Башлангъчта Танръ гьою ве йери яраттъ. Йер бошту, йерйюзю шекиллери йокту; енгин каранлъкларла каплъйдъ. Танръ'нън Руху суларън юзеринде харекет едийорду. Танръ, „Ъшък олсун“ дийе буйурду ве ъшък олду. Танръ ъшъън ийи олдууну гьордю ве ону каранлъктан айърдъ. Ъшъа „Гюндюз“, каранлъа „Гедже“ адънъ верди. Акшам олду, сабах олду ве илк гюн олушту. Танръ, „Суларън ортасънда бир куббе олсун, суларъ бирбиринден айърсън“ дийе буйурду. Ве ьойле олду. Танръ гьоккуббейи яраттъ. Куббенин алтъндаки суларъ юстюндеки сулардан айърдъ. Куббейе „Гьок“ адънъ верди. Акшам олду, сабах олду ве икинджи гюн олушту. Танръ, „Гьоюн алтъндаки сулар бир йере топлансън, куру топрак гьорюнсюн“ дийе буйурду ве ьойле олду. Куру алана „Кара“, топланан сулара „Дениз“ адънъ верди. Танръ бунун ийи олдууну гьордю. Танръ, „Йерйюзю биткилер, тохум верен отлар, тюрюне гьоре тохуму мейвесинде булунан мейве аачларъ юретсин“ дийе буйурду ве ьойле олду. Йерйюзю биткилер, тюрюне гьоре тохум верен отлар, тохуму мейвесинде булунан мейве аачларъ йетиштирди. Танръ бунун ийи олдууну гьордю. Акшам олду, сабах олду ве ючюнджю гюн олушту. Танръ бюйюю гюндюзе, кючюю геджейе егемен оладжак ики бюйюк ъшъъ ве йълдъзларъ яраттъ. Акшам олду, сабах олду ве дьордюнджю гюн олушту. Танръ, „Сулар джанлъ яратъкларла долуп ташсън, йерйюзюнюн юзеринде, гьокте кушлар учушсун“ дийе буйурду. Танръ бюйюк дениз джанаварларънъ, суларда кайнашан джанлъларъ ве учан чешитли варлъкларъ яраттъ. Бунун ийи олдууну гьордю. Танръ, „Веримли олун, чоалън, денизлери долдурун, йерйюзюнде кушлар чоалсън“ дийерек онларъ кутсадъ. Акшам олду, сабах олду ве бешинджи гюн олушту. Танръ, „Йерйюзю чешит чешит джанлъ яратък, евджил ве ябанъл хайван, сюрюнген тюретсин“ дийе буйурду. Ве ьойле олду. Танръ чешит чешит ябанъл хайван, евджил хайван, сюрюнген яраттъ. Бунун ийи олдууну гьордю. Танръ, „Кенди суретимизде, кендимизе бензер инсан яраталъм“ деди, „Дениздеки балъклара, гьоктеки кушлара, евджил хайванлара, сюрюнгенлере, йерйюзюнюн тюмюне егемен олсун.“ Танръ инсанъ кенди суретинде яраттъ, ону Танръ'нън суретинде яраттъ. Онларъ еркек ве диши оларак яраттъ. Онларъ кутсаярак, „Веримли олун, чоалън“ деди, „Йерйюзюню долдурун ве денетиминизе алън; дениздеки балъклара, гьоктеки кушлара, йерйюзюнде яшаян бютюн джанлълара егемен олун. Иште йерйюзюнде тохум верен хер оту, тохуму мейвесинде булунан хер мейве ааджънъ сизе верийорум. Бунлар сизе йийеджек оладжак. Ябанъл хайванлара, гьоктеки кушлара, сюрюнгенлере –солук алъп верен бютюн хайванлара– йийеджек оларак йешил отларъ верийорум.“ Ве ьойле олду. Танръ яраттъкларъна бактъ ве хер шейин чок ийи олдууну гьордю. Акшам олду, сабах олду ве алтънджъ гюн олушту. Гьок ве йер бютюн ьоелерийле тамамландъ. Йединджи гюне гелиндиинде Танръ япмакта олдуу иши битирди. Яптъъ иштен о гюн динленди. Йединджи гюню кутсадъ. Ону кутсал бир гюн оларак белирледи. Чюнкю Танръ о гюн яптъъ, яраттъъ бютюн иши битирип динленди. Гьоюн ве йерин яратълъш ьойкюсю: РАБ Танръ гьою ве йери яраттъънда, йерйюзюнде ябанъл бир фидан, бир от биле битмемишти. Чюнкю РАБ Танръ хенюз йерйюзюне ямур гьондермемишти. Топраъ ишлейеджек инсан да йокту. Йерден йюкселен бухар бютюн топракларъ сулуйорду. РАБ Танръ Адем'и топрактан яраттъ ве бурнуна яшам солууну юфледи. Бьойледже Адем яшаян варлък олду. РАБ Танръ доуда, Аден'де бир бахче дикти. Яраттъъ Адем'и орая койду. Бахчеде ийи мейве верен тюрлю тюрлю гюзел аач йетиштирди. Бахченин ортасънда яшам ааджъйла ийийле кьотюйю билме ааджъ вардъ. Аден'ден бир