriba, diba dia bualu buvua buenzeka ku Masa mu tshipela. Bavua bamfunyine, bavua bantete, nansha muvuabu bamone bimvua muenze. Bantu ba mu tshikondu atshi kuntonda, bidimu makumi anayi, meme kuela meji ne: Bantu aba mbatomboke, kabena bamanye tshimvua ntekemena kudibu. Nenku ke meme kuditshipa ne tshiji ne: kabena babuela mu buloba, bumvua mubalongoluele bua kuikishabu nansha. ” Imbilayi Maweja-Nangila, musambu mupiamupia, nuenu bantu ba pa buloba bujima, imbilayi Maweja-Nangila musambu. Imbilayi Maweja-Nangila musambu, numusakidile bualu udi Mvidi Mukulu wenu. Numanyishe bantu ku dituku ne ku dituku ne: Mvidi Mukulu udi Musungidi. Nuambile bantu bonsu butumbi buende, numanyishe bukua bisamba malu a kukema adiye muenze. Maweja-Nangila udi munene, bidi bimpe bamutumbishe. Bamutshine kumpala kua mvidie yonsu. Mvidie ya bisamba bikuabu bionsu idi patupu, Maweja-Nangila ngudi mufuke diulu. Udi ukenkesha bunene ne buneme, nzubu wende udi ne bukole ne bukenke bua bungi. Nuenu bantu ba matunga onsu, luayi nunemekele Maweja-Nangila, numanyishe butumbi ne bukole buende. Luayi numanyishe butumbi buende, buelayi mu lubanza lua nzubu wende, numutuadile milambu. Nuenu bantu ba pa buloba bujima, kukuilayi Maweja-Nangila, bavuala bilamba bia tshijila, padiye uleja bunema buende bua tshijila, nuzakale kumpala kuende. Nuambile bantu bonsu ne: “Maweja-Nangila udi mukalenga, buloba budi bushindame kabuena bunyunga, Maweja-Nangila udi ukosa nsambu ya bantu amu pa yoyi.” Diulu disanka, buloba busanguluke, mayi manene ne bionsu bidimu bikungule. Mpata ne bionsu bidimu bisanke, mitshi yonsu ya muitu yela mbila ya disanka, kumpala kua Maweja-Nangila, bualu udi ufika, udi ufika bua kulumbuluisha bantu ba pa buloba. Udi mukoshi mulelela wa bilumbu bia bantu. Maweja-Nangila udi mukalenga, buloba bujima busanke, bantu bonsu badi kule basanke! Dituku ne miidima bidi bimunyungulukila. Buakane ne dikosa dia nsambu, ke bidi bishindika bukalenga buende. Kapia kadi kadianjila kumpala kuende, kadi kuosha baluishi bende, kabanyunguluka nseke yonsu. Miele ya mvula idi ikenkesha bantu, buloba budi buyimona, buzakala. Mikuna minene idi yenguluka bu manyi kumpala kua mukalenga wa buloba bujima. Diulu didi dimanyisha buakane buende, bantu bonsu badi bamona butumbi buende. Bundu bukuate bonsu badi batendelela mvidie, ne badi badianyisha bua mvidie ya tshianana. Mvidie yonsu idi itumbisha Maweja-Nangila. Bena Siyone badi bumvua, basanka, bimenga bia mu Yuda bidi bisanka, bua meyi audi mushindike. Bualu wewe Maweja-Nangila, ke udi Mvidi Mukulu Muena kulu pa buloba bujima, udi ku mutu kua mvidie. Nuenu badi banange Maweja-Nangila, nukine malu mabi. Maweja-Nangila udi ulama mioyi ya badi bamulamata, udi ubapandisha kudi bantu babi. Munya udi utema bua bantu bakane, bantu ba mioyi miakane, bobu badi ne disanka. Nuenu bantu bakane, nusanke bua Maweja-Nangila, numutumbishe, nuvuluke tshijila tshiende. Musambu Imbilayi Maweja-Nangila musambu mupiamupia, bualu udi muenze malu a dikema, ne meji ende ne bukole bua bu Mvidi Mukulu buende. Maweja-Nangila mmuleje bantu ne: udi Musungidi, mmuleje buakane buende. Uvua muvuluke malu ende makane, ne bulelela buende kudi bena Izrayele. Bantu bonsu too ne ku ndekelu kua buloba, badi bamona Mvidi Mukulu wetu uvua mutusungidile. Nuenu bantu ba pa buloba bujima, elelayi Maweja-Nangila tunkunduluila, nuele mbila ya disanka, numuimbile misambu. Tumbishayi Maweja-Nangila ne lunkombe ne biombelu, mutumbishayi ne tshiona ne mpungi ya biamu ne ya nsengu, nuele tunkunduluila kumpala kua Mukalenga Maweja-Nangila. Mayi manene akungule ne bionsu bidimu, buloba kabidi ne bidi bisombapu. Misulu ya mayi ikume bikashi, ne mikuna yonsu yele pamue mbila ya disanka, kumpala kua Maweja-Nangila, bualu udi ufika. Udi ufika bua kukosa nsambu ya badi pa buloba, neikale mukoshi wa nsambu muakane wa bantu, mulumbuluishi wa bukua bisamba, kayi kansungansunga. Maweja-Nangila udi mukalenga, bantu badi bazakala. Nkuasa wende wa bukalenga udi pa mutu pa batumibue bende badi bashale mu diulu, buloba budi butenkakana. Maweja-Nangila udi munene mu Siyone, — Eyowa, udi ku mutu kua bantu bonsu. Bakutumbishe wewe Mvidi Mukulu munene, udi ukuatshisha bantu bonsu bowa! — Eyowa, udi wa tshijila! Batumbishe bukole buebe, wewe mukalenga udi munange buakane. Wewe ke udi muelele bantu mikenji ya nsombelu muimpe, wewe ke udi mujadike buakane, ne bulongolodi mu Izrayele. Tumbishayi Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wetu, bua bunene buende, numukukuile ku bidiatshilu bia makasa ende. — Eyowa, Maweja-Nangila udi wa tshijila. Moshe ne Arone, ba munkatshi mua batuangaji bende, Samuwele wa munkatshi mua bavua babikila dina diende, bonsu aba kubikilabu Maweja-Nangila. Yeye uvua ubitaba. Mvidi Mukulu uvua ubambila meyi ende mu dikunji dia muinshi, bavua batumikila meyi ende ne mikenji ya nsombelu muakane bivuaye ubelela. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu, uvua ubitaba, wewe ke Mvidi Mukulu uvua ubaleja lutulu, kadi uvua mubanyoke bua malu mabi abu. Tumbishayi Maweja-Nangila, numukukuile pa mukuna wende wa tshijila, bualu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu, Eyowa, udi wa tshijila. Musambu wa mulambu wa kuela Mvidi Mukulu tuasakidila. Nuenu bantu ba pa buloba bujima, elayi Maweja-Nangila tunkunduluila. Numutendelele ne disanka, nuye kumpala kuende ne mbila ya disanka. Numanye ne: Maweja-Nangila udi Mvidi Mukulu. Yeye ke udi mutufuke, tudi bantu bende. Tudi bantu bende ne mikoku idiye ulama. Panudi nubuela mu nzubu wende wa pambelu, numuele tunkunduluila; mu nzubu wende wa munda, numutumbishe. Tumbishayi Maweja-Nangila, numusakidile bualu udi Mvidi Mukulu wenu. Bualu Maweja-Nangila udi ne malu makane, dinanga diende kadiena ne ndekelu, bulelela buende budi bushala bikondu bionsu. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide. Nganji kuimbila malu mimpe ne buakane. Maweja-Nangila wewe ke undi musue kutumbisha. Ndi nnanukila bua kulonga, njila wa nsombelu muakane. Wewe neufike kundi difuku kaayi? Nengende ne muoyi muakane, munkatshi mua bantu badi bannyunguluka. Tshiena mua kuteka tshintu tshibi ku mesu kuanyi. Ndi mubenge nsombelu wa bantu babi, kena mua kundamata. Tshiena musue kumanya bualu bubi, bivi nembipatshile pa bule. Nempuwishe bantu badi bajana bakuabu mu musokoku. Tshiena mua kubuikidila bantu badi bapetula bakuabu, ne badi baditambisha. Mu ditunga nentangile muntu undi mua kutekemena, bua kusombaye nanyi muaba umue; ne muntu udi ne nsombelu muimpe, neangambuluishe mu mudimu. Muntu udi udinga kena usomba mu nzubu muanyi. Muntu udi ushima kena ujalama kumpala kuanyi. Dinda dionsu nempuwishe bantu babi bonsu ba mu ditunga, bua kumusha bantu babi bena malu mabi mu tshimenga tshia Maweja-Nangila. Muena dikenga udi utendelela Mvidi Mukulu, umudidila muadi. Maweja-Nangila, teleja mundi nkutendelela, anyisha lubila luanyi. Kungedi nyima pandi mu dikenga. Unteleje ne ntema, dituku dindi nkubikila, ungitabe lukasa. Bualu matuku anyi a panu adi ajimina, bu mudi muinshi wa kapia, mifuba yanyi idi ipia bu nkunyi. Lungenyi luanyi ndufue, bu mudi tshisosa tshikosa, tshiena nansha mvuluka bua kudia. Badi bumvua mundi ntua mikemu, ndi mushale mifuba pa mifuba. Ndi mufuanangane ne kakuekue ka mu tshipela, ndi bu kakutukutu ka mu bibuwa bia nzubu. Ndi ndala tshitabela, ndi bu nyunyi wa tshiende nkaya pa musonga wa nzubu. Matuku onsu baluishi banyi badi bampenda, badi banseka, bantatshisha. Ndi ndia butu pa mutu pa kudia biakudia, bintu bionsu bindi nnua bidi bibondakana ne binsonji. Bualu udi ne tshiji, udi mufike munda, ke paudi mungambule, mungimanshe kule. Matuku anyi a panuapa adi bu mudi mundidimbi wa dilolu, ndi mfuba bu tshisosa. Kadi wewe, Maweja-Nangila, udi mukalenga wa kashidi, udi Mvidi Mukulu wa bikondu bionsu. Wewe neujuke, neufuile Siyone luse, bualu diba dia kumuambuluisha ndimane kukumbana. Eyowa, diba diuvua muambe ndimane kufika. Tuetu bantu bebe tudi banange mabue ende, tudi tumvua luse bua nzubu yende idi mishale bibuwa. Bisamba bionsu bia bantu benyi bitshine Maweja-Nangila, bakalenga bonsu ba pa buloba bujima batshine butumbi buende. Padi Maweja-Nangila wibakulula Siyone, padiye umueneka mu butumbi buende, kena ulengulula bakengi badi bamutendelela, neateleje malomba abu. Bafundile ndelanganyi itshidi kumpala bualu ebu, bua bantu badi Maweja-Nangila mufukulule, bamutumbishe. Mu diulu mudiye, Maweja-Nangila mmuinangile, mutangile pa buloba. Ku nzubu wende wa tshijila udi utangila mesu ende panshi, bua kuteleja muadi wa bena lukanu, ne kusungidila badibu bakosela tshibawu tshia lufu. Nenku, nemmanyishe bena Siyone lumu lua Maweja-Nangila, nebamutumbishe mu Yerushalayime, padisangisha bantu popamue, padisangisha makalenga bua kutendelela Maweja-Nangila. Pantshivua mbanga luendu, kutekeshaye bukole buanyi, kukepeshaye matuku anyi a panu. Ke pandi ngela lubila ne: “Mvidi Mukulu wanyi, wewe ngudi ne muoyi bidimu ne bidimu, kungangatshi pankatshinkatshi pa matuku anyi a panu.” Wakafuka buloba kale, diulu didi mudimu wa bianza biebe. Bintu ebi bionsu nebijimine, kadi wewe udi ushala. Diulu ne buloba nebisheleleke bu mudi tshilamba tshisunsuke. Neubishintule bu mudibu bashintula bilamba. Kadi wewe kuena ushintuluka, matuku ebe a muoyi kaena ne nshikidilu wawu. Bana ba bantu bebe nebase, ndelanganyi yabu neyishindame wewe mumone. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide. Ndi musue kuela Maweja-Nangila tuasakidila, ndi musue kuela Mvidi Mukulu tuasakidila ne muoyi wanyi onsu. Eyowa, ndi musue kuela Maweja-Nangila tuasakidila, tshiena ndekela kuvuluka bualu buende buimpe nansha bumue. Yeye ke udi umbuikidila malu mabi anyi onsu, ondapa masama anyi onsu, yeye ke udi unsungidila ku lufu, umbumbuila dinanga ne luse. Udi umpetesha diakalenga divule matuku onsu andi panu, udi umpingaja nsongalume, ndi ne bukole bu bua nyunyi wa tshiminyi udi ubuka. Maweja-Nangila udi ukosa nsambu pa yoyi, udi ulumbuluila bantu badibu bakengesha. Uvua muleje Moshe mapangadika ende, ne bena Izrayele malu ende a lumu. Maweja-Nangila udi luse ne dinanga, kena upia tshiji lukasa, udi ne luse lua bungi. Kena utanda misangu yonsu, kena ushala ne tshiji kashidi to. Kena utupesha dinyoka didi diakanangane ne mibi yetu to, kena utupesha difutu didi dikumbanangane ne malu mabi etu nansha. Bu mudi diulu dilunguluka pa mutu pa buloba, ke mudi malu ende mimpe, amueneka kudi bantu badi bamunemeka. Udi umbusha malu etu mabi, wasemeja kule netu, bu mudi luseke ludi diba dipatukila, lusemena kule ne luseke ludi diba dibuelela. Maweja-Nangila udi unanga bantu bende badi bamunemeka, bu mudi tatu unanga bana bende. Yeye udi mumanye tshitudi, udi uvuluka ne tudi bafuka ne lupuishi. Matuku a muntu a panuapa adi bu tshisosa tshia mu budimi, tshidi tshiela nzeba, kadi padi lupepela lua luya lutshipitshila, tshidi tshifua tshijima, katshiyi tshimanyika muaba uvuatshi. Kadi malu mimpe a Maweja-Nangila adi ashala bikondu bionsu kudi badi bamunemeka. Buakane buende budi bujama kudi bana ba bana babu, pikalabu banemeka ndondu, bavuluka mikenji yende bua kuyilonda. Maweja-Nangila mmujadike nkuasa wende wa bukalenga mu diulu, ukokesha bintu bionsu. Nuenu batumibue ba Mvidi Mukulu, nuenu badi benza tshidiye wamba ne bukole buonsu, ne badi bamutumikila, elayi Maweja-Nangila tuasakidila. Nuenu tshikulu tshia bena mudimu bende, badi benza tshidiye musue, elayi Maweja-Nangila tuasakidila. Nuenu bifukibue biende bionsu, bidi mu miaba yonsu ya bukalenga buende, elayi Maweja-Nangila tuasakidila. Ne meme kabidi ndi ngamba ne: “Maweja-Nangila, tuasakidila.” Ndi musue kuela Maweja-Nangila tuasakidila! Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wanyi, udi mutambe bunene. Udi muvuale bukenke ne buneme, Udi muvuale butoke bu tshinkutu, udi muadije diulu bu ntenta. Udi muase nzubu webe wa mulu pa mayi, udi ubanda pa mavuba bu pa ditempu diebe, udi uya ne lupepele bu mapuapua. Udi utuma mpepele bu batumibue bebe, kapia ke webe muena mudimu. Udi mushindike buloba pa bitaku biabu, kabuena mua kutenkakana too ne kashidi. Uvua mububuikile ne mayi bu tshilamba, mayi kubanda ne ku nsongu ya mikuna. Kadi pauvua muatandishe, wowu kunyema kuyawu lubilu, ku tshiona tshia mukungulu webe. Kubandawu nsongu ya mikuna, kupueka mu bibandabanda, too ne ku muaba uuvua mualongoluele. Wewe kuelela mukalu bua kaasambuki, kaapinganyi bua kubuikila buloba. Udi utuma mayi a mpokolu mu misulu, apitshila muinshi mua mikuna. Nyama yonsu idi ilua kunua mayi, ne mpunde wa mu tshisuku udi ujikijilaku nyota yende. Nyunyi idi ne masua ayi pabuipi nawu, idi imba misambu mu dileji dia mabeji. Udi ulokesha mvula wa muebe mu diulu, udi utabalela buloba bua buikale ne mayi makumbane. Wewe ke udi umeneshila bimuna bisosa, umeneshila bantu biseki bidibu badima. Ke mudi buloba bubapetesha biakudia: ne maluvu a mvinyo bua kubasankisha, ne mafuta bua kukenkesha mpala yabu, ne diampa bua kubapesha bukole. Maweja-Nangila, nansha mitshi idi mipite bunene, idi ne mayi adiyi ikengela, se mmitshi ya sedre ya mu Lebanone, iuvua mukune. Nyunyi idi ibakamu masua ayi, kasonga nyunyi kadi ne diaku disua mu mutshi wa siprese. Mikuna mile nya mbuji ya tshisuku, mabue ke tshisokomenu tshia nyama ya nsenji. Udi muenze ngondu bua kutapulula bidimu, diba didi dimanya tshikondu tshia kubuela. Udi utuma miidima, butuku buila, nyama ya muitu yendakana. Bana ba nyama ba ntambue badi bakeba nyama wa kukuata, badi balomba Mvidi Mukulu tshiakudia tshiayi. Padi diba dipatuka, badi bumbuka, baya kulala mu menayi. Nanku muntu udi upatuka, uya ku mudimu wende, uwenza ne ku dilolu. Maweja-Nangila, mudimu webe udi munene! Udi muenze bionsu ne dimanya dia kuenza bintu bia mpatshi! Buloba mbuwule ne bintu biudi mufuke. Mona mudi mayi manene malabale, maye muaba mule. Nyama minene ne mikese kayiyi kubadika, idi yendakanamu. Mazuwa adi endakanamu, mamba muntu wa mu mayi, Leviyatane, uvua mumufuke bua kunayamu nende. Bintu ebi bionsu bidi bitekemena kuudi, bua wewe kubipesha biakudia biabi, mu tshikondu tshiakane. Paudi ubipesha bidi biangata, paudi ubulula tshianza tshiebe, bidi bipeta bionsu bidibi bikengela. Paudi usokoka mpala webe, bidi bitshina, paudi ubinyenga mueyelu, bidi bifua, bipingana lupuishi kabidi. Udi ubipingajila mueyelu, ubifukulula, bionsu bidi bienza bipiabipia pa buloba. Maweja-Nangila, butumbi buebe bushale kashidi, usanke bua biudi muenze! Paudi utangila buloba, budi buzakala, paudi utua mikuna munu, idi ifuima muinshi. Nenkuimbile misambu matuku onsu antshidi ne muoyi. Mvidi Mukulu wanyi, nenkutumbishe pantshidiku. Maweja-Nangila, musambu wanyi ukulengelele, meme ndi ne disanka bua pandi nebe wewe Mvidi Mukulu! Benji ba malu mabi bajimine pa buloba, bantu babi kabikadiku nansha! Maweja-Nangila, ndi musue kukuela tuasakidila. Bakutumbishe Maweja-Nangila, Aleluya! Tumbishayi Maweja-Nangila, kobuelayi dina diende, numanyishe bantu bakuabu malu a kukema adiye muenze. Numuimbile misambu, numutumbishe nayi, nuambilangane malu ende a kukema onsu. Nutue ntunku bua Mvidi Mukulu wa tshijila, nuenu badi bakeba Maweja-Nangila, nusanke. Tangilayi kudi Maweja-Nangila wa bukole buonsu, kebayi mpala wende matuku onsu. Yeye ke Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wetu, meyi adiye wamba adi bua buloba bujima. Udi uvuluka ndondu wende kashidi, ne diyi divuaye muambe, bua ndelanganyi tshinunu. Ndondu ewu ke uvuaye mutue ne Abrahame, ke mutshipu uvuaye muditshipe ku mesu kua Izake, kumutekelaye Yakobe bu mukenji, ne Izrayele bu dilaya dia tshiendelele, pavuaye umuambila ne: “Ndi nkupesha ditunga dia Kenaane bu bumpianyi buebe ne bua ndelanganyi yebe. ” Bavua bungi bukese, bu mudi benyi bungi bukese mu ditunga. Bavua baya ku tshisamba ne ku tshisamba tshikuabu, ku bukalenga ne ku bukalenga bukuabu. Kadi Mvidi Mukulu kavua muanyishe, bua muntu nansha umue abenzele bibi, kudimujaye bakalenga bualu buabu ne: “Kanulengi bantu bandi mujidile, kanuenzedi bantu banyi bibi nansha! ” Kubatuminaye tshiyole mu ditunga, biakudia kukepela. Kadi kutumaye muntu umue, bua kudianjidilaye kumpala kuabu, muntu awu ke Yozefe uvuabu basumbishe ku bupika. Kumusuikabu mionji ku makasa, kumuelabu nkanu mu nshingu, too ne pakakumbana miaku ivua Maweja-Nangila mumuambile, umujadikila muikalaye. Mukalenga kutuma diyi bua kumulekelabu mu lukanu, mfumu wa bantu kumulekela. Kumutekaye ku mutu kua bukalenga buende, ne mfumu wa bintu biende bionsu, bua kulongesha balombodi ba bukalenga, nuwuaye musue, ne bua kupesha bafidi ba ngenyi bakulu lungenyi ne meji. Pashishe Yakobe kuya mu Ejipitu, Izrayele kusomba mu ditunga dia Kame. Maweja-Nangila kuvudija bantu bende, kulelabu bana ba bungi, kubapeshaye bukole bupite bua baluishi babu. Kukudimunaye meji a bena Ejipitu, kubangabu kukina bantu bende, kukeba mua kubadinga. Maweja-Nangila kutuma Moshe, muena mudimu wende, ne Arone uvuaye musungule. Ku bukole buende kuenzabu bishima munkatshi muabu, kuenzabu malu a kukema mu ditunga dia Kame. Ke Mvidi Mukulu kutumaye miidima, butuku kuila mu ditunga, kakuvua muntu uvua mubenge diyi diende nansha. Kuandamunaye mayi a mu misulu yabu, kuvuawu mashi, kushipaye mishipa ivuamu. Ditunga diabu kuwula tente ne ndimba, kubuelayi ne mu nzubu ya bakalenga babu. Mvidi Mukulu utuma diyi, njiji ya lulengu ne tumue kufikabi mu ditunga dijima. Kubatuminaye mvula wa mabue, nkuba kuosha ditunga. Kushidishaye mionji yabu ya mvinyo ne mitshi yabu ya mfiku, kutshibulaye mitshi ivua mu ditunga diabu. Mvidi Mukulu utuma diyi dikuabu, mpasu ya mikumbi kufika kayiyi kubala. Kudiayi mitshi yonsu ne bisosa bia mu ditunga, kudiayi biakudia bionsu bivua buloba buabu bupatule. Ku ndekelu, Mvidi Mukulu kushipa banabute bonsu, ba mu meku a bena Ejipitu, bana ba mbediambedi bavuabu balele, bavuabu balele patshivuabu ne bukole. Kupatulaye bantu bende ne biamu bitoke bia mushinga mukole, ne biamu bia mpawungi, kakuvua muntu wa ku bisamba biabu nansha umue uvua ne dikasa dibi. Bena Ejipitu kusanka bua dipatuka diabu, bualu bowa bukavua bumane kubakuata. Bua kubalama, Maweja-Nangila, kubabadila divuba dia muinshi, ne kapia bua kubatokeshila butuku. Kubapeshaye nkuadi pakamulombabu, kubukutshishaye ne mampa a mu diulu. Kunzululaye dibue, mayi kupatuka, kupuekawu mu tshipela bu musulu. Bualu uvua muvuluke dilaya divuaye mubalaye, divuaye mulaye muntu wende Abrahame. Bantu bende bavua ne disanka pavuaye mubapatule, bantu bavuaye musungule, bavua bela mbila ya disanka. Pashishe kubapeshaye maloba a bisamba bikuabu, kusankabu ne midimu ivua bantu bakuabu benza, bua kulondabu mikenji yende, ne kulonda malongesha ende. Tumbishayi Maweja-Nangila, Aleluya! Tumbishayi Maweja-Nangila, Aleluya! Tumbishayi Maweja-Nangila bualu udi ne malu makane, dinanga diende kadiena ne ndekelu. Udi mua kuambila bantu malu a bulobu bua Maweja-Nangila, ne kubaleja butumbi buende nnganyi? Badi bakosa nsambu biakane, ne badi benza malu makane misangu yonsu badi ne disanka. Maweja-Nangila, wewe udi upita kufuila bantu bebe luse, utuvuluke. Wewe musungidi, utusungidile. Nanku netumone diakalenga dia bantu baudi musungule, netumvue disanka didi nadi bantu bebe, netutue ntunku pamue ne bantu ba mu bumpianyi buebe. Tudi benza malu mabi avua batatu betu benze, tudi benza bibi, tudi bapila. Pavua batatu betu mu Ejipitu, kabavua bajingulule malu a kukema a Maweja-Nangila, kabavua bavuluke malu ende makane mapite bungi. Kumutombokelabu pabuipi ne mayi manene a Luepu. Kadi kubasungidilaye bua lumu luende. bua kulejaye bantu bukole buende. Kukanyinaye mayi manene a Luepu, kukamawu diakamue, kupitshishaye bantu bende mu dijimba dile bu mudibu benda mu tshipela. Kubasungidilaye kudi bavua babakina, kubanyenga mu bianza bia muluishi. Mayi kubuikila baluishi babu, kakuvua kupanda nansha muntu umue. Kuitababu tshivua Mvidi Mukulu muambe, kumutumbishabu ne misambu. Kupuabu malu avuaye muenze muoyi lukasa, kubenga kuindila bua enze malu avuaye mupangadike. Kujingabu bikole bintu bivuabu kabayi nabi, kutetabu Mvidi Mukulu mu tshipela. Mvidi Mukulu kubapesha munyinyi uvuabu balombe, kuudiabu too kuleuka. Mu mitanda muvuabu, kutekelabu Moshe ne Arone, muena mudimu wa tshijila wa Maweja-Nangila lubabu. Buloba kunzuluka, kuminabu Datane, kujibikilabu bavua bumvuangana ne Abirame. Kapia kuoshaku bena tshisumbu tshiabu, ludimi lua kapia kuvingutula bantu babi. Kuenzabu kana ka ngombe ku mukuna wa Orebe, kutendelelabu tshiamu tshivuabu bengulule. Pa muaba wa Mvidi Mukula uvua butumbi buabu, kupingajabu lupingu lua ngombe udiadia bisosa. Kubengabu kuvuluka Mvidi Mukulu musungidi wabu, uvua mubenzele malu manene mu Ejipitu, mubenzele malu a kukema mu ditunga dia Kame, ne malu adi akuatshisha bowa ku mayi manene a Luepu. Mvidi Mukulu kuamba ne: Ndi mbabutula, kadi Moshe, muntu uvuaye musungule, kuimanaye pankatshi, umukandika bua kayi kubutula bantu bonsu mu tshiji. Pashishe kupetulabu ditunga divuabu bajinga, kubengabu kuitaba dilaya dia Mvidi Mukulu. Kununganabu mu ntenta yabu, kubengabu kuteleja tshivua Mvidi Mukulu wamba. Nenku, kuelaye tshianza mulu, kuditshipa, bua kubashipaye mu tshipela, bua kutangalaja ndelanganyi yabu miaba yonsu, ne kufuilayi mu bisamba bia benyi. Kudilamikabu kudi mvidie Baale ku Peyore, kudiabu milambu milambula bafue. Kufikishabu Maweja-Nangila tshiji, tshipupu kubuela munkatshi muabu. Kadi Pinase, kujuka, kubalumbuluila, tshipupu kujika. Maweja-Nangila kumuanyisha kashidi, ne bikondu bionsu bidi kumpala. Kukuatshishabu Maweja-Nangila tshiji ku mayi a Meriba, kukebelabu Moshe dikenga: bu muvuabu bamufikisha munda, kuakulaye kayi muele meji. Kabavua babutule bena Kenaane, bu muvua Maweja-Nangila mubambile. Kadi kubuelakanabu ne bantu ba bisamba bia benyi, kulongabu mua kuenza malu avuabu benza. Kutendelelabu mvidie yabu, kuponabu mu buteyi bua kutendelela mvidie. Kulambulabu mvidie ya tshianana, bana babu ba balume ne ba bakaji. Kumatshishabu mashi a bantu bavua kabayi ne tshilumbu panshi, — mashi a bana babu ba balume ne ba bakaji, bavuabu bashipela mvidie yabu ya bena Kenaane, — dishipa dia bantu adi kunyangadi ditunga. Pakenzabu malu aa, kudipishabu mikiya, mbuendenda mene. Maweja-Nangila kukuatshila bantu bende tshiji, kukinaye ba mu bumpianyi buende. Kubafilaye mu bianza bia bisamba bia benyi, kubakokeshabu kudi bantu bavua babakina. Baluishi babu kubakengesha, kubafuisha bundu. Misangu ya bungi Maweja-Nangila uvua ubapandisha, kadi bobu bavua bamutombokela bua tshishiku tshiabu. Maweja-Nangila kumvua miadi yabu, kumonaye dikenga diabu. Kuvulukaye ndondu wende bu mudiye ne luse, kukudimunaye meji ende. Kutekaye muoyi wa luse munda mua bantu bonsu, bavua babakuate ku bupika. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu, utusungidile, utumbushe mu bisamba bia benyi, utusangishe pamue, bua bitumbishe dina diebe dia tshijila, tutue ntunku bua butumbi buebe. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, tuasakidila! Nuele Maweja-Nangila tuasakidila misangu yonsu. Bantu bonsu bambe ne: “Amene, eyo, bikale nanku! Tutumbishayi Mvidi Mukulu, Aleluya!” Maweja-Nangila, tuasakidila, bualu udi ne malu mimpe, dinanga diebe kadiena ne ndekelu. Ke mudibu mua kuamba nanku, kudi bantu badi Maweja-Nangila mupikule, kudi bantu bavuaye musungidile mu bianza bia baluishi, kudi bavuaye mukunguje muaba umue, pavuabu batangalake mu matunga onsu, a kudi diba dipatukila ne dibuelela, a ku mutu ne a kuinshi kua ditunga. Kulalakanabu mu tshipela, mu njila ya lusenga, nanshabu kumona njila wa kuya ku musoku uvua bantu basombe. Kukengabu ne nzala ne nyota, kutekeshabu mu maboku. Nenku mu dikenga diabu, kubikilabu Maweja-Nangila yeye kubapandisha ku dikenga. Kubalombolaye mu njila mululame, wa kuya ku musoku udi bantu basombe. Basakidile Maweja-Nangila bua malu ende mimpe, bua malu ende a kukema adiye muenzele bantu. Bualu udi mupeshe bavua ne nyota mayi a kunua, mubumbuile bavua ne nzala bivuabu bakengela. Bakuabu bavua mu dikenga, babasuika nkanu, basombe mu nzubu wa lukanu wa miidima. Bualu bavua batombokela Mvidi Mukulu, bavua bapetule mikenji ya Muena kulu. Yeye kubapuekesha mu miidima mikole, kakuvua muntu uvua mua kubajula. Nenku mu dikenga diabu, kubikilabu Maweja-Nangila, yeye kubasungidila mu dikenga. Kubapatulaye mu nzubu wa lukanu wa miidima, kutshibula nkanu yabu. Basakidile Maweja-Nangila bua malu ende mimpe, ne bua malu ende a kukema adiye muenzele bantu. Bualu udi mutshibule biibi bia tshiamu tshikunze, udi mutshibule milonda ya kupayika ku biibi. Bantu batshimbakane badi badikebela makenga, ku nsombelu wabu mubi, ne ku malu mabi adibu benza. Biakudia bionsu mubafikile ku muoyi, bakavua dikasa mu lukita. Nenku mu dikenga diabu, kubikilabu Maweja-Nangila ne mbila mikole, yeye kubasungidila ku dikenga diabu. Wamba amu diyi dimue, kubondapaye, kubasungidilaye ku lufu. Basakidile Maweja-Nangila bua malu ende mimpe, ne bua malu ende a kukema adiye muenzele bantu! Balambule Mvidi Mukulu milambu ya kuela tuasakidila, bele mbila ya disanka bambile bantu malu adiye muenze. Bakuabu kuendakana ne majuwa pa mayi manene, benza midimu yabu pa mayi manene. Kumonabu bukole bua Maweja-Nangila, ne malu a kukema adiye wenza pa mayi manene. Yeye kuakula, tshipepela tshikole kujuka, kujulatshi mavuala mavule pa mayi. Majuwa abu kubanda wu mulu, kupulumukawu mu mitubu, bavua ba lufu mu mayi manene. Bavua ne tshinyingu, bavua batetuka, bu mudi muntu mukuatshika maluvu. Meji abu onsu avua matutubile. Nenku mu dikenga diabu kubikilabu Maweja-Nangila, yeye kubasungidila ku dikenga. Yeye kutuyisha tshipepela, mavuala kubatama. Bobu kusanka, bualu mavuala avua mabatame. Maweja-Nangila kubafikisha ku dilobu divuabu basue. Nenku basakidile Maweja-Nangila bua malu ende mimpe, ne bua malu ende a kukema adiye muenzele bantu! Bamutembe mu bisangilu biabu, bamutumbishe mu tshipangu tshia bakulu. Yeye ke udi ukudimuna misulu ya mayi yenza tshipela, ne miaba ya mayi ya mu tshipela yenza buloba bume, buloba bua bufuke buenza bua lusenga, pikala badi basombapu benza malu mabi. Udi ukudimuna kabidi tshipela tshienza dijiba dia mayi, ne buloba bume buenza muaba udi mayi. Udi usombesha badi ne nzala mu miaba eyi, basamu nzubu ya kusomba. Badi bakuna maminu mu madimi, bakuna mionji ya mvinyo, bapola bimuma. Maweja-Nangila udi ubela lupemba, udi ubavudija ba bungi, kena ukepesha bimuna biabu nansha. Kadi bakuabu badi benda bakepela, babakengesha kudi bupika, kudi dikenga ne lutatu. Maweja-Nangila udi upepeja baneme, ubalekela balalakana mu tshipela, kabayi bamona njila. Udi usungidila bapela ku dikenga, uvudija meku abu bungi bu mikoku. Bantu bakane badi bamona basanka, kadi bantu babi badi bapuwa. Muntu udi ne meji avuluke malu aa, ajingulule ne Maweja-Nangila udi ne malu mimpe. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide. Mvidi Mukulu, ndi mushindike ne: nenkuimbile misambu, nenkutumbishe ne muoyi wanyi mujima. Lunzenze luanyi ne lunkombe luanyi, tabalayi, bualu nengambile kabundubundu bua kutabalaku. Maweja-Nangila nenkutumbishe, munkatshi mua bantu, nenkuimbile misambu kumpala kua bisamba bia bantu, bualu luse luebe ndunene, lupite ne diulu, bulelela buebe mbupite ne mavuba. Mvidi Mukulu leja bunene buebe budi bupite diulu, butumbi buebe bukenkeshe buloba bujima! Unsungidile ne tshianza tshiebe tshia balume, ungitabe, bua bantu bebe baudi munange bapande! Mvidi Mukulu uvua muakule mu nzubu wende wa tshijila wamba ne: “Nentshimune, nengabanye tshimenga tshia Shekeme, nempande tshibandabanda tshia Sukote mu bitupa. Ngilaade nguanyi, Menashe nguanyi kabidi, Efrayime ntshifulu tshianyi. Yuda ndikombu ndianyi dia bukalenga. Mowabe udi dilongu dindi ngowela mayi. Ndi ngela tshisabata tshianyi mu Edome. Ndi ngela lubila lua mvita kudi bena Peleshete.” Udi mua kumfikisha ku Edome nnganyi? Udi mua kumpesha tshimenga tshiende tshidi tshikolesha ne bimana nnganyi? Anu wewe, Mvidi Mukulu, kadi udi mutubenge, kutshiena ufila biluilu bietu ku mvita to. Utuambuluishe mu mvita yetu ne muluishi, bualu diambuluisha dia bantu didi tshianana. Tuetu bikale nebe wewe Mvidi Mukulu, tudi tutshimuna, bualu wewe udi udiatakaja baluishi betu panshi. Musambu wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu. Wa mu mukanda wa misambu ya Davide. Mvidi Mukulu wewe ke undi ntumbisha, kupuwi nansha, bualu bantu babi, bena dishima, badi bansonguela, badi banjana. Meyi abu a lukinu adi antatshisha nseke yonsu, badi banduisha kapayi bualu. Nansha meme mubanange, badi bansonguela, kadi meme ndi ntendelela bua baluishi banyi, badi bangenzela malu mabi pa malu mimpe, bankina pandi meme mubanange. Badi bangamba ne: “Bamupishe, muntu imane ku tshianza tshiende tshia balume, bua amusonguele! Palumbululaye bamupishe, ditendelela diende diandamuke bualu bubi! Matuku ende a kulala panu ikale makese, muntu mukuabu angate midimu yende. Bana bende bashale bana ba nshiya, mukajende ashale mukamba! Bana bende ba balume bikale balalakanyi, ne bena lulombu, babipate muaba udi nzubu yabu, mishale bibuwa. Muntu uvua mumusombeshe bintu, abiangate bionsu, benyi banyenge bintu bivuaye mupete ku mudimu wende. Muntu kamufuidi luse to, kafuidi nshiya yende luse to! Ndelanganyi yende ifue, dina diende dijimine mu tshikondu tshidi tshilonda! Bavuluije Maweja-Nangila bilema bia tatuende ne bia kakuende wa balume, kababuikidi malu mabi a mamuende nansha! Maweja-Nangila avuluke malu aa matuku onsu, umbushe tshivulukilu tshia bantu abu mu ditunga. Bualu muntu ewu, kavua muvuluke bua kuleja bantu luse, kadi uvua ukengesha mupele, muena dikenga, muena dibungama bua kumushipa. Uvua utshipa bantu: mulawu umukuate! Kavua wela bantu lupemba: yeye kabidi kabamuedi lupemba! Ikale muntu wa mulawu, mulawu umubuele munda bu mayi, umubuele mu mifuba bu mafuta! Ikale nawu bu tshilamba tshidiye udijingila, ne bu mukaba udiye uvuala matuku onsu.” Ke mudi Maweja-Nangila wenzela bonsu badi bansonguela kudiye, ne badi banjana nanku. Kadi wewe Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wanyi, ungenzele bimpe bua dina diebe, bualu malu ebe mimpe mmapite, unsungidile. Ndi mupele ne muena dikenga, muoyi wanyi mmunyingalale munda. Ndi nya kakese kakese, bu mudi mundidimbi uya ujimina, badi bangipata bu mudibu bumusha kishi pambidi. Bua kujila kua biakudia, tshiena ne bukole bua kuimana kulu, didikengesha ne nzala mbinyanyisha. Ndi tshintu tshidibu bapepeja, padibu bantangila, badi banseka. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wanyi, ungambuluishe, unsungidile bua malu ebe mimpe. Bua bamanye ne: wewe ke udi muenze, wewe Maweja-Nangila ke udi mungenzele bualu ebu. Nansha bobu bantshipe, kadi wewe udi ungela lupemba. Bobu banduishe, bundu bubakuate, kadi meme muntu webe, ngikale ne disanka. Bua badi bansonguela, lumu luabu lupuke bu kazaku, bafue bundu bu muntu mudibuikile tshilamba! Nensakidile Maweja-Nangila ne diyi dikole, nemmutumbishe munkatshi mua tshisumbu tshia bantu. Bualu udi wakuila mupele bua kumusungidila, kudi badi bakeba kumushipa. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu udi wambila mukalenga wanyi ne: “Somba ku dianyi dia balume, too ne pandi ngenza baluishi bebe tshidiatshilu tshia makasa ebe. Maweja-Nangila neafikishe bukokeshi buebe too ne kule, kubangila ku nzubu wa Mvidi Mukulu wa mu Siyone. Wewe ukokeshe baluishi badi bakunyungulukile. Bantu badi bamanye mvita bikole badi baya nebe bua kukufila, dituku diudi usangisha bena mvita bebe. Bansongalume bebe badi bavue kuudi pa mikuna ya tshijila, bu mudi dima dipatuka pa kubundubundu. Maweja-Nangila udi muditshipe, kena mua kuyila: “Wewe udi mutuangaji wa kashidi bu Melkisedeke. ” Maweja-Nangila udi ku diboku diebe dia balume. Neazaze bakalenga dituku dikalaye ne tshiji, udi ulumbuluisha bisamba bia bantu, uwuje bibandabanda tente ne bitalu, uboza bamfumu mu ditunga dijima. Mukalenge neanue mayi, ku musulu udi mu njila, ke padiye mujula mutu. Aleluya, Maweja-Nangila ikale ne muoyi! Nensakidile Maweja-Nangila ne muoyi wanji mujima, munkatshi mua bantu bakane badi basangile. Malu adi Maweja-Nangila muenze adi manene, bantu badi baamone badi baanyishe. Malu ende adiye wenze adi ne lumu ne buneme, buakane buende budi bua kashidi. Ndi musue bua bantu bavuluke malu ende a kukema. Maweja-Nangila udi ne dinanga, udi ufuila bantu luse, udi upesha badi bamutshina biakudia, udi uvuluka ndondu wende matuku onsu. Udi muleje bantu bende bukole buende mu malu adiye wenza, padiye ubapesha ditunga dia bisamba. Malu adiye wenza ne bianza biende adi aleja bulelela buende ne mudiye ukosa nsambu pa yoyi. Mikenji yende yonsu idi ya kueyemena, udi muyele bua kashidi. Idi ne bulelela ne buakane. Uvua mutumine bantu bende lupandu, uvua mumanyishe ndondu wende bua ashale kashidi. Dina diende dia tshijila, didi dikuatshisha bantu bowa. Kutshina kua Maweja-Nangila ntshibangidilu tshia meji. Bantu bonsu badi balonda mikenji, badi bajingulula malu. Butumbi bua Maweja-Nangila mbua tshiendelele. Tumbishayi Maweja-Nangila, aleluya! Muntu udi unemeka Maweja-Nangila, umvua disanka bua kulonda mikenji yende, udi ne disanka. Bana bende nebikale bilobu mu ditunga, ndelanganyi ya bantu bakane nebayele lupemba. Mu nzubu muende mudi lupetu ne bubanji, buakane buende mbua tshiendelele. Munya udi utema mu miidima bua kutokeshila bantu bakane, Maweja-Nangila udi ne dinanga, udi ufuila bantu luse. Muntu udi uleja bakuabu luse, ubasombesha bintu, ulongolola malu ende mu buakane, udi wenza bimpe. Bualu kena mua kutekankana tshiendelele, nebavuluke muntu muakane matuku onsu. Kena utshina ngumu mibi; udi ne muoyi mukole, udi weyemena Maweja-Nangila. Udi ne muoyi mukole, kena ne bowa, too ne padiye umona batshimuna baluishi bende. Udi upesha bapele bintu tshipapa, Mvidi Mukulu udi umuanyisha matuku onsu. Bukole buende ne butumbi bidi bivulangana. Padi muntu mubi umona bualu ebu, udi unyingalala, usumakaja menu, ubutuka. Dijinga dia bantu babi nedijimine. Tumbishayi Maweja-Nangila, Aleluya! Nuenu badi benzela Maweja-Nangila mudimu, tumbishayi Maweja-Nangila. Bantu bele Maweja-Nangila tuasakidila lelu too ne matuku onsu! Kudi diba dipatukila ne kudidi dibuelela, bantu bonsu batumbishe Maweja-Nangila. Maweja-Nangila udi ku mutu kua bisamba bionsu bia bantu, butumbi buende mbupite too ne diulu. Udi bu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu, Yeye udi wasa mulu, kadi, udi utangila panshi apa nnganyi? Kakuena muntu, nansha mu diulu, nansha pa buloba! Udi ujula mupele uvua mudishinde panshi, udi ujula muena dikenga, uvuabu bimanshe mu dyala, bua kumusombesha pamue, ne bakulu ba bantu bende. Udi upesha mukaji udi kayi mulele nzubu, umupa disanka dia mamu wa bana. Tumbishayi Maweja-Nangila, Aleluya! Diba divua bena Izrayele bapatuke mu Ejipitu, divua ndelanganyi ya Yakobe mishiye tshisamba tshia benyi, Yuda kushala muaba wa tshijila wa Maweja-Nangila, Izrayele kushala buloba buende. Mayi manene amona bena Izrayele, kukosolokawu. Musulu wa Yardene kupingana tshianyima. Mikuna minene kutupika bu mbuji ya bimpanga, mikuna mikese bu tuana tua mikoku. Wewe mayi manene, tshiudi unyemena ntshinyi? Wewe musulu wa Yardene, tshiudi upingena tshianyima ntshinyi? Nuenu mikuna ne minene ne mikese, tshinudi nutupikila bu mbuji ya bimpanga, kabidi bu tuana tua mikoku ntshinyi? Buloba bumona Maweja-Nangila ufika, kuzakala, kukuatshika bowa kumpala kua Mvidi Mukulu wa Yakobe. Bualu yeye udi wandamuna lubuebue luenza dijiba dia mayi, ukudimuna dibue dishala mpokolu wa mayi. Maweja-Nangila kabatutumbishi tuetu, kabatutumbishi to, bakutumbishe amu wewe. Bualu wewe udi utunanga, muikale kabidi muena diyi dimue. Bantu ba bisamba bikuabu badi bakonka ne: “Mvidi Mukulu wabu udi penyi. ” Mvidi Mukulu wetu udi mu diulu, udi wenza bionsu bidiye musue. Kadi mvidie yabu mmienza ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole nansha ne mpawungi. Idi bintu bienza kudi bantu. Idi ne mukana, kayena yakula. Idi ne mesu, kayena imona, idi ne matshi, kayena iteleja, idi ne diulu, kayena yumvua mupuya, idi ne bianza, kayena ilenga, idi ne makasa, kayena yenda. Idi ne muminu, kayena ipatula diyi. Bantu badi bayifula, bikale bu yoyi! Bonsu badi bayitekemena, bayifuane! — Nuenu bena Izrayele, tekemenayi kudi Maweja-Nangila. — Yeye ke udi unuambuluisha, unulama bu ngabu. — Nuenu batuanganji, ndelanganyi ya Arone, tekemenayi kudi Maweja-Nangila. — Yeye ke udi unuambuluisha, unulama bu ngabu. — Nuenu bantu bende bapiabapia, tekemenayi kudi Maweja-Nangila. — Yeye ke udi unuambuluisha, unulama bu ngabu. — Maweja-Nangila udi utuvuluka, musue kutuela lupemba. — Ele bena Izrayele lupemba! — Ele ndelanganyi ya Arone lupemba! — Ele bantu bonsu, baneme ne bapele badi batendelela Mvidi Mukulu lupemba! — Maweja-Nangila atantshishe nzubu yenu, ne ya bana benu! Maweja-Nangila anuele lupemba, bualu yeye ke udi mufuke diulu ne buloba! Diulu ndia Maweja-Nangila, nkayende, kadi buloba mmubupeshe bantu. Udi mua kutumbisha Maweja-Nangila nnganyi? — Bafue kabena mua kutumbisha Maweja-Nangila, mbaye mu muaba udibu bapuwa kashidi. Kadi tuetu, netuele Maweja-Nangila tuasakidila, mpindiewu ne kashidi. Tutumbishayi Maweja-Nangila, Aleluya! Ndi munange Maweja-Nangila bualu udi unteleja pandi mmubikila Udi unteleja ne ntema. Nemmutendakene too ne ku lufu. Lufu kunjingila nkanu yalu, bowa bua kandondu ka bafue kunkuata, luzakalu kungenza, muoyi kunshikila. Ke meme kubikila Maweja-Nangila, ngamba ne: “Maweja-Nangila, umpandishe ku lufu!” Maweja-Nangila udi ne muoyi muimpe, udi ukumbaja bivuaye mulaye, Mvidi Mukulu wetu udi ufuila bantu luse. Maweja-Nangila udi ulama badi kabayi mua kudisungidila, mvua mu njiwu yeye kunsungidila Muoyi wanji kubutama, bualu Maweja-Nangila mmungenzele bimpe. Bushuwa, wewe Maweja-Nangila, uvua munsungidile ku lufu, munkupule binsonji ku mesu, mungepule ku kabutu. Nenku, nengende kumpala kua Maweja-Nangila mu buloba bua ba muoyi. Mvua mutekemene kudi Mvidi Mukulu, nansha pamvua ndila, ngamba ne: “Ndi mu dikenga dinene!” Mvua ndubakana ngamba ne: “Kakuena muntu undi mua kutekemena! ” Tshindi mua kupingajila Maweja-Nangila, bua bionsu bidiye mungenzele ntshinyi? Nendambule Maweja-Nangila mulambu wa mvinyo, mmuele tuasakidila, bualu mmumpandishe! Nenkumbaje bimvua mulaye Maweja-Nangila, bantu bende batangila. Maweja-Nangila udi ubungama bikole, padi bantu badi bamulamata bafua. Maweja-Nangila, ndi muena mudimu webe, mulela kudi mukaji muena mudimu webe. Wewe ke uvua munsulule nkanu ya lufu. Nenkulambule mulambu bua kukuela tuasakidila, kabidi nentumbishe dina diebe. Nenkumbaje bimvua mulaye Maweja-Nangila, bantu bende bonsu batangile, mu lubanza lua nzubu wende wa tshijila, udi munkatshi muebe wewe, Yerushalayime. Tutumbishayi Maweja-Nangila, Aleluya! Bisamba bionsu, tumbishayi Maweja-Nangila, muimbilayi misambu, bualu dinanga didiye mutunange ndipite. Udi ukumbaja malaya ende kashidi. Tutumbishayi Maweja-Nangila, Aleluya! Tumbishayi Maweja-Nangila, bualu udi mulenga, dinanga diende ndia kashidi. Bena Izrayele, ambayi ne: dinanga diende ndia kashidi. Ndelanganyi ya Arone, ambayi ne: dinanga diende ndia kashidi. Nuenu badi bitaba Maweja-Nangila, ambayi ne: dinanga diende ndia kashidi. Pamvua mu dikenga, meme kubikila Maweja-Nangila, kungitabaye, kumpandisha. Maweja-Nangila udi nanyi, tshiena ntshina tshintu. Bantu nebangenze tshinyi? Maweja-Nangila udi nanyi, ungambuluisha, ndi mmona bundu bua baluishi banyi. Mbimpe kukeba diambuluisha kudi Maweja-Nangila, pamutu pa kutekemena kudi muntu! Mbimpe kukeba diambuluisha kudi Maweja-Nangila, pa mutu pa kukeba diambuluisha kudi bantu banene! Bantu ba bisamba bia benyi bavua banjingile nseke yonsu, meme kubipata ku diambuluisha dia Maweja-Nangila. Bavua banjingile nseke yonsu, meme kubipata ku diambuluisha dia Maweja-Nangila. Bavua banduisha bu tshisumbu tshia mbulubulu, kadi kujiminabu bu mudi kapia kajima ku bisosa, meme kubipata ku diambuluisha dia Maweja-Nangila. Bantu bavua bansakila bua meme kudishinda, kadi Maweja-Nangila kungambuluisha. Maweja-Nangila ke buanyi bukole, udi ungambuluisha. Bitabi ba Mvidi Mukulu badi bela mbila ya disanka, mu ntenta yabu bua lupandu ludibu bapete, bamba ne: “Diboku dia Maweja-Nangila nditshimune. Diboku dia Maweja-Nangila didi ne bukole, diboku dia Maweja-Nangila nditshimune.” Tshiena mfua to, nenshale ne muoyi, bua kulondela bantu bidi Maweja-Nangila muenze. Bulelela, Maweja-Nangila udi munkengeshe, kadi kena munshipe to. Ngunzuluilayi biibi bidi bitabi ba Maweja-Nangila babuela, bua mbuele, nye kutumbisha Maweja-Nangila! Tshiibi tshia kuya kua Maweja-Nangila tshidi apa; ke padi bantu ba Mvidi Mukulu babuelela. Maweja-Nangila, nenkutumbishe, bualu uvua mungitabe, mungambuluishe. Dibue divua bibaki ba nzubu bimanshe, ndishale mpindiewu mutu wa ditumba. Ewu mmudimu udi Maweja-Nangila muenze, udi wa dikema ku mesu kuetu. Dituku dia tshibilu divua Maweja-Nangila muenze ndiodi edi, nenku, tuelayi mbila ya disanka, tusanke. “Eyi, Maweja-Nangila, utuambuluishe, Maweja-Nangila, utukumishe dikasa dimpe!” — Mvidi Mukulu, ele muntu udi ubuela mu nzubu wende lupemba! Tudi tunuela lupemba mu dina dia Maweja-Nangila, mu nzubu wende wa tshijila. — Maweja-Nangila udi Mvidi Mukulu nkayende. Atutokeshe ne butoke buende! — Elayi tshijengu too ne ku tshilambuilu. Wewe Maweja-Nangila, udi Mvidi Mukulu wanyi, ndi musue kukutumbisha. Mvidi Mukulu wanyi, ndi musue kumanyisha bunene buebe. Tumbishayi Maweja-Nangila bualu udi mulenga, dinanga dienda ndia kashidi. Bantu badi ne nsombelu muakane, balonda mikenji ya Maweja-Nangila mu nsombelu wabu, badi ne disanka! Bantu badi balonda mikenji yende, bamutumikila ne muoyi wabu mujima, badi ne disanka! Bobu kabena benza bualu bubi nansha bumue, badi benza mudi Mvidi Mukulu musue. Wewe Maweja-Nangila, udi mumanyishe bantu mikenji yebe, bua bayilame. Eyi, nsombelu wanyi ikale muimpe, ndame mikenji yebe muudi musue wewe! Nanku tshiakufua bundu pandi ndama meyi ebe. Nenkutumbishe ne muoyi umue, ndonge malu malelela audi mupangadike. Nengenze muudi musue, kundekedi kashidi! Patshidi muntu muana, mmunyi mudiye mua kuikala ne nsombelu muimpe? — Amu padiye ulama tshiudi muambe wewe Maweja-Nangila. Wewe ngundi nkeba bua kuitaba ne muoyi wanji mujima, kundekedi bua nsesuke ku meyi ebe. Ndi ndama mikenji yebe mu muoyi wanyi, bua tshikadi mua kupila ku mesu kuebe. Maweja-Nangila, tuasakidila, bualu udi mundongeshe tshiudi musue. Mishiku yanyi idi ibala mapangadika onsu audi muambe. Kulonda mikenji yebe kudi kunsankisha, bu mudi muntu mupete biuma bia bungi. Ndi musue kuelangana meji ku mikenji yebe, ne kulonda njila uudi undeja. Ndi ne disanka dia kulonda mikenji yebe, tshiena mpua diyi diebe muoyi. Ungenzele meme muena mudimu webe bimpe, ngikale ne muoyi, ndame diyi diebe. Tabaja mesu anyi, mmone malu a dikema adi mu mikenji yebe. Ndi muenyi pa buloba, kunsokoki mikenji yebe. Muoyi wanyi mmusue kulonda mapangadika, audi muangate mu malu onsu. Udi ukanyina bena kapeja, udi ubela mulawu, badi bapambuka mu njila webe. Ungumbushile kapeja ne tuseku, bualu ndi ndama mikenji yebe. Nansha bamfumu bangelela tshitungu tshibi, ndi muena mudimu webe, ndi ngelangana meji ku malu audi wewe musue. Malu audi mungambile adi ansankisha, wowu ke adi ampesha meji makane. Ke meme ewu panshi mu lupuishi; umfululule bu muuvua mulaye. Mvua mukulondele mundi nsomba, wewe kunteleja, undongeshe tshiudi musue. Ungumvuije tshidi mikenji yebe yamba, ngelangane meji ku malu ebe a dikema. Dibungama didi mua kumpuekeshisha binsonji, unkankamike bu muuvua mulaye. Ungumbushe mu njila wa dishima, ummanyishe mikenji yebe bua bulenga buebe. Ndi muanyishe bua kukulamata, ndi mulonde mapangadika ebe. Ndi mulame diyi diuvua mungambile, Maweja-Nangila, kumfuishi bundu. Ndi ndonda njila uudi ungambila, bualu udi munzulule lungenyi luanyi. Maweja-Nangila, undeje njila wa meme kulonda, nemmulonde too ne ku ndekelu. Ungunwuije mikenji yebe, nenyilonde, nenyilame ne muoyi wanyi mujima. Undombole mu njila wa mikenji yebe, nensanke. Tangija muoyi wanyi ku mikenji yebe, kuutangiji ku biuma. Lama mesu anyi kaatangidi bintu bia tshianana. Undombole panu bu muudi musue. Kumbajila muena mudimu webe, bionsu biuvua mulaye badi bakuitaba. Ngumbushile kapeja, kadi kankuata bowa, bualu mapangadika ebe ke adi mimpe. Dijinga dianyi ndia kulonda mikenji yebe, umpe muoyi bualu udi muakane. Maweja-Nangila, undeje buimpe buebe, unsungidile bu muuvua mulaye. Mpete meji a kuandamuna badi bampenda, bualu ndi mutekemene bionsu biuvua mungambile. Kumbushi malu malelela mukana muanyi, bualu ndi ngindila mapangadika ebe. Ndi musue kulama mikenji yebe kashidi, tshiyi mpungila. Ndi musue kusomba panu bimpe, bualu ndi nditatshisha bua kulama mikenji yebe. Nengambile bakalenga mikenji yebe, tshiyi mfua bundu. Ndi munange meyi ebe, ndi ngalonda ne disanka. Ndi nkutendelela maboku mela mulu, ngelangana meji ku biudi musue. Vuluka diyi diuvua muambile muena mudimu webe, bualu ndinshiye ne ditekemena. Pandi mu dikenga, diyi diebe didi dinsamba, dinkolesha ku muoyi. Nansha bena kapeja banseka, tshiena musesuke ku mikenji yebe. Maweja-Nangila, ndi mvuluka mapangadika ebe a kale, ngumvua dikisha mu muoyi. Tshiji tshidi tshinkuata pandi mmona bantu babi, babenga mikenji yebe. Biudi musue, ke bindi meme muena tshimuangi nsaka mu misambu. Maweja-Nangila, ndi nkuvuluka butuku, ndama mikenji yebe. Tshindi ne bua kuenza bulelela, nkuangata mikenji yebe ne mushinga. Maweja-Nangila, ndi muambe ne: tshindi ne bua kuenza, nkulama mikenji yebe. Ndi musue kukusankisha ne muoyi wanyi mujima, ungambuluishe bu muuvua mulaye. Ndi ndiela meji a malu amvua muenze, ndi mpingana ku mikenji yebe. Tshiena njingakana bua kuenza tshiudi muambe. Bantu babi nebankuate mu buteyi, kadi tshiena mpua mikenji yebe muoyi. Ndi mbika mundankulu, nkutumbisha bua mapangadika makane audi muangate. Ndi mudie bulunda ne badi bakunemeka bonsu, ne badi banemeka kabidi mikenji yebe. Maweja-Nangila, udi muuje buloba ne malu ebe mimpe, undongeshe biudi musue. Maweja-Nangila, udi muenzele muena mudimu webe bimpe, bu muuvua mulaye. Undongeshe mua kumanya ne kuanyisha meyi ebe, bualu ndi muatekemene amu wowu. Mvua mupambuke kabayi banji kumfuisha bundu, mpindiewu ndi ngenza tshiudi muambe. Maweja-Nangila, udi muimpe, wenza malu mimpe, undongeshe biudi musue. Bena kapeja badi bannyanga ne malu a didinga, kadi meme ndi ndama mikenji yebe ne muoyi mujima. Lungenyi luabu ndujibale, kadi meme ndi nsanka bua kutumikila mikenji yebe. Bidi bimpe bantu bamfuishe bundu, bua mmanye tshiudi musue. Mikenji yebe idi indengelela, bipitshidile biamu bia mpawungi ne biamu bitoke bia mushinga mukole binunu ne binunu. Bianza biebe mbimfumbe, mbinkoleshe, umpeshe lungenyi lua kujingulula nalu malu, mmanye mikenji yebe. Bakulamatshi badi ne disanka pa kumona ne: ndi mutekemene biudi mua kuamba. Maweja-Nangila, ndi mumanye ne: mapangadika ebe adi makane, avua mamfuishe bundu pa bualu. Unsambe bua buimpe buebe, bu muuvua mungambile meme muena mudimu webe. Undeje muudi munnange, nemfululuke, bualu ndi nsanka bua kutumikila mikenji yebe. Bena kapeja badi bankengesha kapayi bualu, bafue bundu! Meme ndi mulame mikenji yebe. Bantu badi bakunemeka bapingane kundi, bua kumanyabu biudi wamba. Nengenze biudi musue ne muoyi wanyi mujima, nanku tshiakufua bundu ku mesu kuebe to. Ndi nditatshisha bua kupeta diambuluisha diebe, mutekemene tshiudi wamba. Mesu anyi adi bilejileji, bua pandi mpita kubalulula mukenji webe, ke pandi nkonka ne: “Neunsambe diba kaayi?” Nkadi ne minyengu mu mpala bu mulondu muteka pa muinshi, kadi tshiena mpua biudi musue muoyi. Matuku audi mumpeshe bua kushala ne muoyi panu, adi bungi munyi? Neulumbuluishe bantu badi bankengesha diba kaayi? Bena kapeja kabena balonda mikenji yebe, badi bangimbila dijimba. Meyi ebe onsu adi malelela. Bantu badi bandondakaja tshiyi ne bualu, ungambuluishe. Nansha mumvua mulale panshi, ngamba kufua, tshivua mulekele mikenji yebe to. Umpe muoyi bua buimpe buebe, bua ndame meyi ebe. Maweja-Nangila, diyi diebe nedikaleku matuku onsu, didi ne muaba wadi wa kashidi mu diulu. Bulelela buebe budi bushala bidimu nkama ne nkama. Wewe kufuka buloba kushalabu; bintu bionsu bidi bishala ne ku lelu bu muuvua mupangadike bualu bintu bionsu bidi bienza mudimu webe. Bu meme tshiyi ndonda mikenji yebe idi insankisha, dikenga divua mua kunkuata. Tshiakupua mikenji yebe muoyi kashidi, bualu yoyi ke iudi umfululula nayi. Ndi nkulonda, umpandishe, ndi nkeba mikenji yebe. Bantu babi badi bakeba pa kunshipela, kadi ndi nteleja meyi ebe. Ndi mmona ne: tshintu tshionsu tshidi ne ndekelu, kadi diyi diebe kadiena ne nshikidilu wadi. Eyi, ndi munange diyi diebe bikole, ndi nadi mu meji anyi matuku onsu. Diyi diebe ke bubanji buanyi bua kashidi, didi dimpesha meji mapite a balunda banyi. Ndi mupete dimanya mupite ne balongeshi banyi, bualu ndi ngelangana meji ku meyi ebe. Ndi mupite ne bantu banunu ku lungenyi, bualu ndi ngangata mikenji yebe ne muoyi umue. Ndi mubenge kulonda njila wa bubi, bua kuenza tshiudi musue. Ndi mulonde mapangadika ebe, bualu wewe ke udi mungambilewu. Pandi ngumvua malongesha ebe, ndi ngamona masheme mapite buitshi. Lungenyi luanyi ludi lufuma ku mikenji yebe, ke pandi mbenga malu onsu a dishima. Diyi diebe didi bu muendu ku makasa anyi, bu butoke budi buntokeshila njila. Nenwuluke dilaya dimvua mukulaye, dia kukumbaja mapangadika ebe makane. Maweja-Nangila, bantu bavua bamfuishe bundu, undame ne muoyi bu muuvua mulaye. Maweja-Nangila, anyisha ditendelela dianyi bu mulambu, undongeshe tshiuvua mupangadike. Muoyi wanyi udi mu njiwu diba dionsu, kadi tshiena mpua mikenji yebe muoyi. Nansha bantu babi banteya, tshiena mpambuka mu mikenji yebe. Meyi ebe ke bubanji buanyi bua mushinga mukole bua kashidi, adi asankisha muoyi wanyi. Ndi musuminyine bua kuenza biudi musue, ke difutu dianyi dia kashidi. Ndi mubenge mioyi ibidi, ndi munange mikenji yebe. Wewe ke ngabu wanyi udi undama; ndi mutekemene diyi diwamba. Nuenu bena malu mabi umbukayi muaba undi, ndi musue kulonda meyi a Mvidi Mukulu wanyi. Ungambuluishe bu muuvua mulaye, bua ngikale ne muoyi, kufuishi ditekemena dianyi bundu. Ikala tshieyemenu tshianyi, mpande; nenkebe biudi musue matuku onsu. Udi wipata bantu badi kabayi benza muudi musue, bualu meji abu adi ne dishima. Udi wimansha bantu babi ba pa buloba muaba udi bunyawu, ke pandi munange meyi ebe. Mubidi wanyi udi uzakala bua kukunemeka, ndi ne bowa bua mapangadika ebe. Ndi muenze muuvua muambe, kundekedi mu bianza bia badi bankengesha. Unshindikile ne: malu onsu neajike bimpe; bena kapeja, kabakengeshi kabidi! Mesu anyi adi amona bilejileji, bualu ndi mpita kubala mukenji webe, ke pandi nkonka ne: “Neunsambe diba kaayi?” Ndi nkusengelela ne: ungenzele bu mudi bulenga buebe, undongeshe biudi musue. Ndi muena mudimu webe, unzulula lungenyi luanyi, mmanye meyi ebe bimpe. Maweja-Nangila, diba ndikumbane dia wewe kuenza, mudimu webe wa kulumbuluisha, bualu bantu mbanyange mikenji yebe. Ndi munange meyi ebe kumpala kua bintu bionsu, kumpala kua tshiamu tshia mpawungi wa menemene. Mikenji yebe yonsu ndi nyimona miakane, ndi mubenge malu onsu a dishima. Meyi audi muambe adi a dikema, ke pandi musuminyine bua kualonda. Diyi diebe didi dipetesha muntu butoke padiye udimanya, didi dipetesha bantu bapuekele lungenyi. Ndi nganyisha ne dijinga dionsu biudi wamba, bualu ndi njinga meyi ebe. Untangile, ungambuluishe, bu muuvua mupangadike bua bonsu badi bakunanga. Mukenji webe umpeshe bukole buonsu, bualu bubi nansha bumue kabuntshimunyi. Umpikule ku bianza bia badi bankengesha, bua nnemeke mikenji yebe. Ungakidile, undongeshe biudi musue. Ndi ndila, binsonji bipueka, pandi mmona bantu kabayi balama mikenji yebe. Maweja-Nangila, udi muakane, mapangadika ebe adi makane. Paudi muambile bantu meyi ebe, udi uleja buakane buebe ne bulelela buebe bujima. Tshiji tshidi tshinkuata pandi mmona baluishi banyi, bapue biudi muambe muoyi. Muaku webe mmukumbaje mudimu wawu, ndi muunange meme muena mudimu webe. Meme ndi muntu mukese udibu bapepeja, kadi tshiena mupue mikenji yebe muoyi. Buakane buebe mbua kashidi, mikenji yebe kabena mua kuyishintulula. Dibungama ne dikenga bidi binkuata, kadi meyi ebe ke disanka dianyi. Meyi ebe adi makane kashidi, ungumvuije, nempande. Maweja-Nangila, ndi nkubila ne muoyi wanyi mujima, ungitabe nendonde njila yebe. Ndi nkubila, fika ungambuluishe, ndame meyi ebe. Ne dinda dionsu, ndi ndomba diambuluisha diebe, ngindila diandamuna diebe. Ndi ntabala butuku kabuyi buanji kutshia, bua kuela meji ku malongesha ebe. Maweja-Nangila, teleja lubila luanyi bua buimpe buebe, umfululula bu muuvua mupangadike. Bantu badi bankengesha badi basemena pabuipi nanyi, badi kule ne mikenji yebe. Maweja-Nangila, wewe udi pabuipi, bantu batekemene meyi ebe onsu. Meyi ebe ndi muamanye ku kale, uvua muambe bua kashidi. Mona dikenga dianyi, unsungidile, bualu tshiena mpua mikenji yebe muoyi. Undumbuluile, umpandishe, umfululula bu muuvua mulaye. Lupandu ludi kule bua bantu badi kabayi bitaba Mvidi Mukulu, kabayi balama mikenji yende, bualu kabena bitaba biudi musue. Maweja-Nangila, muoyi webe mmuwule ne dinanga, umpandishe bu muuvua mupangadike. Ndi ne bantu badi bankengesha ne bena lukuna banyi ba bungi, kadi tshiena mutupakane ku meyi ebe. Muoyi udi unsama pandi mmona bantu babi, bualu kabena balama malongesha ebe. Maweja-Nangila, mona mundi munange mikenji yebe; umpandishe bua buimpe buebe. Muaku onsu uudi wamba, udi amu pa wowo, mapangadika ebe onsu adi makane, adi kabidi bua kashidi. Bana ba bamfumu badi bankengesha kapayi bualu, meyi ebe ke andi ntshina. Ndi nsanka bua mukenji webe, bu mupete biuma bia bungi bia mushinga mukole. Ndi mubenge dishima, ndi mudikine, kadi ndi munange mikenji yebe. Ndi nkutumbisha ku dituku misangu muanda mutekete bua mapangadika ebe makane. Bantu badi bananga mikenji yebe, badi ne disanka dia bungi, kabena mua kutetuka. Maweja-Nangila, ndi mutekemene, umpandishe, ndi ngenza muuvua muambe. Ndi ndama meyi ebe ne muoyi mujima, ndi muanange bikole. Eyowa, ndi nnemeka mikenji yebe ne meyi ebe; udi mumone bionsu bindi ngenza. Maweja-Nangila, teleja muadi wanyi ne luse, umpeshe lungenyi bu muuvua mulaye. Lubila luanyi lufike kuudi, umpandishe bu muuvua mulaye. Mishiku yanyi itangalaje butumbi buebe, bualu udi undongesha biudi musue. Ludimi luanyi lutumbishe biudi wamba, bualu meyi ebe onsu adi makane. Tshianza tshiebe tshingambuluishe, bualu ndi musungule mikenji yebe. Maweja-Nangila, dijinga dinene ndia wewe kumpandisha, mikenji yebe ke idi insankisha. Ngikale panu ne muoyi bua kukutumbisha, mapangadika ebe angambuluishe! Ndi mupambuke bu mukoku mujimine; fika ungambuluishe meme muena mudimu webe, bualu tshiena mpua meyi ebe muoyi. Musambu wa bena ngendu. Pavua dikenga dinkuata, meme kubila Maweja-Nangila, kungitabaye. “Maweja-Nangila, umpandishe ku bianza bia bantu badi bashima, baditshipa mitshipu ya dishima.” Nuenu badi baditshipa mitshipu ya dishima, ndikenga kaayi dianukengesha Mvidi Mukulu? Neanukengeshe ne mikete mitue ya mvita, misakisha mu kapia ka makala. Pandi nsomba mu ditunga dia Mesheke, ne mu nzubu ya ntenta ya bena Kedare, ndiakabi dianyi. Ndi mupite kusomba munkatshi mua bantu badi babenga bupole. Pandi ngakula bua bupole, bobu badi bakeba mvita. Musambu wabena ngendu. Ndi ntangila ku mikuna minene: Kudi muntu udi mua kungambuluisha anyi? — Maweja-Nangila udi mufuke diulu ne buloba, ke udi ungambuluisha. Akuepule, kututshi dikasa dibi, akulame, kayi upungila! Yeye ke udi ulama Izrayele, kayi ulala, kayi upungila. Neakulame, neikale papuipi nebe, neikale tshisokomenu tshiebe. Mu munya, diba kadiena dikuosha, nansha butuku ngondu kena ukutonda. Maweja-Nangila nealame muoyi webe, neakuepule ku bualu bubi buonsu. Eyowa, Maweja-Nangila neakulame, muwaya ne muwafika, ku mpindiewu ne kashidi! Musambu wa bena ngendu udi mu mukanda wa misambu ya Davide. Ndisanka kaayi, dingakumvua pavuabu bangambile ne: “Tuye mu nzubu mua Maweja-Nangila!” Yerushalayime, makasa etu mmafike ku nzubu kuebe. Yerushalayime udi tshimenga tshiasa bimpe, tshijingila ne bimana. Muebe ke mudi meku a Izrayele, meku a Maweja-Nangila afika bua kutumbisha Maweja-Nangila, bu mudi mukenji wa bena Izrayele wamba. Muebe kabidi ke mudi nkuasa wa bumfumu, udi muana wa Davide usomba, bua kukosa nsambu. Jingilayi Yerushalayime bupole ne: “Bantu bakunange wewe Yerushalayime, basombe talalaa! Bupole buikale mu ditunga diebe, ne mu nzubu yebe! Bua dinanga dindi, munange bana betu ne balunda banyi, ndi nkujingila bupole. Bua dinanga dindi munange nzubu wa Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wanyi, ndi nkujingila bupole.” Musambu wa bena ngendu. Mesu anyi mmatangile kuudi, wewe Maweja-Nangila udi musombe pa kuasa wa bumfumu mu diulu. Bu mudi mesu a bapika, matangile tshianza tshia mfumuabu, bu mudi mesu a muena mudimu mukaji matangile tshianza tshia mamuende wa nzubu, ke mudi mesu etu matangile kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu, too ne muatuambuluishaye. Maweja-Nangila utuambuluishe, utuambuluishe, bualu bantu badi batupepeja bikole; nsenda ya bena kapeja ne kapeja ka bena ditambisha mbitutonde. Musambu wa bena ngendu udi mu mukanda wa misambu ya Davide. Bu Maweja-Nangila kayi netu… — Izrayele ambulule ne: “Bu Maweja-Nangila kayi netu”, — pavua bantu bajuka bua kutuluisha, pavuabu batufikila munda, bavua mua kutumina ne muoyi. Diba adi mayi avua mua kutupuekesha, musulu uvua mua kutujimija. Diba adi mavuala a mayi, avua mua kutupitshila pa mitu. Tuele Maweja-Nangila tuasakidila, bualu kena mutufile mu menu abu bua kutudiabu. Tuakapandukamu, bu mudi nyunyi utuka mu bukondu bua mukuatshi wa tunyunyi; bukondu kupandika, tuetu kupanduka. Maweja-Nangila udi mufuke diulu ne buloba, yeye nkayende ke udi utuambuluisha. Musambu wa bena ngendu. Bantu badi beyemena Maweja-Nangila, mbafuane mukuna wa Siyone, udi kauyi utenkakana tshiendelele. Bu mudi mikuna milame Yerushalayime, ke mudi Maweja-Nangila ulama tshisa tshiende, mpindiewu ne kashidi. Bumfumu bua bantu babi, kabuena mua kushindama mu buloba bua bantu bakane, tshianana bantu bakane nebabuelakane mu malu mabi. Maweja-Nangila, bantu baudi mumone bakane ne ba malu mimpe, ubenzele bimpe. Kadi bantu badi balonda njila mikonyangale, kabidi ne badi benzela bakuabu bibi, Maweja-Nangila ubabutule! Izrayele asombe talalaa! Musambu wa bena ngendu. Pavua Maweja-Nangila mutupingajile disanka mu Siyone, tuvua bu bantu badi balota. Tuetu kuseka, kuela mbila ya disanka. Mu bisamba bikuabu, bantu bavua bamba ne: “Maweja-Nangila mmubenzele malu a bungi.” Bushuwa, Maweja-Nangila mmutuenzele malu a bungi, tuvua ne disanka. Maweja-Nangila, tupingajila disanka tshiakabidi, bu muudi ufululula misulu miume. Muntu udi umiamina maminu, wenda udila, neele mbila ya disanka padiye unowa. Muntu udi uya kukuna ntete, wenda udila, neapingane, wenda wela mbila ya disanka, muambule bisumbu biende bia ntete. Musambu wa bena ngendu udi mu mukanda wa misambu ya Shelomu. Padi Maweja-Nangila kayi muibake nzubu, bibaki badi batata tshianana. Yeye kayi mulame tshimenga, balami badi batshisha tshianana. Nansha nuenu kabidi bajuka patshiatshia, bapitshisha diba dia kulala, baditatshisha bua kupeta tshiakudia tshienu, bidi tshianana. Maweja-Nangila udi utshipesha bantu bende, badiye munange patshidibu balale. Bana, ke tshiuma tshilelela tshia bena nzubu, ndifutu didi Maweja-Nangila ubapesha! Bana ba balume badi muntu mupete mu bunsongalume buende, badi bu mikete mu tshianza tshia tshilobu. Muntu udi ne mikete eyi mu tshibubu tente, udi ne disanka! Yeye ulumbulula ne baluishi bende ku tshibuelelu tshia musoku, kabena mua kumufuisha bundu. Musambu wa bena ngendu. Bantu bonsu badi bitaba Maweja-Nangila, balonda njila wende, badi ne disanka! Usanke ne tshiudi mupete ku mudimu webe. Wikale ne disanka, malu ebe onsu neikale bimpe! Mu nzubu muebe Mukajebe ne ikale bu muonji wa mvinyo wa diminu, bana bebe ba balume nebakunyungulukile ku mesa, bu bana ba mitshi ya olive. Ke mudi Maweja-Nangila wela muntu, udi umuitaba lupemba nanku. Maweja-Nangila akuele lupemba, biangatshile bu nzubu wende mu Siyone! Umone disanka dia mu Yerushalayime, pautshidi ne muoyi! Neumone kabidi ndelanganyi yebe! Izrayele asombe talalaa! Musambu wa bena ngendu… Bavua bankengesha biangatshile ku buana buanyi too ne… — Izrayele ambulule ne: “Bavua bankengesha biangatshile ku buana buanyi.” — Kadi ki mbantshimune. Kunjulabu mubundabunda panyima, bu bantu badi badima budimi. Kadi Maweja-Nangila udi muakane: kukosaye mionji ivua bantu babi bansuike. Baluishi ba Siyone bonsu bafue bundu! Bonsu buabu bayile kule! Buume bu bisosa bia pa nzubu bidi bidiuminyina kabiyi bitula. Muntu udi ukosa bisosa ebi, kabiena bimukumbane mu tshianza; nansha udi ubisuika, kabiena mua kuwula mu diboku. Bapitshi ba mu njila kababambi ne: “Maweja-Nangila anuele lupemba! ” Tudi tunuela lupemba mu dina dia Maweja-Nangila. Musambu wa kena ngendu. Maweja-Nangila, ndi mu dikenga dinene, ndi nkubila, ungambuluishe. Teleja lubila luanyi, pandi nkutendakena. Maweja-Nangila, wewe mutangile bilema bietu, udi mua kupanda nnganyi? Wewe udi ne luse, ke padi bantu bakunemeka. Ndi mutekemene kudi Maweja-Nangila, ne muoyi wanyi mujima, muindile diandamuna diende. Ndi mutekemene Maweja-Nangila, bipite bia mulami wa musoku, udi muindile bua butuku kutshiabu; eyowa, bipite bia mulami wa musoku udi muindile bua butuku kutshiabu. Bena Izrayele, Tekemenayi Maweja-Nangila, bualu udi muimpe, udi mua kunusungidila mishindu yonsu. Yeye ke udi mua kunusungidila ku bilema bienu bionsu. Musambu wa bena ngendu udi mu mukanda wa misambu ya Davide. Maweja-Nangila, tshiena ne ditambisha, mesu anyi ki nga muena ditambisha. Tshiena nkeba butumbi, nansha malu adi mampite. Kadi ndi mutukije, mushale mupuwe, bu mudi muana mutekete musombe padi mamuende. Bu mudi muana musombe mupuwe ke mundi meme. Izrayele, tekemena Maweja-Nangila, mpindiewu ne tshiendelele kashidi. Musambu wa bena ngendu. Maweja-Nangila, vuluka Davide ne lutatu luonsu luvuaye mutate. Davide kuditshipa kumpala kua Maweja-Nangila, mulaye Mvidi Mukulu Mukole wa Yakobe ne: “Tshiena mbuela mu nzubu muanyi, nansha ndiolola pa bulalu bua kuikishila, nansha mbuita kuisu, nansha mbungila, pandi tshiyi mupetele Maweja-Nangila muaba, tshiyi mupetele Mvidi Mukulu Mukole wa Yakobe nzubu!” Tuetu kumvua bamba ne: mushete wa tshijila udi mu musoku wa Efrata, tudi bausangane mu mpata ya Yayire. Tubuelayi mu nzubu mua Maweja-Nangila, tuinyike mitu ku makasa ende. Maweja-Nangila, uye ne mushete wa tshijila, muaba udi butumbi buebe, ufike mu muaba webe wa kuikishila. Batuangaji bebe bavuale buakane, bu mudibu bavuale bilamba biabu; bantu badi bakuitaba bele mbila ya disanka! Kubengi mukalenga uuvua mulabe manyi, bua dinanga dia muena mudimu webe Davide. Maweja-Nangila uvua muditshipe kudi Davide ne mutshipu, udiye kayi mua kulekela ne: “Nensungule umue wa ku bana bebe ba balume, bua kukupinganaye mu bukalenga. Muanebe wa balume yeye mulame ndondu wanyi ne mikenji indi mumuelele, wende muana kabidi neasombe mu nkuasa wa bamfumu kashidi. ” Bualu Maweja-Nangila uvua musungule Siyone, mujinge bua kuikalaye muaba wende wa kusomba. Kuambaye ne: “Ewu ke muaba wanyi wa kuikishila, ke muaba undi musue kusomba matuku onsu. Eyowa, nengenzele Siyone bimpe, mmupeshe tshiakudia, nempeshe bapele bende biakudia bionsu, bidibu nabi dijinga. Nempeteshe batuangaji lupandu mu Siyone, badi bitaba nebele mbila ya disanka. Nempatuishe mukalenga wa lumu, wa ku ndelanganyi ya Davide mu Siyone. Nentekemu mukalenga undi mulabe manyi, bu mudibu bateka muendu mutemesha. Nemfuishe baluishi bende bundu, tshifulu tshia bukalenga netshikenke ku mutu kuende.” Musambu wa bena ngendu udi mu mukanda wa misambu ya Davide. Eyi, bidi bilenga, bidi disanka bua kusomba pamue bu bena muntu! Bidi bu manyi a mushinga mukole, mela mu mutu mua muntu mubikila ku didia, apueka ne ku muedi wende. Bidi bu muedi wa mutuangaji munene, upueka ne nshingu wa tshilamba tshiende. Bidi bu lumuma, lupueka pa mukuna wa Ermone, pa mukuna wa Siyone. Bualu mu Siyone ke mudi Maweja-Nangila muteke disanka ne muoyi kashidi. Musambu wa bena ngendu. Elayi Maweja-Nangila tuasakidila, nuenu bonsu badi bamuenzela mudimu, bimana mu nzubu muende butuku. Ololayi bianza bienu ku muaba wa tshijila, nuele Maweja-Nangila tuasakidila. Maweja-Nangila anuele lupemba, biangatshile ku nzubu wende mu Siyone, yeye ngudi mufuke diulu ne buloba! Aleluya, Maweja-Nangila atumbe! Tumbishayi Maweja-Nangila, mutumbishayi nuenu badi bamukukuila, bimana mu nzubu wa tshijila wa Maweja-Nangila, mu lubanza lua nzubu wa Mvidi Mukulu wetu. Tumbishayi Maweja-Nangila, bualu mmulenga; mutumbishayi mu biombelu, bualu mmulenga. Maweja-Nangila mmusungule Yakobe, musungule Izrayele bua ikale tshintu tshiende. Ndi mumanye ne: Maweja-Nangila udi munene; Mukalenga wetu mmupite mvidie yonsu. Maweja-Nangila udi wenza bionsu bidiye musue, nansha mu diulu nansha pa buloba, nansha mu mayi manene, nansha mu kandondu ka buloba. Udi ubandisha mavuba ku ntengu ya buloba, ulokesha mvula wa mipenya, utuma tshipepele tshikole. Yeye kabidi nguvua mubutule bamuanabute ba bantu ne ba nyama mu ditunga dia Ejipitu. Ku tshianza tshia batumibue bende, kuenzejaye bishima ne malu a dikema, — munda muebe wewe Ejipitu! — kukengeshaye mfumu wa bena Ejipitu ne bena mudimu bende bonsu. Kutapaye bisamba bia bungi kubutulaye bakalenga ba lumu; bobu abu ke Sikone, mukalenga wa bena Amore, Oge, mukalenga wa Bashane ne bakalenga bonsu ba Kenaane. Kufilaye buloba buabu ku bumpianyi, ku bumpianyi bua tshisa tshiende tshia Izrayele. Maweja-Nangila, lumu luebe ndua kashidi, udi Mvidi Mukulu mu nkama ne nkama ya bidimu. Eyowa, Maweja-Nangila udi wakuila bantu bende, udi utabalela badi bamukukuila. Mpingu ya bisamba bikuabu, nansha yoyi ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole nansha tshia mpawungi, mbintu bienza kudi bantu. Idi ne mukana, kayiyi yakula, idi ne mesu, kayiyi imona; idi ne matshi, kayiyi yumvua. Kayena yakula nansha kakese! Bantu badi bayenza nebayifuane! Kabidi yonsu udi mutekemena kudiyi neayifuane! Nuenu bena Izrayele, elayi Maweja-Nangila tuasakidila. Nuenu batuangaji ba ku ndelanganyi ya Arone, elayi Maweja-Nangila tuasakidila. Nuenu bena levi, elayi Maweja-Nangila tuasakidila. Nuenu badi bitaba Mvidi Mukulu, elayi Maweja-Nangila tuasakidila. Yerushalayime, ela Maweja-Nangila tuasakidila wa bungi, yeye ngudi muase pa mukuna wa Siyone. Aleluya, Maweja-Nangila atue ntunku! Tumbishayi Maweja-Nangila, bualu mmulenga, dinanga diende ndia kashidi Tumbishayi Mvidi Mukulu mutambe bunene, bualu dinanga diende ndia kashidi. Tumbishayi Maweja-Nangila mutambe bunene, bualu dinanga diende ndia kashidi. Yeye nkayende mmuenze malu manene a dikema, bualu dinanga diende ndia kashidi. Kuenzaye diulu ne meji, bualu dinanga diende ndia kashidi. Kujadikaye buloba pa mayi manene, bualu dinanga diende ndia kashidi. Kuenzaye mabulunge manene; bualu dinanga diende ndia kashidi, diba bua kuludika munya, bualu dinanga diende ndia kashidi, mitotu ne ngondu bua kuludika butuku, bualu dinanga diende ndia kashidi. Kushipaye banabute ba bena Ejipitu, bualu dinanga diende ndia kashidi. Kupatulaye tshisa tshiende tshia Izrayele mu Ejipitu, bualu dinanga diende ndia kashidi. Kulejaye bukole buende, bualu dinanga diende ndia kashidi. Kukosaye mayi manene bitupa bibidi, bualu dinanga diende ndia kashidi, bua kupitshishilamu tshisa tshia Izrayele, bualu dinanga diende ndia kashidi, kadi kuinamu tshiluilu tshia mfumu wa bena Ejipitu, bualu dinanga diende ndia kashidi. Kulombolaye tshisa tshiende mu tshipela, bualu dinanga diende ndia kashidi. Kushipaye bakalenga banene, bualu dinanga diende ndia kashidi, kushipaye bakalenga ba lumu, bualu dinanga diende ndia kashidi: nSikone, mukalenga wa bena Amore, bualu dinanga diende ndia kashidi, ne Oge, mukalenga wa Bashane, bualu dinanga diende ndia kashidi. Kufilaye buloba buabu ku bumpianyi, bualu dinanga diende ndia kashidi, uvua mufile bumpianyi kudi Izrayele muena mudimu wende, bualu dinanga diende ndia kashidi. Patuvua mu dikenga kutuvulukaye, bualu dinanga diende ndia kashidi, kutusungidilaye kudi bena lukuna betu, bualu dinanga diende ndia kashidi. Udi upesha bifukibua bionsu tshiakudia, bualu dinanga diende ndia kashidi. Tuelayi Mvidi Mukulu wa mu diulu tuasakidila, bualu dinanga diende ndia kashidi! Tuvua basombe ku misulu ya mu Babilone, tuvua tudila, tutenda Siyone. Tuvua bakudike bisanji bietu ku mitshi ya ku muelelu wa musulu. Muaba awu, bantu bavua batukuata ku bupika, bavua batulomba bua tubimbile misambu; bavua batukengesha abu bavua batulomba misambu ya disanka bamba ne: “Tuimbilayi misambu, musambu umue wa Siyone!” — Tuetu kudikonka ne: tudi mua kuimba, musambu wa Maweja-Nangila, mu buloba bua benyi mmunyi? Yerushalayime, meme mukupue muoyi, diboku dianyi dia bukole difulame! Meme tshiyi nkuvuluka, tshiyi nsanka nsanguluka bualu buebe, ludimi luanyi lulamate mu tshilakalaka! Maweja-Nangila, kupangi kuvuluka malu avua bena Edome benze, dituku divuabu bakuate Yerushalayime: bavua bela mbila ne: “Butulayi tshimenga, tshibutulayi ne ku bitaku biatshi!” Wewe Babilone wabutuki ewu, bantu bakupingajile bibi biudi mutuenzele, nebikale ne disanka! Bantu bakuata bana bebe, babazaza ku dibue, nebikale ne disanka! Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide. Maweja-Nangila, ndi nkutumbisha ne muoyi wanyi mujima. Ku mesu kua batumibue ba mu diulu ndi nkutumbisha ne misambu, ndi ela panshi mu nzubu webe wa tshijila. Mvidi Mukulu wa kashidi, ndi nkutumbisha bua bulenga buebe ne bulelela buebe, bualu uvua muvuluke dilaya diebe, mutuvua katuyi batekemene. Pamvua mukubikile, uvua munteleje; wewe kumpetesha muoyi mukole ne dikanda. Maweja-Nangila, bakalenga bonsu ba pa buloba bakutumbishe, padibu bumvua biudi wamba! Batumbishe midimu yebe bimba ne: “Lumu lua Maweja-Nangila ndunene. Maweja-Nangila udi mulu mu diulu kadi udi umona bapuekele, umanya bena ditambisha pa bule.” Pandi meme nsomba mu dikenga, neundame ne muoyi nansha mudi baluishi banyi bamfikila munda, neolole tshianza tshiebe tshia bukole tshimpandishe. Maweja-Nangila, ungenzele malu aa. Wewe muena dinanga dia kashidi, kulekedi mpindiewu, bantu bauvua mufuke ku bianza biebe. Musambu wa mulombodi wa bena misambu. Mu mukanda wa misambu ya Davide. Maweja-Nangila, udi mujingulule muoyi wanyi, udi mummanye: Udi mumanye pandi nsomba nansha mbika, majinga anyi udi muamanye kale. Udi umona pandi pambelu nansha pandi mu nzubu, udi mumanye bionsu bindi ngenza. Tshiyi muanji kuamba diyi mukana muanyi, wewe ukadi mumanye bionsu bindi musue kuamba. Udi kumpala ne kunyima kuanyi kabidi, udi muntenteke tshianza tshiebe. Mushindu uudi mummanye udi unkemesha, mmupite bionsu bindi mua kumvua. Nenkusokome muaba kaayi? Muaba kaayi undi mua kukunyema? Nansha meme mubande mu diulu, udimu; nansha mulale mu kandondu, udi anumu. Nansha meme muye kudi diba dipatukila, nansha muye kusomba kudidi dibuelela, nansha kuinaku, tshianza tshiebe tshidi tshinkuata, diboku diebe dia bukole kadiena dindekela. Meme muambe ne: “Miidima imbuikile, butuku bungidile!” Miidima yandamuke butoke ku mesu ebe, butuku nebukenke bu munya; miidima nansha butoke bidi bia momumue ku mesu ebe. Wewe ngudi mumfuke mumfumbe munda mua mamu. Maweja-Nangila, tuasakidila, bualu udi muenzele mubidi wanyi, malu a dikema. Biudi muenze bidi bia dikema, ndi mubimanye. Mubidi wanyi kauvua musokome ku mesu ebe, pauvua umfuka mu musokoku, umfumba munda mua mamu. Uvua mummone ntshidi mu lukutu; mu mukanda webe, ukavua mufunde matuku onsu andi ndala panu, dimue dia kudiwu kadiyi dianji kubanga. Mvidi Mukulu wanyi, mbikole bua meme kumanya meji ebe, mmapite bungi! Mua kuabala mmunyi? Adi mapite lusenga bungi. Nansha meme muabale, tshiena mfika ku dikujingulula. Mvidi Mukulu wanyi butula bantu babi, ipata bashipianganyi ku mesu anyi. Badi bakutela bua kudinga, badi batela dina diebe bua kushima. Maweja-Nangila, ndi mbenga bonsu badi bakubenga. Ndi nkina bonsu badi bakukina. Ndi mbakina bikole, mbaluishi banyi. Mvidi Mukulu wanyi, jingulula malu adi mu muoyi wanyi, ummanye. Untete, umanye majinga anyi onsu. Manya ne tshiena mukukuile bamvidie ba dishima, undombole mu njila webe matuku onsu. Musambu wa mulombodi wa bena misambu. Mu mukanda wa misambu ya Davide. Maweja-Nangila, unsungidile kudi bantu babi, umpandishe kudi bena tshikisu. Meji abu adi a kuenzelangana bibi, badi bakeba ndukilu dituku dionsu. Badi batuishe ludimi luabu bu mudi nyoka, lulengu lua nyoka wa ntoka ludi ku mishiku yabu. Maweja-Nangila, undame bua tshiponyi mu bianza bia bantu babi; umpandishe kudi bena tshikisu, badi belangana meji a kunteya mukolu. Bena ditambisha badi banteya, badi bangela masoka ne makondu, bantekela mateyi mu njila bua kunkuata. Kadi meme kuambila Maweja-Nangila ne: “Wewe udi Mvidi Mukulu wanyi. Maweja-Nangila unteleje pandi nkutendakena. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, wewe ke bukole buanyi budi bundama, wewe ke udi ulama mutu wanyi diba dia mvita. Makala a kapia abaponene pambidi. Mvidi Mukulu abashidishe mu kapia, kabamonyi mua kupatukamu! Muntu udi utumpilangana malu kashadi ne muoyi mu ditunga. Diakabi dilonde muntu wa tshikisu, kadimulekedi. Maweja-Nangila, ndi mumanye ne: udi ubingisha bapele, udi ulumbuluila bena dikenga. Eyowa, bakane nebakutumbishe wewe Maweja-Nangila, bantu ba malu mimpe nebashale ne muoyi ku mesu ebe. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide. Maweja-Nangila, ndi nkubikila, fika lukasa ungambuluishe, umvua lubila lundi nkuela. Dilomba dianyi dibande kuudi, bu muinshi wa kamonya, dilomba dianyi dikale bu mulambu wa dilolu. Maweja-Nangila, lama mukana muanyi, kuba mishiku yanyi. Unkandike bua tshiyi kuamba miaku mibi, nansha kuenza bualu bubi, tshiyi kuidikija bantu badi benzela bakuabu bibi. Undame tshiyi kudia nansha tshiakudia tshidibu banange. Ndi nganyisha muntu wa malu mimpe antute, muntu muakane andengeje; tshiena mua kubenga, ndi munange. Kadi padi bantu babi benza malu mabi, tshiena ndekela bua kukutendelela. Mvua muambe ne: bena lukuna banyi nebumvue bualu ebu, patutabu bandumbulula babu ku lubuebue. Bu mudi mutanta upandika mu buloba, kandondu ka bafue nekunzulule mukana muaku, bua kubakula mifuba yabu ikale mitangalake. Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wanyi, mesu anyi mmatangile kuudi, ndi nyemena kuudi, ulame muoyi wanyi. Umpandishe ku mateyi adibu banteya, kudi bantu aba benji ba bibi. Bantu ba tshikisu aba bapone mu buteyi buabu, meme mpande! Kasala ka mu mukanda wa misambu ya Davide, muimbe pavuaye utendelela musokome mu lubuebue. Ndi ngela mbila kudi Maweja-Nangila, ndi ntendakena Maweja-Nangila ne mbila mikole. Ndi mmukuatshila tshilumbu, mmuleja dikenga dianyi. Pandi nteketa mu maboku, wewe udi mumanye kundi nya. Bantu mbateya mu njila undi nyila. Tangila ku nseke yanyi, umone: kakuena muntu udi undama, tshitshiena kabidi ne muaba wa kusokomena, kakuena muntu udi utangila buanyi bualu. Ndi ngela lubila kuudi wewe, Maweja-Nangila, ngamba ne: wewe ke tshisokomenu tshianyi, ke tshianyi tshintu tshindi natshi, mu buloba ebu butudi basombe. Teleja muadi wanyi, bualu ndi mushikile. Umpandishe kudi bantu badi bankengesha, mbampite bukole. Umpatule mu lukanu, mmone mua kukutumbisha pamue ne bakuitabi bebe, pawikala mungenzele bimpe. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide. Maweja-Nangila, teleja mundi nkutendelela, umvua mundi nkutendakena. Wewe udi diyi dimue, ukumbaja biuvua mulaye. Ndi muena mudimu webe, kungashi tshilumbu, bualu kakuena muntu muakane ku mesu ebe. Muluishi wanyi udi unkengesha; udi munshinda panshi bua kundiata, udi umbueja mu miidima ya bafue, muvua bantu bamane kufua kale. Mu maboku mmutekete, tshiena ne bukole kabidi bua kuenza bualu. Ndi mvuluka matuku akadi mamane kupita, ngela meji a bionsu biudi muenze, nganyina mudimu webe. Ndi ngolola bianza kuudi, ndiumvua ku mesu ebe ne nyota bu buloba buume bukeba mayi. Maweja-Nangila, ungitabe lukasa, ndi mushikile. Kundekedi, tshianana nemfue. Ummanyishe bulenga buebe ne dinda dionsu, bualu ndi mutekemene kuudi; ummanyishe njila wa meme kulonda, bualu ndi mutume muoyi wanyi kuudi. Maweja-Nangila unsungidile kudi baluishi banyi; kuudi wewe ke kundi nyemena. Undongeshe mua kuenza tshiudi musue, bualu wewe ke Mvidi Mukulu wanyi. Mueyelu webe mulenga undudike mu njila udi kayi ne njiwu. Wewe Maweja-Nangila, umfululule. Wewe udi ulama malaya ebe, umpatule mu dikenga. Wewe muena bulenga buonsu, upuwishe baluishi banyi, ubutule bena lukuna banyi bonsu, bualu ndi muena mudimu webe. Musambu wa mu mukanda wa misambu ya Davide. Ndi ngela Maweja-Nangila, Lubuebue luanyi tuasakidila, yeye ngudi undongesha mua kuluangana mvita. Yeye ke ditekemena dianyi ne tshisokomenu tshianyi, muaba wanyi mukole undi nsokomena, ne ngabu wanyi wa lupandu. Yeye ngudi untekeshila bisamba bia bantu. Maweja-Nangila, muntu mene nnganyi bua wewe kumutangila? Muntu mene nnganyi bua wewe kumuvuluka? Muntu udi amu bu lupepela, matuku ende a panu adi bu mundidimbi udi ujimina. Maweja-Nangila, puekesha diulu diebe, utuluke; osha mikuna ne lusongu lua munu webe. Penya miaba yonsu bu miele ya mvula, tuma mikete yebe miaba yonsu. Oluela tshianza tshiebe mu diulu, umpandishe, unsungidile ku njiwu, ku bianza bia bantu ba bisamba bikuabu, badi ne dishima mukana, buupula ne bianza biabu mutshipu udibu baditshipa. Mvidi Mukulu wanyi, ndi musue kukuimbila musambu mupiamupia, ndi nkusamuna ne lunzenze lua nshinga dikumi: “Wewe ngudi wambuluisha bakalenga, ngudi upandisha muena mudimu webe Davide.” Umpandishe ku muele wa lufu unsungidile kudi bantu ba bisamba bikuabu, badi ne dishima mukana, buupula ne bianza biabu mutshipu udibu baditshipa. Bana betu ba balume bikale bu mitshi idi ikola biakane biangatshile ku buana buayi! Bana betu ba bakaji bikale ba mpala mimpe, bu mudi makunji mazola adibu balengeja nawu nzubu ya bakalenga! Mayeba etu uwule ne bintu bia mishindu yonsu! Mikoku yetu mu mpata, ivulangane misangu tshinunu, nansha misangu binunu dikumi! Ngombe yetu itante! Mvita, tshimuangi ne mbila mikole mu misesu, biyile kule! Tshisa tshidi ne bintu ebi, tshikale ne disanka! Tshisa tshidi tshitangila Maweja-Nangila bu Mvidi Mukulu watshi, tshikale ne disanka! Musambu wamu mukanda wa misambu ya Davide, bua kutumbisha nawu Mvidi Mukulu. Mvidi Mukulu wanyi, wewe udi Mukalenga, nemmanyishe bantu buneme buebe, nenkuele tuasakidila kashidi. Nenkuele tuasakidila matuku onsu, nkutumbishe kashidi. Wewe Maweja-Nangila udi munene, ne bantu bonsu nebakutumbishe, bualu buneme buebe kabuena ndekelu. Ndelanganyi yonsu imanyishangane biudi muenze, yambilangane bukole buebe. Nengambile bantu bumfumu buebe, lumu luebe ne butumbi buebe, nembalondele malu a dikema audi muenze. Bantu bambilangane bua bukole buebe budi bukuata bowa! Kadi meme nemmanyishe malu manene audi muenze. Bonsu bavuluke bulenga buebe kabuyi kuamba, batumbishe ne disanka bua paudi ukumbaja malaya ebe! Maweja-Nangila udi muimpe ne luse. Kuena ufika munda lukasa. Bulenga buebe kabuena kuamba. Maweja-Nangila udi musue bantu bonsu, udi munange bonsu badiye mufuke. Maweja-Nangila, bantu bonsu bakutumbishe! Badi bakulamata bakuele tuasakidila! Batumbishe bukalenga buebe! Bambilangane bukole buebe! Nanku nebamanyishe bukua bantu bukole buebe, ne bukalenga buebe bua lumu. Maweja-Nangila, bukalenga buebe mbua kashidi. Bumfumu buebe nebushale mu bidimu bionsu. Udi ukumbaja malaya ebe. Udi ne muoyi muimpe mu malu onsu audi muenze. Udi wimanyika bantu bonsu badi badishinda, ukankamika bonsu badi batekete. Bonsu mbakutangile wewe Maweja-Nangila, batekemena bua ubapeshe tshiakudia diba didibu batshikengela. Wewe ke udi upesha muntu yonsu tshintu, ujikija dikenga diende Buakane bua Maweja-Nangila budi bumueneka, mu malu onsu adiye wenza. Bulenga buende budi budileja mu midimu yende yonsu. Maweja-Nangila udi pabuipi ne bantu badi bamubila, udi pabuipi ne bonsu badi bamubila ne muoyi umue. Udi witaba malomba a badi bamulamate, ubasungidila padiye umvua bamubila. Maweja-Nangila udi ukuba bonsu badi bamunanga, kadi ubutula bantu babi bonsu. Mukana muanyi mutumbishe Maweja-Nangila ne misambu! Bionsu bidi ne muoyi biele Mvidi Mukulu wa tshijila tuasakidila bua kashidi! Tumbishayi Maweja-Nangila, Aleluya! Muoyi wanyi tumbisha Maweja-Nangila! Nentumbishe Mvidi Mukulu wanyi matuku onsu antshidi ne muoyi, nemmuimbile misambu bidimu bionsu bindi panu. Kanutekemenyi baneme: bualu amu mbantu. Kabena mua kunupandisha. Padibu bafua, badi babajika, malu avuabu bapangadika mua kuenza adi ajimina bu bobu. Muntu udi Mvidi Mukulu wa Yakobe wambuluisha, mutekemene kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wende, mmuena diakalenga! Tekemena kudi Maweja-Nangila matuku onsu. Yeye ke udi muenze diulu ne buloba, mayi manene ne bintu bionsu bidimu. Udi ulumbuluila bantu badibu bakengesha, upesha badi ne nzala tshiakudia, usulula badi mu nkanu. Maweja-Nangila udi utabaja mpofu, ubandulula badi biname, munange badi bamulamata. Maweja-Nangila udi ulama bantu badibu bipata, wambuluisha muana nshiya ne mukaji mukamba, kadi udi unyanga malu adi bantu babi bapangadika mua kuenza. Siyone, Maweja-Nangila mmukalenga kashidi. Yeye ke Mvidi Mukulu webe bidimu ne bidimu. Tumbishayi Maweja-Nangila, Aleluya! Tumbishayi Maweja-Nangila, Aleluya! Mbimpe kuimbila Mvidi Mukulu wetu misambu, bidi biakane kumutumbisha bu mudiye musue! Maweja-Nangila mmuibake Yerushalayime, mmusangishe bena Izrayele bavua mu bupika. Udi usamba bantu badi ne dibungama mu muoyi, ubondapa padibu batapika. Yeye kabidi ke udi ubala mitotu bungi buayi, uyinyika yonsu mena. Maweja-Nangila wetu mmunene. Udi ne bukole buonsu, lungenyi luende kaluena kuamba. Maweja-Nangila udi ubandisha bapuekele, kadi upuekesha bantu babi too ne mu buloba. Imbilayi Maweja-Nangila misambu numuele tuasakidila, nuimbile Mvidi Mukulu wetu lunzenze. Yeye ke udi ubuikila diulu ne mavuba, ulokesha mvula pa buloba, umenesha bisosa pa mikuna. Udi udisha nyama ne bana ba tshikololu, padibi bikeba tshiakudia. Dikanda dia nyama wa kabalu kena nadi bualu, nansha bukole bua muntu kabuena bumusankisha, udi muanyishe bantu badi bamumanya bu Mvidi Mukulu wabu, batekemena bulenga buende. Yerushalayime, ela Maweja-Nangila mbila ya disanka. Siyone, tumbisha Mvidi Mukulu webe, bualu udi mukulame, wenzela bana ba mu nzubu muebe bonsu bimpe. Maweja-Nangila udi ubueja bupole mu buloba buebe, ukupesha ntete ya kuenza bukula mimpe ya bungi. Udi utuma mikenji yende pa buloba, diyi diende difika lukasa. Udi ulokesha neje bu busu bua ndanda. Umuangalaja lumuma lukuatakane bu butu. Udi unyaka tubue tua mashika, kakuyi muntu ukolela mashika adiye utuma. Padiye utumina tubue tua mashika etu diyi, tudi tuenguluka, yeye mutume lupepele, mayi adi apueka. Udi umanyisha tshisa tshiende diyi diende, ufundila Izrayele mikenji ya muoyi. Kena muenzele tshisa tshikuabu nansha tshimue nanku, tshisa nansha tshimue katshiena tshimanya meyi ende. Tumbishayi Maweja-Nangila, Aleluya! Tumbishayi Maweja-Nangila, Aleluya! Tumbishayi Maweja-Nangila, nuenu badi mu diulu, mutumbishayi nuenu bonsu badi mulu. Batumibue bonsu ba Mvidi Mukulu, bamutumbishe. Biluilu biende bionsu, mutumbishayi. Diba ne ngondu, numutumbishe. Mitotu yonsu idi ikenka, numutumbishe. Tshibuashibuashi tshia mulu, nuenu kabidi mayi adi madiunguije mulu, numutumbishe. Bintu bionsu bitumbishe Maweja-Nangila, bualu wakabitumina diyi, biobi kuenzeka. Kubitekaye mu miaba yabi kashidi, kubielela mikenji idi kayiyi mua kukupula. Nuenu bonsu badi pa buloba, nuenu mayi manene ne bidika bidimu, numutumbishe, nuenu kabidi kapia ne mabue a mvula, neje ne dibungi, tshipepele tshidi tshitumikila diyi diende, numutumbishe. Nuenu mikuna minene ne mikese, mitshi ya bimuma ne mitshi yonsu ya sedre, numutumbishe, nyama ya mu ditu ne ya pambelu, nyunyi ya mulu ne bilandadi, numutumbishe. Nuenu bakalenga ba pa buloba ne bantu bonsu, bana ba bamfumu ne balombodi ba buloba, numutumbishe. Nuenu bana ba balume ne ba bakaji, bansongalume ne bakulumpe, numutumbishe. Tumbishayi Maweja-Nangila, bualu yeye nkayende ke udi ne dina dia lumu. Udi ne buneme pa buloba ne mu diulu. Kupeshaye tshisa tshiende lumu, kutshizangika. Kutumbishaye bantu badi bamulamata, kutumbisha tshisa tshiende tshijima tshia bena Izrayele. Tumbishayi Maweja-Nangila, Aleluya! Tumbishayi Maweja-Nangila, Aleluya! Imbilayi Maweja-Nangila musambu mupiamupia. Bantu batumbishe Maweja-Nangila muaba udi bena diende basangile! Izrayele, usanke, bualu Maweja-Nangila udi mukufuki webe. Bena Siyone nusanke, bualu udi mukalenga wenu. Bantu batumbishe Maweja-Nangila ne maja, bamuimbile, bamusamune ne lunkombe. Bualu Maweja-Nangila udi ne disanka bua tshisa tshiende, udi utumbisha bapuekele, ubapandisha. Bantu badi balamata Maweja-Nangila, basanke, batumbishe Mvidi Mukulu! Bele mbila ya disanka nansha butuku! Batumbishe Mvidi Mukulu ne meyi majikuke, ne muele wa nkanza mu tshianza! Basombuele bukua bisamba, banyoke bukua matunga, bele bakalenga babu nkanu, basuike balombodi ba mu bukalenga buabu ne nkanu. Babalumbuluishe mu dina dia Mvidi Mukulu, babakosele tshibawu pa tshiotshi. Badi balamata Maweja-Nangila bonsu bikale ne lumu. Tumbishayi Maweja-Nangila, Aleluya! Tumbishayi Maweja-Nangila, Aleluya! Tumbishayi Mvidi Mukulu mu nzubu wende wa tshijila. Nutumbishayi mu diulu mudi makole ende! Mutumbishayi bua bishima biende, mutumbishayi bua buneme buende kabuyi ndekelu! Mutumbishayi ne mpungi, mutumbishayi ne lunkombe ne tshisanji! Mutumbishayi ne maja ne ngoma, mutumbishayi ne lunzenze ne nshiba! Mutumbishayi ne ludibu lua muadi muimpe, mutumbishayi ne ludibu lua lumu. Bionsu bidi ne muoyi bitumbishe Maweja-Nangila! Tumbishayi Maweja-Nangila, Aleluya! Shelomu, muana wa Davide, mukalenga wa bena Izrayele, ke muena nsumuinu idi mifunda eyi. Nsumuinu eyi idi ilongesha bantu mua kusomba biakane ne meji mu bantu. Idi ilongesha bantu mua kupeta lungenyi, bua balonde njila wa buakane, bikale ne muoyi umue, kabayi badinga bantu bakuabu! Nsumuinu idi ileja bantu badi kabayi banji kumona malu panu njila udibu mua kulonda; idi ilongesha bansongalume malu adibu ne bua kuelangana meji. Nansha bena meji batshidi amu mua kulonga malu makuabu padibu babala nsumuinu eyi. Badi ne lungenyi nebapetelemu njila wa kulonda. Nebajingulule mianu ne malu masokome bia bantu badi balongesha mudi meji. Muntu udi musue kupeta meji, atshine, kabidi anemeke Maweja-Nangila. Bantu badi bapepeja malongesha ne mibelu bia bena meji mbatshimbakane. Muananyi, uteleje tshidi tatuebe ukulongesha. Kupetudi mibelu ya kudi mamuebe. Yoyi neikupe lumu bu nsala wa kalumbandi muasa ku mutu, nansha bu mabue a busanga adibu bela mu nshingu. Muananyi, padi bansongalume babi basue kukufikisha ku bubi, kuanyishi to. Kubalondi padibu bakuamba ne: “Vuaku, tuye kualamina bantu mu njila bua kubashipa, tubajikidile, tubabunde, nansha bobu kabayi batuenzele bibi. Tubakuate, tubashipe patshidibu ne dikanda. Tubafikishe ku lufu; tuenze tuetu mene mudimu udi lufu nawu! Tubanyenge bionsu bidibu nabi, tuwuje yetu nzubu. Luaku, tuye. Neupete tshiebe tshintu, bualu netubiteke mu tshibombu tshimue!” Muananyi, kuendakanyi ne bantu ba mushindu ewu to. Umbuka mu njila yabu. Bualu badi bipatshila bua kuenza malu mabi. Badi baluijakaja bua kuela mashi a bantu panshi. Nyunyi mumone tshilembi umuteya, kena upia mu disoka adi to. Kadi bantu ba nanku badi baditeya nkayabu; bifufu biabu neabenzele bobu mene bibi. Ke mudi bantu bivi badienzela bibi bobu nkayabu: muivi nebamunyenge muoyi wende. Meji adi ela diyi mu misesu, akula bikole mu bisalu. Adi ela lubila mu mansanga a njila, ambila bantu badi basangila ku biibi bia mu tshimenga ne: “Nuenu batshimbakane, nenushale amu batatakane too ne ku diba kaayi? Nuenu basekianganyi, nenunseke too ne ku diba kaayi? Nuenu bantu bapote, nenubenge kulonga malu too ne ku diba kaayi? Londayi mundi nnulongesha. Nanku mibelu yanyi neinuludike. Ne tuabanyangane nenu lungenyi lundi nalu. Kadi pandi nnubikila, nudi nubenga kufika kundi. Ndi nnuoluela tshianza bua kunuambuluisha, kadi kanuena basue nansha kuntangila. Nudi nubenga mibelu yanyi yonsu. Nudi nulengulula bindi nnulongesha. Nanku meme kabidi nenseke panuikala mu dikenga. Nenseke pikala bowa bunukuata. Bualu dituku dikuabu dikenga nedinukuate bu mvula wa tshipupu. Bowa nebunuenze bu tshipepela tshia mvunde. Lutatu ne dipampakana nebinutatshishe bikole. Dituku adi nenumbikile bua meme kunuambuluisha, kadi tshiakunuandamuna to. Nenunkebe, kadi kanuakummona to. Nebienzeke nanku, bualu nudi nubenga kulonga malu, kanuena basue kutshina Maweja-Nangila to. Nudi nulengulula mibelu yanyi, kanuyi nuangata bindi nnuambila ne mushinga. Nenupete dinyoka dinudi nudikebela. Binudi nuenza nebinukebele makenga. Bualu tshibulengenyi udi ubutuka padiye ubenga meji. Kalengu ka bantu bapote kadi kabajimija. Kadi muntu udi unteleja udi ushala mu bupole. Neasombe talalaa kayi utshina dikenga to.” Muananyi, uvuluke bionsu bindi nulongesha, kupu muoyi bindi nkuambila bua wewe kuenza. Teleja bidi meji akuambila, udibambe bua kuajingulula. Ulombe diambuluisha kudi lungenyi, uteleje bidilu lukuambila diba dia dikenga. Ulukebe muudi ukeba tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, muudi ukeba biuma bivuabu basokoke. Enza nanku, bua ulonge muudi mua kunemeka Maweja-Nangila, kumanya bumfumu budi Mvidi Mukulu nabu. Maweja-Nangila ke udi upangana meji. Dimanya ne dijingulula dia malu bidi bifuma kudiye. Udi wambuluisha bantu badi babenga malu mabi. Udi bu mudi ngabu udi ulama badi benza biakane. Udi wambuluisha badi benzelangana bimpe, ulama badi badifila kudiye. Paudi unteleja, nenjingulule muudi mua kuikala muntu muakane, wa nsongu, muudi mua kuenza bidi bimpe. Newikale ne meji munda muebe. Dimanya nedikusankishe. Dijingulula dia malu nedikuepule ku ntupakanyi. Lungenyi nelukulame. Nebikuepule ku dienza malu mabi, nebikumushe kudi bantu badi bashimangana, ne ku badi bapambuke mu njila miakane, bendela mu njila ya miidima. Badi bumvua disanka padibu benza bibi, badi basankila mu bubi. Bantu aba kabena benda patoke mu njila mululame, badi balonda amu mikonyangale. Kadi meji ne lungenyi nebikuepule, ku miaku ya lubombu ya mukaji udi kayi webe, ya mukaji udi mutombokele bayende wa ku buana, mupule nanku ndondu uvuaye mutue ne Mvidi Mukulu. Paudi uya kudi mukaji awu, udi udikebela lufu. Bualu malu adiye wenza, adi afikisha bantu ku lufu. Muntu udi uyila mukaji awu, kena upingana kabidi to. Kena mua kupeta kabidi njila wa muoyi to. Nenku, enda mu njila udi bantu bakane balonda. Idikija malu adi bantu bimpe benza. Bualu bantu bakane ne ba diyi dimue, nebase mu ditunga edi, nebashalemu kashidi. Bantu badi kabayi bitabe Mvidi Mukulu, kabayi bamulamate, nebumukemu. Nebabipate kuabu. Muananyi, kupu dilongesha dianyi muoyi. Kadi uvuluke mibelu yanyi. Wewe muyilame, neusombe bimpe panu; neulalepu matuku mavule; newikale ne diakalenga. Wikale muena dinanga ne muena muoyi umue. Ngenzelu eyi ikale bu webe nsala wa lumu. Uyifunde mu muoyi webe. Nenku, nebakunange kudi Mvidi Mukulu ne kudi bantu. Neumwangane nabu. Kulondi amu lungenyi luebe wewe nkayebe. Kadi utekemene muebe muonsu kudi Maweja-Nangila. Umulamate mu bionsu biudi musue kuenza. Yeye neakuleje muudi ne bua kuenza. Lekela kuditangila bu muena meji. Kadi tshina Maweja-Nangila, epuka bubi. Ke buanga budi buondapa mubidi webe mujima. Nebukepeshe ntatu yebe. Ela Maweja-Nangila tuasakidila, umulambule bia ku midimu yebe, umulambule bintu bia tshianyi. Nenku neuvudije mayeba tente ne ntete ya bukula. Mabungu ebe neuwule tente ne maluvu. Muananyi, anyisha bua Maweja-Nangila akuludike; kupepeji mibelu yende to. Bualu Maweja-Nangila udi unyoka udiye unanga, amu mudi tatu unyoka muanende udiye musue. Muntu udi mupete meji, muikale ne lungenyi, mmuena diakalenga. Bualu muntu udi mupete meji, mmupite udi mupete tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, nansha mpawungi. Meji adi mapite busanga. Kakuena tshintu tshikuabu tshidi muntu ujinga, tshidi mua kufuanangana nawu. Meji adi ambuluisha muntu bua kulala panu matuku mulongulongu. Adi amupetesha bubanji ne lumu. Adi amuendesha mu njila wa diakalenga, mudiye wenda amu mu bupole. Meji adi mpokolu wa muoyi ne wa diakalenga, kudi bantu badi benza mudiwu abalongesha. Maweja-Nangila wakenza buloba ne meji ende. Kufikaye diulu ne lungenyi luende. Mayi a panshi kutangalaka pa buloba, mavuba kulokesha mvula, amu ku dimanya diende. Muananyi, tekemena lungenyi ne meji. Nebikuludike kashidi. Kubilekedi. Nebikusombeshe panu mu disanka; nebikupeteshe muoyi wa bushuwa. Nentungunuke bimpe ne malu ebe kabiyi bikuatshisha. Tshintu nansha tshimue katshiena mua kukuenzela bualu. Dilolu neulale kuyi umvua bowa. Bufuku tulu tuebe netuikale amu talalaa. Kuakutshina malu adi akuenzekela mu mpukapuka, nansha bantu babi badi bakuluisha. Bualu Maweja-Nangila neakulame mu bupole, neakumushile mateyi. Unange muntu nebe Paudi ne tshintu, ambuluisha natshi muntu udi utshikengela. Padi muntu ukulomba tshintu tshiudi natshi, umupe. Kumulayi bua kupinganaye maloba. Kuedi meji a kuenzela muena mutumba nebe malu mabi. Udi usomba amu pabuipi nebe, mukutekemene. Kutandishi ku bukole mukuenu, padiye kayi mukuenzele bualu bubi. Kubabi bantu babi, kuidikiji mudibu benza. Bualu Maweja-Nangila udi udiwula bantu badi benza malu mabi, kadi udi umvuangana ne bantu bakane. Maweja-Nangila udi utshipa nzubu ya benji ba malu mabi; kadi udi wela ya bantu bakane lupemba. Maweja-Nangila udi upetula badi bamupetula; kadi udi unanga bantu bapuekele. Bena meji nebapete diakalenga, batshimbakane nebikale ne bundu. Bana banyi, telejayi mudi tatu unulongesha. Nuikale ne ntema bua nupete lungenyi. Ndi nnulongesha malu malelela. Kanubengi bindi nnulongesha to. Meme kabidi bavua bambela kudi tatu. Mamuanyi uvua munnange bikole. Tatu wanyi uvua undongesha, wamba ne: “Vuluka malongesha anyi bimpe. Ukumbaje mikenji indi mukupe. Nanku neushale matuku mavule pa buloba. Peta meji ne lungenyi. Kubipu muoyi to. Kulenguludi bindi nkuambila nansha. Kulekedi meji, nanku neakuambuluishe. Wananga, nanku neakulame. Bua kupeta meji, udibambe bikole bua kulonga mudiwu. Ufile bionsu biudi mupete bua ushale muena meji. Nemeka meji, nanku neakunemeshe. Wananga, mudibu bananga mukaji, nanku neakupeteshe lumu. Neakulengeje, mudi nsala wa kalumbandi ulengeja mutu wa muntu.” Muananyi, uteleje bimpe bindi nkuambila. Wewe mubiangate ne mushinga, neulale matuku mavule pa buloba. Ndi nkulongesha mua kulonda njila wa meji. Ndi nkuleja muudi mua kusomba bimpe. Nenku nentungunuke uya kumpala, kakuyi tshidi tshikutatshisha. Neunyeme kuyi udishinda. Kuvidi bivuabu bakulongeshe. Ubivuluke: ke bidi bikupetesha muoyi. Kuidikiji malu mabi adi bantu benza. Kulondi njila ya benji ba malu mabi. Ubenge njila ayi, kupitshidimu. Udisunguile njila ya wewe kulonda. Bantu babi kabena balala kabayi banji kuenza bibi. Kabena bamona tulu kuisu, padibu kabayi banji kulenduisha bantu bakuabu. Bualu tshiabu tshiakudia mbubi. Tshiabu tshiakunua ntshikisu. Njila udi bantu bakane balonda, udi bu butoke bua mu dinda, budi buenda buvulangana too ne mudi munya ukola. Kadi njila idi bantu babi balonda idi miidima. Kabena bamanye muaba udibu mua kulendukila. Muananyi, teleja miaku yanyi. Umvua mundi nkubela. Kupu mibelu yanyi muoyi. Kadi uyilame munda mua muoyi webe. Idi ipesha bonsu badi bayilame muoyi ne bukole bua mubidi. Kenketa nangananga meji audi wela munda muebe, bualu wowu nealudike nsombelu webe wa panu. Mukana muebe kamupatuki miaku ya dishima. Mishiku yebe kayambi miaku ya didinga. Kuinami panshi. Paudi musue kuambila muntu bualu, umutangile patoke. Longolola bimpe biudi ne bua kuenza. Ushishe kubikumbaja ne muoyi umue. Uye amu buludi, kuyi ku dia balume nansha ku dia bakaji. Epuka malu mabi onsu. Muananyi, uteleje bimpe mibelu yanyi idi ne meji ne lungenyi tente. Nenku wewe mulame mibelu yanyi, newakule anu pa biudi mumanye. Miaku ya mukaji muena buendenda idi bu buitshi. Mukana muende mmupite mafuta ku busenu. Kadi ku ndekelu kua bionsu, mukaji ewu udi ne bululu bu bua nkonga bululu. Udi utapa mputa minene bu mudi muele wa nkanza. Malu adiye wenza neakufikishe ku lufu. Njila udiye ulonda udi uya buludi ne ku bafue. Pa mutu pa kulonda njila wa muoyi, udi upambuka, kayi nansha mumanye kuyayaye to. Nanku, muananyi, unteleje, ulonde mibelu yanyi. Umbuka kudi mukaji wa mushindu ewu. Kusemenyi nansha pamue ne mushiku wa nzubu wende to. Tshianana neujimije lumu luebe luuvua nalu. Bayende, bua tshiji tshikalaye natshi, neakunyenge bionsu biudi nabi. Bantu bakuabu nebadie bintu biuvua mupete ku mudimu webe. Neasankishe amu bantu bakuabu. Neupunge ne lufu, utua mikemu, unyana, ushale anu mifuba pa mifuba nkayayi. Newambe ne: “Eyi, mvua mubenge bivuabu bangambila. Tshivua muanyishe muvuabu bambela. Tshivua muteleje diyi dia balongeshi banyi. Mvua mubenge kubateleja pavuabu bambela. Kadi monayi, nkadi pa kupeta lumu lubi mushindu undi tshiyi mua kumueneka kabidi ku mesu a bantu.” Mukajebe udi bu mpokolu wa mayi matoke. Unue mayi a mpokolu ewu! Mayi a mpokolu ewu, kaapuekedi mu misesu, kaatangalaki mu bisalu. Mpokolu ewu ikale webe nkayebe! Kuena mua kumuabanyangana ne benyi to. Usanke bua kusomba ne mukaji uuvua musungule, pautshivua nsongalume. Umusankishe. Mukajebe udi ukunanga, udi mulenga bu ngulungu. Mubidi wende akusankishe matuku onsu. Usanke amu kusanka bua dinanga didiye ukunanga nadi. Muananyi, mukaji wa bende udi ukusamina muoyi bua tshinyi? Bua tshinyi udi musue kubuelela mukaji wa bende mu nzubu. Wamanya! Maweja-Nangila udi ujooja mudi muntu yonsu wenza. Udi umona bionsu bidi muntu wenza. Bilema bidi muntu wenza bidi bu mionji idiye udisuika nayi. Bidi bu buteyi budiye udikuata nabu. Muntu udi kayi udikanda mu malu, kayi udilama, udi udikebela kabutu kende. Bupale buende budi bumufikisha ku lufu. Muananyi, udi mudieyeke bua dibanza dia mulunda webe anyi? Udi mulaye patoke bua kumuambuluisha anyi? Udi mulaye bua kukumbaja biuvua muambe anyi? Malaya ebe adi akukuata anyi? Diba adi udi ku bumfumu bua muntu uuvua musombeshangane nende lupetu. Nanku, bua wewe kupatuka mu bualu ebu: uye kumonangana nende, umusengelele, umulombe bikole bua akupatule mu bualu ebu. Kuikisha nansha kakese, kuladi to, amu wewe mumane kupatuka mu tshilumbu atshi. Utuke mudi kabuluku kabafuka mu buteyi, nansha mudi nyunyi utuka ku budimbu. Wewe muena lulengu, uye kumona musuasua. Ubatamine bibidilu biawu, upeteleku meji. Musuasua kawena ne udi uutangila, kawena ne muuludiki, nansha ne mukalenga wa mudimu. Kadi udi ukungija biakudia mu tshikondu tshia mvula. Mu tshikondu tshia dinowa udi usangisha bintu mu diyeba. Kadi wewe muena lulengu neulale tulu too ne ku diba kaayi? Neubike ku tulu diba kaayi? Paudi wanji kulala kakese, ubungila tshitupa, ushala mudiolole, maboku mavungila pa tshiadi, bupele budi bukukuata tshimpitshimpi bu muivi. Ke padi dikenga difika kuudi bu mupawudi wa nzubu ya bende. Muntu udi ne biakulakula mukana muende, mmuntu tshianana, mmuenzavi. Udi upodia, ufiita makasa panshi, utapangana kazadi mu tshianza, bua amone mua kushima bakuabu. Udi amu umvua nzala ya kuenzelangana bibi. Udi ulongolola malu mabi a kuenza kayi upungila. Udi ujuula matandu. Nanku neabutuke diakamue, neafue kakuyi mushindu udiye mua kupanda. Kudi malu asambombu adi Maweja-Nangila ubenga, adiye udiwula kashidi: mesu a ditambisha, ludimi lua muena dishima, bianza bidi bishipa bantu badi kabayi ne tshilumbu, lungenyi ludibu bakeba kuenza nalu malu mabi, makasa adi aya ku dienza dia malu mabi, muntu udi ujadika malu a dishima. Kadi kudi kabidi bualu bua muanda mutekete: ke muntu udi usongakaja bena muntu. Muananyi, vuluka malu adi tatuebe mukuambile. Londa mibelu ya kudi mamuebe. Ubivuluke matuku onsu mu muoyi webe. Ubilame bimpe, bu masanga a mushinga mukole, adibu bela mu nshingu. Neakuambuluishe kuudi uya, ne kuudi ufuma. Nebikukube mu tulu. Paudi ubika ku tulu nebikuambile tshia wewe kuenza. Bualu bidi baledi bakuambila bidi bu muendu. Mibelu yabu idi bu butoke. Malongesha abu adi atuludika mu njila wa muoyi. Bionsu ebi nebikuepule kudi mukaji muenzayi, ne ku miaku ya lubombu ya mukaji wa bende. Kualakanyi buimpe bua mukaji wa bende. Mesu adiye ukulenguila, kaakulobeshi. Mukaji muena tshiendenda, badi bamufuta amu tshiakudia tshikese. Kadi bua mukaji wa bende, muntu neajimije bionsu bidiye nabi. Badi mua kuambuila dikala dia kapia mu tshibombu, tshilamba tshionsu katshiyi tshipia anyi? Badi mua kuendela pa makala a kapia, makasa kaayi apia anyi? Ke mudi muntu, udi ubuelela mukaji wa bende mu nzubu, upia tshibawu. Bantu kabena badiwula muivi, padiye muibe bua kutuyisha nzala idiye nayi. Kadi padibu bamukuata, udi ufuta bintu bipite bungi bua biwaye muibe. Neajimije bintu biende bionsu. Muntu udi wambisha mukaji, mmubule lungenyi. Udi udikebela yeye nkayende kabutu. Nebamutuute, bamudiwula kabidi. Neashale ne bundu kashidi. Bualu bayende wa mukaji neikale ne tshiji ne mukawu wa bungi. Dituku dikuabu neasombuele mulume awu kayi ne luse. Kuakuanyisha bua bamufute tshibawu to. Kakushala ne lutulu nansha bobu bamupesha bintu bipite bungi bua kutalaja tshiji tshidiye natshi. Muananyi, vuluka miaku yanyi, kupu muoyi bimvua mukuambile. Enza mundi nkuambila, nanku neulale matuku mavule panu. Lama bimpe dilongesha dianyi bu muudi ulama kamonyi ka disu diebe. Enda nadi miaba yonsu bu kakanu ka ku munu, udifunde mu muoyi webe. Unemeke meji bikole bu muudi unemeka muanenu wa bakaji menemene. Ambila lungenyi ne: wewe udi mulunda wanyi wa pa muoyi. Nebikuepule kudi mukaji muena buendenda, ne ku miaku ya lubombu ya mukaji wa bende. Dituku dikuabu, mvua musombele ku dididishi dia ku nzubu kuanyi. Mvua mutangile pambelu. Meme kumona munkatshi mua bansongalume badi kabayi bamanye malu, nsongalume mukuabu mubule meji bikole. Uvua upitshila mu musesu pabuipi ne muaba uvua munga mukaji usomba. Kuyaye mutangile ku nzubu wa mukaji awu. Bivua ku dilolu, pamue ne diba kubuela, bua kuisu kufiika. Ke mukaji awu kuvua kumuakidila, muvuale bu mukaji muena buendenda, budimu munda tente. Mukaji wa dikamakama ne disalu awu kavua unengakana nkayende mu nzubu to. Uvua udileja miaba yonsu: mu njila, mu bisalu, wimana mu mansanga a njila, ulubakana ne malu. Nanku kuimanyikaye nsongalume bua kuyukila nende. Kumuelaye mu tshitupa, umutangila ne mesu malengula, wamba ne: “Mvua mulaye Mvidi Mukulu milambu ya kumuela tuasakidila. Ndi mumulambulayi lelu. Ke pandi mupatuke bua kusambakena nebe. Mvua nkukeba. Mbakupetshi. Nkadi muakaje bulalu buanyi ne mbulankete ya bilamba bia makalumakalu, ne bilamba bia buanda bua ndanda bia mu Ejipitu. Pa bulalu buanyi, ndi mumiaminepu manananshi a mishindu mishilangane: a mire, a alowe ne a kanele. Fika, tulejangane mutudi banangangane ne mudibu butshia. Tusankishe mibidi yetu ne dinanga. Bayanyi kena ku nzubu to. Mmuye ku luendu lua mutantshi mule. Mmuye ne makuta a bungi. Nealukile ku nzubu kunyima kua mbingu ibidi, patua ngondu ku tshibanda.” Kumusuminyinaye bikole ne budimu buende. Kumutekeshaye ku muoyi ne miaku misheme. Mpindiewu, nsongalume kumulonda bu ngombe, udibu baye nende ku tshishipelu. Mupale awu kudikebela tshibawu, kupia mu buteyi. Mukete kumutua kumutubula mutshima. Udi bu nyunyi udiela mu nsumba, kayi umanya muaba udi lufu lumuindila. Bana banyi, ntelejayi mpindiewu! Umvuayi mundi ngamba. Kanuteki muoyi wenu kudi mukaji wa nenku; kanulekedi njila milenga. Bualu mukaji wa nenku mmubutule bantu ba bungi. Nansha bavua badiamba ne: tuetu tudi ne muoyi mukole, mbapone mu mateyi ende. Kuya ku nzubu kua mukaji wa nenku nkubuela muaba wa lufu, nkupueka mu lupongu ludi luyamu. Kanuena bumvua anyi? Meji adi ela lubila. Lungenyi ludi luela diyi dikole. Meji adi mimane ku nsongu ya mikuna idi pabuipi ne njila, ne mu mansanga a njila. Miaba yonsu idi bantu bapitshila mu tshimenga, nangananga ku biibi bia tshimenga, Meji adi ela lubila ne: “Bantuee! Nuenu ke bandi mbikila. Ndi mbikila bantu bonsu. Nuenu batshidi batshimbakane, longayi munudi mua kupeta meji. Nuenu bapote, ikalayi ne lungenyi. Telejayi: bindi nnuambila, bidi ne mushinga. Ndi nnuleja malu onsu patoke. Bushuwa, ndi ngamba malu amu malelela. Mayuki a dishima mmambipila. Ndi ngamba malu anu mudiwu, tshiena nshima, tshiena ndinga bantu to. Muena lungenyi udi umvua bindi ngamba. Bavua balonga malu badi babangulula bimpe. Kebayi mua kumvua dilongesha dianyi, pa mutu pa kukeba tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Nusungule lungenyi bu tshintu tshipite mpawungi. Bualu meme, Meji, ndi mupite mabue a busanga ku mushinga. Bintu bia mushinga mukole, kabiena ne mushinga bu wanyi meme to. “Meme ndi Meji. Budimu ke bundi ngenda nabu. Ndi mumanye mua kujingulula malu. Kutshina Maweja-Nangila ke kudiwula bubi. Meme ndi ndiwula ditambisha ne budiambi, ngenzelu mibi, ne miaku ya dishima. Mudimu wanyi nkubela ne kudimujangana. Ndi lungenyi mene. Meme ke udi upeshangana bukole. Meme ndi ngambuluisha bakalenga bua bikale mu bumfumu, ne balombodi ba ditunga bua bele mikenji mimpe. Ndi ngambuluisha bamfumu bua baludike matunga, balombodi ne bandumbulula bua bakuate mudimu bimpe. Ndi munange badi bannanga. Badi bankebelamu nebampete. Ndi mpeteshangana bubanji, lumu, biuma bidi bishala kashidi, ne diakalenga dilelela. Mapa anyi mmapite mpawungi muimpe ku mushinga. Lupetu luawu ndupite tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Badi bansangana mu njila udibu balonda kudi bantu badi bakeba Mvidi Mukulu, mu njila idi bantu benzelangana bimpe. Ke muaba undi mpetesha badi bannanga bintu. Ndi nguwuje nzubu yabu ne mpetu tente. Maweja-Nangila wakadianza kumfuka ku kale, kumpala kua bintu bikuabu bionsu. Uvua mungenze ku tshibangidilu tshia bidimu, kayi muanji kufuka buloba. Bavua bandele, kakuyi mayi manene malabale, kakuyi mpokolu idi ipatula mayi. Bavua bandele, kabayi banji kuimanyika mikuna minene ne mikese. Maweja-Nangila kawa nansha muanji kufuka buloba, madimi, nansha lusenga. Meme nkavuaku tshikondu tshivuaye mushindamije diulu, muase tshibuashibuashi kulu kua mayi manene malabale a ku tshibangidilu. Uvua muteke mavuba mulu, uvua mupatule mpokolu ya mayi adi munda mua buloba. Uvua muenzele mayi manene mikalu yawu, bua kaasambuki pa buloba buume. Uvua mushindike buloba bikole panshi. Tshikondu atshi, mvua pabuipi nende bua kumuambuluisha ku midimu yende ne ngenyi yanyi. Dituku dionsu pavuaye ummona, uvua ne disanka. Mvua nnaya amu ne disanka, yeye muntangile, pa buloba buvuaye mufuke. Biangatshile ku tshikondu atshi, disanka dianyi didi amu dia kumonangana ne bantu. “Kadi mpindiewu, bana banyi, ntelejayi. Panuikala nulonda mibelu yanyi, nenupete diakalenga. Telejayi malongesha anyi, nukuate nawu mudimu, nanku nenupete meji. Bantu badi banteleja, badi bimana dituku dionsu ku tshiibi tshianyi, batshishila ku nzubu kuanyi, mbena diakalenga. Udi unsangana meme, mmupete muoyi, Maweja-Nangila neamuele lupemba. Kadi muntu udi ungenzela malu mabi, udi udienzela bibi yeye nkayende. Udi unkina, mmunange lufu.” Meji uvua musonge makunji muanda mutekete bua kuasa nawu nzubu wende. Uvua mushipeshe nyama wa tshibilu. Mmusambakaje maluvu ne mitshi ya minangu, mulongolole mesa bua kudiila. Meji kutuma bakaji bena mudimu bende, bua baye mu bisalu, babikila bantu, bela diyi ne: “Nuenu batshimbakane, semenayi pabuipi.” Meji kumanyisha badi kabayi lungenyi ne: “Luakunuayi, nudie ku mesa anyi, nunue maluvu andi munuenzele. Umbukayi padi batshimbakane, nenupete muoyi. Londayi njila wa lungenyi.” Paudi ubela muena ditambisha, udi ukupetula; paudi ukanyina muntu mubi, udi ukupenda. Kutandishi muena ditambisha, bualu neakukine. Kadi utandi-she muena meji, yeye neakunange. Tshiudi wambila muena meji, tshidi tshivudija meji ende. Tshiudi ulongesha muntu muakane, tshidi tshidiundisha dimanya diende. Muntu udi musue kupeta meji, anemeke Maweja-Nangila. Kulamata Mvidi Mukulu wa tshijila, kudi kupetesha muntu lungenyi. Meme, Meji, nemvudije matuku ebe. Neulale panu matuku mulongulongu. Pawikala muena meji, wewe mene neusanke. Kadi pawikala muena ditambisha, wewe nkayebe neudipeteshe dikenga. Matshimbu udi bu mukaji muena mutoyi, bu muntu mutshimbakane mupange malu. Udi usomba kumpala kua nzubu wende, nansha pa nkuasa mu bisalu bia mu tshimenga. Udi ubikila bantu badi bapitshila mu bisalu amu, baya kuabu kuyayabu, wamba ne: “Nuenu, batshimbakane, semenayi apa!” Udi wambila badi kabayi ne lungenyi ne: “Mayi anudi nuiba ke adi atalaja nyota! Tshiakudia tshidi muntu udia mu musokoku ke tshidi tshimpe.” Kadi bantu badi balonda matshimbu kabena bamanye ne: tudi bisangila ku mesa awu ne bafue. Bantu bavua babuele nende mu nzubu, mbamane kuya muaba udi lufu. Nsumuinu ya Shelomu. Muana wa balume wa meji, udi usankisha baledi bende; kadi muana mupote, udi ubungamija bena kuabu. Biuma bipeta ku bubi kabiena bilubuluka kudi udi nabi, kadi muntu udi uvuluka Mvidi Mukulu mu midimu yende neashale ne muoyi. Maweja-Nangila kena musue bua muntu udi umulamata afue nzala, kadi kena musue bua muntu mubi apete tshidiye ujinga. Bianza bia muena lulengu bidi bibueja muntu mu bupele, kadi bianza bia mukuatshi wa mudimu bidi bipetesha lupetu. Muena meji udi usangisha biakudia tshikondu tshia mvula, kadi muntu udi ulala tshikondu tshia dinowa mbimpe bantu bamupepeje. Bantu badi bavuluka Mvidi Mukulu, badi badikebela diakalenga, kadi mukana mua bantu babi mudi mvita. Muntu udi unemeka Mvidi Mukulu badi bamuvuluka ne disanka, kadi nansha dina mene dia bantu babi badi badipua muoyi. Muntu wa meji udi wanyisha mibelu. Muntu muena biakulakula neabutuke lukasa. Kusomba biakane nkusomba talalaa. Muntu mubi neatunduke. Udi kayi musue kuambila bantu malu patoke mudiwu, udi ubakengesha; kadi udi ubabela bimpe, udi usombesha bantu mu ditalala. Miaku ya muntu muakane idi mpokolu wa muoyi. Miaku ya muntu mubi idi ijuula mvita. Lukinu ludi lujuula matandu, kadi dinanga didi dijibikila bilema. Muena meji badi bamumanyina ku miaku ya lungenyi idiye wakula, kadi udi kayi wela meji badi bamutuuta! Bantu ba meji badi bakolesha misangu yonsu lungenyi luabu. Kadi miaku ya bapote neibafikishe lukasa ku kabutu. Biuma bia mubanji bidi bimulama bu mudi tshimana tshikole tshilama nzubu. Kadi dikenga didi dibutula mupele. Mudimu wa muntu muakane udi umupetesha muoyi. Kadi difutu dia muntu mubi didi dimufikisha ku bubi. Muntu udi uvuluka malongesha udi wenda mu njila wa muoyi. Udi ubenga mibelu udi upambuka. Muntu udi utekelangana lukinu mu musokoku, udi muena lubombu. Yonsu udi utumpilangana malu ku mesu a bantu, mmuntu mutshimbakane. Muntu udi wakula malu mavule, udi utupakana bikole. Kadi muntu wa meji udi mumanye mua kulama ludimi luende. Miaku ya muntu udi utshina Mvidi Mukulu mmipite tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Tshidi muntu mubi wela meji katshiena ne mushinga to. Miaku ya muntu muakane idi iludika bantu ba bungi. Kadi bapote badi bafue bua dibenga kuela meji. Kabiena kuluila. Maweja-Nangila nkayende ngubipapa bantu. Bubi budibu benza budi busankisha muntu mutatakane. Meji adi muena lungenyi upeta adi amusankisha. Tshidi bantu babi batshina tshidi tshibatulukila. Tshidi bantu bakane bajinga badi batshipeta. Bantu babi badi bafue mu tshikondu tshia tshipupu, kadi bakane badi batshikolela kashidi. Maluvu a buanji adi afila buanji ku menu, muinshi udi ukunjija mesu. Ke mudi muena lulengu ufikisha mfumuende munda. Badi batshina Maweja-Nangila badi balala matuku mavule pa buloba, kadi benji ba malu mabi badi badianza kufua lukasa. Tshidi bantu bakane mua kutekemena ke disanka, bantu babi kabena mua kutekemena tshintu nansha tshimue. Maweja-Nangila udi tshieyemenu tshia bantu bakane, kadi udi ubutula badi benza bibi. Muntu udi ulamata Mvidi Mukulu udi ushindama kashidi. Kadi babi kabakusomba mutantshi mu ditunga to. Mukana mua muntu muakane mudi mupatuka meji. Kadi ludimi lua muena dishima mbimpe balukose. Miaku ya muntu muakane idi ilengelela bantu, kadi miaku ya muena lonji idi ibabungamija. Maweja-Nangila udi udiwula bantu badi ne bitempelu bia dishima, kadi udi wanyisha badi bapima bintu mudibi. Muntu udi uditambisha nebamupetule, kadi muntu wa meji udi udipuekesha. Muntu wa malu mempe badi bamulombola kudi muoyi wende muakane. Kadi muntu mubi, malu ende mabi adiye munange adi amubutula. Biuma kabiena bituambuluisha dituku didi Mvidi Mukulu ukosa nsambu. Amu udi ulamata Mvidi Mukulu ke udi upanduka ku lufu. Buakane bua muntu udi ukeba Maweja-Nangila budi buludika nsombelu wende. Kadi muntu mubi udi ujimina bua bubi buende. Buakane bua mulamatshi wa Mvidi Mukulu budi bumujikila njiwu. Kadi lukuka lua badi badingangana ludi lubafila ku kabutu. Padi muntu mubi ufua, biwaye utekemena bidi bifua kabidi, nangananga biwaye utekemena kupeta ku biuma biende. Muntu muakane udi upanduka ku dipampakana. Muntu mubi udi ubuelamu pa mutu pende. Muntu udi uvila Mvidi Mukulu, udi ubutula bakuabu ne miaku yende. Kadi muntu udi ulamata Mvidi Mukulu, udi upandisha bakuabu ne meji ende. Bena ditunga badi basanka padi bantu bakane bapeta diakalenga. Kadi badi bela mbila basanka padi bantu babi bafua. Bantu bakane badi basa tshimenga batshiela lupemba. Miaku mibi ya bena lonji idi itshibutula. Udi upepeja mukuende, mmubule meji. Muntu wa lungenyi udi upuwa. Muena bijanu udi wela malu masokome patoke. Muntu mujalame udi ulama malu awu munda muende. Tshisamba tshidi tshijimina paditshi katshiyi ne batshiludiki. Bualu lupandu ludi mukana mua bafidi ba ngenyi. Muntu udi udieyeka bua kufuta mabanza a bakuabu udi udienzela bibi. Udi utshina kuenza nanku udi wepuka ku njiwu. Mukaji mulenga udi upeta lumu. Muntu wa bukitu udi upeta bubanji. Muena luse udi wenzela muoyi wende bimpe. Kadi muena tshikisu udi udienzela bibi nkayende. Difutu didi muntu mubi wangata didi dimudinga. Kadi udi wenza bidi Mvidi Mukulu musue kakupanga difutu diende. Udi mushindame bua kuenza bidi Mvidi Mukulu musue, neapete muoyi. Kadi udi musungule bubi neafuilemu. Maweja-Nangila udi upetula bantu bena budimu. Kadi udi wanyisha bantu ba muoyi umue. Bushuwa, bantu babi nebabanyoke. Kadi bantu bakane bonsu nebashale amu katakata. Mukaji mulengele kuisu kadi kayi ne lungenyi munda, udi bu kakanu ka mpawungi, kadibu bela ku diulu dia ngulube. Bantu bakane badi bajinga kuenza bimpe. Bantu babi badi bakeba amu tshiji tshia Mvidi Mukulu. Badi bapeshangana bintu ne muoyi muimpe, badi bavudija biuma biabu. Kadi badi balamina biabu ne bukonkotu, biabu abi bidi bikepela. Muntu udi wenzelangana bimpe, neapete diakalenga. Udi upa mukuabu tshiakunua, kakufua nyota. Bantu badi batshipa badi bakandamana ne biakudia amu buabu nkayabu. Kadi badi banyisha bantu badi babapanyishabi. Mvidi Mukulu udi wanyisha muntu udi wenza bimpe. Kadi diakabi didi dikuata udi wenza malu mabi. Udi utekemena kudi biuma biende neajimine bu mudi mabeji a mutshi amata panshi. Kadi bantu bimpe nebasampile bu tshifufu tshia mutshi utshidi ne mabeji mabishi. Muntu udi ushiya nzubu wende tshintshiompatshiompa, lupepele neluambule bintu biende. Muntu mutatakane neashale mupika wa muena meji. Bidi muntu udi utshina Mvidi Mukulu wenza, bidi bipetesha muoyi. Muntu wa meji udi usankisha bakuabu. Muntu muakane neapete difutu diende pa buloba. Kadi mimanye ne: muena lonji ne muenji wa bibi, nebapete difutu dibakumbanyine. Muntu udi musue kulonga malu, udi unanga badi bamubela. Kadi udi ubenga mibelu udi tshibubabuba. Maweja-Nangila udi wanyisha muntu muimpe, kadi udi udiwula muntu udi upangadika bibi. Muntu kena ushindama padiye wenza malu mabi. Kadi tshintu nansha tshimue katshiena tshishindisha bakane. Mukaji wa bukitu udi ukebela bayende lumu. Mukaji mubi udi bu disama didi didia mifuba ya bayende. Bantu badi bavuluka Mvidi Mukulu, badi belangana meji matuku onsu a kuenzelangana biakane. Kadi bantu babi kabena bela meji makuabu, amu a kudingangana. Miaku ya bantu babi idi mateyi adi akebela bantu lufu. Tshidi bantu bakane bamba, tshidi tshiepula bakuabu ku lufu. Padibu babutula bantu babi, biabu bionsu mbijimine. Kadi diku dia bakane nedishale kashidi. Badi batumbisha muntu wa meji. Kadi badi badiwula muntu mububakane. Bidi bimpe kuikala muntu udi kayi ne bintu bia bungi, kadi muikale ne muena mudimu, pa mutu pa kuditambisha kumpala kua bantu kuyi ne biakudia. Muntu muakane mmumanye nansha tshidi bimuna biende bikengela. Muntu mubi udi nabi ne tshikisu. Muntu udi udima budimi buende neikale ne biakudia bia bungi. Kadi muntu udi udidinga udi upanga malu. Muena malu mabi udi ujinga kupeta makasa amu ku bubi. Kadi bantu bakane badi bapeta makasa a mushinga a ku disuminyina diabu. Muntu mubi badi bamukuata mu buteyi amu ku miaku yende ya dishima. Kadi muntu muakane udi upanduka ku dikenga dionsu. Miaku ya muntu idi mua kumupetesha diakalenga, bu mudi mudimu upetesha muntu difutu. Muntu mutatakane udi udimona misangu yonsu ne: ndi ngenza bilenga. Kadi muntu wa lungenyi udi wanyisha mibelu. Muntu mutshimbakane udi uleja tshiji tshiende patoke diakamue. Kadi muntu wa lungenyi udi usokoka kanyinganyinga kadiye naku. Muntu udi wamba malu malelela patoke, udi wambuluisha bantu. Kadi udi ujadika malu a dishima, udi wambuluisha badi badinga bantu. Muena biakulakula udi utapa mputa minene bu ya muele wa mvita. Kadi ludimi lua bantu ba meji ludi bondapa. Malu malelela neashale kashidi. Kadi miaku ya dishima neishale katupa kipi. Bantu badi bela meji a kuenza bibi, badi badidinga nkayabu. Kadi bantu badi babela bantu bua basombe bimpe, nebapete disanka. Muntu muakane kena umona dikenga. Kadi babi badi munkatshi mua makenga. Maweja-Nangila udi udiwula bena dishima. Kadi udi wanyisha badi bamba malu pa wowu. Muntu muena lungenyi kena uditambisha bua bidiye mumanye. Kadi batatakane badi baleja butatakane buabu patoke. Mudimu udi upetesha muntu bumfumu. Kadi lulengu ludi lumufila ku bupika. Ntatu idi itekesha muntu mu maboku. Muaku muimpe udi umukolesha ku muoyi. Muntu muakane udi uludika mulunda wende mu njila mulenga. Bidi muntu mubi wenza bidi bipambula balunda bende. Tshilembi wa lulengu kena mua kushipa nyama. Nanku mbilenga bua muntu ikale ne disuminyina divule. Mu njila wa buakane mudi muoyi. Padi muntu ulonda njila ewu kena ufika ku lufu. Muana wa meji udi uteleja mibelu ya tatuende. Kadi udi uditambisha kena uteleja nansha umue. Muntu wa malu mempe udi upeta tshipeta tshimpe ku miaku idiye wamba. Kadi bantu ba malu mabi badi amu bakeba mvita. Muntu udi ukuba ludimi luende, udi ukuba muoyi wende. Kadi udi wakula kayi wela meji, udi udijimija. Muena lulengu udi ujinga tshintu kayi utshipeta. Kadi muntu wa tshisumi udi upeta tshidiye musue. Muntu muakane udi ubenga dishima. Muntu mubi udi upepeja bakuabu, ubajana. Muntu wa malu makane, buakane buende budi bumulama. Kadi bantu badi benza bibi, bubi buabu budi bubafila ku kabutu. Bamue bantu badi badiangata bu babanji, bobu bikale bianza bitupu. Banga kabidi badi badiangata bu bapele, bobu bikale babanji. Misangu mikuabu muena biuma udi ufuta makuta bua kudipandisha. Kadi mupele kena ne badi mua kumukanyina. Muakane neakenke bu butoke budi buela nsese. Kadi muntu mubi udi bu muendu udi ujima. Diditambisha didi dikeba matandu. Muntu udi uteleja mibelu udi ne meji. Biuma bipeta mu tshipututuku bidi bijimina lukasa. Kadi bidibu bangule ku kakese ku kakese bidi bienda bivulangana. Kupanga kukumbajila muntu bualu, kudi kumutekesha ku muoyi. Dijinga didibu bakumbaja didi mpokolu wa muoyi. Muntu udi upetula meji adibu bamuambila neajimine. Kadi muntu udi unemeka mukandu, neapete difutu. Dilongesha dia muena meji didi mpokolu wa muoyi, didi diepula muntu ku njiwu ya lufu. Muntu wa lungenyi udi udinemeshisha kudi bantu. Muntu mubi udi usomba mu dikenga. Muntu mudimuke udi wela meji bangabanga ne kuenzaye bualu. Kadi batshimbakane badi baleja bupote buabu patoke. Muntu udibu batuma ne mukenji kayi uufikisha, udi ukengesha bantu. Muntu wa nsongu udi uufikisha, udi usamba bantu. Muntu udi ubenga kuteleja badi bamukolesha, neashale mupele udibu bapetula. Kadi udi uteleja mubelu, neapete lumu. Dijinga didibu bakumbaja didi disankisha muoyi. Ke padi bantu bapote babenga kulekela malu mabi. Udi wenda ne bena meji, udi upeta meji. Kadi udi wenda ne bidingidingi neashale kabidi tshidingidingi. Dikenga didi dilonda muenji wa bibi! Kadi diakalenga ke difutu dia bantu bakane. Muntu muimpe udi ushiya bumpianyi kudi ndelanganyi yende. Kadi mpetu ya babi, bakane badi bayipeta. Budimi bua mupele budi bubodiodioka ne biakudia. Kadi bamue bantu badi bajimina bua malu abu mabi. Udi ubenga kukuma muanende, kena mumunange to. Muntu udi munange muanende kena welakana bua kumunyoka to. Muntu muakane udi udia ukuta. Kadi muntu mubi udi ukenga ne nzala. Mukaji wa meji a bungi udi ushindika diku diende. Kadi mutatakane udi udibumbula. Muntu udi wenda mu njila wa buakane, udi utshina Maweja-Nangila. Kadi udi wenda mu njila mikonyangale udi umupepeja. Mu miaku ya muena dipote mudi ditambisha. Miaku ya bena meji idi ibepula ku njiwu. Muaba udi kauyi ngombe ya kudima nayi, mu diyeba mmutupu. Nyama ya dikanda idi ipetesha biuma bivule. Muntu udi ujadika bualu ne diyi dimue, kena ushima. Muntu udi ujadika bualu ne meyi meyi, mmuena dishima. Musekianganyi udi ukeba kupeta meji, kadi kena wapeta to. Muntu udi wela meji, udi umanya lukasa tshidiye ne bua kuenza. Umbuka kudi bidingidingi, bualu kudibi kuena upeta miaku idi mua kukulongesha malu. Muntu mudimuke udi mumanye tshidiye ne bua kuenza, bualu udi muena meji. Batshimbakane badi bapambuke bua bupale buabu. Batshimbakane kabena bavuluka mua kulongolola ntupakanyi. Kadi bantu bakane badi amu benzelangana bimpe. Muntu yonsu udi mudimanye nkayende kanyinganyinga ne disanka bidi mu muoyi wende. Muntu mukuabu nansha umue kena mua kubiumvua menemene to. Nzubu wa bantu babi udi ne kabutu, wa bantu bakane neashindame. Bumue njila udi muntu umona bu mululame, ke udi umufila ku lufu. Nansha muntu udi useka udi mua kuikala mu dikenga. Nanku kunyima kua disanka kudi kushala amu dibungama. Muntu muena malu mabi neapete tshibawu tshia pa bubi buende. Bidi muntu muakane upeta nebimusankishe. Muena bitabataba udi witaba bionsu bidibu bamuambila. Kadi muntu mudimuke kena mua kuitaba kayi muanji kuela meji. Muntu wa meji udi utshina bualu bubi, ubuepuka. Kadi mutatakane udi upututuka, kayi wela meji ku bualu nansha bumue. Muntu udi ufika munda lukasa, udi wenza bualu bupote. Udi wela meji mabi, udi udikebela lukinu. Budingidingi ntshiuma tshia bantu batshimbakane. Kadi lumu lua bantu badimuke ke dimanya dia malu. Bantu babi nebikale ku bumfumu bua bantu bakane. Benji ba malu mabi nebimanyine ku biibi bia bantu bakane. Muntu mupele badi bamubenga ne kudi muena mutumba nende. Kadi muena biuma udi ne balunda ba bungi. Muntu udi upepeja mukuende udi wenza bibi. Kadi muntu udi wenzela mupele bimpe udi muena diakalenga. Bantu badi bela meji a kuenza bibi badi bapambuke. Kadi bantu badi bela meji mempe, bantu nebabanange ne muoyi umue. Mudimu onsu udi ne diawu difutu. Kadi lubuakabuaka ludi lukeba bupele. Biuma ke nsala wa kalumbandi wa bena meji. Kadi batatakane diabu difutu mbutatakane buabu. Muntu udi ujadika bualu ne diyi dimue udi mua kupandisha bantu. Kadi udi ujadika ne dishima, udi ushiminyinangana malu. Kutshina Maweja-Nangila ke kusomba ku matshi talalaa, bualu yeye udi ulama bana bende. Ditshina dia Maweja-Nangila didi dipetesha muoyi; didi diepula muntu ku njiwu ya lufu. Lumu lua mukalenga wa ditunga ludi ku bungi bua bantu badiye nabu. Padi mukalenga kayi ne bantu, bumfumu buende kabuenaku to. Muntu udi kayi ufika munda lukasa, udi ne lungenyi luvule. Kadi udi ufika munda lukasa, udi uleja bupote buende. Bupole budi mu muoyi budi busanguluja mubidi. Kadi mukawu udi bu disama didi didia mifuba. Muntu udi ukengesha mupele, udi upenda Mvidi Mukulu wakamufuka. Kadi udi umuambuluisha, udi unemeka wakamufuka. Malu mabi adi muntu mubi wenza adi amufila ku kabutu. Kadi muntu muakane udi utekemena kudi Mvidi Mukulu, nansha pakadiye pa kufua. Muntu udi wela lungenyi udi ne meji. Kabena mua kusangana lungenyi kudi bantu batshimbakane to. Kuenza malu makane nkuyisha ditunga kumpala. Kadi malu mabi adi akuatshisha ditunga bundu. Mukalenga wa ditunga udi wanyisha balombodi ba lungenyi. Kadi udi utandisha badi kabayi nalu. Diandamuna dilenga didi dituyisha lonji. Kadi diyi dibi didi dilundula tshiji. Miaku ya muntu wa meji idi ipetesha dijinga dia kulonga malu. Kadi mukana mua mutshimbakane mudi nnutangalaja amu malu mabi a bupote. Mesu a Maweja-Nangila adi atangila miaba yonsu. Udi ujooja bimpe ne babi. Miaku idi ikolesha muntu mu maboku, idi imusanguluja. Kadi miaku ya tshikisu idi inyanga muoyi wa muntu. Muntu mupote udi upetula mibelu ya tatuende. Kadi udi uyitaba udi uleja mudiye muena meji. Udi witaba Mvidi Mukulu udi usomba mu bubanji. Kadi mpetu mipeta ku malu mabi idi ilela dikenga. Miaku ya muena meji idi itangalaja dimanya. Kadi batshimbakane badi mu mitu mutupu. Maweja-Nangila udi udiwula milambu ya bantu babi. Kadi udi wanyisha bikole dilomba dia bantu ba diyi dimue. Maweja-Nangila udi udiwula nsombelu ya bantu babi. Kadi udi unanga badi balonda njila ya buakane. Badi banyoka bikole bantu badi bapambuka mu njila ya buakane. Kulengulula mibelu nkuya ku lufu. Maweja-Nangila mmumanye bionsu, nansha bidi mu kandondu ka buloba. Nanku mudi muntu mua kusokoka Mvidi Mukulu malu adi munda muende mmunyi? Muena ditambisha kena musue badi bamubela. Kena ukonka bantu ba meji bualu nansha bumue. Muntu udi ne disanka udi ne mpala wa mimuemue. Kadi muntu udi ne kanyinganyinga udi ne minyengu mu mpala. Muntu udi wela meji udi musue kumanya malu. Kadi muntu mutatakane udi musue kulonga malu a bupale matuku onsu. Matuku onsu mukengi udi usomba mu dikenga. Kadi muntu wa dikasa dimpe udi usanka matuku onsu. Mbimpe kuikala mupele udi uvuluka Maweja-Nangila, pa mutu pa kuikala muena biuma, kadi muikale ne dipampakana. Mbimpe kudia matamba muaba udibu bakunanga, pa mutu pa kudia munyinyi wa manyi mukupa ne lukinu mu muoyi. Muntu wa lonji udi ukeba matandu, kadi muntu wa lutulu udi watuyisha. Muena lulengu udi utangila njila yonsu bu ya meba. Muntu muakane udi usangana miaba yonsu njila milongolola bimpe. Muana wa balume wa meji udi usankisha baledi bende. Muntu mutshimbakane udi upepeja bana babu. Malu a bupote adi asankisha muntu udi kayi ne meji; kadi muntu udi wela meji, udi uya buludi mu njila wa buakane. Pikala bantu kabayi bakonkangana lungenyi, mapangadika abu adi tshianana. Malu abu adi mua kukumbana, pikala bantu tshisumbu bafila ngenyi. Padi muntu wandamuna nkonku biakane udi ne disanka, nangananga padiye ufila diandamuna kampanda pa tshikondu tshiadi. Muntu wa lungenyi udi ulonda njila udi lunupetesha muoyi. Udi wepuka njila udi upueka mu kandondu ka buloba. Maweja-Nangila udi ubumbula nzubu wa muena ditambisha, kadi udi ulama lupangu lua mukaji mukamba. Maweja-Nangila udi udiombola meji mabi adi bantu bela, kadi udi wanyisha miaku ya dijingilangana nayi disanka. Muntu udi ne lukuka lua biuma udi ukebela nzubu wende kabutu. Udi kayi wangata mabuejila nealale matuku mavule. Muntu muakane udi wela meji bangabanga ne kuandamunaye. Kadi muntu mubi udi upututuka bua kujanangana. Maweja-Nangila kena munange bantu babi. Kadi udi uteleja padi bantu bakane balomba. Kutangila muntu ne musangelu kudi kumusankisha. Lumu luimpe ludiye upeta ludi lumusanguluja. Muntu udi uteleja mubelu udi mua kumuambuluisha, neasombe munkatshi mua bantu ba meji. Muntu udi kayi musue kulonga malu, neadikengeshe yeye nkayende. Kadi udi uteleja mibelu neasombe biakane. Udi utshina Maweja-Nangila udi upeta meji. Udi udipuekesha ke udi mua kupeta lumu. Muntu udi wela meji bua kuenza bualu kampanda munda muende. Kadi Maweja-Nangila ke udi mua kuamba muende mua ndekelu mudiye mumone. Muntu yonsu udi wela meji ne: bionsu bindi ngenza mbilenga. Kadi Maweja-Nangila ke udi mumanye mudi muoyi wa muntu yonsu. Uteke midimu yebe mu bianza bia Maweja-Nangila, nanku nenkumbaje biuvua muele meji. Tshintu tshionsu tshidi Maweja-Nangila muenze, tshidi ne kipatshila katshi; nanku wakalongoluela muntu mubi dituku dia dimunyoka. Maweja-Nangila udi udiwula bantu badi baditambisha. Bushuwa neabanyoke kamuyi mpata. Unange bantu, ulamate Maweja-Nangila, nanku neakufuile luse bua ntupakanyi yebe. Newepuke bubi paudi utshina Maweja-Nangila. Padi Maweja-Nangila muanyishe nsombelu wa muntu, udi ubueja diumvuangana pankatshi pende ne baluishi bende. Kupeta difutu dikese mu buakane, nkupita kuikala ne bintu bia bungi bipeta mu buenzayi. Muntu udi upangadika bua kuenza bualu, kadi Maweja-Nangila ke udi ubujadika, ubukumbaja. Padi mukalenga wa ditunga wakula mu dina dia Maweja-Nangila, nanku diba didiye ukosa nsambu kena utupakana. Maweja-Nangila udi musue bua bipimu bikale bijalame. Udi ushindika kabidi mudibu ne bua kutempa majitu. Mukalenga ki mmunange bua bantu benze bibi, bualu nkuasa wa bukalenga udi ujalama padi buakane. Mukalenga udi ujinga bua bamuambile malu patoke. Udi unanga bantu badi bamba malu pa wowu. Padi mukalenga ufika munda, udi mua kufikisha muntu ku lufu. Kadi muntu wa lungenyi udi umutuyisha. Mimuemue pa mpala wa mukalenga idi isanguluja bantu. Muoyi wende wa kalolu udi bu mvula udi utalaja buloba. Bidi bitambe buimpe kupeta meji ne lungenyi, pa mutu pa kupeta mpawungi ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Bantu bakane badi bepuka bubi, bualu muntu udi wakaja nsombelu wende udi ulama muoyi wende. Udi uditambisha neabutuke. Udi udisua neapone panshi. Bidi bipite buimpe kuikala muntu mupuekele udi usomba pamue ne bapele, pa mutu pa kuabanyangana bintu bivule ne bantu badi baditambisha. Muntu udi uteleja bidibu bamuambila neatuute dikasa dimpe. Udi utekemena kudi Maweja-Nangila udi muena diakalenga. Muntu udi ujingulula malu ne meji udi muena lungenyi. Padiye ulongesha ne miaku idi isankisha bantu, ibatua ku muoyi, nebamuitabe lukasa. Badi balonda meji nebapete muoyi. Batshimbakane badi babanyoka bua bupote buabu. Bantu ba meji badi basunguluja tshia kuamba. Ke mudibu baluisha bantu ne miaku yabu. Miaku mimpe idi bu buitshi, budi busheme mukana, biengelela mubidi. Muntu udi mua kuela meji ne: njila undi ndonda udi muimpe. Kadi njila awu udi mua kumufikisha ku lufu. Nzala idi ikuatshisha muntu mudimu bikole, bualu ku mudimu ke kudiye mua kutuyishila nzala yende. Muntu wa tshidingidingi udi wela meji a kuenzela bantu bibi. Ludimi luende ludi luosha bantu ne malu mabi. Muntu wa malu a muinshimuinshi udi ujuula matandu. Muena lunsonga udi unyanga malunda a bantu. Muntu wa tshikisu udi udinga balunda bende, ubakebela kabutu. Tangila muntu udi ubuita ku mesu, usumakaja mishiku. Mmulongolole bualu bua kuenza. Ukadi mumane kubuenza mene. Nsuki mitoke nnsala wa kalumbandi, bualu amu bantu bakane ke badi balala matuku mavule pa buloba. Tshilobu tshia mvita ke muntu udi kayi ufika munda lukasa. Muntu udi udikolela mmupite tshilobu tshidi tshikuata tshimenga. Bantu badi batshinka bidi mua kuenzeka, kadi Maweja-Nangila ke udi ushindika bualu muende mudiye musue. Bidi bimpe kudia tshipese tshia diampa diume ne ditalala, pa mutu pa kubuela mu didia dia tshibilu dienzela mu nzubu wa mutoyi. Muena mudimu wa meji udi mupite muana mupote ku mushinga. Neapete tshiende tshia bumpianyi ne bantu ba muntu. Mpawungi ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, badi babiteta mu kapia, kadi Maweja-Nangila udi uteta mushinga udi nawu muntu. Muntu mubi udi uteleja ne ntema muntu udi wakula miaku mibi. Muena dishima udi uteleja muntu udi ushimangana. Muntu udi useka bapele udi useka Mvidi Mukulu udi mubafuke. Muntu udi usanka padi dikenga dikuata mukuabu nebamunyoke. Disanka dia bantu bakulumpe mpadibu bamone biikulu babu. Disanka dia bana mpadibu batangile baledi babu. Muaku wa kanemu kawena ukumbanyina muntu mupote; kadi dishima kadiena dikumbanyina muntu udi ulombola bantu. Bantu bakuabu badi bela meji ne: kubuejila muntu tshintu, neatupeteshe diakalenga, nekutututshishe dikasa dimpe mu midimu yetu yonsu. Kupua tshilema muoyi nkulengeja bulunda. Kadi kutshiela misangu ne misangu kudi kushipa malanda. Mubelu udibu bapesha muntu wa lungenyi udi mupite nkodi lukama mituuta muntu mupote. Muntu mubi udi ukeba mua kuenzelangana bibi. Ke mudiye udikebela yeye nkayende diakabi. Bidi bimpe kusambakena ne nyama wa lonji uvuabu banyenga bana bende, pa mutu pa kusambakena ne tshidingidingi tshia kalanda-musenga. Muntu udi upingaja bubi pa buimpe buvuabu bamuenzele, dikenga kadiena diumuka ku nzubu kuende to. Kutuadija matandu kudi bu kubumbula nkila. Puwa patshidi matandu kaayi manji kukola. Mubingishi wa muena tshibawu, ne mupishi wa muntu muakane, mbantu babidi badi Maweja-Nangila udiwula mushindu wa momumue. Makuta adi mua kuambuluisha muntu mutatakane ku tshinyi? Bua kusumba nawu meji anyi? Kena nansha welaku meji to! Mulunda muimpe neakuambuluishe mu malu onsu. Muanetu udi pamue nanyi mu dikenga dionsu. Muntu mubule lungenyi udi udieyeka bua dibanza dia munga muntu. Udi udiila mukuabu lupiku. Udi musue kutandangana, mmusue kupia tshibawu. Udi udileja mudiye ne ditambisha neabutuke. Muntu muena dishima kena upeta diakalenga. Udi wakula malu mabi neabuele mu dikenga. Udi ulela muntu mupote udi ne kanyinganyinga. Tatu wa muntu tshidingidingi kena ne disanka. Disanka didi dijikija disama dia muntu. Kadi dibungama didi dikepesha bukole bua mubidi. Muntu mubi udi wanyisha mabuejila adibu bafila bua amone mua kunyanga tshilumbu. Muntu muakane udi ukuata mudimu ne meji. Kadi muntu mupote udi utangila kudiye kayi mua kufika. Muana mutshimbakane udi upetesha tatuende kanyinganyinga, ubungamija mamu uvua mumulele. Kufundila muntu udi kayi bualu tshibawu kudi kubi. Kunyoka muntu wa nsongu kakuena kuakana. Muntu mushidimuke udi ulaminyina miaku. Muntu wa lungenyi udi ukeba diba dia kuela meji. Nansha muntu mupale, padiye upuwa, badi bamuangata bu muena meji. Padiye kayi wakula badi bamuangata bu muena lungenyi. Muntu udi udinanga, udi udilamuna kudi bakuabu. Udi ufika munda padibu bafila meji makuabu. Mupote kena musue kumvua bidibu bamuambila. Kadi udi ujinga kuleja amu bidi mu meji ende. Bubi budi bukeba kadiwu; buenzayi budi bukeba bundu. Miaku ya muntu idi mua kuikala miondoke bu mayi manene malabale. Idi ipetesha muntu muoyi bu mudi mpokolu ubudika mayi. Kubingishi muena tshibawu, kupishi muntu muakane. Miaku ya muntu mupote idi ikeba matandu. Tshidiye wamba tshidi tshikeba mvita. Mupote udi udikebela lufu, miaku yende ke buteyi budi bumukuata yeye nkayende. Miaku ya muena lunsonga idi bu bintu bisheme bidi bantu bafuilakana. Muntu udi ulengulula mudimu wende mmuanabu ne muntu udi uunyanga. Maweja-Nangila udi bu nzubu udibu bakolesha ne bimana. Muntu muakane udi unyemena kudiye, udi upanduka. Kadi muena biuma udi utangila biuma biende bu tshimenga tshikolesha ne bimana, wela meji ne: ke bidi bindama. Bantu badi baditambisha nebabutuke. Udi udipuekesha neapete lumu. Muntu udi wandamuna lukonku kayi muanji kuteleja bimpe, udi uleja bupote buende; neafue bundu kabidi. Padi muntu utekemena ne: nempande, udi upanda. Udi kayi utekemena lupandu, udi mua kufua lukasa. Muntu wa lungenyi udi ujinga kumanya malu a bungi. Muntu wa meji udi ukeba kumvua miaku idi yamba bualu. Kupesha muntu tshintu, kudi kukunzuluila njila wa wewe kumonangana ne bantu banene. Muntu udi ulumbulula kumpala utu umueka bu mubinga. Kadi padi muena tshilumbu nende ufika, udi umupisha. Padibu batshinka, baneme babidi badi ku tshilumbu, badi mua kumvuangana, kulekela matandu. Muanenu uuvua upenda udi bu tshimenga tshidibu bakolesha ne bimana: mbikole bua wewe kuakula nende. Matandu a bena muntu mmakole, adi bu milonda ya kukanga nayi bimana. Muntu udi uukuta ne diyi dia mukana muende. Tshidiye wamba tshidi mua kumudisha. Tshiudi wamba tshidi mua kukufila ku muoyi nansha ku lufu. Nanku paudi munange kuakula, wanyisha kabidi bionsu bidi miaku yebe mua kukupetesha. Muntu udi mupete mukaji, udi mupete diakalenga. Ke dipa didi Maweja-Nangila umupesha. Mupele udi wakula udionga, kadi muena biuma udi wakula utanda. Muntu udi ne balunda ba bungi, bobu mene badi mua kumukebela dikenga. Kadi mulunda muimpe mmupite ne muanenu. Mbimpe kuikala mupele udi ulonda njila wa buakane, pa mutu pa kuikala mutatakane udi wakula ushima bantu. Muaba udi kauyi dimanya, disuminyina kadiena ne bua nsongu. Kudia lukasa nkupia mukana. Padi bantu badikebela makenga ku bupote buabu, badi bajana Maweja-Nangila. Biuma bidi bivudijila muntu balunda. Kadi mupele mmufuane wajimija wende umuepele udiye nende. Badi banyoka muntu udi ujadika malu a dishima. Udi udinga bantu mmuena tshibawu. Bantu ba bungi badi balabidila muntu munene. Bonsu badi badia bulunda ne tshipapayi. Mupele badi bamukina kudi bana babu. Yeye mupete bualu bunene, balunda bende badi bamubenga. Padiye ubasengelela, badi baya. Kumanya mua kuela meji nkudienzela wewe nkayebe bimpe. Udi ukeba kujingulula malu neapete diakalenga. Badi banyoka muntu udi ujadika malu a dishima. Udi udinga bantu neabutuke. Muntu mutatakane katshia ki mmusombe mu bubanji. Mupika katshia ki mmutumine bamfumu diyi. Muntu wa lungenyi nansha yeye mufike munda, udi amu ulama lutulu. Lumu luende mpadiye upua malu mabi avuabu bamuenzele muoyi. Tshiji tshia mukalenga tshidi tshikuata bowa bu muadi wa nyama wa ntambue. Kadi kalolu kadiye uleja muntu, kadi bu lumuma ludi lupueka pa bisosa, lufila tshitalela. Muana mutatakane udi ukengesha tatuende. Mukaji wa mutoyi udi bu mulondu mutubuke udi usukumuna mayi panshi. Nzubu ne biuma mbintu bidi muntu mua kupiana kudi batatuende. Kadi mukaji wa meji badi bamupetela amu kudi Mvidi Mukulu. Bufuba budi bubueja muntu mu dikenga. Udi ubika ne lulengu nealale ne nzala. Muntu udi unemeka mikenji neashale ne muoyi. Udi uyipetula neafue lukasa. Paudi upesha mupele tshintu, udi utshisombesha Maweja-Nangila. Yeye ke wakufuta mudimu webe wa luse. Ubele muanebe pautshidi ne diba dia kumubela. Kadi tshiji katshikufikishi ku dikebela bana njiwu ya lufu. Muena tshiji tshikole afute tshibawu. Wewe mubenge kumufutshisha, udi umusaka bua atungunuke. Teleja mibelu, wanyisha bua bakulongeshe. Nanku neushale muntu wa lungenyi. Muntu udi wela meji a bungi mu muoyi. Kadi amu bidi Mvidi Mukulu ujadika ke bidi bienzeka. Bantu badi bananga muntu wa nsongu udi ne muoyi wa kalolu. Mbimpe kuikala mupele pa mutu pa kuikala muena dishima. Muntu udi utshina Maweja-Nangila, neapete muoyi, neasombe mu bubanji kayi umona dikenga. Muena lulengu udi wela tshianza tshiende mu dilongu. Kadi kena ne bukole bua kutshinkisha mukana. Paudi utuuta muntu udi uditambisha, mupote pende neadimuke. Paudi ubela muena lungenyi, udi umvua ne: badi bandongesha malu. Muana udi unyanga tatuende, nansha wipata mamuende, mmuana mubi, udi ufuishangana bundu. Muananyi, wewe mulekele kuteleja badi bakubela, neupue nansha bidibu bamane kukulongesha muoyi. Mujadiki wa malu a dishima udi utua ku ba wetu. Muntu mubi udi ujinga amu kuenza bibi. Bena ditambisha nebabanyoke. Muntu mutatakane nebamutuute. Mvinyo udi ufikisha muntu ku matandu. Maluvu makole adi asaka muntu ku mutoyi. Muntu yonsu udi ubinua ukuatshika, kena ne meji. Mudibu batshina nyama wa ntambue udi ukungula, ke mudibu ne bua kutshina mukalenga udi mufike munda. Muntu udi ujula tshiji tshia mukalenga udi udikebela njiwu. Muntu wa meji udi wepuka matandu. Amu bantu bapote ke badi badibuejamu. Muena lulengu udi kayi udima mu tshikondu tshia mvula, kakupeta kantu mu tshikondu tshia dinowa bintu to. Meji adi munda mua muntu mmasokome, bu mayi adi munda mua buloba. Amu muntu wa lungenyi ke udi mumanye mua kuapatula munda mua muntu nende. Bantu ba bungi badi badisua, badiamba mudibu ne muoyi muimpe. Kadi bidi bikole menemene mua kupeta muntu wa nanku. Pikala muntu usomba nsombelu muakane ne wa kalolu, bana bashiyaye panu nebikale ne diakalenga. Pikala mukalenga musombe ukosa nsambu, udi utandula musangu umue muena dishima. Muntu kena mua kuamba ne: “Tshiena ne tshilema nansha tshimue. Kondu ka munda muanyi kakena kangasa tshilumbu.” Kupima bujitu nansha bule bua tshintu ne bipimu bia kudinga nabi bantu, nngenzelu udi Maweja-Nangila udiwula bikole. Nansha muana, ku bidiye wenza, ukadi uleja muoyi udiye nawu. Mudimu udiye ukuata neuleje mudiye muakane, wa muoyi mulenga. Maweja-Nangila mmufuke mesu bua kumona, matshi bua kumvua. Pawanangila tulu neushale mupele. Kadi ujuke diba diakane, bua udie uukuta. Musumbi udi wamba ne: “Mmushinga mukole! Mmushinga mukole.” Kadi yeye mumane kuya pa nkayende udi udiela ka lumbandi ne disanka. Tshiamu tshia mpawungi ne busanga bidi bivule, kadi tshintu tshidi muntu kayi mua kusangana lukasa ke miaku ya meji. Pikala muntu mudieyeke kuudi bua dibanza dia muntu uudi kuyi mumanye, ukuate tshilamba tshiende lukole, bua muntu uudi kuyi mumanye. Tshiakudia tshiudi muibe tshidi tshisheme mukana. Kadi kunyima, mukana muebe mudi muwule ne nsoka tente. Bidi bantu bajadika bidi bikumbana padibu bafila meji malenga. Pawikala musue kuluangana mvita, anji kudilongolola bimpe. Muena bijanu udi usokolola nansha malu masokome. Nanku epuka muena tshiakulakula. Padi muntu utshipa tatuende nansha mamuende, neamone matuku ende a panu akoseka bu mudi muendu ujima mu miidima. Muntu udi wangula biuma lukasa ku ntuadijilu, kakulubuluka nabi ku ndekelu to. Kupingaji bibi pa bibi bidibu bakuenzela. Utekemene kudi Maweja-Nangila, yeye nkayende neakuambuluishe. Maweja-Nangila udi udiwula majitu adibu bapima badinga bantu. Udi ubenga tshipimu tshia dishima. Maweja-Nangila ke udi ulombola muoyi wa muntu. Mudi muntu mua kumanya kudiye uya mbishi? Kuamba lukasa ne: “Nendambule Mvidi Mukulu tshintu kampande,” nansha kumulaya bualu kuyi muanji kuela meji, nkudikebela njiwu. Mukalenga wa meji udi utandula benji ba bibi. Udi ubanyoka kayi ubafuila luse to. Kondu ka munda ke muendu udi Maweja-Nangila mupeshe muntu, bua kumuleja patoke malu adiye nawu munda muende. Padi mukalenga wa muoyi muimpe wenza malu mimpe, neashale ne muoyi. Padiye ukosa nsambu pa yoyi udi ushindika bukalenga buende. Dikanda dia bansonga ke buimpe buabu. Lumu lua bantu banunu ke nsuki yabu mitoke. Mputa idi itusamisha ke idi ituambuluisha bua tudilengeje. Mituutu mikole ke idi yakaja meji etu. Muoyi wa mukalenga udi bu musulu wa mayi udi Maweja-Nangila utuma kuonsu kudiye musue. Muntu yonsu udi wela meji ne: bionsu bindi ngenza bidi bimpe. Kadi Maweja-Nangila udi ulumbuluisha muntu bilondeshile malu adiye wipatshila. Muntu udi ulonda njila wa buakane, muikale kabidi ne muoyi wa kalolu, udi usankisha Maweja-Nangila, mupite muntu udi umulambula milambu. Mpala wa kapeja ne muoyi wa ditambisha ke bidi bileja bubi bua muena lonji. Muntu wa disuminyina, ukuata kabidi mudimu ne meji, udi upeta tshipeta. Kadi udi wenza malu mu tshipututuku, neabuele mu tshiyole tshia nzala. Bantu badi bapeta biuma ne didinga mbantu bapote, badi bafika ku lufu. Tshikisu tshia bantu babi tshidi tshibabutula, bualu badi babenga kulonda njila wa buakane. Bena tshibawu kabena balonda njila mululame to. Kadi bantu bakane badi benda amu buludi mu njila wa buakane. Mbimpe kusomba talala mu kazubu, pa mutu pa kusomba mu nzubu munene pamue ne mukaji wa mutoyi. Muntu mubi udi ukeba mua kuenzela bakuabu bibi. Kena umvuila nansha mulunda wende luse. Padibu banyoka muena ditambisha mupote udi upeta meji. Kadi muntu wa meji udi ulonga malu ku bionsu bidibu bamulongesha. Mukalenga muakane udi umona bionsu bidi bienzeka mu nzubu mua bantu babi. Udi ubabueja lukasa mu dikenga. Muntu udi ubenga kuteleja lubila lua muena dikenga, nebabenge kuteleja kabidi luende diba didiye mu dikenga. Dipa dia mu musokoku didi ditalaja tshiji. Kusankisha muntu ne tshintu mu musokoku kudi kutuyisha tshiji tshikole. Muntu muakane udi usanka padibu bakosa nsambu pa yoyi. Kadi ke bidi bikuatshisha muntu mubi bowa. Muntu udi umbuka mu njila wa bena meji, neaye kusomba lukasa kaba kamue ne bantu bafue. Udi unanga masanka a mubidi neashale mupele. Munu wa mvinyo nansha mudiavi, kena mua kupeta bubanji to. Muntu mubi udi kayi ulamata Mvidi Mukulu, kayi ulama meyi ende, neabuele mu dikenga, pa mutu pa bantu bakane badi benza amu bidi Mvidi Mukulu musue. Mbimpe kuasa nkaya mu tshipela, pa mutu pa kusomba mu nzubu pamue ne mukaji muena tshiji ne mutoyi. Mu diyeba dia muena meji mudi biakudia bivule ne bintu bikuabu bia mushinga mukole. Kadi muntu mutatakane udi ujimija bionsu bidiye nabi. Muntu wa disanka udi ulonda njila wa buakane. Neasombe matuku mavule panu. Bantu nebamunemeke, bamusankishe kabidi. Muena meji udi mua kukuata tshimenga tshidi bilobu bilame. Udi mua kushimbula bimana biatshi bivua bena ditunga batekemena. Muntu udi udilama ku bionsu bidiye wakula, udi udiepula ku makenga mavule. Muntu udi upepeja bantu, uditambisha, kena wangata tshintu nansha tshimue ne mushinga. Malu onsu adiye wenza adi aleja mudiye uditambisha kashidi. Majinga adi muena lulengu nawu adi amushipa, bualu bianza biende kabiena binanga kukuata mudimu. Bantu bakuabu badi bapitshisha matuku abu mu dijinga dia bintu. Kadi muntu wa nsongu udi upeshangana bintu kayi utabala. Bantu babi badi balambula milambu mibi, nangananga padibu bayilambula ne meji mabi. Kabena bitabe bualu budi muena dishima ujadika to. Kadi muntu udi wamba amu biwaye mumvue, nebamuteleje. Muntu mubi udi wenda ne dikima. Kadi muntu muimpe udi wenza malu ende onsu kayi upampakana. Meji, lungenyi nansha dimanya bidi tshianana, paudi uluisha Maweja-Nangila. Badi bavuadika nyama ya tubalu bia kuluangana nabi, bua kuya mu mvita. Kadi anu Maweja-Nangila ke udi utshimuna. Mbimpe kuikala ne lumu luimpe, pa mutu pa kuikala ne biuma bia bungi. Mbimpe bantu bakuanyishe pa mutu pa wewe kupeta mpawungi ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Muneme ne mupele, mbantu bamue. Maweja-Nangila ke udi mubafuke bonsu babidi. Muntu mudimuke udi umona dikenga diamba kumukuata, udiepuka. Bantu batatakane badi babuelamu musangu umue, badikengeshisha. Muntu muena bupuekele udi utumikila Maweja-Nangila, neapete bubanji ne lumu; nealale matuku mavule panu. Meba ne mateyi bidi mu njila wa bena buenzayi. Udi musue kulala panu udi ubiepuka. Leja muana diakamue njila muimpe udiye mua kulonda. Nanku neashale kumulama too ne pa kulakajaye. Mubanji udi mfumu wa mupele. Bantu badi basombangana bintu, badi bapika ba badi babasombesha. Udi ukuna malu mabi udi upola dikenga; dikombu didiye utuutangana nadi neditshibuke. Muntu udi wenzelangana bimpe, Mvidi Mukulu neamuele lupemba, bualu tshiende tshiakudia udi wabanyangana ne bapele. Ipata muena ditambisha, matandu neakoseke, mitoyi ne bipendu nebijike. Pikala muntu musue kudia bulunda ne mukalenga, ikale ne muoyi muimpe, amanye kabidi mua kuakula bimpe. Maweja-Nangila udi musue bua bantu bamanye malu malelela. Ke mudiye ujandula miaku ya bantu bena dishima. Muena lulengu utu wamba ne: “Nyama wa ntambue udipu. Tshiena mua kupatuka bua kabayi kundiila mu njila.” Miaku ya lubombu ya bakaji bena buendenda, mbuteyi budi bukuatshisha bowa. Badi baponamu kudi muntu udi Maweja-Nangila mudiwule. Bupale budi munda mua nsongalume. Nkodi idi imupandisha ku njiwu eyi. Muntu udi ukengesha mupele neamututshishe ku ndekelu dikasa dimpe. Udi upa mubanji bintu, neadibueje mu bupele. Teleja umvua bimpe, ndi nkumanyisha miaku mimpe ya bena meji. Uvuluke mu muoyi webe malu andi nkuambila. Newikale muena diakalenga, pawikala uvuluka malu andi ngamba, walongesha kabidi bantu bakuabu. Ndi musue bua utekemene kudi Maweja-Nangila. Ke pandi nkulongesha kabidi malu lelu. Ndi mukufundile mibelu makumi asatu idi mua kukuelesha meji. Mibelu ayi neikulongeshe malu malelela. Pikala muntu ukuebeja malu, nenku neumumanyishe amu malu malelela. Kunyengi mupele bintu, bua padiye kayi ne bukole. Kupishi muntu ku tshilumbuluilu, udi kayi ne mumulumbuluidi. Bualu Maweja-Nangila neabakuile; kabidi neashipe badi babanyenga bintu. Kuena mua kudia bulunda ne muntu muena tshiji. Kuendi ne muntu udi ufika munda lukasa. Bualu neuvue kuidikija malu abu, kuyi mua kudilengeja kabidi to. Kuena mua kudieyeka bua mabanza a bende to. Pawikala kuyi ne tshintu tshia kuhita, nebakunyenge bulalu buebe mene. Kutentuludi mukalu wa kale uvua bankambua bebe bela bua kuleja bunene bua lupangu. Wewe mumone muntu wenza mudimu wende bimpe: muntu ewu udi mua kukuatshila nansha bamfumu mene mudimu, pa mutu pa kunkuatshila bantu ba lukutukutu. Pawikala udia ku mesa ne muntu muneme, umanye bimpe uudi musombe nende ku mesa. Wadikandika, kudileji muudi muena budiavi. Biakudia biende bisheme kabikusaminyi muoyi. Bumue badi mua kukupeshabi ne lungenyi lubi. Kuipatshidi biuma. Kuteki nansha meji ebe koku. Bualu biuma bidi bijimina kuyi muanji kubimona bimpe. Bidi bibuka mudi nyunyi wa tshiminyi ubuka mulu, uya kule. Kuena mua kudia kua muena muoyi mubi. Kuena mua kualakana biakudia bisheme bidiye ukupesha. Bualu meji adiye wela munda muende kaena afuanangana ne malu adiye wenza. Udi ukuambila ne: “Diaku, nuaku.” Kadi muoyi wende kawena kuudi. Biakudia bitshiya munda neubiluke. Lumbandi luudi umuela nelujimine patupu! Kuambidi mutshimbakane bualu. Kena wangata miaku yebe ne mushinga to. Kutentudi mikalu ya kale bua wewe kunyenga bana ba nshiya lupangu. Bualu badi ne mubalumbuluidi wa bukole buonsu, ke Mvidi Mukulu. Neabasombuele kuudi. Teleja bimpe badi bakulongesha. Teya matshi ku miaku ya badi bakubela. Kupampakanyi bua kunyoka muanebe to. Manyoka mimpe kaena amushipa nansha. Kadi adi mua kumuepula ku njiwu ya lufu. Muananyi, pawikala munange meji, nengikale ne disanka dinene. Nensanke pandi ngumvua muudi wamba malu ne lungenyi. Kuena mua kuidikija malu adi bantu babi benza. Kadi utshine Maweja-Nangila matuku onsu. Nanku neusanke matuku adi kumpala. Kuakufua bundu to. Unteleje bimpe, wewe muananyi. Nanku newikale muntu wa meji. Newende buludi mu njila webe. Lekela kuenda ne bantu badi bakuatshika maluvu, kabidi ne badiavi ba minyinyi. Bualu badiavi ne banuavi nebabuele mu dikenga. Bafuba nebavuale bitetela. Teleja tatuebe, bualu mmukulele. Kupepeji mamuebe pakadiye mukulakaje. Ikala muntu udi wamba malu malelela, muedi wa meji, muntu mudimuke ne wa lungenyi. Wewe mumane kupeta ngikadilu eyi, kuyinyangi to. Tatu udi mulele muntu wa kalolu ne wa meji udi ne disanka dipite bunene. Usankishe tatuebe ne mamuebe nanku. Mamuebe apetele diakalenga adi kuudi. Muananyi, ngitaba. Sanka bua umfuane meme. Wamanya ne: mukaji muena tshiendenda ne mukaji wa bende badi bakukebela njiwu bu mudi tshiina tshile tshibulakane. Badi balaminangana mu njila bu mudi bivi benza. Bakadi bamane kupambula bantu bapite bungi. Udi mu dikenga, unyingalala mmuntu kaayi? Udi utandangana, udididila matuku onsu nnganyi? Udibu batuuta kapayi bualu mmuntu kaayi? Udi ne mesu kunzuu bu kapia nnganyi? Ke muntu udi unua mvinyo matuku onsu, usambakaja kabidi ne maluvu makole kayi wikisha. Kunangidi mudi mvinyo mukunze wengelela mu dikopu. Neapueke bitekete bitekete pa muminu webe. Kadi ku nshikidilu ne udiumvue bu muntu musuma kudi nyoka, muela lulengu mu mubidi kudi nyoka wa ntoka. Mesu ebe neamone bintu bia bilengulengu. Lungenyi luebe ne miaku yebe nebitshiompakane. Neudimone bu muntu udi mu mayi manene, utenkakana kulu kua mutshi wa majuwa. Newambe ne: “Bavua bantapa mputa, bantuuta tshiyi mumvue, tshiyi mumanye. Pandi njuka, nendabule kabidi makuabu!” Kuikadi ne muoyi wa kuidikija bantu babi. Kujingi mua kuendakana nansha nabu. Badi bajinga amu kuenza malu ne tshikisu. Badi bayukila amu bua malu mabi adibu bakeba kuenza. Muntu udi wasa nzubu padiye mumanye kuenza nanku. Udi usombamu bimpe amu padiye ne lungenyi. Udi uuja mayeba ne bintu bilenga bia mushinga mukole amu padiye ne dimanya. Meji a muntu ke bukole buende. Dimanya diende didi divudija bumfumu buende. Udilongolole bimpe paudi uya kuluangana mvita. Ulonde meji a bungi adibu bakupesha bua wewe kutshimuna mvita. Muntu mupote kena mua kumvua tshidi bena meji bamba. Nanku kena ne bua kuakula padi bena meji balongolola malu a ditunga. Muntu udi wela meji a kuenza bibi, udi upeta lumu bu lua muena buenzayi. Meji adiye wela adi amufikisha ku bubi. Bantu kabidi kabena bananga muntu udi useka bakuabu. Paudi utekesha mu maboku diba diudi mu dikenga, bukole buebe mbumane kujika! Enza muebe muonsu bua kusungidila badibu bafundila tshibawu tshia lufu, badibu baya nabu ku tshishipelu kapayi bualu. Wewe muambe ne: “Tshivua mumanye,” kadi Mvidi Mukulu mmumanye muoyi uudi nawu. Yeye ke udi usunguluja tshiudi wipatshila. Udi ukumona. Udi mumanye malu onsu. Udi ulumbuluisha muntu yonsu bilondeshile bidiye wenza. Udie buitshi, muananyi, bualu buitshi mbusheme mukana, kabidi budi bukolesha mubidi. Kadi wavuluka ne: meji mempe neakusankishe kabidi bikole. Pawikala wenza nawu mudimu, neakulongeshe. Neusanke matuku atshidi kumpala. Biudi utekemena neubipete. Kukebi kunyenga nzubu wa muntu muakane ne budimu, bu mudi muntu mubi wenza. Kumunyengi muaba udiye usomba. Muntu muakane, nansha bobu bamukengesha amu kumukengesha, neajuke amu kujuka. Kadi bantu babi, muluishi neabashinde kashidi. Kusanki padi muluishi webe udishinda. Kuji maja padi dikenga dimukuata. Maweja-Nangila yeye mukumone wenza nanku, kakuanyisha to. Bumue kakunyoka kabidi muluishi webe awu to. Kukebi kufuilakana ne bantu babi. Kujingi mua kuidikija malu a benji ba bibi. Kabena ne tshidibu mua kutekemena. Diakalenga diabu didi bu muendu udi wenda ujima. Muananyi, unemeke Maweja-Nangila, unemeke ne mukalenga kabidi. Kubuelakanyi ne bantu badi basue kukudimuna malu onsu. Bualu bantu ba nanku badi mua kubutuka musangu umue. Kuena mumanye kabutu kadi Mvidi Mukulu nansha mukalenga mua kubatumina. Bena meji badi bamba kabidi ne: Tshibawu mpolonto mpolonto, wasa kudi tshibawu kuashi kudi muanenu. Padi ndumbulula ubingisha muena tshibawu ne: “Kuena ne bualu,” bantu bonsu nebamukine, bamutshipa. Kadi bantu badi banyoka muena tshibawu badi bimpe. Bantu bonsu nebabele ka lumbandi. Muntu udi wandamuna patoke udi uleja mudiye mulunda wa bushiwa. Bangabanga ne kuasa nzubu, anji kujikija midimu yebe ya pambelu, udime madimi ebe bua unowe biakudia. Kufundi muena mutumba nebe ku tubadi padiye kayi ne bualu. Udi musue kushima bibi nenku bua tshinyi? Kuambi ne: “Nemmuenzele muvuaye mungenzele. Nemmupingajile lupetu luvuaye mumfutshishe!” Dimue dituku, mvua mupitshile pabuipi ne budimi bua mvinyo bua muena lulengu mububakane, buvua bumena buonsu meba a mingonga ne lupela. Bimana bia lupangu bivua biupuke panshi! Meme kuela meji ku bionsu bimvua mumone. Ke meme kujingulula ne: paudi ulala katantshi kipi, ubungila tshitupa, ushala mudiolola, maboku mavunge pa tshiadi, ke padi bupele bukukuata tshimpitshimpi bu muivi, ke padi dikenga dikufikila bu muntu udi upawula nzubu ya bende. Teleja nsumuinu mikuabu ya Shelomu ivuabu basangisha kudi bantu bavua bakuatshila mudimu mu lubanza lua Izkiya, mukalenga wa bena Yuda. Tudi tunemeka Mvidi Mukulu bualu udi usokoka tshidiye wenza. Tudi tunemeka bakalenga padibu bumvuija bidibu benza. Katuena bamanye kudi diulu diye kushikidila mulu. Katuena bamanye kudi buloba buye kushikidila muinshi. Katuena bamanye menemene meji adi mu mioyi ya bakalenga. Padibu bumusha bikanganya ku tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, nsenda udi upeta tshiamu tshimpe tshia kuenza natshi tshintu tshimpe tshitambe. Padibu bumusha bantu benzayi mu lubanza lua mukalenga, yeye neashindike bumfumu buende pa kukosa nsambu pa yoyi. Kuditambishi paudi wimana kumpala kua mukalenga. Kuditeki pa muaba wa muntu munene. Mbimpe bakuabu bakuambe ne: “Angata muanzu munene,” pa mutu pa kukuambabu ne: “Shila udi mukupite ku muanzu muaba. ” Wewe mumone bualu, lekela kuzukila bua kuya nabu ku tshilumbu. Pikala muntu uudi mufunde mukupishe, neuvue kuenza kabidi tshinyi? Wewe mutandangane ne muena mutumba nebe, umvuangane nende. Kadi kusokolodi malu ende masokome avua muntu mukuabu mukuambile. Bualu kampanda awu yeye mukumvue, neamanye ne: kuena mua kulama bualu busokome munda. Lumu luebe nelunyanguke. Muaku muimpe muambe pa bualu udi ne mushinga bu mudi tshintu tshivuabu basonga ne tshiamu tshia mpawungi, batshiteka pa dilonga dia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Mubelu udi muntu wa meji ukubela, uuteleje; udi ne mushinga mupite wa kakanu ka mpawungi ka ku munu nansha ka mu nshingu. Bu mudi mayi matalala akolesha muntu tshikondu tshia luya tshidibu banowa bia pa madimi, ke mudi muntu udi ukumbaja bualu budibu bamutumine ukolesha mfumuende ku muoyi. Muntu udi uditambisha bua bintu bidiye kayi upeshangana, mmufuanangane ne mavuba ne lupepele bidi kabiyi bilokesha mvula. Lutulu ludi lutekesha muoyi wa mukoshi wa nsambu. Miaku ya kanemu idi ipita mikanu bukole. Pawikala mupete buitshi, kutambi kubudia. Wewe mupitshishe kubudia, neuvue kubuluka. Kupitshi kuyayaya ku nzubu kua muena mutumba nebe. Patupu neikale ukumona katshiyi ukusankidila kabidi. Muntu udi ujadikila mukuende malu a dishima, udi umushipa, bu mudi tshikowa, muele wa mvita, nansha mukete mutue, bishipangana. Kutekemena paudi mu dikenga kudi muntu udi kayi wenza tshidiye mukulaye, bidi bu kudiila ku dinu dibola nansha kuendela ku dikasa dikoyoboka. Kuimbila muntu udi mu dikenga misambu, kudi amu bu kuvula muntu tshinkutu dituku dia mashika, nansha bu kuela maluvu a buanji mu mputa. Padi muena lukuna nebe ne nzala, umupeshe tshiakudia. Padiye ne nyota, umupeshe tshiakunua. Paudi wenza nanku, udi umushiya mu dipampakana. Bidi bu kumuteka makala a kapia pa muntu. Maweja-Nangila neakufute. Lupepele lua ku mutu kua ditunga ludi lufuma ne mvula. Ke mudi biambamba bijula tshiji tshia bantu ba bungi. Mbimpe kusomba mu kazubu, pa mutu pa kusomba mu nzubu muimpe pamue ne mukaji wa mutoyi. Bu mudi mayi matalala atalaja muminu muume, ke mudi lumu lua disanka ludi lufumine ku ditunga dia kule lusankisha bantu. Bu mudi mayi mabi avuandulula mushimi nansha mpokolu, ke mudi muntu mubi unyanga muntu muimpe udi utekemena kudiye. Ki mbimpe kudia buitshi kupitshisha, nansha kukeba lumu kuela ne nseka. Muntu udi kayi udikolela bua kafiki munda, udi bu tshimenga katshiyi ne bimana, tshidi baluishi mua kukuata ne lukasa luonsu. Bu mudi mvula wa neje kayi mukumbanyine mu muvu wa minanga, nansha mvula wa mudimbi tshikondu tshidibu banowa bia pa madimi, ke mudi lumu kaluyi lukumbanyine muntu mupote. Bu mudi mushamusha ne kandindi bipapelela mulu kabiyi bikisha, ke mudi mulawu muela muntu kapayi bualu kauyi umukuata. Badi batuuta kabalu ne lukodi, mpunde ne mukaba, nyima wa muntu mupote ne mulangala. Kuandamunyi muntu mutshimbakane miaku ya bupote. Tshianana nenufuanangane nende. Kudimuna muntu mutshimbakane bilondeshile mudiye, bua kadiumvu bu muntu wa meji. Udi utuma muntu mutshimbakane ne mukenji, udi ububakana bu muntu udi udikosa nkayende makasa, bualu udi udikebela makenga. Lusumuinu luela kudi muntu mutshimbakane kaluena ne bukole, mudi mikolu ya muena tuneke kayiyi nabu. Kutumbisha muntu mutshimbakane kudi bu kuteka dibue dinene mu mukaba wa kuela nawu mabue. Mushindu udi muntu mukuatshike maluvu upatula dieba dimutue mu tshianza, ke mudi muntu mutshimbakane ujanguluka ne lusumuinu. Mfumu udi wangata muntu mutshimbakane yonsu ku mudimu, nansha muntu yonsu udi upita mu njila, udi wenzela bantu bonsu bibi. Muntu mutshimbakane udi upingana ku bupote buende, bu mudi mbua udiululula biluishi biende. Wewe musangane muntu udiamba mudiye muena meji, mbimpe kutekemena kudi mutshimbakane pa muntu pa kutekemena kudiye. Muena lulengu utu wamba ne: “Tshiena mpatuka to; bualu ntambue udi mu njila, nyama wa lonji udi mu musesu.” Tshiibi tshidi tshinyungulukila pa nkanu yatshi, muena lulengu udi ubungulukila mu bulalu buende. Muena lulengu udi wela tshianza tshiende mu dilongu. Kadi udi upungila bua kutshituma mukana. Muena lulengu udi mudimone muena meji mupite bantu muanda mutekete badi bandamuna ne lungenyi. Kubuelakana mu matandu adi kaayi ebe, kudi bu kukeba kukuata ku matshi a mbua udi upita mu njila. Padi nkunyi kayiyi kuiku, kapia kadi kajima. Padi muena mukosu mumane kumbuka matandu adi ajika. Makala adi alama mbabula utema, nkunyi idi itemesha kapia muiku, muena mutoyi udi ujudija matandu. Miaku ya lunsonge idi bu biakudia bilenga bidi bantu bupukila bua kudia. Miaku ya lubombu idi misokoke muoyi mubi, idi bu tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole tshidi ne bikanganya, tshidibu balamika ku luesu lua diima. Muena lukinu udi wakula bualu buimpe usokoka muoyi wende mubi. Munda muende udi ukeba amu kudinga bantu. Nansha yeye muakule ne diyi dimpe, kumuitabi to. Bualu udi ne malu a kadiwu munda tente. Udi ne budimu bua kusokoka lukinu luende. Kadi bantu bonsu nebajingulule bubi buende. Udi umbuila mukuende dijimba neakulukemu. Dibue diudi ubunguluja nedikubungulukile pambidi. Udi ushiminyina muntu malu, udi umukina. Muena mpala ibidi udi ufila bantu ku kabutu. Kuditambishi bua malu adi mua kuenzeka malaba, bualu kuena mumanye tshidi mua kuenzeka lelu. Bakuabu bakutumbishe. Kadi wewe kudianyishi nansha! Dibue didi ne bujitu, lusenga ludi luneema. Kadi lukinu lua mupote ndubipite bujitu. Lonji ndubi. Tshiji tshidi bu mayi a muenji mukole. Kadi udi mua kukolela lubaabu nnganyi? Mulunda udi ukubela patoke, udi upita udi upuwa, ukutshina. Mibelu ya kudi mulunda idi ileja mudiye ukunanga ne muoyi umue. Kadi padi muena lukuna ukutua mishiku, udi ukudinga. Muntu muukute udi ubenga nansha buitshi. Muena nzala udi udia bionsu, ne bidi ne bululu mene. Muntu udi wendakanangana kule ne muabu, udi bu nyunyi udi wendela kule ne disua diende. Bilengejilu bia mubidi, ne manananshi bidi bisankisha muntu. Kadi mulunda mupole malu, wa meji, udi upita bionsu abi. Kulekedi balunda bebe nansha ba tatuebe. Paudi mu lutatu kuyi kudi muanenu, bualu misangu mikuabu muena mutumba mmupite muanenu udi kule. Muananyi ikala ne meji, nanku nensanke bikole. Pikala muntu unjana nemmone mua kumuandamuna. Muntu mudimuke udi umona dikenga diamba kumukuata, udiepuka. Bantu batatakane badi babuelamu, badikengeshisha. Pikala muntu mudieyeka kuudi bua dibanza dia muntu uudi kuyi mumanye, ukuate tshilamba tshiende lukola, bua muntu uudi kuyi mumanye. Muntu udi wela mukuende muoyi ne lunsuya ne dinda dionsu, badi mua kutangila disekelela diende adi bu kapeja. Mukaji muena mutoyi mmufuanangane ne mulondu mutubuke udi usukumuka mayi dituku dia mvula. Udi musue kumukandika udi bu muntu udi musue kukuata lupepele nansha kuambuila mafuta mu tshianza. Badi basaka tshiamu ne tshikuabu, ke mudi muntu ulengeja pende muntu nende. Muntu udi ulama mutshi wa mfiku bimpe, neadie bimuma biawu. Muena mudimu udi ukuba mfumuende nebamutumbishe. Mudi mpala wa muntu umuenekela mu mayi, ke mudi muoyi wa muntu umueneka kudi bantu bakuabu. Mudi dijimba dia bafue dimina bantu, ke mudi muntu ujinga amu kujinga kabiyi bijika. Bua kuteta mpawungi ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, badi babiela mu kapia. Kadi bua kumanya mushinga wa muntu utangile lumu ludiye nalu. Nansha bobu batue mupale ne muinshi, mudibu batue ntete mu tshinu, bupale buende kabuakumushila kaba to. Umanye mudi bimuna biebe bikale. Ulame nyama yebe bimpe. Bualu biuma kabiena bishala kashidi. Udi mumanye ne: nansha tshifulu tshia bumfumu katshiena tshisambuluka mu diku dimue kashidi to. Kosa bisosa mu mpata. Diba didi bipiabipia bimena, kosa bidi pa mukuna bua kudisha nyama. Kuma bilamba ne miosa ya mikoku yebe. Sumbisha mbuji ya mpumbu bua kusumba budimi bupiabupia. Kama mabele a mbuji yebe bua wewe kunua, ne nzubu webe, kabidi ne bena mudimu bebe bakaji. Muntu udi wenza bibi udi udinyemena nansha kakuyi muntu udi umuipata. Kadi muntu udi ulamata Mvidi Mukulu udi ne dikima bu kana ka ntambue. Padi mu ditunga amu tshimvundu, bantu ba bungi badi bafuilakana bukalenga. Kadi padimu mfumu wa lungenyi ne dimanya, bantu bonsu badi mu ditalala. Muntu wa tshikisu udi ukengesha bapele, udi ufuanangana ne mvula wa tshipupu, udi unyanga biakudia mu mpata. Badi kabayi balonda mikenji ya Mvidi Mukulu badi batumbisha bantu babi. Kadi badi bayilonda badi badiwula bantu abu. Bantu babi kabena bajingulula njila ya buakane. Kadi badi batumikila Maweja-Nangila, badi bajingulula bionsu. Mupele udi ulonda njila wa buakane, mmupite mubanji udi ulonda njila mikonyangale. Muana udi ulama mikenji ya Mvidi Mukulu mmuana wa lungenyi. Kadi muana udi wendakana ne balunda babi udi ufuisha tatuende bundu. Pikala muntu uvudija bubanji buende bualu udi usombeshangana bintu, ulomba kasombela kapite, bubanji buende nebabupete kudi muntu wa kalolu udi uvuluka bapele. Pikala muntu kayi uteleja tshidi mikenji yamba, nenku Mvidi Mukulu kakumuteleja padiye umutendelela nansha. Muntu udi usaka bantu bakane bua balonde njila mibi, neapone mu mateyi ende. Kadi benji ba bimpe nebikale ne diakalenga. Muena biuma udi udimona bu muena meji. Kadi mupele wa lungenyi udi umutandula. Padi bantu badi batshina Mvidi Mukulu bikale ne bumfumu mu bianza, bantu bonsu badi ne disanka. Kadi padi bantu babi babuangata, bantu bonsu badi basokoma. Udi usokoka bilema biende, kena utuuta dikasa dimpe. Kadi udi ubitonda, ubibenga, Mvidi Mukulu neamufute luse. Muntu udi utshina kuenza bibi udi ne diakalenga. Muntu udi upapisha muoyi wende neapete dikenga. Mfumu wa tshikisu udi ne bumfumu mu tshisamba tshia bantu bapete, udi bu ntambue udi ukungula, bu nkashama udi ukeba tshiakudia tshiende. Mulombodi wa bantu mutshimbakane, udi ukengesha bantu bavule bikole. Kadi muntu udi ubenga kunema mu bubi, neashale matuku mavule mu bumfumu. Muntu mushipe muntu nende, neaye kudiela mu dijimba. Bantu kabamupumbishi bua kuenza nanku to. Muntu udi ulonda njila mululame neasombe talalaa. Kadi muena mpala ibidi, udi dikasa mu mayi dikuabu ku mukuna, neadishinde panshi. Muntu udi udima neapete biakudia bia bungi. Kadi udi wipatshila amu malu a mukodi, neapete anu dikenga. Muntu wa muoyi umue mmuena diakalenga. Kadi udi uzukila amu bua kupeta biuma, kakupanga dinyoka nansha. Mbimpe kukosa nsambu pa yoyi. Kadi bakuabu badi bakosa nsambu bibi bua kupeta tshiakudia. Muena lukuka udi ukeba kunema lukasa, kadi kena mumanye ne: udi udikebela bupete. Muntu udi utandisha mukuabu biakane, ku ndekelu neapete disanka dipite dia mulabididi. Udi wiba bintu bia baledi bende, wamba ne: “Ki mbualu to,” mmuanabu ne muntu yonsu udi upawulangana bintu. Muena lukuka udi usonsola amu matandu. Kadi udi utekemena kudi Maweja-Nangila neatuute dikasa dimpe. Muntu udi uditekemena amu yeye nkayende, mmubule lungenyi. Kadi udi wenda ukeba meji neasombe ne ditalala. Muntu udi upa bapete bintu ne muoyi wa kalolu, kena upeta dikenga kuende to. Kadi udi kayi musue kutangila dikenga dia mupele, bantu bavule nebamutshipe. Padi bantu babi babuela mu bukalenga, bantu bonsu badi basokoma. Kadi diba didibu babumusha, bantu bakane ba bungi badi badileja. Muntu udi uteka mutu mukole padibu bamubela, dimue neabutuke kakuyi tshidi tshikandika. Padi bantu badi bitaba Mvidi Mukulu bavule, bantu badi ne disanka. Kadi muntu wa tshikisu yeye muangate bumfumu, bantu bonsu badi batua mikemu. Munangi wa meji udi usankisha tatuende. Kadi muyidi wa bakaji ba tshiendenda udi unyanga lupetu luende. Mukalenga udi ukosa nsambu ya bantu bende biakane, udi ubatutshisha dikasa dimpe. Kadi udi ubalambuisha bitadi bipite, udi ubabutula. Muntu udi ulabidila balunda bende, udi uditeya bukondu mu njila yeye nkayende. Bantu babi badi bapona mu mateyi avuabu bateye. Kadi bantu badi batshina Mvidi Mukulu badi tente ne disanka. Muntu udi ulamata Mvidi Mukulu udi ujingulula tshidi mupele ne bua kupeta. Kadi muntu mubi kena ne lungenyi elu to. Bantu badi kabayi banemeka bantu nabu badi bajuudija tshimvundu mu tshimenga. Kadi bantu ba lungenyi badi babatamija bantu badimu. Padi muntu wa meji ku tshilumbu ne muntu mutshimbakane, mutshimbakane awu mufike munda nansha museke, muntu wa meji kena upeta dikisha to. Bantu badi bashipangana badi bakina bantu bakane. Kadi bantu ba muoyi muimpe badi bakeba mua kuenda ne bantu bakane. Mutshimbakane udi uleja tshiji tshionsu tshidiye natshi. Kadi muntu wa meji udi udikolela, utalaja tshiji tshiende. Padi mfumu witaba malu a dishima, bonsu badi kuinshi kuende nebandamuke bena dishima. Mupele ne mukengeshi wa bantu badi bafuanangana ku bualu bumue: Maweja-Nangila mmubapeshe mesu bubidi buabu. Mukalenga wa ditunga udi ulumbuluisha bapele ne buakane, bumfumu buende budi bushindama kashidi. Manyoka ne mibelu bidi bilongesha muntu. Kadi muana udibu kabayi bambila bualu udi ufuisha mamuende bundu. Padi bantu babi bavulangana, bubi kabidi budi buvulangana. Kadi dimue dituku, bantu bakane nebamone mudi babi babutuka. Paudi ukolesha muanebe ne disu dikole, kakukufuisha bundu nansha. Kadi neakusankishe bikole. Padi bambi kabayi bamanyisha malu a kudi Maweja-Nangila, bantu badi basomba mu bubi. Kadi muntu udi ulama mikenji ya Mvidi Mukulu mmuena diakalenga. Kabena babela mupika ne miaku nkayayi, bualu, nansha yeye mumvue tshidibu bamuambila, kena witaba to. Wewe musangane muntu wakula kayi wela meji, mbimpe kutekemena kudi mutshimbakane pa mutu pa kutekemena kudiye. Mupika uudi wengeleka biangatshile ku buana, ku ndekelu neakebe kupiana bintu biebe bionsu. Muntu wa tshiji udi ujuula matandu. Udi ubinduluka lukasa lukasa udi uvudija bilema biende. Muntu udi uditambisha neupuke milongu. Kadi bua kupeta lumu, bidi bimpe kuikala ne bupuekele bua muoyi. Udi umvuangana ne muivi udi udienzela bibi. Udi mumanye diakabi didiye mua kupeta, kadi kena musue kuamba bualu. Udi utshina bantu udi uditeya nkayende. Kadi muntu udi uditeka mu bianza bia Maweja-Nangila udi usomba talalaa. Bantu ba bungi badi bakeba bua mfumuabu abanyishe. Kadi kua Maweja-Nangila muntu yonsu neapete tshidiye ne bua kupeta. Bantu bakane badi bapepeja bantu ba malu mabi. Bantu babi badi bapepeja bantu bakane. Telejayi muvua Agure, muana wa Yake muambe. Uvua mumanyishe Itiyele, Itiyele ne Ukale ne: “Bushuwa, ndi tshidingidingi ku bantu bonsu. Tshiena ne lungenyi nansha lukese lua bumuntu. Tshivua nansha mupete meji, avua mua kunjinguluila mudi Mvidi Mukulu wa tshijila. Udi mubande mu diulu mua Mvidi Mukulu, kabidi mutulukemu nnganyi? Udi mukuate lupepele mu bianza biende nnganyi? Udi muvungile mayi mu tshilamba tshiende nnganyi? Udi mufundile buloba mikalu nnganyi? Dina diende nnganyi? Dina dia muanende nnganyi? Paudi mudimanye, udingambile! “Bionsu bidi Mvidi Mukulu ulaya udi ubikumbaja. Udi ngabu wa mvita, udi ulama muntu yonsu udi usokomena kudiye. Kusakididi muaku nansha umue ku miaku yende. Tshianana neakutandishe, neakuleje muudi muena dishima.” “Mvidi Mukulu wanyi, ndi nkulomba malu abidi. Uampeshe too ne ku lufu luanyi. Ungambuluishe bua tshishimi bantu bakuabu. Kabidi tshikadi mubanji munene, tshikadi mupele menemene. Kadi umpe amu bindi nkengela panu. Bualu meme ne bintu bipite bungi, ndi mua kukuvila ne: ‘Tshidi Mvidi Mukulu wenza ntshinyi?’ Kadi meme mupele menemene, ndi mufuane kuiba, bua kupepeja nanku Mvidi Mukulu wanyi.” Kunyangidi muena mudimu lumu kudi mfumuende. Wewe mulunyange, muena mudimu awu neakuele mulawu, nanku neufute tshibawu tshia lunsonge luebe alu. Kudi bantu badi batshipa batatuabu, bajana bamamuabu misangu yonsu. Kudi bantu badi bela meji ne: tudi bantu bimpe. Kadi ki mbapange manyanu pambidi pabu. Bantu bakuabu badi batangila bantu nabu ne kapeja, badiela mulu. Kudi bantu badi ne menu bu miele ya kuluangana nayi mvita, badi ne binyanganyanga bitue bu tuele. Badi bavuambula bakengi ba mu ditunga, bumusha bapele munkatshi mua bantu bakuabu. Musundu wa mu mayi udi ne bana ba bakaji babidi badi bamba ne: “Mpesha! Mpesha!” Kudi bintu bisatu bidi kabiyi bianji kudia kuukuta, kabiyi bianji kuamba ne: “Biakumbanyi.” Ke kandondu ka bafue, mukaji udi kayi ne bana, buloba buume budi bukengela mvula. Kadi kudi kabidi tshintu tshinayi: ke kapia kadi kakayi kamba ne: “Ndi muukute!” Padi muntu useka tatuende, nansha ubenga kuitaba ku diyi dia mamuende, bikololu nebimutonkole mesu, biminyi nebimudie. Mukaji udi kayi ulamata bayende, udi wenda tshiendenda, wowa mayi, wamba ne: “Tshiena muenze bualu bubi nansha bumue.” Udi udiumvua amu bu muntu mumane kudia, ukupula ku mishiku. Kudi malu asatu adi bantu kabayi mua kuanyisha, bualu adi akemesha buloba bujima: ke mupika udi ushala mukalenga wa ditunga, mutshimbakane udi udia ondoloka, mukaji wa malu makole udibu basela. Kadi kudi kabidi bualu buinayi: muena mudimu mukaji udi upingana pa muaba wa mukaji uvua mfumuende. Mudi mishindu inayi ya nyama mikese, kadi mikale ne meji a bungi pa buloba: tunkenene katuena ne bukole. Kadi tudi tukungija bintu mu tshikondu tshia luya, nyama ya damane kayena ne bukole. Kadi idi yumbula mena ayi mu mbuebue, mpasu kayitu ne mfumu. Kadi idi yenda bimpe mu milongu, misodi idibu mua kukuata ne tshianza, idi ibuela nansha mu nzubu ya bakalenga ba ditunga. Kudi bintu bisatu bidi bienda madiunda, bitua ntunku pa buloba, mbiebi: nyama wa ntambue udi upita nyama yonsu ku bukitu, kayi utshina tshintu nansha tshimue, nzolu wa tshitala wa nkele ne mbuji wa mpumbu. Kadi kudi kabidi tshintu tshinayi: Ke mukalenga udi wenda kumpala kua tshiluilu tshiende. Wewe ne tshibidilu tshia kuditambisha, pashishe ubanga kuela meji, bituadija ku lelu lama ludimi luebe bimpe! Bualu manteka badi baapeta padibu batuuta mabele. Mashi adi apatuka mu diulu padibu batuuta tshintu ku diulu. Nenku kutuuta muntu mu tshiji nkusonsola matandu. Telejayi mibelu ivua Lemuwele, mukalenga wa bena Masha, mupete kudi mamuende: “Muananyi, teleja! Wewe ke muananyi wa munda, umvua mulombe kudi Mvidi Mukulu pamvua mumutendelele. Kufidi bukole buebe buonsu amu kudi bakaji. Bualu bakaji bakadi bajimija bakalenga ba bungi. Lemuwele, umanye bimpe ne: bakalenga ne bamfumu badimukile maluvu makole. Bualu padibu bakuatshika, badi bapua mikenji muoyi, kabayi bakosa bimpe nsambu idi bapele nayi. Kadi maluvu ikale nangananga a bantu badibu baya nabu ku lufu, nansha a badi mu dikenga dikole. Bualu padibu banue maluvu bakuatshike, nebapue makenga abu ne bupele buabu muoyi. Kadi wewe akuila muntu udi kayi ne mushindu wa kudilumbuluila. Lumbuluila bonsu badibu badiombola. Ubakuile, ukose nsambu pa yoyi. Ulumbulule bilumbu bia bapele ne bakengi. ” Mukaji wa tshitembu, mbikole bua kumupeta! Udi mupite mabue a busanga ku mushinga. Muoyi wa bayende udi amu kudiye. Udi ulama bintu bidibu nabi ne bayende bimpe, ubivudija kabidi. Kena umuenzela bibi nansha musangu umue. Kadi udi umusankisha matuku ende onsu. Udi ukeba miosa ya mikoku ne buanda bua ndanda, ukuata nabi mudimu ne disuminyina. Mmufuanangane ne majuwa adi ambula biakudia. Udi ukeba biakudia kule, ubifikisha ku mbelu. Udi ujuka patshiatshia, ulambila bena mu nzubu muende tshiakudia, wabanyina bakaji bena mudimu midimu ya kuenzabu. Yeye mumane kuela meji bimpe, udi usumba budimi, ukunamu mionji ya mvinyo ku makuta avuaye mupete. Udi ukuata mudimu muende muonsu, kayi upungila to. Udi ukenketa midimu yende yonsu, bua itungunuke amu bimpe. Udi wenza mudimu ne bufuku, mutemeshe muendu. Bianza biende kabiena bikisha. Udi uluka buanda, utela bilamba. Udi wambuluisha bena dikenga, upa bapele ne muoyi wa kalolu. Kena utshina mashika bua bena mu nzubu muende. Muntu yonsu udi mu nzubu muende udi ne bivualu bikumbane. Udi ukuma biata bia kuteka panshi, uvuala bilamba bimpe bia buanda bua ndanda bukunzubile. Bayende udi mumanyike bikole mu tshimenga. Udi usomba mu bisangilu munkatshi mua bakulu ba mu tshimenga. Udi ukuma bilamba, ubipana, upanyisha bangenda mushinga mikaba ya mu tshimonu. Bukole ne buneme ke biende bilengejilu. Udi utua mimuemue, padiye wela meji ku matuku atshidi kumpala. Udi wakula ne meji. Udi mumanye mua kubelangana ne muoyi muimpe. Udi utangila bionsu bidi bipitakanangana mu nzubu muende. Kena musue kushala kayi ukuata mudimu to. Bana bende badi balua kumuela ka lumbandi. Bayende udi umutua makumbu wamba ne: “Bakaji ba bungi mba tshitembu! Kadi wewe udi mubapite bonsu.” Bulenga bua mpala budi bushima, buimpe bua kuisu budi bujika. Amu mukaji udi witaba Maweja-Nangila ke utudi mua kutua makumbu. Numuanyishe bua bionsu bidiye wenza, bena tshimenga bonsu bamutumbishe bua mudimu udiye ukuata. Telejayi miaku ya Muambi, muana wa Davide, uvua kabidi mukalenga mu Yerushalayime. Muambi udi wamba ne: malu onsu adi tshianana menemene. Malu onsu adi apita patupu. Kaena ne mushinga. Bantu badi batata bikole pa buloba bua kuenza mudimu. Kadi tshidibu bapeta ntshinyi? Bantu badi balelangana, bafua. Badibu balela bafua kabidi. Kadi buloba budi bushala kashidi amu muvuabu. Diba didi dipatuka, dibuela. Pashishe didi dipingana muaba udidi ne bua kupatukila kabidi. Lupepele ludi lututa lutua eku, lutua kuaka. Ludi lututa, lunyunguluka, pashishe lubangulula tshiakabidi. Mayi a misulu yonsu adi apueka, adiela mu mayi manene. Kadi mayi manene katshia kaena muwule to. Nansha nanku, mayi a misulu adi adiela amu kudiela mu mayi manene. Mesu kaena apungila mua kumona, matshi kaena apungila mua kumvua. Muntu kena mua kumvuija mudi bia panu bionsu bitonda. Bivua bienzeka nebienzeke kabidi. Bivua bantu benze nebabienze kabidi. Kakuena bualu bupiabupia pa buloba apa to. Padi bualu buenzeka, tudi mua kuamba ne: “Tangilayi bualu bupiabupia!” Kadi bualu bua nanku buvua bumane kuenzeka kalekale kabayi banji kutulela. Kadi tudi tupua muoyi bivua bienzekela bankambua betu. Nenku bitudi tuenza mpindiewu, nansha bidi ndelanganyi yetu ne bua kuenza maloba, nebabipue muoyi kabidi amu lukasa. Meme, Muambi, mvua mukalenga wa bena Izrayele, musombele mu Yerushalayime. Meme kukenketa ne muoyi wanyi mujima, malu adi enza mu bantu, bua mmone mua kuajingulula. Kadi ebi bidi amu mudimu wa lutatu udi Mvidi Mukulu wenzeja bantu! Meme kumona bionsu bidi bienzeka pa buloba. Bionsu ebi bidi patupu, bidi amu bu kuipatangana ne lupepele. Bualu tshidi tshinyongoboke, kabena mua kutshilulamija. Bintu bidi kabiyiku, kabena mua kutabala. Mvua muele meji ne: ndi mupete meji a bungi mupite bonsu bavua bandianjidila mu bukalenga mu Yerushalayime. Ndi mumanye malu a bungi, nansha amvua mulonge, nansha amvua mumvue ne anyi abidi. Mvua nkeba mua kujingulula mudi malu mashilangane ne butatakane, mudi lungenyi lushilangane ne bupote. Kadi meme kumona ne: bionsu bindi ngenza bidi amu bu kuipatangana ne lupepele. Muntu udi ne meji a bungi, udi upeta kabidi ntatu mipite. Muntu udi wenda ulonga malu, makenga ende adi enda avulangana. Meme kudiambila ne: “Tukebe masanka a mu bantu. Tumone mudi diakalenga.” Kadi bionsu ebi bidi amu patupu. Tuseku tudi matshimbu. Disanka kadiena ditupetesha tshintu. Mvua mukebe masanka pa kunua maluvu, mvua muidikije bidi bantu bapote benza. Kadi meji avua ashala ne bumfumu mu muoyi wanyi. Mvua musue kujingulula ne: bantu badi mua kupeta diakalenga mene matuku adibu basomba panu anyi? Meme kuenza midimu, kudiashila nzubu ya bungi, kukuna mionji ya mvinyo. Meme kudienzela mpangu, kukunamu mitshi ya bimuma ya mishindu yonsu. Mvua mumbule biina bia mayi bua mmone mua kumiamina mitshi itshidi mitekete mayi. Meme kusumba bapika balume ne bakaji, kusakidila ku bimvua mumane kuikala nabi. Mvua ne ngombe ne mikoku mivule, bipite bia bonsu bavua bandianjidile mu Yerushalayime. Meme kunguja tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole ne mpawungi, ne bintu bia mushinga mukole bivua bifumine kudi bakalenga ne kudi balombodi ba maloba, bavua ku bumfumu buanyi. Mvua ne bena misambu balume ne bakaji, bavua bangimbila bua kunsankisha. Mvua musele bakaji bavule, bungi budi muntu mua kujinga. Mvua mupete lumu lunene lupite lua bonsu bavua bandianjidile mu Yerushalayime. Kadi matuku onsu aa tshivua mujimije meji amvua nawu to. Bionsu bimvua njinga mvua amu mbipeta. Tshivua mupange disanka nansha dimue. Eyowa, mvua mupete bintu bivule ku midimu yonsu imvua mukuate. Midimu yonsu imvua muenze ivua amu minsankishe. Kadi diba adi mvua mutangile midimu yanyi yonsu ne ntatu imvua mupete pa kuyikuata. Nanku meme kumona ne: bionsu bidi patupu, bidi amu bu kuipatangana tshianana ne lupepele. Kakuena bua nsongu budi bantu bapeta panu to. Mvua musue kujingulula ne: muntu wa meji udi mupite muntu mupale, nansha mutshimbakane ku tshinyi? Meme kudikonka kabidi ne: muntu wampingana mu bukalenga neenze malu mashilangane ne avuabu benze kudi bavua bamudianjidile mu bukalenga anyi? Bushuwa ndi mumanye ne: meji mmapite bupote, mudi butoke bupite miidima. Bualu muntu wa meji udi mumanye kudiye uya. Kadi mupote udi wenda ububuta. Kadi ndi mumanye kabidi ne: bonsu babidi badi ne nshikidilu wa momumue. Pandi meme ne nshikidilu wa momumue ne wa mupote, meji andi mumupite nawu adi angambuluishe ku tshinyi? Nanku meme kumona ne: ebi bionsu bidi tshianana. Bionsu bidi bienzeka, badi babipua muoyi lukasa. Muntu wa meji udi ufua, anu mudi mupote ufua. Kadi bonsu babidi nebabapue muoyi. Bionsu ebi bidi bienzeka nanku bua tshinyi? Nanku bia panu bivua bintonde. Ke meme kudiwula malu onsu adi bantu benza muinshi mua diba, bualu adi a tshianana, adi bu kuipatangana ne lupepele. Mvua mudiwule mudimu ne lutatu bimvua nabi panu. Bualu bionsu bindi mupete ndi ne bua kubishila udi umpingana. Yeye neakuate mudimu bu muena meji, nansha bu mupote anyi? Udi mua kuandamuna lukonku alu nnganyi? Kadi neapete bintu bionsu bimvua musangishe panu ku mudimu umvua mukuate ne ku meji amvua nawu. Bionsu ebi kabiena biumvuika to! Nenku meme kutuadija kunyingalala bikole bua bungi bua midimu imvua mukuate panu. Muntu udi ukuata mudimu ne meji, kabidi ne lungenyi, upeta tshipeta tshimpe, kadi tudi tumumona ushiya bintu biende abi kudi uvua kayi mubienzele mudimu bua kubipeta. Ebi kabiena biumvuika to, kabiena bimpe nansha. Nenku tshidi muntu mua kupeta ku mudimu udiye ukuata ne lutatu, muinshi mua diba ntshinyi? Midimu yende idi imupetesha amu dikenga ne kanyinganyinga buatshia buatshia. Nansha butuku, lungenyi luende kaluena ne dikisha to. Bushuwa, ebi bionsu kabiena biumvuika nansha! Diakalenga dia bantu didi amu kudia, kunua ne kusanka ne bidibu bapeta ku mudimu wabu. Ndi mujadike ne: Mvidi Mukulu ke udi ubapesha diakalenga edi. Bualu muntu kena mua kudia, nansha kusanka, padi Mvidi Mukulu kayi muanyishe. Nanku Mvidi Mukulu udi upesha muntu udi mumutokela ku muoyi, meji, dimanya ne disanka. Kadi muntu udi umubipila udi umupesha mudimu wa kukungijila udi mumutokela ku muoyi mpetu. Kadi ebi kabidi bidi amu tshianana, bu kuipatangana ne lupepele. Bionsu bidi bienzeka pa buloba bidi ne tshikondu tshiabi. Kudi tshikondu tshidibu bakulela, ne tshikondu tshia kufua, tshikondu tshia kukuna biakudia ne tshikondu tshia kubipola. Tshikondu tshia kushipa ne tshikondu tshia kuondapa mputa, tshikondu tshia kubutula ne tshikondu tshia kuibaka. Kudi tshikondu tshia kudila muadi, ne tshikondu tshia kuseka, tshikondu tshia kutua mikemu, ne tshikondu tshia kuja maja. Kudi tshikondu tshia kuela mabue, ne tshikondu tshia kuakungija. Kudi tshikondu tshia kupukilangana, ne tshikondu tshia kubenga kupukilangana. Kudi tshikondu tshia kukeba, ne tshikondu tshia kujimija; tshikondu tshia kulama ne tshia kuimansha, tshikondu tshia kupanda bilamba, ne tshikondu tshia kubitela. Kudi tshikondu tshia kupuwa, ne tshikondu tshia kuakula. Kudi tshikondu tshia kunanga ne tshikondu tshia kukina; tshikondu tshia mvita ne tshia ditalala. Kadi tshia nsongu tshidi muntu upeta ku midimu idiye ukuata ne lutatu ntshinyi? Mvua mutangile midimu mikole idi Mvidi Mukulu mupeshe bantu. Bionsu bidi Mvidi Mukulu muenze bidi bimpe, udi ubikumbaja ne tshikondu tshiabi. Uvua mutupeshe kabidi ne dijinga dia kumanya bia kale ne bitshidi kumpala. Kadi katuena mua kujingulula bionsu bidi Mvidi Mukulu wenza, biangatshile ku ntuadijilu too ne ku ndekelu nansha. Nanku meme kumvua ne: Diakalenga didi muntu nadi didi amu kusanka, ne kusomba bimpe panu patshidiye ne muoyi. Pikala muntu mua kudia, kunua ne kusanka ne bia ku mudimu wende, ndipa dia kudi Mvidi Mukulu. Mvua mujingulule ne bionsu bidi Mvidi Mukulu muenze, kabiena biandamuka to. Kakuena tshidibu mua kusakidila nansha kumusha. Mvidi Mukulu udi wenza nanku bua bantu bamunemeke. Bidi bienzeka mpindiewu bikavua bimane kuenzeka kale. Bionsu abi Mvidi Mukulu udi ubipingaja misangu ne misangu. Bitshidi kumpala kabidi bikadi bimane kuenzeka. Telejayi mundi mumone kabidi malu makuabu adi panu: bantu badi bakengeshangana muaba uvuabu mua kulongolola malu bimpe, kukosa nsambu pa yoyi. Mvua muele meji mu muoyi wanyi ne: Mvidi Mukulu nealumbuluishe muntu muimpe bu mudiye ulumbuluisha muntu mubi, bualu tshintu tshionsu tshidi tshienzeka tshikondu tshiatshi, kabidi malu onsu atudi tuenza Mvidi Mukulu mmuamone. Ndi ngela meji ne: Mvidi Mukulu mmusue kuteta bantu bua kubaleja ne: kanuena nupita nyama ku mushinga to. Bualu ndekelu wa muntu udi amu wa momumue ne wa nyama. Mudi muntu ne mueyelu, nyama udi nawu. Bionsu bibidi bidi ne bua kufua momumue. Muntu kena mupite nyama ku tshintu nansha tshimue to, bualu ku ndekelu bionsu bidi tshianana. Muntu ne nyama ku ndekelu nebiye muaba umue; nebipingane mu buloba, buvuabu babifuke nabu. Kakuena muntu nansha umue udi mua kujadika mudi muoyi wa muntu ubanda mu diulu, ne mudi wa nyama ujimina mu buloba. Nanku ndi mumone ne: kakuena bidi mua kusankisha muntu bipite bia ku disanka dia mudimu wende. Ke bionsu bidiye ne bua kuenza panu, bualu kakuena udi mua kumupingaja pa buloba bua amone bidi ne bua kuenzeka kunyima kuende. Meme kumona kabidi mudi bantu bakengeshangana mishindu yonsu pa buloba. Badibu bakengesha badi badila, kadi kakuena muntu nansha umue udi ubambuluisha! Badi babatatshisha ke badi ne bumfumu. Ke mudi muntu mukuabu nansha umue kayi mua kubambuluisha. Meme ndi ngamba ne: badi bamane kufua, badi ne diakalenga dipite dia batshidi ne muoyi. Kadi, muntu uvuabu kabayi balele ke udi ne dikasa dimpe dipite, bualu kena mumanye malu mabi adi bantu benzelangane panu. Meme kumona kabidi ne: bantu badi batata, bakuata mudimu bikole, bualu badi bumvua lubabu pa kumona bidi muena mutumba nabi. Biobi abi kabidi bidi amu patupu, bu kuipatangana ne lupepele. Bushuwa, mupote udi kayi ukuata mudimu udi udifuisha ne nzala. Kadi bidi bipite buimpe kuanji kuikisha pa mutu pa kukuata tshidimudimu katshiyi ne bua nsongu. Meme kumona kabidi bualu bukuabu panu, budi kabuyi bumvuika to: ke muntu udi amu nkayende, kayi ne mumuambuluishi, kayi mulele muana wa balume, kayi nansha ne muanabu wa balume. Kadi udi ukuata mudimu kayi wikisha to. Nansha yeye udikonka ne: undi mua kushila bindi mpeta ku mudimu wanyi ebi, tshiyi nsanka nabi nnganyi? Udi ukeba amu kukeba biuma bivule. Abi bidi amu patupu, kabidi ntshidimudimu tshia tshianana. Nkaya ndutatu, babidi mbapite. Babidi badi bambuluishangana, badi bapeta tshipeta tshimpe ku mudimu wabu. Padi umue udishinda, mukuabu udi umujula. Kadi tshienda nkaya mmuena diakabi. Padiye udishinda kena ne udi mua kumujula to. Padi babidi baladila pamue, badi bapeteshangana luya. Nkaya kena udipetela luya nansha. Muntu umue kena mua kutua nkanana, amu bantu babidi, kadi nangananga basatu. Bualu badi bamba ne: Tshipia tshia nshinga isatu katshiena mua kutuka to. Mbimpe kuikala nsongalume mupele wa meji, pa mutu pa kuikala mukalenga wa ditunga udi mubule meji, ubenga mibelu. Bualu nsongalume udi mua kupatuka mu lukanu kushala mukalenga, nansha yeye muikale muntu uvua ulomba tshia pa luse mu ditunga amu, pavua mukuabu mumane kubuela mu bukalenga. Ndi mmona mudi bantu bonsu bafuilakana nsongalume ukadi upingana pa mutu pa mukalenga uvua mu nkuasa. Bantu ba bungi badi bamulonda. Kadi yeye mumane kufua bantu kabakumuela kabidi tuasakidila bua bivuaye muenze nansha. Nanku ebi bionsu kabidi, bidi amu tshianana, bidi bu kuipatangana ne lupepele. Ela meji bimpe bangabanga ne wewe kuya mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Uyemu bua kuteleja, pa mutu pa kulambula milambu mushindu udi bantu bapote benza kabayi bamanye ne: tudi tuenza bibi. Kuambi bualu, kuyi muanji kuela meji. Kulayi Mvidi Mukulu malaya ebe lukasa lukasa. Mvidi Mukulu udi mu diulu, wewe udi pa buloba. Nanku miaku iudi wamba ikale mikese. Bualu muntu udi upita kuakula, udi upita kuakula miaku mibi. Ke mudi muntu udi ne ntatu mivule upita kulota ndota mibi. Paudi ulaya Mvidi Mukulu bualu, ubukumbajilamu lukasa. Bualu Mvidi Mukulu kena munange bantu batshimbakane to. Nanku kumbaja tshiudi ulaya. Mbimpe kubenga kulaya, pa mutu pa kulaya, kuyi ukumbajilamu tshiudi ulaya. Lekela kuakula miaku idi ikubipisha. Wewe muambe miaku mibi, newikale ne tshilumbu tshia kuambila mutuangaji ne: “Mvua mutupakane.” Nanku Mvidi Mukulu neakufikile munda bua miaku yebe mibi ayi. Ne anyange midimu yebe. Miaku ya bungi kayena ikumbaja bualu, mudi bilota bivule kabiyi bileja bualu. Nanku enza anu muebe muonsu bua unemeke Mvidi Mukulu. Kukemi bua paudi mumone bakengesha bapele mu ditunga, kabayi bakosa nsambu yabu pa yoyi. Bualu muntu udi ne muanzu munene, kakupeta tshilumbu, bualu badi bamulame kudi munga udi ne muanzu munene mupite. Bobu babidi kabidi kabakupeta tshilumbu, bualu badi babalame kudi banga badi babapite ku muanzu. Bivua mua kuikala bilenga bipite, kupeta mukalenga wa ditunga udi wambuluisha batshidime. Muntu udi munange biuma, katshia kena muanyishe bidiye mumane kupeta to. Udi musue kunema, kakupeta bionsu bidiye ujinga to. Ebi kabidi kabiena ne bua nsongu nansha. Padi muntu ne biuma bivule, bantu bavule badi babidia. Biuma nebilengelele muenabi ku tshinyi? Bushuwa udi mua kubitangila ne mesu, kadi tshikuabu tshidiye upeta ntshinyi? Muntu udi ukuata mudimu, nansha yeye mudie bikese nansha bia bungi udi ulala amu bimpe. Kadi biuma bivule bia mubanji bidi bimunyangila tulu. Kudi bualu bubi bupite bundi mmona panu apa: ke mubanji udi uteka lupetu luende ku luseke, kadi ubuela amu mu dikenga. Udi ujimija lupetu elu mu bualu bubi. Muana udiye ulela kena mua kupiana tshintu. Amu muvuabu bamulele butaka kudi mamuende, ke mudiye ushiya buloba kayi ne kantu. Nansha yeye mukuate mudimu bikole, kena upeta tshintu, kena mua kuya ne kantu. Ndiakabi kaayi edi! Udi umuka pa buloba, amu muvuaye mufikepu! Mmuenze mudimu bua kupeta tshinyi? Amu lupepele! Kabidi matuku ende onsu panu uvua usomba amu ne kanyinganyinga, ne tshiji ne makenga. Nanku tshindi mumanya tshidi nunku: diakalenga dia muntu ke kudia, ne kusanka ne bidiye upeta ku midimu yende matuku onsu adiye ne muoyi pa buloba. Ke mudimu udi Mvidi Mukulu utufundila panu! Misangu mikuabu Mvidi Mukulu udi upesha muntu biuma, umupesha kabidi ne diba dia mua kusanka nabi. Nanku muntu ewu ela amu Mvidi Mukulu tuasakidila bua padiye usanka ne bidiye mupete ku mudimu wende. Bualu bionsu abi ndipa dia kudi Mvidi Mukulu. Bu mudi muntu ewu upeta disanka kudi Mvidi Mukulu, kena uvuluka mudi matuku ende a panu makese be! Mvua mumone kabidi dinga dikenga dipite bunene pa buloba, didi muntu kayi mua kumvua. Tuambe ne: Mvidi Mukulu mmupeshe muntu kampanda bubanji, biuma ne lumu lunene. Muntu awu udi ne bionsu bidiye ujinga. Kadi Mvidi Mukulu kena musue bua asanke nabi to. Muntu mukuabu udi ubidia. Bualu abu mbualu bubi, ndikenga dipite bunene! Muntu udi mua kulela bana lukama, kulala kabidi panu bidimu bivule. Kadi bionsu ebi nebimuenzele tshinyi padiye kayi ne diakalenga matuku onsu adiye ulala panu, kabidi padi bantu kabayi mua kumujika bimpe? Ndi ngamba ne: muana wa tshibika mmumupite ku diakalenga. Bualu muana ewu mbamuimite patupu, mmubuele mu miidima kayi dina, kabayi bamuvuluke. Kavua mumone diba, kawa mumanye mudi panu, mmupete dikisha divua muntu uvua mulale panu bikole kayi nadi. Muana awu mmupite muntu udi mushale ne muoyi nansha bidimu binunu bibidi, kadi kayi ne diakalenga. Ku ndekelu kua bionsu, buonsu babidi nebaye muaba wa momumue. Muntu udi wenza mudimu nangananga bua amone mua kudia kuukuta. Kadi nzala udi amu uyipeta. Panu apa muntu wa meji udi mushindu umue ne muntu mutshimbakane. Padi mupele mumanye mua kusomba panu nebunulengelele ku tshinyi? Bidi bimpe kusanka ne biudi nabi pa muntu pa kukeba bikuabu bia mishindu yonsu, bualu abi bidi kabidi patupu bu kuipatangana ne lupepele. Bionsu bidi bienzeka lelu, mbamane kubijadika kale. Tudi bamanye kabidi muntu muende mudiye: kena mua kuelangana mpata ne udi mumupite makanda to. Patudi tuelangana mpata, miaku yetu kayena itupetesha tshintu. Tshia nsongu tshituapetaku ntshinyi? Muntu udi upita lubilu panu bu mundidimbi. Udi mumanye tshia nsongu tshidi muntu mua kuenza matuku makese adiye usomba panu nnganyi? Muntu nansha umue kena mua kumumanyisha kabidi bidi ne bua kuenzeka pa buloba, yeye mumane kufua. Lumu luimpe ndupite manananshi a mushinga mukole. Dituku dia lufu lua muntu ndipite dituku di wabu bamulele. Mbimpe kubuela mu nzubu wa madilu pa mutu pa kubuela muaba udi bantu badia bondoloka. Bualu lufu nnshikidilu wa muntu yonsu. Nanku bidi bilenga bua muntu yonsu amanye, kabidi avuluke bualu ebu. Kudila nkupite kuseka. Muntu udi ubungama, unyenga mpala, kadi muoyi wende udi ulonga malu. Muntu wa meji udi uya muaba udi bantu babungama, muntu mutatakane udi uya muaba udi bantu basanka. Mbimpe kuteleja muntu wa meji udi ukudiwula pa mutu ka kuteleja muntu mupote udi ukutua makumbu. Bualu, bu mudi lukunyi tua meba tutudika muinshi mua luesu pa kapia, ke mudi tuseku tua mutshimbakane katuyi ne tshiditu tuenza. Padi muena meji ukengesha muntu, udi wenza amu bu muntu mupale. Mabuejila adi mua kumunyanga muoyi. Bidi bimpe kukosesha mutoyi, pa mutu pa kubangulula. Bidi bimpe kuikala muena lutulu, pa mutu pa kuikala muena ditambisha. Kufiki munda lukasa, bualu tshiji mmudimu wa bantu bapote. Katudikonki ne: “Bikondu bia kale mbimpe bipite bia lelu bua tshinyi?” Lukonku lua nanku ludi luleja muudi kuyi muanji kupeta meji. Meji adi malenga mapite bintu bia bumpianyi. Adi alengelela bantu bonsu badi basomba panu. Adi asombesha bantu ne ditalala bu mudi lupetu luenza. Badi nawu nebasombe matuku mavule panu. Ke patudi ne tshilumbu tshia kuamanya. Tutangile mudi Mvidi Mukulu muenze. Muntu nansha umue kena mua kululamija tshidi Mvidi Mukulu mukonyangaje. Dituku dia disanka, usanke. Dituku dia dikenga, wela meji bimpe. Mvidi Mukulu udi utuma dikenga nansha disanka bua muntu kamanyi malu atshidi kumpala kuende. Ntshidi amu matuku makese panu. Mvua mumone ne bionsu bidi mua kuenzeka. Muntu udi mua kufua, nansha yeye muntu udi wenza tshidi Mvidi Mukulu musue. Muntu mubi udi mua kushala ne muoyi, nansha yeye muena buenzayi. Nanku katupitshishi ne dikeba dia buakane, katupitshishi ne dikeba dia meji. Tshianana tudi mua ku-dibutula tuetu nkayetu. Kadi kulondi amu njila wa bubi, nansha wa bantu bapale. Tshianana udi mua kufua, diba diebe kadiyi dianji kukumbana. Mbimpe kulonda mibelu yonsu ibidi eyi, bualu muntu udi unemeka Mvidi Mukulu kena ne bua kukolesha malu bikole. Meji adi aludika bilenga udi nawu, bipite mudi balombodi dikumi mua kuludika tshimenga tshimue. Mulengele kabula kalema, udi ne kende kamulamata. Kuteleji bionsu bidi bantu bamba, bualu udi mua kumvua mudi muena mudimu webe ukujana. Bualu tudi bamanye ne: tuetu kabidi tudi tujana bantu bakuabu misangu mivule. Mvua mukenkete malu onsu. Meme kuamba ne: “Ndi musue kuikala muntu wa meji.” Kadi tshiena mukumbaje bualu ebu to. Malu a panu adi mapite bungi, kabidi makole! Waatandula nnganyi? Nenku meme kutuadija kulonga malu, meme kukeba mua kujingulula bidi panu. Mvua musue kujingulula tshidibu babikila meji. Mvua mukebe bua bandamune ku nkonku imvua nayi pa malu onsu adi enzeka! Meme kumona ne: kuikala muntu mubi, nansha mupote, mbupale. Ndi mumone ne: mukaji udi uteya bantu mmupite lufu ku bululu. Dinanga diende didi bu bukondu. Maboku ende adi akusuika bu nkanu. Muntu udi wenza tshidi Mvidi Mukulu musue, udi upanduka kudi mukaji ewu. Kadi muenji wa bibi nebamukuate kudi mukaji ewu. Tshintu tshimue tshindi mumanye ntshietshi: Mvidi Mukulu uvua mufuke muntu muakanangane ku bionsu. Kadi muntu ewu kudibuejakaja mu malu a bungi. Muntu nansha umue kena muena meji wa menemene. Udi mua kumvuija bidi bienzeka nnganyi? Kadi muntu wa meji udi uleja mpala wa disanka, minyengu ijimina. Padi mukalenga wakula, bidi bimpe kumuitaba. Tuvua bamulaye kumpala kua Mvidi Mukulu bua kumutumikila. Nanku katubengi bumfumu buende. Katutungunuki ne malu adiye udiwula. Bualu mukalenga udi wenza amu tshidiye musue. Udi mua kukumbaja bidiye wamba, nansha biobi munyi. Muntu kena mua kumukonka kenzela ka bualu budiye wenza. Muntu udi witaba diyi diende, kakumona bualu bubi to. Kadi muntu wa meji udi mumanye bidiye ne bua kuenza, kabidi diba didiye ne bua kubienza. Bualu nebalumbuluishe bantu dituku dikuabu bua malu onsu avuabu benza. Bualu bubi bua muntu mbupite bunene. Kadi katuena bamanye bidi ne bua kuenzeka. Wakambila muapita malu nnganyi? Muntu nansha umue kena ne mushindu wa kushala ne muoyi panu. Muntu nansha umue kena mua kuseja dituku dia lufu luende panyima. Ke mvita idi muntu nansha umue kayi mua kunyema. Muena tshibawu nebamunyoke kamuyi mpata. Mvua mukenkete bionsu bidi bienzeka pa buloba. Bantu bakese badi ne bumfumu, bakengesha bantu nabu. Meme kumona bantu babi bavuabu bajika. Bantu babi abu bavua bayayaya pabu mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Nanku bantu bakavua bamane kupua muoyi malu awa bantu babi aba benza mu tshimenga tshia Yerushalayime. Ebi bionsu kabidi bidi amu tshianana. Muntu udi wenza malu mabi kabena bamunyoka mpindiewu. Ke padi bantu benza malu mabi misangu yonsu. Nanku muntu mubi udi mua kuenza bibi misangu lukama, kushala amu ne muoyi matuku mavule. Ndi mumanye kabidi mudibu bamba ne: “Amu bantu badi batshina Mvidi Mukulu nebapete diakalenga, bualu badi banemeka bumfumu buende. Kadi muntu udi wenza malu mabi, kakuikala ne diakalenga. Kakunenga panu. Neafue ne bidimu bikese bualu kena utshina Mvidi Mukulu to?” Kadi badi bamba nenku, badi bakula tshianana. Bualu misangu mivule, makenga awa ne bua kukuata bantu babi, atu akuata amu bantu bimpe. Imue misangu kabidi bantu babi badi bapeta masanka awa bantu bakane ne bua kupeta. Ndi njadika ne: ebi bionsu kabidi bidi tshianana. Nanku ndi ngamba ne: mbimpe bantu basanke. Bualu diakalenga dia muntu panu ke kudia, kunua ne kusanka. Ke difutu dia mudimu wende matuku onsu adi Mvidi Mukulu mumuteke pa buloba. Nenku, meme kuela meji ku bionsu abi. Meme kujadika ne: bantu bakane ne bena meji badi mu tshianza tshia Mvidi Mukulu, kabidi ne bionsu bidibu benza. Bantu kabena nansha bamanye ne: mbabanange anyi mbabakine. Kabena mua kudianza kumanya bualu nansha bumue. Bidi nanku bua bantu bonsu, bua muntu muakane ne bua muntu mubi, bua muntu udi ne mikiya ne bua udi kayi nayi, bua udi utendelela Mvidi Mukulu ne udi kayi umutendelela, bua udi ulambula Mvidi Mukulu ne udi kayi umulambula milambu, bua muntu wa muoyi mukezuke ne muntu muena malu mabi, bua udi ulaya Mvidi Mukulu malaya ne udi kayi walaya. Bantu bonsu badi mushindu umue. Ku ndekelu badi ne tshipeta amu tshimue. Bantu badi benza bibi, badi bajinga amu malu a butshimbakane. Kadi ku ndekelu kua bionsu nebafue. Kadi amu muntu utshidi ne muoyi udi mua kutekemena. Nanku, mbua wa muoyi mmupite ntambue mufue. Bualu bantu ba muoyi mbamanye ne: netufue. Kadi bafue bobu ki mbamanye kalu nansha kamue. Bafue kabena bindila kantu, bualu bakadi babapue muoyi. Mbamane kujimina, dinanga diabu, nkinu yabu, ne mikawu yabu, mbijimine kabidi. Kabakubuelakana kabidi mu malu adi enzeka pa buloba to. Nenku udie biakudia biebe ne disanka, unue maluvu ebe ne musangelu, bualu Mvidi Mukulu mmumane kuanyisha biudi wenza. Matuku onsu uleje amu disanka, vuala bilamba bimpe, laba manananshi pa mpala. Sanka ne mukajebe uudi munange, mu matuku makese adi Mvidi Mukulu mukulame ne muoyi panu. Ke difutu diudi mua kupeta panu bua ntatu iudi nayi pa buloba. Ukuate mudimu, usanke ne bionsu biudi mua kupeta. Bualu ku bajangi kuwaya kabena benzaku mudimu, kabena belanganaku meji, kabena bamanya malu, kabena bela meji mene to. Ndi mumone kabidi malu a bungi pa buloba. Bena lubilu lukole kabatu bapita bantu bonsu mu diteta dia kunyema lubilu to. Badi batshimuna mu mvita kabena misangu yonsu bilobu nansha. Badi bimpe pa buloba ki mbena meji to. Badi bapeta biuma ki mbena lungenyi misangu yonsu to. Badi bapeta lumu ki mbadi bamanye malu to. Muntu yonsu udi mua kupeta dikasa dibi. Bualu muntu kena mumanye diba didi dikenga dimukuata to. Udi umona dikenga dimukuata mu mpukapuka, amu mudi mushipa upia ku bukondu nansha nyunyi uditua mu nsumba. Ndi mumone kabidi bunga bualu budi butuleja bimpe bidi meji enza panu. Kuvua tshimenga tshikese. Bantu bakese bavua basemu. Mukalenga munene kufika bua kutshiluisha. Uvua mutshijingile ne tshikulu tshiende bua kutshiluisha. Bena mvita bende bavua base biamu binene mua kushimbula nabi bimana bia tshimenga. Muntu mupele wa meji uvua usomba mu tshimenga amu. Yeye ke uvua mua kusungidila tshimenga ku meji ende. Kadi muntu nansha umue kavua uvuluka mupele awu to. Pa nanku, ndi njadika se: meji mmapite bukitu. Kadi bantu kabena bateleja mibelu ya muntu wa meji yeye muikale mupele. Badi bamupepeja. Kadi bidi bimpe kuteleja muntu wa lungenyi udi wakula ne lutulu, pa mutu pa kuteleja mfumu udi wela mbila mu tshipangu tshia bantu batshimbakane. Meji mmapite bia mvita. Kadi muena buenzayi umue udi mua kunyanga bilenga bidi meji atupetesha. Njiji mifue idi ibolesha kalangi kajima ka manananshi. Nenku butshimbakane bukese budi bunyanga meji ne lumu bidi muntu nabi. Muntu wa meji udi wenza malu mempe. Kadi mutshimbakane kena umvua bualu nansha bumue. Padi mutshimbakane uya mu njila, bantu bonsu badi bamba ne: mmupale, bualu mmubule lungenyi. Pikala mfumuebe mufike munda, kumbuki muaba uudi. Wewe mulame lutulu neakufuile luse bua bilema biebe biuvua muenze. Nenku kudi tshilema tshindi mumone pa buloba, tshidi bamfumu benza. Muntu mutshimbakane misangu mikuabu udi upeta muanzu munene. Kadi bena biuma badi bashala kabayi mianzu. Ndi mmona bapika babanda pa tubalu, kadi bamfumu benda ku makasa bu bapika. Muntu udi mumbule dijimba udi mua kuponamu, udi ubumbula tshimana badi mua kumusuma kudi nyoka. Mumbudi wa mabue udi mua kutapika. Mupandi wa nkunyi udi ne njiwu pabuipi. Padibu kabayi banoona tshisuyi tshidi katshiyi tshitue, amu muntu wa dikanda udi mua kuenza natshi mudimu. Nenku meji adi apetesha muntu tshipeta. Nansha wewe mumanye mua kutekesha nyoka, nenkuambuluishe ku tshinyi padi nyoka mumane kukusuma? Padi muntu wa meji wakula, bantu badi basanka. Padi muntu mutshimbakane wakula, bantu badi badiwula. Udi utuadija kuamba miaku ya tshianana, ujikija ne miaku mibi. Muntu mupote udi wakula amu kuakula. Kadi muntu kena mumanye nansha kakese bidi ne bua kuenzeka kumpala kuetu eku. Wamuleja bienzeka panyima pende nnganyi? Mudimu mukese udi upungija muntu mutshimbakane. Kena nansha mumanye mudiye mua kupeta njila wa kupingana mu tshimenga. Ditunga didi ne mukalenga utshidi muana ne bamienampala basombele amu kudia, nditunga dia diakabi! Kadi ditunga didi ne diakalenga padidi ne mukalenga wa mu diku dia bantu baneme, kabidi ne bamienampala badi basomba ku mesa amu pa diba kabayi bakuatshika maluvu, badia amu bua kukolesha mubidi. Muntu udi ne lulengu kayi ulongolola nzubu, nzubu udi umupukila. Udi ulengulula mua kulongolola musaka wa nzubu wende, nzubu udi umata mayi. Bantu baneme badi badia bua kusanka. Badi basangulaka padibu banua maluvu. Kadi amu badi ne biuma ke badi mua kupeta bionsu bidibu bakengela. Nenku kujanyi mukalenga nansha mundamunda muebe. Kujanyi mubanji, nansha wewe nkayebe mu nzubu webe wa bulalu. Bualu nyunyi wa kulu mmufuane mua kutangalaja miaku yebe, kubamanyisha biuvua wamba. Ela biudi nabi mu mayi manene. Bumue dituku dikuabu neubipete tshiakabidi. Teka mpetu yebe miaba mishilangane, bualu kuena mumanye diakabi didi mua kukukuata pa buloba. Kudi mutshi mukubikile ke kudiwu ushadila. Padi mavuba muwule ne mayi, mvula udi uloka. Muntu udi utshina lupepele ne mvula, kena ukuna nansha unowa bia pa madimi. Kuena mumanye mudi muana ukola munda mua mamuende. Nenku kuena mua kumanya mudi Mvidi Mukulu ukuata mudimu, bualu yeye ke udi wenza bionsu. Ke paudi mua kukuna dinda too ne dilolu kuyi wikisha. Bualu kuena mumanye kuwapetela tshintu, nansha ku mudimu wa dinda nansha wa dilolu, nansha ku yonsu ibidi. Butoke bua diba budi bulenga, busankisha muntu udi ubumona. Muntu udi ne bua kusanka bua tshidimu tshionsu tshidiye ne muoyi, nansha yeye mushale panu bidimu bi-vule. Kadi tuvulukayi se: matuku a miidima neikale a bungi. Kadi bionsu biavua kuenzeka bidi amu tshianana. Wewe nsonga, Sankaku mu bunsonga buebe. Ikala ne disanka pautshidi ne bukole. Bionsu biudi ujinga, bionsu bidi bikulengelela ubikumbaje. Kadi umanye ne: Mvidi Mukulu neakulumbuluishe pa bionsu biudi wenza. Umbusha mu muoyi webe malu onsu adi akubungamija, kabidi mu mubidi webe bionsu bidi bikusankisha. Bualu bunsonga ne bukole bidi bijimina lukasa. Vuluka mufuki webe mu matuku a bunsonga buebe. Umuvuluke, matuku a dikenga kaayi manji kufika. Tshikondu tshikuabu newambe ne: “Bia panu bionsu bidi bintonda.” Diba adi, newikale mu miidima. Diba, ngondu ne mitotu kabiakukukenkela kabidi to. Nansha mvula mumane kujika, mavuba makuabu adi amu afiikisha tshibuashibuashi. Diba adi, maboku avua akuambuluisha neazakale. Mikolu iuvua wenda nayi neitekete. Menu neashale makese, kuyi mua kutshiakunya biakudia kabidi bimpe. Mesu ebe neikale bu mpofu. Matshi ebe kaakumvua kabidi mutoyi wa mu njila, nansha muadi wa tshiamu tshidi tshipelesha bukula, nansha muadi wa nyunyi, nansha misambu idi bantu bimba. Wewe neutshine mua kubanda pa kakuna. Newende utetuka, mufuane kudishinda panshi. Nsuki yebe neitoke. Neufuane mutshi udi ne bilongu bitoke. Uvua utupika bu mpasu, mpindiewu ukadi ukalaba panshi. Kuakumvua kabidi nzala, nansha wewe muele ndungu mivule mu biakudia! Dituku dikuabu nebaye kukujika ku nzubu webe wa kashidi. Badidi ba miadi ya madilu benda badila mu misesu, bualu badi bindila diba adi. Nshinga wa tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole udi utuka, dikopu dia mpawungi didi difua, ne dibungu dia mayi didi ditayika ku mpokolu, nkata musunsuke wa ku tshiina tshia mayi udi upona mu tshiina. Diba adi, mubidi wa muntu neupingane mu buloba muvuawu mufume. Mueyelu wa muoyi neupingane kudi Mvidi Mukulu uvua mumupeshawu. Muambi udi wamba ne: Malu onsu adi tshianana, adi patupu, kaayi atupetesha tshintu. Muambi uvua ulongesha bantu bivuaye mumanye, kayi upungila. Uvua mufunde nsumuinu ya bungi yeye mumane kujadika bulenga buayi. Muambi nansha yeye mufunde malu mudiwu, uvua muenze muende muonsu bua kupeta miaku ya kukolesha nayi bantu ku muoyi. Bualu miaku ya bantu ba meji idi bu misongolu idi balami baludika nayi mikoku, idi bu ndami idi isuikakaja malu adi muntu mumanye. Miaku eyi mmifume kudi Mvidi Mukulu. Yeye udi mulami umuepele buetu bonsu. Muananyi, katuena ne bua kusakidila bia bungi. Mikanda itudi mua kufunda kayena ne ndekelu. Muntu udi ulonga, udi upungila bikole. Kadi nkomenu wa malu onsu atuvua bafunde udi nunku: Muntu yonsu udi ne bua kunemeka Mvidi Mukulu, kutumikila meyi ende. Bualu Mvidi Mukulu nealumbuluishe muntu yonsu pa malu ende onsu, nansha mempe nansha mabi, nansha masokome mene. Ku misambu yonsu idi Shelomu mufunde, ewu udi muimpe mupite mikuabu. Diyuki dia badi banangangana Ungupukile, ungele mu tshitupa! Dinanga diebe didi dinsankisha dipite mvinyo, dipite mafuta ebe a mupuya muimpe. Wewe udi ulobesha bakaji, bu manananshi adi anunka dipembu dimpe. Ke mudi nsongakaji yonsu ikunangila! Unkuate ku tshianza, tuye nebe lukasa. Mukalenga wanyi, umbueje mu tshibambalu tshiebe, tusanke bubidi buetu. Tusangale, bualu dinnanga diebe ndisheme dipite maluvu. Ke padi nsongakaji yonsu ikunanga. Nsongakaji ya mu Yerushalayime, meme ndi mufiike, kadi ndi muimpe, mudi nzubu ya ntenta ya bantu badi mu tshipela, mudi bilamba bilembeleja mu nzubu wa mukalenga Shelomu. Kanukemi bua bufiike buanyi, bualu munya mmumfiikishe nenku. Bana betu ba balume mbangumvuile lukinu, mbanteke bua kubalamina madimi a mvinyo. Kadi buanyi budimi bua mvinyo, tshivua ne mushindu wa kubulama nansha. Wewe undi munange, ungambile muaba uudi udishila mikoku yebe, uudi uyiteka bua kuikishayi munda munya, bua tshipambuku, tshikukebi muaba udi balunda bebe badishila mikoku yabu. Wewe Ntamba bakaji, pawikala kuyi mumanye muaba udiye, tangila miaba ivua mikoku yende ipitshila, uyilonde. Shiya mbuji yebe pabuipi ne nzubu ya balami ba mikoku. Munanga wanyi, ndi nkufuanyikija ne nyama muimpe wa kabalu mukaji, udi ukoka ditempu dia lumu dia mukalenga wa bena Ejipitu. Tukanu mudi muele ku matshi ntulengeje matama ebe. Mabue a busanga mmalengeje nshingu webe. Netukuenzele tukanu tua ku matshi tua tshiamu tshia mpawungi, tulamakaja ne tulengejilu tua tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. 1 Patshidi mukalenga wanyi ulala pabuipi nanyi pa bulalu, manananshi anyi adi atuma dipembu diawu. Munanga wanyi udi bu kabuki ka manananshi, kateka mu mabele anyi. Udi bu tshisumbu tshia bilongu mu madimi a mvinyo a ku mpokolu wa Ene-Ngedi. Mulunda wanyi munanga, udi muimpe mutambe, udi mulengele be. Mesu ebe adi aleja dinanga, bu dia nyunyi wa nkudimba. Munanga wanyi, wewe kabidi udi muimpe be, muimpe wa dikema! Bulalu buetu mbua mashinde mabishi. Makunji a nzubu wetu ke mitshi ya sedre; mikamba ya ku tshimana, ke mitshi ya siprese. Meme ndi tshilongu tshia patupu, tshia mu mpata wa Sarone, tshilongu tshitoke tshia mu tshibandabanda. Eyowa, padi munanga wanyi munkatshi mua bansongakaji nende, udi bu tshilongu tshitoke munkatshi mua mingonga. Padi munanga wanyi munkatshi mua bansongalume nende, udi bu mutshi muimpe wa bimuma munkatshi mua mitshi ya ditu. Ndi ne disanka dia kuikisha mu dileji diawu, dia kupola bimuma biawu bisheme. Uvua mutufile mu nzubu wa bukalenga wa masanka, mumbandishile dibendele, dibendele dinyika “Dinanga.” “Undishe tumuma tua mvinyo, umpeshe bimuma, umpingajile bukole, bualu dinanga didi dinsamisha muoyi.” Udi mungele diboku diende dia bakaji ku nshingu, mungele mu tshitupa ne diende dia balume. “Eyi! Nuenu nsongakaji ya mu Yerushalayime, ndi nnusengelela ne: mu dina dia ngulungu idi ne bowa, kanututshinyishi nansha! Tudi tunangangana, nutushiye nkayetu! ” Telejayi: munanga wanyi ukadi ufika! Udi wenda utupika mu mikuna minene, usambuka lubilu mikuna mikese. Munanga wanyi udi unyema lubilu, bu nyama wa kabuluku, nansha bu ngulungu muana. Ukadi mufike, muimane kunyima kua tshimana tshia nzubu wetu. Udi upalamina ku madidishi, ukenzakana mu masosu a tukanu. Mpindiewu udi ungambila ne: “Musuibue wanyi, tuyayi, mulengele wanyi, kolesha, patuka! Tshikondu tshia mashika ntshimane kupita! Mvula mmukamuke, mmushadile kule. Bilongu bidi biela nzeba mu ditunga! Ke tshikondu tshidi bionsu bimba misambu. Nyunyi ya tumanda nkutshi idi idila mu madimi etu miaba yonsu. Bimuma bibishi bidi bidiunda ku mutshi wa mfiku. Mionji ya mvinyo idi yela bilongu, itangalaja dipembu diayi dimpe. Mulunda wanyi, juka lukasa! Munanga wanyi, katuye! Musuibue wanyi, bu nkudimba udi musoksome mu mbuebue ne mu mulundu, patuka, nkumone. Akula, nteleje diyi diebe didi dinsankisha. Leja mpala webe udi mupite buimpe!” “Utukuatshile nyama ya tubundi eyi, tunyama tukese etu, tudi tunyanga mionji yetu ya mvinyo, mimane kuela bilongu!” Munanga wanyi, udi amu wanyi meme! Meme kabidi ndi amu wende! Udi upeta biakudia biende, muaba udi bilongu bitoke bivule. Ku dilolu padi panshi patalala, kuisu kutuadija kufiika, neupingane kundi, munanga wanyi. Unyeme lubilu bu kabuluku, nansha bu ngulungu muana, udi usomba mu mikuna mipanduluke. Butuku pamvua mulale, meme kulota, nkeba munanga wanyi. Meme kumukeba, tshiyi mumupete. Meme kujuka kuya mu tshimenga, kuendakana mu misesu ne mu mansanga a njila, kukeba undi munange. Meme kukenzakana miaba yonsu, nansha meme kumumona. Meme kusambakena ne balami ba tshimenga, badi benda batentekela musoku, kubakonka ne: “Nuvua bamoneku munanga wanyi anyi?” Amu ndayangana nabu, meme kupeta munanga wanyi, kumukuata bikole ku tshianza, tshiyi musue kumulekela. Meme kuya nende mu nzubu, kubuela mu tshibambalu tshia munda, muaba uvua mamu wanyi mungimite. “Eyi! Nuenu nsongakaji ya mu Yerushalayime, ndi nnusengelela ne: mu dina dia ngulungu idi ne bowa, kanututshinyishi nansha! Tudi tunangangana, nutushiye nkayetu! ” Nganyi udi ufuma nenku mu tshipela, bu divuba dia muinshi, divuba didi dinunka mupuya wa kamonya, dinunka manananshi a mipuya mishilangane, afuma ku matunga a bende. — Ke tshipoyi tshia mukalenga Shelomu. Bena mvita makumi asambombu, bilobu bia bena Izrayele, badi bamunyungulukila. Bonsu badi ne miele ya mvita, bamanye mua kuluangana nayi. Muntu yonsu mmuase muele ku mikaba, bua kudilama butuku ku njuwu ya lufu. Shelomu mmuenzeje tshipoyi ne mabaya mempe a mu Lebanone. Uvua mutshiashishe mikolu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, tshieyeminu tshia tshiamu tshia mpawungi, tshisombelu tshia tshilamba tshifikuluke tshia lumu. Nsongakaji ya mu Yerushalayime ivua milengeje ne muoyi wa dinanga munda muonsu mua tshipoyi. “Eyi, nsongakaji ya mu Yerushalayime, luayi, nutangile mukalenga Shelomu! Udi muase tshifulu tshivua mamuende mumupe dituku dia tshibilu tshia dibaka, divuaye musanke mutshionkomoke.” Munanga wanyi, udi muimpe mutambe. Udi mulenga tshishiki! Mesu ebe adi engelela ne dinanga, bu nyunyi ya nkudimba, nansha wewe muabuikile ne tshilamba. Nsuki yebe idi ipepa pa makaya, mudi mbuji mifiike tshisumbu ipulumuka pa mukuna wa Ngilaade. Menu ebe adi matoke, mafuane mikoku mimane kukosa boya, ifumina ku diowa mayi. Idi yenda ibidi ibidi bu bana ba mapasa, kamuena muaba udi mushale mutupu. Mishiku yebe mimpe idi bu mukaba mukunze. Idi ikuatshisha milowu paudi wakula. Matama ebe adi makunze, bu tshipese tshia tshimuma tshia ngrenade, muinshi mua tshilamba tshiudi muabuikile. Nshingu webe udi mule muenze tshijengu bu kaleya ka Davide, kadibu balembeleje ngabu tshinunu, ngabu ya tshijengu ya bilobu bia mvita. Mabele ebe adi bu bana babidi ba mbuji, bana ba mapasa ba nyama wa kabuluku, badi badia mashinda muaba udi bilongu bitoke. Ku dilolu padi panshi patalala, kuisu kutuadija kufiika, nenye kuikisha ku mukuna webe wa manananshi, ku kakuna kebe ka musenga wa kamonya. Munanga wanyi, mubidi webe mujima udi muimpe, kauyi kalema nansha kamue. Mubangila wanyi, tuyayi, shiya mikuna ya Lebanone. Umuke ku nsongu ya mukuna wa Amane, wa Senire ne wa Ermone, miaba idi nyama ya ntambue, ne ya nkashama isombela. Paudi untangila musangu amu umue, muoyi ukadi untuuta bikole munda. Muanetu wa bakaji, mubangila wanyi, meme mutangile nansha kakanu kamue ka tudi tulengeja nshingu webe, tuengelela, kadi kankuata kashidi, kambueja mu nzubu wa lukanu. Mubangila wanyi, muanetu wa bakaji, dinnanga diebe ndinkokeshe, ndinkuate bikole mudi maluvu kaayi mua kunkuata. Mafuta ebe a mupuya adi ansankisha, mapite mafuta makuabu onsu. Mubangila wanyi, mishiku yebe idi imatshisha buitshi. Buitshi ne mabele bidi muinshi mua ludimi luebe. Mupuya wa bilamba biudi muvuale, udi bu wa mitshi yonsu misanga ya mu Lebanone. Mubangila wanyi, muanetu wa bakaji, udi budimi buanyi bunyungulula kudi lupangu, udi mayi anyi a mpokolu mabuikila matue tshitampi. Udi bu lupangu luimpe lua mitshi ya ngrenade, idi ikuama bimuma bisheme. Mudi bilongu ne mitshi bishilangane bidibu mua kuenza nabi manananshi a mishindu ne mishindu. Mudi mitshi idibu benza nayi enna, narde, safrane, kalmuse, musenga wa kamonya, mire ne alowe, kabidi ne mafuta a mupuya muimpe. Munda mua lupangu mudi mpokolu wa mayi mimpe matambe adi afuma ku mikuna ya Lebanone. Mpepele ya ku mutu ne ya kuinshi, tabalayi, luayi lukasa, tangalajayi dipembu dionsu didi mu lupangu luanyi. Miaba yonsu inunke mupuya muimpe! Munanga wanyi, luaku, buela mu lupangu luanyi, udie bimuma bisheme bidi momu. Muanetu wa bakaji, mubangila wanyi, ndi mbuela mu budimi buanyi, mpolamu mire wanyi, ne mitshi ya mupuya muimpe, ndilamu buitshi buanyi, nnuinamu maluvu ne mabele anyi. “Balunda banyi, nudie, nunue, dinanga dinukuate.” Mvua mulale, kadi muoyi wanyi uvua mushale ne tshitabela. Badi bakokola ku tshiibi! Ndi mumanye ne: munanga wanyi mmufike! “Muanetu wa bakaji, munanga wanyi, nkudimba wanyi, wanyi wa pa muoyi, ungunzuluile ku mbelu! Mutu wanyi mmuboleshe kudi lumuma, nsuki yanyi mmikuate mayi a dibungi dia butuku.” “Ndi mumane kuvula bilamba bianyi, tshiena mua kubivuala kabidi nansha! Ndi mumane kuowa mayi ku makasa, mmunyi mundi mua kuafikisha kabidi?” Diba adi, munanga wanyi, kuela tshianza ku disosu didi ku tshiibi. Muoyi uvua ungomba bikole. Diakamue meme kujuka, kunzuluka munanga wanyi ku mbelu. Mafuta a mire avua ku bianza ne ku minu, pamvua ndenga milonda ivua ku tshiibi. Meme kunzuluka munanga wanyi ku mbelu lubilu. Kadi ukavua mumane kuya. Kavua kabidi ku tshiibi. Mvua njinga bikole kumvua diyi diende. Meme kumuipatshila, kumukeba, kadi nansha meme kumumona. Meme kumubikila, kadi kavua mungitabe. Meme kusambakena ne balami ba tshimenga, bavua batentekela musoku, bendakana pa bimana bia tshimenga. Bobu kuntuuta, kuntapa mputa, kunyengabu ne tshitambala tshianyi. “Eyi, nuenu nsongakaji ya mu Yerushalayime, ndi nnulomba, nnusengelela ne: nuenu basambakena ne munanga wanyi, nenumuambile tshinyi? Numuambile ne: Dinanga ndinsamishe muoyi!” “Mukaji mulengele, utuambile: munanga webe mmupite balume bakuabu ku tshinyi? Eyowa, tshidiye mupite natshi bakuabu ntshinyi, bua wewe kutusengelela bikole nenku?” Munanga wanyi udi muimpe mutambe bu tshiamu tshikunze. Udi wa bukole bupite. Ku bantu binunu dikumi amu umue udi mumufuane! Mpala wende udi wengelela bu tshiamu tshia mpawungi. Udi ne nsuki miluka bikata bikata bu bilongu bia mutshi wa date; nsuki yende mmifiike bu masala a nyunyi wa tshikolotu. Mesu ende adi engelela bu a nyunyi ya nkudimba idi miname mu mayi. Adi matoke bu masukula ne mabele, majalame biakane mu kashete ka bilengejilu. Matama ende adi bu dibula dinunka bimpe, dikuna bilongu bia mupuya muimpe. Mishiku yende idi yengelela bu bilongu bikunze, mafuta a mire adi azonzaku. Maboku ende adi bu lukanu lua tshiamu tshia mpawungi, lulengeja ne mabue mafiike a mushinga mukole. Mubidi wende udi bu mubanga mupela, mulengeja ne mabue a safire. Mikolu yende idi bu makunji a mabue matoke masonga, mashindika bikole pa bitaku bia tshiamu tshia mpawungi. Udi mufuane mikuna ya mu Lebanone. Udi ne bukole bu bua mutshi wa sedre. Mukana muende mmusheme, padiye untua mishiku. Mubidi wende mujima udi unkuatshisha milowu! Nsongakaji ya mu Yerushalayime, ke mudi munanga wanyi, ke mudi mulunda wanyi nanku. Wewe nsongakaji mupite buimpe, munanga webe mmuye penyi? mMuyile njila kaayi? Tudi basue kumukeba pamue nebe. Munanga wanyi mmuye mu lupangu luende, mudi mabula makuna bilongu binunka bimpe; mmuye kudishilamu bimuna, kutulamu bilongu bitoke. Munanga wanyi udi amu wanyi meme, meme kabidi ndi amu wende. Udi udisha bimuna munkatshi mua bilongu. Munanga wanyi udi muimpe. Udi mulengele bu tshimenga tshia Tirsa. Udi wengelela bu Yerushalayime. Udi ukemesha bu bimenga bibidi ebi. Lekela kuntangila. Mesu ebe adi ampampakaja. Nsuki yebe idi ipepa, bu mbuji tshisumbu idi ipulumuka pa mukuna wa Ngilaade. Menu ebe adi matoke, mafuane mbuji ya mikoku, idi ifuma ku diowa dia mayi. Idi yenda ibidi ibidi, bu bana ba mapasa. Kamuena muaba udi mushale mutupu. Matama ebe adi makunze, bu tshipese tshia tshimuma tshia ngrenade, muinshi mua tshilamba tshiudi muabuikile. Nansha mukalenga musele bakaji makumi asambombu, mubanjije bakuabu makumi muanda mukulu, ne bansongakaji kabayi kubala, meme ndi mumone ne: mudi amu mukaji umue panu. Ke wewe, nkudimba wanyi, wanyi wa pa muoyi. Mamuebe uvua amu ne muana wa bakaji umue. Ke wewe uvuaye mupite kunanga ku bana bende bonsu. Padi bakaji bakuabu bakutangila, badi bakuamba muena diakalenga. Ba mukalenga mukaji, ne bakaji babanjija badi bakutua makumbu, bamba ne: “Ewu mmukaji kaayi, udi ukenka bu nkesha, udi mutoke bu ngondu, ubalakana bu diba, ukemesha bu mitotu? ” Meme kupueka mu lupangu lua mitshi ya bimuma, bua kumona ntonga idi mu tshibandabanda, kutangila mionji ya mvinyo idi isampila, kujoja bilongu bidi ku mitshi ya ngrenade. Ndi mpampakana bikole. Ndi njinga dinanga, mudi muendeshi wa ditempu ujinga kuya mu mvita. — Wewe muena Shulame, nyunguluka, nyunguluka, nyunguluka kabidi, wanyishe tukutangile! — Nudi nubandila muena Shulame, padiye uja maja, bua tshinyi? Mukalenga mukaji, makasa ebe mmimpe mu bisabata, tshimonu tshiebe tshidi bu mabue mafula kudi nsenda wa bushiwa. Kuinshi kua difu diebe, kudi bu dikopu didi ne maluvu a muenya muimpe diba dionsu. Difu diebe didi bu miepu munkatshi mua bilongu. Mabele ebe abidi adi bu mbuji ya nkungulu ibidi, bu bana ba mapasa ba ngulungu. Nshingu webe mmufuane Kaleya-ka-mubanga. Mesu ebe adi bu majiba a mayi a mu Eshebone, adi ku tshiibi tshia tshimenga tshinene etshi. Diulu diebe kabidi didi dimpe bu kaleya ka mu Lebanone, kadi kalama njila wa ku Damase. Mutu webe udi mululame, bu mukuna wa Karmele. Nsuki yebe idi mimpe be! Mmikuate mukalenga mu buteyi buayi. Munanga wanyi, udi muimpe, udi undengelela, bikuatshisha milowu! Udi mufuane dibue dia ngaji ku bule, mabele ebe adi bu bishishi bia ngaji ayi. Ke meme kuamba ne: “Ndi mbanda kulu, ntungule ngaji!” Mabele ebe adi bu bisumbu bia tumuma tua mvinyo. Mupuya webe udi ne dipembu dimpe bu dia bimuma bisheme. Miaku idi ipatuka mukana muebe, idi inkuata mudi mvinyo muimpe ukuatangana! Eyowa, mvinyo muimpe udi upueka buludi kudi munanga wanyi, ubuela mu mishiku yetu nansha tuetu balale tulu. Munanga wanyi udi wanyi meme; udiye ujinga udi amu meme. Munanga wanyi, luakunu, tupatuke mu mpata, tutshishile butuku munkatshi mua bilongu bidi ne mupuya muimpe. Netuikale mu madimi a mvinyo dinda dionsu, netumone mudi mionji mimane kusampila, miele ntonga; mudi mitshi ya ngrenade miele nzeba. Muaba awu nenkuleje mundi nkunanga. Bimuma bia mandragore, bidi binunka mupuya muimpe. Kumbelu kuetu tudi ne bimuma bisheme bia mishindu yonsu, bia kale nansha bipiabipia. Munanga wanyi, ndi mukulaminebi. Eyi! Kutshikadi nansha muanetu wa balume, uvua mamu muamushe. Pandi nsambakena nebe mu njila, mvua mua kukuela mu tshitupa, kukutua mishiku, muntu nansha umue kayi ungelela meji mabi. Tuvua mua kuya nebe ne mu nzubu mua mamu wanyi. Wewe kundongesha dinanga. Meme kukulabuisha maluvu anyi mempe a muenya musheme, ne mayi anyi a bimuma bia ngrenade. Udi mungele diboku diende dia bakaji ku nshingu, mungele mu tshitupa ne diende dia balume. “Eyi! Nuenu nsongakaji ya mu Yerushalayime, ndi nnusengelela ne: kanututshinyishi nansha! Tudi tunangangana, nutushiye nkayetu. ” Ewu mmukaji kaayi udi utumina mu tshipela, mueyemine munanga wende? Ndi nkujula ku tulu, muinshi mua mutshi wa bimuma, muaba uvua mamuebe mukuimite, muaba uvuaye mukupatule mu bantu. Ngikale nkayanyi mu muoyi webe; muoyi webe wikale mukanga, mutua tshitampi. Unkuate amu meme mu maboku ebe. Dinanga didi ne bukole bu bua lufu. Mukawu mmunkuate bikole, bu dijimba dia bafue. Dinanga didi dingosha bu kapia, bu kapia ka Maweja-Nangila. Mayi manene malabale kaena mua kujima kapia ka dinanga. Misulu yonsu kayena mua kukajibakaja. Nansha muntu musue kusumba dinanga, kufuta biuma bionsu bidiye nabi, neapete amu kapeja. Tudi ne muanetu wa bakaji, kadi utshidi muana mutekete. Kena muanji kuasa mabele to. Netumuenzele tshinyi, padi diba dia kumusela dikumbana? Nansha yeye bu tshimana tshikole, tshia mualu wa mvita, netuibakilepu tuleya tua tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Nansha yeye bu tshiibi, netutshipayike bikole ne mabaya a mutshi wa sedre. Meme ndi bu tshimana tshikole, mabele anyi adi bu tuleya. Kadi buende yeye, ndi diende diakalenga. Shelomu udi ne budimi bua mvinyo, ku Baale-Amone. Kubupaye babidime, bua bafute nkanu mitoke ya mushinga mukole tshinunu, bua bamone mua kupola bimuma. Wewe Shelomu, wangate nkanu tshinunu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Babidime bapete kabidi nkanu nkama ibidi. Kadi budimi buanyi meme ndi ndima amu meme nkayanyi! Munanga wanyi, wewe udi mu lupangu, muaba udi balunda bateleja ne ntema, bakeba kumvua diyi diebe. Kadi, ungambile amu meme ne: “Munanga wanyi, patuka lukasa, tunyeme bu nyama wa kabuluku, bu ngulungu muana, tuye ku mikuna idi inunka dipembu dimpe. Mu tshikondu tshivua Uziya, Yotame, Akaze, ne Izkiya, bakalenga ba Yuda, Yeshaya, muana wa Amose, uvua mumanyishe bantu malu avua Maweja-Nangila mumuleje, adi atangila bukalenga bua Yuda ne tshimenga tshia Yerushalayime. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Diulu, teleja, buloba, teya matshi. Meme kukolesha bana. Kadi bobu bamane kukola, kuntombokelabu. Nyama wa ngombe udi mumanye mfumuende, nyama wa mpunde mmumanye udi umudisha. Kadi bena Izrayele kabena basue kummanya. Tshisamba tshianyi katshiena tshinteleja.” Eyi, nudi tshisamba tshia bena tshibawu, tshisamba tshia bena buenzayi. Nudi ndelanganyi ya bantu babi, badi benda banyanguka. Nudi babenge Maweja-Nangila, nudi badiwule Mukalenga wa tshijila wa Izrayele, nudi bamuele nyima. Nudi nutungunuka ne buenzayi buenu bua tshinyi? Dinyoka divuabu banunyoke ki ndikumbane anyi? Mutu wenu onsu mmutapike mputa, muoyi wenu wa munda kawena ne bukole. Biangatshile ku makasa too ne ku mutu, pambidi penu padi amu mputa, mibundabunda, ne mputa ipatuka tufina. Muntu nansha umue kena muyisukule, kena muyele mafuta, kena nansha muyisuike. Ditunga dienu didi bu tshipela. Bimenga bionsu, bavua babioshe. Bantu ba bisamba bikuabu mbiibe bia pa madimi enu, nuenu batangile. Bu muvuabi pa kabutu ka Sodome, kanuena bashale ne tshintu nansha tshimue. Yerushalayime nkayende ke udi mushale, kadi mmushale amu bu kazubu kakese mu budimi bua njilu, bu kazubu ka tshisasa mu budimi bua mvinyo, bu tshimenga tshiela munkatshi kudi baluishi batshi. Kadi bu Maweja-Nangila muena bukole buonsu, kayi mupandishe kasumbu kakese ka bantu, tuvua mua kubutuka bu tshimenga tshia Sodome, tuvua mua kujimina bu tshimenga tshia Ngomore. Nuenu bamfumu ba mu Yerushalayime, nudi bafuanangane ne bena tshimenga tshia Sodome. Telejayi bimpe tshidi Maweja-Nangila wamba! Nuenu kabidi bantu babi, badi bafuanangane ne bena Ngomore. umvuayi mudi Mvidi Mukulu wetu unubela ne: “Milambu yenu mipite bungi ayi, tshindi ngenza nayi ntshinyi? Milambu yenu ya mikoku miosha, ne ya manyi a bana ba ngombe, idi intonda. Mashi a ngombe milume, a bana ba mikoku ne a mpumbu, kaena ansankisha. Nudi nufika kundi bua kuntendelela, bushiwa. Kadi meme ndi njinga bua nudiatakaje buloba bua mu mbanza ya mu nzubu muanyi anyi? Kanuena mua kundambula kabidi milambu. Kayena indengelela to. Muinshi wa milambu yenu, ndi muubenge kashidi. Lekelayi masanka enu a ngondu mipiamipia, a matuku a Dikisha ne a bibilu binene. Tshiena muanyishe ditendelela didi ne buenzayi, dinudi nuntendelela, nuenza kabidi bubi. Tshiena musue bibilu bienu bia ngondu mipiamipia. Masanka onsu anudi nulongolola, tshiena nawu bualu. Bidi bujitu bundi tshiyi mua kuambula kabidi to. Panudi nuolola bianza bienu kulu bua kuntendelela, ndi mbuikila ku mesu bua tshimonyi. Nansha nuenu nuntendelela misangu ne misangu, tshiena musue kunuteleja to. Bualu bianza bienu bidi ne mashi a bantu tente. Dilongololayi, nudikobolole, nubenge buenzayi, tshibumvu kabidi nansha. Kanuenji kabidi bibi to. Kadi enzayi malu makane, ambuluishayi bantu bua benzelangane bimpe, nukandike badi bakengesha bantu bakuabu. Vulukayi muana nshiye, bua apete tshidiye ne bua kupeta. Akuilayi mukaji mukamba.” Maweja-Nangila udi unubikila ne: Fikayi, tumone wapila ne wabinga nnganyi? Mibi yenu, nansha yoyi mikunze bu mashi, neitoke zezeze bu ndanda. Pikalayi mikunze kunzuu, neitoke bu miosa ya mikoku. Eyowa, panuikala bakumbaje mikenji yanyi, panuikala banteleje, nenudie bintu bimpe bia mu ditunga dienu. Kadi panuikala bambenge, bantombokele, nenufue ku muele. Meme Maweja-Nangila ndi ngamba nanku. Mmunyi muvua tshimenga tshia bantu bavua bangitaba, tshiandamuka tshia bena buendenda? Tshimenga tshivua bantu banemekangana, banemeka ne bintu bia bantu bakuabu, mpindiewu tshikadi tshimenga tshia bashipianganyi. Wewe Yerushalayime, kale uvua tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, lelu ukadi tshikanganya; kale uvua bu maluvu mimpe, lelu ukadi amu maluvu mela mayi. Bamfumu benu bakadi bantomboji, badi bumvuangana ne bivi. Badi banyisha mabuejila, basue bonsu bua bantu babasankishe. Kabena bakuila bana ba nshiye ku kabadi! Kabena bateleja mukaji mukamba. Ke padi mfumu munene, Maweja-Nangila muena bukole buonsu, Mvidi Mukulu wa bukole wa Izrayele, wamba ne: “Eyi! Nentekeshe baluishi banyi, nensombuele bena lukuna banyi. Wewe Yerushalayime, newikale nanyi tshilumbu. Nenkuele mu kapia bua kulengulula, kumusha bikanganya biebe, kumusha manyanu onsu adi munda muebe. Nenkupingajile bandumbulula bimpe, amu muvua bebe ba ku tshibangidilu. Bafidi bebe ba ngenyi nebafile ngenyi mimpe, amu muvuabu benza ku kale. Nenku nebakuinyike ne: ‘Tshimenga tshia buakane,’ ‘Musoku udi bantu ne muoyi umue.’ ” Tshimenga tshia Siyone netshishale ne bukole, amu padi bena Siyone banemekangana, bapingana kudi Maweja-Nangila, benzelangana bimpe. Padibu batombokela Maweja-Nangila, bamubenga, benzelangana bibi, nebabutuke. Eyowa, nenuikale ne bundu, bualu nuvua basue kusangila muinshi mua mitshi, bua kutendelela mvidie. Nenufue bundu, bualu nuvua basungule mpangu eyi, bua kuenzelamu malu enu mabi. Nenushale bu mitshi eyi, idi mimane kupopoka mabeji. Nenuikale bu mpangu eyi, idi kayiyi kabidi ne mayi. Muntu wa dikanda neashale bu tshikamfu, tshia kutemesha natshi kapia. Malu ende mimpe neikale bu kantolentole ka kapia, kadi kuosha tshikamfu atshi. Bionsu bibidi nebiteme kapia pamue, kakuyi udi mua kubijima. Yeshaya, muana wa Amose, uvua umanyisha bantu malu avua Maweja-Nangila mumuleje, adi atangila bukalenga bua Yuda, ne tshimenga tshia Yerushalayime. Dituku dikuabu mukuna udibu base nzubu wa Mvidi Mukulu, neupite mikuna yonsu, neuyipite ku bule. Bisamba bionsu nebiutantshile, bibodiokamu. Bantu bavule nebayemu, benda bamba ne: “Tuyayi! Tubande pa mukuna wa Maweja-Nangila. Tubuele mu nzubu wa Mvidi Mukulu wa Yakobe. Atulongeshe tshidiye musue bua tuetu kuenza. Netulonde njila udiye utuleja.” Eyowa, dilongesha dia Maweja-Nangila didi difumina mu Siyone, muaku wende udi upatukila mu Yerushalayime. Neakose nsambu ya bisamba pa yoyi, nealumbuluishe bantu bonsu. Nebandamune mafuma abu, ne miele ya mvita, bishale nkasu ne bikasu, bia kudima ne kunowa nabi. Tshisamba katshitshiena tshiluisha tshikuabu. Bantu kabatshiena balongeshangana mvita. Nuenu, ndelanganyi ya Yakobe, vuayi, tuende bonsu pamue, mu butoke bua Maweja-Nangila. Wewe Maweja-Nangila, ukadi ulengulula tshisamba tshiebe, tshisamba tshia ndelanganyi ya Yakobe. Bualu bena mbuku ba kudi diba dipatukila, mbavulangane mu tshisamba tshia Yakobe. Batempi ba malu a mitotu badimu, bungi bu mu ditunga dia bena Peleshete. Bantu bebe mbunwuangane ne bantu ba bisamba bikuabu, balonda bibidilu biabu. Buloba bua Yakobe mbuwule ne mpawungi, tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, kabidi ne mpetu mikuabu, bungi kabuyi kubala. Tubalu ne matempu a mvita, mbipite bungi mu ditunga. Buloba bua Yakobe mbuwule tente ne mvidie ya dishima. Bantu badi batendelela mvidie, bakukuila bintu bidibu badienzela. Ke padi bantu bonsu ne bua kuinama, kudia lupuishi. Kadi wewe Maweja-Nangila, kubajudi to. Nuenu bantu sokomayi mu mbuebue, buelayi muinshi mua buloba. Nutshine tshiji tshia Maweja-Nangila. Nealeje bukole ne butumbi buende. Muena ditambisha neiname panshi. Muena kapeja, nebamupuekeshe. Dituku diadia nebamanye ne: amu Maweja-Nangila nkayende udi ne bukole. Dituku adi, Maweja-Nangila muena bukole buonsu, yeye nkayende neakose bilumbu. Neapuekeshe muntu udi udiamba ne: ndi munene, nansha ne: ndi mfumu. Dituku adi, neashimbule mitshi ya sedre yonsu ya mu Lebanone, idi milepa mipite mikuabu ku bule. Neakose mitshi ya nsanga ya mu Bashane. Nealandakaje mikuna yonsu minene ne mikese. Neashimbule tuleya tutumbuke, kabidi ne bimana bile bionsu bivuabu bakoleshe nabi bimenga. Neine matu manene onsu mu mayi, kabidi ne majuwa, nansha wowu malenga bishi. Muntu muena ditambisha neinyike mpala panshi, muena kapeja neadie buloba. Dituku adi, nebamanye ne: amu Maweja-Nangila nkayende udi ne bukole. Mvidie yonsu ya dishima neijimine. Bantu nebabuele mu mbuebue, nebabuele muinshi mua buloba. Nebatshine tshiji tshia Maweja-Nangila, tshidi tshibakuata bowa. Nealeje bunene buende, ne butumbi. Neazakeje buloba bikole. Dituku adi, mpingu ya tshiamu tshitoke ne tshia mpawungi, ivua bantu basonge bua kuyitendelela, nebayelele mpuku ne tupulukusu. Nebabuele mu mbuebue ne mu makela ayi; nebanyeme tshiji tshia Maweja-Nangila tshidi tshibakuata bowa. Nebasokome padi Maweja-Nangila ubaleja bukole buende ne butumbi, uzakakaja buloba. Lekelayi kutekemena kudi muntu, bualu muoyi wa muntu udi amu mueyelu wa katupa. Muntu udi tshintu tshia mushinga anyi? Mfumu munene, Maweja-Nangila muena bukole buonsu, neanyenge bena mu Yerushalayime, ne bena mu bukalenga bua Yuda, bionsu bidi mua kubambuluisha: biakudia ne biakunua bidibu nabi mu mayeba, ne bantu bonsu badi mua kubatua nyama ku mikolu. Udi umbusha bisumbu bia bena mvita, bena mvita bapiluke ne bena mvita bakuabu, bandumbulula, bambi, bena mbuku, ne bakulu ba ditunga, balombodi ba bena mvita, ne banene ba ditunga, bafidi ba ngenyi, bena dialu, ne bena majimbu. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Ndi mbapesha bansongalume, bashale bamfumu babu. Nebabaludike mudibu basue.” Netshikale tshikondu tshia buntomboji, tshia kufuila mianzu. Bansonge nebakengeshe bakulumpe, bantu babule meji nebapetule bantu ba mushinga. Bantu nebakuate muanabu wa mu tshiota, nebamuambile ne: “Wikale mfumuetu, bualu utshidi ne tshinkutu. Akaja ditunga dietu didi dinyanguke.” Awu kabidi neandamune ne: “Meme tshiena ne tshintu tshia kunuenzela to. Ku nzubu kuanyi nkutupu. Kakuena nansha biakudia, nansha kazaku. Kanunteki mfumuenu to.” Yerushalayime mmubutuke, Yuda mmudishinde panshi. Bualu bidi bena Yuda bamba, ne bidibu benza, bidi amu bileja mudibu babenga Maweja-Nangila, bamutuila nkanana. Bu mudibu bakosa nsambu ne kansungansunga, nebabafunde ku tshilumbu. Bu muvua bantu ba mu tshimenga tshia Sodome benza, ke mudi bena Yuda benza buenzavi, munda munya, kabayi babusokoka. Eyowa, mbena diakabi, bualu badi badilongoluela kabutu kabu! Vulukayi ne: diakalenga ndia bantu badi bitaba Mvidi Mukulu, bualu bidibu benze nebibapeteshe tshipeta tshimpe. Bantu babi mbena diakabi. Nebabenzele muvuabu benzela bantu nabu. Maweja-Nangila udi wamba ne: Bantu badi bamfumu ba tshisamba tshianyi, badi amu bu nyunyu midianganyi. Badi bashala mu bumfumu badi amu bena lukuka. Tshisamba tshianyi, bantu badi bakulombola, badi amu bakupambula, baya nebe mu njila mubi. Maweja-Nangila mmujuke bua kukosa nsambu. Udi muimane kulu bua kulumbuluisha tshisamba tshiende. Udi ufunda bafidi ba ngenyi, ne bamfumu ba tshisamba tshiende, ku tshilumbu ne: “Nuenu ke badi banyanga budimi buanyi bua mvinyo. Nudi buwuje nzubu yenu, ne bintu binudi banyenga bapele! Nudi nuzaza bantu banyi, nukengesha bapele bua tshinyi? Meme Maweja-Nangila ndi nnuebeja nanku!” Maweja-Nangila udi wamba ne: “Bakaji ba mu Yerushalayime badi ne ditambisha. Badi benda bela mitu mulu, bakenzakana kabayi bundu, benda balunduka badisua, badidisha nkanu yabu ya ku mikolu.” Nenku Maweja-Nangila neabakungule mu mutu, neabashiye butaka. Dituku adi, Maweja-Nangila neumbushe bionsu bidi bibalengeja: nkanu ya ku mikolu, bilengejilu bileja diba nansha ngondu; tukanu tua ku matshi, bikupa bia ku maboku, ne bitambala bia ku mutu; bifulu, tukanu tua ku mikolu, mikaba ya bilamba miluka, tubuta tuwule ne mpingu, nansha ne manga; tukanu tua ku minu, ne tua ku diulu; bilamba bia dituku dia tshibilu, binkutu, bilamba bia kujingila mu nshingu, bibuta bia ku bianza; mintumpu, mitelu mimpe, bitambala bia mu nshingu, ne bia ku mutu. Pa mutu pa kununka mupuya muimpe wa manananshi, nebanunke mupuya mubi wa bintu bibole. Pa mutu pa mukaba, nebavuale anu muonji. Pa mutu pa kulukisha nsuki bimpe, nebakungule mu mutu. Pa mutu pa bilamba bilenga, nebavuale bia madilu. Eyowa, bulenga buabu nebuandamuke bundu. Yerushalayime, bantu balume bebe, nebafue ku muele. Nansha bilobu biebe mene nebanshipe mu mvita. Nenku mu tshimenga tshijima, nebateke madilu, nebadile miadi, bu mudi mukaji udi mujimije bana bende, ushala musombe panshi nkayende. Dituku adi, bakaji muanda mutekete nebafuilakane mulume umue, bamba ne: “Kuditatshishi bua kutudisha, nansha bua kutuvuadika. Tudi tulomba amu, bua tuikale bakaji bebe, katushadi bakaji bakamba katuyi ne bana!” Dituku dikuabu, Maweja-Nangila neafukishe tshiakabidi buloba. Tshionsu tshidi tshitoloka netshikole. Bantu badi bashala ne muoyi mu Izrayele, nebasanguluke padibu bamona bionsu ebi. Nenku nebapetulule lumu ne butumbi biabu. Nenku bonsu bavua bapanduke mu Yerushalayime, basombe pa mikuna mu Siyone, nebabinyike ne: “Bantu ba Tshijila ba Maweja-Nangila.” Bantu aba ke bavua Maweja-Nangila mufunde mu mukanda wende, bua kusombabu mu Yerushalayime. Maweja-Nangila neatume kapepa ka buakane, ka kulengeja naku bantu. Pikala Maweja-Nangila mumane kusukula manyanu a bakaji ba mu Yerushalayime, pikalaye mumane kumbusha mashi a bantu avua Siyone mupumune muende, nenku Maweja-Nangila neasombe pa mukuna wa Siyone, munkatshi mua bantu badi basangilamu. Mu munya divuba dia muinshi, butuku tshimunyi tshia kapia, nebileje bantu mudi Maweja-Nangila munkatshi muabu, ubalama. Butumbi abu nebubambuluishe, mudi mabeji a mutshi afila dileji mu munya, mudi nzubu wa kupengama wambuluisha muntu diba didi mvula wa tshipupu uloka, nansha didi tshipepele tshijuuka. Ndi musue kuimbila mulunda wanyi musambu, musambu wa budimi buende bua mvinyo. Mulunda wanyi uvua ne budimi bua mvinyo, pa mukuna wa buloba buimpe. Kusekunaye budimi bimpe, kumushaye ne mabue. Kukunaye ne mionji mimpe. Bua kulama bimpe budimi, kuasayemu nzubu wa tshialaminu. Kuibakaye ne tshikaminu tshia tumuma. Mulunda wanyi uvua mutekemene kupeta tumuma tua mvinyo tulenga. Kadi budimi kupatula tumuma tua bululu. Ke mulunda wanyi kuamba ne: “Nuenu bantu badi basomba mu Yerushalayime, ne nuenu badi basomba mu Yuda, nukose tshilumbu, tshidi pankatshi panyi ne budimi buanyi. Tshingenzela kabidi budimi buanyi, tshimvua tshiyi muanji kuenza ntshinyi? Meme kutekemena tumuma tua nsongu, kadi bobu kukuama amu tua bululu! Kadi mpindiewu, ndi nnuambila tshindi musue kuenzela budimi buanyi. Nentule lupangu lua meba lumvua muaseku, nyama neidiemu. Nengupule tshimana tshia lupangu. Bantu badi bapita ne njila nebabudiatakaje. Nebushale lububa: muntu nansha umue kena mua kusolela budimi abu, muntu kena mua kubuipidila kabidi Meba ne mingonga nebitolokemu. Nenkandike mavuba, bua mvula kalokedi kabidi mu budimi ebu.” Budimi bua mvinyo bua Maweja-Nangila muena bukole buonsu, ntshisamba tshia bena Izrayele. Mionji mimpe ivua imusankisha, ntshisamba tshia bena Yuda. Maweja-Nangila uvua mutekemene ne: bantu bende nebenzelangane bimpe, kadi badi amu bakengeshangana. Uvua mutekemene ne: bantu bende nebenze amu bidi bimpe. Kadi miaba yonsu, badibu bakengesha, badi badila amu miadi ya kanyinganyinga. (Tun. 8-24: 10.1-4) Bantu bonsu badi basakidila nzubu ku mikuabu, balamika madimi ku makuabu, mbena diakabi. Ku kakese ku kakese nebangate miaba yonsu. Nebashale bobu nkayabu mu ditunga! Mvua mumvue Maweja-Nangila muena bukole buonsu uditshipa, wamba ne: “Ndi nditshipa ne: nzubu yonsu eyi nebayinyangakaje. Miaba minene yonsu idi milengeja bimpe, kabakuyisomba kudi bantu. Budimi bua mvinyo bua metre nkama isatu, kabuena bupatula litre makumi atanu ya maluvu to. Muntu udi umiamina kilo makumi atanu ya ntete, neanowe kilo amu dikumi.” Bantu bonsu badi bafuilakana maluvu makole dindadinda, banua too ne mudi butuku buila, bakuatshika, mbena diakabi. Bisanji, lunzenze, ngoma ne nshiba, bidi bidila, padibu banua maluvu, kabayi balekela. Kadi kabena belangana meji ku bidi Maweja-Nangila wenza, kabena bavuluka mudimu udiye ukuata. Ke padi Maweja-Nangila wamba ne: “Tshisamba tshianyi, nebaye natshi mu bupika, bualu katshiena tshiumvua bualu nansha bumue. Bamfumu batshi nebafue nzala, bantu batshi bonsu nebafue nyota.” Bakadi bunzulule muaba wa bafue, mbaudiundishe bikole. Bamfumu ne bena Yerushalayime nebabuelemu bonsu, batshikale munkatshi mua tshibilu, basanka. Nanku bantu bonsu nebiname badia buloba. Nansha muntu muena ditambisha, neinyike mesu panshi. Maweja-Nangila muena bukole buonsu nealeje bukole buende. Nealongolole bionsu amu bimpe. Mvidi Mukulu wa tshijila nealeje tshijila tshiende, padiye ukosa nsambu pa yoyi. Mu misesu ya mu tshimenga nemuikale tshisuku. Mikoku neidiemu bisosa, amu bu bidiyi idia mu mpata. Bana ba mbuji ba manyi, nebakebemu biakudia biayi. Bantu badi badikebela dinyoka, bualu badi bakoka malu abu mabi, mudi ngombe ukoka ditempu dia bujitu. Bonsu aba mbena diakabi. Bantu aba badi bamba ne: “Maweja-Nangila enze lukasa tshionsu tshidiye musue kuenza. Tudi basue kutshimona. Mvidi Mukulu wa tshijila wa bena Izrayele enze tshionsu tshidiye muelele meji, tudi basue kutshimanya!” Bantu bonsu badi bamba bualu buimpe ne: mbubi, bamba bualu bubi ne: mbuimpe, bamba butoke ne: mmidima, bamba midima ne: mbutoke, bamba bintu bisheme ne: bidi ne bululu, bamba bidi ne bululu ne: mbisheme, mbena diakabi. Bantu bonsu badi baditangila bu bena meji, ne bena lungenyi, mbena diakabi! Bantu bonsu badi bilobu amu bua kukuatshika maluvu, badi ne bukitu amu bua kusambakaja mala, mbena diakabi! Badi babingisha muena tshibawu, bualu udi ubakosa mishiku. Badi bapisha muntu udi kayi ne bualu. Nenku bantu aba nebabutuke, mudi kapia kuosha bisosa, mudi ndimi ya kapia ilakuka ku bisuku. Nebabutuke bonsu mudi miji ibola, mudi bilongu biuma, bipona panshi. Bualu bavua badiwule dilongesha, dia Maweja-Nangila muena bukole buonsu, babenge diyi dia Mvidi Mukulu wa tshijila wa bena Izrayele. Nanku Maweja-Nangila mmufikile bantu bende munda. Mmubakanyine, mubatume. Mikuna imona nanku, kuzakalayi. Bitalu bia bantu kushala panshi mu misesu, bu butu bua kuimansha mu dyala. Kadi tshiji tshia Maweja-Nangila katshiena tshijike to. Udi amu ukanyina bantu bende. Maweja-Nangila udi wasa tshimanyinu, ubikila tshisamba tshidi kule. Udi wela monzu ku ntengu ya buloba, mudi muntu ubikila mbua. Monayi tshisamba etshi tshidi tshifuma kule, tshienda lukasa lukasa, tshiambuluja bua kufika! Munkatshi mua tshisamba atshi, kamuena muntu mupungile, kamuena udi ukoka makasa panshi, nansha udi ubungila ne tulu. Kakuena udi ulaala, nansha udi musulule mukaba, nansha udi musulule nshinga ya tshisabata. Mikete yatshi idi minona bimpe, mata adi mamana kunana. Tubalu tuatshi, tudi ne bikonu bikole bu mabue. Nkata ya matempu atshi, idi inyema lubilu mifuane mvunde. Bibingu bia mvita bidibu beela kudi bena tshisamba atshi, bidi bu nyama wa ntambue mukaji ukungula, bu nyama wa lonji udila ukuata nyama, uya kumuteka muaba musunguluke, kakuyi udi mua kumunyenga. Dituku adi, nebabuele mu ditunga dia bena Izrayele, benda beela bibingu bikole, bu biona bia mayi manene. Bantu nebatangile mu ditunga, kadi kabakumona tshintu to, amu midima mikole, ne mavuba adi abuikila butoke. Mu tshidimu tshia lufu lua mukalenga Uziya, meme kumona Maweja-Nangila musombe mu nkuasa wa bukalenga mutumbuke. Nzemba ya tshinkutu tshiende miuwule nzubu wa Mvidi Mukulu tente. Baserafine bavua bimane ku mutu kuende. Serafine yonsu uvua ne mapuapua asambombu: abidi mabuikile mpala wende, abidi mabuikile mubidi wende, ne makuabu abidi a kubuka nawu. Batata belangana mbila ne: “Wa tshijila, wa tshijila, wa tshijila, Maweja-Nangila muena bukole buonsu udi wa tshijila! Butumbi buende budi pa buloba buonsu. ” Meyi abu avua azakaja biibi bia nzubu wa Mvidi Mukulu. Kabidi muinshi uvua muwule mu nzubu wa Mvidi Mukulu tente. Ke meme kuamba ne: “Eyi! Ndi mubutuke, bualu mishiku yanyi nya muena buakulavi. Tshiena mua kutumbisha Maweja-Nangila. Bena mu tshisamba tshietu kabidi badi ne mishiku ya bena buakulavi. Kadi ndi mudimuene nkayanyi mukalenga, Maweja-Nangila muena bukole buonsu!” Kadi umue wa ku baserafine kubuka mutangile kundi. Uvua muambule ne nkala dikala dia kapia divuaye mukuate pa tshilambuilu. Kudintuaye ku mishiku, wamba ne: “Tshibawu tshiebe tshiakujika, bubi buebe buakujimina, bualu kapia kakulenga ku mishiku yebe.” Meme kumvua Maweja-Nangila unkonka ne: — Undi mua kutuma nnganyi? Waya kutuambidila mukenji wetu nnganyi? Meme kuandamuna ne: — Ke meme ewu, untume meme. Maweja-Nangila kuamba kabidi ne: — Uye kuambila bantu aba ne: “Nenuteleje, kadi kanuakumvua to. Nenutangile, kadi kanuakumona to.” Upapishe muoyi wa bantu aba, upatshishe matshi abu, ufofamije mesu abu bua mesu abu kaamonyi, bua matshi abu kaumvu, kabeedi meji a kupingana kundi, tshimonyi mua kubasungidila. Ke meme kukonka ne: — Maweja-Nangila, nebikale nanku too ne ku diba kaayi? Yeye kungandamuna ne: — Nebikale nanku too ne ku diba didibu banyangakaja bimenga bionsu, batangalaja bantu, nzubu yonsu ishala munda mutupu, ditunga dijima dishala tshipela. Eyowa, Maweja-Nangila neipate bantu mu ditunga diabu. Madimi abu neashale amu mbuba nkayayi. Ku bantu dikumi, anu umue neapanduke ku tshinyangu. Yeye awu neabutuke kabidi. Neikale bu lutonga ludi lutoloka ku tshikuku tshia lusanga, nansha tshia mutshi wa terebinte. Nebaludie kudi nyama. Kadi tshikuku tshidi tshishala, netshisangule bantu badi banemeka Maweja-Nangila. Tshikondu tshivua Akaze, muana wa Yotame, ne muikulu wa Uziya, mukalenga wa bena Yuda, mukalenga Resine wa bena Arame kufika ne Peka, muana wa Remalya, uvua mukalenga wa bena Izrayele, bua kuluisha tshimenga tshia Yerushalayime. Kadi kabavua batshikuate to. Bantu kumanyisha Akaze, mukalenga waku ndelanganyi ya Davide, ne bena lubanza luende ne: bena Arame mbase mitanda yabu mu buloba bua bena Efrayime. Bualu abu kutonda Akaze ne bantu bende. Kutuadijabu kunyungakana, bu mitshi ya muitu idi lupepele lunyungisha. Maweja-Nangila kuambila Yeshaya ne: — Angate muanebe Sheyare-Yashube, uye kumonangana ne Akaze. Udi ku ndekelu kua mukidi wa mayi adi afuma ku tshiina tshia ku mutu. Nulonde amu njila wa ku budimi bua Basukudi ba bilamba. Wambile Akaze ne: “Udimuke! Kuzakadi, kutshinyi tshiji tshia Resine wa bena Arame ne tshia Peka, muana wa Remalya. Badi amu bu bishelele bia nkunyi bibidi bidi bifuima. Ndi mumanye mudi bena Arame, Peka, ne bena mvita ba bena Efrayime, basue kukuluisha. Bavua bamba ne: ‘Tuyayi kuluisha bena mu bukalenga bua Yuda! Tubatshinyishe, tukuate ditunga diabu, mbapeshe muana wa Tabeyele, bua ikale mukalenga wabu. ’ Kadi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu udi wamba ne: ‘Ebi kabiena mua kuenzeka to. Maweja-Nangila kumanyisha kabidi Akaze ne: — Lomba tshimanyinu kudi Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu webe, nansha tshiotshi tshifuma ku kandondu ka bafue, nansha tshifuma muulu muamua. Kadi Akaze kuandamuna ne: — Too, tshiena ndomba tshintu nansha. Tshiena musue kuteta Maweja-Nangila. Nanku Yeshaya kumuamba ne: — Wewe Akaze ne bena diku diebe, ndelanganyi ya Davide, ntelejayi. Nudi nusuya bantu bikole, nudi basue kusuya kabidi ne Mvidi Mukulu wanyi anyi? Nanku Maweja-Nangila nkayende neakupeshe tshimanyinu: nsongakaji neimite difu. Nealele muana wa balume. Neamuinyike Emanuwele, mmumue ne: “Mvidi Mukulu udi netu. ” Muana neanue mabele, neadie buitshi, too ne diba diamanyaye mua kusunguluja bualu buimpe ne bubi. Bangabanga ne muana ewu kusunguluja bualu buimpe ne bubi, buloba bua bakalenga babidi baudi utshina, nebushale munda mutupu, kamuyi bantu. Kadi Maweja-Nangila neanukengeshe, wewe ne bantu bebe, ne bena diku diebe dia bukalenga. Nenubuele mu dikenga dinudi kanuyi banji kumona, katshia bukalenga bua Izrayele babulukangana ne bukalenga bua Yuda. — Mukalenga wa bena Ashure neakumbaje bionsu ebi. Dimue dituku, Maweja-Nangila neele kashiba, abikile njiji ya ku muaba udi musulu wa Nile ubuelela mu mayi manene, ne mbulubulu ya mu ditunga dia bena Ashure. Bishi bionsu ebi nebifike, nebikile mu mbuwa, mu milundu ya mbuebue, mu bipuka bia meba, ne mu bijibajiba bionsu. Dituku adi, Maweja-Nangila neanubeye nsuki, ne miosa ya pambidi ponsu, ne miedi, ne kapaya kadiye usomba, dia muamua dia musulu wa Perate. Kapaya kende aka, ke mukalenga wa bena Ashure. Dituku adi, muntu yonsu, neamune amu ngombe umue, ne mbuji ibidi. Kadi nyama ayi neimupetele mabele makumbane, bua bamone mua kunua mabele. Nanku bonsu badi bashala ne muoyi mu ditunga, nebanue mabele, badie ne buitshi. Dituku adi kabidi, budimi buvua ne mionji ya mvinyo tshinunu, buvuabu mua kupana ku nkanu mitoke ya mushinga mukole tshinunu, nebushale amu meba ne mingonga. Nanku nebabuelemu ne mata ne mikete, bua kuta nyama. Bushuwa, ditunga dijima nedikale amu meba ne mingonga. Bantu kabakuya kabidi kudima ne lukasu pa mikuna. Nebatshine meba ne mingonga. Nemushale amu mpata ya kudisha ngombe ne mikoku, muaba udi ngombe ukeba biakudia, muaba udi mikoku inayila. Bua kukumbaja diyi divua Maweja-Nangila mungambile, meme kuangata tshibasa tshinene tshia kufunda. Ke meme kufundapu ne maleta manene avua bantu bonsu mua kubala, miaku eyi ne: “Pawulayi lubilu, Ibayi lukasa.” Meme kuleja Uriya, mutuangaji, ne Zekarya, muana wa Yeberekya, tshibasa atshi, bua bamone bajadike bimvua mufunde. Pashishe meme kubuelela muena kuanyi mu nzubu. Yeye kabidi uvua muambi wa Mvidi Mukulu mumue nanyi. Kuimitaye difu, kulelaye muana wa balume. Nenku Maweja-Nangila kungambila ne: — Umuinyike dina diende ne: Pawulayi lubilu, Ibayi lukasa. Bualu muana ewu kayi muanji kumanya mua kubikila “Tatu,” nansha “Mamu,” nebatuadile mukalenga wa bena Ashure bintu bisuabu bapawule mu Damase, ne bisuabu biibe mu Samariya. Maweja-Nangila kungambila tshiakabidi ne: — Tshisamba etshi tshidi tshibenga mayi a mu mukidi wa Shilo, adi apueka kaayi muenji. Tshidi tshiteketa mu maboku, pa kumona bakalenga babidi aba: Resine ne Peka. Nenku nembueje mu ditunga diatshi, mayi a musulu wa Perate, mayi mapite bungi, a muenji mukole kabidi. Ke mukalenga wa Ashure, ne tshiluilu tshiende. Mayi a musulu wa Perate, neapasalale dia muamua ne dia munu. Mayi a musulu awu, neabuele miaba yonsu mu ditunga dia bena Yuda. Neakuate bantu too ne mu nshingu. Misapa yawu neitangalake, ibuikile ditunga diebe dijima, Emanuwele. Bena bisamba bia bende, nansha nuenu batua ndondu, nenutshine amu kutshina. Nuenu bena matunga adi kule, telejayi: nansha nuenu ne bia mvita, bowa nebunukuate. Elayi meji a kuenza bualu kampanda, kadi kanuakubukumbaja munudi basue. Umvuanganayi, kadi kanuena ne tshinuenza. Bualu Emanuwele udiku, mmumue ne: Mvidi Mukulu udi netu. Maweja-Nangila kunkuata ku tshianza, ungambila ne: kulondi malu a tshisamba etshi. Uvua umbela ne: “Kuidikiji bantu aba, padibu bakula. Kutedi buntomboji, padibu babutela. Kuena ne bua kutshina tshidi tshibakuatshisha bowa. Kuena ne bua kuzakala nanku.” Manyayi amu ne: meme Maweja-Nangila muena bukole buonsu, ndi wa tshijila. Amu meme ke wakunemeka nkayanyi, amu meme ke unudi ne bua kuzakela. Meme ndi muaba udi bantu mua kunyemena. Kadi ndi kabidi dibue, dia kukuma dikasa kudishinda. Ndi dibue didi dishinda makalenga onsu abidi, bua bena Izrayele ne bua bena Yuda. Ndi buteyi budi bukuata bena mu Yerushalayime. Bantu ba bungi nebatuute dikasa ku dibue, badishinde, batshibuke nyima. Bantu ba bungi nebabakuate mu buteyi emu, kabayi mua kusulukamu to. Ndi nsokoka bivua Maweja-Nangila mungambile. Ndi ndama bimpe bionsu bindi ne bua kuamba. Ndi mbiambila amu balongi banyi. Ndi muindile Maweja-Nangila. Mpindiewu udi ulengulula ndelanganyi ya Yakobe. Kadi ndi amu ndama lutulu, ntekemena kudiye. Meme ne bana badi Maweja-Nangila mumpeshe, tudi bimanyinu bidi bilongesha bantu mu Izrayele malu a kudi Maweja-Nangila muena bukole buonsu, udi usomba mu nzubu wende pa mukuna wa Siyone. Bantu bakuabu badi bamba ne: “Nukonke bakishi malu, bualu badi batumanyisha malu adi kaayi manji kuenzeka. Nukonke bena mbuku, bakuambile malu ku ditshi. Bualu tshisamba tshionsu tshidi tshikonka mvidie yatshi, tshikonka bakishi buakulongolola malu a bantu badi panu.” Padibu bakuambila nanku, wandamuna ne: “Tuetu tudi bualu amu ne mikenji, kabidi ne malongesha a Maweja-Nangila.” Muntu udi kayi ulonda mukenji awu, kena utshisha bufuku to. Nebapite mu ditunga baletele ne nzala. Pabapita nzala, nebapende mukalenga wabu, ne Mvidi Mukulu wabu. Bantu nebatangile kulu, nebatangile panshi, kadi nebamone amu dibungama, midima ne makenga. Nebabuele mu midima idi yenza bowa. Muntu mumane kubuela mu bufuku ebu, kakupatukamu nansha. Kale Maweja-Nangila uvua mudiwule buloba bua Zebulone ne Naftali. Kadi mu matuku adi kumpala, neatumbishe maloba aa, biangatshile ku njila udi ulonda mayi manene, ne ku ditunga didi luseke ludi diba dipatukila lua Yardene, ne ku buloba bua Ngalileya, muaba udi benyi basombe. Bantu badi benda mu miidima, badi bamona bukenke bukole. Badi basa mu ditunga dia mufitu, butoke budi bubakenkela. Maweja-Nangila, wewe kubasankisha bikole, kuvudija musangelu wabu! Badi basanka kumpala kuebe, mudi bantu batshionkomoka matuku a kunowa, mudibu babanyangana bivuabu bapawule mu mvita, beela mbila ya disanka. Bualu udi utshibula lelu mujuwu wa bupika, wa bujitu bunene butambe, mutshi udi ubashila mputa pa makaya, mulangala udi muena tshinyangu ubakuma nawu. Ke muuvua muenze kale, pauvua mutshimune bena Madiyane. Bisabata bia baluishi bidi bizakaja buloba, binkutu biabu binyanguke ne mashi, nebabioshe mu kapia, babishidisha. Eyowa, mbatulelele muana, mbatupeshe muana wa balume. Mvidi Mukulu mmumuteke mukalenga. Nebamuinyike ne: “Muena meji wa dikema, Mvidi Mukulu wa bukole, Tatu wa kashidi, Mukalenga muana wa bupole.” Bukalenga buende nebutangalake, bena ditunga bende nebasombe mu bupole kashidi. Neashindame mu nkuasa wa lumu lua Davide, mpindiewu ne tshiendelele. Bumfumu buende nebutungunuke kashidi, bualu udi ulongolola malu bimpe, amu mudi Mvidi Mukulu ujinga. Ke bidi Maweja-Nangila muena bukole buonsu ukumbaja, bualu udi utunanga, kayi upungila. Maweja-Nangila uvua mulumbuluishe ndelanganyi ya Yakobe. Kupishaye bukalenga bua Izrayele. Bantu bonsu badi mu buloba bua Efrayime, ne badi basomba mu tshimenga tshia Samariya, mbamanye bualu ebu. Kadi badi amu baditambisha, bamba ne: “Nzubu ya tushole ivuabu bupule, nebibakulule ne mabue masonga! Nansha bobu bashimbule makunji a mitshi ya sikomore, ki mbualu to. Netupingaje pa mutu pawu makunji a mitshi ya sedre!” Nenku Maweja-Nangila mmujule Resine, muluishi wabu; mmusonsole baluishi babu nseke yonsu: kumpala kuabu kudi bena Arame, kunyima kuabu bena Peleshete. Bantu bonsu aba bakanyanga bena Izrayele bikole, babanyenga buloba buabu. Kadi tshiji tshia Maweja-Nangila katshiena tshijika. Utshidi amu ubakanyina. Ke muvua Mvidi Mukulu munyoke bantu bende nanku. Kadi bena Izrayele, nansha bobu bamone bionsu abi, kabena bapingane kudi Mvidi Mukulu wabu to. Kabena balonda tshidi Maweja-Nangila muena bukole bonsu musue. Nenku Maweja-Nangila neanyoke bena Izrayele bonsu, bamfumu ne bantu babu, amu dituku dimue, amu mudibu bakose mutu ne mukila. Bakulu ne bantu banene ke mutu, bambi badi bashima ke mukila. Balombodi ba bantu aba badi babapambula. Pa mutu pa kubaludika, badi babatangalaja. Ke padi Maweja-Nangila kayi mua kupandisha bansongalume babu ku mvita. Kena mua kufuila bakaji bakamba ne bana ba nshiye luse. Bualu bantu bonsu badi benza bibi, babenga diyi dia Mvidi Mukulu, bakula bu bantu badi kabayi bangata Mvidi Mukulu ne mushinga. Kadi tshiji tshia Maweja-Nangila, katshiena tshijika. Utshidi amu olola tshianza bua kunyoka. Eyowa, bubi budi butampakana kudi bantu bu kapia katua ku tshisuku, kalambuluka mu ditu, kajuula muishi mupite bungi bu mavuba. Tshiji tshia Maweja-Nangila muena bukole buonsu, tshidi bu kapia kadi kosha ditunga. Bantu ba mu ditunga badi bapia bu nkunyi, muntu nansha umue kena utangila muanabu to. Badi bangata bintu ku dia balume, nzala yabu kayiyi ijika. Badi bangata binga ku dia bakaji, kabayi bukuta. Muntu yonsu udi ubutula mukuende. Bisamba bivua bibundangana, tshia Menashe kubunda tshia Efrayime, etshi kabidi kubunda tshia Menashe. Bionsu bibidi ebi kubunda tshia Yuda. Kadi tshiji tshia Maweja-Nangila katshiena tshijika. Tshianza tshiende tshitshidi tshiela mulu. Nudi bena diakabi, bualu nudi nuela mikenji idi kayiyi miakane, ne meyi adi akengesha bantu banyi. Nudi nubenga kuteleja bantu banyi, badi kabayi ne bukole. Nudi nubenga kupesha bapele, bidibu ne bua kupeta. Nudi nunyenga bakaji bakamba bidibu nabi, nuiba bana ba nshiye bintu biabu. Kadi dituku didi Maweja-Nangila ukosa nsambu, tshipepele tshikole tshifuma kule netshinupete. Diba adi, nenuenze tshinyi? Nenuye kudi nganyi? Nenupete diambuluisha muaba kaayi? Nenuye kuteka mpetu yenu penyi? Diba adi, nudi mua kusungula amu malu abidi: kubuelakana ne bena lukanu, nansha kufua. Kadi tshiji tshia Maweja-Nangila katshiena tshijika, tshianza tshiende tshitshidi tshiela mulu. Maweja-Nangila udi wamba ne: Bena Ashure mbena diakabi. Mvua mubangate bua kunyoka nabu bantu banyi. Bobu ke badi bambula mutshi, undi ntalaja nawu tshiji tshianyi. Meme kubatuma bua kuluisha tshisamba tshidi tshimbenga. Meme kubambila bua kubunda tshisamba tshidi tshimfikisha munda. Meme kuanyisha bua biibe, bapawule bantu aba, babadiatakaje bu bitotshi bia mu njila. Kadi mukalenga wa bena Ashure kena wanyisha bionsu abi nanku. Udi wela manga meji munda muende. Udi musue kunyanga ne kubutula matunga onsu adiye mua kuluisha. Bualu udi wamba ne: “Balombodi ba bena mvita banyi, badi ne bukole bu bua bakalenga ba matunga! Meme kukuata tshimenga tshia Kalne, kukuata ne tshia Karkemishe. Meme kukuata tshimenga tshia Amate, kukuata tshia Arpade, kukuata Samariya, kukuata Damase. Meme kutekesha makalenga avua ne mvidie mipite ya mu Yerushalayime, nansha ya mu Samariya, ku bukole. Mumvua munyoke tshimenga tshia Samariya ne mvidie yatshi, ke mundi ne bukole bua kunyoka tshimenga tshia Yerushalayime ne mvidie yatshi.” Pikala Maweja-Nangila mumane kujikija mudimu wende pa mukuna wa Siyone ne mu Yerushalayime, neanyoke kabidi mukalenga wa bena Ashure, bualu udi uditambisha, upepeja bantu bakuabu. Udi wamba ne: “Ndi muenze bionsu amu ku bukole buanyi. Meme ndi mumanye malu, ndi muena budimu bupite. Ndi mushipe mikalu idi munkatshi mua matunga. Meme kupawula bintu bivuabu balamina mu mayeba. Meme kuipata ne bakalenga mu nkuasa yabu ya bumfumu. Mvua mupete biuma bia bantu, bu mudi muntu ukuata disua dia nyunyi. Meme kusangisha bintu bionsu bidi pa buloba, bu mudi muntu usangisha makele malekela kudi nyunyi. Kakuvua muntu uvua mubuuke, nansha mukangule muinu, nansha mudile muadi.” — Tshisuyi tshidi mua kudimona tshipite mfumuatshi anyi? Nseele wa kupanda nende mabaya udi mua kudiangata ne mushinga mupite wa muenaye anyi? Dikombu kadiena dijuula muntu, kadi muntu ngudi udijuula! Tshibonge katshiena tshinyungisha muntu, muntu ngudi utshinyungisha. Nenku mfumu wa bamfumu, Maweja-Nangila muena bukole buonsu, neajimije bubanji budi bena Ashure nabu. Neoshe lumu luabu, ne bionsu bidibu nabi. Maweja-Nangila, butoke bua bena Izrayele, neikale bu kapia, kadi kosha meba ne mingonga, kabibutula dituku dimue. Neavingutule ditu dijima, ne mitshi ya bimuma yonsu. Ne bikale bu muntu munyane ne disama. Mu ditu dia bena Ashure, nemushale mitshi bungi bukese, budi muana mutekete mua kubadika. Dituku adi, bena Izrayele badi bashale ne muoyi, bena diku dia Yakobe badi kabayi bafue mu mvita, nebumuke kudi muntu uvua mubakume. Kadi nebanyemene kudi Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa tshijila wa bena Izrayele. Nebamulamate kashidi. Kasumbu kadi kashala nekapingane. Bushuwa, bena Izrayele badi bashala nebapingane kudi Mvidi Mukulu wa bukole. Wewe Izrayele, nansha muvua bantu bebe bungi bu lusenga lua ku muelelu wa mayi manene, kadi amu bakese nebapingane kudi Maweja-Nangila. Wewe neubutuke, bualu nebakunyoke muvuabu bakose tshilumbu. Bushuwa, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu muena bukole buonsu, neakumbaje musuaye muambe. Neakubutule, bantu ba pa buloba bujima batangile. Nanku umvuayi tshidi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bukole buonsu wamba: “Bantu banyi, nuenu badi basomba mu Siyone, lekelayi kutshina bena Ashure, badi banutuuta ne mitshi, banuambuila tshibonge, muvua bena Ejipitu banuenzela bangabanga. Bualu panenga tshitupa, tshiji tshimvua natshi bualu buenu netshituye. Nenkudimukile bena Ashure bua meme kubanyoka. ” Maweja-Nangila muena bukole buonsu neakengeshe bena Ashure, bu muvuaye muenzele bena Madiyane pa lubuebue lua Orebe. Neolole dikombu diende pa mayi manene, bu muvuaye munyoke bena Ejipitu. Dituku adi, neakumushile bujitu budi bukunemenena pa makaya. Neakupepejile mutshi uuvua wambula nawu bintu bia bujitu pa dikaya diebe. Bena mvita ba bena Ashure badi baya mu Samariya, bafika pabuipi ne tshimenga tshia Ayate, bapitshila mu Migrone, bashiya mabuki abu mu Mikmase. Kupitshilabu mu lupongu. Kuambilanganabu ne: “Tuasayi mitanda mu Ngeba. Badi mu Rama badi ne bowa. Badi mu Ngibeya, tshimenga tshia Shawule, badi banyema. Elayi mbila, nuenu bena mu Ngalime, nuenu bena mu musoku wa Layisha, telejayi, nuenu bena mu Anatote, andamunayi. ” Bena mu Mademena badi banyema. Badi basomba mu Ngebime mbaye kusokoma. Dituku dimue adi bena Ashure badi bakuata tshimenga tshia Nobe. Badi bakanyina bena mu Siyone, mukuna wa Yerushalayime. Mfumu wa bamfumu, Maweja-Nangila muena bukole buonsu, udi ubabunda bu mudibu bakosa matamba a mutshi ne muele mutue. Nebakose mitshi milemile; idi mitumbuke nebayupule, bayele panshi. Badi basola muitu mitshi yonsu ne tshisuyi, mitshi ya sedre mile ya mu Lebanone idi panshi. Lutonga ludi lupatuka ku tshikuku tshia Ishayi. Ditamba dipiadipia didi dimena ku miji yende. Mueyelu wa Maweja-Nangila udi nende kashidi. Mueyelu udi umupa meji, umuambuluisha bua asunguluje malu. Neamanye tshia kuenza, neapete bukitu bua kutshikumbaja. Mueyelu neumuludike bua amanye Maweja-Nangila, neumulongeshe bua kumunemeka. Disanka diende didi dia kunemeka Maweja-Nangila. Kena ukosa nsambu anu ku bidi bimueneka kudi bantu to. Kena ukosa tshilumbu ku biambamba bia bantu. Nealumbuluile bantu badibu bapetula. Neakose tshilumbu tshia bapele ba mu ditunga amu pa tshiotshi. Meji ende adi bu mutshi wa kutekesha nawu bantu ba mu ditunga. Udi ukosa nsambu, ushipesha muena tshibawu. Bu mudi muntu ne mukaba musuike mu tshimonu diba dionsu, udi ne muoyi umue, wenza amu bidi bimpe kayi ulekela. Nenku tshisumpa-ntambue netshisombe kaba kamue ne kana ka mukoku, nkashama wa tshimungu nealale pamue ne kana ka mbuji. Muana wa ngombe ne muana wa ntambue nebidiile kaba kamue. Nebende babisaka kudi muana mutekete. Ngombe neadie bulunda ne nyama wa lonji. Bana bayi nebalale kaba kamue. Ntambue neadie mashinda mudi ngombe udia. Muana wa pambidi neanayile ku buina bua nyoka. Nsongalume neele tshianza tshiende ku buina bua nyoka wa ntoka. Kabakuenzelangana kabidi bibi, nansha kunyangilangana bintu pa mukuna mujima wa tshijila wa Maweja-Nangila. Ditunga dijima nediuwule ne dimanya dia Maweja-Nangila, amu bu mudi mayi uwuja mayi manene. Muana wa ku ndelanganyi ya Ishayi neikale mulombodi wa bukua bisamba. Bukua bisamba nebuye kumulomba meji. Muaba wikalaye musombe, neukenke ne butumbi bua Mvidi Mukulu. Dituku adi Maweja-Nangila neenze tshiakabidi muende muonsu, bua kupikula bantu bende. Neapingaje kuabu bavua bashale ne muoyi mu ditunga dia Ashure ne dia Ejipitu, mu ditunga dia Patrose ne dia Kushe, mu Elame ne mu Babilone, mu Amate wa bena Arame, ne mu matunga a ku muelelu wa mayi manene. Nease dibendele, bua kuvuluija bukua matunga, mudiye musue kusangisha bena Izrayele, bavuabu baye nabu mu bupika, pamue ne bena Yuda bavua bamuangalake ku ntengu ne ntengu ya buloba. Nenku bena Efrayime nebalekele mukawu, udibu batekela bena Yuda. Bena Yuda kabakuluisha kabidi bena Efrayime nansha. Nebaye bonsu pamue batangile luseke ludi diba dibuelela, ku mikuna ya bena Peleshete. Bonsu babidi nebaye batangile luseke ludi diba dipatukila, bua kupawula bisamba bidi mu tshipela. Nebakuate ditunga dia bena Edome ne dia bena Mowabe. Bena Amone nebikale ku bumfumu buabu. Maweja-Nangila neakamishe musapa wa mayi manene a Ejipitu. Yeye neakanyine ne tshianza tshiende musulu wa Perate. Ku bukole bua Mueyelu wende, neaukosolole tusulu muanda mutekete, tudibu mua kusabuka ku makasa. Bu muvua bena Izrayele bavua bapatuka mu Ejipitu, benda mu njila munene, ke mudi bantu bavua bashale ne muoyi, mu ditunga dia bena Ashure, mua kuenda kabidi mu njila munene. Dituku diudi upeta lupandu, newambe ne: “Maweja-Nangila, ndi nkuela tuasakidila. Uvua mumfikile munda pa bualu. Kadi tshiji tshiebe tshiatuyi. Udi muvue kunsamba. “Monayi mudi Mvidi Mukulu umpandisha. Ndi ne ditalala munda, tshiena ntshina tshintu to. Maweja-Nangila ke bukole buanyi. Ndi mmuimbila, bualu uvua munsungidile. ” Nenusune mayi a disanka, ku mpokolu ya lupandu. Dituku adi nenuambe ne: “Tumbishayi Maweja-Nangila. Numanyishe bantu dina diende. Nulondele bisamba bionsu malu a dikema avuaye muenze. Nukobole ne: Dina diende ndinene! Imbilayi Maweja-Nangila ne bisanji, bualu mmuenze malu a dikema. Numuanyishe pa buloba bujima!” Bena Siyone, sankayi, nutshionkomoke, bualu Mvidi Mukulu mmunene! Wa tshijila wa Izrayele, mmuase munkatshi muenu! Maweja-Nangila kutumina Yeshaya, muana wa Amose, mukenji bua amanyishe “Babilone ” ne: Maweja-Nangila udi wamba ne: “Asayi dibendele pa mukuna, padi kapayi mitshi. Elayi kabobu ka mvita. Bikilayi bena mvita ne tshianza, bua babuelele ku biibi bia bantu badi badifila ku budisuile buabu. Meme ndi ntumina, bantu badi banyi meme, meyi anyi. Ndi mubikidishe bilobu bianyi, bamiadiamvita badi bela mbila ya disanka, bua bakumbaje tshidi tshiji tshianyi tshijadika.” Umvuayi tshiona tshidi tshifumina ku mikuna, tshifuanangane ne mutoyi wa tshisumbu tshinene tshia bantu. Bavua badisangishe mbafume ku makalenga mavule. Bena matunga ne matunga badi muaba umue. Bualu Maweja-Nangila muena bukole buonsu, ke udi ukenketa bantu bende bua baye ku mvita. Badi batumina ku matunga a kulekule, muaba udi diulu ne buloba bituangene, bua kuya kunyanga ditunga dijima: ke Maweja-Nangila ne badiye muangate, bua kunyoka bantu ba buloba bujima. Dilayi muadi, bualu dituku dia Maweja-Nangila dikadi pabuipi, didi Mvidi Mukulu muena bukole buonsu musue kubutula bantu ne bintu. Ke padi bonsu bateketa mu maboku, kabayi dikanda. Monayi bakadi bapanga tshia kuenza. Bowa ne dikenga mbibakuate. Badi badinyenga bu bakaji pa lulelu. Bakadi batangilangana, buminyine ne bowa, mpala yabu mikunze ne bundu. Monayi dituku dia Maweja-Nangila dikadi pabuipi, dituku kadiyi tuseku, dia tshiji, dia tshinyangu ne tshikisu. Maweja-Nangila neandamune ditunga dijima, dishale amu tshipela. Bena buenzavi nebabutuke bonsu. Mitotu ya mulu, ne bidimina nzaji kabiakukenka kabidi to. Diba nedibuitshidile, amu patshididi dipatuka. Ngondu kakutokesha kabidi ne nkenke yende to. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Ndi musue kumana bubi bua bantu, kujikija ditambisha dia bena lutambishi, kunyoka bena tshibawu, kukepesha didisua dia bena tshikisu. Nenkepeshe bantu, bashale bakese, bu tshiamu tshia mpawungi muimpe, bu mpawungi wa mu Ofire. ” Diulu nedizakale, buloba nebunyungakane, dituku didi Maweja-Nangila muena bukole buonsu, uleja tshiji tshiende. Dituku adi, bantu nebamone, mudi muntu yonsu unyema ku tshisamba tshiabu, upingana kuabu lubilu, bu ngulungu mikuatshika bowa, bu mikoku idi kayiyi ne muyilami. Nenku wa kumpala wapetabu mu njila awu, nebamuase mikete ya bungi. Muntu yonsu wakuatabu, neafue ku muele. Nebazaze bana babu, bobu batangile. Nebapawule bintu biabu, nebabuelele bakaji babu mu nzubu ku bukole. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Nensonsole bena lukuna babu, bena Madayi, bantu ba muoyi mupape, badibu kabayi mua kubuejila, badi kabayi bangata mabuejila, nansha a biamu bitoke bia mushinga mukole, nansha a mpawungi. Nebase bansongalume mikete. Kabena bafuila bana ba ku dibele, nansha bana batekete bakuabu, luse to.” Bukalenga bua mu Babilone, budi bupite makuabu onsu ku buimpe. Bena Babilone badi babusankidila bikole. Kadi Mvidi Mukulu neabubutule, muvuaye mubutule kale Sodome ne Ngomore. Ditunga dia Babilone nedishale munda mutupu kashidi kashidi. Nansha bena ngendu, kabena basamu mitanda yabu to. Nansha badishi ba bimuna, kabena bimanamu to. Kadi nyama ya mikenga neisombemu. Bipungulu nebibuele mu nzubu yabu. Nyunyi ya tufyondu neisombemu. Mbuji ya mpumbu neitupikemu. Nyama ya bimungu neilale mu nzubu minene ya mu tshimenga. Nyama ya mibuabua neidile mu nzubu ya bakalenga. Tshikondu tshia kubutula Babilone tshikadi pabuipi. Bakadi bamane kubala matuku ende. Bushuwa, Maweja-Nangila nealeje tshiakabidi mudiye munange ndelanganyi ya Yakobe, mudiye musungule bena Izrayele. Neapingaje bantu bende mu matunga abu. Bantu benyi nebadisange kudibu, nebapetangane ne bena tshisamba tshia Yakobe. Bantu ba mu bisamba bikuabu nebambuluishe bena Izrayele, nebabafile kuabu. Mu buloba bua Maweja-Nangila, bena Izrayele nebadiangatshile bantu aba balume ne bakaji bu bapika babu. Bantu bavua babela mu lukanu, bena Izrayele nebabele kabidi mu lukanu. Nebashale bamfumu ba bantu bavua babatumina diyi. Maweja-Nangila neapatule bena Izrayele mu bupika. Bobu bamane kupitshila mu makenga ne ntatu, nebapete dikisha. Diba adi nebimbe musambu wa kuseka nawu mukalenga wa bena Babilone, bambe ne: Kia! Ebi mbienzeke munyi? Mfumu wa tshikisu mmufue bishi? Kakukengesha kabidi muntu nansha umue. Maweja-Nangila mmunyangakaje bumfumu bua bantu babi. Mmutshibule dikombu dia muena tshikisu. Uvua utuuta bantu ne tshiji tshikole kayi ulekela. Uvua ukengesha bantu ba mu matunga avuaye mukuate, kakuyi dikisha nansha dikese. Mpindiewu bantu ba mu buloba buonsu, badi ne dikisha, bela mbila ya disanka. Nansha mitshi idi isanka, bua padi muena tshikisu ewu mubutuke. Mitshi ya siprese ne ya sedre ya mu Lebanone idi imuambila ne: “Katshia wafua, kakuena udi ufika, bua kutupuila panshi kabidi to.” Ku bajangi padibu bumvua, muukadi pa kufika, wewe muena tshikisu, badi badilongolola bua kukuakidila. Bualu buebe badi babisha bajangi bavua bamfumu banene panu. Bualu buebe badi bumusha, bakalenga bonsu ba matunga mu nkuasa yabu. Bonsu badi bakula, bakuseka ne: “Lelu wewe mene ukadi mutekete bu tuetu, ukadi mutufuane, kuyi bukole.” Bintu biuvua udisua nabi, ne misambu iuvua muimbe mu nzenze yebe, udi nabi ku bajangi anyi? Bulalu buebe, ke bintu bibole, mbulankete webe, ke bikusu. Ebi mbienzeke munyi? Wewe uvua bu mutotu udi ukenka mu dinda! Mudibu bakukulula kulu mmunyi? Wewe uvua utshimuna bukua matunga, mudibu bakuimansha panshi mbishi? Uvua uditambisha ne: “Netubande too ne mu diulu. Nembandishe nkuasa wanyi, kulu kua mitotu ya Mvidi Mukulu. Nensombe pa mukuna, padi mvidie isomba, yela tshipangu tshiayi, ku luseke lua ku mutu kua ditunga. Nembande pa mutu pa mavuba. Nemfuanangane ne Mvidi Mukulu, muena bukole buonsu.” Kadi mpindiewu, mbakuele mu bajangi, mu kandondu ka buloba. Bonsu badi bakumona upuekamu, badi bakutangila, kabayi mua kuitaba bidi mesu abu amona. Nebebejangane ne: “Ewu, ki mmuntu uvua uzakaja buloba anyi? Ki mmuntu uvua munyange makalenga anyi? Uvua mushiye matunga munda mutupu, mubutule bimenga, mubenge kulekela bena lukanu.” Bushuwa, bakalenga bonsu ba matunga, bavua babajika ne lumu, muntu mu luende lukita. Kadi wewe mbakuimanshe pambelu, mbakupale lukita bua kukujikamu. Udi mufuanangane ne muana, udibu balela mufuile munda, ukuatshisha bowa. Udi mufuanangane ne tshitalu, tshidibu badiatakaja ku makasa. Mbakubuikile bitalu bia bantu, bavuabu bashipe ku muele. Kadi bobu bavua babajika mu lukita lua mabue, wewe kuena uya muaba udibu mu nkita to. Bualu udi munyange ditunga diebe, mujimije mashi a bena tshisamba tshiebe mu mvita. Kashidi kabakulela dina dia bena diku diebe, dia bashipianganyi kabidi to. Bana ba balume ba mfumu awu badi ne bua kufua, bafuta tshibawu tshia tatuabu! Tshianana badi mua kujuka, kukuata tshiakabidi buloba bujima, kuasamu ne bimenga. Maweja-Nangila muena bukole buonsu udi wamba ne: “Nennyoke Babilone. Nenjimije dina dia Babilone, bana bende, ne ndelanganyi yende yonsu pa buloba. Nengenze Babilone bu mudi tshisense, muaba udibu basombe kudi nyunyi ya kasonga-mule. Nembutule bionsu. Meme Maweja-Nangila, ndi njadika nanku. ” Maweja-Nangila muena bukole buonsu, mmuditshipe, wamba ne: “Bushuwa, tshionsu tshindi muele meji netshienzeke, tshionsu tshindi mushindike netshikumbane! Nenyangakaje bukole bua bena Ashure, mu buloba buanyi meme. Nembudiatakaje pa mikuna yanyi. Nenjikije tshinyangu, tshidibu banyanga natshi bantu banyi. Nengumushe bujitu bunene, budibu babambuishe.” Ebi ke bivua Maweja-Nangila mujadike, bua kuenza pa buloba bujima. Ke mikanu idiye ukanyina matunga onsu. Padi Maweja-Nangila muena bukole buonsu muangate dipangadika, udi mua kumukandika, bua kukumbajaye tshidiye muele meji nnganyi? Padiye musue kunyoka muntu, udi mua kumbusha dinyoka adi nnganyi? Mu tshidimu tshia lufu lua mukalenga Akaze, Mvidi Mukulu kutuma muambi Yeshaya ne mukenji, wamba ne: Nuenu bonsu bena Peleshete, kanusanki bua padi bena Ashure, bavua banukengesha, kabayi kabidi ne bukole. Bualu kudi nyoka mufuile, nekupatuke munga nyoka, mupite wa kumpala ku lulengu. Diyi diende neditoye, nyoka wa kasanga-muma. Bena dikenga nebikale ne biakudia, bu bana ba mikoku badi badia bimpe mu mpata. Bapele nebalale talalaa, kabayi ne lutatu. Kadi nuenu bena Peleshete, baluishi benu nebanubutule ne nzala. Nebashipe bana benu badi bashala ne muoyi. Nuenu bena bimenga bidibu bakoleshe ne bimana, dilayi muadi, elayi mbila mikole. Bena Peleshete bonsu kabena mua kutekemena kabidi tshia nsongu. Baluishi badi bafuma luseke lua ku mutu kua ditunga, bafuane divuba dia muinshi. Baluishi bonsu badiku, muena mvita nansha umue kena mushale to. Bantu badi bena Peleshete batume, tubandamune tshinyi? Tubandamune ne: — Maweja-Nangila nkayende mmuase Siyone. Ke muaba udi bapele bende baye kusokomena. Badi bamanyisha malu adi atangila bena “Mowabe.” Butuku bumue badi babutula tshimenga tshia Are tshidi mu ditunga dia Mowabe. Bantu badi bapuwa, bibatonda. Butuku bumue badi babutula tshimenga tshia Kire, tshidi mu ditunga dia Mowabe, bantu bapuwa bibatonda. Bena mu Dibone badi baya muaba wabu wa tshijila bua kudila. Bena Mowabe kuela miyenga, pa mukuna wa Nebo ne mu tshimenga tshia Medeba. Badi bakungula mu mitu, babeya miedi. Mu misesu ya mu bimenga, bantu badi bavuala bilamba bia madilu. Bonsu badi bela miyenga, badila pa mitu ya nzubu, ne mu bisalu. Bena mu Eshebone, ne bena Elale, badi bela mbila, balomba diambuluisha. Mbila yabu idi miumvuike too ne mu Yakase. Ke padi bena mvita ba bena Mowabe, bakuatshika bowa, kabayi ne tshia kuenza. Ndi ndila, nkeba badi mua kuambuluisha bena Mowabe. Bena Mowabe badibu bipata, badi banyema too ne ku Soware, ne ku Eglate-Shelishiya. Badi benda babanda ku Lukite. Bakuabu badi banyema ku njila wa ku Oronayime, bela mbila ya dikenga. Mayi a ku Nimrime mmanyanguke, mitshi yonsu idi miume; mashinda mmafube. Kakuena kabidi tshisosa tshibishi. Bintu bikese bivua bantu bashale nabi, badi baye nabi kule, dia muamua dia musulu wa Mitshi ya pepliye. Badi bumvua mbila ya miyenga, nseke yonsu mu ditunga dia Mowabe. Miadi idi yumvuika, too ne ku Eglayime, ne ku biina bia Elime. Mayi adi apitshila mu Dimone, neakunze ne mashi. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Nensakidile makenga, ku adibu nawu mu Dimone. Ndi ntuma nyama wa ntambue, bua akuate mu Mowabe bantu badi bashala ne muoyi, bena ditunga badi kabayi bafue mu mvita.” “Bena Mowabe, tuminayi mukalenga wa ditunga dia Yuda mulambu wa mukoku wa tshimpanga. Numuke nawu ku Sela mu tshipela, nuye too ne ku mukuna wa Siyone. ” Bakaji ba bena Mowabe, badi bimane ku bisabu bia musulu wa Amone, amu bu mudi tunyunyi tupapalala, padibu batuipata mu disua diatu. Bena Mowabe nebambe bena Yerushalayime ne: “Shindikayi diyi, nutuleje tshia kuenza. Nutulame munda munya, bu mudi butuku busokoka bintu mu miidima. Sokokayi bantu badibu bipata, kababamonyi kudi muntu. Anyishayi bua bana betu, bavuabu bipata mu buloba bua Mowabe, basombe mu buloba buenu. Nubasokoke ku mesu a mushipianganyi. Diba nedifike didibu kabayi kabidi bakengesha bantu, kabayi babuela mu ditunga ne mvita, kabayi kabidi biba bintu. Diba adi, bu munudi nudileja luse luenu, muntu wa ku ndelanganyi ya Davide, neasombe kashidi mu nkuasa wa bukalenga. Nealumbuluishe bantu, neakose nsambu pa yoyi, nealudike bantu mu njila muimpe.” Tuvua bumvue bakula ne: bena Mowabe badi baditambisha, badisua bikole, baditemba, badiamba tshianana, baditambisha patupu. Mpindiewu bena Mowabe, bakadi badila, bela miyenga ya miadi, badila mikata ya bimuma, ivuabu nayi mu musoku wa Kire-Erese. Badi badila bikole, kabayi bamona tshia kuenza. Madimi a mu Eshebone adi munda mutupu! Mionji ya mvinyo ya mu Sibma idi mifubidile. Bakalenga ba matunga, bavua bakuatshika maluvu a ku mionji ayi. Mionji ayi ivua yela matamba too ne ku Yazere, ibuela too ne mu tshipela. Ntonga yayi idi ilamba, too ne dia muamua dia Mayi manene a luepu. Ke pandi ndila, pamue ne bantu ba mu Yazere, bua budimi bua mvinyo bua mu Sibma budi bunyanguke. Ndi ndila bikole bualu buenu, nuenu, bena Eshebone, ne bena Elale, bua padi bena mvita bapitshila ne mvita, muaba unuvua bapole bimuma, banowe bia pa madimi. Kanutshiena ne disanka, bua mitshi yenu ya bimuma to. Kanutshiena nusanka, nutshionkomoka bua madimi enu a mvinyo to. Bualu mu mabungu a maluvu mmushale mutupu, bakami ba tumuma bonsu mbumuke, misambu ya bakami ba maluvu mmikoseke. Ke pandi ndidila bena Mowabe, ne kanyinganyinga, ne muadi bu wa lunzenze. Muoyi wanyi udi ujinga Kire-Erese. Nansha bena Mowabe babanda pa mukuna wa tshijila, baya mu nzubu wa mvidie wabu, benda bapungila, batendelela mvidie wabu, kabakupeta tshintu to. Ke tshivua Maweja-Nangila muambe kale bua bena Mowabe. Lelu Maweja-Nangila udi wamba ne: “Papita bidimu bisatu, amu dituku dia lelu, nebaseke bena Mowabe bonsu, ne bilobu biabu mene. Bantu babu badi bashala ne muoyi, nebikale bakese kabayi ne bukole.” Badi bamanyisha malu adi atangila “Damase ”. Nkushale amu matuku makese, Damase kakuikala kabidi tshimenga to. Bionsu bidimu nebibutuke. Bena bimenga bidi bena Damase batangila nebanyeme. Nyama neipite mu bimenga ebi, kakuyi udi uyitshinyisha, nansha uyipata. Bukalenga bua Efrayime kabuakuikala kabidi ne bena mvita. Bena Damase kabakuikala kabidi ne mukalenga to. Bantu badi bashala ne muoyi mu Damase, nebikale bakese, mudi bena Izrayele mene. Maweja-Nangila muena bukole buonsu, ke udi ujadika nanku awu. Dituku adi, bena Izrayele, nebikale banyane, bashale amu mifuba nkayayi. Nebadimone bu badi mu tshikondu tshia dinowa. Bakadi bamane kunowa ntete ya kuenza bukula. Bakadi bamane kusangisha bisumbu bia miepu. Bidi amu bu mudibu benza mu tshibandabanda tshia bena Refayime, bapele bashala bapumbulula amu miepu mikese. Mu Izrayele nemushale bantu bakese, amu bu padibu bamane kupola bimuma bia olive, kushala amu tumuma tubidi nansha tusatu mu katongobela, tunayi nansha tutanu ku matamba. Ke Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele udi ujadika nanku. Dituku adi, bantu nebalonde tshiakabidi mufuki wabu. Nebatangile kudi Mvidi Mukulu wa tshijila wa bena Izrayele. Kabena baya kabidi ku bilambuilu bivuabu badienzele, nansha ku mvidie ivuabu basonge ne bianza biabu, nansha ku makunji a bijila, nansha ku bioshelu bia manananshi. Dituku adi, bimenga bia mu Izrayele bivuabu bakoleshe ne bimana nebishale munda mutupu, bu muvua bimenga bia bena Ivi ne bena Amore bishale munda mutupu kale, diba divua bena Izrayele babuele mu ditunga. Nebishale amu tshipela tshidi tshikuatshisha bowa. Bena Izrayele nukadi bapue Mvidi Mukulu muoyi. Yeye ke uvua munusungidile! Kanuena nuvuluka Mupandishi wenu, udi bu lubuebue luenu, muaba unudi mua kusokomena. Nukadi nukuna mitshi, bua kutendelela nayi mvidie ya bantu benyi. Nudi numiamina ntete, bua kunemeka nayi mvidie ya mu matunga a bende. Kadi nansha binuvua bakune bitoloke dituku adi, nansha bionsu binuvua bamiamine dinda, biele bilongu amu dituku adi, kanuena nunowa tshintu to. Dituku dia diakabi adi, nenumone amu makenga, muntu nansha umue kena mua kunuambuluisha. Akia! Bisamba bungi nenku, bidi bienza mutoyi bua tshinyi? Mutoyi wabu udi bu wa tshiona tshia mayi manene. Bukua matunga budi bujuula tshimvundu, bu tshia mayi a tshibila adi apueka lubilu. Tshimvundu tshia bisamba tshidi tshienda tshisemena pabuipi, tshifuana tshiona tshia mavuala a mayi manene. Kadi Maweja-Nangila udi ukanyina bisamba. Biobi bidi binyema kule, bu kasosa kapepula kudi lupepele lua pa mikuna, bu lupuishi lujuula kudi mvunde. Dilolu bidi bitukuatshisha bowa bukole, kadi bangabanga ne kutshiabu, mbimane kuya! Ebi nebienzekele bantu badi batupawula bintu. Ebi nebienzekele bantu badi biba bintu bia mu ditunga dietu. Diakabi ndiebe, wewe ditunga didi ne matu adi enda lubilu, ditunga dia ku misulu ya bena Kushe. Ditunga edi, didi dituma mienampala, idi yenda pa musulu wa Nile, mu matu maluka ne ntupu. — Nuenu badi benda lukasa, nuenu badibu batuma, pinganayi kuenu kudi bantu bale ba kafyondu, ba mubidi wengelela. Kuenu kudi tshisamba, tshidibu bakakala miaba yonsu, kuetu kunu too ne ku nshikidilu kua buloba. Nuenu nudi tshisamba tshidi ne bukole bupite, tshidi tshibutula baluishi batshi. Nanku pinganayi kuenu ne mukenji wenu, mu ditunga dienu didi ne misulu ya bungi. Kadi nuenu bonsu badi pa buloba, nuenu bonsu badi basa muaba udi bantu, tangila bimpe diba diabandishabu dibendela pa mukuna. Pelabu mpungi, nuteleje bimpe. Bualu Maweja-Nangila uvua mungambile ne: “Ndi nsomba muaba wanyi wa tshijila ntangila bionsu bidi bienzeka. Ndi nshala amu talalaa, tshiyi nyungakana, amu bu luya ludi luimane diba dia munya mukole, nansha bu mavuba a mabungi, mu tshikondu tshia dinowa.” Nenku kumpala kua tshikondu tshia kunowa, padi mionji ya mvinyo mimane kuela bilongu, bilongu bimane kuandamuka bimuma, bimuma bimane kupia, yeye neapempe matamba ne muele, neumbushe ntonga ne mabeji. Ke mudibu bimanshe bena Kushe, bashala tshiakudia tshia nyunyi ya pa mikuna, ne tshia nyama ya muitu. — Mikanku idi ibadia mu tshikondu tshia luya, nyama ya muitu mu tshikondu tshia mashika. — Ke tshikondu tshidibu batuadila Maweja-Nangila wa bukole buonsu milambu kudi bantu aba bale ba kafyondu, badi mibidi yengelela, kudi tshisamba tshidi bantu bakakala, kunu too ne ku ndekelu kua buloba, kudi ditunga didi ne bukole bupite, didi dibutula baluishi badi, kudi ditunga didi ne misulu mivule. Milambu eyi, nebayituadile Maweja-Nangila wa bukole buonsu, muaba udiye musombele, pa mukuna wa Siyone. Badi bamanyisha malu adi atangila “Ejipitu”. Maweja-Nangila ukadi ufika mu Ejipitu, muimane pa divuba didi diya lukasa. Mvidie ya tshianana ya mu Ejipitu, neizakale kumpala kuende. Bena Ejipitu nebatekete mu maboku. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Nensonsole bena Ejipitu, bua baluishangane bobu nkayabu. Muntu nealuangane ne muanabu, tshimenga netshiluishe tshikuabu, bukalenga nebuluishe bukuabu. Bena Ejipitu nebapange tshia kuenza. Nennyangakaje bidibu balongolole. Nenku nebakonke mvidie yabu ya dishima, nebaye kudi babukishi ba mbuku, ne kudi bena lubuku lua muzangu.” Maweja-Nangila muena bukole buonsu, Mfumu wa bamfumu udi wamba ne: “Nemfile bena Ejipitu, ku bumfumu bua mfumu wa malu makole. Nebabamune kudi mukalenga wa tshinyangu.” Mayi a mu musulu wa Nile adi enda akama, musulu neume menemene. Mayi a mu misapa ya misulu adi enda anyanguka, anunka bibi. Mu misapa ya mu misulu ya mu Ejipitu, mayi neakepe, too ne muafikawu ku diuma. Mionji ya ntupu ne ya mukele neifubidile, amu bu mudi bisosa bia ku muelelu wa mayi, muaba udi musulu wa Nile uya kudiela mu mayi manene. Madimi onsu, avua musulu wa Nile mufukishe, akadi munda mutupu, lupepele lumana kuambula bivuamu. Kamuena mushala kabidi tshintu to. Balobi nebadile muadi, batua mikemu. Balobi ba ne ndobu, ne beedi ba makondu, badi ne tshinyongopelu tshinene. Bantu badi baluka bilamba bia ndanda, badi ne tshinyongopelu tshia mumue. Bakaji badi basulakaja manda, ne balume badi baaluka, badi bonsu ne bowa bunene. Bakumi ba bilamba bonsu nebatekete mu maboku. Bantu badi benza mudimu wa difutu, kabena bamona tshia kuenza. Balombodi ba mu tshimenga tshia Sowane, mbantu bapale. Bafidi ba ngenyi ba mukalenga wa bena Ejipitu, mbafile meji a tshianana. Kadi mmunyi mudi yonsu wa kunudi mua kuambila mukalenga wa Ejipitu ne: “Meme ndi muana wa muena meji, meme ndi lulelu lua mukalenga wa kale?” Mukalenga wa bena Ejipitu, bena meji bebe bepi? Bakulongeshe, bakumanyishe tshidi Maweja-Nangila muena bukole buonsu mujadike bua kuenzela ditunga dia Ejipitu! Balombodi ba tshimenga tshia Sowane, bakuandamuka bidingidingi. Balombodi ba mu tshimenga tshia Memfise, mbantu batshimbakane. Amu bobu balombodi ba buloba, ke badi bapambula bena Ejipitu. Maweja-Nangila mmubatshiompakaje. Ke mudibu bapambula bena ditunga, mu midimu yonsu idi bena Ejipitu benza. Mbafuanangane ne muntu mukuatshike maluvu, utetukila mu bilushi biende. Mu Ejipitu kamuena muntu udi mua kukumbaja bualu buimpe. Nansha bena biuma, nansha bapele, nansha baneme, nansha bakalenga, bonsu mbapange mua kuenza bualu bua nsongu. Dituku dikuabu, bena Ejipitu nebazakale bu tukajikaji. Nebikale ne bowa, padibu bamona Maweja-Nangila wa bukole buonsu, olola tshianza bua kubanyoka. Nebavuluke ne luzakalu buloba bua bena Yuda. Misangu yonsu idibu batela bena Yuda, bena Ejipitu nebakuatshike bowa, padibu bela meji ku malu adi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu muena bukole buonsu mua kubanyokela. Dituku dikuabu, mu Ejipitu mu bimenga bitanu, bantu nebakule muakulu wa bena Ebrewu. Nebatshipe mitshipu, batela dina dia Maweja-Nangila muena bukole buonsu. Tshikuabu tshia ku bimenga ebi, nebatshibikile ne nTshimenga tshia Diba. Dituku adi, munkatshi mua ditunga dia Ejipitu, nemuikale tshilambuilu tshijidila mu dina dia Maweja-Nangila. Ku mikalu ya ditunga nebimanyike dibue bua kunemeka Maweja-Nangila. Ebi nebileje mudi Maweja-Nangila muena bukole buonsu usomba mu ditunga dia Ejipitu. Padibu bakengesha bena Ejipitu, bobu bela mbila kudi Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu neabatumine mubapandishi, udi mua kubalumbuluila, ne kubasungidila. Nenku Maweja-Nangila neadimanyishe kudi bena Ejipitu. Bobu kabidi nebamumanye, bamutendelele ne milambu ya kuosha, ne milambu ya bia pa madimi. Nebaditshipe kudiye, nebashale balama mitshipu yabu. Maweja-Nangila neanyoke bena Ejipitu, bua bamone mua kudilengeja. Nebapingane kudiye. Yeye neanyishe malomba abu, neabambuluishe. Dituku adi, njila neumuke ku ditunga dia Ejipitu, uya ku ditunga dia bena Ashure. Bena Ashure nebaye mu Ejipitu; bena Ejipitu nebaye mu Ashure. Bonsu pamue nebatendelele Maweja-Nangila. Dituku adi, matunga asatu, dia bena Ejipitu, dia bena Ashure, ne dia bena Izrayele, neikale mulongu umue. Nealeje bantu ba pa buloba bujima mudi Maweja-Nangila wela bantu lupemba. Maweja-Nangila muena bukole buonsu neele bantu lupemba ne miaku ya ne: “Ndi ngeela lupemba, bena Ejipitu, bantu banyi, bena Ashure bandi musonge ne bianza bianyi, ne bena Izrayele bandi musungule.” Sargone, mukalenga wa bena Ashure, uvua mutume mulombodi wa kumpala wa bena mvita bende bua kuluisha tshimenga tshia Asdode tshia bena Peleshete, kutshikuata. Bidimu bisatu kumpala kua dikuata dia tshimenga atshi, Maweja-Nangila kuambila Yeshaya, muana wa Amose, ne: “Vula bilamba bia madilu biudi nabi pambidi, ne bisabata biudi nabi ku makasa ebe.” Yeshaya kuenza nanku. Ukavua wendakana, kayi tshilamba nansha bisabata. Nanku, mu tshikondu tshivuabu bakuate tshimenga tshia Asdode, Maweja-Nangila kuambila muambi Yeshaya bivuaye ne bua kumanyisha bantu ne: “Kudi mpindiewu bidimu bisatu bidi muntu wanyi Yeshaya wendakana butaka, kayi bilamba nansha bisabata. Ke mudiye uleja malu adi ne bua kuenzekela bena Ejipitu ne bena Kushe. Mukalenga wa bena Ashure neaye kuende ne bantu, bana ne bakulumpe, badiye mukuate mu Ejipitu, ne mu ditunga dia bena Kushe. Bonsu aba nebaye kabayi ne bilamba pambidi, nansha bisabata ku makasa. Bena Ejipitu nebafue bundu, padibu batangila bantu kunyima kutupu. Bonsu bavua batekemena kudi bena Kushe, batemba bena Ejipitu, nebatekete mu maboku, bafue bundu.” Dituku adi, badi basomba ku muelelu wa mayi manene, muaba utudi base, nebambe ne: “Monayi tshidi tshienzekela batuvua batekemene! Tuvua basue kunyemena kudibu, bua batupandishe ku tshinyangu tshia kudi mukalenga wa bena Ashure… Watupandisha kabidi mpindiewu nnganyi?” Badi bamanyisha malu adi atangila Babilone, “Tshipela tshidi ku musulu.” Muena lukuna udi utumina ku tshipela, ku ditunga didi dikuatshisha bantu bowa, amu mudi mvunde ukosolola tshipela tshia Negebe. — Maweja-Nangila kundeja mu tshilota, bualu bua dikema, buenza bowa. Uvua wamba ne: “Bakengeshanganyi badi amu bakengeshangana, babutudianganyi badi amu babutulangana. Bena Elame, bangayi mvita! Bena Madayi, luishayi tshimenga! Tshiena musue bua bena Babilone batuishe kabidi bantu mikemu. ” Ke padi mubidi wanyi mujima musunsuke ne makenga. Dikenga ndinkuate, bu mudidi dikuata mukaji pa lulelu. Bindi ngunwua bidi bimpampakaja. Bindi mmona bidi binkuate bowa. Tshiena kabidi ne dikanda. Bowa budi bungenza. Mvua muindile kapepa katalale ka ku dilolu, kadi dilolu kumfikila amu ne bowa. Badi balongolola mesa bua kudia, badija biata, badia, banua… Diakamue badi bela lubila lukole ne: “Balombodi ba bena mvita, jukayi, kuatayi bia mvita, tuyayi! ” Telejayi tshivua Maweja-Nangila mungambile: “Uye, uteke mutentekedi. Yeye neambe tshionsu tshiamonaye! Padiye umona nyama ya tubalu ikoka ditempu dia mvita, umona musumba wa mpunde, nansha wa tumelu, adimuke, atangile bimpe!” Pashishe, mutentekedi neele lubila ne: “Mfumu, ndi mushale dituku dijima, pa muaba wanyi wa butentekedi. Ndi mushale butuku bujima, amu ntentekela. Wamanya! Ke muntu awu ufika, mubande mu ditempu dikoka kudi tubalu. Udi wela lubila ne: ‘Mbakuate tshimenga tshia Babilone. Mbatshikuate! Mpingu ya mvidie yende mbayitonkole panshi, mmitshibuke bitupa bitupa! ’ ” Wewe tshisamba tshianyi, tshivuabu bakengeshe, bu mudibu bashipule ntete ya mu budimi, teleja bualu ebu bundi mukuambile, buvuabu bammanyishe kudi Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu muena bukole buonsu. Badi bamanyisha malu adi atangila “Duma”. Muntu udi mu ditunga dia Seyire udi ungela diyi ne: “Mutentekedi, tukadi diba kaayi? Bufuku bukadi pa kutshia anyi?” Kadi mutentekedi kuandamuna ne: “Bufuku bukadi pa kutshia, kadi tutshidi amu bufuku. Panudi basue kupeta diandamuna, pinganayi musangu mukuabu.” Badi bamanyisha malu adi atangila ditunga dia bena Arabe. Nuenu misumba ya bantu ba mu Dedane, bufuku nuye kulala mu tshisuku. Nuenu badi basomba mu Tema, angatayi mayi, nutuadile bantu ba mu Dedane badi bafue nyota. Nuye ne biakudia, kudi bantu bavua banyeme. Bualu bavua banyeme muele wa mvita, banyeme muele ukavua ubashipa, banyeme buta bukavuabu bamane kunana, banyeme mvita ikavua mikole. Nenku Maweja-Nangila uvua mungambile ne: “Papita tshidimu tshimue, amu tufika dituku ditudi lelu, lumu lua Kedare nelujike. Mu Kedare beedi ba mikete, mbilobu menemene. Kadi, nebashale amu bakese.” Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele ke udi ujadika nanku. Badi bamanyisha malu adi atangila bena “Tshibandabanda, muaba udi Maweja-Nangila uleja malu. ” Yerushalayime, tshidi tshienzeka muebe nanku ntshinyi? Tshidi bantu bebe bonsu babandila ku misaka ya nzubu ntshinyi? Mitoyi bungi nanku mu tshimenga, mbila mikole nya tshinyi? Bantu mbasanke anyi? Bafue ba muebe ki mbafuile mu mvita anyi? Kabavua babashipe anyi? Balombodi ba tshituilu tshiebe bavua banyema bonsu, baluishi babu kabayi banji kubela mikete. Bantu bonsu bavua muluishi mupete, uvua ubela mu lukanu, nansha bavua banyeme kule mene. Ke pandi nkuambila ne: “Kutangidi bualu buanyi to. Undekele, ndile bikole. Lekelayi kuditatshisha bua kunsamba, bua bana betu bonsu bavuabu bashipe. Bualu lelu, Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu muena bukole buonsu, mmututshiompakaje.” Mbalutshimune, tuetu kutangalaka mu tshibandabanda, muaba udi Mvidi Mukulu uleja malu, kudila muadi mukole. Bena mvita ba bena Elame bisumbu ne bisumbu, badi bambula mata ne mikete; bakuabu badi babanda mu matempu, babanda pa nyama ya tubalu. Bena mvita ba bena Kire badi balongolola ngabu yabu. Wewe Yerushalayime, bena matempu ne bena tubalu, mbabuele mu bibandabanda biebe bilengela. Mbele mualu wa mvita ku tshibuelelu tshiebe. Yuda kena ne udi mua kumusungidila. Dituku adi, nuvua bavuluke bia mvita bivuabu bateke mu nzubu muabu binyika ne: “Nzubu wa Muitu.” Nuvua bamone miaba yonsu ivua miupuke, mu tshimana tshivua tshinyungulukila Tshimenga tshia Davide. Nuvua basangishe mayi mu tshiina tshia mayi tshia kuinshi. Nuvua babadike nzubu ya Yerushalayime. Nuenu kupulamu mikuabu, kuangata mabue bua kukolesha nawu tshimana tshia tshimenga. Nuvua bumbule tshiina tshia mayi, munkatshi mua bimana bibidi, bua kukoka mayi avua mu tshiina tshia mayi tshikulukulu. Kadi kanuena bavuluke ne: Mvidi Mukulu ke udi muenze malu onsu. Uvua mualongolole ku kale. Kadi nuenu kanuvua bamone bualu ebu. Dituku adi, Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu muena bukole buonsu, uvua munubele bua nudile muadi, bua nunyingalale, nubeye nsuki, nuvuale bilamba bia mu madilu. Kadi nuenu kusanka amu kusanka, kushipa ngombe, kukosa mikoku mitu, kudia minyinyi, kunua maluvu… Nuenu kuamba ne: “Tudiayi, tunuayi, bualu malaba netufue.” Kadi Maweja-Nangila muena bukole buonsu, uvua mungambile ne: “Ndi nditshipa, tshiena ndekela tshilema etshi, amu nuenu bamane kufua.” Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu muena bukole buonsu udi ujadika nanku. Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu muena bukole buonsu, uvua mungambile ne: “Uye kudi Shebna, mulami wa bintu bia mu nzubu wa bukalenga, umuambile ne: Bumfumu buudi nabu muaba ewu mbumfumu kaayi? Bulela buudi nabu apa mbulela kaayi? Udi udiumbuila lukita, udiumbuila majambu pa mukuna, udiumbuila webe muaba wa ndekelu munda mua lubuebue bishi? Wewe udi udimona bu muntu udi ne bukole, kadi Maweja-Nangila neakuele panshi, ku tshisusu amu tshimue. Neakusuike bikole bu kabuki. Neakuele kule, mu ditunga dialabale, amu bu mudibu bela ndundu wa dinaya nende. Muaba awu ke uwafuila, neufuilemu, pabuipi ne matempu ebe audi uditemba nawu, bualu udi munyange lumu lua lubanza lua mfumuebe! Maweja-Nangila udi wamba ne: nenkuipate pa mukuna webe, nenkumushe pa muaba uuvua musombe. Dituku adi, nembikile muntu wanyi Eliyakime, muana wa Ilkiya. Nemmuvuadike tshilamba tshiebe, nemmusuike mukaba webe wa mu nshingu, nemmupeshe bumfumu buuvua wewe nabu. Neikale bu tatu wa bantu bonsu ba mu Yerushalayime, ne ba mu bukalenga bua Yuda. Nenteke pa dikaya diende, nsapi wa bukalenga bua Davide. Padiye unzulula tshiibi, kakuena muntu udi utshinjila. Padiye utshinjila, kakuena muntu udi utshiunzulula. Nemmushindike muaba mukole, bu mudibu basa mulonda. Bana babu bonsu nebapete lumu kudiye.” Kadi ndelanganyi ya mu diku diende yonsu, bakulu ne bana, nebatekemene amu kudiye, amu bu mudibu bakudika bintu bia mu tshikuku, ngesu ne makopu, ku mulonda umue. Bionsu ebi mbujitu kaayi! Maweja-Nangila muena bukole buonsu udi wamba ne: “Dimue dituku, mulonda, nansha bobu bawase muaba mukole, neutuke, neupone panshi. Bionsu bivua bikudikaku nebitshi-bukangane.” Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele udi ujadika nanku. Badi bamanyisha malu adi atangila tshimenga tshia “Tire”. “Nuenu badi benda ne matu mu mayi manene, asayi muadi, bualu bavua babutula tshisabu tshienu, ne nzubu inuvua mua kunyemena, kuikishila. ” Amu matu afika, afuma ku tshidiila tshia Kitime, ke bobu kushisha kumanya bualu ebu. “Nupuwe ne bowa bu tumama, nuenu badi basa ku muelelu wa mayi manene, nuenu bangenda mushinga ba mu Sidone, badi batuma bantu badi bapitshila mu mayi manene. ” Bena Sidone badi basumba, basumbisha, bionsu bidibu bamiamina, banowa ku muelelu wa Nile. Amu bobu bena Sidone, ke badi bangata bintu, bidibu bapana mu bisamba bionsu. Nuenu bena Sidone, nudi mua kumvua bundu, ne nuenu kabidi bena tshimenga tshia Tire tshivuabu bakoleshe ne bimana. Mayi manene, adi kaayi amona matu, adi amba ne: “Ndi bu mamu uvua kayi mumvue makenga, kayi mulele bana, kayi mukele bana ba balume, kayi mukoleshe bana ba bakaji. ” Bena Ejipitu nebikale kabidi mu dikenga, padibu bapeta lumu lua bionsu bivua bienzekela tshimenga tshia Tire. “Nuenu badi basa ku muelelu wa mayi manene, sabukayi mayi manene too ne ku tshimenga tshia Tarshishe. Asayi miadi. Etshi ntshimenga tshienu, tshivua bantu basankidile kale anyi? Tshimenga tshienu bavua batshiase kukadi bidimu bipite bungi. Bena tshimenga tshienu, ke bavua baye kusomba, mu matunga a kule. ” Tire ke uvua wabanya makalenga. Bangenda mushinga bende ke bavua balombodi ba matunga. Bapanyishi bende ba bintu, ke bavua bantu banemeka. Kadi udi mujadike bua kubutula Tire nnganyi? Amu Maweja-Nangila muena bukole buonsu ke udi mujadike bualu ebu, bua kujikija ditambisha, dia bantu badi badipa lumu, bua kupepeja bantu aba, badibu banemeka pa buloba. “Nuenu Tire, dimayi mpindiewu madimi enu, bualu kakuena kabidi tshisabu, muaba udibu benza matu a pa mayi manene. ” Maweja-Nangila uvua mukanyine mayi manene, uvua muzakaje makalenga. Maweja-Nangila uvua mutume diyi, bua babutule bimenga bia bena Kenaane, bivuabu bakoleshe ne bimana. Maweja-Nangila uvua muambe ne: “Nuenu bena Sidone, kanuena mua kusanka kabidi to. Tshimenga tshienu tshidi bu nsongakaji, udibu babuelela mu nzubu ku bukole. Nansha nuenu baye, basabuke mayi manene, bafike ku tshidiila tshia Kitime, kanuakupeta dikisha nansha kakese. Tangila buloba bua bena Babilone, bantu aba kabenaku kabidi to. Bena Ashure mbamane kuenzamu tuleya bua kuluisha bena Babilone. Bavua babumbulamu nzubu ya bakalenga, tshimenga tshishale dikolu. Nuenu badi benda ne matu mu mayi manene, asayi muadi, bualu bavua babutule tshisabu tshienu, ne nzubu inuvua mua kunyemena, kuikishila.” Nenku, nebapue Tire muoyi bidimu makumi muanda mutekete. Ke bidimu bidibu babala bua bumfumu bua mukalenga umue. Padi bidimu ebi makumi muanda mutekete bijika, nebenzele Tire, bu mudibu bimba mukaji muena tshiendenda mu musambu ne: Wewe mukaji muena tshiendenda, udibu kabayi bavuluka kabidi, angata lunzenze luebe, wendakane mu tshimenga. Imba lunzenze luebe bimpe, imba amu kuimba misambu. Bumue bantu nebakuvuluke. Padi bidimu makumi muanda mutekete bipite, Maweja-Nangila neambuluishe tshimenga tshia Tire. Netshituadije kabidi kupeta makuta ku buendenda ne makalenga mashilangane onsu a pa buloba. Kadi bintu bidibu bapeta mu mushinga, nebabijidile mu dina dia Maweja-Nangila. Kabena babumba bintu ebi to. Kabena nansha babilama. Kadi bidi amu bua kudisha, kukutshisha ne kuvuadika bimpe bantu badi batendelela Maweja-Nangila. Maweja-Nangila neanyange buloba, neabushiye tshipela. Udi uvundulula buloba, utangalaja badi basombapu. Bualu bua mumue budi bukuata batuangaji ne bantu bakuabu, bukuata bamfumu ne bapika babu, bukuata bamamu ba nzubu ne bena mudimu babu, bukuata basumbishi ba bintu ne badi basumba, bukuata basombeshanganyi ba bintu ne badi basomba bintu, bukuata bangatshi ba kasombela ne bafidi ba kasombela. Mu buloba nemushale mutupu bulelela. Nebabutule buloba bujima. Bualu Maweja-Nangila udi wamba ne: “Buloba budi mu madilu, budi bubutuka. Bukua bintu budi buenda bujimina, bubutuka. Diulu kabidi didi dienda dinyanguka, tshiapamue ne buloba. ” Bantu bavua banyanga buloba, bualu bavua babenga mikenji ya Maweja-Nangila, batupa ku diyi diende, bupula ndondu uvua ubasuikakaja ne Mvidi Mukulu wa kashidi. Ke padi buloba bujima bupeta diakabi, bualu Mvidi Mukulu mmubuele mulawu. Bantu badi babuela mu dikenga, bualu bavua bapia tshibawu. Badi bajimina bonsu, bashale amu bungi bukese. Mionji ya mvinyo idi ifubidila. Kamuena kabidi mvinyo mupiamupia. Bavua basanka kale, badi batua mikemu. Muadi wa ngoma, udi upuwa. Mutoyi wa bantu badi basanka mu tshibilu, mmujike. Kabena bimba kabidi nzenze. Kabena bimba kabidi misambu, padibu banua maluvu basanka to. Maluvu makole akadi umvuika ne bululu kudi badi baanua. Tshimenga tshidi tshinyanguke, katshiyi ne bantu ba bungi. Bantu badi bashala, badi badipayila mu nzubu. Bantu badi badidila mu misesu, bualu kabatshiena ne mvinyo. Disanka dionsu ndijike, tuseku ntujimine mu ditunga. Mu tshimenga mudi mushale amu nzubu minyanguke. Tshiibi tshia tshimenga ntshitshibulukangane tshionsu. Eyowa, pa buloba bujima, miaba yonsu idi bantu basomba, kakuena tshia nsongu tshidi tshishalepu to. Bidi bu mudi mitshi ya olive, bantu bamane kupola tumuma tuonsu, nansha bu mionji ya mvinyo, bantu bakebamu tumuma tua ndekelu tuvua tushale. Bantu bikale bashale ne muoyi nebimbe musambu, batumbisha bunene bua Maweja-Nangila. Badi bela mbila ya disanka, bafuma ku luseke ludi diba dibuelela, bamba ne: “Nuenu bena ku luseke ludi diba dipatukila, tumbishayi Maweja-Nangila. Nuenu badi basomba ku mielelu ya mayi manene, kobolayi dina dia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele.” Tudi tunwua musambu ewu, udibu bimba ne ku ndekelu kua buloba, bamba ne: “Mvidi Mukulu udi ukosa nsambu pa yoyi, atumbe!” Kadi meme kuamba ne: “Tshingenza ntshinyi? Mioyi mminshikile munda. Dikenga ndimane kunkuata.” Benzedianganyi ba bibi badi amu benzelangana bibi, badi baditua amu mu dielangana bifufu. Nuenu bantu badi basomba pa buloba, bowa bukole, dijimba, ne buteyi, bidi binuindila. Muntu yonsu wanyema, bua mbila idi mukuatshisha bowa, neapone mu dijimba. Kadi pikalaye mupatuke mu dijimba, buteyi nebumukuate. Mvula wa bungi nealoke mulu. Buloba nebuzakale ne kuinshi kuabu. Buloba budi butayika, bupandika, butenkakana bikole. Buloba nebulenduke bu muntu mukuatshike maluvu, nebutenkakane eku ne eku bu kazubu ka bisosa. Nebudishinde panshi, bualu mibi yabu mipite bujitu. Kabuena bujuuka kabidi to. Dituku adi Maweja-Nangila neanyoke makole a mulu, ne bakalenga badi pa buloba. Nebabasangishe bonsu pamue bu bena lukanu, babela mu dijimba. Nebabakangile mu nzubu wa lukanu. Papita matuku mavule, bonsu aba nebapitshile ku tshilumbu. Pashishe ngondu neakunzubile, diba nedibuitshidile ne bundu. Bualu Maweja-Nangila muena bukole buonsu, neadie bumfumu mu Yerushalayime pa mukuna wa Siyone. Bakulu ba ditunga, nebamone butumbi buende. Maweja-Nangila, wewe ke Mvidi Mukulu wanyi. Ndi musue kutumbisha bunene buebe, kumanyisha bantu lumu luebe. Bualu wewe uvua muenze bia dikema. Biuvua mujadike kale, udi mubikumbaje bionsu bungi buabi. Wewe uvua mudishimbuile tshimenga, tshishale dikolu, uvua mubutule tshimenga, tshivuabu bakoleshe ne bimana, tshishale munda mutupu kamuyi bantu. Muaba uvua bena ditambisha bakoleshe ne bimana, kautshiena kabidi tshimenga to. Kabena mua kuwibakulula kabidi nansha. Nanku bantu ba bukitu, nebakutumbishe. Bantu ba mu bimenga bivua bikengesha bantu ne tshikisu, nebakunemeke. Bualu bapele ne bena dikenga bavua banyemena kuudi, wewe kubalama bimpe. Wewe uvua bu muaba wa kupengamena, diba didi mvula mukole uloka. Uvua bu muaba wa dileji, padi diba diosha buloba. — Bualu tshikisu tshia bena tshinyangu, tshidi bu mudi mvula wa tshipupu, nansha bu munya mukole wosha buloba bume bikole. — Wewe udi upuwisha bena diditambisha, utalaja mutoyi wabu. Bu mudi divuba dibuikila diba didi dikenka bikole, wewe udi upuwishangana ne bakengeshanganyi, diba divuabu batshimuna, bela tunkunduluila. Maweja-Nangila muena bukole buonsu, nealongoluele bantu bonsu didia dinene, pa mukuna wa Siyone. Bantu nebadie minyinyi ya mafuta, banue maluvu masheme, — minyinyi mimpe mitekete, maluvu a mvinyo mimpe menemene, mamane kulala bidimu. — Pa mukuna ewu, Maweja-Nangila neakandike tshilamba tshia madilu, tshivua bantu bavuale. Neumushe tshilamba tshivua tshileja dibungama, tshivua bukua matunga budibuikile natshi. Maweja-Nangila neajimije lufu kashidi. Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu abakupule binsonji bionsu ku mesu abu. Mu ditunga dijima, neumushe kapeja kavuabu bapepeja naku bantu bende. Ke mudi Maweja-Nangila mulaye nanku. Bena Mowabe badi mu dikenga Dituku adi, bantu nebambe ne: “Yeye ke Mvidi Mukulu wetu. Tuvua batekemene amu kudiye, Yeye kutusungidila. Eyowa, tuvua batekemene amu kudi Maweja-Nangila. Tudi tusanka, tudi ne musangelu, bua padiye Mutusungidi wetu. Tshianza tshia Maweja-Nangila, tshidi tshilama bimpe mukuna wa Siyone!” Kadi nebadiatakaje bena Mowabe. bu bisosa bidibu badiata ku makasa, mu tshiina tshia bufuke. Mu tshiina amu, bena Mowabe badi bolola maboku, amu bu badi bakeba kuowela pa mayi. Kadi nansha bobu benza nanku, Maweja-Nangila udi utekesha bena Mowabe, ne lutambishi luabu. Maweja-Nangila neabumbule bimana, ne nzubu mile ivua bena Mowabe bakoleshe, neabiele panshi mu lupuishi, abilandakaje. Dituku adi, mu ditunga dia Yuda, bantu nebimbe musambu, bamba ne: “Tudi ne tshimenga tshivuabu bakoleshe ne bimana. Bua kutshilama bimpe, Maweja-Nangila mmutshinyungulule ne bimana, kabidi ne mushiki wa buloba. Unzululayi biibi. Bantu badi ne diyi dimue, badi bakumbaja tshidibu balaye, babuele. Bualu ke bantu badi bajadika malu ne muoyi umue. Wewe Maweja-Nangila udi ubalama ne bupole, bualu badi batekemena kuudi. Tekayi muoyi wenu matuku onsu kudi Maweja-Nangila, bualu yeye udi Mvidi Mukulu wetu. Yeye neatukube kashidi. Bualu yeye uvua mutulule panshi bantu bavua basombe miaba mitumbuke. Uvua mushimbule, tshimenga tshivuabu kabayi mua kukuata. Uvua mubumbule bimana biatshi, mubilandakaje, mubiele panshi. Mpindiewu bantu bapele ne badibu bapetula, badi mua kudiata muaba awu.” Maweja-Nangila, wewe udi uleja bantu badi bakuitaba, njila mululame wa kulondabu. Njila uudi wewe uleja bantu, udi ubafikisha buludi muaba mene udibu bakeba. Maweja-Nangila, bua tumone mua kukumbaja biudi wewe musue, tudi tutekemena amu kuudi. Kutela dina diebe, kukuela mbila, ke tshidi mutshima wa muntu yonsu ujinga. Meme kabidi bufuku, ndi nkujinga. Ndi nkukeba ne muoyi wanyi mujima. Pawikala ulumbuluisha, unyoka bantu badi basomba pa buloba, nebamanye mua kusomba bimpe. Kadi padibu bafuile benji ba bibi luse, kabena balonga bidibu ne bua kuenza to. Nansha mu ditunga edi mudi bantu bakutshina, badi benza amu bibi, kabayi bavuluke muudi wewe Maweja-Nangila ne bukole. Maweja-Nangila, wewe udi olola tshianza bua kubanyoka, kadi kabena bamona biudi musue kuenza to. Udi ubaluisha bundu, ubanyoka, bua bamone muudi unanga bantu bebe bikole! Kapia kaudi mufundile bena lukuna bebe, kababutule bonsu bungi buabu! Maweja-Nangila, neumpeshe tshionsu tshitudi tukengela. Bualu wewe ke udi mutuenzele bionsu bituvua bakumbaje. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu, tuvua ne bamfumu bakuabu. Kadi wewe nkayebe, ke utudi tuvuluka. Bamfumu betu ba kale bakadi bamane kufua, kabena bapeta muoyi kabidi to. Badi amu bu mundidimbi, kabena bajuuka kabidi to. Bushuwa, wewe ke uvua ubanyoka, ubabutula. Muntu nansha umue kena mua kubavuluka kabidi to. Maweja-Nangila, Wewe uvua mutantshishe tshisamba tshietu. Wewe kusemeja mikalu yonsu ya ditunga dietu kule. Ke muuvua mupete lumu lunene. Maweja-Nangila, patuvua mu dikenga, tuvua bakujinge. Pauvua mutunyoke, tuvua bakusengelela. Maweja-Nangila, tuetu kukukeba, tudila, bu mukaji udi udinyenga, udila muadi, diba dikadiye pa kulela. Tuetu kabidi tuvua ne bua kulela, tuvua mu dikenga dia pa lulelu. Kadi tuetu kulela amu lupepele. Katuena basungidile bantu ba mu ditunga dietu. Buloba buvua bushale munda mutupu. Tshisamba tshianyi, bafue bebe nebabike ku lufu, — nenku bitalu bia bantu banyi nebipete muoyi. — Badi balale mu buloba, nebajuuke, beela tunkunduluila. Bualu Maweja-Nangila, neakutumine lumuma ludi lupetesha muoyi. Nanku buloba nebupatule ne muoyi bafue bavua amu bu mundidimbi. Bena tshisamba tshianyi, buelayi munda mua nzubu yenu, nukange biibi. Nupaye mabaya ku bitupa bionsu bibidi bia tshiibi. Anjayi kusokoma katupa kipi, too ne pajika tshiji tshia Maweja-Nangila. Maweja-Nangila udi upatuka mu nzubu muende, bua kunyoka badi pa buloba, bualu bua malu mabi avuabu benze. Bavua bapumune, basokoke mu buloba, mashi a bantu bavua kabayi ne bualu. Kadi buloba kabuena buabuikila kabidi to. Nebuleje patoke bantu bavuabu bashipe. Dituku adi, Maweja-Nangila neangate muele wende, muele munene, mutue, kabidi wa bujitu, bua kunyoka ne kushipa Leviyatane, tshidika tshidi tshienza bowa, nyoka wa mantonya, kayi kukuata ne tshianza. Dituku adi, nuimbe musambu, nusamune budimi buanyi bua mvinyo, budi bupatula mvinyo musheme. “Meme Maweja-Nangila, ndi mulami wa budimi. Ndi ngelamu mayi pa diba, ndi mbulama munya ne bufuku, bua muntu nansha nyama kabunyangi. Tshiena nabu kabidi tshiji to. Kadi pandi nsanganamu meba ne mingonga, nembiluishe kashidi. Nembikose, mbioshe mu kapia. Ke mundi nnyoka baluishi bonsu ba budimi buanyi, padibu kabayi bankeba, kabayi batua nanyi ndondu. Eyowa, bumvuangane nanyi.” Matuku adi kumpala, bena Izrayele, bena tshisamba tshia Yakobe, nebeele miji mipiamipia. Nebeele bilongu, nebasampile, nebuwuje buloba bujima ne bimuma biabu. Kadi Maweja-Nangila mmunyoke bantu bende bikole, amu muvuaye munyoke bavua babakengesha anyi? Mmushipeshe bantu bende bungi buvuaye mushipeshe bavua bashipe bende anyi? Bushuwa, mmubafundile tshibawu, tshia kuya mu tshimuangi, mu ditunga dia bende. Uvua mubumushe mu buloba buabu dituku dimue, ne lupepele lukole, luvua lufuma luseke ludi diba dipatukila. Kadi mpindiewu, monayi, bubi bua bena Izrayele nebujimine; nebalekele bilema biabu. Nebatshibule mabue onsu a ku tshilambuilu, baazaza bu mabue a lupemba. Kabena basa kabidi makunji a kutendelela mvidie, nansha bioshelu bia manananshi. Mu tshimenga tshivuabu bakoleshe ne bimana, mudi mutupu. Tshimenga tshidi amu bu mu tshipela, kamuyi bantu. Ngombe idi idiamu, ilalamu, ibulukuta mabeji a mitshi. Matamba a mitshi adi uma, atshibuka. Bakaji nebaangule bua kutemesha nawu kapia. Bulelela, bantu aba kabena bumvua bualu nansha bumue. Ke padi mubafuki wabu, kayi kabidi ubafuila luse. Uvua mubafumba kena musue kubalama ne muoyi to. Kadi dituku adi, Maweja-Nangila, neanowe, ashipule miepu yende ya ntete, ya ku musulu wa Perate, too ne ya ku musulu wa mu Ejipitu. Nenku, nuenu bena Izrayele, nennusangishe muntu ne muntu. Dituku adi, muadi munene wa mpungi neumvuike. Nenku bonsu bavua bajimine mu bena Ashure, nansha bavua batangalaka mu Ejipitu, nebafike. Nebatue binu kumpala kua Maweja-Nangila, pa mukuna wa tshijila, udi mu Yerushalayime. Nuenu bena Efrayime, nuenu badi bakuathika maluvu, nudi bena diakabi. Nudi nuditambisha bua tshimenga tshienu tshia Samariya, tshidi bu tshikata tshia lumu, tshinuvua base kulu, tshitangilangane ne tshibandabanda tshidi ne madimi mimpe. Kadi tshiotshi tshidi amu bu tshifulu tshienza ne bilongu bimpe. Bilongu ebi bidi bifubidile pa mitu ya bakuatshiki ba maluvu. Kadi Maweja-Nangila neatume muntu udi ne bukole, udi mufuane mvula mukole wa mabue, nansha tshipupu tshidi tshinyangakaja bionsu. Udi bu mvula wa mudimbi, wa mayi mapasalala miaba yonsu. Maweja-Nangila udi olola tshianza, utonkola tshimenga panshi musangu umue. Tshikata tshia lumu tshivua bakuatshiki ba maluvu ba bena Efrayime baditambishila, nebatshidiatakaje ku makasa. Bilongu bikadi bifubidila. Bivua ku tshifulu tshivua tshitangilangane ne tshibandabanda tshia madimi mimpe, nebabidiatakaje mu makasa. Tshimenga tshia Samariya netshikale bu tshimuma tshia mfiku, tshidi tshidianjila kuboba, tshikondu tshia kupola, katshiyi tshianji kukumbana. Muntu wa kumpala watshimona, udi utshipola diakamue, udia. Dituku dikuabu, Maweja-Nangila muena bukole buonsu neikale tshikata tshia lumu, tshifulu tshilengeja ne bilongu bimpe, tshisankisha bantu badi bashala ne muoyi. Neambuluishe bandumbulula, bua bakose nsambu amu pa yoyi. Neapeshe bantu bukitu bua kuipata muluishi udi ukeba kubuelela ku tshiibi tshia tshimenga. Nansha batuangaji ne bambi, badi batenkakana, bakuatshika maluvu makole. Bavua banua maluvu makole mapite bungi, kabayi nansha mua kuimana kulu, lungenyi luabu lujimina. Bambi badi bamona malu, kabayi mua kuajingulula. Batuangaji badi bakosa bilumbu, batatakana, badishinda panshi. Badi balukila pa mesa onsu. Bukoya buabu budi miaba yonsu. Badi baseka, bakonka ne: “Yeshaya ewu, udiye musue kulongesha nnganyi? Udiye musue kumvuija bidibu bamuleja nnganyi? Tudi bana ba mu tshiadi badibu balekesha dibele amu mpindiewu anyi? Umvuayi mudiye ukukumina ne: B-A-BA, B-A-BA, B-E-BE, B-E-BE; ku dileta ku dileta, ku muaku ku muaku. ” Kadi panudi kanuyi basue kunteleja, Maweja-Nangila mpindiewu neanutumine benyi, bua banumanyishe malu, mu muakulu wabu, unudi kanuyi mua kumvua. Maweja-Nangila uvua mumane kunuambila ne: “Nunteleje, bua nupete dikisha. Bantu bakadi bapungile, nuanyishe bua bikishe. Kundi meme ke kudi bupole.” Kadi kanuvua basue kunteleja nansha. Ke mudi Maweja-Nangila musue kunuambila amu ne: “B-A-BA, B-A-BA, B-E-BE, B-E-BE, ku dileta ku dileta, ku muaku ku muaku.” Nenku nenunyeme, nudishinda, nutshibuka nyima. Nenubuele mu nzubu wa lukanu, nupanga mua kupatukamu. Nuenu basekianganyi, badi balombola bantu aba ba mu Yerushalayime, umvuayi bidi Maweja-Nangila wamba ne: “Nukadi nuamba ne: tudi batue ndondu ne lufu, tudi bumvuangane ne bajangi. Tshipupu katshiena mua kutukuata, paditshi tshipita. Bualu tudi bamone dishima bu muaba wa kunyemena, ne kudinga bantu, bu muaba wa kusokomena.” Kadi umvuayi mudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wamba: “Ndi nteka dibue dia tshitaku mu Siyone, dibue dia kunuteta nadi, dibue dia mushinga dia mu ditumba, didibu kabayi mua kunyungisha. Pa dibue edi mpafunde ne: muntu yonsu udi utekemena kundi, kena unyunga to. Monji wa kupima nawu, newikale buakane. Nshinga wa kululamija nende, ke kuenza malu mimpe.” Kadi mabue a mvula neumushe, dishima dienu dinudi batekemene. Mayi neabumbule, muaba unuvua banyemene. Nebashipe ndondu yenu ne lufu. Diumvuangana dienu ne bajangi, kadiakuikalaku kabidi to. Pafika tshipupu, netshinuboze. Dinda dionsu, tshipupu netshinukuate, nansha bufuku katshiakunushila muaba. Bantu pumvuabu batshitela, nebafue bowa bunene! Eyowa, bu muambile bakulu ne: bulaalu mbupite buipi, muntu kena mua kudiololapu. Mbulankete mmupite bukese, muntu kena mua kudijingilamu. Maweja-Nangila neafike, neakuate mudimu, muvuaye muenze pa mukuna wa Perashime, muvuaye muenze mu mpata wa Ngibone. Kadi mudimu wende neukemeshe bantu. Nenku mpindiewu, lekelayi bilele bienu bibi, bua kabayi kukolesha majita a mionji ya mu nshingu yenu. Bualu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu muena bukole buonsu, mmungambile ne: ndi mujadike bua kubutula ditunga dijima. Ntelejayi bimpe, teyayi matshi enu kundi, umvuayi bionsu bindi mua kuamba. Kanuena banji kumanya ne: Tshidima udi musue kumiamina ntete, udi upitshishila diba diende dijima, amu ku dibundulula budimi, ku diela mabula, ne ku dilandakaja anyi? Nansha kakese! Kadi padiye ujikija dilandakaja buloba mu budimi, udi umiamina ntete mishilangane, ya ndungu, ya tumbumba ne ya mponda, ya kuenza bukula, ne mikuabu, ifika ne ku mielelu ya budimi. Ke tshivua Maweja-Nangila wende mumuleje bua kuenza. Ke tshivuaye mumulongeshe. Bua kushipula ntete udi wangata amu tshiamu, nansha mutshi udi mukumbanyine ntete ayi. Ntete ya kuenza bukula, badi bayishipula ne tshiamu tshia bujitu. Kadi kabena batungunuka ne mudimu awu kashidi, kabena bazaza ntete. Lungenyi lua kuenza nanku ludi lufuma kabidi kudi Maweja-Nangila muena bukole buonsu. Mvidi Mukulu udi uleja bantu nanku, mudi meji ende a kukema, mudiye mumanye malu onsu. “Eyi, Ariyele, Ariyele we, tshimenga tshia Yerushalayime, muaba uvua Davide muase mitanda yende, udi muena diakabi! Matuku onsu wewe kuenza amu bibilu, ku tshidimu ku tshidimu, kadi nenkunyoke! Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku. Neudile muadi, neubungame. Tshimenga tshijima netshikale amu bu tshilambuilu tshitampakane mashi miaba yonsu. Nenunyungulule ne mitanda yanyi, nenkuele munkatshi. Nenkutshintshimike ne biamu bia mvita, kabidi ne mushiki wa buloba. Neupone panshi mu buloba. Diyi diebe nediumvuike, bu didi difumina muinshi mua buloba, dipitshila mu lupuishi. Nedikale bu diyi ditekete dia mukishi, didi difuma mu kandondu ka buloba. Kadi baluishi bebe ba bungi, nebikale anu bu dibungi dia lupuishi. Bena lukuna badi bakuluisha, nebikale bu bisosa bidi lupepele lupepula.” Eyowa, bualu ebu nebuenzeke lukasa, katuyi babutekemene. Maweja-Nangila muena bukole buonsu neakuambuluishe, ne makubakuba a mvula, ne bikumina, ne mvunde wa tshipupu, ne ndimi ya kapia idi ibutula bintu bionsu. Bena matunga a bende, bavua bakuluisha wewe Ariyele, bavua bakubunda, bavua bakunyungulula ne mushiki wa buloba, bavua bakukengesha, nebajimine bonsu bu mudi tshilota, bu mudi bualu butudi tumona bufuku. Bualu ebu nebuikale bu mudi muntu ne nzala, ulota, udia biakudia. Kadi upapuka ku tulu, kudiumvuaye amu ne nzala. Nebuikale bu muntu ne nyota, ulota unua mayi. Kadi upapuka ku tulu, mupungile, kudiumvuaye amu ne nyota yende ayi. Ke muikalabi nanku, ne bena matunga badi baluisha mukuna wa Siyone. Nenukeme kanuyi mua kuamba bualu. Nenuikale bamfofu kanuyi mua kumona. Nenukuatshike, kanuyi banue maluvu. Nenutetuke, kanuyi banue tshintu. Bualu Maweja-Nangila neanuladike tulu tukole. Uvua munusuike tshilamba pa mesu. — Mesu enu ke bambi benu. — Mmunubuikile tshilamba mu mitu yenu. — Mitu yenu ke badi bamona malu. — Malu adi bambi banumanyisha aa, kaena umvuika to. Adi amu bu mukanda mufunda, mulamika ne budimbu bukole, bautua tshitampi. Badi baupa muntu kampanda, udi mumanye mua kubala, bamba ne: “Tubadileku mukanda ewu.” Kadi yeye kuandamuna ne: “Kamuena mushindu wa kubala, bualu mukanda mmulamika, kabidi mmutue tshitampi bikole.” Badi baupesha kabidi muntu udi kayi mumanye mua kubala ne: “Tubadileku mukanda ewu.” Kadi yeye neandamune ne: “Tshiena mumanye mua kubala mukanda to.” Maweja-Nangila uvua wamba ne: “Tshisamba etshi tshidi tshinnemeka, amu ne meyi a mukana. Badi bantendelela amu ne mishiku. Kadi muoyi watshi udi kule. Ditendelela diabu didi amu meyi ne bibidilu bia bantu, bidibu balonda. Kadi nengenze kabidi malu adi atshikemesha. Meji a bena meji batshi, neashikile. Lungenyi lua bena lungenyi batshi, nelujimine. ” Bantu badi benza malu mu musokoku, basokoka Maweja-Nangila meji adibu bela, benza malu abu mu miidima, mbena diakabi! Badi bela meji ne: “Watumona nnganyi? Wamanya tshitudi tuenza nnganyi?” Nudi bantu batshimbakane, panudi nuteka diima ne mudifumbi mulongu umue! Tshintu tshidibu benza kudi muntu, katshiena mua kuambila muntu ne: “Udi mungenze ki ngwewe to.” Luesu ludi mua kuambila mulufumbi ne: “Kuena mumanye mudimu wa ditumba anyi? ” Telejayi: Nkushale matuku amu makese, ditu dia Lebanone nediandamuke lupangu lua mitshi ya bimuma. Lupangu lua mitshi ya bimuma, neluandamuke ditu. Dituku adi, badi ne mapapa, nebumvue bidibu babala mu mukanda. Bampofu badi bapatuka mu miidima, nebamone bimpe. Maweja-Nangila neavudijile bantu bapuekele disanka. Bantu badiombola ba mu buloba, nebasanke, bualu bua Maweja-Nangila wa tshijila, Mvidi Mukulu wa Izrayele. Bualu bena tshikisu nebajimine. Bena kapeja bonsu nebumuke. Bonsu badi bakeba mua kukengesha bakuabu nebafue. Ke bonsu badi bafunda ku tshilumbu, bantu badi kabayi ne bualu. Ke badi bakeba mua kuteta bandumbulula, bua bapishe badi babinga. Ke padi Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa Yakobe ne wa ndelanganyi yende, Musungidi wa Abrahame, wamba ne: “Bituadije ku mpindiewu, bena Yakobe, kabena bafue kabidi bundu, kabakubungama kabidi to. Padibu bamona, bobu ne bana babu, midimu indi muenze munkatshi muabu, nebajadike mundi. Nebamanye ne: Ndi Mvidi Mukulu wa tshijila wa Yakobe. Nebatshine kuenza bindi mbenga meme, Mvidi Mukulu wa Izrayele. Bantu bavua bapange lungenyi, nebatuadije kungumvua. Bavua bela amu mpata, nebanyishe bua babalongeshe.” Maweja-Nangila udi wamba ne: Nuenu bana badi bantombokela, nudi bena diakabi! Nudi nuela meji a kudienzela malu, kanuyi numvuluka. Nudi nutua ndondu ne bantu, indi meme tshiyi musue. Ke munudi nutentakaja bubi pa bukuabu. Nudi nuya ku Ejipitu, kadi kanuena nunkonka lungenyi. Nudi nukeba bua mukalenga wa bena Ejipitu anuambuluishe. Nudi nukeba tshisokomenu, kadi amu mu ditunga dia Ejipitu! Kadi mukalenga wa bena Ejipitu, kena mua kunuambuluisha to. Tshisokomenu tshinudi nukeba mu Ejipitu, netshinufuishe bundu, nansha balombodi benu ba mu ditunga bamane kufika mu Sowane, nansha milopu yenu mimane kufika mu ditunga dia Anese. Buonsu buabu nebabafuishe bundu, kudi bantu badi kabayi mua kuambuluisha muntu nansha umue. Kudi bena Ejipitu, nenupete amu bundu ne kadiwu. Kabakunuambuluisha nansha ku tshintu tshimue. Nyama idi yambula bintu bia bungi, idi yenda ipitshila kuinshi kua ditunga. Mu buloba bua dikenga ne dibungama, mudi bintu bia bungi bidi bikuatshisha bowa, mudi nyama ya ntambue ikungula, mudi nyoka ya ntoka ne nyoka idi ibuka, nyama ya mpunde ne ya tumelu idi ipitshilamu, yambula bubanji ne bintu bia mushinga mukole. Balombodi ba mu ditunga badi baya nabi kudi bantu ba tshisamba, tshidi katshiyi mua kubambuluisha nansha kakese. Balombodi badi baya nabi kudi bena Ejipitu, badi kabayi mua kuenza bualu nansha bumue. Ke pamvua muinyike Ejipitu dina ne: “Nyoka udi kayi unyungakana. ” Maweja-Nangila kuambila Yeshaya ne: “Funda mpindiewu miaku eyi pa dibaya. Uyifunde mu mukanda, bena Yerushalayime batangile. Nanku miaku eyi neyishale kashidi, neijadike bubi bua bantu banyi tshiendelele.” Eyowa, tshisamba etshi ntshia bantu batomboke. Badi basue kuikala bana banyi, kadi badi bena dishima. Bualu badi babenga kumvua, tshindi meme Maweja-Nangila mbalongesha. Badi bambila bambi ne: “Kanututatshishi ne malu adibu banuleja!” Kabena basue bua bambi babambile malu a bulelela. Badi bajinga bua babambile amu malu adi abasankisha. Badi basue bua babalaye amu diakalenga, nansha diodi dia dishima. Badi bajinga bua bambi balekele kulonda njila wa buakane, bumuke mu njila muimpe. Badi bamba ne: “Katuena basue, bua nutele dina dia Mvidi Mukulu wa tshijila wa bena Izrayele.” Ke mudi Mvidi Mukulu wa tshijila wa bena Izrayele, wamba ne: “Nudi nubenga tshindi meme ngamba. Kadi malu a budimu ne a dishima, ke anudi nuenza bua kupeta bantu badi mua kunuambuluisha. Nanku bubi buenu abu nebuikale, bu mudi mutanta mu tshimana tshile. Mutanta udi wenda udiunda. Katupa kipi, tshimana tshidi tshiupuka, tshibumbuka, bu mulondu uvuabu bafumbe, upandika tupese tupese, padibu baushipa! Kabena mua kupeta tshiyoyi tshidibu mua kuambula natshi dikala dia kapia mu mbabula, nansha tshidibu mua kuangata natshi mayi, nansha wowu makese matengebele panshi.” Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, wa tshijila wa bena Izrayele, udi wamba ne: Nenupande, amu panudi nupingana kundi, kabidi panudi nushala ne lutulu. Nenuikale ne bukole buenu, panudi nulama lutulu luenu, nutekemena kundi. Kadi nuenu kubenga amu kubenga. Nudi nuandamuna ne: “Nansha kakese! Netubande pa nyama ya tubalu, tunyeme lubilu!” Bulelela, nenubande pa tubalu, nunyeme lubilu. Bualu badi banuipata! Nudi nuamba kabidi ne: “Tubalu tuetu tudi tunyema lukasa.” Eyowa, kadi badi banulondakaja, badi banyema kabidi lubilu lupita lua tubalu tuenu! Padi muluishi umue ukana bena mvita benu tshinunu, nebanyeme. Kadi padi batanu bakana, nenunyeme lubilu buonsu buenu. Tshiluilu tshienu tshionsu netshijimine. Netshishiye amu mutshi wa dibendele, muasa ku lusongu lua mukuna. Kadi Maweja-Nangila udi windila, utekemena matuku onsu, diba didiye mua kunufuila luse. Udi ukeba mudiye mua kunuambuluisha. Bualu Maweja-Nangila udi Mvidi Mukulu, udi wenza bionsu amu bimpe. Bonsu badi batekemena kudi Mvidi Mukulu, mbena diakalenga. Nuenu bena Siyone, badi basomba mu Yerushalayime, katshia kanuakudila kabidi to. Panuabikila Maweja-Nangila, neanuambuluishe ne muoyi wa kalolu. Yeye mumvue amu muadi wenu, neanuandamune. Maweja-Nangila neanupeshe biakudia ne biakunua, bungi bupite bunuvua kanuyi nabu diba dia dikenga ne dia tshiyole. Kena musue kunusokoma kabidi to. Nenumone ne mesu enu abidi ewu udi unulongesha. Panuakeba kuya, ku dia balume nansha ku dia bakaji, nenumvue miaku eyi ifumina kunyima kuenu, yamba ne: “Ke njila unudi ne bua kulonda ewu.” Nenutangile mpingu, inudi balamike tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, nansha tshia mpawungi. Nenuyimanshe bu bintu bidi bipia mikiya. Nenuele lubila ne: “Umushayi bintu bibi ebi.” Maweja-Nangila neanulokeshile, mvula bua maminu, anudi bakuna mu buloba, atoloke bimpe. Nenku nenunowe pa madimi enu ntete mivule, kabidi mimpe. Dituku adi, bimuna bienu nebikale ne biakudia bivule mu mpata mialabale. Ngombe ne mpunde, idi isekuna buloba, neipete biakudia bivule, bisosa bimpe bidi ne luepu, bidibu bapepula, balandakaja panshi, ne kakasu kadi ne minu bu ya nsomu. Dituku didibu bakuata tuleya tua baluishi benu, bashipa bena lukuna benu, misulu ya mayi neipueke pa mikuna yonsu minene ne mikese. Dituku dikale Maweja-Nangila muele buanga, pa mputa ya bantu bende, muondape mputa yabu ivuaye mubatape, ngondu neakenke bu diba. Bukenke bua diba nebupite bua matuku onsu, misangu muanda mutekete, bu bukenke bua lumingu lujima, bukenka dituku dimue. Monayi, Maweja-Nangila nkayende udi ufika, ufumina kule. Kapia ne muinshi bidi bileja tshiji tshikole tshidiye natshi. Udi wakula ne tshiji. Miaku yende idi bu kapia kadi kosha. Mueyelu wende udi ne bukole bu bua muenji wa musulu. Udi ufika bua kukengesha bantu, kubapepula, kubimansha bu bisota, kubela nkanu ku mbanga, bua kuya nabu kudibu kabayi basue. Kadi nuenu bena Yerushalayime, nenuimbe misambu, munudi nuenza bufuku matuku a tshibilu. Nenusanke amu bu bantu badi bela nshiba, benda batangila ku mukuna wa Maweja-Nangila, muaba udi Mvidi Mukulu wa Bukole bua bena Izrayele usomba. Maweja-Nangila neakule. Bantu nebumvue bukole bua diyi diende. Nealeje mudiye ne diboku dia bukole, dia kunyoka nadi bantu. Nealeje bantu patoke, mudi tshiji tshiende tshikole. Neabatumine kapia, kadi kosha kashidisha. Neabatumine mvula wa mudimbi, wa mabue, ne nkuba. Bena Ashure nebakuatshike bowa, padibu bumvua diyi dia Maweja-Nangila, bamona mutshi udiye ubanyoka nawu. Misangu yonsu idi Maweja-Nangila ubatuta, udi amu ubalongesha. Musangu onsu udiye ubakuma, udi ubajija maja, ngoma ne nzenze bidila. Mbamane kulongolola tshioshelu kale. Mbalongolole muaba udibu ne bua kuoshela mukalenga wa bena Ashure. Tshioshelu etshi tshidi tshinene, kabidi tshile. Bavua belamu nkunyi ya bungi. Nanku, Mueyelu wa Maweja-Nangila udi utemeshamu kapia. Nkunyi eyi idi bu kapia ka mu tshingoma kadi katema. Bantu badi baya mu Ejipitu bua kukeba diambuluisha, mbena diakabi! Badi batekemena ku nyama ya tubalu, ne ku matempu mavule a bena Ejipitu, ne ku babandi babu ba pa tubalu, bualu badi bilobu. Kadi kabena bakeba Mvidi Mukulu wa tshijila wa Izrayele. Kabena bakeba lungenyi kudi Maweja-Nangila. Kadi Yeye mene ke udi mumanye tshia kuenza. Uvua mutumine bantu dikenga, bu muvuaye muambe. Uvua munyoke benji ba bibi bungi buabu, ne bonsu badi babambuluisha. Bena Ejipitu badi amu bantu, kabena mvidie to. Nyama ya tubalu idi amu nyama, kayena mikishi idi kayiyi ne mibidi to. Padi Maweja-Nangila olola tshianza, badi bambuluisha bakuabu nebadishinde, ne badibu bambuluisha nebapone kabidi panshi. Bonsu bubidi buabu nebabutuke pamue. Maweja-Nangila uvua mungambile ne: “Nyama wa ntambue, nansha mukole nansha muana, udi ukungula padi tshisumbu tshia balami ba mikoku basue kumunyenga nyama udiye mukuate. Kena ne bowa bua bibingu bidibu bamuela to. Kena ushiya nyama panshi bua mutoyi ewu to. Ke mudibi buanyi meme, Maweja-Nangila muena bukole buonsu, pambapueka pa mukuna wa Siyone, bua kunuluila bua baluishi benu kabanuenzedi bibi.” Bu mudi nyunyi ubalula mapuapua ende bua kulama tuana tuende, ke mudi Maweja-Nangila muena bukole buonsu ulama bena Yerushalayime. Udi ubapikula, ubakuba, ubasungidila. Nuenu bena Izrayele, pinganayi kudi Maweja-Nangila, unuvua balengulule bikole. Nudi bena tshibawu, bualu nudi badifudile mpingu ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, nansha ne mpawungi. Kadi dituku dikuabu, yonsu wa kunudi neimanshe mpingu idiye nayi. Muena Ashure neafue ku muele wa mvita, udi kauyi muenze kudi bantu. Muele wa mvita udi kauyi wa bantu, neumubutule. Bena Ashure nebanyeme muele wa mvita udi kauyi wa bantu. Bilobu bia mvita biabu, nebaye nabi mu bupika. Bilobu nebinyeme mvita, bua bowa bukole budibu bakuatshika. Balombodi ba bena mvita nebatekete mu maboku, nebanyeme, bashiya dibendele diabu. Maweja-Nangila ke udi wamba nanku. Ke yeye udibu batendelela pa mukuna wa Siyone. Kapia kende kadi katemena ku Yerushalayime. Nanku mukalenga neafike, mukalenga udi ulombola bantu bende mu buakane. Balombodi ba mu bukalenga buende, nebalonde amu njila wa buakane. Yonsu wa kudibu neenze amu bimpe, yonsu neikale bu muaba utudi mua kunyemena, padi lupepele ne mvula wa tshipupu bitukuata. Yonsu neikale bu musulu udi upueka mu buloba buume, bu dileji didi lubuebue lunene lufila mu ditunga dia luya lupite. Bantu aba badi ne mudimu wa kutabalela makenga a bantu, kabakushala kabidi bampofu to. Bantu aba badi ne bua kumvua, nebateleje bimpe tshidi bantu bamba. Bantu badi kabayi bela meji, nebatuadije kumvua malu. Bena tshikukumina nebatuadije kuakula bimpe. Bantu bonsu nebumvue tshidibu bamba. Muntu mupote kabakumuangata kabidi ne mushinga to. Muntu wa tshidingidingi kabakumuteka kabidi mulongu wa bantu ba nsongu. Bualu bantu bapote badi bakula, amu bua kuamba malu a bupote. Badi bela meji ku malu a bupote, adibu basue kuenza matuku adi kumpala. Badi benza malu bu bashipianganyi. Badi bakula malu adi abipila Maweja-Nangila. Muntu udi ne nzala, kabena bamupesha tshiakudia. Muntu udi ne nyota, kabena bamupesha tshikunua. Bantu bapale badi bamanye mua kukengesha bantu bakuabu bikole. Badi badilongolola, bua bamone mua kupisha bapele, pa kujadika malu a dishima. Ke mudi bena dikenga kabayi mua kubinga, nansha bobu kabayi ne bualu. Kadi muntu wa kalolu, udi wela meji amu a kalolu, udi ukumbaja kabidi malu a kalolu. Nuenu bakaji badi kabayi basumpakena tshintu, jukayi, nunteleje. Nuenu bana ba bakaji badi benda bu badi kabayi ne lutatu, ntelejayi: ke meme awu ngakula. Papita tshidimu ne matuku, nuenu, bana ba bakaji badi benda kabayi ne lutatu, nenupampakane. Bualu kabakupola kabidi tumuma tua mvinyo to, kabakunowa kabidi bintu mu madimi enu to. Nuenu bakaji badi kabayi basumpakena tshintu, zakalayi, nuenu bana ba bakaji badi benda bu badi kabayi ne lutatu, nusumpakane. Vulayi bilamba bienu, vualayi bilamba bia madilu mu tshimonu. Dikumayi bianza pa tshiadi, nudile miadi; jingayi budimi buenu bulenga, ne mionji yenu ya mvinyo ivua ikuama bimpe. Dilayi bua buloba bua bantu banyi, budi bunyanga kudi meba ne tshisuku. Dilayi, bualu disanka ndimane kumuka mu nzubu yenu yonsu. Musangelu kawena kabidi mu tshimenga to. Nzubu wa mukalenga mmushale mutupu, tshimenga, tshivua bantu tente, tshikadi tshipela. Mukuna wa Ofele, ne kaleya ka batentekedi, mbishale dikolu kashidi. Nyama ya mpunde ya ditu ikadi inayilamu, bimuna bikadi bikebelamu biakudia biabi. Dituku dikuabu, Maweja-Nangila, neatutumine Mueyelu wende. Nenku, madimi avua kaayi akuama bintu, neandamuke malaba mafuke a mitshi. Mitshi ya bimuma neikale bungi bu mitshi ya muitu! Miaba yonsu, mu mpata ne mu metu, bantu nebakumbaje tshidi Mvidi Mukulu musue. Mu ditunga dijima bantu nebanangangane, nebumvuangane ne muoyi umue. Buakane nebupatule bupole. Nebufile ditalala bua kashidi, bantu kabayi ne bua kutshina kabidi to. Bantu ba Maweja-Nangila nebasombe talalaa, muaba udi bupole ne dikisha, muaba udibu kabayi ne lutatu nansha lukese. Mabue a mvula nealoke bikole muitu, mua baluishi babu, tshimenga tshiabu netshidine mu mayi. Kadi bantu ba Maweja-Nangila nebikale bena diakalenga. Nebakune biakudia biabu ne disanka, bualu mayi neikale mavule. Ngombe ne mpunde nebiendakane miaba yonsu kakuyi bualu, bua bungi bua biakudia bidi mu ditunga. Wewe munyangi wa bintu bionsu, udi muena diakabi, bualu kabavua bakunyange wewe nenku to. Udi welela bakuabu tshitungu, padibu kabayi bakuelela wewe tshitungu! Pawamana kulekela kubutula bakuabu, nebakubutule ne wewe kabidi. Pawamana kutungila bakuabu tshitungu, nebakutungile ne wewe kabidi. Maweja-Nangila, utunwuile luse. Tudi tukutekemena, tukuindila. Dinda dionsu, utukoleshe. Diba dia dikenga, utusungidile. Paudi utonoka, bantu badi banyema mbilu. Paudi ujuuka kulu, bisamba bidi bitangalaka. Diba adi, netupawule bintu, mudi mpasu imata panshi, idia bisosa. Tudi tudiela pa bia baluishi betu, mudi mikumbi ikila pa bia mu madimi. Maweja-Nangila udi ne bukole, usomba mulu. Udi ukuata mudimu mu Yerushalayime, bua bantu banemekangane, basankishangane. Bena tshisamba tshia Maweja-Nangila, nenusombe mu ditunga ne mimuemue. Kuikala bena meji, kumanya Mvidi Mukulu, ke biuma bidi bitufikisha ku lupandu. Kutshina Maweja-Nangila, ke buenu bubanji! Monayi: bena mu Yerushalayime, badi bapatuka mu misesu, batua mikemu. Bavua batumanyisha bupole, badi bapingana, benda badila miadi. Njila idi munda mutupu. Bantu kabena bapitshilamu. Muena tshikisu mmupule ndondu, mubenge mikanda idi imujadika. Muoyi wa muntu kawena ne mushinga ku mesu ende. Ditunga didi mu madilu, diume, dilakata. Mikuna ya Lebanone idi ifubidila ne bundu. Mpata wa Sarone ukadi tshipela. Mu Bashane ne pa mukuna wa Karmele, mitshi idi idinyuka, mabeji apopoka panshi. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Mpindiewu nenjuke, lelu, ndi ngenza bualu. Nendeje bukole bundi nabu. Meji onsu anuvua bele munda muenu, adi a tshianana. Panudi nukeba kuakumbaja, kanuena nupeta tshintu. Mueyelu wanyi udi bu kapia kadi kaabutula. Bisamba bikuabu nebabioshe, bishale amu butu. Nebabiele mu kapia, bu mudi bantu bela mu kapia mitshi ya meba buabu bakose. Nuenu badi base kule, telejayi bimvua muenze. Nuenu badi basomba pabuipi, manyayi bukole buanyi!” Mu Siyone, bena tshibawu badi bakuatshika bowa; badi kabayi bitaba Maweja-Nangila badi bazakala. “Nganyi wa kutudi washala pabuipi ne kapia aka kadi kabutulangana? Wa munkatshi muetu wasomba pamue, ne tshikutu tshitema kapia kashidi, udiku anyi?” — Amu udi ulonda njila mululame, unemeka bantu, wamba malu malelela, ubenga kukengesha bantu bua kupeta biuma, ubenga badi basue kumubuejila. Kena uteleja badi bamukoka ku dishipangana. Kena utangila, wanyisha badi benza bibi. Muntu awu neasombe talalaa, bu muntu musokome kulu pa mikuna, bu udi unyemena mu mbuebue mikole. Neapetemu tshiakudia, kakupanga mayi a kunua. Mesu ebe neamone mukalenga, ne lumu luende luonsu. Neamone mudi ditunga dialabale. Neuvuluke bowa buuvua nabu kale. Neukonke ne: “Bantu benyi bavua babala bajadika bungi bua milambu, ituvua bafile, badi penyi? Bavua bakenketa bimenga bietu, bituvua bakoleshe ne bimana, bepi?” Kanuakumona kabidi bantu aba bavua baditambisha, bavua bakula muakulu mukole, udi bantu kabayi mua kujingulula, kabayi mua kumvua. Neutangile Yerushalayime, neutangile Siyone, muaba udibu benzela bibilu bietu, nanku neumone ne: Yerushalayime ukadi muaba wa dikisha ne wa bupole, bu ntenta udibu kabayi batentemuna kabidi, kabayi batula milonda, kabayi basulula mionji yende. Momu amu ke mudi Maweja-Nangila, utulejila butumbi buende. Nemuikale misulu mikese, ne mialabale. Momu amu matu a mvita kaena endelamu. Matu manene kaena apitshilamu. Bualu Maweja-Nangila udi mulombodi wetu, udi mfumu wetu bonsu. Maweja-Nangila udi mukalenga wetu. Yeye ke Musungidi wetu. Mbamane kusulula mionji ya matu a baluishi. Kayena ishindika kabidi mutshi, kabena babandisha kabidi nayi dibendele dia buatu. Dituku adi, nebabanyangane bintu bituvua banyenge mu mvita. Nansha balema mene, nebaye kupawula bintu bia baluishi. Mu Yerushalayime kamuakuikala muntu, udi wamba ne: “Ndi nsama”. Bualu bantu ba mu thimenga atshi, mbamane kubafuila luse bua tshilema tshiabu. Nuenu bukua bisamba, semenayi pabuipi, numvue. Ntelejayi, nuenu bantu bonsu. Buloba buteleje, buteleje ne bintu bionsu bidipu! Buloba buonsu bujadike bualu ebu, bobu ne bintu bionsu bidi bimenapu. Maweja-Nangila udi mufikile bisamba bionsu bia bantu munda. Udi ne tshiji bualu buabi. Maweja-Nangila mmumane kushindika dibutuka diabi. Mmumane kuanyisha bua bifue. Badibu bashipa, badi babimansha panshi, kabayi babajika to. Bitalu biabu bidi bibola, binunka bibi. Mashi abu adi apueka pa mikuna. Mitotu ne mabulunge a kulu, bidi bienda bisunsuka. Badi bavunga tshibuashibuashi, bu mudibu bavunga mukanda. Bia mulu bionsu bidi bipona, bu mabeji muume a muonji wa mvinyo, nansha a mutshi wa mfiku. Muele wa mvita wa Maweja-Nangila, udi umueneka mu diulu. Monayi mudiwu ushipa bantu ba bena Edome aba, badi Maweja-Nangila musue kubutula. Ku muele wa mvita wa Maweja-Nangila, kudi mashi a bungi, kudi mafuta tente, bu mashi a mikoku ya bimpanga, a mbuji ya mpumbu, bu mafuta a ku tuonyi tua mbuji. Bualu mu tshimenga tshikulu tshia Bosra, Maweja-Nangila udi ulambula milambu. Mu ditunga dia bena Edome, udi ushipa nyama ya milambu. Diba adi, mbowa idi ifua, pamue ne ngombe milume ya bukole. Mashi adi abuela mu buloba, mafuta a nyama adi apueka mu lusenga. Bualu ke dituku didi Maweja-Nangila usombuela bantu. Ke tshidimu tshidiye ufuta baluishi ba Siyone malu mabi onsu avuabu benze. Misulu ya mu bena Edome, neishale misulu ya budimbu. Buloba bua Edome nebuandamuke kapia ka mfundanga. Ditunga nedikale bu budimbu, budibu bosha mu kapia, kadi katema bufuku ne munya, kabandisha amu kubandisha muinshi mulu. Ditunga nedishale dikolu, muntu kayi upitshilamu, kashidi ne kashidi. Tshikololu ne nkese nebisombemu. Tshipungulu ne kanyunyu kadi kafuana tshikololu, nebienzemu masua abi. Maweja-Nangila neapime ditunga, bua kudibutula dijima, bua dishale tshipela, kamuyi bantu. Kamuakuikala kabidi bakulu ba ditunga, badi mua kusungula Mukalenga. Balombodi bonsu mbamane kufua. Mitshi ya meba idi imena mu nzubu ya bukalenga. Mpesa ne mingonga, bidi bitoloka mu bimenga bivuabu bakoleshe ne bimana. Mibuabua idi inayilamu, nyunyi ya kafyondu iladilamu. Nyama ya kande neisangilemu ne nyama ya tshimungu. Ke mudi mbuji ya muitu isangila. Ke mudi mukishi mubi udi wendakana butuku, upetela muaba wa kuikishila. Ke mudi nyoka wenzela buina buende, budiye welela makela ende, utentekela mudiwu atoyika. Ke mudi nyunyi ya mikanku kabidi isangila mu bisumbu. Paudi ukeba mu mukanda wa Maweja-Nangila, neubalemu ne: Nansha umue wa ku nyama eyi kena ushadila kunyima. Maweja-Nangila udi utuma diyi bua yonsu ikalepu. Mueyelu wende ke udi uyisangisha pamue. Maweja-Nangila uvua mutshinke, tshitupa tshia ditunga, tshidi yonsu wa kudiyi mua kupeta. Uvua muangate muonji, bua kupima ditunga, kudiabanyina nyama ayi. Nedishale diayi kashidi, neisombemu tshiendelele. Tshipela ne buloba bume nebileje disanka diabi. Ditunga divua ne minanga nedisangale, nedimeneshe bilongu bilenga bu kapapankole! Eyowa, ditunga dimeneshe bilongu, disangale, diele mbila ya disanka! Maweja-Nangila neadipeshe buimpe bua mikuna ya Lebanone, bulenga bua mukuna wa Karmele, ne bua mpata wa Sarone. Nenku bantu bonsu nebamone butumbi bua Maweja-Nangila, buneme bua Mvidi Mukulu wetu. Koleshayi mu maboku bantu badi bapungile, kankamikayi binu bidi bitenkakana. Ambilayi badi batekesha mu maboku ne: “Kanutshinyi, kolayi bo bo bo, Mvidi Mukulu wenu udiku! Udi ufika bua kunusombuela, bua kupingajila bena lukuna benu malu mabi avuabu banuenzele. Yeye mene udi ufika bua kunupandisha.” Diba adi, mesu a bampofu neatabale, amone bimpe, matshi a bena mapapa, neunwue biakane. Diba adi, batebuki nebatupike, baja ne maja, bu ngulungu mu mpata. Tumama netuele mbila ya disanka. Bualu mu tshipela, nemupatuke mayi: Misulu neipueke mu ditunga divua ne munanga. Lusenga luvua luosha, neluandamuke dijiba. Ditunga divua kadiyi ne mayi, nediandamuke mpokolu wa mayi. Miaba ivua mibuabua ilala, malenge ne nshiba nebitolokemu. Koku aku, nekuikale njila. Nebamuinyike ne: “Njila wa tshijila”. Muntu mupie mikiya kakupitshilaku to. Mutendeledi wa mvidie kakuendakanamu to. Njila awu neikale mutekela bantu ba Maweja-Nangila, patuadijabu luendu luabu. Mu njila amu kamuena ntambue. Nyama wa lonji nansha umue kena upitshilamu. Kabena basanganamu nyama ayi. Momu ke muendelabu amu kudi bantu, badi Maweja-Nangila mupikule. Bantu badi Maweja-Nangila musungidile, nebapinganyine mu njila awu. Nebafike mu Siyone, bimbe misambu ya disanka. Disanka dia kashidi nedikale pa mpala yabu. Disanka dinene nediuwuje mioyi yabu. Makenga ne masumpakana mbimane kubashila muaba kashidi. Mu tshidimu tshia dikumi ne tshinayi tshivua Izkiya mu bukalenga, Senakeribe, mukalenga wa bena Ashure, kuluisha bimenga bionsu bia bena Yuda bivuabu bakoleshe ne bimana, kubikuata. Nenku patshivua mukalenga wa bena Ashure mu Lakishe, uvua mutume mulombodi kampanda wa bena m vita bende, uvua nende miaba yonsu, mu tshimenga tshia Yerushalayime, kudi mukalenga Izkiya. Muambuluishi wa mukalenga awu uvua ne tshisumbu tshinene tshia bena mvita. Kuimanaye pabuipi ne mukidi wamayi avua apueka ku tshiina tshia m ayi tshivua ku mutu pa mukuna, mu njila wa ku budimi bua Basukudi ba bilamba. Pashishe, Eliyakime, muana wa Ilkiya, ne mulombodi wa mu nzubu mua mukalenga, kupatukaye mu tshimenga bua kusambakena nende. Bavua bamushindikija kudi Shebna, mufundi wa malu a mukalenga, ne kudi Yowa, muana wa Ashafe, uvua mufikishi wa malu a mu bukalenga kudi bantu. Mulombodi wa bena mvita wa bena Ashure kubambila ne: “Nuye, nuambile Izkiya mikenji ya kudi mukalenga munene wa bena Ashure ne: — Tshidi tshikuleja ne: udi mua kututshimuna ntshinyi? Udi wela meji ne: paudi wakula ufuna mvita, udi upeta meji ne bukitu bua kuluangana anyi? Paudi muntombokele apu, uudi mutekemene bua akuambuluishe nnganyi? Udi mutekemene bena Ejipitu anyi? Bena Ejipitu badi amu bu tshikolu tshimane kutshibuka. Padi muntu wenda ushindamenapu, tshidi tshimutua mu tshianza. Ke mudi mukalenga wa bena Ejipitu wenzela bantu bonsu badi bamutekemena. Bulelela, mungandamune ne: tudi tutekemena kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu. Kadi wewe Izkiya ke uvua munyangakaje miaba yonsu ya kumutendelela, ne bilambuilu biende. Uvua mukandike bena Yuda ne bena Yerushalayime bua kabatendeledi muaba mukuabu, amu kumpala kua tshilambuilu tshidi mu Yerushalayime emu! “Nanku nudie lupiku ne mfumuanyi, mukalenga wa bena Ashure: Meme ndi mua kukupesha nyama ya tubalu binunu bibidi, kadi amu paudi mua kupeta bantu bakumbane badi mua kubandapu. Kadi, wewe udi mua kunyemesha mulombodi wa bena mvita ba mfumuanyi, nansha yeye kayi mumanye mvita bimpe, bishi? Ke wewe kutekemena bena Ejipitu, bua kukupeshabu matempu a mvita ne nyama ya tubalu! Kadi ela meji bimpe! Mfumuanyi mmufike bua kuluisha ditunga edi, kudinyangakaja, Maweja-Nangila kayi muanyishe anyi? Nansha kakese! Amu Maweja-Nangila nkayende ke uvua mutume diyi bua mfumuanyi kudinyangakajaye! ” Nenku, Eliyakime, Shebna ne Yowa kuambilabu mulombodi wa bena mvita ba bena Ashure, muambuluishi wa mukalenga wabu ne: “Bu wewe musue, tuyukile nebe mu muakulu wa bena Arame, bualu tudi baumanye. Lekela kuakula netu mu buena ebrewu, bualu bantu bonsu badi pa tshimana badi batuteleja.” Kadi, mulombodi wa bena mvita, muambuluishi wa mukalenga, kuandamuna ne: “Nudi nuela meji ne: malu adi mfumuanyi mutume bua kuamba, tudi mua kunuambila amu nuenu ne mfumuenu anyi? Malu aa, tudi mua kuambila kabidi bantu bonsu badi pa tshimana apa. Bualu bantu abu ne nuenu, nenudie amu bunyawu buenu, nenunue menyi enu anu mutantshi mukese ewu. ” Pashishe mulombodi wa bena mvita, muambuluishi wa mukalenga, kujuukaye kulu, wela mbila bikole mu muakulu wa bena Ebrewu, wamba ne: “Telejayi tshidi Mukalenga Munene, mukalenga wa bena Ashure, unuambila ne: — Kanuitabi bua Izkiya anushime! Kena mua kunusungidila to. Udi unuambila ne: Mbimpe kudifila kudi Maweja-Nangila; yeye ke udi mua kutusungidila bushuwa; yeye neakandike mukalenga wa bena Ashure bua kakuatshi tshimenga etshi. Kadi kanuitabi bionsu abi to. Kanuena mua kuteleja tshidi Izkiya unuambila to. Nuteleje amu tshindi meme ngamba, meme mukalenga wa bena Ashure. Lekelayi kukandamana. Anyishayi, nudifile kundi. Diba adi, muntu yonsu wa kunudi neanue maluvu ende a mvinyo, neadie tumuma tuende tua mutshi wa mfiku, neanue mayi a mu tshiina tshiende. Pashishe nemfike bua kunuangata, kuya nenu mu ditunga didi bu dienu edi, ditunga didi ne ntete ya bungi ya kuenza bukula bua mampa. Didi kabidi ne maluvu a mvinyo mavule. Kanuteleji tshidi Izkiya unuambila ne: anu Maweja-Nangila neanusungidile. Mvidie ya bisamba bikuabu ivua minkandike bua meme kukuata matunga abi anyi? Mvidie ya bena tshimenga tshia Amate ne tshia Arpade, ivua mienze tshinyi? Nansha ya bena tshimenga tshia Sefarvayime? Muntu uvua mumpangishe mua kukuata tshimenga tshia Samariya anyi? Ku mvidie yonsu eyi, nansha umue kavua munkandike, bua meme kukuata ditunga diende. Kadi Maweja-Nangila udi mua kunkandika, bua meme kukuata Yerushalayime munyi?” Bantu bonsu bavua muaba awu kushalabu amu bapuwa, nansha wa kuandamuna diyi, bualu ke muvua mukalenga Izkiya mumane kubambila. Pashishe, Eliyakime, muana wa Ilkiya, uvua mulombodi wa nzubu wa bukalenga, Shebna, mufundi, ne Yowa, muana wa Ashafe, mufikishi wa malu a mu bukalenga kudi bantu, kupandabu bilamba biabu. Pashishe kupinganabu kudi mukalenga Izkiya. Kumulondelabu bionsu bivuabu bamba kudi mulombodi wa bena mvita, muambuluishi wa mukalenga wa bena Ashure. Mukalenga Izkiya mumane kumvua bionsu bivuabu bambe, kudipandaye bilamba biende. Kuvualaye bilamba bia madilu. Kuyaye mu nzubu wa Maweja-Nangila. Kutumaye diakamue Eliyakime, mulombodi wa nzubu wa bukalenga, Shebna, mufundi, ne bakulu ba batuangaji, kudi muambi Yeshaya, muana wa Amose. Bantu abu kuvuala kabidi bilamba bia madilu. Kuyabu kuambila muambi Yeshaya ne: “Mukalenga Izkiya udi wamba ne: — Lelu ndituku dia kutukengeshabu, dia kutunyokabu, ne kutufuishabu bundu. Bu mudibu bamba ne: muana ukadi pabuipi, kadi mamuende kena ne bukole bua kumulela to. Mukalenga wa bena Ashure, mmutume mulombodi wa bena mvita, mumuambuluishi, bua kupendabu Mvidi Mukulu wa muoyi. Eyowa, ndi njinga bua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe umvue bipendu bionsu ebi, anyoke muntu uvua mumupende! wewe lombaku Maweja-Nangila, akuile bantu bende badi bashala ne muoyi.” Bantu bavua mukalenga Izkiya mutume bamane kuyukila ne muambi Yeshaya, awu kubambila ne: “Nuye kuambila mfumuenu ne: Maweja-Nangila udi wamba ne: Uvua muteleje muvua balombodi ba bena mvita ba mukalenga wa bena Ashure bampenda. Kadi kutshinyi bionsu bivuabu bakula abi to. Mukalenga neapete mukenji. Nanku meme nemmuenzeje mua kupinganaye mu ditunga diende. Nemmushipeshe kuende kudi bantu mu ditunga diende. ” Mulombodi wa bena mvita, muambuluishi wa mukalenga wa bena Ashure, kumvuaye lumu lua ne: mfumuende mmumuke mu tshimenga tshia Lakishe, bua kuluisha tshimenga tshia Libna. Nenku kuyaye kumonangana ne mfumuende mu tshimenga atshi. Pashishe kuyabu kuambila mukalenga wa bena Ashure ne: Tiraka, muena Kushe, mukalenga wa bena Ejipitu, mmufike bua kukuluisha. Nanku, Senakeribe kutumina Izkiya, mukalenga wa bena Yuda, muntu bua kumuambila ne: “Wewe udi mutambe kutekemena amu kudi Mvidi Mukulu webe. Udi wela meji ne: Mvidi Mukulu neankandike bua meme kukuata tshimenga tshia Yerushalayime anyi? Kadi Mvidi Mukulu kakushimi to. Udi mumane kumanya muvua bakalenga ba bena Ashure benzele matunga makuabu onsu, baanyangakaje. Nanku wewe udi wela meji ne: neupanduke anyi? Bakalenga bavua mu bukalenga kumpala kuanyi, bavua babutule bimenga ebi: Ngozane, Arane, Reshefe ne Telashare, tshimenga tshikulu tshia bena Edene. Mvidie ya matunga aa kayena mipandishe bimenga ebi to. Ela meji bimpe. Bakalenga ba mu tshimenga tshia Amate, tshia Arpade, tshia Layire, tshia Sefawayime, tshia Ena ne tshia Eva, badi penyi? ” Izkiya kuangata mukanda uvuabu bamutuadile kudi bena Ashure. Kuubalaye. Pashishe, kubuelaye mu nzubu wa Mvidi Mukulu, kuulejaye Maweja-Nangila. Kutendelelaye, wamba ne: “Maweja-Nangila muena bukole buonsu, Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, wewe udi usomba ku mutu kua bakerubine. Wewe nkayebe ke Mvidi Mukulu, mfumu wa makalenga onsu a pa buloba. Wewe ke udi mufuke diulu ne buloba. Maweja-Nangila, telejaku mudi bantu ba mukalenga Senakeribe bakupenda, wewe Mvidi Mukulu wa muoyi! Tangila dikenga ditudi nadi! Eyowa, Maweja-Nangila, bakalenga ba bena Ashure mbabutule matunga makuabu, banyangakaje maloba. Bavua boshe, banyangakaje mvidie ya matunga aa, bualu kayivua mvidie ya bushiwa to. Ivua amu mpingu ya mitshi, nansha ya mabue masonga kudi bantu. Kadi wewe, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu, utusungidile mpindiewu mu bianza bia Senakeribe. Nankumu makalenga onsu a pa buloba, nebamanye ne: amu wewe Maweja-Nangila nkayebe ke udi Mvidi Mukulu.” Pashishe muambi Yeshaya, muana wa Amose, kutuma muntu bua kuambila Izkiya ne: “Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele udi wamba ne: Ndi mumvue muudi ulombela Senakeribe, mukalenga wa bena Ashure. Teleja malu andi muandamune Senakeribe: Tshimenga tshia Siyone tshidi tshikudiwula, tshikupepeja. Tshimenga tshimpe tshia Yerushalayime, tshidi tshikuseka, tshikupa mutu. Uuvua upenda nnganyi? Uuvua ujana ne dikamakama nnganyi? Wewe mutshimbakane, uuvua mutangile ne kapeja nnganyi? Uvua usendeka amu meme, Mvidi Mukulu wa tshijila wa bena Izrayele! Wewe uvua mutume bantu bebe, bua bampende meme Maweja-Nangila. “Uvua wamba ne: ‘Meme Senakeribe, ndi ne matempu a mvita mapite bungi. Ndi mubande ku nsongu ya mikuna. Ndi muye ne munkatshi mua ditunga dia Lebanone, bua kukosa mitshi ya sedre, idi mipite mikuabu yonsu ku buimpe, ne mitshi ya siprese, idi mipite mikuabu yonsu ku bule. Nemfike ku nsongu ya mikuna, ku ndekelu kuayi, ne munkatshi mua ditu. Meme ndi mumbule biina bia mayi, ndi munue mayi mu matunga a bende. Nengumishe misapa ya Nile, amu pandi ndiata makasa mu ditunga dia Ejipitu.’ “Kadi wewe Senakeribe, kuena mumanye bualu ebu anyi? Meme ke udi mulongolole malu aa kumpala kua bidimu! Ku kale kuaka, nkavua mujadike bua kuenza malu andi nkumbaja mpindiewu. Meme ke uvua mukupeshe bukole bua kubutula bimenga bivuabu bakoleshe ne bimana. Bena bimenga abi kabavua ne bukole. Bavua batshina bikole, bumvua ne bundu. Bavua bafuanangane ne bikunyibua bia mu madimi, nansha ne bisosa bia mu mpata, nansha ne mitshi idi itoloka ku misaka ya nzubu, idi lupepela lua kudi diba dipatukila luosha. “Ndi mumanye malu ebe onsu, ndi mumanye paudi ujuuka, nansha paudi usomba, paudi upatuka, nansha paudi ubuela, ne paudi umfunyina meme. Wewe udi umfunyina meme! Mvua mumvue pauvua umpenda ne dikamakama. Nenku nenkutekeshe, nkuele kakanu ku diulu, ne lukanu lua tshiamu mukana. Nenkupingaje kuebe, amu mu njila muuvua mufumine. Kadi wewe Izkiya, ndi nkuleja malu adi ne bua kuenzeka: tshidimu etshi, nebadie bukula buenza ne ntete ya bidimenena. Tshidimu tshialonda kabidi ne benze nanku. Kadi tshidimu tshia panyima, nudi mua kumiamina ne kunowa ntete ya kuenza bukula, nudi mua kukuna mionji yenu ya mvinyo, ne kupola tumuma tuayi. Bena mu bukalenga bua bena Yuda badi bashala ne muoyi, nebikale tshiakabidi bu mutshi udi muele miji mu buloba: matamba awu neikale ne bimuma bia bungi. Eyowa, mu Yerushalayime nemupatuke bantu badi bashala ne muoyi; bantu abu nebimane pa mukuna wa Siyone.” Yeshaya kuamba kabidi ne: “Maweja-Nangila wa bukole buonsu neakumbaje bualu ebu, bualu udi mununange menemene. Kadi mpindiewu, telejayi: bua mukalenga wa bena Ashure, Maweja-Nangila udi wamba ne: — Kakubuela mu tshimenga etshi to. Kena mua kuasa muntu wa mu tshimenga etshi mukete to. Ngabu yende kayena mua kumuambuluisha bua kuluishaye tshimenga etshi. Kena mua kusemena pabuipi natshi to. Kena mua kuela dibula dia kuluangana mvita momu to. Neapingene mu njila uvuaye mufumine. Kakubuela mu tshimenga etshi to. Meme Maweja-Nangila ndi ngamba nanku. Nendame Yerushalayime, nemmusungidile, bualu ndi Mvidi Mukulu, kabidi ndi munange muntu wanyi Davide.” Nanku, mutumibue wa Maweja-Nangila kuya mu mitanda ya bena Ashure. Kushipaye bantu binunu lukama ne makumi muanda mukulu ne bitanu. Butshia dinda, bantu bavua bashala ne muoyi babika, kumonabu bitalu bionsu abi. Nanku, Senakeribe, mukalenga wa bena Ashure, kutudisha mitanda, kuya kusomba mu tshimenga tshiende tshikulu tshia Ninive. Dituku dikuabu, pavua Senakeribe utendelela mu nzubu wa mvidie wende Nisroke, bana bende ba balume babidi: Adrameleke ne Sareshere kumushipabu. Pashishe kunyemabu, kuya mu ditunga dia Ararate. Muanende mukuabu Asharadone, kumupinganaye mu bukalenga. Tshikondu atshi, mukalenga Izkiya kupeta disama dia lufu. Muambi Yeshaya, muana wa Amose kufika kudiye bua kumusamba. Kumumanyishaye miaku ivua Maweja-Nangila muambe ne: “Diba diebe ndimane kukumbana. Udilongolole, bualu kuena upanda ku disama edi. Neufue.” Nenku, Izkiya kukudimuka, kutangila ku tshimana tshia nzubu. Kutendelelaye Maweja-Nangila wamba ne: “Eyi! Maweja-Nangila, vulukaku bionsu bimvua ngenza. Mvua mukulamate ne muoyi mujima. Mvua amu ngenza malu mimpe avua mua kukusankisha!” Pashishe Izkiya kudilaye muadi. Nanku Maweja-Nangila kutuma Yeshaya bua kuambila Izkiya ne: “Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa nkambua webe Davide udi wamba ne: — Ndi mumvue ditendelela diebe. Ndi mumone binsonji biebe. Nanku, neushale kabidi ne muoyi bidimu dikumi ne bitanu. Wewe ne tshimenga tshia Yerushalayime, nennusungidile ku bianza bia mukalenga wa bena Ashure. Nendame tshimenga etshi kashidi. ” Yeshaya kumuambila ne: “Maweja-Nangila neakupe tshimanyinu tshidi mua kukujadikila ne: neakumbaje bionsu bidiye mulaye. Mundidimbi ukadi mubuikila tshibandilu tshia Akaze tshidi pambelu mu munya. Nanku Maweja-Nangila neabandishe tshiakabidi bukenke bua diba pa bidiatshilu dikumi bia tshibandilu atshi!” Bulelela diba divua ditokesha tshiakabidi bidiatshilu dikumi bivua mundidimbi mumane kubuikila. Ke musambu uvua mukalenga wa bena Yuda Izkiya muimbe, pakajika disama diende ewu: Mvua ngamba ne: ndi mfua, mulale panu amu tshia bibidi tshia matuku anyi. Ndi mbuela mu kandondu ka bafue, nkumbajamu matuku antshivua mua kulala panu. Meme kuamba kabidi ne: tshiakumona kabidi Maweja-Nangila pa buloba bua ba-muoyi; tshitshiena mua kutangila mpala nansha umue wa muntu udi muase panu. Mbatule nzubu undi nsomba, mudibu batula mutanda wa mulami wa mikoku, baya nawu kule kudi lupepele. Matuku anyi a panu akadi matue ku tshibungubungu, bu tshipese tshia tshilamba, tshidi mukumi ukosa buanda, uvunga. — Maweja-Nangila buatshia buila, udi mua kuvua kungangata, kumbutula. — Bufuku bujima ndi ngela mbila, mmona ne: Maweja-Nangila mmuzaze mifuba yanyi yonsu, mudi nyama wa ntambue uyiboza, uvinga. — Maweja-Nangila buatshia buila, udi mua kuvua kungangata, kumbutula. — Ndi ngela mbila mikole, bu kandindi, ntua mikemu ne kanyinganyinga, bu kamanda-nkutshi. Mesu anyi adi atangila mulu, apungila. Maweja-Nangila, ungambuluishe! Ndi nkenga, mioyi mminshikile munda. Kadi tshingambila Maweja-Nangila ntshinyi? Udi muenze bionsu ebi ki nYeye anyi? Ndi ngendakana panu, mpitshisha matuku, amu ne kanyinganyinga kakole munda. — Maweja-Nangila, wewe uvua mudianze kumanya, bivua ne bua kungenzekela. Kadi wewe kumfululula, kumpingajila makanda, kundama ne muoyi. Eyowa, kanyinganyinga nkandamuke diakalenga. Udi munnange bushiwa, mungumushile lufu. Wewe kuangata bilema bianyi bionsu, kubiela panyima kule kutambe. Mu kandondu ka bafue kabena bakutumbisha. Bitalu kabiena bikuela bikashi! Badi bapueka mu kandondu, kabatshiena bakutekemena bua ubavuluke. Amu badi ne muoyi ke badi bakusamuna, mundi ngenza meme lelu. Baledi nebamanyishe bana babu, muudi ukumbaja bionsu biudi ulaya. Maweja-Nangila, uvua munsungidile. Ke mutudi tukutumbisha, tukuimbila ne bisanji, matuku onsu atudi tusomba panu, mu nzubu muudi netu, Maweja-Nangila. Pashishe Yeshaya kutuma diyi bua bafike ne ditapi dia tumuma tua mutshi wa mfiku. Kudilamikaye muaba uvua disama bua kuondapa mukalenga! Nanku Izkiya kukonka muambi Yeshaya ne: “Ntshimanyinu kaayi tshidi mua kunjadikila ne: ndi mua kubuela kabidi mu nzubu wa Maweja-Nangila?” Tshikondu atshi, mukalenga wa Babilone, Merodake-Baladane, muana wa Baladane, kumvuaye lumu lua disama dia Izkiya. Kumvuaye kabidi ne: Izkiya ukadi musanguluke. Nanku kutuminaye Izkiya bantu, bavua bamutuadila mukanda, ne bintu bia kumusankisha nabi. Izkiya kusanka ya bungi. Kulejaye bantu aba nzubu uvuabu balamina bintu bia mushinga mukole: mpawungi, tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, manananshi, ne mafuta a mupuya muimpe. Kubalejaye kabidi nzubu wa tshilaminu tshia bintu bia mvita, ne nzubu mikuabu yonsu ivua ne bintu bikuabu bivuaye nabi. Mukalenga kavua musokoke tshintu nansha tshimue, nansha tshia mu nzubu muende, nansha tshia mu bukalenga buende mene. Pashishe, muambi Yeshaya kuya kudi mukalenga Izkiya, kumukonka ne: — Bantu aba bavua bakuambile tshinyi? Kabidi mbafume penyi? Izkiya kuandamuna ne: — Mbafume kule, ku bena Babilone, bafike bua kummona. Yeshaya kumukonka kabidi ne: — Mu nzubu webe wa bukalenga bavua bamonemu tshinyi? Izkiya kuandamuna ne: — Bavua bamonemu bintu bidimu bionsu. Tshiena mubasokoke tshintu nansha tshimue tshia ku biuma bionsu bindi muteke. Nanku Yeshaya kuambila Izkiya ne: “Teleja tshidi Maweja-Nangila muena bukole buonsu wamba: Dituku dikuabu, bintu bionsu bidi mu nzubu webe wa bukalenga mpindiewu, bintu bionsu bivuabu batekemu kudi bakalenga bavua bakudianjidile, bintu bionsu ebi nebaye nabi ku Babilone. Maweja-Nangila udi wamba ne: Muaba ewu kawakushala tshintu to. Nebakuate bamue bantu ba ku ndelanganyi yebe, baye nabu ku Babilone bua kubapakula, bua bikale bena mudimu mu nzubu wa bukalenga kua mukalenga wa bena Babilone. ” Izkiya kuandamuna Yeshaya ne: “Ndi nganyisha tshidi Maweja-Nangila mukuambile.” Izkiya uvua wela meji ne: nanku pantshidi ne muoyi, netuikale basombe bimpe mu bupole. Mvidi Mukulu udi wamba ne: Sambayi bantu banyi! Kanujingakanyi to! Nukoleshe bena Yerushalayime ku muoyi! Nubele mbila, nubambile ne: “Midimu yenu mikole yajiki! Nudi bafute tshibawu tshienu. Maweja-Nangila mmununyoke misangu ibidi dinyoka dijima dinuvua ne bua kupeta.” Ndi mumvue diyi diamba ne: “Pandilayi Maweja-Nangila njila mu tshipela. Lulamijila Mvidi Mukulu njila mu buloba ebu buatuke. Bajibikile mpongu yonsu. Mikuna minene ne mikese, bayipuekeshe! Mikuna ikale bu mpata. Bidi kulu bilandakane, bienza bibanda. Diba adi, butumbi bua Maweja-Nangila nebumueneke. Bantu bonsu nebamumone diakamue. Ke mudi Maweja-Nangila muambe nanku. ” Diyi didi diamba ne: “Ambila bantu malu!” Meme kuebeja ne: “Mbambile tshinyi?” “Bantu bonsu badi bapita lukasa bu bisosa. Nansha bobu ne bukole, badi bashala nabu katupa, bu tshilongu tshia mu budimi. Padi Maweja-Nangila wela mupuya, tshisosa tshidi tshiuma, tshilongu tshifubidila. — Bushuwa, bantu badi ne butekete bu bua bisosa. Tshisosa tshidi tshiuma, tshilongu tshifubidila. Kadi muaku wa Mvidi Mukulu wetu, udi ushala ne bukole kashidi. ” Nuenu bena Yerushalayime, bandayi pa mukuna mutumbuke. Nuenu bena Siyone, koleshayi diyi muenu muonsu. Mbanuambile lumu lua disanka, kanutshinyi mua kuluambila banga bantu. Ambilayi bena mu bimenga bia Yuda ne: “Monayi Mvidi Mukulu wenu. Monayi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu. Udi ufika ne bukole, bua kulongolola bukalenga buende. Udi upingaja bena diende kuabu. Bavuaye mupikule, badi benda kumpala kuende. Udi bu mulami wa mikoku, udi usaka mikoku yende. Udi utuma amu tshianza, uyikunguja kaba kamue. Udi wambula bana ba mikoku mu tshiadi tshiende, usaka bitulu bitulu mikoku idi yamusha tuana. ” Uvua mupime mayi manene mu tshianza tshiende nnganyi? Uvua muidikije diulu ne ntanta wa tshianza tshiende nnganyi? Uvua musangishe dimfuekenya dia buloba mu mbeketshi, bua kudipima nnganyi? Uvua muteke mikuna minene ne mikese pa tshipiminu nnganyi? Uvua mufundile Mvidi Mukulu tshia yeye kuenza, nnganyi? Nganyi uvua mupe Mvidi Mukulu meji? Bua kupeta meji, Mvidi Mukulu uvua muyukile ne nganyi? Uvua mumulongeshe, mumuleje mua kupita, mumumvuije njila wa kulonda nnganyi mene awu? Kumpala kua Maweja-Nangila, bisamba bia bantu, bidi amu bu dimata dia mayi, didi dimata mu mbeketshi, nansha bu kasoka ka lusenga, kadibu bateka pa dilongu dia tshitempelu. Bantu ba kulekule, badi amu ne bujitu bu bua lupuishi lukese. Nyama yonsu ya mu Lebanone, kayena mikumbane bua kumulambula mulambu muakanyine bumfumu buende. Nkunyi yonsu ya mu metu ende, kayena mikumbane bua kuosha mulambu mumukumbanyine. Bisamba bionsu bisanga pamue, kabiena ne bujitu ku mesu ende. Bidi amu kajitu ka patupu. Nudi basue kuteka Mvidi Mukulu mulongu umue ne nganyi? Nenumufuanyikije ne tshinyi? Ne lupingu anyi? Muena mudimu uvua mulusonge. Pashishe mufudi uvua mululamike mpawungi, kululengejaye ne nkanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Kadi muntu mupele menemene, udi kayi mua kukumbaja mushinga wa lupingu, udi usungula mutshi, udi kauyi mudie kudi bishi. Pashishe udi ukeba muena mudimu muimpe, udi mumanye mua kusonga lupingu, ludi luimane bimpe, kaluyi lutenkakana. Kanuena bamanye anyi? Kanuena bajingulule anyi? Ki mbanji kunuambila kale anyi? Kanuena banji kumvua muvuabu bafuke buloba anyi? Ke Maweja-Nangila udi usomba mu nkuasa wende, kulu kule ku mutu kua buloba. Udi umona bantu pa buloba, bamueneka bu tunkenene. Udi ubalula diulu, bu tshilamba tshinene tshidibu bakudika. Udi utshibalula bu ntenta, bua bantu basombe muinshi muatshi. Maweja-Nangila udi upuekesha balombodi ba matunga, bashale bantu ba patupu. Udi uleja badi ne bumfumu, mudibu bantu ba patupu. Badi bu mitshi mitekete. Bavua bamiamina ntete, itshidi yelelaku miji mu buloba. Kadi padi Mvidi Mukulu uyela mupuya, idi yuma, mupuya wende udi uyishimbula, bu mudi lupepele lukole lutula tususu tua tshimuma tshibishi. Mvidi Mukulu wa tshijila udi ukonka ne: “Nenumfuanyikije ne nganyi? Udi mua kuikala nanyi mumue nnganyi?” Tangila mu diulu muamua. Monayi mudiye mufuke mitotu, muvuaye muyipatule bungi buayi, bu tshiluilu tshia bilobu. Udi muyiteke yonsu bua imukuatshile mudimu. Bu mudiye ne bukole bupite bunene, kabidi ne bumfumu, yonsu idi yitaba diyi diende, padiye uyibikila, uyituma. Wewe Izrayele, tshisamba tshia Yakobe, bua tshinyi udi wamba ne: “Maweja-Nangila kena umona makenga adi ankuata. Mvidi Mukulu kena utangila, badi bankengesha tshianana!” Kuena mumanye anyi? Kuena mumvue bamba ne: Maweja-Nangila udi Mvidi Mukulu wa tshiendelele. Uvua mufuke buloba bujima. Katshia kena uteketa, kena upungila. Meji ende kabena mua kuajingulula. Muntu udi mutekete, Maweja-Nangila udi umupingajila makanda. Badi bapanga bukole, udi ubuwuja tente nabu. Bansongalume mene, badi bateketa, bapungila. Nansha bilobu kabidi bitu bidishinda panshi. Kadi badi batekemena kudi Maweja-Nangila, badi bapeta makanda mapiamapia. Badi babuka bu nyunyi ya biminyi. Badi banyema lubilu, kabayi bapungila. Badi benda, kabayi bateketa. Maweja-Nangila udi wamba ne: Nuenu bantu badi base kule, puwayi, nunteleje. Nuenu bisamba bia bantu, koleshayi muoyi. Semenayi pabuipi! Nenushishe kuakula. Eyowa, tusemenayi, nuenu ne meme, bua kubanga tshilumbu. Meme kubikila muntu luseke ludi diba dipatukila, kumutuma mu njila. Muntu awu kutshimuna baluishi bende, kuonsu kuyayaye. Udi utshimuna matunga onsu adi kumpala kuende, udiatakaja bakalenga. Muele wende wa mvita udi ubatangalaja bu lupuishi. Mikete yende idi ibipata nduu, bu bisosa bidi lupepele lutangalaja. Kubalondakajaye, kupitaye munkatshi muabu, kabayi bamuenzela bualu. Makasa ende kaena nansha adiata panshi. Uvua muenze bualu ebu nnganyi? Amu yeye udi mudianze kuamba bivua ne bua kuenzeka. Ke meme Maweja-Nangila, ndi ndudika malu a bantu. Ndiku, padibu babanga malu, nengikaleku, padibu baajikija. Bantu badi base kule, badi bamona bimvua muenze, bakuatshika bowa. Bantu ba ku nshikidilu kua buloba, badi basemena pabuipi, bazakala. Badi bambuluishangana, bakoleshangane ku muoyi, bamba ne: “Tuyayi! ” Muena mudimu wa mabaya udi ukolesha mufudi wa mpawungi ku muoyi. Mufudi udi ukolesha nsenda wa biamu ku muoyi. Udi wanyisha mudimu wende, wamba ne: “Udi muenze bimpe!” Pashishe badi bashindika lupingu, balupopela ku tshitekelu ne misonsu. Izrayele, muena mudimu wanyi, tshisamba tshia Yakobe tshimvua musungule, ndelanganyi ya Abrahame, mulunda wanyi, teleja. Meme kukukeba too ne ku nshikidilu kua buloba. Meme kukubikila, pauvua ku matunga a kule. Meme kukuambila ne: “To, tshiena mukubenge nansha. Ndi mukusungule. Muena mudimu wanyi ke wewe.” Mpindiewu, lekela kutshina, bualu ndi nebe. Lekela kukenzakana nseke yonsu ne dipampakana, bualu meme ndi Mvidi Mukulu webe. Ndi mufike bua kukukolesha ku muoyi. Ndi mufike bua kukuambuluisha. Ndi nkulama. Udi mu tshianza tshianyi tshia bukole. Eyowa, bonsu badi bakukina, nebafue bundu. Bantu nebabaseke. Baluishi bebe nebajimine, nebabutuke bonsu! Neukebe bantu bonsu, bavua bakuluisha, kuyi ubamona. Bonsu bavua baluangana nebe, nebajimine. Bualu meme Maweja-Nangila, ndi Mvidi Mukulu webe, ndi nkuambuluisha. Ndi nkuambila tshiakabidi ne: “Lekela kutshina. Nenkuambuluishe.” Izrayele, tshisamba tshia Yakobe, lekela kutshina. Bakuabu badi bakumona bu kantu kakese, bu kishi kadibu mua kudiata ku makasa. Kadi meme nkayanyi nenkuambuluishe. Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku. Meme Mvidi Mukulu wa tshijila wa bena Izrayele, nenkusungidile. Ndi nkuenza, bu tshiamu tshipiatshipia tshitue tshia kubundulula natshi buloba. Wewe neubundulule natshi mikuna minene, uyilandakaje. Neuboze natshi mikuna mikese, mudibu baboza bisosa. Neupepule mikuna, lupepele neluye nayi! Mvunde neayitangalaje. Kadi wewe neusanke, bualu meme ndi Maweja-Nangila webe, ndi nkusankisha. Neungele tuasakidila muvule, bua bidi Wa tshijila wa bena Izrayele ukuenzela. Bapele ne bakengi, badi bakeba mayi, kabayi baapeta. Nyota idi ibumisha muminu. Kadi meme Maweja-Nangila, ndi ngitaba ku dilomba diabu. Meme Maweja-Nangila wa bena Izrayele, tshiena mbalekela to. Nempatule misulu ya mayi, pa mikuna idi kayiyi ne mitshi. Nempatule mishimi ya mayi muinshi mu bibandabanda. Tshipela netshiandamuke dijiba dia mayi. Buloba buume nebuandamuke muaba udi mayi mavule. Nenkune mu tshipela mitshi ya sedre ne ndunga, mitshi ya mirte ne ya olive. Mu ditunga divua kadiyi mayi, nenkunemu mitshi ya siprese, mitshi ya pine ne mikuabu kabidi. Nenku bantu bonsu nebamone, bonsu nebamanye, bonsu nebajadike, nebajingulule ne: Maweja-Nangila wa tshijila wa bena Izrayele, ke udi muenze malu onsu aa. Yeye ke udi wandamuna malu. Maweja-Nangila, mukalenga wa Yakobe, udi wamba ne: Nuenu mvidie ya bukua matunga, fikayi, nudilumbuluile, nutuleje binuvua benze. Semenayi pabuipi, tuambilayi malu anuvua bakumbaje. Nutumvuije malu akadi mamane kuenzeka, bua tuetu kuelaku meji. Tumanyishayi nansha malu adi kaayi manji kuenzeka. Nanku netumanye bidi mua kuenzeka. Eyowa, tuambilayi malu avuavua kuenzeka bidimu bidi kumpala. Nanku netumanye bushiwa, munudi nuudie milelela. Enzayiku, nansha malu mimpe nansha mabi, bua tuetu kujadika munudi mvidie, tushale kunutshina. Kadi nudi tuntu tua patupu. Binudi nuenza bidi bia tshianana. Badi banusungula bu mvidie yabu, ndi mbadiwula kashidi. Ndi mujule muntu, ufumina luseke ludi diba dipatukila. Muntu awu udi ufika luseke lua ku mutu kua ditunga. Badi batela dina diende, luseke ludi diba dipatukila. Udi udiatakaja balombodi ba maloba, mudibu badiata bitotshi, mudi mufumbi wa ngesu, udiata diima, udibeta. Wakadianjila kutuambila bualu ebu, bua tuetu kubumanya nnganyi? Wakabuamba kumpala, bua tuetu kujadika ne: “Ke muntu uvua mumanye bualu,” nnganyi? Bulelela, kakuena nansha umue wa kunudi, nuenu mvidie, uvua mubumanye. Kabena banumvue bamba bualu. Meme ndi wa kumpala, wakadianjila kuambila Siyone bualu. Bualu mvua mutume muntu mu Yerushalayime, bua kutuadila bantu lumu lua disanka lua ne: “Bana benu, bakadi bapingana!” Meme mvua mutangile, kadi tshiena mumone mvidie. Munkatshi mua mvidie yonsu, kamuena udi mua kufila meji, undi mua kukonka bualu, udi mua kungandamuna. Bonsu buabu badi tshianana. Bidibu benza bidi patupu. Mvidie yabu idi lupepele, kayiyi ne bukole nansha bukese. Maweja-Nangila udi wamba ne: Tangila muntu wanyi. Ndi mumukoleshe. Ndi mumunange, mumusungule. Ndi mumuwuje ne Mueyelu wanyi, bua kumanyishaye bukua bisamba bilenga bindi mulongoluele bantu. Yeye kena wela lubila, kena ujuula mutoyi. Diyi diende kabakudiumvua mu misesu minene. Tshituuta tshitshibuke, kena utshikosa. Kapia katshifuima, kena mua kukajima. Kadi udi utuadila bantu bilenga bindi mubalongoluele. Kakuteketa mu maboku, kakupungila, too ne muabuejaye malu malenga pa buloba bujima. Bantu ba ku matunga a kule, badi amu bamuindila, bua abalongeshe. Maweja-Nangila udi mufuke diulu ne bionsu bidimu, udi muteke buloba, ne bionsu bidi bimuenekamu, udi mupeshe bantu muoyi, upesha bonsu badi basapu Mueyelu wende. Ke yeye udi wambila muntu uvuaye musungule ne: “Meme Maweja-Nangila, mvua mukubikile, bua ukumbaje meji andi nawu. Meme ndi nkuambuluisha. Mvua mukuenze, bua utuadile bantu bupole, ukumbaje bimvua mulaye bantu, wikale butoke munkatshi mua matunga. Neutabeje bampofu. Neupatuishe bena lukanu mu nzubu wa lukanu, muaba udibu basomba, bindile mu miidima.” Ndi Maweja-Nangila, ke dina dianyi meme. Tshiena mpesha bakuabu butumbi budi bunkumbanyine. Lumu ludi lungakanyine, tshiena ndupesha mvidie to. Malu amvua munumanyishe kumpala, akadi mamane kuenzeka. Ndi nnuambila malu mapiamapia mpindiewu. Ndi nnumanyishawu, kaayi manji kuenzeka. Imbilayi Maweja-Nangila musambu mupiamupia. Nuenu badi benda mu mayi manene, nuenu bifukibua bidi biendamu, ne nuenu bantu badi base kulekule, numutumbishe too ne ku ndekelu kua buloba. Bantu bimbile Mvidi Mukulu misambu, mu tshipela ne mu bimenga biatshi, ne mu mitanda idi bena Kedare base. Bena mu tshimenga tshia Sela, bele tunkunduluila! Bele mbila ya disanka, pa mitu ya mikuna! Bantu badi base kule, batumbishe Maweja-Nangila, bamusamune ne meyi makole! Maweja-Nangila udi wenda usemena kumpala, bu tshilobu tshia bukitu mu mvita. Udi udilongolola bua kuluangana. Udi utua tshisamu tshia mvita, utshimuna bena lukuna bende. Maweja-Nangila udi wamba ne: Ndi mushale mupuwe matuku mavule. Tshiena muandamune ku dilomba dia bantu banyi. Mpindiewu nengele mbila, bu mukaji udi pa lulelu, upuyakana, weyela ne dikenga. Nembutule mikuna minene ne mikese, nengumishe bisosa ne mitshi bidipu. Nengumishe misulu, ishale tshipela. Majiba a mayi neakame. Kadi nendudike bantu banyi, batshivua bashale bampofu, mu njila udibu katshia kabayi bayile. Nenkudimune miidima, yenze munya, bua bantu bende bimpe. Ndi ndandakaja miaba idi biina. Ke bindi musue kuenza. Nembikumbaje, tshiyi ndekela. Kadi bonsu badi batekemena kudi mvidie, badi batekemena mpingu ivuabu basonge, bayibikila ne: “Nudi mvidie yetu”, bafue bundu, banyeme lubilu. Nuenu bena mapapa, telejayi bimpe. Nuenu bampofu, tangilayi. Nganyi udi mpofu? Amu nuenu bantu banyi! Nganyi udi ne mapapa? Amu nuenu bandi ntuma! — Eyowa, udi mpofu, bu muntu udi Mvidi Mukulu utuma, nnganyi? Udi ne mapapa, bu muntu wa Maweja-Nangila, nnganyi? Nuenu nudi bamone malu a bungi, kadi kanuena bavuluke bualu nansha bumue to. Matshi enu adi mimpe, kadi kanuena numvua bualu nansha bumue to. Maweja-Nangila uvua musue kupandisha bantu bende. Ke pavuaye ubalongesha mikenji yende minene mimpe. Kadi mona bantu bende, bavua babanyenge bintu, babapawule bikuabu. Bena diende bonsu bakadi bena lukanu. Bavua bahele mu nzubu wa lukanu, babatangile bu bintu binyenga mu mvita. Bavua baye nabu ku bukole, kakuyi wa kutua nkanana, kakuyi uvua mua kubulula mukana ne: “Nubapingaje kutudi.” Wa kunudi udi uteleja bualu ebu bimpe nnganyi? Bualu ebu kabuena bunulongesha anyi? Kabuena bunuleja tshia kuenza anyi? — Uvua mufile bena Izrayele, tshisamba tshia Yakobe, kudi bantu bua babapawule, babanyenge bintu biabu, nnganyi? Maweja-Nangila ke uvua muenze nanku. Yeye utuvua badiombole. Izrayele kavua musue kulonda njila uvua Mvidi Mukulu mumuleje. Kavua muteleje diyi diende. Ke pavua Maweja-Nangila muleje bantu bende bunene bua tshiji tshiende, mubakengeshe ne mvita. Mvita kuosha bena Izrayele nseke yonsu. Kadi nanshabu kujingulula tshintu. Kapia kubosha, kubashidisha, kadi nanshabu kubuelela meji. Izrayele, mpindiewu Maweja-Nangila udi wakula! Yeye ke mufuki webe. Yeye uvua mukufumbe wewe, tshisamba tshia Yakobe. Udi ukuambila ne: “Kutshinyi, bualu nenkusungidile! Ndi mukubikile, mutele dina diebe! Udi muntu wanyi meme! Pawapitshila mu mayi, nengikale nebe. Pawasabuka misulu, kuena udiinamu to. Pawikala mupitshile mu kapia, kuena upiamu. Ndimi ya kapia kayena ikosha. Bualu meme Maweja-Nangila, ndi Mvidi Mukulu webe. Meme ndi Wa tshijila wa bena Izrayele. Ndi mukusungididi webe. “Ndi mfila Ejipitu, bu biuma bua kukupikula; mfila Kushe ne Seba, bua kubashintakaja nebe. Bualu udi ne mushinga ku mesu anyi. Kakuena mukuabu, amu wewe! Meme ndi mukunange. Nenku, ndi mfila bantu bakuabu pa mutu pebe. Bisamba bikuabu nembishintakaje nebe. Kutshinyi to. Meme ndi nebe. Nempingaje bana bebe mu ditunga, badi luseke ludi diba dipatukila. Nensangishe bebe bonsu, bafume kudi diba dibuelela. Nengambile badi ku mutu ne: ‘Nubalekele, bapingane kuabu.’ Nengambile badi kuinshi ne: ‘Kanukandamanyi nabu to.’ Nufike ne bana banyi ba balume, badi ku mutu kuaka. Nufike ne bana banyi ba bakaji, badi ku ndekelu kua buloba. Nufike ne bonsu badibu binyike dina dianyi, bonsu bandi mufuke, bonsu bandi musonge, bandi muenze, bualu bobu badi baleja butumbi buanyi.” Nufike ne bantu aba ku tshilumbu. Bualu badi ne mesu, kabayi bamona tshintu, badi ne matshi, kabayi bumvue bualu. Matunga onsu adisange pamue. Bantu badikungije. Kadi wa ku mvidie yonsu udi utumanyisha malu adi ne bua kuenzeka nnganyi? Udi mua kutumvuija malu akadi mamane kuenzeka nnganyi? Nanku atuleje bantu badi mua kutujadikila ne: mvidie awu mmukumbaje bivuaye muambe. Atuleje mudiye mubinge. Bajadiki aba bamuteleje, bua batujadikile ne: mvidie awu udi wamba malu malelela. Maweja-Nangila udi wamba ne: Bajadiki ba malu anyi, ke nuenu bantu banyi. Nudi bena mudimu banyi, bandi musungule. Dijinga dianyi didi ne: numanye, nuitabe, nujingulule ne: Meme ndi nganyi. Kumpala kuanyi, kakuvua mvidie, panyima panyi, kakuakuikala mvidie mukuabu. Maweja-Nangila, ke meme, ke meme nkayanyi. Meme tshiyiku, kakuena musungidi to. Meme ke udi unupandisha. Meme ke uvua mumanyishe bualu ebu kumpala. Ki mmvidie wa bikuabu bisamba uvua muenze nanku nansha! Nudi bajadike ne: meme ndi Mvidi Mukulu! Nengikale Mvidi Mukulu kashidi. Muntu kakungenzeja malu ku bukole. Muntu kakukudimuna bindi ngenza to. Maweja-Nangila, Wa tshijila wa bena Izrayele, udi muvue kunusungidila, udi wamba ne: “Bu mundi mununange, ndi ntuma muntu ku Babilone, bua anunzuluile biibi bionsu. Nenku kuaka ku Babilone, mbila ya disanka neyandamuke miadi ne miyenga. Meme ndi Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa tshijila, Mufuki wa Izrayele, Mukalenga webe.” Kale, Maweja-Nangila uvua mupande njila mu mayi manene. Uvua mupande muaba wa kupitshila mu mayi muondoke. Kale, uvua muendeshe matempu a mvita ne nyama ya tubalu, bena mvita ne bilobu biabu. Bena mvita aba kufua, kabayi bajuka kabidi to. Badi bajimine, bu kapia kajima mu muendu. Kadi Maweja-Nangila udi wamba mpindiewu ne: “Kanuedi meji ku malu adi mamane kupita. Kanutangidi bidi bishale panyima penu. Bualu nengenze bualu bupiabupia. Bualu ebu bukadi bumueneka. Kanuena nubumone anyi? Eyowa, nempande njila mu tshipela. Mu buloba buatuke abu, nempatulemu misulu. Nyama ya muitu, mibuabua ne kasonga-nyunyi, neinganyishe bikole, bua pandi mupatule mayi mu tshipela, ne misulu miaba miume. Bualu ndi musue kupesha bantu, bandi musungule, mayi a kunua. Nenku bantu bandi muenze, nebumvuije bakuabu malu manene andi muenze.” Maweja-Nangila udi wamba ne: “Wewe Izrayele, tshisamba tshia Yakobe, kuena muntendelele to. Meme nkavua mukutonde! Kuena mundambule meme, kuena mungoshile bana ba mikoku to. Unudi banemeke ne milambu yenu, ki mmeme to. Meme tshiena mukubueje mu bupika, bua kukuenzela malu ku bukole, bua wewe kundambula milambu. Tshiena mukutonde pa kukulomba milambu ya manananshi. Uuvua musumbile mienge ya mupuya muimpe ku mushinga mukole, ki mmmeme to! Mafuta a nyama yebe ya milambu, kuena mungukutshishe meme nawu to! Apu, wewe udi mungenze meme mupika webe ne bilema biebe. Buenzayi buebe ke bualu budi buntonda! Kadi, nansha nanku, ndi nkufuila amu luse bua buntomboji buebe. Tshiena musue kuvuluka kabidi bilema biebe. Ke mundi meme nanku. Tuye nebe ku kabadi bonsu babidi. Umfunde bua tshilema tshindi muenze. Umvuije tshilumbu tshijima, uleje muudi mubinge. Nkambua webe wa kumpala ukavua mupile. Ke mudi kabidi balombodi ba ditunga diebe bantombokele lelu. Nenku, ndi mudiombole batuangaji badi bakuata mudimu mu nzubu wanyi. Mvua mubutule tshisamba tshia Yakobe. Ndi muanyishe, bua bena lukuna abu bapende bena Izrayele. Kadi mpindiewu, teleja, wewe tshisamba tshia Yakobe. Wewe Izrayele, muena mudimu wanyi, undi musungule. Teleja tshindi nkuambila: Meme Maweja-Nangila, ndi mukufuke, ndi mukuenze munda mua mamuebe, kabayi banji kukulela. Meme ndi nkuambuluisha: Kutshinyi, tshisamba tshia Yakobe, muena mudimu wanyi, Yeshurune undi musungule. Bualu nempuekeshe mayi mu ditunga didi kadiyi mayi. Nempatule tusulu mu buloba buume. Nengitshikije Mueyelu wanyi pa bana bebe. Nengele ndelanganyi yebe lupemba. Ndelanganyi yebe neitoloke, idiunde, bu bisosa bidi ne mayi, bu mitshi ya pepliye, idi mimene ku mielelu ya misulu. Diba adi, muntu neambe ne: ‘Ndi muntu wa Maweja-Nangila.’ Mukuabu neajinge, bua bamuinyike dina dia Yakobe. Munga neafunde pa tshianza tshiende ne: ‘Ntshia Maweja-Nangila.’ Neasanke bua kubuela mu tshisumbu tshia bena Izrayele.” Maweja-Nangila, mukalenga wa bena Izrayele, udi uludika, ulama bantu bende. Yeye ke Maweja-Nangila muena bukole buonsu. Udi ukuambila, wewe Izrayele, ne: “Meme ndi wa kumpala, ndi kabidi wa ndekelu. Kakuena Mvidi Mukulu mukuabu, amu meme. Padi mvidie kampanda wela meji ne: tudi nende mumue, adileje apa, akule! Angumvuije bivuaye muenze. Uvua mumanyishe ku kale malu avua ne bua kuenzeka anyi? Udi mutuambile malu adi kaayi manji kuenzeka anyi? Nuenu bantu banyi, kanutshinyi, kanuikadi ne bowa. Nkadi mumane kunumanyisha kale, nkadi mumane kunusokoluela, malu adi ne bua kuenzeka. Ke bualu bunudi bamanye bimpe. Ke bualu bunudi mua kujadika nuenu mene. Kudi Mvidi Mukulu mukuabu anyi? Too, kakuena Dibue dikuabu. Meme tshiena mumanye nansha dimue.” Bantu bonsu badi benza mpingu, bayitendelela, mbantu tshianana. Bintu biabu bidibu banange, kabiena bibambuluisha nansha kakese. Wewe muebeje batendeledi ba mvidie, bivua mvidie yabu yenza, nebafue bundu. Bualu ki mbanji kumona, ki mbanji kumvua, bualu buvua mvidie wabu muenze. Kuenza mvidie, kufuimba lupingu ludi kaluyi mua kukuambuluisha, mmudimu wa muntu mutshimbakane! Bantu bonsu badi batendelela mvidie, nebafue bundu. Badi basonga mpingu, badi amu bantu. Badisangishe bonsu pamue, badileje bonsu apa: nebakuatshike bowa, nebafue bundu, pa kumona mvidie kayi wenza bualu! Mufudi udi ukosa tshitupa tshia tshiamu. Udi utshiela mu kapia, utshifula ne ngindu. Udi ukuata mudimu muende muonsu. Kadi nzala idi imusuma, udi upanga bukole. Padiye upua muoyi bua kunua mayi, udi upungila bikole. Musongi wa mpingu ya mitshi, udi uteka tshipimu pa mutshi, ufunda tshimfuanyi tshia lupingu ne lupemba. Udi utuadija mudimu ne ntapu wa mutshi, pashishe ubulunguja ne dikangu. Udi usonga lupingu luleja mpala wa muntu, mpala muimpe mutambe. Kadi badi baluteka mu nzubu, kaluyi lunyunga. Badi bakosa mutshi wa sedre, basungula mutshi wa lusanga, nansha wa terebinte. Mitshi eyi ivua kale mu ditu pamue ne mikuabu. Bumue badi mua kukuna mutshi wa pine, bua mvula aumeneshe. Mutshi ewu udi wambuluisha bantu, bua kutemeshabu nawu kapia. Nkunyi yawu badi bayota kapia, balamba nayi biakudia, benza nayi mvidie, udibu batuila mpala panshi. Badi benza nayi lupingu, ludibu batendelela. Badi bela mu kapia tshitupa tshia mutshi awu. Badi balamba natshi munyinyi, badia buukuta. Badi batshiota mu kapia, bamba ne: “Eyi, tudi tuota kapia ketu. Ndisanka kaayi, patudi tumona kapia!” Ne tshitupa tshikuabu tshia mutshi ewu, badi basonga natshi mvidie. Badi badisongela lupingu, bimana kumpala kualu, bantendelela, bamba ne: “Udi mvidie wetu, tupandishe!” Bantu aba badi mu mitu mitupu. Kabena bajingulula tshidibu benza to. Badi ne mesu mabuikila. Kabena basue kumona bimpe. Lungenyi luabu kaluena lukeba bulelela. Muntu nansha umue wa kudibu kena wela meji. Muntu nansha umue kena ne lubatshi, nansha ne lungenyi lua kuamba ne: “Mvua muoshe tshitupa tshia mutshi ewu. Mu mbabula, meme kulamba biakudia, kuosha munyinyi undi ndia ewu. Kadi ne tshitupa tshia mutshi tshidi tshishala, ndi mua kuenza mvidie udibu batendelela anyi? Akia! Nkadi nginamina tshitupa tshia mutshi!” Bivua mua kuikala bimpe, batendelele nansha butu! Muoyi wabu mmubatshimbakaje, mubadinge. Mvidie wabu kena ubasungidila to. Kadi bobu mene kabena badiamba ne: “Bushuwa tshitudi natshi mu bianza, tshidi amu mvidie wa dishima.” “Wewe Izrayele, tshisamba tshia Yakobe, vuluka bimpe ne: Udi muntu wanyi. Ndi mukufuke, bua unkuatshile mudimu. Izrayele, tshiena nkupua muoyi to. Nkadi mukupule buntomboji buebe, ne bilema biebe, bu mudi divuba dipite lubilu, dijimine. Ndi mukupandishi webe. Pingana kundi.” Eyowa, Maweja-Nangila udi muenze bualu. Diulu, leja disanka diebe patoke. Bidi mu kandondu ka buloba, imbayi ne meyi makole. Nuenu mitshi idi mu metu, nuenu kabidi mikuna, elayi mbila ya disanka. Bualu Maweja-Nangila udi upandisha bantu bende. Udi uleja lumu luende, padiye usungidila bena Izrayele. Izrayele, Maweja-Nangila udi ukupandisha, udi mukuenze munda mua mamuebe, kabayi banji kukulela, ke udi ukuambila ne: “Meme ndi mufuki wa bionsu bidipu. Meme nkayanyi ndi muteke diulu, mutenteke buloba, tshiyi ne diambuluisha dia muntu. Kadi mpindiewu malu onsu, adi bena mbuku bamba, ndi ngakudimuna a patupu. Bonsu badi bamanyisha malu atshidi kumpala, ndi mbapangisha malu abu. Ndi mbenga meji a bena meji, ndi ndeja mudi meji abu a bantu batshimbakane. Kadi ndi nkumbaja, bivua bantu banyi bamba. Ndi nkumbaja malu avua bantu, bamvua mutume, bamane kumanyisha. Ndi njadika ne: ‘Bantu nebasombe tshiakabidi mu Yerushalayime. Nengasulule bimana bia tshimenga.’ Ndi ngamba kabidi ne: ‘Nebasulule bimenga bia bena Yuda.’ Udi utumina mayi manene diyi ne: ‘Kamayi’, udi umisha mayi, udi amu meme. Ndi ngambila Koreshe ne: ‘Wewe ke mulami wa mikoku undi musungule. Wewe neukumbaje malu onsu, andi meme musue. Neutume diyi, bua bibakulule Yerushalayime, basulule nzubu wa Mvidi Mukulu.’ ” Maweja-Nangila udi wambila Koreshe, muntu udiye mujidile ne: “Ndi mutue ku tshiebe, bua utekeshe matunga onsu, unyenge bakalenga mamfumu abu, bakunzuluile biibi, ubuele mu bimenga bionsu. Meme ndi ngenda kumpala kuebe, bua kumusha bionsu bidi mua kukujingakaja, kutshibula biibi bia tshiamu tshikunze, kuzaza milonda ya kupayika nayi biibi. Ndi nkupesha lupetu, ne biuma bivuabu basokoke. Nenku neumanye mundi Maweja-Nangila. Meme Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, ndi nkuangata bu muena mudimu wanyi. Bu mundi munange bantu banyi bena Izrayele, bena mudimu banyi bandi musungule, ndi nkuangata bu muena mudimu wanyi. Nenku meme ndi nkupesha lumu, nansha wewe kuyi mummanye. Maweja-Nangila ke meme, kakuena mukuabu to. Kakuena Mvidi Mukulu mukuabu, amu meme. Kuena mummanye to. Kadi ndi nkuangata ku mudimu. Bantu ba ku luseke ludi diba dipatukila, ne ba ku luseke ludidi dibuelela, nebamanye ne: Kakuena Mvidi Mukulu mukuabu, amu Meme Maweja-Nangila. Kakuena mukuabu to. Ndi ngenza munya, mfuka miidima kabidi. Ndi mpetesha diakalenga, mfila ne dikenga. Eyowa, ke Meme Maweja-Nangila, udi wenza malu onsu aa. Diulu, lokesha lumuma! Bu mudi mvula upueka mu mavuba, lupandu lufume mulu, lupueka pa buloba. Buloba bunzuluke, buleje lupandu, bupatule malu mimpe. Meme Maweja-Nangila, ndi mfuka bionsu abi.” Muntu udi ukimina kuelangana mpata ne udi mumufuke, mmuena diakabi. Udi amu luesu lua patupu, lufuanangane ne mikuabu yonsu. Diima didi mua kukonka, udi udifumba ne: “Tshiudi wenza ntshinyi?” Luesu ludi mua kuambila mufumbi ne: “Kuena mumanye mudimu webe, anyi?” Muena diakabi mmuntu udi ukimina kuebeja tatuende ne: “Udi mumfikishe ku bantu nenku bua tshinyi?” Muena diakabi mmuntu udi ukonka mamuende ne: “Tshiudi mundelele ntshinyi?” Maweja-Nangila wa tshijila wa bena Izrayele, udi muenze muntu, udi unukonka mpindiewu ne: “Nuenu nudi mua kungela nkonku, pa malu adi atangila bana banyi anyi? Nuenu nudi mua kumfundila tshindi ne bua kuenza anyi? Meme ndi muenze buloba, mufuke ne bantu badi basombapu. Meme ndi mubalule diulu. Ndi ntumina mabulunge a kulu ne mitotu diyi. Meme Maweja-Nangila muena bukole buonsu ndi ngamba ne: Meme kabidi ndi mutume Koreshe, muntu unudi bamanye, bua anusungidile. Nendandakaje njila yonsu kumpala kuende. Yeye ke wibakulula tshimenga tshianyi tshia Yerushalayime. Neanyishe bua bantu banyi bavuabu bakuate, bapingane kuabu! Kena ulomba nansha dikuta, nansha mabuejila!” Izrayele, Maweja-Nangila udi ukuambila ne: tshionsu tshidi bena Ejipitu bapeta ku mudimu wabu, makasa adi bena Kushe, nansha bantu bale ba kafiondu ba mu Seba bapeta, bionsu ebi nebipitshile muebe, nebikale bintu biebe. Bantu aba nebakulonde, bamane kubasuika ne nkanu. Nebadiele panshi kumpala kuebe, bakutondela ne: “Mvidi Mukulu udi amu kuebe. Kena munga muaba to.” Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, udi upandisha bantu, wewe udi Mvidi Mukulu udi udisokoka bulelela! Kadi mona benji ba mpingu: nebafue bundu, nebende bonsu biname mpala panshi, bu bantu bavuabu badinga. Kadi bena Izrayele mbapete lupandu lua kashidi kudi Maweja-Nangila. Kabena bafue kabidi bundu. Kabena mua kubapepeja kudi muntu nansha umue. Maweja-Nangila uvua mufuke diulu, ke Mvidi Mukulu uvua muenze buloba, mubusonge, mubushindike. Kadi kena mubutuke munda mutupu, mmubuenze bua bantu basepu. Mpindiewu udi wamba ne: “Maweja-Nangila ke Meme! Kakuena mvidie mukuabu. Meme tshiena muakule mu musokoku. Muaku wanyi kawena ufuma mu miidima. Tshiena mutumine ndelanganyi ya Yakobe diyi, bua inkebele muaba udi mutupu. Meme Maweja-Nangila ndi ngamba malu amu patoke. Malu onsu andi mmanyisha mmalelela. Ndi ngakumbaja.” Nuenu bena matunga makuabu, bavuabu kabayi bashipe, semenayi, nudisangishe, nusemene popamue. Bonsu bavua bafike ne mpingu yabu ya mitshi, nansha badi batendelela mvidie udi kayi mua kubasungidila, kabena ne lungenyi to. Buelayi mu bipangu, nukebe tshinudi mua kuamba bua kudibingisha! Kadi uvua munumanyishe ku kale bidi bienzeka lelu nnganyi? Uvua mubisokolole bangabanga ne kuenzekabi nnganyi? Ki mmeme Maweja-Nangila anyi? Kakuena Mvidi Mukulu mukuabu to, amu meme. Mvidi Mukulu wa diyi dimue, Mvidi Mukulu udi usungidilangana, kenaku, amu meme. Nuenu badi basombe ku ndekelu kua buloba, fikayi kundi meme. Nennusungidile. Bualu Mvidi Mukulu ke meme! Kakuena mukuabu to. Bu mundi Mvidi Mukulu bulelela, ndi nditshipa ne: nenkumbaje malaya anyi. Ndi ndaya ne muoyi umue ne: bantu bonsu nebatue binu kumpala kuanyi. Nebaditshipe bua kundamata kashidi. Nebambe ne: “Amu kudi Maweja-Nangila nkayende, ke kutudi tupeta bukole, ke kutudi mua kutshimuna.” Bonsu bavua banduishe, nebafike kundi ne bundu. Kadi nengambuluishe ndelanganyi yonsu ya Izrayele, bua bapete tshidibu ne bua kupeta. Nanku nebantumbishe. Mvidie Bele kena kabidi ne bukole to. Mvidie Nebo udi mufuane kudishinda. Nanku mpingu yabu badi bayiteka panyima pa nyama idi yambula majitu. Badi bayambula bu mudibu bambula majitu. Idi ne bujitu bunene, panyima pa nyama eyi ikadi mipungile. Mvidie idi iteketa, mifuane kudishinda panshi. Kayena mua kusungidila mpingu yayi. Badi baya ne mvidie mene ayi mu bupika. Nuenu bena Izrayele, ntelejayi, nuenu bena Yakobe badi bashala ne muoyi, nuenu bandi mulame katshia banulela, katshia nuamona diba. Nengikale amu nnulama nenku too ne munuakulakaja. Nennulame bo bo bo, too ne munuatoka nsuki. Meme ke uvua munuambule kale, ntshidi amu nnuambula ne ku lelu. Eyowa, nuenu ke bandi mulame. Nennusungidile. Nenumfuanyikije ne nganyi? Nenungidikije ne nganyi? Nenumfuanyikije ne nganyi, bua tuetu kufuanangana nende? Bantu badi batula mpetu yabu yonsu. Badi bapima nkanu mitoke ya mushinga mukole, ne biamu bia mpawungi. Badi bangata nsenda wa mpawungi ku mudimu, bua abafudile mvidie, udibu batendelela, udibu bakukuila. Pashishe badi bambula mvidie wabu pa makaya abu, baya kumuteka pa muaba wende. Mvidie udi ushalapu, kayi unyunga. Nansha bobu bamubikila, kakuandamuna to. Kena usungidila muntu udi mu dikenga. Lupandu kaluena kule to Nuenu bantomboji, nuvuluke bimvua muenze kale. Nuelangane meji bimpe, nudilengeje. Nuvuluke malu enu a kale. Meme ke Mvidi Mukulu, kakuena mukuabu. Kakuena Mvidi Mukulu mukuabu udi bu meme. Ku tshibangidilu tshia bionsu, ndi mudianze kuamba tshindi ngipatshila. Ndi mudianze kuamba amu ku kale, bivua kabiyi bianji kuenzeka. Ndi ngamba ne: Tshindi ngela meji, ndi ntshikumbaja. Tshionsu tshindi musue, ndi ntshienza. Ndi mbikila nyunyi mudianganyi, ku luseke ludi diba dipatukila. Ke muntu wakumbaja bionsu bindi mujadike. Ndi mmubikila ku ditunga dia kule. Mundi ngamba amu, ke muenzekabi! Mumvua mujadike, ke muvuabi bikumbana. Nuenu bantu badi bateketa mu maboku, nuenu badi bela meji ne: malu andi mulaye atshidi kule, ntelejayi. Malu aa kaena kabidi nenu kule to. Akadi pa kukumbana amu mpindiewu! Lupandu kaluena lunengakana. Meme mene ndi mfika nalu mu Siyone. Eyowa, ndi ntuadila bena Izrayele tshitupa tshia butumbi buanyi. Maweja-Nangila udi wamba ne: Wewe Babilone, tuluka mu nkuasa webe wa lumu. Somba mu lupuishi. Eyowa, somba panshi pa buloba, bualu kutshiena mukalenga mukaji to. Udi mujimije mianzu yebe, kabatshiena bakuinyika ne: “Babilone, mukaji mulengele”, “Babilone, nsongakaji muimpe”. Angata mabue abidi a kupela nawu, upele bukula. Umbushe tshilamba tshidi tshikubuikila mpala. Ubandishe muntumpu uudi muele, uleje bantu mikolu yebe, bua umone mua kusabuka musulu. Lekela kumvua bundu. Leja bantu, bamone biudi musokoke. Meme nendisombuele, muntu nansha umue kayi unkandika. Ndi Musungidi wa bantu banyi. Dina dianyi mMaweja-Nangila muena bukole buonsu, wa tshijila wa bena Izrayele. Wewe Babilone, somba talalaa, puwa. Sokoma mu miidima, bualu udi mujimije muanzu webe wa “Mukalenga mukaji wa makalenga mangi.” Mvua mufikile bantu banyi munda. Nenku meme kubadiwula. Meme kubafila mu bianza biebe. Kadi kuvua ne luse nansha lukese. Bakulakaje mene, uvua mubakengeshe bikole. Uvua uditangila wewe bu mukalenga mukaji, uvua ne bua kudia bumfumu kashidi mu bantu. Kadi kuvua muele meji bimpe, ku malu avua enzeka diba adi. Kuvua nansha muele meji, ku bivua ne bua kuenzeka to. Nenku teleja mpindiewu, wewe mulunda wa masanka, udi musombe talalaa kuyi ne bualu. Wewe udi udiambila munda ne: “Meme tshiena ne undi mfuanangana nende! Tshiakuikala mukaji mukamba to. Tshiakufuisha bana banyi to.” Kadi makenga aa abidi, neakukuate amu dituku dimue. Neufuishe bana bebe ne bayebe amu diatshimue. Bionsu ebi nebikuenzekele, nansha baloji ne bena majimbu benza tshinyi ne ntshinyi, bua kukusungidila. Uvua mutekemene lupandu, amu bua bibi biuvua wenza. Uvua wamba ne: “Muntu kena ummona”. Kadi budiambi buebe bua ne: Ndi mumanye, ndi ne lungenyi lutue, ke budi bukutshimbakaja! Ukadi wamba ne: “Meme tshiena ne undi tufuanangana nende!” Nenku, makenga neakukuate, audi kuyi mua kuepuka. Kabutu nekapone pambidi pebe, kaudi kuyi mua kunyema. Mvula wa tshipupu neakutokele diakamue, uudi kuyi muelele meji. Wewe tungunuka ne mbuku yebe, enza anu malu ebe onsu a majimbu. Ke biuvua mulonge bikole, pautshivua muana. Bumue nebikuambuluishe! Bumue nebipate baluishi bebe! Udi upungila patupu, kuyi upeta tshintu, ukonka badi bamanye malu a mitotu. Bantu aba badi bakosolola diulu mu bitupa, bajoja mabulunge, bamanyisha ku ngondu ku ngondu bidi mua kukukuata, bamueneke, badileje tumone, bavue kukusungidila! Kapia nekaboshe bu bisosa. Ndimi ya kapia neibabutule. Kakakuikala kapia ka makala makese, kadibu mua kuosha diampa, nansha tshiota tshia nkunyi mikese, idibu mua kuota to! Ke muenzelabu bena mbuku bebe, bauvua wangata ne mushinga, bauvua ukonka matuku onsu bituadijile ku buana buebe. Nebaye bonsu, muntu yonsu mu wende njila, bakushiya. Muntu nansha umue kena ushala bua kukusungidila. Nuenu tshisamba tshia Yakobe, telejayi. Nudi nudisua, bua panudi ne dina dia Izrayele, bua panudi ndelanganyi ya Yuda. Nudi nutshipa, nutela dina dia Maweja-Nangila, nutela Mvidi Mukulu wa Izrayele. Kadi kanuena nuditshipilamu, kanuena ne muoyi wa kukumbaja tshinudi nulaya ne mutshipu. Nuenu nudi nudisua, bua padibu banuinyika ne: “Bena tshimenga tshijidila.” Nudi nuditemba nuamba ne: tudi tunemenena kudi Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, udibu binyika ne: “Maweja-Nangila muena bukole buonsu.” Kadi telejayi bualu ebu: Mvua munumanyishe kale malu avua ne bua kuenzeka. Mvua munulayewu, mvua munumanyishewu. Pashishe musangu umue meme kuakumbaja! Kadi ndi mukumanye, muudi muena tshitunu, muudi tshisamba tshidi tshitomboka, tshisamba tshia mutu mukole bu tshiamu. Meme kudianza kukuambila malu aa onsu, kaayi manji kukukuata. Meme kukulejawu, kaayi manji kumueneka. Nanku kuambi ne: “Lupingu luanyi ke ludi luenza bualu ebu. Mvidie wanyi wa mutshi, nansha wa tshiamu tshikunze, ke udi ukumbaja bualu ebu.” Nuenu nuvua bumvue tshimvua mudianze kuamba. Nudi bajadike mpindiewu ne: bionsu bivua amu bikumbane mumvua muambe. Kabiena nanku anyi? Ndi nshima anyi? Kadi bituadije ku lelu, ndi nnumanyisha malu mapiamapia, amvua mulame munda, audi kuyi muelele meji. Ebu ki mbualu bua kale to. Malu aa neamueneke amu mpindiewu. Kuvua mumvue lumu luawu kumpala kua dituku dia lelu, bua kuambi ne: tukadi bamane kumanya bualu ebu. Bushuwa kanuvua bateleje, kanuvua basue kumanya, kanuvua bateye matshi bua kumvua. Ndi munumanye ne: nudi bena lunsonge, biangatshile ku buana buenu. Bonsu badi bamanye munudi “bantomboji”. Kadi bu mundi Mvidi Mukulu, tshiena mua kulonda tshiji tshianyi. Ndi musue bua bantu banemeke dina dianyi. Ke mundi nnufuila luse. Tshiena musue kunubutula. Mvua mukutete. Tshiena mukutete mu kapia, bu mudibu bateta tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Kadi mvua mukupitshishe mu makenga. Pandi muenze nanku, bidi amu bua lumu luanyi, eyowa, amu bua lumu luanyi. Bualu tshiena musue bua bapepeje dina dianyi. Tshiena musue bua bantu bakuabu bangate lumu ludi luanyi meme. Maweja-Nangila udi wamba ne: Tshisamba tshia Yakobe, teleja, wewe Izrayele undi mubikile, teya matshi. Ndi wa momumue matuku onsu, ndi wa kumpala, ne kabidi wa ndekelu. Ndi mushindike buloba ne bianza bianyi meme. Ndi mbalula ne diulu. Pandi mbikila diulu ne buloba, diakamue bidi bimueneka kundi. Bena Izrayele, kungilayi muaba umue, telejayi bonsu buenu: Ndi ne mulunda wanyi, neakumbaje meji andi muelele Babilone. Neakuate mudimu, bua bena Babilone bumvue mundi ne bukole. Kadi wa munkatshi muenu, uvua munumanyishe bualu ebu nnganyi? Kakuena nansha umue. Kadi meme nkavua mubuambe. Meme nkayanyi, mvua mubikile muntu ewu. Meme kumufikisha kunu. Nanku tshionsu tshidiye mutuadije, neatshikumbaje. Semenayi pabuipi nanyi, bua nuteleje bualu ebu: mvua ngamba malu onsu patoke, bituadijile ku tshibangidilu. Kabidi katshia malu aa abanga, udi wakumbaja ke meme. (Kadi mpindiewu, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ke udi untuma, umpesha Mueyelu wende ). Wa tshijila wa bena Izrayele, Maweja-Nangila, uvua muangate bualu buenu ne manza abidi. Ke yeye udi ukuambila ne: “Meme Maweja-Nangila ndi Mvidi Mukulu webe. Meme ndi nkulongesha, malu adi ne bua kukulengelela. Meme ndi nya nebe mu njila uudi ne bua kulonda. Eyi! bu wewe munteleje bimpe, bu wewe mukumbaje tshimvua mukutumine diyi! Nanku musulu wa diakalenga uvua mua kukupuekela. Lupandu luvua mua kufika kuudi, bungi bu mavuala a mayi manene! Ndelanganyi yebe ivua mua kuvulangana, bu tutete tua lusenga ku muelelu wa mayi manene. Meme tshivua mua kuyibenga. Dina diayi kadivua mua kujimina kumpala kuanyi.” Patukayi mu Babilone. Nyemayi lubilu lukole. Nuele mbila ya disanka, numanyishe bualu ebu, too ne ku nshikidilu kua buloba. Buambayi, bumanyishayi, nuambe ne: “Maweja-Nangila mmuangate bualu bua Izrayele, muntu wende, ne manza abidi.” Udi mufile bena diende mu tshipela. Nyota kayena ibasuma. Bua kubanuisha, udi upatula mayi mu lubuebue. Udi upanda lubuebue, mayi kupatuka. Kadi Maweja-Nangila udi wamba ne: diakalenga edi, kadiena bua bantu badi kabayi bitaba, kabayi balama mikenji. Nuenu bantu badi basomba kule, ntelejayi meme. Bisamba bia mu matunga a kule, teyayi matshi enu kundi. Maweja-Nangila uvua mumbikile meme, mamu kayi muanji kundela. Meme mutshikale munda mua mamu, ukavua munsungule bu muena mudimu wende. Uvua muteke mukana muanyi muaku, uvua ufuanangana ne muele mutue. Udi undama, umbuikila ne tshianza tshiende. Udi mungenze mukete mutue, udiye usokoka mu tshibubu tshiende. Kungambilaye ne: “Wewe Izrayele udi muena mudimu wanyi, undi muangate, bua kuleja lumu luanyi.” Kadi meme, mvua ngela meji ne: mvua mukuate mudimu wanyi tshianana, mvua mudibambe muanyi muonsu, kakuyi tshipeta nansha tshimue. Kadi Maweja-Nangila neapeshe bindi ne bua kupeta. Mvidi Mukulu wanyi neansankishe. Mpindiewu, Maweja-Nangila udi ungambila nuwuaye mumfumbe, pantshivua munda mua mamuanyi, bua ngikale muena mudimu wende. Udi musue bua mpingaje ndelanganyi ya Yakobe kudiye, bua mmusangishile tshisamba tshia Izrayele. Nanku Maweja-Nangila udi mumanye bulenga bua mudimu wanyi. Amu Mvidi Mukulu udi umpesha bukole. Yeye kungambila ne: “Kabiena bikumbana bua wikale muena mudimu wanyi anu bua kujula tshisamba tshia Yakobe, ne bua kupingaja kundi bena Izrayele badi bashale ne muoyi. Kadi ndi mukuteke kabidi butoke bua bukua bisamba, bua umone mua kupandisha bantu too ne ku ntengu ya buloba. ” Maweja-Nangila, wa tshijila wa bena Izrayele, udi mudiangatshile mu bianza tshilumbu tshia tshisamba tshiende. Mpindiewu, wewe udibu bapepeja, udibu badiombola, udi mupika wa bakalenga ba tshikisu, Maweja-Nangila udi ukuambila ne: “Pamona bakalenga muudi mupatuke mu bupika, nebajuke mu nkuasa yabu. Balombodi ba matunga pamonabu, nebadiele panshi bua kukunemekela.” Nebaleje mudibu banemeka Maweja-Nangila, wa tshijila wa Izrayele. Bualu yeye uvua mukusungule, udi ukumbaja kabidi bivuaye mulaye. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Padi tshikondu tshia lupandu tshifika, nengandamune ku dindomba diebe. Pafika dituku dia kukupandisha, nenkuambuluishe. Mvua mukuteke, mukulame, bua ukumbaje bimvua mulaye bantu banyi. Ndi nnupingaja mu ditunga dienu, bua nusombe tshiakabidi miaba yonsu mu buloba bua tshijila, buvuabu banyangakaje lelu. Ndi ngambila bena lukanu, bantu badi basomba mu miidima ne: ‘Patukayi, numone butoke.’ Nanku nebikale bu mikoku, idi idia bisosa ku muelelu wa njila, idi ipeta tshiakudia tshiayi pa mikuna yonsu. Kabakufua kabidi nzala nansha nyota to. Nansha tshipepele tshia mu tshipela, nansha munya mukole kabiakubakuata to. Bualu Meme udi ubaludika, ndi mbananga. Nembanuishe mayi matalale a mu mpokolu. Nengandamune mikuna mitumbuke, ishale njila ya kupitshila ku makasa. Nendongolole njila. Tangilayi, mbobu aba bakadi bafika. Badi pa mayi manene, batumina kule. Bamue mbafumine ku mutu kua matunga, banga kudi diba dibuelela, bakuabu ku Ejipitu kuinshi kua ditunga.” Diulu, lejaku disanka diebe! Buloba, Sankaku! Mikuna minene, imbayi misambu ne meyi makole. Bualu Maweja-Nangila udi usamba bantu bende. Bantu bende badi bakenga, udi ubafuila luse. Yerushalayime uvua wamba ne: “Maweja-Nangila mmundekele, Mfumuanyi mmumpue muoyi.” Kadi Maweja-Nangila udi wandamuna ne: Mukaji udi mua kupua muana udiye wamusha mabele muoyi anyi? Udi mua kubenga kunanga muana uvuaye muambule mu difu diende anyi? Bushuwa, misangu mikuabu udi mua kumupua muoyi, kadi meme tshiena nkupua muoyi to. Bualu ndi mufunde dina diebe, Yerushalayime, mu bianza bianyi. Ndi mvuluka bimana biebe matuku onsu. Bantu badi bafika bua bakuibakuluie, badi bendesha lukasa bua kufika. Diba adi bavua babumbula bimana biebe, bavua bakunyanga, badi basemena kule. Banduluka, tangila ku nseke yebe, umone: bana bebe badi badisanga pamue bonsu, bakadi bafika kuudi. Maweja-Nangila udi wamba ne: bu mundi Meme Mvidi Mukulu ne muoyi, ndi nditshipa ne: Neusanke bua bantu bebe, amu bu mudi nsongakaji, udi ubuela mu dibaka, usanka bua mabue a mushinga mukole, ne mukaba muimpe udiye uvuala. Bushuwa bavua banyanga ditunga diebe, badishiya kamuyi bantu. Kadi mpindiewu kadiakuikala bunene bukumbana, bua bungi bua bantu badi bavua kusombamu. Diba adi bavua bakubutula, nebende basemena kule. Uvua udimona bu uvua kuyi ne bana. Kadi neunwue bana bebe bamba ne: “Meme tshiena ne muaba to. Semenaku kakese, bua mmone mua kusomba.” Nenku neudikonke ne: “Udi mumpe bana bonsu aba nnganyi? Nkavua mushale patupu, tshiyi mmona bana banyi. Tshivua mutekemene kupeta bakuabu. Bavua bangipata, bantuma kua bende. Kadi aba, uvua ubakolesha nnganyi? Mvua mushale nkayanyi. Kadi aba mbafume penyi?” Maweja-Nangila Mvidi Mukulu udi wamba ne: Meme nemmanyishe bakalenga ba matunga, tshidibu ne bua kuenza. Nanku nebapingaje bana bebe ba balume, bambula mu maboku abu. Nebapingaje bana bebe ba bakaji, bambula pa makaya abu. Bana bebe nebabadishe kudi bakalenga bakaji ba mu matunga. Nebabakoleshe kudi bakalenga ba matunga. Nebatue mpala panshi kumpala kuebe. Nebakunemeke, balaka lupuishi lua ku makasa ebe. Nenku neumanye, mundi Maweja-Nangila, mudi bonsu badi batekemena kundi kabayi bafue bundu musangu nansha umue. Nebanyenge tshilobu tshia mvita, tshintu tshivuaye mupawule mu mvita anyi? Nebanyenge mukalenga wa tshikisu, muena lukanu uvuaye mukuate anyi? Kadi meme Maweja-Nangila ndi ngamba ne: Eyowa, nennyenge tshilobu tshia mvita, muntu uvuaye muele mu lukanu. Nendiapule mukalenga wa tshikisu tshintu tshivuaye mupawule mu mvita! Yerushalayime, meme nkayanyi, nenduangane ne bena lukuna bebe, bua kupandisha bana bebe. Nengenzele ku bukole bua badi bakukengesha, bashipangane nkayabu. Nebanue, bakuatshike mashi abu, mudibu bakuatshika maluvu a mvinyo mupiamupia. Nenku bantu bonsu nebamanye ne: Ke meme Maweja-Nangila, mupandishi webe. Ndi mudiangatshile tshilumbu tshiebe ne manza abidi. Meme Mvidi Mukulu tshilobu tshia Yakobe. Maweja-Nangila udi unuebeja ne: Nudi nuamba ne: ndi mubenge Yerushalayime, mamuenu, kadi mukanda udi ujadika mundi munubenge wepi? Meme munusumbishe, munutume ku bupika, bua meme kufuta mabanza, kadi ndi munutume kudi nganyi? Eyowa, bavua banusumbishe bua malu enu mabi, bavua babenge mamuenu bua buntomboji buende, bua buntomboji buenu. Pamvua mufike bua kunusungidila, tshivua musangane muntu bua tshinyi? Pamvua mubabikile, kabavua bangandamune bua tshinyi? Maboku anyi mmatambe buipi anyi? Tshiena ne mushindu wa kunuambuluisha anyi? Ndi mupange dikanda bua kunusungidila anyi? Kadi vulukayi ne: meme muakule amu muaku umue, ndi ngumisha mayi manene, ndi ngandamuna misulu yenza tshipela. Nenku, mishipa neipange mayi, neifue nyota, neituadije kubola. Ndi mua kuvuadika kabidi diulu mavuba mafike, amu bu mudibu bavuadika muntu bilamba bia madilu. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu uvua mundongeshe tshindi ne bua kuamba. Ke yeye udi ummanyisha miaku, indi mua kuambuluisha nayi muntu ukadi mupungile. Dinda dionsu, Maweja-Nangila udi umbisha, mpeta kudiye dijinga dikole dia kumuteleja, bu mudi balongi bajinga kuteleja mulongeshi wabu. Eyowa, Maweja-Nangila udi undongesha mundi mua kuteleja. Tshiena mumutombokele to. Tshiena musunuke nansha. Ndi ntuma nyima wanyi kudi bantu badi bantuuta. Ndi ndeja mbanga yanyi kudi bantu badi bantula muedi. Tshiena mbuikila mpala wanyi, padibu bantuila mate, bampenda. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu neangambuluishe. Ke mudibu kabayi mua kuntshimuna. Mpala wanyi udi mukole bu dibue. Ndi mumanye mudibu kabayi mua kumpita bukole. Bualu Maweja-Nangila udi nanyi. Yeye ke udi mumbingishe. Muntu udi ukimina kumbanda tshilumbu nnganyi? Afike, tuye nende kudi ndumbulula! Amfunde, adileje patoke, meme mumumone! Eyowa, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu udi umbingisha. Udi mua kungamba ne: udi muena tshibawu nnganyi? Bena lukuna banyi nebasunsuke bonsu, mudi tshilamba tshisunsuka, padibu batshidia kudi musuasua. Padi muntu wa kunudi muitabe bumfumu bua Maweja-Nangila, ateleje muena mudimu wende. Padi muntu wa kunudi wenda mu miidima, kayi umona butoke, adifile kudi Maweja-Nangila, atekemene kudi Mvidi Mukulu wende. Kadi nuenu bonsu badi batemesha kapia, badi benda ne kapia kasuika ku mikete mu bianza, ndimi ya kapia kenu neinukuate. Mikete inuvua batemeshe neinoshe. Ke bidi Maweja-Nangila musue kunuenzela. Nenukenge bikole, nufuilamu. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Nuenu badi bakeba lupandu, nuenu badi balukeba kundi, ntelejayi. Tangilayi mudibu banusonge ne dibue dia mu lubuebue lukole. Vulukayi mudibu banupatule muaba udibu bapandila mabue mimpe. Vulukayi Abrahame tatuenu, ne Sara uvua munulele. Abrahame kavua ne muana, pamvua mumubikile. Kadi meme kumuela lupemba, ndelanganyi yende kuvulangana pa buloba. Ke mudi Mvidi Mukulu usamba Siyone lelu. Udi musue kufuila badi basomba mu makolu ende luse. Buloba ebu bukavua bu tshipela. Maweja-Nangila neabuenze budimi buimpe. Buloba buatuke ebu, neabuandamune lupangu lua Edene. Koku aku bantu nebele mbila mikole ya disanka. Nebimbe misambu, bakokola bisanji, bela Maweja-Nangila tuasakidila. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Nuenu bantu banyi, ntelejayi bimpe. Nuenu bena ditunga dianyi, teyayi matshi enu kundi. Meme ke udi umanyisha bantu meyi. Meyi ne mikandu bindi ngela, nebitokeshile bantu ba pa buloba njila. Nkadi pabuipi, nkadi pa kunupandisha. Nkadi pa kutshimuna baluishi benu. Bantu badi basomba mu matunga a kule, nembaleje njila mululame. Badi basomba mu bidiila bidi kule kuaka, nebatekemene kundi bua meme kubasungidila. Tangila mulu, mu diulu! Tangila panshi, pa buloba! Diulu nedijimine bu muinshi. Buloba nebusunsuke bu tshilamba. Bantu nebafue bu njiji. Kadi lupandu lundi ntuadila bantu, nelushale kashidi tshiendelele. Bumfumu buanyi kabuakuikala ne ndekelu. “Ntelejayi, nuenu badi bamanye tshindi musue. Nuenu bantu banyi badi bangata meyi anyi ne mushinga, kanutshinyi bantu badi banupenda. Kanutu bundu bua padi bantu banuseka. Bualu nebasunsuke, bu tshilamba tshidibu badia kudi musuasua. Kadi lupandu lundi mfika nalu, nelushale matuku onsu. Bumfumu buanyi nebutungunuke ku ndelanganyi ne ku ndelanganyi ya bantu.” Wewe Maweja-Nangila, tabalaku. Juka lukasa, kunengakanyi. Leja bukole buebe tshiakabidi. Ubuleje bu muuvua muenze kale mu bikondu bipite. Uvua mushipe, musaye Rakabe, nyama wa tshikisu wa mu mayi manene, ki ngwewe anyi? Uvua mumishe mayi manene, bu mayi a lubuwa, ki ngwewe anyi? Uvua mupande njila munkatshi mua mayi manene, bua bantu bauvua musungidile bapitshilemu, ki ngwewe anyi? Maweja-Nangila neapikule bantu bende. Bantu abu nebapingane mu Yerushalayime. Nebabuelemu, benda bela bibingu bia disanka. Disanka didi kadiyi dijika nedikenkeshe mpala yabu. Musangelu ne diakalenga ne biuwule mu muoyi wabu tente. Ntatu ne makenga nebijike. Maweja-Nangila udi wamba ne: Udi unusamba ke meme! Amu meme nkayanyi! Bantu banyi, munudi nutshina muntu mmunyi? Muntu yonsu udi unenga katupa kipi bu bisosa, ufua. Udi upua Maweja-Nangila muoyi anyi? Ke yeye uvua mukufuke. Uvua mubalule diulu, mushindike buloba. Matuku onsu wewe udi uzakala, utshina muena tshinyangu, wela meji ne: neambutule amu mpindiewu. Kadi tshidiye mua kukuenzela ntshinyi? Nkushale amu matuku makese, bena lukanu nebabapatule mu nzubu wa lukanu. Kabakufuila mu nzubu wa lukanu. Kabakupanga kabidi tshiakudia. Meme Maweja-Nangila ndi Mvidi Mukulu webe. Ndi mvundula mayi manene, mavuala awu adila muadi bikole! Dina dianyi meme ke Maweja-Nangila muena bukole buonsu. Ndi mbalula tshiakabidi diulu, ndi nshindika kabidi buloba. Nengambile bena mu Yerushalayime ne: “Nuenu nudi bantu banyi. Ndi nnupesha mikenji yanyi. Nennusokoke mu tshianza tshianyi.” Wewe Yerushalayime, kankamana. Kankamana, juka panshi. Maweja-Nangila uvua mukupeshe dikopu diuwule tente ne tshiji tshiende. Wewe kudinua kumana! Tshinyingunyingu kukuenza! Ku bana ba balume bonsu bauvua mulele, kakuena nansha umue udi ukulombola. Ku bana bonsu bauvua mukoleshe, kakuena nansha umue uuvua mua kueyemena. Makenga avua makukuate, amu abidi abidi: kabutu ne tshinyangu, mvita ne tshiyole tshia nzala. Kadi wa kukudila nnganyi? Wa kukukolesha ku muoyi nnganyi? Bana bebe badi basomba panshi mu masangu onsu a njila, kabayi banyunga, kabayi ne bukole. Bavua bu ngulungu ivuabu bakuate mu bukondu. Ke muvua Maweja-Nangila mubanyoke bikole, bua tshiji tshivuaye natshi. Kadi nuenu, bena Yerushalayime badi mu dikenga, badi benda batetuka bu bantu bavua bakuatshika maluvu, telejayi tshindi ngamba. Maweja-Nangila, Mfumu webe, Mvidi Mukulu webe, udi usungidila bantu bende, ubambila ne: “Ndi ngangata dikopu dia tshiji tshianyi, dinuvua banue dinuenza tshinyingunyingu. Kanuakunuinamu kabidi to. Nendinuishe bavua banukengeshe, bavua banuamba ne: ‘Lalayi panshi, tunudiate.’ Nuvua ne bua kufila nyima yenu, kudi bantu aba bavua bendelapu, bu badi bapitshila mu njila.” Wewe Yerushalayime, jukaku, kankamana, fululuka lukasa. Wewe Siyone, tshimenga tshia tshijila, vuala bilamba biebe bilengele. Bualu benyi ne bantu babi, kabena babuela kabidi muebe to. Lupuishi ndukulamate pambidi. Kadi wewe Yerushalayime, ditutula lupuishi elu. Juka kulu, uye kusomba pa nkuasa webe wa bukalenga. Wewe Siyone, uvua muena lukanu, disulula mionji idi mikunjingila mu nshingu. Maweja-Nangila udi wamba bantu bende ne: “Bavua banufile mu bupika tshianana, kabayi nansha banusumbe. Nanku nebanupikule tshianana, kabayi bafila nansha dikuta.” Maweja-Nangila Mvidi Mukulu udi wamba kabidi ne: “Kale, bantu banyi bavua badiyile ku Ejipitu, kabayi babenzeja malu ku bukole to. Kadi bena Ashure bavua babakengesha baya nabu ku bukole. Mpindiewu tshinudi numona ntshinyi? Bena Babilone kabidi, bavua baye ne bantu banyi mu bupika tshianana, kabayi bafute kantu. Bantu aba badi bakengesha bantu banyi, badi baditambisha, basendeka amu kusendeka dina dianyi. Ke mundi mfika. Bantu banyi nebamanye ne: meme ndi nganyi! Nebamanye ne: meme ndi mbambila malu malelela!” Ndisanka kaayi patudi tumona muntu wenda pa mikuna, ututuadila lumu lua disanka! Udi utuadila bantu lumu lua bupole, lua diakalenga ne lua lupandu. Udi ukuambila wewe Yerushalayime ne: “Mvidi Mukulu webe udi mukalenga.” Teleja bantu bebe, bauvua muteke ku butentekedi. Bonsu badi bela mbila pamue, basanka, bualu mbadimuene ne mesu abu, mudi Maweja-Nangila upingana mu Siyone. Nuenu makolu a mu Yerushalayime, elayi mbila ya disanka, bualu Maweja-Nangila udi wambuluisha bantu bende, usamba bena Izrayele. Maweja-Nangila nealeje bukole buende, bua kukumbaja mudimu wende wa tshijila, bena mu matunga onsu bamona. Too ne ku ndekelu wa buloba, nebamone lupandu, ludi Mvidi Mukulu wetu ututuadila. Nuenu badi bambula malongu, ngesu ne makopu, bua kutendelela nabi Maweja-Nangila, umukayi, umukayi lukasa. Patukayi mu Babilone. Kanulengi tshintu tshibi. Patukayi kanuyi nupia mikiya. Musangu ewu, kanuena ne bua kupatuka mu tshiputuku to. Kanuena ne bua kunyema ne bowa, bualu Maweja-Nangila ke udi wenda kumpala kuenu. Yeye Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, neanulame kabidi luanyima. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Muena mudimu wanyi, neapete tshipeta tshimpe mu mudimu wende, neapete lumu lunene. Bantu bavule bavua bamumone, bavua bakuatshika bowa, bua mpala wende uvua munyanguke. Kavua mufuanangane kabidi ne mpala wa muntu to. Kadi mpindiewu, bantu ba bungi ba mu matunga a bende, nebakeme bualu buende. Bakalenga nebakatshile, kabayi bamanye tshia kuamba. Bualu nebamone malu adi kaayi umvuangana ne avuabu babalondele. Nebumvue malu avuabu kabayi banji kumvua. ” Wa kutudi uvua mua kuitaba bualu, budibu batuambila mpindiewu, nnganyi? Wa kutudi uvua mua kuela meji a ne: Maweja-Nangila nealeje bukole buende nanku, nnganyi? Bualu Maweja-Nangila uvua musue, bua muena mudimu wende ende ukola bitekete bitekete, bu mutshi wa tshitende, bu mutshi udi wela miji mu buloba buume. Kavua ne buneme, nansha bulenga, buvua mua bantu kumutangidila. Kavua ne tshintu nansha tshimue, tshivua mua kusaka bantu bua bamutangile. Bavua bamudiombola kudi bantu. Bavua bamubenga, bualu mmuntu mudine mu makenga. Tuvua bamupetule. Katuvua bamuangate ne mushinga to. Uvua bu muntu uvuabu kabayi mua kutangila. Kadi yeye ke uvua muangate pambidi pende makenga avua ne bua kutukuata tuetu. Uvua musame pamutu petu. Kadi tuetu tuvua bele meji ne: Mvidi Mukulu mmumunyoke, mmumutape mputa, mmumukengeshe. Kadi bavua bamutape mputa, amu bua mibi yetu. Bavua bamukengeshe, amu bua buenzayi buetu. Bavua bamunyoke yeye, bandekele tuetu babinga. Bavua bamutuute bikole, kutulekela tuetu, kabayi nansha batulenga pambidi. Tuvua bapambuke eku ne eku, miaba yonsu, bu mikoku idibu batangalaja, muntu yonsu ulonda wende njila, muntu wende njila. Dinyoka divuabu mua kutunyoka tuetu, bua bilema bietu bonsu, ke divuabu bamunyoke nadi. Bavua bamukengesha, yeye kudipuekesha. Kavua ukandamana. Kavua wamba bualu. Uvua bu muana wa mukoku udibu baya nawu ku tshishipelu. Uvua bu mukoku mu bianza bia badi baukulula boya, kauyi udila. Bavua bamukuata, bamulumbuluisha, baya nende bua kumushipa. Kadi uvua mua kumuakuila nnganyi? Bavua bamumbusha mu buloba bua ba muoyi, bamushipa, amu bua mibi ya bantu bende. Bavua bamujike pamue ne bashipianganyi. Bavua bamuele mu lukita pamue ne babanji, nansha yeye kayi muenze bualu bubi nansha bumue, kayi mupatule miaku ya dishima mukana muende. Kadi Maweja-Nangila uvua muanyishe muena mudimu wende uvuabu bakengeshe. Bu nuwuaye mufile muoyi wende pa mutu pa bantu bakuabu, muena mudimu awu neapete muoyi tshiakabidi, neikale ne ndelanganyi mivule, neashale matuku mavule pa buloba. Yeye ke wakumbaja meji adi Maweja-Nangila nawu. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Muena mudimu wanyi, mmumane kukenga bikole. Nanku neasanke tshiakabidi. Neamone muapetaye tshipeta ku makenga ende. Bantu nebamone mudi muena mudimu ukumbaja bionsu bindi meme musue. Yeye nkayende ke muntu udi kayi muena tshibawu. Neafuile bantu luse, bualu yeye udi muambule bilema biabu. Ke pandi mumuteke, mu mulongu wa bantu banene. Neabanye bintu bia mu mvita pamue ne bilobu. Uvua mudifile, mudipuekeshe, too ne ku lufu, mmuditeke mu mulongu wa benzayi. Kadi uvua muambule pa makaya ende, bilema bia bantu bakuabu bonsu. Uvua muakuile bena tshibawu, bua babafuile luse.” Wewe Yerushalayime, ukavua bu mukaji uvua kayi ne bana. Ela mbila mikole ya disanka. Wewe uvua kuyi ulela kabidi bana ba balume, Sankaku amu kusanka. Bualu Maweja-Nangila udi wamba ne: “Wewe mukaji mudiombola, udi ne bana ba bungi mpindiewu, bapite ba mukaji udibu banange kudi bayende. ” Diundisha munda mua ntenta webe, sakidila bilamba, ubivungulule. Kutangidi bungi bua biudi utula. Lepesha mionji ya kusuika nayi ntenta. Popela milonda bikole mu buloba. Bualu neuvulangane ku nseke yonsu. Bana bebe ba balume nebangatulule maloba adi mu bianza bia bena mutumba. Nebasulule kabidi mu bimenga, muvua mushale dikolu. Kutshinyi to. Kuena ufua kabidi bundu to. Kabakukupetula kabidi to. Nebakunemeke. Neupue muoyi bundu buuvua nabu ku bunsongakaji buebe. Kuakuvuluka kabidi kapeja ka diba diutshivua mukamba. Bualu uvua mukufuke, ke washala bu bayebe. Ke yeye udibu binyika ne: “Maweja-Nangila muena bukole buonsu.” Yeye ke wa tshijila wa Izrayele, udi ukupandisha. Yeye mene ke udibu binyika ne: “Mvidi Mukulu wa buloba bujima.” Maweja-Nangila uvua ukufuanyikija ne mukaji uvuabu bashiye kudi bayende, mushale ne kanyinganyinga kavule. Kadi Mvidi Mukulu webe udi wamba ne: “Mukaji uvuabu basungule mu bunsonga, mudibu mua kumulekela mmunyi? Mvua mukutokele bushuwa, kadi amu bua katupa kipi. Kadi bu mundi nkunanga bikole, ndi nkuangata tshiakabidi. Tshivua musue kukumona kabidi to. Bualu mvua ne tshiji tshikole. Kadi bivua bua katupa kipi. Kadi mpindiewu nenkuleje kashidi, mundi nkunanga bikole. Meme Maweja-Nangila, ndi nkujadikila bualu ebu. Meme nenkusungidile. Nengenze lelu, bimvua muenze mu matuku a Nowa. Mvua muditshipe ne: mayi a mvula kaena mua kubuikila kabidi buloba to. Ndi nditshipa kabidi nanku lelu ne: tshiena nkufikila munda, tshiena nkutandisha kabidi to. Nansha bu mikuna minene mua kutentemuka miaba yayi, nansha bu mikuna mikese mua kunyungakana, kadi dinanga dindi nkunanga nadi, katshia kadiakuandamuka to. Dilaya dindi nkulaya dia kukuvudijila diakalenga nendikumbaje kashidi. Meme Maweja-Nangila, ndi nkuambila bualu ebu. Meme ndi nkunanga.” Wewe Yerushalayime udi mukengi, udibu banyungisha kudi tshipepele tshikole, kakuyi muntu udi ukusamba. Kadi meme Maweja-Nangila ndi ngamba ne: “Nenkuasulule ne mabue malengeja bimpe. Nengenzulule bitaku biebe ne mabue mafikuluke. Mitu ya bimana biebe nenyibake ne mabue makunze, mishiku ya mbelu ne mabue adi akenka. Nenkoleshe bimana bionsu ne mabue a mushinga mukole! Bana bebe bonsu nembalongeshe meyi anyi. Nebasombe mu bupole. Kuakutenkakana kabidi to. Kuakutshina kabidi tshintu to. Kabakukukengesha kabidi. Kuakukuatshika bowa. Muntu kakukutshinyisha nansha. Padi muntu musue kukuluisha, mu mvita yende ayi, meme tshiakumuambuluisha to. Kadi muntu yonsu udi ukuluisha, neumutshimune. Vuluka ne: ndi mufuke nsenda wa biamu, utu usonsola kapia, wenza bia mvita mishindu mishilangane. Udi mufuke muntu udi ushipa nabi bantu, mmeme kabidi! Tshia mvita tshionsu tshidibu bafula, bua kukuenzela natshi bibi, katshiakukuenzela bualu to. Padi muntu musue kukufunda kudi bandumbulula, wewe neumupishishe. Ke tshindi ngenzela bena mudimu banyi bonsu. Ndi mbalama, mbambuluisha bua batshimune baluishi babu. Meme Maweja-Nangila, ndi ngamba nanku.” Luayi, nuenu bonsu badi ne nyota. Ndi nnupa mayi a kunua. Nansha nuenu kanuyi ne makuta. Luayi, nuangate biakudia. Kanuena ne bua kubisumba to! Angatayi mvinyo nansha mabele anu tshianana, kanuyi nufuta! Tshinudi nutudila makuta bua diampa didi kadiyi didisha mubidi ntshinyi? Tshinudi nuditatshishila kanuyi mua kuukuta ntshinyi? Panuikala banteleje, nenupete tshiakudia, tshidi tshilengelela mubidi. Nenudie biakudia bidi bimpe bitambe, nuukuta. Ntelejayi meme. Luayi kundi. Umvuayi diyi dianyi, nenuikale ne muoyi. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Ndi ntua nenu ndondu wa kashidi. Ndi musue kunuenzela bilenga bimvua mulaye Davide. Meme kumuteka, bua ikale mukalenga wa bukua matunga. Ke nuwuaye ne bua kushindika bumfumu buanyi munkatshi mua bisamba. Ne wewe kabidi Izrayele, neubikile bantu benyi, baudi kuyi muanji kumanya. Bantu aba, badi kabayi banji kukumanya, nebafike kuudi. Nebafike kuudi amu bualu buanyi meme, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe, wa tshijila wa Izrayele. Bualu meme ndi nkupesha lumu elu.” Nuye bonsu kudi Maweja-Nangila, bualu mpindiewu udi munuindile! Numuele lubila, bualu udi pabuipi nenu. Muntu mubi alekele njila yende mibi. Udi kayi ne meji makane, alekele meji ende mabi! Bantu bapingane bonsu kudi Maweja-Nangila, bualu neabafuile luse! Bapingane kudi Mvidi Mukulu wetu, bualu neabalekele mibi yabu! Maweja-Nangila udi wamba ne: “Bushuwa, meji anyi kaena bu enu to. Njila yanyi mmishilangane ne yenu. Mudi mutantshi munene munkatshi mua njila yanyi ne yenu, munkatshi mua meji anyi ne enu, amu mudi mutantshi munene munkatshi mua diulu ne buloba. Mvula ne mabungi bidi biloka. Kadi kabiena bipingana mulu, amu bianji kubolesha buloba, kubufukisha, amu bianji kumeneshamu ntete. Ntete eyi idi ipetesha mikuabu idibu mua kumiamina, ne mikuabu idibu mua kudia. Ke mudi kabidi muaku wanyi. Kawena upingana kundi patupu, kauyi upatula bipeta, kauyi ukumbaja bimvua muelele meji. Meme kutuma muaku wanyi, wowu kupeta amu tshimvua muipatshile.” Nenupatuke mu Babilone, nusanke. Nebanupingaje kuenu mu bupole. Diba adi mikuna minene ne mikese, neyele mbila ya disanka. Mitshi yonsu ya mu mpata neituute bikashi kumpa la kuenu. Mitshi ya siprese neitoloke miaba ivua mitshi ya meba. Mutshi wa mirte neutoloke pavua mingonga. Bantu nebatumbishe Maweja-Nangila. Ke mudibu mua kuvuluka kashidi, bivua Maweja-Nangila munuenzele. Maweja-Nangila uvua muambe ne: “Nulonde buakane. Nuenze malu mempe. Bualu lupandu lundi mufike nalu ludi pabuipi, lukadi pa kufika. Bonsu nebamone mundi nkumbaja malaya anyi. Muntu udi wenza bindi ngamba, udi ulama bimpe mikenji yanyi, unemeka bimpe dituku dia Dikisha, kayi wenza bualu bubi nansha bumue, ngwa diakalenga!” Muena tshisamba tshikuabu, udi mulamate Maweja-Nangila, kena mua kuela meji a ne: “Maweja-Nangila mmunteke ku luseke. Mmungumushe munkatshi mua bantu bende.” Muntu mutungula kambi ne: “Ndi amu bu lukunyi luume. ” Bualu Maweja-Nangila udi wamba ne: “Padi muntu mutungula unemeka matuku anyi a Dikisha, padiye usungula bua kuenza bidi bindengelela, padiye ulama ndondu itudi batue ne tshisamba tshianyi, nebafunde dina diende ku bimana bia nzubu wanyi. Muaba awu nebamuvuluke, mudi bana ba balume ne bakaji kabayi mua kuvuluka baledi babu. Nemvuluke dina diende kashidi. Kabakudikupula kudi muntu to!” Maweja-Nangila udi wamba ne: “Bantu benyi badi bandamate, bantumbisha, bannanga, basue kuikala bena mudimu banyi, badi banemeka bimpe dituku dia Dikisha, balama ndondu ituvua batue ne tshisamba tshianyi, nembabikidishe bua babande pa mukuna wanyi wa tshijila. Nembasankishe ne disanka dinene, mu nzubu wanyi wa kutendelela. Nenganyishe ne muoyi muimpe milambu mishilangane ikalabu bandambula pa tshilambuilu. Bualu nzubu wanyi, nebamuinyike ne: Muaba udi bantu ba mu matunga onsu batendelela. ” Maweja-Nangila uvua mupingaje bena Izrayele bavuaye mumuangalaje kuabu, udi wamba kabidi ne: “Nkadi mumane kusangisha bantu, kadi ntshidi nsangisha ne bakuabu bua nuenze nabu tshintu tshimue.” Nuenu bantu banyi, nuenu nyama ya mu mpata, ne nuenu nyama ya muitu, luayi bonsu mu didia dia disanka! Balombodi ba bantu banyi bena Izrayele, badi bampofu bonsu. Kabena bamanye kalu. Bonsu buabu badi bu mbua idi kayiyi yenza mutoyi, kayiyi ibuluka. Badi balotakana, badiolola panshi, basue kulala amu tulu. Badi kabidi bu mbua idi ne lumpukusu, idi idia kayiyi yukuta. Badi amu ne dina patupu dia balami ba mikoku! Kadi kabena bajingulula bualu nansha bumue. Badi benza amu mudibu basue. Muntu yonsu wa kudibu udi udikebela amu tshiende tshidiye ujinga. Badi bamba ne: “Luayi, tuye kukeba maluvu. Netunue maluvu makole, tukuatshike. Maloba netuenze kabidi mutudi tuenza lelu emu. Bualu maluvu adi mashale adi a bungi.” Bantu bakane badi babutuka, kakuyi muntu udi usumpakana bualu buabu. Bantu bimpe badi bafua mu mvita, kakuyi muntu udi ubatangila. Kadi ndi mbapatula mu bianza bia bantu badi babakengesha. Nebabuele mu bupole buanyi. Nanku bantu badi balonda njila wa buakane, nebamone mua kuikisha talalaa. Semenayi apa, nuenu, bana ba mukaji muena mbuku, tshisamba tshia bena buendenda ne bena buenzayi. Unudi nuseka nnganyi? Unudi nuela bibingu nnganyi? Unudi nuela kadimi nnganyi? Kanuena bana badi bantombokela anyi? Kanuena tshisamba tshia bena dishima anyi? Nudi nuenda buendenda muinshi mua mitshi minene, miaba yonsu idi mitshi ya dileji. Ku muelelu wa misulu, muinshi mua mbuebue, nudi nulambula mvidie bana. Mabue a busenu a mu musulu, ke tshiuma tshienu tshinudi nutendelela. Anu mabue awu ke anudi nulambula, nunuisha maluvu, ke anudi nulambula bia pa madimi. Ndi nnuebeja ne: bionsu ebi bidi mua kunsankisha anyi? Udi udilongoluela bulalu pa mikuna mitumbuke yonsu. Popu apu ke paudi ubanda bua kulambula milambu. Udi mukudike lupingu lua mvidie webe kunyima kua tshiibi tshiebe tshia ku nzubu. Udi uvula bilamba biebe, meme muikale kule. Udi ubanda pa bulalu buebe, ulongoluelamu muaba munene. Udi usumba balume baudi munange, usanka bua kulala nabu pa bulalu abu, wewe kumona bualu! Udi udilaba mafuta, udiela ne manananshi a mupuya muimpe, bua kuya kutendelela mvidie Meleke. Uvua mutume bantu mutantshi mule ne mikenji. Wewe kubatuma too ne ku muaba wa bafue. Wewe kupungila ne luendu luebe lua kukeba mvidie. Kadi kuena muambe ne: “Mbikumbane.” Wewe kupeta tshiakabidi dikanda, kuyi uvuluka dipungi diuvua nadi to. Udi mukukuatshishe bowa, uudi utshina bikole nanku, bua wewe kunshima, bua wewe kubenga kunzuluka, bua wewe kubenga kungangata ne mushinga, nnganyi? Bu mundi mupuwe mutantshi mule, kuena ungangata kabidi ne mushinga. Udi wela meji ne: biudi wenza mbiakane anyi? Kadi meme nensokoluele bantu bubi bua bionsu biudi muenze. Mvidie yebe ayi kayakukupetesha kantu nansha kamue. Paudi wela lubila, ulomba diambuluisha, mvidie yebe yonsu ayi ikupandishe, tumone! Kadi mvunde neaye nayi, lupepele neluyikombe! Amu bantu badi batekemena kundi, nebapiane ditunga, nebasombe pa mukuna wanyi wa tshijila. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Longololayi njila, koleshayi, pandayi njila, umbushayi mu njila bintu bionsu bidi ne njiwu, bantu banyi benda kamuyi lutatu.” Udi ku mutu kua bintu bionsu, udi usomba mu nzubu wa kashidi, udibu binyika ne: Wa Tshijila, ke yeye udi wamba ne: “Meme Mvidi Mukulu wa tshijila, ndi nsomba mulu. Kadi ndi ngenda kabidi ne bantu badi mu makenga, badi ne muoyi wa bupuekele. Nanku nempingajile muena bupuekele muoyi, nempingajile mukengi disanka. Bualu tshiena ntandisha bantu banyi, tshiena mbafikila munda kashidi. Tshianana bantu banyi bonsu bandi mufuke, nebajimine kashidi. Ntupakanyi ya bena Izrayele, ivua mianji kumfikisha munda. Mvua mubanyoke ne tshiji. Tshivua musue kubatangila kabidi to. Kadi bobu bavua batungunuka amu ne dienza bibi, muvua muoyi wabu ubalongesha. Ndi mumanye bimpe mudibu benza. Kadi meme nembenzele nenku: Nembalengeje, nembalombole mu njila, nembakoleshe ku muoyi! Bantu bavua bavuala bilamba bia madilu, nembeleshe mbila ya disanka. Nempandishe, bushuwa nempandishe bantu bonsu, badi kule ne badi pabuipi. Ke mundi ngamba meme, Maweja-Nangila.” Kadi bantu babi, badi bu mayi manene adi ela mavuala, kaayi ne mushindu wa kubatama. Mayi a nanku adi muwule ne binyindanyinda kabidi ne bintu bibi bionsu tente. Mvidi Mukulu wanyi udi wamba ne: “Lupandu kaluena bua bantu babi to.” Maweja-Nangila udi wamba ne: Ela lubilu lukole. Kulekedi to. Diyi diebe difike kule, bu mudi muadi wa mpungi. Vuluija bantu banyi mudibu bantombokela. Manyishayi ndelanganyi ya Yakobe bilema biayi. Badi bankeba ku dituku ku dituku, basue kumanya tshindi meme musue bua benze. Badi bu bena ditunga dia bantu badi benza bimpe, badi bakumbaja meyi avuabu bapete kudi Mvidi Mukulu wabu. Badi bandomba bua meme kukosa nsambu amu pa yoyi. Badi bajinga kuikala pabuipi nanyi. Kadi badi bankonka ne: “Mutuajila biakudia mmunyi, paudi kuyi utumona? Mutuadikengesha mmunyi, paudi ulengulula bualu ebu?” Nenku meme kuandamuna ne: Tangilayi mene tshinudi nuenza: nansha nuenu bajile biakudia, nudi nukeba kudisankisha amu nuenu nkayenu. Nudi nukengesha bena mudimu benu. Nudi nutandangana, nukumangana. Panudi nujila biakudia mushindu ewu, mundi meme mua kuteleja dindomba dienu mmunyi? Dijila dia biakudia dia mushindu ewu, ke dindi musue meme anyi? Ke dituku dia kudipuekesha dindi mua kuanyisha meme anyi? Kuinyika mutu bu dilenga, kuvuala bilamba bia madilu, kulala mu lupuishi, ke dituku dinudi nuenu nuamba ne: ndia tshijila anyi? Ke dituku dinudi nuela meji ne: didi disankisha meme anyi? Nudi bamanye tshijila tshindi musue. Tshidi nunku: kulekela bantu bavuabu bakuate mu lukanu kapayi bualu, kumusha majitu adi manemenene pa makaya abu, kupikula bantu badibu bakengesha, kumusha pambidi pa bantu bionsu bidi bibabueja mu bupika, kuabanyangana tshiakudia tshienu ne muntu udi ne nzala. Nubueje bapele, ne badi kabayi ne pa kulala mu nzubu muenu. Nuvuadike bantu badi kabayi bilamba. Kanubengi kuenzela muanenu bimpe. Diba adi, nenusanke, nukenke, mudi diba dikenka mu dinda. Mputa yenu neyume lukasa. Nengende nenu. Nennulame kumpala ne kunyima. Nennupandishe. Panuambikila, nennuitabe. Panudi nulomba diambuluisha, nennuambile ne: “Ndi mfika!” Panudi nulekela kukengesha bantu, panudi nubenga kupetula bakuabu, kubafunkuna munu, kubajana, panudi nuabanyangana tshiakudia tshienu ne muntu udi ne nzala, panudi nudisha muntu udi ne dikenga, nenku butoke nebuipate miidima muaba unudi nusombela. Pa mutu pa kuikala mu miidima, nenusombe mu butoke bu munda munya. Maweja-Nangila neanulombole. Nansha nuenu bende mu tshipela, neanudishe nuukute, nupete bukole. Badi banumona nebasanke. Bualu nenuikale bu lupangu, ludibu bamiamina mayi mavule, bu mpokolu wa mayi a bungi, adi kaayi akama. Nenku nenuasulule miaba ivua mishale makolu. Nenuibakulule nzubu mipiamipia, pa bitaku bia nzubu binukavua bamane kulekela kale. Bantu nebanumanye bu bantu badi balongolola miaba ya mu bimana bia tshimenga idi minyanguke, bu bantu badi balandakaja misesu idi mu tshimenga. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Panudi nulekela mudimu dituku dia Dikisha, nulekela kudienzela malu dituku dianyi dia tshijila, panudi nutangila dituku dia Dikisha bu dituku dia disanka, dia kungenzela mudimu, bu dituku dia kunnemeka, panudi nudinemekelamu bushiwa, nulekela mudimu, nubenga kudienzela malu, nubenga kuakula bia tshianana, nenku meme nengikale mpokolu wa disanka dienu. Meme Maweja-Nangila nennutumbishe ku mutu kua bionsu. Nennusombeshe talalaa, mu ditunga divua nkambua wenu Yakobe mupete bu bumpianyi. Meme Maweja-Nangila ndi ndaya nanku.” Nudi nuela meji ne: maboku a Mvidi Mukulu kaena male makumbane bua kunusungidila anyi? Nudi nuela meji ne: matshi a Maweja-Nangila adi mapate, kaayi mua kunuteleja anyi? Nansha kakese! Kadi bubi buenu ke budi buasa tshimana pankatshi penu ne Mvidi Mukulu wenu. Bualu bua bilema bienu, Maweja-Nangila ukadi utangila kua tshianana, kayi musue kunuteleja. Bualu bianza bienu bidi ne mashi. Minu yenu idi minyanguke ne malu mabi. Nudi nuakula amu bua kujana bantu, bua kushiminyinangana malu. Nudi nufundangana ku tubadi amu ne muoyi mubi. Nudi nulumbululaku, kanuyi nukeba bulelela. Malu anudi nujadika adi amu a dishima. Bionsu binudi nuamba bidi amu bia patupu. Nudi amu nukeba kukengeshangana, nupatula munda muenu amu malu mabi. Malu anudi bela meji bua kuenza, adi amu mabi bu makela a nyoka. Muntu udi walenga, udi ufuilaku diakamue. Dikela diodi ditayike, didi dipatula nyoka wa ntoka. Malu anudi nuenza adi amu bu buntande: muntu kena mua kubuvuala, muntu kena mua kudibuikilabu. Buntande budi amu bupetesha bantu dikenga. Ke mudi bianza bienu bienza mudimu, amu bua kukengesha bantu. Nudi nunyema lubilu, bua kuya kuenza malu mabi. Nudi nuambuluja makasa, bua kushipa badi kabayi ne bualu. Meji anudi nuela adi amu a kuenzela bakuabu bibi. Mu njila yenu nudi numiamina tshimvundu ne kabutu. Kanuena bamanye njila wa bupole. Kuonsu kunudi nupitshila, nudi nudiatakaja buakane mu makasa. Nudi nulonda amu njila mikonyangale. Kadi muntu udi unulonda mu njila yenu ayi, kakupeta bupole to. Ke mudi Mvidi Mukulu kayi utuambuluisha lukasa, kayi ukumbaja bivuaye mutulaye. Tuvua batekemene kumona butoke, kadi miidima idi miaba yonsu. Tuvua bindile bua diba dipatuke, kadi tudi tuenda amu mu miidima yabufuku. Tudi tuenda tutetuka, bu mpofu udi wenda ulonda tshimana. Tudi tububuta bu muntu, udi kayi umona kudiye uya. Munda munya tudi tutetuka, bu badi benda mu njila munda nkulu. Tudi ne bukole bua mubidi, kadi tukadi bu bantu bafue. Tudi tupuma bonsu bu nyama wa lonji, tudila muadi bu kamandankutshi. Tuvua batekemene kudi Mvidi Mukulu, bua atuambuluishe, kadi kena muenze kalu to. Tuvua bindile lupandu, kadi ludi netu kule. Maweja-Nangila, misangu mivule, tuvua bakutombokele. Bilema bietu bidi bibipisha. Buntomboji buetu mbutulamate. Tudi bamanye bimpe ntupakanyi yetu. Tuvua bakutombokele. Tuvua bakutonuene mesu. Tuvua babenge kukulonda, wewe Mvidi Mukulu wetu. Tuvua bakule amu bua kukengeshangana, ne bua kutomboka. Tshitudi tuelangana meji munda, tshitudi natshi mu lungenyi, tshidi amu dishima. Nenku bantu kabena benza bimpe to. Kabena bakumbaja bidi Mvidi Mukulu musue. Mu bisalu kamuena kabidi muntu wa muoyi muimpe, kamuena udi wamba malu patoke. Eyowa, bulelela kabuena bumueneka kabidi to. Muntu udi musue kushala wa muoyi mulenga, badi bamuiba bionsu bidiye nabi. Maweja-Nangila mmumone bionsu bidi bienzeka. Kena wanyisha bua bantu badiatakaje buakane. Maweja-Nangila uvua mumone muvua muntu nansha umue kayi wambuluisha bavuabu bakengesha. Uvua ukema, bua pavua bantu kabayi bambuluishangana. Ke mudiye musue kukuata mudimu yeye mene. Bu mudiye unanga bantu, udi ukeba kubasungidila. Maweja-Nangila udi uvuala buakane, mudibu bavuala kazaku ka tshiamu ka mvita. Udi wasa lupandu, mudibu basa tshifulu ku mutu. Uvua uvuala dijinga dia kulongolola malu mimpe, amu mudibu bavuala bilamba. Tshinkutu tshidiye mudibuikile, ke disuminyina didiye nadi dia kuluangana mvita. Neafute bantu bilondeshile malu avuabu benze. Neatekele bena lukuna bende bonsu tshiji tshikole. Neabanyoke nansha bobu base kule. Nenku bantu nebatshine Maweja-Nangila. Nebanemeke butumbi buende, bituadije luseke ludi diba dipatukila, too ne luseke ludidi dibuelela. Neafike lubilu, bu musulu wa muenji mukole, udibu basakila kudi tshipepela. Maweja-Nangila nealue bua kupikula Yerushalayime, ne bena Izrayele bonsu badi bakudimuna nsombelu yabu. Ke yeye mene udi ujadika bualu ebu. Maweja-Nangila kuamba kabidi ne: “Monayi ndondu undi ntua nenu: Mueyelu wanyi neunutulukile. Ndi nnulongesha malu anyi bituadije ku mpindiewu ne kashidi. Tshiena ngumusha dilongesha edi kunudi, nansha kudi bana benu, nansha kudi biikulu benu. Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku awu.” Yerushalayime, juka, ukenke bu diba! Bualu meme ndi mfika, meme butoke buebe. Lumu lua Maweja-Nangila nelukutokeshe, bu diba ditshidi dipatukilaku. Midima idi imbuikile buloba. Bantu badi benda mu miidima ya bufuku. Kadi wewe, Maweja-Nangila udi ukukenkesha, bu diba ditshidi dipatukilaku. Butumbi buende nebumuenekele pa mutu pebe. Nenku bukua matunga nebuende butangila ku butoke buwakenkesha. Dinkenke dia butoke buebe nedikoke bakalenga kuudi. Kenzakana ku nseke yebe yonsu, umone mudi bana bebe bonsu bafika. Badi badisangisha pabuipi nebe. Bana bebe ba balume badi bafume kule. Bantu badi bakupingajila bana bebe ba bakaji, babambula mu maboku. Paudi ubamona, neukenke ne diakalenga. Neusanke, usangale. Mutshima webe neuwule ne disanka. Bualu biuma bidi bipitshila pa mayi manene, nebifike kuebe. Lupetu lua matunga a bantu neluvulangane kuebe. Ditunga diebe nediuwule ne nyama ya tumelu tente. Bangenda mushinga ba mu Madiyane ne ba mu Efa nebafume ku Saba, bisumbu ne bisumbu, ne tumelu tuabu. Nebakutuadile tshiamu tshia mpawungi ne musenga wa kamonya. Nebende batumbisha Maweja-Nangila. Nyama ya bena Kedare, neisangile kumpala kuebe. Mikoku ya bimpanga ya bena Nebayote neikale yebe. Nebaye nayi pa tshilambuilu tshia Maweja-Nangila. Neikale milambu idi ilengelela Maweja-Nangila. Mvidi Mukulu neavudije lumu lua nzubu wende bikole. Aba bonsu mbanganyi? Badi baya lukasa bu mavuba, bu tshisumbu tshia nkudimba idi ipingana mu tshilamba tshiayi. Ke matu adi afuma ku mielelu ya mayi a ku matunga a kule. Matu manene adi enda kumpala. Bana bebe badi pa matu aa, bafumine ku matunga a kule, bambule mpawungi yabu ne biamu bitoke bia mushinga mukole. Badi balua bua kutumbisha Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu webe, wa tshijila wa bena Izrayele. Bualu Yeye ke udi ukusankisha nenku. Maweja-Nangila udi wambila Yerushalayime ne: Benyi nebibakulule bimana biebe. Bakalenga babu nebikale bena mudimu bebe. Bualu mvua mukunyoke bushiwa, pamvua ne tshiji. Kadi ndi ne disanka mpindiewu, dia kukuleja mundi mukunange. Nebunzulule biibi biebe, kabayi babinjila nansha bufuku nansha munya. Nanku bantu nebamone mua kukutuadila biuma bia mu bukua matunga. Bakalenga babu nebalondangane, ewu ubuela, mukuabu ubuela. Kadi tshisamba tshionsu, nansha bukalenga buonsu, bidi bibenga kukuenzela mudimu, nebijimine. Bisamba abi nebibutuke. Mitshi mimpe yonsu ya mu metu a Lebanone, mitshi ya siprese, ya pine, ne mikuabu, nebafike nayi muebe. Nebalengeje nayi nzubu wanyi wa tshijila, muaba undi nsomba, undi ndeja lumu luanyi. Bantu bavua bakukengesha, nebasemene kuudi, nebiname panshi. Bantu bonsu bavua bakulembakaje, nebadiele ku makasa ebe. Nebakuinyike ne: “Ke tshimenga tshia Maweja-Nangila”, “Ke Siyone musoku wa wa tshijila wa bena Izrayele. ” Wewe uvua musoku uvua bantu kabayi banange, muntu nansha umue kavua mupitshile muebe. Kadi nenkuenze kabidi tshimenga tshidi tshisankisha bantu tshiendelele, tshidibu mua kuditemba natshi kashidi. Bena matunga ne bakalenga babu, nebakukuatshile mudimu, mudi mamu wamusha muanende. Nenku neumanye ne: meme Maweja-Nangila ndi mukupandishi webe. Meme Mvidi Mukulu wa Yakobe, ndi mudiangatshile bualu buebe ne manza abidi. Nenkutuadile kuebe tshiamu tshia mpawungi pa mutu pa tshiamu tshikunze, tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole pa mutu pa tshia kabanda, tshiamu tshikunze pa mutu pa mabaya, tshiamu tshia kabanda pa mutu pa mabue. Bupole ne buakane ke bamfumu ne bakalenga, bambateka mu ditunga diebe. Mu ditunga diebe, kabakumvua kabidi mutoyi wa mvita to. Munda mua ditunga diebe kamuena kabidi kabutu nansha tshinyangu. Kadi newinyike bimana biebe dina ne: “Lupandu”, ne biibi biebe ne: “Lumu lua Mvidi Mukulu”. Bua wewe kuikala ne butoke, kuakukengela kabidi diba mu munya, nansha ngondu butuku. Bualu meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe, nentekeshe muebe matuku onsu, nenkukenkeshe ne butoke buanyi buonsu. Kanuakukengela kabidi diba, bua kuenda mu butoke munda munya. Kanuakukengela kabidi ngondu, bua kuenda mu butoke butuku to. Bualu meme Maweja-Nangila nenkutekeshe butuku ne munya. Dikenga diebe nedijike. Bantu bebe bonsu nebalame meyi anyi. Kabakubipata kabidi mu ditunga diebe. Ke bantu bamvua mufuke ne bianza bianyi, bua baleje bantu bakuabu butumbi buanyi. Badi bu mitshi indi mukune mu lupangu luanyi. Mu tshiota tshikese, nemuikale bantu tshinunu. Tshiota tshishadile ku bionsu, netshidiunde, tshienze tshisamba tshinene. Ke tshindi ngenza lukasa meme Maweja-Nangila, pakumbana tshikondu. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, mmunguwuje ne Mueyelu wende, bualu mmundabe manyi a tshijila, mmutume bua kumanyisha bapele lumu lua disanka, bua kukolesha ku muoyi badi benda batekete mu maboku, bua kuambila bavuabu baye nabu mu matunga a bende ne: nudi mua kuya kuonsu kunudi basue, ne bua kuambila bena lukanu ne: mbamane kunupatula mu lukanu. Uvua muntume bua kumanyisha bantu ne: tshidimu etshi, Maweja-Nangila mmunufuile luse. Dituku edi Mvidi Mukulu wetu neanyoke baluishi bende. Mbantume bua kusamba bonsu badi mu madilu, bua kusankisha bena mu Siyone badi badila muadi. Ndi ne bua kubasa tshifulu tshia lumu, pa mutu pa butu buvuabu babalabe ku mitu. Ndi ne bua kubalaba mafuta a mupuya muimpe, bua kumusha dibungama didi pa mpala yabu. Ndi ne bua kubavuadika tshilamba tshia tshibilu, bua kumusha kanyinganyinga kadi mu muoyi wabu. Nanku nebabafuanyikije ne mitshi idi isankisha Mvidi Mukulu, nansha ne lupangu luimpe ludi luleja butumbi bua Maweja-Nangila. Nebasulule nzubu muimpe muaba udi dikolu. Nebibakulule nzubu, uvuabu babumbule kale. Nebalongolole bimenga bivua binyanguke mutantshi mule. Benyi nebafike muenu, bua kudisha bimuna bienu. Bantu badi bafume kule, nebanudimine madimi, nebanukunyine mionji ya mvinyo. Nuenu mene nebanuinyike ne: “Ke batuangaji ba Maweja-Nangila.” Bantu nebanutele bamba ne: “Ke bantu badi bakuatshila Mvidi Mukulu wetu mudimu.” Nenusankile ku mpetu ya bukua matunga. Nenuditembe ne bintu biabu. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Nuvua bafue bundu. Bantu bavua banupenda, banupetula, banutuila mate mu mesu. Kadi bu muvuabu banupepeje, nenupete buloba budi bupite buenu bua kale misangu ibidi. Bituadije ku mpindiewu, nenusombemu, nusanke kashidi. Meme Maweja-Nangila ndi munange bantu badi benzelangana bimpe. Kadi ndi ndiwula bantu badi bangata tshintu tshia bende ku bukole. Nensankishe bantu banyi. Nentue nenu ndondu wa kashidi.” Nebamanye ndelanganyi yenu miaba yonsu, mu matunga onsu. Bantu bonsu badi babamona, nebamanye ne: ke bantu badi Maweja-Nangila muele lupemba. Ndi ngela Maweja-Nangila tuasakidila muanyi muonsu. Ndi ntumbisha Mvidi Mukulu wanyi ne musangelu, bualu dingambuluisha diende didi bu tshivualu tshidiye umvuadika. Lupandu ludiye untuadila, ludi bu tshinkutu tshidiye umbuikila. Ndi ne disanka bu dia musedianganyi mupiamupia, udi wasa tshifulu tshia tshibilu, nansha bu dia nsongakaji udi ubuela mu dibaka, uvuala bilengejilu biende. Bushuwa, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu udi upatula lupandu ne lumu, kumpala kua bisamba bia bantu. Amu bu mudi mu buloba mutoloka mitshi, nansha bu mudi mu budimi bumena ntete idibu bamiaminamu. Bu mundi nkunanga, Yerushalayime, tshiakupuwa to. Bu mundi nkunanga Siyone, tshiakushala amu patupu, tshiyi ngenza bualu to. Nensengelele Mvidi Mukulu too ne ku diba didi lupandu luebe lumueneka, mudi butoke bukenka mu munya, ne tshimunyi tshia kapia butuku. Bisamba bia bantu nebimone mudi Maweja-Nangila mukupikule. Bakalenga bonsu nebabandile lumu luebe. Bantu nebakuinyike dina dipiadipia, didi Maweja-Nangila mukubikile nadi. Newikale bu tshifulu tshia bumfumu, bu nsala wa lumu, mu tshianza tshia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe. Kabakukuinyika kabidi ne: “Mmukaji udibu babenge”. Ditunga diebe kabena badinyika kabidi ne: “Mbuloba bunyanguke”. Kadi nebakuinyike ne: “Munanga wa Maweja-Nangila”. Nebinyike buloba buebe ne: “Ke mukaji udi usomba mu dibaka dimpe”. Bualu neusankishe Maweja-Nangila bulelela, kabidi buloba buebe nebuikale bu mukaji musela. Eyowa bu mudi nsongalume usela muana wa bakaji, ke mudi Ewu udi ukuibakulula ushala bayebe. Bu mudi mubangila usankisha mumubangidi, wewe kabidi neusankishe Mvidi Mukulu webe. Ndi muteke batentekedi pa bimana biebe wewe Yerushalayime. Kabena ne bua kupuwa, nansha munya nansha butuku. “Nuenu badi bavuluija Maweja-Nangila malaya avuaye mulaye bena Yerushalayime, kanuladi nansha kakese. Kanumushidi mpunga, too ne pamanaye kuibakulula tshimenga, ne penzaye tshimenga etshi muaba udibu batumbisha mu matunga onsu.” Maweja-Nangila mmuditshipe, wamba ne: “Bulelela, bu mundi ne bukole bua kuenza tshindi musue, ndi nditshipa kudi bantu banyi ne: tshiena mua kuitaba bua baluishi bebe kudiabu ntete ya bukula iudi mudime, nansha bua bantu badi bafuma ku matunga a bende kunuabu maluvu mapiamapia, audi mutatshile ne midimu. Amu bantu bavua banowa ntete ya kuenza bukula, nebayidie, batumbisha Maweja-Nangila. Bavua bapole tumuma tua mvinyo, nebanue maluvu mu lubanza lua nzubu wanyi wa tshijila.” Bena Yerushalayime, patukayi, patukayi lukasa mu tshimenga. Longoluelayi bantu badi bapingana muabu njila. Jibikilayi biina bidi panshi mu misesu. Umbushayi mabue adimu. Bandishayi dibendele, bua bantu bamanye tshidi Maweja-Nangila ubamanyisha ku ntengu ne ku ntengu ya buloba ne: Ambilayi bena Siyone ne: “Mupandishi wenu udi ufika, udi ufika ne bonsu badiye mupikule, udi ufika ne tshipeta tshia ku mudimu wende.” Nebanuinyike ne: “Ke bantu ba tshijila, ke bantu bavua Maweja-Nangila mupikule.” Wewe Yerushalayime, kabena bakuinyika kabidi ne: “Tshimenga tshidi Mvidi Mukulu ubenga.” Kadi nebakuinyike ne: “Tshimenga tshidiye unanga.” Nganyi ewu udi ufuma ku Edome, mu tshimenga tshikulu tshia Bosra, ne bilamba bikunze kunzuu? Udi muvuale tshinkutu tshiende. Udi wenda mpala muele mulu, mudiumvue mudiye ne makanda! Maweja-Nangila udi wandamuna ne: — Ke meme! Ndi mufike bua kukosa nsambu, ndi mufike bua kunyoka bukua matunga, bua nsungidile bantu banyi. — Kadi mudi bilamba biebe bikunze kunzuu mbishi? Makeji makunze awu mmafume penyi? Bidi bifuanangane ne bilamba bia muntu uvua ukama tumuma tua mvinyo mu tshiamu. — Eyowa, ndi mukame tumuma mu tshiamu nkayanyi. Tshivua ne muena kuetu nansha umue uvua ungambuluisha. Mvua ne tshiji ne lonji. Meme kudiata bantu, kubatua miseba. Mashi abu avua mansampukile ku bilamba, ke mudi bilamba bianyi ne makeji makunze nanku. Mvua ne dijinga munda muanyi dia kusombuela bantu banyi lelu. Bualu tshikondu tshia kupikula bantu banyi tshiakumbanyi. Meme kukenzakana, kukeba muntu wa kungambuluisha! Kupanga! Meme kukema, kupanga muntu uvua mua kunkolesha ku muoyi. Kadi meme kushindika bua kukuata mudimu nkayanyi. Tshiji tshianyi tshivua tshimpesha dikanda. Meme kuzaaza bantu, bualu mvua ne tshiji. Meme kubalembakaja ne tshiji tshianyi, kutangalaja mashi abu panshi. Ndi musue kuvuluija bantu muoyi mulenga udi Maweja-Nangila nawu. Ndi musue kumutumbisha, bua bionsu bidiye mutuenzele. Uvua muenzele tshisamba tshia Izrayele bimpe bitambe, bualu udi utshinanga kashidi, utshifuila luse misangu yonsu. Maweja-Nangila uvua muambe ne: “Bena Izrayele mbantu banyi, mbana banyi, badi kabayi mua kundinga to.” Nanku Mvidi Mukulu kubasungidila. Mu makenga abu onsu, kena mutume muntu mukuabu bua kubambuluisha. Kadi uvua mubasungidile amu yeye mene. Yeye uvua muangate bualu buabu ne manza abidi, bualu uvua mubanange, ubumvuila luse. Yeye ke uvua mudiangatshile malu abu, mubambule mu maboku ende, ku tshikondu ne ku tshikondu. Kadi bavua bamutombokela, bavua banyingalaja Mueyelu wende wa Tshijila. Nanku Maweja-Nangila kudienza muluishi wabu, kubanga kuluangana nabu mvita. Amu diba adi, bantu bende kuvuluka Moshe, ne malu avua menzeke kale. “Mvidi Mukulu uvua musambuishe kale bantu bende ne balombodi babu mu mayi manene, mpindiewu udi penyi? Mvidi Mukulu uvua mutume Mueyelu wende munkatshi muabu, udi muaba kaayi? Ke yeye uvua wenda ku dia balume dia Moshe, umuambuluisha ne diboku diende dikole. Uvua mupandulule mayi, bena luendu batangile. Ke muvuaye mupete lumu kashidi. Yeye ke uvua mubafile, munkatshi mua mayi manene. Batata benda amu bimpe, kabayi nansha batetuka, amu bu mudi nyama ya tubalu yenda mu mpata. Bavua amu bu mudi ngombe ipueka mu tshibandabanda. Mueyelu wa Maweja-Nangila uvua ubafikisha ku muaba uvuabu mua kuikishila.” Nenku, Maweja-Nangila, ke muuvua muludike bantu bebe nanku. Pa bualu ebu bantu nebakutumbishe kashidi. Maweja-Nangila nansha wewe musombe mu diulu, mu muaba webe muimpe wa tshijila, tangila bidi bituenzekela panu panshi. Dinanga diebe dikole, diuvua mutunange nadi didi penyi? Bukole buebe buuvua nabu mu mvita butshidiku anyi? Kuena kabidi musue kutufuila luse anyi? Maweja-Nangila kubengi kutuleja muudi utunanga. Bualu amu wewe ke udi Tatu wetu. Abrahame nkambua wetu, kena mubimanye. Yakobe kena mutuvuluke. Kadi wewe, Maweja-Nangila, udi Tatu wetu, wewe ke udibu binyika ku kale kuonsu aku ne: “Mutusungidi wetu.” Maweja-Nangila, uvua muanyishe bua tupambuke, tulekele njila webe, tuikale ne tshitunu, tubenge bumfumu buebe bua tshinyi? Pingana kutudi, bualu tudi bena mudimu bebe, bantu baudi mudisunguile. Tuetu bantu bebe ba tshijila, tuvua ne bumfumu mu dietu ditunga amu bidimu bikese. Baluishi betu kufika, kunyanga nzubu webe wa tshijila. Kukadi bidimu bivule, tudi amu bamueneke bu bantu baudi kuyi uludika, baudi kuyi muinyike dina diebe. Eyi! Bu wewe mua kupanda diulu, bu wewe mua kupueka panuapa! Mikuna ivua mua kuzakala kumpala kuebe. Pueka ne bukole bu kapia kadi kuosha nkunyi, kasabisha mayi. Nanku neuleje baluishi bebe bonsu, muudi Mvidi Mukulu bulelela! Bukua matunga nebuzakale kumpala kuebe, pawenza malu adi atukuatshisha bowa, atuvua katuyi batekemene. Eyowa, pawapueka, mikuna neizakale kumpala kuebe. Katshia kabena banji kumvua bamba, ki mbanji kumanya, mesu katshia ki mmamone mvidie mukuabu udi wambuluisha, bantu badi batekemena kudiye, muudi wewe ubambuluisha. Wewe udi wakidila bantu badi benza muudi wewe musue, badi bitaba ku diyi diebe ne disanka, badi bakeba kulonda njila iudi mubaleje. Uvua mufika munda, bualu tuvua bakutombokele. Kadi netupande, patuikala tulonda njila webe utuvua balonde kale. Tudi bonsu bantu babi, katuena bakanyine kukukuatshila mudimu. Tudi bu tshintu tshipia mikiya. Nansha mianda mimpe ituvua tuenza, idi kabidi mikuatshike muendi bu tshilamba tshidi ne makeji a mashi. Bualu bua bilema bietu, tudi bu mabeji mume a mutshi, adi lupepele luambula luya nawu. Kakuena muntu nansha umue udi ukeba kukulomba diambuluisha, ujinga kudilengeja, ukuitaba. Bualu wewe mene kuena musue kutumona kabidi. Ukadi mumane kutubenga bua bilema bietu. Kadi wewe, Maweja-Nangila, udi amu tatu wetu. Tuetu tudi diima. Wewe ke udi mutufumbe, tudi bonsu bintu biuvua muenze ku bianza biebe. Maweja-Nangila, kutuleji tshiji tshipite bukole. Kuvuluki kashidi ntupakanyi itudi nayi. Tudi tukusengelela ne: vuluka mutudi bonsu bantu bebe. Bimenga biebe bia tshijila mbishale dikolu. Yerushalayime mmushale tshipela, ne Siyone mmubutuke. Nzubu webe wa Tshijila, muvua batatuetu bakutumbishila, nzubu wetu mulengele wa kutendelela, mbamoshe mujima kudi kapia. Muaba ewu utuvua banange bikole, ukadi mpindiewu dikolu. Maweja-Nangila udi mua kushala upuwa amu nanku, paudi umona dikolu edi, anyi? Udi mua kushala mupuwilamu, utushiya mu dikenga didi ditupita anyi? Maweja-Nangila udi wamba ne: Mvua musue kuambuluisha bantu aba, kadi kabavua bandomba diambuluisha nansha. Mvua mujinge kubenzela bimpe, kadi kabavua bankeba to. Nansha bantu abu kabayi bantendelela, mvua amu mubambile ne: “Ndipu, ndi mfika ”. Meme mvua muoluele bantu bavua bantombokela bianza. Bantu aba bavua balonda njila mubi, uvuabu badisunguile. Ke bantu badi bamfikisha tshiji misangu yonsu ku mesu a bantu. Badi balambula milambu mu mpangu yabu, boshila mvidie yabu ya tshianana manananshi pa bilambuilu bia tushole. Badi basomba mu nkita, babuela mu mbuebue. Badi badia munyinyi wa ngulube, bateka mu malongu abu biakudia bidi ne mikiya. Badi bambila bantu badi basambakena nabu ne: “Semenayi kule, kanundengi to, bualu ndi muntu wa tshijila. Patupu nudi mua kufua.” Pandi mmona malu adibu benza, ndi mpeta amu tshiji. Kadi, ndi mumanye bionsu bivuabu benza. Tshiakupuwa kabidi to. Tshiakuikisha, amu meme mumane kubanyoka. Meme Maweja-Nangila ndi ngamba ne: ndi ntangila malu mabi avuabu benze, ne avua bankambua babu benze kabidi. Bobu aba bavua boshila mvidie yabu ya dishima manananshi pa mikuna minene. Bavua bankeba tshiji pa mikuna mikese. Nenku, nembanyoke amu kubanyoka, bilondeshile malu abu mabi onsu avuabu benze kale. Maweja-Nangila udi wamba ne: Padibu basangana mu budimi bua mvinyo tshisangi tshia tumuma tuimpe lutambe, badi bamba ne: “Katutshilengi, bualu netshitupeshe mvinyo muimpe.” Nengenze bia momumue ne bantu badi bandamate. Tshiakubashipa to. Meme nemvudije bena tshisamba tshia Yakobe, ne bena diku dia Yuda. Bonsu aba bandi musungule, nebasombe pa mikuna yanyi minene, nebapiane ditunga. Bantu badi bandamate nebasemu nzubu yabu. Bantu badi bankeba, nebadishe bimuna biabu mu mpata wa Sarone. Mu tshibandabanda tshia Akore ngombe yabu neipete lupangu, ne muaba wa kulala. Kadi nuenu badi bengela nyima, badi bapua njila wa mukuna wanyi wa tshijila muoyi, nennuenzele tshinyi? Nuenu nudi nufila biakudia kudi mvidie Ngade, bua kupeta dikasa dimpe. Nudi nulambula mvidie wa Meni, maluvu mashilangane bua kuepuka dikasa dibi! Nanku ndi munusunguile lufu lua tshinyangu. Nenufue bonsu binu panshi, bua banukose mitu. Bualu, mvua munubikile, kadi nuenu nansha kuitaba. Mvua munuambile malu, kadi nuenu nansha kunteleja. Nutu nuenza amu bindi mubenge. Nudi nusungula amu bidi kabiyi mua kunsankisha. Telejayi, tshindi meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ngamba: nuenu nenuikale ne nzala, kadi bantu banyi nebadie. Nuenu nenufue nyota, kadi bantu banyi nebanue. Nuenu nenufue bundu, kadi bantu banyi nebasanke. Nebikale ne disanka dinene, nebele mbila bua diakalenga didibu nadi. Kadi nuenu, yenu mbila neikale ya dikenga. Nenukengakane ne muadi, muoyi neunushikile munda. Bantu banyi nebangate dina dienu, bua kutshipa nadi bantu bakuabu. Nebambe ne: “Maweja-Nangila Mvidi Mukulu akushipe, bu mudiye mushipe kampande nansha kansanga.” Kadi, bantu banyi badi bandamate, nebapete dina dikuabu. Bantu badi basue kujingila bakuabu diakalenga mu ditunga, nebabele lupemba, batela amu dina dia Mvidi Mukulu umue, udi ukumbaja malaya ende. Bantu badi basue kulaya malaya, nebaalaye batela amu dina dia Mvidi Mukulu umue udi ukumbaja malaya ende. Maweja-Nangila udi wamba ne: Eyowa, makenga a kale bantu kabakuavuluka kabidi to. Neajimine ku mesu anyi. Bualu nemfuke diulu dipiadipia, ne buloba bupiabupia. Kabakuvuluka kabidi diulu dikulukulu ne buloba bukulukulu. Kabakubielela kabidi meji to. Sankayi amu kusanka. Kanulekedi to. Nuele amu mbila ya disanka, bua bionsu bindi mfuka. Yerushalayime undi mfuka neikale amu ne disanka. Bantu badi basombamu nebuwule ne musangelu tente. Meme kabidi nengikale ne musangelu bualu bua Yerushalayime ewu. Nenguwule ne disanka, pandi mvuluka bantu banyi. Kabakumvua kabidi mu Yerushalayime nansha miadi, nansha mbila ya dikenga. Kabakusangana kabidi muana mutekete ufua ne bidimu bikese, nansha mukulumpe udi kayi ukulakaja uboboka. Bualu wafua mutekete amu udi ufua pa mvula lukama. Wikale kayi mupete bidimu ebi, nebamutangile bu muntu muela mulawu. Muntu yeye muase nzubu, nealalemu bulelela. Yeye mukune mionji ya mvinyo, neanue maluvu ayi bulelela. Kukuasa kabidi nzubu, bua muntu mukuabu kumuangata to. Kakukuna kabidi bintu, bua muntu mukuabu kusanka nabi to. Bantu banyi nebalale panu baboboke, amu mudi mitshi ilala bidimu ne bidimu. Bantu bandi nnanga nebasanke ne bintu bivuabu bapete ku midimu ivuabu bakuate. Kabakukuata kabidi midimu amu patupu. Kabakulela kabidi bana, bua bana kufuabu to. Bualu bobu ne bana babu, nebikale bena tshisamba tshindi ngela lupemba. Kabayi banji kumbikila, meme nembitabe. Kabayi banji kujikija dindomba, meme nkadi mumane kumvua. Nyama wa mubuabua ne kana ka mukoku nebidiile pamue. Nyama wa ntambue neadie bisosa bu ngombe. Nyoka bua kudiaye, neadie amu lupuishi. Maweja-Nangila udi wamba ne: Bantu kabakuenza kabidi bibi, nansha kukengesha muntu nabu pa mukuna wanyi wa tshijila to. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Diulu didi nkuasa wanyi wa bukalenga, buloba ntshitekelu tshia makasa anyi. Nzubu unudi mua kungashila meme, nnzubu kaayi? Muaba undi meme mua kusomba mmuaba kaayi? Tshionsu tshinudi numona, meme ke udi mutshienze ne bianza bianyi. Ndi nnuambila ne: bionsu ebi mbianyi. Kadi muntu undi ntangila ne disanka, ke muena muoyi wa bupuekele, udi unyingalala bua mibi yende, udi uteleja diyi dianyi ne luzakalu, ungitaba. Bualu bantu aba bua kulambula milambu, badi bashipa ngombe. Kadi badi mua kushipa kabidi muntu mene. Badi bakosa mukoku muminu, kadi badi bashipa kabidi ne mbua mene. Badi balambula mulambu wa bia pa madimi. Kadi badi amu mua kulambula nansha mashi a ngulube. Badi bosha manananshi, kadi badi banemeka kabidi mvidie ya dishima. Bualu bantu aba mbadisunguile njila udibu basue kulonda. Bidi bibasankisha ke bindi mbenga meme. Meme kabidi nensanke padibu bakenga. Nembatumine makenga onsu, adibu batshina. Bualu ndi muele lubila, kadi muntu nansha umue kena mungitabe. Meme kubambila malu, kadi kabavua bateleja. Bavua benza amu bindi mubenge. Bavua basungula amu bidi kabiyi binsankisha.” Nuenu badi bateleja diyi dia Maweja-Nangila ne luzakalu, bamuitaba, umvuayi tshidiye unuambila. Nudi ne bena kuenu, badi banudiwula, banuipata munkatshi muabu, bualu nudi balamate Mvidi Mukulu. Badi banuamba, baseka ne: “Maweja-Nangila aleje bukole buende tumone munudi basanka!” Kadi bobu nebafue bundu. Telejayi amu mutoyi udi mu tshimenga, mutoyi udi mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Ke Maweja-Nangila udi unyoka baluishi bende, bua malu abu mabi. Tshimenga tshianyi tshidi bu mukaji udi ukeba kulela. Makenga a pa lulelu kaayi manji kumukuata, udi ulela muana wa balume, kayi muanji kubuela mu dikenga dia pa lulelu. Katshia bantu ki mbumvue bualu bua nanku to! Kabena banji kumona mudi malu a nanku enzeka to! Ditunga didi mua kumueneka dituku dimue anyi? Badi mua kulela tshisamba diba dimue anyi? Kadi ke bidi bienzekela Siyone. Utshibuelelaku mu makenga a pa lulelu, ukadi ulela bana bende! Maweja-Nangila udi unukonka ne: “Meme mumane kufikisha mukaji ku tshikondu tshidiye mua kulela, ndi mua kumukandika bua kaledi muana anyi? Meme mumane kulongolola diledibua dia tshisamba, tshiena mua kukandika bua bualu ebu kabuenzeki to!” Nuenu badi bananga Yerushalayime, sankayi nende pamue, sangulukayi bualu buende. Nuenu bonsu bavua mu madilu, bua pavuaye mu dikenga, sankayi nende mpindiewu. Nenku nutshionkomoke! Nenudie nuukute, padi Yerushalayime unusamba, unudisha, mudi mukaji wamusha muana dibele, bua bana banue dibele ne disanka. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Ndi ntuma musulu wa diakalenga ku Yerushalayime, ne biuma bia matunga makuabu bungi bu musulu udi mupasalale mu tshisuku. Nenkukube mudi mamu wamusha muanende, umutuala ku lubese, umukongololuela pa bibelu biende. Eyowa, meme kabidi nenkusambe mudi mamu usamba muanende, — nenkusambe nansha mu Yerushalayime! — Bushuwa, nenumone bionsu abi. Diba adi nenusanke. Bukole nebupingane mu mifuba yenu, mudi bisosa bipeta muoyi mu mvula mbedi.” Maweja-Nangila nealeje bantu bende mudiye ne bukole. Kadi nealeje baluishi bende tshiji tshidiye natshi. Tangilayi Maweja-Nangila udi ufika mu kapia. Matempu ende a mvita adi afika bu mvula wa tshipupu. Maweja-Nangila mmuwule ne kanyinganyinga, udi ufika bua kujikija tshiji tshiende, kukumbaja mu ndimi ya kapia bivuaye muambile bantu ne mikanu. Ku kapia ne ku muele wa mvita, ke kudi Maweja-Nangila ukosela nsambu mu bukua bantu. Bantu nebafue bapite bungi. Ndi ngamba apa bua bantu badi bumusha mikiya, bua kubuelabu mu mpangu mikuabu bua kutendelela mvidie. Badi bimane panyima pa muntu udi munkatshi, badia munyinyi wa ngulube, nansha wa mpuku, nansha bintu bikuabu bidibu kabayi mua kudia. Bantu aba nebabutuke tshiapamue. Maweja-Nangila ke udi wakula awu. Udi mumanye malu mabi adibu benza, ne meji adibu bela. Maweja-Nangila udi wamba ne: Ndi makasa mu njila. Nkadi pa kusangisha bantu ba mu bisamba bionsu, ba miakulu yonsu, bua bamone lumu lundi nalu. Nembaleje mundi ne bumfumu. Kadi bantu bakuabu bandi mumane kupandisha, nembatume mu bisamba bia bena Tarshishe, bena Pule, bena Lude, — ke bantu badi bamanye bikole mua kuela mikete, — bia bena Tubale ne bena Yavane, ne mu bidiila bidi kulekule. Miaba yonsu ayi bantu kabena banji kumvua butumbi buanyi. Kadi bantu bambatuma, nebamanyishe bena bisamba ebi butumbi buanyi. Nenku bisamba ebi nebipingaje kuabu bana benu bonsu bavua muabu. Nebabande pa tubalu, mu matempu a mvita, ne pa bipoyi. Nebende panyima pa mpunde ne pa tumelu. Nebafike ku mukuna wanyi wa tshijila mu Yerushalayime. Maweja-Nangila udi wamba ne: ke mulambu udibu bandambula. Nenguanyishe amu mundi nganyishe mulambu udi bena Izrayele bantuadila mu nzubu wanyi, mu ngesu milengeja. Maweja-Nangila udi wamba ne: nensungule kabidi munkatshi mua matunga a bende aa, batuangaji banyi ne bena Levi babambuluishi. Maweja-Nangila udi wamba ne: ndelanganyi yebe ne dina diebe nebishale kashidi kumpala kuanyi, amu mudi diulu dipiadipia ne buloba bupiabupia bindi mfuka bua kashidi. Maweja-Nangila udi wamba ne: Nenku ku ngondu ku ngondu, dituku dia Dikisha dionsu, bantu ba pa buloba bujima nebafike bua kuntendelela. Nenku nebafike bua kumona bitalu bia bantu bavua bantombokele. Tshikusu tshidi tshibikunya katshiena mua kufua to. Kapia kadi kabiosha, kakena kajima lukasa to. Bidibu bamone nebikuatshishe bantu bonsu buowa. Mu mukanda emu, badi batuambila malu onsu adi Yirmeya, muana wa Ilkiya muambe, ne adiye muenze. Yirmeya uvua wa mu diku dia batuangaji. Batuangaji abu bavua basombela mu musoku wa Anatote, mu buloba bua bena Binyamine. Yoshiya, muana wa Amone, mumane kulala mu bukalenga bua bena Yuda bidimu dikumi ne bisatu, Maweja-Nangila kutuadija kuambila Yirmeya malu onsu aa. Maweja-Nangila kumuambila malu tshiakabidi tshikondu tshivua Yoyakime, muana wa Yoshiya, mu bukalenga bua bena Yuda, too ne ku ndekelu wa bukalenga bua Sedekiya, muana mukuabu wa Yoshiya, mmumue ne too ne mu tshidimu tshia dikumi ne tshimue tshia bukalenga ebu, pavuabu bakuata bena Yerushalayime mu ngondu muitanu wa tshidimu atshi, baye nabu mu bupika. Maweja-Nangila kungambila ne: — Nkavua mukumanye, tshiyi muanji kukufumba munda mua mamuebe. Nkavua mukusungule, kabayi banji kukulela. Nkavua mukufundile mudimu wa kuya kuambila bisamba bionsu miaku yanyi. Ke meme kuandamuna ne: — Eyi! Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ntshidi muana mukese. Tshiena mua kuakula munkatshi mua bantu to. Kadi Maweja-Nangila kungambila ne: — Lekela kuamba ne: ntshidi muana. Neuye kudi bantu bonsu kundi nkutuma. Neubambile miaku yonsu indi nkumanyisha. Kutshinyi bantu aba to, bualu ndi nebe bua kukusungidila. Ke bivua Maweja-Nangila mungambile. Pashishe kuololaye tshianza kundengaye mukana, ungambila ne: — Wewe, newambile bantu miaku yanyi. Tangila, lelu ndi nkupa mudimu wa kuenza munkatshi mua bisamba ne makalenga, wa kujuula ne miji, ne wa kushimbula, wa kubutula, ne wa kunyangakaja, kadi kabidi wa kuasulula ne kukuna. Pashishe, Maweja-Nangila kunkonka ne: — Yirmeya, udi umona tshinyi? Meme kumuandamuna ne: — Ndi mmona ditamba dia mutshi wa amande, mutshi udi udimuja bantu. Maweja-Nangila kungambila ne: — Udi mumone bimpe. Meme ndi ndimuija, bualu nenkumbaje tshindi muambe. Maweja-Nangila kunkonka kabidi ne: — Yirmeya, mpindiewu udi umona tshinyi? Meme kumuandamuna ne: — Ndi mmona luesu lunene, luwule tente ne mayi asaba. Ludi luseke lua ku mutu wa ditunga, lutangila kundi. Pashishe, Maweja-Nangila kunjinguluila ne: — Udi mumone bimpe. Dikenga nedifumine ku luseke lua ku mutu wa ditunga bua kukengesha bantu bonsu badi basomba mu ditunga. Teleja tshindi ngamba: Nembikile bantu bonsu ba mu makalenga a ku mutu kua ditunga. Bamfumu babu nebafike, nebateke nkuasa yabu kumpala kua biibi bia Yerushalayime. Bimana bia Yerushalayime, ne bimenga bionsu bia bena Yuda, nebabinyungulukile bua kubikuata. Nennyoke bena ditunga nanku, bilondeshile mushindu undi mukose tshilumbu tshiabu, bua malu mabi onsu adibu benze. Bantu aba bavua bambenge meme, baye kulambula milambu kudi mvidie mikuabu. Bavua batendelele mvidie, mvidie ivuabu badienzele! Wewe Yirmeya, kolesha muoyi. Umuka! Uye kubambila bionsu bindi nkuambila bua wewe kubamanyisha. Kabatshinyi to. Wewe mubatshine, meme nenkukuatshishe bowa kumpala kuabu. Biangatshile lelu, nenkupeshe bukole. Newikale bu tshimenga tshikolesha ne bimana, bu dikunji dia tshiamu, bu tshimana tshiasa ne tshiamu tshikunze, kumpala kua bena ditunga bonsu, kua bamfumu ba bena Yuda, balombodi ba mu bukalenga, batuangaji ne bantu bakuabu bonsu, badi basomba mu bukalenga. Nebakuluishe, kadi kabena bakutshimuna to. Bualu meme ndi nebe bua kukusungidila. Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku. Maweja-Nangila kungambila ne: — Yirmeya, uye kumanyisha muntu yonsu udi mu Yerushalayime ne: Maweja-Nangila udi wamba ne: Ndi muvuluke mushindu uuvua kale. Ndi muvuluke muuvua mundamate, pautshivua nsongakaji! Uvua munnange bikole, patutshivua babangilangane! Uvua undonda mu tshipela, muaba udi kauyi utoloka tshintu. Wewe Izrayele, uvua wanyi meme nkayanyi, bu biakudia bia tshianyi bidibu banowa. Bantu bonsu bavua bakuluisha meme kubakengesha. Diakamue kupetabu diakabi. Meme Maweja-Nangila, ndi njadika nanku. Nuenu ndelanganyi ya Yakobe, nuenu bena mu bisamba bionsu bia Izrayele, telejayi bindi ngamba. Maweja-Nangila udi unukonka ne: Bankambua benu bavua bammone ne bualu bubi kaayi? Bakandekela bua tshinyi? Bakambenga amu bua kutendelela mvidie ya tshianana. Nanku bobu kabidi badi bantu ba tshianana! Kabavua nanyi bualu, kabavua bebejangana ne: ‘Maweja-Nangila udi penyi? Yeye ke uvua mutupatule mu Ejipitu, mutupitshishe mu tshipela, muaba muume uvua ne mbuwa, muaba kauyi mayi, udi ukuatshisha bantu bowa, muaba udi muntu kayi upitshila, kayi wasa nzubu.’ Meme Maweja-Nangila mvua munufikishe mu ditunga didi ne biakudia bia bungi, bua nuenu kupeta biakudia bisheme bia mishindu yonsu bidi muaba awu. Ditunga edi divua dianyi meme Maweja-Nangila. Nuenu kubuelamu, kadi nuenu kunyanga ditunga edi ne mikiya. Muaba awu uvua wanyi meme. Nuenu kuunyanga, kushalawu muaba mubi mutambe. Batuangaji kabena bankeba ne: ‘Maweja-Nangila udi penyi?’ Bantu bavua bamanye mikenji bikole, kumpangabu. Balombodi ba bantu kuntombokela meme Maweja-Nangila. Bambi kuambila bantu malu mu dina dia Baale. Bantu bonsu kutendelela mvidie ivua kayiyi ne bukole. Nanku, ndi nenu tshilumbu. Nendumbuluishe ndelanganyi yenu. Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku. Nanku, nuye kukonka bantu badi mu bidiila bia bena Ngreke, banuambile. Nuye kukonka bena Arabe badi mu Kedare. Nenujadike ne: bobu kabena benza bibi, munudi nuenu nuenza to. Nenujadike ne: kakuena tshisamba tshidi tshianji kubenga mvidie yatshi. Kabidi mvidie ayi, kayena nansha mvidie ya bushuwa! Kadi, tshisamba tshianyi tshia bena Izrayele, nansha bobu bamane kumona butumbi buanyi, kumbengabu, kunshintakaja ne mvidie idi kayiyi mua kubambuluisha. Nuenu badi mu diulu, kemayi bikole. Uminyinayi ne bowa, bua bualu bua mushindu ewu. Meme Maweja-Nangila, ndi njadika nanku. Bantu banyi bena Izrayele mbenze malu mabi abidi: Mbambenge meme, mpokolu wa mayi mimpe. Mbadiumbuile biina bia mayi. Kadi biina bia mayi abi mbimane kuela mitanta, kabiena mua kulama mayi to! Mpindiewu bena Izrayele mbapika bavuabu basumbe anyi? Bavua babalele bapika bua bashale nanku kashidi anyi? Nansha kakese! Kadi mudibu bashale lelu tshiakudia tshia bantu ba bisamba bikuabu mbishi? Bena bisamba abi badi bakungula bu nyama ya lonji, badi baluisha bena Izrayele, badi babakanyina. mBanyangakaje ditunga dia bena Izrayele bikole, bikuate bowa. Mbuoshe bimenga bia bena Izrayele. Bantu kabena basamu kabidi to. Bena mu tshimenga tshia Memfise ne tshia Tapanese mene kubeyabu bena Izrayele nsuki. Bionsu ebi mbienzeke, bualu nuenu bena Izrayele nudi badikebele diakabi. Nudi babenge Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wenu, uvua unulombola mu njila. Mpindiewu, nudi nuya kuenza tshinyi mu Ejipitu? Nudi nuya kunua mayi a musulu wa Nile anyi? Nudi nuya kudi bena Ashure bua tshinyi? Bua kunua mayi a mu musulu wa Perate anyi? Nuenu bena Izrayele, badi banunyoka bua bubi buenu. Badi banukengesha bualu nudi bantomboji! Nenku, mimanye ne: kulekela Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, kubenga kumutshina, mbualu butambe bubi. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, ndi njadika nanku. eku ne eku Maweja-Nangila udi wamba ne: Wewe Izrayele, kukadi matuku a bungi audi mumbenge, muntombokele, wamba ne: “Ndi musue kudisombela.” Ke paudi ulala miaba yonsu pa mikuna, ne muinshi mua mitshi idi ne dileji dia bungi, bu mukaji muena tshiendenda. Meme Maweja-Nangila mvua munukune, mudibu bakune mionji ya mvinyo muimpe. Nuvua bu maminu mimpe amvua mukune mu buloba. Kadi nudi banyanguke bua tshinyi? Nukadi bu mionji ya mvinyo mibole, indi tshiyi mua kumanya kabidi to. Izrayele, nansha wewe muowe mayi ne nsabanga, nansha wewe mudilabe nsabanga wa bungi, bubi buebe kabuena bujimina to. Budi amu bumueneka pambidi pebe pandi nkutangila. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi njadika nanku. Izrayele, mmunyi muudi ukimina kuamba ne: “Tshiena ne manyanu, tshiena mutendelele mvidie Baale?” Tangila biudi wenza mu tshibandabanda! Utonde bionsu biuvua muenze! Udi bu muana wa kamelu mukaji, udi unyemakana eku ne eku. Udi bu nyama wa mpunde mukaji, udi muibidile mu tshisuku, mumanye njila yonsu ya mu tshipela. Nyama awu udi ununkila lupepele ne lukuka lukole. Kakuena tshidi mua kumukandika bua kuyaye kudi nyama mikuabu. Nyama ya mpunde milume idi ikeba mukaji awu, imupeta lukasa misangu yonsu idiye mumvue muoyi wa kuya kudi mulume. “Wewe Izrayele, udimuke! Paudi unyema lubilu lukole neutapike ku makasa, muminu webe neume ne nyota!” Kadi, wewe udi wamba ne: “Lekela kulengelela, ndi munange mvidie ya bantu ba bisamba bikuabu. Ndi musue kuyitendelela.” Nuenu bena Izrayele: bakalenga ne balombodi ba mu bukalenga, batuangaji ne bambi, matuku makese aa nenuikale ne bundu, bu muivi udibu bajikidila. Nudi nuambila lupingu lua mutshi ne: “Wewe ke tatu wetu!” Nudi nuambila lupingu lua dibue ne: “Wewe ke mamu udi mutulele!” Pa mutu pa nuenu kupingana kundi meme Maweja-Nangila, nudi bangele nyima. Kadi panuapeta dikenga, nenumbikile nuamba ne: “Luaku, utupandishe!” Kadi, meme Maweja-Nangila nennukonke ne: “Mvidie inuvua badienzele idi penyi? Pikalayi ne bukole, inusungidile, panudi mu dikenga! Bualu nuenu bena Yuda, bungi bua bimenga bienu, ke bungi bua mvidie yenu.” Maweja-Nangila udi ukonka ne: Nudi nundiwula bua tshinyi? Nuenu bonsu nukadi bambenge. Meme kununyoka, kadi kabiena binuenzela bualu to. Kanuena bateleja mibelu eyi. Kadi nuenu kushipa bambi benu, bu nyama ya ntambue ya lonji. (Bantu badi babala bualu ebu mpindiewu, bateleje bimpe tshidi Maweja-Nangila wamba! ) Bena Izrayele, meme Maweja-Nangila ndi nnukuatshisha bowa mudi tshipela nansha mudi ditunga didi ne miidima bikuatshisha bantu bowa anyi? Eyi, bantu banyi bena Izrayele, mmunyi munudi nuamba ne: “Tudi tuenza mutudi basue, katuena tupingana kuudi!” Nsongakaji udi mua kupua muoyi bilengejilu ne mabue a mushinga mukole anyi? Mukaji udi ku dibaka udi mua kupua muoyi mukaba muimpe muluka, uvuaye muvuale mu tshibilu tshia dibaka anyi? Nansha kakese. Kadi nuenu bantu banyi bena Izrayele, nudi bampue muoyi matuku a bungi kaayi mua kubala to. Bu muudi ne budimu mu nsombelu webe udi udikebela baudi musue kunanga. Bua kubapeta, ukadi muibidilangane ne buenzavi. Badi basangana mashi a bakengi, badi kabayi ne bualu too ne ku nzemba ya bilamba bienu. Nuvua babashipe bua tshinyi? Kanuvua babajikidile batula biibi bia nzubu yenu bua kuiba to. Kadi nansha nuenu benze bionsu abi, nudi amu nuamba ne: katuena ne tshilumbu to. Maweja-Nangila ke udi mupile, bualu udi utufikila munda kapayi bualu. Kadi bu munudi nuamba ne: katuena benze bualu bubi, ndi musue kunulumbuluisha. Nudi nutua eku ne eku, nukeba kutua ndondu ne matunga a bende. Kadi bena Ejipitu nebanufuishe bundu, muvua bena Ashure banufuishe bundu. Nenupingane ne bundu, babuikile bianza ku mesu. Bualu, meme Maweja-Nangila, tshiena musue bua nukebe bantu ba nanku bua banuambuluishe. Kanuena mua kupeta diakalenga kudi bantu aba to. Maweja-Nangila udi ukonka ne: Pikala mulume mubenge mukajende, mumuipate, mukaji awu kumuselabu kudi mulume mukuabu, bayende wa kale udi mua kumuangata kabidi bu mukajende anyi? Nansha kakese! Ditunga didi mua kunyanguka. Kadi, wewe Izrayele, ndi njadika ne: udi mumane kuenda tshiendenda ne balume ba bungi. Muudi musue bua meme kukuangata kabidi bu mukajanyi mbishi? Tangila ku mikuna. Udi mua kumona muaba nansha umue udibu kabayi balale nebe anyi? Udi musombe ku mpenga kua njila muindile babayebe, mudi bena Arabe bindile bantu mu tshipela, bua kuiba bintu biabu. Udi unyanga ditunga ne tshiendenda, kabidi ne buenzavi buebe. Nanku meme Maweja-Nangila, ndi mubenge bua mvula kaloki nansha ku ntuadijilu nansha ku ndekelu kua tshidimu. Kadi, wewe ne tshitunu udi wenda amu tshiendenda, kuyi utonda bubi buebe. Mpindiewu udi umbikila ne dikamakama, wela mbila ne: “Tatu wanyi, mulunda wanyi wa ku buana, Mumfikile munda kashidi anyi? Neushale nanyi ne lukuna kashidi anyi?” Eyowa, ke muudi wamba nanku. Kadi, kuena ulekela kuenza malu mabi, audi mumanye mupite bakaji bakuabu! Tshikondu tshi vua mukalenga Yoshiya mu bukalenga, Maweja-Nangila kungambila ne: — Udi mumone mudi Izrayele wenda tshiendenda anyi? Udi uya miaba yonsu ku mikuna, ne muinshi mua mitshi yonsu idi ne dileji dia bungi, bua kuenda tshiendenda. Meme kuela meji ne: Izrayele neapingane kundi. Kadi kena mupingane to. Yuda ntomboji, muanabu ne Izrayele, uvua mumone bionsu ebi. Yuda mmujadike mumvua mupeshe Izrayele muena tshiendenda mukanda wa kushipa nawu dibaka, mumvua mumubenge, mumulekele bua tshiendenda tshiende. Kadi Yuda ntomboji kena utshina to. Kena umona bionsu ebi bu bualu to. Yeye mene ukadi ubanga kuenda tshiendenda. Kuendaye tshiendenda ne mvidie ya mabue ne ya mitshi. Ke muvua Yuda munyangakaje ditunga. Yuda ntomboji, muanabu ne Izrayele, yeye mumane kuenza bionsu ebi, kena mupingane kundi ne muoyi mujima to, kadi amu ne miaku patupu. Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku. Maweja-Nangila kuamba kabidi ne: — Izrayele, muena tshiendenda, udi umueneka bu muimpe pa kumufuanyikija ne Yuda ntomboji. Nanku, ndi nkutuma bua uye kuela mbila luseke lua ku mutu kua ditunga ne: Wewe Izrayele muena tshiendenda, pingana. Tshiena mukufikile kabidi munda to. Bualu ndi ne luse. Tshiena nshala ne lukuna kashidi to. Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku. Kadi utonde bubi buebe, bualu uvua muntombokele meme, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe. Uvua muye miaba yonsu kudi mvidie ya bisamba bikuabu. — Wewe kuikisha muinshi mua mitshi yonsu ivua ne dileji dia bungi. — Kuena munteleje to. Ke miaku ya Maweja-Nangila. Maweja-Nangila udi wamba ne: Nuenu bana bavua bambenge, pinganayi. Meme ke mfumuenu. Nensungule muntu umue mu tshimenga etshi, bantu babidi mu musoku wawa, bua kubapingaja mu Siyone. Nennupeshe balombodi bandi musue, badi mua kunuludika bimpe. Maweja-Nangila udi wamba ne: Tshikondu atshi, nenuikale ba bungi. Nenuvulangane mu ditunga. Kadi kabakuakula kabidi bua mushete wa ndondu to. Kabakuela meji ku mushete awu nansha. Nebaupue muoyi. Kabakunyingalala bua mushete awu. Kabakuenza mushete mukuabu. Bualu tshikondu atshi, nebinyike Yerushalayime ne: “Nkuasa wa bukalenga bua Maweja-Nangila.” Bisamba bionsu nebisangile mu Yerushalayime bua kuntumbisha. Nebalekele tshitunu tshivuabu natshi tshia kuenza buenzayi bu bantu bapale. Diba adi, bena Yuda ne bena Izrayele nebumvuangane. Bonsu babidi nebafumine mu ditunga didi ku mutu kua dienu, bua kupingana mu ditunga dimvua mupeshe bankambua babu bua dishale diabu. Meme Maweja-Nangila kuamba ne: Eyi, ndi musue, bua wikale muananyi muanabute. Ndi musue kukupa ditunga dimpe, ne bupianyi budi bupite bintu bionsu bia pa buloba! Meme kutekemena ne: Neumbikile ne: “Tatu wanyi.” Kuakumbenga kabidi to. Kadi nuenu bena Izrayele, nuvua bantombokele mudi mukaji utombokela bayende. Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku. Meyi adi umvuika pa mikuna. Bena Izrayele ke badi badila, batendakana. Bualu bavua bambenge, bapambuke mu njila. Bavua bampue muoyi, meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu. Nuenu bana bavua bambenge, pinganayi kundi. Nennufuile luse bua buenzavi buenu! Ke tuetu aba, tudi tupingana kuudi, bualu wewe, Maweja-Nangila, ke Mvidi Mukulu wetu. Eyowa, bavua batudinga, tuetu kutendelela mvidie ya bantu ba bisamba bikuabu pa mikuna. Tuetu kuenza mitoyi ya patupu pa mikuna. Kadi, anu wewe Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu, ke udi mua kutupandisha tuetu bena Izrayele. Biangatshile ku buana buetu, mvidie mubi Baale mmumane kubutula biakudia bionsu bivua baledi betu bapete, bimuna binene ne bikese, bana babu ba balume ne ba bakaji. Tulalayi panshi bua bundu. Bundu butubuikile! Bualu tudi benzele Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu bibi, ne tuetu ne baledi betu. Biangatshile ku buana buetu too ne mpindiewu, katuena bateleje bivua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu mutuambile. Maweja-Nangila udi wamba ne: Izrayele, wewe mudilengeje, udi mua kupingana kundi. Wewe mumushe mvidie mibi indi tshiyi musue kumona, kuakunyemakana kabidi to. Wewe muikale muntu wa muoyi umue, wa buakane ne wa luse, wewe muditshipe muambe ne: “Ndi nditshipa mu dina dia Maweja-Nangila udi ne muoyi”, nanku bisamba bia bantu bakuabu nebindombe bua meme kubiela lupemba. Nebisanke bualu buanyi meme Maweja-Nangila. Maweja-Nangila udi wambila bena Yuda ne bena Yerushalayime ne: Nudime budimi bupiabupia, kanukunyi biakudia mu meba. Bu mudibu bamane kunuteka panshi, nuikale kabidi nanku mu mitshima yenu, bualu buanyi meme Maweja-Nangila. Nuenu bena Yuda, nuenu bena Yerushalayime, nuikale bantu ba tshijila, badi banyi meme Maweja-Nangila. Nuenu kanuyi benze nanku, tshiji tshianyi netshiteme bu kadilu bua buenzavi buenu. Nekabutule bintu bionsu. Kakuena muntu udi mua kujima kapia aku. Umanyishe bena Yuda ne: baluishi bakadi pabuipi. Udimuje bena Yerushalayime. Wele mpungi mu ditunga. Ela mbila ne diyi dikole, ubambile ne: nudisangishe mu bimenga bidibu bakoleshe ne bimana. Asayi makunji adi aleja njila wa kuya ku Siyone bua kudipandisha. Kanuimanyi, kanujingakanyi to. Maweja-Nangila udi utuma dikenga dinene ne kabutu. Nebifumine luseke lua ku mutu kua ditunga. Nyama wa ntambue kupatuka, ufumina mu tshipuka muvuaye. Mubutudi wa bisamba bia bantu udi mu njila. mMumbuke mu diende ditunga bua kunyangakaja ditunga dienu. Bimenga bienu nebibutuke, nebishale munda mutupu. Vualayi bilamba bikayapale, nudile miadi, nudituute bianza pa tshiadi. Bualu Maweja-Nangila utshidi ne tshiji, unulondakaja ne tshiji tshiende tshikole. Maweja-Nangila udi wamba ne: pikala bionsu ebi bienzeka, mukalenga kakuikala ne muoyi mukole to. Balombodi ba mu bukalenga kabidi kabakuikala ne muoyi mukole to. Batuangaji nebatshine bikole. Bambi nebazakale. Nebakeme bamba ne: “Eyi, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu uvua ushima bena tshisamba etshi. Uvua udinga bena Yerushalayime, ubalaya ne: nenumone diakalenga. Mpindiewu muele wa mvita ukadi pa kutukosa miminu!” Pashishe, Maweja-Nangila neambile bena Yerushalayime ne: “Lupepele ludi luosha mikuna nelufumine mu tshipela. Neluoshe bantu banyi bena Izrayele. Lupepele alu kabakuikala lutekete, ludi muntu mua kupepula nalu ntete ya kuenza bukula to. Lupepele ludi lufuma luseke alu ku diyi dianyi, nebikale lukole lupite. Mpindiewu ndi musue kunulumbuluisha.” Monayi mubishi udi ubanda, bu mavuba a mvula wa tshipupu. Matempu ende a mvita adi anyema lubilu bu mvunde. Nyama yende ya tubalu idi inyema mipite nyunyi wa tshiminyi ku lubilu. Tuajiminyi, tuabutuku! Yerushalayime, pawikala musue kupanda, ulekele lonji bebe. Neulekele meji mabi audi nawu diba kaayi? Teleja bidi bantu badi bafuma ku Dane bamba. Ngumu ya dikenga idi ifuma ku mukuna wa Efrayime. Nuambile bisamba bionsu bualu ebu. Nudimuje bena Yerushalayime ne: baluishi bebe bakadi pabuipi. Badi bafuma kule, bela mbila ya mvita, bua kubisha bimenga bia bena Yuda. Kuelabu tshimenga tshia Yerushalayime munkatshi anu bu mudi bansentedi balama budimi. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Bionsu ebi bidi bienzeka bualu bavua bantombokele.” Yerushalayime, bionsu ebi bikuenzekela, bua buenzavi buebe, ne bua bubi buonsu buudi muenze. Udi umvua dikenga edi dikutonda, difika too ne ku muoyi webe wa munda. Didi bu muele udi mubuele mu muoyi webe. Eyi, dikenga didi dintatshisha too, dinkunya ne ku mala a munda. Muoyi udi untuuta bikole munda, ukeba kutayika. Tshiena mumvue dikisha to. Tshiena mua kupuwa to. Ndi mumvue mpungi ne mbila ya mvita. Badi bamanyisha kabutu pa kabutu. Badi banyangakaja ditunga dijima. Nzubu yetu ya ntenta badi bayishimbula, bapanda bilamba biayi diakamue. Nemmone mabendela a baluishi too ne ku diba kaayi? Nengikale anu muteleje muadi wa mpungi wa kuya ku mvita anyi? Maweja-Nangila udi wamba ne: “Bantu banyi bena Izrayele kabena ne lungenyi to, kabena bammanye. Mbana badi kabayi ne meji. Mbamanye amu mua kuenza malu mabi. Kadi, kabena bamanye mua kuenza malu mimpe to.” Ndi ntangila mmona ne: buloba budi amu munda mutupu bu tshipela. Mu tshibuashibuashi kamuena mitotu kabidi to. Diulu kadiena dikenka to. Ndi mmona mikuna minene yupuka, mikuna mikese izakala. Ndi mmona ne: kakutshiena bantu to. Nyunyi yonsu kabidi mmimane kubuka. Ndi mumone ditunga divua ne mitshi ya bimuma, dishale tshipela. Bimenga bionsu bia mu ditunga mbinyanguke. Maweja-Nangila ke udi muenze bionsu abi, bua tshiji tshikole tshivuaye natshi. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Ditunga dijima nedishale amu tshipela tshidi tshikuatshisha bantu bowa. Kadi, tshiena musue kubutula bintu bionsu to. Nanku, buloba nebudile muadi. Mulu nemuenze miidima. Ndi ngamba bindi mumane kuela meji bua kuenza. Tshiena nkudimuna meyi andi mumane kuamba to. Tshiena nshintulula bualu ebu to.” Bavua bela lubila ne: “Monayi matempu a mvita, monayi bena mata a mikete!” Bonsu bavua mu bimenga kunyema, kuya kusokoma muitu, kubanda pa mbuebue mu mikuna. Mu bimenga bionsu kushalamu mutupu, kamuyi muntu to. Kadi, wewe Yerushalayime, utshidi uvuala bilamba bikunze bimpe bua tshinyi? Utshidi uvuala bilengejilu biebe bia mpawungi, utshidi ulaba mishila pa makiki bua tshinyi? Udi mudilengeje tshianana. Bavua bakunange, mbamane kukubenga. Badi bajinga kukushipa. Ndi mumvue muadi bu wa mukaji ukeba kulela, mikemu ya nsongakaji udi ukeba kulela muanende wa kumpala. Lubila alu ndua Siyone, udi utua mikemu, utendakana, muolole bianza ne: “Eyi, nungambuluishe, bakadi banshipa!” Endakanayi misesu yonsu mu Yerushalayime. Nutangile bimpe, nukebulule. Nutangile mu bisalu bionsu. Nuenu bapete muntu nansha umue udi wenza malu mempe, udi musue kuikala muntu muakane, nuenu basangane muntu wa nanku, meme Maweja-Nangila nemfuile Yerushalayime luse. Padi bena mu Yerushalayime baditshipa bamba ne: “Tudi tuditshipa mu dina dia Maweja-Nangila udi ne muoyi…”, mitshipu eyi nya dishima. Maweja-Nangila, tshidi tshikusankisha ki nnsombelu muimpe wa muntu anyi? Wewe kunyoka bantu bebe, kadi dinyoka adi kadiena dibelesha meji to. Uvua musue kubabutula bonsu, kadi kubengabu mibelu yebe. Bena Yerushalayime mbena tshitunu. Badi babenga kupingana kuudi. Meme kuamba ne: “Bantu badi benza nanku mbantu bapele nkayabu. Kabena ne lungenyi to. Kabena bamanye tshidi Maweja-Nangila musue. Kabena bamanye mikenji ya Mvidi Mukulu wabu. Ndi musue kuyukila ne bantu baneme. Bobu badi bamanye tshidi Maweja-Nangila musue. Badi bamanye mikenji ya Mvidi Mukulu wabu.” Kadi, bantu bonsu badi amu mushindu umue, kabena batshina kabidi Maweja-Nangila. Badi babenga mikenji ya ndondu ivuabu batue nende. Nanku, nyama wa ntambue neapatuke muitu, abaluishe. Nyama wa tshimungu neapatuke mu mpata, abasunsule. Tshisumpa ntambue netshibaalamine pabuipi ne bimenga biabu. Netshipandulule bantu bonsu badi bapatukamu. Bualu bantu badi amu ne buenzavi. Badi bela Mvidi Mukulu nyima misangu mipite bungi kayiyi kubala. Wewe Yerushalayime, ndi ne bua kukufuila luse bua tshinyi? Bana bebe mbambenge. Badi batela mvidie ya tshianana padibu baditshipa. Meme kubapesha bintu bionsu bua badie bukute. Kadi bobu kuenda anu tshiendenda. Badi basomba diba dionsu anu mu nzubu wa mukaji muena tshiendenda. Badi bu nyama midiunde ya tubalu milume, tshikondu tshidiyi ikeba nyama mikaji. Bonsu badi bakekemena, babikila mukajabende. Maweja-Nangila udi ukonka ne: Tshiena mua kunyoka bantu aba anyi? Tshiena mua kudisombuela bua tshisamba tshia mushindu ewu anyi? Nentume baluishi bua kunyanga madimi abu a mvinyo adi pa mikuna. Kadi kabakunyangakaja madimi onsu to! Nebakose matamba adi kaayi anyi meme Maweja-Nangila! Maweja-Nangila udi wamba ne: Bulelela, bena mu bukalenga bua Yuda, ne bena mu bukalenga bua Izrayele, bonsu mbantombokele! Bena Yuda badi bayila Maweja-Nangila, bamba ne: “Kena ne tshidiye mua kutuenzela. Tuetu katuena mua kukenga. Kabena mua kutuluisha. Katuena mua kupeta tshiyole tshia nzala to. Bidi bambi benda bamba bidi bipite amu bu lupepele. Kabena bamba malu mu dina dia Maweja-Nangila to. Malu adibu bamanyisha abakuate amu bobu!” Maweja-Nangila wa bukole buonsu udi wamba ne: “Bu mudibu bakula nanku, wewe Yirmeya, ndi nkutuma. Meyi audi wamba ikale bu kapia. Bantu aba nebikale bu nkunyi. Kapia aka nekababutule. Maweja-Nangila udi wamba ne: nuenu bena Izrayele, nennutumine tshisamba tshikuabu, tshidi tshifume kule bua tshinuluishe. Tshisamba atshi kabena mua kutshipita bukole to. Tshisamba atshi ntshia ku bisamba bia kale. Kanuena mua kumvua muakulu watshi. Bidi bantu aba bamba kanuena mua kubimanya to. Mikete ya mvita ya tshisamba atshi idi ibutula bantu. Bena mvita batshi bonsu badi bilobu. Bena tshisamba atshi nebadie bintu bienu bionsu, binudi nunowa, ne binutshidi nabi mu mayeba, bana benu ba balume ne ba bakaji, bimuna bienu binene ne bikese, mionji yenu ya mvinyo ne mitshi yenu ya bimuma. Bena mvita nebanyangakaje bimenga bienu bivuabu bakoleshe ne bimana, muaba unudi nuela meji ne: njiwu kayena mua kutukuata munemu to.” Kadi Maweja-Nangila udi wamba ne: Tshikondu atshi, tshiena musue kunubutula bonsu to. Kadi, pakonkabu ne: “Maweja-Nangila wetu mmutukengeshe nenku bua tshinyi,” wewe Yirmeya, wandamune ne: “Bualu nudi babenge Maweja-Nangila, bua kutendelela mvidie ya bantu ba bisamba bikuabu munda mua ditunga dienu. Nenku, nenuye momumue mu ditunga dia bende bua kukuatshila bantu ba bisamba bikuabu mudimu!” Maweja-Nangila udi wamba ne: Ambila ndelanganyi ya Yakobe manyisha bena Yuda ne: Telejayi, nuenu bantu tshianana, badi kabayi bumvua bualu, kabayi ne lungenyi. Nuenu nudi ne mesu, kadi kanuena numona to. Nudi ne matshi, kadi kanuena numvua. Maweja-Nangila udi ukonka ne: Kanuena nuvuluka bukole buanyi anyi? Kanuena nuntshina bua tshinyi? Meme ndi muteke lusenga bua luikale mukalu wa mayi manene. Ludi bu nkila muasa bua kashidi. Mayi kaena mua kusambuka nkila awu to. Adi atuuta ku nkila, kadi nkila kena ubumbuka to. Mavuala adi atuutaku ne tshiona tshikole, kadi kaena asambuka nkila to. Kadi nuenu nudi bantu ba tshitunu. Nudi bantu batomboke. Nuenu kuntombokela meme Maweja-Nangila, nuenu kumuka kundi, muntu yonsu ulonda wende njila. Kadi nuvua mua kuamba ne: “Tudi mua kunemeka bumfumu bua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu. Bualu udi utupa mvula amu pa diba diende. Kabidi ku tshidimu tshionsu udi ukuata mudimu, bua bintu bia mu madimi bipie diba diakane.” Buenzayi buenu mbunyangishe bionsu ebi. Bubi buenu kunupangisha masanka onsu aa. Munkatshi mua bantu banyi bena Izrayele mudi bantu badi kabayi ne ditaba, kabayi balama mikenji. Badi bu bilembi bidi bialamina nyunyi bua kuyikuata. Basokome munkatshi mua mitshi, badi bateya bantu, babakuata. Bu mudi nsanji muwule tente ne nyunyi, ke mudi nzubu ya bena Izrayele miwule tente ne bintu bivuabu bapete mu buivi. Ke padi bena Izrayele bapete bukole, bapete bubanji bua bungi. Bena Izrayele badi badiunda bikole, mubidi wabu mmusenene. Kadi badi anu benza malu mabi, kabayi bapungila. Kabena bakosa nsambu pa yoyi, kabena bakuila bana ba nshiya mu bilumbu biabu, bua bamone mua kubinga. Kabena bambuluisha bapele, bua bapete bidibu ne bua kupeta. Maweja-Nangila udi ukonka ne: Tshiena mua kunyoka bantu aba anyi? Tshiena mua kudisombuela bua ditunga dia nanku anyi? Bualu budi buenzeka mu ditunga emu mbualu budi bukemesha, bukuatshisha bowa. Bambi, badi bamba malu mu dina dia mvidie ya tshianana. Batuangaji badi bakeba amu kudisankisha nkayabu. Bantu banyi bena Izrayele badi banyisha bionsu ebi. Kadi, ku nshikidilu nenuenze tshinyi? Nuenu bena Binyamine, umbukayi mu Yerushalayime! Nunyeme bua kudipandisha. Elayi mpungi ku tshimenga tshia Tekowa. Elayi tshimunyi kulu pa mukuna wa Bete-Kereme, numanyishe bantu bualu. Bualu, dikenga dinene ne kabutu bidi binuvuila, bifumina luseke lua ku mutu kua ditunga. Tshimenga tshia Siyone ntshimpe tshitambe. Kadi nebatshibutule. Bamfumu ba baluishi nebafike ne bena mvita babu, mudi balami ba mikoku bafika ne mikoku yabu bisumbu ne bisumbu. Nebabuele mu Siyone, mulami yonsu ulomba muaba wa kudisha mikoku yende. Nebele mbila ne: “Jukayi, tuluishe Yerushalayime, tumuluishe munda munya. Ndiakabi kaayi edi! Diba dikadi dibuela! Mundidimbi wa dilolu udi ulepa. Kakuena bualu! Jukayi, tuluishe Yerushalayime butuku. Tunyangakaje nzubu yende mimpe.” Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, kutumina baluishi betu diyi, wamba ne: “Tapayi mitshi. Imanyikayi mushiki wa buloba bua kuluisha Yerushalayime.” Mbimpe kunyoka tshimenga etshi, bualu benatshi badi bakengeshangana bikole. Badi baleja lonji luabu kabayi bashikila, mudi mpokolu usukumuka mayi. Mu tshimenga atshi, badi bakula anu bua kushipangana ne bua kukengeshangana. Ndi mumone amu makenga ne mputa. “Wewe Yerushalayime, udimuke. Kuyi mudimuke, meme nenkubenge. Muebe nemushale anu tshipela, muaba udi bantu kabayi basa.” Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, kutuma diyi, kungambila ne: “Sangishayi bena Yerushalayime bonsu badi bashale ne muoyi, too ne ku wa ndekelu, anu mudi muntu upumbulula tumuma mu budimi bua mvinyo, mudi munowi upola tumuma tua mvinyo tuonsu tudi tushala ku mitshi!” Udi mua kunteleja nnganyi? Bena Yerushalayime badi ne matshi mapate. Kabena basue kuteleja ne ntema to. Maweja-Nangila bionsu biudi ubambila, badi babiangata mu bilele, babibenga kashidi. Maweja-Nangila, tshiji tshikole tshiudi wewe natshi, meme kabidi ndi amu natshi. Tshiena kabidi ne mushindu wa kutshituyisha to. Tangalaja tshiji tshianyi atshi ne kudi bana badi mu misesu. Utshipumuine bansonga muaba udibu basangile. Batatu ne bamamu, bakulakaje ne bikunda, nebabakuate bonsu baye nabu mu bupika. Maweja-Nangila udi wamba ne: Bantu bakuabu nebangate nzubu yabu. Nebangate kabidi madimi abu ne bakaji babu. Eyowa, meme Maweja-Nangila nennyoke bena ditunga edi bonsu. Bualu bantu aba bonsu, bana ne bantu bakole, badi amu ne lukuka lua bintu, bakeba biuma ne buivi. Bambi ne batuangaji mene badi amu badinga bantu. Dikenga dia bantu banyi bena Izrayele kadiena ditanda bantu aba to. Badi bamba ne: “Kakuena bualu to, malu onsu adi amu mimpe.” Eku malu onsu mmamane kunyanguka. Bantu aba kabena banyingalala to. Kabena ne bundu nansha bukese bua buenzavi buabu, kabena nansha bamanye kutonda bubi buabu. Nebabutuke pamue ne bantu bakuabu bonsu. Nebajimine musangu umue ne bonsu bandi nnyoka. Maweja-Nangila udi wamba ne: Anji imanayi mu njila. Nuele meji a bivua binuenzekele kale. Nukonke bankambua benu. Nanku nusungule njila muimpe. Nulonde njila awu bua nupete dikisha. Kadi kubengabu bamba ne: “Katuena tulonda njila muimpe to.” Ndi mubatekele batentekedi bua kubadimuja, bua kubambila ne: Nudimuke, nuteleje mpungi! Kadi kubengabu ne: “Katuena tuteleja to.” Nanku, bisamba bionsu, telejayi, numanye bualu buavua kuenzekela bantu banyi. Bantu bonsu ba pa buloba, telejayi: Nenkengeshe bantu aba bua kubanyoka bua buenzavi buabu. Bavua bapepeja bionsu bimvua mbambila. Bavua babenga meyi anyi. Milambu yabu ya ku Saba, ne mitshi ya dipembu ya mu ditunga dia kule, bidi mua kungenzela tshinyi? Nyama idibu bangoshila pa tshilambuilu, kayena insankisha to. Tshiena musue milambu yabu. Nanku, Maweja-Nangila udi wamba ne: Nenteye bantu aba mu njila, bua badishinde bonsu, batatu, bana babu, bena mutumba ne balunda babu. Nebabutuke bonsu. Maweja-Nangila udi wamba ne: Bantu nebafumine mu ditunga didi luseke lua ku mutu kua ditunga. Tshisamba tshinene netshituadije luendu ku ndekelu kua buloba. Bena mvita ba mu tshisamba atshi badi ne buta bua mikete ne misongolu, badi ne tshikisu kabayi ne luse. Badi benza mutoyi bu tshiona tshia mayi manene. Badi babanda pa nyama ya tubalu, bamane kudilongolola bua kubanga mvita, bamane kuela mualu wa mvita, bua kukuluisha wewe, Siyone! Patuvua bumvue lumu lua mvita ayi, tuetu kuteketa mu maboku. Tuetu kutshina bikole, anu mudi mukaji ukenga pa lulelu. Kanupatuki mu tshisuku to. Kanuyi mu njila to. Bualu, muluishi udi mu njila ushipa bantu. Bashipianganyi badi nseke yonsu. Bantu banyi bena Izrayele, nuvuale bilamba bia madilu. Nubunguluke mu butu. Nuase miadi, mudibu badila muana mulele umue. Nudile miadi bikole, bualu mushipi wa bantu, neafike kanuyi bamumone to. Yirmeya, ndi nkusengelela ne: utete bantu banyi bena Izrayele, mudibu bateta tshiamu. Umanye, ujadike nsombelu wabu. Bena Izrayele bonsu mbatomboke bikole. Bonsu mbena dishima. Badi ne muoyi mupape bu tshiamu tshikunze nansha tshifike. Bonsu mbena buenzavi. Padi nsenda wela mupuya mu kapia ne mubanza, dimoma didi mua kumuka ku tshiamu. Kadi, nsenda nansha muenza munyi, dimoma kadiena diumuka ku tshiamu tshitoke to. Bantu babi kabena bumuka munkatshi mua bantu banyi. Badi bamba bantu abu ne: “Tshiamu tshitoke tshivua ne mushinga, tshikadi katshiyi ne mushinga.” Maweja-Nangila mmumane kubabenga. Maweja-Nangila kuambila Yirmeya bua kuimanaye mu mushiku wa nzubu wa Mvidi Mukulu, ne bua kuamba ne: “Nuenu bena Yuda bonsu, badi babuela ku mushiku ewu bua kutendelela, telejayi tshidi Maweja-Nangila wamba. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele udi wamba ne: Longololayi nsombelu yenu, enzayi malu mempe. Nanku nenganyishe bua nusombe mu ditunga edi. Kanutekemenyi miaku ya dishima inudi nuamba nuambulula ya ne: ‘Tuetu tudi bimpe bitambe, bualu ewu ke nzubu udi Maweja-Nangila usomba, ke nzubu wa Maweja-Nangila, eyowa, ke nzubu wa Maweja-Nangila.’ Kadi, nulongolole nsombelu yenu, enzayi malu mempe. Nukose tshilumbu tshia bantu babidi pa tshiotshi. Kanukengeshi muntu muenyi, muana nshiya nansha mukaji mukamba. Kanushipi mu ditunga emu bantu badi kabayi ne bualu. Kanutendeledi mvidie ya bantu ba bisamba bikuabu bua kudikebela diakabi. Nuenu badilengeje nanku, meme Maweja-Nangila nenganyishe bua nuenu kusomba mu ditunga edi, dimvua mumane kupesha bankambua benu kashidi ne kashidi. Kadi, nudi nutekemena miaku ya dishima idi kayiyi mua kunuambuluisha. Eyowa, nudi nuiba, nushipangana, nuenda tshiendenda, nuditshipa mitshipu ya dishima, nulambula milambu kudi Baale, nutendelela mvidie ya bantu ba bisamba bikuabu inudi kanuyi bamanye to. Pashishe nudi nuimana kumpala kuanyi mu nzubu wanyi wa tshijila, nuamba ne: ‘Tudi bamane kupanda!’ Eku nudi nutungunuka ne dienza bindi meme mubenge. Maweja-Nangila udi wamba ne: ndi mumone bionsu binudi nuenza. Nzubu wanyi meme, ukadi muaba udi bivi basokomena anyi? Nuye ku Shilo, muaba wanyi wa tshijila umvua nsomba kale. Nenumone mundi munyangakaje muaba ewu bua buenzavi bua bantu banyi bena Izrayele. Nanku, Maweja-Nangila udi wamba ne: Nudi benze bibi mushindu umue ne bena mu Shilo. Ndi munubele misangu ne misangu, kanuyi nunteleja to. Meme kunubikila, nuenu kubenga kuitaba. Nanku, nzubu wanyi ewu, nzubu unudi nutekemena, nzubu umvua mupeshe bankambua benu, munupeshe ne nuenu, ndi musue kumunyangakaja bu mumvua munyangakaje Shilo. Kabidi nennubenge bu mumvua mubenge bana benu, bena Efrayime. ” Yirmeya kuakuidi bantu aba to. Kuena mua kubalombela, utendakana to. Kunsengeledi to. Bualu meme tshiena nkuteleja to. Udi mumone bionsu bidibu benza mu bimenga bia bena Yuda ne mu misesu ya mu Yerushalayime anyi? Bana badi bangula nkunyi, batatu batemesha kapia, bakaji balamba mikata bua mvidie udibu binyika ne: mukalenga mukaji wa mu diulu. Padibu balambula milambu ya maluvu a mvinyo kudi mvidie ya bantu ba bisamba bikuabu, badi bampenda meme Maweja-Nangila. Ndi nkukonka ne: udibu bapenda mmeme anyi? Nansha kakese! Badi badipenda bobu, badifuisha ne bundu. Nanku, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu udi wamba ne: “Nennyoke tshimenga tshijima etshi, bantu, bimuna, mitshi ne bintu bionsu bidi mu madimi. Dinyoka dianyi nedikale dikole bu kapia kadi kakayi kajima.” Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele udi wamba ne: “Sangishayi munyinyi wa mulambu wa kuosha ne munyinyi wa milambu ya tshibidilu, nudie munyinyi awu. Pamvua mupatule bankambua benu mu Ejipitu, tshiena mubambile bualu, tshiena mulombe bua bandambule milambu eyi ya mishindu ibidi. Kadi, meme Maweja-Nangila mvua mubambile ne: Nuteleje tshindi nnuambila. Nanku nengikale Mvidi Mukulu wenu, nuenu nenuikale bantu banyi. Nukumbaje bionsu bindi nnuambile. Nanku nenuikale bimpe. Kadi kabena bitabe to, kabena banteleja to. Kulondabu anu meji abu, ne tshitunu, kabidi ne lonji. Pa mutu pa bena Izrayele kupinganabu kundi, mbambenge. Biangatshile difuku divua bankambua benu bapatuke mu Ejipitu too ne mpindiewu, meme Maweja-Nangila ndi amu nnutumina bambi bena mudimu banyi ku dituku ku difuku. Kadi kanuena banteleje, kanuena bangitabe. Nuvua amu bantombokele. Nuenu kuenza bibi kupita bankambua benu.” Nenku wewe Yirmeya, neuye kubambila bionsu ebi. Kadi kabakunteleja. Neubabikile mu dina dianyi bua badilengeje, kadi kabakukuandamuna to. Pashishe mubambile ne: “Nudi tshisamba tshia bantu badi kabayi bateleja tshidi Mvidi Mukulu wabu wamba. Nudi bantu badi babenga mibelu ya Maweja-Nangila. Tshisamba tshienu katshiena tshia diyi dimue to. Katshiena tshiela meji a kukumbaja tshi-vuatshi tshilaya nansha.” Maweja-Nangila kuamba ne: Nuenu bena Yuda, beyayi nsuki yenu mile, idi ileja munudi bantu ba tshijila, nuyimanshe. Asayi miadi pa mikuna idi kayiyi ne tshintu. Bualu nuenu bena tshikondu etshi, nudi bamfikishe munda. Ndi munubenge. Tshiena nenu kabidi ne bualu to. Maweja-Nangila udi wamba ne: Ndi mubenge buenzavi bonsu bua bena Yuda. Mbateke mpingu yabu mibi indi mbenga mu nzubu wanyi wa tshijila, bua nzubu awu ikale ne mikiya. Mu tshibandabanda tshia Inome, mbalongolole muaba wa kulambuila milambu, udibu binyika ne: Tofete, bua kuoshamu bana babu ba balume ne ba bakaji bu milambu. Meme Maweja-Nangila tshivua mubambile bua kuenza bualu ebu to. Tshivua nansha muele meji ku bualu bua nanku to. Ke mudi Maweja-Nangila wamba ne: Matuku adi kumpala, kabena mua kuinyika kabidi muaba ewu ne: “Tofete,” nansha ne: “tshibandabanda tshia Inome” to. Nebinyike muaba awu ne: ‘Tshibandabanda tshia dishipangana?” Nebajike bantu bafue anu muaba awu. Kabakupeta lukita muaba mukuabu to. Bitalu bia bantu aba nebabidie kudi nyunyi ya mikanku ne nyama ya mibuabua. Muntu kena uyipata to. Mu bimenga bia bena Yuda, ne mu misesu ya mu Yerushalayime, nembenge bua bantu baje maja mu bibilu, bua bele mbila ya disanka, nansha bua bimbe misambu kudi badi babuele mu dibaka, bualu ditunga nedishale anu tshipela. Pashishe, Maweja-Nangila udi wamba kabidi ne: Nebajule mifuba ya bakalenga ba bena Yuda, ya balombodi ba mu bukalenga, ya batuangaji, ya bambi, ne ya bakulu bakuabu badi basomba mu Yerushalayime. Nebatangalaje miluba panshi kumpala kua Diba, kua Ngondu ne kumpala kua Tshiluilu tshia mitotu. Bintu ebi ke mvidie ivua bantu aba banange, ke ivuabu batendelela, ke ivuabu balamate, ke ivuabu bakonka malu, bakukuila. Kabena bangula mifuba eyi bua kuyijika to. Neyishale anu panshi bu bufuke bua kufikisha buloba. Maweja-Nangila wabukole buonsu udi wamba ne: Bena mu ditunga edi bikale bashale ne muoyi, miaba yonsu indi mbatangalaja, nebajinge kufua pa mutu pa kushala ne muoyi. Uye kubambila ne: Maweja-Nangila udi ukonka ne: Padi muntu udishinda, katu ujuka anyi? Padi muntu mupambuke mu njila, kena upingana kabidi mu njila muimpe anyi? Kadi, bena mu Yerushalayime badi bapambuke mu njila, kabena bapingana mu njila bua tshinyi? Badi anu batungunuka ne kutendelela mvidie ya tshianana? Kabena basue kupingana kundi. Meme ndi muteleje bionsu bidibu bamba, kabena bamba malu mimpe to. Kakuena muntu udi unyingalala bua bubi buende, nansha udikonka ne: “Tshindi muenze ntshinyi?” Muntu yonsu udi wenda mu njila udiye musue, bu mudi nyama wa kabalu mumane kufika munda utomboka mu mvita. Nyunyi wa kasonga nyunyi udi mumanye tshikondu tshidiye umuangala. Nyunyi wa nkutshi, kandindi, ne nyunyi wa mudinga, idi anu mimanye diba dia kupingana. Kadi, bantu banyi bena Izrayele, kabena bamanye mikenji yanyi meme Maweja-Nangila. Nudi nudiamba ne: “Tudi bena meji, bualu tuetu ke badi ne mikenji ya Maweja-Nangila.” Kadi nudi nudisua nanku bua tshinyi? Kanuena bamanye ne: bantu badi batentula mikenji mbena dishima, badi bandamuna miaku idi momu anyi? Bena meji nebafue bundu, nebapampakane padibu babakuata, baya nabu mu bupika. Bu mudibu kabayi bitabe miaku ya Maweja-Nangila. Meji abu neabambuluishe ku tshinyi? Maweja-Nangila udi wamba ne: Bakaji babu, nembafile kudi bakuabu. Madimi abu, nengafile kudi badimi bakuabu. Bualu bantu bonsu, bana ne bantu bakole, badi amu ne lukuka lua biuma. Muambi ne mutuangaji, bonsu badi anu badingangana. Dikenga dia bantu banyi bena Izrayele, kadiena ditonda bantu aba to. Badi bambila bena Izrayele ne: “Kakuena bualu to. Malu onsu adi mimpe”, eku malu onsu mamane kunyanguka. Bantu aba, kabena banyingalala to, kabena ne bundu nansha bukese bua buenzavi buabu. Kabena bamanye mua kutonda bubi buabu. Nanku Maweja-Nangila udi wamba ne: nebabutuke pamue ne bena Izrayele bakuabu, nebadishinde panshi musangu umue, ne bonsu bandi nyoka. Maweja-Nangila udi wamba ne: pandi musue kupola tumuma tua mvinyo munkatshi mua bantu banyi, tshiena mpeta kamuma nansha kamue, tshiena mpeta tshimuma nansha tshimue tshia mutshi wa mfiku. Mabeji a mutshi mene adi mafubidile. Nanku, ndi ndekela mitshi eyi, ishale ya bantu bonsu badi bapita mu njila. Tudi basombe muaba ewu bua tshinyi? Tudisangishayi lukasa, tuyayi mu bimenga bivuabu bakolesha ne bimana, tuyayi bua kuindilamu lufu. Eyowa, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu, mmumane kutufundila lufu, bua tuetu kunua mayi mabi adi ne lulengu, bualu tudi batombokele Maweja-Nangila. Tuvua batekemene ne: malu onsu neajike bimpe. Kadi kakuena bualu buimpe nansha bumue to. Tuvua batekemene ne: makenga etu neajike, kadi tudi tubutuka. Muluishi wenu mmumane kufika ku Dane. Muadi wa tubalu tuende ukadi umvuika. Padi tubalu atu tukekemena, buloba bujima budi buzakala. Padi nyama ya tubalu ayi ifika, bionsu bidi bibutuka. Idi inyanga ditunga ne bintu bionsu bidimu, tshimenga ne bonsu badimu. Maweja-Nangila udi wamba ne: Ndi musue kunutumina nyoka ya lulengu. Kakuena mushindu wa nuenu kuibidilangana nayi, kuyitekesha. Neyinusume. Ndi ne kanyinganyinga kakole. Kakuena mushindu wa kujikija kanyinganyinga kanyi to. Telejayi, bantu banyi bena Izrayele, badi badila muadi mu ditunga dionsu, bakeba udi mua kubambuluisha, bamba ne: “Maweja-Nangila kena kabidi mu Siyone anyi? Siyone kena kabidi ne mukalenga anyi?” Kadi bena Izrayele neatendelele mvidie ya bantu ba bisamba bikuabu, ya mitshi misonga, idi kayiyi mua kubambuluisha bua tshinyi? Bavua bamfikisha munda bua tshinyi? Tshikondu tshia kunowa ntshimane kupita. Tshikondu tshia munya mukole ntshijike. Tutshidi anu bindila bua kutusungidilabu. Dikenga dia bantu banyi bena Izrayele, ndintonde bikole. Ndi mu madilu. Ndi mu dikenga. Mu Ngilaade kamuena buanga, nansha munganga anyi? Mputa wa bantu banyi bena Izrayele, kena mua kuma bua tshinyi? Eyowa, ndi njinga bua mutu wanyi wikale ne mayi tente, bua mesu anyi ikale ne binsonji bu mishimi ya mayi. Nanku matuku onsu butuku ne munya, mvua mua kudila bantu bafue ba mu tshisamba tshianyi. Eyi, bu meme mu tshipela, muaba udi bena luendu bikishila, mvua mua kubenga bantu banyi bena Izrayele, mvua mua kubashiya kashidi. Bualu mbantu batomboke. Bonsu badi amu babenga Maweja-Nangila. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Ndimi ya bantu aba idi anu minana bu buta, miaku yabu ke mikete ya kudinga nayi bantu. Badi ne bukole mu ditunga edi, ki mbua malu malelela adibu bamba to, kadi anu bua dishima didibu bashima bantu. Badi benza malu mabi misangu ne misangu. Kadi kabena bammanye meme to. Nanku, muntu yonsu adimukile bantu bakuabu! Kanuena mua kutekemena nansha muanenu to. Bualu udi anu unudinga bu muvua Yakobe muenze. Balunda benu kabidi nebanujane. Muntu yonsu udi udinga muntu nende. Kakuena muntu udi wamba malu malelela. Bantu bonsu mbamane kuibidila mua kudingangana. Mbenze bibi bitambe. Nanku, kabena ne mushindu wa kupingana kundi meme.” Maweja-Nangila udi wamba ne: “Bantu aba badi anu bena buenzavi. Badi anu bashimangana. Kabena basue nansha kakese kumvuangana nanyi to.” Nanku, Maweja-Nangila wa bukole buonsu udi wamba ne: “Ndi musue kubengulula mu kapia. Nembatete mbalengeje. Ke tshindi ne bua kuenzela bantu bena Izrayele, bua tshikisu tshiabu. Ndimi ya bantu aba, idi anu bu mikete ya kushipangana nayi. Badi bamba anu malu a dishima. Badi bambila bantu nabu meyi mimpe. Kadi munda muabu badi bela meji mudibu mua kubakuata mu buteyi. Maweja-Nangila udi wamba ne: Tshiena mua kunyoka bantu aba anyi? Tshiena mua kusombuela tshisamba tshia mushindu ewu anyi?” Ndi ngela miyenga bualu bua mikuna. Ndi ndila muadi mukole, bualu bua mpata ya mu ditunga. Bualu bintu bionsu bivuamu, mbamane kubinyanga, kubiosha. Muntu kena upitshilamu kabidi to. Nansha muadi wa bimuna kawena umvuikamu kabidi to. Nyunyi ne nyama ya muitu mene mbijiminemu, mbimane kuya bionsu. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Nengandamune Yerushalayime ashale dikolu, muaba udi nyama ya mibuabua isomba. Bimenga bia bena Yuda nebishale tshipela, kabiyi ne bantu to.” Muntu udi ne meji makumbane, bua kutujinguluila bualu ebu udiku anyi? Pikala Maweja-Nangila mumumanyishe bualu ebu, atuandamune ne: ditunga ndinyanguke bua tshinyi? Didi dishale anu tshipela, muntu kayi upitshilamu bua tshinyi? Maweja-Nangila nkayende kuandamuna ne: “Bualu bantu mbabenge mikenji imvua mubapeshe. Kabena bateleja nansha bakumbaja bimvua mubambile to. Badi ne meji mabi, batendelela mvidie Baale, ivuabu batendelela kudi bankambua babu. Nanku, meme Maweja-Nangila wa bukole buonsu Mvidi Mukulu wa bena Izrayele ndi ngamba ne: Nendishe bantu aba biakudia bia bululu, nembanuishe mayi mabi adi ne lulengu. Nembatangalaje munkatshi mua bisamba bia bantu bavuabu kabayi bamanye nansha bobu nansha bankambua babu. Nembatumine bantu bua kubalondajaka ne mvita too ne pandi mbabutula bonsu.” Ke mudi Mvidi Mukulu wa bukole buonsu wamba nanku. Elayi meji ku malu adi enzeka lelu. Nubikile bakaji badi badila. Nutume bantu baye kukeba bakaji badi bamanye mua kudila mu madilu. Bakaji abu bafike lukasa, bua kubielela miyenga, bua tuetu kudila muadi bikole, bua bilavinyi bietu kubolabi ne binsonji! Badi bumvua meyi a muadi atumine ku Siyone, amba ne: “Tudi tukenga, tudi babutuke bikole be! Tudi ne bundu, bualu tudi ne bua kumuka mu ditunga dietu, kabidi bantu mbupule nzubu yetu!” Nanku, nuenu bakaji, telejayi diyi dia Maweja-Nangila. Telejayi tshidiye wamba. Longeshayi bana benu ba bakaji mua kuela muyenga. Nsongakaji yonsu alongeshe muena mutumba nende, mudi kudila mushindu ewu: “Lufu ludi lubuelela pa madidishi etu. Ludi bibuela mu nzubu yetu mimpe, lushipa bana betu batekete mu misesu, ne bansongalume betu miaba idi bantu bunguile.” Wewe Yirmeya, ubambile kabidi malu makuabu andi meme Maweja-Nangila ngamba ne: “Bitalu bia bantu bidi bitala panshi bu bufuke bua kulukisha madimi. Bantu badi bafue anu bu miepu idi banowi bakose. Kadi kakuena muntu udi mua kuyipumbulula.” Maweja-Nangila udi wamba ne: “Muntu udi ne meji, kaditambishi bua meji ende to! Muntu udi ne bukole, kaditambishi bua bukole buende to! Muntu mubanji, kaditambishi bua bubanji buende to! Pikala muntu musue kuditambisha, aditambishe anu pikalaye mummanye meme Maweja-Nangila, kabidi mumanye ne: meme Maweja-Nangila ndi ne luse, ndi nkosa nsambu pa yoyi, ndi nkumbaja malaya anyi pa buloba bujima. Bantu ba mushindu ewu, ke badi bansankisha. ” Ke mudi Maweja-Nangila wamba nanku. Maweja-Nangila udi wamba ne: Dituku nedifike dindi nnyoka bantu bonsu badibu bateka panshi, kadi kabayi badilengeja, ke bena Ejipitu, bena Yuda, bena Edome, bena Amone, bena Mowabe, ne bantu bonsu badi basombe mu tshipela badi badibeya nsuki. Bualu bantu aba bonsu, ne bena Izrayele mene, badi bu bantu badibu kabayi banji kuteka panshi, bualu kabena balama ndondu yanyi. Bena Izrayele, telejayi malu adi Maweja-Nangila unumanyisha. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Kanulondi bibidilu bia bantu ba bisamba bikuabu. Kanuikadi ne bowa bua malu a dikema adi amueneka mulu mu tshibuashibuashi. Lekelayi bantu ba bisamba bikuabu batshine malu aa. Ditendelela dia bantu ba bisamba bikuabu didi anu lupepele, kadiena ne mushinga to. Badi bakosa mutshi mu ditu, muntu usonga nawu lupingu. Badi balulamika tshiamu tshia mpawungi, nansha tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Badi balupopela ne ngindu ne misumadi, bua kuimanalu bimpe lululame. Mpingu eyi kayena yakula. Idi anu bu mudi mitshi idibu basa mu madimi, bayivuadika bilamba bia bantu bua kutshinyisha nyunyi. Muntu ke udi uyambula, bualu kayena mua kuenda nkayayi. Kanuyitshinyi to, bualu kayena mua kuenza bualu bubi, bu mudiyi kayiyi mua kuenza bualu buimpe.” Maweja-Nangila, kakuena mukuabu bu wewe, wewe udi munene. Bantu badi bamanye bunene ne bukole buebe. Nanku bantu bonsu badi ne bua kukunemeka, wewe mukalenga wa bisamba bionsu bia pa buloba. Bualu bukalenga buonsu mbuebe wewe. Munkatshi mua bena meji bonsu ba pa buloba, munkatshi mua bakalenga bonsu, kamuena mukuabu bu wewe. Bantu bonsu badi anu bidingidingi. Tshidi mvidie ya mitshi mua kubalongesha ntshinyi? Mpingu eyi, mbayilamike tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole tshia ku Tarshishe, nansha tshiamu tshia mpawungi, tshiaku Ufaze. Muntu ke udi musonge mpingu ayi. Nsenda wa tshiamu tshia mpawungi ke udi muyilengeje. Badi bayivuadika bilamba bimpe, bikunze ne bifikuluke. Mpingu yonsu eyi, idi anu mienza kudi muntu udi mumanye mudimu wende bilenga. Kadi, Maweja-Nangila udi Mvidi Mukulu mulelela. Udi Mvidi Mukulu wa muoyi ne mukalenga wa kashidi. Padiye ne tshiji, buloba budi buzakala. Padiye mufike munda, bisamba bia bantu kabiena mua kumutuila nkanana. Nuambile bena Izrayele ne: mvidie eyi yonsu, idi kayiyi mifiike nansha diulu nansha buloba, neyijimine pa buloba. Kayena ne muaba kabidi muinshi mua diulu to. Maweja-Nangila kufuka buloba, ke mudiye uleja bukole buende. Kufukaye diulu dialabale, ke mudiye uleja meji ende. Maweja-Nangila kutuma diyi dikole, mayi kusangila pamue mu diulu, mavuba manene kubandawu, atumine ku ndekelu kua diulu ne buloba, miele kuela, mvula kuloka, bipepele kupatuka mu mayeba abi. Bantu bonsu badi bapuwa muaba awu bazakala, kabayi bumvua bualu. Bansenda bavua benza mpingu, bumvua bundu bua mpingu ivuabu bafule, bualu mpingu eyi ivua ibadinga. Kayena yeyela nansha kakese. Mpingu ayi idi bu lupepele. Bantu mbenze mudimu wa tshidimudimu patupu. Yonsu neyijimine, padi Maweja-Nangila ulumbuluisha bantu. Kadi Maweja-Nangila kena bu mudi mpingu to. Bena Izrayele ntshisamba tshiende tshia bumpianyi. Yeye ke udi mufuke bintu bionsu. Bena Izrayele mbantu bende. Dina diende Maweja-Nangila wa bukole buonsu. Wewe Yerushalayime, ambula mabuki ebe adi panshi, bualu baluishi bebe mbamane kukuela munkatshi. Maweja-Nangila udi wamba ne: Mpindiewu mona, nengipate bantu bonsu badi mu ditunga. Nembatutshishe bikole kabakupanda to. Eyi ndi ndila, dikenga ndintonde. Kabena mua kuondapa mputa yanyi minene. Meme kuela meji ne: dikenga ki ndinene menemene to. Ndi mua kudiunwua ne lutulu. Kadi ntenta wanyi mmunyanguke, mionji yende mmikoseke yonsu. Tshiena kabidi ne bana. Bonsu mbumuke. Tshiena ne muntu udi mua kungimanyika ntenta, udi mua kungenzela muaba wa kusomba. Balombodi betu mbenze tshilema. Bavua bu bantu ba bidingidingi. Kabena bakonka Maweja-Nangila malu. Ke muvuabu bapange malu bikole. Ke muvuabu batangalaje bana betu bena tshisamba tshietu bonsu. Telejayi, umvuayi. Mutoyi munene udi wenda usemena pabuipi, ufuma ku mutu kua ditunga. Bena mvita mbanyange bimenga bia bena Yuda, bishale tshipela, bishale miaba idi nyama ya mibuabua isomba. Maweja-Nangila udi mumanye ne: muntu kena ne bukole bua kukumbaja tshidiye musue to. Kena ne mushindu wa kuenda mu njila muakane. Maweja-Nangila umbele. Kadi umbele ne lutulu, kunnyoki paudi ne tshiji. Tshianana ndi mbutuka. Tshiji tshiebe utshitekele bantu ba bisamba bikuabu abu, badi kabayi basue kukumanya, badi kabayi bakutendelela. Bualu badi biba bintu bia bantu bebe, badi bapawula bintu bietu bionsu, banyanga ditunga dietu dijima. Maweja-Nangila kungambila ne: “Nunemeke ndondu umvua mutue nenu. Kuambaye kabidi ne: — Wambile bena Yuda ne bena Yerushalayime, ubumvuije ne: Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele, udi wamba ne: Muntu yonsu udi kayi unemeka ndondu undi mutue ne bantu banyi, muntu awu mmuena tshibawu. Mu matuku amvua mupatule bankambua benu mu dikenga dikole mu Ejipitu, meme kutua nabu ndondu. Meme kubambila ne: Nuteleje bionsu bindi nnuambila, nubikumbaje. Nanku, nenuikale bantu banyi, meme nengikale Mvidi Mukulu wenu. Ke mukenji undi nnuelela. Nanku, nenkumbaje dilaya dimvua mulaye bankambua benu dia kubapesha ditunga didi ne mabele ne buitshi. Ditunga edi ke dinudi basombe lelu edi.” Meme kuitaba ne: — Eyowa, Maweja-Nangila. Maweja-Nangila kungambila kabidi ne: — Bualu ebu, ubuambe mu bimenga bia Yuda too ne mu misesu ya mu Yerushalayime: “Nunemeke ndondu utudi batue nenu, numukumbaje. Bu mumvua nsengelela bankambua benu matuku amvua mubapatule mu Ejipitu, ke mundi nnusengelela nuenu lelu. Ndi nnuambila ne: Itabayi bindi nnuambila. Kadi bankambua benu bavua babenga kunteleja ne ntema. Bavua batungunuka ne malu abu muvuabu basue, balonda muoyi wabu mubi. Meme kubabela bua bakumbaje ndondu utuvua batue nabu. Bobu kubenga. Ke mumvua ne bua kubanyoka, bilondeshile ndondu wetu awu.” Pashishe, Maweja-Nangila kuamba kabidi ne: — Bena Yuda ne bena Yerushalayime mbangelele tshifufu tshibi. Badi benzamalu mabi avua bankambua babu benza, kabayi banteleja. Badi banemeka mvidie ya bantu ba bisamba bikuabu, bayitendelela. Nenku bena Yuda ne bena Izrayele mbanyange ndondu umvua mutue ne bankambua babu. Ke padi Maweja-Nangila wamba ne: “Ndi mbatumina dikenga bua kubabutula. Bobu bambikila musangu ewu bua kubambuluisha, tshiena mbateleja to. Diba adi, bantu badi basombe mu bimenga bia Yuda ne mu Yerushalayime, nebapingane kudi mvidie yabu ivuabu balambula milambu. Kadi mu dikenga diabu mvidie eyi kayena mua kubambuluisha nansha. Mu ditunga dia bena Yuda, tshimenga tshionsu tshidi ne watshi mvidie. Mu musesu onsu wa mu Yerushalayime mudi amu tshilambuilu tshia kulambula mvidie Baale udi utukuatshisha bundu.” Nenku wewe Yirmeya, tshimenga etshi kuena mua kutshilombela kundi. Kuena mua kuntendelela nansha kunsengelela kabidi bualu buatshi to. Bualu padi makenga abakuata nebansengelele bua meme kubambuluisha. Kadi tshiena mua kubateleja to. Maweja-Nangila udi wamba ne: tshisamba tshindi munange katshiena ne muoyi umue to. Tshidibu bakeba kundi mu nzubu wanyi wa tshijila ntshinyi? Badi bela meji ne: padibu bandaya malu, padibu bandambula milambu, dikenga kadiena kabidi mua kubakuata anyi? Ke tshidibu bakeba anyi? Meme kuinyika tshisamba tshianyi dina ne: “Mutshi wa olive udi usasa, ukuama bimuma bisheme.” Kadi munkatshi mua tshipepele tshia mvunde, meme kuosha mabeji atshi, kuosha matamba onsu awu. Maweja-Nangila wa bukole buonsu uvua mukune Izrayele ne Yuda. Kadi udi ubambila lelu ne: nennubutule. Dikenga edi nedinukuate bua bubi bunuvua benze. Bualu nuvua bampende, balambule mvidie Baale milambu. Maweja-Nangila uvua mungambile malu mabi adi baluishi banyi bakeba kungenzela. Nanku, ndi mumanye malu abu. Mvua muana wa mukoku udibu baye nende ku tshishipelu, kayi ubenga. Tshivua mumanye ne: badi bangelela meji mabi. Bavua bambilangana ne: “Tujule mutshi patshidi wu ne bukole. Tuupule. Nanku muntu kamanyi ne: mutshi udi muaba ewu.” Kadi wewe Maweja-Nangila wa bukole buonsu, udi ndumbulula udi ukosa nsambu pa yoyi. Udi mumanye malu onsu adi mu muoyi wanyi wa muntu. Ndi musue kumona muudi unyoka baluishi banyi. Bualu meme ndi mufile tshilumbu tshianyi mu bianza biebe. Ke mudi Maweja-Nangila wa bukole buonsu ne bualu budiye musue kuambila bena Anatote, badi bakeba kunshipa. Bena musoku wetu badi bankandika ne: “Kuena mua kuikala kabidi muambi udi umanyisha bantu malu mu dina dia Maweja-Nangila. Tshianana tudi tukushipa.” Nanku, Maweja-Nangila udi wandamuna ne: “Nennunyoke. Bansongalume benu nebafue mu mvita. Tshiyole tshia nzala netshishipe bana benu ba balume ne ba bakaji. Mu musoku wa Anatote kamuakushala muntu ne muoyi tshikondu tshinganunyoka, tshinganukengesha.” Maweja-Nangila wewe udi amu mubinge, tshiena mua kukuasa tshilumbu. Kadi ndi musue anu kukuela lukonku pa malu audi wenza. Mudi bantu badi kabayi balonda mikenji yebe bapeta dikasa dimpe mmunyi? Badi bakutombokela badi basomba talalaa bua tshinyi? Udi mubakune, bobu kuela miji, kusampila, kukuama bimuma. Matuku onsu badi bakutela mukana, kadi muoyi wabu kawena kuudi. Maweja-Nangila udi mummanye meme. Udi mummone, udi mujadike mundi mukunange, mukusungule amu wewe. Kadi bantu babi, ubateke ku luseke, anu bu mudibu bateka mbuji ya mikoku pa nkayayi bua kuyishipa. Ubateke ku luseke bua dituku dia kabutu babashipe. Ditunga nedikale mu dikenga, bia mu madimi nebiume too ne ku diba kaayi? Nyama ne nyunyi ya mu ditunga idi ifua bua tshilema tshidi bantu benza. Bualu badi bamba ne: “Maweja-Nangila kena umona bitudi tuenza to. ” Maweja-Nangila kungambila ne: paudi kuyi mua kuipatangana ne badi banyema ku makasa, nenku udi mua kupimangana ku lubilu ne nyama ya tubalu munyi? Paudi musombe mumvue bimpe anu muaba udi bantu basombe, kadi mu ditu dikutakane dia ku muelelu wa Yardene newenze tshinyi? Bualu nansha bantu bena diku diebe, nansha bana benu mene mbakuyile tshitungu. Badi bakunguja bantu ba kukuluisha, wewe kuyi mumanye. Wadimuke padibu bakuambila miaku ya lubombu! Ndi nshiya nzubu wa tshijila, uvua nzubu wanyi meme. Ndi mbenga bantu bavua banyi. Ndi mfila mu bianza bia baluishi babu, bantu bamvue munange ne muoyi wanyi mujima. Bavua banyi meme, kadi bavua bankanyina, banduisha bu nyama ya ntambue idi ikungula muitu. Nanku tshiena mubanange kabidi to. Bantu banyi bakadi bu nyunyi muimpe, udibu bela munkatshi nseke yonsu kudi nyunyi midianganyi anyi? “Bikila nyama yonsu ya muitu! Ifike ku didia dinene!” Benyi, balami ba mikoku ba bungi, mbafike ne nyama yabu. Nyama kunyanga budimi buanyi bua mvinyo, kudiatakaja lupangu luanyi. Lupangu luanyi luvua luimpe lutambe, kadi nyama kulushiya tshipela tshikuatshisha bantu bowa. Lupangu luanyi lukadi bu lububa. Bavua banyanga bionsu, ki mbashiya tshintu nansha tshimue! Utshidi nalu ne bualu nnganyi? Pa mikuna idi kayiyi ne mitshi, mu tshipela, bena mvita bavua bamueneka, bafika bua kupawula bintu bidi bantu banyi nabi. Meme Maweja-Nangila ndi ntuma bena mvita aba bua babutule ditunga dijima. Muntu nansha umue kakusomba talalaa. Nuenu kumiamina ntete ya kuenza bukula, kadi nudi nunowa amu meba ne mingonga. Nuvua batate bikole, kadi kanuakupeta nansha kantu. Nudi nufua bundu, nuzakala! Binuvua mua kunowa bidi binyanguke, bua tshiji tshikole tshimvua natshi. Maweja-Nangila udi wamba ne: Bavua mutumba ne bantu banyi kabavua ne bundu to. Bavua banyanga ditunga dijima dimvua mupeshe bantu banyi bena Izrayele bua kashidi. Nanku nengipate bena mutumba aba mu ditunga diabu. Kadi nansha bena Yuda nembipate kabidi! Pashishe, nemfuile tshiakabidi bantu banyi aba luse. Nempingaje muntu yonsu kuabu. Nemmupingajilamu ne bintu biende. Bena mutumba bavua balongesha bantu bua baditshipe mu dina dia mvidie Baale. Kadi pikalabu balonge mua kuenza malu mimpe, adi bantu banyi ne bua kuenza, pikalabu bamanye mua kuditshipa bamba ne: “Ndi nditshipa mu dina dia Maweja-Nangila udi ne muoyi…”, nembape muaba wabu munkatshi mua bantu banyi. Kadi padi tshisamba kampanda tshia bena mutumba aba tshibenga kunteleja, nentshipate bua tshibutuke kashidi. Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku. Maweja-Nangila uvua mungele diyi ne: “Uye kusumba mukaba wa ndanda, uusuike mu tshimonu tshiebe. Kadi kuena mua kuusukula mu mayi to.” Meme kusumba mukaba uvua Maweja-Nangila mungambile. Meme kuusuika mu tshimonu. Pashishe, Maweja-Nangila kungela diyi tshiakabidi ne: “Angata mukaba uudi musumbe, uye nawu ku musulu wa muenji mukole wa Fara, uusokoke muaba awu mu mutanta wa lubuebue.” Meme kuya ku musulu wa Fara bua kusokokamu mukaba, muvua Maweja-Nangila mungambile. Matuku a bungi mamane kupita, Maweja-Nangila kungambila ne: “Pingana ku musulu wa Fara, upatule mukaba muaba uuvua muusokoke.” Meme kumona ne: mukaba ukadi munyanguke, mubole, kabatshiyi mua kuvuala nawu bilamba. Nanku, Maweja-Nangila kungambila ne: “Meme Maweja-Nangila ndi ngamba ne: Ke mundi nnyanga lumu lua bena Yuda, ne lua bena Yerushalayime ludibu baditambisha nalu. Bualu ntshisamba tshibi tshidi tshibenga kuteleja malu andi ngamba. Badi anu ne tshitunu, benza malu a bupote. Badi balamate mvidie mikuabu, bayitendelela, bayinyikila mitu panshi. Nanku bantu aba bikale bu mukaba ewu, udibu kabayi mua kukuata nawu kabidi mudimu! Mudi muntu usuika mukaba mu tshimonu tshiende, ke mumvua meme Maweja-Nangila mudisuike ku bukalenga bua Yuda ne bua bena Izrayele. Mvua muteke lumu luanyi mu bianza biabu, bua bikale bantu banyi, bua batumbishe dina dianyi, bampeteshe lumu, bua meme kuditemba nalu. Kadi kabavua banteleja to.” Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele, udi wamba ne: Yirmeya uye kudi bena Izrayele, ubambile ne: “Badi bafumbe mulondu bua kuelamu maluvu.” Kadi pikalabu bandamuna ne: “Bulelela, tudi bamanye bimpe”, ubambile ne: Maweja-Nangila udi wamba ne: “Bena ditunga edi bonsu, nansha bakalenga mene badi basombe mu nkuasa wa Davide, nansha batuangaji, bambi, ne bantu bakuabu ba mu Yerushalayime, nembanuishe maluvu bua bakuatshike kashidi. Nembatutakaje mitu, baledi ne bana, bu mudibu batutakaja mulondu ne mukuabu. Tshiakufuila muntu nansha umue luse to. Nembabutule bonsu tshiyi nansha ne luse kashidi kanyi!” Nuteleje, nuteleje ne ntema yonsu. Lekelayi kuditambisha. Udi uyukila nenu ke Maweja-Nangila! Nemekayi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Tshianana nennutumine miidima, bua nuenu kutetuka pa mikuna, kuenda mu miidima inuvua kanuyi bindile, batekemena munya. Maweja-Nangila kuandamuna butuku, kunutumina miidima, bu mavuba a mvula wa tshipupu. Panudi kanuyi nuteleja mubelu ewu, nendile muadi nkayanyi ku mpenga bua ditambisha dienu dinene. Nempuekeshe binsonji bua tshisumbu tshia mikoku ya Maweja-Nangila, tshidi tshiya mu bupika. Yirmeya, ambila mukalenga ne mamuende ne: “Tulukayi mu nkuasa wenu wa lumu, sombayi panshi, bualu tshifulu tshienu tshia bumfumu ntshimane kupona panshi. Biibi bia bimenga bia kuinshi mu ditunga, bidi binjila. Kakuena muntu udi ubikangula kabidi. Bualu bena Yuda bonsu mbamane kuya nabu mu bupika. Muntu nansha umue ki mmushale!” Yerushalayime, tangila malu adi enzeka: Baluishi bebe badi bafuma ku mutu kua ditunga. Bantu bandi mukupeshe badi penyi? Meme kubateka mu bianza biebe bua wewe kubalama, bu mudi mulami ulama mikoku yende. Wewe kuditemba bua mikoku ayi. Kadi ikadi penyi? Pawamona balunda bebe bakuvuila bua kudia bumfumu mu ditunga ne bua kukukengesha, newambe tshinyi? Newikale ne dikenga bu dia mukaji pa lulelu. Nanku neukonke ne: “Makenga onsu aa adi ankuata bua tshinyi?” Bu muudi wenza tshilema tshinene, nebakuvule bilamba, babibandishe too ne ku mutu, nebakuenzeje malu ku bukole. Mubidi wa muena Kushe udi mua kukudimuka anyi? Nansha matoba a tshisumpa ntambue adi mua kukudimuka anyi? To! Nanku nuenu bonsu, nudi bibidile kuenza malu mabi. Ke munudi kanuyi mua kuenza malu mimpe to. Ndi nnutangalaja mudi lupepele lutangalaja bisosa mu tshipela, Maweja-Nangila udi wamba ne: Yerushalayime, ke mudibu ne bua kukuenzela wewe kabidi. Bualu udi mundekele, mudifile kudi mvidie ya patupu. Teleja mundi musue kukunyoka. Meme nenkuvule bilamba, nembibandishe too ne ku mutu webe, bua bakumone butaka. Ndi mbenga malu ebe a bundu, ne tuseku tuebe tuakulobesha natu bantu, tshiendenda tshiebe tshia bundu. Mvua mumone pa mikuna ya mu ditunga mvidie yebe idi kufuisha bundu! Yerushalayime, udi muena diakabi! Neudilengeje diba kaayi? Ke bivua Maweja-Nangila wambila Yirmeya bua bipupu bidi bifuma ku munanga. Bena Yuda bonsu badi babungama, bimenga biabu bidi binyanguke. Badi mu bimenga badi basomba panshi kabayi ne disanka. Yerushalayime udi udila muadi, ulomba bua bamuambuluishe. Bamfumu badi batuma bena mudimu babu bua kusuna mayi, Padibu bafika ku biina bia mayi, badi babisangana kamuyi mayi nansha makese. Badi bapingana bapungile, bapampakana, binyike mitu panshi, bipanza bia mayi munda mutupu. Babidime badi ne dibungama. Kanyinganyinga kadibu naku kadi kamueneka. Badi bamona buloba buela mitanta, bualu mvula kavua muloke to. Mu mpata nyama wa ngulungu udi ushiya muana udiye mulele, bualu kakuena bisosa kabidi to. Nyama ya mpunde idi imana pa mikuna idi kayiyi ne bisosa. Idi yeyakana bikole mudi nyama ya mibuabua yenza. Idi ikeba bisosa ipanga. Bualu kakuena kabidi kantu to. Bulelela bilema bietu bidi bibipisha. Kadi wewe Maweja-Nangila, utuambuluishe, anu bua dina diebe wewe. Tudi bakuenzele bibi misangu mivule. Tudi bakutombokele. Kadi bena Izrayele mbakutekemene anu wewe. Bua wewe kubasungidila matuku a dikenga. Kadi wewe kuena muenyi mu ditunga dietu! Wewe kuena muena luendu, udi ulala anu dituku dimue. Udi udileja bu muntu, udi kayi mua kutuambuluisha, bu muena bukitu udi mupange bukole bua kusungidila bakuabu, bua tshinyi? Eku wewe Maweja-Nangila udi munkatshi muetu. Tudi bantu bebe. Kutulekedi nansha. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Eyowa, bantu abu mbasue kuendakana miaba yonsu, banshiya meme.” Kadi ebi kabiena bisankisha Maweja-Nangila. Nenku tshiena mua kupua malu mabi abu muoyi. Nembanyoke. Maweja-Nangila kungambila ne: — Kuena mua kuakuila bantu aba nansha kakese. Nansha bobu bajila biakudia, tshiena nteleja dilomba diabu to. Nansha bobu balambula milambu ya kuosha anyi milambu mikuabu, tshiena mua kuyanyisha to. Kadi nembashipe ku mvita, ku tshiyole tshia nzala, ne ku disanka dia tshiambu. Ke meme kuandamuna ne: — Eyi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, bambi badi babambila ne: “Kanuakuikala ne mvita nansha tshiyole tshia nzala to. Bualu Mvidi Mukulu mmunulaye ne: nenusombe anu talalaa mu ditunga dienu.” Maweja-Nangila kungambila ne: — Bambi abu kabena bakula mu dina dianyi to. Badi bena dishima. Meme tshiena mubatume, tshiena mubape mukenji nansha umue, tshiena mubambile bualu to. Badi banuambila anu malu a dishima, adi kaayi ne mushinga, ngenyi ya patupu! Nanku, meme Maweja-Nangila ndi ngamba bua bambi aba ne: tshiena mubatume to. Kadi bu mudibu bambila bantu mu dina dianyi meme ne: kanuakuikala ne mvita, nansha ne tshiyole tshia nzala mu ditunga edi, nanku bantu aba nebalue ku tshiyole tshia nzala, ne ku mvita too ne ku muntu wa ndekelu. Kadi bantu bavuabu bambila malu nebafuile mu misesu ya mu Yerushalayime, ku mvita ne ku tshiyole tshia nzala. Kakuena muntu udi mua kujika bitalu biabu, nansha bia bakaji babu, nansha bia bana babu ba balume, nansha bia bana babu ba bakaji. Nanku nembanyoke bua malu mabi avuabu benze. Wambile bantu abu ne: Ndi ndila, mpuekesha binsonji, tshiyi ndekela butuku ne munya. Bualu bantu banyi mbabutuke bibi, mbapete mputa mupite bunene. Pandi nya ku budimi, ndi mmona amu bitalu bia bantu bavua bafue mu mvita. Pandi mpingana mu tshimenga, ndi mmona anu bitalu, bia bantu bavua bafue ku tshiyole tshia nzala. Bambi ne batuangaji badi batambakana mu ditunga, kabayi bamanye tshia kuenza. Maweja-Nangila udi mubenge bena Yuda anyi? Kuena mumanye kabidi bena Siyone anyi? Udi mututape mputa idi kayiyi yuma bua tshinyi? Tuvua batekemene ne: bionsu nebikumbane, kadi katuena bamone tshia nsongu nansha tshimue. Tuvua bindile tshikondu tshivua makenga etu ne bua kujika, kadi tudi tumona amu malu adi atukuatshisha bowa. Maweja-Nangila tudi bamanye ne: tudi benze bibi. Tudi bamanye malu mabi avua baledi betu benze. Tudi bakuenzele bibi. Tudi bena tshibawu. Kadi, vulukabiuvua mutulaye. Bua lumu lua dina diebe, kupepeji Yerushalayime, tshimenga tshidi ne nkuasa webe wa butumbi. Ku mvidie yonsu ya patupu ya pa buloba, udi mua kulokesha mvula mvidie kaayi? Tshibuashibuashi nkayatshi katshiena mua kulokesha mvula, kadi amu wewe Maweja-Nangila. Mvidi Mukulu wetu, tudi bakutekemena, bualu amu wewe ngudi wenza malu onsu. Kadi Maweja-Nangila kungambila ne: — Nansha Moshe ne Samuwele bandombe bua kufuila bantu aba luse, tshiena mua kuanyisha to. Yirmeya, ubipate, ubumushe kundi, baye! Pikalabu bakukonka ne: “Netuye penyi” wandamune ne: Maweja-Nangila udi wamba ne: Muntu yonsu neaye muaba udibu bamufundile. Udibu bafundile disama dia tshiambu neadipete. Udibu bafundile kufua mu mvita, neafuilemu. Udi ne bua kufua ku tshiyole tshia nzala, neafue. Udibu ne bua kuya nende mu bupika, nebaye nende! Maweja-Nangila udi wamba ne: nembakengeshe mishindu inayi: muele wa mvita neubashipe, mbua neyikoke bitalu iye nabi kule, nyunyi ya mikanku neizokole bitalu, nyama ya mibuabua neidie bionsu bidi bishale. Nanku makalenga onsu a panshi pa buloba neakuatshike bowa, pamonawu malu onsu aa. Ke mudibu banyoka bantu bua malu mabi avua Menashe, muana wa Izkiya, mukalenga wa bena Yuda, muenze mu Yerushalayime. Maweja-Nangila udi wamba ne: Bena Yerushalayime, kakuena muntu udi mua kunufuila luse kabidi to. Kakuena muntu udi mua kunudila, kakuena muntu udi uditatshisha bua kunuebeja ne: malu kaayi? Maweja-Nangila udi wamba ne: Nuenu ke badi bambenga, bangela nyima. Ke mumvua mufike bua kunubutula, bualu bidi bintonda bua kunufuila luse. Mu tshimenga tshionsu tshia ditunga, mvua muenze ne bantu banyi bu muntu udi upepula bintu, bua lupepele luya ne bisota. Mvua mutangalaje bantu banyi. Mvua mushipe bana badibu balela. Kadi kabavua bapingane kundi. Mu ditunga amu, bakaji bakamba bavua bashale bapite lusenga lua ku muelelu wa mayi manene ku bungi. Meme kunyingalala munda munya, mamuende wa nsongalume, uvua tshilobu tshia mvita. Diakamue meme kukuatshisha mamuende bowa ne kanyinganyinga. Mamu muena bana muanda mutekete, uvuabu bela ka lumbandi, udi ushala kayi ne muana. Kena ne mushindu wa kueyakana bimpe kabidi to. Diende diba divua dibuela munda munya. Bundu buamukuatshi! Lumu luende ndujimine! Pikala bakuabu bashale ne muoyi, baluishi babu nebabashipe. Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku. Mamu wanyi, ndi muena diakabi! Udi mundele bua tshinyi? Miaba yonsu mu ditunga badi amu bambenga, badi amu banduisha! Kadi meme tshiena musombe, tshiena musombeshe muntu tshintu. Mudi bantu bonsu bangela mulawu mmunyi? Eyowa, Maweja-Nangila, milawu yabu idi mua kunkuata, bu meme tshiyi mukuenzele mudimu muanyi muonsu, bu meme tshiyi muakuile baluishi banyi kumpala kuebe, diba divuabu mu dikenga, banyingalala! Badi mua kutshibula tshiamu tshifike, nangananga tshidi tshifumina ku mutu kua ditunga, nansha tshiamu tshikunze anyi? Yuda, ndi musue bua baluishi bapawule biuma biebe ne bintu biebe bionsu. Ke mudibu bakunyoka bua malu mabi auvua muenze miaba yonsu mu ditunga diebe. Nenkufile kudi baluishi bebe, bua baye nebe ku bupika, mu ditunga diudi kuyi mumanye. Bualu tshiji tshianyi ntshimane kutema bu kapia. Ndi mukufikile munda. Kadi wewe, Maweja-Nangila, udi mumanye bimpe malu anyi onsu. Umvuluke, ungambuluishe. Unsombuele kudi baluishi banyi, Wewe mulame lutulu kuyi ubanyoka lukasa, nebanshipe. Umanye ne: bipendu ebi ndi mbilengulula anu bualu buebe. Paudi mungambile malu, diakamue meme kuteleja bimpe, kuvuluka muaku webe onsu. Muaku webe kunguwuja ne disanka, kungenza muena diakalenga. Bualu mbanjidile mu dina diebe wewe, Maweja-Nangila wa bukole buonsu. Tshivua muye kusomba ne bantu bakuabu, bua kuseka nabu nansha. Bualu udi munteke tshianza tshiebe pambidi, munsombeshe ku mpenga pa nkayanyi, tshiji tshiudi mutekele bantu abu ntshimbuele munda bikole. Kadi dikenga dianyi kadiena dijika bua tshinyi? Mudibu kabayi mua kuondapa mputa yanyi mmunyi? Mudi mputa wanyi kayi uma mbishi? Bushuwa, wewe kundinga mudi musulu mume udinga bantu badi bakeba mayi kabayi baasangana! Kadi Maweja-Nangila kungandamuna ne: Wewe mupingane kundi, nenkuakidile, ushale muena mudimu wanyi. Pawikala kuyi wamba kabidi malu a tshianana, kadi umanyishe bantu malu adi ne bualu, newikale tshiakabidi muambi wanyi. Meme nengikale mukana muebe. Bena Yuda badi ne bua kukulonda, kadi wewe kuena ne bua kubalonda bobu! Wewe muenze bindi ngamba, kabakukuenzela bibi to. Nebakuluishe, kadi kabakukutshimuna to. Bualu nenkuenze bu tshimana tshienza ne tshiamu tshitoke, tshidibu kabayi mua kunyungisha. Bualu ndi nebe, bua kukusungidila, kukupandisha. Ke mundi ngamba meme Maweja-Nangila. Nenkupatule ku njiwu yonsu, tshiakukushiya mu bianza bia badi bakukengesha to. Maweja-Nangila kungambila ne: — Kusedi mukaji. Kuledi bana ba balume, nansha ba bakaji mu ditunga edi to. Bualu meme Maweja-Nangila ndi nnumanyisha ne: bana ba balume ne ba bakaji badibu balele mu ditunga edi, ne batatuabu ne bamamuabu, bonsu nebafue lulu lubi. Kabakumona udi mua kubadila nanshakubajika to. Bitalu biabu nebifukishe buloba. Nebafile mu mvita, nansha ku tshiyole tshia nzala. Bitalu biabi nebabizokole kudi nyunyi ya mikanku, babidie kudi nyama ya mibuabua. Maweja-Nangila kungambila kabidi ne: — Kufiki muaba udi tshitalu, kufiki muaba udibu bajika muntu. Kusambi muntu mu madilu, bualu tshiena kabidi bulunda ne bantu aba to! Tshiena mubamanye, tshiena mubanange kabidi to. Nanku, mu ditunga edi bantu bonsu, bena biuma ne bapele, nebafue. Bantu kabakubajika, kabakubadila. Kakuakuikala muntu udi mua kunyingalala, kuditapa mputa pambidi, nansha kudibeya nsuki. Muntu nansha umue kakufila biakudia mu nzubu wa madilu, nansha maluvu, bua kusamba badi mu madilu, nansha bobu badila tatu anyi mamu. Kuena mua kubuela kabidi mu nzubu udibu benza tshibilu. Kuena mua kusomba bua kudia nansha kunua ne bantu badibu babikila. Bualu meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, Mvidi Mukulu wa Izrayele, ndi ngamba ne: “Nenkandike mitoyi ne mbila ya disanka, kabidi ne misambu ne musangelu bia bantu batshidi babuela mu dibaka. Wewe neushale ne muoyi bua kumona malu onsu aa. ” Pawambila bantu aba bualu ebu, nebakukonke ne: “Maweja-Nangila udi musue kututumina dikenga bunene nanku bua tshinyi? Tudi benze bualu bubi kaayi? Tudi benzele Maweja-Nangila Mvidi Mukulu bibi mushindu kaayi?” Wewe ubandamune ne: “Maweja-Nangila udi wamba ne: bualu baledi benu bavua bambenge, balamate ku mvidie ya bantu ba bisamba bikuabu. Bavua bayitendelela, bayifuila binu panshi. Kabavua bamvuluke, kabavua balame mikenji yanyi. Nuenu kabidi nudi nuenza malu mabi mapite, avua baledi benu kabayi benza. Yonsu wa kunudi udi unanukila kuenza anu malu mabi ne muoyi mubi wa tshitunu. Muntu nansha umue kena uteleja tshindi ngamba. Nenku nennuipate mu ditunga edi, bua nuye mu dikuabu, divua baledi benu kabayi bamanye, dinuvua nuenu mene kanuyi bamanye. Kuine aku nenutendelele munya ne butuku mvidie ya bantu ba bisamba bikuabu. Kadi meme tshiakunuenzela kabidi bualu buimpe nansha bumue.” Maweja-Nangila udi wamba ne: dituku nedikumbane, didibu kabayi baditshipa bamba ne: “Ndi nditshipa mu dina dia Maweja-Nangila udi ne muoyi, udi mupatule bena Izrayele mu bupika!” Kadi nebambe ne: “Ndi nditshipa mu dina dia Maweja-Nangila udi ne muoyi, udi mumushe bena Izrayele mu ditunga dia ku mutu, ne mu matunga makuabu avuaye mubatume mu bupika!” Bualu nembapingaje mu buloba buabu, bumvua mupeshe bankambua babu. Maweja-Nangila udi wamba ne: ndi ntuma bilembi bia bungi bua bikuate bena Yuda, mudibu bakuata minyinyi ya mu mayi. Pashishe ndi ntuma bilembi bia bungi bua bibakebe miaba yonsu, mudibu bipata nyama mu mikuna minene ne mikese, too ne mu mbuebue. Bualu ndi ntangila bimpe tshidibu benza. Kakuena tshidi mua kunjimina. Tshilumbu tshiabu ndi mutshimanye. Ndi musue kubanyoka bikole bua malu mabi avuabu benze, ne bua tshilema tshiabu. Bualu mbanyange ditunga dianyi ne mpingu yabu indi mbenga idi bu bitalu. Bavua bateka mvidie ya dishima miaba yonsu mu ditunga dianyi. — Maweja-Nangila, wewe udi umpesha bukole. Wewe udi undama. Mu tshikondu tshia dikenga, ndi mua kunyemena kuudi. Bantu ba bisamba bikuabu nebafike kuudi wewe, bafuma ku nshikidilu wa buloba. Diba adi nebambe ne: “Bankambua betu bavua anu ne mvidie ya dishima. Mvidie yabu ivua anu lupepele, kayivua mua kuambuluisha muntu nansha umue. Muntu kena mua kudienzela mvidie wende. Mvidie idi bantu benza kayena mvidie nansha!” Maweja-Nangila udi wamba ne: — Nanku mpindiewu nemmanyishe bantu mundi mfumu, mundi mukole. Nebamanye ne: Maweja-Nangila ke meme! — Tshilema tshia bena Yuda tshidi mu muoyi wabu kashidi. Tshidi amu bu miaku idibu bafunde ne ntapu wa tshiamu, nansha ne lusongu lua dibue dia mbongu. Bavua batshifunde kabidi ne ku matumba adi ku bilambuilu biabu. Bualu bena Yuda badi batendelela mvidie, bayilambula milambu, bayashila makunji kuinshi kua mitshi, pa mikuna, ne mu mpata mitumbuke. Nuenu bena Yuda telejayi. Ndi ntuma bantu, bua kupawula biuma bienu bionsu, bua banyange miaba inudi nutendelela. Ke mundi nnunyoka bua bubi bunudi nuenza mu ditunga dijima. Nenushiye ditunga divua dienu, dimvua meme munupeshe. Ndi nnutuma mu bupika, mu ditunga dinudi kanuyi bamanye. Bualu nudi balundule tshiji tshianyi. Tshikadi bu kapia kadibu kabayi mua kujima. Maweja-Nangila udi wamba ne: — Ndi ndiwula muntu yonsu udi umbenga meme, utekemena kudi muntu mukuabu, ukeba bukole anu kudi bantu badi kabayi nabu. Muntu awu kena mua kupeta diakalenga to. Udi anu bu mutshi udi uma mu mpata, bu mutshi udi munkatshi mua mabue adi mu tshipela, mu buloba buatuke, budi muntu nansha umue kayi wasa. Kadi muntu udi utekemena kundi, udi ukeba ditalala kundi, ndi mmuela lupemba. Muntu awu neikale bu mutshi, udibu bakuna ku muelelu wa mayi. Miji yawu idi ifika ne ku mayi. Mutshi awu kawena utshina tshintu. Nansha mu munya mukole, mabeji awu adi amu mabishi. Nansha mu tshikondu tshia munanga mukole, mutshi awu kawena ufubidila. Udi ukuama amu kukuama bimuma. — Udi mua kumanya muoyi wa muntu nnganyi? Muoyi wende udi usama, kabayi mua kuondapa. Udi udinga bantu, kabayi mua kujingulula. Maweja-Nangila udi wamba ne: — Meme ndi mmona munda mua muoyi. Ndi mumanye malu masokome a bantu. Ke mundi mua kupesha muntu bidiye ne bua kupeta, bilondeshile malu adiye wenza. Mudi nzolu uladila mayi a dibata, ke mudi muntu udi upeta bubanji mu buivi. Patshidiye ne bukole, bintu biende bidi bimujika. Yeye mumane kukulakaja, udi bu muntu mutatakane. Nzubu wetu wa tshijila wa Maweja-Nangila udi ne nkuasa wa butumbi, udi ku mutu kua bionsu biangatshile ku ntuadijilu. Maweja-Nangila, bena Izrayele badi bakutekemena amu wewe. Nanku badi bakubenga, bundu buasangana kubakuata anyi? Buabakuata! Bonsu badi bakubenga wewe, mbajimine bu mena adibu bafunde mu lupuishi. Bualu mbumuke kuudi wewe, Maweja-Nangila mpokolu wa muoyi. Maweja-Nangila nempete bukole, anu paudi wewe ujikija disama dianyi. Nempande, anu paudi wewe umpandisha. Bualu undi mua kutumbisha pa bualu udi anu wewe nkayebe. Bantu bonsu badi bankonka ne: “Makenga adi Mvidi Mukulu mutulaye adi penyi? Atukuate mene tumone!” Maweja-Nangila, meme tshivua mukusake bua wewe kubatumina dikenga. Tshivua mujinge ne: babutuke. Amu wewe ke uvua mujadike malu onsu amvua muambe. Udi musue kunkuatshisha bowa anyi? Kadi kundi mua kunyemena mu tshikondu tshia dikenga, kudi anu kuudi wewe! Bantu badi bankengesha, bundu bubakuate amu bobu! Kadi kabunkuatshi meme! Bowa kabidi bubakuate amu bobu! Kabunkuatshi meme! Ubatumine dituku dia dikenga. Ubazaze kashidi. Maweja-Nangila kungambila ne: — Nanku, wimane ku tshiibi tshia Bantu tshia ku tshimenga, tshidi bakalenga ba bena Yuda babuelela, bapatukila. Pashishe, wenze nanku kabidi ku biibi bikuabu bia mu bimenga. Wambile bantu bonsu badi bapitshile ku mishiku ayi ne: “Nuenu, bakalenga, nuenu kabidi bena Yuda ne bantu bonsu badi basombe mu Yerushalayime, telejayi tshidi Maweja-Nangila wamba ne: Panudi basue kushala ne muoyi, dituku dia Dikisha ka-nuambudi bujitu. Kanuena mua kupitshila nabu ku biibi ebi. Dituku adi kanuena mua kupatula bintu mu nzubu yenu. Kanuena mua kuenza mudimu. Bualu dituku adi ndianyi meme, bu mumvua muambile bankambua benu. Bushuwa bankambua benu kabavua banteleje, kabavua bavuluke bimvua muambe. Bavua bantombokele. Bavua ne tshitunu, babenge mikenji yanyi. “Meme Maweja-Nangila ndi ngamba ne: Nuenu bonsu nunteleje bimpe. Dituku dia Dikisha kanupitshidi ne bujitu ku biibi bia bimenga. Nunemeke dituku edi, dikale dianyi meme. Midimu yonsu ipumbe. Diba adi, bakalenga badi mu nkuasa wa Davide, badi babanda pa nyama ya tubalu nansha pa matempu, balombodi babu ba mu bukalenga, bena Yuda ne bantu badi basomba mu Yerushalayime, bonsu nebapitshile amu kupitshila ku biibi bia bimenga. Tshimenga atshi netshikale kashidi ne bantu badi basombamu. Nanku, bantu nebabuele mu nzubu wa Mvidi Mukulu, bafume ku bimenga bia Yuda, ku buloba bua ku mpenga kua Yerushalayime, ku buloba bua bena Binyamine, ku matunga a ku muelelu wa mayi, ne a ku mutu, ne a kuinshi kua ditunga. Bantu nebafike bua kulambulamu milambu mishilangane, bintu bia mu madimi ne kamonya, ne milambu ya kuela tuasakidila. Kadi nuenu kanuyi banteleje, nuenu balengulule dituku dianyi dia Dikisha, nuenu bapitshile ku biibi bia mu Yerushalayime dituku adi ne bujitu panyima, nengoshe tshimenga. Kapia nekabutule nzubu mimpe yonsu, kabayi mua kukajima.” Maweja-Nangila kuntumina diyi ne: — Yirmeya, juka uye kua mufumbi wa ngesu. Pawafika, nenkuambile bualu bundi musue kukumanyisha. Meme kufika kua mufumbi wa ngesu, kumusangana wenza mudimu wende. Pavua luesu luvuaye ufumba kaluyi luimpe, mufumbi uvua wangata buloba bua diima abu, wenzulula nabu luesu lukuabu, muvuaye musue. Nenku Maweja-Nangila kungambila ne: “Nuenu bena Izrayele, meme Maweja-Nangila tshiena ne bukole bua kuenza nenu mudi mufumbi wa ngesu ewu wenza anyi? Nudi mu tshianza tshianyi, bu buloba bua diima mu tshianza tshia mufumbi. Musangu mukuabu ndi musue kubutula, kunyanga, nansha kushimbula ditunga anyi tshisamba. Kadi, padi bena ditunga edi babenga malu abu mabi avua abakebela tshiji kundi, ndi nkudimuna meji amvua nawu, ngumusha makenga amvua mubalongoluele. Misangu mikuabu, ndi musue kuibakulula, kukuna tshiakabidi ditunga nansha tshisamba. Kadi padi tshisamba etshi tshienza malu andi mubenge, tshipanga kuteleja mibelu yanyi, tshiena nkumbaja malu mimpe amvua mubalaye nansha.” — Yirmeya, mpindiewu ambila bena Yuda ne badi basombe mu Yerushalayime ne: “Maweja-Nangila udi wamba ne: ndi mupangadike bua kununyoka. Ndi nnulongoluela dikenga. Muntu yonsu alekele kuenza malu mabi. Nukudimune malu enu, enzayi amu malu mimpe.” Kadi badi bandamuna ne: “Nansha kakese! Katuena basue kuenza malu mimpe. Netuenze anu malu mabi, netuikale bena tshitunu amu mutudi basue.” Maweja-Nangila udi wamba ne: Konkayi bantu ba bisamba bikuabu, bakadi bumvua bantu balonda bualu nenku anyi? Bualu buvua bena Izrayele benze budi bupite bubi. Nukadi bamona nsongu ya mikuna ya Lebanone kayiyi ne neje anyi? Musulu wa mayi a muenji mukole udi mua kukama anyi? To! Kadi bantu banyi bakadi bampue muoyi. Badi balambula milambu kudi mvidie idi kayiyi mvidie mene. Ke mudibu badishinde mu njila wabu, ke mudibu bumuke mu njila wabu wa kale, benda mu njila udi bantu kabayi banji kuenda. Bantu banyi bavua banyanga ditunga diabu bikole. Ke mudi bantu badi bapitshila mu njila bakema, bazakala, bakupa mitu, bakuatshika bowa. Padi muluishi usemena pabuipi, nentangalaje bantu banyi, mudi lupepele lua kudi diba dipatukila lujula lupuishi. Nembele nyima! Tshiakubambuluisha diba dia dikenga. Bantu bakuabu bavua bamba ne: “Tuyayi, tuelela Yirmeya tshitungu amu mpindiewu. Bualu batuangaji badi mua kutulongesha, tudi amu nabu. Tudi ne bena meji, bua bafile ngenyi. Tudi ne bambi badi mua kutumanyisha tshidi Mvidi Mukulu wamba. Tumufunde ku tshilumbu, katuteleji kabidi tshidiye wamba. ” Maweja-Nangila, teya matshi kundi, teleja tshilumbu tshidi baluishi banyi bamfunde. Badi mua kupingaja bubi pa buimpe anyi? Apu badi bateya buteyi bua kunkuata. Kadi vuluka mumvua muimane kumpala kuebe bua kubakuila, bua kaubafikidi munda. Kadi mpindiewu wanyishe bua tshiyole tshia nzala tshishipe bana babu, bua muele wa mvita ubabutule bonsu, bua bakaji babu bashale bianza bitupu, kabayi bamona bana, bafuishe kabidi babayabu. Disama dia tshiambu dikuate bantu balume, dibabutule. Bansongalume bafuile mu mvita! Tuma bantu bena mvita bua kubaluisha diakamue. Tumvue muadi wabu. Bualu badi badilongolole bua kunkuata, banteya mu makasa. Wewe Maweja-Nangila udi mumanye bionsu, bidibu benza bua kunshipesha. Kuena mua kubafuila luse. Kuena mua kulengulula bilema biabu. Ubele panshi, ubaleje tshiji tshiebe! Maweja-Nangila kuambila Yirmeya ne: — Uye kudi mufumbi, usumbe mulondu wa diima. Pashishe wangata batuangaji, bamue bakulu, ne bantu bakuabu, uye nabu. Upatukile nabu bua kuya mu tshibanda tshia Inome, upitshile ku tshiibi tshia Ngesu mifue. Nenkumanyishe bualu buudi ne bua kubambila muaba awu. Newambe ne: “Nuenu bakalenga ba bena Yuda, ne bena Yerushalayime, telejayi tshidi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bukole buonsu wa Izrayele wamba. Nentume dikenga muaba ewu. Bantu badi bumvua batela dikenga adi, matshi abu neapate bu bumvua dikubakuba. Bualu bena Yuda mbambenge. Mbandamune muaba ewu, ukadi wa tshianana. Bavua balambuilapu mvidie ya bantu ba bisamba bikuabu milambu. Ke mvidie buabu kabayi bamanye, nansha bobu nansha bankambua babu, nansha bakalenga ba bena Yuda. Bavua buwuje muaba ewu ne mashi a bantu bavua kabayi ne bualu. Bavua balongoluela mvidie Baale muaba wa kumutendelela, bua kumuoshilapu bana babu milambu. Kadi meme tshivua mutume diyi, bua benze bualu bua nanku to! Tshivua nansha mubuambe. Tshivua nansha mubuelele meji. “Ke pandi ngamba ne: Dituku nedifike didibu kabayi binyika kabidi muaba ewu ne: ‘Tofete,’ nansha ne: ‘Tshibanda tshia Inome.’ Kadi nebawinyike ne: ‘Tshibanda tshia kushipela bantu.’ Muaba ewu nempangishe bena Izrayele ne bena Yuda, bua kabakumbaji tshidibu bela meji. Nemfile bantu aba kudi baluishi babu badi kabayi ne luse. Nenganyishe bua bitalu biabu babizokole kudi nyunyi ya mikanku, babidie kudi nyama ya mibuabua. Tshimenga etshi netshi kemeshe bantu bonsu. Bapitshi ba mu njila nebazakale. Nebele mbila ya bowa, patangilabu muvuabu banyange tshimenga etshi. Baluishi, bantu badi kabayi ne luse, nebakuate tshimenga. Nebakengeshe bantu bikole bipite. Nanku benatshi nebadie minyinyi ya bana bavuabu balele. Nebadiangane bobu nkayabu!” Pashishe, neushipe mulondu, bonsu baudi nabu batangile. Neubambile ne: “Maweja-Nangila wa bukole buonsu udi wamba ne: nenshipe bantu aba ne tshimenga etshi, amu mudibu bashipa mulondu wa diima, kabayi mua kuufimba kabidi.” “Nebajike bantu mu Tofete, bualu kakuena muaba mukuabu wa bafue to. Meme Maweja-Nangila ndi ngamba ne: tshimenga ne bantu badi basombamu, nebikale amu bu muaba wa Tofete. Nzubu ya mu Yerushalayime ne ya bakalenga ba mu Yuda neikale ne mikiya bu muaba ewu wa Tofete. Bualu kulu kua nzubu eyi bavua balambuilaku musenga wa kamonya, bua kutendelela tshituilu tshia mitotu, bavua balambuilamu mvidie ya bantu ba bisamba bikuabu milambu ya maluvu.” Yirmeya kumuka mu Tofete, kuvua Maweja-Nangila mumutume bua kulongesha bantu. Kufikaye mu lupangu lua nzubu wa Mvidi Mukulu. Kuambilaye bonsu bavuamu ne: — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele udi wamba ne: “Nentume makenga onsu amvua muambe ku tshimenga etshi ne mu misoku idi pabuipi natshi. Bualu badi basamu mbantombokele. Kabena bateleja diyi dianyi.” Pashekure, muana wa Imere, mutuangaji mulombodi wa bena mudimu ba mu nzubu wa Mvidi Mukulu, uvua mumvue Yirmeya ulongesha malu aa mu dina dia Maweja-Nangila. Kufutaye Yirmeya mapi, kumuelaye ku tshikunyi tshivua ku tshiibi tshia kulu tshia bena Binyamine, tshivua mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Butshia, Pashekure kumusha Yirmeya ku tshikunyi. Yirmeya kumuambila ne: — Maweja-Nangila kena ukubikila kabidi ne Pashekure, kadi neakubikile ne: “Luzakalu miaba yonsu. ” Bualu Maweja-Nangila udi wamba ne: “Wewe ne balunda bebe bonsu nenuikale tshintu tshidi tshikuatshisha bantu bowa. Balunda bebe nebafue ku muele wa mvita wa baluishi babu, wewe muikalepu. Bena Yuda, nembafile bonsu kudi mukalenga wa Babilone. Yeye neabakuate. Neaye nabu mu bupika mu ditunga diende, nansha neabashipe. Bubanji bonsu buvua bantu ba mu tshimenga etshi nabu, difutu dionsu dia ku mudimu wabu, bintu bia mushinga bivuabu nabi, nansha biuma mene bivua bakalenga ba bena Yuda nabi, bionsu abi, nembifile kudi baluishi babu. Bobu abu nebabipawule, nebabiangate, baye nabi mu Babilone. Ne wewe kabidi Pashekure ne bonsu baudi nabu, nenuye mu bupika. Pawafika mu Babilone neufue. Nebakujikemu wewe ne balunda bebe bonsu bauvua wambila malu a dishima.” Maweja-Nangila wewe kuntekesha! Meme kuanyisha bua wewe kuntekesha! Wewe kunkuata, wewe kumpita bukole! Bantu badi banseka matuku onsu. Bonsu badi bampetula. Pandi musue kuakula, ndi amu ne bua kuela mbila ne: Nebanukengeshe, nebanubutule! Badi banseka, bampenda matuku onsu pandi mmanyisha bantu muaku webe. Pandi ngamba ne: “Tshiena musue kuvuluka kabidi Mvidi Mukulu to. Tshiena musue kuakula kabidi mu dina diende”, diba adi munda muanyi, muaku webe udi bu kapia kadi katema. Ndi ngenza muanyi muonsu bua kukajima munda muanyi, kadi tshiena ne mushindu to. Ndi ngunwua bantu ba bungi bangamba bibi. Badi banginyika dina: “Luzakalu miaba yonsu.” Banga badi bamba ne: “Mufundayi ku tshilumbu.” Bakuabu badi bamba ne: “Eyowa, tumufunde patoke.” Balunda banyi ba pa muoyi mene, badi bantentekela, bua kumanya ne: neatupakane anyi? Badi bamba ne: “Yeye muambe bibi, tudi mua kumukuata, kudisombuela kudiye.” Kadi Maweja-Nangila wewe udi ne bukole! Wewe udi unduila meme mvita. Badi bankengesha, badishinde. Nebapange tshia kuenza. Bu mudibu kabayi bapeta tshintu, nebafue bundu. Kakuena muntu wapua bualu ebu muoyi. Wewe Maweja-Nangila wa bukole buonsu, udi mumanye muntu udi ukulamata. Udi ujingulula meji adi muntu nawu munda. Mvua muteke tshilumbu tshianyi mu bianza biebe. Nanku ndi musue kumona muudi unyoka bena lukuna banyi. Imbilayi Maweja-Nangila musambu, numusamune, bualu uvua mumushe muena dikenga mu bianza bia baluishi bende. Dituku divua dimona muvuabu bandele, ndia diakabi. Muntu kambi ne: dituku divua mamu mundele ndia dikasa dimpe! Muntu uvua muambile tatu, mumusankishe ne: “Mbakulelele muana wa balume”, asangane muena diakabi kuenza anyi? Enze! Muntu ewu ikale bu bimenga bivua Mvidi Mukulu munyange kayi ne luse. Dinda muntu ewu umvue anu miadi! Munda munya umvue anu mitoyi ya mvita! Bu Mvidi Mukulu muanyishe bua meme kufuila munda mua mamu, kayi muanji kundela, bivua bimpe bitambe! Munda mua mamu wanyi muvua kuikala luanyi lukita. Uvua mua kundama munda muende kashidi. Bavua bandele bua tshinyi? Amu bua kumvua ntatu ne makenga anyi? Amu bua banseke kashidi anyi? Mukalenga Sedekiya uvua mutume Pashekure, muana wa Malkiya, ne mutuangaji Sefanya, muana wa Masheya, bua kukonka Yirmeya ne: — Yirmeya, bu wewe musue, utukonkele Mvidi Mukulu, bualu Nebukadnesare, mukalenga wa bena Babilone, udi udiluisha. Ulombe Maweja-Nangila bua adienzele tshishima, bu muvuaye muenze kale, bua bena Babilone batushile muaba bumuke. Kadi Yirmeya kuandamuna bantu bavua mukalenga mutume ne: — Pinganayi kudi mukalenga Sedekiya, numuambile ne: Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele udi wamba ne: “Nudi nuluisha tshiluilu tshia mukalenga wa bena Babilone tshidi tshinunyunguluila. Kadi meme nengambuluishe baluishi benu, bua bena mvita benu badi baluangana kumpala kua bimana bia tshimenga banyeme, bapingane munda mua tshimenga. Meme nkayanyi nennuluishe mvita. Bu mundi ne tshiji tshikole, nennuleje mundi ne bukole, mumanye mvita. Nenshipe bantu badi basomba mu tshimenga etshi, bantu ne nyama. Nebafue ku disama dikole dia tshiambu. Pashishe, Sedekiya, mukalenga wa bena Yuda, balombodi ba bukalenga buende, ne bantu ba mu tshimenga etshi, badi bapanduke ku disama dia tshiambu, ku mvita, ne ku tshiyole tshia nzala, mukalenga wa bena Babilone neabakuate. Eyowa, nembafile kudi baluishi babu badi bajinga kubashipa. Mukalenga Nebukadnesare neabashipe kayi luse. Kakushiya muntu nansha umue ne muoyi.” Maweja-Nangila kutuma bantu kudi Yirmeya bua kubambila ne: “Maweja-Nangila udi wamba ne: ndi munuteke mu mansanga a njila. Kumpala kuenu kudi lufu nansha muoyi. Muntu yonsu washala mu tshimenga etshi, neafue anu ku mvita, ku tshiyole tshia nzala, nansha ku disama dia tshiambu. Kadi muntu wa kunudi udi umuka mu tshimenga etshi, uya kudi bena Babilone badi bamuluisha, neikale ne muoyi. Tshiena ne meji a kusungidila tshimenga etshi, kadi anu a kutshibutula. Mukalenga wa bena Babilone neatshikuate, neatshioshe ne kapia.” Telejayi malu avua Yirmeya ne bua kumanyisha bena diku dia bukalenga bua bena Yuda. Nuenu bantu ba mu diku dia Davide, telejayi tshidi Maweja-Nangila wamba. Udi wamba ne: Ku dituku ku dituku panualumbulula bilumbu, nukose nsambu amu pa yoyi. Bantu badibu banyenga bintu biabu, nubapatule mu bianza bia badi babakengesha. Tshianana tshiji tshianyi netshijuke bu mudi kapia kadi kuosha bionsu, kapia kadi muntu kayi mua kujima. Bualu nuvua benze malu mabi mapite bungi. Meme ndi nnuluisha nuenu badi base kuinshi pa mukuna. Nudi nuamba ne: Muluishi nansha umue kena mua kumpeta, kena mua kubuela muaba utudi basombe! Kadi meme nennuluishe, nennunyoke bua bubi bunuvua benze. Nengoshe mitshi ya sedre idi mu nzubu yenu. Kapia aka nekabutule bionsu. Meme Maweja-Nangila ndi ngamba nanku. Maweja-Nangila kutumina Yirmeya diyi ne: — Uye ku nzubu wa bakalenga ba bena Yuda bua kubamanyisha miaku yanyi. Wele mbila ne: “Wewe mukalenga wa bena Yuda udi mu nkuasa wa Davide, nuenu balombodi ba mu bukalenga, nuenu bantu badi babuela mu nzubu wa bukalenga, telejayi tshidi Maweja-Nangila wamba.” Udi wamba ne: Nukose tshilumbu tshionsu amu pa tshiotshi. Nupatule bantu badibu bakengesha mu bianza bia bantu badi biba bintu biabu. Kankengeshi muena tshimuangi, kanunyengi tshintu tshia muana nshiya, nansha tshia mukaji mukamba. Lekelayi kushipa mwaba ewu bantu kabayi ne bualu. Nuenu bitabe bua kuenza tshindi nnulomba, nanku bakalenga nebasombe amu kusomba mu nkuasa wa Davide. Nebendakane pa nyama ya tubalu, nansha pa matempu. Bantu bonsu, balombodi ba mu bukalenga, ne bantu bakuabu, nebabuele amu kubuela mu nzubu wa bukalenga. Kadi panuabenga kuteleja mundi nnuambila, ndi nditshipa ne: meme Maweja-Nangila, bu mundi Mvidi Mukulu mulelela, ndi njadika ne: nzubu ewu wa bukalenga neupuke ashale lubuwa. Bua nzubu wa bukalenga bua bena Yuda, Maweja-Nangila udi wamba ne: Nansha meme musakidile nzubu wa bukalenga ewu, mumumone muakane, amu bu mundi nsankidila metu a Ngilaade, nansha nsongu ya mikuna ya Lebanone, ndi nditshipa ne: nzubu ewu neashale tshipela, muaba udi bantu kabayi basombe. Ndi kutumina bantu ne tshisuyi. Nebupule makunji ebe mimpe a mitshi ya sedre. nebaoshe mu kapia. Bantu benyi ba bungi nebapitshile pabuipi ne tshimenga etshi. Nebebejangane ne: “Maweja-Nangila Mvidi Mukulu mmunyoke tshimenga tshinene etshi naku bua tshinyi?” Nebabandamune ne: “Bualu bantu bavua basombemu bavua bakukuila mvidie mikuabu, bayitendelela. Kabavua bakumbaja dilaya divuabu balaye Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu.” Nuenu bena Yuda, kanudidi mukalenga Yoshiya uvuabu bashipe. Kanuikadi ne tshinyongopelu bualu buende. Dilayi amu mukalenga Shalume, udibu baye nende mu bupika. Bualu kakupingana kabidi to. Kakumona kabidi ditunga diende divuabu bamulele nansha. Bua Shalume, mukalenga wa bena Yuda, udi mupingane tatuende Yoshiya mu bukalenga, Maweja-Nangila udi wamba ne: “Kena upingana kabidi to. Neafuile muaba udibu baye nende mu bupika. Kakumona kabidi ditunga edi to.” Wewe Yoyakime udi muena dikabi, bualu udi washisha nzubu wa bukalenga, kuyi ukosa nsambu pa yoyi. Udi ulungkaja nzubu ya kulu, kuyi unemeka bantu ne bintu biabu. Udi ukuatshisha bantu midimu, kuyi ubafuta! Udi wamba ne: “Ndi musue kuibaka nzubu munene wa bukalenga, muikale ne nzubu mialabale ya bilala kulu.” Udi uyibaka ne madidishi ku bimana. Udi ulamika mabaya a mitshi ya sedre ku bimana. Udi ulaba mukubu mukunze pa nzubu mujima. Udi wela meji ne: udi mukalenga muimpe, bua paudi usungula mabaya a sedre, adi bakalenga bakuabu kabayi nawu anyi? Tatuebe uvua udia unua, anu mudi bantu bonsu benza. Kadi uvua ukosa nsambu amu pa yoyi. Ke muvuaye mupete dikasa dimpe. Uvua wakuila bapela ne bena dikenga. Nanku bantu bonsu bavua basombe amu bimpe. Muntu udi wenza nanku, ke udi uleja mudiye mummanye meme Maweja-Nangila. Kadi wewe udi musue anu tshidi tshikulengelela wewe nkayebe. Udi ukeba anu kushipesha bantu badi kabayi ne bualu, ne kukengesha bantu ne tshikisu. Bua Yoyakime, muana wa Yoshiya, mukalenga wa bena Yuda, Maweja-Nangila udi wamba ne: Yeye mufue, bantu kabakumudila to. Muntu kakuamba ne: “Tutu wanyi, diakabi kaayi edi?” “Yaya wanyi, diakabi kaayi edi?” Kabakumudila bamba ne: “Mfumuanyi, diakabi kaayi?” “Mukalenga, diakabi kaayi edi.” Nebamujike bu nyama. Nebakoke tshitalu tshiende panshi, bua kutshimansha, kutshiela pambelu pa biibi bia Yerushalayime. Bena mu Yerushalayime, bandayi ku lusongu lua mukuna wa Lebanone, elayi mbila. Pa mukuna wa Bashane, dilayi muadi. Tuayi mikemu biangatshile ku mikuna ya Abarime, bualu mbabutule balunda bebe. Mvua mukubele, pavua bualu nansha bumue kabuyi buanji kuenzeka. Kadi wewe kuandamuna ne: “Tshiena musue kuteleja nansha.” Ke muuvua wenza misangu yonsu, biangatshile ku buana buebe! Kuena muteleje musangu nansha umue, bimvua nkuambila. Balombodi bebe nebaye nabu, mudi lupepele lujula bintu. Balunda bebe nebabuele mu bupika. Malu mabi onsu auvua muenze, neakukebele anu bundu ne kapeja. Wewe uvua musombe talalaa pa mukuna wa Lebanone. Uvua muenze disua diebe mu mutshi wa sedre. Kadi neudinyenge bu mukaji udi ukeba kulela. Neutue mikemu bikole, padi makenga akukuata. — Newambile Konya, muana wa Yoyakime, mukalenga wa bena Yuda, ne: “Nansha wewe muikale bu tshitampi tshianyi tshindi natshi ku tshianza tshia balume, nenkumushe ku munu wanyi. Bu mundi ne muoyi Bulelela, ndi nditshipa ne: Ndi nku fila kudi bantu badi bakeba kukushipa, bantu baudi utshina bikole; ke Nebukadnesare, mukalenga wa bena Babilone, ne bena mvita bende. Nenkuipate wewe ne mamuebe. Nennutume mu ditunga dishilangane ne ditunga didibu bakulele. Nenufuile muaba awu, wewe ne yeye. Nenujinge mua kupingana mu ditunga dienu. Kadi kanuakupingana mu to.” Bantu nebakonke ne: “Konya, udi muntu mufuanangane ne luesu lufue ludibu bimansha anyi? Udi bu tshintu tshia patupu anyi? Yeye ne bana bende mbabipate baye nabu mu ditunga didibu kabayi bamanye bua tshinyi?” — Eyi, ditunga dianyi, ditunga dianyi! Teleja tshidi Maweja-Nangila wamba! Udi wamba ne: “Bafunde muntu ewu mu mukanda wa bakalenga bu muntu udi kayi ne bana! Nsongalume awu mmupange bionsu. Muntu nansha umue wa ku ndelanganyi yende kakusomba pa nkuasa wa bukalenga bua Davide, kakuikala mfumu wa Yuda to.” Maweja-Nangila udi wamba ne: “Balombodi ba bantu banyi mbena diakabi. Badi balami babi ba mikoku, badi banyisha bua mikoku yanyi inyane, ipambuke.” Bua balami ba mikoku aba, Maweja-Nangila wa Izrayele udi wamba ne: “Nuvua banyishe bua mikoku yanyi ipambuke, itangalake. Kanuvua nayi ne bualu to. Eyowa, meme ndi musue kununyoka, bualu bulami buenu bua mikoku yanyi mbubi. Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku! “Meme nkayanyi nensangishe mikoku idi mishale ne muoyi mu matunga amvua muyitangalaje. Nenyipingaje mu mpata yayi bua imone mua kudia kudiunda, kuvulangana. Nenteke balami ba bushiwa badi bamanya mua kulama mikoku bimpe. Nanku, mikoku kayena mua kutshina kabidi to, kayena mua kuzakala. Nansha umue wa ku yoyi kawena mua kujimina. Ke mundi ngamba meme Maweja-Nangila. Maweja-Nangila udi wamba ne: Dituku nedifike dindi mbikila muntu wa ku ndelanganyi ya Davide menemene. Neikale mukalenga muakane. Neenze amu malu mimpe. Neakose amu nsambu pa yoyi mu ditunga. Pabuelaye mu bukalenga, kabakukengesha kabidi bena Yuda kudi baluishi babu. Bena Izrayele nebasombe talalaa. Nebinyike mukalenga awu ne: ‘Maweja-Nangila ke musungidi wetu! ’ ” Maweja-Nangila udi wamba ne: Eyowa, dituku nedifike didi bantu kabayi baditshipa kabidi bamba ne: “Ndi nditshipa mu dina dia Maweja-Nangila udi ne muoyi, uvua mupatule bena Izrayele mu Ejipitu…” Kadi nebaditshipe bamba ne: “Ndi nditshipa mu dina dia Maweja-Nangila udi ne muoyi uvua mupatule bena Izrayele mu matunga a ku mutu kua ditunga ne mu matunga onsu avuaye mubatangalaje, bua basombe tshiakabidi mu ditunga diabu! ” Ke miaku ya Yirmeya idi itangila bambi. Ndi ne kanyinganyinga, ndi nzakala mubidi mujima, ndi bu muntu mukuatshike maluvu, bu muntu uvua munue mvinyo mupite bungi. Anu bualu bua Maweja-Nangila, bualu bua Mvidi Mukulu wa tshijila, ne bua malu adiye mungambile ne: “Ditunga ndiuwule tente ne bantu bena tshiendenda. Badi benza bibi ne disanka dionsu. Badi ne muoyi mukole anu bua kuenza malu mabi. Ke padi buloba mu madilu. Ke padi bisosa bionsu bia kudisha nabi nyama biume mu ditunga. Bambi ne batuangaji bonsu badi benza buenzavi. Meme kubasangana benza bibi ne mu nzubu wanyi. Meme Maweja-Nangila ndi ngamba nanku. Nanku njila wabu neafinunuke. Nebadishinde mu miidima. Nebalale panshi, bualu nembatumine dikenga, nembanyoke, Meme Maweja-Nangila ndi ngamba nanku.” “Bimvua mumone kudi bambi ba mu Samariya, bivua bintonde menemene. Meme Maweja-Nangila ndi ngamba nanku. Bavua bakula mu dina dia mvidie Baale. Bavua bapambule bantu banyi bena Izrayele. Kadi bindi mumone kudi bambi ba mu Yerushalayime, bidi bibi bipite. Badi benza malu a tshiendenda, badi bashimangana. Badi bakolesha bena buenzavi ku muoyi, badi bakandika muntu yonsu bua kadilengeji. Badi amu bu bena Sodome. Bena Yerushalayime badi amu bu bena Ngomore. ” Maweja-Nangila wa bukole buonsu udi wamba bua bambi ne: “Nembadishe bintu bia bululu, nembanuishe mayi a lulengu ku bukole. Bualu bambi ba mu Yerushalayime badi mpokolu wa malu mabi, adi anyanga ditunga dijima.” Maweja-Nangila wa bukole buonsu udi wamba ne: “Kanuteleji tshidi bambi banuambila. Badi banuambila malu a dishima. Malu adibu banuambila adi mafuma mu ngenyi yabu nkayabu. Meme tshivua mubaleje bualu nansha bumue. Bantu badi baseka tshindi ngamba, bambi badi ne dikamakama dia kubambila ne: ‘Bionsu nebiende amu bimpe.’ Bantu batshimbakane badi batungunuka ne tshitunu tshiabu, bambi badi babambila ne: ‘Dikenga kadiakunukuata to.’ Kadi muambi kaayi uvua mubuele nanyi mu tshipangu? Nganyi uvua mumone nansha mumvue tshimvua ngamba meme Maweja-Nangila? Nganyi uvua mujingulule muvua muaku wanyi?” Mvunde mukole wafiki. Ke tshiji tshia Maweja-Nangila! Mvunde munene udi unyoka bena tshibawu. Maweja-Nangila kayi muanji kuenza bualu bujima budiye mupangadike, tshiji tshiende katshiena tshijika to. Tshikondu tshikuabu nenujingulule malu awu. Maweja-Nangila udi wamba ne: Tshiena mutume bambi abu to. Kadi badi anu benda baya. Meme tshiena mubambile bualu to. Kadi badi amu bambila bantu malu! Bu bobu babuele mu tshipangu tshianyi, bavua mua kuambila bantu banyi malu onsu amvua muambe. Nanku bavua mua kuambuluisha bantu bua badilengeje. Maweja-Nangila udi ukonka ne: Meme ndi Mvidi Mukulu udi umona anu bidi pabuipi nende anyi? To, ndi Mvidi Mukulu udi umona bionsu, ne bidi kule kuaka! Maweja-Nangila udi webeja ne: pikala muntu usokoma, tshiena ne mushindu wa kumumona anyi? Ndi miaba yonsu: mu diulu ne pa buloba. Kanuena bamanye bualu ebu anyi? Meme Maweja-Nangila mvua mumvue bivua bambi bamba. Badi bamba ne: tudi tuakula mu dina dia Maweja-Nangila. Kadi mbia dishima. Badi bamanyisha bantu ne: “Mvua mulote! Mvua mumone malu!” Nebadinge bantu nanku, too ne ku tshikondu kaayi? Padibu balonda malu a dishima, adi afuma amu ku lungenyi luabu, tshidi bambi aba bipatshila ntshinyi? Padibu balondelangana malu adibu bamone, badi bakeba bua bantu banyi kabavuluki kabidi ne: meme ndi nganyi, amu muvua bankambua babu bampua muoyi, batendelela mvidie Baale. Padi muambi ulota ndota, mbimpe awule anu ndota yende! Kadi padiye ne bualu bundi mumuambile bua kumanyisha bantu, abuambe anu bu mudibu. Ki mbimpe kufuanyikija mpengelane nyimu to. Meme Maweja-Nangila ndi ngamba nanku! Numanye ne: muaku wanyi udi bu kapia, bu nyindu mukole, udi uzaza lubuebue. Ke padi Maweja-Nangila wamba ne: Nenduishe bambi badi bibangana meyi, badingangana ne: nga kudi Maweja-Nangila. Eyowa, nenduishe kabidi bantu aba badi badiamba ne: tudi bambi, bambila bantu meyi abu, babadinga ne: nga kudi Maweja-Nangila. Ndi nduisha bambi badi bamba malu avuabu bamone mu ndota, bapambuisha bantu banyi, babadinga. Meme tshiena mubapeshe mudimu nansha umue, tshiena mubelele mukenji nansha umue. Kabena bambuluisha bantu banyi. Meme Maweja-Nangila ndi ngamba nanku. Maweja-Nangila kuambila Yirmeya ne: — Padi muambi, mutuangaji, nansha muntu mukuabu, ukukonka ne: “Maweja-Nangila udi wamba bishi, bujitu budiye uteka pambidi petu mbujitu kaayi,” umuandamune ne: “Maweja-Nangila udi wamba ne: Nuenu mene nudi bujitu bundi meme ne bua kuambula! Kadi nembuitshikije panshi.” Pikala muambi, mutuangaji, nansha muntu mukuabu, webeja ne: “ Bujitu budi Maweja-Nangila muteke pambidi petu mbujitu kaayi ” nemmunyoke yeye ne bena diku diende. Tshinudi mua kukonkangana tshidi amu ne: “Maweja-Nangila mmuandamune tshinyi” Nansha ne: “Maweja-Nangila mmuambe tshinyi” — Kadi kanuambi ne: Maweja-Nangila mmuteke bujitu pambidi petu. Muaku wa Maweja-Nangila udi wenza bujitu budi muntu ne bua kuambula anyi? Nansha kakese! Kadi padibu bamba nanku, badi banyanga muaku wa Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bukole buonsu udi ne muoyi, Mvidi Mukulu wa Izrayele. Eyowa, badi mua kukonka muambi ne: “Maweja-Nangila mmukuandamune tshinyi, wakuambidi tshinyi?” Panuikala nutungunuka ne kuamba bua bujitu budi Maweja-Nangila muteke pambidi, nansha meme mumane kukandika bua nuambe miaku eyi, nanku, ndi nnuambila ne: nennuambule bu bujitu pa makaya anyi. Nennuimanshe nuenu, kabidi ne tshimenga etshi tshimvua munupeshe nuenu ne bankambua benu. Nennuluishe bundu. Nebanupepeje bidimu ne bidimu kabayi mua kupuwa to. Maweja-Nangila kundeja bisaka bibidi bia bimuma bia mfiku, bivua muntu muteke kumpala kua nzubu wa Mvidi Mukulu. Diba adi, Nebukadnesare, mukalenga wa bena Babilone, ukavua mumane kukuata Yekonya, muana wa Yoyakime, mukalenga wa bena Yuda, ne balombodi ba mu bukalenga, bansenda ne bena midimu ya bianza. Bimuma bia mu tshisaka tshia kumpala bivua bimpe bitambe, bivua bu bia ku ntuadijilu bia ku tshikondu tshia kupola bimuma. Bimuma bia mu tshisaka tshibidi bivua bibole, kabayi mua kubidia to. Maweja-Nangila kunkonka ne: — Yirmeya, tshiudi umona ntshinyi? Meme kuandamuna ne: — Ndi mmona bimuma bia mfiku. Bikuabu bimpe bitambe, kadi binga bibole, kabayi mua kubidia nansha. Nanku Maweja-Nangila kungambila ne: — Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele, ndi bu bantu badi ne disanka dinene padibu batangila bimuma bimpe. Ke mundi ntangila ne disanka bena Yuda badi mu bupika, bamvua mumushe apa bua baye nabu mu Babilone. Eyowa, ndi mbatangila ngunwua luse lua bungi. Nanku, nembapingaje mu ditunga edi. Tshiena musue kabidi kubabutula. Kadi nembafululule. Tshiena musue kubatula ne miji yabu, kadi ndi nkeba mundi mua kubakuna tshiakabidi. Nembapeshe bukole bua kumanyabu ne: meme ndi Maweja-Nangila. Nebapingane kundi ne muoyi wabu mujima. Nanku, nebikale bantu banyi, meme nengikale Mvidi Mukulu wabu. Kadi Sedekiya, mukalenga wa bena Yuda, balombodi bende ba mu bukalenga, bantu bavua bashale mu Yerushalayime, kabidi ne bonsu bavua baya kusomba mu Ejipitu, nembenzele mudibu benzele bimuma ba mfiku bimane kubola, kabayi mua kubidia. Nanku bantu ba mu matunga onsu a pa buloba, pamonabu bionsu abi nebakeme bikole, bakuatshike bowa. Miaba yonsu indi mbatangalaja, bantu nebabaseke, babapende. Nebasake misambu, batela dikenga diabu bua tshilejilu tshia dikenga dinene. Bantu nebabatshipe. Nembatumine mvita, tshiyole tshia nzala, ne disama dia tshiambu, bua bajimine pa buloba bumvua mubapeshe bobu ne bankambua babu. Umvuayi malu avua Maweja-Nangila muleje Yirmeya, adi atangila tshisamba tshijima tshia bena Yuda. Tukavua mu tshidimu tshinayi tshivua Yoyakime, muana wa Yoshiya, mu bukalenga bua bena Yuda, ne mu tshidimu tshia kumpala tshia bukalenga bua Nebukadnesare, mukalenga wa bena Babilone. Yirmeya kuambila bena Yuda ne bena mu Yerushalayime ne: — Kutuadija ku tshidimu tshia dikumi ne tshinayi tshivua Yoshiya, muana wa Amone, mu bukalenga bua bena Yuda too ne lelu, kukadi bidimu makumi abidi ne bisatu bindi nnubela, tshiyi ndekela, nnuambuluila amu malu adi Maweja-Nangila ummanyisha. Kadi kanuena nuateleja to. Maweja-Nangila uvua unutumina amu kunutumina bambi bena mudimu bende, kadi kanuena babateleje nansha. Kanuvua bateya matshi bua kumvua tshivuabu bamba. Maweja-Nangila kunuambila ne: “Muntu yonsu wa kunudi adilengeje, alekele malu mabi adiye wenza! Nanku, nenusombe kashidi ne kashidi mu ditunga edi dimvua munupe nuenu ne bankambua benu. Panualekela kulonda mvidie ya bantu ba bisamba bikuabu, kuyikukuila, kuyitendelela, panualekela kumfikisha munda ne mvidie yenu inuvua nudienzela, nanku tshiakunuenzela bibi to.” Maweja-Nangila udi wamba ne: kanuvua banteleje to. Nanku bu munuvua bamfikisha munda ne mvidie inuvua benze, nenupete diakabi. Maweja-Nangila wa bukole buonsu udi wamba ne: “Kanuvua bateleje tshindi ngamba. Nanku nembikile bantu bonsu ba mu matunga a ku mutu kua ditunga, ne nangananga muena mudimu wanyi Nebukadnesare, mukalenga wa bena Babilone, bua baluishe ditunga edi, ne bantu badi basombamu. — Nebaluishe kabidi bisamba bidi nabu mutumba. — Nennubutule bonsu, nuenu ne bena mutumba nenu. Mu ditunga emu nemushale amu tshipela ne lubuwa. Bantu nebakeme bela mbila ya bowa pa kumona muaba ewu. Meme Maweja-Nangila ndi ngamba nanku. Meme nenjikije maja mu bibilu bienu, mbila ya disanka, ne misambu ya batshidi baselangana. Bantu kabakuikala kabidi ne ntete ya kutua mu tshinu, nansha ne mafuta a kuela mu muendu. Musoku wenu ewu newikale amu tshipela. Bisamba bionsu ebi nebikale mu bianza bia Nebukadnesare, mukalenga wa bena Babilone, bidimu makumi muanda mutekete. Maweja-Nangila udi wamba kabidi ne: Pajika bidimu bionsu makumi muanda mutekete ebi, nentangile tshibawu tshia Nebukadnesare, mukalenga wa bena Babilone, ne tshia bantu bende. Nenyoke ditunga diabu. Nedishale kashidi tshipela tshienza bowa. Nentume mu ditunga edi makenga onsu amvua mumane kuamba. Bavua bafunde makenga aa mu mukanda ewu. Ke malu adi muambi Yirmeya mumanyishe bantu ba mu bisamba bionsu mu dina dianyi. Nanku bena Babilone kabidi nebabuele ku bumfumu bua bantu ba bisamba bikuabu, ne bua bakalenga banene. Nembasombuele ku malu mabi onsu avuabu benze.” Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele uvua mungambile ne: “Ndi nkupesha dikopu edi dia mvinyo, didi tente ne tshiji tshianyi. Udiangate, udinuishe bantu ba bisamba bionsu miaba yonsu indi nkutuma. Bantu ba bisamba bionsu ebi badinue, tshinyungu tshibakuate! Bazakale pa kumona mundi nshipa bantu munkatshi muabu!” Meme Yirmeya kuangata dikopu divua Maweja-Nangila mumpeshe. Meme kudimusha bisamba bionsu, miaba yonsu ivua Maweja-Nangila muntume. Meme kutuadija kunuisha bena mu Yerushalayime, bena mu bimenga bia Yuda, bakalenga ba balombodi ba mu bukalenga, bua kubabutula bonsu. Ditunga diabu ndishale lubuwa. Bionsu ebi, nebikemeshe bantu. Nebibeleshe bibingu. Nanku bantu nebatshipe batela tshilejilu tshiabu. Pashishe meme kunuisha bisamba bikuabu. — Ke mukalenga wa bena Ejipitu, ne balombodi bende ba mvita, ne balombodi bende ba bukalenga, kabidi ne bantu bende bakuabu bonsu, ne bantu ba mu bisamba bishilangane badi basombe mu Ejipitu; — ke bakalenga ba ditunga dia Uze; — ke bakalenga ba bena Peleshete: bakalenga ba mu Askalone, ba mu Ngaza, ba mu Ekrone ne bena Ashidode bavua bashale ne muoyi; — ke bena Edome, bena Mowabe ne bena Amone; — ke bakalenga bonsu ba mu Tire, ba mu Sidone, ne ba ku matunga adi dishiya dia mayi manene; — ke bantu ba mu Dedane, ba mu Tema, ba mu Buza, too ne bantu badi badibeya nsuki ku matama; — ke bakalenga ba bena Arabe, ne bisamba bishilangane bidi bisombe mu tshipela; — ke bakalenga bonsu ba mu Zimri, ba mu Elame, ne bena Madayi; — ke bakalenga bonsu ba mu matunga adi ku mutu kua matunga, nansha badi basombe pabuipi, nansha badi basombe kule. Nanku makalenga onsu avua pa buloba avua ne bua kunua dikopu malondangane. Ku ndekelu, meme kunuisha kabidi mukalenga Sheshake. Maweja-Nangila kuntuma bua kubambila ne: “Maweja-Nangila wa bukole buonsu Mvidi Mukulu wa Izrayele udi wamba ne: Nunue, mikuatshike, nuluke, too ne munuadishinda panshi, kanuyi mua kujuka kabidi. Bualu nenumone mundi nshipa bantu munkatshi muenu.” Maweja-Nangila kuamba kabidi ne: “Nenunue amu kunua. Ke mukenji udi Maweja-Nangila wa bukole buonsu unuelela. Tshiena mfuila tshimenga tshidi tshianyi meme luse. Ke nuenu kuela meji ne: katuena bena tshibawu. Nentume muele wa mvita, bua ushipe bantu bonsu badi mu buloba bujima. Ke mundi meme Maweja-Nangila wa bukole buonsu ngamba.” Maweja-Nangila kungambila kabidi ne: — Ubambile bionsu bindi nkuambila ebi, usakidila kabidi ne: Mulu muamua Maweja-Nangila udi ukungula, mudi nyama wa ntambue wenza. Mu nzubu wende wa tshijila, udi wela diyi dikole. Udi ukungula ulekela bantu bende tshiji. Mudi bantu bela mbila padibu bakama tumuma tua mvinyo, batudiata, Mvidi Mukulu kabidi udi wela mbila mikole. Mutoyi udiye wenza udi ufika kudi bantu bonsu ba pa buloba, too ne ku ndekelu kua buloba. Maweja-Nangila udi wasa bisamba bionsu tshilumbu, ubibikila ku kabadi kende. Kadi bantu bonsu bena tshibawu neabashipe. Ke tshivua Mvidi Mukulu mungambile. Maweja-Nangila wa bukole buonsu udi wamba ne: Dikenga nedibuele mu ditunga ne mu ditunga. Mvunde udi ujuka, ufumine ku ndekelu kua buloba. Dituku dikale malu aa mua kuenzeka, kakuakuila muntu nansha umue pa buloba bujima udi mua kudila bantu badi Maweja-Nangila ushipa. Kakuakuila muntu udi mua kuambula bitalu biabu bua kubajika. Nebishale panshi bu bufuke budi bufukisha buloba. Asayi muadi, elayi nshiba, nuenu balombodi ba bantu. Nubunguluke panshi mu lupuishi, nuenu balami ba bantu. Bualu matuku akumbanyi a nuenu kuya ku tshishipelu. Nebanushipe mudibu bashipe bimpanga bimpe. Bualu balombodi kabakuikala ne mushindu wa kunyema. Balami ba bantu kabakuikala ne mushindu wa kuya kusokoma! Ndi ngunwua mbila yabu, miadi yabu nya bantu badi mu dikenga! Bualu Maweja-Nangila ke udi unyanga ditunga dienu didi dinudisha. Tshiji tshiende tshikole tshidi tshinyanga mpata yenu milenga, ishala tshipela, muaba wa lufu. Maweja-Nangila udi mushiye ditunga diende, mudi nyama wa ntambue ushiya muaba utuye ulala. Ditunga diabu ndiandamuke tshipela, bualu bua mvita mibi, ne bua tshiji tshikole tshivua Maweja-Nangila natshi. Yoyakime, muana wa Yoshiya, mumane kubuela mu bukalenga bua bena Yuda amu matuku makese, Maweja-Nangila kuambila Yirmeya ne: — Meme Maweja-Nangila ndi nkupa mukenji ewu. Uye kuimana mu lupangu lua nzubu wa Mvidi Mukulu. Uyukile ne bantu bonsu badi bafume mu bimenga bia Yuda bua kutendelela. Wambuluile bantu bionsu bindi mukutumine diyi bua kubambila. Kushiyi kalu nansha kamue to. Ndi mutekemene se: nebateleje. Muntu yonsu adilengeje. Ndi musue kubatumina dikenga bua malu mabi adibu benza. Kadi bobu bateleje, tshiakubanyoka to. Ubambile ne: Maweja-Nangila udi wamba ne: “Ntelejayi, londayi mikenji yanyi imvua munupe. Nulame malu adibu banuambila kudi bambi bena mudimu banyi. Mvua munutumine bambi matuku onsu, kadi kanuvua babateleje to. Panudi kanuyi nuteleja, nengupule nzubu wa Mvidi Mukulu ewu, bu mumvua mupule wa mu Shilo. Nenteke Yerushalayime bu tshilejilu tshidi bantu ba bisamba bionsu bia pa buloba, batela padibu baditshipa mutshipu.” Batuangaji, bambi, ne bantu bonsu bavua muaba awu, kumvuabu muvua Yirmeya umanyisha bantu bualu ebu mu lupangu lua nzubu wa Mvidi Mukulu. Yirmeya mumane kumanyisha bantu bonsu aba tshivua Maweja-Nangila mumuambile, kumukuatabu, bamba ne: — Bamushipe! Mmunyi mudi mulumiana ewu mua kuambila bantu mu dina dia Maweja-Nangila ne: nebupule nzubu wa Mvidi Mukulu ewu, muvuabu bupule wa mu Shilo; nansha ne: tshimenga etshi netshibutuke, bantu kabayi kabidi basombamu. Nanku bantu bonsu bavua mu nzubu wa Mvidi Mukulu kunguilabu bua kuluisha Yirmeya. Balombodi ba mu bukalenga bua bena Yuda bamane kumvua bivua bienzeka, kumukabu mu nzubu wa bukalenga, kubandabu ku nzubu wa Mvidi Mukulu. Kuyabu kusomba kumpala kua tshiibi tshipiatshipia tshia nzubu wa Mvidi Mukulu bua kuteleja tshilumbu. Ke batuangaji ne bambi kuambila balombodi aba ne bantu bavua muaba awu ne: — Muntu ewu, mbimpe bamushipe, bualu uvua muambe tshimenga tshia Yerushalayime bibi. Nuenu mene nuvua badiumvuile. Kadi Yirmeya kuambila balombodi bonsu ba mu bukalenga ne bantu bonsu bavua muaba awu ne: — Maweja-Nangila ke uvua muntume bua kunumanyisha bionsu binuvua bumvue, bualu mmubenge nzubu ewu ne tshimenga etshi. Mpindiewu, nudilengeje, nuakaje nsombelu yenu, nuteleje tshidi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu wamba. Nanku kakunutumina dikenga divuaye munuambile to. Meme ndi mu bianza bienu. Nungenzele munudi bamone ne: mbimpe. Kadi nuenu banshipe, numanye ne: nudi bashipe muntu udi kayi ne bualu. Nanku nebanunyoke bualu buanyi, nuenu ne bantu bonsu badi basomba mu tshimenga etshi. Bualu Maweja-Nangila mmuntume menemene bua kunuambila malu onsu aa. Nanku balombodi ba mu bukalenga ne bantu bonsu kuambila batuangaji ne bambi ne: — Kabashipi muntu ewu nansha! Bualu mmutuambile menemene malu mu dina dia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu. Ke bakulu bakuabu ba mu tshipangu tshia Bakulu kuambila bantu ne: — Mu tshikondu tshia Izkiya, mukalenga wa bena Yuda, muvua muambi mukuabu, dina diende mMika, wa mu Mereshete. Uvua muambile bantu bonsu ba mu Yuda ne: Maweja-Nangila wa bukole buonsu udi wamba ne: “Siyone neikale bu budimi budibu babundulula. Yerushalayime neashale bu mu dikolu. Mukuna, muaba udi nzubu wa Mvidi Mukulu, newikale bu ditu. ” Kadi mukalenga Izkiya ne bantu ba mu Yuda bavua bashipeshe muambi Mika anyi? Too. Kadi bavua amu bamanye ne: Maweja-Nangila ke udi wakula. Nanku bavua bakeba kutalaja tshiji tshiende. Diba adi, Maweja-Nangila kavua mubatumine dikenga divuaye muambe. Kadi mpindiewu, tuetu bashipe muntu ewu, netudikebele makenga makole. Mu tshikondu atshi, muambi mukuabu uvua wambila bantu malu mu dina dia Mvidi Mukulu. Dina diende divua Uriya, muana wa Shemaya, wa mu Kiriyate-Yeyarime. Uvua wambila bantu malu mafuanangane ne a muambi Yirmeya, ubela bikole bena mu tshimenga tshia Yerushalayime, ne bantu bonsu bavua basomba mu ditunga dia Yuda. Mukalenga Yoyakime, bena mvita bende bonsu, ne balombodi bende ba mu bukalenga, kumvuabu malu onsu avua Uriya muambe. Nanku, mukalenga kukeba bua kumushipesha. Kadi muambi Uriya kumanya bualu. Bu muvuaye ne bowa kunyemenaye mu Ejipitu. Nanku, mukalenga Yoyakime kutuma Elnatane, muana wa Akbore, ne bantu bakuabu mu Ejipitu. Kukuatabu Uriya muaba awu. Kumupatulabu mu Ejipitu. Kumufilabu kudi mukalenga. Awu kushipesha Uriya. Kuelabu tshitalu tshiende mu tshiina tshivuabu bela bitalu bia bantu bonsu ba tshianana. Kadi Ayikame, muana wa Shafane, ke uvua mulame muambi Yirmeya bimpe. Nanku bualu bua Ayikame, bantu kabavua mua kukuata Yirmeya kumushipa to. Sedekiya, muana wa Yoshiya, kudiaye bumfumu mu bukalenga bua bena Yuda. Matuku makese mamane kupita, Maweja-Nangila kumanyisha Yirmeya ne: — Udienzele mabaya, kabidi ne mionji, mitshi ya kuambula nayi bujitu. Uyambule pa makaya. Pashishe, uyitume kudi mukalenga wa bena Edome, wa bena Mowabe, wa bena Amone, kudi mukalenga wa bena Tire, too ne kudi mukalenga wa bena Sidone. Bua bakalenga aba bayipete, ufile mitshi eyi kudi bamienampala ba bakalenga abu bavua bafika mu Yerushalayime bua kumonangana ne Sedekiya mukalenga wa bena Yuda. Bamienampala abu, ubambile ne: Numanyishe bakalenga tshidi Maweja-Nangila wa bukole buonsu Mvidi Mukulu wa Izrayele, ubambila ne: Mvua muleje bukole buanyi ne meji anyi, pamvua mufuke buloba, bantu ne nyama bidi bisombamu. Tshindi mufuke, ndi ntshifila kudi muntu undi musue. Nanku ndi mujadike bua kufila matunga enu onsu, too ne nyama ya muitu, kudi muntu wanyi Nebukadnesare, mukalenga wa bena Babilone. Matunga onsu neikale ku bumfumu buende, ku bumfumu bua muanende, ne bua muikuluende. Kadi tshikondu netshifike tshidi baluishi bakuata ditunga diende. Nedishale ku bumfumu bua matunga adi madipite ku bukole. Mukalenga wadi neikale ku diyi dia bakalenga badi bamupita bukole. Pikala bena tshisamba kampanda, anyi bena bukalenga, babenga kuitaba ku diyi dia mukalenga Nebukadnesare, nansha babenga kuambula mutshi wa bupika udiye ubateka pa makaya, nembanyoke ne mvita, ne tshiyole tshia nzala, kabidi ne disama dia tshiambu. Nengambuluishe Nebukadnesare bua amone mua kubutula bantu aba. Nanku, nuenu kanuteleji bambi benu to. Kanuteleji batshidi banuambila malu adi kumpala, banudinga ne: ke atuvua bamone mu ndota, mu mbuku, ne mu majimbu. Bualu bonsu badi banuambila ne: Kanuitabi ku diyi dia mukalenga wa Babilone. Badi banudinga. Nuenu babateleje, nebaye nenu muaba mule. Nennuipate mu buloba buenu, nennubutule. Kadi pikala bena tshisamba kampanda mua kuambula mutshi wa bupika udi mukalenga wa mu Babilone muteke pa makaya abu, bitabe ku diyi diende, nebashale mu buloba buabu. Nebasombe, badime. Ke mundi meme Maweja-Nangila ngamba nanku. Yirmeya uvua mumanyishe Sedekiya, mukalenga wa bena Yuda, malu a mushindu umue, umuambila ne: — Wewe ne bantu bebe, nudi ne bua kuanyisha mua kuambula mutshi wa bupika udi Nebukadnesare, mukalenga wa mu Babilone, muteke pa makaya enu. Numuenzele mudimu, yeye ne bantu bende. Nanku kanuakufua to. Wewe ne bantu bebe, nudi basue kufua mu mvita, ku tshiyole tshia nzala, nansha ku disama dia tshiambu, anyi? Bualu Maweja-Nangila mmuambe ne: tshisamba tshionsu tshidi tshibenga kuenzela Nebukadnesare, mukalenga wa mu Babilone mudimu, netshibutuke. Kanuteleji bambi badi banuambila ne: kanuena mua kuenzela mukalenga wa mu Babilone mudimu to. Badi banudinga. Maweja-Nangila udi ujadika ne: “Tshiena mutume bambi abu to. Padibu bambila bantu malu mu dina dianyi, badi babadinga. Panudi nubateleja, nennuipate muaba ewu. Nenufue, nuenu ne bambi badi banumanyisha malu aa.” Yirmeya uvua umanyisha kabidi batuangaji, ne bantu bakuabu bavua muaba awu, bivua Maweja-Nangila mumuambile bualu buabu ne: — Kanuteleji bambi badi banuambila ne: bintu bia tshijila bia mu nzubu wa Mvidi Mukulu bivuamu Babilone, nebipingane mu Yerushalayime amu mpindiewu. Badi banudinga. Kanubateleji to. Enzelayi amu mukalenga wa mu Babilone mudimu. Nanku kanuakufua to. Tshimenga etshi ki mbimpe batshibutule nansha. Yirmeya kuamba kabidi ne: — Pikala bantu aba bambi balelela, pikalabu bamba malu adi Maweja-Nangila wamba, basengelele Maweja-Nangila wa bukole buonsu, bua biuma bidi bishale mu nzubu wa Mvidi Mukulu, mu nzubu wa mukalenga wa bena Yuda, nansha mu tshimenga, kabayi nabi mu Babilone to. Pashishe, Maweja-Nangila udi ne malu a kuamba adi atangila makunji a nzubu wa Mvidi Mukulu, dilongu dinene dia tshijengu, malongu manene adi pa matempu, ne bintu bikuabu bionsu bidi bishale mu Yerushalayime. (Bualu Nebukadnesare, mukalenga wa mu Babilone, kavua mubiangate mu Yerushalayime bua kuya nabi ku Babilone, pavuaye mukuate balombodi bonsu ba mu Yerushalayime ne ba mu ditunga dia Yuda, ne Yekonya, muana wa Yoyakime, mukalenga wa bena Yuda.) Kadi Maweja-Nangila wa bukole buonsu Mvidi Mukulu wa Izrayele udi wamba ne: “Biuma bionsu bidi bishale mu nzubu wa Mvidi Mukulu, nansha mu nzubu wa mukalenga wa bena Yuda, anyi mu Yerushalayime, nebaye nabi mu Babilone. Nebishale aku too ne diba dindi meme muine musue bua bapingane nabi kuneku.” Ke mudi Maweja-Nangila wamba nanku. Tshidimu atshi, mu ngondu muitanu wa tshidimu tshinayi tshivua Sedekiya mu bukalenga bua bena Yuda, muambi Ananiya, muana wa Azure, wa mu tshimenga tshia Ngibone, uvua mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Kuambilaye Yirmeya, batuangaji, ne bantu bakuabu bonsu bavua muaba awu, bamuteleja, ne: — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, Mvidi Mukulu wa Izrayele, udi wamba ne: “Ndi ngumusha mutshi wa bupika udi mukalenga wa Babilone muteke pa makaya enu, nengutshibule. Nkushale amu bidimu bibidi bua meme kupingaja kuneku bintu bia tshijila bionsu bia mu nzubu wa Mvidi Mukulu, ne bintu bionsu bivuabu bangatamu, baye nabi mu Babilone kudi mukalenga Nebukadnesare. Nempingaje kabidi mu ditunga diabu Yekonya, muana wa Yoyakime, mukalenga wa bena Yuda, too ne bantu bonsu bavuabu bakuate baye nabu mu Babilone. Ke mundi meme Maweja-Nangila ngamba. Eyowa, nentshibule mutshi wa bupika udi mukalenga wa mu Babilone muteke pa makaya enu.” Kadi muambi Yirmeya kuandamuna muambi Ananiya, batuangaji ne bantu bakuabu bonsu bavua mu nzubu wa Mvidi Mukulu bamuteleja ne: — Eyowa, ndi njinga bua Maweja-Nangila enze bu muudi wamba amu, akumbaje biuvua muambe, apingaje bintu bia tshijila bia mu nzubu wa Mvidi Mukulu bidi mu Babilone, ne bantu bonsu badi mu bupika. Kadi teleja bimpe tshindi nnuambila, wewe ne bantu bonsu badi muaba ewu ne: Nansha wewe, nansha meme, katuyi banji kukuata mudimu wa buambi, kuvua bambi kale. Bambi abu bavua bambila bantu ba mu matunga manene, ne ba mu makalenga manene, malu a Mvidi Mukulu. Bavua bapita kumanyisha amu bua mvita, makenga ne disama dia tshiambu. Kadi padi muambi umanyisha bantu ne: nenupete dikasa dimpe, mmunyi mutudi mua kumanya ne: muambi ewu mbamutume menemene kudi Maweja-Nangila? Netumanye amu padi malu adiye wamba akumbana, enzeka. Nanku, muambi Ananiya kuangata mutshi wa kuambula bujitu uvua muambi Yirmeya muambule pa makaya, kuutshibula. Pashishe kuambilaye bantu bonsu bavua muaba awu ne: — Maweja-Nangila udi wamba ne: “Nkushale amu bidimu bibidi bua meme kutshibula amu mushindu ewu mutshi wa bupika udi mukalenga Nebukadnesare, mukalenga wa mu Babilone muteke pa makaya a bena bisamba bionsu.” Ke muambi Yirmeya kumuka muaba awu, kuya muaba mukuabu. Muambi Ananiya mumane kutshibula mutshi uvua muambi Yirmeya muambule pa makaya, Maweja-Nangila kuambila Yirmeya ne: — Uye kuambila Ananiya ne: Maweja-Nangila udi wamba ne: “Bu muudi utshibula mutshi wa dibaya nenku, nempingaje mulonda.” Yirmeya kuamba kabidi ne: — Maweja-Nangila wa bukole buonsu Mvidi Mukulu wa Izrayele udi wamba ne: “Ndi nteka mulonda pa makaya a bantu ba mu bisamba bionsu. Nebakuatshile Nebukadnesare, mukalenga wa mu Babilone mudimu. Nansha nyama ya muitu mene neitabe ku diyi diende.” Pashishe, Yirmeya kuambila muambi Ananiya ne: — Ananiya, teleja bimpe. Maweja-Nangila kena mukutume to. Wewe udi usaka bantu aba bua bitabe malu a dishima. Nenku Maweja-Nangila udi ukuambila ne: kuena kabidi ne muaba pa buloba apa to. Neufue tshidimu etshi katshiyi tshianji kujika, bualu udi usaka bantu bua batombokele Maweja-Nangila. Nanku muambi Ananiya kufua tshidimu atshi mu ngondu wa muanda mutekete. Tshidimu atshi, muambi Yirmeya uvua mu Yerushalayime. Nanku bakulu ba mu meku, batuangaji, bambi, ne bantu bonsu bavua Nebukadnesare mukuate mu Yerushalayime bua kuya nabu mu Babilone, muambi kubatumina mukanda. (Mukanda awu Yirmeya uvua muutume pavuabu bamane kumuka mu Yerushalayime baye mu bupika kudi mukalenga Yekonya, mamuende mukalenga mukaji, balombodi ba mu bukalenga, bamfumu ba Yuda ne ba mu Yerushalayime, bansenda ne bena midimu ya biamu.) Nanku Sedekiya, mukalenga wa bena Yuda, uvua mutume Elasha, muana wa Shafane, ne Ngemariya, muana wa Ilkiya, mu Babilone kudi mukalenga Nebukadnesare. Yirmeya kubapesha mukanda wende. Mu mukanda amu bavua bafundemu ne: “Maweja-Nangila wa bukole buonsu, Mvidi Mukulu wa Izrayele, udi wambila bantu bonsu bavuaye mumushe mu Yerushalayime, mutume mu bupika mu Babilone ne: Asayi nzubu. Nusombemu. Nudime, numiamine bintu mu madimi enu. Nudie binudi nunowamu. Nuselangane. Nulele balume, nulele bakaji. Nuseleshe balume, nuseleshe bakaji, balelangane pabu. Kuine aku nuvulangane! Kanukepedi to! Nuambuluishe tshimenga tshindi munutume ku bupika, tshipete bubanji. Nutshilombele kundi. Bualu, tshiotshi tshikale ne diakalenga, nenuikale nadi ne nuenu kabidi. “Maweja-Nangila wa bukole buonsu, Mvidi Mukulu wa Izrayele, udi wamba kabidi ne: Kanuitabi malu a dishima adi bambi ba munkatshi muenu bamba, nansha malu adibu banuambila kudi bantu bua matuku atshidi kumpala. Kanuitabi badi banumvuija ndota yenu. Bualu badi banuambila ne: tudi tunumanyisha malu mu dina dia Maweja-Nangila. Kadi badi banudinga. Meme Maweja-Nangila tshiena mubatume to. “Maweja-Nangila udi wamba kabidi mpindiewu ne: Bukalenga bua bena Babilone nebushale kabidi bidimu makumi muanda mutekete. Diba adi nennusungidile. Nenkumbaje malu mimpe amvua munulaye. Nennupingaje mu Yerushalayime. Bualu meme Maweja-Nangila ndi mumanye meji andi nnuelela. Ndi nnujadikila ne: tshiena ne muoyi wa kunukengesha nansha, kadi amu bua kunufikisha ku diakalenga. Nennukumbajile malu anudi batekemene. Diba adi, nuenu bambikile, bantendelele, meme Maweja-Nangila nennuteleje. Nuenu bankebe ne muoyi wenu mujima, nenumpete, nennupingaje muenu. Nennumushe mu bisamba bionsu ne miaba yonsu imvua munutangalaje. Nennusangishe, nnupingaje muaba ewu umvua munukuatshishe bua kunutuma mu bupika. Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku. “Maweja-Nangila udi unuambila bionsu ebi, bualu nudi nuamba ne: Maweja-Nangila mmututumine tuetu bambi mu Babilone. “Telejayi bidi Maweja-Nangila nnumanyisha bua bidi bitangila mukalenga udi mupiane bukalenga bua Davide, ne bantu bonsu batshidi basombe mu Yerushalayime — ndi ntela bana benu bavua kabayi baye nenu mu bupika. — Ke malu adi Maweja-Nangila wa bukole buonsu unumanyisha bualu buabu ne: Ndi mbatumina mvita, tshiyole tshia nzala, ne disama dia tshiambu. Nebikale bu bimuma bibole bia mutshi wa mfiku, bidibu kabayi mua kudia. Nembalondakaje ne mvita, ne tshiyole tshia nzala, kabidi ne disama dia tshiambu. Nanku bena mu makalenga onsu a pa buloba nebakuatshike bonsu bowa. Nebabatangile bu bantu badibu bela mulawu. Bantu nebabaseke, bikale batela dina diabu bua kuditshipa nadi. Bushuwa Maweja-Nangila udi wamba ne: kabavua bateleja bimvua mubambile. Meme kubatumina misangu yonsu bantu banyi bambi, bobu nansha kubateleja to. “Kadi nuenu bavua Maweja-Nangila mumushe mu Yerushalayime, mutume mu bupika mu Babilone, nuteleje tshidi Maweja-Nangila wamba! “Maweja-Nangila wa bukole buonsu Mvidi Mukulu wa Izrayele, udi wamba malu adi atangila Akaba, muana wa Kolaya, ne Sedekiya, muana wa Masheya. Bonsu babidi badi bambi bena dishima. Nansha bobu bambila bantu ne: tudi tuakula mu dina dia Mvidi Mukulu, badi babadinga. Nembafile kudi Nebukadnesare, mukalenga wa mu Babilone. Neabashipe nuenu batangile. Bantu bonsu ba mu Yuda bavuabu baye nabu mu bupika mu Babilone, nebele bantu mulawu, batele mena abidi aa, bamba ne: ‘Maweja-Nangila akunyoke nuwuaye munyoke Sedekiya ne Akaba. Mukalenga wa Babilone, mmuboshishe mu kapia batshikale ne muoyi!’ Malu awu avua mabenzekele, bualu bavua benza malu mabi mu Izrayele andi mbenga. Bavua benza malu a bundu, bambila bantu malu mu dina dianyi, meme tshiyi mubatume. Kadi meme ndi mumanye malu onsu awu. Mvua muamone ne mesu anyi. Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku.” “Bu mudi Maweja-Nangila mukuteke bua kupingana Yoyada, utangile ne disu dikole bantu badi babuele mu nzubu wa Mvidi Mukulu! Nanku bantu batshimbakane badi badiamba ne: tudi bambi, ubele mu tshikunyi, ne nkanu mu nshingu. Kadi mmunyi muudi kuyi muanji kunyoka Yirmeya muena mu Anatote, udi unuambila ne: ndi muambi. Ku tshilema tshiebe, Yirmeya uvua mua kututumina mukanda kunu, mu Babilone, bua kutuambila ne: nenushale matuku mavule mu bupika. Uvua mutufundile kabidi ne: nuase nzubu, nusombe, nudime, nudie binudi nunowa.” Kadi mutuangaji Sefanya kubadila Yirmeya mukanda awu. Nanku, Maweja-Nangila kutumina Yirmeya diyi ne: — Utumine bantu badi mu bupika mukanda ne: “Maweja-Nangila udi wamba ne: Shemaya udi udiamba ne: ndi muambi. Kadi tshiena mumumanyishe bualu nansha bumue bua yeye kunuambila. Bu mudiye munusake bua nuenu kuitaba malu a dishima, meme Maweja-Nangila ndi nshindika ne: nenshipe Shemaya ne ndelanganyi yende yonsu. Muntu nansha umue wa ku diku diende kena ushala ne muoyi munkatshi muenu bua kumona malu mimpe angenzela bantu banyi. Bualu Shemaya mmusake bantu banyi bua bantombokele. Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku.” Maweja-Nangila kuambila Yirmeya ne: Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele, mpindiewu ndi nkuambila ne: Ufunde bimpe malu anyi onsu amvua mukumanyishe. Bualu ndi nkuambila ne: dituku nedifike, dingapikula bantu banyi bena Izrayele mu bupika, kabidi ne bena Yuda. Nembapingaje mu ditunga dimvua mupeshe bankambua babu. Nebasombemu tshiakabidi. Ke tshindi meme Maweja-Nangila ngamba. Kadi ebejanganayi ne: nukadi bamone muntu mulume muimite difu mulela muana anyi? Kadi mmunyi mundi mmona bantu balume bonsu, bianza mu tshimonu bu mukaji ukenga pa kulela. Badi batokoloka mpala bu bafue. Dituku dia dikenga didi dienda disemena pabuipi. Kakuena dikuabu bu diodi. Makenga neikale miaba yonsu munkatshi mua ndelanganyi ya Yakobe. Kadi nebashale ne muoyi! Maweja-Nangila wa bukole buonsu udi wamba ne: Pafika matuku awu, nentshibule mutshi wa bupika udi pa makaya abu. Nenkose mionji yabu. Nanku kabakuikala kabidi bapika ba bantu bakuabu to. Kadi nebankuatshile mudimu meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu. Nenku nempingaje mu bukalenga bua Davide muana wa ku ndelanganyi yende. Nebamuenzele mudimu, bualu mmukalenga wabu. Maweja-Nangila udi wamba ne: Nuenu bena Izrayele nudi bantu banyi, kanutshinyi to. Nuenu ndelanganyi ya Yakobe, kanuzakadi to. Bualu nennusungidile, nnumushe ku matunga adi kule. Nensungidile bana banudi balele badi mu matunga a bende, muvuabu baye nenu mu bupika. Bena Izrayele, nenupingane kuenu, nenusombe talalaa. Kabakunutatshisha kabidi to. Ndi mufike bua kunusungidila. Meme Maweja-Nangila ndi ngamba nanku. Ndi musue kubutula matunga onsu, miaba yonsu imvua munutangalaje. Kadi tshiena imubutula nuenu to. Bushuwa, ndi amu ne bua kununyoka. Tshiena mua kunutangila bu bantu badi kabayi ne bualu. Maweja-Nangila udi wambila Yerushalayime ne: mbakutape bibi! Mputa yebe kabena mua kuyondapa nansha. Kakuena muntu udi mua kukuambuluisha. Bantu batu bondapa mputa. Kadi kakuena buanga bua kuondapa webe. Nansha bantu bavua bakunanga, kabena bakuvuluka kabidi to! Kakuena muntu udi ukufuila luse to. Bualu ndi mukunyoke, mudileje bu muluishi webe. Ndi mukutuute bibi. Udi udila bua makenga audi nawu, bua mputa ivuabu bakutapa bua tshinyi? Ndi mukunyoke nanku, bualu bubi buebe mbunene, mibi yebe nya bungi. Kadi bonsu badi bakudia, nebabadie bobu kabidi. Bonsu badi bakupetula, nebaye bobu kabidi mu bupika. Bonsu badi bakunyenga bintu, nembanyenge bobu kabidi bintu. Badi bapawula bintu biebe, nebapawule bintu biabu kabidi. Bonsu mbakutangile bu “tshintu tshia patupu.” Badi bamba ne: “Mukuna ewu wa Siyone, bonsu mbalengulule.” Kadi meme nengondape, nengumishe mputa yebe. Ke mundi ngamba meme Maweja-Nangila. Maweja-Nangila udi wamba ne: — Bena meku a Izrayele, nennupingaje mu ditunga dienu! Nemfuile meku enu onsu luse. Nenuasulule bimenga bienu, nenuibakulule nzubu yenu milenga miaba yayi ya kale. Bantu badi basombamu nebimbe misambu, nebele mbila ya disanka. Nuenu ndelanganyi ya Yakobe nemwulangane. Kanuakukepela kabidi to. Bonsu nebanunemeke. Nuenu ndelanganyi ya Yakobe, nenuikale bu munuvua kale. Nennusombeshe talalaa mu ditunga dienu. Nembutule baluishi benu bonsu. Mfumu wenu neikale muntu wa mu tshisamba tshienu. Eyowa, muntu wa munkatshi muenu neanulombole. Nengitabe bua asemene pabuipi nanyi. Bualu, muntu udi mua kufika kundi, meme tshiyi mumubikile anyi? Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku. Nuenu nenuikale tshiakabidi bantu banyi. Meme nengikale Mvidi Mukulu wenu. Tshiji tshia Maweja-Nangila tshidi bu mvunde, tshidi tshituuta bena tshibawu bu tshipepele tshikole. Tshiji tshikole tshia Maweja-Nangila, katshiena tshijika, kayi muanji kuenza bionsu bivuaye muambe. Dituku dikuabu nenujingulule mudi Maweja-Nangila wenza nanku. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Pakumbana tshikondu, nengikale Mvidi Mukulu wa meku onsu a bena Izrayele. Bobu nebikale bantu banyi.” Maweja-Nangila udi wamba ne: Meme ndi mfuila bantu banyi luse. Nensangishe mu tshipele bonsu bavua muele kauyi mushipe. Nanku bena Izrayele nebapingane kuabu, basombe mu bupole. Bantu banyi bavua bamba ne: “Maweja-Nangila mmutumuenekele mufume kule!” Ke meme kubambila ne: “Ndi mununange tshiendelele. Ke pandi nnulamata kashidi. Izrayele wanyi munanga, ndi nkujula tshiakabidi, ndi ngasulula tshimenga tshiebe. Bantu nebimbe ngoma. Nebaje maja, basanka. Nenukune kabidi mionji ya mvinyo pa mikuna ya mu Samariya. Nuenu babidime nenupole tumuma tua mvinyo mu madimi enu. Dituku adi batentekedi nebele mbila pa mikuna ya Efrayime bamba ne: ‘Tuyayi ku mukuna wa Siyone kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu!’ ” Elayi mbila ya disanka, nusankidile Izrayele, bualu ke tshisamba tshidi tshipite bisamba bikuabu. Tumbishayi Mvidi Mukulu, nuambile bantu bonsu ne: “Maweja-Nangila mmusungidile bantu bende, mumpikule bena Izrayele bonsu bavua bashale ne muoyi!” Telejayi tshidi Maweja-Nangila wamba ne: Eyowa, meme Maweja-Nangila ndi mbasangisha ku matunga a ku mutu. Ndi mbakunguja ku ntengu ne ntengu ya buloba. Bantu bonsu nebikaleku: bampofu, ne badi batebuka, bakaji badi ne mafu, ne bakadi balele. Bantu banyi bonsu nebapingane tshisumbu tshinene. Badi bapingana badila muadi, kadi meme ndi ngenda nabu, mbasamba. Nembafile ku misulu idi ne mayi mavule. Ndi mbafile mu njila muimpe, udi kayi ne biniina, bua kabayi kudishinda. Bualu meme ndi tatu wa bena Izrayele. Efrayime ke muananyi muanabute. Nuenu bisamba bikuabu, telejayi tshidi Maweja-Nangila wamba. Numanyishe bantu too ne ba mu bidiila bidi kule ne: “Maweja-Nangila uvua mutangalaje bena Izrayele. Kadi mpindiewu udi mubakunguje. Udi ubakuba mudi mulami wa mikoku ukuba mikoku yende.” Bualu Maweja-Nangila mmupikule bena Izrayele, mubapatule mu bianza bia muluishi wabu, uvua mubapite bukole. Nebafike pa mukuna wa Siyone, bela mbila ya disanka. Nebaleje mpala wa disanka, pamonabu bionsu bidibu bapeta kudi Maweja-Nangila: ntete ya kuenza bukula, maluvu mapiamapia, mafuta mimpe, mikoku, mbuji ne ngombe. Nebikale bu budimi budi ne mayi ntavule. Nebapete bionsu bidibu nabi dikenga. Nanku, bansongakaji nebaje maja a disanka. Nansha bansongalume mene, ne bakulumpe nebasanke. Bualu Maweja-Nangila udi wamba ne: Nenkudimune kanyinganyinga kabu, kandamuke disanka. Nembasambe, ngumusha ntatu buabu nayi. Nembuwuje ne disanka. Nempeshe batuangaji munyinyi muimpe wa nyama ya mafuta ya milambu. Nenkumbaje majinga onsu adi bantu banyi nawu. Maweja-Nangila udi wamba ne: Umvuayi mudibu badila muadi mu Rama, bela miyenga mikole. Rakele ke udi udila bana bende. Kena musue bua bantu bamusambe, bualu mmujimije bana bende. Kadi Maweja-Nangila udi umuambila ne: Lekela muadi, kupula binsonji biebe, bualu nenkufute bua bionsu biuvua wenzela bana bebe. Ke meme Maweja-Nangila udi wamba nanku! Bana bebe nebumuke kudi baluishi, kudi bena lukuna babu, bua kupingana kuabu. Maweja-Nangila udi wamba ne: Kutekeshi mu maboku to. Bana bebe nebapingane mu ditunga. Mvua mumvue bena Efrayime badila muadi, bamba ne: “Maweja-Nangila, udi mutunyoke bikole, mudibu banyoka muana wa nyama wa ngombe wa balume, udibu kabayi banji kutekesha bimpe. Kadi mpindiewu utupingaje kuudi, bua tupingane kuudi bulelela, bualu wewe Maweja-Nangila ke udi Mvidi Mukulu wetu. Eyowa, tuvua bakubenge, kadi mpindiewu tudi tunyingalala, bua bubi butuvua benza. Udi mutuleje mutuvua benza bibi. Nanku mpindiewu tudi tudituuta bianza pa tshiadi tudila. Tudi ne bundu, tudi ne kanyinganyinga, bua tshionsu tshituvua benze patutshivua bansonga.” Maweja-Nangila udi wamba ne: Efrayime ke muananyi musuibue, ke muana undi mupite kunanga. Misangu yonsu indi ntela dina diende, ndi mmuvuluka tshiyi mua kumupua muoyi. Ndi mumunange bikole, tshiena ne mushindu wa kubenga kumufuila luse. Mu njila, wasa mitshi idi mua kukuvuluija njila, uudi ne bua kulonda. Nanku, Izrayele musuibue, neumone mua kupingana mu bimenga biebe. Nsongakaji mutomboke, newindile too ne ku tshikondu kayi, bua wewe kupingana? Bualu Maweja-Nangila mmupatule bualu bupiabupia pa buloba ne: ke mukaji udi uya kukeba mulume. Maweja-Nangila wa bukole buonsu, Mvidi Mukulu wa Izrayele, udi wamba ne: Pangapingaja bantu mu ditunga diabu ne mu bimenga bia Yuda, nebambe tshiakabidi ne: “Maweja-Nangila akuele lupemba, wewe mukuna wa tshijila wa Siyone, muaba udiye usomba!” Nanku bantu nebasombe mu bimenga, nebasombe mu ditunga. Bakuabu nebasombe mu mpata, badima. Balami ba mikoku bobu kabidi nebendakane mu mpata ne bisumbu biabu bia mikoku. Bualu badi bapungila ne nyota, nembapeshe mayi a kunua, badi batekete ne nzala, nembadishe. (Ke mudibu bamba ne: “Ke meme kujuka ku tulu kudiunwua ne bukole bua mubidi. ”) Maweja-Nangila udi wamba ne: Dituku adi, nenguwuje Bukalenga bua Izrayele ne bua Yuda ne bantu, kabidi ne nyama, mudibu bamiamina ntete mu budimi. Bu mumvua mukuate mudimu bua kujula, kushimbula, kupula, kunyanga, kuela panshi, ke mundi nkuata mudimu mpindiewu bua kuibaka ne kukuna. Ke mundi meme Maweja-Nangila ngamba. Nanku, muntu nansha umue kakuela lusumuinu lua ne: “Bavua badie tumuma tua mvinyo tua buanji mbaledi, kadi bana kumvua buanji ku menu. ” Bushuwa, anu muntu udi udia tumuma tua mvinyo tubishi ke udi buanji bubuela ku menu. Nanku, muntu yonsu neafue anu bua bilema biende. Maweja-Nangila udi wamba ne: nkadi pa kutua ndondu mupiamupia ne bena mu bukalenga bua Izrayele, kabidi ne bena mu bukalenga bua Yuda. Kayakuikala bu ndondu imvua mutue ne bankambua babu, pa-mvua mubakuate ku tshianza bua kubapatula mu Ejipitu. Bualu ndondu ayi bavua bayinyanga! Eku meme mvua mfumu wabu. Kadi Maweja-Nangila udi wamba ne: ndondu indi ntua ne bena Izrayele neikale nenku: Nemfunde mikenji yanyi mu muoyi wabu wa munda. Tshiena nyifunde kabidi pa mabue to. Nenyifunde munda muabu. Nengikale Mvidi Mukulu wabu, bobu nebikale bantu banyi. Maweja-Nangila udi wamba ne: muntu nansha umue kakulomba balunda bende, nansha bana babu, bua bamulongeshe bua ammanye. Bualu bonsu, bakulumpe ne bana, nebammanye. Nembafuile luse bua mibi yabu. Tshiakuvuluka kabidi bilema biabu. Udi ubandisha diba bua munya kutemawu nnganyi? Udi utumina ngondu ne mitotu diyi bua bitokeshe buloba butuku nnganyi? Udi uvuandulula mayi manene bua enze mutoyi nnganyi? Amu Maweja-Nangila wa bukole buonsu, ke dina diende. Yeye mene udi wamba ne: — Bu mundi muitabe bua bintu bionsu abi biende bimpe kashidi, ke mundi muitabe kabidi bua bena Izrayele bashale bantu banyi kashidi. Pikala muntu ne bukole bua kupima butumbuke bua diulu, pikalaye ne bukole bua kubuela mu kandondu ka buloba, diba adi, nembenge bena Izrayele bonsu, bua malu mabi avuabu benze. Ke malu adi Maweja-Nangila unumanyisha. Maweja-Nangila udi wamba ne: Matuku makese aa, nebasulule bimana bia tshimenga tshianyi tshia Yerushalayime, kutuadija ku kaleya ka Ananeyele too ne ku tshiibi tshia mu Ditumba. Nebateke mikalu mipiamipia ku tshimenga. Neyituadije luseke ludi diba dibuelela, ilonda mukuna wa Ngarebe, ifika too ne Ngowa. “Tshibandabanda tshijima, muaba udibu bajika bitalu, udibu bela butu bua milambu, netshikale tshianyi meme. Mpata yonsu too ne ku Kedrone, musulu wa muenji mukole, too ne ditunga dia ku tshiibi tshia Nyama ya tubalu, luseke ludi diba dipatukila, neyikale yanyi meme. Kabena mua kunyenga, kabena mua kubutula kabidi tshimenga to. Pavua Sedekiya, mukalenga wa bena Yuda mukumbaje tshidimu tshiende tshia dikumi mu bukalenga, mmomumue ne: pakavua Nebukadnesare mukalenga wa mu Babilone mumane kukumbaja tshidimu tshiende tshia dikumi ne muanda mukulu mu bukalenga, Maweja-Nangila kuleja Yirmeya tshivuaye ne bua kuenza. Tshikondu atshi, bena mvita ba mu bena Babilone bavua baluisha Yerushalayime. Muambi Yirmeya uvua mu nzubu wa lukanu mu lubanza lua bena mvita balami ba mukalenga wa bena Yuda. Sedekiya uvua mumuelemu bualu uvua mufike munda bua muaku uvua Yirmeya muakule mu dina dia Maweja-Nangila ne: “Nemfile Yerushalayime mu bianza bia mukalenga wa mu Babilone. Yeye neakuate tshimenga. Nansha Sedekiya, mukalenga wa bena Yuda, kakunyema bena Babilone to. Bualu ndi musue kumufila kudi mukalenga wa mu Babilone. Nebamonangane ne Nebukadnesare mpala ne mpala. Neikale ne tshilumbu tshia kuandamuna ku nkonku idibu bamuela. Maweja-Nangila udi wamba ne: Pashishe nebaye ne Sedekiya mu Babilone. Neashalemu too ne ku lufu luende. Nansha nuenu batungunuke ne mvita, nuluisha bena Babilone, kanuakubatshimuna to.” Yirmeya uvua wamba ne: Meme kumvua Maweja-Nangila ungambila ne: — Anameyele, muana wa Shalume, tatuebe mukuabu, neafike kuudi bua usumbe budimi buende budi mu Anatote. Bualu wewe udi muanabu menemene. Nanku wewe ke muntu wa kumpala udi mua kubupikula. Bu muvua Maweja-Nangila mungambile, Anameyele, muana wa tatu mukuabu, kufikaye kundi mu lupangu lua bena mvita balami ba mukalenga. Kungambilaye ne: — Wewe udi ne bua kusumba budimi bundi nabu ku Anatote, mu buloba bua bena Binyamine. Bualu wewe udi muanetu menemene. Wewe ke wa kumpala udi mua kubuangata, kubupikula bua buikale buebe. Ke meme kujadika ne: Maweja-Nangila ke uvua mungambile malu. Nanku, meme Yirmeya kusumba budimi bua Anameyele buvua ku Anatote, kufuta nkanu dikumi ne muanda mutekete ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Meme kufunda mikanda ibidi ya disumba, kukanga mukanda umue, kutua tshitampi tshianyi, bantu bajadike. Meme kupima kabidi bujitu bua tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Pashishe meme kuangata mukanda uvuabu bakanga ne tshitampi, mudi mikenji yambe, kuangata kabidi mukanda mukuabu uvuabu kabayi bakange. Meme kupesha Baruke, muana wa Neriya, ne muikulu wa Masheya, mikanda yonsu ibidi. Anameyele, muana wa tatu mukuabu, ne bantu bakuabu bavua batua tshiala ku mikanda ya disumba, bavua muaba awu, kabidi ne bena Yuda bakuabu bonsu bavua mu lupangu lua bena mvita balami ba mukalenga. Ke meme kuambila Baruke, bantu bakuabu bonsu bateleje, ne: — Maweja-Nangila wa bukole buonsu, Mvidi Mukulu wa Izrayele, udi utuma diyi ne: angata mukanda wa disumba dia budimi uvuabu batue tshitampi, ne mukuabu uvuabu kabayi bakanga, uyiteku mu mulondu wa diima, bua tumone mua kuyilama bidimu bivule. Bualu Maweja-Nangila wa bukole buonsu, Mvidi Mukulu wa Izrayele, udi wamba ne: “Mu ditunga edi, dituku dikuabu nebasumbe kabidi nzubu, madimi, kabidi ne madimi a mvinyo.” Meme mumane kufila mukanda wa disumba budimi kudi Baruke, ke meme kutendelela Maweja-Nangila ngamba ne: — Eyi, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, uvua muleje bukole buebe ne meji ebe, pauvua mufuke diulu ne buloba. Wewe udi mua kuenza bionsu biudi musue. Udi unanga bantu too ne ku ndelanganyi yabu tshinunu. Kadi padi baledi benza tshilema, udi unyoka ne bana babu mene. Udi Mvidi Mukulu munene ne wa bukole. Dina diebe mMvidi Mukulu wa bukole buonsu. Udi wela meji ku malu manene audi musue kuenza. Kabidi udi ne bukole bua kuakumbaja. Udi utangila bimpe malu adi bantu benza. Udi ufuta muntu yonsu bilondeshile bidiye wenza. Uvua muleje bantu bukole buudi nabu pa kuenza malu a dikema. Matuku avua bankambua betu mu Ejipitu, nansha lelu kabidi, kuena wenzela bena Izrayele nkayabu malu a dikema, udi wenzela kabidi bantu ba pa buloba bujima. Ke tshitudi tumona ne lelu. Udi muleje bukole buebe ne meji ebe, paudi muenze malu a dikema adi akuatshisha bowa, paudi mupatule bantu bebe bena Izrayele mu Ejipitu. Uvua mulaye bankambua betu, muditshipe ne: nennupeshe ditunga. Ke muaba utudi tusomba lelu. Ditunga edi didi ne mabela ne buitshi, wewe kubapeshadi. Bushuwa, bavua bangata ditunga edi. Kadi kabavua bateleja tshiuvua wamba. Kabavua balonda mikenji yebe. Kabavua benza tshiuvua mubatumine diyi. Ke muuvua mutume makenga onsu aa atudi tumona lelu. Bena Babilone badi basemena pabuipi ne tshimenga bua kutshiluisha. Nebatshikuate. Tudi mua kuamba ne: tshikadi mu bianza biabu. Badi bakeba kutshikuata ku mvita, ku tshiyole tshia nzala, ne ku disama dia tshiambu. Bionsu biuvua muambe mbimane kuenzeka, wewe mene udi mua kubijadika. Eyowa, tshimenga tshikadi pa kuya ku bianza bia bena Babilone. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu mungambe bua meme kusumba buloba ebu, kufuta mushinga wabu diakamue bua tshinyi? Ke Maweja-Nangila kungandamuna ne: — Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bantu bonsu badi pa buloba, ndi mua kuenza bionsu bindi musue. Nanku, ndi ngamba ne: Nemfile tshimenga etshi kudi Nebukadnesare, mukalenga wa mu Babilone, ne kudi bena mvita bende. Yeye neatshikuate. Bena Babilone badi batshiluisha mpindiewu, nebabuelemu. Nebatshinyenge, batshioshe. Neboshe nangananga nzubu eyi ivuabu bampendele pa kuosha musenga wa kamonya bua kutendelela Baale, ne pa kulambula milambu ya maluvu bua kutendelela mvidie ya bantu ba bisamba bikuabu. Maweja-Nangila kuamba kabidi ne: biangatshile ku ntuadijilu, bena Izrayele ne bena Yuda bavua benze malu andi mubenge. Eyowa, bionsu bivua bena Izrayele benza bivua anu bitufikisha munda. Tshimenga tshia Yerushalayime etshi katshia batshibaka, tshivua amu tshimfikisha munda, tshingenza tshiji, too ne lelu. Nanku, tshiena musue kutshimona kabidi ne mesu to. Ndi musue kutshibutula bua malu mabi avua bena Izrayele ne bena Yuda benza, ne avuabu benza kabidi kudi bakalenga babu, kudi bamfumu babu, kudi batuangaji babu, kudi bambi babu, kudi bantu ba mu ditunga dia Yuda ne ba mu Yerushalayime. Pa mutu pa kupingana kundi meme, badi amu bambenga. Eku meme mvua mbabela amu kubabela. Kadi muntu nansha umue kena muitabe, ki mmuteleje mene mibelu yanyi. Kabidi bavua bateke mpingu yabu indi mbenga mu nzubu udi munjidila. Ke muvuabu bamunyanga ne mikiya. Bavua bateka mu tshibanda tshia Inome miaba ya kutendelela mvidie Baale, bua kulambulamu mvidie Moleke bana ba balume ne ba bakaji. Meme tshivua mubalombe bua benza nanku to. Tshivua nansha muele meji ku bualu bua nanku to. Kadi pa kuenza malu mabi aa, bavua basaka bena Yuda bua benze pabu malu andi mubenge. Kadi nansha biobi bikale nanku, meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele, ndi ne bualu bua kuamba kabidi bua bidi bitangila tshimenga etshi. Wewe ne bantu bakuabu nudi nuamba ne: “Mvita, tshiyole tshia nzala, ne disama dia tshiambu, bivua bifila tshimenga etshi mu bianza bia mukalenga Nebukadnesare.” Bushuwa, mvua mufike munda, munyingalale ne tshiji tshikole bua bantu ba mu tshimenga etshi. Ke mumvua mubatangalaje mu matunga mashilangane. Kadi nembakunguje, nembapingaje munemu. Nembasombeshe mu ditalala. Nebikale tshiakabidi bantu banyi. Meme nengikale Mvidi Mukulu wabu. Nembape muoyi umue, bua bandamate, bua bapete diakalenga, bobu ne ndelanganyi yabu. Ndi ndaya ne: tshiena musue kubabenga kabidi to. Nanku nentue nabu ndondu wa kashidi. Nenbambuluishe bua bannemeke, bua kabalamuki kabidi kundi. Nengikale ne disanka dia kubenzela malu mimpe. Nengenze muanyi muonsu bua basombe kashidi mu ditunga edi. Maweja-Nangila udi wamba kabidi ne: Meme ke uvua mutume dikenga dinene edi divua dikuate bena Yuda. Meme kabidi ke wabatumina disanka dionsu dimvua mubalaye. Wewe ne bantu bakuabu nudi nuamba ne: ditunga edi bena Babilone nebadikuate, dishale tshipela, kamuyi bantu nansha nyama. Kadi mu ditunga edi ke muatuadijabu kabidi kusumba madimi. Eyowa, mu buloba bua Binyamine, bu buloba bua Yerushalayime, mu bimenga bia Yuda, mu bimenga bidi pa mikuna bidi mu bibandabanda, bidi mu Negebe, nebasumbe kabidi madimi, nebafunde mikanda ya disumba, nebatue tshitampi, nebabikile bantu bua bajadike bualu. Bualu nempingaje bantu mu ditunga diabu. Ke meme Maweja-Nangila udi wamba nanku. Muambi Yirmeya utshivua mu lukanu mu lupangu lua bena mvita balami ba mukalenga. Maweja-Nangila kumumanyisha kabidi ne: — Meme Maweja-Nangila, mufuki wa buloba, udi mubufumbe, mubulame kabidi, ndi ngamba ne: Umbikile meme, nenkuandamune. Nenkujinguluile malu manene masokoka audi kuyi mumanye to. Kadi, ndi ngondapa tshimenga etshi, mudibu bondapa muntu ne mputa. Nentshiondape, ntshipesha bukole bua mubidi. Nemfile bupole ne ditalala kudi bantu batshi. Nensankishe bena Yuda ne bena Izrayele. Nembapingajile diakalenga divuabu nadi kale. Netubambile bonsu ne: tshiena mvuluka bilema bionsu binuvua bangenzele. Nansha nuenu bantombokele, ndi nnufuila luse. Nanku, nengikale ne disanka pa kutela dina dia Yerushalayime. Tshimenga etshi nentshikebele lumu ne butumbi kudi bisamba bionsu bia pa buloba. Padi bantu bajingulula malu mimpe amvua muenzele Yerushalayime, nebazakale. Nebakanke pamonabu diakalenga ne disanka bimvua mupeshe bena tshimenga etshi. Maweja-Nangila udi wamba ne: Nuenu bena Yuda, nudi nuamba misangu yonsu ne: ditunga edi didi dinyanguke. Kanuena mua kumonamu muntu nansha nyama. Bulelela, bimenga bia mu ditunga dia Yuda, ne misesu ya mu Yerushalayime, bidi lelu munda mutupu. Kanuena mua kumona muntu nansha nyama. Kadi mu ditunga edi nebumvue kabidi misambu ne mbila ya disanka. Nebumvue kabidi meyi a bantu batshidi babuela mu dibaka. Nebumvue kabidi bantu bimbe musambu ewu ne: Tumbishayi Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, bualu udi mulenga. Dinanga diende ndia kashidi. Nebumvue kabidi musambu wa bantu badi baya ne milambu yabu mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Bushuwa, Maweja-Nangila udi wamba ne: nempingajile ditunga edi lumu luadi lua kale. Maweja-Nangila wa bukole buonsu udi wamba kabidi ne: Mu ditunga edi didi dinyanguke, kamuyi muntu nansha nyama, mu bimenga biadi bionsu nemuikale kabidi balami ba mikoku, badi bakuba mbuji yabu ne mikoku butuku. Mu bimenga bia pa mikuna, ne bia mu bibandabanda, mu bimenga bia mu Negebe, mu buloba bua Binyamine, ne mu bimenga bia Yuda, mbuji ne mikoku neyipitemu bungi. Mulami wayi neayilombole, ayibale. Ke mundi meme Maweja-Nangila ngamba. — Maweja-Nangila udi wamba ne: — Nengenze lukasa bimvua mulaye bena Izrayele ne bena Yuda. Pakumbana tshikondu, nembikile muntu wa ku ndelanganyi ya Davide menemene. Neakose nsambu ya bantu ba mu ditunga amu pa yoyi. Neenze tshindi meme musue. Nenku bukalenga bua Yuda kabuakuikala kabidi mu bianza bia baluishi babu nansha. Bena Yerushalayime nebasombe talalaa. Nanku, nebinyike Yerushalayime ne: “Maweja-Nangila ke udi utusungidila. ” Telejayi bualu bukuabu budi Maweja-Nangila utumanyisha: Muntu wa ku ndelanganyi ya mukalenga Davide neashale kashidi mu bukalenga bua Izrayele. Kabidi bantu ba ku ndelanganyi ya bena Levi nebashale kashidi batuangaji badi bangenzela mudimu, bandambula milambu yakuosha, ya bia pa madimi, ne ya ditua ndondu. Maweja-Nangila kukonka kabidi Yirmeya ne: — Meme Maweja-Nangila ndi nkuebejane: Wewe udi mua kushipa mikenji indi muele bua munya ne butuku, kubikandika bua kabilondianganyi mudibi ne bua kuenzeka anyi? Nansha kakese! Kuena mua kuenza nanku to. Nanku dilaya dianyi dimvua mulaye muntu wanyi Davide kadiena mua kufua to. Muntu nansha umue kena mua kukandika, bua muntu wa ku ndelanganyi ya Davide kikadi mukalenga wa Yerushalayime to, nansha bua bantu ba ku ndelanganyi ya Levi kabikadi bantu badi bengenzela mudimu. Nemvudije ndelanganyi ya muntu wanyi Davide ne ndelanganyi ya Levi, badi bangenzela mudimu wa butuangaji. Nebikale bavule bu mitotu ya mulu idibu kabayi mua kubala, nansha bu lusenga ludi ku muelelu wa mayi manene ludi bantu kabayi mua kubala. Pashishe Maweja-Nangila kuambila kabidi Yirmeya ne: — Kuena mumvue mudi bantu bamba anyi? Badi bamba ne: ndi mubenge bena Izrayele ne bena Yuda, meku abidi andi musungule! Badi bamba nenku badi bapepeja bantu banyi. Kabena nansha babatangila bu tshisamba to. Kadi ndi ngamba ne: “Ndi mutue ndondu ne munya, kabidi ne butuku. Ndi muele meyi ne mikandu bidi bitombola diulu ne buloba. Nanku, nudi mua kuitaba ne: ndi mubenge ndelanganyi ya Yakobe ne ya muntu wanyi Davide anyi? Nudi mua kuitaba ne: munkatshi muabu tshiakuangata kabidi bamfumu badi balombola tshisamba tshia Abrahame, tshia Izake ne tshia Yakobe anyi? “Kabiena nanku to! Kadi ndi mubanange bushuwa, nembapeshe kabidi diakalenga. ” Nebukadnesare, mukalenga wa mu Babilone, uvua muluishe Yerushalayime ne bimenga bikuabu bia bena Yuda. Uvua ne bena mvita bende bonsu, kabidi ne bena mvita ba mu matunga ne bisamba bionsu bivua ku diyi diende. Tshikondu atshi, ke Maweja-Nangila kuambila Yirmeya ne: — Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele, ndi nkutuma bua kuambila Sedekiya, mukalenga wa bena Yuda ne: Maweja-Nangila udi wamba ne: “Ndi mfila tshimenga etshi kudi mukalenga wa mu Babilone bua atshibutule, atshioshe. Wewe kuena mua kunyema mukalenga awu to. Nebakukuate, bakufila mu bianza biende. Nenumonangane nende mpala ne mpala. Newikale ne tshilumbu tshia kuandamuna ku nkonku yende, bangabanga ne wewe kuya mu Babilone mu bupika. “Kadi, wewe Sedekiya, mukalenga wa bena Yuda, bu wewe muitabe tshindi nkuambila, kabakukushipa to. Meme Maweja-Nangila ndi nkujadikila nanku. Nenku, neufue mu bupole. Mu madilu ebe nebakuenzele muvuabu benzele bankambua bebe, bakalenga bavua bakudianjidile mu nkuasa wa bukalenga. Nebakoshile manananshi, bakudile bela kasala ne: Eyi! Mukalenga mmufue. Meme Maweja-Nangila ndi nkujadikila nanku.” Ke bualu buvua muambi Yirmeya muambile Sedekiya mukalenga wa bena Yuda mu Yerushalayime. Tshikondu etshi bena mvita ba mukalenga wa mu Babilone bavua baluisha Yerushalayime ne bimenga bibidi bia Lakishe ne Azeka, bivua mukalenga awu kayi muanji kukuata. Maweja-Nangila kuambila kabidi Yirmeya malu makuabu. Bualu mukalenga Sedekiya uvua mumvuangane ne bena mu Yerushalayime bua bapikule bapika babu. Muntu yonsu uvua ne bua kupikula bapika bende bena Ebrewu balume nansha bakaji. Muntu kavua mua kuenzeja kabidi muanabu muena Yuda mudimu wa bupika to. Balombodi bonsu ba bantu ne bena Yerushalayime bavua bitaba diumvuangana adi. Nanku bavua banyisha bua kabenzeji kabidi bantu balume nansha bakaji bavua bapika babu mudimu wa bapika to. Bavua ne bua kubapikula. Muntu yonsu uvua muitabe diumvuangana adi. Uvua mupikule bapika bende. Kadi bavua bakudimune meji aa. Bavua bangate kabidi bantu balume ne bakaji bavuabu bapikule, babenzeja ku bukole bua bapingane mu bupika. Nanku, Maweja-Nangila kutuma Yirmeya bua kuambila bantu ne: — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele udi unuambila ne: “Meme kabidi mvua mutue ndondu ne bankambua benu pavuabu mu Ejipitu. Meme kubapatulamu. Mvua mubambile ne: Pakumbana bidimu muanda mutekete, yonsu wa kunudi apikule muanabu muena Ebrewu uvua mudipane kudiye bu mupika, ne ukavua mumane kumuenzela mudimu bidimu bisambombu. Nudi mua kumulekela aye mudiye musue. Kadi bankambua benu ki mbanteleje, ki mbitabe tshimvua mubambile to. Nuenu nuvua benza bimpe. Mvuamuanyishe munuvua bapikule bapika benu. Nuvua bumvua-ngane kabidi bua kuenza nanku kumpala kuanyi mu nzubu udi mujidila mu dina dianyi. Kadi nuenu kukudimuna meji enu. Nanku nuenu kumpepeja. Nuenu bamane kulekela bapika benu balume nansha bakaji bua baye kuonsu kuvuabu basue, ke nuenu kubakuata tshiakabidi, kubenzeja ku bukole bua bapingane ku bupika.” Yirmeya kuamba kabidi ne: — Maweja-Nangila udi wamba ne: “Yonsu wa kunudi uvua ne bua kuanyisha bua mupika wende, muanabu nansha muena mutumba nende, aye mudiye musue. Kadi kanuena bangitabe to. Nanku, meme Maweja-Nangila ndi ngamba ne: Nennutumine mvita, tshiyole tshia nzala, ne disama dia tshiambu. Nenku makalenga onsu a pa buloba neikale ne bowa padiwu amona bidi binuenzekela. Nanku nembafile kudi bantu badi bajinga kubashipa. Nyunyi ya mikanku ne nyama ya mibuabua neyidie bitalu biabu. Ke mundi mfila Sedekiya mukalenga wa bena Yuda, ne balombodi bende ba mu bukalenga, kudi badi bajinga kubashipa. Nembafile kudi bena mvita ba bena Babilone. Bualu, nansha tshikulu etshi tshinushile muaba mpindiewu, nentume diyi bua tshipingane, tshiluishe tshimenga etshi, tshi tshikuate, tshitshioshe. Bimenga bia Yuda nebishale tshipela. Ke mundi meme Maweja-Nangila ngamba nanku.” Tshikondu tshia Yoyakime, muana wa Yoshiya, mukalenga wa bena Yuda, Maweja-Nangila kuambila Yirmeya ne: — Uye kudi tshiota tshia bena Rekabe. Wambile bantu aba bua babuele mu tshibambalu tshia ku nzubu wa Mvidi Mukulu. Muaba awu neubapeshe maluvu a mvinyo a kunuabu. Yirmeya kuya kukeba Yazaniya, muana wa Irmeya, ne muikulu wa Abashinya, kabidi ne bana babu ne Yazaniya ne bana bende, mmomumue ne bantu bonsu ba mu diku dia bena Rekabe. Kubabuejaye mu nzubu wa Mvidi Mukulu, mu tshibambalu tshia balongi ba Anane, muntu wa tshijila, muana wa Igdaliya. Tshibambalu etshi tshivua pabuipi ne tshia bamfumu ba nzubu. Tshivua kabidi kulu ku mutu kua tshibambalu tshia Masheya, muana wa Shalume, mutuangaji uvua ne mudimu wa kulama tshibuelelu tshia nzubu wa Mvidi Mukulu. Yirmeya kuteka milondu miwule tente ne maluvu, ne makopu kumpala kua bena Rekabe. Pashishe kubambilaye ne: — Nuayi maluvu makese aa. Kadi bobu kuandamuna ne: — Katuena tunua maluvu a mvinyo to, bualu nkambua wetu Yonadabe, muana wa Rekabe, uvua mutuelele mukenji ne: Kanuena mua kunua maluvu a mvinyo, nansha nuenu, nansha bana benu. Kanuena mua kuenza nzubu to. Kanuena mua kudima madimi to. Kanuena mua kukuna mionji ya mvinyo to. Kanuena mua kuikala nabi to. Kadi nusombe mu nzubu ya ntenta matuku onsu anudi ne muoyi panu. Nanku nenulale matuku mavule, mu ditunga didi kadiyi dienu. Nanku, tuvua bitabe bionsu bivua Yonadabe nkambua wetu mutuambile. Tuetu, bakaji betu, bana betu ba balume ne ba bakaji, katuena tunua mvinyo to. Katuena tuasa nzubu bua kusombamu, nansha bua kulalamu to. Katuena ne madimi a mvinyo, nansha madimi makuabu to. Kadi tudi tusomba talalaa mu ntenta. Bualu tudi tunemeka mikenji yonsu ituvua bapete ya kudi Yonadabe nkambua wetu. Kadi tshikondu tshivua Nebukadnesare, mukalenga wa mu Babilone mubuele mu ditunga, tuvua bumvuangana bua kubuela mu Yerushalayime bua kunyema bena mvita ba bena Babilone ne ba bena Ashure. Nanku lelu, tudi tusomba mu Yerushalayime. Ke Maweja-Nangila kuambila Yirmeya ne: — Mpindiewu, ambila bena Yuda ne bantu badi basombe mu Yerushalayime ne: “Maweja-Nangila wa bukole buonsu, Mvidi Mukulu wa Izrayele udi wamba ne: Kanuena mua kuitaba mibelu yanyi, kuteleja tshindi nnuambila anyi? Yonadabe, muana wa Rekabe, uvua mukandike bana bende bua kabanu maluvu a mvinyo to. Bena Rekabe kuitaba miaku yende too ne lelu. Ki mbanue maluvu a mvinyo to. Bualu bavua bitabe mukenji wa kudi nkambua wabu. Meme Maweja-Nangila kunubela misangu ne misangu, kadi kanuena nunteleja to. Meme kunutumina bantu banyi bavule, bambi, bua banuambile ne: ‘Muntu yonsu wa kunudi adilengeje. Enzayi malu mimpe. Kanulamatshi mvindie ya bantu ba bisamba bikuabu bua kuyitendelela. Nenku nenusombe mu buloba bumvua munupeshe nuenu ne bankambua benu.’ Kadi kanuvua banteleje ne ntema, kanuvua bangumvue nansha. Bena Rekabe pabu bavua balonda mukenji wa kudi Yonadabe nkambua wabu. Kadi nuenu bena Yuda kanuvua banteleje to.” Yirmeya kuamba kabidi ne: — Ke padi Maweja-Nangila wa bukole buonsu, Mvidi Mukulu wa Izrayele wamba ne: “Nuenu bena Yuda ne bena Yerushalayime, nennutumine makenga onsu amvua mudianze kunumanyisha. Bualu mvua munubele, kadi kanuvua banteleje. Mvua munubikile, kadi kanuvua bitabe to.” Pashishe Yirmeya kuambila bena Rekabe ne: — Telejayi bidi Maweja-Nangila wa bukole buonsu, Mvidi Mukulu wa Izrayele unuambila ne: “Nuvua bitabe mukenji wa kudi Yonadabe nkambua wenu. Nuvua benze ne muoyi umue bionsu bivuaye munutumine diyi. Nanku, mu diku dia Yonadabe, muana wa Rekabe, nemuikale kabidi muntu udi mua kungenzela mudimu. Ke mundi meme Maweja-Nangila wa bukole buonsu Mvidi Mukulu wa Izrayele ngamba.” Mu tshidimu tshinayi tshia bukalenga bua Yoyakime, muana wa Yoshiya, mukalenga wa bena Yuda, Maweja-Nangila kuambila Yirmeya ne: — wangata muvungu wa tshiseba, ufundemu malu onsu amvua mukuambile adi atangila bukalenga bua Izrayele, bukalenga bua Yuda, ne bisamba bikuabu biangatshile tshikondu tshia Yoshiya, pamvua mutuadije kukuambila malu too ne lelu. Misangu mikuabu bena Yuda badi mua kumvua mundi musue kubatumina makenga. Nanku nebadilengeje. Nemmone mua kubafuila luse bua bilema biabu ne mibi yabu. Nanku, Yirmeya kubikila Baruke, muana wa Neriya. Kumumanyishaye malu onsu avua Maweja-Nangila mumuambile. Baruke kuafunda pa muvungu wa tshiseba. Pashishe, Yirmeya kuambila Baruke ne: — Mbakandike bua meme kubuela mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Nanku meme tshiena mua kuyamu to. Kadi wewe neubuelemu dituku dia kujila biakudia. Neubalemu ne diyi dikole malu avua Maweja-Nangila mungambile amvua mufundishe. Mu nzubu wa Mvidi Mukulu, neumvuije bantu bende too ne bonsu badi bafume mu bimenga bia Yuda malu aa. Bumue nebasengelele Maweja-Nangila bua abafuile luse. Nanku nebadilengeje. Bualu Maweja-Nangila uvua muambe ne tshiji tshikole ne: bantu aba mbamfikishe munda bikole. Baruke uvua mulonde mikenji yonsu ivua muambi Yirmeya mumuambile. Kubuelaye mu nzubu wa Mvidi Mukulu bua kubalamu ne diyi dikole malu a Maweja-Nangila avuaye mufunde pa tshiseba. Ebi bivua bienzeke tshidimu tshitanu tshia bukalenga bua Yoyakime, muana wa Yoshiya, mukalenga wa bena Yuda, mu ngondu wa tshitema wa tshidimu atshi. Bavua babikidishe bantu bonsu ba mu Yerushalayime ne bonsu ba mu bimenga bia Yuda, bua bajile biakudia mu ngondu ewu bua kutalaja tshiji tshia Maweja-Nangila. Baruke kuya kuimana kumpala kua bantu bonsu mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Kubalaye ne diyi dikole bivua Yirmeya mufundishe pa muvungu wa tshiseba. Uvua musombe mu tshibambalu tshia Ngemariya, muana wa Shafane, mufundi wa kale wa mu bukalenga. Tshibambalu etshi bavua batshiasa mu lupangu lua kulu luaku nzubu wa Mvidi Mukulu, pabuipi ne tshiibi Tshipiatshipia. Mika, muana wa Ngemariya, ne muikulu wa Shafane, kumvua malu onsu a Maweja-Nangila avua Baruke mubale. Kupuekaye mu nzubu wa bukalenga, too ne ku muaba uvua mufundi wa mikanda musombe. Balombodi bonsu ba mu bukalenga bavua mu tshisangilu. Muaba awu uvua Elishama, mufundi wa mikanda ya mu bukalenga, Delaya, muana wa Shemaya, Elnatane, muana wa Akbore, Ngemariya muana wa Shafane, Sidekiya, muana wa Ananiya, ne balombodi bakuabu bonsu ba mu bukalenga. Mika kubambila malu onsu avuaye mumvue pavua Baruke ubala ne diyi dikole malu avua pa tshiseba kumpala kua bantu bonsu. Nanku, balombodi ba mu bukalenga kutuma Yekudi, muana wa Netaniya, ne muikulu wa Shelemiya. (Shelemiya uvua muana wa Kushi), bua kuambila Baruke ne: ufike ne muvungu wa tshiseba uuvua mubadile bantu bonsu. Nanku Baruke kuangata muvungu wa tshiseba kuya kudibu. Kumuambilabu ne: — Somba panshi, utubadile malu adi mu muvungu wa tshiseba awu. Pashishe kubabadilaye mukanda. Balombodi ba mu bukalenga bamane kumvua bionsu, kutangilanganabu ne bowa. Kuambilabu Baruke ne: — Bidi bimpe, tuambile mukalenga malu aa onsu. Pashishe, kukonkabu Baruke ne: — Udi mua kutumvuija mushindu uudi mufunde bionsu ebi anyi? Baruke kubandamuna ne: — Muambi Yirmeya ke uvua mungambile malu onsu aa, bua meme kuafunda ku bumue ku bumue ne mayi a mukanda. Ke balombodi ba mu bukalenga kuambila Baruke ne: — Nuenu bonsu babidi, Yirmeya ne wewe Baruke, nuye kusokoma. Muntu nansha umue kamanyi muaba unudi. Pashishe, kushiyabu mukanda mu nzubu wa Elishama, mufundi wa mikanda ya mu bukalenga. Bobu kuya mu nzubu wa mukalenga bua kuya kumuambila malu onsu avua menzeke. Ke mukalenga kutuma Yekudi bua aye kuangata muvungu wa tshiseba mu nzubu wa Elishama, kabidi bua aubale ne diyi dikole kumpala kua mukalenga ne kua balombodi ba mu bukalenga bavua pabuipi nende. Bu muvuabu mu ngondu wa tshitema wa mu tshidimu, mukalenga uvua musombe mu nzubu wende mu tshibambalu ota kapia tshikondu tshia mashika makole. Pavua Yekudi mumane kubala tshitupa tshia mukanda, mukalenga kutshikosa ne kele, kutshiela mu kapia. Uvua mutungunuke nanku too ne pavua muvungu mujima mubutuke. Mukalenga ne balombodi bende bonsu ba bena mvita bavua bajingulula bimpe malu avuabu bafunde pa muvungu wa tshiseba. Kadi kabavua ne bowa nansha ne dibungama. Kadi Elnatane, Delaya ne Ngemariya, bavua balomba mukalenga bua kuoshi tshiseba mu kapia. Kadi mukalenga kavua mubateleje to. Mukalenga kutuma diyi kudi Yerameyele mulombodi wa bena mvita, kudi Seraya, muana wa Azriyele, ne kudi Shelemiya, muana wa Abdeyele, bua bele muambi Yirmeya ne Baruke mufundi mu nzubu wa lukanu. Kadi Maweja-Nangila kusokoka Baruke ne Yirmeya. Mukalenga mumane kuosha muvu-ngu wa mabeji uvuabu bafunde malu avua Yirmeya muambile Baruke bua kufundaye, Maweja-Nangila kuambila Yirmeya ne: — Angata muvungu mukuabu wa tshiseba. Ufundemu kabidi malu onsu avua-bu bafunde mu muvungu wa tshiseba wa kumpala, udi Yoyakime muoshe. Pashishe, newambile Yoyakime, mukalenga wa bena Yuda ne: “Maweja-Nangila udi wamba ne: Yirmeya uvua mufunde ne: mukalenga wa mu Babilone neafike bulelela bua kubutula ditunga edi, ne bua kushidisha bantu ne nyama. Kadi Yoyakime uvua mumutandishe, muoshe too ne muvungu wa tshiseba. Ke padi Maweja-Nangila wamba ne: Ku ndelanganyi ya Yoyakime kakuakuikala muntu nansha umue udi mua kubuela mu bukalenga bua Davide kunyima kuende. Tshitalu tshia Yoyakime nebatshimanshe pambelu, butuku netshikanyanyanye ne mashika, mu munya netshiuminyine ne luya. Nemmunyoke yeye ne ndelanganyi yende ne balombodi bende ba bena mvita. Nembanyoke bua bilema biabu. Makenga onsu amvua muambe, nembatuminewu, bobu bantu ba mu Yerushalayime ne bantu ba mu Yuda, bualu kabavua banteleje.” Nanku, Yirmeya kuangata muvungu mukuabu wa tshiseba, kuupesha Baruke mufundi. Awu kufunda bionsu bivua Yirmeya umuambila, ke malu onsu avuabu bafunde mu mukanda uvuabu boshe kudi mukalenga Yoyakime, ne malu makuabu a bungi a mushindu wa momumue. Nebukadnesare, mukalenga wa mu Babilone, uvua muteke Sedekiya, muana wa Yoshiya, bua kuikalaye mukalenga mu ditunga dia Yuda. Nanku Sedekiya ke uvua mupingane Koniya, muana wa Yoyakime. Kadi Sedekiya, balombodi bende ba bena mvita, ne bana babu bena Yuda kabavua bateleja mibelu ya Maweja-Nangila ivua muambi Yirmeya ubambila. Nanku, mukalenga Sedekiya kutuma Yukale, muana wa Shelemiya, ne mutuangaji Sefanya, muana wa Masheya, kudi muambi Yirmeya bua kumuambila ne: — Tudi bavua kukulomba bua kutendelela Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu bualu buetu bonsu. Mu tshikondu atshi, kabavua banji kuela kabidi Yirmeya mu lukanu to. Utshivua wendakana muvuaye musue. Kadi, tshiluilu tshia mvita tshia mukalenga wa bena Ejipitu, tshivua tshimane kumuka mu Ejipitu. Bena Babilone bavua baluisha tshimenga tshia Yerushalayime bavua bumvua bualu abu. Nanku kumukabu mu tshimenga tshia Yerushalayime, kuimanabu katantshi ne tshimenga. Ke Maweja-Nangila kuambila Yirmeya tshivuaye ne bua kuandamuna bantu bavua mukalenga Sedekiya umutumina ne. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele udi wamba ne: — Nuye kuambila Sedekiya mukalenga wa bena Yuda, udi munutume kundi bua kungebeja malu ne: tshiluilu tshia mukalenga wa bena Ejipitu, tshivua tshifike bua kunuambuluisha, tshikadi tshialukile kuabu ku Ejipitu. Bena Babilone nebafike kabidi bua kuluisha tshimenga etshi. Nebatshikuate, batshioshe ne kapia. Meme Maweja-Nangila ndi nnuambila ne: Kanuedi meji ne: bena Babilone mbumuke menemene to. Kabakumuka nansha! Nansha nuenu batshimune tshiluilu tshionsu tshia bena Babilone tshidi tshinuluisha, nansha bena Babilone badi bashale bikale amu bantu batapike mputa, yonsu wa kudibu neapete bukole, neimane kulu mu ntenta wende. Nebafike bua kuosha tshimenga etshi tshionsu ne kapia. Pavua tshituilu tshia bena Babilone tshianji kupengamaku luseke, bualu tshiluilu tshia mukalenga munene wa bena Ejipitu tshivua tshisemena pabuipi, Yirmeya uvua musue kupatuka mu tshimenga bua kuya mu buloba bua bena Binyamine. Uvua ne bua kuyamu kuabanyangana buloba ne bantu ba mu musoku wabu. Uvua mupitshile ku tshiibi tshia Binyamine. Kupetanganaye ne mfumu wa balami ba bena mvita, dina diende Iriya, muana wa Shelemiya, ne muikulu wa Ananiya. Iriya kuimanyika muambi Yirmeya, kumuambila ne: — Udi uya kudi bena Babilone bua kubambuluisha anyi? Ke Yirmeya kumuandamuna ne: — Nansha kakese! Tshiena nya kudi bena Babilone to. Kadi Iriya kavua muitabe tshivua Yirmeya wamba to. Kumukuataye, kuya nende kudi bamfumu bende. Bobu abu kufikila Yirmeya munda, kumutuutabu. Pashishe kumukangilabu mu nzubu wa Yonatane, mufundi wa mikanda ya mu bukalenga. Nzubu wende bavua bamuenze nzubu wa bena lukanu. Kuelabu Yirmeya mu nzubu wa lukanu wa munda mua buloba. Kushalayemu mutantshi mule. Pashishe mukalenga Sedekiya kutuma muntu bua kukeba Yirmeya. Mukalenga uvua musue kumukonka malu mu musokoku mu nzubu wende wa bukalenga. Mukalenga kumukonka ne: — Udi ne malu a kungambila a kudi Maweja-Nangila anyi? Yirmeya kumuandamuna ne: — Eyowa, ngwowu aa: Nebakukuate, bakufile kudi mukalenga wa mu Babilone. Pashishe, Yirmeya kukonka mukalenga Sedekiya ne: — Ntshilema kayi tshindi mukuenzele, nansha tshindi muenzele balombodi bebe ba bena mvita, nansha bantu ba mu tshimenga etshi, bua wewe kungelesha mu nzubu wa lukanu? Bambi benu bavua banuambila ne: mukalenga wa mu Babilone kena ubuela mu ditunga edi bua kunuluisha, wewe ne bena ditunga edi, lelu badi penyi? Yirmeya kuamba kabidi ne: — Mukalenga, ndi nkulomba bua uteleje tshindi nkulomba. Kuntumi tshiakabidi kua Yonatane, mufundi wa mikanda ya mu bukalenga, bualu ndi mua kufuilamu. Nanku, mukalenga Sedekiya kuela mukenji bua balame Yirmeya mu lupangu lua bena mvita balami ba mukalenga, kabidi bua bamupeshe ku dituku diampa dia tshijengu divuabu balamba mu musesu wa Boshi ba mampa, too ne ku diba didibu kabayi mua kupeta kabidi diampa! Ke muvua Yirmeya mushale mu lupangu lua bena mvita balami ba mukalenga nanku. Shefatya, muana wa Matane, Ngedaliya, muana wa Pashekure, Yukale, muana wa Shelemiya, ne Pashekure, muana wa Malkiya bavua bajingulule malu avua Yirmeya wambila bantu bavua bapitshila muaba awu. Uvua ubambila ne: — Maweja-Nangila udi wamba ne: “Muntu yonsu washala mu tshimenga etshi neafue ku mvita, ku tshiyole tshia nzala, nansha ku disama dia tshiambu. Kadi muntu yonsu umuka mu tshimenga etshi, bua kuya kudifila kudi bena Babilone, neashale ne muoyi. ” Yirmeya uvua wamba kabidi ne: — Maweja-Nangila udi wamba ne: ndi mumane kushindika bua kufila tshimenga etshi kudi tshiluilu tshia mukalenga wa mu Babilone. Yeye mene ke watshikuata. Balombodi ba bena mvita aba mbamane kumvua muvua Yirmeya muambe, kuambilabu mukalenga Sedekiya ne: — Tudi tulomba bua kushipa Yirmeya ewu. Bionsu bidiye wamba, bidi bitekesha bikole bena mvita ne bantu badi bashale mu tshimenga. Muntu ewu udi utukebela amu diakabi. Kena bualu ne diakalenga dietu to. Nanku, mukalenga Sedekiya kuandamuna ne: — Ee mbimpe! Numuenzele munudi basue. Bualu nansha meme mukalenga, tshiena ne bumfumu bua kunukandika to. Balombodi banayi ba bena mvita aba kukuatshisha Yirmeya, kumuela mu tshiina tshia mayi tshia Malkiya, mulombodi wa bena mvita. Tshiina atshi tshivua tshiumbula mu lupangu lua bena mvita balami bamukalenga. Kupuekeshabu Yirmeya ku muonji mu tshiina atshi. Mu tshiina amu kamuvua mayi nansha. Kadi muvua amu bitotshi. Yirmeya kubuelamu. Muena Kushe mukuabu, dina diende Ebede-Meleke, uvua mufidi wa ngenyi mu nzubu wa bukalenga. Kumvuaye ne: mbele Yirmeya mu tshiina tshia mayi. Bu muvua mukalenga Sedekiya muimane ku tshiibi tshia Binyamine. Ebede-Meleke kupatuka mu nzubu wa bukalenga, kuya kumuambila ne: — Mukalenga, bantu aba mbenze bualu bubi, mbele muambi Yirmeya mu tshiina tshia mayi! Neafuemu ne nzala. Kabidi mu tshimenga kamuena diampa nansha dimue. Nanku, mukalenga kuelelaye Ebede-Meleke, muena Kushe, mukenji ne: — Wangata bantu makumi asatu, uye nabu. Nupatule Yirmeya mu tshiina tshia mayi bua kafuidimu. Nanku, Ebede-Meleke kuangata bantu makumi asatu, kuya nabu ku nzubu wa bukalenga. Kubuelaye mu tshibambalu muaba udibu balama bintu. Kuangataye bilamba bia kale bipandike. Kubituminaye Yirmeya mu tshiina, bisuike ku mionji. Pashishe, Ebede-Meleke muena Kushe, kuambila Yirmeya ne: — Ubueje mikusu ya bilamba eyi mu mapa, ne mionji muinshi mua mikusu. Yirmeya mumane kuenza nanku, bantu kukoka mionji, kumupatulabu mu tshiina. Ke Yirmeya kushala mu lupangu lua bena mvita balami ba mukalenga. Mukalenga Sedekiya uvua mutume bantu bua bafike ne muambi Yirmeya. Kumubikilaye ku mushiku muisatu wa nzubu wa Mvidi Mukulu. Kumuambilaye ne: — Ndi musue kukukonka. Kunsokoki bualu nansha bumue. Yirmeya kuandamuna mukalenga Sedekiya ne: — Bu meme mubandamune tshindi ne bua kuandamuna, neunshipeshe. Nansha meme mukubele, bakuitaba mibelu yanyi to. Kadi mukalenga kuditshipa kudi Yirmeya, bobu bikale amu babidi, wamba ne: — Bu mudi Maweja-Nangila ne muoyi, mutupe kabidi muoyi, ndi nditshipa ne: tshiena mua kukushipesha, nansha kukufila kudi bantu aba badi bajinga lufu luebe to. Nanku Yirmeya kuandamuna mukalenga Sedekiya ne: — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, Mvidi Mukulu wa Izrayele udi ukuambila ne: “Wewe mumuke bua kuya kudi mulombodi wa mvita wa bena Babilone, newikale ne muoyi, wewe ne bena diku diebe, tshimenga etshi kabakutshibutula kudi kapia to. Kadi paudi ubenga kuya kudi balombodi ba mukalenga wa bena Babilone, tshimenga etshi, nebatshikuate kudi bena Babilone, nebatshibutule batshioshe. Wewe mene kuakushala, kuakupanda to.” Mukalenga Sedekiya kumuandamuna ne: — Bowa budi bunkuata bua bena Yuda bavua badifile kudi bena Babilone. Ndi ntshina ne nebainfile kudi bantu abu bua bampetule. Kadi Yirmeya kumuandamuna ne: — Too, kabakukufila kudibu nansha. Teleja tshindi ngamba mu dina dia Maweja-Nangila, nanku wewe ne bena diku diebe nenupande. Bionsu nebiende amu bimpe. Kadi wewe mubenge kudifila kudi bena Babilone, malu adi Maweja-Nangila mundeje neakuenzekele: bakaji bonsu badi bashale mu nzubu wa bukalenga nebabakuate kudi balombodi ba bena mvita ba mukalenga wa mu Babilone. Bakaji abu, nebanusake mu musambu bimba ne: Balunda bebe baudi munange, badi bakudinga! Paudi ne ntatu, kabena nebe kabidi bualu to! Eyowa, nebafile bakaji bebe ne bana bebe ba balume kudi bena Babilone. Nansha wewe kuakunyema to. Mukalenga wa bena Babilone neakuele mu lukanu. Neabutule tshimenga etshi ne kapia. Nanku, mukalenga Sedekiya kuambila Yirmeya ne: — Paudi musue kuikala ne muoyi, muntu nansha umue kamanyi kalu nansha kamue ka mu diyuki dietu. Kadi balombodi banene ba bena mvita nebajingulule ne: ndi muyukile nebe. Nanku nebafike bua kukukonka pa malu atudi bambilangane. Nebakulaye ne: katuakushipa paudi utuambila bualu bujima. Kadi ubandamune ne: “Mvua nsengelela mukalenga bua kampingaji kabidi mu nzubu wa Yonatane. Bualu ndi mua kufuilamu.” Bulelela, balombodi banene ba bena mvita kufika kudi Yirmeya bua kumukonka. Kadi Yirmeya kubandamuna anu muvua mukalenga Sedekiya mumuambile. Nanku nanshabu kumuenzela bibi to. Bualu muntu nansha umue kavua mumvue tshivua mukalenga Sedekiya ne muambi Yirmeya bambilangana. Yirmeya pende uvua mushale mu lupangu lua bena mvita balami ba mukalenga too ne diba divuabu bakuate Yerushalayime. Malu avua menzeke pavuabu bakuate Yerushalayime adi nenku: Mu tshidimu tshia tshitema tshia bukalenga bua Sedekiya, mukalenga wa bena Yuda, mu ngondu wa dikumi, mukalenga Nebukadnesare wa mu Babilone uvua mufike ne tshiluilu tshiende tshionsu bua kuluisha Yerushalayime. Mu tshidimu tshia dikumi ne tshimue, dituku dia tshitema dia ngondu muinayi, bena Babilone bavua bapande disosu ku tshimana tshia tshimenga. Nanku balombodi bonsu ba bena mvita ba bena Babilone kubuela mu tshimenga, kuimanabu ku tshiibi tshia pankatshinkatshi. Muaba awu, uvua Nergale-Sareshe, mulombodi wa balombodi ba bena mvita, Samgare-Nebo, Sare-Sekime, muntu uvua mufidi wa ngenyi wa kumpala wa mukalenga, ne balombodi ba bena mvita ba bena Babilone bakuabu bonsu. Mukalenga Sedekiya ne bena mvita bende, kunyemabu pavuabu bamone bena Babilone. Butuku buila, kumukabu mu tshimenga. Kupitshilabu ku lupangu lua bukalenga ne ku tshiibi tshivua pankatshi pa bimana bibidi. Pashishe kupitshilabu mu njila uvua mutangile mu tshibanda tshia Yardene. Kadi bena mvita ba bena Babilone kubalondakaja, kuluisha kabidi mukalenga Sedekiya mu mpata wa Yeriko, kumukuatabu. Pashishe, kumufilabu kudi Nebukadnesare, mukalenga wa mu Babilone uvua ku Ribla mu ditunga dia Amate. Aku ke kuvua mukalenga Nebukadnesare mulumbuluishe mukalenga Sedekiya. Ke kuvuaye mushipeshe kabidi bana ba balume ba mukalenga Sedekiya, tatuabu mutangile. Yeye kushipeshamu kabidi bakulu bonsu ba bena Yuda. Kutumabu Sedekiya ku Babilone, musuike ne nkanu bikole, mutonkone mesu. Bena Babilone kuosha nzubu wa bukalenga mu Yerushalayime, ne nzubu mikuabu. Kushimbulabu kabidi tshimana tshia tshimenga. Pashishe, Nebuzaradane, mfumu wa bena mvita balami ba mukalenga, kukuata bantu bavua bashale mu tshimenga ne bavua badifile kudiye, too ne bena midimu ya bianza bavua bashale. Mu ditunga dia bena Yuda kushiyaye amu bantu bapele bavua kabayi ne kantu. Kubabanyinaye mionji ya mvinyo, kubapeshaye ne madimi. Mukalenga Nebukadnesare uvua muelele Nebuzaradane, mfumu wa bena mvita balami ba mukalenga mikenji ivua itangila Yirmeya. Uvua mumuambile ne: “Uye kukeba Yirmeya, kadi kumuenzedi bibi to. Umuenzele muonsu muakuambilaye!” Ke Nebuzaradane, mfumu wa bena mvita balami, kumyuangana ne Nebushazbane, mufidi wa ngenyi wa kumpala wa mukalenga, kabidi ne Nergale-Sareshe, mfumu wa balombodi be bena mvita, ne balombodi banene bakuabu babena mvita ba mukalenga wa Babilone. Kutumaye diyi bua baye kuangata Yirmeya mu lubanza lua bena mvita balami ba mukalenga. Ke kumupatuishamu, bamufite kabidi kudi Ngedaliya, muana wa Akikame, ne muikulu wa Shafane. Ngedaliya uvua muanyishe bua bafile Yirmeya kuende. Ke Yirmeya kusomba mpindiewu munkatshi mua bantu bakuabu. Tshikondu tshivuabu balame muambi Yirmeya mu nzubu wa lukanu, Maweja-Nangila uvua mumuambile ne: — Uye kuambila Ebede-Meleke, muena Kushe ne: “Maweja-Nangila wa bukole buonsu Mvidi Mukulu wa Izrayele udi wamba ne: Mvua muambile bantu ba mu tshimenga etshi ne: nenupete dikenga, kanuakupeta disanka to. Nanku nengenze bionsu bimvua muambe. Nenujadike bionsu abi amu mpindiewu. Kadi pafika dituku dia dikenga, tshiakuanyisha bua uye mu bianza bia bantu baudi utshina. Eyowa, nenkuepule ku lufu. Neushale ne muoyi, bualu uvua muntekemene meme. Ke mundi meme Maweja-Nangila ngamba nanku.” Nebuzaradane, mfumu wa bena mvita balami ba mukalenga, mumane kuanyisha bua Yirmeya umuka ku Rama, Maweja-Nangila kuyukila ne Yirmeya. Yirmeya musuike ne nkanu, uvua usomba munkatshi muabena Yerushalayime ne bena Yuda bavuabu bakuate bua kuya nabu mu Babilone. Muine muaba awu ke kuvua mfumu wa bena mvita balami mumushe Yirmeya ku tshisumbu tshia bantu bavuabu ne bua kuya nabu. Kuyaye ne Yirmeya pa nkayende, umuambila ne: — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe uvua mumanyishe bena tshimenga etshi dikenga didi dibakuata. Mpindiewu Maweja-Nangila mmuenze tshionsu tshivuaye mumanyishe, bualu nuvua bena tshibawu. Kanuvua bitabe tshivuaye munuambile. Ke padi malu awu onsu manuenzekele. Nanku, lelu ndi nkusulula nkanu ivuabu bakusuike ku bianza. Paudi musue kuya nanyi ku Babilone mbimpe tuye. Nenkulame. Kadi paudi kuyi musue, bidi anu bimpe. Udi mua kuya kusomba mu ditunga, muaba onsu uudi musue. Kadi muambi Yirmeya kavua muye to. Ke Nebuzaradane kuamba kabidi ne: — Udi mua kupingana kudi Ngedaliya, muana wa Akikame, muikulu wa Shafane. Mukalenga wa mu Babilone mmumuteke bua kuludika bimenga bia bena Yuda. Uye kusomba kudiye munkatshi mua bantu. Nansha uye miaba mikuabu kuonsu kuudi mumone ne nkuimpe. Mfumu wa bena mvita balami, kupesha Yirmeya biakudia bua luendu luende, kumusankishaye kabidi ne bintu bikuabu. Bobu kulayangana bimpe. Nanku Yirmeya kuya ku Mispa, muaba uvua Ngedaliya. Kusombaye munkatshi mua bantu bavua bashale mu ditunga. Mu misoku ya ku mpenga mutshivua bisumbu bia bena mvita ba bena Yuda. Balombodi ba bisumbu bia bena mvita abi, ne bantu babu, bavua bumvua muvua mukalenga wa Babilone musungule Ngedaliya, muana wa Akikame, bua ikale mulombodi wa ditunga, muvuaye kabidi mumupeshe bapele, balume, bakaji, ne bana bavuabu kabayi mua kuya nabu mu Babilone. Ke balombodi abu ba bena mvita ne bantu babu, kuya ku Mispa kuvua Ngedaliya. Bavua baye ke: Ishemayele, muana wa Netanya, Yowanane ne Yonatane bonsu babidi bana ba balume ba Kareya, Seraya, muana wa Tanekumete, ne bana balume ba Afayi wa mu Netofa, ne Yazanya wa mu Maaka. Ngedaliya kubambila ne: — Kanutshinyi to. Anyishayi bukalenga bua bena Babilone. Sombayi mu ditunga. Nuitabe bumfumu bua mukalenga wa Babilone. Ndi nnulaya ne: nenuikale ne diakalenga. Meme mene ndi ngasa mu Mispa emu, bua ngikale muena mpala wenu kudi bena Babilone badi bafika kunudi. Kadi nuenu nupole tumuma tua mvinyo, ne bimuma bikuabu, nuenze ne mafuta. Nubilame mu diyeba. Nuase kabidi mu bimenga munuvua basombe kumpala. Bena Yuda bavua ku bena Mowabe, ku bena Amone, ku bena Edome, nansha bavua mu ditunga dikuabu, bavua bumvua pabu bonsu ne: mukalenga wabena Babilone mmushiye bantu mu bukalenga bua Yuda, mmubateke mu bianza bia Ngedaliya. Nanku ke bena Yuda bonsu aba, kumuka miaba mishilangane ivuabu babipate, kuyabu kudi Ngedaliya ku Mispa mu ditunga dia Yuda. Kupolabu bimuma bivule, ne tumuma tua mvinyo tuvule. Dituku dikuabu, Yowanane, muana wa Kareya, ne balombodi bakuabu batshi vua mu mpata, kuyabu kudi Ngedaliya mu Mispa. Kumukonkabu ne: — Udi mumanye ne: Balise, mukalenga wa bena Amone, udi mutume Ishemayele, muana wa Netaniya, bua kukushipa anyi? Kadi Ngedaliya kavua mubitabe to. Ke Yowanane kuya ku Mispa mu musokoku kudi Ngedaliya umukonka ne: — Udi musue bua nye kushipa Ishemayele anyi? Muntu kakumanya bualu to. Katuena mua kuanyisha bua akushipe to. Yeye mukushipe, bena Yuda baudi wewe musangishe nebatangalake tshiakabidi. Bantu bonsu batshidi basomba mu bukalenga bua Yuda nebabutuke! Kadi Ngedaliya kuandamuna Yowanane ne: — Kuenji bualu bua nanku to. Biudi wamba pambidi pa Ishemayele mbia dishima! Kadi mu ngondu wa muanda mutekete, Ishemayele, muana wa Netaniya, muikulu wa Elishama, kufika kudi Ngedaliya mu Mispa. Ishemayele uvua wa mu diku dia bukalenga. Ku kale uvua wenza mudimu mu lubanza lua bukalenga. Uvua mufike ne bantu dikumi. Pavuabu ne Ngedaliya ku mesa badia, Ishemayele kujuka musangu umue, ne bantu bavua bamufila, kutapabu Ngedaliya ne muele, kumushipa. Yeye ke uvua mukalenga wa Babilone muteke bua kulombola ditunga dia Yuda. Pashishe Ishemayele kushipa bena Yuda bonsu bavua pamue ne Ngedaliya mu Mispa. Kushipaye too ne bena mvita ba bena Babilone bavua muaba awu. Bobu bamane kushipa Ngedaliya, kupita matuku abidi, bantu kabavua banji kumanya bua lufu luende alu to. Nanku bantu balume makumi muanda mukulu ba ku Shekeme, ba ku Shilo, ne ba ku Samariya, kufika. Bavua babeya miedi, bavuale bilamba bipandike, baditape mputa pambidi. Bavua bambule milambu ya ntete ya kuenza bukula, ne ya musenga wa kamonya, bua kuya kulambula Maweja-Nangila mu nzubu wende wa mu Yerushalayime. Ishemayele kupatuka mu Mispa bua kusambakena nabu wenda udila. Yeye mumane kufika kudibu, kubambilaye ne: — Tuye kudi Ngedaliya. Kadi bobu bamane kubuela mu tshimenga, ke Ishemayele ne bantu bende kubashipa, kuimansha bitalu biabu mu tshiina tshia mayi. Kadi bantu bu dikumi kusengelela Ishemayele ne: — Kutushipi nansha, bualu tudi ne ntete ya kuenza bukula, tudi ne mafuta ne buitshi, bituvua basokoke mu tshisuku. Nanku, Ishemayele kavua mubashipe, muvuaye mushipe bana babu. Tshiina tshia mayi tshivua Ishemayele muele bitalu bia bantu aba bavuaye mushipe, tshivua tshiina tshinene tshivua mukalenga Asa mutume diyi bua kumbula, pavuaye uluangana mvita ne Basha, mukalenga wa Izrayele. Ishemayele uvua mutshiuwuje ne bitalu. Ishemayele kuela bantu bonsu bavua bashala mu Mispa, mu lukanu, kabidi ne bana ba bakaji ba mukalenga, ne bonsu ba-vua Nebuzaradane, mfumu wa bena mvita mupeshe Ngedaliya. Pashishe, Ishemayele kuya ne bena lukanu bonsu aba bua kusomba kudi bena Amone. Yowanane, muana wa Kareya, ne balombodi ba bena mvita bavua nende, kumvuabu bualu bubi buvua Ishemayele muenze. Kuyabu ne bantu babu bua kuluisha Ishemayele. Kumukuatabu ku dijiba dinene dia mu Ngibone. Pavua bena lukanu bavua mu bianza bia Ishemayele bamone Yowanane ne balombodi ba bena mvita bende, kusankabu. Nanku bantu bonsu bavua Ishemayele mukuate ku Mispa, kubengabu Ishemayele bua kulonda Yowanane. Kadi Ishemayele kunyema ne bantu muanda mukulu, kuyaye kudi bena Amone. Pashishe, Yowanane ne balombodi ba bena mvita bavuaye nabu, kuangatabu bantu bavua Ishemayele mukuate ku Mispa, yeye mumane kushipa Ngedaliya. Munkatshi muabu muvua balume bena mvita, bakaji, bana, ne bantu batungu. Mu tshikosu ke bantu bonsu bavuabu basangana mu Ngibone. Kuyabu kuikisha ku tshilala benyi tshia ku Kimekame pabuipi ne Betleyeme. Bavua ne meji a kuya too ne ku Ejipitu. Bualu bavua batshina bena Babilone, muvua Ishemayele mushipe Ngedaliya, muntu uvua mukalenga wa bena Babilone muteke bua kulombola ditunga. Pashishe balombodi ba bena mvita, nangananga Yowanane, muana wa Kareya, Azarya, muana wa Oshaya, ne bantu bonsu bavua muaba awu kuyabu bonsu, kudi muambi Yirmeya, bamuambila ne: — Wanyishe tshitudi tukulomba. Utendelele Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe bua tuetu bonsu badi bashale ne muoyi. Tudi bakese be. Udi mudimuene nkayebe. Ulombe Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe, atumanyishe muaba utudi mua kuya, ne tshitudi mua kuenza. Muambi Yirmeya kubandamuna ne: — Mbimpe munudi nundomba! Nentendelele Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu. Pashishe tshiakunusokoka bualu nansha bumue. Nennumanyishe muikale Maweja-Nangila muambe. Kuandamunabu Yirmeya ne: — Kayanda ketu, netuenze menemene tshionsu tshikale Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe mukumanyishe bua wewe kutuambila. Maweja-Nangila ikale mujadiki wa mutshipu wetu. Tudi bakulombe bua umonangane ne Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu. Nanku netuitabe tshionsu tshiatuenzelaye, nansha tshiotshi tshitusankisha, nansha katshiyi tshitusankisha. Nanku netupete anu dikasa dimpe, bualu netutumikile Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu. Kunyima kua matuku dikumi, Maweja-Nangila kuandamuna muambi Yirmeya. Yirmeya kubikidisha Yowanane, muana wa Kareya, ne balombodi bakuabu ba bena mvita bavuaye nabu, too ne bantu bonsu bavua muaba awu. Pashishe, kubambilaye ne: — Nuvua bandombe bua meme kuebeja Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele. Diandamuna diende didi nenku: “Panuikala bapingana mu ditunga, nengasulule tshisamba tshienu. Tshiakutshibutula to. Nentshishindike tshiasa miji. Tshiakutshitula to. Nanku, nennyingalale bua dikenga dimvua munutumine. Kanutshinyi mpindiewu mukalenga wa bena Babilone. Meme Maweja-Nangila ndi nnuambila ne: kanutshinyi, bualu ndi nenu, bua kunusungidila, bua kumukandika, bua kankengeshi. Nennuambuluishe, mukalenga awu neanufuile luse, bua nupingane mu buloba buenu.” Yirmeya kuamba kabidi ne: — Bumue nuenu nudi mua kubenga kuitaba meyi a Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Nudi mua kuamba ne: Katuena mua kuya kusomba mu ditunga dietu edi to. Tudi mua kuya kuasa mu Ejipitu mutudi katuyi mua kumona mvita, katuyi mua kumvua miyenga ya miadi, katuyi mua kufua nzala. Ke kutuaya kusomba. Nanku nuenu bantu ba ndekelu badi mu bukalenga bua Yuda, nuteleje bimpe tshidi Maweja-Nangila wamba. Maweja-Nangila wa bukole buonsu, Mvidi Mukulu wa Izrayele, udi unuambila ne: “Nuenu bajadike bua kuya mu Ejipitu, nuenu baye kusombamu, nenku mvita inudi nutshina bikole neyinulonde mu Ejipitu amu. Nzala inudi nuzakela, neyilonde too ne muaba awu. Nenufuileku. Bonsu badi bajadike bua kuya kusomba mu Ejipitu, nebafue ku mvita, ku tshiyole tshia nzala, nansha ku disama dia tshiambu. Muntu wa kudibu nansha umue. kakupanduka ku dikenga dingabatumina.” Yirmeya kuamba kabidi ne: — Maweja-Nangila wa bukole buonsu, Mvidi Mukulu wa Izrayele, udi wamba ne: “Mvua mufikile bena Izrayele munda bikole. Nuenu kabidi nennufikile munda panudi nuya mu Ejipitu. Diba edi nebanuteke tshilejilu tshia tshintu tshibi tshidi tshikuatshisha bantu bowa, tshienza bundu. Nuenu mene kanuakumona kabidi ditunga edi to.” Yirmeya kuamba kabidi ne: — Maweja-Nangila udi unukandika bua kanuyi mu Ejipitu, bualu nuenu nudi bantu ba ndekelu ba bena Yuda. Umvuayi bimpe bindi ngamba, nnujadikila lelu. Panuvua bangambile bua kukonka Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, panuvua bandombe bua kumutendelela bualu buenu, nuvua nuamba ne: “Utumanyishe bimpe tshionsu tshidi Maweja-Nangila wetu mua kuamba, nentshienze.” Kadi tshikondu atshi nuvua balaye bualu ebu amu ku mishiku patupu. Bualu lelu ndi munutuadile diandamuna dia kudi Mvidi Mukulu wetu. Kadi kanuena bateleje bualu nansha bumue budiye mungambile bua kunumanyisha. Nanku numanye ne: nenufue mu mvita, ku tshiyole tshia nzala, nansha ku disama dia tshiambu, muaba mene unudi nujinga mua kusokomena awu! Yirmeya uvua muambile bantu bonsu malu aa avua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu mumanyishe. Ke Azarya, muana wa Oshaya, Yowanane, muana wa Kareya, ne bakuabu bonsu, kuandamuna Yirmeya ne dikamakama ne: — Udi ushima. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu kena mukuambile bua kutubela bua katuyi kusokoma mu Ejipitu to. Barake, muana wa Neriya, ke udi ukusonsola bua wewe kutuambila nanku. Barake mmusue bua batukuate kudi bena Babilone, batushipe, nansha baye netu kuabu mu bupika. Nanku, Yowanane, muana wa Kareya, balombodi bakuabu ba bena mvita ne bonsu bavuabu nabu, kubengabu kuteleja tshivua Maweja-Nangila mubambile, bua basombe mu ditunga dia Yuda. Pashishe, Yowanane, ne balombodi bakuabu ba bena mvita, kuangata bena Yuda bavua bashala mu ditunga diabu, ne bonsu bavuabu bapeta mu matunga avua nabu mutumba, bakavua bamane kupingana mu ditunga dia Yuda: ke balume, bakaji, bana, bana ba bakaji ba mukalenga, ne bantu bonsu bavua Nebuzaradane, mulombodi wa bena mvita balami mushile Ngedaliya, muana wa Akikame, muikulu wa Shafane. Bavua baye kabidi ne muambi Yirmeya ne Barake, muana wa Neriya. Bavua babenga kukumbaja bivua Maweja-Nangila muambe. Kuyabu mu Ejipitu, too ne mu Tapanese. Mu Tapanese, Maweja-Nangila kuambila Yirmeya ne: — Angata mabue manene, wajike mu lutanda ludi ku mushiku wa mbelu wa nzubu wa bukalenga udi mu Tapanese. Wenzananku bena Yuda batangile. Pashishe ubambile ne: “Maweja-Nangila wa bukole buonsu, Mvidi Mukulu wa Izrayele, udi wamba ne: Nentume bantu bua kunkebelabu muntu wanyi Nebukadnesare, mukalenga wa mu Babilone. Nenjadike nkuasa wende pa mutu pa mabue adibu bajike muaba ewu. Nease nzubu wende wa bukalenga anu muaba ewu. Kadi pafikaye, neatshimune bena Ejipitu. Bantu bavule ne bafue. Banga nebaye mu bupika, bakuabu kabidi nebabashipe mu mvita. Neoshe nzubu ya mvidie ya bena Ejipitu. Neoshe ne mpingu mene ya mvidie, nansha neaye nayi kuende. Neapawule ditunga dia Ejipitu, anu bu mudi mulami wa mikoku umusha nkusu yonsu mu tshilamba tshiende. Pashishe, neapingane kuende kakuyi udi mua kumuela diyi. Mu tshimenga tshia Eliyopolise neupule makunji a mabue, neoshe nzubu ya mvidie ya bena Ejipitu.” Maweja-Nangila kuambila Yirmeya malu avuaye ne bua kumanyisha bena Yuda bonsu bavua baye kusokoma mu Ejipitu mu tshimenga tshia Migdole, tshia Tapanese, tshia Memfise, ne mu buloba bua Patrose. Ke Yirmeya kubambila ne: — Maweja-Nangila wa bukole buonsu, Mvidi Mukulu wa Izrayele, udi wamba ne: “Nuvua bamone makenga onsu amvua mutumine bena Yerushalayime ne bimenga bikuabu bia Yuda. Bimenga ebi lelu mbimane kubutuka bishale makolu. Bualu bantu badi basombamu bavua bangenzele bibi, bamfikishe munda. Bavua baye kulambula ne kutendelela mvidie ya bantu ba bisamba bikuabu. Kadi mvidie ayi, nansha nuenu, nansha bankambua benu, kanuvua bayimanye to. Meme kunutumina bambi misangu ne misangu, bena mudimu banyi, bua nulekele kuenza malu mabi andi mubenge. Kadi kanuena banteleje, kanuena bangata mibelu yabu ne mushinga, kanuena balekele kuenza malu mabi, nansha kulambula milambu kudi mvidie ya bantu ba bisamba bikuabu. Nanku mvua mufike munda bikole, mvua ne kanyinganyinga. Ke mumvua mubutule bimenga bia Yuda ne misesu ya mu Yerushalayime. Ke mudi bimenga biandamuke makolu, bishale miaba idi ikuatshisha bantu bowa, bu munudi numona lelu.” Yirmeya kuamba ne: — Mpindiewu Maweja-Nangila wa bukole buonsu Mvidi Mukulu wa Izrayele udi unukonka ne: “Nuenu nudi basue kudienzela anu bibi bua tshinyi? Nudi basue kujimija tshisamba tshijima tshia bena Yuda, balume, bakaji, bansonga ne bana batekete mene, anyi? Nudi basue bua bena Yuda bonsu bafue anyi? Nudi nukeba kumfikisha munda ne malu enu mabi, ne milambu inudi nulambula mvidie ya bantu ba bisamba bikuabu mu ditunga dia Ejipitu, munuvua baye kusokoma. Nudi basue bua banubutule, banuteke tshilejilu tshibi tshia kutshipa natshi bantu, tshia kufuisha natshi bantu bundu ku mesu a bisamba bionsu bia pa buloba anyi? Nukadi bapue muoyi malu mabi onsu avua bankambua benu, bakalenga ne balombodi ba mu bukalenga mu Yuda, nuenu mene, ne bakaji benu, benza mu ditunga dia Yuda ne mu misesu ya mu Yerushalayime anyi? Too ne mpindiewu, muntu nansha umue kena unyingalala bua bionsu abi. Muntu nansha umue kena muangate bumfumu buanyi ne mushinga. Kena muenze bimvua mulongeshe. Kena mulame mikenji imvua munupeshe nuenu ne bankambua benu.” Yirmeya kujikija meyi ende, wamba ne: — Ke padi Maweja-Nangila wa bukole buonsu, Mvidi Mukulu wa Izrayele, wamba ne: “Ndi musue kunutumina makenga. Ndi musue kubutula tshisamba tshia Yuda tshionsu. ‘Nengangate bena Yuda bavua bashale, baye kusokoma mu Ejipitu. Bonsu nebafue. Mu ditunga edi ke muafuilabu bonsu nansha ku mvita, nansha ku tshiyole tshia nzala. Muntu kakushala ne muoyi to. Eyowa, nebafue nanku. Bantu nebabateke tshilejilu tshia kutshipa natshi, tshia kukuatshisha natshi bowa, tshia kufuisha natshi bundu. Nennyoke bonsu badi basombe mu Ejipitu ne mvita, ne tshiyole tshia nzala, ne disama dia tshiambu, bu mumvua munyoke bena Yerushalayime. Munkatshi mua bena Yuda bavua bashale, baye kusokoma mu Ejipitu, muntu nansha umue kakunyema, kupingana mu ditunga dia Yuda to. Nansha bobu bikale ne dijinga dia kupingana kuabu, anu bena Yuda bakese nebapanduke, bua bapingane mu ditunga diabu, basombemu.” Bantu balume bonsu, bavua bamanye muvua bakaji babu balambula mvidie ya bantu ba bisamba bikuabu milambu. Bakaji bonsu aba bavua tshisumbu tshinene bunguile muaba awu. Mu tshikosu ke bantu bavua base mu Ejipitu, ne mu Patrose. Kuambilabu muambi Yirmeya ne: — Udi wamba ne: ndi nnuambila malu mu dina dia Maweja-Nangila. Kadi tudi tubenga kukuteleja. Netuenze anu tshitu-vua balaye. Netuambule Astarte, mvidie wetu, Mukalenga mukaji wa diulu, milambu ya manananshi ne ya maluvu a mvinyo. Ke mutuvua benza tuetu, ke muvua kabidi bankambua betu, bakalenga betu ne balombodi betu ba bukalenga benza mu bimenga bia Yuda ne mu misesu ya mu Yerushalayime. Nanku tuvua ne biakudia bungi bukumbane. Bionsu bivua bienda amu bimpe. Katuvua tukenga nansha. Kadi katshia tulekela kufila milambu eyi ya manananshi ne ya maluvu kudi mvidie Astarte, Mukalenga mukaji wa mu diulu, tukadi bapange bintu bionsu. Tudi bapungile ne mvita kabidi ne tshiyole tshia nzala. Ke bakaji kuamba ne: — Patudi tulambula Mukalenga mukaji wa mu diulu milambu, katuvua bumvuangana ne babayetu anyi? Badi bamanye bimpe ne: tudi bimuenzela mikata idi ileja mpala wende, tudi tumutuadila kabidi milambu ya maluvu. Nanku, Yirmeya kuambila bantu bonsu, balume ne bakaji, bavua bamuandamuna nanku ne: — Mu bimenga bia Yuda ne mu misesu ya mu Yerushalayime nukavua balambule milambu eyi, nuenu, bankambua benu, bakalenga benu, balombodi benu ba mu bukalenga ne bana benu. Kadi binuvua benza ebi Mvidi Mukulu kavua mubimanye anyi? Nudi nuela meji ne: mmubipue muoyi anyi? Nansha kakese! Maweja-Nangila kavua mua kuanyisha kabidi malu mabi enu. Ke pavuaye mubutule ditunga dienu, mudinyangakaje, bantu kabayi base kabidi mu ditunga edi. Dikadi dikuatshisha bowa. Dikadi bu tshilejilu tshia kutshipa natshi bantu. Nuenu bonsu nudi mua kujadika tshidiye wamba. ‘Lelu dikenga didi dinukuata edi, ndifike bualu nudi nulambula mvidie ya bantu ba bisamba bikuabu milambu. Nudi bena tshibawu. Kanuena bateleje tshivua Maweja-Nangila munuambile. Kanuena balonde tshivuaye munulongeshe. Kanuvua bangate mikenji ne mibelu yende ne mushinga. Yirmeya kuambila kabidi bantu bonsu abu balume ne bakaji ne: — Nuenu bonsu bena Yuda badi basomba mu Ejipitu, telejayi tshidi Maweja-Nangila unuambila. Maweja-Nangila wa bukole buonsu Mvidi Mukulu wa Izrayele, udi unuambila ne: “Nuenu mene, ne bakaji benu, nuvua nuamba ne: netukumbaje malaya atuvua balaye Mukalenga mukaji wamu diulu. Nuvua bambe ne: netulambule milambu ya manananshi ne ya maluvu. Nuenu benza nanku, mbimpe! Nukumbaje tshinuvua bambe. Enzayi tshinuvua balaye! Kadi diba adi, nuteleje bimpe tshindi nnuambila. Meme Maweja-Nangila ndi nnuambila bualu. Ndi nditshipa mu dina dianyi dialumu ne: Muena Yuda nansha umue kena mua kuditshipa, utela dina dianyi mu ditunga dia Ejipitu nansha. Kena mua kuamba kabidi ne: ‘Bu mudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ne muoyi…’ Nennutumine dikenga. Tshiena nnutumina kabidi disanka to. Bena Yuda badi basombe kabidi mu Ejipitu nebafue bonsu, too ne wa ndekelu, ku mvita nansha ku tshiyole tshia nzala. Anu bantu bakese nebashale ne muoyi, nebanyeme ku mvita ya mu Ejipitu, nebapingane mu ditunga dia Yuda. Nanku bena Yuda bikale bashale ne muoyi nebajingulule ne: muaku udi ukumbana nnguanyi meme anyi, peshi nguenu nuenu? Nennunyoke anu muaba ewu. Ndi nnuleja tshimanyinu. Nenku nenumanye mundi nkumbaja bimvua munumanyishe. Tshimanyinu mene ngetshi: Nemfile Ofra, mukalenga wa bena Ejipitu mu bianza bia baluishi bende, badi bakeba kumushipa, anu mumvua mufile Sedekiya, mukalenga wa bena Yuda, kudi muluishi wende Nebukadnesare, mukalenga wa mu Babilone. Meme Maweja-Nangila ndi ngamba nanku.” Pavua Baruke, muana wa Neriya, mufunde malu a Mvidi Mukulu avua Yirmeya mumuambile, Yoyakime, muana wa Yoshiya, ukavua mukalenga wa bena Yuda bidimu binayi. Ke Yirmeya kuambila Baruke ne: — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele udi ukuambila wewe Baruke ne: Udi udila muadi ne: “Akia! Malu anyi onsu adi amu mabi! Meme mudianjile kuikala ne ntatu ya bungi, Maweja-Nangila, untumina kabidi mikuabu. Ndi mupungile ntua mikemu, tshiena ne dikisha nansha dikese!” Nanku Maweja-Nangila mmungambile bua kukumanyisha ne: “Ndi nshimbula tshimvua muibake, ndi njuula tshimvua mukune. Ndi mbondakaja ditunga dijima. Kadi wewe udi ne dikamakama dia kukeba bidi bikusankisha amu wewe! Kukebi kantu nansha kamue to! Bualu dikenga dingatuma nedikuate bantu bonsu. Ke tshindi meme Maweja-Nangila ngamba. Kadi ndi nkulaya amu bualu bumue: Konsu kuudi musue kuya, kabakukushipa nansha!” Maweja-Nangila udi wambila muambi Yirmeya malu adi atangila bisamba bikuabu. Umvuayi malu avua Mvidi Mukulu mumanyishe bua Ejipitu, ne tshiluilu tshia Neko, mukalenga wa bena Ejipitu. Neko uvua mu Karkemishe, ku muelelu wa musulu wa Perate, pavua Nebukadnesare, mukalenga wa Babilone mumutshimune. Bivua bienzeka tshidimu tshinayi tshivua Yoyakime, muana wa Yoshiya, mu bukalenga bua Yuda. Balombodi ba bena mvita ba bena Ejipitu badi bela mbila ne: “Longololayi ngabu, minene ne mikese. Tuyayi ku mvita. Suikayi nyama ya tubalu ku matempu. Bandayi pa nyama ya tubalu! Asayi tshifulu tshia mvita. Buelayi mu milongu! Nonayi mafuma enu, vualayi kazaku ka tshiamu.” Kadi Maweja-Nangila udi webeja ne: Bidi bienzeka mbinganyi? Tshindi mmona ntshinyi? Badi bumuka muaba udibu bimane, basemena panyima. Nansha bobu bilobu, badi babatshimuna! Bonsu badi banyema lubilu eku ne eku. Kabena batangila kunyima. Bowa budi butampakana miaba yonsu! Nansha bena lubilu kabena mua kupanda. Nansha bilobu kabiena mua kupanduka. Kuaka ku mutu kua ditunga, ku muelelu wa musulu wa Perate, badi batetuka, badishinda panshi. Udi wenda uya kumpala bu musulu wa Nile udi uwula, upasalala ne muenji mukole, nganyi mene awu? Ke Ejipitu! Uvua wamba ne: “Bu mudi musulu wa Nile upasalala ne muenji mukole, meme kabidi nempasalale nguwuje buloba bujima. Ndi nnyanga bimenga, ne bantu bavua basombemu. Nyama ya tubalu, tuyayi. Matempu a mvita, nyemayi lubilu! Nuenu bena Kushe, bilobu bia mvita. Nuenu bena Pute, bambudi ba ngabu mikese. Nuenu bena Lude, bedi ba mikete, nyemayi tumone! Pitayi kumpala tumone!” Edi ke dituku didi Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, utekemena. Ke dituku didiye usombuela bena lukuna bende! Muele wende udi bu nyama wa tshidika, udi ukuata bantu, udia uukuta! Udi unua mashi abu ukuatshika! Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bukole buonsu udi ubutula bantu badi mu ditunga dia ku mutu, ku muelelu wa musulu wa Perate! Wewe Ejipitu muena dikenga, banda too ne ku Ngilaade, ukeba buanga bua kudiondapa. Kadi udi ukeba manga, uditatshisha amu tshianana. Mputa yebe kayena mua kuuma nansha kakese. Bantu ba mu matunga makuabu mbumvue lumu lua makenga avuabu bakukengesha nawu. Miaba yonsu bavua bumvua miadi yebe! Tshilobu tshidi tshituuta kudi tshikuabu. Bonsu babidi badi batetuka, badishinda panshi. Musangu uvua Nebukadnesare, mukalenga wa Babilone, mufike bua kuluisha bena Ejipitu, Maweja-Nangila uvua muambile muambi Yirmeya ne: Manyisha bena Ejipitu, benamu Migdole, bena mu Memfise, ne bena mu Tapanese ne: “Elayi mualu wa mvita! Angatayi bia mvita mu bianza!” Bualu mvita ikadi yenda ibutula bena mutumba nenu! Kadi bidi bienzeka mbinganyi? Bilobu biebe bidi panshi, Maweja-Nangila mmubole panshi kabayi batua nkanana! Maweja-Nangila udi ushinda bena mvitaba bungi. Bakadi bambilangane ne: “Tupinganayi mu buetu buloba. Tunyemayi mvita, mmikole.” Kadi mukalenga wa bena Ejipitu, bamubikile ne: “Muena kabuabua! ” — Mukalenga udibu babikila ne: “Maweja-Nangila wa bukole buonsu”, udi wamba uditshipa ne: Bu mundi ne muoyi bulelela, bu mudi mukuna wa Tabore munkatshi mua mikuna mikuabu, bu mudi mukuna wa Karmele mupite mayi manene bule. muluishi neafike munkatshi muenu ne bukole bupite. Bena Ejipitu, suikayi bintu bienu. Nukadi pa kuya mu ditunga dia bende mu bupika! Bualu tshimenga tshia Memfise netshikale tshipela tshidi tshienza bowa, muaba udi bantu kabayi mua kuasa. Ejipitu udi bu ngombe mulengele. Kadi dingulungu didi difuma ku mutu wa ditunga didi difika bua kumusuma. Nansha bena mvita bavua bena Ejipitu basumbe, badisha bimpe bu tuana tua ngombe, bonsu kuela nyima, kunyema lubilu. Muntu nansha umue kena utua nkanana, pandi mfika bua kubabutula, pandi musue kubanyoka. Bena mvita ba bena Ejipitu badi banyema, bela tshiona tshikese bu tshia nyoka, padi baluishi bafika basempela, mudi bakoshi ba mitshi benza mudimu ne bisuyi. Baluishi badi babakosa bu mitshi ya mu ditu dikole. Badi bafika bapite bungi bu mikongolu ya mpasu ya mukumbi. Ejipitu udi ne bundu, bualu udi mushale mu bianza bia bantu, badi bafume mu ditunga dia ku mutu. Maweja-Nangila wa bukole buonsu Mvidi Mukulu wa Izrayele udi wamba ne: “Nennyoke Amone, mvidie wa mu Tebe, nennyoke Ejipitu ne mvidie yende ne bakalenga bende. Nennyoke mukalenga wa bena Ejipitu ne bena diende. Nembafile kudi bantu badi bajinga kubashipa, mmomumue ne kudi Nebukadnesare, mukalenga wa mu Babilone, ne bena mvita bende. “Kadi kunyima kua bidimu, bantu nebasombe tshiakabidi mu Ejipitu, bu muvuabu basombe kale.” Ke mudi Maweja-Nangila wamba. Wewe Izrayele, muena mudimu wanyi, kutshinyi nansha. Kutekeshi mu maboku to. Nuenu ndelanganyi ya Yakobe, ndi mvua kunusungidila mu matunga a kule. Ndi mvua kupikula bana benu mu ditunga didibu baya nabu mu bupika. wewe Izrayele neupete kabidi ditalala ne bupole. Muntu nansha umue kakukuenzela kabidi bibi to. Maweja-Nangila udi wamba ne: Wewe Izrayele muena mudimu wanyi, kuikadi ne bowa to. Bualu ndi nebe. Nembutule bisamba bionsu, miaba yonsu imvua munutangalaje. Kadi tshiakukubutula wewe to. Bushuwa mvua anu ne bua kukunyoka, bualu tshiena mua kukutangila bu muntu udi kayi muena tshibawu! Umvuayi malu avua Maweja-Nangila muambile Yirmeya bua bena Peleshete. Uvua mumuambilewu pavua mukalenga wa Ejipitu kayi muanji kufika bua kuluisha tshimenga tshia Ngaza. Maweja-Nangila udi wamba ne: Mayi manene adi afuma ku mutu kua ditunga adi ne muenji mukole, apasalala mu ditunga, mu madimi, mu bimenga ne mu nzubu ya bantu. Bantu bonsu badi bela miyenga. Bena ditunga badi badila miadi. Badi bumvua mikuma ya bikonu bia nyama ya tubalu, mutoyi wa matempu a mvita, ne wa nkata yawu itutakana. Baledi badi bapua bana babu muoyi, babashiya. Badi bimana maboku teketee. Ke dituku didibu ne bua kubutula bena Peleshete bonsu, nanku muntu nansha umue kakushala bua kuambuluisha bena Tire ne bena Sidone. Maweja-Nangila udi ubutula ditunga dijima dia bena Peleshete, ndelanganyi ya bantu aba bavua bafume ku tshidila tshia Kaftore. Bena Ngaza mbakungule mu mitu, badi mu madilu. Bena mu Askalone mbashale bapuwa ne kanyinganyinga. Nuenu ndelanganyi ya bantu ba mpolondu. Nenuditape mputa pambidi too ne ku diba kaayi? Nudi nuamba ne: “Eyi, muele wa mvita wa Maweja-Nangila, kuena wikisha anyi? Pingana mu tshibubu tshiebe. Usombe talalaa, wikishe.” — Kadi muele ewu newikishe munyi? Maweja-Nangila mumutumine diyi, muwambile bua kukengesha bena Askalone ne bantu badi basomba ku muelelu wa mayi manene. Maweja-Nangila wabukole buonsu, Mvidi Mukulu wa Izrayele udi umanyisha mukenji udi utangila bena Mowabe, wamba ne: Bena Nebo nebakenge! Tshimenga tshiabu netshinyanguke! Bena Kiriyatayime nebafue bundu. Nebakuate tshimenga tshiabu. Bena Mowabe nebafue bundu, kabakuikala ne bukole kabidi! Butumbi bua Mowabe buajiki. Mbelele tshimenga tshia Eshebone tshifufu tshibi bamba ne: “Tuyayi kubutula tshimenga etshi. Katshikadi kabidi ne muaba munkatshi mua bisamba bikuabu!” Wewe kabidi tshimenga tshia Madmene neubutuke. Bena mvita nebafike bua kukuluisha. Bena mu tshimenga tshia Oronayime nebalombe diambuluisha, bela miyenga ne: “Badi batubutula! Badi banyanga bantu!” Mowabe mmubutuke! Muadi wende udi umvuika too ne ku Soware. Bantu badi bashale ne muoyi nebabande ku mukuna wa Lukite, badila. Badi bapueka ku tshimenga tshia Oronayime, nebele mbila ya dikenga ne: “Nyemayi muaba ewu bua kanufu to! Nushale mu tshipela bu nyama wa mpunde wa mu tshipela. ” Mowabe, wewe udi udimona ne bukole, ne bintu bia bungi. Kadi nebakukuate wewe kabidi! Kemoshe, mvidie webe, neaye mu ditunga dia bende mu bupika, kabidi ne batuangaji bebe, ne balombodi ba mu bukalenga buebe. Muena tshinyangu neapitshile ku tshimenga ne ku tshimenga, bua kubinyangakaja bionsu. Nansha bidi mu tshibandabanda, nansha bidi mu mpata nebinyanguke. Ke mudi Maweja-Nangila muambe nanku. Longololayi lukita lua Mowabe. Bualu neabutuke kamuyi mpata. Bimenga biende nebinyanguke. Nebishale kabiyi ne bantu. Maweja-Nangila atshipe bantu, badi benza mudimu wende ne lulengu, babenga bua muele wende kaushipi bantu. Bituadije ku buana buende, Mowabe kavua ne dikenga nansha. Kabavua banji kuya nende mu bupika. Uvua musombe ku matshi talalaa, mudi maluvu a mvinyo mashale mu mulondu, bisekaseka bimane kupueka panshi. Kabavua banji kupongolola mu mulondu mukuabu. Maluvu awu avua amu ne muenyi wawu. Ke padi Maweja-Nangila wamba ne: dituku dikuabu nentumine Mowabe bantu bua bamupongolole. Nebapumune maluvu onsu adi mu milondu. Nebashipe milondu. Nebafuishe Mowabe bundu kudi mvidie wende Kemoshe, muvuabu bafuishe bena bukalenga bua bena Izrayele bundu kudi mvidie wabu wa ku Betele uvuabu batekemena bikole. Nuenu bena Mowabe, mmunyi munudi mua kuamba ne: “Tudi bilobu, tudi bantu badi bamanye mvita?” Bantu badi ne bua kubutula ditunga dienu dia Mowabe bakadi bafike bua kuluisha bimenga bionsu. Bansongalume benu balenga nebaye kupetangana nabu bua kubashipa. Ke tshidi mukalenga munene, udi dina ne: Maweja-Nangila wa bukole buonsu wamba. Nuenu bena Mowabe kabutu kadi pabuipi, dikenga nedinukuate lukasa. Nuenu bonsu bena mutumba ne Mowabe badi bamumanye bimpe, muelayi muoyi wenu wa dibungama. Nudile ne: “Eyi mbabutule bukalenga buenu ne bukole buabu! Lumu luabu ndujimine!” Bena Dibone, nutuluke mu nkuasa wenu wa lumu, nusombe mu lupuishi. Bualu baluishi bavua babutula Mowabe badi bafika bua kunuluisha nuenu. Badi bashimbula nzubu yenu inuvua bakoleshe ne bimana. Nuenu badi basombe mu Aroyere, nuimane ku muelelu wa njila nutentekele. Nukonke bantu badi banyema, badi bapanduka mu mvita ne: mvita mmipite munyi? Nebanuandamune ne: — Bena Mowabe mbafue bundu! Mbabutuke! Elayi mbila, elayi mikunda, ambilayi badi basombe ku mielelu ya musulu wa Amone ne: Mbabutule Mowabe. Maweja-Nangila udi ukosa nsambu, unyoka ditunga didi mu mpata, ne tshimenga tshia Olone, tshia Yakase, tshia Mefaate, tshia Dibone, tshia Nebo, tshia Bete-Diblatayime, tshia Kiriyatayime, tshia Bete-Ngamule, tshia Bete-Meyone, tshia Keriyote ne tshia Bosra. Dinyoka didi dikuata bimenga bikuabu bionsu bia mu ditunga dia bena Mowabe, bidi kule ne bidi pabuipi. Maweja-Nangila udi wamba ne: bukole bua bena Mowabe mbujike, bumfumu buabu mbumane kunyanguka. Bena Mowabe mbatombokele Maweja-Nangila. Nembanuishe maluvu bua bakuatshike, baluke, badishinde mu bilushi, bantu bonsu kubaseka. Bena Mowabe, mwuluke munuvua nuseka bena Izrayele, munuvua nukupa mutu, nubaseka bu bantu badibu bajikila biba bintu. Umukayi mu bimenga bienu, nuenu bena Mowabe. Nuase mu mbuebue nuidikije nyunyi ya nkutshi, idi yenza masua ayi ku mushiku wa lubuebue. Tuvua bumvue muvua bena Mowabe baditambisha, badisua bikole, bapepeja bantu bakuabu, baleja dikamakama, baditemba, baditeka ku mutu kua bantu bakuabu. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Meme kabidi ndi mubamanye. Badi bela nseke, baditambisha, kadi malu adibu benza kaena ne mushinga.” Nanku pandi mvuluka bena Mowabe, ndi ndila muadi, nsengelela bantu bua bambuluishe bena Mowabe bonsu aba. Ndi ngela mbila, ndila bantu ba mu Kire-Erese. Ndi nkudila, wewe udi bu budimi bua mvinyo bua mu Sibma, bipite mundi ndila bantu ba mu Yazere. Wewe Sibma uvua molole mionji yebe, ivua mifike too ne ku Yazere, dishiya dia Mayi manene a luepu. Kadi baluishi bavua bakubutula, mu tshikondu tshivuabu bapole, bakama tumuma tua mvinyo. Mu madimi a mvinyo a bena Mowabe, kamuena kabidi disanka, kamuena kabidi musangelu. Kamuena maluvu a mvinyo adi mashale mu milondu. Kamuena kabidi bantu badi mua kukama tumuma tua mvinyo. Bantu kabena bumvua kabidi mbila yabu ya disanka, kadi amu dikenga. Bena Eshebone badi balomba diambuluisha. Bantu badi bumvua mbila yabu too ne ku Elale. Badi bumvua diyi diabu too ne ku Yakase, kabidi biangatshile ku Soware too ne ku Oronayime ne ku Eglate-Selishiya. Bualu nansha mpokolu wa ku Nimrime ukadi muume. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Nembutule bena Mowabe badi baye muaba wa kutendelela, bua kulambula mvidie yabu milambu.” Ke pandi ndila bena Mowabe ne bena Kire-Erese, mudi muntu wimba kasala ka madilu ne lushiba, bualu bionsu bivuabu nabi mbijimine. Bantu balume bonsu neakungule nsuki, babeya miedi yabu. Bavua batapa nsalu ku bianza biabu bienza mputa, bavuale bilamba bia lufuila. Kulu kua nzubu ne miaba yonsu idi bantu basangila, mu Mowabe, badi bumvua amu miyenga. Maweja-Nangila udi wamba ne: — Ndi mubutule ditunga dia Mowabe, mudibu bashipa luesu ludi kaluyi ne mudimu. — Nudile muadi ne: “Mowabe mmubutuke! Mmumvue bundu, bualu mmunyeme mvita!” Bena mutumba ba bena Mowabe, badi babaseka, babatshina. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Baluishi badi bajemba padi bena Mowabe, mudi nyunyi ya mikanku ijemba mulu.” Nebakuate bimenga, nebabuele mu nzubu mikolesha ne bimana. Bilobu bia mvita bia bena Mowabe, bidi ne dikenga bu dia mukaji pa lulelu. Ditunga dia Mowabe ndibutuke. Tshisamba tshia bena Mowabe katshienaku kabidi to. Bualu tshivua tshitombokela Maweja-Nangila. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Bowa, dijimba ne bukondu bidi bimuindile! Muntu udi unyema mvita, bua bowa, neadishinde mu dijimba. Udi upatuka mu dijimba, nebamukuate mu bukondu. Ke dikenga dindi mulongoluele ditunga dia Mowabe, pangafika bua kudinyoka. Badi banyema mvita mbapungile. Badi bakeba muaba wa kuikisha mu tshimenga tshia Eshebone, tshivuabu balombole kale kudi mukalenga wa Sikone. Kadi kapia kavua kuosha ditunga dijima dia bilobu ebi, ku mikalu too ne munda mua ditunga. Nuenu bena Mowabe, nudi bena diakabi. Nuenu bavua batendelela mvidie wa Kemoshe, nudi nufua. Bana benu ba balume ne ba bakaji badi babakuata mu lukanu, baye nabu. “Kadi dituku dikuabu, ditunga dia Mowabe nedipete kabidi diakalenga kundi. “Meme Maweja-Nangila ndi njadika bualu ebu.” Ke muvua Maweja-Nangila mukose tshilumbu tshia bena Mowabe nanku. Bua bidi bitangila bena Amone, Maweja-Nangila udi wamba ne: “Mvidie Milkome uvua mukuate, buloba bua Ngade bua tshinyi? Bena Amone badi basomba mu bimenga bia bena Izrayele bua tshinyi? Bena Izrayele kabena ne bana badi mua kupiana buloba buabu anyi?” Ke padi Maweja-Nangila wamba ne: “Dituku diadia bantu badi basomba mu Raba, tshimenga tshinene tshia bena Amone, nebumvue mutoyi wa mvita. Tshimenga etshi netshishale tshipela. Misoku idi natshi mutumba nebayibutule ne kapia. Diba adi, Izrayele neangate tshiakabidi buloba buvua buende.” Ke mudi Maweja-Nangila wamba nanku. Nuenu bena Eshebone dilayi muadi. Nuambe ne: “Tshimenga tshia Ayi ntshibutuke.” Nuenu misoku idi mutumba ne Raba, lombayi bua banuambuluishe. Luatayi bilamba bia lufuila. Dilayi muadi. Lambakanayi mu lupangu eku ne kuaka: mvidie Milkome udi uya mu ditunga dia bende mu bupika, pamue ne batuangaji bende ne balombodi ba mu bukalenga. Eyi, wewe Raba mushikankunde mutomboke, uvua uditambisha bua bintu bivule bidi mu tshibandabanda tshia mushinga mukole. Uvua ukonka ne: “Udi mua kunduisha nnganyi?” Maweja-Nangila Mvidi. Mukulu wa bukole buonsu udi wamba ne: “Ndi nkutumina mvita ifuma nseke yonsu. Nennukuatshishe bowa bukole. Nebanuipate bonsu, nunyeme, kanuyi nutangila panyima. Kakuakushala muntu udi mua kusangisha kabidi bantu badi banyema. Kadi dituku dikuabu, ditunga dia Mowabe nedipete kabidi diakalenga kundi.” Ke mudi Maweja-Nangila wamba nanku. Maweja-Nangila wa bukole buonsu udi umanyisha malu adi atangila bena Edome, wamba ne: Bena meji kabena kabidi mu Temane anyi? Bena lungenyi lutue kabena mua kufila kabidi ngenyi anyi? Lungenyi luabu ndunyanguke anyi? Bena Dedane, kudimukayi, nunyeme! Nusombe ku mbuebue, bualu ndi imubutula anu mpindiewu, nuenu ndelanganyi ya Esawu. Ke tshikondu tshindi ne bua kununyoka! Padi banowi bafika muenu, kabakushiya tshisangi nansha tshimue tshia tumuma tua mvinyo to. Pabuela bivi butuku, nebanyange bintu bionsu, kabayi bashiya tshintu. Nuenu ndelanganyi ya Esawu, meme Maweja-Nangila nennufile mu bianza bia baluishi benu. Nembaleje muaba unudi kanuyi mua kusokoma kabidi to. Tshisamba tshienu ntshibutuke. Muena mutumba nansha umue kena mua kuamba ne: “Panuafua, meme nendishe bana benu ba nshiya, nendame bakaji benu bakamba bimpe.” Maweja-Nangila udi wamba ne: “Nuteleje bimpe, bantu bamvua tshiyi musue kunuishila mu dikopu, bavua bumvue makenga makole amvua mubatumine bua tshiji. Kadi wewe Edome udi wela meji ne: kuena muena tshibawu anyi? Udi amu muena tshibawu. Nanku makenga andi ntuma bua tshiji neakukuate! Ndinditshipane: Bu mundi Mvidi Mukulu, tshimenga tshiebe tshikulu tshia Bosra netshikale tshipela tshidi tshikuatshisha bantu bowa. Netshikale dikolu, muaba udibu batela bu tshilejilu padibu bela mulawu. Bimenga bidi mutumba ne Bosra nebibutuke tshiendelele.” Ke mudi Maweja-Nangila muambe nanku. Maweja-Nangila uvua mutume mukenji kudi muntu umanyisha bukua bisamba ne: “Nsangishilayi bena mvita benu, nuye kuluisha bena Edome. Jukayi nuye kubanga mvita. Wewe Edome, nenkuenze tshisamba tshishadile ku bisamba bikuabu bionsu. Tshisamba tshidi bantu bonsu bapetula, Uvua ukuatshisha bantu bonsu bowa. Uvua udimona bu udi mupile bisamba bionsu. Kadi uvua udidinga. Nansha wewe musombe mu mbuebue, nansha wewe muase pa mikuna mitumbuke, nansha wewe muenzele disua diebe kulu kupita, mudi nyunyi wa tshiminyi wenza, kadi nenkukulule panshi.” Ke mudi Maweja-Nangila wamba nanku. “Edome neabutuke. Bantu bonsu badi bapitshila mu njila nebakuatshike bowa, bazakala, pamonabu kabutu ka Edome. Maweja-Nangila udi wamba ne: Kabutu kabu nebafuanangane ne ka tshimenga tshia Sodome, tshia Ngomore, ne tshia bimenga bidibu nabi mutumba. Muntu nansha umue kakusomba kabidi mu Edome.” Maweja-Nangila udi wamba ne: “Nengikale bu nyama wa ntambue, udi upatuka mu metu adi ku muelelu wa Yardene, uya muaba muimpe wa kuikishila mu tshipela, muaba utshidi ne biakudia. Nennyemeshe bantu bonsu badi muaba awu musangu umue. Mu ditunga dia Edome nenteke mukalenga undi musungule. Bualu, udi mutufuane meme nnganyi? Udi mua kungasa tshilumbu nnganyi? Mulombodi udi mua kuntuila nkanana udiku anyi?” Nanku, teleja tshidi Maweja-Nangila musue kuenzela bena Edome, tshidiye mulongoluele bena Temane. Kanuedi mpata: bana ne bena butekete mene, nebaye nabu bonsu, bu mudibu basaka bimuna. Padi Edome udishinda panshi, bantu bonsu nebakuatshike bowa, bazakala, buloba bujima nebuzakale. Mbila ya bantu badi balomba diambuluisha neyumvuike too ne ku Mayi manene makunze. Baluishi nebatantshile pabuipi ne Bosra mudi nyunyi wa mukanku ujinguluka mulu. Dituku adi, bilobu bia mvita bia bena Edome nebikenge bu mukaji udi pa lulelu. Bua bena Damase Maweja-Nangila udi wamba ne: Bena mu tshimenga tshia Amate ne tshia Arpade, nebakuatshike bowa bunene pumvuabu lumu lubi. Nebazakale kabayi bapeta dikisha. Bena Damase nebatekete mu mikolu. Nebapingane tshianyima, banyema. Nebumvue bowa, bakenga bu mukaji udi ukeba kulela. Tshimenga etshi tshivua ne lumu, tshivua tshisankisha, mudibu batshishiya bonsu mbishi? Maweja-Nangila wa bukole buonsu udi wamba ne: Bansongalume ba mu tshimenga nebafuile mu tshimenga. Bena mvita bonsu nebafue dituku adi. Nengoshe tshimenga tshia Damase. Kapia nekoshe nzubu wa bukalenga wa Benadade. Bua bena Arabe ba mu Kedare ne bua makalenga a Ashore bivua Nebukadnesare, mukalenga wa mu Babilone mutshimune, Maweja-Nangila udi wamba ne: Jukayi, nuye kuluisha bena Kedare. Nubutule bisamba bidi mu tshipela luseke ludi diba dipatukila. Nuangate ntenta yabu ne bimuna biabu, ngabu yabu ne mabuki abu onsu! Nukuate nyama yabu ya tumelu. Nuele mbila nuambila bena Kedare ne: “Bowa mbunukuate miaba yonsu. ” Maweja-Nangila udi wamba ne: Bena Arabe, nyemayi lubilu, nubuele mu mbuebue, nusokomemu. Nebukadnesare, mukalenga wa Babilone, mmumane kujadika bua kunuenzela bibi, mmumane kunulongoluela mvita. Maweja-Nangila udi wamba ne: Jukayi nuye kuluisha bantu aba, badi kabayi bumvua lutatu, basombe amu talalaa. Bimenga biabu kabiena ne tshiibi nansha bikuvu. Badi basombe amu pa nkayabu, ku mpenga. Muluishi neangate nyama yabu ya tumelu. Neabanyenge bimuna biabu bivule mu mvita. Nentangalaje bantu bonsu aba, badi bakungula nsuki pa mpipu. Ke mudi Maweja-Nangila wamba nanku. Tshimenga tshia Ashore netshikale muaba udi nyama ya mibuabua ilala, tshipela tshidi tshikuatshisha bowa kashidi. Muntu nansha umue kakuasamu nansha kusokomamu to. Maweja-Nangila uvua muambile muambi Yirmeya mukenji udi utangila bena Elame. Mukenji ewu uvua mumuambilewu ku ntuadijilu kua bukalenga bua Sedekiya, mukalenga wa bena Yuda. Maweja-Nangila wa bukole buonsu uvua muambe ne: “Nentshibule buta bua bena Elame, bualu ke muaba udi bukole buabu. Ndi ntumina bena Elame mpepele musangu umue, ifuma ku ntengu yonsu inayi ya buloba. Nanku nembatangalaje nseke yonsu. Bena tshimuangi ba bena Elame nenubasangane mu matunga onsu. Nenkuate mudimu bua bena Elame batshine baluishi babu, badi basue kubashipa. Bu mundi ne tshiji tshikole, nembakengeshe, nembalondakaje ne mvita too ne mungababutula bonsu. Nenshipeshe mukalenga wa bena Elame, ne balombodi ba ditunga. Meme, nenteke nkuasa wanyi wa bumfumu muaba awu.” Ke Maweja-Nangila udi wamba awu. “Maweja-Nangila udi wamba kabidi ne: Kadi dikuabu dituku, bena Elame nebapete kabidi diakalenga kundi.” Maweja-Nangila uvua mumanyishe Yirmeya mukenji udi utangila bena Babilone ne tshimenga tshiabu tshinene tshia Babilone wamba ne: Numanyishe bantu bonsu lumu elu: Nuambile bantu bonsu bidi bienzeka. Kanusokoki bualu nansha bumue! Eyowa, baluishi nebakuate Babilone. Mpingu yende neifue bundu! Mvidie yende ya dishima neyizakale! Eyowa Bele neafue bundu! Marduke neazakale. Tshisamba tshidi tshiluisha Babilone, netshifumine ku mutu wa ditunga. Netshinyange ditunga, dishale tshipela tshidi tshikuatshisha bantu bowa. Muntu nansha umue kakusombamu. Bantu ne nyama bionsu nebinyeme. Ke mudi Maweja-Nangila wamba ne: diba adi nuenu bena Izrayele ne bena Yuda, nenupingane musangu umue, nuenda nudila muadi, nunkeba meme Mvidi Mukulu wenu. Nenukebe njila udi muye ku Siyone. Bualu ke muaba unudi nuenda nukeba. Nenufike kundi bua meme kutua nenu ndondu wa kashidi, unudi kanuyi mua kupua muoyi tshiendelele. Bantu banyi bavua bu tshisumbu tshia mikoku mipambuke. Balami bayi ke bavua bayipambuishe. Ke bavua bayilekelela, itambakana eku ne eku pa mikuna, kayiyi ivuluka kabidi lupangu luayi. Muntu yonsu uvua ubapeta, uvua anu ubaluisha. Baluishi babu bavua bamba ne: “Tuetu katuena tuenza bualu bubi nansha. Bantu aba badi bena tshibawu, batombokela Maweja-Nangila uvua ubapesha bionsu bivuabu nabi dikenga. Bankambua babu bavua bamutekemena amu yeye.” Ke padi Maweja-Nangila utuma diyi ne: “Patukayi lubilu mu Babilone, umukayi mu ditunga edi. Fuilakanayi mushiku wa mbelu mudi mbuji ya mpumbu ifuilakana kumpala kua mikoku. Bualu nentume tshisumbu tshia bantu ba bisamba, bidi ne bukole, bua baluishi bena Babilone. Bantu abu nebafume ku mutu kua ditunga. Nebele mualu wa mvita, bakuate Babilone. Badi bela miketa ifika anu muaba udibu bakidila, amu mudi tshilobu tshia mvita katshiyi tshipingana bianza bitupu. Maweja-Nangila udi wamba ne: Nebapawule ditunga dia bena Babilone. Bonsu badi badikuate nebikale ne disanka. Eyowa, sankayi anu kusanka, nudiele kalumbandi! Nuenu bavua bakuate ditunga divua dianyi meme, nutupike mudi bana ba ngombe batupika mu bisosa. Nuele mikunda mudi nyama milume ya tubalu yela. Tshimenga tshienu tshinene nebatshikengeshe, batshipeshe. Tshisamba tshienu netshikale tshia ndekelu ku bisamba bionsu. Netshishale tshipela, buloba buume, buatuke.” Bua tshiji tshia Maweja-Nangila, ditunga dia Babilone nedishale munda mutupu, nedishale anu tshipela. Bantu badi bapitshila mu njila, basemena pabuipi ne Babilone, nebakeme, nebazakale, nebele bibingu, pamonabu mudi bionsu binyanguke. Nuenu bonsu bedi ba mikete, nufike, nuele mualu wa mvita. Nunyungulule tshimenga tshia Babilone, nutshiase mikete yenu, nutshiase anu kutshiasa, kanuyi nubala bungi bua mikete yenu. Bualu ke tshimenga tshivua tshitombokela Maweja-Nangila. Elayi bibingu bia mvita nseke yonsu ya tshimenga! Monayi bena Babilone badi badifila, bela maboku mulu, mu bianza bia baluishi babu. Baluishi badi bashimbula tuleya tuatshi, bambula bimana biatshi. Ke mudi Maweja-Nangila udisombuela. Nuenzele bena Babilone bivuabu benzele bantu bakuabu. Mu ditunga dia Babilone, nushipe bantu bonsu ne badi bamiamina ne badi banowa. Kadi bantu benyi badi mu ditunga, banyeme mvita, bualu idi mikole, bapingane muntu kuabu, muntu kuabu. Bena Izrayele bavua bu mikoku mipambuke, ivua nyama ya ntambue ipatshila. Mukalenga wa bena Ashure uvua wa kumpala, uvua muyidie. Pashishe, Nebukadnesare, mukalenga wa bena Babilone, uvua muyitshibule mifuba. Nanku Maweja-Nangila wa bukole buonsu udi wamba ne: “Nennyoke mukalenga wa bena Babilone ne ditunga diende, bu mumvua munyoke kale mukalenga wa bena Ashure. Kadi nempingaje bena Izrayele mu lupangu luabu. Nebapete biakudia bivule mu mpata mimpe, pa mukuna wa Karmele ne mu mpata ya Bashane, pa mukuna wa Efrayime ne mu ditunga dia Ngilaade. Kabakupanga tshintu to. Meme Maweja-Nangila ndi ngamba ne: Tshikondu atshi, bantu nebakebe bilema bidi bena Izrayele nabi. Kadi kabakubisangana to. Nebakebe tshilema tshia bena Yuda, kadi kabakumona nansha tshimue to. Bualu bantu bandi mushiye ne muoyi, nembafuile luse. Maweja-Nangila udi wamba ne: Nuye kuluisha ditunga dia Maratime, nuluangane ne bena mu Pekode, nubashipe, nubabutule bonsu. Nukumbaje bionsu bimvua munutumine diyi. Bantu bakadi bumvua mutoyi wa mvita mu ditunga. Kabutu kakadi pabuipi! Mudi bualu bua nanku buenzeka mbishi? Ditunga dia Babilone divua dia ngindu wa bujitu, uvua uzaza buloba bonsu. Kadi ngindu awu, mbamane kumutshibula, mbamane kumuzaza. Ditunga edi dikadi bu tshipela tshidi tshikuatshisha bowa. munkatshi mua bisamba bikuabu. Mudi bualu bua nanku buenzeka mmunyi? Wewe ditunga dia Babilone, mvua mukulongoluele buteyi! Buteyi kukukuata, kuyi nansha mua kudimuka! Bavua bakasangana mukuata mu buteyi! Bualu uvua unduisha meme Maweja-Nangila,” Maweja-Nangila udi unzulula diyeba diende. Udi upatulamu bia mvita bua kuleja nabi tshiji tshiende. Mu ditunga dia bena Babilone, bantu nebamone mudimu udi Maweja-Nangila wa bukole buonsu ukuata. Nuenu bantu badi bafume ku nseke yonsu, buelayi mu Babilone. Unzululayi mayeba ende. Nukunguje mishiki ya bintu binudi nupawula. Nubutule tshimenga! Kamushadi nansha kantu! Nushipe bilobu biende bionsu! Nuye nabi ku tshishipelu, mudibu benza ne ngombe milume. Bena Babilone nudi bena diakabi. Dituku didi Maweja-Nangila ne bua kununyoka, ndimane kufika! Bantu bavua bapanduke mu mvita, bavua banyema mu ditunga dia Babilone, ke badi bafika mu Siyone, bela mbila ne: Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu mmudisombuele. Mmunyoke bena Babilone bua nzubu wende wa tshijila uvuabu banyange. Nubikidishe bedi ba mikete bonsu. Nubatume baye kuluisha bena Babilone. Base mitanda yabu banyungulukile tshimenga. Muntu nansha umue kamonyi mua kunyema! Nupingajile bena Babilone bibi bivuabu benzelangana. Nubakengeshe muvuabu bakengeshangana. Bualu bavua badileja ne dikamakama kumpala kua Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa tshijila wa bena Izrayele. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Bansongalume ba mu Babilone nebafue mu misesu, bena mvita bende bonsu nebabashipe anu dituku adi.” Maweja-Nangila wa bukole buonsu udi wamba ne: Ndi nkuluisha wewe ditunga dia Babilone, bualu udi uditambisha. Dituku dia kukunyoka ndimane kufika! Muena ditambisha neatetuke, adishinde. Kakuena muntu udi umujula. Nengoshe bimenga biende ne kapia. Nebanyange bionsu bidibu nabi pabuipi. Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa Izrayele udi wamba ne: Bena Izrayele ne bena Yuda badi babakengesha kudi bantu badi babakuate mu bupika. Badi babalame ku bukole, babenga bua bapingane kuabu. Kadi udi mua kupikula bena Izrayele ne bena Yuda udi ne bukole! Ke meme Maweja-Nangila wa bukole buonsu! Ndi ngangata tshilumbu tshiabu ne manza abidi! Nembueje bupole pa buloba. Nenzakeje bena Babilone. Maweja-Nangila udi wamba ne: Bashipe bena Babilone, bashipe bantu ba mu tshimenga tshinene, bashipe balombodi ba mu bukalenga ne bena meji. Bashipe bambi babu ba dishima, mbantu bapale! Bashipe bena mvita babu, bowa bubakuate! Bashipe nyama yabu ya tubalu, ne matempu abu a mvita. Bashipe bena mvita ba mu bisamba bikuabu bavua baluila bena Babilone mvita. Luzakalu ndubakuate! Bakaji nyangayi biuma biabu! Bipawulayi! Umishayi mayi mu ditunga, misulu yonsu yume. Bualu ditunga edi nediuwule ne mpingu tente! Bonsu badi bayinemeka, bakadi bajimija lungenyi. Nanku nyama ya tuanda ne ya bimungu neyibuele mu tshimenga. Nyunyi idi ne mikiya neisombemu. Kadi, bantu kabakuasa, kabakusomba kabidi mu ditunga dia Babilone kashidi kashidi. Maweja-Nangila udi wamba ne: Nenyangakaje ditunga dia Babilone, mumvua munyange Sodome, Ngomore ne bimenga bivua nabi mutumba. Muntu kakuasa, kakusombamu kabidi to. Tshisamba tshidi tshifuma ku mutu kua ditunga, tshia bantu ba bungi, tshia bakalenga banene, badi bafuma ku ndekelu kua buloba. Bena mvita batshi badi basempela ne mafuma ne miele, bantu ba tshikisu, kabayi ne luse. Badi benza mutoyi, mudi mayi ela mavuala. Badi babanda pa nyama ya tubalu, bela mualu wa mvita, benda mu milongu, bua kukuluisha wewe Babilone! Mukalenga wa ditunga dia Babilone, upeta lumu lua mvita, mu mikolu kumuteketa. Bowa kumukuata bu mukaji pa lulelu. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Nengikale bu nyama wa ntambue, udi upatuka mu metu a ku muelelu wa Yardene, ubuela mu madimi a biakudia. Nennyemeshe bantu bonsu musangu umue. Mu ditunga dia Edome, nenteke mukalenga undi musungule. Bualu udi m umfuane meme, nnganyi? Udi mua kungasa tshilumbu, nnganyi? Mulombodi udi mua kuntuila nkanana, udiku anyi?” Nanku, telejayi tshidi Maweja-Nangila musue kuenzela bena Babilone, tshidiye mulongoluela bantu bende. Kanuedi mpata: bana ne bena butekete mene, nebaye nabu bonsu, bu mudibu basaka bimuna. Padibu bela mbila ne: “Baluishi mbakuate Babilone,” buloba nebuzakale, miadi ya bena Babilone neyumvuike mu bisamba bionsu. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Nentume tshipepela tshikole tshidi mua kubutula ditunga dia Babilone, ne bantu bende. Nentumine bena Babilone bantu benyi bua babipate mu ditunga diabu, mudi lupepela lupepula bisota. Dituku dindi ne bua kunyoka bena Babilone, baluishi babu nebafume nseke yonsu. Nebanyange ditunga kabayi bashiya kantu nansha kamue.” Nuenu badi ne buta, elayi mikete yenu mu tshimenga! Nuluishe badi baditambisha bua kazaku ka tshiamu, kadibu bavuala. Kanufuidi bena mvita bansonga luse. Nubutule tshiluilu tshiabu tshijima! Bantu bavuabu batape mputa nebalale panshi, mu buloba bua Babilone. Bitalu bia bantu bafuile mu mvita nebiuwule mu misesu ya tshimenga tente. Bualu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu wa bukole buonsu, ki mmubenge bena Izrayele ne bena Yuda. Kadi bena Babilone mbenzele Maweja-Nangila wa tshijila wa Izrayele bibi bitambe. Umukayi mu Babilone nunyeme lubilu bua nupande. Kabanushipi nuenu, bua bilema bia bena Babilone. Maweja-Nangila udi udisombuela. Ke tshikondu tshidiye upingajila bena Babilone, bibi bionsu bivuabu benza. Ditunga dia Babilone divua mu tshianza tshia Maweja-Nangila bu dikopu dia tshiamu tshia mpawungi. Bantu ba buloba bujima bavua banuinamu maluvu, bakuatshika. Bisamba bionsu bivua bijimija lungenyi, pavuabi binua maluvu avuamu. Kadi dikopu edi kubafuka ku bianza, kudituuta panshi, kupandika tupese tupese. — Eyi, ashilayi Babilone muadi, numukebele buanga bua kumuondapa, ne udi mua kusanguluka! Kadi benyi bonsu badi basomba mu Babilone, badi bamba ne: — Tuvua bondapa Babilone, kadi kena musanguluke to. Nanku tumuke tumushiye. Tupingane muntu kuende, muntu kuende. Bualu tshibawu tshiende ntshinene tshipite. Udi umunyoka ke Muena Kulu! Maweja-Nangila mmutubingishe. Tuyayi ku Siyone, tumanyishe badimu malu onsu avua Maweja-Nangila mutuenzele. Maweja-Nangila udi musue kubutula ditunga dia Babilone. Udi ukolesha bakalenga ba bena Madayi ku muoyi, bua bakumbaje tshidiye musue. Udi udisombuela, bua nzubu wende wa tshijila uvuabu banyange. Nonayi mikete yenu, nuyele tente mu nsapu. Nuele diyi dia nuenu kubanga kuluisha bimenga bia Babilone. Nuteke bena mvita ku nseke yonsu ya tshimenga. Nuteke batentekedi. Ke mudi Maweja-Nangila ukumbaja tshivuaye mujadike bua kuenzela bena Babilone. Wewe Babilone, udi muase ku muelelu wa musulu munene. Wewe udi ne biuma bivule, kuebe nkujika, wabutuku. Maweja-Nangila wa bukole buonsu mmuditshipe wamba ne: “Bu mundi Mvidi Mukulu mulelela, nentume bantu bapite bungi, bu mukongolu wa mpasu. Nebabuele mu ditunga diebe, nebele bibingu bia mvita.” Maweja-Nangila mmuleje bukole buende pa kufuka buloba. Mmuleje lungenyi luende, bualu mmushidike buloba ne bionsu bidimu. Diulu dialabale didi dileja meji adiye nawu. Yeye mutume amu diyi mayi adi unguila mu diulu, mavuba manene adi abanda afuma ku muelelu kua buloba. Mikenya idi ipenya, ileja mvula njila. Mpepele idi ipatuka mu mayeba a Maweja-Nangila. Padi bantu bamona bionsu ebi, badi bu bantu bapale, kabayi bajingulula bidi bienzeka. Bonsu bavua basonga mpingu, badi bafue bundu, bualu mpingu yabu ayi idi anu idinga bantu. Kayena yeyela, kayena ne mushinga. Bintu abi bidi bisekesha bantu. Maweja-Nangila neabimanshe bionsu. Pafikaye bua kukosa nsambu. Maweja-Nangila wa Izrayele kena bu mpingu ayi to, bualu Yeye ke udi mufuke bintu bionsu. Mmusungule tshisamba tshia Izrayele, bua tshikale tshiende yeye. Dina diende: Maweja-Nangila wa bukole buonsu. Maweja-Nangila udi wamba ne: Wewe Babilone, uvua bu ngindu wanyi, uvua bu tshiamu tshianyi tshia mvita, bua meme kushipa natshi bisamba, kubutula natshi makalenga. Meme kuzaza nebe nyama ya tubalu, ne bantu badi babandapu. Meme kuboza nebe matempu ne bantu bavua baendesha. Meme kushipa nebe balume ne bakaji, bana ne bantu bakole, bansongalume ne bansongakaji. Meme kushipa nebe balami ba mikoku ne mikoku yabu, babidime ne nyama ivuabu badima nayi, balombodi ba ditunga ne bamfumu bakuabu. Kadi Maweja-Nangila udi wamba ne: Mpindiewu nenumone mundi mpingajila bena Babilone malu mabi onsu avuabu benzela Siyone. Eyowa, wewe Babilone, ndi nebe ne tshilumbu. Udi bu nyama mubi udi ukeba kubutula bionsu bidi pa buloba. Kadi meme Maweja-Nangila ndi muluishi webe! Nenkukuate mu bianza, nenkuele mu kandondu, nenkoshe ne kapia. Kabakusangana kabidi muebe nansha dibue didibu mua kuasa ku ditumba dia nzubu, nansha ku bitaku biende. Maweja-Nangila udi wamba ne: Neushale kashidi tshipela tshidi tshikuatshisha bantu bowa. Nuele diyi bua babange kuluisha Babilone. Nuele mpungi bua bantu ba bisamba bionsu bumvue. Nutuadije mvita. Nubikidishe bantu ba mu bukalenga bua Ararate, bua Mini ne bua Ashekenaze, Nusungule bantu badi mua kulombola bena mvita. Nutume ku mvita nyama ya tubalu bungi bu mukongolu wa mpasu ya mukumbi. Nusangishe bena mvita bonsu, nangananga bakalenga ne bena Madayi, ne balombodi ne bamfumu babu, ne bantu ba matunga onsu adi ku diyi diabu. Buloba budi buzakala! Tshikumina tshidi tshienzeka! Bualu Maweja-Nangila udi ukumbaja tshivuaye muambe. Udi unyoka ditunga dia Babilone. Udi udienza tshipela, muaba udi bantu kabayi mua kusomba. Bilobu bia mvita bia mu Babilone bikadi bilekela kuluangana mvita. Bikadi bisokoma mu nzubu yabi. Kabitshiena ne bukitu, bikadi bu bakaji. Baluishi mbamane kuupula biibi bia tshimenga, mbamane kuela kapia ku nzubu yatshi. Badi batuma bantu bua banyeme lubilu, bafike kua mukalenga wa Babilone, bamuambile ne: baluishi mbakuate tshimenga tshiebe tshijima tshia Babilone. Badi balama malobu, bosha nzubu yetu ituvua bakolesha ne bimana. Bena mvita betu badi bazakala bikole. Maweja-Nangila wa bukole buonsu Mvidi Mukulu wa Izrayele, udi wamba ne: Ditunga dia Babilone dikadi bu buloba bua tshituilu budibu badiata, bua bamone mua kushipula ntete ya kuenza bukula. Nenku tshikondu tshia kunowa tshikadi pabuipi. “Nebukadnesare, mukalenga wa Babilone, mmundie, mmunsunsule, mmushiye bu dilongu didi munda mutupu. Mmumine bu mudi nyama wa tshidika wenza. Udi muwuje difu tente ne bintu bilenga bionsu bimvua nabi. Pashishe yeye kungimansha. Bantu ba mu Siyone badi bajinga ne: Bapingajile Babilone bibi bionsu bivuaye mutuenzele. Meme Yerushalayime ndi ngamba ne: Banyoke bena Babilone bua mashi etu avuabu bapumune!” Maweja-Nangila udi wambila bena Yerushalayime ne: “Tshilumbu tshiebe ndi ntshiangata ne manza abidi. Ndi nkunsombuela, ngumishe musulu wa Perate, nenkamishe mpokolu ya Babilone. Nembutule tshimenga tshia Babilone, netshishale muaba udi nyama ya mibuabua ilala, tshimenga tshidi bantu kabayi mua kuasa, tshidi tshikuatshisha bantu bowa, tshidi bantu batele bazakala. Eyowa, bena Babilone batshidi bonsu bu nyama ya ntambue idi idila pamue, bu nyama ya lonji idi ikungula, nzala mikole mimane kuyisuma. Ndi nyilongoluela didia dinene, nenyinuishe maluvu ikuatshike. Neilale bua kashidi, kayena mua kujuka kabidi to. Meme Maweja-Nangila ndi ngamba nanku. Ndi mfila bena Babilone ku tshishipelu mudibu bafila mikoku, bimpanga nansha mbuji ya mpumbu.” Akia! Ebi mbienzeke munyi? Mudibu bakuata tshimenga tshia Sheshake, tshivua ne butumbi mu buloba bujima mbishi? Ebi mbienzeke munyi? Munkatshi mua bisamba bionsu, Babilone ukadi tshipela tshidi tshikuatshisha bantu bowa! Mayi manene kufika too ne ku Babilone, kumubikila ne muenji mukole. Bimenga biende mbinyanguke! Ditunga diende dikadi tshipela, muaba udi bantu kabayi mua kusomba, muaba udi bantu kabayi nansha mua kupitshila. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Nennyoke Baale, mvidie wa bena Babilone. Nemmulukishe bintu bionsu bivuaye mumine. Bisamba bia bantu kabiena bifika kabidi kudiye bua kumulambula. Bimana bia tshimenga tshia Babilone nebiupuke panshi. Nuenu bantu banyi, umukayi mu tshimenga tshia Babilone. Muntu yonsu anyeme lubilu bua ashale ne muoyi. Anyeme tshiji tshianyi bualu tshidi tshikole! Kanutekeshi mu maboku, kanutshinyi. Lelu badi bamba nenku, maloba bamba munga! Bilondeshile mushindu udi bidimu, badi batela mudi bantu bakengeshangana pa buloba, mudi mukalenga wa tshikisu wipata mukuabu mu nkuasa wa bumfumu. Kadi tshikondu tshikuabu nennyoke mvidie ya Babilone. Mu ditunga dijima nemuikale amu bowa! Bitalu bia bantu badibu bashipa mu tshimenga nebishale panshi kabayi babijika. Mu diulu ne pa buloba nebele amu mbila ya disanka, padi baluishi bafuma ku mutu kua ditunga bua kuya kubutula Babilone.” Ke Maweja-Nangila udi wamba awu. Babilone mmushipe bantu bapite bungi mu buloba bujima. Kadi bu mudiye mushiye bena Izrayele ba bungi, nebamubutule ne yeye kabidi. Nuenu bavua bapambuke mu mvita, umukayi nuye, kanushadi apa nansha. Muaba unuikala awu, nuele meji kudi Maweja-Nangila, mwuluke Yerushalayime. Tuvua ne bundu bua bungi patuvua tunwua bipendu! Tuvua ne bundu patuvua bamone bantu ba bisamba bikuabu, babuele mu muaba wa tshijila mu nzubu wa Maweja-Nangila. Ke padi Maweja-Nangila wamba ne: Tshikondu tshikuabu nennyoke mvidie ya mu babilone. Mu ditunga dijima nebumvue mikemu ya bantu bavuabu batapa mputa. Nansha bu Babilone mua kubanda mu diulu, kuya kusokoma muaba mukole, nentume baluishi bua bamupete, bamubutule muaba awu. Ke mundi meme Maweja-Nangila ngamba. Telejayi: Bantu badi bumvua mbila, ifuma mu Babilone. Mutoyi munene wa muadi udi mu ditunga dijima. Bualu Maweja-Nangila udi utuadija kubutula Babilone. Neapuwishe mutoyi udi mu ditunga. Baluishi badi bela mbila, babuela mu ditunga, bungi bu bua mavuala a mayi manene, ne tshiona tshikole bu tshia mavuala a muenji mukole. Badi basemena pabuipi ne Babilone bua kumukuata. Badi bakuata bilobu, batshibula mata abu. Bualu Maweja-Nangila udi Mvidi Mukulu udi mumanye mua kusombola. Udi upingajila muntu yonsu bivuaye muenze. “Nennuishe balombodi ba mu bukalenga buende, bena meji, bilobu, ne bamfumu bende, maluvu. Nebakuatshike. Nebalale bua kashidi, kabayi mua kujuka kabidi nansha.” Ke mudi mukalenga munene muambe! Dina diende mMaweja-Nangila wa bukole buonsu. Udi wamba kabidi ne: “Bimana bialabale bia mu tshimenga tshia Babilone nebabitonkole panshi. Biibi biende bile nebabioshe! Bantu badi bakuata mudimu patupu, bualu bidi bisamba bienza nebibutuke mu kapia!” — Paudi ufika mu Babilone, neubale miaku yonsu eyi ne diyi dikole. Pashishe wamba ne: “Maweja-Nangila, wewe ke udi mumanyishe bantu ne: tshimenga etshi netshibutuke. Nansha muntu nansha nyama, kakusombamu kabidi to. Tshimenga etshi netshishale tshipela tshidi tshikuatshisha bantu bowa kashidi.” Kadi pawajikija kubala mukanda ewu, uusuike ku dibue, uwimanshe mu musulu wa Perate, wamba ne: “Ke mudi Babilone ne bua kudina mu mayi, kayi mua kupanda ku makenga adi Maweja-Nangila umutumina.” Ke miaku ya ndekelu ya muambi Yirmeya. Sedekiya uvua ne bidimu makumi abidi ne tshimue, pavuaye mudie bumfumu mu ditunga dia bena Yuda. Uvua mushale mu bukalenga bidimu dikumi ne tshimue mu Yerushalayime. Dina dia mamuende divua Amutale. Uvua muana wa Irmeya, uvua musombe mu tshimenga tshia Libna. Kadi Sedekiya uvua muenze malu mabi adi Maweja-Nangila mubenge, anu muvua Yoyakime muenze. Malu avua menzeke mu Yerushalayime ne mu bukalenga bua Yuda tshikondu atshi, avua ajula tshiji tshia Maweja-Nangila. Nanku Maweja-Nangila kavua muanyishe bantu bende kabidi to. Ke Sedekiya kutombokela Nebukadnesare mukalenga wa mu Babilone. Nanku Nebukadnesare kufika mu Yerushalayime ne tshiluilu tshiende. Bena mvita bende kuasa mitanda yabu mitangilangane ne tshimenga. Kuelabu tshimenga munkatshi basokome mu biina. Bivua bienzeke tshidimu tshia tshitema tshia bukalenga bua Sedekiya, dituku dia dikumi dia ngondu wa dikumi. Bavua baluisha tshimenga too ne ku tshidimu tshia dikumi ne tshimue tshia bukalenga buende. Tshiyole tshia nzala tshivua tshikole mu tshimenga. Bantu kabavua kabidi ne biakudia to. Ku matuku tshitema a ngondu muinayi, bena Babilone kunyanga tshitupa tshia tshimana tshia tshimenga. Butuku, bena mvita ba bena Yuda kunyema. Nansha muvua bena Babilone banyungulukile tshimenga, bena Yuda kupatukila ku tshiibi tshia pankatshi pa bimana bibidi, pabuipi ne lupangu lua mukalenga. Pashishe kuyilabu ku njila wa ku tshibanda tshia Yardene. Kadi bena mvita ba bena Babilone bavuabalondakaja mukalenga Sedekiya. Kumupetabu mu mpata wa Yeriko. Bena mvita bende bonsu bakavua bamane kumushiya nkayende. Bena Babilone kumukuata, kumuela mu lukanu, kuya nende ku Ribla, kuvua mukalenga wa Babilone musombe mu ditunga dia Amate. Ke kuvua Nebukadnesare mukosela tshilumbu tshia Sedekiya. Ke kuvuabu kabidi bashipela banaba balume ba Sedekiya, tatuabu mutangile. Ke kuvuabu bashipela kabidi balombodi bonsu ba mu bukalenga bua bena Yuda. Pashishe mukalenga wa bena Babilone kutuma diyi bua batonkone Sedekiya mesu, bamusuike bikole ne nkanu, bamutume mu Babilone, bamuelemu mu lukanu. Sedekiya uvua mushalemu too ne ku lulu luende. Mu tshidimu tshia dikumi ne tshitema tshia bukalenga bua Nebukadnesare, dituku dia dikumi dia ngondu muitanu, Nebuzaradane kubuela mu Yerushalayime. Uvua mulombodi wa bena mvita balami ba mukalenga, mufidi wa ngenyi wa mu nzubu wa mukalenga wa bena Babilone. Uvua muoshe nzubu wa Mvidi Mukulu, nzubu wa mukalenga, ne nzubu ya mu tshimenga, nangananga nzubu yonsu ya bantu banene ba mu Yerushalayime. Bena mvita ba bena Babilone bavuaye nabu kushimbula bimana bivua binyungulule Yerushalayime. Pashishe Nebuzaradane kutuma ku Babilone bantu bavua bashale mu tshimenga, bakuabu ba mu meku a bapele, banga bavua badifile kudi mukalenga wa bena Babilone, too ne batshivua mu tshimenga bavua bamanye bimpe midimu ya bianza. Kadi uvua mushiye bena ditunga bianza bitupu bua badime madimi a mvinyo ne madimi makuabu. Bena Babilone kunyangakaja makunji a tshiamu tshikunze avua ku mushiku wa nzubu wa Mvidi Mukulu, ne matempu, ne dilongu dinene dia tshijengu dia tshiamu tshikunze divua mu lupangu. Kuangatabu biamu bikunze bionsu abi, kuya nabi ku Babilone. Kuangatabu kabidi bintu bionsu bia tshiamu tshikunze bivuabu batendelela nabi. Ke ngesu ya kuboyela butu, bikasu, nkala, malongu a mayi a nsompu ne makopu. Mulombodi wa bena mvita balami, uvua muangate kabidi bintu bionsu bivuabu benza ne tshiamu tshia mpawungi ne bia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole: ke malongu makese, mbabula, makopu a kumiamina nawu, ngesu ya kuboya nayi butu, bitekelu bia miendu, makopu ne ngesu mikuabu. Bintu bionsu bia tshiamu tshikunze bivua mukalenga Shelomu muenze bua kukuata nabi mudimu mu nzubu wa Mvidi Mukulu, kabavua ne mushindu wa kubipima bujitu to: ke makunji abidi, dilongu dinene dia tshijengu, ne nyama ya ngombe milume dikumi ne ibidi ivua midiambule, kabidi ne matempu. Tshilejilu: dikunji dionsu divua bule bua metre tshitema ne nyunguluilu wa metre asambombu: divua munda muondoke, divua ne mupimbu wa tshiamu wa santimetre muanda mukulu. Ku dikunji dionsu bavua bela mutu wa tshiamu tshikunze. Mutu ewu uvua bule bua metre abidi ne tshitupa. Bavua baulengeje nseke yonsu ne tshilengejilu tshifuane bukondu, tshia tshiamu tshikunze, kabidi ne bimuma bia grenade bia tshiamu tshikunze. Makunji abidi ne bilengejilu biawu bivua amu mushindu umue. Bimuma bivua makumi tshitema ne bisambombu bifuanangane ne bimuma bia mutshi wa grenade. Kadi bimuma bionsu bivua lukama, bivua binyungulule bukondu. Mfumu wa bena mvita balami ba mukalenga, uvua mukuatshishe mutuangaji munene Seraya, Sefanya tshindonde tshiende ne batuangaji basatu balami ba tshibuelelu tshia nzubu wa Mvidi Mukulu. Uvua mukuatshishe kabidi mulombodi wa bena mvita, ne bantu muanda mutekete ba mu lubanza lua bukalenga, mufundi wa mikanda wa mulombodi wa tshiluilu uvua ufunda mena a bantu bavua babuele mu tshiluilu, ne bena Yuda bakuabu makumi asambombu. Bantu bonsu aba bavua diba adi mu Yerushalayime. Nebuzaradane uvua mubafile kudi mukalenga wa bena Babilone uvua mu Ribla. Ke mukalenga awu kubashipesha anu muaba awu mu ditunga dia Amate. Ke muvuabu bakuate bena Yuda baye nabu kule mu ditunga dia bende. Mu tshidimu tshia muanda mutekete, Nebukadnesare uvua mukuate, muye ne bena Yuda binunu bisatu makumi abidi ne basatu. Mu tshidimu tshia dikumi ne muanda mukulu tshia bukalenga buende, uvua mukuate, muye ne bena Yerushalayime nkama muanda mukulu ne makumi asatu ne babidi. Mu tshidimu tshia makumi abidi ne tshisatu, Nebuzaradane, mulombodi wa bena mvita balami, uvua mukuate kabidi bena Yuda nkama muanda mutekete makumi anayi ne batanu. Bantu bonsu basanga bavua binunu binayi ne nkama isambombu. Yoyakine, mukalenga wa bena Yuda, mumane kushala mu bupika bidimu makumi asatu ne muanda mutekete, ke Evile Merodake kushala mukalenga wa bena Babilone. Mu matuku makumi abidi ne muanda mutekete a ngondu wa dikumi ne muibidi wa tshidimu atshi, mukalenga Evile Merodake kufuila Yoyakine luse, kumupatula mu lukanu. Uvua uyukila nende ne muoyi muimpe. Kumupaye muanzu mubandile ku wa bakalenga bakuabu bavuaye nabu mu Babilone. Uvua mukandike bua Yoyakine kavuadi bilamba bia bena lukanu. Yoyakine uvua udiila mpindiewu anu ku mesa a mukalenga wa bena Babilone. Ke muvua Yoyakine upeta ku dituku dionsu bintu bionsu bivuaye nabi dikenga kudi mukalenga wa bena Babilone too ne ku lufu luende. Eyi, monayi tshimenga etshi, tshivua kale ne bantu ba bungi, kabidi ne lumu lunene munkatshi mua bisamba bikuabu, tshidi mpindiewu bu mukaji mukamba! Kale, Yerushalayime uvua mukalenga mukaji, utumina bisamba bikuabu diyi. Lelu bisamba abi mbimukuate ku bupika. Yerushalayime udi udila utshisha butuku bujima, upuekesha binsonji pa matama. Ku bonsu bavua bamunanga, kamuena nansha umue utshidi umusamba. Balunda bende bonsu mbamubenge, bashale baluishi bende. Tshisamba tshia Yuda tshidi mu dikenga. Mbaye natshi mu ditunga dia bende. Tshidi tshikuata mpindiewu midimu ya bupika. Tshidi munkatshi mua bantu ba bisamba bikuabu, tshipanga muaba wa kusomba. Bantu bavua batshipata, batshifimpakaja, mbatshikuate. Njila idi ifumina ku Siyone idi ne madilu, bualu bantu kabena bafika kabidi ku bibilu bia disanka. Biibi bia Siyone bidi buashi. Batuangaji bende badi batua mikemu. Nsongakaji yende mmibungame. Malu onsu adi mamubipile! Baluishi bende mbamupite bukole. Badi bamutshimuna mbasombe talalaa. Maweja-Nangila ke udi ukengesha Siyone, bualu malu ende mabi adi a bungi. Badi bamutshimune badi basaka bana bende, baya nabu mu bupika. Siyone mmumane kujimija lumu luende luonsu. Balombodi ba mu bukalenga buende badi bu nyama ya ngulungu, idi kayiyi mipete mashinde a kudia, inyema tshilembi, kayiyi ne bukole. Yerushalayime matuku aa udi mu dikenga, uvuluka bintu bia mushinga mukole bivuaye nabi ku kale. Tshikondu tshivua baluishi bakuate bantu bende, kakuyi muntu nansha umue umuambuluisha, bavua bamutshimune kusankabu, bualu uvua mushale tshintu tshia tshianana. Yerushalayime uvua muenze malu mapite bubi. Ke pavuabu bamubipisha. Bonsu bavua bamunemeka, badi bamupetula mpindiewu. Bonsu mbamumone butaka. Ke mudiye umuka, mu maboku teketee, wenda utua mikemu. Bubi buende mbumuenekele too ne ku muntumpu wende. Yerushalayime kavua muele meji ku bivua mua kumuenzekela. Eyi! Kabutu nkamukuate. Kakuena muntu nansha umue udi umusamba. Udi wamba ne: “Maweja-Nangila, tangila dikenga dianyi. Mona mudi muluishi wanyi untshimuna.” Baluishi mbapawule bubanji buende buonsu. Yerushalayime mmudimuene muvua bantu ba bisamba bikuabu babuele mu nzubu wa Mvidi Mukulu wende. Ke bantu bauvua wewe Maweja-Nangila mukandike bua kababuedi muaba webe wa kutendelela. Bantu bende badi batua mikemu, bateketa mu maboku, bakeba tshiakudia. Bavua bashintakaja bintu bia mushinga mukole ku biakudia, bua kupetabu bukole. Yerushalayime udi utendelela, wamba ne: “Maweja-Nangila, tangila, umone mudibu bampetula bikole.” Nuenu bonsu badi bapitshila mu njila, luayi nutangile, nujadike ne: kakuena dikenga dikuabu bu dindi nadi edi, didi Mvidi Mukulu muntumine dituku divuaye mufike munda bikole! Uvua mutume kapia ka mu diulu. Kukabuejaye munda muanyi. Kungelaye buteyi ku makasa, kunshindishaye tshianyima. Kunnyingalajaye bikole. Ndi amu nsama matuku onsu. Udi mumone bubi bumvua muenze. Budi bu dijita mu tshianza tshiende. Budi bufika too ne mu nshingu muanyi. Maweja-Nangila mmuntekeshe, mmumfile kudi baluishi bandi tshiyi mua kutshimuna. Maweja-Nangila uvua mupepeje bena mvita ba bukitu bonsu bamvua nabu. Uvua mundongoluele tshiluilu bua kunduisha, bua kuzaza nsongalume yanyi. Uvua munzaze, meme Siyone wa Yuda, bu mudibu bakama tumuma tua mvinyo mu tshikaminu. Ndi ndila bua makenga aa, mpuekesha binsonji bianyi tshiyi ndekela. Udi mua kunsamba, kunkankamika udi kule. Bana banyi badi mu dikenga, bualu muluishi mmumpite bukole. Nansha Siyone muolole bianza, utendakena, kakuena muntu nansha umue udi mua kumusamba. Maweja-Nangila mmumane kutumina bena mutumba ne bena Izrayele diyi, bua bashale baluishi babu. Yerushalayime mmumane kubipa munkatshi muabu. Maweja-Nangila mmuenze amu bimpe, bualu mvua mubenge kuitaba ku meyi ende. Nuenu bonsu badi apa, telejayi bimpe, tangilayi dikenga dianyi: nsongakaji yanyi ne nsongalume yanyi idi iya mu bupika. Mvua mubikile bavua bannange, bobu kunshiya nkayanyi. Batuangaji ne bafidi ba ngenyi banyi mbafue bonsu mu tshimenga, pavuabu bakeba biakudia bua kupeta bukole. Maweja-Nangila, tangila bukole bua dikenga dindi nadi, ne bunene bua kanyinganyinga kadi kantonda. Ndi ne dipampakana dikole munda muanyi, bualu mvua mukutombokele bibi. Mu njila, bana banyi kufua ku muele wa mvita. Nansha mu nzubu mudi amu lufu. Bantu kumvua mikemu yanyi. Kakuena nansha umue udi unsamba. Baluishi banyi bonsu mbamane kumvua lumu lua dikenga dianyi. Badi ne disanka bua paudi unkengesha. Dituku diuvua muambe difike, bua bapete pabu dikenga bu dianyi! Tangila bimpe tshikisu tshiabu. Ubenzele muuvua mungenzele meme, bua malu mabi anyi onsu. Mona mundi ntua mikemu. Ndi ne kanyinganyinga kakole. Eyi! Bua tshiji tshiende, Maweja-Nangila udi ubuikila Yerushalayime ne mavuba! Butumbi buvua Izrayele nabu mu diulu, kubuimanshaye panshi pa buloba. Pavuaye mufikile Siyone munda, kavua muvuluke muvua Siyone muikale tshidiatshilu tshia makasa ende nansha. Maweja-Nangila kubutula buloba bua bantu bende, kayi luse. Bua tshiji tshiende, kushimbulaye bimenga bia Yuda, bivuabu bakoleshe ne bimana. Kunyangaye bukalenga, kufuishaye balombodi babu bundu. Bua tshiji tshiende tshikole, kutekeshaye bukole buvua Izrayele nabu. Kubengaye kumuambuluisha, pavua muluishi wende mumuvuile. Kuelaye kapia munkatshi mua bantu bende. Kavua kuosha bionsu. Bu muluishi, kunanaye buta buende. Kushalaye mubunane ne diboku diende dia balume. Kudilejaye mudiye muluishi wetu. Kunyangaye bionsu bivua bitulengelela ku mesu. Kuitshikijaye tshiji tshiende bu kapia pa nzubu wa Mvidi Mukulu wa mu Yerushalayime. Maweja-Nangila mmudienze muluishi wetu. Kupulaye nzubu mimpe yonsu ya mu Izrayele. Kushimbulaye bimenga bivuabu bakoleshe ne bimana. Kutampakajaye dibungama ne mikemu miaba yonsu mu tshisamba tshia bena Yuda. Kutulaye lupangu lua nzubu wende, kunyangaye muaba uvuaye usambakena netu. Maweja-Nangila kupesha bena Siyone tshipua muoyi tshia matuku a disanka ne tshia dituku dia Dikisha. Kulejaye tshiji tshiende: kupetulaye bakalenga, ne batuangaji kabidi. Maweja-Nangila mmubenge tshilambuilu tshiende; mmulekele muaba wende wa tshijila; mmufile nzubu mimpe ya Siyone mu bianza bia baluishi. Bobu kuenza mutoyi mu nzubu wa Mvidi Mukulu, mutoyi mukole bu dituku dia bisangilu binene. Maweja-Nangila uvua mushindike bua kubutula bimana bia Yerushalayime. Kubiupulaye bionsu, kulandakaja. Tshibumba ne bimana kuela muadi, bionsu kupuka musangu umue. Biibi bia tshimenga kupuka. Mvidi Mukulu kutshibula milonda ya kukanga nayi biibi abi. Mukalenga ne balombodi ba mu bukalenga buende, badi mu bianza bia bantu ba bisamba bikuabu. Kakuena muntu udi mua kuamba tshidi Mvidi Mukulu musue; nansha bambi mene kabatshiena bapeta mukenji wa kudi Mvidi Mukulu. Bafidi ba ngenyi ba mu Siyone badi basomba panshi, bapuwa. Badi badiela buloba mu mitu, baluate bilamba bia madilu. Nsongakaji ya mu Yerushalayime idi yenda miname panshi. Mesu anyi mmakunze ne muadi. Kanyinganyinga kadi kantonda. Tshiena ne ditekemena kabidi, bualu tshisamba tshianyi ntshibutuke. Bana ba mu maboku badi bafua ne nyota mu misesu ya mu tshimenga. Bana badi bakonka mamuabu ne: “Biakudia biepi?” Badi balewuka mu misesu ya mu tshimenga, bu bantu badibu batapa mputa. Badi bakula muoyi mu maboku a mamuabu. Yerushalayime, tshiena ne tshia kukuambila. Kakuena dikenga ditudi mua kufuanyikija ne diebe! Tshifuanyikiji tshikuabu kayi, tshindi mua kutela bua kukusamba, Siyone, nsongakaji musuibue? Dibutuka diebe ndinene bu mayi manene. Kakuena muntu udi mua kudijikija. Bambi bebe mbakuambile anu meyi a dishima ne a tshianana. Kabavua bakusokoluela bubi buebe. Bualu ebu ke buvua mua kukudimuna dikenga diebe. Meyi avuabu bakuambile avua anu a dishima a kukudinga nawu. Bantu bonsu badi bapitshila muaba ewu, badi bakuma bikashi bua dibutuka diebe. Badi bela bibingu, bakupa mitu, bakuseka wewe, Yerushalayime, bebejangana ne: “Etshi ke tshimenga tshivuabu babikila ne: Mulengele be, kabidi ne: Disanka dia buloba bujima, anyi?” Bonsu badi bakukina, badi babulula mukana bua kukukeba matandu. Badi bakuela bibingu, badia dinu, bamba ne: “Tudi bamumine. Dituku dituvua bindile, ndiodi edi! Tudi bafikemu, tudi badimone!” Maweja-Nangila mmuenze tshivuaye muele meji, mmukumbaje tshivuaye muambe, tshivuaye mushindike ku kale. Mmubutule kayi ne luse. Uvua musankishe muluishi ne dikenga diebe, uvua mukoleshe ditambisha dia muena lukuna webe. Yerushalayime, ela mbila yebe kudi Maweja-Nangila, tuaku mikemu bikole. Puekesha binsonji munya ne butuku, bungi bu mayi a musulu. Kulekedi, kukoshi muadi nansha! Kupuwi to! Asa amu muadi ku diba ne ku diba, dila butuku bujima. Ambila Maweja-Nangila bionsu bidi munda muebe. Umuoluele bianza, umutendekene, bua bana bebe, badi benda bafua ne nzala ku mielelu yonsu ya njila, bapete muoyi. Maweja-Nangila, tangila umone bantu baudi ukengesha. Bakaji badi mua kufika ku didia dia bana bavuabu balele, bavuabu bakongoluele mu maboku ne dinanga, anyi? Bantu badi mua kushipa batuangaji ne bambi, too ne mu muaba webe wa tshijila anyi? Bana ne bakulumpe mbafue panshi miandanda, ku mielelu ya njila. Nsongakaji ne nsongalume yanyi idi mifue ku muele wa mvita. Wewe kubashipa dituku diuvua mufike munda, kubabutula bonsu, kuyi ubafuila luse. Wewe kubikila bena mutumba bamvua ntshina bikole, mudibu babikila bantu dituku dia disanka. Maweja-Nangila, dituku diuvua mufike munda, kakuvua muntu nansha umue uvua munyeme, nansha uvua mushale ne muoyi. Bana bamvua mukoleshe, bamvua mukongoluele mu maboku ne dinanga, muluishi kubashipa bonsu. Maweja-Nangila mmunkengeshe; mmunkume bisusu ne tshiji. Kungipataye kumpala kuende. Kungendeshaye mu miidima pa mutu pa kungendesha mu butoke. Amu meme nkayanyi, ke udiye ukengesha matuku onsu kayi upungila. Kumfubishaye mubidi mujima ku mutu too ne ku makasa. Kuntshibulaye mifuba. Kuntuminaye makenga ne ntatu. Kunnyungulukilabi bu bimana bia nzubu wa lukanu. Uvua mungele mu miidima, mudi bantu bamane kufua kale. Uvua munnyungulule ne bimana bua tshimonyi mua kupatukamu, munsuike ne nkanu. Meme kuela mbila, ndomba diambuluisha. Mvidi Mukulu kubenga bimvua mulombe. Uvua munjikile njila ne mishiki ya mabue. Meme kuya mu njila wa tshianana. Uvua mungalamine bu nyama wa lonji, mudi nyama wa ntambue mubutame mu tshisuku. Kumpangishaye tshimvua mua kuenza bua kuikala ne muoyi. Kuntekeshaye, kumpuwisha kashidi. Kunanaye buta buende, kunteka bu tshintu tshia kulongela ndudi. Mikete yende yonsu kutubula mutshima wanyi. Bantu bonsu badi banseka, bandembakaja matuku onsu. Kunnuishaye bintu bia bululu. Dikenga kunkuata bu maluvu. Kundishaye nsoka ku bukole, kundiatakajaye mu buloba. Kumbushaye ditalala mu mutshima wanyi, meme kupua muoyi mudi diakalenga. Meme kuamba ne: tshiena ne ditekemena dikuabu, matuku atshidi kumpala, tshiena mua kuindila tshintu nansha tshimue kudi Maweja-Nangila. Kuvuluka bundu ne dilalakana bianyi kudi kungenza bululu bu lulengu. Muoyi wanyi udi uvuluka bionsu bidi binnemenena bujitu. Kadi teleja malu andi musue kuvuluka, adi mua kumpesha ditekemena: Ke buimpe bua Maweja-Nangila budi kabuyi bujika, dinanga diende didi kadiyi ndekelu. Buimpe buende budi bumueneka dinda dionsu. Maweja-Nangila, wewe udi ukumbaja malaya ebe! Ndi ngamba ne: Maweja-Nangila udi bumpianyi buanyi. Ke pandi ntekemena kudiye. Maweja-Nangila udi muimpe, usankisha muntu yonsu udi umueyemina, uvuluka yonsu udi umukeba. Bidi bimpe kuindila ne lutulu lupandu ludi Maweja-Nangila ukutumina. Bidi bimpe bua muntu anyishe majitu makole, avuabu bamubambidike mu buana buende. Padi Maweja-Nangila umutumina dikenga, asombe pa nkayende mupuwe talalaa. Atue mishiku panshi, mutekemene ne: Maweja-Nangila neangambuluishe. Afile ditama kudi udi umukuma, nansha mudie bipendu muukute. Bualu Maweja-Nangila katu ubenga muntu tshiendelele. Nansha yeye ukengesha muntu, udi umufuila luse, bualu buimpe buende mbupite bunene. Kena usanka padiye unyingalaja bantu, nansha padiye ubatatshisha. Padibu badiatakaja bena lukuna bonsu ba mu ditunga ku makasa, padibu banyanga buneme bua muntu kumpala kua Mvidi Mukulu Muena kulu, padibu bakosa tshilumbu tshia muntu bibi, Maweja-Nangila kena umona anyi? Nganyi udi mua kutuma diyi musangu amu umue, bualu kuenzekabu? Amu Maweja-Nangila ke udi wenza nanku. Ku bidi Mvidi Mukulu Muena kulu wamba, ke kudi kufumina bionsu, diakabi nansha diakalenga. Kadi muntu udi wabakana bua tshinyi? Nansha yeye ne mibi, ki mbamushipe to! Tudikonkayi menemene bua nsombelu wetu, tupinganayi kudi Maweja-Nangila. Tutendelelayi ne muoyi wetu mujima, tuoluele Mvidi Mukulu wa mu diulu bianza. Tuvua bakutombokele. Kadi wewe Maweja-Nangila kuena mutufuile luse to. Bu muuvua muwule ne tshiji, wewe kutuipata, kutushipa kuyi ne luse. Wewe kuya kule, kusokoma kunyima kua divuba. Nanku kutendelela kuetu kakuvua mua kufika kuudi. Wewe kutuenza bintu bia bukoya, bu bunyawu, munkatshi mua bisamba bikuabu. Baluishi betu bonsu badi babulula mbanga, bua kutukeba matandu. Tshidi tshituindila tuetu: ke bowa ne dijimba, tshinyangu ne dibutuka. Mesu anyi adi apuekesha binsonji bu mayi a musulu, bua dibutuka dia bena tshisamba tshianyi. Mesu anyi adi mpokolu wa mayi adi kaayi akama. Bualu katuena ne dikisha nansha dikese. Ndi ngindila too ne padi Maweja-Nangila winama panshi, bua kutangila ne kumona malu aa. Bualu budi buenzekela nsongakaji ya mu tshimenga tshianyi, budi bunnyingalaja bikole. Bantu badi bankina tshianana bavua bangipate bu nyunyi. Bavua bangele mu tshiina, meme ne muoyi, banteke mabue pambidi. Mayi kubanda, kumpita bule. Meme kudiambila ne: ndi pamue ne kufua. Pamvua panshi mu dijimba, meme kukubikila wewe, Maweja-Nangila. Uvua mungumvue pamvua nkuela lubila: “Kujibiki matshi ebe ku mikemu yanyi ne ku muadi wanyi nansha.” Pamvua mukubikile uvua musemene pabuipi nanyi. Wewe kungambila ne: “Kutshinyi nansha.” Maweja-Nangila, wewe kungakuila, wewe kumpandisha. Maweja-Nangila uvua mumone malu mabi avuabu bangenzele, uvua mukose nsambu yanyi pa yoyi. Uvua mumone muvuabu badisombuele. Uvua mumone bifufu bibi bivuabu bangelele. Maweja-Nangila uvua mumvue bipendu ebi, ne meji mabi avuabu bangelele. Matuku onsu baluishi banyi badi banjana, bangelela meji mabi. Tangila bionsu bidibu benza: badi anu bangela nsenda mu misambu yabu. Maweja-Nangila, wewe neubenzele mudibu bangenzele meme. Neubuikile lungenyi luabu. Mitshipu yebe neibenzele bibi. Neubipate ne tshiji; neubabutule pa buloba. Tshiamu tshia mpawungi etshi tshivua tshimpe, tshiengelela bikole, muditshi tshibuitshidile nunku mmunyi? Mmunyi mudi mabue a tshijila matangalake ku mielelu yonsu ya njila? Bana ba Siyone bavua ne mushinga mukole, bu wa tshiamu tshia mpawungi, mmunyi mudibu babatuila amu mushinga bu wa luesu lua dibumba? Nansha nyama ya mibuabua mene idi ne muoyi wa buledi, yamusha bana bayi mabele. Kadi tshisamba tshianyi tshidi bu mamu wa tshikisu, udi kayi utangila bana bende: bu mudi nyunyi munene wa mikolu mile wa mu tshipela. Ludimi lua bana ba mu diboku, ludi lulamata mu tshilakalaka, bualu badi bafue ne nyota. Bana batekete badi balomba biakudia. Kakuena muntu udi ubapeshabi nansha. Bavua badia bimpe, bakadi bafua ne nzala mu misesu. Bavua badia bimpe, buukuta misangu yonsu, bakadi bangula bintu bia ku dyala. Bubi bua tshisamba tshianyi mbupite bua bena tshimenga tshia Sodome, tshivuabu babutule diakamue, kakuyi bantu basumpakane bua kutshisungidila. Bana ba bamfumu bavua bakenka, bapite neje, bavua bapite mabele ku butoke. Mibidi yabu ivua mimpe, mikunzubile mipite mabue a koraye. Mijilu ya mu mibidi yabu ivua mifikuluke, bu dibue dia safire dia mushinga mukole. Mpindiewu bakadi bafuke fitutuu bu makala. Kabatshiena mua kubamanya padibu bapita mu njila. Badi banyane bikole, buume bu mitshi. Bivua bipite buimpe kufua ku muele wa mvita, pa mutu pa kufua ku nzala, pa mutu pa kulewuka ku tshiyole. Bua tshipupu tshivua tshikuate bena tshisamba tshianyi, bamamu bavua bananga bana babu, bakadi badilambilabu bua kubadia. Tshiji tshia Maweja-Nangila ntshijike. Mvidi Mukulu mmutshileje tshionsu. mMuele kapia mu Siyone, kadi kuosha bitaku biende. Nansha bakalenga ba pa buloba, nansha muntu mukuabu nganyi ne nganyi, kavua mua kuitaba ne: dituku dikuabu muluishi udi mua kubuelela ku biibi bia Yerushalayime nansha. Tshipupu etshi ntshienzeke bua bilema bia bambi, ne bua mibi ya batuangaji. Bavua bashipe bantu bakane munkatshi mua tshimenga. Badi benda babubuta mu njila bu mpofu, mibidi minyanguke ne mashi. Mbakandike bantu bua kulenga nansha ku bilamba biabu. Muaba onsu udibu bafika badi babela bibingu ne: “Umukayi, nuenu nudi bapie mikiya! Kanusemenyi pabuipi netu to. ” Padibu banyema kabena bamanye kudibu baya nansha. Bena bisamba bikuabu badi bababenga, bamba ne: “To, kabasombi muetu munu kabidi nansha!” Maweja-Nangila nkayende ke uvua mubamuangalaje. Kena musue kubamona kabidi. Kabavua banemeka batuangaji, nansha bantu bakulakaje. Tuvua tukengakana ne mesu, tukeba diambuluisha. Kadi, tuetu nansha kudipeta. Tuetu kuindila ne muoyi mujima tshisamba tshivua mua kutusungidila. Kadi nanshatshi kufika. Badi amu batutentekela, katuyi ne mushindu wa kuya ku yetu miaba. Diba dietu ndikumbane. Nshikidilu wetu udi pabuipi. Tukadi tufua! Batukengeshi betu badi ne lubilu lupite lua nyunyi wa tshiminyi udi ubuka mulu. Badi batuipata pa mikuna, batualamina miaba idi kayiyi bantu. Muntu utuvua batekemene, mukalenga uvua Maweja-Nangila mumane kujidila, nyeye utuvua tuamba ne: “Mu bukalenga buende netuikale ne muaba munkatshi mua bisamba bikuabu”, monayi, nyeye ewu bamukuate mu dijimba dia muluishi! Nusanke, nutshionkomoke nuenu bena Edome, nuenu badi basomba mu ditunga dia Use! Kadi dikopu dia tshiji nedifike kunudi nuenu kabidi! Nenudinue! Nedinukuate! Nenusombe butaka! Nuenu bena Siyone, tshibawu tshienu tshionsu ntshijike. Kabena baya nenu kabidi mu ditunga dia bende nansha. Kadi nuenu, bena Edome, Maweja-Nangila neanunyoke bua bilema bienu, neasokolole malu enu mabi. Maweja-Nangila, kupu muoyi malu adi matuenzekele. Tangila, umone mudibu batupenda. Bintu bietu bia bumpianyi mbabinyenge kudi bantu bakuabu. Nzubu yetu mbayangate kudi bantu benyi. Batatu mbafue. Mpindiewu tudi bashale bana ba nshiya. Bamamuetu mbashale bakaji bakamba. Tukadi tusumba mayi a kunua mu biina bietu, tufuta bua kuangula nkunyi yetu. Badi batukengesha badi batulonda. Tudi bapungile, kadi katuena ne dikisha to. Bua kudia kuukuta, tudi tuoluela bena Ejipitu ne bena Ashure tshianza. Bankambua betu bavua benza bibi, mbamane kufua. Kadi tuetu ke badi bambule bujitu bua malu abu mabi. Bapika ke badi bamfumu betu. Kakuena muntu nansha umue udi mua kutupikula ku bianza biabu. Bua kupeta tshiakudia, tudi tudiela mu njiwu ya lufu mu bipela mudi bantu basombela ne bia lufu ku bianza. Bua nzala mikole idi itusuma, dikoba dietu didi dituosha bu dia bantu badi mu tshikutu tshia kapia. Badi babuelela bakaji ba mu Siyone mu nzubu ku bukole, banyanga nsongakaji ya mu bimenga bia Yuda itshidi tumama. Bavua bakuate balombodi ba mu bukalenga babowe. Badi babenga kunemeka bakulu ba ditunga. Bansongalume badi bambula dibue dia tshipelelu, bana ba balume badi batetuka, bua bujitu bua nkunyi. Bakulu ba ditunga kabatshiena basomba mu tshipangu bua kufila lungenyi. Bansongalume mbalekele kuimba nzenze yabu. Muoyi wetu kawena ne disanka. Tshianga tshituvua tutua ntshiandamuke madilu. Buneme buetu mbujike! Tudi ne diakabi, bualu tuvua benzele Maweja-Nangila bibi. Muoyi wetu udi usama munda, mesu etu adi muwule ne binsonji, bualu mukuna wa Siyone mmukudimuke tshipela, mmuandamuke tshisombelu tshia nyama ya mibuabua. Kadi wewe, Maweja-Nangila, udi mukalenga bua kashidi, udi mfumu kashidi ne kashidi tshiendelele. Neutupue muoyi, neutubenge matuku onsu atutshidi ne muoyi panu anyi? Utupingaje kuudi, Maweja-Nangila, bua tupingane kuudi bulelela. Utuakajile nsombelu wetu, bu muvuaye bangabanga. Neutubengelemu kashidi anyi? Mu matuku atanu a ngondu muinayi wa tshidimu tshianyi tshia makumi asatu, meme Yezekiyele, muana wa mutuangaji Buzi, mvua musombe munkatshi mua bena tshimuangi ba bena Yuda, batata ku muelelu wa musulu wa Kebare. Meme kumona diulu diunzuluka, Maweja-Nangila undeja malu. Tshidimu atshi, tshivua tshitanu katshia mukalenga Yowakine wabuela mu bupika. Nanku matuku atanu a ngondu, kuine aku, mu ditunga dia Babilone, ku muelelu wa musulu wa Kebare, Maweja-Nangila kungambila malu. Meme kumtua bukole buende pambidi panyi. Bimvua mumone mbiebi: lupepele lukole lua mvunde, luvua lufumina ku mutu wa ditunga, lusaka dituba dinene dinyungulukila kudi bukenke. Mu divuba amu mutua mupatuka miele ya mvula. Munkatshi mua divuba edi, muvua kapia katema bu tshiamu tshiengelela. Munkatshi mua kapia aka, meme kumona bu nyama inayi, kadi mifuanangane ne bantu. Nyama yonsu itua ne mpala inayi, kabidi ne mapuapua anayi. Mikolu yayi itua milulame. Makasa ayi avua mafuanangane ne bikonu bia muana wa nyama wa ngombe, bikenke bu tshiamu tshikunze tshiengulula. Muinshi mua mapuapua ayi, meme kumona bianza binayi bia bantu, muinshi mua dipuapua dionsu muikale tshianza. Bianza, mpala ne mapuapua bia nyama ayi bivua bitangila ku nseke inayi ya buloba. Nsongu ya mapuapua itua milengangane. Nyama eyi ivua yenda kumpala yonsu pamue buludi, mubidi wayi kauyi ukudimuka. Nyama yonsu ivua ne mpala ya mushindu ewu: mpala wa muntu, wa nyama wa ntambue ku dia balume, wa nyama wa ngombe ku dia bakaji, ne mpala wa nyunyi wa tshiminyi. Mapuapua ayi abidi avua muolole mulu matuangane, mapuapua makuabu abidi avua mabuikile mibidi yayi. Nyama yonsu uvua wenda kumpala amu buludi. Bu muvua mpala inayi itangila ku nseke inayi ya buloba, nyama ivua mua kuya kumpala kudiyi misue ku luseke luonsu, kayiyi ikudimuna mubidi. Munkatshi mua nyama inayi, muvua mumueneka bu makala a kapia akenka, bu bimunyi. Kapia kavua kakole, kavua kapenya. Nyama ayi ivua inyema lubilu lukole, itua ipingana ne lubilu bu lua kapia ka nkuba. Pamvua nkenketa nyama ayi, meme kumona ku luseke lua yonsu, nkata wa ndundu mutue ne panshi. Mubidi wa nkata uvua wengelela bu dibue dia mushinga mukole. Nkata yonsu ivua mushindu umue, imueneka bu mudi nkata mitshiamakane. Nkata ivua mua kuya ku nseke yonsu inayi, kayiyi inyunguluka. Butumbuke buayi buvua bukuatshisha bowa, mesu avua ku nseke yonsu ya nkata. Pavua nyama isemena, nkata ivua yenda isemena ku luseke luayi. Pavuayi ibuka mulu, nkata ivua kabidi ibuka mulu. Nyama ivua iya muaba onsu mmayi misue; nkata ivua ilonda musangu umue, bualu nyama ivua iludika nkata ya ndundu. Nanku, pavua nyama isemena kumpala, imana kaba kamue, nansha ibuka mulu, nkata ivua yenza nanku pamue, bualu nyama ivua iludika nkata. Pa mitu ya nyama inayi ayi, pavua tshintu bu tshisasa tshia tshijengu, tshikenka bu mudi mabue a mushinga mukole. Muinshi mua tshisasa atshi, nyama yonsu uvua muolole mapuapua abidi matuangane ne a nyama mukuabu. Mapuapua makuabu abidi avua mabuikile mubidi. Pavua nyama yenda, meme kumvua mutoyi wa mapuapua anu bu mutoyi wa mayi manene akungula, nansha bu mudi dikubakuba dikole dia Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, nansha bu mudi mutoyi wa bena mvita bapite bungi. Pavua nyama imana, ivua ipuekesha mapuapua ayi. Pa mutu pa tshisasa tshinene atshi tshivua tshibuikila mitu ya nyama ayi, pavua kabidi mutoyi. Pavua kabidi dibue dia mushinga mukole dia Safire, divuabu basonge bu nkuasa wa bukalenga. Pa mutu pa nkuasa wa bukalenga apu, pavua pamueneka bu muntu. Meme kumona mubidi wende ukenka bu tshiamu tshiengelela, munyungulula kudi kapia. Kulu ne kuinshi kua tshimonu tshiende, kuvua kapia kavua katema bikole. Bukenke buvua bunyungulule kapia buvua bu muanzankongolu udi ukenka dituku dia mvula. Ke muvua butumbi bua Maweja-Nangila bumueneke. Musangu umvua mubumone, meme kudiela mpala panshi. Pashishe meme kumvua diyi dingambila malu. Mvidi Mukulu kungambila ne: — Muntu, juka, ndi musue kukuambila bualu. Pawaye wamba bualu abu, Mueyelu wa Mvidi Mukulu kuntulukila, kungimanyika kulu. Meme kumvua uvua ungakuisha, ungambila ne: — Muntu, ndi nkutuma kudi bena Izrayele. Bantu abu mbantombokele. Badi anu bambenga bu muvua bankambua babu bambenga. Nanku, ndi nkutuma kudi bantu aba ba tshitunu ne muoyi mupape. Neubambile ne: “Telejayi bidi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu unumanyisha.” Diba adi, nansha bobu bakuteleje, nansha kabayi bakuteleje, bualu mbantu ba tshitunu, kadi nebamanye ne: muambi udi munkatshi muabu. Wewe Yezekiyele, kubatshinyi, kutshinyi nansha bidibu bamba to. Nebakukandike bua kuakula. Neusombe munkatshi mua meba a mingonga, ne mua tuminyiminyi. Kadi, kutshinyi miaku ya bantu aba, nansha bidibu benza, bualu mbantu ba tshitunu. Neubambuluile bionsu bindi nkuambila ebi, nansha bobu bakuteleje, nansha kabayi bakuteleje, bualu mbantu ba tshitunu. Kadi wewe Yezekiyele, kulondi tshitunu tshiabu to. Uteleje anu tshindi nkuambila. Ubulule mukana, udie tshionsu tshindi nkupesha bua kudia. Nanku, meme kumona tshianza tshingoluela, tshitua ne mukanda mutunga. Tshianza tshitua tshivungulula mukanda kumpala kuanyi. Bavua bafunde miaku mu nseke yonsu ibidi ya mukanda. Batua bafundemu miadi ya madilu, miyenga ne mikemu. Utua ungakuisha kungambila ne: — Wewe, muntu, diaku mukanda undi mukutuadile ewu. Pashishe, uye kuambila bena Izrayele malu. Meme kubulula mukana. Kundishaye mukanda awu. Kungambilaye kabidi ne: — Muntu, diaku mukanda undi nkupa ewu ukute difu tente. Meme kuudia. Utua musheme mukana muanyi bu buitshi. Pashishe kuambaye tshiakabidi ne: — Yezekiyele, juka, uye kudi bena Izrayele, ubambile miaku yanyi. Tshiena nkutuma kudi bantu badi bakula muakulu wa benyi uudi kuyi umvua. Kadi ndi nkutuma kudi bana benu bena Izrayele. Bu meme mukutume kudi bisamba bivule bia bantu benyi badi bakula muakulu mukole, uudi kuyi nansha mua kumvua, bantu abu batua mua kukuteleja. Kadi bena Izrayele kabena mua kukuteleja to. Bualu kabena basue kunteleja meme. Badi bantu ba tshitunu, badi ne muoyi mupape. Kadi nenkupeshe tshitunu tshikole bu tshiabu, ne muoyi mupape bu wabu. Newikale ne bukole bu bua dibue dia mbongo, didi dikole dipite lubuebue. Kadi kuikadi ne bowa, kubatshinyi. Vuluka mudibu bantu ba tshitunu. Pashishe kungambilaye ne: — Yezekiyele, ungunzuluile muoyi webe, ne matshi ebe. Uteleje bionsu bindi nkuambila, ubivuluke bimpe. Pashishe, uye kudi bantu ba mu tshisamba tshienu, badibu bakuate munemu mu bupika. Ubambile ne: “Telejayi bidi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wamba.” Ubambile nanku, nansha bakuteleje, nansha babenge kukuteleja. Nanku, Mueyelu wa Mvidi Mukulu kungambula pa buloba. Meme kumvua panyima panyi tshiona tshikole tshia diyi, diamba ne: “Tutumbishe Maweja-Nangila, muaba udiye uleja butumbi buende!” Meme kumvua kabidi mutoyi wa mapuapua a nyama avua atutakana, ne mutoyi wa nkata ivua ku luseke luayi. Bivua bienza mutoyi munene bu wa tshikumina. Mueyelu wa Mvidi Mukulu uvua mungambule pa buloba, muye nanyi. Bukole bua Maweja-Nangila buonsu buvua bumbuele munda, tshiyi mua kubenga. Ke meme kudiunwua mubungame, mudiumvue bibi. Meme kufika ku Tele-Abibe, pabuipi ne bantu bavua basombe mu bupika, ku muelelu wa musulu wa Kebare. Meme kushala nabu matuku muanda mutekete, muikale nzakala, tshiyi mumanye tshia kuenza. Matuku muanda mutekete mamane kupita, Maweja-Nangila kungambila ne: — Muntu, ndi nkuteka mutentekedi bua kudimuja bena Izrayele. Neuteleje miaku yanyi. Neuyimanyishe bena Izrayele bua badimuke. Meme mukuambile ne: muenji wa bibi ukadi pa kufua, wewe kuyi mudimuje muntu awu bua alekele ngenzelu yende mibi, ashale ne muoyi, nanku muntu awu neafue bua bubi buende, kadi nenkuase wewe tshilumbu tshia lufu lua muntu awu. Kadi wewe mumudimuje, yeye mubenge kulekela bilema biende ne ngenzelu yende mibi, neafue bua mibi yende. Kadi wewe neushale ne muoyi. Muntu muakane meme mumutete, kadi yeye kulekela buakane, kuenza bibi, nealue bua bubi buende. Wewe kuyi mumuleje njiwu, nealue bua bubi buende. Tshiena mvuluka kabidi malu mempe avuaye wenza ku kale. Kadi wewe nenkuase tshilumbu tshia lufu luende. Kadi wewe mudimuje muntu muakane bua alekele bibi, yeye muitabe bua kubilekela, neashale ne muoyi bualu bua mibelu yebe. Nanku wewe pebe kuakufua to. Bukole bua Maweja-Nangila kuntulukila kabidi. Kungambilaye ne: — Juka, uye mu tshibandabanda, nenkuambilemu bualu. Meme kupueka mu tshibandabanda. Butumbi bua Maweja-Nangila kumuenekamu, bu mumvua mumane kubumona ku muelelu wa musulu wa Kebare. Meme kutua mpala panshi. Nanku, Mueyelu wa Mvidi Mukulu kumbuela munda, kungimanyika. Maweja-Nangila kungambila ne: — Ndaku, udinjidile mu nzubu muebe. Muaba awu, Yezekiyele, nebakusuike mionji bikole, kuyi mua kupatuka pambelu to. Nendamakaje ludimi luebe mu tshilakalaka, ushale kamama, upange bukole bua kubela bantu bena tshitunu aba. Kadi, pandi musue kukuambila bualu bua kumanyisha bantu, nenganyishe bua wewe kuakula tshiakabidi. Nanku neubamanyishe ne: “Telejayi bidi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wamba.” Bamue bantu nebateleje, banga nebabenge mua kuteleja, bualu mbantu ba tshitunu. Maweja-Nangila kuamba kabidi ne: — Muntu, ambula didiotu dia buloba, uditeke kumpala kuebe. Uzole pa didiotu apu tshimenga bu tshia Yerushalayime. Pashishe, uleje mudibu batshiluisha. Wimbe mukidi, wele mushiki wa buloba, wele mualu wa mvita, unyungulule tshimenga ne matempu a mvita. Pashishe wangate tshitata tshia tshiamu, utshiteke bu tshimana pankatshi pebe ne pa tshimenga. Utangile tshimenga: utshiluishe wewe mene. Ke muudi mua kuleja bena Izrayele malu bua kubadimuja. Diba adi, uladile ku lubadi lua dia bakaji. Paudi ulala nanku, neutuale bubi buonsu bua bena mu bukalenga bua Izrayele. Newambule bujitu ebu pambidi pebe. Ndi nteka bujitu ebu pambidi pebe matuku bungi bumue ne bidimu bivua bena Izrayele benza bibi. Nanku neushale mu dikenga matuku 390. Ku ndekelu kua tshikondu atshi, ukudimuke ku lubadi lua dia balume. Bubi buonsu bua bukalenga bua bena Yuda, ubutuale pambidi pebe matuku makumi anayi. Ndi nteka bujitu ebu pambidi pebe, matuku bungi bumue ne bidimu bivua bena mu bukalenga bua Yuda benze bibi. Pashishe, utangile ku Yerushalayime udibu baluisha. Ukanyine tshimenga atshi, utshimanyishe mundi ne bua kutshibutula. Meme nenkusuike ne mionji, kuyi mua kukudimuka ku lubadi lukuabu, too ne ku diba diudi ukumbaja matuku a kuluisha tshimenga. Wangate ntete ya kuenza bukula ya mishindu mishilangane, nkunda, ne mponda. Ubondakaje bionsu abi mu luesu, wenza diampa. Diampa adi nedikale tshiakudia tshiebe mu matuku 390 audi muladile ku lubadi lumue. Neudie ku dituku ku dituku biakudia bia grame 250, kuyi upeta tshintu tshikuabu dituku adi. Neunue ku dituku anu litre umue wa mayi. (Biakudia biebe nebikale bungi bua momumue dituku dionsu.) Biakudia abi nebikale mushindu wa tukata tua bukula bua orje. Utemeshe kapia ne bunyawu bua muntu. Ulambe biakudia abi bantu batangile. Maweja-Nangila kuamba kabidi ne: — Ke muikale bena Izrayele badia biakudia bidi bipie mikiya mu matunga andi mbipata. Meme kuela diyi ne: — Eyi! Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, meme katshia tshiena muanji kupia mikiya musangu nansha umue to. Bituadije ku buana buanyi, tshiena muanji kudia munyinyi wa nyama mudifuile, nansha mushipa kudi nyama mukuabu wa tshisuku to. Munyinyi udi mupie mikiya ki mmuanji kubuela mukana muanyi to. Maweja-Nangila kungandamuna ne: — Nanku ndi nkuambila ne: kuangatshi kabidi bunyawu bua muntu to. Wangate bunyawu bua nyama wa ngombe, ulambilepu biakudia biebe. Kuambaye kabidi ne: — Yezekiyele, udi mumone ne: ndi musue kunyanga mampa onsu adi bena Yerushalayime balame. Bantu nebapime biakudia biabu, nebapime ne mayi a kunua. Nebazakale, bualu nebikale ne lutatu lukole bua kupeta biakudia. Kabakuikala ne mampa ne mayi a kunua bikumbane to. Muntu yonsu neunwue amu dikenga. Bantu nebabutuke bua bubi buabu. Mvidi Mukulu kungambila ne: — Muntu, angata muele mutue, udibeye nawu nsuki ne miedi. Pashishe upime bujitu bua biwikala mudibeye abi. Ubitapulule mu bisumbu bisatu. Padi matuku a kuluisha tshimenga ajika, oshile nsuki ya mu tshisumbu tshimue mu kapia, munkatshi mua tshimenga. Wangate ya mu tshisumbu tshibidi, uyikose ne muele webe awu, uyimiamine miaba yonsu ku mpenga kua tshimenga. Tshisumbu tshia ndekelu, umuangalaje nsuki yatshi mulu mu lupepele. Meme Maweja-Nangila nenyipate ne muele wanyi. Pashishe wangata nsuki mikese, uyiteke mu tshibombi tshia bilamba biebe. Ku nsuki ayi kabidi, wangate nsuki mikese uyele mu kapia, uyoshe. Neyilunduke kapia kakole; nekatampakene bena Izrayele bonsu. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi ngamba ne: “Ke muenzelabu Yerushalayime, tshimenga tshindi muteke munkatshi mua bisamba, tshinyungulula kudi matunga a bantu benyi. Bena tshimenga etshi mbabenge meyi ne mikandu bimvua mubambile. Bavua benza kabidi bibi bivua bena mutumba nabu kabayi mua kuenza. Badi bantu ba muoyi mubi, bapite matunga avua mabanyungulukile ku bubi. Bualu kabena bitabe ku mikenji yanyi, mbabenge kulonda meyi anyi. Nanku, meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi mbambila ne: nudi benze bibi bipite bidi bantu badi banunyungulukile kabayi benza. Kanuena balonde mikenji yanyi, kanuena bakumbaje meyi anyi. Kadi nudi balonde amu meyi a bisamba bidi nenu mutumba. Nanku, ndi nnujadikila ne: nuenu bena Yerushalayime, nennuluishe panyi; nennunyoke munkatshi mua tshimenga, bantu ba bisamba bikuabu batangile. Nennunyoke mushindu undi tshiyi muanji kunyoka bantu, tshiyi mua kubanyoka kabidi musangu mukuabu. Bualu binuvua benze bivua bibi bipite. Mu tshimenga, baledi nebadie bana babu, bana nebadie baledi babu. Nennunyoke. Badi bashale ne muoyi nembatangalaje bonsu ku nseke yonsu inayi. “Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu udi ne muoyi, ndi nnumanyisha ne: nudi banyange nzubu wanyi ne ditendelela dienu dibi, kabidi ne mpingu yenu indi mubenge. Nanku meme nennubutule, tshiyi nnufuila luse. Tshiena mua kunushiya ne muoyi to. Tshia bisatu tshia bantu ba kunudi netshifue ku disama dia tshiambu, nansha ku tshiyole tshia nzala, munda mua tshimenga. Tshia bisatu tshikuabu netshifue ku muele wa mvita, ku mpenga kua tshimenga. Tshia bisatu tshia ndekelu nentshitangalaje ku nseke inayi ya buloba, ntshilondakaja ne muele wa mvita. Nennuenzele mudi tshiji tshianyi tshingambila. Nennusombuele too ne pajika tshiji tshianyi tshionsu. Nanku nenujadike ne: Meme Maweja-Nangila mvua munuambile malu, bualu butomboji buenu kabuena bundengelela to. Bantu ba matunga adi manunyungulule, ne bonsu badi bapitshila muaba awu, nebamone mundi munyange tshimenga tshia Yerushalayime tshishale tshintu tshianana. Nennyoke tshimenga tshia Yerushalayime ne tshiji tshikole. Nentshikengeshe, ntshitandishe bikole! Nanku bantu badi ku nseke, nebaseke tshimenga etshi, batshipenda. Padibu batshivuluka, nebakuatshike bowa. Nenuikale tshilejilu tshia kubabela natshi. Meme Maweja-Nangila, ndi nnujadikila bualu ebu. “Nennutumine tshiyole tshia nzala bua kunubutula. Nzala yenu neyinukengeshe, bu mudi mikete mitue ikengesha bantu, ibashipa. Nennyange mampa anudi balame, bua nufile ne nzala. Nennutumine tshiyole tshia nzala ne nyama ya lonji, bua bibutule bana benu. Disama dia tshiambu, tshinyangu, ne mvita, neanubutule. Meme Maweja-Nangila ndi nnujadikila bualu ebu.” Maweja-Nangila kungambila ne: — Muntu, tangila ku mikuna ya mu Izrayele, umanyishe bantu badiku tshindi nkuambila! Bantu badi basomba ku mikuna minene ne mikese, mu bibandabanda ne mu mpongu, bakuteleje. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi mbambila ne: “Nennutumine mvita bua kunyanga miaba yenu inudi nutendelela mvidie. Nebanyange bilambuilu bienu. Nebazaze mbabula yenu inudi nuoshila manananshi. Bantu ba bungi ba munkatshi muenu nebafuile kumpala kua mvidie yenu mibi. Nengimanshe bitalu bia bena Izrayele panshi kumpala kua mvidie yabu. Nengele mifuba yabu ku nseke yonsu ya bilambuilu biabu. Miaba yonsu inudi nusomba, nebabutule bimenga bienu. Miaba yenu ya kutendelela neyishale munda mutupu. Bilambuilu bienu nebinyanguke, bishale bintu bia tshianana. Nebazaze mpingu yenu, bayumbushe. Nebanyange mbabula yenu ya kuoshila manananshi. Bintu bionsu binudi benze nebijimine. Bantu ba bungi ba kunudi nebafue. Nanku nenujadike ne: meme ndi Maweja-Nangila. Kadi bantu bakese ba kunudi nembasungidile, nembapandishe ku mvita. Nembatume mu matunga a bantu benyi. Nebanwuluke munkatshi mua bisamba mudibu basombela mu bupika. Nebakuluke mumvua mubanyoke, bualu muoyi wabu uvua mumbenge. Bavua banange, batangile anu mvidie ya tshianana. Diba adi nebanyingalale bikole, nebadiwule bua malu mabi avuabu benza. Nebajadike ne: meme Maweja-Nangila pamvua mubambile bua kubatumina makenga, tshivua mbashima to. Bualu makenga ke adibu nawu lelu!” Maweja-Nangila Mvidi Mukulu udi wamba ne: “Kanutekemenyi kabidi to. Nutue mikuma panshi, nuele mbila bua kudiwula malu mabi onsu adi bena Izrayele benze. Nebafuile mu mvita, ku tshiyole tshia nzala, ne ku disama dia tshiambu. Bantu badi mitantshi mile, nebafue ku disama dia tshiambu. Badi pabuipi, nebafue ku mvita. Badi bashale ne muoyi mu tshimenga tshidibu baluisha, nebafue ku nzala. Nembenzele mudi tshiji tshianyi tshingambila. Bitalu biabu nebishale panshi munkatshi mua mpingu yabu, ne ku nseke yonsu ya bilambuilu biabu, ku nsongu ya mikuna minene ne mikese, muinshi mua mitshi idi ne mabeji mabishi mapite bungi, ne ku miaba mikuabu yonsu idibu balambuila mvidie yabu milambu. Nanku muntu yonsu neashindike ne: meme ndi Maweja-Nangila. Nembaleje bukole buanyi. Nennyange ditunga diabu, nembutule bantu badi basombamu, biangatshile ku luseke lua ku tshipela tshidi kuinshi mu ditunga, too ne ku tshimenga tshia Ribla tshidi ku mutu wa ditunga. Bantu bonsu nebajadike ne: meme ndi Maweja-Nangila.” Maweja-Nangila kungambila ne: — Muntu, teleja bindi meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ngambila bena Izrayele: “Nshikidilu wafiki, ku nseke yonsu inayi ditunga dijima nedibutuke. Mpindiewu nenufue. Nennunyoke mudi tshiji tshianyi tshingambila. Ndi musue kunulumbuluisha, ne kunufuta bua malu mabi mapite anudi benze. Tshiena mua kunufuila luse, nansha kulengulula bilema bienu to. Nennunyoke bua bibi bionsu binudi nuenza kanuyi nupungila! Nenku nenujadike ne: meme ndi Maweja-Nangila. “Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi ngamba ne: dikenga nedifike, dikenga dinudi kanuyi banji kumona! Kuajiki! Nshikidilu wenu udi wenda usemena pabuipi. Wafiki. Mpindiewu udi pambidi penu. Nuenu bena ditunga, mbamane kulongolola kabutu kenu. Tshikondu tshia ndekelu tshikadiku! Dituku dia tshilumbuluilu dikadi pabuipi. Pa mikuna mbila ya disanka neyijike. Bowa nebubuele miaba yonsu. Mpindiewu, tshiena mua kunengakana kabidi to. Nennunyoke mudi tshiji tshianyi tshingambila. Nennulumbuluishe, nnunyoke bilondeshile malu enu mabi anudi benze. Tshiena mua kunufuila luse, tshiena mua kulengulula bilema bienu. Nennunyoke bua bibi bienu bionsu binudi nuenza kanuyi nupungila. Nanku, nenujadike ne: ke meme Maweja-Nangila udi ununyoka. “Monayi mudi dituku dia tshilumbuluilu difika. Kabutu nekafike. Nudi anu nukengeshangana, nudi anu nuditambisha. Tshinyangu tshidi bu mukombu wa kutuuta nawu. Kakuakushala muntu nansha umue, nansha nuenu bungi kayi. Bukole buenu ne lumu luenu, nebijimine. Nshikidilu wafiki. Dituku dia tshilumbuluilu didi pabuipi. Basumbi ba bintu kabena mua kusanka, nansha basumbishi ba bintu kabena mua kunyingalala, bualu ndi mufikile bantu bonsu munda. Musumbishi wa bintu, nansha yeye mushale ne muoyi, kakupeta tshiakabidi bintu bivuaye musumbishe to. Bualu malu avuabu baleje, bamanyishe bantu neenzeke. Bantu bonsu nebabutuke. Bu mudi bonsu benze bibi, bonsu nebafue. Nansha bobu bela mpungi, balongolole mvita, muntu nansha umue kena uya ku mvita, bualu ndi mufikile bantu bonsu munda.” “Mvita neikale mu misesu. Disama dia tshiambu ne tshiyole tshia nzala nebikale mu nzubu ya bantu. Bantu nebafue ku mvita mu mpata. Mu tshimenga nebafue ku nzala ne ku masama. Bantu bikale bapanduke nebanyemene mu mikuna. Bu nyunyu ya nkudimba idi idila, nebatue mikemu bua bilema biabu. Bianza biabu nebilembelele, kabiyi ne bukole. Binu biabu nebitutakanangane. Nebasukuile mu bilamba bua bowa. Nebavuale bilamba bikayapale. Luzakalu nelubakuate. Bundu budi bumuenekela pa mpala yabu. Nebakungule bonsu mu mitu yabu. Nebimanshe tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole mu misesu. Biamu biabu bia mpawungi nebabiele mu dyala, bishale bintu tshianana. Bualu tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, nansha tshiamu tshia mpawungi, kabiena mua kubasungidila, dituku didi Maweja-Nangila uleja tshiji tshiende. Kabiena bibapetesha tshiakudia, nansha tshintu tshikuabu tshidibu bajinga. Bualu tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, ne tshiamu tshia mpawungi, ke bivua bibafikisha ku bubi. Bavua baditambisha bua bintu bia mushinga bivuabu nabi. Bavua benza nabi mpingu ya kutendelela nayi mvidie mibi ya patupu. Ke padi Maweja-Nangila wamba ne: Biamu biabu ebi nebaatangile bu bintu bidi bikuatshisha muenge. Nenganyishe bua bantu benyi bapawule bubanji buabu. Bantu babi nebanyange bionsu, nebapawule biuma biabu, baye nabi. Nansha bantu banyanga biuma bidi mu nzubu wanyi, nansha bivi babuela mu nzubu, bamunyanga, tshiakuenza bualu nansha bumue. Longolola lukanu. Bualu bashipianganyi badi mu ditunga tente. Mu tshimenga mmuwule tente ne bena tshinyangu. Nembikidishe bantu ba tshikisu, bua babuele mu nzubu yabu mimpe, basombemu. Nansha bilobu mene nebitekete mu maboku, padi baluishi banyanga miaba yabu idibu batendelela. Bowa bunene nebubakuate. Nebakebe muaba wa ditalala, bapange. Nenukenge anu kukenga. Nebanumanyishe anu ngumu mibi. Nebasengelele muambi bua abaleje malu atshidi kumpala, kadi kakubalejawu to. Mutuangaji kakuikala ne bualu budiye mua kulongesha. Bakulu kabakusa kabidi ngenyi. Mukalenga wa ditunga neabuele mu madilu. Muana wa mukalenga kakutekemena tshintu. Bantu ba mu ditunga nebazakale. Nembanyoke bilondeshile mudi nsombelu wabu mubi. Nembalumbuluishe tshiyi ne luse, amu muvuabu balumbuluishe bantu. Nanku nebajadike ne: meme ndi Maweja-Nangila.” Mu tshidimu tshisambombu tshitua bena Izrayele mu bupika, mu matuku atanu a ngondu muisambombu, bakulu ba bena Yuda batua bafike kuanyi bua kunsombesha. Diakamue bukole bua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu kuntulukila muaba awu. Meme kumona tshintu tshifuanangane ne muntu. Muinshi mua tshimonu tshia tshintu atshi, meme kumona mubidi watshi umueneka bu kapia, ku mutu kua tshimonu tshia tshintu atshi, kuvua bu butoke bufuanangane ne tshiamu tshikunze tshibalakana bikole. Tshintu atshi kuolola tshintu bu tshianza, kunkuata ku nsuki. Nanku, pavua Mvidi Mukulu undeja bionsu ebi, meme kumvua Mueyelu wende ungambula mulu mu kapepe, kuya kuntuluila mu Yerushalayime. Uvua muntuluile munda mua tshimenga, pabuipi ne tshiibi tshia tshimenga tshidi luseke lua ku mutu, muaba uvuabu bateke kabidi lupingu ludi lufikisha Mvidi Mukulu munda. Butumbi bua Mvidi Mukulu wa Izrayele kumuenekela muaba awu, anu bu mumvua mubumone mu tshibandabanda. Mvidi Mukulu kungambila ne: — Yezekiyele, tangila ku luseke lua ku mutu wa ditunga. Meme kutangila ku luseke alu. Ku mutu kua tshiibi, kuvua tshilambuilu. Meme kumona lupingu ludi lufikisha Maweja-Nangila munda ku mushiku udi mutangilangane ne tshilambuilu. Mvidi Mukulu kuamba ne: — Yezekiyele, udi mumone bimpe bidi bienzeka ebi anyi? Bena Izrayele badi benza malu mabi mapite adi mua kungumushisha mu muaba wanyi wa tshijila. Kadi, neumone malu mabi makuabu mapite. Kungambulaye bua kuya nanyi ku tshiibi tshidi mu lubanza lua pambelu pa nzubu wa Mvidi Mukulu. Muaba awu meme kumona disosu mu tshimana. Mvidi Mukulu kungambila ne: — Yezekiyele, diundisha disosu didi ku tshimana. Meme kudidiundisha, kuenza disosu dinene. Mvidi Mukulu kuamba ne: — Buelela mu tshimana, umone malu mabi mapite andi meme mubenge, kadi adi bantu aba benza muaba ewu. Meme kubuelela mu tshimana, kumona nseke yonsu muvua bantu bazole bimfuanyi bia bilandadi ne bia nyama mibi mikuabu ku bimana. Bavua bazolepu mpala ya mvidie yonsu idi bena Izrayele batendelela. Bakulu makumi muanda mutekete ba bena Izrayele bavua bimane kumpala kua bimfuanyi abi. Ku bakulu aba, kuvua Yazaniya, muana wa Shafane. Mukulu yonsu uvua mukuate ku tshianza mbabula wa kuoshila manananshi. Muinshi wa musenga wa kamonya uvua ubanda mulu. Mvidi Mukulu kunkonka ne: — Yezekiyele, udi mumone bimpe bidi bakulu ba bena Izrayele benza mu musokoku, muntu yonsu udi ku muaba udi bimfuanyi bia mvidie wende. Badi basue kudibingisha, bamba ne: “Maweja-Nangila kena mutumone to. Mmumane kumuangala mu ditunga.” Maweja-Nangila kuamba kabidi ne: — Neumone mudibu benza kabidi malu mabi makuabu, mapite wowu aa ku bubi. Maweja-Nangila kuya nanyi too ne ku tshiibi tshidi ku nzubu wende luseke lua ku mutu. Bakaji bavua muaba awu, badila mvidie uvua mufue, dina diende Tamuze. Mvidi Mukulu kunkonka ne: — Yezekiyele, udi mumone bimpe bionsu ebi anyi? Neumone kabidi malu mabi makuabu. Mvidi Mukulu kungambula, kuya nanyi too ne mu lubanza lua munda mua nzubu wende. Ku tshibuelelu tshia nzubu wa Mvidi Mukulu pankatshi pa lutanda ne tshilambuilu, pavua bantu balume bu makumi abidi ne batanu. Bavua bela nyima ku nzubu wa Mvidi Mukulu, batangile luseke ludi diba dipatukila. Bavua batua binu bua kukukuila diba. Mvidi Mukulu kunkonka ne: — Yezekiyele, udi mumone bionsu ebi anyi? Kadi bena Yuda kabena benza bibi bindi mubenge amu muaba ewu to. Badi bakengesha bantu nabu mu ditunga dijima. Tangila mudibu bampenda muabu muonsu. Badi badiela tshisosa nkayabu mu diulu. Nanku, nemfike munda, nembanyoke ne tshiji tshikole. Tshiena mua kubafuila luse, tshiena mua kulekela bilema biabu to. Nansha bobu bela mbila, balomba bua meme kubambuluisha, tshiakubateleja nansha. Pashishe, meme kumvua Maweja-Nangila wela diyi dikole, umanyisha bantu ne: — Luakunuayi, nuenu bonsu badibu batume bua kuya kunyoka tshimenga! Muntu yonsu afike ne tshiende tshia mvita mu bianza. Nanku meme kumona bantu balume basambombu bapatukila mu tshiibi tshia nzubu wa Mvidi Mukulu tshidi luseke lua ku mutu menemene. Muntu yonsu uvua ne tshiende tshia mvita mu bianza. Munkatshi muabu muvua muntu umue muvuale bilamba bia buanda bua ndanda. Muntu awu uvua mupayika ku mikaba kabuta kavua ne bintu bia kufunda nabi. Bonsu kusemena, kuimana pabuipi ne tshilambuilu tshienza ne tshiamu tshikunze. Butumbi bua Mvidi Mukulu wa Izrayele, buvua budileja pa tshibidilu ku mutu kua bakerubine, kubuka muaba awu, kuya kuikila panshi pa tshibuelelu tshia nzubu wa Mvidi Mukulu. Maweja-Nangila kubikila muntu uvua muvuale bilamba bia buanda bua ndanda, mupayika ne kabuta ka bintu bia kufunda nabi. Maweja-Nangila kumuambila ne: — Endakana mu tshimenga tshijima tshia Yerushalayime. Ufunde tshimanyinu pa mpala ya bantu bonsu badi badila, banyingalala bua malu mabi onsu adi bantu benza mu tshimenga etshi. Pashishe, meme kumvua Maweja-Nangila wambila bantu bakuabu batanu aba ne: — Londayi muntu ewu mu tshimenga, nushipe bantu bonsu badi basombamu. Kanubafuidi luse, kanushiyi muntu ne muoyi nansha. Nushipe bakulakaje, bansongalume ne bansongakaji, bana ne bakaji. Kadi kanulengi bantu badi ne tshimanyinu pa mpala. Nutuadije kushipa bantu badi mu nzubu wanyi wa tshijila ewu. Kutuadijabu kushipa bakulu bavua bimane kumpala kua nzubu wa Mvidi Mukulu. Nanku, Maweja-Nangila kubambila ne: — Nunyange nzubu wa Mvidi Mukulu ne mikiya. Nuwuje lubanza lua nzubu awu ne bitalu tente. Pashishe, nutungunuke nuye muaba mukuabu. Nanku, kuyabu benda bashipa bantu mu tshimenga. Diba divuabu benda bashipa bantu, meme kushala nkayanyi mutue mpala panshi, ngamba ne: — Eyi! Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, paudi mufikile bena Yerushalayime munda, ubashipa nanku, udi musue kubutula bena Izrayele bonsu batshidi bashale ne muoyi anyi? Maweja-Nangila kungambila ne: — Malu mabi adi bantu benza mu bukalenga bua Izrayele nansha bua Yuda mmapite bunene. Bantu aba badi bashipangana mu ditunga dijima. Badi bakengeshangana mu tshimenga tshionsu. Badi bambilangana ne: “Maweja-Nangila ukadi mumuangale mu ditunga, kena mutumone to.” Kadi meme tshiena mua kubafuila luse. Tshiena mua kubashiya ne muoyi to. Nembanyoke bua bubi budibu benza. Diba adi, muntu uvua muvuale bilamba bia buanda bua ndanda, mupayike kabuta ku mikaba, kufika bua kuambila Mvidi Mukulu ne: — Ndi mumane kukumbaja bionsu biuvua mungambile. Diba adi, mvua mumone tshisasa tshivua pa mitu ya bakerubine. Tshivua ne tshintu tshifuanangane ne nkuasa wa bukalenga, muenza ne dibue dia mushinga mukole dia Safire. Mvidi Mukulu kuambila muntu uvua muvuale bilamba bia buanda bua ndanda ne: — Upitshile pankatshi pa nkata idi muinshi mua bakerubine. Ambula mu bianza makala a kapia adi pankatshi pa bakerubine, uye kuatangalaja mu tshimenga. Meme kumona muntu uya kuambula makala. Diba divuaye uya, bakerubine bavua ku luseke lua balume lua lupangu luvua lunyungulula nzubu wa Mvidi Mukulu. Kabidi divuba dia muinshi divua diuwula mu lupangu lua mu nzubu wa Mvidi Mukulu tente. Butumbi bua Maweja-Nangila kumuka pa bakerubine, kubuka, kuya kuikila ku tshibuelelu tshia nzubu wa Mvidi Mukulu. Divuba kuwula mu nzubu wa Mvidi Mukulu tente. Butumbi bua Mvidi Mukulu buvua bumueneka mu lupangu lua nzubu wa Mvidi Mukulu, bukenka bikole. Mutoyi wa mapuapua a bakerubine uvua umvuika too ne mu lupangu lua pambelu pa nzubu wa Mvidi Mukulu. Mutoyi uvua mukole mufuanangane ne diyi dia Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, padiye wakula. Muntu uvua muvuale bilamba bia buanda bua ndanda uvua muimane pabuipi ne nkata. Uvua muye kuimana muaba awu diba divua Mvidi Mukulu mumutume bua kuangata kapia pankatshi pa nkata, munkatshi mua bakerubine. Umue wa ku bakerubine kuolola tshianza ku kapia kavua pabuipi nende. Kuangataye makala a kapia, kuapesha muntu mu bianza bua aye nawu. Bintu bu bianza bia bantu bivua bimueneka muinshi mua mapuapua a bakerubine. Meme kumona kabidi nkata inayi. Ku luseke lua kerubine onsu, kuvua nkata umue. Nkata ayi ivua ikenka bu mabue a mushinga mukole. Nkata yonsu ayi ivua mushindu umue mifuanangane; ivua imueneka mitshiamakane. Nkata ivua mua kuya nseke inayi kayiyi ibenda. Ivua iya ku luseke kuvua mitu ya bakerubine nutangile, yenda isemena kayiyi ibenda. Mubidi, nyima, bianza ne mapuapua bia bakerubine bivua biuwule ne mesu engelela, nansha nkata inayi mene ivua nawu. Meme kumvua binyika nkata ayi ne: “tshimvundu. ” Kerubine yonsu uvua ne mpala inayi: mpala wa kumpala uvua bu wa kerubine, mpala muibidi uvua bu wa muntu, mpala muisatu uvua bu wa nyama wa ntambue, mpala muinayi uvua bu wa nyunyi wa tshiminyi. Bakerubine kubuka mulu. Bavua amu bamvua mumone ku muelelu wa musulu wa Kebare. Pasuabu batungunuka, nkata ivua yenda nabu. Pavuabu banyungisha mapuapua bua kubuka pa buloba, nkata ivua anu mibalamate. Pavuabu bikila, nkata ivua imana. Pavuabu baya mu tshibuashibuashi, nkata ivua ibuka kabidi. Bualu bakerubine bavua badiludika nkata muvuabu basue. Butumbi bua Maweja-Nangila kumuka mu tshibuelelu tshia nzubu wa Mvidi Mukulu, kubuka, kuya kuikila pa bakerubine. Bakerubine kunyungisha mapuapua abu bua kubuka mulu. Meme kumona bakerubine babuka pa buloba ne nkata musangu umue pamue nabu. Kuyabu kuimana ku tshiibi tshia luseke ludi diba dipatukila lua nzubu wa Mvidi Mukulu. Butumbi bua Mvidi Mukulu buvua bukenka pa mutu pabu. Ku muelelu wa musulu wa Kebare, nkavua mumone nyama minene ayi muinshi mua Mvidi Mukulu wa Izrayele. Nanku meme kujingulula ne: mbakerubine. Nyama yonsu uvua ne mpala inayi, mapuapua anayi, ne bintu bu bianza bia bantu muinshi mua mapuapua. Mpala yabu ivua anu bu ya nyama imvua mumone ku muelelu wa musulu wa Kebare. Bakerubine bonsu bavua baye anu kumpala buludi. Mueyelu wa Maweja-Nangila kungambula pa buloba, kuya kunteka ku tshiibi tshia luseke ludi diba dipatukila lua nzubu wa Mvidi Mukulu. Pabuipi ne tshibuelelu tshia nzubu wa Mvidi Mukulu, meme kumona bantu balume makumi abidi ne batanu. Ku bantu abu mvua mumanye balombodi babidi ba bantu: ke Yazaniya, muana wa Azure, ne Pelatiya, muana wa Benaya. Maweja-Nangila kungambila ne: — Yezekiyele, mona bantu badi bela meji a kuenza malu mabi, bapesha kabidi bantu lungenyi lubi mu Yerushalayime. Bantu aba badi bamba ne: “Matuku makuabu kabakuasa kabidi nzubu munemu to! Tshimenga tshidi bu mudi luesu. Tuetu tudi munyinyi muteka munda mua luesu. ” Nanku, wewe muntu, ufunde bantu aba ku tshilumbu, wenza mudimu webe wa buambi. Mueyelu wa Maweja-Nangila kuntulukila, ungambila mua kumanyisha bantu ne: — Telejayi bidi Maweja-Nangila wamba ne: Nuenu bena Izrayele, ndi mumanye tshinudi nuamba. Ndi mumanye meji adi anuvuila mu lungenyi. Nudi bashipe bantu ba bungi mu tshimenga emu. Mu njila yonsu mudi anu bitalu tente. Ke pandi meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu nnujadikila ne: tshimenga tshidi bu mudi luesu bushuwa. Kadi munyinyi udi munda mualu, ke bantu banudi bashipe mu tshimenga abu. Nanku nuenu, nennuipate mu tshimenga amu. Nudi nutshina mvita! Nanku meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi nnujadikila ne: nennutumine mvita! Nennuipate mu tshimenga, nuuteke ku bumfumu bua bisamba bia bantu bakuabu. Ke mumvuavua kununyoka. Nansha munda mua ditunga dia bena Izrayele nennunyoke, nennushipe mu mvita, bua mimanye ne: meme ndi Maweja-Nangila. Tshimenga etshi katshiakunulama munda muatshi bu mudi luesu lulama munyinyi to. Kadi nennunyokele nansha munda mua ditunga dia bena Izrayele. Diba adi, nenujadike ne: ndi Maweja-Nangila. Kanuvua balame meyi anyi, kanuvua bakumbaje mikenji yanyi, bualu nuvua balonde bibidilu bia bantu benyi badi banunyungulula. Pamvua ngambila bantu miaku ya Maweja-Nangila ayi, Pelatiya, muana wa Benaya, kufua. Meme kutua mpala panshi, kuela mbila ne: — Eyi! Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, neushipe bena Izrayele bonsu badi bashale anyi? Maweja-Nangila kungambila ne: — Yezekiyele, bantu bavua bashale mu Yerushalayime badi bambila bana benu bonsu, bena Izrayele nebe, bavuabu baye nabu mu bupika ne: “Nushale mu ditunga dia kule, mutantshi mule ne Maweja-Nangila. Bualu tuetu ke badiye mupeshe ditunga adi.” Nanku, ambile bana benu banudi nabu mu bupika malu andi meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu mbambila ne: “Mvua munutume ku matunga a kule, munkatshi mua bantu benyi. Kadi kuine aku, ndi amu munkatshi muenu, ndi bu muaba wa tshijila. ” Ubambile ne: meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi mbalaya ne: “Nennusangishile ku bisamba ne ku matunga kumvua munutume. Nennupingajile ditunga dia Izrayele. Panudi nufika mu ditunga amu, nennukandike bibidilu bibi bindi mbenga bia kutendelela mvidie. Nennupeshe bonsu muoyi wa mushindu umue. Nembueje munda muenu lungenyi lupialupia. Nengumushe muoyi unudi nawu mupape bu dibue. Nennupingajile muoyi wa kalolu. Nanku nenukumbaje mikenji imvua munupeshe. Nenulonge meyi anyi, nuakumbaje. Nenuikale bantu banyi. Meme nengikale Mvidi Mukulu wenu. Kadi badi batendelela mvidie, benza malu mabi andi mbenga, balonda mudi muoyi wabu mubi ubambila, nembanyoke bua bubi buabu. Ke mundi nnuambila nanku, meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu.” Bakerubine kunyungisha mapuapua abu. Nkata kutuadija kunyunga musangu umue ne mapuapua. Butumbi bua Maweja-Nangila wa Izrayele buvua bubalakana pa bakerubine. Pashishe butumbi bua Maweja-Nangila kubuka munkatshi mua tshimenga, kuya kuikila pa mukuna udi luseke ludi diba dipatukila lua Yerushalayime. Meme kumvua Mueyelu wa Mvidi Mukulu ungambula pa buloba, uya kumpingaja ku Babilone mu bantu bavua mu bupika. Nanku, Maweja-Nangila kena mundeje kabidi malu makuabu to. Meme kulondela bantu bavua mu bupika bionsu bivua Maweja-Nangila mundeje. Maweja-Nangila kungambila ne: — Yezekiyele, udi musombe munkatshi mua bantomboji! Badi ne mesu, kadi kabena basue kumona. Badi ne matshi, kadi kabena basue kumvua, bualu badi bantu ba tshitunu. Nanku, longolola bintu bua kuya nabi mu bupika. Ulongolole luendu luebe munda munya, bantu bonsu batangile. Umuke muaba uudi musombele, uye muaba mukuabu mu bupika. Umuke bantu bonsu batangile. Misangu mikuabu badi mua kudikonka, kuvuluka mudibu bena tshitunu. Munda munya, upatule bintu biebe kuebe, bobu batangile. Pashishe, dilolu uye bu mudi mupika umuka, bobu amu batangile. Utubule disosu ku tshimana tshia tshimenga, bobu amu batangile. Upatule bintu biebe mu disosu adi. Bantu bamone muudi ubiambula pa makaya, umuka nabi, ubuela mu midima. Udibuikile ku mesu bua kumonyi kuudi uya. Ndi nkutuma nanku bua umanyishe bena Izrayele malu onsu andi ne bua kubenzela. Meme kuenza bionsu bivua Maweja-Nangila mungambile. Munda munya, meme kupatuka ku nzubu kuanyi ne dibuki bu muntu udi uya mu bupika. Dilolu meme nkayanyi kutubula disosu ku tshimana tshia tshimenga. Bantu bavua bamone mumvua nya ne dibuki dianyi pa makaya, mbuela mu midima. Butshia dinda, Maweja-Nangila kungambila ne: — Yezekiyele, bantomboji ba bena Izrayele aba bavua mua kukukonka ne: tshiudi wenza ntshinyi? Ubandamune ne: “Maweja-Nangila Mvidi Mukulu udi unumanyisha ne: ndi nnuleja ebi, bua kubela mukalenga udi mu Yerushalayime, ne bena Izrayele bonsu badi basombamu.” Ubambile ne: ndi muenze nenku bua kunuleja makenga anudi ne bua kupeta. Nebaye nenu mu bupika ku matunga a bende. Mukalenga udi unulombola neambuile bintu biende pa makaya, neumbuke mu tshimenga mu midima. Nebatubule tshimana bua kumonaye mua kupatuka. Neadibuikile mpala bua kamonyi mudiye uya. Kadi meme Maweja-Nangila ndi mmuteya bua bamukuate. Nemmutume mu ditunga dia bena Babilone, didiye kayi mua kumona. Kadi neafuilemu. Bantu badiye nabu, bena mvita badi bamulame, ne bena tshiluilu tshiende bonsu, nembamuangalaje ku nseke yonsu inayi. Pashishe nembalondakaje ne muele wanyi. Pandi mumane kubamuangalaja mu bisamba ne mu matunga bia bende, nebamanye ne: meme ndi Maweja-Nangila. Kadi nempandishe bantu bakuabu ku mvita, ku tshiyole tshia nzala, ne ku disama dia tshiambu. Bobu nebalondele bena matunga adibu basombe mu bupika muvuabu benza malu mabi. Nanku bantu ba bisamba bia bende abu nebamanye kabidi ne: meme ndi Maweja-Nangila. Maweja-Nangila kuamba kabidi ne: — Yezekiyele, udie diampa diebe, uzakale; unue mayi, utshine, uzakale. Pashishe wambile bantu bonsu ne: “Maweja-Nangila Mvidi Mukulu udi unuambila ne: Bena mu Yerushalayime batua bashale mu buloba bua bena Izrayele nebadie, nebanue ne bowa, bazakala. Bushuwa ditunga diabu nedinyanguke, bualu bantu batua basombamu mbamane kudinyanga ne buenzavi buabu. Mu bimenga nemushale mutupu, kamuyi muntu. Mpata neyishale tshipela. Nanku nenujadike ne: meme ndi-Maweja-Nangila.” Maweja-Nangila kungambila kabidi ne: — Yezekiyele, mmunyi mudi bantu ba mu ditunga dia bena Izrayele bamba bambulula kasumuinu ka ne: “Matuku adi enda apita. Bidi Mvidi Mukulu mutulaye kabiena bienzeka!” Wambile bena Izrayele ne: meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, tshiena mua kuanyisha bua bele kabidi kasumuinu aku to. Kabena mua kukela kabidi mu ditunga dia Izrayele to. Kadi ubambile ne: “Matuku akadi pabuipi. Malu adi Mvidi Mukulu uleja adi akumbana.” Kabena baleja kabidi bena Izrayele malu adi kaayi akumbana. Kabena mua kubambila kabidi malu a dishima. Bualu meme Maweja-Nangila ndi ngakula. Kadi bindi ngamba bidi bienzeka lukasa, kabiyi binengakana to. Eyowa, nennunyoke, nuenu bantu banyi bantomboji, nuenu batshikale ne muoyi. Meme Maweja-Nangila ndi ngamba nanku. Pashishe, Maweja-Nangila kuamba ne: — Yezekiyele, bena Izrayele badi bamba ne: “Malu adi Mvidi Mukulu uleja kaena akumbana mpindiewu to.” Badi bamba kabidi ne: “Biudi wakula mu dina dia Maweja-Nangila nebikumbane amu mu tshikondu tshikuabu tshitshidi kule.” Nanku, ubambile ne: meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi njadika ne: nenkumbaje lukasa dilaya dijima dimvua mubalaye bua kubanyoka. Maweja-Nangila kungambila ne: — Muntu, funda ku tshilumbu bantu bonsu badi badiamba ne: tudi bambi mu Izrayele, kadi badi balongesha amu mu dina diabu bobu nkayabu. Ubambile bua bateleje bidi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wamba. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi ngamba ne: Dikenga nedikuate bambi batshimbakane aba! Badi balonda amu lungenyi luabu bobu, baleja bantu malu a dishima. Nuenu bena Izrayele, bambi benu kabena benza bualu bua nsongu. Badi anu bu nyama ya mibuabua idi yendakana patupu mu makolu. Kabena baye kulongolola miaba ya ku bimana bia tshimenga ivua minyanguke. Kabena bibake tshimana bua kupeta muaba wa kunyemena mvita dituku didi Maweja-Nangila ufika munda. Bambi aba badi bambila bantu malu a dishima, babadinga. Badi bamba ne: “Telejayi malu adi Maweja-Nangila unumanyisha.” Kadi meme Maweja-Nangila tshivua mubatume to. Kadi badi amu batekemena bua nkumbaje miaku yabu. Kadi ndi mbambila ne: “Malu anudi nuleja bantu, ne anudi nubalongesha, ki mmalu a dishima anyi? Nudi nuambila bantu ne: tudi tunumanyisha malu a Mvidi Mukulu, kadi meme tshiena munuambile bualu nansha bumue! Nanku, meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi nnujadikila ne: nennunyoke, bualu nudi bambile bantu malu a dishima a kubadinga nawu. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi ngamba nanku. “Bambi badi bambila bantu malu a dishima adi afuma amu ku lungenyi luabu nkayabu, nembaleje bukole buanyi. Kabakuikala ne muaba mu tshipangu tshia bantu banyi. Kabena babafunda mu mukanda udi ne mena a bena Izrayele. Kabakupingana mu ditunga diabu. Nanku nebajadike ne: meme ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu. “Bambi badi bashima bantu banyi, padibu babambila ne: malu onsu adi anu mempe, eku malu kaayi mempe to. Bantu badi bibaka bimana ne mabue adi kaayi malamakane, kadi bobu badi anu baalaba lupemba. Nanku, wambile balabi ba lupemba abu ne: Tshimana netshiupuke. Mvula mukole nealoke. Mabue a mvula neapone. Tshipepele tshia mvula wa tshipupu netshijuke. Padi bimana biupuke, bantu nebanukonke ne: lupemba lunuvua balabe luvua Imulengelela ku tshinyi? Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi nnuambila ne: Tshiji tshianyi netshijule mvula wa tshipupu, difika dianyi dia munda nedijule mvula wa tshipepele tshikole. Pandi mfika munda, nendokeshe mvula wa mabue bua kunubutula. Nenshimbule tshimana tshinudi balabe lupemba. Nentshiupule tshionsu panshi. Tshitaku tshiatshi netshimueneke. Tshimana netshiupuke tshinuboza. Nanku nenujadike ne: meme ndi Maweja-Nangila. Tshiji tshianyi netshinyange tshimana, tshikengeshe ne bantu bavua balabe lupemba ku tshimana. Bantu nebanuambile ne: ‘Tshimana ntshiupuke! Bavua balabe lupemba abu, kuabu kuajiki! Bambi ba bena Izrayele bavua bamanyishe malu avua atangila Yerushalayime, bamba ne: malu onsu adi bimpe, kadi kaayi mimpe nansha kakese, kuabu kuajiki! ’ Ke mundi ngamba nanku, meme Maweja-Nangila.” — Yezekiyele, mpindiewu ubele bakaji ba mu Yerushalayime, badi bambila bantu malu mu dina diabu bobu nkayabu, babamanyisha malu a dishima. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi ngamba ne: “Ubambile ne: diakabi nedinukuate! Bualu nudi nutela mikaba bua kusuika ku maboku onsu. Nudi nutela bitambala bidi bantu bonsu, bana ne bakulumpe, mua kusuika ku mitu bua nuikale bamfumu ba mioyi yabu. Kadi nudi mua kudia bantu banyi, nuenu kushala ne muoyi anyi? Nudi numpepeja ku mesu a bantu banyi, anu bua kupeta dianza dia bukula ne bipesa bia mampa. Panudi nutshimbisha bantu banyi, bena bitabataba, nudi nukebela badi kabayi ne bualu lufu, kadi nudi nulama ne muoyi badi bakanyina lufu. Ke pandi meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu nnuambila ne: ndi munyenga mikaba yenu inudi nukuata nayi mioyi ya bantu. Nenyikutulule ku maboku enu, nyipande. Nempikule bantu banudi bakuate ku bupika. Nempande bitambala bienu bia ku mitu. Nengumushe bantu banyi ku bumfumu buenu. Kabena mua kuikala kabidi tshiakudia tshienu to. Nanku nenumanye ne: meme ndi Maweja-Nangila. Panudi nushima bantu, nudi nutekesha bantu ba nsongu ku muoyi, bantu bamvua tshiyi musue kukengesha. Kadi, nudi nuambuluisha bantu babi bua batungunuke ne malu abu mabi, bafuane kujimija muoyi wabu. Nanku, kuenu kuajiki. Malu enu anudi nudinga nawu bantu, ne malongesha enu a dishima ajiki. Ndi ngumusha bantu banyi ku bumfumu buenu. Nanku nenumanye ne: meme ndi Maweja-Nangila.” Dituku dikuabu, bakulu ba bena Izrayele kufika bua kungebeja malu. Nanku, Maweja-Nangila kungambila ne: — Yezekiyele, muoyi wa bantu abu udi amu ku mvidie yabu mibi indi mbenga, idi ibafikisha ku bubi. Nanku, badi bela meji ne: ndi mua kuandamuna ku nkonku yabu anyi? Ubambile bindi meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu mbamanyisha ne: “Padi muena Izrayele udi mutekemene amu kudi mvidie yende idi imufikisha ku bubi, ufika bua kumonangana ne muambi, kumukonka malu, meme Maweja-Nangila nemmuandamune, bilondeshile bungi bua mvidie idi muena Izrayele awu utendelela. Diandamuna dianyi, nedinyingalaje bena Izrayele bavua bambenga, banange amu mvidie yabu ya bukoya.” Ke paudi ne bua kumanyisha bena Izrayele ne: “Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, udi unulomba ne: nudilengeje, nubenge mvidie yenu, nulekele malu enu onsu mabi.” “Padi muena Izrayele nansha muenyi udi usomba mu bena Izrayele, umbenga, witaba mvidie udi umufikisha ku bubi, kadi pashishe udi uvua kukonka malu kudi muambi, bua kumanya mudi dijinga dianyi, meme Maweja-Nangila, meme nkayanyi nemmuandamune. Nennyoke muntu awu, mmuteke tshilejilu, bua bantu bikale belelepu kasumuinu bualu buende. Nemmumushe munkatshi mua bantu banyi. Nanku nenujadike ne: meme ndi Maweja-Nangila. “Padi muambi utupakana, wandamuna nkayende, ke meme Maweja-Nangila udi muanyishe bua kuakulaye nanku. Kadi nemmuleje bukole buanyi, nemmumushe munkatshi mua bantu banyi bena Izrayele. Muambi wa nanku, ne muntu udi uya kumukonka malu, bonsu babidi mbena tshibawu tshia momumue. Nembanyoke. Nanku bena Izrayele kabakumuka kabidi kundi muaba mule bua kuya kujimina. Kabakupeta kabidi mikiya bua buenzavi buabu bupite bunene. Kadi nebikale bantu banyi, meme nengikale Mvidi Mukulu wabu. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi ngamba malu onsu aa.” Maweja-Nangila kungambila ne: — Yezekiyele, padi bena ditunga kampanda bapia tshibawu, bantombokele, nembaleje bukole buanyi. Nennyange biakudia bidibu balame mu mayeba, nembatumine tshiyole tshia nzala. Nembutule nanku bantu ne nyama bia mu ditunga. Nansha bantu basatu aba, Nowa, Danele ne Yobe bikale munkatshi mua bantomboji aba, kadi amu basatu abu nkayabu nebasungidile mioyi yabu, bualu badi bangitaba. Meme Maweja-Nangila ndi ngamba nanku. Misangu mikuabu, ndi mua kutumina bantomboji abu nyama ya lonji. Nanku ditunga diabu nedishale tshipela, bualu nyama ayi neyishipe bena ditunga bonsu. Bantu bakuabu kabakuendamu to, bualu nebatshine nyama. Bantu basatu, batuvua bateela abu, bikale muaba awu, anu bobu nkayabu nebashale ne muoyi. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa muoyi, ndi njadika ne: kabena mua kusungidila nansha bana babu ba munda. Nanku ditunga nedishale tshipela. Misangu mikuabu, ndi mua kutumina bantu aba mvita. Ndi mua kutuma bena mvita bua kunyanga ditunga, kushipa bantu ne nyama. Nansha bantu basatu, batuvua bateela aba, basombamu, anu bobu nkayabu nebashale ne muoyi. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, udi ne muoyi, ndi njadika ne: kabena mua kusungidila nansha bana babu ba munda. Misangu mikuabu, ndi mua kutumina bantu aba disama dia tshiambu tshikole. Ndi mua kubaleja tshiji tshianyi, kubatumina tshipupu etshi tshia disama dia tshiambu, tshidi mua kushipa bantu ne nyama mu ditunga. Nansha Nowa, Danele ne Yobe basombe munkatshi mua bena ditunga, anu bobu nkayabu nebashale ne muoyi, bualu badi bangitaba. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa muoyi, ndi njadika ne: kabena mua kusungidila nansha bana babu ba munda to. Pashishe, Maweja-Nangila kungambila ne: — Ndi mutumine Yerushalayime bipupu binene binayi! Ke mvita, tshiyole tshia nzala, nyama ya lonji, ne disama dia tshiambu tshikole, bua kubutula bantu ne nyama. Bushuwa, bamue bantu balume ne bakaji, mbashale ne muoyi. Kadi mbamane kubapatula mu tshimenga. Nebafike nabu kunudi mu bupika. Nuenu bamone malu mabi adibu benza, nenumvue bimpe mundi mukengeshe Yerushalayime anu pa bualu. Kanuakubungama kabidi bikole to. Bualu nuenu bamane kubamona, nenumvue mundi munyoke bena tshimenga etshi anu pa bualu. Meme Maweja-Nangila ndi njadika bualu ebu. Maweja-Nangila kunkonka ne: — Yezekiyele, mionji ya mvinyo idi ne mushinga mupite wa mabaya a mitshi ya ditu anyi? Badi mua kuyikosa, kusonga nayi bintu bia nsongu anyi? Badi mua kusonga nayi tubaya tua kuasa ku tshimana bua kukudika bintu anyi? Mionji ya mvinyo idi mimpe anu bua bayele muiku. Padi kapia kuosha nsongu yonsu ibidi ya mionji ayi, kuosha kabidi mionji ne pankatshi payi, batshidi mua kukuata nayi mudimu mukuabu anyi? Pavuayi mijima kabatua bakuata nayi mudimu to. Kadi kapia kamane kuyikuata, kayosha, idi ishala kashidi tshintu tshidi katshiyi ne mudimu. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi ngamba ne: badi bela mionji ya mvinyo muiku, kadi kabena belamu mabaya a mutshi nansha. Ke mundi musue kunyoka amu bena mu Yerushalayime. Nembakengeshe. Bavua bela meji ne: tukadi bamane kupanduka ku kamue kapia. Kadi kapia kakuabu nekababutule. Nanku nenumanye ne: meme ndi Maweja-Nangila, bualu nembanyoke. Ditunga diabu nedishale tshipela, bualu kabavua bangitabe. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi njadika bualu ebu. Maweja-Nangila kungambila ne: — Muntu, uleje bena mu Yerushalayime muvuabu benza bibi bitambe. Ubamanyishe miaku indi meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu nkuambila ya ne: “Kenaane nditunga dia bankambua bebe, muaba uvuabu bakulelele. Tatuebe uvua muena Amore, mamuebe muena Iti. Pavuabu bakulela muntu nansha umue kavua mukose mumfu webe to. Kabavua bakoweshe mayi, kabavua bakufite luepu, kabavua ba-kuvuadike mikaya. Muntu nansha umue kavua mukumvuile luse. Muntu nansha umue kavua mukutangile ne mesu a luse bua kukukuatshila midimu eyi. Kabavua bakunange to. Bavua bakuimanshe panshi butaka, katshia bakulela. Meme kupitshila pabuipi nebe, kusangana mulale amu mu mashi ebe. Nansha muuvua mudibonde mu mashi ebe pambidi ponsu, meme kukuambila ne: shala ne muoyi. Meme kuenza muanyi muonsu bua wikale anu ne muoyi. Meme kukukolesha, wewe kuenza bu tshilongu tshidi tshitayika, tshilengela. Wewe kutantamana, kushala nsongakaji mulengele, wewe kuasa mabela, miosa yebe kupatuka pambidi. Kadi uvua anu butaka menemene. Meme kupitshila pabuipi nebe tshiakabidi. Mvua mumone ne: ukavua mukumbaje bidimu bia kukubangila. Nanku, meme kukubikila ne tshinkutu tshianyi bua kujika butaka buebe. Meme kukulaya ne: nenshale webe ne muoyi umue. Meme kutua nebe ndondu. Ke mumua mushale wanyi meme. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi njadika bualu ebu. “Meme kuangata mayi, kukowesha bua kumusha mashi auvua nawu pambidi. Pashishe, meme kukufita mafuta masambakaja ne manananshi. Meme kukupesha bilamba bizola bimpe, ne bisabata bia tshiseba tshimpe, ne mukaba wa buanda bua ndanda, ne tshinkutu tshienza ne buanda bua miosa ya nyama. Meme kukuvuadika bilengejilu. Meme kukuela bikanu ku maboku, ne mabue mu nshingu. Meme kukuela kakanu ku diulu, ne tukanu tukuabu ku matshi ebe, kukuasa tshifulu tshia lumu ku mutu. Bilengejilu biebe bivua bia tshiamu tshia mpawungi, ne bia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Bilamba biebe bisua bia buanda bua ndanda, ne bikuabu bia miosa ya nyama, bizola bimpe. Meme kukudisha ne bukula buimpe, buitshi ne mafuta a olive. Wewe kuakana, kulengela be. Kukusungulabu bua wewe kuikala mukalenga mukaji. Lumu luebe kumuangalaka mu buloba bujima, bualu uvua mulengele, kuyi kalema. Kadi uvua mukulengeje bimpe nanku, mmeme. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi njadika bualu ebu.” “Kadi uvua udikukula bua bulenga buebe, ne bua lumu luuvua nalu. Ke wewe kubanga kudifila kudi muntu yonsu udi upitshila mu njila. Wewe kusungula bimue bia ku bilamba biebe bia mekala, bua kulengeja nabi miaba ya kutendelela mvidie. Wewe kudiolola pa bilamba ebi, kuditua mu buendenda. Bualu ebu ki mbuanji kuenzeka, ne kabuakuenzeka kabidi to. Bilengejilu bia tshiamu tshia mpawungi, ne bia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, bimvua mukupeshe, uvua mufule nabi mpingu ileja mubidi wa bantu balume. Wewe kuenda nayi buendenda. Uvua muvuadike mpingu eyi bilamba bizola bimpe, bimvua mukupeshe. Wewe kulambula mvidie eyi mafuta ne manananshi bimvua mukupeshe. Bua kuyisankisha, wewe kuyilambula biakudia bionsu bimvua mukupeshe bua wewe kudia: ke bukula buimpe butambe, mafuta ne buitshi. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi njadika bualu ebu. Uvua muyilambule kabidi bana ba balume ne ba bakaji bautua mundelele. Wewe kubafila bua mvidie ibadie yukute. Kabitua bikumbane bua wewe kuenda tshiendenda tshiebe patupu anyi? Muuvua ukimina kukosa bana banyi mitu, bua kubalambula mvidie yebe mbishi? Matuku audi wenda tshiendenda tshiebe tshibi atshi, kuena mutuluke musangu nansha umue buana buebe, tshikondu tshiutua butaka, tshiutua mudibonde mu mashi. “Udi muena diakabi. Diakabi adi neudipete bua malu mapite bubi audi muenze. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi njadika bualu ebu. Kadi wewe utua anu mutungunuke ne malu ebe mabi. Wewe kudiashila bibumba miaba yonsu, miaba mitumbuke idi bantu mua kumona bimpe. Ku tshibuelelu tshia musesu onsu, wewe kuasa tshibumba. Wewe kuela bulenga buebe mu bitotshi, kuleja muntu yonsu utua upita mu njila butaka buebe. Wewe kuenda tshiendenda, kuyi ulekela. Wewe kuenda tshiendenda ne bena Ejipitu, bena mutumba bebe badi ne bukole. Wewe kumfikisha munda ne buendenda buebe buvule. Ke meme kukuleja panyi bukole buanyi, kukupala biakudia, kukufila mu bianza bia baluishi bebe, bua baye nebe mu bimenga bia bena Peleshete, batua bumvua bundu bua malu mabi auvua muenze. Kadi lukuka luebe kalutua lujika to. Wewe kuenda tshiendenda ne bena Ashure. Kadi nansha bobu kabavua mua kukusankisha to. Ke wewe kuenda tshiendenda tshia mishindu yonsu mu ditunga dia bena Babilone, bangenda mushinga. Kadi bionsu ebi kabivua bijikije lukuka luebe to. Eyi, lukuka lua bisankasanka udi nalu bushuwa. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi njadika bualu ebu. Ke paudi wenza malu a bundu onsu, adi muena tshiendenda mukuabu kayi nansha mua kuenza! Wewe kuasa tshibumba ku tshibuelelu tshia musesu onsu. Uvua muakaje, mu bisalu bionsu, muaba mutumbuke bua umueneke bimpe. Kuuvua nansha mulombe bua bakufile, bu mudibu bonda muena tshiendenda yonsu! Uvua mufuanangane ne mukaji wa bende udi unanga balume bakuabu pa mutu pa kunanga bayende. Bakaji bonsu bena tshiendenda, badi babafuta, kadi wewe mene utua onda bananga bebe. Wewe kubafuta, bua balume ba miaba yonsu baku-vuile bua balale nebe. Biuvua muenze mbishilangane ne bidi bakaji bakuabu bena tshiendenda benza. Balume kabatua bakukeba, kabavua bakonda. Kadi wewe ke uvua onda balume. Nenku, wewe utua mukudimune malu. “Wewe Yerushalayime, muena tshiendenda, teleja diyi dia Maweja-Nangila. Teleja tshindi meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu nkuambila ne: Utua muvule bilamba biebe bionsu, muleje bitupa bionsu bia mubidi webe kudi bananga bebe, mvidie yebe indi mbenga. Wewe kupumuna mashi a bana bebe bauvua mulambule mvidie yebe. Ke pandi nsangisha balume bonsu bauvua udisankisha nabu, ne bauvua munange, ne bauvua mubenge. Meme mumane kubasangisha bafume nseke yonsu, nenkuteke kumpala kuabu, nenkuvule bilamba biebe bionsu, bobu batangile. Nenkunyoke mudibu banyoka bakaji bena buendenda ne bashipianganyi. Nenkufundile tshibawu tshia lufu, bualu udi mujule tshiji tshianyi ne mukawu wanyi. Nenkufile mu bianza bia bananga bebe. Nebupule bibumba bionsu ne bilambuilu biuvua muenze. Nebakuvule bilamba, bakukopola bilengejilu biebe bionsu, bakushiya butaka menemene. Pashishe nebasonsole musumba wa bantu bua bakuase mabue. Nebakusaye ne miele yabu ya mvita. Neboshe nzubu yebe. Nanku nebakumbaje tshibawu tshivuabu bakufundile, bakaji ba bungi batangile. Nenjikije buendenda buebe. Kuakonda kabidi balume to. Ke mundi mua kutalaja tshiji tshianyi, tshiyi nkumvuila kabidi mukawu. Nensombe talala. Tshiakufika munda kabidi to. Kuena muvuluke tshimvua mukuenzele ku buana buebe to. Udi mumfikishe munda ku bionsu biuvua muenze. Ke mundi ne bua kukunyoka bua buenzavi buebe! Meme Maweja-Nangila, ndi njadika bualu ebu. Kuvua musakidile buenzavi bua bundu ebu ku malu ebe mabi makuabu a kutendelela mvidie anyi?” Maweja-Nangila kuamba kabidi ne: — “Yerushalayime, bedi ba nsumuinu nebakuambe ne: ‘Tshiowa katshitu tshilela munga nyunyi’. Bushuwa, udi muana wa bakaji udi mufuane mamuebe. Mamuebe uvua mubenge bayende ne bana bende. Wewe udi mufuanangane kabidi ne bana benu ba bakaji, bavua babenga babayabu, ne bana bavuabu balele. Mamuebe mmuena Iti. Tatuebe mmuena Amore. Yayebe, ku mutu wa ditunga, ke tshimenga tshia Samariya, ne misoku idi natshi mutumba. Muakunyebe wa bakaji, kuinshi kua ditunga, ke Sodome, ne misoku idi nayi mutumba. Kuena muidikije amu bibi bivuabu benze bobu nansha. Kuvua mulonde anu dikasa diabu dibi. Kadi uvua muenze wewe bibi bipite biabu kashidi. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa muoyi, ndi njadika ne: Sodome, muanenu wa bakaji, ne misoku idi nayi mutumba, katshia kabena banji kuenza bubi buuvua muenze wewe, ne misoku idi nebe mutumba. Teleja, bilema bivuabu benze bobu mbiebi: bavua baditambisha, badia buukuta, kabayi ne lutatu. Kadi kabavua bambuluishe bapele ne bena dikenga. Bavua ne kapeja, benza malu mabi andi tshiyi mua kuitaba. Nanku meme kubabutula pa buloba, bu muudi mumanye amu. Kadi bubi buvua Samariya muenze mbukese. Kabuena nansha tshia bibidi tshia buuvua wewe muenze. Malu mabi auvua muenze mmapite abu bobu. Padibu babafuanyikija nebe, bobu bana benu bena Samariya ne Sodome, mbamueneke bu badi kabayi ne bualu. Nebakutuishe wewe bundu! Wewe udi mubingishe bana benu ba bakaji! Bualu uvua muenze bubi mubapite bobu. Nanku, bobu mbamueneke bu bakane, patudi tubafuanyikija nebe. Wewe neufue bundu. Nebakupuekeshe, bualu bubi buebe mbupite. Ke muudi mubingishe bana benu ba bakaji! Nendongolole bimenga ebi. Nengakaje tshimenga tshia Sodome, ne misoku idi natshi mutumba. Nengakaje tshimenga tshia Samariya, ne misoku idi natshi mutumba. Nengakaje nansha malu ebe wewe udi musombe munkatshi muabu. Ndi ngenza nanku bua umone muuvua muenze bibi bipite, bua utue bundu bua paudi mupite bana benu ba bakaji ku bubi. Sodome, Samariya, ne misoku idi mutumba, nebapete lumu luabu lua kale. Kabidi wewe mene ne misoku iudi nayi mutumba nenulupete! Pautua uditambisha, uvua utela Sodome ne kapeja. Bubi buebe wewe kabuvua buanji kumueneka. Mpindiewu, nebakuseke kudi bimenga bia bena Edome, ne kudi bimenga bidibu nabi mutumba. Nebakupende ne kudi bimenga bia bena Peleshete, nebakupepeje nseke yonsu. Ke muudi ufuta tshibawu tshia malu ebe a bundu andi mbenga. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi njadika bualu ebu. “Teleja tshindi meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ngamba ne: kuena munemeke malaya auvua mulaye. Kadi udi munyange ndondu wetu. Nanku nenkunyoke bilondeshile biuvua muenze. Kadi, meme nennemeke ndondu umvua mutue nebe ku buana buebe. Nengenze bua ndondu wetu nebe ashale kashidi. Neuvuluke biuvua muenze. Bundu nebukukuate paudi upetangana ne bayayebe ne bakunyi bebe ba bakaji. Nenkupeshabu bua bakuitabe bu bana bebe ba bakaji, nansha biobi kabiyi bitangila malu amvua mukulaye. Nentue tshiakabidi nebe ndondu. Neujadike ne: meme ndi Maweja-Nangila. Nanku, neuvuluke malu a kale. Bundu nebukukuate. Kuakuakula kabidi to. Kadi meme, nenkufuile luse ku bubi buonsu buuvua muenze. Meme Maweja-Nangila, ndi njadika bualu ebu.” Maweja-Nangila kungambila ne: — Muntu, wikala welele bena Izrayele mianu pa kubalondela bualu. Ubambile ne: Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ke udi unuelela lusumuinu elu. Lusumuinu elu ludi nenku: “Kuvua nyunyi wa tshiminyi munene mupite. Uvua ne mapuapua manene, masala male a bungi, mikale makalu makalu. Uvua ubuka uya kuikila ku mikuna ya Lebanone. Kukosayemu lutonga lua mutshi wa Sedre, luvua mu katongobela. Kuyaye nalu mu ditunga dia bangenda mushinga, kulutekaye mu tshimenga tshia bantu babanji. Kuangataye kabidi lutonga lukuabu mu ditunga dia bena Izrayele, kuya nalu mu budimi busekuna. Kulukunaye ku muelelu wa mayi a bungi bua lukole bimpe. Lutonga alu kutoloka kuenza muonji wa mvinyo munene, ulamba panshi. Matamba a muonji awu kubaluluka, kukola, kutangila too ne ku muaba uvua nyunyi wa tshiminyi. Miji ya muonji kubuela mu buloba. Muonji awu kusampila bikole, kuela ntonga mipiamipia. Kadi nyunyi wa tshiminyi mukuabu, muikale kabidi munene, kufika. Uvua kabidi ne mapuapua manene, ne masala a bungi. Nanku muonji wa mvinyo kutangija miji yawu ne matamba kabidi kuvua nyunyi muibidi awu. Muonji uvua mutekemene mua kupeta mayi a bungi, mapite avuawu upeta mu buloba muvuawu. Kadi bavua baukune kumpala mu buloba bufukisha ku muelelu wa mayi a bungi, bua wele matamba adi mua kukuama bimuma bia bungi, bua wikale wa mvinyo muimpe mutambe.” Nanku, meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi nkonka ne: “Muonji wa mvinyo ewu udi mua kukola anyi? Nyunyi wa tshiminyi wa kumpala kena mua kujula miji yawu, kunyanga bimuma biawu, bua ntonga yawu mipiamipia ifube anyi? Tshiminyi katshiakukengela bukole bua bungi, nansha bena mudimu basule, bua kujula muonji ewu to. Bushuwa, bavua bakuna muonji wa mvinyo awu bimpe. Kadi kawena mua kukola to. Bualu padi lupepele lua luseke ludi diba dipatukila lututa, neume onsu. Neumine anu muaba uvuawu mutolokele awu.” Maweja-Nangila kungambila ne: — Ebeja bantomboji aba ne: “Nudi bu-mvue tshidi lusumuinu alu luamba anyi?” Ubavuluije mushindu uvua mukalenga wa bena Babilone mubuele mu Yerushalayime, mukuate mukalenga wa ditunga ne balombodi bende, muye nabu mu ditunga diende. Uvua mukuate kabidi muntu wa mu diku dia bukalenga, mutue nende ndondu, umulombe kabidi bua aditshipe bua amuitabe. Uvua mumushe kabidi balombodi bonsu mu ditunga, bua bukalenga kabuikadi ne bukole, kabaditambishi kabidi, bunemeke bimpe ndondu uvuabu bamane kutua ne mukalenga. Kadi mukalenga mupiamupia uvua mutombokele usua mumutshimune. Uvua mutume bantu ne mukenji ku Ejipitu, ulomba bena mvita ba bungi ne nyama ya tubalu. Kadi muntu uvua muenze bionsu ebi neapete diakalenga anyi? Neasungidile ditunga anyi? Nansha kakese! Bualu muntu uvua munyange ndondu uvuabu batue, kabakupanga kumunyoka. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa muoyi, ndi nditshipa ne: “Mukalenga ewu neafuile mu ditunga dia mukalenga uvua mumuteke mu nkuasa wa bukalenga. Bualu kavua munemeke mitshipu iwaye muditshipe, kabidi uvua munyange ndondu uvuabu batue nende. Nanku neafuile anu mu Babilone. Nansha yeye muikale ne bena mvita ba bungi ba bukitu, mukalenga wa bena Ejipitu kena mua kumuambuluisha bua kuluisha bena Babilone badi bela mishiki ya buloba, bumbula mikidi bua bamone mua kukuata tshimenga, kushipa bantu ba bungi. Bu mudi mukalenga ewu munyange ndondu uvuabu batue, uvua ubenga kunemeka bivuaye mulaye. Bu mudiye muenze nanku, yeye mumane kuditshipa, kena mua kupanda to!” Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa muoyi, ndi ngamba ne: “Mukalenga wa bena Izrayele mmunyange ndondu uvuaye mutue, uditshipa kumpala kuanyi. Nanku, pa bualu ebu nemmunyoke. Nemmuteye buteyi, mmukuate. Nemmufile mu Babilone bua mmunyokelemu, bualu uvua muntombokele, meme Maweja-Nangila. Nebashipe bena mvita bende ba bukitu mu mvita. Badi bashale ne muoyi nebabatangalaje nseke inayi ya buloba. Nanku nenumanye ne: meme Maweja-Nangila, ndi nnumanyisha bionsu ebi.” — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu udi wamba ne: “Nendiangatshile meme nkayanyi lutonga lutekete lua mutshi wa Sedre. Nendukose ku lusongu lua mutshi. Nendukune pa mukuna udi mupite kutumbuka. Nendukunyine pa mukuna wa mu Izrayele udi mupite kutumbuka. Neluele matamba, lukuama ntete. Neluenze mutshi wa Sedre muimpe mutambe. Nyunyi ya mishindu yonsu neyibakile masua ayi mu matamba alu. Neyipete dileji dia kuikishila. Diba adi, mitshi yonsu ya mu mpata neyimanye ne: ndi Maweja-Nangila. Ndi ngipidija mitshi idi mitumbuke, ndi ndepesha idi mipi. Ndi ngumisha mitshi mibishi. Ndi ngelesha mitshi miume ntonga. Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku awu. Nenkumbaje anu mundi muambe amu.” Maweja-Nangila uvua unkonka ne: — Mmunyi munudi nuela kasumuinu mu ditunga dia Izrayele, nuamba nuambulula ne: Baledi bakadia tumuma tubishi, bana kumvua buanji ku menu. “Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa muoyi, ndi njadika ne: kanuakuambulula kabidi kasumuinu aka mu Izrayele to. Bualu muoyi wa bantu bonsu ngwanyi meme. Muoyi wa baledi ngwanyi meme, anu bu mudi muoyi wa bana. Anu muena tshibawu wasangana kufua anyi? Wafua! “Tuangate tshilejilu tshia muntu udi wenza malu onsu anu mimpe, ulonda anu njila mululame wa buakane. Muntu awu kena udia bidibu balambule mvidie pa mikuna. Kena utendelela mvidie mibi ya bena Izrayele. Katshia kena ubuelakana ne mukaji wa bende. Kena ubuelela mukaji mu nzubu, padiye ku tshijila tshia bakaji. Kena ukengesha muntu, nansha wiba muntu awu. Udi upingaja tshieya tshivua muena dibanza mumueyeke. Udi upesha muntu udi ne nzala biakudia, upesha muntu uvua butaka tshilamba. Kena usombeshangana makuta bua kuvudija biuma biende, nansha bua kupeta makasa, Kena wambuluisha benji ba bibi. Kadi udi ukosa bilumbu anu pa biobi. Mu tshikosu, udi witaba meyi ne mikandu bimvua muele, wenza anu bimpe. Nanku meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi njadika ne: muntu awu mmuntu wa nsongu, neikale ne muoyi. “Kadi muntu awu udi mua kuikala ne muanende wa balume wiba, ushipa bantu, nansha wenza malu mabi a mishindu yonsu. Kena wenza malu mimpe bu muvua tatuende wenza nansha. Udi udia biakudia bivuabu balambule mvidie pa mikuna. Udi ubuelakana ne mukaji wa bende. Udi ukengesha bapela ne bena dikenga. Udi wiba bintu bia bantu. Kena upingaja tshieya tshivua muena dibanza mumueyeke. Udi utendelela mvidie, wenza malu mabi, andi mbenga. Udi usombeshangana makuta bua kuvudija biuma biende ne kupeta makasa. Muntu wa nanku udi mua kushala ne muoyi anyi? Nansha kakese! Udi muenze malu mabi onsu aa andi mbenga. Nanku neafue. Yeye nkayende mmudikebele lufu luende. “Kadi muntu awu udi mua kuikala ne muanende wa balume. Muana awu, nansha yeye mumone bilema bionsu bivua tatuende muenze, kena ubilonda. Kena udia biakudia bidibu balambule mvidie pa mikuna. Kena utendelela mvidie mibi ya bena Izrayele. Kena ubuelakana ne mukaji wa bende. Kena ukengesha muntu, kena wiba, kena wangata tshieya kudi bena mabanza ende. Udi upesha muntu udi ne nzala biakudia, upesha muntu udi butaka tshilamba. Kena wambuluisha benji ba bibi. Kena usombeshangana makuta bua kuvudija biuma biende ne dipeta dia makasa. Mu tshikosu, udi witaba meyi ne mikandu bimvua muele. Nanku muntu awu kakufua bua bilema bia tatuende to. Bulelela neikale ne muoyi. Amu tatuende ke uvua muenze bibi, muibe, mukengeshe bantu bavuaye nabu. Nanku tatuende neafue bua bilema biende. “Nudi nukonka ne: kabena banyoka muana bua bilema bia tatuende bua tshinyi? Bualu, muana uvua muenze amu malu mimpe, muitabe ku mikenji yanyi yonsu. Nanku neikale ne muoyi. Anu muena tshibawu, wasangana kufua anyi? Wafua! Kabena mua kunyoka bana bua bubi bua baledi babu, nansha kunyoka baledi bua bubi bua bana babu. Muntu muimpe nebamufute bilondeshile buimpe buende. Muntu mubi nebamunyoke bilondeshile bubi buende. “Padi muntu mubi ulekela bubi buende, utuadija kulama meyi, ulonda anu njila mululame wa buakane, muntu awu neapete muoyi bulelela, kakufua to. Kabena mua kuvuluka kabidi bubi buende to. Neapete muoyi bua malu mempe adiye wenza. Nudi nuela meji ne: ndi nsanka pandi mmona muntu ufua bua malu mabi anyi? Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi njadika ne: ndi njinga amu bua bena malu mabi badilengeje, bapete muoyi. Kadi padi muntu muimpe ubanga kuenza malu mabi, ulonda dikasa dia bantu babi, muntu awu udi mua kushala ne muoyi anyi? Nansha kakese! Kabena mua kuvuluka kabidi malu mempe avuaye wenza. Neafue bua malu mabi adiye wenza, bualu kena mungitabe to. Nudi nuamba ne: ‘Bidi Maweja-Nangila wenza kabiena bimpe to. Udi ukolesha malu!’ Nuenu bena Izrayele, telejayi bimpe, udi ukolesha malu mmeme anyi? Nansha kakese! Badi bakolesha malu bapitshisha, ke nuenu! Padi muntu muimpe ulekela kuenza bimpe, ubanga kuenza bibi, utulama, udi ufua bua bubi budiye wenza. Kadi muntu mubi udi ulekela kuenza malu mabi, ubanga kulonda njila wa buakane, neadisungidile. Neashale ne muoyi, bualu mmumone nuwuaye wenza bibi, mudilengeje. Nanku kakufua to. Kadi, nuenu bena Izrayele, nudi nuamba ne: ‘Maweja-Nangila udi ukolesha malu!’ Kadi udi wenza bibi, ukolesha malu ki mmeme nansha! Amu nuenu ke badi benza bibi bapitshisha. Meme nendumbuluishe yonsu wa kunudi bilondeshile malu adiye wenza. Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku. Enzayi malu mimpe. Lekelayi bibi bionsu binudi nuenza. Kanuenji bubi nansha bumue budi mua kunujimija. Lekelayi kuenza malu mabi. Akajayi mioyi yenu, ne lungenyi luenu. Nuenu bena Izrayele nudi basue kufua bua tshinyi? Bulelela, meme Maweja-Nangila, tshiena musue lufu lua muntu nansha umue. Lekelayi bubi buenu buonsu, nanku nenushale ne muoyi!” Maweja-Nangila kungambila bua kuela kasala ka madilu, bua kudila bakalenga babidi ba mu Izrayele. Meme kudila ne: Mamuebe uvua nyama wa ntambue wa dikima, uvuabu banemeka kudi ntambue mikuabu milume. Uvua mulale munkatshi mua bana bende, wamusha tuana tuende dibela. Kukoleshaye nangananga umue wa ku bana bende. Yeye kuenza muana wa ntambue muimpe mutambe. Kumanyaye mua kukuata nyama, kudia kusukumina. Kushipaye bantu ba bungi. Bantu benyi kumvua bakula bualu abu. Kukuatabu ntambue awu mu buteyi. Kuyabu nende mu ditunga dia Ejipitu, muela lukanu ku diulu. Mamuende kuindila bikole. Kumonaye ne: tshiena mua kutekemena muananyi kabidi to. Nanku kuangataye muanende mukuabu. Kumukoleshaye bua ikale muana wa ntambue wa bukole. Muana awu kulala munkatshi mua ntambue mikuabu. Kuenzaye nyama wa ntambue muimpe mutambe. Kumanyaye kabidi mua kukuata nyama, kudia kusukumina. Kushipaye bantu ba bungi. Kushipaye bantu mu bimenga biabu, kunyangaye ne bimenga abi. Bantu ba mu ditunga bavua ne bowa, pavuabu bumvue ntambue ukungula. Bantu benyi bavua bafume miaba yonsu, kudisangishabu bua kumuluisha. Kumunyungulukilabu, bamuadila bua kumukuata. Kumukuatabu mu buteyi. Kumusuikabu lukanu ku diulu, kumubuejabu mu nsanji wa tshiamu, kuyabu nende kudi mukalenga wa Babilone. Kumuelabu mu nzubu wa lukanu bua kabunwu kabidi mudiye ukungula pa mikuna ya Izrayele. Mamuebe uvua mufuanangane ne muonji wa mvinyo, mukuna ku muelelu wa mayi. Uvua mutoloke mabeji, mukuame bimuma, bualu uvua upeta mayi mavule. Uvua ne matamba mimpe makole. Bavua benza nawu makombu a bukalenga. Uvua mutumbuke ku mitshi yonsu. Bavua bakema bua bule buawu, ne bua bungi bua mabeji awu. Kadi bavua bajula muonji awu ne tshiji, bawimansha panshi. Lupepepe lua kudi diba dipatukila, kumisha bimuma biawu, kumatabi panshi. Matamba mimpe awu kuuma. Bantu kuwosha muiku. Mpindiewu muonji wa mvinyo, mbaukune mu tshipela, mu ditunga diume kadiyi ne mayi. Kapia kupatukila mu muonji ewu, kabutula matamba awu ne bimuma biawu. Kawena kabidi ne ditamba dimpe, didibu mua kuenza dikombu dia bukalenga. Kasala aka nka kuela, badila muadi. Tshidimu tshia muanda mutekete, tshivuabu bamane kuya ne bena Izrayele mu bupika, dituku dia dikumi dia ngondu muitanu, bakulu bakuabu ba bena Izrayele kufika bua kunkonka ne: tshidi Maweja-Nangila musue menemene ntshinyi? Bobu kusomba panshi kuntangila. Nanku Maweja-Nangila kungambila ne: — Yezekiyele, wambile bakulu ba bena Izrayele bindi meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu njadika ne: “Nudi bafike muaba ewu bua kumanya tshindi musue, ki mmomu anyi? Nanku meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu udi ne muoyi, ndi nditshipa ne: tshiena mua kuitaba bua nuenu kunkonka bualu to!” Nansha wewe anu muntu, udilongolole bua kukosa tshilumbu tshiabu. Kutshinyi to. Ubavuluije malu mabi avua bankambua babu benze. Ubavuluije miaku indi meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu mbambila ne: “Tshikondu tshimvua musungule bena Izrayele, mvua mutue nabu bonsu ndondu, muditshipe. Mvua mudileje kudibu mu Ejipitu. Mvua mubalaye bua kuikala Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu. Musangu awu, mvua mubalaye bua kubapatula mu Ejipitu, kubafikisha mu ditunga didi dipite matunga onsu ku buimpe. Ditunga dimvua musungule bua kubapesha anu bobu, divua ne mabele ne buitshi. Meme kubela mikenji ne: muntu yonsu wa kunudi abenge mvidie ya dishima inudi nutendelela, bua kanupi mikiya pa kukukuila mvidie ya bena Ejipitu. Meme ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. “Kadi bena Izrayele kuntombokela, kubenga kungitaba. Muntu nansha umue kavua mubenge mvidie ya dishima ivuaye utendelela. Kavua muimanshe mpingu ya bena Ejipitu. Diba adi meme kushindika ne: nembanyoke ne tshiji. Nkavua musue kubabutuila mu Ejipitu mene. Kadi, tshivua muenze nanku to, bua bena ditunga divua bena Izrayele basombe kabavu kumpepeja. Bualu bantu aba bavua bateleja mumvua mulaye bena Izrayele bua kubapatula mu Ejipitu. Nanku, meme kubapatula mu Ejipitu, kubafikisha mu tshipela. Mvua mubalongeshe meyi ne mikenji bi-mvua muele bua bantu bonsu badi babilonda bikale ne muoyi. Mvua muele diyi kabidi bua banemeke dituku dia Dikisha, bua kuleja diumvuangana didi pankatshi panyi nabu, bua kubavuluija kabidi ne: meme Maweja-Nangila ndi mubajidile bua bangenzele mudimu. Kadi bena Izrayele bavua bantombokela mu tshipela. Bavua balengulula mikenji yanyi. Bavua bapepeja meyi anyi adi afikisha muntu udi walama ku muoyi. Bavua banyange bikole dituku dia Dikisha. Nanku meme kuela meji tshiakabidi a kubajikijila tshiji tshianyi mu tshipela bua kubabutula. Kadi tshiena muenze nanku to, bualu bantu bavua bammone mpatula bena Izrayele mu tshipela, bavua mua kumpepeja. Kadi mu tshipela mvua muditshipe ne: tshiena mua kubafikisha mu ditunga dimpe dimvua mubatekele, didi ne mabele ne buitshi. Mvua muditshipe nanku, bualu bavua babenge kulama meyi ne mikenji bianyi, kabidi bavua banyange dituku dianyi dia Dikisha. Bavua bitaba anu mvidie yabu. Kadi meme kumvua luse lua bungi. Nanku, tshivua mubashipe, mubabutule mu tshipela to. ” “Mvua mukandike bana babu mu tshipela ne: Kanulondi meyi ne mikenji bivua bankambua benu badielela. Kunukukuidi mvidie yabu mibi imvua mubenge. Tshianana nudi nupia mikiya. Meme ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Nulonde mikenji yanyi. Nukumbaje meyi anyi. Nujidile dituku dianyi dia Dikisha bua kuleja mutudi batue nenu ndondu, ne bua nuenu kuvuluka ne: meme ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Kadi bana babu kabidi bavua bantombokela. Kabavua bakumbaje mikenji yanyi. Kabavua balame meyi anyi adi afikisha muntu udi walama ku muoyi. Bavua banyanga dituku dia Dikisha. Diba adi, mvua mujadike ne: nembanyoke ne tshiji. Ndi musue kubajikijilatshi mu tshipela. Kadi tshiena muenze nanku, bua bantu bavua bammone mpatula bena Izrayele mu Ejipitu, kabavu kumpepeja. Kadi mu tshipela mvua muditshipe ne: nennumuangalaje munkatshi mua bisamba bikuabu mu matunga a bende. Mvua muditshipe nanku, bualu kabavua balame meyi ne mikenji bianyi, kabavua banemeka dituku dia Dikisha. Kadi bavua batendelela mvidie mibi ya batatuabu. Meme kubapesha kabidi mikenji, kadi kayivua mibenzele bimpe to. Mvua mubapeshe meyi avua kaayi abapesha muoyi. Mvua muanyishe bua bapie mikiya, padibu balambule ba muanabute, babashipa. Bionsu abi bivua bibakuatshisha bowa, bua bavuluke ne: meme ndi Maweja-Nangila.” — Wewe Yezekiyele, ambile bena Izrayele bindi meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu mbamanyisha ne: “Bankambua benu bavua bantombokela, babenge kungitaba. Meme kubafikisha mu ditunga dimvua muditshipe bua kubapesha. Kadi, kuaka kuayibu, mbamone nsongu ya mikuna ivua ne mitshi ya bifufu. Kubandabu kuine aku bua kulambula milambu. Bavua bamfikisha munda ne bintu bivuabu balambula, manananshi avuabu bosha, ne maluvu avuabu balambula muaba awu. Ke meme kubakonka ne: ‘Tshinudi nuya kukeba pa mikuna mitumbuke ntshinyi?’ Biangatshile musangu awu, badi binyika miaba ayi ne: mmiaba ya kutendelela mvidie. Wambile bena Izrayele ne: Maweja-Nangila Mvidi Mukulu udi unukonka ne: Nudi nulonda tshibidilu tshia bankambua benu, nupia mikiya, nuntombokela, nunemeka mvidie yabu indi mubenge bua tshinyi? Nansha mpindiewu nudi nupia mikiya, panudi nuyilambula bintu, nuyishipela bana benu. Nuenu bena Izrayele, nudi nuela meji ne: panudi nuenza nanku, ndi mua kuitaba bua nuenu kunkonka bualu anyi? Kabiena mua kuenzeka to! Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa muoyi, tshiena mua kuitaba bua nunkonke bualu to. Nudi nuela meji ne: nudi mua kuikala bu bantu ba bisamba bikuabu, badi batendelela mitshi ne mabue anyi? Nansha kakese! Kabiakuenzeka to. Ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu udi ne muoyi. Nennukengeshe ne bukole buonsu. Tshiji tshianyi netshinunyoke bikole. Ke mundi nnuleja ne: ndi mfumuenu. Nennumushe munkatshsi mua bisamba ne mua matunga munuvua batangadika. Nennusangishe kaba kamue bua numanye bukole buanyi, mimanye tshindi ngenza pandi mufike munda. Netuye nenu mu tshipela, muaba udi kauyi bantu bakuabu. Nennuimanyike kumpala kuanyi bua kunulumbuluisha. Nennunyoke bu mumvua munyoke bankambua benu mu tshipela tshidi pabuipi ne Ejipitu. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi ngamba nanku awu. Nenkuate mudimu bua nuikale tshiakabidi tshisumbu tshianyi tshia mikoku, ne bua nunemeke malu onsu anuvua balaye pa kutua nanyi ndondu. Nengumushe munkatshi muenu bantu bavua bantombokela kabayi bangitaba. Nembumushe mu matunga adibu basombe. Kadi kabena bapingana mu buloba bua Izrayele bua kusombamu to. Nanku nenujadike ne: meme ndi Maweja-Nangila. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi nnuambila ne: Nuenu bena Izrayele, muntu yonsu wa kunudi, nansha yeye mukukuile mvidie yende mibi indi mubenge, kadi dikuabu dituku nenuikale anu ne tshilumbu tshia kungitaba. Nenulekele kupepeja dina dianyi dia tshijila, nulekele kulambula mvidie milambu. Nanku, bena Izrayele bonsu badi mu ditunga nebantendelele pa mukuna munene wa Izrayele, udibu bajidile mu dina dianyi. Muaba awu, nennuakidile bimpe; nennulombe bua nuntuadile bionsu binudi basue kundambula, nyama ne bintu bimpe bia pa madimi enu. Meme mumane kunumusha munkatshi mua bisamba ne matunga anuvua bamuangalake, nennusangishe kaba kamue. Nengitabe milambu yenu ya dipembu dimpe. Nanku, malu onsu andi nnuenzela, nealeje bantu bakuabu ne: meme ndi Mvidi Mukulu wa tshijila. Nuenu kabidi, nenujadike ne: ndi Maweja-Nangila, bualu nennufikishe mu ditunga dia Izrayele dimvua muditshipe, mulaye bua kupesha bankambua benu. Muaba awu nenuvuluke malu enu a kale avua manupishe mikiya. Bundu nebunukuate bua malu mabi onsu anuvua benze. Nuenu bena Izrayele, tshiena nnunyoka bilondeshile malu mabi anuvua benze nansha. Kadi nengenze bionsu bua nunemeke dina dianyi. Nenujadike ne: meme ndi Maweja-Nangila. Nuamanyi kumvua malu amvua musue kunuambila meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu.” Maweja-Nangila kungambila ne: — Muntu, tangila luseke lua kuinshi mu ditunga. Utandishe mu dina dianyi bantu badi basombe mu ditu didi kuinshi mu ditunga. Ubambile bua bateleje miaku yanyi indi meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ntandisha nayi ditu didi kuinshi mu ditunga: “Nentemeshe kadilu bua kuosha mitshi yebe yonsu, mibishi nansha miume. Kakuena tshidi mua kujima ndimi ya kadilu aku to. Nekalambuke biangatshile kuinshi too ne ku mutu mu ditunga. Nekoshe bantu bonsu. Muntu yonsu neamone ne: meme Maweja-Nangila mvua mutemeshe kadilu aku. Neamone kabidi ne: kakuena tshidi mua kukajima to.” Meme kuandamuna ne: — Eyi! Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, bakadi badila muadi, banjana ne: “Udi wakula anu mu mianu itudi katuyi mua kumvua.” Maweja-Nangila kuamba kabidi ne: — Yezekiyele, kudimuka utangile ku Yerushalayime. Ukanyine miaba ya kutendelela mvidie, utandishe ditunga dia Izrayele. Umanyishe bena Izrayele ne: Maweja-Nangila udi unuambila ne: “Nennuluishe, nempatule muele wanyi wa mvita mu tshibubu bua kunushipa bonsu pamue, bimpe ne babi. Ndi musue kunubutula bonsu. Ke pandi mupatule muele bua kushipa yonsu wa kunudi biangatshile kuinshi mu ditunga too ne ku mutu. Bantu bonsu nebamanye ne: meme Maweja-Nangila mvua mupatule muele mu tshibubu tshiawu. Tshiena mua kuupingajamu kabidi to.” Kadi wewe Yezekiyele, winame panshi, bu muntu udi kayi kabidi mua kutekemena tshintu tshia nsongu, utua mikemu, bobu batangile. Nebakuebeje ne: udi utua mikemu bua tshinyi? Newandamune ne: “Ndi mupete lumu lubi, lukadi pa kukumbana. Bianza biabu nebilengelele kabiyi ne bukole. Binu biabu nebitutakanangane. Nebasukuile mu bilamba bua bowa. Mioyi neyitekete. Tshikondu tshia kubanyoka tshikadi pabuipi. Telejayi! Bionsu abi nebikumbane mpindiewu. Maweja-Nangila ke udi umanyisha malu awu.” Maweja-Nangila kungambila kabidi ne: — Muntu, akula mu dina dianyi. Wambile bantu malu andi meme Maweja-Nangila mbamanyisha ne: “Tangilayi muele, muele mutue udi wengelela. Mbausakishe bua kushipa bantu. Mbaupele, mbausukule bua wengelele, wele nsese. Mvua muufile bua baupele, bua bamone mua kufuuna nawu. Bavua bausakishe, bausukule bua kuupesha mushipianganyi. Wewe Yezekiyele, ela mbila ya dikenga. Mbatume muele bua kushipa bantu banyi, ne bamfumu bonsu ba bena Izrayele. Nebabashipe bonsu musangu umue. Uditute bianza pa tshiadi ne kanyinganyinga. Dikenga nedikale dinene dipite. Ke tshindi ngamba meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu. Mpindiewu, Yezekiyele, akula mu dina dianyi. Ukume bikashi. Ukume musangu umue, misangu ibidi, misangu isatu. Bualu muele ewu ke muele udi ushipangana. Neushipe bantu ba bungi, miaba yonsu. Muele udi utekesha mu maboku, uzakaja bantu bonsu. Kumpala kua tshiibi tshionsu, ndi muteke muele wa kushipa nawu bantu. Udi ukenka bu ndimi ya kapia, ukeba anu kushipa bantu. Wewe muele mutue, ushipe bantu ku dia balume, ubashipe ku dia bakaji, ubashipe nseke yonsu! Meme kabidi nenkume bikashi, nentalaje tshiji tshianyi. Meme Maweja-Nangila, ndi ngamba nanku.” Maweja-Nangila kungambila ne: — Muntu, leja njila ibidi idi mukalenga wa Babilone mua kupitshila ne muele wende wa mvita. Njila yonsu ibidi ipatukile anu mu ditunga dimue. Muaba udi njila yonsu utuadija, uteke tshimanyinu tshidi tshileja ditunga didi muntu mua kufika padiye ulonda njila eyi. Njila umue neafikishe bena mvita ba bena Babilone mu tshimenga tshia Raba, tshia bena Amone. Njila mukuabu neabafile mu tshimenga tshia Yerushalayime tshidi mu Yuda, tshivuabu bakoleshe ne bimana. Mukalenga wa mu Babilone udi wimana mu masangu a njila, muaba udi njila ibidi ituadija bua amone mua kutempa lubuku. Udi unyungisha mikete, webeja mvidie malu, ukenketa mitshima ya nyama. Mukete udi uleja Yerushalayime, udi mu tshianza tshiende tshia balume. Nanku mukalenga neatume diyi bua bena mvita baye ku Yerushalayime, benda bela bibingu bia mvita. Neateke biamu binene bia mvita, bua binyange biibi bia tshimenga. Neele mishiki ya buloba, neumbule mikidi. Bena mu Yerushalayime badi bela meji ne: “Bivua muena lubuku mumanyishe mukalenga wa bena Babilone kabiena mua kuenzeka to, bualu dilaya divuabu batulaye didi ditalama bimpe.” Kadi mukalenga wa bena Babilone udi ubavuluija mudibu batombokela Maweja-Nangila, kabidi mudibu ne bua kuya nabu mu bupika. Ke pandi meme Maweja-Nangila mbambila ne: “Nudi numvuluija bubi buenu matuku onsu, ku malu mabi anudi nuenza patoke. Malu onsu anudi nuenza, adi amvuluija munudi bena tshibawu. Nanku, bu munudi kanuyi basue kudilengeja, nenubuele mu bianza bia baluishi! “Wewe mukalenga wa bena Izrayele, udi muntu mubi, udi kayi ukumbaja bivuaye mulaye. Kadi tshikondu tshikadi tshifika, tshidi buenzavi buebe ne bua kujika. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi ngamba ne: kuakuikala kabidi ne bimanyinu bia bukalenga to. Nebakutale tshifulu tshia bumfumu. Malu onsu mmandamuke. Bantu bapuekele nebasombe miaba ya lumu. Bantu ba bukole nebabapuekeshe. Nemuikale amu mbuwa pa mbuwa! Nenshiye mu Yerushalayime anu mbuwa. Tshimenga tshijima netshibutuke. Kadi nengenze bualu ebu, amu muntu undi mupeshe bumfumu bua kubutula tshimenga mumane kufika. ” Maweja-Nangila kuamba ne: — Wewe Yezekiyele, ambile bena Amone ne: “Maweja-Nangila Mvidi Mukulu udi unukanyina, bua bipendu binuvua bapende bena Izrayele. Muele udiku, munuindile bua kunushipa. Mbausakishe bua kushipa nawu bantu. Mbaupele anu bua wikale wele nsese. Panutshidi nuitaba malu a dishima avua bantu abu bamone mu ndota, nansha avuabu banuambile, mbamane kulongolola muele bua kukosa mitu yenu, nuenu benji ba bibi, badi kabayi bakumbaja tshi-vuabu balaye. Bualu tshikondu tshiakumbanyi tshidi malu enu mabi ne bua kujika. Mpindiewu, bakalenga ba bena Babilone, pingajayi miele yenu mu bibubu. Bualu nennubutuile anu muaba uvuabu banufukile, mu ditunga divuabu banulelele. Nennupumuine tshiji tshianyi. Netshinuoshe bu mudi kadilu. Nennufile mu bianza bia bantu ba lonji badi bamanye mua kukengeshangana. Nebanuoshe mu kadilu. Mashi enu neapuekele mu ditunga dienu. Pashishe muntu nansha umue kakunuvuluka kabidi to. Meme Maweja-Nangila ndi ngamba nanku. ” Maweja-Nangila kungambila ne: — Muntu, udilongolole bua kulumbuluisha tshimenga tshia Yerushalayime, tshia bashipianganyi. Kutshinyi to! Ubavuluije malu mabi avuabu benze. Ubamanyishe tshindi meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ngamba ne: “Udi mulekele bantu bebe bua bashipangane. Ke mudibu bakukebela kabuta. Badi benza mpingu indi mubenge bua kutendelela mvidie. Badi bapisha buloba buebe mikiya. Nanku, wewe Yerushalayime udi muena tshibawu tshia bantu bonsu bavuabu bashipe muebe. Udi mupie mikiya bua mpingu eyi idi bantu bebe benze. Wewe nkayebe ke udi udisemejila pabuipi tshikondu tshia kabuta kebe. Mataku ebe mmabadika! Ke pandi muanyishe bua bakuseke kudi bantu benyi. Bantu ba mu matunga onsu nebakutuishe bundu. Ukadi ne lumu lubi. Ditunga diebe ndia tshimvundu. Matunga adi kule ne matunga adi pabuipi neakuseke. “Muebe, mulombodi yonsu wa bena Izrayele mmushipe bantu kabayi bualu, anu bua muanzu udiye nawu. Muebe, muntu kena unemeka tatuende nansha mamuende. Badi bakengesha benyi, batatshisha bana ba nshiya ne bakaji bakamba. Bantu kabena banemeka nansha kakese miaba yanyi ya tshijila. Badi banyanga dituku dia Dikisha. Muebe, bantu badi bashiminyina bakuabu malu bua babashipe. Pa mikuna bantu bebe badi badia bintu bia ku milambu idibu balambule mvidie. Badi benza malu a bundu bupite. Bamue mbabuelele mukaji wa tatuabu mu nzubu. Bakuabu mbasombe ne bakaji ku bukole padibu ku tshijila tshia bakaji. Banga badi banyanga nzubu wa bende pa kuangata mukaji wa bende. Bakuabu badi bangata ku bukole mukaji uvua muana musele; nansha bana babu ba bakaji ba tatuabu, nansha ba mamuabu, benda nabu tshiendenda. Muebe, badi bangata bantu ku mudimu, babafuta bua bashipe bantu bakuabu. Badi basombeshangana makuta bua kupeta kasombele ka bungi. Badi banyenga bintu bia muena mutumba bua kunema nabi. Kadi badi bampua muoyi kashidi meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu. Ke malu andi mujadike awu. “Kadi nuenu bena Yerushalayime, nennunyoke bikole ne tshiji, bua bintu binuvua bapete pa kudinga bantu ne bua bantu banuvua bashipe. Nenuikale ne bukitu bukumbane, kabidi ne bukole bua kuluangana nanyi, pandi mfika bua kununyoka anyi? Bualu meme Maweja-Nangila nengenze amu tshindi ngamba. Nennutangalaje munkatshi mua bisamba bikuabu, mu matunga a bende. Nenjikije malu mabi onsu anudi nuenza. Nebanufuishe bundu ku mesu a bantu ba bisamba bikuabu. Nanku diba adi, nenumanye ne: meme ndi Maweja-Nangila.” Pashishe, Maweja-Nangila kuamba kabidi ne: — Yezekiyele, ndi mumone ne: bena Izrayele mbafuanangane ne bikanganya. Badi bu tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, nansha bu tshiamu tshia kabanda, nansha bu tshiamu tshikunze, nansha bu tshiamu tshia ntenda, bidibu bela mu kapia bua kubiengulula, kumusha bikanganya. Ke pandi meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu mbambila ne: “Nudi bu biamu bibi bidibu kabayi banji kuengulula. Nanku ndi nnusangisha popamue mu tshimenga tshia Yerushalayime. Badi basangisha biamu bitoke bia mushinga mukole, biamu bia kabanda, bia ntenda, nansha biamu bikuabu mu ditanda, babiela mu kapia bua kubiengulula! Ke munganuenzela, bua tshiji tshikole tshindi natshi. Nennusangishe kaba kamue, bua meme kunuengulula mu kapia. Mu Yerushalayime, nennuele mu kapia ka tshiji tshianyi, bua kunuengulula bu mudibu benza ne biamu. Nenuikale bafuanangane ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole tshidibu bengulula mu kapia. Nenku nenujadike ne: udi mutupumuine tshiji ke Maweja-Nangila.” Maweja-Nangila kuamba kabidi ne: — Yezekiyele, ambila bena Izrayele ne: ditunga dienu ndifuanangane ne buloba budi kabuyi bulokela mvula. Nebubutuke bua tshiji tshianyi, bu mudi buloba budi kabuyi bupeta mayi. Bu mudi nyama ya ntambue mikuate nyama ikungula, ke mudi balombodi benu bashipe bantu, bangata ne bintu bia bantu ba bende, bashipesha balume ba bungi, bua bakaji babu bashale bakamba. Batuangaji benu kabena balonda mikenji yanyi, kabena banemeka miaba idibu bajidila mu dina dianyi. Kabena basunguluja bintu bidi bia tshijila, ne bintu bikuabu bidi bia tshianana. Kabena balongesha bantu mudi bintu bikuabu kabiyi ne mikiya, bikuabu ne mikiya. Kabena banemeka kabidi dituku dia Dikisha; badi badilengulula ku bukole. Nanku, kamuena muntu nansha umue udi unnemeka, mudibu ne bua kunnemeka. Balombodi benu badi bashipangana anu bua kunema, bu mudi nyama ya lonji ishipa nyama, iyipandabipese bipese. Bambi benu badi babuikila bilema bienu abi, bu mudibu bela lupemba ku tshimana tshia nzubu. Badi bashima bantu, babambila malu amvua tshiyi mubaleje. Badi bambila bantu malu, babadinga ne: mmafume kudi Mvidi Mukulu. Kadi meme Maweja-Nangila tshivua mubambile bualu to. Miaba yonsu mu ditunga badi bakengesha bantu, biba bintu biabu. Badi bakengesha bapele ne bakengi. Badi batatshisha benyi, kabayi babanemeka. Mvua mukebe muntu uvua mua kuibaka tshimana, nansha uvua mua kuimana muaba uvuabu bakeba kushimbula, bua kunkandika bua tshibutudi tshimenga. Kadi tshiena mupete muntu nansha umue. Nanku meme kubapumuina tshiji tshianyi. Meme kubabutula mu kapia, bualu mvua mufike munda. Meme kubanyoka bua malu abu mabi. Ke mundi ngamba nanku meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu. Maweja-Nangila kungambila ne: — Yezekiyele, teleja tshilumbu tshia bana babidi ba bakaji, batuabu balela kudi mamu umue. Pavuabu bansongakaji bavua benda tshiendenda mu Ejipitu, muvuabu basombe. Muaba awu, ke uvuabu bababonda ku mabele musangu wa kumpala. Ke muaba muabu batuadija kunaya nabu, babakuata ku mabele abu a bunsongakaji. Muanabute uvua Okola, muanamukala Okoliba. Muanabute udi tshimfuanyi tshia Samariya, muibidi tshimfuanyi tshia Yerushalayime. Mvua mubasele bonsu babidi. Bobu kundelela bana ba balume ne ba bakaji. Kadi Okola, nansha meme mumusele, uvua wenda amu buendenda. Uvua walakana bena mutumba nende bena Ashure. Kupetaye bananga bende momu amu. Bantu abu bavua bavuale bilamba bikunze, bu mutotabu balombodi ba maloba ne balumbuluishi. Bavua bansongalume balengele, bamanye bimpe mua kubanda pa nyama ya tubalu. Okola uvua mudifile kudi balombodi aba ba bena Ashure. Kadi misangu yonsu ivuaye upetangana ne umue wa kudibu, uvua utendelela mvidie yabu mibi indi mbenga. Uvua mutungunuke ne tshiendenda, mutuaye wenza mu Ejipitu. Kuine aku patshituaye nsongakaji, balume bakavua benda nende tshiendenda, bamubonda ku mabele ende a bushika nkunde, bamusaka ku malu mabi. Diba adi, meme kumulekela mu bianza bia bananga bende bena Ashure, bavuaye mupite kunanga. Kumuvulabu bilamba bionsu, kumushiya butaka, kumutapabu muele, kumushipa. Bakatua bamane kukuata bana bende ba balume ne ba bakaji bua kuya nabu. Ke mmuabu bamunyoke nanku bua bakaji bakuabu bamone bionsu abi, badimuke. — Okoliba utua mumone mmuabu banyoke muanabu, kadi mua muenze bibi mupite Okola. Utua wenda tshiendenda mupitshishe. Uvua walakana kabidi balombodi ba maloba ne balumbuluishi ba bena Ashure. Ke bena mutumba nende batua batuale bimpe, batshitua bansongalume balengele, bamanye mua kubanda pa nyama ya tubalu. Yeye mene utua anu mubuele mu njila wa buendenda. Mvua mumone ne: bana ba bakaji babidi aba badi bena buenzavi bua mushindu umue! Kadi Okoliba utua muenze bibi bipite. Dituku dikuabu, kumonaye bantu batuabu bazola ku tshimana, balaba mukubu mukunze. Bimfuanyi abi bitua bileja bena Babilone. Batua babavuadike mikaba mu tshimonu ne bitambala bile ku mitu yabu. Bavua bamueneke bu bilobu bia mvita. Bimfuanyi abi bitua bileja bimpe bena Babilone, mushindu udibu basombe mu ditunga diabu. Okoliba utua mualakane bantu abu bikole diakamue patuaye mubamone. Kubatuminaye mikenji mu ditunga diabu, ubabikila. Nanku bena Babilone kufika bua kuenda nende tshiendenda. Kumunyangabu ne malu abu mabi a bundu. Yeye mumane kuenda nabu tshiendenda tshibi, kubabengaye. Utua udileja patoke nuwuaye mukaji mudisombele, uleja bantu butaka buende. Nanku, kumbipilaye; meme kumubenga bu mumvua mubenge yayende. Kadi kuvuaye kuenda tshiendenda kupitshisha. Kuenzaye bibi anu muvuaye muenze ku bunsongakaji buende mu Ejipitu. Muaba awu, uvua amu mualakane bananga bende bavua ne lukuka lua kuenda nende tshiendenda, bikale ne mibidi ya bulume bu ya nyama ya mpunde, nansha ya tubalu. “Okoliba, wewe kutuadija kuenza tshiakabidi malu mabi muuvua wenza ku bunsongakaji buebe, pauvua muanyishe bua bena Ejipitu bakunayile mu tshiadi, babonde mabele ebe a bunsongakaji. Ke pandi meme Maweja-Nangila ngamba ne: Ndi ntuma bananga bebe baudi mubenge mpindiewu bua bakuluishe. Ndi mbabikila batuma miaba yonsu bua bakukengeshe. Ndi nsangisha bena Babilone, bena Kesede bonsu, bena Pekode, bena Showa, bena Kowa. Bena Ashure kabidi nebadisangishe nabu. Nanku nensangishe bansongalume bonsu aba ba malengele, balombodi ba ditunga ne balumbuluishi, bena mvita ne bantu banene, bonsu bikale bamanye mua kubanda bimpe pa tubalu. Nebafumine ku mutu wa ditunga ne matempu a mvita, matempu makuabu a mishindu yonsu, ne tshiluilu tshinene tshia bena mvita. Nebikale ne ngabu, bamane kuvuala kabidi bifulu bia tshiamu. Nebakuele munkatshi. Nembumvuije tshilumbu tshiebe. Nebakulumbuluishe bilondeshile mikenji yabu. Bu mundi mukufikile munda, nenganyishe bua bakunyange ne tshikisu. Nebakukose diulu ne matshi, bakutapa ne miele yabu, bakushipe. Nebangate bana bebe ba balume ne ba bakaji; badi bashale, nebaboshe batshikale ne muoyi. Nebakuele bilamba biebe, bumushe ne bilengejilu biebe. Nenkutekeshe malu a bundu ne a buendenda auvua mutuadije kuenza mu Ejipitu. Kuakualakana kabidi muntu, kuakujinga kabidi bena Ejipitu to. “Meme Maweja-Nangila ndi ngamba ne: nenkufile mu bianza bia bantu baudi udiombola, baudi ubenga. Nebakukengeshe ne lukinu. Nebakunyenge bintu biudi mupete ku mudimu webe. Nebakushiye butaka, kuyi bilamba bu mukaji mudisombele, bua bonsu bakumone. Lukuka luebe ne buendenda buebe ke bivua bikukebela bionsu abi. Uvua muende tshiendenda ne bantu ba matunga a benyi. Wewe kudinyanga, kutendelela mvidie yabu mibi indi mubenge. Uvua mulonde tshilejilu tshia yayebe. Nanku nenkunuishe dikopu dia tshiji tshianyi, bu mumvua mudinuishe yayebe. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi nkuambila ne: Neunue dikopu dia tshiji divua yayebe munue, dikopu dinene, diondoke. Nebakuseke bakulembakaje, bualu dikopu edi didi diuwule tente! Neukuatshike, upete makenga. Dikopu edi ndia bowa ne luzakalu. Yayebe Samariya, mmumane kudinua, mujikije. Neudinue too, umana ne ku ndekelu. Neudiboze ku menu ebe. Neuditape mputa pa tshiadi ne bitata biadi. Ke mundi njadika meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu! Ndi ngamba ne: bu muudi mumpue muoyi, mumbenge, nenkunyoke bua tshiendenda ne bua buenzavi buebe.” Maweja-Nangila kungambila ne: — Yezekiyele, udilongolole bua kulumbuluisha Okola ne Okoliba. Ubafunde patoke ku tshilumbu bua malu mabi avuabu benze. Badi bakaji bena tshiendenda, bena tshinyangu. Badi benda tshiendenda, batendelela mvidie mibi indi mubenge. Badi bashipa bana babu ba balume bavuabu bandelela, babalambule mvidie. Kadi mbenze kabidi malu mabi makuabu! Dituku mene adi bavua bapishe kabidi muaba wanyi wa tshijila mikiya, bapepeje dituku dia Dikisha dinjidila meme. Bualu dituku mene divuabu balambule mvidie yabu bana babu ba balume, bavua babuela muaba wanyi wa tshjila, mu nzubu wanyi meme, bamupisha mikiya. Bavua batume kabidi mikenji bua kubikila bantu ba matunga a kule. Bantu abu bamane kupeta mukenji awu, kufikabu lukasa kudibu. Samariya ne Yerushalayime kuowa mayi, kudilengeja bualu buabu, kudilaba bilabu ku mesu, kuvuala bilengejilu. Pashishe kusombabu mu nkuasa ya tshisaka mimpe minene, bateka mesa kumpala kuabu. Pa mesa apu pavua musenga wa kamonya, ne mafuta masambakaja ne manananshi, bivuabu bapete kundi. Musumba munene wa bantu kufika kudibu, bakula, basanka talala bu mu tshibilu. Kuvua nangananga bantu bafume ku nseke yonsu ya mu tshipela. Kuelabu nsongakaji ibidi ayi lukanu ku maboku, kubasabu bifulu bimpe bia lumu ku mitu. Nanku meme kuamba ne: “Nansha udi ne mubidi wende munyanguke menemene ne tshiendenda, udi anu musue kuenza kabidi malu a buendenda. Balume badi bamutantshila! Badi bangata Okola ne Okoliba, benza nabu malu mabi babasunsula, amu bu mudibu benza ne bakaji badisombele. Kadi bantu ba nsongu nubafundile bakaji aba tshibawu, bua tshiendenda tshiabu, ne bua bantu bavuabu bashipe. Bualu mbende tshiendenda, badi kabidi ne mashi ku bianza!” Meme Maweja-Nangila ndi ngamba ne: “Sangisha bantu bua kubaluisha. Babazakeje, babanyenge bintu biabu! Nubase mabue, nubasaye ne miele yenu. Nushipe bana babu ba balume ne ba bakaji, nuoshe nzubu yabu. Nenjikije malu mabi adi matampakane mu ditunga edi. Bakaji bonsu nebadimuke. Kabakuidikija kabidi malu mabi avua nsongakaji ibidi eyi yenza to. Bakaji babidi aba mbabanyoke bua malu abu mabi a bundu, ne bua mvidie ivuabu batendelela. Nenku nenujadike ne: meme ndi Maweja-Nangila.” Matuku dikumi a ngondu wa dikumi tshidimu tshia tshitema tshi vua bena Izrayele bamane kuya mu bupika, Maweja-Nangila kungambila ne: — Muntu, funda dituku dia lelu pa mukanda, bualu lelu ke udi mukalenga wa Babilone ubanga kuluisha Yerushalayime. Londela bantu banyi badi bantombokela lusumuinu elu. Ubambile ne: Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ke udi mutume diyi bua kunulongeshalu. Uteke luesu peku. Welamu mayi. Utekemu mabulu a munyinyi, onsu a munyinyi muimpe wa ku tshibelu ne wa ku diboku. Uluwuje ne mifuba mimpe. Wangata munyinyi amu wa mikoku mimpe. Ela nkunyi kuinshi kua luesu. Wipike bionsu, bipie bisaba. Nansha mifuba idi ne bua kupia. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi ngamba ne: Tshimenga tshia bashipianganyi netshipete diakabi, tshidi bu luesu lukuate dimoma, ludibu kabayi mua kusukula kabidi to. Sabula munyinyi udi mu luesu, ku dibulu ku dibulu, lushale munda mutupu. Kuena mua kusunguluja diudi usabula. Mashi avuabu bela panshi atshidi mu tshimenga. Bavua baela pa mabue, kabayi nansha baajibikila ne buloba. Buloba ki mbuanji kunua mashi aa to. Meme ndi nshiya mashi pa dibue edi, muaba udiwu amueneka bimpe, bua ajule tshiji tshianyi, ambikile bua nsombuele. Eyowa, meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi ngamba ne: Diakabi ndia tshimenga tshia bashipianganyi! Bualu ndi ngasa tshioshelu tshinene! Ela nkunyi minene, sonsola kapia, ulambe munyinyi, upie umana, welamu ndungu, mifuba ipie ibobe. Pashishe uteke luesu lua munda mutupu pa mbabula, bua lupie, lukunze, bua mikiya idi munda mualu ijike, bua dimoma diumbuke. Kadi bionsu bindi ngenza kabiena biambuluisha. Dimoma ndikuate ku luesu bikole, kadiena mua kumuka nansha ku kapia. Yerushalayime we, udi munyanguke bua malu mabi auvua muenze. Mvua musue kukulengeja, kadi kuvua muanyishe to. Nanku, bua wewe kulengela, anu meme muanji kukunyoka ne tshiji tshianyi tshionsu. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi njadika ne: bionsu ebi nebikumbane. Nenkunyoke tshiyi mpingana panyima, tshiyi ngunwua kanyinganyinga, nansha luse. Nebakunyoke bua malu ebe mabi. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi ngamba nanku. Maweja-Nangila kungambila ne: — Yezekiyele, ndi nkunyenga mukajebe uudi utangila, usankidila. Neafue lufu lua tshikosu. Kadi kuena mua kudila muadi, kuena mua kutua mikemu, kuena mua kupuekesha binsonji to. Udidile anu munda munda. Kadi kutekeshi madilu to. Vuala tshitambala tshiebe ku mutu, ne bisabata biebe bu matuku makuabu. Kusokoki mpala, kudi biakudia bidi bena mutumba bakutuadila bua madilu. Mvua muyukile ne bantu dinda, dilolu mene mukajanyi kufua. Butshia dinda meme kuenza muvua Maweja-Nangila mungambile. Bantu bavua bangebeja bua kubumvuija mumvua muenze amu. Meme kubandamuna ne: — Maweja-Nangila udi mungambile bua meme kunumanyisha, nuenu bena Izrayele, ne: “Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu nennyange nzubu wanyi wa tshijila. Nudi nudisua nende, numutangila nusanka. Ke muaba unudi nutekemena bua kupetela muoyi. Nebashipe bana benu ba balume ne ba bakaji banuvua bashiye mu Yerushalayime. Diba adi nenuenze bu muvua Yezekiyele muenze. Kanuakusokoka mpala, kanuakudia biakudia bidi bena mutumba bafike nabi mu madilu. Nenuikale basuike bitambala bienu ku mitu, bavuale bisabata ku makasa enu. Kanuabakanyi, kanudidi muadi. Kadi nenufubidile bua bilema bienu. Muntu yonsu neatue mikemu bualu bua dikenga didi muena mutumba nende nadi. Nenulonde tshilejilu tshia Yezekiyele. Nenuenze bionsu amu mutuaye muenze. Nanku, pakumbana malu andi ngamba aa, nenumanye ne: meme ndi Maweja-Nangila.” Pashishe, Maweja-Nangila kungambila ne: — Yezekiyele, nembanyenge nzubu wanyi wa tshijila, muaba udibu basokomena, udibu batangila basanka, udibu badisua nawu, udibu batekemena bikole. Nembanyenge kabidi bana babu ba balume ne ba bakaji. Diba didi bionsu ebi bikumbana, muntu udi mupanduke ku tshipupu etshi, neafike bua kukuambila bivua bienzeka. Dituku adi, kuakuikala kabidi kamama to. Newakule tshiakabidi bua umone mua kuyukila ne muntu uvua mupanduke ku tshipupu atshi. Ke muudi uleja bantu tshilejilu bua bamanye ne: meme ndi Maweja-Nangila. Maweja-Nangila kungambila ne: — Mpindiewu, Yezekiyele, wambile bena Amone tshibawu tshindi mubafundile. Ubambile bua bateleje tshindi meme Maweja-Nangila mbambila ne: “Nuvua nuseka pavuabu banyanga muaba wanyi wa tshijila, pavuabu babutula ditunga dia bena Izrayele, pavuabu baya ne bena Yuda mu bupika. Nanku, ndi ntuma bendakanyi ba bisamba bia bende, ba kudi diba dipatukila, bua bakuate ditunga dienu. Nebase mpangu yabu mu buloba buenu, nebasemu mitanda yabu. Nebadie bimuma bienu, nebanue mabele anudi nawu. Nennyangakaje tshimenga tshienu tshinene tshia Raba, tshishale muaba wa kudishila nyama ya tumelu. Ditunga dijima dia bena Amone nedishale muaba wa kudishila mikoku. Diba adi, nenujadike ne: meme ndi Maweja-Nangila. “Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi ngamba ne: nuvua batuta bikashi, batupika basanka, pavua dikenga dikuata bena Izrayele. Nuenu kuleja munuvua bapeje, balekele bantu banyi lukinu. Nanku, nennuleje bukole buanyi. Nennufile kudi bantu benyi. Nebanunyenge bionsu binudi nabi. Kanuakuikala kabidi tshisamba tshia bantu to. Kanuakuikala ne ditunga to. Nennubutule bonsu kashidi. Diba adi, nenujadike ne: meme ndi Maweja-Nangila.” “Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi ngamba ne: Bena Mowabe bavua bamba ne: bena Yuda badi anu tshisamba bu mudi bisamba bikuabu bionsu. Nanku nentume bantu bua baluishe badi basombela mu bimenga bidi ku mikalu ya ditunga dia Mowabe. Nebabinyange bionsu bilondangane, nansha bidi bipite buimpe bu mudi Bete-Yeshimote, Baale-Meyone ne Kiriyatayime. Nentume bantu bendakanyi badi bafume ku luseke ludi diba dipatukila, bua bakuate ditunga dia bena Mowabe, bu muvuabu bakuate dia bena Amone. Nanku matuku adi kumpala, bantu kabakuvuluka kabidi bena Mowabe to. Dina diabu nedijimine kashidi. Nennyoke bena Mowabe. Diba adi nebajadike ne: meme ndi Maweja-Nangila.” “Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi ngamba ne: Bena Edome bavua basombuela bikole bena Yuda. Nanku bena Edome mbena tshibawu tshikole. Kadi meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi njadika ne: Nennyoke bena Edome bikole. Nembutule bantu ne nyama bidi mu ditunga diabu. Ditunga nedishale tshipela, biangatshile ku tshimenga tshia Temane too ne ku tshia Dedane. Bantu ba mu ditunga dia Edome nebafue mu mvita. Bantu banyi bena Izrayele nebasombuele bena Edome mu dina dianyi. Bena Izrayele nebabanyoke bikole, mushindu udi tshiji tshianyi tshilomba. Bena Edome nebalonge mudibu ne bua kuntshina. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi njadika bualu abu.” “Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi ngamba ne: Bena Peleshete bavua benze bibi. Bualu bua lukuna lua kale luvuabu nalu, bavua basombuele baluishi babu ba kuonsu eku ne muoyi wa tshinyangu, babashipa. Nanku, meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi mbamanyisha ne: Nembanyoke. Nembutule bantu bonsu aba badi bafume ku Kaftore, baye kusomba ku muelelu wa mayi manene. Nembasombuele, nembanyoke bibi. Diba adi, nebamanye ne: meme ndi Maweja-Nangila.” Tshidimu tshia dikumi ne tshimue tshivuabu bamane kuya netu mu bupika, dituku dia kumpala dia ngondu, Maweja-Nangila kungambila ne: — Yezekiyele, bena Tire badi baseka Yerushalayime, bamba ne: “Ekelekele! Ekelekele! Tshimenga tshia Yerushalayime, muaba uvua bantu ba matunga onsu bapitshila, ntshibutuke. Mpindiewu bantu nebafike kuetu bua kusakula. Netuneme bikole bipite, bualu mpindiewu Yerushalayime mmunyanguke! ” Nanku meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi njadika ne: “Wewe tshimenga tshia Tire, nenkunyoke bikole. Nentume bantu ba mu bisamba bivule bua bakuluishe. Nebabuele muebe ne bukole bu bua mavuala a mayi manene. Nebashimbule bimana biebe, babumbule tuleya tuebe. Nenkombe bintu bionsu bidi bishale. Nenshiye anu lubuebue patupu. Nemushale amu tshidila, muaba udi balobi binyina tupamba tuabu. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi njadika nanku. Bantu ba mu bisamba bikuabu ne balue kupawula tshimenga. Nebanyange misoku iudi mutuangane nayi, idi ku muelelu wa mayi manene. Nanku bantu nebamanye ne: meme ndi Maweja-Nangila. “Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi ngamba kabidi ne: Wewe tshimenga tshia Tire, ndi nkutumina mukalenga Nebukadnesare wa bena Babilone udi mupite bakalenga bonsu ku bukole. Neafume ku mutu kua ditunga. Nealue kukuluisha ne nyama ya tubalu, matempu, babandi ba pa tubalu, kabidi ne bena mvita bakuabu ba bungi. Neanyange misoku iudi mutuangane nayi ku muelelu wa mayi manene. Pashishe baluishi bebe nebumbule mikidi, nebele mishiki ya buloba bua kubandabu, kukuluisha. Nebakunyunguluile ne ngabu mipite bungi. Nebashimbule bimana bia muebe ne biamu biabu bia mvita. Nebabumbule tuleya tuebe ne bikasu. Lupuishi ludi tubalu tuabu tua bungi tujule panshi nelukubuikile. Bimana biebe nebizakale ne mikuma ya nyama ya tubalu, kabidi ne mutoyi wa matempu abu a mvita. Nanku, nebabuele ku biibi biebe, anu bu mudibu babuela mu tshimenga padibu bamane kushimbula tshitupa tshia tshimana tshia tshimenga. Baluishi bebe nebendeshe nyama yabu ya tubalu mu misesu ya muebe. Nebashipe bantu bebe ku muele. Nebupule makunji manene a muebe. Nebibe bubanji buebe. Nebakunyenge bintu bionsu bidi bishale muebe bia kuenda nabi mushinga. Nebanyange bimana biebe, nebupule nzubu mimpe idi muebe. Nebangate mabue, mabaya, ne bintu bikuabu bionsu bia ku nzubu ayi, babiela mu mayi manene. Nenkandike bantu bua kabimbi kabidi misambu muebe. Kabakumvua kabidi muebe lunzenze ludila to. Nenkushiye anu lubuebue lutupu, muaba udi balobi ba minyinyi ya mu mayi banyikila makondu abu. Kabakuibaka kabidi tshimenga to. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi njadika nanku. “Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi ngambila bena mu tshimenga tshia Tire ne: Bantu badi basombe kule ku mielelu ya mayi manene, ne mu bidila, nebazakale pandi mbutula tshimenga tshienu. Nebakuatshike bowa padibu bumvua mudi bantu badibu batapa mputa, bakeba kushipa muebe, batua mikemu. Bakalenga badi balombola bantu badi ku muelelu wa mayi manene, nebatuluke mu nkuasa yabu. Nebavule binkutu biabu, ne bilamba biabu bivuabu balengeje ne buanda. Nebasombe panshi, bazakala amu kuzakala, bakuatshika bowa pa kumona bidi binuenzekela. Nebadile miadi bimba bualu buebe ne: Eyi, mbabutule tshimenga tshivua ne lumu lunene. Majuwa atshi kaena enda kabidi pa mayi manene. Bena tshimenga etshi bavua bamfumu ba mayi manene, bavua batshinyisha bonsu bavua basombe ku muelelu wa mayi manene. Mpindiewu bantu bonsu aba badi bazakala, padibu bamona tshimenga etshi tshidibu babutule. Bantu badi basomba mu bidila, nansha ku muelelu wa mayi manene, badi bazakala bua padi tshimenga etshi tshijimine. “Eyowa, meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi ngamba ne: Tire, nenkubutule bu mumvua muenze ne bimenga bikuabu, bua muntu nansha umue kasombi kabidi muebe. Nenjule mavuala a mu mayi manene bua akubuikile. Nenkutume mu dijimba dia bafue, bua usombemu ne bantu bafuile kale. Neushale muinshi mua buloba mu kandondu kafuanangane ne makolu, bua usombe ne bafue bavua badianza kufika muaba awu. Kuena upatukamu kabidi to. Pa buloba muaba udi bantu ne muoyi, kuakupeta muaba kabidi to. Bantu bonsu nebakeme batshina, pa kumona muudi ubutuka kashidi. Nebakukebe, kadi muntu nansha umue kakukumona kabidi to. Udi wamba nanku ke meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu.” Maweja-Nangila kungambila ne: — Muntu, dila muadi bualu bua tshimenga tshia Tire, tshidi ku tshibuelelu tshia mayi manene, tshienda mushinga pamue ne bantu ba bungi badi basombela miaba mikuabu ku muelelu wa mayi. Umanyishe Tire ne: meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi nkuambila ne: “Wewe Tire, udi uditemba ne: ndi muimpe be! Pa mayi manene, mfumu uvua amu wewe! Mbakuibake bu mudibu base majuwa mimpe, mayi mikale nseke yonsu. Bavua bakuibake ne mabaya a mitshi ya siprese, ivuabu bakebe ku mikuna ya Senire. Bavua bangate mutshi wa sedre wa mu Lebanone, bawimanyike munkatshi mua majuwa bua kusuikaku bilamba bia buatu. Bavua benza mibambu ne mabaya a lusanga lua mu Bashane. Bavua bibake majuwa, benza ne bisasa, ne mitshi ya Sedre ya mu bidila bia bena Ngreke, balamikaku mibanga. Bavua batela bilamba bia buatu, ne buanda buimpe bua mitshi ya mu Ejipitu. Patshidi bantu kule, badi bamona mekala abi, bakumanya! Bilamba bifikuluke ne bikunze, bidi bifuma ku tshidiila tshia Shipre, bavua benza nabi nzubu ya wewe kuteka bintu biebe bia kupana. Uvua muangate bantu ba mu Sidone, ne ba mu Arvade ku mudimu wa kuita matu. Bantu ba muebe mu Tire bavua bamanye bimpe mudimu wabu, bavua bendesha majuwa. Bena midimu ya bianza ba mu Babilone, bena lungenyi lutue, bavua bamanye mudimu wabu bimpe. Bavua bakuate mudimu wa kulongolola mitanta ya ku majuwa. Majuwa onsu avua enda pa mayi avua imana muebe, bendeshi bavua basumba bintu muebe. Bena mvita ba bena Persa, ba mu Lude ne ba mu Pute, bavua benza mudimu mu tshiluilu tshiebe, bavua bakudika ngabu ne bifulu biabu bia biamu ku bimana bia muebe. Bavua baluangana bua kukukebela lumu. “Bena Arvade pamue ne bena mvita bebe, bavua benda pa bimana bia tshimenga tshiebe bua kutentekela baluishi. Bena Ngamade bavua balama tuleya tuebe. Bavua bakudika ngabu yabu ku bimana bia tshimenga. Ke muvuabu bakulengeje bimpe be!” “Bena Tarshishe batuta basumbishangana nebe bintu bitule. Batua basumba bintu biebe, bakufuta ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, tshia ntenda ne biamu bikuabu. Bena Ngreke, bena Tubale ne bena Mesheke, bavua basumbishangana nebe bintu, bakupesha bapika ne bintu bia tshiamu tshikunze, bua kubishintakajangana ne bintu biuvua wewe nabi. Mu Bete-Togarma batua bakupesha nyama ya tubalu idi ikoka matempu, nyama mikuabu ya mvita, ne ya mpunde. Bena Dedane bavua kabidi basumbishangana nebe bintu. Uvua mufike mu bidila bia bungi bua kuenda mushinga. Batua bakufute ne mibanga ne mabaya mafike fitutuu. Bena Edome batua basumba bintu bia bungi kuudi, bakufuta mabue a mushinga mukole a mishindu mishilangane; batua bakufute bilamba bifikuluke, bilamba bitela biela malenda, ne bilamba bia buanda bua ndanda. Bena Yuda ne bena Izrayele bavua basumbishangana nebe bintu, bakupesha ntete ya kuenza bukula ya mu tshimenga tshia Minite; batua bakupesha mponda, buitshi, mafuta ne kamonya ka mupuya muimpe. Bena Damase batua basumba bintu biebe bia bungi bia mishindu ne mishindu. Bavua bakufuta malutu a mvinyo a mu ditunga dia Elbone, ne bilamba bia buoya bua nyama ya mu tshimenga tshia Sakare. Biangatshile ku tshimenga tshia Uzale, bena Dane ne bena Yavane, batua bakufuta tshiamu tshifula mu ditanda, ne bintu bia muenyi muimpe. Bantu ba mu Dedane batua bakufuta bilamba bia kuteka pa nyama ya tubalu. Bena Arabe ne balombodi ba ditunga dia Kedare bavua basumbishangana nebe bintu. Batua bakufuta bana ba mikoku, mikoku ne mbuji. Bangenda mushinga ba mu Saba ne ba mu Ragma, nuvua nusumbishangana nabu bintu. Bavua bakufuta ne manananshi mimpe, mabue a mushinga mukole a mishindu yonsu, ne tshiamu tshia mpawungi. Bimenga ebi, Arane, Kane, ne Edene, bivua bisumbishangana nebe bintu, kabidi ne bangenda mushinga ba mu Saba, bimenga bia mu Ashure, ne bia mu Babilone. Bavua benduluka ne bilamba bia mushinga, bafika mu bisalu biebe ne bilamba bifikuluke, bilamba biela malenda, biata bia panshi bia mibidi mishilangane, ne mionji ya bipia miluka bikole.” “Majuwa manene a bungi atua mambule bintu biebe bia kusumbisha, aya nabi miaba yonsu. Muebe muvua bintu bia bungi bia kusumbisha. Uvua mufuane majuwa avua enda pa mayi manene, muwule ne bintu tente. Bitshi bebe ba matu bavua baye nebe pa mayi manene mutantshi mule. Lupepele lufume ku luseke ludi diba dipatukila kukutshibula. Bubanji buebe, bintu biebe bia kupana, biebe bionsu, balombodi ba majuwa, bena mudimu wa bianza bavua balongolola majuwa, bangenda mushinga, bena mvita bauvua muangate ku mudimu, bonsu bauvua nabu mu majuwa, bionsu bivua bidina mu mayi, diba diuvua mutshibuke. Muadi wa bendeshi ba majuwa uvua uzakeja bantu bavua basombe ku muelelu wa mayi manene. Nanku, bantu bonsu bavua bita ne mibambu, bavua batuluka ku majuwa abu. Bavua benda pa mayi manene mu majuwa, bavua batuluka panshi. Bavua bakudila, badila muadi wa kanyinganyinga. Bavua badiela lupuishi mu mutu, babunguluka mu butu. Bavua babeya nsuki bualu buebe, bavuala bilamba bikayabale. Bavua babungama, bakudila, batua mikemu bikole. Bu muvuabu ne dibungama, bavua bakuimbila misambu ya muadi, bakuelela kasala ka madilu. Tire, kakuvua tshimenga tshikuabu bu wewe to. Mpindiewu udi mushale tshianana, munkatshi mua mayi manene. Pavuabu bapatule mu majuwa ebe bintu biuvua musumbishe, bantu ba bungi bavua babipeta. Bakalenga ba pa buloba kupeta bubanji, ku biuma biebe ne ku bintu biuvua wenda usumbisha. Kadi mpindiewu mavuala mmakutshibule, makuine ne mu mayi mondoke! Bintu biebe ne bonsu bavua bakuendesha, mbidine nebe mu mayi manene. Bantu bonsu badi basomba kule ku mielelu ya mayi manene, badi bakema, bakuatshika bowa. Bakalenga babu badi bazakala. Bowa ne luzakalu bidi bimueneka pa mpala yabu. Bangenda mushinga ba bisamba bia benyi, badi batshina, bakuzakela, batua mikemu, bualu wewe udi ubakuatshisha bowa, bu muudi munyanguke kashidi!” Maweja-Nangila kungambila ne: — Muntu, umanyishe mukalenga wa bena Tire bindi meme Maweja-Nangila mmuambila ne: “Muoyi webe uvua ulunduka ne ditambisha. Uvua wamba ne: Ndi mvidie. Bu mudi mvidie yonsu, ndi nsomba mu nkuasa wa bukalenga munkatshi mua mayi manene’. Udi uditeka mulongu umue ne mvidie. Kadi udi amu muntu. Kuena mvidie nansha kakese to. Adi wela meji ne: ndi mupite Danele ku meji; ndi mua kumvua malu masokome onsu. Udi mupete biuma, bualu udi ne lungenyi, mumanye malu. Udi ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole ne tshiamu tshia mpawungi tshipite bungi. Udi muvudije biuma biebe, bualu udi mumanye mua kuenda mushinga. Kadi biuma bionsu ebi udi anu uditambisha nabi. “Nanku, teleja tshindi meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu nkuambila ne: uvua wela meji ne: ndi mulongu umue ne mvidie. Nanku nenkutumine bantu ba tshikisu ba mu bisamba bikuabu bua bakuluishe. Nebabutule bintu bilenga bionsu ebi, biuvua musangishe ne meji ebe. Nebanyange lumu luebe. Nebakutume ku dijimba dia bafue. Nebakutshimune, bakushipa munkatshi mua mayi manene. Padibu bafika bua kukushipa, newambe kabidi ne: ndi mvidie anyi? Udi muntu patupu! Bumvidie buebe kabuakumueneka diba didi bashipianganyi bakakuata. Neufue lufu lubi, bualu nebakushipe kudi bantu ba bisamba bikuabu, badi kabayi bamanye Mvidi Mukulu. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi njadika bualu abu.” Maweja-Nangila kungambila kabidi ne: — Yezekiyele, ela kasala ka muadi, udile mukalenga wa mu Tire. Umuambile ne: Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ke uvua mummanyishe miaku ya kasala aka ne: “Wewe mukalenga wa Tire, uvua muntu wa tshitembu, wa meji matue, kabidi mulengele be. Uvua musombe mu Edene, mu lupangu lua Mvidi Mukulu. Bavua bakubuikile ne mabue a mushinga mukole a mishindu yonsu, makunze, matoke, a mayi a matamba, a mbongu, a mayi a nkunde, a komaline, a jaspe, a safire, a ngrenate ne a emerode. Uvua mutuale bilengejilu tatuabu benze ne tshiamu tshia mpawungi dituku divuabu bakufuka Pabuipi nebe mvua muteke mukerubine munene bua akulame. Utua musombe pa mukuna wanyi wa tshijila, wenda munkatshi mua mabue atua akenka. Utua wenza anu malu mimpe, katshia bakuluka too ne ku diba ditua malu mabi abanga kumueneka muebe. Utua musumbe bintu bitule, ubisumbisha. Ke tshitua tshikufikisha ku tshinyangu ne ku buenzavi. Ke pandi nkuipata pa mukuna wanyi, nkupingaja muaba wa bantu bakuabu bonsu. Mukerubine utua mukulame, wakuipatshi mutantshi mule ne mabue atua akenka. Wewe kuditambisha bua lumu luutua nalu. Wewe kuenza bu muntu mupale bua bungi bua bintu biuvua mupete. Ke pandi nkuela panshi bua bakalenga bakuabu bakuseke. Utua wenda mushinga ne buivi. Uvua upisha miaba ya wewe kutendelela mikiya. Nanku ndi ntemesha kapia mu tshimenga tshiebe bua kukubutula. Bonsu badi bakutangila nebamone mundi nkuenza, nkushiya anu butu. Wewe newikale tshilejilu tshidi tshikuatshisha bonsu badi bakumanye bowa. Neushale tshintu tshia kutshinyishangana natshi, bualu neubutuke kashidi.” Maweja-Nangila kungambila ne: — Yezekiyele, tangila ku tshimenga tshia Sidone. Wambila bena tshimenga mundi mbakanyina. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi mbambila ne: “Nuenu bena Sidone nennunyoke. Nendeje butumbi buanyi ku malu andi nnuenzela. Pandi nnunyoka bantu bonsu nebamanye ne: meme ndi Maweja-Nangila. Ke mundi mbaleja mundi Mvidi Mukulu wa tshijila. Nenkutumine disama dia tshiambu. Mashi neapueke mu misesu yenu. Nebanuluishe nseke yonsu. Nebashipe bantu bavule munkatshi mua tshimenga. Diba adi bantu bonsu nebamanye ne: meme ndi Maweja-Nangila.” “Maweja-Nangila udi ujadika ne: Tshisamba nansha tshimue tshidi mutumba ne Izrayele, katshiena mua kupotela kabidi bena Izrayele to. Kabakubatatshisha kabidi bu mudi meba atua, enza mibundabunda. Nanku bantu nebajadike ne: meme ndi Maweja-Nangila. “Meme Maweja-Nangila ndi ngamba ne: Nengumushe bena Izrayele bonsu miaba imvua mubatangalaje; nembasangishe muaba umue. Nanku nendeje bisamba bikuabu ne: meme ndi Mvidi Mukulu wa tshijila. Bena Izrayele nebasombe mu ditunga diabu dimvua mupeshe muntu wanyi Yakobe. Nebasombemu talala. Nebasemu nzubu, bakuna mionji ya mvinyo. Nebasombe mu ditalala, bualu nennyoke bena mutumba nabu bavua babapetula. Nanku nebajadike ne: meme ndi Maweja-Nangila.” Dituku dia dikumi ne dimue dia ngondu wa dikumi, tshidimu tshia dikumi, tshitua bena Izrayele bamane kuya mu bupika, Maweja-Nangila kungambila ne: — Muntu, tangila kudi mukalenga wa bena Ejipitu, umumanyisha mundi mmukanyina yeye ne ditunga dijima dia bena Ejipitu. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi mmumanyisha ne: “Nenkunyoke wewe mukalenga wa bena Ejipitu. Udi bu ngandu munene wa tshidika, udi musombe munkatshi mua misapa ya Nile. Udi ujadika ne: musulu wa Nile nguanyi, bualu meme ngudi mudienzele wu. Nanku nenkuele nkanu ku mbanga, ndamatshisha mishipa ya mu musulu webe ku mamba ebe. Nenkupatule mu musulu wa Nile ne mishipa yonsu eyi milamate ku mamba ebe. Nenkuimanshe mu tshipela, wewe ne mishipa yonsu ayi. Neufuilemu, kabayi bambule tshitalu tshiebe, kabayi batshijika. Tshitalu tshiebe atshi nentshifile bua batshidie kudi nyunyi ne nyama ya tshisuku. Nanku, bena Ejipitu bonsu nebajadike ne: meme ndi Maweja-Nangila. “Bena Izrayele bavua batekemena kudi bena Ejipitu, kadi bena Ejipitu bavua anu bu dilenga ditekete didi muntu kayi mua kueyemina. Bavua bakukuata wewe Ejipitu mu tshianza. Kadi wewe kutshibukila mu bianza biabu. Wewe kubatapa mputa ku dikaya, kubatekesha ku muoyi. Kadi meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi nkujadikila ne: Nenkutumine bena mvita. Nembutule bantu ne nyama bia mu ditunga diebe. Mu Ejipitu nemushale bu mu tshipela, kamuyi bantu. Nebamanye ne: meme ndi Maweja-Nangila. “Wewe uvua muambe ne: musulu wa Nile nguanyi, meme ke udi muwenze. Bu muudi wakula nanku, nenkunyoke wewe ne musulu webe. Nennyangakaje Ejipitu, nemmushiye tshipela, biangatshile ku tshimenga tshia Migdole ku mutu wa ditunga, too ne ku tshimenga tshia Ashuwane, ne ku mikalu ya ditunga dia bena Kushe, kuinshi mu ditunga. Muntu nansha nyama kabiena mua kupitshilamu. Bidimu makumi anayi kabakusanganamu muntu nansha nyama ne muoyi to. Nengenze Ejipitu tshipela munkatshi mua bipela bionsu. Bimenga biende nebishale bu mudi bimenga bikuabu bivuabu banyoke bishale makolu. Munkatshi mua bidimu makumi anayi abi, nentangalaje bena Izrayele mu bisamba bikuabu. Nembatume mu matunga a bende. “Meme Maweja-Nangila ndi ngamba ne: Papita bidimu makumi anayi, nenngumushe bena Ejipitu mu bisamba bia bantu muvuabu bamuangalake; nembasangishe. Nengandamune malu abu bua bapingane ku Patrose mu ditunga diabu dia kale. Nengenzemu bukalenga budi kabuyi ne bukole, budi bushadile ku makalenga onsu. Kabakuikala kabidi bamfumu ba bisamba bikuabu to. Nenkepeshe bungi buabu, bua kabikadi kabidi bamfumu mu matunga a bende to. Bena Izrayele kabakutekemena kabidi kudi bena Ejipitu to. Nanku kabakuenza kabidi bubi. Kabakubikila kabidi bena Ejipitu bua kubambuluisha. Nanku, nebamanye ne: meme ndi Maweja-Nangila.” Dituku dimue dia ngondu wa kumpala, tshidimu tshia makumi abidi ne muanda mutekete tshivua bena Izrayele bamane kuya mu bupika, Maweja-Nangila kungambila ne: — Yezekiyele, Nebukadnesare mukalenga wa Babilone uvua muenzeje bena mvita bende mudimu mukole bua kuluisha Tire. Nanku bena mvita bende badi mpindiewu ne mabala pa mitu, bapuluka pa makaya. Kadi, nansha mukalenga nansha bena mvita bende, kabena bapeta kantu mu mvita ya Tire to. Meme Maweja-Nangila ndi ngamba ne: “Ndi mfila ditunga dia Ejipitu kudi Nebukadnesare, mukalenga wa mu Babilone. Neapawule bidi mu ditunga, abinyangakaje. Neangate bubanji buonsu, aye kufuta nabu bena mvita bende. Ndi mmupesha ditunga dia Ejipitu, bua kumufuta bua midimu idiye mungenzele. Bualu bena mvita bende mbankuatshile mudimu. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi njadika bualu abu. “Diba dienzeka bionsu abi, nempeshe kabidi bena Izrayele bukole bupiabupia. Nenkupeshe wewe Yezekiyele bumfumu bua kuakula nabu, bua bajadike ne: meme ndi Maweja-Nangila.” Maweja-Nangila kungambila kabidi ne: — Muntu, akula, umanyishe bindi meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ngamba ne: “Nuenu bena Ejipitu, asayi miadi ya madilu, bualu dituku dikadi pabuipi, didi Maweja-Nangila uleja tshiji tshiende. Nedikale dituku didi ne mavuba adi akuatshisha bowa. Nedikale dituku dia kulumbuluisha bisamba. Mvita neyenzeke mu Ej ipita. Bantu nebazakale too ne mu ditunga dia bena Kushe. Nebashipe bena Ejipitu; nebabanyenge bubanji buabu. Ditunga diabu nedishale makolu. Bena mvita ba bena Kushe, ba bena Pute, bena Lude, bena Arabe, bena Libiya too ne ba mu bantu banyi nebafue mu mvita. Meme Maweja-Nangila ndi njadika ne: biangatshile ku Migdole, tshimenga tshidi ku mutu too ne ku Ashuwane, kuinshi mu ditunga, bena mvita badi bambuluisha bena Ejipitu, nebafuile mu mvita. Tshiluilu tshivua bena Ejipitu baditambisha natshi netshibutuke. Eyowa, meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi njadika bualu ebu. Ku matunga onsu a pa buloba, ditunga diabu nedishale tshipela. Bimenga biabu nebishale anu makolu. Pandi ngosha ditunga dia bena Ejipitu, nshipa bena mvita bonsu badi babambuluisha, bantu nebajadike ne: meme ndi Maweja-Nangila. Dituku dindi mbutula Ejipitu, nentume bantu mu buatu, baya kuambila bena Kushe bivua bienzeka. Nanku, bena Kushe nebakuatshike bowa, nebazakale. Dituku adi dikadi pabuipi. “Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi njadika ne: Nentume Nebukadnesare, mukalenga wa mu Babilone, bua kubutula bena mvita ba bungi badi mu Ejipitu. Nebukadnesare neavue kunyanga ditunga edi ne bantu ba tshikisu ba mu ditunga diende. Nebatape bena Ejipitu, babashipe ku muele. Mu ditunga nemuikale anu bitalu. Nengumishe misapa ya musulu wa Nile. Nemfile bena Ejipitu kudi bantu ba tshinyangu. Nentume bantu benyi abu bua kudinyanga, kudishiya munda mutupu, kuangata bionsu bidimu. Meme Maweja-Nangila ndi ngenzeja bionsu ebi. “Meme Maweja-Nangila ndi njadika ne: Nembutule mpingu ne mvidie ya dishima ya mu tshimenga tshia Memfise. Kamuakuikala kabidi muntu udi ulombola Ejipitu. Nenkuatshishe bena ditunga bonsu bowa. Nennyange Patrase. Nengoshe tshimenga tshia Sowane. Nennyoke ne tshimenga tshia No. Nembutule ne tshiji tshimenga tshia Sine, tshivuabu bakoleshe ne bimana, tshidi tshilama mikalu ya ditunga dia Ejipitu. Nenshipeshe bantu ba bungi ba mu No. Nengoshe ditunga dia Ejipitu, bantu nebafue. Bena mu Sine nebapapuke, bazakala. Nebanyange bimana bia mu No; tshimenga tshijima netshiyanguke. Bansongalume ba mu tshimenga tshia One ne tshia Pi-Beshete nebafue mu mvita. Nebakuate bantu bakuabu, baye nabu mu bupika. Butuku kabuakutshia ku Tapanese, tshiyi muanji kubutula bukole bua bena Ejipitu. Nenjikije ditambisha divuabu nadi. Divuba nedifike dibuikile tshimenga. Bantu ba mu ditunga nebaye mu bupika. Nennyoke bena Ejipitu. Nanku nebajadike ne: meme ndi Maweja-Nangila.” Mataku muanda mutekete a ngondu wa kumpala, tshidimu tshia dikumi ne tshimue tshitua bena Izrayele bamane kuya mu bupika, Maweja-Nangila kungambila ne: — Yezekiyele, ndi mutshibule diboku dia mukalenga wa bena Ejipitu. Muntu kena mumusuike mukaba pa mputa, nansha mumupeshe buanga. Muntu kena mumusuike mukaba ku diboku, bua apete bukole bua kuluangana ne muele wa mvita. Mpindiewu, meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi ngamba ne: “Nennyoke mukalenga wa bena Ejipitu. Nemmutshibule maboku onsu abidi, ne dikadi ditshibuke, ne ditshidi ne bukole. Muele wende wa mvita neufinuke ku tshianza umata panshi! Nanku, nentangalaje bena Ejipitu mu matunga a bende. Nemvudije Bukole bua mukalenga wa mu Babilone. Nemmupeshe muele wanyi mu bianza. Mukalenga wa bena Ejipitu undi mutshibule diboku, neatue mikemu, padiye ufua muluishi wende mutangile. Eyowa, maboku a mukalenga wa bena Ejipitu nealembelele kaayi ne bukole. Kadi nempeshe maboku a mukalenga wa bena Babilone bukole bua bungi. Nemmupeshe muele wanyi mu bianza. Neafune bua kuluisha bena Ejipitu. Bantu bonsu nebamanye ne: meme ndi Maweja-Nangila. Nentangalaje bena Ejipitu mu matunga a bende. Nebashindike ne: meme ndi Maweja-Nangila.” Dituku dia kumpala dia ngondu muisatu wa tshidimu tshia dikumi ne tshimue tshivua bena Izrayele bamane kuya mu bupika, Maweja-Nangila kungambila ne: — Yezekiyele, uye kuambila mukalenga wa bena Ejipitu, kabidi ne bantu bonsu badiye ulombola, ne: “Wewe udi ne bukole bua bungi. Ndi mua kukufuanyikija ne tshinyi? Udi mufuanangane ne mutshi wa sedre wa mu Lebanone, udi matamba manene mimpe, adi afila dileji dia bungi. Udi mutshi wa sedre mupite kutumbuka, lusongu luawu lufika ne mu mavuba. Mvula uvua mukoleshe mutshi awu. Mayi a muinshi mua buloba kuumenesha. Mayi avua matengebela ku miji yawu. Pashishe avua atangalaka, aya too ne ku mitshi yonsu ivua mu mpata. Mayi onsu avua mutshi upeta avua audisha. Nanku uvua mutumbuke, mule mupite mitshi mikuabu. Matamba awu avua a bungi, malabale: Nyunyi ya mishindu yonsu ivua ibakilamu masua ayi. Nyama ya ditu ivua ilelela bana muinshi mua matamba awu. Bantu ba bisamba bionsu bavua bikishila muinshi muawu. Uvua mutshi muimpe mutambe, uvua mule, muikale ne matamba malabale. Bualu miji yawu ivua mibuele mu buloba muvua mayi a bungi. Mu lupangu lua Mvidi Mukulu, kamuvua mutshi wa sedre mufuanangane nawu. Mutshi wa siprese nansha umue kauvua ne matamba mimpe bu awu. Mutshi wa platane kamata ne mabeji a bungi bu awu. Mutshi nansha umue kamata mufuanangane nawu ku bulenga. Mvua muulengeje ne matamba mimpe. Nanku mu Edene, lupangu lua Mvidi Mukulu, mitshi yonsu ivua ibaba mutshi awu.” “Mpindiewu, meme Maweja-Nangila ndi ngamba ne: Mutshi wa sedre kukola, kulepa, kuya too ne mu mavuba. Kadi mua kabidi uditambisha amu kuditambisha. Ke pandi muubenge, muufile kudi mukalenga wa pa buloba udi ne bukole bupite. Mukalenga awu neaunyoke bua bubi buawu. Bavua baukose kudi bantu benyi kamuyi luse. Kuushiyabu panshi muaba awu. Matamba awu avuabu batshibule mmapone panshi. Adi matangalake pa mikuna ne mu bibandabanda bia mu ditunga. Bantu ba mu bisamba bionsu bavua bikishe mu dileji diawu, mbaushiye, banyema. Nyunyi ya mishindu yonsu neyikile pa tshikuku tshia mutshi udi mukoseke awu. Nyama yonsu ya muitu idiate matamba awu. Mbienzeke nenku bua mutshi mukuabu nansha umue udi upeta mayi a bungi kaulepi too ne mu mavuba, kauditambishi bua bule buawu. Bualu mitshi ne bantu bidi ne bua kufua, kujimina muinshi mua buloba, kupetangana ne bikadi bimane kufua. “Meme Maweja-Nangila ndi ngamba ne: Dituku divua mutshi wa sedre muye mu dijimba dia bafue, meme kuenzeja madilu bua mutshi awu. Bualu bua mutshi awu, meme kuimanyika mayi a musulu wa muinshi mua buloba, ne a tusulu tuonsu. Bualu bua mutshi awu, ndi mutume midima pa mikuna ya Lebanone, mumishe mitshi yonsu ya mu mpata. Pamvua ngupula mutshi ewu bua uye kumonangana ne bakadi bafue, bantu bonsu bavua bumvue pavuawu mupuke, kuzakalabu ne bowa. Mu dijimba dia bafue, mitshi yonsu ya mu Edene, mitshi mipite buimpe ya mu Lebanone ivua mipete mayi a bungi, kusanka. Yonsu ayi ivua mibuele muinshi mua buloba, muaba udi bantu bavuabu bashipe ku mvita. Bobu ke bavua bambuluisha mutshi awu, basombe munkatshi mua bisamba, mu dileji dinene diawu. “Kakuena mutshi nansha umue wa mu Edene mufuanangane nebe ku lumu ne ku bunene. Kadi nebakujike ne mitshi mikuabu muinshi mua buloba. Newikale munkatshi mua bantu ba bisamba bikuabu, ne munkatshi mua bantu bavuabu bashipe ku mvita. Nenku ke muenzelabu mukalenga wa bena Ejipitu ne bantu ba mu Ejipitu. Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku.” Dituku dia kumpala dia ngondu wa dikumi ne muibidi, tshidimu tshia dikumi ne tshibidi tshivuabu bamane kuya ne bena Izrayele mu bupika, Maweja-Nangila kungambila ne: — Muntu, ela kasala ka muadi, ubele mukalenga wa bena Ejipitu, umuambila ne: “Munkatshi mua bantu udi bu muana wa nyama wa ntambue. Kadi udi wenza malu bu nyama wa ngandu: udi wendakana, unaya mu misapa ya mu musulu webe, uvuandulula mayi ne makama ebe, enza bu muenji. ” “Nanku wambila mukalenga wa bena Ejipitu ne: Maweja-Nangila Mvidi Mukulu udi wamba ne: Bantu ba bungi nebasangile muaba umue. Diba adi nenkukuate mu bukondu buanyi. Bantu nebakoke bukondu abu ku tshibungubungu, bakupatula ku mukuna. Nenkuele ku mukuna, nenkushiye mu mpata, bua nyunyi yonsu ya mulu ikile pambidi pebe, bua nyama yonsu ya muitu isunsule mubidi webe. Bisunsukile bia munyinyi webe bidi bibole nembitangalaje pa mukuna ne mu tshibandabanda. Nenguwuje buloba ne mashi ebe. Neapueke pa mikuna, uwuje mbuwa. Paudi ukula muoyi, nemfikishe kulu, mbuikile mitotu, mbuikile diba ne divuba. Ngondu kakukenka kabidi. Bualu buebe nemfikishe mulu muonsu. Nentume midima mu ditunga dienu dijima. Meme Maweja-Nangila ndi njadika ne: nengenze nanku. Bantu ba bungi nebakeme, too ne ba matunga audi kuyi mumanye, pandi mbamanyisha malu a lufu luebe. Nebakeme bua mushindu undi nkunyoka. Bakalenga babu nebazakale ne bowa, pandi nsempela ne muele wanyi wa mvita pa mitu yabu. Dituku diudi ukula muoyi, nebazakale kabayi ne dikisha, batshina lufu. “Meme Maweja-Nangila ndi ngamba ne: Tshiluilu tshia mukalenga wa mu Babilone netshikuluishe. Nentume bena mvita ba bukitu, badi kabayi ne luse, ba mu bisamba bionsu bua bashipe bantu bebe bavule. Nebabutule bionsu biudi uditambisha nabi, bashipe bantu bebe bonsu. Nenshipeshe bimuna biebe bionsu bidi ku muelelu wa musulu wa Nile. Makasa a bantu ne mikonu ya nyama, kabiakuvuandulula kabidi mayi, kuanyanga. Nendekele mayi abutama, apueka bitekete bu mafuta. Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku. Nenshiye ditunga dia Ejipitu tshipela. Nengumushe bubanji buadi buonsu. Nembutule bantu badimu. Nanku nebamanye ne: meme ndi Maweja-Nangila.” Bakaji ba mu bisamba bionsu nebele kasala ka madilu, badila Ejipitu ne bantu bende bafuile. Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku. Matuku dikumi ne atanu a ngondu wa dikumi ne muibidi, tshidimu tshia dikumi ne tshibidi tshivuabu baye ne bena Izrayele mu bupika, Maweja-Nangila kungambila ne: — Yezekiyele, dila muadi bua bena Ejipitu. Muadi webe ubalunguluje mu kandondu ka bafue pamue ne bisamba binene bikuabu. Ubambile ne: “Nudi nudimona ne: nudi bapite bantu bakuabu ku mushinga anyi? Puekayi nuye kulala munkatshi mua bantu ba bisamba bikuabu bavua bafue mu mvita. Eyowa, bena Ejipitu nebafue mu mvita. Miele ya mvita idibu bapatule mu bibubu neyishipe bena tshiluilu bonsu ba bena Ejipitu! Mu kandondu ka bafue, bena mvita ba bukitu ne bantu bavue batue ndondu ne bena Ejipitu kale, nebele mbila ne: ‘Bantu ba bisamba bia benyi badi bafue mu mvita aba, bakadi bapueka bua kulala munkatshi muetu.’ “Mukalenga wa bena Ashure udi muaba awu ne bena tshiluilu tshiende. Udi munkatshi mua nkita ya bantu bende bonsu badi bafue mu mvita. Nkita yabu idi mu kandondu ka bafue, luseke lua lukita lua mukalenga wabu. Bantu bonsu aba mbafue mu mvita. Bobu aba bangabanga ke bavua bakuatshisha bantu bowa pa buloba. “Mukalenga wa bena Elame udi muaba awu ne tshiluilu tshiende. Lukita luende ludi munkatshi mua nkita ya bena mvita bende bonsu bafuile mu mvita. Bantu aba, bavua bakuatshisha bantu bowa pa buloba, badi lelu mu kandondu ka bafue. Badi bumvua bundu, bualu badi balala pamue ne bantu bafue bakuabu ba patupu. Eyowa, mukalenga wa bena Elame udi ulala munkathi mua bena tshiluilu tshiende badi bafue mu mvita. Lukita luende ludi munkatshi mua nkita mivule ya bena mvita bende. Bantu bonsu aba mbafue mu mvita. Bavua bakuatshisha bantu bowa pa buloba. Mpindiewu badi balala kabayi ne lumu, pamue ne bantu bakuabu badi bafue mu mvita. “Bakalenga ba mu Mesheke ne ba mu Tubale badi muaba awu ne tshiluilu tshiabu. Badi balala munkatshi mua nkita ya bena mvita babu. Bantu aba, mbavuabu kabayi bateka panshi, mbafuile mu mvita. Bobu ke bavua bakuatshisha bantu bowa pa buloba! Kabena babajike ne lumu muvuabu bajika bena mvita ba bukitu kale, bavua bakuatshisha bantu bowa pa buloba. Bena mvita ba bukitu aba, mbabatume mu kandondu ka bafue, ba-vuala bintu biabu bionsu bia mvita: bavua bateka mutu pa muele, ngabu pa tshiadi. Nuenu bena Ejipitu, nenufue kabidi. Nebanujike munkatshi mua bantu badibu kabayi bateke panshi, bafue mu mvita. “Muaba awu, bena Edome, bakalenga babu ne bamfumu badimu. Bavua bantu ba bukitu. Kadi mpindiewu badi anu balala bu bantu bakuabu bafue mu mvita. Mbabajike mu kandondu pamue ne bantu badibu kabayi bateke panshi. “Balombodi ba bantu badi basomba mu matunga a ku mutu, ne bena Sidone, badi muaba awu, mbaye kupetangana ne bafue bakuabu. Bavua bantu ba bukitu, bakuatshisha bowa. Kadi mpindiewu bantu badibu kabayi bateke panshi abu mbafue. Badi balala ne bundu muaba udi bantu bakuabu ba bungi bafue mu mvita. Badi ne bundu budi bonso badi bamane kubuela mu kandondu ka bafue nabu. “Bena mvita bonsu aba, mukalenga wa bena Ejipitu neabasangane mu kandondu ka bafue. Nansha bamushipa mu mvita ne bena mvita bende, neakoleshe muoyi padiye umona bena mvita bakuabu bonsu abu. Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku. Tshimvua mubenge bua mukalenga wa bena Ejipitu akuatshishe bantu bowa pa buloba. Kadi mpindiewu, yeye ne bantu bende, nebabajike munkatshi mua bantu badi bafue mu mvita. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi njadika nanku awu!” Maweja-Nangila kungambila ne: — Yezekiyele, vuluija bena Izrayele malu adi enzeka misangu yonsu indi nduisha ditunga. Bantu ba mu ditunga badi basungula muntu munkatshi muabu bua ikale mutentekedi. Padi mutentekedi umona tshiluilu tshia baluishi, diakamue udi wela mpungi bua kudimuja bana babu. Padi muntu mumvue mpungi, ulengulula, baluishi bamukuate, bamushipe, yeye nkayende mmudikebele lufu. Muntu awu mmufue bua tshilema tshiende, bualu uvua mumvue bamudimuja, yeye kulengulula. Bu yeye mudimuke, uvua mua kushala ne muoyi. Kadi padi mutentekedi umona tshiluilu tshia baluishi kayi wela mpungi, kayi udimuja bana babu, baluishi bakuate muntu, bamushipe, tshilema ntshia mutentekedi. Meme nengase mutentekedi tshilumbu tshia pa lufu lua muntu awu. Yezekiyele, wewe ke undi muteke mutentekedi bua kudimuja bena Izrayele. Uteleje mundi nkuambila, ubele bena Izrayele mu dina dianyi. Meme mudimuje muntu ne: udi ufua bua bubi buebe, wewe kuyi mumubele bua akaje nsombelu wende, muntu ewu neafue bua bilema biende. Kadi wewe, nenkuase tshilumbu bua lufu lua muntu awu. Kadi wewe mubele muena malu mabi bua akaje nsombelu wende, yeye kayi muakaje, neafue bua bilema biende. Kadi wewe neushale ne muoyi. — Yezekiyele, mpindiewu wambila bena Izrayele ne: “Nudi nudila, nuamba ne: bubi buetu ne ngenzelu yetu mibi mbipite bungi, mbifuane kutubutuisha. Nudi nudikonka ne: mutudi mua kushala ne muoyi mbishi? Nanku, telejayi mudibu banuambila kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu udi ne muoyi. Tshiena musue bua bantu babi bafue nansha. Ndi njinga amu ne: balengeje nsombelu yabu, bikale ne muoyi. Nanku ndi nnulomba nuenu bena Izrayele ne: kanuenji kabidi bibi to! Nudi basue kufua bua tshinyi?” Yezekiyele, wambila bana benu kabidi ne: “Padi muntu wa nsongu ubanga kuenza malu mabi, bilenga bivuaye wenza kumpala, kabiena mua kumuepula ku lufu to. Kadi padi muntu mubi ulekela kuenza malu mabi, bubi buvuaye wenza bangabanga, kabuena mua kumujimija to. Padi muntu wa nsongu wenza malu mabi, kena upanda bua ditaba divuaye nadi bangabanga to. Meme mulaye muntu wa nsongu ne: newikale ne muoyi, kadi muntu awu wela meji ne: ditaba divuaye nadi kale ndikumbane, utuadija kuenza malu mabi, kabena bavuluka kabidi malu ende mempe avuaye wenza kale to. Neafue bua bubi budiye wenza mpindiewu. Kadi meme mubele muntu mubi ne: udi ufua, padi muntu awu udilengeja, utuadija kuenza malu mimpe, kena ufua to. Padi muntu awu upingaja nansha bintu bivuaye muibe, kayi wenza kabidi bibi, kadi witaba ku mikenji idi mua kumusungidila, kakufua to. Neashale ne muoyi bulelela. Nebapue bilema biende muoyi. Neapete muoyi bualu udi ulonda njila wa malu mimpe. “Bana benu badi bangamba ne: Maweja-Nangila kena wenza bimpe to. Kadi badi benza bibi ki mbobu anyi? Padi muntu muakane ulekela kuenza bimpe, utuadija kuenza bibi, neafue bua bubi buende. Kadi padi muntu mubi ulekela kuenza bibi, utuadija kuenza malu mimpe, neapete muoyi, bualu udi wenza bimpe. “Nuenu bena Izrayele nudi nuamba ne: Maweja-Nangila udi ukolesha malu. Kadi numanye bimpe ne: Nendumbuluishe muntu yonsu bilondeshile malu adiye muenze!” Dituku ditanu dia ngondu wa dikumi, tshidimu tshia dikumi ne tshimue tshivuabu bamane kuya netu mu bupika, muntu uvua mupanduke, pakuatshibu Yerushalayime, kutota kungambila ne: — Mbakuate tshimenga! Dilolu muntu awu kayi muanji kufika, Maweja-Nangila uvua mundeje bukole buende, tshiyi mua kuakula kabidi to. Kadi pavua muntu, uvua munyeme, mufike kundi mu dinda, tshivua kabidi kamama to. Nkavua ngakula. Ke Maweja-Nangila kungambila ne: — Yezekiyele, bantu badi bashale mu bimenga bia mu ditunga dia Izrayele bivuabu babutula, badi bamba ne: “Abrahame uvua nkayende, kadi uvua mupete ditunga edi dijima. Nanku metu nangananga, nempete ditunga edi, bualu tudi ba bungi.” Ubambile tshindi meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu mujadike ne: “Nudi nudia munyinyi, nudia ne mashi. Nudi nukukuila mvidie mikuabu. Nudi nushipangana. Kadi munudi mua kuamba ne: nempete ditunga mbishi? Nudi batekemene anu ku bia mvita bienu. Nudi nuenza malu mabi, nubuelela bakaji ba bende mu nzubu. Kadi munudi mua kuamba ne: netupete ditunga mbishi?” Ubambile miaku eyi mu dina dianyi: “Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu udi ne muoyi ndi nnumanyisha ne: Nebashipe bonsu badi bashala mu bimenga bivuabu babutula. Badi mu mpata nebabadie kudi nyama ya ditu. Badi basokome mu mikuna ne mu mbuebue, nebafue ku disama dia tshiambu. Nembutule ditunga, ndishiye tshipela. Bukole buvua bantu baditambisha nabu nebujimine. Mikuna ya mu Izrayele neyishale tshipela. Muntu kakupitshilamu kabidi to.” Pandi ngandamuna ditunga dijima tshipela bua kunyoka bena Izrayele, nebajadike ne: meme ndi Maweja-Nangila. Yezekiyele, banudi nabu mu bupika badi bayukidilangana, bakutela, ku bimana bia mu tshimenga nansha ku biibi bia ku nzubu yabu, bambilangana ne: “Tuyayi kuteleja bidi Maweja-Nangila utumanyisha.” Nanku bantu ba mu tshisamba tshianyi badi basangila bua kukuteleja. Badi bakuteleja, kadi kabena benza biudi ubambila to. Badi benza anu bidibu basue, balonda majinga abu. Wewe udi muimbi wa misambu ya diyi dimpe, muikale ne tshisanji tshimpe. Badi bateleja biudi ubambila, kadi kabena babikumbaja to. Kadi padi malu audi ubambila akumbana — akadi pa kukumbana mene — nebajadike ne: muambi uvua munkatshi muetu. Maweja-Nangila kungambila ne: — Muntu, kanyina bamfumu ba bena Izrayele, ubamanyishe mikanu indi mbakanyina nayi meme Maweja-Nangila. Ndi mbambila ne: “Nuenu balami ba mikoku ba bena Izrayele, nudi bena diakabi. Nudi badivuluke amu nuenu nkayenu! Balami kabena ne bua kudisha mikoku anyi? Kadi nuenu nudi nulengulula mikoku. Nudi nunua mabele ayi, nuvuala bilamba bienza ne miosa yayi, nushipa mikoku ya manyi. Kadi kanuena bakankamike mikoku idi kayiyi ne bukole, kanuena bondape idi isama, kanuena bele buanga pa mputa ya mikoku idi mitapike. Kanuena bapingaje idi mipambuke munkatshi mua mikuabu, kanuena bakebe idi mijimine, kadi nudi bayikengeshe bikole ne tshikisu. Nanku mikoku kupanga mulami, kutangalaka. Kuyikuatabu, kuyidiabu kudi nyama ya muitu. Eyowa, mikoku yanyi mmilalakane mu mikuna minene ne mikese, pashishe mmitangalake miaba yonsu pa buloba bujima, kakuyi muntu udi nayi bualu, uya kuyikeba. Nuenu balami ba mikoku ya bena Izrayele, telejayi: meme Maweja-Nangila udi ne muoyi ndi nnuambila ne: bidi bintonda pandi mmona mikoku yanyi mu bianza bia bivi. Bu mudiyi kayiyi ne bayilami, ikadi tshiakudia tshia nyama ya ditu. Bualu balami kabena baditatshisha bua mikoku yanyi to. Pa mutu pa kuyikeba bimpe, badi badivuluka amu bobu nkayabu. Nanku telejayi nuenu balami ba mikoku ya bena Izrayele. Meme Maweja-Nangila ndi nnukanyina ne: nennuluishe, nnunyenga bulami bua mikoku yanyi. Kanuakuyikuba kabidi to. Kanuakupetaku tshintu to. Nennunyenge mikoku yanyi mukana muenu. Kayakuikala kabidi tshiakudia tshienu. “Meme Maweja-Nangila ndi ngamba ne: biangatshile mpindiewu, meme nkayanyi nendiangatshile bulami bua mikoku yanyi. Nenyisangishe muaba umue amu bu mudi mulami wenza padi mikoku yende mitangalake. Nennye kukeba mikoku yanyi miaba yonsu ivuayi numuangalake dituku dia tshipepele tshikole. Ndi nya kuyikeba mu matunga a bantu benyi mudiyi misombe. Nenyisangishe, nyipingaje mu ditunga diayi. Nennye nayi pa mikuna ya mu Izrayele, mu bibandabanda, miaba yonsu ya mu ditunga idi bantu basombe. Nennyifikishe mu mpata mimpe. Neyikale ne biakudia biayi bivule pa mikuna ya mu ditunga dia Izrayele. Eyowa, neyikale ne biakudia bimpe, kabidi miaba idiyi mua kuikishila mu mpata minene idi ne bisosa bitekete. Nengikale mulami wa mikoku yanyi, nenyipeshe muaba wa dikisha. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi njadika nanku. Nenkebe mukoku uvua mujimine, nempingaje mu tshikumbi uvua mupambuke, nensuike buanga pa mputa wa uvua mutapike, nemfululule uvua usama. Kadi nembambishe udi ne mafuta mapite bungi, nansha udi ne bukole bua bungi, bua kauyi kutatshisha mikoku mikuabu. Nendame mikoku yanyi anu bimpe.” “Nuenu mikoku yanyi, meme Maweja-Nangila ndi nnuambila ne: ndi ndumbuluisha mikoku yanyi, bimpanga ne mbuji ya mpumbu. Bavule ba kunudi badi badia bimpe mu mpata milenga. Kadi badi badiata bisosa bidi bishale bua tshinyi? Nudi nupeta mayi mimpe a kunua. Kadi mayi anudi nunua, nudi nuavuandulula ne makasa enu bua tshinyi? Mikoku yanyi idi mishale idi ne bua kudia bisosa binuvua badiate, idi ne bua kunua mayi anuvua bavuandulule. Ke pandi meme Maweja-Nangila nnuambila ne: ndi ndumbuluisha mikoku yanyi, nkosa tshilumbu tshia idi minyane ne idi ne manyi. Mikoku idi kayiyi ne bukole, nudi nuyisakila ne dikaya nansha ne tshikundukundu. Nudi nuyituta ku nsengu, nuyitangalaja, nuyipata mu tshisumbu. Ndi musue kuambuluisha mikoku yanyi ayi bua kabayikengeshi kabidi to. Ndi ndumbuluisha mikoku, nteleja idi mitekete ne idi ne bukole. Nenteke muntu anu umue bua kuikalaye mulami wa mikoku yanyi. Yeye neayilame bimpe bu muvua Davide wanyi wenza. Meme Maweja-Nangila nengikale Mvidi Mukulu wayi. Muntu wanyi neikale mulami wa bushuwa bu muvua Davide. Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku. “Nemfile bupole munkatshi mua mikoku yanyi. Nengipate nyama yonsu ya lonji idi mu ditunga. Nanku mikoku yanyi neyisombe talala mu mpata, ilala nansha muitu. Nenganyishe bua mikoku isombe pabuipi ne mukuna wanyi wa tshijila. Nendokeshe mvula mukumbane pa tshikondu tshiende. Mitshi neyikuame bimuma. Buloba nebumeneshe biakudia. Muntu yonsu neasombe talala mu ditunga. Nensulule nkanu idibu basuika bantu banyi. Nembapikule kudi bavua babakuate ku bupika. Nanku nebajadike ne: meme ndi Maweja-Nangila. Bivi ba mu matunga makuabu kabakubakuata kabidi to. Nyama ya tshisuku kayakubadia nansha. Nebasombe talala. Muntu nansha umue kakubakuatshisha kabidi bowa to. Nembapeshe madimi adi ne bufuke bua bungi. Kabakuikala kabidi ne nzala mu ditunga diabu to. Bantu ba bisamba bikuabu kabakubapepeja kabidi to. Bantu bonsu nebamanye ne: meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu, ndi mubalame bimpe. Bena Izrayele mbantu banyi menemene. Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku. “Eyowa, nuenu bantu ba mu tshisamba tshianyi, ndi munulame, bualu ndi Mvidi Mukulu wenu. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi njadika nanku.” Maweja-Nangila kungambila ne: — Muntu, tangila ku buloba bua Edome budi ne mikuna, utandishe bantu badi basombamu. Ubambile ne: telejayi! Maweja-Nangila Mvidi Mukulu udi unumanyisha ne: “Nennunyoke nuenu bena Edome, nnuleja bukole buanyi. Nennyange ditunga dienu dishale tshipela. Bimenga bienu nebishale makolu. Ditunga dienu nedinyanguke kashidi. Nenumanye ne: meme ndi Maweja-Nangila. Kuonsu eku nuvua anu bakine bena Izrayele. Pavua baluishi babu babatshimune, bua kubanyoka bua bubi buabu, nuenu nuvua amu nubakengesha ne mvita. Nanku meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu udi ne muoyi nennunyoke. Bualu mashi a bantu banudi bashipe adi akeba badi mua kuasombola. Bualu nuvua bashipe kanuyi nupingana panyima. Nanku nebanushipe penu. Nennyange ditunga dienu dia Edome, nendishiye tshipela, nshipe muntu yonsu udi upitshilamu. Nenguwuje mikuna yenu ne bitalu bia bantu badi bafuila mu mvita pa mikuna, mu bibandabanda ne mu mpongu. Nenshiye ditunga dienu tshipela kashidi. Muntu kakusomba kabidi mu bimenga bienu to. Nanku nenujadike ne: meme ndi Maweja-Nangila. “Nuenu bena Edome nuvua nufuuna ne: ‘Netudie bukalenga mu Izrayele ne mu Yuda. Nebikuate matunga abidi aa, nansha Maweja-Nangila usombamu.’ Kadi meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu udi ne muoyi, nennunyoke, bilondeshile tshinyangu, lubabu ne lukinu, binuvua nukengesha nabi bena Izrayele. Padi bantu banyi bamona mundi nnunyoka, nebamanye ne: meme ndi nganyi. Nanku nenumanye ne: meme Maweja-Nangila ndi mumvue bipendu bienu panuvua nuamba ne: ‘Mikuna ya Izrayele nyetu! Ikadi minyanguke, nanku netuyikuate!’ ” Nudi bambunde, kadi meme tshiena mupue bipendu bienu muoyi to. “Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi ngamba ne: Nennuvingutule bua kusankisha bena matunga onsu adi pamue nenu. Nuvua nusanka panuvua numona muvuabu bakengesha bena Izrayele bantu banyi. Nanku nennuenzele penu mushindu awu. Nebanyange mikuna yenu ne ditunga dienu dijima. Nanku, bantu bonsu nebamanye ne: meme ndi Maweja-Nangila.” — Wewe Yezekiyele, umanyishe mikuna ya mu Izrayele, iteleje bindi meme muyambile ne: meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi nnuambila ne: “Baluishi benu bavua banuseka, bamba ne: ‘Mpindiewu mikuna ya kale ya mu Izrayele ikadi yetu!’ ” Ke pandi nkulomba, wewe Yezekiyele, bua umanyishe bena Izrayele bindi nkuambila. Ndi musue kubambila ne: “Ndi mumone ne: nseke yonsu badi baluisha mikuna ya Izrayele, bakeba kuyikuata. Ikadi mu bianza bia bantu ba bisamba bia bantu benyi, badi bayipenda, bayiseka.” Nanku, wambila mikuna ne: “Nuenu mikuna ya mu Izrayele, telejayi bindi meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu mulaya bua mikuna minene ne mikese, bua misulu ne bibandabanda, bua miaba idi minyanguke mishale makolu, bua bimenga bienu bidi munda mutupu, bivua bantu bavua nenu mutumba banyenga, bapetula. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi ngamba ne: Tshiji tshidi tshingenza. Nanku ndi ntandisha bisamba bidi ku mutumba, nangananga bena Edome. Bantu aba bavua bakuata ditunga dianyi, biba biakudia bivua mu mpata. Bavua basanka kabayi ne luse.” Nanku wewe Yezekiyele, umanyishe ditunga dia bena Izrayele, umanyishe mikuna minene ne mikese, misulu ne bibandabanda ne: “Meme Maweja-Nangila ndi ne tshiji tshikole. Bavua banupenda, banupepeja kudi bisamba bikuabu. Nanku meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi nnulaya ne: bisamba bidi nenu mutumba ebi nebabikengeshe pabi. Tshikondu atshi, pa mikuna ya Izrayele, mitshi neyipatule mabeji, ikuama bimuma, bua kunudisha nuenu bena Izrayele bantu banyi. Bualu nukadi pa kupingana mu ditunga dienu. Eyowa, nennuambuluishe, nengenze bua buloba buenu babusekunune, bamiaminamu ntete. Nemvudije bungi bua bantu bebe mu ditunga dijima dia Izrayele. Bantu nebase kabidi mu bimenga, bualu bionsu bivua binyanguke, nebabiakaje. Bantu ne nyama nebivulangane miaba yonsu. Nenuikale bantu ba bungi, nupete ndelanganyi mivule. Ditunga nedikale ne bantu ba bungi bu bangabanga. Nennuendeshe diakalenga dipite dia bangabanga. Nanku nenujadike ne: meme ndi Maweja-Nangila. Nuenu bantu banyi, nennusombeshe miaba yonsu mu ditunga dienu. Ditunga dijima nedikale dienu, kabakununyenga kabidi bana benu to. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi ngamba ne: Bantu badi bamba ne: ditunga dia Izrayele didi bu nyama wa tshidika, udi udia bana badiye mulele. Nanku, bituadije ku mpindiewu, ditunga kadiena didia kabidi bantu badi to, kadiena dinyenga kabidi bantu bana babu to. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi njadika nanku. Kanuakumvua kabidi mudi bisamba bikuabu binuseka, binupetula. Nanku ditunga dienu kadiena dishipesha kabidi bana benu to. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi njadika nanku.” Maweja-Nangila kungambila ne: — Yezekiyele, teleja. Patshivua bena Izrayele mu ditunga diabu, bavua ne nsombelu mubi. Ke muvuabu banyanga ditunga diabu. Bua bubi buabu bavua bapie mikiya, amu bu mudi bakaji badi bajimija mashi padibu ku tshijila. Batata banyanga ditunga bualu bavua bashipa bantu, batendelela mvidie mikuabu. Ke pandi mubanyoke ne tshiji. Mvua mubatangalaje munkatshi mua bantu bakuabu, mu matunga a bende. Ke mumvua mubanyoke bua bubi buabu, bua nsombelu wabu ne bua ngenzelu yabu. Nanku, mu bisamba bionsu muvuabu baye, bantu bavua bapepeja dina dianyi dia tshijila, bua tshilema tshivuabu benza. Bualu bantu bavua bamba ne: “Bantu aba mbantu ba Maweja-Nangila, kadi bavua ne bua kumuka mu ditunga diende.” Nanku, mvua mumvue dikenga, pa kumona muvua bantu bakuabu bapetula dina dianyi dia tshijila, bua tshilema tshivua bena Izrayele benza bavua bafika mu matunga abu. Nanku ubamanyishe tshindi meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ngamba ne: “Malu andi musue kuenza, tshiena ngenza buenu nuenu bena Izrayele to. Kadi ndi ngenza bua bantu banemeke dina dianyi dia tshijila, dinuvua bapepeja mu bisamba munuvua baye. Nansha nuenu bamane kumpepeja kumpala kuabu, nembaleje mundi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu munene ne wa tshijila. Nebamanye ne: ndi wa tshijila padibu bamona bindi nnuenzela. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi njadika nanku. “Pandi mumane kunumusha munkatshi mua matunga a bantu munuvua, nennusangishe, nnupingaja mu ditunga dienu. Nennupumuine mayi matoke pambidi penu bua kunumusha mikiya. Eyowa, nennumushe bubi buenu buonsu, ne bukoya bunuvua bapete pa kutendelela mvidie mikuabu. Nennupe muoyi mupiamupia. Nembueje mueyelu mupiamupia munda muenu. Nengumushe muoyi wenu mupape bu dibue, mpingaja muoyi wa muntu. Nenteke Mueyelu wanyi munda muenu. Nenku nennuambuluishe bua nuitabe meyi anyi, nulame mikenji imvua munupe, nuyikumbaja. Nanku, nenusombe mu ditunga dimvua mupeshe bankambua benu. Nenuikale bantu banyi. Meme nengikale Mvidi Mukulu wenu. Nengumushe bubi buonsu pambidi penu. Tshiena nnutumina kabidi tshiyole tshia nzala to. Kadi nemmeneshe ntete mimpe ya kuenza bukula. Nennupeshe bintu bia bungi mu madimi enu. Nemmeneshe mitshi, ikuama bimuma bia bungi. Nenupete biakudia bia bungi mu madimi. Nanku kanuakufua kabidi bundu ku mesu a bantu ba bisamba bikuabu bua nzala inudi nayi. Nanku nenuvuluke munuvua basombe bibi, benza malu mabi. Nenunyingalale bua bilema bienu, ne bua malu enu mabi anuvua benza. Numanye bimpe ne: tshiena ngenza bionsu ebi, bualu nuenu nudi bantu bimpe to. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi njadika nanku. Nuenu bena Izrayele, tshienu nkumvua bundu bua malu mabi anuvua benza. “Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi ngamba ne: Pandi mumane kumusha mikiya yonsu inudi nayi bua malu enu mabi, nenteke bantu mu bimenga, nebibakulule miaba yonsu ivua minyanguke. Madimi avua bantu balekela, nebaadime tshiakabidi. Bapitshi ba mu njila kabakumona lububa ku muelelu wa njila to. Bantu nebambe ne: ‘Batua banyange ditunga edi, kadi mpindiewu dikadi bu lupangu lua Edene. Bimenga bivuabu babutula, bashiya makolu, mbamane kubiasulula. Bantu badi basombamu.’ Nanku, bantu ba bisamba bidi bishale nenu mutumba, nebamanye ne: meme Maweja-Nangila, ndi ngasulula bimenga bivua bishale makolu. Ndi nkuna tshiakabidi biakudia mu mbuba. Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku. Nenkumbaje bimvua mulaye. “Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi ngamba ne: Nengitabe bua bena Izrayele basengelele bua meme kubambuluisha. Nembavudije, bikale bungi bu tshisumbu tshia mikoku. Mu matuku a bibilu, mu Yerushalayime muvua nyama ya bungi ivuabu balambule. Bavua bafike nayi bisumbu ne bisumbu. Nanku bantu badi ne bua kuasa tshiakabidi mu bimenga bienu bidi bishala makolu mpindiewu, nebikale bungi bua nyama ayi. Nanku, bantu bonsu nebamanye ne: ndi Maweja-Nangila.” Bukole bua Maweja-Nangila kuntulukila. Mueyelu wende kungambula, kuya kunteka mu tshibandabanda tshialabale, tshivua tshiuwule ne mifuba ya bantu tente. Maweja-Nangila kungendesha miaba yonsu ivua mifuba mu tshibandabanda atshi. Nanku meme kumona ne: mifuba ayi ivua ya bungi be, ikavua miume nyonyonyo. Ke Maweja-Nangila kunkonka ne: — Yezekiyele, ngambila tumone, mifuba eyi idi mua kupeta kabidi muoyi anyi? Meme kuandamuna ne: — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, wewe nkayebe ke udi mua kumanya. Kuambaye kabidi ne: — Ambila mifuba eyi mu dina dianyi ne: “Nuenu mifuba miume nyonyonyo, telejayi! Maweja-Nangila Mvidi Mukulu udi unuambila ne: Ndi musue kunufulula, nupeta muoyi. Ndi nnuasa mijilu, nnupingajila munyinyi, nnubuikila dikoba. Pashishe nennupingajile mueyelu wenu, bua nupete muoyi. Nanku nenumanye ne: meme ndi Maweja-Nangila.” Meme kuambila mifuba malu anu bu muvua Maweja-Nangila muntumine diyi. Pantshivua ngakula, meme kumvua mutoyi. Mifuba ivua ituadija kutuangana, mufuba onsu uvua uya muaba uvua muukumbanyine. Meme kumona mifuba kupeta mijilu ne minyinyi, dikoba dibibuikila. Kadi mueyelu kauvuaku to. Nanku Maweja-Nangila kungambila ne: — Muntu, bikila mueyelu wa muoyi, uwambile ne: “Mueyelu wa muoyi, Maweja-Nangila udi ukutumina diyi ne: Ufumine ku nseke yonsu, ubuele munda mua bitalu ebi bua bipete muoyi. ” Meme kuakula miaku ivua Maweja-Nangila musue. Mueyelu wa muoyi kubuela mu bitalu, kupetabi muoyi, kuimanabi kulu. Kuenzabi tshiluilu tshia bantu ba bungi bapite. Maweja-Nangila kuamba kabidi ne: — Yezekiyele, mifuba eyi idi ituleja mudi bena Izrayele. Bena Izrayele badi bamba ne: “Tudi bu mifuba miume nyonyonyo. Tshitudi mua kutekemena kabidi ntshinyi? Tshitudi mua kuenza kabidi ntshinyi?” Nanku ubambile ne: meme Maweja-Nangila ndi mbalaya ne: “Nembulule nkita yenu. Nennujule nuenu bantu banyi. Nennupingaje mu Izrayele mu ditunga dienu. Nenujadike ne: meme ndi Maweja-Nangila pandi mbulula nkita yenu bua kunujulamu, pandi nnupingajila Mueyelu wanyi wa muoyi, pandi nnusombesha mu ditunga dienu. Eyowa, nenumanye ne: meme Maweja-Nangila ndi nkumbaja tshimvua mulaye. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi njadika nanku.” Maweja-Nangila kungambila ne: — Yezekiyele, angata tshitupa tshia dibaya, ufundepu miaku eyi: “Yuda ne bena Izrayele badi mu bukalenga ebu.” Pashishe wangata tshitupa tshia dibaya tshikuabu, ufundepu ne: “Yozefe (nansha Efrayime) ne bena Izrayele ba mu bukalenga ebu. ” Uteke bitupa bia mabaya ebi bituangane mu tshianza tshiebe bua bimueneke tshintu tshimue. Nanku bana benu nebakuebeje ne: utunwuije tshiudi muenze atshi. Ubandamune ne: “Maweja-Nangila udi unumanyisha ne: Ndi ngangata tshitupa tshia dibaya tshidi tshileja Yozefe ne bena Izrayele badi mu bukalenga buende, bua kutshituangaja ne tshidi tshileja Yuda ne bena Izrayele badi mu bukalenga buende. Nebituangane mu tshianza tshianyi, bishale tshintu tshimue.” Wewe Yezekiyele, ulame mu tshianza tshiebe bitupa bia mabaya bidi ne miaku iudi mufunde, bua bantu bonsu babimone. Pashishe newambile bantu tshindi meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu mubamanyishe ne: “Nuenu bena Izrayele, nennupatule munkatshi mua bisamba bia bantu munuvua baye. Nennusangishe, nnupingaje mu ditunga dienu. Koku aku, nennukunguje nushale tshisamba tshimue, pa mikuna ya Izrayele. Mukalenga umue neikale mfumuenu bonsu. Kanuena nukosoloka kabidi mu bisamba bibidi, nansha makalenga abidi to. Kanuena nudinyanga kabidi pa kutendelela mvidie mikuabu ya manyanu, pa kuenza malu mabi a mishindu yonsu. Nennusungidile bua nulekele mibi yonsu ivua inupetesha tshibawu kundi. Nennumushe mikiya. Nenuikale bantu banyi, meme nengikale Mvidi Mukulu wenu. Muntu mufuanangane ne muntu wanyi Davide neikale mukalenga wenu, mulami wenu umuepele. Nenuitabe meyi anyi. Nenukumbaje mikenji yanyi yonsu imvua munupe. Nenusombe mu ditunga dimvua mupe muntu wanyi Yakobe, mutua bankambua benu basombe. Nenushalemu kashidi, nuenu, bana benu, ne ndelanganyi yenu yonsu. Muntu mufuanangane ne muntu wanyi Davide, neashale mukalenga wenu kashidi. Nentue nenu ndondu bua kunupesha bupole bua kashidi. Nemvudije bantu benu. Nenteke nzubu wanyi munkatshi muenu kashidi. Nensombe munkatshi muenu. Nengikale Mvidi Mukulu wenu. Nuenu nenuikale bantu banyi. Bisamba bikuabu nebimanye ne: ndi Maweja-Nangila, ndi mujidile bena Izrayele bua bangenzele mudimu. Bualu nzubu wanyi neikale munkatshi muenu kashidi.” Maweja-Nangila kungambila ne: — Muntu, tangila kudi Ngoge, mukalenga munene wa bantu badi basombe mu Tubale ne mu Mesheke mu ditunga dia Magoge. Umutandishe mu dina dianyi. Meme Maweja-Nangila ndi mmuambila ne: “Nenkuluishe wewe Ngoge, mukalenga munene wa bantu badi basomba mu Tubale ne mu Mesheke. Nenkuele nkanu ku binyanganyanga bua mmone mua kuya nebe kundi musue. Nenkupatule mu ditunga diebe, wewe ne tshiluilu tshiebe tshijima, ne nyama yebe ya tubalu, ne babandi ba pa nyama yebe ya tubalu, badi batuala bimpe, ne bisumbu bia bungi bia bena mvita bebe badi bambula ngabu ne miele ya mvita. Bena mvita ba bena Persa, ba bena Kushe, ne ba bena Pute nebikale muntu yonsu ne ngabu wende, kabidi ne tshifulu tshiende tshia bena mvita. Bonsu aba nebaye nebe. Bena mvita ba mu ditunga dia Ngomere, ne ba mu Bete-Togarma badi basomba ku mutu wa ditunga, nebaye nebe bisumbu ne bisumbu. Nansha bantu ba bungi kabidi ba bisamba bikuabu nebaye anu nebe. Longolola bintu bia kuya nabi. Udilongolole wewe kabidi ne bantu bonsu badi ne bua kuitaba ku diyi diebe. Padi bidimu bia bungi bipita, nenkutume bua kuluisha bena Izrayele. Bena Izrayele batua bapanduke ku mvita, nebumuke mu matunga mashilangane atuabu basombe. Nebaye kusomba pa mikuna ya Izrayele itua mishale munda mutupu bidimu bia bungi. Katshia bena Izrayele bumuke munkatshi mua bisamba bikuabu, batua basomba amu talala. Kadi wewe Ngoge Mubaluishe ne tshiluilu tshiebe, kabidi ne bantu ba mu bisamba bikuabu baudi nabu. Neubuele ne mvita mu ditunga diabu ne lubilu bu lua mvula wa tshipupu. Newikale bu matuba adi abuikila ditunga diabu. “Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi ngamba ne: Padi tshikondu atshi tshikumbana, neutuadije kuela meji mabi. Newele meji a kuluisha bantu aba badi kabayi ne bualu, basomba mu bimenga tatuabu kabayi bakolesha ne bimana, kabiyi ne biibi bidibu bakanga ne bikuvu. Neufike bua kupawula ne kunyenga. Neuluishe bantu bavua bapingana mu bimenga bivua bangabanga mu makolu. Batua bumuke mu bisamba bikuabu basangile muaba umue. Batua bapeta bimuna ne bubanji. Mbasombe munkatshi mua bisamba mu masangu a njila. Bena mu Saba, bena mu Dedane, ne bena misoku idi pamue nabu, bangenda mushinga ba mu Tarshishe, nebakuebeje ne: ‘Udi musangishe bena tshiluilu tshiebe bua kupawula bintu bia bantu ne kubakengesha anyi? Udi mufike bua kuangata tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, ne tshiamu tshia mpawungi, bimuna ne bubanji, bua wikale ne bintu bipeta mu mvita bia bungi anyi?’ ” Yezekiyele, ke pandi nkutumina diyi ne: akula, umanyishe Ngoge tshindi meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ngamba ne: “Tshikondu tshikuabu tshidi bantu banyi bena Izrayele basomba talala, neubange luendu. Neutume mu ditunga diebe dia ku mutu wa ditunga. Neulombole biluilu bia bantu ba bisamba bionsu. Bonsu nebabande pa nyama ya tubalu. Nenuenze tshiluilu tshinene tshia bantu ba bungi. Neufike bua kuluisha bantu banyi bena Izrayele. Neubuikile ditunga diabu bu mudi divuba dibuikila buloba. Nebienzeke kunyima kua matuku a bungi. Nenkutume wewe Ngoge bua kuluisha bena mu ditunga dianyi, bua bantu ba mu matunga a bende bamanye ne: ndi Mvidi Mukulu wa tshijila. Nembaleje malu onsu aa bualu wewe newikale muntu wanyi. “Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi nkuambila ne: Wewe ke umvua ntela kukadi bidimu bivule, diba dimvua muambile bambi ba bena Izrayele, bantu banyi, ne: numanyishe bena Izrayele misangu ne misangu ne: nentume muntu udi ne bua kuluisha bena ditunga dienu. Kadi wewe Ngoge, dituku diudi ufika bua kuluisha bena Izrayele, tshiji tshianyi netshimueneke. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi njadika nanku. Ndi nditshipa ne: dituku dindi mfika munda, buloba nebuzakale bikole. Nennyungishe ditunga dijima dia bena Izrayele. Minyinyi ya mu mayi manene, nyunyi ya mulu, nyama ya muitu, nyoka idi ilandala panshi, ne bantu bonsu badi pa buloba, nebizakale bionsu ne bowa kumpala kuanyi. Mikuna neyupuke, mbuebue neyivingutuke, bimana nebiupuke. Nenkukuatshishe bowa mishindu yonsu. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi njadika nanku. Bena mvita bebe nebashipangane munkatshi muabu. Nembatumine bipupu bia masama a tshiambu. Nembashipe. Neanulokeshile mvula wa tshipupu, wa mabue, ne wa kapia, pambidi pebe wewe, pa tshiluilu tshiebe, ne pa bantu ba mu bisamba bivule biudi nabi. Nanku, nendeje bisamba bionsu ne: ndi Mvidi Mukulu munene wa tshijila. Bisamba nebimanye ne: meme ndi Maweja-Nangila.” Maweja-Nangila udi ungambila ne: — Muntu, ukanyine Ngoge mu dina dianyi. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi mmuambila ne: “Nenkuluishe wewe Ngoge, mukalenga munene wa mu Mesheke ne mu Tubale. Nenkupatule mu ditunga diebe. Nkuenzeje bua upatukile luseke lua ku mutu wa ditunga, bua kuya kuluisha mikuna ya bena Izrayele. Pashishe, nenkunyoke. Buta buebe bua mikete nebutshibuke mu tshianza tshiebe tshia bakaji. Mikete yebe neyiponene panshi ku tshianza tshiebe tshia balume. Nanku wewe, tshiluilu tshiebe tshionsu, ne bantu ba mu bisamba bivule biudi nabi, nenufuile pa mikuna ya mu Izrayele. Nentume nyunyi midianganyi ne nyama ya muitu, bua idie bitalu bienu. Nenufue kabayi banujika mu buloba, bu mumvua meme Maweja-Nangila mumane kunumanyisha. Nentemeshe kapia mu ditunga dia Magoge, ne ku muelelu wa mayi manene, muaba udi bantu bela meji ne: tudi tusomba talala. Nanku, bantu bonsu nebajadike ne: meme ndi Maweja-Nangila. Nenkuate mudimu bua bantu banyi bena Izrayele bamanye mundi wa tshijila. Tshiena musue buabampeje kabidi to. Bisamba bikuabu nebimanye kabidi ne: meme ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa tshijila wa bena Izrayele. Eyowa, malu aa neenzeke. Akadi enzeka mene. Dituku dia kulumbuluisha bantu dimvua muambe dikadi dikumbane! Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi njadika nanku. Bena Izrayele nebapatuke mu bimenga biabu. Nebatemeshe kapia. Neboshemu bia mvita bia baluishi babu. Ngabu minene ne mikese, mata ne mikete, mafuma ne misongolu, nebabioshe mu kapia kadi ne bua kutema bidimu muanda mutekete. Bantu kabakuya kukeba nkunyi mu mpata, nansha kabakukosa mitshi muitu to. Nebatemeshe kapia ne nkunyi ya mu bia mvita ebi. Nebibe pabu, nebanyangakaje bintu bia bantu bavua bibe biabu. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi njadika nanku. “Malu onsu mamane kuenzeka, nempeshe Ngoge muaba mu Izrayele wa kujika bafue. Muaba awu newikale mu tshibandabanda tshia muaba wa Bapitshi ba mu njila, luseke ludi diba dipatukila lua Mayi manene a Luepu. Mu tshibandabanda amu, nebajikemu Ngoge ne bena mvita bende. Nkita eyi neyijikile bantu njila. Nebinyike muaba awu ne: ‘Tshibandabanda tshia bena mvita ba bungi ba Ngoge.’ Bena Izrayele nebikale ne mudimu ngondu muanda mutekete wa kujika bitalu bia bantu aba, ne wa kumusha mikiya mu ditunga. Bantu bonsu ba mu buloba abu nebenze mudimu awu. Ke mudibu mua kupeta pabu lumu dituku dindi ndeja butumbi buanyi. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi njadika nanku. Padi ngondu muanda mutekete ayi ijika, nebafume bantu mu ditunga dijima. Nebendakane miaba yonsu kabayi bikisha. Bantu abu nebakebe bitalu bionsu bidi bishale panshi. Nebabijike. Ke mudibu mua kumusha mikiya mu ditunga dijima nanku. Nebendakane mu ditunga nseke yonsu. Padi umue wa kudibu usangana mifuba ya bantu, udi wela mishiki ya mabue pabuipi nayi, bua bumbudi ba mikidi bamone muaba awu, bambula mifuba ayi, baya kuyijika mu Tshibandabanda tshia bena mvita ba bungi ba Ngoge. Nekuikale kabidi tshimenga tshinyika dina ne: Amona, Babungi. Ke mudibu mua kumusha mikiya mu ditunga dijima nanku.” Maweja-Nangila Mvidi Mukulu kungambila kabidi ne: — Yezekiyele, bikila nyunyi ne nyama ya muitu, uyambile ne: “Umbukayi miaba yonsu inudi. Nudisangishe pamue bua kudia mulambu undi munulongoluele. Mulambu ewu newikale tshibilu tshinene pa mikuna ya Izrayele. Nenudiepu munyinyi, nunuapu ne mashi. Nenudie munyinyi wa bena mvita ba bukitu, nunue mashi a balombodi ba buloba, badibu bafile bu mulambu, pa mutu pa kufila bimpanga, bana ba mikoku, mpumbu, ne ngombe ya mafuta ya mu Bashane. Ku mulambu ewu ke kundi munubikidile. Nenudie mafuta nukute. Nenunue mashi mikuatshike. Ku tshibilu tshianyi nenudie minyinyi ya nyama ya tubalu ne ya bantu badi babandapu, ya bena mvita ba bisumbu bishilangane. Nenukute. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi njadika nanku. “Nendeje bisamba bikuabu butumbi buanyi. Nebimone mundi ne bukole bua kukumbaja tshindi mujadike bualu buabu. Biangatshile dituku adi, bena Izrayele nebajadike ne: meme ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu.” “Maweja-Nangila udi wamba ne: Bisamba bikuabu nebiumvue ne: bena Izrayele bavua baye mu bupika bua bubi buvuabu bangenzela. Ke mumvua tshiyi kabidi nabu ne bualu to. Meme kubalekela mu bianza bia baluishi babu, bua babashipe bonsu mu mvita. Pandi mubalekele nanku, ndi mubanyoke bilondeshile malu abu mabi, ne mikiya isuabu bapie. “Kadi, meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi ngamba ne: Biangatshile mpindiewu, nengumvuile bena Izrayele, ndelanganyi ya Yakobe, luse. Nembapatule mu dikenga diabu. Bantu bonsu nebanemeke dina dianyi dia tshijila. Nanku, nebapue muoyi bundu buvuabu nabu, bualu bavua bantombokela. Nebasombe tshiakabidi mu ditunga diabu, kabayi batshina tshintu. Muntu nansha umue kakubakuatshisha bowa to. Nembapatule mu ditunga dia baluishi babu, mbapingaja kuabu. Ke mundi ndeja bisamba bidibu nabi mutumba mundi Mvidi Mukulu wa tshijila. Nembumushe mu bisamba bikuabu mumvua mubatume mu bupika, mbasangishe mu buloba buabu, tshiyi nshiya muntu wabu nansha umue panyima. Nanku nebajadike ne: meme ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu. Nenguwuje bena Izrayele ne Mueyelu wanyi. Tshiena mua kubalekela kabidi to. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi njadika nanku.” Mu tshidimu tshia makumi abidi ne tshitanu, tshivuabu bamane kuya netu mu bupika bidimu dikumi ne binayi, kunyima kua dikuata dia tshimenga tshia Yerushalayime, amu dituku divuabu batshikuata, mu matuku dikumi a ngondu, bukole bua Mvidi Mukulu kuntulukila, kumfila mu Yerushalayime. Meme kumvua muvua Mvidi Mukulu ungambula, uya nanyi mu ditunga dia Izrayele. Uvua munteke mu katongobela ku mukuna mupite bule. Mu tshibandabanda tshia mukuna, luseke lua kuinshi kuatshi, muvua nzubu miasa mifuanangane ne tshimenga. Mvidi Mukulu kumfikisha mu tshimenga atshi. Meme kumona muntu ubalakana bu tshiamu tshikunze. Muntu awu uvua ne muonji mu tshianza, ne mutshi wa kupima nawu bule bua bintu. Uvua muimane kulu pabuipi ne tshiibi. Kungambilaye ne: — Yezekiyele, tabala, uditelejile ne matshi ebe. Wikale ne ntema ku bionsu bindi nkuleja. Bualu bavua bakufila kuneku bua wewe kumona bionsu bindi nkuleja. Pashishe newambile bena Izrayele malu onsu audi mumone. Mvua mumone tshimana tshivua tshinyungulule lubanza lua pambelu lua nzubu wa Mvidi Mukulu nseke yonsu. Muntu uvua ne mutshi wende mu bianza wa bule bua metre asatu. Uvua upima mupimbu ne butumbuke bia tshimana atshi. Uvua musangane tshimana ne bule bua metre asatu mu mupimbu ne mu butumbuke. Kuyaye ku tshiibi tshia luseke ludi diba dipatukila, kubandaye pa tshibandilu, kupimaye butshiama bua tshibuelelu. Buvua bua metre asatu. Kunyima kua tshibuelelu, kuvua muaba wa kupitshila, ne bibambalu bisatu ku luseke ne ku luseke. Tshibambalu tshionsu tshivua ne metre asatu mu bule ne mu butshiama. Bimana bivua bikosolola bibambalu abi bivua ne butumbuke bua metre abidi ne tshitupa. Kunyima kua bibambalu abi kuvua tshibuelelu tshia tshibambalu tshinene, tshivua tshitangilangane ne nzubu wa Mvidi Mukulu. Tshibuelelu atshi tshivua ne butshiama bua metre asatu. Bibambalu bisambombu bia balami ba nzubu abi bivua ku tshiibi tshia luseke ludi diba dipatukila, bivua ne bule ne butshiama bua momumue. Bivua bisatu nseke yonsu ibidi. Bimana bivua bibikosolola bivua bionsu ne mupimbu wa momumue. Muntu uvua upima kabidi butshiama bua tshibuelelu tshia tshiibi. Buvua bua metre atanu. Butshiama bua muaba wa kupitshila buvua bua metre asambombu ne tshitupa. Kumpala kua bibambalu bia balami ba nzubu, bivua metre asatu mu bule ne mu butshiama, kuvua tshimana tshikese tshia santimetre makumi atanu mu butumbuke. Muntu kupima mutantshi uvua pankatshi pa tshimana tshia munda mua tshibambalu ne tshimana tshivua munda mua tshibambalu tshia luseke lukuabu. Kupetaye butshiama bua metre dikumi ne abidi ne tshitupa. Kupimaye kabidi tshibambalu tshinene tshivua ku ndekelu kua muaba wa kupitshila. Tshivua butshiama bua metre dikumi. Lubanza lua nzubu wa Mvidi Mukulu luvua lunyungulule tshibambalu atshi nseke yonsu. Biangatshile ku mushiku wa kumpala wa ku tshiibi tshia pa mbelu pa lubanza, too ne ku tshimana tshia tshibambalu tshinene tshivua ku ndekelu, kuvua metre makumi abidi ne atanu. Madidishi avuabu bakoleshe ne tukanu avua ku bimana bia pa mbelu bia bibambalu, ku bimana bivua bikosolola bibambalu, too ne ku bimana bia tshibambalu tshinene tshia ndekelu. Madidishi onsu aa avua amueneka pambelu makese, kadi munda mikale manene. Bavua bazola malala a mabue ku bimana bia munda mua bibambalu. Muntu awu kumfikisha mu lubanza lua pambelu pa nzubu wa Mvidi Mukulu. Mu lubanza elu bavua balamika mabue manene panshi. Bavua basa bibambalu makumi asatu, bivua bilamakane ne tshimana tshivua tshinyungulula lubanza. Mabue aa avua mabuikile buloba miaba yonsu ivua biibi, ne miaba mikuabu ivua mishale mitupu. Tshibumba tshia lubanza lua pambelu tshivua tshipi ku tshibumba tshia lubanza lua munda mua nzubu wa Mvidi Mukulu. Muntu kupima kabidi mutantshi uvua pankatshi pa tshibuelelu tshia mu lubanza lua pa mbelu, ne tshibuelelu tshia lubanza lua munda mua nzubu wa Mvidi Mukulu. Uvua mupete bule bua metre makumi atanu. Uvua mupime mutantshi awu luseke ludi diba dipatukila lua nzubu, ne luseke lua ku mutu kua nzubu. Kupimaye kabidi bule ne butshiama bua tshiibi tshia kubuela mu lubanza lua pa mbelu tshia ku luseke lua ku mutu kua nzubu. Tshibuelelu atshi tshivua kabidi ne bibambalu bisambombu bia balami ba nzubu. Bibambalu bisatu luseke lumue, bisatu luseke lukuabu lua muaba wa kupitshila. Bimana ne bibambalu bivua bule ne butshiama bumue ne bia tshibuelelu tshia luseke ludi diba dipatukila. Bule bujima bua tshibuelelu buvua bua metre makumi abidi ne atanu, butshiama buatshi buvua bua metre dikumi ne abidi ne tshitupa. Tshibambalu tshinene, madidishi, ne malala a mabue bivuabu bazole, bivua mushindu umue ne bia tshiibi tshikuabu. Bua kufika ku tshiibi tshia ku mutu, bavua ne bua kubanda bibandilu muanda mutekete. Ku ndekelu kua tshibuelelu kuvua kabidi tshibambalu tshinene bua kufika mu lubanza lua pa mbelu. Bitangilangane ne tshibuelelu tshia ku mutu kua nzubu, kuvua tshiibi tshia kubuela mu lubanza lua munda mua nzubu, bu muvuabi kabidi ku luseke ludi diba dipatukila. Muntu kupima mutantshi uvua pankatshi pa biibi bibidi, uvua ne bule bua metre makumi atanu. Pashishe kuyaye nanyi luseke lua kuinshi kua nzubu. Meme kumona tshiibi tshikuabu. Kupimaye bibambalu bia balami ba nzubu, bimana, ne tshibambalu tshinene. Bule ne butshiama bua bionsu bivua mushindu umue ne bia biibi bikuabu. Muaba awu kabidi kuvua madidishi ku nseke yonsu ya tshiibi, ne ku tshibambalu tshinene. Avua a mushindu umue ne avua ku luseke ludi diba dipatukila lua nzubu, ne avua ku luseke lua ku mutu wa nzubu. Bule bua tshibuelelu tshijima buvua bua metre makumi abidi ne atanu, butshiama bua metre dikumi ne abidi ne tshitupa. Bavua ne bua kubanda bibandilu muanda mutekete bua kufika ku tshiibi. Ku ndekelu kua tshibuelelu kuvua tshibambalu tshinene. Ku bimana bia munda mua bibambalu ku luseke ne ku luseke lua muaba uvua bantu bapitshila, bavua bazolaku malala a mabue. Bitangilangane ne tshibuelelu etshi, muvua tshiibi tshikuabu bua kubuela mu lubanza lua munda mua nzubu. Muntu kupima mutantshi uvua pankatshi pa biibi bibidi bivua kuinshi kua nzubu. Kusanganaye bule bua metre makumi atanu. Nanku, muntu awu kumfikisha mu lubanza lua munda mua nzubu ku tshiibi tshia kuinshi kua nzubu. Kupimaye bule bua tshiibi atshi. Bule buvua bua momumue ne bua biibi bivua mu tshimana tshia lubanza lua pa mbelu. Bibambalu bia balami, bimana bivua bikosolola bibambalu, tshibambalu tshinene, bionsu abi bivua mushindu umue mu bule ne mu butshiama ne bivua ku biibi bikuabu. Madidishi avua ku nseke yonsu ya tshibambalu tshinene. Tshibuelelu tshijima tshivua ne bule bua metre makumi abidi ne atanu. Butshiama buatshi buvua ne metre dikumi ne abidi ne tshitupa. Tshibambalu tshinene tshitua tshitangilangane ne lubanza lua pa mbelu. Ku bimana bia munda mua bibambalu batua bazola malala a mabue. Bavua babanda bibandilu muanda mukulu bua kufika ku tshiibi. Pashishe muntu kupitshila nanyi ku tshiibi tshia luseke ludi diba dipatukila lua nzubu, bua kubuela mu lubanza lua munda mua nzubu. Muntu kupima tshiibi, kusanganaye bule buatshi anu bua momumue ne bua biibi bikuabu. Bibambalu bia balami, bimana bitata bikosolola bibambalu, ne tshibambalu tshinene, bionsu bivua anu bule ne butshiama bumue ne bia ku biibi bikuabu. Madidishi avua ku nseke yonsu ya tshiibi, ne ya tshibambalu tshinene. Tshibuelelu tshijima tshivua ne bule bua metre makumi abidi ne atanu. Butshiama buatshi buvua bua metre dikumi ne abidi ne tshitupa. Tshibambalu tshinene tshivua tshitangilangane ne lubanza lua pa mbelu. Ku bimana bia munda mua bibambalu bivua nseke yonsu ibidi ya muaba wa kupitshila, bavua bazolaku malala a mabue. Bavua ne bua kubanda bibandilu muanda mukulu bua kufika ku tshiibi. Muntu awu kumfikisha kabidi ku tshiibi tshia ku mutu wa nzubu. Kutshipimaye. Tshivua mushindu umue ne biibi bikuabu. Ku tshiibi atshi kuvua kabidi bibambalu bia balami, bimana bivua bikosolola bibambalu, tshibambalu tshinene, ne madidishi nseke yonsu. Bule bujima bua tshibuelelu buvua metre makumi abidi ne atanu, butshiama buatshi metre dikumi ne abidi ne tshitupa. Tshibambalu tshinene tshivua tshitangilangane ne lubanza lua pa mbelu. Ku bimana bia munda mua bibambalu bivua nseke yonsu ibidi ya muaba wa kupitshila, bavua bazolaku malala a mabue. Bavua ne bua kubanda bibandilu muanda mukulu bua kufika ku tshiibi. Ku tshiibi tshia ku mutu wa nzubu kuvua tshibambalu tshikuabu tshivua tshilamatangane ne tshibambalu tshinene. Ke muaba uvuabu basukuila minyinyi ya nyama ivuabu bashipa bua kuyilambula Mvidi Mukulu bu milambu ya kuosha. Ku tshimana tshia ku ndekelu kua tshibambalu tshinene, nseke yonsu ibidi, kuvua mesa abidi. Pa mesa apa bavua bakoselapu mitu ya nyama ivuabu balambula Maweja-Nangila bu milambu ya kuosha, nansha bu milambu mikuabu ya kudikobolola. Pa mbelu pa tshibambalu tshinene, pavua kabidi mesa anayi. Pavua bantu babuela ku mushiku wa tshiibi tshivua ku mutu wa nzubu, bavua mua kumona mesa abidi ku nseke yonsu. Nanku bavua bateke mesa muanda mukulu bua kushipelapu nyama ya milambu, mesa anayi ku luseke lua tshiibi, manga anayi ku luseke lukuabu. Mesa anayi avuabu bateke bua kulongolola nyama ya milambu ya kuosha avua a mabue masonga. Avua ne butshiama bua santimetre makumi muanda mutekete ne itanu nseke yonsu, ne santimetre makumi atanu mu bule. Bavua batekapu biamu bia kusaya nabi nyama ivuabu bafila bua milambu ya kuosha. Bavua benza minkoloji ya santimetre makumi muanda mukulu ku nseke yonsu inayi ya mesa aa. Bavua bateka pa mesa apu minyinyi ya nyama ya milambu. Muntu kumfikisha mu lubanza lua munda mua nzubu. Muvua bibambalu bibidi, tshimue tshivua ku luseke lua tshiibi tshia ku mutu wa nzubu, kadi tshibuelelu tshiatshi tshivua tshitangila luseke lua kuinshi kua nzubu; tshikuabu tshivua ku luseke lua tshiibi tshia kuinshi kua nzubu, kadi tshibuelelu tshiatshi tshivua tshitangila ku mutu kua nzubu. Muntu kungambila ne: “Tshibambalu tshidi tshitangila luseke lua kuinshi, ke nzubu wa batuangaji badi benza midimu mishilangane mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Kadi tshibambalu tshidi tshitangila luseke lua ku mutu, ke nzubu wa batuangaji badi benza mudimu wa kulambula milambu.” Kuambaye kabidi ne: “Munkatshi mua bena Levi, anu ndelanganyi ya Sadoke ke idi mua kubuela muaba wa tshijila bua kuenzela Maweja-Nangila mudimu.” Muntu kupima lubanza lua munda mua nzubu, luvua butshiama bua metre makumi atanu nseke yonsu. Tshilambuilu tshivua kumpala kua nzubu wa Mvidi Mukulu. Kuyaye nanyi mu tshibuelelu tshia nzubu wa Mvidi Mukulu. Mupimbu wa makunji abidi a tshiibi uvua wa metre abidi ne tshitupa ku dikunji dionsu. Tshibuelelu tshivua ne metre muanda mutekete mu butshiama. Bimana bia ku luseke lua tshibuelelu bivua ne mupimbu wa metre umue ne tshitupa. Tshibuelelu tshivua metre dikumi mu bule, metre isambombu mu butshiama. Bavua ne bua kubanda ku bibandilu dikumi bua kubuela mu tshibambalu. Ku mushiku wa mbelu kuvua makunji abidi, dimue ku luseke lumue, dikuabu ku luseke lukuabu. Muntu kubuela nanyi muaba wa tshijila mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Kuupimaye. Bimana bia muaba uvuabu bapitshila bua kubuela muaba wa tshijila bivua ne mupimbu wa metre asatu. Tshibuelelu tshivua ne metre atanu mu butshiama. Bimana bia ku nseke bivua ne mupimbu wa metre abidi ne tshitupa. Muaba wa tshijila mene uvua ne metre makumi abidi mu bule, metre dikumi mu butshiama. Pashishe kubuelaye mu muaba wa tshijila menemene. Kupimaye tshibuelelu. Tshivua ne bondoke bua metre mujima, butshiama bua metre asatu. Bimana bia ku nseke bivua ne mupimbu wa metre asatu ne tshitupa. Uvua mupime kabidi muaba wa tshijila menemene. Uvua ne bule bua metre dikumi ku nseke yonsu. Pashishe, kungambilaye ne: ke muaba wa tshijila menemene. Muntu kupima tshimana tshia munda mua nzubu wa Mvidi Mukulu. Tshivua mupimbu wa metre asatu. Bavua basa tuzubu tuikale ne butshiama bua metre abidi, tuvua lunyungulula nzubu wa Mvidi Mukulu nseke yonsu. Bavua batutentakaja mu milongu isatu. Mu mulongu onsu muvua tuzubu makumi asatu. Kazubu konsu kavua kalamakana ne tshimana tshia pa mbelu, kadi kakavua kalamakana ne tshimana tshia munda mua nzubu wa Mvidi Mukulu to. Pa kubanda ku mulongu ne ku mulongu, bunene bua tuzubu atu buvua buenda bubaluluka, bualu mupimbu wa tshimana tshivua tshinyungulula nzubu wa Mvidi Mukulu uvua ukepela ku mulongu ne ku mulongu. Nanku bunene bua tuzubu atu buvua bukese panshi, buvua buenda budiunda mu mulongu muibidi, buenda bukumbana mu mulongu muisatu. Biangatshile ku tuzubu tua panshi, muntu uvua mua kubanda diakamue mu tuzubu tua mulongu muibidi, nansha tua mulongu muisatu. Meme kumona muvuabu basa tshitaku tshia tuzubu atu pa tshibumba tshia bule bua metre asatu, tshivua tshinyungulula nzubu mujima wa Mvidi Mukulu. Tshimana tshia pa mbelu tshia tuzubu atu tshivua ne mupimbu wa metre abidi ne tshitupa. Bavua bashiya muaba pankatshi pa tuzubu tuvua tulamakana ku bimana bia nzubu wa Mvidi Mukulu, ne bibambalu bikuabu. Muaba awu uvua mushale patupu ku nseke isatu ya nzubu wa Mvidi Mukulu, ivua ya metre dikumi. Bua kumuka ku tuzubu, kubuela ku muaba uvua mushale patupu, bantu bavua ne bua kupitshila ku biibi bibidi, tshimue tshivua luseke lua ku mutu, tshikuabu luseke lua kuinshi kua nzubu. Mupimbu wa tshimana tshivua muaba awu uvua wa metre abidi ne tshitupa. Ku luseke ludi diba dibuelela lua nzubu wa Mvidi Mukulu, kuvua tshibambalu tshikuabu, tshitangilangane ne muaba uvua mushale patupu. Tshibambalu atshi tshivua ne metre makumi anayi ne atanu mu bule, metre makumi asatu mu butshiama. Bimana bia tshibambalu atshi bivua ne mupimbu wa metre abidi ne tshitupa. Muntu kupima nzubu wa Mvidi Mukulu. Kumusanganaye ne metre makumi atanu mu bule. Bule bua muaba uvua mushale patupu, tshibambalu tshivua ku luseke ludi diba dipatukila lua nzubu wa Mvidi Mukulu, ne bimana biatshi, buvua kabidi bua metre makumi atanu. Bule bua tshibuelelu tshia nzubu wa Mvidi Mukulu, luseke ludi diba dipatukila, pamue ne bule bua miaba ivua mishale patupu ku nseke yonsu ibidi ya tshibuelelu, buvua kabidi bua metre makumi atanu. Muntu kupima kabidi bule bua tshibambalu tshilabu basa ku mfundu kua nzubu wa Mvidi Mukulu. Kupima kabidi miaba ya kupitshila ivua ku nseke yonsu ibidi ya tshibambalu atshi. Bionsu pamue bivua ne bule bua metre makumi atanu. Ku bimana bia tshibuelelu tshia nzubu wa Mvidi Mukulu, bia muaba wa tshijila menemene, bavua balamika mabaya, biangatshile kuinshi too ne ku madidishi. Nansha ku madidishi ne ku milongu yonsu isatu ya tuzubu, bavua balamika mabaya. Nansha madidishi mene bavua mua kuabuikila ne mabaya. Pa mbelu pa nzubu wa Mvidi Mukulu ne munda muende, biangatshile ku tshiibi tshia tshibueledi ne ku muaba wa tshijila menemene, bavua bazola ku bimana bionsu, bimfuanyi bia bakerubine ne bia malala a mabue. Tshimfuanyi tshionsu tshia malala a mabue tshivua tshilonda tshia bakerubine. Mukerubine yonsu uvua ne mpala ibidi. Uvua ne mpala wa muntu mutangile ku dilala dia dibue luseke lumue. Uvua kabidi ne mpala wa nyama wa ntambue uvua mutangile dilala dia luseke lukuabu. Bimfuanyi abi bavua babizola ku bimana bionsu bia mu nzubu wa Mvidi Mukulu mujima. Bavua bazola bakerubine ne malala a mabue ku bimana, biangatshile panshi too ne kulu kua biibi. Tshiibi tshia muaba wa tshijila tshivua ne bule ne butshiama bua mushindu umue. Kumpala kua muaba wa tshijila menemene, kuvua tshintu tshifuanangane ne tshilambuilu tshienza ne mabaya. Tshi vua ne bule bua metre umue ne tshitupa, butshiama bua metre umue. Tshivua ne matumba, kabidi ne tshitaku tshia mabaya. Ku nseke yonsu inayi, kuvua anu mabaya. Muntu kungambila ne: — Ke mesa adibu bateke kumpala kua Maweja-Nangila. Bua kubuela muaba wa tshijila, nansha muaba wa tshijila menemene, kuvua tshiibi tshikale ne bitupa bibidi. Tshiibi tshionsu tshivua ne bitupa bibidi bituangane. Pa biibi bia muaba wa tshijila, bavua bazolapu bakerubine ne malala a mabue bia mushindu umue bu muvuabu babizola ku bimana. Kuvua kabidi lutanda luenza ne mabaya ku tshibuelelu tshia nzubu. Ku bimana bia tshibuelelu kuvua madidishi, avuabu bakoleshe ne tukanu. Bavua bazolaku kabidi bimfuanyi bia malala a mabue. Pashishe muntu kuya nanyi mu lubanza lua pa mbelu, kumfikisha ku bibambalu bivua ku mutu kua nzubu, bilulamangane ne muaba uvua mushale mutupu, kabidi ne ku tshibambalu tshivuabu bibake mu mfundu mua nzubu wa Mvidi Mukulu. Bibambalu abi bavua babiasa luseke lua ku mutu kua nzubu. Bivua ne metre makumi atanu mu bule, ne metre makumi abidi ne atanu mu butshiama. Luseke lumue, bibambalu ebi bivua bitangilangane ne muaba uvua mushale, wa butshiama bua metre dikumi. Muaba awu, uvua munyungulule nzubu wa Mvidi Mukulu. Lunga luseke bivua bitangilangane ne lubanza lua pa mbelu. Bivua ne milongu isatu ya tuzubu tuvuabu batentakaja. Kumpala kua bibambalu luseke lua lubanza lua munda mua nzubu, kuvua njila muikale ne metre atanu mu butshiama, ne metre makumi atanu mu bule. Bua kubuela mu nzubu emu, bavua bapitshila ku luseke lua ku mutu wa nzubu. Tuzubu tua mulu tuvua tubulakana ku tua muinshi, ne tua munkathi mua bibambalu, bualu mu tuzubu tua kulu muaba wa kupitshila uvua munene. Milongu isatu ya tuzubu atu kayivua ne makunji bu mudi bibambalu bikuabu bia mu lubanza. Tuzubu tua mulongu muibidi tuvua tubulakana ku tua mulongu wa kumpala, tua mulongu muisatu ku tua mulongu muibidi. Luseke lua lubanza lua pa mbelu, tshimana tshia bibambalu abi tshivua ne metre makumi abidi ne atanu mu bule, bualu tshibambalu tshivua kabidi ne bule bua metre makumi abidi ne atanu. Kabidi bibambalu bivua bitangilangane ne nzubu wa Mvidi Mukulu, bivua ne metre makumi atanu mu bule. Muinshi mua bibambalu ebi, ku luseke ludi diba dipatukila luabi, kuvua mushiku, bua bantu bavua bafuma mu lubanza lua pa mbelu. Mushiku wa tshibuelelu ewu, uvua muaba uvua tshimana tshia lubanza tshituadijila. Ku luseke lua kuinshi kua nzubu, kuvua kabidi bibambalu bitangilangane ne muaba uvua mushale mutupu, kabidi ne tshibambalu tshivuabu basa mu mfundu mua nzubu wa Mvidi Mukulu. Njila uvua upitshila kumpala kua bibambalu abi. Bibambalu abi bitata mushindu umue ne bibambalu bivua luseke lua ku mutu kua nzubu ku bule, butshiama, bibuelelu ne milongu ya tuzubu. Ke mutata kabidi biibi bia bibambalu abi bia luseke lua kuinshi kua nzubu mushindu umue. Ku ntuadijilu wa njila, kuvua mushiku wa mbelu mutangilangane ne tshimana tshitata tshilama muaba wa tshijila. Bavua babuelelamu ku luseke ludi diba dipatukila lua nzubu. Muntu kungambila ne: — Bibambalu bia luseke lua ku mutu kua nzubu ne bia luseke lua kuinshi kua nzubu, bidi bia tshijila. Batuangaji badi mua kubuela muaba wa tshijila wa Maweja-Nangila, badi badila milambu ya tshijila anu mu bibambalu ebi. Nanku bibambalu ebi bidi bijidila. Badi batekamu milambu ya tshijila menemene: ya biakudia, ne ya nyama ya milambu ya mishindu yonsu idibu bashipa, bua kudikobolola. Batuangaji badi bamane kubuela muaba wa tshijila, padibu bapatuka, kabena mua kuya diakamue mu lubanza lua pa mbelu to. Badi ne bua kukopola bilamba bia tshijila bivuabu bavuala bua kuenzela Maweja-Nangila mudimu, kubishiya mu bibambalu ebi. Muaba ewu badi ne bua kuvuala bilamba bikuabu, bua bamone mua kuya muaba udi bantu basangile. Muntu mumane kupima bibambalu bionsu bitua munda mua nzubu wa Mvidi Mukulu, kupatukilaye nanyi ku tshiibi tshia luseke ludi diba dipatukila lua nzubu wa Mvidi Mukulu. Kutuadijaye kupima muaba uvua munyungulule nzubu wa Mvidi Mukulu. Uvua upima ne mutshi wende. Kusanganaye luseke lua nzubu wa Mvidi Mukulu ludi diba dipatukila luikale ne metre nkama ibidi ne makumi atanu mu bule. Ke mutotabu bapima tshimana tshidi tshinyungulule nzubu wa Mvidi Mukulu ku nseke yatshi yonsu inayi. Tshimana tshitata ne nseke inayi, bule bua metre nkama ibidi ne makumi atanu ku luseke. Tshitata tshiabuluja miaba ya patupu, ne muaba mujidila Mvidi Mukulu. Muntu kuya nanyi ku tshiibi tshia luseke ludi diba dipatukila lua nzubu. Diba adi meme kumona butumbi bua Mvidi Mukulu wa Izrayele bufume ku luseke ludi diba dipatukila. Diyi dia Mvidi Mukulu dikole, bu mutoyi wa mayi manene, divua dienda kumpala kuabu. Butumbi abu buvua butokesha kabidi buloba ne nkenka yabu. Malu avua Mvidi Mukulu undeja avua mafuanangane ne amvua mumone pavuaye mufike bua kubutula Yerushalayime, ne amvua mumone pamvua ku muelelu wa musulu wa Kebare. Nanku meme kutua mpala panshi. Butumbi bua Maweja-Nangila kubuela mu nzubu wende, bupitshila ku tshiibi tshia luseke ludi diba dipatukila lua nzubu. Mueyelu wa Mvidi Mukulu kungambula pa buloba, kunteka mu lubanza lua munda mua nzubu wa Mvidi Mukulu. Meme kumona butumbi bua Maweja-Nangila buvua tente mu nzubu amu. Meme kumvua muntu ungakuisha. Diyi diende difumine munda mua nzubu wa Mvidi Mukulu. Kadi muntu uvua mumfikishe muaba awu utshivua anu ku luseke luanyi. Maweja-Nangila kungambila ne: — Muntu, tangila muaba ewu. Ke muaba udi nkuasa wanyi wa bumfumu. Ke muaba undi ndiata makasa anyi. Nenshale muaba ewu munkatshi mua bena Izrayele kashidi. Bena Izrayele, nansha bakalenga babu, kabena mua kupepeja kabidi dina dianyi dia tshijila, ne buenzavi buabu, padibu bajika munemu bitalu bia bakalenga babu. Bakalenga mbateke mushiku wa mbelu ne makunji bia ku nzubu wabu wa bukalenga, anu luseke lua mushiku wa mbelu ne makunji bia ku nzubu wanyi, bitangilangane. Mudi amu tshimana tshimue pankatshi pa nzubu wanyi ne wabu. Nanku bavua banyanga dina dianyi dia tshijila pavuabu benza malu mabi. Ke pamvua mubabutule ne tshiji. Mpindiewu bena Izrayele mbalekele kuenza malu mabi ku mesu anyi. Nebumushe bitalu bia bakalenga babu muaba undi. Nanku nensombe munkatshi muabu kashidi. Wewe, Yezekiyele, umanyishe bena Izrayele mushindu udi nzubu wa Mvidi Mukulu. Ubabele bua bumvue bundu bua malu mabi abu, batangile bimpe mushindu udibu ne bua kuasa nzubu ewu. Padibu bumvua bundu menemene bua malu mabi avuabu benza, ubaleje dibeji didi dibumvuija mudibu ne bua kuibaka nzubu wa Mvidi Mukulu, kabidi mudibu ne bua kukosolola nzubu: kushiya miaba ya kubuelela ne kupitshila, kulongolola nzubu mujima. Ubafundile, ubaleje bua badimuene meyi ne mikenji bidibu ne bua kukumbajamu, bua babilonde. Ke mukenji munene udi utangila nzubu wa Mvidi Mukulu: miaba yonsu idi inyungulula nzubu pa katongabela ka mukuna, ke miaba ya tshijila menemene. Bunene butudi tunwuija ebu ke bua tshilambuilu. Badi bapima ne tshipimu tshia santimetre makumi atanu, tshivuabu bapima natshi nzubu wa Mvidi Mukulu. Mukidi uvua mutshinyungulukile uvua ne bondoke bua santimetre makumi atanu, ne santimetre makumi atanu mu butshiama. Ku luseke lua lubanza kuvua mubangu wa santimetre makumi abidi ne itanu mu butumbuke. Butumbuke bua tshilambuilu, bavua babupima metre umue biangatshile panshi, bua tshibumba tshia kumpala, tshivua mutantshi wa santimetre makumi atanu ne ku mukidi. Tshibumba tshibidi tshivua kabidi mutantshi wa santimetre makumi atanu ne ku mubangu wa tshibumba tshia kumpala. Tshibumba atshi tshivua ne butumbuke bua metre ibidi. Tshibumba tshia kulu tshia tshilambuilu, muaba uvua mbabula, uvua metre ibidi mu butumbuke. Matumba anayi avua malepesha matangile kulu. Mbabula uvua ne metre asambombu ku nseke yonsu. Tshibumba tshibidi tshia tshilambuilu tshivua kabidi ne butshiama bua momumue ku nseke yonsu inayi, metre muanda mutekete. Tshivua ne mubangu luseke lua lubanza, uvua ne centimetre makumi abidi ne itanu mu butumbuke. Mukidi uvua unyungulule tshibumba atshi, uvua ne santimetre makumi atanu mu butumbuke. Bavua babanda ku tshilambuilu pa tshibandilu tshivua luseke ludi diba dipatukila lua nzubu. Mvidi Mukulu kungambila ne: — Yezekiyele, teleja tshindi meme Maweja-Nangila nkutumina diyi. Ke mikenji eyi inudi ne bua kulonda diba dinudi basa tshilambuilu, bua boshilepu milambu, numiamineku mashi a nyama. Neufile kudi batuangaji ba bena Levi ba ku ndelanganyi ya Sadoke ngombe mulume. Anu bobu, ke bamvua muitabe bua bangenzele mudimu, meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu. Neboshe mulume a ngombe awu bua meme kubajimijila mibi yabu. Wangate mashi a ngombe awu, ualabe ku matumba anayi a tshilambuilu avuabu balepesha maye mulu, kabidi ku matumba a tshibumba tshibidi, ne panshi ku nseke yonsu inayi ya tshilambuilu. Ke muudi mua kumusha mikiya idi ku tshilambuilu, kutshijidila. Pashishe, wangate mulume wa ngombe uvuabu balambula awu, bamoshile ku mpenga kua muaba wa tshijila wa Maweja-Nangila, muaba udibu balongolola bua mudimu awu. Dinda, wangate mbuji wa mpumbu udi kayi ne bulema pambidi. Umulambule kabidi bu mulambu wa kukobolola nawu bantu. Neumushe mikiya idi ku tshilambuilu, bu muuvua muenze ne mulume a ngombe. Paudi ujikija kulambula, wangate mulume a ngombe ne mukoku wa tshimpanga, bidi kabiyi ne bulema pambidi. Ubintuadile meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu. Batuangaji bele luepu pambidi pabi, bandambule nyama eyi bu milambu ya kuosha. Dituku dionsu lumingu lujima, ufile mulambu wa mbuji wa mpumbu, wa kukobolola nawu bantu. Pashishe, ulambule kabidi mulume wa ngombe ne mukoku wa tshimpanga bidi kabiyi ne bulema pambidi. Nanku, matuku malondangane muanda mutekete, neumushe mikiya ku tshilambuilu, batshijidile bua kutshibanjija. Papita lumingu alu, dituku dia muanda mukulu, batuangaji nebamone mua kulambula pa tshilambuilu milambu ya kuosha ne ya bobumue inudi nufila. Nuenu benza nanku, nenganyishe milambu yenu. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi ngamba nanku. Muntu kumfikisha ku tshiibi tshia pa mbelu tshivua luseke luvua diba dipatukila lua muaba wa tshijila. Maweja-Nangila kungambila ne: — Tshiibi etshi ne tshikale tshinjila kashidi, kabena ne bua kutshiunzulula to. Muntu kena mua kupitshilaku to, bualu meme Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa Izrayele, ndi mubuelele ku mushiku awu. Tshiibi etshi tshishale anu tshinjila. Nanku anu mukalenga udi mu nkuasa wa bumfumu, ke udi mua kudilamu biakudia bia tshijila muaba undi. Neabuele, upatuka pa kupitshila mu tshibambalu tshinene tshidi ku ndekelu kua tshibuelelu. Pashishe muntu kupitshila nanyi ku tshiibi tshia ku mutu wa nzubu, bua kufika kumpala kua nzubu wa Mvidi Mukulu. Meme kumona mutata butumbi bua Maweja-Nangila buwule nzubu wende tente. Meme kutua mpala panshi. Maweja-Nangila kungambila ne: — Yezekiyele, tabuluka, tangila bimpe biudi umona. Teleja ne ntema biudi umvua. Teleja meyi ne mikenji bindi ngela, bua malu adi atangila nzubu wanyi. Uteleje nangananga mikenji idi ilongesha mudibu mua kubuela muaba wanyi wa tshijila, nansha kupatukamu. Umanyishe bena Izrayele, bantomboji aba, bena buenzavi, bindi meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ngamba ne: “Malu mabi anuvua nuenu bena Izrayele benze mmantonde. Panudi nundambula bia pa madimi, mafuta ne mashi a nyama, nudi nubueja mu nzubu wanyi bantu benyi, batuabu kabayi bateka panshi, badi kabayi bangitaba to. Ke munudi nupisha nzubu wanyi mikiya. Ke munudi banyanga ndondu udi mututuangaje nenu, ne malu enu mabi onsu andi mbenga. Nuenu kanuena nungenzela nansha mudimu muaba wanyi wa tshijila to. Kadi nudi batume bantu benyi bua kuenzabu mudimu awu pa muaba wenu. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi ngamba ne: Muntu muenyi nansha umue, udibu kabayi bateka panshi, kabidi udi kayi ungitaba, nansha yeye musombe munkatshi mua bena Izrayele, kena mua kubuela muaba wanyi wa tshijila to.” “Bua bena Levi batua bumuka kundi, bambenga, diba ditua bena Izrayele bakuabu bambenge, bua kuya kukukuila mvidie mikuabu, nembanyoke bua bubi buabu. Badi mua kungenzela mudimu amu wa kulama biibi bia muaba wa tshijila, ne midimu mikuabu mishilangane ya mu nzubu wanyi. Badi mua kukosa mitu ya nyama ya milambu ya kuosha, ne ya nyama ya milambu mikuabu. Nebambuluishe bantu. Kadi bu mutotabu bambuluishe bantu bua kutendelela mvidie mikuabu, bafikishe bena Izrayele ku bue-nzavi, meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi ngamba ne: nembanyoke. Nebadiambuile bujitu bua bubi buabu. Kabena mua kufika kundi bua kungenzela mudimu wa butuangaji nansha. Kabena mua kusemena pabuipi ne bintu tatuabu banjidila, nansha kufika muaba wa tshijila menemene to. Nebadiambuile nanku bujitu bua malu a bundu, ne bua malu mabi makuabu avuabu benze. Nanku nembapeshe anu midimu mikese mikuabu, idi itangila bulongolodi bua mu nzubu wanyi.” “Batuangaji ba bena Levi ba ku ndelanganyi ya Sadoke, batua balame bimpe mikenji ya muaba wanyi wa tshijila, diba mene ditua bena Izrayele bakuabu bambenge meme Maweja-Nangila. Nanku amu bobu badi mua kungenzela mudimu, kundambula mafuta ne mashi a nyama ya milambu. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi ngamba nanku. Bobu nkayabu nebabuele muaba wanyi wa tshijila, basemena ku tshilambuilu, ne ku mesa a tshijila. Nebalame bimpe mikenji indi mufile bua midimu ya mu nzubu wanyi. Padibu bapitshila ku biibi bia lubanza lua munda mua nzubu, badi ne bua kuvuala bilamba bienza ne ndanda. Kabena ne bua kuvuala bilamba bienza ne miosa ya nyama, padibu benza mudimu wabu mu lubanza, nansha munda mua nzubu wa Mvidi Mukulu. Nebavuale bifulu ne mikaba ya mu tshimonu, bienza amu ne ndanda. Kabena ne bua kuvuala bilamba bidi bibakopakaja. Padibu basue kupingana mu lubanza lua pa mbelu, muaba udi bantu bakuabu, badi ne bua kuvula bilamba bivuabu nabi, pavuabu benza midimu yabu, kubiteka mu bibambalu bia tshijila. Nanku nebavuale bikuabu bilamba bia patupu. Nanku padibu bavula bilamba abi, bantu bakuabu kabena ne mushindu wa kulenga bilamba bia batuangaji bia tshijila to. “Batuangaji kabena mua kukungula mu mutu mujima to, kadi badi mua kukosa nsuki bua kayipitshi kulepa. Muntu wa kudibu nansha umue kena mua kunua maluvu a mvinyo, bangabanga ne kubuela mu lubanza lua munda mua nzubu. Mutuangaji kena mua kusela mukaji mukamba, nansha uvua ku dibaka dikuabu. Udi mua kusela anu nsongakaji muena Izrayele, nansha kupiana mukaji mukamba uvua wa mutuangaji mukuabu. “Batuangaji nebalongeshe bantu banyi mudibu mua kusunguluja tshintu tshia tshijila, ne tshintu tshia patupu, tshintu tshidi ne mikiya ne tshidi katshiyi ne mikiya. Mu bilumbu nebakose nsambu amu pa yoyi, bilondeshile mikenji yanyi. Nebenzeje bibilu amu bilondeshile meyi ne mikenji bimvua mufile. Nebambuluishe bantu bua banemeke bimpe dituku dia Dikisha, dikale dia tshijila. “Mutuangaji udi upia mikiya, padiye usemena pabuipi ne tshitalu, pa kumusha tshitalu tshia tatuende, tshia mamuende, tshia umue wa ku bana bende, tshia muanabu wa balume, nansha tshia muanabu wa bakaji udi kayi muanji kuya ku dibaka. Padibu bamane kumusha mikiya pambidi pa mutuangaji awu, udi ne bua kuindila kabidi matuku muanda mutekete, bangabanga ne kutuadija mudimu wende. Dituku didiye upingana mu lubanza lua munda mu nzubu wanyi, udi ulambula mulambu wa kudikobolola nawu. Ke meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu udi utuma diyi edi. Disanka dia batuangaji dikale anu dia kungenzela mudimu. Kabena mua kubapesha tshitupa tshia buloba bua Izrayele. Bualu meme nkayanyi ke udibu nende dikenga. Nebadie milambu ne minyinyi ya nyama idibu bafila bua milambu ya kudikobolola. Bintu bionsu bidi bena Izrayele bantekela, mbia batuangaji. Batuangaji nebapete biakudia bia tshianyi bia mu madimi, ne bintu bionsu bidi bena Izrayele bantuadila mu nzubu wanyi. Bantu nebapeshe batuangaji bukula buimpe budibu nabu. Nanku, nembele lupemba. Kadi, batuangaji kabena mua kudia munyinyi wa nyunyi nansha wa nyama bidifuile, nansha ivuabu bashipa kudi nyama wa muitu. ” “Padibu bamane kuabanyina bisamba bia bena Izrayele ditunga, nebalame tshitupa tshia buloba tshidibu bajidila Maweja-Nangila. Tshitupa tshia buloba atshi netshikale ne kilometre dikumi ne ibidi ne tshitupa mu bule, kilometre dikumi mu butshiama. Tshitupa tshia buloba tshionsu atshi netshikale tshia tshijila. Mu tshitupa tshia buloba atshi, nulame muaba wa metre nkama ibidi ne makumi atanu ku nseke yonsu bua kuasa nzubu wa Mvidi Mukulu. Badi ne bua kunyungulula nzubu awu ne muaba udi mushale mutupu wa metre makumi abidi ne itanu mu butshiama. Mu tshitupa tshia buloba atshi, badi ne bua kupima muaba wa kilometre dikumi ne ibidi ne tshitupa mu bule, kilometre itanu mu butshiama. Mu tshitupa atshi nebase nzubu wanyi, muaba menemene wa tshijila. Tshitupa tshia ditunga etshi ntshia tshijila, ntshia batuangaji badi bangenzela mudimu muaba wa tshijila. Mu tshitupa atshi nebapete miaba ya kuasa, nebashiye kabidi muaba wa tshijila bua kuasa nzubu wanyi. Muaba mukuabu wa kilometre dikumi ne ibidi ne tshitupa mu bule, ne kilometre itanu mu butshiama, nebaupeshe bena Levi, badi benza midimu mimpe mu nzubu wanyi. Nebapetemu bimenga bidibu ne bua kusomba. Bilamatangane ne tshitupa tshia buloba etshi tshinudi nunjidila meme Maweja-Nangila, nupime kabidi muaba wa kilometre dikumi ne ibidi ne tshitupa mu bule, kilometre ibidi ne tshitupa mu butshiama, bua nuasemu tshimenga, muaba udi muena Izrayele yonsu mua kusomba. Mukalenga wa ditunga neapete pende muaba ku nseke yonsu ibidi ya tshitupa tshia buloba tshivuabu bajidila Maweja-Nangila, ne tshivuabu balama bua kuasa tshimenga. Tshitupa tshia mukalenga etshi netshiye too ne ku Mayi manene a pankatshi luseke ludi diba dibuelela, kabidi netshifike too ne ku mukalu wa ditunga dia bena Izrayele wa luseke ludi diba dipatukila. Muaba awu wikale bule bua momumue ne bua tshitupa tshia buloba tshivua tshisamba tshionsu tshipete. Nanku, bakalenga nebapete muaba wabu mu Izrayele. Kabakukengesha kabidi bantu ba Maweja-Nangila to. Nebashile bisamba bia bena Izrayele bitupa bikuabu bia mu ditunga.” Telejayi bidi Maweja-Nangila wamba ne: “Bakalenga bena Izrayele, nuvua bakoleshe malu bushiwa! Lekelayi malu a tshinyangu a kukengesha bantu, kanubanyengi bintu biabu, nuenze anu bimpe, nulonde anu njila wa malu mimpe. Kanuipatshi kabidi bantu banyi mu buloba buabu to. Meme Maweja-Nangila ndi nnutumina diyi edi. “Muntu yonsu apime bintu ne tshipimu tshimpe.” Nuangate “efa” bua kupima ntete ya kuenza bukula, “bate” bua kupima bintu bia muendundu, kadi bidi ne bua kuikala bunene bumue bua tshia dikumi tshimue tshia “omere.” Omere ke tshipimu tshiudi ne bua kukuata natshi mudimu bua kujadika bunene bua bipimu bikuabu. Lukanu lua tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole lua “sikle” ludi ne bujitu bua ngrame dikumi ne umue ne tshitupa, mmomumue ne “ngera” makumi abidi. Bidi bikengela nkanu eyi makumi asambombu bua kupeta bujitu bua ngrame nkama isambombu ne makumi muanda mukulu, mmomumue ne bua “mine” umue. “Nufile milambu yenu mushindu ewu: nufile tshia makumi asambombu tshimue tshia ntete ya bukula ya mishindu yonsu inudi nunowa. Nufile kabidi tshia lukama tshia mafuta anudi nuenza. Nupime mafuta ne bate, tshipimu tshia bintu bia muendundu. Bate udi tshia dikumi tshimue tshia omere, nansha tshia “kor.” Pashishe, mu mpata ya bena Izrayele, pa mikoku nansha pa mbuji nkama ibidi, numushe tshimuna tshimue. Tshimuna atshi, nutshilambule bu mulambu wa bintu bia mu madimi, nansha bu mulambu wa kuosha, nansha bu mulambu wa bobumue, bua kupeta dijimija dia mibi yenu. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi ntuma diyi edi. “Milambu eyi, bantu bonsu ba mu ditunga badi ne bua kuyifila. Nebaye kuyipesha mukalenga wa ditunga dia bena Izrayele. Nanku, yeye ke udi ne mudimu wa kufila milambu ya kuosha, milambu ya bukula, ne milambu ya maluvu a mvinyo, bidibu bafila mu bibilu. Udi wenza nanku nangananga bua tshibilu tshia ngondu mupiamupia, bua matuku a Dikisha, ne bua matuku makuabu adi bena Izrayele basangile. Mukalenga udi ne bua kufila milambu bua kudikobolola, milambu ya bintu bia pa madimi, milambu ya kuosha, ne ya bobumue, bua bakobolole bena Izrayele.” Maweja-Nangila udi wamba kabidi ne: “Dituku dia kumpala dia ngondu wa kumpala, nebalambule mulume wa ngombe udi kayi ne bulema pambidi, bua kumusha mikiya idi ku muaba wa tshijila. Mutuangaji neangate mashi a ngombe udibu balambula awu, aalabe ku mabaya a ku tshiibi tshia ku nzubu wa Mvidi Mukulu, mu matumba anayi a ku tshibumba tshia tshilambuilu, ne ku mabaya a ku biibi bia lubanza lua munda mua nzubu wa Mvidi Mukulu. Dituku dia muanda mutekete dia ngondu, nebalambule kabidi ngombe mushindu awu, bua bantu bavua benza bibi mu mpukapuka, kabayi basue, kabayi nansha bamanye. Ke mudibu mua kumusha mikiya ku nzubu wa Mvidi Mukulu. “Matuku dikumi ne anayi a ngondu, nenutuadije kuenza tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila. Netshinenge matuku muanda mutekete. Matuku onsu aa nenudie anu mampa kaayi mela buanga. Dituku dia kumpala dia tshibilu, mukalenga nealambule ngombe mulume, bua kudikobolola yeye, ne kukobolola bena Izrayele. Kabidi, dituku dionsu dia mu matuku muanda mutekete a tshibilu, neandambule ngombe milume muanda mutekete, ne mikoku ya bimpanga muanda mutekete idi kayiyi ne bulema, bua mulambu wa kuosha. Dituku dionsu nealambule kabidi mbuji ya mpumbu bua kukobolola bena Izrayele. Pashishe neafile mulambu wa kilo makumi asatu a ntete ya kuenza bukula. Neasakidile litre isambombu ya mafuta ku ngombe yonsu ne tshimpanga bidibu balambula. “Bua tshibilu tshidi tshituadija dituku dia dikumi ne ditanu dia ngondu wa muanda mutekete, mukalenga neenze anu bu muvuaye muenze mu tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila. Dituku dionsu dia mu matuku muanda mutekete, nealambule milambu ya mushindu umue bua kukobolola bena Izrayele: ke milambu ya kuosha, ya ntete ne ya mafuta.” Maweja-Nangila udi wamba ne: “Tshiibi tshia lubanza lua munda mua nzubu wa Mvidi Mukulu tshidi luseke ludi diba dipatukila, tshidi ne bua kushala tshinjila matuku asambombu adibu benza mudimu. Kadi badi mua kutshiunzulula dituku dia Dikisha, ne dia Tshibilu tshia ngondu mupiamupia. Mukalenga neatumine mu lubanza lua pa mbelu, ukosolola mu tshibambalu tshinene tshidi pabuipi ne mushiku wa mbelu. Diba didi batuangaji balambula milambu ya kuosha ne ya bobumue, neimane pabuipi ne tshiibi. Neiname menemene muaba awu. Pashishe neapatuke mu nzubu. Tshiibi etshi tshidi ne bua kushala buashi too ne ku dilolu. Nanku matuku a Dikisha ne a ngondu mupiamupia, bantu nebafike ku tshiibi etshi bua kuntendelela meme Maweja-Nangila. “Dituku dia Dikisha, mukalenga neantuadile bana ba mikoku basambombu ne mukoku wa tshimpanga umue, bidi kabiyi ne bulema pambidi, bua babilambule bu mulambu wa kuosha. Udi ne bua kufila kabidi ne kilo makumi asatu ya ntete ya kuenza bukula pa mukoku wa tshimpanga umue. Kadi bua bana ba mikoku, neafile ntete ya kuenza bukula, bungi budiye mumone bukumbane. Neasakidile litre isambombu ya mafuta ku kilo makumi asatu ya ntete ya kuenza bukula. Matuku a ngondu mupiamupia, udi ne bua kulambula mulume a ngombe, bana ba mikoku basambombu ne mukoku wa tshimpanga umue, bionsu kabiyi ne bulema pambidi. Asakidile mulambu wa kilo makumi asatu ya ntete ya kuenza bukula pa mulume wa ngombe umue, ne pa mukoku wa tshimpanga umue. Kadi bua bana ba mikoku, neafile ntete ya kuenza bukula, bungi budiye mumone bukumbane. Neasakidile litre isambombu ya mafuta ku kilo makumi asatu ya ntete ya kuenza bukula. Mukalenga neabuele, kabidi apatukile anu mu njila umue, upitshila mu tshibambalu tshinene tshidi pabuipi ne mushiku wa mbelu. Kadi, pikala bantu bafike bua kuntendelela meme Maweja-Nangila mu bikondu bisunguluke, badi babuela ku tshiibi tshia luseke lua ku mutu wa nzubu, nebapatukile ku tshiibi tshia luseke lua kuinshi. Badi babuela ku tshiibi tshia luseke lua kuinshi, nebapatukile ku tshiibi tshia luseke lua ku mutu wa nzubu. Muntu nansha umue kena mua kupatukila muaba udiye mubuelele to. Kadi muntu yonsu neapatukile ku tshiibi tshikuabu, tshidi tshitangilangane ne tshivuaye mubuelele. Mukalenga udi mua kubuela ne bantu, kupatuka kabidi nabu musangu umue.” “Matuku a bibilu ne bikondu bisunguluke, nebafile mulambu wa kilo makumi asatu ya ntete ya kuenza bukula pa mulume wa ngombe umue, nansha pa mukoku wa tshimpanga umue, udibu balambula. Bua bana ba mikoku, muntu yonsu neajadike bunene bua mulambu wende. Nebasakidile litre isambombu ya mafuta ku kilo makumi asatu ya ntete ya kuenza bukula. “Padi mukalenga musue kufila mulambu wa budisuile kudi Maweja-Nangila, wa kuosha nansha wa bobumue, badi mua kumunzuluila tshiibi luseke ludi diba dipatukila lua nzubu wa Mvidi Mukulu. Udi ulambula milambu yende mushindu uvuaye muyilambule dituku dia Dikisha. Padiye upatuka, binjile tshiibi diakamue. “Dituku dionsu, balambule Maweja-Nangila mulambu wa kuosha wa muana mukoku wa tshidimu tshimue, udi kayi ne bulema pambidi. Mulambu awu baulambule anu dinda. Dinda dionsu, balambule kabidi Maweja-Nangila kilo itanu ya bukula misambakaja ne litre ibidi ya mafuta. Mikenji ya milambu ya ku dituku dionsu badi ne bua kuyikumbaja kashidi. Muana a mukoku, bukula ne mafuta badi ne bua kubilambula Maweja-Nangila dinda dionsu, kabayi bapitshisha dituku nansha dimue. Benze nanku kashidi.” Maweja-Nangila Mvidi Mukulu udi wamba ne: “Padi mukalenga mupeshe muanende wa balume mukuabu tshitupa tshia buloba buende, tshitupa atshi tshishale bumpianyi bua bana ba muntu awu. Kadi padi mukalenga mupeshe muena mudimu wende mukuabu tshitupa tshia buloba buende, tshitupa etshi netshishale kudi muena mudimu ewu too ne ku tshidimu tshidibu bapikula bintu. Pashishe batshipingajile mukalenga. Bualu anu bana ba balume ba mukalenga ke badi mua kupiana buloba buende. Kadi mukalenga kena mua kunyenga buloba bua muena ditunga. Mukalenga udi mua kuangata amu bitupa bia buloba buende yeye, kubipesha bana bende ba balume bua babipiane. Kena mua kuipata muntu nansha umue, wa ku bantu banyi meme Maweja-Nangila, mu buloba buende.” Ke muntu awu kupitshila nanyi ku mushiku wa tshibuelelu wa ku luseke lua tshiibi, bua kumfikisha mu bibambalu bia tshijila bidi bitangila luseke lua ku mutu wa nzubu wa Mvidi Mukulu, muaba udi amu batuangaji mua kubuela. Kundejayemu muaba, kumfundu kua nzubu, ku luseke ludi diba dibuelela. Kungambilaye ne: — Muaba ewu, ke udi batuangaji mua kuipikila munyinyi wa nyama idibu balambula, bua kukobolola bantu. Badi mua kuipikilamu kabidi milambu ya bintu bia pa madimi. Nanku, kabena mua kupatuka ne bintu ebi mu lubanza pa mbelu, bua bantu kabalengi bintu bia tshijila to. Pashishe muntu kuya nanyi mu lubanza lua pa mbelu, kupitaye nanyi ku matumba onsu anayi, avua mu lubanza elu. Ku ditumba dionsu kuvua lubanza lukese. Mbanza yonsu inayi ayi ivua mikese, mikale ne bunene bumue bua metre makumi abidi mu bule, ne metre dikumi ne atanu mu butshiama. Tshimana tshia mabue tshivua tshinyungulula lubanza luonsu. Ku tshimana atshi bavua basa mbabula, muaba wa kulambila. Muntu kungambila ne: — Ke bikuku, miaba idi bantu badi ne mudimu mu nzubu wa Mvidi Mukulu mua kuipikila munyinyi wa nyama idi bantu bafila bua kuyilambula. Muntu kupingana nanyi ku tshibuelelu tshia nzubu wa Mvidi Mukulu. Nanku meme kumona mayi apatukila muinshi mua mushiku wa mbelu, wa ku luseke ludi diba dipatukila. Bualu tshibuelelu tshia nzubu wa Mvidi Mukulu tshivua tshitangila ku luseke ludi diba dipatukila lua nzubu. Nanku mayi avua apuekela ku luseke lua kuinshi kua nzubu wa Mvidi Mukulu, pashishe avua apitshila luseke lua kuinshi kua tshilambuilu. Muntu kumpatuila mu nzubu wa Mvidi Mukulu ku luseke lua tshiibi tshia nzubu wa Mvidi Mukulu tshivua ku mutu. Kunyungulukaye nanyi pambelu too ne ku tshiibi tshia luseke ludi diba dipatukila lua nzubu. Mayi avua apueka ku luseke lua kuinshi kua tshiibi etshi. Muntu kuyaye ku luseke ludi diba dipatukila. Uvua ne muonji wa kupima nawu. Kupimaye metre nkama itanu ku luseke alu. Pashishe kunsambuishaye mayi, avua mankuate mu tupombu. Kupimaye kabidi metre nkama itanu, kunsambuishaye mayi, avua mankuate mu binu. Ku ndekelu kua metre nkama itanu mikuabu, kunsambuishaye kabidi mayi. Musangu ewu mayi avua mankuate mu tshimonu. Musangu wa ndekelu kupimaye kabidi metre nkama itanu. Kadi tshivua mua kusabuka kabidi mayi to, bualu avua mapite kuwula. Avua mpindiewu ne muenji mukole, akengela kuowela bua kusabuka. Kunkonkaye ne: — Yezekiyele, udi mutangile bimpe anyi? Kuyaye nanyi ku luseke katupa. Pashishe kumpingajaye ku muelelu wa muenji wa mayi. Nanku meme kumona ne mitshi ya bungi ivua mpindiewu ku mielelu yonsu ya muenji wa mayi. Muntu kungambila ne: — Muenji wa mayi ewu udi uya ku luseke ludi diba dipatukila lua ditunga, upueka mu tshibandabanda tshia musulu wa Yardene, udiela mu Mayi manene a luepu. Padi mayi awu abuela mu Mayi manene aa, adi aalengeja, ashale mimpe. Muaba onsu udi mayi awu afika, nyama ya mishindu yonsu, kabidi ne mishipa, neyivulangane. Mayi awu nealengeje mayi manene. Muaba onsu udiwu abuela neafile muoyi. Matuku adi kumpala, biangatshile ku Ene-Ngedi too ne ku Ene-Eglayime, balobi ne banyikile makondu abu ku muelelu wa mayi manene, bua kuumisha. Nebasanganemu mishipa ya mishindu ne mishindu, anu bu mudibu bayipeta ku Mayi manene a pankatshi pa matunga. Kadi mayi aa kaena alengeja bisense ne majiba bidi ku muelelu wa Mayi manene aa, bua bantu bamone mua kupetamu luepu. Mitshi ya bimuma ya mishindu yonsu neyitoloke ku mielelu yonsu ya musulu wa muenji. Mabeji ayi kaakuuma to. Mitshi neyikuame bimuma diba dionsu. Neyikuame bimuma ku ngondu ku ngondu; bualu mayi adi ayidisha, adi afumina ku nzubu wa Mvidi Mukulu. Bimuma biayi nebikale tshiakudia. Mabeji ayi neikale buanga bua kuondapa nabu. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu udi wamba ne: “Ndi nnuleja mikalu ya ditunga, didi bisamba dikumi ne bibidi bia bena Izrayele mua kuabanyangana. Tshisamba tshia Yozefe netshipete bitupa bibidi bia ditunga. Nudi mua kuabanyangana buloba ne muoyi wa kalolu. Bualu mvua muditshipe bua kufila ditunga dia bena Izrayele kudi bankambua benu. Nanku nudi mua kudipeta bu bumpianyi buenu. Mukalu wa luseke lua ku mutu wa ditunga udi utuadija ku Mayi manene a pankatshi pa matunga, upitshila ku tshimenga tshia Etlone, tshia Lebo-Amate, ne tshia Sedade. Pashishe mukalu udi upitshila ku bimenga bia Bereta ne Sibrayime, bidi pankatshi pa bukalenga bua Damase ne bua Amate, ne ku tshimenga tshia Ashere-Tikone pabuipi ne mukalu wa buloba bua Awurane. Nanku, mukalu ewu udi utuadija ku Mayi manene a pankatshi pa matunga too ne ku tshimenga tshia Ashare-Enane ku luseke ludi diba dipatukila. Ku mutu kua mukalu awu, kudi bukalenga bua Damase ne bua Amate. Ke mukalu wa ku mutu wa ditunga. Mukalu wa luseke ludi diba dipatukila udi utuadija ku muaba udi pankatshi pa buloba bua Damase ne bua Awurane, ulonda tshibandabanda tshia Yardene pankatshi pa buloba bua Ngilaade ne ditunga dia Izrayele, uya too ne ku tshimenga tshia Tamare ku Mayi manene a luepu. Ke mukalu wa ku luseke ludi diba dipatukila. Kuinshi mu ditunga, mukalu udi utuadija ku Tamare, too ne ku mpokolu wa Meriba-Kadeshe. Udi ulonda musulu wa Ejipitu too ne ku Mayi manene a pankatshi pa matunga. Ke mukalu wa kuinshi mu ditunga. Ku luseke ludi diba dibuelela, mukalu udi amu Mayi manene a pankatshi pa matunga, biangatshile kuinshi kua ditunga too ne ku Lebo-Amate, ku mutu mu ditunga. Ke mukalu wa ku luseke ludi diba dibuelela. “Nuabanyangane ditunga munkatshi mua bisamba bienu. Nutshinke tshitupa tshionsu, nutshiabanyangane munkatshi muenu. Nuvuluke benyi badi munkatshi muenu, bakadi bamane kulelela bana mu ditunga. Bantu aba badi amu bu bena Izrayele. Mubenzele bionsu bidibu ne bua kuenzela bena Izrayele. Nanku, nebapete yabu miaba, munkatshi mua bisamba bia bena Izrayele. Yonsu wa kudibu neapete muaba wa kuasa mu tshisamba tshidiye musombe. Meme Maweja-Nangila ndi ntuma diyi edi.” Ke mena a bisamba ne maloba abi: Bena Dane, nebapete muaba ku mutu wa ditunga, ku muelelu wa njila udi upitshila ku Etlone, Lebo-Amate ne ku Ashare-Enane, pabuipi ne bukalenga bua Damase ne bua Amate. Mukalu wa buloba buabu udi umuka ku mukalu wa luseke ludi diba dipatukila, ushikidila ku Mayi manene a pankatshi pa matunga, luseke ludi diba dibuelela. Buloba bua bena Ashere nebutuangane ne bua bena Dane, biangatshile ku luseke ludi diba dipatukila too ne ku ludidi dibuelela. Buloba bua bena Naftali nebutuangane ne buloba bua bena Ashere. Bua bena Menashe nebutuangane ne bua bena Naftali. Bua bena Efrayime nebutuangane ne bua bena Menashe. Bua bena Rubene nebutuangane ne bua bena Efrayime. Bua bena Yuda nebutuangane ne bua bena Rubene. Biangatshile ku luseke ludi diba dipatukila too ne ku Mayi manene a pankatshi, luseke ludidi dibuelela, nebashiye buloba butuangane ne bua Yuda, buikale bule bumue ne bua tshisamba tshionsu. Mu bule nebuikale ne kilometre dikumi ne ibidi ne tshitupa. Nebase nzubu wa Mvidi Mukulu munkatshi mua buloba abu. Buloba bua Maweja-Nangila nebuikale ne kilometre dikumi ne ibidi ne tshitupa mu bule, kilometre dikumi mu butshiama. Buloba bunudi bapeshe batuangaji nebuikale bule bua kilometre dikumi ne ibidi ne tshitupa, biangatshile ku luseke ludi diba dipatukila too ne ku ludidi dibuelela. Nebuikale butshiama bua kilometre itanu, biangatshile ku mutu wa ditunga too ne kuinshi. Munkatshi muabu nebase nzubu wa Maweja-Nangila. Buloba ebu nebuikale bua batuangaji bavuabu bajidila, ba ku ndelanganyi ya Sadoke. Bualu bobu bavua benzela Mvidi Mukulu mudimu bimpe. Kabatua babenga Mvidi Mukulu, bu mutua bena Levi benza, patuabu bamone bena Izrayele bamubenga. Nanku nebapete buloba bua tshijila menemene mu buloba bua Maweja-Nangila, pabuipi ne buloba bua bena Levi. Buloba bua bena Levi nebuikale bufuanangane ne bua batuangaji. Maloba onsu abidi neikale ne kilometre dikumi ne ibidi ne tshitupa mu bule, kilometre itanu mu butshiama. Kabena mua kushintakaja nansha kusumbisha, anyi kupesha muntu muaba mu buloba ebu budi bupite makuabu onsu ku buneme, bualu bavua babujidila mu dina dia Maweja-Nangila. Mu buloba bua pa buabu ebu, nebishale muaba wa kilometre ibidi ne tshitupa mu butshiama, ne kilometre dikumi ne ibidi mu bule. Buloba abu kabuakuikala bujidila, bua bamone mua kuasamu tshimenga, ne nzubu mishilangane ya bantu. Munkatshi nemuikale tshimenga. Tshimenga etshi netshikale bule bumue bua metre binunu bibidi nkama ibidi ne makumi atanu mu nseke yonsu inayi. Ku nseke inayi ya tshimenga nekuikale muaba mushale mutupu wa metre lukama ne makumi abidi ne itanu mu butshiama. Mu tshitupa tshidibu bajidila mu dina dia Maweja-Nangila, nekushale kabidi muaba wa kilometre itanu mu bule, ku luseke ludi diba dipatukila lua tshimenga, ne muaba mukuabu wa kilometre itanu ku luseke ludi diba dibuelela lua tshimenga. Nebapetemu biakudia bikumbane bua bena mu tshimenga. Bantu bonsu badi benza mudimu mu tshimenga, ne mba tshisamba kampanda nansha tshisamba kansanga, badi mua kudima mu buloba ebu. Buloba bua Maweja-Nangila ne buloba bua tshimenga, onsu abidi masanga neikale bunene bumue bua kilometre dikumi ne ibidi ne tshitupa ku nseke yonsu inayi. Muaba udi ushala newikale wa mukalenga. Buloba buende nebuikale ku nseke yonsu ibidi ya buloba bua Maweja-Nangila ne bua tshimenga. Nebutuangane nabu, kilometre dikumi ne ibidi ne tshitupa mu butshiama, too ne ku mukalu wa luseke ludi diba dipatukila, kabidi too ne ku Mayi manene a pankatshi pa matunga luseke ludi diba dibuelela. Nanku, buloba budibu bajidila mu dina dia Maweja-Nangila, ne muaba wa tshijila, nebikale munkatshi mua buloba busunguluke. Buloba bua tshisamba tshia bena Levi ne tshimenga, nebikosolole buloba bua mukalenga mu bitupa bibidi, budi pankatshi pa buloba bua Yuda ku mutu, ne buloba bua Binyamine kuinshi. Bisamba bikuabu ne miaba yabi, bidi mushindu ewu: Buloba bua bena Binyamine budi butuadija ku mukalu udi luseke ludi diba dipatukila, too ne ku Mayi manene a pankatshi pa matunga, luseke ludi diba dibuelela. Buloba bua bena Binyamine biangatshile ku luseke ludi diba dipatukila, too ne ku luseke ludidi dibuelela, nebutuangane ne buloba bua bena Shimeyone. Bua bena Shimeyone nebutuangane ne bua bena Isakare. Bua bena Isakare nebutuangane ne bua bena Zebulone. Bua bena Zebulone nebutuangane ne bua bena Ngade. Mukalu wa bena Ngade luseke lua kuinshi mu ditunga newikale kabidi mukalu wa ditunga. Neutuadije ku tshimenga tshia Tamare luseke ludi diba dipatukila too ne ku mpokolu wa Meriba-Kadeshe. Pashishe neutungunuke ku musulu wa mu Ejipitu, too ne ku Mayi manene a pankatshi pa matunga. “Nanku, ke munudi mua kukosolola buloba budi tshisamba tshionsu tshia bena Izrayele tshipeta mu ditunga. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi ntuma diyi adi.” Ku luseke ludi diba dipatukila, nekuikale kabidi tshimana tshia bule bua metre binunu bibidi, nkama ibidi ne makumi atanu. Mu tshimana nemuikale biibi bisatu: tshiibi tshia Yozefe, tshia Binyamine ne tshia Dane. Kuinshi nekuikale tshimana tshia bule bumue ne bikuabu. Mu tshimana nemuikale biibi bisatu: tshia Shimeyone, tshia Isakare ne tshia Zebulone. Pashishe, ku luseke ludi diba dibuelela nekuikale tshimana tshia bule bua momumue, tshikale kabidi ne biibi bisatu: tshia Ngade, tshia Ashere ne tshia Naftali. Bimana bionsu bidi binyungulula tshimenga pamue, bidi ne bule bua metre binunu tshitema. Nanku, tshimenga etshi nebatshinyike ne: “Maweja-Nangila udiku. ” Yoyakime, mukalenga wa bena Yuda mumane kushala bidimu bisatu mu bukalenga, Nebukadnesare, mukalenga wa Babilone, kukuataye tshimenga tshia Yerushalayime. Maweja-Nangila kufila Yoyakime mu bianza bia Nebukadnesare, kabidi ne bintu bikuabu bia tshijila bia mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Nebukadnesare kuya ne bena lukanu mu Babilone, kuteka bintu bia tshijila abi mu nzubu wa mvidie yende, mu tshibambalu tshia kulamina bintu. Nebukadnesare kuambila Ashepenaze, mulombodi wa bena mudimu bende, bua asungule munkatshi mua bena Izrayele, nsongalume mikuabu ya mu diku dia bukalenga, nansha ya mu meku a babanji. Nsongalume ayi ikale ne bukole bua mubidi, kayiyi ne bulema pambidi, ya mubidi mulenga, ya bukole, ya meji, ya dimanya dikumbane, ne ya lungenyi lutue lua kujingulula nalu malu, bua benzele mukalenga mudimu mu nzubu wende wa bukalenga. Nebabalongeshe mua kuakula ne kufunda muakulu wa bena Babilone. Mukalenga kutuma diyi bua babapeshe dituku dionsu, biakudia ne maluvu bia momumue ne biende bivuaye udia, unua, ne bua babalongeshe bidimu bisatu. Pakumbana matuku awu nebatuadije kumuenzela mudimu. Nsongalume inayi ya mu tshisamba tshia Yuda ivua mu tshisumbu tshia ivuabu basungula ayi; mena abu: Daniyele, Ananiya, Mikayele ne Azariya. Mulombodi wa bena mudimu ba mukalenga kubinyika mena mapiamapia. Kuinyikaye Daniyele Beltashare; kupeshaye Ananiya dina dia Shadrake, Mikayele dia Meshake, ne Azariya dia Abede-Nego. Bu muvua Daniyele ubenga kupia mikiya, kudikandikaye bua kudia ne bua kunua bivua mukalenga udia ne unua. Nanku Daniyele kuambila mulombodi wa bena mudimu bua kamupeshi biakudia bidi ne mikiya nansha. Mvidi Mukulu kupesha mulombodi wa bena mudimu muoyi muimpe bua kuitabaye bivua Daniyele ulomba. Mulombodi wa bena mudimu kuambila Daniyele ne: — Mukalenga wa bakalenga mene udi mufunde binudi mua kudia ne kunua. Kadi biamonaye mpala yenu neandamuke, mishilangane ne ya bansongalume ba mulongu wenu, nudi numbueja mu tshilumbu. Mukalenga udi mua kungenzela bibi. Ke Daniyele kuambila muntu uvua mulombodi wa bena mudimu mupeshe bujitu bua kubatangila, yeye Daniyele, kabidi ne Ananiya, Mikayele ne Azariya, ne: — Ndi nkusengelela ne: bena mudimu bebe bidikije mua kutupesha amu bisakisaki ne mayi a kunua matuku dikumi. Pashishe ufuanyikije mpala yetu, ne ya bansongalume batu badia biakudia bia momumue ne bidi mukalenga udia. Nanku diba adi newenze netu muudi musue. Muntu awu kuanyisha, kupima bualu abu kudi Daniyele ne balunda bende mu matuku dikumi. Matuku dikumi akumbana, kumonabu mpala yabu mimpe, mibidi misenene bikole ne bujitu bupite bua nsongalume ivua idia biakudia bia mumue ne bia mukalenga. Kubangila ku dituku adi, mulami wabu uvua umbusha biakudia ne maluvu bivuabu mua kudia, ubapesha amu bisakisaki. Mvidi Mukulu kupesha bansongalume banayi aba disunguluja dia malu ne dimanya diwle mu miakulu ne mu meji a bantu. Daniyele uvua ne lungenyi lua kujingulula malu adi Mvidi Mukulu uleja, kabidi ne bilota. Matuku avua mukalenga Nebukadnesare muambe, bua kufikabu ne bansongalume bonsu kudiye, kukumbanawu. Mulombodi wa bena mudimu kufika nabu ku mpala kua Mukalenga. Mukalenga kuyukila nabu bonsu. Munkatshi muabu kavua musangane muntu ne lungenyi bu muvua Daniyele, Ananiya, Mikayele ne Azariya nalu. Ke kubuelabu ku mudimu kua mukalenga. Pa malu onsu avua mukalenga ubakonka, avua atangila meji ne lungenyi, uvua ubasangana bapite misangu dikumi bena majimbu ne bena mbuku ba mu bukalenga buende. Daniyele kushala ku mudimu wa mukalenga too ne ku tshikondu tshiwa Koreshe mushale mukalenga wa bakalenga. Nebukadnesare mumane kukumbaja bidimu bibidi mu bukalenga, kulotaye tshilota. Bowa kumukuata, kupangaye mua kulala tulu. Mukalenga kubikidisha babuki ba mbuku, benji ba majimbu, bapaki ba manga ne bena bilengulengu, bua kumujinguluilabu tshilota tshiende. Kufikabu, kuimanabu kumpala kua mukalenga. Mukalenga kubambila ne: — Ndi mulote tshilota, tshinkuatshisha bowa. Ndi musue nungambile tshidi tshilota etshi tshiumvuija. Bena bilengulengu kuandamuna mukalenga mu muakulu wa bena Arame ne: — Mukalenga, kuata ku mundundu! Tuawilaku tshilota, netukujinguluiletshi! Mukalenga kubambila ne: — Ndi mumane kupangadika ne: panudi nupanga kungambila tshindi mulote, kanuyi mua kutshinjinguluila, nebanukose bitupa bitupa. Nzubu yenu neyikudimuke dikolu. Kadi nuenu bangambila tshilota tshianyi, nennupeshe bintu bivule. Nenuikale kabidi ne lumu lunene. Nenku nungambile tshindi mulote, nutshingumvuije. Bena bilengulengu kuandamuna mukalenga tshiakabidi ne: — Mukalenga, tuambilaku tshiudi mulote, netumone mua kukujinguluila. Mukalenga kuandamuna ne: — Ndi mumone ne: nudi basue kulepesha diba, bualu nudi bamone mundi mumane kupangadika mua kuenza. Panudi kanuyi nungawila tshindi mulote, tshibawu netshikale tshia mumue bua bantu bonsu. Bualu nudi bumvuangane bua kungambila miaku ya dishima ne ya tshianana, too ne pandi ngandamuna bimvua mupangadike. Kadi ndi musue nungawile tshilota. Nenku nemmanye ne: nudi mua kutshinjinguluila. Bena bilengulengu kuandamuna mukalenga ne: — Kakuena muntu pa buloba apa udi mua kuenza tshiudi ujinga to. Kabidi kakuena mukalenga, nansha munene, nansha wa bukole bua bungi, ukadiku muebeje mubuki wa mbuku, nansha muena majimbu, anyi muena bilengulengu, bualu bua mushindu ewu. Bualu buudi ujinga mbukole. Kakuena muntu udi mua kukuambilabu, anu mvidie, kadi kayena isomba mu bantu ba pa buloba. Nanku mukalenga kufika munda bikole, kutuma diyi bua bashipe bena meji bonsu ba mu Babilone. Kukosabu tshilumbu. Bawa bamanyisha bantu ne: nebashipe bena meji. Kukebabu kabidi Daniyele ne balunda bende bua kubashipa. Daniyele kuya diakamue ku nzubu kua mukalenga, kumusengelela bua amuambile tshikondu tshidiye mua kumujinguluila tshilota tshiende. Daniyele upingana ku nzubu kuende, kulondela balunda bende Ananiya, Mikayele ne Azariya bualu bujima abu. Kubambilaye bua balombe luse kudi Mvidi Mukulu wa mu diulu, abamanyishe tshilota tshisokome atshi, bua kabavu kubashipa pamue ne bena meji bakuabu ba mu Babilone. Nenku butuku, Mvidi Mukulu kulotesha Daniyele tshilota, kumujinguluila tshia mukalenga. Ke Daniyele kutumbisha Mvidi Mukulu wa mu diulu, wamba ne: “Tuelayi Mvidi Mukulu tuasakidila diba dionsu! Yeye udi ne meji ne bukole. Udi ukudimuna bikondu ne malu mudiye musue. Udi umusha bakalenga mu nkuasa, nansha ubatekamu. Yeye ke udi ufila meji kudi bena meji, upesha bajinguludi ba malu lungenyi. Yeye udi utanduila bantu malu makole adi masokome. Udi mumanye malu adibu basokoke mu midima, bualu muaba udiye udi butoke. Mvidi Mukulu wa bankambua banyi, ndi nkuanyisha, nkutumbisha. Udi mumpeshe meji ne bukole. Udi mummanyishe bualu butuvua bakulombe, mututanduile bualu buvua butatshisha mukalenga.” Pashishe Daniyele kuya kua Ariyoke, uvua mukalenga mupeshe bukenji bua kushipa bena meji ba mu Babilone. Ufika, kumuambilaye diakamue ne: — Kushipeshi bena meji ba mu Babilone nansha! Umfile kudi mukalenga. Meme nemmujinguluile tshilota tshiende. Ariyoke kufila Daniyele pa lukasa kuvua mukalenga, umuambila ne: — Mukalenga, ndi mupete muntu udi mua kukujinguluila tshilota tshiebe. Udi wa ku tshisumbu tshia bena Yuda badibu bakuate, bafike nabu kuneku ku bupika. Mukalenga kuebeja Daniyele, muabu binyika kabidi ne: Beltashare, ne: — Bulelela, wewe udi mua kungambila tshindi mulote, ne kutshinjinguluila kabidi anyi? Daniyele kumuandamuna ne: — Mukalenga, bualu busokome buudi webeja, mbualu budi bena meji, bena bilengulengu, bamanyi ba malu a mitotu, bena majimbu, ne babuki ba mbuku, kabayi mua kujingulula. Kadi mu diulu mudi Mvidi Mukulu, udi umanyisha bantu malu masokome. Yeye ke udi mukumanyishe wewe mukalenga Nebukadnesare malu adi ne bua kuenzeka matuku atshidi kumpala. Kadi tshiuvua mulote ntshietshi. Mukalenga, pauvua mulale uvua welangana meji bua malu atshidi kumpala. Ke padi Mvidi Mukulu, udi umanyisha bantu malu masokome, mukumanyishe malu adi ne bua kuenzeka matuku adi kumpala. Kadi Mvidi Mukulu mmummanyishe ndota eyi, ki mbua ne: ndi ne meji mapite a bantu bonsu, kadi amu mbua ne: muntu akujinguluile tshilota tshiebe, akutanduile tshidi tshipampakaja lungenyi luebe. “Mukalenga, tshiuvua mumone ntshietshi: Kumpala kuebe kuvua lupingu lunene, lupite bunene, bikenka bikole, lukuatshisha bowa. Mutu wa lupingu alu uvua wa tshiamu tshia mpawungi menemene, tshiadi tshialu ne maboku alu bivua bia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, difu dialu ne bibelu bivua bia tshiamu tshikunze, mikolu yalu ivua ya tshiamu tshifiike, makasa alu avua tshitupa tshiamu tshifiike ne tshitupa tshikuabu buloba bosha. Wewe utua ubandila lupingu elu, too ne diba diwamonu dibue dilamuka ku mukuna, kadiyi dinyungisha kudi muntu. Dibue kudikuma ku makasa a lupingu avua tshitupa tshiamu tshifiike, tshitupa tshikuabu buloba bosha. Kubitshibuladi bitupa bitupa. Nenku diakamue tshiamu tshifiike, dima, tshiamu tshikunze, tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, ne tshiamu tshia mpawungi, kusunsukabi, kuenza lupuishi ludi lupepele lupepula, mudi bisote bipepuka mu tshikondu tshidibu bapepula ntete. Lupepele kupepula bionsu, kaluyi lushiya kantu ka lupingu nansha kamue. Kadi dibue divua didikume ku lupingu adi kuenzadi mukuna munene, uvua muwuje buloba bujima. “Ke muvua thilota tshiebe nanku. Mukalenga, mpindiewu teleja tshidi tshilota tshileja: Wewe udi mukalenga mupite bakalenga bonsu. Mvidi Mukulu wa mu diulu udi mukupeshe bukalenga, dikanda, bukole ne lumu. Mmukuteke ku mutu kua bukua bantu, kua nyama ya mu mpata, ne kua nyunyi ya mulu. Udi mfumu wabi miaba yonsu idibi. Mukalenga, mutu wa tshiamu tshia mpawungi ke wewe! Kunyima kua bukalenga buebe, nekupatuke bukalenga bukuabu bushadile ku buebe. Pashishe bukalenga buisatu, budibu baleja kudi tshiamu tshikunze, nebumueneke, butangalaka buloba bujima. Bukalenga buinayi, budi ne bukole bu bua tshiamu tshifiike, nebulonde. Bu mudi tshiamu tshifiike tshizaza bintu bia mishindu yonsu tshibisunsula, bukalenga ebu nebuzaze, busunsula makalenga onsu avua mabudianjidile. Bu muuvua mumone makasa ne minu ya makasa bia lupingu bikale tshitupa tshia buloba bosha ne tshitupa tshikuabu tshia tshiamu tshifiike, bidi bileja ne: bukalenga abu nebuikale bukosoloke. Kadi munda mua bukalenga abu nemuikale tshintu tshikole bu tshiamu, bualu uvua mumone tshiamu tshifiike tshisangisha ne buloba bosha. Kadi bu mutua minu ya makasa mikale ya tshiamu tshifiike tshisangisha ne buloba bosha, mmumue ne: bukalenga ebu nebuikale tshitupa tshikole, tshitupa tshitekete. Mukalenga, uvua mumone tshiamu tshifiike tshisangisha ne buloba bosha. Mbuena kuamba ne: bena bukalenga ebu nebatue ndondu, babuelakana ne bakuabu, baseleshangana bana. Kadi kabena balamatangana kashidi, bualu tshiamu tshifiike katshitu tshilamatangana ne buloba bosha nansha. “Mu matuku adi bakalenga aba mu bumfumu, Mvidi Mukulu wa mu diulu neajule bukalenga bukuabu budibu kabayi mua kubutula nansha musangu umue. Tshisamba tshikuabu katshiena mua kuangata bukalenga abu nansha. Bukalenga abu nebubutule makalenga onsu adi mabudianjidile. Nebuashidishe, kadi bobu nebujalame kashidi. Uvua mumone dibue dilamuka ku mukuna, kadiyi dinyungisha kudi muntu, bua divue kusunsula tshiamu tshifiike, tshikunze, buloba bosha, tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, ne tshiamu tshia mpawungi bivua ku lupingu. Mvidi Mukulu udi nkumanyisha wewe, Mukalenga, malu adi ne bua kuenzeka matuku adi kumpala. Tshilota tshiebe mbualu budi Mvidi Mukulu mukuleje bulelela. Dijingulula dindi mukuambile didi pa diodi.” Nanku, mukalenga Nebukadnesare kutua mpala panshi, kudiela ku makasa a Daniyele, kutuma diyi bua bamulambule nyama ne manananshi. Pashishe mukalenga kuambila Daniyele ne: — Bulelela, Mvidi Mukulu webe udi munene mupite mvidie yonsu, udi mfumu wa bakalenga. Yeye nkayende udi umanyisha malu masokome, bualu wewe nkayebe uvua mua kuntanduila bualu ebu busokome. Pashishe mukalenga kupesha Daniyele mianzu minene, ne bintu bia disanka bia bungi, bia mushinga mukole. Kumutekaye mulombodi wa buloba bua Babilone, kabidi mfumu munene wa bena meji bonsu ba mu Babilone. Mukalenga kuteka Shadrake, Meshake ne Abede-Nego ku mutu kua midimu minene ya mu buloba bua bena Babilone, muvua Daniyele mumulombe. Kadi Daniyele kushala mufidi wa ngenyi mu lubanza lua bukalenga. Mukalenga Nebukadnesare kuenzeja lupingu lua tshiamu tshia mpawungi, lua metre makumi asatu mu bule, ne metre asatu mu butshiama. Kuluimanyikaye mu mpata wa Dura, mu buloba bua Babilone. Mukalenga Nebukadnesare kutuma diyi bua basangishe balombodi ba maloba, balombodi ba midimu, balombodi ba bimenga, bafidi ba ngenyi, balami ba bibutshilu, bandumbulula ne balombodi bakuabu ba mu bukalenga. Bavua ne bua kufika bonsu ku tshibilu tshia dibanjija dia lupingu luvua mukalenga Nebukadnesare muenzeje. Balombodi bonsu ba mu bukalenga abu kutuilangana ku tshibilu, kuimana kumpala kua lupingu bua kulubanjija. Mulombodi wa tshibilu kuela diyi dikole, wamba ne: — Nuenu bantu ba mu matunga onsu, ba bisamba bionsu, ba miakulu yonsu, telejayi tshindi ngamba: “Diba dinudi numvua muadi wa mpungi, nshiba, nzenze, lunkombe, nansha wa biombelu bikuabu bionsu, nuiname panshi, nukukuile lupingu lua tshiamu tshia mpawungi ludi mukalenga Nebukadnesare muenzeje. Muntu yonsu udi ubenga kuinama panshi, kabidi ubenga kukukuila lupingu alu, badi bamuela diakamue mu tshikutu tshidi ne kapia kakole.” Nanku bantu ba matunga onsu, ba bisamba bionsu, ne ba miakulu yonsu, pasuabu bumvua muadi wa mpungi, nshiba, lunzenze, lunkombe, ne wa biombelu bikuabu bionsu, bavua binama panshi, bakukuila lupingu lua tshiamu tshia mpawungi luvua mukalenga Nebukadnesare muenzeje. Tshitupa tshipi, bena Babilone bakuabu kufika, bua kusonguela bena Yuda. Kuambilabu mukalenga Nebukadnesare ne: — Mukalenga, kuata ku mundundu! Mukalenga, wewe nkayebe, ke uvua mutume diyi ne: “Muntu yonsu udi umvua muadi wa mpungi, nshiba, lunzenze, lunkombe, ne wa biombelu bikuabu bionsu, iname panshi bua kukukuila lupingu lua tshiamu tshia mpawungi. Muntu yonsu udi ubenga kuinama panshi, ubenga kukukuila lupingu, nebamuele diakamue mu tshikutu tshidi ne kapia kakole.” Kadi kudi bena Yuda bakuabu, baudi muteke ku mutu kua malu a bulongolodi bua ditunga dia Babilone, mena abu adi: Shadrake, Meshake ne Abede-Nego. Mukalenga, bantu aba kabena banemeka diyi diebe diudi muele, kabena benzela mvidie yebe mudimu, kabena bakukuila lupingu lua tshiamu tshia mpawungi luudi muenzeje. Nebukadnesare kufika munda bikole, kutumaye diyi bua bafike ne Shadrake, Meshake ne Abede-Nego. Kufikabu nabu kudi mukalenga. Mukalenga kubakonka ne: — Nuenu Shadrake, Meshake ne Abede-Nego, kanuena nuenzela mvidie yanyi mudimu, kanuena nukukuila lupingu lua tshiamu tshia mpawungi lundi muenzeje, bua tshinyi? Nenumvue kabidi mpindiewu bela mpungi, nshiba, nzenze, lunkombe, ne biombelu bikuabu bionsu. Nanku mpindiewu nenuiname panshi, nukukuile lupingu lundi muenzeje anyi? Kadi binuabenga kulukukuila, diakamue badi banuela mu tshikutu tshidi ne kapia kakole. Diba adi, mvidie kaayi udi mua kunusungidila kundi? Shadrake, Meshake ne Abede-Nego kuandamuna mukalenga Nebukadnesare ne: — Mukalenga, katuena basue kudibingisha kumpala kuebe to. Kadi umanye ne: Mvidi Mukulu wetu, Mvidi Mukulu utudi tukuatshila mudimu, udi mua kutusungidila. Eyowa, udi ne bukole bua kumpatula mu tshikutu tshia kapia, kutunyenga mu bianza biebe. Nansha yeye kayi musue kutusungidila, Mukalenga, umanye ne: katuena mua kukuatshila mvidie yebe mudimu, nansha kutendelela lupingu lua tshiamu tshia mpawungi luudi muenzeje to. Mukalenga Nebukadnesare kumvua tshiji tshikole, kufikilaye Shadrake, Meshake ne Abede-Nego munda. Ke kutumaye diyi bua batemeshe kapia mu tshikutu kapite ka tshibidilu misangu muanda mutekete. Kutumaye diyi bua bamue bena bukitu ba mu bena mvita bende basuike Shadrake, Meshake ne Abede-Nego, bahele mu tshikutu atshi tshivua ne kapia kakole. Diakamue kusuikabu bantu abu, bavuale bilamba biabu bimpe, mipanu, mintumpu, tuzaku tuabu, bifulu biabu ne bilamba bikuabu. Kubelabu mu tshikutu tshia kapia. Bilondeshile diyi dikole divua mukalenga mutume, bavua batemeshe kapia kapite bukole mu tshikutu. Nenku ndimi ya kapia aka kushipa bantu bavua baye kuela Shadrake, Meshake ne Abede-Nego mu tshikutu. Bantu aba basatu, Shadrake, Meshake ne Abede-Nego, kuya kupona mu tshikutu tshia kapia basuika. Diakamue mukalenga Nebukadnesare kumvua bowa, kujuka kulu lukasa, kukonka balombodi ba mu bukalenga buende ne: — Katuvua beela bantu balume basatu basuika mu kapia emu anyi? Kuandamunabu ne: — Eyowa, mukalenga, tuvua babeela. Ke mukalenga kuamba ne: — Kadi ndi mmona bantu banayi kabayi basuike, bendakana mu kapia, kabayi ne bualu, muntu nansha umue kayi ne mputa. Mpala wa muntu muinayi udi mufuanangane ne mpala wa mvidie. Nebukadnesare kusemena pabuipi ne mushiku wa tshikutu tshia kapia kuela lubila lukole ne: — Shadrake, Meshake, Abede-Nego, batendeledi ba Mvidi Mukulu wa mu diulu, patukayi, luayi! Diakamue kupatukabu bonsu basatu mu kapia. Balombodi ba maloba, ba matunga, ba bimenga, ne balombodi ba mu bukalenga kukungila bua kukenketa bantu abu. Kumonabu ne: kapia kakavua kabenzela bualu nansha bumue. Nsuki yabu kayivua mipie to. Bilamba biabu kabivua bipia. Nansha mupuya wa kapia kauvua ubanunka pambidi to. Ke Nebukadnesare kuela lubila ne: — Mvidi Mukulu wa Shadrake, Meshake ne Abede-Nego atumbe! Udi mutume mutumibue wende bua asungidile bantu bende bavua bamueyemena, babenga kutumikila diyi dianyi dia bukalenga. Bavua basue bua babakengeshe pa mutu pa kutendelela ne kukukuila mvidie mikuabu pa muaba wa Mvidi Mukulu wabu. Nenku ndi ntuma diyi ne: “Muntu ne wa mu tshisamba kaayi, wa ditunga kaayi, nansha wa muakulu kaayi, udi udiwula Mvidi Mukulu wa Shadrake, Meshake ne Abede-Nego, nebamukose bitupa bitupa, nebupule nzubu wende, neashale dikolu. Bualu kakuena mvidie mukuabu udi mua kusungidila bantu bu mudi ewu muenze.” Pashishe mukalenga kupesha Shadrake, Meshake ne Abede-Nego mianzu minene mipite ya kumpala mu buloba bua Babilone. Mukalenga Nebukadnesare kutumina bantu ba bisamba bionsu diyi, ba matunga onsu, ne ba miakulu yonsu, bavua basombe pa buloba buonsu, wamba ne: “Ndi nnujingila bupole buvule! “Ndi ne disanka bua kunumanyisha bishima ne malu a kukema bisua Mvidi Mukulu, Muena kulu, mungenzele. Bishima biende bidi bipite bunene! Malu ende a kukema adi mapite bukole! Mvidi Mukulu ewu neadie bukalenga kashidi, bumfumu buende kabuena bujika! “Meme Nebukadnesare, mvua musombe bimpe ne ditalala divule mu nzubu wanyi wa bukalenga. Dituku dikuabu, pa bulalu buanyi, meme kulota tshilota tshivua tshinkuatshisha bowa. Meji amvua ngela pamvua mulale, ne malu avua Mvidi Mukulu undeja, kunkuatshishabi bowa bukole. Meme kutuma diyi bua bena meji bonsu ba mu Babilone bafike kundi bua kunjanduila tshilota. Babuki ba mbuku, bena majimbu ne bena bilengulengu, bamanyi ba malu a mitotu, bonsu kufika. Meme kubawila tshilota. Muntu nansha umue wa kudibu kavua ne lungenyi lua kutshinjinguluila. Katupa kipi kapita, Daniyele kabidi kufika kuanyi. Ke muntu udibu binyika kabidi ne Beltashare, dina difuma ku dina dia mvidie wanyi. Daniyele udi ne mueyelu wa mvidie ya tshijila. Meme kumuambila ne: Beltashare, mfumu wa babuki ba mbuku, ndi mumanye ne: udi ne mueyelu wa mvidie ya tshijila. Nanku kakuena bualu busokome budi mua kukukolela. Unjinguluile tshilota. Pamvua mulale mu bulalu buanyi, mvua mulote nenku: Mutshi mule uvua muimane kulu munkatshi mua buloba. Mutshi awu kuenza munene mupite, wa bukole kabidi. Matamba awu male avua mafike ne mu diulu. Bavua baumone pa buloba bujima. Uvua ne mabeji mimpe matambe, ukuama bimuma bipite bungi, bua bonsu bamone mua kubidia, kuukuta. Nyama ya mu mpata ivua ikisha mu dileji dia mutshi awu. Nyunyi ivua ibaka masua ayi mu matamba awu. Tshifukibua tshionsu tshidi ne muoyi tshiwa tshipetelaku tshiakudia tshiatshi. “Amu pantshivua mulale, meme kumona kabidi mutumibue wa Mvidi Mukulu upueka, ufuma mu diulu. Kuelaye diyi dikole ne: Upulayi mutshi ewu, kosayi matamba awu, popolayi mabeji awu, tangalajayi bimuma biawu. Nyama idi muinshi muawu inyeme, nyunyi idi pa matamba ibuke! Kadi nushiye amu tshikuku mu buloba ne miji yatshi, tshishale munkatshi mua bisosa bia mu mpata. Nutshisuike ne lukanu lua tshiamu tshifiike, ne lua tshiamu tshikunze, bua tshishale panshi. Lumuma lutshiboleshe, tshidie bisosa bia mu mpata, mudi nyama yenza. Bumbushe lungenyi luatshi lua muntu, batshipingajile lungenyi lua nyama. Tshishale nanku bidimu muanda mutekete! Batumibue ba Mvidi Mukulu kufikisha dipangadika edi, bua bantu bonsu badi ne muoyi bamanye ne: Mvidi Mukulu, Muena kulu, udi mfumu wa makalenga a bantu. Udi upesha muntu udiye musue bukalenga. Udi mua kubupesha nansha muntu udi mushadile ku bonsu. Etshi ke tshilota tshimvua mulote, meme mukalenga Nebukadnesare. Nanku wewe Beltashare utshinjinguluile. Bualu kakuena muena meji nansha umue mu bukalenga buanyi udi mutshinjinguluile. Kadi wewe udi mua kutshinjinguluila, bualu udi ne mueyelu wa mvidie ya tshijila. ” Daniyele udibu binyika kabidi ne: Beltashare, kumvua bowa katupa, meji ende kulubakana. Mukalenga kumuambila ne: — Beltashare, tshilota etshi ne diumvuija diatshi, kabikuenji bowa nansha! Beltashare kumukudimuna ne: — Mukalenga, tshilota etshi ne diumvuija diatshi, bu biobi mua kutangila amu baluishi bebe! Uvua mumone mutshi munene, mukole, matamba a kulu matue mu diulu. Bantu bonsu ba pa buloba bawa baumona! Mutshi awu wa mabeji mimpe uvua mukuame bimuma bia bungi, bivua bantu bonsu mua kudia kuukuta. Nyama ya mu mpata ivua ilala mu dileji diawu, nyunyi ivua mibake masua ayi mu matamba awu. Mukalenga, mutshi awu ngwewe! Wewe kudiunda, kukola. Bunene buebe kupita, kutua mu diulu. Bukalenga buebe kutanta, kufika ne ku ntengu ya buloba. Pashishe wewe kumona mutumibue wa Mvidi Mukulu upueka panshi, utumina mu diulu, wamba ne: “Shimbulayi mutshi ewu, nuukosolole! Kadi nushiye tshikuku ne miji yatshi mu buloba munkatshi mua bisosa bia mu mpata. Nutshisuike ne lukanu lua tshiamu tshifiike ne lua tshiamu tshikunze. Lumuma lutshiboleshe, tshidie bisosa bia mu mpata, mudi nyama yenza; bienzeke nanku bidimu muanda mutekete.” Mukalenga, tshilota tshiebe tshidi tshiumvuika nenku: bilondeshile dipangadika dia Mvidi Mukulu, Muena kulu, nebakuipate munkatshi mua bantu! Neusombe ne nyama ya mu tshisuku. Neudie bisosa mudi ngombe idia. Lumuma lukuboleshe! Neushale mushindu ewu bidimu muanda mutekete, too ne pawamanya ne: Mvidi Mukulu, Muena kulu, ke udi mfumu wa makalenga a bantu, kabidi udi upesha muntu udiye musue bukalenga. Pashishe mukenji wa kushiya tshikuku tshia mutshi ne miji yatshi, udi utumanyisha ne: Nebakupingajile bukalenga buebe, pawamanya ne: Mvidi Mukulu wa mu diulu ke udi Mfumu. Nanku, Mukalenga, anyisha mubelu undi nkupesha: lekela mibi yebe, ne bilema biebe. Wenze malu mimpe, ufuile bapele luse. Nanku misangu mikuabu nebalepeshe tshikondu tshia diakalenga diebe. Malu onsu, avuabu bamane kuambila mukalenga Nebukadnesare, kukumbanawu. Tshidimu tshijima tshimane kupita, mukalenga uvua wendakana pa musaka wa nzubu wa bukalenga wa mu Babilone. Mukalenga kuela lubila ne: — Ewu mBabilone, tshimenga tshinene tshimvua muibake, bua tshikale muaba wa mukalenga kusomba. Tshimenga etshi tshidi tshileja mudi bukole buanyi, ne mudi lumu lua bukalenga buanyi! Amu patshivua mukalenga ne miaku eyi mukana, diyi kufuma mu diulu diamba ne: — Mukalenga Nebukadnesare, teleja: Bakunyengi bukalenga! Nebakuipate munkatshi mua bantu! Neusombe ne nyama ya mu tshisuku. Neudie bisosa, mudi ngombe idia! Neushale mushindu awu bidimu muanda mutekete, too ne pawamanya ne: Mvidi Mukulu, Muena kulu, ke udi mfumu wa makalenga a bantu, ke udi upesha muntu udiye musue bukalenga. Diakamue bualu ebu kuenzekabu. Kuipatabu Nebukadnesare munkatshi mua bantu. Kubangaye kudia bisosa, mudi ngombe idia. Mubidi wende kubola ne lumuma. Nsuki yende kulepa, bu masala a nyunyi ya tshiminyi. Nzadi yende kudiunda bu ya nyunyi. Nebukadnesare kuamba ne: — Bidimu muanda mutekete kupita, meme kutangila mu diulu. Meji anyi a bumuntu kumpingana. Meme kuela Mvidi Mukulu Muena kulu, udi ne muoyi tshiendelele tuasakidila. Meme kumutumbisha, ngimba butumbi buende. Bumfumu buende mbua kashidi. Bukalenga buende kabuena bujika. Bantu bonsu ba pa buloba, nansha bobu bungi munyi, kabena ne mushinga ku mesu kuende. Udi wenza mudiye musue ne ba mu diulu, mudiye wenza ne ba pa buloba. Kakuena udi mua kumutuila nkanana, nansha kumutandisha. “Diba adi, kumpingajilabu meji anyi a buntu. Lumu lua bukalenga buanyi, bunene buanyi, ne bubanji kupinganabi kundi. Meme kubanza tshiakabidi mu bukalenga, kupeta lumu lupite lumvua nalu diambedi. Ke pandi meme Nebukadnesare mpindiewu ntumbisha, nganyisha, nnemeka Mukalenga wa diulu! Tshionsu tshidiye wenza tshidi tshiakane. Malu ende onsu adi pa wowu. Yeye udi ne bukole bua kupuekesha nansha bantu bena diditambisha.” Dituku dikuabu, mukalenga Baltazare kulongoluela bantu banene tshinunu ba mu bukalenga buende didia dinene. Kunuaye nabumaluvu. Pakavuamaluvu mamukuate, kutumaye diyi, bua bafike ne makopu a tshiamu tshia mpawungi ne a tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, avua tatuende Nebukadnesare mupawule mu nzubu wa Mvidi Mukulu wa mu Yerushalayime. Uvua musue kunuinamu maluvu, yeye, ne bantu banene ba mu bukalenga buende, ne bakaji bende ba biuma, ne bakaji bavuaye mubanjije. Kufikabu ne makopu a tshiamu tshia mpawungi avua muaba wa tshijila mu Yerushalayime. Mukalenga kunuinamu maluvu, ne bonsu bavuaye mubikile. Bonsu bamane kunua maluvu a bungi, kutumbishabu mvidie idibu batula ne tshiamu tshia mpawungi, ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, tshikunze, tshifiike, ne mvidie idibu basonge ne mabaya, kabidi ne mabue. Diba adi, tshianza tshia muntu kumuenekela pabuipi ne tshitekelu tshia miendu. Tshianza kufunda bualu ku tshimana tshia nzubu wa bukalenga tshivuabu balaba lupemba. Mukalenga pakumonaye tshianza etshi tshifunda, mpala wende kutokoloka, meji kulubakana, bowa kumukuata, luzakalu kumupangisha luendu. Mukalenga kuela diyi dikole ne: bafike ne bena meji ba mu Babilone, benji ba majimbu, bena bilengulengu ne bamanyi ba malu a mitotu. Kubambilaye ne: — Muntu yonsu wabala tshidibu bafunda etshi, watshinjinguluila, nebamuvuadike bilamba bia lumu. Nebamuele mabue a tshiamu tshia mpawungi mu nshingu. Neikale umue wa ku balombodi banene ba mu ditunga. Bena meji bonsu ba mukalenga kusemena pabuipi. Kadi kakuvua nansha umue wa kudibu uvua mua kubala, nansha kumvuija tshidibu bafunde. Baltazare kukuatshika bowa, mpala kutokoloka bipite. Bantu banene ba mu bukalenga buende kupampakana. Mukalenga mukaji, mamuende wa mukalenga, kumvua mbila ivua mukalenga ne bantu banene ba mu bukalenga buende bela. Yeye kubuela mu nzubu muvuabu badie, kuambaye ne: — Mukalenga, kuata ku mundundu! Kupampakanyi nansha! Mpala webe katokoloki to! Kudi muntu mu bukalenga buebe udi ne mueyelu wa mvidie ya tshijila. Mu tshikondu tshia tatuebe, bakasangana muntu awu muikale udianza kumona malu, muikale ne lungenyi ne meji bu bidi mvidie nabi. Ke pavua tatuebe, mukalenga Nebukadnesare, mumuteke mfumu wa babuki ba mbuku, wa benji ba majimbu, wa bena bilengulengu ne bajinguludi ba malu a mitotu. Muntu awu udi ne lungenyi, ne meji a pa buawu a kujingulula nawu bilota, kujandula nshinga, ne kumvuija malu masokome. Babikile muntu awu. Ke Daniyele uvua mukalenga muinyike dina ne Beltashare. Yeye neajingulule mukalenga tshidibu bafunde etshi. Kufikabu ne Daniyele kua mukalenga. Awu kumukonka ne: — Wewe ke Daniyele, muena Yuda, wa mu bapika bavua mukalenga, tatu wanyi, mukuate mu Yuda, anyi? Mvua mumvue lumu luebe, bamba ne: Wewe udi ne mueyelu wa mvidie, udi udianza kumona malu ne lungenyi ne meji a pa buawu. Bavua bantuadile bena meji ne benji ba majimbu, bua babale bualu budibu bafunde ebu, babumvuija. Kadi mbapange bualu. Kadi mvua mumvue lumu luebe ne: wewe udi ne lungenyi lua kujingulula nshinga ne kumvuija malu masokome. Wewe mubale bualu budibu bafunde ebu, mubumvuije kabidi, nebakuvuadike bilamba bia lumu, bakuele mabue a tshiamu tshia mpawungi mu nshingu. Newikale umue wa ku balombodi banene ba mu ditunga. Daniyele kuandamuna mukalenga ne: — Mukalenga, lama bintu biebe bia masanka, ne bia kalumbandi, nansha ubipeshe bantu bakuabu. Kadi nenkubadile bualu budibu bafunde, kabidi nenkumvuijebu. Mvidi Mukulu, Muena kulu, uvua muenze tatuebe Nebukadnesare mukalenga munene, wa lumu ne bubanji. Bantu ba matunga onsu, ba bisamba bionsu, ne ba miakulu yonsu, bavua bazakala kumpala kuende, bamutshina bua bunene buvua Mvidi Mukulu mumupeshe. Uvua ushipa bavuaye musue kushipa. Uvua ushiya ne muoyi bavuaye musue kushiya nawu. Uvua ubandisha anyi ufuisha bundu, bavuaye musue kubandisha anyi kufuisha bundu. Kadi tatuebe kuditambisha, kuwula tente ne kapetu. Nanku bakamumbusha mu nkuasa wende wa bukalenga, kumunyenga ne lumu luvuaye nalu. Bakamuipata munkatshi mua bantu, bamupuekesha milongu ya nyama. Kusombaye ne nyama ya mpunde ya mu tshisuku. Kudiaye bisosa bu ngombe. Mubidi wende kubola ne lumuma, too ne pakamanyaye ne: Mvidi Mukulu, Muena kulu, ke udi mfumu wa makalenga a bantu, ke udi upesha muntu udiye musue bukalenga. Wewe muanende, Baltazare, uvua mumanye malu onsu aa bimpe. Kadi kuvua mudipuekeshe nansha. Wakupetula Mvidi Mukulu wa mu diulu, pauvua muele diyi bua bakutuadile makopu a tshijila a mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Nuakunuinamu maluvu, wewe, bantu banene ba mu bukalenga buebe, bakaji bebe ba biuma, ne baudi mubanjije. Kabidi udi mutumbishe mvidie idibu bafula ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, tshia mpawungi, tshiamu tshikunze ne tshifiike, ne mvidie idibu basonga ne mabaya, kabidi ne mabue. Ke mvidie idi kayiyi imona, kayiyi yumvua, kayiyi mimanye tshintu. Uvua mubenge kutumbisha Mvidi Mukulu, udi mukulame, mumanye malu ebe onsu. Nanku Mvidi Mukulu wakutuma tshianza bua kufundatshi bualu ebu. Bualu budibu bafunde budi ne: MENE, MENE, TEKELE ne PARSINE. Diumvuija didi nenku: MENE, mmomumue ne: bakubala! Mbuena kuamba ne: Mvidi Mukulu mmubale matuku a bukalenga buebe, mmusue kuajikija. TEKELE, mmomumue ne: bakupima. Mbuena kuamba ne: bakupimi ne tshipimu. Bakusanganyi kuyi ne bujitu; PERESE, mmomumue ne: bakuabanyi. Mbuena kuamba ne: mbatapulule bukalenga buebe, bua kubupesha bena Madayi ne bena Persa. Diakamue Baltazare kutuma diyi bua bavuadike Daniyele bilamba bia lumu, bamuele mabue a tshiamu tshia mpawungi mu nshingu. Kumuvuijabu umue wa ku balombodi banene ba mu ditunga. Butuku buvua bulonda, kushipabu Baltazare, mukalenga wa ditunga dia Babilone. Ke Daryaveshe, mukalenga wa ditunga dia Madayi, kumupingana mu bukalenga. Uwa ne bidimu makumi asatu ne bibidi. Daryaveshe kupangadika bua kuteka bantu lukama ne makumi abidi mu bukalenga buende, badi mua kuleja mpala wende mu tshitupa tshionsu tshia buloba buende. Ku mutu kua balombodi aba lukama ne makumi abidi ba bitupa bia buloba, Daryaveshe kuteka bamfumu basatu, bua kubatangila, bua muntu nansha umue kanyangi bumfumu bua mukalenga wa bakalenga. Daniyele uvua umue wa ku bamfumu aba. Uwa mupite bamfumu babidi bakuabu, ne balombodi bonsu ba bitupa bia buloba, ku lungenyi lua pa bualu luvuaye nalu. Mukalenga wa bakalenga uvua musue kumupesha muanzu wa kutangila malu a mu bukalenga buende bonsu. Nanku bamfumu bakuabu, ne balombodi ba ditunga, kubanga kukeba tshilema tshiwa Daniyele mua kuikala muenze mu bulombodi buende bua ditunga. Kadi kabawa bamupete ne tshilema nansha tshimue, dipanga nansha dimue, bualu uvua muntu muakane tshishiki. Kabakumusangana ne bualu bua kumupishila. Nanku bantu aba kuamba ne: “Katuena mua kupeta bualu bua kufunda nabu Daniyele, anu tuetu bakeba mu mikenji ya Mvidi Mukulu wende.” Nanshabu kujingakana. Bamfumu babidi ne balombodi ba ditunga kuya kudi mukalenga wa bakalenga, kumuambila ne: — Mukalenga wa bakalenga Daryaveshe, kuata ku mundundu! Bamfumu ba mu bukalenga buebe, balumbuluishi, balombodi ba bitupa bia buloba, ne balombodi ba ditunga, bavua babuele mu tshipangu, bafile meji a ne: utume diyi, wele mukenji mukole, wambe ne: Matuku makumi asatu, muntu udi kayi untendelela meme mukalenga wa bakalenga, kadi utendelela mvidie mikuabu, nansha munga muntu, bamuele mu buina bua nyama ya ntambue. Mukalenga, ela mukenji awu. Funda ne dina diebe pa mukanda udibu bafunda mukenji, bua muntu kayi mua kushintulula, bualu mmikenji ya bena Madayi ne bena Persa idibu kabayi mua kushintulula. Ke mukalenga wa bakalenga Daryaveshe kufunda dina diende pa mukanda, uvua ne mukenji awu. Pakamanya Daniyele ne: Mukalenga wa bakalenga mmufunde dina diende pa mukanda uvua ne mukenji awu, kubuelaye mu nzubu muende. Kubandaye ku nzubu wa kulu, kunzulula madidishi awa matangile ku Yerushalayime. Uvua utua binu panshi, utendelela, utumbisha Mvidi Mukulu wende misangu isatu ku dituku, muvuaye wenza pa tshibidilu. Baluishi bende kufika lukasa, kumusangana utendelela, sengelela Mvidi Mukulu wende. Kuyabu kudi mukalenga wa bakalenga, bamuambila ne: — Mukalenga wa bakalenga, wewe kuela mukenji wa ne: matuku makumi asatu, muntu yonsu watendelela mvidi mukuabu, anyi muntu mukuabu, kayi untendelela meme nkayanyi, nebamuele mu buina bua nyama ya ntambue. Ki mmomu anyi? — Bulelela, ke dipangadika dituvua bangate, bilondeshile meyi a bena Madayi ne a bena Persa, adi muntu kayi mua kushintulula. Pashishe bantu abu kuambila mukalenga munene ne: — Mukalenga, Daniyele, umue wa mu bapika ba mu ditunga dia Yuda, kena ukunemeka nansha wewe, nansha mukenji uudi muele. Udi utendelela Mvidi Mukulu wende misangu isatu ku dituku. Mukalenga wa bakalenga umvua miaku ayi, kubungamaye bikole. Kuelaye meji, ukeba muvuaye mua kupandisha Daniyele. Too ne pakabuela diba uvua anu ukeba mushindu wa kumusungidila. Kadi baluishi ba Daniyele kupingana lukasa kudi mukalenga wa bakalenga, kumuambila ne: — Mukalenga wa bakalenga, udi mumanye bimpe ne: bilondeshile meyi a bena Madayi ne a bena Persa, mukenji muela kudi mukalenga munene kabena mua kushintulula to. Nanku mukalenga wa bakalenga kutuma diyi, bua bafike ne Daniyele. Kumuelabu mu buina bua nyama ya ntambue. Mukalenga wa bakalenga kuambila Daniyele ne: — Amu Mvidi Mukulu webe uudi utendelela ku dituku ku dituku, ke udi mua kukusungidila. Kutualabu dibue bua kudijibika ku mushiku wa buina. Mukalenga wa bakalenga kutua tshitampi tshiende pa dibue, ne tshia bantu banene ba mu bukalenga buende, bua muntu nansha umue kashintuludi bualu bua Daniyele. Pashishe mukalenga wa bakalenga kupingana ku nzubu wende wa bukalenga bua kulala. Kubengaye biakudia. Nansha yeye ne tshitabela, kubengaye ne manaya onsu avua mua kumumbusha lutetuku. Patshiatshia, pakavua panshi patoke, mukalenga wa bakalenga kujuka, kuya lukasa ku buina bua nyama ya ntambue. Pakafikaye pabuipi ne buina, kubikilaye Daniyele ne diyi dia dibungama, umukonka ne: — Daniyele, muntu wa Mvidi Mukulu udi ne muoyi, Mvidi Mukulu webe uudi utendelela ku dituku ku dituku, wakusungididi ku nzadi ya nyama ya ntambue anyi? Daniyele kumuandamuna ne: — Mukalenga, kuata ku mundundu! Eyowa, Mvidi Mukulu wanyi uvua mutume mutumibue wende bua kukanga mbanga ya nyama ya ntambue. Kayena mingenzele bibi. Bualu tshiena muenze tshibawu ku mesu a Mvidi Mukulu. Kabidi tshiena mukuenzele tshilema nansha tshimue, mukalenga! Mukalenga wa bakalenga muwule tente ne disanka, kutuma diyi bua bapatule Daniyele mu buina. Pakamupatulabu, bakamusangana kayi ne mputa nansha umue pambidi, bualu uvua mutekemene kudi Mvidi Mukulu wende. Pashishe mukalenga wa bakalenga kutuma diyi bua bakuate bantu bonsu bavua basonguela Daniyele. Bavua babela mu buina bua nyama ya ntambue, ne bakaji babu ne bana. Kabayi banji kufika panshi pa tshiina, nyama ya ntambue kubakuata, kubatshibula mifuba. Matuku apita, mukalenga wa bakalenga kutumina bantu ba matunga onsu, ba bisamba bionsu, ba miakulu yonsu, badi basomba pa buloba bujima, mukanda ubambila ne: “Ndi nnujingila ditalala dijima! “Ndi ngela mukenji ewu ne: Mu buloba buonsu budi ku bumfumu buanyi, muntu yonsu udi ne bua kuleja mudiye unemeka muende muonsu Mvidi Mukulu wa Daniyele. Yeye ke Mvidi Mukulu wa muoyi, udi ushala tshiendelele. Bukalenga buende budi bushala kashidi. Bumfumu buende kabuena bujika. Udi upandisha, usungidila. Udi wenza bishima ne malu a kukema mu diulu ne pa buloba. Yeye ke uvua musungidile Daniyele, ku nzadi ya nyama ya ntambue.” Ke Daniyele kupeta muanzu munene mu bukalenga bua Daryaveshe, pashishe ne bua Koreshe, mukalenga wa bakalenga wa bena Persa. Tshidimu tshia kumpala tshia bukalenga bua Baltazare mu ditunga dia Babilone, Daniyele kulota. Pawaye mu bulalu, muoyi kumupampakana bikole, bua malu awa Mvidi Mukulu mumuleje. Pashishe Daniyele kufunda tshilota tshiende muvuaye mutshimone nunku: “Butuku mvua mumone Mvidi Mukulu undeja lupepele lufumina ku ntengu inayi ya buloba, lupepa pa mayi manene. Nyama inayi minene mipite, kupatuka mu mayi manene. Nyama yonsu uvua mushilangane ne mukuabu. Nyama wa kumpala uvua mufuanangane ne ntambue, kadi uvua ne mapuapua bu nyunyi wa tshiminyi. Pantshivua mutangile, kutulabu mapuapua ende. Kumuelabu panshi, kumuimanyika pa mikonu ibidi ya nyima bu muntu. Kupetaye lungenyi lua muntu. Nyama muibidi uvua mufuanangane ne nyama wa urse, uvua mulale mu kaseka, musume mbadi isatu ku menu. Kumutuminabu diyi bua ajuke bimpe, adie munyinyi wa bungi. Pashishe meme kumona nyama mukuabu, uvua mufuanangane ne nkashama. Uwa ne mapuapua anayi bu a nyunyi panyima pende, kabidi ne mitu inayi. Kupetaye bumfumu. Pashishe meme kujoja bimpe malu avua Mvidi Mukulu undeja butuku: nyama muinayi umvua mumone, uvua ukuatshisha bowa, uvua ne lonji, kabidi ne bukole bua pa buabu. Uvua ne menu manene a tshiamu, bua kudia ne kusunsula bintu bivuaye ukuata. Uvua udiatakaja bintu bi-vuaye kayi udia. Uvua mushilangane menemene ne nyama isatu ya kumpala eyi. Uvua kabidi ne nsengu dikumi. Pamvua nkenketa nsengu eyi bimpe, lusengu lupialupia lupite bukese, kumenalu munkatshi mua mikuabu. Kutulalu nsengu isatu mikuabu. Lusengu lupialupia luvua ne mesu bu a muntu, luvua ne mukana, luakula malu a ditambisha. “Pamvua ntangila amu kutangila, kutekabu nkuasa ya bukalenga. Mununu kufika, kusombapu. Uvua ne bilamba bitoke bu ndanda. Nsuki yende ivua bu miosa ya mikoku. Nkuasa wende wa bukalenga uvua utema kapia. Uvua ne nkata ikenka bu kapia kakole. Musulu wa kapia kupatuka, kupueka kumpala kuende. Bantu bitotu, makumi a bitotu, kuimana kumpala kuende, bua kumuenzela mudimu. Pashishe bena tshilumbuluilu kusomba bua kulumbuluisha. Kubululabu mikanda. “Mvua ndengamena, nteleja meyi makole a ditambisha avua lusengu lukese luambe. Pantshivua ntangila, kushipabu nyama muinayi. Kuelabu mubidi wende mu kapia bua Imubutula. Kunyengabu nyama mikuabu bukalenga buayi. Kadi kuyishiyabu ne muoyi matuku mavule. “Mvua ntangila amu kutangila malu avua Mvidi Mukulu undeja butuku: Meme kumona tshintu tshifuanangane ne muntu, ufumina mu mavuba a mu diulu. Kusemenaye mutangile kuvua mununu, kuvuabu bamufila. Kumupeshabu bukokeshi, butumbi ne bukalenga bua bantu ba matunga onsu, ba bisamba bionsu ne ba miakulu yonsu. Bukokeshi buende nebushale kashidi, kabuena bujika. Bukalenga buende kabuena bufue. “Meme Daniyele, bowa kunkuata. Muoyi wanyi kulubakana munda, bualu malu avua Mvidi Mukulu undeja avua ankuatshisha bowa. Meme kusemena pabuipi ne umue wa ku bantu bavuapu. Meme kumukonka dijingulula dia malu amvua mumone. Yeye kungumvuija ne: ‘Nyama minene inayi eyi idi makalenga anayi a pa buloba. Kunyima kuabu tshisamba tshia tshijila tshia Mvidi Mukulu, Muena kulu, netshiangate bukalenga. Netshibulame kashidi. ’ Pashishe mvua musue kumanya bualu bua nyama muinayi, uvua mushilangane menemene ne nyama isatu. Ke uvua upita kukuatshisha bantu bowa, muikale ne menu a tshiamu, nzadi ya tshiamu tshikunze. Uvua udia, usunsula bintu bivuaye mukuate, udiatakaja bivuaye kayi udia. Mvua musue kumanya bualu bua nsengu dikumi ivua nayi nyama ku mutu; lusengu lukuabu luvua lumena, lutula nsengu mikuabu isatu. Lusengu alu luvua ne mesu, kabidi ne mukana muvua muakule miaku ya ditambisha. Luvua lumueneka bu lupite nsengu mikuabu bunene. Pamvua ntangila, lusengu alu luvua luluangane ne tshisamba tshia tshijila, lutshitshimuna. Kadi muntu kufika, kuhingisha tshisamba tshia tshijila tshia Mvidi Mukulu, Muena kulu. Pakakumbana diba, tshisamba tshia tshijila kudiatshi bukalenga. “Yeye kungumvuija kabidi nenku: ‘Nyama muinayi udi bukalenga buinayi bua pa buloba, bushilangane ne makalenga makuabu onsu. Bukalenga ebu nebubutule buloba bujima. Nebubudiatakaje mu makasa, bubusunsula. Nsengu dikumi, idi bakalenga dikumi balondangane mu bukalenga abu. Mukalenga wa dikumi ne umue, mushilangane ne bakuabu bavua bamudianjidile, neumbushe bakalenga bakuabu basatu, bua kudiaye bukalenga. Neadiwule Mvidi Mukulu, Muena kulu, ne meyi a kapeja. Neakengeshe tshisamba tshia tshijila. Neapangidije bua kushintulula bikondu ne mikenji bia tshisamba tshia tshijila. Nebafile tshisamba tshia tshijila mu bianza biende, bua atshikokeshe bidimu bisatu ne tshitupa. Pashishe bena tshilumbuluilu ba mu diulu nebalumbuluishe. Nebamunyenge bukalenga buende. Nebabushipe, babubutule kashidi. Nebapeshe tshisamba tshia tshijila tshia Mvidi Mukulu, Muena kulu, bukalenga, bukokeshi, ne lumu, bia makalenga onsu a pa buloba. Bukalenga bua tshisamba etshi nebushale kashidi. Makokeshi onsu a pa buloba neatshitumikile, atshienzela mudimu. ’ “Apa ke ndekelu wa bualu ebu. “Meme Daniyele, mvua mukuatshike bowa bua bungi. Mpala wanyi kutokoloka. Meme kutuluka bualu ebu diba dionsu mu muoyi wanyi.” “Mu tshidimu tshisatu tshia bukalenga bua Baltazare, meme Daniyele, mvua mumone bualu bupiabupia budi Mvidi Mukulu mundeje kunyima kua bumvua mumone kumpala. Ke tshimvua mumone etshi: Mvua mu Shushane, tshimenga tshikulu tshia ditunga dia Elame, ku muelelu wa mukidi udi dina dia Ulayi. Ntangila, meme kumona tshimpanga tshimane, tshitangilangane ne mukidi awu. Tshivua ne nsengu ibidi mile. Lusengu luvua lumene kunyima lututa lupite lukuabu bule. Meme kumona tshimpanga tshikuma nsengu ku luseke ludi diba dibuelela, ku luseke ludi ku mutu ne lua kuinshi kua ditunga. Kakutua nyama mukuabu utua mua kutshituila nkanana. Kakuvua muntu utua mua kudipandisha ku bumfumu buatshi. Tshimpanga atshi tshitua tshienza muatshi mutuatshi tshisue. Bukole buatshi buvua buenda budiunda. “Pamvua ngela meji ku bimvua mumone, mbuji wa mpumbu kufika, utumina kudi diba dibuelela. Uvua upita pa buloba ne lubilu lukole, kayi ubulenga ne mikonu. Mbuji awu uvua ne lusengu lua dikema lumuenekela pankatshi pa mesu. Mbuji wa mpumbu ewu kufika pabuipi ne tshimpanga tshivua ne nsengu ibidi, tshimvua mumone tshimane pabuipi ne mukidi. Mpumbu kuya ne bukole buonsu kudi tshimpanga bua kutshiluisha mvita. Meme kumumona ufika kudi tshimpanga, utshikuma ne tshiji tshikole, utshibula nsengu yatshi ibidi. Kubungulujaye tshimpanga panshi, katshiyi ne bukole bua kumutuila nkanana. Kutshidiatakajaye ku mikonu, kakuyi muntu uvua mua kutshipandisha. Bukole bua mbuji wa mpumbu kudiunda. Kadi papitshi bukole buende, lusengu lunene elu kutshibuka diakamue. Pa muaba uvualu, kumenapu nsengu mikuabu minene inayi, mitangilangane ku nseke inayi ya buloba. “Ku lumue lupite bukese lua ku nsengu ayi, kupatukaku lusengu lupialupia. Kudiundalu ne bukole bupite, lutangila kuinshi, luseke ludi diba dipatukila, ne luseke lua ditunga dipite buimpe. Kuluishalu kabidi bia mu diulu. Kuelalu bivule bia kudibi panshi, kabidi ne mitotu ya bungi. Kubidiatakajabu ku makasa. Kuluishalu mene mfumu wa bia mu diulu. Kukandikalu mulambu wa kuosha, uvuabu bamulambula ku dituku ku dituku. Kunyangalu muaba wa tshitendelelu, kuupishalu mikiya. Bakalupesha bia mu diulu, bishale ku bumfumu bualu. Kubengalu mulambu wa kuosha ne wa buatshia buatshia, bua muoyi mubi mmalu nawu. Lusengu kubenga ditendelela diakane dia Mvidi Mukulu. Malu onsu avualu luenza avua akumbana. “Pashishe meme kumona mutumibue wa Mvidi Mukulu wakula. Mutumibue mukuabu kumukonka ne: ‘Malu adibu baleja aa neanenge matuku bungi munyi? Mulambu wa kuosha wa buatshia buatshia nebaubenge matuku bungi munyi? Bubi budi bubutula bintu bionsu nebushale kashidi anyi? Muaba wa tshijila ne bia mu diulu, nebabidiatakaje ku makasa too ne ku diba kaayi?’ Mutumibue wa Mvidi Mukulu wa kumpala kuandamuna muibidi ne: ‘Matuku 1.150, mu dinda ne mu dilolu, kamuakuikala milambu. Pashishe nebajidile tshiakabidi muaba wa tshijila. ’ “Meme Daniyele, pamvua ntangila bualu ebu buvua Mvidi Mukulu undeja, pamvua nkeba mua kubujingulula, meme kumona tshintu tshifuane muntu, tshimane kumpala kuanyi. Meme kumvua diyi dia muntu difumina ku mukidi wa Ulayi, dimuambila ne: ‘Ngabriyele, umvuija muntu ewu bualu buvua Mvidi Mukulu mumuleje.’ Ngabriyele kusemena pabuipi nanyi. Pakafikaye, bowa bukole kunkuata. Meme kutua mpala panshi. Kadi kungambilaye ne: ‘Daniyele, udi anu muntu, umanye ne: Mvidi Mukulu udi mukuleje malu a ku nshikidilu wa bidimu.’ Patshivuaye wakula nanyi, mvua amu mpala panshi, mufue tshipuka. Yeye kundenga, kungimanyika kulu. Pashishe kungambilaye ne: ‘Neukumanyishe malu adi ne bua kuenzeka tshikondu tshishindika, tshidi tshiji tshia Mvidi Mukulu tshijika. Uvua mumone tshimpanga tshia nsengu ibidi. Tshidi tshileja makalenga abidi: bua bena Madayi, ne bua bena Persa. Mbuji wa mpumbu ke bukalenga bua bena Ngreke. Lusengu lunene luvua pankatshi pa mesu ende, ke mukalenga wa kumpala. Pakatshibuka lusengu, nsengu mikuabu inayi kumena pa muaba walu. Nsengu ayi ke makalenga makuabu anayi avua apingana pa muaba wa bukalenga bua kumpala. Kadi kabuakuikala ne bukole buvua nabu bukalenga bua kumpala nansha. Padi makalenga aa ashikila, benji ba malu mabi bamane kuvudija malu abu mabi, mukalenga wa budisu ne dishima neamueneke. Bukole buende nebudiunde, kadi ki nku bukole buende yeye nansha. Neabutule matunga mushindu wa dikema. Malu onsu adiye wenza nealubuluke. Neabutule too ne bantu badi ne bukole, kabidi ne tshisamba tshia tshijila. Udi ne budimu bua bungi. Neashime ne bantu bakuabu. Bua diditambisha diende, neabutule bantu ba bungi badi bela meji ne: tudi tusomba talalaa. Neatombokele mukalenga wa bakalenga. Ke diba didibu bamutshibula, kakuyi muntu udi wenza bualu. Edi ke diumvuija dilelela dia tshiuvua mumone bua milambu ya kuosha dilolu ne dinda. Kadi ulame munda muebe bualu budi Mvidi Mukulu mukuleje ebu, bualu budi buleja malu a matuku atshidi kule.’ Diba adi, meme Daniyele, kupungila, kuteketa, disama kunkuata manga matuku. Meme mumane kusanguluka, ke meme kubanga tshiakabidi kukuatshila mukalenga mudimu. Ntshivua amu mpampakana bua bivua Mvidi Mukulu mundeje, bualu tshiwa mubijingulule to.” Meme kujila biakudia, kuvuala bilamba bikayapale, kudilaba butu. Meme kutangila kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, bua kumutendelela ne kumusengelela. Meme kutendelela Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wanyi, mmutondela mibi yanyi: “Eyi, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu munene, udi ukuatshisha bantu bowa, udi ulama ndondu yebe ne bonsu badi batumikila mikenji yebe, udi ne diyi dimue kudi bonsu badi bakunanga. Tuvua babenge kuitaba diyi diebe. Tuvua benze malu mabi. Tudi bena tshibawu. Tuvua bakutombokele. Tuvua babenge mikenji yebe. Katuvua bateleje bivua bambi bena mudimu bebe, bambile bakalenga betu, bamfumu betu, batatuetu, ne bantu bakuabu bonsu, pavuabu babamanyishe malu mu dina diebe. Wewe Maweja-Nangila, kuena ne tshilema! Tuetu tudi ne bua kudipuekesha, bu mutudi tuenza lelu. Tuetu bonsu tudi ne bua kuenza nanku, ne badi mu Yerushalayime ne mu Yuda, ne bena Izrayele bakuabu bonsu badi pabuipi ne badi kule, ne badi batangalake mu matunga auvua mubatume bua dikutombokela diabu. Eyo, Maweja-Nangila wetu, tuetu, bakalenga betu, bamfumu betu, ne batatuetu, tudi tufua bundu, bualu tuvua babenge diyi diebe! Kadi wewe Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wetu, bu muudi utunanga, udi utufuila luse, nansha tuetu bakutombokele. Katuvua bakuteleje, pauvua ututumina diyi kudi bambi, bena mudimu bebe, ulomba bua tutumikile mikenji yebe. Tshisamba tshijima tshia bena Izrayele tshiwa tshishipe mikenji yebe, tshisesuke ku malongesha ebe. Nanku milawu idi mifunda mu mikenji ya muena mudimu webe Moshe, yatukuatshi bua buntomboji buetu ebu. Wewe udi muenze tshiuvua muambe bualu buetu ne bua bamfumu badi batuludika: udi mututumine mu Yerushalayime makenga makole adi kaayi manji kukuata bantu bakuabu pa buloba. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu, makenga aa mmatukuate, bilondeshile mudibu bafunde mu mikenji ya Moshe. Kadi tuetu katuvua bakusengelele, bua utufuile luse. Katuena balekele mibi yetu. Katuena bangate meyi ebe ne mushinga. Ke paudi mututumine amu makenga aa. Bualu wewe Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wetu, udi ne diyi dimue mu malu onsu audi wenza. Kadi tuetu katuvua batumikile meyi ebe! “Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu, pauvua mupatule bantu bebe mu ditunga dia Ejipitu ku bukole buebe, uvua mupete lumu lunene, luutshidi nalu too ne lelu. Kadi tuetu tuvua babenge diyi diebe. Nanku tudi bena tshibawu. Maweja-Nangila, utuenzele tshiakabidi malu mempe. Lekela tshiji tshiudi mukuatshile Yerushalayime, tshimenga tshiebe, mukuna webe wa tshijila. Bua bilema bietu ne bua mibi ya batatuetu, matunga onsu adi netu mutumba adi amu apenda Yerushalayime ne tshisamba tshiebe. Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wetu, teleja ditendelela ne dikusengelela dianyi. Bua banemeke dina diebe, utangile ne kalolu muaba webe wa tshijila udibu banyanga. Mvidi Mukulu wanyi, teleja, tangila ne ntema. Umone mudi tshimenga tshietu tshibutuke, tshimenga tshidi tshikujidila. Katuena tukusengelela bualu tudi bantu bimpe to, kadi bualu wewe udi ne dinanga dia kashidi. Maweja-Nangila, diteleja! Maweja-Nangila, utufuile luse! Maweja-Nangila, teya matshi! Mvidi Mukulu wanyi, bua dina diebe, kujangaluki bua kusungidila tshimenga etshi ne tshisamba etshi bidi bikujidila. “Mwa ntendelela amu kutendelela, ntonda mibi yanyi, ne ya bena Izrayele, tshisamba tshianyi. Mwa nsengelela Mvidi Mukulu wanyi bua mukuna wende wa tshijila. Pantshiwa ntendelela nanku, Ngabriyele, mutumibue wa Mvidi Mukulu, umvua mumone kumpala, diba diwa Mvidi Mukulu mundeje malu, kusemena pabuipi nanyi ne lukasa luonsu, diba didibu balambula mulambu wa dilolu. Kungambilaye ne: ‘Daniyele, ndi mufike mpindiewu bua kutokesha lungenyi luebe. Pauvua mutuadije kutendelela Mvidi Mukulu, Mvidi Mukulu mmuambe bualu. Ndi mufike bua kukuambilabu, bualu Mvidi Mukulu udi mukunange. Udibambe bua kumvua ne kujingulula bualu budi Mvidi Mukulu ukuleja. Mbapeshe tshisamba tshiebe ne tshimenga tshia tshijila tshiudi musombe bidimu makumi muanda mutekete, bua bajikije ditomboka diabu, balekele malu mabi, bafuilangane luse, bakose nsambu pa yoyi kashidi. Nanku malu adi Mvidi Mukulu uleja, adi bambi bambe, neakumbane. Nebajidile tshiakabidi nzubu wa Mvidi Mukulu wa tshijila. Umanye bimpe, ujingulule ne: kudi bidimu muanda mutekete misangu muanda mutekete, kubangila ku diba divuabu bamanyishe mukenji wa dipingana dia bena tshimuangi, ne wa dibakulula dia Yerushalayime, too ne ku diba didi mfumu wa tshijila upatuka kuudi. Pashishe bidimu muanda mutekete misangu makumi asambombu ne ibidi nebibakulule tshimenga ne bimana biatshi. Kadi matuku awu neikale a ntatu. Ku nshikidilu kua bidimu muanda mutekete bivudija misangu makumi asambombu ne ibidi ebi, nebashipe muntu wa tshijila, kakuyi udi umusungidila. Pashishe mfumu mukuabu neafike ne tshiluilu tshiende. Neabutule tshimenga ne muaba wa tshijila. Kadi mfumu ewu neajimine ku tshiji tshia Mvidi Mukulu. Kadi too ne ku lufu luende, nealuangane mvita ya tshinyangu bu muvuabu babijadike. Mu bidimu muanda mutekete bia ku nshikidilu, mfumu ewu neakengeshe tshisumbu tshinene tshia bantu bikole. Kunyima kua bidimu bisatu ne tshitupa, nealekeshe difila dia milambu ya kuosha, ne dia bintu bia pa madimi. Muena tshinyangu ewu neenze malu mabi ne lukasa luonsu, too ne diba didiye ufua lufu luvua Mvidi Mukulu mujadike. ’ ” Mu tshidimu tshisatu tshia bukalenga bua Koreshe, mukalenga wa bakalenga wa bena Persa, Mvidi Mukulu kumanyisha Daniyele, muabu binyika kabidi ne Beltashare, bualu. Bualu ebu buvuabu kabayi mua kuela mpata, buvua bumanyisha Daniyele makenga a bungi. Daniyele kuelangana meji bikole ku bualu ebu. Kujingululaye bualu buvua Mvidi Mukulu musue kumuleja. “Diba adi, meme Daniyele, mvua mu madilu mbingu isatu mijima. Tshivua ndia biakudia bisheme, tshivua ndia munyinyi, tshivua nnua maluvu, tshivua ndibeyesha nsuki, too ne pakajika mbingu isatu ayi. Dituku dia makumi abidi ne dinayi dia ngondu wa kumpala, mvua ku muelelu wa musulu munene wa Tigre. Pamvua ntangila, meme kumona muntu muvuale bilamba bia ndanda, musuike mukaba wa tshiamu tshimpe tshia mpawungi mu tshimonu. Mubidi wende uvua mufuanangane ne dibue dia mushinga mukole. Mpala wende uvua ukenka bu mupenya wa mvula. Mesu ende awa mafuanangane ne bimunyi bia kapia. Maboku ende ne mikolu yende bivua bibalakana bu tshiamu tshikunze tshinoona. Pavuaye wakula, diyi divua ne tshiona bu tshia mutoyi wa bantu bavule. Amu meme Daniyele nkayanyi ke uvua mumone muntu awu. Bantu bavua bannyungulukila kabawa bamone tshintu to. Kadi bowa kubakuata, kunyemabu kuya kusokoma. Meme kushala nkayanyi, ntangila bualu abu bua dikema, buvua Mvidi Mukulu undeja. Kadi meme kupanga bukole diba adi. Mpala wanyi kukudimuka, kutokoloka. Meme kujimija bukole buanyi buonsu. Meme kumvua muntu awu wakula. Amu ngumvua diyi diende adi, meme kufua tshipuka, kudishinda mutue mpala panshi. Pashishe tshianza kundenga, kunjula. Ke luzakalu kungenza ku binu ne ku bianza. Muntu awu kungambila ne: ‘Daniyele, wewe udi Mvidi Mukulu unanga, udibambe bua kujingulula miaku indi nkuambila. Imana kulu, bualu mbantume kuudi mpindiewu.’ Ngumvua nanku, meme kuimana kulu, nzakala. Kuambaye kabidi ne: ‘Daniyele, kutshinyi nansha! Kubangila ku dituku diuvua mudipuekeshe ku mesu a Mvidi Mukulu, muikale ne muoyi wa kujingulula malu avua enzeka aa, Mvidi Mukulu mmumvue ditendelela diebe. Ke pandi mufike bua kukutuadila diandamuna. Kadi mutumibue wa Mvidi Mukulu, mulami wa bukalenga bua bena Persa, uvua muanji kuntuila nkanana matuku makumi abidi ne dimue, too ne diba diakafika Mikayele, umue wa ku bamfumu ba batumibue ba Mvidi Mukulu, bua kungambuluishaye. Nenku bavua banji kundama kudi bakalenga banene ba bena Persa. Mpindiewu ndi mufike bua kukujinguluila malu adi ne bua kukuata bena tshisamba tshiebe mu matuku adi kumpala. Ke bualu bukuabu butshidi Mvidi Mukulu ukuleja bua matuku adi kumpala.’ “Pawaye ungambila miaku eyi, mvua muiname mutangila panshi. Tshivua ne bukole bua kuakula diyi nansha dimue to. Kadi tshia muoyi tshikuabu, tshifuanangane ne muntu, kundenga ku mishiku. Ke meme kubulula mukana, kuakula tshiakabidi. Meme kuambila muntu uvua muimane kumpala kuanyi ne: ‘Mfumu wanyi, bua bualu ebu budi Mvidi Mukulu mundeje, dibungama ndinkuate. Tshiena ne bukole nansha. Meme muntu wa tshianana, ndi mua kuyukila ne mfumu wanyi bishi, pandi tshiyi nansha ne bukole, tshiyi ne mueyelu mene.’ Diakamue, uvua mufuanangane ne muntu awu kundenga tshiakabidi, bua kumpingajila bukole. Muntu mukuabu kungamba ne: ‘Muntu udi Mvidi Mukulu munange, kutshinyi nansha! Malu onsu adi enda bimpe bualu buebe! Kolesha muoyi, kankamana!’ Patshivuaye wenda ungakuisha, bukole buanyi buvua buenda bupingana. Meme kumuambila ne: ‘Mfumu wanyi, udi mua kungakuisha, bualu udi mumpingajile bukole.’ Mikayele ke umvua meme muambuluishe, mutue nyama ku mikolu mu tshidimu tshia bukalenga bua Darya-veshe, muena Madayi. Mpindiewu ndi nkumanyisha mukenji wa bushiwa. “Bakalenga banene basatu nebalondangane mu bukalenga bua bena Persa. Pashishe mukalenga muinayi neakungije bubanji bupite bua bantu basatu ba kumpala. Nenku bubanji buende nebumupeteshe bukole bua bungi. Diba adi, nealuishe bukalenga bua bena Ngreke. Kadi muena mvita mukuabu neadie bukalenga bua bena Ngreke. Neikale ku mutu kua ditunga dialabale. Neenze mudiye musue. Kadi pajadikaye bukokeshi buende, nebatshibule bukalenga buende. Nebabuabanye mu ntengu inayi ya buloba. Ndelanganyi yende kayena imupingana mu bukalenga to. Bukalenga buende nebabuabanyine bantu bakuabu. Kadi bantu aba kabena bapeta bukole buvuaye nabu nansha. “Muntu udi udia bukalenga mu ditunga dia kuinshi neikale ne bukole. Kadi umue wa ku balombodi bende ba bena mvita neamupite bukole. Neikale mukalenga wa buloba budi bupite buende ku bunene. Papita bidimu bikese, bakalenga babidi aba nebatue ndondu. Mukalenga wa ditunga dia ku mutu neasele muana wa bakaji wa mukalenga wa ditunga dia kuinshi, bua kupingaja diumvuangana munkatshi muabu. Kadi muana wa bakaji ewu kakulama bukalenga buende nansha. Bayende kakushala ne muoyi. Nansha muana udibu balela neafue. Muana wa bakaji mene neafue diakamue, ne bende bonsu, kabidi ne tatuende ne bayende. Muntu umue wa mu diku diende neapingane mu bukalenga bua tatuende. Neaye kuluisha bena mvita ba mukalenga wa ditunga dia ku mutu mu tshimenga tshiende tshikolesha ne bimana. Neabatshimune. Neapingane mu Ejipitu ne bintu biapawulaye: mpingu ya mvidie ya bena ditunga, kabidi ne malonga a mushinga mukole a tshiamu tshia mpawungi ne a tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, avuabu bajidile mvidie ayi. Papita bidimu bia bungi kabayi baluangana mvita, mukalenga wa ditunga dia ku mutu neaye mu bukalenga bua kuinshi. Pashishe neapingane kuende. “Bana ba balume ba mukalenga wa mu ditunga dia ku mutu Mbadilongolole ku mvita. Nebasangishe bena mvita bapite bungi. Umue wa kudibu neaye ne bena mvita bende. Neasambuke mikalu ne lubilu bu lua musulu wa mayi udi upasalala. Pashishe papinganaye mu ditunga diende, nealuishe tshimenga tshia baluishi tshivuabu bakoleshe ne bimana. Mukalenga wa ditunga dia kuinshi, neafike munda. Nealuishe mukalenga wa ditunga dia ku mutu. Awu nealongolole bena mvita tshisumbu tshinene. Kadi Mbamutshimune kudi mukalenga wa ditunga dia kuinshi. Mukalenga wa ditunga dia kuinshi, neaditambishe bua ditshimuna diende adi. Kadi nansha muyilaye mushipeshe binunu ne binunu bia bena mvita, kakubatshimuna kashidi nansha. Mukalenga wa ditunga dia ku mutu neakunguje tshisumbu tshia bena mvita tshitambe tshia kumpala ku bunene. Papita bidimu bikese, neapingane ne tshisumbu tshinene tshia bena mvita, tshikale ne bintu bia bungi bia kuluangana nabi. Mu tshikondu atshi, bantu ba bungi nebajuke bua kuluangana ne mukalenga wa ditunga dia kuinshi. Nanku bena tshinyangu ba mu tshisamba tshiebe wewe Daniyele, nebajuke. Nebatombokele mukalenga ewu, bua kukumbaja bivua Mvidi Mukulu muleje. Kadi kabakumutshimuna to. Mukalenga wa ditunga dia ku mutu neafike. Neimanyike mishiki ya buloba ku tshimana tshia tshimenga. Neakuate tshimenga tshivuabu bakoleshe ne bimana. Mukalenga wa ditunga dia kuinshi, nansha mudiye ne bena mvita ba kalanda musenga, kakunutuila nkanana nansha. Kadi udi ufika, ubuela mu ditunga, neenze mudiye musue. Bualu kakuakuikala muntu udi mua kumutuila nkanana. Pajikijaye kubutula miaba yonsu idiye upitshila, neabanze mu ditunga didi dipite buimpe. Pashishe neapangadike bua kuleja bukole buonsu bua bukalenga buende. Neadileje ne budimu bu muntu udi musue kuenza bimpe. Neaseleshe muanende kudi mukalenga wa ditunga dia kuinshi, kadi muikale ne meji a kubutula ditunga dia muluishi wende. Kadi kakukumbaja bualu ebu to. Kunyima neaye ne mvita yende ku muelelu wa ditunga. Neakuate maloba a bungi, too ne padi mukalenga muenyi umutshimuna, umupingajila malu mabi onsu avuaye muenzele bakuabu. Pashishe neaye mu bimenga bia mu ditunga diende bivuabu bakoleshe ne bimana. Kadi kakupeta tshipeta tshimpe to. Neafue, kabayi mua kuvuluka kabidi bualu buende. Mupinganyi wende neatume muntu bua kupawula nzubu wa lumu lunene wa mu bukalenga. Kunyima kua matuku makese nebumushe mukalenga ewu ku bumfumu, bantu kabayi bamanye, kakuyi nansha mvita. “Muntu udi bantu bapetula neamupingane mu nkuasa, kadi kabena bamupesha muanzu wa bukalenga. Muntu ewu neafike tshikondu tshidi bantu basomba talalaa, bua kunyenga bukalenga mu musokoku. Kakuena tshiluilu tshidi mua kumutshimuna. Neabutule biluilu bionsu. Neashipe kabidi mukalenga wa bena tshisamba tshia ndondu. Neangate ndondu idibu batue nende bua kudinga nayi bantu. Neikale ne bukole bua bungi, nansha bantu bakese bamulonda munyima. Nansha bantu basomba talalaa, neaye miaba ya mu ditunga idi mipite buimpe, bua kuenza malu avua bankambua bende kabayi benza: neapawule ditunga, abanyine bantu badi bamulonda bintu ne biuma, bivuaye mupawule. Neakebe mua kuluisha bimenga biwabu bakoleshe ne bimana. Kadi malu onsu awu kaena atungunuka kashidi to. “Mudimanye mudiye ne bukole kabidi ne bukitu, neaye ne tshisumbu tshinene tshia bena mvita bua kuluisha mukalenga wa ditunga dia kuinshi. Mukalenga ewu neasangane nende, ne bena mvita ba bungi, ne ba bukole bupite. Kadi kakunutuila nkanana. Bualu nebamuluishe ne budimu. Bualu, bantu badiye usomba nabu, nebamutungile bitungu. Nebatshimune bena mvita bende, babashipe tshisumbu tshipite bunene. Bakalenga babidi nebasombe muaba umue, kadi mitshima yabu neikale miuwule tente ne malu mabi. Nanku nebambilangane meyi a dishima. Disomba diabu dia pamue kadiena dilubuluka. Bualu tshikondu tshia nshikidilu katshiena tshianji kukumbana. Mukalenga wa ditunga dia ku mutu neaye mu ditunga diende ne bubanji bua bungi. Mu luendu alu neenzele tshisamba tshidi tshitue ndondu wa tshijila mudiye musue. Pashishe neapingane mu ditunga diende. “Pakumbana tshikondu tshivuabu bajadike, mukalenga wa ditunga dia ku mutu neaye tshiakabidi mu bukalenga bua kuinshi. Kadi malu a mu tshikondu etshi kaakuenzeka muvua malu a mu tshikondu tshia kumpala nansha. Bantu ba ku luseke ludi diba dibuelela nebafike ne majuwa a mayi. Nebamuluishe mvita. Neatekete mu maboku. Neapingane tshianyima. Nealuishe tshiakabidi tshisamba tshidi tshitue ndondu wa tshijila, bualu neumvuangane ne bantu badi babenga ndondu awu. Bena mvita bavuaye mutume nebanyange muaba wa tshijila. Nebakandike bantu, bua kabalambudi Mvidi Mukulu mulambu wa ku dituku ne ku dituku. Nebateke ‘Bualu bubi butambe’ ” pa tshilambuilu. Mukalenga ewu nkayende, ne miaku yende ya lubombu, neafikishe bantu ku dishipa dia ndondu. Kadi bantu bonsu badi bitaba Mvidi Mukulu ne muoyi umue, nebashindame mu malu adibu benza. Munkatshi mua bantu aba badi ne meji mapite, nebalongeshe bantu bakuabu ba bungi. Kadi matuku makese nebashipe bamue ba munkatshi muabu, neboshe bakuabu, nebeele bakuabu mu lukanu, bamane kubanyenga bintu biabu. Matuku a tshinyangu aa, bantu bakese nebabambuluishe, bualu bantu ba bungi nebabalamate, bikale ne mpala ibidi. Bantu ba bungi nebafue munkatshi mua bantu ba meji. Lufu luabu nelumbushe mikiya ya bantu. Nelubalengeje, lubatokeshe too ne pafika tshikondu tshia ku nshikidilu wa malu. (Bualu tshikondu tshia ku nshikidilu ki ntshianji kufika.) “Mukalenga neenze mudiye musue. Neaditambishe. Neadimone bu udi ku mutu kua mvidie. Neadiwule Mvidi Mukulu wa mvidie yonsu ne meji mapite bubi. Neakume dikasa dimpe, too ne pamueneka tshiji tshia Mvidi Mukulu. Diba adi, Mvidi Mukulu neakumbaje tshivuaye mupangidi ke. Mukalenga kakunemeka mvidie ivua bankambua bende batendelela, nansha mvidie udi bakaji banange bikole. Nanku nuditangile bu udi ku mutu kua mvidie yonsu. Kukunemeka mvidie nansha umue. Pa muaba wayi neatendelele mvidie wa bimenga bikolesha, mvidie udi bankambua bende kabayi bamanye. Nealambule mvidie ewu tshiamu tshia mpawungi, tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, mabue a mushinga mukole, ne bintu bikuabu bia mushinga. Nealuangane ne bimenga bionsu ne diambuluisha dia mvidie muenyi awu. Neatumbishe bantu bonsu badi bitaba mvidie ewu. Neabapeshe bumfumu ku mutu kua bantu ba bungi. Neabapeshe kabidi maloba bu kalumbandi. “Mu tshikondu tshia ku nshikidilu, mukalenga wa ditunga dia kuinshi neabangulule mvita. Kadi mukalenga wa ditunga dia ku mutu neamupishe ne matempu a mvita, ne badi babanda pa nyama ya tubalu, kabidi ne matu mavule a mvita. Neabuele mu matunga mashilangane ne bena mvita bende. Neasambuke mikalu, bu mudi mayi a musulu apasalala. Neakuate ditunga didi dipite buimpe. Neashipemu bantu ba bungi. Kadi bena Edome, bena Mowabe, ne bantu basungula ba bena Amone nebapanduke mu bianza biende. Neakokeshe matunga makuabu. Nansha ditunga dia Ejipitu kadiena diumuka ku bumfumu buende nansha. Neanyenge bintu bia mushinga mukole bia mu Ejipitu: mpawungi, tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, ne bintu bia mushinga mukole. Bena Libiya ne bena Etiyopiya nebamuitabe. Kadi ngumu ya ku luseke ludi diba dipatukila, ne ya ku mutu kua ditunga neyimukuatshishe bowa. Neapete tshiji tshikole bua kubutula tshisumbu tshinene tshia bantu. Nease mitanda yende ya bukalenga pankatshi pa mayi manene ne mukuna wa tshijila wa mu ditunga dipite buimpe. Koku aku nkuafuilaye, kakuyi muntu udi mua kumuambuluisha.” “Mutumibue wa Mvidi Mukulu kungambila kabidi ne: ‘Tshikondu atshi nebafike kudi Mikayele, mfumu wa batumibue ba Mvidi Mukulu, mulami wa bantu bebe. Dituku adi nedikale dia dikenga, didi kadiyi dianji kumueka katshia bafuka bantu, too ne ku diba adi. Pashishe bana benu badi ne mena abu mafunda mu mukanda wa muoyi nebapande. Bantu ba bungi badi mu kandondu nebabike ku lufu, bamue bua kuikalabu ne muoyi wa tshiendelele, bakuabu bua kuikala ne bundu, bashala ne bowa tshiendelele. Bantu ba lungenyi nebakenke bu bintu bia mu diulu. Bantu bavua bambuluisha bakuabu bua batendelele Mvidi Mukulu ne muoyi umue, nebakenke bu mitotu tshiendelele. “ ‘Wewe Daniyele, ulame malu aa munda. Kuambidi muntu malu a mu mukanda ewu padi diba dia ku nshikidilu kadiyi dianji kufika. Pashishe bantu ba bungi nebaubale. Lungenyi luabu ne luvulangane. ’ “Diba dimvua meme Daniyele ntangila bualu buvua Mvidi Mukulu undeja, bantu bakuabu babidi kumueneka bimane ku musulu, ewu dia muamua, mukuabu dia munemu. Umue wabu kukonka muntu uvua muvuale bilamba bia buanda bua ndanda, muimane pa mutu pa mayi a musulu ne: ‘Malu aa a kukema neajike diba kaayi?’ Muntu uvua muvuale bilamba bia buanda bua ndanda kuela bianza bibidi mulu. Meme kumvua wamba ne: ‘Ndi nditshipa mu dina dia Mvidi Mukulu udi ne muoyi wa tshiendelele ne: malu aa neajike papita bidimu bisatu ne tshitupa. Neajike patekeshabu bukole buonsu bua tshisamba tshia Mvidi Mukulu.’ “Meme Daniyele, kumvua miaku ayi, kadi tshiyi nyijingulula. Ke pamvua nkonka ne: ‘Maweja-Nangila wanyi, malu aa neajike munyi?’ Kungandamunaye ne: ‘Daniyele, kupampakanyi nansha. Ulame miaku eyi bimpe too ne diba dia nshikidilu. Nebumbushe bantu ba bungi mikiya. Nebabatokeshe. Makenga neabalengeje. Bantu babi, badi kabayi mua kujingulula malu, nebatungunuke ne dienza dia malu abu mabi. Kadi bantu ba lungenyi nebajingulule malu adi enzeka. Kubangila ku diba didibu bumbusha mulambu wa buatshia buatshia wa kuoshela Mvidi Mukulu, ne ku diba didibu bateka “Bualu bubi butambe” pa tshioshelu, matuku neapite tshinunu ne nkama ibidi ne makumi tshitema. Bantu badi bindila, bashindame mu ditaba, matuku tshinunu nkama isatu ne makumi atanu, badi bena diakalenga. Kadi wewe Daniyele, unanukile too ne ku nshikidilu. Nenku newikishe pashishe. Neujuke bua kuangata difutu diebe ku nshikidilu kua bidimu.’ ” Mu mukanda ewu, mudi malu avua Maweja-Nangila muambile Osheya, muana wa Beyeri. Tshikondu atshi, Yerobowame, muana wa Yowashe, ke uvua mukalenga mu buloba bua Izrayele. Uziya, Yotame, Akaze ne Izkiya, ke bawa bakalenga mu buloba bua Yuda. Teleja malu avua Maweja-Nangila mutuadije kumanyisha Osheya, bua ambile bena Izrayele. Uvua mumuambile ne: “Uye kusela mukaji muena tshiendenda. Bana bawalela ne mukaji awu, nebalonde bibidilu bibi bia mamuabu. Bualu bena Izrayele bonsu mbambenge meme Maweja-Nangila, basue kuikala bena tshiendenda.” Osheya kusela Ngomere, muana wa Diblayime. Kulelaye nende muana wa balume. Maweja-Nangila kuambila Osheya ne: “Muana awu, umuinyike ne: Yizreyele. Matuku makese aa, nennyoke ndelanganyi ya Yeku, bualu nkambua wabu Yeku, uvua mushipe bantu mu tshimenga tshia Yizreyele. Nenshipe bukalenga bua Izrayele. Dituku adi, meme Maweja-Nangila, nembutule tshiluilu tshia bena Izrayele, mu tshibandabanda tshia Yizreyele.” Ngomere kuimita kabidi difu, kulela muana wa bakaji. Maweja-Nangila kuambila Osheya ne: “Muana awu, umuinyike ne: Lorushama, mmumue ne: Tshibengabu. Bualu meme Maweja-Nangila tshiena munange kabidi bena Izrayele to. Tshiena musue kubafuila kabidi luse to. Kadi, ntshidi amu munange bena Yuda. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu nembasungidile: tshiyi ne buta bua mbale, tshiyi ne muele, tshiyi nduangana myita, tshiyi ne nyama ya tubalu, tshiyi ne bantu badi babanda pa nyama ya tubalu.” Tshibengabu mumane kulekela dibele, Ngomere kuimita difu dikuabu, kulela muana wa balume. Maweja-Nangila kuambila Osheya ne: “Muana awu, umuinyike ne: Lowami, mmumue ne: Muenyi. Bualu nuenu bena Izrayele, kanuena kabidi bantu banyi. Meme tshiena kabidi wenu to.” Dituku dikuabu bena Izrayele nebavulangane bipite, bu lusenga ludi ku muelelu wa mayi manene, ludi muntu kayi mua kubala nansha kupima. Mvidi Mukulu kena ubinyika kabidi ne: “Biabende.” Neabinyike ne: “Bana ba Mvidi Mukulu wa muoyi. ” Diba adi, bena Yuda ne bena Izrayele nebumvuangane. Nebasungule mukalenga wabu umuepele. Nebavulangane, basombe mu ditunga dijima. Eyowa, dituku adi nedikale dituku dinene dia Yizreyele Ambilayi bana benu ba balume ne ba bakaji ne: Maweja-Nangila udi unuinyika ne: “Bantu banyi,” kabidi ne: “Bananga banyi,” Maweja-Nangila udi wamba ne: Bana banyi, fundayi mamuenu Izrayele ku tshilumbu. Numudiwule! Kanutshinyi to! Bualu katshiena kabidi muena kuanyi, meme tshiena kabidi bayende. Umushe bimanyinu bia buendenda, bidi bimueneka mu mpala muende. Umushe bimanyinu bia kutombokela bayende, bidi bimueneka pa tshiadi tshiende. Yeye kayi muenze nanku, nemmuvule bilamba, mmushiye butaka, muvuaye dituku divuabu bamulele! Ditunga diende, nediandamuke tshipela, nendienze buloba buume. Nemmufuishe ne nyota. Tshiena nnanga bana bende to, bualu mbana ba muena tshiendenda, bafuane mamuabu. Mamuabu udi mubalele, mmuena tshiendenda, kena udinemeka to. Udi wamba ne: “Meme ndi musue kukeba, balume ba mu tshiendenda, badi bangonda biakudia, mampa, mayi a kunua, bilamba bienza ne ndanda, nansha ne boya bua nyama, mafuta ne maluvu a nwinyo.” Kadi meme Maweja-Nangila nenjikile mukaji awu njila ne lupangu lua meba. Nemmuele mu tshimana bua kamonyi njila wa kupitshila. Neenze muende muonsu bua kupeta babayende abu, kadi kakubasangana kabidi to. Pashishe neambe ne: “Mbimpe mpingane kudi bayanyi wa kumpala, bualu kudiye mvua ne disanka, dipite dindi nadi mpindiewu!” Mukaji awu kavua muitabe ne: meme Maweja-Nangila ke uvua umupesha ntete ya kuenza bukula, maluvu a mvinyo, ne mafuta mapiamapia. Meme ke uvua mumunemeshe ne nkanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, ne ya mpawungi, bivuaye utendelela nabi mvidie Baale. Nanku, tshikondu tshia dinowa, nemmunyenge ntete yanyi ya kuenza bukula imvua mumupeshe. Tshikondu tshia kupola tumuma tua mvinyo, nemmunyenge maluvu anyi a mvinyo, amvua mumupeshe. Nemmunyenge kabidi bilamba bia ndanda, ne bia boya bua nyama, bimvua meme mumupeshe bua kuvualaye. Eyowa, neuwule mukaji awu bilamba, babayende batangile. Muntu kena mua kunkandika to. Nemmukandike masanka ende onsu: a ngendu ya kuya mu nzubu wa Mvidi Mukulu ku tshidimu tshionsu, a bibilu bia ngondu mupiamupia, a matuku ende a Dikisha, ne a matuku a bibilu bikuabu bia kutendelela. Nengupule mionji yende ya mvinyo, ne mitshi yende ya mfiku, ivuaye wamba ne: “Ke difutu didibu bangonda kudi babayanyi.” Nenshiye miaba yonsu ayi anu tshisuku. Nyama ya mu tshisuku neyipetele biakudia muaba awu. Nemmunyoke nanku, bua matuku avuaye ulambula mvidie Baale ne mvidie mikuabu. Uvua udilengeja ne tukanu, kabidi ne mabue a mu nshingu, ukeba balume ba kuenda nabu tshiendenda. Kadi uvua umpua muoyi. Meme Maweja-Nangila, ndi ngamba nanku. Nanku nentekeshe mukaji awu, nemmupingaje kabidi mu tshipela, nemmuambile mundi mumunange bikole be. Neandonde mu tshipela ne disanka, bu tshikondu tshivuaye nsongakaji, tshivuaye mupatuke mu Ejipitu. Netupingane nende mu Izrayele. Nemmupingajile mionji yende ya mvinyo. Tshibandabanda tshibi tshia Akore, netshiandamuke tshiibi tshidi tshimuleja ditekemena. Maweja-Nangila udi wamba ne: Dituku adi neambikile ne: “Bayanyi.” Kakumbikila kabidi ne: “Baale wanyi”, mmumue ne: “Mfumuanyi”. Nemmukandike bua katedi nansha dina mene dia Baale. Dituku adi mu dina dia bena Izrayele, nentue ndondu ne nyama, nyunyi ne bilandadi. Mu ditunga adi, nengumushe bia mvita bionsu: buta bua mbale, miele, ne bia mvita bikuabu. Nengambuluishe bantu banyi, bua bapete dikisha, balale tulu bimpe mu nzubu. Izrayele, nenkusele, ushale muena kuanyi kashidi. Biuma bindi nkusela nabi, ke dikulamata dianyi, ke bilenga bindi nkuenzela, ke dinanga dindi nkunanga nadi, ke luse lundi nkufuila. Eyowa, nenkumbaje bionsu bindi mukulaye. Nanku neundamate, neujadike ne: meme ndi Maweja-Nangila. Maweja-Nangila udi wamba ne: dituku adi nenkumbaje bionsu bidi bantu banyi balomba. Nenkumbaje tshidi diulu dikengela: mvula nealoke pa buloba. Pa buloba nepatoloke ntete, mitshi ya kuenza maluvu, ne mafuta mapiamapia. Bionsu ebi, nebikumbaje tshidi Yizreyele ukengela. Nanku, nenjadike Yizreyele mu ditunga adi. Nennange Tshibengabu. Nengambile “Biabende ” ne: “Nuenu ke Bantu banyi”. Bobu nebitabe ne: “Wewe ke Mvidi Mukulu wetu”. Maweja-Nangila kungambila ne: “Mpindiewu, uye kunanga kabidi mukaji awu muena tshiendenda, udi mukutombokele, wenda ne balume bakuabu. Unange mukaji awu, anu bu mundi meme Maweja-Nangila munange bena Izrayele, nansha bobu batendelela mvidie mikuabu, bananga mikata mienza ne tumuma tua mvinyo. ” Nanku, meme kuangata mukajanyi tshiakabidi, ku nkanu dikumi ne itanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, ne ku litre 600 ya ntete ya orje. Meme kuambila mukajanyi ne: “Ushale nanyi muaba ewu, kuyi wenda tshiendenda, kuyi unanga mulume mukuabu. Meme kabidi tshiakukubuelela mu nzubu to.” Nanku, bena Izrayele nebashale matuku a bungi kabayi ne mukalenga, kabayi ne bamfumu, kabayi ne milambu, nansha makunji a tshijila, kabayi kabidi ne binta bionsu bidi biambuluisha bua kumanya disua dia Mvidi Mukulu. Pashishe, bena Izrayele nebapingane kudi Maweja-Nangila. Nebapingane kudi Mvidi Mukulu wabu, ne kudi mukalenga wabu wa ku ndelanganyi ya Davide. Matuku atshidi kumpala, bena Izrayele nebakebe Maweja-Nangila, nebamunemeke, nebatekemene bintu amu kudiye. Maweja-Nangila udi umanyisha bena ditunga tshilumbu tshidibu natshi kudiye. Nuenu bena Izrayele, telejayi: Maweja-Nangila udi unuambila ne: “Nuenu bena ditunga edi, kanuena nulamatangana kabidi ne muoyi umue, kanuena nuenzelangana kabidi bimpe to. Kanuena bamanye Mvidi Mukulu. Kanuena nuenza tshidiye musue. Kadi, nudi nutshipa mukuenu, numudinga, numushipa, numuiba, nuenda tshiendenda. Ditunga dionsu ndinyanguke ne dishipangana. Nanku, mu ditunga nemuikale munanga mukole, udi ubutula bantu bonsu, too ne nyama ne nyunyi. Nansha minyinyi ya mu mayi manene neijimine.” Dimukayi! Kabena ne bua kufunda amu bantu bakuabu ku tshilumbu, nansha kubatandisha. Kadi, nangananga wewe mutuangaji munene, ndi nebe tshilumbu. Meme Maweja-Nangila, ndi ngamba nanku. Udi ulenduka mu munya. Nansha muambi udi utetuka nebe butuku. Nembutule ne mamuebe Izrayele mene. Bantu banyi nebafue, bualu kabena bammanye meme to. Wewe kabidi uvua mundengulule. Nanku, nenkubenge, nkumushe ku mudimu wanyi wa butuangaji! Bualu mikenji yanyi meme Mvidi Mukulu webe, udi muyipue muoyi. Nanku meme tshiakuvuluka kabidi bana bebe to. Batuangaji bonsu mbangenzele bibi, kabena batumikila mikenji imvua mubambile. Mbambenge meme Maweja-Nangila, uvua butumbi buabu, bua kutendelela mvidie ya patupu. Badi bapeta bubanji ku milambu idi bantu banyi bena buenzayi bandambula. Ke mudibu basue bua bena Izrayele benze buenzayi. Batuangaji ne bena Izrayele, nembanyoke mushindu umue. Nembanyoke bua buenzayi buabu, nembakengeshe bua bubi buabu. Nansha bobu badia, kadi kabakuukuta to. Nansha benda tshiendenda, kadi kabakulela to. Bualu mbambenge meme Maweja-Nangila, bua kutendelela mvidie mikuabu. Bundumba ne dikuatshika dia maluvu bidi binyanga lungenyi lua muntu. Bena Izrayele badi bakonka mpingu ya mitshi malu. Katupa ka mutshi ke kadi kabambila malu. Bena Izrayele mbapambuke mu njila, mbambenge, anu bu mudi mukaji wenda tshiendenda. mBatendelele mvidie mikuabu, bashiye Mvidi Mukulu wabu. Badi balambula milambu ku nsongu ya mikuna. Badi bosha musenga wa manananshi pa mikuna, bua muinshi ubande mulu. Badi bimane muinshi mua mitshi: ya nsanga, ne mikuabu. Bualu dileji dia mitshi ayi, didi dibalengelela. Ke padi bana benu ba bakaji benda tshiendenda, bakaji ba bana benu ba balume, batomboka ku mabaka. Kadi, tshiena nnyoka bana benu ba bakaji, badi benda tshiendenda, nansha bakaji ba bana benu ba balume, badi batomboka ku mabaka. Nennunyoke anu nuenu batuangaji, bualu nuenu mene nudi nuenda tshiendenda ne bana ba bakaji ku luseke. Nudi nuabanyangana bintu bia milambu, ne bakaji bena tshiendenda mu nzubu ya mvidie. Bu mudibu bela lusumuinu ne: “Bantu badi kabayi ne lungenyi, nebabutuke.” Nansha bena Izrayele bena tshiendenda, kadi nuenu bena Yuda, kanuikadi bena tshiendenda to! Kanuyi muaba wa tshijila udi mu Ngilgale. Kanuyi ku Betele-Awene, bua kuditshipa ne: “Bu mudi Maweja-Nangila ne muoyi. ” Bena Izrayele mbatomboke bu ngombe ubenga kukoka ditempu. Nanku Maweja-Nangila udi mua kunudisha mu mpata munene, bu mudiye udisha bana ba mikoku anyi? Bena Efrayime mbanange mvidie. Nubalekele, mbapambuke kashidi. Padibu bajikija kunua kua maluvu, badi batuadija kuenda tshiendenda. Bamfumu babu badi babafikisha ku malu mabi mapite. Lupepele lua mvunde nelubambule. Nebikale ne bundu bua milambu yabu mibi. Telejayi bimpe, nuenu batuangaji, nuenu kabidi bamfumu ba bena Izrayele, ne nuenu bonsu badi basombe mu lubanza lua mukalenga, nuenu ke bavua mua kulumbuluisha bantu bimpe. Kadi, ku Mispa nuvua bateye bantu banyi. Ku mukuna wa Tabore, nuvua nubamuenekela bu bukondu bumana kuela. Kadi ku Shitime, nuvua nubamuenekela bu dijimba dile. Nanku, Maweja-Nangila udi unuambila ne: “Nennunyoke bonsu. Ndi mumanye bena Efrayime. Ndi mumanye bionsu bidi bena Izrayele benza. Nuenu bena Izrayele ke badi baleja bena Efrayime mua kuenda tshiendenda. Mpindiewu, bena Izrayele bonsu badi anu bena tshiendenda.” Buenzayi bua bena Izrayele mbupite. Nanku kabena mua kupingana kabidi kudi Mvidi Mukulu wabu to. Meji a bena Izrayele, adi anu ku tshiendenda. Kabena bamanye Maweja-Nangila. Ditambisha dia bena Izrayele ke didi dibapisha. Bubi bua bena Efrayime ne bena Izrayele budi bubabutula. Bena Yuda badi balonda bibidilu biabu bibi. Badi baya ne ngombe ne mikoku, bua kuyilambula Maweja-Nangila. Badi bakeba Maweja-Nangila, kadi kabakumusangana to. Bualu mmumane kubabenga. mBabenge Maweja-Nangila, mbalele bana ba mu tshiendenda. Mpindiewu, kakuakukumbana nansha ngondu umue to: nembabutule, ne bionsu bidibu nabi. Mu Ngibeya, elayi mpungi ya mvita. Mu Rama, elayi mpungi kabidi. Mu Betele-Awene, elayi lubila: bantu bambule bia mvita. Nuenu bena tshisamba tshia Binyamine, dimukayi, nudi mu njiwu! Dituku dia kunyoka bantu, bena Efrayime nebabutuke bonsu, ditunga diabu nedishale anu tshipela. Bionsu bindi mmanyisha bena Izrayele, nebienzeke, kamuyi mpata. Bamfumu ba bena Yuda, mbafuanangane ne bantu badi bashintulula mikalu ya madimi abu. Nanku tshiji tshianyi netshibapuekele bu mvula wa tshipupu. Nebakengeshe bena Efrayime bikole, nebajimije ne buloba buvua buabu, bualu mbaye kukeba diambuluisha, kudi bantu badi kabayi ne tshia kuenza. Mpindiewu, meme Maweja-Nangila ndi bu tshiuja ne tufina kudi bena Efrayime. Ndi bu mputa mubole wa lubangu kudi bena Yuda. Bena Efrayime mbamane kumanya disama divuabu nadi. Bena Yuda mbamane kumanya dikenga diabu dipite bunene. Ke bena Efrayime kuya ku Ashure. Kutuminabu mukalenga munene mikenji. Kadi mukalenga ewu kena ne mushindu wa kujikija dikenga diabu, kena mua kuondapa mputa yabu. Bualu meme Maweja-Nangila ndi nduisha bena Efrayime, bu mudi nyama wa ntambue. Ndi nduisha bena Yuda, bu mudi nyama wa tshikisu. Anu meme, meme nkayanyi, ke udi ubasunsula. Ndi ngambula minyinyi yabu. Kakuena udi mua kunnyenga minyinyi ayi to. Maweja-Nangila udi wamba ne: Eyowa, nempingane kuanyi, too ne ku diba didi bena Efrayime ne bena Yuda, batonda bubi buabu, bapingana kundi. Amu dikenga nedibalongeshe mua kunkeba, kupingana kundi. Nudi nuamba ne: “Tuyayi, tupinganayi kudi Maweja-Nangila. Yeye udi mututape mputa, neatuondape kabidi. Yeye udi mutukume, neatusuike tshilamba pa mputa. Papita matuku abidi nansha asatu, neatufululule. Netuende ne muoyi kumpala kuende. Tuenzayi muetu muonsu bua kumanya Maweja-Nangila, tukumbaje bidiye musue. Difika diende ndimane kujadika, anu bu mudi butuku butshia misangu yonsu. Neafike bua kutuambuluisha, bu mudi mvula mbedi uloka, bua kutalaja buloba.” Kadi Maweja-Nangila udi unukonka ne: “Bena Efrayime, nennuenzele tshinyi? Bena Yuda, nennuenzele tshinyi? Dinnanga dienu didi dijika lukasa, bu mudi dibungi dia mu dinda, nansha bu mudi lumuma, ludi luuma amu mpindiewu. Ke pandi nnuluisha, nnutumina bambi bua banubele. Ndi nnumanyisha ne: nenubutuke. Tshindi njinga bualu buenu, tshidi patoke too bu munya. Tshindi nkeba ndinanga, ki mmilambu to. Ndi musue bua bantu benze tshindi njinga. Kadi, tshiena musue bua bandambule anu milambu ya nyama nansha.” Kadi, nuenu bena Izrayele, panuvua mu tshimenga tshia Adame, nuvua bambenge, banyangakaje ndondu utuvua batue nenu. Ngilaade ntshimenga tshia benzedianganyi ba bibi, badi bela mashi a bantu panshi. Bu mudi benzedianganyi ba bibi balamina bantu mu njila, batuangaji mbashipe bantu mu njila wa ku Shekeme. Ebu bualu mbubi butambe! Ndi mumone malu mabi matambe mu tshisamba tshia bena Izrayele. Ditendelela dia mvidie dia bena Efrayime, ndinyange bena Izrayele bonsu. Nuenu kabidi bena Yuda, ndi nnulongoluela tshikondu tshia kunowa. dituku dindi nkeba kuondapa bena Izrayele, bubi bua bena Efrayime ne tshikisu tshia bena Samariya, bidi bimueneka tshiakabidi. Bualu badi badinga bantu, biba bintu biabu mu nzubu. Badi bakengeshangana mu njila. Kabena bela meji ne: meme Maweja-Nangila ndi mumanye bionsu bidibu benza. Mpindiewu, bubi buabu mbubajingile bu mionji. Ndi mmona bionsu abi. Maweja-Nangila udi wamba ne: Badi basankisha mukalenga wabu, eku bamusokoka meji mabi adibu nawu. Badi baseka ne balombodi ba mu bukalenga, eku babasokoka bidibu basue kuenza. Bonsu badi bena tshiendenda. mBafuanangane ne tshioshilu tshia mampa, tshidi tshitema kapia kakole. Muoshi wa mampa kena mua kukasonsola, katshia usopa mampa too ne muabandawu. Dituku dia tshibilu tshia mukalenga wabu, balombodi badi banua maluvu. Padi maluvu abakuata, badi bakula tshiakulakula. Bantu badi bela tshifufu, mioyi yabu idi bu kapia ka mu tshioshilu. Butuku bujima tshiji tshiabu tshidi tshituya. Kadi, dinda tshidi tshijuka bu ndimi ya kapia kakole. Bonsu ne tshiji tshikole, bu kapia ka mu tshioshilu, badi bashipa balombodi babu. Bakalenga babu badi babutuka ku umue ku umue. Kadi muntu nansha umue kena mumbikile to. Maweja-Nangila udi wamba ne: Bena Efrayime badi babuelakana mu malu a bisamba bikuabu. mBafuanangane ne tukata tukese mpepele, tudibu boshila anu luseke lumue. Bantu benyi mbamane kubanyenga bukole. Kadi bena Efrayime kabena bamanya nanku to. Bena Efrayime bakadi ne nsuki mitoke, kabayi bamona bu bualu. Ditambisha dia bena Izrayele, ke didi dibasonguela. Kadi, nansha bobu bamona makenga onsu aa, kabena bapingana kundi meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu to. Bena Efrayime mbafuanangane ne nyunyi wa nkudimba mupale udi kayi ne lungenyi. Badi babikila bena Ejipitu bua babambuluishe. Pashishe badi banyema baye ku bena Ashure. Kadi, patshidibu baya ku bena Ashure, ndi mbateya mu bukondu buanyi. Ndi mbamatshisha panshi bu nyunyi. Ndi mbanyoka bilondeshile bubi buabu, budi bantu bambilangana. Bena Efrayime mbena diakabi, bualu badi bannyema. mBena dikenga dipite, bualu badi bantombokela. Meme mvua musue kubasungidila, kadi padibu bayukila nanyi, badi bangambila malu a dishima. Bena Efrayime kabena bankeba ne muoyi mujima to. Padibu balala, badi badila muadi. Badi baditapa mputa pambidi bua kupeta ntete ya kuenza bukula mu madimi abu, nansha bua kupola tumuma tuvule tua mvinyo. Kadi badi amu bantombokela. Meme Maweja-Nangila mvua mubafikishe ku bantu, mubape bukole. Kadi bobu badi bangelela anu meji mabi. Pikala bena Efrayime bapingana kudi muntu, kabena bapingana kundi meme Maweja-Nangila to. mBafuanangane ne buta bua mbale, budi kabuyi bukumbane bua kuela nabu mikete. Bamfumu babu nebafue mu myita, bualu bavua bampende! Nebabaseke kudi bena Ejipitu! Maweja-Nangila udi ungambila ne: Ela mpungi ya myita! Ela bibingu! Baluishi badi babuela mu ditunga dia Maweja-Nangila, bu nyunyi ya tshiminyi. Bualu Maweja-Nangila udi wamba ne: “Bena Izrayele mbanyange ndondu umvua mutue nabu. Kabena balonda mikenji yanyi. Nansha bobu balengelela, bangela mbila ne: ‘Mvidi Mukulu wetu, tuetu bena Izrayele tudi bakumanye!’ Kadi kabena benza malu mimpe. Ke padi baluishi babipata. Bena Izrayele badi badilekela bamfumu, meme tshiyi muanyishe. Badi badisunguila babalombodi, meme tshiyi mumanye. Badi bangata tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole ne tshia mpawungi, bua kudienzela mpingu. Badi benza nanku, badi bajimija bintu biabu. Nuenu bena Samariya, mbimpe numushe mvidie wenu wa kana ka ngombe ka tshiamu tshia mpawungi. Nuenu nudi banjule tshiji. nTshikondu kaayi tshinualekela buenzayi? Mvidie ewu mmukebe tshinyi mu bena Izrayele. Nsenda wenu ke udi mumufule. Eyowa, mvidie wa kana ka ngombe wa bena Samariya neatayike, bualu kena Mvidi Mukulu. Nanku, tshiudi ukuna, ke tshiudi upola. Udi ubuelakana ne mvidie ya patupu, udi udienza kabidi wa patupu. Tshikolakola katshiyi ne miepu, katshiena mua kupetesha ntete ya kuenza bukula to. Nansha yoyi mitupeshe bukula, nebabudie anu kudi bantu benyi. Bena Izrayele mbafuanangane anu ne bena bisamba bikuabu bia patupu. Munkatshi mua bisamba bikuabu badi bu luesu lubi ludi bonsu babenga. Bakuya ku bena Ashure. Nyama wa mpunde wa mu tshisuku, udi udienzela malu nkayende. Kadi bena Efrayime badi badikebela balunda, badi mua kubafikisha ku buenzayi. Nansha bena Efrayime bapeshe bisamba bikuabu mabuejila a bungi, tshikondu tshiakumbanyi, tshia meme kubakunguja muaba umue. Nanku, matuku makese aa, nebapete dinyoka kudi mukalenga wa bena Ashure. Bena Efrayime bavua bavudije bilambuilu, kadi biobi abi bidi bibafikisha ku buenzayi bupite bungi. — Kia! Bilambuilu bidi bifikisha ku bubi! Ke bualu budi muntu mua kumvua anyi? — Nansha meme mubafundile mikenji binunu ne binunu, kabena bayangata ne mushinga to. mBasue kundambula milambu, kadi anu bua kudia minyinyi. Kadi milambu ya mushindu ewu, kayena insankisha meme Maweja-Nangila to. Tshiena mpua buenzayi buabu muoyi. Nembalulule bilema biabu, nembanyoke, mbapingaje mu Ejipitu. Bena Efrayime mbase nzubu minene, bapue Mufuki wabu muoyi. Bena Yuda mbase bimenga bia bungi babikolesha ne bimana. Kadi meme Maweja-Nangila nengoshe bimenga abi. Kapia nekabutule nzubu yonsu mimpe ya mu bimenga abi.” Nuenu bena Izrayele, kanuena mua kuenza tshibilu, nansha kusanka, mudi bisamba bikuabu bienza. Bualu nudi balekela Mvidi Mukulu wenu, nutendelela mvidie ya patupu. Miaba yonsu idibu bashipule ntete ya bukula, nudi nukeba difutu dia ku buenzavi buenu. Kadi ntete ya bukula idibu bashipula, ne mafuta adibu bakama, kanuakubiangata to. Maluvu a mvinyo mapiamapia anudi batekemene, nenumvue anu mupuya wawu. Bena Efrayime kabena mua kushala mu ditunga dia Maweja-Nangila. Nebapingane mu Ejipitu, nansha mu bena Ashure, bua kudia biakudia bidi ne mikiya. Bena Efrayime kabena mua kulambula kabidi mulambu wa maluvu, mu dina dia Maweja-Nangila. Kabena mua kumulambula milambu bua kumusankisha. Biakudia bia bena Efrayime, nebikale anu bu mampa adibu badia mu madilu. Muntu yonsu udi ubidia udi upia mikiya. Mampa a bena Efrayime, neajikije anu nzala yabu. Kadi, kabena mua kubuela nawu mu nzubu wa Maweja-Nangila to. Nenuenze tshinyi bua kulongolola tshibilu tshia dituku dia Maweja-Nangila? Panuanyema mu ditunga dienu, didibu bamane kunyangakaja, bena Ejipitu nebanuakidile. Kadi, amu bua kunuteka mu nkita ya mu tshimenga tshia Memfise. Mionji ya mpese neibuikile tshiamu tshienu tshitoke tshia mushinga mukole. Meba ne mingonga nebitoloke mu nzubu yenu. Tshikondu tshiakumbanyi, tshidi Maweja-Nangila ubutula bena Izrayele. Eyowa, tshikondu tshiakumbanyi, tshia kunyoka bena buenzayi. Bena Izrayele bavuluke bualu ebu. Nudi nuamba ne: “Muambi mmupale”, kabidi ne: “Muntu wa tshijila mmupote.” — Bidi nanku, kadi anu bua buenzayi buenu bupite bungi, ne bua lukinu lunudi numutekela. Muambi, nsentedi wa bena Efrayime, Mvidi Mukulu udi nende. Kadi, badi bamuteya, miaba yonsu idiye upitshila. Mu ditunga dia Mvidi Mukulu wende, muambi udi amu umona bena lukuna. Nudi benza buenzayi bapitshishe, anu bu munuvua benze ku Ngibeya. Kadi, Maweja-Nangila kena mupue buenzayi buenu muoyi, neanunyoke bua malu mabi anuvua benze. Maweja-Nangila kuamba ne: Kale pamvua musangane bena Izrayele, bivua bu tumuma tua mvinyo, tudi muntu upeta mu tshipela. Mvua mumone bankambua benu, bu tshimuma tshia tshianyi, tshidibu bapeta ku mutshi wa mfiku. Kadi batshifikilaku ku Bete-Peyore kudifilabu kudi Baale-wa-bundu. Kushalabu bantu babi, bafuanangane ne Baale, munanga wabu mupiamupia. Lumu lua bena Efrayime nelujimine, bu mudi nyunyi ya mishamisha ibuka, ijimina. Kabena mua kulela bana, kabena mua kuenda ne difu munda, kabena nansha mua kuimita. Nansha bobu bakolesha bana, nembumushe panu, kabayi banji kufika ku bantu. Pangikala mumane kubenga bena Efrayime, nebashale bena diakabi! Bena Efrayime bavua bu mitshi ya mabue, mikuna mu buloba buimpe. Kadi lelu bakadi bafila bana bavuabu balela, kudi bashipianganyi. — Maweja-Nangila paudi musue kunyoka bena Efrayime, neubanyoke mushindu kaayi? Bakaji babu bikale ba nkumba, kabayi mua kuamusha bana. — Maweja-Nangila kuamba kabidi ne: Tshikisu tshia bena Efrayime, tshivua tshimane kumueneka ku Ngilgale. Ke mumvua mutuadijile kubabenga. Nembipate ku nzubu kuanyi, bua buenzayi buabu. Tshiena mbananga kabidi to. Bualu bamfumu babu bonsu badi anu bantombokela. Bena Efrayime mbamane kupeta dikenga. Badi bu miji idi yuma, bu mutshi udi kauyi ukuama bimuma. Nansha bakaji babu balela bana, nengumushe bana abu, badibu bananga, mu buloba. — Mvidi Mukulu wanyi, kena munange kabidi bena Efrayime to, bualu kabena bamuteleja. Nebikale balalakanyi munkatshi mua bisamba bikuabu. Bena Izrayele mbafuanangane ne mionji ya mvinyo idi isampila, ikuama tumuma tua bungi. Kadi, pavuabu bavulangana, bavua bavudija kabidi bilambuilu. Pavua ditunga dipeta bubanji, ke pavuabu bavudija mabue a tshijila. Bena Izrayele mbanyanguke too ne mu muoyi wa munda. Mpindiewu nebakenge bua buenzayi buabu. Maweja-Nangila neanyangakaje bilambuilu biabu, neashimbule mabue a tshijila. Eyowa, mpindiewu bena Izrayele nebambe ne: “Katutshiena ne mukalenga, bualu katuvua banemeke bumfumu bua Maweja-Nangila. Kadi, mushindu utudi mpindiewu, mukalenga neatuenzele tshinyi?” Bena Izrayele badi bakula amu kuakula; badi baditshipa mitshipu ya mashimi, batua ndondu. Kadi dikosa diabu dia nsambu, didi bu bisosa bibi bia lulengu, bitoloka mu budimi budibu bamane kusekuna. Bena Samariya badi batendelela mvidie wa kana ka ngombe ka mpawungi kadi ku Betele-Awene. Batendeledi ba mvidie awu, ne bantu badi badiamba ne: tudi batuangaji, badi benza madilu manene kumpala kuende. Bantu abu badi batumbisha mvidie awu, kadi butumbi buende bumane kujimina. Bualu mvidie awu, nebaye nende ku Ashure, bu mulambu wa kulambula mukalenga munene. Bena Efrayime nebikale ne bundu. Bena Izrayele nebanyingalale, bua pavuabu basungule bua kuya mu Ashure. Malu onsu a bena Samariya neajike. Mukalenga wabu neapueke, bu katupa ka mutshi kalelama pa mayi. Miaba yonsu ya tshijila, ivua bena Izrayele benza malu mabi, mminyanguke. Tshisuku ne meba a mingonga mbibuikile bilambuilu biabu. Musangu awu, nebambile mikuna minene ne mikese ne: “Nutubuikile! Nutupukile. ” Maweja-Nangila udi wamba ne: Nuenu bena Izrayele, bituadije ku Ngibeya, kunuvua benze amu malu mabi, buenzayi buenu kabuena bujika to. Nanku, ki mbimpe kuluisha bantu babi abu, too ne ku Ngibeya anyi? Meme Maweja-Nangila ndi mufike bua kubanyoka. Bisamba bikuabu nebisangidile bena Izrayele, bua kubaluisha bua malu mabi, adibu benza misangu ne misangu. Bena Efrayime, mbafuanangane ne kana ka ngombe, kavuabu balongeshe bimpe, kasua kuenza mudimu wa kushipula ntete ya kuenza bukula. Kadi, bu mumvua mumone ne: nshingu ya bena Efrayime idi ne bukole bua bungi, mvua musue bua bikale bakoka ditempu dia kudima nadi, bena Yuda benda basekuna, bena Izrayele benda balandakaja. Nuenu benza malu mimpe, nebanuenzelewu. Nudime budimi bupiabupia. Tshikondu tshiakumbanyi tshia nuenu kupingana kundi meme Maweja-Nangila, too nepangafika bua kunusungidila. Kadi, nuenu bena Izrayele, nuvua benze malu mabi. Ke munuvua bapete malu mabi. Nuvua nukinangana, ke munuvua bapete lukinu. Nuenu bena Izrayele, nuvua batekemene matempu enu a mvita, ne bena myita ba bungi banudi nabu. Nanku, diyoyi dia mvita, nediumvuike munkatshi muenu. Bimenga bienu bionsu, bivuabu bakoleshe ne bimana, nebabiupule, anu muvua mukalenga Shalmane mupule Bete-Arbele, muzaze bamamu musangu umue ne bana bavuabu balele. Nuenu bena Izrayele, ke muanukengesha Maweja-Nangila nanku, bua tshikisu tshinuvua natshi. Dinda dionsu, anu myita ituadija, mukalenga wa bena Izrayele neafue. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Patshivua bena Izrayele bana batekete, meme mvua mubanange. Mvua mbabikila ne: mbana banyi. Meme kubapatula mu Ejipitu. Kadi pamvua mbikila bena Izrayele nanku, munanukile, bavua bambenga anu kubenga. Bantu banyi badi balambula mvidie Baale milambu. Mvidie yonsu ya mushindu ewu, badi bayoshila milambu. Kadi meme ke uvua mulongeshe bena Efrayime mua kuambula dikasa. Meme ke uvua mubambule mu maboku anyi. Kadi, kabena bavuluka ne: meme ke uvua ndeji wabu to. Mvua mubaludike ne luse ne dinanga. Mvua mubambule, mudi tatu ukongoloja muanende mutekete ku ditama. Mvua muiname bua kudisha bena Izrayele. Bena Izrayele, kabakupingana kabidi mu Ejipitu to. Kadi, bena Ashure nebikale bamfumu babu. Bualu, bena Izrayele bavua babenga kupingana kundi meme Maweja-Nangila. Ke mudi bena myita babuela mu bimenga bia bena Izrayele, babinyangakaja, banyangakaja kabidi bintu bionsu. Ke difutu didi bena Izrayele bapete, bua meji abu mabi. Bantu banyi bena Izrayele mbantombokele. Badi babikila mvidie Baale. Kadi mvidie ewu kena mua kubambuluisha to. Nuenu bena Efrayime, tshiena mua kunutekela to. Nuenu bena Izrayele, tshiena mua kunuelela meji mabi to. Tshiena mua kunubutula, mumvua mubutule bimenga bia Adma ne Seboyime to. Bualu meme muenze nanku, ndi mua kumvua bibi; nengikale ne kanyinganyinga kakole. Tshiena nnunyoka, bilondeshile tshiji tshianyi to. Tshiena mbutula bena Efrayime musangu muibidi to, bualu meme tshiena muntu, ndi Mvidi Mukulu. Nuenu bena Efrayime, numanye ne: meme Mvidi Mukulu wa tshijila ndi nenu. Tshiena musue kufika kunudi mufike munda.” Bena tshimuangi nebalonde Maweja-Nangila. Yeye udi udila bu nyama wa ntambue. Padiye udila, bana bende badi bafika, benda bazakala, batumina dishiya dia mayi manene. Nebafumine kabidi ku Ejipitu bu mudi nyunyi ya mishamisha, ne ku bena Ashure, bu mudi tshisaku tshia nyunyi ya nkudimba. “Nembapingaje mu ditunga diabu.” Ke mudi Maweja-Nangila wamba nanku. Maweja-Nangila udi wamba ne: Bena Efrayime badi bandinga, banshima nseke yonsu. Bena Yuda kabidi batshidi amu bantombokela, meme Mvidi Mukulu wabu wa tshijila. Bena Efrayime badi benza malu a tshianana, bu bantu badi bipata lupepele, bakeba kulukuata. Matuku onsu badi bipata lupepele lua luya, bashimangana, bakengeshangana. Badi batua ndondu ne bena Ashure, bafila mafuta abu mimpe kudi bena Ejipitu. Maweja-Nangila udi tshilumbu ne bena Yuda. Neanyoke bena Yakobe, bua buenzayi buabu. Neabafute bua malu mabi avuabu benze. Patshivua Yakobe mu difu dia mamuende, ukavua udinga muanabu. Yakobe mumane kukola, kuluishaye Mvidi Mukulu. Kuluishaye mutumibue wa Mvidi Mukulu, kumutshimunaye. Yakobe kudila, kumulomba bua amuele lupemba. Ku Betele, Yakobe kusambakena ne Mvidi Mukulu, Mvidi Mukulu kuyukila nende. Yeye ke Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, udibu binyika ne: “Maweja-Nangila”. Kuambilaye Yakobe ne: “Udi ne bua kupingana kuenu. Meme Mvidi Mukulu webe nenkuambuluishe. Enza malu mimpe, ukumbaje bindi musue. Wikale mutekemene anu kundi meme Mvidi Mukulu webe.” Maweja-Nangila udi wamba ne: Nuenu bena Efrayime, nudi bafuanangane ne bena Kenaane. Bualu nudi ne tshipimu tshia dishima ku bianza. Bua kupeta bintu, nudi nudinga bantu. Nudi nuamba ne: “Bulelela, tudi babanji. Tudi bamane kupeta biuma bia bungi. Patudi tupeta makasa a ku mushinga, katuena benza bibi!” Meme Maweja-Nangila, ndi Mvidi Mukulu wenu, biangatshile mu Ejipitu. Ndi musue nusombe tshiakabidi mu ntenta, bu tshikondu tshimvua basambakene nenu mu tshipela. Tshikondu atshi, mvua mumanyishe bambi meji anyi. Mvua mubaleje malu mishindu mishilangane. Kudi bambi ke kundi nnumanyishila, nansha lelu mene, bindi musue kuenza. Bena Ngilaade, mbena buenzayi ba kalanda-musenga. Nebabutuke bonsu. Muaba wa tshijila wa ku Ngilgale, bavua balambula ngombe milume. Kadi, bilambuilu biabu, nebishale amu mishiki ya mabue mu madimi. Yakobe kunyema, kuyaye ku Mezopotamiya. Kutuadijaye kuenzela muntu mukuabu mudimu, anu bua kupeta mukaji. Eyowa, Yakobe kudienza mulami wa bimuna, anu bua kupeta mukaji. Kadi Maweja-Nangila uvua mupatule bena Izrayele mu Ejipitu, ku mudimu wa muambi. Muambi awu, ke uvuaye mutume, bua ikale mulami wa tshisamba tshiende tshia bena Izrayele. Bena Efrayime, mbafikishe Maweja-Nangila munda bikole. Kadi neabapingajile malu mabi, avuabu benzele bakuabu. Neabanyoke bikole, bua bundu buvuabu bamufuishe. Pavua bena Efrayime bakula, bantu bonsu bavua batshina. Bobu ke bavua bamfumu, mu bukalenga bua bena Izrayele. Kadi, bavua benza bibi, batendelela mvidie Baale. Ke tshivua tshibafikisha ku lufu. Mpindiewu, monayi bena Efrayime abu, batshidi anu batungunuka ne buenzayi. mBadienzele mvidie, ne lupingu lua tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Nansha mudimu ewu muenza kudi basongi ba mpingu, badi anu bamba ne: “Lambulayi mvidie ewu milambu!” Padi bantu bupukilangana ne mpingu ya tuana tua ngombe, nudi mua kumvua bualu ebu anyi? Nanku, bena Efrayime nebajimine, bu dibungi dia mu dinda, bu lumuma ludi lujika ku bisosa, bu bisote bipepula kudi mvunda, bibuka muaba udibu bashipuila ntete, nansha bu muinshi, upatukila mu musonga wa nzubu. Maweja-Nangila udi wamba ne: Nuenu bena Izrayele, katshia nupatuka mu Ejipitu, meme ndi anu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Kanuena bamanye Mvidi Mukulu mukuabu, anu meme. Kakuena mupandishi mukuabu, anu meme. Meme ke uvua munulame, panuvua mu tshipela, mu ditunga divua ne munanga. Panuvua bafike muaba uvua ne bisosa, nzala yenu kujika diakamue. Kadi bamane kudia buukute, ke nuenu kuditambisha. Ke munuvua bampue muoyi. Nanku, meme kudienza bu nyama wa ntambue munkatshi muenu, bu nyama wa tshisumpa ntambue, tshialamine ku muelelu wa njila. Ndi nnubunda, mudi nyama wa nkashama wenza, padibu bamunyenga muana. Nennusunsule tshiadi tshienu. Nebanudie kudi mbua. Nyama ya tshisuku neyisunsule bitalu bienu. Nuenu bena Izrayele, ndi mumane kunubutula. Kakutshiena udi mua kunuambuluisha. Mukalenga wenu udi penyi? Ke yeye uvua ne bua kunusungidila! Bamfumu benu bonsu badi penyi? Ke bavua ne bua kunulombola! Nuenu ke bavua bandomba mukalenga, bandomba kabidi ne bamfumu. Meme kunupesha bakalenga, kadi ne tshiji! Bu mumvua munufikile munda, meme kununyengabu. Buenzayi bua bena Efrayime, mbamane kubufunda. Bimanyinu bia bubi buabu, mbiteka muaba musunguluke. Nanku, bena Efrayime nebakenge, mudi mukaji ukenga pa kulela. Kadi, muana awu kakuledibua bimpe to. Pakumbana diba dia kumulela, neabenge kupatuka mu difu dia mamuende. Nanku, meme Maweja-Nangila, nempandishe bena Izrayele ku lufu anyi? Nembumushe muaba wa bafue anyi? Lufu, bukole buebe budi penyi? Lufu, leja bukole buudi ushipangana nabu. Meme tshiakubafuila luse to. Bena Efrayime nebavulangane munkatshi mua bana babu. Kadi, lupepele ludi lumisha bintu nelujuke, lufumina mu tshipela. Maweja-Nangila ke udi mutume lupepele alu. Nanku mayi a mu mpokolu neakame, mayi a mu mishimi neume, Lupepele neluambule bintu bionsu bia mushinga mukole bidi mu tshibutshilu. Nebanyoke bena Samariya bua buenzayi buabu, bualu mbatombokele Mvidi Mukulu wabu. Nebafue mu myita ne bana babu, nebatundule bakaji babu badi ne mafu. Nuenu bena Izrayele, pinganayi kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Panudi nudishinda, ke tshipeta tshia bubi buenu. Pinganayi kudi Maweja-Nangila, numulomba ne: “Utufuileku luse. Wanyishe bua tukutumbishe. Bena Ashure kabena mua kutupandisha to. Katuena mua kubanda kabidi, pa nyama ya tubalu tua myita to. Mpingu yetu, mbintu bivuabu basonge. Katuena mua kuyinemeka kabidi bu Mvidi Mukulu wetu to. Bualu anu wewe nkayebe, ke udi ufuila bana ba nshiya luse.” — Maweja-Nangila udi wamba ne: Meme nendongolole bena Izrayele, bua bangitabe tshiakabidi. Ki mbikole bua meme kubaleja dinanga dianyi to. Nkadi mumane kubafuila luse, tshiena nabu kabidi ne tshiji. Nengikale munkatshi mua bena Izrayele, bu lumume ludi bambuluisha buloba. Nanku, bena Izrayele nebalengele, bu tshilongu tshia nsungubidi. Nebele miji bu mitshi ya mu Lebanone. Bena Izrayele nebavulangane. Nebikale balengele bu mutshi wa olive. Nebanunke mupuya muimpe bu wa manananshi a mitshi ya mu ditu dia mu Lebanone. Bantu banyi nebapingane kundi, bua meme kubalama. Nebadime, banowe ntete ya kuenza bukula. Nebalambe bu mionji ya mvinyo. Nebikale ne lumu, bu mudi maluvu mimpe a mu Lebanone. Bena Efrayime, mpingu idi inuenzela tshinyi? Meme ke udi upesha bena Efrayime bionsu bidibu balomba. Meme ke udi ubalama. Meme ndi mutshi wa siprese udi usasa matuku onsu kauyi uuma to. Meme ke udi ubapesha maminu. Pikala muntu ne lungenyi, neumvue tshidi Osheya wamba. Muntu udi ne meji, neajingulule tshidiye ulongesha. Bualu njila idi Maweja-Nangila musebele, idi anu milulame. Bantu badi bamuitaba, badi mua kuendelamu. Kadi, bantu badi bamutombokela, badi badishinda mu njila amu. Telejayi miaku ivua Maweja-Nangila mumanyishe Yowele, muana wa Petuwele. Nuenu bakulu, umvuayi! Nuenu bonsu badi basombe mu ditunga dia Yuda, telejayi! Bualu bua mushindu ewu mbumane kuenzeka mu tshikondu tshienu, nansha tshia bankambua benu anyi? Nubuambile bana benu: bana benu babuambile babu bana, bua bambile ndelanganyi idi ilonda. Tshintu tshiyuabu bashiye mu madimi kudi meshi, nebatshidie kudi mpasu; tshiwa mpasu mishiye, nebatshidie kudi mintuntu; tshivua mintuntu mishiye, nebatshidie kudi mpasu ya mikumbi. Nuenu bakuatshiki ba maluvu, jukayi, dilaayi! Nuenu bonsu banu ba nwinyo, asayi miadi! Bualu bishi mbimane kudia tumuma tuonsu; nanku kanuakunua kabidi nwinyo mupiamupia! Bualu tshisumbu tshia mpasu ntshibuele mu ditunga dietu. Mpasu mmipite bungi, kabayi mua kuyibala. Idi ne lukuka, ne menu bu a nyama wa ntambue, ne mbanga bu ya ntambue mukaji. Idi inyanga madimi etu a mionji ya nwinyo, ibutula mitshi yetu ya mfiku butubutuu, iyikunya, iyivula bizubu, ishiya amu ku matamba kutooka too. Asayi muadi, mudi mukaji utshidi nsongakaji wenza mu madilu, udila bayende utshivua umuselelaku! Batuangaji badi benzela Maweja-Nangila mudimu, badi badila, bualu bantu kabatshiena bafika mu nzubu wa Mvidi Mukulu, ne milambu ya ntete, nansha ya maluvu. Madimi mmanyangakaja, buloba mbuume. Kamutshiena ntete ya kuenza bukula, kanutshiena maluvu. Kamutshiena mafuta, nansha dimata! Babidime badi bapampakana, bena madimi a mionji ya nwinyo badi bateketa mu maboku, bualu ntete yonsu mmijimine, bia pa madimi bionsu mbifue. Mionji ya nwinyo mmiume, mitshi ya mfiku mmifube. Mitshi yonsu ya bimuma mmishawuke. Disanka dionsu ndijike munkatshi mua bantu. Nuenu batuangaji, vualayi bilamba bia mu madilu! Nuenu badi benza mudimu ku tshilambuilu, dilayi! Nuenu bantu ba Mvidi Mukulu wetu, luayi, bungamayi butuku bujima! Bualu milambu ya ntete, nansha ya maluvu, kabatshiena bafika nayi mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Nuele diyi bua bantu bajile biakudia, nubueje tshisangilu tshinene, nusangishe bakulu, ne bantu bakuabu bonsu ba mu ditunga, bafike mu nzubu wa Mvidi Mukulu wetu, bamusengelele bua atuambuluishe. Eyi, dituku didi dikuatshisha bowa, dituku didi Maweja-Nangila ufika munda, dikadi pabuipi. Didi difika pamue ne kabutu kavua Mvidi Mukulu wa bukole buonsu mumane kujadika. Bu mudi biakudia bietu bijimine, katuyi mua kuenza bualu, ke mudi disanka ne musangelu biumuke mu nzubu wa Mvidi Mukulu wetu. Maminu mmumine mu mabuwa a buloba. Mu mayeba mudi mushale mutupu, nzubu ya kulamina biakudia mmiupuke, ntete yonsu mmijike. Telejayi mudi nyama itua mikemu! Bisumbu bia ngombe bidi bitambakana nseke yonsu, bualu kayena kabidi ne bisosa bia kudia. Mikoku mene idi ifua. Maweja-Nangila, wewe ke undi mbikila! Kapia nkoshe bisosa bia mu mpata, ndimi ya kapia mmidie mitshi yonsu ya mu madimi. Nyama ya tshisuku idi ikudidila, bualu misulu ya mayi mmikame. Kapia nkashidishe bisosa bia mu mpata. Elayi mpungi mu Siyone, elayi mbila pa mukuna wa tshijila wa Mvidi Mukulu! Nuenu bonsu bena ditunga, nuzakale, bualu dituku didi Maweja-Nangila ufika munda dikadi pabuipi. Dituku adi ndia miidima mikole, ndia mavuba ne mabungi. Tshisumbu tshia mpasu tshidi tshifika, tshinene, tshikuatshisha bowa! Tshidi tshifikisha panshi, bu mudi butuku bufikisha pa mikuna. Katshia kabena banji kumona bualu bua mushindu ewu, kabena mua kubumona kabidi to. Mpasu eyi idi ibutula bionsu, bidi kumpala ne bidi kunyima kuayi, bu mudi kapia kabutula, kashidisha. Pavua mpasu eyi kayiyi mianji kufika, buloba buvua bu lupangu lua Edene. Kadi mpindiewu budi tshipela. Kayena mishiye tshintu nansha tshimue. Idi imueneka bu nyama ya tubalu, inyema lubilu bu mudi babandi ba pa tubalu baya mu mvita. Idi itupika ku mukuna, iya ku munga, yela tshiona bu tshia matempu a mvita, bu tshia kapia kadi kosha bisosa biume. Idi bu tshiluilu tshikole, tshidi tshiela mualu wa mvita. Padiyi isemena pabuipi, bantu bonsu badi bazakala, mpala yabu idi itokoloka. Idi inyema bu bilobu, ibanda pa tshimana mudi bena mvita benza. Mpasu yonsu udi uya buludi mu wende njila, kakuena udi usesuka. Kakuena nansha umue udi usakila mukuabu. Yonsu udi ulonda wende njila. Idi ipita bionsu bidibu bayijikila mu njila. Kakuena tshintu tshidi mua kuyimanyika. Idi itangalaka mu tshimenga, ibanda pa bimana, ibuelela mu nzubu ku madidishi bu bivi. Padi mpasu eyi isemena pabuipi, buloba budi buzakala, diulu didi dinyungakana, ngondu ne diba bidi bibuitshidila, mitotu kayena ikenka kabidi. Maweja-Nangila udi wakula utantamana, ulombola bena mvita bende. Badi tshisumbu tshinene, batumikila diyi diende, kabayi ne udi mua kuambangana nabu. Dituku dia Maweja-Nangila, ndikuatshishe bantu bowa. Washala ne muoyi nnganyi? Maweja-Nangila udi wamba ne: “Patshidiku diba, pinganayi mpindiewu kundi, ne muoyi wenu mujima. Nujile biakudia, nudile muadi, nuntendelele! Pandayi mioyi yenu, kanupandi bilamba.” Eyowa, nupingane kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Udi ununanga, unufuila luse, udi ne lutulu lua bungi, udi wenzela bantu bimpe kayi upungila, ujinga amu kulengulula bivuaye ukanyina nabi bantu. Misangu mikuabu udi mua kushintulula meji adiye nawu, kunusankisha pa mutu pa kunukengesha. Diba adi, nudi mua kumutuadila milambu, ya ntete, ne ya maluvu. Elayi mpungi mu Siyone, nuele diyi bua bantu bajile biakudia, nubueje tshisangilu tshinene. Nusangishe bantu, babuele bonsu muaba wa tshijila! Nusangishe bakulumpe ne bana, too ne batshidi bamua dibela. Nanku batshidi babueleleku mu dibaka, bapatuke mu nzubu yabu, basangile pamue ne bakuabu. Batuangaji, badi bakuatshila Maweja-Nangila mudimu, badidile muadi mu nzubu wa Mvidi Mukulu, pankatshi pa tshibuelelu ne tshilambuilu, basengelele Mvidi Mukulu, bamuambile ne: “Maweja-Nangila, utufuile luse, tudi bantu bebe, kutufuishishi bundu, kuanyishi bua bantu batuseke, batukonke ne: ‘Tshidi Mvidi Mukulu wabu ubenzela ntshinyi?’ ” Maweja-Nangila mmunange ditunga diende, mmufuile bantu bende luse. Udi ubenzela bidibu bamulomba, ubalaya ne: “Nennutumine tshiakabidi ntete ya kuenza bukula, maluvu ne mafuta. Nenuhidie nukute! Tshiena nnufuisha kabidi bundu, munkatshi mua bisamba bia bende. Baluishi benu badi batumina ku mutu kua ditunga, nembipate mutantshi mule, ku maloba a bipela ne minanga. Nengimanshe bena mvita babu badi benda kumpala mu Mayi manene a luepu; badi kunyima nembimanshe mu Mayi manene a pankatshi. Bitalu biabu nebinunke bibi, bantu kabayi mua kueyela bimpe. Nanku bantu bonsu bawa bakuenzela malu mabi mapite, nebajimine. Wewe buloba, kutshinyi kabidi, usanke, bualu Maweja-Nangila udi wenza malu manene. Nuenu, nyama ya mu tshisuku, kanutshinyi kabidi, bualu bisosa bia mu mpata mbisampile, mitshi mmikuame bimuma, mitshi ya mfiku ne mionji ya mvinyo mmikuame bipite bungi. Nuenu badi basomba mu Siyone, sankayi bualu bua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, udi unulokeshila mvula mbedi unuvua nukengela, unulokeshila mvula ya bungi pa bikondu biayi, muvuaye munuenzele kale. Mayeba neuwule tente ne ntete; mvinyo ne mafuta nebiuwule mu bipanza.” Maweja-Nangila udi wamba ne: “Nennupingajile bintu bienu, biwabu badie kudi meshi, mintuntu, ne mpasu ya mikumbi, bimvua munutumine bisumbu ne bisumbu bua kunukengesha. Nenudie, nenukute. Nenuntumbishe meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, udi unuenzela malu a kukema. Tshiena mua kufuisha bantu banyi bundu kabidi musangu nansha umue. Nanku, nuenu bena Izrayele, nenumanye ne: ndi munkatshi muenu. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu mmeme, kakuena mukuabu. Tshiena mua kufuisha bantu banyi bundu kabidi musangu nansha umue.” Maweja-Nangila udi wamba ne: “Tshikondu netshifike tshindi mpesha muntu yonsu Mueyelu wanyi. Bana benu ba balume ne ba bakaji nebamanyishe bantu malu mu dina dianyi; bakulumpe benu nebalote bilota; bansonga benu nebamone malu adi Mvidi Mukulu uleja. Nansha bena mudimu balume ne bakaji, nembapeshe Mueyelu wanyi. Nengenze malu a kukema mu diulu ne pa buloba. Nekuikale mashi, kapia, ne mavuba a muinshi. Dituku dia Maweja-Nangila kadiyi dianji kufika, dituku dinene didi dikuatshisha bantu bowa, diba nedibuitshidile, ngondu neakunzubile bu mashi.” Nanku muntu yonsu udi utela dina dia Maweja-Nangila, nebamusungidile. Bualu bamue nebapanduke ku dikenga mu Yerushalayime ne pa mukuna wa Siyone, bu muvua Maweja-Nangila mumane kulaya. Ke bantu badiye usungidila, bua bapete muoyi. Mu mukanda ewu mbafunde miaku ya Amosa, mumunyi wa nyama, wa mu musoku wa Tekowa. Maweja-Nangila uvua mumumanyishe malu avua atangila bukalenga bua bena Izrayele, bidimu bibidi kumpala kua tshikumina tshinene. Mu tshikondu tshiwa Uziya mukalenga wa bena Yuda, ne Yerobowame, muana wa Yowashe, mukalenga wa bena Izrayele, Amosa kuamba ne: Maweja-Nangila udi wakula ne tshiji, ukungula bu ntambue. Diyi diende ndifumine ku mukuna wa Siyone, ku Yerushalayime, muaba udiye usomba. Mpata ya bisosa bivule idi ifuba yonsu. Ku lusongu lua mukuna wa Karmele, nansha metu mene adi uma. Teleja tshidi Maweja-Nangila wamba ne: “Ndi ndumbuluisha bena Arame ba mu Damase, mbapisha bua malu mabi mavule, kadi nangananga, bualu mbakengeshe ne lonji lukole, bantu badi basomba mu ditunga dia Ngilaade. Nanku tshiena mua kubafuila luse. Nenkumbaje bindi mujadike ne: Nengoshe nzubu wa mukalenga Azayele, kabidi ne nzubu munene wa mukalenga Benadade. Nentshibule mabaya adibu bapayika nawu biibi bia mu tshimenga tshia Damase. Nenshipeshe bantu badi basombamu, kabidi ne mukalenga wa tshimenga tshia buenzayi atshi, mulombodi wa musoku wa masanka mabi awu. Bena Arame badi basomba mu ditunga, nebaye nabu mu bupika ku Kire. Meme Maweja-Nangila, ndi njadika nanku.” Teleja tshidi Maweja-Nangila wamba ne: “Ndi ndumbuluisha bena Peleshete ba mu Ngaza, mbapishe bua malu mabi mavule, kadi nangananga, bualu mbakuate bantu bonsu mu misoku mivule, baye nabu, babasumbishe mu bupika kudi bena Edome. Nanku tshiena mua kubafuila luse! Nenkumbaje bindi mujadike ne: Nengoshe tshimenga tshia Ngaza, kapia nekashidishe nzubu yatshi mimpe. Nenshipeshe mukalenga wa mu Asdode. Nenduishe mukalenga wa mu Askalone. Nenduishe bikole badi basomba mu Ekrone. Bena Peleshete bonsu nebafue. Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku.” Telejayi tshidi Maweja-Nangila wamba ne: “Ndi ndumbuluisha bena Fenisiya ba mu Tire, mbapisha bua malu mabi mavule, kadi nangananga, bualu kabavua bavuluka ndondu uvuabu batue ne bena Izrayele. Mu misoku mivule mbakuate bantu bonsu, baye nabu, babasumbishe kudi bena Edome. Nanku tshiena mua kubafuila luse! Nenkumbaje bindi mujadike ne: Nengoshe tshimenga tshia Tire, kapia nekashidishe nzubu yatshi mimpe.” Teleja tshidi Maweja-Nangila wamba ne: “Ndi ndumbuluisha bena Edome, mbapisha bua malu mabi mavule, kadi nangananga, bualu bavua balondakaja, ne muele wa mvita mu bianza, bana babu bena Izrayele. Kabavua ne luse nansha lua kana. Bavua balamina bana babu lukuna kashidi, babafikila munda, bakeba kubabutula. Nanku tshiena mua kubafuila luse! Nenkumbaje bindi mujadike ne: Nengoshe tshimenga tshia Temane. Kapia nekashidishe nzubu mimpe idi mu Bosra. ” Teleja tshidi Maweja-Nangila wamba ne: “Ndi ndumbuluisha bena Amone, mbapisha bua malu mabi mavule, kadi nangananga, bualu mu mvita ivuabu baluangana mu ditunga dia Ngilaade, bua kutentamuna mikalu ya buloba buabu, bakapanda mafu a bakaji bavua nawu. Nanku tshiena mua kubafuila luse nansha! Nenkumbaje bindi mujadike ne: Nengoshe tshimenga tshiabu tshia Raba. Kapia nekashidishe nzubu yatshi mimpe. Dituku adi, nebele mbila ya mvita, mikole bu tshiona tshia lupepele lua mvunde. Mukalenga ne bamfumu bende bonsu, nebabakuate, baye nabu mu bupika. Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku.” Teleja tshidi Maweja-Nangila wamba ne: “Ndi ndumbuluisha bena Mowabe, mbapisha bua malu mabi mavule, kadi nangananga, bualu bakosha mifuba ya mukalenga wa bena Edome, bua kuenza nayi lupemba. Nanku tshiena mua kubafuila luse! Nenkumbaje bindi mujadike ne: Nengoshe ditunga dia Mowabe. Kapia nekashidishe nzubu mimpe, idi mu tshimenga tshia Keriyote. Bena Mowabe nebabutuke mu tshimvundu tshia mvita. Baluishi babu nebele mbila, nebadidishe mpungi. Nenshipeshe mukalenga wabu, nemfuishe bamfumu bende bonsu musangu umue. Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku.” Teleja tshidi Maweja-Nangila wamba ne: “Ndi ndumbuluisha bena Yuda, mbapisha bua malu mabi mavule, kadi nangananga, bualu mbalengulule malu onsu amvua mubamanyishe. Mbadiate mikenji yanyi ku makasa. Bavua bapambuka mu njila, batendelela mvidie, ivua bankambua babu mene bakukuila. Nanku tshiena mua kubafuila luse! Nenkumbaje bindi mujadike ne: Nengoshe ditunga dia bena Yuda. Kapia nekashidishe nzubu milenga idi mu Yerushalayime.” Teleja tshidi Maweja-Nangila wamba ne: “Ndi ndumbuluisha bena Izrayele, mbapisha bua malu mabi mavule. Nanku tshiena mbafuila luse. Nenkumbaje bindi mujadike. Ndi mbapisha, nangananga bualu mbasumbishe mu bupika muntu uvua kayi ne bualu, bua bamone mua kufuta mabanza. Mbapane mupele, uvua kayi mua kufuta dibanza diende, amu dia mukolu wa bisabata. Badi badiata ku makasa badi kabayi ne bukole. Ku kabadi badi banyanga tshilumbu tshia mupele udi kayi ne kantu ku bianza. Tatu ne muanende wa balume, badi benza malu a buendenda mu bulalu bumue ne nsongakaji mupika wa momumue. Ke mudibu banyanga dina dianyi dia tshijila. Bilamba bivua bapele bafila bu tshieya, badi babiadija panshi, balalapu miaba yonsu idibu batendelela mvidie. Mu nzubu ya mvidie yabu ayi, badi banuinamu maluvu, avuabu banyenge bantu ku bukole. Kadi meme mvua munubutuile bena Amore. Bavua bantu bale, bu mitshi ya sedre, bakole bu mitshi ya nsanga. Ke meme kukosa nsongu yayi, kuyijula ne miji yayi. Nkavua mudianjile kunupatula mu Ejipitu, meme kuenda nenu mu tshipela bidimu makumi anayi, meme kunuludika bimpe, kunufikisha mu ditunga dia bena Amore bua nudikuate. Pashishe meme kusungula bana benu ba balume, bua bangenzele mudimu wa buambi. Meme kubikila bansongalume benu, bua benze dilaya, badijidile kundi. Bena Izrayele, mmomu anyi ki mmomu? Kadi bantu banyi ba tshijila, nuenu kubanuisha maluvu. Nuenu kukandika bambi bua kabambidi bantu malu mu dina dianyi. Nennutekakaje mudi ditempu ditenkakana, divuabu buwuje ne miepu, bapitshisha. Nansha muntu ne lubilu lukole, muaba wa kunyemena, kakuufika. Nansha tshilobu mene katshiakupeta bukole. Bena mvita ba bukitu kabakudisungidila ku lufu. Muena buta bua mikete, kakutua mukolu panshi. Udi ne lubilu lupite, kakupanda to. Nansha udi ubanda pa nyama wa kabalu, kakunyema nansha. Nansha bena bukitu ba muoyi mukole, nebanyeme bamane kuimansha bia mvita. Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku.” Bena Izrayele, telejayi. Nudi bantu bayua Maweja-Nangila mupatule mu Ejipitu. Udi unujadikila ne: “Ku bisamba bionsu bidi pa buloba, ndi munusungule amu nuenu. Ke mundi nnulumbuluisha, nnunyoka, bua malu mabi onsu anuvua benze.” Bantu babidi badi mua kuenda pamue mu njila umue, kabayi badianza kumvuangana bua luendu anyi? Nyama wa ntambue udi mua kukungula muitu, kayi musangane nyama wa kudiaye anyi? Udi mua kudidila ku buina, kayi muanji kukuata nyama anyi? Nyunyi udi mua kubuela mu buteyi, kakuyi tshidi tshimulobesha momu anyi? Buteyi budi mua kudiupila, kakuyi tshidi tshibupisha anyi? Badi mua kuela mpungi wa mvita mu tshimenga, bantu kabayi bakuatshika bowa anyi? Tshipupu tshidi mua kukuata tshimenga, Maweja-Nangila kayi mutshitume anyi? Eyowa, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu kena wenza bualu, kayi muanji kubumanyisha bambi, bantu bende. Padi nyama wa ntambue ukungula, udi kayi ne bowa nnganyi? Padi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu umanyisha bantu bualu, udi mua kubenga kubuambila bantu nnganyi? Bandayi pa misaka ya nzubu ya bukalenga ya mu Asdode, tshimenga tshia bena Peleshete, ne ya mu Ejipitu, nuele mbila ne: “Disangishayi pa mikuna, pabuipi ne tshimenga tshia Samariya, bua nujadike mudi bena tshinyangu, bakengeshanganamu, bajula tshimvundu.” Maweja-Nangila udi wamba ne: “Bena Samariya kabena bamanye kuenza bualu buimpe nansha bumue. Badi bunguija mu nzubu yabu ya bukalenga, biuma bipeta mu buivi ne dishipangana.” Ke mudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu nkujadikila wewe Samariya ne: “Baluishi nebanyungulukile ditunga diebe, nebashimbule bimana biuvua mukoleshe nabi bimenga, nebibe bidi mu nzubu yebe ya bukalenga.” Maweja-Nangila udi wamba ne: Padi nyama wa ntambue mukuate mukoku, mulami wawu udi mua kudipula amu mifuba ibidi, nansha katupa ka ditshi. Ke bidi ne bua kuenzekela bena Izrayele badi basomba mu Samariya, banangidila mu nkuasa milengeja bimpe, ne mu misamu ya bulalu: nebasungile amu “katupa” ka kudibu. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, udi wamba ne: telejayi, manyishayi ndelanganyi ya Yakobe ne: Dituku dindi nnyoka bena Izrayele, bua malu mabi avuabu benza, nennyangakaje bilambuilu bidi mu Betele. Nenkose nsengu idi ku matumba abi, imate panshi. Nengupule nzubu yonsu, nansha udibu base bua tshikondu tshia mashika, nansha bua tshikondu tshia luya. Nennyangakaje nzubu mialabale ayi, isuabu balengeja ne mibanga. Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku. Nuenu bakaji ba mu Samariya, telejayi: nudi badiunde bibi, bafuanangane ne ngombe ya mu Bashane. Telejayi tshindi nnuambila ne: badi kabayi ne bukole, nudi nubanyenga bintu biabu, nukengesha bapele, nuambila babayenu ne: “Koleshayi! Nututuadile maluvu!” Nanku Maweja-Nangila Mvidi Mukulu udi uditshipa ne: “Meme Mvidi Mukulu wa tshijila, ndi nnujadikila bulelela ne: matuku adi kumpala, nebanukoke bonsu, mudibu bakoka mishipa mikuata ku ndobu. Nebanupatule ku muntu ku muntu, mu masosu adi mu tshimana tshia tshimenga. Nebanunyemeshe luseke lua mukuna wa Ermone. Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku.” Bena Izrayele, nudi nubuela mu nzubu wa kutendelela wa Betele, kadi nudi amu nuntombokela. Nudi nuya kutendelela ku Ngilgale, nuenza anu kuenza malu mabi. Nudi nufika, patshiatshia dinda, nulambula milambu yenu, dituku dibidi nufila tshia dikumi tshia bia pa madimi enu. Nudi nuoshila pa tshilambuilu mampa mela buanga, bua mulambu wa kuela tuasakidila. Nudi nubikila bantu ku milambu ya budisuile inudi nulambula. Ke binudi nunanga bikole, kadi nudi amu nuntombokela. Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku. Mu bimenga bienu bionsu nuvua balale ne nzala, mu misoku yenu yonsu kamuvua tshiakudia! Uvua munutumine tshiyole atshi, ke meme! Kadi nansha nanku, kanuena bapingane kundi! Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku. Mvua mukandike mvula bua kaloki, tshikondu tshivua bia pa madimi bikengela mayi. Mvua mulokeshe mvula mu tshimenga kampande, mu tshimenga tshikuabu, mvua mumukandike. Budimi bumue buvua bupete mayi mavule, bukuabu buvua bufuba ne munanga. Bantu ba mu bimenga bibidi, bisatu, bavua benda, bakoka makasa panshi, bakeba mayi a kunua mu tshimenga tshikuabu, kabayi baapeta makumbane. Kadi nansha biobi nanku, kanuena bapingane kundi. Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku. Mvua mutumine bia pa madimi emu mabeedi, bua bifube, bibolele mu madimi. Ndi munyange mitshi yenu, ne mionji ya mvinyo; mpasu kudia mitshi ya mfiku, ne ya olive. Kadi kanuena bapingane kundi. Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku. Ndi mutumine bimuna bienu masama, mumvua muenze kale mu Ejipitu. Ndi muanyishe bua baluishi benu, bashipe bansongalume benu mu mvita, banunyenge nyama ya tubalu. Mu mitanda yenu, mupuya wa bitalu mmunubuele mu mimpempe. Kadi kanuena bapingane kundi. Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku. Meme mvua munyangakaje misoku mijima, mumvua muenze kale mu Sodome ne Ngomore. Nuenu kupatukamu amu bakese, bu tshishelele tshia lukunyi, tshidibu bapatule lukasa muiku. Kadi kanuena bapingane kundi. Meme Maweja-Nangila ndi ngamba nanku. Kadi mpindiewu nemfike menemene! Bena Izrayele, nenumone mundi nnunyoka. Nudilongolole bua kupetangana nanyi, bua kudileja kumpala kuanyi meme, Mvidi Mukulu wenu. Vulukayi, uvua muenze mikuna, uvua mufuke lupepele, udi umanyisha bantu meji ende, udi wandamuna butuku buenza munya, udi wendakana ku nsongu ya mikuna, ke Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bukole buonsu. Bena Izrayele, telejayi kasala ka madilu kandi nnuela: Izrayele nnsongakaji udi mufue, tshitalu tshiende tshitshidi panshi. Kakujuka kabidi to. Mbamulekele pa buloba buende: muntu nansha umue kena umujula! Bualu Maweja-Nangila udi wamba ne: “Ku bantu tshinunu ba mu tshimenga bavua baye mu mvita, nebapingane amu lukama. Ku bantu lukama ba mu musoku, nebapingane amu dikumi. Nebienzeke nanku mu Izrayele mujima.” Telejayi tshidi Maweja-Nangila wambila bena Izrayele ne: “Panudi basue kushala ne muoyi, nupingane amu kundi, nungebeje malu. Kadi kanunkonki malu mu nzubu wa kutendelela wa Betele. Kanubuedi muaba wa kutendelela wa mu Ngilgale, kanuendi luendu lua tshijila, batangile ku Bersheba nansha. Bualu bena Ngilgale, nebaye nabu mu bupika; Betele, nzubu wa Maweja-Nangila, neashale nzubu wa makenga. ” Pinganayi kudi Maweja-Nangila, nenupete muoyi. Kanuyi benza nanku, neikale bu kapia kadi kakuata ndelanganyi ya Yozefe. Nekashidishe bidi mu Betele, kakuyi udi mua kujima kapia aku. Nudi bena diakabi, nuenu badi banyanga bilumbu, bapisha badi babinga, babingisha badi bapila. Uvua muenze mitotu, tshidimina nzaji, mbua-nyama-ne-muntu. Udi ukudimuna midima, uyenza butoke bua mu dinda. Udi wandamuna munya, uwenza butuku. Udi ubikila mayi a mu mayi manene, wapuekesha pa buloba, ulokesha mvula. Dina diende Maweja-Nangila. Udi ubutula badi ne bukole, ushimbula bimenga, bivuabu bakolesha ne bimana. Ku tshilumbuluilu nudi nukina muntu udi unuvuluija munudi mua kukosa nsambu pa yoyi; nudi nutshina bikole udi ujadika malu amu muvuawu menzeke. Nudi nukengesha udi kayi bukole, numunyenga ntete ivuaye munowe. Nanku kanuakulala mu nzubu mipiamipia, inuvua base ne mabue. Kanuakunua maluvu a mvinyo anuvua bapete, ku mionji misunguluke inuvua bakune. “Meme Maweja-Nangila, ndi mumanye malu mabi onsu anuvua benze. Ndi muvuluke buenzayi buenu bua dikema. Nudi nuluisha udi kayi ne bualu, nuanyisha mabuejila. Ku kabadi, nudi nubenga bua bandumbulula bakose nsambu ya bapele pa yoyi.” Tshikondu etshi ntshibi. Ke padi muntu mudimuke upuwa vii. Enzayi malu mimpe, nubenge bidi bibi. Nanku nenushale ne muoyi. Diba adi Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, neikale nenu menemene, munudi nuamba amu kuamba. Nulekele malu mabi, nunange bidi bimpe. Nukose nsambu pa yoyi. Bumue Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, neamone mua kufuila bantu ba ndekelu ba ku ndelanganyi ya Yozefe luse. Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, udi wamba ne: “Miaba yonsu idi bantu batuilangana, nebadile muadi. Mu misesu yonsu nebele mbila ne: ‘Akia! Dikenga bunenedi! Dikenga kaayi edi!’ Nebabikile babidime badi mu misoku, bua bafike mu tshimenga bua kudila mu madilu, bualu bakaji badi ne bua kutendamu muadi, kabena bungi bukumbane. Nansha mu madimi a mvinyo, nebadile amu kudila, pandi mpitshila munkatshi muenu bua kununyoka. Meme Maweja-Nangila ndi ngamba nanku.” Bantu badi batekemena dituku dia Maweja-Nangila, didiye ne bua kudileja patoke, mbena diakabi. Dituku adi nedinulengelele ku tshinyi? — Nekuikale amu midima, butoke kabuyi bumueneka! Nebikale bu muntu udi unyema nyama wa ntambue, usangila ne nyama mukuabu wa lonji lukole. Udi ubuela mu nzubu, weyamina ku tshimana ne tshianza, ke nyoka kumusuma! Dituku dia Maweja-Nangila nedifike. — Nedikale dia midima, butoke kabuyi bumueneka, nedikale difike fitutuu, kanuyi mua kutekemena bukenke nansha bukese. Maweja-Nangila udi wamba ne: Ndi mbenga bibilu bienu, tshiena musue kubimona kabidi to. Ndi ngumvua muenge, panudi nusangila bua kuntendelela, nansha nundambula milambu ya kuosha. Milambu ya bia pa madimi enu idi imfikila ku muoyi. Tshiena nansha ntangila nyama, inudi nundambula bu milambu ya bobumue. Umbukayi ku matshi anyi, ne mutoyi wa misambu yenu. Tshiena musue kumvua kabidi muadi wa bisanji bienu. Nukuate mudimu bua bakose nsambu pa yoyi; bua malu mempe adi bantu benzelangana, ikale bu misulu idi yuwula mayi tente, ipasalala, kayiyi ikama dituku nansha dimue. Bena Izrayele bidimu makumi anayi binuvua bendakana mu tshipela, nuvua bandambule nyama ne bia pa madimi enu anyi? Tshikondu atshi, kamuma bambule mpingu ya mvidie yenu, inudi badienzele, inudi nuambula lelu miaba yonsu nansha. Ke lupingu lua mvidie-mukalenga Sakute, ne lua mvidie wa mitotu Kewane! Ke mundi musue kunutuma mu bupika, mutantshi mule ne tshimenga tshia Damase. Meme ndi njadika nanku, Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bukole buonsu. Diakabi ndienu, nuenu bonsu, badi basomba talala pa mukuna wa Siyone, nuenu bonsu badi pa mukuna wa Samariya, bela meji ne: ke patuasomba ku matshi talalaa. Badi banuamba ne: nudi bamfumu ba tshisamba tshidi tshipite bikuabu bionsu bia pa buloba. Bena Izrayele badi banuvuila bua kulomba meji ne lungenyi. Kadi kanudidingi nansha. Nuanji kuya ku Kalne, numone bivua bienzekaku. Pashishe nupitshile ku tshimenga tshinene tshia Amate. Nutungunuke too ne ku Ngate, tshimenga tshia bena Peleshete. Nenujadike ne: kanuena nupita makalenga aa nansha, nansha buloba buawu buikale bushadile ku buenu. Nudi nuela meji ne: dituku dia dikenga ditshidi kule. Kadi ku buenzayi buenu, nudi nudisemeja pabuipi. Nudi nulala pa malalu malengeja ne mibanga. Nudi nunangila nkuasa minene milenga, nudia munyinyi wa mukoku, nusanka bua munyinyi wa kana ka ngombe ka mafuta. Nudi nusaka misambu ne diyi dikole, nuyimba ne lunzenze. Nudi nuidikija Davide, nudienzela biombelu bipiabipia. Nudi nunuina maluvu mu makopu manene. Nudi nudilaba pambidi mafuta a dipembu dimpe. Kadi kanuena nunyingalala bua bisamba bia Yozefe, bidi biamba kubutuka. Ke pandi nnuambila lelu ne: nenuikale bantu ba kumpala, badibu baye nabu mu bupika. Nanku tshibilu tshienu tshia bena lulengu, tshiasangana kashidi kunyanguka anyi? Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bukole buonsu mmuditshipe ne: “Meme Mvidi Mukulu mulelela, ndi njadika ne: lutambishi lua badi basomba mu bukalenga bua Izrayele ludi lunkuatshisha munyanji. Tshiena musue nzubu yabu milenga. Samariya ne bonsu badi basombamu, ndi mbifila kudi baluishi babu.” Mu diku mudi bantu bashale amu dikumi, nebafue. Muanabu ne bantu bafuila mu nzubu amu neafike bua kupatula bitalu pambelu. Bu muntu mua kuebeja muntu, udi mushale mu tshibambalu tshia munda menemene mua nzubu, ne: “Nutshidi ne muntu mukuabu mu nzubu anyi,” nebamuandamune ne: “To, muntu nansha umue!” Neasakidile ne: “Puwa! Ki ndiba dia kutela Maweja-Nangila. ” Dimukayi, bualu: Maweja-Nangila mmuele diyi, nzubu yonsu neyele mitanta, yupuka, minene, nansha mikese. Nyama ya tubalu idi mua kunyema lubilu pa mabue anyi? Badi badima mu mbuebue ne bikasu bidi ngombe ikoka anyi? Nudi nuandamuna malu: kulumbuluisha bantu kukadi kubalunga anyi? Kulongolola malu bimpe, kukadi kukengesha bantu bibi! Nudi nusanka bua tshimenga tshia tshianana, Lodabare, tshinuvua bakuate. Nudi nuditemba ne: “Ku makanda etu nkayetu ke kutudi bakuatshile Karnayime, tshimenga tshikole tshipite. ” Kadi meme, Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, nennutumine, nuenu bena bukalenga bua Izrayele, tshisamba tshikuabu, bua tshinuluishe biangatshile ku Lebo-Amate ku mutu mu ditunga, too ne ku musulu wa Araba, kuinshi. Teleja bivua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu mundeje: meme kumona muvuaye mufuke mpasu mipite bungi. Bantu bakavua bamane kunowa bidibu ne bua kulambula mukalenga wa ditunga. Bisosa bi-kavua bituadija kutoloka tshiakabidi. Ke mpasu kudia bisosa ne bisaala bionsu bivua mu ditunga. Nanku meme kuamba ne: “Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi nkusengelela: fuila bantu bebe luse. Tshianana, nebashale ne muoyi bishi? Bualu badi amu bakese, batekete kabidi.” Ke Maweja-Nangila kubafuila luse, wamba ne: “Mbimpe, biudi mumone kabiakuenzeka nansha!” Ke Maweja-Nangila Mvidi Mukulu kundeja bualu bukuabu: kubikilaye kapia kakole bua kanyoke bantu. Kapia kukamisha mayi onsu, nansha a muinshi mua buloba. Kakavua kashidisha ditunga dia bena Izrayele. Ke meme kuamba ne: “Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, ndi nkutendakena ne: lekela kuenza nanku. Tshianana, bantu bebe nebashale ne muoyi bishi? Badi anu bakese, batekete kabidi!” Ke Maweja-Nangila kubafuila luse, wamba ne: “Mbimpe, biudi mumone kabiakuenzeka nansha!” Maweja-Nangila kundeja kabidi bualu ebu: Yeye mene uvua muimane pa tshimana, ne nshinga wa kuludika nende mu bianza. Kunkonkaye ne: — Amosa tshiudi umona ntshinyi? Ke meme kuandamuna ne: — Ndi mmona nshinga wa kuludika nende. Ke Maweja-Nangila kungambila ne: — Eyowa, ndi ndembeleja nshinga ewu munkathi mua bantu banyi, bua mmone ne: badi bantu balulame anyi? Tshiena musue bua basendame nansha kakese. Nennyangakaje miaba yonsu ivua ndelanganyi ya Izrayele itendelela. Miaba ya tshijila ya Izrayele neishale makolu. Nenduishe ne mvita bena diku dia Yerobowame. Amashiya, mutuangaji wa mu Betele, kumanyisha Yerobowame, mukalenga wa Izrayele, ne: “Amosa mmukuelele tshifufu tshibi munkatshi mua bena Izrayele. Bidiye wamba, bidi mua kunyanga ditunga. Umvua miaku yende: Yerobowame, nebamushipe ku muele! Bena Izrayele, nebaye nabu ku bupika, mutantshi mule ne ditunga diabu.” Ke Amashiya kuambila Amosa ne: — Mumonyi wa malu, umuangale muaba ewu, upingane kuenu mu bukalenga bua Yuda. Ulongeshe bana benu! Nebakudishe ne disanka! Kadi kumueneki kabidi muetu munu mu Betele, bualu ke muaba udi mukalenga wa ditunga utendelela, ke nzubu wa tshijila wa bukalenga. Ke Amosa kuandamuna Amashiya ne: — Tshiena muambi udibu bafuta nansha. Tshiena muntu uvua mu tshisumbu tshia bambi. Nyama indi mumune, ne bimuma bia mfiku bindi mpeta ku mitshi yanyi, ke bivua bindisha! Kadi Maweja-Nangila kungumusha ku mudimu wa kumuna nyama yanyi, kuntuma bua kuambila bantu bende, bena Izrayele, malu mu dina diende. Kadi wewe, Amashiya, udi musue kunkandika mudimu wa muambi undi ngenzela bena Izrayele. Udi musue bua ndekele biakulakula, muudi ubiamba, bindi mbela nabi ndelanganyi ya Izake. Nanku, teleja bidi Maweja-Nangila ukuambila ne: “Mukajebe neenze mudimu wa ndumba mu tshimenga tshienu etshi. Bana bebe ba balume ne ba bakaji, nebabashipe mu mvita. Bantu bakuabu nebabanyangane mpangu ne madimi biudi nabi. Wewe mene neufuile kua bende, mu buloba budi ne mikiya. Bena Izrayele, nebaye nabu ku bupika, mutantshi mule ne diabu ditunga.” Maweja-Nangila Mvidi Mukulu kundeja kabidi tshibondu tshia bimuma bimane kuboba. Kungebejaye ne: — Amosa, tshiudi umona ntshinyi? Meme kuandamuna ne: — Ndi mmona tshibondu tshia bimuma bimane kuboba. Ke Maweja-Nangila kunjadikila ne: — Eyowa, bantu banyi bena Izrayele mbamane kuboba! Nshikidilu wabu mmufike! Mbimpe babalumbuluishe! Nembanyoke, tshiyi luse! Meme Maweja-Nangila, ndi njadika ne: dituku dindi mbanyoka, bakaji bimbi ba mu nzubu wa bukalenga, nebadile, bela tusala tua madilu. Bitalu nebikale miaba yonsu, kakuyi udi ubijika. Mu ditunga dijima mudi amu vii vii vii! Nuenu badi badiatakaja bakengi, nuenu badi bakeba kushipesha bapele mu ditunga, telejayi tshindi ngamba ne: Nudi nuebejangana ne: “Bibilu bia ngondu mupiamupia nebijike diba kaayi, bua tumone mua kupana tshiakabidi ntete yetu ya kuenza bukula! Dituku dia Dikisha ki ndijike anyi, bua tumone mua kukangula, biibi bia mayeba etu! Netukepeshe bipimu bia ntete, netubandishe mushinga. Netunyangakaje tshiamu tshia kupima natshi bua tumone mua kudinga bantu.” Nudi nusumbisha bantu too ne bisote bia ntete ya kuenza bukula. Bapele ne bakengi nudi nubenza bapika benu, bualu mbapange kufuta dibanza diabu dia mukolu wa bisabata. Maweja-Nangila mmuditshipe ne: “Bena Izrayele badi baditambisha bua ditunga diabu, kadi kashidi tshiena mua kupua malu abu mabi muoyi.” Ke padi buloba buzakala, bonsu badi basombapu basa muadi. Buloba bujima nebubande, nebupueke, bu mudi musulu wa Nile mu Ejipitu. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu udi wamba ne: Dituku adi, nembueje diba munda munya, mu munya, buloba nebubuele mu midima. Nengandamune bibilu bienu bia masanka, bienza matuku a madilu a nuenu kudila. mMisambu inudi nuimba nutshionkomoka, neyandamuke yonsu misambu ya miadi ne mikemu. Nenuvuale bonsu bilamba bikayapale, nenukungule mitu yenu yonsu bu baledi badi mu madilu, badila nsongalume mulela anu umue. Dituku adi nedijike mu tshinyongopelu, mu kanyinganyinga kakole, kakuyi udi unusamba. Maweja-Nangila udi wamba kabidi ne: mu matuku adi kumpala, nentume nzala mu ditunga. Bantu nebafue nzala, kabayi bajinga mampa. Nebafue nyota, kabayi bakeba mayi a kunua. Nebafue nzala ne nyota, bualu nebakebe kumvua tshindi ngamba, bapanga. Nebalalakane eku ne eku, nebumuke kuinshi mu ditunga, nebaye luseke ludi diba dibuelela, nebende luseke lua ku mutu, bua kupingana luseke ludi diba dipatukila. Nebakebe amu kukeba mua kumvua, muaku wa Maweja-Nangila, kabayi baupeta. Dituku adi nansha bansongalume ne bansongakaji, ba mubidi mukole, ne muimpe kabidi, nebafubidile, bafue nyota. Bonsu badi baditshipa, mu dina dia mvidie ya dishima, ya bena Samariya, bamba ne: “Mu dina dia mvidie Dane udi ne muoyi…” nansha ne: “Mu dina dia njila udi utufikisha ku Bersheba… ”, bonsu abu nebadishinde panshi, kabayi mua kujuka kabidi to. Meme kumona Maweja-Nangila muimane pa tshilambuilu. Uvua wela mbila ne: “Tuuta ku mitu ya makunji, bua nzubu mujima anyungakane ne ku tshitaku. Tshibula makunji, azaze mitu ya bonsu. Badi bashala ne muoyi, nembashipeshe ku muele wa mvita. Muntu nansha umue kakunyema, kakupanduka ku lufu. Nansha bimba tshina, babuela mu kandondu ka bafue, nembakuatemu, mbapatulamu. Nansha babanda mu diulu, nembakulule, mbapuekeshe panshi. Nansha baye kusokoma pa mukuna wa Karmele, nembasanganemu, mbakuata. Nansha baye kubutama muinshi mua mayi manene bua tshiyi mbamona kabidi, nembatumine nyoka munene wa mu mayi, aye kubasuma muine amu. Padi baluishi babu babakuata, baya nabu kuabu kule, mu bupika, nentume diyi bua babashipe kuine aku. Nembabambishe miaba yonsu, ki mbua kubambuluisha nansha, kadi bua kubabutula.” Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, udi ulenga buloba amu ne munu, bukadi buzakala, bukadi bubanda, bupueka, bu mayi mu musulu wa Nile, bonsu badi basombamu badila muadi. Mvidi Mukulu mmuibake nzubu yende mu diulu, mmubuikile buloba ne tshibuashibuashi. Mmubikile mayi, apatuke mu mayi manene, bua aatangalaje pa buloba. Dina diende ke Maweja-Nangila. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Bena Izrayele, nudi nuela meji ne: mushinga wenu ku mesu anyi, udi upita wa bena Kushe anyi? Nudi nuamba bimpe ne: ndi munupatule mu Ejipitu! Kadi bena Peleshete tshiena mubapatule mu Kaftore, ne bena Arame mu Kire anyi?” Maweja-Nangila Mvidi Mukulu udi utentekela ditunga dia Izrayele, didibu baludika kudi bakalenga bena tshibawu. Udi wamba ne: “Nengumushe bukalenga ebu pa buloba. Kadi tshiena musue kubutula ndelanganyi yonsu ya Yakobe nansha. Mpindiewu ndi ntuma diyi: batangalaje bena Izrayele munkatshi mua bisamba bikuabu, bua kubasenga, mudibu basenga ntete, nsoka yonsu mishale mu munyingu. Munkatshi mua bantu banyi, mvita neishipe bonsu badi bena tshibawu, badi baditemba, bambila muambi ne: Mvidi Mukulu kakututumina makenga audi utukanyina nawu nansha!” Maweja-Nangila udi wamba ne: “Tshimenga tshia Davide, tshidi bu nzubu mumane kupuka. Kadi dituku dikuabu, nengasulule tshimenga. Nengibakulule bitupa bia tshimana tshiatshi, bivuabu bashimbule mu mvita. Nendongolole nzubu yonsu bimpe, tshimenga tshipete lumu luatshi lua kale. Diba adi, bena Izrayele nebakuate tshiakabidi matunga, avua anyi ku kale, a bena Edome, ne a bena bisamba bikuabu. Meme Maweja-Nangila ndi njadika nanku. Nenkumbaje kabidi bindi ngamba.” Maweja-Nangila udi wamba kabidi ne: “Matuku adi kumpala, ntete neimene, ibobe lukasa, babidime ne banowi balondangane lukasa. Amu bamane kumiamina ntete, nebapole tumuma tua mvinyo, bua kukama maluvu, Diba adi maluvu neavulangane, apueka mu bibandabanda, abolesha mikuna yonsu. Nempingaje bantu banyi kuabu. Nebasulule bimenga bivuabu banyange. Nebasombemu, bavulangana. Nebakune mionji ya mvinyo, banua maluvu a ku madimi abu. Nebakune mitshi ya bimuma, badia bimuma biayi. Nenjamije bantu banyi, mu buloba budi buabu. Kabena mua kubipata kabidi, mu buloba bundi mbapingajila. Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu ndi nnumanyisha nanku.” Telejayi bivua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu mumanyishe Obadya, bua kukanyina bena Edome. Maweja-Nangila kutuma muntu ne mukenji, kudi bantu ba bisamba bikuabu. Tuetu kumvua muntu awu wamba ne: “Jukayi, tuye kuluisha bena Edome.” Maweja-Nangila udi wambila bena Edome ne: “Ku bisamba bionsu nuenu nenuikale tshisamba tshidi katshiyi ne bukole. Bantu bonsu nebanupetule. Nudi nuditambisha, kadi nudi nudidinga. Nudi basombe pa mikuna mu mabue, miaba idi bantu kabayi mua kufika. Nudi nudiamba ne: ‘Nganyi watupatula? Nganyi watusakila panshi?’ Nansha nuenu banangapale mulu bu nyunyi ya tshiminyi, nansha nuenu bibakile disua dienu munkatshi mua mitotu, nennukulule. Meme Maweja-Nangila, ndi ngamba nanku. Pikala bivi anyi bapawudi ba bintu bafike ku nzubu kuebe butuku, nebangate bionsu bidibu mua kuya nabi. Kuakushala ne tshintu to! Pikala banowi bafike mu budimi buebe bua nwinyo, kabakushiya bintu bia kupumbulula to. Eyi, nuenu ndelanganyi ya Esawu, bintu bienu bionsu nebabipawule, nansha biuma bienu binuvua basokoke, nebabipete baye nabi. Bonsu banuvua batue nabu ndondu, mbanubenge. Badi banuipata mu ditunga dienu. Bavua balunda benu, badi banukuate ku bupika. Banuvua nudia nabu ku mesa, badi banuteya. Badi banuamba ne: ‘mBantu batatakane!’ Nanku meme Maweja-Nangila ndi ngamba ne: Dituku dingafika munda, nembutule bena meji badi mu Edome. Tshiena nshiya muena lungenyi nansha umue, pa mikuna ya Esawu. Wewe tshimenga tshia Temane, bilobu biebe bia myita nebikuatshike bowa. Bena myita ba mu ditunga diebe, nebabashipe bonsu. “Nuvua baluishe bana benu, ndelanganyi ya Yakobe babashipe, bapawule bintu biabu. Nanku bundu nebunukuate. Nebanubutule kashidi. Nuvua bamone, muvua baluishi batshimuna bana benu, babuela mu tshimenga tshiabu. Pavua baluishi batshinka, babanyangana bubanji bua mu Yerushalayime, nuenu kabidi nuvua benza momumue. Nuenu bena Edome, kanuvua mua kusanka, pavua bana benu bena Yuda mu dikenga. Kanuvua mua kuseka, pavuabu bababutula. Kanutua mua kubapenda, pavuabu bapampakana. Kanuvua mua kubuela mu tshimenga tshia bantu banyi, pavuabu batshibutula. Kanuvua mua kutangila, kusanka, pavua makenga mabakuate. Kanuvua mua kunyenga bubanji buabu, pavua baluishi babapawula. Dituku edi dia dikenga, kanuvua mua kujika masangu a njila, kualamina bavua banyema, kubashipa, kukuata bakuabu, kubafila kudi baluishi. Bualu dituku, dindi meme Maweja-Nangila ndumbuluisha bantu bonsu, dikadi pa buipi. Nanku nebanuenzele bionsu binuvua benzele bantu bakuabu. Bubi buenu nebunupinganyine. “Nuenu bena Izrayele, mvua mununyoke, pa mukuna wanyi wa tshijila, mununuishe dikopu dia tshiji tshianyi. Nanku bisamba bikuabu, nembinuishe kabidi dikopu adi. Nebikenge anu kukenga, too ne muabutukabi butubutuu. Nanku bantu badi bashala ne muoyi, nebasombe mu Siyone. Mukuna wanyi awu newikale tshiakabidi wa tshijila. Ndelanganyi ya Yakobe, neyipingane mu ditunga diayi, divuabu babanyenge. Ndelanganyi ya Yakobe ne ya Yozefe neyikale bu kapia. Neyoshe ndelanganyi ya Esawu, bu mudibu bosha bisosa. Nebababutule bonsu, kakuyi muntu ushala ne muoyi. Meme Maweja-Nangila, ndi ngamba nanku.” Bena Yuda badi basombele kuinshi mu ditunga, nebakuate ditunga dia mikuna dia bena Edome. Badi luseke ludi diba dibuelela, nebakuate ditunga dia bena Peleshete. Bena Izrayele nebakuate ditunga dia bena Efrayime, ne tshimenga tshia Samariya. Bena Binyamine nebakuate ditunga dia Ngilaade. Bena Izrayele ba ku mutu wa ditunga bayua bumuke mu bupika, bungi bu tshiluilu tshia bushiwa, nebakuate ditunga dia Fenisiya too ne tshimenga tshia Sarepta. Bena Yerushalayime bavua mu bupika mu Sefarade, nebakuate bimenga bia kuinshi mu ditunga. Bobu bamane kutshimuna, nebabande pa mukuna wa Siyone, bua kuikalabu bamfumu ba bena Edome. Ke mudi Maweja-Nangila ujadika bumfumu buende nanku. Dituku dikuabu, Maweja-Nangila kuambila Yona, muana wa Amitayi, ne: — Juka, uye mu tshimenga tshinene tshia Ninive. Ukanyine bena tshimenga atshi mu dina dianyi, bualu tshiena musue kumona kabidi buenzayi bua bantu abu. Kadi Yona kujuka bua kuya ku Tarshishe, unyema Maweja-Nangila. Ufika ku Yafa, kusanganaye buatu buvua pamue ne kuya ku Tarshishe. Nanku, kufutaye, kubuela mu buatu bua kuya ku ditunga adi, unyema Maweja-Nangila. Kadi Maweja-Nangila kutuma tshipepele tshikole pa mayi manene. Mavuala makole kujuka. Buatu buvua pamue ne kupandika. Nanku, bitshi ba buatu kukuatshika bowa bukole. Muntu yonsu uvua ulomba wende nwidie, wela mbila, bua tshipepele tshibutame. Pashishe kuimanshabu bintu bionsu bivua mu buatu mu mayi manene, bua buatu bupepele. Kadi Yona uvua anu mulale tulu tukole mu bibeya bia muinshi mua buatu. Nanku, mulombodi wa bitshi ba buatu kusangana Yona mulale tulu, kumukonkaye ne: — Udi wenza tshinyi? Udi amu mulale tulu? Juka, ulombe webe nwidie, bumue udi mua kutuambuluisha, tupanduke ku tshipepele etshi! Pashishe, bitshi ba buatu kuambilangana ne: — Tutshinkayi, bua kujadika muntu udi mudikebele dikenga edi. Bobu kutshinka, kupeta Yona. Kumuambilabu ne: — Udi mudikebele diakabi! Utumvuije mudi luendu luebe! Udi ufuma penyi? Udi wa mu ditunga kaayi? Udi muena tshisamba kaayi? Yona kubandamuna ne: — Ndi muena Ebrewu, ndi nnemeka Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa mu diulu, uvua mufuke mayi manene, ne buloba. Yona kubajadikila kabidi ne: ndi nnyema Maweja-Nangila. Biitshi ba buatu bumvua nanku, kukuatshikabu bowa. Ke kukonkabu Yona ne: — Udi unyema Maweja-Nangila bua tshinyi? Tuenze nebe tshinyi, bua mavuala abatame, tupete dikisha! Bualu mayi atshivua ela amu kuela mavuala. Yona kubambila ne: — Nsakilayi mu mayi, bua mavuala abatame. Ndi mumanye ne: bua bubi buanyi ke budi tshipepele etshi tshikole tshinukuata. Kadi, bitshi ba buatu bavua anu bita muabu muonsu, bakeba kufika ku dilobu. Kadi kabavua bakumbaja bualu to. Bualu mavuala avua enda apita bukole. Pashishe, bitshi ba buatu kutendelela Maweja-Nangila, bela mbila ne: — Eyi, Maweja-Nangila kutushipeshi bualu bua muntu ewu to. Kavua mutuenzele bibi. Kadi kuteki lufu luende pambidi petu. Wewe udi Maweja-Nangila. Tshiudi musue ke tshiudi ukumbaja. Pashishe bobu kusakila Yona mu mayi. Diakamue mayi kubutama. Biitshi ba buatu bamone nanku, kutshinabu Maweja-Nangila bikole. Kumulambulabu nyama. Kumulayabu mua kumuenzela mudimu. Maweja-Nangila kutuma mushipa munene. Kuminawu Yona. Kushalaye munda mua mushipa matuku asatu munya ne butuku. Pavua Yona munda mua mushipa, uvua utendelela Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wende, wamba ne: Mu dikenga didi dinkuate edi, ndi nkubikila wewe Maweja-Nangila wanyi; ke wewe kunteleja. Nkavua nkeba kubuela muaba wa bafue. Mvua mulombe bua ungambuluishe; wewe kumvua diyi dianyi. Uvua mungele mu mayi, muinshi mua mayi mondoke. Mayi avua mannyungulule, mavuala ampitshila pa mutu misangu ne misangu. Meme kuela meji ne: “Maweja-Nangila udi mungipate ku mesu kuende. Mesu anyi neamone kabidi nzubu webe wa tshijila anyi?” Mayi avua mankuate mu nshingu. Mavuala a muinshi mua mayi avua mangele munkatshi. Milembuelembue ivua munjingile ku mutu. Mvua mudine mu mayi too ne kasuki, kufika ne ku tshitaku tshia mikuna. Bakavua banginjidila biibi bia nzubu wa lufu. Kadi anu wewe Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wanyi, ke uvua mumpatule mu dijimba edi ne muoyi. Nansha pamvua nkeba kufua, mvua amu nkuvuluka, Maweja-Nangila wanyi. Mitendelelu yanyi mmifike kuudi, ku nzubu webe wa tshijila. Badi batendelela nwidie ya dishima, kabena mua kupanda to. Kadi meme ndi nkuimbila misambu, nkulambula milambu, nkuela tuasakidila. Nenkumbaje bionsu bindi mukulaye. Eyowa, wewe Maweja-Nangila, ke Mumpandishi wanyi! Nanku, Maweja-Nangila kutumina mushipa diyi, kulukilawu Yona ku muelelu wa mayi. Maweja-Nangila kuambila Yona tshiakabidi ne: — Juka, uye mu tshimenga tshinene tshia Ninive, umanyishe benatshi malu onsu andi mukuambile. Musangu ewu, Yona kuitaba bivua Maweja-Nangila mumuambile, kuya ku Ninive. Ninive uvua tshimenga tshipite bunene. Bua kutshikosolola, bivua bikengela luendu lua matuku asatu. Yona mumane kuenda dituku dimue mu tshimenga tshia Ninive, uvua ukobola muaku, wamba ne: “Matuku makumi anayi mamane kupita, Ninive neabutuke.” Nanku, bantu ba mu tshimenga atshi, kuitababu dilongesha dia Mvidi Mukulu, kujilabu biakudia, kuluatabu bonsu, bapele ne babanji, bilamba bikayapale. Lumu alu kufika kudi mukalenga wa tshimenga tshia Ninive. Yeye kujuka mu nkuasa wende wa bumfumu, kuvula bilamba bia bukalenga, kuluata bilamba bikayapale, kusomba panshi mu butu. Pashishe mukalenga kuela mukenji mu tshimenga tshijima tshia Ninive ne: “Mu dina dianyi meme, ne dia balombodi banyi ba mu bukalenga, muntu nansha umue, nansha bimuna mene, kanuena mua kudia kantu nansha kamue, nansha kunua mayi to. Bantu ne bimuna, nudi ne bua kuvuala bilamba bikayapale. Bonsu nutendelele Mvidi Mukulu ne muoyi mujima. Muntu yonsu umuke mu njila wa malu mabi, alekele buenzayi buvuaye nabu. Bumue Mvidi Mukulu udi mua kushintulula meji ende, kutuyisha tshiji tshiende tshinene, tushale ne muoyi.” Maweja-Nangila kumona muvua bena Ninive balekela buenzayi buabu. Nanku, kutuyishaye tshiji tshivuaye natshi. Kulekelaye mua kubanyoka nuwuaye mubakanyine. Yona umona nanku, kufikaye munda bikole menemene. Kuambilaye Maweja-Nangila ne: — Kia! Maweja-Nangila, ke tshimvua ntshina etshi, pamvua kuetu. Ke mumvua munyeme bua kuya ku Tarshishe. Mvua mumane kumanya bimpe ne: wewe udi Mvidi Mukulu wa luse ne dinanga. Udi muena lutulu. Dinanga diebe kadiena ne ndekelu. Udi amu musue kulekela kukumbaja biuvua mukanyine nabi bantu. Maweja-Nangila, mpindiewu ndi nkusengelela ne: ungumushe panu. Bualu mbimpe meme kufua pamutu pa kushala ne muoyi. Maweja-Nangila kukonka Yona ne: — Udi ufika munda pa bualu anyi? Yona kusunuka mu tshimenga, kuya kusomba luseke ludi diba dipatukila luatshi. Kuasaye kazubu kakese ka kuikishila, bua kubandila bionsu bivua mua kuenzeka mu tshimenga. Mvidi Mukulu Maweja-Nangila kumenesha mutshi uvua ubanda bikole, bua Yona amone mua kusomba mu dileji diawu, kupua muoyi ku kanyinganyinga kavuaye naku. Yona kusanka bikole bua mutshi awu. Butshia dinda, pa kabundubundu, Mvidi Mukulu kutuma tshishi. Kudiatshi mutshi awu, mutshi kufuba. Diba dimane kubanda, Mvidi Mukulu kutuma lupepele lua luya, lufumine ku luseke ludi diba dipatukila. Kupulalu mutshi awu. Munya mukole kuosha Yona mu mutu. Kusuaye kufua tshipuka. Nanku Yona kujinga lufu, wamba ne: “Mbimpe meme kufua pa mutu pa kushala ne muoyi.” Mvidi Mukulu kukonka kabidi Yona ne: — Udi ufika munda bua mutshi ewu, pa bualu anyi? Yona kuandamuna ne: — Eyowa, ndi mufike munda pa bualu, ndi mua kufua mene. Maweja-Nangila kukonka Yona ne: — Telejaku. Wewe kuena mukune mutshi awu, kuena muubandishe, kuena munkuatshile mudimu. Mutshi ewu mmutoloke butuku, butshia dinda kupukawu. Kadi udi amu unyingalala bualu buawu. Nanku, meme tshiena mua kufuila tshimenga tshinene tshia Ninive luse anyi? Mu tshimenga emu mudi bantu bapite pa binunu lukama ne makumi abidi, badi kabayi bamanye mua kudisunguluila bidi bibalengelela, mudi kabidi bimuna bipite bungi. Telejayi bivua Maweja-Nangila muambile Mika, muena mu musoku wa Moreshete, mu tshikondu tshiwa Yotame, Akaze, ne Izkiya, bakalenga ba mu Yuda. Maweja-Nangila uvua mumuleje malu adi atangila bimenga bibidi: tshia Samariya ne tshia Yerushalayime. Nuenu bisamba bionsu, telejayi. Buloba ne bionsu bidipu, teyayi matshi. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu udi ulua kunufunda, utumina mu nzubu wende wa tshijila. Maweja-Nangila udi upatuka muaba udiye musombe. Udi utuluka, wendela pa mikuna ya buloba. Padiye upita, mikuna idi ilandakana, bibandabanda bidi bipanduluka, mudi mafuta enguluka ku kapia, mudi mayi apulumuka pa kakuna. Maweja-Nangila udi ufika bua kulumbuluisha bantu, bualu ndelanganyi ya Yakobe ivua imutombokela, bena Izrayele benza malu mabi. Udi utombuesha bena Izrayele nnganyi? Ke Samariya, tshimenga tshiabu tshikulu! Udi usaka bena Yuda bua batendelele mvidie pa mikuna nnganyi? Ke bena Yerushalayime mene! Maweja-Nangila udi wamba ne: “Bua malu aa, nengandamune Samariya, ashale dikolu, muaba udibu bakuna mionji ya mvinyo. Nembunguluje mabue ende, aye muinshi mua lupongu. Nemmueneshe bitaku biende patoke. Mpingu yende yonsu nebayishimbule. Neboshe bintu bia disanka bivuaye mupete. Nentshibule mpingu ya mvidie yende yonsu bitupa, bualu uvua musumbe bintu ebi bionsu, ne makuta avuabu bamufuta mu buendenda. Bionsu abi nebabiangate, bua kufuta bena buendenda bakuabu. ” Pandi ngela meji ku bionsu abi, meme Mika, ndi ngasa muadi, ndi ndila, ntua mikemu. Ndi ngenda butaka, ku makasa kutupu. Ndi ngela mikunda, bu nyama ya mibuabua, ntua mikemu ngabakana bu nyunyi ya mikolu mile. Mituutu idibu batuuta Samariya, idi imubutula kashidi. Baluishi mbabuele ne mu ditunga dia Yuda, mbafike ku biibi bia Yerushalayime, kudi bantu banyi basombe. Kanuambi bualu ebu mu tshimenga tshia Ngate, kanudidimu muadi ne diyi dikole. Mu Bete-Leyafra, nudibonde mu lupuishi, bu bantu badi mu madilu. Nuenu badi basombe mu Shafire, muangalayi, nunyeme ne bundu, kanuyi bia kuvuala! Badi basomba mu Saanane, kabena bakimina kupatuka mu tshimenga. Badi badila mu tshimenga tshia Bete-Eshele, bualu nansha munda mua tshimenga mudi amu njiwu. Badi basomba mu Marote, badi bazakala bua bintu biabu bidibu mua kujimija. Dikenga didi Maweja-Nangila utuma, ndifike ne ku biibi bia Yerushalayime. Nedibuele ne mu ditunga dijima dia Yuda. Nuenu badi basomba mu Lakishe, suikayi tubalu tuenu ku matempu, nunyeme. Nudi bidikije malu mabi, avua Izrayele muenze. Ke munuvua batombuesha Yerushalayime. Nanku, nudi ne bua kutapulukangana ne badi basomba mu Moreshe-Ngate. Tshimenga tshia Akzibe katshiena mua kuambuluisha kabidi bakalenga ba bena Izrayele nansha kakese. Nuenu badi basomba mu Maresha, Maweja-Nangila neanufile kudi muntu mupiamupia udi unutshimuna. Bamfumu ba lumu ba mu Izrayele, nebaye kusokoma mu nyongolu wa Adulame. Nuenu badi basomba mu Yerushalayime, nubeye nsuki, nukungule mu mutu, mushale dibala, bu dia mukanku. Nudile bana benu banudi bananga: bualu nebaye nabu kule mu bupika. Bantu badi bela meji butuku, badilongolola bua kuenza malu mabi, butshia baakumbaja, bualu badi ne bukole bua kuenza, mbena diakabi. Padibu bajinga madimi a bende, badi baangata ku bukole. Padibu balakana nzubu ya bakuabu, badi bayinyenga bantu ku bukole. Badi biba bintu bia muntu, ne bia bena diku diabu, banyenga bantu maloba abu. Ke padi Maweja-Nangila wamba ne: “Ndi nnulongoluela dikenga dinene. Kanuena mua kudipanduka, kanuena mua kuditambisha kabidi, bualu diba dia dikenga dikadi difika.” Tshikondu atshi, nebimbe musambu, nebanuelele kasala ka muadi ne; “Eyi! Mbatubutule bonsu. Mbanyenge tshisamba tshietu maloba atshi. Badi batuipata mu madimi etu, badi baabanyangana. Mbatunyenge bintu bietu bua tshinyi? ” Nanku muntu wa kunudi nansha umue, kakupeta buloba budi bantu ba Maweja-Nangila babanyangana. Kanuakupeta muaba munkatshi muabu. Bamue badi bangamba ne: “Lekela kuakula nanku! Udi ukolesha malu! Bilumbu biudi utuasa mbia patupu! Bena Izrayele, mbabatshipe anyi? Maweja-Nangila kena ne lutulu anyi? Utu ne tshibidilu tshia kulujimija anyi?” Kadi meyi anyi adi alengelela amu bantu badi benda mu njila udi Mvidi Mukulu muanyishe. Kadi nuenu, Maweja-Nangila udi unuambila ne: “Nudi badienza baluishi ba bambi banyi. Bantu badi benda talala mu njila, kabayi benzela bakuabu bibi, nudi nubanyenga tshinkutu tshiabu. Nudi nuipata bakaji ba bantu banyi, mu nzubu idibu banange. Nudi nunyenga bana babu kashidi diakalenga ne lumu bimvua mubapeshe. Jukayi! Umukayi! Dikisha dienu diajiki! Malu mabi anuvua benze, neanukebele makenga makole mapite!” Muntu kampanda neamueneke, wamba biambamba, unudinga ne: “Ndi nnumanyisha ne: nenupete mvinyo, ne maluvu makole.” Ke muambi mubule meji, udi mukumbanyine bantu aba! Maweja-Nangila udi wamba ne: “Nuenu ndelanganyi ya Yakobe, nennusangishe bonsu. Nuenu badi bashale ne muoyi mu Izrayele, nennukunguje. Nennusangishe muaba umue, bu mikoku mu lupangu luayi, bu tshisumbu tshia nyama mu mpata. Nennuenze tshisumbu tshimue tshia bantu bavule. Mvidi Mukulu udi upanda njila. Neende kumpala kuenu. Mbamane kunupikula. Nudi nudipandila njila, nupatuka, nuya! Maweja-Nangila mukalenga wenu, ke udi unulombola.” Nuenu bamfumu ba ndelanganyi ya Yakobe, nuenu bakoshi ba nsambu ba bena Izrayele, ndi nnukonka ne: “Mudimu wenu kawena wa kukosa nsambu pa yoyi anyi? Kadi, nudi nukina malu mimpe, nunanga malu mabi! Nudi nuvula bantu too ne ku dikoba dia pambidi! Nudi nutula too ne minyinyi idi ku mifuba yabu.” Nudi nudia munyinyi wa bantu banyi. Nudi nuvula dikoba diabu, nuzaza mifuba yabu, nukosa munyinyi wabu mabulu mabulu, bu mudibu bakosa munyinyi udibu bela mu luesu. Nanku bobu badidila Maweja-Nangila bua abambuluishe, Maweja-Nangila kena ubumvuila. Kadi neabakome nyima, bua malu mabi avuabu benze. Telejayi bidi Maweja-Nangila wamba, bua bambi badi badinga bantu banyi. Udi wamba ne: “Bambi badi bambila bantu ne: ditalala didiku, amu padibu babafuta difutu dia bungi. Kadi muntu udi kayi ubapesha biakudia, badi bamuluisha mvita. Nenku, nuenu bambi, tshiakunuleja kabidi malu adi kumpala, tshiakunumanyisha kabidi tshindi musue. Miidima neyinunyunguluke. Butuku nebunuvuile. Kanuakumona kabidi tshintu, bu dituku didi diba dimane kubuela.” Bantu bonsu badi bamba malu adi kaayi manji kuenzeka, nebadibuikile bilamba ku mesu, bua kusokoka bundu buabu, bualu Mvidi Mukulu kena ukumbaja bidibu bamba. Kadi meme ndi ne bukole bua bungi. Maweja-Nangila mmunguwuje ne Mueyelu wende. Ndi ndongesha bantu ne muoyi mukole, mbambila bidibu ne bua kuenza. Ndi mbela bena Izrayele, ndelanganyi ya Yakobe, bua balekele kutombokela Maweja-Nangila, bakumbaje tshidiye musue. Ndi nnubela nuenu, bamfumu ba ndelanganyi ya Yakobe, ne bakoshi ba nsambu ba bena Izrayele. Nudi nubenga kuenza malu mimpe, nukosa bilumbu bibi. Nudi nuibaka Yerushalayime, tshimenga tshia Mvidi Mukulu, ne mashi a bantu banudi nushipa, ne bintu bia banudi nukengesha. Bakoshi ba nsambu badi balumbuluisha bantu, amu padibu bamane kudia mabuejila. Batuangaji badi balongesha mikenji, amu bua kupeta difutu. Bambi badi bambila bantu malu, amu bamane kupeta makuta. Kadi badi badiamba ne: “Tudi bantu ba Maweja-Nangila! Maweja-Nangila udi netu! Bualu bubi nansha bumue kabuena mua kutukuata.” Nanku bualu buenu, Siyone neikale bu budimi, budibu babundulula ne lukasu. Yerushalayime neashale makolu. Mukuna wa nzubu wa Mvidi Mukulu nebaubuikile kudi tshipuka. Dituku nedifike, didi mukuna, muaba udibu base nzubu wa Mvidi Mukulu, upita mikuna mikuabu yonsu. Nebaushindike bikole. Bisamba bia bantu nebipuilemu bia bungi. Bisamba bia bungi bia bantu nebiyemu. Nebambilangane ne: “Tuyayi ku mukuna wa Maweja-Nangila, tubuelayi mu nzubu wa Mvidi Mukulu wa Yakobe. Yeye neatulongeshe tshitudi ne bua kuenza, tuetu netulonde njila udiye utuleja. Bualu dilongesha dia Maweja-Nangila didi difuma mu Siyone, bidiye wamba bidi bipatuka mu Yerushalayime. Yeye nealumbuluishe bisamba bia bantu ba bungi. Neakose bilumbu bia bisamba binene, nansha bidi kule mene. Miele yabu ya mvita, nebayifule nkasu ya kudima nayi. Mafuma abu, nebaafule miele ya kusolela nayi matamba a mionji ya mvinyo. Tshisamba katshiena tshiluisha kabidi tshikuabu. Bantu kabena balonga kabidi mua kuluangana mvita. Kadi yonsu neadime talala budimi buende bua mvinyo ne bua mitshi ya olive. Kakuena muntu nansha umue, udi ukuatshisha mukuabu bowa.” Maweja-Nangila wa bukole buonsu udi wamba nanku. Muntu yonsu mu tshisamba tshiende, udi ukeba kusankisha mvidie yende. Kadi tuetu tudi tukeba kusankisha Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu tshiendelele. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Dituku nedifike, dindi nsangisha badi batapika mputa, dindi mpingaja mu matunga abu, bamvua mukengeshe, mutume mu bupika. Nensangishe badi batapike, tshisamba tshifululuke. Nengangate badi mu bupika, bashale tshisamba tshinene. Meme Maweja-Nangila, nengikale ku mutu kuabu, biangatshile ku Siyone, ku dituku adi too ne tshiendelele. Wewe, mukuna wa Yerushalayime, udi ulama bantu bimpe, bu mudi kaleya ka kutentekela baluishi, neupete tshiakabidi bumfumu buebe, buuvua nabu kale. Yerushalayime neikale tshiakabidi, tshimenga tshikulu tshia bukalenga.” — Nuenu bena mu Yerushalayime, nudi nudila nanku mpindiewu bua tshinyi? Nudi nudinyenga bu mukaji ukeba kulela bua tshinyi? Kanuena kabidi ne mukalenga anyi? Bafidi benu ba ngenyi mbamane kulua anyi? — Eyowa! Nudinyenge, bu mudi mukaji udi ukeba kulela. Nenupatuke mu tshimenga, nenusombe mu madimi, nenuye too ne mu Babilone. Amu muaba awu ke udibu banusungidila. Maweja-Nangila neanupandishemu kudi baluishi benu. Mpindiewu bisamba bia bungi, mbimane kudisangisha bua kunuluisha. Bidi biamba ne: “Tshimenga tshiabu tshinyanguke, tshifue bundu. Tubandilayi kabutu ka Yerushalayime!” Bantu aba kabena bamanye tshidi Maweja-Nangila mujadike. Kabena bajingulula meji ende: udi musue kubakunguja, mudibu basangisha bisumbu bia miepu ya ntete ya kuenza bukula, muaba udibu ne bua kuyishipuila. “Nuenu bena mu Yerushalayime, jukayi, shipulayi ntete. Nennukankamike, nushale mudi ngombe udi ne nsengu mikole bu tshiamu, ne bikonu bu tshiamu tshikunze. Nenuboze bantu ba bungi. Nenupawule bintu biabu, nenubijidile mu dina dianyi meme Maweja-Nangila, mfumu wa buloba bujima.” Kadi mpindiewu, nuenu bena mu Yerushalayime, nuditape nsalu bu badi mu madilu, nudisangishe pamue ne bena mvita benu. Baluishi benu mbanuele munkatshi, badi bakuma mukalenga wa bena Izrayele mutshi mu mpala. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Wewe Betleyeme wa mu Efrata, ku misoku yonsu ya bena meku a Yuda, udi musoku udi ne bantu bakese. Kadi nempatule muntu wa munda muebe, bua alombole mu dina dianyi, tshisamba tshia bena Izrayele. Muntu awu uvuaku ku kale ne kalele.” Maweja-Nangila nealekele bantu bende mu bianza bia baluishi babu, too ne ku tshikondu tshidi mukaji udi kulu ulela muana wa balume. Diba adi bantu badi bashala ne muoyi mu bupika, nebapingane mu ditunga diabu, bua kudisangisha ne bena Izrayele bakuabu. Yeye ke mfumu uvuabu babalaye. Nealombole bantu bende ne muoyi mukole. Nealeje bukole buende, ne butumbi bua Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wende. Bantu ba tshisamba tshiende nebasombe mu ditalala, bualu nebitabe bumfumu buende too ne ku nshikidilu kua buloba. Yeye neafile ditalala. — Pikala bena Ashure bafika bua kukuata ditunga dietu, babuela mu nzubu ya bakalenga betu, netubatumine bamfumu tshisumbu tshinene bua kubaluisha. Nebadie bumfumu mu buloba bua bena Ashure. Nebakuate ditunga dia Nemrode, ne bia mvita ku bianza. Mukalenga wetu neatusungidile kudi bena Ashure, padibu basambuka mikalu, babuela mu ditunga dietu. — Bena Izrayele badi bashala ne muoyi munkatshi mua bisamba bia bungi, nebikale bu lumuma ludi Maweja-Nangila ulokesha, bu mvula ulokela pa bisosa. Kabena balomba bantu tshintu, badi batekemena amu Maweja-Nangila. — Bena Izrayele badi bashala ne muoyi munkatshi mua bisamba bia bungi, nebikale ne bukole bu bua nyama wa ntambue munkatshi mua nyama ya muitu, nansha munkatshi mua tshisumbu tshia mikoku. Muaba onsu udiye upita, udi uyikuata, uyisunsula, kakuyi muntu umunyengayi. “Eyowa, luisha baluishi bebe, ubashipe, ubasunsule! Maweja-Nangila udi wamba ne: “Dituku didi kumpala, nembutule tubalu tuenu, nenjimije matempu enu a mvita. Nennyange bimenga bia mu ditunga dienu, nengupule nzubu yenu yonsu idibu bakolesha ne bimana. Nengumbushe malu anudi nuenza a majimbu, kanuakuikala kabidi ne muntu udi ukeba kunujinguluila malu adi kumpala, pa ngendu ya mitotu ne bia mulu muamua. Nengupule mvidie yenu panshi, ne bibumba bia mabue binudi bibake. Kanuakutendelela kabidi bintu binudi badienzela nkayenu. Nentule makunji enu a kutendelela nawu mvidie. Nembutule bimenga bienu. Nemfike munda, nensombuele bisamba bia bantu, bivua kabiyi bintumikila.” Telejayi bidi Maweja-Nangila wamba ne: Uye kuela lubila lukole, mikuna minene ne mikese miumvue, bua kuleja mundi mbinga, bantu banyi bapila. Nuenu mikuna minene, telejayi, nuenu bitaku bidi kabiyi binyunga, bidi buloba bueyemena. Maweja-Nangila udi ufunda bantu bende ku tshilumbu. Udi musue bua baleje patoke bivuabu benza. Udi wamba ne: “Nuenu bantu banyi, mbubi kaayi bundi munuenzele? Ndi munutonde ku thinyi? Nungambile! Nudi nuntompuela, bualu mvua munupatule mu Ejipitu, munupikule mu bupika, munutumine Moshe, Arone ne Miriyame bua kunulombola anyi? Bantu banyi, nuvuluke mianda ya kale! Balake, mukalenga wa bena Mowabe, uvua muele meji a kunuenzela bibi. Nuvuluke bivuabu bamuandamune kudi Balaame, muana wa Beyore. Pashishe mvua muende nenu, biangatshile ku Shitime too ne ku Ngilgale. Nanku nuvua bamone malu mimpe, andi meme Maweja-Nangila munuenzele.” “Tufike ne mulambu kaayi, patudi tuya kutendelela Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu Muena Kulu? Tufike ne milambu ya kuosha, ya bana ba ngombe ba tshidimu tshimue anyi? Maweja-Nangila udi ujinga bimpanga bungi kabuyi kubala, nansha mafuta adi apueka, bungi bu misulu idi kayiyi ikama anyi? Tumulambule bana bute betu, bua atujimijile mibi yetu, ne malu mabi atuvua bamuenzele anyi?” Mbanulongeshe binudi ne bua kuenza, bidi Maweja-Nangila ujinga kudi bantu: udi unulomba bua nunemeke bantu ne bintu biabu, nuenzele bakuabu bimpe, nubanange, nuende bimpe mu njila udi Mvidi Mukulu wenu unuleja. Telejayi bidi Maweja-Nangila wambila badi basomba mu tshimenga: Badi bangata mibelu yende ne mushinga, neabasungidile. “Nuenu bena tshisamba tshia Yuda, nuenu bonsu badi badisangisha mu tshimenga, telejayi! Ndi mua kutangila ne mesu patupu bantu babi, badi buwuja nzubu yabu, ne bintu bivuabu bapete ku dishima, ne ku bipimu bia buivi, bisendame, — ke bindi mbenga — anyi? Ndi mua kuhingisha, bantu badi ne bipimu bisendame, ne badi bela bujitu bua dishima, mu bibombu biabu anyi? Babanji badi mu tshimenga etshi, badi bakengesha bantu bakuabu. Bonsu badi basomba mu tshimenga etshi, badi bashima, badingangana. Nenku, ndi mubange kununyoka, nennubutule, bua malu mabi enu. Nenudie, kanuyi nuukuta. Tshiyole netshikale munkatshi muenu! Tshintu tshinuateka mu diyeba, netshinyanguke. Tshintu tshionsu tshinudi nukeba kubumba, nentshibutule mu mvita. Nenukune maminu, kanuyi nunowa. Nenukame bimuma bia olive, kanuyi mua kudilaba mafuta pambidi. Nenukame bimuma bia mvinyo, kadi kanuakunua maluvu. Nenuidikije malu mabi onsu, avua mukalenga Omri wenza ne bena diku dia Akabe, muanende wa balume. Nudi nulonda bilele biabu! Ke pandi mbutula tshimenga tshienu. Nuenu badi basombamu, bantu nebanuseke. Bundu budi bukuata bantu banyi bonsu, nebunukuate kabidi.” Eyi! Ndi muena diakabi! Ndi bu muntu udi uya kupola bimuma, ku mitshi idibu bamane kupola, bajikija, bu muntu udi uya kukeba tumuma tua mvinyo, bena mudimu bamane kutupola tuonsu. Tshiena musangane nansha kamuma, ku mionji ya mvinyo, nansha ku mutshi wa mfiku. Eku nzala ya kudia tumuma, mvua nayi mipite! Mu ditunga kamutshiena muntu, udi witaba Mvidi Mukulu, kamutshiena muntu wa nsongu. Bonsu badi bakeba amu kushipangana, baalaminangana mu njila. Badi bamanye bimpe, mudibu mua kuenza malu mabi. Bamfumu ne bakoshi ba nsambu, badi balomba mabuejila. Bantu banene badi bamba majinga abu patoke, bashima bantu bua kuakumbaja. Bu mu mionji ya mpesa tshisumbu, kamuena bualu buimpe nansha bumue munkatshi muabu. Nansha muntu wa kudibu udi ubenga malu mabi, udi mubi mupite lupangu lua mingonga. Kadi dituku dia kununyoka, divua bambi benu banubela nadi, dikadi disemena pabuipi. Bowa mbumane kunukuata. Kanuitabi bena mutumba benu, kanutekemenyi balunda benu. Nudimuke panudi nuakula, nansha ku mesu kua mukajenu, udi ununanga. Bualu muana wa balume udi upenda tatuende. Nsongakaji udi uluisha mamuende. Mukaji wa muana udi utombokela mamuenende. Bena diku dia muntu ke baluishi bende. Kadi meme ndi ntangila kudi Maweja-Nangila. Bu mundi ntekemena Mvidi Mukulu, neansungidile. Mvidi Mukulu wanyi neumvue dilomba dianyi. Nuenu baluishi betu, kanutuseki mu dikenga dietu. Nansha tuetu badishinde panshi, netujuke kulu! Nansha tuetu mu midima, Maweja-Nangila udi butoke buetu. Maweja-Nangila mmutunyoke ne tshiiji, bualu tuvua bamuenzele bibi. Kadi diba nedifike didiye utulumbuluisha, utubingisha. Yeye neatupingaje mu butoke, neatuenzele malu mimpe mavule. Pamona baluishi betu malu aa, bundu nebubakuate. Bualu bavua batukonka ne: “Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu, tshidiye wenza ntshinyi?” Nebabadiate mu makasa, bu bitotshi bia mu njila, tuetu netubandile malu aa! Dituku didibu bibakulula bimana bia tshimenga tshienu tshikulu nedifike. Dituku adi nebasemeje kule mikalu ya buloba buenu. Pashishe, bana benu, nebapingane mu ditunga dienu, bafumina ku bena Ashure ne ku Ejipitu, ku mielelu ya Nile ne Perate, ku mielelu ya mayi manene, ne ku matunga a mikuna. Kadi buloba bukuabu nebushale tshipela, bua malu mabi a badi basombapu. Maweja-Nangila, lombola bantu bebe ne dikombu diebe dia bulami. Badi basomba pa nkayabu, mu buloba budibu kabayi mua kudima, munkatshi mua madimi mimpe adi ku mpenga. Bu muuvua muenze kale, utufikishe mu mpata mimpe ya Bashane, ne mu ditunga dia Ngilaade. Utuenzele malu a kukema, bu tshikondu tshiuvua mutupatule mu Ejipitu. Bisamba bia bantu nebimone bishima ebi. Bundu nebubakuate, nansha bobu bikale ne bukole. Nebakeme, nebapuwe, kabayi bumvue. Nebadie lupuishi, bu mudi nyoka ne bilandadi bionsu. Nebipatuke mu mena abi, nebiye ne luzakalu kumpala kua Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wetu. Nebatshine bukole buende. Kakuena mvidie nansha umue, udi mukufuane wewe Maweja-Nangila. Udi ufuila bantu bebe badi bashala ne muoyi luse, kuyi musue kuvuluka kashidi bilema biabu. Kuena ulama tshiji matuku onsu. Disanka diebe didi amu dia kutunanga, kutuenzela bimpe. Neutufuile kabidi luse, kuyi uvuluka malu etu mabi. Bubi buetu neubuimanshe muinshi mua mayi manene. Neuleje ndelanganyi ya Abrahame ne ya Yakobe, dinanga diebe didi kadiyi dijika, bu muuvua mulaye bankambua betu ku kale. Mu mukanda ewu mudi malu avua Mvidi Mukulu mumanyishe muambi Nahume, wa mu musoku wa Elkoshe, bua kukanyina bena tshimenga tshia Ninive. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa mukawu, udi unyoka bantu badi bamubenga. Udi ne tshiji tshikole, udisombuela kudi baluishi bende, kayi ubafuila luse. Maweja-Nangila kena ufika munda lukasa, udi ne bukole bupite. Kadi kena ubingisha muntu udi mupile. Padi Maweja-Nangila wenda, tshipepele tshikole tshidi tshijuka. Mavuba ke lupuishi ludiye ujula padiye wenda. Udi ukanyina mayi manene, uuma. Udi ukamisha misulu yonsu. Mpata mimpe ya mu Bashane ne mitshi ya mu mukuna wa Karmele bidi bifuba. Bilongu bidi pa mukuna wa Lebanone bidi bipopoka. Mikuna minene idi ikanka kumpala kuende, mikuna mikese idi itenkakana. Padi Mvidi Mukulu umueneka, buloba ne bonsu badi basombapu bidi bizakala. Padiye mufike munda, udi mua kukandamana nnganyi? Padiye ne tshiji, udi mua kushala ne muoyi udiku anyi? Tshiji tshiende tshidi tshilambuluka bu kapia, mbuebue mene idi ipandika kumpala kuende. Maweja-Nangila udi ne muoyi muimpe. Badi mu dikenga, badi mua kusokomena kudiye. Badi banyemena kudiye, udi ubalama bimpe, nansha mu dikenga dikole dipite. Kadi udi ubutula baluishi bende, ubatuma mu kandondu ka bafue. Nudi nutombokela Maweja-Nangila bua tshinyi? Yeye ke udi ubutula baluishi benu kashidi, kabayi mua kunukengesha tshiakabidi. Nansha bobu banua maluvu bakuatshika basuikakana pamue bu tshipuka tshia meba a mingonga, nebapie babutuke bu bisosa biume. Bena Ninive, muntu mmufume mu tshimenga tshienu, udi musue kutombokela Maweja-Nangila, muntu udi ukeba kuenza bibi. Maweja-Nangila udi wambila bena Yuda ne: “Baluishi benu, nansha bikale ba bungi, bikale bilobu, nebabutuke, kakuyi kushala muntu. Mvua munukengeshe bikole, kadi tshiakunukengesha kabidi. Ndi nnupikula mpindiewu, ku bupika bua baluishi benu, nkosa nkanu idibu banusuika.” Nuenu bena mu tshimenga tshia Ninive, Maweja-Nangila udi ujadika ne: “Kanuakuikala ne ndelanganyi idi mua kunuinyika mena. Nembutule mpingu ya mitshi nansha ya biamu, idi mu nzubu ya nwidie yenu. Nennumbuile nkita, bualu kanuena ne mushinga ku mesu anyi.” Nuenu bena ditunga dia Yuda, tangila muntu udi unuluila pa mikuna, bua kunumanyisha lumu lua disanka lua ne: tudi batshimune baluishi betu, tuapetshi bupole. Enzayi bibilu bienu bia kutendelela, tuadilayi Mvidi Mukulu binuvua bamulaye. Bualu muntu mubi uvua unukengesha awu, kena mua kubuela kabidi ne nwita mu ditunga dienu. Bukole buende bonsu mbujike. Nuenu bena mu tshimenga tshia Ninive, baluishi benu badi balua bua kunubutula. Bena nwita, lamayi tshimenga tshienu tshinuvua bakoleshe ne bimana, nutentekele ku njila, nudilongolole ku nwita, nusangishe bonsu badi bamanye mua kuluangana. Bualu Maweja-Nangila ukadi upingajila ndelanganyi ya Yakobe diakalenga diabu. Udi upingajila bena Izrayele lumu luabu. Bualu Izrayele uvua bu budimi bua mvinyo, buvua bapawudi babutule, banyangakaje. Baluishi mbamane kufika, bikale ne ngabu mikunze kunzuu. Mbavuale bilamba bikunze. Padibu bela mualu wa mvita, badi bafuna ne mafuma. Matempu abu adi akenka bu kapia. Matempu adi aya ku nwita lubilu, apitshila mu misesu ne mu bisalu, bu nyama mitomboke. Adi akenka bu bimunyi bia kapia, apita lubilu lukole bu mipenya ya mvula. Mukalenga wa Ninive, udi ubikila balombodi bende ba bena mvita. Kadi badi benda batetuka. Baluishi badi basemena ku tshimana tshia tshimenga, bakuate ngabu wabu bua kudisungidila. Baluishi badi basakila biibi bia tshimenga, bidi bitangila ku misulu ya mayi. Padibi biunzuluka, diakamue badi babuela, bakuata nzubu wa mukalenga. Badi bakuata lupingu lua nwidie mukaji, baya nalu. Bena mudimu bakaji bavua balulame, badi batua mikemu bu nyunyi ya nkutshi, badila, badikuma bianza pa tshiadi ne dibungama. Kale bantu bavua ba bungi mu Ninive, mpindiewu badi banyemamu, bu mudi mayi apueka lubilu, padi nkila ubumbuka. Padibu bamba ne: “Pinganayi, pinganayi!” muntu nansha umue kena ukudimuka. Pawulayi biamu bitoke bia mushinga mukole, pawulayi mpawungi! Mu tshimenga mudi bintu bia bungi, bia mushinga mukole, bia mishindu yonsu. Badi bapawula bintu, banyangakaja tshimenga, batshibutula! Bonsu kuteketa mu maboku, mikolu kukanka, mibidi kuzakala, mpala kutokoloka ne bowa. Tshimenga tshia Ninive tshivua bu muaba, uvua nyama ya ntambue ilala, muaba uvuayi idisha bana bayi, kayiyi itshina tshintu. Ntambue mulume uvua uya kukeba nyama, uyishipa, uyisunsula, uyituadila ntambue mukaji ne bana. Uvua uwuja tshidilu tshiende, ne minyinyi ya nyama ivuaye ukuata. Maweja-Nangila wa bukole buonsu udi wamba ne: “Nuenu bena Ninive, nennunyoke, nengoshe matempu enu a mvita, ashale butu. Bansongalume benu nebafue mu mvita. Kanuakupawula bintu pa buloba kabidi. Bantu kabakuteleja diyi dia banudi nutuma.” Diakabi ndiebe, tshimenga tshia bashipianganyi, tshimamuende wa bivi ne bena dishima, tshidi tshinema ne biuma bia bende, tshipawula katshiyi tshilekela! Teleja: mfimbu idi idila, nkata ya matempu yenza mutoyi, nyama ya tubalu inyema, matempu a mvita ashiya tshiona. Babandi ba pa tubalu badi baya lubilu lukole, miele ya mvita idi ikenka, mafuma adi abalakana. Miaba yonsu tudi tumona bitalu mishiki ne mishiki, bungi kabuyi kubala, bantu badishindilapu! Wewe Ninive uvua bu mukaji muena tshiendenda, ulobesha bantu ne buimpe buebe, kabidi ne majimbu ebe. Uvua mukuate bisamba ne matunga ku bupika, mubitekeshe ku buendenda ne majimbu biebe. Maweja-Nangila wa bukole buonsu, udi wamba ne: Ninive, nenkunyoke, nenkukopuele bilamba ku mutu, mubandishe too ne ku mpala. Nenkushiye butaka ku mesu a bukua bisamba, bonsu nebakumone muudi. Nenkubondakaje ne bitotshi, utue bundu. Nebishale tshilejilu tshidi tshikuatshisha bantu bowa! Bantu bonsu badi bakumona, nebakunyeme. Nebele mbila ne: “Ninive mmubutuke, wabungama bualu buende nnganyi? Udi mua kumusamba, netumupete penyi?” Ninive udi mupite tshimenga tshia Tebe ku mushinga anyi? Bavua batshiase ku muelelu wa musulu wa Nile, mayi matshiele munkatshi, atshilama bimpe, bu mudi tshimana tshilama tshimenga. Bena Kushe ne bena Ejipitu, bavua balambula tshimenga tshia Tebe bintu bia bungi. Bena ditunga dia Pute ne dia Libiya, bavua batua natshi ndondu. Nansha bikale nanku, baluishi kukuata tshimenga, kuya ne benatshi mu bupika. Kushipelabu ne bana mene, ku mielelu ya misesu yonsu. Kusuikabu bamfumu bonsu nkanu. Bavua batshimuna, kuabanyanganabu bakulu ba tshimenga, bangata ewu bende ewu bende. Ne wewe kabidi Ninive, dikenga dinene nedikukuate, bu muntu mukuatshike maluvu. Neukebe muaba wa kusokoma, bua baluishi bebe kabakupetshi. Ninive, bimana biwabu bakukoleshe nabi, bidi bu bimuma bia mfiku, bimane kupia. Nyukisha amu mutshi, bimuma bidi bimata mukana mua udi ne nzala. Bena mvita bebe badi amu bu bakaji. Biibi bikole bia bimenga bia mu ditunga diebe, bidi bidiunzulukila, baluishi babuela. Kapia kadi kosha mabaya adibu bapayike ku biibi. Bena Ninive, sunayi mayi, bualu mvita neyinukuate. Koleshayi bimana bia tshimenga tshienu, longololayi biamu bia kuenza tushole. Kadi nenufue, nebanuoshile mu tshimenga tshienu, nebanushipe mu mvita, nenubutuke bu mabeji, adi mpasu ya mikumbi idia, imana. Nuenu bena Ninive, nuvua bavulangane bu mpasu, idi ibuka bisumbu ne bisumbu. Bangenda mushinga ba muebe bavua ba bungi, bapite mitotu ya mulu. Kadi mpindiewu mbakujimine, bu mudi mpasu ibuka, iya. Batangidi ba bena mudimu bebe bavua batape bu mpasu, bena mudimu bebe bavua benda mabumbu, bu mpasu ya mikumbi diba dia mashika, idi ikila mu mitshi. Kadi padi munya ukola, idi ibuka. Kabena bamanye kudiyi iya. Eyowa, mmiye penyi? Mukalenga wa bena Ashure, balombodi ba ditunga diebe mbafue kashidi. Balombodi ba bena mvita bebe, kabena banyunga kabidi. Bantu bebe mbatangalake pa mikuna. Kakuena muntu udi mua kubasangisha. Mbakubutule kashidi, mbakutape mputa wa lubangu. Bantu bonsu badi bumvue muudi mubutuke, badi basanka, bakuma bikashi. Bualu uuvua kuyi mukengeshe, ne tshikisu tshiebe katshiyi tshipungila nnganyi? Telejayi bidi Mvidi Mukulu mumanyishe muambi Abakuke. Maweja-Nangila, matuku bungiwu andi nkubikila, Wewe nansha kunteleja! Ndi nkumanyisha tshinyangu tshitudi natshi, kadi Wewe nansha kutusungidila! Udi ummuenesha mabika ne mala nanku bua tshinyi? Bantu badi bakengeshangana bibi. Muudi ubatangila, kuyi wenza bualu mbishi? Ndi munkatshi mua tshinyangu ne tshimbambila, miaba yonsu ngumvua amu bilumbu ne matandu. Bu muudi kuyi wenza bualu, mikenji yebe mmifue, bena buenzayi badi babinga, bantu babi badi bapisha badi kabayi ne bualu, nsambu yonsu badi bayikosa amu bibi. Maweja-Nangila udi wandamuna ne: Tangilayi malu adi enzekela mu matunga adi nenu mutumba. Nenukeme bikole, nukatshila! Bualu bunene nebuenzeke; nenubumone. Muntu munuambilebu amu mukana, kanuvua mua kumuitaba to. Ndi mbikila bena Babilone, tshisamba tshia bantu ba lonji, kabayi luse. Badi bendakana pa buloba bujima, bakeba kudia bumfumu mu matunga a bende. Badi batshinyisha bantu, babakuatshisha bowa. Badi badienzela mudibu basue, bajadika nkayabu bidi bimpe kuenza. Nyama yabu ya tubalu mmipite ya nkashama ku lubilu. Idi ne lonji lupite lua nyama ya bimungu idi yenda ne nzala. Babandi babu ba pa tubalu, badi bafumina kule, benda batupika. Badi ne lubilu bu lua nyunyu ya mikanku, idi imona nyama wa kudia, yikila ne lukuka pambidi pende. Badi bafika ne tshinyangu bu mvunde, batangila kumpala ne lukuka, baboya bena lukanu bungi bu lusenga. Badi baseka bakalenga ba matunga, banaya nabu, batshimbakaja bakulu ba mu bukalenga buabu. Bimana bivua bantu bakoleshe nabi bimenga, badi babimona bu bintu bia tshianana, benza anu kabumba ka buloba, babandapu, bakuata tshimenga. Badi bafika lubilu bu mvunde, bakudimuka, baya. Bukole buabu ke nwidie wabu! Wewe udi Maweja-Nangila wa kale ne kale. Udi Mvidi Mukulu wanyi wa tshijila, wa kashidi ne kashidi. Maweja-Nangila, muena bukole utudi tutekemena, Wewe kusungula bena Babilone, kukolesha baluishi betu, bua bamfuishe, batunyoke. Kadi mesu ebe adi mimpe be. Kuena mua kuanyisha bua amone malu mabi. Bantu badi bakengesha bakuabu, kuena mua kubatangila, kuyi wenza bualu. Kadi muudi umona bidi bena tshinyangu abu benza, kuyi wamba bualu, mbishi? Bantu babi aba badi babutula matunga a bantu ba nsongu badi babapita bobu. Kadi udi umona nanku, upuwa bua tshinyi? Paudi kuyi uludika bantu, badi bu mishipa, nansha bu bishishi, bidi kabiyi ne mulombodi wabi. Ke mudi bena Babilone bakuata bantu, mudibu baloba mishipa ne ndobu. Badi bu balobi badi bakuata mishipa mu makondu abu, bayipatula mu mayi, basanka, batshionkomoka. Badi balambula makondu abu milambu, bawoshila musenga wa kamonya, mudibu benzela mvidie. Bualu ke adi abadisha, abanemesha. Bena Babilone nebatule amu kutula miele yabu ya nwita anyi? Nebabutule amu kubutula bantu ba matunga makuabu, kabayi bumvue luse anyi? Meme ndi mutentekedi wa mu tshimenga, ndi mubande kulu pa tshimana tshia tshimenga, ngindila. Ndi musue kumvua tshidi Mvidi Mukulu mua kungambila, mudiye mua kuandamuna ku dimudiwula dianyi. Maweja-Nangila kungandamuna nanku: Funda bindi nkumanyisha, ubifunde bimpe pa mabaya, bua bonsu babibale, kakuyi lutatu. Bindi nkuleja, kabiena bienzeka mpindiewu. Kadi nebikumbane pa tshikondu tshiabi. Nansha kabiyi bienzeka lukasa, indila ne lutulu, mutekemene. Bindi nkumanyisha nebienzeke, kamuyi mpata, kabiyi nansha binenga. Funda nanku: bena buenzayi nebafue. Kadi bantu badi benzela bakuabu bimpe, nebapete muoyi, bualu badi bitaba Maweja-Nangila. Bushuwa, bubanji budi bufikisha bantu ku diakabi. Badi baditambisha kabena ne dikisha. Badi mukana buashi, bu dijimba dia bafue kadiyi diwula. Badi bu mudi lufu, ludi lubutula amu kubutula bantu. Ke mudi bena Babilone bakuata amu kukuata matunga, bua bantu bashale bapika babu kashidi. Kadi bantu badibu batshimune, nebabele nsenda, babatshipa, bamba ne: Nudi bena diakabi! Nudi nudiangatshila bintu bia bende, nutangila bantu bu badi ne bua kunufuta mabanza. Kadi nenuenze nanku too ne ku diba kaayi? Bena mabanza nebanujikidile, kanuyi bamanye. Banuvua banyenge bintu, nebanunyenge bienu. Nenupampakane, nuzakala ne bowa. Nuvua bibe bintu mu matunga mavule. Nanku bisamba bikuabu bionsu bia pa buloba nebibe bienu. Nebanunyoke, bualu nuvua bele mashi a bantu panshi, nuvua banyangakaje bimenga ne matunga. Nudi bena diakabi! Nudi banemeshe bena meku enu ne bintu bipeta ku buivi. Nansha nuenu base nzubu yenu kulu ku katongobela, dikenga nedinukuate. Tshinyangu tshienu katshiena ne tshipeta; netshifuishe bena meku enu amu bundu. Panudi babutule bisamba bivule bia bantu, nudi badibutule anu nuenu nkayenu. Nansha mabue ne mabaya bidibu bibake nabi nzubu yenu, nebiele mbila, binutuisha. Nudi bena diakabi! Bua kuasa bimenga, nuvua bele mashi a bantu panshi. Tshitaku tshiabi, ke makenga anuvua bakengeshe nawu bantu. Bantu banuvua bakuate mu bupika, bavua baditatshisha patupu. Bipeta bionsu nebibutuke mu kapia. Maweja-Nangila wa bukole buonsu, ke udi ukumbaja bionsu abi. Tshikondu netshifike tshidi bantu mu buloba bujima, bamanye amu kumanya munda muabu muonsu, butumbi bua Maweja-Nangila, amu mudi mayi muwule mu mayi manene tente. Nudi bena diakabi! Nudi belele bena mutumba, maluvu mela lulengu, bua bakuatshike, bavule bilamba. Ke nuenu kutangila mubidi wabu, kubafuisha bundu. Kadi kanuakupeta lumu ku malu a mushindu ewu. Nenuikale penu ne bundu: Nenunue, nukuatshika, nuleja butaka. Maweja-Nangila neanunuishe maluvu, mu dikopu dia tshiji tshiende: lumu luenu neluandamuke bundu bupite. Nebanutape, munuvua penu batape mitshi ya mu metu a mu Lebanone. Nuvua bashipe nyama ya mu metu awu. Nanku nyama neyinukuatshishe bowa. Bionsu abi nebinuenzekele, bua mashi a bantu anuvua bele panshi, bua tshinyangu tshinuvua banyange bimenga ne matunga abu natshi. Mpingu inudi badienzele bua kutendelela nwidie, neyinuambuluishe ku tshinyi? Idi amu bintu binudi nusonga, nansha nufula, kabiyi biakula, bidinga bantu. Mudibi mua kunuambuluisha mbishi? Nudi bena diakabi! Nudi nuambila mutshi ne: “Juka” nansha dibue ne: “Tabala!” Kadi, nansha biobi bilamika biamu bia mushinga mukole pambidi, kabiena biakula, kabiena ne muoyi! Kadi Maweja-Nangila udi mu nzubu wende wa tshijila. Pa buloba bujima, bantu bapuwe kumpala kuende. Ke ditendelela dia Abakuke, didibu bimba bu musambu wa miadi: Eyi, Maweja-Nangila wanyi, ndi mumvue biuvua mungambile, kadi bidi binkuatshisha bowa. Patutshidi ne muoyi apa, utuenzele kabidi malu a dikema auvua muenzenze kale. Nansha wewe mutufikile munda pa bualu, utufuile kabidi amu luse. Mvidi Mukulu udi utumina ku Temane, Mvidi Mukulu wa tshijila udi upueka ku mikuna ya Parane. Diulu ndiwule tente ne buneme buende, buloba tente ne lumu luende. Udi upatuka, ukenka, ubalakana bu diba, tshianza tshiende tshidi tshiela nsese, ke muaba udi bukole buende. Udi utuma bipupu kumpala kuende, lufu lulonda panyima. Padiye utuluka panshi, buloba budi bunyungakana. Padiye ukenzakana, bisamba bia bantu bidi bizakala. Mikuna minene ne mikese, ya kale ne kale, idi yupuka, isenguluka. Kuonsu kuvuaye upitshila kuvua anu nanku. Ndi mmona mudi bena Kushane ne bowa, mudi bena Madiyane bazakala, batshina. Maweja-Nangila, uudi mufikile munda nnganyi? Ke misulu iudi mutekele tshiji anyi? Ke mayi manene audi mufikile munda anyi? Udi ubanda pa mavuba, bu pa ditempu, didi nyama ya tubalu ikoka, bua uye kutshimuna baluishi. Udi mumane kupatula buta buebe, mupayikaku mukete. Ke buloba kupandika, mayi a muinshi mua buloba kupatuka, kuenza misulu. Padi mikuna ikumona, idi izakala. Mvula udi uloka bikole, wenza nkoka pa buloba. Mayi manene adi ela tshiona bikole, mavuala abanda mulu bu mikuna. Padi mikete yebe ipitakana lubilu, difuma diebe dikenka, dibalakana, diba ne ngondu bidi bimana, bibuela mu nzubu. Udi wendakana pa buloba, musunsuke ne tshiji, udiatakaja bisamba bia bantu ne kanyinganyinga. Kadi udi ufika bua kusungila bantu bebe, ne mukalenga uudi musungule, mujidile. Udi ushipa mukalenga wa tshisamba tshia bena buenzayi, ubutula kashidi bonsu badi bamulonda. Udi utubula mitu ya bamfumu ba baluishi betu, ubapingajila mikete ivuabu bakebe kutuasa. Bavua bafika ne lubilu bu mvunde, benda bela mbila ya disanka, bajinga kututangalaja, nansha kutuzaza miaba ituvua basokomene. Udi upitshila pa mayi manene ne tubalu tuebe, ntutu ya mayi ibanda mulu mule! Pandi ngumvua tshiona atshi, bowa kunkuata bikole bipite, mishiku kungomba, mifuba kunwingutuka, mikolu kunzakala. Kadi ndi anu mutukije muoyi, muindile dituku diudi mua kunyoka bonsu bayua batukengesha, baunyanga. Mitshi ya mfiku kayena ikuama bimuma, mu mionji ya nwinyo kamuena tumuma, ku mitshi ya olive kudi kutupu, biakudia kabiena bitoloka mu madimi, mu mpangu kamuena mikoku, ngombe kayena ilala mu bikumbi. Kadi nansha nanku, ndi nsanka, bualu Maweja-Nangila udi ungambuluisha, ndi nsanguluka, bualu udi unsungidila. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu udi bukole buanyi: udi upepeja makasa anyi bu mikonu ya ngulungu, ungendesha pa mikuna mile. Wa mu mukanda wa mulombodi wa bena misambu. Wa kuimba ne nzenze. Telejayi bivua Maweja-Nangila muambile Sefanya mu tshikondu tshiwa Yoshiya, muana wa Amone, mukalenga wa Yuda. Sefanya uvua muana wa Kushi. Kushi uvua muana wa Ngedaliya. Ngedaliya uvua muana wa Amanya. Amanya uvua muana wa Izkiya. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Nembutule tshintu tshionsu tshidi ne muoyi pa buloba. Nenshipe bantu, nyama, nyunyi ne mishipa. Nembutule bantu babi, ne bionsu bidi bibalenduisha. Tshiena nshiya muntu nansha umue ne muoyi pa buloba.” “Nennyoke badi basomba mu Yerushalayime, ne bantu bonsu badi mu Yuda. Nengumushe muaba ewu, bionsu biwabu batendelela nabi Baale. Nansha batuangaji ba nwidie ewu, kabena mua kubavuluka kabidi to. Nembutule bonsu badi babanda ku misonga ya nzubu, bua kutendelela mitotu, ne bonsu badi bantendelela, baditshipa mu dina dianyi, kadi baditshipa musangu umue mu dina dia mvidie Milkome. Nembutule bonsu badi bambenga meme Maweja-Nangila, badi kabayi bakeba diambuluisha kundi, kabayi bankonka meji.” Puwayi, Mvidi Mukulu Maweja-Nangila udi ufika. Dituku dia tshiji tshiende dikadi pabuipi! Maweja-Nangila mmulongolole mulambu. mMumane kumusha mikiya ya badiye mubikile bua kudia nabu didia dia mulambu. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Dituku didibu balambula mulambu, nennyoke bakalenga ba matunga, bamfumu, ne bonsu badi bavuala mvuadilu wa bantu benyi. Dituku adi, nennyoke bonsu badi batupikila pa mutu pa mushiku wa nzubu wa Mvidi Mukulu, mudi bantu ba bisamba bikuabu benza. Nennyoke bonsu badi buwuja nzubu wa mfumuabu ne biuma bipeta ku buenzayi ne tshinyangu.” Maweja-Nangila udi wamba ne: “Mu Yerushalayime dituku adi, nebumvue mbila mikole ku tshiibi tshia Mishipa, miadi mu Tshimenga Tshipiatshipia, mutoyi wa bungi pa mikuna. Dilayi bikole, tuayi mikemu, nuenu badi basomba mu tshimenga tshia kuinshi, bualu basumbishanganyi ba bintu bonsu nebafue, bangenda mushinga bonsu nebabutuke. Diba adi nentemeshe muendu, bua kukalula tshimenga tshia Yerushalayime. Nennyoke bantu badi basomba talala, bu mudi maluvu abutama, ashiya binyindanyinda panshi. Badi bamba ne: ‘Maweja-Nangila kena wenza bualu, nansha buimpe nansha bubi!’ Kadi nebapawule bubanji buabu, nebupule nzubu yabu. Nebibake nzubu, kadi kabena balalamu. Nebakune mionji ya nwinyo, kadi kabena banua maluvu ayi.” Dituku dinene didi Maweja-Nangila ufika munda dikadi pabuipi. Didi difika ne lubilu luonsu. Pafika dituku adi bantu nebele mbila, kabayi ne ditekemena nansha, nansha bantu badi ne dikima dipite nebadile muadi! Dituku adi nedikale dia tshiji, dia dikenga ne kanyinganyinga, dia kubutula ne kushidisha. Dituku adi nedikale dia midima mikole, dia mavuba ne mabungi. Dituku adi nebumvue bena mvita bela mpungi, bela mbila ya mvita, bua kuluisha bimenga bivuabu bakoleshe ne bimana, bua kushimbula tuleya tuabi tunene. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Nembueje bantu mu dikenga, nebababate mudi bampofu benza, bualu bavua bangenzela malu mabi. Mashi abu neatangalake miaba yonsu, bu mudi lupuishi. Bitalu biabu nebibole, mudi bintu bidibu bela ku dyala.” Dituku didi Maweja-Nangila ufika munda, tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, nansha mpawungi, kabiena mua kubasungidila. Buloba bujima nebubutuke, ku kapia ka tshiji tshiende. Neabutule bantu bonsu ba pa buloba. Eyowa, bionsu ebi nebikuatshishe bantu bowa. Nuenu badi kabayi ne bundu, elayi meji bimpe, nudikonke, nudilengeje, kanuyi banji kutangalaka, mudi bisote bitangalaka dituku dimue. Nukudimune mioyi yenu, tshiji tshia Maweja-Nangila tshikuata kapia katshiyi tshianji kufika kunudi, dituku didiye ulumbuluisha bantu kadiyi dianji kusemena pabuipi. Nuenu bantu bapuekele bonsu ba mu ditunga, badi batumikila mikenji yende, pinganayi kudi Maweja-Nangila. Kumbajayi tshidiye musue, inyikayi mitu yenu kumpala kua Maweja-Nangila Mvidi Mukulu. Nanku dituku didi Maweja-Nangila ufika munda, bumue kena ununyoka nansha. Ngaza neashale dikolu. Askalone neabutuke. Badi basomba mu Asdode, nebabipate munda munya. Nebumushe bena Ekrone mu tshimenga tshiabu. Nuenu badi bafumine ku Kaftore, basombe ku muelelu wa mayi manene, nudi bena diakabi! Maweja-Nangila udi wamba ne: “Wewe Kenaane, ditunga dia bena Peleshete nenkunyangakaje. Neushale munda mutupu. Buloba buebe ku muelelu wa mayi manene, nebuandamuke mpata wa bisosa, nebushale muaba udi balami ba mikoku bendakana, ne udibu bateka bikumbi biayi.” Bena Yuda badi bashale ne muoyi, nebakuate ditunga dienu. Nebadishilemu bisumbu bia nyama yabu. Butuku nebaye kulala mu nzubu ya mu Askalone. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu neabenzele bimpe, neakudimune dikenga diabu, dienza disanka. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Mvua mumvue bena Mowabe ne bena Amone, baseka bantu banyi, babapetula. Bayua babapenda, bamba ne: netununyenge buloba buenu, bua kudiundisha buetu. Meme Maweja-Nangila wa bukole buonsu, Mvidi Mukulu wa bena Izrayele, ndi nditshipa ne: bu mundi ne muoyi, ndi njadika bulelela ne: nebabutule ditunga dia bena Mowabe ne dia bena Amone, bu muvuabu babutule tshimenga tshia Sodome ne tshia Ngomore. Buloba buabu nebushale tshipela tshiendelele. Nemuikale amu meba ne bina bia luepu. Bantu banyi badi bashale ne muoyi, nebafike bua kubapawula, ne bua kukuata ditunga diabu.” Ke muakabanyokabu, bualu bavua baditambisha, bapenda bantu ba Maweja-Nangila wa bukole buonsu, bamba ne: netununyenge buloba bua kudiundisha buetu. Maweja-Nangila neabakuatshishe bowa. Neabutule nwidie yonsu ya pa buloba. Diba adi, bantu bonsu, nansha badi basomba kule kupite, nebamutendelele, muntu yonsu muaba udiye usomba. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Nuenu kabidi bena Kushe, nennushipeshe mu nwita.” Maweja-Nangila neanyoke kabidi badi ku mutu kua ditunga. Neabutule bena Ashure, neashidishe bena Ninive. Tshimenga atshi netshishale tshipela, kamuyi muntu. Muaba uvua tshimenga, bisumbu bia nyama nebilalemu, kabidi ne nyama mikuabu ya mishindu yonsu: tshipungulu ne kakutukutu nebisombe mu mitu ya makunji a nzubu. Nebumvuile miadi ya nyunyi ku madidishi a nzubu. Tshikolokolu netshimueneke ku tshibuelelu. Mabaya a sedre avuabu balamike ku bimana, nebaalamune ku bukole. Ke muikala tshimenga etshi tshivua tshiditambisha. Badi basombamu bavua bela meji ne: dikenga kadiena mua kutukuata. Badi mua kuambangana netu mbanganyi? Lelu tshimenga tshidi tshienda tshibutuka. Tshikadi muaba udi nyama ya lonji ilala! Bonsu badi basemena pabuipi natshi, badi batshiela bibingu, batshiseka. Yerushalayime udi muena diakabi. Udi tshimenga tshia bantomboji, tshia bena tshikisu, ne bena tshinyangu. Kavua uteleja diyi dia Maweja-Nangila. Kavua witaba mibelu yende. Kavua utekemena Maweja-Nangila. Kavua ukeba diambuluisha kudi Mvidi Mukulu. Bamfumu ba tshimenga etshi badi bu nyama ya ntambue idi ikungula. Balumbuluishi babu badi bu bimungu, bidi bikeba biakudia dilolu. Kadi kabiena bishiya tshintu tshia kudia mu dinda. Bambi babu badi baditemba, banyanga mudimu wabu. Batuangaji babu kabena banemeka bintu bia tshijila; badi banaya ne mikenji ya Mvidi Mukulu. Kadi Maweja-Nangila udi amu mu tshimenga etshi, bua kukosa nsambu pa yoyi, kumushamu malu mabi. Dinda dionsu udi ulumbuluisha bantu. Kadi nansha nanku, bantu babi badi amu benza malu mabi, kabayi ne bundu! Maweja-Nangila udi wamba ne: “Ndi mubutule bisamba bia bantu bia bungi. Ndi mushimbule tuleya tua bimenga biabu bivuabu bakoleshe ne bimana. Misesu ya mu bimenga biabu mmishale munda mutupu. Bimenga biabu mbishale makolu, muntu nansha umue kena upitshilamu, kena usombamu. Pashishe meme kuela meji ne: Yerushalayime neannemeke, neavuluke mibelu yanyi, neayitabe! Nanku, tshiakumubutula to, tshiakukumbaja bimvua mumukanyine nabi. Kadi bantu badi basombamu; badi lukasa lukasa amu bua kuenza malu mabi.” Maweja-Nangila udi wamba ne: “Nuindile dituku dindi mfika bua kunupisha, kununyoka. Ndi mujadike ne: nensangishe bisamba ne makalenga, bua kubiosha ne kapia ka tshiji tshianyi. Buloba bujima nebupie, ku kapia ka tshiji tshianyi.” “Pashishe nenkudimune bantu; nengumushe mikiya idi ku mishiku yabu. Nebantendelele meme Maweja-Nangila, nebankukuile ne muoyi umue. Bantu banyi bamvua mutangalaje, nebafume muaba mule, nansha dishiya dia misulu ya bena Kushe. Nebantuadile milambu yabu.” “Dituku adi, nuenu bantu banyi, kanuena ne bua kufua kabidi bundu, bua buenzayi buenu, nansha bua malu mabi anudi bangenzele. Bualu nengumushe munkatshi muenu bantu badi baditambisha. Kanuena mua kuditumbisha kabidi pa mukuna wanyi wa tshijila. Nenshiye amu bantu bapuekele ne bapele munkatshi muenu, badi bandomba bua meme kubakuba. Bena Izrayele badi bashale ne muoyi, kabatshiena benza malu mabi, kabena bashima kabidi, kabena badinga kabidi bantu ne mishiku yabu. Nebadie, balale, muntu kayi ubakuatshisha bowa.” Tshimenga tshia Siyone, sankaku! Bena Izrayele, elayi tunkunduluila. Yerushalayime, sanguluka ne muoyi webe mujima. Maweja-Nangila mmukujimijile bubi buebe. Maweja-Nangila, mukalenga wa Izrayele, udi munkatshi muenu, mmunuipatshile baluishi benu. Nanku kanuena ne bua kutshina tshintu nansha tshimue. Dituku nedifike, diambilabu Yerushalayime ne: “Tshimenga tshia Siyone, kutshinyi, kutekeshi muoyi nansha! Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe udi nebe, udi tshilobu, mukuluidi wa mvita. Udi usanka bualu buebe. Udi ukunanga; nanku neakuenze muntu mupiamupia. Udi uja maja bu dituku dia tshibilu, wimba misambu ne disanka bualu buebe.” Maweja-Nangila udi wamba ne: “Nenjikije dikenga dienu, nennumushe bundu. Diba adi, nennyoke bonsu bavua banukengeshe. Nengondape badibu batape mputa. Bantu bavua baye mu bupika, nembapingaje mu ditunga diabu. Nenkudimune kapeja kavuabu banupeja miaba yonsu, nkenza butumbi ne lumu bienu. Diba adi, nennupingaje mu ditunga dienu, nennusangishe muaba umue. Nenudimuene mundi nkudimuna dikenga dienu. Nennupeshe butumbi ne lumu, munkatshi mua bantu bonsu ba pa buloba. Meme Maweja-Nangila ndi ngamba nanku.” Dituku dimue dia ngondu muisambombu wa tshidimu tshibidi tshia bukalenga bua Daryaveshe, Maweja-Nangila kuyukila ne muambi Agayi. Kumutumaye kudi mulombodi wa buloba bua bena Yuda, diende Zerubabele, muana wa Sheyaltiyele, ne kudi mutuangaji munene Yeshuwa, muana wa Yoshadake, Panudi nuenu basombe mu nzubu yenu milengeja bimpe, wanyi meme munyanguke, nudi nuenza bimpe anyi? Meme Maweja-Nangila wa bukole buonsu, ndi nnuambila ne: Dikonkayi pa malu adi anuenzekela. Nuenu kukuna bintu bia bungi, kunowa bikese. Nudi nudia, kadi kanuena mua kuukuta. Nudi nunua maluvu, kadi nyota yenu kayena ijika. Nudi nuvuala bilamba, kadi numvua anu mashika. Muena mudimu udi upeta difutu, kadi didi dijika lukasa, bu mudi bintu bimata mu tshibombi tshitubuke! Meme Maweja-Nangila wa bukole buonsu, ndi nnuambila tshiakabidi ne: Dikonkayi pa malu adi manuenzekele. Pashishe, nuye ku mikuna, nutape mitshi, nuibakulule nzubu wanyi. Nanku, nengikale ne disanka, bualu bantu nebantumbishemu. Meme Maweja-Nangila, ndi ngamba nanku. Nuvua batekemene biakudia bia bungi, nuenu kunowa bikese. Binuvua baye nabi mu nzubu yenu, meme kubiela mupuya, kutangalakabu Meme Maweja-Nangila wa bukole buonsu, ndi nnukonka ne: Ndi muenze nanku bua tshinyi? Ndi nnuamba ne: Ndi muenze nanku, bualu nudi balekele nzubu wanyi ashale munyanguke, nukuate mudimu bikole amu bua kulengeja yenu nuenu. Ke padi mvula kayi uloka, bintu kabiyi bitoloka. Meme kunutumina minanga mu ditunga: pa mikuna, mu madimi a ntete ya kuenza bukula, a mionji ya nwinyo, a mitshi ya olive, ne mu madimi a bikunyibua bikuabu bionsu. Bantu ne nyama kukenga ku minanga ayi. Nanku, nuvua bakuate mudimu amu tshianana.” Zerubabele, muana wa Sheyaltiyele, ne mutuangaji munene Yeshuwa, muana wa Yoshadake, ne bantu bonsu bavua bumuke mu bupika, kuitababu bionsu bivua muambi Agayi mubambile mu dina dia Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu. Ke muvua muambi Agayi mukumbaje mudimu uvua Maweja-Nangila mumupeshe. Nanku bantu bonsu kunemeka Maweja-Nangila. Pashishe Maweja-Nangila kutuma muambi Agayi bua kuambila bantu ne: — Meme Maweja-Nangila ndi nnulaya ne: Nengikale nenu. Zerubabele, mulombodi wa buloba bua bena Yuda, ne Yeshuwa, mutuangaji munene, ne bantu bonsu bavua bumuke mu bupika, Maweja-Nangila kubapa muoyi wa kuenza mudimu ne disuminyina. Nanku, kutuadijabu kuibakulula nzubu wa Maweja-Nangila wa bukole buonsu, Mvidi Mukulu wabu, dituku dia makumi abidi ne dinayi dia ngondu muisambombu, wa tshidimu atshi. Mu matuku makumi abidi ne dimue a ngondu wa muanda mutekete, wa tshidimu tshibidi tshia bukalenga bua Daryaveshe, Maweja-Nangila kutuma muambi Agayi tshiakabidi. Uvua mumutume kudi mulombodi wa buloba bua bena Yuda, Zerubabele, muana wa Sheyaltiyele, kudi mutuangaji munene Yeshuwa, muana wa Yoshadake, ne kudi bantu bonsu bavua bumuke mu bupika, bua kubakonka ne: — Nganyi wa munkatshi muenu uvua mumone buimpe buvua nabu nzubu wa Mvidi Mukulu wa kale, pavuabu kabayi banji kumunyanga? Kadi tshinudi bamone lelu ntshinyi? Nzubu kena kabidi ne lumu nansha kakese. Meme Maweja-Nangila ndi nnuambila ne: Wewe Zerubabele, wewe Yeshuwa mutuangaji munene, muana wa Yoshadake, ne nuenu bena ditunga bonsu, koleshayi muoyi, tuadijayi mudimu. Meme Maweja-Nangila wa bukole buonsu, ndi nnulaya ne: nengikale nenu. Panuvua bapatuke mu Ejipitu, mvua munulaye bua kuikala munkatshi muenu. Kanutshinyi to. Eyowa, meme Maweja-Nangila wa bukole buonsu, ndi ngamba ne: matuku makese aa, nenzakeje bia mulu ne bia panshi, mayi manene ne buloba. Nenkuatshishe bantu ba bisamba bikuabu bowa. Nanku, nebafike ne bubanji buabu buonsu munemu. Nendengeje nzubu ewu muende mua kale ne bubanji abu. Meme Maweja-Nangila, ndi ngamba nanku. Bualu tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, ne tshiamu tshia mpawungi, bia pa buloba bujima mbianyi meme. Nanku nzubu mupiamupia wanyi ewu, neikale muimpe mupite wa kale. Kabidi nempeshe bantu banyi ditalala mu nzubu ewu. Meme Maweja-Nangila wa bukole buonsu, ndi ngamba nanku. Mu matuku makumi abidi ne anayi a ngondu wa tshitema, wa tshidimu tshibidi tshia bukalenga bua Daryaveshe, Maweja-Nangila wa bukole buonsu kuambila muambi Agayi tshiakabidi ne: — Konka batuangaji bualu ebu: Tuteke tshilejilu: muntu muambuile munyinyi wa ku mulambu mu tshilamba tshiende, tshilamba atshi kulenga ku diampa, ku biseki, ku maluvu, ku mafuta, nansha ku tshiakudia tshikuabu, biakudia bionsu abi bidi bienza bia tshijila anyi? Batuangaji kuandamuna Agayi ne: — Nansha kakese. Agayi kubakonka kabidi ne: — Tutoke tshilejilu tshikuabu: muntu mulenge tshitalu, udi upia mikiya. Kadi palengaye pashishe tshiakudia, tshiakudia atshi netshikale kabidi ne mikiya anyi? Batuangaji kuitaba ne: — Eyowa. Agayi kubambila ne: — Telejayi tshidi Maweja-Nangila wamba: ke mudi bantu ba mu ditunga emu bapia mikiya. Nanku bionsu bidibu bapeta ku mudimu wa bianza biabu, ne bionsu bidibu bandambuila pa tshilambuilu, mbipie amu mikiya. Maweja-Nangila kuamba kabidi ne: — Vulukayi bivua bienzeke ku kale. Kanuyi banji kukunguja mabue bua kuibakulula nzubu wanyi, makenga avua manukuate. Pavua muntu uya ku diyeba, bua kuangata bibombi makumi abidi bia ntete ya kuenza bukula, uvua upeta amu bibombi dikumi. Pavua muntu uya ku tshipanza tshia maluvu a nwinyo, bua kupongolola milangi makumi atanu, uvua amu upongolola milangi mukumi abidi. Meme kunyanga biakudia bionsu bia mu madimi enu: meme kukumisha, kubibolesha, kubinyangakaja ne mabue a mvula. Kadi kanuena bapingane kundi meme Maweja-Nangila to. Tangilayi bimpe tshidi tshienzeka mpindiewu. Lelu matuku makumi abidi ne anayi a ngondu wa tshitema, bavua bibake tshitaku tshia nzubu wa Mvidi Mukulu. Nuvuluke dituku edi bimpe. Mu mayeba enu kanutshiena ntete ya kuenza bukula to. Mionji yenu ya nwinyo, mitshi ya mfiku, mitshi ya ngrenade, mitshi ya olive, kabivua bikuama to. Kadi biangatshile dituku dia lelu, nennusankishe. Mitshi yenu neakuame. Amu dituku adi dia makumi abidi ne anayi a ngondu wa tshitema, Maweja-Nangila kuyukila ne Agayi tshiakabidi. Kumutumaye kudi mulombodi wa buloba bua bena Yuda, diende Zerubabele, muana wa Sheyaltiyele, bua kumuambila ne: — Meme Maweja-Nangila wa bukole buonsu, nenzakeje diulu ne buloba. Nengumushe bakalenga mu nkuasa yabu. Nenshipe makalenga pa buloba. Nentonkole matempu a nwita, ne badi baendesha. Nyama ya tubalu neyifue. Badi babandapu nebakuluke, bafue ku miele yabu. Dituku adi, wewe Zerubabele, muntu wanyi, newikale ne mushinga, bu mudi tshitampi tshianyi nawu. Bualu ndi mukusungule, bua wikale muenampala wanyi. Meme Maweja-Nangila, ndi ngamba nanku. Mu ngondu wa muanda mukulu wa tshidimu tshibidi tshia bukalenga bua Daryaveshe, Maweja-Nangila kuambila muambi Zekarya, muana wa Berekiya, ne muikulu wa Ido, ne: — Ambila bena Izrayele ne: Meme Maweja-Nangila wa bukole buonsu, mvua mufikile bankambua benu munda bikole. Kadi nupingane kundi, meme Maweja-Nangila; nenku nempingane kunudi. Meme ndi nnulaya nanku. Kanulondi malu avua bankambua benu benza. Bambi bavua bababela ku kale mu dina dianyi, bua balekele malu abu mabi ne ngenzelu yabu mibi. Kadi kabavua basue kubateleja. Kabavua bitabe. Bankambua benu mbamane kufua. Bambi kabidi kabena bashala panu ne muoyi tshiendelele. Kadi meyi anyi ne mikenji yanyi bimvua mumanyishe bambi, bena mudimu banyi, bivua bituishe bankambua benu kunyima kua matuku. Bobu kukudimuna nsombelu wabu, kuitaba ne: Maweja-Nangila mmutunyoke, muvuaye muambe. Mmutunyoke kabidi pa bualu, bua malu etu mabi. Daryaveshe uvua mumane kushala mu bukalenga bidimu bibidi. Mu matuku makumi abidi ne anayi a ngondu wa dikumi ne umue, udibu binyika ne: ngondu wa Shebate, Maweja-Nangila uvua muleje muambi Zekarya, muana wa Berekiya, ne muikulu wa Ido, malu. Zekarya uvua wamba ne: Butuku ebu Maweja-Nangila kundeja muntu mubande pa kabalu kakunze. Muntu awu uvua munkatshi mua mitshi ya mirte, ivua muinshi mu tshibandabanda. Tubalu tukuabu tukunze, tua mubidi wa lubundubundu, ne tutoke, tuvua mu nyima muende. Meme kukonka muntu awu ne: — Mukalenga, tubalu etu tudi tuleja tshinyi? Mutumibue wa Mvidi Mukulu uvua uyukila nanyi, kungandamuna ne: — Nenkumvuije Ke muntu uvua mu mitshi ya mine, kungambila ne: — Maweja-Nangila mmutume bantu aba bua baye kutentekela buloba bujima. Ke bantu bawa babande pa tubalu kuambila mutumibue wa Maweja-Nangila ne: — Tudi bendakane buloba bujima. Katuena basangana bantu balubakana to; bonsu badi basomba talalaa. Mutumibue wa Mvidi Mukulu kuamba kabidi ne: — Maweja-Nangila wa bukole buonsu, kukadi mpindiewu bidimu makumi muanda mutekete biudi mufikile Yerushalayime ne bimenga bikuabu bia Yuda munda. Neulame tshiji, kuyi ubafuila luse matuku makuabu bungi munyi? Ke Maweja-Nangila kuandamuna mutumibue wende miaku mimpe ya kumukolesha ku muoyi, ne kumusamba nayi. Mutumibue wa Mvidi Mukulu uwa uyukila nanyi, kungambila ne: Ambila bantu mu dina dia Maweja-Nangila wa bukole buonsu ne: “Ndi munange bikole Yerushalayime, ne mukuna wa Siyone, Kadi bisamba bidi bisomba talalaa, biditemba, ndi mbifikile munda bikole. Bualu pamvua tshiyi muanji kufikila bena Izrayele munda bikole, biobi bivua bibabutula bibi. Ke pandi meme Maweja-Nangila wa bukole buonsu ngamba ne: nempingane mu Yerushalayime, bua kumufuila luse, kumunanga. Nebasemu nzubu wanyi tshiakabidi, nebibakulule tshimenga.” Pashishe mutumibue wa Mvidi Mukulu kungambila ne: Ambila kabidi bantu mu dina dia Maweja-Nangila wa bukole buonsu ne: “Bimenga bianyi nebipete bubanji tshiakabidi. Nensungule Yerushalayime kabidi, nengambuluishe Siyone.” Maweja-Nangila kundeja kabidi malu makuabu. Meme kumona nsengu inayi. Meme kukonka mutumibue wa Mvidi Mukulu uwa uyukila nanyi ne: — Nsengu eyi idi ileja tshinyi? Kungandamunaye ne: — Nsengu eyi idi ileja bisamba bidi ne bukole, bivua bitangalaje bena Yuda, bena Izrayele, ne bena Yerushalayime. Pashishe Maweja-Nangila kundeja bansenda ba biamu banayi. Meme kumukonka ne: — Bantu aba mbalue kuenza tshinyi? Kungandamunaye ne: — Mbafike bua kutshibula nsengu ayi; bua kukuatshisha bowa ne kubutula bisamba bia bukole bivua biluisha ditunga dia Yuda, bitangalaja benadi, muntu nansha umue kayi mua kubafuila nkanana. Maweja-Nangila kundeja bualu bukuabu. Meme kumona muntu muikale ne nshinga wa kupima nende bimana mu bianza. Meme kumukonka ne: — Udi uya penyi? Kungandamunaye ne: — Ndi nya kupima bule ne butshiama bua Yerushalayime. Mutumibue wa Mvidi Mukulu uvua uyukila nanyi, kuya kudi mutumibue mukuabu uwa ulua kudiye. Kuambilaye mutumibue muibidi awu ne: — Uye lubilu kudi nsongalume udi ne nshinga, umuambile ne: kabena mua kunyungulula tshimenga tshia Yerushalayime ne bimana, bualu bantu ne nyama nebikalemu bipite bungi. Nenku, Maweja-Nangila udi wamba ne: “Meme mene nengikale mu tshimenga etshi, bu tshimana tshia kapia tshidi tshitshinyungulukila. Nensombemu ne butumbi buanyi buonsu.” Maweja-Nangila udi unuambila ne: “Nuenu bonsu bamvua mutangalaje nseke yonsu ya buloba, nyemayi mpindiewu, numuke ku matunga a ku mutu kua ditunga! Nuenu bena Yerushalayime badi mu bupika ku Babilone, koleshayi, nunyeme.” Maweja-Nangila wa bukole buonsu, udi muntume bua kunuambila malu, udi wamba bua bisamba bivua binupawule ne: “Muntu udi unuluisha, udi untua munu mu disu. Eyo, nenduishe bisamba ebi: nebabipawule kudi bantu bavuabi bikuate ku bupika.” Padi malu aa enzeka, nenumanye ne: Maweja-Nangila wa bukole buonsu ke uvua muntume. Maweja-Nangila udi wamba kabidi ne: “Nuenu bena Yerushalayime nusanke bikole, nutue tshianga, nemfike, nensombe munkatshi muenu. Biangatshile diba adi, bisamba bia bungi nebingitabe meme Maweja-Nangila, nebikale bantu banyi. Kadi muaba ungasomba, ke munkatshi muenu.” Padi malu aa enzeka, nenumanye ne: Maweja-Nangila wa bukole buonsu ke uvua muntume kunudi. Bena Yuda nebikale tshiakabidi tshisamba menemene tshia Maweja-Nangila mu ditunga didiye mujidile. Yerushalayime neikale tshiakabidi tshimenga tshiende tshidiye musungule. Bantu bonsu bapuwe kumpala kua Maweja-Nangila, bualu diakamue neapatuke mu nzubu wende wa tshijila! Maweja-Nangila kundeja Yeshuwa, mutuangaji munene, muimane kumpala kua mutumibue wa Maweja-Nangila. Satane uvua muimane ku dia balume dia Yeshuwa bua kumufunda ku tshilumbu. Mutumibue wa Mvidi Mukulu kuambila Satane, mufundianganyi, ne: — Satane, Maweja-Nangila neakunyoke. Eyo, Maweja-Nangila uvua musungule tshimenga tshia Yerushalayime, neakunyoke. Yeshuwa kena bu tshishelele tshiyuabu bapatule kuiku anyi? Yeshuwa uvua muimane kumpala kua mutumibue wa Mvidi Mukulu, muvuale bilamba bia manyanu. Mutumibue wa Mvidi Mukulu kuambila batumibue bavuaye nabu ne: numuvule bilamba abi. Pashishe kuambilaye Yeshuwa ne: — Ndi mukumushe bubi buebe. Nenkuvuadike bilamba bia tshibilu. Kubambilaye kabidi bua bajingile Yeshuwa tshitambala tshimpe ku mutu. Nanku kumujingilabu tshitambala ku mutu, kumuvuadika ne bilamba bimpe, mutumibue wa Mvidi Mukulu mutangile. Mutumibue wa Mvidi Mukulu kuambila kabidi Yeshuwa ne: Maweja-Nangila wa bukole buonsu udi ukulaya ne: “Wewe muitabe mikenji yanyi, mukumbaje bimvua mukufundile, nenkomekele bujitu bua kulama nzubu wanyi wa tshijila ne mbanza yende. Nanku nenkuteleje amu mundi nteleja batumibue badi bankuatshila mudimu muaba ewu.” “Wewe Yeshuwa, mutuangaji munene, teleja. Nuenu batuangaji badi bakuata nende mudimu, telejayi. Nuenu bonsu nudi tshimanyinu tshidi tshijadika ne: matuku adi kumpala nenupete lupandu. Nentume muntu wanyi, dina diende Lutonga. Nenteke dibue kumpala kua Yeshuwa. Dibue adi nedikale dimue, kadi nedikale ne nseke muanda mutekete ikenka. Nentape meme nkayanyi miaku pa dibue edi. Nanku, munkatshi mua dituku dimue nengumushe bubi bua bantu, budi bunyanga buloba. Eyo, meme Maweja-Nangila wa bukole buonsu, ndi njadika nanku. Pafika dituku adi, nenubikilangane bua nusombe talalaa, nusanke ne bintu bia mu madimi enu a mionji ya mvinyo, ne bia mu mitshi ya mfiku.” Mutumibue wa Mvidi Mukulu uvua uyukila nanyi kuluaye kuntabuluja, bu mudibu batabuluja muntu ku tulu. Kunkonkaye ne: — Tshiudi umona ntshinyi? Meme kuandamuna ne: — Ndi mmona tshitekelu tshia miendu tshia mpawungi menemene. Tshidi ne muaba wa kulamina manyi ku mutu kuatshi. Tshidi ne miendu muanda mutekete, kabidi ne mikaba muanda mutekete idi ifikisha manyi mu miendu yonsu. Mitshi ibidi ya olive idi pamue ne muaba wa kulamina mafuta, umue ku dia balume, mukuabu ku dia bakaji. Nanku meme kukonka mutumibue wa Mvidi Mukulu uvua uyukila nanyi ne: — Mukalenga, bintu ebi bionsu bidi biumvuija tshinyi? Kunkonkaye ne: — Kuena mumanye anyi? Meme kumukudimuna ne: — Tshiena mumanye to. Ke yeye kungumvuija ne: Mutumibue wa Mvidi Mukulu kungambila bua kumanyisha Zerubabele, bivua Maweja-Nangila wa bukole buonsu umuambila ne: “Nenkumbaje mudimu webe, ki nku bukole bua bia mvita, ki nku makanda audi nawu, kadi amu ku bukole bua Mueyelu wanyi.” Kuambaye kabidi ne: “Mukuna munene ewu udi mua kukupangisha mua kukumbaja mudimu webe anyi? Zerubabele neaulandakaje. Neangate ku mukuna ewu dibue dia ndekelu dia kuteka ku musonga wa nzubu mupiamupia wa Mvidi Mukulu. Bantu nebele mbila ne: Kia! Nzubu bulenga nenku! Nzubu mulenga!” Maweja-Nangila kungambila kabidi ne: “Zerubabele mmubange kuasa tshitaku tshia nzubu wa Mvidi Mukulu; neajikije mudimu wa kuasa nzubu ewu.” Padi malu aa enzeka, nenumanye ne: Maweja-Nangila wa bukole buonsu ke uvua muntume kunudi. — Miendu muanda mutekete ke mesu a Maweja-Nangila adi akenketa malu onsu adi enzeka pa buloba. Lekelayi kupepeja midimu mikese, idibu bamane kubanga. Kadi nusanke panudi numona Zerubabele wibakulula nzubu wa Mvidi Mukulu. Meme kumukonka kabidi ne: — Mitshi ya olive ibidi idi ku dia balume ne ku dia bakaji dia tshitekelu tshia miendu, idi yumvuija tshinyi? Meme kumukonka kabidi ne: — Matamba a mitshi ya olive abidi adibu bateke pabuipi ne milonda ibidi ya tshiamu tshia mpawungi, muaba udi manyi makunze apatukila, adi umvuija tshinyi? Kungebejaye ne: — Kuena mumanye anyi? Meme kumuandamuna ne: — Tshiena mumanye to. Ke yeye kungumvuija ne: — Mitshi eyi ke bantu babidi bavuabu balabe manyi a tshijila, bua kuenzelabu Maweja-Nangila wa buloba bujima mudimu. Maweja-Nangila kundeja kabidi bualu bukuabu. Meme kumona muvungu wa mukanda, ubuka mulu. Mutumibue wa Mvidi Mukulu kunkonka ne: — Tshiudi umona ntshinyi? Meme kumuandamuna ne: — Ndi mmona muvungu wa mukanda ubuka mulu: udi ne metre dikumi mu bule, ne metre atanu mu butshiama. Ke yeye kungambila ne: — Mu mukanda ewu mudi miaku ya mulawu wa kuela ditunga dijima: luseke lumue lua muvungu wa mukanda mbafunde ne: nebipate bivi bonsu mu ditunga, luseke lukuabu mbafunde ne: nebipate kabidi bonsu badi baditshipa mitshipu ya dishima. Maweja-Nangila wa bukole buonsu udi wamba ne: Yeye nkayende neele mulawu ewu; neufike mu nzubu mua muivi yonsu, ne mua muntu yonsu udi uditshipa mitshipu ya dishima mu dina dianyi. Mulawu neushale mu nzubu ewu. Neubutule bionsu bidimu, nansha mikamba ne mabue mene. Mutumibue wa Mvidi Mukulu uvua uyukila nanyi, kungambila ne: — Tangila! Tshiudi umona tshifumina kuaka ntshinyi? Meme kumukonka ne: — Ntshinyi etshi? Kungandamunaye ne: — Munda mua tshibondu etshi mudi malu mabi a mu ditunga dijima. Diba adi, tshibuikidiji tshia tshiamu tshifike tshia bujitu tshivua ku mushiku wa tshibondu kubulukatshi. Meme kumona mukaji musombe munda mua tshibondu. Mutumibue wa Mvidi Mukulu kungambila ne: — Mukaji ewu udi tshimfuanyi tshia Bubi. Pashishe mutumibue wa Mvidi Mukulu kusakila mukaji munda mua tshibondu. Kumubuikilaye tshiakabidi. Mbanduluka, meme kumona bakaji babidi babuka mulu, basakila kudi lupepele: bavua ne mapuapua bu a kasonganyunyi. Bobu kuangata tshibondu, kubuka natshi mulu. Meme kukonka mutumibue wa Mvidi Mukulu ne: — Badi baya ne tshibondu etshi penyi? Kungandamunaye ne: — Badi baya natshi ku Mezopotamiya. Nebatshiashile nzubu, pashishe nebatshienzele tshibumba, bua kutshitekapu. Maweja-Nangila kundeja kabidi bualu bukuabu. Meme kumona matempu a mvita anayi apatukila pankatshi pa mikuna ibidi ya tshiamu tshikunze. Ku ditempu dia kumpala bavua basuike tubalu tukunze, ku ditempu dibidi tubalu tufike, ku ditempu disatu, tubalu tutoke, ku ditempu dinayi, tubalu tukunzubile tua matobamatoba. Meme kukonka mutumibue wa Mvidi Mukulu uvua uyukila nanyi ne: — Mukalenga, tubalu tudibu basuike ku matempu etu tudi tumvuija tshinyi? Kungandamunaye ne: — Matempu aa adi mpepele inayi: ivua mimane muaba udi Maweja-Nangila wa buloba bujima; mmiumuke muaba awu amu mpindiewu. Ditempu divuabu bakoka kudi tubalu tufike kuyadi ku luseke lua buloba bua ku mutu. Tubalu tutoke kuyatu ku luseke ludi diba dibuelela. Tubalu tua matobamatoba kuyatu ku buloba bua kuinshi. Tubalu bikunzubile tusemena, kulombatu bua kuya kutentekela buloba. Maweja-Nangila kutuambila ne: — Yayi, nutentekele buloba. Kuenzatu nanku. Ke Maweja-Nangila kumbikila, ungambila ne: — Tangila! Tubalu tudi tuya ku mutu, netupuekeshishe Mueyelu wanyi mu ditunga edi. Maweja-Nangila kungambila ne: — Angata bintu bia bavua mu bupika, bidibu batuale kudi Eldayi, Tobiya ne Yedaya. Uye lelu ewu kudi Yoziya, muana wa Sefanya. Kuende ke kuvua bantu abu batule, pavuabu bafume ku Babilone. Newangate tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, ne tshiamu tshia mpawungi. Wenze nabi tshifulu tshia lumu, neutshiase mutuangaji munene Yeshuwa, muana wa Yoshadake, ku mutu. Umuambile ne: Maweja-Nangila wa bukole buonsu udi wamba ne: “Kudi muntu munemu dina diende Lutonga. Nsombelu wa bantu neashintuluke bualu buende. Neibakulule nzubu wanyi wa tshijila. Eyo, yeye ke wamuasa tshiakabidi. Neavuale bimanyinu bia bukalenga, neasombe mu nkuasa wa bumfumu bua kulombola bantu. Mutuangaji neikale pabuipi nende. Bantu aba babidi nebumvuangane bikole. “Tshifulu tshia lumu netshikale mu nzubu wa Mvidi Mukulu, bua bantu bavuluke Eldayi Tobiya ne Yedaya, ne malu mimpe avua muana wa Sefanya muenze.” Bantu badi kule nebafike bua kuambuluisha badi basa nzubu wa Maweja-Nangila. Nanku nenumanye ne: Maweja-Nangila wa bukole buonsu ke uvua muntume kunudi. Malu onsu aa neenzeke panuikala bitabe muenu muonsu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu. Daryaveshe uvua mumane kulala mu bukalenga bidimu binayi. Matuku anayi a ngondu wa tshitema, udibu binyika ne: ngondu wa Kislewu, Maweja-Nangila kummanyisha bualu. Bena Betele bavua batume Sharesere, Regeme-Meleke, ne bantu bakuabu, mu nzubu wa Maweja-Nangila wa bukole buonsu. Bayua babatume bua kulomba luse kudi Maweja-Nangila, ne bua kukonka batuangaji ne bambi ne: — Tudi ne bua kutungunuka amu ne miadi, tujila kabidi biakudia mu ngondu muitanu wa tshidimu tshionsu, bu mutudi tuenza kukadi bidimu bia bungi anyi? Maweja-Nangila wa bukole buonsu kungambila ne: Andamuna batuangaji ne bena ditunga bonsu ne: “Kukadi bidimu makumi muanda mutekete, binudi nujila biakudia, nuasa miadi mu ngondu muitanu ne wa muanda mutekete, Panudi nulama bijila ebi, nudi nuela meji ne: nudi nunsankisha anyi? Nansha panudi nudia, nunua, nudi nuenza amu bua kudisankisha nkayenu!” Ku kale, bambi bavua bamane kunubela mushindu umue mu dina dia Maweja-Nangila. Tshikondu atshi, bena Yerushalayime, ne bena bimenga bivua bibanyungulule, bavua basomba talalaa. Ke tshikondu kabidi tshiwa buloba bua kuinshi mu ditunga, ne bua luseke ludi diba dibuelela, ne bantu ba bungi. Maweja-Nangila wa bukole buonsu kundombaye bua kuvuluija tshivuaye muambe ne: “Kosayi nsambu pa yoyi, nuenzelangane malu mimpe, ne muoyi muimpe wa dinanga. Kanukengeshi bakaji bakamba, bana ba nshiye, benyi nansha bapele. Kanuedi meji nansha makese, a kuenzelangana bibi.” Kadi bantu bavua babenga kuteleja. Bawa bangela nyima, bajibika ne matshi, bua kabumvu. Kupapishabu muoyi wabu bu dibue dia mbonge. Kabavua basue kumvua malongesha a Maweja-Nangila wa bukole buonsu, avua Mueyelu wende muakuile kale mukana mua bambi. Nanku Maweja-Nangila kufika munda bikole, wamba ne: “Pamvua mubabikile bua benze mundi musue, kabavua basue kunteleja. Nanku pavuabu bambikila bua meme kubambuluisha, meme kubenga kabidi. Meme kubatangalaja mu bisamba bia mishindu yonsu, biwabu kabayi bamanye. Ditunga divuabu bumuke, divua dishale munda mutupu. Muntu nansha umue kawa utambakenamu kabidi to. Ditunga diabu divua dimpe bua kusomba, bobu kudiandamuna tshipela.” Maweja-Nangila wa bukole buonsu kungambila ne: “Meme Maweja-Nangila, ndi nnanga Yerushalayime bikole. Ke pandi mfikila baluishi bende munda. Ke pandi ngamba ne: Nempingane mu Yerushalayime. Nensombe mu Siyone tshiakabidi. Bantu nebinyike Yerushalayime ne: ‘Tshimenga tshidi tshilamata Mvidi Mukulu.’ Mukuna wanyi wa Siyone, nebawinyike ne: ‘Mukuna wa tshijila.’ Eyo, bakulakaja, balume ne bakaji, badi benda bashindamena ku dikombu, nebasombe tshiakabidi mu misesu ya mu Yerushalayime. Bana ba balume ne ba bakaji ba bungi, nebanayile tshiakabidi mu misesu ya mu tshimenga. Pikala bena Izrayele badi bashale ne muoyi, bamona ne: ebi kabiena mua kuenzeka. Kadi meme Maweja-Nangila wa bukole buonsu, ndi mua kubikumbaja. Ndi nnulaya ne: neusungidile bantu banyi, badi mu bupika mu matunga a kudi diba dipatukila ne kudidi dibuelela. Nembumushe ku matunga awu, bua kusombabu mu Yerushalayime. Nebikale bantu banyi, meme nengikale Mvidi Mukulu wabu. Nengikale mukalenga wabu, wa muoyi umue, udi ukosa nsambu pa yoyi.” Maweja-Nangila wa bukole buonsu, udi wamba ne: “Koleshayi muoyi! Mpindiewu nudi bumvue malaya, avua bambi bamane kunuambila mu dina dianyi, tshikondu tshiyuabu babange kuasulula tshitaku tshia nzubu wanyi. Ku kale kabavua bafuta muntu, bua mudimu uvuaye wenza, nansha bua mudimu uwa nyama ikuata. Bantu kabavua mua kutambakana mu ditunga, bualu baluishi bavua miaba yonsu, kabidi meme mvua musongakaje bantu. Kadi ndi nnuambila ne: mpindiewu tshiena nkengesha kabidi bena Izrayele badi bashale ne muoyi, mumvua muenze ku kale. Nentume ditalala mu buloba: mionji ya nwinyo neikuame tumuma, buloba nebumene biakudia, mvula neyiloke ya bungi. Bantu banyi badi bashale ne muoyi, nembapeteshe bintu ebi bionsu. Nuenu bena mu bukalenga bua Yuda ne bua Izrayele, nuvua tshilejilu tshia bantu batshipa munkatshi mua bisamba bikuabu. Mpindiewu ndi nnusungidila, nenuikale tshilejilu tshia badibu bela lupemba. Kanutshinyi kabidi! Kolayi muoyi!” Maweja-Nangila wa bukole buonsu udi wamba ne: “Pamvua mujadike bua kunukengesha, bualu bankambua benu mbamfikishe munda, tshivua mushintulule diyi dianyi. Kadi mpindiewu ndi mujadike bua kunuela lupemba, nuenu bena Yerushalayime, ne bena ditunga dia Yuda dijima. Nanku kanutshinyi kabidi. Telejayi munudi mua kuenza: Muntu yonsu ambile muanabu malu malelela. Mu tubadi tuenu nukose nsambu pa yoyi, nupingaje ditalala mu ditunga. Kanuedi meji a kuenzelangana bibi. Nulekele kutshipa mitshipu ya dishima, bualu meme Maweja-Nangila tshiena muanyishe malu a nanku.” Maweja-Nangila wa bukole buonsu kungambila ne: — Matuku anudi nujila biakudia, mu ngondu muinayi, muitanu, wa muanda mutekete, nansha wa dikumi, ku tshidimu tshionsu, neikale a tshibilu tshinene adi bena Yuda basanka, batshionkomoka. Kadi nuambilangane amu malu malelela, nukebe kabidi diakalenga dia bonsu! Maweja-Nangila wa bukole buonsu udi wamba ne: “Bantu ba mu bisamba bikuabu, ne ba mu bimenga bivule, nebafike mu Yerushalayime tshiakabidi. Bena mu tshimenga kampanda, nebambile bena mu tshimenga tshikuabu ne: — Tuyayi kutendelela Maweja-Nangila wa bukole buonsu. Tumusengelele bua atuele lupemba. Bobu nebandamune ne: — Eyo, tudi tuya nenu. Bushuwa, bantu ba bungi, ne ba mu bisamba bidi ne bukole, nebalue mu Yerushalayime, nebantendelele, nebansengelele bua mbele lupemba. Diba adi, bantu dikumi ba mu bisamba bishilangane, nebakuate muena Yuda umue, ku luzemba lua tshilamba, bamuambila ne: ‘Tudi basue kuya nebe, bualu tudi bajingulule ne: Mvidi Mukulu udi kuenu.’ ” Maweja-Nangila mmutume mukenji. Diyi diende ndifike mu ditunga dia Adrake, ndishikidile mu tshimenga tshia Damase. Bualu Maweja-Nangila kena umona amu meku a bena Izrayele, kadi udi utangila bantu bonsu. Diyi diende ndifike mu tshimenga tshia Amate, tshidi pabuipi ne tshimenga tshia Damase, ne mu tshimenga tshia Tire ne tshia Sidone, bimenga bidi ne bantu ba meji. Bena Tire mbakoleshe tshimenga tshiabu ne bimana; mbakunguje tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, bungi bu buloba bua mu njila; mbakunguje tshiamu tshia mpawungi, bungi bu lusenga lua mu misesu. Kadi Maweja-Nangila neapawule bionsu bidi mu tshimenga etshi, neele bimana biatshi mu mayi manene, neatshioshe, tshibutuke. Pamona tshimenga tshia Askalone bidi bienzeka ebi, netshikuatshike bowa; tshimenga tshia Ngaza netshizakale; tshimenga tshia Ekrone netshipampakane, bualu katshiena mua kutekemena kabidi badi mua kutshiambuluisha. Mu tshimenga tshia Ngaza, kamuakuikala mukalenga kabidi. Bena mu tshimenga tshia Askalone nebaye nabu mu bupika. Bantu ba bisamba bishilangane, nebasombe mu tshimenga tshia Asdode. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Ke mundi mbutula bena Peleshete badi baditambisha nanku. Nempatule mukana muabu, minyinyi kayiyi mipatule mashi, nansha minyinyi buabu balambule mvidie. Bena Peleshete badi bashale ne muoyi, nebikale bantu banyi, anu bu bena diku kampanda mu tshisamba tshia Yuda. Bena Ekrone nebadisangishe ne bantu banyi, muvua bena Yebusa benza kale. Nendame ditunga dianyi, bua baluishi kabafikimu, muntu nansha umue kakengeshi bantu banyi, bualu mpindiewu ndi mubatabalele.” Yerushalayime, sanka bikole! Wewe tshimenga tshia Siyone, ela tunkunduluila! Tangila mudi mukalenga webe ukuvuila. Udi uvua kukusungidila, kukosa nsambu pa yoyi. Kadi kena uditambisha to! Udi mubande pa nyama wa mpunde, pa muana wa mpunde mukaji. Neumushe matempu a mvita mu Efrayime. Neapatule tubalu mu Yerushalayime. Neatshibule mata a mvita. Neafile ditalala mu bisamba bia bantu, neashale mfumu ku mayi manene ne ku makuabu, biangatshile ku musulu wa Perate, too ne ku ndekelu wa buloba. Maweja-Nangila udi wamba ne: “Bualu bua ndondu undi mutue nenu, udi mashi a nyama ya milambu mashindike, nempikule bana benu badi mu lukanu, badi basomba mu bupika bu mu tshina katshiyi ne mayi. Nuenu bena lukanu badi mua kutekemena lupandu mpindiewu, pinganayi mu tshimenga tshienu. Mbamane kuibakulula bimana biatshi. Mpindiewu ndi nnuambila ne: nennuvudijile disanka dipite misangu ibidi dikenga dinuvua nadi. Yuda neangambuluishe bu buta bua mvita, Efrayime neikale bu mukete. Siyone, nentume bantu bebe, bua kuluishabu bena Ngreke. Nebangambuluishe bua kuluangana mvita, bu mudi muele wa myita wambuluisha muluanganyi wa bukitu.” Maweja-Nangila neamueneke, ku mutu kua bantu bende. Mukete wende neuye bu muele wa mvula. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, neele mpungi, neafike munkatshi mua mvunde, udi ufuma kuinshi kua ditunga. Maweja-Nangila wa bukole buonsu, nealame bantu bende, nealokeshe mvula ya mabue, bua kubutula ne kuzaza baluishi babu. Nebitshikije mashi a baluishi babu panshi, bu mudibu bitshikija pa matumba a tshilambuilu maluvu, nansha mashi a nyama ya milambu, adi tente mu makopu a kumiamina nawu. Dituku adi, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu neasungidile bantu bende, mudi mulami wa mikoku usungidila mikoku yende. Nebakenke bu mabue a mushinga mukole, adi ku tshifulu tshia lumu. Nebele nsese mu ditunga. Mu ditunga diabu dimpe ditambe, nemuikale diakalenga dinene. Ntete ya bukula, ne maluvu mapiamapia, nebipeshe bansongalume ne bansongakaji mubidi muimpe mupite. Tendelelayi Maweja-Nangila, anulokeshile mvula a mbedi. Yeye ke udi utuma mavuba a mvula. Neanulokeshile mvula wa bungi, neameneshe ntete bua muntu yonsu apete biakudia mu madimi. Mvidie inudi nukonka malu, idi inuambila malu a dishima. Batempi ba mbuku badi banudinga, bilota bidibu bawilangana bidi bia patupu. Badi basamba bantu ne miaku ya patupu. Ke pavua bantu balalakana, bu mikoku idi ikenga, kayiyi ne mulami. “Balami ba bisamba bikuabu, badi balombola bantu banyi, babakengesha, ndi mubafikile munda; nembanyoke. Eyo, meme Maweja-Nangila wa bukole buonsu, ndi ngamba nanku. Meme nkayanyi nendame mikoku yanyi, tshisamba tshia bena Yuda. Nenye natshi mu mvita, bu kabalu kanyi kadi katshimuna. Bamfumu ba mishindu yonsu, nebafume mu tshisamba etshi, nebikale ne bukole, bu dibue dia mu ditumba, bashindame bu milonda idibu bashindika nayi ntenta mu buloba, bakole bu buta bua mvita. Nebikale bilobu. Nebadiate badi babaluisha, bu mudibu badiata bitotshi mu njila. Nebaluangane nanku, bualu Maweja-Nangila udi nabu. Baluishi badi babanda pa tubalu, nebafue bundu. Nenkankamike tshisamba tshia Yuda, nensungidile bena Izrayele. Nembapingaje mu ditunga diabu tshiakabidi, nembaleje mundi mubanange. Nebikale tshiakabidi bu tshikondu tshimvua tshiyi muanji kubabenga. Ndi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu, nembapeshe bidibu bandomba. Bena Efrayime nebikale bakole, bu bena mvita ba bukitu. Nebasanke bu bantu bamane kunua maluvu. Pamona bana babu bidi bienzeke ebi, nebasanke. Nebumvue musangelu munda muabu, bua bidi Maweja-Nangila muenze. Nembikile bantu banyi, nembasangishe pamue, bualu ndi mujadike bua kubapikula. Nebavulangane bungi buvuabu kale. Mvua mubatangalaje mu bisamba bikuabu, bu mudibu bamiamina maminu. Kadi nebamvulukile mu matunga a kule. Nanku nebakoleshe bana mu matunga awu, pashishe nebapingane nabu mu ditunga diabu. Nembumushe mu ditunga dia Ejipitu ne dia bena Ashure, nembapingaje kuabu, nenye nabu mu ditunga dia Ngilaade ne dia Lebanone. Kadi nansha mu matunga awu, kabakupeta muaba mukumbane. Nebasabuke mayi manene adi ne njiwu. Meme Maweja-Nangila nentekeshe mavuala, nenkamishe musulu wa Nile. Ditunga dia bena Ashure didi diditambisha, nedifue bundu, ditunga dia Ejipitu kadiakuikala ne bukole. Nenkankamike bantu banyi, nebenze amu malu adi andengelela. Meme Maweja-Nangila, ndi ngamba nanku.” Lebanone, unzulula biibi biebe, kapia kabutule mitshi yebe ya sedre. Mitshi ya siprese, asayi miadi. Mbakose mitshi ya sedre, mbabutule mitshi mimpe. Mitshi ya nsanga ya mu Bashane, tuayi mikemu, mbasole difu dienu, divua muntu kayi mua kubuela. Bakalenga ba matunga mbase miadi, tshikondu tshiabu tshia kuditambisha ntshijike. Nyama ya ntambue idi ikungula, bualu mbabutule metu ayi mimpe, ku muelelu wa Yardene. Dituku dikuabu, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wanyi kungambila ne: — Ikala mulami wa mikoku idibu bakeba kushipa. Bantu badi bayisumba badi bayishipa, kabayi bitaba ne: tudi ne tshilumbu. Bantu badi bayisumbisha badi bela mbila ne: “Tuele Maweja-Nangila tuasakidila, bualu tudi ne bintu bivule!” Balami bayi mene kabena bayifuila luse. Ke pandi meme Maweja-Nangila ngamba ne: Tshiena mfuila bantu ba mu buloba ebu luse kabidi to. Nemfile muntu yonsu mu bianza bia muena mutumba nende, ne mu bianza bia mukalenga wende. Bakalenga nebanyangakaje buloba. Tshiena usungidila muntu ku bianza biabu. Ke meme kushala mulami wa mikoku, ivua bangenda mushinga bakeba kushipa. Nanku meme kuangata makombu abidi. Meme kuinyika dikombu dia kumpala ne: “Bulunda,” dibidi ne: “Bobumue.” Ke meme kulama nawu mikoku bimpe! Meme kuipata ku mudimu balami basatu ba mikoku, munkatshi mua ngondu umue. Kadi tshivua mulame mikoku ne lutulu, bualu ivua imbenga. Ke meme kuyambila ne: — Tshiena musue kunulama kabidi to. Idi ne bua kufua, ifue! Idibu bakeba kushipa, bayishipe! Idi ishala ne muoyi, idiangane nkayayi. Meme kuangata dikombu dimvua muinyike dina ne: bulunda, kuditshibula, bua kuupula ndondu uvua Maweja-Nangila mutue ne bisamba bionsu. Ndondu kunyanguka dituku adi. Bangenda mushinga ba mikoku eyi bavua bantangile. Kujingululabu ne: Maweja-Nangila ke udi utuambila malu ku bidi muambi wenza. Meme kubambila ne: — Panudi bamona ne: mbimpe kumfuta, numfute; tshianana nulekele. Ke bobu kubala nkanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole makumi asatu, kumfuta. Maweja-Nangila kungambila ne: — Badi bela meji ne: ke mushinga wanyi mujima! Upeshe muntu udi wengulula biamu nkanu eyi ya tshishingashinga! Meme kuangata nkanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole ayi makumi asatu, kuyipesha muntu udi wengulula biamu mu nzubu wa Maweja-Nangila. Pashishe meme kutshibula dikombu dibidi dimvua muinyike dina dia ne: bobumue, bua kushipa buena muntu pankatshi pa bena Yuda ne bena Izrayele. Maweja-Nangila kungambila kabidi ne: — Mpindiewu udileje bu mulami wa mikoku mutshimbakane. Bualu ndi musue kutuma mulami mukuabu wa mikoku mu ditunga: kakutangila mikoku idibu bakeba kushipa, kakukeba idi mijimine, kakuondapa idibu batape, kakudisha itshidi mishale ne bukole. Kadi neadie munyinyi wa idi ne manyi; neayiboze bikonu, bua kayinyemi. Mulami mutshimbakane udi ushiya mikoku yende, mmuena diakabi. Mvita ibutule bukole budi mu maboku ende, ishipe mesu ende, diboku diende ndiedi diuminyine, disu diende dia balume kadiakumona to! Maweja-Nangila mmutume mukenji udi utangila bena Izrayele. Maweja-Nangila uvua mubalule diulu, muteke buloba pa bitaku biabu, mupeshe muntu mueyelu ne muoyi, udi wamba ne: — Nengenze Yerushalayime bu dikopu dia nwinyo, diwule ne tshiji tshianyi. Bantu bonsu badi bamunyunguluke, nebanue, balembakane. Kanyungunyungu nekakuate bena Yuda bonsu, panyungulukilabu Yerushalayime kudi bena myita. Dituku adi, nengenze Yerushalayime dibue dinene dia bujitu, didi bantu bakeba kuambula. Kadi bonsu badi badiambula nebatapike. Nenku bisamba bionsu bia pa buloba nebidisangishe bua kuluisha Yerushalayime. Dituku adi, nenkuatshishe tubalu tuabu bowa bukole, nempadishe babandi ba pa tubalu ne bowa. Nentabalele bena Yuda, kadi nemfofamije tubalu tua bantu ba bisamba bikuabu. Meme ndi ngamba nanku. Bamfumu ba bena Yuda nebambilangane ne: “Bena mu Yerushalayime mbapetele bukole kudi Mvidi Mukulu Maweja-Nangila wa bukole buonsu.” Dituku adi, nengenze bamfumu ba bena Yuda, bu tshikutu tshia kapia mu ditu, nansha bu tshikunyi tshia kapia muinshi mua bisumbu bia miepu ya ntete ya kuenza bukula. Nebabutule nseke yonsu bisamba bidi bibanyunguluke. Kadi bena mu Yerushalayime nebasombe amu mu tshimenga tshiabu. Maweja-Nangila neadianze kuambuluisha meku a Yuda, bua ndelanganyi ya Davide, ne bena Yerushalayime, kabadimonyi ne: tudi ku mutu kua bena Yuda bakuabu. Pashishe Maweja-Nangila neambuluishe bena Yerushalayime: badi kabayi ne bukole munkatshi muabu, nebapete bukole bu bua Davide. Ndelanganyi ya Davide neikale bu Mvidi Mukulu wabu, bu mudi mutumibue wa Maweja-Nangila udi wenda kumpala kuabu. Maweja-Nangila udi wamba ne: Dituku adi, nembuele mu myita, bua kubutula bisamba bionsu bidi biluisha bena mu Yerushalayime. Nempeshe ndelanganyi ya Davide, ne bena mu Yerushalayime, muoyi wa luse. Nebantendelele. Nebatangile kundi, bavuluka muntu uvuabu basompole. Nebamudile, bu mudibu badila muana wa balume umue mumane kufua. Nebase miadi mikole, bu mudibu basa miadi padi muanabute mufue. Dituku adi, madilu manene neikale mu Yerushalayime, amu bu muvuabu benzela madilu a Adade-Rimone mu tshibandabanda tshia Megido. Tshiota tshionsu tshia mu ditunga netshiteke atshi madilu: tshiota tshia ndelanganyi ya Davide, balume pa nkayabu, bakaji pa nkayabu; tshiota tshia Natane, balume pa nkayabu, bakaji pa nkayabu; tshiota tshia Levi, balume pa nkayabu, bakaji pa nkayabu; tshiota tshia Shimeyi, balume pa nkayabu, bakaji pa nkayabu. Nansha biota bikuabu bionsu kabidi nebiteke abi madilu, bantu balume pa nkayabu, bakaji pa nkayabu. Dituku adi, mpokolu wa mayi neabudike bua kusukula bubi ne malu mabi a ndelanganyi ya Davide ne a bena Yerushalayime. Maweja-Nangila wa bukole buonsu udi wamba ne: Dituku adi, nengumushe mu ditunga mpingu ya kutendelela nayi nwidie. Muntu nansha umue kakuvuluka kabidi nansha mena ayi. Nengumushe kabidi mu ditunga bantu bonsu badi badiamba ne: tudi bambi. Nentuyishe dijinga dienu dia kutendelela nwidie. Pikala muntu umanyisha bantu malu mu dina dia Mvidi Mukulu, tatuende ne mamuende menemene neba-muambile ne: “Ufue, bualu udi wamba malu a dishima, utela dina dia Mvidi Mukulu.” Baledi bende menemene nebamutape ne muele, patshidiye umanyisha bantu malu. Dituku adi, bambi nebumvue bundu, batshina kuamba malu mu dina dia Mvidi Mukulu, nansha kulonda malu adi Mvidi Mukulu ubaleja. Kabakudinga kabidi bantu, bavuala tshinkutu tshia bambi tshienza ne buoya. Muntu yonsu wa kudibu neambe ne: “Meme tshiena muambi to, ndi tshidime; ke mudimu undi nkuata biangatshile ku buana buanyi too ne mpindiewu. ” Kadi muntu yeye mumukonke ne: “Mputa idi pa tshiadi tshiebe eyi nya ku tshinyi,” neandamune ne: “Bavua bayintape mu nzubu mua balunda banyi! ” Maweja-Nangila wa bukole buonsu udi wamba ne: “Muele wa myita, utape mulami wa mikoku, utuvua tukuata nende mudimu; ushipe mulami wa mikoku, mikoku neitangalake, meme mene nenduishe bana bayi.” Maweja-Nangila udi wamba kabidi ne: “Bia bisatu bibidi bia bena ditunga edi nebifue, amu tshia bisatu tshiabu tshimue ke tshiashala ne muoyi. Nengumushe mikiya ya badi bashala ne muoyi. Nembatete, mudibu bateta tshiamu tshia mpawungi, ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, mu kapia. Nanku nebantendelele; nenkumbaje bidibu balomba. Nembabikile ne: ‘Bantu banyi,’ bobu nebangambe ne: ‘Maweja-Nangila ke Mvidi Mukulu wetu. ’ ” Dituku didi Maweja-Nangila ufika munda, dikadi pabuipi. Bena mu Yerushalayime, bantu nebabanyangane, bintu bienu, nuenu batangile. Bualu Maweja-Nangila neasangishe bisamba bionsu bua kuluisha Yerushalayime: nebakuate tshimenga, nebapawule bia mu nzubu yonsu, nebakuate bakaji, bababuelele mu nzubu ku bukole. Tshia bibidi tshia bantu netshiye mu bupika, kadi bakuabu nebashale mu tshimenga. Pashishe Maweja-Nangila nealuishe bisamba ebi, bu mudiye muluishe baluishi ba bantu bende mu bikondu bionsu. Dituku adi, neimane pa mukuna wa mitshi ya olive, udi pabuipi ne Yerushalayime, luseke ludi diba dipatukila lua tshimenga. Mukuna wa mitshi ya olive neupandike pankatshinkatshi, tshibandabanda tshinene netshimueneke, tshibanga luseke ludi diba dipatukila, tshifika too ne ku ludidi dibuelela. Tshia bibidi tshimue tshia mukuna netshisemenene luseke lua ku mutu kua ditunga, tshitupa tshikuabu netshisemenene luseke lua kuinshi kua ditunga. Nenunyemene mu tshibandabanda etshi, tshidi tshienzeka pankatshi pa mikuna, bualu netshialabale too ne ku Ashale. Nenunyeme muvua bankambua benu banyeme, pavua tshikumina tshienzeka, tshikondu tshivua Uziya mukalenga wa ditunga dia Yuda. Nanku Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wanyi neafike, ne batumibue bende badi bamukuatshila mudimu. Dituku adi, kabakukengela kabidi butoke. Mashika, nansha mabue a mvula kabiakuikalaku. Dituku dia pabuadi adi, didi Maweja-Nangila nkayende mumanye, amu munya newikaleku. Bantu kabakusunguluja kabidi munya ne butuku. Nansha dilolu, munya neuteme. Dituku adi, mpokolu neabudike mu Yerushalayime, tshia bibidi tshimue tshia mayi awu, netshipuekele ku Mayi manene a luepu, tshia bibidi tshikuabu netshipuekele ku Mayi manene a pankatshi. Nebienzeke nanku tshidimu tshijima, mu mushipu, nansha mu mvula. Dituku adi, Maweja-Nangila neikale mukalenga wa buloba bujima. Bantu kabakukukuila kabidi mukuabu to, kadi amu Yeye nkayende Mvidi Mukulu. Bonsu nebatumbishe amu dina diende. Ditunga dijima didi dinyunguluka Yerushalayime, nedishale mpata, biangatshile ku Ngeba ku mutu wa ditunga, too ne ku Rimone, kuinshi mu ditunga. Yerushalayime neikale ku mutu kua misoku idi mimunyunguluke. Tshimenga etshi netshituadije ku tshiibi tshia Binyamine, too ne ku tshiibi tshia ku Ditumba, ku muaba uvua tshiibi tshia kale, ne ku kaleya ka Ananeyele, too ne ku bikaminu bia nwinyo bia Mukalenga. Bantu nebasombe mu tshimenga, kabakukeba kabidi mua kutshibutula. Bantu nebasombemu talalaa. Kadi bantu bonsu bavua baye kuluisha Yerushalayime, bipupu biabatumina Maweja-Nangila bidi nenku: minyinyi yabu yapambidi neyibole, bobu batshikale ne muoyi; mesu abu neabolele mu bindokundoku biawu, ludimi luabu nelubolele mukana muabu. Dituku adi, Maweja-Nangila neabakuatshishe bowa bikole. Nebatandangane ya bungi, muntu yonsu nealuishe muena mutumba nende. Bena mu ditunga dia Yuda nebaluangane, bua kusungidila Yerushalayime. Nebanyenge bubanji buonsu bua bisamba, bidi pamue nabu; nebunguje mpawungi, biamu bitoke bia mushinga mukole, ne bilamba bia bungi. Nyama yonsu idi mu mitanda ya baluishi, tubalu, mpunde, tumelu ne mpunde mikaji, neyipete bipupu bia momumue nebivuabu bakengesha nabi bantu. Dituku adi, bantu bawa bashale ne muoyi, munkatshi mua bisamba bivua biluisha Yerushalayime, nebaye mu tshimenga etshi ku tshidimu ku tshidimu, bua kutendelela Maweja-Nangila, Mukalenga wa bukole buonsu, ne bua kuenza tshibilu tshia tuzubu tua Bisasa. Pikala bena tshisamba tshia pa buloba, babenga kuya ku Yerushalayime, bua kutendelela Maweja-Nangila, Mukalenga wa bukole buonsu, mvula kakuloka mu ditunga diabu to. Pikala bena Ejipitu babenga kuya ku Yerushalayime, bua kuenzaku tshibilu tshia tuzubu tua Bisasa, tshipupu netshibakuate, muvuatshi tshikuate bisamba bikuabu, bivua bibenga kuya kuenza tshibilu etshi. Ke dinyoka dikale nadi bena Ejipitu ne bisamba bionsu, bidi bibenga kuenza tshibilu etshi. Dituku adi, nebafunde too ne pa ndibu ya tubalu ne: “Tshintu tshia tshijila tshia Maweja-Nangila”. Ngesu ya mu nzubu wa Mvidi Mukulu, neikale kabidi ya tshijila, anu mudi makopu a kumiamina nawu, adibu bateka kumpala kua tshilambuilu. Ngesu yonsu idi mu Yerushalayime, ne mu ditunga dia Yuda, neyikale bintu bia tshijila bia Maweja-Nangila wa bukole buonsu. Bantu bonsu badi bavua kufila milambu yabu, nebangate ngesu ayi, bua kuipikilamu minyinyi ya milambu. Pafika dituku adi, kakuakuikala ngenda mushinga kabidi mu nzubu wa Maweja-Nangila wa bukole buonsu. Telejayi bivua Maweja-Nangila muambile Malaki, bua kumanyishaye bena Izrayele. Maweja-Nangila udi wambila bantu bende ne: — Ndi mununange. Kadi bobu badi bamukonka ne: — Tshidi tshijadika ne: udi mutunange ntshinyi? Maweja-Nangila udi wandamuna ne: — Esawu kavua muanabu ne Yakobe anyi? Kadi mvua munange Yakobe, mudiwule Esawu. Mvua munyange buloba bua mikuna budibu basombe kudi bena Edome, ndelanganyi ya Esawu. Mvua mufile ditunga diabu kudi mibuabua ya mu tshipela. Pikala bena Edome bamba ne: “Mbatubunde, kadi netuibake tshiakabidi bimenga bietu bidibu banyangakaje.” Meme Maweja-Nangila wa bukole buonsu ndi ngamba ne: “Nansha bibake tshiakabidi bimenga abi, kadi meme ne-mbiupule.” Nebinyike ditunga diabu ne: “Ditunga dia malu mabi.” Badi basombamu nebabinyike ne: “Bantu badi Maweja-Nangila ulekela tshiji.” Nuenu bena Izrayele nenumone malu aa. Nenukeme, nuamba ne: “Maweja-Nangila udi uleja bukole buende too ne ku ba bende, miaba idi kayiyi bena Izrayele!” Maweja-Nangila udi ubela batuangaji — Meme Maweja-Nangila wa bukole buonsu, ndi ngambila batuangaji ne: Muana wa balume udi unemeka tatuende, muena mudimu udi unemeka mfumuende. Kadi meme tshiena tatuenu anyi? Tshiena mfumuenu anyi? Nanku kanuena nunnemeka, kanuena nuntshina bua tshinyi? Nudi numpetula, nunkonka ne: “Tudi bakupetule munyi?” Nudi nulambula biakudia bindi tshiyi mua kuanyisha pa tshilambuilu tshia nyi, nunkonka ne: “Tudi bakupende munyi?” Nanku nudi numpetula panudi nutangila tshilambuilu tshianyi bu tshintu tshidi katshiyi ne mushinga. Panudi nundambula nyama mufofame mesu, utebuka, nansha usama, nudi nuenza bimpe anyi? Meme Maweja-Nangila wa bukole buonsu ndi nnukonka ne: Nuenu balambule mulombodi wa buloba nyama wa mushindu ewu, udi mua kusanka anyi? Neanusankishe pende anyi? Ndi nnuambila mpindiewu ne: nuidikije mua kuntendelela meme Mvidi Mukulu wenu, bua mfuile bantu banyi luse. Kadi panudi nundambula bia nanku, nudi nuela meji ne: ndi mua kunuteleja anyi? Nansha kakese! Bivua mua kuikala bimpe, bua muntu wa munkatshi muenu, akange biibi bia ku nzubu wa Mvidi Mukulu, bua kanutemeshi kabidi kapia pa tshilambuilu tshianyi. Bualu kanuena ne tshia nsongu tshinudi nuenzamu. Bualu meme Maweja-Nangila wa bukole buonsu ndi njadika ne: tshiena nsanka bua kunumona. Milambu inudi nundambula kayena indengelela nansha. Meme Maweja-Nangila wa bukole buonsu, ndi njadika ne: kudi diba dipatukila too ne kudidi dibuelela bantu ba bisamba bionsu badi bannemeka. Miaba yonsu badi bangoshila musenga wa kamonya, badi bandambula milambu minkumbanyine. Bulelela, bisamba bia bende bidi binnemeka. Kadi nuenu nudi numpetula. Kanuena nuangata tshilambuilu tshia Maweja-Nangila ne mushinga. Nudi nulambuilapu biakudia bidi kabiyi bimpe. Nudi nuamba kabidi ne: “Udi utupungija ne mudimu mukole be.” Nudi amu numpetula meme Mvidi Mukulu wa bukole buonsu. Nudi nundambula nyama miiba, mikale itebuka, nansha isama. Ndi nnukonka ne: mundi mua kuanyisha milambu ya mushindu ewu mmunyi? Muntu udi ne nyama mimpe mu bimuna biende, undaya nyama muimpe, kadi undinga, undambula nyama udi ne tshilema, mmuena diakabi. Bualu meme ndi mukalenga munene udi bisamba bionsu bitshina. Meme Maweja-Nangila wa bukole buonsu udi njadika nanku. “Meme Maweja-Nangila wa bukole buonsu ndi nnubela nuenu batuangaji, ne: — Nunteleje, nunnemeke, tshianana nennukengeshe. Diakalenga dimvua munulaye nediandamuke diakabi. Bulelela nengenze nanku, bualu kanuena nuangata mikenji yanyi ne mushinga. Nennyoke kabidi ndelanganyi yenu. Nennuele tumvi mu mesu, tumvi tua nyama inudi nuosha mu bibilu bienu. Nebanuimanshe nuenu pamue ne tumvi atu. Diba adi, nenujingulule ne: Meme Maweja-Nangila Mvidi Mukulu ndi munubele, bua kukumbaja ndondu umvua mutue ne Levi, kabidi ne ndelanganyi yende. Bualu bua ndondu ewu, mvua mubapeshe muoyi, mubatutshishe dikasa dimpe. Bobu bawa balaya bua kunnemeka, kuntumikila, kuntshina. Ke tshivuabu benza. Bavua balongesha amu malu mimpe. Kabavua bashima. Bawa bumvuangana nanyi bimpe, benza bimvua musue. Bawa basaka bantu ba bungi bua balekele kuenza malu mabi. Eyowa, mudimu wa mutuangaji udi wa kulongesha bantu, bua bamanye Mvidi Mukulu. Yeye ke udi bantu bakonka bua kumanya tshidibu ne bua kuenza. Bualu yeye ke udi ufikisha malu a Maweja-Nangila wa bukole buonsu kudi bantu. Kadi nuenu batuangaji, nudi banyange mudimu wenu. Nudi balenduishe bantu ba bungi ku dilongesha dienu. Nudi bupule ndondu umvua mutue nenu. Meme Mvidi Mukulu wa bukole buonsu ndi njadika nanku. Nanku, meme nensake bena Izrayele bonsu bua banupepeje, banufuishe bundu, bualu kanuena nuenza mundi musue. Nudi nuenzela bantu malu ne kansungansunga.” Tuetu bonsu katuena bena tatu umue anyi? Mvidi Mukulu wa mumue ke udi mutufuke! Kadi tudi tuenzelangana malu mabi, tupula ndondu uwa Mvidi Mukulu mutue ne bankambua betu bua tshinyi? Bena Yuda mbupule ndondu uvuabu batue. Mbenzele malu mabi mu Yerushalayime, ne mu ditunga dijima dia Izrayele. Bualu mbapetule muaba wa tshijila, udi Maweja-Nangila munange. Mbasele bakaji badi batendelela nwidie ya bisamba bikuabu. Maweja-Nangila umushe muntu yonsu udi wenza malu mabi a nanku munkatshi mua ndelanganyi ya Yakobe, nansha yeye ulambula Maweja-Nangila wa bukole buonsu milambu! Bualu buibidi bunudi nuenza mbobu ebu: nudi nubolesha tshilambuilu tshia Maweja-Nangila ne binsonji; nudi nudila, nutua mikemu, bualu Maweja-Nangila katshiena utangila milambu yenu, katshiena wanyisha binudi numulambula. Nudi nukonka ne: katshiena ubianyisha bua tshinyi? Bualu nuvua balaye ku mesu kua Maweja-Nangila ne: nendamate mukaji undi musele ku buana buanyi. Yeye ke muena kuanyi undi musungule. Kadi nuenu kumubenga. Maweja-Nangila ki ngudi munuenze nende muntu umue ku mubidi ne ku lungenyi anyi? Tshidi muntu umue awu wipatshila ntshinyi? Nkupeta bana badi bantu ba Mvidi Mukulu! Nenku nudilame bimpe, kanulekedi mukaji unuvua basele ku buana buenu. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa Izrayele, ne wa bukole buonsu, udi wamba ne: “Ndi ndiwula dishipa dia dibaka. Muntu udi wenza nanku udi amu bu muntu mushipianganyi. Nudimuke bua kanushipi ndondu wenu.” Nudi nutondesha Maweja-Nangila ne mayuki enu. Nudi nukonka ne: “Tudi tumutondesha munyi?” Bidi bimutonda ke miaku inudi nuamba ne: “Maweja-Nangila udi wanyisha muntu udi wenza malu mabi. Tshianana uvua mua kunyoka bantu ba mushindu ewu. Ke kabidi miaku yenu ya ne: “Mvidi Mukulu utu ukosa nsambu pa yoyi, udi penyi?” Telejayi mudi Mvidi Mukulu wa bukole buonsu unuandamuna ne: “Ndi ntuma muntu wanyi ne mukenji bua kundongoluelaye njila. Maweja-Nangila unudi nujinga neafike lukasa mu nzubu wende. Muntu udi ne mukenji unudi bindile awu, neanumanyishe ndondu undi mutue nenu. Nyeye awu ukadi ulua!” Kudi muntu washala ne muoyi pafikaye anyi? Kudi muntu washala muimane kulu pamuenekaye anyi? Yeye neikale bu kapia kadi kengulula tshiamu, bu nsabanga wa kusukula nende bilamba. Neasombe panshi, bu mudi muntu udi wengulula, ulengeja tshiamu. Neumbushe mikiya yonsu ya batuangaji ba mu ndelanganyi ya Levi, pashishe bobu nebalambule milambu yabu kudi Maweja-Nangila. Neabatokeshe bu mudibu batokesha tshiamu tshia mpawungi, ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Diba adi, batuangaji nebafile milambu yabu kudi Maweja-Nangila, mushindu udi mikenji yamba. Pashishe Maweja-Nangila neanyishe milambu ya bantu ba mu Yuda ne ba mu Yerushalayime, bu muvuaye muyanyishe kale, mu bidimu bishale panyima. Mvidi Mukulu wa bukole buonsu udi ujadika ne: “Nemfike munkatshi muenu bua kunulumbuluisha. Nempishe lukasa bantu badi benza malu a majimbu, badi benda tshiendenda, badi baditshipa mitshipu ya dishima, badi babenga kufuta muena mudimu, badi bakengesha bakaji bakamba, bana ba nshiya ne benyi, nansha bonsu badi kabayi bantshina meme.” “Meme Maweja-Nangila tshiena nkudimuka. Kadi nuenu kabidi nudi basue kushala kashidi ndelanganyi menemene ya Yakobe. Nudi babenge malongesha anyi bu muvua bankambua benu benze, kanuena baakumbaje. Pinganayi kundi, nanku meme nempingane kunudi. Meme Maweja-Nangila wa bukole buonsu, ndi njadika nanku. Kadi nudi nuamba ne: ‘Nempingane kuudi munyi?’ Ndi nnuandamuna ne: ‘Panudi nudinga Mvidi Mukulu, nudi nuenza bimpe anyi? Kadi nuenu nudi amu nundinga!’ Nudi nunkonka ne: ‘Tudi tukudinga munyi?’ ‘Nudi nundinga mu tshia dikumi tshia binudi nupeta, ne mu milambu. Nuenu tshisamba tshijima, nudi bena diakabi, bualu nudi nunshima. Nanku nundambule mu nzubu wanyi tshia dikumi menemene tshia ku midimu inudi nukuata, bua biakudia bikale kashidi mu nzubu muanyi. Pa bualu ebu, nudi mua kunteta meme Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, nenumone mundi nnunzuluila mayeba a mu diulu, nnuela lupemba, ndokesha mvula. Nenkandike bishi bua kabinyangi bia pa madimi, kabipangishi mionji yenu ya nwinyo bua kukuamayi. Meme Maweja-Nangila wa bukole buonsu ndi nnulaya nanku. Bisamba bikuabu bionsu nebinuambe ne: nudi bena diakalenga, bualu nudi nusomba mu ditunga dimpe ditambe. Maweja-Nangila wa bukole buonsu, ndi njadika nanku.’ ” Maweja-Nangila udi wamba ne: “Nudi nunjana, pashishe nudi nukonka ne: ‘Tudi tukujana, tukuamba bishi?’ Nuvua nuamba ne: ‘Kukuatshila Mvidi Mukulu mudimu kakuena ne difutu to. Tuvua bitabe mikenji yende, banyingalale, bua Maweja-Nangila kutufuilaye luse, kadi katuvua bapete bualu bua nsongu nansha bumue. Mpindiewu tudi tujadika ne: bena dikamakama ke bena diakalenga; bena buenzavi ke badi balubuluka. Nansha bobu bakeba Mvidi Mukulu lonji, badi amu bapanduka!’ ” Pashishe bantu bonsu bavua banemeka Maweja-Nangila, kuelanganabu pabu meji. Maweja-Nangila uvua mubateleje, mumvue bivuabu bamba. Kufundabu mena a bonsu bavua bamutshina, bamunemeka mu mukanda, yeye mutangile. Pashishe Maweja-Nangila wa bukole buonsu kuamba ne: — Dituku dindi ndeja bukole buanyi, bantu aba nebikale bantu banyi. Nembafuile luse, bu mudi tatu ufuila muanende udi umuenzela mudimu luse. Pashishe nenumone dishilangana didi pankatshi pa bantu bimpe ne bantu babi, pankatshi pa badi benzela Mvidi Mukulu mudimu ne badi kabayi bamuenzela mudimu. Meme Maweja-Nangila wa bukole buonsu ndi njadika ne: dituku dindi mfika munda, didi difika, didi bu tshikutu tshia kapia. Dituku adi neboshe bena dikamakama ne benji ba malu mabi, bu mudibu bosha bisosa. Nebabutule bonsu butubutuu. Kadi nuenu badi bannemeka, ndi nnulaya ne: lupandu luanyi nelumueneke, bu mudi diba dibanda nkenke yadi ijikija masama. Nenudienzele malu munudi basue, nenutupike ne disanka bu bana ba ngombe batupika padibu bapatuka mu tshikumbi. Dituku dindi ndeja bukole buanyi, nenuboze bantu babi, nebikale bu lupuishi muinshi mua makasa enu. Meme Maweja-Nangila wa bukole buonsu, ndi njadika nanku. — Nuvuluke bivua Moshe, muntu wanyi, mulongeshe. Nukumbaje mikenji imvua mumupeshile pa mukuna wa Orebe bua ayimanyishe bena Izrayele bonsu. Dituku dia Maweja-Nangila, dituku dinene, dikuatshisha bowa, kadiyi dianji kufika, nennutumine muambi Eliya. Yeye neatuangaje batatu ne bana, bana ne batatuabu. Nenku tshiakubutula buloba buenu diba dindi mfika nansha. Mena a bankambua ba Yezu Kristu, muana wa ku ndelanganyi ya Davide ne ya Abrahame, adi nunku: Abrahame uvua mulele Izake. Izake kulela Yakobe. Yakobe kulela Yuda ne bana bakuabu ba balume. Yuda ne mukajende Tamare kulela Perese ne Zera. Perese kulela Esrome. Esrome kulela Arame. Arame kulela Aminadabe. Aminadabe kulela Nashone. Nashone kulela Salmone. Salmone ne mukajende Rakabe kulela Bowaze. Bowaze ne mukajende Rute kulela Obede. Obede kulela Ishayi. Ishayi kulela mukalenga Davide. Davide ne mukaji wa Uriya kulela Shelomu. Shelomu kulela Rekabame. Rekabame kulela Abiya. Abiya kulela Asa. Asa kulela Yoshafate. Yoshafate kulela Yorame. Yorame kulela Uziya. Uziya kulela Yotame. Yotame kulela Akaze. Akaze kulela Izkiya. Izkiya kulela Menashe. Menashe kulela Amone. Amone kulela Yoshiya. Yoshiya kulela Yekoniya ne bana bakuabu ba balume. Tshikondu atshi ke tshiyuabu baya ne bena Izrayele mu bupika ku Babilone. Bamane kuya ne bena Izrayele mu bupika ku Babilone, Yekoniya kulela Sheyaltiyele. Sheyaltiyele kulela Zerubabele. Zerubabele kulela Abiyude. Abiyude kulela Eliyakime. Eliyakime kulela Azore. Azote kulela Sadoke. Sadoke kulela Akime. Akime kulela Eliyude. Eliyude kulela Eleyazare. Eleyazare kulela Matane. Matane kulela Yakobe. Yakobe kulela Yozefe, bayende wa Mariya, mamuende wa Yezu, udibu binyika ne: Kristu. Nanku biangatshile ku Abrahame too ne ku Davide kudi ndelanganayi dikumi ne inayi; biangatshile ku Davide too ne ku tshikondu tshiyuabu baye ne bena Izrayele mu bupika ku Babilone kudi ndelanganyi dikumi ne inayi; biangatshile tshikondu atshi too ne ku diledibua dia Kristu kudi kabidi ndelanganyi dikumi ne inayi. Bavua balela Yezu Kristu mushindu ewu. Mamuende Mariya uvua mubangila kudi Yozefe. Kadi kayi muanji kuya kudi bayende, kudimonaye muikale ne difu ku bukole bua Mueyelu wa Tshijila. Yozefe uvua mumubangile, uvua muntu wa nsongu. Kavua musue kumanyisha bantu bualu ebu, bua kafuishi Mariya bundu. Nanku kushindikaye bua kushiyangana nende mu musokoku. Kadi patshivuaye wela meji awu, mutumibue wa Maweja-Nangila kumumuenekela mu tshiota, umuambila ne: — Yozefe, muana wa Davide, kutshinyi kuangata mukajebe Mariya, bualu difu didiye nadi ndia ku bukole bua Mueyelu wa Tshijila. Nealele muana wa balume. Neumuinyike dina ne: Yezu, bualu neasungile bantu bende ku mibi yabu. Bionsu ebi bivua bienzeke bua kukumbaja bivua Maweja-Nangila muambe mukana mua muambi wende ne: “Nsongakaji utshidi kamama neimite difu, nealele muana wa balume. Nebamuinyike dina ne: Emanuwele, ” (mmumue ne: “Mvidi Mukulu udi netu.”) Yozefe kubika ku tulu. Kukumbajaye bivua mutumibue wa Maweja-Nangila mumuambile: kuangataye mukajende Mariya. Kadi kavua mumanyangane nende, too ne muakalela Mariya muanende wa balume. Yozefe kuinyika muana awu dina ne: Yezu. Kulelabu Yezu mu musoku wa Betleyeme, mu ditunga dia Yudeya. Tshikondu atshi Erode ke uvua mukalenga wa ditunga. Bamane kulela Yezu, bena meji, bavua balonge malu a mitotu bikole, kufikabu mu tshimenga tshia Yerushalayime, batumine luseke ludi diba dipatukila. Kukonkabu ne: — Muana udibu balele bua kuikalaye mukalenga wa bena Yuda udi penyi? Tudi bamone mutotu wende luseke ludi diba dipatukila. Ke patudi bafike bua kumukukuila. Mukalenga Erode ne bena Yerushalayime bonsu bumvue nanku, kupampakanabu bikole. Mukalenga Erode kubikidisha bamfumu bonsu ba batuangaji, ne balongeshi ba mikenji ba bena Izrayele. Kubakonkaye muaba uvuabu ne bua kulela Kristu. Kumuandamunabu ne: — Mu musoku wa Betleyeme mu ditunga dia Yudeya. Bualu muambi uvua mufunde ne: “Wewe, Betleyeme, musoku wa mu ditunga dia Yudeya, kuena mushadile ku misoku yonsu ya mu ditunga dia Yudeya. Bualu kuudi wewe nkuafumina mfumu, mulombodi wa bantu banyi, bena Izrayele. ” Ke Erode kubikidisha bena meji abu mu musokoku. Kubakonkaye diba menemene divua mutotu mumueneke. Pashishe kubatumaye ku musoku wa Betleyeme, ubambila ne: — Nuye, nukebe muana bimpe. Panuikala bamusangane, nummanyishe. Nanku meme kabidi nenye kumukukuila. Bena meji bamane kumvua meyi a kudi mukalenga Erode, kutungunukabu ne luendu. Diba adi mutotu, uvuabu bamane kumona luseke ludi diba dipatukila, kubamuenekela kabidi. Uvua wenda kumpala kuabu. Mutotu ufika muaba uvua muana, kuimanawu mulu. Bena meji bamone mutotu wenza nanku, kusankabu bikole bipite. Kubuelabu mu nzubu, kumonabu muana ne mamuende Mariya. Kutuabu binu panshi bua kukukuila muana. Pashishe kusululabu mabuki abu, kupeshabu muana bintu bivuabu bamutuadile: tshiamu tshia mpawungi, musenga wa kamonya, ne manananshi. Kadi Mvidi Mukulu kubadimuja mu tshilota bua kabapinganyi kudi Erode kabidi to. Nanku kupinganabu kuabu mu njila mukuabu. Bena meji bamane kumuka, ke mutumibue wa Maweja-Nangila kumuenekela Yozefe mu tshilota, umuambila ne: — Juka, angata muana ne mamuende, uye kusokomena nabu mu Ejipitu. Ushalemu too ne pangakuambila bua wewe kupingana. Bualu Erode neakebe muana bua kumushipa. Nanku Yozefe kujuka, kuangata muana ne mamuende, kuya nabu butuku mu Ejipitu. Yozefe kushala mu Ejipitu too ne pakafua Erode. Bionsu ebi bivua bienzeka bua kukumbaja bivua Maweja-Nangila muakule mukana mua muambi ne: “Mvua mubikile muananyi wa balume bua kumukaye mu Ejipitu. ” Erode kujingulula ne: bena meji mbanshime, kufikaye munda bikole. Kutumaye diyi bua bashipe bana ba balume bonsu ba mu Betleyeme, ne ba mu misoku ivua pabuipi. Bana aba bavua ne bidimu bibidi anyi bishadile, bilondeshile tshikondu tshivua bena meji bamujadikile bua dimueneka dia mutotu. Nanku meyi avua muambi Yirmeya muakule kukumbanawu. Uvua muambe ne: “Bantu kumvua mbila mikole, miyenga ne miadi, ku Rama. Rakele ke udi udila bana bende, kena musue bua bamusambe, bualu bana bende kabatshienaku. ” Erode mumane kufua, mutumibue wa Maweja-Nangila kumuenekela Yozefe mu tshilota mu Ejipitu, umuambila ne: — Juka, angata muana ne mamuende, upingane nabu mu ditunga dia bena Izrayele. Bualu bantu bavua bakeba kushipa muana mbamane kufua. Nanku Yozefe kujuka, kuangata muana ne mamuende, kupingana nabu mu ditunga dia bena Izrayele. Kadi Yozefe kumvua lumu ne: Arkelawuse mmushale mukalenga wa ditunga dia Yudeya, mupingane tatuende Erode. Nanku Yozefe kumvua bowa bua kuya kusomba mu Yudeya. Mumane kumvua mu tshilota tshivuaye ne bua kuenza, kuyaye mu buloba bua Ngalileya. Kusombaye mu tshimenga tshiyuabu binyika ne: Nazarete. Bionsu ebi bivua bienzeka bua kukumbaja diyi divua bambi bamba ne: “Nebamuinyike ne: mmuena Nazarete. ” Tshikondu atshi Yowanane-Batiste kuya mu tshipela tshia Yudeya. Kutuadijaye kulongeshamu, wamba ne: — Kudimunayi mioyi yenu, bualu Bukalenga bua mu diulu budi pabuipi! Yowanane ke muntu uvuabu batele kudi muambi Yeshaya ne: “Ndi ngumvua diyi dia muntu, wela lubila mu tshipela ne: Longoluelayi Maweja-Nangila njila, numuenzele njila milulame! Yowanane uvua uvuala bilamba bia miosa ya nyama wa kamelu, usuika mukaba wa tshiseba mu tshimonu. Uvua udia mpasu ne buitshi bua muitu. Diba adi bantu bavua basomba mu Yerushalayime, mu ditunga dijima dia Yudeya, ne mu misoku yonsu ivua pabuipi ne Yardene, kuyabu kudi Yowanane. Bantu abu bavua batonda mibi yabu, bantu bonsu bumvue. Nanku Yowanane uvua ubatua mu mayi a Yardene. Yowanane umona baparushe ne basaduke bavule bafike kudiye bua abatue mu mayi, kubambilaye ne: — Nuenu, nudi nyoka! Udi munulongeshe munudi mua kupanduka ku dinyoka dia Maweja-Nangila dikadi pabuipi nnganyi? Enzayi malu adi aleja ne: tudi basue kukudimuna mioyi yetu. Kadi lekelayi kuela meji ne: “Tudi mua kupanduka ku dinyoka, bualu Abrahame nnkambua wetu. ” Bualu ndi nnujadikila ne: mabue aa, Mvidi Mukulu udi mua kuandamuna ndelanganyi ya Abrahame! Mbamane kulongolola kasuyi bua kukosela mutshi ku miji. Mutshi onsu udi kauyi ukuama tshimuma tshimpe, nebaukose, bawela mu kapia. Meme ndi nnutua mu mayi bua nukudimune nsombelu wenu. Kadi udi undonda panyima, neanutue mu Mueyelu wa Tshijila ne mu kapia. Yeye udi ne bukole, mumpite meme. Meme tshiena mukumbane nansha bua kumukopola bisabata biende. Yeye ke udi ne lubenji mu bianza biende, bua kupepula bisote, kushiya ntete. Neateke ntete mu diyeba. Kadi bisote neabioshe mu kapia kadi kakayi kajima. Tshikondu atshi Yezu uvua utumina ku ditunga dia Ngalileya, uya ku musulu wa Yardene. Kufikaye kuvua Yowanane, bua amutue mu mayi. Yowanane kubenga, umuambila ne: — Wewe ke uvua mua kuntua mu mayi. Kadi wewe ukadi ulua kundi! Kadi Yezu kumuandamuna ne: — Kuanji kubenga to. Tuetu benze bionsu ebi, netukumbaje tshidi Mvidi Mukulu ulomba. Nanku Yowanane kuanyisha. Yowanane mumane kutua Yezu mu mayi, Yezu kupatukamu diakamue. Diulu kubululuka. Yezu kumona Mueyelu wa Mvidi Mukulu upueka bu nyunyu wa nkudimba, umuikila. Ke diyi kumvuika mu diulu, diamba ne: — Ewu ke Muananyi undi munange. Yeye ke udi unsankisha bikole. Pashishe Mueyelu wa tshijila kufikisha Yezu mu tshipela, bua bamutetemu kudi diabolu. Yezu mumane kupitshisha matuku makumi anayi a munya ne butuku kayi udia, kushishaye kumvua nzala. Diabolu kusemena kudiye, umuambila ne: — Pawikala Muana wa Mvidi Mukulu, ambile mabue aa andamuke mampa. Yezu kuandamuna ne: — Mukanda wa tshijila udi wamba ne: “Muntu kena ne muoyi anu bua mampa nkayawu, kadi nangananga bua diyi dionsu didi Mvidi Mukulu wamba. ” Nanku diabolu kufikisha Yezu mu Yerushalayime, tshimenga tshia tshijila, kumuteka ku musonga wa nzubu wa Mvidi Mukulu, umuambila ne: — Pawikala Muana wa Mvidi Mukulu, diela panshi; bualu Mukanda wa tshijila udi wamba ne: “Mvidi Mukulu neambile batumibue bende, bakuambule mu bianza biabu, bua kututshi dikasa diebe ku dibue. Yezu kumuandamuna ne: — Mukanda wa tshijila udi wamba kabidi ne: “Kutetshi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe to. ” Diabolu kufikisha Yezu kabidi pa mukuna mule mutumbuke, kumuleja makalenga onsu a pa buloba ne buneme buawu, umuambila ne: — Nenkupe bionsu ebi, anu pawikala muntuile binu bua kunkukuila. Kadi Yezu kumuandamuna ne: — Diabolu, umbuka! Bualu Mukanda wa tshijila udi wamba ne: “Kukuila Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe. Umuenzele amu Yeye nkayende mudimu. ” Diba adi diabolu kumushiya. Batumibue ba Mvidi Mukulu kufika kudi Yezu, kumuenzela mudimu. Yezu umvua ne: mbele Yowanane mu nzubu wa lukanu, kumukaye bua kuya mu Ngalileya. Kadi kavua mushale mu Nazarete to. Kuyaye kusomba mu Kefamawume, tshimenga tshiyuabu base ku muelelu wa Dijiba dinene dia Ngalileya, mubuloba bua Zebulone ne bua Naftali. Bionsu ebi bivua bienzeka bua kukumbaja bivua muambi Yeshaya mumanyishe bantu ne: “Wewe, buloba bua Zebulone, wewe, buloba bua Naftali, maloba adi dishiya dia Yardene, mu njila wa ku Dijiba dinene, wewe, Ngalileya, muaba udi bantu benyi base! Bantu badi basomba mu midima nebamone butooke bunene! Bantu badi basomba mu ditunga dia lufu mu midima, butooke nebubakenkele! ” Biangatshile tshikondu atshi, Yezu kutuadija kulongesha bantu, wamba ne: — Kudimunayi mioyi yenu, bualu Bukalenga bua mu diulu bukadi pabuipi. Pavua Yezu wendakana ku muelelu wa Dijiba dinene dia Ngalileya, kumonaye balobi babidi, bana ba muntu umue. Umue uvua Simone, uvuabu binyika kabidi ne: Petro, mukuabu uvua Andre. Bavua baloba mu dijiba ne bukondu buabu. Yezu kubambila ne: — Ndondayi, nennuenze balobi ba bantu. Diakamue kushiyabu makondu abu, kuyabu nende. Yezu mumane kuenda mutantshi, kumonaye kabidi bana bakuabu babidi ba muntu umue, Yakobe ne Yowanane, bana ba Zebede. Bavua ne tatuabu Zebede mu buatu, balongolola makondu abu. Yezu kubabikila. Diakamue kushiyabu buatu, kabidi ne tatuabu, kuyabu ne Yezu. Yezu uvua wendakana mu ditunga dia Ngalileya dijima. Uvua ulongesha mu nzubu ya kutendelela, wambila bantu Lumu lua Disanka lua Bukalenga. Uvua ujikija kabidi masama ne matekete onsu avua bantu nawu. Mu ditunga dijima dia Siriya, kutuadijabu kuyukidilangana bualu bua Yezu. Bavua bafika kudiye ne bantu bonsu bavua kabayi bumvue bimpe, bikale ne masama ne ntatu bishilangane. Munkatshi muabu muvua bavuabu bakuate kudi diabolu, bena tshiseke, ne bena tuneke. Yezu uvua ujikija masama abu onsu. Bantu ba bungi bavua balonda Yezu, batumine ku Ngalileya, ku buloba bua Bimenga Dikumi, ku Yerushalayime, ku Yudeya, ne ku buloba budi dishiya dia Yardene. Yezu umona bantu bonsu aba, kubandaye pa mukuna, kusomba. Balongi bende kusemena kudiye. Kutuadijaye kubalongesha, wamba ne: — Bantu badi batekemena amu kudi Mvidi Mukulu, ke bena diakalenga, bualu nebikale nende mu Bukalenga bua mu diulu! Bantu badi banyingalala, ke bena diakalenga, bualu Mvidi Mukulu neabasambe! Bantu badi ne bupole, ke bena diakalenga, bualu nebapiane buloba buvua Mvidi Mukulu mubalaye! Bantu badi bajinga muabu muonsu mua kukumbaja bidi Mvidi Mukulu musue, ke bena diakalenga, bualu Mvidi Mukulu neabakumbajile bionsu bidibu bajinga! Bantu badi bafuila bakuabu luse, ke bena diakalenga, bualu Mvidi Mukulu neabafuile luse! Bantu badi ne muoyi munonoke, ke bena diakalenga, bualu nebamone Mvidi Mukulu! Bantu badi basombesha bantu nabu mu bupole, ke bena diakalenga, bualu Mvidi Mukulu neabinyike ne: mbana banyi! Bantu badibu bakengesha bua padibu benza tshidi Mvidi Mukulu musue, ke bena diakalenga, bualu Bukalenga bua mu diulu budi buabu! Padi bantu banupenda, banukengesha, nansha babenga bionsu binudi nuenza, amu bualu nudi balongi banyi, nudi bena diakalenga. Sankayi, sangalayi, bualu Mvidi Mukulu neanusankishe bikole mu diulu. Bambi bavua banudianjidile, bavua babakengesha amu mushindu ewu. — Bu mudi luepu mu biseki, ke munudi nuenu mu bantu. Kadi pikala luepu lutshipale, tshidi mua kulutuisha kabidi ntshinyi? Kaluena ne diambuluisha kabidi to. Badi baluimansha, bantu baludiata. — Nuenu nudi butoke budi bukenkela bantu pa buloba. Kabena mua kusokoka tshimenga tshiasa pa mukuna. Kabena batemesha muendu bua kuubuikila mu kapanza. Kadi badi bauteka pa tshitekelu tshiawu, bua ukenkele bantu bonsu badi mu nzubu. Ke mudi butoke buenu ne bua kukenkela bantu, bua bamone malu mimpe anudi nuenza, batumbishe Tatu wenu udi mu diulu. — Kanuedi meji ne: ndi mulue bua kubenga mikenji ya Moshe, nansha dilongesha dia bambi. Tshiena mulue kubibenga, kadi kubikolesha. Ndi nnujadikila bulelela ne: too ne muajimina diulu ne buloba, kabena mua kukupula dileta nansha dikese, kalu nansha kamue ka mu mikenji. Bionsu bidi mikenji yamba, nebikumbane. Padi muntu ubenga mukenji, nansha wowu mukese ku yonsu, ulongesha bakuabu mua kuubenga, mu Bukalenga bua mu diulu neikale mukese ku bantu bonsu. Kadi muntu udi utumikila ku mukenji, ulongesha bakuabu mua kuukumbaja, nebamuangate ne mushinga mu Bukalenga bua mu diulu. Ndi nnujadikila ne: nenubuele mu Bukalenga bua mu diulu, amu panudi nutumikila ku mikenji ya Mvidi Mukulu, bapite balongeshi ba mikenji, ne Baparushe. — Nudi bamanye muvuabu bakandike bankambua betu ne: “Kanushipi muntu. Muntu yonsu udi ushipa mukuabu, nebaye nende kudi ndumbulula.” Kadi meme ndi nnuambila ne: muntu yonsu udi ufikila muanabu munda, nebaye nende kudi ndumbulula. Yonsu udi upenda muanabu ne: “Tshidingidingi,” nebaye nende ku Tshipangu tshikulu. Yonsu udi upenda muanabu ne: “Mupale,” nebamuele mu kapia ka mu kandondu. Nanku paudi uya bua kulambula Mvidi Mukulu mulambu webe pa tshilambuilu, wewe muvuluke ne: muanetu udi nanyi bualu, shiya mulambu webe awu kumpala kua tshilambuilu, upingane bua wanji kunua tshibalu ne muanenu; pashishe upingane, ulambule Mvidi Mukulu mulambu webe. Pikala muntu mukufunde, kabidi nuye nende pamue kudi ndumbulula, keba mua kumvuangana nende lukasa, panutshidi mu njila apu. Kuyi mumvuangane nende, neakukuatshishe kudi mulumbuluishi. Awu pende neakufile kudi mulami wa bena lukanu, bua bakuele mu nzubu wa lukanu. Ndi nkujadikila bulelela ne: kuena upatukamu, too ne pawajikija dibanza dionsu. — Nudi bamanye muvuabu bakandike ne: “Kanubueledi mukaji wa bende mu nzubu. ” Kadi meme ndi nnuambila ne: muntu yonsu udi utangila mukaji wa bende, umualakana, mmumane kuenda nende tshiendenda mu muoyi wende. Pikala disu diebe dia ku dia balume dikufikisha ku bubi, uditonkone, udimanshe kule. Bualu mbimpe kujimija tshitupa tshimue tshia mubidi webe, pa mutu pa kuelabu mubidi webe mujima mu kandondu. Pikala tshianza tshiebe tshia ku dia balume tshikufikisha ku bubi, utshikose, utshimanshe kule. Bualu mbimpe kujimija tshitupa tshimue tshia mubidi webe, pa mutu pa wewe kubuela mu kandondu ne mubidi webe mujima. — Bavua bamba ne: “Muntu udi wipata mukajende, udi ne bua kumupesha mukanda wa dishipa dia dibaka. Kadi meme ndi nnujadikila ne: muntu yonsu udi ubenga mukajende kashidi (katuena tuamba bua badi bangatangana mu buendenda), udi umusaka ku buendenda pikala mukaji awu mubuele mu dibaka dikuabu. Kabidi muntu yonsu udi wangata mukaji wa bende awu, udi amu wenda tshiendenda. — Nudi bamanye muvuabu bakandike kabidi bankambua betu ne: “Kanunyangi mutshipu wenu. Nukumbaje malaya anuvua balaye Maweja-Nangila. ” Kadi meme ndi nnukandika ne: kanuditshipi nansha kakese: kanutedi diulu, bualu mmuaba udi Mvidi Mukulu usomba. Kanutedi buloba, bualu mmuaba udiye udiata. Kanutedi Yerushalayime, bualu ntshimenga tshia Mukalenga munene. Kuditshipa utela mutu webe, bualu kuena mua kufikisha nansha kutekesha lusuki nansha lumue lua ku mutu webe. Nuikale nuitaba amu ne: “eyowa”, nansha nubenga ne: “to.” Bionsu binudi nusakidila bidi bifuma kudi Muena bubi. — Nudi bamanye muvuabu bambe ne: “Disu dipitakane ne disu, dinu dipitakane ne dinu. ” Kadi meme ndi nnukandika ne: kanusombuedi muntu udi unuenzela bibi. Padi muntu ukukuma dipi ku ditama dia balume, umuandamuine kabidi ditama dia bakaji. Pikala muntu mukufunde ku tshilumbu, bua kuangata tshilamba tshiebe tshia pambidi, umulekele, angata kabidi tshinkutu tshiebe. Pikala muntu ukuenzeja ku bukole bua wambule bujitu mutantshi wa kilometre umue, utungunuke ne bujitu abu kilometre ibidi. Padi muntu ukulomba tshintu, umupeshe. Padi muntu musue kukusomba tshintu, umusombeshe. — Nudi bamanye muvuabu bambe ne: “Nanga muanenu, kina muluishi webe.” Kadi meme ndi nnuambila ne: nangayi bena lukuna benu, mu ditendelela lombelayi badi banukengesha. Nanku nenuikale bana ba Tatu wenu udi mu diulu, bualu Yeye udi ubandishila bantu babi ne bantu bimpe diba diende; kabidi udi utekesha mvula bua bantu bonsu, bua badi benza bimpe, ne bua badi benza bibi. Panudi nunanga anu bantu badi banunanga, nenupete difutu kudi Mvidi Mukulu mushindu kaayi? Nansha balambuishi ba bitadi badi benza pabu nanku! Panudi nuela anu bana benu muoyi, nudi nuenza bualu bupiabupia bua dikema anyi? Bantu ba bisamba bikuabu badi benza pabu nanku. Nuikale bantu balenga tshishiki, bu mu Tatu wenu udi mu diulu mulenga tshishiki. — Dimukayi: kanuenji malu enu mimpe bua mesu a bantu, bua kunumonabu. Nuenu benze nanku, Tatu wenu udi mu diulu kena unufuta to. — Nanku paudi wambuluisha bapele, kukebi bua bantu bakumone bimpe. Bena mpala ibidi badi benza nanku mu nzubu ya kutendelela ne mu misesu. Badi bakeba amu bua bantu babatumbishe. Ndi nnujadikila bulelela ne: mbamane kupeta difutu diabu. Kadi wewe, paudi wambuluisha bapele, enza mushindu udibu kabayi mua kumanya nansha kudi mulunda webe menemene. Nanku diambuluisha diebe dikale dia mu musokoku. Mvidi Mukulu, Tatu webe, udi umona biudi wenza mu musokoku, neakufute. — Panudi nutendelela, kanuenji bu bena mpala ibidi to. Mbasue kutendelela, bimane mu nzubu ya kutendelela, ne mu masangu a njila, bua bantu bonsu babamone. Ndi nnujadikila bulelela ne: mbamane kupeta difutu diabu. Kadi wewe, paudi musue kutendelela, ubuele mu nzubu muebe, winjile tshiibi, utendelele Tatu webe, udi kayi umueneka ku mesu a bantu. Nanku Tatu webe udi umona biudi wenza mu musokoku, neakufute. — Panudi nutendelela, kanuambi meyi mapite bungi, bu mudibu benza kudi bantu ba bisamba bikuabu. Badi bela meji ne: bua Mvidi Mukulu atuteleje, anu tuetu bambe meyi mavule. Kanubidikiji to. Bualu Tatu wenu Mvidi Mukulu mmumanye bionsu binudi nabi dijinga, diambedi kanuyi banji kumulombabi. Nutendelele mushindu ewu: “Tatu wetu udi mu diulu, dina diebe dia tshijila ditumbe; Bukalenga buebe bufike; biudi musue bienzeke pa buloba, bu mudibi bienzeka mu diulu. Utupe tshiakudia tshietu ku dituku ku dituku. Utufuile luse ku malu etu mabi, bu mutudi tufuila badi batuenzela bibi luse. Kutubueji mu ditetshibua, kadi utusungile kudi Muena bubi. [Bualu wewe ke udi ne bukalenga, bukole ne butumbi, kashidi tshiendelele. Amene.] ” Nanku panudi nufuila bantu bakuabu luse, bua malu mabi adibu banuenzela, Tatu wenu udi mu diulu neanufuile penu luse. Kadi panuikala kanuyi nufuila bantu bakuabu luse, bua malu mabi adibu banuenzela, Tatu wenu kabidi kena unufuila luse bua mibi yenu to. — Panudi nujila biakudia, kanushadi babungame bu mudi bena mpala ibidi benza. Badi banyenga mpala, bua bantu bonsu babamone ne: mbajile biakudia. Ndi nnujadikila bulelela ne: mbamane kupeta difutu diabu. Kadi wewe, paudi ujila biakudia, wowe mayi kuisu, wele nsuki tshisaku, bua bantu kabamanyi ne: udi mujile biakudia. Anu Tatu webe udi kayi umueneka, neamanye. Nanku Tatu webe udi umona biudi wenza mu musokoku, neakufute. — Kanukungujidi bubanji buenu pa buloba to, padi misanda ne dimona mua kubunyanga, kabidi padi bivi mua kushipa biibi, kuiba. Nutekelayi bubanji buenu anu muaba udi Mvidi Mukulu, mudi misanda ne dimona kabiyi mua kubunyanga, kabidi mudi bivi kabayi mua kushipa biibi, kuiba. Bualu muaba uudi uteka bubanji buebe, ke muaba udi muoyi webe kabidi. — Mesu adi bu muendu wa mubidi. Pikala mesu ebe amona bimpe, mubidi webe mujima udi mu butoke. Kadi pikala mesu ebe kaayi amona bimpe, mubidi webe mujima udi mu midima. Nanku pikala butoke budi munda muebe buikale amu midima, newikale mu midima mikole be! — Muntu nansha umue kena mua kuenzela bamfumu babidi mudimu to. Neanange umue, abenge mukuabu; nansha neitabe umue, adiule mukuabu. Kanuena mua kuenzela Mvidi Mukulu mudimu, kuenzela kabidi ne biuma musangu umue. — Ke mundi nnuambila ne: kanuditatshishi bua biakudia ne bua biakunua binudi nujinga, nansha bua bilamba bia kuvuala binudi nukengela. Bualu muoyi mmupite biakudia, mubidi mmupite bilamba. Ki mmomu anyi? Tangilayi nyunyi idi ibuka mulu. Kayena ikuna biakudia, kayena inowa, kayena nansha iteka biakudia mu mayeba. Kadi Tatu wenu udi mu diulu udi uyidisha! Nuenu bantu, kanuena bapite nyunyi anyi? Munkatshi muenu udi mua kuditatshisha, kusakidila dituku ku matuku ende a panu nnganyi? — Nudi nuditatshisha bua bilamba bia kuvuala bua tshinyi? Tangilayi mudi bilongu bia mu mpata bidiunda. Kabiena bienza mudimu, kabiena bikuma bilamba. Kadi ndi nnuambila ne: nansha Shelomu, uvua ne bubanji bua bungi, kavua ne bilamba bimpe bipite tshilongu nansha tshimue! Mvidi Mukulu udi uvuadika bisosa, bidi lelu mu mpata, maloba babiosha. Nanku kena mua kunuvuadika nuenu bantu bilamba bimpe bipite anyi? Kadi ditaba dienu ndikese be! Nanku kanuditatshishi, nuebejangana ne: “Netudie tshinyi? Netunue tshinyi? Netuvuale tshinyi?” Anu bantu badi kabayi bamanye Mvidi Mukulu bimpe, ke badi bakeba amu kukeba bionsu abi nanku. Kadi Tatu wenu udi mu diulu mmumanye ne: nudi dijinga ne bintu bionsu abi. Nuenu bangabanga nuditatshishe bua Bukalenga bua Mvidi Mukulu; nukumbaje tshidi Mvidi Mukulu musue. Nanku Yeye neanusakidile bikuabu bionsu abi. Kanuditatshishi bua malu a maloba to. Patshiabu, malu a dituku adi neadikumbanyine. Lutatu ludi lumueneka ku dituku dionsu, ndukumbane bua dituku adi. — Kanutangidi bantu bakuabu bu bantu babi, bua Mvidi Mukulu kanutangidi kabidi nanku. Mushindu unudi nulumbuluisha bakuabu, Mvidi Mukulu neanulumbuluishe kabidi nanku. Neanupime munudi nupimangana. Udi utangila anu kasosa mu disu dia muanenu, kuyi umona mutshi munene udi mu disu diebe bua tshinyi? Mmunyi muudi mua kuambila muanenu ne: “Semena apa, nkumushe kasosa mu disu,” kadi wewe ne mutshi munene mu diebe disu! Muena mpala ibidi we, bangabanga umusha mutshi munene mu disu diebe, nenku neumone bimpe bua kumusha kasosa kadi mu disu dia muanenu. — Tshintu tshia tshijila, kanutshieledi mbua, bua kayinukudimukidi, ikebe kunusuma. Kanueledi ngulube busanga, bua kayibudiatakaji. — Lombayi, nebanupeshe; kebayi, nenusangane; kokolayi, nebanunzuluile tshiibi. Bualu muntu yonsu udi ulomba, udi upeta. Udi ukeba, udi usangana. Udi ukokola, badi bamunzuluile tshiibi. Nganyi wa kunudi udi mua kupesha muanende dibue, padiye umulomba diampa? Nansha umupesha nyoka, padiye umulomba kanyinyi ka mu mayi? Nuenu bantu babi, nudi nupesha bana benu bintu bimpe. Tatu wenu udi mu diulu kena mua kupesha badi bamulomba bintu bimpe bipite anyi? — Enzelayi bakuabu bionsu binudi basue bua banuenzele. Ke bidi mikenji ya Moshe mufundila, ke bidi bambi banulongesha. — Buelelayi ku mushiku wa mbelu mubumbakane. Bualu mushiku wa mbelu mubaluluke, ne njila mualabale, ke bidi bifikisha bantu ku kabutu. Bantu bavule badi bendela mu njila amu. Kadi mushiku wa mbelu mubumbakane, ne njila mufimpakane, ke bidi bifikisha bantu ku muoyi. Amu bantu bakese ke badi bendela mu njila amu. — Nuadimukilayi bambi ba dishima. Badi bafika kunudi, badileja bu mikoku, kadi munda muabu bikale nyama midianganyi. Nenubamanyine anu ku malu adibu benza. Kabatu bapola tumuma tua mutshi wa nwinyo ku mingonga, nansha bimuma bia mfiku ku muonji wa mpesa. Mutshi muimpe onsu udi ukuama bimuma bimpe; kadi mutshi mubi udi ukuama bimuma bibi. Mutshi muimpe kawena mua kukuama bimuma bibi, kabidi mutshi mubi kawena mua kukuama bimuma bimpe to. Mutshi onsu udi kauyi ukuama bimuma bimpe, nebaukose, bawele muiku. Nenku nenumanyine bambi ba dishima ku malu adibu benza. — Bantu badi bambikila ne: “Mfumu, Mfumu,” kabena babuela bonsu mu Bukalenga bua mu diulu to, amu badi benza tshidi Tatu wanyi udi mu diulu musue. Pafika dituku dia tshilumbuluilu, ba bungi nebangambe ne: “Mfumu, Mfumu, tuvua bamanyishe bantu malu a Mvidi Mukulu mu dina diebe, tuvua bipate mikishi mibi mu dina diebe, kabidi tuvua benze bishima bia bungi mu dina diebe!” Kadi dituku adi, nembajukuile ne: “Meme tshiena munumanye to! Nudi bena buenzayi! Umbukayi kundi!” — Nenku muntu yonsu udi unteleja, wenza bindi ngamba ebi, neafuanangane ne muena lungenyi, uvua muibake nzubu wende pa dibue. Mvula kuloka, misulu kuwula kupasalalangana, tshipepele kutuuta bikole ku nzubu. Kadi nzubu nansha kushimbuka, bualu bavua bamuibake pa dibue. Kadi muntu yonsu udi mumvue miaku yanyi eyi, kayi wenza tshindi ngamba, neafuanangane ne muntu udi kayi ne lungenyi, uvua muibake nzubu mu lusenga. Mvula kuloka, misulu kupasalala, tshipepele kutuuta bikole ku nzubu. Nzubu kushimbuka, kubutuka butubutu. Yezu ujikija kuakula, bantu kushala bapuwe, bualu miaku yende ivua ibatuila ku muoyi. Bualu Yezu kavua ulongesha bu balongeshi bakuabu ba mikenji, uvua ulongesha ne bumfumu. Yezu upueka ku mukuna, bantu musumba munene kumulonda. Muena nsudi kusemena kudiye, kutua binu kumpala kuende, wamba ne: — Mfumu, bu wewe musue, udi mua kujikija disama dianyi. Yezu kuolola tshianza, kumulenga, wamba ne: — Ndi musue, disama diebe dijike! Diakamue disama diende dia nsudi kujikadi. Pashishe Yezu kumuambila ne: — Teleja bimpe: kuambidi muntu bualu ebu to. Kadi uye kudileja kudi mutuangaji bua ajadike muukadi. Pashishe ulambule mulambu uvua Moshe muambe, bua bantu bonsu bajadike ne: disama diebe ndijike. Pavua Yezu ubuela mu Kefamawume, mulombodi wa bena myita ba bena Rome, kusemena kudiye, umulomba diambuluisha, wamba ne: — Mfumu, muena mudimu wanyi mmulale mu nzubu ne disama dia tuneke, ukenga bikole. Yezu kumuambila ne: — Nenye kujikija disama diende. Mulombodi kuamba ne: — Mfumu, tshiena mukumbane bua wewe kubuela mu nzubu muanyi to. Kadi tuma amu diyi, disama dia muena mudimu wanyi nedijike. Meme ndi ku bumfumu bua bantu bakuabu, kabidi ndi ne bena myita bandi ntumina diyi. Ndi ngamba ewu ne: “Yaku!” udi uya; ndi ngambila mukuabu ne: “Lua kuneku!” udi ulua. Pandi ngambila muena mudimu wanyi ne: “Enza mudimu ewu!” udi wenza. Yezu umvua miaku ayi, kukemaye. Kuambilaye bantu bavua bamulonda ne: — Ndi nnuambila bulelela ne: tshiena muanji kumona muntu ne ditaba dia mushindu ewu munkatshi mua bena Izrayele. Ndi nnujadikila ne: bantu bavule nebafume luseke ludi diba dipatukila, ne ludidi dibuelela, basombe ne Abrahame, Izake, ne Yakobe mu Bukalenga bua mu diulu. Kadi bantu bavua mua kuikala mu Bukalenga, nebabimanshe pambelu mu midima, muaba udibu badila, basumakaja menu. Pashishe Yezu kuambila mulombodi wa bena myita ne: — Pingana kuebe, nebikuenzekele bu mudi ditaba diebe. Disama dia muena mudimu wa mulombodi kujika amu diba mene adi. Yezu kuya ku nzubu kua Petro. Kusanganaye mamuenende wa Petro mu bulalu, usama mubidi luya. Yezu kumulenga tshianza, mubidi luya kumushila muaba. Nanku kujukaye, kutuadija kubakuatshila mudimu. Dilolu kutuadilabu Yezu bantu bavule bavuabu batatshisha kudi mikishi mibi. Yezu kuipata mikishi mibi ayi ku bukole bua diyi diende, kujikija kabidi masama a bonsu bavua kabayi bumvua bimpe. Uvua wenza bionsu ebi bua kukumbaja bivua muambi Yeshaya muambe ne: “Kudiambuilaye butekete buetu; kutumushilaye masama etu. ” Yezu umona bantu ba bungi bamuela munkatshi, kuambilaye balongi bende ne: tusabukayi dishiya dia dijiba. Ke mulongeshi wa mikenji kusemena kudiye, umuambila ne: — Mulongeshi, nenkulonde kuonsu kuwaya. Yezu kumuandamuna ne: — Nyama ya mibuabua idi ne miaba ya kulala, nyunyi ya kulu ne masua ayi, kadi Muana wa muntu kena ne muaba udiye mua kuikisha, kulala. Mulongi wende mukuabu kumuambila ne: — Mfumu, ndi nkulomba bua nganji kuya kujika tatu. Yezu kumuandamuna ne: — Katuye, lekela bafue bajike bafue babu. Yezu kubuela mu buatu, balongi bende kuya nende. Diakamue tshipepele tshikole kujuka mu dijiba, mavuala kubuikila buatu, kuwulabu mayi tente. Kadi Yezu uvua amu mulale. Balongi bende kumubisha, bamuambila ne: — Mfumu, utusungile, tudi mua kufua! Yezu kubakonka ne: — Tshinudi nutshina ntshinyi? Ditaba dienu ndikese ditambe! Ke Yezu kujuka, kukanyina tshipepele, ne mayi a dijiba. Kubatamabi bataa. Kukemabu bonsu, bebejangana ne: — Ewu mmuntu kaayi udibu bitaba ne kudi tshipepele, ne kudi mayi a dijiba? Yezu ufika dishiya dia dijiba, mu buloba bua bena Ngadara, kusambakenaye ne bantu babidi bavua bapatuka mu nkita. Bantu aba bavua babatatshisha kudi mikishi mibi. Bavua ne lonji lukole, muntu kayi mua kupita mu njila awu to. Ke bobu kuela mbila ne: — Muana wa Mvidi Mukulu, butudi nebe mbunganyi? Udi mufike bua kutunyoka, diba kadiyi dianji kukumbana, bua tshinyi? Pabuipi ne muaba awu pavua tshisumbu tshinene tshia ngulube, ikeba biakudia. Mikishi mibi kulomba Yezu ne: — Paudi utuipata, ututume mu tshisumbu tshia ngulube etshi. Yezu kuitaba ne: — Ndayi. Mikishi ivua bantu babidi aba nayi kupatuka, kubuela mu ngulube. Diakamue tshisumbu tshia ngulube kupulumuka pa tshibungubungu, kudiela mu dijiba, kufila mu mayi. Bantu bavua balama ngulube kunyema, kuya mu tshimenga, kulonda malu onsu, ne bualu mene buvua buenzekela bantu babidi bavua ne mikishi mibi. Ke bena mu tshimenga bonsu kuya kusambakena ne Yezu. Bamumona, kumusengelelabu bua kumukaye mu buloba buabu. Yezu kubuela mu buatu, kupingana dishiya dia dijiba. Kuyaye mu tshimenga tshiabu. Bantu kufika ne muena tuneke muladike pa bulalu. Yezu umona ditaba dia bantu abu, kuambilaye muena tuneke ne: — Muananyi, kolesha muoyi! Mibi yebe mmimane kujimina! Ke balongeshi bakuabu ba mikenji kuambilangana ne: — Muntu ewu udi upenda Mvidi Mukulu! Yezu umanya meji avuabu bela, kubakonkaye ne: — Nudi nuela meji mabi munda muenu bua tshinyi? Tshidi tshitekete mua kuamba ntshinyi: “Mibi yebe mmimane kujimina,” anyi “Juka, enda?” Kadi ndi musue bua numanye ne: Muana wa muntu udi ne bukole bua kujimija mibi pa buloba. Ke Yezu kuambila muena tuneke ne: — Juka, ambula bulalu buebe, pingana kuebe! Muntu awu kujuka, kuya kuende. Bantu bamona bualu abu, kutshinabu bikole. Kutumbishabu Mvidi Mukulu, bualu mmupeshe bantu bukole bua mushindu ewu. Yezu kumuka muaba awu, kumona muntu musombe ku nzubu kuvuabu balambuila bitadi. Dina dia muntu awu mMatayi. Yezu kumuambila ne: — Undonde! Nanku Matayi kujuka, kumulonda. Ke Matayi kuakidila Yezu ku nzubu kuende. Balambuishi ba bitadi ba bungi, ne bantu bakuabu kabidi bavua ne lumu lubi, kufikabu bua kudia ne Yezu, kabidi ne balongi bende, ku mesa. Baparushe bamona nanku, kukonkabu balongi ba Yezu ne: — Mudi mfumuenu udia ne balambuishi, kabidi ne bena buenzayi mmunyi? Yezu umvua nanku, kubandamuna ne: — Bantu badi ne bukole bua mubidi, kabena bakengela munganga to. Anu badi basama ke badi bamukengela. Nuye kuela meji bua kumvua tshidibu bafunde mu Mukanda wa tshijila ne: “Ndi musue bua nufuilangane luse. Tshiena njinga bua nundambule nyama nansha. ” Bualu tshiena umvue bua kubikila bantu bimpe, kadi anu babi. Ke balongi ba Yowanane-Batiste kusemena kudi Yezu, bamukonka ne: — Tuetu ne Baparushe, tudi tujila biakudia misangu mivule. Kadi balongi bebe kabena babijila bua tshinyi? Ke Yezu kubakonka ne: — Nudi nuela meji ne: bantu batshidi basomba ne musedianganyi mu tshibilu tshia dibaka, badi mua kubungama anyi? Nansha kakese! Kadi matuku adibu bumusha musedianganyi, nebajile biakudia. Muntu kena mua kulamika tshitetela tshia ku tshilamba tshipiatshipia ku tshilamba tshikulukulu to. Bualu tshitetela etshi netshipande tshilamba tshikulukulu. Nanku muaba uvua mupandike neudiunde. Kabidi kabena mua kuela maluvu a nwinyo mapiamapia mu milondu ya biseba mikulukulu to. Bualu milondu ya biseba neyitayike, maluvu apumuke. Nanku milondu neyinyanguke. Kadi bua kulama bionsu bibidi bimpe, badi bela maluvu mapiamapia mu milondu ya biseba mipiamipia. Patshivua Yezu ubambila malu awu, mfumu kampande wa bena Yuda kufika. Kutuaye binu kumpala kua Yezu, umuambila ne: — Muananyi wa bakaji utshidi ukula muoyi amu mpindiewu. Katuye, umutenteke tshianza. Nanku neapete muoyi. Ke Yezu kujuka, kulonda mfumu awu, pamue ne balongi bende. Mukaji mukuabu uvua ukenga ne disama dia mashi a muyeya bidimu dikumi ne bibidi. Kusemenaye panyima pa Yezu, kulengaye ku luzemba lua tshilamba tshiende. Uvua wela meji ne: “Meme mulenge anu ku tshilamba tshia Yezu, disama dianyi nedijike.” Yezu ukudimuka, umona mukaji awu, kumuambilaye ne: — Muananyi, kolesha muoyi! Disama diebe ndimane kujika, anu bua ditaba diebe! Anu pinapu, disama dia mukaji awu kujikadi. Yezu kufika ku nzubu kua mfumu wa bena Yuda. Kumonaye bimbi ba bisanji bamane kudilongolola bua kujika muntu uvua mufue. Kumonaye kabidi bantu ba bungi bateka mutoyi. Ke kubambilaye ne: — Patukayi, muana kena mufue to, mmulale. Bantu abu kumuseka. Bamane kupatula bantu bonsu pambelu, Yezu kubuela mu nzubu, kukuata muana ku tshianza, muana kujuka. Lumu lua bualu ebu kumvuika mu ditunga dijima adi. Yezu kumuka muaba awu. Bampofu babidi kumulonda, benda bela mbila ne: — Muana wa Davide, utufuile luse! Yezu mumane kubuela mu nzubu, bampofu abu kusemena kudiye. Yezu kubakonka ne: — Nudi nuitaba ne: meme ndi mua kuenza bualu ebu anyi? Kumuandamunabu ne: — Eyowa, Mfumu. Ke Yezu kulenga mesu abu, wamba ne: — Binuenzekele bu mudi ditaba dienu! Mesu abu kutabala. Yezu kubakandika ne diyi dikole ne: — Telejayi bimpe: muntu kamanyi bualu ebu to. Kadi kuyabu kutangalaja lumu lua Yezu mu ditunga dijima adi. Patshivuabu baya, kufikabu kudi Yezu, ne muntu uvua kamama, bualu uvua ne mukishi mubi. Anu Yezu wipata mukishi mubi awu, kamama kutuadija kuakula. Bantu bonsu kukema bikole, bamba ne: — Katshia katuena banji kumona bualu bua mushindu ewu mu Izrayele! Kadi Baparushe kuamba ne: — Muntu ewu udi wipata mikishi mibi ayi, bualu mmupete bukole kudi mfumu wa mikishi mibi! Yezu uvua upitshila mu bimenga bionsu ne mu misoku yonsu. Uvua ulongesha mu nzubu ya kutendelela ya bena Yuda. Uvua wenda wambila bantu Lumu lua Disanka lua Bukalenga bua Mvidi Mukulu. Uvua ujikija masama ne matekete onsu a bantu. Ke Yezu kumvua luse bua bungi bua bantu bavuaye mumone, bualu bavua bapungile, bakengakana, bu mikoku idi kayiyi ne mulami. Nanku Yezu kuambila balongi bende ne: — Bintu bia kunowa bidi bia bungi, kadi bena mudimu badi mua kubinowa mbakese. Lombayi kudi muena budimi, bua atume bena mudimu bakumbane bua kubinowa. Yezu kubikila bapostolu bende dikumi ne babidi, kubapa bukole bua kuipata mikishi mibi, kabidi bua kujikija masama onsu ne matekete a bantu. Mena a bapostolu dikumi ne babidi adi nunku: wa kumpala ke Simone, uvua ne dina dikuabu dia Petro, ne muanabu Andre; Yakobe ne muanabu Yowanane, bonsu babidi bana ba Zebede; Filipe ne Bartolmayi; Tomase ne Matayi, mulambuishi wa bitadi; Yakobe muana wa Alfayi, ne Tadeyi; Simone, uvua mu tshisumbu tshia baluidi ba ditunga, ne Yudase Iskariyote, uvua mupangile Yezu. Yezu kutuma bapostolu bende dikumi ne babidi aba, ubambila bivuabu ne bua kuenza ne: — Kanuyi mu matunga a bantu badi kabayi bena Yuda, kanubuedi mu bimenga bia bena Samariya. Nuye nangananga kudi mikoku mijimine ya mu tshisamba tshia bena Izrayele. Panuaya, nulongeshe bantu, nubambile ne: “Bukalenga bua mu diulu bukadi pabuipi!” Nujikije masama a babedi, nubishe bafue, numushe nsudi ya badi nayi, nuipate mikishi mibi. Bavua banupa bionsu tshianana, nupangane kabidi tshianana. Kanuangatshi tshiamu tshia mpawungi, nansha tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, nansha makuta a biamu mu bibombi bienu. Kanuyi ne tshibuta tshia luendu, kanuyi ne mutelu mukuabu, nansha ne bisabata, nansha ne dikombu dia luendu. Bualu muena mudimu udi ne bua kupeta biakudia biende. Panuafika mu tshimenga, nansha mu musoku, nukebe muntu wa disanka udi mua kunuakidila bimpe. Nushale kua muntu awu, too ne panudi numuka. Panuabuela mu nzubu, nuambe ne: “Bupole buikale mu nzubu emu. ” Pikala bena mu nzubu amu banuakidila bimpe, muoyi wenu wa bupole neushale kudibu. Kadi pikalabu babenga kunuakidila, muoyi wenu wa bupole Mupingane kunudi. Mu nzubu yonsu, nansha mu tshimenga, muikalabu babenga kunuakidila, nansha kunuteleja, nupatukemu. Kadi nututule lupuishi lua ku makasa enu. Ndi nnuambila bulelela ne: dituku dia tshilumbuluilu, Mvidi Mukulu neanyoke bena tshimenga etshi bipite dinyoka dia bena Sodome ne bena Ngomore. — Telejayi! Ndi nnutuma bu mikoku munkatshi mua nkashama. Nanku nuikale ne budimu bu bua nyoka, kabidi ne muoyi mulenga bu wa nyunyu wa nkudimba. Nudimuke, bualu bantu nebanufile ku bilumbuluilu binene, kabidi nebanukumishe mikaba mu nzubu yabu ya kutendelela. Nebaye nenu kudi balombodi ne bakalenga ba matunga bualu buanyi, bua nuenu kujadika bulelela buanyi kumpala kuabu, ne kumpala kua bantu badi kabayi bena Yuda. Pikalabu baye nenu kumpala kua balumbuluishi, kanupampakanyi bua tshinudi ne bua kuamba, ne bua mushindu unudi ne bua kuakula. Nenupete tshia kuamba anu diba adi. Nanku nuenu, kanuakuamba bualu, kadi Mueyelu wa Tatuenu newakuile munda muenu. Bantu nebafile bana babu bua kubashipabu. Baledi nebenze bia momumue ne bana babu balela. Bana pabu nebatombokele baledi babu; nebabashipeshe. Bantu bonsu nebanukine, bualu nudi nungitabe Kadi wananukila ne ku ndekelu, nebamusungidile. Panukengeshabu mu tshimenga kampande, nuye kusokomena mu tshikuabu. Ndi nnujadikila bulelela ne: Muana wa muntu neafike, kanuyi banji kujikija mudimu wenu mu bimenga bionsu bia bena Izrayele. Mulongi kena mua kupita mulongeshi wende. Muena mudimu kena mua kupita mfumuende. Mbimpe mulongi ikale bu mulongeshi wende, muena mudimu bu mfumuende. Pikalabu binyika mfumu wa diku ne: Belzebule nanku bena diku mene nebabinyike mena mapite bubi. — Nenku kanutshinyi bantu to. Bualu busokome buonsu nebumanyike. Bualu budi bantu kabayi bamanye, nebabumanye. Bualu bundi nnuambila mu midima, nubuambe patoke; bunudi numvua bamba mu musokoku, nubuambe, bantu bonsu bumvue. Nenku kanutshinyi bantu badi bashipa mubidi, kadi kabayi mua kushipa muoyi. Nutshine nangananga Mvidi Mukulu, udi mua kujimija diakamue mubidi ne muoyi mu kandondu. Nyunyi ya mishamisha ibidi, kabena bayisumbisha ku dikuta dimue anyi? Kadi nansha umue wa kudiyi kena mua kupona panshi, Tatuenu Mvidi Mukulu kayi mumanye. Kadi nuenu mimanye ne: nansha nsuki yenu idi mibadika yonsu. Nanku kanutshinyi to. Nudi bapite nyunyi ya mishamisha mivule mushinga! — Muntu yonsu udi wamba kumpala kua bantu ne: ndi wa Kristu, meme kabidi nemmuambe ne: ngwanyi, kumpala kua Tatuanyi udi mu diulu. Kadi muntu yonsu udi unwila kumpala kua bantu, meme kabidi nemmuvile kumpala kua Tatuanyi udi mu diulu. — Kanuedi meji ne: ndi mufike bua kubueja bupole pa buloba. Tshiena mufike bua kubueja bupole, kadi anu myita. Ndi muvue kusongakaja nsongalume ne tatuende, nsongakaji ne mamuende, mukaji wa muana ne mamuenende. Baluishi ba muntu nebikale anu bena diku diabu. — Muntu udi unanga tatuende nansha mamuende bipite mudiye munnange meme, kena mungakanyine to. Muntu udi unanga muanende wa balume nansha wa bakaji bipite mudiye munnange meme, kena mungakanyine meme to. Muntu udi kayi wambula mutshi wende mutshiamakane, kayi undonda, kena mungakanyine meme to. Muntu udi musue kudilamina muoyi wende, neaujimije. Kadi udi ujimija muoyi wende bualu buanyi, neaupete. — Muntu udi unuakidila, udi ungakidila meme. Udi ungakidila, udi wakidila ewu udi muntume. Muntu udi wakidila muambi wa Mvidi Mukulu, bua padiye muambi, neapete difutu didibu bapesha muambi. Muntu udi wakidila muntu wa Mvidi Mukulu, bua padiye muntu wa Mvidi Mukulu, neapete difutu didibu bapesha muntu wa Mvidi Mukulu. Ndi nnujadikila bulelela ne: muntu udi upa umue wa ku bakese banyi aba nansha dikopu dia mayi matalale, bua padiye mulongi wanyi, kakubula difutu diende to. Yezu mumane kuambila balongi bende dikumi ne babidi mikenji eyi, kumukaye muaba awu, kuyaye kulongesha mu bimenga bia mu ditunga. Kumanyishaye bantu Lumu lua Disanka. Yowanane-Batiste uvua mu lukanu. Kumvuaye balonda malu avua Kristu wenza. Kutumaye balongi bende bakuabu kudi Kristu, bua kumukonka ne: — Wewe ke utuvua bamanye ne: udi ufika, anyi tuindile mukuabu? Ke Yezu kubandamuna ne: — Nupingane kudi Yowanane, numuambile binudi numvua, ne binudi numona: mpofu idi imona, batebuki badi benda, bena nsudi badi bapanda, bena mapapa badi bumvua, bafue badi babika, bapele badi babamanyisha Lumu lua Disanka. Muena diakalenga ngudi ungitaba, kayi unwila. Balongi ba Yowanane bamane kumuka, Yezu kukonka bantu bua Yowanane ne: — Mu tshipela nuvua baye kumona tshinyi? Nuvua bamone lushiba ludibu banyungisha kudi lupepele anyi? Nansha kakese! Nanku tshinuvua bakebe kumona ntshinyi? Muntu muvuale bilamba bimpe anyi? Kadi badi bavuala bilamba bimpe badi basomba mu nzubu ya bakalenga ba matunga. Kadi unuvua batekemene kumona nnganyi? Muambi anyi? Ndi nnujadikila ne: eyowa, unuvua bamone mmupite ne muambi mene. Yowanane ke udibu bamba mu Mukanda wa tshijila ne: “Meme Mvidi Mukulu, ndi ntuma muntu wanyi kumpala kuebe, bua akulongoluele njila. ” Eyowa, ndi nnujadikila bulelela ne: ku bonsu bavua bamamu balele, kakuena muntu wa buneme mupite Yowanane-Batiste. Kadi udi mushadile ku bonsu mu Bukalenga bua mu diulu, udi mupite Yowanane ku buneme. Biangatshile tshikondu tshivua Yowanane-Batiste utuadija kulongesha, Mvidi Mukulu kutuadija kulongolola Bukalenga buende. Kadi too ne ku lelu, bena tshimvundu badi bakeba kukandika bantu, bua kababuitabi. Bambi bonsu, ne Moshe mu mikenji yende, too ne ku Yowanane-Batiste, bavua amu bamanyisha bantu Bukalenga ebu. Nuenu basue kuitaba tshindi ngamba, numanye ne: Yowanane ke Eliya uvuabu batumanyishe ne: neafike! Udi ne matshi a kumvua asangane kumvua anyi? Umvue! Bena tshikondu etshi, ndi mua kubafuanyikija ne banganyi? Ndi mbafuanyikija ne bana badi basomba mu tshialu, banaya. Ke bamue kuambila bakuabu ne: “Tuetu kunuelela nshiba, bua nuje maja, nuenu nansha kuja! Tuetu kunuimbila misambu ya madilu, nuenu nansha kudila!’’ Yowanane kufika, kayi upita kudia, kayi unua maluvu. Bantu kumuamba ne: “Udi ne mukishi mubi munda!” Kadi Muana wa muntu kufika, muikale udia, unua. Ke kumuambabu ne: “Ewu mmudiavi, munu wa maluvu, mulunda wa balambuishi ba bitadi, ne wa bena buenzayi!” Kadi midimu idi Mvidi Mukulu wenza, idi ileja meji mimpe adiye nawu. Pashishe Yezu kutuadija kudiwula bena bimenga bavua bamone bishima bivule bivua-ye muenze, bualu kabavua badilengeja to. Ke Yezu kuambila bimenga ebi ne: — Wewe, Korazine, udi muena diakabi! Wewe, Betsayida, udi muena diakabi! Bualu bishima bidibu benzele muenu, bu biobi bienzekela mu Tire, ne mu Sidone, bena bimenga ebi kuonsu eku bakavua bavuale bilamba bikayapale, badilabe butu, bua kuleja ne: tudi basue kudilengeja. Ke pandi nnujadikila ne: dituku didi Mvidi Mukulu ukosa nsambu, dinyoka dia Tire, ne dia Sidone, nedikale dishadile ku dienu. Wewe, Kefamawume, udi wela meji ne: neudibandile mu diulu anyi? Nansha kakese! Nebakuele mu kandondu ka buloba. Bualu bishima bidibu benzele muebe, bu biobi bienzekela mu Sodome, tshimenga etshi tshivua mua kuikalaku too ne ku lelu. Ke pandi nnujadikila ne: dituku didi Mvidi Mukulu ukosa nsambu, dinyoka dia Sodome, nedikale dishadile ku dienu. Tshikondu atshi, Yezu uvua wamba ne: — Eyo, Tatu, Mfumu wa diulu ne buloba, ndi nkutumbisha, bualu udi muambile bantu bashadile malu audi musokoke bena meji ne bantu bavua balonga mikanda. Eyowa, Tatu, ke muuvua musue ne: bienzeke nanku. Tatu mmumpeshe bintu bionsu. Kakuena muntu udi mumanye Muana, anu Tatu nkayende. Kakuena muntu udi mumanye Tatu, amu Muana nkayende, kabidi ne bonsu badi Muana musue kumanyisha Tatu. Vuayi kundi, nuenu bonsu badi bapungile ne bujitu bunudi nuambula. Meme nelumpeteshe dikisha. Ambulayi bujitu buanyi pambidi penu. Nuanyishe bua meme kunulongesha, bualu ndi mupole ne mupuekele ku muoyi. Nanku nenupete dikisha mu mioyi yenu. Bujitu bundi nnupesha, nebunulengelele. Bujitu bundi nteka pa makaya enu, budi bupepele. Matuku mamane kupita, Yezu kupitshila mu madimi a ntete ya kuenza bukula dituku dia Dikisha. Balongi bende bavua ne nzala. Kutulabu miepu, kudiabu ntete. Baparushe bamona nanku, kuambilabu Yezu ne: — Tangila, balongi bebe badi benza bualu, budi mikenji yetu mikandike dituku dia Dikisha. Yezu kubandamuna ne: — Kanuena babale tshivua Davide muenze dituku dikuabu, pavua nzala mibasume, yeye ne bantu bende, anyi? Uvua mubuele mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Yeye ne bantu be nde kudia mampa avuabu balambule Mvidi Mukulu. Kabavua ne dianyisha dia kudia mampa awu to. Mikenji yetu idi yamba ne: mampa awu, badi mua kuadia anu kudi batuangaji nkayabu. Kanuena babale kabidi mu mikenji ya Moshe mudi batuangaji mu nzubu wa Mvidi Mukulu bakuata mudimu, nansha dituku mene dia Dikisha. Nanku kabena balame mikenji ya dituku dia Dikisha to. Kadi kabena ne tshilumbu nansha. Kadi ndi nnujadikila ne: unudi nende apa mmupite ne nzubu wa Mvidi Mukulu! Bu nuenu bumvue mene tshidi miaku ya mu Mukanda wa tshijila yamba ne: “Ndi njinga bua nuikale ne luse, tshiena ndomba bua nundambule milambu nansha, ” kanuvua mua kudiwula bantu badi kabayi ne bualu. Bualu Muana wa muntu udi mfumu wa dituku dia Dikisha. Yezu umuka aku, kuyaye mu nzubu wabu wa kutendelela. Muntu uvuamu, muikale ne tshianza tshifulame. Bantu bavua muaba awu, bavua bakeba mua kufunda Yezu ne: mmuenze bibi. Ke pavuabu bamukonka ne: — Mikenji yetu idi yanyisha bua bajikije disama dia muntu dituku dia Dikisha anyi? Yezu kubebeja ne: — Muntu wa kunudi, yeye muikale ne mukoku amu umue, wowu mukuluke mu tshiina tshile dituku dia Dikisha, kena mua kuya kuupatula mu tshiina amu anyi? Kadi muntu udi mupite mukoku! Nanku mikenji yetu idi yanyisha bua tuambuluishe muntu dituku mene dia Dikisha. Nanku Yezu kuambila muntu awu ne: — Olola tshianza tshiebe. Yeye kolola tshianza, kushalatshi tshimpe bu tshikuabu. Ke Baparushe kupatuka mu nzubu, kuya kuelela Yezu tshifufu, bua kumanya muvuabu mua kumushipesha. Yezu umvua lumu lua tshifufu atshi, kumukaye muaba awu. Bantu bavule kumulonda. Yezu kujikija masama a bantu bonsu. Kadi kubakandikaye bikole bua kabambidi muntu ne: Yezu udi nganyi. Ke muvua miaku ivua Mvidi Mukulu mumanyishe muambi Yeshaya ikumbana ne: “Ke muntu wanyi undi musungule. Ndi mumunange. Yeye kabidi udi unsankisha. Nemmupe Mueyelu wanyi. Neamanyishe bukua bisamba, mundi ndumbuluisha bantu. Kakutanda ne muntu. Kukuela mbila. Bantu kabakumumvua wenza mayuki ne diyi dikole mu misesu. Dilenga dibendame, kakuditshibula. Kakujima muendu utshidi ne kapia kakese. Neenze nanku too ne padi malu mimpe andi musue, atshimuna panu. Bisamba bionsu nebitekemene kudiye. ” Diba adi kufikabu kudi Yezu ne muntu, muikale mpofu kabidi kamama, bualu uvua ne mukishi mubi munda. Yezu kujikija masama ende. Nanku muntu awu kutuadija kuakula, ne kumona kabidi. Bantu bonsu bavua bakatshila bivua Yezu wenza, bebejangana ne: — Muntu awu udi mua kuikala Muana wa Davide anyi? Kadi Baparushe bumvue muvua bantu aba bamba, kuambabu ne: — Muntu ewu udi wipata mikishi mibi, amu bualu mmupete bukole kudi Belzebule, mfumu wa mikishi mibi! Kadi Yezu uvua mujingulule lungenyi luabu. Nanku kubambilaye ne: — Bukalenga buonsu budi benabu baluishangana nkayabu, nebunyanguke lukasa. Tshimenga tshionsu tshidi benatshi baluishangana, nansha diku dionsu didi benadi benza nanku, tshimenga atshi, nansha diku adi, kabiakutungunuka nansha. Pikala diabolu wipata badi bende, udi udiluisha nkayende. Nanku bukalenga buende nebutungunuke bishi? Nudi nungamba ne: udi wipata mikishi mibi, bualu Belzebule mmumupeshe bukole. Kadi bena dienu, udi ubapa bukole bua kuyipata nnganyi? Bena dienu mene badi baleja ne: nuenu nudi bapile! Bulelela, ndi ngipata mikishi mibi ku bukole bua Mueyelu wa Mvidi Mukulu. Ke bidi bileja ne: Bukalenga bua Mvidi Mukulu bukadi bufike kunudi. Muntu kena mua kubuela mu nzubu wa muena makanda, kuangata bintu biende, kayi muanji kusuika muena makanda awu mionji. Yeye mumane kumusuika, udi mua kuangata bintu bionsu bidi mu nzubu awu. Udi kayi nanyi, mmumbenge. Udi kayi ungambuluisha bua kusangisha, udi umuangalaja. Ke pandi nnuambila ne: badi mua kujimijila bantu mibi yabu yonsu, nansha bipendu bidibu bapendangana. Kadi udi upenda Mueyelu wa Tshijila, kabena mua kujimija mibi yende to. Muntu udi upenda Muana wa muntu, nebajimije mibi yende. Kadi udi wamba Mueyelu wa Tshijila bibi, kabena mua kujimija mibi yende, nansha panu, nansha matuku atshidi kumpala. — Wewe musue kupeta bimuma bimpe, wikale ne mutshi muimpe. Wewe ne mutshi mubi, neupete bimuma bibi. Bualu badi bamanyina mutshi ku bimuma biawu. Nuenu ndelanganyi ya nyoka, nuenu bantu babi, mmunyi munudi mua kuamba bualu buimpe? Bualu mukana mudi muamba malu adi muwule mu muoyi tente. Muntu muimpe udi wenza malu mimpe, bualu munda muende mudi muimpe. Muntu mubi udi wenza malu mabi, bualu munda muende mudi mubi. Ndi nnujadikila ne: dituku didi Mvidi Mukulu ukosa nsambu, nebalumbuluishe bantu bua miaku yabu yonsu idi kayiyi ilengelela. Bualu nebakupishe, nansha nebakubingishe, amu bilondeshile miaku yebe. Diba adi bamue balongeshi ba mikenji ne bamue Baparushe kuamba Yezu ne: — Mulongeshi, tudi basue ne: wenze tshishima, tutshimone. Yezu kubandamuna ne: — Bena lelu mbantu babi, badi batombokela Mvidi Mukulu! Kadi badi amu balomba tshishima! Kadi kabena babenzela tshishima nansha. Nebabaleje amu tshishima tshia muambi Yona. Bualu, bu muvua Yona mushale munda mua mushipa munene munya ne butuku matuku asatu, ke muashala Muana wa muntu munda mua buloba munya ne butuku matuku asatu. Dituku didi Mvidi Mukulu ukosa nsambu, bena Ninive nebabike bua kufunda bena lelu ku tshilumbu. Bualu bena Ninive bavua badilengeja pavuabu bumvua dilongesha dia Yona. Kadi apa padi muntu udi mupite Yona. Dituku didi Mvidi Mukulu ukosa nsambu, mukalenga mukaji wa mu ditunga didi kuinshi, neabike bua kufunda bena lelu ku tshilumbu. Bualu yeye uvua mumuke ku ndekelu kua buloba, bua kuvua kuteleja miaku ya Shelomu ya meji. Kadi apa padi muntu udi mupite Shelomu! — Padi mukishi mubi upatuka munda mua muntu, udi utua eku ne eku mu tshipela, ukeba muaba wa kuikisha. Padiwu kawuyi upeta muaba awu, udi wamba ne: “Ndi mpingana mu nzubu muanyi mumvua mupatuke.” Udi ubuelamu, usangana mu nzubu mutupu, mukomba, mulengeja bimpe. Nanku udi uya kuangata mikishi mikuabu muanda mutekete mimupite ku bubi. Udi upingana nayi pamue, bua kusomba mu nzubu amu. Nanku muntu ewu mpindiewu udi mubi, mupite muvuaye kumpala. Ke muenzekela bantu babi ba mu tshikondu etshi. Yezu utshivua wakula ne bantu, ke mamuende ne bana babu ba balume kufika. Bavua bimanyine pambelu, balomba mua kuyukila nende. Muntu mukuabu kuambila Yezu ne: — Mamuebe ne bana benu ba balume badi bimanyine pambelu, bajinga mua kuyukila nebe. Yezu kuandamuna muntu awu ne: — Mamu wanyi nnganyi? Bana betu ba balume mbanganyi? Pashishe Yezu kuleja balongi bende ne tshianza, wamba ne: — Tangilayi, ke mamu wanyi ne bana betu ba balume. Bualu yonsu udi wenza tshidi Tatu wanyi udi mu diulu musue, ke muanetu wa balume, ne wa bakaji, ne mamu kabidi. Dituku adi Yezu kupatuka mu nzubu, kuya kusomba ku muelelu wa dijiba bua kulongesha. Bu muvua bantu bavule bamunguila, kubandaye mu buatu, kusomba. Bantu bonsu kuimana ku muelelu wa mayi. Yezu uvua ubalondela malu mavule mu nsumuinu, ubambila ne: — Muntu kampande uvua uya kumiamina ntete. Pavuaye umiamina ntete mu budimi buende, imue kumata ku muelelu wa njila: nyunyi kuvua kuyizokola. Minga kumata mu buloba bua mabue, muvua kamuyi buloba buvule. Ntete kumena lukasa, bualu buloba kabuvua buondoke. Kadi munda munya, diba kuosha buloba. Mitshi kuuma, bualu kayi vua ne miji mile. Minga ntete kumata mu mitshi ya meba. Mitshi ya meba ayi kubanda, kukulakaja mitshi mimpe. Kadi minga ntete kumata mu buloba buimpe, kukuama miepu, eyi ne ntete lukama, mikuabu ne ntete makumi asambombu, minga eyi ne ntete makumi asatu. Ke Yezu kuamba kabidi ne: — Muena matshi a kumvua wasangana kumvua anyiee? Umvuee! Balongi kusemena kudi Yezu, bamukonka ne: — Muudi wambila bantu malu mu nsumuinu mmunyi? Ke Yezu kubandamuna ne: — Mbanyishe bua nuenu numanye malu masokome a Bukalenga bua mu diulu, kadi ki mbanyishe bua bantu bakuabu baamanye nansha! Bualu muntu udi ne tshintu, neapete tshikuabu. Nanku neikale nabi bivule. Kadi udi kayi natshi, nebamunyenge tshikese tshidiye natshi. Ke pandi mbambila malu mu nsumuinu. Bualu badi batangila, kabayi bamona. Badi bateleja, kabayi bumvua. Nanku kabena bajingulula malu. Ke mudi miaku ya muambi Yeshaya ibakumbanyina ne: “Mvidi Mukulu udi wamba ne: nenuteleje, kanuyi numvua, kanuyi nujingulula. Nenutangile amu kutangila, kanuyi numona. Bualu bena tshisamba etshi mbapapishe muoyi wabu, mbadijike matshi, mbabuikile mesu. Bu bobu kabayi benza nanku, mesu abu avua mua kumona, matshi abu avua mua kumvua, lungenyi luabu luvua mua kujingulula malu. Nanku bavua mua kupingana kundi, Meme kujikija masama abu. ” Kadi nuenu nudi bena diakalenga, bualu mesu enu adi amona, matshi enu adi umvua! Ndi nnujadikila bulelela ne: bambi ne bantu ba Mvidi Mukulu ba bungi bavua bajinga kumona binudi numona ebi, kadi kabavua babimona to. Bavua bajinga kumvua binudi numvua ebi, kadi kabavua babiumvua to. — Kadi nuenu telejayi, nnumvuije tshidi lusumuinu lua mumiaminyi wa ntete luamba. Padi bantu bumvua bakuabu balongesha malu a mu Bukalenga bua mu diulu, kabayi bajingulula muyayabu, Muena bubi udi ufika, umusha bivuabu bamiamine mu muoyi wabu. Ke ntete idi ipona ku muelelu wa njila. Ntete idi ipona mu buloba bua mabue, ke badi bumvua muaku wa Mvidi Mukulu, bawanyisha diakamue ne disanka. Kadi muaku awu kawena wasa miji munda muabu. Badi bawakidila amu tshitupa tshikese. Padi dikenga dibakuata, nansha bantu babakengesha bua muaku wa Mvidi Mukulu awu, badi bateketelamu diakamue. Ntete idi ipona mu mitshi ya meba, ke badi bumvua muaku wa Mvidi Mukulu. Kadi disumpakana dia malu a bukua panu, ne mutshima wa biuma bia panu, bidi bikutakaja muaku, biupangisha mua kukuama bimuma. Ntete idi ipona mu buloba buimpe, ke badi bumvua muaku wa Mvidi Mukulu, bajingulula mudiwu. Badi bakuama bimuma, aba lukama, bakuabu makumi asambombu, banga makumi asatu. Yezu kubelela lusumuinu lukuabu ne: — Bukalenga bua mu diulu mbufuanangane ne muntu uvua mumiamine ntete mimpe mu budimu buende. Butuku, pavua bantu balala tulu, muena lukuna wende kuvua kumiamina lupeta mu ntete yende ayi. Pashishe kuyaye. Kadi ntete mimane kutoloka, miepu imueneka, ke lupeta alu kumueneka palu. Bena mudimu ba muena budimi kuya kudiye, bamuebeja ne: “Mfumu, se uvua mumiamine ntete mimpe mu budimi buebe. Kadi lupeta elu ndufume penyi?” Ke yeye kubandamuna ne: “Muena lukuna ke udi muenze awu.” Bena mudimu kumuebeja kabidi ne: “Udi musue tuye kulutula anyi?” Yeye kubenga ne: “To, bualu pa kulutula, nudi mua kujomuenaku ne ntete mimpe. Lekelayi, bionsu bikolele pamue too ne ku tshikondu tshia dinowa. Diba adi nengambile badi banowa ne: ‘Julayi bangabanga lupeta. Lusuikayi mu bisumbu bua kuluosha. Pashishe nuteke ntete mimpe mu diyeba dianyi.’ ” Yezu kubelela lusumuinu lukuabu ne: — Bukalenga bua mu diulu mbufuanangane ne lutete lua mutshi wa lusanga, luvua muntu muele mu budimi buende. Lutete alu ndukese ku ntete yonsu. Kadi padilu lumena, ludi lukola, ludiunda, lupita mitshi yonsu. Nanku ludi luenza mutshi udi nyunyi ya kulu yibakila masua mu matamba awu. Yezu kubelela lusumuinu lukuabu ne: — Bukalenga bua mu diulu mbufuanangane ne buanga bua mampa budi mukaji wangata, usangisha mu bukula kilo makumi abidi ne itanu, bua ditapi dionsu kutuntumukadi. Yezu uvua ulongesha bantu malu onsu aa mu nsumuinu. Kavua ubambila bualu, kabuyi mu lusumuinu. Uvua wenza nanku bua kukumbaja miaku ivua Mvidi Mukulu mumanyishe muambi ne: “Nembambile malu mu nsumuinu. Nembamanyishe malu avuabu basokoke bantu, biangatshile ku tshibangidilu tshia buloba. ” Nenku Yezu kumuka pavua bantu, kuya mu nzubu. Balongi bende kusemena kuvuaye, kumulomba ne: — Utumvuije lusumuinu lua lupela ludi mu budimi abu. Yezu kubandamuna, wamba ne: — Muntu udi umiamina ntete mimpe, ke Muana wa muntu. Budimi ke bantu. Ntete mimpe mbantu badi banyisha Bukalenga. Lupela mbantu badi bitaba Muena bubi. Muena lukuna udi umiamina lupela, ke diabolu. Dituku dia kunowa, ke dituku dia nshikidilu. Bena mudimu badi banowa, ke batumibue ba Mvidi Mukulu. Bu mudibu bajula lupela bua kubiela mu kapia, ke muenzekabi dituku dia nshikidilu. Muana wa muntu neatume batumibue bende, bua bumushe mu Bukalenga buende bantu bonsu badi babipisha bakuabu, ne benji bonsu ba malu mabi. Nebabele mu tshikutu tshia kapia. Nebadidilemu; nebatutakajilemu menu. Kadi bonsu badi bitaba Mvidi Mukulu, nebakenke bu diba mu Bukalenga bua Tatuabu. Badi ne matshi a kumvua nawu, basangana kumvua anyiee? Bumvuee! — Bukalenga bua mu diulu mbufuanangane ne biuma bisokoka mu budimi. Muntu kuvua kubisangana mu budimi amu, kubisokoka pende. Kupetaye disanka dipite. Ke padiye uya kupana bionsu bidiye nabi, bua kusumba budimi abu. — Bukalenga bua mu diulu mbufuanangane ne ngendamushinga udi ukeba mabue malenga a busanga. Padiye upeta dikuabu dimpe dia mushinga mukole, udi uya kupana bionsu bidiye nabi, bua asumbe dibue adi. — Bukalenga bua mu diulu mbufuanangane ne bukondu buvuabu bela mu dijiba dia mayi. Kukuatabu mishipa ya mishindu yonsu. Bukondu bumane kuwula ne mishipa, balobi kubukoka ku mukuna. Kusombabu bua kusunguluja mishipa ayi: bavua bateka mimpe mu bisaka, bimansha ivua mibi. Ke muenzekabi dituku dia nshikidilu nanku. Batumibue ba Mvidi Mukulu nebavue kutapulula babi eku, bempe kuaka. Nebele babi mu tshikutu tshia kapia. Mu tshikutu amu nebadile, nebatutakaje menu. Yezu kubakonka ne: — Nudi bumvue bionsu ebi anyi? Bobu kuandamuna ne: — Eyowa, tudi bumvue. Nanku Yezu kubambila kabidi ne: — Ke mudi mulongeshi yonsu wa mikenji, padiye udienza mulongi wa malu a mu Bukalenga bua mu diulu, ufuanangana ne muena lupangu udi upatula bintu bipiabipia, ne bintu bia kale, mu tshibutshilu tshiende. Yezu ujikija diakula mu nsumuinu, ku mukaye muaba awu, kuyaye mu tshimenga tshiyuabu bamukoleshe. Uvua ulongesha mu nzubu wa kutendelela. Bantu bonsu bavua bamuteleja, bavua bakema, bebejangana ne: — Meji a nanku mmuapete kuepi? Munyi mudiye mua kuenza bishima bia mushindu ewu? Yeye ewu ki mmuana wa muena mabaya anyi? Mamuende ki Mariya anyi? Yakobe, Yozefe, Simone ne Yuda ki mbana babu anyi? Bana babu ba bakaji, katuena nabu patudi apa anyi? Kadi mmupete bukole ebu kudi nganyi? Ebi bionsu kubapangisha mua kumuitababu. Ke Yezu kubambila ne: — Muambi wa Mvidi Mukulu, badi bamunemeka miaba yonsu, pa kumusha mu tshimenga tshiabu, ne mu nzubu ya bana babu. Yezu kuenzamu amu bishima bikese, bualu kabatua ne ditaba to. Tshikondu atshi, Erode, mulombodi wa buloba bua Ngalileya, uvua mumvue bantu bayukila bua Yezu. Kuambilaye bantu bende ne: — Muntu awu ke Yowanane-Batiste: udi mubike ku bafue! Ke padiye mua kuenza bishima. Bualu Erode ke utua mutume diyi kale, bua bakuate Yowanane, bamusuike mionji, bamuele mu nzubu wa lukanu. Uvua muenze nanku anu bualu bua Erodiyade, mukaji wa Filipe wabu. Bualu Yowanane uvua mubele Erode ne: — Kuena mua kuangata Erodiyade bu mukajebe nansha! Erode uvua musue kushipesha Yowanane. Kadi uvua utshina bena Yuda, bualu bena Yuda bonsu batua banemeka Yowanane bu muambi wa Mvidi Mukulu. Kadi dituku dia mufikilu wa diledibua dia Erode, muana wa bakaji wa Erodiyade uvua uja maja, bantu bonsu batua Erode mubikile batangile. Nsongakaji awu uvua mupite kusankisha Erode. Ke Erode kuditshipa bua kupesha nsongakaji awu tshionsu tshialombaye. Mamuende wa muana kumupa meji. Ke muana kuambila Erode ne: — Umpeshe mutu wa Yowanane-Batiste mu dilonga amu mpindiewu! Mukalenga Erode kubungama bikole. Kadi bumuvuaye muditshipe, bantu bavuaye mubikile bumvue, kutumaye diyi, bua bapeshe nsongakaji mutu wa Yowanane. Kutumaye muntu mu nzubu wa lukanu, bua akosemu mutu wa Yowanane-Batiste. Kuambulabu mutu mu dilonga, kuutuadilabu nsongakaji. Yeye pende kuufila kudi mamuende. Balongi ba Yowanane kufika, kuangata tshitalu tshiende, kutshijika. Pashishe kuyabu kumanyisha Yezu malu onsu avua menzeke. Pavua Yezu mumvue bualu ebu, kumukaye kaba aka mu buatu. Kuyaye kupengama pa nkayende. Kadi bantu bavule kumanya ne: Yezu mmumuke. Nanku kumukabu mu bimenga, bayila ku muelelu wa mayi, benda balonda Yezu. Yezu upatuka mu buatu, kumonaye bantu ba bungi. Luse kumukuatalu. Kutuadijaye kujikija masama abu. Dilolu balongi kuya kuambila Yezu ne: — Bukadi buila. Muaba ewu nku mpenga. Tangalaja bantu. Baye kusumba biakudia mu misoku. Yezu kubandamuna ne: — Kabena mua kutangalaka to. Nuenu mene bapeshayi biakudia! Balongi kumuambila ne: — Kadi muaba ewu, tudi amu ne mampa atanu, ne minyinyi ibidi ya mu mayi. Yezu kubambila ne: — Bintuadilayi apa. Pashishe kutumaye diyi, bua bantu basombe panshi mu bisosa. Ke kuangataye mampa atanu, ne minyinyi ibidi ya mu mayi. Kutangilaye mulu, wela Mvidi Mukulu tuasakidila. Kukosaye mampa, kuapeshaye balongi, bua baabanyine bantu. Muntu yonsu uvua mudie muukute. Balongi kukunguja bisunsukile bivua bishale, bibondu dikumi ne bibidi tente. Bavua badia bavua bantu bu binunu bitanu, katuyi tubala bakaji ne bana. Diakamue Yezu kuambila balongi, bua babande mu buatu, bamudianjidile dishiya dia dijiba. Bualu utshivua ulayangana ne bantu. Yezu mumane kulayangana nabu, kubandaye nkayende pa mukuna bua kutendelela. Butuku, kushalaye muaba awu nkayende. Buatu bukavua bushilangane ne muelelu wa mayi mutantshi. Mavuala avua abutankula, bualu lupepele luvua lubuluisha. Patshiatshia, Yezu kuya kudi balongi bende, wenda pa mayi. Balongi bamumona wenda pa mayi, kutshinabu bikole, bela mbila ya bowa ne: — Mukishi! Diakamue Yezu kubambila ne: — Kanutshinyi. Meme! Koleshayi muoyi! Nanku Petro kulomba Yezu ne: — Mfumu, ne ngwewe, utume diyi, mvua kuudi, ngenda pa mayi. Yezu kumubikila ne: — Vuakunu! Petro kupatuka mu buatu, wenda pa mayi, mutangile kudi Yezu. Kadi utangila lupepele, kumvuaye bowa, kutuadijaye kudiina mu mayi. Ke kuelaye diyi ne: — Mfumu, unsungidile! Diakamue Yezu kolola tshianza, kumukuata, wamba ne: — Akia! Ditaba diebe ndikese be! Udi upampakana bua tshinyi? Bonsu babidi kubuela mu buatu. Lupepele kutuya. Nanku balongi bavua mu buatu kutuila Yezu binu panshi, bamba ne: — Udi Muana wa Mvidi Mukulu bulelela! Kusabukabu dijiba, kufikabu mu buloba bua Ngenesarete. Bena muaba awu kumanya ne: Yezu. Nanku kumanyishabu mu buloba bujima abu ne: wafiki! Ke bantu kufika ne babeedi bonsu kudiye. Bavua bamusengelela bua bantu bamulenge nansha ku luzemba lua tshinkutu tshiende. Bonsu bavua balulenga, bavua bumvua bimpe. Diba adi Baparushe ne balongeshi ba mikenji bafumina ku Yerushalayime, kufika kudi Yezu, bamukonka ne: — Balongi bebe badi babenga kulonda bibidilu bia bankambua bua tshinyi? Badi badia kabayi bowe mayi ku bianza bua tshinyi? Yezu kubakonka pende ne: — Kadi nuenu nudi nubenga kukumbaja tshidi Mvidi Mukulu musue, nulonda anu bibidilu bienu nkayabi bua tshinyi? Bualu Mvidi Mukulu uvua muambe ne: “Nemeka tatuebe ne mamuebe.” Uvua muambe kabidi ne: “Udi wamba tatuende nansha mamuende bibi, basangane kumushipa anyi? Bamushipe! ” Kadi nuenu nudi nulongesha bantu ne: “Pikala muntu muambile tatuende nansha mamuende ne: ‘Bintu bimvua mua kubambuluisha nabi, ndi mbilambula Mvidi Mukulu’, muntu awu kena ne tshilumbu tshia kuambuluisha kabidi tatuende to. ” Ke munudi nunyanga muaku wa Mvidi Mukulu, bua kukumbaja bibidilu bienu. Nuenu bena mpala ibidi, Yeshaya kavua mushime, pavuaye unuamba ne: “Bantu aba badi bannemeka amu ne miaku patupu, kadi muoyi wabu udi kule, kawena kundi. Padibu bantendelela, kabena bapeta tshintu, bualu bidibu balongesha, bidi amu mikenji ya bantu. Pashishe Yezu kubikila bantu, kubambila ne: — Telejayi, numvue bindi ngamba: Tshidi tshibuela mukana mua muntu ki ntshidi tshimupisha mikiya to. Kadi amu tshidi tshipatukamu, ke tshidi tshimupisha mikiya. Ke balongi kusemena kudi Yezu, bamukonka ne: — Udi mumanye muvua Baparushe bafike munda pa kumvua muuvua wakula anyi? Yezu kuandamuna ne: — Mutshi onsu udi Tatu wanyi udi mu diulu kayi mukune, nebawujule ne miji yawu. Balekelayi! Bampofu, badi balombola bampofu! Kadi padi mpofu ulombola mpofu nende mu njila, bonsu babidi nebadishinde mu tshiina. Petro kumulomba ne: — Utumvuije tshiuvua muambe bua mikiya. Yezu kuamba ne: — Munudi nuenu penu kanuyi mua kumvua mbishi? Kanuena bamanye ne: bionsu bidi bibuela mukana mua muntu, bidi biya mu tshifu, pashishe bipatukamu, bibuela mu nkumba anyi? Kadi malu adi mukana muamba, adi afuma mu muoyi. Ke adi apisha muntu mikiya. Bualu mu muoyi wa muntu ke mudi mufume meji mabi, adi amusaka bua ashipe bantu, ende buendenda, enze malu a bundu, ibe, ashiminyinangane malu, anyangilangane lumu. Ke malu adi abipisha muntu! Kadi padi muntu udia, bianza kabiyi biowa, kena upia mikiya to. Pashishe Yezu umuka aku, kuyaye mu buloba bua Tire ne Sidone. Ke mukaji wa bena Kenaane, uvua musombe mu buloba abu, kufika kudi Yezu, wela lubila lukole ne: — Mfumu, Muana wa Davide, mfuilaku luse! Muananyi wa bakaji kena bimpe to! Mbamu-kengeshe kudi mukishi mubi. Kadi Yezu nansha kumuandamuna. Balongi bende kusemena kudiye, bamulomba ne: — Mumushe! Bualu udi wenda utulonda, wela amu mbila! Yezu kumuandamuna ne: — Mbantume anu bua kuya kudi mikoku mijimine ya mu bena Izrayele. Kadi mukaji awu kudiela panshi kumpala kuende, umuamba e: — Mfumu, ungambuluishe! Yezu kuandamuna ne: — Ki mbimpe kunyenga bana biakudia, kubielela mbua. Ke mukaji ne: — Mulongeshi, udi wamba amu bimpe. Kadi nansha mbua idi idia bisunsukila bidi bipona panshi ku mesa a bamfumu bayi. Ke Yezu kukema, wamba ne: — Kia! Mukaji, ditaba diebe ndinene! Biudi ujinga nebienzeke. Muanende kupanda anu diba adi. Yezu umuka aku, kuyaye ku muelelu wa dijiba dia Ngalileya. Kubandaye ku mukuna, kusombamu. Bantu ba bungi kufika kudiye ne batebuki, bampofu, bena tuneke, tumama, ne babeedi bakuabu ba bungi. Kubatekabu ku makasa a Yezu. Yezu kujikija masama abu. Nanku bantu kukema patuabu bamona tumama tuakula, bena tuneke bumvua bimpe, batebuki benda, bampofu bamona. Kutumbishabu Mvidi Mukulu wa Izrayele. Yezu kubikila balongi bende, kubambila ne: — Ndi ngumvua luse bua bantu bonsu aba. Tudi nabu kukadi matuku asatu. Kabatshiena ne tshiakudia nansha tshikese to. Tshiena mua kubatangalaja, kabayi badia. Badi mua kupungila mu njila. Balongi bende kumukonka ne: — Kadi mu tshipela emu, kutudi mua kupeta biakudia bikumbane bua kudisha bantu bungi nenku nkuepi? Yezu kubebeja ne: — Nudi ne mampa bungi munyi? Bobu ne: — Tudi ne mampa muanda mutekete, ne tushipa tukese. Ke Yezu kuambila bantu bua basombe panshi. Pashishe kuangataye mampa muanda mutekete awu, kabidi ne tushipa. Kuelaye Mvidi Mukulu tuasakidila, kukosololaye mampa ne tushipa, kupesha balongi bende. Bobu kuabanyina bantu. Muntu yonsu kudia kuukuta. Balongi kusangisha bisaka muanda mutekete biwule tente ne bisunsukila. Bavua badie bavua bantu balume binunu binayi, kabayi babale bungi bua bakaji ne bana. Yezu mumane kupingaja bantu ku mabu, kubuelaye mu buatu, kuya mu buloba bua Magadane. Baparushe ne Basaduke kuya kudi Yezu bua kumuteta. Bavua bamulomba bua abaleje ne tshishima mudi bumfumu buende bufume kudi Mvidi Mukulu. Kadi Yezu kubandamuna ne: — Dilolu, nuenu bamona kulu kukunze, nudi nuamba ne: “Maloba nekuikale kulenga.” Mu dinda, padi kulu kufikuluke, nudi nuamba kabidi ne: “Lelu mvula nealoke.” Nanku nudi bamanye mua kujingulula bidi bienzeka padi kulu kuandamuke. Kadi munudi kanuyi mua kujingulula bidi bienzeka matuku aa mbishi? Bena lelu, nansha bobu bantu babi, badi kabayi bitaba Mvidi Mukulu, badi amu balomba tshishima. Kadi kabakubaleja tshishima tshikuabu to, amu tshia Yona. Yezu kubashiya nanku, kuya. Pavua balongi basabuka dishiya dia dijiba, bavua bapue muoyi bua kuangata mampa. Yezu kubambila ne: — Dimukayi, kanuangatshi buanga bua mampa bua Baparushe ne Basaduke. Balongi bumvua nanku, kuambilanganabu ne: — Udi wamba nanku, bualu katuena bangate mampa. Yezu kumanya tshiyuabu bambilangana, kubebejaye ne: — Nudi nuamba ne: mbua patudi katuyi ne mampa, bua tshinyi? Nudi ne ditaba dikese! Kanuena banji kujingulula malu anyi? Kanutshiena bavuluke mampa atanu, amvua mukosoluele bantu binunu bitanu, ne bisaka bia bisunsukila binuvua basangishe anyi? Kanutshiena bavuluke mampa muanda mutekete, amvua mukosoluele bantu binunu binayi, ne bisaka bia bisunsukila binuvua basangishe anyi? Munudi kanuyi bumvue mbishi? Tshivua muakule bua mampa to! Dimukayi. Kanuangatshi buanga bua mampa bua Baparushe ne Basaduke. Ke balongi kushisha kumvua ne: kavua mubambile bua badimuke ku buanga bua mampa, kadi amu ku dilongesha dia Baparushe ne Basaduke. Yezu kuya mu buloba buvua pabuipi ne tshimenga tshia Kezareya wa Filipe. Kukonkaye balongi bende ne: — Bantu badi bamba ne: Muana wa muntu nnganyi? Kumuandamunabu ne: — Bamue badi bamba ne: udi Yowanane-Batiste, bakuabu ne: udi Eliya, badipu kabidi ne: udi Yirmeya, nansha muambi mukuabu. Yezu kubakonka kabidi ne: — Kadi nuenu, nudi nungamba ne: ndi nganyi? Simone Petro kuandamuna ne: — Wewe udi Kristu, Muana wa Mvidi Mukulu udi ne muoyi. Pashishe Yezu kumuambila ne: — Wewe Simone, muana wa Yowanane, udi wa diakalenga, bualu udi mukujanduile bulelela ebu, ki mmuntu wa mubidi ne mashi to, kadi nTatu wanyi udi mu diulu. Kadi meme ndi nkuambila patoke ne: wewe udi Petro, dibue. Nanku pa dibue edi nengasepu Tshisumbu tshia bantu banyi. Nansha lufu mene kaluakutshibutula to. Nenkupe nsapi ya Bukalenga bua mu diulu: tshiwakandika pa buloba, nebatshikandike ne mu diulu; tshiwanyisha pa buloba, nebatshianyishe ne mu diulu. Pashishe Yezu kukandika balongi bende bua kabambidi muntu ne: Yezu udi Kristu. Bituadijila ku tshikondu atshi, Yezu kubanga kumanyisha balongi bende patoke ne: — Ndi ne bua kuya mu Yerushalayime. Muine amu bakulu, batuangaji banene, ne balongeshi ba mikenji, nebankengeshe bikole. Nebanshipe, kadi dituku disatu nembike ku bafue. Ke Petro kuya nende ku luseke, kutuadija kumutandisha, wamba ne: — Mfumu, Mvidi Mukulu akuepule ku bualu ebu! Bualu bua nanku kabinuenzekedi! Kadi Yezu kukudimuka, kuambila Petro ne: — Umbuka kundi, uye kule, diabolu! Udi ukeba kundenduisha! Bualu meji audi wela ki nga kudi Mvidi Mukulu to, kadi nga kudi bantu. Pashishe Yezu kuambila balongi bende ne: — Pikala muntu musue kuenda nanyi mu njila, anji kudibenga, ambula wende mutshi mutshiamakane, andonde. Bualu muntu udi musue kusungidila muoyi wende, neaujimije. Kadi wajimija muoyi wende bualu buanyi, neaupete. Muntu udi upeta buloba bujima, kadi ujimija muoyi wende, nebimuambuluishe ku tshinyi? Kakuena tshidi muntu mua kufila bua kupeta tshiakabidi muoyi wende. Bualu Muana wa muntu neafike, mu butumbi bua tatuende, pamue ne batumibue bende. Diba adi neafute muntu yonsu, bilondeshile malu avuaye muenze. Bulelela, ndi nnuambilamu ne: bamue batudi nabu apa, kabakufua kabayi bamona Muana wa muntu ufika mu Bukalenga buende. Matuku asambombu mamane kupita, Yezu kuangata Petro, Yakobe ne Yowanane, muanabu ne Yakobe, kuya nabu ku mukuna mutumbuke. Kuine aku bavua amu nkayabu. Yezu kuandamuka mpala, balongi bende bamone. Mpala wende kukenka bu diba. Bilamba biende kutoka too. Diakamue balongi kumona Moshe ne Eliya, bayukila ne Yezu. Ke Petro kuambila Yezu ne: — Mfumu, ndisanka kaayi dia kuikala muaba ewu! Bu wewe musue, nengase apa ntenta isatu, umue webe, wa Moshe umue, ne munga wa Eliya. Patshivua Petro wakula, divuba dikenka kubabuikila. Diyi kumvuika mu divuba ne: — Ewu ke Muananyi menemene, undi munange. Yeye udi unsankisha bikole. Numuteleje. Balongi bumvue nanku, kudielabu mpala panshi. Bowa kubakuata bikole. Ke Yezu kusemena kudibu, kubalenga, wamba ne: — Jukayi! Kanutshinyi! Balongi babanduluka, kabatua bamona muntu mukuabu, kadi anu Yezu nkayende. Patuabu bapueka ku mukuna, Yezu kubakandika ne: — Kanuambidi muntu malu anudi bamone aa, too ne pabika Muana wa muntu ku bafue. Pashishe balongi kukonka Yezu ne: — Balongeshi ba mikenji badi balongesha ne: Eliya udi ne bua kudianza kufika, bua tshinyi? Yezu kuandamuna ne: — Bulelela, Eliya udi ne bua kufika bua kuakaja bionsu. Kadi ndi nnujadikila ne: Eliya ukadi mumane kufika. Bantu kabatua bamujingulula, kadi batua bamuenzela muvuabu basue. Ke muakengeshabu kabidi Muana wa muntu. Balongi kumanya ne: udi utuambila bua Yowanane-Batiste. Bamane kufika pabuipi ne bantu, ke muntu kusemena kudi Yezu, kumufuila binu panshi, wamba ne: — Mfumu, umtuileku muananyi wa balume luse. Udi ne disama dia tshiseke, ukenga bikole. Misangu mitule udi upaluka, udishinda mu kapia, nansha mu mayi. Mvua mumufikishe kudi balongi bebe. Kadi kabatua ne bukole bua kujikija disama diende. Yezu kuandamuna ne: — Nuenu nudi bantu babi, badi kabayi bitaba Mvidi Mukulu! Nenshale nenu kabidi matuku bungi munyi? Nengikale amu ndengulula malu enu too ne ku diba kaayi? Semenayi ne muana kundi apa. Ke Yezu kukanyina mukishi mubi. Kupatukawu munda mua muana. Disama dia muana kujika amu pa diba adi. Nanku balongi kusemena kudi Yezu pa nkayabu, bamukonka ne: — Tuetu tuvua bapange kupatula mukishi mubi ewu bua tshinyi? Ke Yezu kubandamuna ne: — Bualu ditaba dienu kadiena dikumbane to. Ndi nnujadikila bulelela ne: bu nuenu ne ditaba bunene bua lutete lua mutshi wa lusanga, malu onsu adi anuteketela. Diba adi, nenutumine mukuna ewu diyi ne: “Umuke apa, uye papa,” mukuna kuya! [ Kadi mukishi mubi wa mushindu ewu, badi baupatula anu ku ditendelela, ne ku dijila dia biakudia. ] Dituku dikuabu balongi kusangila bonsu pamue mu Ngalileya. Yezu kubambila ne: — Bantu nebakuatshishe Muana wa muntu. Nebamushipe. Kadi dituku disatu neabike ku bafue. Balongi bumvue nanku, kubungamabu bikole. Yezu ne balongi bende bafike mu Kefamawume, balambuishi ba tshitadi tshia nzubu wa Mvidi Mukulu kusemena kudi Petro, bamukonka ne: — Mulongeshi wenu kena ulambula tshitadi tshia nzubu wa Mvidi Mukulu anyi? Ke Petro kubandamuna ne: — Eyowa, utu utshilambula. Kadi pavua Petro ubuela mu nzubu, ke Yezu kudianza kumukonka ne: — Simone, udi wela meji munyi? Panuapa, badi ne bua kuteta bakalenga ba matunga bitadi ne milambu mbanganyi? Bena diku diabu anyi, peshi mbantu bakuabu? Petro kuandamuna ne: — Bantu bakuabu ke badi bateta. Ke Yezu ne: — Nanku bena diabu kabena bateta nansha. Kadi bua katubafikishi munda, uye mu dijiba, ela ndobu. Mushipa uwadianza kukuata, uubulula mukana. Neusanganemu makuta. Uangate, uye kuteta tshitadi tshiebe, ne tshianyi. Diba adi balongi kusemena kudi Yezu, bamukonka ne: — Udi mupite bakuabu mu Bukalenga bua mu diulu nnganyi? Yezu kubikila muana, kumuimanyika munkatshi muabu, wamba ne: — Ndi nnujadikila ne: nuenu kanuyi bandamuke, badienze bu bana, kanuakubuela mu Bukalenga bua mu diulu to. Udi mupite bakuabu mu Bukalenga bua mu diulu ngudi udipuekesha, udienza bu muana ewu. Muntu udi wakidila muana bu ewu mu dina dianyi, udi ungakidila meme. — Yonsu udi wenzeja umue wa ku bana aba badi bangitaba bualu bubi, mbimpe bamusuike dibue dinene dia tshipelelu mu nshingu, bamuele muinshi mua mayi manene. Diakabi didi panu, bualu bantu badi bafikisha bakuabu ku bubi. Malu a nanku neenzeke amu kuenzeka. Kadi diakabi ndia muntu udi wenzeja bantu bualu bubi nanku! Pikala tshianza tshiebe, nansha dikasa diebe, bikuenzeja bubi, ubikose, ubimanshe mutantshi mule. Mbipite buimpe ubuele mu muoyi ne tshianza tshimue, nansha ne dikasa dimue, pa mutu pa wewe kuikala ne bianza bibidi, kabidi ne makasa abidi, bakuele mu kapia ka kashidi. Pikala disu diebe dikuenzeja bubi, uditonkone, udimanshe mutantshi mule. Mbipite buimpe ubuele mu muoyi ne disu dimue, pa mutu pa wewe kuikala ne mesu abidi, bakuele mu tshikutu tshia kapia. — Kanupepeji nansha umue wa ku badi bu bana. Ndi nnujadikila ne; batumibue ba Mvidi Mukulu, badi balama bana aba, badi mu diulu, bamonangana diba dionsu ne Tatu wanyi udi mu diulu. [ Bualu Muana wa muntu mmuvue kusungidila bavua bajimine. ] Nudi nuamba penu bishi? Padi muntu ne mikoku lukama, umue mujimina, kena ushiya mikuabu makumi tshitema ne tshitema pa mukuna, uya kukeba udi mujimina anyi? Ndi nnujadikila ne: padiye uupeta, udi usankidila mukoku ewu bipite disanka didiye nadi bua mikoku makumi tshitema ne tshitema ivua kayiyi mijimine. Ke mudi Tatuenu wa mu diulu kayi musue ne: umue wa ku badi bu bana aba ajimine. — Padi muanenu mukuenzele bibi, uye kumonangana nende bua kumuleja bubi buende. Kadi nuikale nende amu babidi. Pikalaye mukuteleje, wewe ke udi mumupingaje munkatshi muenu. Kadi pikalaye kayi mukuteleje, nupingane kudiye ne muntu umue nansha babidi, bua “Bualu buonsu babujadike kudi bantu babidi nansha basatu, ” mudi Mukanda wa tshijila wamba. Kadi padiye kayi musue kuteleja bantu abu, muanyishe Tshisumbu tshia bena ditaba tshilumbu atshi. Padiye kayi musue kuteleja Tshisumbu tshia bena ditaba, umutangile bu muntu udi kayi witaba Mvidi Mukulu, nansha bu mulambuishi wa bitadi. — Ndi nnujadikila ne: bionsu binudi nukandika pa buloba, nebabikandike ne mu diulu; bionsu binudi nuanyisha bua babienze pa buloba, nebabanyishe ne mu diulu. Ndi nnujadikila kabidi ne: padi babidi ba kunudi pa buloba bumvuangane bua kulomba tshintu mu ditendelela, Tatu wanyi udi mu diulu neabapetshi. Bualu, muaba udi bantu babidi nansha basatu badisangisha mu dina dianyi, meme ndi munkatshi muabu. Ke Petro kusemena kudi Yezu, umukonka ne: — Mfumu, padi muanetu ungenzela amu bibi, ndi mua kumumvuila luse misangu bungi munyi? Yakumbana too ne ku misangu muanda mutekete anyi? Yezu kumuandamuna ne: — To. Tshiena nkuambila ne: ikumbane too ne ku misangu muanda mutekete nansha. Kadi ifike too ne ku misangu makumi muanda mutekete misangu muanda mutekete. Bualu Bukalenga bua mu diulu budi mushindu ewu: Mukalenga wa ditunga uvua mushindike mua kubadika bintu biende bivua kudi bena mudimu bende. Amu yeye utuadija kubadika, kufikabu ne muntu uvua ne dibanza dipite bunene. Muntu ewu kavua ne kantu ka kuhita dibanza edi. Nanku mukalenga wende kutuma diyi bua bamupane bu mupika, bapane kabidi mukajende, bana bende, ne bionsu bivuaye nabi bua kuhita dibanza diende. Kadi muena mudimu awu kutua binu kumpala kua mukalenga wende, umusengelela ne: “Tukija, nenkufute bionsu!” Mukalenga kumvuila muena mudimu awu luse. Kuanyishaye bua aye. Kumulekelaye ne dibanza mene. Muena mudimu awu upatuka mu nzubu, kumonanganaye ne umue wa ku bena mudimu nende, uvua ne dibanza diende dikese. Kumukuataye mu nshingu, tunubela muminu, wamba ne: “Futa dibanza dianyi diudi nadi!” Muena mudimu nende kutua binu panshi ku makasa ende, umusengelela ne: “Tukija, nenkufute!” Kadi awu kavua musue to. Kumueleshaye mu nzubu wa lukanu, too ne pafutaye dibanza diende. Bena mudimu nende bamona bionsu abi, kubungamabu bikole, kuyabu kulondela mukalenga wabu bivua bienzeka. Nanku mukalenga kubikidisha muena mudimu awu, umuambila ne: “Wewe udi muena mudimu wa lonji. Meme kukulekela dibanza diebe dionsu, bua pauvua munsengelele. Nanku wewe kabidi uvua mua kumvuila mukuebe luse, bu mumvua meme mukumvuile.” Mukalenga kufika munda bikole, kufila muena mudimu awu kudi bena tshinyangu, bua banukengeshe too ne pafutaye dibanza adi dionsu. Yezu kushikila apa, kuamba ne: — Ke mudi Tatuanyi udi mu diulu mua kunuenzela, panudi kanuyi nulekelangana bilema ne muoyi wenu mujima. Yezu mumane kuamba malu onsu aa, kumukaye mu Ngalileya, bua kuya mu buloba bua Yudeya, dia muamua dia musulu wa Yardene. Bantu bavule bavua bamulonda kuine aku. Yezu uvua ujikijamu babeedi masama. Baparushe bakuabu kusemena kuvua Yezu bua kumuteta. Kumukonkabu ne: — Bilondeshile mikenji yetu, mulume udi mua kuipata mukajende pa bualu buonsu anyi? Yezu kuandamuna ne: — Kanuena babale tshidi mukanda wa Mvidi Mukulu ulongesha anyi? Badi bafundamu ne: “Ku tshibangidilu, Mufuki wakabenza ewu mulume, ewu mukaji. ” Pashishe Mufuki kuamba ne: “Ke mudi mulume ushiya tatuende ne mamuende, bua balamatangane ne mukajende. Nanku bonsu babidi nebenze muntu umue. ” Kabatshiena babidi, kadi badi muntu umue. Nanku muntu kapanduludi tshidi Mvidi Mukulu musange. Baparushe kumukonka ne: — Kadi Moshe uvua muele mukenji, bua mulume apeshe mukajende mukanda wa dishipa dia dibaka, padiye musue kulekelangana nende, bua tshinyi? Yezu kuandamuna ne: — Moshe uvua muanyishe bua nuenu kubenga bakaji benu, bualu nudi ne muoyi mupape. Kadi ku tshibangidilu kabivua nanku to. Ndi nnujadikila ne: muntu yonsu udi ubenga mukajende, usela mukuabu, udi muena tshiendenda (Katuena tuamba bua bantu badi bangatangana mu buendenda). Balongi bende kumuambila ne: — Padi bualu bua mulume ne mukaji buikale nanku, ki mbimpe kusela to. Yezu kubandamuna ne: — Bantu bonsu kabena mua kuanyisha dilongesha edi to, kadi amu badi Mvidi Mukulu mupeshe lungenyi lua kudiumvua. Kudi malu mashilangane adi apangisha bantu bua baselangane. Bamue bantu kabena mudi balume, katshia babalela kudi bamamuabu. Bakuabu mbabenze nanku kudi bantu. Banga kabena basela ku budisuile buabu, bualu bua Bukalenga bua mu diulu. Udi mua kumvua dilongesha edi, wasangana kudiumvua anyiee? (Umvuee!) Bantu kuya ne bana kudi Yezu, bua abatenteke bianza, abalombele kudi Mvidi Mukulu. Kadi balongi ba Yezu kutandisha bantu abu. Yezu kuamba ne: — Lekelayi bana bavue kundi. Kanubakandiki to. Bualu Bukalenga bua mu diulu mbua badi bu bana. Kubatentekaye bianza. Pashishe kumukaye muaba awu. Muntu kampande uvua muye kudi Yezu, umukonka ne: — Mulongeshi, bua meme kupeta muoyi wa kashidi, ndi ne bua kuenza bualu buimpe kaayi? Yezu kumuebeja ne: — Udi unkonka bua kumanya bualu budi buimpe bua tshinyi? Udi muimpe udi amu umue. Pawikala musue kupeta muoyi kudiye, itaba ku mikenji yende. Muntu awu kukonka ne: — Ngitabe ku mikenji kaayi? Yezu kuandamuna ne: — Kushipi muntu. Kubueledi mukaji wa bende mu nzubu. Kuibi. Kushiminyinyi muntu bualu. Nemeka tatuebe ne mamuebe. Nanga mukuebe muudi mudinange wewe mene. Nsongalume kumuandamuna ne: — Ndi mukumbaje mikenji yonsu ayi. Tshindi ne bua kuenza kabidi ntshinyi? Yezu kumuandamuna ne: — Paudi musue kuikala muakane tshishiki, uye kupana bionsu biudi nabi, wambike bapele makuta abi. Nanku newikale ne biuma mu diulu. Pashishe ufike bua kundonda. Kadi nsongalume umvua nanku, kuyaye mubungame bikole, bualu uvua ne mpetu ya bungi. Pashishe Yezu kuambila balongi bende ne: — Ndi nnujadikila bulelela ne: bidi bikole bua muena biuma kubuela mu Bukalenga bua mu diulu. Ndi nnujadikila kabidi ne: bu mudibi bikole bua nyama wa kamelu kubuela mu disu dia kashingi, ke mudibi bikole bipite bua muena mpetu kubuelaye mu Bukalenga bua Mvidi Mukulu. Balongi bumvua miaku eyi, kukemabu bikole, bakonka ne: — Nanku udibu mua kusungila nnganyi? Yezu ubatangila, kubambilaye ne: — Ebi bidi bikolela bantu. Kadi bionsu bidi biteketela Mvidi Mukulu. Ke Petro kuebeja Yezu ne: — Mona, tuetu tudi bashiye bionsu bua kukulonda. Kadi tshituapeta ntshinyi? Yezu kubambila ne: — Ndi nnujadikila bulelela ne: pasomba Muana wa muntu mu nkuasa wende wa lumu mu buloba bupiabupia, nuenu bavua bandonde, nenusombe penu mu nkuasa dikumi ne ibidi, bua kulumbuluisha bisamba dikumi ne bibidi bia bena Izrayele. Kabidi muntu yonsu udi ushiya mu dina dianyi nzubu yende, bana babu ba balume ne ba bakaji, tatuende, mamuende, bana badiye mulele, nansha madimi ende, neapete bipite misangu lukama. Neapete kabidi muoyi wa kashidi. Kadi ba bungi badi mpindiewu ba kumpala, nebikale ba ndekelu. Ba bungi badi mpindiewu ba ndekelu, nebikale ba kumpala. — Umvuayi: Bukalenga bua mu diulu mbufuanangane ne muena budimi uvua mumuke kuende ne dinda dionsu, bua kuangata bantu ku mudimu, bua badime budimi buende bua nwinyo. Uvua mumvuangane nabu bua kubateta difutu divua muena mudimu ne bua kupeta, lukanu lumue lua tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole ku dituku. Ke kubatumaye bua badime budimi buende bua nwinyo. Kupatukaye kabidi mu njila diba dia tshitema. Kumonaye bantu bakuabu bimane mu tshisalu, kabayi ne mudimu wa kuenza. Kubambilaye ne: “Nuenu kabidi nuye kukuata mudimu mu budimi buanyi bua nwinyo. Nennutete difutu dikumbane.” Ke kuyabu. Muena budimi kupatuka kabidi munda munya, pashishe ku diba isatu wa dilolu, kuenzaye anu momumue. Kupatukaye kabidi ku diba itanu wa dilolu, kusanganaye bantu bakuabu bimane mu tshisalu. Kubakonkaye ne: “Dituku dijima nudi amu muaba ewu, kanuyi nukuata mudimu bua tshinyi?” Bobu kumuandamuna ne: “Bualu muntu ki mmutuangate ku mudimu to.” Ke yeye kubambila ne: “Nanku nuenu kabidi nuye kukuata mudimu mu budimi buanyi bua nwinyo.” Dilolu dikumbana, muena budimi bua nwinyo kuambila mfumu wa bena mudimu ne: “Ubikile bena mudimu, ubafute difutu diabu. Utuadije ne bantu ba ndekelu bamvua muangate ku mudimu. Neujikije ne bantu bamvua muangate kumpala.” Nanku bavua batuadije mudimu pa diba itanu wa dilolu, kufikabu. Muntu yonsu kuangata lukanu lumue. Pavua, bavuabu bangate ku mudimu kumpala, bafike, bavua bela meji ne: netupete bipite bia bakuabu. Kadi bavua bapete pabu muntu yonsu lukanu lumue. Kadi, bamane kupeta difutu diabu, kutontololabu bivua muena budimi bua nwinyo muenze, bamuambila ne: “Udi mutete bena mudimu, bauvua muangate ku mudimu ku ndekelu, difutu dia momumue ne dietu. Kadi bobu bavua bakuate mudimu amu diba dimue. Tuetu tuvua bakuate mudimu mu munya mukole dituku dijima!” Kadi muena budimi kuandamuna umue wa kudibu ne: “Mulunda wanyi, tshiena mudie kantu kebe to. Kuvua muitabe bua kukuata mudimu, kupeta lukanu lumue ku dituku anyi? Nanku, angata difutu diebe, umbuka. Ndi musue kufuta muntu umvua muangate ku mudimu ku ndekelu difutu dia momumue ne diebe. Tshiena mua kuenza mundi musue ne nkanu yanyi anyi? Udi umvua lubabu, bualu ndi ne muoyi muimpe anyi?” Ke Yezu kuamba kabidi ne: nanku ba ndekelu nebikale ba kumpala; ba kumpala nebikale ba ndekelu. Yezu uvua ubanda ku Yerushalayime. Uvua amu ne balongi bende dikumi ne babidi. Pavuabu baya nkayabu mu njila, uvua ubambila ne: — Telejayi. Tudi tubanda ku Yerushalayime. Muana wa muntu nebamufile mu bianza bia bamfumu ba batuangaji, ne bia balongeshi ba mikenji. Nebamufundile tshibawu tshia lufu. Nebamufile mu bianza bia benyi. Bantu abu nebamuseke, nebamufute mikaba, nebamupopele pa mutshi mutshiamakane. Kadi papita matuku asatu, neabike ku lufu. Ke mukaji wa Zebede kusemena ne bana bende kudi Yezu. Kudielaye panshi, bu muntu udi musue kulomba tshintu. Ke Yezu kumukonka ne: — Tshiudi ujinga ntshinyi? Mamu awu kumulomba ne: — Pawatuadija bukalenga buebe, anyisha bua bana banyi ba balume aba basombe ewu ku diebe dia balume, munga ku diebe dia bakaji. Yezu kuandamuna ne: — Kanuena bajingulule tshinudi nulomba nansha. Dikopu dia dikenga dinganua, nudi mua kudinua anyi? Bobu kumuandamuna ne: — Tudi mua kudinua. Ke Yezu kubambila ne: — Bushuwa, nenunue dikopu dianyi. Kadi meme tshiena mua kujadika udi mua kusomba ku dianyi dia balume, nansha ku dianyi dia bakaji. Nebasombemu kudi bantu badi Tatu mulongoluele miaba eyi. Balongi bakuabu dikumi bumvua bualu abu, kufikilabu balongi babidi aba bena muntu munda. Ke Yezu kubabikila bonsu, wamba ne: — Nudi bamanye ne: bamfumu ba bisamba bikuabu badi batumina bantu babu diyi dia bumfumu. Bantu banene kabidi badi baleja bantu mudibu bamfumu. Kadi munkatshi muenu kabiena mua kuenzeka nanku to. Wa kunudi udi musue kuikala ne muanzu, ikala muena mudimu wenu. Wa kunudi udi musue kuikala ku mutu kua bonsu, ikala mupika wenu. Nanku Muana wa muntu kena mufike bua bamuenzele mudimu, kadi amu bua kukuatshila bantu bakuabu mudimu, ne bua kufila muoyi wende bua kupikula bantu ba bungi. Yezu umuka ne balongi bende mu Yeriko, bantu ba bungi kubatonda. Mpofu ibidi ivua misombe ku muelelu wa njila. Pumvuyi ne: Yezu udi upita, kuelayi mbila ne: — Mfumu, Muana wa Davide, utumvuile luse! Bantu kukanyina mpofu ayi bua ipuwe. Kadi ivua amu yela mbila mikole mipite ne: — Mfumu, Muana wa Davide, utumvuile luse! Ke Yezu kuimana, kuyibikila, kuyikonka ne: — Nudi basue, nnuenzele tshinyi? Mpofu kuandamuna ne: — Mfumu, mesu etu atabale! Yezu kuyumvuila luse, kulenga mesu ayi. Bantu babidi aba kutabala diakamue, kutonda Yezu. Yezu ne balongi bende basemena mu Yerushalayime, kufikabu pabuipi ne musoku wa Betfaje, ku mukuna wa Olive. Yezu kutuma balongi bende babidi, kubambila ne: — Nuye mu musoku ewu udi kumpala kuenu. Nenusanganemu diakamue mpunde mukaji musuika pamue ne muanende. Nuyisulule, nuvue nayi kundi. Pikalabu bamba bualu, nuandamune ne: “Mfumu udi nayi dijinga.” Nebanyishe musangu umue bua nuenu kuya nayi. Ebi bivua bienzeka bua kukumbaja miaku ya muambi ya ne: “Ambilayi bena mu Siyone ne: Ke mukalenga wenu awu udi ufika kunudi. Udi mudipuekeshe bikole, mubande pa nyama wa mpunde mukaji, ne pa muana wa nyama wa mpunde. ” Nanku balongi kuya. Kuenzabu bivua Yezu mubambile. Kufikabu ne nyama wa mpunde mukaji ne muanende. Kutekabu bilamba biabu pa nyama ayi. Yezu kubandapu. Bantu bavule kuadija bilamba biabu panshi mu njila. Bakuabu bavua bakosa mabeji a mitshi, baela mu njila. Bavua benda kumpala kua Yezu, ne bavua bamulonda mu nyima, bonsu kuela mbila ne: “Lumu tuikale kudi Muana wa Davide! Udi uvua mu dina dia Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu amuele lupemba! Lumu bikale kudi Mvidi Mukulu mu diulu! Pavua Yezu mubuele mu Yerushalayime, bantu bonsu bavua bapampakana, bakonkangana ne: — Ewu nnganyi? Bantu bakuabu bavua bandamuna ne: — Yezu, muambi, muena Nazarete wa mu Ngalileya. Yezu kubuela mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Kuipataye mu nzubu amu bantu bonsu bavua basumbisha bintu, ne bavua babisumba. Kutonkolaye mesa a bashintudi ba makuta, ne nkuasa ya basumbishi ba nyunyi ya nkudimba. Pashishe kubambilaye ne: — Mikanda ya tshijila idi yamba ne: “Nebi-nyike nzubu wanyi ne: ngwa ditendelela.” Kadi nuenu nukadi bamuandamune muaba wa buivi! Bampofu ne batebuki kusemena kuvua Yezu mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Kujikijaye masama abu. Bamfumu ba batuangaji, ne balongeshi ba mikenji, kufika munda pa kumona malu a dikema avua Yezu wenza, ne bana bavua bela mbila mu nzubu wa Mvidi Mukulu ne: “Lumu tuikale kudi Muana wa Davide!” Kukonkabu Yezu ne: — Udi mumvue mudibu bamba anyi? Yezu kubandamuna ne: — Eyowa. Kadi kanuena babale Mukanda wa tshijila anyi? Badi bafundamu ne: “Uvua muenze bua bana batekete mene, nansha batshidi bamua mabele, bakutumbishe. ” Pashishe kubashiyaye, kupatuka mu tshimenga, kuya mu Betanya. Kulalaye muaba awu. Butshia dinda, pavua Yezu upingana mu tshimenga, kumvuaye nzala. Kumonaye mutshi wa mfiku ku muelelu wa njila. Kuyaye pabuipi nawu, kusangana anu mabeji. Ke kutshipaye mutshi awu ne: — Wewe kuakukuama kabidi bimuma kashidi! Diakamue mutshi kuumawu. Balongi bamona nanku, kukemabu. Kuebejabu Yezu ne: — Mutshi wa mfiku ewu mmuume anu lukasa nanku bua tshinyi? Yezu kubandamuna ne: — Ndi nnujadikila bulelela ne: nuenu bikale ne ditaba, kanuyi nuela mpata, kanuakuenza anu tshindi muenzele mutshi wa mfiku ewu nansha. Kadi diba adi nenuambile mukuna ewu ne: “Umuke paudi apu, uye kudiela mu mayi manene,” mukuna neuye. Bu nuenu nuitaba, nenupete bionsu binudi nulomba mu ditendelela. Yezu kubuela mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Pavuaye mutuadije kulongesha, bamfumu ba batuangaji, ne bakulu ba bena Yuda, kusemena kudiye, bamukonka ne: — Malu audi wenza aa, udi muenze ne bumfumu kaayi? Udi mukupeshe bumfumu ebu nnganyi? Yezu kubandamuna ne: — Meme kabidi ndi musue kunuela lukonku amu lumue. Nuenu bangandamune, nanku nennuambile bumfumu bundi ngenza nabu bionsu ebi. Yowanane, udi mumutume bua kutua bantu mu mayi, Mvidi Mukulu anyi mbantu? Kadi kuelanganabu meji munkatshi muabu nkayabu ne: — Tuetu bandamune ne: “mMvidi Mukulu nguvua mumutume,” neatuebeje ne: “Kadi kanuena bitabe Yowanane bua tshinyi?” Tuetu bambe ne: “Bantu ke bavua bantumine,” tudi ne bua kutshina bantu. Bitalu bonsu badi anu bitabe ne: Yowanane mmuambi! Ke kuandamunabu Yezu ne: — Katuena bamanye to. Nanku Yezu kubandamuna kabidi ne: — Meme panyi tshiena nnuambila bumfumu bundi ngenza nabu bionsu ebi. Yezu kubakonka kabidi ne: — Bua lusumuinu elu, nudi nuamba penu bishi? Muntu uvua ne bana ba balume babidi. Kuambilaye wa kumpala ne: “Muananyi, lelu uye kuenza mudimu mu budimi buanyi bua nwinyo.” Muana kubenga ne: “Tshiena musue to.” Kadi pashishe kunyingalalaye bua miaku yende ayi, kuyaye mu budimi. Ke tatu awu kulomba kabidi muana muibidi, bua aye ku budimi. Muana kuitaba lukasa ne: “Eyowa, mfumu.” Kadi nanshaye kuya to. Ku bana babidi aba, udi muenze tshivua tatuende musue nnganyi? Kumuandamunabu ne: — Anu muana wa kumpala. Nanku Yezu kubambila ne: — Ndi nnujadikila bulelela ne: balambuishi ba bitadi, ne bakaji bena buendenda, nebanudianjidile mu Bukalenga bua Mvidi Mukulu. Bualu Yowanane-Batiste mmufike kunudi, bua kunuleja njila mululame. Kadi kanuena bamuitabe to. Balambuishi ba bitadi, ne bakaji bena buendenda, bakamuitaba. Kadi nansha nuenu bamone bobu benza nanku, kanuena banyingalala nansha kakese, bua numone mua kumuitaba. — Telejayi lusumuinu lukuabu. Kuvua muntu ne budimi buende. mMukunemu mionji ya nwinyo. Kunyungululaye budimi abu ne lupangu. Kumbulaye kabidi tshiina bua kuasamu tshikaminu tshia maluvu. Kuasaye kazubu katumbuke ka batentekedi. Pashishe kushilaye bena mudimu budimi buende bua nwinyo ebu. Kuyaye ku luendu. Tshikondu tshia kupola tumuma tshikumbana, kutumaye bena mudimu bende kudi bavuaye mushile budimu abu, bua kupeta tuende tumuma. Kadi bantu abu kukuata bena mudimu bende abu, kukuma umue, kushipa mukuabu, muisatu kumuasabu mabue. Ke muena budimi kutuma tshiakabidi bena mudimu bakuabu ba bungi bapite ba kumpala. Kadi bavua ne budimi, kubenzela anu mushindu umue. Ku ndekelu kubatuminaye muanende, wela meji ne: “Nebanemeke muananyi.” Kadi bavua ne budimi bamona muana, kuambilanganabu ne: “Ke washala muena budimi wawa. Tuyayi, mmushipe! Nanku netushale ne budimi buende kashidi!” Kumukuatabu, kuyabu kumushipela ku mpenga kua budimi. Yezu kubakonka ne: — Pafika muena budimi, neenze tshinyi ne bavuaye mushile budimi aba? Kumuandamunabu ne: — Kakumvuila bantu babi aba luse to. Neabashipe bonsu. Neashile bantu bakuabu budimi buende, bua bamupeshe pa diba tshiende tshitupa tshia bimuma bidibu banowa. Ke Yezu kubambila ne: — Kanuena banji kubala mukanda wa Mvidi Mukulu anyi? Mbafundemu ne: “Dibue divua bibaki bimansha, ndishale dibue didi dishindika nzubu. Ke mudi Maweja-Nangila muenze nanku. Bualu bua dikema butuvua bamone! — Ke Yezu kuamba kabidi ne: ke pandi nnujadikila ne: nebanunyenge Bukalenga bua Mvidi Mukulu, bua kubupesha tshisamba tshidi mua kukuama bimuma bilenga. [ Muntu wadishinda pa dibue edi, neatshibukilepu. Kadi pikala dibue diponena muntu, nedimuvingutule. ] Bamfumu ba batuangaji ne Baparushe kumvua nsumuinu ya Yezu. Kujingululabu ne: udi utuamba tuetu. Nenku kukebabu muvuabu mua kumukuata. Kadi bavua batshina bantu, bualu bantu bavua bitabe ne: Yezu mmuambi. Yezu uvua ulongesha tshiakabidi bantu mu nsumuinu, ubambila ne: — Bukalenga bua mu diulu mbufuanangane ne mukalenga wa ditunga, uvua mulongoluele muanende wa balume didia dinene dia dibaka. Kutumaye bena mudimu bende bua kuvuluija bantu muvuaye mubabikile mu didia edi. Kadi bavuaye mubikile kubengabu. Pashishe kutumaye bena mudimu bakuabu, ubambila ne: “Ambilayi bamvua mubikile ne: mpindiewu nkadi mumane kulongolola didia dianyi. Ndi mushipe ngombe milume, ne nyama mikuabu mimpe ya mafuta. Bionsu biakumbanyi! Vuayi mu didia dia dibaka!” Kadi bavuaye mubikile kabavua bangata dibikila diende ne mushinga. Kuyabu ku midimu yabu, ewu ku budimi buende, munga ku mishinga yende. Bakuabu kukuata bena mudimu, kubakengesha, kubashipa mene. Mukalenga kufika munda bikole. Kutumaye tshiluilu tshiende, bua kushipa bashipianganyi aba, ne kuosha tshimenga tshiabu. Pashishe kuambilaye bena mudimu bende ne: “Tukadi balongolole didia dia dibaka. Kadi bantu bamvua mubikile, kabatua badikumbanyine to. Nenku nuye mu misesu minene ku biibi biatshimenga. Nubikile bonsu banuasangana, bua bafike mu didia.” Bena mudimu abu kuya mu misesu minene, kusangisha bonsu bavuabu basangane, babi ne balenga. Nzubu wa didia dia dibaka kuwula bantu tente. Mukalenga kubuela bua kumona bavua ku mesa. Kumonayemu muntu uvua kayi ne tshilamba tshia dibaka. Kumukonkaye ne: “Mulunda wanyi, muudi mubuele apa nunku, kuyi ne tshilamba tshia dibaka, mbishi?” Kadi muntu awu nansha kuandamuna kalu to. Nenku mukalenga kuambila bena mudimu ne: “Musuikayi ku makasa ne ku bianza. Numuimanshe pambelu mu midima, bua aye kudidilapu, asumakajilapu menu.” Bualu badibu babikile badi bavule, kadi badibu basungule badi bakese. Diba adi Baparushe kubuela mu tshipangu, kushindika mua kukuata Yezu mu buteyi ku miaku yende. Kutumabu balongi babu bakuabu, ne bamue ba bena Erode, bua kuambila Yezu ne: — Mulongeshi, tudi bamanye ne: wewe udi wamba malu malelela. Udi ulongesha amu patoke tshidi Mvidi Mukulu musue bua muntu enze. Kuena utshina bidi bantu bela meji, bualu kuena ukakala muntu. Kuena utshina buneme bua muntu. Nanku anji kutuambila pebe muudi mumone: bilondeshile mikenji yetu, tudi mua kufuta tshitadi kudi mukalenga wa bakalenga muena Rome anyi katufutshi? Kadi Yezu uvua mujingulule meji abu mabi. Kubambilaye ne: — Nuenu bena mpala ibidi, nudi nunteya bua tshinyi? Ndejayi makuta anudi nuteta nawu tshitadi. Kumulejabu makuta. Yezu kubakonka ne: — Mpala ewu ne dina, bidibu bafunde apa, mbia nganyi? Kuandamunabu ne: — Bia mukalenga wa bakalenga. Ke Yezu kubambila ne: — Nunku futayi mukalenga wa bakalenga bintu bidi bunutangila, kadi lambulayi Mvidi Mukulu pende bidi bimutangila. Bamane kumvua muvua Yezu muandamune, kukemabu bikole. Kumushiyabu, kuya. Dituku adi mene, Basaduke bakuabu kufika kudi Yezu. (Ke bantu badi bamba ne: bafue kabena babika ). Kukonkabu Yezu ne: — Mulongeshi, Moshe uvua muambe ne: “Muntu mufue, kayi mulele muana, muanabu angate mukaji mukamba, bua asanguile muanabu udi mufue. Kuetu eku kuvua bana ba muntu muanda mutekete. Wa kumpala kusela mukaji. Kufuaye, kayi mulele nende muana. Nanku kushilaye muanabu mukaji awu. Muanabu kabidi nansha kulela nende; pashishe muisatu, amu nanku, too ne ku wa muanda mutekete. Bonsu aba bamane kufua, mukaji kubalonda. Nanku dituku diabika bantu bafue, mukaji neikale wa nganyi ku bonsu aba muanda mutekete? Bualu buonsu buabu bavua anu babayende. Yezu kubandamuna ne: — Nudi batupakane bikole! Bualu kanuena bajingulule tshidibu bafunde mu Mukanda wa tshijila. Kanuena nansha bamanye bukole budi Mvidi Mukulu nabu. Bualu pabika bantu ku bafue, nebikale bafuanangane ne batumibue ba Mvidi Mukulu badi mu diulu, kabayi baselangana kabidi to. Kadi bua dibika dia bafue, kanuena babale bivua Mvidi Mukulu munujadikile ne: “Meme ndi Mvidi Mukulu wa Abrahame, Mvidi Mukulu wa Izake, ne Mvidi Mukulu wa Yakobe. ” Nanku Mvidi Mukulu udi Mvidi Mukulu wa bantu badi ne muoyi, ki ngwa bafue to. Bantu bavule bavua bamuteleja, kukemabu bikole bua bivuaye mulongeshe. Baparushe bumvue ne: Yezu mmushikije Basaduke, kudisangishabu pabu. Umue wabu, mulongeshi wa mikenji, uvua musue kuteta Yezu. Kumukonkaye ne: — Mulongeshi, mukenji udi munene, mupite mikuabu yonsu, mmukenji kaayi? Yezu kumuandamuna ne: — “Unange Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe ne muoyi webe mujima, ne bukole buebe buonsu, ne lungenyi luebe lujima. ” Awu ke mukenji mupite bunene, ne wa kumpala. Mukenji muibidi, wa bunene bua momumue, udi nunku: “Unange mukuebe, bu muudi mudinange wewe. ” Mikenji yonsu ya Moshe, ne bionsu bidi bambi balongesha, bidi amu mu mikenji eyi ibidi. Baparushe bavua basangile kaba kamue. Yezu kubakonka ne: — Bua Kristu nudi nuela meji munyi? Udi wa ku ndelanganyi ya nganyi? Bobu kumuandamuna ne: — Udi wa ku ndelanganyi ya Davide. Yezu kubebeja ne: — Kadi mmunyi muvua Davide, uvuabu balombola kudi Mueyelu wa tshijila, umubikila ne: “Mfumu?” Bualu Davide uvua wamba ne: “Maweja-Nangila Mvidi Mukulu uvua wamba Mfumu wanyi ne: Somba ku dianyi dia balume, too ne pangateka bena lukuna bebe muinshi mua makasa ebe. ” Pikala Davide umubikila “Mfumu,” mudi Kristu mua kuikala wa ku ndelanganyi ya Davide mmunyi? Muntu nansha umue kavua mua kuandamuna ku lukonku alu. Kutuadija ku dituku adi, muntu nansha umue kavua ukimina kabidi kumuebeja bualu. Ke Yezu kuambila bantu ne balongi bende pamue ne: — Balongeshi ba mikenji ne Baparushe badi ne bumfumu bua kumvuija bantu mikenji ya Moshe. Nanku nudi ne bua kubatumikila, kukumbaja bionsu bidibu banulongesha. Kadi kanuidikiji mudibu benza to. Bualu kabena benza mudibu balongesha. Badi basuika mabuki a bujitu, baambuisha bantu pa makaya abu. Kadi bobu kabena mua kualenga nansha ne munu bua kuambula. Badi benza midimu yabu yonsu bua bantu babamone. mBafunde miaku ya tshijila pa mikaba minene, idibu basuika pa mpala nansha ku maboku. Binkutu biabu bidi ne nzemba minene kabidi. Mu bibilu bia didia, mbasue kusomba miaba ya bantu baneme. Mu nzubu ya ditendelela ya bena Yuda, badi bajinga kusomba miaba mimpe kumpala kua bantu bakuabu. Badi bananga bua bantu bahele muoyi ne kanemu, miaba idi bantu bakungila, kabidi bua bababikile ne: “Mulongeshi.” Kadi nuenu kabanubikidi ne: “Mulongeshi.” Bualu nudi bonsu bantu bamue. Mulongeshi wenu udi amu umue. Pa buloba kanubikidi muntu ne: “Tatu.” Bualu Tatu wenu udi amu umue, wa mu diulu. Kabanubikidi kabidi ne: “Muludiki,” bualu nudi ne muludiki amu umue, ke Kristu. Udi munene kunudi, adienze muena mudimu wenu. Wadibandisha, nebamupuekeshe; wadipuekesha, nebamubandishe. — Nuenu balongeshi ba mikenji ne Baparushe, nudi bena diakabi, bualu nudi bena mpala ibidi! Nudi nupangisha bantu, bua kababuedi mu Bukalenga bua mu diulu. Nuenu mene kanuena numubuela. Kanuena nansha banyishe bua babuelemu kudi badi bakeba kubuela. [ Nuenu balongeshi ba mikenji ne Baparushe, nudi bena diakabi, bualu nudi bena mpala ibidi! Nudi nutendelela mutantshi mule, bua bantu banumone bu bantu bimpe. Kadi nudi nunyenga bakaji bakamba bionsu bidibu nabi. Nanku nebanunyoke bikole bipite! ] Nuenu balongeshi ba mikenji ne Baparushe, nudi bena diakabi, bualu nudi bena mpala ibidi! Nudi nutambakana pa buloba bujima, ne pa mayi manene, bua kupeta muntu udi mua kukudimuna mutshima wende. Kadi panudi bamane kumupeta, nudi numupisha tshibawu tshia kapia ka tshinyangu, tshipite tshienu misangu ibidi. Nudi bena diakabi, bualu nudi basue kulombola bakuabu, kadi nudi bampofu! Nudi nuamba ne: “Muntu udi uditshipa, utela nzubu wa Mvidi Mukulu, mutshipu kawena umukuata. Kadi muntu udi uditshipa, utela tshiamu tshia mpawungi tshidi mu nzubu wa Mvidi Mukulu, mutshipu udi umukuata.” Nudi bantu batshimbakane, bampofu! Tshidi ne mushinga mupite ntshinyi? Tshiamu tshia mpawungi, peshi nzubu wa Mvidi Mukulu, udi uvuija tshiamu tshia mpawungi etshi tshia tshijila? Nudi nuamba kabidi ne: “Muntu udi uditshipa, utela tshilambuilu, mutshipu kawena umukuata. Kadi bu yeye uditshipa, utela mulambu udi pa tshilambuilu, mutshipu udi umukuata.” Nudi bampofu! Tshidi ne mushinga mupite ntshinyi? Mulambu anyi, peshi tshilambuilu tshidi tshivuija mulambu awu wa tshijila? Udi uditshipa, utela tshilambuilu, udi uditshipa, utela tshilambuilu ne bionsu bidipu. Udi uditshipa, utela nzubu wa Mvidi Mukulu, udi uditshipa, utela nzubu wa Mvidi Mukulu, ne Mvidi Mukulu mene udi usombamu. Udi uditshipa, utela diulu, udi uditshipa, utela nkuasa wa Mvidi Mukulu, ne Mvidi Mukulu mene udi usombapu. Nuenu balongeshi ba mikenji ne Baparushe, nudi bena diakabi, bualu nudi bena mpala ibidi! Nudi nulambula Mvidi Mukulu tshia dikumi tshia biakudia bienu, nansha tshia luenyi, tshia tshidibi a luenyi, ne tshia tshikote. Kadi nudi nulengulula malu mapite bunene adi mikenji itulongesha, bu mudi kuenzela bantu bimpe, kufuilangana luse, ne kuitaba Mvidi Mukulu. Kadi ke malu anuvua ne bua kuenza, kanuyi nulengulula makuabu. Nuenu nudi basue kulombola bakuabu, kadi nudi bampofu! Nudi nutata maluvu enu, numusha kishi. Kadi kamelu, nudi nukumina! Nuenu balongeshi ba mikenji ne Baparushe, nudi bena diakabi, bualu nudi bena mpala ibidi! Nudi nusukula panyima pa dikopu ne pa dilonga. Kadi munda muabi mudi amu biakudia binuvua bibe, nansha bapete ku lukuka. Wewe Parushe, udi mpofu! Usukule bangabanga munda mua dikopu. Nanku panyima padi, nepikale pimpe kabidi. Nuenu balongeshi ba mikenji ne Baparushe, nudi bena diakabi, bualu nudi bena mpala ibidi! Nudi bafuanangane ne nkita milaba lupemba bimpe. Idi imueneka mimpe ku mesu. Kadi munda muayi mudi muwule tente ne mifuba ya bantu bafue, kabidi ne bintu bibole bia mishindu yonsu. Nuenu kabidi nudi numueneka bu bimpe kudi bantu, kadi munda muenu nudi amu bena mpala ibidi, ne bena malu mabi. — Nuenu balongeshi ba mikenji ne Baparushe, nudi bena diakabi, bualu nudi bena mpala ibidi. Nudi nuibakila bambi nkita mimpe. Nudi nulengeja nkita ya bantu bavua bitaba Mvidi Mukulu. Nudi nuamba ne: “Bu tuetu bikalepu pavua bankambua betu ne muoyi, katuvua mua kudisangisha nabu bua kushipa bambi nansha!” Nanku nudi nuitaba munudi ndelanganyi ya bavua bashipa bambi. Ee, tungunukayi! Numane mudimu uvua bankambua benu babange! Nudi nyoka, kabidi bana ba nyoka! Nudi nuela meji ne: nenupanduke ku kapia ka tshinyangu anyi? Nanku telejayi: nennutumine bambi, bena meji, ne balongeshi ba bushuwa ba mikenji. Nenushipe bamue. Nenupopele bakuabu ba mitshi mitshiamakane. Nenutute banga mikaba mu nzubu yenu ya kutendelela. Nenubalondakaje ku tshimenga ne ku tshimenga. Nanku nenupie tshibawu tshia bantu bonsu ba pa buloba, bavuabu bashipe kapayi bualu, bituadije ku Abele, muntu muimpe uvua muitabe Mvidi Mukulu, too ne ku Zekarya, muana wa Barakiya, unuvua bashipele pankatshi pa muaba wa tshijila ne tshilambuilu. Ndi nnujadikila bulelela ne: nebanyoke bena lelu bibi, bua lufu lua bantu bonsu aba. — Yerushalayime, Yerushalayime, wewe udi ushipa bambi, wasa badi Mvidi Mukulu ukutumina mabue, ubashipa! Misangu bungi munyi imvua mujinge kusangisha bantu bebe pandi, bu mudi nzolu usangisha tuana tuende mu mapuapua. Kadi kanuvua basue to! Nanku, nzubu wa Mvidi Mukulu wenu awu neashale munda mutupu! Ndi nnujadikila ne: kutuadija ku mpindiewu, kanuakummona kabidi, too ne panuela mbila ne: “Udi uvua mu dina dia Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu amuele lupemba! ” Yezu uvua upatuka mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Pavuaye wenda uya, balongi bende kusemena kudiye bua kumuleja mushindu uvuabu bibake nzubu wa Mvidi Mukulu. Kadi Yezu kubandamuna ne: — Nudi nukema bionsu ebi! Kadi ndi nnujadikila bulelela ne: ku nzubu ewu kakuakushala dibue diambata pa dikuabu to. Bionsu nebiupuke! Yezu uvua musombe ku mukuna wa mitshi ya Olive. Ke balongi bende kusemena kudiye bobu nkayabu, bamukonka ne: — Utuambile: malu awu neenzeke diba kaayi? Nebimanye bishi ne: ukadi pa kufika, kabidi ne: ndekelu wa buloba ukadi ukumbana? Yezu kubandamuna ne: — Nuadimukayi! Muntu kanushimi! Bualu bantu bavule nebafike, bangata dina dianyi, banuambila ne: “Meme ndi Kristu!” Nebashime bantu ba bungi. Nenumvue mutoyi wa myita ya pabuipi, ne ngumu ya myita ya kule. Kadi kanutshinyi to. Ebi bionsu bidi ne bua kuenzeka; kadi ki nshikidilu wa buloba to! Tshisamba netshiluishe tshikuabu. Bukalenga nebuluishe bukuabu. Biyole bia nzala nebienzeke. Buloba nebuzakale miaba mishilangane. Malu onsu awu neikale bu makenga a kumpala adi akuata mukaji pa lulelu. Nanku bantu nebanukuate, nebanufile bua banukengeshe. Nebanushipe. Bisamba bionsu nebinukine, bualu nudi nungitaba. Tshikondu atshi bavule nebavile ditaba. Nebelelangane tshitungu, bakinangane. Bambi ba dishima ba bungi nebamueneke. Nebadinge bantu bavule. Bubi nebuvulangane. Nanku dinanga dia bantu ba bungi nedituye. Kadi wananukila too ne ku ndekelu, nebamusungidile. Lumu lua Disanka, nebalumanyishe mu buloba bujima, bua kujadikila bisamba bionsu ne: Mvidi Mukulu udi unubikila ku Bukalenga buende. Diba adi, nshikidilu wa buloba neafike. — Nenumone tshidibu binyike ne: “Tshinyangu tshipite bubi”, tshivua muambi Danyele mutele. Nebatshiteke muaba wa tshijila. (Udi ubala bualu ebu, abujingulule bimpe!) Diba adi, badi mu Yudeya, baye kusokoma mu mikuna. Wikala ku musonga wa nzubu, katuluki bua kuangata bidi mu nzubu. Wikala mu madimi, kapinganyi kuende bua kuangata tshinkutu tshiende. Matuku awu, nangananga bamamu badi ne mafu, ne badi bamusha bana, nebakenge! Nutendelele Mvidi Mukulu, bua kanunyemi tshikondu tshibi, nansha dituku dia Dikisha! Bualu tshikondu atshi, dikenga nedikale dikole, dipite makenga onsu avua menzeke ku ntuadijilu wa bukua bantu, too ne mpindiewu. Makenga a nanku kaakuenzeka kabidi to. Bu Mvidi Mukulu kayi mukepeshe bungi bua matuku awu, muntu nansha umue kavua mua kupanda. Kadi mmuakepeshe, bualu bua bantu badiye musungule. Nanku pikala muntu unuambila ne: “Tangila, Kristu udi apa,” nansha ne: “Udi kuaka,” kanumuitabi to. Bualu baKristu ba dishima ne bambi ba dishima nebamueneke. Nebenze bishima binene, ne malu a dikema, bifuane mua kudinga bantu mene badi Mvidi Mukulu musungule, bu biobi mua kuenzeka. Ke meme awu nnumanyisha malu aa, kaayi manji kuenzeka! Nanku pikalabu banuambila ne: “Nyewu mu tshipela!” kanuyi to. Nansha banuambila ne: “Udi musokome apa!” kanuitabi to. Bu mudi muele wa mvula upenya, umuka kudi diba dipatukila, umueneka diakamue ne kudidi dibuelela, ke muafika Muana wa muntu nanku. Padi tshitalu, ke padi nyunyi ya mikanku idisangisha. — Pajika matuku a dikenga awu, diakamue diba kadiakumueneka kabidi, ngondu kakukenka, mitotu neituke mulu, makole a mulu neanyungakane. Tshimanyinu tshia Muana wa muntu netshimueneke mulu. Bisamba bionsu bia pa buloba nebidile miadi. Nebimone Muana wa muntu utuluka mu mavuba, ne bukole bua bungi, kabidi ne butumbi buonsu. Mpungi munene neadile. Muana wa muntu neafume batumibue bende ku ntengu inayi ya buloba. Nebasangishe badiye musungule, bafume ku ntengu ne ntengu ya buloba ayi. — Nujingulule tshidi mutshi wa mfiku unuleja. Patshidi ntonga mitekete, matamba asasa, nudi bamanye ne: tshikondu tshia luya tshikadi pabuipi. Momumue kabidi, panuamona bionsu abi, numanye ne: bualu bunene abu budi pabuipi, bukadi ku tshiibi. Ndi nnujadikila bulelela ne: bantu ba tshikondu etshi kabakusa bonsu, bualu bujima abu kabuyi buanji kuenzeka. Diulu ne buloba nebijimine. Kadi miaku yanyi kashidi kayena ijimina to. — Kadi dituku adi, nansha diba adi, muntu nansha umue kena mubimanye, nansha batumibue ba mu diulu, nansha Muana. Anu Tatu nkayende ke udi mubimanye. Muvuabi bienzeka mu matuku a Nowa, ke muikalabi kabidi dituku didi Muana wa muntu ufika. Mvula mukole awu kayi muanji kuloka, bantu bavua badia, banua, baselangana, baselesha bana babu ba bakaji, too ne ku dituku divua Nowa mubuele mu buatu. Bantu kabavua bajingulule bivua bienzeka. Kupapukilabu amu pasua mvula mukole mupite ubanga kuloka, ubabutula bonsu. Ke muafika Muana wa muntu. Diba adi, pikala bantu babidi mu budimi, nebangate umue, bashiye mukuabu. Pikala bakaji babidi bapela ntete ku dibue, nebangate umue, balekele mukuabu. Dimukayi, bualu kanuena bamanye dituku diafika Mfumuenu. Numanye bimpe ne: bu muena nzubu mudianze kumanya diba didi muivi mua kufika butuku, neashale mutabale. Kakumulekela upanda nzubu wende to. Ke panudi ne bua kuikala bamane kudilongolola, bualu Muana wa muntu neafike diba dinudi kanuyi belele meji. — Muena mudimu muimpe, wa meji, nnganyi? Ngewu udi mfumuende mupeshe mudimu wa kukuba bena mudimu bende, ne wa kubapesha biakudia diba dimpe. Muena mudimu assu udi ne diakalenga, pikala mfumuende upingana ku nzubu kuende, umusangana wenza mudimu assu. Ndi nnujadikila bulelela ne: mfumuende neamupeshe bumfumu bua bintu biende bionsu. Kadi pikala muena mudimu essu muntu mubi, neadiambile mundamunda ne: “Mfumuanyi nyessu ujingakana ku luendu.” Nanku neatuadije kuluisha bena mudimu nende. Neadie, anue, pamue ne bakuatshiki ba maluvu. Kadi mfumuende neafike dituku didi muena mudimu asvu kayi mumutekemene, ne diba didiye kayi mumanye. Neanyoke muena mudimu assu bikole. Neamuteke muaba udibu banyoke bena mpala ibidi. Muaba awu neadile muadi, usumakaja menu. — Nenku Bukalenga bua mu diulu nebufuanangane ne mishikankunde dikumi, ivua miangate miendu yayi, bua kuya kuakidila muntu uvua mubuele mu dibaka dituku adi. Mishikankunde itanu isua mipote, mikuabu itanu ivua midimuke. Mipote isua miangate miendu, kadi kayivua miangate mafuta makuabu. Kadi midimuke isua miangate miendu, miangate ne milangi ya mafuta. Pine apu musedianganyi kavua mufike lukasa to. Mishikankunde yonsu kubunga ne tulu, kulala. Mundankulu, kuelabu lubila ne: “Musedianganyi ukadi ufika. Jukayi! Nuye kumuakidila.” Nenku mishikankunde yonsu ayi kujuka ku tulu, kulongolola miendu yayi. Mipote ayi kulomba ivua midimuke ne: “Tupeshayiku enu mafuta, bualu miendu yetu idi ikeba kujima.” Midimuke kuandamuna ne: “Too! Bualu mafuta kaena mua kutukumbana nenu to. Nanku mbimpe nuye kudi bapanyishi, nuye kusumba enu.” Nenku kuyayi bua kusumba mafuta. Kadi diba adi musedianganyi kufika. Mishikankunde isua mimane kudilongolola, kubuela nende mu nzubu wa dibaka. Kukangabu tshiibi tshia kumbelu. Pashishe mishikankunde mikuabu kufika payi, ikokola ne: “Mfumu, mfumu, utunzuluile!” Kadi musedianganyi kuandamuna ne: “Ndi nnujadikila bulelela ne: tshiena munumanye to.” Nenku ikalayi batabale, bualu kanuena bamanye nansha dituku, nansha diba. — Bidi bu muntu uvua ukeba kuya ku luendu. Kubikilaye bena mudimu bende. Kubashilaye bintu biende. Uvua mushile umue nkanu ya mpawungi nkama itanu, mukuabu nkanu nkama ibidi, muisatu nkanu lukama, bilondeshile bukole buvua yonsu mua kukuata nabu mudimu. Pashishe kuyaye ku luendu. Muena mudimu uvua mupete nkanu nkama itanu, diakamue kuya kuenduluka nayi. Kupetaye minga nkanu nkama itanu. Uvua mupete nkanu nkama ibidi, kuenza kabidi momumue. Kupetaye minga nkama ibidi. Kadi uvua mupete nkanu lukama, kuyaye kumbula tshiina mu buloba, kusokokamu nkanu ya mfumuende ayi. Matuku mavule apita, mfumu wa bena mudimu aba kupingana, kubadika bintu ne bena mudimu bende. Muena mudimu uvua mupete nkanu nkama itanu, kusemena kudi mfumu, kumuleja minga nkanu nkama itanu, wamba ne: “Mfumu, uvua munshile nkanu nkama itanu. Angataku minga nkama itanu eyi indi mupete.” Mfumuende kumuandamuna ne: “Bimpe, muena mudimu wanyi muimpe, muitabi wa ku diyi dianyi. Uvua mukumbaje bimpe mudimu webe ne bintu bikese bindi mukushile. Nanku nenkushile bidi ne mushinga wa bungi. Buelaku mu tshibilu tshianyi, tusanke nebe.” Pashishe uvua mupete nkanu nkama ibidi, kusemena kabidi, wamba ne: “Mfumu, uvua munshile nkanu nkama ibidi. Angataku minga nkama ibidi eyi indi mupete.” Mfumuende kumuamba ne: “Bimpe, muena mudimu wanyi muimpe, muitabi wa ku diyi dianyi. Uvua mukumbaje bimpe mudimu webe ne bintu bikese bindi mukushile. Nanku nenkushile bidi ne mushinga wa bungi. Buelaku mu tshibilu tshianyi, tusanke nebe.” Ku ndekelu muena mudimu uvua mupete nkanu lukama, kusemena kabidi, wamba ne: “Mfumu, mvua mukumanye muudi muntu wa malu makole. Udi unowa, paudi kuyi mukune; waka, paudi kuyi mumiamine ntete. Mvua ne bowa. Nanku meme kuya kusokoka nkanu yebe mu buloba. Angataku bintu biebe, mbiebi!” Mfumuende kuandamuna ne: “Muena mudimu mubi, wa lulengu! Uvua mumanye mundi nnowa, tshiyi mukune; ngaka, tshiyi mumiamine ntete. “Nanku uvua ne bua kuteka nkanu yanyi mu nzubu wa bantu bavua mua kuenduluka nayi, bua mu dipingana dianyi ngapeta nkanu yanyi, ne mikuabu ya kasombela. Nenku munyengayi nkanu idiye nayi. Nuyifde kudi muntu udi ne nkanu nkama itanu. Bualu muntu yonsu udi ne tshintu, nebamupeshe bikuabu, bua biende bivulangane bipite. Kadi udi kayi ne tshintu, nebamunyenge ne tshikese tshidiye natshi. Muena mudimu wa tshianana ewu, musakilayi pambelu mu midima. Adidilemu miadi, atutakaje ne menu.” — Dituku diafika Muana wa muntu, kabidi dialejaye butumbi buende buonsu, batumibue ba Mvidi Mukulu bonsu nebikale nende. Neaye kusomba mu nkuasa wende wa butumbi. Bisamba bionsu bia pa buloba nebisangile kumpala kuende. Neabuluje bantu ne bakuabu, bu mudi mulami wa nyama wabuluja mikoku ne mbuji ya mpumbu. Neateke mikoku ku diende dia balume, mbuji ya mpumbu ku diende dia bakaji. Nenku mukalenga neambile bantu badi ku diende dia balume ne: “Vuayi, nuenu badi Tatu wanyi muele lupemba. Angatayi Bukalenga buvuabu banulongoluele, katshia bafuka bukua panu. Bualu mvua ne nzala, nuenu kumpesha tshiakudia. Mvua ne nyota, nuenu kumpesha tshiakunua. Mvua muenyi, nuenu kumbueja mu nzubu muenu. Mvua butaka, nuenu kumvuadika tshilamba. Mvua nsama, nuenu kunkumbula. Mvua mu lukanu, nuenu kuvua kunsamba.” Bantu ba malu mimpe nebamukonke ne: “Mfumu, diba kaayi dimvua bakumone, wewe ne nzala, tuetu kukupesha tshiakudia, nansha ne nyota, tuetu kukupesha tshiakunua? Diba kaayi dituvua bakumone wewe muikale muenyi, tuetu kukubueja mu nzubu, nansha wewe muikale butaka, tuetu kukuvuadika tshilamba? Diba kaayi dituvua bakumone wewe usama, nansha mu lukanu, tuetu kuvua kukusamba?” Mukalenga neabandamune ne: “Ndi nnujadikila bulelela ne: bilenga bionsu binuvua benzele umue wa ku bana betu bakese aba, ke meme unuvua babienzele.” Pashishe mukalenga neambile bantu badi ku diende dia bakaji ne: “Umbukayi pandi, nuenu badi Mvidi Mukulu muele mulawu! Nuye mu kapia ka tshiendelele, kavuabu balongoluele diabolu ne batumibue bende! Bualu mvua ne nzala, nuenu nansha kumpesha tshiakudia: Mvua ne nyota, nuenu nansha kumpesha tshiakunua. Mvua muenyi, nuenu nansha kumbueja mu nzubu. Mvua butaka, nuenu nansha kumvuadika tshilamba. Mvua nsama, nansha mu lukanu, nuenu nansha kuvua kunkumbula.” Bobu kabidi nebamukonke ne: “Mfumu, diba kaayi dituvua bakumone wewe ne nzala, ne nyota, kuyi ne nzubu, muikale butaka, usama, muikale mu lukanu, tuetu kubenga ku-kuambuluisha?” Mukalenga neabandamune ne: “Ndi nnujadikila bulelela ne: bilenga bionsu binuvua kanuyi benzele umue wa ku bakese aba, ke meme mene unuvua babenge kubienzela.” Bavua benza bibi aba, nebaye mu dinyoka dia tshiendelele. Bavua benza bimpe, nebaye mu muoyi wa kashidi. Pasua Yezu mumane kulongesha malu onsu aa, kuambilaye balongi bende ne: — Nudi bamanye ne: tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila netshikaleku, papita matuku abidi. Nebafile Muana wa muntu bua bamupopele pa mutshi mutshiamakane. Diba adi bamfumu ba batuangaji ne bakulu ba bena Yuda kudisangisha mu lubanza lua mutuangaji munene, dina diende nKayifa. Kupungabu diyi bua kukuatshisha Yezu mu budimu, kumushipesha. Bavua bamba ne: — Katuena mua kumukuata matuku a tshibilu nansha. Bualu bantu badi mua kujula tshimvundu. Yezu uvua mu nzubu mua Simone, muena nsudi, mu Betanya. Mukaji kampande kufika kudiye ne mulangi wa albatre, muwule ne manananshi a mushinga mukole. Kuelaye Yezu manananshi aa mu mutu pavuaye ku mesa. Balongi ba Yezu bamona nanku, kufikabu munda, bamba ne: — Kunyanga bintu nunku bua tshinyi? Kabavua mua kusumbisha manananshi aa ku mushinga mukole, kupesha bapele makuta anyi? Bu muvua Yezu mumanye tshiyuabu bamba, kubabelaye ne: — Nudi nutatshisha mukaji ewu bua tshinyi? Mmungenzele bualu buimpe. Bualu nenuikale ne bapele matuku onsu. Kadi meme kanuakushala nanyi kashidi to. Udi mungele manananshi aa pambidi, mmulongolole mubidi wanyi bua kuujika bimpe. Ndi nnujadikila bulelela ne: pa buloba bujima, miaba yonsu yalongeshabu Lumu lua Disanka elu, nebalondele bantu bivua mukaji ewu muenze. Nanku bantu nebamuvuluke. Diba adi umue wa ku balongi dikumi ne babidi, dina diende Yudase Iskariyote, kuyaye kudi bamfumu ba batuangaji. Kubakonkaye ne: — Nenumpeshe tshinyi pandi mfila Yezu kunudi? Kubalabu nkanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole makumi asatu, kumupeshabu. Kutuadija ku diba adi, Yudase kukeba muvuaye mua kufila Yezu kudibu, kamuyi lutatu. Dituku dia kumpala mu tshibilu tshia Mampa kaayi mela buanga, balongi kufika kudi Yezu, bamukonka ne: — Udi musue tukulongoluele didia dia Dipita dia Maweja-Nangila penyi? Yezu kubandamuna ne: — Nuye mu tshimenga kua muntu kampanda, numuambile ne: “Mulongeshi udi wamba ne: diba dianyi didi pabuipi. Meme ne balongi banyi, netuenzele tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila kuebe.” Balongi kuenza muvua Yezu mubambile. Kulongololabu didia dia Dipita dia Maweja-Nangila. Ku dilolu Yezu kusomba ne balongi dikumi ne babidi ku mesa bua kudia. Pavuabu badia, Yezu kuamba ne: — Ndi nnujadikila bulelela ne: umue wa kunudi neanyile mu tshitungu. Balongi kunyingalala bikole. Kukonkabu Yezu ku muntu ku muntu ne: — Mfumu, uudi wamba, mmeme anyi? Yezu kuandamuna ne: — Utuvua bele nende tshianza mu dilongu dimue, ke yeye wampangila. Muana wa muntu neafue, mudi Mikanda ya tshijila kulongesha bualu buende. Kadi muntu wapangila Muana wa muntu, mmuena diakabi. Muntu awu kabavua nansha mua kumulela to. Yudase uvua upangila Yezu, kumukonka pende ne: — Mfumu wanyi, uudi wamba mmeme anyi? Yezu kumuandamuna ne: — Muudi muambe amu mmomu. Pavuabu badia, Yezu kuangata diampa, kuela Mvidi Mukulu tuasakidila, kudikosolola, kudiabanyina balongi bende, ubambila ne: — Angatayi, nudie, etshi mmubidi wanyi. Pashishe kuangataye dikopu dia maluvu a nwinyo, kuelaye kabidi Mvidi Mukulu tuasakidila, kudipesha balongi bende, wamba ne: — Nuayi bonsu bidi mu dikopu edi. Bualu mmashi anyi, adi ashindika ndondu udi Mvidi Mukulu utua ne bantu, adibu bapuekesha bua kujimijila bantu bonsu mibi yabu. Ndi nnujadikila ne: kutuadija ku mpindiewu, tshiakunua kabidi nwinyo ewu, too ne ku dituku dinganua nenu nwinyo mupiamupia mu Bukalenga bua Tatu wanyi. Kuimbabu misambu ya tshibilu. Pashishe kuyabu ku mukuna wa Olive. Ke Yezu kuambila balongi bende ne: — Butuku ebu, nenunyeme bonsu, nunshiye nkayanyi. Bualu mu Mikanda ya tshijila mbafunde ne: “Nenshipe mulami wa mikoku, yoyi neitangalake. ” Kadi meme mumane kubika ku lufu, nenye kunuindila mu Ngalileya. Ke Petro kumuandamuna ne: — Nansha bonsu banyema, bakushiya, kadi meme tshiakunyema to. Yezu kumuambila ne: — Ndi nkujadikila bulelela ne: butuku ebu, tshitala katshiyi tshianji kusama, wewe newikale mumane kunwila misangu isatu ne: tshiena mumumanye to. Petro kumuambila ne: — Kashidi tshiakukuvila ne: tshiena mumumanye to. Nansha bua lufu, netufue nebe. Balongi bakuabu bonsu kuamba kabidi amu nanku. Ke Yezu ne balongi bende kufika mu lupangu ludibu binyika ne: Ngetsemani. Kubambilaye ne: — Sombayi apa. Ntshidi mpengama kuaka bua kutendelela. Ke Yezu kuya ne Petro, kabidi ne bana babidi ba Zebede. Kutuadijaye kubungama ne kupampakana. Nanku kubambilaye ne: — Muoyi wanyi udi ne dibungama dia lufu. Shalayi apa. Kanuladi tulu to. Tuikale batabale bonsu. Yezu kupengama katantshi, kudiela mpala panshi, utendelela, wamba ne: — Tatu wanyi, pikalabi mua kuenzeka, ungumushile dikopu edi dia dikenga. Kadi bienzeke muudi musue wewe, kabienzeki mundi musue meme. Yezu kupingana kudi balongi bende, kubasangana balale tulu. Kukonkaye Petro ne: — Kanuvua ne bukole bua kushala nanyi batabale nansha bua diba dimue bua tshinyi? Tabalayi. Tendelelayi, bua kanubuedi mu mateyi. Muoyi wa kuenza bimpe nudi nawu, kadi bukole bua kubikumbaja, kanuena nabu. Ke Yezu kuya kutendelela ku luseke musangu muibidi, wamba ne: — Tatu wanyi, bu dikopu edi kadiyi mua kumuka kundi, tshiyi mudinue, bienzeke amu muudi musue! Kupinganaye tshiakabidi kudi balongi bende, kubasangana balale bikole. Mesu abu avua maneme bujitu. Yezu kubashiya kabidi, kuya kutendelela ku luseke musangu muisatu, wambulula amu miaku ya momumue. Pashishe kupinganaye kudi balongi bende, kubambila ne: — Nutshidi anu balale, bikishe? Monayi diba didibu bafila Muana wa muntu mu bianza bia bantu babi ndimane kukumbana. Jukayi! Tuyayi! Tangilayi, muntu udi umfila kudibu, nyeye awu! Patshivua Yezu wakula nanku, Yudase, umue wa ku dikumi ne babidi, kufika ne bantu bavule, bikale ne miele, kabidi ne mitshi. Ke bamfumu ba batuangaji ne bakulu ba bena Yuda bavua babatuma. Nanku Yudase uvua mupangile Yezu, ukavua mumane kumanyisha bantu ne: “Ungatua mishiku awu, ke yeye unudi nukeba, numukuate!” Ke Yudase kufika diakamue kudi Yezu, umuela muoyi: — Mfumu, muoyi awu! Pashishe kumutuaye mishiku. Yezu kumuamba ne: — Mulunda wanyi, tshiudi musue kuenza, utshikumbaje lukasa. Nanku bavua Yudase nabu kusemena kudi Yezu, kumukuata, kumulama bikole. Umue wa ku bavua ne Yezu kupatula muele wende, kutapa muena mudimu wa mutuangaji munene, kumukosa ditshi. Ke Yezu kumuamba ne: — Pingaja muele webe mu tshibubu. Bualu yonsu watula muele, neafue ku muele. Kuena mumanye ne: ndi mua kubila Tatu wanyi, Yeye kuntumina amu mpindiewu batumibue bende bapite pa bisumbu dikumi ne bibidi bua kungambuluisha. Kadi meme muenze nanku, malu adi mu Mikanda ya tshijila neakumbane bishi? Bualu mu mikanda amu mbafunde ne: bienzeke amu nanku. Diba mene adi Yezu kukonka bantu ne: — Nuvua ne bua kufika ne miele ne mitshi bua kunkuata meme anyi? Ndi muivi anyi? Mvua ndongesha matuku onsu mu nzubu wa Mvidi Mukulu, kadi kanuena bankuate to. Kadi bionsu abi mbienzeke bua kukumbaja miaku ya bambi idibu bafunde mu Mikanda ya tshijila. Ke balongi bende bonsu kumushiya, kunyema. Bavua bakuate Yezu, kuyabu kumufila kua Kayifa, mutuangaji munene, mu nzubu muvua balongeshi ba mikenji ne bakulu ba bena Yuda basangile. Petro uvua ulonda Yezu pa bule, too ne ku lupangu lua mutuangaji munene. Kubuelaye mu lubanza. Kusombaye pamue ne bena mudimu bavua balama tshiibi, bua kumona muakosabu tshilumbu. Bamfumu ba batuangaji ne bena Tshipangu tshikulu bonsu, bavua bakeba bualu bua dishima bua kudingila Yezu, bua bamone mua kumufundila tshibawu tshia lufu. Kadi nansha muvua bantu bavule bafike bua kumudingila malu, kabakapeta bualu nansha bumue to. Ku ndekelu bantu babidi kufika, bamba ne: — Muntu ewu uvua wamba ne: “Ndi mua kupula nzubu wa Mvidi Mukulu ewu, kumuibakulula mu matuku asatu. ” Ke mutuangaji munene kujuka, kukonka Yezu ne: — Kuena wandamuna anyi? Malu adi bantu aba bakujadikila ngwowu anyi? Kadi Yezu uvua amu mupuwe. Ke mutuangaji munene kukonka Yezu ne: — Mu dina dia Mvidi Mukulu udi ne muoyi, ndi nkulomba bua utuandamune, uditshipe. Udi Kristu, Muana wa Mvidi Mukulu anyi? Ke Yezu kumuandamuna ne: — Muudi muambe amu mmomu. Kadi ndi nnujadikila ne: kutuadija ku mpindiewu nenumone Muana wa muntu musombe ku dia balume dia Mvidi Mukulu wa bukole buonsu. Nenumumone kabidi upueka mu mavuba a mu diulu. Ke mutuangaji munene kudipanda bilamba, wamba ne: — Mmupende Mvidi Mukulu! Katutshiena tukengela bajadiki ba bualu ebu kabidi to! Nudi bumvue amu mpindiewu mudiye mupende Mvidi Mukulu. Nudi nukosa tshilumbu tshiende bishi? Kumuandamunabu ne: — Muntu awu mmuena tshibawu! Tshiende ndufu! Pashishe bamue kumufuila mate mu mpala, kumututa bisusu. Bakuabu kumukuma mapi, bamba ne: — Wewe Kristu, utshinke, utuambile: udi mukutute nnganyi? Petro uvua mu lupangu, musombe pambelu. Muena mudimu mukaji kusemena kudiye, umuamba ne: — Wewe kabidi uvua ne Yezu, muntu wa mu Ngalileya awu. Kadi Petro kuyila, bantu bonsu bateleja, wamba ne: — Tshiena mumanye buudi musue kuamba. Pashishe Petro kuya ku tshiibi tshia lupangu. Mukuabu mukaji muena mudimu kumumona, kuambila bantu bavua kaba aku ne: — Muntu ewu uvua ne Yezu wa mu Nazarete. Ke Petro kuyila tshiakabidi, ujadika ne: — Ndi nditshipa ne: Tshiena mumanye muntu ewu to. Kunyima kua katupa, bavua muaba awu, kusemenabu kudi Petro, bamuamba ne: — Bulelela udi umue wa kudibu. Tudi bumvue ku ngakuilu webe kuudi ufuma! Ke Petro kuamba ne: — Bu meme nshima, Mvidi Mukulu annyoke! Ndi nditshipa ne: tshiena mumanye muntu ewu nansha! Amu diba adi, tshitala kusamatshi. Petro kuvuluka tshivua Yezu mumuambile ne: “Tshitala katshiyi tshianji kusama, newikale mumane kunwila misangu isatu ne: tshiena mumanye muntu awu to. ” Ke Petro kupatuka, wenda udila bikole. Patshiatshia, bamfumu bonsu ba batuangaji, ne bakulu ba bena Yuda, kupunga diyi dia kushipesha Yezu. Kumusuikishabu mionji, kuyabu nende kua Pilate, muena Rome, uvua mulombodi wa ditunga adi. Yudase, uvua mupangile Yezu, umona ne: tubafundile Yezu tshibawu tshia lufu, kunyingalalaye. Kuyaye kupingajila bamfumu ba batuangaji ne bakulu ba bena Yuda, nkanu makumi asatu ya tshiamu tshitoke ayi. Kubambilaye ne: — Ndi muenze bibi, mufikishe ku lufu muntu udi kayi ne bualu. Kadi kumuandamunabu ne: — Bualu buetu anyi? Abu mbualu buebe! Yudase kuimansha nkanu ayi mu nzubu wa Mvidi Mukulu, kumukaye. Pashishe kuyaye kudiowa. Bamfumu ba batuangaji kuangula nkanu ayi, bamba ne: — Mikenji yetu kayena mianyishe bua kuela nkanu eyi mu tshibutshilu tshia mu nzubu wa Mvidi Mukulu, bualu mmushinga mufume ku mashi a bantu. Bobu bamane kumyuangana, kusumbabu budimi bua mufumbi wa ngesu ku nkanu eyi, bua kujikamu benyi. Ke padibu binyika budimi abu ne ku lelu ne: “mBudimi bua mashi.” Nanku miaku ya muambi Yirmeya kukumbanayi ya ne: “Kuangatabu nkanu makumi asatu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole (ke mushinga uvua bena Izrayele bumvuangane bua kufuta bualu buende), kusumbabu nayi budimi bua mufumbi wa ngesu, bu muvua Maweja-Nangila mungambile bua kuenza. ” Yezu kuimana kumpala kua mulombodi wa ditunga adi. Awu kumuebeja ne: — Udi mukalenga wa bena Yuda anyi? Yezu kuandamuna ne: — Anu muudi muambe amu. Kadi pavua bamfumu ba batuangaji ne bakulu bamusonguela, kavua wandamuna to. Ke Pilate kumukonka ne: — Kuena mumvue malu onsu adibu bakufunda anyi? Kadi Yezu kavua mumuandamune kalu nansha kamue. Nanku mulombodi wa ditunga kukema bikole. Mu tshibilu tshionsu tshia Dipita dia Maweja-Nangila, mulombodi wa ditunga uvua ne tshibidilu tshia kulekela muena lukanu umue, uvua bantu mua kusungula. Nanku tshikondu atshi, kuvua muena lukanu wa dilambu. Dina diende Yezu Barabase. Ke Pilate kukonka bantu bavua basangile muaba awu ne: — Unudi basue nnulekele, nnganyi? Yezu Barabase anyi, peshi Yezu udibu binyika ne: nKristu? Bualu Pilate uvua mumanye bimpe ne: bena Yuda mbafunde Yezu kudiye anu bualu bavua nende lukuna. Pavua Pilate mu kabadi ulumbuluisha, mukajende kumutumina mukenji ne: “Kubuelakanyi mu tshilumbu tshia muntu udi kayi ne bualu awu. Bualu butuku bua lelu, ndi mukenge bikole mu tshilota bualu buende.” Bamfumu ba batuangaji ne bakulu kuambila bantu ne: nulombe bua balekele Barabase, bafundile Yezu tshibawu tshia lufu. Mulombodi kubakonka kabidi ne: — Ku babidi aba, unudi basue nnulekele, nnganyi? Bobu kumuandamuna ne: — Anu Barabase! Ke Pilate kubebeja ne: — Kadi Yezu udibu binyika ne: Kristu, ngenze nende tshinyi? Bonsu kuandamuna ne: — Umupopele pa mutshi mutshiamakane! Pilate kubakonka ne: — Mmuenze bualu bubi kaayi? Kadi kuelabu mbila mikole mipite, bamba ne: — Umupopele pa mutshi mutshiamakane! Pilate umona ne: kumuena mushindu wa kutungunuka, bualu mutoyi wa bantu uvua anu wenda uvulangana, kuangataye mayi, kowaye bianza, bantu batangile, wamba ne: — Tshilumbu tshia lufu lua muntu ewu katshinkuatshi! Buenu bualu! Bantu bonsu kuandamuna ne: — Bua lufu luende, batunyoke amu tuetu ne bana betu! Nanku Pilate kubalekela Barabase, kututshisha Yezu mikaba. Kutumaye kabidi diyi bua bapopele Yezu pa mutshi mutshiamakane. Basolayi ba Pilate kuya ne Yezu mu lubanza lua mulombodi wa ditunga. Kunguilabu bonsu muaba uvua Yezu. Kuvulabu Yezu bilamba, kumuvuadika tshinkutu tshikunze. Pashishe kujingabu tshikata tshia mionji ya meba, kumuasa ku mutu. Kumupeshabu dilenga mu tshianza tshiende tshia balume. Bavua batua binu kumpala kuende, bamuseka ne: — Muoyi, mukalenga wa bena Yuda! Bavua bamutuila mate, bangata dilenga, bamufuta nadi ku mutu. Bobu bamane kumuseka, kumuvulabu tshinkutu, kumuvuadika bilamba biende, kuya nende bua bamupopele pa mutshi mutshiamakane. Pavuabu bumuka mu tshimenga, kusangilabu ne muntu wa mu musoku wa Sirene. Dina diende nSimone. Basolayi kumukolela bua ambule mutshi mutshiamakane wa Yezu. Kufikabu pa muaba udibu binyika ne: Ngolgota, mmumue ne: “Muaba wa Kabalubalu”. Muaba awu kupeshabu Yezu nwinyo, musambakaja ne bintu bia bululu. Yezu ulabula, kubengaye mua kunua. Kumupopelabu pa mutshi mutshiamakane. Kuabanyanganabu bilamba biende, bilondeshile muvuabu batshinke. Pashishe kusombabu muaba awu bua kumulama. Kufundabu pa dibaya miaku idi ileja bualu buvuabu bamushipele ne: “Ewu Yezu, mukalenga wa bena Yuda.” Kupopelabu dibaya adi pa mutshi mutshiamakane kulu kua mutu wende. Pashishe bavua bapopela kabidi bivi babidi pa mitshi mitshiamakane, ewu ku dia balume, mukuabu ku dia bakaji dia Yezu. Bantu bavua bapitshila muaba awu, bavua bashikula mutu, bapenda Yezu, bamba ne: — Wewe uvua musue kuupula nzubu wa Mvidi Mukulu, kuasulula mukuabu mu matuku asatu. Nanku dipandisha wewe muine. Pawikala Muana wa Mvidi Mukulu, tuluka ku mutshi mutshiamakane! Bamfumu ba batuangaji, balongeshi ba mikenji, ne bakulu, bavua bamuseka kabidi, bamba ne: — Yeye ewu uvua musungidile bantu bakuabu. Kadi kena mua kudisungidila bua tshinyi? Yeye kena mukalenga wa Izrayele anyi? Atuluke mpindiewu ku mutshi mutshiamakane, netumuitabe! Uvua mutekemene kudi Mvidi Mukulu. Nanku bu Mvidi Mukulu umunanga bushuwa, amusungidile mpindiewu! Bualu uvua ujadika ne: “Ndi Muana wa Mvidi Mukulu.” Bivi bavuabu bapopela pa mitshi mitshiamakane pabuipi ne Yezu, bavua bamupenda kabidi amu nanku. Munda munya, midima kuenzeka mu ditunga dijima. Kunengayi meba asatu. Pa diba disatu dia musendamu, Yezu kuela diyi dikole ne: — Eli, Eli, lama sabaktanyi? (mmumue ne: “Mvidi Mukulu wanyi, Mvidi Mukulu wanyi, wakundekela bua tshinyi? ”) Bantu bakuabu bavua muaba awu bumvua nanku, kuambabu ne: — Udi ubikila Eliya! Diakamue umue wa kudibu kuya lukasa, kuambula musukulampampa, kuutuaye mu maluvu a buanji, kuusuika ku lusongu lua dilenga, kuusemejila Yezu bua anue. Kadi bantu bakuabu kuamba ne: — Indila, tutangile Eliya, ne wafika bua kumusungidila! Yezu kuela kabidi lubila lukole, kukula muoyi. Diba adi, tshilamba tshiyuabu balembeleje mu nzubu wa Mvidi Mukulu kupandikatshi kulu ne panshi bitupa bibidi. Buloba kuzakala, mbuebue kuela mitanta, nkita kubuluka. Bantu bafue ba bungi bavua bitaba Mvidi Mukulu, kubikabu. Kupatukabu mu nkita. Yezu mumane kubika ku lufu, kubuelabu mu tshimenga tshia tshijila tshia Yerushalayime. Bantu ba bungi bavua babamone mu tshimenga amu. Mulombodi wa basolayi muena Rome, ne basolayi bende bavua balame Yezu pamue nende, bamona muvua buloba buzakala, ne bionsu bitua bienzeka, kutshinabu bikole, bamba ne: “Muntu ewu utua Muana wa Mvidi Mukulu bulelela!” Bakaji ba bungi batua kuine aku, batangile pa bule. Bobu ke bavua balonda Yezu biangatshile ku Ngalileya bua kumuambuluisha. Munkatshi muabu mutua Mariya wa mu tshimenga tshia Magdala, Mariya mamuende wa Yakobe ne Yozefe, ne mamuende wa bana ba Zebede. Dilolu, muena biuma wa mu tshimenga tshia Arimateya kufika. Dina diende Yozefe. Utua kabidi mulongi wa Yezu. Kuyaye kua Pilate bua kulomba tshitalu tshia Yezu. Nanku Pilate kuanyisha bua batshipeshe Yozefe. Awu kutshiangata, kutshikuta mu tshilamba tshipiatshipia. Pashishe kulongaye tshitalu atshi mu lukita luende lupialupia, luvuaye mumbuishe mu lubuebue. Kubungulujaye dibue dinene bua kubuikila mushiku wa lukita, kuyaye. Mariya wa mu Magdala, ne Mariya mukuabu, bavua muaba awu, basombe, batangila ku lukita. Butshia dinda, mmumue ne dituku dia Dikisha, bamfumu ba batuangaji ne Baparushe kuya pamue kudi Pilate. Kumuambilabu ne: — Mukalenga, tudi tuvuluka muvua muena dishima ewu, pavuaye ne muoyi, muambe ne: “Kunyima kua matuku asatu, nembike ku bafue. ” Nanku anyisha, utume diyi bua balame lukita too ne dituku disatu, bua balongi bende kabavu kuiba tshitalu tshiende, bambila bantu ne: “Wabiki ku bafue.” Dishima dia nanku nedikale dibi dipite dia kumpala. Pilate kubambila ne: — Ke basolayi aba. Nuye nabu, balame lukita bimpe munudi basue. Nanku kuyabu kulongolola mudimu wa kulama lukita. Kutuabu dibue divua dibuikila lukita tshitampi, kushiyabu basolayi bua balulame. Dituku dia Dikisha dimane kupita, patshiatshia dituku dia kumpala dia lumingu, Mariya wa mu Magdala, ne Mariya mukuabu, kufikabu bua kumona lukita. Diakamue buloba kuzakala bikole. Mutumibue wa Maweja-Nangila kutuluka mu diulu, kubunguluja dibue divua ku lukita ku luseke, kusombapu. Mutumibue awu uvua ukenka bu muele wa mvula. Bilamba biende bivua bitoke too bu ndanda. Basolayi bavua balama lukita, kukuatshikabu bowa, kuzakala, kufua tshipuka. Ke mutumibue awu kuambila bakaji ne: — Kanutshinyi to. Ndi mumanye ne: nudi nukeba Yezu, uvuabu bapopele pa mutshi mutshiamakane. Kena apa to. Ukadi mubike ku bafue muvuaye muambe. Kanumonayi muaba uvua tshitalu tshiende. Nanku nuye lukasa. Nuambile balongi bende ne: “Ukadi mubike ku bafue. Udi unudianjidila mu Ngalileya. Ke muaba unuaya kumumuena.” Ke tshimvua ne bua kunuambila. Bakumuka lukasa lukasa ku lukita, ne disanka dinene, kabidi ne bowa munda tente. Kuyabu lubilu bua kumanyisha balongi ba Yezu bualu abu. Diakamue Yezu kusambakena nabu, wamba ne: — Bupole buikale nenu. Kusemenabu pabuipi nende, kumupukila ku makasa, kumukukuila. Yezu kubambila ne: — Kanutshinyi to. Nuye, nuambile bana betu bua kuyabu mu Ngalileya. Ke muayabu kummuena. Patshivua bakaji baya mu njila, basolayi bakuabu balami ba lukita, kufikabu mu tshimenga, balondela bamfumu ba batuangaji bionsu bivua bienzeka. Nanku bamfumu ba batuangaji ne bakulu kudisangisha. Kupungabu diyi bua kubuejila basolayi. Kubapeshabu makuta a bungi, babambile ne: — Nenujadike ne: balongi bende mbafike mundankulu. Kuibabu tshitalu tshiende patu-vua balale tulu. Kadi pikala mulombodi wa ditunga mumvue bualu abu, netuyukile nende bua kantatshishi. Basolayi bavua bangata makuta, kuenzabu muvuabu babambile. Bena Yuda badi balondelangana bualu ebu nanku too ne ku lelu. Balongi ba Yezu dikumi ne umue kuya mu Ngalileya, pa mukuna uvuaye mubambile. Pavuabu bamumone, bavua bamukukuila. Kadi bamue ba kudibu batshivua belakana. Ke Yezu kusemena pabuipi nabu, ubambila ne: — Mvidi Mukulu mmumpeshe bumfumu buonsu mu diulu ne pa buloba. Nenku nuye kudi bantu ba bisamba bionsu. Nubenze balongi banyi. Nubatue mu mayi mu dina dia Tatu, dia Muana, ne dia Mueyelu wa Tshijila. Nubalongesha kabidi mua kukumbaja bionsu bimvua munuambile. Manyayi ne: Meme nengikale nenu matuku onsu, too ne ku ndekelu kua bidimu. Mukanda ewu udi mbangilu wa Lumu lua Disanka lua Yezu Kristu, Muana wa Mvidi Mukulu. Mu mukanda wa muambi Yeshaya mbafunde mudi Mvidi Mukulu wamba ne: “Ndi ntuma mutumibue wanyi kumpala kuebe, bua kukunzuluila njila. Ke muntu udi wela lubila mu tshipela ne: Longololayi njila wa Maweja-Nangila, muludikilayi tujila tuende! ” Ke muvua Yowanane mumueneke mu tshipela nanku, uvua utua bantu mu mayi, wela diyi ne: — Kudimunayi nsombelu wenu, banutue mu mayi, Mvidi Mukulu neanujimijile mibi yenu. Bantu bonsu ba mu ditunga dia Yudeya ne bena mu tshimenga tshia Yerushalayime bavua baye kudiye, batonda patoke mibi yabu. Yowanane uvua ubatua mu mayi a mu musulu wa Yardene. Yowanane uvua muvuale tshilamba tshia miosa ya kamelu, ne mukaba wa tshiseba mu tshimonu. Uvua udia mpasu ne buitshi bua muitu. Uvua umanyisha bantu bavule ne: — Kudi muntu udi undonda meme mu nyima, udi mumpite ku muanzu. Tshiena nansha mukumbane mua kuinama, bua kusulula nshinga ya bisabata biende. Meme ndi nnutua mu mayi. Kadi yeye neanutue mu Mueyelu wa Tshijila. Mu matuku awu, Yezu uvua utumina ku Nazarete, musoku wa mu Ngalileya. Ke Yowanane kumutua mu mayi mu musulu wa Yardene. Amu diakamue Yezu upatuka mu mayi, kumonaye diulu dibululuke. Mueyelu wa Tshijila upueka pa mutu pende bu nyunyi wa nkudimba. Kumvuaye diyi difuma mu diulu ne: — Wewe udi muananyi undi munange. Ndi nsanka bikole bualu buebe. Diakamue pashishe, Mueyelu wa Mvidi Mukulu kulombola Yezu mu tshipela. Kushalayemu matuku makumi anayi. Diabolu kumuteta. Yezu uvua munkatshi mua nyama ya tshisuku, batumibue ba Maweja-Nangila bavua bamuambuluishe. Bamane kuela Yowanane mu lukanu, Yezu kuya mu Ngalileya. Uvua wenda ulongesha bantu Lumu lua Disanka lua Mvidi Mukulu. Uvua wamba ne: — Diba divuabu bafunde diakumbanyi, ndimane kukumbana. Bualu Bukalenga bua Mvidi Mukulu bukadi pabuipi. Kudimunayi nsombelu yenu, itabayi Lumu lua Disanka. Yezu uvua wendakana ulonda muelelu wa dijiba dia Ngalileya. Kumonaye balobi ba mishipa babidi: ke Simone ne muanabu Andre, bela makondu abu mu dijiba. Yezu kubabikila ne: — Katuyayi, nennuvuije bilembi bidi biloba bantu. Diakamue, kulekelabu makondu abu, kumutua mu nyima. Yezu utungunuka amu mutantshi, kumonaye Yakobe ne muanabu Yowanane, bana ba Zebede. Bavua mu buatu buabu, balongolola makondu abu. Diakamue Yezu kubabikila. Bobu kushiya tatuabu Zebede mu buatu ne bena mudimu, kutuabu Yezu mu nyima. Yezu ne balongi bende kuyabu mu tshimenga tshia Kefamawume. Dituku dia Dikisha, Yezu kubuela mu nzubu wa kutendelela wa bena Yuda. Kubangaye kulongesha bantu. Bantu bavua bamuteleja bavua bakema bikole bua dilongesha diende, bualu kavua ubalongesha mushindu umue ne balongeshi ba mikenji, kadi uvua ulongesha ne bumfumu. Amu diba adi, muntu kumueneka mu nzubu wa kutendelela amu, muikale ne mukishi mubi munda, umutatshisha. Kuelaye lubila ne: — Wewe Yezu wa mu Nazarete, udi musue kutuenzela tshinyi? Udi mulue kutubutula anyi? Ndi mumanye bimpe ne: udi wa Tshijila, Mvidi Mukulu mmukutume! Yezu kukanyina mukishi mubi, kuwambila ne: — Puwa, patuka munda mua muntu ewu! Mukishi mubi kupaluisha bikole muntu awu, kupatukawu munda muende wela lubila lukole. Bantu bonsu kukema bikole, bebejangana ne: — Edi ndiyi dia mushindu kaayi? Ndilongesha dipiadipia didi ne diyi dia bumfumu. Muntu ewu udi utumina mikishi mibi diyi, imuitaba! Lumu lua Yezu kutangalaka ne lukasa luonsu mu ditunga dia Ngalileya dijima. Bobu kupatuka mu nzubu wa kutendelela wa bena Yuda. Kuyabu diakamue kua Simone ne Andre. Kubatuabu mu nyima kudi Yakobe ne Yowanane. Mamuende wa Simone uvua muikale ne mubidi luya, usama. Diakamue Yezu ufika, kumuambilabu bua mamu awu. Kuyaye kudiye, kumukuata ku tshianza, kumuimanyikaye kulu. Disama dia mubidi luya kujikadi, kutuadijaye kubalongoluela biakudia. Ku dilolu, diba dimane kubuela, bantu kutuadilabu Yezu babedi bonsu ne bavua ne mikishi mibi. Bantu bonsu ba mu tshimenga bavua bunguile kumpala kua tshiibi tshia nzubu. Yezu uvua ujikija masama a bantu ba bungi, bavua ne masama a mishindu mishilangane, uvua wipata kabidi mikishi mibi ya bungi. Kavua musue bua mikishi mibi yakule bualu buende, bualu ivua munumanye. Dinda dionsu, butuku kabuyi buanji kutshia, Yezu kujuka, kupatuka mu nzubu. Kumukaye mu tshimenga, kuyaye muaba wa pa nkayende, kubangaye kutendelela. Kadi Simone ne balunda bende kuyabu kumukeba. Bamumona, kumuambilabu ne: — Bantu bonsu badi bakukeba. Kadi Yezu kubambila ne: — Tuyayi mu miaba mikuabu ya mu misoku itudi nayi mutumba. Ndi ne bua kumulongesha kabidi. Bualu ke bundi muvuile. Yezu uvua wendakana mu Ngalileya mujima, ulongesha mu nzubu ya kutendelela ya bena Yuda, uvua wipata ne mikishi mibi. Muena nsudi kufika kudi Yezu, kumufuila binu, umusengelela wamba ne: — Bu wewe musue, udi mua kungondapaku. Yezu kumumvuila luse lua bungi. Kuololaye tshianza, kumulenga, umuambila ne: — Ndi musue, disama diebe diajiki! Diakamue nsudi kujika pambidi pa muntu, yeye kupanda. Pashishe Yezu kumukandika bikole, umutuma diakamue, umuambila ne: — Teleja, kuambidi muntu bualu ebu to. Kadi uye kudileja kudi mutuangaji, akukenkete, pashishe ulambule mulambu udi Moshe mufunde bua kujadikila bantu bonsu ne: udi mupande. Kadi muntu awu uya, kubangaye kulondela bantu bonsu bualu buvua bumuenzekele. Nanku Yezu katshivua mua kumueneka kabidi mu tshimenga, uvua amu mushale muaba wa nkayende. Bantu ba nseke yonsu bavua baye kudiye. Matuku mamane kupita, Yezu kupingana ku Kefamawume. Bantu kumvua ne: mmumane kufika ku nzubu. Bantu bavule kudisangisha, kujika too ne ku tshiibi tshia ku mushiku wa mbelu. Ke Yezu kubalongesha. Bantu bakuabu kufika, bamutuadila muena tuneke, muambule kudi bantu banayi ba kudibu. Kadi kabavua bamona mua kufika nende kudi Yezu bua bungi bua bantu. Ke kupapulabu tshitupa tshia musaka wa nzubu tshia kulu kua muaba uvua Yezu muimanyine. Ke kupuekeshilabu muena tuneke mulale pa tshiata mu dikela adi. Yezu mumane kumona ditaba dia bantu abu, kuambilaye muena tuneke ne: — Muananyi, mbakujimijile mibi yebe. Bamue balongeshi ba mikenji bavua basomba muaba awu, kuela meji munda muabu ne: “Mudi muntu ewu ne dikima dia kusendeka Mvidi Mukulu nunku mmunyi? Udi mua kujimijilangana mibi nnganyi? Amu Mvidi Mukulu nkayende? ” Diakamue Yezu kumanya meji avuabu bela munda muabu, kubakonkaye ne: — Nudi nuela meji a nanku bua tshinyi? Tshidi tshitekete, nkuambila muena tuneke ne: “Mbakujimijile mibi yebe,” nansha nkuamba ne: “Juka, ambule tshiata tshiebe, uye?” Kadi ndi musue mimanye ne: Muana wa muntu udi ne bumfumu pa buloba bua kujimija mibi ya bantu. Ke kuambilaye muena tuneke ne: — Ndi nkuambila ne: juka, ambule tshiata tshiebe, uye kuebe! Diakamue patshivua bantu bonsu bamutangila, muntu kujuka, kuambula tshiata tshiende, kuyaye. Bonsu kukema bikole. Bavua batumbisha Mvidi Mukulu, bamba ne: — Katshia katuena banji kumona bualu bua mushindu ewu! Yezu kumukaye kabidi ku dijiba dia Ngalileya. Bantu bavule kuya kudiye, bua yeye kubalongesha. Pavuaye upita, kumonaye Levi muana wa Alfayi musombe mu nzubu uvuaye ulambuishila bitadi. Yezu kumuamba ne: — Ntua mu nyima! Levi kujuka, kumutua mu nyima. Pashishe Yezu kudia biakudia mu nzubu wa Levi. Balambuishi ba bitadi ba bungi ne bantu benji ba malu mabi bakuabu bavua nende ku mesa ne balongi bende, bualu bantu ba bungi ba mushindu ewu ke bavua bamulonda. Balongeshi ba mikenji bavua batua ku tshia Baparushe, kumona muvua Yezu udia pamue ne bantu bonsu abu. Kukonkabu balongi bende ne: — Bua tshinyi udi udia pamue ne balambuishi ba bitadi ne benji ba malu mabi? Yezu umvua nanku, kubambilaye ne: — Bantu badi ne bukole bua mubidi kabena bakengela munganga nansha, amu badi basama ke badi bamukengela. Tshiena mulue kubikila bantu bakane. Kadi ndi mulue kubikila benji ba malu mabi. Dituku dikuabu, balongi ba Yowanane-Batiste ne Baparushe bavua bajila biakudia. Bantu kufika kudi Yezu, kumukonka ne: — Mudi balongi ba Yowanane-Batiste ne balongi ba Baparushe bajila biakudia, kadi bebe kabayi bajila, mbua tshinyi? Yezu kubandamuna ne: — Nudi nuela meji ne: balunda ba bayende wa mukaji badi mua kujila biakudia patshidi musedianganyi mutshikale nabu anyi? Nansha kakese! Patshidi bayende wa mukaji mutshikale nabu kabena mua kujila biakudia nansha. Kadi tshikondu netshifike, tshiabanyengabu bayende wa mukaji. Padi dituku adi dikumbana nebajile biakudia. Muntu kena wasa tshitetela tshia tshilamba tshipiatshipia ku tshilamba tshikulukulu. Yeye muenze nanku, tshitetela tshia tshilamba tshipiatshipia tshidi tshipanda tshilamba tshikulukulu, disosu nedidiunde kabidi. Muntu kena wela nwinyo mupiamupia mu milondu ya biseba bikulukulu. Yeye muenze nanku, nwinyo mupiamupia neapande milondu, maluvu ne milondu nebijimine tshiapamue. Kadi bidi bimpe kuela nwinyo mupiamupia mu milondu ya biseba bipiabipia! Dituku dikuabu dia Dikisha, Yezu uvua upitshila mu madimi a ntete ya kuenza bukula. Balongi bende kutuadija kutula miepu ya ntete ivua ku muelelu wa njila. Baparushe kukonka Yezu ne: — Tangila, mudi balongi bebe benza bualu budi mikenji yetu mikandike dituku dia Dikisha mbishi? Yezu kubandamuna ne: — Kanuena banji kubala muvua Davide muenze ne bantu bende, pavua nzala mibasume anyi? Uvua mubuele mu nzubu wa Mvidi Mukulu, kudia mampa avuabu balambule Mvidi Mukulu. Abiyatare ke uvua mutuangaji munene tshikondu atshi. Mikenji yetu mmianyishe amu batuangaji nkayabu bua kudia mampa aa. Kadi Davide uvua muangate, muapeshe bantu bende kabidi. Yezu kubambila kabidi ne: — Dituku dia Dikisha, ndienzela muntu. Kadi muntu ki mmuenzela dituku dia Dikisha to. Nenku Muana wa muntu udi mfumu mene wa dituku dia Dikisha. Pashishe Yezu kupingana kabidi mu nzubu wa kutendelela wa bena Yuda. Mu nzubu amu muvua muntu ne tshianza tshifulame. Bantu bonsu bavuamu bavua batentekela Yezu bikole bua kumona ne udi mua kuondapa muntu dituku dia Dikisha, bualu bavua bakeba pa kumufundila. Yezu kuambila muena tshianza tshifulame ne: — Imana papa kumpala kua bantu bonsu. Ke kukonkaye bantu bavua batangila ne: — Mikenji yetu mmianyishe tshinyi? Mbua kuenza malu mimpe dituku dia Dikisha, anyi mbua kuenza malu mabi dituku adi? Mbua kupandisha muntu anyi mbua kumushipa? Kadi bobu kabavua basue kuandamuna. Yezu kubatangila bonsu ne tshiji, uvua kabidi ne kanyinganyinga bua muoyi mubi uvuabu nawu. Ke kuambilaye muntu awu ne: — Olola tshianza thiebe. Muntu kutshiolola, kuakanatshi. Baparushe kupatuka mu nzubu wa kutendelela wa bena Yuda, kudisangisha diakamue ne bantu badi batua ku tshia Erode, bua kukebabu mushindu udibu mua kushipa Yezu. Yezu kumuka ne balongi bende ku dijiba dia Ngalileya. Bantu bavule kumulonda. Bavua batumine mu Ngalileya, mu Yudeya, mu Yerushalayime, mu buloba bua bena Idumeya, mu buloba budi dishiya dia musulu wa Yardene ne mu ditunga didi dituangane ne tshimenga tshia Tire ne tshia Sidone. Bantu bonsu aba bavua balonda Yezu, bualu bavua bumvue bionsu bivuaye wenza. Ke Yezu kuambila balongi bende bua kumulongoluela buatu bukese, bua bantu kabamufimpakaji. Bu muvuaye ujikija masama a bantu ba bungi, bonsu bavua basama bavua bafuilakana bua kumulenga. Pavua mikishi mibi imumona nanku, ivua ipona panshi ku makasa ende, yela mbila ne: “Udi Muana wa Mvidi Mukulu!” Kadi Yezu uvua uyikanyina bikole bua kayimusokolodi kudi bantu. Pashishe Yezu kubanda pa kakuna. Kubikilaye bantu bavuaye musue, bobu kumulonda. Kubasungulaye dikumi ne babidi, kubinyika ne: bapostolu. Uvua mubasungule bua kuikalaye pamue nabu, bua kubatuma benda balongesha bantu, kubapesha bumfumu bua kuipata mikishi mibi. Telejayi mena a bantu dikumi ne babidi bavuaye musungule: Simone (uvua ne dina dikuabu dia Petro ), Yakobe ne muanabu wa balume Yowanane, bonsu babidi bavua bana ba Zebede (Yezu uvua mubinyike ne: Bowanerjese, mmumue ne: “Bantu bafuana makubakuba ”), Andre, Filipe, Bartolmayi, Matayi, Tomase, Yakobe muana wa Alfayi, Tadeyi, Simone uvua mu tshisumbu tshia baluidi ba ditunga diabu, ne Yudase muena mu Iskariyote, uvua mutangile Yezu tshitangu. Pashishe Yezu kupingana ku nzubu. Bantu bavule kudisanga kabidi, Yezu ne balongi bende kabavua ne diba didibu mua kudia nansha. Baledi bende bumvue nanku, kuyabu bua kumuangata, bualu bavua bamba ne: “Yezu mmumane kujimija lungenyi!” Balongeshi ba mikenji bavua batumine ku Yerushalayime, bavua bamba ne: — Yezu udi ne Belzebule, diabolu munda muende! Bakuabu bavua bamba ne: — Mfumu wa mikishi mibi ke udi umupesha bukole bua kuipata nabu mikishi mibi eyi! Ke Yezu kubabikila, kubambilaye malu mu nsumuinu ne: — Mudi diabolu mua kuipata diabolu mbishi? Padi badi mu bukalenga baluangana nkayabu, bukalenga ebu kabuena mua kutungunuka nansha. Padi bena diku dimue baluishangana nkayabu, diku edi kadiena mua kutungunuka nansha. Padi diabolu uluisha diabolu, ditapuluka dikale mu bukalenga buende, bumfumu buende kabuena mua kutungunuka nansha, kuabu kudi kujika. “Muntu kena mua kubuela mu nzubu wa tshilobu, kunyenga binta biende, padiye kayi muanji kusuika tshilobu awu. Amu yeye mumane kumusuika, udi mua kunyenga binta bionsu bia mu nzubu muende. “Ndi nnujadikila ne: nebajimijile bantu mibi yabu yonsu ne bionsu bidibu bapendangana. Kadi muntu udi upenda Mueyelu wa Tshijila, kabena bamujimijila bubi buende tshiendelele. Bubi buende nebushale kashidi.” Yezu uvua muambe nanku bualu bavua bamba ne: “Udi ne mukishi mubi munda muende.” Mamu ne bana babu ne Yezu kufikabu. Bavua bimanyine pambelu. Kutumabu muntu bua kumubikila. Bantu ba bungi bavua basombe bele Yezu munkatshi, bobu kumuambila ne: — Teleja, mamuebe ne bana benu badi pambelu, bakukeba. Yezu kubandamuna ne: — Mamu wanyi nnganyi? Bana betu mbanganyi? Pashishe kutangilaye bantu bavua basombe, bamuele munkatshi, kuambaye ne: — Tangilayi! Mamu wanyi ne bana betu mbobu aba! Bualu muntu udi wenza mudi Mvidi Mukulu musue, yeye awu udi muanetu wa balume, ne wa bakaji ne mamu wanyi kabidi. Yezu kubanga kulongesha tshiakabidi ku dijiba dia Ngalileya. Bantu bavule kudisangisha, kumuela munkatshi. Yeye kubuela mu buatu, kusomba. Buatu buvua pa mayi, bantu bonsu bavua ku muelelu wa dijiba. Yezu uvua ubalongeha malu a bungi mu nsumuinu. Mu dilongesha diende uvua ubambila ne: — Telejayi! Kuvua muntu muye bua kumiamina ntete. Pavuaye umiamina ntete mu budimi buende, mikuabu kumata ku muelelu wa njila, nyunyi kufika, kuyidia. Mikuabu kumata pa buloba bua mabue pavua kapayi buloba bua bungi. Ntete kutoloka, diakamue bu muvua buloba kabuyi bondoke. Padi diba dibanda mulu, kuoshadi bisekiseki bivua bitoloke, kumabi bualu kabivua ne miji minene. Ntete mikuabu kumata mu mionji ya meba. Mionji ya meba kulepa, kukulakaja bisekiseki bimpe, mushindu udibi kabiyi mua kukuama. Kadi ntete mikuabu kumata mu buloba buimpe. Bisekiseki kutolokabi, kukola, kuela miepu: mikuabu ivua ne miepu ya ntete makumi asatu, mikuabu makumi asambombu ne minga lukama. Yezu kuamba ne: — Udi ne matshi, asangane kumvua anyie! Pavua Yezu mumane kushala nkayende, bantu bavua bamuele munkatshi ne balongi bende dikumi ne babidi kumulombabu bua kubumvuija nsumuinu. Ke Yezu kubandamuna ne: — Nuenu, Mvidi Mukulu mmunumanyishe malu masokome a Bukalenga buende. Kadi bantu bakuabu badi bumvua malu onsu aa bu badi babambilawu mu nsumuinu, bua ne: “Bajooja bimpe kabayi bamona tshintu, bateleja bilenga, kabayi bajingulula bualu, kadi bafuane mua kupingana kudi Mvidi Mukulu, Mvidi Mukulu kuvua kubafuila luse! ” Pashishe Yezu kubakonka ne: — Kanuena nujingulula lusumuinu elu anyi? Kadi munudi mua kujingulula nsumuinu mikuabu mbishi? Mumiaminyi udi umiamina muaku wa Mvidi Mukulu. Bantu bakuabu mbafuanangane ne ku mielelu ya njila, muaba uvua muaku mumatshile: diakamue padibu baumvua, diabolu udi ufika, umusha muaku uvuabu bamiamina munda muabu. Bantu bakuabu bidi mumue ne ntete ivua imata mu buloba bua mabue. Padibu bumvua muaku ewu, badi bawitaba ne disanka. Kadi kabena baushindamija munda muabu. Badi baulama amu tshitupa tshipi. Padi ntatu ibakuata, nansha babakengesha bua muaku wa Mvidi Mukulu, badi bajimija ditaba diabu lukasa. Bantu bakuabu, mmumue ne ntete idibu bamiamina mu mionji ya meba: bobu badi bumvua muaku, kadi disumpakana dia malu a panu, lukuka lua biuma ne majinga makuabu, bidi bibabuela munda, bikutakaja muaku, badi bapanga mua kukuama bimuma. Kadi bantu bakuabu mbafuanangane ne ntete idibu bamiamina mu buloba buimpe. Ke badi bumvua muaku, bawitaba, bakuama bimuma bamue makumi asatu, bakuabu makumi asambombu banga lukama. Pashishe Yezu kubakonka ne: — Muntu udi wangata muinda bua kuuteka muinshi mua kapanza nansha mua bulalu anyi? Kena uuteka pa tshitekelu tshia muinda anyi? Bualu buonsu bua mu musokoku, nebumanyike patoke. Kabidi tshionsu tshidi tshisokoka netshimanyike, batshipatule patoke. Nenuikale ne ntema, muena matshi a kumvua asangana kumvua anyie! Yezu kubambila kabidi ne: — Nuadimuka panudi numvua bualu! Mvidi Mukulu neanupime ne tshipimu tshinudi nupima natshi bakuabu, nebanusakidile tshikuabu kabidi. Bualu muntu udi ne tshintu, neapete bipite, kadi udi kayi ne tshintu nebamunyenge ne tshikese tshidiye utekemena ne: ndi natshi. Yezu kubambila kabidi ne: — Telejayi, Bukalenga bua Mvidi Mukulu mbufuanangane ne muntu udi umiamina ntete mu budimi buende. Pashishe udi ulala tulu butuku bujima, kabidi ujuka dituku dionsu, kadi ntete musangu awu idi imena, ikola yeye kayi umanya mudibi bienzeka. Buloba nkayabu ke budi bumenesha lutete: kumpala muonji wa lutete udi wanji kupatuka, pashishe muepu, ku ndekelu ntete imueneka ku muepu. Padi ntete ipia, muntu udi utuadija kunowa ne muele, bualu tshikondu tshia kupola ntshimane kufika. Yezu kuamba ne: — Tudi mua kufuanyikija Bukalenga bua Mvidi Mukulu ne tshinyi? Tudi mua kubuamba bufuanangane ne lusumuinu kaayi? Budi bufuanangane ne lutete lua mutshi wa lusanga, padibu balukuna mu buloba, ludi lupite bukese ku ntete yonsu ya biakudia. Bobu bamane kulukuna, ludi lulepa, lukola lupita mitshi yonsu. Ludi luela matamba manene adi nyunyi ilua kuibakila masua ayi mu dileji diawu. Yezu uvua ulongeshila bantu mu nsumuinu ya bungi ya mushindu ewu. Uvua ubalongesha mushindu udibu mua kumvua. Uvua wakula nabu mu nsumuinu. Kavua uyukila nabu kayi wela nsumuinu. Kadi patataye ushala nkayende ne balongi bende, uvua ubumvuija bionsu. Dilolu dia dituku adi, Yezu kuambila; balongi bende ne: — Tusabukayi dia muamua dia dijiba. Kumukabu pavua bantu. Balongi kubuela mu buatu buvua Yezu mumane kubuela, kuyabu nende. Matu makuabu avua pamue nende. Tshipepele tshikole kutuuta. Mavuala kudiela mu buatu, buatu buvua buenda buwule tente ne mayi. Yezu uvua musombele ku muelelu kua buatu, mulale tulu, muteka mutu pa musamu. Balongi bende kumubisha ku tulu, bamba ne: — Mulongeshi, tudi mua kufua, wewe kuena umona bu bualu anyi? Yezu utabuluka, kukanyinaye bikole tshipepele, kuambilaye mayi a dijiba ne: — Puwa! Batanta! Tshipepele kutuya, bionsu kubalama menemene. Pashishe Yezu kubakonka ne: — Nudi ne bowa nenku bua tshinyi? Kanuena ne ditaba anyi? Kadi batua ne bowa bukole. Bavua bakonkangana ne: — Muntu udi tshipepele nansha mayi a dijiba bitumikile nenku nnganyi? Pashishe kufikabu dishiya dia dijiba dia Ngalileya, mu buloba bua Ngerasa. Yezu kutuluka mu buatu, diakamue muntu kupatuka mu nkita, bua kusambakena nende. Muntu utua ne mukishi mubi munda, umutatshisha. Uvua usomba mu nkita. Muntu kavua mua kumusuika nansha ne nkanu. Misangu mitule, bavua bamusuika nshinga ya biamu ku makasa, ne nkanu ku bianza, kadi utua utula nkanu ne nshinga ayi, uyikosa kabidi. Muntu nansha umue kavua ne dikanda dia kumutekesha. Diba dionsu, munya ne butuku, uvua wendakanangana mu nkita ne ku mikuna, wela mbila, uditapa mputa ne mabue. Kumuenenaye Yezu ku bule, kuyaye kudiye lubilu, kutuaye binu kumpala kuende, kuela diyi dikole ne: — Yezu Muana wa Mvidi Mukulu wa kulu, butudi nebe mbunganyi? Ndi nkusengelela mu dina dia Mvidi Mukulu, kunnyoki nansha! (Uvua muambe nanku bualu Yezu uvua mutumine mikishi mibi diyi bua ipatuke munda mua muntu ewu!) Yezu kukonka muntu ne: — Dina diebe nnganyi? Muntu kuandamuna ne: — Dina dianyi ndi “Misumba,” bualu tudi ba bungi. Kusengelelaye Yezu bikole bua kipatshi mikishi mibi mu ditunga. Muaba awu, uvua tshisumbu tshinene tshia ngulube pa mukuna, tshienda tshidia. Mikishi mibi kusengelela Yezu ne: — Ututume mu tshisumbu tshia ngulube, tubuele munda muayi. Yezu kuanyisha. Mikishi mibi kupatuka munda mua muntu, kubuela munda mua ngulube. Tshisumbu tshijima tshia ngulube bu binunu bibidi kupulumuka pa tshibungubungu, kudiela mu dijiba, kufuilamu. Bantu bavua balama ngulube kunyema, kutangalajabu lumu lua bualu abu mu tshimenga ne mu misoku ya ku mpenga. Ke bantu kufika bua kudimuena muvua bualu buenzeka. Batantshila kudi Yezu, kumonabu muntu uvua ne mikishi mibi ya bungi awu musombe panshi, muvuale bilamba, lungenyi luende lubutame. Buowa kubakuata. Bavua bamona malu aa onsu bavua balondela bantu bivua bienzekele muntu uvua ne mikishi munda ne bivua bienzekele ngulube. Nanku bobu kusengelela Yezu bua kumukaye mu ditunga diabu. Pakavua Yezu ubanda mu buatu, muntu uvua mikishi mibi mishiye awu kusengelela Yezu bua kuikalabu nende. Yezu kubenga. Kadi kumuambilaye ne: — Pingana kuenu kudi bana benu. Ubalondele bionsu bidi Maweja-Nangila mukuenzele, mudiye mukufuile luse. Nanku muntu kumuka, kuya mu ditunga dia Bimenga Dikumi, wenda wambila bantu bionsu bivua Yezu mumuenzele. Bonsu bavua bumvua nanku bakatshila. Yezu uvua utumina dia muamua dia dijiba. Bantu bavule bavua badisangishe, bamuele munkatshi, bualu uvua ku muelelu wa mayi. Mfumu wa nzubu wa kutendelela wa bena Yuda, diende Yayire, kufika. Kumonaye Yezu, kudiela ku makasa ende, umusengelela bikole ne: — Muananyi wa bakaji udi upunga ne lufu. Anyisha ufike, umutentekele bianza, bua apande, kafu to! Yezu kuya nende. Bantu bavule bavua bamulonda, bamufimpakaja nseke yonsu. Muaba awu, kuvua mukaji ne disama dia mashi, apatuka amu kupatuka bidimu dikumi ne bibidi bilondangane. Uvua mukenga bikole kudi baminganga bavule, mutule makuta ende onsu. Kadi kavua mumvue bimpe to, disama divua amu dinemenene. Kumvuaye bantu batela Yezu. Ke kubuelaye munkatshi mua bantu mutua Yezu mu nyima, kulengaye tshilamba tshia Yezu. Bualu uvua udiambila ne: “Bu meme mulenge anu bilamba biende, disama didi dijika.” Diakamue mashi kukama. Kudiumvuaye disama diende dijike. Diakamue Yezu kumvuaye ne: bukole buvua bumupatuke. Ke kutangilaye munkatshi mua bantu, ubakonka ne: — Udi mulenge bilamba bianyi nnganyi? Balongi bende kumuandamuna ne: — Udi mumone mudi bantu bakufinakaja nseke yonsu, udi ukonka kabidi ne: Udi mundenge nnganyi? Kadi Yezu kukenzakana bua kumona muntu uvua mumulenge. Mukaji kutshina, bualu uvua mumanye tshivua tshimuenzekele. Kuyaye kudiela panshi ku makasa a Yezu, kumuambila amu muvua bualu. Yezu kumuambila ne: — Muananyi wa bakaji, ditaba diebe diajikiji disama diebe. Waya bimpe. Disama diebe ndijike. Patshivua Yezu wamba nanku, bantu kufikabu ne mukenji batumina kua mfumu Yayire, bamuambila ne: — Muanebe wa bakaji mmumane kufua. Utshidi utatshisha kabidi Mulongeshi bua tshinyi? Kadi Yezu kavua muteleje bivuabu bamba. Ke kuambilaye Yayire ne: — Kutshinyi nansha, itaba anu kuitaba. Yezu kavua muanyishe bua muntu mukuabu amufile nansha, kadi amu Petro ne Yakobe ne muanabu Yowanane. Kufikabu kua mfumu wa nzubu wa kutendelela wa bena Yuda. Yezu kusangana bantu ne tshimvundu tshikole, badila bela mbila mikole. Kubuelaye mu nzubu, ubamba ne: — Nudi nuenza tshimvundu, kabidi nudila bua tshinyi? Muana kena mufue to, udi mulale! Bantu kumuseka. Ke Yezu kubapatula buonsu. Kuangataye tatuende wa muana ne mamuende ne balongi bende basatu, kubuelabu mu tshibambalu tshivua muana. Kumukuataye ku tshianza, umuambila ne: — Talita kume! (Mmomumue ne: “Nsongakaji, ndi nkuambila ne: juka!”) Diakamue nsongakaji kujuka, kuenda. (Uvua ne bidimu dikumi ne bibidi). Bantu bamona nanku, kukemabu bikole. Kadi Yezu kubakandika bikole bua kabalondedi muntu bualu. Pashishe kubambilaye ne: — Mupeshayi biakudia. Yezu kumuka muaba awu, kuyaye mu tshimenga tshivuaye mukolele. Balongi bende kumulondabu. Pavua dituku dia Dikisha dikumbane, uvua ulongesha bantu mu nzubu wa kutendelela wa bena Yuda. Bantu ba bungi bavua bamuteleja, bavua bakatshila bikole, bamba ne: — Bionsu ebi mmubimanye bishi? Udi ne meji a mushindu kaayi adiye wenza nawu malu a kukema nenku? Yeye ewu ki mmuntu udi utenga nzubu anyi? Kena muana wa Mariya anyi? Kena muanabu ne Yakobe anyi? Kena muanabu ne Yoze anyi? Kena muanabu ne Yuda ne Simone anyi? Bana babu ba bakaji kabena munkatshi muetu emu anyi? Ke tshiyuabu babengela kumuitabila. Yezu kubambila ne: — Muambi badi bamunemeka miaba yonsu, kadi badi bamupenda mu ditunga diabu ne kudi baledi bende ne kudi bana babu. Yezu kavua muenze muaba awu bualu bua kukema nansha bumue, kadi uvua mutenteke bamue babedi bianza mujikije masama abu. Uvua ukema bikole muvuabu bapange mua kumuitaba. Pashishe Yezu uvua ulongesha bantu mu misoku yonsu ya ku mpenga. Kubikilaye balongi bende dikumi ne babidi, kubatumaye ku babidi ku babidi. Uvua mubapeshe bumfumu bua kuipata mikishi mibi. Uvua mubelele mukenji ne: — Kanuena mua kuya ne tshintu tshikuabu mu luendu, amu dikombu dia luendu. Kanuena mua kuangata diampa nansha tshibuta, kanuyi nansha ne makuta mu bibombi bienu to. Nuvuale bisabata ku makasa. Kadi kanuikadi ne mitelu ibidi nansha. Yezu kubambila kabidi ne: — Panuafika mu tshimenga, nushale mu nzubu mudibu banubikila amu too ne panudi numuka muaba awu. Padi miaba mikuabu bantu babenga mua kunuakidila nansha kunuteleja, numuke muaba awu, nututule lupuishi lua mu makasa enu, bua lushale kubavuluija tshiyuabu benze. Balongi kuyabu kulongesha bantu: bua balengeje nsombelu yabu. Bavua bipata mikishi mibi ya bungi, balaba babedi ba bungi manyi, bajikija masama. Mukalenga Erode uvua mumvue bantu batumbisha Yezu bikole. Bamue bavua bamba ne: — Yowanane-Batiste mmubiike ku lufu! Ke padiye ne bumfumu bua kuenza malu a kukema. Kadi bakuabu bavua bamba ne: — Udi Eliya. Bakuabu kabidi bavua bamba ne: — Udi umue wa ku bambi ba kale ba Mvidi Mukulu. Erode umvua nanku, kuambaye ne: — Udi Yowanane-Batiste umvua mukoseshe mutu awu, mmubiike ku lufu! Erode nkayende ke uvua mukuatshishe Yowanane, mumusuikishe nkanu, mumueleshe mu nzubu wa lukanu. Erode uvua muenze nanku bualu uvua musele Erodiyade mukaji wa muanabu Filipe. Yowanane-Batiste uvua uyukidila Erode ne: “Kabiena bikumbana bua wewe kuangata mukaji wa muanenu to! ” Erodiyade uvua mulamine Yowanane lukuna. Uvua ukeba mua kumushipesha, kadi kavua ne tshia kuenza to. Bualu Erode uvua unemeka Yowanane, uvua mumanye ne: mmuntu muimpe, udi kabidi wa tshijila. Uvua umulama biakane. Pavuaye umuteleja, uvua ne dipampakana mu muoyi bikole. Kadi uvua munange mua kumuteleja ne disanka. Kadi ku ndekelu, Erodiyade kututa dikasa dimpe, musangu uvua Erode wenza tshibilu tshia diledibua diende. Erode uvua muenzele bena mu bukalenga buende didia dinene, kabidi ne bamfumu ba basalayi ne bantu baneme ba mu Ngalileya. Muana wa bakaji wa Erodiyade, kubuela mu nzubu, kujaye maja, kusankisha Erode ne benyi bende. Ke mukalenga kuambila nsongakaji awu ne: — Undombe tshionsu tshiudi musue, nenkupetshi. Kuditshipaye ne: — Tshionsu tshiwikala mundombe, nenkupetshi, nansha tshia bibidi tshimue tshia bukalenga buanyi! Nsongakaji kupatuka, kumanyisha mamuende ne: — Ndi mua kulomba tshinyi? Yeye kumuandamuna ne: — Ulombe mutu wa Yowanane-Batiste. Nsongakaji kupingana kudi mukalenga ne lukasa luonsu, umulomba ne: — Ndi musue amu mpindiewu, umpeshe mutu wa Yowanane-Batiste pa dilonga disalame! Mukalenga kunyingalala bikole. Kadi bu muvuaye muditshipile ku mesu kua benyi bende, kavua mua kubenga kumupa nansha. Diakamue Erode kutuminaye disalayi divua dimulame diyi bua dilue ne mutu wa Yowanane-Batiste. Disolayi kuya mu nzubu wa lukanu, kukosa mutu wa Yowanane-Batiste. Pashishe kuluaye ne mutu wa Yowanane pa dilongu disalame, kuupeshaye nsongakaji, awu pende kuupesha mamuende. Balongi ba Yowanane bumvua lumu alu, kuyabu kuangata tshitalu tshiende, kutshijikabu. Bapostolu kupingana kuvua Yezu, kumulondela bionsu bivuabu benze kabidi balongeshe. Bantu bavua baya bapingana, bapite bungi, Yezu ne balongi bende kabayi mua kupeta nansha diba dia kudia. Nanku Yezu kubambila ne: — Tuyayi muaba mupengame bua nuenu kuikisha tshitupa. Ke kubuelabu mu buatu bobu nkayabu, kuya muaba mupengame. Kadi bantu bavule kubamonabu baya, kubamanyabu, bena mu bimenga bionsu kunyemabu lubilu, kudianzabu kufika ku makasa muaba awu, kumpala kua Yezu ne balongi bende. Padi Yezu upatuka mu buatu, kumonaye bantu bavule. Kubumvuilaye luse, bualu bavua bu mikoku idi kayiyi ne mulami. Kubangaye kubalongesha malu a bungi mutantshi mule. Diba dikavua dimane kuya. Balongi bende kutantshila kudiye, kumuambila ne: — Diba ndimane kuya. Muaba ewu mmu tshipele. Tuma bantu aba baye ku ntshiamba ne ku misoku idi pabuipi bua kudisumbilabu biakudia. Ke Yezu kubandamuna ne: — Nuenu nubapeshe biakudia. Kadi bobu kumukonka ne: — Tuye kubasumbila mampa a mushinga wa nkanu nkama ibidi, bua kubadisha anyi? Ke Yezu kubakonka ne: — Nudi ne mampa bungi munyi? Ndayi nuanji kutangila. Kuyabu kuebeja, kubambilabu ne: — Tudi ne mampa atanu ne mishipa ibidi. Pashishe Yezu kutumina balongi bende diyi bua kuteka bantu mu bisumbu ne kubasombesha mu mashinde. Kusombabu mu mulongu wa bantu lukama, wa bantu makumi atanu. Pashishe Yezu kuangata mampa atanu ne mishipa ibidi, kutangilaye mulu, kuelaye Mvidi Mukulu tuasakidila. Kutshibulaye mampa, kuapeshaye balongi bua kuabanyinabu bantu. Kubabanyinaye bonsu buabu kabidi mishipa ibidi. Bantu bonsu kudia, kuukuta. Balongi kusangisha bipese bia mampa ne bisunsukila bia mishipa bivua bishale, kuwujabu bisaka dikumi ne bibidi. Balume bavua badie mampa bavua binunu bitanu. Diakamue Yezu kubueja balongi bende mu buatu bua badianjile mu tshimenga tshia Betsayida, dia muamua dia dijiba, patshi-vuaye ntangalaja bantu. Yeye mumane kulayangana nabu, kubandaye ku mukuna bua kutendelela. Dilolu, buatu buvua munkatshi mua dijiba. Yezu kavua ku mayi to. Ke kumonaye ne: balongi bende bavua batata bikole bua kuita buatu, bualu lupepele luvua lubatatshisha, pa diba dia isatu wa butuku. Ke kuyaye kudibu wenda pa mutu pa mayi. Uvua ukeba kubapita. Kadi bamumona, wendela pa mutu pa mayi, bobu kuela meji ne: mmukishi, kukangabu kuela mbila, bualu bonsu bavua bamumone bavua bakuatshike buowa. Kadi diakamue Yezu kubambila ne: — Koleshayi muoyi. Mmeme. Kanutshinyi! Pashishe Yezu kubuela mu buatu buvuabu, lupepele kutuya. Balongi bavua bakema bikole menemene, bualu kabavua bajingulula bualu bua kukema bua mampa buvuaye muenze. Lungenyi luabu kaluvua mua kujingulula bualu abu. Bobu bamane kusabuka dijiba, kufikabu mu buloba bua Ngenesarete. Kusuikilabu buatu buabu ku dilobu muaba awu. Kupatukabu mu buatu, bantu kumanyabu Yezu diakamue. Kuyabu mu ditunga dijima, kumutuadilabu babedi balale pa biata, ba miaba yonsu isuabu bumvua ne Yezu mmufike. Miaba yonsu ivua Yezu uya, mu misoku, mu bimenga nansha ku ntshiamba, bantu bavua baya ne babedi babu mu miaba ya bisalu, bamusengelela bua kulengabu nansha luzemba lua tshinkutu tshiende. Bavua bamulenga bonsu masama abu avua ajika. Baparushe ne balongeshi bakuabu ba mikenji batumine ku Yerushalayime, kudikungujabu muaba uvua Yezu. Kumonabu bamue ba ku balongi bende badia biakudia kabayi bowa bianza, bu muvuabu bafunde mu mikenji ya Mvidi Mukulu. Bualu Baparushe ne bena Yuda bonsu bakuabu bavua balama dilongesha divuabu bapete kudi bankambua babu. Kabavua badia kabayi bowa mayi ku bianza biabu ne mankenda nansha. Padibu batumine mu tshisalu, kabena mua kudianza kudia kabayi bowa mayi nansha. Badi balonda bibidilu bikuabu bia bungi bidibu balama: bu mudi kusukula makopu, mabungu, ngesu ya tshiamu tshikunze ne malalu. Baparushe ne balongeshi ba mikenji kukonkabu Yezu ne: — Balongi bebe kabena balonda bibidilu bia bankambua betu bua tshinyi? Badi badia kabayi bowa bianza bimpe bua tshinyi? Yezu kubandamuna ne: — Nuenu bena mpala ibidi, Yeshaya uvua mudianze kuambilamu bualu buenu, pavuaye mufunde ne: “Mvidi Mukulu udi wamba ne: Bantu aba badi bantumbisha amu ku mishiku, kadi muoyi wabu kawena kundi. Bantu aba badi bantendelela tshianana, bualu badi balongesha mikenji miela kudi bantu, mienza bu malongesha a Mvidi Mukulu! ” Yezu kubambila ne: Nudi nulekela mikenji ya Mvidi Mukulu, nulonda malongesha a bantu. Pashishe Yezu kubambila kabidi ne: — Bulelela, nudi nubenga mikenji ya Mvidi Mukulu bua kulonda dilongesha dienu nuenu! Bualu Moshe uvua muambe ne: “Unemeke tatuebe ne mamuebe,” kabidi ne: “Muntu udi utshipa tatuende nansha mamuende, bamushipe. ” Kadi nuenu, nudi nulongesha bantu ne: Padi muntu wambila tatuende nansha mamuende ne: “Bintu bimvua mua kukuambuluisha nabi, bidi Korbane, ” (mmomumue ne: “Ndi mubilamine bua kulambula Mvidi Mukulu,”) kena wambuluisha tatuende nansha mamuende muvuaye ne bua kuenza. Nenku nudi nunyanga lumu lua muaku wa Mvidi Mukulu ku dilongesha dinudi nulongesha bantu bakuabu. Nudi nuenza kabidi malu makuabu a bungi a mushindu ewu. Pashishe Yezu kubikila bantu tshiakabidi, kubambilaye ne: — Nuenu bonsu, nunteleje, mimanye bimpe ne: Kakuena tshintu nansha tshimue tshia pambidi pa muntu tshidi tshibuela munda muende bua kumunyanga. Kadi tshidi tshipatuka mu muoyi wa muntu ke tshidi tshimunyanga. [ Telejayi bimpe, udi ne matshi a kumvua, asangane kumvua anyie!] Yezu mumane kushiyangana ne bantu, kubuelaye mu nzubu, balongi bende kumukonka bua kubajinguluilaye lusumuinu alu. Kubakonkaye ne: — Nuenu kabidi, kanuena bamanye mua kujingulula anyi? Kanuena bajingulula ne: kakuena tshintu nansha tshimue tshia pambidi pa muntu tshidi tshibuela munda muende bua kumunyanga? Bualu tshintu etshi katshiena tshibuela mu muoyi wende. Kadi tshidi tshibuela mu difu diende, pashishe tshipatuka. (Pavuaye wakula nanku, uvua ubambila ne: biakudia bionsu, bantu badi mua kubidia. ) Yezu kubambila kabidi ne: — Tshidi tshipatuka munda mua muntu ke tshidi tshimunyanga. Bualu munda mua muntu, mu muoyi wende, mudi mupatuka meji mabi, buendenda, buivi, dishipangana, buenji bua malu a bundu, lukuka, tshikisu, budimu, ditupa dia mikenji, lubabu lua bintu bia bende, bipendu, ditambisha ne dipanga dia lungenyi. Malu mabi onsu aa adi apatuka munda mua muntu, amubipisha. Pashishe Yezu kumuka aku, kuya mu ditunga divua pabuipi ne tshimenga tshia Tire. Kubuelaye mu nzubu. Kavua musue bua muntu amanye ne: udimu. Kadi kavua mua kushala musokome. Mukaji mukuabu uvua ne muana wa bakaji uvuabu batatshisha kudi mukishi mubi. Mukaji awu kumvuaye lumu lua Yezu. Kuyaye kudiye diakamue, kudiela ku makasa ende. Mukaji awu uvua muenyi, bavua bamulelela mu Fenisiya wa mu Arame. Kusengelelaye Yezu bua kuipataye mukishi mubi munda mua muanende wa bakaji. Kadi, Yezu kumuambila ne: — Lekela, bana banji kudia buukuta. Bualu kabiena bimpe kuangata biakudia bia bana kubielela mbua. Kadi mukaji kumuandamuna ne: — Mfumu, mbua idi idia bisunsukila bidi bana bantatshisha muinshi mua mesa! Ke Yezu kumuambila ne: — Bu muudi muandamune nanku, udi mua kupingana kuebe. Mukishi mubi mmumane kupatuka munda mua muanebe wa bakaji! Mukaji kupingana kuende, kusanganaye muanende wa bakaji mudiolola pa bulalu; mukishi mubi mumane kupatuka munda muende. Pashishe Yezu kumuka mu ditunga dia Tire, kupitshila ku Sidone, kupingana ku dijiba dia Ngalileya, mu buloba bua Bimenga Dikumi. Bantu kumutuadila muntu muikale ne mapapa ne tshidimi. Kulombabu Yezu bua kumutenteka tshianza. Yezu kumuka nende munkatshi mua bantu, kuya nende pa nkayende. Kuelaye minu mu matshi a muntu, kutuilaye mate, kumulenga nawu ku ludimi. Pashishe Yezu kutangila mulu, witshija mioyi, wambila muntu ne: — Efata! (mmomumue ne “Jibuka.”) Diakamue, matshi a muntu kujibuka, ludimi luende kuambuluka, kubangaye kuakula bimpe. Yezu kukandika bantu bonsu bua kabambidi muntu bualu ebu. Kadi pavuaye ubakandika bualu, ke pavuabu benda babuambila bantu kabidi. Bantu bonsu bavua bakema bikole bamba ne: — Malu onsu adiye muenze adi amu mimpe: bena mapapa badi bumvua, tumama kabidi tudi tuakula! Tshikondu atshi, bantu bavule bavua badisangisha tshiakabidi. Kabavua ne tshiakudia to. Ke Yezu kubikila balongi bende, ubambila ne: — Ndi mumvue luse bua bantu aba, bualu tudi nabu kukadi matuku asatu, kabatshiena ne tshiakudia to. Meme mubapingaje kuabu kabayi badie, badi mua kuzengela, kudishinda mu njila, bualu ba bungi ba kudibu mbafumine kule. Balongi bende kumukonka ne: — Mpenyi patudi mua kupeta bia kubadisha buonsu buabu mu tshipela emu? Yezu kubakonka ne: — Nudi ne mampa bungi bishi? Bobu kuandamuna ne: — Adi muanda mutekete. Yezu kuambila bantu bua kusombabu panshi. Pashishe kuangataye mampa muanda mutekete, kuelaye Mvidi Mukulu tuasakidila, kuatshibula, kuapeshaye balongi bende bua kuabanyina bantu. Balongi kuenza nanku. Bavua kabidi ne tushipa tukuabu tukese. Yezu kuela Mvidi Mukulu tuasakidila bua tushipa atu, kuambilaye balongi bua kutuabanyinabu bantu kabidi. Bantu bonsu kudia, kuukuta. Balongi kusangisha bitupa bivua bishale, kuwujabu bisaka muanda mutekete. Bantu bavua bu binunu binayi. Pashishe Yezu kubatuma ku mabu. Diakamue, Yezu kubuela mu buatu ne balongi bende, kuya mu buloba bua Dalmanuta. Baparushe kufika, kutuadijabu kuelangana mpata ne Yezu bua kumuteta. Kumulombabu bua aleje tshishima tshidi tshijadika ne: bumfumu buende mbufume kudi Mvidi Mukulu. Yezu kutua tshikema munda munda, wamba ne: — Bena lelu aba badi balomba tshishima bua tshinyi? Ndi nnujadikila ne: Kabena mua kubapesha tshishima nansha tshimue! Pashishe, kulayanganaye nabu, kubuelaye mu buatu kuya dia muamua dia dijiba. Balongi bavua bapue muoyi bua kuangata biakudia. Bavua amu ne diampa dimue mu buatu. Yezu kubabela ne: — Nuadimuka bikole, nuepuke buanga budi butuntumuna mampa bua Baparushe ne Erode! Balongi kuelangana meji ne: — Udi wamba nanku bua patudi katuyi ne mampa. Yezu kumanyaye bivuabu bamba, kubakonkaye ne: — Nudi nuamba ne: bualu katuena ne mampa bua tshinyi? Kanuena banji kujingulula anyi? Lungenyi luenu ndujibale anyi? Nudi ne mesu, kanuena numona anyi? Nudi ne matshi kanuena numvua anyi? Kanuena bavuluke anyi? Pamvua mutshibule mampa atanu bua bantu binunu bitanu, nuvua bambule bisaka bungi bishi bia bipese bivua bishale? Bobu kuandamuna ne: — Bisaka dikumi ne bibidi. Yezu kubakonka kabidi ne: — Pamvua mutshibule mampa muanda mutekete bua bantu binunu binayi, nuvua bumbule bisaka biuwule tente bungi bishi? Bobu kuandamuna ne: — Bisaka muanda mutekete. Yezu kubakonka ne: — Kanuena banji kujingulula anyi? Bobu kufika mu Betsayida. Bantu kumutuadila mpofu, basengelela Yezu bua kumulengaye. Ke Yezu kukuata mpofu ku tshianza, kuya nende ku mpenga kua musoku. Pashishe kulabaye muntu awu mate ku mesu, kumutenteka bianza, umukonka ne: — Udi umona tshintu anyi? Mpofu kutabala, wamba ne: — Ndi mmona bantu, ndi mbamona bu mitshi, kadi badi benda. Yezu kutenteka tshiakabidi bianza pa mesu a muntu. Muntu kutangila, kumona bintu bionsu bimpe, bufofu bujike. Pashishe Yezu kumutuma kuabu, umuambila ne: — Kupinganyi mu musoku to. Yezu ne balongi bende kuyabu mu misoku idi pabuipi ne tshimenga tshia Kezareya wa Filipe. Patshivuabu mu njila, kubakonkaye ne: — Bantu badi bangamba ne: ndi nganyi? Bobu kumuandamuna ne: — Bamue badi bamba ne: udi Yowanane-Batiste, bakuabu ne: udi Eliya, banga ne: udi umue wa ku bambi ba kale. Yezu kubakonka ne: — Kadi nuenu, nudi nungamba ne: ndi nganyi? Petro kumuandamuna ne: — Wewe udi Meshiya. Yezu kubakanyina bikole bua kabambidi muntu nansha umue. Pashishe Yezu kubanga dilongesha balongi bende, wamba ne: — Muana wa muntu neakenge bikole. Bakulu, batuangaji banene ne balongeshi bamikenji, nebamubenge. Nebamushipe, kunyima kua matuku asatu neabiike ku lufu. Yezu uvua mubambile miaku eyi patoke. Ke Petro kumukoka ku luseke, kutuadijaye kumutandisha. Kadi Yezu kukudimuka, kutangila kudi balongi bende, ukanyina Petro, umuamba ne: — Umuka kundi, diabolu, bualu kuena wela meji bu mudi Mvidi Mukulu wela. Kadi udi wela meji bu mudi bantu bela. Pashishe Yezu kubikila bantu ne balongi bende, kubambila ne: — Padi muntu musue kulua kundi, kaditu mushinga, ambule mutshi wende mutshiamakane, andonde. Bualu muntu udi musue kusungidila muoyi wende, neaujimije. Kadi udi ujimija muoyi wende bualu buanyi ne bua Lumu lua Disanka, neausungidile. Pikala muntu upeta bintu bionsu bia panu pa buloba, ujimija muoyi wende, bidi mua kumuambuluisha ku tshinyi? Kudi tshintu tshidi muntu mua kufila bua kupikula natshi muoyi wende anyi? Pikala muntu ufua bundu bualu buanyi ne bua miaku yanyi munkatshi mua bena lelu, badi babenga Mvidi Mukulu, benza malu mabi, nenku Muana wa muntu kabidi neafue bundu bualu buende pafikaye mu butumbi bua Tatuende pamue ne batumibue ba tshijila. Yezu kubambila kabidi ne: — Ndi nnujadikila ne: bamue ba ku bantu badi muaba ewu kabena mua kufua kabayi banji kumona mudi Bukalenga bua Mvidi Mukulu bufike ne bukole. Matuku apita asambombu, Yezu kuangata Petro, Yakobe ne Yowanane, kuyaye nabu nkayabu pa mukuna mutumbuke. Kukudimukaye mpala bobu batangila. Bilamba biende kukenka, kutoka bikole mushindu udi muntu wa pa buloba kayi mua kubitokesha. Pashishe balongi basatu abu kumona Eliya ne Moshe bayukila ne Yezu. Ke Petro kuambila Yezu ne: — Mulongeshi, bidi bimpe tuikale muaba ewu. Tuase nzubu ya ntenta isatu, umue webe, mukuabu wa Moshe ne munga wa Eliya. Kavua ne tshivuaye wamba mene to, bualu balongi bakuabu ne yeye bavua ne bowa buvule. Divuba kubabuikila, diyi kumvuika mu divuba ne: — Ewu ke muananyi undi munange, numuteleje! Diakamue, balongi kukenzakana, kabavua bamone muntu nansha umue, amu Yezu nkayende ke uvua nabu. Pavuabu bapueka pa mukuna, Yezu kubakandika ne: — Kanuambidi muntu nansha umue, binuvua bamone too ne padi Muana wa muntu ubiika ku lufu. Bobu kulama muvua Yezu mubambile, kadi bavua bakonkangana ne: — Kubiika ku lufu kudi kumvuija tshinyi? Kukonkabu Yezu ne: — Balongeshi ba mikenji badi bamba ne: Eliya udi ne bua kudianjila kufika bua tshinyi? Yezu kubandamuna ne: — Bulelela, Eliya udi ne bua kudianjila kufika bua kulongolola malu onsu. Mudi Mukanda wa tshijila ujadika ne: nebakengeshe Muana wa muntu bikole, kabidi nebamupetule mbishi? Kadi ndi nnuambila ne: Eliya mmumane kufika, bantu bavua bamupenda muvuabu basue kuenza, amu bu muvuabu bamane kufunda mu Mukanda wa tshijila. Padibu bafika pamue ne balongi bakuabu, kumonabu babela munkatshi kudi bantu bavule, balongeshi ba mikenji bavua belangana nabu mpata. Diakamue bantu abu, bamona Yezu, kukemabu bikole, kuyabu lukasa kudiye bua kumuela muoyi. Yezu kukonka balongi bende ne: — Nudi nuelangana nabu mpata pa tshinyi? Muntu umue wa munkatshi mua bantu abu kuandamuna ne: — Mulongeshi, ndi mukutuadile muananyi wa balume, udi ne mukishi mubi udi umukengesha, umupangisha mua kuakula. Muaba onsu udi mukishi mubi ewu umukuatshila, udi umutuuta panshi, muana upatuka ntutu ku mishiku, usumakaja menu, mubidi utandabala. Meme kulomba balongi bebe bua kuipata mukishi ewu, bobu kupangila. Yezu kubambila ne: — Nuenu bantu kanuena ne ditaba! Ndi ne bua kushala kabidi nenu matuku bungi munyi? Ndi mua kulengulula malu enu too ne ku diba kaayi? Luaku ne muana. Mukishi muana. Mukishi mubi umona amu Yezu, kupalulawu. Muana bikole, muana kupona panshi, kubunguluka, ntutu kupatuka ku mishiku. Yezu kukonka tatuende wa muana ne: — Mbimutuadije diba kaayi? Tatu kuandamuna ne: — Mbituadijile ku buana buende. Misangu mivule mukishi udi umuela mu kapia ne mu mayi bua kumushipa. Kadi utufuile luse, utuambuluishe, bu wewe musue! Yezu kumuambila ne: — Udi wamba ne: bu wewe musue! Kadi bionsu bidi biteketela muntu udi ne ditaba. Diakamue, tatu wa muana kuela diyi dikole ne: — Ndi muitabe, ungambuluishe bualu meme tshiena ne ditaba dikumbane! Yezu mumone muvua bantu bavule baya lukasa batangila kudibu, kukanyinaye mukishi mubi bikole, wamba ne: — Wewe mukishi mubi udi upangisha mua kuakula ne mua kumvua, ndi nkutumina diyi ne: patuka munda mua muana ewu, kupinganyimu kabidi nansha! Mukishi wela mbila, kupalulawu muana bikole, kupatukawu. Muana wa balume awu uvua umueneka bu muntu mufue. Bantu ba bungi bavua muaba awu bavua bamba ne: “Mmumane kufila.” Kadi Yezu kumukuata ku tshianza, kumujula kulu, yeye kuimanakana. Padi Yezu upingana mu nzubu, balongi bende kumukonkabu pa nkayabu ne: — Tuetu katuvua bapatule mukishi ewu bua tshinyi? Yezu kubandamuna ne: — Mukishi wa mushindu ewu badi mua kuwipata amu ku ditendelela Mvidi Mukulu. Kumukabu aku, kupitshilabu mu Ngalileya. Yezu kavua musue bua bantu bamanye muaba uvuaye. Bualu uvua ulongesha balongi bende. Uvua ubambila ne: — Nebafile Muana wa muntu mu bianza bia bantu, bobu nebamushipe. Kunyima kua matuku asatu, neabike ku lufu. Kadi balongi kabavua bajingulule tshivuaye wamba nansha. Bavua batshina mua kumukonka bualu ebu. Ke kufikabu mu Kefamawume. Padi Yezu ubuela mu nzubu, kukonkaye balongi bende ne: — Mu njila nuvua nuelangana mpata pa tshinyi? Kadi bobu kupuwa. Bualu pasuabu mu njila, bavua belangana mpata munkatshi muabu bua kumanya ne: wa kutudi udi mupite bakuabu nnganyi? Yezu kusomba. Kubikilaye balongi dikumi ne babidi, ubambila ne: — Padi muntu musue kuikala wa kumpala, udi ne bua kuikala wa ku nshikidilu kua bonsu, kabidi muena mudimu wa bonsu. Pashishe kuangataye muana mukese, kumuimanyika kumpala kuabu. Kumupukilaye, ubambila ne: — Muntu udi wakidila umue wa ku bana bakese aba mu dina dianyi, udi ungakidila meme. Muntu udi ungakidila, kena ungakidila amu meme, udi wakidila kabidi uvua muntume. Yowanane kuambila Yezu ne: — Mulongeshi, tuvua bamone muntu wipata mikishi mibi mu dina diebe, tuvua basue kumukandika, bualu kena wa mu tshisumbu tshietu nansha. Kadi Yezu kuandamuna ne: — Kanumukandiki nansha, bualu muntu kena mua kuenza tshishima mu dina dianyi, diakamue, kunyima kunyanga lumu luanyi to. Bualu muntu udi kayi utubenga ke wetu. Muntu wanupesha dikopu dia mayi a kunua mu dina dianyi, bualu nudi ba Kristu, ndi nnujadikila ne: neapete difutu diende. — Muntu udi ufikisha ku bubi umue wa ku bana bakese aba, badi bangitaba, mbipite buimpe bamusuike dibue dinene mu nshingu, bamuele mu mayi manene. Padi tshianza tshiebe tshifuana mua kukufila ku bubi, utshikose, bidi bimpe ubuele ne tshianza tshimue mu muoyi mulelela pa mutu pa kushala ne bianza bibidi, kukuimanshabu mu kandondu ka bafue, mudi kapia kadi kakayi mua kujima nansha. [ Mmuaba udi misanda idia mibidi kayiyi ifua, kabidi kapia kakayi mua kujima nansha. ] Pikala dikasa diebe dikufikisha ku bubi, udikose, bidi bimpe wewe kubuela mu muoyi wa tshiendelele ne dikasa dimue, pa mutu pa kushala ne makasa abidi, kukuimanshabu mu kandondu ka bafue. [ Mmuaba udi misanda idia mibidi kayiyi ifua, kabidi kapia kakayi mua kujima nansha. ] Pikala disu diebe dikufikisha ku bubi, uditonkone, bidi bimpe wewe kubuela mu Bukalenga bua Mvidi Mukulu ne disu dimue pa mutu pa kushala ne mesu abidi, kukuimanshabu mu kandondu ka bafue. Mmuaba udi misanda idia mibidi kayiyi ifua, kabidi kapia kakayi mua kujima nansha. Bualu nebele muntu ne muntu luepu lua kapia. Luepu ntshintu tshimpe. Kadi padilu lutshipale, nebalutuishe kabidi bishi? Ikalayi batue bu badi ne luepu munda muenu. Sombayi ne ditalala munkatshi muenu. Yezu kumuka aku, kuyaye mu buloba bua Yudeya, pashishe ne dia muamua dia Yardene. Bantu bavule kudisangisha kuvuaye. Pamue ne balongi bende, kubangaye kulongesha amu bu pa tshibidilu. Baparushe bakuabu kusemenabu kudiye bua kumuteta. Bobu kumukonka ne: — Mikenji yetu mmianyishe bua muntu abenge mukajende anyi? Yezu kubebeja ne: — Moshe uvua munuelele mukenji kaayi. Bobu kumuandamuna ne: — Moshe uvua muanyishe bua muntu udi ubenga mukajende, afunde mukanda wa kushipa nawu dibaka. Nanku Yeye kubambila ne: — Moshe uvua munuelele mukenji ewu, bualu muoyi wenu udi mupape. Kadi ku ntuadijilu Mvidi Mukulu mumane kufuka bintu bionsu “Wakabika muntu mulume ne mukaji.” Ke padibu bafunde mu Mukanda wa tshijila ne: Bua nanku, mulume neashiye tatuende ne mamuende bua kulamataye mukajende. Bubidi buabu bikale muntu mue. Nanku kabatshiena babidi kabidi nansha, badi tshintu tshimue. Nenku muntu kabuludi tshidi Mvidi Mukulu mumane kusuika. Padibu bapingana ku nzubu, balongi badi bela Yezu nkonku tshiakabidi pa bualu abu. Yeye kubambila ne: — Pikala mulume ubenga mukajende, usela mukuabu, udi wenza buenzayi kudi mukajende wa kumpala. Bidi momumue kabidi, pikala mukaji umuka kudi bayende, uya ku dibaka kudi mulume mukuabu, udi wenza buenzayi. Bantu bavua baya ne bana kudi Yezu bua kubatentekela bianza, kadi balongi bavua babatandisha. Padi Yezu umona nanku, kusodiaye, kuambila balongi bende ne: — Lekelayi kukandika bana! Balekelayi balue kundi, bualu Bukalenga bua Mvidi Mukulu mbua badi bu bana. Ndi nnujadikila ne: udi kayi wanyisha Bukalenga bua Mvidi Mukulu bu mudi muana, kena mua kubuelamu nansha. Pashishe kuambulaye bana mu maboku ende, ubatentekajila bianza, ubela lupemba! Pakavua Yezu ubanga luendu, muntu kulua lubilu kudiye, kutua binu kumpala kuende, umukonka ne: — Mulongeshi muimpe, bua meme kupeta muoyi wa kashidi, nengenze tshinyi? Yezu kumukonka ne: — Udi umbikila muimpe bua tshinyi? Kakuena muntu udi muimpe, amu Mvidi Mukulu nkayende. Udi mumanye mikenji ya ne: “Kushipi muntu; kuendi buendenda; kuibi; kuena mua kushiminyina muntu bualu; kuangatshi bintu bia bantu bakuabu ku dishima; unemeke tatuebe ne mamuebe. ” Muntu kuandamuna ne: — Mulongeshi, ndi mutumikile mikenji yonsu eyi, biangatshile ku buana buanyi. Yezu kumutangila, kumunanga, umuambila ne: — Bualu bumue butshidi bukushale. Uye, upane bionsu biudi nabi, upeshe bapele makuta, nanku neupete bubanji mu diulu. Pashishe Ulue, undonde meme. Pumvu muntu nanku, kubungamaye, kumuka mufike munda, bualu uvua ne biuma bia bungi. Yezu ukenzakana, kuambilaye balongi bende ne: — Bidi bikole bua bantu babanji kubuela mu Bukalenga bua Mvidi Mukulu! Balongi kukema bikole pumvubu nanku. Kadi Yezu kubambila tshiakabidi ne: — Bana banyi, bidi bikole bua kubuela mu Bukalenga bua Mvidi Mukulu! Mbikole bua nyama wa kamelu kupitshila mu disu dia kashingi, kadi bidi bipite bukole kabidi bua muntu mubanji kubuelaye mu Bukalenga bua Mvidi Mukulu! Balongi bavua bakema amu kukema, bakonkangana ne: — Kadi, nanku udi mua kupanda nnganyi? Yezu kubatangila, kubambila ne: — Bantu kabena mua kubuenza nansha, kadi Mvidi Mukulu udi wenza. Bualu ku bionsu kakuena tshidi mua kukolela Mvidi Mukulu nansha. Ke Petro kumuambila ne: — Teleja, tudi bamane kushiya bionsu bakulonda. Yezu kumuandamuna ne: — Ndi nkujadikila ne: muntu yeye mushiye nzubu wende, nansha bana babu ba balume, bana babu ba bakaji, mamuende, tatuende, bana bende, madimi ende, mu dina dianyi ne bua Lumu lua Disanka, neapete misangu lukama mu matuku atudi aa, nzubu, bana babu ba balume, bana babu ba bakaji, bamamuende, bana ne madimi, kabidi ne makenga; pashishe mu matuku adi alonda neapete muoyi wa tshiendelele. Kadi ba bungi badi kumpala mpindiewu nebikale ba nshikidilu. Badi ku nshikidilu mpindiewu nebikale ba kumpala. Bavua mu njila batangila ku Yerushalayime. Yezu uvua kumpala kua balongi bende. Bobu bavua ne bowa, kabidi bantu bavua babalonda bavua ne luzakalu. Yezu kuangata balongi dikumi ne babidi tshiakabidi, kubangaye kubambila malu avua pabuipi ne bua kumuenzekela. Uvua ubambila ne: — Telejayi, tukadi tuya ku Yerushalayime. Muaba awu, nebafile Muana wa muntu mu bianza bia batuangaji banene ne balongeshi ba mikenji. Nebamufundile tshibawu tshia lufu, nebamufile mu bianza bia benyi. Bobu abu nebamuseke, nebamutuile mate pambidi, nebamutuute mikaba, nebamushipe. Kunyima kua matuku asatu, neabiike ku lufu. Pashishe bana ba Zebede, Yakobe ne Yowanane, kusemena kudi Yezu, kumuambila ne: — Mulongeshi, tudi tujinga utuenzele tshitudi basue kukulomba. Yezu kubakonka ne: — Nudi basue nnuenzele tshinyi? Bobu kumuandamuna ne: — Pawikala mu Bukalenga buebe bua butumbi, wanyishe bua tuetu kusomba nebe, umue ku dia balume diebe, mukuabu ku dia bakaji diebe. Yezu kubandamuna ne: — Kanuena bamanye tshinudi nulomba to. Nuenu nudi mua kunua dikopu dindi ne bua kunua meme, nansha badi mua kunutua mu mayi bu mudibu mua kuntua anyi? Bobu kumuandamuna ne: — Tudi mua kuenza. Yezu kubambila ne: — Mmomu. Bua dikopu dindi ne bua kunua nudi mua kunuinamu, kabidi badi mua kunutua mu mayi bu mudibu bantua. Kadi meme ki nngudi ujadika muntu udi mua kusomba ku dia balume dianyi, nansha ku dia bakaji dianyi nansha. Miaba eyi idi bua badi Mvidi Mukulu muyilongoluele. Padi balongi bakuabu dikumi bumvua nanku, kufikilabu Yakobe ne Yowanane munda. Ke Yezu kubabikila buonsu kubambila ne: — Nudi bamanye bantu badibu bamba ne: mbamfumu ba matunga: badi batumina bantu babu diyi, kabidi baneme badi baleja bantu mudibu ne bumfumu. Kadi kabienzeki nanku munkatshi muenu nansha. Padi umue wa kunudi nuenu musue kuikala munene, ikale muena mudimu wenu. Pikala muntu wa kunudi musue kuikala wa kumpala, ikale mupika wa bonsu. Bualu Muana wa muntu kena mulue bua bamukuatshile mudimu, kadi mmulue bua kukuatshila bantu mudimu ne kufila muoyi wende bu tshieya bua kupikula bantu ba bungi. Kufikabu ku Yeriko. Pavua Yezu upatuka mu tshimenga etshi ne balongi bende pamue ne bantu basule, mpofu mukuabu diende Bartimeye, muana wa Timeye, uvua musombe ku njila, ulomba tshia pa luse. Padiye umvua ne: assu udi usua Yezu wa mu Nazarete, kubangaye kuela mbila ne: — Yezu, Muana wa Davide, umfuile luse! Bantu ba bungi kumutandisha, bamuamba bua apuwe. Kadi kukoleshaye amu diyi ne: — Muana wa Davide, umfuile luse! Yezu kuimana, kuamba ne: — Mubikilayi. Bobu kubikila mpofu bamuambila ne: — Kolesha muoyi, juka, Yezu udi ukubikila. Mpofu kuimansha tshilamba tshiende tshivuaye natshi pambidi, kutupika uya kudi Yezu. Yezu kumukonka ne: — Udi musue nkuenzele tshinyi? Mpofu kumuandamuna ne: — Mulongeshi, ngambuluishe bua ntabale tshiakabidi. Yezu kumuambila ne: — Ndaku, ditaba diebe diakondapi. Diakamue, kutabalaye, kutuaye Yezu munyima. Pasuabu bamane kusemena pamue ne Yerushalayime, pabuipi ne musoku wa Betfaje ne wa Betanya, kufikabu ku mukuna wa Olive. Yezu kudianjila kutuma balongi babidi, ubambila ne: — Ndayi mu musoku udi kumpala wawa. Panudi nufika anu momu, nenusangane muana wa nyama wa mpunde musuike, udi muntu nansha umue kayi muanji kubanda. Numusulule, nulue nende muaba essu. Muntu yeye munukonke ne: “Nudi nuenza nanku bua tshinyi?” Numuambile ne: “Mfumu udi nende dijinga, neamupingaje mpindiessu. ” Kuyabu kusangana muana wa mpunde, musuike pambelu pabuipi ne tshiibi, mu musesu. Bobu kumusulula. Bamue bantu bavua muaba assu kubakonka ne: — Nudi nuenza tshinyi? Nudi nusulula muana wa nyama wa mpunde ewu bua tshinyi? Balongi kuandamuna amu umvua Yezu mubambile, nanku bantu abu kubalekela bobu kuya. Kuyabu ne muana, wa nyama wa mpunde kudi Yezu, kuteka bilamba biabu pa nyama, Yezu kusombapu. Bantu ba bungi kuadija bilamba mu njila, bakuabu kumuteka bisala bibishi bisuabu bakose mu madimi. Bavua bapita kumpala kua Yezu ne bavua bamulonda, bavua bela mbila ne: — Tutumbishayi Mvidi Mukulu! Mvidi Mukulu alabe muntu udi uvua mu dina dia Maweja-Nangila, lupemba! Mvidi Mukulu ele bukalenga budi buvua lupemba, bukalenga bua nkambua wetu Davide! Tutumbishayi Mvidi Mukulu mu diulu! Yezu kubuela mu Yerushalayime, kuyaye mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Yeye mumane kutangila bionsu, kuyaye ku Betanya ne balongi bende dikumi ne babidi, bualu diba dikavua dimane kuya. Butshia, bobu bamane kumuka mu Betanya, Yezu kumvua nzala. Kumonaye mutshi wa mfiku pa bule musampile. Kuyaye kutangila bua kumona ne udiku mua kuikala mukuama bimuma. Kadi ufika pabuipi ne mutshi, kusanganaye amu mabeji, bualu katshivua tshikondu tshia mutshi wa mfiku kukuama nansha. Yezu kutshipa mutshi awu ne: — Kashidi muntu nansha umue kena mua kudia bimuma biebe! Balongi bende bavua bamuteleja. Pashishe kufikabu mu Yerushalayime. Yezu kubuela mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Kubangaye kuipatamu bavua basumbisha ne bavua basumba bintu muaba awu. Kutonkolaye mesa a bashintudi ba makuta ne nkuasa ya basumbishi ba nkudimba. Kavua muanyishe bua muntu kuambulaye tshintu upitshila mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Pashishe kubalongeshaye wamba ne: — Mu Mukanda wa tshijila mbafunde ne: “Nebabikile nzubu wanyi ne: nzubu udi bantu ba bisamba bionsu mua kutendelela.” Kadi nuenu nudi bamuenze muaba udi bivi mua kusokomena! Batuangaji banene ne balongeshi ba mikenji bumvua bualu abu, kukebabu mushindu wa kushipesha Yezu. Kadi bavua bamutshina, bualu bantu bavule bavua bakema bikole bua dilongesha diende. Ku dilolu, Yezu ne balongi bende kupatukabu mu tshimenga. Butshia dinda, pavuabu bapita mu njila, kumonabu mutshi wa mfiku mumane kuuma onsu ne ku miji. Petro kuvuluka bivua bienzeka, kuambilaye Yezu ne: — Mulongeshi, tangila mutshi wa mfiku uuvua mutshipe, mmumane kuuma onsu. Yezu kuambila balongi bende ne: — Ndi nnujadikila ne: Nuenu, itabayi Mvidi Mukulu! Muntu muambile mukuna ewu ne: “Umuka udiele mu mayi manene.” Padiye kayi ne mpata mu muoyi wende, kadi muitabe ne: tshidiye wamba netshienzeke, tshiotshi netshienzeke. Ke pandi nnuambila ne: Panudi nutendelela bua kulomba tshintu, nuitabe ne: nudi bamane kutshipeta kundi, nebanupeshetshi. Ne panudi bimane kulu bua kutendelela, panudi bajilangana ne muntu kampanda, numutuile luse, bua Tatu wenu udi mu diulu anulekele mibi yenu kabidi. [ Kadi panudi kanuyi nulekela bakuabu mibi yabu, Tatu wenu udi mu diulu kena mua kunutekela yenu mibi kabidi. ] Kupinganabu kabidi mu Yerushalayime. Pavua Yezu wendakana mu nzubu wa Mvidi Mukulu, bamfumu ba batuangaji, balongeshi ba mikenji ne bakulu kuyabu kudiye, bamukonka ne: — Udi wenza malu aa ne bukenji kaayi? Udi mukuambile bua kuenza nnganyi? Yezu kubandamuna ne: — Meme kabidi nennuele amu dikonka dimue, nuenu bangandamune, nennuambile bukenji bundi ngenza nabu malu aa. Uvua mutume Yowanane bua kutua bantu mu mayi nnganyi? Udi mua kuikala Mvidi Mukulu, anyi mbantu? Ngandamunayi. Bobu kubangabu kuelangana mpata munkatshi muabu, bambilangana ne: — Tuetu bandamuna ne: “Mvidi Mukulu, ke uvua mumutume,” neatukonke ne: “Kanuvua bitabe Yowanane bua tshinyi?” Kadi tuetu bamba ne: “Bantu mbavua bamutume…” (Bavua batshina bantu, bualu buonsu bavua bela meji ne: Yowanane uvua muambi mulelela.) Ke kuandamunabu Yezu ne: — Katuena bamanye to. Ke Yezu kabidi kubambila ne: — Meme kabidi tshiena nnuambila bukenji bundi ngenza nabu malu aa nansha. Yezu kubanga kubambila malu mu nsumuinu ne: — Kusua muntu mukune mionji ya nwinyo mu budimi. Kubuelaye mu lupangu, kumbulaye tshiina tshia tshikaminu tshia tumuma, kuibakaye kazubu ka batentekedi. ” Pashishe kushilaye bafutshidi budimi abu, kuyaye ku luendu. Padi tshikondu tshia kupola tumuma tshikumbana, kutumaye muena mudimu wende kudi bafutshidi ba budimi abu, bua kupeta tuende tumuma tua nwinyo kudi bafutshidi. Bafutshidi kukuata muena mudimu, kumutuuta, kumuipata bianza bitupu. Muena budimi kutuma muena mudimu mukuabu. Bobu kumutuuta bintu ku mutu, bamupenda. Muena budimi kutuma muena mudimu mukuabu kabidi, bafutshidi kumushipa. Kuenzelabu bena mudimu bakuabu ba bungi mushindu awu: kutuutabu bamue, kushipa bakuabu. Muena budimi uvua mushale amu ne muntu umue, ke muanende wa balume uvuaye munange bikole. Kumutumaye kudi bafutshidi ku ndekelu, wela meji ne: “Nebanemeke muananyi.” Kadi bafutshidi kuambilangana ne: “Ke washala ne bumfumu bua budimi pashishe wawa. Tuyayi banushipe, budimi bushale buetu!” Kukuatabu muana, kumushipa, kuimanshabu tshitalu tshiende ku mpenga kua budimi. Yezu kubakonka ne: Nenku muena budimi bua nwinyo udi mua kuenza tshinyi? Muena budimi bua nwinyo nealue, neashipe bafutshidi ba budimi bua nwinyo, neafile budimi kudi bantu bakuabu. Kanuena banji kubala bulelela, mudi Mukanda wa tshijila, wamba ne: “Ke dibue divua bibaki bimanshe, dikadi dibue didi dishindika nzubu. Maweja-Nangila ke udi muenze nanku, bidi bikemesha patudi bitangila! ” Bamfumu ba bena Yuda bavua bakeba mushindu udibu mua kukuata Yezu. Bualu bavua bamanye muvuaye wela lusumuinu elu bualu buabu. Kadi bavua batshina bantu, nenku bobu kumulekela kuyabu. Kutuminabu Yezu bamue Baparushe ne bamue bantu ba mu tshisumbu tshia bena Erode bua kumuteta. Kufikabu, bamuambila ne: — Mulongeshi, tudi bamanye ne: udi wamba bulelela. Kuena utshina bidi bantu bela meji. Bualu kuena utangila bua mpala wa muntu, kadi udi ulongesha bulelela mudi Mvidi Mukulu musue bua muntu enza. Tuambilaku: mikenji yetu mmianyishe bua kufuta mukalenga wa bakalenga wa bena Rome tshitadi anyi? Tudi mua kumufuta anyi katuena mua kumufuta? Kadi Yezu uvua mumanye ne: mbasokoke meji abu malelela. Kubandamunaye ne: — Nudi nunteta bua tshinyi? Ndejayi lukanu lunudi nalu, ndumone. Kumutuadilabu lukanu lumue. Yeye kubakonka ne: — Mpala ne dina bidibu bazolapu mbia nganyi? Bobu kumuandamuna ne: — Mbia mukalenga wa bakalenga. Yezu kubambila ne: — Futayi mukalenga wa bakalenga bintu bidi biende. Kadi lambulayi Mvidi Mukulu kabidi bidi biende. Kukemabu bikole bua diandamuna diende. Basaduke bakuabu kuya kudi Yezu. (Bobu ke badi balongesha bantu ne: bafue kabena mua kubiika ku lufu ). Kumukonkabu ne: — Mulongeshi, Moshe uvua mutuelele mukenji ne: “Pikala muntu ne muanabu wa balume mufue, mushiye mukaji kayi mulele nende bana, bidi bimpe muanabu wa balume awu apiane mukamba awu, alelele muanabu mufue awu bana. ” Kuvua bana ba balume muanda mutekete. Wa kumpala kusela mukaji, kufuaye kayi mushiye bana. Muibidi kuangata mukamba uvua mushale awu, kufuaye kabidi kayi mulele bana. Muisatu kubalonda kabidi amu nanku. Buonsu muanda mutekete bavua bangate mukaji, balondangana kutuabu kabayi bashiye bana. Ku ndekelu kua bonsu, mukaji kubalonda kabidi. Dituku diabiika bantu ku bafue, udi mua kuikala muena mukaji awu munkatshi muabu amu nnganyi? Bualu buonsu muanda mutekete bavua bamuangate! Yezu kubandamuna ne: — Ke panudi nutupakana, bualu kanuena bajingulule, nansha Mukanda wa tshijila, nansha bukole bua Mvidi Mukulu. Pashishe pabiika bantu ku lufu, bantu balume ne bantu bakaji kabena mua kuselangana nansha, kadi nebikale bu mudi batumibue ba Mvidi Mukulu mu diulu. Kadi bua bantu bafue, ne bua dibiika diabu ku lufu. Kanuena babale mu mukanda wa Moshe bivua Mvidi Mukulu muambe mu tshipuka tshitema kapia anyi? Mbafundemu ne: Mvidi Mukulu uvua muambile Moshe ne: “Ndi Mvidi Mukulu wa Abrahame, Mvidi Mukulu wa Izake, ne Mvidi Mukulu wa Yakobe. ” Yezu kuamba kabidi ne: — Mvidi Mukulu udi Mvidi Mukulu wa bantu badi ne muoyi, kena wa bafue nansha. Nudi batupakane bikole. Mukuabu mulongeshi wa mikenji uvua mumvue muvuabu belangana mpata. Kumonaye ne Yezu uvua muandamune Basaduke bimpe. Kusemenaye kudiye, umukonka ne: Ku mikenji yonsu, mmukenji kaayi udi mupite mikuabu? Yezu kumuandamuna ne: — Mukenji udi mupite mikuabu udi ne: “Izrayele, teleja! Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu udi Maweja-Nangila nkayende. Unange Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe ne muoyi webe onsu, ne lungenyi luebe luonsu, ne meji ebe onsu, ne bukole buebe buonsu. ” Mukenji muibidi udi ne: “Unange muntu nebe bu muudi mudinange wewe mene. ” Kakuena mukenji mukuabu udi mupite mikenji ibidi eyi nansha. Mulongeshi wa mikenji kuambila Yezu ne: — Mbimpe bitambe, Mulongeshi! Biudi muambe mbia bulelela. Maweja-Nangila ke Mvidi Mukulu nkayende. Kakuena Mvidi Mukulu mukuabu amu yeye. Nenku, muntu udi ne bua kunanga Mvidi Mukulu ne muoyi wende onsu, ne lungenyi luende luonsu ne bukole buende buonsu. Udi ne bua kunanga kabidi muntu nende bu mudiye mudinange yeye mene. Kuenza nanku nkupita kuoshila Mvidi Mukulu nyama pa tshilambuilu ne kumulambula milambu ya mishindu yonsu. Yezu umona ne mmuandamune ne lungenyi, kumuambilaye ne: — Wewe udi pabuipi ne bukalenga bua mu diulu. Abi bimane kuenzeka, muntu nansha umue kavua ne dikima dia kumuela lukonku kabidi nansha. Pavua Yezu ulongesha mu nzubu wa Mvidi Mukulu, kukonkaye ne: — Mudi balongeshi ba mikenji mua kuamba ne Meshiya udi wa ku ndelanganyi ya Davide mbishi? Bualu Davide nkayende mulombolakudi Mueyelu wa Tshijila, uvua wamba ne: “Maweja-Nangila Mvidi Mukulu uvua wamba Mfumu wanyi ne: Luaku usombe ku diboku dianyi dia balume, too ne pandi nteka baluishi bebe muinshi mua makasa ebe. ” Davide mene udi umubikila “Maweja-Nangila.” Mudi Meshiya mua kuikala kabidi wa ku ndelanganyi ya Davide mbishi? Bantu ba bungi bavua bateleja Yezu ne disanka. Uvua wambila bantu bavuaye ulongesha ne: — Nudimukile balongeshi ba mikenji. Badi banange mua kuendakana bavuale mintumpu mile, banange bua bahele mioyi ya kanemu miaba idi bantu basangile. Badi basungula nkuasa ya lumu mu nzubu ya kutendelela ya bena Yuda ne mu miaba ya kudia ya bibilu. Badi banyenga bakaji bakamba bionsu bidibu nabi, kabidi badi batendelela mutantshi mule bua kumuenekabu bantu bakane. Kadi nebabanyoke bikole bipite. Yezu uvua musombe buludiludi ne mushete wa milambu ya mu nzubu wa Mvidi Mukulu, kumonaye muvua bantu bavule belamu makuta. Bantu babanji ba bungi bavua bela makuta a bungi. Mukaji mukamba mupele kufika. Kuelaye makuta a tshiamu tshikunze abidi, mikale ne mushinga wa nseki. Ke Yezu kubikila balongi bende, ubambila ne: — Ndi nnujadikila ne: mukaji mukamba mupele ewu mmuele mu mushete mulambu mupite wa bantu bakuabu bonsu. Bualu bantu bakuabu bonsu mbele makuta mavule avuabu nawu. Kadi yeye ewu ne bupele buende, mmulambule kende konsu kavuaye naku. Pavua Yezu upatuka mu nzubu wa Mvidi Mukulu, umue wa ku balongi bende kumuambila ne: — Mulongeshi, utangile mudi mabue aa mimpe, ne bunene budi nzubu ewu. Yezu kumuandamuna ne: — Udi mumone nzubu minene eyi anyi? Kakuakushala dibue nansha dimue diambata pa dikuabu nansha, bionsu nebiupuke. Yezu uvua musombe pa mukuna wa Olive, buludiludi ne nzubu wa Mvidi Mukulu. Petro, Yakobe, Yowanane, ne Andre kumukonkabu pa nkayabu ne: — Utuambile diba didi bia nanku mua kuenzeka, kabidi ne tshimanyinu tshidi mua kuleja tshikondu tshidi bionsu abi ne bua kuenzeka. Yezu kubanga kubambila ne: — Nuadimukayi, muntu kanushimi. Bantu ba bungi nebalue bangata dina dianyi, badiamba ne: “Memendi Meshiya!” Nebashime bantu ba bungi. Panumvua mutoyi wa bantu bakula, kanupampakanyi nansha. Bidi bimpe bua bia nanku bienzeke, kadi ki nshikidilu wa panu nansha. Tshisamba netshiluishe tshisamba tshikuabu. Bukalenga nebuluishangane ne bukalenga bukuabu. Bikumina nebienzeke mu matunga mashilangane. Biyole bia nzala nebienzeke. Nebikale bu makenga a kumpala adi akuata mukaji pa lulelu. “Kadi nuenu, dimukayi. Bualu bantu nebanufikishe ku tubadi. Bantu nebanututshishile mitshi mu nzubu ya kutendelela ya bena Yuda. Nenuimane kumpala kua balombodi ba buloba ne kua bakalenga, bua kubajadikila bimvua muambe. Bidi bimpe bangabanga banji kulongesha bantu bonsu Lumu lua Disanka. Panukuatabu bua kuya nenu ku kabadi, kanudianji kupampakana bua binudi mua kuamba. Kadi diba adi, nenuambe miaku idibu banupa. Bualu kayena ifumina kunudi, nkudi Mueyelu wa Tshijila. Bantu nebafile bana babu menemene bua kubashipabu. Kabidi batatu nebenzele bana babu badibu balela momumue. Bana nebabenge baledi babu, nebabashipeshe. Bantu bonsu nebanukine bualu nudi bannange. Kadi muntu udi unanukila too ne ku ndekelu, neapande.” — (Muntu udi ubala bualu ebu ajingulule tshidibu basue kumvuija:) “Tshinyangu tshipite bubi.” Nenumone tshinyangu tshia dibutuka tshishindamena muaba uditshi katshiyi ne bua kuikala. Nenku bantu bikale mu Yudeya nebanyemene ku mikuna. Muntu wikala pa musonga wa nzubu wende, kena ne bua kutuluka bua kuangata bintu bidi mu nzubu. Muntu wikala mu budimi kapinganyi kuende bua kuangata tshinkutu tshiende. Bakaji badi ne mafu ne badi bamusha bana mabele nebikale ne diakabi dipite mu matuku awu! Nulombe Mvidi Mukulu bua malu aa kaenzeki mu tshikondu tshia mashika! Bualu mu matuku awu, dikenga nedikale dipite bukole bua makenga onsu adi bantu bamane kumanya katshia bafuka bintu bionsu, too ne mpindiewu, kakuena mua kuikala dikenga difuanangane ne dia mushindu ewu nansha. Bu Maweja-Nangila kayi mukepeshe bungi bua matuku awu, muntu nansha umue kavua mua kupanda. Kadi mmuakepeshe bua bantu bende badiye musungule. Pikala muntu unuambila ne: “Tangilayi Meshiya udi apa!” nansha ne: “Udi papa,” kanuitabi to. Bualu ba Meshiya ba dishima ne bambi ba dishima nebafike, nebenze bimanyinu ne bishima bua kupeta mushindu wa kushima bantu badi Mvidi Mukulu mumane kusungula. Nenku, nuenu nuadimukayi! Ndi mudianjile kunumanyisha bionsu. — Kadi mu matuku awu, makenga mamane kuenzeka, diba nedibuitshidile, ngondu kakukenka kabidi. Mitotu neyikuluke kulu. Makole onsu adi mulu neatshikakane. Diba adi nebamone Muana wa muntu uluila mu mavuba, pamue ne bukole bua bungi ne butumbi. Neatume batumibue ba Mvidi Mukulu ku ntengu inayi ya buloba, bua kukunguja bantu bavua Mvidi Mukulu musungule mu buloba bujima. — Nuangatshile tshilejilu pa mutshi wa mfiku. Padi matamba awu ela ntonga, mabeji asasa, nudi numanya ne: tshikondu tshia mvula tshidi pabuipi. Bidi momumue kabidi, panuamona malu aa enzeka, mimanye ne: Muana wa muntu udi pabuipi, ukadi makasa mu njila. Ndi nnujadikila ne: bena lelu kabakufua bonsu kabayi banji kumona bionsu ebi bienzeka. Diulu ne buloba nebijimine, kadi miaku yanyi kayakujimina tshiendelele. — Kadi bua dituku adi nansha diba, muntu nansha umue kena mubimanye. Batumibue ba Mvidi Mukulu nansha Muana wa muntu kabena bamanye. Amu Tatu nkayende. Nuadimukayi, tabalayi, bualu kanuena bamanye diba didi tshikondu tshikumbana. Nebikale bu mudi muntu uya ku luendu, ushiya nzubu wende, ushila bena mudimu bende bumfumu, upesha muntu yonsu mudimu wa kuenza, pashishe welela mulamiwa tshiibi mukenji bua kushalaye mutabale. Nenku tabalayi, bualu kanuena bamanye diba diapingana muena nzubu, bumue ndilolu, nansha mmundankulu, nansha mpa bitala nansha dinda. Nutshine bua kafiki bu ntumba wa tshintuluntulu, kanusanganyi balale tulu. Bindi nnuambila ebi, ndi nnuambila bonsu ne: Tabalayi! Kutshivua kushala matuku abidi bua tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila ne tshia mampa kaayi mela buanga kuenzekatshi. Bamfumu ba batuangaji ne balongeshi ba mikenji bavua bakebela pa kukuatshila Yezu mu musokoku ne kumushipa. Bavua bambilangana ne: — Katuena mua kumukuatshila munkatshi mua tshibilu to. Bualu bantu badi mua kujula mutoyi. Yezu utshivua ku Betanya, mu nzubu mua Simone muena nsudi. Pavuaye musombe bua kudia, mukaji kubuela ne mulangi tente wa manananshi a mushinga mukole, kaayi masangisha ne tshintu tshikuabu. Kuukangulaye, kuelaye Yezu manananshi mu mutu. Bamue ba ku bantu bavua muaba awu kufikabu munda, babambila ne: — Tshidibu banyangila aa manananshi nenku ntshinyi? Bavua mua kuapana ku mushinga mupite ku nkanu nkama isatu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, bua kumona mua kupesha bapele. Bavua badiwula mukaji ewu bikole. Kadi Yezu kuamba ne: — Mulekelayi. Nudi numutatshishila tshinyi? Tshidiye mungenzele ntshimpe. Bualu nenuikale ne bapele matuku onsu, nenku misangu yonsu inudi basue nudi mua kubenzela bimpe. Kadi meme kanuena nanyi matuku onsu to. Yeye mmuenze muende muvuaye namu. Mmudianjile kulaba mubidi wanyi manananshi bua kuujika. Ndi nnujadikila ne: mu buloba bujima miaba yonsu idibu balongesha Lumu lua Disanka, bantu nebalonde kabidi bidi mukaji ewu muenze, bua kumuvuluka. Pashishe Yudase Iskariyote, umue wa ku balongi dikumi ne babidi, kuyaye kudi bamfumu ba batuangaji bua afile Yezu mu bianza biabu. Bobu kusanka bikole. Kumulayabu bua kumupesha makuta. Ke Yudase kubanga kukeba mushindu muimpe uvuaye mua kufila Yezu mu bianza biabu. Dituku dia kumpala dia tshibilu tshia mampa kaayi mela buanga, divuabu balambula bana ba mikoku bua didia dia tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila, balongi ba Yezu kumukonka ne: — Udi musue tukulongoluele didia dia tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila penyi? Ke Yezu kutuma balongi babidi ba ku balongi bende, ubambila ne: — Nuye mu tshimenga. Nenusambakene ne muntu mulume muambule mulondu wa mayi. Numulonde. Muaba wabuelaye, nuambile muena lubanza ne: “Mulongeshi udi ukonka ne: tshibambalu tshindi mua kudila didia dia Dipita dia Maweja-Nangila ne balongi banyi, tshiepi?” Yeye neanuleje kulu kua nzubu, tshibambalu tshinene, tshimane kulongolola ne bintu biamu bionsu. Ke muaba unuatulongoluela didia awu. Balongi kuya, kufikabu mu tshimenga. Kusanganabu bionsu bu muvua Yezu mubambile. Kulongololabu didia dia tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila. Dilolu, Yezu kufika ne balongi dikumi ne babidi. Pavuabu badia ku mesa, Yezu kuamba ne: — Ndi nnujadikila ne: umue wa kunudi, utudi tudia nende, neantungile tshitungu. Balongi kubanga kunyingalala, bamukonka ku muntu ku muntu ne: — Udi mua kuikala meme anyi? Yezu kubandamuna ne: — Mmuntu umue wa ku nuenu dikumi ne babidi, utudi tutua nende diampa diende mu dilongu disalame. Bulelela, Muana wa muntu neafue bilondeshile mudibu bafunde mu Mukanda wa tshijila bualu buende. Kadi muntu udi uyila Muana wa muntu tshitungu, mmuena dikasa dibi! Bivua kuikala bitambe buimpe bua kabaledi muntu awu to. Pavuabu badia, Yezu kuangata diampa, yeye mumane kuela Mvidi Mukulu tuasakidila, kudikosololaye, kudiabanyinaye balongi bende, ubambila ne: — Angatayi etshi, mmubidi wanyi. Pashishe kuangataye kabidi dikopu dia maluvu a nwinyo, yeye mumane kuela Mvidi Mukulu tuasakidila, kudipeshaye balongi bende, bobu kunuinamu bonsu. Yezu kubambila ne: — Etshi mmashi anyi, avua mapumuka bua ba bungi, bua kushindika ndondu uvua Mvidi Mukulu mutue ne bantu. Ndi nnujadikila ne: tshiena mua kunua kabidi maluvu a nwinyo too ne ku dituku dindi mua kunua nwinyo mupiamupia mu Bukalenga bua Mvidi Mukulu. Pashishe kuimbabu misambu ya kuela Mvidi Mukulu tuasakidila, kuyabu ku mukuna wa Olive. Yezu kuambila balongi bende ne: Nenuye bonsu, nenunshiye. Bualu mbafunde mu Mukanda wa tshijila ne: “Nenshipe mulami wa mikoku, mikoku itangalake. ” Kadi, Yezu kubambila kabidi ne: — Pangikala mubiike ku lufu, nendianjile kumpala kuenu mu Ngalileya. Petro kumuambila ne: — Nansha bakuabu bonsu bakushiye, meme tshiena mua kukushiya nansha. Nanku Yezu kumuandamuna ne: — Ndi nkujadikila ne: lelu, butuku ebu mene, tshitala katshiyi tshianji kusama misangu ibidi, wewe newikale munwile misangu isatu ne tshiena mumumanye to. Kadi Petro kushindika bikole kabidi ne: — Nansha bua kufua nebe, tshiena mua kukuvila ne tshiena mukumanye to. Balongi bakuabu bonsu kuambabu bia momumue. Kufikabu ku muaba udibu babikila ne: Ngetsemani. Yezu kuambila balongi bende ne: — Sombayi apa, ntshidi nya kutendelela. Kuangataye Petro, Yakobe ne Yowanane. Kubangaye kumvua buowa ne dipampakana dikole, kubambilaye ne: — Muoyi wanyi udi tente ne dibungama too ne ku lufu. Shalayi apa, ikalayi batabale. Kuyaye kule kakese, kudiela panshi, utendelela bua bu biobi mua kuenzeka, dikenga adi kadifiki kudiye to. Uvua wamba ne: — Tatu wanyi, kakuena tshidi mua kukukolela to. Ungumushile dikopu edi dia dikenga. Kadi kabienzeki mundi musue, bienzeke amu muudi musue wewe! Kupinganaye kudi balongi basatu, kubasangana balale tulu. Kuambilaye Petro ne: — Simone, udi mulale anyi? Kuena ne bukole bua kushala mutabale nansha diba dimue anyi? Shalayi batabale nutendelele, bua kanulenduki. Muoyi wa muntu udi mulongolole mua kuenza bionsu, kadi mubidi wende udi ne butekete. Yezu kuya tshiakabidi, kutendelela wambulula miaku ya momumue. Pashishe kupinganaye kudi balongi bende, kubasangana balale tulu. Mesu abu avua abungila ne tulu. Bavua amu bamuandamuina ku tulu. Kupinganaye musangu muisatu, ubambila ne: — Nutshidi balale tulu, bikishe? Biakumbanyi. Diba diakanyi. Tangilayi, nebafile Muana wa muntu mu bianza bia bantu babi. Jukayi, tuye! Muntu udi untungila tshitungu mmumane kufika! Diakamue patshivua Yezu wakula, ke Yudase, umue wa ku balongi dikumi ne ba bidi kufikaye pamue ne bantu bavule, bikale ne miele ya nwita ne mitshi. Bavua babatume kudi bamfumu ba batuangaji, balongeshi ba mikenji ne bakulu. Yudase uvua mutangile Yezu tshitungu uvua mumane kuambila bantu abu tshimanyinu tshivuaye ne bua kubaleja ne: “Muntu ungela mu tshitupa awu ke yeye unudi nujinga. Numukuate, nuye nende bamulame bimpe.” Diakamue Yudase ufika, kusemenaye kudi Yezu, umuamba ne: — Mulongeshi! Pashishe kumuelaye mu tshitupa. Bakuabu kukuatabu Yezu. Ke umue wa ku bavua nende kutula muele wende wa nwita, kutapa muena mudimu wa mutuangaji munene, kumukosa ditshi. Yezu kubakonka ne: — Meme ndi bu muivi panudi balue ne miele ya mvita ne mitshi bua kunkuata anyi? Matuku onsu mvua munkatshi muenu, nnulongeshila mu nzubu wa Mvidi Mukulu, kanutua bankuate nansha. Kadi bidi bienzeka nenku bua bidibu bafunde mu Mukanda wa tshijila bikumbane. Ke balongi bonsu kumushiya nkayende, kunyemabu. Umue nsongalume uvua ulonda Yezu, uvua mutuale anu tshilamba tshia kudibuikila pa kulala. Bavua basue kumukuata, kadi yeye kushiya tshilamba tshia kudibuikila pa kulala atshi, kunyema butaka. Kuyabu ne Yezu kua mutuangaji munene. Muaba uvuabu basangile kudi bamfumu bonsu ba batuangaji, bakulu ne balongeshi ba mikenji. Petro uvua ulonda Yezu pa bule. Kubuelaye munda mua lubanza lua nzubu wa mutuangaji munene. Muaba awu, kusombaye ne balami, ota kapia. Bamfumu ba batuangaji ne bonsu bena Tshipangu tshikulu bavua bakeba bualu bua kushiminyina Yezu, bua kumonabu mua kumufundila tshibawu tshia lufu, kadi kabatua babupeta nansha. Bantu ba bungi bavua basonguela Yezu, kadi kabatua bajadika bualu bua momumue to. Bakuabu batua bajuka, bamushiminyina ne: — Tutua bumvue wamba ne: “Nengupule nzubu wa Mvidi Mukulu ewu utua bantu base, mu matuku asatu nengase mukuabu udi bantu kabayi basa. ” Kadi nansha ku miaku ya nanku mene, kabatua bajadika bualu bua momumue nansha. Mutuangaji munene kujuka munkatshi mua bantu bonsu, kukonka Yezu ne: — Kuena wandamuna bualu nansha bumue anyi? Bantu aba badi bakusonguela bua tshinyi? Kadi Yezu utua mupuwe, kavua wandamuna to. Mutuangaji munene kumukonka tshiakabidi ne: — Udi Meshiya, Muana wa Mvidi Mukulu utudi mua kutumbisha anyi? Yezu kuandamuna ne: — Eyowa, mmeme. Kabidi nenumone Muana wa muntu musombe ku dia balume dia Mvidi Mukulu wa bukole buonsu. Nenumumone kabidi uluila mu mavuba a mu diulu. Ke mutuangaji munene kudipanda bilamba, wamba ne: — Katuena tukengela kabidi bajadiki ba tshilumbu to. Nudi badiumvuile mudiye upenda Mvidi Mukulu. Nudi nuela meji kaayi? Bonsu kuambabu ne: bamufundile tshibawu tshia lufu. Bamue ba kudibu kubanga kutuila Yezu mate pambidi, bamubuikila tshilamba ku mpala, bamutuuta bisusu bamuamba ne: — Jandula udi ukuenza nanku awu. Basolayi kumuangata, kumutuuta mapi. Petro utshivua panshi mu lubanza. Umue wa ku bakaji bena mudimu ba mutuangaji munene kufika. Kumonaye Petro ota kapia, kumujojaye, umuamba ne: — Wewe kabidi uvua ne Yezu wa mu Nazarete. Kadi Petro kumuyila wamba ne: — Tshiena mumanye, tshiena mujingulule tshiudi musue kuamba. Pashishe kuyaye pambelu, ku mushiku wa lupangu. Tshitala kusama. Kadi muena mudimu mukaji uvua mumumone. Kubangaye tshiakabidi kuambila bantu bavua muaba awu ne: — Muntu ewu udi wa ku bobu! Kadi Petro kumuyila tshiakabidi. Katupa kapite, bantu bavua muaba awu kuambabu kabidi Petro ne: — Bushuwa, udi wa ku bobu, bualu kabidi udi muena Ngalileya. Ke Petro kuditshipa, wamba ne: — Tshiena mumanye muntu unudi nuamba awu to. Pangikala nshima, Mvidi Mukulu annyoke! Pa diba adi, tshitala kusama musangu muibidi. Ke Petro kusuluka bisua Yezu mumuambile ne: “Bangabanga ne tshitala kusama misangu ibidi, wewe newikale mumane kunwila misangu isatu ne: tshiena mumumanye to.” Ke Petro kubanga kudila. Patshiatshia, bamfumu ba batuangaji ne bakulu pamue ne balongeshi ba mikenji kudisangishabu ne bena Tshipangu tshikulu bonsu bua kukosabu tshilumbu. Kusuikabu Yezu mionji, kua kumufila kua Pilate. Pilate kumukonka ne: — Udi mukalenga wa bena Yuda anyi? Yezu kumuandamuna ne: — Anu bu muudi wamba amu. Bamfumu ba batuangaji bavua basonguela Yezu ne malu a bungi. Pilate kumukonka tshiakabidi ne: — Kuena wandamuna bualu nansha bumue anyi? Udi mumvue mudibu bakusonguela! Kadi Yezu kasua muandamune kabidi to. Pilate kukema. Ku tshibilu tshionsu tshia Dipita dia Maweja-Nangila, Pilate uvua upatula mu lukanu muena lukanu umue usua bantu badisunguile. Kadi, kusua muntu uvuabu babikila ne: Barabase. Usua mu lukanu pamue ne bantomboji nende bavua bashipe muntu diba divua bantu bajula ndululu. Bantu bavule kusemena, kubanda kudi Pilate, kubanga kumulomba bua kubenzelaye muvuaye wenza misangu yonsu. Pilate kubandamuna ne: — Nudi basue nnupatuile mu lukanu mukalenga wa bena Yuda anyi? Bualu uvua mumanye ne: bamfumu ba batuangaji mbafile Yezu mu bianza biende bualu bavua nende ne lubabu. Kadi, bamfumu ba batuangaji kusonsola bantu bua balombe Pilate, bua abapatuile mu lukanu anu Barabase. Pilate kukonka bantu tshiakabidi ne: — Kadi nudi basue ne ngenzele unudi nubikila ne mukalenga wa bena Yuda tshinyi? Bobu kumuandamuna bela mbila ne: — Umupopele pa mutshi mutshiamakane! Pilate kubakonka ne: — Ntshilema kaayi tshibi tshidiye muenze? Kadi bobu kuela kabidi mbila bikole ne: — Umupopele pa mutshi mutshiamakane! Pilate uvua musue kusankisha bantu pa kubapatuila Barabase mu lukanu. Pashishe, yeye mumane kukumisha Yezu mikaba, kumufilaye bua bamupopele pa mutshi mutshiamakane. Basolayi kuyabu ne Yezu munda mua lubanza (mmomumue ne: mu lubanza lua nzubu wa mulombodi wa buloba). Kubikilabu basolayi bonsu. Kuvuadikabu Yezu tshinkutu tshikunze. Kulukabu tshifulu tshia bukalenga tshia mionji ya meba, kumuasa ku mutu. Pashishe kubangabu kumuela muoyi ne: — Mukalenga wa bena Yuda! Muoyi awu! Bavua bamutuuta lukodi ku mutu, bamutuila mate pambidi, bamutuila binu panshi kumpala kuende bua kumukukuila. Bobu bamane kumuseka, kuntuvulabu tshinkutu tshikunze, kumuvuadikabu bilamba biende. Pashishe kuyabu nende ku mpenga kua tshimenga bua kumupopela pa mutshi mutshiamakane. Muntu mukuabu uvua upita mu njila, utumina ku budimi, diende Simone muena mu Sirene, uvua tatuende wa Aleksandre ne Rufuse. Basolayi kumuenzeja bua kuambulaye mutshi mutshiamakane wa Yezu. Kuyabu ne Yezu muaba uvuabu babikila ne Ngolgota, mmomumue ne: “Muaba wa kabalubalu ka Mutu.” Bavua basue kumupesha nwinyo musambakaja ne buanga budi bukuata bu diamba pamue ne mire. Kadi Yezu kubenga kunua. Pashishe kumupopelabu pa mutshi mutshiamakane. Kuabanyanganabu bilamba biende, bavua batshinka bua kumanya tshidi muntu yonsu ne bua kuangata. Pavuabu bamupopela pa mutshi mutshiamakane, diba dikavua pa tshitema wa dinda. Pa kabaya kavua kaleja tshibawu tshiyuabu bamufundile, bavua bafundepu ne: “Mukalenga wa bena Yuda.” Bavua bapopele bantomboji babidi ku nseke yonsu ya Yezu: umue ku dia balume diende, mukuabu ku dia bakaji diende. [ Amu bua kukumbaja miaku idibu bafunde mu Mukanda wa tshijila ne: “Bavua bamuteka munkatshi mua benji ba malu mabi. ”] Bantu bavua bapitshila muaba awu bavua banyukisha mitu, bamupenda, bamuamba ne: — Akia! Wewe uvua musue kupula nzubu wa Mvidi Mukulu ne kuasa mukuabu mu matuku asatu, udisungidile, utuluke ku mutshi mutshiamakane! Bamfumu ba batuangaji ne balongeshi ba mikenji kabidi bavua baseka Yezu, bambilangana ne: — Uvua usungidilangana, kadi mupange mua kudisungidila yeye mene! Meshiya mukalenga wa bena Izrayele atuluke ku mutshi mutshiamakane mpindiewu! Patuamona nanku, netumuitabe! Bantu bavuabu bapopela ku mutshi mutshiamakane pamue ne Yezu bavua bamupenda kabidi. Diba dia dikumi ne dibidi munda munya, miidima kuenzeka mu ditunga dijima, kunengayi too ne ku diba isatu wa ku mapingaja. Diba dia isatu, Yezu kuela lubila lukole ne: — Eloyi, Eloyi, lama sabaktanyi? (mmomumue ne: “Mvidi Mukulu wanyi, Mvidi Mukulu wanyi, udi mundekele bua tshinyi? ”) Bamue bantu bavua muaba awu kumvuabu, kuambabu ne: — Telejayi, udi ubikila Eliya! Umue wa kudibu kuya lubilu, kuzabika musukulampampa mu maluvu a buanji, kuusuika ku lusongu lua lusokola, kupesha Yezu bua kunuaye, wamba ne: — Lekelayi tumone Eliya ne udi mua kulua kumutulula ku mutshi mutshiamakane. Kadi Yezu kuela tshiona tshikole, kukulaye muoyi. Tshilamba tshivua tshilembeleja mu nzubu wa Mvidi Mukulu kupandikatshi pankatshinkatshi biangatshile kulu too ne panshi. Mulombodi wa basolayi wa bena Rome uvua muimane buludiludi ne Yezu, umone muakudi Yezu muoyi kuambaye ne: — Muntu awu uvua Muana wa Mvidi Mukulu bulelela! Bakaji bakuabu bavua kabidi muaba awu, bavua batangidile pa bule. Munkatshi muabu muvua Mariya wa mu tshimenga tshia Magdala, ne Mariya mamuende wa Yakobe mukese ne wa Yose, kabidi ne Salome. Bavua balonda Yezu kabidi bamuambuluisha pavuaye mu Ngalileya. Kuvua bakaji bakuabu bavule kabidi bavua babande nende mu Yerushalayime. Kadi Pilate uvua mukeme pumvuye ne: Yezu mmumane kufua. Nenku kubikidishaye mfumu wa basolayi, kumukonka ne: Yezu ukadi mumane kufua musangu mule anyi? Mulombodi wa basolayi mumane kuandamuna Pilate ne: mmomu, ke yeye kuitabaye bua Yozefe angate tshitalu. Yozefe kusumba tshilamba tshia kudibuikila tshia buanda bua mitshi, kutululaye tshitalu tshia Yezu ku mutshi mutshiamakane, kutshijingilaye tshilamba tshia kudibuikila, kutshilonga mu lukita luvuabu bumbule mu lubuebue. Pashishe kubungulujaye dibue dinene bua kubuikila ku mushiku wa lukita. Mariya muena mu Magdala ne Mariya mamuende wa Yose bavua bamona muaba uvuabu bajike Yezu. Dituku dia Dikisha dimane kupita, Mariya muena Magdala, ne Mariya mamuende wa Yakobe kabidi ne Salome kusumbabu manananshi bua kuya kulaba tshitalu tshia Yezu. Dituku dia lumingu pa kabundubundu, diba dimane kupatuka, kuyabu ku lukita. Bavua belangana ne: — Muntu udi mua kubunguluja dibue didi ku mushiku wa lukita nnganyi? Kadi padibu babanduluka, kumonabu dibue divua dipite bunene dimana kubunguluja ku luseke. Kubuelabu mu lukita, kumonabu nsongalume musombe ku dia balume, muvuale nkanzu mutoke. Buowa kubakuata. Kadi yeye kubambila ne: — Nudi nukeba Yezu wa mu Nazarete uvuabu bapopela pa mutshi mutshiamakane. Ukadi mumane kubiika ku lufu, kena apa nansha. Jojayi muaba uvuabu bamuteke. Kanutshinyi nansha. Nuye mpindiewu, nuambile balongi bende kabidi ne Petro ne: Yezu udi udianjila kumpala kuenu mu Ngalileya. Momu ke munuamumuena amu bu musuaye munuambile. Bakaji kupatuka mu lukita, kunyemabu bonsu benda bazakala, batshina. Kadi ka-bavua mua kuyukila ne muntu bualu nansha bumue, bualu bavua ne bowa. [ Yezu mumane kubiika ku lufu pa kabundubundu mu dinda, dituku dia lumingu, uvua mudianze kumuenekela Mariya muena mu Magdala uvuaye mumushe mikishi mibi muanda mutekete. Mariya kuya kumanyisha lumu alu kudi bavuaye wendakana nabu. Bobu kubungama, kudila kabidi. Kadi pumvubu bivua Mariya wamba ne: Yezu udi ne muoyi, mvua mumumone, kabavua bamuitaba nansha. Pashishe, Yezu kumueneka mushindu mukuabu kudi balongi babidi, bavua baya ku musoku. Bobu kupingana, kulondela bakuabu bualu abu, kadi kabavua mua kubitaba nansha. Ku ndekelu, Yezu kumuenekela balongi dikumi ne umue pavuabu badia. Uvua ubatandisha bua pavuabu kabayi ne ditaba ne pavuabu ne muoyi mupape kabayi mua kuitaba bantu bavua bamane kumumona ne muoyi bamba. Pashishe kubambilaye ne: — Nuye mu buloba bujima, nulongeshe bantu bonsu Lumu lua Disanka. Muntu udi witaba, bamutue mu mayi, neapande. Kadi wabenga kuitaba neapete tshibawu. Umvua yi bishima bidibu mua kumanyina bantu badi bitaba mbiebi: nebipate mikishi mibi mu dina dianyi, nebakule miakulu mipiamipia, nansha bobu bakuate nyoka ne bianza biabu, nansha bobu banue mayi a lulengu, kabiena bibenzela bualu bubi nansha bumue. Nebatenteke babedi bianza masama abu neajike. Mfumu Yezu mumane kuyukila ne balongi bende nanku, kumuambulabu mu diulu, kusombaye ku dia balume dia Mvidi Mukulu. Balongi kuya kulongesha miaba yonsu Lumu lua Disanka. Mfumu uvua ubambuluisha mu mudimu ewu, bua kuleja ne bivuabu balongesha bivua bia bushiwa ku bishima bivuabu benza.] Bantu ba bungi mbidikije mua kufunda malu manene avua menzeke munkatshi muetu. Bavua bamfundile malu anu muvuabu batulondelawu kudi bavua baamone bituadije ku ntuadijilu, kabidi kudi bavuabu bimikile bujitu bua kumanyisha muaku wa Mvidi Mukulu. Nanku, Teyofile musuibue, mpindiewu meme kabidi, ndi mukebulule menemene bionsu bivua bienzeka bituadije ku tshibangidilu. Ke pandi muele meji bua kukufundilabi mudibi bilondangana. Ndi nkufundila nanku, bua ujingulule mudi malu avuabu bakulongeshe, anu malelela. Tshikondu tshivua Erode mukalenga wa ditunga dia Yudeya, kuvua mutuangaji, dina diende Zekarya. Uvua wa mu tshisumbu tshia batuangaji tshia Abiya. Mukajende uvua wa ku ndelanganyi ya mutuangaji munene Arone. Dina diende divua Elisabete. Bonsu babidi bavua bakumbaja bivua Mvidi Mukulu musue, batumikila bimpe menemene mikenji yonsu ne meyi onsu bia Maweja-Nangila. Kadi kabavua ne muana nansha. Bualu Elisabete uvua nkumba, kabidi bonsu babidi bakavua bamane kukulakaja. Dinga dituku, Zekarya uvua wenza midimu yende ya butuangaji kumpala kua Mvidi Mukulu. Bualu ke tshikondu tshivua tshisumbu tshiabu ne bua kuenza mudimu. Bilondeshile muvua tshibidilu tshia batuangaji, kumusungulabu bua abuele muaba wa tshijila wa Maweja-Nangila bua kuoshilamu musenga wa kamonya. Diba divuabu bosha musenga wa kamonya, bantu bonsu bavua batendelela pambelu. Ke mutumibue wa Maweja-Nangila kumuenekela Zekarya. Mutumibue uvua muimane ku dia balume dia tshilambuilu tshia musenga wa kamonya. Zekarya umumona, kupapukaye. Bowa kumukuata. Kadi mutumibue kumuambila ne: — Zekarya, kutshinyi nansha. Mvidi Mukulu mmuitabe ditendelela diebe. Mukajebe Elisabete neakulelele muana wa balume. Neumuinyike dina dia Yowanane. Neusanke bikole bualu buende. Bantu ba bungi kabidi nebikale ne musangelu bua diledibua dia muana ewu. Bualu neikale muntu munene kumpala kua Maweja-Nangila. Kakunua nwinyo, nansha maluvu makole makuabu. Yeye mutshikale munda mua mamuende, neikale muwule tente ne Mueyelu wa Tshijila. Neapingaje bena Izrayele bavule kudi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wabu. Neadianjile kumpala kua Mvidi Mukulu. Neikale ne lungenyi, kabidi ne bukole, bivua muambi Eliya nabi. Neatuangaje batatu ne bana. Neapingaje bantomboji mu njila wa bantu bakane. Nealongoluele Maweja-Nangila bantu badi bamuindila. Kadi Zekarya kuebeja mutumibue ne: — Bionsu ebi nenjadike ne: mbilelela, ku tshinyi? Bualu meme nkadi mukulakaje. Mukajanyi kabidi ukadi tshikunda. Ke mutumibue kumuandamuna ne: — Meme ndi Ngabriyele. Ndi ngimana kumpala kua Mvidi Mukulu bua kumuenzela mudimu. Yeye mmuntume bua kuyukidilangana nebe, ne kukumanyisha Lumu elu lua Disanka. Nanku neushale kamama, kuyi wakula, too ne pakumbana malu aa. Bualu kuena muitabe bimvua mukuambile. Kadi miaku yanyi eyi neikumbane pa tshikondu tshiayi. Diba adi bantu bavua bindila Zekarya, bakema bua mutantshi mule uvuaye mushale muaba wa tshijila. Ke Zekarya kupatuka. Kadi kavua mua kuakula nabu. Nanku bantu kujingulula ne: Mvidi Mukulu mmumuleje malu muaba wa tshijila. Zekarya kushala kamama, uleja bantu malu anu ne bianza. Matuku ende a kuenza mudimu mu nzubu wa Mvidi Mukulu mamane kujika, Zekarya kupingana kuende. Matuku makese apita, ke mukajende Elisabete kuimita difu. Kushalaye kuende ngondu itanu, kayi wendakana. Uvua wamba ne: “Maweja-Nangila mmungambuluishe; mmunjikije mpindiewu bundu buvua bungenza ku mesu a bantu.” Elisabete ukumbaja difu ngondu isambombu, Mvidi Mukulu kutuma mutumibue Ngabriyele, mu tshimenga tshia mu Ngalileya, tshiyuabu binyika Nazarete. Mutumibue awu uvua ne mukenji wa kuambila nsongakaji, dina diende Mariya. Nsongakaji awu uvua mubangila kudi Yozefe, muntu wa ku ndelanganyi ya mukalenga Davide. Mutumibue kubuela mu nzubu mua nsongakaji, umuamba ne: — Sankaku. Maweja-Nangila mmukutokele munda bikole. Mvidi Mukulu udi nebe. Mariya umvua miaku ayi, kupapukaye bikole, udikonka tshivuabu bamuelele muoyi wa mushindu ewu. Ke mutumibue wa Mvidi Mukulu kumuambila ne: — Mariya, kutshinyi nansha. Udi mutokele Mvidi Mukulu ku muoyi. Newimite difu, ulele muana wa balume, umuinyike Yezu. Neikale munene. Nebamuinyike Muana wa Mvidi Mukulu, Muena kulu. Maweja-Nangila Mvidi Mukulu neamuteke mukalenga, bu muvua nkambua wende Davide. Neashale mukalenga wa bena Izrayele kashidi. Bukalenga buende kabuakuikala ne ndekelu. Mariya kukonka mutumibue ne: — Bualu ebu nebuenzeke munyi? Bualu ntshidi kamama. Mutumibue kumuandamuna ne: — Mueyelu wa Tshijila neukutulukile. Bukole bua Mvidi Mukulu Muena kulu nebukubuikile bu mundidimbi. Nanku muana uwalela neikale wa tshijila. Nebamuinyike Muana wa Mvidi Mukulu. Muanenu Elisabete, nansha mudiye tshikunda, udi pende ne difu dia muana wa balume. Dikadi mpindiewu dia ngondu isambombu. Eku bavua bamuamba ne: kena mua kulela. Bualu kakuena tshidi mua kukolela Mvidi Mukulu. Nanku Mariya kuamba ne: — Ndi muntu wa Maweja-Nangila. Bingenzekele anu muudi wamba. Ke mutumibue kumushiya, kuya. Matuku awu Mariya kumata mu njila, kuya lukasa mu tshimenga tshia mu Yudeya mu ditunga dia mikuna. Kubuelaye kua Zekarya, kuela Elisabete muoyi. Elisabete umvua muoyi uvua Mariya mumuele, diakamue muana kunyungakana bikole munda muende. Ke Elisabete kuwula tente ne Mueyelu wa Tshijila. Kuelaye diyi dikole ne: — Mvidi Mukulu mmukuele lupemba, bipite bia bakaji bakuabu bonsu. Muana uwalela udi kabidi wa diakalenga. Meme mene ndi nganyi? Mudi mamuende wa Mfumu mua kuvua kunsamba nunku mbishi? Bualu anu ngumvua ungela muoyi, muana kunyungakana ne disanka munda muanyi. Udi wa diakalenga, bualu udi muitabe ne: malu avuabu bammanyishe kudi Maweja-Nangila neakumbane! Ke Mariya kuamba ne: — Muoyi wanyi udi utumbisha Maweja-Nangila ne: mmunene! Ndi nsankidila bikole Mvidi Mukulu, mumpandishi wanyi. Bualu mmuntabele meme muntu wende, muntu wa patupu. Eyowa, biangatshile mpindiewu, bantu ba mu bikondu bionsu nebangambe ne: mmuena diakalenga. Bualu Mvidi Mukulu wa bukole buonsu mmungenzele malu a dikema. Dina diende ndia tshijila. Ku ndelanganyi ne ndelanganyi muoyi wende mulenga udi kudi bonsu badi bamunemeka. Uvua muenze midimu minene ku bukole bua diboku diende. Uvua mutangalaje bena ditambisha, bua bapange kukumbaja bivuabu belele meji. Uvua mutonkole bakalenga ba matunga mu nkuasa yabu ya bumfumu. Uvua muzangike ba muoyi mupuekele. Uvua mupeshe bavua ne nzala bilenga bia bungi, mutangalaje babanji bianza bitupu. Uvua muambuluishe bena Izrayele, bantu bende. Kavua mupue muoyi dinanga divuaye mubanange nadi, amu muvuaye mulaye bankambua betu, Abrahame ne ndelanganyi yende kashidi. Mariya uvua mushale kua Elisabete ngondu bu isatu. Pashishe kupinganaye kuende. Tshikondu tshivua Elisabete ne bua kulela kukumbanatshi. Kulelaye muana wa balume. Nanku bena mutumba ne balela ba Elisabete bamona ne: Maweja-Nangila mmumuenzele bimpe bitambe, kusankabu nende pamue. Muana kukumbaja lumingu lujima, bantu kufika bua kumuteka panshi. Bavua basue kumuinyika dina dia tatuende Zekarya. Kadi mamuende kubenga, wamba ne: — Nansha kakese! Dina diende nYowanane. Ke kumuandamunabu ne: — Kadi mu diku dienu emu, kamuena muntu ne dina edi nansha. Nanku bavua baleja tatuende ne bianza, bamukonka dina divuaye musue ne: binyike muana. Zekarya kulomba kabaya, kufunda ne: “Dina diende nYowanane.” Bonsu kukema bikole. Bu mpindiewu Zekarya kutuadija kuakula tshiakabidi, utumbisha Mvidi Mukulu ne diyi dikole. Ke bena mutumba bonsu kumvua bowa. Bantu bavua balondelangana malu aa mu mikuna yonsu ya mu Yudeya. Bonsu bavua bumvua bakula malu aa, bavua baakema, badikonka mundamunda ne: — Muana ewu neikale nganyi? Bualu bivua bimueneka patoke ne: Maweja-Nangila uvua nende, umuambuluisha. Zekarya, tatuende wa muana, kuwula ne Mueyelu wa Tshijila. Kutuadijaye kumanyisha bantu malu a Mvidi Mukulu, wamba ne: — Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bena Izrayele atumbe! mMuvue kusamba ne kupikula bantu bende. Kutupatuilaye Musungidi wa bukole, mu ndelanganyi ya mukalenga Davide, muntu wende. Ke tshivuaye mudianze kumanyisha bantu kale, mukana mua bambi bende ba tshijila. Ukavua mulaye bua kutupikula kudi baluishi betu, ne ku bumfumu bua bonsu badi batukina. Uvua mulaye bua kuenzela bankambua betu bimpe. Kavua mupue muoyi ndondu wa tshijila uvuaye mutue nabu. Bualu Mvidi Mukulu ukavua mumane kuditshipa kudi nkambua wetu Abrahame, mumulaye bua kutupikula ku bumfumu bua bena lukuna betu, ne kubambuluisha bua tumuenzele mudimu katuyi ne bowa, bua tuikale bantu ba tshijila, tukumbaje tshidiye musue, matuku onsu atutshidi ne muoyi panu. Kadi wewe, muananyi, nebakuinyike ne: mmuambi wa Mvidi Mukulu Muena kulu. Bualu neudianjile kumpala kua Mfumu, bua kumulongoluela njila, ne bua kumanyisha bantu bende ne: Mvidi Mukulu neanusungidile, anujimijile mibi yenu. Bualu Mvidi Mukulu wetu udi wa luse ne wa muoyi mulenga. Neatutumine butoke bua mulu, bufuanangane ne diba didi dipatuka. Butoke abu nebutokeshe badi mu miidima ne mu dijimba dia lufu, nebuludike makasa etu mu njila wa bupole. Muana uvua utantamana. Lungenyi luende luvua lukola. Uvua usomba mu tshipela too ne ku dituku divuaye mudileje patoke kudi bena Izrayele. Tshikondu atshi, mukalenga wa bakalenga Auguste uvua mutume diyi bua babadike bantu bonsu ba mu bukalenga bua bena Rome. Ke musangu wa kumpala uvuabu babadike bantu nanku. Bivua bienzeka diba divua Kiriniyuse mutangidi wa buloba bua Siriya. Bantu bonsu bavua baya kudifundisha, muntu yonsu kuabu. Yozefe kumuka mu Ngalileya mu tshimenga tshia Nazarete, kuya mu buloba bua Yudeya mu tshimenga tshidibu binyika Betleyeme, muvuabu balelele mukalenga Davide. Bualu Yozefe uvua wa ku ndelanganyi ya Davide. Uvua uya kudifundishamu pamue ne mubangila wende Mariya uvua kulu. Pavuabu mu Betleyeme, dituku divua Mariya ne bua kulela kukumbanadi. Kulelaye muana wa balume, muanabute wende. Kumujingilaye mikusu, kumuladika mu tshidilu tshia nyama. Bualu kabavua ne muaba mu nzubu wa tshilala benyi. Mu buloba abu muvua balami ba mikoku, batshisha butuku mu mpata bua kulama mikoku yabu. Mutumibue wa Maweja-Nangila kubamuenekela. Butumbi bua Maweja-Nangila kubela munkatshi ne bukenke bunene. Balami kutshina bikole. Kadi mutumibue kubambila ne: — Kanutshinyi to. Ndi munutuadile Lumu lua Disanka luasankisha bantu bonsu bikole: butuku ebu mu tshimenga tshia Davide, mbalelamu Musungidi wenu. Yeye ke Kristu Mfumu. Nenumujadikile ku tshimanyinu etshi: nenusangane muana mutekete, mujingila mikusu, muladika mu tshidilu tshia nyama. Diakamue mutumibue wa Mvidi Mukulu awu kumuelabu munkatshi kudi batumibue bakuabu ba mu diulu. Bavua batumbisha Mvidi Mukulu, bamba ne: “Butumbi buonsu budi kudi Mvidi Mukulu mulu mu diulu, bupole buende budi pa buloba, kudi bantu badiye munange! ” Pavua batumibue babashiye, bapingane mu diulu, balami ba mikoku kuambilangana ne: — Tuyayi ku Betleyeme: tuye kumona bidi bienzekaku, bidi Maweja-Nangila mutumanyishe ebi. Kuambulujabu lukasa bua kuya. Kusanganabu Mariya ne Yozefe, ne muana muladika mu tshidilu tshia nyama. Balami ba mikoku babamona, kulondabu malu onsu avuabu babambile bua muana mutekete ewu. Bonsu bavua bumvua bivua balami balonda bavua bakema. Kadi Mariya uvua ulama malu onsu aa mu muoyi, welangana meji bikole munda muende. Ke balami ba mikoku kupingana kuabu. Bavua batendelela Mvidi Mukulu, bamutumbisha bua bionsu bivuabu bumvua ne bamona. Bualu bionsu bitua bienzeka amu muvua mutumibue mubamanyishe. Lumingu lujima lumane kupita, tshikondu tshia kuteka muana panshi kukumbana. Kuinyikabu muana dina dia Yezu, divua mutumibue muambe, mamuende wa Yezu kayi muanji kuimita difu. Ke tshikondu kukumbana tshivua Yozefe ne Mariya ne bua kudikobolola bilondeshile muvuabu bafunde mu mikenji ya Moshe. Nanku kuyabu ne Yezu muana mu Yerushalayime bua kumulambula Maweja-Nangila. Bualu mbafunde mu mikenji ya Maweja-Nangila ne: “Muanabute yonsu wa balume nebamujidile mu dina dia Maweja-Nangila. ” Batua balambula kabidi ne mulambu udibu bafunde mu mikenji ayi ne: “Nufile nkutshi ibidi, nansha bana ba nkudimba babidi. ” Diba adi mu Yerushalayime muvua muntu, dina diende Shimeyone. Uvua unemeka Mvidi Mukulu, ukumbaja bivuaye musue. Uvua muindile muntu uvua ne bua kusungidila bena Izrayele. Mueyelu wa Tshijila kabidi uvua nende. Uvua mudianze kumumanyisha ne: kuena ufua, kuyi muanji kumona Kristu, Musungidi mutuma kudi Maweja-Nangila. Nanku Mueyelu kulombola Shimeyone, kumufikisha mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Pavua baledi ba Yezu bafike nende mu nzubu amu, bua kumuenzela bitua mikenji miambe, Shimeyone kuambula muana mu maboku ende, kuela Mvidi Mukulu tuasakidila, wamba ne: — Mukalenga, biuvua mulaye mbimane kukumbana. Witabe mpindiewu bua muntu webe afue mu bupole. Bualu ndi mudimuene lupandu luebe, luuvua mulongoluele bisamba bionsu. Ke butoke budi bumanyisha bisamba bionsu muudi, bupetesha bena Izrayele, bantu bebe, lumu. Tatuende ne mamuende wa Yezu bavua bakema bikole bua malu avua Shimeyone wakula bualu bua Yezu. Shimeyone kubela lupemba, kuambila Mariya, mamuende wa Yezu ne: — Mvidi Mukulu udi musungule muana ewu bua kushindisha ne kujula bantu ba bungi mu Izrayele. Yeye neatumanyishe mudi Mvidi Mukulu. Kadi bantu nebamujudile milandu. Nenku neasokolole meji adi munda mua bantu ba bungi. Wewe kabidi, dikenga nedisompole muoyi webe bu muele. Kuvua kabidi Ana, muambi mukaji. Uvua muana wa Penuwele, wa mu tshisamba tshia Ashere. Ukavua ne bidimu bia bungi. Uvua mushale mu dibaka ne bayende wa ku buana bidimu muanda mutekete. Pashishe kushalaye mukamba. Tshikondu atshi uvua mukumbaje bidimu makumi muanda mukulu ne binayi. Uvua ukuatshila Mvidi mukulu mudimu bufuku ne munya, kayi umuka mu nzubu wende. Uvua ujila biakudia, utendelela Mvidi Mukulu. Kufikaye diba adi, wela Mvidi Mukulu tuasakidila. Uvua uyukidilangana, pa malu adi atangila muana, ne bantu bonsu bavua bindile dituku divua Mvidi Mukulu mua kusungila Yerushalayime. Baledi ba Yezu bamane kukumbaja bionsu bivua mikenji ya Maweja-Nangila miambe, kupinganabu ne Yezu mu Ngalileya mu tshimenga tshiabu tshia Nazarete. Muana uvua ukola, utantamana. Uvua muwule ne meji, kabidi Mvidi Mukulu uvua umunanga. Ku tshidimu ku tshidimu baledi ba Yezu bavua baya mu Yerushalayime ku tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila. Yezu mumane kupeta bidimu dikumi ne bibidi, kuyabu nende mu tshibilu bu muvua tshibidilu. Tshibilu tshimane kujika, baledi bende kupingana kuabu. Kadi Yezu muana kushala mu Yerushalayime, baledi bende kabayi bamanye. Bavua bela meji ne: Yezu udi kudi balunda betu batudi nabu mu luendu. Kadi bamane kuenda dituku dijima, ke kushisha kutuadijabu kumukeba mua bena kuabu, ne mua balunda babu. Kadi nanshabu kumusangana. Ke kupinganabu mu Yerushalayime, benda bamukeba. Dituku disatu kumusanganabu mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Uvua musombe munkatshi mua balongeshi ba bena Yuda, ubateleja, ubela ne nkonku. Bantu bonsu bavua bamuteleja, bavua bakema lungenyi luende, ne ngandamuna avuaye wandamuna. Baledi bende bamumona, kukemabu bikole. Mamuende kumukonka ne: — Muananyi, udi mutuenzele nenku bua tshinyi? Tatuebe ne meme tuvua batate bikole, tuenda tukukeba ne dipampakana. Yezu kubandamuna ne: — Kadi nuvua nunkebela tshinyi? Kanuena bamanye ne: ndi ne bua kuikala mu malu a Tatuanyi anyi? Baledi bende kabavua bajingulula tshi-vuaye ubambila to. Ke Yezu kupingana nabu mu Nazarete. Uvua ubatumikila. Mamuende uvua ulama malu aa onsu mu muoyi wende. Yezu uvua utantamana, ukola ne meji. Uvua ulengelela Mvidi Mukulu, ulengelela kabidi ne bantu. Tshidimu tshia dikumi ne tshitanu tshia bukalenga bua mukalenga wa bakalenga Tiberiyuse, Ponsiyo Pilate uvua mutangidi wa buloba bua Yudeya, Erode uvua mukalenga mu buloba bua Ngalileya, muanabu Filipe mu buloba bua Itureya ne bua Trakonitise, Lisaniyase uvua mukalenga mu buloba bua Abilene, ne Anase ne Kayifa bavua batuangaji banene. Diba adi, Yowanane, muana wa Zekarya, kumvua diyi dia Mvidi Mukulu mu tshipela. Ke kutuadijaye kuendakana mu buloba bujima bua pabuipi ne Yardene. Uvua wela mbila ne: — Akajayi nsombelu yenu. Banutue mu mayi. Nanku Mvidi Mukulu neajimije mibi yenu. Ebi bivua bienzeka muvua muambi Yeshaya mufunde mu mukanda wende ne: “Ndi ngumvua muntu wela diyi dikole mu tshipela ne: Longoluelayi Maweja-Nangila njila. Numuenzele njila milulame. Tshibandabanda tshionsu, nutshiuwuje. Mikuna minene ne mikese, nuyipuekeshe. Njila mikonyangale, nuyilulamije. Binina bia mu njila, nubilandakaje. Nanku bantu bonsu nebamone mudi Mvidi Mukulu ubasungidila. Bantu bavule bavua bafika kudi Yowanane, bua abatue mu mayi. Uvua ubambila ne: — Nuenu nudi nyoka! Uvua munuambile munudi mua kupanduka ku dinyoka dikadi Mvidi Mukulu musue kununyoka nadi nnganyi? Enzayi malu adi aleja ne: nudi bakaje nsombelu yenu. Kanudiambidi munda muenu ne: “Abrahame ke nkambua wetu. ” Bualu ndi nnujadikila ne: Mvidi Mukulu udi mua kuandamuna mabue aa, ashale ndelanganyi ya Abrahame! mBamane kulongolola kasuyi, bua bakosele naku mitshi ku miji. Mutshi onsu udi kauyi ukuama bimuma bilenga, nebaukose, bawele mu kapia. Nanku bantu kumukonka ne: — Kadi tuenze tshinyi? Yowanane kubandamuna ne: — Muntu udi ne bilamba bibidi bia pambidi, afile tshimue kudi udi kayi natshi. Udi ne biakudia, apeshe badi kabayi nabi. Balambuishi ba bitadi kabidi kufika, bua Yowanane abatue mu mayi. Bavua bamukonka ne: — Mulongeshi, tudi ne bua kuenza tshinyi? Yowanane kubandamuna ne: — Kanufutshishi bantu bitadi bipite mudi mikenji miambe to. Basolayi kabidi kumukonka ne: — Apu tuetu kabidi, netuenze tshinyi? Yeye kubandamuna ne: — Kanunyengi muntu makuta, nansha ku bukole, nansha ku dimudingila bualu. Kadi nusanke ne bidibu banufuta. Bantu bavua benda ne ditekemena dikole, badikonka mundamunda ne: Yowanane udi mua kuikala Kristu, Musungidi wetu, anyi? Kadi Yowanane kubambila bonsu ne: — Meme ndi nnutua mu mayi. Kadi udi mumpite meme ku bukole, nealue. Meme tshiena mukumbane nansha mua kumukopola bisabata. Yeye neanutue munda mua Mueyelu wa Tshijila, ne mu kapia. Udi ne lubenji mu bianza biende, bua kupepula bisote, kushiya ntete. Nealame ntete mu diyeba. Kadi neoshe bisote mu kapia kadi kakayi kajima. Yowanane uvua ubela bantu kabidi mibelu mikuabu ya bungi. Ke muvuaye ubamanyisha Lumu lua Disanka nanku. Kadi Yowanane kutandisha kabidi Erode, mukalenga wa mu buloba abu, bua pavuaye musele Erodiyade, mukaji wa muanabu, ne bua malu mabi makuabu a bungi avuaye muenze. Nenku Erode uvua musakidile kabidi bualu bukuabu bupite bubi: kueleshaye Yowanane mu lukanu. Yowanane mumane kutua bantu bonsu mu mayi, kushisha kutuaye ne Yezu kabidi. Diba divua Yezu utendelela, diulu kubululuka, Mueyelu wa Tshijila kumutulukila ne mubidi bu wa nyunyi wa nkudimba. Ke diyi kumvuika mu diulu ne: — Wewe udi muananyi munanga. Ndi ne disanka bualu buebe. Pakatuadija Yezu mudimu wende, ukavua ne bidimu bu makumi asatu. Bantu bavua bela meji ne: Yezu udi muana wa Yozefe. Yozefe uvua muana wa Eli. Bankambua bakuabu ba Yezu badi balondangana mushindu ewu: Matate, Levi, Melki, Yanayi, Yozefe, Matitya, Amosa, Nakume, Esli, Nagayi, Maate, Matitya, Semeyine, Yoseke, Yoda, Yowanane, Resa, Zerubabele, Sheyaltiyele, Neri, Melki, Adi, Kosame, Elmadame, Ere, Yoshuwa, Eliyezere, Yorime, Matate, Levi, Shimeyone, Yuda, Yozefe, Yoname, Eliyakime, Meleya, Menna, Matata, Natane, Davide, Ishayi, Obede, Bowaze, Shela, Nashone, Aminadabe, Admine, Ami, Esrome, Perese, Yuda, Yakobe, Izake, Abrahame, Tera, Nakore, Seruge, Regu, Pelege, Ebere, Shela, Kenaane, Arpakshade, Sheme, Nowa, Lemeke, Metushela, Enoke, Yerede, Maleleyele, Kenaane, Enoshe, Shete, Adame. Adame ke muana wa Mvidi Mukulu. Yezu uvua utumina ku musulu wa Yardene muwule ne Mueyelu wa Tshijila. Ke Mueyelu kumufikisha mu tshipela. Diabolu kumutetamu matuku makumi anayi. Munkatshi mua matuku awu, Yezu kavua udia kantu nansha kamue. Nanku matuku aa mamane kupita, kumvuaye nzala. Ke diabolu kumuamba ne: — Ne udi Muana wa Mvidi Mukulu, utume diyi, dibue edi diandamuke diampa. Yezu kumuandamuna ne: — Mukanda wa Mvidi Mukulu udi wamba ne: “Muntu kena ne muoyi anu bua diampa nkayadi. ” Diabolu kuya nende mulu mule. Kumulejaye makalenga a pa buloba onsu musangu umue. Kumuambilaye ne: — Nenkupeshe makalenga onsu aa, ne bubanji buawu. Bualu bavua bampeshe bionsu ebi. Meme kabidi ndi mua kubipesha undi musue. Nanku wewe munkukuile, bionsu ebi nebishale biebe. Yezu kumuandamuna ne: — Mukanda wa Mvidi Mukulu udi wamba ne: “Kukuila Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe, umuenzele anu yeye nkayende mudimu. ” Ke diabolu kufikisha Yezu mu Yerushalayime, kumuimanyika ku musonga wa nzubu wa Mvidi Mukulu, umuamba ne: — Ne udi Muana wa Mvidi Mukulu, tumpika kulu, umate panshi. Bualu mukanda wa Mvidi Mukulu udi wamba ne: “Mvidi Mukulu neatumine batumibue bende diyi bualu buebe, bua bakulame.” Mukanda awu udi wamba kabidi ne: “Nebakuambule mu bianza biabu, bua kututshi dikasa diebe ku dibue. ” Yezu kumuandamuna ne: — Mukanda wa Mvidi Mukulu udi wamba ne: “Kutetshi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe. ” Diabolu mumane kuteta Yezu mishindu yonsu, kumushiyaye bua kupingana musangu mukuabu. Yezu muwule ne bukole bua Mueyelu wa Tshijila, kupinganaye mu Ngalileya. Bantu bavua bayukila bualu buende bikole mu buloba bujima abu. Yezu uvua ulongesha mu nzubu ya ditendelela ya bena Yuda. Bantu bonsu bavua bamutumbisha. Yezu kuya kabidi mu Nazarete, muvuabu bamukoleshe. Dituku dia dikisha kubuelaye mu nzubu wa ditendelela wa bena Yuda, bu muvua tshibidilu tshiende. Kujukaye kulu bua kubala Mikanda ya tshijila. Kumupeshabu mukanda wa muambi Yeshaya. Kuuvungululaye. Kusanganaye muaba uvuabu bafunde ne: “Mueyelu wa Maweja-Nangila mmuntulukile. Udi munsungule, bua ntuadile bapele Lumu lua Disanka. Uvua muntume, bua mmanyishe bena lukanu ne: nebanulekele; mmanyishe kabidi bampofu ne: nenutabale; kabidi bua mpikule badibu bakengesha, bua mmanyishe bantu tshidimu tshidi Maweja-Nangila mua kubasungidila. ” Nanku Yezu kuvunga mukanda, kuupingajila uvua muulame. Kusombaye. Bantu bonsu bavua mu nzubu wa ditendelela wa bena Yuda kushala bamulengamena. Ke Yezu kubambila ne: — Miaku eyi, inuvua bumvue mu mukanda wa Mvidi Mukulu, mmikumbane lelu, amu pamvua muyibale apu. Bantu bonsu bavua bamukema, bakatshila bua miaku ya pa dinanga ivuaye muambe. Bavua bakonkangana ne: — Yeye ki mmuana wa Yozefe anyi? Yezu kubambila ne: — Bulelela nenungelele lusumuinu lua ne: “Wewe munganga, wadiondapa nkayebe!” Nenungambile kabidi ne: “Bimvua bumvue wewe muenze mu Kefamawume, ubienze kabidi munu mu tshimenga tshienu.” Kuambaye kabidi ne: — Bulelela ndi nnuambila ne: muambi nansha umue kabena bamuangate ne mushinga mu tshimenga tshiabu to. Ndi nnujadikila bulelela ne: mu tshikondu tshia Eliya, bakaji bakamba bavua ba bungi mu Izrayele. Bidimu bisatu ne ngondu isambombu mvula kavua muloke to. Tshiyole tshikole tshia nzala tshivua mu ditunga dijima. Kadi Mvidi Mukulu kavua mutume Eliya kudi mukaji mukamba nansha umue wa kudibu. Uvua mumutume anu kudi mukaji mukamba wa mu tshimenga tshia Sarepta mu ditunga dia Sidone. Mu tshikondu tshia muambi Elisha, muvua kabidi bena nsudi bavule mu Izrayele. Kadi nansha umue wa kudibu kabena bajikija disanka diende, kadi anu dia Naamane wa mu ditunga dia Siriya. Bantu bonsu bavua mu nzubu wa ditendelela wa bena Yuda, bumvua anu miaku ayi, kubindulukabu bikole. Kujukabu kulu, kumusakila ku mpenga kua tshimenga, kumufikisha ku lusongu lua mukuna uvuabu bashile tshimenga tshiabu, bua bamusakile mu lupongu. Kadi Yezu kupitshila munkatshi muabu, kuya. Ke Yezu kuya ku tshimenga tshia Kefamawume, mu ditunga dia Ngalileya. Dituku dia dikisha uvua ulongeshamu bantu. Bantu bavua bakema bua dilongesha diende, bualu uvua wakula ne bumfumu. Mu nzubu wa ditendelela muvua muntu uvua ne mukishi mubi. Muntu awu uvua wela mbila mikole ne: — Akia! Yezu wa mu Nazarete, udi musue kutuenzela tshinyi? Udi mulue kutubutula anyi? Ndi mukumanye bimpe ne: udi Wa Tshijila! Mvidi Mukulu mmukutume! Yezu kukanyina mukishi mubi bikole, wela diyi ne: — Puwa! Patuka munda mua muntu ewu! Ke mukishi mubi kukulula muntu panshi, bantu bonsu batangile. Mukishi awu kupatuka munda mua muntu, kauyi mumuenzele bualu bubi nansha bumue. Bantu bonsu bavua bakema, bakonkangana ne: — Edi ndiyi dia mushindu kaayi? Muntu ewu udi utumina mikishi mibi diyi dia bumfumu ne dia bukole, yoyi payi ipatuka! Nanku bantu bavua bayukidilangana bikole bualu bua Yezu mu buloba bujima abu. Yezu umuka ku nzubu wa ditendelela wa bena Yuda, kuyaye ku nzubu wa Simone. Mamuende wa Simone uvua usama mubidi luya lukole. Nanku kulombabu Yezu bua amujikije disama. Yezu kuinama pavuaye, kutumina disama dia mubidi luya diyi. Disama kujikadi! Mamu awu diakamue kutuadija kubalongoluela biakudia. Diba dimane kubuela, bantu bonsu kuya kudi Yezu ne babeedi bavua ne masama mashilangane. Yezu uvua ubatenteka bianza ku muntu ku muntu, ujikija masama abu. Mikishi mibi kabidi ivua ipatuka munda mua babeedi bavule, yela mbila ne: “Wewe udi Muana wa Mvidi Mukulu!” Kadi Yezu uvua uyikanyina, uyikandika bua kayakudi, bualu ivua mimanye ne: Yezu udi Kristu, Musungidi mutulaya. Butshia, Yezu kumuka mu tshimenga, kuya pa muaba wa nkayende. Bantu bavule kumukeba. Bamane kumusangana, bavua basue bua ashale munkatshi muabu, bamukandika kabidi bua kayi muaba mukuabu to. Kadi Yezu kubambila ne: — Ndi ne bua kulongesha kabidi Lumu lua Disanka lua Bukalenga bua Mvidi Mukulu mu bimenga bikuabu. Ke tshidi Mvidi Mukulu muntumine! Nanku kuyaye kulongesha mu nzubu ya ditendelela ya mu ditunga dia Yudeya. Dituku dikuabu, Yezu uvua ku muelelu wa dijiba dia Ngenesarete. Bantu bavua bamunguila bua kuteleja muaku wa Mvidi Mukulu. Yezu kumona matu abidi ku muelelu wa dijiba. Balobi bavua batuluke, basukula makondu abu. Yezu kubuela mu buatu bukuabu buvua bua Simone. Kumulombaye ne: “Semena kakese ne buatu mu mayi.” Ke Yezu kusomba mu buatu amu, ulongesha bantu. Yeye mumane kulongesha nanku, kuambilaye Simone ne: — Semeja buatu kumpala, muaba udi mayi mondoke. Pashishe wewe ne balobi nebe, nuele makondu mu mayi bua kuloba. Simone kumuandamuna ne: — Mukalenga, tudi balobe butuku bujima. Katuena bakuate kantu to. Kadi bu muudi ungambila bua meme kuenza, nengele makondu. Nanku kuelabu makondu. Ke kukuatabu mishipa mipite bungi, makondu atuadija kupandika. Kubikilabu balobi nabu bavua mu buatu bukuabu bua babambuluishe. Abu bafika, kuwujabu matu abidi tente ne mishipa ya bungi, matu akeba kudina mu mayi. Simone Petro umona nanku, kutuaye binu kumpala kua Yezu, wamba ne: — Mfumu, umuka kundi. Ndi muena malu mabi. Bualu Petro ne bonsu bavuaye nabu bavua ne bowa bua bungi, bua mishipa mivule ivuabu bakuate. Yakobe ne Yowanane, bana ba Zebede, bavua bakuata mudimu ne Simone, bavua kabidi ne bowa. Kadi Yezu kuambila Simone ne: — Kutshinyi to. Biangatshile ku mpindiewu, newikale tshilembi tshia bantu. Nanku kukokabu matu ku mukuna, kushiyabu bionsu, kulondabu Yezu. Pavua Yezu mu tshimenga kampanda, muena nsudi kufika kudiye. Umona amu Yezu, kutuaye mpala panshi kumpala kuende, umusengelela ne: — Mfumu, bu wewe musue, unjikije disama. Yezu kuolola tshianza, kumulenga, wamba ne: — Ndi musue, mubidi webe wakane! Diakamue nsudi kujika pambidi pa muntu awu. Ke Yezu kumukandika ne: — Kuena mua kuambila muntu bualu ebu to! Kadi uye kudi mutuangaji bua akukenkete. Pashishe ulambule mulambu wa kudikobolola uvua Moshe mufunde, bua bantu bonsu bajadike ne: ukadi mupande. Nanku lumu lua Yezu kutangalaka. Bantu ba bungi bavua bamunguila bua kumuteleja, ne bua ajikije masama abu. Kadi Yezu uvua uya miaba mipengame bua kutendelela Mvidi Mukulu. Dituku dikuabu Yezu uvua ulongesha. Baparushe ne balongeshi ba mikenji bavua basomba pavuaye. Bavua bafume ku misoku yonsu ya mu Ngalileya, ya mu Yudeya, ne ku tshimenga tshia Yerushalayime. Yezu uvua ne bukole bua kudi Maweja-Nangila, buvuaye ujikija nabu masama a bantu. Bantu bakuabu kufika kudiye, bambule muena tuneke. Bavua bakeba pa kumubuejila mu nzubu, kumuteka kumpala kua Yezu. Kadi bua bungi bua bantu kabavua bamona pa kumubuejila. Nanku kumubandishilabu mu musonga wa nzubu. Kumushabu mampana makuabu. Kumupuekeshilabu mu bulalu buende munkatshi mua bantu kumpala kua Yezu. Yezu umona ditaba dia bantu abu, kuambilaye mubeedi ne: — Muanetu, mibi yebe mmimane kujimina. Ke balongeshi ba mikenji ne Baparushe kuela meji ne: — Ewu muntu udi usendeka Mvidi Mukulu nenku nnganyi? Udi mua kujimija bubi nnganyi? Se amu Mvidi Mukulu nkayende! Yezu kumanya meji avuabu bela. Kubakonkaye ne: — Nudi ne meji a mushindu ewu bua tshinyi? Tshidi tshitekete ntshinyi? Nkuamba ne: “Mibi yebe mmimane kujimina,” anyi nkuamba ne: “Juka, enda?” Kadi ndi musue numanye ne: Muana wa muntu udi ne bukole bua kujimija mibi pa buloba. Nanku kuambilaye muena tuneke ne: — Ndi nkutumina diyi ne: juka, ambula bulalu buebe, upingane kuebe! Diakamue muntu awu kujuka, bantu bonsu batangile. Kuambulaye bulalu buvuabu bamuladike. Kupinganaye kuende, wenda utumbisha Mvidi Mukulu. Bantu bonsu kukema. Bavua batumbisha Mvidi Mukulu, bikale ne bowa bua bungi, bamba ne: — Lelu tudi bamone malu a dikema! Ke Yezu kupatuka, kumona mulambuishi wa bitadi musombe mu nzubu wende wa mudimu, dina diende Levi. Yezu kumubikila ne: — Undonde! Levi kujuka, kushiya bionsu, kulonda Yezu. Ke Levi kulongoluela Yezu didia dinene mu nzubu muende. Balambuishi ba bitadi bavule ne bantu bakuabu bavua nabu mu didia adi. Baparushe ne balongeshi ba mikenji ba mu tshisumbu tshiabu kubinduluka, bakonka balongi ba Yezu ne: — Nuenu nudi nudia, nunua ne balambuishi, kabidi ne bantu bakuabu ba lumu lubi, bua tshinyi? Yezu kubandamuna ne: — Bantu badi ne bukole bua mubidi, kabena bakengela munganga to. Anu badi basama, ke badi bamukengela. Tshiena muvue kubikila bantu ba nsongu, kadi anu bantu babi, bua balengeje nsombelu yabu. Bantu kuamba Yezu ne: — Balongi ba Yowanane badi bajila biakudia misangu ne misangu, batendelela kabidi Mvidi Mukulu. Balongi ba Baparushe badi benza bia momumue. Kadi balongi bebe wewe badi anu badia, banua. Yezu kubakonka ne: — Bantu badibu babikila mu didia dia dibaka, nudi mua kubabambidika bua bajile biakudia, muena dibaka mutshikale nabu anyi? Kanuena mua kuenza nanku to! Kadi tshikondu netshilue tshiumushabu muena dibaka. Diba adi nebajile biakudia. Yezu kubelela kabidi lusumuinu elu ne: — Muntu kena mua kupanda tshilamba tshipiatshipia, bua kuangata tshitetela, kutshiasa ku tshilamba tshikulukulu. Bualu yeye muenze nanku, udi unyanga tshilamba tshipiatshipia. Kabidi tshitetela tshipiatshipia katshiena tshiumvuangana ne tshilamba tshikulukulu. Muntu kena wela nwinyo mupiamupia mu milondu ya biseba bia kale. Bualu yeye muenze nanku, nwinyo mupiamupia neapande milondu ya biseba bia kale, nwinyo upumuka panshi, milondu inyanguka. Kadi mbimpe kuela nwinyo mupiamupia mu milondu ya biseba bipiabipia. Muntu kena mua kusanka bua kunua nwinyo mupiamupia, yeye mumane kunua wa kale. Bualu bantu badi bamba ne: “Mvinyo wa kale ke udi muimpe.” Dituku dikuabu dia dikisha, Yezu uvua ukosoluela mu madimi a ntete ya kuenza bukula. Balongi bende bavua batula miepu ya ntete, bayivinga mu bianza, badia ntete. Baparushe bakuabu kubakonka ne: — Nudi nuenza bualu budi mikenji yetu mikandike bua kuenza dituku dia Dikisha bua tshinyi? Yezu kubandamuna ne: — Kanuena babale tshivua Davide wenza dituku divua nzala mibasume, yeye ne bantu bende, anyi? Davide kubuela mu nzubu wa Mvidi Mukulu, kuangata mampa avuabu balambule Mvidi Mukulu, kuadia, kuapesha kabidi bantu bende. Kadi mikenji yetu idi yamba ne: mampa awu, badi mua kuadia anu kudi batuangaji nkayabu. Yezu kubambila kabidi ne: — Muana wa muntu udi mfumu wa dituku dia Dikisha. Dituku dikuabu dia dikisha, Yezu mumane kubuela mu nzubu wa ditendelela wa bena Yuda, kutuadijaye kulongesha bantu. Muntu uvuamu, muikale ne tshianza tshia balume tshifulame. Balongeshi ba mikenji ne Baparushe bavua babambisha Yezu bikole, badiebeja ne: neajikije disama dia muntu awu dituku dia Dikisha anyi? Bualu bavua bakeba mua kumufunda ne: udi wenza bibi. Kadi Yezu uvua mumanye meji avua munda muabu. Ke kuambilaye muena tshianza tshibalame ne: — Juka, imana kuaka, bantu bonsu bakumone. Muntu awu kujuka, kuimana. Ke Yezu kubebeja ne: — Mikenji yetu idi mianyishe dituku dia Dikisha bua tuenze bimpe anyi bibi? Bua tupandishe muntu anyi bua tumubutule? Yezu kubatangila bonsu. Ke kuambilaye muntu awu ne: — Olola tshianza tshiebe! Kutshiololaye. Tshianza tshiende kuakana. Kadi baluishi ba Yezu bavua bafika munda bikole, bebejangana tshiyuabu mua kuenzela Yezu. Tshikondu atshi Yezu uvua mubande ku mukuna bua kutendelela. Uvua mushaleku butuku bujima, utendelela Mvidi Mukulu. Butshia kubikilaye balongi bende. Kusungulaye munkatshi muabu dikumi ne babidi, kubinyikaye ne: mbapostolu. Ke Simone (uvuaye muinyike kabidi dina dia Petro), ne muanabu Andre, Yakobe ne Yowanane, Filipe ne Bartolmayi, Matayi ne Tomase, Yakobe muana wa Alfayi, ne Simone (uvua mu tshisumbu tshia baluidi ba ditunga), Yudase muana wa Yakobe, ne Yudase Iskariyote uvuile kupangila Yezu. Yezu kupueka ne bapostolu bende pa mukuna, kuimana pa muaba mutentema. Balongi bende bakuabu ba bungi bavua muaba awu. Muvua kabidi tshisumbu tshinene tshia bantu ba mu misoku yonsu ya mu ditunga dia Yudeya, ba mu Yerushalayime, ne ba mu Tire ne Sidone, bimenga bia ku muelelu wa mayi manene. Bavua bafika bua kumvua dilongesha dia Yezu, ne bua ajikije masama abu. Bavua ne mikishi mibi ibakengesha, bavua bapanda. Bantu bonsu bavua bakeba kumulenga, bualu bukole buvua bufuma kudiye, bubapandisha bonsu. Ke Yezu kutangila balongi bende, ubambila ne: “Nuenu bapele nudi bena diakalenga, bualu nenuikale ne Mvidi Mukulu mu Bukalenga bupiabupia! “Nuenu badi ne nzala mpindiewu, nudi bena diakalenga, bualu Mvidi Mukulu neanudishe, nuukute! “Nuenu badi badila mpindiewu, nudi bena diakalenga, bualu nenuseke! “Padi bantu banukina, banubenga, banupenda, banupenda bualu bua Muana wa muntu, nudi bena diakalenga. Nusanke dituku adi, nutue tshianga, bualu difutu dinene ndinuindile mu diulu. Ke muvua bankambua bakengesha bambi nanku. “Kadi nuenu babanji, nudi bena diakabi, bualu nukadi bamane kupeta diakalenga dienu! “Nuenu badi ne bintu bionsu mpindiewu, nudi bena diakabi, bualu nenufue ne nzala! “Nuenu badi baseka mpindiewu, nudi bena diakabi, bualu nenubungame, nudile! “Padi bantu bonsu banutumbisha, nudi bena diakabi, bualu ke muvua bankambua babu benzela bambi ba dishima nanku!” “Kadi nuenu badi banteleja, ndi nnuambila ne: nangayi bena lukuna benu; enzelayi badi banukina bimpe. Badi banuela mulawu, nubajingile diakalenga. Badi banukengesha, nubalombele kudi Mvidi Mukulu. Pikala muntu mukukume dipi ku ditama, umuleje ditama dikuabu. Pikala muntu ukunyenga tshinkutu tshiebe, umupeshe kabidi ne tshilamba tshia pambidi. Muntu yonsu udi ukulomba tshintu, umupeshe. Pikala muntu muangate tshintu tshiebe, kutshinanyi nansha. Enzelayi bantu bakuabu anu binudi basue bua banuenzele nuenu mene. “Panudi nunanga anu badi banunanga, munuapeta difutu dia pa buadi mmunyi? Nansha benji ba malu mabi badi bananga badi babananga. Panudi nuenzelangana bimpe anu ne badi banuenzela bimpe, munuapeta difutu dia pa buadi mmunyi? Nansha benji ba malu mabi badi benza kabidi nanku! Panudi nusombesha anu banudi batekemena se: nebatupingajilebi, nudi mua kutekemena difutu dia pa buadi bishi? Benji ba malu mabi badi basombesha kabidi benji ba malu mabi, bua babapingajile bia momumue. Kadi nangayi bena lukuna benu, benzelayi bimpe. Sombeshayi bantu bintu, kanuyi nutekemena ne: nebatupingajilebi. Nanku nenupete difutu dinene. Nenuikale bana ba Mvidi Mukulu Muena kulu. Bualu Yeye udi wenzela bena kadiwu, ne bantu babi, bimpe. Ikalayi ne luse luvule, bu mudi Tatuenu ne luse luvule. “Kanutangidi bantu bakuabu bu bantu babi, bua Mvidi Mukulu kanutangidi nuenu kabidi nanku. Kanudiwulu bakuabu, bua Mvidi Mukulu kanudiwulu nuenu kabidi. Nu-mvuilangane luse, nanku Mvidi Mukulu neanumvuile kabidi luse. Nupeshe bakuabu bintu, nanku Mvidi Mukulu neanupeshe kabidi. Nebanuelele pa tshilamba bintu bipima bimpe, bishindika, bisekenkeja, biya ne panshi. Nuenzele bantu bimpe ne muoyi wa kalolu. Nanku Mvidi Mukulu neanupe mapa ende ne muoyi wa momumue.” Yezu kubelela kabidi lusumuinu ne: “Mpofu udi mua kulombola mpofu nende anyi? Nansha kakese! Padi mpofu ulombola mpofu nende, bonsu babidi nebadishinde mu tshina. Mulongi nansha umue kena mua kupita mulongeshi wende. Kadi mulongi yonsu udi mulonge bimpe, mujikije, neafuane mulongeshi wende. “Udi utangila anu kasosa kadi mu disu dia muanenu, kuyi utangila mutshi munene udi mu disu diebe bua tshinyi? mMunyi muudi mua kuambila muanenu ne: ‘Muanetu, semena, nkumushe kasosa mu disu,’ kuyi umona mutshi munene udi mu diebe? Wewe muena mpala ibidi, bangabanga umushe mutshi munene udi mu disu diebe. Nanku neumone bimpe bua kumusha kasosa kadi mu disu dia muanenu.” “Mutshi muimpe kawena ukuama bimuma bibi. Mutshi mubi kawena ukuama bimuma bimpe. Mutshi onsu badi baumanyina ku bimuma biawu. Kabena bapola bimuma bia mfiku ku muonji wa meba, nansha tumuma tua nwinyo ku mingonga. Muntu muimpe udi wenza malu mimpe, bualu muoyi wende udi muimpe. Muntu mubi udi wenza amu malu mabi, bualu munda muende mudi mubi. Bualu mukana mua muntu mudi muamba anu malu adi muwule munda muende.” “Nudi numbikila ‘Mfumu, Mfumu,’ kanuyi nuenza mundi munuambile bua tshinyi? Muntu yonsu udi uvua kundi, uteleja miaku yanyi, uyikumbaja, nennuleje udiye mufuanangane nende. Udi ufuanangana ne muntu uvua mutuadije kuibaka nzubu. Uvua mumbule mukidi muondoke, muibake tshitaku tshia nzubu pa mabue. Pavua mayi a misulu uwula, apasalala, atuuta ku nzubu, kaavua amunyungisha nansha. Bualu nzubu uvua muibaka bimpe. Kadi muntu yonsu udi uteleja miaku yanyi, kayi uyikumbaja, udi ufuanangana ne muntu udi wibaka nzubu wende pa buloba, kayi tshitaku. Padi mayi a musulu atuuta ku nzubu awu, nzubu udi wupuka diakamue, ubutuka yonsu butubutu.” Yezu mumane kuambila bantu malu onsu aa, kuyaye ku Kefamawume. Muaba awu muvua mfumu wa basolayi ba bena Rome, muikale ne muena mudimu wende uvuaye munange bikole. Muena mudimu awu uvua usama bikole, wamba kufua. Mfumu wa basolayi umvua lumu lua Yezu, kutumaye bakulu ba bena Yuda kudi Yezu, bua bamulombe ne: ufike bua kujikija disama dia muena mudimu wanyi. Bakulu kufika kudi Yezu, bamusengelela bikole ne: — Muntu awu mmuntu muimpe. mBimpe umuambuluishe. Udi munange tshisamba tshietu. Yeye mene ke uvua muibakishe nzubu wetu wa kutendelela. Ke Yezu kuya nabu. Pakavuaye pabuipi ne kufika ku nzubu, mfumu wa basolayi kumutumina balunda bende bua bamuambile ne: — Mfumu, kaditatshishi to. Tshiena mukumbane bua ubuele mu nzubu muanyi nansha. Ke pamvua muele meji ne: tshiena muakanyine bua mfike kuudi. Kadi tuma anu diyi, muena mudimu wanyi neumvue bimpe. Meme mene ndi ku bumfumu bua bantu bakuabu, kabidi ndi ne basolayi bandi ntumina diyi. Ndi ngamba ewu ne: “Ndaku,” udi uya. Ndi ngambila mukuabu ne: “Pingana,” udi upingana. Pandi ngambila muena mudimu wanyi ne: “Enza mudimu ewu,” udi wenza. Yezu umvua miaku eyi, kukatshilaye mfumu wa basolayi awu. Ukudimuka kudi bantu bavua bamulonda, kubambilaye ne: — Ndi nnujadikila ne: nansha mu bena Izrayele, tshiena muanji kusangana ditaba dia mushindu ewu. Bantu bavuabu batume kupingana kua mfumu wa basolayi, kusangana muena mudimu mumane kumvua bimpe. Pashishe Yezu kuya mu tshimenga tshia Nayine. Balongi bende ne bantu bakuabu bavule bavua baya nende. Pakavuaye pabuipi ne tshiibi tshia ku tshibuelelu tshia tshimenga, kumonaye bantu bavua baya kujika muntu ku nkita. Muntu awu uvua muana wa balume mulela umue wa mukaji mukamba. Bena mu tshimenga ba bungi bavua bafila mamu awu. Mfumu ubamona, kumvuilaye mamu awu luse. Kumuambilaye ne: — Lekela muadi. Ke Yezu kuya ku mushete wa tshitalu, kuulenga ne tshianza. Bavua bawambula, kuimanabu. Yezu kuambila mufue ne: — Nsongalume, ndi nkutumina diyi, biika! Mufue kubiika, kusomba, kutuadija kuakula. Yezu kumupingajila mamuende. Bantu bonsu kumvua bowa. Kutumbishabu Mvidi Mukulu, bamba ne: — Muambi munene mmupatuke munkatshi muetu! Mvidi Mukulu mmufike bua kusamba bantu bende! Bantu ba mu ditunga dijima dia Yudeya, ne ba mu matunga a ku mpenga, bavua bumvua lumu lua malu avua Yezu muenze. Balongi ba Yowanane bavua bamulondela malu aa onsu. Ke Yowanane kubikila balongi babidi. Kubatumaye kudi Mfumu bua kumukonka ne: “Wewe ke Musungidi wetu utudi bamanye ne: udi ne bua kufika, anyi tuindile mukuabu?” Balongi aba bafika kudi Yezu, kumuambilabu ne: — Yowanane-Batiste mmututume, ukukonka ne: “Wewe ke utudi bamanye ne: udi ne bua kufika, anyi tuindile mukuabu?” Diba adi Yezu uvua ujikijila bantu bavule masama abu mashilangane. Uvua wipata kabidi mikishi mibi, utabeja mpofu ya bungi. Ke kuandamunaye bantu bavua Yowanane mutume ne: — Nupingane kudi Yowanane, numulondele bionsu binudi bamone, ne binudi bumvue: mpofu idi imona, batebuki badi benda biakane, bena nsudi badi bakana mibidi, bena mapapa badi bumvua, bafue badi babiika ku lufu, bapele badi bumvua Lumu lua Disanka. Muena diakalenga ngudi ungitaba, kayi unwila. Bantu bavua Yowanane mutume bumuka, Yezu kutuadija kulondela bantu malu a Yowanane, wamba ne: — Tshinuvua baye kumona mu tshipela ntshinyi? Nuvua baye kumona lushiba ludibu banyungisha kudi lupepele anyi? To! Nenku tshinuvua baye kumona ntshinyi? mMuntu muvuale bilenga anyi? Kadi badi bavuala bilamba bilenga, basanka ne bintu bia mushinga mukole, badi basomba mu nzubu minene ya bakalenga. Nenku tshinuvua baye kumona ntshinyi? mMuambi anyi? Eyowa, ndi nnuambila ne: mmupite kabidi ne muambi. Bualu Yowanane ke muntu udi mukanda wa Mvidi Mukulu ujadikila ne: “Meme Mvidi Mukulu ndi ntuma muntu wanyi kumpala kuebe, bua akulongoluele njila. ” Ndi nnujadikila kabidi ne: kakuenamuntu nansha umue, udi bamamu balele, mupite Yowanane. Kadi udi mushadile ku bonsu mu Bukalenga bua Mvidi Mukulu udi mumupite. Bantu bonsu ne balambuishi ba bitadi mene bavua bateleja Yowanane, bitaba bivua Mvidi Mukulu mubalombe, bavua baya kudi Yowanane bua abatue mu mayi. Kadi Baparushe ne balongeshi ba mikenji bavua babenga tshivua Mvidi Mukulu mubalongoluele. Nanku kabavua basue bua Yowanane abatue mu mayi. Yezu kubambila kabidi ne: — Bena lelu ndi mua kubafuanyikija ne banganyi? mBafuanangane ne banganyi? mBafuanangane ne bana badi basomba mu tshisalu, bamue bambila bakuabu ne: “Tuetu kunuelela nshiba bua nuje maja, nuenu nansha kuja! Tuetu kunuimbila misambu ya madilu, nuenu nansha kudila!” Bualu Yowanane-Batiste uvua mufike, kayi udia mampa, kayi unua nwinyo. Nuenu kumuamba ne: “Udi ne mukishi mubi munda!” Muana wa muntu kufika pende, udia, unua. Nuenu kuamba ne: “Ewu muntu mmusombele amu kudia ne kunua nwinyo. mMulunda wa balambuishi ba bitadi ne bena buenzayi bakuabu!” Kadi bonsu badi bitaba meji a Mvidi Mukulu, ke badi bajingulula buimpe buawu. Muparushe mukuabu uvua mubikile Yezu bua kudiaye kuende. Yezu ufika kua muntu awu, kusombaye ku mesa. Mu tshimenga atshi muvua mukaji muena malu mabi. Pavuaye mumvue ne: Yezu udi udia kua Muparushe, kuangataye mulangi wa albatre, muwule ne manananshi. Kuimanaye panyima pa Yezu, ku makasa ende. Uvua udila, ubolesha makasa a Yezu ne binsonji. Uvua wakupula ne nsuki yende, watua mishiku, walaba manananshi. Muparushe uvua mubikile Yezu, umona nanku, kuelaye meji ne: “Bu muntu ewu muambi wa Mvidi Mukulu bulelela, uvua mua kujingulula mukaji ewu, kumanya ne: mmuena malu mabi.” Nanku Yezu kuambila Muparushe ne: — Simone, ndi ne bualu bua kukuambila. Simone kuandamuna ne: — Mulongeshi, ambaku. Ke Yezu ne: — Musombeshanganyi wa makuta uvua ne bena mabanza ende babidi, ewu ne dibanza dia nkanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole nkama itanu, mukuabu ne dibanza dia nkanu makumi atanu. Bu muvuabu kabayi ne mushindu wa kumufuta, yeye kubalekela mabanza bonsu babidi. Nanku wa ku babidi aba, udi mua kupita kumunanga nnganyi? Simone kumuandamuna ne: — Ndi ngela meji ne: uvuaye mutekele dibanza dinene. Ke Yezu kumuandamuna ne: — Udi muambe anu bimpe. Pashishe Yezu ukudimuka kudi mukaji, kuambila Simone ne: — Udi mumone mukaji ewu anyi? Meme kufika kuebe, kuena mumpeshe mayi a kuowa ku makasa. Kadi yeye mmungoweshe makasa ne binsonji biende, muakupule ne nsuki yende. Wewe kuena muntue mishiku bua kungakidila. Kadi yeye katshia ngafika kuebe, udi uvua anu mishiku ku makasa anyi. Wewe kuena mungele mafuta mu mutu. Kadi yeye udi mulabe manananshi ku makasa anyi. Ke pandi nkujadikila ne: bunene bua dinanga didiye mundeje, budi bujadika mudibu bajimije mibi yende mivule. Kadi muntu udibu bajimija mibi mikese, udi uleja dinanga dikese. Ke Yezu kuambila mukaji awu ne: — Mibi yebe mmijimine. Bantu bavua ne Yezu ku mesa kukonkangana ne: “Muntu udi ujimijilangana mibi ewu, mmuntu wa mushindu kaayi?” Kadi Yezu kuambila mukaji ne: — Ditaba diebe diakusungidi. Waya bimpe. Pashishe Yezu kuya ne balongi bende mu bimenga bionsu ne mu misoku. Uvua ulongeshamu bantu, ubamanyisha Lumu lua Disanka lua Bukalenga bua Mvidi Mukulu. Balongi bende dikumi ne babidi bavua nende mu luendu alu. Muvua kabidi bakaji bakuabu bavuaye mumushe mikishi mibi, mujikije masama. Ke Mariya (udibu binyika ne: ngwa mu Magdala), uvuaye mumushe mikishi muanda mutekete, Yowana, mukaji wa Kuza, mulongolodi wa malu mu nzubu wa mukalenga Erode, Suzane, ne bakaji bakuabu bavule bayua bangata biuma biabu, bua kuambuluisha nabi Yezu ne balongi bende. Bantu bavua baya kudi Yezu bapite bungi, bafumina ku bimenga bionsu. Bamane kunguila, Yezu kubelela lusumuinu elu ne: “Muntu kampanda uvua muye kumiamina ntete. Pavuaye umiamina ntete mu budimi buende, imue kumata mu njila. Bantu kuyidiatakaja, nyunyi kuyizokola. Minga kumata mu buloba bua mabue. Itoloka, kuumayi diakamue, bualu kayivua muaba wa tshitalela. Ntete mikuabu kumata mu mitshi ya meba. Kutolokayi pamue, kadi mitshi ya meba kuyijingila. Minga kumata mu buloba buimpe. Kutolokayi, kukuama miepu. Muepu onsu uvua ne ntete lukama.” Ke Yezu kuamba kabidi ne: — Muena matshi a kumvua wasangana kumvua anyi? Umvuee! Balongi ba Yezu kumulomba ne: utumvuije lusumuinu elu. Yezu kubandamuna ne: — Nuenu bavua banumvuije malu masokome a Bukalenga bua Mvidi Mukulu. Kadi bantu bakuabu badi babambilawu mu nsumuinu bua “Batangile, kabayi bamona tshintu, bateleje, kabayi bumvua bualu. ” — Diumvuija dia lusumuinu elu didi nunku: ntete ke muaku wa Mvidi Mukulu. Bantu bakuabu, bidi bibenzekela bu mudi ntete idi imata mu njila. Badi bumvua muaku wa Mvidi Mukulu. Kadi pashishe diabolu udi ufika, umusha muaku mu muoyi wabu, bua kabitabi, kabapandi. Bakuabu, bidi bibenzekela bu mudi ntete idi imata mu buloba bua mabue. Badi bumvua muaku wa Mvidi Mukulu, bawakidila ne disanka. Kadi muaku ewu kawena ushindama munda muabu. Badi bitaba anu bua matuku makese. Padi dikenga dibakuata, badi bajimija ditaba. Bua bakuabu kabidi, bidi amu bu mudi ntete idi imata mu mitshi ya meba. Badi bumvua muaku wa Mvi-di Mukulu. Kadi disumpakana dia matuku onsu, lukuka lua biuma, ne masanka a panu, bidi bikutakaja muaku, biupangisha mua kukuama bimuma munda muabu. Kadi bantu bakuabu, bidi bibenzekela bu mudi ntete idi imata mu buloba buimpe. Badi bateleja muaku wa Mvidi Mukulu, bawakidila ne muoyi muimpe, baukumbaja. Bu mudibu bananukila nanku, badi bakuama bimuma. — Muntu kena utemesha muinda bua kuusokoka mu kapanza, nansha bua kuubueja muinshi mua bulalu. Kadi badi bauteka pa tshitekelu tshiawu, bua badi babuela bamone bimpe. Bualu buonsu butshidi busokome, nebumueneke patoke. Bidibu kabayi banji kumvua, nebabiumvue, bualu nebabileje patoke. Nuikale ne ntema, nuteleje bimpe! Bualu udi ne tshintu, neapete bipite. Kadi udi kayi natshi, nebamunyenge bikese bidiye wela meji ne: ndi nabi. Mamu ne bana babu ne Yezu kuya kudiye. Kadi kabavua mua kufika pabuipi nende bua bungi bua bantu. Ke bantu bakuabu kumanyisha Yezu ne: — Mamuebe ne bana benu badi pambelu, bakeba kumonangana nebe. Ke Yezu kuambila bantu bonsu ne: — Mamu ne bana betu mbantu badi bateleja muaku wa Mvidi Mukulu, baukumbaja. Dituku dikuabu Yezu kubuela mu buatu ne balongi bende. Kubambilaye ne: — Tusabukayi dia muamua dia dijiba. Kuyabu. Pavuabu bita buatu, Yezu kulala tulu. Bu mpindiewu tshipepele tshikole kutuuta pa dijiba. Mayi kuwula mu buatu. Bavua mu njiwu. Ke balongi kusemena kudi Yezu, bamubisha, bamuambila ne: — Mfumu, mfumu, tudi tufua! Yezu utabuluka ku tulu, kukanyina tshipepele ne mavuala. Kubatamabi, bionsu kushala talalaa. Ke Yezu kukonka balongi ne: — Ditaba dienu diepi? Kadi balongi bavua ne bowa, bakema, bambilangana ne: — Muntu ewu nnganyi? Udi utumina mpepele ne mayi diyi, bimuitaba! Kufikabu dishiya dia dijiba mu buloba bua bena Ngerasa, buludiludi ne ditunga dia Ngalileya. Yezu utuluka anu mu buatu, kusambakenaye ne muntu ufumina mu tshimenga. Ke muntu uvuabu bakengesha kudi mikishi mibi kuonsu eku. Kavua uvuala kabidi bilamba, kavua usomba mu nzubu. Uvua amu muaba uvua nkita. Muntu awu umona Yezu, kuelaye lubila, udiela ku makasa ende, wamba ne diyi dikole ne: — Yezu, Muana wa Mvidi Mukulu Muena kulu, butudi nebe mbunganyi? Ndi nkusengelela ne: kunkengeshi to. Uvua wamba nanku, bualu Yezu uvua utumina mukishi mubi diyi, bua upatuke munda muende. Mukishi mubi awu uvua mumukuate misangu mivule. Diba adi bavua bamusuika nkanu ku bianza ne ku makasa, bua kanyemi. Kadi yeye uvua utula nkanu ayi, mukishi mubi umutuma amu mu tshipela. Yezu kumukonka ne: — Dina diebe nnganyi? Yeye kumuandamuna ne: — Dina dianyi: “mMusumba.” Bualu mikishi mivule ivua mimubuele munda. Mikishi ayi ivua isengelela Yezu, bua kayitumi mu kandondu ka buloba. Muaba awu muvua tshisumbu tshinene tshia ngulube, yenda idia ku mukuna. Mikishi mibi kutendakena Yezu bua anyishe, ibuele munda mua ngulube. Yezu kuitaba. Nanku mikishi mibi kupatuka munda mua muntu, kubuela mu ngulube. Ngulube yonsu kupulumuka mu tshibungubungu, kudiela mu dijiba dia mayi, kufuilamu. Bantu bavua balama ngulube bamona nanku, kunyemabu. Kutangalajabu lumu lua bualu abu mu tshimenga ne mu misoku. Ke bantu kufika bua kudimuena bivua bienzeke. Basemena pabuipi ne Yezu, kusanganabu muntu uvua mikishi mibi mishiye, musombe ku makasa a Yezu, muvuale bilamba, lungenyi lubutama. Ke bowa kukuata bantu. Bavua bamona bivua bienzeka, kulondela bavua bafika amu mpindiewu, muvua muntu uvua ne mikishi mibi mupande. Nanku bantu bonsu ba mu buloba bua Ngerasa kulomba Yezu bua umuke muaba awu, bualu bavua ne bowa bua bungi. Ke Yezu kubuela mu buatu, kuya. Muntu uvua mikishi mibi mishiye, kusengelela Yezu bua baye nende. Kadi Yezu kumupingaja kuabu, wamba ne: — Pingana kuenu. Ulondele bantu bionsu bidi Mvidi Mukulu mukuenzele. Nanku muntu awu kuya, kuambila bantu ba mu tshimenga tshijima malu onsu avua Yezu mumuenzele. Pavua Yezu ufuma dia muamua dia dijiba, bantu bavule bavua bamuakidila, bualu bonsu bavua bamuindile. Ke muntu mukuabu kufika, dina diende Yayire. Uvua mulombodi wa nzubu wa ditendelela wa bena Yuda wa muaba awu. Kudielaye panshi ku makasa a Yezu, umusengelela, bua aye ku nzubu kuende. Bualu muanende wa bakaji umue epele wa mvula dikumi ne ibidi uvua upunga ne lufu. Pavua Yezu uya ku nzubu aku, bantu bavule bavua bamufimpakaja nseke yonsu. Muaba awu muvua mukaji uvua ne disama dia mashi a muyeya kukadi bidimi dikumi ne bibidi. Uvua mufute baminganga bionsu bi-vuaye nabi. Kadi muntu nansha umue kavua mujikije disama diende. Mukaji awu uvua ulonda Yezu munyima. Kulengaye luzemba lua tshilamba tshiende. Diakamue mashi ende a muyeya kukama. Yezu kuebeja bantu ne: — Uvua mundenge nnganyi? Bantu bonsu kuandamuna ne: — Katuena bakulenge to. Ke Petro kuamba ne: — Mfumu, bantu bavule mbakuele munkatshi, mbakufimpakaje nseke yonsu. Kadi Yezu kuamba ne: — Muntu uvua mundenge, bualu ndi mumvue bukole bumpatuke. Mukaji kumona ne: mbanjandule. Kuyaye kudiela ku makasa a Yezu, uzakala. Bantu bonsu bavua bamuteleje, pavuaye ulondela Yezu tshivuaye mumulengele, kabidi muvua disama diende dijika diakamue. Yezu kumuambila ne: — Muananyi wa bakaji, waya mu bupole. Disama diebe ndimane kujika, anu bua ditaba diebe. Yezu utshivua wakula, muena mudimu wa Yayire kufika, wambila mfumuende ne: — Muanebe wa bakaji mmumane kufua. Kutatshishi mulongeshi kabidi to. Kadi Yezu umvua nanku, kuambilaye Yayire ne: — Kuzakadi to. Ikala amu ne ditaba. Muana neapande. Yezu ufika kumbelu, kavua musue kubuela mu nzubu ne bantu bakuabu to, anu ne Petro, Yowanane, Yakobe, kabidi ne baledi ba muana. Bantu bonsu bavua badila muana, bela miyenga. Ke Yezu kubapuwisha ne: — Puwayi! Nsongakaji ki mmufue to. mMulale! Bantu abu kuseka Yezu, bualu bavua bamanye ne: nsongakaji mmumane kufua. Kadi Yezu kumukuata ku tshianza, wela diyi dikole ne: — Nsongakaji, biika! Nsongakaji kubiika ku lufu, kujuka diakamue. Yezu kuambila bantu bua bamupeshe biakudia. Baledi bende bavua bakema bikole. Kadi Yezu kubakandika bua kabambidi muntu bivua bienzeka. Yezu kusangisha balongi bende dikumi ne babidi, kubapa bukole ne bumfumu bua kuipata mikishi mibi yonsu, ne bua kujikija masama a bantu. Kubatumaye bua baye kulongesha malu a Bukalenga bua Mvidi Mukulu, ne bua bajikijile babeedi masama. Kubambilaye ne: — Kanuyi ne tshintu mu njila, nansha dikombu dia luendu, nansha tshibuta, nansha diampa, nansha makuta. Muntu kikadi ne bilamba bia pambidi bibidi to. Muaba onsu wanuakidilabu, nusombe mu nzubu umue awu, too ne diba dinudi numuka mu musoku awu. Kadi muaba wabenga bantu kunuakidila, numuke mu musoku awu, nututule lupuishi lua ku makasa enu, bua lushale kubavuluija tshiyuabu benze. Balongi kumuka, kuya mu misoku yonsu, kumanyisha bantu Lumu lua Disanka, kujikijila kabidi babeedi masama miaba yonsu. Ke Erode, mukalenga wa buloba abu, kumvua malu onsu avua menzeke. Kavua mumanye tshia kuenza, bualu bamue bantu bavua bamba ne: — Yowanane-Batiste mmubiike ku lufu. Bakuabu bavua bamba ne: — Ke Eliya udi mutumuenekele. Banga bavua bamba ne: — Umue wa ku bambi ba kale mmubiike ku lufu. Kadi Erode kuamba ne: — Mvua mukoseshe Yowanane mutu. Kadi muntu udi wenza malu andi ngumvua bayukila aa nnganyi? Uvua ujinga kumonangana ne Yezu. Bapostolu ba Yezu kupingana kudiye, bamuambila bionsu bivuabu benze. Yezu kubangata, kuya nabu pa nkayabu pabuipi ne tshimenga tshia Betsayida. Kadi bantu kumanya bualu, kulonda Yezu. Ke Yezu kubakidila, kubalongesha malu a Bukalenga bua Mvidi Mukulu, kujikija masama a bavua nawu. Pakavua diba dibuela, balongi dikumi ne babidi kuya kudi Yezu, bamuambila ne: — Tangalaja bantu aba, baye mu misoku, nansha mu miaba mikuabu ya pabuipi, bakebe biakudia, ne muaba wa kulala, bualu tudi mu mpata. Kadi Yezu kubandamuna ne: — Nuenu mene nubapeshe biakudia. Balongi kumuandamuna ne: — Tudi amu ne mampa atanu ne mishipa ibidi. Kadi udi musue tuye kusumbila bantu bonsu aba biakudia anyi? (Bualu muaba awu bantu balume bavua bu binunu bitanu.) Ke Yezu kuambila balongi bende ne: — Nubambile basombe panshi. Ku tshisumbu tshionsu kuikale bantu bu makumi atanu. Balongi kuitaba, kusombesha bantu bonsu panshi. Yezu kuangata mampa atanu ne mishipa ibidi, kutangila mulu, kuela Mvidi Mukulu tuasakidila bua biakudia abi. Kubikosololaye, kutapa balongi, bua babiabanyine bantu. Bonsu bavua badia, buukuta. Balongi kukunguja bivua bishale mu bibondu dikumi ne bibidi tente. Dimue dituku Yezu uvua utendelela nkayende. Balongi bende kuya kudiye. Yezu kubakonka ne: — Bantu badi bangamba ne: ndi nganyi? Kumuandamunabu ne: — Bakuabu badi bakuamba ne: udi Yowanane-Batiste. Banga badi bamba ne: udi Eliya. Bakuabu kabidi ne: udi umue wa ku bambi ba kale, mubiike ku lufu. Ke Yezu kubakonka ne: — Kadi nuenu nudi nungamba ne: ndi nganyi? Ke Petro kumuandamuna ne: — Wewe udi Kristu, Musungidi wetu, uvua Mvidi Mukulu mutulaye. Yezu uvua mukandike balongi bikole, bua kabambidi muntu nansha umue bualu ebu. Kubambilaye kabidi ne: — Muana wa muntu neakenge bikole. Bakulu, batuangaji banene, ne balongeshi ba mikenji, nebamubenge, bamushipe. Kadi dituku disatu neabike ku lufu. Kubambilaye kabidi bonsu ne: — Padi muntu musue kuya nanyi, kakebi amu bidi bimulengelela yeye. Ambule mutshi mutshiamakane ku dituku ku dituku, andonde. Bualu muntu udi musue kusungila muoyi wende, neaujimije. Kadi wajimija muoyi wende bualu buanyi, neausungile. Muntu nansha yeye mupete buloba bujima, bidi mua kumuenzela tshinyi padiye udijimija, nansha udibutula. Pikala muntu umfua meme bundu, ubenga kuitaba patoke miaku yanyi, Muana wa muntu neamufue kabidi bundu, paluaye mu butumbi buende, ne mu butumbi bua Tatu, ne bua batumibue bende ba tshijila. Ndi nnujadikila bulelela ne: bakuabu badi muaba ewu nebamone Bukalenga bua Mvidi Mukulu, kabayi banji kufua. Yezu mumane kuamba malu onsu aa, kupita lumingu, kuangataye Petro, Yowanane ne Yakobe, kubanda nabu ku mukuna bua kutendelela Mvidi Mukulu. Patshivuaye utendelela, mpala wende kuandamuka, bilamba kukenka bikole, bibalakana. Diakamue bantu babidi kumueneka muaba uvua Yezu, bayukila nende. Bavua Moshe ne Eliya, bamuenekela mu butumbi bua mu diulu. Bavua bayukila ne Yezu mushindu uvuaye ne bua kutuila mu Yerushalayime, kukumbaja bivua Mvidi Mukulu musue. Petro ne binende bavua bapita ku tulu. Kadi bapapuka ku tulu, kumonabu butumbi bua Yezu, ne bantu babidi bavuaye nabu. Pakavua bantu aba bumuka kudi Yezu, ke Petro kumuambila ne: — Mfumu, tudi ne disanka patudi tusomba apa. Nanku netuase tuzubu tua ntente tusatu, kamue kebe, kakuabu ka Moshe, kisatu ka Eliya. (Kavua mumanye tshivuaye wamba.) Patshivuaye wakula, divuba kumueneka, kubabuikila ne mundidimbi wadi. Balongi kukuatshika bowa. Diyi kumvuika ku divuba, diamba ne: — Ewu mmuananyi umvua musungule, numuteleje! Diyi dimane kumvuika, balongi kumona amu Yezu nkayende. Kadi bobu kupuwa ne bualu abu. Tshikondu atshi ki mbalondele muntu mukuabu bivuabu bamone nansha. Butshia nenku, Yezu ne balongi bende kutuluka ku mukuna. Bantu ba bungi bavua bafika bua kusambakena nende. Muntu kampanda kuela mbila munkatshi muabu, wamba ne: — Mulongeshi, ndi nkusengelela ne: tangila muananyi wa balume. Ndi amu ne muana umue epele! Mukishi udi umukuata, umuelesha mbila tshimpitshimpi, umunyukula bikole, umupatuisha ntutu ku mishiku. Nanku udi umukengesha, kauyi musue kumushila muaba lukasa. Mvua musengelele balongi bebe bua bipate mukishi awu, kadi bakapangila bualu! Yezu kubandamuna ne: — Nudi bantu babi! Ditaba kanuena nadi! Ndi ne bua kushala kabidi nenu matuku bungi munyi? Nendengulule malu enu too ne ku diba kaayi? Luaku ne muanebe apa. Muana ufika, mukishi kumuela panshi, kumunyukula bikole. Kadi Yezu kukanyina mukishi mubi bikole, kujikija disama dia muana, kumupingaja kudi tatuende. Bantu bonsu bavua bakema bukole budi Mvidi Mukulu nabu. Patshivua bantu bonsu bakema bionsu bivua Yezu muenze, kuambilaye balongi bende ne: — Nuvuluke bimpe tshindi nnuambila mpindiewu ne: nebafile Muana wa muntu mu bianza bia bantu. Kadi balongi kabavua bajingulula tshi-vuaye muambe to. Bavua babasokoka malu aa bua kabumvu bimpe. Bavua batshina kabidi kukonka Yezu bualu ebu. Balongi bavua belangana mpata munkatshi muabu bua kumanya ne: wa kutudi udi mupite bakuabu nnganyi? Yezu kumanya mpata ivuabu bela. Nanku kuangataye muana, kumuimanyika pabuipi nende, ubambila ne: — Muntu udi wakidila muana ewu mu dina dianyi, mmungakidile meme mene. Udi ungakidila meme, udi wakidila kabidi uvua muntume. Bualu udi mushadile kunudi nuenu bonsu, ke udi mupite bonsu mene. Yowanane kuamba ne: — Mfumu, tuvua bamone muntu wipata mikishi mibi mu dina diebe. Tuvua bamukandike, bualu ki ngwa ku tshisumbu tshietu to. Kadi Yezu kumuandamuna ne: — Kanumukandiki nansha, bualu udi kayi unubenga, ke wenu! Matuku avuabu ne bua kuya ne Yezu mu diulu akavua pabuipi. Ke Yezu kushindika bua kuya ku Yerushalayime. Kutumaye bantu kumpala kuende. Kuyabu mu musoku wa bena Samariya, bua kumukebelamu muaba wa kulala. Kadi bantu aba bakabenga kuakidila Yezu, bualu uvua uya mu Yerushalayime. Balongi bende Yakobe ne Yowanane bamona nanku, kuambabu ne: — Mfumu, udi musue tutume diyi mu diulu, kapia kapueke, kababutule anyi? Yezu kubatangila, kubatandisha. Nanku kuyabu mu musoku mukuabu. Pavuabu mu njila, muntu kampanda kuambila Yezu ne: — Nenkulonde kuonsu kuudi uya. Yezu kumuandamuna ne: — Nyama ya mibuabua idi ne miaba ya kulala, nyunyi ya mulu idi ne masua. Kadi Muana wa muntu kena ne muaba wa kulala, nansha wa kuikisha. Yezu kuambila muntu mukuabu ne: — Undonde meme. Kadi muntu awu kuamba ne: — Mfumu, witabe bua nganji kuya kujika tatu. Ke Yezu kumuandamuna ne: — Kuenji nanku to! Bafue bajike bafue nabu. Kadi wewe uye kulongesha malua Bukalenga bua Mvidi Mukulu. Muntu mukuabu kabidi kuamba ne: — Mfumu, nenkulonde. Kadi witabe, nganji kuya kulayangana ne bena diku dietu. Yezu kumuambila ne: — Tshidime udi ukuata lukasu mu bianza, utangila kunyima kuende, Mvidi Mukulu kena mua kukuata nende mudimu mu Bukalenga buende. Ke Mfumu kusungula balongi bakuabu makumi muanda mutekete ne babidi. Uvua ubatuma babidi babidi, bua badianjile kumpala kuende mu bimenga bionsu, ne miaba mikuabu yonsu, bivuaye ne bua kuya. Kubambilaye ne: — Bintu bia kunowa mbivule, kadi banowi mbakese. Nanku lombayi mfumu wa madimi, bua atume banowi bakumbane mu budimi buende. Nuye! Ndi nnutuma bu bana ba mikoku munkatshi mua nkashama. Kanuangatshi tshibuta tshia makuta, nansha tshia luendu, nansha bisabata. Kanuimanyi mu njila bua kuela muntu muoyi. Panudi nubuela mu nzubu, nudianze kuamba ne: “Bupole buikale mu nzubu emu!” Pikala muntu wa bupole usombamu, bupole buenu nebushale kudiye. Kadi pikala muntu wa bupole kayimu, bupole buenu nebupingane kunudi. Nushale mu nzubu awu, nudie, nunue bianupeshabu. Bualu muena mudimu badi ne bua kumufuta. Kanusambi nzubu. Panuabuela mu tshimenga, banuakidila, nudiemu bidibu banupa. Nujikijile babeedi badimu masama abu. Nubambile ne: “Bukalenga bua Mvidi Mukulu bukadi pabuipi nenu.” Kadi nuenu babuele mu tshimenga, bantu babenga kunuakidila, nuendakane mu misesu yatshi, nuambe ne: “Tudi tunutuila lupuishi lua mu tshimenga tshienu luvua lubakuate ku makasa. Kadi numanye amu ne: Bukalenga bua Mvidi Mukulu bukadi bumane kusemena pabuipi nenu.” Ndi nnujadikila ne: dituku didi Mvidi Mukulu ukosa nsambu, kakunyoka bena Sodome, mudiye ne bua kunyoka bena tshimenga atshi nansha. Wewe Korazine, udi muena diakabi! Wewe Betsayida, udi muena diakabi! Bualu malu a dikema adibu banuenzela nuenu, bu bobu bawenzele bena Tire ne bena Sidone, bena bimenga ebi bavua mua kusomba panshi musangu umue, kuvuala bilamba bikayapale, kudilaba butu mu mutu, bua kuleja ne: tudi basue kudilengeja. Dituku didi Mvidi Mukulu ukosa nsambu, kakunyoka Tire ne Sidone bikole, mudiye ne bua kununyoka nuenu nansha. Wewe Kefamawume, udi wela meji ne: neubande mu diulu anyi? Nansha kakese! Nebakuele mu kandondu ka bafue. Ke Yezu kuambila kabidi balongi bende ne: — Muntu udi unuteleja, udi unteleja meme. Muntu udi unubenga, udi umbenga meme. Kadi muntu udi umbenga, udi ubenga ne Tatu uvua muntume. Balongi makumi muanda mutekete ne babidi kupingana kudi Yezu ne disanka divule, bamba ne: — Mfumu, nansha mikishi mibi mene ivua itumikila diyi dietu, patuvua tuyitumina diyi mu dina diebe! Yezu kubandamuna ne: — Mvua mumone diabolu ukuluka mu diulu bu muele wa mvula. Telejayi: mvua munupeshe bumfumu bua nudiate nyoka ne tuminyimynyi, ne bua nutshimune bukole buonsu bua muluishi. Kakuena tshintu tshianuenzela bibi. Kadi kanusanki nangananga bualu mikishi mibi idi inutumikila. Nusanke amu, bualu mbamane kufunda mena enu mu diulu. Diba adi Yezu kuwula ne disanka dia kudi Mueyelu wa Tshijila, kuamba ne: — Tatu, Mfumu wa diulu ne buloba, ndi nkuela tuasakidila, bualu udi mumanyishe bantu bashadile malu, audi musokoke bena meji, ne bantu bavua balonge mikanda. Eyowa, Tatu, ke muuvua musue ne: bienzeke nanku! “Tatu wanyi mmumpeshe bintu bionsu. Kakuena muntu udi mumanye Muana, anu Tatu nkayende. Kakuena muntu udi mumanye Tatu, anu Muana nkayende, kabidi ne bantu badi Muana musue kumanyisha Tatuende.” Ke Yezu kutangila balongi bende, ubambila bobu nkayabu ne: — Nuenu nudi bena diakalenga, bualu nudi badimuene malu onsu aa. Bualu ndi nnujadikila ne: Bambi ba bungi ne bakalenga ba matunga bavua bajinga kumona binudi numona, kadi kabavua babimone nansha. Bavua bajinga kabidi kumvua binudi numvua, kadi kabavua babiumvue nansha. Ke mulongeshi wa mikenji kufika kudi Yezu, kumuela lukonku bua kumuteya, wamba ne: — Mulongeshi, bua kupeta muoyi wa kashidi, ngenze tshinyi? Yezu kumuela kabidi lukonku ne: — Mu mikenji yetu mbafunde tshinyi? Tshiudi ubalamu ntshinyi? Muntu awu kumuandamuna ne: — “Nanga Maweja-Nangila Mvidi Mukulu webe muebe muonsu, ne muoyi webe mujima, ne bukole buebe buonsu, kabidi ne lungenyi luebe luonsu. Nanga kabidi mukuebe muudi mudinange wewe mene. ” Ke Yezu kumuambila ne: — Udi muandamune bimpe. Enza nanku, newikale ne muoyi. Kadi mulongeshi wa mikenji uvua musue kuleja Yezu ne: lukonku luanyi luvua pa bualu. Ke kuebejaye Yezu ne: — Mukuetu nnganyi? Ke Yezu kumuelela lusumuinu elu ne: — Kuvua muntu ufuma ku Yerushalayime, upueka ku Yeriko. Bivi kumuluisha, kumuvula bilamba bua kuiba bivuaye nabi, kumutuuta, kumushiya panshi mufue tshipuka. Kuvua mutuangaji upueka mu mpukapuka ne njila awu. Kumonaye muntu awu, kusesukaye, kuya. Muena Levi momumue kufika muaba awu, kusemena pabuipi. Umona amu muntu awu, kusesukaye, kuya. Kadi muena Samariya kampanda uvua upitshila mu njila awu. Kufikaye muaba uvua muntu awu. Umumona, luse kumukuata bikole. Kuyaye kudiye. Kuelaye mafuta ne nwinyo mu mputa yende, kusuika. Pashishekumutekaye pa nyama wende, kumufila ku nzubu wa tshilala benyi, bua bamulamemu mu dina diende. Butshia kupeshaye muena nzubu wa tshilala benyi nkanu ibidi ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, umuambila ne: “Ukube muntu ewu bimpe, bamuondape. Makuta onsu awikala mutule mapite pa mutu, meme nenkupingajilewu pangapingena apa.” Ke Yezu kumukonka ne: — Udi wamba bishi? Ku basatu aba muntu uvua muleje mudiye mukuende wa uvuabu baluisha kudi bivi aba nnganyi? Mulongeshi wa mikenji kuandamuna Yezu ne: — Anu muntu uvua mumuambuluishe awu. Ke Yezu kumuambila ne: — Uye, wenze amu nanku. Yezu ne balongi bende kutungunuka ne luendu. Ke Yezu kubuela mu musoku kampanda. Mukaji, dina diende Marte, kumuakidila kuende. Mukaji awu uvua ne muanabu, diende Mariya. Ke Mariya kuya kusomba ku makasa a Mfumu, uteleja bivuaye ulongesha. Marte uvua usumpakana amu ne midimu ya bungi ya ku nzubu. Kuyaye kudi Yezu, umuambila ne: — Mfumu, padi muanetu wa bakaji undekela midimu yonsu nkayanyi, kabiena bikutonda anyi? Umuambile bua angambuluishe! Mfumu kumuandamuna ne: — Marte, Marte, udi ulubakana, utata bua malu a bungi. Kadi kudi bualu bumuepele bunudi nukengela. Mariya mmusungule tshidi tshipite buimpe, tshidibu kabayi mua kumunyenga. Dituku dikuabu Yezu uvua utendelela muaba kampanda. Ujikija, umue wa ku balongi bende kumuebeja ne: — Mfumu, ubilongeshe mutudi mua kutendelela, muvua Yowanane mulongeshe balongi bende. Ke Yezu kubambila ne: — Panudi nutendelela, nuambe ne: “Tatu, bantu bonsu batumbishe dina diebe dia tshijila. Bukalenga buebe bufike. Utupe ku dituku ku dituku tshiakudia tshitudi tukengela. Utulekele bilema bietu, mutudi balekele bonsu bavua batuenzela bibi. Kuanyishi bua batutete, tukuvile.” Yezu kubambila kabidi ne: — Ambayi tumone. Umue wa kunudi, yeye muye kua mulunda wende mundankulu mua butuku, umuambila ne: “Mulunda wanyi, unsombeshe mampa asatu. Bualu muenyi mmufike kuanyi, ufuma ku luendu. Tshiena ne tshia kumulambila nansha.” Kadi mukuabu awu mu nzubu kumuandamuna ne: “Umfuile luse! Kumbelu nkukanga. Bana banyi ne meme tukadi bamane kulala. Tshiena ne mushindu wa kujuka, kukupesha mampa to.” Kadi meme ndi nnujadikila ne: nansha yeye kayi ujuka bua kumupeshawu, bualu mmulunda wende, kadi neajuke bua kumupesha bionsu bidiye ukengela, bualu mulunda wende udi unanukila ne dimulomba, kayi ufua bundu. Nanku meme ndi nnuambila ne: lombayi, nenupete; kebayi, nenumone; kokolayi ku tshiibi, nebanunzuluile. Bualu muntu yonsu udi ulomba tshintu, udi utshipeta. Udi ukeba, udi umona. Udi ukokola ku tshiibi, badi bamunzuluila. Nuenu nudi batatu. Nganyi wa kunudi udi mua kupesha muanende nyoka, padiye ulomba mushipa; nansha kumupesha kaminyiminyi, padiye ulomba diyi? Nanku nuenu bantu babi, nudi bamanye mua kupesha bana benu bintu bia nsongu. Mudi Tatu wa mu diulu mua kubenga kupesha bantu Mueyelu wa Tshijila udibu balomba mbishi? Yezu utshivua wipata mukishi mubi uvuamutulukile muntu, mumushiye kamama. Mukishi mubi mumane kupatuka, kamama kuakula bimpe. Bantu kukema bikole. Kadi bantu bakuabu bavua bamba ne: — Belzebule mfumu wa mikishi mibi, ke udi upesha muntu awu bukole bua kuipata mikishi mibi eyi! Bantu bakuabu bavua basue kuteta Yezu. Kumulombabu bua enze tshishima tshidi mua kujadika mudi bumfumu buende bufume kudi Mvidi Mukulu. Kadi Yezu uvua mumanye meji avuabu bela. Nanku kubambilaye ne: — Bukalenga buonsu budi benabu baluishangana nkayabu, nebunyanguke lukasa. Nzubu yabu neyupuke. Pikala diabolu udiluisha nkayende, bukalenga buende nebutungunuke munyi? Bualu nudi nuamba ne: Belzebule mmukupeshe bukole bua kuipata nabu mikishi mibi. Meme ngipata mikishi mibi ku bukole bua Belzebule, kadi bena dienu udi ubapesha bukole bua kuyipata nnganyi? Nanku bena dienu mene badi bajadika munudi nutupakana. Kadi meme ndi ngipata mikishi mibi amu ku bukole bua Mvidi Mukulu. Ke bidi bileja ne: Bukalenga bua Mvidi Mukulu mbumane kufika kunudi. “Padi tshilobu ne bia mvita mu bianza, ulama nzubu wende, bintu bionsu bidiye nabi bidi amu katakata. Kadi padi muntu udi mumupite dikanda ufika, umutshimuna, udi umunyenga bia mvita bivuaye mutekemene. Udi wabanya kabidi bionsu bidiye mupawule. “Udi kayi mutue ku tshianyi, mmumbenge. Udi kayi ungambuluisha bua kukungija mikoku, udi uyitangalaja. “Diba didi mukishi mubi mumane kupatuka munda mua muntu, udi utambakana miaba miume, ukeba muaba wa kuikisha. Padiwu kauyi upeta muaba, udi wela meji ne: ‘Nempingane mu nzubu umvua mushiye.’ Udi umupingana, usangana nzubu mukomba, utulongolola bimpe. Udi uya kuangata mikishi mikuabu muanda mutekete idi mimupite ku bubi. Udi upingana nayi pamue, isomba mu nzubu amu. Nanku bubi bua muntu ewu mpindiewu budi bupite buende bua kale.” Yezu utshivua wakula, ke mukaji kuela diyi munkatshi mua bantu, wamba Yezu ne: — Mamu uvua mukulele, mukuamushe, ngwa diakalenga! Kadi Yezu kumuandamuna ne: — To! Badi bateleja muaku wa Mvidi Mukulu, baukumbaja, ke bena diakalenga! Bantu bavule bavua bunguila Yezu. Ke Yezu kuamba ne: — Bena lelu mbantu babi. Badi balomba bua Mvidi Mukulu abajadikile malu ne tshishima. Kadi Mvidi Mukulu neabajadikile malu amu muvuaye muenze mu tshikondu tshia muambi Yona. Bualu bu muvua Mvidi Mukulu utuma Yona kudi bena Ninive, bua kubaleja tshivuaye ujinga, ke mudiye utuma Muana wa muntu kudi bena lelu. Dituku didi Mvidi Mukulu ukosa nsambu, mukalenga mukaji wa mu ditunga dia kuinshi, neimane kumpala kua bena lelu, abadiwule. Bualu uvua mufume ku ditunga dia kule bua kuteleja mibelu ya meji ya kudi Shelomu. Kadi patudi apa padi muntu mupite Shelomu! Dituku didi Mvidi Mukulu ukosa nsambu, bena Ninive nebadiwule bena lelu. Bualu bena Ninive bavua badilengeja, pavuabu bumvua muambi Yona ubalongesha. Kadi patudi apa padi muntu mupite Yona! — Kabena batemesha muendu bua kuusokoka nansha kuubuikila muinshi mua kapanza. Kadi badi bauteka pa tshitekelu tshiawu, bua ukenkeshe bonsu badi babuela mu nzubu. Mesu ebe adi bu muendu wa mubidi webe. Padi mesu ebe amona bimpe, mubidi webe mujima udi patoke. Kadi pikala mesu ebe kaayi amona bimpe, mubidi webe udi mu miidima. Nanku udimuke bua butoke budi munda muebe kabuikadi miidima. Padi mubidi webe mujima mu butoke, kauyi mu miidima kaba nansha kamue, newikale mu butoke wonsu mujima, bu padi muendu ukutokesha ne nkenke yawu. Yezu utshivua wakula, ke Muparushe mukuabu kumubikila bua kudiaye kuende. Yezu kubuela mu nzubu muende, kusomba ku mesa. Kadi Muparushe uvua ukema bikole, bualu Yezu uvua udia kayi muanji kuowa bianza. Ke Mfumu kumuamba ne: — Ke munudi nuenu Baparushe: nudi nusukula dikopu nansha dilongu panyima, kadi munda muenu mudi muwule tente ne lukuka lua bivi, kabidi ne tshikisu. Nudi bantu batatakane! Mvidi Mukulu uvua muenze panyima, ki ngudi muenze kabidi munda anyi? Peshayi bapele bidi mu makopu ne mu malongu enu. Nanku malu enu onsu neakane! “Nuenu Baparushe, nudi bena diakabi! Nudi nulambula tshia dikumi tshia bia mu madimi enu, tshia tshiluabenyi, tshia tshikote, nansha tshia bisekiseki bishilangane bikuabu. Kadi kanuena basue kuenzela bantu bimpe, nansha kunanga Mvidi Mukulu. Ke binuvua ne bua kuenza ebi, kanuyi nulengulula bikuabu abi. “Nuenu Baparushe, nudi bena diakabi! Nudi basue kusomba mu nkuasa ya kumpala mu nzubu ya ditendelela. Nudi banange kabidi bua bantu banuele mioyi ya kanemu mu bisalu. Nudi bena diakabi! Bualu nudi bu nkita idibu kabatshiyi bamona, bayidiata kabayi bamanye!” Mulongeshi mukuabu wa mikenji kumuamba ne: — Mulongeshi, udi utupenda ne tuetu, paudi wamba nanku! Yezu kuandamuna ne: — Nuenu kabidi balongeshi ba mikenji, nudi bena diakabi! Nudi nuambuisha bantu majitu manene panyima. Kadi nuenu kanuena malenga nansha munu umue. Nudi bena diakabi! Nudi nuibakila bambi bavua bankambua benu bashipe nkita mimpe. Ke munudi nuleja munudi banyishe malu avua bankambua benu benze. Bobu bavua bashipe bambi! Nuenu kuibaka nkita yabu! Ke muvua Mvidi Mukulu mudianze kuamba ne: “Nembatumine bambi ne bapostolu. Nebashipe bamue ba kudibu, bakengesha bakuabu.” Kadi nebanyoke bena lelu bua bambi bonsu bavuabu bashipe, biangatshile ku tshibangidilu tshia buloba, kutuadija ku Abele too ne ku Zekarya, uvuabu bashipe pankatshi pa tshilambuilu ne muaba wa tshijila. Eyowa, ndi nnujadikila ne: nebanyoke bena lelu, bua bantu bonsu bavuabu bashipe aba! Nuenu balongeshi ba mikenji, nudi bena diakabi! Bualu nudi bumushe nsapi idibu mua kunzulula nayi tshiibi tshia muaba wa kumanya malu. Nuenu mene kanuena numubuela. Kadi nudi nukandika kabidi badi bajinga kubuelamu. Yezu mumane kupatuka mu nzubu amu, balongeshi ba mikenji ne Baparushe kumufikila munda bikole, kumuela nkonku ya mishindu yonsu. Bavua bakeba kumuteya, bua bamujikile ulongesha malu adi kaayi malelela. Diba adi bantu bavua bunguile binunu ne binunu, badiatangana pa makasa. Ke Yezu kudianza kuambila balongi bende ne: — Dimukayi bua buanga bua mampa budi Baparushe nabu; momumue ne: bua budingidingi buabu. Bualu buonsu budi busokome, nebumueneke patoke. Bualu budi bantu kabayi bamanye, nebabumanye! Nanku bionsu binuvua bambe mu miidima, nebabiakule mu munya patoke. Bualu bunuikala banungajangana ku ditshi mu nzubu, bakanga tshiibi, nebabuele mbila ku misonga ya nzubu. — Nuenu balunda banyi, ndi nnuambila ne: kanutshinyi bantu, bualu badi bashipa amu mubidi, kabayi mua kuenza bualu bukuabu. Ndi nnuleja unudi ne bua kutshina: nutshine Mvidi Mukulu, bualu Yeye, kunyima kua lufu, udi ne bumfumu bua kukuela mu kandondu ka bafue. Ndi nnuambila ne: numutshine amu Yeye! “Kabena basumbisha nyunyi ya mishamisha itanu ku makuta makese anyi? Kadi Mvidi Mukulu kena upua nansha umue wa ku yoyi muoyi to. Nansha nsuki yenu yonsu mbayibadike. Nanku kanutshinyi! Nudi bapite tshisumbu tshia nyunyi ya mishamisha ku mushinga.” — Ndi nnuambila ne: muntu yonsu udi wambila bantu patoke ne: Ndi ngitaba Muana wa muntu, meme kabidi kumpala kua batumibue ba Mvidi Mukulu nengitabe ne: muntu ewu ngwanyi! Kadi muntu yonsu udi unwila kumpala kua bantu, Muana wa muntu neamuvile kabidi kumpala kua batumibue ba Mvidi Mukulu. “Muntu yonsu udi usendeka Muana wa muntu, nebamufuile luse. Kadi udi usendeka Mueyelu wa Tshijila, kabakumufuila luse to. “Panufilabu mu nzubu ya ditendelela ya bena Yuda, nansha kumpala kua balombodi ne bamfumu, bua banulumbuluishe, kanupampakanyi bua mushindu unudi mua kudilumbuluila, nansha bua binudi ne bua kuamba. Bualu diba adi Mueyelu wa Tshijila neanumanyishe tshinudi ne bua kuamba.” Muntu mukuabu munkatshi mua bantu kuambila Yezu ne: — Mulongeshi, ambila muanetu tuabanyangane biuma bivua tatu mutushile. Ke Yezu kumuandamuna ne: — Muntu, udi munteke munukosedi wa nsambu, ne muabanyinyi wa biuma bienu nnganyi? Pashishe Yezu kuambila bantu bonsu ne: — Nudimuke. Kanuteki muoyi ku biuma. Bualu muntu kena ne muoyi bualu bua biuma, nansha yeye nabi bivule! Nanku Yezu kubelela lusumuinu elu ne: — Kuvua mubanji uvua munowe bintu bia bungi pa madimi ende. Uvua udiebeja mundamunda ne: “Nengenze tshinyi? Bualu tshiena ne mayeba a kulamina bia mu madimi bianyi bionsu to.” Kuambaye ne: “Ndi musue kuenza nenku: nengupule mayeba anyi a kale. Nengase makuabu mapite bunene. Nentekelemu ntete yanyi yonsu ya kuenza bukula, kabidi ne bintu bianyi bikuabu bionsu. Nengambe ne: Disanka kaayi! Ndi ne bintu bivule bidi mua kungambuluisha bidimu ne bidimu. Mpindiewu ndi mua kuikisha, kudia, kunua, kuondoloka.” Kadi Mvidi Mukulu kumuambila ne: “Udi muntu mutshimbakane! Butuku ebu neufue! Kadi bintu biuvua mudilamine, nebishale bia nganyi?” Ke Yezu kuamba kabidi ne: — Ke bidi bienzekela muntu udi uditekela biuma nkayende, kayi mubanji kumpala kua Mvidi Mukulu! Pashishe Yezu kuambila balongi bende ne: — Ke pandi nnuambila ne: kanutatshi bua biakudia binudi nabi dijinga, nansha bua bivualu bidi mubidi wenu ukengela. Bualu nudi nupita biakudia ku mushinga, kabidi mubidi wenu mmupite bilamba ku mushinga. Tentekelayi nyunyi ya bikololu. Kayena ikuna maminu, kayena inowa. Kayena ne mayeba, nansha muaba mukuabu wa kulamina biakudia. Kadi Mvidi Mukulu udi uyidisha. Nuenu nudi bapite nyunyi ku mushinga bikole! Nganyi wa kunudi, nansha yeye mutate bishi, udi mua kusakidila nansha dituku dimue ku matuku ende a panu? Nanku panuikala kanuyi mua kukumbaja kalu kakese ka mushindu ewu, munudi nutata bua malu makuabu mbishi? Monayi mudi bilongu bitoloka mu madimi. Kabiena bikuata mudimu. Kabiena bikuma bilamba. Kadi ndi nnuambila ne: nansha Shelomu ne bubanji buende buonsu, kabavua bamuvuadika ne bilenga bia mushindu umue ne bia tshimue tshia mu bilongu ebi. Kadi pikala Mvidi Mukulu uvuadika nanku bisosa bidi lelu mu mpata, butshia babiosha, mudiye kayi mua kunuvuadika mmunyi? Nudi ne ditaba dikese be! Kanupampakanyi. Kanutatshi amu bua biakudia, nansha bua biakunua. Bualu bantu badi kabayi bamanye Mvidi Mukulu bimpe, ke badi bapite kukeba bia nanku. Kadi nuenu, nudi ne Tatu wenu udi mumanye munudi nubijinga. Kebayi nangananga Bukalenga bua Mvidi Mukulu. Nanku Yeye neanupeshe bikuabu abi. — Nudi amu kasumbu kakese. Kadi kanutshinyi nansha! Bualu Tatu wenu mmusue kunupa Bukalenga. Nupane bintu bienu, nupeshe bapele makuta anuapeta. Kebayi mua kupeta bibuta bidi kabiyi binyanguka. Kungujayi bubanji mu diulu, mudibu kabuyi bujimina. Muamua bivi kabena mua kubuangata. Misanda kayena mua kubunyanga. Bualu misangu yonsu muoyi wenu udi muaba unudi nuteka bubanji buenu. — Shalayi balongame. Nudisuike mikaba mu tshimonu. Ambulayi miendu yenu mitemesha. Nuikale bafuanangane ne bena mudimu badi bindila mfumuabu, diba didiye ufuma ku didia dia dibaka. Padiye ukokola, badi bamunzuluila tshiibi diakamue. Bena mudimu aba badi ne diakalenga, padi mfumu ubasangana batabale. Ndi nnujadikila bulelela ne: Mfumu neavuale tshilamba tshia mudimu. Neabasombeshe ku mesa, bua kubabanyina biakudia ku muntu ku muntu. Nansha yeye mufike mundankulu mua butuku, nansha patshiatshia, badi ne diakalenga, pikalaye ubasangana batabale nanku. Manyayi ne: bu mfumu wa nzubu mumanye diba didi muivi mua kufika, kena mua kuitaba bua apande nzubu. Shalayi balongame nuenu kabidi, bualu Muana wa muntu neafike pa diba dinudi kanuyi bela meji. Ke Petro kuebeja Yezu ne: — Mfumu, lusumuinu elu udi mutuelele tuetu nkayetu anyi bantu bonsu? Mfumu kumuandamuna ne: — Muena mudimu muimpe wa meji nnganyi? Se mmuntu udi mfumuende uteka ku mudimu wa kulama nzubu, ne wa kupesha bena mudimu biakudia diba diakane. Muena mudimu wa nanku udi ne diakalenga, padi mfumu ufika, umusangana ukuata mudimu. Ndi nnujadikila bulelela ne: mfumu neamupeshe bulami bua bintu biende bionsu. Kadi pikala muena mudimu awu wamba mundamunda muende ne: “Mfumuanyi kakupingana lukasa to,” utuadija kutuuta bena mudimu nende balume ne bakaji, udia, unua ukuatshika, mfumuende neafike dituku didi muena mudimu awu kayi muelaku meji, ne diba didiye kayi mumanye. Nanku mfumuende neamunyoke bikole, neamuteke muaba wa baluishi ba Mvidi Mukulu. Muena mudimu udi mumanye bidi mfumuende musue, kadi ubenga kudilongolola bua kubikumbaja, nebamutuute bikole. Kadi muena mudimu udi wenza malu makanyina dinyoka, kayi mumanye tshidi mfumuende musue, nebamutuute kakese. Muntu muabu bapeshe bia bungi, nebamulombe bia bungi. Uvuabu bambike bia bungi, nebamulombe bipite. — Ndi mufike pa buloba ne kapia. Ndi musue kateme amu mpindiewu. Badi ne bua kuntua mu mayi. Nenkenge bikole, too ne ku diba diakumbana bualu ebu. Nudi nuela meji ne: ndi mufike bua kufila bupole pa buloba anyi? Too! ndi nnuambila ne: ndi mufike bua kupandulula bantu. Kutuadijila ku mpindiewu, padi bantu batanu basomba mu diku dimue nebatapulukangane, basatu babenga babidi, babidi babenga basatu. Tatu neabenge muanende wa balume, muana neabenge tatu. Mamu neabenge muanende wa bakaji, muana neabenge mamuende. Mamuenu neabenge mukaji wa muanende, mukaji wa muana neabenge mamuenende. Yezu uvua wambila bantu kabidi ne: — Diba dinudi numona divuba dibanda ku luseke ludi diba dibuelela, nudi nuamba diakamue ne: “Mvula nealoke.” Ke mudibi bienzeka nanku. Diba dinudi numvua lupepele lutuuta lufuma kuinshi kua ditunga, nudi nuamba ne: “Munya newikale mukole.” Ke mudibi bienzeka. Kadi nudi bena mpala ibidi! Nudi mua kujingulula bidi bienzeka pa buloba ne mulu. Kadi munudi kanuyi nujingulula bidi bienzeka lelu mbishi? — Munudi kanuyi mua kujingulula nkayenu binudi ne bua kuenza mmunyi? Padi muntu ukufunda ku tshilumbu, nuya nende pamue ku tshilumbuluilu, enza muebe muonsu bua numvuangane nende, panutshidi mu njila. Kuyi wenza nanku, muena lukuna nebe neakufikishe kudi mukoshi wa nsambu. Awu pende neakufile kudi mufutshishi wa bibawu, bua akueleshe mu nzubu wa lukanu. Ndi nkujadikila ne: kuakupatukamu, amu wewe mufute dibanza dionsu. Diba adi bamue bantu kufika kudi Yezu, bamuambila muvua Pilate mushipeshe bena Ngalileya, diba divuabu balambula Mvidi Mukulu milambu yabu. Mashi abu kubonkana ne mashi a nyama ya milambu. Yezu kubebeja ne: — Nudi nuela meji ne: bena Ngalileya aba bavua babashipe mushindu ewu, bualu bavua bantu babi bapite bena Ngalileya bakuabu bonsu ku bubi anyi? Nansha kakese! Kadi ndi nnuambila ne: panudi kanuyi nudilengeja, nenufue bonsu momumue! Bantu dikumi ne muanda mukulu, bavua kaleya ka Silowa kupukila, kashipa, nudi nuela meji ne: ke bavua babi bapite bantu bakuabu bonsu ba mu Yerushalayime ku bubi anyi? Nansha kakese! Kadi ndi nnuambila ne: panuikala kanuyi nudilengeja, nenufue bonsu momumue! Ke Yezu kubelela lusumuinu elu ne: — Muntu mukuabu uvua mukune mutshi wa mfiku mu budimi buende bua nwinyo. Kuyaye ku mutshi aku bua kupola bimuma. Kadi kavua mubisangane to. Kuambilaye muena mudimu wa mu budimi abu ne: “Mona: kukadi bidimu bisatu bindi mfika anu ku mutshi eku bua kupola bimuma. Kadi tshiena mubipete to. Nanku upula mutshi ewu, bualu udi unyanga buloba tshianana.” Kadi muena mudimu awu kumuandamuna ne: “Mfumu, bu wewe musue, mutshi wanji kushala kabidi tshidimu etshi. Nengumbule kuinshi kuawu nseke yonsu. Nenkuele bufuke. Bumue udi mua kukuama bimuma tshidimu tshialonda. Pikalawu kauyi mukuame, diba adi neuukoseshe!” Dituku dikuabu dia Dikisha, Yezu uvua ulongesha mu nzubu kampanda wa kutendelela wa bena Yuda. Mu nzubu amu muvua mukaji usama. Mukishi mubi uvua mumukuate bidimu dikumi ne muanda mukulu. Mamu awu mua wenda mukobama, kayi mua kuololoka nansha kakese. Yezu umona mukaji awu, kumubikilaye, umuamba ne: — Mukaji, bulema buebe buakujika! Yezu kumutenteka bianza. Diakamue mukaji kuololoka, kutuadija kutumbisha Mvidi Mukulu. Kadi mfumu wa nzubu wa kutendelela kufika munda, bualu Yezu mua mujikije disama dia mamu awu dituku dia Dikisha. Ke kuambilaye bantu ne: — Kudi matuku asambombu anudi mua kukuata mudimu. Nufike bua kujikija masama a bantu matuku awu, kadi ki ndituku dia Dikisha nansha! Yezu kumuandamuna ne: — Nudi bena mpala ibidi! Dituku dia Dikisha, nuenu bonsu kanutu nusulula nyama wa ngombe nansha mpunde bua kumufila ku mayi anyi? Kadi mukaji ewu mmuntu wa ku ndelanganyi ya Abrahame, mua diabolu mukuate bidimu dikumi ne muanda mukulu. Nanku kabavua mua kumusulula mionji eyi dituku dia Dikisha anyi? Pavua Yezu wamba nanku, baluishi bende bonsu kumvua bundu. Kadi bantu bakuabu bavua basanka bonsu bua malu mimpe onsu avua Yezu muenze aa. Yezu kuamba ne: — Bukalenga bua Mvidi Mukulu mbufuanangane ne tshinyi? Ndi mua kubufuanyikija ne tshinyi? mBufuanangane ne lutete lua mutshi wa lusanga, luvua muntu mukune mu budimu buende. Lolu kutoloka, mutshi kukola. Nyunyi kuibakila masua ayi mu matamba amu. Yezu kuamba kabidi ne: — Ndi mua kufuanyikija Bukalenga bua Mvidi Mukulu ne tshinyi? mBufuanangane ne buanga bua mampa budi mukaji usambakaja ne bukula bua kilo makumi abidi ne itanu, too ne patuntumuka ditapi dionsu. Mu luendu luende lua kuya ku Yerushalayime, Yezu uvua upitshila mu bimenga ne mu misoku, wenda ulongesha bantu. Muntu kampanda kumuebeja ne: — Mfumu, bantu badi mua kupanda, mbakese anyi? Yezu kumuandamuna ne: Enzayi muenu muonsu bua nubuele ku tshiibi tshibulakane. Bualu ndi nnujadikila ne: bantu ba bungi nebakebe kubuela, kadi kabakubuela to. “Padi mfumu wa nzubu ujuka bua kukanga tshiibi, nuenu nenuikale pambelu, nukokola ku tshiibi, nuamba ne: ‘Mfumu, utunzuluile!’ Kadi mfumu neanuandamune ne: ‘Tshiena mumanye kunudi nufuma to!’ Kadi nuenu nenumuambile ne: ‘Tuvua badie, banue nebe. Uvua mulongeshe mu misesu ya mu tshimenga tshietu.’ Kadi mfumu neanuambile ne: ‘Tshiena mumanye kunudi nufuma to. Umbukayi apa, nuenu bonsu benji ba malu mabi! Pinapu nenudile miadi, nusumakaja menu, panuamona Abrahame, Izake, Yakobe, ne bambi bonsu, mu Bukalenga bua Mvidi Mukulu. Kadi nuenu, nebanusakidile pambelu! Bantu nebafume ku nseke yonsu inayi ya buloba. Nebasombe ku mesa mu Bukalenga bua Mvidi Mukulu. Diba adi bantu badi ba ndekelu mpindiewu, nebikale ba kumpala. Badi ba kumpala mpindiewu, nebikale ba ndekelu!” Diba adi bamue Baparushe kusemena kudi Yezu, bamuambila ne: — Umbuka munu. Uye muaba mukuabu, bualu Erode udi ukeba kukushipesha. Yezu kubandamuna ne: — Nuye, nuambile nyama wa kabundi awu ne: “Ndi ngipata mikishi mibi, njikija masama lelu ne maloba. Dituku disatu nenjikije mudimu wanyi.” Kadi ntshidi ne bua kutungunuka ne luendu luanyi lelu, maloba, ne dituku dialonda. Bualu ki mbimpe bua bashipele muambi muaba mukuabu, amu mu Yerushalayime. “Yerushalayime we, Yerushalayime we, wewe udi ushipa bambi. Bantu badi Mvidi Mukulu ukutumina, udi ubasa mabue. Misangu bungi munyi imvua musue kukongoloja bantu bebe, mudi nzolu ukunguja tuana tuende mu mapuapua. Kadi kuvua musue nansha. Nanku Mvidi Mukulu neumuke mu nzubu wende. Ndi nnujadikila ne: kanuakummona kabidi, too ne pakumbana diba dinuela mbila ne: ‘Udi ufika mu dina dia Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu amuele lupemba! ’ ” Dituku dikuabu dia Dikisha, Yezu uvua muye kua mfumu kampanda wa Baparushe bua kudia. Bantu bavua muaba awu bavua bamujoja bikole. Muntu muikale ne mikolu ne maboku biwule uvua muimane kumpala kuende. Yezu kukonka balongeshi ba mikenji ne Baparushe ne: — Mikenji yetu idi yanyisha bua tujikije disama dia muntu dituku dia Dikisha anyi idi ibenga? Kadi kabavua basue kuandamuna to. Ke Yezu kulenga mubeedi, kumujikijila disama diende, kumupingaja kuabu. Pashishe kuambilaye bantu ne: — Pikala wa kunudi ne muanende, nansha ngombe wende, mupone mu tshina, neamupatule diakamue, nansha dituku mene dia Dikisha. Ki mmomumue anyi? Kupangabu tshia kumuandamuna. Yezu uvua mumone muvua bantu bavuabu babikila bafuilakana miaba mitambe buimpe. Kubambilaye lusumuinu elu ne: — Pikala muntu mukubikile mu didia dia dibaka, kuyi kusomba pa muaba mutambe buimpe to. Bualu pamue apa bavua babikila muntu mukuabu munene, mukupite wewe. Nanku uvua munubikile bonsu babidi, udi mua kukuambila ne: “Mushila muaba ewu!” Diba adi neujuke bua kuya kusomba muaba wa ndekelu, bundu disu tente. Kadi pikalabu bakubikila, uye kusomba ku ndekelu. Pikala udi mukubikile ufika, neakuambe ne: “Muanetu, bandila kumpala, ku muaba muimpe. ” Nanku neupete lumu kudi bantu bonsu bawikala nabu ku mesa. Bualu muntu yonsu udi uditambisha, nebamufuishe bundu. Muntu yonsu udi udipuekesha, neapete lumu. Pashishe Yezu kuambila uvua mumubikile ne: — Diba diudi upa bantu biakudia bia dinda, nansha bia munda munya, lekela kubikila balunda bebe, bana benu, nansha bena mutumba nebe babanji. Bualu bobu badi mua kukubikila pabu. Nanku nebakupingajile biuvua mubapeshe abi. Kadi pawikala wenza didia dia tshibilu, ubikile bapele, balema, batebuki ne bampofu. Nanku newikale ne diakalenga, bualu bobu kabena mua kukupingajilabi. Mvidi Mukulu neakupingajilebi diba didiye ubisha ku bafue bantu bavua benza malu mimpe. Yezu mumane kuakula nanku, umue wa ku bantu bavua nende ku mesa kumuambila ne: — Muntu waya kudia mu Bukalenga bua Mvidi Mukulu mmuena diakalenga! Yezu kumuelela lusumuinu ne: — Muntu mukuabu uvua mulongolole didia dinene. Kubikilaye bantu ba bungi mu didia adi. Diba dia didia dikumbana, kutumaye muena mudimu wende, bua ambile bavuaye mubikile ne: “Luayi mpindiewu, tukadi balongolole bionsu. ” Kadi muntu yonsu wa ku bantu aba uvua amu umulomba ne: umfuile luse. Muntu wa kumpala kuambila muena mudimu ne: “Ndi musumbe budimi. Ndi ne bua kuya kubumona. Ndi nkusengelela ne: umfuile luse.” Muntu muibidi wa kudibu kumuambila ne: “Ndi musumbe ngombe dikumi ya kuenza nayi mudimu. Ndi nya kuyiteta. Ndi nkusengelela ne: umfuile luse.” Muntu muisatu kuamba ne: “Ndi musele amu mpindiewu. Nanku tshiena ne mushindu wa kuyaku to.” Muena mudimu kupingana kudi mfumuende, kumumanyisha bivua bantu bandamune. Mfumu wa nzubu kufika munda bikole, kuambila muena mudimu wende ne: “Uye lukasa mu bisalu ne mu misesu ya mu tshimenga. Ufike ne bapele, balema, bampofu ne badi batebuka.” Ke muena mudimu kupingana, wamba ne: “Mfumu, ndi muenze muonsu muudi muambe. Kadi nkushale kabidi muaba.” Ke mfumu kuambila muena mudimu wende ne: “Uye mu njila ya ku ntshiama, ku mielelu ya mpangu, wenzeje bantu ku bukole, bua babuele mu nzubu wanyi, uwule tente. Ndi nnuambila ne: ku bantu bamvua mubikile aba, muntu nansha umue kakudia didia dianyi edi to.” Bantu ba bungi bavua baya ne Yezu mu njila. Yezu utangila kudibu, kubambilaye ne: — Muntu udi undonda, udi ne bua kunnanga meme bipite tatuende, mamuende, mukajende, bana bende, bana babu ba balume nansha ba bakaji, nansha bipite mene mudiye mudinange. Yeye kayi wenza nanku, kena mua kuikala mulongi wanyi to. Muntu udi kayi wambula mutshi wende mutshiamakane, kayi musue kundonda, kena mua kuikala mulongi wanyi to. Pikala umue wa kunudi musue kuibaka kaleya, udi wanji kusomba, utshinka mushinga waku, bua kumona ne: ndi ne makuta makumbane bua kujikija mudimu anyi? Pikalaye kayi muenze nanku, yeye muibake tshitaku, mupangile kaleya, bantu bonsu badi bamona nanku, nebamuseke. Nebambe ne: “Muntu ewu uvua mubange kuibaka nzubu. Kadi kena ne mushindu wa kujikija mudimu!” Nansha mukalenga wa ditunga udi musue kuluisha mukalenga nende myita, muikale amu ne bantu binunu dikumi, udi wanji kusomba bua kudikonka ne: ndi mua kuluisha muena lukuna wanyi udi ne bena mvita binunu makumi abidi anyi? Pikalaye kayi mua kumuluisha bimpe, udi umutumina mukenji patshidiye kule, umuebeja mudibu mua kumyuangana nende bua mvita kayenzeki. Nanku ndi nnuambila ne: muntu nansha umue wa kunudi, kena mua kuikala mulongi wanyi, padiye kayi mubenge bionsu bidiye nabi. — Luepu ludi tshintu tshimpe. Kadi pikalatshi lutshipale, badi mua kulutuisha ne tshinyi? Kalutshiena luimpe bua baluele nansha mu budimi nansha mu tshina tshia bufuke. Badi baluimansha. Badi ne matshi basangane kumvua anyiee? Bumvuee! Balambuishi ba bitadi, ne bantu bakuabu ba lumu lubi, kuyabu kudi Yezu bua kumuteleja. Kadi Baparushe, ne balongeshi ba mikenji, bavua basodia, bamba ne: — Kia! Muntu ewu udi wakidila bantu ba lumu lubi, udia nabu! Ke Yezu kubelela lusumuinu ne: — Pikala muntu wa kunudi ne mikoku lukama, yeye mujimije umue, kena ushiya mikuabu makumi tshitema ne tshitema mu mpata, bua kuya kukeba udi mujimine anyi? Kakuikisha too ne muawangulaye. Yeye mumane kuwangula, udi usanka bikole, uwambula pa makaya ende. Udi upingana kuende, ubikila balunda bende ne bena mutumba nende, ubambila ne: “Tusankayi, bualu ndi muangule mukoku wanyi uvua mujimine.” Ndi nnuambila ne: ke mudibu basanka bipite mu diulu, bua muena malu mabi udi udilengeja, mudibu kabayi mua kusanka bua bantu makumi tshitema ne tshitema badi kabayi ne bua kudilengeja. — Ambayi tumone! Mukaji muikale ne nkanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole dikumi, yeye mujimije lumue, udi wenza tshinyi? Neatemeshe muendu, ukomba mu nzubu, ukeba bimpe too ne paluangulaye. Yeye mumane kuluangula, udi ubikila bantu bakaji balunda bende ne bena mutumba nende, ubambila ne: “Tusankayi, bualu ndi muangule lukanu luanyi lumvua mujimije.” Ndi nnuambila ne: ke mudi batumibue ba Mvidi Mukulu basanka bua muena malu mabi udi udilengeja. Yezu kuamba kabidi ne: — Muntu kampanda uvua ne bana bende ba balume babidi. Muana muakunyi uvua ulomba tatuende ne: “Tatu, umpeshe tshianyi tshia bumpianyi tshindi ne bua kupeta.” Nanku tatu awu kuabanyina bana bende bi-vuaye nabi. Munkatshi mua matuku makese muana muakunyi kupana bintu biende bionsu, kuya ne makuta ku ditunga dia kule. Kuine aku uvua wenza buenzayi, utulakaja biuma biende. Nsongalume mumane kudila makuta onsu, tshiyole tshia nzala tshikole kubuela mu ditunga adi. Ke nsongalume awu kutuadija kukenga. Kuyaye kubuela ku mudimu kua muntu wa mu ditunga adi. Awu kumutuma ku bikumbi biende bua kulama ngulube. Nsongalume uvua ujinga kudia bimuma bia mutshi bivua ngulube idia. Kadi muntu kavua umupeshabi to. Kutuadijaye kuela meji, kudiambila ne: “Bena mudimu ba tatuanyi badi ne biakudia bipite bungi, kabayi mua kubidia, kubijikija. Meme apa nkadi mfua ne nzala! Ndi musue kupingana kudi tatu wanyi, umuambila ne: ‘Tatu wanyi, ndi muenzele Mvidi Mukulu bibi. Ndi mukuenzele ne wewe kabidi. Tshitshiena mukumbane bua untangile bu muanebe. Nanku ungangate bu muena mudimu webe.’ ” Ke yeye kujuka bua kupingana kudi tatuende. Yeye mutshikale kule ne nzubu wabu, tatuende kumumona. Kumumvuilaye luse bikole. Kuyaye lubilu bua kusambakena nende. Kumupukilaye ne disanka, umutua mishiku. Ke muana kumuambila ne: “Tatu wanyi, ndi muenzele Mvidi Mukulu bibi. Ndi mukuenzele ne wewe kabidi. Tshitshiena mukumbane bua untangile bu muanebe.” Kadi tatu kuambila bena mudimu bende ne: “Ambulujayi, tualayi tshilamba tshimpe; numuvuadiketshi. Numuele kakanu ku munu. Numutuadile bisabata, numuelebi. Nufike ne muana wa ngombe utudi badiundishe, numushipe, bua tudie didia dinene dia disanka. Bualu muananyi ewu ukavua mufue, mmubiike ku lufu. Ukavua mujimine, mbamumonyi.” Kutuadijabu kusanka. Diba adi muanabute utshivua ku budimi. Pavuaye upingana ku nzubu, ufika pabuipi, kumvuaye bimba bisanji, baja maja. Kubikilaye muena mudimu mukuabu, kumukonka ne: “Tshidi aku ntshinyi?” Muena mudimu kumuandamuna ne: “Muanenu wa balume mmupingane. Tatuebe mmushipeshe muana wa ngombe utuvua badiundishe, bualu muanende mmupingane ne bukole bua mubidi.” Nanku muanabute kufika munda, kubenga kubuela mu nzubu. Tatuende kupatuka, kumusengelela. Kadi muana mukulu kuambila tatuende ne: “Teleja, meme ndi mukuenzele mudimu bidimu bipite bungi. Tshiena muanji kubenga mukenji webe nansha umue to. Kadi katshia kuena muanji kumpesha nansha kana ka mbuji bua meme kusanka ne balunda banyi. Kadi muanebe wawa upingana, yeye uvua mutule biuma biebe bionsu ku bakaji bena tshiendenda, wewe kumushipela muana wa ngombe utuvua badiundishe!” Tatu kumuandamuna ne: “Muananyi, tudi nebe matuku onsu. Bionsu bindi nabi mbintu biebe wewe. Kadi tuvua ne bua kuenza tshibilu etshi, kusanka, bualu muanenu ewu ukavua mufue, mmubiike ku lufu; ukavua mujimine, mbamumonyi.” Yezu kuambila balongi bende ne: — Muena biuma kampanda uvua ne mumulaminyi wa bintu. Bantu kuambila muena biuma ewu ne: mukulaminyi wa bintu udi utulakaja bintu biebe. Nanku muena biuma kubikila muntu awu, umukonka ne: “Bualu bundi ngumvua bakuamba ebu budi bishi? Badika bintu bianyi bionsu, bualu kuakundamina kabidi bintu to.” Ke mulami wa bintu kudikonka nkayende ne: “Mfumuanyi wa mudimu udi unnyenga bintu bimvua mumulamine. Mpindiewu nengenze tshinyi? Tshiena ne bukole bua kudiina. Bundu budi bungenza bua kushala muena lulombu. Eyo, ndi mumanye tshindi mua kuenza. Nanku nansha meme mumuke ku mudimu, bantu bakuabu nebangakidile ku nzubu yabu.” Kubikidishaye ku umue ku umue bonsu bavua ne mabanza a mfumuende. Kukonkaye wa kumpala ne: “Udi ne dibanza dia mfumuanyi dia bungi munyi?” Muena dibanza kuandamuna ne: “Dia bipanza bia mafuta a olive lukama.” Mulami wa bintu kumuambila ne: “Ke dibeji didi ne dibanza diebe. Somba panshi, funda lukasa makumi atanu.” Pashishe mulami kukonka muntu mukuabu ne: “Kadi wewe udi ne dibanza dia bungi munyi?” Awu kuandamuna ne: “Dia bibombi bia ntete ya kuenza bukula nkama itanu. Mulami wa bintu ne: “Ke dibeji didi ne dibanza diebe edi. Funda bibombi nkama inayi.” Ke Mfumu kutumbisha mulami wa bintu ewu, bualu mmukuate mudimu ne budimu. Bualu bantu ba panu badi badimukila binabu, bapite mudi bantu badi benda mu butoke benza. Yezu kuamba kabidi ne: — Meme ndi nnuambila ne: kebayi munudi mua kupeta balunda ne biuma bibi bia panu. Nanku panujika bia panu, balunda aba nebanuakidile mu nzubu ya kashidi. Udi ulama bintu bikese bimpe, nealame kabidi bintu bivule bimpe. Udi udinga mu bintu bikese, neadinge kabidi mu bintu bivule. Paudi kuyi ulama biuma bibi bia panu bimpe, udi mua kukupesha biuma bia bushuwa nnganyi? Paudi kuyi ulama bintu bia muntu mukuabu bimpe, udi mua kukupesha bintu biebe wewe nnganyi? Muena mudimu nansha umue kena mua kuenzela bamfumu babidi mudimu. Bualu neakine ewu, anange wawa. Neajinge ewu, apepeje wawa. Kanuena mua kuenzela Mvidi Mukulu mudimu, kuenzela kabidi ne biuma musangu umue. Baparushe bavua bumvua miaku yonsu eyi. Kadi kusekabu Yezu, bualu bavua bananga makuta. Yezu kubambila ne: — Nuenu nudi basue kudileja bu bantu bimpe ku mesu a bakuabu. Kadi Mvidi Mukulu udi mumanye mioyi yenu. Bualu tshidi bantu bamona ne: ntshinene, katshiena ne mushinga ku mesu a Mvidi Mukulu. Too ne ku tshikondu tshia Yowanane-Batiste, nuvua ne mikenji ya Moshe, kabidi ne mikanda ya bambi. Kutuadija ku Yowanane, badi balongesha Lumu lua Disanka lua Bukalenga bua Mvidi Mukulu. Muntu yonsu udi upatata bua kubuela mu Bukalenga abu. Diulu ne buloba bidi mua kujimina. Kadi kalu nansha kamue kadibu bafunde mu mikenji kakena mua kujimina to. Muntu yonsu udi wipata mukajende, usela mukuabu, mmunyange dibaka. Udi usela mukaji uvuabu babenga kudi bayende, udi munyange pende dibaka. — Kuvua muena biuma uvuala bilamba bimpe bia mushinga mukole. Dituku dionsu uvua udia bilenga, usanka. Kuvua kabidi muntu mupele, dina diende Lazare. Uvua ne biuja mubidi mujima, ulala ku tshiibi tshia nzubu wa muena biuma. Uvua ujinga kudia bisunsukila bivua bimata ku mesa a muena biuma. Kabidi mbua ivua ifika bua kulaka mu mputa yende. Mupele kufua. Batumibue ba Mvidi Mukulu kumuambula, kuya kumuteka mu diulu pabuipi ne Abrahame. Muena biuma kufua kabidi. Kumujikabu. Muena biuma uvua ukengakana bikole mu kandondu ka bafue. Ukenzakana, kumonaye Abrahame ku bule, Lazare muikale pabuipi nende. Nanku kuelaye diyi ne: “Tatu Abrahame, ungumvuileku luse. Tuma Lazare, atue lusongu lua munu wende mu mayi, bua kuntalaja pa ludimi. Bualu ndi nkengakana bikole mu kadilu aka.” Kadi Abrahame kumuandamuna ne: “Muananyi, vuluka ne: uvua mupete biuma bia bungi, pautshivua ne muoyi panu. Diba adi Lazare uvua ne makenga mavule. Mpindiewu badi bamusamba munemu, kadi wewe udi mu dikenga. Vuluka kabidi ne: pankatshi petu nenu padi lupongu lule. Nanku bantu kabena mua kumuka kunu, kufika kunudi aku to. Kabidi kabena mua kumuka kunudi aku, kufika kutudi eku to.” Ke muena biuma kuamba ne: “Tatu, ndi nkusengelela ne: tuma Lazare mu nzubu mua tatu wanyi, mudi bana betu ba balume batanu. Aye kubadimuja bua kabafiki pabu muaba wa makenga ewu.” Abrahame kuandamuna ne: “Bana benu badi ne Moshe ne bambi badi mua kubadimuja. Babateleje.” Muena biuma ne: “Tatu Abrahame, ebi kabiena bikumbane to. Kadi pikala muntu mubiike ku bafue, muye kumonangana nabu, nebadilengeje.” Kadi Abrahame kumuambila ne: “Pikalabu babenga kuteleja Moshe nansha bambi, muntu nansha yeye mubiike ku bafue, kabena mua kumuitaba to.” Yezu kuambila balongi bende ne: — Matuku onsu nekuikale malu adi akoka bantu bua kuenzabu bibi. Kadi muntu udi wenzeja bantu malu mabi aa mmuena diakabi! Muntu wa nanku mbimpe bamusuike dibue dinene dia kupela nadi mu nshingu, bamuele mu mayi manene, bua kafikishi nansha umue wa ku bakese aba ku dienza bibi. Nuadimukayi! Pikala muanenu wa balume mubunde tshibawu, umubele bimpe. Pikalaye munyingalale bua tshilema tshivuaye muenze, umumvuile luse. Nansha yeye mukuenzele bibi misangu muanda mutekete ku dituku, upingana kuudi, ukuambila ne: “Ndi nnyingalala bua bindi mukuenzele,” wamumvuila amu luse. Bapostolu kulomba Mfumu ne: — Kolesha ditaba dietu. Mfumu kuandamuna ne: — Bu nuenu ne ditaba bunene bua lutete lua lusanga, nuvua mua kuambila mutshi wa sikomore wawa ne: “Juka apa, umene mu mayi manene.” Nanku mutshi newitabe mu diyi dienu. — Tuambe ne: muntu wa kunudi udi mua kuikala ne muena mudimu wende udi udima, nansha umulamina bimuna. Padiye umona muena mudimu awu ufuma ku budimi nansha ku mpata, neamubikile lukasa bua kudiaye nende ku mesa anyi? Kakuenza nanku to. Kadi, neanuambile ne: “Ndambita biakudia. Pashishe vuala bilamba bikuabu bua kungambuluisha pantshidi ndia. Neushishe kudia pebe.” Neele muena mudimu wende tuasakidila bua padiye mukumbaje bivuaye mumuambile anyi? Ke munudi nuenu kabidi. Panudi nukumbaja bionsu bidi Mvidi Mukulu unuambila, nuambe amu ne: “Tudi amu bena mudimu ba patupu. Tuvua bakumbaje amu bituvua ne bua kuenza.” Pavua Yezu mu luendu, mutangile ku Yerushalayime, kupitshilaye ku mikalu ya buloba bua Samariya ne bua Ngalileya. Ufika mu musoku mulkuabu, ke bena nsudi dikumi, bantu balume, kusambakena nende. Bavua bimanyine pa bule, bela mbila ne: — Yezu, Mfumu, utumvuileku luse! Yezu ubamona, kubambilaye ne: — Nuye kudi batuangaji, banukenkete. Patshivuabu mu njila, disama diabu kujika. Umue wa kudibu umona ne: disama dianyi ndijike, kupinganaye kudi Yezu, wenda utumbisha Mvidi Mukulu ne diyi dikole. Kudielaye mpala panshi ku makasa a Yezu, umuela tuasakidila. Muntu awu uvua muena Samariya. Ke Yezu kuamba ne: — Disama dia bonsu dikumi ki ndijike anyi? Kadi bakuabu tshitema badi penyi? Bobu ki mbapingane bua kutumbisha Mvidi Mukulu bua tshinyi? Amu muenyi ewu! Ke Yezu kumuamba ne: — Juka, uye; ditaba diebe ndikupandishe! Baparushe bavua bakonka Yezu ne: — Bukalenga bua Mvidi Mukulu nebufike diba kaayi? Yezu kubandamuna ne: — Bukalenga bua Mvidi Mukulu kabuena bufika mushindu udi bantu mua kubumona bimpe to. Muntu kakuamba ne: “Budi apa!” nansha ne “Budi kuaka!” Numanye amu ne: Bukalenga bua Mvidi Mukulu bukadi munkatshi muenu. Ke Yezu kuambila balongi bende ne: — Tshikondu netshifike tshinuajinga kumona dimue dia ku matuku a Muana wa muntu. Kadi kanuakudimona to. Nebanuambile ne: “Nyeye wawa!” nansha ne: “Nyeye ewu!” Kadi kanunyemenyiku bua kuya kumona to! Pakumbana dituku diende, Muana wa muntu neafike, bu mudi mukenya wa mvula upenya mu diulu, udikenkesha dionsu musangu umue. Kadi Muana wa muntu udi ne bua kudianza kukenga bikole. Bantu ba mu tshikondu etshi nebamubenge. Bivua bienzeka mu tshikondu tshia Nowa, nebienzeke mu tshikondu tshidi Muana wa muntu ufika. Bantu bavua badia, banua, baselangana, ne ku diba divua Nowa mubuele mu buatu. Ke mvula wa tshipupu kuloka, kubabutula bonsu. Nebienzeke bu mu tshikondu tshia Lote: bantu bavua badia, banua, basumba, basumbisha bintu, bakuna, bibaka nzubu. Kadi dituku divua Lote mupatuke mu tshimenga tshia Sodome, kapia ne mvuanda bivua biloka, bibutula bantu bonsu. Nanku dituku didi Muana wa muntu umueneka, nebienzeke momumue. Dituku adi, muntu ku musonga wa nzubu, kena ne bua kutuluka bua kuambula bintu biende bidi mu nzubu to. Muntu mu budimi kena ne bua kupingana kuende to. Vulukayi mukaji wa Lote! Muntu udi musue kusungidila muoyi wende, neaujimije. Kadi wajimija muoyi wende, neausungidile. Ndi nnujadikila ne: bufuku abu ku bantu babidi bikale balale muaba umue, nebaye ne umue, bashiye mukuabu. Ku bakaji babidi bikale batue ntete mu tshinu tshiapamue, nebaye ne umue, bashiye mukuabu. [ Ku balume babidi bikale badime mu budimi, nebaye ne umue, bashiye mukuabu. ] Ke balongi kumukonka ne: — Mfumu, malu aa neenzekele muaba kaayi? Yezu kuandamuna ne: — Padi tshitalu, ke padi nyunyi ya mikanku idisangishila. Pashishe bua kulongesha balongi bende mudibu ne bua kutendelela diba dionsu, kabayi batekesha mu maboku, Yezu kubelela lusumuinu ne: — Mu tshimenga kampanda muvua mukoshi wa nsambu. Kavua utshina Mvidi Mukulu, kavua unemeka muntu nansha umue. Mu tshimenga atshi muvua kabidi mukaji mukamba. Uvua uya kudi mukoshi wa nsambu misangu ne misangu, umulomba ne: “Unkosele tshilumbu tshianyi amu pa tshiotshi ne muena lukuna wanyi.” Mukoshi wa nsambu kubenga matuku a bungi. Kadi pashishe kudielaye meji ne: “Nansha meme tshiyi ntshina Mvidi Mukulu, tshiyi nnemeka bantu, kadi bu mudi mukaji mukamba ewu unsuya, nenkose tshilumbu tshiende mudi tshi. Patupu neansuye misangu yonsu, bifuane wangela nzadi mu mesu.” Ke Mfumu kuamba kabidi ne: — Telejayi tshidi mukoshi wa nsambu mubi ewu wamba! Kadi Mvidi Mukulu kakukosa nsambu ya bena diende badi bamubila munya ne butuku pa yoyi anyi? Kakubambuluisha pa lukasa anyi? Ndi nnujadikila ne: neakose nsambu yabu lukasa amu pa yoyi. Kadi pafika Muana wa muntu, neasangane bantu ne ditaba pa buloba anyi? Bantu bavua badifunyisha ne: tudi bakane ku mesu a Mvidi Mukulu, bapepeja kabidi bantu bakuabu, Yezu kubelela lusumuinu ne: — Bantu babidi bavua babuela mu nzubu wa Mvidi mukulu bua kutendelela. Umue uvua Muparushe, mukuabu mulambuishi wa bitadi. Muparushe uvua muimane kulu, utendelela, wamba mundamunda muende ne: “Mvidi Mukulu wanyi, ndi nkuela tuasakidila, bualu tshiena bu bantu bakuabu. Bonsu badi amu biba, bakengesha bantu, babuelela bakaji ba bende mu nzubu. Ndi nkuela tuasakidila nangananga, bualu tshiena bu mulambuishi wa bitadi wawa. Meme ndi njila biakudia matuku abidi ku lumingu, nkulambula tshia dikumi tshia bintu bionsu bindi mpeta.” Mulambuishi wa bitadi uvua muimane yeye pa bule, kayi nansha ukimina kutangila mu diulu. Kadi uvua udituuta pa tshiadi, wamba ne: “Eyi, Mvidi Mukulu wanyi, ungumvuileku luse. Meme ndi muenji wa malu mabi.” Ndi nnujadikila ne: muntu ewu mmupingane kuende, mutokela Mvidi Mukulu ku muoyi, kadi mukuabu awu to. Bualu muntu yonsu udi uditambisha, nebamupuekeshe. Kadi yonsu udi ndipuekesha, neapete lumu. Bantu kufika kudi Yezu ne bana, ne ba mu diboku, bua abatenteke bianza. Balongi bende babamona, kubatandishabu. Kadi Yezu kubikila bana kudiye, wamba ne: — Lekelayi bana! Bafike kundi! Kanubakandiki! Bualu Bukalenga bua Mvidi Mukulu mbua badi bu bana. Ndi nnujadikila bulelela ne: udi kayi wanyisha bukalenga bua Mvidi Mukulu bu muana, kakubuelamu to. Muntu munene wa bena Yuda kukonka Yezu ne: — Mulongeshi muimpe, bua meme kupeta muoyi wa kashidi ngenze tshinyi? Yezu kumukonka ne: — Udi umbikila muimpe bua tshinyi? Kakuena muntu udi muimpe, amu Mvidi Mukulu nkayende. Udi mumanye meyi ne mikandu: “Kubueledi mukaji wa bende mu nzubu, kushipi muntu, kuibi, kushiminyinyi muntu bualu, unemeke tatuebe ne mamuebe. Muntu awu kuandamuna ne: — Ndi mukumbaje bionsu ebi bituadije ku buana buanyi. Nanku Yezu kumuambila ne: — Bualu bumue butshidi bukushale: pana bionsu biudi nabi, wabanyine bapele makuta. Nanku newikale ne bubanji mu diulu. Pashishe Ulue, undonde meme. Kadi umvua anu miaku ayi, muntu awu kubungama bikole, bualu uvua ne biuma bivule. Yezu umona muvuaye ubungama, kuambaye ne: — Bidi bikole bua bena biuma kubuela mu Bukalenga bua mu diulu. Bu mudibi bikole bua nyama wa kamelu kubuela mu disu dia kashingi, ke mudibi bikole bipite bua muena mpetu kubuela mu Bukalenga bua Mvidi Mukulu. Bantu bavua bamuteleja, kumukonkabu ne: — Kadi biobi bikale nanku, wapanda nnganyi? Yezu kuandamuna ne: — Bidi bantu kabayi mua kuenza, Mvidi Mukulu udi ubikumbaja. Ke Petro kuamba ne: — Udi mumanye mutudi bashiye bionsu bimvua nabi bua kukulonda. Ke Yezu kubambila ne: — Ndi nnujadikila bulelela ne: muntu yonsu udi mushiye nzubuende, mukajende, bana babu, baledi bende, bana bende, bualu bua Bukalenga bua Mvidi Mukulu, neapete mpindiewu bia bungi bipite. Matuku adi kumpala, neapete muoyi wa kashidi. Yezu kubikila balongi bende dikumi ne babidi, kubambila ne: — Telejayi. Tukadi tuya ku Yerushalayime. Muaba awu bionsu bivua bambi bafunde bua Muana wa muntu nebikumbane. Nebamufile mu bianza bia bantu ba bisamba bikuabu. Bobu abu nebamuseke, nebamupende, nebamutuile mate pambidi. Nebamutuute mikaba, nebamushipe. Kadi dituku disatu neabike ku lufu. Kadi bionsu abi balongi kabavua babijungulula to. Kabavua bumvua tshivua Yezu wamba to. Miaku yende eyi ivua mibakolele. Pavua Yezu usemena pabuipi ne tshimenga tshia Yeriko, kuvua mpofu musombe ku muelelu wa njila, ulomba tshia pa luse. Mpofu awu uvua mumvue bantu tshisumbu bapita mu njila. Kukonkaye ne: — Ebi mbinganyi? Kumuambilabu ne: — Ke Yezu wa mu Nazarete udi upita mu njila emu. Ke mpofu kuela lubila ne: — Yezu, Muana wa Davide, ungumvuileku luse! Bantu bavua benda kumpala kua Yezu kutandishabu mpofu bua apuwe. Kadi yeye kuela amu mbila mikole mipite ne: — Yezu, Muana wa Davide, ungumvuileku luse! Ke Yezu kuimana, kubikidisha mpofu awu. Mpofu ufika, Yezu kumukonka ne: — Udi musue nkuenzele tshinyi? Ke mpofu ne: — Mfumu, ndi musue, untabeje mesu, mmone tshiakabidi. Nanku Yezu kumuambila ne: — Mesu ebe akane tshiakabidi! Ditaba diebe ndikupandishe! Diakamue mpofu kumona bimpe, kulonda Yezu, wenda utumbisha Mvidi Mukulu. Bantu bonsu bavua bamona bualu ebu, kutumbishabu kabidi Mvidi Mukulu. Yezu kubuela mu Yeriko, kukosolola tshimenga. Muaba awu muvua muntu, dina diende Zakayi. Uvua mfumu wa balambuishi ba bitadi, muena biuma bia bungi. Uvua musue kumona Yezu bua kumanya ne: nnganyi. Kadi bu muvuaye muntu wa tshitupa, kavua mua kumumona bimpe bua bungi bua bantu. Ke kudianjilaye kumpala lubilu, kubanda ku mutshi wa sikomore, bua kumona Yezu uvua ne bua kupitshila muaba awu. Yezu ufika muaba awu, kutangilaye kulu, wambila Zakayi ne: — Zakayi, tuluka lukasa, bualu lelu ndi muebe. Zakayi kutuluka lukasa, kuakidila Yezu ne disanka. Bantu bonsu bavua bamone nanku, kufikabu munda, bamba ne: — Muntu ewu mmuye kutula kua muenji wa malu mabi. Kadi Zakayi kujuka, kuambila Mfumu ne: — Mfumu, ndi nkujadikila ne: nempeshe bapele tshia bibidi tshia bintu bianyi. Pangikala mushime muntu, muangate makuta ende, nemmupingajile bungi abu misangu inayi. Ke Yezu kumuambila ne: — Lelu wewe ne bena diebe bonsu nudi bapete lupandu. Bualu wewe kabidi udi muntu wa ku ndelanganyi ya Abrahame. Muana wa muntu mmufike bua kukeba ne kusungidila bantu bavua bajimine. Yezu uvua welela kabidi bantu bavua bumvua bionsu abi lusumuinu lukuabu. Bu muvua Yezu pabuipi ne Yerushalayime, bantu bavua bela meji ne: Bukalenga bua Mvidi Mukulu bukadi pa kumueneka amu mpindiewu. Ke Yezu kuambila bantu ne: — Muntu kampanda wa mu diku dia bantu baneme uvua uya ku ditunga dia kulekule bua kupetaku bukalenga, kupingana nabu kuabu. Kayi muanji kuya, kubikilaye bena mudimu bende dikumi, bua kubapesha muntu yonsu lukanu lua mpawungi. Kubambilaye ne: “Nuenduluke ne lukanu luenu too ne panga-pingana.” Kadi bena ditunga diabu bavua bamukina. Ke kutumabu bantu kuvuaye uya ne mukenji ne: “Katuena basue bua muntu ewu ikale mukalenga wetu to.” “Kadi muntu awu kupeta amu bukalenga. Ke kupinganaye mu ditunga diende. Kubikidishaye bena mudimu ba-vuaye mupeshe nkanu, bua kumanya tshiyuabu bapete. Wa kumpala kufika, wamba ne: ‘Mukalenga, uvua mumpeshe lukanu lumue. Meme kuenduluka kupeta mikuabu dikumi.’ ” Mukalenga kumuamba ne: “Uvua muenze bimpe. Udi muena mudimu wa nsongu. Bu muuvua mukumbaje mudimu bimpe ne bintu bikese bindi mukushile, nenkuteke mulombodi wa bimenga dikumi.” Muena mudimu muibidi kufika, wamba ne: “Mukalenga, uvua mumpeshe lukanu lumue. Meme kuenduluka, kupeta mikuabu itanu.” Mukalenga kumuandamuna ne: “Ndi nkuteka mulombodi wa bimenga bitanu.” Muena mudimu muisatu kufika, wamba ne: “Mukalenga, ke lukanu luebe lua mpawungi elu. Mvua mululame mu tshitambala. Mvua nkutshina, bualu udi muena tshikisu. Udi wangatabintu bidi kabiyi biebe, unowa biudi kuyi mukune.” Mukalenga kumuandamuna ne: “Udi muena mudimu mubi. Nenkose tshilumbu tshiebe bilondeshile miaku yebe. Uvua mumanye mundi muntu wa tshikisu, ngangata bintu bidi kabiyi bianyi, nnowa bindi tshiyi mukune. Nanku kuena muteke nkanu yanyi mu tshibutshilu tshivuayi mua kumpetesha makasa bua tshinyi? Bu wewe muenze nanku, mu dipingana dianyi, mvua mua kupeta nkanu yanyi, ne kasombela kabidi!” Ke mukalenga kuambila bantu bavua muaba awu ne: “Munyengayi lukanu lua mpawungi alu. Nulufile kudi udi ne nkanu dikumi.” Kumuambilabu ne: “Mukalenga, se ukadi nayi dikumi!” Mukalenga kuandamuna ne: “Ndi nnujadikila ne: muntu yonsu udi ne tshintu, nebamupeshe bipite. Kadi udi kayi ne tshintu, nebamunyenge ne tshikese tshidiye natshi. Kadi bena lukuna banyi bavua kabayi basue bua meme kuikala mukalenga wabu, fikayi nabu apa. Nubashipe, meme mutangile.” Yezu mumane kuamba nanku, kupitaye kumpala kua bantu bua kuya ku Yerushalayime. Ufika pabuipi ne musoku wa Betfaje ne wa Betanya, pepi ne mukuna wa mitshi ya Olive, kudianjilaye kutuma balongi babidi, ubambila ne: — Nuye mu musoku udi kumpala wawa. Panuabuelamu, nenusangane muana wa nyama wa mpunde musuika, udi muntu nansha umue kayi muanji kubandapu. Numusulule, nufike nende apa. Pikala muntu unuebeja ne: “Nudi numusulula bua tshinyi?” numuandamune ne: “Mfumu udi nende dijinga.” Balongi kuya, kusangana bionsu muvua Yezu mubambile. Pavuabu basulula muana wa nyama wa mpunde, bena nyama awu kubakonka ne: — Nudi numusulula bua tshinyi? Bobu kuandamuna ne: — Mfumu udi nende dijinga. Nanku kuyabu ne muana wa nyama wa mpunde kudi Yezu. Kutekabu bilamba biabu pa nyama. Yezu kubandapu. Pavua Yezu wenda uya, bantu bavua badija bivualu biabu mu njila. Yezu uvua usemena pabuipi ne Yerushalayime mu njila udi upueka ku mukuna wa mitshi ya Olive. Balongi bende bonsu tshisumbu tshinene bavua ne disanka, batumbisha Mvidi Mukulu ne diyi dikole, bua malu a kukema onsu avuabu bamone. Bavua bamba ne: “Mukalenga udi ufika mu dina dia Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu amuele lupemba! Bupole budi mu diulu, butumbi budi kudi Mvidi Mukulu! ” Baparushe bakuabu bavua munkatshi mua bantu, kuambilabu Yezu ne: — Mulongeshi, tandisha balongi bebe, bapuwe! Yezu kuandamuna ne: — Ndi nnujadikila ne: nansha bobu bapuwe, mabue neele mbila! Yezu ufika pabuipi ne tshimenga, utshimona, kuasaye muadi bualu buatshi, wamba ne: — Bu wewe mua kujingulula bidi mua kukupetesha ditalala! Kadi mpindiewu malu onsu aa mbakusokokewu. Kuena mua kuamona! Matuku neafike adi bena lukuna bebe bakuela munkatshi ne biamu binene bia mvita, bakuluisha, bakufimpakaja nseke yonsu. Wewe ne bantu bebe nebanubutule muebe butubutu. Kabakukushila dibue ditentekaja pa dikuabu. Bualu wewe kuena mujingulule tshikondu tshivua Mvidi Mukulu mufike bua kukusamba! Yezu kubuela mu nzubu wa Mvidi Mukulu, kuipata bangenda mushinga, ubambila ne: — Mikanda ya tshijila idi yamba ne: “Nzubu wanyi mmuaba udibu batendelela.” Kadi nuenu nukadi bamuandamune muaba wa bivi. Matuku onsu Yezu uvua ulongesha mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Bamfumu ba batuangaji, balongeshi ba mikenji, ne bakulu ba mu tshisamba, bavua bakeba muvuabu mua kumushipesha. Kadi kabavua bamanye tshia kuenza, bualu bantu bonsu bavua pabuipi nende, bamuteleja ne ntema mivule. Dituku dikuabu Yezu uvua ulongesha bantu mu nzubu wa Mvidi Mukulu, ubamanyisha Lumu lua Disanka. Bamfumu ba batuangaji, balongeshi ba mikenji, ne bakulu, kufika kudiye. Kumukonkabu ne: — Malu onsu audi wenza aa, udi wenza ne bukenji kaayi? Udi mukuambile bua kuwenza nnganyi? Yezu kubandamuna ne: — Meme kabidi ndi musue kunukonka, nungandamune: Udi mutume Yowanane bua atue bantu mu mayi nnganyi? Mvidi Mukulu anyi mbantu? Kuelanganabu meji munkatshi muabu, bambilangana ne: — Tuetu bandamune ne: “Mvidi Mukulu mmumutume,” neatukonke ne: “Nanku kanuena bitabe Yowanane bua tshinyi?” Kadi tuetu bandamune ne: “Bantu mbamutume,” bantu bonsu nebatuase mabue bua kutushipa. Bualu mbajadike ne: Yowanane mmuambi wa Mvidi Mukulu. Ke kuandamunabu Yezu ne: — Katuena bamanye uvua mumutume bua kutua bantu mu mayi. Ke Yezu kubambila ne: — Nansha meme kabidi, tshiena nnuambila bukenji bundi ngenza nabu malu onsu aa. Ke Yezu kuelela kabidi bantu lusumuinu ne: — Muntu uvua mukune mionji ya nwinyo. Kushiyaye budimi abu kudi bafiitshidi. Kuyaye ku luendu lua matuku a bungi. Tshikondu tshia kupola tumuma tshikumbana, kutumaye muena mudimu wende kudi bafutshidi abu, bua kupeta tuende tumuma kudibu. Kadi bafutshidi kutuuta muntu awu, kumuipata, kayi mupete nansha kantu. Muena budimi kutuma kabidi muena mudimu mukuabu. Bafutshidi kumutuuta kabidi, kumupenda, kumuipata kayi mupete kantu. Muena budimu kutuma kabidi muntu muisatu. Yeye kabidi bafutshidi kumutapa mputa, kumuipata. Ke muena budimi kuamba ne: “Nengenze tshinyi? Ndi ntuma muananyi munanga. Misangu mikuabu badi mua kumuangata ne mushinga.” Kadi bafutshidi bamona muana wa mukalenga, kuambilanganabu ne: “Ke wapiana budimi pashishe wawa. Tumushipayi. Budimi bua nwinyo nebushale buetu.” Nanku kumukokelabu ku mpenga kua budimi, kumushipa. Kadi muena budimi neenze tshinyi ne bantu bavua bafutshila budimi buende? Neafike, neabashipe, neapeshe bafutshidi bakuabu budimi buende. Bantu bumvua miaku ayi, kuambabu ne: — Abi kabienzeki nansha! Kadi Yezu ubatangila, kubakonkaye ne: — Mu Mikanda ya tshijila mbafunde ne: “Dibue divua bibaki balekela, dikadi dibue didi dishindika nzubu. Miaku eyi idi inumvuija tshinyi? Muntu yonsu udi upona pa dibue edi, udi ubozeka. Padi dibue edi diponena muntu, nedimuvi-ngutule. Balongeshi ba mikenji ne bamfumu ba batuangaji bavua bakeba kukuata Yezu diba adi. Bualu bavua bamanye ne: Yezu mmutuelele tuetu lusumuinu elu. Kadi bavua batshina bantu. Nanku kutuadijabu kutentekela Yezu. Ke kumutuminabu bantu bamueneka bu bantu ba muoyi muimpe. Kadi bantu aba bavua bakeba kuteya Yezu ku dimukonka bualu, bua bamone mua kumufila mu bianza ne ku bumfumu bua mulombodi wa buloba abu. Nanku kukonkabu Yezu ne: — Mulongeshi, tudi bamanye ne: biudi wamba ne biudi ulongesha bidi amu pa biobi. Kuena utangila muanzu wa muntu. Kadi udi ulongesha anu patoke tshidi Mvidi Mukulu musue ne: bantu benze. Ke patudi tukukonka ne: bilondeshile mikenji yetu, tudi mua kuhita tshitadi kudi mukalenga wa bakalenga wa bena Rome anyi katutshifutshidi? Kadi Yezu uvua mujingulule budimu buabu. Kubambilaye ne: — Ndejayi lukanu lunudi nufuta nalu tshitadi. Mpala ne dina bidibu bazolapu ebi mbia nganyi? Kuandamunabu ne: — Mbia mukalenga wa bakalenga. Ke Yezu kubambila ne: — Nanku futayi mukalenga wa bakalenga bintu bidi biende. Kadi lambulayi Mvidi Mukulu kabidi biende Yeye. Nanku kabavua mua kumusangana ne tshilema mu miaku ivuaye wambila bantu. Bivua Yezu mubandamune bivua bibakemesha. Kupuwabu. Basaduke bakuabu kufika kudi Yezu. (Bobu aba ke badi balongesha ne: bantu ka bena babiika ku bafue. ) Kukonkabu Yezu ne: — Mulongeshi, Moshe uvua mutufundile mukenji ne: “Muntu musele, mufue kayi muana, muanabu apiane mukaji awu, bua asanguile muanabu udi mufue. ” Kadi kuvua bana ba balume muanda mutekete ba muntu umue. Wa kumpala kusela mukaji, kufua kayi mulele muana. Muibidi kupiana mukaji awu. Pashishe muisatu amu momumue. Nanku bonsu muanda mutekete kusela mukaji awu. Kadi kufilabu bonsu, kabayi balele nende muana. Ku ndekelu kua bonsu, mukaji awu kubatonda. Kadi dituku diabika bantu ku lufu, mukaji neikale wa nganyi? Bualu bonsu muanda mutekete bavua amu bamusele! Yezu kubandamuna ne: — Panu balume ne bakaji badi baselangana. Kadi balume ne bakaji badi bakanyine kubiika ku lufu, kupeta muoyi mupiamupia, kabena baselangana kabidi to. Nanku kabatshiena mua kufua, bualu nebafuanangane ne batumibue ba Mvidi Mukulu. Badi bana ba Mvidi Mukulu, bualu mbabike ku lufu. Moshe udi wamba patoke ne: bantu nebabiike ku lufu. Muaba udiye utela tshipuka tshitema kapia, udi winyika Maweja-Nangila ne: “Mvidi Mukulu wa Abrahame, Mvidi Mukulu wa Izake, ne Mvidi Mukulu wa Yakobe. ” Nanku Mvidi Mukulu kena Mvidi Mukulu wa bafue to, udi wa bantu badi ne muoyi. Bualu bonsu badi ne muoyi bualu buende. Ke balongeshi bakuabu ba mikenji kuamba ne: — Mulongeshi udi muandamune anu bimpe. Bualu kabatshivua bakimina kumuela nkonku mikuabu. Kadi Yezu kubakonka ne: — mMunyi mudibu mua kuamba ne: Kristu udi wa ku ndelanganyi ya Davide? Bualu Davide mene mu mukanda wa misambu udi wamba ne: “Maweja-Nangila Mvidi Mukulu uvua wamba Mfumu wanyi ne: Somba ku diboku dianyi dia balume, too ne pangateka bena lukuna bebe bu tshidiatshilu kuinshi kua makasa ebe. ” Padi Davide umubikila: “Mfumu wanyi,” mudi Kristu mua kuikala wa ku ndelanganyi ya Davide mmunyi? Pavua bantu bonsu bateleja Yezu, kuambilaye balongi bende ne: — Nudimukile balongeshi ba mikenji. Badi basanka bua kuendakana bavuale mintumpu mile. Badi bananga bua bahele mioyi ya kanemu miaba idi bantu basangile. Badi basue kusomba mu nkuasa ya kumpala mu nzubu ya ditendelela, ne kupeta miaba ya lumu mu bibilu. Kadi badi banyenga bakaji bakamba nzubu ne bionsu bidibu nabi. Pine apu badi batendelela mutantshi mule bua bamueneke bu bantu bimpe. Kadi nebabanyoke bikole bipite! Yezu ukenzakana, kumonaye bena biuma bela milambu yabu mu mushete mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Kumonaye kabidi mukaji mukamba mupele wela pende mu mushete makuta a tshiamu tshikunze abidi. Ke Yezu kuamba ne: — Ndi nnujadikila bulelela ne: mukaji mukamba mupele ewu mmufile mulambu mupite wa bantu bakuabu bonsu. Bualu bonsu mbalambule makuta avuabu kabayi nawu dikenga. Kadi mukaji mupele ewu mmufile konsu kavuaye mua kudia naku. Bantu bakuabu bavua bakula bua nzubu wa Mvidi Mukulu, bamba muvuabu bamuibaka ne mabue mimpe, bamulengeja ne bintu bivua bantu balambule Mvidi Mukulu. Kadi Yezu kuamba ne: — Matuku neakumbane adi bionsu binudi numona ebi ne bua kuupuka. Kakushala dibue ditentakaja pa dikuabu nansha. Ke bantu abu kukonka Yezu ne: — Mulongeshi, bionsu ebi nebienzeke diba kaayi? mBishi mutuamanya ne: tshikondu tshidi ebi ne bua kuenzeka ntshimane kufika? Yezu kuandamuna ne: — Nuadimukayi! Muntu kanushimi! Bualu bantu ba bungi nebafike, bangata dina dianyi, badiamba ne: “Ndi Kristu,” bamba kabidi ne: “Diba dikadi dikumbane!” Kanubalondi to. Panumvua bantu bakula bua mvita ne buntomboji, kanutshinyi to. Malu aa adi ne bua kuenzeka bangabanga. Kadi nshikidilu wa buloba kakuikalaku diakamue to. Ke Yezu kubambila kabidi ne: — Tshisamba netshiluishe tshikuabu. Bukalenga nebuluishe bukuabu. Bikumina bienza bowa nebienzeke miaba yonsu pa buloba. Biyole bia nzala ne bipupu bia masama nebikale miaba mishilangane. Mu diulu nemukuluke bintu bidi bileja malu manene, bikuatshisha bantu bowa. Kadi bionsu ebi kabiyi bianji kuenzeka, bantu nebanukuate, banukengesha. Nebanufile mu tshilumbuluilu mu nzubu ya ditendelela. Nebanuele mu nzubu wa lukanu. Nebaye nenu kumpala kua bakalenga ne kua balombodi ba ditunga, bualu nudi bangitaba. Tshikondu atshi ke tshinudi mua kujadikila bantu bimvua munuambile. Kanupampakanyi bua mushindu unudi mua kudilumbuluila. Meme nennupeshe miaku ne meji bidi nansha umue wa ku bena lukuna benu kayi mua kutontolola, nansha kubenga. Nansha batatuenu mene, bamamuenu, bana benu, bena diku dienu, ne balunda benu, nebanufunde ku tshilumbu. Nebashipe bamue ba kunudi. Bantu bonsu nebanukine, bualu nudi bangitaba. Kadi lusuki lua ku mutu wenu nansha lumue kaluakujimina. Nenupande amu panuikala nunanukila. — Panuamona tshimenga tshia Yerushalayime tshiela munkatshi kudi baluishi, numanye ne: tshikadi pa kubutuka. Diba adi bantu bikala mu Yudeya, baye kusokoma mu mikuna. Bikala mu Yerushalayime, bumuke lubilu. Bikala mu mpata, kabapinganyi mu tshimenga to. Bualu matuku awu neikale matuku adibu bakosa nsambu ya bantu, bua kukumbaja bionsu bidibu bafunde mu Mikanda ya tshijila. Matuku awu, bakaji badi kulu kule, nansha badi bamusha bana, nebakenge bikole. Dikenga dinene nedikuate bena ditunga edi, bualu Mvidi Mukulu neabanyoke ne tshiji. Nebabashipe ku muele wa nwita. Nebaye nabu mu matunga makuabu onsu, basuika nkanu. Bantu ba bisamba bikuabu nebanyange Yerushalayime, too ne pakumbana tshikondu tshiabu. — Mu diba, mu ngondu, ne mu mitotu, nemumueneke bintu bileja malu. Pa buloba bisamba nebikuatshike bowa bunene, bua tshiona tshia mayi manene ne mavuala awu. Bantu nebafue ku bowa, batshina malu adi mua kuenzeka pa buloba bujima. Bualu mabulunge a kulu neapampalumuke. Diba adi bantu nebamone Muana wa muntu ufika mu divuba, uleja bukole buende ne butumbi. Pikala malu onsu aa atuadija kuenzeka, nubanduluke, nukoleshe muoyi, bualu bakadi pa kunupikula. Ke Yezu kubelela lusumuinu ne: — Tangilayi mutshi wa mfiku ne mitshi mikuabu yonsu. Panudi numona mabeji ayi atuadija kusasa, nudi bamanye ne: tshikondu tshia luya tshikadi pabuipi. Nanku nuenu kabidi, panuamona bionsu ebi bienzeka, nenumanye ne: Bukalenga bua Mvidi Mukulu bukadi pabuipi. Ndi nnujadikila bulelela ne: bena lelu kabakuanji kufua, malu onsu aa kaayi menzeke. Diulu ne buloba nebijimine. Kadi miaku yanyi kayakujimina to. — Dimukayi! Kanubuelakanyi amu mu bibilu, mu bunuavi, ne mu ntatu ya panu. Bualu dituku didibu bakosa nsambu ya bantu didi mua kunujikidila diakamue, bu mudi buteyi bukuata nyama. Bualu dituku adi nedijikidile bantu bonsu ba pa buloba bujima diakamue. Kanuladi tulu to! Nutendelele diba dionsu, bua nupete bukole bua kupitshisha bimpe bionsu bidi ne bua kuenzeka, ne bua kumueneka bakankamane kumpala kua Muana wa muntu. Dituku dionsu Yezu uvua ulongesha bantu mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Kadi dilolu uvua ubanda pa mukuna wa Olive, ushalamu butuku bujima. Dinda dionsu bantu bonsu bavua bafika mu nzubu wa Mvidi Mukulu bua kumuteleja. Tshibilu tshidi bantu badia mampa kaayi mela buanga, tshidibu binyika tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila, tshikavua pabuipi. Bamfumu ba batuangaji, ne balongeshi ba mikenji, bavua bakeba muvuabu mua kushipesha Yezu. Kadi bavua batshina bantu. Ke diabolu kubuela munda mua Yudase Iskariyote, umue wa ku balongi dikumi ne babidi. Yudase kuya kuyukila ne bamfumu ba batuangaji, kabidi ne balombodi ba balami ba mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Kumvuanga-nabu bua mushindu uvuaye mua kufila Yezu kudibu. Bamfumu kusanka bikole, kumulaya bua kumupesha makuta. Ke Yudase kuanyisha, kukeba diba dimpe divuaye mua kufila Yezu kudibu, bantu kabayi bamanye. Munkatshi mua tshibilu tshia mampa kaayi mela buanga, dituku kukumbanadi di-vuabu ne bua kushipa bana ba mikoku bua didia dia tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila. Yezu kutuma Petro ne Yowanane, ubambila ne: — Nuye kutulonguelela didia dia tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila. Ke bobu kumukonka ne: — Udi musue tulongoluele didia edi penyi? Yezu kubandamuna ne: — Telejayi! Panuabuela mu tshimenga, nenusambakene ne muntu mulume, muambule mulondu wa mayi. Numulonde too ne mu nzubu muabuelaye. Nukonke muena lubanza ne: “Mulongeshi udi ukuebeja ne: mu nzubu mutuadila, meme ne balongi banyi, didia dia Dipita dia Maweja-Nangila muepi?” Nanku yeye neanuleje kulu nzubu munene udi ne bintu bionsu. Muine amu ke munualongoluela didia. Ke Petro ne Yowanane kuya, kusangana bionsu anu muvua Yezu mubambile. Kulongololabu didia dia Dipita dia Maweja-Nangila. Diba dia didia dikumbana, Yezu kusomba ku mesa ne balongi bende. Kubambilaye ne: — Mvuamujinge bikole kudia nenu didia edi dia tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila, tshiyi muanji kukenga. Bualu ndi nnujadikila ne: tshiakudia kabidi didia edi, too ne pakumbanadi menemene mu Bukalenga bua Mvidi Mukulu. Ke Yezu kuangata dikopu, kuela Mvidi Mukulu tuasakidila, wamba ne: — Angatayi dikopu edi dia nwinyo, nunue bonsu. Bualu ndi nnujadikila ne: bituadija ku mpindiewu tshiakunua kabidi nwinyo, too ne pafika Bukalenga bua Mvidi Mukulu. Ke Yezu kuangata diampa, kuela Mvidi Mukulu tuasakidila, kudikosolola, kudiabanyina balongi bende, wamba ne: — Etshi mmubidi wanyi, [undi mufile bualu buenu. Enzayi nenku bua kumvuluka. Balongi bamane kudia, Yezu kubapesha kabidi dikopu, wamba ne: — Dikopu edi ntshiovu tshipiatshipia tshia Mvidi Mukulu, tshidibu bashindika ne mashi anyi, adibu bapumuna bualu buenu. ] Kadi monayi: muntu udi mungelele tshitungu udi muaba ewu. Tudi nende ku mesa. Bushuwa, Muana wa muntu neafue, bu muvua Mvidi Mukulu muambe. Kadi muntu udi mumutungile tshitungu mmuena diakabi! Ke balongi kukonkanganabu ne: munkatshi muetu emu, udi mua kuenza bualu abu nnganyi? Balongi kutuadija kuelangana mpata bikole munkatshi muabu bua kumanya ne: wa munkatshi muetu udi mupite bakuabu ku buneme nnganyi? Yezu kubambila ne: — Bakalenga ba matunga badi baatumina diyi. Bena mianzu badi basue bua bantu babinyike ne: “mBatuenzedi ba malu mimpe.” Kadi buenu nuenu kabikadi nanku to. Bualu udi mupite bakuabu munkatshi muenu, udi ne bua kudileja mushadile ku bonsu. Udi utuma diyi, udi ne bua kuenzela bakuabu mudimu. Muntu udi mupite bakuabu nnganyi? Ngudi musombe ku mesa anyi, udi ukuatshila bakuabu mudimu? Se ngudi musombe ku mesa. Nanku meme ndi munkatshi muenu, nnuenzela mudimu. Nuenu nudi bashale nanyi matuku onsu mu makenga anyi. Nanku bu mutua Tatu wanyi mumpeshe Bukalenga, meme kabidi ndi nnupeshabu. Nuenu nenudie, nunue ku mesa anyi mu Bukalenga buanyi. Nenusombe mu nkuasa ya bumfumu bua kukosa nsambu ya bisamba dikumi ne bibidi bia bena Izrayele. — Simone, Simone! Dimuka! Diabolu mmulombe bua kunuteta, bu mudibu bapepula ntete ya kuenza bukula, bumusha bisote. Kadi meme kukulombela kudi Mvidi Mukulu, bua kulenduki mu njila wa ditaba. Nanku pawapingana kundi, ukankamike bana benu. Ke Petro kumuandamuna ne: — Mfumu, meme ndi musue kuya nebe mu nzubu wa lukanu, nansha bua kufua nebe nemfue! Yezu kumuandamuna ne: — Petro, ndi nkujadikila ne: lelu tshitala katshiyi tshianji kusama, neumvile misangu isatu ne: tshiena mumumanye! Ke Yezu kukonka balongi bende ne: — Tshikondu tshimvua munutume kanuyi ne tshibuta tshia makuta, nansha tshia luendu, kanuyi ne bisabata, nuvua bakengele tshintu anyi? Balongi bende kumuandamuna ne: — Katutua bakengele kantu nansha kamue. Ke Yezu kubambila ne: — Kadi mpindiewu muntu udi ne tshibuta tshia makuta, atshiangate. Udi ne tshia luendu, atshiangate kabidi. Udi kayi ne muele wa mvita, apanyishe tshinkutu tshiende bua kuusumba. Bualu ndi nnujadikila ne: miaku idibu bafunde mu Mukanda wa tshijila bualu buanyi bua ne: “Batua bamuteke munkatshi mua benji ba malu mabi,” neikumbane. Bushuwa matuku anyi akadi ku ndekelu. Ke balongi bende kumuambila ne: — Mfumu, tudi ne miele ya mvita ibidi eyi. Yezu kubandamuna ne: — mBikumbane. Ke Yezu kupatuka, kuya ku mukuna wa Olive, mutua tshibidilu tshiende. Balongi bende kumulonda. Bafika amu ku mukuna, Yezu kubambila ne: — Nutendelele bua kanulenduki, panutetabu. Ke Yezu kumuka muaba uvua balongi bende mutantshi wa dibue dikupa. Kutuaye binu, utendelela, wamba ne: — Tatu, paudi musue, angumushile dikopu dia dikenga edi. Kadi kabienzeki mundi musue meme, amu muudi musue wewe. [ Ke mutumibue wa Mvidi Mukulu kumumuenekela ufuma mu diulu bua kumukankamika. Bowa bukole buvua bukuata Yezu. Ke kutendelelaye bikole bipite. Tshisululu tshiende tshifua tshiandamuka mashi, amata panshi. ] Yezu mumane kutendelela, kujukaye. Kupinganaye kudi balongi bende, kubasangana balale bua dibungama. Ke kubakonkaye ne: — Nuenu nudi balale bua tshinyi? Jukayi, nutendelele, bua kanulenduki, panutetabu. Patshivua Yezu wakula, bantu ba bungi kufika. Yudase, umue wa ku balongi bende ke uvua ubaludika. Kuyaye kudi Yezu bua kumutua mishiku. Ke Yezu kumukonka ne: — Yudase, udi upangila Muana wa muntu ne dimutua mishiku anyi? Balongi ba Yezu bamona bitua bisue kuenzeka abi, kumukonkabu ne: — Mfumu, tubatape miele anyi? Ke umue wa kudibu kupatula muele, kukosa ditshi dia balume dia muena mudimu wa mutuangaji munene. Ke Yezu kubakandika, wamba ne: — Lekelayi! Kanutungunuki to. Yezu kulenga muntu awu ku ditshi. Kupinganadi muadi mua kale. Ke Yezu kuambila bamfumu ba batuangaji, balombodi ba balami ba nzubu wa Mvidi Mukulu, ne bakulu, bavua bafika bua kumukuata ne: — Nudi bafike ne miele ya mvita, kabidi ne mitshi, bua kunkuata bu mushipianganyi anyi? Matuku onsu mvua nenu mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Kanuena bakebe kunkuata nansha. Kadi diba edi ndienu, didi miidima ileja bukole buayi. Kukuatabu Yezu, kuyabu nende mu nzubu wa mutuangaji munene. Petro uvua ubalonda pa bule. Bantu bavua batemesha kapia munkatshi mua lubanza. Nanku Petro kuya kusomba munkatshi mua bavua bota kapia. Ke muena mudimu mukaji kumona Petro musombe ku kapia. Kumujojaye, wamba ne: — Muntu ewu kabidi uvua ne Yezu! Kadi Petro kuyila, wamba ne: — Mukaji, tshiena mumumanye nansha. Katupa kipi, munga muntu kumona Petro, wamba kabidi ne: — Wewe kabidi udi umue wa kudibu! Kadi Petro kuandamuna muntu awu ne: — Muanetu, meme tshiena wa kudibu to. Kupita bu diba dijima, munga muntu kujadika bikole, wamba ne: — Kamuena mpata! Muntu ewu uvua ne Yezu, bualu mmuena Ngalileya! Ke Petro kuandamuna ne: — Muanetu, tshiena mumanye tshiudi musue kuamba to! Patshivuaye wakula apu, diakamue tshilala kusamatshi. Nanku Mfumu kukudimuka kudi Petro, kumutangila talalaa. Ke Petro kuvuluka tshivua Mfumu mumuambile ne: “Lelu tshitala katshiyi tshianji kusama, newikale mumane kumvila misangu isatu ne: tshiena mumumanye. ” Ke Petro kupatuka pambelu, kudila bikole. Bantu bavua balama Yezu bavua bamulembakaja, bamutuuta. Bavua bamubuikila ku mesu, bamukonka ne: — Udi mukutuute nnganyi? Jandula, tumone! Bavua bamuela kabidi nsenda mikuabu ya bungi. Butshia, bakulu ba bena Yuda, bamfumu ba batuangaji, ne balongeshi ba mikenji, kudisangisha. Kubikilabu Yezu ku Tshipangu tshiabu tshikulu, bamuebeja ne: — Wewe udi Kristu anyi? Utujadikile! Yezu kubandamuna ne: — Nansha meme munujadikile, kanuakungitaba to. Meme munukonke bualu, kanuakungandamuna to. Kadi kutuadijia ku mpindiewu, Muana wa muntu neasombe ku diboku dia balume dia Mvidi Mukulu wa bukole. Ke bonsu kukonka Yezu ne: — Nanku wewe udi Muana wa Mvidi Mukulu anyi? Yezu kubandamuna ne: — Munudi bambe amu, mmomu. Nanku kuambabu ne: — Katukebi kabidi bajadiki to! Bualu tudi badiumvuile miaku ya mukana muende! Bena tshipangu bonsu kujuka, kuya ne Yezu kua Pilate. Kutuadijabu kumusonguela kua Pilate, bamba ne: — Tudi basangane muntu ewu upambula bena ditunga. Udi ukandika bantu ne: kanufutshi tshitadi tshia mukalenga wa bakalenga. Udi udiamba kabidi ne: ndi Kristu, mukalenga wa ditunga. Ke Pilate kukonka Yezu ne: — Udi mukalenga wa bena Yuda anyi? Yezu kumuandamuna ne: — Muudi muambe mmomu. Ke Pilate kuambila bamfumu ba batuangaji, ne bantu bakuabu, ne: — Tshiena musangane bualu nansha bumue, bundi mua kunyokela muntu ewu. Kadi bobu kusuminyina bikole bipite, bamba ne: — Udi ulongesha bantu, ubasaka bua batomboke. mMutuadije mu Ngalileya; mmuendakane mu Yudeya mujima; mpindiewu mmufike too ne munemu. Pilate umvua miaku eyi, kuebejaye ne: — Muntu ewu mmuena Ngalileya anyi? Pilate umvua ne: Yezu udi ufuma mu buloba budibu balombola kudi Erode, kumutumaye kudiye. Matuku awu Erode kabidi uvua mu Yerushalayime. Erode kusanka bikole pa kumona Yezu, bualu uvua mumvue bakula bualu buende. Kuonsu eku uvua ujinga kumonangana nende. Uvua mutekemene kumona ne ende abidi muvua Yezu wenza tshishima. Uvua muele Yezu makonka a bungi. Kadi Yezu kavua muandamune ku dikonka nansha dimue. Bamfumu ba batuangaji ne balongeshi ba mikenji batua muaba awu. Batua basonguela Yezu bikole. Erode ne basolayi bende batua baseka Yezu, bamupepeja. Kumutuadikabu tshilamba tshimpe tshitoke, kumupingaja kudi Pilate. Kuonsu eku Erode ne Pilate kabavua bumvuangana to. Kadi dituku edi kudiabu bulunda. Pilate kusangisha bamfumu ba batuangaji, bakulu, ne bantu bakuabu bonsu, ubambila ne: — Nudi bamvuile ne muntu ewu, nuamba ne: udi upambula bantu. Kadi ndi mumulumbuluishe kumpala kuenu. Tshiena mumusangane mupila ku bualu bubi nansha bumue, bunudi bamufunde. Erode kabidi kena mumusangane ne bualu. Ke padiye mutupingajilaye. Nanku muntu ewu kena muenze bubi nansha bumue budi mua kumukebela lufu. Ndi musue amu kumukumisha mikaba. Pashishe nemmulekele. [ Ku tshibilu tshionsu tshia Dipita dia Maweja-Nangila, Pilate uvua ulekela muena lukanu umue uvua bantu balomba. ] Kadi bonsu pamue kuelabu mbila ne: — Ushipeshe muntu ewu, utulekele Barabase! (Batua bela Barabase mu nzubu wa lukanu, bualu mu tshimenga bantu batua batomboke, bashipe muntu.) Bu mutua Pilate musue kulekela Yezu, kukonkaye tshiakabidi bantu. Kadi bobu kuela Pilate mbila ne: — Umupopele ku mutshi mutshiamakane! Umupopele! Pilate kubakonka kabidi musangu muisatu ne: — Kadi bualu kaayi bubi budiye muenze? Tshiena mumusangane ne tshilema nansha tshimue tshidiye mua kutuila. Nanku ndi musue anu kumukumisha mikaba. Pashishe nemmulekele. Kadi bantu batua bateka amu mutoyi mukole, balomba amu bua bapopele Yezu pa mutshi mutshiamakane. Mbila yabu kupapisha Pilate mua kuenza tshivuaye musue. Nanku Pilate kuitaba tshiyuabu balomba. Kulekelaye muntu uvuabu bele mu lukanu bua buntomboji ne bua kushiyangana, bualu ke uvuabu balombe. Kadi kubapeshaye Yezu bua benze nende tshiyuabu basue. Patuabu baya ne Yezu, kusangilabu ne Simone muena Sirene, uvua ufuma ku budimi. Basolayi kumukuata, kumupesha mutshi mutshiamakane, bua alonde nawu Yezu munyima. Bantu ba bungi batua balonda Yezu. Munkatshi muabu mutua bakaji batua badila, batua mikemu bualu buende. Yezu ukudimuka, kubambilaye ne: — Nuenu bakaji ba mu Yerushalayime, kanudidi bualu buanyi to. Nudile bualu buenu, ne bua bana benu. Bualu matuku neafike, bantu nebambe ne: “Diakalenga ndia bankumba, ndia badi kabayi balela, kabayi banji kuamusha bana.” Diba adi bantu nebambile mikuna minene ne: “Nutupukile!” Nebambile mikuna mikese ne: “Nutujibikile! ” Bualu padibu benzela lukunyi lubishi nanku, kadi lukunyi luume nebaluenzele tshinyi? Kuyabu kabidi mu njila ne bantu balume babidi bena tshibawu, bua babashipe musangu umue ne Yezu. Bafika pa muaba udibu binyika ne: “Kabalubalu,” kupopelabu Yezu pa mutshi mutshiamakane. Kuelabu kabidi bena tshibawu babidi abu ku mitshi mitshiamakane, umue ku dia balume dia Yezu, mukuabu ku diende dia bakaji. Ke Yezu kuamba ne: — Tatu, ubumvuile luse, bualu kabena bamanye tshidibu benza. Kuabanyanganabu bilamba bia Yezu, batshinka udi mua kubiangata. Bantu bonsu batua bimane muaba awu, batangile. Bamfumu ba bena Yuda bavua baseka Yezu, bamba ne: — Uvua musungile bantu bakuabu. Pikalaye Kristu uvua Mvidi Mukulu musungule, adisungile, tumone! Basolayi pabu bavua bamuseka. Kusemenabu kudiye, kumupesha maluvu a buanji, bamba ne: — Pawikala mukalenga wa bena Yuda, udisungidile nkayebe! Kulu kua mutu wa Yezu, ku mutshi mutshiamakane awu, bavua bafunde ne: “Ke mukalenga wa bena Yuda.” Muena tshibawu mukuabu, uvua kabidi mulembelele ku mutshi mutshiamakane, uvua upenda Yezu, wamba ne: — Wewe kuena Kristu anyi? Nanku udisungidile, utusungile ne tuetu kabidi! Kadi mukuabu kutandisha mukuende awu, wamba ne: — Kuena utshina Mvidi Mukulu anyi? mBakunyoke mushindu umue nende! Buetu tuetu, dinyoka edi pa bualu. mBatuenzele bilondeshile bituvua benze. Kadi yeye, kena ne bubi budiye muenze. Ke kuambaye kabidi ne: — Yezu, wamyuluka, pawabuela mu Bukalenga buebe. Ke Yezu kumuandamuna ne: — Ndi nkujadikila bulelela ne: lelu netuikale nebe mu mparadizu Yezu kuela diyi dikole ne: — Tatu, ndi nteka muoyi wanyi mu bianza biebe. Yeye mumane kuamba miaku eyi, kukulaye muoyi. Mfumu wa basolayi ba bena Rome umona bivua bienzeka, kutumbishaye Mvidi Mukulu, wamba ne: — Bushuwa, muntu ewu kavua ne bualu to. Bantu bonsu bavua bavua muaba awu bua kubandila bualu abu. Kumonabu bivua bienzeka abi. Nanku kupinganabu kuabu, badituuta bianza pa tshiadi ne dibungama. Balunda bonsu ba Yezu, kabidi ne bakaji bavua bamulonda biangatshile ku Ngalileya, bavua bimanyine pa bule bua kubandila bionsu bivua bienzeka. Kuyaye kua Pilate, kulomba tshitalu tshia Yezu. Pashishe kutululaye tshitalu atshi ku mutshi mutshiamakane. Kutshijingilaye mu tshilamba tshienza ne buanda bua mitshi, kutshiteka mu lukita luvuabu bimbe mu lubuebue. Mu lukita amu kabavua banji kutekamu muntu mukuabu to. Muvua mu ditanu. Nanku dituku dia Dikisha dikavua pa kutuadija. Bakaji bavua balonda Yezu biangatshile ku Ngalileya, kulondabu Yozefe. Kutangilabu lukita, ne muaba uvuabu bateke Yezu. Pashishe kupinganabu kuabu. Kulongololabu mafuta ne manananshi bua kulaaba tshitalu. Dituku dia Dikisha, bakaji abu kuikisha, bilondeshile mikenji ya ditunga. Dituku dia lumingu, patshiatshia ponsu, bakaji bavua baye ku lukita. Bavua ne mafuta a dipembu dimpe avuabu balongolole. Kusanganabu muvuabu bamane kumusha dibue ku mushiku wa lukita. Kubuelabu mu lukita. Kadi nanshabu kusanganamu tshitalu tshia Mfumu Yezu. Bavua bapampakana, kabayi bamanye tshia kuenza. Ke bantu babidi, bavuala bilamba bikenka, kubamuenekela. Bakaji abu kutshina, binama panshi. Ke bantu babidi abu kubakonka ne: — Muntu udi ne muoyi, nudi numukeba munkatshi mua bantu bafile bua tshinyi? Katshiena apa. Ukadi mubiike ku lufu. Nuvuluke miaku ivuaye munuambile patshivuaye mu Ngalileya. Uvua munuambile ne: “Badi ne bua kufila Muana wa muntu kudi benji ba malu mabi, bua bamupopele ku mutshi mutshiamakane. Kadi neabiike ku lufu dituku disatu. ” Ke bakaji abu kutuluka miaku ya Yezu. Kumukabu ku lukita, kuya kulondela balongi dikumi ne umue, ne bantu bakuabu bonsu, bionsu bivua bienzeka. Bakaji abu ke Mariya wa mu Magdala, Yowana, ne Mariya, mamuende wa Yakobe. Bakaji bakuabu bavua nabu, batua balondela bapostolu malu mushindu umue. Kadi bapostolu bavua bela meji ne: malu adi bakaji abu batulondela aa kaena mua kuenzeka to. Nanku kabatua babitaba to. Kadi Petro kujuka, kuya lubilu ku lukita. Kuinangilayemu, kumona panshi amu mikaba ya kujingila nayi tshitalu. Ke kupinganaye pambelu, ukema bikole munda muende bua bitua bienzeka. Dituku adi, balongi babidi batua baya ku musoku uvuabu binyika ne: Emawuse. Uvua mutantshi wa kilometre bu dikumi ne umue ne Yerushalayime. Batua bayukila pa bionsu bitua bienzeke. Patshituabu bayukila, belangana meji, Yezu kusemena pabuipi nabu, wenda uya nabu mu njila. Balongi batua bamumona, kadi batua bu bampofu, kabayi mua kumujingulula. Ke Yezu kubebeja ne: — Nudi nuenda nuelangana meji pa bualu kaayi? Balongi kuimana, babungama bikole. Umue wa kudibu, diende Kleyopase, kuambila Yezu ne: — Mu Yerushalayime emu, amu wewe ke udi kayi mumanye malu manene adi menzekemu, matuku adi panshi aa! Yezu kubakonka ne: — Malu adi menzekemu mmalu kaayi? Balongi kumuandamuna ne: — Malu avua menzekele Yezu wa mu Nazarete. Uvua muambi wa bukole. Uvua mubuleje ku midimu ivuaye wenza, ne ku miaku ivuaye wakula. Mvidi Mukulu, ne bantu bonsu, kumuanyisha. Bamfumu ba batuangaji, ne bakulu betu, batua bamufila bua kumushipesha. Nanku kumupopelabu ku mutshi mutshiamakane. Tutua batekemene ne: Yeye ke udi mua kupikula Izrayele. Kadi lelu kukadi matuku asatu adi bionsu abi bimane kuenzeka. Bushuwa, bakaji bakuabu ba kutudi batua bankemeshe. Lelu patshiatshia batua baye ku lukita. Kadi ki mbasangane tshitalu tshiende to. Nanku kupinganabu, batulondela kabidi muvua batumibue ba Mvidi Mukulu babamuenekela, babajadikila ne: Yezu udi ne muoyi. Bana betu bakuabu batua baye ku lukita. Kusanganabu bionsu anu mutua bakaji bambe. Kadi kabatua bamone Yezu to. Nanku Yezu kubambila ne: — Nudi bantu badi kabayi mua kujingulula malu! Bidi binukolela bua kuitaba lukasa bionsu bitua bambi banumanyisha! Kristu kavua ne bua kudianza kukenga nanku, bua kubuela mu butumbi buende anyi? Diba adi Yezu kubumvuija bionsu bivuabu bafunde bualu buende mu Mikanda ya tshijila, kutuadija ku mikanda ya Moshe, too ne ku ya bambi bonsu. Bamane kufika pabuipi ne musoku uvuabu baya, Yezu kuenza bu muntu udi musue kutungunuka ne luendu. Kadi balongi kumusengelela, bamba ne: — Shalaku netu, bualu butuku bukadi buila. Nanku Yezu kubuela mu nzubu, kushala nabu. Kusombaye nabu ku mesa, kuangata diampa, wela Mvidi Mukulu tuasakidila. Pashishe kudikosololaye, kubabanyinadi. Ke bobu kumutangila, kumujingulula. Kadi Yezu kubajimina kuisu. Balongi kuambilanganabu ne: — Pavua Yezu utuambila malu mu njila, utumtuija Mikanda ya tshijila, katuvua bumvua bu kapia kosha munda muetu anyi? Diakamue balongi kujuka, kupingana ku Yerushalayime. Kuine aku kusanganabu bapostolu dikumi ne umue, bunguile ne balongi bakuabu, babambila ne: — Bushuwa, Mfumu mmubiike ku bafue! Simone mmumumone! Balongi babidi abu kabidi kulondela balongi bakuabu malu onsu avua menzeke mu njila, kabidi ne muvuabu bajingulule Yezu diba divuaye ukosolola diampa. Patshivua balongi bayukila, ke Yezu kuimana munkatshi muabu. Kubelaye muoyi ne: — Bupole buikale nenu! Kadi balongi bavua batshina, bazakala, bela meji ne: tudi bamone mukishi. Ke Yezu kubakonka ne: — Nudi nupampakana bua tshinyi? Nudi nuela mpata munda muenu bua tshinyi? Tangilayi bianza bianyi ne makasa anyi: se mmeme! Ndengayi, nujadike mundi. Bualu mukishi kawena ne mubidi nansha mufuba, bu mundi nabi emu. Yezu wamba miaku eyi, kubalejaye bianza ne makasa ende. Kadi balongi kabatshivua bitaba to, bualu bavua ne disanka dipite, bakema bikole be. Ke Yezu kubakonka ne: — Muaba ewu, nudi ne tshintu tshia kudia anyi? Balongi kumupesha tshitupa tshia mushipa mukanga. Yezu kutshiangata, kutshidia, bobu batangile. Pashishe kubambilaye ne: — Miaku imvua munuambile, pantshivua nenu, ivua ne: bionsu bivuabu bafunde mu mikenji ya Moshe, ne mu mikanda ya bambi, ne ya misambu, bidi ne bua kukumbana. Ke Yezu kubambuluisha bua bajingulule Mikanda ya tshijila. Kubambilaye ne: — Bavua bafunde ne: Kristu udi ne bua kufua, pashishe kubiika ku lufu dituku disatu. Badi ne bua kulongesha bisamba bionsu mu dina diende, kutuadija ku Yerushalayime, ne: kudiye ke kudi bantu mua kupeta bukole bua kudilengeja, bua Mvidi Mukulu abajimijile mibi yabu. Nuenu nudi ne bua kujadika bionsu ebi. Meme mene nennutumine tshivua Tatu wanyi mulaye. Kadi nushale mu tshimenga, too ne panupuekela bukole bua kulu. Pashishe Yezu kumuka nabu mu tshimenga, kuya pabuipi ne Betanya. Aku kuelaye bianza mulu, ubela lupemba. Patshivuaye ubela lupemba, kumukaye pavuabu bimane, kumuambulabu mu diulu. Ke bobu kumukukuila. Kupinganabu ku Yerushalayime ne disanka dinene. Diba dionsu bavua batumbisha Mvidi Mukulu mu nzubu wende. Pavua Mvidi Mukulu mufuke ku tshibangidilu bintu bionsu, Muaku ukavuaku. Muaku uvua ne Mvidi Mukulu. Muaku uvua Mvidi Mukulu. Uvua ne Mvidi Mukulu ku tshibangidilu. Mvidi Mukulu uvua mufuke bintu bionsu ne Muaku. Kakuvua tshintu nansha tshimue tshivua Mvidi Mukulu kayi mufuke ne Muaku. Munda mua Muaku muvua muoyi. Muoyi awu uvua mupeteshe bantu butoke. Butoke budi bukenka mu miidima. Kadi miidima kayivua mibuanyishe. Mvidi Mukulu uvua mutume muntu wende, dina diende nYowanane. Yeye uvua mulue kujadika malu, bua kumanyisha bantu malu a butoke. Uvua mulue bua bantu bonsu bitabe tshidiye wamba. Yeye mene kavua butoke. Uvua mulue kujadikila bantu malu a butoke. Butoke ebu ke butoke bulelela budi bufika pa buloba bua kutokesha bantu bonsu. Muaku uvua pa buloba. Mvidi Mukulu uvua mufuke bintu bionsu ne Muaku. Kadi bantu kabavua bitabe Muaku. Muaku kufika mu ditunga diawu. Kadi bana bawu nanshabu kuwakidila. Kadi bamue kuwakidila, kuwitaba. Kubapeshawu bukole bua kuikala bana ba Mvidi Mukulu. Kabena babalele ku bukole bua mashi, mudi tatu wa pa buloba ulela muana. Kadi Mvidi Mukulu nkayende ke udi mubapeshe muoyi mupiamupia. Muaku kudienza muntu. Kusombawu munkatshi muetu. Uvua muwule ne dinanga kabidi ne bulelela. Tuetu kumona butumbi buawu. Butumbi ebu ke budi Muana mulela umue upeta kudi Tatuende. Yowanane ke uvua muambile bantu bualu buende. Uvua muele diyi dikole ne: — Yeye ewu ke umvua muambe ne: “Muntu neafike panyima panyi udi muntambe meme, bualu kabayi banji kundela, yeye ukavuaku. ” Muntu yonsu wa kutudi mmupete tshiende tshitupa tshia bubanji bua dinanga diende. Uvua mudiele lupemba misangu ne misangu. Mvidi Mukulu uvua mutuelele mikenji idi Moshe mutumanyishe. Kadi dinanga ne bulelela mbifika kudi Yezu Kristu. Muntu nansha umue kena muanji kumona Mvidi Mukulu. Amu Muana mulela umue, Mvidi Mukulu udi musombe pamue ne Tatu, ke udi mutumanyishe Tatu. Telejayi muvua Yowanane muandamune bamfumu ba bena Yuda ba mu Yerushalayime pavuabu batume batuangaji ne bena Levi kudiye bua kumukonka ne: — Wewe udi nganyi? Yowanane kavua mubenge kubandamuna. Kadi kubambilaye patoke ne: — Meme tshiena Meshiya. Kumukonkabu ne: — Kadi udi nganyi? Udi Eliya anyi? Yowanane kuandamuna ne: — Tshiena Eliya. Kumukonkabu kabidi ne: — Udi Muambi utudi bindile anyi? Kuandamunaye ne: — To. Nanku kumuambabu ne: — Kadi udi nganyi? Utuandamune, bua tuye kuambila bavua batutume? Udi udiamba mene ne: ndi nganyi? Yowanane kuandamuna ne: — Ndi “Diyi dia muntu udi wela lubila mu tshipela ne: Longololayi njila wa Maweja-Nangila bimpe! ” (Ke bivua muambi Yeshaya muambe.) Ku bantu bavuabu batumine Yowanane, kuvua Baparushe. Ke bavua bamukonka ne: — Paudi kuyi Meshiya, kuyi Eliya, nansha muambi utudi bindile, kadi udi utua bantu mu mayi bua tshinyi? Yowanane kubandamuna ne: — Meme ndi nnutua mu mayi. Kadi munkatshi muenu mudi muntu unudi kanuyi bamanye. Udi ulua panyima panyi. Kadi tshiena nansha muakanyine kusulula nshinga ya bisabata biende. Bionsu ebi bivua bienzekele mu musoku wa Betanya, dishiya dia musulu wa Yardene, uvua Yowanane utua bantu mu mayi. Butshia, Yowanane kumona Yezu ufika kudiye. Kuambilaye bantu ne: — Tangilayi Muana wa mukoku wa Mvidi Mukulu udi umbusha bubi bua bantu. Yeye ke umvua muambe ne: “Muntu udi ulua panyima panyi. Kadi udi mumpite meme. Bualu kabayi banji kundela, yeye ukavuaku.” Tshivua mumumanye. Kadi ndi mulue kutua bantu mu mayi bua kumumanyisha kudi bena Izrayele. Yowanane uvua ujadika kabidi ne: — Mvua mumone Mueyelu wa Tshijila upueka mu diulu bu nyunyi wa nkudimba, umuikila. Tshivua nansha muanji kumumanya. Kadi Mvidi Mukulu uvua muntume bua kutua bantu mu mayi, uvua mungambile ne: “Muntu uwamona Mueyelu wa Tshijila upueka, umuikila, Yeye awu ke udi utua bantu mu Mueyelu wa Tshijila.” Ke Yowanane kuamba ne: “Mvua mumone nanku. Ke mundi njadika ne: Muntu awu ke Muana wa Mvidi Mukulu.” Butshia, Yowanane uvua kabidi muaba awu pamue ne balongi bende babidi. Umona Yezu upita, kuambaye ne: — Tangilayi Muana wa mukoku wa Mvidi Mukulu! Balongi babidi ba Yowanane bumvua muvuaye muambe amu, kulondabu Yezu. Yezu ukudimuka, kubamonaye bamulonda. Kubakonkaye ne: — Tshinudi nukeba ntshinyi? Bobu kumuandamuna ne: — Rabi (mmomumue ne “Mulongeshi”), utu usomba penyi? Yezu kubambila ne: — Luayi, nenumone. Kuyabu nende. Kumonabu muaba uvuaye usomba. Kumusombeshabu dituku dijima. (Diba dikavua bu pa inayi wa dilolu). Umue wa ku balongi babidi bavua bumvue muvua Yowanane muambe, balonde kabidi Yezu, uvua Andre, muanabu ne Simone Petro. Andre kusambakena diambedi ne muanabu Simone. Kumuambilaye ne: — Tuvua bamone Meshiya. (Mmomumue ne: “Kristu”). Kuyaye ne Simone kudi Yezu. Yezu kutangila Simone, umuamba ne: — Wewe udi Simone, muana wa Yowanane. Nebakuinyike ne: Kefase. (Mmomumue ne: “Dibue”). Butshia, Yezu uvua musue kuya mu buloba bua Ngalileya. Kusambakenaye ne Filipe. Kumuambilaye ne: — Undonde! (Filipe uvua muena Betsayida; Andre ne Petro bavua basombe kabidi mu musoku awu.) Pashishe Filipe kusambakena ne Natanayele. Kumuambilaye ne: — Tuvua bamone muntu uvua Moshe mutele mu mukanda wa Mikenji, kabidi uvua bambi bambe. Ke Yezu, muana wa Yozefe, muena mu tshimenga tshia Nazarete. Natanayele kuambila Filipe ne: — Mu Nazarete mudi mua kupatuka bualu bua nsongu anyi? Filipe kumuandamuna ne: — Luaku, neumone. Yezu umona Natanayele ufika kudiye, kuambaye ne: — Ke muena Izrayele mulelela udi kayi ne dishima nansha dikese munda muende. Natanayele kumukonka ne: — Udi mummanye munyi? Yezu kumuandamuna ne: — Mvua mukumone, Filipe kayi muanji kukubikila, pauvua muinshi mua mutshi wa mfiku. Nanku Natanayele kumuambila ne: — Mulongeshi, udi Muana wa Mvidi Mukulu, udi mukalenga wa bena Izrayele! Yezu kumuandamuna ne: — Udi witaba nanku amu bualu mvua mukuambile ne: ndi mukumone muinshi mua mutshi wa mfiku. Neumone malu manene mapite ebu! Yezu kuamba kabidi ne: — Ndi nnuambila bulelela ne: nenumone diulu diunzuluke, batumibue ba Mvidi Mukulu babanda bapueka kulu kua Muana wa muntu. Kunyima kua matuku abidi, kuvua tshibilu tshia dibaka mu tshimenga tshia Kana mu Ngalileya. Mamuende wa Yezu uvuamu. Bavua babikilemu kabidi Yezu ne balongi bende. Pasua mviny o mumane kujika yonsu mamuende wa Yezu kumuambila ne: — Kabatshiena ne nwinyo kabidi to. Kadi Yezu kumuandamuna ne: — Mamu, wewe ke ukadi ungambila tshindi ne bua kuenza anyi? Diba dianyi ki ndianji kukumbana. Mamuende wa Yezu kuambila bena mudimu ne: — Nuenze muonsu muanuambilaye. Muaba awu usua milondu isambombu ya mabue ivua bena Yuda balamina mayi bua kuowabu, bu mudi mikenji yabu yamba. Mulondu onsu usua mua kubuela litre lukama. Yezu kuambila bena mudimu ne: — Uwujayi milondu eyi ne mayi. Kuyuwujabu tente ne pa mishiku. Yezu kubambila ne: — Mpindiessu, tuntayi mayi makese, nutuadile mulongolodi wa tshibilu. Kuyabu kumupesha. Mulongolodi wa tshibilu kulabula mayi avua mandamuke nwinyo. Kasala mumanye kuvua nwinyo essu mutumina. (Kadi bena mudimu basua basune mayi basua bamanye). Ke kubikilaye usua mubuele mu dibaka. Kumuambilaye ne: — Bantu bonsu badi banji kufila nwinyo muimpe kumpala. Padi bantu badibu babikila bamane kunua bikole, ke kushishabu kubapesha nwinyo wa nanku nanku. Kadi wewe kulama nwinyo muimpe too ne mpindiewu! Ke bualu bua dikema bua kumpala buvua Yezu muenze mu Kana mu buloba bua Ngalileya. Nanku kulejaye butumbi buende. Balongi bende kumuitaba. Pashishe Yezu kuya mu tshimenga tshia Kefamawume ne mamuende, ne bana babu, kabidi ne balongi bende. Bobu kushalamu matuku makese. Tshibilu tshia bena Yuda tshia Dipita dia Maweja-Nangila tshikasua pabuipi. Ke Yezu kuya ku Yerushalayime. Ubuela mu nzubu wa Mvidi Mukulu, kusanganaye bantu basumbisha ngombe, mikoku ne nkudimba. Kusanganaye kabidi bashintakaji ba makuta basombe ku mesa abu. Ke Yezu kuenza mukaba wa mionji. Kubipataye bonsu mu nzubu wa Mvidi Mukulu, ne mikoku yabu kabidi ne ngombe yabu. Kuimanshaye panshi makuta a basua bashintakajangana. Kutonkolaye mesa abu. Kuambilaye basumbishi ba nkudimba ne: — Umbushayi bintu ebi apa! Kanuteki nzubu wa Tatu wanyi bu muaba wa kuendela mushinga! Balongi bende kuvuluka miaku isuabu bafunde mu Mukanda wa tshijila ne: “Mvidi Mukulu wanyi, dinanga dindi nadi bua nzubu webe, didi dingosha munda bu kapia. ” Nanku bamfumu ba bena Yuda kukonka Yezu ne: — Udi mua kuenza bualu bua dikema kayi, bua tuetu kujadika ne: udi ne bukokeshi bua kuenza nanku? Yezu kubandamuna ne: — Upulayi nzubu wa Mvidi Mukulu ewu. Meme nemmuasulule mu matuku asatu. Bena Yuda kumuambila ne: — Basua benze mudimu bidimu makumi anayi ne bisambombu bua kuasa nzubu essu. Kadi mmunyi muudi wewe mua kumuasulula mu matuku asatu? Kadi nzubu wa Mvidi Mukulu usua Yezu wamba assu, ke mubidi wende. Pakasua Yezu mumane kubika ku bafue, balongi bende kusuluka musuaye muambe. Nanku kuitababu bisuabu bafunde mu Mukanda wa tshijila, kabidi ne bisua Yezu muambe. Patshivua Yezu ku Yerushalayime, mu tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila, bantu ba bungi basua bamuitabe, pasuabu bamone malu a dikema asuaye wenza. Kadi Yezu kasua mubatekemene nansha. Bualu usua mubamanye bonsu bikole. Kasua ukengela bua bamujinguluile malu a bantu. Bualu Yeye nkayende usua mumanye malu adi munda muabu. Kuvua muntu, dina diende Nikodemu. Uvua wa mu tshisumbu tshia Baparushe, muikale kabidi umue wa ku bamfumu ba bena Yuda. Dituku dikuabu kufikaye kudi Yezu butuku, umuambila ne: — Mulongeshi, tudi bamanye ne: Mvidi Mukulu mmukutume bua kutulongesha. Bualu kakuena muntu udi mua kuenza malu a dikema bu muudi wenza wewe, padi Mvidi Mukulu kayi nende! Yezu kumuandamuna ne: — Ndi nkuambila bulelela ne: muntu nansha umue kena mua kumona Bukalenga bua Mvidi Mukulu kabayi bamulele tshiakabidi. Nikodemu kukonka Yezu ne: — Kadi muntu mumane kukulakaja, badi mua kumulela tshiakabidi munyi? Udi mua kubuela munda mua mamuende bua kumulelabu musangu muibidi anyi? Yezu kuandamuna ne: — Ndi nkuambila bulelela ne: muntu nansha umue kena mua kubuela mu Bukalenga bua Mvidi Mukulu kabayi bamulele ku mayi ne ku Mueyelu wa Tshijila. Tshidi muntu ulela, tshidi muntu. Tshidi Mueyelu wa Tshijila ulela tshidi Mueyelu. Kuena mua kukema bualu mvua mukuambile ne: “Nudi ne bua kuledibua tshiakabidi buonsu buenu. ” Lupepele ludi lutuuta kudilu lusue. Udi umvua tshiona tshialu. Kadi kuena mumanye kudilu lufuma, nansha kudilu luya. Ke mudibi bienzekela muntu yonsu udibu balela kudi Mueyelu wa Tshijila. Nanku Nikodemu kukonka Yezu ne: — Bia nanku bidi mua kuenzeka bishi? Yezu kumuandamuna ne: — Wewe udi mulongeshi wa bena Izrayele, udi mumanyike bikole, muudi kuyi mumanye malu aa mbishi? Ndi nkuambila bulelela ne: Tudi tuakula bitudi bamanye. Tudi tuamba kabidi bituvua bamone. Kadi kanuena nuanyisha bitudi tunujadikila. Kanuena nungitaba pandi nnuambila malu adi enzeka pa buloba. Mmunyi munudi mua kungitaba pandi nnuambi la malu adi enzeka mu diulu? Muntu nansha umue kena muanji kubanda mu diulu, pa kumusha Muana wa muntu udi mufume mu diulu! Bu umvua Moshe muele nyoka wa tshiamu tshikunze kulu kua mutshi mu tshipela, ke muelabu Muana wa muntu kulu, bua muntu yonsu udi umuitaba ikale ne muoyi wa tshiendelele. Bualu Mvidi Mukulu uvua munange bantu bikole. Ke mutataye mubapeshe Muanende mulela umue, bua muntu yonsu udi umuitaba kafu to, kadi ikale ne muoyi wa tshiendelele. Mvidi Mukulu kavua mutume Muanende pa buloba bua kupisha badi pa buloba, kadi bua badi pa buloba bapetele lupandu kudiye. Muntu udi witaba Muana kabena bamupisha. Kadi udi ubenga kumuitaba, mbamane kumupisha, bualu kavua muitabe Muana mulela umue wa Mvidi Mukulu. Telejayi mudi tshilumbu pa buloba: butoke mbufike pa buloba, kadi bantu kunanga bikole miidima kumpala kua butoke, bualu badi benza malu mabi. Muntu yonsu udi wenza bualu bubi, udi ubenga butoke. Kena ufika padi butoke, bualu udi utshina bua malu ende mabi kaamueneki patoke. Kadi muntu udi wenza malu malelela, udi ufika padi butoke, bua bantu bamone patoke ne: udi wenza malu ende bimpe, utumikila Mvidi Mukulu. Pashishe Yezu kuya ne balongi bende mu ditunga dia Yudeya. Kuanjiye kushala nabu muaba awu amue matuku. Uvua kabidi utua bantu mu mayi. Yowanane kabidi uvua utua bantu mu mayi ku Ayinone, pepi ne Salime, bualu muaba awu uvua mayi a bungi. Bantu bavua baye kudiye, ke yeye kubatua mu mayi. (Diba adi kabavua banji kuela Yowanane mu lukanu to.) Bamue balongi ba Yowanane kutuadija kuelangana mpata ne muena Yuda pa mikenji ya dikobolola. Balongi kuya kudi Yowanane, kumuebeja ne: — Mulongeshi, udi uvuluka muntu unuvua nende dishiya dia Yardene, uuvua utulondela bualu buende awu. Ukadi pende utua bantu mu mayi. Bonsu badi baya kudiye! Yowanane kubandamuna ne: — Muntu kena mua kudipetela tshintu padi Mvidi Mukulu kayi mumupeshetshi. Nudi mua kujadika mumvua munuambile ne: “Tshiena Meshiya, kadi bavua badianjila kuntuma kumpala kuende. ” Muntu udi ne mukaji ke bayende wa mukaji. Kadi mulunda wa bayende wa mukaji udi wimana pabuipi ne muena mukaji, umuteleja. Udi usanka bikole padiye umvua diyi dia bayende wa mukaji. Ke disanka dianyi dijima. Mpindiewu diakumbanyi. Nenku Yeye atante, meme nkepele. — Muntu udi ufuma mu diulu udi ku mutu kua bionsu. Muntu wa pa buloba udi muena panu, udi wakula malu a panu. Muntu udi ufuma mu diulu udi ku mutu kua bionsu. Udi wamba malu avuaye mumone kabidi mumvue. Kadi kakuena muntu nansha umue udi witaba bidiye wamba. Udi witaba bidiye wamba udi ujadika nanku mudi Mvidi Mukulu wamba malu malelela. Uvua Mvidi Mukulu mutume udi wamba miaku ya Mvidi Mukulu. Bualu Mvidi Mukulu udi mumupeshe Mueyelu wende wa Tshijila kayi upima. Tatu mmunange Muana; mmuteke bionsu ku bumfumu buende. Muntu udi witaba Muana udi ne muoyi wa tshiendelele. Kadi udi kayi utumikila Muana kakuikala ne muoyi ewu. Mvidi Mukulu utshidi umufikila munda. Yezu uvua mumvue muvua Baparushe bumvue lumu ne: Yezu udi utua bantu mu mayi, mmupete kabidi balongi ba bungi bapite ba Yowanane. Yezu kavua mutue mene muntu nansha umue mu mayi to, amu balongi bende ke bavua batua bantu mu mayi. Ke Yezu kumuka mu Yudeya bua kupingana mu Ngalileya. Ke muvuaye ne bua kupitshila mu ditunga dia Samariya. Kufikaye pabuipi ne musoku wa mu Samariya, dina diawu Sikare, uvua pabuipi ne budimi buvua Yakobe mupeshe muanende Yozefe. Mu musoku awu muvua tshiina tshia mayi tshia Yakobe. Yezu uvua mupungile ne luendu. Kusombaye ku muelelu wa tshiina etshi. Diba dikavua bu pa dikumi ne ibidi ya munda munya. Mukaji wa mu Samariya kufika bua kusuna mayi. Yezu kumulomba ne: — Mpeshaku mayi a kunua. (Balongi bende bavua baye mu tshimenga bua kusumba biakudia.) Mukaji muena Samariya kuandamuna Yezu ne: — Kadi, wewe udi muena Yuda! Muudi ukimina kundomba mayi a kunua, meme muena Samariya mbishi? (Bualu bena Yuda kabena bumvuangana ne bena Samariya to.) Yezu kumuandamuna ne: — Bu wewe mumanye bidi Mvidi Mukulu upeshangana, mumanye kabidi muntu udi ukulomba mayi a kunua, wewe ke uvua mua kumulomba mayi, yeye kukupesha mayi a muoyi. Mukaji kumuambila ne: — Mulongeshi, kuena ne mbeketshi, kabidi tshiina tshidi tshiondoke. Kadi mayi a muoyi udi mua kuapeta bishi? Nkambua wetu Yakobe ke uvua mutupeshe tshiina etshi. Yeye mene uvua munue mayi a mu tshiina atshi ne bana bende, kabidi ne bimuna biende. Wewe udi mupite Yakobe anyi? Yezu kumuandamuna ne: — Muntu yonsu udi unua mayi aa neumvue kabidi nyota. Kadi wanua mayi andi mmupesha meme, kakumvua kabidi nyota tshiendelele. Bualu mayi andi umupesha, neenze munda muende mpokolu wa muoyi wa tshiendelele. Mukaji kumuamba ne: — Mulongeshi, umpeshe mayi awu, bua tshikadi kabidi ne nyota, tshikadi kabidi ne dikenga dia kusuna mayi muaba ewu. Yezu kumuamba ne: — Uye kubikila bayebe, nufike nende apa. Mukaji kumuandamuna ne: — Tshiena ne bayanyi. Ke Yezu kumuambila ne: — Udi muambilemu bushiwa ne: tshiena ne bayanyi. Bualu uvua ne balume batanu. Mulume uudi nende mpindiewu ki mbayebe to. Uvua mungambidilemu bulelela. Ke mukaji kumuamba ne: — Mulongeshi, ndi mmona ne: udi muambi. Bankambua betu ba bena Samariya bavua batendelela Mvidi Mukulu pa mukuna ewu. Kadi nuenu bena Yuda, nudi nuamba ne: muaba udibu mua kutendelela Mvidi Mukulu udi amu mu Yerushalayime. Yezu kumuandamuna ne: — Ungitabe, tshikondu netshifike tshinuikala kanuyi nutendelela Tatu pa mukuna ewu, nansha ku Yerushalayime. Nuenu, bena Samariya kanuena bamanye tshinudi nutendelela. Tuetu, bena Yuda tudi bamanye tshitudi tutendelela. Bualu lupandu ludi lufumina kudi bena Yuda. Kadi tshikondu netshifike, ntshimane kufika mene, tshidi batendeledi balelela batendelela Tatu mu mueyelu ne mu bulelela. Bualu Tatu udi musue bantu badi bamutendelela mushindu ewu. Mvidi Mukulu udi Mueyelu. Badi bamutendelela badi ne bua kumutendelela mu mueyelu ne mu bulelela. Mukaji kumuamba ne: — Ndi mumanye ne: Meshiya (mmomumue ne Kristu) nealue. Pafikaye, neatujinguluile malu onsu. Yezu kumuandamuna ne: — Ke meme udi wakula nebe ewu. Diba adi balongi ba Yezu kufika. Kukemabu pavuabu bamusangana uyukila ne mukaji. Kadi muntu wa kudibu nansha umue kavua mukimine kumukonka ne: “Tshiudi ujinga kudi mukaji ewu ntshinyi?” nansha ne: “Udi uyukila nende bualu kaayi?” Ke mukaji kushiya mulondu wende wa mayi muaba awu. Kupinganaye mu tshimenga muvuaye musombele, wambila bantu ne: — Luayi numone muntu uvua mungambile malu onsu amvua muenze. Bumue udi mua kuikala Meshiya anyi? Nanku bantu kumuka mu tshimenga, kuya kudi Yezu. Diba mene adi balongi kusengelela Yezu bua kudiaye, bamuambila ne: — Mulongeshi, anji ela kantu munda. Kadi Yezu kubandamuna ne: — Ndi ne biakudia binuvua kanuyi bamanye. Balongi kukonkangana ne: — Muntu uvua mumutuadile biakudia anyi? Yezu kubambila ne: — Tshianyi tshiakudia nkukumbaja dijinga dia uvua muntume, kabidi nkujikija mudimu uvuaye mumfundile bua kuenza. Nuenu nudi nuamba ne: “Kutshidi kushala ngondu inayi bua tshikondu tshia kunowa biakudia kukumbanatshi.” Kadi meme ndi nnuambila ne: tangilayi mu madimi; ntete mmimane kuboba, tshikondu tshia kuyinowa ntshimane kufika! Muntu udi unowa ukadi upeta diende difutu. Udi usangisha ntete bua muoyi wa tshiendelele. Nanku udi ukuna ne udi unowa badi basanka popamue. Bualu lusumuinu elu ludi luamba malu malelela ne: “Muntu umue udi ukuna, mukuabu udi unowa.” Mvua munutume bua kunowa ntete mu budimi bunuvua kanuyi bakuatshile mudimu. Bantu bakuabu ke bavua babukuatshile mudimu. Nuenu nudi bapete bintu bia ku mudimu wabu. Bena Samariya ba bungi ba mu tshimenga etshi kuitaba Yezu bualu mukaji uvua mubambile ne: “Muntu ewu mmungambile bionsu bimvua muenze.” Ke muvua bena Samariya baye kudi Yezu bamusengelela bua ashale nabu. Yezu kushala muaba awu matuku abidi. Bantu bakuabu bapite bungi kabidi kuitaba Yezu, bua malu avuaye yeye mene ubambila. Ke bantu kuambila mukaji ne: — Mpindiewu katuena tuitaba amu bua biuvua mutulondele. Kadi tuvua badiumvuile nkayetu. Nanku tudi bamanye ne: Yeye ke Musungidi menemene wa bantu. Yezu mumane kushala matuku abidi muaba awu, kumukaye bua kuya mu Ngalileya. Bualu yeye mene uvua muambe ne: “Muambi kabena bamunemeka mu ditunga diabu. ” Yeye mumane kufika mu Ngalileya, bena ditunga kumuakidila bimpe. Bualu bobu kabidi bavua baye bua tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila ku Yerushalayime, kabidi bavua bamone bionsu bivuaye muenzemu. Nanku Yezu kupingana mu Kana ka Ngalileya muvuaye muandamuine mayi menze nwinyo. Mu musoku awu muvua muena mudimu munene wa mbulamatadi. Uvua ne muanende wa balume usama ku musoku wa Kefamawume. Yeye mumane kumvua ne: Yezu mmufike mu Ngalileya ufumine ku Yudeya, kuyaye kudiye. Kumusengelelaye bua aye kujikija disama dia muanende uvua upunga ne lufu ku Kefamawume. Yezu kumuamba ne: — Nuenu, kanuena ne mushindu wa kuitaba panudi kanuyi numona bishima ne malu a kukema. Muena mudimu munene wa mu mbulamatadi awu kumuandamuna ne: — Mulongeshi, tuye kuanyi patshidi muananyi kayi muanji kufua. Yezu kumuambila ne: — Pingana kuebe, muanebe udi ne muoyi. Muntu awu kuitaba muvua Yezu mumuambile. Kuyaye. Patshivuaye uya kuende, bena mudimu bende kuvua kumuakidila, bamuambila ne: — Muanebe udi ne muoyi! Yeye kubakonka diba divua muanende musanguluke. Bobu kumuandamuna ne: — Disama ndimushile muaba makelela pa diba umue wa ku dilolu. Ke tatuende wa muana kuvuluka ne: diba adi mene ke divua Yezu mumuambile ne: “Muanebe udi ne muoyi”. Yeye ne bena mu nzubu wende mujima kuitaba Yezu. Ke bualu bua dikema buibidi buvua Yezu muenze pavuaye mumane kufika mu Ngalileya, utumina ku Yudeya. Bionsu ebi bimane kuenzeka, bena Yuda bavua ne tshibilu. Yezu kabidi kuya ku Yerushalayime. Mu tshimenga atshi mudi dijiba ne bitanda bia makunji bia kuikishila bitanu. Dijiba adi didi pepi ne tshiibi tshia Mikoku, badinyike mu buena ebrewu ne: Betzata. Mu bitanda ebi, babedi ba bungi bavua balalamu: ke bampofu, batebuki, bena tuneke. [Bavua bindile bua mayi avunduluke bikole. Bualu mutumibue wa Maweja-Nangila uvua upueka meba makuabu mu dijiba amu, uvundulula mayi bikole. Mubedi uvua ubuela mu mayi kumpala pavuawu avunduluka bikole, disama diende divua dijika, nansha diodi dikole bishi. ] Muaba awu uvua muntu ne disama bidimu makumi asatu ne muanda mukulu. Yezu kumumona mulale panshi, kujadika ne: muntu ewu udi usama matuku a bungi. Kumukonkaye ne: — Udi musue disama diebe dijike anyi? Mubedi kuandamuna ne: — Mfumu, tshiena ne muntu udi mua kunteka mu dijiba padi mayi avunduluka bikole. Pandi nkeba kuyamu, mukuabu udi udianjila kubuelamu kumpala kuanyi. Yezu kumuambila ne: — Juka, ambula tshiata tshiebe, asa luendu. Diakamue disama dia muntu kujika. Kuambulaye tshiata tshiende, kuasa luendu. Kadi bu muvua bualu ebu buenzeka dituku dia Dikisha, bamfumu ba bena Yuda kuambila muntu uvuabu bajikija disama diende ne: — Dituku edi ndia Dikisha. Mikenji yetu kayena mianyishe bua wewe kuambula tshiata tshiebe to. Kubandamunaye ne: — Muntu uvua mujikije disama dianyi uvua mungambile ne: “Ambula tshiata tshiebe, asa luendu.” Kumukonkabu ne: — Uvua mukuambile ne: “Angata tshiata tshiebe, asa luendu” nnganyi? Kadi muntu uvuabu bajikija disama kavua mumanye uvua mumujikijedi. Bualu Yezu uvua mumane kumbuka bua bungi bua bantu bavua muaba awu. Pashishe Yezu kusambakena ne muntu awu mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Kumuambilaye ne: — Teleja. Disama diebe ndijike mpindiewu. Kuenji bualu bubi kabidi, bua bualu bupite bubi kabukukuatshi nansha. Muntu awu kuya, kuambila bamfumu ba bena Yuda ne: Yezu ke uvua mujikije disama dianyi. Bamfumu ba bena Yuda kufikila Yezu munda bikole, bualu uvua muenze bualu ebu dituku dia Dikisha. Kadi Yezu kubandamuna ne: — Tatu wanyi udi ukuata mudimu diba dionsu. Meme kabidi ndi nkuata mudimu. Biangatshile ku diba adi, bamfumu ba bena Yuda bavua bakeba bikole kumushipa, bualu uvua mushipe mukenji wa dituku dia Dikisha, kabidi uvua muambe ne: Mvidi Mukulu ke Tatuanyi menemene, uditeka nanku mulongu umue ne Mvidi Mukulu. Yezu kuambila kabidi bamfumu ba bena Yuda ne: — Ndi nnujadikila ne: Muana kena udienzela bualu nansha bumue to. Udi wenza amu bidiye umona Tatu wenza. Tshionsu tshidi Tatu wenza, Muana udi utshienza kabidi. Bualu Tatu udi munange Muana, unuleja bionsu bidiye wenza. Neamuleje malu a kuenza mapite aa bunene. Malu awu neanukemeshe. Bualu bu mudi Tatu ubisha bantu bafue, ubapingajila muoyi, ke mudi Muana upesha bantu badiye musue muoyi. Tatu kena ulumbuluisha muntu; kadi mmupeshe Muana bumfumu buonsu bua kulumbuluisha bantu, bua bantu bonsu banemeke Muana bu mudibu banemeka Tatu. Udi kayi unemeka Muana, kena unemeka Tatu uvua mumutume. Ndi nnujadikila ne: muntu udi uteleja bindi ngamba, witaba uvua muntume, udi ne muoyi wa tshiendelele. Kabena bamupisha ku tshilumbu to. Kadi ukadi mumane kumuka ku lufu, mupete muoyi. Ndi nnujadikila ne: tshikondu tshidi kumpala, ntshimane kufika mene, tshidi bantu bafue bumvue diyi dia Muana wa Mvidi Mukulu. Badi badiumvue nebikale ne muoyi. Bualu bu mudi Tatu ne bumfumu bua kupesha bantu muoyi, ke mudiye mupeshe Muana bumfumu bua kupesha bantu muoyi. Udi mupeshe Muana mudimu wa kulumbuluisha bantu, bualu udi Muana wa muntu. Kanukemi bua bualu ebu nansha. Bualu tshikondu tshidi tshifika tshidi bafue bonsu ba-vuabu bajika bumvue diyi dia Muana wa muntu. Nebapatuke mu nkita yabu. Bavua benza bimpe nebabike bua kupeta muoyi. Kadi bavua benza bibi nebabike bua babapishe. — Tshiena mua kudienzela bualu nansha bumue to. Ndi nkosa nsambu bilondeshile bidi Mvidi Mukulu ungambila. Ndi nkosa nsambu pa yoyi, bualu tshiena nkeba kuenza tshindi musue, kadi amu tshidi uvua muntume musue. Bu meme ndijadikila nkayanyi, bindi ngamba kabiena mua kujadika bualu. Kadi muntu mukuabu ke udi unjadikila bualu. Ndi mumanye ne: tshidiye wamba bualu buanyi tshidi tshitetela. Nuvua batume bantu kudi Yowanane bua kumukonka bualu buanyi. Yeye kunujadikila malu malelela. Meme tshiena nkengela ne: muntu ajadike bualu. Kadi ndi ngamba nanku amu bua numone mua kupeta lupandu. Yowanane uvua bu muendu mutemesha ukenka. Nuenu kuanyisha bua kusanka tshitupa tshipi ku bukenke buawu. Kadi meme, malu adi ajadika bulelela buanyi mmapite avua ajadika bulelela bua Yowanane. Malu andi ngenza, adi Tatu mumpeshe bua kuenza, ke adi ajadika bulelela buanyi, aleja kabidi ne: Tatu mmuntume. Tatu kabidi uvua muntume udi ujadika malu anyi. Katshia kanuena banji kumvua diyi diende, kanuena banji kumona mpala wende. Kanuena nulama miaku yende munda muenu. Bualu kanuena nuitaba uvuaye mutume. Nudi nulonga malu a mu Mikanda ya tshijila, bualu nudi nuela meji ne: netupetelemu muoyi wa tshiendelele. Kadi mikanda ayi menemene ke idi ijadika bulelela buanyi! Kadi kanuena basue kufika kundi bua kupeta muoyi mulelela. Meme tshiena nkeba bua bantu bantumbishe. Kadi ndi numujingulule. Ndi mumanye ne: kanuena banange Mvidi Mukulu munda muenu. Ndi mutumine kudi Tatu wanyi, kadi nuenu kanuena basue kungakidila. Kadi padi muntu mukuabu udiluila kunudi mu dina diende yeye nkayende, nudi numuakidila! Nudi basue kutumbishangana, kadi kanuena nukeba butumbi budi bufuma kudi Mvidi Mukulu nkayende. Munudi mua kuitaba mbishi? Kadi kanuedi meji ne: nennufunde kudi Tatu wanyi. Moshe unudi batekemene awu, ke wanufunda. Bu nuenu bitabe Moshe menemene, nuvua mua kungitaba ne meme kabidi. Bualu Moshe uvua mufunde malu aa bualu buanyi. Kadi bu munudi kanuyi nuitaba bivuaye mufunde, munudi mua kuitaba bindi ngamba mbishi? Pashishe, Yezu kuya dishiya dia dijiba dia Ngalileya (didibu binyika kabidi ne: dia Tiberiyade ). Bantu ba bungi bavua bamulonda. Bualu bavua bamone bishima bivuaye wenza pavuaye ujikija masama a bantu. Yezu kubanda pa mukuna, kusombapu ne balongi bende. Tshibilu tshia bena Yuda tshia Dipita dia Maweja-Nangila tshikavua pabuipi. Yezu ukenzakana, kumona tshisumbu tshia bantu tshinene tshienda tshimuvuila. Nanku kukonkaye Filipe ne: — Nkuepi kutudi mua kusumba biakudia bia kubadisha buonsu bungi buabu? (Yezu uvua muebeje nanku awu bua kumanya tshivua Filipe mua kuandamuna, bualu uvua mudianze kumanya tshivuaye musue kuenza.) Filipe kumuandamuna ne: — Nansha tuetu batula nkanu nkama ibidi ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, katuena mua kusumba mampa makumbane bua muntu yonsu wa kudibu kupetaye kapese. Umue wa ku balongi bende, dina diende Andre, muanabu ne Simone Petro, kumuambilaye ne: — Kudi nsongalume muaba ewu udi ne mampa a orje atanu ne mishipa ibidi. Kadi binebi, bua bantu bungi nenku, tshienzabi ntshinyi? Ke Yezu kuamba ne: — Sombeshayi bantu bonsu panshi. (Muaba awu uvua mashinde a bungi.) Nanku bantu kusomba panshi. Bantu bavua bu binunu bitanu. Yezu kuangata mampa. Mumane kuela Mvidi Mukulu tuasakidila, kuabanyinaye bavua basombe panshi abu. Kubapeshaye kabidi mishipa, bungi buvuabu basue. Bonsu bamane kudia kuukuta, Yezu kuambila balongi bende ne: — Sangishayi bipese bionsu bidi bishala, tshipese nansha tshimue katshijiminyi. Kusangishabu bipese bia mampa a oije atanu bivua bishala pavuabu bamane kudia. Kuwujabu bisaka dikumi ne bibidi tente. Bantu bamona tshishima tshivua Yezu muenze, kuambabu ne: — Bulelela, muntu ewu mMuambi uvua ne bua kulua pa buloba! Yezu kumanya ne: nebankuate ku bukole bua ngikale mukalenga wabu. Nanku kumukaye tshiakabidi, bua kuya ku mukuna nkayende. Pakavua diba dibuela, balongi bende kupueka ku muelelu wa dijiba. Kubandabu mu buatu. Kubangata kusabuka dijiba batangila ku Kefamawume. Butuku bukavua bumane kuila. Yezu kavua muanji kufika pavuabu. Tshipepele tshikole tshivua tshituuta, mayi avua ajula bikole mavuala. Balongi bavua bamane kuita buatu mutantshi wa kilometre itanu nansha isambombu. Kumonabu Yezu wenda pa mayi, usemena ku buatu. Buowa kubakuata. Kadi Yezu kubambila ne: — Kanutshinyi, mmeme! Balongi bavua basue kumubueja mu buatu, kadi diakamue buatu kufika ku muelelu wa dijiba, muaba uvuabu basabukila. Butshia, bantu bavua bashala dia munu dia dijiba, kumonabu ne: buatu muaba ewu buvua amu bumue. Bavua bamanye kabidi ne: Yezu kavua mubande mu buatu pamue ne balongi bende, bualu balongi bavua baye nkayabu. Kadi matu makuabu afumina ku tshimenga tshia Tiberiyade, avua mafike pepi ne muaba uvuabu badile mampa, pavua Mfumu mumane kuela Mvidi Mukulu tuasakidila. Bantu bamone ne: Yezu kenaku, balongi bende kabenaku, kubandabu mu matu awu. Kuyabu ku Kefamawume, benda bamukeba. Kusanganabu Yezu dishiya dia dijiba. Kumukonkabu ne: — Mulongeshi, udi mufike apa diba kaayi? Yezu kubandamuna ne: — Ndi nnujadikila ne: nudi nunkeba bualu nuvua badie buukute, kadi kanuvua bajingulule bishima bimvua muenze to. Kanukuatshi mudimu bua biakudia bidi binyanguka. Kadi nuenze mudimu bua biakudia bidi bishala, bifikisha bantu ku muoyi wa kashidi. Muana wa muntu neanupe biakudia abi, bualu Mvidi Mukulu Tatu mmumutue tshitampi tshia bumfumu buende. Ke bantu kumukonka ne: — Kadi tuenze tshinyi bua kukumbaja malu adi Mvidi Mukulu musue? Yezu kubandamuna ne: — Bualu budi Mvidi Mukulu utekemena kunudi, mbua nuenu kuitaba udiye mutume. Kumuambabu ne: — Kadi bualu bua dikema kaayi buudi mua kutuleja bua tukuitabe? Biudi mua kuenza mbinganyi? Bankambua betu bavua badie mana mu tshipela, bu mudibu bafunde mu Mukanda wa tshijila ne: “Uvua mubapeshe mampa mafume mu diulu bua kudiabu. ” Yezu kubandamuna ne: — Ndi nnujadikila ne: Moshe kavua munupe mampa a mu diulu nansha. Kadi Tatu wanyi ke udi unupa mampa malelela a mu diulu. Bualu diampa didi Mvidi Mukulu ufila, ke didi difuma mu diulu, dipetesha bantu muoyi. Ke kumuambilabu ne: — Mulongeshi, wikale utupeshaku matuku onsu mampa awu. Ke Yezu kubambila ne: — Meme ndi diampa dia muoyi. Muntu udi ulua kundi kakufua nzala to. Udi ungitaba kakufua nyota nansha. Kadi mvua munuambile ne: nuvua bammone kadi kanuena nungitaba to. Muntu yonsu wa ku badi Tatu umpesha neafike kundi. Yonsu udi ufika kundi, tshiakumuipata to. Bualu ndi mufume mu diulu bua kuenza tshidi udi muntume musue, ki mbua kuenza tshindi meme musue to. Tshidi udi muntume musue ntshiotshi etshi: bua tshijimiji muntu nansha umue wa ku bantu badiye mumpeshe, kabidi bua mbabishe bonsu ku lufu, bapete muoyi dituku dia nshikidilu. Eyowa, tshidi Tatu wanyi musue ntshiotshi etshi: bua bonsu badi bamona Muana, bamuitaba, bapete muoyi wa tshiendelele, kabidi bua mbabishe ku lufu, bapete muoyi dituku dia nshikidilu. Bena Yuda kufikila Yezu munda, bualu uvua muambe ne: “Ndi diampa difume mu diulu.” Bavua bakonkangana ne: — Muntu ewu ki nYezu muana wa Yozefe anyi? Tudi bamanye tatuende ne mamuende. Kadi mudiye wamba mpindiewu ne: “Ndi mufume mu diulu mbishi?” Yezu kubandamuna ne: — Lekelayi kufika munda munkatshi muenu. Muntu kena mua kufika kundi padi Tatu uvua muntume kayi mumufikishe kundi. Meme nemmubishe ku lufu dituku dia nshikidilu. Bambi bavua bafunde ne: “Mvidi Mukulu neabalongeshe bonsu buabu. ” Muntu yonsu udi uteleja Tatu, ulonga malu ende, udi ufika kundi. Tshiena musue kuamba ne: muntu kampanda mmumane kumona Tatu nansha. Amu uvua mufume kudi Mvidi Mukulu ke uvua mumone Tatu. Ndi nnujadikila ne: muntu udi witaba, udi ne muoyi wa tshiendelele. Meme ndi diampa dia muoyi. Bankambua benu bavua badie mana mu tshipela, kadi kufilabu. Diampa didi difuma mu diulu didi nunku, muntu udi udidia kena ufua to. Meme ndi diampa dia muoyi difume mu diulu. Wadia diampa edi, neashale ne muoyi tshiendelele. Diampa dindi mfila, mmubidi wanyi meme. Ndi ngufila bua bantu bikale ne muoyi. Yeye mumane kuamba nanku, bena Yuda kuelangana mpata bikole, bakonkangana ne: — Mmunyi mudi muntu ewu mua kutupesha mubidi wende tuetu kuudia? Yezu kubambila ne: — Ndi nnujadikila ne: nuenu kanuyi badie mubidi wa Muana wa muntu, kanuyi banue mashi ende, kanuakuikala ne muoyi munda muenu to. Muntu udi udia mubidi wanyi, unua mashi anyi, udi ne muoyi wa tshiendelele. Meme nemmubishe ku lufu dituku dia nshikidilu bua apete muoyi. Bualu mubidi wanyi udi tshiakudia tshilelela, mashi anyi adi tshiakunua tshilelela. Udi udia mubidi wanyi, unua mashi anyi, udi ne muoyi munda muanyi, meme kabidi ndi ne muoyi munda muende. Tatu uvua muntume udi ne muoyi, meme kabidi ndi ne muoyi kudiye. Momumue kabidi udi undia neapetele muoyi kundi. Edi ke diampa difume mu diulu. Kadiena bu divuabu badie kudi bankambua benu bakadi bamane kufua. Muntu udi udia diampa edi neikale ne muoyi tshiendelele. Yezu uvua muambe miaku eyi pavuaye ulongesha mu nzubu wa kutendelela wa bena Yuda mu Kefamawume. Balongi ba bungi bamane kumvua muvua Yezu muambe, kuambabu ne: — Dilongesha edi ndikole be! Udi mua kudilaba nnganyi? Yezu umona ne: balongi bende badi banungana bua miaku eyi, kubakonkaye ne: — Miaku eyi idi mua kundenduisha anyi? Kadi nenuenze tshinyi panuamona Muana wa muntu upingana kuvuaye bangabanga? Mueyelu wa Tshijila ke udi ufila muoyi. Muntu nkayende kena ne tshidiye mua kuenza nansha. Miaku imvua munuambile idi Mueyelu ne muoyi. Kadi bamue ba munkatshi muenu kabena bitaba nansha. (Bualu Yezu uvua mudianjile kumanya ku tshibangidilu bavua kabayi bitaba. Uvua mumanye kabidi muntu uvua ne bua kumuyila mu tshitungu.) Kuambaye kabidi ne: — Ke pamvua munuambile ne: muntu kena mua kufika kundi padi Mvidi Mukulu kayi mumupeshe mushindu wa kuenza nanku. Biangatshile ku diba adi, bantu ba bungi kumbukabu kudiye. Kabavua bamulonda kabidi to. Yezu kukonka balongi bende dikumi ne babidi ne: — Nuenu kabidi nudi basue kumuka anyi? Simone Petro kumuandamuna ne: — Mfumu, netuye kudi nganyi? Wewe ke udi ne miaku idi ifila muoyi wa tshiendelele. Mpindiewu tudi tuitaba, tumanya ne: wewe ke wa Tshijila udi mufume kudi Mvidi Mukulu. Yezu kubandamuna ne: — Tshivua munusungule bonsu buenu dikumi ne babidi anyi? Kadi umue wenu ndiabolu! Uvua Yezu wamba awu ke Yudase, muana wa Simone muena mu Iskariyote. Bualu nansha muvua Yudase umue wa ku balongi dikumi ne babidi, uvua ukeba kutungila Yezu tshitungu. Pashishe Yezu kuendakana mu ditunga dia Ngalileya. Kavua musue kualukila mu Yudeya, bualu bamfumu ba bena Yuda bavua basue kumushipa. Tshibilu tshia bena Yuda tshia tuzubu tua Bisasa tshikavua pabuipi. Bana babu ne Yezu kumuambila ne: — Umuka munemu, uye mu Yudeya bua balongi bebe kabidi bamone midimu iudi ukuata. Muntu kena usokoka bidiye wenza padiye musue bua bamumanye. Bu muudi wenza midimu minene nanku, enza bua bantu bonsu bakumone. (Bana babu mene kabavua bamuitaba to). Yezu kubambila ne: — Dianyi diba kadiena dianji kufika to. Kadi buenu nuenu, diba dionsu ndimpe. Ba pa buloba kabena mua kunukina. Kadi badi bankina meme, bualu ndi njadika ne: midimu idibu bakuata mmibi. Nuye nuenu ku tshibilu. Meme tshiena nya ku tshibilu etshi to, bualu dianyi diba kadiena dianji kufika. Yezu mumane kubambila nanku, kushalaye mu Ngalileya. Bana babu ne Yezu bamane kuya ku tshibilu atshi, Yezu kabidi kuyamu mu musokoku, kayi musue kudileja kudi bantu. Bamfumu ba bena Yuda bavua bamukeba mu tshibilu atshi, bakonkangana ne: — Udi penyi? Bantu bavua belangana mpata bikole bualu buende. Bamue bavua bamba ne: “Mmuntu wa malu mimpe.” Bakuabu ne: “To, udi udinga bantu.” Kadi kakuvua muntu nansha umue uvua umutela patoke, bualu bavua batshina bamfumu ba bena Yuda. Matuku a tshibilu akavua pankatshikatshi, ke Yezu kubuela mu nzubu wa Mvidi Mukulu, kubanga kulongesha. Bena Yuda bavua bakatshila, bamba ne: — Mmunyi mudi muntu ewu mumanye malu bungi nenku, kayi mulonge mikanda. Ke Yezu kubandamuna ne: — Dilongesha dindi ndongesha kadiena difuma kundi, kadi kudi Mvidi Mukulu uvua muntume. Muntu udi musue kuenza tshidi Mvidi Mukulu musue, neajingulule mudi dilongesha dianyi difume kudi Mvidi Mukulu, nansha kundi meme nkayanyi. Muntu udi wakula mu dina diende nkayende udi udikebela lumu. Kadi muntu udi ukuata mudimu bua kutumbisha uvua mumutume, udi wamba malu malelela. Kena ushima ku bualu nansha bumue to. Moshe uvua munuelele mikenji. Ki mmomu anyi? Kadi kakuena muntu wa kunudi nansha umue udi utumikila mikenji eyi. Kadi nudi nukeba kunshipa bua tshinyi? Bantu kumuandamuna ne: — Udi ne mukishi mubi munda muebe! Udi ukeba kukushipa nnganyi? Yezu kubandamuna ne: — Ndi muenze amu tshishima tshimue, nuenu nukadi nukemangana bonsu! Moshe uvua munuelele mukenji wa kuteka bana ba balume panshi. Moshe kavua mutuadije kuenza nanku to, kadi bavua batuadija mbankambua benu. Nudi nuanyisha bua bateke muntu panshi, nansha dituku dia Dikisha! Panudi nuteka muana wa balume panshi dituku dia Dikisha, bualu kanuena basue kunyanga mikenji ya Moshe, kadi nudi numfikila munda bua tshinyi, pandi meme mujikije disama dijima dia muntu dituku dia Dikisha? Lekelayi kukosa nsambu amu ku malu anudi numona ne mesu. Kadi nulonde tshilumbu tshia muntu kanuyi ne kansungasunga. Bena mu Yerushalayime bakuabu bavua bakonka ne: — Muntu ewu bamfumu bavua bakeba kumushipa, ki mmomumue anyi? Kadi tangilayi: udi wakula kumpala kua bantu bonsu, kakuyi muntu umuenza bualu! Bamfumu betu mbajadike bulelela ne: udi Meshiya anyi? Kadi pafika Meshiya, muntu kena mua kumanya kudiye ufuma. Kadi muntu ewu tudi bamanye kudiye ufuma. Diba adi Yezu uvua ulongesha mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Kuelaye diyi dikole ne: — Nuenu nudi baajingulule meme, bamanye menemene kundi mfuma anyi? Tshiena mudivuile mu dina dianyi to. Kadi uvua muntume, nudi mua kutekemena kudiye. Nuenu kanuena bamumanye. Meme ndi mumumanye, bualu ndi mufume kudiye. Yeye kabidi ke udi muntume. Nanku bantu bavua basue kumukuata. Kadi muntu nansha umue kavua mua kumupeta, bualu diba dia kumukuata kadivua dianji kukumbana. Kadi ba bungi ba ku bavua muaba awu, kumuitaba. Bavua bakonkangana ne: “Pafika Meshiya, neenze bishima bipite bivua muntu ewu muenze anyi?” Baparushe kumvua bantu bavule banungana bua Yezu. Ke bamfumu ba batuangaji ne Baparushe kutuma basolayi bua kumukuata. Kadi Yezu kuamba ne: — Ntshidi kabidi nenu amu bua matuku utabala ku minu, pashishe nenye kudi uvua muntume. Nenunkebe, kadi kanuakummona kabidi. Bualu kanuena mua kuya muaba undi to. Bena Yuda kukonkangana ne: — Nkuepi kuayaye kutudi katuyi mua kumumona? Uyaya kudi bena Yuda badi batangalaka mu bena Ngreke bua kulongesha bena Ngreke anyi? Padiye wamba ne: Nenunkebe kanuyi nummona, bualu kanuena mua kuya kundi nya, tshidiye musue kumvuija ntshinyi? Dituku dia ndekelu dia tshibilu divua dituku dinene dipite. Dituku adi, Yezu kuimana kulu kumpala kua bantu tshisumbu tshinene, wela diyi dikole ne: — Pikala muntu ne nyota, alue kundi, anue. Ke padibu bafunde mu Mikanda ya tshijila ne: “Misulu ya mayi a muoyi neyipueke munda mua muntu udi ungitaba.” (Yezu uvua uleja nanku Mueyelu wa Tshijila uvua bantu bavua bamuitaba ne bua kupeta. Bualu diba adi bantu kabavua banji kupeta Mueyelu wa Tshijila to, bualu Yezu kavua muanji kupeta butumbi buende). Ku bantu bavua bamane kumvua muvua Yezu muakule, bamue bavua bamba ne: — Bulelela muntu ewu udi Muambi utudi bindile! Bakuabu bavua bamba ne: — Yeye ke Meshiya! Kadi bamue bavua bakonka ne: — Meshiya udi mua kufumina mu Ngalileya anyi? Mbafunde mu Mikanda ya tshijila ne: Meshiya neikale wa ku ndelanganyi ya Davide. Neatumine mu Betleyeme, mu musoku uvua Davide usomba. Nanku bantu kuditapulula bua Yezu. Bamue ba kudibu bavua basue kumukuata. Kadi muntu nansha umue kavua umulenga pambidi. Basolayi kupingana kudi bamfumu ba batuangaji ne kudi Baparushe. Bobu kubakonka ne: — Kanuena balue ne Yezu bua tshinyi? Basolayi kuandamuna ne: — Katshia muntu kena muanji kuakula bu muntu ewu! Ke Baparushe kubakonka ne: — Mbanudinge ne nuenu kabidi anyi? Kudi mfumu wa kutudi nansha umue, nansha muntu wa ku Baparushe uvua mumuitabe anyi? Kadi bantu abu kabena bamanye mikenji ya Moshe nansha. Mbantu bavuabu bela mulawu! Nikodemu uvua umue wa ku Baparushe bavua muaba awu. Ke yeye uvua muye kumonangana ne Yezu kumpala kua matuku. Kubambilaye ne: — Bilondeshile mikenji yetu, katuena mua kupisha muntu katuyi banji kumvua bidiye wamba, katuyi bamanye bivuaye muenze. Kumuandamunabu ne: — Wewe kabidi udi muena Ngalileya anyi? Longa Mikanda ya tshijila! Neumone ne: muambi nansha umue katshia ki mmuanji kufuma ku Ngalileya. [ Pashishe muntu yonsu kupingana kuende. Yezu kuya ku mukuna wa Olive. Butshia dinda dionsu, kupinganaye mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Bantu bavule kutantshila kudiye. Yezu usomba kubangaye kubalongesha. Balongeshi ba mikenji ne Baparushe kumutuadila mukaji uvuabu bajikidile wenda buendenda. Kumutekabu kumpala kua bantu bonsu. Kuambilabu Yezu ne: — Mulongeshi, tuvua bajikidile mukaji ewu wenda buendenda. Kadi Moshe uvua mutuelele mukenji bua kushipa ne mabue bakaji ba mushindu ewu. Kadi wewe pa tshilumbu etshi, udi wamba bishi? Bavua bamba nanku bua kumuteta, bua kumonabu mua kumusonguela. Kadi Yezu kuzonzama, kubanga kufunda ne munu panshi. Pavuabu batungunuka amu ne dimukonka, kubandulukaye, kubambila ne: — Muntu wa kunudi udi kayi muanji kuenza bualu bubi, adianjile kumuasa dibue. Pashishe Yezu kuzonzama tshiakabidi, kutungunuka ne difunda panshi. Bobu bamane kumvua miaku ayi, kulamukabu ku muntu ku muntu, bituadije ku bakulumpe. Yezu kushala nkayende pamue ne mukaji. Mukaji awu utshivua anu muimane kumpala kuende. Yezu kubanduluka, kumukonka ne: — Kadi badi penyi? Kakuena muntu udi mukupishe anyi? Mukaji kuandamuna ne: — Mulongeshi, kakuena muntu uvua mumpishe. Ke Yezu kumuambila ne: — Nansha meme kabidi tshiena nkupisha to. Udi mua kumuka, kadi kuenji kabidi bualu bubi to.] Yezu kulongesha kabidi bantu, ubambila ne: — Meme ndi butoke bua badi pa buloba. Muntu udi undonda katshia kena wenda mu miidima, kadi neikale ne butoke bua muoyi. Baparushe kumuamba ne: — Udi udijadikila malu ebe nkayebe. Nenku malu audi wamba kaena malu a nsongu to. Yezu kuandamuna ne: — Nansha meme ndijadikila malu anyi, bindi ngamba bidi bilelela. Bualu ndi mumanye kundi mufume, nansha kundi nya. Kadi nuenu kanuena bamanye kundi mufume, nansha kundi nya. Nudi nukosa nsambu mudi bantu bakosa. Kadi meme tshiena nkosa nsambu ya muntu nansha umue to. Kadi nansha meme mukose nsambu, ndi nyikosa amu pa yoyi, bualu tshiena nkayanyi bua kukosa nsambu to, kadi Tatu uvua muntume udi pamue nanyi. Mu mukanda wenu wa mikenji mbafunde ne: padi bantu babidi bajadika mushindu umue bualu, tshidibu bamba tshidi tshilelela. Ndi ndijadikila bualu buanyi, kabidi Tatu uvua muntume udi ujadika bualu buanyi. Bobu kumukonka ne: — Tatu webe udi penyi? Yezu kubandamuna ne: — Kanuena bamanye nansha meme, nansha Tatu. Bu nuenu bammanye meme, nuvua mua kumanya kabidi Tatu wanyi. Yezu uvua muambile bantu miaku eyi, pavuaye ulongesha mu nzubu wa Mvidi Mukulu, mu tshibambalu tshiyuabu balamina mishete ya kuela makuta a kulambula Mvidi Mukulu. Muntu nansha umue kavua mumukuate, bualu diba diende kadivua dianji kukumbana. Yezu kubambila kabidi ne: — Meme nengumuke. Nenunkebe. Kadi nenufuile mu malu enu mabi. Kanuena mua kuya kundi nya. Bena Yuda kukonkangana ne: — Neadishipe anyi? Bualu udi wamba ne: “Kanuena mua kuya kundi nya!” Yezu kubandamuna ne: — Nuenu nudi bafume panshi pa buloba. Kadi meme ndi mfuma mulu. Nuenu nudi ba pa buloba ebu, kadi meme tshiena wa pa buloba ebu nansha. Ke pandi munuambile ne: nenufuile mu malu enu mabi. Bualu panuikala kanuyi nuitaba ne: “Meme ndi mundi, ” nenufue mu malu enu mabi. Kumukonkabu ne: — Wewe udi nganyi? Yezu kubandamuna ne: — Amu mumvua munuambile biangatshile ku tshibangidilu, ke mundi. Ndi ne malu a bungi a kuamba, kabidi a kunudiwula nawu. Kadi uvua muntume udi wamba malu malelela. Meme ndi ngambila bantu amu malu andi mumvue kudiye. Kabatua bajingulula ne: utua utela Tatu. Ke Yezu kubambila ne: — Nuenu bamane kuela Muana wa muntu kulu, nenumanye ne: “ndi mundi.” Nenujingulule ne: tshiena ndienzela bualu nansha bumue nkayanyi. Kadi ndi ngamba amu malu adi Tatu mundongeshe. Utua muntume udi pamue nanyi. Kavua mundekelele nkayanyi nansha, bualu ndi ngenza matuku onsu malu adi amusankisha. Yezu mumane kuamba nanku, bantu ba bungi kumuitababu. Ke Yezu kuambila bena Yuda batua bamuitaba ne: — Panudi nuitaba muenu muonsu dilongesha dianyi, nenuikale bulelela balongi banyi. Nanku nenumanye bulelela. Bulelela nebunuenze bantu badikadile. Bobu kumuandamuna ne: — Tuetu tudi ndelanganyi ya Abrahame. Katuena banji kuikala bapika ba muntu nansha. Mmunyi muudi utuamba ne: Nenuikale bantu badikadile? Yezu kubandamuna ne: — Ndi nnujadikila ne: muntu yonsu udi wenza bualu bubi udi mupika wa bubi. Mupika kena ushala kashidi mu diku to. Kadi muana udi ushalamu kashidi. Padi Muana unupikula, nenuikale bantu badikadile bulelela. Ndi mumanye ne: nudi ndelanganyi ya Abrahame. Kadi nudi nukeba kunshipa, bualu kanuena banyishe dilongesha dianyi. Ndi ngamba bi-vua Tatu wanyi mundeje. Kadi nuenu nudi nuenza bivua tatuenu munuambile. Kumuandamunabu ne: — Tatuetu ke Abrahame. Yezu kubambila ne: — Bu nuenu bikale bana ba Abrahame, nuvua mua kukuata midimu ivuaye mukuate. Kadi mpindiewu nansha mundi mumane kunuambila malu malelela andi mupete kudi Mvidi Mukulu, nudi nukeba kunshipa. Abrahame kavua muenze bualu bua mushindu ewu to. Nudi nuenza midimu ya momumue ne idi tatuenu wenza. Bobu kumuandamuna ne: — Katuena bana balela mu buendenda to. Tudi amu ne Tatu umue, ke Mvidi Mukulu. Yezu kubandamuna ne: — Bu Mvidi Mukulu muikale Tatuenu bulelela, nuvua mua kunnanga. Bualu meme ndi mutumine kudi Mvidi Mukulu. Ndi panuapa mu dina diende. Tshiena mudivuile mu dina dianyi to. Kadi yeye ke uvua muntume. Tshinudi kanuyi numvuila bindi nnuambila ntshinyi? Bualu kanuena ne mushindu wa kuteleja miaku yanyi. Diabolu ke tatuenu. Nudi basue kuenza bidi tatuenu ujinga. Biangatshile ku tshibangidilu uvua mushipianganyi. Katshia ki mmuanji kushala mu bulelela, bualu bulelela kabuena munda muende. Padiye wamba malu a dishima, malu awu ke adi munda muende, bualu udi mudingianganyi, kabidi tatuende wa dishima. Kadi meme ndi ngamba malu malelela. Ke panudi kanuyi nungitaba. Wa munkatshi muenu udi mua kuntuisha ne: Uvua muenze bibi, nnganyi? Pandi ngamba bulelela, kanuena nungitaba bua tshinyi? Muntu wa Mvidi Mukulu udi uteleja miaku ya Mvidi Mukulu. Kadi nuenu kanuena ba Mvidi Mukulu to. Ke panudi kanuyi nunteleja. Bena Yuda kuandamuna Yezu ne: — Tuvua tuambilamu ne: udi muena Samariya, kabidi ne: udi ne mukishi mubi munda muebe. Yezu kubandamuna ne: — Meme tshiena ne mukishi mubi munda to. Kadi meme ndi nnemeka Tatu wanyi. Nuenu kanuena nunnemeka to. Tshiena ndikebela butumbi nansha. Kadi kudi mukuabu udi ubunkebela, ukosa kabidi nsambu. Ndi nnujadikila ne: muntu udi utumikila miaku yanyi, katshia kena ufua to. Bena Yuda kumuandamuna ne: — Mpindiewu tudi tujadika ne: udi ne mukishi mubi munda! Abrahame kufua, bambi kabidi. Kadi wewe udi wamba ne: “Muntu udi ukumbaja bindi ngamba katshia kena ufua to.” Tatu wetu Abrahame ukadi mumane kufua. Wewe udi wela meji ne: udi mumupite anyi? Bambi kabidi mbamane kufua. Kadi wewe udi udimona bu nganyi? Yezu kubandamuna ne: — Bu meme nditumbisha nkayanyi, butumbi buanyi kabuvua mua kuikala ne mushinga to. Udi untumbisha nTatu wanyi, Yeye unudi nuamba ne: “Udi Mvidi Mukulu wetu.” Kadi kanuena bamumanye. Meme ndi mumumanye. Bu meme muambe ne: Tshiena mumumanye, mvua kuikala muena dishima munudi nuenu. Kadi ndi mumumanye. Ndi ntumikila miaku yende. Tatu wenu Abrahame uvua musanke, ujinga dituku dianyi. Wakadimona, wasanka kabidi. Bena Yuda kumuamba ne: — Kuena muanji kukumbaja bidimu makumi atanu, muudi mumane kumona Abrahame mbishi? Yezu kubandamuna ne: — Ndi nnujadikila ne: kabayi banji kulela Abrahame, meme “ndi mundi ”. Kuambulabu mabue bua kumuasa. Kadi Yezu kusokoma, kupatuka mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Pavua Yezu upita, kumonaye muntu muikale mpofu katshia bamutela. Balongi bende kumukonka ne: — Mulongeshi, muntu ewu mbamulele mpofu bua tshinyi? Mbufumine ku bubi buende anyi bua baledi bende? Yezu kubandamuna ne: — Bufofu ebu ki mbufumine ku bubi buende nansha ku bubi bua baledi bende to. Kadi udi mpofu bua midimu ya Mvidi Mukulu imuenekele kudiye. Patutshidi mu munya, tudi ne bua kukuata midimu ya uvua muntume. Butuku bukadi pa kuila, budi muntu nansha umue kayi mua kukuata mudimu. Pantshidi pa buloba, ndi butoke bua pa buloba. Yezu mumane kuamba nanku, kutuilaye mate ende panshi, kusopakaja kabidi ne bitotshi bikese, kulabaye pa mesu a mpofu bitotshi abi. Kumuambilaye ne: — Uye kuowa mayi ku mesu ku dijiba dia Silowa. (Dina adi Silowa didi diumvuija ne: “Mutumibue”.) Mpofu kuya ku dijiba, kuowa mayi ku mpala, kupingana umona. Bena mutumba nende ne bantu bonsu bavua bamumonamona kale ulombangana bintu bavua bebejangana ne: — Ki mmuntu uvua musombe ulombangana bintu anyi? Bamue bavua bamba ne: — Nyeye. Bakuabu bavua bamba ne: — To, ki nyeye nansha, kadi mmumufuane. Kadi uvua mpofu kuamba ne: — Mmeme! Kumukonkabu ne: — Mesu ebe mmatabale bishi? Kubandamunaye ne: — Muntu udibu binyika ne: Yezu, uvua musope bitotshi ne mate, undaba pa mesu, ungamba ne: “Uye kuowa mayi ku mpala mu dijiba dia Silowa.” Meme kuya ku dijiba, kuowa mayi. Mumane kuowa mayi, meme kushisha kumona. Kumukonkabu kabidi ne: — Muntu awu udi penyi? Kubandamunaye ne: — Tshiena mumanye. Nanku kuyabu ne uvua mpofu awu kudi Baparushe. Kadi dituku divua Yezu musopakaje buloba, mumutabeje mesu adi, divua dituku dia Dikisha. Ke pavua Baparushe kabidi bakonka muntu ewu bivua bimuenzekele bua kutabalaye mpindiewu. Kubambilaye ne: — Uvua mundabe bitotshi bikese pa mesu, meme kuowa mayi ku mpala, diakamue meme kumona. Bamue Baparushe bavua bamba ne: — Muntu uvua muenze bualu bua nenku kena mua kufumina kudi Mvidi Mukulu to. Bualu kena utumikila mikenji ya dituku dia Dikisha. Kadi bakuabu bavua bamba ne: — Muntu muikale muena malu mabi, udi mua kuenza bishima bia nanku anyi? Ke kupanganganabu munkatshi muabu. Baparushe kukonka muntu uvua mpofu tshiakabidi ne: — Kadi wewe, bua muntu uvua mukutabaje mesu awu, udi wamba bishi? Kuandamunaye ne: — Udi muambi. Kadi bamfumu ba bena Yuda kabavua basue kuitaba ne: muntu ewu uvua mpofu, kadi ukadi umona, kabayi banji kubikila baledi bende, bua kubebeja. Kubakonkabu ne: — Nsongalume ewu mmuana wenu bushuwa anyi? Nudi nujadika ne: mmulela mpofu anyi? Kadi mudiye umona mpindiewu mbishi? Baledi kuandamuna ne: — Tudi bamanye ne: mmuana utuvua balele, kabidi mmulela mpofu. Kadi katuena bajingulule mukadiye umona mpindiewu. Katuena bamanye muntu uvua mumutabaje mesu. Numukonke yeye. Ukadi muntu mukole. Udi mua kudilumbuluila! Bavua bandamuna nanku, bualu bavua batshina bamfumu ba bena Yuda. Bualu bamfumu bavua bamane kumyuangana bua kuipata mu nzubu wa kutendelela wa bena Yuda muntu yonsu wajadika ne: Yezu udi Meshiya. Ke pavua baledi bandamuna ne: “Ukadi muntu mukole. Numukonke!” Baparushe kubikila muntu uvua mpofu awu tshiakabidi, kumuamba ne: — Uditshipe kumpala kua Mvidi Mukulu bua kuamba malu malelela. Tuetu tudi bamanye ne: muntu ewu udi muenji wa malu mabi. Kuandamunaye ne: — Ne udi muenji wa malu mabi, ne kena muenji wa malu mabi, tshiena mumanye to. Kadi tshindi mumanye tshidi amu ne: mvua mpofu, nkadi mmona mpindiewu. Kumukonkabu ne: — Uvua mukuenze tshinyi? Mmukutabaje mesu bishi? Kubandamunaye ne: — Nkadi mumane kunuambila, kadi kanuena banteleje. Nudi basue bua nnuambile tshiakabidi bua tshinyi? Nuenu kabidi nudi basue kudienza balongi bende anyi? Kumupendabu bikole, bamba ne: — Wewe ke udi mulongi wa muntu awu. Kadi tuetu tudi balongi ba Moshe. Tudi bamanye ne: Mvidi Mukulu uvua muakule ne Moshe. Kadi muntu ewu, katuena nansha bamanye kudiye mufume! Muntu kubandamuna ne: — Ebu mbualu bua dikema! Kanuena bamanye kudiye mufume, kadi mmuntabaje mesu! Tudi bamanye ne: Mvidi Mukulu kena uteleja benji ba malu mabi. Kadi udi uteleja muntu udi umunemeka, ukumbaja bidiye musue. Katshia katuena banji kumvua ne: muntu mmutabeje mesu a muntu mulela mpofu. Bu muntu ewu kayi mufume kudi Mvidi Mukulu, kavua mua kuenza bualu nansha bumue to. Ke Baparushe kumuandamuna ne: — Wewe kantu katela kajima mu bubi, ukadi musue kutulongesha anyi? Kumuipatabu mu nzubu wa kutendelela. Yezu kumvua mu wabu bipate mpofu. Kusambakenaye nende, kumukonkaye ne: — Udi witaba Muana wa muntu anyi? Muntu kuandamuna ne: — Mfumu, ungambile ne: Muana wa muntu nnganyi mene, bua mmone mua kumuitaba. Yezu kumuambila ne: — Udi mumumone. Ke muntu mene udi wakula nebe mpindiewu. Muntu awu kuamba ne: — Mfumu, ndi ngitaba. Kutuaye binu panshi kumpala kua Yezu. Ke Yezu kuamba ne: — Ndi mulue pa buloba ebu bua balumbuluishe bantu: bua bampofu bamone, kabidi bua badi bamona bashale bampofu. Bamue ba ku Baparushe bavua nende bumvua nanku, kumukonkabu ne: — Tuetu kabidi tudi bampofu anyi? Yezu kubandamuna ne: — Bu nuenu bampofu, kanuvua mua kupila. Kadi bu munudi nuamba ne: “Tudi tumona,” nudi nushala bena tshibawu. — Ndi nnujadikila bulelela ne: muntu udi kayi ubuelela ku tshiibi tshia lupangu lua mikoku, kadi usambukila muaba mukuabu pa tshimana, mmuivi kabidi mmuena mutshima. Kadi udi ubuelela ku tshiibi, mmulami wa mikoku. Mulami wa ku tshiibi udi umunzuluila tshiibi, mikoku idi iteleja diyi diende. Udi ubikila mikoku yende, mukoku onsu mu dina diawu, uyipatula pambelu. Yeye mumane kuyipatula yonsu, udi wenda kumpala kuayi. Yoyi idi imulonda munyima, bualu idi mimanye diyi diende. Kadi kayena mua kulonda muntu udiyi kayiyi mimanye. Neyimunyeme kule, bualu kayena mimanye diyi diende. Yezu uvua mubele lusumuinu elu, kadi bobu kabavua bajingulula tshivuaye musue kubambila. Yezu kuamba kabidi ne: — Ndi nnujadikila ne: meme ndi tshiibi tshia lupangu lua mikoku. Bonsu bavua badianjidile kumpala kuanyi mbivi, kabidi mbena mutshima. Kadi mikoku kayivua mibateleje. Ndi tshiibi. Muntu udi ubuelela kundi neapande. Neabuele, neapatuke, neapete kabidi tshiakudia tshiende. Muivi udi ufika amu bua kuiba, kushipa ne kubutula. Meme ndi mulue bua bantu bapete muoyi, baupete wa bungi. Ndi mulami muimpe wa mikoku. Mulami muimpe wa mikoku udi ufuila mikoku yende. Muntu udi ukuata mudimu amu bua kupeta difutu, kayi mulami wa mikoku, kabidi kayi muena mikoku, padiye umona nyama wa lonji ufika, udi ulekela mikoku, unyema. Nanku nyama wa lonji udi uyikuata, uyitangalaja. Udi unyema, bualu mmuena mudimu udi ukeba difutu. Kena bualu ne mikoku to. Ndi kabidi ne mikoku mikuabu idi kayiyi mu lupangu elu. Ndi ne bua kuyilombola kabidi. Neyiteleje diyi dianyi. Neyenze tshisumbu amu tshimue, tshikale ne mulami amu umue. Tatu mmunnange, bualu ndi mfila muoyi wanyi bua meme kuwangata tshiakabidi. Kakuena muntu udi unnyenga muoyi wanyi, kadi ndi ngufila mundi musue. Ndi ne bumfumu bua kuufila, kabidi ne bumfumu bua kuwangata tshiakabidi. Ke mukenji udi Tatu mungelele bua meme kuenza. Bena Yuda kutapulukangana tshiakabidi ku meyi aa. Ba bungi ba munkatshi muabu bavua bamba ne: — Udi ne mukishi mubi munda! Mmupale! Nudi numuteleja bua tshinyi? Kadi bakuabu bavua bamba ne: — Muntu ne mukishi mubi munda kena mua kuakula nenku to. Mukishi mubi udi mua kutabaja bampofu mesu anyi? Diba adi, bena mu Yerushalayime bavua benza tshibilu tshia mufikilu wa Dijidila dia nzubu wa Mvidi Mukulu. Tshikondu atshi tshiena tshia mashika. Yezu uvua utambakana mu lutanda lua nzubu wa Mvidi Mukulu, luvuabu binyika ne: ndua Shelomu. Ke bena Yuda kumunguila, bamukonka ne: — Neutupampakaje too ne ku diba kaayi? Paudi Meshiya, utuambile patoke. Yezu kubandamuna ne: — Nkadi mumane kunuambila bualu ebu, kadi kanuena nungitaba to. Midimu indi nkuata ne bumfumu bua Tatu wanyi, idi injadikila bulelela. Kadi kanuena nuitaba, bualu kanuena ba mu mikoku yanyi. Mikoku yanyi idi iteleja diyi dianyi. Ndi muyimanye. Idi indonda. Ndi nyipesha muoyi wa tshiendelele. Katshia kayakufua nansha. Muntu nansha umue kena mua kuyinyenga ku tshianza tshianyi. Tshidi Tatu mumpeshe ntshipite bionsu. Muntu nansha umue kena mua kunyenga Tatu tshintu mu tshianza tshiende. Tatu ne meme tudi tshintu tshimue. Bena Yuda kuambula tshiakabidi mabue bua kumuasa. Ke Yezu kubambila ne: — Ndi mukuate midimu mivule mimpe ku mesu enu ne bumfumu buvua Tatu mumpeshe. Ku midimu eyi, mbua mudimu kaayi bunudi basue kunshipela ne mabue? Bena Yuda kuandamuna ne: — Katuena basue kukushipa ne mabue bua mudimu muimpe uudi ukuata, kadi bualu udi usendeka Mvidi Mukulu. Wewe udi amu muntu, kadi udi musue kudienza Mvidi Mukulu. Yezu kubandamuna ne: — Mu mukanda wenu wa Mikenji mbafunde ne: Mvidi Mukulu uvua muambe ne: “Nudi nwidie. ” Tudi bamanye ne: kabena mua kushipa tshidi Mukanda wa tshijila ujadika. Bavuaye umanyisha miaku yende, Mvidi Mukulu uvua mubinyike ne: mmvidie. Nanku meme, Mvidi Mukulu mmunsungule, muntume pa buloba. Mmunyi munudi nungamba ne: udi usendeka Mvidi Mukulu, pandi njadika ne: ndi Muana wa Mvidi Mukulu? Pandi tshiyi nkuata midimu ya Tatu wanyi, kanuena ne bua kungitaba to. Kadi pandi nyikuata, nansha kanuyi nungitaba meme, itabilayi nansha bua midimu, bua mimanye amu ne: Tatu udi munda muanyi, meme kabidi ndi munda muende. Bavua bakeba kabidi kumukuata, kadi yeye kongoloka. Yezu kuya tshiakabidi dishiya dia musulu wa Yardene, muaba uvua Yowanane mudianjidile kutua bantu mu mayi. Kusombayemu. Bantu ba bungi bavua baya kudiye, bamba ne: — Yowanane kavua muenze tshishima nansha tshimue. Kadi bionsu bivuaye muambe bua muntu ewu mbilelela. Muaba awu bantu ba bungi kuitaba Yezu. Kuvua muntu usama, diende Lazare. Uvua musombe mu Betanya, musoku uvua Mariya ne muanabu wa bakaji Marte basomba kabidi. (Mariya ewu ke mukaji uvua muele Mfumu manananshi ku makasa, muakupule ne nsuki yende. Nunku muanabu Lazare ke uvua usama ). Nsongakaji ibidi eyi kutumina Yezu diyi ne: — Mfumu, mulunda webe udi usama. Yezu mumane kumvua lumu elu, kuambaye ne: — Disama dia Lazare ki ndia lufu to. Didi bua kuleja mudi bukole bua butumbi bua Mvidi Mukulu, kabidi bua kutumbisha Muana wa Mvidi Mukulu. Yezu uvua munange Marte ne muanabu wa bakaji, kabidi ne Lazare. Mumane kumvua ne: Lazare udi usama, kushalaye kabidi matuku abidi kuvuaye aku. Pashishe kuambilaye balongi bende ne: — Tupinganayi mu Yudeya. Balongi kumuandamuna ne: — Mulongeshi, kudi matuku makese menemene avuabu bakeba kukuasa mabue bua kukushipa. Wewe udi ujinga kupinganamu kabidi anyi? Yezu kubandamuna ne: — Dituku dijima kadiena ne meba dikumi ne abidi anyi? Padi muntu wenda munda munya, kena utuuta dikasa ku dibue, bualu udi umona butoke bua panu. Kadi padi muntu wenda butuku, udi utetuka, bualu butoke kabuena munda muende to. Yezu mumane kubambila nanku, kutungunukaye kabidi ne: — Mulunda wetu Lazare mmulale. Ndi nya kumubisha ku tulu. Balongi kuandamuna ne: — Mfumu, pikalaye mulale, disama nedijike. Yezu uvua musue kuamba ne: Lazare mmumane kufua. Kadi balongi bavua bela meji ne: Yezu udi wamba bua tulu tua misangu yonsu. Ke Yezu kubatokeshila ne: — Lazare mmumane kufua. Ndi ne disanka buenu nuenu bua pamvua tshiyi muaba awu, bua nanku numone mua kungitaba. Kadi tuyayi kudiye. Kadi Tomase udibu binyika ne: Dipasa, kuambilaye balongi bakuabu ne: — Tuyayi bonsu ne Mulongeshi, batushipe nende! Yezu mumane kufika, kusanganaye bamane kujika Lazare kupita matuku anayi. Betanya udi pabuipi ne Yerushalayime mutantshi wa kilometre bu isatu. Bena Yuda ba bungi bavua balue kusamba Marte ne Mariya bua lufu lua muanabu. Marte mumane kumvua ne: Yezu udi ufika, kuyaye kumuakana. Kadi Mariya uvua mushale musombe mu nzubu. Marte kuambila Yezu ne: — Mfumu, bu wewe muikalepu, muanetu kavua mua kufua to. Kadi ndi mumanye ne: nansha mpindiewu, Mvidi Mukulu neakupe tshionsu tshiwamulomba. Yezu kumuambila ne: — Muanenu neabike ku lufu. Marte kuandamuna ne: — Ndi mumanye ne: neabike ku lufu, pabika bafue bonsu dituku dia nshikidilu. Yezu kumuambila ne: — Meme ke udi ubisha bantu ku lufu, ubapesha muoyi. Muntu yonsu udi ungitaba, neikale ne muoyi, nansha yeye ufua. Yonsu udi ne muoyi, ungitaba, kena ufua nansha. Udi witaba nanku anyi? Marte kuandamuna ne: — Eyowa, Mfumu, ndi ngitaba ne: Wewe udi Meshiya, Muana wa Mvidi Mukulu udi ne bua kulua pa buloba. Marte mumane kuamba nanku, kuyaye kubikila muanabu wa bakaji Mariya, umuambila ku luseke ne: — Mulongeshi ukadi mufike. Udi ukubikila. Mariya umvua nanku, kujukaye diakamue. Kuyaye kudi Yezu. (Yezu kavua muanji kubuela mu musoku. Utshivua amu kuvua Marte muye kumuakana.) Pavua bena Yuda bavua ne Mariya mu nzubu bua kumusamba bamumona ujuka upatuka lukasa, kumulondabu. Bavua bela meji ne: udi uya ku lukita bua kudilamu muadi. Mariya ufika muaba uvua Yezu, umumona, kudielaye ku makasa ende, wamba ne: — Mfumu, bu wewe muikalepu, muanetu kavua mua kufua. Yezu umona muvua Mariya udila, kabidi umvua bena Yuda bavuaye muvue nabu badila, kubungamaye bikole, ubinduluka. Kubakonkaye ne: — Nudi bamujike penyi? Kumuandamunabu ne: — Mfumu, luaku umone. Ke Yezu kudila. Bena Yuda kuamba ne: — Monayi muvuaye mumunange bikole! Kadi bamue ba kudibu bavua bamba ne: — Muntu ewu uvua mutabaje mpofu mesu, muvuaye kayi mua kukuata mudimu bua Lazare kafu mbishi? Yezu kuwula tshiakabidi ne tshinyongopelu tshikole. Kuyaye ku lukita luvuabu bumbula mu lubuebue, babuikila ku mushiku ne dibue. Yezu kuamba ne: — Umushayi dibue. Marte, muanabu ne mufue, kuamba ne: — Mfumu, ukadi ununka bibi, bualu mbamujike kukadi matuku anayi. Yezu kumuandamuna ne: — Tshivua mukuambile ne: wewe muitabe, neumone butumbi bua Mvidi Mukulu anyi? Bantu kumusha dibue. Yezu utangila mulu, kuamba ne: — Tatu, ndi nkuela tuasakidila, bualu uvua munteleje. Ndi mumanye ne: udi unteleja misangu yonsu. Kadi ndi ngamba nanku, bua bantu badi bannyungulukila bitabe ne: wewe ke uvua muntume. Yezu mumane kuamba nanku, kuelaye diyi dikole ne: — Lazare, patuka! Mufue kupatuka, makasa ne bianza bijingila mikaba ya bilamba, mpala mubuikila tshitambala. Yezu kubambila ne: — Mukutululayi, numulekele aye. Bena Yuda ba bungi ba munkatshi mua bavua balue kudi Mariya, bamone bivua Yezu muenze, kumuitababu. Kadi bamue ba kudibu kuya kudi Baparushe, kubalondela muvua Yezu muenze. Baparushe ne bamfumu ba batuangaji kudisangisha mu Tshipangu tshiabu tshikulu. Kuebejanganabu ne: — Netuenze tshinyi? Bualu muntu ewu udi wenza bishima bivule! Tuetu bamulekele wenza nunku, bantu bonsu nebamuitabe. Pashishe bamfumu ba bena Rome nebafike bua kunyanga nzubu wetu wa Mvidi Mukulu ne tshisamba tshietu! Umue wa kudibu, diende Kayifa, uvua mutuangaji munene tshidimu atshi, kubambilaye ne: — Kanuena bajingulule bualu nansha bumue to! Kanuena numona ne: mbimpe muntu umue afuile bantu, bua tshisamba tshijima katshibutuki anyi? (Kavua muambe nanku ku meji ende yeye nkayende. Kadi bu muvuaye mutuangaji munene tshidimu atshi, Mvidi Mukulu uvua mumuakuishe ne: Yezu uvua ne bua kutuila tshisamba tshia bena Yuda, kadi kavua ne bua kutuila amu tshisamba etshi nkayatshi, kadi mmufue kabidi bua kusangisha mu bobumue bantu bonsu ba Mvidi Mukulu bavuabu batangalaje.) Biangatshile dituku adi, bamfumu ba bena Yuda kujadikabo bua kushipesha Yezu. Ke pavua Yezu katshiyi wendakana kabidi patoke munkatshi mua bena Yuda to. Kuyaye mu ditunga divua pabuipi ne tshipela, mu musoku uvuabu binyika ne: Efrayime. Kushalayemu ne balongi bende. Tshibilu tshia bena Yuda tshia Dipita dia Maweja-Nangila tshivua pabuipi. Bantu ba bungi ba mu ditunga bavua baya mu Yerushalayime, tshibilu etshi katshiyi tshianji kuenzeka, bua bumushe mikiya yabu. Bavua bakeba Yezu. Pavuabu mu nzubu wa Mvidi Mukulu, bavua bebejangana ne: — Nudi nuela meji bishi? Udi mua kulua mu tshibilu anyi kena ulua? Bamfumu ba batuangaji ne Baparushe bavua bamane kuela mukenji ne: Muntu yeye mumanye muaba udi Yezu, amanyishe bua tumone mua kumukuata. Matuku asambombu kumpala kua tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila, Yezu kuya ku Betanya kuvua Lazare, uvuabu babishe ku lufu awu, musombe. Muaba awu, Marte uvua mumulambile biakudia. Lazare uvua umue wa ku bantu bavua ku mesa ne Yezu. Mariya kuangata tshia bibidi tshia litre wa manananshi a mushinga mukole, avuabu kabayi basambakaja ne tshintu tshikuabu to. Kuelaye Yezu ku makasa. Pashishe kuakupulaye ne nsuki yende. Nzubu mujima kuwula ne mupuya wa manananshi. Umue wa ku balongi ba Yezu, diende Yudase Iskariyote — ke uvua ne bua kumuelela tshitungu, — kuambaye ne: — Kabavua mua kupana manananshi aa ku mushinga wa nkanu mitoke ya mushinga mukole nkama isatu, bua kuyipesha bapele bua tshinyi? Yudase kavua wamba nanku bualu uvua usumpakena bapele to. Kadi uvua muivi. Uvua mulami wa tshibutshilu, wiba bivuabu batekamu. Kadi Yezu kuamba ne: — Mulekelayi! Enze tshidibu ne bua kuenza dituku dia kunjikabu. Nenuikale ne bapele matuku onsu pamue nenu, kadi meme kanuakuikala nanyi matuku onsu. Bena Yuda bavule kumvua lumu ne: Yezu udi ku Betanya. Kuyabu muaba awu, kabayi baya amu bualu bua Yezu nkayende to, kadi kabidi bua kumona Lazare uvua Yezu mubishe ku lufu. Ke bamfumu ba batuangaji kumyuangana bua kushipesha Lazare kabidi. Bualu bena Yuda ba bungi bavua bumuke kudibu bualu buende, bitabe Yezu. Butshia, bantu bavule bavua bavuile tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila, kumvuabu ne: Yezu mmufike ku Yerushalayime. Kuangatabu malala a mabue, kuyabu kumuakidila, bela mbila ne: — Tutumbishayi Mvidi Mukulu! Mvidi Mukulu ele muntu udi ulua mu dina dia Maweja-Nangila lupemba! Mvidi Mukulu ele mukalenga wa Izrayele lupemba! Yezu kusangana muana wa nyama wa mpunde, kubandapu! Mudibu bafunde mu Mukanda wa tshijila ne: “Bena Siyone, kanutshinyi! Tangilayi, ke mukalenga wenu udi ufika! Mmusombe pa muana wa nyama wa mpunde. ” Balongi bende kabavua banji kujingulula bionsu abi to. Kadi Yezu mumane kupeta butumbi buende, ke kushishabu kuvuluka ne: mu Mukanda wa tshijila mbamane kufunda malu aa bualu buende. Nanku malu aa nunemeke umvua mukanda muambe bualu buende. Bantu bonsu bavua ne Yezu pavuaye mubishe Lazare ku lufu, mumupatule mu lukita bavua balonda bivuabu bamone. Ke pavua bantu ba bungi balue kuakidila Yezu. Bualu bavua bamane kumvua muvuaye muenze bualu ebu bua dikema. Ke Baparushe kuambilangana ne: — Nudi numona ne: kanuakupeta tshipeta tshimpe to. Bantu bonsu bakadi bamulonda! Bamue bena Ngreke bavua munkatshi mua bantu bavua baye kutendelela ku Yerushalayime mu tshibilu. Kuyabu kudi Filipe (uvua wa mu Betsayida mu Ngalileya), bamuambila ne: — Mukalenga, tudi basue kumona Yezu. Filipe kuya kuambila Andre, pashishe bonsu babidi kuya kuambila Yezu. Yezu kubandamuna ne: — Diba ndimane kukumbana mpindiewu didi bantu ne bua kutumbisha Muana wa muntu. Ndi nnujadikila bulelela ne: lutete kaluyi lumata mu buloba, lufila, ludi lushala nkayalu. Kadi lolu lutue, ludi lumenesha ntete ya bungi. Muntu udi unanga muoyi wende neaujimije. Kadi muntu udi kayi unanga amu muoyi wende, neaulame too ne ku muoyi wa tshiendelele. Pikala muntu musue kungenzela mudimu, udi ne bua kundonda. Nanku muena mudimu wanyi neikale kabidi muaba undi. Tatu wanyi udi utumbisha muntu udi ungenzela mudimu. — Mpindiewu muoyi udi undubakana. Nengambe tshinyi? Nengambe ne: Tatu unsungidile ku bidi ne bua kuenzeka diba edi anyi? Kadi tshindi mufikile panu tshidi nangananga bua kupitshila mu diba edi dia makenga. Tatu, tumbisha dina diebe! Kumvuabu diyi difumina mu diulu ne: — Ndi mumane kuditumbisha, nenditambishe tshiakabidi. Bantu bavule bavua muaba awu bumvua diyi adi, kuambabu ne: — Ndikubakuba dia mvula! Bakuabu bavua bamba ne: — Mutumibue wa Mvidi Mukulu uvua uyukila nende! Kadi Yezu kubambila ne: — Diyi edi kadiena diamba nanku bualu buanyi to, kadi bualu buenu. Mpindiewu ke diba dialumbuluishabu bantu. Mpindiewu nebipate mfumu wa panuapa. Kadi meme, pangelabu kulu, nenkoke bantu bonsu kundi. (Yezu uvua muambe nanku, bualu uvua musue kuleja bantu lufu luvuaye ne bua kufua.) Bantu bavule kumuandamuna ne: — Tudi balonge mu Mikanda ya mikenji yetu ne: Meshiya neashale ne muoyi tshiendelele. Nanku muudi mua kuamba ne: Muana wa muntu nebamuele kulu mbishi? Awu Muana wa muntu nnganyi? Yezu kubandamuna ne: — Butoke butshidi munkatshi muenu, kadi mbua katupa kipi. Endayi panutshidi ne butoke, bua miidima kuyinujikididi. Bualu muntu udi wenda mu miidima kena mumanye kudiye uya. Itabayi butoke panutshidi nabu, bua nuikale bana ba butoke. Yezu mumane kuamba nanku: kumukaye, kuyaye kubasokoma. Nansha muvuaye muenze bishima bia bungi bobu batangila, kabavua bamuitaba to. Ke muvua miaku ya muambi Yeshaya ikumbana ne: “Maweja-Nangila, udi muitabe bituvua bambe nnganyi? Uvua Maweja-Nangila muleje bivuaye musue kuenza nnganyi. ” Kabavua mua kuitaba to, bualu Yeshaya uvua muambe kabidi ne: “Mvidi Mukulu uvua mubafofamije mesu, mututubije lungenyi luabu, bua mesu abu kaamonyi, lungenyi luabu kalujinguludi bualu, bua kabapinganyi kundi, bua meme kubasungidila. ” Yeshaya mmuambe nanku bualu uvua mumone butumbi bua Yezu, muambe kabidi bualu buende. Kadi nansha munkatshi mua bamfumu ba bena Yuda, ba bungi kuitaba Yezu. Kadi kabavua badileja patoke. Bualu bavua batshina Baparushe bavua mua kubipata mu nzubu wa kutendelela. Bavua basue nangananga bua bantu babanyishe, pa mutu pa kukeba bua Mvidi Mukulu abanyishe. Yezu kuela diyi dikole ne: — Muntu udi ungitaba, kena ungitaba nkayanyi, kadi udi witaba kabidi uvua muntume. Muntu udi ummona, udi umona kabidi uvua muntume. Meme ndi mufike pa buloba bu butoke, bua muntu yonsu udi ungitaba kashadi mu miidima. Padi muntu umvua miaku yanyi, kayi uyikumbaja, meme tshiena mua kumupisha ku tshilumbu to. Bualu meme ndi mufike bua kusungidila bantu. Tshiena muvue kubapisha to. Muntu udi umbenga, kayi wanyisha miaku yanyi, udi ne mumuluishi: muaku undi mulongeshe neumupishe dituku dia nshikidilu. Bualu tshiena muakule ku bumfumu buanyi nkayanyi to, kadi Tatu uvua muntume ke uvua mumfundile tshimvua ne bua kuamba, nansha kulongesha. Ndi mumanye ne: tshidi Mvidi Mukulu ufundila muntu tshidi tshipetesha muoyi wa kashidi. Nanku tshindi ngamba, ndi ntshiamba muvua Tatu wanyi mungambile. Dituku dimue kumpala kua tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila, Yezu mumanye muvua diba dimane kufika dia kumuka panu bua kupingana kua Tatu, bu muvuaye munange bantu bende ba pa buloba matuku onsu, kubanangaye too ne ku ndekelu. Yezu ne balongi bende bavua mu didia dia dilolu. Diabolu ukavua mumane kuitabijija Yudase muana wa Simone Iskariyote, bua elele Yezu tshitungu. Yezu uvua mumanye muvuaye mutumine kudi Mvidi Mukulu, kabidi muvuaye ne bua kupingana kudi Mvidi Mukulu. Uvua mumanye kabidi nunua Mvidi Mukulu muteke bionsu ku bumfumu buende. Kujukaye ku mesa, kukulaye tshilamba tshivuaye mutenteke pa mutu; kuangataye tshilamba tshikuabu kudijingila mu tshimonu. Pashishe kuelaye mayi mu dilongu, kubanga kuowesha balongi bende mayi ku makasa, wakupula ne tshilamba tshivuaye mudijingile mu tshimonu. Yezu ufika kudi Simone Petro, awu kumukonka ne: — Mfumu, udi ukeba kungowesha mayi ku makasa anyi? Yezu kumuandamuna ne: — Tshindi ngenza etshi, kuena mutshimanye mpindiewu to. Kadi neutshijingulule pashishe. Petro kumuamba ne: — To, katshia kuena mua kungowesha mayi ku makasa nansha! Yezu kumuandamuna ne: — Meme tshiyi mukuoweshe mayi ku makasa, kuena mua kupeta kabidi tshintu nansha tshimue kundi. Simone Petro kumuandamuna ne: — Nanku, Mfumu, kungoweshi anu ku makasa nkayaku to! Ungoweshe kabidi ku bianza ne ku mutu! Yezu kumuamba ne: — Muntu mumane kuowa mayi mubidi mujima, kena ukengela kuowa tshiakabidi. Udi ne bua kuowa amu ku makasa, bualu kena ne manyanu nansha makese pambidi. Nuenu kabidi kanuena ne manyanu, kadi ki nnuenu bonsu to. (Yezu uvua mumane kumanya muntu uvua ne bua kumuelela tshitungu. Ke pavuaye wamba ne: “Kanuena bonsu badi kabayi ne manyanu.”) Yezu mumane kubowesha mayi ku makasa, kuvualaye bilamba biende tshiakabidi, kupinganaye ku mesa. Kubakonkaye ne: — Nudi bajingulule tshindi munuenzele anyi? Nudi numbikila “Mulongeshi,” kabidi “Mfumu.” Nudi nuamba bimpe. Ke mundi. Pangikala meme Mulongeshi kabidi Mfumu munoweshe mayi ku makasa, nuenu kabidi nudi ne bua kuoweshangana mayi ku makasa. Ndi munuleje tshilejilu bua nuenze mundi munuenzele. Ndi nnujadikila ne: muena mudimu kena mua kuikala ku mutu kua mfumuende. Kabidi mutumibue kena mua kuikala ku mutu kua uvua mumutume nansha. Mpindiewu nudi bamanye bualu ebu. Nuenu benze nanku, nenuikale ne disanka. Tshiena ngamba buenu bonsu to. Ndi mumanye bandi musungule. Kadi mbimpe ikumbane miaku ivuabu bafunde mu Mukanda wa tshijila ne: “Muntu utuvua tudia nende diampa, ukadi unduisha. ” Ndi udianjila kunuambila bualu ebu mpindiewu kabuyi buanji kuenzeka, bua penzekabu nuitabe ne: “Meme ndi mundi.” Ndi nnujadikila ne: muntu wakidila muntu undi ntuma, udi ungakidila meme. Muntu udi ungakidila udi wakidila uvua muntume. Yezu mumane kuamba nanku, kulubakanaye bikole. Kuambilaye balongi bende ne: — Ndi nnujadikila ne: umue wa kunudi neantungile tshitungu. Balongi kutangilangana, kabayi mua kumanya uvuaye wamba. Umue wa ku balongi, mulongi uvua Yezu munange, uvua musombe ku luseke lua Yezu. Simone Petro kumulomba ne tshianza bua ebeje Yezu ne: udiye wamba nnganyi? Mulongi awu kueyemena Yezu, kumukonka ne: — Mfumu, nnganyi mene awu? Yezu kuandamuna ne: — Nenzabike tshipese tshia diampa mu nsupu. Muntu ungatshipesha awu nyeye. Yezu kuangata tshipese tshia diampa, kutshizabikaye mu nsupu, kutshipesha Yudase muana wa Simone Iskariyote. Diakamue Yudase mumane kuangata tshipese tshia diampa, diabolu kubuela munda muende. Ke Yezu kuambila Yudase ne: — Tshiudi musue kuenza, utshienze lukasa! (Ku bonsu bavua ku mesa, muntu nansha umue kavua mujingulule tshivua Yezu muambile nanku. Bu muvua Yudase ulama tshibutshilu, bakuabu bavua bela meji ne: Yezu udi umuambila bua kuyaye kusumba bintu bivuabu bakengela bua kuenza nabi tshibilu, nansha utua umuambila bua kuambuluishaye bapele.) Yudase kuangata tshipese tshia diampa, kupatukaye diakamue. Butuku buvua bumane kuila. Yudase mumane kupatuka, Yezu kuamba ne: — Mpindiewu butumbi bua Muana wa muntu budi bumueneka patoke. Butumbi kabidi bua Mvidi Mukulu nebudileje kudiye. Padi butumbi bua Mvidi Mukulu budileja kudiye, Mvidi Mukulu nealeje kabidi butumbi bua Muana wa muntu. Neabuleje lukasa. Bana banyi, ntshidi nenu kabidi amu bua meba makese. Nenunkebe. Kadi ndi nnuambila mpindiewu bimvua muambile bena Yuda ne: kanuena mua kuya kundi nya. Ndi nnupesha mukenji mupiamupia ne: Nunangangane. Nudi ne bua kunangangana mundi mununange. Panuikala banangangane, nenku bantu bonsu nebanumanye ne: nudi balongi banyi. Simone Petro kumukonka ne: — Mfumu, udi uya penyi? Yezu kumuandamuna ne: — Kuena mua kundonda mpindiewu muaba undi nya to. Kadi neundonde pashishe. Petro kumukonka ne: — Mfumu, tshiena mua kukulonda mpindiewu bua tshinyi? Ndi mumane kudilongolola bua kufila muoyi wanyi bualu buebe. Yezu kumukonka ne: — Petro, udi mumane kudilongolola menemene bua kufila muoyi webe bualu buanyi anyi? Ndi nkujadikila ne: tshitala katshiyi tshianji kusama, newikale mumane kujadika misangu isatu ne: tshiena mumumanye to. Yezu kuambila balongi bende ne: — Kanupampakanyi. Itabayi Mvidi Mukulu, nungitabe ne meme kabidi. Mu nzubu mua Tatu wanyi mudi miaba ya bungi ya kusomba. Ndi nya kunulongoluela muaba. Bu bualu ebu kabuyi bulelela, tshivua mua kumuambilabu nansha. Meme mumane kuya kunulongoluela muaba, nempingane bua kunuangata, bua nuikale nuenu kabidi muaba undi. Nudi bamanye njila wa kundi nya. Tomase kumuamba ne: — Mfumu, katuena bamanye kuudi uya to. Mutudi mua kumanya njila mbishi? Yezu kumuandamuna ne: — Ndi njila, ndi bulelela, ndi muoyi. Muntu nansha umue kena mua kuya kudi Tatu kayi mupitshile kundi. Panudi bammanye meme, nenumanye kabidi Tatu wanyi. Mpindiewu nukadi bamumanye, kabidi nukadi bamumone. Filipe kumuamba ne: — Mfumu, utuleje Tatu. Ke tshionsu tshitudi tujinga. Yezu kumuandamuna ne: — Filipe, kudi matuku mulongulongu andi mushale nenu, kuena muanji kummanya anyi? Muntu mumane kummona, mmumane kumona Tatu. Muudi wamba ne: “Utuleje Tatu” mbishi? Kuena witaba ne: ndi munda mua Tatu, kabidi Tatu udi munda muanyi anyi? Miaku indi nnuambila buonsu buenu kayena ifuma kundi. Kadi Tatu udi ushala munda muanyi, ke udi ukumbaja midimu yende. Pandi nnuambila ne: ndi munda mua Tatu, kabidi Tatu udi munda muanyi, nungitabe. Nuitabile nansha bua malu aa andi ngenza. Ndi nnujadikila bulelela ne: muntu udi ungitaba neenze kabidi midimu indi ngenza. Neenze mikuabu mipite bunene, bualu ndi nya kudi Tatu. Nengenze bionsu binualomba mu dina dianyi, bua Muana amueneshe butumbi bua Tatu. Panudi nundomba tshintu mu dina dianyi, nentshienze. — Panudi nunnanga, nenutumikile mikenji yanyi. Nendombe Tatu bua anupe udi mua kunuambuluisha, Mueyelu wa bulelela bua wikale nenu kashidi. Ba pa buloba kabena mua kuwakidila, bualu kabena mua kuumona nansha kuumanya. Kadi nuenu nudi baumanye. Bualu udi ushala nenu, udi kabidi munda muenu. Tshiena mua kunushiya nkayenu to. Nempingane tshiakabidi kunudi. Kunyima kua katupa, ba panu kabakummona kabidi to. Kadi nuenu nenummone, bualu ndi ne muoyi, nuenu kabidi nenuikale ne muoyi. Dituku adi, nenujingulule ne: ndi munda mua Tatu wanyi, nuenu kabidi nudi munda muanyi, meme munda muenu. Muntu udi ulama mikenji yanyi, uyitumikila, ke udi munnange. Muntu udi munnange, Tatu wanyi neamunange. Meme kabidi nemmunange, nendileje kudiye. Yuda (ki nYudase Iskariyote to) kumukonka ne: — Mfumu, mmunyi muudi mua kudileja kutudi, kuyi udileja kudi ba pa buloba? Yezu kumuandamuna ne: — Muntu udi munnange, neakumbaje bindi ngamba. Tatu wanyi neamunange. Tatu wanyi ne meme netuye kudiye, netusombe munda muende. Muntu udi kayi munnange, kena utumikila miaku yanyi. Binudi nungumvua ngamba, ki mbianyi to. Kadi mbifumina kudi Tatu uvua muntume. Ndi munuambile malu aa pantshidi nenu. Udi ne bua kunuambuluisha, Mueyelu wa Tshijila watumabu kudi Tatu mu dina dianyi, neunulongeshe bionsu. Neunuvuluije bionsu bimvua munuambile. Ndi nnushila ditalala. Ndi nnupesha ditalala dianyi. Tshiena nnupeshadi bu mudi ba pa buloba badipeshangana. Kanupampakanyi. Kanutshinyi. Nuvua bumvue nnuambila ne: “Nkadi ngumuka, kadi nempingane kunudi.” Panuikala bannange, nenusanke panudi numanya ne: ndi nya kudi Tatu. Bualu Tatu udi mumpite ku bunene. Ndi mumane kunuambilabi mpindiewu kabiyi bianji kuenzeka, bua padibi bienzeka, nuitabe. Tshiena mua kuyukila nenu kabidi bia bungi to. Bualu mfumu wa pa buloba ebu udi ulua. Kena mua kuntumina diyi to. Kadi bidi bimpe bua ba pa buloba bamanye ne: ndi munange Tatu, kabidi ndi ngenza mudi Tatu untumina diyi. Jukayi, tumukayi apa! — Meme ndi mutshi wa nwinyo menemene. Tatu wanyi ke muena budimi bua nwinyo ebu. Udi ukosa katamba kuonsu kadi kundi, kadi kakayi kakuama bimuma; udi upempa, ulengeja katamba kuonsu kadi kakuama bimuma bua kakuame bivule. Dilongesha dindi munulongeshe, dikadi dimane kunulengeja. Shalayi badisange nanyi, bu mundi mumane kudisanga nenu. Katamba pa nkayaku kakena mua kudikuamina tumuma, padiku kakayi ku mutshi. Ke munudi kanuyi mua kukuama bimuma, panudi kanuyi nushala badisange nanyi. Ndi mutshi wa nwinyo. Nuenu nudi matamba. Muntu udi ushala mudisange nanyi, kabidi undi ndisanga nende, neakuame bimuma bia bungi. Bualu nuenu kanuyi nanyi, kanuena mua kuenza bualu nansha bumue. Muntu udi kayi ushala mudisange nanyi, nebamuimanshe pa mbelu bu ditamba. Neume. Matamba mume badi baangula, baela muiku, baosha. Panudi bashale munda muanyi, kabidi miaku yanyi mishale munda muenu, lombayi binudi basue, nenubipete. Butumbi bua Tatu wanyi budi bumueneka, panudi nukuama bimuma bivule, kabidi nudileja nanku munudi balongi banyi. Ndi mununange mudi Tatu munnange. Shalayi mu dinanga dianyi dindi mununange nadi. Panudi nutumikila mikenji yanyi, nenushale mu dinanga dianyi, mumvua mutumikile mikenji ya Tatu, nshala mu dinanga diende. Mvua munuambile nanku bua disanka dianyi dikale munda muenu; kabidi bua disanka dienu dikale dijima. Telejayi mudi mukenji wanyi: nunangangane mundi munanga. Dinanga dipite bunene didi muntu mua kuleja ndia kufila muoyi wende bua balunda bende. Nudi balunda banyi, panudi nuenza mundi munuelele mukenji. Tshiena nnubikila kabidi bena mudimu. Bualu muena mudimu kena mumanye tshidi mfumuende wenza. Ndi nnubikila balunda. Bualu mvua munumanyishe bionsu bimvua mumvue kudi Tatu wanyi. Nuenu kanuvua bansungule, kadi meme mvua munusungule, munutumine diyi bua nuye kukuama bimuma, bimuma bidi bishala kashidi. Nenku Tatu neanupeshe tshionsu tshinuamulomba mu dina dianyi. Nanku mukenji undi nnuela udi ne: nunangangane. Padi ba pa buloba banukina, mimanye ne: bavua badianjila kunkina meme kumpala kuenu. Bu nuenu bikale ba pa buloba, ba pa buloba batua mua kununanga bu bana babu. Kadi mvua munusungule, munusomone munkatshi mua ba pa buloba, bualu kanuena ba pa buloba to. Ke padi ba pa buloba banukina. Vulukayi mumvua munuambile ne: “Muena mudimu nansha umue kena mua kupita mfumuende. ” Bu mmuabu bankengeshe, nebankengeshe kabidi. Pikalabu banyishe dilongesha dianyi, nebanyishe kabidi dienu. Kadi nebanuelele bionsu abi amu bualu buanyi. Bualu kabena bamanye utua muntume. Bu meme tshiyi mulue, kabatua mua kupila nansha. Kadi mpindiewu kabena ne pa kubingila bua bubi buabu. Muntu udi unkina, mmukine kabidi ne Tatu wanyi. Bu meme tshiyi muenzele munkatshi muabu midimu idi katshia muntu nansha umue kayi muanji kuenza, kabatua mua kupila nansha. Kadi mpindiewu mbamone midimu yanyi, kabidi badi batukina, Tatu wanyi ne meme. Kadi bidi bienzeka nanku bua miaku ikumbane idibu bafunde mu mukanda wa mikenji yabu ne: “Mbankine kapayi bualu. ” Udi ne bua kunuambuluisha neafike. Yeye ke Mueyelu wa bulelela udi utumina kudi Tatu. Nennutuminewu, utumina kudi Tatu. Neunujadikile malu anyi. Nuenu kabidi nenujadikile bantu malu anyi! Bualu nutua nanyi biangatshile ku tshibangidilu. Ndi nnuambila malu aa, bua kanutedi ditaba dienu to. Nebanuipate mu nzubu ya kutendelela ya bena Yuda. Kabidi tshikondu netshifike tshikata bantu badi banushipa bela meji ne: tudi tukuatshila Mvidi Mukulu mudimu. Nebanuenze nanku, bualu kabavua bamanye Tatu, nansha meme. Kadi ndi nnuambila malu aa bua padi tshikondu tshifika tshidibu benza nanku, mwuluke ne: mvua mumane kunuambila. — Tshivua munuambile malu aa ku tshibangidilu, bualu ntshivua nenu. Mpindiewu nkadi mpingana kudi uvua muntume. Muntu wa kunudi nansha umue kena unkonka ne: “Uyaya penyi?” Kadi mioyi yenu mmiuwule ne dibungama, bualu ndi munuambile malu aa. Kadi ndi nnujadikila ne: buenu nuenu bidi bimpe nye. Bualu meme tshiyi muye, udi mua kunuambuluisha kena ufika kunudi to. Kadi meme muye, nennutumineye. Padiye ufika, nealeje ba pa buloba mudibu batupakana bua malu mabi, bua malu mimpe, ne bua mushindu udi Mvidi Mukulu ukosa nsambu pa yoyi. Badi batupakana bua malu mabi, bualu kabena bangitaba. Badi batupakana bua malu mimpe, bualu nyaya kudi Tatu, kabidi kanuakummona kabidi. Badi batupakana bua mushindu udi Mvidi Mukulu ukosa nsambu, bualu mfumu wa bena panu bakadi bamane kumulumbuluisha. Ntshidi ne malu a bungi a kunuambila. Kadi kanuena mua kuajingulula mpindiewu. Padi Mueyelu wa bulelela ufika, neunulombole mu malu malelela onsu. Kawena wamba malu ne bumfumu buawu nkayawu to. Kadi neunuambile bionsu bivuawu mumvue. Neunumanyishe bidi ne bua kuenzeka. Neuntumbishe, bualu neupete bidi kundi bua kunumanyishabi. Bionsu bidi Tatu nabi, bidi kabidi bianyi. Ke pamvua munuambile ne: Mueyelu neupete bidi kundi meme bua kunumanyishabi. — Kunyima kua katupa kanuakummona to. Pashishe kunyima kua katupa nenummone kabidi. Nanku bamue balongi bende kuebejanganabu ne: — Mmusue kuamba tshinyi? Udi wamba ne: “Kunyima kua katupa, kanuakummona kabidi, pashishe kunyima kua katupa nenummone kabidi,” wamba kabidi ne: “Bualu ndi nya kudi Tatu.” Padiye wamba ne: “Kunyima kua katupa,” tshidiye musue kumvuija ntshinyi? Katuena lujingulula tshidiye musue kuamba to. Yezu uvua mumanye ne: badi bajinga kunkonka. Ke kubebejaye ne: — Mvua munuambile ne: “Kunyima kua katupa kanuakummona kabidi, pashishe kunyima kua katupa nenummone.” Ke bualu bunudi nuebejangana anyi? Ndi nnujadikila ne: nenudile, nuele miyenga, kadi ba pa buloba nebasanke. Nenubungame. Kadi dibungama dienu nediandamuke disanka. Padi mukaji wamba kulela, udi ne dibungama, bualu tshikondu tshiende tshia dikenga ntshifike. Kadi padiye ulela muana, kena uvuluka kabidi dikenga divuaye nadi to. Bualu udi ne disanka dia muntu udiye mufikishe panu. Ke munudi nubungama nuenu kabidi mpindiewu. Kadi nennumone tshiakabidi. Muoyi wenu neusanke. Kakuakuila muntu nansha umue udi mua kununyenga disanka dienu. Pafika dituku adi, kanuakunkonka kabidi bualu to. Ndi nnujadikila ne: Tatu neanupeshe tshionsu tshinuamulomba mu dina dianyi. Too ne mpindiewu kanuena banji kulomba tshintu mu dina dianyi. Lombayi, nenupete, bua disanka dienu dikale dijima. — Mvua munuambile bionsu ebi mu nsumuinu. Tshikondu netshifike tshingikala tshiyi ngakula nenu kabidi mu nsumuinu, kadi nennujikuile patoke malu onsu a Tatu. Pafika dituku adi, nenulombe Tatu mu dina dianyi. Tshiena nnuambila ne: nennulombele kudi Tatu to. Bualu Tatu yeye nkayende udi mununange. Udi mununange, bualu nudi bannange, bitabe kabidi ne: ndi mufume kudi Mvidi Mukulu. Ndi mufume kudi Tatu, mufike pa buloba. Mpindiewu ndi ngumuka pa buloba, mpingana kudi Tatu. Ke balongi bende kumuamba ne: — Mpindiewu udi wamba malu patoke, kuyi wamba kabidi mu nsumuinu to. Tudi bamanye mpindiewu ne: udi mujingulule malu onsu. Kuena ukengela bua bakuebeje bualu to. Ke patudi tuitaba ne: udi mufume kudi Mvidi Mukulu. Yezu kubandamuna ne: — Mpindiewu nudi nuitaba anyi? Kadi tshikondu netshifike, — ntshimane kufika mene — tshianutangalajabu bonsu buenu, muntu yonsu ku nzubu kuende. Nenunshiye nkayanyi. Kadi tshiena nkayanyi to, bualu Tatu udi nanyi. Mvua munuambile bionsu ebi bua nuikale ne ditalala, badisange nanyi. Nenukenge pa buloba. Kadi nukoleshe muoyi! Nkadi mumane kutshimuna ba pa buloba! Yezu mumane kuakula nanku, kutangilaye mulu, wamba ne: — Tatu, diba ndimane kufika. Leja butumbi bua Muanebe, bua Muana aleje kabidi butumbi buebe. Bualu uvua mumupeshe bumfumu pambidi pa bantu bonsu, bua apeshe bonsu baudi mumupe muoyi wa tshiendelele. Muoyi wa tshiendelele udi nunku: bua bakumanye wewe Mvidi Mukulu umue mulelela, bamanye kabidi Yezu Kristu uuvua mutume. Mvua muleje butumbi buebe pa buloba. Ndi mujikije mudimu uuvua mumpeshe bua kuenza. Tatu, mpindiewu umpeshe ku mesu kuebe butumbi bumvua nabu kabayi banji kufuka buloba. Mvua mukumanyishe kudi bantu ba pa buloba bauvua mumushe munkatshi mua bantu bakuabu bua kubampesha. Bavua bebe, wewe kubangambika. Ke bobu kuitaba diyi diebe! Badi bamanye mpindiewu ne: bionsu biuvua mumpeshe mbifume kuudi. Bualu mvua mubambile meyi auvua mungambile, bobu kuitaba. Mbitabe ne: mvua mufume kuudi menemene. Mbitabe kabidi ne: wewe ke uvua muntume. Ndi mbalombela kuudi. Tshiena ndombela ba pa buloba. Kadi ndi ndombela bantu bauvua mumpeshe, bualu mbebe. Bionsu bindi nabi mbiebe. Kabidi bionsu biudi wewe nabi mbianyi meme. Butumbi buanyi budi bumueneka munda muabu. Tshitshiena kabidi munkatshi mua bantu ba pa buloba. Kadi bobu badi munkatshi muabu. Meme ndi mfika kuudi. Tatu wa Tshijila, ubalame ku bukole bua dina diebe, dina diuvua mumpeshe, bua bikale tshintu tshimue mutudi tuetu, wewe ne meme, tshintu tshimue. Pamvua pamue nabu, mvua mubalame ku bukole bua dina diebe, dina diuvua mumpeshe. Mvua mubalame, nansha umue wa kudibu ki mmujimine to, pa kumusha uvua ne bua kujimina bua miaku ikumbane ivuabu bafunde mu Mukanda wa tshijila. Kadi mpindiewu ndi mfika kuudi. Ndi ngakula nanku pantshidi pa buloba bua bikale ne disanka dianyi, disanka dijima munda muabu. Mvua mubapeshe diyi diebe. Ba pa buloba bavua babakina, bualu kabena ba pa buloba, bu mundi meme tshiyi wa pa buloba. Tshiena nkulomba bua ubumushe panu, kadi bua ubepule kudi Muena bubi. Kabena ba pa buloba to, mundi meme tshiyi wa pa buloba. Ubajidile mu bulelela, bua bikale bantu bebe wewe menemene. Muaku webe udi mulelela. Mvua mubatume pa buloba, muuvua muntume pa buloba. Ndi ndifila mujima kuudi bualu buabu, bua bobu kabidi bikale bebe menemene. Tshiena ntendelela amu bualu buabu nkayabu to, kadi kabidi bua bonsu balualua kungitaba bua dilongesha diabu. Ndi ntendelela bua bonsu benze tshintu tshimue. Tatu, benze tshintu tshimue netu, muudi wewe munda muanyi, meme munda muebe. Benze tshintu tshimue bua ba pa buloba bitabe ne: wewe uvua muntume. Mvua mubapeshe butumbi buuvua mumpeshe, bua benze tshintu tshimue mutudi tuenza wewe ne meme tshintu tshimue: meme munda muabu, wewe munda muanyi, bua benze tshintu tshimue menemene, bua ba pa buloba bamanye ne: wewe uvua muntume; kabidi ne: udi mubanange muudi munnange. Tatu, uvua mubampeshe. Ndi musue bua bikale pamue nanyi muaba ungikala, bua bamone butumbi buanyi, butumbi buuvua mumpeshe, bualu uvua munnange, kabayi banji kufuka buloba. Tatu muimpe, ba pa buloba kabena kakumanye, kadi meme ndi mukumanye. Bobu aba mbamanye ne: uvua muntume. Ndi mukumanyishe kudibu. Nentungunuke ne dikumanyisha, bua dinanga diudi munnange dikale munda muabu, bua meme kabidi ngikale munda muabu. Yezu mumane kulomba Mvidi Mukulu nanku, kumukaye ne balongi bende, kuyaye dishiya dia musulu wa Kedrone. Muaba awu uvua lupangu, yeye kubuelamu ne balongi bende. Yudase mumutungidi wa tshitungu uvua mumanye kabidi muaba awu. Bualu Yezu ne balongi bende bavua bafikemu pamue misangu mivule. Yudase kuya mu lupangu alu ne tshisumbu tshia basolayi, kabidi ne tshia balami ba mu nzubu wa Mvidi Mukulu bavua bamfumu ba batuangaji ne Baparushe batume. Bantu abu bavua ne bia myita, bikale kabidi ne bimunyi bia kapia. Yezu uvua mumanye bionsu bivua ne bua kumuenzekela. Ke kusemenaye kuvuabu, kubebeja ne: — Unudi nukeba nnganyi? Bobu kumuandamuna ne: — Yezu wa mu Nazarete. Yezu kubambila ne: — Ke meme ewu. Yudase mumutungidi wa tshitungu uvua muimane pamue nabu. Yezu ubambila ne: “Ke meme ewu,” kupinganabu tshianyima, kudishinda panshi. Ke Yezu kubakonka tshiakabidi ne: — Unudi nukeba nnganyi? Kuambabu ne: — Yezu wa mu Nazarete. Yezu kubandamuna ne: — Ndi mumane kunuambila ne: ke meme ewu. Nanku panuikala nunkeba meme, nulekele bantu bakuabu aba baye. Ke muvuaye ne bua kukumbaja miaku ivuaye mumane kuamba ne: “Tatu, tshiena mujimije muntu nansha umue wa ku bauvua mumpeshe.” Simone Petro uvua ne muele wa myita. Kuupatulaye, kutapaye muena mudimu wa mutuangaji munene, kumukosa ditshi dia lua balume. (Muena mudimu awu, dina diende mMalkuse.) Kadi Yezu kuambila Petro ne: — Pingaja muele webe mu tshibuubu. Udi wela meji ne: ndi mbenga kunua dikopu dia dikenga didi Tatu mumpeshe anyi? Diba adi tshisumbu tshia basolayi, mulombodi wabu, kabidi ne balami ba bena Yuda kukuatabu Yezu, kumusuika mionji. Kuyabu nende bangabanga kua Anase. Anase uvua tatuende muenu wa Kayifa, uvua mutuangaji munene tshidimu atshi. Kayifa awu ke uvua muambile bamfumu ba bena Yuda ne: “Mbimpe bua muntu umue afuile bantu bonsu. ” Simone Petro ne mulongi mukuabu bavua balonda Yezu. Mulongi awu bavua bamumanye kudi mutuangaji munene. Nanku kubuelaye diakamue pamue ne Yezu mu lubanza lua munda mua nzubu wa mutuangaji munene. Kadi Petro uvua mushadile pambelu pabuipi ne tshiibi. Ke mulongi awu uvuabu bamanye kudi mutuangaji munene, kupatuka bua kuyukila ne mukaji uvua ulama ku tshiibi. Pashishe kubuejaye Petro. Mukaji mulami wa tshiibi kukonka Petro ne: — Wewe kabidi, kuena wa ku balongi ba muntu ewu anyi? Petro kuandamuna ne: — Tshiena wa ku balongi bende nansha. Kuvua mashika. Nanku bena mudimu ne balami bavua batemesha kapia, bela tshitangu bota. Petro kabidi uvua muimane pamue nabu, wota kapia. Diba adi mutuangaji munene kulumbuluisha Yezu bua balongi bende ne bua dilongesha divuaye ulongesha. Yezu kumuandamuna ne: — Mvua muambile bantu bonsu malu amu patoke. Mvua mulongeshe misangu mivule mu nzubu ya kutendelela ya bena Yuda, ne mu nzubu wa Mvidi Mukulu, muaba udi bena Yuda bonsu basangila. Tshivua muakule bualu nansha bumue mu musokoku. Udi ungela nkonku bua tshinyi? Ebeja bavua bumvue bimvua mubalongeshe. Bobu mbamanye bimpe bimvua mubambile. Yezu wamba nanku, umue wa ku balami, uvua muimane pabuipi nende, kumutapaye dipi, wamba ne: — Ke muudi wandamuna mutuangaji munene anyi? Yezu kumuandamuna ne: — Pangikala muambe bibi, utuleje mumvua muambe bibi. Kadi pangikala muambe bimpe, tshiudi untutshila ntshinyi? Ke Anase kumutuma amu musuika mionji kua Kayifa, mutuangaji munene. Diba adi Simone Petro utshivua wota amu kapia. Kumukonkabu ne: — Wewe kabidi, kuena umue wa ku balongi ba muntu ewu anyi? Kadi Petro kuyila, wamba ne: — To, tshiena wa ku balongi bende nansha. Umue wa ku bena mudimu ba mutuangaji munene, muanabu ne muntu uvua Petro mukose ditshi, kumuamba ne: — Tshivua mukumone nende mu lupangu anyi? Kadi Petro kuyila tshiakabidi. Diakamue tshitala kusama. Pashishe kumukabu ne Yezu kua Kayifa, kuyabu nende ku nzubu wa bukalenga wa mulombodi wa ditunga. Bivua dinda dinda. Kadi bamfumu ba bena Yuda kabavua babuela mu nzubu wa bukalenga, bua kabapi mikiya, kadi bapange mua kudia didia dia tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila. Ke pavua Pilate, mulombodi wa ditunga mupatukile pa mbelu, muye kudibu. Kubakonkaye ne: — Tshilumbu tshinudi nuasa muntu ewu ntshilumbu kaayi? Kumuandamunabu ne: — Bu yeye kayi muenzayi, katuvua mu kumufila kuudi to. Pilate kubambila ne: — Muangatayi amu nuenu, numulumbuluishe bilondeshile mikenji yenu. Kuandamunabu ne: — Tuetu katuena ne bumfumu bua kushipa muntu to. Ke muvua Yezu mukumbaje diyi divuaye muambe, divua dileja bantu mushindu uvuaye ne bua kufua. Pilate kupingana mu nzubu wa bukalenga. Kubikilaye Yezu, umukonka ne: — Udi mukalenga wa bena Yuda anyi? Yezu kumuandamuna ne: — Udi ungela lukonku elu ku lungenyi luebe, peshi bantu bakuabu mbakuambile malu anyi? Pilate kuandamuna ne: — Meme ndi muena Yuda anyi? Bena tshisamba tshienu ne bamfumu ba batuangaji mbakufile kundi. Tshiudi muenze ntshinyi? Yezu kuandamuna ne: — Bukalenga buanyi ki mbua pa buloba to. Bu bukalenga buanyi buikale bua pa buloba, bantu banyi bavua mua kuluangana myita bua kabamfidi mu bianza bia bamfumu ba bena Yuda. Kadi bukalenga buanyi ki mbua pa buloba to. Ke Pilate kumukonka ne: — Nanku udi mukalenga anyi? Yezu kumuandamuna ne: — Anu muudi muambe amu: Ndi mukalenga. Meme tshidibu bandelele, kabidi tshindi mufikile panu apa, mbua kujadika malu malelela. Muntu yonsu udi munangi wa bulelela udi uteleja bindi ngamba. Pilate kumukonka ne: — Bulelela ntshinyi? Pilate mumane kuamba nanku, kupatukaye tshiakabidi pambelu. Kuyaye kudi bena Yuda, ubambila ne: — Tshiena musangane bualu nansha bumue bundi mua kufundila muntu ewu tshibawu to. Kadi bilondeshile tshibidilu tshienu, ndi nnukopuela misangu yonsu muena lukanu umue bua tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila. Nudi basue nnukopuele mu nzubu wa lukanu mukalenga wa bena Yuda anyi? Kumuandamunabu, bela mbila ne: — Awu to! Tudi basue amu Barabase! Kadi Barabase awu uvua mushipianganyi. Pashishe Pilate kutuma diyi bua bangate Yezu, bamutuute mikaba. Basolayi kuluka tshikata tshia meba, kutshiasa Yezu ku mutu. Kumuvuadikabu kabidi tshinkutu tshikunze. Kutantshilabu kudiye, bamuamba ne: — Muoyi, mukalenga wa bena Yuda! Bavua bamutapa kabidi mapi. Pilate kupatuka tshiakabidi, kuambila bantu ne: — Telejayi. Ndi nnupatuila muntu ewu pambelu, bua numanye ne: tshiena musangane bualu nansha bumue bundi mua kufundila muntu ewu tshibawu. Nanku Yezu kupatuka pambelu, muwule tshikata tshia meba ku mutu, kabidi ne tshinkutu tshikunze pambidi. Ke Pilate kubambila ne: — Ke muntu wenu ewu! Kadi bamfumu ba batuangaji ne balami bamumona, kuelabu mbila ne: — Umupopele ku mutshi mutshiamakane! Umupopele ku mutshi mutshiamakane! Pilate kubambila ne: — Muangatayi nuenu nkayenu, numupopele ku mutshi mutshiamakane. Bualu meme tshiena musangane bualu nansha bumue bundi mua kumufundila tshibawu. Bena Yuda kumuandamuna ne: — Tudi ne mikenji, bilondeshile mikenji eyi, muntu ewu udi ne bua kufua. Bualu uvua muambe ne: ndi Muana wa Mvidi Mukulu. Pilate umvua nanku, bowa bupite bukole kumukuata. Kupinganaye mu nzubu wa bukalenga, bua kuebeja Yezu ne: — Udi mufume penyi? Kadi Yezu kavua muandamune to. Ke Pilate kumuamba ne: — Udi ubenga kungandamuna anyi? Kuena mumanye ne: ndi ne bumfumu bua kukulekesha mu lukanu, nansha bua kukupopeshisha ku mutshi mutshiamakane anyi? Yezu kumuandamuna ne: — Kuena ne bumfumu nansha bumue pambidi panyi, pa kumusha buvua Mvidi Mukulu mukupeshe. Nanku muntu uvua mmufile kuudi, udi ne tshibawu tshipite tshiebe. Biangatshile diba adi, Pilate uvua ukeba mushindu wa kutekesha Yezu. Kadi bena Yuda kubanga kuela mbila ne: — Wewe mukopole muntu ewu mu lukanu, kuena mulunda wa mukalenga wa bakalenga to. Muntu yonsu udi udifunyisha ne: ndi mukalenga, mmuluishi wa mukalenga wa bakalenga. Pilate umvua nanku, kupatulaye Yezu pambelu. Kusombaye mu nkuasa wa bundumbulula, muaba uvuabu binyika ne: “Muaba mulamika mabue.” (Mu buena ebrewu badi bawinyika ne: “Ngabata”). Dituku adi divua dia muladilu wa tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila, bu ku munda munya. Pilate kuambila bena Yuda ne: — Ke mukalenga wenu awu! Bobu kuela mbila ne: — Afue! Afue! Umupopele ku mutshi mutshiamakane! Pilate kubakonka ne: — Ndi ne bua kupopela mukalenga wenu ku mutshi mutshiamakane anyi? Bamfumu ba batuangaji kuandamuna ne: — Katuena ne munga mukalenga to, amu mukalenga wa bakalenga. Nanku Pilate kufila Yezu bua bamupopele ku mutshi mutshiamakane. Nanku kukuatabu Yezu. Yezu kupatuka mu tshimenga mudiambuile mutshi mutshiamakane wende, bua kuya muaba udibu binyika ne: “Muaba wa Kabalubalu ka mutu” (mu buena ebrewu badi bawinyika ne: “Ngolgota. ”) Bamane kufika muaba awu, basolayi kupopela Yezu ku mutshi mutshiamakane. Musangu umue, bavua bapopela kabidi bantu balume bakuabu babidi pa mitshi mitshiamakane, muntu ku luseke, muntu ku luseke, Yezu munkatshi. Pilate kufundisha kabidi miaku pa kabaya, bua bakapopele ku mutu kua mutshi mutshiamakane. Bavua bafunde pa kabaya aku ne: “Yezu wa mu Nazarete, mukalenga wa bena Yuda.” Bena Yuda ba bungi bavua babala miaku ayi, bualu muaba uvuabu bapopela Yezu ku mutshi mutshiamakane uvua pabuipi ne tshimenga. Kabidi miaku eyi bavua bayifunde mu buena ebrewu, mu buena latine, kabidi ne mu buena ngreke. Ke bamfumu ba batuangaji ba bena Yuda kuambila Pilate ne: — Kuvua mua kufundisha ne: “Mukalenga wa bena Yuda”. Kadi ufundishe ne: “Muntu ewu uvua wamba ne: Ndi mukalenga wa bena Yuda.” Pilate kuandamuna ne: — Tshindi mumane kufunda tshishale amu muditshi amu. Basolayi bamane kupopela Yezu ku mutshi mutshiamakane, kuangatabu bilamba biende. Kubitapululabu mu bitupa binayi, bua musolayi angate tshiende, musolayi tshiende. Kuangatabu kabidi muntumpu wende uvua kauyi ne mutelu, baukume nanku mujima kulu too ne panshi. Basolayi kuambilangana ne: — Katupandi muntumpu ewu to. Kadi tutshinke bua kumanya ne: udi mua kuwangata nnganyi? Ebi bivua bienzeka bua kukumbaja miaku ivuabu bafunde mu Mukanda wa tshijila ne: “Bavua babanyangana bilamba bianyi, batshinka uvua mua kuangata tshilamba tshianyi. ” Ke muvua basolayi benza nanku. Pabuipi ne mutshi mutshiamakane wa Yezu, bavua bimanepu kudi mamuende, kudi mukaji muanabu ne mamuende, kudi Mariya muena kua Klopase, ne kudi Mariya wa ku tshimenga tshia Magdala. Yezu kumona mamuende ne mulongi uvuaye munange uvua pabuipi nende. Kuambilaye mamuende ne: — Mamu, ke muanebe awu. Pashishe kuambilaye mulongi awu ne: — Ke mamuebe awu. Biangatshile musangu awu, mulongi kumuangata bua kuya nende kuende. Malu aa mamane kupita, bu muvua Yezu mumanye ne: mpindiewu bionsu mbimane kukumbana, bua kukumbaja miaku ivuabu bafunde mu Mukanda wa tshijila kuambaye ne: — Ndi ne nyota. Muaba awu uvua luesu luwule ne maluvu a buanji tente. Basolayi kutua musukula mpampa mu maluvu awu, kuusuika ku lusokolu lua mutshi wa isope bua kuufikisha ku mishiku ya Yezu. Yezu mumane kunua maluvu awu, kuambaye ne: — Bionsu mbimane kukumbana! Pashishe kuinyikaye mutu, kukula muoyi. Dituku adi divua dia ditanu. Bena Yuda kabavua basue bua bitalu bishale pa mitshi mitshiamakane too ne dituku diabu dia Dikisha. Bualu dituku dia Dikisha adi divua dinene. Kulombabu Pilate bua kutshibulabu mikolu ya bavuabu bele ku mitshi mitshiamakane, ne bua kumusha bitalu ku mitshi. Nanku basolayi kufika, kutshibula mikolu ya muntu wa kumpala, pashishe ne ya muibidi uvuabu bapopele ku mitshi mitshiamakane musangu umue ne Yezu. Padibu bafika kudi Yezu, badi bamusangana mumane kufua. Nanku ki mbamutshibule mikolu to. Kadi umue wa ku basolayi kumutua difuma diende mu lubadi. Mashi ne mayi kupatukamu diakamue. Muntu uvua muambe malu aa ke uvua muamone. Bidiye wamba bidi bilelela. Yeye kabidi udi mumanye ne: ndi ngamba malu malelela, bua nuenu kabidi nuitabe. Bivua bienzeka nanku bua miaku ikumbane ivuabu bafunde mu Mukanda wa tshijila ne: “Kabena mua kutshibula mufuba wende nansha umue. ” Mbafunde kabidi miaku mikuabu mu Mukanda wa tshijila ne: “Bantu nebatangile uvuabu batubule. ” Pashishe, Yozefe muena mu tshimenga tshia Arimateya kulomba Pilate dianyisha dia kuangata tshitalu tshia Yezu. (Yozefe ewu uvua mulongi wa Yezu, kadi mu musokoku, bualu uvua utshina bamfumu ba bena Yuda.) Ke Pilate kuanyisha dilomba adi. Nanku Yozefe kuya kuangata tshitalu tshia Yezu. Nikodemu, muntu uvua muye kudi Yezu musangu umue butuku, kufika kabidi ne manananshi a mire ne a alowe, bisambakaja, bia kilo bu makumi asatu. Bubidi buabu kuangatabu tshitalu tshia Yezu, kutshijingilabu bilamba bienza ne buanda bua mitshi. Kutshielabu mafuta a manananshi bilondeshile muvua tshibidilu tshia bena Yuda padibu bajika muntu kampanda mufue. Muaba uvuabu bapopele Yezu ku mutshi mutshiamakane awu, uvua lupangu. Mu lupangu amu muvua lukita lupialupia, luvuabu kabayi banji kujika muntu to. Bu muvua dituku adi dia muladilu wa dituku dia Dikisha dia bena Yuda, kabidi muvua lukita pabuipi, ke kujikabu Yezu muaba awu. Dituku dia lumingu patshiatshia, Mariya wa ku Magdala kuya ku lukita, panshi patshivua pafike. Kusanganaye bamane kumusha dibue ku mushiku wa lukita. Nanku kupinganaye lubilu kuvua Simone Petro ne mulongi mukuabu uvua Yezu munange. Kubambilaye ne: — Mbapatule Mfumu mu lukita luende. Katuena bamanye muaba udibu bamuteke to. Petro ne mulongi mukuabu awu, kuya batangile ku lukita. Bavua banyema lubilu bonsu bubidi buabu, kadi mulongi mukuabu uvua mupite Petro ku lubilu. Nanku kufikaye ku lukita kumpala. Kuinangilaye bua kutangila. Kumonaye bilamba bienza ne buanda bua mitshi biteka panshi, kadi kavua mubuele to. Pashishe Simone Petro kufika umulonda. Kubuelaye mu lukita. Kumonaye bilamba bienza ne buanda bua ndanda, biteka panshi, kabidi ne tshilamba tshivua ku mutu kua Yezu. Tshitambala etshi katshivua pamue ne bilamba bienza ne buanda bua ndanda to, kadi tshivua tshivunga pa nkayatshi pa muaba mukuabu. Nanku mulongi mukuabu uvua mudianjile kufika ku lukita, kubuelaye kabidi. Utangila, kuitabaye. (Bualu balongi kabavua banji kujingulula miaku ivuabu bafunde mu Mukanda wa tshijila ne: Yezu uvua ne bua kubika ku lufu. ) Pashishe balongi babidi abu kupinganabu kuabu. Mariya uvua muimane ku lukita udila. Pavuaye udila uvua winangila bua kutangila mu lukita. Kumonaye batumibue babidi ba Mvidi Mukulu bavuale bilamba bitoke, basombe muaba uvua tshitalu tshia Yezu, umue muaba uvua mutu, mukuabu muaba uvua makasa. Batumibue ba Mvidi Mukulu kumukonka ne: — Tshiudi udidila ntshinyi? Yeye kubandamuna ne: — Mbapatule Mfumuanyi mu lukita. Tshiena mumanye muaba udibu bamuteke. Mumane kuamba nanku, kukudimukaye, kumona Yezu muimane muaba awu. Kadi kavua mumanye ne: nYezu to. Yezu kumukonka ne: — Mukaji, tshiudi udidila ntshinyi? Uudi ukeba nnganyi? Mariya uvua muele meji ne: mmuena mudimu wa mu lupangu alu. Ke kumuambaye ne: — Ne ngwewe udi mumumbushe, ungambile kuudi mumuteke, nye kumuangata kabidi. Yezu kumuela diyi ne: — Mariya! Mariya kukudimuka kudiye, umuamba mu buena ebrewu ne: — Rabuni! (mmomumue ne: “Mulongeshi.”) Yezu kumuamba ne: — Kundami to, bualu tshiena muanji kubanda kudi Tatu. Kadi uye kudi bana betu, ubambile ne: Ndi mbanda kudi Tatu wanyi, udi Tatu wenu kabidi, kudi Mvidi Mukulu wanyi, udi Mvidi Mukulu wenu kabidi. Nanku Mariya wa ku Magdala kuyaye kumanyisha balongi ba Yezu ne: — Ndi mumone Mfumu! Kubalondelaye bivua Yezu mumuambile. Dilolu mene dia dituku dia lumingu adi, balongi bavua badisangishe mu nzubu, binjile biibi bakanga ne nsapi, bualu bavua batshina bamfumu ba bena Yuda. Ke Yezu kufika, kuimana munkatshi muabu ubela muoyi ne: — Bupole buikale nenu! Yeye mumane kubambila nanku, kubalejaye bianza biende ne lubadi luende. Balongi kusanka bikole pamonubu Mfumu. Yezu kubela muoyi tshiakabidi ne: — Bupole buikale nenu. Mudi Tatu muntume, meme kabidi ndi nnutuma. Mumane kuamba nanku, kubelaye mupuya, ubambila ne: — Angatayi Mueyelu wa Tshijila! Bantu banudi nujimijila mibi yabu, mibi yabu neyijimine; banudi nubenga kujimijila mibi yabu, kayena ijimina. Kadi Tomase, umue wa ku balongi dikumi ne babidi ba Yezu, (uvuabu binyika kabidi ne: wa Dipasa), kavua pamue nabu diba divua Yezu mufike. Balongi bakuabu kumuambila ne: — Tuvua bamone Mfumu. Kadi Tomase kubandamuna ne: — Pandi tshiyi mumone bibangu bia misumadi mu bianza biende, tshiyi mulenge ne minu muaba uvua misumadi, tshiyi mubueje tshianza tshianyi mu lubadi luende, tshiena mua kuitaba to. Lumingu kupita, balongi ba Yezu bavua badisangishe mu nzubu tshiakabidi. Tomase uvua nabu. Biibi bivua bikanga ne nsapi. Kadi Yezu kufika, kuimana munkatshi muabu, ubela muoyi ne: — Bupole buikale nenu! Pashishe kuambilaye Tomase ne: — Teka munu webe apa. Tangila bianza bianyi. Tuma tshianza tshiebe, utshibueje mu lubadi luanyi. Lekela kuela mpata, itaba! Tomase kumuandamuna ne: — Mfumu wanyi ne Mvidi Mukulu wanyi! Yezu kumuambila ne: — Udi witaba bua paudi mummone. Bantu badi bangitaba kabayi bammone ke bena diakalenga. Yezu uvua muenze kabidi ku mesu kua balongi bende, bishima bikuabu bia bungi bidibu kabayi bafunde mu mukanda ewu to. Kadi bidibu bafundamu mbabifunde bua nuitabe ne: Yezu udi Meshiya, Muana wa Mvidi Mukulu. Kabidi panudi numuitaba, nenupete muoyi kudiye. Kunyima kua matuku, Yezu kumuenekela balongi bende tshiakabidi ku dijiba dia Tiberiyade. Telejayi muvuaye mubamuenekele: Simone Petro, Tomase (udibu binyika ne: wa Dipasa), Natanayele (uvua wa mu Kana mu Ngalileya), bana ba Zebede ne balongi bakuabu babidi ba Yezu bavua pamue. Simone Petro kubambila ne: — Ndi nya kuloba mishipa. Bobu kumuandamuna ne: — Tuetu kabidi, tuyaya nebe. Nanku kuyabu, kubanda mu buatu. Kadi butuku abu kabavua bakuata tshintu nansha tshimue. Pakavua butuku butshia, Yezu kubamuenekela ku muelelu wa mayi, kadi balongi kabavua bamanye ne: nYezu to. Yezu kubakonka ne: — Bana banyi, nudi bakuate mishipa anyi? Bobu kumuandamuna ne: — To. Yeye kubambila ne: — Elayi bukondu ku dia balume dia buatu, nenukuate mishipa. Nanku bobu kuela bukondu. Kabavua mua kubupatula mu mayi bualu buvua buwule tente ne mishipa. Mulongi uvua Yezu munange, kuambila Petro ne: — Ke Mfumu! Petro umvua ne: “mMfumu,” kuvualaye tshilamba tshiende (bualu kavua ne bilamba pambidi to.) Kudielaye mu mayi. Balongi bakuabu kufika ne buatu, benda bakoka bukondu buwule tente ne mishipa. Bavua pabuipi ne muelelu wa mayi, mutantshi bu wa metre lukama. Bamane kupatuka mu mayi, kumonabu muaba awu kapia katema ne mishipa mitentekapu, kabidi ne diampa. Yezu kubambila ne: — Luayi ne mishipa ya ku inudi bakuate. Simone Petro kubuela mu buatu, kukokela bukondu ku muelelu wa mayi, buwule tente ne mishipa minene, yonsu misanga ivua lukama makumi atanu ne isatu. Nansha muvuayi bungi nanku, bukondu kabuvua bupandike to. Yezu kubambila ne: — Luayi nudie. Mulongi nansha umue kavua mupete dikima dia kumukonka ne: “Wewe udi nganyi?” Bualu bavua bamanye ne: mMfumu. Yezu kusemena, kuangata diampa, kubabanyina, kubapesha kabidi ne mishipa. Ke musangu muisatu uvua Yezu mumuenekele balongi bende katshia wabika ku lufu. Bobu bamane kudia, Yezu kukonka Simone Petro ne: — Simone, muana wa Yowanane, udi munnange mupite mudi bakuabu aba bannange anyi? Petro kuandamuna ne: — Eyowa, Mfumu, udi mumanye mundi mukunange. Yezu kumuambila ne: — Ukube bana banyi ba mikoku. Pashishe kumukonkaye tshiakabidi ne: — Simone, muana wa Yowanane, udi munnange anyi? Petro kumuandamuna ne: — Eyowa, Mfumu, udi mumanye mundi mukunange. Yezu kumuambila ne: — Ukube mikoku yanyi. Pashishe kumukonkaye tshiakasatu ne: — Simone, muana wa Yowanane, udi munnange anyi? Petro kubungama, bualu Yezu uvua umukonka tshiakasatu ne: “Udi munnange anyi?” Ke kumuandamunaye ne: — Mfumu, udi mumanye bionsu, udi mumanye mundi mukunange! Yezu kumuambila ne: — Ukube mikoku yanyi. Ndi nkujadikila ne: pautshivua nsongalume, uvua udisuika mukaba wewe nkayebe, uya kuuvua musue, kadi pawashala mukulakaje, newolole maboku, mukuabu neakusuike mukaba webe, neakufile kuudi kuyi musue kuya. (Pavua Yezu wamba nanku, uvua musue kumvuija mushindu uvua Petro ne bua kufua bua kutumbisha Mvidi Mukulu.) Pashishe Yezu kumuamba ne: — Undonde! Petro ukudimuka, kumonaye mulongi uvua Yezu munange, ubalonda. (Yeye awu ke uvua mueyemene Yezu pavuabu badia, kabidi uvua mumukonke ne: “Mfumu wakutungidi tshitungu nnganyi? ”) Petro umumona, kukonkaye Yezu ne: — Mfumu, kadi yeye tshidi mua kumuenzekela ntshinyi? Yezu kumuandamuna ne: — Meme musue bua ashale ne muoyi too ne pangapingana tshiakabidi, mbualu buebe anyi? Wewe, undonde! Lumu kutangalaka kudi bavua balonda Yezu ne: mulongi awu kakufua to. Kadi Yezu kavua muambile Petro ne: “Mulongi awu kena ufua to,” kadi uvua muambe ne: “Meme musue bua ashale ne muoyi too ne pangapingana tshiakabidi, mbualu buebe anyi? ” Mulongi awu ke udi ulonda malu aa, uvua muafunde kabidi. Tudi bamanye ne: bidiye ujadika mbilelela. Yezu uvua muenze kabidi malu makuabu a bungi. Bu bantu baafunde mu mukanda ku bumue ku bumue, ndi ngela meji ne: mu buloba bujima kabavua mua kupeta muaba wa kulamina mikanda ivuabu mua kufunda. Teyofile musuibue, Mu mukanda wanyi wa kumpala, mvua mulonde malu onsu avua Yezu muenze, kabidi mulongeshe, biangatshile ku mbangilu, too ne ku dituku divuabu bamuambule mu diulu. Bangabanga ne kubandamu, uvua mumanyishe bapostolu, bavuaye musungule ku bukole bua Mueyelu wa Tshijila, bivuabu ne bua kuenza. Kunyima kua lufu luende, uvua mumuenekele bapostolu misangu ne misangu, bua kubajadikila ne: ndi ne muoyi. Uvua mudileje kudibu matuku makumi anayi, ubambila malu a pa Bukalenga bua Mvidi Mukulu. Dituku dikuabu, pavuaye usomba nabu ku mesa, kubakandikaye ne: — Kanumuki mu Yerushalayime. Kadi nuindile dipa dimvua munumanyishe, divua Tatu mulaye. Yowanane uvua utua bantu mu mayi. Kadi matuku makese aa, nebanutue nuenu munda mua Mueyelu wa Tshijila. Bantu bavua bunguile pavua Yezu, kumukonkabu ne: — Mfumu, newenzulule bukalenga bua Izrayele mpindiewu anyi? Yezu kubandamuna ne: — Tatu ke udi ujadika meba ne bikondu ku bumfumu buende. Nuenu kanuena ne bua kubimanya to. Kadi nenupete bukole, diba dianupuekela Mueyelu wa Tshijila. Nanku nenumone mua kujadika malu anyi mu Yerushalayime, mu ditunga dijima dia Yudeya ne dia Samariya, kabidi too ne ku ndekelu wa buloba. Yezu mumane kuamba nanku, kubandaye mu diulu, bobu batangile. Ke divuba kujika Yezu, kabayi bamumone kabidi to. Batshivua batangile muvua Yezu ubanda mu diulu, ke bantu babidi bavuala bilamba bitoke kubamuenekela diakamue, kubakonka ne: — Bena Ngalileya, munudi bimane apa batangile mulu nanku mbishi? Yezu ewu, udibu bumushe kunudi, bambule mu diulu, neapingane kabidi, mushindu unudi bamumone ubandamu. Ke bapostolu kumuka ku mukuna wa mitshi ya Olive, kupingana ku Yerushalayime. Mukuna awu uvua mushilangane ne Yerushalayime mutantshi wa kilometre amu bu umue. Bamane kufika ku Yerushalayime, kubandabu mu tshibambalu tshia nzubu tshia kulu, muaba muabu basomba misangu mivule. Bobu abu ke Petro, Yowanane, Yakobe ne Andre, Filipe ne Tomase, Bartolmayi ne Matayi, Yakobe muana wa Alfayi, Simone muluidi wa ditunga, ne Yuda muana wa Yakobe. Bonsu bavua muoyi umue, bananukila mu ditendelela, pamue ne bakaji bakuabu, kabidi ne Mariya, mamuende wa Yezu, ne bana babu ne Yezu. Matuku makese apita, bena ditaba bamane kusangila bu lukama ne makumi abidi, ke Petro kujuka, kubambila ne: — Bana betu, miaku idibu bafunde mu Mikanda ya tshijila ivua ne bua kukumbana. Mueyelu wa Tshijila uvua mudianjile kumanyisha mukana mua Davide malu a Yudase, muludiki wa bantu bavua bakuate Yezu. Yudase uvua wa mu tshisumbu tshietu, ukuata netu mudimu wa mushindu umue. (Muntu awu uvua musumbe budimi ne makuta avuabu bamufute bua bualu bubi buvuaye muenze. Kuponaye mu budimi amu, mutu panshi. Mubidi wende kutayika, bia munda bionsu kuya panshi. Bena Yerushalayime bonsu kumvua bualu ebu. Ke kuinyikabu budimi abu mu muakulu wabu ne: “Akeldama,” mmomumue ne: “Budimi bua mashi. ”) Ke mudibu bafunde mu mukanda wa misambu ne: “Nzubu wende ashale munda mutupu, muntu kasombimu.” mBafundemu kabidi ne: “Muntu mukuabu apingane pa muaba wende. Nanku kufilabu mena abidi: Yozefe, uvuabu binyike ne: Barsabase, nansha ne: Muakane; kabidi ne Matiyase. Ke bonsu pamue kutendelela, bamba ne: — Mfumu, wewe udi mumanye muoyi wa muntu yonsu. Nanku ku babidi aba utuleje uudi musungule. Apingane Yudase mu mudimu wa bupostolu. Bualu Yudase mmuushiye, muye ku wende muaba. Kutshinkabu bua kupeta muntu umue ku babidi aba. Kupetabu Matiyase. Kumusakidilabu ku bapostolu dikumi ne umue. Dituku dia Pentekostese bena ditaba bonsu bavua basangile muaba umue. Bu mpindiewu tshiona tshikole kufuma mu diulu, bu tshipepele tshikole tshituuta. Kumvui-katshi mu nzubu mujima uvuabu basombe. Kumonabu ndimi imueneka bu ya kapia, yabulukangana iya kuikila ku lumue ku lumue pa mitu yabu. Bonsu kuwula ne Mueyelu wa Tshijila. Kutuadijabu kuakula miakulu mikuabu, bilondeshile muvua Mueyelu wa Tshijila ubakuisha. Mu Yerushalayime amu muvua bena ditaba ba bena Yuda, bafume ku matunga onsu a pa buloba bujima. Bantu kunguila pavuabu bumvua tshiona atshi. Bavua bakema bikole, bualu muntu yonsu uvua umvua balongi ba Yezu bakula muakulu wa kuabu kudiye ufuma. Bavua bakatshila bikole, bamba ne: — Badi bakula bonsu aba ki mbena Ngalileya anyi? Kadi mutudi tubumvua bakula muakulu wa kuetu kutudi bafume mmunyi? Munkatshi muetu emu se mudi bena Parte, bena Madayi, bena Elame, bantu ba mu Mezopotamiya, ba mu Yudeya, ba mu Kapadokiya, ba mu Pontuse, ba mu buloba bua Aziya, ba mu Frijiya, ba mu Pamfiliya, ba mu Ejipitu, ne ba mu buloba bua Sirene budi mu ditunga dia Libiya. Bakuabu mene badi bafume ku Rome. Mudi bena Yuda, ne benyi batshidi bakeba kubuela mu tshisumbu tshia bena Yuda. Mudi bantu ba mu Kreta, kabidi ne Ba Arabe. Kadi bonsu tudi tubumvua balonda mu miakulu yetu mishilangane malu a kukema adi Mvidi Mukulu muenze. Bantu bonsu aba bavua bakema, balubakana, bakonkangana ne: — Bionsu bidi bienzeka ebi bidi bileja tshinyi? Kadi bantu bakuabu bavua baseka bena ditaba, bamba ne: — mBakuatshike maluvu menemene! Ke Petro kujuka kulu, pamue ne bapostolu bakuabu dikumi ne umue, kuambilaye bantu ne diyi dikole ne: — Nuenu bena Yuda, nuenu bonsu kabidi badi basomba mu Yerushalayime, ntelejayi bimpe, bua nnumvuije bidi bienzeka ebi. Bantu aba ki mbakuatshike maluvu, munudi nuela meji amu to. Tutshidi amu pa diba dia tshitema wa dinda. Kadi bidi bienzeka lelu ebi, ke bivuamuambi Yowele mumane kumanyisha ne: “Mvidi Mukulu udi wamba ne: matuku a nshikidilu, nentumine muntu yonsu Mueyelu wanyi. Bana benu ba balume ne ba bakaji nebambe malu anyi. Nendeje bansonga benu malu. Banunu benu nebalote ndota. Eyowa, matuku awu nentumine bonsu badi bangenzela mudimu, balume ne bakaji, Mueyelu wanyi. Nanku nebambe malu anyi. Nengenze malu a kukema mu diulu muamua, ne bishima pa bupoba apa: nebamone mashi, kapia, ne dibungi dikole dia muinshi. Dituku dinene dia Maweja-Nangila, dituku dia butumbi, kadiyi dianji kufika, diba nediandamuke miidima, ngondu neakunze bu mashi. Kadi muntu yonsu wabila Maweja-Nangila, neapande. ” Nuenu bena Izrayele, telejayi tshindi nnuambila: Yezu wa mu Nazarete uvua mufike kunudi mu dina dia Mvidi Mukulu. Mvidi Mukulu kujadika bumfumu buende munkatshi muenu ne bishima bivule, kabidi ne malu a kukema, bivuaye munuenzele kudiye. Bionsu abi, nuenu kabidi nudi babimanye. Bavua bafila muntu ewu kunudi, muvua Mvidi Mukulu mudianze kujadika. Nuenu kumushipa, kumupopeshisha pa mutshi mutshiamakane kudi bena malu mabi. Kadi Mvidi Mukulu mmumubishe ku lufu, mumumbushe ku makenga a lufu, bualu kavua mua kushala ku bumfumu bua lufu. Ke muvua Davide muambe bualu buende ne: “Mvua mumone Maweja-Nangila diba dionsu kumpala kuanyi, udi pabuipi nanyi bua tshizakadi. Ke padi muoyi wanyi ne disanka, ntua tshianga, tshionkomoka. Nansha mubidi wanyi muikale ne butekete, nendale ne ditekemena ne: kuakundekela mu kandondu ka bafue, kuakuanyisha bua meme, mulunda webe, mbolele mu lukita. Wewe kundeja njila uvua mumfikishe ku muoyi. Paudi pabuipi nanyi, ndi ne disanka divule. ” Bana betu, ndi mua kunuambila bualu bua nkambua wetu Davide patoke too: ukadi mufue. Bakamujika. Lukita luende ludi munkatshi muetu emu ne lelu. Kadi yeye uvua muambi. Uvua mumanye ne: Mvidi Mukulu mmundaye uditshipa ne: nenteke umue wa ku ndelanganyi yebe mu nkuasa webe wa bumfumu. Nanku Davide uvua mudianze kumona bivua ne bua kuenzeka. Ke muvuaye mumanyishe dibika dia Kristu, pavuaye wamba ne: “Kabavua bamulekele mu kandondu ka bafue. Mubidi wende kauvua mubolele mu lukita.” Yezu undi ntela awu, ke udi Mvidi Mukulu mubishe ku bafue. Tuetu bonsu tudi bajadiki ba bualu ebu. Mpindiewu udi muzanjike ku dia bukole dia Mvidi Mukulu. Kupetaye Mueyelu wa Tshijila uvua Tatu mulaye. Ke yeye kututuminawu: ke binudi numona, numvua kabidi lelu ewu. Davide kavua mubande mu diulu. Kadi udi wamba ne: “Maweja-Nangila uvua muambile Mfumu wanyi ne: Somba ku dianyi dia balume, too ne pangateka baluishi bebe tshidiatshilu tshia makasa ebe. ” Nuenu bena Izrayele bonsu, nujadike ne: Yezu ewu, unuvua bapopele pa mutshi mutshiamakane, ke yeye udi Mvidi Mukulu muteke Mfumu ne Kristu! Bantu bumvua miaku eyi, kulubakanabu bikole. Kukonkabu Petro ne bapostolu bakuabu ne: — Kadi, bana betu, tshitudi ne bua kuenza ntshinyi? Ke Petro kubandamuna ne: — Nudilengeje. Batue yonsu wa kunudi mu mayi mu dina dia Yezu Kristu, bua Mvidi Mukulu anujimijile mibi yenu. Nanku nenupete dipa dia kudi Mvidi Mukulu, ke Mueyelu wa Tshijila. Bualu Mvidi Mukulu mmunulaye nuenu ne bana benu, kabidi ne bonsu batshidi kule, bonsu badi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wetu musue kubikila. Petro uvua ubasaka, ubakolesha ku muoyi, ubambila miaku mikuabu ya bungi ne: — Umbukayi kudi bena buenzayi ba lelu aba. Nanku nenupete lupandu! Bantu ba bungi kuitaba miaku ya Petro ayi. Kubatuabu mu mayi. Dituku adi, bantu bu binunu bisatu kubuela mu tshisumbu tshia bena ditaba. Matuku onsu bantu abu bavua basombe kaba kamue: bavua bateleja ne ntema bivua bapostolu babalongesha, badisanga mu buena muntu, badila kaba kamue batendelela bonsu pamue. Muntu yonsu uvua ne bowa, bualu bapostolu bavua benza bishima ne malu a kukema mavule. Bena ditaba bavua bonsu ne muoyi umue, bateka bionsu bivuabu nabi muaba umue, babanyanganabi Bavua bapana madimi ne bintu biabu, babanyangana bonsu mushinga wabi, bilondeshile dikenga divua muntu yonsu nadi. Ku dituku ku dituku, bavua basangila mu nzubu wa Mvidi Mukulu ne muoyi umue, bakosolola diampa pamue mu nzubu yabu, badila pamue ne disanka, ne muoyi wa dinanga. Bavua batumbisha Mvidi Mukulu. Bantu bonsu bavua babanyisha. Dituku dionsu Mfumu uvua usakidila ku tshisumbu tshiabu bantu bavuaye musungile. Dituku dikuabu Petro ne Yowanane bavua babuela mu nzubu wa Mvidi Mukulu diba dia kutendelela dia isatu wa dilolu. Ku tshiibi tshia nzubu tshivuabu binyika ne: “Tshilengele,” kuvua muntu mulela tshibombu. Dituku dionsu bavua baya kumuteka muaba awu, bua amone mua kulomba tshia pa luse kudi bantu bavua babuela mu nzubu. Muntu awu umona Petro ne Yowanane babuela mu nzubu wa Mvidi Mukulu amu, kulombaye tshia pa luse. Petro ne Yowanane kumutangila talalaa. Ke Petro kumuamba ne: — Banduluka tumone, ututangile! Muntu awu kubatangila ne ntema yonsu, utekemena kupeta kantu kudibu. Ke Petro kumuamba ne: — Tshiena ne lukanu lua tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, nansha lua tshiamu tshia mpawungi. Kadi tshindi natshi, ndi nkupeshatshi: mu dina dia Yezu Kristu wa mu Nazarete, ndi nkuamba ne: juka, enda! Pashishe Petro kumukuata ku tshianza tshia balume, kumujula. Diakamue makasa ende ne tupombu kukolabi. Muntu awu kutua makasa panshi, kuimana bimpe, kutuadija kuenda. Kubuelaye ne bapostolu pamue mu nzubu wa Mvidi Mukulu, wenda utupika, utumbisha Mvidi Mukulu. Bantu bonsu kumona muvuaye wenda, utumbisha Mvidi Mukulu. Bakuabu kumumanyabu ne: nyeye uvua musombe ku Tshiibi Tshilengele tshia nzubu wa Mvidi Mukulu, ulomba tshia pa luse. Nanku bavua ne bowa, bakatshila bivua bimuenzekela ebi. Bu muvua muntu awu kayi musue kushiya Petro ne Yowanane, bantu bonsu bavua bakema bikole, bunguila mu Lutanda luvuabu binyika ne “lua Shelomu, ” muvua Petro ne Yowanane. Petro umona nanku, kuambilaye bantu ne: — Nuenu bena Izrayele, nudi nukema padi muntu ewu wenda bimpe bua tshinyi? Tshinudi nututangidila ntshinyi? Bienza bu tuetu badi bendesha muntu ewu ku bukole buetu tuetu, nansha bualu tudi bantu badi bitaba Mvidi Mukulu! Kabiena nanku to! Mvidi Mukulu wa Abrahame, wa Izake, ne wa Yakobe, Mvidi Mukulu wa bankambua betu, mmuleje patoke butumbi budi muntu wende Yezu nabu. Nuenu kumufila kudi bamfumu, kumubenga kumpala kua Pilate. Kadi Pilate uvua musue kumulekela. Nuenu kubenga muntu wa tshijila, muitabi wa Mvidi Mukulu, kulomba Pilate, bua anulekele mushipianganyi. Nanku nuenu kushipesha mfumu wa muoyi. Kadi Mvidi Mukulu mmumubishe ku lufu. Tuetu tudi bajadiki ba bualu ebu. Muntu ewu unudi bamona, kabidi bamanye, udi wenda ku bukole bua dina dia Yezu, ne bua ditaba divuaye nadi pa dina adi. Bu muvuaye muitabe Yezu, ke padiye wenda bimpe kashidi, bu munudi bamumona mujukilamu. Kadi, bana betu, ndi mumanye se: nuenu ne bamfumu benu, nudi benze bualu ebu, bualu kanuvua bamanye Yezu. Mvidi Mukulu mmukumbaje bivuaye mudianze kumanyisha ku kale kudi bambi bonsu ne: Kristu wende uvua ne bua kukenga. Nanku nudilengeje, nupingane kudi Mvidi Mukulu, bua anujimijile mibi yenu. Diba adi Mvidi Mukulu neasemeje pabuipi matuku a lupandu. Neanutumine Kristu uvuaye mudianze kunusunguila, ke Yezu mene. Mpindiewu Yezu udi ne bua kushala mu diulu, too ne ku tshikondu tshidi Mvidi Mukulu ne bua kuakajilula bionsu, bu muvuaye muambe kale kudi bambi bende ba tshijila. Moshe uvua muambe ne: “Munkatshi mua bana benu, Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wenu neanupatuile muambi bu meme. Nenumuteleje, nuitabe bionsu bianuambilaye. Muntu yonsu wabenga kuitaba muambi awu, nebamuipate mu tshisamba tshia bantu ba Mvidi Mukulu, bamushipe. ” Bituadija ku Samuwele, bambi bonsu ku muntu ku muntu bavua badianjile kumanyisha bantu malu adi menzeke matuku aa. Nuenu nudi bantu bavua Mvidi Mukulu mulaye kudi bambi. Nudi bantu bavua Mvidi Mukulu mutuile ndondu ne bankambua babu, pavuaye muambile Abrahame ne: “Bisamba bionsu bia pa buloba nebipetele diakalenga ku ndelanganyi yebe. ” Mvidi Mukulu mmusungule muntu wende; mmudianze kumutuma kunudi, bua nulekele kulonda njila yenu mibi, nupete diakalenga. Patshivua Petro ne Yowanane balongesha bantu, ke batuangaji, balombodi ba balami ba nzubu wa Mvidi Mukulu, ne Basaduke, kufika. Bavua bafike munda bikole, bualu bapostolu babidi aba bavua balongesha bantu, babamanyisha ne: bantu badi mua kubiika ku lufu, bualu bavua babajadikile ne: Yezu mmubiike ku bafue. Kukuatabu Petro ne Yowanane, kubela mu nzubu wa lukanu, bualu butuku bukavua buila. Kubalamamu too ne ku dinda. Kadi bantu ba bungi bavua bumvue dilongesha edi, kuitababu. Bena ditaba bakavua bu binunu bitanu. Butuku bumane kutshia, bamfumu ba bena Yuda, bakulu, ne balongeshi ba mikenji, kusangila mu Yerushalayime. Ku bobu abu kuvua Amase, mutuangaji munene, Kayifa, Yowanane, Aleksandre, ne bena diku dia mutuangaji munene bonsu. Kubikilabu Petro ne Yowanane. Kubimanyikabu munkatshi muabu, babakonka ne: — Nuvua benze bualu ebu ku bukenji kaayi? Nuvua bajikije disama dia muntu ewu mu dina dia nganyi? Ke Petro, muwule ne Mueyelu wa Tshijila, kubambila ne: — Nuenu bamfumu ba ditunga ne bakulu, nudi nutulumbuluisha lelu, bua bilenga bitudi benzele mulema, nutukonka mushindu udiye mupanda. Nanku nuenu bonsu badi apa, kabidi ne bena Izrayele bakuabu bonsu, numanye ne: muntu, unudi numona ewu, udi wenda bimpe amu ku bukole bua dina dia Yezu Kristu wa mu Nazarete, unuvua bapopele ku mutshi mutshiamakane. Kadi Mvidi Mukulu mmumubishe ku bafue. Bu mudi Mikanda ya tshijila yamba, Yezu ke: “Dibue dinuvua nuenu bibaki balekele, kadi didi dienza dibue dia mu ditumba, dishindika nzubu. ” Kakuena lupandu kudi munga muntu to. Bualu panu ponsu Mvidi Mukulu kena mupe bantu dina dikuabu didi mua kutusungila. Bena Tshipangu tshikulu bavua bakema bikole, pavuabu bumvua Petro ne Yowanane badilumbuluila bimpe, bashindika bivuabu bamba. Bualu bavua bamanye ne: bantu aba mbantu bashadile, kabayi balonge mikanda. Bavua bajadike kabidi ne: ke bantu bavua bendakana ne Yezu. Bu muvua bena Tshipangu bamona kabidi muntu uvua tshibombu, muimane pavuabu, wenda biakane, kupangabu tshia kuamba. Kupatulabu Petro ne Yowanane mu Tshipangu, bua bamone mua kuela tshifulu nkayabu. Bavua bakonkangana ne: — Bantu aba neabenzele tshinyi? Bualu tshishima tshinene tshidibu benze, bena mu Yerushalayime bonsu mbatshimanye. Nanku katuena mua kutshivila to. Kadi bua lumu luatshi kalupitshi kutampakana mu bantu, tu-bakanyine bikole, bua kabalongeshi kabidi muntu nansha umue mu dina dia Yezu. Nanku kubabikilabu, kubakanyinabu bikole, bua kabalongeshi, kabatedi nansha dina dia Yezu. Ke Petro ne Yowanane kubandamuna ne: — Tshidi tshimpe ku mesu a Mvidi Mukulu ntshinyi? nKunuitaba nuenu anyi, nkumuitaba Yeye? Nudiambile nuenu nkayenu! Kadi tuetu katuena mua kubenga kuamba, tshitudi bamone, kabidi bumvue to. Bena Tshipangu kubakanyina tshiakabidi, pashishe kubalekelabu. Kabavua ne mushindu wa kubanyoka, bualu bantu bonsu bavua batumbisha Mvidi Mukulu bua bivua bienzeke. Muntu mene uvuabu bajikije disama ku tshishima awu, ukavua ne bidimu bipite pa makumi anayi! Bamane kubalekela, Petro ne Yowanane kuya kuvua bena ditaba nabu. Kubalondelabu bionsu bivua bamfumu ba batuangaji, ne bakulu ba bena Yuda, bambe. Bena ditaba bumvua nanku, kutendelelabu Mvidi Mukulu ne muoyi umue, bamba ne: — Mukalenga, wewe ke udi mufuke diulu, buloba, mayi manene, ne bionsu bidimu. Wewe ke uvua muambe ku bukole bua Mueyelu wa Tshijila, kabidi mukana mua nkambua wetu Davide muntu webe, ne: “Bisamba bidi biditambisha, bitomboka bua tshinyi? Bena matunga badi bela bifufu bia tshianana bualu kaayi? Bakalenga ba matunga mbele mualu wa mvita, bamfumu mbapunge diyi dimpe, bumvuangane bua kubenga Maweja-Nangila ne Musungula wende. Bushuwa, mu tshimenga emu, Erode ne Ponsiyo Pilate, bantu benyi ne bena Izrayele, mbumvuangane bua kubenga muntu webe wa tshijila Yezu uudi musungule. Nenku mbakumbaje bionsu biuvua mudianze kujadika ku bukole buebe ne ku meji ebe ne: nebienzeke. Kadi mpindiewu, Mfumu, umvua mudibu batukanyina. Ambuluisha bantu bebe, bua bamanyishe muaku webe ne dikima dionsu. Olola tshianza tshiebe, jikija masama a babeedi, enza bishima ne malu a dikema, mu dina dia muntu webe wa tshijila Yezu. Bamane kutendelela nanku, muaba uvuabu basangile kuzakala bikole. Bonsu kuwula ne Mueyelu wa Tshijila, kumanyisha muaku wa Mvidi Mukulu ne dikima dionsu. Bena ditaba bonsu bavua ne muoyi umue, kabidi ne lungenyi lumue. Muntu nansha umue kavua wamba ne: bintu ebi mbianyi meme. Kadi bonsu bavua basangisha bionsu kaba kamue. Bapostolu bavua bajadika dibika dia Mfumu Yezu ne bukole bua bungi. Mvidi Mukulu uvua ubambuluisha bonsu bikole, ubela lupemba. Kamuvua muena dikenga nansha umue munkatshi muabu. Bonsu bavua ne madimi nansha nzubu, bavua babipana, bangata mushinga wabi, baufila kudi bapostolu. Pashishe bavua babanyangana lupetu luonsu, bilondeshile dikenga divua muntu yonsu nadi. Ke muvua muena Levi mukuabu, mulelela mu tshidila tshia Shipre, dina diende Yozefe, uvua bapostolu binyike ne: Bamabase (mmomumue ne: musambianganyi), mupane budimi buende, muangate mushinga wabu, muufile kudi bapostolu. Kavua muntu mukuabu, dina diende Ananiyase. Bavua bumvuangane ne mukajende Safira bua kupana budimi buabu. Kadi Ananiyase kudilamina tshitupa tshia lupetu lua budimi, kuya ne tshikuabu kudi bapostolu. Mukajende uvua mumanye mu-vuaye muenze amu. Ke Petro kumuebeja ne: — Ananiyase, mudi diabolu mubuele mu muoyi webe mmunyi? Udi mushime Mueyelu wa Tshijila, mudilamine tshitupa tshia mushinga wa budimi bua tshinyi? Bangabanga budimi ebu buvua buebe. Wewe mumane kubupana, lupetu luabu luvua amu luebe. Kadi udi mushindike bua kuenza bualu ebu bubi bua tshinyi? Kuena mudinge bantu to, udi mudinge Mvidi Mukulu. Ananiyase umvua miaku eyi, kuponaye panshi, kufila. Bowa kukuata bantu bonsu bavua bumvua bualu ebu. Bansongalume kufika, kujingila tshitalu bilamba, kuya kutshijika. Kunyima kua meba bu asatu, mukaji wa Ananiyase kufika, kubuela mu nzubu, kayi mumanye bivua bienzeke. Ke Petro kumuebeja ne: — Safira, ngambila tumone, mushinga ewu ke unuvua bapane budimi buenu anyi? Ke Safira ne: — Eyowa, ke mushinga wonsu awu! Nanku Petro kumukonka ne: — Nudi bumvuangane bua kuteta Mueyelu wa Mfumu bua tshinyi? Ee, umvua, bantu bavua baye kujika bayebe bakadi bapingana. Badi ku tshiibi. Nebaye kukujika ne wewe kabidi. Safira kudishinda diakamue ku makasa a Petro, kukula muoyi. Bansongalume kubuela, kumusangana mufue. Kumuambulabu, kuya kumujika pabuipi ne bayende. Bowa bunene kukuata Tshisumbu tshijima tshia bena ditaba, kabidi ne bonsu bavua bumvua malu aa. Bapostolu bavua benza bishima bia bungi ne malu a dikema munkatshi mua bantu. Bena ditaba bavua basangile pamue mu lutanda lua Shelomu. Bantu bavua kabayi mu tshisumbu tshiabu, kabavua bafika pavuabu. Kadi bavua amu banyisha bena ditaba. Bungi bua bantu balume ne bakaji bavua bitabe Mvidi Mukulu, babuele mu tshisumbu, buvua buenda buvula. Bavua bafika ne babeedi mu misesu, babaladika pa malalu ne pa biata, bua nansha Petro upita, mundidimbi wende ubuikile bamue ba kudibu. Bantu ba bungi ba mu misoku ya pabuipi ne Yerushalayime, bavua bafika ne babeedi, kabidi ne bantu bavua mikishi mibi mikuate. Bonsu bavua amu bapanda. Diba adi mutuangaji munene ne bantu bonsu bavuaye nabu, ke bena tshisumbu tshia Basaduke, kufikila bapostolu munda. Kushindikabu mua kuenza bualu. Ke kukuatabu bapostolu, kubela mu nzubu wa lukanu. Kadi butuku, mutumibue wa Mfumu kunzulula biibi bia nzubu, kupatula bapostolu, ubambila ne: — Nuye mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Numanyishemu bantu malu onsu adi atangila muoyi mupiamupia udi Yezu mubatuadile. Bapostolu kuitaba. Dinda dionsu kubuelabu mu nzubu wa Mvidi Mukulu, kutuadija kulongesha bantu. Pinapu mutuangaji munene ne bavuaye nabu, kusangishabu bakulu ba bena Yuda bonsu mu Tshipangu tshikulu. Pashishe kutumabu bantu bua baye kuangata bapostolu mu nzubu wa lukanu. Kadi bantu aba bafika ku nzubu, ki mbasangane bapostolu to. Kupinganabu kuvua bena Tshipangu, babamanyisha ne: — Tudi basangane nzubu wa lukanu mukanga bimpe, basolayi pa miaba yabu ku biibi. Kadi tukangula nzubu, katuena basanganemu muntu nansha umue to. Mulombodi wa balami ba nzubu wa Mvidi Mukulu, ne bamfumu ba batuangaji bumvua nanku, kulubakanabu, kabayi mua kumvua muvua bapostolu bajimine. Ke muntu mukuabu kufika, ubambila ne: — Bakalenga, bantu banutua bele mu lukanu abu, badi mu nzubu wa Mvidi Mukulu, balongesha bantu. Mulombodi wa balami ba nzubu wa Mvidi Mukulu kuya ne bantu bende bua kukuata bapostolu. Kadi kabavua babakengesha to, bualu bavua batshina ne: bantu badi mua kutuasa mabue. Bafika nabu, kubimanyikabu kumpala kua bena Tshipangu. Ke mutuangaji munene kutuadija kubalumbuluisha, wamba ne: — Tuvua banukandike bikole, bua kanulongeshi bantu mu dina dia muntu awu. Kadi tshinudi benze mpindiewu ntshinyi? Nukadi batampakaje dilongesha diende mu Yerushalayime mujima. Nenku nudi basue kumbueja mu tshilumbu tshia lufu lua muntu ewu! Petro ne bapostolu kuandamuna ne: — Tudi ne bua kutumikila Mvidi Mukulu kumpala, kadi ki mbantu to! Mvidi Mukulu wa bankambua betu mmubishe Yezu, unuvua nuenu bashipeshe, bapopele pa mutshi mutshiamakane. Mvidi Mukulu mmumuzanjike ku dia bukole diende; mmumuteke Mfumu ne Mupandishi, bua bena Izrayele badilengeje. Nanku Mvidi Mukulu neabajimijile mibi yabu. Tuetu ne Mueyelu wa Tshijila, udi Mvidi Mukulu mupe badi bamuitaba, tudi bajadiki ba malu aa. Tshiji tshikole kukuata bena Tshipangu, patuabu bumvue miaku ayi. Bavua bakeba kushipesha bapostolu. Kadi mu Tshipangu muvua Muparushe mukuabu, dina diende Ngamaliyele, mulongeshi wa mikenji, uvua bantu bonsu banemeka. Kujukaye munkatshi mua bena Tshipangu, kulomba bua banji kupatula bapostolu katupa pambelu. Ke kuambilaye bena Tshipangu ne: — Nuenu bena Izrayele, nuamanya tshinudi nukeba kuenzela bantu aba. Matuku makese aa, Teyudase kupatuka, udiamba mudiye muambi wa Mvidi Mukulu. Bantu bu nkama inayi kumuitaba. Kadi kumushipabu. Bonsu bavua bamuitaba, kutangalaka. Lumu lua tshisumbu tshiende kujika. Munyima muende, pa tshikondu tshivuabu babadika bantu, Yudase, muena Ngalileya, kupatuka, kukoka bantu ba bungi mu tshisumbu tshiende. Kadi kumushipabu kabidi. Bonsu bavua bamuitaba, kutangalaka ndung! Nanku ndi nnuambila ne: kanubuelakanyi mu bilumbu bia bantu aba to. Balekelayi, baye! Bualu pikala mudimu wabu ne tshisumbu tshiabu bifuma kudi bantu, nebijike nkayabi! Kadi pikalabi bifuma bulelela kudi Mvidi Mukulu, kanuakubibutula nansha. Dimukayi: pamue apa nudi nuluisha Mvidi Mukulu! Bena Tshipangu bonsu kuanyisha lungenyi lua Ngamaliyele alu. Ke kubikilabu bapostolu, kubatuutshishabu nkodi, kubakandika bua kabatedi kabidi dina dia Yezu. Nanku kubalekelabu. Bapostolu kumuka mu Tshipangu, benda basanka, bualu Mvidi Mukulu uvua mubamone ne: mbakane kumvua bipendu bua dina dia Yezu. Ku dituku ku dituku, bavua amu balongesha, bamanyisha bantu Lumu lua Disanka lua Yezu Kristu, mu nzubu wa Mvidi Mukulu ne ku nzubu ya bantu. Matuku makese apita, bu muvua bungi bua balongi buvulangana, bena Yuda bavua bakula tshiena ngreke, kujana bena Yuda ba mu ditunga. Bavua bamba ne: bena ditunga badi balengulula bakamba betu, padibu bababanyina biakudia ku dituku ku dituku. Nanku bapostolu dikumi ne babidi kusangisha balongi bonsu, kubambila ne: — Katuena mua kulekela kulongesha muaku wa Mvidi Mukulu, bua kubuelakana ne malu a didia to. Nenku bana betu, sungulayi munkatshi muenu bantu ba lumu luimpe muanda mutekete, badi buwule ne Mueyelu wa Tshijila, kabidi ne meji. Netubateke ku mudimu ewu. Tuetu netutungunuke ne mudimu wetu wa kutendelela Mvidi Mukulu, ne wa kulongesha muaku wende. Bantu bonsu kuanyisha bivua bapostolu bambe. Kusungulabu Stefane, muntu wa ditaba divule, muwule kabidi ne Mueyelu wa Tshijila, pamue ne Filipe, Prokore, Nikanore, Timona, Parmenase, ne Nikola, muena Antiyokiya, uvua mubuele mu tshisumbu tshia bena Yuda kukavua matuku. Pashishe kubalejabu kudi bapostolu. Abu kutendelela Mvidi Mukulu, kubatenteka bianza. Muaku wa Mvidi Mukulu kutanta bikole. Balongi kuelangana mu Yerushalayime. Batuangaji ba bungi bavua batuadija kuitaba. Mvidi Mukulu uvua muele Stefane lupemba. Kupetaye bukole bua kuenza bishima ne malu a dikema munkatshi mua bantu. Bantu bakuabu ba mu nzubu wa kutendelela wa bena Yuda, uvuabu binyika ne: “Ngwa Bapikula, ” kudiwula Stefane. Bantu abu bavua bena Yuda ba mu musoku wa Sirene, ne ba mu tshimenga tshia Aleksandriya, kabidi ba mu buloba bua Silisiya ne Aziya. Kuelanganabu mpata ne Stefane. Kadi kabavua ne bukole bua kumutuisha. Bualu Stefane uvua wakula ne meji, avuaye mupete kudi Mueyelu wa Tshijila. Kubuejilabu bantu, bua bamusonguele ne: “Tudi bamumvue usendeka Moshe, ne Mvidi Mukulu mene!” Ke pavuabu basonsola bakulu, ne balongeshi ba mikenji, ne bantu bakuabu. Kuyabu kudi Stefane, kumukuata, kuya nende ku Tshipangu tshikulu. Kubilabu kabidi bantu bavua bamushiminyina malu, bamba ne: — Muntu ewu udi amu usendeka nzubu wetu wa tshijila, ne mikenji ya Moshe! Tudi bamumvue wamba ne: “Yezu wa mu Nazarete awu neupule nzubu wa Mvidi Mukulu; neakudimune kabidi bibidilu bivua Moshe mutushile!” Bantu bonsu bavua basombe mu nzubu wa Tshipangu bavua batangile Stefane talalaa. Bavua bamone mpala wende umueneka bu wa mutumibue wa Mvidi Mukulu. Mutuangaji munene kukonka Stefane ne: — Bidi bantu aba bakusonguela nabi mbia bushuwa anyi? Ke Stefane kuandamuna ne: — Batatu, bana betu, ntelejayi. Mvidi Mukulu wa butumbi kumuenekela nkambua wetu Abrahame, patshivuaye mu Mezopotamiya, kayi muanji kuya mu Arane. Kumuambilaye ne: “Umbuka mu ditunga dienu ne mu diku dienu, uye mu ditunga dingakuleja.” Abrahame kumbuka mu ditunga dia bena Kesede, kuya kuasa mu Arane. Tatuende mumane kufua, Mvidi Mukulu kumufikisha mu ditunga dinudi basombe mpindiewu edi. Mu ditunga edi Mvidi Mukulu kavua mupeshe Abrahame buloba nansha bukese, nansha muaba bunene bua dikasa to. Kadi Mvidi Mukulu kumulaya amu bua kumupa ditunga. Ndelanganyi yende ivua mua kudipiana, yeye mumane kufila. Kadi tshikondu atshi Abrahame kavua muanji kulela. Ke Mvidi Mukulu kumuambila ne: “Ndelanganyi yebe neisombe mu ditunga dia bende. Nebashalemu mu bupika bidimu nkama inayi. Nebabakengeshemu. Kadi nennyoke bantu bavua babakuate ku bupika. Pashishe nebumbuke mu ditunga adi, bua kuntendelela muaba ewu. Nenku Mvidi Mukulu kutua ndondu ne Abrahame. Tshimanyinu tshia ndondu ewu ke ditekangana panshi. Abrahame kulela Izake, kumuteka panshi kunyima kua matuku muanda mukulu. Izake pende kuteka Yakobe panshi. Yakobe kuenza momumue ne bankambua betu dikumi ne babidi. Bankambua kutekela Yozefe lubabu, kumupana bua ashale mupika mu Ejipitu. Kadi Mvidi Mukulu uvua nende. Kumusungidilaye ku makenga ende onsu. Kumuambuluishaye bua mukalenga wa bena Ejipitu, amunange, anyishe meji ende. Ke mukalenga awu kumuteka mulombodi wa ditunga dia Ejipitu, ne wa nzubu wende mujima wa bukalenga. Tshiyole tshia nzala kubuela mu ditunga dijima dia Ejipitu ne dia Kenaane. Bantu kukenga bikole. Bankambua betu kabavua ne tshiakudia. Yakobe umvua ne: mu Ejipitu mudi ntete ya kuenza bukula, kutumayemu bankambua betu musangu wa kumpala. Musangu muibidi uvuabu baye mu Ejipitu, Yozefe kudimanyisha kudi bana babu. Nanku diku dia Yozefe kumanyikadi kudi mukalenga wa bena Ejipitu. Ke Yozefe kubikidisha tatuende Yakobe ne diku diabu dijima; bantu bonsu basanga bavua makumi muanda mutekete ne batanu. Nanku Yakobe kupueka mu Ejipitu. Ke muakafuilaye, ne bankambua betu kabidi. Kuambulabu bitalu biabu, kuya nabi mu Shekeme, kubijikabu mu lukita luvua Abrahame musumbe, mufile mushinga kudi bana ba Emore, nkambua wa bena Shekeme. Matuku avua Mvidi Mukulu ne bua kukumbaja bivuaye mulaye Abrahame, tshisamba tshietu kutanta, kuvulangana mu Ejipitu. Ke mukalenga mupiamupia, uvua kayi mumanye Yozefe, kudia bukalenga bua bena Ejipitu. Mukalenga awu kudinga bana betu, kukengesha bankambua, kubenzeja ku bukole bua bashiye bana babu batekete mu tshisuku, bafue. Ke tshikondu tshivuabu balele Moshe, muana wa mpala muimpe, uvua mutokele Mvidi Mukulu ku muoyi. Kumudishabu ngondu isatu ku nzubu kua tatuende. Pavuabu bamushiye pende mu tshisuku nanku, muana wa bakaji wa mukalenga wa bena Ejipitu kumuangula, kumukolesha bu muanende mulela. Ke muvuabu balongeshe Moshe malu onsu avua bena Ejipitu bamanye. Kuenzaye muntu uvua mumanye mua kuakula ne kulongolola malu. Moshe ukumbaja bidimu makumi anayi, kujingaye kumonangana ne bana babu bena Izrayele. Dimue dituku kumonaye muena Ejipitu ukengesha muena Izrayele. Kusungidilaye uvuabu bakengeshe. Bua kumusombuela, kushipaye muena Ejipitu. Uvua wela meji ne: bana betu bena Izrayele nebumvue ne: Mvidi Mukulu mmunsungule bua kubapikula. Kadi bobu kabavua bitabe nanku to. Butshia, Moshe kusangana bena Izrayele babidi baluangana. Kukebaye mua kubasunga, ubabela ne: “Bana betu, nudi bena muntu. Nudi nukengeshangana bua tshinyi?” Kadi uvua ukuma muinende, kusakila Moshe, umuamba ne: “Udi mukuteke mfumu ne mukoshi wa nsambu yetu nnganyi? Udi musue kunshipa, muuvua mushipe muena Ejipitu makelela anyi?” Moshe umvua miaku ayi, kunyemaye, kuya mu buloba bua Madiyane. Kulelayemu bana ba balume babidi. Bidimu makumi anayi bimane kupita, mutumibue wa Mvidi Mukulu kumuenekela Moshe mu tshipuka tshitema kapia, mu tshipela tshivua pabuipi ne mukuna wa Sinayi. Moshe kukatshila bivuaye mumone abi. Kusemenaye pabuipi bua kubibandila. Kumvuaye diyi dia Maweja-Nangila, diamba ne: “Meme ndi Mvidi Mukulu wa bankambua bebe, Mvidi Mukulu wa Abrahame, wa Izake ne wa Yakobe.” Moshe kuzakala ne bowa. Nanshaye kukimina kubanduluka kabidi. Ke Maweja-Nangila kumuamba ne: “Ko-pola bisabata, bualu muaba uudi muimane ewu mbuloba bua tshijila. Ndi mumone mudi bantu banyi bakenga mu Ejipitu. Ndi mumvue mudibu batua mikemu. Ke pandi mupueke bua kubasungidila. Mpindiewu, luaku! Ndi nkutuma ku Ejipitu. ” Bena Izrayele bavua babenga Moshe, bamuamba ne: “Udi mukuteke mfumu ne mukoshi wa nsambu yetu nnganyi?” Kadi yeye Moshe, ke muntu uvua Mvidi Mukulu mutume, bua alombole bantu bende, abapikule ku diambuluisha dia mutumibue wende, uvua mumumuenekele mu tshipuka. Moshe kupatula bena Izrayele mu Ejipitu, kuenza bishima ne malu a dikema mu ditunga dia bena Ejipitu, mu mayi manene Makunze, ne mu tshipela, bidimu makumi anayi. Moshe awu kabidi ke uvua muambile bena Izrayele ne: “Mvidi Mukulu neanutumine muambi bu meme, muntu wa mu tshisamba tshienu. ” Moshe ke uvua pamue ne bena Izrayele mu tshipela: uvua pankatshi pa bankambua betu ne mutumibue wa Mvidi Mukulu, uvua wakula nende pa mukuna wa Sinayi. Mvidi Mukulu kumumanyisha miaku idi mua kumpetesha muoyi. Moshe kuyifikisha kutudi. Kadi bankambua betu bavua babenga kumutumikila. Bavua bamudiombola, bajinga kupingana mu Ejipitu. Bavua bambila Arone ne: “Utuenzele nwidie idi mua kutulombola, bualu Moshe uvua mutupatule mu Ejipitu awu, katuena bamanye tshidi tshi-muenzekela.” Kufulabu lupingu lua muana wa ngombe, kululambulabu mulambu. Nanku kusankidilabu tshintu tshivuabu benze ne bianza biabu! Ke Mvidi Mukulu kubalengulula, kubalekela banemeke mabulunge a mulu. Ke mudibu bafunde mu mukanda wa bambi ne: “Bena Izrayele, bidimu makumi anayi binuvua mu tshipela, nuvua bandambule meme milambu ya nyama, nansha milambu mikuabu anyi? Nansha kakese! Kadi nuvua bambule ntente wa nwidie Moloke, ne tshimfuanyi tshia Refane, nwidie wenu wa mutotu. Ke mpingu inuvua benze bua kuyikukuila. Ke pandi nnufila mu bupika, dia muamua dia Babilone. Mu tshipela, bankambua betu bavua ne ntente wa kusambakena, uvuabu benze mushindu uvua Mvidi Mukulu muambile Moshe, kabidi bilondeshile tshivua Mvidi Mukulu mumuleje. Bankambua betu bakuabu bavua bapiane ntente ewu. Bavua bamuambula diba divua Yoshuwa, mulombodi wabu, mukuate nabu ditunga divua dia bisamba bia bende. Bisamba abi, Mvidi Mukulu uvua ubipata, pavua bena Izrayele benda babuela mu ditunga. Nanku ndelanganyi yonsu ya bena Izrayele kushala ne ntente awu, too ne ku tshikondu tshia Davide. Davide kabidi uvua mutokele Mvidi Mukulu ku muoyi. Kulombaye bua amone mua kuashila Mvidi Mukulu wa Yakobe nzubu. Kadi nzubu awu, bakamuasa amu kudi Shelomu. Kadi Mvidi Mukulu wa mulu kena usomba mu nzubu miasa kudi bantu. Bambi bavua bajadika ne: “Maweja-Nangila udi wamba ne: Diulu ke nkuasa wanyi, buloba ke tshidiatshilu tshia makasa anyi. Kadi nuenu nenungashile nzubu wa mushindu kaayi? mMuaba kaayi ungasomba meme? Diulu ne buloba, ki mmeme udi mubienze anyi? ” Nuenu bantu ba mutu mukole, ba muoyi mupape, kanuena nuitaba ku lubila lua Mvidi Mukulu! Nudi amu nutombokela Mueyelu wa Tshijila! Muvua bankambua benu benza, ke munudi nuenza amu! Kudi muambi uvua bankambua benu kabayi bakengeshe anyi? Bavua bashipe bantu bavua babamanyishe ne: Muena buakane neafike. Ke Yeye unudi bapangile, bashipe kabidi mpindiewu! Mvidi Mukulu kunutumina mikenji yende kudi batumibue bende. Kadi kanuena bayikumbaje to! Bena Tshipangu bumvua miaku yonsu eyi, kufikabu munda bikole, kudia dinu, pavuabu batangile Stefane. Kadi Stefane, muwule ne Mueyelu wa Tshijila, kutangila mulu, kumona butumbi bua Mvidi Mukulu, ne Yezu muimane ku dia bukole dia Mvidi Mukulu. Kuambaye ne: — Telejayi: ndi mmona diulu diunzuluke. Ndi mmona Muana wa muntu, muimane ku dia bukole dia Mvidi Mukulu. Ke kuelabu mbila mikole, bajibika ne bianza ku matshi. Kudielabu kudiye bonsu tshiapamue. Kumukokelabu ku mpenga kua tshimenga. Kumuasabu mabue bua kumushipa. Bajadiki ba bualu ebu, bavua badianjila kumuasa mabue, bavua bashiye bilamba biabu kudi nsongalume, diende Shawule. Pavuabu bamuasa mabue apu, Stefane uvua utendelela Mvidi Mukulu, wamba ne: — Mfumu Yezu, angata muoyi wanyi! Pashishe kutuaye binu panshi, kuela lubila lukole ne: — Mfumu, kuvuluki bubi buabu ebu! Mumane kuamba nanku, kukulaye muoyi. Shawule uvua muanyishe pende lufu lua Stefane alu. Dituku mene adi, kutuadijabu kukengesha bikole Tshisumbu tshia bena ditaba tshivua mu Yerushalayime. Bena ditaba bonsu kutangalaka. Kuyabu mu buloba bua Yudeya ne bua Samariya. Bapostolu kudishadila. Bantu balamatshi ba Mvidi Mukulu kujika Stefane. Kudilabu bikole bua lufu luende. Shawule uvua wenza muende muonsu bua kubutula Tshisumbu tshia bena ditaba. Uvua upita ku nzubu ku nzubu, ukuata balume, ukuata bakaji, ubela mu lukanu. Bantu bavua batangalaka, bavua bendakana miaba yonsu, balongesha Lumu lua Disanka. Filipe kuya mu tshimenga tshikulu tshia Samariya, wenda ulongesha bena mu tshimenga ne: Kristu wafiki! Bantu bavule bavua bateleja ne ntema malongesha a Filipe, bualu bavua bumvua lumu lua bishima bivuaye wenza, babimona kabidi ne abu abidi. Bualu mikishi mibi ya bungi ivua mikuate bantu, ivua ipatuka, yela mbila mikole. Bena tuneke bavule ne batebuki bavua basanguluka. Nanku bantu bavua basanka bikole mu tshimenga atshi. Mu tshimenga amu muvua muntu, dina diende Simone. Ukavua musombemu bidimu bivule. Uvua muena dialu, ukemesha bena Samariya. Uvua udiamba ne: ndi muntu muneme. Bantu bonsu, bana ne bakulumpe, bavua bamuteleja ne ntema, bamba ne: — Muntu ewu ke bukole bua Mvidi Mukulu. “Bukole bunene,” mutudi tuamba, ke budi munda muende. Nanku bavua bamuanyisha, bualu uvua ubakemesha matuku mavule ne midimu yende ya dialu. Kadi Filipe mumane kubakengesha Bukalenga bua Mvidi Mukulu, kabidi ne bukole bua dina dia Yezu Kristu, kuitababu Lumu lua Disanka. Kubatuaye mu mayi, balume ne bakaji. Simone kabidi kuitaba. Kumutuabu mu mayi. Kushalaye pabuipi ne Filipe. Uvua ukema bua bishima binene ne malu a dikema bivua bienzeka, yeye mumone. Bapostolu bavua mu Yerushalayime, bumvua ne: bena mu Samariya mbitabe muaku wa Mvidi Mukulu, kubatuminabu Petro ne Yowanane. Bobu bamane kufika mu Samariya, kutendelelabu Mvidi Mukulu, bua bena ditaba bapete Mueyelu wa Tshijila. Bualu Mueyelu wa Tshijila kauvua muanji kupuekela nansha muntu umue. Kadi bavua babatua amu mu mayi mu dina dia Mfumu Yezu. Nenku Petro ne Yowanane kubatenteka bianza. Kupetabu Mueyelu wa Tshijila. Kadi Simone umona ne: bena ditaba mbapete Mueyelu wa Tshijila, bualu bapostolu bavua babatenteka bianza, kutuadilaye Petro ne Yowanane makuta, ubalomba ne: — Mpeshayi kabidi bukenji ebu, bua muntu yonsu undi ntentekela bianza, apete Mueyelu wa Tshijila. Kadi Petro kumuandamuna ne: — Wewe ne makuta ebe, nubutuke! Bualu udi wela meji ne: dipa dia Mvidi Mukulu tudi mua kudisumba ku makuta! Wewe kuena mua kukuata netu mudimu nansha kakese, bualu muoyi webe kawena mululame kumpala kua Mvidi Mukulu. Lekela meji mabi auvua nawu. Utendelele Mfumu, bua, bu biobi mua kuenzeka, akufuile luse, bua meji mabi auvua muele. Bualu ndi mumone muudi ne lubabu munda muebe tente, mujingila kudi bubi. Ke Simone kuambila Petro ne Yowanane ne: — Ngakuilayi nuenu kudi Mfumu, bua kannyoki munudi nuamba amu. Bapostolu babidi aba bamane kujadikila bantu muaku wa Mfumu, kabidi bamane kubumvuijawu, kupinganabu mu Yerushalayime. Mu njila bavua benda balongesha Lumu lua Disanka mu misoku ya bungi ya bena Samariya. Mutumibue wa Mvidi Mukulu kuambila Filipe ne: — Pueka kuinshi mu ditunga, ulonde njila wa kale wa mu tshipela, wa kumuka ku Yerushalayime, kufika ne ku Ngaza. Filipe kuya diakamue. Mu njila kupetanganaye ne muntu. Uvua muntu mupakula, muntu munene mu bulongolodi bua ditunga dia bena Kushe, mulami wa mpetu yonsu ya mukalenga mukaji wabu. Uvua muye kutendelela Mvidi Mukulu mu Yerushalayime. Ukavua upingana kuabu, musombe mu ditempu diende, ubala mukanda wa muambi Yeshaya. Ke Mueyelu wa Tshijila kuambila Filipe ne: — Ambuluja, upete ditempu diadia. Filipe kusemena, wenda unyema. Kulu vuaye muena Kushe ubala mukanda wa muambi Yeshaya. Filipe kumukonka ne: — Udi mujingulule biudi ubala abi anyi? Muntu awu kumuandamuna ne: — Nenujingulule bishi, pandi tshiyi ne udi mua kubinjunguluila? Kulombaye Filipe bua abande mu ditempu, asombe pamue nende. Miaku ya mu Mukanda wa tshijila ivuaye ubala ivua nenku: “Uvua bu mukoku udibu baya nawu ku tshishipelu, bu muana wa mukoku udi upuwa, padibu bamukulula boya. Kavua muakule muaku nansha umue. Bavua bamupepeja, banyanga tshilumbu tshiende. Udi mua kuakula bua ndelanganyi yende nnganyi? Bualu bavua bamushipe pa buloba. Muena Kushe awu kuebeja Filipe ne: — Ngambila tumone, udi muambi utela ewu nnganyi? Udi uditela anyi, udi utela muntu mukuabu? Ke Filipe kumujinguluila miaku ya mu Mukanda wa tshijila ivuaye ubala. Ke muvuaye mumulongeshe Lumu lua Disanka lua Yezu. Baya too, kufikabu muaba uvua mayi. Muena Kushe kuambila Filipe ne: — Ke mayi aa. Tshidi tshikandika bua kuntuamu ntshinyi? [ Filipe kumuandamuna ne: — Pawikala muitabe ne muoyi webe mujima, badi mua kukutua mu mayi. Ke muntu awu kuandamuna ne: — Ndi ngitaba ne: Yezu-Kristu ke Muana wa Mvidi Mukulu! ] Kuimanyikaye ditempu. Filipe ne muena Kushe kutuluka, kubuela bonsu babidi mu mayi. Ke Filipe kumutua mu mayi. Bobu bamane kupatuka mu mayi, Mueyelu wa Tshijila kuambula Filipe. Muena Kushe nanshaye kumumona kabidi to. Kutungunukaye ne luendu, wenda usanka. Filipe kudimona ne: nkadi mu Azote. Kutungunukaye ne luendu too ne ku tshimenga tshia Kezareya. Mu njila uvua wenda ulongesha Lumu lua Disanka mu bimenga bionsu. Kadi Shawule utshivua amu ukanyina balongi ba Mfumu, ukeba kubashipa. Ke kuyaye kudi mutuangaji munene, umulomba mikanda bua kuyaye kudileja nayi mu nzubu ya kutendelela ya bena Yuda ya mu tshimenga tshia Damase. Ne mikanda ayi, yeye musangane bantu, balume nansha bakaji, badi balonda Njila wa Mfumu, uvua mua kubakuata, kuya nabu ku Yerushalayime. Patshivuaye mu njila uya mu Damase, ufika pabuipi ne tshimenga atshi, bu mpindiewu butoke kufuma mu diulu, kumunyungulukila. Kuponaye panshi. Kumvuaye diyi dimuebeja ne: — Shawule, Shawule, udi unkengeshila tshinyi? Shawule kuebeja ne: — Mukalenga, wewe udi nganyi? Ke diyi kuandamuna ne: — Ndi Yezu uudi ukengesha. Kadi, juka, buela mu tshimenga. Nebakuambilemu tshiudi ne bua kuenza. Bantu bavua ne Shawule mu njila, kupampakana, bapuwa. Bavua bumvua diyi, kabayi bamona muntu. Shawule kujuka panshi, utabala, kadi nanshaye kumona tshintu. Kumukuatabu ku tshianza, bua kumufikisha mu Damase. Kushalaye matuku asatu, kayi mua kumona, kayi udia nansha unua kantu. Mu Damase muvua mulongi mukuabu, dina diende Ananiyase. Mfumu kumumuenekela, kumubikila ne: — Ananiyase! Yeye kuandamuna ne: — Mfumu, ke meme ewu! Mfumu kumuambila ne: — Juka, uye lukasa mu musesu Mululame. Ukonke ku nzubu kua Yudase. Kudi muntu wa mu Tarse, dina diende Shawule. Udi utendelela mpindiewu. Mvua mumuleje muntu, dina ne Ananiyase, ubuela, umutenteka bianza, bua kumonaye tshiakabidi. Ananiyase kuandamuna ne: — Mfumu, bantu ba bungi bavua batela muntu awu, bangambila malu mabi onsu avuaye wenzela bantu bebe mu Yerushalayime. mMufike munu ne bukenji bua kudi batuangaji banene, bua kukuata bonsu badi bitaba dina diebe. Ke Mfumu kumuandamuna ne: — Uye. Bualu muntu awu ke tshiamu tshia mudimu tshindi musungule, bua kumanyishaye bisamba bikuabu, bakalenga ba matunga, ne bena Izrayele, dina dianyi. Nemmuleje muonsu muakengaye bua dina dianyi. Ke Ananiyase kuya. Kubuelaye mu nzubu awu, kutenteka Shawule bianza, umuamba ne: — Muanetu Shawule, Mfumu Yezu uvua mukumuenekele mu njila muudi utumina, mmuntume bua wewe kumona tshiakabidi, kuwula kabidi ne Mueyelu wa Tshijila. Diakamue bintu kupatuka mu mesu a Shawule bu mamba a nyama. Yeye kutuadija kumona tshiakabidi. Kujukaye. Kumutuabu mu mayi. Pashishe kudiaye, kupeta bukole. Shawule kushala amue matuku ne balongi ba mu Damase. Diakamue kutuadijaye kulongesha mu nzubu ya kutendelela, ujadika ne: Yezu udi Muana wa Mvidi Mukulu. Bonsu bavua bamuteleja bavua bakema, bamba ne: — Uvua ukengesha bikole bantu bavua bitaba dina dia Yezu mu Yerushalayime, ki mmuntu ewu anyi? Ki mmufike apa bua kukuata bantu, kubafila kudi bamfumu ba batuangaji anyi? Kadi Shawule uvua amu ulongesha ne bukole ku dituku ku dituku. Pavuaye uleja bena Yuda bavua basomba mu Damase ne miaku ya mu Mukanda wa tshijila ne: Yezu udi Kristu, Musungidi wetu, kabavua bamona pa kumuandamuina. Matuku makese apita, bena Yuda kumyuangana bua kumushipesha. Kadi bantu bakuabu kumanyisha Shawule tshifufu tshiabu atshi. Baluishi bende kulama biibi bia tshimenga munya ne butuku, bua bamone mua kumushipesha. Ke balongi bende kumuangata butuku, kumutuluila pambidi pa tshimana tshia tshimenga mu tshisaka. Shawule ufika mu Yerushalayime, kuidikijaye mua kudisanga ne balongi. Kadi balongi bonsu bavua amu bamutshina. Kabavua bitabe ne: Shawule udi mulongi menemene to. Ke Barnabase kumuangata, kumufikisha kudi bapostolu. Kubalondelaye muvua Shawule mumone Mfumu mu njila, kabidi mutua Mfumu muyukile nende. Kubumvuijaye kabidi ne: Shawule mutulongeshe mu Damase ne dikima mu dina dia Yezu. Ke Shawule kutuadija kuendakana ne balongi miaba yonsu mu Yerushalayime, ulongesha ne dikima mu dina dia Mfumu. Uvua uyukila kabidi ne bena Yuda bavua bakula tshiena ngreke, welangana nabu mpata. Kadi bantu abu bavua bakeba kumushipesha. Balongi bamanya bualu abu, kufilabu Shawule mu Kezareya, bua afike mu Tarse. Diba adi Tshisumbu tshia bena ditaba tshivua ne ditalala mu ditunga dijima dia Yudeya, dia Ngalileya, ne dia Samariya. Tshivua tshienda tshikola. Bu muvua bena ditaba balamata Mfumu, batua batanta ne diambuluisha dia Mueyelu wa Tshijila. Petro uvua wendakana mu ditunga dijima. Dituku dikuabu kuyaye kukumbula bena ditaba ba mu musoku wa Lida. Mu musoku amu Petro kusangana muena tuneke, dina diende Eneyase. Ukatua mulale mu bulalu panshi bidimu muanda mukulu. Petro kumuamba ne: — Eneyase, Yezu udi ujikija disama diebe! Juka, udilongoluele bulalu! Eneyase kujuka diakamue. Bena mu Lida bonsu, ne bena mu mpata wa Sarone, bamumona wenda bimpe, kuitababu Mfumu. Mu Yope muvua mukaji muena ditaba, dina diende Tabita (ke “Dorkase” mu buena ngreke, mmomumue ne “ngulungu.”) Uvua wenza malu mempe a bungi, wambuluisha kabidi bapele. Matuku awu disama kumukuata, kufuaye. Kulongololabu tshitalu tshiende, kutshiteka mu nzubu mu tshibambalu tshia kulu. Balongi ba mu Yope kumvua ne: Petro udi mu Lida. Bu muvua Lida kayi mutantshi mule ne Yope, kutumabu bantu babidi kudi Petro, bamusengelela ne: “Fika lukasa munu, kujingakanyi.” Petro kuya ne bantu babidi aba diakamue. Ufika, kumubandishabu ku tshibambalu tshia kulu. Bakamba bonsu kumujingila ne miadi, bamuleja bilamba bia pambidi ne binkutu bivua Dorkase mutele, patshivuaye ne muoyi. Petro kupatula bantu bonsu mu nzubu, kutua binu, utendelela Mvidi Mukulu. Pashishe kutangilaye tshitalu, wamba ne: — Tabita, biika! Tabita utabala, kumonaye Petro. Kujukaye pa bulalu, kusomba. Ke Petro kumukuata ku tshianza, umujula pa bulalu. Ke kubikilaye bena ditaba ne bakamba, ubaleja Tabita ne muoyi. Bualu ebu kumanyika mu Yope mujima. Bantu ba bungi kuitaba Mfumu. Petro kushala matuku mavule mu Yope kua Simone, muena mudimu wa biseba. Mu Kezareya muvua muntu, dina diende Korneliyuse. Uvua mulombodi wa tshisumbu tshia basolayi ba bena Rome, tshivuabu binyika ne: “Ntshia bena Italiya.” Uvua muntu wa Mvidi Mukulu, umutendelela pamue ne nzubu wende mujima. Uvua wambuluisha bakengi ba bena Yuda ne bintu bivule, utendelela Mvidi Mukulu misangu ne misangu. Dituku kampanda, ku diba dia isatu wa dilolu, Mvidi Mukulu kumuleja malu. Kumonaye patoke mutumibue wa Mvidi Mukulu, ubuela mu nzubu muende, umubikila ne: — Korneliyuse! Korneliyuse kutangila mutumibue wa Mvidi Mukulu ne bowa, kumuebeja ne: — Mukalenga, udi wamba bishi? Mutumibue kuandamuna ne: — Mvidi Mukulu udi ukuvuluka, ukuanyisha bua dimutendelela diebe, kabidi ne bua bintu biudi upesha bapele. Nanku tuma bantu mu Yope, ubikidishe Simone, udi dina dikuabu ne Petro. Udi usomba kua munga Simone, muena mudimu wa biseba, muena nzubu udi ku muelelu wa mayi manene. Mutumibue mumane kumuka, ke Korneliyuse kubikila bena mudimu bende babidi, ne musolayi umue wa ku bavua bamulama, uvua pende muntu wa Mvidi Mukulu. Kubalondelaye bionsu bivua bipita. Pashishe kubatumaye ku Yope. Butshia, patshivuabu mu njila, basemena pabuipi ne Yope, Petro kubanda ku tshibambalu tshia kulu kua nzubu, diba dia munda munya, bua kutendelela Mvidi Mukulu. Nzala kumusuma. Kujingaye kudia. Patshivuabu bamulongoluela biakudia, Mvidi Mukulu kumuleja malu. Kumonaye diulu diunzuluka, kabidi tshintu bu tshilamba tshinene tshia pa mesa, batshikuata ku nsongu inayi, tshienda tshipueka panshi. Munda muatshi muvua nyama ya mishindu yonsu: ya mikonu inayi, bilandadi, ne nyunyi ya kulu. Petro kumvua diyi, dimuamba ne: — Petro, juka, ushipe, udie! Ke Petro kuandamuna ne: — Mfumu, tshiena mua kuenza nanku to! Bualu katshia tshiena muanji kudia tshintu tshidi Mvidi Mukulu mukandike, nansha tshia mikiya. Kumvuaye tshiakabidi diyi, dimuandamuna ne: — Tshidi Mvidi Mukulu muambe ne: katshiena ne mikiya, wewe kuena mua kutshiamba ne: tshidi ne mikiya! Kuenzekabi nanku misangu isatu. Pashishe kupingajabu tshintu atshi mu diulu. Petro uvua ulubakana, ukeba kujingulula malu avuabu bamuleje. Diba adi bantu bavua Korneliyuse mutume, bakavua bamane kuebeja, bua babaleje ku nzubu kua Simone. Mpindiewu bakavua mene ku tshiibi tshia nzubu. Kubikilabu