ърмак доуйор, бахчейи сулайъп орада дьорт кола айрълъйорду. Илк ърмаън адъ Пишон'дур. Алтън кайнакларъ олан Хавила сънърларъ бойунджа акар. Орада ийи алтън, речине ве оникс булунур. Икинджи ърмаън адъ Гихон'дур, Куш сънърларъ бойунджа акар. Ючюнджю ърмаън адъ Диджле'дир, Асур'ун доусундан акар. Дьордюнджю ърмак исе Фърат'тър. РАБ Танръ Аден бахчесине бакмасъ, ону ишлемеси ичин Адем'и орая койду. Она, „Бахчеде истедиин ааджън мейвесини йийебилирсин“ дийе буйурду, „Ама ийийле кьотюйю билме ааджъндан йеме. Чюнкю ондан йедиин гюн кесинликле ьолюрсюн.“ Сонра, „Адем'ин ялнъз калмасъ ийи деил“ деди, „Она уйгун бир ярдъмджъ яратаджаъм.“ РАБ Танръ йердеки хайванларън, гьоктеки кушларън тюмюню топрактан яратмъштъ. Онлара не ад вереджеини гьормек ичин хепсини Адем'е гетирди. Адем хер бирине не ад вердийсе, о джанлъ о адла анълдъ. Адем бютюн евджил ве ябанъл хайванлара, гьокте учан кушлара ад койду. Ама кендиси ичин уйгун бир ярдъмджъ булунмадъ. РАБ Танръ Адем'е дерин бир уйку верди. Адем уйуркен, РАБ Танръ онун кабурга кемиклеринден бирини алъп йерини етле кападъ. Адем'ден алдъъ кабурга кемиинден бир кадън яратарак ону Адем'е гетирди. Адем, „Иште, бу беним кемиклеримден алънмъш кемик, Етимден алънмъш еттир“ деди, „Она ‚Кадън ‘ дениледжек, Чюнкю о адамдан алъндъ.“ Бу неденле адам аннесини бабасънъ бъракъп каръсъна баланаджак, икиси тек беден оладжак. Адем де каръсъ да чъплактълар, хенюз утанч недир билмийорлардъ. РАБ Танръ'нън яраттъъ ябанъл хайванларън ен курназъ йъландъ. Йълан кадъна, „Танръ герчектен, ‚Бахчедеки аачларън хичбиринин мейвесини йемейин‘ деди ми?“ дийе сорду. Кадън, „Бахчедеки аачларън мейвелеринден йийебилириз“ дийе янътладъ, „Ама Танръ, ‚Бахченин ортасъндаки ааджън мейвесини йемейин, она докунмайън; йокса ьолюрсюнюз‘ деди.“ Йълан, „Кесинликле ьолмезсиниз“ деди, „Чюнкю Танръ билийор ки, о ааджън мейвесини йедиинизде гьозлериниз ачъладжак, ийийле кьотюйю билерек Танръ гиби оладжаксънъз.“ Кадън ааджън гюзел, мейвесинин йемек ичин уйгун ве билгелик казанмак ичин чекиджи олдууну гьордю. Мейвейи копаръп йеди. Янъндаки коджасъна верди, о да йеди. Икисинин де гьозлери ачълдъ. Чъплак олдукларънъ анладълар. Бу йюзден инджир япракларъ дикип кендилерине ьонлюк яптълар. Деркен, гюнюн серинлиинде бахчеде йюрюйен РАБ Танръ'нън сесини дуйдулар. О'ндан качъп аачларън арасъна гизлендилер. РАБ Танръ Адем'е, „Нередесин?“ дийе сесленди. Адем, „Бахчеде сесини дуйунджа корктум. Чюнкю чъплактъм, бу йюзден гизлендим“ деди. РАБ Танръ, „Чъплак олдууну сана ким сьойледи?“ дийе сорду, „Сана мейвесини йеме дедиим аачтан мъ йедин?“ Адем, „Янъма койдуун кадън ааджън мейвесини бана верди, бен де йедим“ дийе янътладъ. РАБ Танръ кадъна, „Недир бу яптъън?“ дийе сорду. Кадън, „Йълан бени алдаттъ, о йюзден йедим“ дийе каршълък верди. Бунун юзерине РАБ Танръ йълана, „Бу яптъъндан ьотюрю Бютюн евджил ве ябанъл хайванларън Ен ланетлиси сен оладжаксън“ деди, „Карнънън юзеринде сюрюнеджек, Яшамън бойунджа топрак йийеджексин. Сенинле кадънъ, онун сойуйла сенин сойуну Бирбиринизе дюшман едеджеим. Онун сойу сенин башънъ езеджек, Сен онун топууна салдъраджаксън.“ РАБ Танръ кадъна, „Чоджук доуруркен сана Чок аджъ чектиреджеим“ деди, „Аръ чекерек доум япаджаксън. Коджана истек дуяджаксън, Сени о йьонетеджек.“ РАБ Танръ Адем'е, „Карънън сьозюню динледиин ве сана, Мейвесини йеме дедиим аачтан йедиин ичин Топрак сенин йюзюнден ланетленди“ деди, „Яшам бойу емек вермеден йийеджек буламаяджаксън. Топрак сана дикен ве чалъ вереджек, Ябан оту йийеджексин. Топраа дьонюнджейе дек Екмеини алън тери дьокерек казанаджаксън. Чюнкю топраксън, топрактан яратълдън Ве йине топраа дьонеджексин.