bena nzubu, babakonka ne: — Eku ke kudi Simone, udibu binyika kabidi Petro, usomba anyi? Petro utshivua amu ukeba kumvua malu avua Mvidi Mukulu mumuleje. Ke Mueyelu wa Mvidi Mukulu kumuambila ne: — Kudi bantu basatu badi bakukeba. Juka, tuluka panshi. Kuelakanyi to. Uye nabu. Meme ngudi mubatume. Nanku Petro kutuluka, kuya kuvua bantu abu, kubambila ne: — Ke meme unudi nukeba ewu. Tshinudi bavuile ntshinyi? Bantu kuandamuna ne: — Korneliyuse, mulombodi wa tshisumbu tshia basolayi, mmututume. Udi muntu muimpe, muitabi wa Mvidi Mukulu. Bena Yuda bonsu badi bamuanyisha. Mutumibue wa Mvidi Mukulu mmumulombe, bua akubikidishe kuende, umvue malu audi mua kumuambila. Ke Petro kubabueja mu nzubu, kubapa ne pa kulala. Butshia, Petro kumuka nabu. Bamue bena ditaba ba mu Yope kuya nende. Petro kufika mu Kezareya dituku divua dilonda. Korneliyuse uvua mumuindile, pamue ne bena diku diende, kabidi ne balunda bende ba pa muoyi, bavuaye mubikile. Amu Petro ubuela mu nzubu, Korneliyuse kumuakidila, kudiela ku makasa ende, kumuela muoyi ne kanemu ka bungi. Kadi Petro kumujula, kumuamba ne: — Juka, bualu ndi amu muntu mudi bantu bonsu. Ke Petro ne Korneliyuse kubuela mu nzubu, benda bayukila. Petro kusangana bantu ba bungi badikungijamu. Kubambilaye ne: — Nudi bamanye mudi meyi ne mikandu bietu bikandike bikole bua muena Yuda kumvuangana ne bantu ba bisamba bikuabu, nansha kubuela mu nzubu yabu. Kadi Mvidi Mukulu mmundeje mundi tshiyi mua kutangila muntu nansha umue ne: udi ne mikiya, nansha kubenga kubuela kuende. Ke pandi mufike, paudi mumbikile, tshiyi mbenga. Nanku ndi nnuebeja ne: tshinudi bambikidile ntshinyi? Korneliyuse kuandamuna ne: — Kukadi matuku asatu, mvua ntendelela ku nzubu kuanyi, pa diba edi dia isatu wa dilolu. Meme kumona muntu umueneka diakamue kumpala kuanyi, muvuale tshilamba tshibalakana. Kungambilaye ne: “Korneliyuse, Mvidi Mukulu mmumvue muudi umutendelela, kabidi mmuvuluke muudi wambuluisha bapele. Nanku tuma bantu mu Yope, babikile Simone udi kabidi dina ne Petro. Udi usomba ku nzubu kua munga Simone, muena mudimu wa biseba, muena nzubu udi ku muelelu wa mayi manene.” Ke meme kukubikidisha diakamue. Wewe pebe udi muenze bimpe, bu muudi mufike. Mpindiewu tudi bonsu kumpala kua Mvidi Mukulu, bua kumvua tshidi Mfumu mukuambile bua kutumanyisha. Ke Petro kuambila bantu ne: — Mpindiewu ndi njadika ne: Mvidi Mukulu kena ne kansungasunga. Muntu nansha wa mu tshisamba kaayi, udi umutshina, wenza tshidiye musue, Mvidi Mukulu udi mumuanyishe. Nudi bamanye Lumu lua Disanka ludi Mvidi Mukulu mumanyishe bena Izrayele. mMubambile ne: nenupete bupole kudi Yezu Kristu, Mfumu wa bantu bonsu. Nudi bamanye bivua bienzeka bangabanga mu Ngalileya, pashishe mu Yudeya mujima, Yowanane mumane kulongesha bantu, mubatue mu mayi. Nudi bamanye Yezu wa muNazarete, uvua Mvidi Mukulu musungule. Uvua mumuwuje ne Mueyelu wende wa Tshijila, kabidi ne bukole buende. Nanku Yezu kuendakana mu ditunga dijima, wenza bilenga, ujikija masama a bantu bonsu, bavuabu bakuate kudi mukishi mubi. Bualu Mvidi Mukulu uvua nende. Tuetu tudi bajadiki ba bionsu bivuaye muenze mu ditunga dijima dia bena Yuda, ne mu Yerushalayime. Bavua bamushipeshe, bamupopele pa mutshi mutshiamakane. Kadi Mvidi Mukulu uvua mumubishe ku lufu dituku disatu, muanyishe bua amuenekele bantu, ki mbantu bonsu to, kadi amu tuetu bajadiki bavua Mvidi Mukulu mudianze kusungula. Mvidi Mukulu mumane kumubisha ku bafue, tuvua badie, banue nende. Yezu kututumina diyi dia kulongesha bantu, kubajadikila ne: Mvidi Mukulu mmumuteke bua kulumbuluisha badi ne muoyi, ne bafue. Bambi bonsu badi bajadika bualu buende ne: muntu yonsu udi witaba Kristu, bukole bua dina diende nebumujimijile mibi yende. Patshivua Petro wakula nanku, Mueyelu wa Tshijila kupuekela bantu bonsu bavua bamuteleja. Bena ditaba ba mu tshisamba tshia bena Yuda, bavua bafika ne Petro, kukema bikole pa kumona muvua Mvidi Mukulu mupuekeshile ne bantu ba mu bisamba bikuabu Mueyelu wa Tshijila. Bualu bavua bumvua bantu abu bakula miakulu ivuabu kabayi bamanye, batumbisha bunene bua Mvidi Mukulu. Ke Petro kuamba ne: — Bu mudi bantu abu bamane kupeta Mueyelu wa Tshijila mumue netu, udi mua kukandika bua babatue mu mayi nnganyi? Kutumaye diyi bua babatue mu mayi mu dina dia Yezu Kristu. Bantu abu kulomba Petro bua ashaleku nabu amue matuku. Bapostolu ne bena ditaba bavua mu Yudeya, kumvuabu lumu ne: bantu ba bisamba bikuabu mbitabe muaku wa Mvidi Mukulu. Kadi diba divua Petro mupingane mu Yerushalayime, bena ditaba ba mu tshisamba tshia bena Yuda kumujaana, bamba ne: — Udi mubuele mu nzubu ya bantu ba bisamba bikuabu, bavuabu kabayi bateke panshi, muebe kabidi nabu bua tshinyi? Ke Petro kubumvuija muvua bualu bujima, wamba ne: — Mvua mu tshimenga tshia Yope, ntendelela. Mvidi Mukulu kundeja malu. Meme kumona tshintu bu tshilamba tshinene tshia pa mesa, batshikuata ku nsongu inayi, tshienda tshipueka mu diulu, tshitangila kundi. Meme kutangila bimpe munda muatshi, kumona nyama ya mikonu inayi, nyama ya lonji, bilandadi, ne nyunyi ya kulu. Ke meme kumvua diyi, dingamba ne: “Petro, juka, ushipe, udie!” Meme kuandamuna ne: “Mfumu, tshiena mua kuenza nanku. Bualu katshia tshiena muanji kudia tshintu tshidi Mvidi Mukulu mukandike, nansha tshia mikiya.” Meme kumvua tshiakabidi diyi difuma mu diulu ne: “Tshidi Mvidi Mukulu muambe ne: katshiena ne mikiya, wewe kuena mua kutshiamba ne: tshidi ne mikiya!” Kuenzekabi nanku misangu isatu. Pashishe kupingajabu bionsu mu diulu. Amu diba adi, bantu basatu ba ku Kezareya bavuabu bantumine, kufika ku nzubu kumvua nsomba. Mueyelu wa Tshijila kungambila bua kuya nabu, tshiyi ngelakana. Bana betu basambombu, bandi mufike nabu apa, kuya kumfila mu Kezareya. Tufika, tuetu kubuela bonsu mu nzubu mua Korneliyuse. Yeye kutulondela muvaye mumone mutumibue wa Mvidi Mukulu mu nzubu muende, muimane kumpala kuende, umuamba ne: “Tuma bantu mu Yope, babikile Simone, udi dina dikuabu ne Petro. Neukumanyishe malu adi mua kukusungidila, wewe ne nzubu webe mujima.” Ntuadija kulongesha, Mueyelu wa Tshijila kupuekela bantu abu, anu muvuawu mutupuekele petu mu ntuadijilu amu. Meme kuvuluka muvua Mfumu muambe ne: “Yowanane uvua mutue bantu mu mayi. Kadi nuenu nebanutue munda mua Mueyelu wa Tshijila. Mvidi Mukulu kubapa dipa dia momumue, divuaye mutupe, pamvua bitabe Mfumu Yezu Kristu. Nanku mumvua meme mua kujikila Mvidi Mukulu njila mbishi? Miaku ayi kubatalaja. Kutumbishabu Mvidi Mukulu, bamba ne: — Bushuwa, Mvidi Mukulu mmupe kabidi bantu ba bisamba bikuabu bukole bua kudilengeja, bua bapete muoyi mulelela. Bamane kushipa Stefane, kutuadijabu kukengesha bena ditaba. Ke bena ditaba kutangalaka. Bamue ba kudibu kuya too ne ku Fenisiya, ne ku Shipre, ne ku Antiyokiya. Kadi bavua balongesha amu bena Yuda nkayabu malu a Mvidi Mukulu. Kadi bamue bena ditaba bavua mu tshidila tshia Shipre, ne ba mu tshimenga tshia Sirene, bavua bafike kabidi mu Antiyokiya. Kutuadijabu kulongesha bantu ba bisamba bikuabu, babamanyisha Lumu lua Disanka lua Mfumu Yezu. Mfumu uvua ubambuluisha ne bukole buende. Bantu bavule kuitaba Mfumu, kudilengeja. Balombodi ba Tshisumbu tshia bena ditaba ba mu Yerushalayime kumvua lumu alu. Kutumabu Barnabase mu Antiyokiya. Ufika, kumonaye muvua Mvidi Mukulu mukumbaje mudimu ne dinanga munkatshi mua bena ditaba. Nanku kusankaye, ubabela bonsu bua bananukile ne muoyi mukole, bitabe Mfumu. Barnabase uvua muntu muimpe, muwule ne Mueyelu wa Tshijila, kabidi ne ditaba. Ke muvua bantu bavua bitaba Mfumu bavulangana bikole. Ke Barnabase kuya kukeba Shawule ku Tarse. Umusangana kupinganaye nende ku Antiyokiya. Kushalabu koku tshidimu tshijima bonsu babidi mu Tshisumbu tshia bena ditaba atshi. Bavua balongesha bantu bavule malu a ditaba. Mu Antiyokiya ke muaba uvua bena ditaba badianze kupetela dina dia bena Kristu. Matuku awu bambi kumuka ku Yerushalayime, kufika ku Antiyokiya. Umue wa kudibu, diende Agabuse, kujuka. Mueyelu wa Tshijila kumuambila, bua amanyishe bantu ne: “Matuku makese aa tshiyole tshia nzala tshinene netshienzeke pa buloba bujima.” (Tshiyole atshi kuenzeka tshikondu tshivua Klode mukalenga wa bakalenga ). Bena ditaba kumvuangana bua muntu yonsu afile tshiende tshidiye natshi, bua kuambuluisha bena ditaba ba mu Yudeya. Kuenzabu nanku. Kutumabu Barnabase ne Shawule ne bintu abi kudi bakulu ba mu Yudeya. Tshikondu atshi mukalenga Erode kutuadija kukengesha bamue ba mu Tshisumbu tshia bena ditaba. Kukoseshaye Yakobe, muanabu ne Yowanane, mutu. Bu muvuaye mumone ne: bimvua ngenza ebi bidi bisankisha bena Yuda, kukuatshishaye kabidi ne Petro. (Bivua mu tshikondu tshia tshibilu tshia Mampa kaayi mela buanga. ) Bamane kukuata Petro, Erode kumuelesha mu lukanu. Kutekaye basolayi bisumbu binayi, basolayi banayi banayi ku tshisumbu, bua bamulame, bakombolangana. Uvua musue kumulumbuluisha ku mesu a bantu, pajika tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila. Pavua Petro mu lukanu, bena ditaba bavua batendelela Mvidi Mukulu muabu muonsu, bamuakuila. Dia muladilu wa dituku divua Erode musue kumulumbuluisha ku mesu a bantu, Petro uvua mulale munkatshi mua basolayi babidi. Bavua bamusuike ne nkanu ibidi. Basolayi bakuabu bavua balama tshiibi tshia ku nzubu wa lukanu. Bu mpindiewu, mutumibue wa Maweja-Nangila kumueneka. Butoke kukenka mu tshibambalu. Mutumibue kunyungisha Petro mu lubadi, kumubisha, umuamba ne: — Juka lukasa! Diba adi nkanu ivuabu bamusuike ku bianza kukoseka, kupona panshi. Ke mutumibue kumuamba ne: — Vuala tshinkutu tshiebe, undonde. Petro kupatuka, ulonda mutumibue. Kavua mumanye ne: bionsu bidi mutumibue wenza mbia bushuwa. Kadi uvua wela meji ne: Mvidi Mukulu udi undeja malu mu tshiota. Kupitabu tshisumbu tshia kumpala tshia basolayi, pashishe tshibidi. Kufikabu ku tshiibi tshia biamu tshia nzubu wa lukanu bua kubuela mu tshimenga. Amu bafika, tshiibi kunzuluka nkayatshi. Bobu kupatuka, kubuelabu mu musesu mukuabu. Ke mutumibue diakamue kujimina Petro kuisu. Petro kushisha kumanya bivua bimuenzekela, wamba ne: — Mpindiewu ndi mmona bidi bienzeka ebi ne: mbia bushuwa. Maweja-Nangila mmufume mutumibue wende. mMumpatule mu bianza bia Erode, ne mu bualu buonsu bubi buvua bena Yuda bakeba kungenzela. Petro mumane kujingulula malu onsu avua mamuenzekele, kuyaye kua Mariya, mamuende wa Yowanane, udi dina dikuabu ne: Marke. Bantu bavule bavua basangilaku, batendelela. Petro ukokola ku tshiibi tshia ku tshibuelelu, Roda, muena mudimu mukaji, kuya ku tshiibi bua kunzulula. Kadi bu muvuaye mujingulule diyi dia Petro, kumvuaye disanka. Nanku pa mutu pa kukangula tshiibi, kupinganaye lubilu munda mua nzubu, bua kumanyisha bavuamu ne: Petro udi pambelu. Bobu kumuamba ne: — Udi mupale anyi? Kadi yeye kushindika muende muonsu ne: — nYeye menemene! Ke bantu kuandamuna ne: — Nanku mmutumibue wende udi umulama. Kadi Petro uvua amu ukokola. Ke bantu kunzulula tshiibi, kumona Petro! Bonsu kukema bikole, kukatshila. Ke Petro kupuwisha bantu ne tshianza, kubalondela muvua Mfumu mumupatule mu nzubu wa lukanu. Kuambaye kabidi ne: — Numanyishe Yakobe, ne bana betu bakuabu, bionsu ebi. Pashishe kupatukaye, kuya muaba mukuabu. Dinda mutoyi munene kujuka munkatshi mua basolayi. Bavua badikonka ne: Petro mmuye penyi? Erode kubambila bua bamukebe. Kadi nanshabu kumusangana to. Ke Erode kutuma diyi, bua balumbuluishe basolayi balami abu, babashipe. Pashishe kumukaye mu Yudeya, bua kuya kusomba amue matuku mu Kezareya. Erode uvua mufikile bena Tire ne bena Sidone munda bikole. Nanku bena bimenga ebi kudisangisha bua kuya kumyuangana nende. Kulombabu Blastuse, mulombodi wa bena mudimu ba mu nzubu wa mukalenga, bua abakuile. Pashishe kumanyishabu Erode muvuabu bajinga kumyuangana nende. Bualu matunga abu avua apeta biakudia mu ditunga dia mukalenga Erode. Dituku divuabu bajadike bua kuyukila nende, Erode kuvuala biende bia bukalenga. Kuyaye kusomba mu nkuasa wende wa bumfumu, wenzela bantu aba diyuki dinene. Diba adi, bantu kuela tunkunduluila, bamba ne: — Udi wakula nanku mMvidi Mukulu mene, ki mmuntu to! Diakamue mutumibue wa Mvidi Mukulu kusamisha Erode, bualu uvua udikebela lumu luvua Mvidi Mukulu ne bua kupeta. Kubuelaye bikusu, kufua. Kadi bantu bavua bitabe muaku wa Mvidi Mukulu kuvulanganabu bikole. Barnabase ne Shawule bamane kukumbaja mudimu wabu mu Yerushalayime, kupinganabu mu Antiyokiya, pamue ne Yowanane, uvua dina dikuabu ne: Marke. Mu Tshisumbu tshia bena ditaba ba mu Antiyokiya muvua bambi ne balongeshi. Mena abu adi nunku: Barnabase, Shimeyone (udibu binyika ne: Mufiike), Lusiyuse wa mu Sirene, Manayene (uvua mukole pamue ne Erode, mulombodi wa ditunga ), ne Shawule. Dituku dikuabu, bobu bamane kujila biakudia amue matuku, pavuabu batendelela Mfumu, Mueyelu wa Tshijila kubambila ne: — Kanupeshi Barnabase ne Shawule mudimu mukuabu to. Baye amu kuenza mudimu undi mubabikidile. Bena ditaba kujila kabidi biakudia matuku makuabu, kutendelela Mvidi Mukulu. Pashishe kutentekabu Barnabase ne Shawule bianza, kubatuma ku mudimu wabu awu. Nanku Mueyelu wa Tshijila kutuma Barnabase ne Shawule ku mudimu. Kufikabu mu Selekiya. Muaba awu kubuelabu mu majuwa, batangile ku tshidila tshia Shipre. Kufikabu mu Salamine. Kulongeshabu muaku wa Mvidi Mukulu mu nzubu ya kutendelela ya bena Yuda. Yowanane Marke uvua nabu, ubambuluisha. Kukosololabu tshidila tshijima, too ne ku tshimenga tshia Pafose. Mu tshimenga atshi kusanganabu muena dialu, diende dina Bar-Yezu. Uvua muena Yuda, udiamba mudiye muambi wa Mvidi Mukulu. Uvua usomba kua Serjiyuse Polu, muntu wa lungenyi, uvua ulombola tshidila atshi. Serjiyuse kubikidisha Barnabase ne Polu, bualu uvua ujinga kumvua muaku wa Mvidi Mukulu. Kadi Elimase (ke mudibu bandamuna dina diende mu tshiena ngreke nanku), muena dialu awu, uvua uluisha Barnabase ne Polu, ukeba bua mulombodi kafiki ku ditaba. Ke Shawule, udibu binyika kabidi ne: Polu, muwule ne Mueyelu wa Tshijila, kumujooja, wamba ne: — Wewe udi muntu mubi, muena dishima, muana wa diabolu, mubengi wa malu mimpe onsu. Neulekele kujikila Mvidi Mukulu njila diba kaayi? Mpindiewu, teleja: Mfumu neakunyoke. Neushale mpofu, kuyi umona diba amue matuku. Diakamue mesu a Elimase kufofama. Ukadi udimona butuku, unyunguluka nseke yonsu, ukeba muntu udi mua kumulombola, mumukuate ku tshianza. Mulombodi wa tshidila umona bivua bienzeka abi, kuitabaye. Bivuabu bamulongesha bualu bua Mfumu, bivua bimutua ku muoyi bikole. Polu ne binende kubuela mu majuwa mu Pafose, kuya mu Perje wa mu Pamfiliya. Yowanane Marke kubashiya muaba awu, kupingana ku Yerushalayime. Polu ne binende kutungunuka ne luendu, kumuka mu Perje, kufika mu Antiyokiya wa mu Pisidiya. Dituku dia Dikisha, kubuelabu mu nzubu wa kutendelela wa bena Yuda, kusombabu. Bantu bamane kubala mukanda wa Mikenji ne wa Bambi, bamfumu ba nzubu wa kutendelela kubalomba ne: — Bana betu, panuikala ne imue miaku ya kukolesha nayi bantu ku muoyi, nudi mua kuakula mpindiewu. Polu kujuka, kupuwisha bantu ne tshianza, wamba ne: — Nuenu bena Izrayele, nuenu kabidi bena bisamba bikuabu badi batendelela Mvidi Mukulu, ntelejayi: Mvidi Mukulu wa tshisamba etshi, Mvidi Mukulu wa Izrayele, mmusungule bankambua betu. Uvua muvu-dije tshisamba etshi, pavuatshi kua bende mu ditunga dia Ejipitu. Pashishe kubapatulaye mu Ejipitu ku bukole buende. Uvua mubalame bidimu bu makumi anayi mu tshipela. Kubutulaye bisamba muanda mutekete mu buloba bua Kenaane. Kufilaye buloba buabi kudi bantu bende ne: mbuenu. Bionsu abi bivua bienzeka munkatshi mua bidimu bu nkama inayi ne makumi atanu. Pashishe kupeshaye bankambua betu balombodi, too ne ku tshikondu tshia muambi Samuwele. Kadi bankambua betu kulomba mukalenga kudi Mvidi Mukulu. Yeye kubapesha Shawule, muana wa Kishe, wa mu tshisamba tshia Binyamine. Kushalaye mu bukalenga bidimu makumi anayi. Mvidi Mukulu mumane kubenga Shawule, kutekaye Davide, bua ikale mukalenga wabu. Mvidi Mukulu kuamba ne: “Ndi musungule Davide, muana wa Ishayi, muntu wa pa muoyi wanyi. Neakumbaje bionsu bindi musue. ” Ku ndelanganyi ya Davide, ke kudi Mvidi Mukulu mupatuile bena Izrayele Yezu, Musungidi wabu, amu muvuaye mulaye. Yezu kayi muanji kufika, Yowanane kubela bantu bonsu bua badilengeje, babatue mu mayi. Pavua Yowanane mumane kufika ku matuku ende a ndekelu panu, uvua ukonka bantu ne: “Nudi nuela meji ne: meme ndi nganyi? Tshiena unudi bindile awu to! Kadi unudi batekemene udi ufika munyima muanyi. Tshiena muakanyine nansha mua kukopola bisabata bia ku makasa ende. ” Bana betu, nuenu ndelanganyi ya Abrahame, kabidi ne nuenu bena bisamba bikuabu bitabi ba Mvidi Mukulu, mbatutumine tuetu bonsu mukenji wa lupandu ewu. Bualu bena mu Yerushalayime, ne bamfumu babu, kabavua bamanye ne: Yezu udi nganyi. Nanku kabavua bajingulule miaku ya bambi, ivuabu bababadila dituku dionsu dia Dikisha. Kadi bavua bakumbaje miaku eyi pa kufundila Yezu tshibawu tshia lufu. Nansha muvuabu kabayi basangana bualu bua kunufundila lufu, kulombabu Pilate bua amushipeshe. Bobu bamane kukumbaja bionsu bivua Mikanda ya tshijila midianjila kuamba bualu buende, kumutululabu ku mutshi mutshiamakane, kumuteka mu lukita. Kadi Mvidi Mukulu kumubisha ku bafue. Matuku mavule Yezu kumuenekela bavuaye mufume nabu ku Ngalileya, muye nabu ku Yerushalayime. Bobu abu ke badi bajadikila bena Izrayele mpindiewu malu ende. Tuetu kabidi tudi tunumanyisha Lumu lua Disanka elu ne: bivua Mvidi Mukulu mulaye bankambua betu, ke bidiye mutukumbajile tuetu, ndelanganyi yabu, mpindiewu. Bualu mmubishe Yezu ku bafue, amu mudibu bafunde mu musambu muibidi ne: “Wewe ke Muananyi, biangatshile lelu, meme ndi Tatuebe.” Mvidi Mukulu uvua ne bua kubisha Yezu ku bafue, bua mubidi wende kaubodi. Ke bivuaye mudianze kumanyisha bantu ne: “Nennupe mapa a tshijila adi kaayi anyanguka, amvua mulaye Davide.” Ke padi Mvidi Mukulu ujadika kabidi muaba mukuabu ne: “Kuakulekela mukuitabi webe abolele mu lukita. Mu tshikondu tshiende, Davide mmukumbaje bivua Mvidi Mukulu musue. Pashishe kufuaye. Kumujikabu pabuipi ne bankambua bende, kubolaye. Kadi udi Mvidi Mukulu mubishe ku bafue, ki mmubole to. Nenku, bana betu, tudi tunumanyisha se: Yezu ke udi ujimija mibi yenu. Muntu yonsu udi umuitaba, neapete dijimija dia mibi yonsu, dinuvua kanuyi mua kupeta kudi mikenji ya Moshe. Nanku dimukayi, bua bivua bambi bambe kabinuenzekedi. Bavua bambe ne: “Nuenu bena kapeja, tangilayi! Zakalayi ne bowa, nubutuke! Bualu mu tshikondu tshienu etshi nkadi pa kuenza tshishima, tshidi muntu mua kunulondela, kanuyi mua kuitaba. ” Polu ne Barnabase bapatuka mu nzubu wa kutendelela, bantu kubalomba bua bapingane Dituku dia dikisha didi kumpala, bua kuyukila kabidi nabu pa bualu ebu. Ditendelela dimane kujika, bena Yuda bavule, ne bantu ba bisamba bikuabu bavua bamane kubuela mu Tshisumbu tshia bena ditaba ba bena Yuda, kulondabu Polu ne Barnabase. Bobu abu bavua bayukila nabu, babakolesha ku muoyi, bua bashindame mu ditaba divuabu bapete kudi Mvidi Mukulu. Dituku dia dikisha di vua kumpala, bena mu tshimenga bu bonsu kusangila bua ku-mvua muaku wa Mfumu. Kadi bena Yuda bamona bungi bua bantu abu, kupetabu lubabu, babenga bivua Polu wamba, bamupenda kabidi. Kadi Polu ne Barnabase bavua babambila patoke ne: — Nuenu ke batuvua ne bua kudianza kumanyisha muaku wa Mvidi Mukulu. Kadi bu munudi nuubenga, nudimona ne: katuena bualu ne muoyi wa kashidi, nanku tuetu tudi tuya kudi bantu badi kabayi bena Yuda. Bualu Mfumu mmutuleje bua kuenza nunku, pavuaye wamba ne: “Ndi mukuteke butoke bua bantu ba bisamba bikuabu, bua ufikishe lupandu ne ku ntengu ya buloba. ” Bavua kabayi bena Yuda bumvua nanku, kusankabu bikole, bela Mfumu tuasakidila bua muaku wende. Bantu bonsu bavuabu basungula bua kupeta muoyi wa kashidi, kubuelabu mu Tshisumbu tshia bena ditaba. Muaku wa Mfumu kutangalaka mu ditunga dijima. Kadi bena Yuda kusonsola bakaji ba baneme bavua bamane kubuela mu Tshisumbu tshia bena ditaba ba bena Yuda, ne balombodi ba tshimenga, bua bakebele Polu ne Barnabase mvita. Nanku kubipatabu mu ditunga diabu. Polu ne Barnabase kubatutuila lupuishi lua ku makasa, kuya mu Ikoniyume. Kadi bena ditaba ba mu Antiyokiya bavua ne disanka, buwule ne Mueyelu wa Tshijila. Mu Ikoniyume Polu ne Barnabase kubuela kabidi mu nzubu wa kutendelela wa bena Yuda. Bu muvuabu balongesha bimpe, bena Yuda bavule, ne bantu ba bisamba bikuabu, kubuela mu Tshisumbu tshia bena ditaba. Kadi bena Yuda bakuabu bavua babenga kuitaba, kusonsolabu bantu ba bisamba bikuabu, bua baluishe bana betu abu. Kadi Polu ne Barnabase bavua amu mua kushala matuku makumbane mu Ikoniyume. Bavua batekemena kudi Mfumu, balongesha bantu ne: Mfumu ke udi utupa bumfumu bua kuenza bishima ne malu a dikema. Ke mudiye unuleja ne: bitudi tunulongesha pa dinanga didi Mvidi Mukulu utunanga nadi mbilelela. Ke bena mu tshimenga kuabulukangana: bamue banyisha bena Yuda, bakuabu bitaba bapostolu. Bena Yuda, bantu ba bisamba bikuabu, ne bamfumu babu, bavua bajula tshimvundu, bakeba kukengesha Polu ne Barnabase, kubasa mabue, kubashipa. Polu ne Barnabase bamanya bualu ebu, kunyemabu mu Listra ne mu Derbe, bimenga bia mu Likawoniya. Kuine aku, ne mu misoku ya pa mpenga, kulongeshabu Lumu lua Disanka. Mu Listra muvua muntu ne bulema ku makasa, biangatshile ku buana buende. Katshi bamutela, kavua wenda to. Uvua muteleje muvua Polu wakula. Polu kumujooja, kumona ne: uvua ne ditaba, utekemena kuenda. Kumuambilaye ne diyi dikole ne: — Juka, imana mululame bimpe. Muntu kutupika, kuimana, kuenda bimpe. Bantu bavule bavua bamona tshivua Polu muenze atshi, kuelabu mbila mu tshiena Likawoniya, bamba ne: — Mvidie mmituluke muetu munu bu bantu! Bavua binyika Barnabase ne: Zewuse, Polu ne: Ermese, bualu Polu ke uvua wakula. Mutuangaji wa mu nzubu wa nwidie Zewuse uvua ku tshibuelelu tshia tshimenga, kufikaye ku tshibuelelu atshi ne ngombe milume milengeja ne bilongu. Bualu yeye ne bantu bavua basue kuyilambula Barnabase ne Polu. Kadi bapostolu babidi kumanya bualu abu. Kupandabu bilamba biabu, kuya lubilu kudi bantu, benda bela mbila ne: — Bana betu, tshinudi nuenza nunku ntshinyi? Tudi amu bantu bu nuenu. Tudi tunumanyisha Lumu lua Disanka, bua nulekele nwidie yonsu ya tshianana eyi, nupingane kudi Mvidi Mukulu wa muoyi, udi mufuke diulu, buloba, mayi manene, ne bionsu bidimu. Ku kale Mvidi Mukulu uvua muanyishe bua bantu ba bisamba bikuabu balonde wabu njila. Kadi uvua udimanyisha matuku onsu mu malu mimpe avuaye wenza: udi unulokeshila mvula, ubobesha bikunyibua mu tshikondu tshiabi, unupa biakudia, usankisha mioyi yenu. Kadi nansha bapostolu bakula nanku, bivua bikole bua kukandika bantu, bua kababalambudi milambu. Bena Yuda ba mu Antiyokiya wa mu Pisidiya, ne ba mu Ikoniyume, kufika. Kuenzejabu bantu, bua batue ku tshiabu. Nanku bantu kuasa Polu mabue, kukeba kumushipa. Pashishe kumupulumunabu, kupatuka nende mu tshimenga, bamanye ne: mmufue. Kadi bena ditaba kuvua kunyungulukila Polu. Yeye kujuka, kupingana nabu mu tshimenga. Butshia, Polu ne Barnabase kuya mu Derbe. Polu ne Barnabase kulongesha Lumu lua Disanka mu tshimenga tshia Derbe. Kupetabu bena ditaba bavule muaba awu. Pashishe kupitshilabu mu Listra, ne mu Ikoniyume, bua kupingana mu Antiyokiya wa mu Pisidiya. Bavua bakolesha balongi ku muoyi, bua bananukile mu ditaba, babambila ne: — Tudinebua kumvua makenga mavule, bua tuetu kubuela mu Bukalenga bua Mvidi Mukulu. Bavua bateka bakulu mu Tshisumbu tshionsu tshia bena ditaba. Bamane kujila biakudia, kutendelelabu Mvidi Mukulu amue matuku. Pashishe kubatekabu mu bianza bia Mfumu, uvuabu bitabe. Pashishe bapostolu kupitshila mu ditunga dia Pisidiya, bua kufika mu ditunga dia Pamfiliya. Kumanyishabu muaku wa Mvidi Mukulu mu Perje. Pashishe kuyabu mu Ataliya. Bumuka mu Ataliya, kuyabu ne majuwa mu Antiyokiya. Ke muaba uvua bena ditaba badianze kubateka mu bianza bia Mvidi Mukulu, muena dinanga, bua mudimu uvuabu bakumbaje mpindiewu. Bafika ku Antiyokiya, kusangishabu Tshisumbu tshia bena ditaba. Kubalondelabu bionsu bivua Mvidi Mukulu wenza nabu, ne muvuaye munzuluile bantu ba bisamba bikuabu kabidi tshiibi, bua bafike ku ditaba. Polu ne Barnabase kushala ne bena ditaba matuku mavule muaba awu. Bamue bantu batumina ku Yudeya, kufikabu mu Antiyokiya. Bavua balongesha bena ditaba ne: “Kabayi banuteka panshi, mudi mikenji ya Moshe miambe, kanuena mua kupanda to. ” Kadi Polu ne Barnabase kubenga bivuabu balongesha abi, kuelangana nabu mpata bikole pa bualu abu. Ke bena ditaba kushindika ne: tutume Polu ne Barnabase, ne bantu bakuabu ba mu Antiyokiya, ku Yerushalayime, kudi bapostolu ne bakulu, bua batangile tshilumbu etshi. Tshisumbu tshia bena ditaba kubambuluisha bua kuya ku luendu alu. Bavua bapitshila mu Fenisiya ne mu Samariya, balondela bena matunga aa, muvua bantu ba mu bisamba bikuabu bitabe Mvidi Mukulu. Bualu abu buvua busankisha bena ditaba bonsu bikole. Bamane kufika mu Yerushalayime, kubakidilabu kudi Tshisumbu tshia bena ditaba, bapostolu ne bakulu. Ke bobu kubalondela bionsu bivua Mvidi Mukulu muenze mu bianza biabu. Kadi bantu bakuabu ba luseke lua Baparushe bakavua bamane kubuela mu Tshisumbu tshia bena ditaba, kujukabu, bamba ne: — Bateke bantu ba bisamba bikuabu panshi, babambile kabidi bua bakumbaje mikenji ya Moshe. Ke bapostolu ne bakulu kusangila bua kutangila tshilumbu atshi. Bamane kuelangana meji mukungulu mule, Petro kujuka, kubambila ne: — Bana betu, nudi bamanye ne: kukadi matuku a bungi, Mvidi Mukulu mmunsungule munkatshi muenu, bua meme kumanyisha bantu ba bisamba bikuabu Lumu lua Disanka, bua balumvue, bitabe Yezu. Mvidi Mukulu udi mumanye mioyi ya bantu, mmuleje mudiye muanyishe bantu ba bisamba bikuabu, bualu mmubapeshe Mueyelu wa Tshijila mumue netu. mMumushe kansungasunga konsu munkatshi muetu nabu. Ke padiye mujimije mibi yabu, bualu bavua bitaba. Kadi nudi nuteta Mvidi Mukulu mpindiewu bua tshinyi? Nudi basue komekela bena ditaba bujitu buvua bankambua betu, nansha tuetu mene katuyi mua kuambula anyi? Kanuenji nanku! Bualu tudi tuitaba ne: amu Mfumu Yezu udi utusungidila mumue nabu, amu bua luse luende. Bonsu bavua mu tshipangu kushala bapuwa. Bavua bateleja muvua Barnabase ne Polu babalondela malu a dikema ne bishima bionsu bivua Mvidi Mukulu muenzele bantu ba bisamba bikuabu mu bianza biabu. Bajikija diakula, Yakobe kuamba pende ne: — Bana betu, ntelejayi! Simone mmutulondele muvua Mvidi Mukulu mene mudianze kukuata mudimu, bua kusungula munkatshi mua bantu ba bisamba bikuabu bantu bende, badi banemeka dina diende. Bionsu ebi bidi Kumyuangana ne miaku ya bambi. Bualu Mikanda ya tshijila idi ijadika ne: “Maweja-Nangila udi wamba ne: pajika malu onsu aa, nempingane, nengibakulule nzubu wa Davide uvua mupuke, nendongolole bivua binyanguke, nengimanyike nzubu, ashindame. Nanku bantu bakuabu bonsu nebakebe Maweja-Nangila: ke bena bisamba bionsu bimvua mubikile, bua bishale bianyi. Meme Maweja-Nangila nenkumbaje, bimvua mumane kumanyisha kale. ” Ke muapostolu Yakobe kuamba kabidi ne: — Ndi ngela meji ne: ki mbimpe kutatshisha bantu ba bisamba bikuabu badi bitaba Mvidi Mukulu to. Kadi tubafundile mukanda, tubambile ne: kanudi minyinyi ya nyama ivuabu balambule nwidie, bualu idi ne mikiya; nulekele buendenda; kanudi minyinyi ya nyama mishipa kayiyi mipatule mashi, nansha mashi mene. Bualu kuonsu kuaka, bantu badi balongesha mikenji ya Moshe mu tshimenga tshionsu; kabidi badi babala mikenji eyi mu nzubu ya kutendelela matuku onsu a Dikisha. Ke bapostolu, bakulu, pamue ne Tshisumbu tshijima tshia bena ditaba, kujadika bua kusungula bamue ba kudibu, bua babatume mu Antiyokiya, pamue ne Polu ne Barnabase. Kusungulabu bakulu babidi bavua ba lumu luimpe munkatshi mua bena ditaba: ke Yuda, udibu binyika kabidi Barsabase, ne Silase. Kubapabu mukanda. Bavua bafundamu ne: “Tuetu bapostolu ne bakulu, bana benu, tudi tunuela muoyi, nuenu bena ditaba badi kabayi bena Yuda, badi basa mu Antiyokiya, mu Siriya, ne mu Silisiya. Tudi bumvue ne: bantu bakuabu ba kuetu kunu mbavue kunulubakaja, kunupampakaja kabidi, ne malongesha abu. Kadi katuena babatume ne mukenji nansha. Ke patudi bumvuangana ne muoyi umue bua kusungula bantu, kunutuminabu. Nebikale mu luendu amu, ne bana betu basuibue Barnabase ne Polu, bavua badiele mu njiwu ya lufu, bua mudimu udibu bakuatshila Mfumu Yezu Kristu. Tudi banutumine Yuda ne Silase, bua banuambile mukana bitudi banufundile. Bualu Mueyelu wa Tshijila, ne tuetu mene, tudi bajadike ne: katuena mua kunuomekela bujitu nansha bumue bupite mikenji inudi ne bua kukumbaja eyi: kanudi minyinyi ya nyama ivuabu balambule nwidie. Kanudi mashi, nansha minyinyi ya nyama mishipa, kayiyi mipatule mashi. Nulekele buendenda. Nuenu bakumbaje mikenji eyi, nudi nuenza biakane. Kolayi!” Bantu bavuabu batume abu kuya mu Antiyokiya. Kukungijabu bena ditaba bonsu, kubapa mukanda. Pavuabu bababadila mukanda awu, bonsu kusanka bua miaku eyi ivua ibakolesha ku muoyi. Yuda ne Silase bavua bambi. Nanku kuakulabu mukungulu mule, bua kukolesha bana betu ku muoyi, kubasamba kabidi. Kushalabu amue matuku mu Antiyokiya. Pashishe bana betu kulayangana nabu bimpe, bua bapingane kudi bavua babatume. [ Kadi Silase uvua musue kushala muaba awu. ] Polu ne Barnabase kushala matuku a bungi mu Antiyokiya. Pamue ne bantu bakuabu ba bungi bavua balongesha bena ditaba, babamanyisha muaku wa Mfumu. Kupita matuku, Polu kuambila Barnabase ne: — Tubange luendu, tumonangane ne bena ditaba, mu bimenga bionsu bituvua bamanyishe muaku wa Mfumu, bua tumone mudibu. Barnabase uvua musue kuya ne Yowanane, uvuabu binyika kabidi ne: Marke. Kadi Polu kavua musue kuya nende to. Bualu Yowanane Marke uvua mubashiye mu Pamfiliya, mubenge kuenza nabu mudimu. Polu ne Barnabase kutandangana bikole, kushiyangana. Barnabase kuangata Marke, kubuela nende mu majuwa, kuya ku Shipre. Polu kusungula Silase. Bena ditaba bamane kubateka mu bianza bia Mvidi Mukulu, ke bobu kuya. Polu kupita mu Siriya ne mu Silisiya, wenda ukolesha bantu ku muoyi mu Bisumbu bionsu bia bena ditaba. Polu kufika mu Derbe, pashishe mu Listra. Muine amu muvua muena ditaba, dina diende Timote. Mamuende uvua muena Yuda mumane kubuela mu Tshisumbu tshia bena Kristu. Tatuende uvua muena Ngreke. Bena ditaba ba mu Listra, ne ba mu Ikoniyume, bavua banyishe Timote bikole. Ke pavua Polu musue kuya nende. Nanku kuyaye kumuteka panshi, bualu bua bena Yuda bavua mu ditunga adi. Bualu bonsu bavua bamanye muvua tatuende wa Timote muena Ngreke. Mu bimenga bivuabu bapitshila, bavua bamanyisha bena ditaba mikenji ivua bapostolu ne bakulu ba mu Yerushalayime bele. Bavua balomba kabidi bena ditaba, bua bayikumbaje bimpe. Mu Bisumbu bionsu bantu bavua bakolesha ditaba diabu, bavulangana kabidi ku dituku ku dituku. Mueyelu wa Tshijila uvua mukandike Polu, ne bavuaye nabu, bua kabalongeshi muaku mu buloba bua Aziya. Ke bobu kupitshila mu buloba bua Frijiya ne bua Ngalate. Bafika ku mikalu ya Miziya, kukebabu kubuela mu buloba bua Bitiniya. Kadi Mueyelu wa Tshijila kubakandika. Nanku kupitabu mu Miziya, kuya ku tshisabu tshia Trowase. Butuku Mvidi Mukulu kuleja Polu malu. Kumonaye muntu wa bena Masedoniya muimane, umulomba ne: “Pitshila mu Masedoniya, uvue kutuambuluisha!” Polu mumane kumona malu aa, tuetu kudilongolola diakamue bua kuya mu Masedoniya. Bualu tuvua bashindike ne: Mvidi Mukulu udi mutubikile bua kulongesha bena mu ditunga adi Lumu lua Disanka. Tubuela mu majuwa mu Trowase, tuetu kuya buludi ne mu tshidila tshia Samotrase. Butshia tuetu kufika mu Neyapolise. Tumuka amu, tuetu kufika mu Filipe, tshimenga tshia tshitupa tshia kumpala tshia buloba bua Masedoniya, tshivua kabidi ku bumfumu bua bena Rome. Tuetu kushala mu tshimenga atshi amue matuku. Dituku dia Dikisha, tuetu kupatuka mu tshimenga, kuya ku muelelu wa musulu, kutuvua bela meji ne: netupete muaba uvua bena Yuda batendelela. Tuetu kusomba muaba awu, kuyukilangana ne bakaji bavua basangilamu. Umue wa kudibu, dina diende Lidiya, uvua mutumine ku tshimenga tshia Tiyatira. Uvua ngendamushinga wa bilamba bikunze bia mushinga mukole. Uvua mumane kulamata tshisumbu tshia bena ditaba ba bena Yuda. Uvua muteleje ne ntema bituvua tuamba. Mfumu kunzulula muoyi wende, bua umvue bimpe bivua Polu wakula. Kumutuabu mu mayi, yeye ne nzubu wende mujima. Pashishe kutulombaye ne: — Panuikala bamone ne: ndi ngitaba Mfumu menemene, nuvua kusomba kuanyi. Kutusengelelaye bikole. Tuetu kushisha kuitaba. Dituku dikuabu tuvua tuya muaba uvua bantu batendelela. Tuetu kusambakena ne mukaji mupika, muikale ne mukishi mubi uvua umusaka bua kuambila bantu malu adi ne bua kuenzeka. Uvua upetesha bamfumu bende lupetu lua bungi ku mudimu awu. Kutulondaye tuetu ne Polu, wela mbila ne: — Bantu aba mbena mudimu wa Mvidi Mukulu, Muena kulu! Badi banumanyisha munudi mua kupanda! Mukaji awu uvua wenza nanku matuku a bungi. Pashishe kutondabi Polu. Ke kukudimukaye, wambila mukishi mubi awu ne: — Mu dina dia Yezu Kristu, ndi nkutumina diyi ne: patuka munda mua muntu awu! Diakamue mukishi kupatuka. Kadi bamfumu ba mukaji awu bavua bamona ne: katuakupetela kabidi makuta kudi mukaji awu. Nanku kukuatabu Polu ne Silase, benda babapulumuna kumpala kua bamfumu ba tshimenga, muaba uvua bantu basangile. Kubimanyikabu kumpala kua balombodi ba tshimenga ba bena Rome, babambila ne: — Bantu aba badi batombola bantu mu tshimenga tshietu. Badi bena Yuda! Badi balongesha bibidilu bidi mikenji yetu kukandika. Bu mutudi bena Rome, katuena mua kubianyisha, nansha kubienza. Bantu bonsu bavua basangile muaba awu kuela Polu ne Silase bibingu. Ke balombodi kutuma diyi, bua babavule bilamba, babatuutshishe mikaba. Bamane kubatuuta bikole, kubelabu mu nzubu wa lukanu. Kuambilabu mulami wa nzubu awu ne: ubalame bimpe. Mulami umvua nanku, kubelaye mu kazubu ka munda mua nzubu menemene. Kubelaye kabidi tshikunyi ku makasa. Munda nkulu, Polu ne Silase bavua batendelela, bimba misambu, batumbisha Mvidi Mukulu. Bena lukanu bakuabu bavua babateleja. Diakamue tshikumina tshikole kuenzeka, kunyukisha nzubu wa lukanu too ne ku tshitaku tshiende. Bu mpindiewu, biibi bionsu bia nzubu wa lukanu kunzuluka, nkanu ya bena lukanu bonsu kufuka. Mulami utabuluka ku tulu, kumonaye biibi bionsu bia nzubu wa lukanu buashi. Kutulaye muele wende bua kudishipa, bualu uvua muele meji ne: bena lukanu mbanyeme. Kadi Polu kumuela diyi muende muonsu ne: — Kudienzedi bibi nansha! Tuetu bonsu tudi apa! Ke mulami kulombesha muendu, kubuela lukasa mu kazubu kavua bena lukanu. Kudielaye ku makasa a Polu ne Silase, uzakala ne buowa. Pashishe kubapatulaye mu kazubu aku, ubakonka ne: — Bakalenga, bua meme kupanda, ngenze tshinyi? Polu ne Silase kuandamuna ne: — Itaba Mfumu Yezu. Nanku neupande, wewe ne nzubu webe. Nanku kubalongeshabu, yeye ne bonsu ba mu nzubu muende, muaku wa Mfumu. Butuku abu, mulami kuya nabu, kusukula mputa yabu. Diakamue yeye ne bena diende bonsu, kubatuabu mu mayi. Mulami kuya ne Polu ne Silase kuende, kubalambishila biakudia. Yeye ne bonsu ba mu nzubu muende bavua ne disanka divule, bualu mpindiewu bavua bitaba Mvidi Mukulu. Butshia balombodi ba tshimenga ba bena Rome kutuma bantu, bua bambile mulami ne: — Lekela bantu abu, baye! Ke mulami kuvua kuambila Polu ne: — Balombodi ba tshimenga mbatume diyi, bua bamupatule mu lukanu. Nanku nudi mua kupatuka. Nuaya amu bimpe! Kadi Polu kuambila bantu bavua balombodi batume ne: — Tuetu bavua bapete bukenji bua bena Rome, mbatutuutshishe mikaba, bantu bonsu batangile, kabayi banji kutulumbuluisha. Bavua batuelesha kabidi mu lukanu. Kadi mpindiewu badi basue kutulekela mu musokoku anyi? Tuetu katuena basue nanku to! Balombodi bafike bobu nkayabu bua kutulekela! Bantu bavuabu batume, kuyabu kuambila balombodi ba tshimenga ba bena Rome miaku ayi. Balombodi bumvua ne: Polu ne Silase badi ne bukenji bua bena Rome, buowa kubakuata. Kuvuabu kubalomba luse. Pashishe kubalekelabu, babasengelela bua bumuke mu tshimenga. Polu ne Silase bamane kupatuka mu nzubu wa lukanu, kuyabu kua Lidiya. Kumonanganabu ne bena ditaba, kubakoleshabu ku muoyi, kulayanganabu nabu. Polu ne Silase kupitshila mu Amfipolise, ne mu Apoloniya, kufika mu Tesalonike. Mu tshimenga atshi muvua nzubu wa kutendelela wa bena Yuda. Bilondeshile tshibidilu tshiende, Polu kubuela mu nzubu wa kutendelela awu. Matuku a Dikisha a mbingu isatu milondangane, Polu ne bantu bavua mu nzubu awu, kuelanganabu meji pa Mikanda ya tshijila. Polu kubumvuija mikanda ayi, ubaleja ne: bilondeshile Mikanda ya tshijila eyi, Kristu uvua ne bua kukenga, kufua, kubiika. Uvua ubambila kabidi ne: — Kristu, Musungidi wetu, ke Yezu undi nnumanyisha! Bamue bena Yuda kuitaba bivua Polu ne Silase bambe, kudisangisha nabu. Ke muvua kabidi bena Ngreke ba bungi, bavua bamane kubuela mu tshisumbu tshia bena ditaba ba bena Yuda, ne bakaji bavule bamanyike, benze. Kadi bena Yuda bavua ne tshiiji tshipite. Kusangishabu bena buenzayi bavua bendakana mu misesu. Kujulabu nabu tshimvundu munkatshi mua bantu mu tshimenga tshijima. Kuyabu bonsu ku nzubu kua Yazone, bakeba Polu ne Silase, bua kuya kubalumbuisha kumpala kua bantu. Bu muvuabu kabayi babasangane, kukuatabu Yazone ne bena ditaba bakuabu, kuyabu babapulumuna kumpala kua bamfumu ba tshimenga, bela mbila ne: — Bantu aba mbatombole bantu miaba yonsu. Mpindiewu bakadi muetu munu! Yazone mmubateke kuende! Buonsu buabu badi benza bidi bibengangana ne meyi ne mikandu bia mukalenga wa bakalenga, bualu badi bamba ne: kudi mukalenga mukuabu, diende Yezu! Miaku ayi kujula tshiiji tshia bantu bavule, kabidi ne tshia bamfumu ba tshimenga. Ke Yazone ne bantu bavuaye nabu kufila makuta, bua banji kubalekela. Bufuku buila, bena ditaba kutuma Polu ne Silase mu Bereya. Bafika muaba awu, kuyabu mu nzubu wa kutendelela wa bena Yuda. Bena Bereya bavua bantu ba disanka, bapite bena Yuda ba mu tshimenga tshia Tesalonike. Bavua bateleja muaku wa Mvidi Mukulu ne ntema. Dituku dionsu bavua babala Mikanda ya tshijila, bua kujadika bivua Polu wamba ne bidi bilelela. Bantu bavule ba kudibu kuitaba. Bena Ngreke bavule kabidi kuitaba. Munkatshi muabu muvua bakaji baneme ba bungi, kabidi ne bantu balume tshisumbu. Kadi bena Yuda ba mu Tesalonike, bumvua ne: Polu udi ulongesha muaku wa Mvidi Mukulu mu Bereya kabidi, kufikabu mu tshimenga atshi, bua kusonsola bantu, bua bajule mutoyi. Diakamue bena ditaba kutuma Polu ku muelelu wa mayi manene. Silase ne Timote kushala mu Bereya. Bantu kuya kushindikija Polu too ne ku Atene. Pashishe kupinganabu ku Bereya. Kuambilabu Silase ne Timote ne: Polu udi wamba ne: bandonde lukasa. Patshivua Polu mu Atene, muindile Silase ne Timote, uvua ne kanyinganyinga pa kumona mu tshimenga tshijima mpingu mivule ya kutendelela nayi nwidie. Mu nzubu wabu wa kutendelela uvua uyukila ne bena Yuda, kabidi ne bantu ba bisamba bikuabu bavua bamane kubuela mu tshisumbu tshia bena ditaba ba bena Yuda. Kabidi dituku dionsu, muaba uvua bantu bonsu basangile, uvua uyukila ne bantu bakuabu bavua bafika muaba awu. Bamue balongeshi ba mu tshisumbu tshia bena Epikure, ne ba mu tshisumbu tshia bena Stowa, bavua bayukila kabidi nende. Bamue bavua bamba ne: — Tshidi muena lubuakabuaka ewu musue kuamba ntshinyi? Kadi pavua bakuabu bumvua Polu ulongesha bantu malu a Yezu ne a dibiika, bavua bamba ne: — Bidi bimueneka ne: udi ulongesha malu a mvidie ya bantu ba bisamba bikuabu. Nanku kuyabu nende mu tshipangu tshia Areyopaje, bamuebeja ne: — Udi mua kutumvuija bualu bupiabupia ebu, buudi ulongesha anyi? Bualu udi utuambila malu adi atukemesha. Nanku tudi basue kumanya tshidi malu awu umvuija. (Bualu bena Atene bonsu, ne bantu ba bisamba bikuabu bavua basomba mu tshimenga atshi, bavua basombela amu bua kuamba, nansha bua kuteleja malu mapiamapia!) Polu kuimana munkatshi mua bena tshipangu tshia Areyopaje, wamba ne: — Nuenu bena Atene, ndi mumone ne: nudi batendeledi menemene ba nwidie. Bualu ndi muendakane mu tshimenga tshienu tshionsu. Meme kumona miaba yonsu inudi nutendelela. Meme kusangana tshilambuilu tshikuabu: bavua bafundapu ne: “Mvidie utudi katuyi bamanye. ” Kadi tshinudi nutendelela kanuyi bamanye, meme ndi musue kunumanyishatshi. Mvidi Mukulu udi mufuke bukua panu ne bionsu bidipu, Yeye ke Mfumu wa diulu ne wa buloba. Kena usomba mu nzubu idi bantu bibaka. Kena ukengela bua bantu bamuambuluishe ku tshintu nansha tshimue. Bualu Yeye ke udi upa bantu bonsu muoyi, mueyelu, ne bintu bikuabu bionsu. Udi mufuke bisamba bionsu, bifumine kudi muntu umue, mubitangalaje pa buloba bujima. Kufundilaye tshisamba tshionsu tshikondu tshia kusomba panu, ne mikalu ya miaba idi tshi mua kuasa. Uvua muenze nanku, bua bantu bikale bamukeba. Nanku padibu bidikija mua kupetangana nende, bumue nebamupete. Bushuwa Mvidi Mukulu udi pabuipi ne muntu yonsu, bualu “Munda muende tudi ne muoyi, munda muende tudi mua kunyunga, tudi kabidi amu munda muende.” Ke mudi bamue ba ku bafundi benu bajadike ne: “Tudi bana bende kabidi. ” Patudi bana bende, katuena mua kuela meji ne: Mvidi Mukulu udi mufuanangane ne lupingu luenza ne tshiamu tshia mpawungi, nansha ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, nansha ne dibue, bintu bidi bantu batalame benza ku lungenyi luabu. Mvidi Mukulu kena musue kuvuluka bikondu bivua bantu kabayi bamumanye. Kadi mpindiewu udi ubikila bantu bonsu miaba yonsu, ubalomba bua badilengeje. Bualu mmufunde dituku didi muntu udiye musungule ne bua kulumbuluisha bantu bonsu, kukosa nsambu yabu pa yoyi. Ke bualu budiye mujadikile bantu bonsu pa kubisha muntu ewu ku bafue! Bumvua amu Polu wakula bua dibiika dia bafue, bamue bantu kumuseka. Kadi bakuabu kuamba ne: — Netuvue kukuteleja musangu mukuabu, bua upite kutuambila bualu ebu! Ke Polu kulayangana nabu, kuya. Bamue kumulonda, kuitaba Mvidi Mukulu. Kudibu kuvua Diyonisiyuse, muena mu tshipangu tshia Areyopaje, kabidi ne mukaji, diende Damarise, ne bantu bakuabu kabidi. Pashishe Polu kumuka mu Atene, kuya mu Korente. Kusanganaye mu Korente muena Yuda, dina diende Akuila, wa mu buloba bua Pontuse. Utshivua ufumina ku Italiya ne mukajende Priskila. Bualu mukalenga wa bakalenga Klode uvua mutume diyi, bua bena Yuda bonsu bumuke mu Rome. Ke Polu kuya kumonangana ne Akuila ne mukajende. Bu muvuabu bamanye mudimu wa momumue (bavua benji ba nzubu ya ntenta), Polu kuya kusomba kuabu, bua bakuate mudimu pamue. Dituku dionsu dia Dikisha, Polu uvua ulongesha mu nzubu wa kutendelela, usonsola bena Yuda ne bena Ngreke, bua bitabe Mvidi Mukulu. Silase ne Timote kumuka ku Masedoniya, kuya ku Korente. Bobu bamane kufika, ke Polu kudifila muende muonsu ku mudimu wa kulongesha muaku. Uvua ujadikila bena Yuda ne: Yezu udi Kristu. Kadi bena Yuda bavua bamuluisha, bamupenda. Nanku Polu kubanyukuila bilamba biende, ubamba ne: — Panuikala bajimine, nuambe ne: tudi badijimije nkayetu. Meme tshiena ne bualu. Bituadija ku lelu, nenye kudi bantu ba bisamba bikuabu. Umuka ku nzubu wa kutendelela, kuyaye kua Titiyuse Yustuse, muena Ngreke uvua mubuele mu tshisumbu tshia bena ditaba ba bena Yuda. Nzubu wa muntu awu uvua mutumba ne nzubu wa kutendelela. Krispuse, mulombodi wa nzubu wa kutendelela, ne bena nzubu wende bonsu, kuitaba Mfumu. Bena Korente ba bungi bumvua bivua Polu ulongesha, kuitababu. Kubatuabu mu mayi. Butuku kampanda, Mfumu kuleja Polu malu, umuambila ne: — Kutshinyi. Kadi akula amu kuakula. Kupuwu to. Bualu ndi nebe. Muntu kakukulenga bua kukuenzela bibi to. Bualu mu tshimenga etshi bantu ba bungi mbanyi! Polu kushala mu Korente tshidimu tshijima ne ngondu isambombu, ulongesha bantu muaku wa Mvidi Mukulu. Pavua Ngaliyone muena Rome mupete muanzu wa mulombodi wa buloba bua Akaya, bena Yuda kumyuangana bua kuluisha Polu. Kumukuatabu, kuya nende ku tshilumbuluilu, bamba ne: — Muntu ewu udi witabijija bantu, bua batendelele Mvidi Mukulu mushindu udi mikenji mikandike. Pavua Polu ukeba kuakula, Ngaliyone kuambila bena Yuda ne: — Bena Yuda, nuenu bamvuile ne bualu bubi buenza kudi muntu ewu, nansha ne tshilema tshinene, mvua mua kunuteleja. Kadi bu munudi amu nuelangana mpata bua miaku, bua mena, ne bua mikenji yenu, abi bidi binutangila amu nuenu nkayenu. Tshiena musue kukosa bilumbu bia nenku to! Ke kubipataye mu tshilumbuluilu. Nenku bonsu kukuata Sostene, mulombodi wa nzubu wa kutendelela, kumutuutshila kumpala kua tshilumbuluilu aku. Kadi Ngaliyone kavua muelemu diyi to. Polu kushala kabidi matuku makumbane mu Korente. Pashishe kulayanganaye ne bena ditaba. Yeye, Priskila ne Akuila, kubuela mu majuwa, kuya ku Siriya. Bangabanga ne kubuela mu majuwa mu Kenkreya, Polu uvua mukunguishe mu mutu, bualu uvua muenze dilaya. Utuluka mu Kezareya, kuyaye mu Yerushalayime, bua kumonangana ne Tshisumbu tshia bena ditaba. Pashishe kuyaye ku Antiyokiya. Usombamu amue matuku, kumukaye tshiakabidi. Kupitshilaye mu buloba bua Ngalate ne bua Frijiya, wenda ukolesha balongi bonsu mu ditaba. Muena Yuda mukuabu, mulelela mu Aleksandriya, dina diende Apolose, kufikaye mu Efeze. Uvua ngamba malu, mumanye Mikanda ya tshijila bilenga. Bavua bamulongesha njila wa Mfumu. Uvua ulongesha pende ne disuminyina, umanyisha bantu malu a Yezu bijalame, kayi utupakana. Kadi uvua mumanye amu muvuabu batua bantu mu mayi mushindu uvua Yowanane muenze. Kulongeshaye ne dikima mu nzubu wa kutendelela. Pavua Priskila ne Akuila bamumvua ulongesha, kuyabu nende kuabu. Kumumvuijabu malu a njila wa Mvidi Mukulu avuaye kayi muanji kumanya. Pashishe Apolose uvua musue kuya mu Akaya. Bena ditaba kumukolesha ku muoyi bua ayemu. Kufundilabu bena ditaba ba mu buloba abu, bua bamuakidile bimpe. Yeye mumane kufika mu Akaya, kuambuluishaye bikole bantu bakavua bamane kuitaba ku luse lua Mvidi Mukulu. Bualu uvua ufuisha bena Yuda bikole ku mesu a bantu bonsu, ubumvuija Mikanda ya tshijila, ubaleja nayi ne: Yezu udi Kristu, Musungidi wetu. Patshivua Apolose mu Korente, Polu kupitshila mu matunga a munkatshi mua Aziya mukese, kufika mu Efeze. Kusanganayemu bamue bena ditaba. Kubakonkaye ne: — Nuvua bapete Mueyelu wa Tshijila, diba dinuvua batuadije kuitaba Yezu anyi? Kumuandamunabu ne: — Katuena nansha banji kumvua batela ne: Mueyelu wa Tshijila udiku to! Ke Polu kubebeja kabidi ne: — Bavua banutua mu mayi mushindu kaayi? Ke bobu kuandamuna ne: — Bavua batutua mu mayi, muvua Yowanane utua bantu amu. Polu kubambila ne: — Yowanane uvua utua bantu bavua banyisha bua kudilengeja. Kadi uvua wambila kabidi bena Izrayele, bua bitabe muntu uvua ne bua kufika panyima pende, mmomumue ne: Yezu. Bantu bumvua miaku ayi, kuanyishabu bua babatue mu mayi mu dina dia Mfumu Yezu. Polu kubatenteka bianza. Mueyelu wa Tshijila kubatulukila. Kutuadijabu kuakula miakulu ivuabu kabayi bamanye, bambila bantu malu avua Mvidi Mukulu mubamanyishe. Bantu abu bavua bu dikumi ne babidi. Polu kuya mu nzubu wa kutendelela. Ngondu isatu uvua uyukila ne dikima ne bena Yuda. Uvua ubalongesha malu adi atangila Bukalenga bua Mvidi Mukulu, ukeba kuitabijija. Kadi bamue ba kudibu bavua ne muoyi mupape, babenga kuitaba, bakula ne kapeja bua njila wa Mfumu, bantu bonsu bumvue. Nanku Polu kubashiya, kupatuka mu nzubu amu pamue ne bena ditaba. Kutuadija dituku adi, uvua ubalongesha mu tshilongelu tshia Tiranuse ku dituku ku dituku. Kuenzaye nanku bidimu bibidi. Nenku bena Yuda ne bena Ngreke bonsu bavua mu buloba bua Aziya abu kumvuabu muaku wa Mfumu. Mvidi Mukulu uvua wenzeja Polu bishima bia dikema. Bavua bateka pambidi pa babeedi bilamba, nansha tulamba, bivua bilenga mubidi wa Polu. Babeedi kumvua amu bilenga, mikishi mibi kumuka kudibu. Bamue bena Yuda, bavua baya miaba yonsu bua kuipata mikishi mibi munda mua babeedi, bavua bidikija mua kutela dina dia Mfumu Yezu bua kuyipata. Bavua bambila mikishi mibi ne: — Mu dina dia Yezu, udi Polu ulongesha, ndi nnutumina diyi: patukayi! (Bavua benza nanku kudi bana ba balume muanda mutekete ba Skeva, mutuangaji munene wa bena Yuda.) Kadi mukishi mubi kubandamuna ne: — Ndi mumanye Yezu, mumanye kabidi ne Polu. Kadi nuenu nudi banganyi? Ke muntu uvua ne mukishi mubi awu, kudiela kudibu, kubapita bonsu bukole. Kubakengeshaye bikole bipite. Bobu kunyema ku nzubu kua muntu awu, kabayi bilamba, mputa mubidi mujima. Bena mu Efeze bonsu, bena Yuda ne bena Ngreke, kumanyabu bualu abu. Kukuatshikabu buowa, kutumbisha dina dia Mfumu Yezu. Bantu ba bungi ba ku bavua bitabe, kutondabu patoke malu mabi avuabu benze. Bantu bavule bavua benza malu a majimbu, kufika ne mikanda yabu, kuyosha, bantu bonsu bamone. Bavua batshinka mushinga wa mikanda ayi, bapeta nkanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole binunu makumi atanu. Ke muvua muaku wa Mfumu wenda utanta, uleja bukole buawu. Malu onsu aa mamane kupita, Polu kupangadika mua kupitshila mu Masedoniya ne mu Akaya, bua kuya mu Yerushalayime, wamba ne: — Pangafika ku Yerushalayime, nenye kabidi ne ku Rome. Kutumaye bamuambuluishi bende babidi, Timote ne Eraste, mu Masedoniya. Kadi yeye uvua muanji kushala kabidi amue matuku mu Aziya. Ke tshikondu tshivua tshimvundu tshinene tshijuka mu Efeze bualu bua njila wa muoyi wa Mfumu. Muntu kampanda, dina diende Demetriyuse, nsenda wa biamu, uvua wenza tuzubu tua tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, utentula bimfuanyi bia nzubu wa kutendelela wa nwidie mukaji Artemise. Ke muvuaye upetesha bena mudimu bende makuta a bungi. Demetriyuse kusangisha bansenda bende aba, ne bantu bakuabu bavua benza mudimu wa momumue. Kubambilaye ne: — Bakalenga, nudi bamanye ne: buetu bubanji budi amu ku mudimu wetu ewu. Kadi nudi bamone, badiumvuile kabidi tshidi muntu ewu Polu wenza. Udi ujadika ne: nwidie idi bantu benza ki mmvidie menemene to. Ukadi muitabijije bantu ba bungi, ki amu munu mu Efeze, kadi ne miaba kana yonsu ya mu Aziya. Ebi bidi bifuana kunyanga mudimu wetu, bifuana kabidi kumuenesha nzubu wa nwidie mukaji munene Artemise bu tshintu tshia tshianana. Nanku nwidie mukaji ewu, udi bantu bonsu ba mu Aziya ne ba mu buloba bujima bakukuila, kakuikala kabidi ne lumu to! Bantu bumvua miaku ayi, kupetabu tshiiji tshikole, bela bibingu, bamba ne: — Artemise wa bena Efeze ke udi munene! Tshimyundu kutampakana mu tshimenga tshijima. Bantu kukuata Ngayuse ne Aristarke, bena Masedoniya babidi bavua mu luendu ne Polu. Kubapulumunabu, kuya nabu mu lupangu lua manaya, muvua bantu bonsu bafuilakana bua kubuela. Polu uvua musue kumueneka kudi bantu. Kadi bena ditaba kumukandika. Bamue balombodi ba mbulamatadi ba mu Aziya, bavua balunda bende, kumutuminabu bantu, bamuambila bua kayi muaba wa manaya awu. Diba adi bantu bavua basangile kuakula kupangakana, bamue bela mbila, bakuabu bela bibingu. Ba bungi kabavua nansha bamanye tshine tshiyuabu bavuile muaba awu. Ke bena Yuda kumvuija Aleksandre bualu, kumupatula munkatshi mua bantu, kumuimanyika kumpala kuabu, bua abakuile. Aleksandre kupuwisha bantu bonsu ne tshianza, ukeba kuakuila bena Yuda. Kadi bajingulula ne: mmuena Yuda, bonsu kuela bibingu diyi dimue bu meba abidi majima, bamba amu ne: — Artemise wa bena Efeze ke udi munene! Ku ndekelu mufundi mukuabu wa malu a mu tshimenga, kupetaye mushindu wa kupuwisha bantu, ubambila ne: — Nuenu bena Efeze, telejayi! Bantu bonsu mbamanye ne: tshimenga tshia Efeze tshidi ne bukokeshi bua kulama bimpe nzubu wa nwidie mukaji munene Artemise, kabidi ne lupingu luende luvua lukuluke mu diulu. Muntu nansha umue kena mua kubenga bualu ebu to. Nanku shalayi ne lutulu, kanuenji bibi nansha kakese. Nudi bavue ne bantu aba: ki mbapawule nzubu yetu ya nwidie, kabena nansha bapepeja nwidie mukaji wetu. Pikala Demetriyuse ne bansenda bende tshilumbu ne muntu mukuabu, tudi ne bandumbulula, tudi ne matuku adibu bakosa nsambu. Baye kudibu! Kadi panuikala ne majinga makuabu, nebaatangile mu tshisangilu tshia bena ditunga. Ke mudi mikenji yamba. Kadi bua bidi bienzeka lelu, bantu bakuabu mbafuane kutufunda ne: tudi bantomboji. Kakuena bualu nansha bumue budi buleja tshitudi basangile muaba ewu bantu bungi nanku. Bobu batuebeja, netupange tshia kuamba. Mufundi mumane kuamba nanku, kutangalajaye bantu. Mitoyi mimane kujika, Polu kusangisha bena ditaba, kubakolesha ku muoyi, kulayangana nabu. Pashishe kuyaye mu Masedoniya. Kupitshilaye munkatshi mua ditunga adi, wenda ukolesha bena ditaba ku muoyi ne malongesha mavule. Pashishe kuyaye mu ditunga dia bena Ngreke. Kushalayemu ngondu isatu. Pakavuaye mumane kudilongolola bua kubuela mu majuwa, kuya mu Siriya, kumvuaye lumu ne: bena Yuda mbamuelele tshifufu tshibi. Ke yeye kupangadika bua kulonda njila wa ku makasa, kupitshila mu Masedoniya. Bavua bamushindikija kudi Sopatere, muana wa Piruse, wa mu tshimenga tshia Bereya, kabidi ne kudi Aristarke ne Sekunduse ba mu Tesalonike, Ngayuse wa mu Derbe, Tishike ne Trofime ba mu Aziya, kabidi ne kudi Timote. Bonsu abu kudianjila, bua kutuindila mu Trowase. Kunyima kua tshibilu tshia Mampa kaayi mela buanga, tuetu kumuka ne majuwa mu Filipe, kuenda matuku atanu, kusangana bena ditaba netu aba mu Trowase. Tuetu kushalamu lumingu lujima. Disambombu dilolu, tuvua basangile bua Didia dia Mfumu Polu uvua uyukila ne bantu bavua basangile netu. Kutungunukaye ne dilongesha too ne mundankulu mua butuku, bualu uvua ne bua kubashiya patshiabu. Mu nzubu mu tshibambalu tshia kulu mutuvua basangile, bavua batemeshe miendu ya bungi. Nsongalume mukuabu, dina diende Etike, uvua musombe ku muelelu wa dididishi. Bu muvua Polu ulongesha mukungulu mule, kubungilaye ne tulu, kulala bikole. Bua bukole bua tulu, nsongalume awu kutetuka, kupona panshi ku tshisasa tshisatu tshia nzubu wa tshilala kulu. Bantu kuya bua kumujula. Kadi ukavua mufue. Polu kutuluka, kuya kulala pambidi pende. Pashishe kumuambulaye mu maboku, wamba ne: — Lekelayi kulubakana nanku, udi ne muoyi! Pashishe kubandaye tshiakabidi kulu, kudiabu Didia dia Mfumu. Yeye mumane kulongesha kabidi tshitupa tshile too ne ku dinda, ke kushisha kuyaye. Kupingajabu nsongalume kuabu ne muoyi. Bantu kusanka bikole. Tuetu kudianjila kubuela mu majuwa, kuya ku Ashose. Ke kutuvua ne bua kuangatshila Polu mu majuwa. Uvua mumane kujadika nanku, bualu uvua ujinga kuyila mu njila wa ku makasa. Pavua Polu utupeta mu Ashose, kubuelaye pende mu majuwa. Tuetu kuya ku Mitilene. Tumuka mu Mitilene, tuetu kufika pabuipi ne tshidila tshia Kiyose dituku divua dilonda. Butshia tuetu kufika mu Samose, butshia kabidi tuetu kufika mu Milete. Bualu Polu uvua musue kupita Efeze, kayi utulamu. Kavua musue kujingakana mu buloba bua Aziya. Uvua uya lukasa, bua kufika mu Yerushalayime dituku dia Pentekostese, bu biobi mua kuenzeka. Pavua Polu mu Milete, kutumaye bantu mu Efeze bua kubikila bakulu ba Tshisumbu tshia bena ditaba. Bakulu bamane kufika, Polu kubambila ne: — Nudi bamanye mumvua musombe matuku onsu atuvua nenu, biangatshile ku dituku dia kumpala dimvua mufike mu buloba bua Aziya. Mvua mukuatshile Mfumu mudimu ne bupuekele buonsu. Bena Yuda bavua bambungamija, bankengesha, bualu bavua bangelela bifufu bibi. Nudi bamanye ne: pamvua munulongeshe, munumanyishe malu onsu mu bisangilu ne mu nzubu yenu, tshivua munusokoke bualu nansha bumue buvua mua kunulengelela. Mvua ndomba bena Yuda ne bantu ba bisamba bikuabu, bua badilengeje, bapingane kudi Mvidi Mukulu, bitabe Mfumu wetu Yezu. Mpindiewu ndi nya mu Yerushalayime, mudi Mueyelu wa Tshijila untuma. Tshiena mumanye bidi mua kungenzekelamu. Ndi amu mumanye ne: ku tshimenga tshionsu, Mueyelu wa Tshijila udi umuanyisha ne: nebakukengeshe, nebakuele mu nzubu wa lukanu. Kadi kushala ne muoyi kakuena ne mushinga kundi. Tshidi ne mushinga tshidi anu kujikija mudimu wanyi, kukumbaja mudimu uvua Mfumu mungomekele: ke kukobola Lumu lua Disanka lua mudi Mvidi Mukulu mutunange, mutufuile luse. Mvua mutambakane munkatshi muenu bonsu, ndongesha malu a Bukalenga bua Mvidi Mukulu. Kadi mpindiewu ndi mumanye se: muntu nansha umue wa kunudi kakummona kabidi. Ke pandi nnujadikila lelu ne: pikala muntu wa kunudi ujimina, tshilumbu tshiende katshiena tshinkuata to. Bualu mvua munumanyishe muonsu mudi Mvidi Mukulu ulongolola malu, tshiyi musokoke kalu nansha kamue. Dimukayi! Nudilame bimpe, nulame Tshisumbu tshia mikoku, tshidi Mueyelu wa Tshijila munupe. Nukube Tshisumbu tshia bena ditaba, tshidi Mvidi Mukulu mupete ku lufu lua muanende mulela. Ndi mumanye ne: pangaya, nyama ya lonji neibuele munkatshi muenu, inyangakaje tshisumbu. Munkatshi muenu kabidi nemujuke bantu bakula malu a dishima, bua kukoka bena ditaba bua babalonde. Nanku nuikale batabale. Nuvuluke ne: bidimu bisatu butuku ne munya, mvua mbela yonsu wa kunudi, nansha ne binsonji ku mesu. Kadi mpindiewu, ndi nnuteka mu bianza bia Mvidi Mukulu, ne mu muaku wa luse luende. Muaku awu udi mua kunukolesha mu ditaba, kunupa bilenga bidi Mvidi Mukulu mulamine bantu badi bende. Tshivua mulombe muntu nansha umue nkanu ya tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, nansha mpawungi, nansha bilamba. Nudi bamanye nuenu bine mumvua mukuate mudimu bua kupeta bionsu bituvua tukengela, meme ne bavua nanyi mu luendu. Mvua munuleje misangu yonsu ne: ke munudi ne bua kukuata mudimu bikole bua kuambuluisha bakengi. Nuvuluke miaku ivua Mfumu Yezu muambe ne: “Disanka dia kupa ndipite dia kupeta. ” Polu mumane kuamba nanku, kutuaye binu ne bavuaye nabu, kutendelelabu Mvidi Mukulu. Bonsu kudila miadi, kupukila Polu, bamutua mishiku bua kulayangana nende. Bavua ne dibungama, nangananga bualu uvua mubambile ne: katuakumonangana kabidi kashidi. Pashishe kumushindikijabu too ne ku majuwa. Bamane kulayangana nabu, tuetu kubuela mu majuwa, kuya buludi ku tshidila tshia Kose. Butshia tuetu kufika mu tshidila tshia Rodose. Tumukamu, tuetu kuya mu tshimenga tshia Patara. Tuetu kusanganamu majuwa aya ku Fenisiya. Ke tuetu kubuelamu, kuya. Bafika pabuipi ne Shipre, muaba uvua tshidila tshimueneka ku diboku dietu dia bakaji, tuetu kupita kuinshi kuatshi, kuya ku Siriya. Tuetu kutuluka mu majuwa mu Tire, bualu ke muaba uvua majuwa ne bua kushiya bujitu. Tuetu kusanganamu bena ditaba, kushala nabu lumingu lujima. Mueyelu wa Tshijila kubasonsola, bua bambile Polu ne: kuyi mu Yerushalayime to. Kadi lumingu alu lujika, tuetu kutungunuka ne luendu luetu. Bena ditaba bonsu, bakaji babu ne bana, kuya kutushindikija too ne ku mpenga kua tshimenga. Tuetu kutua binu ku muelelu wa mayi manene, kutendelela Mvidi Mukulu. Bamane kulayangana nabu, tuetu kubanda mu majuwa. Bena ditaba kupingana kuabu. Tuetu kumuka mu Tire, kuya mu Ptolemayise. Ke mutuvua bajikije luendu luetu lua pa mayi nanku. Mu Ptolemayise tuetu kuya kukumbula bena ditaba, kushala nabu dituku dijima. Butshia tuetu kutungunuka ne luendu, kuyila njila wa ku makasa, kufika mu Kezareya. Tuetu kuya kua Filipe, mulongeshi wa Lumu lua Disanka, kulala kuende. Filipe uvua wa ku bantu muanda mutekete, bavuabu basunguile ku Yerushalayime, bua kuambuluisha bapostolu. Uvua ne bana bende ba bakaji banayi, kabayi basela. Bavua bambi, bamanyisha bantu bivua Mvidi Mukulu mubambile. Tuetu bamane kushala muaba awu matuku makese, ke muambi kampanda, diende Agabuse, kufumina ku Yudeya. Kufikaye patuvua, kuangata mukaba wa Polu, kudisuika nawu makasa ne bianza, wamba ne: — Mueyelu wa Tshijila udi wamba ne: Muena mukaba ewu, bena Yuda nebamusuike mushindu ewu mu Yerushalayime, pashishe nebamufile mu bianza bia bantu ba bisamba bikuabu. Tumvua nanku, tuetu ne bena mu Kezareya kusengelela Polu ne: kuyi ku Yerushalayime to. Kadi yeye kutuandamuna ne: — Nudi nudila, nukeba kuntekesha mu maboku bua tshinyi? Meme ndi nganyisha ki amu bua bansuike mionji, apu kabidi ne bua kutuila Mfumu Yezu mu Yerushalayime. Bu muvua Polu kayi musue kuitaba bituvua bambe, tuetu kulekela kumusengelela, tuamba ne: — Bienzeke mudi Mfumu musue! Bamane kushala kabidi amue matuku muaba awu, tuetu kulongolola bintu bietu, bua kuya ku Yerushalayime. Bena ditaba ba mu Kezareya kutushindikija. Kutufdabu kua Mnasone, bua tuetu kulala kuende. Uvua muntu wa mu Shipre, umue wa ku bena ditaba ba kumpala. Tufika mu Yerushalayime, bena ditaba kubakidila ne disanka. Butshia Polu kuya netu kua Yakobe, kuvua bakulu bonsu ba Tshisumbu tshia bena ditaba basangile. Polu kubela muoyi, kubalondela malu onsu menemene, avua Mvidi Mukulu mukumbaje ku mudimu uvuaye muenze munkatshi mua bantu ba bisamba bikuabu. Bamane kumvua bionsu abi, kutumbishabu Mvidi Mukulu. Pashishe kuambilabu Polu ne: — Muanetu, udi mumone mukadi bena Yuda bitaba Yezu binunu ne binunu. Kadi buonsu buabu batshidi amu bakumbaje bimpe mikenji ya Moshe. Kadi bavua babambile ne: Polu udi ulongesha bena Yuda bonsu, badi basomba munkatshi mua bisamba bikuabu, ne: kanulondi mikenji ya Moshe, kanuteki bana benu panshi, nulekele bibidilu bia bena Yuda. Kadi netuenze tshinyi? Bualu bena Yuda ba muetu munu nebamanye ne: udi mumane kufika! Nenku, enza tshitudi tukuambila etshi: tudi apa ne bantu banayi bavua benze dilaya. Ubangate, uye nabu. Wikaleku, padibu badikobolola. Ubafutshile mushinga, bua babeyishe nsuki. Nanku bantu bonsu mbajadike ne: mbakujane patupu, bualu wewe mene udi amu ukumbaja mikenji ya Moshe. Kadi bantu ba bisamba bikuabu bakadi bitaba Yezu, tukadi babafundile bimvua bajadike ne: kabadi minyinyi ya nyama ivuabu balambule mvidie; kabadi mashi; kabadi minyinyi ya nyama mishipa, kayiyi mipatule mashi; balekele buendenda. Butshia Polu kuya ne bantu banayi abu. Kushalaye nabu, pavuabu badikobolola. Pashishe kubuelaye mu nzubu wa Mvidi Mukulu, bua kumanyisha dituku divuabu ne bua kujikija kudikobolola. Bualu dituku adi bavua ne bua kufila mulambu bua yonsu wa kudibu. Lumingu lua kudikobolola lukavua pa kujika. Ke bena Yuda ba mu Aziya kumona Polu mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Kusonsolabu bantu bonsu, kukuatabu Polu, bela mbila ne: — Bena Izrayele, tuambuluishayi! Monayi muntu udi ulongesha bantu bonsu miaba yonsu, bua bapepeje tshisamba tshia Izrayele, mikenji ya Moshe, ne nzubu wa Mvidi Mukulu ewu. Lelu mmubueje bantu ba bisamba bikuabu mu nzubu ewu! mMupishe muaba ewu wa tshijila mukiya! (Bavua bamba nanku, bualu bavua bamona Polu ne Trofime wa mu tshimenga tshia Efeze, bendakana mu tshimenga. Nanku bavua bela meji ne: Polu mmubuele nende mu nzubu wa Mvidi Mukulu ). Tshimvundu kutampakana mu tshimenga tshijima. Bantu bonsu kukungila ku nzubu wa Mvidi Mukulu. Kukuatabu Polu, bamupulumuna, bamupatula mu nzubu. Diakamue kukangabu biibi. Bavua bakeba kushipa Polu. Kadi bantu bakavua bamanyishe mulombodi wa tshisumbu tshia basolayi ba bena Rome ne: Yerushalayime mujima mmutomboke! Nanku diakamue mulombodi awu kubikila basolayi ne bamfumu babu, kuya lubilu kudi bavua benza mutoyi. Aba bamona mulombodi ne basolayi bende, kulekelabu dituuta Polu. Ke mulombodi wa basolayi kusemena kudi Polu, kutuma diyi, bua bamukuate, bamusuike nkanu ibidi. Pashishe kuebejaye ne: nnganyi ewu? Tshivuaye muenze ntshinyi? Kadi bantu bavua bela mbila, bamba aba muabu, aba muabu. Nanku mulombodi kavua mua kujingulula muvua tshilumbu. Ke kutumaye diyi, bua baye ne Polu mu nzubu wa basolayi. Amu Polu udiata nabu pa bibandilu bia kumpala kua nzubu, basolayi kumuambuila kulu, bualu bantu bavua ne lonji. Bonsu bavua bamulonda, bela mbila ne: — Bamushipe! Pakavuabu bamba kubueja Polu mu nzubu wa basolayi, kulombaye mulombodi wabu ne: — Ndi mua kukuambila bualu anyi? Mulombodi kumuebeja ne: — Udi mumanye muakulu wa bena Ngreke anyi? Nanku kuena muena Ejipitu ewu, uvua mutombueshe bantu matuku makese aa, muye mu tshipela ne bashipianganyi binunu binayi anyi? Polu kuandamuna ne: — Meme ndi muena Yuda. mBandele mu Tarse, tshimenga tshia lumu tshia mu Silisiya. Ndi nkulomba dianyisha, bua ngambile bantu bualu. Mulombodi wa basolayi kuanyisha. Ke Polu kuimana pa bibandilu, kupuwisha bantu ne tshianza. Bantu bamane kupuwa, Polu kubambila mu buena ebrewu ne: — Batatu ne bana betu, ntelejayi. Bualu ndi musue kudilumbuluila mpindiewu kumpala kuenu. Bantu bumvua ne: Polu udi wakula mu buena ebrewu, kupuwabu talalaa. Ke Polu kuamba ne: — Ndi muena Yuda. mBandele mu Tarse wa mu Silisiya. Kadi ndi mukolele mu Yerushalayime emu. Ngamaliyele, ke uvua mundongeshe bimpe bitambe mikenji ya bankambua betu. Mvua mukuatshile Mvidi Mukulu mudimu ne disuminyina, amu munudi nuenu bonsu benza lelu. Mvua mukengeshe, mushipeshe bavua balonda njila wa Mfumu Yezu. Mvua mukuate balume ne bakaji, mubeleshe mu nkanu. Mutuangaji munene, ne bena tshipangu tshia bakulu bonsu badi apa, badi mua kujadika bindi ngamba ebi. Bavua bampeshe mikanda, mifundila bana betu bena Yuda ba mu Damase. Ke mumvua mufike muine amu, bua kukuata bavua bitaba Yezu, kupingana nabu mu Yerushalayime, bua babanyoke. — Mvua nya mu njila. Nkavua pa kubuela mu Damase. Bu mpindiewu, diba munda munya, butoke bunene bufuma mu diulu kumbuikila ne nkenke yabu. Meme kudishinda panshi, kumvua diyi ne: “Shawule, Shawule, udi unkengesha bua tshinyi?” Meme kuebeja ne: “Mukalenga, wewe udi nganyi?” Diyi kungandamuna ne: “Ndi Yezu wa mu Nazarete uudi ukengesha.” Bantu bafuvua nabu kumona butoke, kadi kabavua bumvua diyi dia uvua ungakuisha to. Ke meme kukonka ne: “Mukalenga, ngenze tshinyi?” Ke Mfumu kungandamuna ne: “Juka panshi, uye mu Damase. Momu amu nebakuambile bionsu bidi Mvidi Mukulu mukufundile bua wewe kuenza.” Butoke bunene abu buvua bungenza mpofu. Ke batuvua nabu kunkuata ku tshianza, kumfikisha mu Damase. Momu amu muvua muntu, diende Ananiyase, munangi wa Mvidi Mukulu, uvua ukumbaja bimpe mikenji yetu. Bena Yuda bonsu ba mu tshimenga atshi bavua bamuanyisha. Ke kufikaye bua kumonangana nanyi. Kusemenaye pabuipi nanyi, ungamba ne: “Muanetu Shawule, tabalaku!” Diba mene adi meme kutabala, kumumona. Kuambaye kabidi ne: “Mvidi Mukulu wa bankambua betu mmukusungule, bua wewe kumanya tshidiye musue, kumona Muntu umue epele uvua mukumbaje tshidiye musue, kudiumvuila ne diyi diende menemene. Bualu wewe ke udi ne bua kujadikila bantu bonsu tshiuvua mumone, ne tshiuvua mumvue bualu buende. Kadi mpindiewu tshiudi windila kabidi ntshinyi? Jukaku, bakutue mu mayi, utonde mu dina dia Yezu, bua mibi yebe ijimine.” — Meme kupingana mu Yerushalayime. Mvidi Mukulu kundeja malu, pamvua ntendelela mu nzubu wende. Meme kumona Mfumu, ungamba ne: “Kolesha, patuka lukasa mu Yerushalayime. Bualu benamu kabakuitaba biudi ulongesha bualu buanyi.” Ke meme kuandamuna ne: “Mfumu, kadi badi amu bamanye mumvua mbuela kale mu nzubu ya kutendelela, mbelesha mu nkanu, nkumisha bantu bavua bakuitaba. Pavuabu bashipa mujadiki webe Stefane, meme kabidi mvuapu. Mvua muanyishe bavua bamushipe, mubalamine ne bilamba. ” Kadi Mfumu kungambila amu ne: “Uye! Bualu ndi nkutuma kule, kudi bantu ba bisamba bikuabu.” Bantu bavua bateleja Polu too ne ku miaku eyi. Ke kushishabu kuela mbila ne: — Muntu awu tshiende ndufu! Mushipayi! Tshidiye wenza pa buloba ntshinyi? Kuelabu bibingu, bela bilamba biabu panshi, bela ne buloba mulu. Mulombodi wa basolayi ba bena Rome kutuma diyi, bua babuele ne Polu mu lupangu lua basolayi, bamukume mikaba, bua ambe tshidi bantu bamubengele nanku. Kadi basolayi bamane kumusuika, ke Polu kuebeja tshindonda tshia mulombodi wabu tshivua muaba awu ne: — Nudi mua kukumisha muntu muena Rome mikaba, kabayi nansha banji kumulumbuluisha anyi? Ke tshindonda atshi kuya kuebeja mulombodi wa basolayi ne: — Udi mumvue tshiudi wenza anyi? Muntu ewu mmuena Rome! Mulombodi kuya kuebeja Polu ne: — Ngambila tumone, udi muena Rome menemene anyi? Polu kuitaba ne: — Eyowa, ndi muena Rome. Ke mulombodi kuamba ne: — Meme ndi mutule lupetu luvule, bua kusumba muanzu wa bena Rome. Ke Polu kuandamuna ne: — Kadi mene, mbandele muena Rome. Diakamue basolayi bavua ne bua kukumisha Polu mikaba bua akule, kumukabu muaba awu. Mulombodi wa basolayi kabidi kumvua buowa, bualu uvua mujingulule ne: Polu undi musuikishe nkanu mmuena Rome! Butshia, mulombodi wa basolayi kukeba kumanya tshilumbu tshivua bena Yuda bafundile Polu. Kumusuluishaye nkanu. Kubikilaye bamfumu ba batuangaji, ne bena Tshipangu tshikulu bonsu, mu tshisangilu. Pashishe mumane kubueja Polu, kumuimanyikaye kumpala kuabu. Ke Polu kutangila bena Tshipangu, wamba ne: — Bana betu, too ne lelu mvua mukumbaje bimpe bidi Mvidi Mukulu musue. Nanku kondu ka munda kakena kantuuta. Kadi mutuangaji munene Ananiyase kutumina bantu bavua pabuipi ne Polu diyi, bua bamutuute mapi mu mbanga. Ke Polu kumuamba ne: — Wewe muena mpala ibidi, Mvidi Mukulu neakutuute! Udi apa bua kundumbuluisha bilondeshile mikenji. Kadi wewe mene udi ushipa mikenji, wamba bua kuntuutabu! Kadi bantu bavua pabuipi ne Polu, kumuambila ne: — Udi upenda mutuangaji munene wa Mvidi Mukulu! Polu kuandamuna ne: — Bana betu, tshivua mumanye ne: mmutuangaji munene to. Bualu mu Mukanda wa tshijila mbafunde ne: “Kanuedi mfumu wa tshisamba tshienu milawu. ” Bu muvua Polu mumanye ne: mu Tshipangu mudi Basaduke ne Baparushe, ke kuelaye diyi dikole, wamba ne: — Bana betu, meme ndi Muparushe, muana wa Baparushe. mBamfunde ku tshilumbu, bualu ndi ngitaba, ntekemena ne: bafue nebabike! Wamba nanku, bena tshipangu kuabulukangana, bualu Basaduke ne Baparushe bakavua batandangana. (Bualu Basaduke kabena bitaba ne: bafue nebabiike; nansha ne: batumibue ba Mvidi Mukulu ne mikishi bidiku. Kadi Baparushe badi bitaba bionsu abi ). Ke bantu kuela mbila mikole. Bamue balongeshi ba mikenji ba luseke lua Baparushe kujuka, babenga tshilumbu, bamba ne: — Katuena bamona ne: muntu ewu mmupile to! Misangu mikuabu mutumibue wa Mvidi Mukulu, nansha mukishi, mmumuambile malu! Matandu kukola kupita. Ke mulombodi wa basolayi kutshina ne: kabavu kusunsula Polu. Kutuminaye basolayi diyi ne: buelayi mu tshipangu, numbushe Polu, nupingane nende mu lupangu luenu. Butuku, Mfumu kumuenekela Polu, umuambila ne: — Kolesha muoyi. Mu Yerushalayime emu, udi muleje bantu muudi ungitaba. Ke muwaya kuenza kabidi ne mu Rome! Butshia dinda, bamue bena Yuda kuya kuela tshitungu, baditshipa, bamba ne: “Katuena tudia, katuena tunua, amu tuetu bashipe Polu!” Bena tshitungu etshi bavua bapite pa makumi anayi. Kuyabu kumonangana ne bamfumu ba batuangaji, kabidi ne bakulu, babamanyisha ne: — Tudi baditshipe ne: katuena tudia, amu tuetu bashipe Polu. Nenku nuenu, ne bena Tshipangu tshikulu bonsu, lombayi mulombodi wa basolayi, bua anutumine Polu. Numudingidije ne: tudi basue kutangila tshilumbu tshiende bimpe. Tuetu netumuadile mu njila, bua kumushipa, kayi muanji kufika kunudi. Kadi muana wa balume mansebende wa Polu kumvua muvuabu bela tshitungu atshi. Kuyaye mu lupangu lua basolayi. Kubuelayemu bua kumanyisha Polu bualu ebu. Nenku Polu kubikila tshindonda tshia mulombodi wa basolayi, umuambila ne: — Nuye ne nsongalume ewu kudi mulombodi. Udi ne bualu bunene bua kumuambila. Musolayi kuya ne nsongalume kudi mulombodi, umuambila ne: — Polu udi mu lukanu awu, mmumbikile, mungambile ne: nuye ne nsongalume ewu kudi mulombodi. Udi ne bualu bunene bua kumuambila. Ke mulombodi kukuata nsongalume ku tshianza, kuya nende ku luseke, umuebeja ne: — Buudi musue kungambila mbunganyi? Nsongalume kuandamuna ne: — Bena Yuda mbumvuangane bua kukulomba ne: utume Polu maloba mu Tshipangu tshikulu. Pine apu mbadingidije ne: tudi basue kutangila tshilumbu tshiende bimpe. Kadi kubitabi to! Bualu bantu bapite pa makumi anayi bayaya kuadila Polu mu njila bua kumukuata. mBaditshipe ne: katuena tudia, katuena tunua, amu tuetu bamushipe. Mpindiewu mbamane kudilongolola, bindile amu bua umutume mu Tshipangu. Mulombodi kulayangana ne nsongalume, kumukandika ne: — Kuambidi muntu bualu buudi mutumanyishe. Ke mulombodi kubikila bindonda biende bibidi, ubiambila ne: — Sangishayi basolayi, nkama ibidi badi ne bia mvita biabu bionsu, bakuabu makumi muanda mutekete babandi ba pa tubalu, banga nkama ibidi badi bambula amu mafuma. Nudilongolole bua kuya ku Kezareya bufuku, diba dia tshitema. Nuangate kabidi ne tubalu, bua nuambule Polu, nufike nende bimpe kudi Felikse, mulombodi wa ditunga. Kufundaye kabidi mukanda ne: “Wakunemekibua mulombodi wa ditunga, mukalenga Felikse, muoyi awu! Meme Klode Liziyase, ndi nkumanyisha ne: Bena Yuda bavua bakuate muntu ewu, bakeba kumushipa. Pangumvu ne: mmuena Rome, meme kufika ne basolayi banyi, kumunyenga. Meme kumufikisha mu Tshipangu tshikulu, bua kumanya tshivua bena Yuda bamufundile. Meme kujadika ne: kavua muenze bualu bubi budi mua kumuelesha mu lukanu, nansha kumushipesha. Muvua amu mpata ya pa mikenji yabu. Pashishe pavuabu bammanyisha ne: bena Yuda mbamuelele tshitungu, ke pandi mupangadike diakamue bua kukutuminaye. Ndi mulombe kabidi badi bamufunde, bua bafike ne tshilumbu tshiende kuudi. ” Basolayi kuenza muvuabu babafundile. Kuyabu ne Polu butuku abu, too ne ku Antipatrise. Butshia basolayi bavua ku makasa kupingana kuabu, bena tubalu kutungunuka luendu ne Polu. Bafika mu Kezareya, diakamue bena tubalu kupa mulombodi wa ditunga mukanda, kumushila kabidi ne Polu. Mulombodi wa ditunga mumane kubala mukanda, kukonkaye Polu ne: “Udi wa mu ditunga kaayi?” Yeye mumvue ne: Polu ngwa mu Silisiya, kumuambilaye ne: — Nenkukonkoloje amu pafika badi bakufunde. Kutumaye diyi bua balame Polu mu nzubu wende wa bukalenga, uvuabu base kudi Erode. Kupita matuku atanu, mutuangaji munene Ananiyase, bamue bakulu, ne mulumbuluidi Tertuluse, kufika mu Kezareya. Kumonanganabu ne mulombodi wa ditunga Felikse, bua kumumanyisha tshidibu bafundila Polu. Ke Felikse kubikidisha Polu. Tertuluse kulonda tshilumbu, wamba ne: — Wakunemekibua, mu ditunga emu, tudi tusomba talalaa, amu bualu buebe wewe. Udi mulongolole malu a bungi bimpe bitambe muetu munemu, bua diakalenga dietu. Bua bionsu bitudi tupeta diba dionsu, ne miaba yonsu, tudi tukuanyisha bikole. Kadi tshiena musue kukupitshishila diba. Ke pandi nkulomba, bua wanji kututelejaku katupa. Tudi bamanye se: muntu ewu ntshipupu. Udi utombueja bena Yuda bonsu pa buloba bujima. Udi mfumu wa tshisumbu tshia bena Nazarete. Ukavua ukeba kunyanga nzubu wa Mvidi Mukulu ne mikiya. Ke tuetu kumukuata. [Tuvua basue kumulumbuluisha bilondeshile mikenji yetu. Kadi Liziyase mulombodi wa basolayi kufika, kutunyenga Polu ku makanda. Kutumaye kabidi diyi bua bavua bamufunda bamonangane nebe. ] Wewe mulumbuluishe muntu ewu, neudiumvuile nkayebe, mutudi bamufundile pa bualu. Bena Yuda kutua ku tshia Tertuluse, bela mbila ne: muudi muambe amu, mmomu! Ke mulombodi wa ditunga kuanyisha Polu, bua alonde pende bualu. Ke Polu kuamba ne: — Bushuwa, ndi mumanye ne: udi ndumbulula munene mu ditunga edi, kukadi bidimu bivule. Ke pandi ndilumbuluila, ntekemena kuudi. Wewe mene udi mua kujadika bindi ngamba: kakuena kupita matuku dikumi ne abidi, andi mufike mu Yerushalayime, bua kutendelela Mvidi Mukulu. Kabena bansangana ngelangana mpata mu nzubu wa Mvidi Mukulu ne muntu nansha umue, nansha ntombueja bantu mu nzubu ya kutendelela, nansha miaba mikuabu mu tshimenga. Bantu aba kabena mua kukujadikila bidibu bamfunde abi to. Kadi tshindi nkujadikila tshidi nunku: ndi ngenzela Mvidi Mukulu wa bankambua betu mudimu, ndonda njila mupiamupia, udibu bamba ne: mmubi. Kadi ndi ngitaba bionsu bidibu bafunde mu mikanda ya mikenji, ne ya bambi. Ndi mutekemene kudi Mvidi Mukulu, amu mudibu bobu mene batekemene ne: bantu bimpe ne babi nebabiike ku bafue. Ke pandi ngenza muanyi muonsu, bua kondu kanyi ka munda kikale katalale kumpala kua Mvidi Mukulu ne kua bantu. Ndi mumbuke mu Yerushalayime bidimu bivule. Ndi mupinganemu amu mpindiewu, bua kupesha bena tshisamba tshietu makuta a diambuluisha, kabidi bua meme kulambula Mvidi Mukulu milambu. Ke tshimvua ngenza mene, diba divuabu basangane mu nzubu wa Mvidi Mukulu, ngambuluisha bantu mu mulambu wa kudikobolola. Tshivua ne bantu ba bungi to. Tshivua mujule mutoyi nansha. Kadi bena Yuda bakuabu ba mu Aziya bavuapu. Bu bobu ne bualu menemene bua mua kusonguela kuudi, bavua mua kuikala apa. Kadi udi mua kuebeja kabidi bantu badi apa. Babambile tshilema tshivuabu bansangane natshi, pavuabu bandumbuluisha mu Tshipangu tshikulu tshiabu. Tshilumbu tshindi mua kuikala natshi, tshidi amu tshia miaku imvua muambe ne diyi dikole ne: “mBamfunde lelu ku tshilumbu kumpala kuenu, bualu ndi ngitaba ne: bafue nebabiike. ” Felikse uvua mumanye bimpe malu avua atangila bena Kristu. Kuindijaye bena tshilumbu, wamba ne: — Netukose tshilumbu tshienu, pikala Liziyase, mulombodi wa basolayi, mumane kufika. Kutuminaye mfumu wa basolayi bavua ne bua kulama Polu diyi ne: “Kanutambi kumufimpakaja. Kanukandiki balunda bende badi basue kumukumbula.” Kupita matuku, Felikse ne mukajende Drusila wa bena Yuda kufikabu. Kubikidishabu Polu. Bavua basue kumvua tshi-vuaye ulongesha bua Yezu ne bua ditaba dia bena Kristu. Kadi pakavua Polu ulongesha mudi muntu ne bua kukumbaja bidi Mvidi Mukulu musue, kudikolela, kudilongolola ku dituku diavua Mvidi Mukulu kulumbuluisha bantu, Felikse kukuatshika buowa, kuamba ne: — Abi mbikumbane! Nenkubikidishe kabidi, pangapeta diba. Kadi bu muvua Felikse mutekemene ne: Polu neambuejile makuta, kumubikidishaye misangu mivule, bua kuyukila nende. Kupita bidimu bibidi, Porsiyuse Festuse kupingana Felikse mu bulombodi bua ditunga. Kadi bu muvua Felikse musue kusankisha bena Yuda, ki mmupatule Polu mu lukanu nansha. Bamane kubanjija Festuse mu bulombodi bua ditunga, kupita matuku asatu, kumbukaye mu Kezareya, bua kuya ku Yerushalayime. Kuine aku bamfumu ba batuangaji, ne bakulu ba bena Yuda, kuya kudiye bua kufunda Polu. Bavua balomba Festuse ne: “Anyisha, utupingajile Polu mu Yerushalayime.” Bualu bakavua bamuelele tshitungu, bua kumushipela mu njila. Kadi Festuse kubandamuna ne: — Polu udi mu lukanu mu Kezareya. Meme kabidi nkadi pa kupinganamu. Nanku tuye pamue ne bamfumu benu mu Kezareya. Pikala muntu ewu muenze bualu bubi, bamufundile kuine aku. Festuse kushala mu Yerushalayime amu matuku bu dikumi. Pashishe kupinganaye ku Kezareya. Butshia kuyaye kusomba mu nzubu wa bilumbu, kubikidisha Polu. Polu ufika, bena Yuda bavua bafuma mu Yerushalayime kumuela munkatshi. Bavua bamufunda ne malu mabi a bungi, avuabu kabayi mua kujadika. Kadi Polu uvua ndilumbuluila, wamba ne: — Tshiena muenze bualu nansha bumue budi bubengangana ne mikenji ya Moshe. Tshiena munyange nzubu wa Mvidi Mukulu. Tshiena mubenge Kezare. Bua kusankisha bena Yuda, Festuse kuebeja Polu ne: — Udi musue tuye kukulumbuluisha mu Yerushalayime anyi? Polu kuandamuna ne: — Ndi ku tshilumbuluilu kua Kezare. Ke kudibu ne bua kundumbuluisha. Wewe mene udi mumanye bimpe ne: tshiena muenzele bena Yuda bibi nansha kakese. Kadi pangikala ne tshibawu, mubunde bualu buakanyine lufu, tshiena mbenga kufua to. Kadi pikala bidi bantu aba bamba kabiyi bilelela, muntu nansha umue kena mua kumfila kudibu to. Ndi ndomba bua nutume tshilumbu tshianyi kua Kezare. Festuse mumane kuakidilangana ne bena tshipangu tshiende, kuandamunaye Polu ne: — Bu mundi mulombe bua kuya ne tshilumbu tshiebe kua Kezare, neuye kudi Kezare. Kupita matuku, mukalenga Agripa, ne muanabu wa bakaji Berenike, kufikabu mu Kezareya, bua kuela Festuse muoyi. Bu muvuabu bashale amue matuku mu Kezareya, ke Festuse kukuatshila mukalenga Agripa tshilumbu tshia Polu, umuambila ne: — Muaba ewu kudi muntu uvua Felikse mushiye mu lukanu. Pamvua muye ku Yerushalayime, bamfumu ba batuangaji, ne bakulu ba Tshipangu, bavua bamufunda kundi, bandomba, bua mmufundile tshibawu. Mvua mubandamune ne: bena Rome kabena ne tshibidilu tshia kubindila muntu tshibawu, kayi muanji kutuilangana ne badi bamufunde, kayi mupete pa kudilumbuluila. Nanku tudi balue nabu munu. Kadi tshivua muindile to. Butshia meme kubuela mu nzubu wa bilumbu, kubikidisha Polu. Bavua bamufunde kufika. Kadi ki mbatele tshilema nansha tshimue, ku bimvua muelele meji. Bavua belangana nende mpata, amu pa malu abu a kutendelela Mvidi Mukulu, ne pa tshilumbu tshia muntu kampanda, mumane kufua, diende Yezu. Bualu Polu udi ujadika ne: udi ne muoyi. Meme tshivua mumanye mua kupita ne tshilumbu etshi to. Ke pamvua muebeje Polu ne: udi musue tuye kukulumbuluisha ku Yerushalayime anyi? Kadi Polu kulomba bua tutume tshilumbu tshiende kua Kezare. Nanku udi musue kushala mu lukanu, too ne diba didi Kezare ukosa tshilumbu tshiende. Nanku meme kutuma diyi, bua bamulame mu lukanu, too ne pangamutuma kua Kezare. Mukalenga Agripa kuambila Festuse ne: — Ndi musue kudiumvuila mudi muntu awu wakula. Festuse kuandamuna ne: — Neudiumvuile maloba mudiye wakula. Butshia Agripa ne Berenike kufika, bavuale biabu bia bukalenga. Kubuelabu mu nzubu wa bilumbu, pamue ne balombodi ba basolayi, ne bantu banene ba mu tshimenga. Festuse kubikidisha Polu. Pashishe kuambaye ne: — Mukalenga Agripa, nuenu bonsu badi bafika muaba ewu, muoyi wenu! Tangilayi muntu ewu. Bena Yuda bonsu, ne ba mu Yerushalayime ne ba munemu, mbafike kundi bua tshilumbu tshiende, bela mbila ne: numushipe! Kadi meme tshiena musangane bualu bubi nansha bumue budiye mua kutuila. Bu mutataye ulomba bua tutume tshilumbu tshiende kua Kezare, ndi musue kumutuma ku Rome. Kadi tshiena ne bualu busunguluke bundi mua kufundila mukalenga wa bakalenga pa tshilumbu tshiende. Ke pandi mumupatule kumpala kuenu, nangananga kumpala kuebe wewe, mukalenga Agripa. Tumuele nkonku, mpete tshia kufunda. Bualu ndi mumone ne: mbibi kutuma muena lukanu kua Kezare, tshiyi muleje malu adibu bamusonguela nawu. Agripa kuambila Polu ne: — Ndi nganyisha bua udilumbuluile. Ke Polu kuolola tshianza, wamba ne: — Mukalenga Agripa, ndi ne disanka dia kudilumbuluila lelu kumpala kuebe, pa bionsu bidi bena Yuda bansonguela. Bualu wewe udi mumanye bimpe bibidilu bia bena Yuda, ne mpata yabu. Ke pandi nkulomba, bua untelejeku ne lutulu. Bena Yuda bonsu mbamanye mumvua mukole mu buana, nsomba amu munkatshi mua bana betu, ne mu Yerushalayime. Nanku badi bammanye kale. Bu bobu basue, badi mua kujadika ne: ndi Muparushe, muena tshisumbu tshia bantu badi bakumbaja bimpe bitambe malu a ditaba dietu. Mpindiewu mbangase tshilumbu, bualu ndi ntekemena ne: Mvidi Mukulu neakumbaje bivuaye mulaye bankambua betu. Bisamba bietu dikumi ne bibidi bidi bitendelela Mvidi Mukulu butuku ne munya, bitekemena amu: bidi Mvidi Mukulu mulaye, nebikumbane. Mukalenga Agripa, bena Yuda mbamfunde amu bua ditekemena adi. Munyi munudi nuenu bena Yuda kanuyi mua kuitaba ne: Mvidi Mukulu udi mua kubisha bafue! Meme kabidi mvua muele meji ne: ndi ne bua kuenza muanyi muonsu bua kuluisha Yezu wa mu Nazarete. Ke bimvua muenze mu Yerushalayime. Mvua mupete dianyisha dia pa buadi kudi batuangaji banene. Ke pamvua muele bena ditaba bavule mu lukanu. Pavuabu babafundile lufu, mvua muanyishe. Misangu mivule mu nzubu ya kutendelela, mvua mbakumisha, mbakolela bua bayile ditaba diabu. Bu mumvua ne lonji lupite, meme kuya too ne ku bimenga bia mu matunga makuabu bua kubakengesha. — Ke mumvua muye mu Damase, ne bukenji buvuabu bampeshe kudi bamfumu ba batuangaji, bua kukumbaja mudimu uvuabu bamfundile. Mukalenga Agripa, mu njila munda munya, meme kumona butoke bufume mu diulu, bukenke buabu bupite bua diba. Kadi buvua buntokesha amu meme ne batuvua nabu. Tuetu bonsu kudishinda panshi. Meme kumvua diyi dingamba mu buena ebrewu ne: “Shawule, Shawule, udi unkengesha bua tshinyi? Bu mudi nyama kayi mua kukandamana padibu bamutuuta, bamuludika kudi mfumu wende ne dikombu, ke muudi kuyi mua kuntuila nkanana.” Ke meme kuebeja ne: “Kadi, mukalenga, wewe udi nganyi?” Kungandamunaye ne: “Ndi Yezu, uudi ukengesha! Kadi juka, imana kulu. Ndi mukumuenekele, bualu ndi mukusungule bua wikale muena mudimu wanyi. Neujadikile bantu bakuabu muudi mummone lelu. Neubamanyishe kabidi bimbakuleja pashishe. Nenkulame, bua bena Yuda ne bantu ba bisamba bikuabu kabakuenzedi bibi. Ndi nkutuma kudibu, bua ubatabaje; ubumushe mu miidima, babuele mu butoke; ubapatule ku bumfumu bua diabolu, babuele mu bumfumu bua Mvidi Mukulu. Nanku bobu bangitabe, nebabajimijile mibi yabu. Nebabuele mu tshisumbu tshia bantu ba Mvidi Mukulu.” — Nanku, mukalenga Agripa, tshivua mubenge bivua Mvidi Mukulu mundeje to. Bangabanga meme kulongesha mu Damase ne mu Yerushalayime, pashishe mu ditunga dijima dia Yudeya, ne mu matunga a bantu ba bisamba bikuabu. Mvua mulombe bantu bonsu, bua bandamune ngenzelu yabu, bapingane kudi Mvidi Mukulu, baleje ku malu mimpe adibu benza, mudibu badilengeja. Ke buvua bena Yuda bankuatshile mu nzubu wa Mvidi Mukulu, bakeba kunshipa. Kadi Mvidi Mukulu uvua mundame too ne ku lelu. Ke muntshidi mua kujadikila bantu bonsu, bana ne bakulumpe, malu a Mvidi Mukulu. Ndi ndongesha amu bivua bambi ne Moshe bamanyishe bantu ne: Kristu neakenge, neafue, neikale wa kumpala wa kubiika ku bafue. Neamanyishe bena tshisamba tshietu, ne bantu ba bisamba bikuabu, butoke budi mua kubasungidila. Patshivua Polu ndilumbuluila nanku, Festuse kumuela diyi dikole ne: — Polu, udi mupale anyi? Malu mapite bungi audi mulonge mmanyange lungenyi luebe! Polu kumuandamuna ne: — Wakunemekibua Festuse, tshiena mupale to. Bindi ngamba bidi bia meji, kabidi mbilelela. Mukalenga Agripa mmumanye bindi ngamba. Bualu ndi mua kumulongesha bionsu patoke. Tshiena ngamba bualu bupiabupia, budiye kayi mumanye. Bionsu ebi ki mbienzeke mu musokoku ku mpenga nansha. Mukalenga Agripa, udi witaba bambi anyi? Ndi mumanye ne: udi ubitaba! Ke Agripa kuebeja Polu ne: — Udi wela meji ne: amu katupa katudi nebe aka, ukadi mungenze muena Kristu anyi? Polu kuandamuna ne: — Nansha tuetu bashale nebe katupa kipi, nansha tshitupa tshile, kadi ndi nsengelela Mvidi Mukulu ne: ne wewe, ne nuenu bonsu badi banteleja lelu, numfuane meme. Kadi kanumfuanyi ku nkanu eyi to! Ke mukalenga Agripa, mulombodi wa ditunga, Berenike, ne bantu bakuabu bonsu, kujuka. Kumukabu, bambilangana ne: — Muntu ewu ki mmuenze bualu bubi bua mua kumushipesha, nansha kumuelesha mu lukanu. Ke mukalenga Agripa kuambila Festuse ne: — Bavua mua kumulekela, yeye kayi mulombe bua kuya kua Kezare. Dituku dituvua ne bua kubuela mu majuwa bua kuya ku Italiya, kufilabu Polu, ne bamue bena lukanu bakuabu, kudi Yuliyuse, mulombodi wa tshisumbu tshia basolayi ba bena Rome, tshiyuabu binyika ne: “Ntshia Kezare,” bua tshibalame bimpe mu njila. Nanku tuetu kubuela mu majuwa a ku Adramite. Majuwa aa avua aya ku bisabu bia mu buloba bua Aziya. Tuvua ne Aristarke, muena Masedoniya, wa mu tshimenga tshia Tesalonike. Butshia, tuetu kufika mu Sidone. Yuliyuse uvua unemeka Polu, wanyisha kabidi bua aye kumonangana ne balunda bende, bua bamupeshe bivuaye ukengela. Bamane kumuka, tuetu kulonda mielelu ya tshidila tshia Shipre, bualu lupepele lukole luvua lufuma kutuvua tuya. Tuetu kusabuka mayi manene pabuipi ne Silisiya ne Pamfiliya, kufika mu Mira mu buloba bua Lisiya. Momu amu mulombodi wa basolayi kupeta majuwa a ku Aleksandriya, avua aya ku Italiya. Ke kutubuejayemu. Matuku mavule majuwa avua enda amu bitekete. Tuvua batate bikole bua kufika pabuipi ne tshimenga tshia Knidose. Bu muvua lupepele lutupumbisha mua tuetu kutungunuka luseke alu, tuetu kubenda, batangile ku tshidila tshia Kreta, kupitshila ku lusongu lua buloba bua Salmona. Tuetu kuyila ku mielelu ya tshidila ne lutatu lua bungi, kufika pabuipi ne tshimenga tshia Laseya, muaba uvuabu binyika ne: “Tshisabu Tshilenga”. Bu mutuvua bajimije matuku a bungi mu njila, mukavua njiwu bua kutungunuka ne luendu lua majuwa, bualu matuku a tshijila a mu ntuadijilu wa muvu wa mashika akavua mamane kupita. Ke Polu kuambila bavua mu majuwa ne: — Bana betu, ndi mumone ne: luendu elu nebikale ne njiwu. Majuwa ne bintu bidi mua kunyanguka. Tuetu mene tudi mua kufuilamu. Kadi mulombodi wa basolayi kavua bualu ne miaku ya Polu. Uvua muitabe amu bivua muendeshi wa majuwa, ne muenawu, bamuambile. Luseke lukuabu katuvua ne mushindu wa kupitshisha bimpe tshikondu tshia mashika mu tshisabu atshi to. Ke pavua bantu ba bungi bavua mu majuwa bajinga kumuka, bua kufika mu tshisabu tshia Fenikse, bu biobi mua kuenzeka. Tshisabu atshi tshivua mu tshidila tshia Kreta, luseke ludi diba dibuelela luatshi. Tshivua muaba muimpe wa tuetu kupitshisha muvu wa mashika. Kapepe kavua kafuma kuinshi kua ditunga. Bantu kuela meji ne: tudi mua kukumbaja mutudi tujinga. Nanku kupatulabu longu mu mayi. Bavua bendesha majuwa, balamata menemene ku muelelu wa tshidila tshia Kreta. Kadi bu mpindiewu tshipepele tshikole kufuma ku mikuna ya tshidila, luseke lua ku mutu luatshi. Kukokatshi majuwa, kaayi mua kukandamana. Tuetu kupueka, kupitshila kuinshi kua tshidila tshikese tshia Kawuda, muaba uvua tshipepele tshituya kakese. Ke tuetu kuenza muetu muonsu bua kujula buatu bukese buvua mu mayi. Bendeshi kububandisha mu majuwa. Pashishe kujingilabu majuwa majima nshinga, bua kaatayiki. Bu muvuabu batshina ne: tudi mua kujama ku nsenga idi ku muelelu wa ditunga dia Libiya, kusululabu longu lukuabu luvua lulelema pa mayi. Ke majuwa kudipuekela ne lupepele. Bu muvua tshipepele tshitubukula amu bikole, butshia kutuadijabu kuela bintu bikuabu bia bujitu mu mayi. Dituku divua dilonda, bendeshi kudielela ne biamu mene bia majuwa mu mayi. Matuku a bungi, katuvua tumona diba, nansha mitotu. Tshipepele tshivua amu tshikole. Katuvua kabidi batekemene ne: netupande to. Bantu bavua mu majuwa, matuku mavule kabavua nansha badia. Nanku Polu kuimana kulu kumpala kuabu, ubambila ne: — Bana betu, nuvua mua kunteleja, tuetu kushala mu Kreta. Nanku bintu bietu kabivua mua kunyanguka, nansha kujimina to. Kadi mpindiewu ndi nnulomba ne: kolayi muoyi. Wa kunudi nansha umue kakufua to. Anu majuwa nkayawu neajimine mu mayi. Butuku ebu, mutumibue wa Mvidi Mukulu undi ngitaba, nkuatshila mudimu, mmummuenekele. Kungambilaye ne: “Polu, kutshinyi to. Neumonangane ne Kezare. Bu mudi Mvidi Mukulu mukunange, neakupandishe ne bonsu baudi nabu mu majuwa emu.” Nanku, bana betu, koleshayi muoyi. Ndi mutekemene Mvidi Mukulu: neakumbaje bionsu bidiye mungambile. Kadi tshipepele netshituele ku muelelu wa tshidila kampanda. Tshipepele tshikavua tshitusaka matuku dikumi ne anayi mu Mayi manene a pankatshi pa matunga. Kadi mundankulu bendeshi ba majuwa kumvua ne: tukadi basemena ku mukuna. Kuelabu nshinga musuika tshintu tshia bujitu mu mayi, bua kuteta bondoke buawu. Kusanganabu bondoke bua metre makumi asatu ne muanda mutekete. Basemena katupa kumpala, kuelabu tshiakabidi nshinga. Kusanganabu bondoke bua metre makumi abidi ne muanda mukulu. Bavua batshina bua majuwa kaayi kudituuta ku mabue. Ke kuelabu ndongu inayi kunyima kua majuwa, bindila ne mioyi kulukulu ne butuku butshie. Bendeshi bavua bakeba kunyema mu majuwa. Kutululabu buatu bukese mu mayi, badinga bantu ne: tudi tuya kuela ndongu kumpala kua majuwa. Ke Polu kuambila mulombodi ne basolayi ne: — Pikala bantu aba kabayi bashala mu majuwa, kanuena nupanda to. Ke basolayi kukosa nshinga ya buatu bukese, bua bupueke ne mayi. Butuku kabuyi buanji kutshia, Polu kulomba bantu bonsu bua badie. Uvua wamba ne: — Kukadi matuku dikumi ne anayi mpindiewu anudi bashale kanuyi badie. Nenku ndi nnulomba bua nudie. Amu nuenu badie, ke kushisha kushala ne muoyi. Muntu nansha umue wa kunudi kakujimija lusuki lua ku mutu wende to. Polu mumane kuamba nanku, kuangataye diampa, kuela Mvidi Mukulu tuasakidila, bonsu bateleja. Pashishe kudikosaye, kudia. Bonsu kukolesha muoyi, kudia. Mu majuwa bonsu basanga tuvua bantu nkama ibidi makumi muanda mutekete ne basambombu. Bantu bamane kudia kuukuta, kuimanshabu ntete mikuabu mu mayi, bua majuwa apepele. Butshia, bendeshi ba majuwa kabavua bamanye muaba utuvua. Kadi bavua bamona amu tshibungubungu ne lusenga. Kuambabu ne: tuidikije mua kufikaku ne majuwa. Kukosabu ndongu, kuyilekela mu mayi. Kusululabu kabidi ne mionji ya biamu bia kuludika nabi majuwa. Pashishe kubandishabu tshilamba tshia ku mutshi uvua kumpala mu majuwa, bua lupepele lusemeje majuwa, aye mu lusenga. Kadi kufikabu pa muaba wa lusenga pankatshi pa mayi, ku dia bakaji muenji uya luseke elu, ku dia balume muenji uya luseke lukuabu. Majuwa kujaminapu. Mutu wa majuwa kudina mu lusenga, kaayi mua kunyunga. Mavuala makole kutshibula tshiamanda tshiawu. Basolayi bavua basue kushipa bena lukanu bonsu, bua muntu nansha umue wa kudibu kanyemi mu mayi. Kadi bu muvua mulombodi wabu musue kupandisha Polu, kuambilaye basolayi bende ne: “Kanuenji nanku to!” Kutumaye kabidi diyi, bua bavua bamanye kuowela, badianjile kudiela mu mayi, baye ku mukuna. Bantu bakuabu bavua ne bua kusabukila pa mabaya, nansha pa bitupa bikuabu bia majuwa. Ke muvua bantu bonsu bafike ku mukuna ne muoyi nanku. Tuetu bamane kupanduka, tuakumvua bantu binyika tshidila etshi ne: “Malta.” Bena tshidila kubakidila bimpe bitambe. Muvua mashika makole, bualu mvula uvua uloka wa bungi. Nanku kutemeshabu kapia, tuetu kusemena bonsu bua kuota. Polu kuangula nkunyi bua kuela mu kapia. Nyoka kupatukamu, unyema luya, kumusuma ku tshianza. Pavua bena ditunga bamona nyoka mulembelela ku tshianza tshia Polu, kuambilanganabu ne: — Bushuwa, ewu mmushipianganyi. Nansha yeye mupanduke ku mayi, Mvidi Mukulu udi amu umunyoka! Kadi Polu kunyukula tshianza, nyoka kumata mu kapia. Kabivua bimusama nansha. Bakuabu bavua bela meji ne: Polu neuwule mubidi, nansha neadishinde panshi, afile. Kuindilabu tshitupa tshile, nansha kumona bualu. Ke kuelabu meji makuabu, bamba ne: muntu ewu mmvidie. Pabuipi ne muaba awu pavua lupangu lua Publiyuse, mfumu wa tshidila. Muntu ewu kutuakidila bimpe. Tuetu kulala kuende matuku asatu. Tatuende wa Publiyuse uvua mu bulalu, usama mubidi luya, ne munda mua mukungulu. Polu kuya kumumona, kutendelela Mvidi Mukulu. Kutentekaye muntu awu bianza, yeye kumvua bimpe. Ke babeedi bakuabu ba mu tshidila kufika. Masama abu kujika. Bena mu tshidila kudisankisha ne bintu bishilangane. Diba dia kulayangana nabu, kutupabu bionsu bituvua tukengela bua luendu. Kunyima kua ngondu isatu, tuetu kubuela mu majuwa a ku Aleksandriya, avua dina ne: “Mvidie ya Mapasa. ” Avua mashale mu tshidila ngondu yonsu ya muvu wa mashika. Nanku tuetu kufika nawu mu tshimenga tshia Sirakuse, kushalamu matuku asatu. Tumukamu, tuetu kulonda muelelu wa mayi, kufika ku Rejiyo. Butshia lupepele kujuka luseke lua kuinshi kua ditunga. Tuetu kuenda amu matuku abidi tshianana, kufika mu Putiyoli. Mu tshimenga etshi tuetu kusangana bena tshisumbu tshietu. Bavua balomba bua tushale nabu lumingu lujima. Ke mutuakafika ku Rome nanku. Bena ditaba ba mu Rome bavua bamane kumvua lumu lua difika dietu. Kuvuabu too ne ku Tshisalu tshia Apiyuse, ne ku Nzubu isatu ya Tshiala benyi, bua kutuakidila. Amu Polu ubamona, kukolaye muoyi, wela Mvidi Mukulu tuasakidila. Tuetu bamane kufika mu Rome, kuanyishabu bua Polu ashale pa nkayende, bamulama amu kudi musolayi umue. Kupita matuku asatu, Polu kubikidisha bakulu ba bena Yuda bavua mu Rome. Bamane kusangila, kubambilaye ne: — Bana betu, tshiyi muenzele tshisamba tshietu bualu bubi, tshiyi munyange bibidilu bia bankambua betu, bavua bankuata mu Yerushalayime. Kumfilabu mu bianza bia bena Rome. Aba bamane kunkonkoloja, bavua basue kundekela, bualu kabavua bansangana ne tshilumbu tshia mua kumfundila lufu. Kadi bena Yuda kubenga ne: “Ka-numulekedi!” Ke meme kulomba ne: nutume tshilumbu tshianyi kua Kezare. Kadi tshiena ne muoyi wa kufunda tshisamba tshietu, bua kulumbulula natshi. Ke pandi mulombe bua kumonangana nenu apa. mBansuike lukanu elu, bualu bua muntu ewu udi bena Izrayele bonsu batekemena. Kumuandamunabu ne: — Bena Yuda ki mbatutumine mukanda nansha umue udi utangila bualu buebe. Muanetu nansha umue ki mmufume kuntu aku, bua kutuambila bualu bubi buudi muenze, nansha kutujadikila malu ebe. Nanku tudi basue kudiumvuila meji audi wela. Bualu tudi bamanye ne: tshisumbu tshiudi mubuele atshi, miaba yonsu bantu badi batshibenga. Dituku divuabu bumvuangana ne Polu, bantu bapite bungi kufika muaba uvuaye ulala. Polu kubalongesha ku dinda too ne ku dilolu, kubumvuija bimpe malu a Bukalenga bua Mvidi Mukulu. Uvua utela miaku ya mu Mikenji ya Moshe, ne ya mu mikanda ya Bambi, ukeba amu bua bitabe Yezu. Bamue bavua bitaba, bakuabu babenga. Bu muvuabu kabayi basue kumyuangana, bakavua bakeba kutangalaka. Ke Polu kubambila amu ne: — Miaku ivua Mueyelu wa Tshijila muambile bankambua benu mukana mua muambi Yeshaya, ivua pa bualu! Uvua muambe ne: “Uye, wambile bena tshisamba etshi ne: Nenuteleje, kanuyi nujingulula; nenutangile, kanuyi numona tshintu. Bualu nuenu bena tshisamba etshi, nudi bapapishe muoyi wenu, nudi bajibike matshi, babuite ku mesu. Nudi nubenga kumona, nubenga kumvua, nubenga kujingulula malu, nubenga kupingana kundi, bua meme kunupandisha. ” Ndi nnuambila ne: Mvidi Mukulu mmutumine bantu ba bisamba bikuabu mukenji wa lupandu, bualu bobu nebauteleje! [ Polu wamba nanku, bena Yuda kutangalakangana, benda belangana mpata mikole. ] Polu kushala bidimu bibidi bijima mu nzubu uvuaye ufutshila. Uvua uyukila ne bonsu bavua baya kumonangana nende. Uvua umanyisha malu a Bukalenga bua Mvidi Mukulu, ulongesha ne muoyi mukole, bidi bitangila Mfumu Yezu Kristu, kabayi bamukandika. Meme Polu, muena mudimu wa Yezu Kristu, udi Mvidi Mukulu mubikile bua ngikale mupostolu, udiye musungule bua mmanyishe bantu Lumu luende lua Disanka, ndi nnutumina mukanda ewu. Mvidi Mukulu uvua mumane kutulaya Lumu lua Disanka elu ku kale mukana mua bambi bende. Bavua balufunde mu Mikanda ya tshijila. Uvua mulukumbaje kudi Muanende Mfumu wetu Yezu Kristu, uvuabu balele ne mubidi wa muntu mu diku dia mukalenga Davide; kadi ku bukole bua Mueyelu wa Tshijila uvua umueneka Muana wa butumbi wa Mvidi Mukulu, pavuabu bamubisha ku lufu. Kudiye ke kudi Mvidi Mukulu mumpeshe dipa dia kuikala mupostolu, bua meme kusaka bantu ba bisamba bionsu, bua bitabe Lumu lua Disanka, batumikile Mvidi Mukulu, bua dina dia Yezu dipete lumu. Nuenu kabidi nudi bamue ba ku bantu abu. Mvidi Mukulu mmunubikile bua nuikale bantu ba Yezu Kristu. Nuenu bonsu badi mu Rome, badi Mvidi Mukulu unanga, badiye mubikile bua nuikale bende ba tshijila, ndi nnutumina mukanda ewu. Dinanga ne bupole bia kudi Mvidi Mukulu Tatu wetu, ne bia kudi Mfumu Yezu Kristu, bishindame munda muenu. Bangabanga ndi ngela Mvidi Mukulu tuasakidila, mu dina dia Yezu Kristu, bualu buenu bonsu. Bualu mu buloba bujima badi bayukila bua ditaba dienu. Mvidi Mukulu undi nkuatshila mudimu ne muoyi wanyi onsu, bualu ndi ndongesha Lumu lua Disanka lua Muanende, mmumanye ne: bualu bundi ngamba mbulelela. Udi mumanye kabidi mundi nnuvuluka diba dionsu, misangu yonsu indi ntendelela. Ndi ndomba kudi Mvidi Mukulu, pikalaye musue, bua ampeteshe mushindu wa meme kufika kuenu. Bualu ndi njinga bikole kunumona, bua kunutuadila mapa makuabu a Mueyelu wa Tshijila adi mua kunukolesha mu ditaba. Ndi ngamba ne: ndi njinga kuikala munkatshi muenu, bua tukoleshangane ku muoyi mu ditaba, meme nkolesha ditaba dienu, nuenu nukolesha dianyi. Bana hetu, ndi musue mmanye ne: mvua mujadike misangu ne misangu bua kufika kuenu aku. Kadi too ne lelu bavua amu bampumbishe. Mvua mujinge bua mudimu undi nkuata upete tshipeta ne kuenu kabidi, bu mudiwu wenda udiunda mu matunga makuabu a pa buloba. Bualu ndi muena dibanza kudi bantu bonsu, kudi badi bashidimuke ne badi kabayi bashidimuke, kudi bavua balonge ne bavua kabayi balonge. Ke pandi njinga kunutuadila nuenu kabidi badi basomba mu Rome Lumu lua Disanka. Nanku tshiena ne bowa pandi ndongesha Lumu lua Disanka. Bualu ludi bukole budi Mvidi Mukulu ukuata nabu mudimu, bua kusungidila bantu bonsu badi bitaba, kutuadija ne bena Yuda, pashishe ne bantu ba bisamba bikuabu. Bualu Lumu lua Disanka ludi luleja mudi Mvidi Mukulu ubingisha bantu ku mesu kuende, amu bua ditaba nkayadi. Biangatshile ku ntuadijilu too ne ku ndekelu njila wa kulonda udi amu wa ditaba. Bualu Mukanda wa tshijila udi wamba ne: “Udi ubinga ku mesu kua Mvidi Mukulu bua ditaba, neikale ne muoyi. ” Bualu Mvidi Mukulu udi ufikila munda mu diulu, bua bubi buonsu ne malu mabi onsu, bidi bantu benza ku buenzavi buabu, bakandika bulelela bua kabukuatshi mudimu pa wowu. Mvidi Mukulu udi ubanyoka, bualu bia Mvidi Mukulu bidi bantu mua kumanya bidi bimueneka ku mesu kuabu. Mvidi Mukulu nkayende mmubalejebi patoke. Bualu katshia Mvidi Mukulu ufuka buloba, bilenga biende bidi kabiyi bimueneka ku mesu, — nkuamba ne: bukole buende bua tshiendelele, ne bu-Mvidi Mukulu buende, — bidi bimueneka mu midimu ivuaye muenze. Ke muaba udi bantu mua kubimanya. Nanku badi bapila ku mesu kuende. Bualu badi bamanye Mvidi Mukulu, kadi kabena bamunemeka. Kabena bamuela tuasakidila mudibu ne bua kuela Mvidi Mukulu nansha. Kadi meji abu adi matatakana. Mioyi yabu ya bupote idi miwule tente ne miidima. Badi baditemba ne: tudi bena meji, kadi badi bantu bapale. Pa mutu pa kukukuila Mvidi Mukulu wa butumbi udi kayi ufua, badi batendelela mpingu ya bantu badi bafua, ya nyunyi, ya nyama ya bidimba binayi, ne ya bilandadi. Ke pavua Mvidi Mukulu mubafile ku nkuka idi mu mioyi yabu, bua kuenzabu malu a bundu, babuelelangana mu nzubu. Badi bumusha bulelela budi butangila Mvidi Mukulu, bapingaja dishima. Badi batendelela bintu bidi Mvidi Mukulu mufuke, babikuatshila mudimu, pa mutu pa kutendelela Mubifuki, kumuenzela Yeye nkayende mudimu. Yeye mene atumbe kashidi! Amene. Ke pavua Mvidi Mukulu mubafde ku bijingajinga bia bundu. Bakaji babu mene badi balekela bulongolodi bua Mvidi Mukulu, bua kubuelelangana mu nzubu. Momumue kabidi balume badi babenga kubuelela bakaji babu mu nzubu. Mioyi idi ibajukuka kapia bua kusaminanganabu muoyi. Balume nkayabu badi benzelangana malu a bundu. Ke mudibu bapeta bobu nkayabu dinyoka dikumbanyina bubi buabu. Bu muyuabu babenga kumanya Mvidi Mukulu, Mvidi Mukulu mmubafile ku butshimbakane, bua kuenzabu bivuabu kabayi mua kuenza. Badi buwule tente ne malu mabi a mishindu yonsu: bubi, lukuka, tshikisu; badi ne lubabu munda tente, bashipangana, batandangana; bikale kabidi ne budimu, kabidi ne bibidilu bibi. Badi bena lubuakabuaka, bajanangana; badi bakina Mvidi Mukulu, baleja dikamakama, baditambisha, baditemba. Badi bela meji ku malu mabi mapiamapia adibu mua kuenza. Badi batombokela baledi babu. Kondu kabu ka munda kakena kabapisha ku bualu nansha bumue. Kabena bakumbaja bidibu balaya. Badi ne muoyi mupape, kabayi bafuila bantu luse. Badi bamanye bimpe tshilumbuluilu tshia Mvidi Mukulu, bamanye mudi bantu badi benza malu a mushindu ewu bakumbanyina lufu. Kadi badi amu batungunuka ne dienza dia malu a nanku, batua kabidi benji ba malu mabi makumbu. Nanku wewe udi ulumbuluisha bakuabu, kuena mubinge, nansha wewe nnganyi ne nnganyi. Bualu paudi ulumbuluisha bakuabu, wenza kabidi malu adibu benza, udi udipisha wewe nkayebe. Tudi bamanye ne: Mvidi Mukulu udi upisha amu pa bualu bantu badi benza malu a nanku. Wewe udi ulumbuluisha badi benza malu a nanku, wenza kabidi a momumue, udi wela meji ne: neupanduke ku tshilumbuluilu tshia Mvidi Mukulu anyi? Udi upepeja dinanga dikole didi Mvidi Mukulu utuleja, lutulu luende, kabidi ne muoyi wende wa kalolu anyi? Kuena mumanye ne: dinanga didi Mvidi Mukulu ukuleja didi ne bua kukusaka bua udilengeje anyi? Kadi udi ne muoyi mupape. Kuena musue kudilengeja. Ke muudi udikebela dinyoka dipite bunene, dituku diamueneka tshiji tshia Mvidi Mukulu, diakosaye nsambu pa yoyi. Dituku adi Mvidi Mukulu neafute muntu yonsu bilondeshile bivuaye muenze. Bavua bananukila mu dienza dia malu mimpe ke bavua bakeba butumbi, lumu, ne bidi kabiyi bifua. Neabapeshe muoyi wa tshiendelele. Kadi bavua bamutombokela, babenga bulelela, badifila ku malu mabi, neabaleje tshiji tshiende ne kanyinganyinga kende. Makenga ne ntatu nebikuate bonsu badi benza bibi, bangabanga bena Yuda, pashishe bantu ba bisamba bikuabu kabidi. Kadi bonsu badi benza bimpe, Mvidi Mukulu neabapeshe butumbi, lumu ne bupole, bangabanga bena Yuda, pashishe bantu ba bisamba bikuabu kabidi. Bualu Mvidi Mukulu kena ne kansungasunga kudi bantu. Bonsu badi benza malu mabi, kabayi bamanye mikenji ya Moshe, nebafue, kabayi bapila ku mikenji. Kadi bonsu badi benza malu mabi, bamanye mikenji, nebabalumbuluishe bilondeshile mikenji. Bualu bantu badi basankisha Mvidi Mukulu ki mbadi bateleja mikenji patupu, kadi amu badi batumikila bidiyi ibafundila. Padi bantu ba bisamba bikuabu, badi kabayi bamanye mikenji ya bena Yuda, batumikila bobu nkayabu bidi mikenji ifunda, badi badielela mikenji nkayabu, nansha bobu kabayi ne mikenji. Badi baleja mudi malu adi mikenji yamba mafunde mu mioyi yabu. Kondu kabu ka munda kabidi kadi kabamanyisha nanku. Meji adibu bela adi abaleja misangu idibu benza bimpe, ne misangu idibu benza bibi. Lumu lua Disanka lundi ndongesha ludi luamba ne: dituku diakosa Mvidi Mukulu nsambu kudi Yezu Kristu, bionsu bidi bisokome mu mioyi ya bantu abi nebimueneke patoke. Kadi wewe udi witaba ne: ndi muena Yuda. Udi ushindamena pa mikenji, uditemba bualu bua Mvidi Mukulu webe. Udi mumanye bidi Mvidi Mukulu musue. Mikenji ivua mikulongeshe muudi mua kusunguluja tshidi tshimpe. Udi udiumvua muudi mulombodi wa bampofu, muudi butoke bua badi mu miidima, muudi muludiki wa badi kabayi bamanye malu, mulongeshi wa bana. Bualu udi mujadike ne: pandi mumanye mikenji ya Mvidi Mukulu, ndi mumanye malu onsu anu mudiwu mu bulelela. Kadi wewe udi ulongesha bakuabu, kuena udilongesha wewe mene bua tshinyi? Udi ulongesha bakuabu ne: kanuena mua kuiba. Kadi wewe mene udi wiba bua tshinyi? Udi wamba ne: kanuena mua kuenda buendenda. Kadi wewe udi wenda buendenda bua tshinyi? Udi upepeja nwidie, kadi udi wiba bidi mu nzubu ya nwidie bualu kaayi? Udi uditambisha, bualu udi mumanye mikenji. Kadi kuena unemeka Mvidi Mukulu, paudi wenza bidi mikenji ibenga! Bualu Mikanda ya tshijila idi yamba ne: “Buenu nuenu bena Yuda, ke budibu bampendela kudi bantu ba bisamba bikuabu. Paudi utumikila mikenji, dikuteka panshi nedikuambuluishe. Kadi paudi kuyi utumikila mikenji, udi amu bu muntu udibu kabayi bateke panshi. Pikala muntu uvuabu kabayi bateke panshi, utumikila mikenji, Mvidi Mukulu kena mua kumulumbuluisha bu muntu uvuabu bateke panshi anyi? Muntu udibu kabayi bateke panshi mu mubidi wende, kadi udi ukumbaja mikenji, neakulumbuluishe wewe udi kuyi ukumbaja mikenji, nansha wewe mumanye mikenji ivuabu bafunde, nansha bamane kukuteka panshi mene. Bualu muena Yuda wa menemene, ki mmuntu udi umueneka amu bu muena Yuda nansha; ki ngudibu bateke panshi mu mubidi wende, amu mushindu udi bantu mua kumona to. Kadi muena Yuda mulelela ke udi muena Yuda mundamunda muende, ke udibu bateke panshi mu muoyi wende. Mbamuteke nanku kudi Mueyelu wa Mvidi Mukulu, kabiyi bilondeshile mikenji mifunda nansha. Muena Yuda wa bushiwa awu neapete lumu luende kudi Mvidi Mukulu, ki nkudi bantu to. Nanku muena Yuda utshidi mupite bakuabu ku tshinyi? Kuteka muntu panshi kutshidi ne mushinga anyi? Mushinga wa bionsu abi mmunene. Bangabanga bualu Mvidi Mukulu uvua mudianze kumanyisha bena Yuda miaku yende. Kadi tudi mua kuamba tshinyi, padi bamue ba kudibu kabayi bakumbaja bivuabu bamulaye? Mvidi Mukulu neabenge kukumbaja bivuaye mubalaye, bualu bobu kabena babikumbaje anyi? Nansha kakese! Nansha bantu bonsu bikale bena dishima, Mvidi Mukulu udi ne bua kuikala muena diyi dimue. Ke mudi Mukanda wa tshijila wamba ne: “Badi ne bua kumanya muudi ukumbaja biudi wamba, muudi ubinga padibu bakeba kukulumbuluisha. ” Kadi padi malu mabi atudi tuenza aleja mudi Mvidi Mukulu ubinga, tudi mua kuamba tshinyi? Nanku Mvidi Mukulu udi upila padiye utunyoka anyi? (Ndi ngakula mudi bantu bakula.) Kabiena nanku nansha! Bualu bu Mvidi Mukulu mua kupila, mmunyi mudiye mua kulumbuluisha bukua panu? Kadi padi dishima dianyi dileja patoke menemene bulelela bua Mvidi Mukulu, dilengelela nanku butumbi buende, mudibu ne bua kumpisha kabidi bu muntu udi wenza bibi mbishi? Nanku diba adi katuena mua kuamba ne: “Tuenze malu mabi, bua bubi butupeteshe malu mimpe” anyi? Bualu bamue bantu bua kunjana, badi bansonguela, bamba ne: Polu udi ulongesha malu a nanku. Bantu aba Mvidi Mukulu neabanyoke dinyoka dibakumbanyina! Kadi bualu ebu budi bishi? Tuetu bena Yuda tudi bapite bantu bakuabu anyi? Nansha kakese! Nkadi mumane kumvuija ne: bantu bonsu, ne bena Yuda, ne bantu ba bisamba bikuabu, badi ku bumfumu bua bubi. Mukanda wa tshijila udi ujadika ne: “Kakuena muntu udi wenza tshidi Mvidi Mukulu musue, kakuena muntu udi umvua bualu, kakuena nansha umue udi ukeba Mvidi Mukulu. Bonsu mbapambuke mu njila muimpe, bonsu pamue mbashiye njila mululame. Kakuena udi wenza malu mimpe, kakuena nansha umue. Mukana muabu mudi bu lukita lumbula lushala buashi, ludimi luabu ludi lubambuluisha bua kushima, miaku idi ipatukila ku mishiku yabu idi bu lulengu lua nyoka. Mukana muabu mmuwule ne mitshipu, kabidi ne miaku mibi. Badi banyema lukasa bua kushipa bantu. Miaba yonsu idibu baya, badi babutula bantu, babashiya mu dikenga. Kabena bamanye njila wa bupole. Badi basomba, kabayi batshina Mvidi Mukulu. ” Tudi bamanye ne: bionsu bidi mikenji itela, idi ibiambila bantu badi ku bumfumu bua mikenji, bua bantu kabapetshi mushindu wa kudibingisha, kabidi bua bantu bonsu ba pa buloba bamueneke ne tshilumbu ku mesu kua Mvidi Mukulu. Kakuena muntu udi mua kubinga ku mesu kua Mvidi Mukulu, bualu muntu nansha umue kena ukumbaja bidi mikenji yamba. Mikenji idi yambuluisha amu bantu bua bamanye muyuabu benze malu mabi. Kadi lelu, Mvidi Mukulu mmutuleje mudiye utubingisha kumpala kuende, kabiyi bua dikumbaja dia mikenji. Mikenji ne bambi bivua bimane kujadika ne: Mvidi Mukulu udi ubingisha bantu kumpala kuende amu bua ditaba diabu mu Yezu Kristu. Bonsu badi bitaba Yezu Kristu, udi ubenzela nanku, bualu bonsu badi mushindu umue. Bonsu mbenze malu mabi. Bonsu mbabule butumbi bua Mvidi Mukulu. Kadi bu mudi Mvidi Mukulu ubananga, udi ubabingisha kumpala kuende patupu, kudi Yezu Kristu udi ubapikula ku bubi. Mvidi Mukulu uvua mufile Yezu Kristu bu mulambu, bua bantu badi bamuitaba bapete dijimija dia mibi ku lufu luende. Ke muvua Mvidi Mukulu musue kuleja mudiye ubinga: kale uvua ulama lutulu, kayi unyoka bantu bua malu abu mabi. Kadi mu tshikondu tshia mpindiewu, udi uleja mushindu udiye ubingisha bantu ku mesu kuende. Bualu Yeye mene udi musue kubinga, kabidi udi musue kuhingisha bonsu badi bitaba Yezu Kristu. Nanku kutshidi tshintu tshidi bantu mua kuditemba natshi anyi? Nansha kakese! Katshienaku nansha tshimue. Katshienaku bua tshinyi? Badi mua kuditemba bua mikenji idi ibafundila mudimu wa kuenza anyi? Nansha kakese! Amu mikenji idi ibafikishaku ditaba ke idi ne bualu. Bualu tudi tuitaba ne: Mvidi Mukulu udi ubingisha muntu bualu bua ditaba diende, ki mbua padiye ukumbaja mikenji nansha. Tudi mua kuamba ne: Mvidi Mukulu udi amu wa bena Yuda nkayabu anyi? Kena Mvidi Mukulu wa bantu ba bisamba bikuabu kabidi anyi? Bushuwa, udi kabidi Mvidi Mukulu wa bantu ba bisamba bikuabu, bualu Mvidi Mukulu udi amu umuepele. Neabingishe bena Yuda amu ku ditaba, ne bantu ba bisamba bikuabu kabidi amu ku ditaba. Nanku bualu bua ditaba tudi tunyanga mushinga wonsu wa mikenji anyi? Nansha kakese! Ke mutudi tuangata mikenji ne mushinga wayi menemene. Nanku netuambe bishi bua nkambua wetu Abrahame? Tshivuaye mupete ku bivuaye muenze ntshinyi? Bu Abrahame mubinge ku mesu kua Mvidi Mukulu bua bivuaye muenze, uvua mua kuditambisha. Kadi kena mua kuditambisha kumpala kua Mvidi Mukulu nansha. Bualu Mukanda wa tshijila udi wamba ne: “Abrahame uvua mutekemene kudi Mvidi Mukulu. Ke Mvidi Mukulu kumulumbuluisha, kumubingisha amu bua ditaba diende. ” Muntu udi ukuata mudimu, badi bamufuta. Difutu adi kabena badibala bu tshintu tshimupa patupu nansha: ntshintu tshiende tshivuaye ne bua kupeta. Kadi diba didi muntu kayi wenza bualu, utekemena amu kudi Mvidi Mukulu udi ufuila bantu babi luse. Mvidi Mukulu udi umubingisha bua ditaba diende adi. Ke padi Davide umvuija disanka didi muntu upeta, padi Mvidi Mukulu umubingisha kabiyi bua midimu ivuaye mukuate, wamba ne: “Bena diakalenga mbadi Mvidi Mukulu ufuila luse, badiye ujimijila mibi yabu! Muena diakalenga mmuntu udi Mvidi Mukulu kayi utangila bu muena tshibawu! ” Amu bantu badibu bateke panshi ke badi ne diakalenga edi anyi? Nansha kakese! Badibu kabayi bateke panshi kabena nadi anyi? Tudi tufuma ku diamba ne: “Mvidi Mukulu uvua mubingishe Abrahame amu bua ditaba diende.” Bine abi mbienzeke diba kayi? Divuabu bamane kumuteka panshi anyi divuabu kabayi banji kumuteka panshi? Ki ndivuabu bamane kumuteka panshi nansha, kadi kumpala! Kunyima kua matuku mavule bakateka Abrahame panshi, bua bikale bu tshimanyinu tshidi tshileja ne: Mvidi Mukulu mmumutue tshitampi, bualu mmumubingishe amu bua ditaba, pavuabu kabayi banji kumuteka panshi. Nenku Abrahame udi tatu wa bantu bonsu badi bitaba Mvidi Mukulu, nansha kabayi babateka panshi, kabidi badi Mvidi Mukulu ubingisha. Udi kabidi tatu wa badibu bateke panshi, kadi badi kabayi batekemena amu ku diteka panshi diabu adi. Badi balonda njila wa ditaba uvua Abrahame mulonde, nansha pavuabu kabayi banji kumuteka panshi. Mvidi Mukulu uvua mulaye Abrahame ne ndelanganyi yende ne: nenupete buloba. Kavua mumulaye dilaya edi, bualu Abrahame uvua mukumbaje mikenji nansha, kadi amu bualu Mvidi Mukulu uvua mumubingishe bua ditaba divuaye nadi. Pikala amu badi bakumbaja mikenji mua kupeta bilenga bivua Mvidi Mukulu mulaye, nanku ditaba kadiena ne mushinga to. Nansha dilaya mene dia Mvidi Mukulu didi patupu. Bualu mikenji idi ijudija Mvidi Mukulu tshiji. Kadi muaba udi kauyi mikenji, dibenga kuitaba mikenji kadienaku to. Nanku Abrahame uvua mupete dilaya amu bua ditaba, bua dikale dipa didi Mvidi Mukulu upa tshianana. Ke padi dilaya edi ne mushinga mu ndelanganyi yonsu ya Abrahame, kadiyi amu bua badi bakumbaja mikenji, kadi kabidi bua badi bitaba Mvidi Mukulu mushindu uvua Abrahame mumuitabe. Abrahame udi tatu wetu bonsu, mudi Mukanda wa tshijila wamba ne: “Meme kukuenza nkambua wa bisamba bivule. ” Udi tatu wetu kumpala kua Mvidi Mukulu uvuaye muitabe. Ke Mvidi Mukulu udi ubisha bantu ku lufu; udi ushindika bidi kabiyiku bua bikaleku. Abrahame uvua muitabe, mutekemene kabidi bivuaye kayi mua kutekemena. Ke yeye kuenza “nkambua wa bisamba bi-vule,” bilondeshile bivua Mvidi Mukulu mumuambile ne: “Ndelanganyi yebe neyikale bungi bua momumue ne mitotu. ” Ukavua ne bidimu bu lukama. Kadi uvua amu muitabe bikole, kayi uteketa, nansha diba di vuaye wela meji ku mubidi wende ukavua bu tshitalu, ne kudi Sara, muena kuende, uvua kayi mua kupeta muana. Kavua ujimija njila wa ditaba, kavua wela mpata ku bivua Mvidi Mukulu mumulaye nansha. Kadi ditaba diende divua dimukolesha ku muoyi. Ke yeye kutumbisha Mvidi Mukulu. Uvua mujadike menemene ne: Mvidi Mukulu udi ne bukole bua kukumbaja bivuaye mulaye. Ke pavua “Mvidi Mukulu mubingishe Abrahame” amu bua ditaba diende. Kadi miaku idibu bafunde ne: “Uvua mubingishe Abrahame,” kabena bayifunde amu bua Abrahame nkayende nansha. Bavua bayifunde kabidi ne buetu tuetu, badi Mvidi Mukulu ne bua kuhingisha, bualu tudi tuitaba uvua mubishe Yezu Mfumu wetu ku lufu, mumupingajile muoyi. Bayua bamufundile tshibawu tshia lufu bua mibi yetu. Bavua bamupingajile muoyi bua kutubingisha ku mesu kua Mvidi Mukulu. Nanku tuetu bamane kubinga ku mesu kua Mvidi Mukulu amu bua ditaba, mpindiewu pankatshi petu nende tudi ne bupole mu dina dia Mfumu wetu Yezu Kristu. Amu kudi Yezu, bualu bua ditaba, ke kumvua mua kusemena ku dinanga dia Mvidi Mukulu, kutudi bashindamene mpindiewu. Tshidi tshitusankisha, ke ditekemena ditudi nadi dia kudisanga ne Mvidi Mukulu mu butumbi buende. Nanku nansha tuetu mu makenga, tudi amu tusanka. Bualu tudi bamanye ne: dikenga didi dipetesha lutulu, lutulu ludi lupetesha muoyi mukole mu mateta, muoyi mukole udi upetesha ditekemena. Ditekemena adi kadiena ditushima to. Bualu Mvidi Mukulu mmumuangalaje dinanga diende mu mioyi yetu, ku bukole bua Mueyelu wa Tshijila uvuaye mutupeshe. Bualu patutshivua katuyi ne bukole, Kristu wakafuila bantu babi tshikondu tshivua Mvidi Mukulu musungule. Bidi bikole bua kuanyisha kutuila muntu udi kayi ne bualu. Bumue muntu udi mua kukolesha muoyi, kutuila muntu wa malu mimpe. Kadi Kristu wakatufuila tuetu batshikale benji ba malu mabi. Ke muvua Mvidi Mukulu mutuleje mudiye utunanga bikole. Ku mulambu wa Kristu, ke kutudi babingile mpindiewu ku mesu kua Mvidi Mukulu. Nangananga tuetu bamane kubinga nanku, Yezu Kristu neatusungidile bulelela ku dinyoka dia Mvidi Mukulu. Tuvua baluishi ba Mvidi Mukulu. Kadi ku lufu lua Muanende, Mvidi Mukulu mmupingaje diulu vuangana pankatshi petu nende. Nanku mpindiewu bamane kupingaja diumvuangana pankatshi petu nende, netupete lupandu ku muoyi wa Muanende. Ki ngamu nanku to! Kadi tudi mua kuditumbisha kabidi munda mua Mvidi Mukulu, bualu bua Mfumu wetu Yezu Kristu, uvua mupingaje mpindiewu diumvuangana pankatshi petu ne Mvidi Mukulu. Padi muntu umue, Adame, mubueje bubi pa buloba, kabidi bubi bubueje lufu, nanku lufu ludi lukuata bantu bonsu, bualu bonsu bavua benze malu mabi. Mvidi Mukulu kayi muanji kupesha Moshe mikenji, bubi bukavua pa buloba. Kadi bu muvua mikenji kayiyi mianji kuikalaku, Mvidi Mukulu kavua mupishe bantu to. Kadi biangatshile ku tshikondu tshia Adame too ne ku tshia Moshe, lufu luvua amu ne bumfumu, nansha pambidi mene pa bantu bavua kabayi benze malu mabi mafuanangane ne avuabu benze kudi Adame, uvua mubenge kuitaba mikenji ya Mvidi Mukulu. Adame uvua tshimfuanyi tshia uvua ne bua kufika. Kadi bubi bua Adame katuena mua kubufuanyikija ne bunene bua dinanga didi Mvidi Mukulu mutuleje amu ku luse luende. Bushuwa bonsu mbafue bua bubi bua muntu umuepele ewu. Kadi dinanga dia Mvidi Mukulu didi dipita bubi ku bunene. Nanku dipa didiye mupeshe bantu bonsu amu ku luse luende patupu kudi muntu umuepele, Yezu Kristu, didi dipita kabidi bubi ku bunene. Kadi mudi dishilangana dinene pankatshi pa dipa dia Mvidi Mukulu ne bubi bua muntu umuepele ewu. Bualu bua bubi bua muntu umuepele ewu bavua balumbuluisha bantu, babapisha. Kadi bantu bamane kuenza malu mabi a bungi, Mvidi Mukulu kubapesha ku luse luende patupu dipa didi dibabingisha. Bushuwa, lufu luvua ne bumfumu, anu bualu bua tshilema tshia muntu umue, tshienza kudi muntu umuepele. Kadi kudi Yezu Kristu nkayende ke kutudi tupetela bipite bungi: bualu kudiye bantu bonsu nebikale ne muoyi, nebadie bumfumu. Ke bonsu bavua Mvidi Mukulu muleje dinanga dipite bunene, bavuaye mubingishe patupu ku luse luende. Nanku bu muvua bubi bua muntu umue ewu, Adame, bupisha bantu bonsu, ke mudi malu mimpe a muntu umue, Yezu Kristu, abingisha bantu bonsu kumpala kua Mvidi Mukulu, abapetesha muoyi. Bu muvua dibenga kutumikila dia muntu umue dipisha bantu bonsu ku mesu kua Mvidi Mukulu, ke mudi butumike bua muntu umue bubingisha kabidi bantu bonsu kumpala kuende. Mikenji mmifike bua bubi buvulangane. Kadi muaba uvua bubi butampakana, dinanga dia Mvidi Mukulu divua dipita kuelangana kabidi. Nenku bu muvua bubi bupetela bukole kudi lufu, ke mudi kabidi dinanga dia Mvidi Mukulu dipetela bukole, pa-vuaye mutubingishe kudi Mfumu wetu Yezu Kristu, bua kutufikisha kudiye ku muoyi wa tshiendelele. Nanku netuambe bishi? Tudi mua kunanukila mu dienza dia malu mabi, bua dinanga didi Mvidi Mukulu utuleja dipite kuelangana anyi? Nansha kakese! Tudi bafue bua bubi. Nanku mmunyi mutudi mua kutungunuka kabidi ne dienza dia malu mabi? Kanuena bamanye ne: tuetu bonsu baeabu batue mu mayi, bua tudisange ne Kristu, bavua batutue mu mayi, bua tudisange nende mu lufu luende anyi? Pavuabu batutue mu mayi, bavua batujike nende, bua tuikale bafue nende, tubike kabidi nende ku lufu, muvua Kristu mubike ku bukole bua butumbi bua Tatu, bua tupete petu nsombelu mupiamupia. Bualu patudi badisange nende mu lufu ludi bifuanangane ne luende, netudisange kabidi nende mu dibika dia ku bafue difuanangane ne diende. Tumanyayi bimpe bualu ebu ne: muntu utuvua kale awu wakafua ne Kristu ku mutshi mutshiamakane, bua mubidi wetu wa bubi ubutuke, bua katuikadi kabidi bapika ba bubi. Bualu udi mufue kena kabidi ku bumfumu bua bubi. Patudi bafue pamue ne Kristu, tudi tuitaba ne: netubike kabidi pamue nende. Nanku tudi bamanye ne: Kristu katshia wabika ku lufu, kena ne bua kufua kabidi to. Lufu kaluena kabidi ne bumfumu pambidi pende. Lufu luvuaye mufue ndumumushe ku bubi musangu umue bua kashidi. Kadi muoyi udiye nawu mpindiewu, udi nawu bua Mvidi Mukulu. Nanku nuenu kabidi nuditangile bu bantu bafue bua bubi, kadi nuikale ne muoyi bua Mvidi Mukulu, bu munudi badisange ne Yezu Kristu. Nanku malu mabi kaena ne bua kutekesha kabidi mubidi wenu udi ufua, bua nuenu kuukumbajila bijingajinga biawu. Kanufidi kabidi bidimba bishilangane bia mubidi wenu ku malu mabi, bu biamu bia mudimu bia kuenza nabi bidi Mvidi Mukulu ubenga. Kadi nudifile kudi Mvidi Mukulu, bu bantu bavua babike ku lufu, bapete muoyi. Nudifile muenu muonsu bua kumuenzela mudimu. Bidimba bienu bikale biamu bia mudimu bia kuenza nabi bidi Mvidi Mukulu musue. Bualu malu mabi kaena mua kuikala ne bumfumu pambidi penu nansha. Kanuena ku bumfumu bua mikenji, kadi nudi ku bumfumu bua dinanga divua Mvidi Mukulu mutuleje. Kadi bualu ebu budi bishi? Tuye kuenza malu mabi, bualu katuena kabidi ku bumfumu bua mikenji, kadi amu bua dinanga divua Mvidi Mukulu mutuleje anyi? Nansha kakese! Nudi bamanye bimpe ne: panudi nukuatshila kampanda mudimu, nudi numutumikila. Nanku nudi ne bua kuikala bapika ba mfumu unudi nutumikila awu. nKuamba ne: nansha nudi bapika ba malu mabi adi afikisha bantu ku lufu, nansha nudi bapika bua kutumikila Mvidi Mukulu, bua amone mua kunubingisha. Kadi tutumbishayi Mvidi Mukulu: nuenu bavua kale bapika ba malu mabi, mpindiewu nudi bitabe ne muoyi wenu mujima malu malelela avuabu banulongeshe. Bavua banupikule ku bubi. Nukadi bapika ba malu mimpe. Ndi ngumvuija ne tshimfuanyi tshia bupika, musombele bantu bamba, bua numvue bimpe bindi ndongesha. Kale nuvua nufila bidimba bienu ne muoyi wenu mujima bua bikale bapika ba malu mabi ne ba buenzayi, bua nuenze nabi bidi Mvidi Mukulu ubenga. Momumue mpindiewu nubifile ne muoyi wenu, bua bikale bia tshijila, bua nuenze nabi bidi Mvidi Mukulu musue. Panuvua bapika ba bubi, kanuvua ku bupika bua malu mimpe nansha. Kadi panuvua benze malu adi anufuisha bundu mpindiewu, tshinuvua bapete ntshinyi? Malu a nanku adi afikisha ku lufu! Kadi lelu mbanupikule ku bubi. Nudi nukuatshila Mvidi Mukulu mudimu. Ke munudi bantu ba tshijila, badi benza bidi Mvidi Mukulu musue. Ku ndekelu nenupete muoyi wa tshiendelele. Bualu difutu didi bubi butufuta ke lufu. Kadi dipa didi Mvidi Mukulu utupesha patupu ku luse luende, ke muoyi wa kashidi, patudi tudisanga ne Mfumu wetu Yezu Kristu. Bana hetu, nenumvue bimpe bindi musue kunuambila, bualu nudi bantu badi bamanye mikenji. Nudi bamanye ne: mikenji idi ne bumfumu pambidi pa muntu, amu patshidiye ne muoyi panu. Tuangate tshilejilu tshia mukaji musela. Mikenji idi imusuikakudi bayende, amu patshidi mulume ne muoyi. Kadi padi bayende ufua, mukaji udi usuluka ku mikenji ivua mimusuike kudi bayende. Nanku patshidi bayende ne muoyi, yeye muye kudi mulume mukuabu, nebambe ne: mukaji awu mmuena tshiendenda. Kadi bayende mumane kufua, mmusuluke ku mikenji. Udi mua kuya kudi mulume mukuabu, kabayi bamuamba ne: mmuena tshiendenda. Bana hetu, bidi bia momumue kabidi buenu nuenu. Nudi bafue ku bidi bitangila mikenji, bualu nudi badisange mu mubidi wa Kristu. Mpindiewu nudi bantu ba muntu mukuabu, ba muntu uvua mubike ku bafue, bua tukuatshile Mvidi Mukulu midimu idi imusankisha. Bualu patutshivua tuenza malu adi buntu buetu bujinga, bijingajinga bia kuenza malu mabi, bidi mikenji ijula, bivua bikuata mudimu munda muetu muonsu, bitufikisha ku lufu. Kadi mpindiewu, mbatupikule ku mikenji. Bualu tuvua bafue ku mikenji ivua mitukuate, mitujingile mu nkanu. Nanku tudi mua kukuatshila Mvidi Mukulu mudimu mushindu mupiamupia ku bulombodi bua Mueyelu wa Tshijila. Katumukuatshidi kabidi mudimu muetu mua kale ku bulombodi bua bivuabu bafunde mu mikenji. Kadi tshitudi mua kuamba kabidi ntshinyi? Mikenji idi mulongu umue ne bubi anyi? Nansha kakese! Kadi mikenji ivua mimmanyishe mudi bubi. Bualu tshivua mua kujingulula mudi lukuka, bu mikenji kayiyi miambe ne: “Kualakanyi to. ” Bubi kupetela njila ku mikenji, bua kujula munda muanyi majinga a mishindu yonsu. Bualu kakuyi mikenji, bubi ntshintu tshifue. Kale mvua ne muoyi, bualu mikenji kayivuaku. Kadi pafiki meyi ne mikandu, bubi kutuadija. Ke meme kufua. Meyi ne mikandu bivua ne bua kumpetesha muoyi. Kadi kumfikishabi ku lufu. Ke meyi ne mikandu kupetesha bubi njila, bua bubi bundenduishe, bumfikishe ku lufu ku meyi ne mikandu mene abi. Nenku mikenji idi ya tshijila. Meyi ne mikandu bidi bia tshijila. Bidi bimpe, bitufundila bidi Mvidi Mukulu musue. Kadi tshintu tshimpe tshidi mua kumpetesha lufu anyi? Nansha kakese! Amu bubi ke budi bunkebela lufu. Buvua budimuenesha mudibu bubi menemene. Buvua bubuela mu tshidi tshimpe, bua kunkebela lufu. Ke muvua bubi budileja bu bualu bubi menemene, bualu bua meyi ne mikandu. Tudi bamanye ne: mikenji mmifume kudi Mueyelu wa Mvidi Mukulu. Kadi meme ndi muena butekete, udi bubi busumba bu mupika wabu. Tshiena mujingulule bindi ngenza to. Bualu tshiena ngenza bindi musue kuenza. Kadi ndi ngenza bindi mbenga. Pandi ngenza bindi tshiyi musue kuenza, ndi ngitaba ne: mikenji mmimpe. Nanku udi ubienza ki mmeme to, kadi bubi budi munda muanyi. Bualu ndi mumanye ne: bidi bimpe kabiena bisomba munda muanyi, nkuamba ne: mu buntu buanyi butekete. Bualu nansha dijinga dia kuenza bimpe dikale munda muanyi, tshiena ne bukole bua kudikumbaja. Tshiena ngenza bimpe bindi musue. Kadi ndi ngenza bibi bindi tshiyi musue. Pandi ngenza bindi tshiyi musue, nanku udi ubienza ki mmeme to, kadi mbubi budi busomba munda muanyi. Nanku ndi mumone mudi bionsu bilonda njila ewu: pandi musue kuenza bimpe, ndi amu ne bukole bua kuenza bibi. Mu kondu kanyi ka munda, ndi nsanka bua mikenji ya Mvidi Mukulu. Kadi mu bindi ngenza ndi mpeta mukenji mukuabu, udi uluangana ne mukenji udi muoyi wanyi musue. Mukenji mukuabu awu udi ungela mu lukanu, bua ngikale mu bindi ngenza mupika wa bubi budi munda muanyi. Ndi muena dikasa dibi. Udi mua kunsulula ku mubidi ewu udi umfikisha ku lufu nnganyi? Tuelayi Mvidi Mukulu tuasakidila, bualu Yeye mmuenze nanku kudi Mfumu wetu Yezu Kristu. Nanku ndi nkuatshila mikenji ya Mvidi Mukulu mudimu ne lungenyi luanyi. Kadi mu bindi ngenza ne buntu buanyi butekete, ndi mupika wa mikenji ya bubi. Nanku mpindiewu kabena bapisha kabidi badi badisanga ne Yezu Kristu. Bualu mukenji wa Mueyelu wa Tshijila, udi utufulula patudi tudisanga ne Yezu Kristu, mmutupikule ku mukenji wa bubi ne wa lufu. Mvidi Mukulu mmukumbaje bivua mikenji ya Moshe kayiyi mua kupeta bualu bua butekete bua bantu. Bua kutshimuna bubi buvua ne bumfumu mu bantu, Mvidi Mukulu kutuma Muanende wa menemene, bua angate buntu bufuanangane ne bua benji ba malu mabi, bua amone mua kumushamu bubi. Mvidi Mukulu uvua muenze nanku, bua tukumbaje bidi mikenji itufundila, tuetu badi kabayi balonda kabidi bidi buntu buetu bujinga, kadi bidi Mueyelu wa Tshijila musue. Bualu badibu baludika kudi buntu buabu nkayabu, badi bakeba amu bidi buntu buabu abu bujinga. Kadi badibu baludika kudi Mueyelu wa Tshijila, badi bakeba bidi Mueyelu wa Tshijila ujinga. Kukeba bidi buntu buetu nkayabu bujinga, kudi kufikisha bantu ku lufu. Kadi kukeba bidi Mueyelu wa Tshijila musue, kudi kubafikisha ku muoyi ne ku ditalala. Bantu badi badina ne kasuki ku dienza dia bidi buntu buabu nkayabu bujinga, badi baluishi ba Mvidi Mukulu. Bualu kabena batumikila mikenji yende. Kabena nansha ne bukole bua kuyitumikila. Badi balonda bidi buntu buabu nkayabu bujinga, kabena mua kusankisha Mvidi Mukulu to. Kadi nuenu, kanuena nukeba bidi buntu buenu nkayabu bujinga nansha. Nudi nukeba bidi Mueyelu wa Tshijila musue, bualu Mueyelu wa Mvidi Mukulu udi usomba munda muenu. Udi kayi ne Mueyelu wa Kristu, kena wa Kristu to. Padi Kristu munda muenu, nanku, nansha mubidi wenu mufundila lufu, bualu uvua wenza malu mabi, kadi Mueyelu udi uufulula munda muenu. Bualu Mvidi Mukulu uvua munubingishe kumpala kuende. Padi Mueyelu wa Mvidi Mukulu, uvua mubishe Yezu ku lufu, usomba munda muenu, nanku uvua mubishe Kristu ku bafue, mumupingajile muoyi, neafulule mibidi yenu idi ifua ku bukole bua Mueyelu wende udi usomba munda muenu. Nanku, bana hetu, tudi ne dibanza. Kadi katuena ne dibanza amu dia kuenzela buntu buetu nkayabu bidibu bujinga nansha. Bualu panuikala nukeba bidi buntu buenu nkayabu bujinga, nenufue. Kadi panuikala nubenga malu mabi onsu ku bukole bua Mueyelu wa Tshijila, nenuikale ne muoyi. Bantu bonsu badi Mueyelu wa Mvidi Mukulu uludika badi bana ba Mvidi Mukulu, bualu Mueyelu unudi bapete kawena mueyelu udi unupingaja mu bupika, bua nuikale tshiakabidi ne bowa mesu tente. Kadi Mueyelu udi unuenza bana ba Mvidi Mukulu, bua tumuele mbila ya ne: “Tatu wanyi! Mueyelu wa Mvidi Mukulu mene udi ujadikila kondu ketu ka munda ne: nudi bana ba Mvidi Mukulu. Patudi bana bende, netupiane bilenga bivua Mvidi Mukulu mulaye bantu bende. Netubipiane pamue ne Kristu. Bualu patudi tukenga badisange ne Kristu, netusanke nende pamue mu butumbi bua momumue. Ndi mumone ne: mutudi tukenga lelu emu, katuena mua kumufuanyikija ne butumbi buatupesha Mvidi Mukulu. Bionsu bidi Mvidi Mukulu mufuke bidi bipampakana, bindila tshikondu tshidi Mvidi Mukulu ne bua kuleja bana bende patoke. Bualu bifukibua mbibuele ku bumfumu bua bidi kabiyi mua kubilengelela. Bifukibua kabivua binanga bua bienzeke nanku. Kadi Mvidi Mukulu mmubiteke nanku. Kadi ditekemena ditshidiku: dikuabu dituku nebapikule ne bifukibua mene, nebabipatule ku bumfumu bua mubutudi, udi mubikuate mu bupika, bua bidisange mu butumbi bua bana ba Mvidi Mukulu padibu bamane kubapikula. Bualu tudi bamanye ne: too ne lelu bifukibua bionsu bitshidi bitua mikemu, bikenga bu mukaji pa lulelu. Kadi bifukibua kabiena bitua mikemu nkayabi nansha. Tuetu kabidi, bakadi bamane kupeta Mueyelu wa Tshijila bu dipa dia ntuadijilu dia Mvidi Mukulu, tudi tutua mikemu mundamunda, bindile ne: Mvidi Mukulu atuenze bana bende bua kashidi, atupikule mu bujima buetu. Bualu bavua batusungidile, kadi amu bua tushale batekemena. Padi bantu bamona bidibu batekemena, kabena batekemena kabidi to. Utshidi mua kutekemena tshidiye mumone nnganyi? Kadi patudi tutekemena tshitudi katuyi bamone, tudi tutshindila ne lutuulu. Ke mudi Mueyelu wa Tshijila kabidi utuambuluisha, bualu tudi bena butekete. Katuena bamanye mutudi ne bua kutendelela, ne bitudi ne bua kulomba nansha. Kadi Mueyelu wende udi utulombela kudi Mvidi Mukulu, utua mikemu idi kayiyi yumvuika bu miaku ya bantu. Mvidi Mukulu udi utangila mu mioyi ya bantu, udi ujingulula bidi Mueyelu wa Tshijila musue kulomba. Bualu Mueyelu udi wakuila bantu ba Mvidi Mukulu mushindu udi Mvidi Mukulu musue. Tudi bamanye ne: Mvidi Mukulu udi ukuata mudimu mu bionsu, bua bilengelele badi bamunanga, bavuaye mubikile bilondeshile meji ende. Bualu bavua Mvidi Mukulu mudianze kusungula, ukavua mudianza kujadika bua kubenza bafuanangane ne Muanende, bua Muanende ashale muanabute munkatshi mua bana babu bavule. Bavua Mvidi Mukulu mudianze kusungula, uvua mubabikile kabidi. Bavuaye mubikile, ukavua mumane kubabingisha kabidi ku mesu kuende. Bavuaye mumane kuhingisha, mmubabueje kabidi mu butumbi buende. Tshituambe kabidi ntshinyi? Padi Mvidi Mukulu mutue ku tshietu, udi mua kubibenga kabidi nnganyi? Kavua nansha muengeleke Muanende to. Uvua mumufile bualu buetu bonsu. mMunyi mudiye kayi mua kutupesha bionsu pamue ne Muanende? Udi mua kusonguela bavua Mvidi Mukulu musungule nnganyi? Kakuena muntu udi mua kuenza nanku! Bualu Mvidi Mukulu mmujadike ne: mbabinge. Nanku udi mua kubapisha nnganyi? Muntu nansha umue! Bualu Yezu Kristu mmufue, mubike kabidi. Udi ku dia bukole dia Mvidi Mukulu, utuakuila. Udi mua kutupandulula kudi Kristu udi utunanga nnganyi? Makenga, dipampakana, tshinyangu tshia kudi bantu, nzala, bulanda, njiwu, lufu, bidi mua kutupandulula kudiye anyi? Bu mudi Mukanda wa tshijila wamba ne: “Bu mutudi bebe, tudi mu njiwu ya lufu dituku dijima. Badi batutangila bu mikoku idibu mua kuya nayi bua bayishipe. ” Kadi bionsu abi tudi mua kubitshimuna kashidi ku bukole bua uvua mutuleje mudiye utunanga. Bualu ndi mumane kujadika ne: nansha lufu, nansha muoyi, nansha batumibue ba Mvidi Mukulu, nansha mamfumu makuabu a mulu, nansha bidi bienzeka matuku aa, nansha biavua kuenzeka matuku adi kumpala, nansha makole a mulu, nansha a pa buloba, nansha tshifukibua tshikuabu, kashidi kakuena tshintu nansha tshimue tshidi mua kutupandulula ne Mvidi Mukulu uvua muleje mu Yezu Kristu Mfumu wetu mudiye utunanga. Ndi ngamba malu malelela. Ndi wa Kristu, nanku tshiena nshima to. Kondu kanyi ka munda kabidi kadi kanjadikila ku bukole bua Mueyelu wa Tshijila ne: bindi ngamba bidi bilelela ne: ndi ne dibungama dinene, ngumvua dikenga tshiyi mpeta dikisha. Bualu ndi njinga bua Mvidi Mukulu antshipe meme, angumushe kudi Kristu, bu biobi mua kulengelela bana hetu, bena tshisamba tshianyi. Badi bena tshisamba tshia Izrayele. Mvidi Mukulu mmubenze bana bende. mMumueneke munkatshi muabu ne butumbi buende. mMutue nabu ndondu yende, mubapeshe kabidi mikenji yende. Uvua mubaleje muyuabu mua kutendelela. mMubalaye ne malaya. Badi ba ku ndelanganyi ya bankambua. Kristu mu buntu buende udi wa ku tshisamba tshiabu. Yeye Mvidi Mukulu, udi ku mutu kua bionsu, atumbe kashidi. Amene. Kadi tshiena musue kuamba ne: bivua Mvidi Mukulu mulaye, kena mubikumbaje nansha. Bualu bantu ba ku ndelanganyi ya Izrayele, kabena bonsu bena Izrayele balelela to. Ndelanganyi ya Abrahame kayena yonsu bana bende menemene to. Bualu Mvidi Mukulu uvua muambile Abrahame ne: “Kudi Izake ke kuwapetela ndelanganyi imvua mukulaye. ” mBuena kuamba ne: ki mbana badibu balela ku bukole bua buntu buabu, badi bana ba Mvidi Mukulu to. Kadi amu bana badibu balela bilondeshile dilaya dia Mvidi Mukulu, ke badi ndelanganyi menemene ya Abrahame. Bualu miaku ya dilaya, ivua Mvidi Mukulu muambe, ivua ya ne: “Pakumbana tshikondu, nempingane. Sara neikale ne muana wa balume. ” Ki mbionsu to. Bana ba balume babidi ba Rebeka bavua ba tatu umue, ke nkambua wetu Izake. Kadi Rebeka kayi muanji kulela bana bende babidi ba balume, bana kabayi banji kuenza malu mimpe nansha mabi, Mvidi Mukulu ukavua mumane kuambila mamuabu ne: “Mukulu neakuatshile muakunyi mudimu. ” Ke muvua Mvidi Mukulu uleja mudiye ukungula bantu mudiye musue. Udi ubasungula, ubabikila, kayi utangila bidibu benza. Ke padi Mukanda wa tshijila wamba ne: “Mvua munange Yakobe, mubenge Esawu. ” Nanku netuambe tshinyi? Netuambe ne: Mvidi Mukulu mmuena kansungasunga anyi? Nansha kakese! Bualu uvua muambile Moshe ne: “Undi musue kutuila luse, nemmufuile. Undi musue kuleja muoyi muimpe, nemmuleje. ” Nanku bidi muntu ujinga, nansha bidiye wenza, kabiena ne bualu. Kadi mudi amu Mvidi Mukulu nkayende udi musue kutuila bantu luse. Mu Mukanda wa tshijila Mvidi Mukulu udi wambila mukalenga wa bena Ejipitu ne: “Mvua mukuteke mukalenga bua kuleja bukole buanyi munda muebe, ne bua lumu luanyi lutangalake pa buloba bujima. ” Nanku muntu udi Mvidi Mukulu musue kutuila luse, udi umufuila. Muoyi wa muntu udiye musue kupapisha, udi uupapisha. Bumue nenunkonke ne: “Kadi biobi bikale nanku, Mvidi Mukulu utshidi udiwula kabidi bantu bua tshinyi? Bualu udi mua kumufuila nkanana ku bidiye musue nnganyi?” Kadi wewe muntu udi welangana mpata ne Mvidi Mukulu, udi nganyi? Luesu lua dima ludi mua kukonka udi mulufumbe ne: “Udi mutufumbe nenku bua tshinyi? ” Mufumbi wa luesu udi mua kufumba dima mudiye musue. Udi mua kuenza ne dima dia mushindu umue luesu lua mushinga mukole, nansha lua patupu. Bushuwa Mvidi Mukulu uvua musue kuleja tshiji tshiende, ne kumanyisha bantu bukole buende. Kadi uvua muanji kulengulula ne lutuulu luvule bantu bavuaye mufikile munda, bakafua bakumbanyine kubutuka. Butumbi buende bunene uvua musue kuteleja kabidi tuetu bantu badiye ufuila luse, badiye mudianze kulongolola bua tubuele mu butumbi buende. Bualu tuetu ke bantu badiye mubikile. Ki mmutubikile amu munkatshi mua bena Yuda nkayabu nansha, kadi kabidi munkatshi mua bantu ba bisamba bikuabu. Ke bidibu bafunde mu mukanda wa Osheya ne: “Tshisamba tshia bantu bavua kabayi banyi, ne ntshibikile ne: ntshia bantu banyi. Bantu bamvua tshiyi munange, nembabikile ne: mbandi nnanga. Muaba menemene uvuabu babambile ne: ‘Kanuena bantu banyi’, nebababikile ne: mbana ba Mvidi Mukulu udi ne muoyi. ” Yeshaya kabidi bualu bua bena Izrayele mmuambe ne: “Nansha bena Izrayele bungi bu lusenga lua ku muelelu wa mayi manene, kadi anu kasumbu ka bantu ba munkatshi muabu nekapande. Bualu Mvidi Mukulu neakumbaje pa lukasa pa buloba bionsu bi-vuaye muambe. ” Yeshaya mene awu uvua mudianze kuamba ne: “Bu Maweja-Nangila wa bukole buonsu kayi mutulamine ndelanganyi mikuabu, tuvua mua kushala bu tshimenga tshia Sodome, tuvua mua kufuanangana ne bena mu tshimenga tshia Ngomore. ” Nenku netuambe bishi? Bantu bavua kabayi bena Yuda, kabayi bakeba kubinga ku mesu kua Mvidi Mukulu, Mvidi Mukulu mmubabingishe kumpala kuende bua ditaba. Kadi bena tshisamba tshia Izrayele bavua bakeba mikenji ivua mua kubabingisha ku mesu kua Mvidi Mukulu, ki mbapete tshikuabu bipatshila nansha. Bua tshinyi? Bualu kabavua bakeba kulengelela Mvidi Mukulu ku dimuitaba nansha. Bayua bela meji a kumulengelelaku midimu ivuabu benze. Nanku bavua batuute dikasa ku “dibue didi ditetula bantu,” mudi Mukanda wa tshijila wamba ne: “Tangilayi, ndi nteka mu Siyone dibue didi ditetula bantu, lubuebue ludi lubaponesha. Kadi udi umuitaba, kakufua bundu nansha. ” Bana hetu, ndi njinga ne muoyi wanyi mujima, ndomba kudi Mvidi Mukulu, bua bena Yuda bapete lupandu. Bualu ndi mua kubajadikila ne: badi ne disuminyina dikole, bakeba kuenza tshidi Mvidi Mukulu musue. Kadi disuminyina diabu adi kadiena dishindamena pa dimanya dilelela nansha. Bualu kabavua bajingulula mushindu udi Mvidi Mukulu ubingisha bantu kumpala kuende nansha. Bavua bakeba kudibingisha nkayabu mushindu wabu. Nanku kabena bitabe mushindu udi Mvidi Mukulu ubingisha bantu nansha. Bualu Kristu mumane kufika. mikenji ya Moshe kayena kabidi njila wa kuya kudi Mvidi Mukulu to. Nanku mpindiewu badi Mvidi Mukulu ubingisha, ke bonsu badi bitaba. Telejayi bivua Moshe mufunde bua bantu badi bakeba kubinga ku mesu kua Mvidi Mukulu ku ditumikila dia mikenji: “Muntu udi ukumbaja bidibu bafunde mu mikenji, neapete lupandu kudiyi. ” Kadi umvuayi mudibu bamba bua bantu badi bakeba kubinga ku mesu kua Mvidi Mukulu bua ditaba: “Kudiedi lukonku mundamunda ne: Wabanda mu diulu nnganyi?” (mbuena kuamba ne: bua kutulula Kristu panshi). Kudiedi nansha lukonku lua ne: “Wapueka mu kandondu nnganyi?” (mbuena kuamba ne: bua kupatula Kristu ku bafue, kumupingaja panu). k Tshidibu basue kuamba ntshinyi? Mbambe ne: “Muaku wa Mvidi Mukulu udi pabuipi nebe. Udi mukana muebe, ne mu muoyi webe. ” Muaku awu ke dilongesha ditudi tulongesha ne: nuitabe. Paudi ujadika mukana muebe ku mesu kua bonsu ne: Yezu udi Mfumu, paudi witaba mu muoyi webe ne: Mvidi Mukulu mmumubishe ku bafue, neupande. Bualu padi muntu witaba mu muoyi wende, Mvidi Mukulu udi umubingisha kumpala kuende. Padi muntu utonda mukana muende, Mvidi Mukulu udi umusungidila. Ke padi Mukanda wa tshijila wamba ne: “Yonsu udi umuitaba, kakufua bundu. ” Nanku kakuena dishilangana pankatshi pa bena Yuda ne bantu ba bisamba bikuabu. Bonsu badi ne Mfumu wa momumue, udi upesha bonsu badi bamubikila bilenga biende. Ke padi Mukanda wa tshijila wamba ne: “Yonsu udi ubikila Mfumu, nebamusungidile. ” Kadi mudibu mua kumubikila kabayi banji kumuitaba mmunyi? Mudibu mua kumuitaba kabayi banji kumvua bamutela mbishi? Mudibu mua kumvua bamutela, muntu kayi umumanyisha, mmunyi? Mudibu mua kumumanyisha, kakuyi bantu badibu bafuma bua kuenza nanku, mbishi? Ke padi Mukanda wa tshijila wamba ne: “Disanka kaayi dia kumona bantu bafika, batutuadila Lumu lua Disanka! ” Kadi kabavua banyishe bonsu Lumu lua Disanka to. Ke padi Yeshaya wamba ne: “Maweja-Nangila, uvua muitabe bituvua bambe nnganyi? ” Nenku ditaba didi difuma ku diteleja dia Lumu ludibu batumanyisha. Lumu alu ludi lufuma ku muaku uvua Kristu mene muambe. Nanku ndi nkonka ne: Kabena bumvue Lumu alu anyi? Eyowa, mbalumvue! Mukanda wa tshijila udi wamba ne: “Diyi diabu divua diumvuike pa buloba bujima, miaku yabu mmifike too ne ku ntengu ya buloba.” Ndi nkonka kabidi ne: Bena Izrayele kabavua bajingulule Lumu alu anyi? Ndi ngandamuna bangabanga bidi Moshe wamba ne: “Mvidi Mukulu udi wamba ne: Nenjule lubabu luenu, bua nubabe bantu badi kabayi tshisamba mene. Nenjule tshiji tshienu, bua nufikile tshisamba tshia bantu badi kabayi ne lungenyi munda.” Ke padi muambi Yeshaya ukimina kuamba ne: “Mvidi Mukulu udi wamba ne: Tuamonanganyi ne bantu bavua kabayi bankeba. Ndi mudileje kudi bavua kabayi bangebeja bualu.” Kadi bua bena Izrayele, muaba mukuabu mbafunde ne: “Dituku dijima mvua muolole bianza kudi bantu bavua bambenga, bantombokela. ” Nanku ndi ngebeja ne: Mvidi Mukulu mmubenge bantu bende anyi? Nansha kakese! Bualu meme mene ndi muena Izrayele, wa ku ndelanganyi ya Abrahame, muena tshisamba tshia Binyamine. Mvidi Mukulu kena mubenge bantu bende, bavuaye mudianze kudisunguila. Nudi bamanye bidibu bafunde mu Mukanda wa tshijila. Pavua Eliya ufunda bena Izrayele ku tshilumbu kudi Mvidi Mukulu, uvua wamba ne: “Maweja-Nangila, bena Izrayele mbashipe bambi bebe, bashimbule kabidi bilambuilu biebe. Meme nkayanyi ndi mushale ne muoyi. Kadi badi bakeba kunshipa.” Kadi Mvidi Mukulu uvua mumuandamune tshinyi? Kumuandamunaye ne: “Ndi mudilamine bantu binunu muanda mutekete, bavua kabayi batendelela nwidie Baale. ” Momumue kabidi matuku aa, kasumbu ka bantu badi Mvidi Mukulu nkayende mudisunguile, muleje luse luende, katshidiku. Uvua mubasungule, bualu uvua mubanange. Kavua mubasungule bua midimu ivuabu benze nansha. Tshianana, luse luende kaluvua luse menemene to. Nanku tudi mua kuamba bishi? Bena Izrayele ki mbapete bivuabu bakebe nansha. Amu bavua Mvidi Mukulu musungule, ke bavua babipete. Bakuabu bavua bapapishe muoyi wabu, bua kabumvu. Ke padi Mukanda wa tshijila wamba ne: “Mvidi Mukulu mmututubije lungenyi luabu. mMupangishe mesu abu bua kaamonu, matshi abu bua kaateleji, too ne lelu.” Davide kabidi udi wamba ne: “Ubateye, ubele mu bukondu, padibu basomba ku mesa, badishinde panshi, bapete dinyoka. Upofamije mesu abu, kabamonyi kabidi tshintu. Nyongoboja nyima yabu kashidi. ” Nanku ndi ngebeja kabidi ne: diba divua bena Yuda balenduke, bavua badishinda bua kulala panshi kashidi anyi? Nansha kakese! Kadi bua tshilema tshivuabu benze, bantu ba bisamba bikuabu kupeta lupandu, bua bena Yuda babakuatshile lubabu, Pakadi tshilema tshivua bena Yuda benze, tshipetesha bantu ba pa buloba bubanji kudi Mvidi Mukulu, pakadi ntupakanyi yabu yelesha bisamba bikuabu lupemba kudiye, nanku dituku diapinganabu muabu muonsu mu njila wa ditaba, nebapeteshe ba pa buloba bilenga bipite! Mpindiewu ndi nnuambila nuenu bantu ba bisamba bikuabu ne: ndi mupostolu udibu bafundile mudimu wa kulongesha bantu badi kabayi bena Yuda. Ndi nsanka bua mudimu wanyi ewu. Bualu ndi ntekemena kujula lubabu kudi bena kuetu, bua nansha bamue ba kudibu bamone mua kupeta lupandu. Bualu pavuabu babateke ku luseke, bantu ba pa buloba kupingana mu diumvuangana ne Mvidi Mukulu. Nanku dituku didibu babakidila, nebienzeke bishi? Diba adi nebikale bu bantu badi bumuka ku lufu, babuela mu muoyi. Pikalabu balambula Mvidi Mukulu bia tshianyi bia ntete ya kuenza bukula, ntete mikuabu yonsu idi kabidi ya tshijila. Pikalabu balambula Mvidi Mukulu miji ya mutshi, matamba onsu neikale ende a tshijila. Bena Izrayele badi bu mutshi wa olive, udibu balame mu budimi. Kukosabu matamba makuabu a mutshi awu. Wewe muntu wa ku bisamba bikuabu, udi bu ditamba dia mutshi wa olive uvua muitu. Wewe ke ditamba divuabu bakose ku mutshi wa olive awu, bua kudilamika ku mutshi wa olive uvuabu balame mu budimi, pa muaba wa matamba avuabu bakose. Ditamba adi mpindiewu didi dinua mayi ku miji ya mutshi uvuabu bakune mu budimi. Nanku kuena mua kupepeja matamba avuabu bakose nansha. Wewe kuena wambula miji to. Miji idi ikuambula wewe. Nanku udi mua kuditemba bishi? Kadi neungambile ne: “Bayua bakose matamba a mutshi aa, bua bandamike meme pa muaba wawu!” Eyowa, bavua bumushe matamba awu, bualu avua apanga ditaba. Bayua bakulamike wewe pa muaba wawu, bualu bua ditaba diebe. Kadi kuditambishi nansha! Wikale ne buowa! Bualu pavua Mvidi Mukulu mukose bena Yuda, matamba avua muaba wawu ku mutshi wa olive uvuabu bakune mu budimi, kena mua kukukosa ne wewe kabidi anyi? Tangilayi mudi Mvidi Mukulu ne luse, kabidi ne disu dikole. Udi ne disu dikole kudi bavua balenduka, ukufuila wewe luse. Kadi wewe udi ne bua kunanukila ne dimunanga. Tshianana udi mua kukukosa ne wewe kabidi, kukumusha ku mutshi. Pikala bena Yuda balekela kubenga Mvidi Mukulu, nebabalamike tshiakabidi ku mutshi muaba uvuabu kale. Bualu Mvidi Mukulu udi ne bukole bua kubalamika tshiakabidi ku mutshi. Wewe muntu wa tshisamba tshikuabu, udi ditamba divua muaba wadi ku mutshi wa olive uvua muitu. Bavua bakose ditamba adi, badilamika ku bukole pa muaba uvua kauyi wadi, ku mutshi wa olive uvuabu bakune mu budimi. Bena Yuda ke matamba avua muaba wawu ku mutshi wa olive uvuabu bakune mu budimi. Nanku mudimu wa kubalamika tshiakabidi ku mutshi ukavua wabu mmutekete menemene. Bana hetu, telejayi bualu bulelela busokome, bundi musue kunumanyisha, bua kanudiangatshi bu bena meji. Bena Izrayele bakuabu mbapapishe muoyi wabu. Kadi bualu ebu nebatungunuke amu too ne padi bisamba bikuabu bionsu bimane kupeta lupandu. Ke muasungidilabu bena Izrayele bonsu. Bualu Mukanda wa tshijila udi wamba ne: “Mupikudi neafume mu Siyone. Neumushe buntomboji kudi ndelanganyi ya Yakobe. Ke ndondu undi ntua nabu, pandi ngumusha mibi yabu. ” Patudi lutangila mushindu uvua bena Yuda babenge Lumu lua Disanka, badi baluishi ba Mvidi Mukulu, kadi amu bua nuenu kutuuta dikasa dimpe. Kadi patudi bitangila mushindu uvua Mvidi Mukulu musungule bankambua babu, badi bashala bantu badiye unanga. Bualu Mvidi Mukulu kena unyenga tshintu tshidiye mumane kufila. Kena ukudimuna meji avuaye nawu pambidi pa ba-vuaye mubikile. Kale nuenu bena bisamba bikuabu, nuvua batombokele Mvidi Mukulu. Kadi lelu Mvidi Mukulu mmunufuile luse, bualu bena Yuda bavua bamutombokele. Momumue kabidi bena Yuda bavua batombokele Mvidi Mukulu mpindiewu, bua amone mua kunufuila luse, kadi bua amone mua kutuila ne bobu kabidi luse mene alu mpindiewu. Bualu Mvidi Mukulu uvua mubueje bantu bonsu mu buntomboji, bua amone mua kubafuila bonsu luse. Bubanji bua Mvidi Mukulu mbunene be! Meji ende ne dimanya diende mbiondoke! Udi mua kumvuija bidiye wenza nnganyi? Udi mua kujingulula meji adiye nawu, udiku anyi? Ke mudi Mukanda wa tshijila wamba ne: “Udi mumanye meji a Maweja-Nangila nnganyi? Udi mua kuikala mufidi wende wa ngenyi, udiku anyi? Ukadi mudianze kumupa tshintu, bua Yeye amufute, amupingajile tshikuabu nnganyi? ” Bualu bionsu bidi bifuma kudiye. Bionsu bidiku ku bukole buende, kabidi bualu buende. Mvidi Mukulu atumbe kashidi tshiendelele! Amene. Bana hetu, padi Mvidi Mukulu muleje nanku mudiye utufuila luse, ndi nnusengelela bua nudifile kudiye bu mulambu udi ne muoyi, bu mulambu wa tshijila, udi umusankisha. Ke mushindu muimpe unudi ne bua kumutendelela. Kanulondi bidi bena panu benza. Kadi nuanyishe bua Mvidi Mukulu ashintulule meji enu onsu, bua nuikale bantu bapiabapia. Nenku nenujingulule bidi Mvidi Mukulu musue, bidi bimpe, bimulengelela, bidi biakane tshishiki. Mu dina dia dipa didi Mvidi Mukulu mumpeshe ku luse luende, ndi nnuambila bonsu ne: kanuditembi bu bapite bakuabu nansha. Ikalayi ne lungenyi lua kalolu. Yonsu wa kunudi adiangate ne mushinga, bilondeshile mudiye muitabe Mvidi Mukulu. Bualu mu mubidi wa muntu mudi bidimba bivule, bidi bikuata midimu mishilangane. Momumue kabidi, nansha tuetu bavule, tudi amu tuenza mubidi umue, patudi tudisanga ne Kristu. Tudi tulamakana bonsu pamue bu bidimba bia mubidi umue. Tudi ne mapa mashilangane. Tukuate nawu mudimu, bilondeshile bivua Mvidi Mukulu mupeshe muntu yonsu amu patupu ku luse luende. Padi muntu wa kutudi ne dipa dia kuambila bantu malu adi Mvidi Mukulu umumanyisha, udi ne bua kuenza nanku, bilondeshile ditaba didiye nadi. Pikala mukuabu ne dipa dia kuambuluisha bantu, abambuluishe. Udi ne dipa dia kulongesha, udi ne bua kulongesha. Udi ne dipa dia kukolesha bakuabu ku muoyi, abakoleshe. Udi ne dipa dia kupa bakuabu bilenga bidiye nabi, abipeshangane ne kalolu konsu. Udi ulombola, alombole ne muoyi muimpe. Udi wambuluisha bakengi, abambuluishe ne musangelu. Udi ne dinanga, kikadi ne mpala ibidi. Abenge malu mabi, ananukile ne dienza dia malu mimpe. Nanganganayi, mudi bana ba muntu umue banangangana. Nunemekangane ne disuminyina. Nukazamuke, nukuate mudimu, nulekele lulengu. Nukuatshile Mfumu mudimu ne muoyi wenu mujima, kabidi ne disuminyina. Ikalayi ne disanka bua ditekemena dinudi nadi. Ikalayi ne lutuulu panudi mu dikenga. Tendelelayi Mvidi Mukulu ne munanunanu. Ambuluishayi bana benu ne bidibu bakengela. Akidilayi bimpe badi bafika ku nzubu yenu. Badi banukengesha, nubalombele kudi Mvidi Mukulu bua abele lupemba. Numulombe bua abasankishe, kabatshipi nansha. Sankayi ne badi basanka, nudile ne badi badila. Umvuanganayi munkatshi muenu. Kanuditambishi to. Kadi nuanyishe midimu mishadile yonsu. Kanudiangatshi bu bena meji. Kanupingajidi muntu bubi ku bubi. Nukebe kuenza malu mimpe kumpala kua bantu bonsu. Nuenze muenu muonsu bua nusombe ne bantu bonsu mu ditalala, bilondeshile munudi numona ne: tudi mua kuenza nanku. Balunda banyi, kanudisombuedi. Kadi nuanyishe amu bua Mvidi Mukulu aleje bantu tshiji tshiende. Bualu Mukanda wa tshijila udi wamba ne: “Meme Maweja-Nangila, nensombuele. Nembapingajile bubi buvuabu benze.” Mukanda wa tshijila udi wamba kabidi ne: “Padi muluishi webe ne nzala, umupeshe biakudia. Padiye ne nyota, umupe biakunua. Bualu paudi wenza nanku, nebikale bu makala atema kapia, audi unguija pa mutu wende. ” Kuanyishi bua malu mabi akupite bukole. Kadi watshimune ku dienza dia malu mimpe. Muntu yonsu udi ne bua kutumikila bamfumu badi balombola ditunga. Bualu kakuena bumfumu budi kabuyi bufuma kudi Mvidi Mukulu. Yeye ke udi muteke bamfumu bonsu muaba wabu. Nenku, muntu udi ubenga diyi dia mfumu, udi ubenga kabidi bulongolodi bua Mvidi Mukulu. Badi babenga diyi dia mfumu, nebadikebele tshilumbu nkayabu. Bualu bamfumu kabena bakuatshisha bantu badi benza malu mimpe buowa, kadi amu badi benza malu mabi. Wewe udi musue ne: tshitshinyi bamfumu ba ditunga nansha. Nanku enza malu mimpe, bamfumu nebakupe lumu. Bualu bamfumu badi bakuatshila Mvidi Mukulu mudimu, bua kukusaka ku dienza dia malu mimpe. Kadi paudi wenza malu mabi, wabatshina! Bidi bimpe bua bamfumu bapete bumfumu bua kunyoka bantu. Ke mudibu bakuatshila Mvidi Mukulu mudimu, bua kuleja tshiji tshidiye ulekela badi benza bibi. Ke mutudi ne bua kutumikila bamfumu. Katuenji nanku amu bua Mvidi Mukulu alekele kutunyoka nansha. Kadi kondu ketu ka munda kabidi katusake ku dienza dia malu mimpe. Ke panudi nufuta bitadi, bualu bena mbulamatadi badi babilambuisha badi bakuatshila Mvidi Mukulu mudimu, bakeba kukumbaja bimpe mudimu wabu ewu. Nulambuile bonsu binudi ne bua kubalambuila. Nulambule tshitadi kudi udi utshilambuisha. Nufute binudi ne bua kuhita. Nutshine unudi ne bua kutshina. Nunemeke unudi ne bua kunemeka. Kanuikadi dibanza ne muntu, pa kumusha dia dinangangana. Muntu udi unanga bakuabu, udi ukumbaja bionsu bidi mikenji Uufundila. Bualu mikenji ya ne: “Kuendi buendenda, kushipi muntu, kuibi, kualakanyi tshintu tshia mukuenu,” ne mikuabu yonsu idi nudisange mu mukenji umuepele udi wamba ne: “Nanga mukuenu, muudi udinanga. ” Muntu udi unanga mukuabu, kena umuenzela bualu bubi nansha bumue. Patudi tunangangana, tudi tukumbaja mikenji yonsu mu bujima buayi. Ke binudi ne bua kuenza, nangananga bualu nudi bamanye tshikondu tshitudi natshi. Diba ndimane kufika dia nuenu kujuka ku tulu bienu. Bualu diba dituvua babange kuitaba, lupandu luvua kule, mpindiewu lukadi pabuipi. Butuku bukadi butshia. Munya ukadi pabuipi ne kutema. Nanku tubenge midimu idibu benza mu miidima. Tuvuale bia mvita bitudi mua kuluangana nabi mu munya. Tuenze malu mimpe, bu bantu bakadi benda mu butoke bua dituku. Tulekelayi budiavi, bunuavi, malu a bundu, ne buenzavi bukuabu, matandu ne lubabu. Vualayi amu Mfumu wetu Yezu Kristu, numufuane. Kanusumpakanyi bua kusankisha buntu buenu ne bijingajinga biabu. Nuakidile bimpe udi mutekete mu ditaba. Kanuedianganyi nende mpata, bua kupetula meji ende. Tudi mua kuteka tshilejilu: muntu mukuabu udi witaba ne: ndi mua kudia tshintu tshionsu. Kadi mukuabu, udi mutekete mu ditaba, udi udia amu bisakisaki. Muntu udi udia bintu bionsu, kena ne bua kupetula udi kayi udia bintu bikuabu. Nanku udi kayi udia bintu bikuabu, kena ne bua kulumbuluisha udi udia bionsu, bualu Mvidi Mukulu uvua mumuanyishe. Wewe kabidi udi nganyi bua wewe kulumbuluisha muena mudimu wa bende? Bualu, nansha yeye ukuatshila mfumuende mudimu ne dinanukila, nansha yeye mupangile mu njila, tshilumbu atshi tshidi amu tshia mfumuende wa mudimu. Kadi neakuate mudimu ne dinanukila, bualu Mfumu udi ne bukole bua kumuimanyika. Mukuabu udi wela meji ne: manga matuku adi manene mapite makuabu. Kadi munga udi wela meji ne: matuku onsu adi momumue. Kadi muntu yonsu ajadike bimpe meji adiye nawu. Udi mumone ne: dituku kampanda ndinene dipite dikuabu, udi wenza nanku bua kunemeka Mfumu. Udi udia bionsu, udi ubidia bua kunemeka Mfumu, bualu udi wela Mvidi Mukulu tuasakidila padiye udia. Udi kayi udia bionsu, udi wenza nanku bua kunemeka Mfumu. Yeye kabidi udi wela Mvidi Mukulu tuasakidila. Bualu kakuena muntu wa kutudi nansha umue udi ne muoyi amu bualu buende yeye nkayende. Kakuena udi ufua buende yeye nkayende. Patudi ne muoyi, tudi ne muoyi bua Mfumu. Nansha tufua, tudi tufua amu bua Mfumu. Nanku nansha tuetu ne muoyi, nansha tufua, tudi ba bende ba Mfumu. Bualu Kristu mmufue, mubike kabidi ku lufu, bua ikale Mfumu wa bafue ne wa badi ne muoyi. Kadi wewe, udi ulumbuluisha muanenu bua tshinyi? Wewe mene udi upetula muanenu bualu kaayi? Tuetu bonsu netuimane kumpala kua Mvidi Mukulu, bua atulumbuluishe. Bualu Mukanda wa tshijila udi wamba ne: “Meme, Maweja-Nangila udi ne muoyi, ndi njadika ne: bantu bonsu nebatue binu kumpala kuanyi. Bonsu nebantumbishe, bajadika ne: ndi Mvidi Mukulu. ” Nenku yonsu wa kutudi neadilumbuluile nkayende kudi Mvidi Mukulu. Nanku tulekelayi kulumbuluishangana. Tshinudi ne bua kulekela kuenza ngetshi: kanuenji bualu nansha bumue budi mua kulenduisha muanenu, nansha kumufikisha ku bubi. Ndi mumanye, mushindike menemene ne: patudi bamane kudisanga ne Mfumu Yezu, kakuena tshintu tshidi tshibi tshiotshi nkayatshi. Kadi amu padi muntu wela meji ne: tshintu etshi ntshibi, nanku tshidi tshibi kudiye. Paudi ubungamija muanenu bua biudi udia, kuena ulonda njila wa dinanga nansha. Kuena mua kujimija muanenu, uvua Kristu mufuile, amu bua biudi udia nansha. Bidi binulengelela nuenu, kabiena ne bua kulenduisha bakuabu nansha. Bualu Bukalenga bua Mvidi Mukulu kabuena ku biakudia nansha ku biakunua. Kadi budi ku malu mimpe, ku bupole, ne ku disanka didi Mueyelu wa Tshijila utupesha. Muntu udi ukuatshila Kristu mudimu mushindu ewu, udi usankisha Mvidi Mukulu. Bantu kabidi nebamuanyishe. Nanku tukebayi bidi mua kufila ditalala, bidi mua kutushindamija pamue mu ditaba. Kubutudi mudimu wa Mvidi Mukulu, bualu bua biakudia. Bulelela, tudi mua kudia bintu bionsu. Kadi bidi bibi padi muntu udia tshintu kampanda bua kulenduisha muanabu. Bidi bimpe kubenga kudia munyinyi, kubenga kunua maluvu, kuepuka bionsu, padibi mua kulenduisha muanenu. Biudi witaba nkayebe mu bualu ebu, udilaminebi munda muebe kumpala kua Mvidi Mukulu. Muntu udi wenza bualu kampanda, kayi udiumvua ne: ndi muena tshibawu, mmuena diakalenga. Kadi udi udia biakudia, wela mpata, Mvidi Mukulu neamupishe padiye ubidia, bualu kena ulonda ditaba didiye nadi. Bualu buonsu budibu benza budi kabuyi bufuma ku ditaba didi muntu nadi, mbualu bubi. Tuetu badi bakole mu ditaba, tudi ne bua kuambuluisha badi batekete mu ditaba diabu. Katuena panu bua kukeba amu bidi bitusankisha tuetu. Kadi yonsu wa kutudi akebe mua kusankisha muntu nende, amuenzele malu mimpe, bua kumukolesha mu ditaba. Bualu Kristu kavua musombe panu, amu bua kukeba bivua mua kumusankisha yeye nkayende. Ke padi Mukanda wa tshijila wamba ne: “Padibu bakupenda, badi bampenda ne meme. ” Nenku bionsu bitudi tubala mu Mikanda ya tshijila mbabifunde bua kutulongesha. Mikanda ya tshijila idi kukolesha ku muoyi, bua tunanukile, tupete bitudi tutekemena. Mvidi Mukulu, mpokolu wa dinanukila ne wa disambangana, anupe kabidi diumvuangana dilelela, bua nulonde tshilejilu tshia Yezu Kristu, bua bonsu pamue, kabidi ne diyi dimue, nutumbishe Mvidi Mukulu, Tatu wa Mfumu wetu Yezu Kristu. Nenku akidilanganayi, muvua Kristu numuakidile, bua Mvidi Mukulu apete lumu. Bualu ndi nnujadikila ne: Kristu mmudienze muena mudimu wa bena Yuda, bua kukumbaja malaya avua Mvidi Mukulu muambile bankambua babu, kabidi bua kuleja nanku mudi Mvidi Mukulu wa diyi dimue. mMufike kabidi bua bantu ba bisamba bikuabu batumbishe Mvidi Mukulu bua luse luende. Ke padi Mukanda wa tshijila wamba ne: “Ke pandi nkutumbisha munkatshi mua bisamba bikuabu, nsaka misambu ya kutumbisha nayi dina diebe.” Udi wamba kabidi ne: “Nuenu bena bisamba bikuabu, tuayi tshianga pamue ne bena tshisamba tshia Maweja-Nangila!” Udi wamba kabidi ne: “Nuenu bena matunga onsu, tumbishayi Maweja-Nangila. Bisamba bionsu bimusamune!” Yeshaya kabidi udi wamba ne: “Muntu wa ku ndelanganyi ya Ishayi neafike, neajuke bua kulombola matunga. Bisamba bionsu nebimutekemene amu yeye. ” Bu munudi nuitaba Mvidi Mukulu, udi utupa ditekemena, anuwuje kabidi ne disanka, kabidi ne bupole tshishiki, bua ditekemena dienu diye amu kumpala ku bukole bua Mueyelu wa Tshijila. Bana hetu, meme mene ndi mushindike ne: nudi bena muoyi muimpe. Nudi bamanye bionsu binudi ne bua kumanya. Nudi ne bukole kabidi bua kubelangana nkayenu. Kadi miaba mivule mu mukanda wanyi ewu, mvua munufundile ne dikima, bua kunuvuluija binuvua bamane kulonga. Mvua munufundile nanku, bualu Mvidi Mukulu uvua mumpeshe dipa, dia meme kuikala muena mudimu wa Yezu Kristu bua bisamba bikuabu. Ndi nkumbaja mudimu wa tshijila wa mutuangaji ewu, pandi ndongesha Lumu lua Disanka lua Mvidi Mukulu, bua Mueyelu wa Tshijila ujidile bantu ba bisamba bikuabu, bikale bu mulambu udi ulengelela Mvidi Mukulu. Nanku ndi ndisanga ne Kristu, nditemba bua mudimu wanyi undi nkuatshila Mvidi Mukulu. Bualu meme musue kutela bualu kampanda, ndi ngamba amu bivua Kristu muenze kundi, bua kufikisha bantu ba bisamba bikuabu ku ditumikila Mvidi Mukulu. Uvua muenze nanku ku bimvua muambe, ne ku bimvua muenze, ku bukole bua bishima ne bua malu a dikema, kabidi ne ku bukole bua Mueyelu wa Tshijila. Ke mumvua mulongeshe muanyi muonsu Lumu lua Disanka ludi lutangila Kristu. Mvua muendakane nseke yonsu, kutuadijila mu Yerushalayime, too ne ku buloba bua Iliriya. Kadi mvua musue kumanyisha Lumu lua Disanka amu miaba ivuabu kabayi banji kumvua batela Kristu. Tshivua musue kuibaka pa bitaku bivua muntu mukuabu muase. Ke mumvua musue kukumbaja bidi Mukanda wa tshijila wamba ne: “Bantu bavuabu kabayi bamanyishe bualu buende, nebamumone. Bavua kabayi bumvua bamutela, nebamumvue. ” Ke bivua bimpumbishe misangu mivule bua meme kufika kuenu aku. Kadi mpindiewu ndi mujikije mudimu wanyi mu matunga aa. Kukadi bidimu bivule bindi njinga kumonangana nenu. Mvua musue kupitshila kuenu, pakumbana luendu luanyi lua kuya ku Espanye. Bualu ndi ntekemena kufika kuenu mu luendu alu bua kumonangana nenu. Ndi musue kushala nenu amue matuku, njinga kabidi bua nungambuluishe, bua mmone mua kufika ku ditunga dia Espanye. Kadi mpindiewu ndi nganji kuya ku Yerushalayime, bua kuambuluisha Tshisumbu tshia bena ditaba badi kuaka. Bualu bena ditaba ba mu Masedoniya ne ba mu Akaya bavua bapangadika bua kusangisha makuta, bua kuambuluisha bakengi ba mu Tshisumbu tshia bena ditaba badi mu Yerushalayime. Bavua badijadikile bualu ebu nkayabu. Kadi bulelela bavua ne bua kuambuluisha bakengi aba. Bualu bena ditaba ba bena Yuda ba ku Yerushalayime bavua babanyangana ne bantu ba bisamba bikuabu ditaba diabu. Nanku bantu ba bisamba bikuabu badi ne bua kubambuluisha, kuabanyangana nabu bintu bia panu bidibu nabi. Pangikala mujikije mudimu ewu, mumane kubapesha makuta avuabu basangishe, nentungunuke ne luendu bua kuya ku Espanye. Nanku mu luendu alu nempitshile kuenu. Ndi mumanye ne: ku difika dianyi kuenu, Kristu neanuele lupemba muende muonsu. Kadi, bana hetu, ndi nnulomba ne: mu dina dia Mfumu wetu Yezu Kristu, ne ku bukole bua dinanga didi Mueyelu wa Tshijila utupa: luanganayi nanyi. Nutendelele, nundombele kudi Mvidi Mukulu. Nulombe bua mmone mua kuepuka ku bianza bia bena muoyi mupape badi mu Yudeya; kabidi bua bena ditaba badi mu Yerushalayime banyishe bintu bindi mubatuadile. Ke mundi mua kufika kuenu ne disanka divule, pikala Mvidi Mukulu musue. Nenganji kuikisha kuenu aku, muaba unudi. Mvidi Mukulu, udi ufila bupole, ikale nenu bonsu. Amene. Ndi nnusengelela bua nuakidile bimpe muanetu wa bakaji Febe, udi ukuatshila Tshisumbu tshia bena ditaba badi mu Kenkreya mudimu. Numuakidile mu dina dia Mfumu, mudi bena tshisamba tshia Mvidi Mukulu ne bua kuakidilangana. Numuambuluishe mu malu onsu adiye mua kuikala nenu dijinga. Yeye mene uvua muambuluishe bantu bavule, nangananga meme. Elayi Priskila ne Akuila muoyi. Ke bantu batudi tukuatshila nabu Kristu mudimu. Bavua babuele mu njiwu ya lufu bua kusungidila. Ki mmeme nkayanyi udi ne bua kubela tuasakidila nansha. Bisumbu bionsu bia bena ditaba ba mu bisamba bikuabu bidi ne bua kubela tuasakidila. Elayi kabidi bena ditaba badi basangile kumbelu kuabu muoyi. Elayi Epayinete, mulunda wanyi musuibue, muoyi. Yeye ke muntu wa kumpala wa mu buloba bua Aziya uvua muitabe Kristu. Elayi Mariya, uvua munukuatshile mudimu bikole, muoyi. Elayi Andronikuse ne Yuniyase muoyi. mBana hetu, bavua nanyi mu lukanu. Bapostolu badi babanyisha bikole. Bavua babuele mu Tshisumbu tshia bena Kristu, meme tshiyi muanji kubuelamu. Elayi Ampliyatuse, mulunda wanyi munda mua Mfumu, muoyi. Elayi Urbene, utudi tukuatshila nende Kristu mudimu, muoyi. Kabidi ne Stakise wanyi musuibue. Elayi Apelese muoyi. Uvua muleje muende muonsu mudiye witaba Kristu. Elayi bena diku dia Aristobule muoyi. Elayi muanetu Erodiyone muoyi. Elayi bena diku dia Narsise badi bitaba Mfumu muoyi. Elayi Trifene ne Trifose, badi bakuatshila Mfumu mudimu, muoyi; kabidi ne Persida wanyi musuibue, uvua mukuatshile pende Mfumu mudimu bikole. Elayi Rufuse, muena mudimu musunguluke wa Mfumu, muoyi; kabidi ne mamuende, udi kabidi mamu wanyi meme. Elayi Asinkrite, Flegone, Ermese, Patrobase, Ermase, ne bana hetu bakuabu badi nabu, muoyi. Elayi Filoloke ne Yuliya, Nereya ne muanabu wa bakaji, Olimpase, kabidi ne bena tshisamba tshia Mvidi Mukulu bonsu badi nabu, muoyi. Elanganayi muoyi, nupukilangana ne dinanga bu bantu ba Mvidi Mukulu. Bisumbu bionsu bia bena ditaba ba Kristu bidi binuela muoyi. Bana hetu, ndi nnulomba ne: nudimukile bantu badi bajula ditapulukangana, bakeba kupambula bena ditaba mu njila, babenga bivuabu banulongeshe. Numuke kudi bantu ba nanku. Bualu bantu ba mushindu ewu kabena bakuatshila Kristu Mfumu wetu mudimu, kadi amu difu diabu! Badi bamanye mua kuakula bimpe, balongesha ne miaku ya lubombu. Ke mudibu badinga bantu badi ne lungenyi lutekete. Bantu bonsu mbamanye munudi nutumikila Mfumu. Nanku ndi nsanka bualu buenu, njinga bua nuikale bantu ba meji, badi benza amu malu mimpe, babenga malu mabi onsu. Mvidi Mukulu, udi utupa bupole, neaboze amu mpindiewu diabolu muinshi mua makasa enu. Dinanga dia Mfumu wetu Yezu Kristu dishindame munda muenu! Timote, utudi tukuata nende mudimu, udi unuela muoyi, kabidi ne Lukiyuse, Yazone ne Sosipatere, bana hetu. Meme kabidi, Tertiyuse, uvua mufunde mukanda ewu, ndi nnuela muoyi munda mua Mfumu, udi utusanga pamue. Ngayuse, muena ku nzubu kundi, muaba udi bena ditaba bonsu basangile, udi unuela muoyi. Eraste, mulami wa mpeta wa mu tshimenga, ne muanetu Kuartase, badi banuela muoyi. [ Dinanga dia Mfumu wetu Yezu Kristu dikale nenu bonsu. Amene. ] Tutumbishayi Mvidi Mukulu! Yeye udi mua kunuenza bantu bakole mu ditaba, bilondeshile lumu lua disanka lundi ndongesha. Ke Lumu ludi lutangila Yezu Kristu, ludi lutumanyisha meji masokome avua Mvidi Mukulu nawu, avuaye musokoke kale bidimu bia bungi. Kadi mpindiewu bavua baaleje patoke. Mikanda ya bambi idi ijadika nanku. Mvidi Mukulu mmufume diyi bua bamanyishe bisamba bionsu meji masokome aa, bua bitabe Lumu lua Disanka, bitamikile Mvidi Mukulu. Mvidi Mukulu, udi nkayende muena meji, utudi bamanye kudi Yezu Kristu, atumbe kashidi tshiendelele! Amene. Meme Polu, uvua Mvidi Mukulu musue kusungula, bua ngikale mupostolu wa Yezu Kristu, pamue ne muanetu Sostene, tudi tunufundila, nuenu bena Tshisumbu tshia bena ditaba tshia Mvidi Mukulu badi mu Korente, mukanda ewu. Tudi tunuela muoyi nuenu bonsu badi Mvidi Mukulu mubikile, bua nuikale bende, nuikale kabidi bantu ba tshijila, panudi nudisanga ne Yezu Kristu. Mukanda ewu mmufundila kabidi bantu bonsu ba miaba yonsu badi bitaba Yezu Kristu, udi Mfumu wabu, ne wetu kabidi. Dinanga ne bupole bia kudi Mvidi Mukulu Tatu, ne bia kudi Mfumu Yezu Kristu, bishindame munda muenu. Ndi ngela amu kuela Mvidi Mukulu wanyi tuasakidila bualu buenu, bualu mmunupe mu Yezu Kristu mudiye ununanga. Bualu panudi badisange ne Kristu, nudi bapete mapa onsu, nangananga dipa dia kumanya malu onsu, ne dia kualongesha. Bivua Kristu mutujadikile mbimane kushindama bimpe munkatshi muenu. Ke munudi kanuyi bapange dipa dia Mvidi Mukulu nansha dimue, nuenu badi bindile tshikondu tshidi Mfumu wetu Yezu Kristu ne bua kumueneka mu butumbi buende. Yeye neanuambuluishe, bua nushale bashindame ne ku ndekelu, bua muntu kamonyi mua kunuasa tshilumbu nansha tshimue, dituku diafika Mfumu wetu Yezu Kristu. Mvidi Mukulu uvua munubikile, bua nuenu kudisanga ne Muanende Mfumu wetu Yezu Kristu mu nsombelu wenu mujima, udi ukumbaja bionsu bidiye ulaya. Bana hetu, mu dina dia Mfumu wetu Yezu Kristu, ndi nnulomba ne: umvuanganayi. Kanuabulukianganyi nansha. Nuenze tshintu tshimue menemene. Nuikale ne meji amue, kabidi ne muoyi umue. Bualu, bana hetu, bena diku dia muanetu wa bakaji Klowa bavua bammanyishe ne: nudi batapulukangane. Nudi bamanye tshindi musue kuamba. Yonsu wa kunudi udi wamba muende munga, yonsu wende mushindu. Ewu ne: “Ndi ndonda Polu”; mukuabu ne: “Ndi ndonda Apolose”; mukuabu ne: “Meme amu Petro ”; wawakabidi ne: “Meme amu Kristu.” Kadi nudi nuela meji ne: Kristu mmukosolola mu bitupa anyi? Uvua munufuile pa mutshi mutshiamakane Polu anyi? Bayua banutue mu mayi mu dina dia Polu anyi? Ndi ngela Mvidi Mukulu tuasakidila, bualu tshivua mutue muntu wa kunudi nansha umue mu mayi, pa kumusha Krispuse ne Ngayuse. Nanku muntu nansha umue kena mua kuditemba ne: mbantue mu mayi mu dina dia Polu. (Bushuwa, mvua mutue kabidi bena mu diku dia Stefanaze mu mayi. Kadi tshiena muvuluke mumvua mutue kabidi muntu mukuabu mu mayi to.) Kristu kavua muntume bua kutua bantu mu mayi nansha. Uvua muntume bua kumanyisha bantu Lumu lua Disanka. Kadi tshiena ndumanyisha ne meji a bantu, bua lufu lufuila Kristu pa mutshi mutshiamakane kalujimiji bukole bualu. Bualu bantu badi kabayi benda mu njila wa lupandu, badi batangila dilongesha dia bualu bua lufu lua Kristu pa mutshi mutshiamakane, bu dilongesha dia bupale. Kadi bualu buetu tuetu badi benda mu njila awu, dilongesha adi didi bukole bua Mvidi Mukulu. Ke padi Mukanda wa tshijila wamba ne: “Nembutule meji a bena meji, nembenge dimanya dia bena lungenyi. ” Nanku tshidi muena meji, nansha muntu udi mulonge mikanda, nansha muedianganyi wa mpata wa panuapa, mua kuamba kabidi ntshinyi? Mvidi Mukulu mmumane kuleja ne: meji a bena panu mbupale! ” Bualu Mvidi Mukulu mmuleje meji ende mu bionsu. Kadi bantu ne meji abu nkayabu kabavua mua kujingulula mudi Mvidi Mukulu. Ke padi Mvidi Mukulu musue kusungidila bena ditaba ku dilongesha dietu dia Lumu lua Disanka, nansha badiamba ne: ndia bupale. Bena Yuda badi basue kumona malu a dikema, bena Ngreke badi bakeba meji. Kadi tuetu tudi tukobola Kristu uvuabu bapopele pa mutshi mutshiamakane. Bena Yuda badi bakamba ne: nudi nusendeka Mvidi Mukulu. Badi kabayi bena Yuda badi bakamba ne: nudi nulongesha malu a bupale. Kadi bua bonsu badi Mvidi Mukulu mubikile, nansha bena Yuda nansha bantu ba bisamba bikuabu, Kristu udi bukole bua Mvidi Mukulu, kabidi ne meji a Mvidi Mukulu. Bualu bidi Mvidi Mukulu wenza, bantu badi babimona bu bia bupale, kadi bidi bipita meji a bantu. Mvidi Mukulu umueneka bu udi kayi ne bukole, kadi bukole buende mbupite bua bantu. Bana hetu, nuditangile nuenu mene. Bavua Mvidi Mukulu mubikile bua kubanga tshisumbu tshienu mbanganyi? Luseke lua buntu buetu, munkatshi muenu mudi bena meji bakese, mudi badi ne bukole bakese, mudi bantu baneme amu bakese kabidi. Kadi bua kufuisha bena meji bundu, Mvidi Mukulu mmusungule bidi bantu batangila bu bia bupale. Bua kufuisha badi ne bukole bundu, mmusungule bidi bantu batangila bu bidi kabiyi ne bukole. Uvua musungule bantu bashadile, badibu bapetula, badibu kabayi bangata ne mushinga, bua kubutula badi badiamba ne: tudi baneme. Nanku muntu nansha umue kena mua kuditemba kumpala kua Mvidi Mukulu. Kadi Mvidi Mukulu mmunusange ne Yezu Kristu. mMuenze Kristu meji etu. Kristu udi utubingisha kumpala kua Mvidi Mukulu, utuenza bantu bende ba tshijila, utupikula kabidi ku bubi. Ke padi Mukanda wa tshijila wamba ne: “Udi ujinga kuditemba, aditembe bua bidi Mvidi Mukulu muenze. ” Bana hetu, tshikondu tshimvua mufike kuenu aku musangu wanyi wa kumpala, bua kunulongesha bualu bulelela busokome bua Mvidi Mukulu, tshivua muakule miaku mikole, nansha ya lungenyi lutue to. Bualu pamvua nenu, tshivua musue kunumanyisha bunga bualu, amu Yezu Kristu, nangananga Yezu Kristu uvuabu bapopele pa mutshi mutshiamakane. Ke pamvua mudileje kunudi ne butekete, nzakala ne buowa. Bimvua muambe, bimvua munulongeshe, kabivua binutuila bualu mvua ngakula ne miaku ya lubombu, nansha ne meji matue a bantu; kadi amu bualu bukole bua Mueyelu wa Mvidi Mukulu buvua budileja munda muanyi. Nanku ditaba dienu kadiena dishindama pa meji a bantu, kadi amu pa bukole bua Mvidi Mukulu. Numanye ne: malu atudi tulongesha adi a meji, kadi amu bua bantu bakadi bashindame mu malu a Mvidi Mukulu. Nanku meji aa ki nga panu, nansha a bamfumu badi balombola buloba, bualu badi ne bua kubutuka. Kadi ndi nnumanyisha meji masokome a Mvidi Mukulu. Mvidi Mukulu kayi muanji kufuka buloba, ukavua mupangadike bua kutusanga mu butumbi buende. Kadi uvua musokoke bantu meji awu. Nansha umue wa ku bamfumu ba pa buloba ebu kavua mujingulule meji aa. Bu bobu baajingulule, kabavua mua kupopela Mfumu, udi wenza tshintu tshimue ne Mvidi Mukulu mu butumbi buende, pa mutshi mutshiamakane. Mukanda wa tshijila udi wamba ne: “Bidi muntu nansha umue kayi muanji kumona nansha kumvua, bidi kabiyi bianji kubuela mu meji a muntu, ke bidi Mvidi Mukulu mulongoluele badiye unanga. ” Kadi Mvidi Mukulu mmutusokoluele tuetu bualu busokome ebu ku bukole bua Mueyelu wa Tshijila. Bualu Mueyelu udi mua kujingulula bionsu, nansha meji masokome menemene adi Mvidi Mukulu wela. Amu lungenyi lua muntu, ke ludi lujingulula bionsu bidi munda muende. Ke mudi kabidi Mueyelu wa Mvidi Mukulu nkayawu ujingulula bidi munda mua Mvidi Mukulu. Tuetu katuena bapete lungenyi lua pa buloba. Kadi tudi bapete Mueyelu udi ufuma kudi Mvidi Mukulu. Ke mutudi tumanya bionsu bidi Mvidi Mukulu mutuenzele. Nanku katuena tulongesha malu aa ne miaku idi ileja meji a bantu, kadi amu ne miaku idi Mueyelu wa Mvidi Mukulu utumanyisha. Ke mutudi tumvuija bantu bidi Mvidi Mukulu muenze, ne miaku idi Mueyelu ewu utumanyisha. Muntu udi kayi ne Mueyelu wa Mvidi Mukulu, kena mua kuitaba malu malelela adi Mueyelu ewu utumanyisha. Neaatangile bu a bupale. Kena mua kuajingulula, bualu amu muntu udi ne Mueyelu, ke udi mua kuamanya. Muntu udi ne Mueyelu wa Mvidi Mukulu udi mua kukonkonona bionsu, kadi yeye mene muntu nansha umue kena mua kumukonkonona to. Ke padi Mukanda wa tshijila wamba ne: “Udi mumanye lungenyi lua Mfumu nnganyi? Udi mua kumupesha lungenyi udiku anyi? ” Kadi lungenyi lua Kristu, tuetu tudi nalu. Bana hetu, tshivua musue kuyukila nenu, mudibu bayukila ne bantu badi Mueyelu wa Mvidi Mukulu ulombola nansha. Kadi mvua ne bua kunuyukidisha mudibu bayukila ne bantu batshidi ne meji a buntu, batshidi bana mu ditaba. Ke pamvua mununuishe mabele, tshiyi mua kunupa biakudia bikole, bualu kanuena banji kupeta bukole bua kubidia. Nansha mpindiewu mene kanuena banji kupeta bukole bua kubidia, bualu nutshidi nusomba bu bantu ba panu. Nudi nubabangana, nutandangana. Ke bidi bileja ne: nudi bantu ba panu, nuenza amu bidi bantu bakuabu bonsu benza. Padi umue wa kunudi wamba ne: “Meme ndi ndonda Polu,” munga ne: “Ndi ndonda Apolose, ” kanuena nuenza bu bantu batshidi ne meji a panu anyi? Kadi Apolose mene nnganyi? Polu kabidi nnganyi? Tudi amu bena mudimu ba Mvidi Mukulu, bayua banufikisha ku ditaba. Yonsu wa kutudi udi ukumbaja mudimu udi Mfumu mumufundile. Mvua mukune maminu, Apolose kuamiamina mayi. Kadi Mvidi Mukulu ke udi wamenesha. Nanku mudimu wa mukunyi, ne wa mumiaminyi wa mayi, udi wa patupu. Kadi udi wenza bualu, ke Mvidi Mukulu. Bualu Yeye udi umenesha. Mudimu wa mukunyi, ne mudimu wa mumiaminyi wa mayi, udi wa mushinga wa momumue. Mvidi Mukulu neafute muntu yonsu diende difutu, bilondeshile mushindu udiye ukumbaja mudimu wende. Bualu tudi tukuatshila Mvidi Mukulu mudimu amu umue, kabidi nuenu nudi budimi bua Mvidi Mukulu. Tudi mua kuamba kabidi ne: nudi nzubu wa Mvidi Mukulu. Bilondeshile dipa dimvua mupete patupu kudi Mvidi Mukulu, mvua mulongolole bia kuasa nabi nzubu, meme kuibaka kabidi tshitaku. Mpindiewu mukuabu udi ubandisha bimana. Kadi muntu yonsu amanye mushindu udiye ne bua kuibaka. Bualu mbamane kuibaka tshitaku, ke Yezu Kristu. Kabena mua kutshijula, kupingaja tshikuabu. Bamue badi babandisha pa tshitaku atshi bimana bia mpawungi, nansha bia tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, nansha bia mabue a mushinga mukole. Bakuabu badi babibandisha bienza ne mabaya, nansha ne mitshi, nansha ne nsona mene. Kadi mushinga wa mudimu wa muntu yonsu neumueneke dituku dia Tshilumbuluilu, bualu dituku adi kapia nekateme. Kapia aka nekatete mudimu wa muntu yonsu, bua kuleja mushinga wawu. Pikala muntu mubandishe pa tshitaku bimana bidi kapia kakayi mua kuosha, neapete difutu. Kadi pikala kapia kosha nzubu uvuaye muase, neapange difutu. Kadi yeye mene nebamusungidile, mudi muntu upitshila lubilu mu kapia bua kupanda. Nudi bamanye bulelela ne: nudi nzubu wa Mvidi Mukulu; kabidi ne: Mueyelu wa Mvidi Mukulu udi usomba munda muenu. Nanku padi muntu upula nzubu wa Mvidi Mukulu, Mvidi Mukulu neamupule ne yeye kabidi. Bualu nzubu wa Mvidi Mukulu udi wa tshijila. Nzubu wende awu ke nuenu mene. Muntu kaditshimbishi. Pikala muntu wa kunudi uditangila bu muena meji wa panuapa, adienze mupale, bua apete meji a bushuwa. Bualu meji a panu adi bupale kumpala kua Mvidi Mukulu. Ke mudi Mukanda wa tshijila wamba ne: “Mvidi Mukulu udi ukuata bena meji mu buteyi bua budimu buabu.” Mukanda udi wamba kabidi ne: “Maweja-Nangila udi ujingulula meji adi bantu bela, udi mumanye ne: adi a tshianana. ” Nanku muntu kena ne bua kuditemba bua balongeshi bende. Bualu bionsu mbienu: Polu, Apolose, nansha Petro, bukua panu bujima, muoyi ne lufu, lelu ne malaba, bionsu mbienu. Kadi nuenu nudi bantu ba Kristu, Kristu pende udi wa Mvidi Mukulu. Nudi ne bua kututangila bu bantu badi bakuatshila Kristu mudimu, badi ne bujitu bua kulongesha malu masokome a Mvidi Mukulu. Kadi tshidibu batekemena kudi muntu udibu bafundile mudimu ntshinyi? Badi bajinga amu ne: aukumbaje pa wowu! Nuenu kanuena mua kundumbuluisha bua mushindu undi ngenza mudimu wani. Nansha bantu bakuabu bonsu, bakoshi ba nsambu, kabena mua kundumbuluisha. Meme mene tshiena ndilumbuluisha. Bulelela kondu kanyi ka munda kakena kampisha nansha kakese. Kadi ebi kabiena bijadika ne: ndi mubinge to. Mfumu ke mukoshi wanyi wa nsambu. Nanku kanulumbuluishi muntu, diba kadiyi dianji kufika. Indilayi Mfumu. Afike! Yeye nealeje patoke bidibu basokoka mu miidima. Neasokolole bidi bisokome mu mioyi ya bantu. Diba adi muntu yonsu neapete kudi Mvidi Mukulu lumu ludiye ne bua kupeta. Bana hetu, mu bionsu ebi mvua mutele Apolose, muditele kabidi, amu bu bilejilu bua kunulongesha. Mvua musue bua nujingulule tshidi lusumuinu elu luamba ne: “Nuitabe amu bidibu bafunde. ” Muntu nansha umue wa kunudi kena mua kutumbisha mulongeshi umue, kudiwula mukuabu. Kadi muudi mua kuditemba bu udi mupite bakuabu mmunyi? Bionsu biudi nabi, kuena mubipete kudi Mvidi Mukulu anyi? Kadi muudi mua kuditemba bua bionsu abi, bu muntu udi mudipetelebi mmunyi? Nudi nuela meji ne: nukadi ne bionsu binudi nujinga anyi? Nukadi bena biuma anyi? Nuenu nukadi bakalenga, tuetu tushala bantu ba patupu anyi? Mvua musue bua nuikale bakalenga bushuwa, bua tuetu kabidi tudie nenu bukalenga! Bualu ndi mumone ne: Mvidi Mukulu mmututeke tuetu bapostolu muaba wa ku ndekelu. Tudi bu bena tshibawu, bua batushipe, bonsu batangile. Mbatuele mu tshialu bu bena manaya, bua bonsu bautangile, batumibue ba Mvidi Mukulu ne bantu kabidi. Tudi bantu bapale bualu bua Kristu, kadi nuenu nudi ne meji badisange ne Kristu. Tuetu katuena ne bukole, kadi nuenu nudi nabu. Badi batupenda, kadi nuenu badi banunemeka! Too ne ku lelu ewu, tudi tukenga, tufua nzala ne nyota, katuyi ne bilamba bikumbane. Badi batutuuta, tutua eku tutua kuaka. Tudi tukuata mudimu, tupungila bua kudipetela biakudia, Badi batupenda, tudi tubela lupemba. Padibu bankengesha, tudi tulama lutuulu. Badi batushiminyina malu, tudi tubandamuna ne miaku mimpe. Nansha mpindiewu kabidi, badi batutangila munkatshi mua bantu bu bintu bidibu bakomba bua kubiela ku diala. Ndi nnufundila nenku, ki mbua kunufuisha bundu, kadi amu bua kunubela bu bana banyi bandi nnanga. Bualu, nansha nuenu bapete balongeshi binunu dikumi, badi banuludika mu njila wa Yezu Kristu, kadi tatuenu udi anu umue. Bualu bu mumvua munutuadile Lumu lua Disanka, ndi mudienze tatuenu mu njila unudi nulonda badisange ne Yezu Kristu. Ke pandi nnusengelela ne: ngidikijayi. Ke mundi nnutumina Timote, muananyi munanga, wa diyi dimue munda mua Mfumu. Yeye neanuvuluije bindi ngenza mu didisanga dianyi ne Yezu Kristu. Neanulongeshe malu andi ndongesha miaba yonsu mu Bisumbu bionsu bia bena ditaba. Bamue ba kunudi bayua badiela mulu, bela meji ne: Polu kakufika kuetu bua kumonangana netu. Kadi pasua Mfumu, nemfike kuenu aku lukasa. Diba adi tshiakumanya amu miaku ya badi badiela mulu abu, kadi nenjingulule kabidi bidibu mua kuenza. Bualu Bukalenga bua Mvidi Mukulu kabuena bualu bua miaku nansha, kadi bua bukole budi Mvidi Mukulu uleja. Tshinudi nusungula ntshinyi? Mfike kuenu aku ne lukodi, anyi ne muoyi wa dinanga, kabidi ne miaku mimpe? Tudi bumvue bamba miaba yonsu ne: kuenu eku mbenze malu a bundu bupite, adi nansha bantu ba bisamba bikuabu kabayi benza. Bualu badi balonda ne: umue wa kunudi udi usomba ne mukaji wa tatuende! Kadi munudi nuditemba kabidi mmunyi? Nuvua ne bua kubungama, kumusha muntu awu munkatshi muenu. Nansha tshiyi munkatshi muenu ne mubidi, kadi ndi nenu ku bukole bua Mueyelu. Nkadi mumane kukosa mu dina dia Yezu Mfumu wetu tshilumbu tshia muntu uvua muenze bibi awu, amu bu meme muikale munkatshi muenu. Ke mudi dikosa dia tshilumbu tshiende nenku: nusangile muaba umue. Meme nengikale nenu ku bukole bua Mueyelu mu dina dia Yezu Mfumu wetu. Nanku tufile muntu awu kudi diabolu bua kubutula mubidi wende, kadi bua kusungidila mueyelu wende dituku dia Mfumu. Tshinudi mua kuditambishila ntshinyi? Nudi bamanye lusumuinu lua ne: “Buanga bukese bua mampa budi butuntumuna tshitapitapi tshionsu. ” Umushayi buanga bua mampa bukulukulu bua mibi ebu, bua nuikale kanuyi ne kalema nansha kamue. Nanku nenuikale bu tshitapitapi tshipiatshipia katshiyi tshiela buanga. Ke munukadi bulelela. Bualu bakadi bamane kulambula Kristu, muana wa mukoku wetu, bua kubanga tshibilu tshietu tshia Dipita dia Maweja-Nangila. Nanku tuenzayi tshibilu tshietu. Kadi katuena mua kutshienza, kudia mampa mela buanga bukulukulu, buanga bua bubi, ne bua malu a bundu. Tudie amu mampa kaayi mela buanga, mampa a bunonoke, ne a bulelela. Mvua munulombe mu mukanda mukuabu ne: kanubuelakanyi ne bena malu a bundu. Tshivua musue kuamba ne: nulekele kuendakana panu ne bonsu badi benza malu a bundu, nansha ne bena lukuka lua biuma, bivi, anyi batendeledi ba mvidie. Bualu bu nuenu basue kuepuka bonsu abu, nudi ne bua kumuka panu! Mvua musue kunuambila ne: kanubuelakanyi ne muntu udi udiamba ne: ndi ndonda Kristu, kadi muikale muenji wa malu a bundu, muena lukuka lua biuma, mutendeledi wa mvidie, munyangi walumu lua bende, mukuatshiki wa maluvu, nansha muivi. Nansha bua kudia ne muntu wa nanku, kanudi nende to. Bualu tshiena mua kulumbuluisha badi kabayi mu tshisumbu tshietu. Mvidi Mukulu neabalumbuluishe. Kadi kanuena ne bua kulumbuluisha badi mu tshisumbu tshienu anyi? Nudi amu ne bua kulumbuluisha! Bualu Mukanda wa tshijila udi wamba ne: “Ipatayi muntu mubi munkatshi muenu. ” Padi umue wa kunudi tshilumbu ne muanabu, mudiye ukimina kufunda muanabu kudi bakoshi ba nsambu badi kabayi bitaba Mvidi Mukulu mmunyi? Bena ditaba nabu kabena mua kubalumbuluisha anyi? Kanuena bamanye ne: bena tshisamba tshia Mvidi Mukulu nebalumbuluishe bantu bonsu anyi? Panudi mua kulumbuluisha bonsu ba pa buloba, munukadi kanuyi mua kukosa nsambu mikese idi munkatshi muenu mbishi? Kanuena bamanye ne: netukose nsambu ya batumibue ba Mvidi Mukulu anyi? Kadi mutudi katuyi mua kukosa nsambu ya bena panu mmunyi? Kadi panudi ne bilumbu bia nanku, nudi nuya kudi bakoshi ba nsambu, badi kabayi badisanga nenu mu Tshisumbu tshia bena ditaba! Ikalayi ne bundu! Munkatshi muenu kamuena muntu nansha umue wa meji udi mua kukosa nsambu ya bana babu anyi? Bulelela, muena ditaba udi mua kufunda muena ditaba nende ku tshilumbu anyi? Badi kabayi bitaba Mvidi Mukulu, ke badi ne bua kukosa nsambu yenu anyi? Kadi nukadi nuenza bibi bitambe, panudi nufundangana. Pa mutu pa kuenza nanku, nuanyishe bua banukengeshe kapayi bualu; nuanyishe kabidi bua bibe bintu bienu. Pa mutu pa kulama lutuulu, nuenu mene nudi nukengesha bantu, nuiba bintu biabu, bobu bikale bena ditaba nenu! Nudi bamanye bimpe ne: bantu badi benza malu mabi, kabena mua kupeta muaba mu Bukalenga bua Mvidi Mukulu. Kanudishimi! Badi benza malu a bundu, batendeledi ba mvidie, banyangi ba mbanza ya bende, badi banaya ne bana manaya a bundu, bivi, bena lukuka lua biuma, bakuatshiki ba maluvu, banyangi ba lumu lua bende, ne bantu badi banyenga bantu bintu ku bukole, kabakupeta muaba mu Bukalenga bua Mvidi Mukulu. Ke muvua bamue ba kunudi kale. Kadi mbamane kunujimijila mibi yenu, banuenze bantu ba tshijila bua nuikale bantu ba Mvidi Mukulu. Mvidi Mukulu mmumane kunubingisha mu dina dia Mfumu Yezu Kristu, kabidi ku bukole bua Mueyelu wa Mvidi Mukulu wetu. Bamue ba kunudi badi bamba ne: “Ndi mua kuenza bionsu bindi musue.” Bidi nanku! Kadi bionsu kabiena bikulengelela nansha. Mvua mua kuamba ne: “Ndi mua kuenza bionsu bindi musue,” kadi tshiena mua kudienza mupika wa muntu, nansha wa tshintu. Nudi nuamba kabidi ne: “Biakudia bidiku bua tshibi. Tshiotshi tshidiku bua biakudia.” Eyowa, kadi Mvidi Mukulu neabutule bionsu bibidi. Nanku mubidi kawena muenzela malu a bundu. Udi muenzela Mfumu. Yeye udi Mfumu wa mubidi wetu kabidi. Bu muvua Mvidi Mukulu mubishe Mfumu ku lufu, ku bukole buende neambishe ne tuetu kabidi ku muoyi mupiamupia. Nudi bamanye ne: mibidi yenu idi bidimba bia mubidi wa Kristu. Ndi mua kuangata tshidimba tshia mubidi wa Kristu, kutshienza tshidimba tshia mubidi wa mukaji muena tshiendenda anyi? Nansha kakese! Kanuena bamanye ne: muntu udi usomba ne mukaji muena tshiendenda, udi wenza nende mubidi umue anyi? Bualu Mukanda wa tshijila udi wamba ne: “Bubidi buabu nebenze mubidi umue. ” Kadi udi udisanga ne Mfumu, udi wenza nende tshintu tshimue mu Mueyelu wende. Epukayi malu a bundu! Bubi bukuabu buonsu budi muntu wenza, kabuena bukuata mubidi wende to. Kadi udi wenza malu a bundu, udi unyanga mubidi wende. Kanuena bamanye ne: mubidi wenu udi nzubu wa Mueyelu wa Tshijila anyi? Mueyelu awu udi munda muenu. Nuvua baupete kudi Mvidi Mukulu. Nuenu nudi bintu bia bende bia Mvidi Mukulu. Mvidi Mukulu mmunusumbe, mufute mushinga. Nanku tumbishayi Mvidi Mukulu mu mubidi wenu. Tuandamune mpindiewu ku nkonku inuvua bangele mu mukanda unuvua bantumine. Nudi nuamba ne: “Bidi bimpe bua mulume kikadi ne mukaji to. ” Eyowa, kadi bu mudi malu a bundu matampakane bikole, bidi bipite buimpe bua mulume yonsu ikale ne mukajende, bua mukaji yonsu kabidi ikale ne bayende. Mulume yonsu enzele mukajende bidiye ne bua kumuenzela. Mukaji kabidi enzele bayende bidiye ne bua kumuenzela. Mukaji kena mua kudienzela malu ne mubidi wende, bualu mubidi wende ngwa bayende. Mushindu umue, mulume kena mua kudienzela malu ne mubidi wende, bualu mubidi wende ngwa mukajende. Kanubenganganyi mu nzubu. Panuikala basue kubengangana nanku, nuanji kumonangana. Nuenze kabidi nanku amu bua matuku makese, bua numone mua kutendelela muenu muonsu. Pashishe nudisange tshiakabidi mu nzubu, muenu mua tshibidilu. Kanuyi benze nanku, nudi mua kupanga kudilama, diabolu udi mua kunuteya, kunutshimuna. Ndi nnuambila ebi bua kunuambuluisha, ki mbua kunuelela mukenji to. Bulelela, dijinga dianyi didi ne: bantu bonsu bikale mundi. Kadi Mvidi Mukulu udi upesha muntu yonsu diende dipa, muntu yonsu diende. Bindi ngambila bantu bajike, ne bakaji bakamba, mbiobi ebi: mbimpe nushale nkayenu, nuikale mundi. Kadi panudi kanuyi mua kudikolela, nubuele mu dibaka. Bidi bipite buimpe kubuela mu dibaka, pa mutu pa kushala ne dialakana mu muoyi. Bena ditaba badi baselangana, ndi mbelela mukenji (udi kauyi wanyi, kadi wa kudi Mfumu) wa ne: mukaji udi ku dibaka, kena ne bua kumuka kudi bayende. — Padiye umuka kudi bayende, kabuedi mu dibaka dikuabu to. Kadi udi mua ku-mvuangana tshiakabidi ne bayende, kupingana kudiye. — Mulume kabidi udi mu dibaka, kena ne bua kuipata mukajende. Bindi ngamba mpindiewu kabiena bifuma kudi Mfumu to. Meme nkayanyi ndi mbiamba ne: pikala mulume muena ditaba ne mukaji udi kayi muena ditaba, mukajende awu muanyishe bua kushala nende mu dibaka, kena ne bua kumuipata nansha. Momumue, pikala mukaji muena ditaba ne bayende udi kayi muena ditaba, mulume awu muanyishe bua kushala nende mu dibaka, mukaji kena ne bua kumubenga nansha. Bualu mulume udi kayi muena ditaba, Mvidi Mukulu udi umuanyisha, bua padiye udisanga ne mukajende muena ditaba. Kabidi mukaji udi kayi muena ditaba, Mvidi Mukulu udi umuanyisha, bua padiye udisanga ne bayende muena ditaba. Bu biobi kabiyi nanku, bana badibu balela bavua mua kuikala ne mikiya, baledi kabayi mua kumonangana nabu. Kadi bana babu badi bantu ba tshijila, badi Mvidi Mukulu wanyisha. Kadi pikala mulume nansha mukaji, udi kayi muena ditaba, musue kubengangana ne muena dibaka nende udi muena ditaba, nuanyishe bua enze amu nanku. Diba adi muena ditaba, mulume nansha mukaji, udi mua kuenza bidiye musue. Bualu Mvidi Mukulu mmunubikile bua nusombe mu bupole. Wewe mukaji muena ditaba, udi mua kujadika ne: neusungidile bayebe anyi? Nansha wewe mulume muena ditaba, udi mua kujadika ne: neusungidile mukajebe anyi? Pa kumusha amu bualu bumvua munuambile abu, ndi ngela mukenji ewu mu Bisumbu bionsu bia bena ditaba ne: muntu yonsu asombe bilondeshile dipa divuaye mupete kudi Mvidi Mukulu, kabidi ashale muvuaye diba divua Mvidi Mukulu mumubikile. Pikalabu bamane kuteka muntu panshi, diba divua Mvidi Mukulu mumubikile, muntu awu kakebi mua kusokoka bualu abu nansha. Pikalabu kabayi bamane kuteka muntu panshi, diba divua Mvidi Mukulu mumubikile, kena ne bua kuditekeshisha panshi nansha. Nansha bakuteke panshi, nansha kabayi bakuteke panshi, ki mbualu to. Tshidi ne bualu nkutumikila mikenji ya Mvidi Mukulu. Muntu yonsu ashale muende mutataye diba divua Mvidi Mukulu mumubikile. Ne uvua mupika diba divua Mvidi Mukulu mukubikile, kupampakanyi nansha. Kadi paudi upeta mushindu wa kupatuka mu bupika, upatuke. Bualu mupika uvua Mvidi Mukulu mubikile, mbamane kumupikula, bualu ukadi wa Mfumu. Momumue kabidi, muntu uvua kayi mupika diba divua Kristu mumubikile, ukadi mupika wa Kristu. Mvidi Mukulu uvua munusumbe, muhite mushinga. Nanku kanudienji bapika ba bantu. Eyowa, bana hetu, muntu yonsu ashale kumpala kua Mvidi Mukulu muende muvuaye diba divua Mvidi Mukulu mumubikile. Ndi ngandamuna ku nkonku yenu ya pa bantu badi kabayi mu dibaka. Bindi ngamba ebi ki mbia kudi Mfumu to. Ndi mfila meji mundi mumone. Bu mudi Mfumu mumfuile luse, nudi amu mua kuitaba bindi ngamba. Bu mutudi tshikondu tshia dikenga, ndi ngela meji ne: mbimpe muntu yonsu ashale muende mudiye. Wewe ne mukaji, nanku kukebi mua kulekelangana nende. Kuyi ne mukaji, nanku kukebi kubuela mu dibaka. Kadi paudi usela, kuena wenza bualu bubi. Padi nsongakaji uya ku dibaka, kena wenza bualu bubi. Kadi ndi musue kunuepula ku ntatu ya matuku onsu idi bantu badi mu dibaka nayi. Bana hetu, ndi musue kuamba nunku: matuku mmashale makese. Kutuadijila mpindiewu, bantu badi basele, basombe bu badi kabayi ne bakaji; badi badila, basombe bu badi kabayi ne dibungama; badi baseka, basombe bu badi kabayi ne disanka; badi basumba bintu, basombe bu badi kabayi ne bivuabu basumbe; badi bakuata mudimu ne bia panu, basombe bu badi kabayi bakuata nabi mudimu. Bualu bia panu kabiena binenga kabidi mutantshi mule to. Mvua musue kunuepula ku ntatu yonsu. Udi kayi mu dibaka, udi usumpakana bua malu a Mfumu, ukeba kusankisha Mfumu. Kadi udi mu dibaka, udi usumpakana bua malu a panu, ukeba kusankisha mukajende. Muoyi wende udi usumpakana ne: ngenze etshi, ngenze tshiatshia. Mukaji kabidi udi kayi mu dibaka, nansha nsongakaji, udi usumpakana bua malu a Mfumu, bualu udi ukeba kusankisha Mfumu mu bionsu bidiye wenza, nansha wela meji. Kadi mukaji udi mu dibaka, udi usumpakana bua malu a panu, ukeba kusankisha bayende. Ndi ngamba nanku bua kunuenzela bimpe, ki mbua kunuenzeja malu ku bukole. Ndi musue bua nuenze amu malu mimpe, nukuatshile Mfumu mudimu muenu muonsu. Tuyayi mu bualu bua badi babangilangana. Padi nsongalume ne dijinga dikole, umona ne: meme tshiyi musele nsongakaji awu, ndi mmuenzela bibi, mbimpe baselangane mudibu basue. Kabena benza bualu bubi to. Kadi padi muntu, kabayi bamuenzeje ku bukole, mujadike munda muende ne: tshiena musue kusela, mumanye kabidi mua kudikolela, mbimpe alame amu dipangadika dia kubenga kubuela ne nsongakaji ewu mu dibaka. Nanku udi ubuela mu dibaka ne mubangila wende, udi wenza bimpe. Kadi udi kayi ubuela nende mu dibaka, udi wenza bimpe bipite. Mukaji udi mu dibaka, kena mua kuenza mudiye musue, patshidi bayende ne muoyi. Amu bayende mumane kufua, udi mua kubuela mu dibaka ne muntu udiye musue. Kadi muntu awu ikale amu muena ditaba. Kadi bu yeye mua kushala mukamba, neikale ne disanka dipite. Ke tshindi ngela meji. Ndi ngitaba ne: nansha meme ndi ne Mueyelu wa Mvidi Mukulu. Tuyayi ku lukonku lunuvua bangele bua minyinyi ivuabu balambule mvidie: Ndi ngitaba binudi nuamba ne: “Bonsu tudi bamanye malu.” Kadi dimanya edi didi diela muntu mulu. Amu dinanga didi dibakolesha mu ditaba. Muntu udi wela meji ne: ndi mumanye, kena muanji kumanya mudiye ne bua kumanya. Amu muntu udi unanga Mvidi Mukulu, ke udi Mvidi Mukulu mumanye. Nuvua bangebeje ne: tudi mua kudia minyinyi ivuabu balambule mvidie anyi? Tudi bamanye bimpe ne: mvidie mikuabu kayenaku to. Mvidi Mukulu udi amu umue. Bushuwa mu diulu ne pa buloba mudi bintu bidi bantu banemeka ne: mmvidie. — Ke mutudi mua kuamba ne: “mvidie” ne “bamfumu” bidi bia bungi. — Kadi buetu tuetu kudi Mvidi Mukulu amu umuepele, Tatu, Mufuki wa bionsu. Tudi ne muoyi panu, bua kuya kudiye. Kudi kabidi Mfumu umuepele, Yezu Kristu. Bionsu bidiku ku bukole buende. Tudi bapete muoyi amu kudiye. Kadi bantu bonsu kabena bamanye bualu ebu to. Bamue badi bibidile ditendelela mvidie. Nanku too ne ku lelu, padibu badia minyinyi eyi, badi amu bela meji ne: tudi tunemeka mvidie ayi. Ke mudi kondu kabu ka munda kabapisha, padibu badia tshiakudia tshia nanku. Kadi tshidi tshitusemeja pabuipi ne Mvidi Mukulu ki ntshiakudia nansha. Tuetu katuyi badie minyinyi ayi, katuena dijimija tshintu. Tuetu bayidie, katuena tupeta tshintu. Kadi dimukayi! Bualu panudi nuenza nanku, nudia bionsu binudi basue, bumue nudi mua kulenduisha badi batekete mu ditaba. Bualu muntu udi ne ditaba ditekete, udi mua kukumona wewe, udi wamba ne: ndi mumanye malu, udia mu nzubu wa kutendelela mvidie. Diba adi kuena umusaka bua adie munyinyi uvuabu balambule, udi kondu kende ka munda kabenga anyi? Nenku muntu udi kayi ne ditaba dikole awu, neajimine, bualu wewe udi wamba ne: ndi mumanye malu! Yeye mene ke muanenu udi Kristu mufuile! Panudi nuenzela bana benu bibi, nushipa kondu kabu ka munda kadi katekete, nudi nuenzela Kristu mene bibi. Nanku pikala biakudia bilenduisha muanetu, kashidi tshiena mua kudia kabidi munyinyi, bua tshifikishi muanetu ku bubi. Tshiena mua kuenza mundi musue anyi? Tshiena mupostolu anyi? Tshiona mumone Yezu Mfumu wetu anyi? Nuenu kanuena tshipeta tshia ku mudimu undi mukuatshile Mfumu anyi? Nansha bakuabu kabayi bitaba ne: ndi mupostolu, kadi buenu nuenu ndi mupostolu. Nanku dijadika dia ne: ndi mupostolu, ke nuenu mene, bualu nudi badisange ne Mfumu. Umvuayi mundi ndilumbuluila, mpisha badi banjana: Pandi nkuata mudimu, kabena ne bua kundisha, kabidi kunnuisha anyi? Tshiena mua kuya mu luendu ne mukaji muena ditaba, mudi bapostolu bakuabu, Petro ne bana babu ne Mfumu, benza anyi? Nanku amu meme ne Barnabase, ke badi ne tshilumbu tshia kukuata mudimu ne bianza, bua kupeta tshiakudia tshietu anyi? Katshia nukadi bumvue bamba ne: musolayi udi mua kudifuta bua mudimu udiye wenza mu mvita anyi? Muntu udi ne budimi bua mvinyo, kena mua kudia tumuma tua mu budimi abu anyi? Udi ulama mikoku, kena mua kunua mabele ayi anyi? Tshiena njadika bindi ngamba ebi amu ne bilejilu bidi bantu bonsu bamanye to. Mikenji ya Moshe kabidi idi ilongesha bualu bua momumue. Bualu mbafunde mu mikenji eyi ne: “Ngombe udi ukuata mudimu ushipula miepu, kabena mua kumuela nkata ku mbanga nansha. ” Mvidi Mukulu udi bualu ne ngombe anyi? Bionsu bidi Mvidi Mukulu wamba, kena ubiamba bualu buetu anyi? Bushuwa, mukenji awu mmutufundila tuetu. Nansha udi udima, nansha udi ushipula ntete, bonsu mbatekemene kupeta bia ku dinowa. Tuvua bamiamine munda muenu maminu a Lumu lua Disanka, adi kaayi amueneka ku mesu. Mutudi katuyi mua kunowa kunudi bia panu bitudi tukengela mbishi? Padi bakuabu mua kupeta bia nanku kunudi, tuetu katuena mua kubipeta anyi? Tudi bashadile kudibu anyi? Kadi katuvua balombe bituvua mua kulomba nansha. Pa mutu pa kuenza nanku, tuoua tuditatshisha bua kupeta bituvua tukengela, bua katujikidi Lumu lua Disanka ludi lutangila Kristu njila. Nudi bamanye bimpe ne: badi benza mudimu mu nzubu wa Mvidi Mukulu, badi bapeta biakudia biabu ku bidi bantu bela mu nzubu amu. Badi balambula milambu pa tshilambuilu, badi bapeta tshiabu tshitupa tshia milambu eyi. Ke pavua Mfumu muele mukenji ne: badi balongesha Lumu lua Disanka, bapete biakudia ku mudimu ewu. Kadi meme tshivua mulombe bimvua mua kulomba nansha. Tshiena nnufundila nanku, bua mbipete mpindiewu. Ndi njinga kufua pa mutu pa kubilomba! Muntu nansha umue kena mua kunnyenga lumu luanyi pa bualu ebu to! Tshiena mua kuditemba, bua pandi mmanyisha bantu Lumu lua Disanka nansha. Bualu mbujitu budi bungomekela. Tshiyi ntangalaja Lumu lua Disanka, ndi muena diakabi. Bu meme mudisunguile mudimu ewu, mvua mua kutekemena bua bamfute. Kadi pandi tshiyi ngenza mudimu awu ku disua dianyi, ndi nkumbaja amu bidibu bamfundile. Nanku difutu dindi mpeta ndifutu kaayi? Ke disanka dindi nadi, pandi mua kulongesha Lumu lua Disanka patupu, tshiyi nkeba ne: bamfute, tshiyi ndomba bidi muambi wa Lumu lua Disanka mua kulomba. Ndi mua kuenza mundi musue. Tshiena mupika wa muntu to. Kadi ndi mua kudienza mupika wa bonsu, bua kufikisha kudi Kristu bonsu bandi mua kufikisha. Pandi nkuata mudimu munkatshi mua bena Yuda, ndi ndienza muena Yuda, bua kubafikisha kudi Kristu. Nansha meme tshiyi ne bua kulama mikenji ya Moshe, pandi nkuata mudimu munkatshi mua bantu badi bayilama, ndi nyilama kabidi, bua kubafikisha kudi Kristu. Momumue kabidi, pandi muaba udi bantu kabayi bamanye mikenji ya Moshe, ndi nsomba mudibu basomba bobu, tshiyi ndama mikenji, bua kufikisha bantu aba kudi Kristu. Kadi tshiena musue kuamba ne: ndi mbenga mikenji ya Mvidi Mukulu to. Mikenji indi ndama meme nya Kristu. Pandi ne bantu badi batekete mu ditaba, ndi nsomba amu mudibu basomba bobu, bua kubafikisha kudi Kristu. Ndi nditeka mulongu umue ne muntu yonsu, bua mmone mua kupandisha nansha bamue ba kudibu. Ndi ngenza bionsu ebi bua Lumu lua Disanka, bua mmone mua kupeta bidi Lumu alu lutulaya. Nudi bamanye bimpe ne: mu manaya bonsu badi banyema, kadi amu umue udi upeta nsala wa kalumbandi. Nanku nyemayi bikole, bua numupete. Bonsu badi banaya nanku, badi badikengesha, bajila bintu bivule. Badi benza nanku bua kupeta nsala wa kalumbandi wa matuku makese. Kadi tuetu tudi tunyema bua kupeta nsala wa kalumbandi udi ushala kashidi. Ke pandi nnyema, ntangila tshindi ngipatshila. Tshiena bu mututshianganyi udi wela dinkomu kua patupu. Ndi ndituuta bikole, nkengesha mubidi wanyi mujima. Tshianana ndi bu muntu udi ubikila bakuabu bua bipatshile nsala wa kalumbandi, meme mene tshiyi mua kumupeta, mpangila mu njila. Bana hetu, ndi musue bua nuvuluke bivua bienzekele bankambua hetu bayua baya ne Moshe. Divuba divua dibalama bonsu. Ke mutotabu basabuke mayi manene Makunze kakuyi bualu. Bu muvuabu bapitshile mu divuba ne mu mayi manene, mbamane kubatua bonsu mu mayi, bua bikale balongi ba Moshe. Bayua badia bonsu biakudia bia momumue bidi kabiyi bimueneka. Bavua banua bonsu biakunua bia momumue bidi kabiyi bimueneka. Bualu bayua banua mayi a ku lubuebue kaluyi lumueneka, luvua luenda nabu. Lubuebue alu ke Kristu. Kadi nansha bobu benze nanku, bavule ba kudibu kabavua balengelela Mvidi Mukulu. Ke muvuabu bafuile mu tshipela. Bilejilu ebi bidi bitudimuja, bua katujingi malu mabi, muvua bantu abu baajinge, kabidi bua kanutendeledi mvidie, muvua bamue ba kudibu benze. Mukanda wa tshijila udi wamba ne: “Bantu aba kusomba mu tshibilu bua kudia ne kunua; pashishe kujukabu bua kuenza malu mabi. ” Katuena ne bua kuenza malu a bundu, muvua bamue ba kudibu benze. Bantu binunu makumi abidi ne bisatu kufua dituku dimue. Katuena mua kuteta Mfumu, muvua bamue ba kudibu benze. Ke nyoka kubasuma, bobu kufua. Kanuena ne bua kujana Mvidi Mukulu, muvua bamue ba kudibu benze. Mutumibue, uvuabu batume ne lufu, kubashipa. Makenga awu avua mabakuate bua kutulongesha bualu. Bayua batufundilewu bua kutubela. Bualu tudi mu tshikondu tshia nshikidilu. Nanku muntu udi wela meji ne: ndi muimane kulu, adimuke bua kaponyi panshi. Bualu matetshibua onsu anuvua nawu, ke adibu bateta nawu bantu misangu yonsu. Mvidi Mukulu udi ukumbaja malaya ende. Kakuanyisha bua matetshibua anupite bukole. Kadi diba didibu banuteta, yeye neanupe bukole bua kutua nkanana, kabidi bua kupatuka nabu mu matetshibua. Nanku, balunda banyi bananga, lekelayi kutendelela mvidie. Nudi bantu ba lungenyi. Jingululayi bindi ngamba ebi. Vulukayi dikopu ditudi tuela nadi Mvidi Mukulu tuasakidila, tumutumbisha. Patudi tunuinamu, katuena tudisanga ne mashi a Kristu anyi? Vulukayi diampa ditudi tukosa, diabanyangana. Patudi tudidia, katuena tudisanga ne mubidi wa Kristu anyi? Diampa didi amu dimue epele. Nanku nansha tuetu bikale bavule, tudi tuenza mubidi amu umue, bualu tudi tudisanga bonsu mu diampa dimue adi. Tangilayi bena Izrayele: badi badia bidi bantu balambula, badi badisanga ne Mvidi Mukulu udibu balambula bintu abi. Nudi nuela meji ne: pandi ngamba nanku, ndi ngangata mvidie, nansha munyinyi udibu balambula mvidie, ne mushinga anyi? “Nansha kakese! Kadi ndi ngamba ne: bidi batendeledi ba mvidie balambula, kabena babilambula Mvidi Mukulu, kadi amu mikishi mibi. Nanku tshiena musue bua nudisange ne mikishi mibi. Kanuena mua kunuina mu dikopu dia Mfumu, kunuina kabidi mu dikopu dia mikishi mibi. Kanuena mua kudila ku mesa a Mfumu, kudila kabidi ku mesa a mikishi mibi nansha. Tudi basue kujula Mfumu mukawu anyi? Nudi nuela meji ne: tudi bamupite bukole anyi? Bamue badi bamba ne: “Tudi mua kuenza muonsu mutudi basue. ” Eyowa, kadi bionsu kabiena bimpe to. “Tudi mua kuenza muonsu mutudi basue,” kadi bionsu kabiena bilengelela Tshisumbu tshia bena ditaba to. Muntu nansha umue kakebi bidi bimulengelela yeye nkayende, kadi akebe bidi bilengelela bakuabu. Nudi mua kudia munudi basue munyinyi onsu udibu basumbisha mu tshisalu, kanuyi nupampakana, kanuyi nudiebeja mu kondu kenu ka munda ne: mmifume penyi. Bualu Mukanda wa tshijila udi wamba ne: “Buloba ne bionsu bidipu mbintu bia Mfumu. ” Pikala muntu udi kayi muena ditaba munubikile bua kudia kuende, nuenu banyishe bua kuyamu, nudie bionsu bidibu banulambila, kanuyi nupampakana. Kanuebeji mu kondu kenu ka munda ne: minyinyi eyi mmifume penyi? Kadi pikala muntu unuambila ne: “Munyinyi ewu ngwa ku nyama uvuabu balambule mvidie,” kuudi to! Kadi unemeke muntu udi ukuambila nanku, unemeke kabidi kondu ka munda, tshiena ngamba ne: kondu kenu ka munda kadi kanupisha; kadi ka muntu mukuabu awu kadi kamupisha yeye. Bumue nenunkonke ne: “Kadi mudi kondu ka bakuabu kankandika mua kuenza mundi musue mbishi? Pandi ndia, ngela Mvidi Mukulu tuasakidila, mudibu mua kungasa tshilumbu, pandi ndia bindi ngela nabi Mvidi Mukulu tuasakidila, mmunyi?” Ke mundi ngamba ne: nansha nudia, nansha nunua, nansha nuenza bualu bukuabu, nuenze bionsu bua kutumbisha Mvidi Mukulu. Kadi kanulenduishi nansha muena Yuda, nansha muntu wa mu tshisamba tshikuabu, nansha Tshisumbu tshia bena ditaba. Ngidikijayi! Ndi ndibamba bua kusankisha bantu bonsu mu malu onsu. Tshiena nkeba bidi bindengelela meme, kadi bidi bilengelela bonsu, bua bapete lupandu. Ngidikijayi, mundi ngidikija Kristu. Ndi nnuela kalumbandi, bualu nudi numvuluka diba dionsu, nukumbaja kabidi bimvua munulongeshe, muvuabu bando-ngeshebi kumpala. Kadi ndi musue bua nujingulule ne: Kristu udi Mfumu wa muntu mulume yonsu. Mulume yonsu udi musele, udi mfumu wa mukajende. Mvidi Mukulu udi Mfumu wa Kristu. Pikala muntu mulume utendelela munkatshi mua bantu, ne tshifulu ku mutu, nansha ubamanyisha malu avua Mvidi Mukulu mumuambile, udi uluisha Kristu bundu. Kadi pikala mukaji utendelela munkatshi mua bantu ku mutu kutupu, nansha ubamanyisha malu avua Mvidi Mukulu mumuambile, udi ufuisha bayende bundu, bualu udi bu mukaji udibu bakungule mutu. Pikala mukaji kayi usuika tshitambala ku mutu, mbimpe bamukungule mu mutu! Kadi bu mudi mukaji ufua bundu, padibu bamukungula, nansha bamukosa nsuki, asuike tshitambala ku mutu. Nanku muntu mulume kena mua kuvuala tshintu ku mutu, bualu udi tshimfuanyi tshia Mvidi Mukulu, tshidi tshileja butumbi buende. Kadi mukaji udi uleja butumbi bua bayende. Bualu kabavua bafuke mulume mufume kudi mukaji. Kadi bavua bafuke mukaji mufume kudi mulume. Kabavua bafuke mulume bua mukaji, kadi amu mukaji bua mulume. Bualu bua batumibue, mukaji udi ne bua kusuika tshitambala ku mutu, bua kuleja mudiye ku bumfumu bua bayende. Kadi patudi badisange ne Mfumu, mukaji kena mua kuikalaku kakuyi mulume, mulume kena mua kuikalaku kakuyi mukaji. Bualu, bu mudibu bafuke mukaji mufume kudi mulume, ke mudibu balela mulume kudi mukaji. Kadi bonsu babidi badi bafume kudi Mvidi Mukulu, udi Mufuki wa bionsu. Dikoselayi tshilumbu nkayenu: mbimpe bua mukaji atendelele Mvidi Mukulu munkatshi mua bantu ku mutu kutupu anyi? Ku bantu, bidi bienza bundu, padi mulume wenda ne nsuki mile, kadi bidi lumu padi mukaji ne nsuki mile, bualu mukaji mmupete nsuki mile bua kudibuikila nayi bu tshitambala. Kadi pikala muntu musue kutontolola bindi ngamba, tshintu tshimuepele tshindi musue kuamba tshidi amu ne: nansha tuetu, nansha Bisumbu bia bena ditaba, katuena ne tshibidilu tshikuabu, patudi tutendelela Mvidi Mukulu. Bua bindi mua kunulongesha mpindiewu, tshiena mua kunuela kalumbandi to. Bualu bisangilu bienu bia ditendelela kabiena binulengelela, kadi bidi binuenzela bibi. Bualu bua kumpala: bayua bangambila ne: panudi nusangila, nudi nuabulukangana mu bisumbu bidi bifuilakana. — Ndi ngitaba bualu ebu tshitupa. (Matapuluka adi ne bua kuenzeka munkatshi muenu, bua badi balama ditaba dilelela, bamueneke patoke.) Panudi nudisangisha, kanutshiena nudia didia dia Mfumu. Bualu diakamue panudi nusomba ku mesa, muntu yonsu udi udia lukasalukasa bidiye mufike nabi, mushindu udi bamue bashala ne nzala, banga bakuatshika maluvu. Kanuena mua kudila ne kunuina ku mbanza yenu anyi? Nudi nupetula Tshisumbu tshia bena ditaba bua tshinyi? Nudi nuluisha badi bianza bitupu bundu bua tshinyi? Nudi basue nmuambile tshinyi? Bua nnuele kalumbandi anyi? Nansha kakese! Tshiena mua kunuela kalumbandi bua malu a nanku nansha! Telejayi bimvua mupete kudi Mfumu, kabidi bimvua munulongeshe. Mfumu Yezu, butuku buvuabu ne bua kumukuata, uvua muangate diampa. Kuelaye Mvidi Mukulu tuasakidila. Pashishe kukosololaye diampa, wamba ne: “Etshi mmubidi wanyi, undi ndambula bualu buenu. Enzayi nunku bua kumyuluka.” Momumue, bobu bamane kudia, kuangataye dikopu, wamba ne: “Dikopu edi didi ndondu mupiamupia wa Mvidi Mukulu, udi mashi anyi ajadika. Misangu yonsu inudi nunuinamu, nuenze nanku bua kumvuluka. ” Nenku misangu yonsu inudi nudia diampa edi, nunuina mu dikopu edi, nudi numanyisha bantu lufu lua Mfumu too ne pafikaye. Kadi padi muntu udia diampa dia Mfumu, unuina mu dikopu diende, kayi mubiakanyine, nebamuase tshilumbu tshia mubidi ne mashi bia Mfumu. Nanku muntu yonsu adikonkonone, pashishe adie diampa, anuine mu dikopu edi. Bualu padi muntu udia diampa, nansha unuina mu dikopu edi, kayi mujingulule mubidi wa Mfumu, udi udikebela tshilumbu padiye udia, nansha unua. Ke padi ba bungi ba kunudi basama, kabayi ne bukole, bafue kabidi ba bungi. Bu tuetu mua kudikonkonona kumpala, Mvidi Mukulu kavua mua kutunyoka nanku. Kadi Mfumu udi utulumbuluisha, utunyoka, bua kabavu kutupisha pamue ne bantu bakuabu ba pa buloba dituku dia tshilumbuluilu. Nanku, bana hetu, panudi nudisangisha ku didia dia Mfumu, indilanganayi. Pikala muntu ne nzala, adile kuende. Tshianana bisangilu bienu nebinubueje mu tshilumbu kudi Mvidi Mukulu. Kadi bua malu makuabu, nengalongolole pangikala mufike kuenu. Ndi ngandamuna mpindiewu ku nkonku inuvua bangele bua bidi bitangila mapa a kudi Mueyelu wa Tshijila. Bana hetu, ndi musue bua nujingulule bimpe mudi mapa aa. Nudi bamanye ne: diba dinuvua kanuyi banji kuitaba Mvidi Mukulu, bavua banusaka, bua nutendelele mvidie ya patupu, kanuyi mua kutua nkanana. Ke pandi musue bua nujingulule bimpe ne: padi Mueyelu wa Tshijila ulombola muntu, kena mua kuamba ne: “Yezu ikale mutshipa!” Nansha muntu kena mua kujadika ne: “Yezu udi Mfumu,” padi Mueyelu wa Tshijila kauyi umulombola. Mapa adi mashilangane, kadi amu Mueyelu umue wa momumue ke udi wafila. Midimu ya kuenza idi mishilangane, kadi utudi tukuatshila midimu ayi udi amu Mfumu umue wa momumue. Bukole ne meji bia kuenza nabi mudimu bidi bishilangane ku muntu ku muntu, kadi Mvidi Mukulu udi ubifila kudi bonsu udi amu umue wa momumue. Mueyelu wa Tshijila udi umueneka munda mua muntu yonsu, ne dipa didi dilengelela bantu bonsu, Muntu kampanda udi upeta kudi Mueyelu dipa dia kuakula ne meji. Mukuabu udi upeta kudi Mueyelu wa momumue dipa dia kuakula bilondeshile dimanya diende. Munga udi upeta kudi Mueyelu umue wa momumue dipa dia ditaba dikole, mukuabu dipa dia kuondapa babedi. Mukuabu udi upeta kudi Mueyelu dipa dia kuenza malu a dikema, mukuabu dipa dia kumanyisha bantu malu avua Mvidi Mukulu mumuambile. Munga udi upeta dipa dia kusunguluja bidi bifuma kudi Mueyelu wa Mvidi Mukulu, ne bidi kabiyi bifuma kudiwu. Umue udi upeta dipa dia kuakula miakulu idi bantu kabayi bamanye, munga dipa dia kumvuija bidibu bamba mu miakulu ayi. Amu Mueyelu umue wa momumue awu, ke udi ufila bionsu abi. Udi upesha muntu yonsu diende dipa dia pa buadi bu mudiwu musue. Bualu Kristu udi bu mubidi, udi umue, kadi muikale ne bidimba bivule. Kadi bidimba bionsu, nansha biobi bivule, bidi bienza mubidi amu umue. Buonsu buetu, bena Yuda nansha bantu ba bisamba bikuabu, bapika nansha bantu badi benza malu mudibu basue, bavua batutue mu mayi, bua tuetu kuenza mubidi umue ku bukole bua Mueyelu wa Tshijila. Mbatuwuje kabidi bonsu ne Mueyelu umuepele ewu. Mubidi kawena amu ne tshidimba tshimue, kadi udi ne bia bungi. Padi dikasa diamba ne: “Meme tshiena tshianza to; nanku tshiena tshidimba tshia mubidi,” bualu ebu kabuena budiumbusha ku mubidi to. Padi ditshi diamba ne: “Tshiena disu; nanku tshiena tshidimba tshia mubidi,” bualu ebu kabuena budiumbusha ku mubidi to. Bu mubidi wende mujima muikale amu disu, muntu uvua mua kumvua bishi? Bu mubidi wende mujima muikale amu ditshi, uvua mua kununkila bishi? Bushuwa, Mvidi Mukulu mmuteke mu mubidi tshidimba tshionsu pa muaba watshi, muvuaye musue. Bu bionsu bikale amu tshidimba tshimue, mubidi uvua penyi? Kadi bidimba bidi bivule, mubidi udi amu umue. Nanku disu kadiena mua kuambila tshianza ne: “Meme tshiena nkukengela to!” Mutu kawena mua kuambila makasa ne: “Meme tshiena nkukengela to!” Bualu bidimba bidi bimueneka bu bidi bitekete, ke bitudi nabi dikenga menemene. Kabidi bitudi tuela meji ne: kabiena ne mushinga, ke bitudi dinemeka menemene. Bidimba bitudi katuyi tutelatela, tudi tubilama ne kanemu kavule. Katuena ne bua kuenza nanku ne bidimba bikuabu bidi bipite buimpe. Mvidi Mukulu uvua mulongolole mubidi, bua kunemesha nangananga bidimba bidi kabiyi ne lumu. Ke muvuaye musue bua bidimba bishilangane bia mubidi bienze bionsu tshintu tshimue, biambuluishangane. Padi tshidimba tshia mubidi tshimue tshisama, bidimba bionsu bidi bisama pamue natshi. Padibu batumbisha tshidimba tshimue, bidimba bikuabu bionsu bidi bisanka pamue natshi. Nuenu bonsu nudi mubidi, wa Kristu. Yonsu wa kunudi udi tshidimba tshiawu. Nanku mu Tshisumbu tshia bena ditaba, Mvidi Mukulu mmuteke bonsu pa muaba wabu: bangabanga bapostolu, pashishe bambi, balonda kudi balongeshi; kunyima kudi benji ba malu a dikema, kudi badi ne bukole bua kuondapa babedi, nansha badi bambuluisha bakuabu, nansha badi balombola bantu nabu, ne badi bakula miakulu idi bantu kabayi bamanye. Bonsu kabena bapostolu, bambi, nansha balongeshi to. Bonsu kabena ne bukole bua kuenza malu a dikema, nansha bua kuondapa babedi, nansha bua kuakula miakulu idi bantu kabayi bamanye, nansha bua kuyumvuija. Nanku kebayi mapa adi mapite makuabu. Kadi nennuleje mpindiewu njila udi mupite mapa makuabu onsu. Nansha meme muakule miakulu ya bantu, ne ya batumibue ba Mvidi Mukulu, kadi tshiyi ne dinanga, miaku yanyi idi amu bu ludibu ludi luenza mutoyi, ludila, nansha bu ngonga udi udila. Nansha meme ne dipa dia kumanyisha bantu malu avua Mvidi Mukulu mungambile, nansha meme mumanye malu onsu, ne adi masokome menemene, nansha meme ne ditaba dia mua kutentemuna nadi mikuna, meme tshiyi ne dinanga, ndi tshianana. Nansha meme muabanyangane bintu bianyi bionsu, nansha meme mufile mubidi wanyi bua bangoshe, meme tshiyi ne dinanga, kabiena bingenzela tshintu. Udi unanga udi ne lutuulu, udi ne muoyi wa kalolu, kena ne lubabu, kena uditemba, kena uditambisha. Kena upanga kanemu, kena ukeba kudisankisha, kena ufika munda, kena ne njiya. Udi unanga, kena usanka padi muntu wenza bibi, kadi amu padiye wenza bimpe. Udi unanga, kena wela muntu nyima. Udi amu witaba muntu yonsu, umutendakena, umuakidila ne lutulu luvule. Dinanga kashidi kadiena dijimina. Dituku dikuabu bambi kabakuakula kabidi to. Bantu kabakuakula kabidi miakulu idi bantu kabayi bamanye. Kumanya malu masokome a Mvidi Mukulu nekujike. Bualu dimanya dietu dia Mvidi Mukulu didi dishadile. Malu adi bambi batuambila adi amu makese. Kadi pamueneka bulelela bujima, bidi bishadile nebijimine. Pantshivua muana, mvua ngakula, ngumvua malu, ngela meji amu bu muana. Kadi pankadi muntu mukole, meme kulekela malu onsu a buana. Mpindiewu bitudi tumona bidi bifuanangane ne tshimfuanyi tshibuitshidile tshidi tshimueneka mu lumuenu. Kadi diba adi netumonangane ne Mvidi Mukulu mpala ne mpala. Lelu ndi mumanye amu nankunanku. Kadi diba adi nemmanye Mvidi Mukulu muonsu mudiye, mudiye mummanye kabidi muonsu mundi. Mpindiewu, bisatu abi bidi bishala: ke ditaba, ditekemena, ne dinanga. Kadi ku bisatu abi tshidi tshipite bikuabu ke dinanga. Nanku, kebayi nangananga bua nupete dinanga. Jingayi kabidi mapa a kudi Mueyelu wa Mvidi Mukulu, nangananga dipa dia buambi. Bualu udi wakula miakulu idi bantu kabayi bamanye, kena uyukila ne bantu, kadi amu ne Mvidi Mukulu, bualu muntu nansha umue kena ujingulula bidiye wamba. Ku bukole bua Mueyelu udi wamba malu masokome. Kadi muambi udi wambila bantu malu adi Mvidi Mukulu mumuambile, udi uyukila ne bantu, bua kubakolesha mu ditaba, kubatua nyama ku mikolu, ne kubasamba. Udi wakula mu miakulu idi bantu kabayi bamanye, udi udikolesha amu yeye nkayende mu ditaba. Kadi udi umanyisha bantu malu adi Mvidi Mukulu mumuambile, udi wambuluisha Tshisumbu tshijima tshia bena ditaba. Ndi musue bua nuakule bonsu miakulu idi bantu kabayi bamanye. Kadi ndi mpita kujinga bua nuikale ne dipa dia kumanyisha bantu malu adi Mvidi Mukulu munuambile. Bualu udi ne dipa edi, udi utamba kuambuluisha bantu bipite muntu udi wakula miakulu idi bantu kabayi bamanye. Muntu udi wakula nanku udi mua kuambuluisha Tshisumbu tshijima tshia bena ditaba, amu padi muntu mua kumvuija bidiye wamba. Bana hetu, ndi nnuebeja ne: meme mufike kuenu aku ngakula miakulu idi bantu kabayi bamanye, nennuambuluishe ku tshinyi? Nennuambuluishe amu pandi mmanyisha malu adi Mvidi Mukulu mungambile, nkolesha dimanya dienu, nnulondela malu a kudi Mvidi Mukulu, nansha unulongesha bualu kampanda. Tufuanyikija ne biombelu bu lushiba nansha lunzenze. Bu meyi a biombelu abi kaayi adila ntendu mishilangane, kabena mua kusunguluja musambu udibu bimba. Padi muntu wela mpungi kayi umanyisha bualu patoke, wadilongolola ku mvita nnganyi? Momumue binudi nuamba mu miakulu idi bantu kabayi bamanye, bu biobi kabiyi biumvuika, bantu nebajingulule binudi nuambe munyi? Miaku yenu neijimine mu lupepele. Panuapa padi miaku kabukabu. Kadi kakuena muakulu udi bantu kabayi bumvua. Pandi tshiyi mumanye muakulu udibu bayukila nanyi, udi uyukila nanyi udi muenyi kundi, ne meme kabidi kudiye. Nanku bu munudi ne nzala ya kupeta mapa a kudi Mueyelu wa Tshijila, kebayi nangananga mapa adi ambuluisha Tshisumbu tshia bena ditaba. Nanku udi wakula mu miakulu idi bantu kabayi bamanye, udi mua kulomba kudi Mvidi Mukulu dipa dia kuyumvuija. Bualu pandi ntendelela, ngakula mu miakulu idi bantu kabayi bamanye, Mueyelu udi utendelela munda muanyi. Kadi lungenyi luanyi kaluena ku ditendelela adi to. Kadi ngenze tshinyi? Nengenze bionsu bibidi, nentendelele pamue ne Mueyelu wanyi, nentendelele kabidi ne lungenyi. Nengimbe misambu ne Mueyelu wanyi, nengimbe misambu kabidi pamue ne lungenyi luanyi. Paudi wela Mvidi Mukulu tuasakidila mu Mueyelu nkayawu, muntu mukuabu udi ubuela mu tshisangilu awu, udi mua kudisanga nenu mu ditendelela bishi? Bu mudiye kayi umvua binudi nuamba, kena mua kuitaba amene nansha. Nansha wewe utendelela bimpe bitambe, wela Mvidi Mukulu tuasakidila, kuena wambuluisha muntu awu mu ditaba diende nansha. Ndi ngela Mvidi Mukulu tuasakidila, bualu ndi ngakula miakulu idi bantu kabayi bamanye, munupite nuenu bonsu. Kadi padi bena ditaba badisanga pamue, ndi musue kuakula miaku itanu idi yumvuika, bua kulongesha bakuabu, pamutu pa kuakula miaku binunu ne binunu mu miakulu idi bantu kabayi mua kumvua. Bana hetu, kanuikadi bu bana mu ngelelu wenu wa meji; nuikale bana bua bidi bitangila bubi. Kadi nuikale bantu bakole mu ngelelu wenu wa meji. Mu Mukanda wa tshijila, Mvidi Mukulu udi wamba ne: “Nengambile bantu aba malu mu miakulu idi bantu kabayi bumvue, kabidi mukana mua bantu ba bisamba, kadi nansha diba adi, kabakunteleja to. ” Nenku dipa dia kuakula miakulu idi bantu kabayi bumvue, didi dileja bantu badi kabayi bitaba bualu, kadi kadiena dileja bena ditaba nansha. Kadi dipa dia buambi, dia kumanyisha bantu malu adi Mvidi Mukulu wamba, didi dileja bena ditaba bualu, kadi kadiena dileja badi kabayi ne ditaba to. Padi Tshisumbu tshijima tshia bena ditaba mu ditendelela, bonsu bakula miakulu idi bantu kabayi bumvua, bantu ba patupu, nansha badi kabayi bena ditaba, babuela muaba awu, kabena mua kunuamba ne: nudi bapale anyi? Kadi padi bonsu bamanyisha malu adi Mvidi Mukulu wamba, muntu wa patupu, nansha udi kayi muena ditaba, mubuele muaba awu, bidiye umvua nebimujadikile ne: ndi muena mibi. Bionsu bidiye umvua nebimulumbuluishe. Meji ende masokome neamueneke patoke. Nenku neadiele panshi bua kukukuila Mvidi Mukulu, neambe ne: “Mvidi Mukulu bushuwa udi munkatshi muetu!” Bana hetu, telejayi nkomenu wa bionsu bitudi bambe ebi. Panudi ntendelela Mvidi Mukulu, umue wa kunudi udi wimba musambu, munga udi ulongesha, mukuabu udi umanyisha malu adi Mvidi Mukulu mumuambile, ewu udi wakula mu miakulu idi bantu kabayi bamanye, munga udi uyumvuija. Kadi bionsu ebi bidi ne bua kukolesha bena Tshisumbu mu ditaba diabu. Padibu bakula miakulu idi bantu kabayi bamanye, amu bantu babidi nansha basatu, badi mua kuakula balondangane, kabidi muntu mukuabu umvuije bidibu bamba. Pikalaku kakuyi udi mua kuyumvuija, badi bakula miakulu ayi balekele kuakula ne diyi dikole munkatshi mua bantu, badiakuile amu munda munda, bayukile ne Mvidi Mukulu. Bambi badi batumanyisha bivua Mvidi Mukulu mubambile, badi mua kuakula kabidi amu babidi nansha basatu. Kadi bambi bakuabu bakonkonona bidibu bamba. Kadi padi Mvidi Mukulu wambila muntu mukuabu udi muaba awu malu, muntu utshidi wakula awu apuwe. Nuenu bonsu nudi mua kumanyishangana malu adi Mvidi Mukulu munuleje, kadi balondangana ku muntu ku muntu, bua numone mua kulongesha bantu bonsu, kubakolesha ku muoyi. Badi bamanyisha bantu malu adi Mvidi Mukulu mubaleje, badi ne bua kutabalela dipa didibu bapeta. Bualu Mvidi Mukulu kena mutubikile bua kusomba mu tshimvundu, kadi amu mu bupole. Bu mudibi bienzeka mu Bisumbu bionsu bia bena ditaba, bakaji badi ne bua kupuwa mu Bisangilu bienu. Kabena mua kuakula. Mikenji ya Moshe idi yamba ne: bakaji badi ne bua kuitaba ku meyi. Padibu basue kumanya bualu kampanda, bebeje amu babayabu ku nzubu. Kabiena bimpe bua mukaji akule mu Tshisumbu tshia bena ditaba. Muaku wa Mvidi Mukulu mmufumine kuenu anyi? Mbanutuminewu amu nuenu anyi? Padi muntu wela meji ne: ndi muambi, nansha ne: ndi mupete dipa kudi Mueyelu, amanye ne: bindi munufundile ebi mmukenji wa kudi Mfumu. Kadi padiye kayi ubiangata ne mushinga, kanumuangatshi ne mushinga to. Nenku bana hetu, nujinge kumanyisha bantu malu adi Mvidi Mukulu munuambile. Kadi kanukandiki badi bakula miakulu idi bantu kabayi bamanye. Bionsu bienzeke amu ne kanemu, bilondangane bimpe. Bana hetu, mpindiewu ndi musue kunuvuluija Lumu lua Disanka lumvua munulongeshe. Nuvua baluitabe, baluangate bu nshindamenu wa ditaba dienu. Lumu alu ludi kutusungidila panudi nululama mushindu umvua munulongeshelu. Kanuyi benza nanku, nudi babuele mu njila wa ditaba anu patupu. Mvua munulongeshe malu avuabu bandongeshe: Bualu bupite bunene mbobu ebu: Kristu mmufue bua mibi yetu, muvua Mikanda ya tshijila midianza kuamba. Mbamujike. Kadi mmubike ku lufu dituku disatu, muvua Mikanda ya tshijila mimane kuamba. Uvua mumuenekele Petro, pashishe bapostolu dikumi ne babidi. Pashishe uvua mumuenekele balongi bende bapite pa nkama itanu musangu umue. Bavule ba kudibu batshidi ne muoyi, bamue mbamane kufua. Pashishe kumuenekelaye Yakobe, ku ndekelu, mmudileje kudi bapostolu bonsu. Kunyima kua bonsu aba mmumuenekele ne meme, nansha muvuabu bandele muana wa kabishi mu ditaba. Bulelela, ndi mushadile kudi bapostolu bonsu, tshiena nansha mukumbane bua bambikile mupostolu, bualu mvua mukengeshe Tshisumbu tshia bena ditaba. Kadi bu muvua Mvidi Mukulu munnange, nkadi bu mundi emu. Dinanga diende divua dikuata mudimu munda muanyi. Ndi mukuate mudimu mupite bapostolu bakuabu bonsu. Uvua ukuata mudimu awu ki mmeme to, kadi Mvidi Mukulu pamue nanyi, bualu uvua munnange. Dilongesha edi, nansha nuenu badipeta kundi, nansha kudi bapostolu bakuabu, didi amu dia momumue. Bindi mulongesha ebi, ke bidi bapostolu bakuabu balongeshe, ke binudi nuitaba. Patudi tulongesha ne: Kristu mmubike ku lufu, mmunyi mudi bamue ba kunudi bamba ne: bafue kabakubika ku lufu? Pikala bafue bulelela kabayi babika ku lufu, nanku Kristu kabidi kavua mubike ku lufu nansha kakese. Pikala Kristu kayi mubike ku lufu, katuena ne tshitudi mua kulongesha to. Kanuena ne tshinudi ne bua kuitaba to. Diba adi tudi tushiminyina Mvidi Mukulu malu, bualu tudi tujadika ne: mutubishe Kristu ku lufu, padiye kayi mumubishe. Bualu kena mua kumubisha, pikala bafue bulelela kabayi mua kubika ku lufu. Bualu pikala bafue kabayi mua kubika ku lufu, nanku Kristu kena mubike ku lufu. Pikala Kristu kayi mubike ku lufu, ditaba dienu kadiena ne tshipeta. Nanku ki mbanji kunujimijila mibi yenu. Diba adi kabidi bayua bafue bamane kuitaba Kristu mbajimine. Patudi tutekemena Kristu amu bua matuku atudi tusomba panu, diakabi dietu ndipite dia bantu bakuabu bonsu. Kadi Kristu mmubike ku lufu bulelela. Ke patudi mua kujadika ne: bafue bakuabu kabidi nebabike ku lufu. Bualu bu mudi lufu lufume kudi muntu umue, ke mudi dibiika dia ku bafue kabidi difume kudi muntu umue. Bu mudi bantu bonsu bafue bualu mbadisange ne Adame, ke mudi bantu bonsu ne bua kubika ku lufu padibu badisanga ne Kristu. Kadi muntu yonsu udi ubika mu wende mulongu. Kristu ke ntungamulongu wa bantu bonsu badi babika. Padiye upingana panu, badi bende nebabike kabidi. Pashishe nshikidilu udi ufika. Kristu neapite makalenga, mamfumu ne makole onsu a panu ku bukole. Neapeshe Mvidi Mukulu Tatuende Bukalenga. Bualu Kristu udi ne bua kuikala mukalenga too ne padi Mvidi Mukulu utshimuna bena lukuna bonsu, ubateka kuinshi kua makasa ende. Muena lukuna wa nshikidilu wabutulabu ndufu. Bualu Mukanda wa tshijila udi wamba ne: “Mvidi Mukulu mmumutekele bionsu kuinshi kua makasa. ” Kadi padibu bamba ne: “Mmumutekele bionsu kuinshi kua makasa ende,” muaku ewu: “bionsu” kawena musue kuamba ne: Mvidi Mukulu, udi muteke bionsu ku bumfumu bua Kristu mmuditeke ne yeye mene nanku. Padi bintu bionsu bimane kuitaba bumfumu bua Kristu, nanku Muana mene neaditeke ku bumfumu bua Mvidi Mukulu, uvua muteke bionsu ku bumfumu buende. Diba adi Mvidi Mukulu nkayende neikale mukalenga udi wenza bionsu munda mua bonsu. Elayi meji ku bidi bienzeka mu tshisumbu tshietu: bamue badi babatue mu mayi mu dina dia bantu bafue bavuabu kabayi batue nanku. Padi bafue kabayi babike ku lufu, tshidibu batekemena kupeta ntshinyi? Diba adi badi banyisha bua babatue nanku bua tshinyi? Tuetu kabidi tudi tudiela mu njiwu diba dionsu bua tshinyi? Bana hetu bu mundi nnujadikila ne: ndi mua kuditemba bulelela bualu buenu, bualu nudi badisanga ne Mfumu wetu, ke mundi njadika kabidi ne ndi mu njiwu ya lufu matuku onsu. Bu meme muluangane ne “Nyama wa lonji” munu mu Efeze amu bua kupeta bia panu, bimvua mupete mbinganyi? Nanku padi bafhe kabayi babika ku lufu, ndondayi kasumuinu ka ne: “Tudiayi, tunuayi, bualu maloba tudi tufue. ” Kanudishimi: “Panudi nuenda ne balunda babi, nenunyanguke. ” Mbimpe nupete tshiakabidi meji mempe. Lekelayi kuenza malu mabi. Bamue ba kunudi kabena bamanye Mvidi Mukulu to, ke bundu buenu! Bumue nenunkonke ne: “Kadi bafue nebabike ku lufu mushindu kaayi? Nebapete mibidi ya mushindu kaayi?” Udi mubule meji anyi? Lutete luudi ukuna ludi lutoloke amu padilu lufila. Tshiudi ukuna tshidi amu ntete patupu, nansha ya kuenza bukula, nansha mikuabu. Kadi kuvua mukuna mutshi to. Ku lutete alu, Mvidi Mukulu udi umenesha mutshi mudiye musue, ku lutete luonsu walu mutshi. Bintu bidi ne muoyi, kabiena bionsu ne mubidi wa momumue to. Bantu badi ne wabu, nyama ne wayi, nyunyi ne wayi, mishipa kabidi ne wayi. Mudi kabidi mibidi ya mu diulu, ne mibidi ya pa buloba. Buimpe bua mibidi ya mu diulu, budi bushilangane ne bua mibidi ya pa buloba. Diba didi ne buimpe buadi, ngondu udi ne buende, mitotu ne buayi. Nansha mitotu mene kayena yonsu ne buimpe bua momumue to. Ke bidi bienzeka diba didi bantu babike. Tshidibu bajika ntshintu tshidi tshibola kadi tshidi tshibika netshikale tshia kashidi. Tshidibu bamiamina ntshintu tshitekete tshia tshianana, kadi tshidi tshibika netshikale ne lumu kabidi ne bukole. Tshidibu bajika mmubidi wa buntu, tshidi tshibika mmubidi udi upeta muoyi kudi Mueyelu. Nenku padi mubidi wa buntu muikaleku, mubidi udi upeta muoyi kudi Mueyelu udiku kabidi. Bualu Mukanda wa tshijila udi wamba ne: “Adame muntu wa kumpala uvua mupete muoyi, ” kadi Adame wa ndekelu udiku ku bukole bua udi ufila muoyi. Kadi tshidi tshidianza kutuadija mmubidi wa buntu, pashishe Mueyelu udi ulonda. Adame wa kumpala bayua bamuenze ne buloba. Kadi Adame muibidi mmufume mu diulu. Ba pa buloba mbafuanangane ne udibu benza ne buloba. Kadi ba mu diulu mbafuanangane ne udi mufume mu diulu. Nanku bu mutuvua bafuane muntu uvuabu benza ne buloba, netufuanangane ne udi mufuma mu diulu. Bana hetu, ndi njadika ne: bantu badi ne mubidi wa buntu, kabena mua kubuela mu bukalenga bua Mvidi Mukulu. Bidi bibola kabiena mua kupeta bidi bishala kashidi. Mpindiewu ndi nnusokoluela bualu busokome: katuakufua bonsu, kadi bonsu netuandamuke, mu katupa kipi, mu mubunyi wa disu, padila mpungi wa ndekelu. Bualu padibu bela mpungi awu, bafue nebabike ku lufu, bua bashale ne muoyi kashidi. Bonsu netuandamuke. Bualu tshidi tshibola tshidi ne bua kuandamuka, tshienza tshidi tshishala kashidi. Tshidi tshifua tshidi ne bua kuandamuka, tshienza tshidi katshiyi mua kufua. Pikala tshidi tshibola tshimana kuandamuka tshienza tshidi tshishala kashidi, pikala tshidi tshifua tshimana kuandamuka tshienza tshidi katshiyi mua kufua, muaku ewu wa mu Mukanda wa tshijila udi ukumbana ne: “Mbabutule lufu, mbalutshimune kashidi!” “Lufu, kutshimuna kuebe kuepi? Lufu bukole buebe bua kushipangana budi penyi? ” Lufu ludi lupeta bukole bua kushipangana kudi bubi. Bubi budi bupeta bukole kudi mikenji. Kadi tudi tuela Mvidi Mukulu tuasakidila, bualu tudi tutshimuine kudi Mfumu wetu Kristu. Nenku, bana hetu basuibue, shindamayi bikole, kanunyungi. Tungunukayi amu kutungunuka nuye kumpala. Nutungunuje mudimu wa Mfumu. Numanye ne: mudimu unudi nukuata badisange ne Mfumu kawena wa patupu. Ndi ngandamuna kabidi ku nkonku inuvua bela pa bintu bidibu basangishila Tshisumbu tshia bena ditaba badi mu Yerushalayime. Nulonde mikenji imvua muelele Bisumbu bia bena ditaba ba mu Ngalatiya. Dia lumingu dionsu, yonsu wa kunudi ateke ku luseke tshitupa tshia makuta ende, bilondeshile bungi buvuaye mupete. Atshilame mu nzubu, bua diba dindi mfika, kaditatshishi bua kukeba makuta. Pangafika, nentume bantu banuikala basungule, nembapeshe mikanda ya dianyisha, bua bafikishe binudi bafile ku Yerushalayime. Patuamona ne: mbikumbane bua tuetu kuya nabu, netuye. Meme mumane kupitshila mu buloba bua Masedoniya, nemfike kuenu aku, (bualu ndi ndonda njila wa Masedoniya. ) Bumue nenshale nenu matuku, nansha muvu mujima wa mashika. Nenungambuluishe, bua tufike kuonsu kundi ne bua kuya. Bualu tshiena musue kunusamba kulukulu. Ndi musue kushala nenu matuku, bu Mfumu mua kuanyisha. Kadi ndi muele meji a kushala munu mu Efeze too ne ku dituku dia Pentekostese. Bualu tudi tshikondu tshimpe tshia meme kuenza mudimu munene, nansha bantu bavule banduisha. Pikala Timote mufike, numuakidile bimpe muenu. Bualu udi ukuatshila Mfumu mudimu, mundi ngenza meme. Muntu kamupetudi. Numuambuluishe bua atungunuke ne luendu luende bimpe, apingane kundi. Bualu meme ne bena ditaba bakuabu tudi bamuindile. Mvua musengelele muanetu Apolose bikole, bua afike kuenu aku pamue ne bena ditaba netu bakuabu. Kadi kena musue kuvua mpindiewu. Neafike papetaye diba. Tabalayi, shindamayi bikole mu ditaba. Kolayi muoyi. Nuikale ne bukitu. Enzayi bionsu ne dinanga. Nudi bamanye Stefanaze, ne ba mu nzubu muende. Bobu ke bantu ba kumpala mu Akaya bavua bitabe, bakuatshile Tshisumbu tshia bena ditaba nabu mudimu. Bana hetu, ndi nnulomba ne: nutumikile bantu ba nenku, nutumikile bonsu badibu bakuate nabu mudimu. Ndi musanke bua difika dia Stefanaze, Fortunatuse ne Akayukuse. Bavua bangambuluisha pa mutu penu, bualu kanuvuapu. Bavua bankolesha mu maboku muyuabu banukolesha nuenu. Nudi ne bua kuangata bantu ba nenku ne mushinga. Bisumbu bia bena ditaba bidi mu Aziya bidi binuela muoyi. Akuila ne Priskila pamue ne Tshisumbu tshia bena ditaba tshidi tshidisangisha ku nzubu kuabu badi banuela mioyi mivule munda mua Mfumu udi utusanga. Bena ditaba bonsu badi kunu badi banuela muoyi. Elanganayi muoyi, nupukilangane bu bana ba muntu. Meme Polu ndi mfunda miaku eyi ne tshianza etshi ne: Muoyi wenu awu. Pikala muntu kayi unanga Mfumu, ikale mutshipa! Maranatha — Mfumu wetu vuakunu! Dinanga dia Mfumu Yezu dishindame munda muenu. Mu Yezu Kristu ndi mununange buonsu buenu. Meme Polu, uvua Mvidi Mukulu musungule, bua ngikale mupostolu wa Yezu Kristu, pamue ne muanetu Timote, tudi mfundila Tshisumbu tshia bena ditaba badi mu Korente, ne bonsu bena tshisamba tshia Mvidi Mukulu badi basomba mu ditunga dijima dia Akaya, mukanda ewu. Dinanga ne bupole bia kudi Mvidi Mukulu Tatu wetu, ne bia kudi Mfumu wetu Yezu Kristu bishindame munda muenu. Tutumbishayi Mvidi Mukulu, Tatu wa Mfumu wetu Yezu Kristu, Tatu udi utunanga bikole. Yeye ke Mvidi Mukulu udi utuambuluisha misangu ne misangu mu makenga etu onsu. Nansha tuetu bapete makenga a mishindu kaayi, udi utusamba amu kutusamba. Ke mutudi mua kusamba kabidi badi mu makenga mashilangane, ne disambangana didi Mvidi Mukulu mene utusamba nadi. Patudi tudisanga ne Kristu mu makenga ende mavule, Kristu udi utusamba kabidi bipite. Patudi tukenga, bidi amu bua nukole muoyi, nupete lupandu. Padibu batusamba, bidi amu bua banusambe kabidi, bua numone mua kumvua ne lutuulu makenga atudi tuetu kabidi nawu. Ke mutudi katuyi dipampakana bualu buenu nansha kakese. Bualu tudi bamanye ne: munudi nukenga pamue netu, nebanusambe kabidi pamue netu. Bana hetu, tudi basue bua numanye ne: makenga makole avua matukuate mu buloba bua Aziya. Avua matunemene bujitu. Bujitu abu buvua butupite bukole. Katutshivua batekemene kabidi ne: netushale ne muoyi. Tuvua bele meji ne: mbamane kutufundila tshibawu tshia lufu. Kadi bivua bienzeka nanku, bua tulonge mutudi katuyi mua kuditekemena, kadi tutekemene amu kudi Mvidi Mukulu udi ubisha bafue. Yeye ke uvua mutusungidile ku njiwu mikole ya lufu ayi. Neansungidile ku mikuabu kabidi. Eyowa, tudi bamutekemene ne: neansungidile ku mikuabu. Bualu nuenu nudi nuambuluisha, panudi nnulombela kudiye. Padi bann bavule banlombela kudi Mvidi Mukulu, neabateleje. Nanku neanele lupemba. Diba adi bann ba bungi kabidi nebamuele tuasakidila. Tudi mua kuditemba, bualu kondu ken ka munda kadi kanjadikila ne: ndi bende panu, nangananga munkatshi muenu, ne muoyi wa didipuekesha, kanyi ndinga bann, balonde bidi Mvidi Mukulu wenza. Nanku tshivua tshindudika ki mmeji a bann nansha, kadi amu dinanga didi Mvidi Mukulu utunanga nadi. Bualu mu mikanda yen katuvua bafunde bualu nansha bumue, bunudi kanuyi mua kubala, kujingulula. Nukadi bajingulule bikuabu. Ndi ntekemena ne: dinku dikuabu nenubijingulule bionsu, bua dinku dia Mfumu Yezu numone mua kuditemba bualu buen, mundi tuetu nditemba bualu buenu. Bu mundi ntekemena nanku, mvua musue kunukumbula, bua Mvidi Mukulu anuele lupemba misangu ibidi. Mvua muele meji a kupitshila kuenu aku, pandi nya ku Masedoniya, pashishe a kumonangana nenu mu dipingana dianyi kabidi. Diba adi nuvua mua kungambuluisha bua meme kufika ku Yudeya. Pamvua mujadike nanku, mvua tshibubabuba anyi? Pandi ndongolola malu anyi, ndi nkeba amu kudisankisha anyi? Eku ngitaba ne: eyowa, mundamunda mbenga. Mvidi Mukulu, udi ne diyi dimue, udi mua kujadika ne: tshiena mua kumulaya bualu mukana, kububenga munda. Bualu Yezu Kristu Muana wa Mvidi Mukulu, utuvua tuetu bonsu, Silase, Timote ne meme kabidi, banumanyishe, kena muntu udi wamba “eyowa” ku mishiku, mundamunda wela meji mushindu mukuabu. Kadi Yeye udi amu “eyowa”. Kudi Kristu ke kudi Mvidi Mukulu wamba “eyowa” ku bionsu bivuaye mulaye. Nanku kudi Yezu tuetu kabidi tudi tuamba Amene wetu, bua kutumbisha Mvidi Mukulu. Amu Mvidi Mukulu mene ke udi utushindika pamue nenu, bua tudisange ne Kristu. Ke mudiye utuenza bantu ba tshijila, ututua tshitampi tshiende bua kuleja ne: tudi bende, utupa kabidi Mueyelu wa Tshijila bu tshieya tshia bionsu bidiye utulamina. Ndi mbikila Mvidi Mukulu, bua ajadike bindi ngamba mpindiewu — eyowa, meme mushime, anshipe! — Nanku ndi ngamba ne: tshi vua musue kupingana ku Korente, amu bua kunuenzela bimpe. Katuena basue kunufundila tshinudi ne bua kuitaba, bualu nukadi bashindame mu ditaba. Kadi tudi tujinga kukuata nenu mudimu, bua nupete diakalenga. Ke pamvua tshiyi musue kupingana kuenu aku, bua tshinubungamiji tshiakabidi. Bualu, bu meme nnubungamija, badi mua kunsankisha kabidi mbanganyi? Amu nuenu bandi mbungamija! Ke pamvua munufundile mukanda wanyi awu! Tshivua musue kufika kuenu aku, bualu tshivua musue bua bambungamije kudi bantu bavua ne bua kunsankisha. Bualu ndi ngitaba ne: pandi nsanka, nuenu bonsu nudi nusanka. Eyowa, mvua munufundile mukanda awu ne kanyinganyinga kakole, kabidi ne dipampakana, ne binsonji bivule. Kadi tshivua musue kunubungamija nansha. Mvua musue kunuleja mundi mununange bikole. Padi umue wa kunudi mubungamije mukuabu, kena mumbungamije meme to. Tuambe ne: mmunubungamije nuenu bonsu, — nansha bamue ba kunudi, bualu tshiena musue kukolesha malu. Bantu ba bungi ba kunudi mbamunyoke, mbikumbane. Kadi mpindiewu, nudi ne bua kumufuila luse, kumukolesha ku muoyi, bua kumuepula ku kanyinganyinga kakole kapite, kadi mua kumutekesha mu mikolu kashidi. Ke pandi nnulomba ne: munuenzele bimpe, numuleje munudi bamunange. Bualu pamvua munufundile mukanda wanyi, mvua musue kunuteta kabidi, bua mmone ne: nutshidi amu basue kuitaba bindi nnufundila anyi? Panudi nufuila muntu luse bua tshilema tshivuaye muenze, meme kabidi ndi mmufuila luse. Bualu pandi mfuila muntu luse — pandi ne tshilumbu tshia kufuila muntu luse — ndi mmufuila bualu buenu kumpala kua Kristu. Bualu tshiena musue bua diabolu atutshimune. Bualu tudi bamanye meji mabi adiye nawu. Pamvua mufike mu Trowase, bua kumanyisha bantu Lumu lua Disanka lua Yezu Kristu, mvua musangane ne: Mvidi Mukulu, bualu bua dinanga didiye utunanga nadi, mmunzuluile njila muimpe wa meme kuenza mudimu. Kadi mvua mupampakane bikole, bualu tshivua musangane muanetu Tite. Ke mumvua mulayangane ne bena mu Trowase, bua kuya ku Masedoniya. Kadi tutumbishayi Mvidi Mukulu, bualu misangu yonsu udi utubueja mu mulongu wa badi batshimuna, patudi badisange ne Kristu. Udi utuangata bu bena mudimu bende, bua tumanyishe Kristu miaba yonsu, mudi dipembu dia manananshi ditangalaka miaba yonsu. Bushuwa, tudi bu mulambu wa manananshi udi Kristu ulambula Mvidi Mukulu; tudi dipembu diawu didi ditangalaka kudi badi mu njila wa lupandu, ne kudi badi babutuka. Bua badi bajimina, dipembu adi didi diumvuika mupuya mubi udi ufila lufu. Bua badi mu njila wa lupandu, dipembu adi didi diumvuika mupuya muimpe udi ufila muoyi. Nanku udi ne bukole bua kukumbaja mudimu wa mushindu ewu nnganyi? Tuetu katuena bu bantu bakuabu ba bungi badi batangila muaku wa Mvidi Mukulu bu bintu bia kuenda nabi mushinga. Kadi tuetu tudi tunumanyisha muaku wa Mvidi Mukulu, katuyi tukeba kudisankisha muinshi muinshi. Mvidi Mukulu mmututume. Ke patudi tuvuluka mudiye uditangila, tukuata mudimu badisange ne Kristu. Bitudi bambe ebi bidi bileja ne: tudi basue tshiakabidi kuditemba anyi? Tudi bu bamue badi bakengela mikanda ya kudileja nayi kunudi, nansha badi banulomba mikuabu bua kuya kudileja nayi kudi bakuabu anyi? Nuenu ke mukanda utudi mua kudileja nawu, mukanda udi mufunda mu mioyi yetu, udi bonsu mua kumanya ne kubala. Eyowa, nuenu nudi mukanda uvua Kristu mufundishishe kutudi. Kena muufundishishe ne mayi a mukanda, kadi amu ku bukole bua Mueyelu wa Mvidi Mukulu udi ne muoyi. Kena muufundishishe pa mabue, kadi amu mu mioyi ya bantu. Tudi tujadika nanku, bualu tudi batekemene kudi Mvidi Mukulu ku bukole bua Kristu. Bushuwa katuena mua kuamba ne: tudi mua kukumbaja mudimu ewu ku bukole buetu tuetu. Tudi mua kuukumbaja amu ku bukole bua Mvidi Mukulu. Bualu Yeye mmutuenze bena mudimu ba ndondu mupiamupia. Mu ndondu awu, Mvidi Mukulu kena mutupe mikenji idibu bafunde nansha, kadi mmutupe Mueyelu wende. Mikenji idibu bafunde idi itufikisha ku lufu, kadi Mueyelu udi utufikisha ku muoyi. Bayua bafunde mikenji pa mabue ku dileta ku dileta. Diba adi butumbi bua Mvidi Mukulu buvua bukenka. Mpala wa Moshe uvua ubalakana bikole bipite, bena Izrayele kabayi mua kumutangila nansha. Kadi bukenke buvua pa mpala wa Moshe abu buvua amu ne bua kujimina. Pavua mikenji, ivua ne bua kutufikisha ku lufu, imueneka pamue ne butumbi bunene nanku, kadi butumbi budi bumueneka padi Mueyelu ukuata mudimu, nebuikale bunene bupite! Bulongolodi buvua butupisha bukavua ne lumu. Nenku bulongolodi budi butubingisha kumpala kua Mvidi Mukulu nebuikale ne lumu lupite! Tudi mua kuamba kabidi ne: lumu luvua lumueneka kale ludi tshianana, patudi tulufuanyikija ne lumu lupite ludi lumueneka lelu. Bualu pikala bivua bishala matuku makese bimuenesha lumu, nanku bidi bishala kashidi nebimueneshe lumu lupite! Tudi tuakula ne dikima dionsu, bualu tudi batekemene bia nanku. Katuena bu Moshe uvua mudibuikile tshilamba mu mpala, bua bena Izrayele kabamonyi muvua bukenke bua lupitapita abu buenda bujimina. Kadi lungenyi luabu kaluvua mua kumvua bualu to. Too ne ku lelu padibu babala mikanda ya ndondu wa kale, tshilamba tshia momumue tshidi tshibuikila lungenyi luabu. Badi bumusha tshilamba etshi amu padi muntu udisanga ne Kristu. Lelu utudi ewu kabidi, misangu yonsu idibu babala mikanda ya Moshe, tshilamba tshidi tshibuikila lungenyi luabu. Kadi Mukanda wa tshijila udi wamba ne: “Padi muntu umonangana ne Maweja-Nangila, badi bumusha tshilamba. ” Kadi Maweja-Nangila utudi tutela muaba ewu, ke Mfumu udi ukuata mudimu ku bukole bua Mueyelu wende. Muaba udi Mueyelu wa Mfumu, ke muaba utudi tuenza mutudi basue. Tuetu bonsu tudi tumuenesha butumbi bua Mfumu, bualu ki mbabuikile mpala wetu ne tshilamba. Ke mutudi bandamuke, bua difuanangane ne Mfumu, bua tumuke mu butumbi, tubuele mu bukuabu budi bupita bua kumpala. Ke bidi Mfumu muenze ku bukole bua Mueyelu wende. Mvidi Mukulu mmutufuile luse, mutupeshe mudimu ewu. Ke patudi katuyi mua kuteketa mu maboku. Tukadi bamane kubenga malu a mu musokoku adi atufuisha bundu. Katuena tukuata mudimu ne budimu. Katuena tuandamuna muaku wa Mvidi Mukulu bua kuwenza wa dishima. Kadi tudi mmanyisha bantu patoke malu a Mvidi Mukulu amu pa wowu. Ke patudi basue kudileja kudi muntu yonsu udi witaba Mvidi Mukulu bilondeshile kondu ka munda muende. Bantu badi kabayi mua kumvua bimpe Lumu lua Disanka lutudi mmanyisha, ke amu bantu badi bajimina. Diabolu, nwidie mubi wa pa buloba ebu, mmututubije lungenyi luabu. Ke padibu kabayi mua kuitaba Lumu lua Disanka, kabayi mua kumona bukenke budilu lutangalaja. Mu bukenke ebu butumbi bua Kristu budi bumueneka patoke. Mu Kristu mene Mvidi Mukulu udi umueneka. Bualu patudi tulongesha, katuena tudimanyisha tuetu to. Tudi mmanyisha Yezu Kristu bu Mfumu. Tuetu tudi amu bantu badi banukuatshila mudimu ku disua diende. Mvidi Mukulu uvua muambe ne: “Butoke bukenke mu miidima! ” Ke muvuaye mukenkeshe butoke buende mu mioyi yetu, bua mmanye butumbi bua Mvidi Mukulu budi bubalakana pa mpala wa Kristu. Kadi tuetu bavua bapete dipa dinene adi kudi Mueyelu, tudi amu bu ngesu ya dima, bua bantu bamone bimpe mudi bukole ebu bua dikema buikale bua Mvidi Mukulu, kabuyi buetu tuetu. Badi batukengesha mishindu yonsu, kadi kabena batuboza. Tudi tupampakana, kadi katuena tuteketa mu maboku. Badi banduisha, kadi Mvidi Mukulu kena utulekela nansha. Badi batuela panshi, kadi tudi tulandapuka. Tudi Ulambula diba dionsu mu mubidi wetu lufu lua Kristu, bua muoyi udi Kristu ufila, umueneke kabidi mu mubidi wetu. Matuku etu onsu a panu, tudi amu mu njiwu ya lufu bualu bua Yezu, bua muoyi udi Kristu ufila, umueneke kabidi mu mubidi wetu udi ne bua kufua. Nunku lufu ludi luenza mudimu munda muetu, kadi muoyi udi wenza mudimu munda muenu. Mukanda wa tshijila udi wamba ne: “Ndi ntekemena kudi Mvidi Mukulu. Ke pandi ngakula. ” Ke mutudi tuenza tuetu. Bu mutudi tutekemena kudi Mvidi Mukulu, tumuitaba, tudi tulongesha Lumu lua Disanka katuyi tupungila. Mvidi Mukulu mmubishe Mfumu Yezu ku lufu. Ke mutudi bamanye ne: neatubishe ku lufu pamue nende. Neaditeke nenu pamue kumpala kua nkuasa wa butumbi. Tudi tuenza bionsu abi bualu buenu, bua bantu, badi bitaba bua Mvidi Mukulu abanange, bavulangane, bamuele tuasakidila, bamutumbishe. Ke patudi katuyi tuteketa mu maboku. Nansha bukole bua mubidi buenda buteketa ku kakese ku kakese, muoyi utudi tupeta kudi Mvidi Mukulu udi wenda ukola ku dituku ku dituku. Makenga atudi tumvua matuku aa adi amu makese, adi apita kabidi lubilu. Kadi neatupeteshe lumu luvule ludi lushala kashidi, ludi ne mushinga mupite wa makenga aa. Bualu katuena tobokela bidi bimueneka, kadi bidi kabiyi bimueneka. Bidi bimueneka kabiena binenga, kadi bidi kabiyi bimueneka bidi bishala kashidi. Tudi bamanye ne: nzubu utudi tusomba, mmomumue ne: mubidi wetu wa panu, udi upuka. Kadi Mvidi Mukulu mmutulongoluele nzubu mukuabu mu diulu, nzubu udi ushala kashidi, udibu kabayi basa kudi bantu. Patutshidi panu, tudi tutua mikemu mpindiewu, tujinga bua batubuikile ne nzubu wetu wa mu diulu. Bobu batubuikile nanku, katuakushala katuyi ne tshilamba, patuashiya mubidi wetu wa panu. Eyowa, patutshidi tusomba mu nzubu wetu wa panu ewu, tudi tutua mikemu bu bambule bujitu. Katuena basue kushiya mubidi wetu wa panu. Kadi tudi basue batubuikile ne mubidi wetu wa mu diulu, bua bidi ne bua kufua biandamuke bienze bia muoyi. Amu Mvidi Mukulu mene ke udi utulongolola, bua tumone mua kuandamuka nanku. Ukadi mutupe Mueyelu wende bu tshieya tshia bionsu bidiye mutulamine. Nanku diba dionsu tudi amu bakole muoyi. Tudi bamanye ne: patutshidi tusomba mu mubidi ewu, tudi dishilangana mutantshi ne Mfumu. Bualu ditshidi mu tshikondu tshia kuitaba, katuyi banji kumona. Tudi bakole muoyi, tujinga kushiya mubidi ewu diakamue, bua kuya kusomba mu nzubu mudi Mfumu. Kadi tshitudi tujinga menemene ke kumusankisha diba dionsu, nansha tuetu basombe mu mubidi ewu, nansha tuetu baye mu nzubu muende. Bualu bonsu tudi ne bua kumueneka kumpala kua Kristu, bua atulumbuluishe. Diba adi muntu yonsu udi ne bua kupeta bidiye ne bua kupeta bilondeshile malu, nansha mimpe nansha mabi, avuaye muenze patshivuaye mu mubidi wende. Tudi bamanye mutudi ne bua kutshina Mfumu. Ke patudi tukeba kufikisha bantu ku ditaba. Mvidi Mukulu mmutumanye muetu muonsu mutudi. Ndi ntekemena kabidi ne: nuenu munda muenu nudi bammanye kabidi muanyi muonsu mundi. Katuena basue kuditemba tshiakabidi kunudi. Kadi tudi tujinga kunupetesha tshikondu tshinudi mua kuditemba bualu buetu. Ke munudi mua kupuwisha badi baditemba bua bidi bimueneka, kabayi bamanye bidi mu muoyi wa muntu. Pikalabu batuambule mulu, tshilumbu atshi tshidi tshitutangila amu tuetu ne Mvidi Mukulu. Kadi bualu buenu tudi ne bua kukuata mudimu ne lungenyi. Bualu dinanga didi Kristu mutuleje didi ditulombola mu bionsu bitudi tuenza. Bualu tudi bajadike ne: bu mudi umue mufuile bantu bonsu, tuetu bonsu tudi bafue pamue nende. Uvua mufuile bantu bonsu, bua bantu batshidi ne muoyi kabakebi kabidi bidi bibalengelela bobu, kadi bakebe bidi bilengelela udi mubafuile, udi Mvidi Mukulu mubishe ku lufu. Nenku kutuadija ku lelu, katutshiena tulumbuluisha mudi bantu balumbuluisha muntu nabu. Ku kale tuvua balumbuluishe Kristu mushindu awu. Kadi mpindiewu katuena tuenza kabidi nanku to. Padi muntu udisanga ne Kristu, ukadi muntu mupiamupia: bikulukulu mbimane kushila bipiabipia muaba. Bionsu abi Mvidi Mukulu ke udi ubienza. Udi mututuangaje nende kudi Kristu, mutupeshe kabidi mudimu wa kufikisha bantu bakuabu bua badilengeje nende. Bualu Mvidi Mukulu mmukuate mudimu, bua Kristu alengeje bantu bonsu nende. Kavua musue kuvuluka kabidi malu abu mabi. mMutupeshe kabidi mudimu wa kumanyisha bantu mudibu mua kudilengeja nende. Ke mutudi tuakula mu dina dia Kristu. Mvidi Mukulu mene udi unubikila patudi Umuambila ne: “Mu dina dia Kristu tudi tunusengelela ne: nuanyishe bua Kristu anutuangaje ne Mvidi Mukulu.” Kristu kavua muenze bualu bubi to. Kadi Mvidi Mukulu mmuteke bubi buetu pambidi pende, bua amone mua kutubingisha kumpala kuende, patudi badisange ne Kristu. Nenku tuetu badi bakuatshi ba mudimu pamue ne Mvidi Mukulu, tudi tunubela bua dinanga divua Mvidi Mukulu mutuleje dipatule tshipeta. Bualu Mvidi Mukulu udi wamba mu Mukanda wa tshijila ne: “Tshikondu tshia kukuleja mundi nkunanga tshimane kufika, ke meme kukuteleja. Dituku dia kukusungidila dimane kufika, ke meme kubambuluisha. ” Telejayi! Lelu ke tshikondu tshinudi ne bua kuanyisha bua Mvidi Mukulu anunange, ke dituku didiye mua kunusungidila. Katuena basue bua nupetele pa kujanyina mudimu wetu. Ke mutudi katuyi basue kulenduisha muntu nansha umue. Kadi mu malu onsu tudi tuleja mutudi tukuatshila Mvidi Mukulu mudimu. Tudi tulama lutuulu mu makenga, mu ntatu, ne mu njiwu. Bayua batutuute, batuele mu nkanu. Bayua batukebele bimvundu. Tuvua bakuate midimu mikole, balale tshitabela, bapange ne tshiakudia. Tudi tuleja mutudi tukuatshila Mvidi Mukulu mudimu, bualu munda muetu kamuena meji mabi. Tudi tukuatshila Mvidi Mukulu mudimu ku meji mimpe atudi nawu munda, ku dimanya dituvua bapete, ku lutuulu, ku muoyi wa kalolu, ku mapa atuvua bapete kudi Mueyelu wa Tshijila, ku dinanga dilelela ditudi tuleja bantu, ku malu atudi tulongesha amu pa wowu, ne ku bukole butudi tupeta kudi Mvidi Mukulu. Nanku tshia mvita tshitudi tudisungidila natshi, nansha tshitudi tuluisha natshi bakuabu, ke malu mimpe atudi tuenza, adi Mvidi Mukulu ne bantu mua kuanyisha. Badi batuela kalumbandi, batujana. Badi batupenda, batupa lumu. Badi batutangila bu bena dishima, bitaba bitudi tuamba ne: mbilelela. Bamue badi batutangila bu benyi, bakuabu bu bantu badi bonsu bamanye. Tudi tupunga ne lufu, kadi nudi numona mutudi ne muoyi. Badi batunyoka, kadi kabena batushipa. Badi batubungamija, kadi tudi tuleja amu disanka. Tudi tumueneka bu bapele, kadi tudi tunemesha bantu bavule. Tudi tumueneka bu badi ku bianza kutupu, kadi tudi ne bionsu. Bana hetu basuibue ba mu Korente, tuvua banuambile malu onsu patoke, banunzuluile muoyi wetu mujima. Tuetu katuvua banubenge, kadi nuenu nuvua bambenge. Mpindiewu ndi nnuambila bu bana banyi ne: nutunange mutudi banunange. Nutunzuluile mioyi yenu mijima! Kanukuatshi mudimu pamue ne badi kabayi bitaba Mvidi Mukulu. Bidi bimpe kabiena mua kumvuangana ne bidi bibi. Muaba udi butoke kawena miidima. Kristu ne diabolu badi mua kumyuangana anyi? Muena ditaba ne udi kayi muena ditaba, badi mua kuenza tshintu tshimue anyi? Mutudi mua kutendelela mvidie ya bisamba bikuabu mu nzubu wa Mvidi Mukulu mbishi? Bualu tudi nzubu wa Mvidi Mukulu udi ne muoyi. Ke pavua Mvidi Mukulu mene muambe ne: “Nengase nzubu wanyi munkatshi muabu, nengendakane nabu miaba yonsu. Nengikale Mvidi Mukulu wabu, bobu nebikale bantu banyi.” Ke pavua Maweja-Nangila muambe kabidi ne: “Nudi ne bua kumuka kudi bantu abu, nuye kusomba wenu muaba pa nkayenu. Kanulengi tshintu tshidi ne mikiya. Nanku Meme nennuakidile. Meme nengikale Tatu wenu, nuenu nenuikale bana banyi ba balume ne ba bakaji. Ke mundi ngamba Meme Maweja-Nangila wa bukole buonsu. ” Bana hetu basuibue, ke bivuabu batulaye tuetu. Nanku tudilongololayi, tumushe manyanu onsu adi pambidi, tuditokeshe kabidi mu muoyi wetu. Tuikale bantu ba tshijila menemene, badi benza bidi Mvidi Mukulu musue. Tunzuluilayi mioyi yenu! Katuena benzele muntu nansha umue bibi. Katuena banyenge muntu bivuaye nabi. Katuena bakengeshe muntu. Tshiena ngamba nanku bua kunudiwula. Bualu nkadi mumane kunujadikila ne: tudi banunange bikole. Ke mutudi nenu matuku onsu kaba kamue, nansha tuetu ne muoyi, nansha tufua. Ndi nnuambila malu onsu patoke! Ndi nditemba bualu buenu! Mu makenga etu onsu ndi mukoleshe amu muoyi, mumvue kabidi amu disanka dipite. Nansha patuvua bafike ku Masedoniya, katuvua ne dikisha nansha dikese. Tuvua bapete ntatu nseke yonsu: baluishi bavua batutatshisha; tuvua kabidi ne dipampakana mu muoyi. Kadi Mvidi Mukulu udi usamba badi batekete mu maboku, kutukolesha ku muoyi diba divua Tite mufike. Katuvua amu bakole muoyi bua difika diende nkayadi, kadi nangananga bua bivuaye mutuambile bua mushindu unuvua bamukoleshe kabidi ku muoyi. Uvua mutulondele munudi nujinga bikole kumonangana nanyi, munudi nubungama bua bivua bienzeka, munudi basue kutua ku tshianyi. Ke padi disanka dianyi dipita kuvulangana lelu. Bualu mukanda wanyi umvua munutumine, uvua munubungamije. Kadi lelu tshiena nnyingalala bua bimvua munufundile nansha. Pamvua mumvue muvua mukanda wanyi munubungamije, mvua muanji kunyingalala. Kadi lelu ndi ne disanka. — Tshiena nsanka bua pamvua munubungamije, kadi bua padi dibungama dienu dinupetesha bukole bua kudilengeja. Mvidi Mukulu uvua mukuate mudimu ne dibungama dienu adi. Ke pamvua katuyi banuenzele bibi nansha. Padi Mvidi Mukulu ukuata mudimu ne dibungama dietu, udi utuambuluisha bua tudilengeje, tupete lupandu. Ke patudi katuyi mua kunyingalala nansha. Kadi patudi tubungama tujinga bia panu, tudi tukeba lufu. Monayi muvua Mvidi Mukulu mukuate mudimu ne dibungama dinuvua nadi! Mpindiewu nukadi nutua tshilumbu atshi tshiadi. Nukadi nukeba kuleja munudi babinge! Nudi bafikile muena tshibawu munda. Nudi nutshina tshiji tshianyi, nujinga kumonangana nanyi! Nudi ne disuminyina, nukeba kunyoka badi benza bibi! Ke munudi baleje muenu muonsu munudi babinge mu tshilumbu atshi. Tshivua munufundile mukanda, bualu bua muntu uvua muenze bibi, nansha bualu bua muntu uvuabu benzele bibi to. Kadi mvua musue kunuleja patoke ku mesu a Mvidi Mukulu, munudi nujinga kutua ku tshianyi. Ke munuvua benze! Ke munuvua batukoleshe ku muoyi! Kadi katuvua bakole amu muoyi. Tuvua kabidi bumvue disanka dipite bunene, patuvua bamone Tite usanka bikole bua mushindu unuvua bonsu bamusambe. Mvua muanji kuditemba kakese bualu buenu ku mesu kuende. Nanku kanuena bamfuishe bundu. Bualu bu mutuvua banuambile misangu yonsu amu malu malelela, nansha pamvua muditembe bualu buenu ku mesu a Tite, tshivua mushime to. Mpindiewu udi mununange bipite muvuaye muenze kumpala, bualu udi uvuluka munuvua bonsu bajinge kumutumikila, kabidi munuvua bamuakidile ne kanemu, kabidi ne luzakalu. Ndi musanke bua pandi mua kutekemena muanyi muonsu kunudi. Bana hetu, tudi tujinga bua numanye muvua dinanga dia Mvidi Mukulu dikuate mudimu mu Bisumbu bia bena ditaba ba mu Masedoniya. Makenga a bungi avua makuate bena ditaba aba, abateta. Kadi bavua amu ne disanka dipite. Ke muyuabu bafile bintu ne kalolu, nansha bobu mene nabi bikese. Ndi nnujadikila ne: bayua bafile bilondeshile dimona diabu, badipitshishe mene. Bayua batusengelela amu kutusengelela bikole bua tuitabe bua basangishe bintu bia kuambuluisha nabi bena ditaba ba mu Yudeya, Bayua benze bipite ne patuvua batekemene. Bayua badianze kudifila kudi Mfumu. Pashishe bayua badifile kabidi kutudi, bua bamone mua kuitaba bidi Mvidi Mukulu musue. Ke patuvua basengelele Tite, bua apingane kuenu aku, atungunuke ne mudimu uvuaye mushile mu njila, bua nujikije mudimu ewu ne muoyi wa kalolu. Nudi babanji mu bionsu: mu ditaba, mu dipa dia kuakula, mu dimanya dia malu, mu disuminyina dia mishindu yonsu, mu dinanga dinudi batunange nadi. Ke mutudi basue bua nudileje kabidi babanji mu dienza dia mudimu ewu wa kalolu. Tshiena nnuelela mukenji. Kadi ndi nnusonsola, nnuleja muvua bakuabu bakuata mudimu ne disuminyina, bua nuleje kabidi patoke munudi nunanga bantu. Bualu nudi bamanye dinanga divua Mfumu wetu Yezu Kristu mutuleje. Uvua ne biuma, kadi mmudienze mupele bualu buenu, bua kununemesha ku bupele buende. Nanku ndi mfila meji mu bualu ebu: bidi bimpe bua nutungunuke ne binuvua bashile mu njila tshidimu tshishale. Nuvua ba kumpala bua kubanga mudimu awu, ba kumpala kabidi bua kuwelela meji. Tungunukayi nawu mpindiewu, nuujikije. Disuminyina dinuvua nadi pa kubanga mudimu awu, nuikale kabidi nadi pa kuujikija. Nufile binudi nabi. Panudi nufila ne muoyi wa kalolu, Mvidi Mukulu neapime binudi nufila bilondeshile binudi nabi; kakubipima bilondeshile binudi kanuyi nabi. Katuena basue kunubueja mu dikenga, bua tumone kua kuambuluisha bakuabu. Kadi mbimpe bonsu bikale ne bintu bungi bua momumue. Matuku aa nudi ne bintu bipite bungi. Ke munudi mua kuambuluisha badi mu dikenga. Nanku, dituku dinudi nubuela mu dikenga, nebanuambuluishe kabidi, padi bintu biabu bimane kuvulangana. Ke mutudi mua kuikala ne bintu bungi bua momumue. Ke muvua Mukanda wa tshijila wamba ne: “Uvua muangule bintu bipite, kavua ushala nabi bipite bungi. Uvua muangule bikese, kavua ubula tshintu. ” Tudi tuela Mvidi Mukulu tuasakidila, bualu uvua mupeshe Tite disuminyina bualu buenu ditudi tuetu kabidi nadi! Uvua muanyishe bituvua balombe. Tuambe ne: bu muvuaye ne disuminyina divule, mmudijadikile nkayende bua kufika kuenu. Tudi tumutuma pamue ne muanetu udibu banyisha mu Bisumbu bionsu bia bena ditaba, bua mudimu wa kulongesha Lumu lua Disanka udiye ukuata. Bena ditaba kabidi bayua bamusungule bua kutufilaye ku luendu, bua atuambuluishe mu mudimu ewu wa kalolu utudi tukuata, bua kutumbisha Mfumu, kabidi bua kuleja mutudi basue kuambuluisha bakuabu. Tudi basue kuepela bijanu bidibu mua kutujana pa mushindu utudi tuenza mudimu ne bintu bivule ebi. Tudi tukeba kuenza ki ngamu bidi Mfumu mua kuanyisha, kadi kabidi bidi bantu mua kuanyisha. Tudi tubatuma ne muanetu mukuabu, utuvua bamane kuteta misangu ya bungi. Tuetu kumusangana ne disuminyina misangu yonsu. Kadi mpindiewu udi ne disuminyina dipite, bualu udi munutekemene bikole. Tite ke utudi tuendakana nende, tukuata kabidi nende mudimu bua kunuambuluisha. Bana hetu bakuabu badi bamufila ku luendu badi bamienampala ba Bisumbu bia bena ditaba. Badi bakuata mudimu amu bua lumu lua Kristu. Nubaleje munudi babanange bulelela, bua mu Bisumbu bionsu bia bena ditaba bantu bajadike ne: tuvua tuditemba bualu buenu amu pa bualu. Tshiena ne bua kunutumina mukanda bua kunulomba, bua nuambuluishe pamue netu bantu ba Mvidi Mukulu badi mu Yudeya. Bualu ndi mumanye munudi basue kuambuluisha. Ke mumvua muditambishe bualu buenu, ngambila bena Masedoniya ne: “Bana hetu ba mu Akaya bakadi babange kusangisha bintu kukadi tshidimu tshijima.” Nanku disuminyina dienu divua disonsola ba bungi ba kudibu. Kadi ndi nnutumina bana hetu aba, bua diditemba dietu bualu buenu kadikadi dia patupu. Ndi musue bua banusangane nuenu bamane kusangisha bintu, mumvua muambe. Kadi bu tuetu mua kufika ne bena Masedoniya banusangane kanuyi basangishe bintu, bundu nebutukuate tuetu bavua batekemene bikole kunudi! Kadi nangananga nebunukuate nuenu! Ke pamvua muele meji ne: ndi ne bua kusengelela bana hetu aba, bua badianjile kuenu aku kumpala kuanyi. Basangishe muaba umue binuvua balaye ne muoyi wa kalolu. Nanku pangafika, nembisangane. Ke munudi mua kuleja bantu munudi nubifila ne muoyi wenu mujima, kabayi banuenzeja malu ku bukole. Vulukayi ne: udi umiamina bikese, neanowe bikese; udi umiamina bia bungi, neanowe bia bungi. Muntu yonsu afile mudiye muele meji, kayi ne muoyi mujoboke, kabayi bamuenzeje malu ku bukole. Bualu Mvidi Mukulu udi unanga udi upa ne disanka. Mvidi Mukulu udi ne bukole bua kunuvudijila bintu bilenga bia mishindu yonsu, bua nupete matuku onsu bionsu binudi nukengela, nushale ne bikuabu bipite bungi bua kuambuluisha nabi bakuabu. Ke padi Mukanda wa tshijila wamba ne: “Udi upesha bakengi matuku onsu, kayi ubatompuela, ubaleja muoyi wa kalolu kashidi tshiendelele. ” Mvidi Mukulu udi upesha tshidime maminu ne biakudia, neanupeshe maminu onsu anudi nukengela. Neaameneshe kabidi. Nanku muoyi wenu wa kalolu neukuame bimuma bimpe. Diba dionsu neavudije biuma bienu, bua numone mua kuambuluisha bakuabu ne muoyi wa kalolu. Nanku bantu ba bungi nebele Mvidi Mukulu tuasakidila, bua bintu bienu bitudi mua kubapesha. Bualu mudimu unudi nukuata awu kawena wambuluisha amu bena tshisamba tshia Mvidi Mukulu. Kadi netupete kabidi tshipeta tshikuabu tshipite bimpe, bualu bantu ba bungi nebele Mvidi Mukulu tuasakidila. Panudi nukumbaja mudimu ewu ne muoyi umue, bantu ba bungi nebatumbishe Mvidi Mukulu bualu buenu. Nebanuele tuasakidila, bua panudi nuitaba Lumu lua Disanka lua Kristu muenu muonsu, kabidi bua muoyi wa kalolu unudi nuabanyangana nabu, kabidi ne bantu bakuabu bonsu, bintu bienu. Nebanulombele kudi Mvidi Mukulu. Nebanunange bikole, padibu bamona mudi Mvidi Mukulu mupite kunuenzela bimpe. Tuelayi Mvidi Mukulu tuasakidila bua mapa ende, adi mapite bionsu bitudi mua kuela meji. Meme Polu, ndi ne bua kudilumbuluila mpindiewu. Badi bangamba ne: ndi ne bowa, pandi munkatshi muenu. Kadi pandi kule, ndi nnubela ne dikima. Bu mudi Kristu ne muoyi mulenga wa bupole, ndi nnusengelela ne: kanumbikidi bua meme kuleja dikima pandi munkatshi muenu. Bualu tshiena ntshina bantu badi banjana, bamba ne: udi ukeba amu bia panu! Bushuwa, tudi amu bantu. Kadi katuena baluangana ne bia mvita bia bantu. Bia mvita bitudi uluangana nabi, kabiena bia bantu ba panu. Kadi bidi bia mvita bikole bitudi bapete kudi Mvidi Mukulu, bitudi mua kubutula nabi nzubu ivuabu bakoleshe ne bimana. Tudi tu-vingutula nabi meji a dishima. Tudi tubumbula nabi ditambisha dionsu didi dijikila njila wa kumanya Mvidi Mukulu. Tudi tuela meji onsu mu nkanu, bua itabe Kristu. Nuenu bamane kuitaba Kristu muenu muonsu, netuikale nenu pabuipi, bua kunyoka bantomboji bonsu. Nudi nutangila nangananga bidi bimueneka ku mesu. Nanku padi muntu wela meji ne: ndi wa Kristu, amanye ne: tuetu kabidi tudi ba Kristu, mudiye yeye amu. Tshiena ne bua kufua bundu, nansha meme muditambishe kakese, bua bumfumu buvua Mfumu mutupeshe. Bumfumu ndi nabu amu bua kunutuma kumpala mu tshisumbu, ki mbua kunubutula nabu to. Tshiena musue kumueneka bu muntu udi ukeba kunukuatshisha bowa ne mikanda yanyi. Bualu badi bamba ne: “Mu mikanda ya Polu mudi miaku mikole idi itapa ku matshi. Kadi padiye munkatshi muetu, udi bu kantu ka patupu, wakula bikuata ne luse.” Muntu udi wamba nanku, amanye ne: bu mudi mikanda yanyi inutapa ku matshi, meme muikale kule, ke muanutapa kabidi miaku yanyi ku matshi patuamonangana nenu mpala ne mpala. Bushuwa katuena ne dikima dia kuditeka mu mulongu umue, nansha dia kudifuanyikija, ne bamue badi badipa lumu nkayabu. Badi bantu batatakane, badi badienzela tshipimu tshia kudipima natshi, badilumbuluisha bobu nkayabu. Kadi tuetu katuena basue kuditambisha tupita mikalu. Mvidi Mukulu uvua muanyishe bua tulongeshe Lumu lua Disanka kuenu aku. Ke bindi mua kuditambishila. Bu tuetu katuyi bafike kuenu aku, tuvua mua kupita mikalu. Kadi nudi munda mua mikalu idi Mvidi Mukulu mutufundile. Bualu tuvua bafike kuenu aku, banumanyishe Lumu lua Disanka lua Kristu. Nanku katuena tusambuka mikalu. Katuena tuditemba bua midimu ivua bakuabu bakuate. Kadi tudi batekemene ne: ditaba dienu nedikole, bua tumone mua kukuata mudimu mupite bunene munkatshi muenu, katuyi tupita mikalu ivua Mvidi Mukulu mutufundile. Ditaba dienu dimane kukola, netumone mua kutantshisha Lumu lua Disanka mu matunga a kupita kuenu aku, katuyi tuditemba bua mudimu uvua bakuabu bakuate muaba mukuabu. Ke mudi Mukanda wa tshijila wamba ne: “Udi musue kuditemba, aditembe bua bidi Mfumu muenze. ” Bualu muntu udi udianyisha, kena ne mushinga nansha, kadi amu udi Mfumu muanyishe. Eyowa ndi musue bua nungitabe, nunganyishe, nansha meme mudileje mutatakane kakese! Ndi mununange, munukuatshile mukawu, mudi Mvidi Mukulu mununange, munukuatshile mukawu. Bualu nudi bu mukaji utshidi kamama, umvua mufile kudi bayende umuepele, ke Kristu. Nyoka, uvua mupambule Eva ne budimu buende, ke undi ntshina. Bualu meji enu adi mua kupambuka mu njila, nuenu kulekela kunanga Kristu, kulekela kumuitaba ne muoyi umue. Bualu nudi nuitaba pa lukasa muntu udi unulongesha Kristu mushilangane ne utuvua banulongeshe. Nudi basue kuakidila diakamue mueyelu mushilangane ne unuvua bapete, nuanyisha kabidi Lumu lua Disanka lushilangane ne lutuvua banulongeshe. Kadi ndi muele meji ne: tshiena mushadile kudi bapostolu benu ba kalanda musenga banudi nuditemba nabu! Bumue tshiena mumanye mua kuakula bimpe. Kadi bua dimanya, ndi nadi. Ke bimvua munuleje patoke matuku onsu, kabidi mishindu yonsu. Pamvua munulongeshe Lumu lua Disanka, tshivua mulombe difutu. Mvua mudipuekeshe bua kununemesha. Pamvua muenze nanku, mvua muenze bibi anyi? Pamvua nkuata mudimu kuenu, mvua muanyishe bua bamfute kudi Bisumbu bikuabu bia bena ditaba. Tuambe ne: mvua mubashiye bianza bitupu, bua mmone mua kunuambuluisha nuenu! Matuku amvua mulale kuenu aku, pamvua nkengela makuta, muntu nansha umue kavua muambule bujitu buanyi. Bana hetu bayua bumukila ku Masedoniya, ke bayua bantuadila bionsu bimvua nkengela. Tshivua musue kunuomekela bujitu buanyi ku kalu nansha kamue. Ke mungenza kabidi mu matuku atshidi kumpala. Mu dina dia bulelela bua Kristu budi munda muanyi, ndi mujadike ne: muntu nansha umue mu ditunga dijima dia Akaya, kena mua kunnyenga lumu luanyi elu. Ndi muambe nanku bua tshinyi? Bualu tshiena mununange anyi? Mvidi Mukulu mmumanye mundi mununange! Nengenze amu mundi ngenza mpindiewu. Bualu tshiena musue bua bapostolu benu ba kalanda musenga abu bambe ne: “Tudi tukuata mudimu mushindu wa momumue ne Polu.” Bantu abu mbapostolu ba dishima, badi badinga bantu, ba-disokoka badileja bu bapostolu ba Kristu. Katuena ne bua kukema nansha. Diabolu kabidi udi mua kudisokoka, kudileja ne bukenke bu mutumibue wa Mvidi Mukulu. Nanku katuena mua kukema bua padi badi bakuatshila diabolu mudimu, badisokoka, badileja bu bantu badi bakuatshila Mvidi Mukulu mudimu. Kadi ku ndekelu nebabanyoke bilondeshile mudimu uvuabubakuate. Ndi ngambulula ne: muntu kantangidi ne: ndi mupale. Kadi panudi basue kuntangila nanku, nuanyishe bua ngenze bu muntu mupale, bua mmone mua kuditambisha kakese. Bushuwa bindi ngamba mpindiewu, ki mbidi Mfumu musue bua meme kuamba nansha. Pandi ne bua kuditemba nanku, ndi ngakula amu bu muntu mupale. Bu mudi bantu bavule baditemba bua malu a panu, ndi mua kuditemba kabidi. Bu munudi ne meji, nenulengulule ne mimuemue bupale bua bakuabu! Nudi nuanyisha bua banutumine diyi, mudibu batumina bapika, bua banunyenge bintu bienu, banudinge, banupetule, banukume minu mu mpala. Bu mumvua tshiyi ne bukole bua kunukengesha nanku, ndi ngumvua bundu be! Kadi pikala muntu ukimina kuditambisha, — ndi ngakula bu muntu mupale — ndi mua kuditambisha ne meme kabidi. Badi bena Ebrewu menemene anyi? Meme kabidi! Badi bena Izrayele anyi? Meme kabidi! Badi bantu ba ku ndelanganyi ya Abrahame anyi? Nansha meme! Badi bakuatshila Kristu mudimu anyi? Nanku, — ndi ngakula bu muntu mujimije lungenyi — meme kabidi ndi mukuatshile Kristu mudimu, mubapite bonsu! Bayua bankengesha bipite muyuabu babakengesha bobu. Bayua bangela mu lukanu misangu ya bungi. Bayua bantuuta bipite. Meme kubuela mu njiwu ya lufu misangu ne misangu. Bena Yuda bayua bankuma mfimbu makumi asatu ne tshitema misangu itanu. Bena Rome bayua bampiande mfimbu misangu isatu. Bayua bangase mabue musangu umue bua kunshipa. Mvua mudine mu mayi ne buatu misangu isatu. Musangu umue mvua mushale meba makumi abidi ne anayi amu munkatshi mua mayi manene. Mu ngendu yanyi kayiyi kubala, mvua mupete njiwu mu misulu, pavua mayi mapasalale. Mvua mupete njiwu kudi banyenganganyi ba bintu, kudi bana hetu bena Yuda, ne kudi bantu ba bisamba bikuabu. Mvua mu njiwu mu bimenga ne mu bipela, pa mayi manene kabidi. Mvua muyipete ne kudi bana hetu ba dishima. Mvua mukuate midimu mikole ya dipungi. Mvua mutshishe butuku misangu ne misangu. Mvua mufue ne nyota. Mvua mupange biakudia matuku mulongulongu. Mashika avua mantonde, bualu tshivua ne bilamba bikumbane. Mvua mua kutela bikuabu bia bungi. Kadi ntshidi ntela amu tshimue: ke bujitu bundi nabu matuku onsu, ntatshila Bisumbu bionsu bia bena ditaba. Padi muntu kayi ne bukole, meme kabidi ndi ndiumvua ne: tshiena nabu. Padi muntu udishinda mu bubi, bidi bimbungamija bikole. Bu meme ne bua kuditambisha, nenditambishe bua butekete buonsu bundi nabu. Mvidi Mukulu, Tatuende wa Mfumu Yezu, mummanye ne: tshiena nshima to. Atumbe kashidi tshiendelele! Pamvua ku Damase, mulombodi wa ditunga, uvua ukuatshila mukalenga wa ditunga Aretase mudimu, uvua muteke basolayi ku biibi bia tshimenga bua kunkuata. Kadi bayua bampatuile ku madidishi a ku tshimana tshia tshimenga. Kuntuluilabu mu tshisaka. Ke mumvua mupanduke mu bianza bia mulombodi awu nanku. Nansha kabiyi bimpe, ndi amu ne bua kuditemba. Bualu nudi numbambidika bua ngenze nanku. Nengakule mpindiewu bua malu avua Mfumu mundeje, munsokoluele. Ndi mumanye muena Kristu kampanda, uvuabu bambule, baye nende mu diulu muamua menemene, kukadi bidimu dikumu ne binayi. (Tshiena mumanye ne: uvua muye ne mubidi wende anyi Mvidi Mukulu mumuleje mu lungenyi malu a kuaka. Mvidi Mukulu nkayende ke udi mumanye.) Eyowa, ndi mumanye ne: bayua bambule muntu awu, baye nende too ne mu mparadizu. (Ndi ngamba tshiakabidi ne: bayua bamuambule bulelela anyi Mvidi Mukulu mumuleje malu, tshiena mumanye. Mvidi Mukulu nkayende ke udi mumanye.) Muamua, uvua mumvue miaku idibu kabayi mua kuambulula, nansha kumvuija mu miakulu idi bantu ba panu bakula. Bua muntu awu, nenditembe. Kadi tshiena mua kuditemba bualu buanyi meme. Nenditembe amu bua malu adi aleja butekete bundi nabu. Meme musue kuditemba, tshiakudileja bu muntu mutatakane to. Bualu nengambe amu malu malelela. Kadi tshiena musue kuditemba. Ndi musue muntu angangate ne mushinga bua bidiye mumone ngenza, nansha bua bidiye mumvue ngakula, kayi upitshisha. mBandeje malu adibu kabayi mua kumvuija. Kadi bua tshimonyi mua kuditambisha, Mvidi Mukulu mmumpeshe dikenga dinene. Mutumibue wa diabolu mmuntatshishe bua tshiditembi. Mvua mulombe Mfumu misangu isatu, bua angumushile dikenga edi. Kungandamunaye ne: “Tshiudi natshi dikenga, ke amu dinanga dindi nkunanga nadi, bualu bukole buanyi budi budileja patoke paudi muena butekete.” Ke mundi musue kuditemba nangananga bua butekete buanyi, bua bukole bua Kristu buntulukile. Ke pandi nsanka bualu bua Kristu mu butekete buanyi, nansha diba mene didibu batupenda, bantatshisha, bankengesha, bankuatshisha bowa. Nanku pandi ne butekete, ke pandi ne bukole. Mvua mudileje bu muntu mutatakane. Kadi nuenu nuvua bambidike bua ngenze nanku. Nuenu ke bayua mua kundumbuluila. Bualu nansha meme muntu wa patupu, tshiena mushadile kudi bapostolu benu banudi nuamba ne: mba kalandamusenga abu. Lutuulu lumvua nalu, malu a dikema ne bishima bimvua muenze munkatshi muenu, ke bivua mua kunujadikila mundi mupostolu. Tshindi muenzele Bisumbu bikuabu bia bena ditaba, mubenge kunuenzela nuenu ntshinyi? Ee, bubi bumvua munuenzele: tshivua munulombe diambuluisha! Bu mundi munukengeshe nanku, numfuile amu luse! Nkadi pa kufika kuenu aku, bua musangu wanyi muisatu. Bujitu buanyi kabuakuikala pa makaya enu to. Tshiena nkeba biuma bienu. Ndi nnukeba amu nuenu mene. Bualu bana kabena ne bua kudisha baledi to. Amu baledi ke badi ne bua kudisha bana babu. Ndi njinga kufila bionsu bindi nabi ne disanka bualu buenu. Nendifile ne meme mene bua kunuambuluisha. Kadi dinnanga dienu nedikepele, padi dinunanga dianyi dienda divulangana anyi? Nanku nenuitabe ne: bujitu buanyi kabuvua pa makaya enu to. Kadi bamue nebambe ne: bu mudiye ne budimu, mmutudinge mushindu mukuabu. Kadi mvua munudinge munyi? Mvua munutumine bantu, bua banunyenge bintu bia meme kunema nabi anyi? Bushiwa, mvua musengelele Tite, bua aye kumonangana nenu. Mvua mutume nende muena ditaba unudi bamanye. Nudi mua kujadika ne: Tite mmununyenge bintu anyi? Yeye ne meme, ka-tuvua bakuate mudimu mushindu wa momumue anyi? Katuvua bipatshile bualu amu bumue anyi? Bumue nukadi nuela meji mpindiewu ne: Polu udi ukeba kudilumbuluila ku mesu etu. Nansha kakese! Tudi tudilumbuluila ku mesu a Mvidi Mukulu, badisange ne Kristu! Bana hetu basuibue, tudi tunuambila bionsu abi, bua nuenu kushindama, kuya kumpala mu ditaba. Ndi ntshina ne: pangafika, tshiakunusangana mushindu undi musue. Tshiyi munusangane nanku, nuenu kabidi kanuakunsangana mushindu unudi basue. Bumue nensangane amu mvita ne lubabu, tshiji ne difuilakana dia mianzu, bipendu ne buakulavi, ditambisha ne buenzavi. Ke tshindi ntshina. Pangafika bua kumonangana nenu, ndi ntshina ne: Mvidi Mukulu wanyi neampuekeshe milongu ku mesu enu. Bualu nengase muadi, pandi mmona ba bungi bavua benze bibi kale, kabayi badilengeja lelu. Nanku nulekele buendenda, malu a bundu, ne bilema bikuabu binuvua benze. Nkadi pa kufika kuenu aku musangu muisatu bua kumonangana nenu. Mukanda wa tshijila udi wamba ne: “Badi mua kufunda muntu ku tshilumbu, amu padi bantu babidi nansha basatu batshijadika. ” Ndi musue kubela bantu bavua benze bibi kale, ne bakuabu bonsu kabidi. Nkadi mumane kubabela mu luendu luanyi luibidi kuenu aku. Lelu tshiena munkatshi muenu. Kadi ndi ngambulula bimvua muambe diba adi ne: musangu utuamonangana tshiakabidi, tshiakufuila muntu nansha umue luse to. Nudi basue kujadika mudi Kristu wakuila mukana muanyi. Nanku nenujadike bualu ebu diba adi. Kristu kakunuteketela to. Kadi nealeje bukole buende munkatshi muenu. Bushuwa uvua muteketele bantu bayua bamupopele ku mutshi mutshiamakane. Kadi mpindiewu udi ne muoyi ku bukole bua Mvidi Mukulu. Tuetu kabidi, badisange nende, tudi ne butekete. Kadi netupete muoyi pamue nende ku bukole bua Mvidi Mukulu. Nenujadike bualu ebu. Dikonkayi! Nutshidi bena ditaba anyi? Ditetayi! Kristu utshidi munkatshi muenu anyi? Panudi kanuyi bamone nanku, nukadi bamuvile. Kadi ndi mutekemene ne: nenumanye mutudi tuetu katuyi bamuvile. Tudi tulomba Mvidi Mukulu bua kanuenji bualu bubi nansha bumue. Katuena tujinga kudileja ne: tudi ne bukole. Kadi tshitudi tujinga tshidi amu ne: nuenze malu mimpe. Nansha tuetu bimueneka bu bantu badi kabayi ne bukole, ki mbualu to. Bualu katuena tuluisha bulelela bua Mvidi Mukulu. Tudi tubuluila diba dionsu. Tudi tusanka patudi ne butekete, nuenu ne bukole. Ke patudi tunulombela kabidi kudi Mvidi Mukulu, bua anulengeje, anupingaje mu njila mululame. Ndi munufundile bionsu ebi, nansha mundi mutantshi mule, bua, pangafika, tshikadi ne tshilumbu tshia kunubela ne disu dikole. Bualu Mfumu mmumpeshe bumfumu ki mbua kunyangakaja Tshisumbu, kadi amu bua kutshibaka. Mpindiewu, bana hetu, kolayi! Nulonde amu njila mululame. Nukoleshangane ku muoyi. Nuenze tshintu tshimue. Sombayi ne bupole. Nanku Mvidi Mukulu udi utunanga, neatupe bupole buende. Neikale nenu. Elanganayi muoyi, nupukilangane bu bana ba muntu. Bena ditaba bonsu ba mu Tshisumbu tshietu badi banuela muoyi. Luse lua Mfumu Yezu Kristu, dinanga dia Mvidi Mukulu, ne didisanga ne Mueyelu wa Tshijila, bikale nenu bonsu. Meme Polu, udi unufundila mukanda ewu, ndi mupete mudimu wa bupostolu ki nkudi bantu, nansha ku diambuluisha dia muntu, kadi kudi Yezu Kristu, ne kudi Mvidi Mukulu Tatu, udi umubisha ku lufu. Meme ne bana hetu bonsu badi kunu, tudi tunuela muoyi, nuenu badi mu Bisumbu bia bena ditaba bia mu Ngalate, tunujingila ne: Dinanga ne bupole bia kudi Mvidi Mukulu Tatu wetu, ne bia kudi Yezu Kristu, bishindame mu mioyi yenu. Kristu mmudifile bua kutusungidila ku mibi yetu, kutupikula ku tshikondu tshibi tshia lelu etshi. Ke muvuaye mukumbaje bivua Mvidi Mukulu Tatu wetu musue. Mvidi Mukulu atumbe kashidi tshiendelele! Amene. Nudi bankemeshe bikole! Mvidi Mukulu, uvua munubikile ku luse lua Kristu, nuenu kumushiya lukasa nanku, kulonda Lumu lua Disanka lukuabu! Bushuwa, kakuena Lumu lua Disanka lukuabu nansha! Kudi amu bantu bakuabu badi banudinga, basue kushintulula Lumu lua Disanka lua Kristu. Kadi pangikala meme, nansha muntu mukuabu, nansha mutumibue mene wa Mvidi Mukulu, tunulongesha Lumu lua Disanka bishilangane ne lutuvua banulongeshe, tuasangana bena tshibawu kuenza anyi? Tuenza! Tukavua bamane kunuambila kale bindi ngambulula lelu ne: muntu udi unulongesha Lumu lua Disanka lushilangane ne lutuvua banulongeshe, mmuena tshibawu! Nudi nuela meji ne: ndi nkeba bua bantu banganyishe anyi? Nansha! Ndi musue amu bua Mvidi Mukulu anganyishe! Ndi nkeba kusankisha bantu anyi? Bu meme nkeba kusankisha bantu, tshi vua mua kuikala muena mudimu wa Kristu to. Bana hetu, ndi nnujadikila ne: Lumu lua Disanka lundi ndongesha kaluena lufume kudi bantu to. Tshivua mulupete kudi muntu. Kabavua bandongeshe lumu elu nansha. Kadi anu Kristu uvua mudileje kundi, ke uvua mulummanyishe. Nudi bamanye mumvua musuminyine kale malu a Mvidi Mukulu adi bena Yuda balongesha, nkengesha ne tshikisu Tshisumbu tshia bena ditaba ba Mvidi Mukulu, nkeba kutshibutula. Mvua mukumbaje bimpe bitambe malu a ditaba dia bena Yuda, mupite bena mulongu wanyi bavule. Mvua musuminyine bibidilu bia bankambua, kakuyi wa kufuanangana nanyi. Kadi bu mudi Mvidi Mukulu munnange, ukavua mudianze kunsungula, kabayi banji kundela, bua meme kumukuatshila mudimu. Diba divuaye musue kutumanyisha Muanende, bua meme kumanyisha bantu ba bisamba bikuabu Lumu luende lua Disanka, tshivua muye kulomba meji kudi muntu. Tshivua nansha muye ku Yerushalayime, bua kumonangana ne bakavua bapete mudimu wa bupostolu kumpala kuanyi. Kadi diakamue mvua muye ku Arabiya. Pashishe meme kupingana ku Damase. Amu kupita bidimu bisatu, meme kushisha kuya ku Yerushalayime, bua kumonangana ne Petro. Tuvua nende mbingu ibidi bulubulu. Kadi tshivua mumone mupostolu mukuabu nansha umue, pa kumusha Yakobe, muanabu ne Mfumu. Bindi nnufundila ebi mbilelela. Ndi njadika ku mesu a Mvidi Mukulu ne: tshiena nshima. Pashishe meme kuya mu buloba bua Siriya ne bua Silisiya. Tshikondu tshijima atshi, bena ditaba ba mu Bisumbu bia bena Kristu bia mu Yudeya kabavua banji kutumona to. Bavua anu bamanye bivua bantu bamba ne: “Muntu ewu uvua mutukengeshe kale, ukadi ulongesha ditaba divuaye ukeba kubutula.” Ke muvuabu bela Mvidi Mukulu tuasakidila, bua bivuaye mungenzele. Kupita bidimi dikumi ne binayi, tuvua bapingane ne Bamabase ku Yerushalayime. Meme kuangata kabidi Tite, bua aye netu. Mvidi Mukulu mene uvua mundeje mumvua ne bua kuyaku. Patuvua nkayetu mu tshisangilu ne balombodi ba Tshisumbu, mvua mubumvuije Lumu lua Disanka lundi ndongesha bantu ba bisamba bikuabu. Tshivua musue bua mudimu umvua nkuata kale, nansha undi nkuata lelu, wikale wa tshianana. Nanku Tite, utudi tukuata nende mudimu, nansha yeye muena Ngreke, ki mbambe bua bamuteke panshi. Bushuwa bena ditaba bakuabu, bena mpala ibidi, bavua babuelakane netu, bavua basue kumutekesha panshi. Bantu aba mbabuele mu Tshisumbu tshietu bua kututentekela, kumona mutudi tudienzela bitudi basue, bualu tudi tuitaba Yezu Kristu. Nanku bavua basue kutupingaja mu bupika. Kadi tuetu, katuena bitabe nansha kakese bivua bantu aba balombe, bua numone mua kuitaba Lumu lua Disanka pa lolu. Kadi bantu bavua balombodi ba Tshisumbu kabavua bangambile malu makuabu a meme kuenza. — Tshivua bualu ne bulombodi buabu to. Mu bualu ebu Mvidi Mukulu mmutuangate bonsu ne mushinga. — Kadi bavua bamone ne: Mvidi Mukulu mmumpeshe mudimu wa kulongesha bantu ba bisamba bikuabu Lumu lua Disanka, amu muvuaye mupeshe Petro mudimu wa kubilongesha bena Yuda. Bualu Mvidi Mukulu mmuenze, bua ngikale mupostolu bua bisamba bikuabu, amu muvuaye muenze bua Petro ikale mupostolu bua bena Yuda. Yakobe, Petro, ne Yowanane, bavua bantu banemeka bu balombodi banene, bavua bitabe ne: Mvidi Mukulu mmumpeshe mudimu ewu wa pa buawu. Nanku meme ne Bamabase, bavua batuele muoyi, batukuate ku tshianza, bua kuleja mutudi tukuata nabu mudimu wa momumue. Ke tuetu bonsu pamue kumvuangana nabu ne: meme ne Bamabase, netuye kukuatshila bisamba bikuabu mudimu, bobu nebakuatshile bena Yuda mudimu. Bavua batulomba amu, bua tuvuluke bakengi ba mu Tshisumbu tshiabu bavua mu Yerushalayime. Ke tshimvua muenze muanyi muonsu. Kadi Petro mumane kufika mu Antiyokiya, meme kumubela, bantu bonsu bumvue, bualu uvua muenze bibi. Bantu bavua Yakobe mutume kabayi banji kufika, Petro uvua udia pamue ne bena ditaba ba bisamba bikuabu. Kadi bantu abu bamane kufika, yeye kusesuka, kayi musue kudia kabidi ne bantu ba bisamba bikuabu. Uvua utshina bena Yuda badi balongesha mudibu ne bua kuteka bantu panshi. Bamue bena ditaba ba mu tshisamba tshia bena Yuda, bakavua baleja bukata, bidikija Petro. Bamabase mene ukavua ulonda tshilejilu tshiabu tshibi. Pamvua mumone mu wabu benza malu mabi, adi abengangana ne Lumu lua Disanka, meme kubela Petro kumpala kua bantu bonsu, kunuambila ne: “Wewe, muena Yuda, uvua usomba munemu amu bu bantu ba bisamba bikuabu, kuyi ulonda mikenji ya bena Yuda. Kadi mmunyi muudi musue mpindiewu, bua bantu ba bisamba bikuabu balonde bibidilu bia bena Yuda?” Tuetu mene mbatulele bena Yuda. Katuena benji ba malu mabi ba mu bisamba bikuabu. Kadi tudi bamanye ne: Mvidi Mukulu udi ubingisha muntu, amu bua padiye witaba Yezu Kristu, ki mbua padiye ulonda mikenji ya Moshe nansha. Ke patuvua bitabe Yezu Kristu, tuetu kabidi bena Yuda, bua Mvidi Mukulu atubingishe bualu bua ditaba dietu mu Kristu, ki mbua patuvua bakumbaje mikenji. Bualu Mvidi Mukulu kakubingisha muntu nansha umue, bua padiye ukumbaja mikenji. Nanku patudi tuitaba Kristu, bua Mvidi Mukulu atubingishe petu, bidi bimueneka se: tuetu bena Yuda kabidi, tudi benji ba malu mabi, amu bu bantu ba bisamba bikuabu. Nanku Kristu mmuanyishe malu mabi anyi? Nansha kakese! Kadi meme mulongeshe tshiakabidi ne: nulonde mikenji, imvua mukandike ne: kanuyilondi, ndi ndienza mushipi wa mikenji. Kadi bua bidi bitangila mikenji, ndi mufile lufu lunkebela kudi mikenji mene, bua ngikale ne muoyi bualu bua Mvidi Mukulu. Ndi mulue pamue ne Kristu ku mutshi mutshiamakane. Nanku udi ne muoyi ki mmeme to. Kadi Kristu udi ne muoyi munda muanyi. Muoyi undi nawu mpindiewu panu, ndi nawu, bualu ndi ngitaba Muana wa Mvidi Mukulu, uvua munnange, mufue kabidi bualu buanyi. Tshiena mubenge bua Mvidi Mukulu annange nansha. Kadi pikala Mvidi Mukulu utubingisha, bualu tudi tukumbaja mikenji, nanku Kristu kavua ne bua kufua nansha. Nuenu bena Ngalate, nudi bantu batatakane! Uvua munulowe nnganyi? Tshivua munuleje patoke Yezu Kristu, uvuabu bapopele pa mutshi mutshiamakane anyi? Ndi musue kunuela lukonku amu lumue: nuvua bapete Mueyelu wa Mvidi Mukulu bua tshinyi? Bualu nuvua bakumbaje mikenji, anyi bualu nuvua bumvue Lumu lua Disanka, baluitabe? mMunyi munudi kanuyi mua kumvua? Tshidi Mueyelu wa Mvidi Mukulu mutuadije munda muenu, nudi basue kudikumbajilatshi amu ku bukole buenu nkayenu! Malu manene onsu anudi bamone adi amu a patupu anyi? Nansha kakese! Tshiena mua kuitaba ne: neikale amu a patupu! Padi Mvidi Mukulu unupesha Mueyelu wende, wenza malu a kukema munkatshi muenu, udi wenza nanku, bua panudi bumvue Lumu lua Disanka, baluitabe, ki mbua panudi bakumbaje mikenji. Vuluka Abrahame. Mikanda ya tshijila idi yamba ne: “Uvua mutekemene Mvidi Mukulu. Ke muvua Mvidi Mukulu mumubingishe bua ditaba diende.” Ke munudi numona ne: ndelanganyi menemene ya Abrahame mbantu badi bitaba. Mikanda ya tshijila ivua midianze kumanyisha muvua Mvidi Mukulu ne bua kuhingisha bantu ba bisamba bikuabu, anu bua ditaba diabu. Ke mutudi tubalamu Lumu lua Disanka elu luwabu bambile Abrahame ne: “Mvidi Mukulu neele bisamba bionsu bia pa buloba lupemba bualu buebe. ” Nanku bonsu badi bitaba, nebabele lupemba, bu muvua Abrahame muitabe, bamuele lupemba. Kadi badi bela meji ne: Mvidi Mukulu neatubingishe, bualu tudi tukumbaja mikenji, mbena tshibawu. Bualu mikanda ya tshijila idi yamba ne: “Udi kayi ukumbaja bimpe diba dionsu bionsu bidibu bafunde mu mukanda wa mikenji, mmuena tshibawu.” Mikanda ya tshijila idi ilongesha patoke mudi Mvidi Mukulu kayi mua kuhingisha muntu, bualu udi ukumbaja mikenji, bualu idi yamba ne: “Amu muntu udi Mvidi Mukulu ubingisha bua ditaba diende, neikale ne muoyi.” Kadi mikenji kayena ifuma kudi ditaba. Apu Mikanda ya tshijila idi yamba ne: “Muntu udi ukumbaja mikenji neikale ne muoyi kudiyi. ” Kristu uvua mudienze muena tshibawu pa muaba wetu, bua kutupikula ku tshibawu tshituha natshi bualu bua mikenji. Bualu Mikanda ya tshijila idi yamba ne: “Muntu udibu balembeleja ku mutshi mmuena tshibawu. ” Kristu uvua muenze nanku, bua Mvidi Mukulu amone mua kuela bantu ba bisamba bikuabu lupemba kudiye, muvuaye mulaye Abrahame; ne bua tupete, bualu bua ditaba dietu, Mueyelu uvua Mvidi Mukulu mulaye. Bana hetu, ndi nnutekela tshilejilu: padi muntu mufunde mukanda mumanyike, mumanyishe bantu diyi diende dia ndekelu, muntu mukuabu kena mua kushipa mukanda awu, nansha kusakidilaku bualu. Kadi Mvidi Mukulu mene mmulaye Abrahame, mulaye kabidi muntu wa ku ndelanganyi yende. Mikanda ya tshijila kayena yamba ne: “mmulaye ndelanganyi yende,” bu idi itela bantu bavule. Idi yambane: “mmulaye muntu wa ku ndelanganyi yebe. ” Nanku idi itela amu muntu umue, ke Kristu. Ndi musue kuamba ne: Mvidi Mukulu mmufue ndondu ne Abrahame, mumulaye ne: nendame ndondu wanyi ewu. Kupita bidimu nkama inayi ne makumi asatu, mikenji kushisha kufika ku bantu. Nanku mikenji eyi kayena mua kushipa ndondu ewu, nansha kunyanga dilaya dia Mvidi Mukulu. Pikala Mvidi Mukulu ne bua kudisankisha, tupiane dipa diende, bualu tudi tulama mikenji, nanku disanka dietu edi kadiakufuma ku dilaya diende to. Kadi Mvidi Mukulu mmusankishe Abrahame, bualu bua dilaya divuaye mumulaye. Kadi mbele mikenji bua tshinyi? Bavua bayisakidile ku dilaya bua kuleja patoke malu adi Mvidi Mukulu kayi musue. Ivua ne bua kunenga too ne pafika muntu wa ku ndelanganyi ya Abrahame, uvuabu batela mu dilaya adi. Batumibue bavua bafikisha mikenji eyi kudi muntu, bua ayileje bantu bakuabu. Kadi katuena tukengela muntu pankatshi, padi, udi ukuata mudimu, muikale amu umue. Nanku Mvidi Mukulu udi ukuata mudimu nkayende. Nanku mikenji mmibengangane ne malayaa Mvidi Mukulu anyi? Nansha kakese! Bu bobu bele mikenji ivua mua kupetesha bantu muoyi, Mvidi Mukulu uvua mua kuhingisha bantu bualu bua mikenji. Kadi Mikanda ya tshijila idi yamba ne: “Bantu bonsu mbapika ba bubi.” Nanku bidi Mvidi Mukulu ulaya, nebabipete amu kudi Kristu, padibu bamuitaba. Tshikondu tshia kuitaba katshiyi tshianji kufika, tuvua ku bupika bua mikenji, bindile bua njila wa ditaba adi amueneke. Nenku mikenji ivua ne bua kutuludika too ne pafika Kristu, bua Mvidi Mukulu amone mua kudibingisha, patudi tuitaba Kristu. Nanku tshikondu tshia kuitaba tshimane kufika, katutshiena bualu ne muludiki awu. Bualu nudi bana ba Mvidi Mukulu, panudi nuitaba, nudisanga ne Yezu Kristu. Nuenu bonsu mbanutue mu mayi, bua nuenze tshintu tshimue ne Kristu! Nsombelu mupiamupia unudi nende mu Kristu, udi bu tshilamba tshinudi bavuale. Nanku nansha wewe muena Yuda nansha muntu wa tshisamba tshikuabu, nansha wewe mupika nansha muntu udi udienzela malu mudiye musue, nansha wewe mulume nansha mukaji, ebi bionsu kabiena ne bualu. Nudi nuenza bonsu tshintu tshimue, panudi badisange ne Kristu. Nanku panudi bantu ba Kristu, nudi ndelanganyi ya Abrahame. Nenupete bivua Mvidi Mukulu mulaye. Ndi musue kunutekela tshilejilu: padi muntu udi ne bua kupiana mutshikale muana, udi amu bu mupika, nansha bintu bionsu bikale biende. Too ne ku diba diashindikabu kudi tatuende, udi amu ne bua kutumikila badi bamukolesha, ne badi bakuata mudimu ne bintu biende. Ke mutuvua bapika ba makole a mulu, bualu tutshivua bana. Kadi pakafika tshikondu tshivua Mvidi Mukulu mujadike, kutumaye Muanende. Bavua bamulele kudi mukaji. Uvua ne bua kukumbaja kabidi mikenji ya bena Yuda. Ke muvuaye mupikule bavua mu bupika bua mikenji, bua tushale bana ba Mvidi Mukulu. Bua kuleja munudi bana bende menemene, Mvidi Mukulu kutuma Mueyelu wa Muanende mu mioyi yetu. Mueyelu awu udi wela diyi ne: “Abba! Tatu wanyi! ” Nanku kutshiena mupika to. Ukadi muana. Bu muudi muanende, Mvidi Mukulu neakupeshe bilenga bidiye ulamina bana bende. Kale kanuvua bamanye Mvidi Mukulu nansha. Ke munuvua bapika ba bintu bivua kabiyi nansha mvidie mene. Kadi mpindiewu nudi bamanye Mvidi Mukulu. Tuambe ne: Mvidi Mukulu mmunumanye! Kadi mmunyi munudi basue kupingana ku bintu ebi bidi kabiyi ne bukole, kabiyi mushinga, kudienza bapika babi? Nudi nupita kunemeka matuku makuabu, ngondu, mivu, ne bidimu. Ndi mpampakana bikole bualu buenu! Mudimu mukole undi munukuatshile, neupete tshipeta anyi? Bana hetu, ndi nnulomba ne: numfuane, bu mumvua mukuate mudimu bua kunufuana! Kanuvua bangenzela meme bibi to. Nudi bavuluke mumvua mupete mushindu wa kunulongesha Lumu lua Disanka musangu wa kumpala, bualu mvua nsama. Disama dimvua nadi, divua dinuelesha meji bikole. Kadi kanuvua bampetule, nansha bambenge. Nuvua bangakidile anu bu mutumibue wa Mvidi Mukulu, nansha bu Yezu Kristu mene. Nuvua basanke be! Kadi disanka adi diepi? Ndi nnujadikila ne: bu biobi mua kuenzeka, diba adi nuenu bonsu nuvua mua kuditonkona mesu, kuampesha. Lelu nkadi muena lukuna wenu, bualu ndi muambila malu amu mudiwu anyi? Bantu aba badi banulabidila pambidi. Kadi meji abu kaena mimpe nansha. Badi basue bua numuke kundi, nubalonde amu bobu. Kuidikija bantu nkuimpe, kadi amu bantu badi benza bimpe. Nubidikije diba dionsu, ki ngamu pandi munkatshi muenu! Bana banyi basuibue, bu mudi mukaji ukenga bua kulela muana, ke mundi nkenga tshiakabidi bualu buenu, bua Kristu amueneke patoke munda muenu. Kia! Bu meme mua kumonangana nenu diba edi! Mvua mua kunuambila miaku ivua mua kunutua ku muoyi. Bualu tshiena mumanye mundi mua kupita nenu! Nudi basue kudienza bapika ba mikenji. Kadi kanuena bumvue tshidi mikenji eyi mene yamba anyi? Mu mukanda wa mikenji tudi tubala ne: mbalelele Abrahame bana ba balume babidi, umue kudi Agare, mukaji mupika, mukuabu kudi Sara, mukaji uvuaye mudisunguile. Muana muabu bamulelele kudi Agare, mmulela bu bantu bonsu. Kadi muana muabu bamulelele kudi Sara, mmulela bualu bua dilaya divua Mvidi Mukulu mulaye. Munda mua bualu ebu mudi dilongesha dinene: bamamu babidi aba badi baleja ndondu ibidi: ndondu wa kumpala udi Agare uleja, ke wa pa mukuna wa Sinayi, wa bana bapika. Agare udi uleja mukuna wa Sinayi udi tshipeta tshia Arabiya, uleja kabidi lelu tshimenga tshia Yerushalayime, tshidi mu bupika pamue ne bonsu badi basombamu. Kadi Yerushalayime wa mu diulu kena mu bupika; yeye ke mamuetu! Bualu Mikanda ya tshijila idi yamba ne: “Sankaku, wewe mukaji udi kuyi ne bana! Ela mbila ya disanka, wewe udi kuyi mumvue dikenga dia pa kulela! Bualu mukaji muabu babenge, neikale ne bana bavule, bapite ba mukaji udi bayende munange. ” Bana hetu, bu mmuabu balele Izake bualu bua dilaya divua Mvidi Mukulu mulaye, ke mudibu banulele nuenu. Bu muvua muana muabu balele bu bantu bonsu, mukengeshe kale muabu balele ku bukole bua Mueyelu wa Mvidi Mukulu, ke mudibu banukengesha lelu. Kadi Mikanda ya tshijila idi yamba ne: “Ipata mukaji mupika ewu ne muanende, bualu muana wa mupika kena mua kupiana pamue ne muana wa mukaji, udi kayi ku bumfumu bua muntu. ” Nanku, bana hetu, katuena bana ba mukaji mupika, tudi bana ba mukaji udi kayi ku bumfumu bua muntu. Kristu uvua mutupikule bua tuetu kudisunguila tshitudi basue. Nanku shindamenayi momu. Kanupinganyi mu bupika. Telejayi tshindi meme Polu nnuambila. Nuenu banyishe bua banuteke panshi, Kristu kena mua kunuambuluisha kabidi to. Ndi nnushindikila tshiakabidi ne: muntu yonsu udi wanyisha bua bamuteke panshi, udi ne bua kukumbaja mikenji yonsu nkong. Nuenu badi basue bua Mvidi Mukulu anubingishe bua panudi nulama mikenji, nudi babulukangane ne Kristu. Nudi babenge bua Mvidi Mukulu anunange. Kadi tuetu ku bukole bua Mueyelu wa Tshijila, udi ukuata mudimu patudi tuitaba, tudi bindile, batekemene se: Mvidi Mukulu neatubingishe. Patudi badisange ne Kristu, nansha batuteke panshi, nansha kabayi batuteke, kabiena ne bualu. Tshikole tuitabe, tuleje ditaba dietu mu nsombelu wetu mujima pa kunangangana. Nuvua babange luendu bimpe. Udi munuimanyike, bua kanulondi kabidi njila wa bulelela, nnganyi? Bivua bantu abu banuambile bua nuitabe, kabivua bifuma kudi Mvidi Mukulu udi unubikila nansha. Ke padibu bamba ne: “Buanga bua mampa bukese budi butuntumija tshitapitapi tshionsu. ” Kadi bu mutudi badisange nenu mu Kristu, ndi amu mumanye ne: nudi ne meji a momumue ne anyi. Kadi muntu udi unupambula, ne nganyi ne nganyi, Mvidi Mukulu neamunyoke. Bana hetu, meme mutshikale mulongeshe bushuwa ne: badi ne bua kunuteka panshi, batshidi bankengesha bua tshinyi? Diba adi Lumu lua Disanka lua Kristu, mupopela pa mutshi mutshiamakane, lundi ndongesha, kaluvua mua kutonda muntu to. Ndi njinga se: badi bakeba kunupambula bayile kule: badipakule! Bana hetu, Mvidi Mukulu mmunubikile, bua nudisunguile tshinudi basue kuenza. Tshiena musue kuamba ne: nudisunguile amu majinga mabi adi anusankisha mu buntu buenu. Kadi nunangangane, nuambuluishangane. Bualu paudi “unanga muntu nebe, bu muudi mudinange, ” udi ukumbaja mikenji yonsu. Kadi panudi nusumangana, nusunsulangana, bu nyama ya lonji, nudimuke, tshianana nenubutulangane. Ndi nnulomba ne: nuanyishe bua Mueyelu wa Tshijila unulombole. Kanulondi majinga mabi a buntu buenu. Majinga mabi adi abengangana ne bidi Mueyelu musue. Mueyelu udi ujinga bidi muoyi wetu mubi ubenga. Mueyelu ne majinga mabi bidi biluishangana. Ke munudi kanuyi mua kukumbaja bilenga binudi nujinga. Kadi padi Mueyelu unulombola, mikenji kayena kabidi ne bualu kunudi. Bantu bonsu mbamanye kudi majinga mabi atufikisha: ku buendenda, buenzavi, malu a bundu; ku ditendelela dia mvidie, ne ku majimbu; ku lukinu, matandu, lubabu, tshiiji, difuilakana mianzu, diabulukangana, ditapulukangana; ku lukuka, bunuavi, budiavi, ne ku malu mabi makuabu. Bu mumvua munubele kale, lelu kabidi ndi nnuambila ne: badi benza malu a nanku, kabakupeta muaba mu Bukalenga bua Mvidi Mukulu. Kadi bidi Mueyelu wa Tshijila upetesha ke dinanga, disanka, ditalala, lutulu, diyi dilenga, muoyi muimpe, diyi dimue, bupole, didikanda. Bushuwa, mikenji kayena ibengangana ne malu a nanku. Bantu ba Yezu Kristu mbashipe buntu buabu, babupopele pa mutshi mutshiamakane, pamue ne nkuka, ne majinga mabi abu. Bu muvua Mueyelu mutupeshe muoyi, utulombole kabidi mu nsombelu wetu. Kanuditambishi, katufikishanganyi munda, katutekedianganyi lubabu. Bana hetu, bu mudi Mueyelu unulombola, nuenu bajikile muntu wenza bualu bubi, numupingaje mu njila mululame ne miaku mimpe. Yonsu wa kunudi amanye ne: badi mua kunteta ne meme kabidi. Ambuluishanganayi bua kuambuishangana majitu. Ke munudi nutumikila mikenji ya Kristu nanku. Padi muntu uditemba ne: ndi kampanda, yeye kayi nanku, udi udishima nkayende. Muntu yonsu akonkonone nsombelu wende. Pikala nsombelu wende muimpe, asanke bua bivuaye muenze, kayi udifuanyikija ne bakuabu. Bualu muntu yonsu udi ne bua kudiambuila bujitu buende kumpala kua Mvidi Mukulu. Muntu udibu balongesha Lumu lua Disanka, udi ne bua kuabanyangana bintu biende ne udi umulongesha. Kanudidingi. Kabena baseka Mvidi Mukulu. Muntu neanowe bivuaye mukune. Padi muntu ukuna bidi bimusankisha amu yeye, neanowe lufu. Padiye ukuna bidi bisankisha Mueyelu wa Tshijila, neapete kudiwu muoyi wa tshiendelele. Tuenze amu malu mimpe, katuyi tupungila, katuyi tuteketa mu maboku. Nanku pakumbana tshikondu, netunowe. Patutshidi ne diba, tuenzelayi bantu bonsu bimpe, kadi nangananga bena ditaba netu. Mateta manene anudi numona aa, ndi nnufundilawu mpindiewu ku tshianza tshianyi. Badi basue bua banuteke panshi ku bukole mbantu kaayi? Ke badi bakeba amu bilenga bia panu, batshina bua kababakengeshi bualu bua mutshi mutshiamakane wa Kristu. Bantu aba badi batekangana panshi, kabena balonda mikenji mikuabu. Badi basue bua banuteke panshi, bua bamone mua kuditambisha ne: tuetu ke bavua babenzeje nanku. Kadi meme tshiena musue kuditambishila ku tshintu tshikuabu, anu ku mutshi mutshiamakane wa Mfumu wetu Yezu Kristu. Bu mudibu bapopele Kristu pa mutshi mutshiamakane, bia panu bionsu mbifue bualu buanyi. Meme kabidi ndi mufue bua bia panu. Nansha bakuteke panshi, nansha kabayi bakuteke panshi, kabiena ne bualu. Tshikole Mvidi Mukulu anuenze bantu bapiabapia. Bonsu badi balonda njila ewu, ndi mbajingila ne: Mvidi Mukulu abapeteshe bupole, abafuile luse, bobu ne bena tshisamba tshia Mvidi Mukulu bonsu. Matuku adi kumpala, muntu kantatshishi kabidi to. Bualu bibangu bindi nabi ebi bidi bijadika mundi mupika wa Yezu. Bana hetu, dinanga dia Yezu Kristu, Mfumu wetu, dishindame munda muenu. Amene. Meme Polu, uvua Mvidi Mukulu mubikile, bua ngikale mupostolu, ndi mfundila bantu ba Mvidi Mukulu badi mu Efeze, bavua badisange ne Yezu Kristu mu ditaba, mukanda ewu. Dinanga ne bupole bia kudi Mvidi Mukulu, Tatu wetu, ne bia kudi Yezu Kristu, Mfumu wetu, bishindame munda muenu. Tutumbishayi Mvidi Mukulu, Tatu wa Mfumu wetu Yezu Kristu, tumuele tuasakidila! Bualu mmutuele lupemba mu Yezu Kristu, mmutupeshe kudiye mapa onsu a mu diulu. Mvidi Mukulu ukavua mutunange, kayi muanji kufuka buloba. Ukavua mutusungule bua tuikale bende mu Kristu, tuikale ba tshijila, katuyi ne kalema kumpala kuende. Bu muvua Mvidi Mukulu mutunange, uvua mudianze kujadika nkayende bua kutuenza bana bende mu Yezu Kristu. Ke tshivuaye musue, kabidi ke bivua bimulengelela. Nanku tutumbishayi Mvidi Mukulu bua ditunanga diende dia dikema, divuaye mutulejile bimpe bitambe mu Muanende munanga. Mvidi Mukulu mmutupikule ku bubi, mmutujimijile mibi yetu yonsu ku mulambu wa lufu lua Yezu Kristu. Ke muvuaye mutuleje ditunanga diende dia dikema. Uvua mutunange bikole. Ke muvuaye mutupeshe lungenyi ne meji, bua tujingulule bidiye wenza. Bivuaye wipatshila bitshivua bisokome. Kadi mmutumanyishebi, mumane kujadika nkayende bua kubikumbaja mu Kristu. Neabikumbaje ku nshikidilu wa bidimu. Neasangishe bionsu bidi mu diulu ne bidi pa buloba. Neabiteke ku bukalenga bua Mfumu umue epele, Kristu. Munda mua Kristu, tudi bafike muaba wa lupandu. Mvidi Mukulu mmudianze kutusungula muvuaye musue. Bualu Mvidi Mukulu udi ukumbaja bionsu, amu muvuaye mubijadike, mujinge kabidi ne: bikale nanku. Nanku tutumbishayi Mvidi Mukulu bua buneme buende, bualu tuetu ke bavua badianza kutekemena kudi Kristu! Nuenu kabidi diba dinuvua bumvue muaku mulelela, Lumu lua Disanka ludi lunupetesha lupandu, nuvua bitabe Kristu. Diba adi Mvidi Mukulu uvua munupe Mueyelu wende uvuaye mulaye, munutue tshitampi tshiende, bua kunuleja munudi bantu bende menemene. Mueyelu wa Tshijila udi utujadikila ne: netupete bionsu bidi Mvidi Mukulu mulaye bantu badi bende. Udi utushindikila kabidi ne: Mvidi Mukulu neatupikule, bua tuikale bende menemene. Nanku tutumbishayi Mvidi Mukulu bua buneme buende. Bua bionsu ebi, nangananga kabidi bua pandi ngumvua batela munudi bitabe Mfumu Yezu, munudi banange kabidi bantu bonsu ba Mvidi Mukulu, ndi ngela Mvidi Mukulu tuasakidila diba dionsu bualu buenu. Ndi nnuvuluka misangu yonsu indi ntendelela. Ndi ndomba kudi Mvidi Mukulu wa Mfumu wetu Yezu Kristu, Tatu wa butumbi, bua anupe Mueyelu wende. Wowu neunuenze bantu ba meji, unumanyishe Mvidi Mukulu, bua numujingulule bimpe. Ndi ndomba Mvidi Mukulu bua atokeshe lungenyi luenu, bua numanye tshinudi mua kutekemena kudi Mvidi Mukulu, bu mudiye munubikidile. Nanku nenumanye biuma bilenga bidiye mulamine bantu bende. Nenumanye kabidi bukole busunguluke budiye utuambuluisha nabu, tuetu badi bamuitaba. Bobu mene ke buvuaye muleje muende muonsu, pavuaye mubishe Kristu ku lufu, mumuzangike mu nkuasa wa bumfumu mu diulu ku dia bukole diende. Muamua Kristu udi ku mutu kua makole onsu adi kaayi amueneka, kabidi ku mutu kua mamfumu onsu mashilangane. Nansha lelu, nansha matuku adi kumpala, kakuena bumfumu nansha bumue budi kabuyi ku diyi diende. Mvidi Mukulu mmuteke bionsu ku makasa a Kristu. mMumuteke kabidi Mfumu munene wa Tshisumbu tshia bena ditaba. Tshisumbu tshia bena ditaba, ke mubidi wa Kristu. Kristu, udi munda mua bionsu, udi ukuata kabidi mudimu munda mua Tshisumbu atshi ne bukole buende buonsu. Kale nuvua bafue bua bilema bienu, ne bua mibi yenu. Nuvua benze malu mabi adibu benza pa buloba. Nuvua batumikile mfumu wa makole a mulu, mukishi mubi ewu utshidi ukuata mudimu munda mua bantu badi batombokela Mvidi Mukulu. Bonsu buetu tuvua benze anu bu bobu. Tuvua tulonda amu majinga etu mabi. Tuvua tukumbaja amu bivua mubidi wetu, ne meji etu, bijinga. Nanku tuvua amu ne bua kupeta dinyoka kudi Mvidi Mukulu, bu bantu bakuabu bonsu. Kadi Mvidi Mukulu udi ne luse lunene, kabidi udi utunanga bikole. Ke muvuaye mutubishe pamue ne Kristu, diba dituvua bafue bua malu etu mabi. mMutupandishe amu ku luse luende patupu. mMutubishe ku lufu pamue ne Kristu, bua kutusombesha mu nkuasa wa bumfumu mu diulu pamue nende. Bionsu abi nebimueneke patoke mu matuku adi kumpala. Diba adi dinanga diende dinene dipite nedidileje patoke, bualu bua bidiye mutuenzele munda mua Yezu Kristu. Bualu Mvidi Mukulu mmutusungile amu ku luse luende patupu. Nuenu kanuvua ne tshia kuenza. Tshienu tshivua amu kuanyisha mu ditaba dipa edi dia lupandu dia kudi Mvidi Mukulu. Lupandu kaluena lufuma ku midimu yenu. Nanku muntu nansha umue kena mua kuditemba. Bualu amu Mvidi Mukulu ke udi mutufumbe, mutufuke bua tuetu kudisanga ne Yezu Kristu, bua tukumbaje malu mimpe akavuaye mudianze kulongolola bua tuetu kuenza. Kabavua banulele bena Yuda. Bena Yuda bavua banuamba ne: “ki mbabateke panshi.” Kadi bobu mene bavua babateka panshi amu mushindu udi bantu batekangana panshi. Nenku, vulukayi munuvua kale. Mu tshikondu atshi kanuvua pabuipi ne Kristu. Nuvua benyi. Kanuvua ba mu tshisamba tshia Izrayele, tshivua Mvidi Mukulu musungule. Ndondu ivua Mvidi Mukulu mutue ne bantu bende, ne malaya avuaye mubalaye, kabivua binutangila. Nuvua basombe panu, kanuyi batekemene tshintu, kanuyi ne Mvidi Mukulu. Kadi nuenu bavua kule, mpindiewu nudi badisange nende. Nanku nudi basemene pabuipi ne Mvidi Mukulu ku lufu lua Kristu. Amu Kristu ke udi mututuadile bupole, bualu mmusangishe bena Yuda, ne bantu ba bisamba bikuabu, mu tshisamba tshimue. Pavuaye mufile mubidi wende, mmupule tshimana tshivua pankatshi pabu, tshibatapulule, tshibenze bena lukuna. Uvua mushipe mikenji ya bena Yuda, meyi ne mikandu biayi. Ke muvuaye mufile bupole munkatshi mua bantu ba bisamba bibidi ebi, mubenze muntu umue epele mupiamupia munda muende. Ku lufu luende lua ku mutshi mutshiamakane, Kristu mmujikije lukuna kashidi. Ku mutshi awu mmusuikakaje bisamba bibidi mu mubidi umue, mmubatuangaje kabidi ne Mvidi Mukulu. Nanku Kristu mmufike bua kumanyisha bantu Lumu lua Disanka, ludi lufila bupole kudi bantu bonsu, kunudi nuenu bantu ba bisamba bikuabu batua kabayi pabuipi ne Mvidi Mukulu, ne kudi bena Yuda batua pamue nende. Bualu bua Kristu, tuetu bonsu, bena Yuda ne bantu ba bisamba bikuabu, bonsu basanga kudi Mueyelu wa Tshijila, tudi mua kusemena pabuipi ne Mvidi Mukulu. Nanku nuenu bantu ba bisamba bikuabu, kanutshiena benyi, nansha bantu bafume kule. Nukadi bena tshisamba tshia Mvidi Mukulu, bamane kubuela mu diku diende. Nuenu kabidi nudi bidibu bibaka nabi nzubu. Tshitaku tshia nzubu awu, ke bapostolu ne bambi. Dibue dia mu ditumba ke Kristu mene. Yeye ke udi utuangaja nzubu mujima, umubandisha, umuenza nzubu wa tshijila wa Maweja-Nangila. Badisange nende, nudi penu bidibu bibaka nabi nzubu, bua, pamue ne bantu bakuabu bonsu, nuenze nzubu umue, muaba udi Mvidi Mukulu usomba mu Mueyelu wende. Ke pandi meme Polu ntendelela Mvidi Mukulu bualu buenu. mBankuate mu lukanu, bualu ndi nkuatshila Yezu Kristu mudimu. Makenga onsu aa ndi ngumvua bualu buenu. Bushuwa, nukadi bumvue bamba bua mudimu uvua Mvidi Mukulu mungimikile ku luse luende, bua meme kunuenzela. Malu masokome andi munufundile mu tshikosu kulu eku, amu Mvidi Mukulu nkayende ke uvua muammanyishe. Nuenu baabale, nudi mua kujingulula mundi mupete lungenyi lua kumvua nalu bualu busokome budi butangila Kristu. Bualu busokome ebu, Mvidi Mukulu kavua mubumanyishe bantu ba bikondu bia kale to. Kadi mpindiewu kudi Mueyelu wende mmubumanyishe patoke bapostolu ba tshijila, ne bambi bende. Bualu busokome ebu budi nenku: ku bukole bua Lumu lua Disanka, bantu ba bisamba bikuabu nebapete pamue ne bena Yuda bilenga bidi Mvidi Mukulu mulamine bantu bende. Bonsu badi bidimba bia mubidi umue. Nebapete bonsu pamue bidi Mvidi Mukulu utulaya munda mua Yezu Kristu. Ndi nkuata mudimu bua kutantshisha Lumu lua Disanka, anu ku luse lua Mvidi Mukulu patupu, ne ku bukole budiye mumpeshe. Meme ndi mushadile ku bantu bonsu badi bitaba Mvidi Mukulu. Kadi Mvidi Mukulu uvua muntutshishe diakalenga edi: bua mmanyishe bantu ba bisamba bikuabu Lumu lua Disanka lua bubanji bupite butudi tupeta kudi Kristu. Ndi mua kuambuluisha bantu bonsu, bua bajingulule mudi meji masokome a Mvidi Mukulu mua kukumbana. Kuonsu eku Mvidi Mukulu, Mufuki wa bionsu, uvua musokoke meji ende. Kadi mpindiewu, Tshisumbu tshia bena ditaba tshidi tshimanyisha mamfumu ne makole a mulu, meji a mishindu ne mishindu adi Mvidi Mukulu nawu. Mvidi Mukulu uvua muenze nanku, bilondeshile meji ende a kashidi, avuaye mukumbajile kudi Yezu Kristu Mfumu wetu. Pamue ne Kristu, utudi tuitaba, tudi mua kusemena kudi Mvidi Mukulu, kumutekemena muetu muonsu. Ke pandi nnulomba bua kanuteketshi mu maboku, bua mabika ne mala andi mmona bualu buenu. Neanupeteshe diakalenga ne lumu. Ke pandi ntuila Mvidi Mukulu Tatu binu. Diku dionsu didi mu diulu ne didi pa buloba didi dipetela muoyi kudiye. Ndi mmulomba se: anukankamike, bilondeshile buneme bua butumbi buende, anukoleshilemu munda muenu kudi Mueyelu wende. Ndi mmulomba kabidi bua Kristu ikale mu mioyi yenu ku ditaba, bua nuase miji mu dinanga, nushindamemu. Nanku nenumone mua kujingulula, pamue ne bantu bonsu ba Mvidi Mukulu, bule ne butshiama, butumbuke ne bondoke bua dinanga dia Kristu. Bushuwa, muntu nansha umue kena mua kujingulula dinanga didi Kristu utunanga nadi mu bujima buadi. Kadi ndi njinga bua numanye dinanga adi, bua bukole bua Mvidi Mukulu buwule tente munda muenu. Mvidi Mukulu udi ne bukole bua kuenza bipite ne bitudi tulomba, nansha ne bitudi tuelela meji. Bualu, bukole budiye ukuata nabu mudimu munda muetu mbupite. Atumbe mu Tshisumbu tshia bena ditaba, ne mu Yezu Kristu, mu bikondu bionsu, kashidi ne kashidi! Amene. Nanku, meme udibu bakuate mu lukanu, bualu ndi nkuatshila Mfumu mudimu, ndi nnulomba se: nuenze malu mimpe adi bantu, badi Mvidi Mukulu ubikila bua bikale bende, ne bua kuenza. Diba dionsu nudipuekeshe. Nuikale ne lutulu, kabidi ne diyi dimpe. Nulengululangane bilema, nunangangane. Nuenze muenu muonsu bua kulama bobumue budi Mueyelu wa Tshijila ufila, pa kunusuikakaja pamue mu bupole. Bualu mubidi udi umue, Mueyelu wa Tshijila amu umue. Ke mudi Mvidi Mukulu munubikidile kabidi ku ditekemena amu dimue. Mfumu udi umue, ditaba didi dimue, kutua kua bantu mu mayi kudi kumue. Mvidi Mukulu udi umue, udi Tatu wa bantu bonsu. Udi ku mutu kua bonsu, ukuata mudimu kudi bonsu, usomba munda mua bonsu. Kadi yonsu wa kutudi mmupete dipa dia pa buadi, bilondeshile muvua Kristu mudifile. Ke padi Mukanda wa tshijila wamba ne: “Diba divuaye mubande mulu, mmuye ne bena lukanu, mmuabanyine bantu mapa. ” Padibu bamba ne: “mmubande mulu,” mbuena kuamba ne: uvua muanji kupueka mu kandondu. Uvua mupueke awu, ke Yeye menemene uvua mubande mulu, bua kuwujaye bionsu ne bukole buende. Yeye ke uvua mupeshe bantu mapa a pa buawu: uvua mubikile bakuabu bua bikale bapostolu, banga bua bikale bambi, bamue bua bikale balongeshi ba Lumu lua Disanka, bakuabu bua bikale balami ba bena ditaba, nansha balongeshi babu. Uvua muenze nanku bua kulongolola bantu ba Mvidi Mukulu, bua bakuatshile Kristu mudimu, bua mubidi wa Kristu utante mu ditaba. Ke mutudi mua kuenza bonsu tshintu tshimue mu ditaba dietu, patudi tumanya Muana wa Mvidi Mukulu. Nanku netufike bonsu pamue ku mulongu wa Muntu mukole muakanangane: ke Kristu mu bujima buende. Diba adi katuakuikala kabidi bana, badibu batekakaja kudi malongesha mashilangane, mushindu udi mavuala ne mpepele bitekakaja majuwa. Muntu utshidi muana mu ditaba, bena dishima badi bamupambula, banubueja mu ntupakanyi, ne malongesha abu a kudinga nawu bantu. Kadi patudi bimane ne makasa abidi mu malu malelela, tunangangane kabidi, netutante bonsu, tuye kudi Kristu, mutu wetu. Yeye nkayende ke udi utuangaja bikole bitupa bishilangane bia mubidi, ubisuikakaja ne manungu. Nanku padi tshitupa tshionsu tshia mubidi tshikuata mudimu amu pa wowu, mubidi mujima udi utanta, ukola mu dinanga. Mu dina dia Mfumu, ndi nnuambila, nnujadikila se: kanuenji kabidi malu adi bantu badi kabayi bamanye Mvidi Mukulu benza, bualu badi balonda meji abu a patupu. Badi ne lungenyi lukutakane. Bu mudibu bapange malu bikole, bapapisha muoyi wabu wa munda, kabakupeta muoyi udi Mvidi Mukulu ufila. Bu mudibu kabayi bumvua bundu, badi badifila ku malu mabi a mishindu yonsu. Badi bakeba kunema nansha ku buenzavi buabu mene. Kadi Kristu uvuabu banumanyishe, udi ubenga nsombelu wa nanku. Bulelela, nuvua bumvue bamba, banulongesha malu ende. Nanku nudi ne bua kulonda njila mulelela wa Yezu. Nudi ne bua kuvula muntu wenu wa kale awu, kulekela malu mabi anuvua benze. Muntu mukulukulu ewu udi ne majinga ende mabi, adi anufikisha ku kabutu. Nuikale bantu bapiabapia. Nupete ne meji mapiamapia. Vualayi muntu mupiamupia, udi Mvidi Mukulu mufuke mu tshimfuanyi tshiende. Nuenze malu makane a tshijila adi Mvidi Mukulu musue. Muaku mulelela neunuleje njila. Nanku lekelayi dishima. Muntu yonsu ambile mukuende bualu amu mudibu. Bualu tuetu bonsu tudi bidimba bia mubidi umue. Panudi ne tshiji, kanuenji bibi. Tshiji tshienu katshinengi too ne ku dilolu. Tshianana, diabolu neapete mushindu wa kunupita bukole. Nanku, muntu uvua wiba, alekele kuiba, akuate mudimu muimpe, bua kudidisha, ne bua amone mua kuambuluisha kabidi udi mu dikenga. Kanuakudi muaku wa nsenda nansha umue. Kadi nuakule anu miaku milenga, idi ikolesha bantu ku muoyi, ilengelela badi banuteleja. Kanubungamiji Mueyelu wa Tshijila wa Mvidi Mukulu. Mueyelu udi tshitampi tshia Mvidi Mukulu, tshidi tshileja munudi bantu bende. Mueyelu udi ujadika kabidi ne: dituku nedifike didi Mvidi Mukulu unupikula kashidi ku bubi buonsu. Lekelayi kanyinganyinga konsu, bumfika munda, ne tshiji tshionsu. Kanuedianganyi mbila ya bipendu. Kanuikadi ne lukinu kudi muntu nansha umue. Kadi nuikale ne muoyi muimpe, nuambuluishangane. Nufuilangane luse, bu mudi Mvidi Mukulu munufuile luse mu Kristu. Nudi bana badi Mvidi Mukulu munange. Nanku nudibambe bua kuikala bu Yeye. Nulonde njila wa dinanga. Vulukayi muvua Kristu mutunange, mudifile bualu buetu, bu mulambu wa dipembu dimpe, uvua usankisha Mvidi Mukulu. Nuenu nudi bena tshisamba tshia Mvidi Mukulu. Nanku munkatshi muenu kabatedi, nansha amu kutela mene, buendenda, buenzavi, nansha lukuka lua biuma. Buakulavi, miaku ya bupale, nansha bilele bibi, kabiumvuiki kunudi. Mukana muenu mupatuke amu miaku ya kuela nayi Mvidi Mukulu tuasakidila. Numanye bimpe ne: bena buendenda, bena buenzavi, nansha bena bukonkotu, kabena mua kubuela mu Bukalenga bua Kristu, ne bua Mvidi Mukulu. (Nansha muena bukonkotu udi amu muntu udi utendelela mvidie). Muntu kanudingi ne miaku ya bupote. Mvidi Mukulu neanyoke bantu badi benza malu mabi a nenku, babenga kumutumikila. Kanubuelakanyi ne bantu ba nanku nansha. Kale nuvua mu midima. Mpindiewu nudi mu butoke, bualu nudi badisange ne Mfumu. Enzayi malu adi bantu badi benda mu butoke ne bua kuenza. Bualu amu ku butoke, ke kudi kupatuka bulenga, buakane, ne bulelela, bua mishindu yonsu. Nuenze muenu muonsu bua kujingulula bidi bisankisha Mfumu. Kanubuelakanyi ne bantu badi benza malu mabi a patupu a mu midima. Kadi nuabenge patoke. (Bidi bienza bundu mene bua kuamba malu adi bantu abu benza mu musokoku.) Diba dialejabu malu onsu aa patoke, adi amueneka amu mudiwu. Bualu bidibu basokolola patoke, bidi bienza butoke. Ke mudibu bamba ne: “Wewe udi mulale, tabala, juka ku bafue. Kristu neakuludike mu butoke buende. Kanuenji malu bu bantu batatakane. Nuikale bantu ba meji. Enzayi bimpe mu malu onsu adi anuenzekela. Bualu matuku atudi mmabi. Nanku kanuikadi bantu bapote. Kadi nukebe mua kujingulula tshidi Mfumu musue bua nuenze. Kanukuatshiki maluvu. Bualu bunuavi budi bunufikisha anu ku buenzavi. Kadi ikalayi ne Mueyelu wa Tshijila munda muenu tente. Nukoleshangane ku muoyi, nuimbilangane misambu, miyenga ne tusala, mudi Mueyelu unusaka bua kuimba. Imbayi, elayi Mfumu tuasakidila ne muoyi wenu mujima. Mu dina dia Mfumu wetu Yezu Kristu, elayi Mvidi Mukulu Tatu tuasakidila diba dionsu, ne bua malu onsu. Bu munudi nunemeka Mfumu, nutumikilangane. Bakaji, nutumikile babayenu. Ke munudi nuleja munudi nutumikila Mfumu. Bualu mulume udi mfumu wa mukajende, mudi Kristu Mfumu wa Tshisumbu tshia bena ditaba. Kristu udi Musungidi wa Tshisumbu etshi, tshidi mubidi wende. Nanku bakaji batumikile babayabu mu malu onsu, anu bu mudi Tshisumbu tshia bena ditaba tshitumikila Kristu. Balume, nangayi bakaji benu, muvua Kristu munange Tshisumbu tshia bena ditaba, mudifile bualu buatshi. Uvua muenze nanku bua tshikale Tshisumbu tshia bantu menemene ba Mvidi Mukulu. Uvua mutshisukule, mutshitue mu mayi, muambe muaku. Bualu uvua musue kudiangatshila Tshisumbu etshi ne bulenga buonsu. Kavua musue bua tshikale ne dinyanu, nansha ne kalema, nansha ne mutudi. Uvua mujinge bua tshikale tshia tshijila, tshiakane tshipuangane. Nanku balume badi ne bua kunanga bakaji babu, bu mudibu bananga mubidi wabu. Muntu udi munange mukajende, mmudinange yeye mene. Bualu muntu kena mua kukina mubidi wende. Kadi udi uudisha, uulama bimpe. Ke mudi Kristu wenzela Tshisumbu tshia bena ditaba, bualu tudi bidimba bia mubidi wende. Mukanda wa tshijila udi wamba ne: “Ke mudi mulume ne bua kushiya tatuende ne mamuende, bua kulamata mukajende. Bubidi buabu nebenze tshintu tshimue. ” Miaku eyi idi itumanyisha bualu busokome bupite bunene. Ndi mumone ne: bualu ebu budi butangila Kristu ne Tshisumbu tshia bena ditaba. Kadi budi bunutangila ne nuenu kabidi. Nanku mulume yonsu anange mukajende bu mudiye mudinange. Mukaji yonsu anemeke bayende. Bana, nudi ne bua kutumikila baledi benu. Ke munudi nuleja munudi nutumikila Mfumu. “Nemeka tatuebe ne mamuebe” ke mukenji wakumpala udibu bela, balaya bualu. Udi uukumbaja, badi bamulaya ne: “Neikale ne diakalenga. Neashale matuku a bungi pa buloba. ” Baledi, kanufikishi bana benu munda. Kadi nubakoleshe, nubakele, nubabele mushindu udi Mfumu musue. Bapika, tumikilayi bamfumu benu ba panu, batshinayi, banemekayi. Enzayi nanku ne muoyi umue, bu munudi mua kuenzela Kristu. Kanubenzedi nanku, amu bua kubasankisha padibu banutangila. Kadi enzayi nanku bu bapika ba Kristu, badi bakeba kukumbaja ne muoyi wabu mujima bidi Mvidi Mukulu musue. Mudimu wenu wa bupika, nuukuate ne muoyi mulenga, bu badi benzela Mfumu mene, kanuyi nuwenzela amu bantu nkayabu to. Nuvuluke ne: muntu yonsu, nansha yeye mupika, nansha yeye muntu udi udienzela mudiye musue, nebamufute kudi Mfumu, bilondeshile malu mimpe avuaye muenze. Kadi nuenu bamfumu ba bapika, nunemeke bapika benu amu mushindu wa momumue. Kanubakanyinyi nansha. Nuvuluke ne: nuenu ne bapika benu, nudi amu ne Mfumu umue mu diulu, udi kayi ne kansungasunga. Nanku, kebayi bukole pa kudisanga ne Mfumu, bualu buende mbupite! Ambulayi bia mvita bionsu bidi Mvidi Mukulu unupa, bua numone mua kutuila diabolu, udi unuluisha ne budimu, nkanana. Bualu katuena tuluangana mvita ne bantu, kadi amu ne makole mabi a mulu adi kaayi amueneka, kabidi ne mamfumu makuabu mashilangane, adi alama buloba mu midima. Nanku ambulayi bia mvita bionsu bia kudi Mvidi Mukulu. Pafika dituku dibi, nenumone mua kutuila muluishi wenu nkanana. Nenushale bimane kulu, too ne munuamutshimuna. Nanku, dilongololayi: suikayi bulelela bu mukaba mu tshimonu. Vualayi buakane bu kazaku ka mvita kela pambidi. Bu muntu udi uvuala bisabata bua kuya ku luendu, ikalayi ne disuminyina bua kuya kulongesha Lumu lua Disanka, ludi lufila bupole. Ikalayi ne ditaba, bu mudi muena mvita ne ngabu mu bianza, bua kuakidila mikete misuika kapia ya kudi diabolu, kuyela panshi. Tshienu tshifulu tshinudi nuasa, ke dijadika dia ne: netupande. Muaku wa Mvidi Mukulu, ke muele wa mvita udi Mueyelu wa Tshijila unuteka mu bianza. Kanupu muoyi bua kutendelela Mvidi Mukulu. Nulombe bua anuambuluishe. Tendelelayi diba dionsu mudi Mueyelu wa Tshijila unusaka. Tabalayi, lombelayi bantu bonsu ba Mvidi Mukulu, kanuyi nulekela. Nundombele ne meme kabidi, bua Mvidi Mukulu ampeshe miaku mimpe mukana, misangu yonsu indi ne bua kuakula. Nanku nemmanyishe bualu busokome bua Lumu lua Disanka ne muoyi mushindame. Nansha mundi mu lukanu amu mpindiewu, mbantume amu bua kumanyisha Lumu lua Disanka alu. Nanku lombayi bua ndongeshe Lumu elu ne muoyi umue, amu mudibu bamfundile bua kuenza. Tishike muanetu munanga, udi ukuatshila netu Mfumu mudimu ne muoyi umue, neanuambile malu onsu adi antangila, bua numanye munkadi mpindiewu. Ke pandi nnutuminaye lukasa, nangananga bua anumanyishe mutudi, kabidi bua anukoleshe ku muoyi. Mvidi Mukulu Tatu ne Mfumu Yezu Kristu bapeshe bana hetu bonsu bupole, dinanga, ne ditaba. Dinanga dia Mvidi Mukulu dikale munda mua bonsu badi bananga Mfumu wetu Yezu Kristu, dibafikisha ku muoyi wa kashidi. Meme Polu ne Timote, badi bakuatshila Yezu Kristu mudimu, tudi tunufundila, nuenu bonsu badi bitaba Yezu Kristu mu Filipe, kabidi ne bamfumu ne babambuluishi babu ba mu Tshisumbu tshienu, mukanda ewu. Dinanga ne bupole bia kudi Mvidi Mukulu Tatu wetu, ne bia kudi Yezu Kristu, Mfumu wetu, bishindame munda muenu. Ndi ngela Mvidi Mukulu wanyi tuasakidila misangu yonsu indi nnuvuluka. Diba dionsu dindi ntendelela Mvidi Mukulu bualu buenu, ndi ngumvua disanka. Bualu biangatshile ku dituku dia kumpala, too ne mpindiewu, nuvua bangambuluishe bikole bua kutangalaja Lumu lua Disanka. Mvidi Mukulu uvua mutuadije mudimu muimpe awu munkatshi muenu, ndi mujadike ne: neatungunuke nawu too ne muajikawu, dituku diafika Yezu Kristu. Ndi ngenda nenu bonsu mu muoyi. Nanku bindi ngumvua bualu buenu bidi amu pa bualu. Nansha lelu mundi mu lukanu, nansha diba dimvua ndumbuluila Lumu lua Disanka, njadika bulelela bualu, nudi amu nudisanga nanyi mu dinanga divua Mvidi Mukulu mundeje. Mvidi Mukulu mmujadike bulelela bua bindi ngamba ebi se: ndi mununange bonsu ne dinanga dinene didi Yezu ununanga nadi. Ke pandi ntendelela Mvidi Mukulu, nnulombela bua nuye kumpala mu njila wa dinanga, nupete kabidi lungenyi, ne meji mimpe, bua numone mua kujingulula bidi biakane. Nanku dituku diafika Yezu Kristu, nenuikale kanuyi kalema, kabayi mua kunudiwula. Diba adi amu malu enu mimpe, avua Yezu Kristu muenze nenu, bua kutumbisha ne kunemeka Mvidi Mukulu, neikale biuma bienu. Bana hetu, ndi musue bua numanye ne: bivua bingenzekele bivua amu bitangalaja Lumu lua Disanka. Bualu bantu badi bakuata mudimu mu nzubu wa bukalenga, ne bantu bakuabu bonsu, badi bamanye ne: mbangele mu lukanu, bualu ndi nkuatshila Kristu mudimu. Pavuabu bammona mu lukanu, bana hetu ba bungi bavua amu batekemena kudi Mfumu, balongesha amu kulongesha muaku wa Mvidi Mukulu, kabayi batshina. Bushuwa bamue ba kudibu badi balongesha Kristu, bualu badi bantekela lubabu, bankebela bilumbu. Kadi bakuabu badi bamulongesha amu ne muoyi muimpe. Bobu abu badi benza nanku, bualu badi bannange, bamanye ne: Mvidi Mukulu mmumpeshe mudimu wa kulumbuluila Lumu lua Disanka. Bakuabu badi balongesha ne muoyi wa kunduisha, kabidi wa kudinga bantu. Badi bakeba kumvudijila makenga pandi mu lukanu apa. Kadi ebi bionsu kabiena ne bualu nansha! Nansha bakuata mudimu ne meji mimpe, nansha ne meji mabi, badi balongesha amu kulongesha Kristu. Ke tshidi tshipite kunsankisha. Nengikale amu ne musangelu, bualu ndi mumanye ne: ku ditendelela dienu, ne ku diambuluisha dia Mueyelu wa Yezu Kristu, bionsu abi nebimpeteshe lupandu. Bualu ndi ngindila, ntekemena bikole ne: Mvidi Mukulu kakumfuisha bundu nansha. Matuku onsu, kadi nangananga lelu, nengikale amu ne muoyi mushindame. Nansha meme ne muoyi, nansha nkeba kufua, nentumbishe Kristu muanyi muonsu. Kadi muoyi mene ntshinyi? Buanyi meme, muoyi, ke Kristu! Nanku lufu nelumpeteshe muoyi mupite. Kadi pandi nshala ne muoyi panu, ntshidi amu nkuatshila kabidi Kristu mudimu. Nanku tshiena mumanye tshindi mua kusungula. Badi bankoka eku ne eku: luseke ndi musue kushiya panu, bua kuikala ne Kristu. Ke bivua mua kuikala bipite buimpe. Luseke lukuabu, ndi ne bua kushala panu bua kunuambuluisha. Ndi mujadike ne: nenshale nenu panu. Nanku nemmone mua kunuambuluisha, bua nuye kumpala bonsu, nusanke mu ditaba. Nenku diba dingapingana kunudi, nenuikale ne disanka dipite bualu buanyi, bua bionsu bidi Yezu Kristu munuenzele kundi. Kadi nuenze amu malu adi umvuangana ne Lumu lua Disanka lua Kristu. Nanku nansha meme mufike bua kunumona, nansha tshiyi mufike, nengumvue munudi bashale bashindame, badisange ne meji amue, nuluangana bonsu ne muoyi umue, bua ditaba didi Lumu lua Disanka lunupetesha. Kanutshinyi baluishi benu nansha kakese. Lejayi bukitu. Bualu ku bukitu buenu ke kualejila Mvidi Mukulu ne: baluishi benu badi babutuka, kadi nuenu nudi nuenda mu njila wa lupandu. Bualu Mvidi Mukulu mmunupe dipa dia nuenu kukuatshila Kristu mudimu. Kanuena amu ne bua kumuitaba nkayaku, kadi nudi ne bua kukenga kabidi bualu buende. Mpindiewu nudi badisange nanyi mu mvita eyi. Ke mvita inuvua bammone nduangana kale, ke indi nduangana kabidi ne lelu, bu munudi bamanye. Nukadi nuitaba Kristu, bakolelamu. Kristu udi ununanga, unukolesha ku muoyi. Nudi badisange ne Mueyelu wa Tshijila. Nudi nuenzelangana bimpe, nufuilangana luse. Nanku ndi nnulomba bua nukumbaje disanka dianyi: umvuanganayi, nanganganayi, nuikale ne muoyi umue, kabidi ne lungenyi lumue. Kanuenji bualu nansha bumue ne meji a lubabu, nansha a kuditemba patupu. Kadi nudipuekeshe kudi bakuabu. Muntu yonsu atangile bantu bakuabu bu badi bamupite. Muntu kakebi tshidi tshimusankisha amu yeye. Kadi elayi bonsu meji ku bidi bisankisha bakuabu. Ikalayi ne muoyi uvua nawu Kristu: Konsu eku uvua anu mulongu umue ne Mvidi Mukulu. Kadi kavua muuminyine ku bu-Mvidi Mukulu buende. Kadi uvua mudibengele bionsu bivuaye nabi, muitabe bua kuikala mupika. Kudienzaye mufuanangane ne bantu, umueneka bu muntu mene. Uvua musue kudipuekesha. Kutumikilaye too ne ku lufu, too ne ku lufu lua ku mutshi mutshiamakane. Ke padi Mvidi Mukulu mumuzangike, mumuinyike dina didi kumpala kua mena makuabu onsu. Nanku bonsu badi mu diulu, badi pa buloba, nansha badi munda mua buloba, batue binu, banemeke dina dia Yezu, batonde patoke ne: Yezu Kristu udi Mfumu! Ke mudibu batumbisha Mvidi Mukulu Tatu. Bana hetu bananga, pamvua munkatshi muenu, nuvua bantumikile misangu yonsu. Kadi nupite kuntumikila lelu, pandi tshiyipu! Nukuate mudimu, nutshine Mvidi Mukulu, numuzakele, bua nupande. Bualu Mvidi Mukulu udi ukuata mudimu diba dionsu munda muenu, bua nujinge tshidiye musue, nutshikumbaje kabidi. Enzayi bionsu, kanuyi nudiabakena, kanuyi nutontolola. Ke munudi mua kuikala bantu bimpe, ba munda mutoke. Nenusombe panu munkatshi mua bantu babi, bapambuke, bu bana ba Mvidi Mukulu, badibu kabayi mua kudiwula. Nudi ne bua kukenka munkatshi muabu bu mitotu ya mu diulu, diba dinudi nubalongesha muaku udi utupetesha muoyi. Nuenu benze nanku, nemmone mua kuditemba bualu buenu, dituku diafika Kristu. Bualu dituku adi nebimueneke ne: mudimu wanyi, ne lutatu luanyi, kabivua tshianana to. Ndi kumpala kua Mvidi Mukulu bua kumulambula ditaba dienu. Pamue apa nebasakidile muoyi wanyi ku mulambu wenu. Nansha biobi bienzeka nanku, nensanke, nnubueje bonsu mu disanka adi. Nuenu kabidi nudi ne bua kusanka, kumbueja mu disanka dienu. Pasua Mfumu Yezu, ndi ntekemena kunutumina Timote lukasa, bua papinganaye, antuadile ngumu ya kuenu, ankoleshe ku muoyi. Yeye nkayende ke udi utata pamue nanyi, unutatshila ne nuenu kabidi. Bantu bakuabu bonsu badi batata anu bua bidi bibalengelela bobu nkayabu. Kabena bakeba bidi bilengelela Kristu. Nudi bamanye muvua Timote muleje patoke mudiye muntu wa muoyi umue. Bu mudi muana wambuluisha tatuende, ke mudiye ungambuluisha mu mudimu wa kutangalaja Lumu lua Disanka. Ndi mutekemene kunutuminaye, pangamona mudi tshilumbu tshianyi tshipita. Munda mua Mfumu ndi mujadike ne: meme mene nemfike lukasa bua kunumona. Ndi muele meji ne: mbimpe kunupingajila muanetu Epafrodite. Uvua mukuate nanyi mudimu, muendakane nanyi mu mvita. Yeye ke unuvua bantumine bua angambuluishe mu dikenga dianyi. mMunusamine bonsu muoyi, mulubakane kabidi, bualu nuvua bumvue ne: udi usama. Bushuwa uvua musame bikole, muambe kufua. Kadi Mvidi Mukulu mmumufuile luse. Ki mmumufuile amu yeye nkayende luse; mmutufuile ne meme kabidi, bua tshipetshi dibungama dinene dipite. Ke pandi musue kunutumina Epafrodite lukasa, bua nusanke panuamonangana nende, kabidi bua dibungama dianyi dijike. Nanku numuakidile ne disanka dia bungi, bualu mmuanenu mu ditaba. Nudi ne bua kunemeka bantu ba nanku. Bualu uvua wamba kufua bua mudimu wa Kristu. Uvua mudiele mu njiwu ya lufu, bua kungenzela mudimu unuvua nuenu kanuyi mua kunkuatshila. Nanku bana hetu, nusanke bua panudi badisange ne Mfumu. Kabiena bintonda bua kunufundila amu malu a momumue. Bualu malu awu adi anulengelela. Dimukilayi bantu badi benza bibi; dimukilayi mbua eyi. Dimukilayi badi basue kutekesha bantu panshi diteka dia dishima. Bualu badibu bateka panshi menemene mu bulelela ntuetu, ki mbobu nansha. Bualu tuetu tudi tutendelela Mvidi Mukulu ku bukole bua Mueyelu wende. Tudi tuditemba amu bua Yezu Kristu. Katuena tutekemena ku bidi bantu benza. Kadi meme kabidi mvua mua kuditemba ku bivua bantu bangenzela. Pikala muntu musue kuditemba ku bia nanku, ndi mua kuditemba mumupite yeye. Bualu bavua banteke panshi, pamvua mukumbaje lumingu lujima. Ndi muena Izrayele mufukila. Ndi wa mu tshisamba tshia bena Binyamine. Ndi muena Ebrewu menemene. Bua bidi bitangila dikumbaja dia mikenji, mvua Muparushe. Mvua ne disuminyina dipite, nkengesha Tshisumbu tshia bena ditaba. Padibu batangila muntu udi ulama mikenji bu muntu muimpe, kakuvua muntu uvua mua kundiwula. Kadi bionsu abi bimvua mutangile bu bia mushinga, ndi mbitangila mpindiewu bu bia kuimansha bualu bua Kristu. Tshiena ngamba amu bua biobi abi to. Kadi nkadi ntangila bionsu bidi ne mushinga bu bintu bia kuimansha, bualu bua tshiuma tshipite buimpe etshi: kumanya Yezu Kristu, Mfumu wanyi. Bualu buende Yeye, ndi muimanshe bionsu bivua ne mushinga ku mesu anyi. Ndi mbitangila bu bintu bia kuela mu dyala, bua mmone mua kupeta Kristu, kudisanga nende tshishiki. Tshitshiena mudiele mulu ne: ndi muntu muimpe, bualu ndi ndama mikenji. Kadi ndi muimpe, bualu ndi ngitaba Yezu Kristu. Bualu Mvidi Mukulu ke udi utubingisha, patudi tuitaba. Tshindi njinga tshidi anu bua kumanya Kristu, kumvua bukole bua dibiika diende, kudisanga nende mu makenga, kudienza mufuanangane nende mu lufu, ntekemena ne: Mvidi Mukulu neambishe meme kabidi ku lufu. Tshiena mua kudiamba ne: nkadi mupete tshindi ngipatshila; nansha ne: nkadi muakane tshishiki. Kadi ndi ngipatshila anu kuipatshila, ndibamba bua mpete nsala wa kalumbandi, bu mudi Yezu Kristu mumane kumpeta. Bana hetu, tshiena musue kuamba ne: nkadi mupete nsala wa kalumbandi ewu to. Kadi ndi ngenza amu bualu bumue: malu onsu a kale, ndi ngapua muoyi, ngobokela bidi kumpala kuanyi. Nanku ntshidi mu njila, nyema lubilu, bua mpete nsala wa kalumbandi. Nsala awu ke muoyi mupiamupia udi Mvidi Mukulu mutubikidile, bua tuupetele mu diulu kudi Yezu Kristu. Tuetu bonsu bakadi bakulumpe mu bualu bua Mvidi Mukulu, ke meji atudi ne bua kuela. Kadi pikala bamue ba kunudi bela meji a mushindu mukuabu, Mvidi Mukulu neanujanduile bualu buonsu patoke. Nansha munyi ne munyi, tuye amu kumpala mu njila utukadi bamane kulonda too ne ku mpindiewu. Bana hetu, ndondayi bonsu mu makasa. Tuvua banuleje tshilejilu. Nanku tangilayi bikole badi bidikija tshilejilu etshi. Mvua mumane kunuambila misangu ne misangu, ndi nnuambuluila kabidi mpindiewu ne binsonji ku mesu ne: bantu ba bungi kabena balonda njila muimpe ewu to. Ke mudibu baluisha mutshi mutshiamakane wa Yezu Kristu. Kadi nebabutuke, bualu mvidie wabu ke difu diabu. Badi baditemba mu bivua mua kubafuisha bundu. Badi bela meji anu ku bia panu. Buetu tuetu, musoku wetu udi mu diulu. Tudi tuindila, tutekemena ne muoyi mujima, Musungidi wetu, Mfumu Yezu Kristu, udi ne bua kutuluka mu diulu. Yeye neakudimune mubidi wetu wa butekete, wa lufu, bua ufuanangane ne wende wa lumu, udiye nawu katshia wabiika ku lufu. Bualu udi ne bukenji bua kuteka bionsu ku bumfumu buende. Bana hetu basuibue, ke munudi mua kuikala bantu bashindame, badi badisanga ne Mfumu. Ndi njinga bikole kumonangana nenu. Nudi nunsankisha. Ndi nditemba kabidi bualu buenu. Wewe Evodiya, ne wewe Sintike, ndi nnulomba, nnusengelela bua numvuangane bu bana ba bakaji badi muntu umue mu ditaba. Wewe kabidi, Sizikuse, muena mudimu nanyi wa diyi dimue, ndi nkulomba ne: ubambuluishe. Bualu bobu bavua bangambuluisha bikole bua kutangalaja Lumu lua Disanka, pamue ne Kleman, kabidi ne bena mudimu nanyi bakuabu bonsu. Mena abu adi mu mukanda wa muoyi. Sankayi matuku onsu, bualu nudi badisange ne Mfumu. Ndi ngambulula ne: sankayi. Lejayi bantu bonsu muoyi wa kalolu. Mfumu ukadi pa kufika. Kanusampakenyi bualu nansha bumue. Kadi mu malu onsu nutendelele Mvidi Mukulu, nulombe bionsu binudi nabi dijinga. Nubilombe ne muoyi wa dianyisha. Bu munudi badisange ne Kristu, Mvidi Mukulu nealame mioyi yenu ne meji enu mu bupole buende, budi bupite bionsu bidi muntu mua kujingulula. Nanku bana hetu, nutambe kutabalela bionsu bidi bimpe, kabidi bidi bantu mua kupa lumu: ke bionsu bidi bia bulelela, bidi bantu mua kunemeka, bidi biakane, bidi kabiyi ne kalema, bidi bisankisha bantu, bidi bantu mua kutumbisha. Nukumbaje bimvua munulongeshe, binuvua bapete kundi, binuvua bumvue ngamba, binuvua bamone ngenza. Nanku Mvidi Mukulu, mutupi wa bupole, neikale nenu. Nuvua bapete mushindu tshiakabidi wa kundeja munudi bannange. Mvua mumvue disanka dia bungi, mmona bu dipa dia kudi Mfumu. Tshiena musue kuamba ne: nukadi balekele kusumpakana bualu buanyi. Kadi kanuvua bapete mushindu wa kuleja munudi bannange. Kabidi tshiena ngamba nanku, bualu ndi nkengela tshintu. Ndi mulonge mua kusanka ne bindi nabi. Nkadi muibidilangane ne bupele, nansha ne biuma. Ndi mulonge mua kumvua bimpe miaba yonsu, kabidi ne bionsu bidi bingenzekela. Nansha meme ne biakudia bikumbane, nansha ngu-mvua nzala, nansha meme ne bintu bivule, nansha tshiyi nabi bikumbane, ndi ngumvua amu bimpe. Bu mudi Kristu unkolesha, ndi mua kupitshila mu bionsu amu bimpe. Kadi panuvua bangambuluishe mu dikenga dianyi, nuvua benze kabidi amu bimpe. Nudi bamanye ne: musangu umvua mumuke ku Masedoniya, tshikondu tshimvua mutuadije kulongesha Lumu lua Disanka, ku Bisumbu bionsu bia bena ditaba, anu nuenu nkayenu bena Filipe, ke bavua balambuluisha. Nuvua badisange nanyi mu bimvua mupete, ne mu bimvua mujimije. Nukavua bantumine misangu mikuabu bintu bimvua nabi dijinga, pamvua mu Tesalonike. Meme tshiena nkeba kupeta bintu. Kadi ndi njinga kusakidila ku binukadi nabi. Ndi nnujadikila ne: nkadi mupete bionsu binuvua bantumine. Bidi bikumbane bipite. Bu mudi Epafrodite muntuadile mpindiewu bimuma basue kumpesha, bionsu bindi nkengela, ndi nabi. Bintu bienu bidi bu mulambu wa dipembu dimpe, udi Mvidi Mukulu wanyisha, umusankisha. Bilondeshile biuma biende ne butumbi buende, Mvidi Mukulu neanupeshe kudi Yezu Kristu bionsu binudi nukengela. Mvidi Mukulu Tatu wetu atumbe kashidi tshiendelele. Amene. Bantu bonsu ba Mvidi Mukulu badi bitaba Yezu Kristu, belayi muoyi. Bena ditaba batudi nabu, badi banutumina muoyi. Bantu bonsu ba mu Tshisumbu tshia bena ditaba ba Mvidi Mukulu badi kunu, nangananga badi bakuata mudimu mu nzubu wa Kezare, badi banutumina muoyi. Dinanga dia Mfumu Yezu Kristu dishindame munda muenu bonsu. Meme Polu, uvua Mvidi Mukulu musue bua ngikale mupostolu, mutumibue wa Yezu Kristu, ne muanetu Timote, tudi tunufundila mukanda ewu, nuenu bantu ba Mvidi Mukulu, badi basomba mu Kolose. Nudi badienze bana hetu mu ditaba, bualu nudi badisange ne Kristu. Dinanga ne bupole bia kudi Mvidi Mukulu Tatu wetu bishindame munda muenu. Tudi tuela Mvidi Mukulu, Tatu wa Mfumu wetu Yezu Kristu, tuasakidila matuku onsu, patudi tutendelela bualu buenu. Bualu tudi bumvue lumu lua munudi nuitaba Yezu Kristu, nunanga bantu bonsu badi bitaba Mvidi Mukulu. Pavua Lumu lua Disanka, ludi lunuambila malu malelela, lufike kuenu musangu wa kumpala, batua banumanyishe ditekemena didilu lunupetesha. Nenku ditaba ne dinanga binudi nabi, bidi bishindamene pa binudi nutekemena, bidibu banulamine mu diulu. Lumu lua Disanka ludi lutangalaka, lutuadila bantu ba buloba bujima diakalenga. Diakalenga edi ke divua Lumu elu lunutuadile nuenu kabidi, bituadije ku dituku divuabu banumanyishe musangu wa kumpala dinanga didi Mvidi Mukulu utunanga nadi. Nuenu kujadika bimpe mudi Lumu alu. Epafrase, udi wenzela Kristu mudimu pamue netu, ke uvua munulongeshe bualu abu. Mu mudimu udiye unukuatshila, udi ulamata Kristu ne muoyi umue. Yeye ke uvua mutumanyishe dinanga divua Mueyelu wa Tshijila mujuule munda muenu. Ke patudi tunulombela amu kunulombola kudi Mvidi Mukulu, bituadije ku dituku ditudi banumanye. Tudi tutendelela Mvidi Mukulu, tulomba bua nujingulule bimpe bidiye musue. Anupe meji ne lungenyi bia kudi Mueyelu wende. Nanku nenumone mua kusomba mudi Mfumu musue, kuenza kabidi diba dionsu bidi bimulengelela. Nenuenze midimu mimpe ya mishindu yonsu. Nenuye kumpala mu dimanya dienu dia Mvidi Mukulu. Tudi tulomba kudi Mvidi Mukulu bua anukankamike ne bukole bua butumbi buende, bua numone mua kumvua malu onsu ne lutuulu. Elayi Mvidi Mukulu Tatu tuasakidila ne disanka. Bualu udi munuenze bantu badi mua kupeta bumpianyi budiye mutekele bantu bende mu Bukalenga buende bua butoke. Bualu mmutupikule ku bukole bua miidima, mutubueje mu bukalenga bua Muanende munanga. Muanende ke udi mutupikule, mutujimijile mibi. Kristu udi tshimfuanyi tshidi tshimueneka tshia Mvidi Mukulu udi kayi umueneka. Yeye udi Muanabute, udi mupite bionsu bidi Mvidi Mukulu mufuke. Bualu kudiye Mvidi Mukulu mmufuke bionsu, bidi mu diulu ne bidi pa buloba, bidi bimueneka ne bidi kabiyi bimueneka, makole a mulu, makalenga, makokeshi, ne mamfumu. Mvidi Mukulu uvua mufuke bionsu kudiye, kabidi bualu buende Yeye. Kristu uvuaku, bintu kabiyi bianji kuikalaku. Bintu bionsu bidi bishala muaba wabi, amu munda muende. Tshisumbu tshia bena ditaba tshidi mubidi, Yeye udi mutu watshi. Kudiye ke kudi muoyi mupiamupia wa mubidi awu utuadija. Bualu Yeye ke Muanabute, wa kumpala muabu babishe ku bafue, bua kuikalaye wa kumpala mu bionsu. Bualu Mvidi Mukulu mua mujadike bua kuikalaye mujima munda mua Muanende. mMujadike kabidi bua bionsu bipingane kudiye, bitue nende ndondu munda mua Muanende awu. Ku lufu lua Muanende pa mutshi mutshiamakane, Mvidi Mukulu mmubueje bupole pankatshi pende ne bionsu. Ke muvuaye mupingaje bionsu kudiye, mutue nabi ndondu, nansha ne bidi pa buloba, nansha ne bidi mu diulu. Ku kale nuenu kabidi nuvua kule ne Mvidi Mukulu. Nuvua baluishi bende, bua malu mabi onsu anuvua nuela meji, ne anuvua nuenza. Kadi mpindiewu Mvidi Mukulu mmutue nenu ndondu, ku lufu luvua Muanende mufue bu bantu bonsu. Ke muvuaye munuenze kumpala kuende bantu ba tshijila, bakane, kabayi kalema. Kadi nudi ne bua kunanukila mu ditaba, bashindamemu, kanuyi nutenkakana. Kanujimiji ditekemena dinu-vua bapete, katshia banumanyisha Lumu lua Disanka. Ke Lumu lua Disanka luvuabu balongeshe bantu bonsu, kabidi lundi meme Polu ngenzela mudimu, muvua Mvidi Mukulu musue. Mpindiewu ndi nsanka bua makenga adi mankuate bualu buenu. Bualu ku makenga anyi, ndi nkumbaja makenga adi Kristu kayi muanji kumvua bua mubidi wende, momumue ne bua Tshisumbu tshia bena ditaba. Ndi nkuatshila Tshisumbu tshia bena ditaba mudimu, bilondeshile mudimu udi Mvidi Mukulu mungimikile bualu buenu. Uvua mumpeshe mudimu wa kumanyisha Lumu lua Disanka amu mudilu. Ke lumu luvuaye musokoke bantu bonsu mu bikondu bionsu, kadi ludiye musokoluele mpindiewu bantu bende. Mvidi Mukulu uvua musue kubamanyisha meji masokome mimpe, a mushinga mukole, adiye nawu bualu bua bantu bonsu. Adi nunku: Kristu udi munda muenu. Bualu buende nudi mua kutekemena ne: netudisange ne Mvidi Mukulu mu butumbi buende. Ke mutudi mmanyisha muntu yonsu Kristu. Tudi tudimuja bantu, tubalongesha ne meji onsu atudi nawu, bua muntu yonsu amueneke kumpala kua Mvidi Mukulu mukole mushindame mu didisanga diende ne Kristu. Ke mudimu undi ntatshila, nduangana mvita ne bukole budi Kristu umpesha, bualu ke budi buenza mudimu munda muanyi. Ndi musue bua numanye mvita mikole indi nduangana bualu buenu, kabidi bua bena Lawodikiya, ne bua bantu bonsu badi kabayi banji kummanya. Ndi nduangana bua bikale ne muoyi wa bukitu, banangangane, benze tshintu tshimue, bamanye malu onsu mu bulelela, bashindame munda muawu. Ke mudibu mua kujingulula meji masokome a Mvidi Mukulu, momumue ne: Kristu nkayende. Yeye ke nsapi idi ikangula, yunzulula bibutshilu bisokome bionsu bia meji ne lungenyi bia kudi Mvidi Mukulu. Ndi nnuambila nanku, bua muntu nansha umue kanushimi ne miaku ya budimu. Nansha meme tshiyi nenu pabuipi, kadi mu lungenyi ndi nenu. Ndi nsanka bua kumona munudi benze tshintu tshimue, bitabe Kristu ne muoyi mushindame. Nenku panudi bamane kuitaba Yezu Kristu bu Mfumu, nudisange nende. Asayi miji munda muende, shindikayi mioyi yenu kudiye, shindamayi amu kushindama diba dionsu mu ditaba. Kanusesuki ku bivuabu banulongeshe. Nuele Mvidi Mukulu tuasakidila muenu muonsu. Dimukayi bua muntu kanushimi ne malongesha a patupu a mu meji a bantu. Ke meji adi mafume ku malu adi bantu balongeshangana, ne kudi makole a mulu. Kadi kaena mafume kudi Kristu to. Bualu Mvidi Mukulu udi mujima munda mua Kristu mu bumuntu buende. Nuvua bapete bionsu menemene mu didisanga dienu nende. Kristu udi mfumu wa Diakalenga onsu, ne wa makole onsu a mulu. Panuvua badisange ne Kristu, Yeye uvua mumushe bukole bua bubi munda muenu. Ke muvuaye munuteke panshi; kadi ki mmushindu udi bantu batekangana panshi nansha. Bualu pavuabu banutue mu mayi, bavua banujike pamue ne Kristu. Kadi nuvua babiike kabidi pamue nende. Bualu panuvua bitabe, nuvua badifile kudi Mvidi Mukulu, muena bukole, uvua mubishe Kristu ku bafue. Ku kale nuvua bafue, bualu kabavua banuteke panshi, momumue ne: nuvua badine mu bubi. Kadi mpindiewu Mvidi Mukulu mmunubishe pamue ne Kristu. mMutujimijile mibi yetu yonsu. Uvua mushipe mukanda uvua uleja mutuvua bena tshibawu, utusonguela. Uvua mumbushe bukole buawu, bualu mmuupopele pa mutshi mutshiamakane. Ku mutshi mutshiamakane ke kuvua Kristu mudipikule ku makalenga, ne ku makole a mulu. mMuafuishe bundu ku mesu a bantu bonsu, bualu mmuye nawu bu bena lukanu, mu luendu lua ditshimuna diende. Kanuteleji badi banujana, bua binudi nudia nansha nunua, nansha bua bibilu, bua ngondu mupiamupia, nansha bua dituku dia Dikisha. Bionsu abi bidi amu mundidimbi wa malu atshidi kumpala. Kadi bualu bulelela budi amu Kristu. Kanuteleji muntu udi unudiwula, wamba ne: meme ndi ndipuekesha, ndi ntendelela batumibue; Mvidi Mukulu udi undeja malu. Muntu wa nanku udi uditambisha patupu, wela amu meji a bantu. Kena ulamata Kristu, udi mutu. Kristu nkayende udi udisha mubidi mujima, ulamakaja manungu ne mijilu biawu, udiundisha mubidi mudi Mvidi Mukulu musue. Nudi bafue pamue ne Kristu. mBanupikule ku makole a mulu. Nanku nudi basombe bu bantu ba pa buloba bua tshinyi? Bua tshinyi nudi banyishe bua banuelele mikenji ya mushindu ewu: “Kuangatshi etshi,” “Kulabudi tshiatshia,” “Kulengi eku to?” Mikenji eyi idi bua bintu bidi bijimina, padi bantu bamane kukuata nabi mudimu. Amu bantu ke badi bayela, bayilongesha. Bushuwa mikenji eyi ya kutendelela batumibue, ya kudipuekesha, ya kukengehsa mubidi, idi imueneka bu ya meji. Kadi kayena ne mushinga nansha mukese, bualu idi isankisha amu bumuntu buetu. Bavua banubishe ku lufu pamue ne Kristu. Nanku kebayi bia mu diulu, mudi Kristu musombe ku diboku dia bukole dia Mvidi Mukulu. Elayi meji ku bia kulu, kanuedi meji ku bia panu. Bualu nukadi bafue. Muoyi wenu udi musokome pamue ne Kristu munda mua Mvidi Mukulu. Muoyi wenu mulelela ke Kristu. Nanku diba diamuenekaye, nenumueneke kabidi pamue nende. Nenudisange nende mu butumbi buende. Nanku bengayi malu mabi onsu a pa buloba adi munda muenu: ke buendenda, malu a bundu, lukuka lua mubidi, majinga mabi, ne bukonkotu (bualu bukonkotu budi amu bu kutendelela mvidie). Bilema bibi ebi ke bidi bijuula tshiji tshia Mvidi Mukulu, bua anyoke badi babenga kumutumikila. Ku kale nuvua benze malu mabi a nanku, bualu mioyi yenu ivua mijame mu bilema ebi. Kadi mpindiewu bengayi bionsu ebi: tshiji, difika munda, tshikisu. Kanupendi muntu, kanuakudi miaku mibi. Kanushiminyinyanganyi, bualu nuvua bavuule muntu mukulukulu ne bibidilu biende. Nuenu kulala muntu mupiamupia, udi udienzulula diba dionsu ku tshimfuanyi tshia Mvidi Mukulu, Mumufuki wende, bua amone mua kumumanya menemene. Nanku nansha wewe muena Yuda nansha muntu wa bisamba bikuabu, nansha bantu bakuteka panshi nansha kabayi bakuteka, nansha wewe muntu mushidimuke nansha mushadile ku bonsu, nansha wewe mupika, nansha muntu udi udienzela malu mudiye musue, ebi bionsu kabiena ne bualu. Mudi amu Kristu, udi munda mua bonsu, ukuata mudimu mu bionsu. Nudi bena Tshisumbu tshia bantu ba Mvidi Mukulu. Mvidi Mukulu mmununange; mmunusungule bua nuikale bende. Nanku nudi ne bua kuikala ne muoyi wa luse, wa dinanga, wa bupuekele, wa bupole, ne wa lutuulu. Nulengululangane bilema, nufuilangane luse. Misangu yonsu idi muntu tshilumbu ne mukuabu, nulekelangane bilema, muvua Kristu munulekelebi. Ikalayi nangananga ne dinanga. Ke mukaba udi unusuikakaja bonsu pamue. Bupole bunudi nupeta kudi Kristu, buludike meji enu, ne bionsu binudi nuenza. Ku bupole abu ke kudi Mvidi Mukulu munubikidile bonsu pamue, bua nuenze bidimba bia mubidi umue. Nuele Mvidi Mukulu tuasakidila bua bualu ebu. Muaku wa Kristu wase miji munda muenu muawu muonsu mudiwu. Longeshanganayi, belanganayi, ne meji onsu anudi nawu. Ne muoyi wenu mujima, imbilayi Mvidi Mukulu misambu, mitendu ne tusala, mudi Mueyelu wa Tshijila unusaka, kabidi ne muoyi wa dianyisha. Bionsu binudi nuenza, nansha binudi nuamba, nubikumbaje mu dina dia Yezu Kristu. Nuele amu kuela Mvidi Mukulu tuasakidila kudiye. Nuenu bakaji, tumikilayi babayenu. Ke munudi ne bua kuenza kumpala kua Mfumu. Nuenu balume, nangayi bakaji benu. Kanubaleji mpala mubi. Nuenu bana, tumikilayi bionsu bidi baledi benu bamba, bualu ke tshidi Mfumu muanyishe. Nuenu baledi, kanukifishi bana badi kumbelu kuenu munda, tshianana nebatekete mu maboku. Nuenu bapika, tumikilayi bionsu bidi bamfumu benu ba panu bamba, ki ngamu bua kubasankisha padibu banumona. Kadi tumikilayi ne muoyi mulelela, bualu nudi nunemeka Mfumu. Nansha mudimu kaayi unudi nawu, nuwenze ne muoyi mujima, bualu nudi nuwenzela Mfumu, kanuena nuwenzela bantu to. Nuyuluke ne: Mfumu neanufute. Nenupete bidiye mulamine bena diende. Bualu Mfumu unudi nuenzela mudimu ke Kristu. Kadi muntu udi wenza malu mabi, neapete difutu dia malu mabi avuaye muenze, bualu Mvidi Mukulu udi ulumbuluisha bantu kayi ne kansungasunga. Nuenu bamfumu, enzelayi bapika benu bilenga bionsu binudi ne bua kubenzela. Nuvuluke ne: nuenu kabidi nudi ne Mfumu mu diulu. Tendelelayi Mvidi Mukulu ne munanunanu. Mutendelelayi, numuele tuasakidila, kanuyi nupungila. Nutulombele kabidi kudi Mvidi Mukulu, bua atupeshe mushindu muimpe wa kulongesha muaku wende, wa kumanyisha bantu bualu busokome bua Kristu. Bualu mbangele mpindiewu mu nzubu wa lukanu, amu bua bualu busokome abu. Nanku lombayi bua mmone mua kulongesha bimpe bualu busokome abu, amu mushindu undi ne bua kuenza. Badi kabayi bena ditaba, sombayi nabu bimpe. Kanujimiji diba patupu. Miaku yenu ibasankishe, ibalengelele. Numanye mua kuandamuna muntu yonsu bimpe. Muanetu munanga Tishike neanuambile malu onsu adi antangila. Ke yeye utudi tuenzela nende Mfumu mudimu, kabidi udi uukuata bimpe. Nanku ndi mmutuma nangananga bua anuambile mutudi kunu, kabidi bua anukoleshe ku muoyi. Badi bamufila kudi Onezime muanetu munanga, wa muoyi umue. Yeye udi wa kuenu aku. Nebanumanyishe bionsu bidi bipitakana kunu. Aristarke, utudi nende mu lukanu, ne Marke, muanabu ne Barnabase, badi banuela muoyi. (Bakadi bamane kunuambila munudi ne bua kuakidila Marke bimpe, padiye ufika kuenu.) Yezu, udi dina dikuabu Yustuse, udi kabidi unuela muoyi. Ku bena Yuda amu bantu basatu aba, ke bavua bitabe Kristu. Tudi tukuata nabu mudimu wa kutantshisha Bukalenga bua Mvidi Mukulu. Bavua bakamba bikole be. Epafrase, udi kabidi wa kuenu aku, udi unuela muoyi. Muena mudimu wa Yezu Kristu ewu kena upungila bua kunulombela kudi Mvidi Mukulu, bua nuikale bashindame mu ditaba, bantu bakole mu lungenyi, badi amu bakeba kukumbaja bidi Mvidi Mukulu musue. Ndi mujadike se: udi unutatshila bikole, utatshila kabidi bena mu Lawodikiya, ne bena mu Iyerapolise. Luke, munganga ne mulunda wetu, ne Demase kabidi, badi banuela muoyi. Elayi bana hetu ba mu Lawodikiya muoyi, kabidi ne Nimfa, ne Tshisumbu tshia bena ditaba badi basangile muende. Panuikala bamane kubala mukanda ewu, nukebe bua baubale kabidi kudi bena ditaba ba mu Lawodikiya. Nuenu kabidi nubale mukanda wanutumina bena ditaba ba mu Lawodikiya. Ambilayi Arshipe se: “Enza muebe muonsu bua kukumbaja bimpe mudimu uvuabu bakuimikila, uudi ne bua kuenzela Mfumu.” Miaku indi nnuela nayi muoyi eyi, ndi nyifunda ku tshianza tshianyi. — Kanupu muoyi ne: ndi mu lukanu. Dinanga dia Mvidi Mukulu dishindame munda muenu. Tuetu bonsu, Polu, Silase, ne Timote, tudi tunufundila mukanda ewu, nuenu bena ditaba ba mu Tesalonike, bantu ba Mvidi Mukulu Tatu, ne ba Mfumu Yezu Kristu. Dinanga ne bupole bishindame munda muenu. Matuku onsu tudi tuela Mvidi Mukulu tuasakidila bualu buenu buonsu, tunuvuluka mu malomba etu, katuyi tupungila. Bualu kumpala kua Mvidi Mukulu ne Tatu wetu, tudi tuvuluka munudi nukumbaja malu adi ditaba dienu dinulomba, mudi dinanga dienu dinukuatshisha midimu mikole, kabidi munudi nutekemena kudi Mfumu wetu Yezu Kristu ne muoyi umue. Bana hetu, tudi bamanye ne: Mvidi Mukulu mmununange, munusungule bua nuikale bantu bende. Bualu katuvua banulongeshe Lumu lua Disanka anu ku mishiku patupu, kadi ne bukole kabidi. Mueyelu wa Tshijila uvua utuambuluisha. Ke mutuvua bajadike bulelela bua Lumu lua Disanka elu ne bukitu. Nudi bamanye mutuvua basombe munkatshi muenu, anu bua kunuenzela bimpe. Nuvua bidikije tshituvua benze, ne tshivua Mfumu wenza. Nansha banukengeshe bikole, nuvua bitabe muaku wa Mvidi Mukulu, ne disanka didi Mueyelu wa Tshijila ufila. Nunku, nukadi tshilejilu tshia bena ditaba bonsu badi mu Masedoniya ne mu Akaya. Bualu bituadije kuenu, muaku wa Mfumu kutangalaka mu Masedoniya, ne mu Akaya. Kadi nansha miaba mikuabu yonsu, bantu badi amu bamanye munudi nuitaba Mvidi Mukulu. Nanku katuena ne bua kuakula bualu ebu to. Bonsu badi balonda munuvua batuakidile bimpe patuvua bafike kuenu, munuvua babenge mvidie, bapingane kudi Mvidi Mukulu wa muoyi ne mulelela, bua kumukuatshila mudimu. Nudi bindile Muanende Yezu, uvuaye mubishe ku lufu, udi ne bua kutuluka mu diulu. Yeye mene ke udi utusungidila ku tshilumbuluilu tshia Mvidi Mukulu tshikadi pabuipi. Bana hetu, nudi badimanyine ne: katuvua bafike kuenu aku, bakuate mudimu, katuyi bapete tshipeta nansha. Nudi bamanye kabidi ne: katuyi banji kufika kuenu, bavua batupende, batukengeshe mene mu Filipe. Kadi Mvidi Mukulu uvua mutupe bukitu bua kunumanyisha Lumu lua Disanka lua kudiye, nansha muvua bantu bavule batuluisha. Katuvua banuitabijije bua kunubueja mu ntupakanyi. Katuvua bakebe bivua bitulengelela tuetu. Katuvua badinge muntu nansha umue. Kadi tuvua bakule diba dionsu muvua Mvidi Mukulu musue. Bualu Yeye uvua muanyishe bituvua benze, mutufundile kabidi mudimu wa kumanyisha Lumu lua Disanka. Nanku katuena bakebe kusankisha bantu, kadi amu Mvidi Mukulu udi ujingulula meji adi munda muetu. Nudi bamanye bimpe ne: katshia katutu banji kuakula meyi a lubombu, nansha basokoke lukuka lua biuma mu meyi etu. Mvidi Mukulu udi mua kutujadikila nanku. Katuvua bakebe bua nuenu, nansha bua bantu bakuabu batutumbishe. Bu mutudi bapostolu ba Kristu, tuvua mua kunuleja bumfumu buetu. Kadi patuvua kuenu, tuvua banuleje muoyi wa kalolu, amu mudi mamu ukuba bana bende. Bu mutuvua banunange bikole, katuvua amu ne dijinga dia kunumanyisha Lumu lua Disanka lua kudi Mvidi Mukulu. Tuvua basue kabidi kufila nansha muoyi wetu mene bualu buenu. Bualu nukavua bantu ba mushinga kutudi. Bana hetu, nudi bavuluke mutuvua bakuate mudimu, bapungile bikole. Patuvua banumanyishe Lumu lua Disanka lua kudi Mvidi Mukulu, tuvua bakuate mudimu munya ne butuku, bua muntu nansha umue wa kunudi kambudi bujitu buetu. Nuenu nudi mua kujadika bitudi tuamba. Mvidi Mukulu kabidi udi mua kubijadika: nsombelu wetu nenu, bena ditaba, uvua muakane, mululame, kayi kalema. Nudi bamanye mutuvua benzele yonsu wa kunudi, amu mudi tatu wenzela bana bende. Tuvua banukoleshe mu maboku, banubele. Tuvua banusengelele bikole, bua nuenze amu bidi Mvidi Mukulu musue. Yeye udi unubikila, bua nupete butumbi mu Bukalenga buende. Tudi tuela amu kuela Mvidi Mukulu tuasakidila kabidi, bualu patuvua tunumanyisha muaku wa Mvidi Mukulu, nuvua bauteleje, bawitabe, kanuyi bautangile bu muaku wa muntu, kadi amu bu muaku wa Mvidi Mukulu. Bushuwa muaku awu uvua uleja muvuawu wa Mvidi Mukulu menemene, bualu uvua ukuata mudimu munda muenu nuenu badi bitaba. Bana hetu, malu avua menzekele bena ditaba ba mu Yudeya, badi balamata Mvidi Mukulu, bitaba Yezu Kristu, ke avua manuenzekele. Bualu bana benu bavua banukengesha, amu muvua bena Yuda bakengeshe bana babu bena ditaba. Bena Yuda bavua bashipe Mfumu Yezu, ne bambi kabidi. Ke muvuabu batukengeshe ne tuetu. Kabena basankisha Mvidi Mukulu. Badi bena lukuna ba bantu bakuabu bonsu. Bualu badi benza muabu muonsu, bua katumanyishi bantu ba bisamba bikuabu mudibu mua kupanda. Ke mudibu buwuje bungi bua malu mabi, avuabu benze mu bikondu bionsu. Kadi mpindiewu tshiji tshia Mvidi Mukulu tshikadi pambidi pabu. Bana hetu, tuvua bashiyangane nenu bua tshitupa tshipi, kabidi amu bua mubidi. Bualu tudi amu tuenda nenu mu meji etu. Kadi bu mutuvua bajinge bikole kumonangana nenu, tuvua benze muetu muonsu bua kupeta mushindu wa kunukumbula tshiakabidi. Nanku tuvua basue kupingana kuenu aku. Meme Polu misangu ne misangu mvua nkeba kufika kuenu. Kadi diabolu uvua mutupumbishe mua kufikaku. Bualu amu nuenu, nudi ditekemena ne disanka dietu, ki mbantu bakuabu to! Nuenu ke badi baleja bantu mutudi batshimune. Amu bualu buenu, ke mutuaditambishila pafika Mfumu wetu Yezu Kristu. Eyowa, nudi lumu luetu ne disanka dietu. Kadi katuvua mua kushala bindile amu kuindila nansha. Ke patuvua bashindike mua kushala nkayetu mu Atene. Tuvua banutumine Timote. Yeye ke muanetu utudi tukuatshila nende Mvidi Mukulu mudimu wa kumanyisha bantu Lumu lua Disanka lua Kristu. Tuvua banutumineye bua anukankamike, anukoleshe ku muoyi mu ditaba dienu. Nanku muntu nansha umue wa kunudi katenkakanyi mu ditaba, padibu batukengeshe. Nudi bamanye ne: makenga a nanku adi amue a ku malu adi Mvidi Mukulu mutulongoluele. Bualu patuvua nenu, tuvua badianjile kunumanyisha ne: nebatukengeshe. Ke bidi bienzeka ebi, munudi badimuene. Nanku bu mumvua tshiyi mua kuindila kabidi, meme kutuma Timote, bua adijadikile munudi nutungunuka mu ditaba. Mvua ntshina ne: bumue diabolu udi mua kunuteta, kunyanga mudimu wonsu utuvua benze. Kadi mpindiewu Timote mmupingane kunu, utumina kuenu aku. Uvua mutumanyishe munudi nuenda mu njila wa ditaba, ne wa dinanga. Uvua mutuambile munudi batunange, batuvuluke. Nudi nujinga kutumona tshiakabidi, amu mutudi tujinga kumonangana nenu. Nanku, bana hetu, mu ntatu yonsu, ne mu makenga, bitudi nabi lelu, malu atuvua bumvue bualu buenu adi atukolesha ku muoyi. Ditaba dienu didi ditukankamika. Bualu mpindiewu tudi bafululuke, bualu nudi badisange ne Mfumu ne muoyi umue. Disanka dionsu dinudi nutusankisha nadi kumpala kua Mvidi Mukulu wetu, katuena ne miaku mikumbane ya kumuela nayi tuasakidila. Munya ne butuku tudi tumulomba, tumusengelela, bua tumonangane nenu mpala ne mpala, tukumbaje malu a ditaba dienu atshidi mashale. Mvidi Mukulu ne Tatu wetu, kabidi ne Mfumu wetu Yezu Kristu, batulongoluele njila, bua tufike kuenu bua kunumona. Mfumu adiundishe dinangangana dienu, ne dinanga dinudi nunanga nadi bantu bakuabu bonsu, dikale difuanangane ne ditudi banunange nadi. Mvidi Mukulu akoleshe mioyi yenu. Nanku nenuikale bantu ba tshijila, bakane tshishiki, kumpala kua Mvidi Mukulu Tatu wetu, diba diafika Mfumu wetu Yezu Kristu ne bende bonsu. Bana hetu, tuvua banulongeshe binudi ne bua kuenza, bua nusankishe Mvidi Mukulu. Bushuwa nukadi nuenza nanku. Kadi mpindiewu tudi Umulomba, tunusengelela mu dina dia Mfumu Yezu ne: nuenze nupitshishe. Bualu nudi bamanye bituvua banulongeshe mu dina dia Mfumu Yezu. Mvidi Mukulu mmusue bua nulekele malu a bundu, nuikale bantu ba tshijila. Tatu yonsu amanye mua kusomba ne mukaji mushindu udi usankisha Mvidi Mukulu, usankisha ne bantu. Kanulondi lukuka lubi lua mubidi, mudi bantu badi kabayi bamanye Mvidi Mukulu benza. Mu bualu ebu, muntu kadingi muntu nende, kamuenzedi bibi. Tukadi bamane kunuambilambila, banubele bikole ne: Mfumu neanyoke badi benza malu a nanku. Mvidi Mukulu kena mutubikile bua tuikale bena tshiendenda, kadi amu bua tuikale bantu ba tshijila. Muntu udi ubenga mikenji eyi, kena ubenga muntu, kadi udi ubenga Mvidi Mukulu, udi unupa Mueyelu wende wa Tshijila. Kanuena nukengela bua tunufundile, nuenu bena ditaba, munudi ne bua kunangangana, bualu Mvidi Mukulu nkayende mmunulongeshe munudi mua kuenzelangana bimpe. Ke munudi nunanga kabidi bena ditaba ba mu Masedoniya mujima. Kadi, bana hetu, tudi tunusengelela, bua nuenze nupitshishe. Nudibambe bua numone mua kusomba ku matshi talalaa, kanuyi nubuelakana mu malu a bantu bakuabu. Nudipetele biakudia amu ku midimu inudi nukuata, bu mutuvua bamane kunuambila. Nanku nebanunemeke kudi badi kabayi bena Kristu. Bujitu bua malu enu kabuakuikala pambidi pa muntu nansha umue to. Bana hetu, tudi tujinga bua numanye mu bulelela malu adi atangila bantu bafue, bua kanubungami bu bantu bakuabu badi kabayi ne ditekemena. Tudi bitabe ne: Yezu wakafua, wakabiika kabidi. Ke mutudi tuitaba kabidi ne: bantu bafue batekemene kudi Yezu, Mvidi Mukulu neababishe pamue nende. Bualu bitudi tulongesha mpindiewu, ke bivua Mfumu mutuambile ne: tuetu batshidi ne muoyi diba diafika Mfumu, katuakudianjidila bantu bafue nansha. Diba diatuma Mvidi Mukulu diyi, diela mutumibue wa mulongu mubandile lubila, muadi wa mpungi neumvuike. Mfumu neatuluke mu diulu. Nanku bantu bafue batekemene Kristu, nebadianjile kubiika ku bafue. Pashishe tuetu batshidi ne muoyi diba adi, nebatuambule pamue nabu mu mavuba, bua tusambakene ne Mfumu mulu. Ke mutuikala ne Mfumu matuku onsu tshiendelele. Nusambangane nanku ne miaku eyi. Bana hetu, kanuena nukengela bua tunufundile bua meba nansha bua bikondu bienzeka malu aa. Bualu nudi bamanye ne: dituku dia Mfumu nedifike, mudi muivi ufika butuku. Diba diamba bantu ne: “Tudi talalaa. Bionsu bidi mu bupole, ” diakamue kabutu nekabakuate, mudi makenga akuata mukaji pa lulelu. Kabakupanduka to. Kadi nuenu, bana hetu, kanuena mu midima nansha. Nanku dituku adi kadiena mua kunujikila bu muivi to. Nuenu bonsu nudi nuenda mu butoke ne mu munya. Katuena tuenda mu midima, nansha butuku. Nenku katuena ne bua kulala tulu, mudi bantu bakuabu benza. Kadi tutabalayi, tudilame ku bunuavi. Bualu bantu badi balala tulu butuku, bakuatshika maluvu butuku. Kadi tuetu badi benda mu munya, tudilame ku bunuavi ne ku budiavi. Tudi ne bua kuvuala ditaba ne dinanga, mudibu bavuala kazaku ka tshiamu mu mvita. Tuvuale kabidi ditekemena dia tuetu kupanda, mudibu basa tshifulu tshia tshiamu ku mutu. Bualu Mvidi Mukulu kavua mutusungule bua kuhkengesha ne tshiiji, kadi amu bua tupete lupandu kudi Mfumu wetu Yezu Kristu. Kristu mmutufuile bua tuikale ne muoyi pamue nende, nansha tuetu ne muoyi, nansha tuetu bamane kufua diapinganaye. Nanku nukoleshangane ku muoyi, nuambuluishangane, anu munukadi nuenza amu. Bana hetu, tudi Umulomba ne: nunemeke badi bakuata mudimu munkatshi muenu, bavua Mvidi Mukulu musungule bua kunulombola ne kunulongesha. Nubanange, nubangate ne mushinga, bualu bua mudimu udibu bakuata munkatshi muenu. Nulame kabidi bupole munkatshi muenu. Bana hetu, tudi tunusengelela ne: belayi bena lulengu. Kankamikayi bena buowa, ambuluishayi badi kabayi ne dikanda, ikalayi ne lutuulu kudi bantu bonsu. Enzayi muenu muonsu, bua muntu kapingajidi mukuende bubi ku bubi. Kadi nukebe diba dionsu munudi mua kuenzelangana bimpe, kuenzela kabidi ne bantu bakuabu bonsu bimpe. Sankayi diba dionsu. Nutendelele, kanuyi nupungila. Nuele Mvidi Mukulu tuasakidila mu malu onsu adi enzeka. Ke tshidi Mvidi Mukulu unulomba nuenu badi badisanga ne Yezu Kristu. Kanupumbishi Mueyelu wa Tshijila bua kuenzawu mudimu. Kanupetudi malu adi bambi bamba. Kadi kenketayi malu onsu, nulame adi mimpe. Bengayi malu mabi a mishindu yonsu. Mvidi Mukulu udi utupa bupole, anuambuluishe bua nuikale bantu bende menemene. Anulame ne mueyelu wenu, muoyi, ne mubidi, bua kanuikadi ne bubi, too ne dituku diafika Mfumu wetu Yezu Kristu. Mvidi Mukulu uvua munubikile, neakumbaje bivua-ye mulaye, bualu udi muena diyi dimue. Bana hetu, nutulombele ne tuetu kabidi kudi Mvidi Mukulu. Elayi bana hetu bonsu muoyi, nupukilangane buena muntu. Mu dina dia Mfumu, ndi nnusengelela ne: nubadile bena ditaba netu bonsu mukanda ewu. Dinanga dia Mfumu wetu Yezu Kristu dishindame munda muenu. Tuetu bonsu, Polu, Silase, ne Timote, tudi mfundila Tshisumbu tshia bena ditaba ba mu Tesalonike mukanda ewu, badi bantu ba Mvidi Mukulu Tatu wetu, ne ba Mfumu wetu Yezu Kristu. Dinanga ne bupole bia kudi Mvidi Mukulu Tatu ne bia kudi Mfumu Yezu Kristu bishindame munda muenu. Bana hetu, tudi tuela Mvidi Mukulu tuasakidila bualu buenu, katuyi tupungila. Bidi bimpe bua tuetu kuenza nanku, bualu ditaba dienu didi diya amu kumpala, dinanga kabidi didi yonsu wa kunudi munange nadi bakuabu didi didiunda amu kudiunda. Ke patudi tuditemba bualu buenu mu Bisumbu bionsu bia bena ditaba ba Mvidi Mukulu. Bualu nansha mu makenga adibu banukengesha nawu, nansha mu ntatu inudi numona, nudi amu nunanukila bashindame mu ditaba. Ebi bionsu bidi bileja mudi Mvidi Mukulu ukosa nsambu pa yoyi, bualu makenga onsu aa neanuakaje, bua numone mua kubuela mu Bukalenga buende budibu banukengesha. Bualu Mvidi Mukulu neenze amu bidi bimpe. Neakengeshe badi banukengesha. Nuenu badi bakenga mpindiewu, Mvidi Mukulu neanupe bupole pamue netu. Ebi nebienzeke, patuluka Yezu mu diulu ne batumibue bende ba bukole, bantu bamumona. Neatulukile bu kapia kela ndimi, bua kunyoka badi kabayi banemeka Mvidi Mukulu, kabayi bitaba Lumu lua Disanka lua Mfumu wetu Yezu. Nebapete dinyoka, babutuka kashidi. Kabakumonangana ne Mfumu; kabakumona bukole ne butumbi buende. Ebi nebienzeke dituku didi Mfumu ufika, bua bantu bonsu badi bende, bamutumbishe, bua bonsu badi bamuitaba, bamusamune. Nuenu kabidi nenuikale munkatshi muabu, bualu nuvua bitabe bituvua banulongeshe. Ke patudi tunulombela, katuyi tupungila. Tudi tulomba Mvidi Mukulu wetu, bua anuenze bantu bakanyine muoyi udiye munubikidile. Tudi tulomba bua akumbaje ku bukole buende bilenga bionsu binudi nuipatshila, ne malu mimpe onsu adi ditaba dienu dinusaka bua kuenza. Nanku nenutumbishe dina dia Mfumu wetu Yezu. Yeye kabidi neanutumbishe, ku bidiye wenza munda muenu. Ebi nebienzeke bualu bua Mvidi Mukulu wetu udi ununanga, ne Mfumu Yezu Kristu kabidi. Bana hetu, nudi batekemene ne: Mfumu wetu Yezu Kristu neafike; netudisange nende. Kadi tudi Umulomba ne; kanulubakanyi ne lungenyi, kanupampakanyi padi bantu bamba ne: dituku dia Mfumu ndimane kufika. Kanuitabi muntu udi muambila ne: ke bivua Mvidi Mukulu muleje Polu; ke bivua Polu mulongeshe; ke bivuaye mufunde mu mukanda. Muntu nansha umue kanudingi. Bualu dituku adi kadiakufika, bantu kabayi banji kutombokela Mvidi Mukulu musangu wa ndekelu, Muena bubi, mufundila dibutuka, kayi muanji kumueneka. Muena bubi awu neabenge bionsu bidi bantu bakukuila, ne mvidie yonsu idibu batendelela. Neaditeke ku mutu kua bionsu abi. Neabuele ne mu nzubu wa Mvidi Mukulu. Neatekemu nkuasa wende, udiamba ne: ndi Mvidi Mukulu. Kanuena bavuluke mumvua munuambile bionsu abi, pantshivua nenu anyi? Kadi nudi bamanye tshidi tshikandika, bua bionsu ebi kabienzeki mpindiewu. Nanku Muena bubi udi mua kumueneka amu tshikondu tshidibu bamufundile. Bubi budi amu bukuata mudimu mu musokoku. Kadi bidi ne bua kuenzeka, nebienzeke amu, padi utshidi ukuata Muena bubi umushila muaba. Diba adi Muena bubi neamueneke. Kadi Mfumu Yezu neamushipe ku mueyelu wa mukana muende. Neamubutule amu ku bukenke bua difika diende. Muena bubi neafike ne bukole bua diabolu. Neenze bishima bia mishindu yonsu, ne malu a kukema, bua kudinga nabi bantu. Neakuate mudimu ne malu mabi a mishindu yonsu, bua kushima nawu bantu badi ne bua kujimina. Nebajimine, bualu kabavua bitabe, kabavua banange bulelela buvua mua kubasungidila. Ke padi Mvidi Mukulu utshipaja mioyi yabu, bua bitabe malu a dishima. Nenku bonsu bavua kabayi bitaba bulelela, bananga malu mabi, nebabanyoke. Bana hetu, tudi ne bua kuela Mvidi Mukulu tuasakidila, katuyi tupungila, bualu buenu nuenu, badi Mfumu munange. Bualu Mvidi Mukulu mmunusungule, bua nuikale ba kumpala, badi Mueyelu wa Tshijila usungidila. Bualu Mueyelu udi unuenza bantu ba Mvidi Mukulu. Nuenu kabidi nudi nuitaba bulelela. Bualu bua Lumu lua Disanka lutuvua banumanyishe, Mvidi Mukulu mmunubikile, bua nupete penu butumbi bua Mfumu wetu Yezu Kristu. Nanku, bana hetu, ikalayi bantu bashindame. Nuvuluke malongesha atuvua banuambile mukana, nansha atuvua banufundile mu mukanda. Mvidi Mukulu Tatu wetu mmutunange, mmutupe kabidi ditekemena dishindame ku luse luende, bua tuindile ne muoyi mukole matuku adi kumpala. Tudi tumulomba, tulomba ne Mfumu wetu Yezu Kristu, bua buwuje mioyi yenu ne dikima, banupe bukole bua kuenza, ne bua kuakula bionsu bidi bimpe. Bana hetu, tulombelayi kudi Mvidi Mukulu, bua muaku wa Mfumu utante amu kutanta lubilu, bua bantu bawangate ne mushinga, bu munuvua nuenu benze. Lombayi kabidi bua Mvidi Mukulu atusungidile ku bianza bia bantu babi, ne bia bena malu mabi. Bualu bantu kabena basue bonsu kuitaba. Kadi Mfumu udi muena diyi dimue. Neanupe bukole. Neanuepule kudi Muena bubi. Mu dina dia Mfumu, tudi tutekemena kunudi, tujadika mene ne: nansha lelu, nansha matuku atshidi kumpala, nudi amu nukumbaja bituvua banuambile. Mfumu unzulule mioyi yenu, bua nuakidile Mvidi Mukulu udi ununanga, nuakidile kabidi Yezu udi ufila lutulu. Bana hetu, tudi Umulomba mu dina dia Mfumu Yezu Kristu ne: umbukayi kudi bana hetu bonsu badi kabayi bakuata mudimu, Nudi bamanye munudi mua kulonda tshilejilu tshietu. Bualu patuvua kuenu aku, katuvua bena lulengu to. Muntu kavua mutupe biakudia tshianana. Kadi tuvua bakuate mudimu, bapungile bikole. Tuvua benze mudimu munya ne butuku, bua muntu nansha umue wa kunudi kambudi bujitu buetu. Tuvua benze nanku, ki mbua se katuvua ne bukokeshi bua kupeta diambuluisha kunudi. Kadi tuvua basue kunuleja tshilejilu tshia nuenu kulonda. Bualu patuvua kuenu aku, tuvua banuambile ne: “Udi kayi musue kukuata mudimu, alekele kudia! ” Tudi Umuambila nanku, bualu tudi bumvue ne: bamue ba munkatshi muenu kabena bakuata mudimu. Badi basomba patupu, babuelakana amu mu malua bakuabu. Bantu abu tudi tubalomba, tubambila mu dina dia Mfumu Yezu ne: nukuate mudimu matuku onsu, bua nudipetele tshiakudia tshienu. Bana hetu, nuenu kabidi kanupungidi bua kuenza malu mimpe. Padi muntu kayi muitabe mikenji itudi bafunde mu mukanda ewu, numumanye. Kanuendakanyi nende, bua bundu bumukuate. Kadi kanumutangidi bu muena lukuna. Numubele amu bu muanenu. Mfumu udi ufila bupole, anupe ditalala diba dionsu ne mishindu yonsu. Mfumu ikale nenu bonsu. Miaku indi nnuela nayi muoyi, ndi nyifunda ku tshianza tshianyi. — Ke mundi ntua tshiala ku mikanda yanyi yonsu. Nutangile bimpe mundi mfunda. Dinanga dia Mfumu wetu Yezu Kristu dishindame munda muenu bonsu. Meme ndi Polu, mupostolu wa Yezu Kristu ku diyi dia Mvidi Mukulu, Musungidi wetu, ne ku diyi dia Yezu Kristu utudi tutekemena. Timote, muananyi menemene mu ditaba, ndi nkufundila mukanda ewu, nkujingila ne: dinanga, luse, ne bupole, bia kudi Mvidi Mukulu Tatu ne Mfumu wetu Yezu Kristu, bishindame mu muoyi webe. Bu mumvua mukulombe, pamvua nya ku Masedoniya, shala mu Efeze. Bualu bantu badimu badi balongesha malu adi kaayi malelela. Ubakandike! Balekele kuenza nanku! Kabakebi kumanya mianu ne mena mulongulongu bia bankambua, bidi bijula amu milandu ya patupu. Bionsu abi kabiena bitungunuja mudimu wa Mvidi Mukulu wa kusungidila bantu. Muntu udi upeta lupandu amu ku ditaba. Ndi nkutumina diyi edi bua usake bantu ku dinanga, didi bantu ba muoyi mutoke nadi, padibu banyisha bilenga bidi kondu ka munda kabambila. Bikale kabidi ne ditaba dishindame. Bantu bakuabu badi bapambuke mu njila ewu, baditua ku mpata ya tshianana. Badi basue kuikala balongeshi ba mikenji ya Mvidi Mukulu, kadi kabena bajingulula mene miaku idibu bamba, nansha malu adibu balongesha, bajadika bikole. Tudi bamanye ne: mikenji idi mimpe, pikala muntu wenza nayi mudimu pa wowu. Tuvuluke ne: kabavua belela bantu ba malu mimpe mikenji to, kadi anu benzavi, bantomboji, bena lonji, bantu babi, bantu badi kabayi batshina Mvidi Mukulu, nansha tshintu tshia tshijila. mBayelele kabidi bantu badi bashipa tatuabu nansha mamu, bashipianganyi bakuabu, bena buendenda, bakulumpe badi banyanga bana, bantu badi basumbishangana bapika, bena dishima, bantu badi baditshipa mitshipu ya dishima, ne bonsu badi benza malu adi abengangana ne dilongesha dilelela. Dilongesha edi didi difuma ku Lumu lua Disanka lundi ne bua kukobola. Lumu lua Disanka elu ludi lutumanyisha butumbi bua Mvidi Mukulu, udi mpokolu wa diakalenga dietu. Ndi ngela Mfumu wetu Yezu Kristu tuasakidila, bualu uvua mumpeshe bukole bua meme kumukuatshila mudimu. Ndi muele tuasakidila, bualu uvua mungangate ne mushinga, muanyishe bua meme kumuenzela mudimu, nansha mumvua mumujane kale, mumukengeshe, mumupende. Kadi Mvidi Mukulu kumfuila luse, bualu tshivua ne ditaba, tshivua mumanye tshimvua ngenza. Nanku Mfumu wetu kunnanga ne dinanga dipite bunene. Kumpeshaye ditaba ne dinanga, bitudi tupeta patudi tudisanga ne Yezu Kristu. Bindi ndongesha ebi bidi bilelela. Bantu bonsu bitabe ne: Yezu mmufike pa buloba bua kusungidila bantu babi. Meme ndi mubapite bonsu ku bubi. Ke padi Mvidi Mukulu mumfuile meme luse. Uvua musue bua Yezu adianjile kuleja lutulu luende luonsu kundi meme, muntu mubi mupite bakuabu. Ndi mushale mpindiewu tshilejilu tshidi mua kulongesha bantu bonsu matuku adi kumpala ne: nuenu bitabe Yezu Kristu, nenupete muoyi wa kashidi. Lumu ne butumbi bikale kashidi tshiendelele kudi Mukalenga wa kashidi, udi kayi ufua, kayi umueneka, udi Mvidi Mukulu umue epele! Amene. Timote wanyi, ndi nkupesha mudimu ewu, bilondeshile miaku ya bambi ivuabu bakule kale bualu buebe. Miaku eyi ikukoleshe mu maboku, bua uluangane mvita mimpe. Nanku ulame ditaba, ukumbaje bidi kondu kebe ka munda kakuambila. Bamue bantu bavua babenga kuteleja bivua kondu kabu ka munda kabambila. Ke muvuabu bajimije ditaba diabu. Munkatshi muabu mudi Imeneya ne Aleksandre, bamvua mufile kudi diabolu, bua balonge mudibu kabayi mua kusendeka Mvidi Mukulu. Bualu bua kumpala bundi ndomba: bantu batendelele Mvidi Mukulu, bamulombe, bamusengelele, bamuele tuasakidila mu dina dia bantu bonsu. Nudi ne bua kutendelela Mvidi Mukulu bua bakalenga ba matunga ne bua bamfumu bonsu, bua tumone mua kusomba talalaa mu bupole, kunemeka Mvidi Mukulu tshishiki, kuenza amu malu mimpe. Bia nanku ke bidi bimpe, bisankisha Mvidi Mukulu, Musungidi wetu, udi musue bua bantu bonsu bapande, bamanye bulelela. Mvidi Mukulu udi umuepele. Mudi kabidi mutuangaji umuepele pankatshi pa Mvidi Mukulu ne bantu, ke muntu Yezu Kristu. Yeye uvua mudifile bua kupikula bantu bonsu. Ke muvuaye muleje mu tshikondu tshivua Mvidi Mukulu mujadike ne: Mvidi Mukulu mmusue kusungidila bantu bonsu. Ke padibu bantume bu mupostolu ne mulongeshi, bua kufikisha bena bisamba bikuabu ku ditaba ne ku bulelela. Tshiena nshima to. Ndi ngamba malu mudiwu. Ndi musue nanku bua bantu balume batendelele Mvidi Mukulu miaba yonsu, bele bianza mulu, batendelele ne muoyi mutoke, kabayi ne tshiji, nansha matandu munda. Ndi musue kabidi bua bantu bakaji bavuale mvuadilu wa kanemu, badilengeje kabayi badileja. Baluke nsuki pa ndukilu mulenga. Kabavuadi bilengejilu bia tshiamu tshia mpawungi, nansha bia mabue a busanga, nansha bilamba bia mushinga mukole. Kadi badilengeje ne malu mimpe adibu benza. Ke bidi bakaji badi banemeka Mvidi Mukulu ne bua kuenza. Diba dia dilongesha bakaji bapuwe ne butumike. Tshiena nganyisha bua muntu mukaji alongeshe, nansha atumine mulume diyi. Kadi udi ne bua kupuwa. Bualu Mvidi Mukulu uvua mufuke Adame kumpala, pashishe Eva. Kabidi kabavua badinge Adame to, amu mukaji. Ke kutupaye ku diyi dia Mvidi Mukulu. Kadi nebasungidile mukaji bua buledi buende, padiye unanukila mu ditaba ne mu dinanga, wenza amu ne bupuekele malu a tshijila adi Mvidi Mukulu musue. Bindi ndongesha ebi bidi bilelela: padi muntu ujinga kupeta mudimu wa bulombodi mu Tshisumbu tshia bena ditaba, udi musue mudimu muimpe mutambe. Kadi mulombodi wa Tshisumbu tshia bena ditaba kikadi ne bualu budibu mua kumudiwula nabu. Ikale muena mukaji umue. Ikale muntu udi udilama, muena meji, muntu udi mumanye mua kusomba ne bantu, kuakidila benyi, kulongesha bimpe. Kikadi munuavi, nansha musue mvita. Kadi ikale muena bupole, muntu wa disanka, kayi mutshima wa biuma. Amanye mua kulombola nzubu wende bimpe. Bana bende bamutumikile ne kanemu. Bualu padi muntu kayi mumanye mua kulombola nzubu wende, udi mua kuludika Tshisumbu tshia bena ditaba munyi? Kena mua kuikala muntu mupiamupia mu Tshisumbu tshia bena ditaba, bualu udi mua kuditambisha. Diba adi nebamufundile tshibawu tshiakapeta diabolu. Ikale kabidi ne lumu luimpe kudi bantu badi kabayi bena Kristu, bua kabamupepeji. Tshianana udi mua kupona mu mateyi a diabolu. Bambuluishi ba balombodi kabidi badi ne bua kudinemeka. Bikale kabidi bena diyi dimue. Kabikadi banuavi, nansha bantu badi bakeba kupeta biuma mu njila mibi. Balamate ku malu a ditaba avuabu babalongeshe. Benze malu mimpe adi kondu ka munda kabambila. Banji kubateta bangabanga. Padibu kabayi mua kubadiwula, badi mua kukuata mudimu wa bambuluishi ba balombodi. Bakaji babu kabidi badi ne bua kudinemeka. Kabikadi bena bijanu. Bamanye mua kudilama. Bikale bantu ba diyi dimue mu malu onsu. Muambuluishi wa balombodi ikale muena mukaji umue Amanye mua kulombola bimpe bana bende, ne nzubu wende. Padi bambuluishi aba benza mudimu wabu bimpe, bena Tshisumbu nebabangate ne mushinga. Nanku nebalongeshe ne muoyi mushindame malu a ditaba, didi ditusanga ne Yezu Kristu. Ndi nkufundila mukanda ewu, kadi ndi ntekemena kufika bua kumonangana nebe matuku makese aa. Kadi bu meme munengakane mutantshi, mukanda ewu neukumanyishe bidi bantu ne bua kuenza mu diku dia Mvidi Mukulu, mbuena kuamba ne: mu Tshisumbu tshia bantu badi bitaba Mvidi Mukulu wa muoyi, udi dikunji ne nshindamenu wa bulelela. Eyowa, muntu nansha umue kena mua kuela mpata ku bualu bunene busokome bua ditaba dietu! Uvua mudileje panu mu butekete bua muntu. Mueyelu wa Tshijila kumubingisha. Batumibue ba Mvidi Mukulu kumumona. Bantu kulongesha bualu buende mu bisamba bikuabu. Kumuitababu pa buloba. Kumuambulabu mu diulu. Mueyelu wa Tshijila udi wamba patoke ne: matuku a ku nshikidilu bamue bantu nebalekele ditaba; nebitabe bena dishima; nebanyishe malongesha a mikishi mibi. Nebabapambule kudi bena mpala ibidi, ne kudi bena dishima, badi ne kabu kondu ka munda kamane kufua, bu kosha ne tshiamu tshipatula mu kapia kakunze kunzuu. Bantu abu badi balongesha ne: kusela nkubi; biakudia bikuabu kanuena mua kubidia. Kadi Mvidi Mukulu mmufuke biakudia abi, bua bena ditaba, badi bamanye bulelela, babidie, bamane kutendelela bua kumuela tusakidila. Bionsu bidi Mvidi Mukulu mufuke, bidi bimpe. Kakuena tshintu tshibi nansha tshimue. Nanku udi mua kudia bionsu, wela Mvidi Mukulu tuasakidila. Bualu muaku wa Mvidi Mukulu ne ditendelela bidi bienza biakudia bintu bidi bisankisha Mvidi Mukulu. Paudi ulongesha bana hetu malu aa, newikale muena mudimu muimpe wa Yezu Kristu. Neuleje muudi ukeba tshiakudia tshiebe tshia muoyi, mu miaku ya ditaba, ne mu malongesha malelela avuabu bakulongeshe. Kadi ubenge nsumuinu ya butshimbakane, idi ibengangana ne ditaba. Enza amu muebe muonsu bua ulamate Mvidi Mukulu. Manaya a kuibidija mubidi adi mimpe, alengelela bantu, kadi amu kakese. Kadi kutumikila Mvidi Mukulu kudi kubambuluisha mu bionsu, bualu kudi kutulaya muoyi bua mpindiewu, ne bua matuku atshidi kumpala. Bindi ndongesha ebi bidi bilelela. Bantu bonsu babitabe. Ke patudi tukuata mudimu, tudibamba, bualu tudi batekemene kudi Mvidi Mukulu udi ne muoyi, udi Musungidi wa bantu bonsu, nangananga wa bena ditaba. Umanyishe, ulongeshe malu onsu aa. Muntu kakupetudi bua paudi nsongalume. Uleje bena ditaba malu mimpe a dinanga, a ditaba, ne a bunonoke, mu bionsu biudi wamba, ne bionsu biudi wenza. Unanukile kubala Mukanda wa tshijila kumpala kua bantu bonsu. Ubele bantu, ubalongeshe too ne ku difika dianyi. Kulenguludi dipa dia kudi Mvidi Mukulu didi munda muebe, diuvua mupete pavua bambi bakule, bakulu bakutenteke bianza. Ukumbaje mudimu ewu bimpe. Udifileku ne muoyi mujima, bua bantu bonsu bamone muudi uya kumpala. Udilame biakane. Ulongolole bimpe dilongesha diebe. Unanukilemu. Wewe muenze nanku, neudisungidile, neusungidile kabidi bantu badi bakuteleja. Kubedi mukulumpe ne lonji nansha. Kadi uyukile nende, mumutangile bu tatuebe. Uyukile ne bansonga, mubatangile bu bana benu. Uyukile ne bakaji bakulumpe, mubatangile bu bamamuebe; ne bansongakaji, mubatangile bu bana benu ba bakaji, baudi ne bua kunemeka. Ambuluisha bakaji bakamba, badi kabayi ne mubambuluishi, ubanemeke. Kadi padi mukaji mukamba ne bana, nansha ne bikulu, bana aba badianjile kukumbaja tshidi bena ditaba ne bua kuenzela bena diku diabu. Nanku bakuatshile mamuabu, nansha kakuabu, mudimu, muvua bamamu babakuatshile kumpala. Ke tshidi Mvidi Mukulu musue. Mukaji mukamba menemene, udi kayi ne muntu wa kumulama, ke udi mutekemene anu kudi Mvidi Mukulu, umutendelela munya ne butuku, umulomba diambuluisha. Kadi mukaji mukamba utshidi ne milowu, nansha yeye ne muoyi, mmufue. Ke tshiudi ne bua kubambila, bua kabamonyi mua kubadiwula. Padi muntu kayi ulama bena diende, nangananga badiye nabu mu nzubu umue, mmuvile ditaba. Udi mupite ku bubi muntu udi kayi mumanye Mvidi Mukulu. Bua kufunda muntu mukaji ku tshisumbu tshia bakamba, amu yeye ne bidimu bipite makumi asambombu, muye mu dibaka musangu amu umue. Bantu bajadike muvuaye muenze malu mimpe, muvuaye mukoleshe bana bende biakane, muvuaye muakidile benyi kuende, muvuaye muoweshe bena ditaba makasa, muvuaye muambuluishe bakengi, mukuate midimu mimpe yonsu. Kufundi bakaji bakamba batshidi batekete mu mukanda wa bakaji bakamba to. Bualu padibu bumvua milowu ya kuya ku dibaka tshiakabidi, nebumuke kudi Kristu. Nebapie tshibawu, bualu mbupule ndondu wa kumpala muabu bafue ne Kristu. Kabidi bakadi bapeta tshibidilu tshia kuendakana ku nzubu ku nzubu, kujimija diba. Tshidi tshipite bubi: badi badienza bena biakulakula ne bena biambamba. Badi bakula malu adi kaayi abatangila. Ke pandi musue bua bansongakaji badi bafuishe balume, baye ku mabaka, balele bana, bakuate midimu ya mu nzubu, bua baluishi hetu kabamonyi pa kutujanyina. Bualu bakaji bakamba bakuabu bakadi bamane kupambuka mu njila mululame, balonda diabolu. Kadi mukaji muena ditaba muikale ne bana babu bakaji bakamba, abambuluishe, bua Tshisumbu tshia bena ditaba katshiditatshishi nabu. Nanku netshimone mua kuambuluisha anu bakaji bakamba menemene, badi kabayi ne mubalami. Bakulu badi balombola bimpe Tshisumbu tshia bena ditaba, mbakumbanyine mafutu misangu ibidi, nangananga badi batata bua kumanyisha bantu muaku wa Mvidi Mukulu, kubumvuijawu. Mukanda wa tshijila udi ujadika ne: “Ngombe udi udiata ntete ya kuenza bukula bua kuyishipula, kabena mua kumuela nkata ku mbanga to.” Udi wamba kabidi ne: “Muena mudimu badi ne bua kumufuta. ” Kuena mua kuanyisha bua bafunde mukulu ku tshilumbu, amu padi bafundi babidi nansha basatu batshijadike. Badi benza malu mabi, ubakanyine ku mesu a bantu, bua bakuabu kabidi batshine. Ndi nkulomba, nkusengelela kumpala kua Mvidi Mukulu, kua Yezu Kristu, ne kua batumibue bende ba tshijila ne: ulame mikenji eyi, kuyi ne kansungasunga mu biudi wenza, kuyi wengeleka muntu, kuyi umukengesha patupu. Kutenteki muntu bianza lukasalukasa bua kumupesha muanzu mu Tshisumbu tshia bena ditaba. Kubuelakanyi mu mibi idi bantu bakuabu benza. Wewe kabidi kuenji bibi. Kuena mua kunua anu mayi nkayawu. Kadi wanuaku maluvu makese bua kusulakaja tshibi tshiebe, bualu udi upita kusama. Mibi ya bamue bantu idi imueneka patoke, kabayi banji kubalumbuluisha. Kadi mibi ya bakuabu idi imueneka anu ku shoo. Midimi mimpe kabidi idi imueneka patoke. Nansha midimu mimpe itshidi misokome, neimueneke pashishe. Bapika bonsu badi ne bua kunemeka bamfumu babu ne muoyi mujima, bua muntu nansha umue kajanyi dina dia Mvidi Mukulu, nansha di longesha dietu. Bapika badi ne bamfumu bena ditaba, kabena ne bua kubapetula, bamba ne: bualu mbana hetu mu ditaba. Kadi badi ne bua kubakuatshila mudimu bimpe bipite, bualu bantu badibu benzela mudimu, mbena ditaba nabu badibu bananga. Ke tshiudi ne bua kumanyisha bantu, kubumvuija kabidi. Padi muntu ulongesha malu adi kaayi umvuangana ne miaku milelela ya Mfumu wetu Yezu Kristu, nansha ne ditaba dietu, muntu awu mmuena ditambisha. Kena mumanye tshintu to. Udi ujinga kuelangana mpata ya bupale, ne kutandangana amu bua miaku. Ke kudi kufuma lubabu, matandu, bipendu, dielela muntu meji mabi, dielangana mpata ne munanunanu ne bantu badi ne lungenyi lunyanguke, kabatshiyi bamanye bulelela. Bualu badi bela meji ne: kuenzela Mvidi Mukulu mudimu mmuaba wa kupeta biuma. Bulelela, kuenzela Mvidi Mukulu mudimu nekunemeshe muntu, padiye usanka ne bidiye nabi. Bualu katuvua balue panu ne kantu, katuakumukapu ne kantu. Nanku tuetu ne biakudia, kabidi ne bilamba, mbikumbane. Kadi bantu badi basue kunema amu kunema, nebabuele mu matetshibua. Nkuka yabu mibi mivule neyibakuatshishe mu buteyi, neyibabutule, neyibajimije kashidi. Bualu lukuka lua biuma mmuji wa malu mabi a mishindu yonsu. Banga bantu badi ne lukuka alu, mbapambuke mu njila wa ditaba, mbadikebele makenga mavule. Kadi wewe, muntu wa Mvidi Mukulu, epuka ku bionsu abi. Enza tshidi Mvidi Mukulu musue, umulamate, ulonde amu njila wa ditaba, wa dinanga, wa lutulu ne wa bupole. Mu mvita ya kukolesha ditaba diebe, uluangane bimpe, bua upete muoyi wa kashidi. Mvidi mukulu mmukubikile ku muoyi ewu, pauvua mujukule ditaba diebe ne miaku milenga, bantu ba bungi bumvue, bajadike muuvua wamba. Kumpala kua Mvidi Mukulu, udi upa bintu bionsu muoyi, kumpala kua Yezu Kristu, uvua mujukule ditaba diende ne miaku milenga kumpala kua Ponsiyo-Pilate, ndi nkulomba ne: ukumbaje bimpe, kabidi ne munanunanu, bimvua mukuambile, too ne ku dituku diamueneka Mfumu wetu Yezu Kristu. Yezu neamueneke tshikondu tshivua Mvidi Mukulu mujadike. Yeye Mvidi Mukulu umuepele, ke Muena bionsu, mpokolu wa diakalenga, Mukalenga udi upita bakalenga bonsu, Mfumu udi upita bamfumu bonsu. Yeye nkayende kena ufua. Udi musombe mu butoke budi muntu kayi mua kusemena pabuipi. Muntu nansha umue ki mmuanji kumumona, kena kabidi mua kumumona. Lumu ne bukole bidi kudiye kashidi. Amene. Ambila bena biuma bia panu, bua kabaditambishi, kabatekemenyi biuma ebi bia lupitapita. Kadi batekemene kudi Mvidi Mukulu udi utupetesha bionsu bitudi tukengela bua tuetu kusanka nabi. Ubambile bua benze malu amu mimpe. Buabu buneme buikale mu midimu ya luse. Bikale bantu ba kalolu, badi bamanye mua kuabanyangana ne bakuabu bidibu nabi. Ke mudibu bakungija biuma bidi bishala mu tshibutshilu tshimpe ne tshikole bua matuku adi kumpala. Diba adi nebapete muoyi udi mulelela. Timote wanyi, lama biakane tshivuabu bakupeshe. Epela biakulakula bia bantu badi baluisha ditaba, badiamba ne: tudi ne dimanya, padibu kabayi bamanye. Bantu bakuabu bavua badiamba ne: tudi ne dimanya adi, mbapambuke mu njila wa ditaba. Dinanga dia Mvidi Mukulu dishindame munda muenu. Meme Polu, mupostolu wa Yezu Kristu ku disua dia Mvidi Mukulu, mbampeshe mudimu wa kumanyisha bantu muoyi, udi Mvidi Mukulu mulaye badi badisanga ne Yezu Kristu. Timote, muananyi munanga, ndi nkutumina mukanda ewu, nkujingila ne: dinanga, luse, ne bupole, bia kudi Mvidi Mukulu Tatu ne Mfumu wetu Yezu Kristu bishindame munda muebe. Ndi ngela Mvidi Mukulu tuasakidila. Ke Yeye undi nkuatshila mudimu ne muoyi mujima, muvua bankambua banyi benze. Ndi mmuela tuasakidila, pandi nkuvuluka munya ne butuku mu ditendelela dianyi, tshiyi mpungila. Ndi mvuluka binsonji biebe. Meme kabidi ndi njinga bikole kukumona, bua meme kusanka disanka dinene. Ndi mvuluka ditaba diebe, didi kadiyi ne lubombu. Kakuebe wa bakaji Loyize, ne mamuebe Enike, bakavua nadi kumpala kuebe. Ndi mushindike ne: wewe kabidi udi nadi. Ke pandi nkuvuluija ne: usonsole dipa divua Mvidi Mukulu mukupeshe, pamvua mukutenteke bianza. Bualu Mueyelu, utudi bapete kudi Mvidi Mukulu, kawena utuenza bantu badi ne buowa nansha. Kadi Mueyelu wende udi utupa bukole, dinanga, ne meji. Nanku kuikadi ne bundu bua kujadikila bantu malu a Mfumu wetu, nansha bua kuntela meme, udi mu lukanu bualu buende. Kadi anyisha, ukenge nanyi bua Lumu lua Disanka, bilondeshile bukole budi Mvidi Mukulu nkupesha. Yeye ke udi mutusungidile, mutubikile bua tuikale bantu bende, kabiyi bua midimu mimpe ituvua benze, kadi amu mukavuaye mumane kubilongolola ku luse luende. Uvua mutupe dipa edi mu Yezu Kristu, kabayi banji kufuka bintu. Kadi mpindiewu mmutuleje dinanga diende patoke, padi Musungidi wetu Yezu Kristu mumueneke. Bualu Yezu Kristu mmushipe bukole bua lufu, mutumanyishe Lumu lua Disanka lua muoyi wa kashidi. Mvidi Mukulu mmumpeshe mudimu wa bupostolu, bua kumanyisha ne kulongesha bantu Lumu lua Disanka elu. Ke pandi ne bua kukenga nanku. Kadi tshiena nteketa mu maboku, bualu ndi mumanye undi mutekemene. Ndi mushindike ne: udi ne bukole bua kulama bimpe bivuaye mumpeshe, too ne ku dituku dia Tshilumbuluilu. Miaku milelela imvua mukuambile ikuleje muudi ne bua kuakula. Unanukile bimpe mu ditaba ne mu dinanga, bitudi nabi patudi tudisanga ne Yezu Kristu. Kumbajabimpe bivuabu bakulongeshe. Mueyelu wa Tshijila udi munda muetu, neukupe bukole bua kuenza nanku. Bu muudi mumanye, bantu bonsu ba mu buloba bua Aziya mbandekele, Fijele ne Ermojene kabidi. Mfumu asankishe bena diku dia Onesifore, bualu uvua munsambe misangu ya bungi. Kavua mumvue bundu bua pamvua mu lukanu. Diba diakafikaye mu Rome, uvua munkebe diakamue, too ne patuakumonangana. Mfumu anuambuluishe, bua dituku dia Tshilumbuluilu Mvidi Mukulu amufuile luse. Wewe kabidi udi mumanye bimpe bungi bua midimu ivuaye mungenzele mu Efeze. Muananyi, utantamane mu dinanga dia Mvidi Mukulu ditudi nadi patudi tudisanga ne Yezu Kristu. Biuvua mumvue meme mulongeshe, bantu ba bungi bavua babiumvue, babijadike. Nanku ubilongeshe bantu ba nsongu, badi bamanye mua kubilongesha bakuabu. Kenga nanyi, mudi musolayi wa muoyi umue wa Yezu Kristu wenza. Musolayi udi ku mudimu, kena ubuelakana mu malu a bantu bakuabu, padiye musue kusankisha mulombodi wa tshisumbu tshia basolayi. Muntu udi ubuela mu manaya a kunyema lubilu, udi mua kupeta nsala wa lumu, amu padiye ukumbaja mikenji ya manaya. Tshidime udi ukuata mudimu mukole, ke udi udianjila kunowa bia mu budimi. Umvua bindi ngamba ebi. Mfumu neakuambuluishe bua ubijingulule bionsu. Mesu ebe ikale amu kudi Yezu Kristu, wa ku ndelanganyi ya Davide, uvuabu babishe ku lufu, mudi Lumu lua Disanka lundi ndongesha luamba. Ndi nkenga, mbansuike kabidi mu nkanu bu muena buenzavi, bualu ndi mmanyisha bantu Lumu lua Disanka elu. Kadi kabena mua kusuika muaku wa Mvidi Mukulu ne nkanu to. Ke pandi ngumvua bionsu ne lutuulu, bua diakalenga dia bantu badi Mvidi Mukulu musungule. Ke mudibu bapeta bobu kabidi lupandu kudi Yezu Kristu, ne butumbi bua kashidi. Miaku eyi idi milelela: “Bituikala bafue nende, netuikale nende ne muoyi; Bituikala bumvue makenga ne lutuulu, netudie nende bumfumu; Bituamuvila, Yeye kabidi neatuvile; Bituamubenga, Yeye neatunange, bualu kena mua kudivila muende mudiye. ” Uvuluije bantu bonsu malu aa. Ubabele bikole kumpala kua Mvidi Mukulu ne: kanuedianganyi mpata ya pa miaku. Mpata ya nunku kayena ilengelela bantu, kadi idi amu ipambula badi bayiteleja. Ukuate mudimu bimpe, bua bakuanyishe kudi Mvidi Mukulu, bu muena mudimu udi kayi ne bua kufua bundu bua mudimu wende, bualu udi umanyisha muaku wa Mvidi Mukulu mu bulelela. Epuka ku biakulakula bia patupu bidi bibengangana ne ditaba. Bualu badi babiakula nebumbuke ku kakese ku kakese kudi Mvidi Mukulu. Bidibu balongesha bidi bu mputa mubole udi udiunda amu kudiunda. Mu bantu ba nanku mudi Imeneya, ne Filete. Bavua bumuke mu njila wa bulelela, bualu badi balongesha ne: dibiika dietu dia ku lufu ndimane kuenzeka. Ke mudibu bapambuisha kabidi bantu bavule mu njila wa ditaba. Kadi tshitaku tshikole tshivua Mvidi Mukulu muase, kabena mua kutshinyungisha. Bavua bafundapu ne: “Mfumu udi mumanye bena diende. ” mBafundepu kabidi ne: “Muntu yonsu udi wamba ne: ndi muntu wa Mvidi Mukulu, udi ne bua kulekela kuenza malu mabi.” Mu nzubu munene kamuena amu malonga a tshiamu tshia mpawungi, nansha a tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Mudi kabidi a mitshi, ne a diima. A kumpala badi benza nawu mudimu mu bibilu. Makuabu mmateka bua midimu ya buatshiabuatshia. Padi muntu udilengeja ku malu mabi onsu andi ntela, nebamuangate bua midimu misunguluke. Bualu udi witaba Mfumu ne muoyi mujima, umulengelela. Ke mudiye mua kumuambuluisha ku midimu mimpe yonsu. Epuka ku majinga mabi a mu bunsonga. Keba kuenza malu mimpe. Ikala ne ditaba, dinanga, ditalala. Udisange ne bonsu badi ne muoyi muimpe, batendelela Mfumu. Kadi ubenge mpata ya bupale ne butshimbakane. Umanye ne: ndekelu wayi udi amu matandu. Kadi muntu udi wenzela Mfumu mudimu, kena ne bua kutandangana to. Udi ne bua kusankidila muntu yonsu. Amanye mua kulongesha bimpe. Ikale kabidi ne lutuulu. Udi ne bua kulongesha bantu badi bamuela mpata, kayi ufika munda. Bumue nebapete kudi Mvidi Mukulu mushindu wa kudilengeja, ne wa kumanya bulelela. Nanku nebapete tshiakabidi meji malenga. Nebumuke ku mateyi a diabolu uvua mubakuate, mubenzeje muvuaye musue. Uvuluke bimpe ne: mu matuku a nshikidilu nemuikale dikenga dikole. Bualu bantu nebadinange. Nebanange bubanji. Nebaditembe, baditambisha, bapenda Mvidi Mukulu. Nebatombokele baledi babu. Kabakuvuluka kabidi bantu bavua babenzele bimpe. Kabakunemeka bidi bia tshijila. Nebikale bantu ba malu makole, kabayi ne luse. Nebikale bena bijanu, bena tshikisu, bena lonji, baluishi ba bantu badi benza bimpe. Nebelangane bifufu bibi. Nebikale bantu ba tshiiji, bena lutambishi luvule. Nebanange milowu, pa mutu pa kunanga Mvidi Mukulu. Nebamueneke ku mesu bu bantu badi bitaba Mvidi Mukulu, kadi mundamunda muabu kabayi bamanye bukole bua badi bamuitaba. Nanku umuke kudi bantu abu! Bamue ba kudibu badi babuela mu nzubu ya bende, batekesha bakaji bena bitabataba, badi banyingalala bua mibi ivuabu benze kale, batua eku ne eku ne majinga a mishindu yonsu. Bakaji abu badi bananga kulonga malu, kadi kabena ne mushindu wa kumanya bulelela. Bu muvua Yanese ne Yambrese batombokele Moshe, ke mudi bantu abu babenga bulelela. Lungenyi lua bantu abu ndunyanguke. Ditaba diabu didi patupu. Kadi kabakuya muaba mule to. Bualu bantu bonsu nebajingulule ne: bantu aba mbatatakane. Ke muvuabu bajandule kale butatakana bua Yanese ne Yambrese nanku. Kadi wewe uvua mundonde mu bimvua ndongesha, mu bimvua ngenza, kabidi ne mu bimvua ngipatshila. Uvua muidikije ditaba dianyi, lutuulu banyi, dinanga dianyi, muoyi mukole umvua nawu. Tuvua nebe diba dimvua nsama, diba divuabu bankengesha. Udi mumanye bionsu bivua bingenzekele mu Antiyokiya, mu Ikoniyume, ne mu Listra. Bavua bankengeshe bikole, kadi Mfumu uvua munsungidile ku bionsu. Bantu bonsu badi basue kuitaba Mvidi Mukulu ne muoyi umue, kudisanga ne Yezu Kristu, nebabakengeshe. Kadi bantu babi ne bena dishima nebatungunuke amu kutungunuka ne dienza bibi. Nebashimangane. Bantu bakuabu nebabashime. Kadi wewe, vuluka amu bimpe bivuabu bakulongeshe, biuvua muitabe, mujadike. Udi mumanye kabidi bavua bakulongeshabi. Bualu bituadije ku buana buebe, udi mumanye Mikanda ya tshijila, idi mua kukupa meji adi mua kukufikisha ku lupandu, paudi witaba Yezu Kristu. Bualu bionsu bidi mu Mikanda ya tshijila mbabifunde ne meji a Mvidi Mukulu. Bidi biambuluisha bua kulongesha bulelela, kubenga ntupakanyi, kulengeja bilema, kufikisha bantu ku nsombelu muimpe. Ke mudi muntu wa Mvidi Mukulu mua kumanya bimpe mudimu udiye ne bua kukuata. Neikale kabidi ne bionsu bidiye ukengela bua kuenza nabi mudimu awu. Ndi nkusengelela kumpala kua Mvidi Mukulu ne kua Yezu Kristu, walumbuluisha ba muoyi ne bafue, ndi nkulomba mu dina dia difika dia Yezu Kristu, ne dia Bukalenga buende, ne: longesha bantu Muaku wa Mvidi Mukulu. Amba amu kuamba, nansha mu tshikondu tshimpe, nansha mu tshikondu tshibi. Itabijija bantu. Ubabele, ubakoleshe ku muoyi, ubalongeshe ne lutuulu, kuyi upungila. Bualu tshikondu netshifike, tshiabenga bantu kuteleja badi balongesha malu malelela. Nebakebe amu tshidibu bajinga bobu. Nebadisangishile balongeshi bavule badi babalongesha amu bidibu basue kuteleja. Kabakuteleja kabidi malu malelela to. Nebaabenge bua kuteleja ne ntema yonsu mianu. Kadi wewe udilame, umanye bionsu biudi wenza. Wikale ne lutuulu mu dikenga. Ulongeshe bimpe Lumu lua Disanka. Ukumbaje muebe muonsu mudimu uudi wenzela Mvidi Mukulu. Diba dianyi dia kumfilabu bu mulambu diakukumbana. Tshikondu tshia meme kufua tshiafiki. Ndi muluangane mvita mimpe. Ndi mujikije mutantshi wonsu umvua ne bua kunyema. Ndi mulame ditaba too ne ku ndekelu. Mpindiewu tshidi tshinshadile tshidi amu bua meme kupeta nsala wa lumu. Mfumu, udi ukosa nsambu pa yoyi, neangele ka lumbandi dituku dia Tshilumbuluilu. Kakungela amu meme nkayanyi. Kadi neele kabidi bantu bonsu badi bindila ne dinanga diba didiye mua kumueneka. Kolesha, bua umpete lukasa. Bualu Demase ukadi mundekele, muye ku Tesalonike, bualu udi mutambe kusua malu a panu. Kreshense mmuye ku Ngalate, Tite ku Dalmasiya. Anu Luke ke utudi nende. Wangate Marke, nufike nende, bualu udi mua kungambuluisha. Nkadi mutume Tishike mu Efeze. Diba diwafika, untuadile tshinkutu tshimvua mushiye mu Trowase kua Karpuse. Untuadile kabidi ne mikanda, nangananga ya biseba bivunga. Aleksandre, nsenda wa biamu, mmungenzele bibi be. Mfumu neamufute bilondeshile tshivuaye muenze. Wewe kabidi umudimukile, bualu uvua mubenge bikole bionsu bituvua balongeshe. Diba dimvua ndilumbuluila musangu wa kumpala, muntu nansha umue kavua mutue ku tshianyi to. Bonsu bavua banshiye. Mvidi Mukulu kabashi tshilumbu atshi to! Kadi Mfumu uvua pabuipi nanyi. Uvua munkoleshe mu maboku, bua mmone mua kukobola Lumu lua Disanka amu mudilu, kulumvuija bantu bonsu ba bisamba bikuabu. Mvidi Mukulu mmumpandishe mukana mua nyama wa ntambue. Mfumu neansungidile ku malu mabi onsu. Neambueje buludi mu Bukalenga buende bua mu diulu. Butumbi buikale kudi Mfumu kashidi! Amene. Ela Priskila ne Akuila, ne bena diku dia Onesifore, muoyi. Eraste uvua mushale mu Korente. Mvua mushiye Trofime ku Milete, bualu uvua usama. Kolesha, ufike lukasa, muvu wa mashika kauyi muanji kufika. Ebuluse, Pudense, Linuse, Klodiya, ne bena ditaba bakuabu bonsu, badi banutumina muoyi. Mfumu ikale nebe. Dinanga dia Mvidi Mukulu dishindame munda muenu. Meme Polu, muena mudimu wa Mvidi Mukulu, ne mupostolu wa Yezu Kristu, ndi mfunda mukanda ewu. Bavua bangimikile mudimu wa kufikisha ku ditaba bantu bavua Mvidi Mukulu musungule, ne wa kubamanyisha mudibu mua kunemeka Mvidi Mukulu mu bulelela bilondeshile ditaba diabu. Ke mudibu mua kutekemena muoyi wa kashidi, udi Mvidi Mukulu, udi kayi ushima, mudianze kutulaya kumpala kua bidimu bionsu. Mpindiewu tshikondu tshiakumbanyi tshidiye utumanyisha muoyi awu, mu Lumu lua Disanka lundi meme ne bua kukobola ku bukenji bupeta kudi Mvidi Mukulu, Musungidi wetu. Wewe Tite udi muananyi mulelela mu ditaba didi didisanga nebe. Ndi nkufundila mukanda ewu, nkujingila ne: dinanga ne bupole bia kudi Mvidi Mukulu Tatu ne Yezu Kristu, Musungidi wetu, bishindame munda muebe. Mvua mukushiye mu tshidila tshia Kreta, bua wewe kulongolola bimvua meme tshiyi mujikije. Nanku mu tshimenga tshionsu uteke bakulu ku mutu kua Tshisumbu tshia bena ditaba. Uvuluke meyi ne mikandu bimvua mukushile. Mukulu ikale muntu udibu kabayi mua kudiwula, muena mukaji umue. Bana bende bikale bena ditaba. Kabikadi ba lumu lubi, nansha bena tshishiku. Bualu mulombodi wa Tshisumbu tshia bena ditaba udi wenzela Mvidi Mukulu mudimu. Nanku bantu kabena mua kuikala ne mushindu wa kumudiwula ku bualu nansha bumue. Kaditembi muanzu wende. Kafiki munda lukasalukasa, kikadi munuavi, muena tshikisu, nansha muena mutshima udi ukeba kupeta biuma mu njila mubi. Amanye mua kuakidila bimpe benyi. Anyishe bilenga bidi bantu benza. Ikale muntu wa meji, muntu muimpe, wa tshijila, udi mumanye mua kudikokesha. Alongeshe malu a Mvidi Mukulu malelela, amu muvuabu bamulongeshewu. Nanku neamanye mua kukolesha bantu bakuabu ku muoyi. Alongeshe amu malu malelela. Aleje bantu badi babenga dilongesha diende ntupakanyi yabu. Bualu kudi bantu bavule, nangananga munkatshi mua bena Yuda bavua babuele mu Tshisumbu tshia bena ditaba, badi bantomboji, bashima bantu ne biakulakula. Nanku ubakandike, ubabuikidije mukana, bualu badi bajula bimvundu mu meku majima, balongesha malu adi kaayi makane, anu bua kupeta biuma mushindu mubi. Muena Kreta menemene, umue wa ku bambi babu, uvua wamba ne: “Bena Kreta badi amu bena dishima, nyama ya lonji, bena lulengu, basombela anu bua kudia. ” mMuambilemu! Ke paudi ne bua kubabela bikole bua bapingane mu ditaba dilelela. Kabalamatshi kabidi ku nsumuinu ya bena Yuda, nansha ku mikenji ivuabu bele kudi bantu badi babenga bulelela. Bionsu bidi biakane, bua bantu badi ne muoyi muakane. Kadi bua badi banyanguke, kabayi ne ditaba, kakuena tshintu tshimpe nansha tshimue. Bualu meji abu ne muoyi wabu mbinyanguke. Badi bajadika ne: tudi bamanye Mvidi Mukulu. Kadi malu adibu benza adi aleja ne: kabena bamumanye to. Badi bantu babi, bantomboji, kabayi mua kukumbaja mudimu muimpe nansha umue. Kadi wewe ulongeshe Tshisumbu tshia bena ditaba malu malelela. Longesha bantu bakulakaje bua badilame bimpe, badinemeke, bikale bena meji, bashindame mu ditaba, mu dinanga ne mu lutuulu. Longesha kabidi bakaji bakulumpe bua benze malu makanyine bantu ba tshijila, kabayi bena bijanu, kabayi basombela amu maluvu. Balongeshe kabidi bakuabu amu malu adi mimpe. Baleje bansongakaji batshidi babuelelaku mu dibaka, mudibu mua kunanga babayabu, kunanga kabidi ne bana badibu balele. Babalongeshe mudibu mua kuikala bena meji, ba munda mutoke, badi bakuata midimu ya nzubu ne mankenda. Bikale kabidi bantu ba muoyi muimpe, badi batumikila babayabu, bua muntu kapendi muaku wa Mvidi Mukulu. Ubele kabidi bansonga bua bikale ne meji. Wewe mene wikale tshilejilu mu midimu mimpe yonsu. Wikale muambi wa nsongu, udi mushindike tshidiye ulongesha. Akula miaku amu milenga, idibu kabayi mua kudiwula. Nanku baluishi bebe nebafue bundu, bualu kabena bapeta bualu bubi bua kutujana nabu. Bapika badi ne bua kukokela bamfumu babu, kubasankisha mu bionsu, kubenga kuela mpata ku diyi diabu. Kabena ne bua kuiba bamfumu babu kantu nansha kamue. Kadi badi ne bua kubenzela bimpe ne munanunanu. Nanku bionsu bidibu benza abi nebinemeshe dilongesha didi ditangila Mvidi Mukulu, Musungidi wetu. Bualu Mvidi Mukulu mmuleje mudiye unanga bantu, musue kubapandisha bonsu. Dinanga edi didi ditulongesha mua kuela nyima ku malu mabi, ne ku nkuka ya pa buloba, bua tuikale bena meji, tuenze bidi Mvidi Mukulu musue, tumuitabe. Ke mutudi mua kuindila dituku dia disanka ditudi tutekemena. Dituku adi butumbi bua Mvidi Mukulu wetu munene ne Musungidi Yezu Kristu nebumueneke patoke. Yeye mene uvua mudifile buetu tuetu, bua kutupikula ku bubi buonsu, kutulengeja, kutuenza bantu bende badi bamuitaba amu Yeye, benza midimu mimpe ne disuminyina. Ebi ke biudi ne bua kulongesha. Ke muudi ne bua kukolesha bantu ku muoyi, kubabela. Enza nanku ne bumfumu buonsu buudi nabu. Muntu nansha umue kakupepeji. Uvuluije bena ditaba mudibu ne bua kukokela balombodi ne bamfumu ba matunga, kubatumikila. Bikale ne muoyi wa kubambuluisha mu midimu mimpe yonsu. Kabajanyi muntu. Bikale bakebi ba bupole, badi bamanye mua kutuangaja bantu. Bikale kabidi ne diyi dimpe kudi bantu bonsu, kabayi bapungila. Bualu ku kale, tuetu kabidi katuvua ne meji to. Tuvua bena tshitunu, bantu bapambuke. Tuvua bapika ba malu mabi, ne ba masanka mabi a mishindu yonsu. Tuvua bena buenzavi ne lubabu. Tuvua tukina bakuabu, bobu kabidi bavua batukina. Kadi pakumueneka muoyi mulenga wa Mvidi Mukulu, Musungidi wetu, ne dinanga diende dia bantu, ke Yeye kusungidila, ki mbua midimu mimpe ituvua benze, kadi anu bua luse luende. Uvua mutusungidile, bualu bavua bafume mu mayi, batulele tshiakabidi, batupeshe muoyi mupiamupia kudi Mueyelu wa Tshijila. Bualu ku bukole bua Yezu Kristu, Musungidi wetu, Mvidi Mukulu mmutupumuine Mueyelu wende wa Tshijila muvule. Nanku Mvidi Mukulu kudibingisha, bualu udi utunanga. Ke mutudi mua kupiana muoyi wa kashidi utudi ditekemena. Miaku indi ndongesha eyi idi milelela. Ndi musue wambulule malu awu misangu mivule, bua bantu badi bitaba Mvidi Mukulu bakumbaje midimu mimpe ne dinanukila. Ke bidi bimpe, bilengelela bantu. Kadi lekela kuelangana mpata ya tshianana, kulondolola ndelanganyi mulongulongu ya bankambua, matandu ne mpata bia pa mikenji. Ebi kabiena biambuluisha nansha kakese. Muntu udi utapululangana, umubele musangu wa kumpala, umubele kabidi musangu muibidi. Kadi pabengaye kuitaba, umumushe munkatshi muenu. Bualu udi mumanye ne: muntu wa nanku mmumane kupambuka mu njila mululame. Mibi idiye wenza idi ijadika ne: mmupile. Pangikala mukutumine Artemase nansha Tishike, ufike kundi lukasa mu tshimenga tshia Nikopolise. Ke muaba undi musue kusomba mu tshikondu tshia mashika. Ambuluisha Zenase, mulumbuluidi wa bantu, ne Apolose, bua bapete bionsu bidibu bakengela bua luendu luabu. Bena dietu kabidi badi ne bua kukumbaja midimu mimpe ne dinanukila, bua tumone mua kujikija majinga manene atudi nawu. Kabena mua kusomba kabayi bakuata mudimu. Bantu bonsu batudi nabu kunu, badi bakuela muoyi. Ela badi badisanga netu mu ditaba muoyi. Dinanga dia Mvidi Mukulu dishindame munda muenu bonsu. Meme Polu, udi mubuele mu lukanu bualu mvua mukuatshile Yezu Kristu mudimu, pamue ne muanetu Timote, tudi tunutumina nuenu bonsu mukanda wetu ewu. Wewe Filemone, mulunda wetu, utudi tukuata nende mudimu, pamue ne Tshisumbu tshia bena ditaba badi basangile mu nzubu muebe, kabidi ne muanetu wa bakaji Apiya, ne Arshipe, utudi nende mu mvita, tudi tunujingila bonsu ne: dinanga ne bupole bia Mvidi Mukulu Tatu wetu ne Mfumu wetu Yezu Kristu bishindame munda muenu. Filemone musuibue, misangu yonsu indi ntendelela Mvidi Mukulu, ndi nkuvuluka, ngela Mvidi Mukulu tuasakidila. Bualu ndi ngumvua bantu bamba muudi unanga bena tshisamba tshia Mvidi Mukulu bonsu, kabidi muudi witaba mfumu Yezu. Ndi ndomba Mvidi Mukulu bua didisanga dietu nebe mu ditaba dikuame bimuma. Ke muudi mua kumanya bimpe bitambe bilenga bionsu bitudi nabi munda mua Kristu. Muanetu Filemone, mvua musanke bikole, mukole muoyi, pamvua mumvue muudi unanga, ukankamija kabidi bena tshisamba tshia Mvidi Mukulu. Nanku, nansha meme mupete bumfumu kudi Kristu bua kukufundila tshiudi ne bua kuenza, ndi musue amu kukusengelela, bua dinangangana dietu dimueneke patoke. Meme Polu nkadi mukulakaje. Ndi kabidi mu lukanu, bualu ndi muitabe Yezu Kristu. Ndi ngakuila Onezime. Ukadi muananyi undi mufikishe mu ditaba pandi mu lukanu apa. Kale kavua ukulengelela to. Kadi mpindiewu ukadi utulengelela bubidi buetu. Ndi mmupingaja kuudi lelu. Yeye ukadi bu meme mene. Mvua musue kumulama pabuipi nanyi, pandi mu lukanu emu bua Lumu lua Disanka, bua angambuluishe pa muaba webe. Kadi tshivua musue kuenza nanku, tshiyi mukuebeje to. Tshiena musue kukuenzela bualu buimpe ku bukole. Ndi njinga ubuenze ku budisuile buebe. Bumue Onezime uvua muanji kumuka kuudi tshitupa, bua, papinganaye, ashale kuudi kashidi. Mpindiewu katshiena mupika, kadi mmupite mupika: ukadi muanetu musuibue. Ndi mumunange bikole. Kadi wewe udi ne bua kupita kumunanga, bualu uvua mupika webe, mpindiewu ukadi muanenu munda mua Mfumu. Paudi untangila bu muanenu mu ditaba, umuakidile bu meme. Pikalaye mukuenzele bualu bubi, nansha pikalaye ne dibanza diebe, dibanza edi dishale dianyi. Ndi mfunda ne tshianza tshianyi miaku eyi ne: Dibanza adi, meme Polu, nenkufutedi. (Bushuwa, tshiena musue kukuvuluija ne: udi kabidi ne dianyi dibanza, ke muoyi webe mene.) Eyowa, muanetu, ndi nkusengelela ne: unsankishe bualu bua Mfumu. Muoyi wanyi upete ditalala kuudi, bualu tudi bantu bamue mu Kristu. Pandi nkufundila apa, ndi mujadike ne: newenze tshindi mukulombe. Ndi mumanye ne: neutshikumbaje, upitshishe kabidi. Undongoluele kabidi muaba wa kulala, bualu ndi mutekemene ne: Mvidi Mukulu neitabe malomba enu. Neampingaje kunudi. Epafrase, utudi nende mu lukanu, bualu tudi bitabe Yezu Kristu, udi unuela muoyi. Marke, Aristarke, Demase ne Luke, badi bakuata nanyi mudimu, badi banuela kabidi muoyi. Dinanga dia Mfumu wetu Yezu Kristu dishindame munda muenu. Ku kale, Mvidi Mukulu uvua muambile bankambua hetu malu misangu ne misangu, kabidi mishindu ne mishindu kudi bambi. Kadi matuku a ndekelu aa, mmutuambidilewu kudi Muanende. Kudiye nkudi Mvidi Mukulu mufukile bintu bionsu. Yeye ke udi Mvidi Mukulu musungule bua apiane bintu bionsu. Muanende ewu ke udi uleja bukole bua butumbi bua Mvidi Mukulu, ke udi uleja menemene mudi Mvidi Mukulu, kabidi udi ushindika bintu bionsu ku bukole bua muaku wende. Mumane kujimijila bantu bubi buabu, mmuye kusomba mu diulu ku tshianza tshia balume tshia Mvidi Mukulu, muena bukole buonsu. Muana udi mupite batumibue ba Mvidi Mukulu, bualu Mvidi Mukulu mmumupeshe dina didi dipite diabu ku buneme. Katshia Mvidi Mukulu kena muanji kuambila nansha umue wa ku batumibue bende ne: “Wewe ke Muananyi, biangatshile ku lelu meme ndi Tatuebe.” Kena muanji kuambila kabidi mutumibue nansha umue ne: “Nengikale Tatuende, yeye neikale Muananyi. Kadi tshikondu tshivua Mvidi Mukulu musue kutuma Muanende, muanabute pa buloba, kuambaye ne: “Batumibue bonsu ba Mvidi Mukulu bamukukuile.” Bua batumibue, Mvidi Mukulu uvua muambe ne: “Mvidi Mukulu udi wenza batumibue bende mueyelu, bena mudimu bende, ndimi ya kapia. ” Kadi bua Muana, Mvidi Mukulu uvua muambe ne: “Mvidi Mukulu, nkuasa webe udi mushindame kashidi, Neulombole bukalenga buebe mu buakane. Udi unanga bidi Mvidi Mukulu musue, ubenga bidiye ubenga. Ke pavua Mvidi Mukulu, Mvidi Mukulu webe mukujidile, mukuele manyi a tshijila a disanka pa mutu, mukusungule anu wewe, mubenge bena mulongu nebe. ” Kuambaye kabidi ne: “Maweja-Nangila, wewe ke udi mushindike buloba ku tshibangidilu, muenze diulu ne bianza biebe. Bintu bionsu abi nebijimine, kadi wewe neushale. Diulu ne buloba nebisunsuke bu bilamba bia kale. Neubivunge mudibu bavunga kazaku, nebikudimuke bu bilamba. Kadi wewe udi ushala momumue, bidimu biebe kabiena bijika. ” Mvidi Mukulu katshia kena muanji kuambila nansha umue wa ku batumibue bende ne: “Somba ku tshianza tshianyi tshia balume, too ne pangateka baluishi bebe bu tshidiatshilu tshia makasa ebe. ” Batumibue ba Mvidi Mukulu mene mbanganyi? Buonsu buabu mmieyelu idi yenzela Mvidi Mukulu mudimu. Bobu ke badiye utuma bua kuambuluisha badi ne bua kupeta lupandu. Ke patudi ne bua kuangata ne mushinga malu malelela atudi bumvue, bua katujiminyi. Mikenji ivua batumibue ba Mvidi Mukulu bafike nayi kutudi, ivua ne mushinga munene. Muntu yonsu uvua kayi muyilonde, mubenge kuyitumikila, mmupete dinyoka di-vuaye ne bua kupeta. Nanku, patualengulula lupandu bunene nenku, mutuapanduka dinyoka mmunyi? Maweja-Nangila nkayende uvua mudianze kutumanyisha lupandu elu. Pashishe bavua bumvue mudi lupandu elu kutujadikilabu bunene bualu. Mvidi Mukulu uvua kabidi mujadike bulelela bua bivuabu bambe ku bishima ne ku malu a kukema a mishindu yonsu. Uvua muabanye kabidi mapa a kudi Mueyelu wa Tshijila muvuaye musue. Bualu Mvidi Mukulu kena mupeshe batumibue bende bumfumu bua buloba butshidi kumpala butuvua batele to. Kadi mu Mukanda wa tshijila muntu mukuabu udi wamba ne: “Eyi! Mvidi Mukulu, muntu mene nnganyi bua wewe kumuelela meji? Muana wa muntu nnganyi bua wewe kumutangila? Udi mumupuekeshe kuinshi kua batumibue bebe, wewe kumupa butumbi ne lumu, wewe kumupesha bumfumu bua bintu bionsu. ” Padibu bamba ne: Mvidi Mukulu “mmupeshe muntu bumfumu bua bintu bionsu,” mmomumue ne: mmumupeshe bumfumu bua bintu bionsu, kakuyi nansha tshimue tshidi tshishale. Kadi katuena tumona ne: bintu bionsu bikadi ku bumfumu bua muntu lelu to. Kadi tudi tumona ne: Yezu uvuabu bapuekeshe kakese kuinshi kua batumibue ba Mvidi Mukulu, bualu bua lufu luvuaye mufuile bantu, mmupete butumbi ne lumu. Nanku bualu bua dinanga didi Mvidi Mukulu utunanga nadi, Yezu mmufuile bantu bonsu. Bualu Mvidi Mukulu — udi mufuke bionsu, kabidi udibu bafukila bionsu — uvua ne bua kupitshisha Yezu mu makenga bua kumufikisha ku bujima buende, bua amone mua kubueja bana bende bavule mu butumbi buende. Bualu Yezu ke udi ubafikisha ku lupandu. Yezu udi ulengeja bantu ku mibi yabu, ne bantu badiye ulengeja badi bonsu ne Tatu anu umue. Ke padi Yezu kayi umvua bundu bua kubabtkila ne: mbana hetu. Bualu udi wamba ne: “Eyi! Mvidi Mukulu wanyi, nengambile bana hetu bualu buebe, nenkutumbishe bantu bonsu bateleje. Udi wamba kabidi ne: “Nentekemene kudi Mvidi Mukulu.” Kabidi ne: “Ke meme ewu ne bana bavua Mvidi Mukulu mumpeshe. ” Padi bana aba, mudiye ubabikila, ne mubidi ne mashi, Yezu mene uvua mudienze bu bobu, mudisange nabu mu buntu buabu. Uvua muenze nenku bua ku lufu luende, amone mua kubutula diabolu, uvua ne bumfumu bua kushipa bantu. Uvua muenze nanku kabidi bua kupikula bonsu bayua bu bapika, matuku onsu avuabu panu, bualu batata batshina lufu. Bualu kena mutate bua kuambuluisha batumibue ba Mvidi Mukulu, kadi udi mutate bua kuambuluisha ndelanganyi ya Abrahame. Ke patataye ne bua kufuanangana ne bana babu ku malu onsu, bua kuikalaye mutuangaji wabu munene, udi ne luse lua bungi, kabidi udi Mvidi Mukulu wanyisha, bua amone mua kujimija mibi ya bantu. Mpindiewu udi mua kuambuluisha bantu badibu bateta, bualu yeye mene batata bamuteta, kabidi uvua mumvue makenga. Nanku, bana hetu bena ditaba, nuenu batata Mvidi Mukulu mubikile kabidi, nutangile Yezu utata Mvidi Mukulu mutume bua kuikalaye mutuangaji munene utudi tutonda mu ditaba dietu. Bualu Mvidi Mukulu utata mumusungule bua mudimu ewu, utata mumuanyishe kabidi bu mutataye muanyishe Moshe “mu nzubu wende mujima. ” Muntu udi wibaka nzubu udi ne lumu lupite lua nzubu mene. Nanku Yezu udi ne lumu lupite lua Moshe. Bualu nzubu yonsu mmuibaka kudi muntu. Kadi Mvidi Mukulu ke udi muibake bintu bionsu. Kadi Mvidi Mukulu utata muanyishe Moshe mu nzubu wende mujima. Uvua muntu mutume bua kumanyisha bonsu malu avua Mvidi Mukulu musue kuamba. Kadi Mvidi Mukulu udi wanyisha Kristu bu Muanende, udi ku mutu kua nzubu wende. Nzubu wende awu ke tuetu, amu patudi tuindila ne muoyi umue ne lutulu, bitudi tutekemena. Ke mudi Mueyelu wa Tshijila wamba ne: “Nuenu bumvue diyi dia Mvidi Mukulu lelu, kanupapiji mioyi yenu bu tshikondu tshinuvua bamutombokele, dituku dinuvua bamutete mu tshipela. Mvidi Mukulu udi wamba ne: Bankambua benu kumfunyina, kunteta mu tshipela amu, nansha muvuabu bamane kumona malu onsu amvua muenze bidimu makumi anayi. Ke pamvua mubafikile munda. Ke meme kuamba ne: ‘Matuku onsu, meji abu adi aya kua patupu. Kabena bajingulule tshindi mutekemene kudibu.’ Meme kuditshipa ne tshiji ne: bantu aba kashidi kabena babuela mu ditunga, dimvua mubalongoluele bua bikishe! Bana hetu, dimukayi! Muntu wa kunudi nansha umue kikadi ne muoyi mubi, wa kuvila ditaba, mufuane kulamuka kudi Mvidi Mukulu wa muoyi. Kadi nukoleshangane ku muoyi dituku dionsu. Bidi Mikanda ya tshijila yamba bitshidi bilelela buetu tuetu “lelu.” Nenku muntu wa kunudi, kapapiji muoyi wende, kanyishi bua mibi imudinge. Bualu tudi tuenda pamue ne Kristu mu njila, patudi tulama ne muoyi umue ditekemena dietu dia ku tshibangidilu too ne ku ndekelu. Bualu Mukanda wa tshijila udi wamba ne: “Lelu panudi numvua diyi dia Mvidi Mukulu, kanupapiji mioyi yenu, bu tshikondu tshinuvua bamutombokele. ” Bavua bumvue diyi dia Mvidi Mukulu, bamutombokele mbanganyi? Ke bantu bonsu bavua Moshe mupatule mu Ejipitu. Bavua Mvidi Mukulu mufikile munda bidimu makumi anayi mbanganyi? Ke bonsu bavua benze bibi. Kufuabu mu tshipeta. Pavua Mvidi Mukulu muditshipe ne: “Bantu aba kashidi kabena babuela mu ditunga, dimvua mubalongoluele bua kuikisha,” bavuaye wamba nanku mbanganyi? Uvua wamba bua bonsu bavua batomboke. Nenku tudi tumona ne: kabena babuela mu muaba ewu wa dikisha, bualu kabavua bitabe. Mvidi Mukulu uvua mutulaye ne: nenubuele muaba undi munulongoluele bua nuenu kuikisha. Nanku tudimukayi, bua muntu wa kunudi kapangi kupeta muaba wa dikisha awu. Bualu bavua batumanyisha Lumu lua Disanka bu muvuabu batumanyishe bavua mu tshipeta. Bavua bumvua Lumu elu kabavua baluitabe. Tuetu badi bitaba, netupete muaba wa kuikishila udi Mvidi Mukulu wamba ne: “Meme kutshidipa ne tshiji ne: Bantu aba kashidi kabena babuela mu ditunga dimvua mubalongoluele bua kuikisha. ” Uvua muambe miaku eyi nansha muvua mudimu wende mumane kujika bituadijile ku tshikondu tshivuaye mufuke bionsu. Bualu mu Mukanda wa tshijila, kaba kakuabu, bua dituku dia muanda mutekete, badi bamba ne: “Mvidi Mukulu kujikija mudimu onsu, kuikisha dituku dia muanda mutekete. ” Kaba mene aka Mvidi Mukulu udi wamba kabidi ne: “Kashidi kabena babuela mu ditunga dimvua mubalongoluele bua kuikisha. ” Bantu bavua badianjila kumvua Lumu lua Disanka, kabavua babuele muaba wa kuikisha ewu, bualu kabavua bitabe. Nanku bakuabu batshidi ne mushindu wa kubuelamu. Ke padi Mvidi Mukulu mujadike tshiakabidi dituku didiye ubikila ne: “lelu.” Uvua muteke dituku edi kunyima kua bidimu bivule mukana mua Davide, mu miaku itukavua bamane kufunda kulu ne: “Lelu, panudi numvua diyi dia Mvidi Mukulu, kanupapiji mioyi yenu. ” Bualu, bu Yoshuwa mupeteshe bantu muaba wa kuikisha ewu, Mvidi Mukulu kavua mua kutela kunyima kua bidimu dituku dikuabu. Nenku, dikisha difuanangane ne divua Mvidi Mukulu muikishe dituku dia muanda mutekete, ditshidi dindila bantu ba Mvidi Mukulu. Bualu muntu yonsu udi ubuela muaba udi Mvidi Mukulu mulongolole bua kuikisha, udi ujikija mudimu wende, wikisha, muvua Mvidi Mukulu mujikije mudimu wende, muikishe. Nenku, tuenzayi muetu muonsu bua tupete muaba wa dikisha ewu. Tukuate mudimu bua muntu nansha umue wa Mvidi Mukulu kapangi kutumikila, muvua bantu ba mu tshipeta bapange. Bualu diba adi kakupeta muaba wa dikisha ewu. Bualu muaku wa Mvidi Mukulu udi muoyi kabidi ne bukole. Udi mutue mupite muele wa nkanza. Udi ubuela too ne muaba udi muoyi wa muntu ne mueyelu bipetangana, too ne muaba udi manungu ne bongu bua mu mifuba bilengangana. Udi upisha nansha ubingisha majinga ne meji adi mu muoyi wa muntu. Kakuena kantu nansha kamue kadi mua kusokoma Mvidi Mukulu. Bintu bionsu, bifukibua bionsu bisanga bidi bimueneka patoke ku mesu kuende. Yeye ke utudi ne bua kuambila malu etu onsu. Nenku, tulaminayi momu ditaba ditudi tutonda. Bualu tudi ne mutuangaji mupite bunene, uvua mufike too ne ku mesu kua Mvidi Mukulu mene: ke Yezu, Muana wa Mvidi Mukulu. Katuena ne mutuangaji munene udi mupange kukenga netu mu butekete buetu. Kadi mutuangaji wetu munene, bavua bamuteta mu bionsu mudibu batuteta tuetu. Kadi yeye kavua muenze bubi. Nenku tusemenayi ne ditekemena dionsu ku nkuasa wa butumbi wa Mvidi Mukulu, muaba udiye utuleja ditunanga diende. Netupeteku dijimija dia mibi. Neatulejeku mudiye utunanga, bua tupete diambuluisha diba dionsu ditudi tudikengela. Mutuangaji munene yonsu mmusungule munkatshi mua bantu, bua kuenzela Mvidi Mukulu mudimu ne bua kuakuila bantu. Udi ulambula malambi ne milambu bua kujimija mibi. Bu mudiye yeye mene ne butekete bua bungi, udi mua kumvuila bena dipanga ne bena ntupakanyi luse. Bu mudiye mene muena butekete, udi ne bua kulambula milambu, ya kayiyi amu bua kujimija mibi ya bantu bakuabu, kadi kabidi ne bua kujimija yende mene. Muntu nansha umue kena mua kudipesha lumu lua kuikala mutuangaji munene. Muntu udi mua kuikala mutuangaji amu padi Mvidi Mukulu umubikila ku mudimu awu bu muvuaye muenze ne Arone. Mmomumue kabidi, Kristu kena mudipeshe nkayende lumu lua kuikala mutuangaji munene. Kadi Mvidi Mukulu mmumuambile ne: “Wewe udi muananyi, bituadije lelu meme ndi Tatuebe.” Kaba kakuabu uvua muambe kabidi ne: “Newikale mutuangaji kashidi bu muvua Melkisedeke. ” Patshivua Yezu pa buloba, uvua ulomba Mvidi Mukulu, umutendakena, wela mbila mikole, ne binsonji ku mesu, kudi uvua mua kumusungila ku lufu. Mvidi Mukulu kumuteleja bualu Yezu uvuaumutumikila. Nansha muvuaye Muana wa Mvidi Mukulu, uvua mulonge butumike mu makenga onsu avuaye nawu. Bamane kumufikisha ku bujima buende, ukadi mpokolu wa lupandu lua tshiendelele bua bantu bonsu badi bamutumikila. Ke Mvidi Mukulu kumuteka mutuangaji munene mushindu uvua Melkisedeke. Tudi ne malu a bungi a kulongesha pa bualu ebu. Kadi mbikole bua tuetu kunujinguluilawu, bualu nudi ne lujoku ku diumvua. Matuku a bungi mmamane kupita, nukavua mua kuikala balongeshi. Kadi nutshidi nukengela banulongeshe malu a kumpala a miaku ya Mvidi Mukulu. Pa mutu pa kudia biakudia bikole, nutshidi nukengela kunua mabele. Utshidi unua mabele mmuana. Kena mua kujingulula bualu budi buimpe nansha budi bubi. Kadi biakudia bikole mbifundile bantu bakole. Bobu bakadi bibidile kujingulula bidi bimpe ne bidi bibi mu malu amonamonabu. Nenku, tutungunukayi ne malongesha a bantu bakole. Tulekele malongesha a kumpala adi atangila malu a bena Kristu. Katu-nuvuluiji malu manene anukadi balonge: munudi ne bua kubenga midimu mibi yonsu, kabidi kuitaba Mvidi Mukulu, muvuabu balongeshe mishindu mishilangane ya kutua bantu mu mayi, ne mishindu idibu batenteke bianza, muvuabu banumanyishe dibika dia bafue ne tshilumbuluilu tshia tshiendelele. Kadi tutungunukayi! Ke bitudi basue kuenza bu Mvidi Mukulu mua kuanyisha. Tshidi mua kuenzekela badi bapingana tshiakabidi mu nsombelu mubi ntshinyi? Bakaya bamane kupeta butoke bua Mvidi Mukulu. Bavua balabule dipa dia mulu, badisange ne Mueyelu wa Tshijila. Bavua bamane kumvua ne: muaku wa Mvidi Mukulu udi mulenga, bamanye bukole bua malu atshidi kumpala. Kadi nansha biobi nanku, badi bapingana mu nsombelu mubi. Kabena mua kukudimuna nsombelu wabu musangu muibidi. Bualu badi bapopela Muana wa Mvidi Mukulu tshiakabidi pa mutshi mutshiamakane, banyishe bua bamupende patoke. Padi mayi a mvula abuela mu buloba misangu ne misangu, buloba bumeneshila badi babudima biakudia bimpe, Mvidi Mukulu udi ubuela lupemba. Kadi padibu bumenesha meba ne mingonga, budi bua tshianana. Mvidi Mukulu neabuele mulawu, ku nshikidilu neabuoshe. Kadi, bana hetu basuibue, nansha tuakula nanku, tudi batekemene bikole kunudi, bamanye ne: nudi nuenda mu njila muimpe wa lupandu. Mvidi Mukulu kena wenza bibi. Kena mua kupua binudi benze muoyi. Udi amu uvuluka dinanga dinuvua bamuleje ku midimu inuvua benzele bantu ba tshijila ne inutshidi nubenzela. Kadi tudi tujinga ne: muntu yonsu wa kunudi atungunuke ne disuminyina dia momumue too ne ku ndekelu, bua binudi batekemena bikumbane menemene. Katuena basue bua nuikale bena lulengu, kadi nulonde tshilejilu tshia badi bitaba, bananukila ne lutulu, bapeta tshivua Mvidi Mukulu mulaye. Pavua Mvidi Mukulu mulaye Abrahame, uvua muditshipe. Bu muvuaku kakuyi muntu mukuabu uvua mumupite bunene bua amone mua kuditshipa, kutela dina dia muntu awu, Mvidi Mukulu uvua muditshipe utela amu dina diende yeye. Kuambaye ne: “Ndi nkulaya ne: nenkuele lupemba. Nemvudije ndelanganyi yebe. ” Abrahame kuindila ne lutulu. Ke muvuaye mupete tshivua Mvidi Mukulu mumulaye atshi. Padi bantu baditshipa, badi batela dina dia muntu udi mubapite. Mutshipu awu ke udi ujadika bualu, ujikija mpata yonsu munkatshi muabu. Mvidi Mukulu uvua musue kuleja patoke bantu bonsu bavua ne bua kupeta bivuaye mulaye ne: kashidi tshiena mua kushintulula dipangadika dianyi. Ke pavuaye usakidila mutshipu ku dilaya divuaye ulaya. Kudi malu abidi adibu kabayi mua kushintulula, malu abidi adi Mvidi Mukulu kayi mua kuvila. Nanku malu abidi aa adi atukolesha bikole ku muoyi, bua tumone mua kutekemena ne muoyi mujima bivuabu batulaye. Ditekemena adi didi diludika muoyi wetu, mudi luongu luludika buatu pa mayi. Didi dikole, didi dishindame munda muetu. Didi disompoke dia muamua dia tshilamba tshia nzubu wa Mvidi Mukulu wa mu diulu, bua kutufikisha muaba menemene wa tshijila. Ke muaba uvua Yezu mubuele kumpala kuetu bua kutuleja njila. Udi mutuangaji munene bua kashidi mushindu wa Melkisedeke. Melkisedeke ewu uvua mukalenga wa Saleme, kabidi mutuangaji wa Mvidi Mukulu Muena kulu. Pavua Abrahame ufuma ku mvita mumane kutshimuna bakalenga, Melkisedeke kuya kusambakena nende, kumuela kabidi lupemba. Abrahame kumupesha tshia dikumi tshia bintu bionsu bivuaye nabi. Bualu bua kumpala, dina dia Melkisedeke didi diumvuija ne: “Mukalenga wa malu mimpe,” pashishe uvua mukalenga wa Saleme, mbuena kuamba ne: “Mukalenga wa bupole. ” Kabena bamanye tatuende wa Melkisedeke, nansha mamuende, nansha umue wa ku bankambua bende. Kabena batela muaba nansha umue diledibua diende, nansha lufu. Udi mufuanangane ne Muana wa Mvidi Mukulu. Udi ushala mutuangaji kashidi. Nuamanya ne: muntu awu mmunene! Abrahame, nkambua wetu uvua mumupeshe tshia dikumi tshia bintu bionsu bivuaye mupawule mu mvita. Ba ku ndelanganyi ya Levi badi batuangaji, badi ne bukenji bilondeshile mikenji, bua kulomba tshia dikumi tshia bintu bionsu kudi bena Izrayele. Mbuena kuamba ne: badi batshilomba ne kudi bana babu, nansha bobu bikale kabidi ndelanganyi ya Abrahame. Melkisedeke kavua wa ku ndelanganyi ya Levi nansha. Kadi uvua muangate kudi Abrahame tshia dikumi tshia bintu bi vua-ye nabi. Muntu uvua Mvidi Mukulu mulaye dilaya, Melkisedeke uvua mumuele kabidi lupemba. Bushiwa, muntu udi wela lupemba mmupite udiye wela lupemba. Ndelanganyi ya Levi, idi yangata tshia dikumi tshia bintu, mbantu badi bafua. Kadi padi Melkisedeke, wangata tshia dikumi atshi, badi batshiangata kudi muntu udi ne muoyi, mudi Mukanda wa tshijila wamba. Mu tshikosu, tuambe ne: pavua Abrahame mufile tshia dikumi tshia bintu biende, Levi (muena ndelanganyi idi yangata tshia dikumi) uvua mutshifile ne yeye kabidi. Tshikondu tshivua Melkisedeke muye kusambakena ne Abrahame, Levi ukavua munda mua mubidi mua nkambua wende Abrahame, nansha kabayi banji kumulela. Butuangaji bua bena Levi ke mfuki wa mikenji ivuabu bapeshe bena Izrayele. Nanku bu batuangaji ba bena Levi bafike ku bujima buabu, katuvua tukengela mutuangaji mukuabu, mutuangaji wa mushindu wa Melkisedeke, kayi wa mushindu wa Arone. Padi butuangaji bushintuluka, mikenji kabidi idi ishintuluka. Kadi Mfumu wetu, muena malu adibu bamba aa, uvua wa tshisamba tshikuabu. Muena tshisamba tshiende nansha umue katshia kavua muenze mudimu wa butuangaji ku tshilambuilu. Tudi bamanye bimpe ne: bavua balela mfumu wetu mu tshisamba tshia Yuda. Pavua Moshe mufunde mikenji idi itangila batuangaji, kavua mutele tshisamba etshi ku bualu nansha bumue. Bualu budi bumvuija bionsu ebi patoke, mbobu ebu: mutuangaji mukuabu mmupatuke mufuanangane ne Melkisedeke. Kabena bamuteke mutuangaji bilondeshile mikenji idi itangila ndelanganyi ya bantu. Kadi mmupete butuangaji ebu ku bukole bua muoyi udi kauyi ndekelu. Bualu Mukanda wa tshijila udi wamba ne: “Wewe newikale mutuangaji kashidi mushindu uvua Melkisedeke. ” Nenku mbashipe mukenji wa kale, bualu kauvua ne bukole, kauvua ulengelela bantu. Bualu mikenji ya Moshe kayivua ifikisha bualu nansha bumue ku bujima buabu. Kadi ditekemena dipite buimpe difikile kutudi. Diodi ke didi ditusemeja pabuipi ne Mvidi Mukulu. Mvidi Mukulu kabidi mmuditshipe! Bantu bakuabu mbapete butuangaji, kakuyi mutshipu wa nanku. Kadi pavua Mvidi Mukulu muteke Yezu mu butuangaji, uvua muditshipe, bualu mbafunde ne: “Maweja-Nangila mmuditshipe, nanku kena uvila bivuaye muambe ne: ‘Wewe newikale mutuangaji kashidi. ’ ” Nenku, Yezu ke muntu udi utujadikila ne: nudi batue ndondu mipite buimpe. Mudi dishilangana dikuabu kabidi: batuangaji bakuabu bavua ba bungi, bualu bavua ne bua kufua, kabayi mua kutungunuka ne mudimu wabu. Kadi Yezu udi ne muoyi kashidi. Nenku mudimu wende wa butuangaji kabena ne bua kuupiana kudi muntu mukuabu. Ke padiye mua kusungidila, mpindiewu ne matuku onsu, bonsu badi bapitshila kudiye bua kusemena pabuipi ne Mvidi Mukulu. Bualu yeye udi ne muoyi kashidi bua kubakuila kudi Mvidi Mukulu. Nenku Yezu udi mutuangaji munene utuvua tukengela. Udi wa tshijila. Munda muende kamuena bualu bubi nansha bumue. Kena muenze tshilema nansha tshimue. Uvua mutapuluke ne benji ba malu mabi. Kumubandishabu ku mutu kua diulu. Yeye kena bu batuangaji banene bakuabu. Kena ne bua kulambula milambu ku dituku ku dituku, diambedi bua mibi yende, pashishe bua ya bantu bakuabu to. Uvua mulambule mulambu musangu umue bua kashidi, pavuaye mudilambule yeye mene. Mikenji ya Moshe idi iteka bantu badi ne bilema mulongu wa batuangaji banene. Kadi miaku ya mutshipu wa Mvidi Mukulu ivuaye muambe kunyima kua mikenji, mmiteke Muana udi mufike ku bujima buende bua kashidi bu mutuangaji munene. Bualu butambe bunene butudi tukeba kumvuija, mbobu ebu: tudi ne mutuangaji munene wa nanku udi musombe mu diulu ku dia balume dia nkuasa wa butumbi wa Mvidi Mukulu, wa bukole buonsu. Udi wenza mudimu wa butuangaji muaba wa Tshijila, mbuena kuamba ne: mu ntenta mulelela uvuabu kabayi base kudi bantu, kadi kudi Maweja-Nangila. Mutuangaji munene yonsu mmuteka bua kulambula malambi ne milambu. Nanku bidi bimpe bua mutuangaji wetu munene kabidi ikale ne tshintu tshia kulambula. Bu yeye mutshikale pa buloba, kavua mua kuikala nansha mutuangaji to. Bualu pa buloba batuangaji badi balambula milambu mudi mikenji ya bena Yuda yamba. Kadi mudimu udi batuangaji aba benza udi amu tshidikijilu ne mundidimbi bia bidi mu diulu. Bidi bifuanangana ne bivua bienzekela Moshe. Pavuaye ne bua kuasa ntenta, Mvidi Mukulu kumuambila ne: “Wenze bionsu bilondeshile tshilejilu tshimvua mukuleje pa mukuna. ” Kadi mpindiewu, Yezu mmupete mudimu mupite wabu. Bualu Yezu udi mutuangaji wa ndondu mupite bunene, udi mushindame pa malaya mapite buimpe. Bu ndondu wa kumpala kayi ne tshilema, kabavua ne bua kupingaja ndondu muibidi pa mutu pende to. Kadi Mvidi Mukulu uvua udiwula bantu bende, padiye wamba ne: “Maweja-Nangila udi wamba ne: matuku adi kumpala, nentue ndondu mupiamupia ne bena Izrayele, kabidi ne tshisamba tshia bena Yuda. Kakuikala bu ndondu umvua mutue ne bankambua babu, dituku dimvua mubakuate ku diboku, bua kubapatula mu Ejipitu. Kabavua balame ndondu ewu umvua mutue nabu. Nanku meme kubalengulula. Ke mundi meme Maweja-Nangila njadika nanku. Maweja-Nangila udi wamba ne: ndondu ungatua ne bena Izrayele kunyima kua matuku awu, udi nenku: Nenteke mikenji yanyi mu lungenyi luabu. Nenyifunde mu mioyi yabu. Nengikale Mvidi Mukulu wabu, bobu nebikale bantu banyi. Muntu nansha umue wa kudibu kakulongesha muena kuabu, nansha muanabu, umuambila ne: ‘Umanye Maweja-Nangila!’ Bualu bonsu nebamumanye, kubangila ku muana mutekete too ne ku muntu mukole. Nembajimijile bilema biabu. Tshiena mvuluka kabidi mibi yabu. ” Padi Mvidi Mukulu utela ndondu mipiamipia, udi wandamuna ndondu wa kumpala, ushala wa kale. Kadi tshintu tshidi tshishala tshia kale, tshikulakaja, tshikadi pa kujimina. Ndondu wa kumpala uvua ne mikenji milongolola bua kutendelela Mvidi Mukulu, uvua kabidi ne nzubu wa Mvidi Mukulu wa pa buloba. Bavua base ntenta. Ntenta awu uvua wa kumpala, uvuabu babikila ne: mmuaba wa tshijila. Munda muende muvua tshitekelu tshia miendu, mesa avua ne mampa avuabu balambula Mvidi Mukulu. Pashishe kunyima kua tshilamba tshibidi tshivua tshilembeleja, kuvua ntenta mukuabu uvuabu babikila ne: mmuaba wa tshijila menemene. Muaba awu uvua tshilambuilu tshienza ne tshiamu tshia mpawungi tshivuabu boshela musenga wa manananshi. Muvua kabidi mushete wa ndondu mulamika mpawungi mubidi mujima. Munda mua mushete muvua dibungu dia mpawungi dikale ne mana, dikombu dia Arone disase bilongu, ne mabue avuabu bafundile mikenji ya ndondu. Pa mutu pa mushete pavua Basherubine ba lumu, bavua baleja mpala wa Mvidi Mukulu. Mapuapua abu avua mabuikile muaba udibu bajimijila bantu mibi yabu. Kadi edi ki ndiba dia tuetu kuakula malu aa onsu ku bumue ku bumue nansha. Bamane kulongolola bintu bionsu ebi, batuangaji badi babuela ku dituku ku dituku mu ntenta wa kumpala bua kuenza mudimu wabu. Kadi amu mutuangaji munene nkayende ke udi ubuela mu ntenta muibidi. Udi ubuelamu amu musangu umue ku tshidimu. Udi uyamu ne mashi a nyama udiye ulambula Mvidi Mukulu bua mibi yende ne bua mibi idi bantu benze mu mpukapuka. Nenku, Mueyelu wa Tshijila udi uleja ne: patshidi ntenta wa tshijila muikaleku, kabena banji kunzulula njila wa kubuela muaba wa tshijila menemene. Atshi ntshimfuanyi tshidi tshiumvuija malu a mu tshikondu tshitudi etshi. Tshidi tshileja ne: malambi ne milambu ya nyama ya kuosha bidibu balambula Mvidi Mukulu kabiena mua kufikisha muoyi wa muntu udi utendelela Mvidi Mukulu ku bujima buawu. Ebi bidi amu mikenji ya bantu idi itangila biakudia, bia kunua, kabidi ne bibidilu bishilangane bia kudikobolola nabi. Mikenji eyi idi ne mudimu amu too ne ku diba didi Mvidi Mukulu ulongolola malu onsu tshiakabidi. Kadi Kristu mmufike bu mutuangaji munene wa bintu bitukadi nabi mpindiewu. Ntenta udiye wenzela mudimu, mmupite wa kumpala bua mushinga, kabidi udi mulenga tshishiki. Kabavua bamuasa kudi bantu. Mbuena kuamba ne: kena wa pa buloba ebu budibu bafuke nansha. Pavua Kristu mubuele muaba wa tshijila menemene musangu umue bua kashidi, kavua mulambule mashi a mbuji ya mpumbu, nansha a bana ba ngombe. Uvua mulambule mashi ende nkayende, mutupetele lupandu lua tshiendelele. Mashi a mbuji ya mpumbu, ne a ngombe milume ne butu bua ngombe mukaji moshe, bidibu bamiamina pambidi pa bantu badi ne mikiya, bidi bibumusha mikiya ayi pambidi. Pikalabi nanku, kadi mashi a Kristu neikale ne bukole kaayi? Neikale ne bukole bupite. Ku bukole bua Mueyelu wa tshiendelele, uvua mudilambule nkayende kudi Mvidi Mukulu bu mulambu kauyi kalema. Nanku mashi ende neumushe mu muoyi wetu malu onsu a tshianana, bua tumone mua kuenzela Mvidi Mukulu wa muoyi mudimu. Ke padi Kristu mutuangaji bua ndondu mupiamupia, bua badi Mvidi Mukulu mubikile bapete bilenga bia kashidi bivuaye mulaye bantu bende. Badi mua kubipeta, bualu muntu mumane kufila. Ku lufu luende elu, mutupikule bantu ku bilema bivuabu benze, patshivuabu mu tshikondu tshia ndondu wa kumpala. Muaba uvuabu bambe diyi dia ndekelu mbimpe bajadike ne: uvua mudiambe mmumane kufua. Bualu diyi dia ndekelu kadiena ne mushinga padi muenadi mutshikale ne muoyi. Diyi adi didi ne mushinga amu padi muenadi mumane kufua. Ke pavua ndondu wa kumpala kabidi kayi ne bukole, mashi kaayi manji kumata panshi. Diambedi, Moshe uvua muambile bantu meyi ne mikandu bionsu, mudiye mubifunde mu mukanda wa mikenji. Pashishe kuangataye mashi a bana ba ngombe, kabidi ne mayi, ditamba dia mutshi wa nsompu pamue ne buanda bukunze, kumiaminaye mashi pa mukanda wa mikenji, kabidi pa mitu ya bantu bonsu. Uvua wamba ne: “Etshi mmashi adi ajadika ndondu udi Mvidi Mukulu unutumina diyi bua munulaye. Pashishe Moshe kumiamina kabidi mashi ku ntenta ne ku bintu bionsu bivuabu benze nabi mudimu wa kutendelela. Bu mudi mikenji yamba, badi bumusha mikiya ku bintu bu bionsu amu ne mashi. Badi bajimija mibi amu padi mashi amata panshi. Pikalabu balengeja bimfuanyi bia malu a mu diulu, ku ditendelela dia malu a mushindu ewu, kadi malu malelela mene a mu diulu awu, adi akengela milambu mipite buimpe. Bualu Kristu kena mubuele muaba wa tshijila muasa kudi bantu, uvua amu tshimfuanyi tshia muaba mulelela. Kadi mmubuele mu diulu menemene, mudiye udileja kumpala kua Mvidi Mukulu bualu buetu. Mutuangaji munene wa bena Yuda udi ubuela muaba wa tshijila ku tshidimu ku tshidimu ne mashi a nyama ya milambu. Kadi Kristu kavua mubuele bua kudilambula misangu ya bungi nansha. Patupu, uvua mua kumvua makenga misangu ya bungi katshia bafuke buloba. Kadi Kristu mmumueneke mpindiewu, matuku a ku nshikidilu musangu amu umue bua kudilambula bu mulambu wa kujimija bubi. Muntu yonsu udi ne bua kufua musangu umue. Kunyima kua lufu, Mvidi Mukulu neamulumbuluishe. Ke muvuabu balambula Kristu musangu umue bua kujimija mibi ya bantu ba bungi. Neamueneke musangu muibidi, ki mbua kujimija mibi, kadi mbua kusungila badi bamuindila. Mikenji ya bena Yuda kayena ileja menemene malu malelela nansha, kadi idi amu mundidimbi wa malu atshidi kumpala. Mmunyi mudiyi mua kufikisha bantu badi basemena pabuipi ne Mvidi Mukulu ku bujima buabu, padibu balambula milambu amu ya momumue matuku onsu, ku tshidimu ku tshidimu, kabayi balekela? Bu bantu badi batendelela Mvidi Mukulu mushindu ewu bapeta dijimija dia mibi yabu musangu umue bua kashidi, kabavua mua kudiumvua kabidi ne: tudi bena tshibawu. Nenku kabavua mua kulambula kabidi mulambu to. Kadi, milambu eyi idi ivuluija bantu mibi yabu ku tshidimu ku tshidimu. Bualu mashi a ngombe milume ne a mbuji ya mpumbu kaena mua kujimija mibi. Nenku pavua Kristu mufike mu bantu, uvua muambile Mvidi Mukulu ne: “Kuena musue milambu nansha malambi, kadi uvua mundongoluele mubidi. Kuena muanyishe nansha nyama miosha pa tshilambuilu, nansha milambu ya kukobolola nayi bantu. Ke meme kuamba ne: ‘Eyi, Mvidi Mukulu wanyi, ke meme ewu, ndi mfika bua kuenza tshiudi musue, bu mudibu bafunde bualu buanyi mu mukanda wa mikenji.’ ” Kumpala udi wamba ne: “Kuena musue milambu, nansha malambi, nansha nyama miosha pa tshilambuilu, nansha milambu ya kukobolola nayi bantu. Bionsu ebi kabiena bikusankisha.” Kadi numanye ne: badi bafila milambu eyi bua kukumbaja bidi mikenji yamba. Pashishe udi wamba kabidi ne: “Eyi, Mvidi Mukulu wanyi, ke meme ewu, ndi mfika bua kuenza tshiudi musue.” Ke mudi Mvidi Mukulu ubenga milambu yonsu ya kale, upingaja mulambu wa Kristu mu muaba wayi. Bu mudi Yezu Kristu mukumbaje tshivua Mvidi Mukulu musue, bavua batujimijila mibi, ku mulambu wa mubidi wende uvuaye mufile musangu umue bua kashidi. Ku dituku ku dituku, mutuangaji yonsu uvua wimana kulu bua kuenzela Mvidi Mukulu mudimu wende. Udi ulambula misangu mivule milambu ya momumue idi kayiyi mua kujimija mibi musangu nansha umue. Kadi Kristu uvua mufile mulambu anu umue bua mibi. Mulambu ewu udi ushala ne bukole kashidi. Pashishe udi muye kusomba ku dia balume dia Mvidi Mukulu. Mpindiewu ke muaba udiye windila bua Mvidi Mukulu ateke baluishi bende bu tshidiatshilu kuinshi kua makasa ende. Nenku ku mulambu umue udi mufikishe tshisamba tshia bena ditaba ku bujima buatshi bua kashidi. Mueyelu wa Tshijila udi utujadikila kabidi bualu ebu. Bualu udi wamba bangabanga ne: “Maweja-Nangila udi wamba ne: ndondu ungatua nabu kunyima kua matuku aa udi nenku: Nemfunde mikenji yanyi mu mioyi yabu, neishale mu lungenyi luabu.” Pashishe udi wamba kabidi ne: “Tshiena mvuluka kabidi mibi ne bilema bidibu benza. ” Nenku, padibu bamane kujimija mibi, kabena balambula kabidi mulambu wa kuyijimija nansha. Nenku, bana hetu, ku bukole bua mashi a mulambu wa Yezu, tudi mua kubuela ne muoyi mushindame muaba wa tshijila menemene mutudi basue. Yezu mmutunzuluile njila mupiamupia, njila wa muoyi, bualu uvua upitshila mu tshilamba, mmomumue ne: mu mubidi wende wa muntu. Tudi ne mutuangaji munene udibu bateka ku mutu kua nzubu wa Mvidi Mukulu. Nenku tusemenayi kudi Mvidi Mukulu ne muoyi umue, bashindame mu ditaba dietu, bamane kulengeja muoyi wetu ku bilema bionsu bidi kondu ketu ka munda katupisha nabi, bamane kuowesha mubidi wetu ne mayi mimpe. Tulame bimpe ditekemena ditudi tuamba, bualu tudi bajadike ne: Mvidi Mukulu neakumbaje bivuaye mulaye. Tuambuluishanganayi bua tumone mua kukoleshangana ku muoyi, tunangangane, tuenze malu mimpe. Katulekedi bisangilu bietu bu bakuabu bakadi ne tshibidilu tshia kubenga kubuelamu. Kadi tukoleshangane ku muoyi, tuenze nanku nangananga lelu unudi numona mudi dituku dia Mfumu disemena pabuipi. Bualu tuetu tukadi bamane kumanya bulelela. Nanku patudi tutungunuka ku bukole ku dienza malu mabi, kakuena mulambu mukuabu udi mua kujimija mibi. Diba adi tshitudi mua kuenza kabidi ntshinyi? Amu kuindila ne bowa malu atshidi kumpala, momumue ne: Dikosa dia nsambu, ne kapia kakole kadi ne bua kubutula baluishi ba Mvidi Mukulu. Muntu yonsu udi ubenga kuitaba mikenji ya Moshe, pamanyabu ne: mmuenze bibi, badi bamushipa, kabayi bamufuila luse, bantu babidi nansha basatu bajadike bualu. Nenku muntu udi upetula Muana wa Mvidi Mukulu, umona mashi a ndondu wa Mvidi Mukulu a wabu bamukobolola nawu bu tshintu tshia tshianana, upenda Mueyelu wa Mvidi Mukulu udi mutunange, nebamuenzele tshinyi? Nudi mua kujadika ne: badi ne bua kumunyoka bikole bipite! Bualu tudi bamanye uvua muambe ne: “Meme ke wasombola, meme ke wafuta,” kabidi ne: “Maweja-Nangila nealumbuluishe bantu bende. ” Kupona mu bianza bia Mvidi Mukulu wa muoyi, mbualu budi bukuatshisha bowa! Nuvuluke munuvua kale. Amu nuenu bamane kupeta butoke bua Mvidi Mukulu, nuvua bakenga bikole, nuvua balame muoyi mushindame mu mvita. Pamue apa, bavua banupenda, banukengesha ku mesu a bantu. Misangu mikuabu nuvua nuambuluisha, nukolesha ku muoyi bavuabu bakengesha nanku. Bualu nuvua badisange ne bavua mu lukanu mu makenga abu. Pavuabu banunyenga bintu, nuvua bitabe ne disanka bua kubijimija. Bualu nuvua bamanye ne: tudi ne bubanji bupite buimpe budi bushala kashidi. Nenku kanujimiji muoyi mushindame unudi nawu, neunupeteshe difutu dinene. Nuikale ne munanunanu bua nukumbaje tshidi Mvidi Mukulu musue, nupete bidiye munulaye. Bualu Mukanda wa tshijila udi wamba ne: “Indilayi, katupa kipi, kipi menemene, nenku udi ne bua kufika neafike. Kena ujingakana nansha. Kadi, muntu udi wenza bindi musue, neikale ne muoyi, bualu udi witaba. Kadi padiye upingana tshianyima, tshiena nsanka kabidi bualu buende nansha. ” Tuetu katuena bantu badi bapingana tshianyima. Kadi tudi tuitaba, tulonda njila wa lupandu. Muntu udi ne ditaba ukadi ne bidiye utekemena, ukadi mumanye bidiye kayi umona. Mvidi Mukulu uvua muanyishe bantu ba kale bualu bavua bitaba. Ku ditaba ke kutudi bajadike ne: bintu bionsu mbabifuke ku muaku wa Mvidi Mukulu. Nanku bitudi tumona mbifume ku bitudi katuyi tumona. Amu bua ditaba, Ebele uvua mulambule Mvidi Mukulu mulambu mupite wa Kayine ku buimpe. Bua ditaba diende Mvidi Mukulu uvua mumubingishe bualu Mvidi Mukulu uvua muanyishe malambi ende. Amu bua ditaba diende, Ebele utshidi wakula nansha yeye mumane kufua. Amu bua ditaba, bakambula Enoke baya nende kua Mvidi Mukulu kayi mufue. Muntu nansha umue kena mumumone kabidi, bualu Mvidi Mukulu uvua mumuambule bua ikale nende. Mukanda wa tshijila udi wamba ne: Enoke uvua musankishe Mvidi Mukulu kabayi banji kumuambula mulu. Kadi muntu kena mua kusankisha Mvidi Mukulu padiye kayi ne ditaba. Bualu muntu udi usemena pabuipi ne Mvidi Mukulu udi ne bua kuitaba ne: Mvidi Mukulu udiku, udi ufuta badi bamukeba. Amu bua ditaba, Nowa kuteleja bivua Mvidi Mukulu mumuambile bua malu avua ne bua kuenzeka, avuaye kayi muanji kumona. Kuitabaye Mvidi Mukulu, kuenza buatu. Nanku yeye ne bena diku diende kupanda. Ke muvuaye udiwula bena panu, ubinga ku mesu a Mvidi Mukulu bualu uvua witaba. Amu bua ditaba, Abrahame kutumikila Mvidi Mukulu uvua mumubikile. Kuyaye ku ditunga divua Mvidi Mukulu musue kumupesha bu bumpianyi. Kumukaye mu ditunga diabu, kayi mumanye kuvuaye ne bua kuya. Amu bua ditaba, kusombaye bu muenyi mu ditunga divua Mvidi Mukulu mumulaye. Kusombaye mu nzubu ya ntenta ne Izake kabidi ne Yakobe, bavua bapeta dilaya dia momumue kudi Mvidi Mukulu. Bualu Abrahame uvua mutekemene tshimenga tshivua ne tshitaku tshishindame tshidi Mvidi Mukulu muase bilondeshile meji ende. Amu bua ditaba, Abrahame kupeta bukole bua kulela, nansha mukavuaye mukulakaje. Sara kabidi kavua mua kulela to. Abrahame uvua mushindike ne: Mvidi Mukulu neakumbaje bivuaye mulaye. Nenku muntu umue ewu, uvua mumane kuikala bu mufue, kulela ndelanganyi ya bungi, bungi kabuyi kubala, bu mitotu ya mu diulu, bu lusenga lua ku muelelu wa mayi manene. Bantu bonsu aba, mbafue mu ditaba. Kabavua bapeta bivua Mvidi Mukulu mubalaye. Kadi bavua babimone, bisankisha pa bule, bamba ne: tudi bena tshimuangi ne bena luendu pa buloba. Bantu badi bakula nanku, badi baleja patoke mudibu bakeba ditunga diabu. Bu bobu banyingalala bua ditunga divuabu bashiye, batata ne mushindu wa kupinganamu. Kadi batata bajinga ditunga ditambe buimpe, mbuena kuamba ne: ditunga dia mu diulu. Ke padi Mvidi Mukulu kayi umvua bundu padibu bamubikila ne: mMvidi Mukulu wetu, bualu mmubalongoluele tshimenga. Amu bua ditaba diende, Abrahame kufila Izake bu mulambu, pavua Mvidi Mukulu mumutete. Uvua muitabe bua kulambula muanende mulela umue, nansha muvua Mvidi Mukulu mumulaye, mumuambile ne: “Neupete ndelanganyi imvua mukulaye kudi Izake.” Abrahame uvua wela meji ne: Mvidi Mukulu udi ne bukole bua kubisha Izake ku lufu. Ke muvua Abrahame mupete tshiakabidi Izake bu muntu mubike ku bafue. Amu bua ditaba diende kabidi, Izake utata muele Yakobe ne Esawu lupemba, bua matuku atshivua kumpala. Amu bua ditaba, Yakobe utata muele bana bonsu babidi ba Yozefe lupemba pavuaye upunga ne lufu. Utata mueyemene ku lusongu lua dikombu diende, utendelela Mvidi Mukulu. Amu bua ditaba, Yozefe pakavuaye pa kufua, uvua umanyisha bena Izrayele muvuabu ne bua kupatuka mu Ejipitu. Utata ubaleja kabidi bivuabu ne bua kuenza ne mifuba yende. Amu bua ditaba diabu, baledi ba Moshe bavua bamusokoke ngondu isatu kunyima kua diledibua diende. Bualu batata bamone ne: muana ewu mmulengele. Nanku kabavua batshina mukenji wa mukalenga nansha. Amu bua ditaba, Moshe mumane kukola, kavua musue bua bamubikile kabidi ne: mmuana wa muana wa bakaji wa mukalenga wa bena Ejipitu. Utata muanyishe bua banukengeshe pamue ne bantu ba Mvidi Mukulu pa mutu pa kusankaye mu malu mabi. Utata muele meji ne: bobu bampetule mutotabu bapetule Kristu, ndi mpeta tshiuma tshidi tshipite biuma bia mu Ejipitu. Bualu mesu ende avua atangila amu difutu divuaye muindile kumpala. Amu bua ditaba, Moshe kumuka ku Ejipitu kayi utshina tshiji tshia mukalenga. Utata ne muoyi mukole, bu muntu udi umona Mvidi Mukulu udi kayi umueneka. Amu bua ditaba, kujadikaye bua kuenza tshibilu tshia Dipita dia Maweja-Nangila. Kutumaye diyi bua bamiamine mashi ku biibi, bua mutumibue wa lufu kashipi banabute ba bena Izrayele. Amu bua ditaba diabu, bena Izrayele kusabuka Mayi manene makunze bu mudibu benda mu buloba buume. Kadi pavua bena Ejipitu batete mua kusabuka, kudinabu mu mayi. Amu bua ditaba, bimana bia Yeriko kupona panshi pavua bena Izrayele banyungulukila tshimenga matuku muanda mutekete. Amu bua ditaba, Rakabe, mukaji muena tshiendenda, kavua mufue pamue ne bena tshimenga bavua babenge Mvidi Mukulu, bualu mukaji awu uvua muakidile batentekedi ne muoyi muimpe. Nengambe tshinyi kabidi? Tshiena ne diba dia kumvuija malu a Ngideyone, a Barake, a Shimeshone, a Yefete, a Davide, a Samuwele ne a bambi. Bua ditaba diabu, kukuatabu matunga, kuenzabu malu makane, kupetabu tshivua Mvidi Mukulu mulaye. Kubuikilabu mukana mua ntambue, kujimabu tupia tukole, kupandukabu ku muele wa mvita. Batua kabayi dikanda kupetabu bukole. Bavua bilobu bia mvita. Kutshimunabu bikulu bia bantu ba bisamba bikuabu. Amu bua ditaba diabu, bakaji kumona muvuabu bapingaje bafue babu bamane kubabisha ku bafue. Bavua bakengeshe bakuabu too ne ku lufu. Kadi bavua babenga bua bantu kababasungididi bua bamone mua kubika ku lufu, bapeta muoyi mupiamupia udi mutambe buimpe. Bavua baseka bakuabu, babakuma mikaba, bavua basuika bakuabu ne nkanu, babela mu nzubu wa lukanu. Bavua bashipe bamue ne mabue, bapanda bakuabu ne nsele bipesa bibidi, anyi babashipa ne muele. Bavua baya eku ne eku bavuale biseba bia mikoku anyi bia mbuji. Bavua bapele. Bavua babakengesha, babanyanga bibi. Buloba kabuvua buakanyine bantu abu! Bavua bendakana mu bipeta ne mu mikuna, basomba mu mbuebue ne mu mena mu buloba. Bantu bonsu aba, Mvidi Mukulu uvua mubanyishe bua ditaba diabu. Kadi ka-bavua bapete tshivua Mvidi Mukulu mulaye. Nanku, bu muvua Mvidi Mukulu mudianjile kutulongoluela malu mapite buimpe, kavua musue bua bafike ku bujima buabu tuetu katuyi nabu. Tuetu kabidi, badi batunyunguluka kudi tshisumbu tshinene etshi tshia badi bitabe Mvidi Mukulu. Nenku tumbushayi malu onsu adi atupumbisha mua kutungunuka. Tulekele mibi idi itukuata lukasa. Tunyemene ne muoyi mushindame mu njila udibu batuleja. Tutangile Yezu, mfuki wa ditaba dietu, udi mua kudifikisha kabidi ku bujima buadi. Bua kupeta disanka divuabu bamulamine, kuitabaye bua bamushipe ku mutshi mutshiamakane, kayi umvua bundu bua lufu lua mushindu ewu. Mpindiewu udi musombe ku dia balume dia nkuasa wa butumbi wa Mvidi Mukulu. Elanganayi meji kudiye, muvuaye muanyishe bua benji ba malu mabi bamubenge bibi nanku. Nanku kanujimiji ditekemena, kanutekeshi mu maboku. Bualu nudi nuluisha mibi, kadi kanuena banji kuluangana too ne ku lufu. Nukadi bapue muoyi, miaku idi Mvidi Mukulu unukolesha nuenu bana bende, nayi ku muoyi anyi? “Muananyi kupetudi dinyoka didi Maweja-Nangila ukubela nadi. Kuteketshi mu maboku padiye ukutandisha. Bualu Maweja-Nangila udi unyoka udiye munange, udi ukuma muntu yonsu udiye wakidila bu muanende. ” Numvue makenga enu ne lutulu bualu ke adi anulongesha malu. Bualu makenga aa adi ajadika ne: Mvidi Mukulu udi unuenzela bu bana bende. Kudi muana udi tatuende kayi unyoka anyi? Pikalabu kabayi banunyoka mudibu banyoka bana bonsu, nenku kanuena bana bende menemene to, kadi nudi bana ba kunga. Tuvuluke batatuetu ba pa buloba! Bavua batunyoka, tuetu kubanemeka. Nenku tudi ne bua kutumikila Tatu wetu wa mu diulu bipitshidile, bua tuikale ne muoyi. Batatuetu ba pa buloba bavua batunyoka bua tshitupa tshipi, muvuabu bamone ne ke bidi bimpe. Kadi Mvidi Mukulu udi utunyoka bua kutuenzela bimpe, bua tuikale ba tshijila bu Yeye. Diba didibu batunyoka, tudi dibungama, katuena tusanka to. Kadi kunyima, bavuabu banyoka balengeja nanku, badi bakuama bimuma bia ditalala, ne bia malu mimpe. Nenku bandishayi bianza bienu bidi bipungile, koleshayi mikolu yenu idi mitekete! Endayi mu njila milulame bua dikasa didi ditebuka kadikoyoboki, kadi disangale. Nudikolele bua numvuangane bimpe ne bantu bonsu. Nuikale bantu ba tshijila. Bualu kanuyi nuenza nanku, kanuena mua kumona Mfumu to. Dimukayi bua muntu kabengi dinanga didi Mvidi Mukulu ununanga nadi. Muntu nansha umue kadienji bu mutshi wa bululu udi utoloka, ulewula bantu ba bungi ne lulengu luawu. Muntu nansha umue kikadi muena malu a bundu, nansha munyangi wabintu bia tshijila, bu muvua Esawu mupane bukulu buende ku dilongu amu dimue dia biakudia. Nudi bamanye ne: kunyima kua matuku, pavuaye musue bua tatuende amuele lupemba, bakamubenga. Bualu kavua mupete mushindu wa kukudimuna malu avuaye muenze, nansha muvuaye ulomba ne binsonji ku mesu. Nuenu kanuena basemena bu bena Izrayele pabuipi ne mukuna udibu mua kulenga. Kanuena bamone kapia kakole, bufike ne miidima, tshipepele tshikole. Kanuena bumvue muadi wa mpungi nansha tshiona tshia diyi. Pavua bena Izrayele bumvua diyi edi, bavua balomba bua kababambidi kabidi malu. Bualu batua batshina bikole mukenji wa ne: “Muntu yonsu walenga mukuna, nansha nyama mene, nebamuase mabue, bamushipe.” Bualu buvuabu bamone buvua bubakuatshisha bowa bikole bipite. Ke mutua Moshe muambe ne: “Ndi nzakala, bualu ndi ne bowa bua bungi.” Kadi nuenu nudi basemena pabuipi ne mukuna wa Siyone, kabidi ne tshimenga tshia Mvidi Mukulu wa muoyi, ke Yerushalayime wa mu diulu, muaba udi batumibue ba Mvidi Mukulu binunu ne binunu. Nudi basemena pabuipi ne tshisangilu tshia tshibilu tshia banabute ba Mvidi Mukulu badi ne mena abu mafunda mulu. Nudi basemena pabuipi ne Mvidi Mukulu, mulumbuluishi wa bantu bonsu. Nudi basemena pabuipi ne mieyelu ya bantu batata benze bidi Mvidi Mukulu musue, bafike ku bujima buabu. Nudi basemena pabuipi ne Yezu, mutuangaji wa ndondu mupiamupia, kabidi pabuipi ne mashi ende atota mamate panshi, adi akula ne diyi dipite dia Ebele. Nanku nudimuke! Kanubengi kuteleja udi wakula nenu. Bantu bavua babenga kuteleja muntu uvua ubabela pa buloba mu dina dia Mvidi Mukulu, batata bapete dinyoka. Nanku tuetu nangananga nebatunyoke patudi tubenga udi utuambila diyi didi difume mulu. Diba adi, diyi diende divua dizakaje buloba. Kadi mpindiewu udi utulaya ne: “Nenzakeje musangu wa ndekelu, ki anu buloba nkayabu, kadi ne diulu kabidi.” Miaku eyi: “Musangu wa ndekelu,” idi ileja ne: bintu bidibu bafuke nebizakale, bijimine, bua tshidi katshiyi tshizakala tshishale kashidi. Nenku tuele Mvidi Mukulu tuasakidila, bualu tudi tupeta bukalenga budi kabuyi buzakala. Tumuele tuasakidila pa kuenzela Mvidi Mukulu mudimu udi umusankisha. Tumutumikile, tumutshine. Bualu Mvidi Mukulu wetu udi kapia kadi kubutula. Nunangangane ne dinanukila bualu nudi bana babu ne Kristu. Nuvuluke ne: nudi ne bua kuakidila bimpe benyi badi bamvuila. Bualu bamue bavua benze nanku bavua bakidile batumibue ba Mvidi Mukulu kabayi bamanye. Nuenzele badi mu nzubu wa lukanu bu munutota mua kujinga bua banuenzele mu lukanu. Nuvuluke badibu bakengesha bualu nudi penu ne mubidi. Banemeke dibaka kudi bantu bonsu. Bena dibaka balamatangane. Mvidi Mukulu nealumbuluishe benji ba malu a bundu ne bena buendenda. Mu nsombelu wenu, kanuikadi ne lukuka lua biuma. Nusanke ne binudi nabi, bualu Mvidi Mukulu mmuambe ne: “Tshiena nkulekela, tshiena nkushiya nkayebe nansha kakese. ” Ke patudi tujadika ne muoyi mushindame ne: “Maweja-Nangila udi ungambuluisha, tshiena ntshina tshintu nansha tshimue. Tshidi muntu mua kungenzela ntshinyi? ” Vulukayi balombodi benu ba kale, bavua banumanyishe muaku wa Mvidi Mukulu. Nuvuluke muvuabu basombe panu, nuvuluke lufu luabu. Nuidikije ditaba diabu. Yezu Kristu udi momumue makelela, lelu ne tshiendelele. Kanumbuki mu njila mulelela, bua kuitaba malongesha mashilangane adi kaayi etu. Bidi bimpe bua dinanga didi Mvidi Mukulu utunanga nadi dikoleshe muoyi wetu, mikenji idi itangila biakudia kayena mua kuenza nanku. Badi bitabe mikenji ya mushindu ewu, katshia kabena mua kupeta kantu nansha kakese. Batuangaji badi benza mudimu muaba wa tshijila wa bena Yuda kabena mua kudia bidibu balambula pa tshilambuilu tshietu. Mutuangaji munene wa bena Yuda udi ubuela ne mashi a nyama muaba wa tshijila menemene bua kualambula bu mulambu wa kujimija nawu mibi. Kadi nyama eyi badi bayoshela ku mpenga kua mitanda. Ke pavua Yezu kabidi mufuile pa mpenga pa tshimenga, bua enze bena tshisamba tshiende bantu ba tshijila ku mashi ende. Nenku tuyayi kudiye ku mpenga kua mitanda, batupepeje muvuabu bamupepeje yeye. Bualu katuena ne tshimenga panuapa tshidi tshishala kashidi. Kadi tudi tukeba tshimenga tshidi kumpala. Nanku batumbishe Mvidi Mukulu diba dionsu. Ke wetu mulambu utudi tumulambula kudi Yezu. Mmomumue ne: tusamune dina diende mukana muetu katuyi tulekela. Kanupu muoyi bua kuenza malu mimpe, kabidi bua kuambuishangana, bualu milambu ya nenku ke idi isankisha Mvidi Mukulu. Nutumikile balombodi benu, nubakokele. Bualu diba dionsu badi balame mioyi yenu, bualu Mvidi Mukulu neabalumbuluishe, neabele nkonku pa mudimu wabu. Panuikala babatumikile nebakumbaje mudimu wabu ne disanka. Tshianana nebaukumbaje ne dibungama. Abi kabiena mua kunupetesha kantu. Nutulombele kudi Mvidi Mukulu. Bualu tudi bajadike mudi kondu ketu ka munda kakayi katupisha, bualu tudi tujinga kuenza bimpe diba dionsu. Ndi nnusengelela ne: nundombele nangananga kudi Mvidi Mukulu, anyishe bua meme kupingana kunudi pa lukasa. Mvidi Mukulu uvua mubishe ku lufu Mfumu wetu Yezu, udi mulami munene wa mikoku, ku mashi a mulambu wende, adi ajadika ndondu wa tshiendelele. Mvidi Mukulu wa bupole anupe bukole bua kuenza malu onsu adi mimpe bua nukumbaje tshidiye musue. Enze munda muetu malu adi amusankisha, kudi Yezu Kristu, udi ne butumbi mu nkama ne nkama ya bidimu. Amene. Bana hetu, ndi nnulomba ne: nuteleje ne lutulu miaku eyi ya kunukolesha nayi ku muoyi, bualu malu andi munufundile mu mukanda ewu kaena matambe bule. Ndi musue bua numanye ne: mbakopole muanetu Timote ’ mu lukanu. Pafikaye lukasa, netufike nende bua kunumona. Nuele balombodi benu bonsu muoyi, kabidi ne bantu bakuabu bonsu ba Mvidi Mukulu. Bana hetu ba mu Italiya badi banuela mioyi. Dinanga dia Mvidi Mukulu dishindame munda muenu bonsu. Meme Yakobe, muena mudimu wa Mvidi Mukulu ne wa Mfumu Yezu Kristu, ndi ngela bantu bonsu ba Mvidi Mukulu badi batangalake pa buloba bujima mioyi. Bana hetu, nudimone bena diakalenga menemene, padi makenga a mishindu yonsu anukuata. Bualu nudi bamanye ne: padibu bateta ditaba dienu, nudilama bimpe, nedinufikishe ku dinanukila. Kadi dinanukila dienu edi didi ne bua kudileja patoke mu malu onsu, bua nuikale bantu ba malu mimpe tshishiki, badi kabayi bakenga kantu. Kadi padi muntu wa kunudi ubula meji, aalombe kudi Mvidi Mukulu. Neamupeshewu, bualu Mvidi Mukulu udi upesha bonsu ne kalolo kabidi ne disanka. Kadi aalombe ne ditaba, kayi wela mpata. Bualu muntu udi wela mpata mmufuanangane ne mavuala a mayi manene adi lupepele lujula, lutuma eku ne eku. Muntu wa nanku kena mua kutekemena kantu kudi Mfumu. Bualu muntu udi wela mpata, udi wenda utetuka mu bionsu bidiye wenza. Muanetu mupele asanke, bualu Mvidi Mukulu udi umubandisha kulu. Muanetu muena biuma asanke, bualu Mvidi Mukulu udi umupuekesha panshi. Bualu muena biuma neafube lukasa, bu tshilongu tshia mu mpata. Diba didi dibanda ne luya luadi, diumisha bisosa. Tshilongu tshidi tshipona panshi, bulenga buatshi budi bujika. Ke mudi muena biuma ujimina munkatshi mua midimu yende. Muntu udi ulama ditaba padibu bamuteta, mmuena diakalenga. Yeye mumane kuleja muoyi mukole, neapete nsala wa kalumbandi. Nsala awu ke muoyi udi Mvidi Mukulu mulaye bonsu badi bamunanga. Padibu bateta muntu, kambi ne: “Mvidi Mukulu udi unteta.” Bualu kabena mua kuteta Mvidi Mukulu kudi bubi. Yeye mene kena uteta muntu nansha umue. Kadi badi bateta muntu, padi majinga ende mabi amulobesha, amukuata mu buteyi. Pashishe majinga mabi adi akidila bubi munda, alela bubi. Padi bubi bumane kukola, budi bulela lufu. Bana hetu bananga, kanudishimi to. Mapa malenga onsu ne bintu bimpe bionsu bidi bituluka mu diulu, mbifuma kudi Mvidi Mukulu, Mufuki wa miendu ya mulu. Mvidi Mukulu kena ushintuluka; munda muende kamuena miidima; butoke buende kabuena bukepa. Ku disua diende mmutupe muoyi ku muaku wende mulelela, bua tupete muaba wa kumpala munkatshi mua bifukibua biende bionsu. Bana hetu basuibue, vulukayi bimpe bindi ngamba: muntu yonsu ateleje lukasa, kadi kena mua kuakula pa lukasa nansha. Kabidi kafiki munda lubilu. Bualu muntu ne tshiji, kena wenza malu adi Mvidi Mukulu musue. Nanku bengayi bibidilu bibi bionsu, ne malu mabi a mishindu yonsu. Nuanyishe ne bupuekele muaku udi Mvidi Mukulu ukuna mu mioyi yenu, bualu udi mua kunusungidila. Kanudidingi: kanuena mua kuteleja muaku wa Mvidi Mukulu patupu, kanuyi nuenza mene bidiwu unulomba. Bualu muntu udi uteleja muaku wa Mvidi Mukulu, kayi wenza bidiwu umuambila, udi mafuanangane ne muntu udi uditangila mu lumuenu, udimona muende mudiye. Kadi yeye mumane kudimona nanku katupa, udi uya, upua muoyi diakamue muvuaye. Kadi muntu udi ukenketa ne ntema mikenji mimpe idi itupikula, kayi uyiteleja patupu amu bua kuyipua muoyi, kadi uyenza, muntu awu Mvidi Mukulu neamuele lupemba mu midimu yende. Padi muntu wela meji ne: ndi nnemeka Mvidi Mukulu, kayi ulama ludimi luende, udi udishima. Dinemeka diende dia Mvidi Mukulu kadiena ne mushinga nansha mukese. Bantu badi banemeka Mvidi Mukulu Tatu menemene, ke badi bambuluisha bana ba nshiya, ne bakaji bakamba, mu makenga abu, badilama ku bubi buonsu budi bufuma panu. Bana hetu, nuenu badi bitaba Yezu Kristu, Mfumu wetu wa butumbi, kanuena mua kusungulujangana. Tutele tshilejilu: muntu mubanji udi ubuela mu tshisangilu tshienu, muele kakanu ka tshiamu tshia mpawungi ku munu, muvuale bilamba bimpe. Kadi mupele, muvuale bilamba bisunsuke, kabidi udi ubuelamu. Nudi nupita kunemeka muntu udi muvuale bilamba bimpe, numuamba ne: “Sombela apa mu nkuasa muimpe.” Kadi nudi nuamba mupele ne: “Wewe imana kulu; nansha somba panshi ku makasa kuanyi eku.” Panudi nuenza nanku, nudi nusungululangana, nuleja kasungasunga kadi kafuma ku meji mabi. Bana hetu basuibue, telejayi: Mvidi Mukulu mmusungule bapele ba panu, bua bikale bena biuma mu ditaba, bapete Bukalenga buvua Mvidi Mukulu mulaye badi bamunanga. Kadi nuenu nudi nupetula bapele! Badi banukengesha, banufila miaba idibu balambuluisha bantu, ki mbena biuma anyi? Bobu ke badi bapenda dina dimpe didi Mvidi Mukulu munupe. Bushuwa, nudi nuenza bimpe, panudi nutumikila mikenji ya Bukalenga, mudi Mukanda wa tshijila uyilongesha ne: “Unange muntu nebe, bu muudi mudinange. ” Kadi panuikala nusungululangana, nudi nuenza bibi. Mikenji idi inupisha, bualu kanuena nuyitumikila. Bualu padi muntu utumikila mikenji mikuabu, ulekela umue, udi ushipa mikenji yonsu. Bualu uvua muambe ne: “Kuenji malu a bundu,” ke uvua muambe kabidi ne: “Kushipi muntu ” Nanku paudi wepuka buendenda, kadi ushipa muntu, udi ushipa mikenji. Akulayi, enzayi malu, bu bantu badibu ne bua kulumbuluisha kudi mikenji idi itupikula ku bupika. Bualu muntu uvua kayi mufuile muanabu luse, Mvidi Mukulu neamulumbuluishe, kayi umufuila luse. Muntu uvua muleje luse, udi mua kutekemena luse kudi Mvidi Mukulu, mumukosedi wa nsambu. Bana hetu, padi muntu wamba ne: “Ndi ngitaba,” kayi uleja ditaba mu bidiye wenza, neapete tshinyi? Ditaba dia nanku didi mua kumusungidila anyi? Tutele tshilejilu tshia muanenu wa balume, nansha wa bakaji. Padiye ukengela bivualu, nansha kayi ne biakudia bikumbane, wewe mumuambile ne: “Waya bimpe, uye kuvuala bilamba bia kupeta luya, udie, ukute!” kuyi umupesha bidiye ukengela, miaku yebe idi imulengelela ku tshinyi? Ke mudi kabidi ditaba. Padidi nkayadi, kadiyi didileja mu bitudi tuenza, ndifue. Kadi padi muntu wamba ne: “Muntu umue udi ne ditaba, mukuabu udi wenza malu,” nemmuandamune ne: “Undeje mudi muntu mua kuitaba, kayi wenza malu. Nanku meme nenkuleje ku bindi ngenza mundi ngitaba.” Udi witaba ne: Mvidi Mukulu udi amu umue. Bidi bimpe. Mikishi mibi idi itaba kabidi nanku, izakala ne bowa. Kadi wewe udi muntu mubule lungenyi! Udi musue bua nkujadikile ne: ditaba, didi kadiyi didileja mu bitudi tuenza, didi tshianana anyi? Nkambua wetu Abrahame, Mvidi Mukulu mmumubingishe bua tshinyi? mBua bivuaye muenze, bualu uvua mulambule muanende Izake pa tshilambuilu. Udi mumone ne: ditaba dia Abrahame ne bivuaye muenze bidi bienda pamue. Ditaba diende divua dienda dishindama tshishiki ku malu avuaye wenza. Ke miaku ya mu Mukanda wa tshijila kukumbanayi ne: “Abrahame uvua mutekemene kudi Mvidi Mukulu. Ke muvua Mvidi Mukulu mumubingishe bua ditaba diende.” Ke Mvidi Mukulu kumuinyika ne: “Mulunda wanyi. ” Nanku nudi numona ne: Mvidi Mukulu udi ubingisha muntu bua malu adiye wenza, ki mbua ditaba nkayadi to. Ke muvua Mvidi Mukulu mubingishe kabidi Rakabe, mukaji muena tshiendenda, bua bivuaye muenze. Bualu uvua muakidile bimpe batentekedi ba bena Yuda, mubanyemeshile ku njila mukuabu. Bualu bu mudi mubidi ufua padiwu kauyi ne mueyelu wa muoyi, ke mudi ditaba difua, padidi kadiyi didileja mu bitudi tuenza. Bana hetu, kanujingi kuikala ba bungi ku bulongeshi. Bualu nudi bamanye ne: tuetu balongeshi, nebatulumbuluishe ne disu dikole, bipite mudibu balumbuluisha bakuabu. Tudi tuenza bonsu bibi mishindu mishilangane. Kadi padi muntu kayi wakula muaku mubi musangu nansha umue, awu mmuntu wa nsongu. mMumanye kabidi mua kukanda mubidi wende mujima. Patudi tuela tubalu nkanu ku mbanga, bua tuitabe bitudi tutuenzeja, tudi mua kuludika mubidi watu mujima. Tuele meji kabidi ku majuwa: nansha wowu mapite bunene, nansha lupepele lukole luasaka, tshiamu tshikese tshidi tshialudika, bua aye konsu kudi muendeshi musue. Ke mudi ludimi tshitupa tshikese menemene tshia mubidi, kadi ludi mua kuditemba bua malu manene adilu luenza. Tuvuluke mudi kapia kakese mua kosha difu dinene! Ludimi ludi bu kapia. Ludi tshimamuende wa bubi budi mu mubidi wetu, budi mua kutunyanga muetu muonsu mutudi. Ludi lutushidisha matuku onsu atudi pa buloba ne kapia kadi kafuma mu dijimba mene dia kapia. Muntu mmupete mushindu wa kutekesha nyama yonsu ya lonji, nyunyi, bilandadi, ne minyinyi ya mu mayi. Kadi katshia muntu nansha umue kena muanji kupeta mushindu wa kutekesha ludimi. Ludi tshintu tshibi tshidibu kabayi mua kuimanyika, tshiuwule ne lulengu lua lufu. Tudi tuela nalu Maweja-Nangila Tatu wetu tuasakidila. Kadi tudi tutshipa nalu bantu badi Mvidi Mukulu mufuke ku tshimfuanyi tshiende. Mukana mumue mudi mupatuka miaku ya kuela tuasakidila ne ya kutshipa. Bana hetu, kanuenji nanku. Mpokolu nansha umue kena mua kupatula mayi mimpe ne mayi mabi muaba wa momumue. Bana hetu, mutshi wa mfiku kawena mua kukuama bimuma bia olive. Monji wa mvinyo kawena mua kukuama bimuma bia mfiku. Mpokolu wa mayi a luepu kena mua kupatula mayi kaayi ne luepu. Munkatshi muenu mudi muntu wa meji ne wa lungenyi anyi? Abileje ku malu mimpe adiye wenza, ku butalale bua malu, ne ku meji adiye ufila. Kadi padi muoyi wenu mumane kunyanguka ne lubabu, ne lungenyi lua difuilakana mianzu, kanuditambishi bua meji to. Kanushimi, kanuvidi malu adi malelela. Bualu meji a nanku kaena afuma mu diulu. Adi a panu, aleja bubi bua bantu, afuma kudi diabolu. Bualu muaba udi lubabu ne difuilakana dia mianzu, ke udi kabidi tshimvundu ne buenzavi bua mishindu yonsu. Kadi meji a kulu kaena kalema. Adi akeba bupole, akidila bantu bimpe, aleja musangelu, afuila bantu luse, enza malu mimpe mavule. Kaena adiwula muntu, kaena ne mioyi ibidi. Lutete lua meji ludi lutoloka munkatshi mua badi bakeba ditalala. Ke muaba udilu lukuama bimuma bia malu mimpe. Mvita ne matandu bidi munkatshi muenu mbifume penyi? mBifume ku majinga mabi adi aluangana munda muenu, kaayi apungila. Nudi nujinga tshintu, kadi kanuena mua kutshipeta. Ke panudi nukeba kushipangana. Nudi nualakana tshintu, kanuyi mua kutshipeta. Ke panudi nutandangana, nuluangana mvita. Kanuena ne binudi nukengela, bualu kanuena nubilomba kudi Mvidi Mukulu. Panudi nulomba, kanuena nupeta, bualu meji anudi nubilomba nawu, adi mabi. Nudi basue kubipeta bua kudisankisha amu nkayenu. Nuenu nudi bantu badi babenga Mvidi Mukulu! Kanuena bamanye ne: kunanga bia panu nkubenga Mvidi Mukulu anyi? Udi unanga bia panu, udi musue kudienza muluishi wa Mvidi Mukulu. Nuvuluke mudi Mikanda ya tshijila yamba pa bualu ne: “Mvidi Mukulu udi ne mukawu. Udi musue bua mueyelu udiye muteke munda muetu udileje patoke. ” Kadi bu mudi Mvidi Mukulu utunanga, udi utusankisha kabidi bipite. Ke padi Mikanda ya tshijila yamba ne: “Mvidi Mukulu udi ubenga bena ditambisha, kadi udi wanyisha bapuekele. ” Nanku tumikilayi Mvidi Mukulu. Tuilayi diabolu nkanana, bua anunyeme, aye kule! Semenayi kudi Mvidi Mukulu. Nanku Yeye neasemene kunudi. Nuenu bena mibi, owayi bianza bienu. Nuenu bena mpala ibidi, shindikayi mioyi yenu kudi Mvidi Mukulu nkayende! Lejayi dibungama, nudile muadi, nutue mikemu. Lekelayi kuseka, nudile. Lekelayi kusanka, nubungame. Nudipuekeshe kumpala kua Mfumu. Yeye neanubandishe. Bana hetu, kanujananganyi to. Udi ujana muanabu, nansha umupisha, udi ujana mikenji, nansha uyipisha. Kadi paudi upisha mikenji, kuena uyitumikila kabidi, bualu udi uyitangila bu mibi. Amu Mvidi Mukulu nkayende udi wela mikenji; amu Yeye ke udi mua kulumbuluisha. Yeye nkayende udi mua kuhingisha, nansha kupisha. Wewe mene udi upisha muanenu, udi nganyi? Mpindiewu ndi nnubela, nuenu badi bamba ne: “Lelu, nansha maloba, netuye mu tshimenga kampanda. Netusombemu tshidimu tshijima, tuende mushinga, tupete mateta.” Kanuena bamanye bidi mua kunuenzekela maloba! Bualu nudi bu dibungi dikese didi dimueneka katupa, ditenduka. Nuvua mua kuamba ne: “Pasua Mvidi Mukulu, netuikale ne muoyi, netuenze etshi, netuenze tshiatshia.” Kadi mpindiewu nudi nuditambisha, nudiela mulu. Budiambi bua nanku mbubi. Nanku muntu udi mumanye bualu buimpe budiye ne bua kuenza, ubenga kubuenza, mmuena tshibawu. Mpindiewu ndi nnubela nuenu, bena biuma! Dilayi, nutue mikemu, bualu makenga neanukuate! Biuma bienu mbibole. Misuasua neyidie bilamba bienu. Biamu bienu bia mpawungi, ne biamu bienu bitoke bia mushinga mukole mbikuate dimoma. Dimoma edi nedinupishe, dioshe mubidi wenu bu kapia. Tukadi matuku a nshikidilu. Nutshidi amu nukungija biuma! Kanuena bafute bena mudimu badi bakuate mudimu mu madimi enu. Nuteleje mudibu badila muadi! Mvidi Mukulu Maweja-Nangila wa bukole buonsu mmumvue mbila ya badi banowe biakudia bienu. Nuvua basombe pa buloba mu biuma ne masanka. Nudi nudia nuondoloka. Kadi dituku dia kunushipa dikadi pabuipi. Nuvua bapishe, bashipeshe bantu bavua kabayi ne bualu, kabayi nansha banutuila nkanana. Bana hetu, ikalayi ne lutuulu too ne pafika Mfumu. Monayi mudi tshidime windila ne lutuulu biakudia bidibu nabi dikenga menemene, too ne diba didi buloba mua kubipatula. Udi utekemena mvulambedi ne wa ndekelu. Nuenu kabidi nulame lutuulu, nukoleshe muoyi, bualu dituku didi Mfumu ufika dikadi pabuipi. Bana hetu, lekelayi kubipishangana, bua Mvidi Mukulu kayi unupisha. Mukoshi wa nsambu ukadi pabuipi, ukadi pa kumueneka! Bana hetu, vulukayi bambi bavua balongesha mu dina dia Mfumu. Nulonde tshilejilu tshiabu, bualu bavua balame lutuulu mu makenga. Tudi tubamba ne: mbena diakalenga, bualu bavua bananukile. Nukadi bumvue muvua Yobe mulame lutuulu, kabidi muvua Mfumu mumusankishe ku ndekelu. Bualu Mfumu udi muena dinanga ne luse. Nangananga, bana hetu, panudi nulaya bualu, kanuditshipi, nutela diulu, buloba, nansha tshintu tshikuabu. Panudi nuitaba, nuambe amu ne: “Eyowa.” Panudi nubenga, nuambe amu ne: “To,” bua Mvidi Mukulu kanupishi. Padi umue wa kunudi ne dikenga, atendelele. Padiye ne disanka, imbe musambu, atumbishe Mvidi Mukulu. Padi umue wa kunudi usama, abikile bakulu ba Tshisumbu tshia bena ditaba. Bamulombele kudi Mfumu, bamufite manyi mu dina dia Mfumu. Panudi ntendelela ne ditaba, Mvidi Mukulu neapandishe mubedi, amupingajile bukole bua mubidi, ajimije mibi yende. Tondelanganayi mibi yenu. Nulombelangane kudi Mfumu, nanku nenupande. Ditendelela dia muntu udi wenza mudi Mvidi Mukulu musue, didi ne bukole bua bungi. Eliya uvua muntu bu tuetu. Kutendelelaye ne munanunanu bua mvula kaloki. Mvula nansha kuloka bidimu bisatu ne tshitupa. Pashishe kutendelelaye kabidi. Diulu kulokesha mvula, buloba kutolokesha bia pa madimi. Bana hetu, pikala umue wa kunudi mupambuke mu njila wa bulelela, mukuabu mumupingaje mu njila muimpe, mmanye ne: muntu udi mupingaje muena bubi mu njila muimpe, neamusungidile ku lufu, kabidi mibi yende mivule neyijimine. Meme Petro, mupostolu wa Yezu Kristu, ndi mfundila bantu badi Mvidi Mukulu musungule mukanda ewu. Nudi batangalake mu matunga makuabu bu benyi, basombe mu buloba bua Pontuse, bua Ngalatiya, bua Kapadokiya, bua Aziya, ne bua Bitiniya. Mvidi Mukulu Tatu mmunusungule, muvuaye mumane kujadika. Ku bukole bua Mueyelu wende nudi bantu bende, bua nutumikile Yezu Kristu, kabidi bua banulengeje ku mashi ende, nuikale zezeze. Dinanga ne bupole bishindame bikole munda muenu. Tutumbishayi Mvidi Mukulu, Tatu wa Mfumu wetu Yezu Kristu! Bu mudiye ne luse luvule, mmutupe muoyi mupiamupia pa kubisha Yezu Kristu ku bafue. Ke mutudi mua kutekemena bikole, kusanka bua bilenga bidi Mvidi Mukulu mulamine bantu bende. Bilenga abi kabiena bibola, kabiena binyanguka, kabiena bifubidila. Mvidi Mukulu mmunulaminebi mu diulu. Nanku mmusue kunulama ne tshianza tshiende tshikole mu njila wa ditaba, bua nupete lupandu ludi ne bua kumueneka ku ndekelu wa bidimu. Ke munudi nusanka, nansha munudi ne bua kubungama mpindiewu amue matuku bua makenga a mishindu yonsu adi anukuata. Makenga aa adi mua kujadika bukole bua ditaba dienu. Tshiamu tshia mpawungi tshidi tshintu tshia panu tshidi tshijimina. Kadi badi batshiteta mu kapia. Ke mudibu bateta mu makenga ditaba dienu, didi dipita tshiamu tshia mpawungi ku mushinga, bua kujadika bukole buadi. Nanku dituku diafika Yezu Kristu, nebanuele kalumbandi, nebanutumbishe, nebanupe lumu. Kanuyi banji kumona Yezu Kristu, nudi numunanga; kanuyi numumona mpindiewu, nudi numuitaba. Ke panudi nusanka nutshionkomoka kabiyi mua kuamba. Bualu nenupete tshinudi nuipatshila mu ditaba dienu: ke lupandu lua mioyi yenu. Bambi bavua bakeba bakebulula bua kumanya mudi lupandu elu. Bavua bambila bantu mu dina dia Mvidi Mukulu ne: Maweja-Nangila neanupeteshelu. Bavua bakeba kumanya mushindu ne diba bivua bionsu, bivua Mueyelu mubambile, mua kuenzeka. Bualu Mueyelu, uvua ukuata mudimu munda muabu, uvua mudianze kubamanyisha makenga a Kristu, ne lumu luvuaye ne bua kupeta pashishe. Mvidi Mukulu uvua mutanduile bambi abu ne: mukenji unudi ne bua kumanyisha bantu, kanuena nuulongesha bualu buenu to, kadi bua bantu bakuabu. Ke mudi bakobodi ba Lumu lua Disanka banumanyishelu mpindiewu ku bukole bua Mueyelu wa Tshijila udi Mvidi Mukulu mulume. Batumibue ba Mvidi Mukulu mene badi bajinga kumanya mukenji awu. Nanku nudilongolole bua numone mua kukuata mudimu. Nutabale muenu muonsu, batekemene bikole dipa dianupeshabu dituku diamueneka Yezu Kristu. Nutumikile Mvidi Mukulu. Kanulondi majinga anuvua nawu kale, panuvua kanuyi banji kumanya bulelela. Kadi nuikale bantu ba tshijila mu nsombelu wenu mujima, amu mudi Mvidi Mukulu udi munubikile wa tshijila. Bualu Mukanda wa tshijila udi ujadika ne: “Ikalayi bantu ba tshijila, bualu meme ndi wa tshijila. ” Panudi ntendelela, nudi nubikila Mvidi Mukulu ne: “Tatu”. Yeye kena ne kansungasunga. Udi ukosa nsambu ya bantu amu pa yoyi, bilondeshile malu adi muntu ne mutu muenze. Nanku matuku onsu anutshidi benyi panu, nuleje Mvidi Mukulu kanemu kenu mu bionsu binudi nuenza. Nudi bamanye muvuabu banupikule ku nsombelu wa patupu, uvua bankambua benu banushile. Ki mbanupikule ku bintu bia lupitapita, bu mudi tshiamu tshia mpawungi, nansha tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole. Kadi bavua banupikule ku mulambu wa mushinga mukole wa Kristu, uvua bu muana wa mukoku, kayi kalema, kayi katoba. Mvidi Mukulu kayi muanji kufuka buloba, ukavua mumane kusungula Kristu. Kadi matuku a ndekelu aa kudienzaye muntu bualu buenu. Kudi Kristu ke kunudi nuitabila Mvidi Mukulu, uvua mumubishe ku lufu, mumupe butumbi buende. Ke panudi nuitaba Mvidi Mukulu, nutekemena kabidi kudiye. Panuvua bitabe bulelela, nuvua badilengeje, bua numone mua kunanga ne muoyi umue bena ditaba nenu. Nanku nunangangane bikole, kabidi ne muoyi wenu mujima. mBanulele tshiakabidi, ki nkudi batatu badi bafua, kadi kudi Tatu udi ne muoyi wa tshiendelele, ku muaku wa muoyi wa Mvidi Mukulu udi ushala kashidi. Ke mudibu bafunde mu Mukanda wa tshijila ne: “Bantu bonsu badi bu bisosa. Lumu luabu luonsu ludi amu bu bilongu bia mu mpata. Bisosa bidi biuma, bilongu bipopoka. Kadi muaku wa Maweja-Nangila udi ushala kashidi. ” Muaku awu ke Lumu lua Disanka luvuabu banumanyishe. Nanku nubenge malu mabi onsu: dishima, mpala ibidi, lubabu ne bijanu. Nufuane bana batekete badibu balela mpindiewu. Bu mudibu bajinga mabele, adibu kabayi basambakaja ne tshintu tshikuabu, nuenu kabidi nujinge kumanya muaku wa Mvidi Mukulu amu pa wowu, bua numone mua kukola nawu mu ditaba, kupeta lupandu. Bualu “nudi badijadikile mudi Maweja-Nangila mulenga mutambe,” mudibu bafunde mu Mukanda wa tshijila. Semenayi kudi Mfumu. Yeye ke dibue dia muoyi, divua bantu bimanshe, kadi divua Mvidi Mukulu musungule, mudiangate ne mushinga. Nudifile bu mabue a muoyi, bua Mueyelu wa Tshijila umone mua kuibaka nenu nzubu wa Mvidi Mukulu. Nanku nenuikale tshisumbu tshia batuangaji ba tshijila, badi ne bua kulambula Mvidi Mukulu milambu, idi imusankisha bualu bua Yezu Kristu. Bualu badi bafunde mu Mukanda wa tshijila ne: “Ndi mudisunguile dibue dia mushinga mukole, dindi nteka mpindiewu bu dibue dia mu ditumba pa mukuna wa Siyone. Udi utekemena kudidi, kakufua bundu musangu nansha umue.” Dibue edi didi dia mushinga mukole bualu buenu nuenu badi bitaba. Kadi bua badi kabayi bitaba, mbafunde ne: “Dibue divua bibaki bimanshe, ke didi dienza dibue didi diambula bujitu bujima.” Muaba mukuabu mbafunde kabidi ne: “Ke dibue didi dishinda bantu, lubuebue ludi lubaponesha panshyi. ” Bantu bavua batetuka, bualu bavua babenge kuitaba muaku. Ke tshivua Mvidi Mukulu mubalongoluele. Kadi nuenu nudi tshisamba tshisungula. Nudi batuangaji ba Mukalenga, tshisamba tshia tshijila, bantu ba Mvidi Mukulu. mBanusungule bua kumanyisha bantu malu a dikema adi Mvidi Mukulu muenze. Bualu uvua munubikile bua nupatuke mu miidima, nubuele mu butoke buende bupite buimpe. Kale kanuvua bantu ba Mvidi Mukulu. Mpindiewu nudi bantu bende. Kale kanuvua bamanye luse lua Mvidi Mukulu. Kadi mpindiewu nudi balupete. Bana hetu basuibue, bu munudi benyi ne bena tshimuangi panu, ndi nnulomba ne: nudilame ku majinga a buntu buenu adi aluisha muoyi wenu wa kulu. Nuenze malu mimpe munkatshi mua bantu ba bisamba bikuabu. Nanku nansha bobu banushiminyina ne: nudi benji ba malu mabi, pafika Mvidi Mukulu nebajingulule malu enu mimpe. Diba adi nebatumbishe Mvidi Mukulu. Mudi Mfumu musue, nuitabe muntu yonsu udi ne bumfumu. Nutumikile mukalenga wa bakalenga udi ku mutu kua bonsu. Nutumikile balombodi bende ba matunga, badiye mufume bua kunyoka badi benza bibi, kabidi bua kutua badi benza bimpe makumbu. Bualu Mvidi Mukulu mmusue bua nuenze malu mimpe. Nanku nenupuwishe bantu batatakane badi kabayi bamanye tshintu. Nuikale ne nsombelu wa bantu badi benza mudibu basue. Kadi panudi nuenza munudi basue, kanuambi ne: tudi mua kuenza kabidi malu mabi mu musokoku. Nuenze amu malu adi bantu ba Mvidi Mukulu mua kuenza. Nunemeke bantu bonsu. Nunange bena ditaba nenu. Nutshine Mvidi Mukulu. Nunemeke mukalenga wa bakalenga. Nuenu bapika, tumikilayi bamfumu benu, nubanemeke muenu muonsu. Kanunemeki amu badi ne muoyi muimpe wa kalolo nutumikile ne badi ne malu makole. Paudi ukeba kukumbaja bidi Mvidi Mukulu musue, umvua ne lutuulu makenga adibu bakukengesha nawu kapayi bualu, Mvidi Mukulu neakuele lupemba. Kadi paudi umvua ne lutuulu mituutu idibu bakutuuta, bualu uvua muenze bibi, udi mua kupeta lumu anyi? Nanku paudi ukenga, ulama lutuulu, bualu uvua muenze bimpe, Mvidi Mukulu neakuele lupemba. Ke tshidi Mvidi Mukulu munubikidile, bualu Kristu kabidi uvua mukenge bualu buenu, munushile tshilejilu, bua nulonde makasa ende. Kristu kavua muenze malu mabi. Bantu kabavua bamumvue musangu nansha umue wakula miaku ya dishima. Pa wabu bamupende, kavua mupingaje bipendu. Pavuaye ukenga, kavua ukanyina bantu. Kadi uvua utekemena amu kudi Mvidi Mukulu, udi ukosa nsambu pa yoyi. Kristu mene uvua muambule pambidi pende mibi yetu pa mutshi mutshiamakane, bua tuetu, bafue bua bubi, tuende ne muoyi, tuenze bidi Mvidi Mukulu musue. mBanuondape ku mputa ivuabu bamutape. Bualu nuvua bu mikoku mipambuke njila. Kadi mpindiewu mbanupingaje kudi mulami udi mua kunuludika mu njila, kulama mioyi yenu. Nuenu kabidi bakaji, nutumikile babayenu. Nanku bamue ba kudibu badi kabayi bitaba muaku wa Mvidi Mukulu, badi mua kufika ku ditaba, pamonabu binudi nuenza. Nansha kanuyi nuamba bualu, nebamone munudi nubanemeka, nuenza amu malu mimpe. Kanukebi kudilengeja amu pambidi, bu munudi nulukisha nsuki, nuvuala bilengejilu bia mpawungi, nansha bilamba bimpe. Kadi buimpe buenu buikale bua mundamunda, budi kabuyi bunyanguka. Nuikale ne muoyi wa lutuulu ne wa bupole. Ke bidi ne mushinga muvule ku mesu kua Mvidi Mukulu. Ke muvua bakaji ba tshijila ku kale, bavua batekemena kudi Mvidi Mukulu, badilengeja bimpe, bualu bavua batumikila babayabu. Ke muvua Sara wenza. Uvua utumikila Abrahame, umuinyika ne: “Mfumu wanyi ”. Mpindiewu nenuikale bana bende ba bakaji, panudi nuenza malu mimpe, kanuyi nutshina kalu nansha kamue. Nuenu kabidi, balume, nusombe bimpe ne bakaji benu. Numanye ne: badi ne butekete. Nanku nubanemeke, bualu nebapete nenu dipa dia muoyi kudi Mvidi Mukulu. Nuenze nanku bua tshintu nansha tshimue katshieledi ditendelela dienu nkila. Mu tshikosu, bonsu buenu nuikale ne lungenyi lumue, kabidi ne muoyi umue. Nunangangane bu bana ba tatu ne mamu. Nuikale bantu ba muoyi mulenga, badi ne bupuekele munkatshi muabu. Kanupingajidianganyi bubi ku bubi. Kanupendi badi banupenda. Kadi badi banuenzela bibi, nubele lupemba, bualu diba divua Mvidi Mukulu munubikile, uvua mulaye kabidi bua kunuela lupemba. mBafunde mu Mukanda wa tshijila ne: “Muntu udi musue kusanka panu, kupeta ne diakalenga, alekele kujana bantu, alekele kushima. Abenge malu mabi, enze malu mimpe. Asombe talalaa ne bantu bonsu, kayi upungila. Bualu Maweja-Nangila udi utangila badi benza malu mimpe, uteleja ditendelela diabu. Kadi udi uluisha badi benza bibi. ” Panudi basuminyine kuenza malu mimpe, udi mua kunuenzela bibi nnganyi? Nudi amu bena diakalenga, nansha banukengesha bua malu mimpe anudi nuenza. Kanutshinyi bantu. Kanupampakanyi. Kadi mu mioyi yenu nunemeke Kristu bu Mfumu wenu. Diba dionsu nuikale amu ne muoyi wa kuandamuna bonsu badi banukonka ne: nu-tumvuije ditekemena didi munda muenu. Kadi nubandamune ne lutuulu, kabidi ne kanemu. Nudimuke bua kondu kenu ka munda kakanupishi. Nanku badi banusonguela, banujana, bua malu mimpe anudi nuenza, bualu nudi nulonda Kristu, nebafue bundu bua bivuabu bamba abi. Bualu mbimpe banukengeshe, padi Mvidi Mukulu musue, bua malu mimpe anudi nuenza, pa mutu pa kunukengesha bua malu enu mabi. Bualu Kristu mene mmufue musangu umue bua kashidi, bualu bua mibi ya bantu. Yeye, uvua kayi ne bualu, mmufuile bena tshibawu, bua kunufikisha kudi Mvidi Mukulu. mBamushipe, bualu uvua muntu. Kadi mbamubishe ku bafue ku bukole bua Mueyelu wa Tshijila. Amu ku bukole bua Mueyelu ewu, mmuye kulongesha bavua mu kandondu ka bafue Lumu lua Disanka. Ke bantu bavua babenge kutumikila Mvidi Mukulu ku kale. Mvidi Mukulu uvua windila ne lutuulu, mu tshikondu tshivua Nowa muenze buatu. Bantu bakese, bonsu basanga amu muanda mukulu, ke bavua babuele mu buatu, bapandile ku mayi. Mayi aa adi tshimfuanyi tshia mayi mudibu banutua mpindiewu bua kunusungidila. Kabena batua muntu mu mayi aa, amu bua kumusha manyanu a pambidi. Kadi badi balomba Mvidi Mukulu bua umushe mibi yonsu idi kondu kenu ka munda kanupisha. Padibu banutua mu mayi, Mvidi Mukulu udi unusungidila, bualu Yezu Kristu mmubike ku bafue, mubande mu diulu, musombe ku diboku dia bukole dia Mvidi Mukulu Tatu. Ke muaba udi batumibue, mamfumu makuabu, ne makole a mu diulu bitabe bumfumu buende. Nudi bamanye mudi Kristu mumvue makenga mu mubidi. Ke munudi kabidi mua kukolesha muoyi, kuanyisha makenga. Bualu muntu udi umvua makenga mu mubidi, ulama lutuulu, mmubengangane ne bubi kashidi. Nanku bituadije ku mpindiewu, matuku anutshidi mua kusomba panu, kanulondi majinga mabi a buntu buenu. Nukebe amu tshidi Mvidi Mukulu musue. Bualu ku kale nuvua bajimije meba mapite bungi, nuenza malu adi bantu badi kabayi bamanye Mvidi Mukulu basue kuenza. Nuvua bende mu njila mibi, balonde majinga mabi, bakuatshike maluvu, badie budiavi, banue bunuavi, batendelele mvidie mibi ya patupu. Mpindiewu bantu badi kabayi bamanye Mvidi Mukulu badi bakema, bualu kanuena nubuelakana kabidi nabu mu malu mabi a nanku. Ke padibu banupenda. Kadi bua bivuabu benza nebadilumbuluile kudi Mvidi Mukulu, ukadi pa kulumbuluisha ba muoyi ne bafue. Ke pavuabu bamanyishe ne bafue mene Lumu lua Disanka. Bafue aba bavua babalumbuluisha mu bantu, mudibu balumbuluisha bantu bonsu. Kadi mpindiewu mbabamanyishe Lumu lua Disanka, bua bapete ku bukole bua Mueyelu muoyi, mudi Mvidi Mukulu nawu. Nshikidilu wa bionsu ukadi pabuipi. Nusombe ne meji, batabale, bua numone mua kutendelela. Bualu bua kumpala: nunangangane ne muoyi wenu mujima. Bualu dinanga didi dijimija mibi ya bungi. Nuakidilangane mu nzubu yenu, kanuyi nusodia. Nuambuluishangane ne mapa adi yonsu wa kunudi mupete kudi Mvidi Mukulu. Ke munudi mua kuenza mudimu bimpe ne mapa mashilangane anudi bapete kudi Mvidi Mukulu nanku. Muntu udi ulongesha Lumu lua Disanka, amanyishe bantu miaku ya Mvidi Mukulu. Udi wambuluisha bantu, enze mudimu awu ne bukole budi Mvidi Mukulu umupesha. Nanku Mvidi Mukulu neatumbe, mu malu onsu anudi nuenza, kudi Yezu Kristu, udi ne butumbi, kabidi ne bukole tshiendelele! Amene. Bana hetu basuibue, kanukemi bua diteta dikole didi dinukuata. Ki mbualu bupiabupia budi kabuyi buanji kuenzeka. Panudi nudisanga ne Kristu mu makenga ende, nusanke. Nanku pamueneka butumbi buende, nenusanke kabidi nutshionkomoka. Nudi bena diakalenga, padibu banupenda bualu nudi nulonda Kristu munyima. Bualu Mueyelu wa butumbi, Mueyelu wa Mvidi Mukulu mmunutulukile. Muntu nansha umue wa kunudi kabuedi mu dikenga bua ne: uvua mushipe muntu, muibe, mukengeshe bantu, nansha mubuelakane mu malu a bende. Kadi padi muntu ukenga, bualu udi muena Kristu, kafu bundu. Ele amu Mvidi Mukulu tuasakidila, bua padiye mupete dina dia muena Kristu. Tshikondu ntshifike tshidi Mvidi Mukulu utuadija kulumbuluisha bantu. Neadianze kulumbuluisha bantu bende. Kadi padiye ubanga kutulumbuluisha tuetu nanku, ku ndekelu badi babenga kuitaba Lumu lua Disanka neabenzele tshinyi? Bualu mbafunde mu Mukanda wa tshijila ne: “Pikalabi bikole bua muntu wa Mvidi Mukulu kupandaye, kadi bena buenzavi ne benji ba malu mabi nebapande bishi? ” Kadi Mufuki udi ukumbaja bivuaye mulaye. Nanku badi bakenga bilondeshile mudi Mvidi Mukulu musue, bananukile kuenza malu mimpe, batekemene muabu muonsu kudi Mufhki wabu. Bindi ngakula mpindiewu, bidi bitangila bantu ba munkatshi muenu badi bakulu ba Tshisumbu tshia bena ditaba. Meme kabidi ndi mukulu. Mvua mumone ne anyi abidi makenga a Kristu. Nendisange kabidi nende mu butumbi buende bukadi pa kumueneka. Nanku ndi ngambila bakulu ne: nuludike bu balami ba nsongu mikoku idi Mvidi Mukulu munupe. Mvidi Mukulu udi musue bua nuyilame bimpe ne muoyi wenu mujima, kanuyi ne tshimfulamuoyi. Nuenze mudimu muenu muonsu, kabidi ne disanka, kanuyi nukeba biuma. Kanukengeshi ne bumfumu bunudi nabu bantu badibu banupeshe bua nubalame. Kadi nubaleje tshilejilu tshimpe. Nanku pamueneka Mfumu wa balami ba mikoku, nenupete nsala wa butumbi, udi kashidi kayi ututuka. Nuenu kabidi bansonga, nutumikile bakulumpe. Kadi nuenu bonsu nudipuekeshe, nuambuluishangane. Bualu mbafunde mu Mukanda wa tshijila ne: “Mvidi Mukulu udi uluisha bena ditambisha. Kadi udi wambuluisha ne disanka badi badipuekesha. ” Nanku nudipuekeshe mu tshianza tshia bukole tshia Mvidi Mukulu, bua anubandishe tshikondu tshidiye musue. Muomekelayi ntatu yenu yonsu, bualu Yeye udi unulama. Ikalayi batabale, nudimuke! Bualu muluishi wenu diabolu udi bu nyama wa ntambue, ukungula, ukeba wa kudiaye. Nuikale bashindame mu ditaba, numutuile nkanana. Numanye ne: bana benu bena ditaba badi batangalake mu buloba bujima, badi bumvua makenga amu munudi nuenu numvua. Mvidi Mukulu mmunubikile bua nudisange nende mu butumbi buende bua kashidi, panudi nudisanga ne Kristu. Nanku nuenu bamane kukenga tshitupa tshikese, Mvidi Mukulu, mpokolu wa dinanga dionsu, neanuenze bantu ba tshijila. Neanushindike, anukoleshe bua kanutenkakanyi. Yeye udi ne bukole kashidi tshiendelele! Amene. Silase, undi ntangila bu muena ditaba netu wa muoyi umue, mmungambuluishe bua kufunda mukanda mukese ewu. Ndi musue kunukolesha ku muoyi, kunujadikila kabidi ne: nenumvue mu makenga dinanga didi Mvidi Mukulu ununanga nadi. Nushindame mu dinanga diende adi. Bena ditaba ba mu Tshisumbu tshidi mu Babilone, bavua Mvidi Mukulu musungule bu nuenu, badi banuela muoyi. Muananyi Marke kabidi udi unuela muoyi. Nuelangane mioyi, nupukilangane bu bena muntu. Nuenu bonsu badi badisanga ne Kristu, Mvidi Mukulu anupe bupole buende. Meme Simone Petro, mupostolu ne muena mudimu wa Yezu Kristu, ndi mfundila bonsu bavua bapete ditaba dia mushinga mukole dia mushindu umue ne ditudi nadi. Nudi badipete ku disua dilenga dia Mvidi Mukulu wetu ne dia Musungidi Yezu Kristu. Dinanga ne bupole bishindame bikole munda muenu. Nenubipete, panudi nuya kumpala mu dimanya dia Mvidi Mukulu, ne dia Mfumu wetu Yezu Kristu. Mvidi Mukulu ku bukole buende mmutupe bionsu bitudi tukengela, bua tumone mua kukumbaja bidiye musue. Bualu bavua batumanyishe mudiye mutubikile, bua tudisange nende mu butumbi, ne mu buimpe buende. Ke padiye mutulaye mapa manene a mushinga mukole, bua tuetu, bamane kupeta mapa aa, tumone mua kuepuka majinga mabi a panu, adi atufikisha ku lufu, tudisange ne Mvidi Mukulu udi wa kashidi. Ke munudi mua kuenza muenu muonsu, bua nusakidile ku ditaba dienu nsombelu mulenga, ku nsombelu wenu mulenga dimanya, ku dimanya didikolela, ku didikolela dinanukila, ku dinanukila dinemeka Mvidi Mukulu, ku dinemeka Mvidi Mukulu diumvuangana dia buena muntu, ku diumvuangana dia buena muntu dinanga. Ke malu mimpe anudi ne bua kuikala nawu. Nuenu bikale nawu a bungi, neanuambuluishe bua Yezu Kristu, unudi bamanye, akuate mudimu munda muenu, anufikishe ku dikuama bimuma. Kadi udi kayi nawu, kena umona kule to. Udi bu mpofu. Kena uvuluka mukuabu bamujimijile mibi yende ya kale. Bana hetu, Mvidi Mukulu mmunubikile, mmusungule. Nanku enzayi muenu muonsu bua makanyine dibikila edi. Nuenu benze nanku, kanuakupambuka mu njila mululame. Ke munudi mua kubuela mu Bukalenga bua kashidi bua Mfumu wetu ne Musungidi Yezu Kristu. Ke pandi nnuvuluija malu aa matuku onsu, nansha nuenu bamane kuamanya, bashindame mu bulelela bunudi bapete. Bualu pantshidi ne muoyi apa, ndi ne bua kunuvuluija amu kunuvuluija malu aa. Ndi mumanye ne: nkadi pa kushiya mubidi udi ufua ewu. Mfumu wetu Yezu Kristu mmummanyishe nanku. Ke mundi ngenza mpindiewu muanyi muonsu, bua numone mua kuvuluka kashidi malu aa, nansha meme mumane kufua. Patuvua banumanyishe ne: Mfumu wetu Yezu Kristu neafike ne bukole buende, katuvua banulondele nsumuinu ifuma ku budimu bua bantu. Kadi tuvua badimuene butumbi buende ne etu abidi. Diba divuaye mupete lumu ne butumbi kudi Mvidi Mukulu Tatu, tuvuapu. Diyi divua difuma ku butumbi bua kulu, diamba ne: “Ewu ke Muananyi undi munange. Udi unsankisha bikole.” Patuvua ne Yezu pa mukuna wa tshijila, tuetu mene tuvua bumvue diyi edi difuma mu diulu. Bu mutuvua bumvue miaku eyi, tudi bajadike bimpe menemene ne: meyi avua bambi batumanyishe kale adi malelela. Nanku panudi nuavuluka ne ntema, nudi nuenza bimpe, bualu adi bu muendu udi utema muaba wa miidima, too ne padi butuku butshia, too ne padi mutotu wa nkesha ukenkesha mioyi yenu. Kadi nuvuluke nangananga ne: muntu nansha umue kena mua kumvuija ku lungenyi luende nkayende miaku ya bambi, ivuabu bafunde mu Mikanda ya tshijila. Bualu bivua bambi batumanyishe kabivua bifuma ku disua nkayadi dia muntu. Kadi bambi bavua bakula mu dina dia Mvidi Mukulu, bualu Mueyelu wa Tshijila uvua ubaludika. Ku kale bambi ba dishima bavua bapatuke munkatshi mua bantu. Ke muapatuka kabidi balongeshi ba dishima munkatshi muenu. Nebatangalaje malongesha a dishima adi atukebela bipupu. Nebabenge Mfumu uvua mubasungidile. Nanku nebadikebele diakamue kabutu. Bantu ba bungi nebabalonde mu njila wa malu mabi. Bualu bua bidi balongeshi ba dishima aba benza, bantu nebajane njila wa bulelela. Bu mudibu ne lukuka lua biuma, balongeshi ba dishima aba nebanuelele nsumuinu ifuma ku meji a bantu, bua bapete bintu bienu. Kadi Mukoshi wabu wa nsambu ukadi mumane kujadika tshibawu tshiabu. Neababutule lukasa, kayi ujingakana. Bualu Mvidi Mukulu kena mufuile batumibue bavua benza bibi luse. Uvua mubele mu kandondu, mudiye mubalame mu lukanu mu miidima, too ne ku diba didibu ne bua kubalumbuluisha. Bantu ba kale, Mvidi Mukulu kavuamubafuile luse. Wakalokeshila benji ba malu mabi aba mvula wa tshipupu. Kusungidilaye amu bantu muanda mukulu. Ke Nowa uvua ulongesha malu mimpe, kabidi ne bantu bakuabu muanda mutekete. Mvidi Mukulu uvua mufundile tshimenga tshia Sodome ne tshia Ngomore tshibawu. Uvua mubinyoke, mubibutule ne kapia. Ke mudiye uleja bantu babi bidi ne bua kubenzekela. Uvua musungidile Lote, muntu wa malu mimpe, uvua unyingalala bua malu mabi avua bantu bena buenzavi ba tshikondu tshiende benze. Bualu muntu muakane ewu uvua musombe munkatshi mua bantu babi aba. Ku dituku ku dituku uvua umona, umvua malu mabi avuabu benza, avua anyingalaja muoyi wende muimpe. Bualu Mfumu udi mumanye mua kupatula mu makenga bantu badi bamutumikila. Udi mumanye kabidi mua kulama bantu badi benza bibi, bua kubanyoka dituku dia kubalumbuluisha. Neanyoke nangananga badi balonda majinga mabi a buntu buabu panu, babenga bumfumu bua Mvidi Mukulu. Balongeshi ba dishima bamvua mubambile aba, badi bantu ba dikamakama, badiambi. Kabena banemeka bifukibue bia lumu bidi mu diulu, kadi badi babipetula. Batumibue ba Mvidi Mukulu mene, nansha mudibu bapite balongeshi ba dishima aba ku bukole ne ku bumfumu, kabena basonguela bifukibue bia lumu abi kudi Mfumu, kabena nansha babipenda. Kadi bantu aba badi benza malu, bu badi kabayi bela meji. Badi bu nyama ya lonji idi kayiyi yela meji, idibu balela amu bua bantu bamone mua kuyikuata, kuyishipa. Badi bapenda tshidibu kabayi bamanye. Nebabashipe mudibu bashipa nyama ya lonji ayi. Nebabakengeshe, muvuabu bakengeshe bakuabu. Badi badisankisha, benza malu mabi munda munya. Panudi nabu ku mesa badi banufuisha bundu, banubueja mu mbipishilu, basanka bua kunudinga. Badi balengamena amu bakaji badi bananga malu mabi. Kuenza malu mabi kakuena kubatonda. Badi bateya badi kabayi ne muoyi mukole. Muoyi wabu mmuibidile lukuka lua biuma. Mvidi Mukulu mmumane kubatshipa! Badi bantu bapambuke. mBumuke mu njila mululame bua kulonda njila mubi, uvuabu balonda kudi Balaame, muana wa Bozore, uvua munange makuta avuabu ne bua kumufuta bua malu ende mabi. Kadi kumutandishabu bua matshi ende makole. Bualu nyama wa mpunde mukaji, utu kayi wakula, kubanga kuakula ne diyi dia buntu, kukandika malu a bupote, avua muambi awu musue kuenza. Bantu aba badi bu mpokolu mimane kuuma, nansha bu mavuba adi lupepele lusakila, kaayi alokesha mvula. Mvidi Mukulu mmubalamine muaba mu miidima mikole ya mu kandondu. Badi bakula miaku ya ditambisha ne ya bupote. Ku lukuka luabu badi bateya bantu batshidi bumuka mu njila wa bantu bapambuke. Badi balaya bantu ne: nenudienzele malu munudi basue. Kadi bobu mene batshidi mu bupika bua bibidilu bidi mua kubafikisha ku lufu. Bualu muntu yonsu udi mupika wa tshidi tshimukokesha. Bualu pikala bantu, bavua bamane kupanduka ku malu a bukua panu, bualu bavua bitabe Mfumu ne Musungidi wetu Yezu Kristu, bapingane ku malu abu a kale, baanyishe kabidi, dikenga diabu dia lelu nedipite diabu dia kale. Bivua bimpe bipite bua kabamanyi njila mululame, pa mutu pa kumumanya, kadi kushisha kubenga mikenji ya tshijila ivuabu babamanyishe. Malu adi abenzekela adi ajadika bulelela bua nsumuinu ya ne: “Mbua udi upingana ku biluishi bivuaye muluke ”, “Ngulube mumane kuowa mayi, udi udibonda mu bitotshi tshiakabidi.” Bana hetu basuibue, ke mukanda muibidi undi nnufundila ewu. Mu mikanda yonsu ibidi, mvua musue kunutabuluja, bua nupete meji makane ku malongesha andi nnuvuluija. Ndi musue bua nuvuluke miaku ivua bambi ba tshijila banulongeshe kale, kabidi ne mikenji ya kudi Mfumu ne Musungidi, ivua bapostolu benu banumanyishe. Bangabanga numanye ne: matuku a nshikidilu nekupatuke bantu badi balonda amu majinga abu. Nebanuseke, banuebeja ne: “Kavua munulaye bua kupingana anyi? Kadi udi penyi? Batatu hetu mbamane kufua. Kadi bionsu bidi amu bitungunuka, muvuabi bituadije katshia bafuka buloba!” mBapue muoyi ku bukole muvua Mvidi Mukulu muakule ku kale, mufuke diulu ne buloba ku muaku wende. Bavua bapatule buloba mu mayi; mpindiewu budi bulelemapu. Kabidi ku mayi a mvula wa tshipupu, ke kuvuabu babutule buloba bua kumpala abu. Kadi diulu ne buloba bia lelu bitshidiku, bualu Mvidi Mukulu mmubilame ku muaku wende awu. Kadi dituku didiye ulumbuluisha bantu, nebibutuke mu kapia, pamue ne bena buenzavi. Bana hetu basuibue, kudi bualu bumue bunudi kanuyi mua kupua muoyi. Kudi Mfumu dituku dimue didi bu bidimu tshinunu, bidimu tshinunu bidi bu dituku dimue. Bamue bantu badi bela meji ne: Mfumu udi ujingakana bua kukumbaja bivuaye mulaye. Kadi kabiena nanku nansha. Udi ne lutuulu lua bungi bualu buenu. Bualu udi musue bua muntu nansha umue kajiminyi, kadi bua bonsu bapete diba dia kubenga malu mabi. Kadi dituku dia Mfumu nedifike bu muivi. Dituku adi diulu nedibutuke ne mutoyi mukole. Kapia nekoshe bia mulu bionsu. Buloba ne bidipu bionsu nebijimine. Bu mudi bionsu ne bua kubutuka nanku, nudi bumvue munudi ne bua kusomba panu. Nudi ne bua kuikala bantu ba tshijila, badi benza bidi Mvidi Mukulu musue. Nuindile dituku dia Mvidi Mukulu. Nuenze muenu muonsu bua difike lukasa. Bushuwa dituku adi kapia nekoshe diulu. Bia mulu nebienguluke ku ndimi ya kapia. Kadi tuetu tudi tutekemena bidi Mvidi Mukulu mulaye: ke diulu dipiadipia ne buloba bupiabupia, muaba wasomba bantu bua kuenza amu tshidi Mvidi Mukulu musue. Ke tshitudi bindile atshi. Bana hetu basuibue, panutshidi bindile dituku edi, enzayi muenu muonsu bua nuikale kanuyi katoba, kanuyi ne bubi, ku mesu kua Mvidi Mukulu. Nusombe kabidi nende mu ditalala. Nuvuluke ne: padi Mfumu munulamine lutuulu, mmusue bua nupete mushindu wa kupanda. Ke bivua muanetu musuibue Polu munufundile ne meji mavule avua Mvidi Mukulu mumupe. Ke bidiye mufunde mu mikanda yende yonsu, padiye umvuija malu a nanku. Mu mikanda yende mudi malongesha makole adi muntu kayi mua kujingulula lukasa. Bantu badi bapange mikanda, kabayi bashindame, badi bumvuija malongesha aa mushindu mubi. Ke mudibu benza kabidi ne miaku mikuabu ya mu Mikanda ya tshijila, badikebela nanku kabutu kabu. Bana hetu basuibue, mpindiewu nkadi mumane kunubela. Nanku nudimuke! Kanuanyishi bua bantu babi aba bena dishima banupambule, banumushe ku tshitaku tshinudi bashindame. Kadi nuidikije mua kuya kumpala mu dinanga, ne mu dimanya dia Mfumu wetu ne Musungidi Yezu Kristu. Yeye mene udi ne butumbi mpindiewu ne tshiendelele! Amene. Tudi tunufundila bua Muaku udi upetesha muoyi. Muaku awu uvuaku biangatshile ku tshibangidilu tshia bionsu. Tuvua bawumvue, baumone ne mesu etu, bautangile, baulenge ne bianza bietu. Pavua muoyi ewu umueneka, tuvua baumone. Ke patudi tunujadikilawu, tunumanyisha muoyi wa kashidi, uvua kudi Tatu, udi mumueneke kutudi. Bituvua bamone, bituvua bumvue, tudi tunumanyishabi ne nuenu kabidi, bua nudisange netu mu bobumue butudi nabu ne Tatu, kabidi ne Muanende Yezu Kristu. Tudi tunufundila ebi, bua tusanke, tutshionkomoke. Yezu Kristu uvua mutumanyishe lumu lutudi Umuambila elu ne: Mvidi Mukulu udi butoke. Munda muende kamuena miidima to. Tuetu bambe ne: tudi mu bobumue ne Mvidi Mukulu, patutshidi tuenda mu miidima, bitudi tuamba ne bitudi tuenza mbia dishima. Kadi tuetu bende mu butoke, mudi Mvidi Mukulu mu butoke, nanku bonsu tudi tuenza tshintu tshimue, kabidi mashi a Yezu, Muanende, adi atupikula ku bubi buonsu. Tuetu bambe ne: katuena ne bubi, tudi tudishima. Bulelela kabuena munda muetu. Kadi tuetu batondele Mvidi Mukulu mibi yetu, tudi mua kutekemena ne: Mvidi Mukulu neakumbaje bivuaye mulaye. Neatujimijile mibi yetu; neatupikule ku bubi buonsu. Tuetu bambe ne: katuena benze bibi, tudi tuvuija Mvidi Mukulu muena dishima. Muaku wende kawena munda muetu. Bana banyi, ndi nnufundila malu aa, bua kanuenji bibi. Kadi pikala muntu wenza bibi, tudi ne mutulumbuluidi wetu kudi Tatu: ke Yezu Kristu udi kayi ne tshilema. Bualu Yezu Kristu uvua mudifile bu mulambu, bua batujimijile mibi yetu. Kabena bajimija amu yetu nkayayi, kadi ne ya bantu bonsu ba pa buloba kabidi. Patudi tutumikila mikenji ya Mvidi Mukulu, ke patudi mua kujadika ne: tudi bamumanye. Padi muntu wamba ne: “Ndi mumanye Mvidi Mukulu,” kayi utumikila mikenji yende, udi muena dishima. Bulelela kabuena munda muende to. Kadi muntu udi utumikila muaku wa Mvidi Mukulu, ke muntu udi unanga Mvidi Mukulu muende muonsu. Tshidi mua kutujadikila ne: tudi mu bobumue ne Mvidi Mukulu, ngetshi: muntu udi wamba ne: ndi mu bobumue ne Mvidi Mukulu, udi ne bua kuenza bivua Yezu wenza. Balunda banyi, tshiena nnufundila mukenji mupiamupia. Kadi udi mukenji wa kale unukavua bamane kupeta biangatshile ku ntuadijilu. Mukenji wa kale ewu ke muaku unukadi bamane kumvua. Kadi mukenji undi nnufundila udi amu mupiamupia, bualu bulelela buawu budi bumueneka munda mua Kristu, ne munda muenu kabidi. Bualu miidima idi yumuka, butoke bulelela bukadi bukenka. Muntu udi ujadika ne: ndi ngenda mu butoke, kadi ukina muanabu, utshidi mu miidima. Amu muntu udi unanga muanabu, ke udi wenda mu butoke. Nanku munda muende kamuena bualu nansha bumue budi mua kufikisha muntu mukuabu ku dienza bibi to. Kadi muntu udi ukina muanabu, udi wenda mu miidima. Udi wendamu, kayi nansha mumanye kudiye uya. Bualu miidima mmimupofamije mesu. Bana banyi, ndi nnufundila, bualu mbanujimijile mibi yenu mu dina dia Kristu. Batatu, ndi nnufundila, bualu nudi bamanye Udiku biangatshile ku ntuadijilu. Bansonga, ndi nnufundila, bualu nudi batshimune Muena bubi. Bana, ndi nnufundila, bualu nudi bamanye Tatu. Batatu, ndi nnufundila, bualu nudi bamanye Udiku biangatshile ku ntuadijilu. Bansonga, ndi nnufundila, bualu nudi ne bukole. Muaku wa Mvidi Mukulu udi munda muenu, kabidi nudi batshimune Muena bubi. Kanunangi bukua panu, nansha malu a panu. Muntu udi unanga bukua panu, kena ne muaba munda muende wa kunanga Tatu. Bualu malu a panu ke majinga mabi a buntu buetu, lukuka lua bitudi tumona, kuditemba bua bitudi nabi. Malu onsu aa kaena afuma kudi Tatu, kadi kudi bukua panu. Bia panu bidi bienda bijimina. Bionsu bidi bantu bajinga panu bidi bipita. Kadi udi wenza tshidi Mvidi Mukulu musue, ke udi ushala ne muoyi kashidi. Bana banyi, nshikidilu ukadi pabuipi! Nukadi bumvue ne: Muluishi wa Kristu neafike. Kadi mpindiewu baluishi bavule ba Kristu bakadi bapatuke. Ke patudi bamanye ne: nshikidilu ukadi pabuipi. Bantu aba kabavua hetu menemene to. Bobu bikale hetu, bavua mua kushala netu. Kadi mbumuke kutudi. Ke padibu baleje patoke ne: nansha umue wa kudibu kavua wetu menemene. Kadi nuenu nuvua bapete Mueyelu wa Tshijila, uvua Kristu munupumuine. Ke panudi bonsu bamanye bulelela. Nanku tshiena nnufundila, bualu nudi bapange bulelela to. Ndi nnufundila, bualu nukadi babumanye. Nudi bamanye kabidi ne: bulelela kabuena mua kulela dishima nansha dimue. Kadi muena dishima nnganyi? Ke muntu udi wamba ne: “Yezu kena Kristu, Musungidi mutulaya.” Wa nanku ke Muluishi wa Kristu. Udi ubenga Tatu, ne Muana kabidi. Bualu muntu udi ubenga Muana, udi ubenga kabidi ne Tatu. Kadi udi witaba Muana, udi udisanga kabidi ne Tatu. Nanku nulame bimpe munda muenu miaku inuvua bumvue biangatshile ku ntuadijilu. Pikala miaku inuvua bumvua biangatshile ku ntuadijilu ayi mishale munda muenu, nuenu kabidi nenushale mu bobumue ne Muana, kabidi ne Tatu. Tshivua Kristu mene mulaye bua kutupa, ke muoyi wa kashidi. Ndi nnufundila malu aa, bua nudimukile bantu badi bakeba kunupambula mu njila. Kristu mmunupumuine Mueyelu wende. Bu mudi Mueyelu wende ushala munda muenu, kanuena nukengela mulongeshi mukuabu. Bualu Mueyelu wende udi unulongesha malu onsu. Bidiwu wamba bidi bilelela, kabiena bia dishima to. Nanku nuitabe bidi Mueyelu unulongesha, nushale mu bobumue ne Kristu. Eyowa, bana banyi, nushale mu bobumue ne Kristu. Nanku katuakupampakana dituku diamuenekaye. Katuakufua bundu kumpala kuende dituku diafikaye. Nudi bamanye ne: Kristu ki mmuenze bualu bubi nansha bumue. Nanku nudi ne bua kumanya kabidi ne: muntu yonsu udi wenza malu mimpe, udi muana wa Mvidi Mukulu. Monayi dinanga dipite bunene didi Tatu mutunange nadi! Bualu badi batuinyika ne: mbana ba Mvidi Mukulu. Bushuwa, tudi bana bende. Bukua panu mbutupange, bualu kabuvua bumanye Mvidi Mukulu. Balunda banyi, mpindiewu tukadi bana ba Mvidi Mukulu. Kadi mutuikala pashishe ki mmuanji kumanyika patoke. Kadi tshitudi bamanye ngetshi: padi Kristu umueneka, netuikale bafuanangane nende, bualu netumumone muonsu mudiye. Muntu yonsu udi windila bualu ebu, mutekemene kudi Kristu, udi udilengeja ku bubi buonsu, bu mudi Yezu Kristu kabidi kayi ne bubi. Muntu yonsu udi wenza bibi, udi ubenga mikenji ya Mvidi Mukulu. Bualu kuenza bibi nkubenga mikenji. Nudi bamanye ne: Yezu Kristu wakamueneka bua kumusha bubi. Munda muende kamuena bubi to. Nanku muntu udi ushala nende mu bobumue, kena wenza kabidi bibi. Kadi muntu udi wenza amu bibi, kena mumumone, kena mumumanye. Bana banyi, muntu kanushimi! Muntu udi wenza malu makane, udi muakane, mudi Yezu Kristu muakane. Muntu utshidi utungunuka ne dienza bibi, udi muntu wa diabolu, bualu diabolu mmuenze bibi biangatshile ku ntuadijilu. Kadi Muana wa Mvidi Mukulu mmumueneke panu, bua kubutula bidi diabolu muenze. Muntu yonsu udi muana wa Mvidi Mukulu, udi ulekela kuenza malu mabi, bualu bukole bua muoyi budi bufuma kudi Mvidi Mukulu budi munda muende. Bu mudi Mvidi Mukulu Tatuende, kena mua kutungunuka ne dienza malu mabi to. Badi mua kujingulula patoke bana ba Mvidi Mukulu ne bana ba diabolu nenku: muntu yonsu udi kayi wenza malu makane, anyi kayi unanga muanabu, kena muana wa Mvidi Mukulu. Lumu lunuvua bumvue biangatshile ku ntuadijilu luvua nenku: tunangangane. Katuikadi bu Kayine uvua muntu wa Muena bubi, ushipa muanabu. Wakamushipa bua tshinyi? Bualu malu avua Kayine wenza avua mabi. Avua muanabu wenza avua mimpe. Bana hetu, padi bantu ba pa buloba banukina, kanukemi to. Tudi bamanye ne: tudi bapatuke mu lufu, bua kubuela mu muoyi. Tudi bajadike nanku, bualu tudi tunanga bana hetu. Udi kayi unanga, utshidi mu lufu. Muntu yonsu udi ukina muanabu mmushipianganyi. Nudi bamanye ne; mushipianganyi kena ne muoyi wa kashidi munda muende. Mutudi bamanye tshidi dinanga mmunyi? Bualu Yezu Kristu wakafua muoyi wende bualu buetu. Nanku tuetu kabidi tudi ne bua kufila muoyi wetu bua bana hetu. Pikala muntu muena biuma mumone muanabu mu dikenga, kadi upapija muoyi wende, mmunyi mudiye mua kuamba ne: ndi munange Mvidi Mukulu? Bana banyi, katuena mua kunangangana amu ne mayuki ne miaku bia patupu. Kadi tudi ne bua kuleja dinanga dietu patoke ku bitudi tuenza. Ke mutudi mua kumanya mutudi tuenda mu bulelela. Ke mutudi mua kutalaja kondu ketu ka munda kumpala kua Mvidi Mukulu. Nansha kondu ketu ka munda katupisha ne: tudi benze bibi, kadi tudi bamanye ne: Mvidi Mukulu mmupite kondu ketu ka munda, mmumanye kabidi bionsu. Nanku, balunda banyi, padi kondu ketu ka munda kakayi katupisha kabidi, tudi mua kumueneka kumpala kua Mvidi Mukulu katuyi ne dipampakana. Bionsu bitudi tulomba, tudi tubipeta kudiye, bualu tudi tulonda mikenji yende, tuenza tshidiye musue. Ke mukenji udiye utuelela: tuitabe Muanende Yezu Kristu, tunangangane kabidi, muvua Kristu mututumine diyi Muntu udi utumikila mikenji ya Mvidi Mukulu, udi ushala munda mua Mvidi Mukulu, ne Mvidi Mukulu udi ushala munda muende. Tudi bajadike mudi Mvidi Mukulu ushala munda muetu, bualu mmutupe Mueyelu wende wa Tshijila. Balunda banyi, kanulondi bonsu badi badiamba ne: tudi ne Mueyelu. Kadi nubatete bua kujadika ne: Mueyelu udibu nawu ngwa Mvidi Mukulu anyi? Bualu bambi ba dishima bavule badi batampakane mu bantu. Munudi mua kumanya ne: Mueyelu ewu ngwa Mvidi Mukulu, mudi nenku: muntu yonsu udi ujikula patoke ne: Yezu Kristu mmudienze muntu menemene, udi ne Mueyelu wa Mvidi Mukulu. Kadi muntu yonsu udi ubenga kujikula patoke bualu ebu, kena ne Mueyelu wa Mvidi Mukulu to. Mueyelu udiye nawu ngwa Muluishi wa Kristu. Nudi bamanye ne: Muluishi awu uvua ne bua kufika. Mpindiewu ukadi munkatshi mua bantu. Kadi nuenu, bana banyi, nudi bantu ba Mvidi Mukulu. Nukadi batshimune bambi ba dishima. Bualu Mueyelu udi munda muenu udi ne bukole bupite bua mueyelu udi munda mua bena panu. Bambi ba dishima badi bakula bua bia panu. Ke padi bena panu babateleja, bualu bambi aba mba panu. Kadi tuetu tudi bantu ba Mvidi Mukulu. Muntu udi kayi wa Mvidi Mukulu, kena ututeleja to. Muntu udi mumanye Mvidi Mukulu, udi ututeleja. Ke mutudi mua kusunguluja Mueyelu wa bulelela ne mueyelu wa ntupakanyi. Balunda banyi, tunangangane, bualu dinanga didi difume kudi Mvidi Mukulu. Muntu yonsu udi unanga, udi muana wa Mvidi Mukulu, kabidi mmumanye Mvidi Mukulu. Muntu udi kayi unanga, kena mumanye Mvidi Mukulu, bualu Mvidi Mukulu udi dinanga. Mvidi Mukulu uvua mutuleje dinanga diende nenku: wakatuma Muanende umuepele mu bantu, bua tupetele muoyi kudiye. Dinanga didi nenku: ki ntuetu bavua banange Mvidi Mukulu to. Kadi Yeye ke uvua mutunange, mufume Muanende bua adilambule bualu buetu, bua kutujimijila mibi yetu. Balunda banyi, padi Mvidi Mukulu mutunange nanku, tuetu kabidi tudi ne bua kunangangana. Muntu nansha umue kena muanji kumona Mvidi Mukulu. Tuetu banangangane, Mvidi Mukulu udi ushala munda muetu. Nanku dinanga diende nedimueneke menemene munda muetu. Tuetu tudi bamanye ne: Mvidi Mukulu udi ushala munda muetu, ne tuetu kabidi tudi tushala munda muende, mushindu ewu: Mvidi Mukulu mmutupe Mueyelu wende. Tuvua bamone, ke patudi tujadika ne: Tatu uvua mufume Muanende, bua kuikalaye Musungidi wa bantu. Padi muntu ujikula ne: Yezu udi Muana wa Mvidi Mukulu, Mvidi Mukulu udi ushala munda muende, yeye kabidi udi ushala munda mua Mvidi Mukulu. Tuetu tudi bamanye, bitabe kabidi dinanga didi Mvidi Mukulu mutunange nadi. Mvidi Mukulu udi dinanga. Muntu udi unanukila mu dinanga, udi ushala munda mua Mvidi Mukulu, Mvidi Mukulu kabidi udi ushala munda muende. Pikala dinanga dimueneka menemene munda muetu, netuikale ne dikima dituku dia Tshilumbuluilu. Bualu nsombelu wetu wa panu mmufuanangane ne wa Yezu Kristu. Mu dinanga kamuena bowa. Dinanga dia menemene didi diumusha bowa. Nanku muntu udi ne bowa, kena ne dinanga dia menemene. Bualu udi ne bowa, udi utshina dinyoka. Kadi tuetu tudi tunangangana, bualu Mvidi Mukulu uvua mudianze kutunanga. Muntu udi wamba ne: “Ndi munange Mvidi Mukulu,” kadi ukina muanabu, mmuena dishima. Bualu kena mua kunanga Mvidi Mukulu udiye kayi umona, padiye ukina muanabu udiye umona. Mukenji uvua Kristu mutuambile udi nenku: muntu udi unanga Mvidi Mukulu, udi ne bua kunanga kabidi muanabu. Muntu yonsu udi witaba ne: Yezu udi Kristu, udi muana wa Mvidi Mukulu. Muntu yonsu udi unanga tatu, udi unanga kabidi ne bana bende. Tudi bamanye mutudi banange bana ba Mvidi Mukulu, patudi tunanga Mvidi Mukulu, tulonda kabidi mikenji yende. Bualu kunanga Mvidi Mukulu ke kuitaba mikenji yende. Mikenji yende kayena mipite kutukolela to. Bualu muana yonsu wa Mvidi Mukulu udi mua kutshimuna bukua panu. Nanku netutshimune bukua panu, amu patudi tuitaba. Udi mua kutshimuna bukua panu nnganyi? Amu muntu udi witaba ne: Yezu udi Muana wa Mvidi Mukulu. Yezu Kristu mmufike kutudi; mmufike ne mayi muvuabu bamutue, kabidi ne mashi a ku lufu luende. Kena mufike amu ne mayi nkayawu, kadi ne mayi, kabidi ne mashi. Ke bualu budi Mueyelu wa Tshijila ujadika. Bualu Mueyelu udi bulelela. Bajadiki badi basatu: Mueyelu wa Tshijila, mayi ne mashi. Bonsu basatu badi bajadika bualu bua momumue. Tudi tuitaba bidi bantu bajadika. Kadi bidi Mvidi Mukulu ujadika, bidi bipite bia bantu, nangananga bidiye ujadika bualu bua Muanende. Nanku muntu udi witaba Muana wa Mvidi Mukulu, udi ne dijadika adi munda muende. Kadi udi kayi witaba Mvidi Mukulu, udi muvuije Mvidi Mukulu muena dishima, bualu kena witaba bidi Mvidi Mukulu ujadika bualu bua Muanende. Bidi Mvidi Mukulu mujadike mbiobi ebi: mmutupe muoyi wa kashidi, mutupeshilewu kudi Muanende. Udi ne Muana, udi ne muoyi ewu. Udi kayi ne Muana wa Mvidi Mukulu, kena nawu nansha. Ndi nnufundila malu aa, bua numanye ne: nudi ne muoyi wa kashidi, bualu nudi nuitaba Muana wa Mvidi Mukulu. Tudi tutekemena muetu muonsu kudi Mvidi Mukulu, bualu tudi bajadike ne: Mvidi Mukulu neatuteleje, patuikala bamulombe tshintu tshidi tshiumvuangana ne disua diende. Nanku bu mutudi bamanye ne: udi ututeleja patudi tumulomba, tudi bamanye kabidi ne: neatupeshe bitudi tumulomba. Padi muntu umona muanabu wenza bualu bubi, budi kabuyi mua kumufikisha ku lufu, mbimpe atendelele Mvidi Mukulu. Nanku Mvidi Mukulu neapeshe muanabu awu muoyi. Ebi bidi amu bua bantu badi benza malu mabi, adi kaayi abafikisha ku lufu. Kadi kudi bubi budi bufikisha ku lufu. Tshiena ngamba bua nutendelele bua bualu bubi bua nanku to. Tshilema tshionsu mbubi. Kadi kudi bubi budi kabuyi bufikisha ku lufu. Tudi bamanye ne: muana wa Mvidi Mukulu nansha umue kena utungunuka ne dienza dia malu mabi, bualu Muana wa Mvidi Mukulu udi umulama. Nanku Muena bubi kena mua kumuenzela bualu. Tudi bamanye ne: tudi bantu ba Mvidi Mukulu. Tudi bamanye kabidi ne: bukua panu bujima budi ku bumfumu bua Muena bubi. Tudi bamanye ne: Muana wa Mvidi Mukulu mmufike. mMutupeshe lungenyi, bua mmanye Mvidi Mukulu mulelela. Tudi mu bobumue ne Mvidi Mukulu mulelela kudi Muanende Yezu Kristu. Yezu Kristu ke Mvidi Mukulu mulelela. Yeye ke muoyi wa kashidi. Bana banyi, kanubuelakanyi ne mvidie ya dishima! Meme Mukulu, ndi mfundila Mukaji musungula kudi Mvidi Mukulu, kabidi ne bana bende, mukanda ewu. Ndi mupite kununanga. Tshiena mununange amu meme nkayanyi to. Banunange kabidi kudi bonsu badi bamanye bulelela. Bualu bulelela budi munda muetu. Nebushale kabidi netu kashidi. Dinanga, luse ne bupole bia kudi Mvidi Mukulu Tatu, ne bia kudi Yezu Kristu, Muana wa Tatu, bishindame munda muenu, bua tupete mapa aa mu bulelela ne mu dinanga. Mvua ne disanka dipite, pamvua musangane bamue ba munkatshi mua bana bebe benda mu njila wa bulelela, muvua Tatu mututumine diyi. Mpindiewu, Mukaji munanga, ndi nkusengelela ne: tunanganganayi. Mukenji undi nkuambila ewu kawena mupiamupia nansha. Kadi ke mukenji utuvua bapete biangatshile ku ntuadijilu. Dinanga dindi ngamba didi nenku: tulonde mikenji ya Mvidi Mukulu. Mukenji, munudi baupete biangatshile ku ntuadijilu, udi ne: nunangangane. Bena dishima bavule mbatangalake munkatshi mua bantu. Kabena bitaba ne: Yezu Kristu mmudienze muntu menemene. Muntu udi wenza malu a nanku mmuena dishima, kabidi mMuluishi wa Kristu. Nunku nuenu kabidi nudimuke bua kanujimiji bipeta bia ku mudimu wenu. Kadi nukuate mudimu bua nupete difutu dienu dijima. Muntu yonsu udi kayi witaba ne dinanukila bidi Kristu ulongesha, kadi uya kua tshianana, kena ne Mvidi Mukulu to. Muntu udi witaba amu bidi Kristu ulongesha, udi ne Tatu, kabidi ne Muana. Padi muntu ufika kunudi ne dilongesha dikuabu, kanumubueji mu nzubu, kanumuedi nansha muoyi. Bualu muntu udi wela wa nanku muoyi, udi udisanga nende mu malu adiye wenza. Ndi ne malu a bungi akunuambila. Kadi tshiena musue kuafunda pa dibeji ne mayi a mukanda. Ndi ntekemena kufika kuenu aku, bua tuyukidilangane mpala ne mpala, tusanka tutshionkomoka. Badi bakuela muoyi kudi bana ba Muanenu wa bakaji, uvua Mvidi Mukulu musungule kabidi. Meme Mukulu, ndi mfundila Ngayuse wanyi, undi mupite kunanga, mukanda ewu. Mulunda wanyi, ndi njinga ne: wikale bimpe mu bionsu, wikale kabidi ne bukole bua mubidi, mudi muoyi webe wa munda nabu. Mvua ne disanka divule, pavua bana hetu bafike, banjadikile ne: Ngayuse udi witaba bulelela, ulonda kabidi njila wa bulelela matuku onsu. Tshidi tshipite kunsankisha, mpandi ngumvua ne: bana banyi badi benda mu njila wa bulelela. Mulunda wanyi, biudi wenzela bana hetu, too ne benyi kabidi, bidi bileja muudi muntu wa diyi dimue. Bavua bamanyishe Tshisumbu tshietu tshia bena ditaba, muudi unanga bana hetu. Nanku ndi nkulonda ne: ubambuluishe, bua bamone mua kutungunuka ne luendu luabu, mushindu udi mua kusankisha Mvidi Mukulu. Bualu badi benza luendu lua kukuatshila Kristu mudimu, babenga diambuluisha dia bantu badi kabayi bena ditaba. Nunku tuetu, bena ditaba, tudi ne bua kuambuluisha bantu ba mushindu ewu, bua tudisange nabu mu mudimu wabu wa kumanyisha bantu bulelela. Nkadi mufundile Tshisumbu tshia bena ditaba miaku mikese. Kadi Diyotrefeze, udi musue kuikala mfumuabu, udi ulengulula bindi ngamba. Nanku pandi mfika, ne mmanyishe patoke malu mabi onsu adiye wenza, miaku mibi idiye untamba, ne malu adiye utushiminyina. Ku bilema ebi udi usakidila kabidi tshikuabu: kena wakidila bena ditaba badi batutantshila. Udi ukandika kabidi badi basue kubakidila, ukeba kubipata mu Tshisumbu tshia bena ditaba. Mulunda wanyi, kuidikiji bualu budi bubi, kadi idikija amu malu mimpe. Muntu udi wenza malu mimpe, udi wa Mvidi Mukulu. Udi wenza bibi, kena muanji kumona Mvidi Mukulu. Bonsu badi banyisha Demetriyose. Bulelela mene budi bumubingisha Tuetu kabidi tudi tujadika buimpe bua malu ende. Wewe kabidi udi mumanye ne: bitudi tujadika mbilelela Ndi ne malu a bungi a kunuambila. Kadi tshiena musue kukufundilawu ne kasala ka mayi a mukanda. Ndi ntekemena kumonangana nebe pa lukasa. Nanku netuyukidilangane nebe mpala ne mpala Wikale ne ditalala. Balunda bebe badi bakuela muoyi. Elaku balunda hetu muoyi ku muntu ku muntu. Meme Yuda, muena mudimu wa Yezu Kristu, ne muanabu ne Yakobe, ndi mfundila bonsu badi Mvidi Mukulu mubikile, badiye Yeye Tatu wetu unanga, badi Yezu ulama bimpe, mukanda ewu. Ndi ndomba Mvidi Mukulu bua luse, bupole ne dinanga bivulangane munkatshi muenu. Betu basuibue, nkavua njinga bikole kunufundila malu a pa lupandu lutudi batekemene bonsu. Kadi ndi mumone ne: ndi ne bua kunutumina kabidi mukanda ewu, bua kunukolesha ku muoyi, bua nuluile ditaba didi Mvidi Mukulu mupeshe bantu bende bua kashidi. Bualu, bamue bantu babi mbabuele mu musokoku munkatshi muetu. Badi bakudimuna dilongesha didi ditangila dinanga dia Mvidi Mukulu, bua kudibingisha nadi ku buenzavi buabu. Ke padibu babenga Yezu Kristu, Mukalenga ne Mfumu wetu umuepele. Kukadi matuku a bungi, Mikanda ya tshijila mmimane kujadika dinyoka didibu ne bua kunyoka bantu abu. Nansha nuenu bamanye bimpe bualu abu, ndi musue kunuvuluija muvua Maweja-Nangila musangu umue mupikule bena Izrayele mu ditunga dia Ejipitu. Kadi kunyima kua matuku uvua mubutule bavua babenga kumuitaba. Nuvuluke muvua batumibue ba Mvidi Mukulu bapetula muanzu uvuabu bapete, kabidi muvuabu bapatuka muaba uvuabu basombe. Ke mudi Mvidi Mukulu ubalama, basuika nkanu ya kashidi, mu miidima ya mu kandondu ka buloba, bua amone mua kubalumbuluisha dituku dinene dia Tshilumbuluilu. Nuvuluke kabidi bimenga bia Sodome ne Ngomore, ne bikuabu bivua nabi mutumba. Bena bimenga abi bavua benza malu mabi, anu bu batumibue aba, bakeba kuenda buendenda ne bantu ba mushindu mukuabo. Badi babanyoka mpindiewu mu kapia ka kashidi, bua tshilejilu tshiabu tshidimuje bantu bonsu. Bantu badi balotakana abu, badi benza malu a momumue: badi banyanga mubidi wabu, bapepeja bumfumu bua Mvidi Mukulu, bapenda makole a mutu. Mikayele, mfumu wa batumibue ba Mvidi Mukulu, kavua muenze nanku to. Pavuaye utandangana ne diabolu, bafuilakana nende tshitalu tshia Moshe, kena mupende diabolu, kena mumupishe. Uvua umuambila amu ne: “Mvidi Mukulu akunyoke! ” Kadi bantu aba badi bapenda bidibu kabayi bamanye. Bu nyama ya muitu, mbamanye amu majinga a mubidi wabu. Ke tshidi ne bua kubafikisha ku kabutu. Bantu abu mbena diakabi. mBabuele mu njila wa Kayine; mbapambuke mu njila, bu Balaame, bua lukuka lua biuma. mBabutuke, bualu bavua batomboka, bu muvua Kora muenze. Padibu nenu ku mesa bua didia dienu bonsu pamue, badi banufuisha bundu, bualu badi basukumina biakudia. Badi bu balami ba nyama badi badivuluka amu bobu nkayabu. Badi bu mavuba masaka kudi lupepele, adi kaayi alokesha mvula. Badi bu mitshi idi kayiyi ikuama bimuma, nansha tshikondo tshiabi tshimane kufika. Badi bu mitshi mifue misangu ibidi, matamba ayi mamane kuuma, mbajule ne miji yayi kabidi. Badi baleja malu abu mabi, bu mudi mavuala a mayi manene atutuka ntutu. Badi bu mitotu ya milanjilanji idi ituka mulu: Mvidi Mukulu mmubalongoluele muaba mu miidima mikole, bua bashalemu kashidi. Enoke, muntu wa muanda mutekete wa ku ndelanganyi ya Adame, ukavua muambe kale mu dina dia Mvidi Mukulu bualu buabu ne: “Maweja-Nangila neafike ne batumibue bende ba tshijila binunu makumi ne makumi, bua kulumbuluisha bantu bonsu, ne bua kunyoka bantu babi bonsu, bua malu mabi avuabu benze, pavuabu batombokele Mvidi Mukulu, ne bua miaku yabu mibi ivuabu bamujane nayi. ” Bantu aba kabena baleja disanka dituku nansha dimue, badi batontolodi ba kashidi. Badi benza malu amu mudi nkuka yabu. Badi bakula ne dipetu, balabidila bantu bua kupeta bintu. Kadi nuenu, hetu basuibue, nuvuluke bivua bapostolu ba Mfumu wetu Yezu Kristu banumanyishe kale. Bavua banuambile ne: ku nshikidilu bantu babi nebanuseke. Nebalonde majinga abu mabi. Bantu abu nebapandulule bantu. Nebalonde bia panu, kabayi bitaba Mueyelu wa Mvidi Mukulu. Kadi nuenu, hetu basuibue, shindamayi amu kushindama pa ditaba dienu dia tshijila tshipite. Nutendelele mu bukole bua Mueyelu wa Tshijila. Nuvuluke kashidi ne: Mvidi Mukulu udi utunanga Nutekemene luse lua Mfumu wenu Yezu Kristu, ludi lunupetesha muoyi wa kashidi. Bantu batshidi bela mpata, nubafuile luse. Nubasungidile, nubapatule mu kapia. Bakuabu kabidi nubafuile luse, kadi nubadimukile. Nubenge kashidi ne bilamba biabu mene, bidibu banyange ne bubi buabu. Mvidi Mukulu udi mua kunulama bimpe, bua kanuponyi mu bubi. Udi mua kunufikisha kabidi, kanuyi kalema, muoyi muwule tente ne musangelu, muaba unudi mua kumona butumbi buende. Mvidi Mukulu umuepele awu uvua mutupandishe kudi Yezu Kristu, Mfumu wetu. Butumbi, bukole, buneme ne bumfumu bidi kudiye, biangatshile ku ntuadijilu wa bidimu, lelu ne kashidi tshiendelele. Amene. Mu mukanda ewu mbafunde muvua Yezu Kristu mudimanyishe. Mvidi Mukulu mmuanyishe bua adileje nanku kudi bantu bende, bua bamanye bidi ne bua kuenzeka amu mpindiewu. Kristu kutuma mutumibue wende, bua abimanyishe Yowanane, muena mudimu wa Kristu. Yowanane uvua mujadike bionsu bivuaye mumone. Mu mukanda ewu udi umanyisha muaku uvuaye mupete kudi Mvidi Mukulu, ne malu malelela avua Yezu mumuleje. Muntu udi ubala mukanda ewu, mmuena diakalenga. Bantu badi bateleja miaku ya kudi muambi wa Mvidi Mukulu ewu, bakumbaja bidibu bafunde muaba ewu, badi kabidi bena diakalenga! Bualu bionsu ebi nebikumbane amu mpindiewu. Meme Yowanane, ndi mfundila Bisumbu muanda mutekete bia bena ditaba bidi mu buloba bua Aziya mukanda ewu: Dinanga ne bupole bia kudi Mvidi Mukulu, udiku, uvuaku, ne wafikaku, bia kudi mieyelu muanda mutekete idi kumpala kua nkuasa wende wa butumbi, ne bia kudi Yezu Kristu, udi ujadika malu mudiwu, Muanabute, Wa kumpala udi mubiike ku bafue, Mukalenga wa bakalenga bonsu ba pa buloba, bishindame munda muenu. Kristu udi utunanga. mMutupikule ku mibi yetu ku lufu luende. mMutuenze bakalenga ne batuangaji, bua tukuatshile Tatuende Mvidi Mukulu mudimu. Yezu Kristu udi ne butumbi, kabidi ne bukole, mu nkama ne nkama ya bidimu! Amene. Tangila: udi upueka mu mavuba! Bantu bonsu nebamumone, nansha bavua bamutubule mubidi. Bisamba bionsu bia pa buloba nebidile muadi bualu buende. Eyowa, nebikale nanku! Amene. Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, udiku, uvuaku, wafikaku, udi wamba ne: “Meme ndi Alfa ne Omega. ” Meme muanenu Yowanane, ndi mudisange ne Mfumu bu nuenu. Ke padibu bankengesha kabidi bu nuenu. Ke pandi nnanukila nenu ne lutuulu luonsu mu Bukalenga bua Mvidi Mukulu. Bavua bantume mu tshidila tshia Patmose, bualu mvua mulongeshe muaku wa Mvidi Mukulu, mujadike malu malelela avua Yezu mutumanyishe. Dituku di Mfumu, Mueyelu wa Tshijila kumvulula. Meme kumvua panyima panyi diyi dikole, bu muadi wa mpungi, diamba ne: — Funda tshiudi mumone etshi mu mukanda, uutumine Bisumbu muanda mutekete bia bena ditaba ebi: tshia mu Efeze, mu Smirna, mu Pergame, mu Tiyatira, mu Sardeze, mu Filadelfiya, ne mu Lawodikiya. Meme kukudimuka, bua mmone uvua ungakuisha. Ke meme kumona bitekelu muanda mutekete bia miendu, bienza ne mpawungi. Munkatshi muabi muvua tshintu bu muntu, muvuale muntumpu mutue ne ku makasa, musuike mukaba wa mpawungi pa tshiadi. Nsuki yende ivua mitoke bu miosa ya mikoku, nansha bu busu bua mvula. Mesu ende avua akenka bu kapia katema. Makasa ende avua abalakana bu tshiamu tshikunze tshivuabu bengulule mu kapia, bafinunuje. Diyi diende divua dienza tshiona tshikole bu tshibila tshinene tshia mayi. Uvua ne mitotu muanda mutekete mu tshianza tshiende tshia balume. Muele mutue wa nkanza uvua upatuka mukana muende. Mpala wende uvua ukenka bu diba munda munya. Meme mumumone nanku, mvua mupone panshi ku makasa ende bu muntu mufue. Ke yeye kuteka tshianza tshiende tshia balume pambidi panyi, wamba ne: — Kutshinyi to! Meme ndi wa kumpala ne wa ndekelu. Ndi ne muoyi. Mvua mufue. Kadi mpindiewu ndi ne muoyi kashidi. Ndi Mfumu wa lufu ne wa kandondu ka bafue. Nenku funda biudi umona, bidi bienzeka mpindiewu, ne biavua kuenzeka pashishe. Udi umona mitotu muanda mutekete idi mu tshianza tshianyi tshia balume, ne bitekelu muanda mutekete bia miendu bia mpawungi. Ndi nkumvuija mudibi: mitotu muanda mutekete ke batumibue muanda mutekete ba Bisumbu muanda mutekete bia bena ditaba, bitekelu muanda mutekete ke Bisumbu muanda mutekete bia bena ditaba. — Fundila mutumibue wa Tshisumbu tshia bena ditaba ba mu Efeze ne: “Udi mukuate mitotu muanda mutekete mu tshianza tshiende tshia balume, wenda munkatshi mua bitekelu muanda mutekete bia miendu bienza ne mpawungi, udi wamba ne: Ndi mumanye bionsu biudi muenze. Ndi mumanye muuvua mukuate mudimu bikole, mulame kabidi lutuulu. Ndi mumanye muudi ubenga benji ba malu mabi. Uvua mutete bavua badiamba ne: tudi bapostolu, pabu kabayi bapostolu. Wewe kujandula mudibu bena dishima. Udi ne lutuulu. Uvua mumvue makenga bualu buanyi, kuyi utekesha mu maboku. Kadi bualu bundi nkudiwila, mbua paudi kutshiyi munnange bu kumpala. Nanku vuluka muuvua kulu, wewe kupona panshi. Udilengeje, wenze bu muuvua muenze ku mbangilu. Kuyi mudilengeje, nemfike kuudi, ngumushe tshitekelu tshiebe tshia miendu pa muaba watshi. Kadi udi ne diakalenga, bualu udi mubenge malu a bena Nikolayite, amu mundi muabenga meme. “Bidi Mueyelu wambila Bisumbu bia bena ditaba, yonsu udi ne matshi a kumvua, asangane kumvua anyi? Umvue! “Badi batshimuna, nenganyishe bua badie tshimuma tshia mutshi wa muoyi, udi mu lupangu lua Mvidi Mukulu. ” — Fundila mutumibue wa Tshisumbu tshia bena ditaba ba mu Smirna ne: “Wa kumpala ne wa ndekelu, uvua mufue, kadi mupete tshiakabidi muoyi, udi wamba ne: Ndi mumanye muyuabu bakukengeshe. mBakushiye mupele. Kadi bua kuamba bimpe, udi ne biuma! Ndi mumanye mudi badi badiamba bena Yuda bakujana. Kadi kabena bena Yuda to. Badi tshisumbu tshia bantu ba diabolu! Kutshinyi makenga adi makuindile. Teleja bimpe: diabolu neanutete. Neele bamue ba kunudi mu nkanu. Nebanukengeshe matuku dikumi. Wewe, ukoleshe amu muoyi, nansha bua kumona lufu. Nenkupeshe muoyi wa kashidi bu kalumbandi. “Bidi Mueyelu wambila Bisumbu bia bena ditaba, yonsu udi ne matshi a kumvua, asangane kumvua anyi? Umvue! “Badi batshimuna, kabakumona lufu luibidi.” — Fundila mutumibue wa tshisumbu tshia bena ditaba ba mu Pergame ne: “Udi ne muele mutue wa nkanza mu tshianza, udi wamba ne: Ndi mumanye muaba uudi usomba. mMuaba udi nkuasa wa lumu wa diabolu. Wewe udi mundamate bikole. Kuena munwile, nansha pavuabu bashipe kuenu aku, kudi diabolu usombela, Antipase, uvua munjadikile malu muende muonsu. Kadi bualu bundi nkudiwila, mpadi bamue ba kunudi bitabe dilongesha dia Balaame. Balaame uvua ulongesha Balake, bua asake bena Izrayele ku dienza bibi. Ke muyuabu badie minyinyi ya nyama milambula nwidie, benza kabidi malu a bundu. Kuenu kudi kabidi badi bitaba dilongesha dia bena Nikolayite. Nanku, udilengeje. Tshianana, nemfike kuudi amu mpindiewu. Nenduishe bantu aba ne muele udi upatuka mukana muanyi. “Bidi Mueyelu wa Tshijila wambila Bisumbu bia bena ditaba, yonsu udi ne matshi a kumvua, asangane kumvua anyi? Umvue! “Badi batshimuna, nembapeshe mana masokome. Nempeshe kabidi yonsu wa kudibu lusoka lutoke lufunda dina dipiadipia, didi muntu kayi mumanye, amu udi udipeta.” — Fundila mutumibue wa mu Tshisumbu tshia bena ditaba ba mu Tiyatira ne: “Muana wa Mvidi Mukulu udi ne mesu akenka bu kapia katema, makasa abalakana bu tshiamu tshikunze tshivuabu bengulule, bafinunuje, udi wamba ne: Ndi mumanye bionsu biudi wenza. Ndi mumanye muudi munnange, mungitabe ne muoyi umue, munkuatshile mudimu ne tshisumi, muikale kabidi ne lutuulu. Ndi mumanye mudi midimu yebe ya matuku aa mipite ya mbangilu. Kadi bualu bundi nkudiwila mpaudi ulengulula malu a Izebele. Mukaji ewu udi udiamba mudiye muambi wa Mvidi Mukulu. Udi upambula bantu banyi, ubalongesha bua benze malu a bundu, badie minyinyi ya nyama milambula nwidie. Mvua muanji kumutangila mutantshi, bua adilengeje. Kadi kena musue kulekela malu ende a bundu to. Nenku nemmusamishe, ashale mu bulalu. Nenkengeshe kabidi bikole bavua benza nende malu a bundu, padibu kabayi balekelangana nende. Nenshipeshe bana bende bonsu. Nenku Bisumbu bionsu bia bena ditaba nebimanye ne: Meme ndi njingulula meji ne majinga bidi munda mua bantu. Nemfute muntu yonsu wa kunudi, bilondeshile malu avuaye muenze. “Kadi nuenu, bena ditaba bakuabu ba mu Tshisumbu tshia mu Tiyatira, kanuvua bitabe dilongesha dibi edi; kanuvua balonge bidi bantu aba bamba ne: ‘mMalu masokome a diabolu ’. Ndi nnujadikila ne: tshiena mua kunuomekela bujitu bukuabu to. Kadi nulame bimpe binudi nabi, too ne pangafika. Badi batshimuna, bakumbaja bindi musue too ne ku ndekelu, nembapeshe bumfumu bua bisamba bikuabu bumvua mupete kudi Tatu wanyi. Nebabiludike ne dikombu dia tshiamu. Nebabizaze, mudibu bazaza ngesu yadibumba. Nembapeshe kabidi mutotu wa ntshisha. “Bidi Mueyelu wa Tshijila wambila Bisumbu bia bena ditaba, yonsu udi ne matshi a kumvua, asangane kumvua anyi? Umvue!” — Fundila mutumibue wa Tshisumbu tshia bena ditaba ba mu Sardeze ne: “Udi ne mieyelu muanda mutekete ya Mvidi Mukulu, ne mitotu muanda mutekete, udi wamba ne: Ndi mumanye bionsu biudi wenza. Ndi mumanye mudi bantu bela meji ne: udi ne muoyi, eku wewe mufue. Tabuluka, fulula kuoyi kakese, kautshidi mushale naku, kakayi kufuilamu. Bualu tshiena mumone mudi malu ebe mimpe menemene kumpala kua Mvidi Mukulu wanyi to. Nenku vuluka bivuabu bakulongeshe. Kuvulaminyi muuvua mubilonge ne tshisumi. Ubikumbaje ne muoyi umue, udilengeje. Kuyi mutabale, nenkujikile bu muivi. Kuakumanya diba dingafika kuudi. Kadi mu Sardeze amu, bamue ba kunudi ki mbanyange bilamba biabu to. Ke mudibu bakanyina kuvuala bilamba bitoke, kuenda nanyi diba dionsu. Badi batshimuna, nebavuale bilamba bitoke. Tshiakukupula mena abu mu mukanda wa muoyi to. Nenjadikile Tatu wanyi ne batumibue bende ne: bantu aba mbanyi. “Bidi Mueyelu wa Tshijila wambila Bisumbu bia bena ditaba, yonsu udi ne matshi a kumvua, asangane kumvua anyi? Umvue!” — Fundila mutumibue wa Tshisumbu tshia bena ditaba ba mu Filadelfiya ne: “Wa Tshijila ne wa diyi dimue, udi mulame nsapi ya mukalenga Davide, ukangula tshiibi, munga muntu kayi mua kukanga; utshikanga, munga muntu kayi mua kutshikangula, udi wamba ne: Ndi mumanye bionsu biudi wenza. Ndi mumanye mudi bukole buebe bukese. Kadi nansha wewe mutekete, udi mulame amu muaku wanyi, kuyi unwila. Ndi mukukanguile tshiibi tshidi muntu nansha umue kayi mua kukanga. Umvuayi tshingenzela tshisumbu tshia bena diabolu, bena dishima aba, badi badiamba mudibu bena Yuda, kadi kabayi nanku. Nembenzeje ku bukole, bua badiele panshi ku makasa ebe bua kukunemeka. Nebajadike mundi mukunange. Bualu uvua mukumbaje diyi, dimvua mukutumine ne: una-nukile. Nanku meme panyi nenkulame tshikondu tshia dikenga tshikadi pa kufika pa buloba bujima, tshiatetabu bantu badi basapu. Nkadi mu njila. Lama muebe muonsu biudi nabi. Tshianana bakuabu nebakunyenge nsala webe wa lumu. Watshimuna, nemmuimanyike bu dikunji mu nzubu wa Mvidi Mukulu wanyi. Neashalemu kashidi. Nemfunde pambidi pende dina dia Mvidi Mukulu wanyi, ne dia tshimenga tshia Mvidi Mukulu wanyi. Tshimenga atshi ke Yerushalayime mupiamupia, udi utuluka mu diulu. Ke tshimenga tshidi Mvidi Mukulu wanyi wasa. Nemfunde kabidi pambidi pende dina dipiadipia dindi nadi. “Bidi Mueyelu wa Tshijila wambila Bisumbu bia bena ditaba, yonsu udi ne matshi a kumvua, asangane kumvua anyi? Umvue!” — Fundila mutumibue wa Tshisumbu tshia bena ditaba ba mu Lawodikiya ne: “Amene, mujadiki wa malu malelela ne wa diyi dimue, mfuki wa bionsu bivua Mvidi Mukulu mufuke, udi wamba ne: Ndi mumanye bionsu biudi muenze. Ndi mumanye ne: kuena nansha ku mashika nansha ku luya. Ndi njinga bikole bua wikale nansha ku tshimue tshia ku bibidi eku! Kadi bu muudi pankatshikatshi, kuyi ku luya kuyi ku mashika, nenkuluke mukana, nkutuile panshi! Udi wamba ne: ‘Ndi mubanji. Ndi mupete bivule. Tshiena nkengela tshintu!’ Kadi kuena mumanye dikenga diudi nadi, didi dikuatshisha luse! Udi mupele, udi butaka, udi mpofu. Ke pandi nkupesha lungenyi, bua usumbe kundi mpawungi muengulula mu kapia. Nanku newikale mubanji. Usumbe kabidi bilamba bitoke bua ubivuale, usokoke butaka buebe, ulekele kufua bundu. Usumbe kabidi buanga bua kuela mu mesu, bua umone. Ndi ntandisha bandi munange, mbanyoka. Nenku wikale ne tshisumi, udilengeje. Teleja! Ndi ngimana ku tshiibi, nkokola. Padi muntu umvua diyi dianyi, unkanguila tshiibi, nembuele mu nzubu muende. Nendie nende, yeye neadie nanyi. Badi batshimuna, nenganyishe bua basombe pabuipi nanyi mu nkuasa wanyi wa butumbi, bu mumvua meme mutshimune, nsomba pabuipi ne Tatu wanyi mu nkuasa wende wa butumbi. “Bidi Mueyelu wa Tshijila wambila Bisumbu bia bena ditaba, yonsu udi ne matshi a kumvua, asangane kumvua anyi? Umvue!” Pashishe Mvidi Mukulu kundeja malu makuabu. Meme kumona tshiibi tshiunzuluka mu diulu. Diyi dimvua mumvue diela tshiona bu mpungi, dingambila bualu bangabanga adi, kumvuika, kungambila ne: — Banda apa. Nenkuleje malu adi ne bua kuenzeka pashishe. Diakamue Mueyelu wa Tshijila kumvu-lula. Mu diulu muvua nkuasa wa butumbi. Muntu uvua musombe mu nkuasa awu. Uvua ukenka mpala bu mabue a mushinga mukole a yaspise ne sarduwane. Muanzankongolu uvua wenza tshijengu kulu kua nkuasa, wengelela bu dibue dia emerode. Nkuasa ya butumbi mikuabu makumi abidi ne inayi ivua miele nkuasa wa butumbi awu munkatshi. Bakulu makumi abidi ne banayi bavua basombe mu nkuasa ayi, bavuale bilamba bitoke, basa ne bilulu bia bukalenga bienza ne mpawungi. Mikenya, bibingu, ne makubakuba, bivua bipatuka ku nkuasa awu wa butumbi. Bimunyi muanda mutekete bia kapia bivua bitema kumpala kua nkuasa: ke mieyelu muanda mutekete ya Mvidi Mukulu. Kumpala kua nkuasa kuvua tshintu bu mayi manene, menza bu lumuenu kaluyi katoba, abalakana bu lusoka lua kristale. Bia muoyi binayi, biase mesu kumpala ne kunyima, bivua binyungulukile nkuasa ku nseke yonsu. Tshia muoyi tshia kumpala tshiena tshifuane nyama wa ntambue. Tshibidi tshivua tshifuane muana mulume wa ngombe. Tshisalu tshivua ne mpala bu wa muntu. Tshinayi tshivua tshifuane nyunyi wa tshiminyi udi upapala mulu. Tshia muoyi tshionsu tshivua ne mapuapua asambombu, kabidi ne mesu nseke yonsu, munda ne panyima. Bionsu binayi bidi amu bimba munya ne butuku, biamba ne: “Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, udi wa tshijila, wa tshijila, wa tshijila. Uvuaku, udiku, kabidi udi ufika. ” Misangu yonsu idi Bia muoyi binayi bimbila udi musombe mu nkuasa, udi ne muoyi kashidi, bimutumbisha, bimukukuila, bimuela tuasakidila, bakulu makumi abidi ne banayi badi badiela panshi kumpala kua udi musombe mu nkuasa wa butumbi, bakukuila udi ne muoyi kashidi. Badi bela bifulu biabu bia mpawungi kumpala kua nkuasa, bamba ne: “Wewe udi Maweja-Nangila wetu, kabidi ne Mvidi Mukulu wetu. mBimpe bantu bonsu bakutumbishe, bakunemeke, bitabe bumfumu buebe. Bualu udi mufuke bintu bionsu. Bionsu bidiku, bidi kabidi ne muoyi, bualu wewe udi musue nanku.” Mvua mumone mukanda muvunga mu tshianza tshia balume tshia uvua musombe mu nkuasa wa butumbi. Bavua baufunde munda ne panyima, batue bitampi muanda mutekete. Meme kumona mutumibue wa bukole, wela diyi dikole ne: — Udi muakanyine kulamuna bitampi, kubulula mukanda nnganyi? Kadi nansha mu diulu, nansha pa buloba, nansha munda mua buloba, kakuvua muntu muakanyine kubulula mukanda bua kumona bidimu to. Mvua ndila bikole, bualu kakuvua muntu muakanyine kubulula mukanda, kumona bidimu. Ke umue wa ku bakulu kungamba ne: — Lekela muadi. Tangila: ntambue wa mu tshisamba tshia Yuda, wa ku ndelanganyi ya mukalenga Davide, udi mutshimune. Nanku Yeye udi mua kulamuna bitampi muanda mutekete ne kubulula mukanda. Ke meme kumona Muana wa mukoku muimane munkatshi kumpala kua nkuasa wa butumbi, bamunyungulukila kudi Bia muoyi binayi ne kudi bakulu. Uvua mumueka bu mushipa. Uvua ne nsengu muanda mutekete, kabidi ne mesu muanda mutekete. Ke mieyelu muanda mutekete ya Mvidi Mukulu ivuabu batume pa buloba bujima. Muana wa mukoku kusemena, kuangata mukanda mu tshianza tshia balume tshia uvua musombe mu nkuasa. Yeye mumane kuangata mukanda, Bia muoyi binayi ne bakulu makumi abidi ne banayi kukukuila Muana wa mukoku. Mukulu yonsu uvua ne lunzenze, kabidi ne makopu menza ne mpawungi muwule ne musenga wa kamonya. Musenga awu ke mitendelelu ya bena tshisamba tshia Mvidi Mukulu. Bavua bimba musambu mupiamupia, bamba ne: “Wewe udi muakanyine kuangata mukanda, kulamuna bitampi biawu. Bavua bakushipe. Nanku ku lufu luebe, Wewe kupikuila Mvidi Mukulu bantu, ba meku onsu, ba miakulu yonsu, ba bisamba bionsu, ne ba mu matunga onsu. Wewe kubateka bakalenga ne batuangaji, bua benzele Mvidi Mukulu wetu mudimu. Nebadie bumfumu pa buloba bujima. ” Meme kutangila tshiakabidi, kumvua meyi a batumibue bavule, binunu ne bitotu. Bavua banyungulukile nkuasa wa butumbi, Bia muoyi ne bakulu. Bavua bimba ne diyi dikole ne: “Muana wa mukoku uvuabu bashipe, udi muakanyine kupeta bumfumu, bubanji, meji ne bukole, kanemu, lumu ne butumbi!” Ke meme kumvua kabidi bifukibua bionsu, mu diulu, pa buloba, muinshi mua buloba, ne mu mayi manene, — bionsu bidi ne muoyi miaba yonsu, — bimba ne: “Tukukuile udi musombe mu nkuasa wa butumbi, kabidi ne Muana wa mukoku. Tubatumbishe, tubasamune, tuitabe bumfumu buabu kashidi tshiendelele!” Bia muoyi binayi bivua bitshija ne: “Amene!” Ke bakulu kudiela panshi kukukuila. Pashishe meme kumona Muana wa mukoku ulamuna tshitampi tshia kumpala tshia ku bitampi muanda mutekete. Meme kumvua tshimue tshia ku Bia muoyi binayi tshiela diyi bu dikubakuba ne: “Lua!” Nkenzakana, ke meme kumona kabalu katoke. Uvua mubandepu uvua mukuate buta. Kumupabu tshifulu tshia bukalenga. Kumukaye bu tshilobu, bua kuya kutshimuna kabidi. Pashishe Muana wa mukoku kulamuna tshitampi tshibidi. Meme kumona Tshia muoyi tshibidi tshianza ne: “Lua!” Ke kabalu kakuabu kupatuka, kakunze. Uvua mubandepu, bavua bamupesha muele mutue, kabidi ne bumfumu bua kutangalaja mvita pa buloba, bua bantu bashipangane. Pashishe Muana wa mukoku kulamuna tshitampi tshisatu. Meme kumvua Tshia muoyi tshisatu tshianza ne: “Lua!” Nkenzakana, meme kumona kabalu kafiike. Uvua mubandepu uvua ne tshipiminu mu bianza. Meme kumvua bu diyi difuma munkatshi mua Bia muoyi binayi, diamba ne: “Kilo umue wa ntete ya kuenza bukula, nansha kilo isatu ya ntete ya orje ikale difutu dia mudimu wa dituku dimue. Kadi kanunyangi mafuta ne maluvu to.” Pashishe Muana wa mukoku kulamuna tshitampi tshinayi. Ke meme kumvua Tshia muoyi tshinayi tshianza ne: “Lua!” Nkenzakana, ke meme kumona kabalu ka mubidi mutokoloke bu tshitalu. Uvua mubandepu, bavua bamuinyika ne: “Lufu!” Bavua bamulonda kudi kandondu ka bafue. Kubipeshabu bumfumu bua tshia binayi tshimue tshia buloba, bua kushipesha bantu ku muele wa mvita, ku tshiyole tshia nzala, ku disama dia tshiambu, ne ku nyama ya lonji. Pashishe Muana wa mukoku kulamuna tshitampi tshitanu. Ke meme kumona muinshi mua tshilambuilu mioyi ya bantu bavuabu bashipe, bualu bavua balongesha muaku wa Mvidi Mukulu, baujadika muabu muonsu. Kuelabu diyi dikole ne: “Mfumu wa Tshijila, udi ukumbaja biudi mulaye, nealumbuluishe ba pa buloba diba kaayi? Utshidi amu windila, kuyi unyoka bavua batushipe anyi?” Kupeshabu yonsu wa kudibu muntumpu mutoke, babambila ne: indilayi kabidi katupa. Banji kushipa bana benu bakuabu, banutua benzele nabu Mvidi Mukulu mudimu, buonsu buabu, bu muyuabu banushipe nuenu. Pashishe meme kumona Muana wa mukoku ulamuna tshitampi tshisambombu. Tshikumina tshikole kuenzekatshi. Diba kufuka, bu tshilamba tshia madilu. Ngondu mujima kukunza bu mashi. Mitotu kukuluka panshi, bu mutu bimuma bia mfiku bitshidi bibishi bipona, padi tshipepele tshikole tshinyukisha mutshi. Diulu kujimina, bu mudi mateta ajimina, padibu bavunga mukanda. Mikuna ne bidiila bionsu kutentamuka miaba yabi. Bakalenga ba pa buloba, balombodi, bamfumu ba basolayi, babanji, bena mianzu, kabidi ne bantu bakuabu bonsu, bapika nansha badi badienzela malu, kuyabu kusokomena mu mikuna ne mu mbuebue ivuamu. Kadi bavua bambila mikuna ne mbuebue ne: “Tupukilayi, nutusokoke, bua udi musombe mu nkuasa wa butumbi katumonyi, bua tshiiji tshia Muana wa mukoku katshifiki kutudi. Bualu dituku dinene dia tshiiji tshiabu ndimane kufika. Udi mua kubafuila nkanana nnganyi? ” Malu aa mamane kupita, meme kumona batumibue banayi bimane ku ntengu inayi ya buloba. Bavua bimanyike mpepele inayi ya buloba, bua lupepele nansha lumue kalututshi pa buloba, nansha pa mayi manene, nansha ku mitshi. Meme kumona mutumibue mukuabu ubuuka, utumina kudi diba dipatukila, ne tshitampi tshia Mvidi Mukulu udi ne muoyi mu bianza. Kuelaye diyi dikole kudi batumibue banayi bavua ne bumfumu bua kunyangakaja buloba ne mayi manene, ubambila ne: “Kanubutudi buloba, nansha mayi manene, nansha mitshi. Tuanji kutua tshitampi pa mpala ya bantu ba Mvidi Mukulu wetu. ” Ke kummanyishabu bungi bua bantu bavuabu batue tshitampi tshia Mvidi Mukulu pa mpala. Bavua binunu lukama makumi anayi ne binayi, ba mu bisamba bionsu bia bena Izrayele. Bavua batue tshitampi pa mpala ya bantu binunu dikumi ne bibidi ba mu tshisamba tshionsu: tshia Yuda, tshia Rubene, tshia Ngade, tshia Ashere, tshia Naftali, tshia Menashe, tshia Shimeyone, tshia Levi, tshia Ishakare, tshia Zebulone, tshia Yozefe, ne tshia Binyamine. Malu aa mamane kupita, meme kutangila kabidi, kumona bantu bapite bungi, kabayi kubala. Bavua ba mu matunga onsu, ba meku onsu, ba bisamba bionsu, ne ba miakulu yonsu. Bavua bimane kumpala kua nkuasa wa butumbi, ne kumpala kua Muana wa mukoku, bavuale mintumpu mitoke, bakuate malala mu tshianza. Bavua bela mbila mikole, bamba ne: “Lupandu luetu ludi lufuma kudi Mvidi Mukulu wetu udi musombe mu nkuasa wa butumbi, ne kudi Muana wa mukoku!” Batumibue bonsu bavua banyungulukile nkuasa wa butumbi, bakulu, ne Bia muoyi binayi. Bavua badiela mpala panshi kumpala kua nkuasa wa butumbi, bakukuila Mvidi Mukulu, bamba ne: “Amene! Lumu, butumbi, meji, diela tuasakidila, kanemu, dikanda, ne bukole, bikale kudi Mvidi Mukulu wetu kashidi ne kashidi! Amene.” Umue wa ku bakulu uvua unkonka ne: — Bantu badi bavuale mintumpu mitoke aba mbanganyi? mBafume penyi? Meme kumuandamuna ne: — Mfumu wanyi, tshiena mumanye. Amu wewe ke udi mua kumanya. Ke kungambilaye ne: — mBantu bavuabu bakengeshe bikole, kadi kabayi bateketa. Bavua basukule mintumpu yabu, bayitokeshe mu mashi a Muana wa mukoku. Ke padibu bimane kumpala kua nkuasa wa butumbi wa Mvidi Mukulu, bamukuatshila mudimu butuku ne munya mu nzubu muende. Udi musombe mu nkuasa wa butumbi neikale nabu bua kubalama. Kabakumvua kabidi nzala musangu nansha umue. Nyota kayakubasuma. Munya kawakubosha. Luya lukole kaluakubabuela. Bualu Muana wa mukoku udi munkatshi mua nkuasa wa butumbi neikale mulami wabu. Neabafikishe ku mpokolu idi ne mayi adi afila muoyi. Mvidi Mukulu neabakupule binsonji bionsu ku mesu. Pavua Muana wa mukoku ulamuna tshitampi tshia muanda mutekete, mu diulu kupuwamu vii mutantshi wa minute bu makumi asatu. Pashishe meme kumona muvua batumibue muanda mutekete, bavua bimane kumpala kua Mvidi Mukulu, bapeta mpungi muanda mutekete. Mutumibue mukuabu kufika, kuimana ku tshilambuilu. Uvua ne mbabula muenza ne mpawungi, wa kuoshila manananshi. Kumupeshabu musenga wa manananshi wa bungi, wa kulambula pamue ne ditendelela dia bantu bonsu ba Mvidi Mukulu, pa tshilambuilu tshia mpawungi tshivua kumpala kua nkuasa wa butumbi. Muinshi wa manananshi, pamue ne ditendelela dia bantu ba Mvidi Mukulu, bivua bibandila mu tshianza tshia mutumibue kumpala kua Mvidi Mukulu. Pashishe mutumibue kuangata mbabula, kuelamu kapia ka ku tshilambuilu, kuwuja. Pashishe kuitshikijaye kapia pa buloba. Ke makubakuba kuakulawu, mikenya kupenya, tshikumina kuenzeka pa buloba. Batumibue muanda mutekete kudilongolola bua kuela mpungi muanda mutekete, ivuabu nayi mu tshianza. Mutumibue wa kumpala kuela mpungi. Mvula wa mabue ne kapia, bisambakana ne mashi, kulokabi pa buloba. Tshia bisatu tshimue tshia buloba, tshia mitshi, ne bisosa bibishi bionsu kupiabi. Pashishe mutumibue muibidi kuela mpungi. Tshintu tshienza bu mukuna munene utema kapia, kudielatshi mu mayi manene. Tshia bisatu tshia mayi manene kuandamuka mashi. Tshia bisatu tshia bionsu bidi ne muoyi mu mayi manene kufua. Tshia bisatu tshia majuwa onsu kunyanguka. Ke mutumibue muisatu kuela mpungi. Mutotu munene, uvua utema bu tshimunyi tshia kapia, kukuluka mu diulu. Kuponenawu pa tshia bisatu tshimue tshia misulu ne pa mpokolu ya mayi. (Dina dia mutotu ewu divua Bululu.) Tshia bisatu tshia mayi kuandamuka mayi a bululu. Bantu ba bungi kufua, bualu bavua banua mayi avua ne lulengu. Mutumibue muinayi kuela mpungi. Kutuutabu tshia bisatu tshia diba, tshia ngondu, ne tshia mitotu. Nanku tshia bisatu tshia bukenka buabi kujimina. Muvua amu miidima tshia bisatu tshia dituku, ne tshia bisatu tshia butuku kabidi. Meme kumona kabidi nyunyi wa tshiminyi ubuuka mulu mule. Meme kumvua nyunyi awu udila bikole ne: “Eyi dikenga! Dikenga dinene! Dikenga nedikuate bantu ba pa buloba, pelabu mpungi kudi batumibue bakuabu basatu!” Pashishe mutumibue muitanu kuela mpungi. Meme kumona mutotu uvua mutuuke mu diulu, mukuluke panshi. Kuupeshabu nsapi wa ku kandondu. Mutotu unzulula kandondu, muinshi kupatukamu, mufuane wa mu tshikutu tshinene tshia kapia. Kufiikishawu diba ne kapepe. Mpasu kupatuka mu muinshi awu, kutangalaka pa buloba. Mpasu ayi kupeta bukole bu bua tuminyiminyi. Kuyikandikabu bua kayinyangi bisosa, nansha mitshi, nansha biakudia bia pa madimi; kadi ikengeshe amu bantu bavuabu kabayi batue tshitampi tshia Mvidi Mukulu pa mpala. Kayivua ne bukenji bua kushipa bantu abu to; kadi amu bua kubakengesha ngondu itanu. Ivua isuma muntu, usama bu musuma kudi kaminyiminyi. Ngondu itanu eyi, bantu nebakebe lufu, bua lubakuate. Kadi kaluakubakuata to. Nebajinge kufua. Kadi lufu nelubanyeme mutantshi mule. Mpasu eyi numfuane tubalu tuvuabu balongolola ku mvita. Pa mitu payi padi bintu bu bifulu bia mpawungi. Mpala yayi numfuane ya bantu. Nsuki yayi idi bu ya bakaji, menu ayi bu a nyama ya ntambue. Pa biadi biayi padi bu tuzaku tua tshiamu. Masala ayi adi enza mutoyi bu wa matempu mavule, adi tubalu tupulumuna lukasa ku mvita. Idi ne mikila ne mianga bu bia tuminyiminyi. Mu mikila amu mudi bukole budi bukengesha bantu ngondu itanu. Idi ne mukalenga udi uyilombola. Ke mutumibue udi ulama kandondu. Bena Ebrewu badi bamuinyika ne: “Abadone,” bena Ngreke ne: “Apoliyone” (mmomumue ne: Mubutudianganyi). Dikenga dia kumpala ndimane kupita; makuabu abidi nealonde. Pashishe mutumibue muisambombu kuela mpungi. Meme kumvua diyi dipatukila ku matumba anayi a tshilambuilu tshia mpawungi tshidi kumpala kua Mvidi Mukulu. Diyi divua diambila mutumibue muisambombu uvua mukuate mpungi ne: “Sulula batumibue banayi bavuabu basuike nkanu pabuipi ne musulu wa Perate. ” Kusululabu batumibue banayi abu. Bavua babalongolola amu bua diba adi, dituku adi, ngondu awu, ne tshidimu atshi, bua kubutulabu tshia bisatu tshia bantu bonsu. Kummanyishabu bungi bua basolayi bavua babanda pa tubalu: bavua bitotu nkama ibidi. Kundejabu tubalu ne basolayi bavua babandepu. Bavua ne tuzaku tua mvita tukunze bu kapia, tua lubidibidi bu mabue a safire, ne tua kalabi bu mvuanda. Mitu ya tubalu ivua bu ya nyama ya ntambue. Mukana muayi muvua mupatuka kapia, muinshi ne mvuanda. Bipupu bisatu kubutula tshia bisatu tshimue tshia bantu: ke kapia, muinshi, ne mvuanda, bivua bipatuka mukana mua tubalu. Bualu bukole bua tubalu atu buvua mukana, kabidi ku mikila. Mikila yatu ivua mifuanangane ne nyoka. Ivua ne mitu ya kukengesha nayi bantu. Kadi bantu bavua bashala ne muoyi, bonsu bavua bipupu ebi kabiyi bibutula, kabavua badilengeja to. Batshivua batendelela nwidie ivuabu badienzela. Batshivua bakukuila mikishi mibi, kabidi ne nwidie mienza ne mpawungi, ne tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, ne tshiamu tshikunze, ne mabue, kabidi ne mitshi. Ke nwidie idi kayiyi mua kumona, kayiyi yumvua, kayiyi yenda. Bantu aba kabavua nansha badilengeja ku bibidilu biabu bibi bia kushipangana, kuenza malu a majimbu, kuenda buendenda, kuibangana bintu. Ke meme kumona mutumibue mukuabu wa bukole utuluka mu diulu. Divuba divua dimubuikile, muanzankongolu mumunyungulukile ku mutu. Mpala wende uvua bu diba, mikolu yende bu makunji a kapia. Uvua ne mukanda mukese mubulula mu tshianza, mudiate dikasa dia balume mu mayi manene, dia bakaji pa buloba. Uvua wela diyi dikole, bu ntambue ukungula. Yeye mumane kuela lubila, ke makubakuba muanda mutekete kukungula, andamuna ku lubila luende. Nkavua musue kufunda diakamue bivua makubakuba amba. Kadi ke meme kumvua diyi difumina mu diulu, dingamba ne: — Kumanyishi muntu malu avua makubakuba muanda mutekete mambe. Kuafundi to. Pashishe mutumibue umvua mumone muimane kulu, mudiate mu mayi manene ne pa buloba, kuelaye tshianza tshia balume kulu, uditshipa mu dina dia Mvidi Mukulu udi ne muoyi kashidi, uvua mufuke diulu ne bionsu bidimu, buloba ne bionsu bidimu, mayi manene ne bionsu bidimu, wamba ne: — Kakuena dituku dikuabu to, amu lelu! Kadi diba diela mutumibue wa muanda mutekete mpungi, Mvidi Mukulu neakumbaje malu ende masokome, muvuaye mumanyishe bambi bende bavua bamukuatshila mudimu. Pashishe diyi dimvua mumvue difumina mu diulu, kungamba kabidi ne: — Nda kuangata mukanda mukese udi mubulula, mu tshianza tshia mutumibue udi muimane kulu mu mayi manene ne pa buloba. Meme kuya kudi mutumibue, kumulomba mukanda mukese. Yeye kungambila ne: — Uwangate, uudie! Newenze bululu mu tshifu tshiebe. Kadi mukana muebe newikale musheme bu buitshi. Meme kuangata mukanda mukese mu tshianza tshia mutumibue, kuudia. Uvua musheme mukana bu buitshi. Kadi meme mumane kuumina, kungenzawu bululu mu tshifu. Pashishe kungambilabu ne: — Udi ne bua kumanyisha kabidi malu adi Mvidi Mukulu wamba, adi atangila bisamba bia bungi, matunga, miakulu ne bakalenga. Pashishe bavua bampeshe dilenga dia kupima nadi, difuanangane ne dikombu, bangamba ne: — Juka, upime nzubu wa Mvidi Mukulu, kabidi ne tshilambuilu. Ubale bungi bua bantu badi batendelelamu. Kadi kupimi lupangu lua pambelu pa nzubu wa Mvidi Mukulu to. Bualu mbalupeshe bantu ba bisamba bikuabu. Bantu abu nebadiatakaje tshimenga tshia tshijila ngondu makumi anayi ne ibidi. Meme nentume bajadiki banyi babidi, bavuale bilamba bikayapale. Matuku tshinunu nkama ibidi ne makumi asambombu aa, nebamanyishe bantu bidi Mvidi Mukulu mubambile. Bajadiki babidi aba ke mitshi ya diye ibidi, ne miendu ibidi idi kumpala kua Mfumu wa buloba. Pikala muntu ukeba kubakengesha, kapia nekapatuke mukana muabu, kabutule bena lukuna babu. Nenku muntu wakeba mua kubakengesha, nebamushipe mushindu awu. Bajadiki abu badi ne bumfumu bua kukanga diulu, kukandika mvula bua kaloki matuku adibu bamanyisha bantu muaku wa Mvidi Mukulu. Badi kabidi ne bumfumu bua kuandamuna mayi enza mashi, ne bua kunyanga buloba, misangu yonsu idibu basue, ne bipupu bia mishindu yonsu. Pikala bajadiki bamane kumanyisha bionsu bivua Mvidi Mukulu mubambile, nyama udi upatuka mu kandondu neabaluishe. Neabatshimune, abashipe. Bitalu biabu nebishale panshi mu musesu wa mu tshimenga tshinene, muaba uvuabu bapopele Mfumu wabu pa mutshi mutshiamakane. Tshimenga etshi badi batshifuanyikija dina ne: Sodome, nansha ne: Ejipitu. Bantu ba bisamba, meku, miakulu, ne matunga onsu, nebaye kumona bitalu biabu matuku asatu ne tshitupa. Kabakuanyisha bua babijike nansha. Bantu ba pa buloba nebasanke, batue tshianga, basankishangane ne bintu, bua lufu luabu, bualu bambi babidi aba bavua batatshishe bikole bantu ba pa buloba. Kadi matuku asatu ne tshitupa mamane kupita, Mvidi Mukulu neabapingajile mueyelu wa muoyi, bua bajuke. Bonsu badi babamona, nebakuatshike bowa bikole. Pashishe bambi babidi kumvua diyi dikole dia mu diulu, dibabikila ne: “Bandayi kuneku!” Bobu kubuela mu divuba, kubanda munda mua diulu, bena lukuna babu batangile. Diba adi, tshikumina tshikole kuenzeka. Tshia dikumi tshia tshimenga kupuka. Bantu binunu muanda mutekete kufua ku tshikumina atshi. Bavua bashale ne muoyi kutshina bikole. Kutumbishabu Mvidi Mukulu wa mu diulu. Ke dikenga dibidi. Kadi dimukayi! Disatu didi dilonda amu mpindiewu. Pashishe mutumibue wa muanda mutekete kuela mpungi. Meyi makole kumvuika mu diulu, amba ne: “Bumfumu bua kulombola buloba budi kudi Maweja-Nangila wetu ne kudi Meshiya wende. Nebashale mu bukalenga kashidi. ” Ke bakulu makumi abidi ne banayi badi basombe mu nkuasa ya butumbi idi kumpala kua Mvidi Mukulu, kudiela mpala panshi, bakukuila Mvidi Mukulu, bamba ne: “Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, Wewe udiku, uvuaku, tudi tukuela tuasakidila, bualu udi muleje bukole buebe bunene; kabidi bualu udi mubange bukalenga buebe. Bantu ba bisamba bikuabu bavua bakutombokele ne tshiji. Kadi diba dikadi dimane kukumbana dia Wewe kuleja tshiji tshiebe, dia Wewe kulumbuluisha bafue bonsu. Diba ndimane kufika dia kusankisha bambi bebe bavua bakukuatshila mudimu, ne bantu bebe bonsu badi bakunemeka, baneme ne bashadile. Diba ndimane kufika dia kubutula badi babutula buloba! ” Ke nzubu wa Mvidi Mukulu udi mu diulu, kunzuluka. Mushete wa ndondu kumuenekamu. Mikenya, mikungulu, makubakuba, tshikumina kuenzeka, kabidi mvula mukole wa mabue kuloka. Tshintu tshinene kumueneka mu diulu: ke mukaji uvua muvuale diba bu tshilamba, ngondu kuinshi kua makasa ende, kabidi ne tshifulu tshia bukalenga ku mutu, tshileja mitotu dikumi ne ibidi. Ukavua pa kulela muana, wela mbila mikole ya pa lulelu, ukengakana. Tshintu tshikuabu kumueneka mu diulu: ke nyoka mukunze munene wa tshidika, muikale ne mitu muanda mutekete, kabidi ne nsengu dikumi. Ku mutu onsu kuvua tshifulu tshia bukalenga. Kukombaye tshia bisatu tshia mitotu ya mu diulu ne mukila wende, uyimansha pa buloba. Uvua muimane kumpala kua mukaji ukavua pa kulela, bua kuminaye muana diakamue diba diapatukaye munda. Ke mukaji kulela muana wa balume, wavua kuludika matunga onsu ne dikombu dia tshiamu. Kadi kubakulabu muana, kuya nende too ne ku nkuasa wa butumbi wa Mvidi Mukulu. Mukaji kunyemena mu tshipela, muvua Mvidi Mukulu mumulongoluele muaba, bua kumudishilamu matuku tshinunu nkama ibidi ne makumi asambombu. Pashishe mvita kujuka mu diulu. Mikayele ne batumibue bende kuluangana mvita ne nyoka wa tshidika. Nyoka pende uvua ubaluisha ne bende batumibue. Kadi kutshimunabu nyoka wa tshidika ne batumibue bende abu. Kabavua banyisha bua nyoka ne batumibue bende kushalabu kabidi mu diulu nansha. Kuipatabu nyoka wa tshidika munene awu mu diulu. Nyoka awu ke nyoka wa kale, udibu binyika ne: diabolu, nansha Satane, udi udinga buloba bujima. Kumuimanshabu pa buloba, pamue ne batumibue bende bonsu. Ke meme kumvua diyi dikole mu diulu diamba ne: “Tshikondu tshidi Mvidi Mukulu usungidila bantu tshiafiki mpindiewu! Mvidi Mukulu wetu mmuleje bukole buende, mmutuadije bukalenga buende mpindiewu! Udi muteke bumfumu buende mu bianza bia Meshiya wende uvuaye mudisunguile. Bualu mbipate mu diulu musonguedi wa bana hetu, uvua ubasonguela kudi Mvidi Mukulu munya ne butuku. Bana betu mbamutshimune ku bukole bua mashi a Muana wa mukoku, ne ku bukole bua malu malelela avuabu bambe, bajadike. Bavua bajinga kufila muoyi wabu; nansha bua kufua bavua amu bitabe. Nanku nuenu, diulu ne badi basombamu, tuayi tshianga! Kadi nuenu, buloba ne mayi manene, nudi bena diakabi! Bualu diabolu mmupueke kunudi. Udi ne tshiji tshikole, bualu udi mumanye mudi matuku ende mashale makese.” Nyoka wa tshidika ujingulula ne: mbangele pa buloba, kutuadijaye kulondakaja mukaji uvua mulele muana wa balume awu. Kadi mukaji uvua mupete mapuapua abidi bu a nyunyi wa tshiminyi. Kubuukaye nawu mu tshipela too ne ku muaba wende, uvuabu ne bua kumudishila bidimu bisatu ne tshitupa, muaba uvua nyoka kayi mua kumupeta. Ke nyoka kupatula mayi mukana muende bungi bu musulu, avua adiela kudi mukaji, bua adiinemu. Kadi buloba kuambuluisha mukaji, kutubula mukana, kumina mayi avua nyoka mupatule mukana. Nyoka kufikila mukaji munda bikole. Kuyaye kuluisha ndelanganyi ya mukaji ivua mishale. Ke bantu bonsu badi batumikila mikenji ya Mvidi Mukulu, bitabe malu malelela avua Yezu mumanyishe. Ke nyoka wa tshidika kuimana ku muelelu wa mayi manene. Pashishe meme kumona nyama upatuka mu mayi manene. Uvua ne nsengu dikumi ne mitu muanda mutekete. Ku lusengu luonsu kuvua tshifulu tshia bukalenga. Pa mitu yende bavua bafunde mena a kusendeka nawu Mvidi Mukulu. Nyama umvua mumone uvua bu nkashama, mikolu yende bu ya nyama wa urse, ne mukana muende bu mua ntambue. Nyoka wa tshidika uvua mumupeshe bukole buende, nkuasa wende wa bukalenga, ne bumfumu buende bunene. Umue wa ku mitu yende uvua umueka bu mutapa mputa wa lufu. Kadi mputa awu ukavua mumane kuuma. Buloba bujima buvua bukatshila, bulonda nyama munyima. Bantu bonsu kutuadija kukukuila nyoka wa tshidika, bualu uvua mufile bumfumu buende kudi nyama. Bavua bakukuila kabidi nyama, bamba ne: “Udi mufuanangane ne nyama nnganyi? Udi mua kuluangana nende nnganyi?” Bavua banyishe bua nyama akule miaku ya kapeja, asendeke Mvidi Mukulu. Uvua mupete bumfumu bua kuenza malu ende ngondu makumi anayi ne ibidi. Kutuadijaye kusendeka Mvidi Mukulu, kupenda dina diende, muaba udiye usomba, kabidi ne bonsu badi basomba mu diulu. Bavua banyishe bua nyama aluishe bena tshisamba tshia Mvidi Mukulu, abatshimune. Uvua mupete bumfumu bua kulombola bantu bonsu, ba bisamba bionsu, ba miakulu yonsu, ne ba mu matunga onsu. Bantu bonsu ba pa buloba nebamukukuile. Ke bonsu bavuabu kabayi bafunde mena abu, mu mukanda wa muoyi katshia bafuka buloba; ke mukanda udi Muana wa mukoku udibu bashipe nawu. “Udi ne matshi a kumvua, asangane kumvua anyi? Umvue! Muntu udibu bafundile lukanu, nebaye nende mu lukanu. Muntu udibu bafundile kufua ku muele wa mvita, neafue ku muele wa mvua. Ke padi bantu ba Mvidi Mukulu ne bua kunanukila mu dikenga, kuleja ditaba diabu.” Pashishe meme kumona nyama mukuabu upatuka mu buloba. Uvua ne nsengu ibidi bu ya mukoku, wakula bu nyoka wa tshidika. Uvua utuma diyi ne bumfumu buonsu buvua nyama wa kumpala nabu. Uvua ubambidika buloba ne bantu bonsu, bua bikukuile nyama wa kumpala, uvua ne mputa wa lufu mumane kuuma. Nyama muibidi ewu uvua wenza malu manene a kukema. Uvua upuekesha kapia ka mu diulu pa buloba, bantu bonsu batangile. Uvua upambuisha bantu ba pa buloba ku malu a dikema avuaye ne bukenji bua kuenza mu dina dia nyama wa kumpala. Kuambilaye bantu ba pa buloba, bua benze tshimfuanyi, banemekele natshi nyama uvuabu batape muele wa mvita, kadi mutshikale amu ne muoyi. Nyama muibidi uvua mupete bumfumu bua kupuija mueyelu wa muoyi mu tshimfuanyi tshia nyama wa kumpala, bua tshimfuanyi etshi tshimone mua kuakula, ne kushipa bonsu badi babenga kutshikukuila. Nyama kubambidika bantu bonsu, bana ne bakulumpe, babanji ne bashadile, bapika ne badi badienzela malu, bua babatue tshitampi pa tshianza tshia balume ne pa mpala. Muntu nansha umue kavua mua kusumba, nansha kusumbisha, kabayi bamutue tshitampi atshi. Tshitampi atshi tshivua tshibatua dina dia nyama, nansha bungi budi bumvuija dina adi. Ebi bidi bikengela meji. Amu udi ne lungenyi ke udi mua kujingulula tshidi bungi abu buleja. Bungi ebu budi bumvuija dina dia muntu. Bungi buadi budi nkama isambombu makumi asambombu ne isambombu. Pashishe nkenzakana, meme kumona Muana wa mukoku muimane kulu pa mukuna wa Siyone. Uvua ne bantu binunu lukama ne makumi anayi ne binayi, bavuabu bafunde dina diende, ne dia Tatu wende, pa mpala. Meme kumvua diyi difumina mu diulu, dikungula bu bibila binene bia mayi, bu dikubakuba dikole. Kadi diyi adi divua diumvuika kabidi bu miadi ya bisanji bia lunzenze. Bantu aba binunu ne binunu bavua bimane kumpala kua nkuasa wa butumbi, kua Bia muoyi binayi, ne kua bakulu, bimba musambu mupiamupia. Muntu nansha umue kavua mua kulonga musambu awu, amu bantu abu binunu lukama makumi anayi ne binayi bavuabu bapikule, bumushe pa buloba. Bobu abu kabavua basombe ne bakaji. Kabavua babuele mu dibaka. Badi balonda Muana wa mukoku kuonsu kudiye uya. Bavua babapikule, babumushe munkatshi mua bantu bakuabu, bua bikale milambu ya tshianyi, idibu balambula Mvidi Mukulu ne Muana wa mukoku. Katshi kabena babumvua bashima. Kabena ne kalema nansha kamue. Pashishe meme kumona mutumibue mukuabu ubuuka mulu menemene. Uvua ne bua kumanyisha bantu bonsu ba pa buloba, ba mu bisamba bionsu, ba mu meku onsu, ba miakulu yonsu, ne ba mu matunga onsu, Lumu lua Disanka ludi lushala kashidi. Uvua wamba ne diyi dikole ne: “Tshinayi Mvidi Mukulu, mutumbishayi! Bualu diba didiye ulumbuluisha bantu ndimane kukumbana. Kukuilayi Mufuki wa diulu, wa buloba, wa mayi manene, ne wa mpokolu ya mayi. ” Mutumibue muibidi uvua ulonda wa kumpala, wamba ne: “Eyi tshimenga ntshibutuke! Tshimenga tshinene tshia Babilone ntshibutuke! Ke tshiotshi tshivua tshinuishe bisamba bionsu maluvu atshi, maluvu makole a buendenda buatshi bubi! Mutumibue muisatu uvua ulonda babidi ba kumpala, wela diyi dikole ne: “Udi ukukuila nyama ne tshimfuanyi tshiende, wanyisha bua bamutue tshitampi tshiende pa mpala ne pa tshianza, Mvidi Mukulu neamunuishe maluvu a tshiji tshiende, avuaye muele mu dikopu dia tshiji tshiende, kayi musakidile mayi! Bonsu badi bakukuila nyama, nebabakengeshe mu kapia ne mu mvuanda, batumibue ba tshijila ne Muana wa mukoku bamone. Muinshi wa kapia kadi kabakengesha udi ubanda mu diulu kashidi. Bonsu bavua bakukuile nyama ne tshimfuanyi tshiende, bavuabu batue tshitampi tshia dina diende, nansha butuku nansha mu munya kabena bapeta dikisha to.” Ke padi bantu ba Mvidi Mukulu, badi bakumbaja mikenji yende, kabidi bitaba Yezu, ne bua kunanukila, kulama lutuulu. Pashishe meme kumvua diyi difumina mulu, dingamba ne: — Funda ne: “Badi bafuila mu mudimu wa Mfumu bituadija ku mpindiewu, mbena diakalenga!” Mueyelu wa Mvidi Mukulu udi wamba ne: “Bushuwa, nebikishe bua midimu mikole ivuabu benze, bualu malu mempe avuabu benze adi abalonda, abakuila.” Meme kutangila kabidi, kumona divuba ditoke, basombapu kudi kampanda, umueneka bu muntu. Uvua ne tshifulu tshia bukalenga tshia mpawungi ku mutu, ne muele mutue mu tshianza. Mutumibue mukuabu kupatuka mu nzubu wa Mvidi Mukulu, wela diyi dikole, wambila uvua musombe pa di-vuba ne: “Ambula muele webe, unowe, bualu diba ndimane kufika. Bia pa buloba bikadi bipie! ” Nenku uvua musombe pa divuba, kukuataye mudimu ne muele wende, kunowa bionsu bivua pa buloba. Mutumibue mukuabu kupatuka mu nzubu wa Mvidi Mukulu udi mu diulu. Uvua kabidi ne muele mutue. Mutumibue mukuabu kabidi, uvua ne bumfumu bua kusonsola kapia, uvua ufuma ku tshilambuilu. Kuelaye diyi dikole, wambila uvua ne muele mutue ne: “Angata muele webe, unowe tumuma tua mvinyo tudi mu buloba, bualu tukadi tupie.” Nenku ke mutumibue kukuata mudimu ne muele wende pa buloba, kunowa tumuma tua nwinyo, kutuela mu tshikaminu tshinene tshia tshiji tshikole tshia Mvidi Mukulu. Bavua bazajila tumuma mu tshikaminu ku mpenga kua tshimenga. Mashi kupatuka mu tshikaminu, menza musulu. Kupuekawu mutantshi wa kilometre nkama isatu, mikale ne buondoke bua metre umue ne tshitupa. Pashishe meme kumona tshintu tshikuabu tshinene, kabidi tshia dikema mu diulu. Ke batumibue muanda mutekete bavua bafika ne bipupu muanda mutekete. Ke bipupu bia ndekelu, bualu nebitalaje tshiji tshia Mvidi Mukulu. Pashishe meme kumona tshintu bu mayi manene menza bu lumuenu, engelela bu kapia. Meme kumona kabidi bavua batshimune nyama, tshimfuanyi tshiende, ne kampanda uvua ne dina didi bungi budileja. Bavua bimane pa mayi manene awu, bakuate mu tshianza nzenze ivua Mvidi Mukulu mubapeshe. Bavua bimba musambu wa Moshe, muntu wa Mvidi Mukulu, kabidi ne musambu wa Muana wa mukoku ne: “Maweja-Nangila Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, udi muenze malu manene a dikema! Mukalenga wa bisamba bionsu, malu audi wela meji, ne audi ukumbaja, adi mimpe, aleja muudi muena diyi dimue. Maweja-Nangila, wabenga kukutshina nnganyi? Wabenga kukunemeka udiku anyi? Bualu Wewe nkayebe udi wa tshijila. Bisamba bionsu nebikukukuile, bualu bantu bonsu badi bamona patoke malu mimpe audi wenza. ” Ebi bimane kuenzeka, meme kumona nzubu wa Mvidi Mukulu unzuluka mu diulu. Mu nzubu amu muvua ntenta wa ndondu wa Mvidi Mukulu. Batumibue muanda mutekete bavua bakuate bipupu muanda mutekete mu bianza, kupatuka mu nzubu wa Mvidi Mukulu amu. Bavua bavuale bilamba bienza ne ndanda mutoke biengelela, basuike mikaba ya mpawungi pa tshiadi. Tshimue tshia ku Bia muoyi binayi kupeshatshi batumibue muanda mutekete makopu muanda mutekete menza ne mpawungi, avua tente ne tshiji tshia Mvidi Mukulu, udi ne muoyi kashidi ne kashidi. Ke nzubu wa Mvidi Mukulu kuwula ne muinshi, bualu bua butumbi ne bukole bia Mvidi Mukulu. Muntu nansha umue kavua mua kubuela mu nzubu wa Mvidi Mukulu, bipupu muanda mutekete, bivua batumibue bafike nabi, kabiyi bianji kukumbana. Pashishe meme kumvua diyi dikole difumina mu nzubu wa Mvidi Mukulu, diambila batumibue muanda mutekete ne: “Ndayi, nuitshikije pa buloba makopu muanda mutekete adi ne tshiji tshia Mvidi Mukulu!” Mutumibue wa kumpala kuya kuitshikija dikopu diende pa buloba. Ke mubidi wa bantu bonsu bavuabu batue tshitampi tshia nyama, bakukuile tshimfuanyi tshiende, kupandika mputa mibi, ibasamisha bikole. Mutumibue muibidi kuitshikija dikopu diende pa mayi manene. Mayi kuandamuka mashi, bu a muntu mushipa. Ke bionsu bivua ne muoyi mu mayi kufuabi. Mutumibue muisatu kuitshikija dikopu diende mu misulu ne mu mpokolu ya mayi. Kuandamukabi mashi. Ke meme kumvua mutumibue udi utangila mayi, wamba ne: “Wewe udi wa Tshijila, udiku ne muaku, udi muakane, bualu udi mukose nsambu pa yoyi pa kuenza nanku. Bualu bavua bapumune mashi a bantu ba Mvidi Mukulu, ne a bambi. Mpindiewu Wewe udi mubanuishe mashi. mBapete bivuabu ne bua kupeta!” Pashishe meme kumvua diyi difumina ku tshilambuilu, diamba ne: “Eyowa, Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wa bukole buonsu, udi ukosa nsambu mudiyi, mu bulelela!” Mutumibue muinayi kuitshikija dikopu diende pa diba. Ke kupetadi bukenji bua kuosha bantu ne kapia kadi. Munya kuosha bantu bikole. Ke bantu kusendeka dina dia Mvidi Mukulu uvua ulongolola bipupu ebi. Kadi kabavua badilengeja, kabavua batumbisha Mvidi Mukulu to. Mutumibue muitanu kuitshikija dikopu diende pa nkuasa wa bukalenga wa nyama. Ke bukalenga bua nyama kudiina mu miidima. Bantu bavua bakenga, badisuma menu ku ludimi bua dikenga. Bavua basendeka Mvidi Mukulu wa mu diulu bua makenga abu, ne bua mputa yabu. Kadi kabavua balekela malu abu mabi. Mutumibue muisambombu kuitshikija dikopu diende pa musulu munene wa Perate. Musulu kuuma, bua bakalenga badi batumina luseke ludi diba dipatukila bapete muaba wa kusabukila. Pashishe meme kumona mikishi mibi isatu, mifuanangane ne ndimba. Ivua ipatuka mukana mua nyoka wa tshidika, mua nyama, ne mua muambi wa dishima. Ke mikishi ya diabolu idi yenza malu a dikema. Mikishi isatu ayi ivua iya kumonangana ne bakalenga ba pa buloba bujima, ikeba kubasangisha bua mvita ya dituku dinene dia Mvidi Mukulu wa bukole buonsu. Mfumu udi wamba ne: “Teleja! Ndi mfika bu muivi. Muntu udi ushala mutabale, kayi ukopola bilamba biende, mmuena diakalenga, bualu kakuenda butaka, kakumvua bundu, pikalabu bamumona nanku.” Mikishi kusangisha bakalenga muaba udibu binyika ne: Armagedone, mu buena ebrewu. Mutumibue wa muanda mutekete kuitshikija dikopu diende mu kapepe. Diyi dikole kumvuika mu nzubu wa Mvidi Mukulu difumina ku nkuasa wa butumbi, diamba ne: “Ke ndekelu wa bionsu!” Ke mikenya, mitoyi, makubakuba, ne tshikumina tshikole kuenzekabi. Tshikumina tshikole tshia nanku ki ntshianji kuenzeka, katshia bafuka bantu! Buloba kuzakala bikole bipite. Tshimenga tshinene tshiena tshipanduluke mu bitupa bisatu. Bimenga bia matunga onsu kuupuka. Mvidi Mukulu kavua mupue Babilone munene muoyi. Kumunuishaye maluvu a mu dikopu diende, divua tente ne tshiji tshiende tshikole. Bidiila bionsu kujimina. Kabavua bamone kabidi mikuna minene. Mvula wa mabue kuloka, mabue a bujitu bua kilo bu makumi anayi. Kutuutawu bantu. Bu muvua tshipupu tshia mabue atshi tshikole tshipite, bantu bavua amu basendeka Mvidi Mukulu. Ke umue wa ku batumibue muanda mutekete bavua ne makopu muanda mutekete kufika, ungambila ne: — Luaku. Nenkuleje mudibu ne bua kunyoka muena buendenda munene, tshimenga tshinene tshivuabu bibake ku mielelu ya misulu mivule. Bakalenga ba matunga bavua benda nende buendenda. Bantu ba pa buloba bavua bakuatshike maluvu a ku buendenda buende bubi. Mueyelu wa Mvidi Mukulu kumvulula, kuya nanyi mu tshipela. Meme kumonamu mukaji musombe pa nyama mukunze kunzuu. Bavua bafunde pambidi ponsu pa nyama mena a kupenda nawu Mvidi Mukulu. Nyama awu uvua ne mitu muanda mutekete, ne nsengu dikumi. Mukaji uvua muvuale bilamba bimpe bikunze bia mushinga mukole. Uvua mudilengeje ne bintu bivule bia mpawungi, kabidi ne mabue a mushinga mukole, ne a busanga. Uvua ne dikopu dia mpawungi mu tshianza, diwule tente ne bintu bibi bia bundu bidi bileja buendenda buende. Bavua bafunde pa mpala pende dina diamba bualu busokoka ne: “Babilone munene, mamuende wa bakaji bena buendenda, ne wa malu mabi onsu a pa buloba!” Ke meme kumona mukaji awu, mukuatshike mashi a bantu ba Mvidi Mukulu. Uvua mukuatshike mashi a bonsu bavuabu bashipe bualu bavua bitabe Yezu. Pamvua mumumone nanku, meme kukuatshika buowa bunene. Ke mutumibue kungebeja ne: — Muudi ukema nanku mbishi? Nenkumvuije bualu busokome bua mukaji ewu, ne bua nyama wa mitu muanda mutekete ne nsengu dikumi udi mumuambule. Nyama uuvua mumone uvua ne muoyi kale, kadi kena kabidi nawu to. Udi ne bua kupatuka mu kandondu, kadi amu bua aye kubutuka. Bantu ba pa buloba badi kabayi ne dina difunda mu mukanda wa muoyi, katshia bafuka bantu, nebakeme pamonabu nyama. Bualu kale nyama awu uvua ne muoyi, kadi katshiena kabidi nawu. Dikuabu dituku neamueneke tshiakabidi. Amu muena meji, wa lungenyi, ke udi mua kujingulula bualu bundi ngamba mpindiewu. Mitu muanda mutekete ke mikuna muanda mutekete idi mukaji musombe. Idi kabidi bakalenga muanda mutekete. Batanu ba kudibu bakadi bapona panshi. Umue udi mu bukalenga lelu, mukuabu kena muanji kufika. Pafikaye, neashale amu matuku makese. Nyama uvua ne muoyi kale, kadi katshiyi nawu, ke udi mukalenga wa muanda mukulu. Kadi udi kabidi wa ku bakalenga ba kumpala muanda mutekete abu. Neabutuke ne yeye kabidi. Nsengu dikumi iudi mumone ayi, ke bakalenga dikumi badi kabayi banji kudia bukalenga. Kadi nebabudie pamue ne nyama, bua bikale ku bumfumu diba amu dimue. Bonsu dikumi badi bipatshila amu bualu bumue: kupesha nyama bukole buabu ne bumfumu buabu. Nebaluishe Muana wa mukoku. Kadi Muana wa mukoku neabatshimune, bualu udi Mfumu wa bamfumu ne Mukalenga wa bakalenga. Neabatshimune pamue ne bonsu badi bende, bamuitaba ne muoyi umue. Ke bavuaye mubikile, mudisunguile. Mutumibue kungambila kabidi ne: — Mayi auvua mumone muaba uvua mukaji muena buendenda musombe, ke bantu ba mu bisamba bionsu, ba mu matunga onsu, ne ba miakulu yonsu. Kadi nsengu dikumi iuvua mumone, kabidi ne nyama, nebikine mukaji muena buendenda. Nebimunyenge bionsu bidiye nabi, bimushiye butaka. Nebidie munyinyi wende, bibutule biende bidi bishala mu kapia. Bualu Mvidi Mukulu mmubapeshe meji a kukumbaja bidiye musue. Nebumvuangane, bapeshe nyama bukalenga buabu, too ne pakumbana miaku ivua Mvidi Mukulu muambe. Kadi mukaji uuvua mumone, ke tshimenga tshinene, tshidi bakalenga ba pa buloba batumikila. Malu aa mamane kupita, meme kumona mutumibue mukuabu utuluka mu diulu. Uvua ne bumfumu bunene. Butumbi buende buvua bukenkesha buloba bujima. Uvua wela diyi dikole, wamba ne: “Eyi, tshimenga ntshibutuke! Tshimenga tshinene tshia Babilone ntshibutuke! Tshikadi mpindiewu muaba udi diabolu ne mikishi mibi ya mishindu yonsu bisombela. Nyunyi mibi ya mikiya ya mishindu yonsu kabidi idi isombamu. Bualu tshimenga etshi tshivua tshinuishe bisamba bionsu maluvu atshi, maluvu makole a buendenda buatshi bubi. Bakalenga ba pa buloba bavua benza natshi malu a bundu. ’ Bangenda mushinga ba pa buloba bavua banema ne bintu bimpe kabiyi kubala, bivuatshi nabi.” Pashishe meme kumvua diyi dikuabu difuma mu diulu, diamba ne: “Bantu banyi, umukayi mu tshimenga etshi, bua bubi buatshi kabunulamatshi, kabanunyoki pamue natshi. Mvidi Mukulu kena mupue muoyi malu mabi a Babilone, bualu mibi ya tshimenga etshi idi yenza mishiki too ne mu diulu. Enzelayi Babilone muvuaye munuenzele. Mufutayi misangu ibidi pa bivuaye muenze. Uwujayi dikopu diende ne maluvu makole. Bukole buawu bupite misangu ibidi bua avuaye munuelele. Numubungamije, munukengeshe, bilondeshile muvuaye uditemba bua lumu ne bubanji bivuaye nabi. Uvua udiamba ne: ‘Meme apa ndi Mukalenga mukaji. Tshiena mukamba to. Makenga kaakunkuata to.’ Ke padi bipupu bionsu, bidibu bamulamina, ne bua kumukuata dituku dimue: disama dia lufu, madilu, ne tshiyole tshia nzala. Kapia nekamubutule. Bualu Maweja-Nangila udi umulumbuluisha, udi ne bukole. ” Bakalenga ba buloba, bavua benze nende malu a bundu, basanke pamue ne bubanji buende, nebadile, bele miyenga, pamonabu muinshi wa kapia kadi kosha tshimenga. Nebimane mutantshi mule, bazakale bua makenga adi ne bua kukuata tshimenga. Nebambe ne: “Babilone, ndiakabi kaayi edi! nDikenga kaayi! Wewe tshimenga tshinene, tshia bukole kabidi! Badi bakunyoka amu diba dimue, ubutuka butubutuu! ” Bangenda mushinga ba pa buloba kabidi badi badila, bela miyenga bualu buende, bualu muntu nansha umue kena usumba kabidi bintu biabu. Kabatshiena basumba mpawungi, tshiamu tshitoke tshia mushinga mukole, mabue a mushinga mukole, ne a busanga; bilamba bimpe bienza ne ndanda, bilamba bia lumu bifikuluke ne bikunze, bikuabu bienza ne buanda bua meshi; bintu bishilangane bienza ne mibanga, ne mabaya a mushinga mukole, ne tshiamu tshikunze, nansha tshifiike, nansha ne mabue a mekala; bintu bishilangane bia kulunga nabi biakudia; manananshi, musenga wa kamonya; maluvu, mafuta, bukula ne ntete ya kuenza bukula; ngombe ne mikoku, nyama ya tubalu ne matempu; bapika ne bantu bakuabu bena mudimu. Bangenda mushinga aba badi bambila tshimenga ne: “Bintu bionsu biuvua mujinge mbikujimine. Bubanji buebe ne lumu luebe mbikunyeme lubilu. Kashidi kuakubipeta kabidi to!” Bangenda mushinga bavua banemena mu tshimenga etshi, nebimanyine kule bua makenga atshi kaabakuatshi. Nebadile miadi, bele miyenga, bamba ne: “Diakabi kaayi edi! Dikenga kaayi bunene nanku didi dikuata tshimenga! Tshivua tshivuale bilamba bimpe bienza ne ndanda, bilamba bia lumu bifikuluke ne bikunze bia mushinga mukole. Tshivua tshidilengeja ne bintu bia bungi bia mpawungi, kabidi ne mabue a mushinga mukole, ne a busanga. Biuma biebe bionsu ebi bikadi bikujimine amu diba dimue!” Balombodi bonsu ba majuwa ne bena luendu, bena mudimu ba majuwa, ne bangenda mushinga bonsu badi benda pa mayi manene, bavua bimanyine amu kule! Bavua bela bibingu, pavuabu bamona muinshi wa kapia kavua kosha tshimenga, bamba ne: “Kakuvua tshimenga tshifuanangane ne tshimenga tshinene etshi to!” Bavua badiela buloba mu mitu, badila, bela miyenga, bamba ne: “Diakabi kaayi! Dikenga kaayi bunene nanku didi dikuata tshimenga! Bonsu badi ne ntatu enda pa mayi manene, mbaneme ne bubanji bua tshimenga etshi. Kadi kujimijatshi bionsu amu diba dimue! ” Wewe diulu, sanka, bua padi tshimenga etshi tshibutuke. Nuenu bantu ba Mvidi Mukulu, nuenu bapostolu ne bambi, tuayi tshianga! Bualu Mvidi Mukulu mmutshifundile tshibawu tshia bubi buvuatshi tshinuenzele! Nenku mutumibue wa dikanda kuambula dibue dia bujitu, bu didibu bapela nadi. Kudielaye mu mayi manene, wamba ne: “Ke muelabu tshimenga tshinene tshia Babilone panshi ne bukole buonsu. Kabakutshimona kabidi kashidi kashidi. Babilone, kashidi kabakumvua kabidi muebe miadi ya nzenze, ne ya misambu ya tungimba, ya bedi ba nshiba, nansha ba mpungi. Kabakumona muena mudimu wa bianza nansha umue muebe. Kabakumvua kabidi muadi wa dibue diatshipelelu. Muendu kawakukenka kabidi muebe nansha musangu umue. Kabakumvua kabidi muebe mbila ya disanka ya badi babuela mu dibaka. Bangenda mushinga ba muebe ke bavua bapite ba buloba bujima. Kadi udi mushime bisamba bionsu ne malu ebe a majimbu. ” Bavua banyoka Babilone, bualu badi basangane mu tshimenga etshi mashi a bambi, ne a bantu bakuabu ba Mvidi Mukulu. Eyowa, mashi a bonsu bavuabu bashipe pa buloba adi pambidi pende. Malu aa mamane kupita, meme kumvua mu diulu meyi makole bu a bantu ba bungi, bamba ne: “Aleluya! Tumbishayi Maweja-Nangila! Lupandu, butumbi ne bukole bidi kudi Mvidi Mukulu wetu! Udi ukosa nsambu amu mudiyi! Bualu mmunyoke muena buendenda munene, uvua munyange buloba ne malu ende a bundu. Uvua mumusombuele, bualu uvua mushipe bantu bende.” Kuambabu kabidi ne: “Aleluya! Tumbishayi Maweja-Nangila! Muinshi wa kapia kadi kosha tshimenga tshinene udi uya mulu kashidi. Ke bakulu makumi abidi ne banayi, ne Bia muoyi binayi, kudiela panshi, bikukuila Mvidi Mukulu, udi musombe mu nkuasa wa butumbi, bimba ne: “Amene! Aleluya! Tumbishayi Mvidi Mukulu!” Diyi kufumina ku nkuasa wa butumbi, diamba ne: “Nuenu bonsu bantu ba Mvidi Mukulu, tumbishayi Mvidi Mukulu wetu, nuenu bonsu badi bamunemeka, baneme ne bashadile!” Pashishe meme kumvua meyi a bantu bavule, akungula bu bibila binene bia mayi, bu makubakuba makole. Meme kumvua bamba ne: “Aleluya! Tumbishayi Mvidi Mukulu! Bualu Maweja-Nangila, Mvidi Mukulu wetu muena bukole buonsu, mmuangate bukalenga buende! Tutuayi tshianga, tusankayi, tumutumbishayi! Bualu tshibilu tshia dibaka dia Muana wa mukoku ntshimane kukumbana. Mukajende kabidi mmumane kudilongolola. Bavua banyishe bua mukajende avuale bilamba bimpe, bienza ne buanda bua ndanda, biengelela kabiyi katoba.” (Bilamba bimpe bienza ne buanda bua ndanda, bidi bileja malu mimpe avua bantu ba Mvidi Mukulu benze.) Mutumibue kungambila ne: — Funda ne: Badibu babikila ku didia dia dibaka dia Muana wa mukoku, mbena diakalenga. Kuambaye kabidi ne: — Miaku ya Mvidi Mukulu eyi kayena ya dishima. Ke meme kudiela ku makasa ende bua kumukukuila. Kadi kungambilaye ne: — Kuenji nanku to! Meme kabidi ndi amu muena mudimu bu wewe, bu bana benu badi bitaba bulelela buvua Yezu mubamanyishe. Kukuila Mvidi Mukulu nkayende! Bulelela budi Yezu ujadika, ke Mueyelu udi umanyisha bambi malu. Pashishe meme kumona diulu diunzuluka, kabalu katoke kamuenekamu. Udi mubandepu badi bamuinyika: Wa diyi dimue, Wa malu malelela; udi ukosa nsambu pa yoyi, uluangana mvita amu pa bualu. Mesu ende avua engelela bu kapia. Uvua muase bifulu bivule bia bukalenga pa mutu. Bavua bafunde pambidi pende dina didiye yeye nkayende mumanye. Uvua muvuale muntumpu mutua mu mashi. Dina diende didi ne: “Muaku wa Mvidi Mukulu.” Biluilu bia mu diulu bivua bimulonda pa tubalu tutoke, bivuale bilamba bienza ne buanda buimpe bua ndanda mutoke, kabiyi katoba. Mukana muende muvua mupatuka muele mutue wa kutapa nawu bisamba bidi bimubenga. Neabiludike ne dikombu dia tshiamu. Neabizaze mudibu bazaza tumuma tua nwinyo mu tshikaminu. Ke mudiye utalaja tshiji tshia Mvidi Mukulu wa bukole buonsu tshidi tshikuatshisha bantu buowa. Bavua bafunde pa muntumpu wende ne pa tshibelu tshiende dina diende ne: “Mukalenga mupite bakalenga bonsu, Mfumu mupite bamfumu bonsu.” Pashishe meme kumona mutumibue muimane mu diba. Uvua wela nyunyi yonsu ivua ibuuka mulu mule diyi dikole ne: “Luayi, nusangile bonsu mu tshibilu tshinene tshia Mvidi Mukulu! Luayi, nudie munyinyi wa bakalenga, wa balombodi ba basolayi, ne wa basolayi babu; munyinyi wa tubalu ne wa badi babandapu; munyinyi wa bantu bonsu, bapika ne badi badienzela malu, baneme ne bashadile. ” Pashishe meme kumona nyama, ne bakalenga ba buloba. Bavua basangisha biluilu biabu bua kuluisha uvua mubande pa kabalu ne tshiluilu tshiende. Kukuatabu nyama, pamue ne muambi wa dishima uvua muenze malu a dikema, nyama mutangile. (Uvua mudinge ne malu a dikema awu bavuabu batue tshitampi tshia nyama, bakukuile tshimfuanyi tshiende.) Bavua bela nyama ne muambi wa dishima, batshikale ne muoyi, mu mayi manene avua atema kapia ka mvuanda. Kushipabu biluilu biabu ku muele uvua upatuka mukana mua uvua mubande pa kabalu. Nyunyi yonsu kudiayi minyinyi yabi. Pashishe meme kumona mutumibue upatuka mu diulu, mukuate mu tshianza nsapi ya ku kandondu, kabidi ne lukanu lukole. Kukuataye nyoka wa tshidika, nyoka wa kale: ke diabolu nansha Satane. Kumusuikaye bua bamulame mu lukanu bidimu tshinunu. Mutumibue kumuela mu kandondu, kukanga ne nsapi, kutua tshitampi, bua nyoka wa tshidika kamonyi mua kupambula kabidi bisamba bia bantu, too ne muakumbana bidimu tshinunu. Pakumbana bidimu ebi, nebanji kumulekela bua katupa kipi. Pashishe meme kumona nkuasa ya butumbi. Bavua basombamu, bavua bapete bumfumu bua kulumbuluisha bantu. Meme kumona kabidi bantu bavuabu bashipe, bualu bavua bajadike malu malelela avua Yezu mumanyishe, bajadike ne muaku wa Mvidi Mukulu. Bantu aba kabavua bakukuile nyama, nansha tshimfuanyi tshiende. Kabavua babatue tshitampi tshia nyama pa mpala, nansha pa tshianza to. Kufululukabu, kudiabu bukalenga pamue ne Kristu bidimu tshinunu. (Bafue bakuabu kabavua bafululuka, amu bidimu tshinunu bimane kukumbana.) Edi ke dibiika dia kumpala. Bantu bavua bafululuka musangu wa kumpala awu mbena diakalenga, badi Mvidi Mukulu muele lupemba mushindu musunguluke! Lufu luibidi kaluena lubakuata to. Nebakuatshile Mvidi Mukulu ne Kristu mudimu wa butuangaji. Nebadie bukalenga pamue ne Kristu bidimu tshinunu. Papita bidimu tshinunu, nebapande diabolu mu lukanu. Neaye kudinga bantu bonsu ku ntengu inayi ya buloba, ke Ngoge ne Magoge. Neabasangishe bua kuluangana mvita. Nebikale bungi bu lusenga lua ku muelelu wa mayi manene. Badi batangalaka mu buloba bujima, banyungulukila mitanda ya bantu ba Mvidi Mukulu, ne tshimenga tshidi Mvidi Mukulu munange. Kadi kapia kadi katuluka mu diulu, kabosha kababutula. Diba adi, nebele diabolu uvua mubadinge mu mayi manene avua atema kapia ka mvuanda. mukavuabu bamane kuela nyama ne muambi wa dishima. Nebabakengeshe muaba awu munya ne butuku kashidi. Pashishe meme kumona nkuasa munene mutoke wa butumbi, ne uvua musombepu. Buloba ne diulu bivua bimunyema lubilu, bijimina kashidi. Pashishe meme kumona bafue bonsu, baneme ne bashadile, bimane kulu kumpala kua nkuasa wa butumbi. Kubululabu mikanda. Kubululabu kabidi mukanda mukuabu, mukanda wa muoyi. Kulumbuluishabu bafue, bilondeshile malu avuabu benze, avuabu bafunde mu mikanda ayi. Mayi manene kupingaja bafue bavua munda muawu. Lufu ne kandondu kabidi kupingaja bafue bavuabi bilame. Ke kulumbuluishabu muntu yonsu pa bivuaye muenze. Kadi kuelabu lufu ne kandondu ka bafue mu mayi manene atema kapia. (Mayi manene adi atema kapia aa, ke lufu luibidi.) Muntu yonsu uvua kayi ne dina diende mu mukanda wa muoyi, bavua bamuela mu mayi manene atema kapia. Pashishe meme kumona diulu dipiadipia ne buloba bupiabupia. Diulu dia kumpala ne buloba bua kumpala bikavua bijimine. Mayi manene kaatshivuaku to. Ke meme kumona tshimenga tshia tshijila, Yerushalayime mupiamupia, utuluka mu diulu, ufuma kudi Mvidi Mukulu. Uvua muvuale bilenga biende bia tshibilu, muindile bayende bua kubuela mu dibaka. Ke meme kumvua diyi dikole difumina ku nkuasa wa butumbi, diamba ne: “Mpindiewu Mvidi Mukulu udi usomba pamue ne bantu! Neashale nabu. Bobu nebikale tshisamba tshiende. Mvidi Mukulu mene neashale nabu; neikale Mvidi Mukulu wabu. Neabakuupule binsonji bionsu ku mesu. Lufu kaluakuikalaku kabidi, nansha madilu, nansha miadi, nansha dikenga. Bikulukulu nebishile bipiabipia muaba. ’’ Diba adi uvua musombe mu nkuasa wa butumbi kuambaye ne: “Mpindiewu ndi ngenzulula bionsu, bishale bipiabipia.” Pashishe kungambilaye ne: — Funda miaku yanyi eyi, bualu idi milelela. Udi mua kuyitaba. Kuambaye kabidi ne: — Miaku yanyi mmimane kukumbana! Ndi Alfa ne Omega, ntuadijilu ne ndekelu. Udi ne nyota, nemmupeshe tshiakunua, kayi ufuta. Nemmupeshe mayi a ku mpokolu wa mayi a muoyi. Tshidi muntu mua kupeta kundi padiye utshimuna ntshietshi: Nengikale Mvidi Mukulu wende, yeye neikale muananyi. Kadi bena bukata, bantu badi bavila Mvidi Mukulu, bamutombokela, bashipianganyi, benji ba malu a bundu, benji ba malu a majimbu, batendeledi ba nwidie, ne bena dishima bonsu, nebabele mu mayi manene atema kapia ka mvuanda. Mayi manene aa ke lufu luibidi. Umue wa ku batumibue muanda mutekete bavua ne makopu muanda mutekete muwule ne bipupu muanda mutekete bia ndekelu, kufikaye kundi, ungambila ne: — Luaku! Nenkuleje mukaji udi ubuela mu dibaka ne Muana wa mukoku. Mueyelu wa Mvidi Mukulu kumvulula. Mutumibue wa Mvidi Mukulu kungambula, kumfikisha ku lusongu lua mukuna mupite bule. Kundejaye Yerushalayime, tshimenga tshia tshijila, tshivua Mvidi Mukulu mutulule mu diulu. Tshimenga tshivua tshiwule ne butumbi bua Mvidi Mukulu, tshibalakana bu dibue dia mushinga mukole, bu dibue dia yaspise, dimueneka munda ne panyima bu lusoka lua kristale. Tshimana tshipite bule tshivua tshinyungulukile tshimenga. Ku tshimana aku kuvua biibi dikumi ne bibidi. Ku tshiibi tshionsu kuvua mutumibue uvua utshilama. Bavua bafunde pa biibi mena a bisamba dikumi ne bibidi bia bena Izrayele. Ku luseke luonsu, ne ndua kudi diba dipatukila, ne ndua ku mutu, ne ndua kuinshi, ne ndua kudi diba dibuelela, kuvua biibi bisatu. Bavua bashikike tshimana tshia tshimenga pa mabue dikumi ne abidi. Bavua bafunde pa mabue apu mena a bapostolu dikumi ne babidi ba Muana wa mukoku. Mutumibue uvua uyukila nanyi, uvua ne dikombu dia mpawungi, bua kupima nadi tshimenga, biibi biatshi, ne tshimana tshiatshia. Nseke yonsu inayi ya tshimenga ivua mushindu umue. Nenku bule buvua momumue ne butshiama. Mutumibue uvua upima tshimenga ne dikombu, kupetaye kilometre binunu bibidi ne nkama ibidi mu bule, mu butshiama, ne mu butumbuke. Kupimaye kabidi tshimana, kupeta metre makumi asambombu ne atanu mulu, bilondeshile tshipimu tshia tshibidilu tshivuaye natshi. Bavua bibake tshimana ne mabue a yaspise, base tshimenga ne mpawungi muimpe mutambe, umueneka munda ne panyima, bu talatala kayi katoba. Bavua balengeje mabue a tshitaku tshia tshimana tshia tshimenga ne mabue a mushinga mukole a mishindu yonsu: dibue dia kumpala dia tshitaku divua dia yaspise, dibidi dia safire, disatu dia agate, dinayi dia emerode, ditanu dia onikse, disambombu dia sarduwane, dia muanda mutekete dia krizolite, dia muanda mukulu dia berile, dia tshitema dia topaze, dia dikumi dia krizopraze, dia dikumi ne dimue dia turkuwaze, ne dia dikumi ne dibidi dia ametiste. Biibi dikumi ne bibidi bivua mabue a busanga dikumi ne abidi. Bavua benze tshiibi tshionsu amu ne dibue dinene dimue dia busanga. Bavua benze musesu munene wa mu tshimenga ne mpawungi menemene, umueneka munda ne panyima bu talatala. Tshivua mumone nzubu wa Mvidi Mukulu mu tshimenga etshi to. Bualu Maweja-Nangila wa bukole buonsu, pamue ne Muana wa mukoku, badi nzubu watshi. Tshimenga katshiena tshikengela butoke bua diba, nansha bua ngondu, bualu butumbi bua Mvidi Mukulu budi butshitokesha; kabidi Muana wa mukoku ke muendu watshi. Bisamba bia bantu nebiende mu butoke bua tshimenga atshi. Bakalenga ba matunga nebafikemu ne bubanji buabu. Biibi bia tshimenga nebishale buashi dituku dijima. Kashidi kabakubinjila to. Bualu butuku kabuakuikala mu tshimenga etshi. Bisamba nebifikemu ne bilenga biabi, kabidi ne bubanji buabi. Kadi tshintu nansha tshimue tshidi ne mikiya, katshiakubuela mu tshimenga etshi. Muntu udi wenza malu mabi, ushima, kakubuelamu. Amu badi ne mena abu mu mukanda wa muoyi, mukanda wa Muana wa mukoku, ke badi mua kubuelamu. Mutumibue wa Mvidi Mukulu kundeja musulu udi ne mayi a muoyi, ubalakana bu lusoka lua kristale. Musulu awu udi upatuka ku nkuasa wa butumbi wa Mvidi Mukulu, ne wa Muana wa mukoku, upueka munkatshi mua musesu munene wa mu tshimenga. Ku nseke ibidi ya musulu kudi mutshi wa muoyi, udi ukuama bimuma misangu dikumi ne ibidi ku tshidimu, musangu umue ku ngondu yonsu. Bavua bondapa bisamba bia bantu ne mabeji awu. Mu tshimenga kamuakuikala kabidi tshintu tshidi Mvidi Mukulu mutshipe. Nkuasa wa butumbi wa Mvidi Mukulu ne wa Muana wa mukoku neikale mu tshimenga. Bantu ba Mvidi Mukulu nebamukukuile. Nebamone mpala wende. Nebafunde dina diende pa mpala yabu. Butuku kabuakuikala kabidi to. Kabakukengela munya, nansha muendu. Bualu Maweja-Nangila Mvidi Mukulu neabakenkeshile butoke buende. Nebadie bumfumu kashidi. Pashishe mutumibue kungambila ne: — Miaku eyi mmilelela, nudi mua kuyitaba. Kabidi Maweja-Nangila Mvidi Mukulu, udi upa bambi Mueyelu wende, uvua mutume mutumibue wende, bua aleje bantu bende bidi ne bua kuenzeka amu mpindiewu. Yezu udi wamba ne: “Teleja! Nkadi mu njila! Bantu badi bitaba miaku idi muambi mufunde mu mukanda ewu, mbena diakalenga!” Meme Yowanane, mvua mumvue bionsu ebi, mubimone kabidi. Meme mumane kubiu-mvua, mubimone bionsu, ke meme kudiela panshi ku makasa a mutumibue uvua mubideje, bua kumukukuila. Kadi yeye kungambila ne: — Kuenji nanku to! Ndi muntu wa Mvidi Mukulu bu wewe, bu bana benu bambi, bu bonsu badi bitaba miaku ya mu mukanda ewu. Kukuila Mvidi Mukulu nkayende! Pashishe kungambaye ne: — Kusokoki miaku ya muambi idi mu mukanda ewu, bualu tshikondu tshidi bionsu ebi ne bua kuenzeka tshikadi pabuipi. Udi wenza malu mabi, atungunuke amu nawu. Udi musue kupia mikiya, apie amu mikiya. Kadi udi wenza malu mimpe, atungunuke amu nawu. Udi wa tshijila, ashale amu wa tshijila. Yezu kuamba ne: “Teleja! Nkadi mu njila! Nennutuadile mafutu enu. Nemfute muntu yonsu bilondeshile bivuaye muenze. Ndi Alfa ne Omega, wa kumpala ne wa ndekelu, ntuadijilu ne nshikidilu. ” Bantu badi basukula mintumpu yabu, mbena diakalenga. Nanku nebabanyishe bua badie tshimuma tshia mutshi wa muoyi, babuele mu tshimenga, bapitshile ku tshiibi. Kadi bantu badi batombokela Mvidi Mukulu, benza malu a majimbu, benza malu a bundu, bashipianganyi, batendeledi ba nwidie, ne bonsu badi bashimangana ku miaku nansha ku ngenzelu, kabakubuela mu tshimenga! “Meme Yezu, mvua mutume mutumibue wanyi bua kunujadikila bionsu ebi mu Bisumbu bienu bia bena ditaba. Ndi wa ku ndelanganyi ya Davide. Ndi mutotu wa nkesha. ” Mueyelu wa Tshijila, ne Mukaji udi ubuela mu dibaka, badi bamba ne: “Luaku!” Udi mumvue muaku ewu, ambe kabidi ne: “Luaku!” Muntu udi ne nyota, asemene pabuipi. Muntu udi ujinga kunua mayi a muoyi, nebamupewu tshianana. Meme Yowanane, ndi mbela bantu bonsu badi bumvua miaku ya muambi idi mu mukanda ewu ne: pikala muntu musakidile tshintu ku miaku eyi, Mvidi Mukulu neasakidile ku dinyoka diende bipupu bidibu bafunde mu mukanda ewu. Kadi pikala muntu mumbushe umue wa ku miaku ya muambi ya mu mukanda ewu, Mvidi Mukulu neamumbushile tshiende tshitupa tshia tshimuma tshia mutshi wa muoyi, ne tshiende tshitupa tshia tshimenga tshia tshijila, mudibu babifunde mu mukanda ewu. Udi ujadika bulelela bua malu onsu aa, udi wamba ne: “Bushuwa, nkadi mu njila!” Eyo! Bikale nanku! Mfumu Yezu, vuaku! Dinanga dia Mfumu Yezu dishindame munda muenu bonsu.