“ Адем каръсъна Хавва адънъ верди. Чюнкю о бютюн инсанларън аннесийди. РАБ Танръ Адем'ле каръсъ ичин дериден гийсилер яптъ, онларъ гийдирди. Сонра, „Адем ийийле кьотюйю билмекле бизлерден бири гиби олду“ деди, „Артък яшам ааджъна узанъп мейве алмасъна, йийип ьолюмсюз олмасъна изин верилмемели.“ Бьойледже РАБ Танръ, яратълмъш олдуу топраъ ишлемек юзере Адем'и Аден бахчесинден чъкардъ. Ону ковду. Яшам ааджънън йолуну денетлемек ичин де Аден бахчесинин доусуна Керувлар ве хер яна дьонен алевли бир кълъч йерлештирди. Адем каръсъ Хавва иле яттъ. Хавва хамиле калдъ ве Кайин'и доурду. „ РАБ 'бин ярдъмъйла бир оул дюняя гетирдим“ деди. Даха сонра Кайин'ин кардеши Хабил'и доурду. Хабил чобан олду, Кайин исе чифтчи. Гюнлер гечти. Бир гюн Кайин топраън юрюнлеринден РАБ 'бе суну гетирди. Хабил де сюрюсюнде илк доан хайванлардан базъларънъ, ьозелликле де яларънъ гетирди. РАБ Хабил'и ве сунусуну кабул етти. Кайин'ле сунусуну исе реддетти. Кайин чок ьофкеленди, суратънъ астъ. РАБ Кайин'е, „Ничин ьофкелендин?“ дийе сорду, „Ничин сурат астън? Дору оланъ япсан, сени кабул етмез мийим? Анджак дору оланъ япмазсан, гюнах капъда пусуя ятмъш, сени беклийор. Она егемен олмалъсън.“ Кайин кардеши Хабил'е, „Хайди, тарлая гиделим “ деди. Тарлада бирликтейкен кардешине салдъръп ону ьолдюрдю. РАБ Кайин'е, „Кардешин Хабил нереде?“ дийе сорду. Кайин, „Билмийорум, кардешимин бекчиси мийим бен?“ дийе каршълък верди. РАБ, „Не яптън?“ деди, „Кардешинин канъ топрактан бана сесленийор. Артък дьоктююн кардеш канънъ ичмек ичин азънъ ачан топраън ланети алтъндасън. Ишледиин топрак бундан бьойле сана юрюн вермейеджек. Йерйюзюнде айлак айлак долашаджаксън.“ Кайин, „Джезам калдърамаяджаъм кадар аър“ дийе каршълък верди, „Бугюн бени бу топраклардан ковдун. Артък хузурундан узак каладжак, йерйюзюнде айлак айлак долашаджаъм. Ким булса ьолдюреджек бени.“ Бунун юзерине РАБ, „Сени ким ьолдюрюрсе, ондан йеди кез ьоч алънаджак“ деди. Кимсе булуп ьолдюрмесин дийе Кайин'ин юзерине бир нишан койду. Кайин РАБ 'бин хузурундан айрълдъ. Аден бахчесинин доусунда, Нод топракларъна йерлешти. Кайин каръсъйла яттъ. Каръсъ хамиле калдъ ве Ханок'у доурду. Кайин о сърада бир кент курмактайдъ. Кенте олу Ханок'ун адънъ верди. Ханок'тан Ират олду. Ират'тан Мехуяел, Мехуяел'ден Метушаел, Метушаел'ден Лемек олду. Лемек ики кадънла евленди. Биринин адъ Яда, ьобюрюнюн исе Силла'йдъ. Яда Явал'ъ доурду. Явал сюрю сахиби гьочебелерин атасъйдъ. Кардешинин адъ Йувал'дъ. Йувал лир ве ней чаланларън атасъйдъ. Силла Тувал-Кайин'и доурду. Тувал-Кайин тунч ве демирден чешитли кесиджи алетлер япардъ. Тувал-Кайин'ин къзкардеши Наама'йдъ. Лемек каръларъна шьойле деди: „Ей Яда ве Силла, бени динлейин, Ей Лемек'ин каръларъ, сьозлериме кулак верин. Бени яраладъъ ичин Бир адам ьолдюрдюм, Бени хърпаладъъ ичин Бир генджи ьолдюрдюм. Кайин'ин йеди кез ьоджю алънаджакса, Лемек'ин йетмиш йеди кез ьоджю алънмалъ.“ Адем каръсъйла йине яттъ. Хавва бир еркек чоджук доурду. „Танръ Кайин'ин ьолдюрдюю Хабил'ин йерине бана башка бир оул баъшладъ“ дийерек чоджуа Шит адънъ верди. Шит'ин де бир олу олду, адънъ Енош койду. О заман инсанлар РАБ 'би адъйла чаърмая башладъ. Адем сойунун ьойкюсю: Танръ инсанъ яраттъънда ону кендине бензер кълдъ. Онларъ еркек ве диши оларак яраттъ ве кутсадъ. Яратълдъкларъ гюн онлара „Инсан“ адънъ верди. Адем 130 яшъндайкен кенди суретинде, кендисине бензер бир олу олду. Она Шит адънъ верди. Шит'ин доумундан сонра Адем 800 йъл даха яшадъ. Башка оулларъ, къзларъ олду. Адем топлам 930 йъл яшадъктан сонра ьолдю. Шит 105 яшъндайкен олу Енош доду. Енош'ун доумундан сонра Шит 807 йъл даха яшадъ. Башка оулларъ, къзларъ олду. Шит топлам 912 йъл яшадъктан сонра ьолдю. Енош 90 яшъндайкен олу Кенан доду. Кенан'ън доумундан сонра Енош 815 йъл даха яшадъ. Башка оулларъ, къзларъ олду. Енош топлам 905 йъл яшадъктан сонра ьолдю. Кенан 70 яшъндайкен олу Махалалел доду. Махалалел'ин доумундан сонра Кенан 840 йъл даха яшадъ. Башка оулларъ, къзларъ олду. Кенан топлам 910 йъл яшадъктан сонра ьолдю. Махалалел 65 яшъндайкен олу Йерет доду. Йерет'ин доумундан сонра Махалалел 830 йъл даха яшадъ. Башка оулларъ, къзларъ олду. Махалалел топлам 895 йъл яшадъктан сонра ьолдю. Йерет 162 яшъндайкен олу Ханок доду. Ханок'ун доумундан сонра Йерет 800 йъл даха яшадъ. Башка оулларъ, къзларъ олду. Йерет топлам 962 йъл яшадъктан сонра ьолдю. Ханок 65 яшъндайкен олу Метушелах доду. Метушелах'ън доумундан сонра Ханок 300 йъл Танръ йолунда йюрюдю. Башка оулларъ, къзларъ олду. Ханок топлам 365 йъл яшадъ. Танръ йолунда йюрюдю, сонра ортадан кайболду; чюнкю Танръ ону янъна алмъштъ. Метушелах 187 яшъндайкен олу Лемек доду. Лемек'ин доумундан сонра Метушелах 782 йъл даха яшадъ. Башка оулларъ, къзларъ олду. Метушелах топлам 969 йъл яшадъктан сонра ьолдю. Лемек 182 яшъндайкен бир олу олду. „ РАБ 'бин ланетледии бу топрак йюзюнден чектиимиз езийети, харджадъъмъз емеи бу чоджук хафифлетип бизи рахатлатаджак“ дийерек чоджуа Нух адънъ верди. Нух'ун доумундан сонра Лемек 595 йъл даха яшадъ. Башка оулларъ, къзларъ олду. Лемек топлам 777 йъл яшадъктан сонра ьолдю. Нух 500 йъл яшадъктан сонра Сам, Хам, Яфет адлъ оулларъ доду. Йерйюзюнде инсанлар чоалмая башладъ, къзлар доду. Илахи варлъклар инсан къзларънън гюзеллиини гьорюндже беендиклерийле евлендилер. РАБ, „Рухум инсанда сонсуза дек калмаяджак, чюнкю о ьолюмлюдюр“ деди, „Инсанън ьомрю йюз йирми йъл оладжак.“ Илахи варлъкларън инсан къзларъйла евленип чоджук сахиби олдукларъ гюнлерде ве даха сонра йерйюзюнде Нефиллер вардъ. Бунлар ески ча кахраманларъ, юнлю кишилерди. РАБ бактъ, йерйюзюнде инсанън яптъъ кьотюлюк чок, аклъ фикри хеп кьотюлюкте. Инсанъ яраттъъна пишман олду. Йюреи съзладъ. „Яраттъъм инсанларъ, хайванларъ, сюрюнгенлери, кушларъ йерйюзюнден силип атаджаъм“ деди, „Чюнкю онларъ яраттъъма пишман олдум.“ Ама Нух РАБ 'бин гьозюнде лютуф булду. Нух'ун ьойкюсю шьойледир: Нух дору бир инсандъ. Чадашларъ арасънда кусурсуз бирийди. Танръ йолунда йюрюдю. Юч олу вардъ: Сам, Хам, Яфет. Танръ'нън гьозюнде йерйюзю бозулмуш, зорбалъкла долмушту. Танръ йерйюзюне бактъ ве хер шейин не денли бозулдууну гьордю. Чюнкю инсанлар йолдан чъкмъштъ. Танръ Нух'а, „Инсанлъа сон вереджеим“ деди, „Чюнкю онлар йюзюнден йерйюзю зорбалъкла долду. Онларла бирликте йерйюзюню де йок едеджеим. Кендине гофер ааджъндан бир геми яп. Ичини дъшънъ зифтле, ичерийе камаралар яп. Гемийи шьойле япаджаксън: Узунлуу юч йюз, генишлии елли, йюксеклии отуз аршън оладжак. Пенджере де яп, бойу йукаръя дору бир аршънъ булсун. Капъйъ геминин ян тарафъна кой. Алт, орта ве юст гювертелер яп. Йерйюзюне туфан гьондереджеим. Гьоклерин алтънда солук алан бютюн джанлъларъ йок едеджеим. Йерйюзюндеки хер джанлъ ьоледжек. Ама сенинле бир антлашма япаджаъм. Оулларън, карън, гелинлеринле бирликте гемийе бин. Са калабилмелери ичин хер джанлъ тюрюнден бир еркек, бир диши олмак юзере бирер чифти гемийе ал. Чешит чешит кушлар, хайванлар, сюрюнгенлер са калмак ичин чифтер чифтер сана геледжеклер. Янъна хем кендин, хем онлар ичин йенебиледжек не варса ал, илерде йемек юзере депола.“ Нух Танръ'нън бютюн буйрукларънъ йерине гетирди. РАБ Нух'а, „Бютюн аиленле бирликте гемийе бин“ деди, „Чюнкю бу кушак ичинде ялнъз сени дору булдум. Чюнкю йеди гюн сонра йерйюзюне кърк гюн кърк гедже ямур ядъраджаъм. Яраттъъм хер джанлъйъ йерйюзюнден силип атаджаъм.“ Нух РАБ 'бин бютюн буйрукларънъ йерине гетирди. Йерйюзюнде туфан коптуунда Нух алтъ йюз яшъндайдъ. Нух, оулларъ, каръсъ, гелинлери туфандан куртулмак ичин хеп бирликте гемийе биндилер. Йеди гюн сонра туфан копту. Нух алтъ йюз яшъндайкен, о йълън икинджи айънън он йединджи гюню енгинлерин бютюн кайнакларъ фъшкърдъ, гьоклерин капакларъ ачълдъ. Йерйюзюне кърк гюн кърк гедже ямур ядъ. Нух, оулларъ Сам, Хам, Яфет, Нух'ун каръсъйла юч гелини там о гюн гемийе биндилер. Онларла бирликте хер тюр хайван –евджил хайванларън, сюрюнгенлерин, кушларън, учан яратъкларън хер тюрю– гемийе бинди. Солук алан хер тюр джанлъ чифтер чифтер Нух'ун янъна гелип гемийе бинди. Гемийе гирен хайванлар Танръ'нън Нух'а буйурдуу гиби еркек ве дишийди. РАБ Нух'ун ардъндан капъйъ кападъ. Туфан кърк гюн сюрдю. Чоалан сулар гемийи йерден йукаръ калдърдъ. Сулар йюкселди, чоалдъкча чоалдъ; геми суйун юзеринде йюзмейе башладъ. Сулар ьойле йюкселди ки, йерйюзюндеки бютюн йюксек далар су алтънда калдъ. Йюкселен сулар даларъ он беш аршън аштъ. РАБ инсанлардан евджил хайванлара, сюрюнгенлерден кушлара дек бютюн джанлъларъ йок етти, йерйюзюндеки хер шей силинип гитти. Ялнъз Нух'ла гемидекилер калдъ. Сулар йюз елли гюн бойунджа йерйюзюню капладъ. Сонра Танръ Нух'у ве гемидеки евджил ве ябанъл хайванларъ анъмсадъ. Йерйюзюнде бир рюзгар естирди, сулар алчалмая башладъ. Енгинлерин кайнакларъ, гьоклерин капакларъ капандъ. Ямур динди. Сулар йерйюзюнден чекилмейе башладъ. Йюз елли гюн гечтиктен сонра сулар азалдъ. Геми йединджи айън он йединджи гюню Арарат даларъна отурду. Сулар онунджу ая кадар сюрекли азалдъ. Онунджу айън биринде даларън доруу гьорюндю. Кърк гюн сонра Нух япмъш олдуу геминин пенджересини ачтъ. Кузгуну дъшаръ гьондерди. Кузгун сулар куруйунджая кадар дьонмеди, учуп дурду. Бунун юзерине Нух суларън йерйюзюнден чекилип чекилмедиини анламак ичин гюверджини гьондерди. Гюверджин конаджак бир йер буламадъ, чюнкю хер йер суйла каплъйдъ. Гемийе, Нух'ун янъна дьондю. Нух узанъп гюверджини тутту ве гемийе, янъна алдъ. Йеди гюн даха бекледи, сонра гюверджини йине дъшаръ салдъ. Гюверджин гагасънда йени копмуш бир зейтин япраъйла акшамлейин гери дьондю. О заман Нух суларън йерйюзюнден чекилмиш олдууну анладъ. Йеди гюн даха бекледиктен сонра гюверджини йине гьондерди. Бу кез гюверджин гери дьонмеди. Нух алтъ йюз бир яшъндайкен, биринджи айън биринде йерйюзюндеки сулар куруду. Нух геминин юстюндеки капаъ калдърънджа топраън курумуш олдууну гьордю. Икинджи айън йирми йединджи гюню топрак тюмюйле курумушту. „Кендинле бирликте бютюн джанлъларъ, кушларъ, хайванларъ, сюрюнгенлери де чъкар. Юресинлер, веримли олсунлар, йерйюзюнде чоалсънлар.“ Нух каръсъ, оулларъ ве гелинлерийле бирликте гемиден чъктъ. Бютюн хайванлар, сюрюнгенлер, кушлар, йерйюзюнде яшаян хер тюр джанлъ да гемийи терк етти. Нух РАБ 'бе бир сунак яптъ. Орада бютюн темиз сайълан хайванларла кушлардан якмалък сунулар сунду. Гюзел кокудан хошнут олан РАБ ичинден шьойле деди: „Инсанлар йюзюнден йерйюзюню бир даха ланетлемейеджеим. Чюнкю инсан йюреиндеки еилимлер чоджуклуундан бери кьотюдюр. Шимди яптъъм гиби бютюн джанлъларъ бир даха йок етмейеджеим. „Дюня дурдукча Екин екмек, бичмек, Съджак, соук, Яз, къш, Гедже, гюндюз хеп вар оладжактър.“ Танръ, Нух'у ве оулларънъ кутсаярак, „Веримли олун, чоалъп йерйюзюню долдурун“ деди, „Йердеки хайванларън, гьоктеки кушларън тюмю сизден коркуп юркеджек. Йерйюзюндеки бютюн джанлълар, дениздеки бютюн балъклар сизин йьонетиминизе верилмиштир. Бютюн джанлълар сизе йийеджек оладжак. Йешил биткилер гиби, хепсини сизе верийорум. „Ялнъз канлъ ет йемейеджексиниз, чюнкю кан джанъ ичерир. Сизин де канънъз дьокюлюрсе, хаккънъзъ кесинликле араяджаъм. Хер хайвандан хесабънъ сораджаъм. Хер инсандан, кардешинин джанъна къян херкестен хаккънъзъ араяджаъм. „Ким инсан канъ дьокерсе, Кенди канъ да инсан тарафъндан дьокюледжектир. Чюнкю Танръ инсанъ кенди суретинде яраттъ. Веримли олун, чоалън. Йерйюзюнде юрейин, артън.“ Танръ Нух'а ве оулларъна шьойле деди: Сизинле антлашмамъ сюрдюреджеим: Бир даха туфанла бютюн джанлълар йок олмаяджак. Йерйюзюню йок еден туфан бир даха олмаяджак.“ Танръ шьойле сюрдюрдю конушмасънъ: „Сизинле ве бютюн джанлъларла кушаклар бойу сонсуза дек сюреджек антлашмамън белиртиси шу оладжак: Яйъмъ булутлара йерлештиреджеим ве бу, йерйюзюйле арамдаки антлашманън белиртиси оладжак. Йерйюзюне не заман булут гьондерсем, яйъм булутларън арасънда не заман гьорюнсе, сизинле ве бютюн джанлъ варлъкларла яптъъм антлашмайъ анъмсаяджаъм: Джанлъларъ йок едеджек бир туфан бир даха олмаяджак. Не заман булутларда яй гьорюнсе, она бакъп йерйюзюнде яшаян бютюн джанлъларла яптъъм сонсуза дек гечерли антлашмайъ анъмсаяджаъм.“ Танръ Нух'а, „Кендимле йерйюзюндеки бютюн джанлълар арасънда сюрдюреджеим антлашманън белиртиси будур“ деди. Гемиден чъкан Нух'ун оулларъ Сам, Хам ве Яфет иди. Хам Кенан'ън бабасъйдъ. Нух'ун юч олу бунлардъ. Йерйюзюне яйълан бютюн инсанлар онлардан юреди. Нух чифтчийди, илк баъ о дикти. Шарап ичип сархош олду, чадърънън ичинде чърълчъплак узандъ. Кенан'ън бабасъ олан Хам бабасънън чъплак олдууну гьорюндже дъшаръ чъкъп ики кардешине анлаттъ. Сам'ла Яфет бир гийси алъп омузларъна аттълар, гери гери йюрюйерек чъплак бабаларънъ ьорттюлер. Бабаларънъ чъплак гьормемек ичин йюзлерини ьобюр яна чевирдилер. Нух айълънджа кючюк олунун не яптъънъ анлаярак, шьойле деди: „Кенан'а ланет олсун, Кьолелер кьолеси олсун кардешлерине. Ьовгюлер олсун Сам'ън Танръсъ РАБ 'бе, Кенан Сам'а кул олсун. Танръ Яфет'е боллук версин, Сам'ън чадърларънда яшасън, Кенан Яфет'е кул олсун.“ Нух туфандан сонра юч йюз елли йъл даха яшадъ. Топлам докуз йюз елли йъл яшадъктан сонра ьолдю. Нух'ун оулларъ Сам, Хам ве Яфет'ин ьойкюсю шудур: Туфандан сонра бунларън бирчок олу олду. Яфет'ин оулларъ: Гомер, Магог, Медай, Йяван, Тувал, Мешек, Тирас. Гомер'ин оулларъ: Ашкеназ, Рифат, Тогарма. Йяван'ън оулларъ: Елиша, Таршиш, Киттим, Роданим. Къйъларда яшаян инсанларън аталаръ бунлардър. Юлкелеринде чешитли диллере, улусларънда чешитли бойлара бьолюндюлер. Хам'ън оулларъ: Куш, Мисрайим, Пут, Кенан. Куш'ун оулларъ: Сева, Хавила, Савта, Раама, Савтека. Раама'нън оулларъ: Шева, Дедан. Куш'ун Немрут адънда бир олу олду. Йиитлиийле йерйюзюне юн салдъ. РАБ 'бин ьонюнде йиит бир авджъйдъ. „ РАБ 'бин ьонюнде Немрут гиби йиит авджъ“ сьозю бурадан гелир. Илкин Шинар топракларънда, Бабил, Ерек, Акат, Калне кентлеринде краллък яптъ. Кенан сънъръ Сайда'дан Герар, Газзе, Содом, Гомора, Адма ве Севойим'е дору Лаша'я кадар узанъйорду. Юлкелеринде ве улусларънда чешитли бойлара ве диллере бьолюнен Хамоулларъ бунлардъ. Яфет'ин аабейи олан Сам'ън да чоджукларъ олду. Сам бютюн Евер сойунун атасъйдъ. Сам'ън оулларъ: Елам, Асур, Арпакшат, Луд, Арам. Арам'ън оулларъ: Ус, Хул, Гетер, Маш. Арпакшат Шелах'ън бабасъйдъ. Шелах'тан Евер олду. Евер'ин ики олу олду. Биринин адъ Пелек'ти; чюнкю йерйюзюндеки инсанлар онун яшадъъ дьонемде бьолюндю. Кардешинин адъ Йоктан'дъ. Доуда, Меша'дан Сефар'а узанан далък бьолгеде яшарлардъ. Юлкелеринде ве улусларънда чешитли бойлара ве диллере бьолюнен Самоулларъ бунлардъ. Туфандан сонра кайда гечен, улус улус, бой бой йерйюзюне яйълан бютюн бу инсанлар Нух'ун сойундан гелмедир. Башлангъчта дюнядаки бютюн инсанлар айнъ дили конушур, айнъ сьозлери кулланърлардъ. Доуя гьочерлеркен Шинар бьолгесинде бир ова булуп орая йерлештилер. Бирбирлерине, „Гелин, тула япъп ийидже пиширелим“ дедилер. Таш йерине тула, харч йерине зифт кулландълар. Сонра, „Кендимизе бир кент куралъм“ дедилер, „Гьоклере еришеджек бир куле дикип юн салалъм. Бьойледже йерйюзюне даълмайъз.“ РАБ инсанларън яптъъ кентле кулейи гьормек ичин ашаъя инди. „Тек бир халк олуп айнъ дили конушарак буну япмая башладъкларъна гьоре, дюшюндюклерини герчеклештиреджек, хичбир енгел танъмаяджаклар“ деди, „Гелин, ашаъ инип диллерини каръштъралъм ки, бирбирлерини анламасънлар.“ Бьойледже РАБ онларъ йерйюзюне даътарак кентин япъмънъ дурдурду. Бу неденле кенте Бабил адъ верилди. Чюнкю РАБ бютюн инсанларън дилини орада каръштърмъш ве онларъ йерйюзюнюн дьорт буджаъна даътмъштъ. Сам'ън сойунун ьойкюсю: Туфандан ики йъл сонра Сам 100 яшъндайкен олу Арпакшат доду. Арпакшат'ън доумундан сонра Сам 500 йъл даха яшадъ. Башка оулларъ, къзларъ олду. Арпакшат 35 яшъндайкен олу Шелах доду. Шелах'ън доумундан сонра Арпакшат 403 йъл даха яшадъ. Башка оулларъ, къзларъ олду. Шелах 30 яшъндайкен олу Евер доду. Евер'ин доумундан сонра Шелах 403 йъл даха яшадъ. Башка оулларъ, къзларъ олду. Евер 34 яшъндайкен олу Пелек доду. Пелек'ин доумундан сонра Евер 430 йъл даха яшадъ. Башка оулларъ, къзларъ олду. Пелек 30 яшъндайкен олу Реу доду. Реу'нун доумундан сонра Пелек 209 йъл даха яшадъ. Башка оулларъ, къзларъ олду. Реу 32 яшъндайкен олу Серук доду. Серук'ун доумундан сонра Реу 207 йъл даха яшадъ. Башка оулларъ, къзларъ олду. Серук 30 яшъндайкен олу Нахор доду. Нахор'ун доумундан сонра Серук 200 йъл даха яшадъ. Башка оулларъ, къзларъ олду. Нахор 29 яшъндайкен олу Терах доду. Терах'ън доумундан сонра Нахор 119 йъл даха яшадъ. Башка оулларъ, къзларъ олду. Йетмиш яшъндан сонра Терах'ън Аврам, Нахор ве Харан адлъ оулларъ олду. Терах сойунун ьойкюсю: Терах Аврам, Нахор ве Харан'ън бабасъйдъ. Харан'ън Лут адлъ бир олу олду. Харан, бабасъ Терах хенюз сакен, додуу юлкеде, Килданилер 'ин Ур Кенти'нде ьолдю. Аврам'ла Нахор евлендилер. Аврам'ън каръсънън адъ Сарай, Нахор'ункинин адъ Милка'йдъ. Милка Йиска'нън бабасъ Харан'ън къзъйдъ. Сарай късърдъ, чоджуу олмуйорду. Терах, олу Аврам'ъ, Харан'ън олу олан торуну Лут'у ве Аврам'ън каръсъ олан гелини Сарай'ъ янъна алдъ. Кенан юлкесине гитмек юзере Килданилер'ин Ур Кенти'нден айрълдълар. Харран'а гидип орая йерлештилер. Терах ики йюз беш йъл яшадъктан сонра Харран'да ьолдю. РАБ Аврам'а, „Юлкени, акрабаларънъ, баба евини бърак, сана гьостереджеим юлкейе гит“ деди, „Сени бюйюк бир улус япаджаъм, Сени кутсаяджак, сана юн казандъраджаъм, Берекет кайнаъ оладжаксън. Сени кутсаянларъ кутсаяджак, Сени ланетлейени ланетлейеджеим. Йерйюзюндеки бютюн халклар Сенин араджълъънла кутсанаджак.“ Аврам РАБ 'бин буйурдуу гиби йола чъктъ. Лут да онунла бирликте гитти. Аврам Харран'дан айрълдъъ заман йетмиш беш яшъндайдъ. Каръсъ Сарай'ъ, йеени Лут'у, Харран'да казандъкларъ малларъ, единдиклери ушакларъ янъна алъп Кенан юлкесине дору йола чъктъ. Орая вардълар. Аврам юлке бойунджа Шекем'деки Море мешесине кадар илерледи. О гюнлерде орада Кенанлълар яшъйорду. РАБ Аврам'а гьорюнерек, „Бу топракларъ сенин сойуна вереджеим“ деди. Аврам кендисине гьорюнен РАБ 'бе орада бир сунак яптъ. Орадан Бейтел'ин доусундаки далък бьолгейе дору гитти. Чадърънъ батъдаки Бейтел'ле доудаки Ай Кенти'нин арасъна курду. Орада РАБ 'бе бир сунак япъп РАБ 'би адъйла чаърдъ. Сонра кона гьоче Негев'е дору илерледи. Юлкедеки шиддетли кътлък йюзюнден Аврам гечиджи бир сюре ичин Мъсър'а гитти. Мъсър'а яклаштъкларънда каръсъ Сарай'а, „Гюзел бир кадън олдууну билийорум“ деди, „Олур ки Мъсърлълар сени гьорюп, ‚Бу онун каръсъ‘ дийерек бени ьолдюрюр, сени са бъракърлар. Лютфен, ‚Онун къзкардешийим‘ де ки, сенин хатърън ичин бана ийи даврансънлар, джанъма докунмасънлар.“ Аврам Мъсър'а гириндже, Мъсърлълар каръсънън чок гюзел олдууну фаркеттилер. Кадънъ гьорен фиравунун адамларъ, гюзеллиини фиравуна ьовдюлер. Кадън сарая алъндъ. Онун хатъръ ичин фиравун Аврам'а ийи даврандъ. Аврам давар, съър, еркек ве диши ешек, еркек ве кадън кьоле, деве сахиби олду. РАБ Аврам'ън каръсъ Сарай йюзюнден фиравунла ев халкънън башъна коркунч фелакетлер гетирди. Фиравун Аврам'ъ чаъртарак, „Недир бана бу яптъън?“ деди, „Неден Сарай'ън карън олдууну сьойлемедин? Ничин ‚Сарай къзкардешимдир‘ дийерек онунла евленмеме изин вердин? Ал карънъ, гит!“ Фиравун Аврам ичин адамларъна буйрук верди. Бьойледже Аврам'ла каръсънъ сахип олдуу хер шейле бирликте гьондердилер. Аврам, каръсъ ве сахип олдуу хер шейле бирликте Мъсър'дан айрълъп Негев'е дору гитти. Лут да онунла бирликтейди. Аврам чок зенгинди. Сюрюлери, алтънларъ, гюмюшлери вардъ. Негев'ден башлайъп бир йерден ьобюрюне гьочерек Бейтел'е кадар гитти. Бейтел'ле Ай Кенти арасънда даха ьондже чадърънъ курмуш олдуу йере вардъ. Ьонджеден япмъш олдуу сунаън булундуу йере гидип орада РАБ 'би адъйла чаърдъ. Аврам'ла бирликте гьочен Лут'ун да даварларъ, съърларъ, чадърларъ вардъ. Малларъ ьойле чокту ки, топрак бирликте яшамаларъна елвермеди; ян яна яшаямадълар. Аврам'ън чобанларъйла Лут'ун чобанларъ арасънда кавга чъктъ. –О гюнлерде Кенанлълар'ла Перизлилер де орада яшъйорлардъ.– Аврам Лут'а, „Биз акрабайъз“ деди, „Бу йюзден арамъзда да чобанларъмъз арасънда да кавга чъкмасън. Бютюн топраклар сенин ьонюнде. Гел, айрълалъм. Сен сола гидерсен, бен саа гидеджеим. Сен саа гидерсен, бен сола гидеджеим.“ Лут чевресине бактъ. Шериа Овасъ'нън тюмю РАБ 'бин бахчеси гиби, Соар'а дору гидеркен Мъсър топракларъ гибийди. Хер йерде бол су вардъ. РАБ Содом ве Гомора кентлерини йок етмеден ьондже ова бьойлейди. Лут кендине Шериа Овасъ'нън тюмюню сечерек доуя дору гьочтю. Бирбирлеринден айрълдълар. Аврам Кенан топракларънда калдъ. Лут овадаки кентлерин арасъна йерлешти, Содом'а якън бир йере чадър курду. Содом халкъ чок кьотюйдю. РАБ 'бе каршъ бюйюк гюнах ишлийорду. Лут Аврам'дан айрълдъктан сонра, РАБ Аврам'а, „Булундуун йерден кузейе, гюнейе, доуя, батъя диккатле бак“ деди, „Гьордююн бютюн топракларъ сонсуза дек сана ве сойуна вереджеим. Сойуну топраън тозу кадар чоалтаджаъм. Ьойле ки, бири чъкъп да топраън тозуну саябилирсе, сенин сойуну да саябиледжек. Калк, сана вереджеим топракларъ бойдан боя долаш.“ Аврам чадърънъ сьоктю, гидип Хеврон'даки Мамре мешелиине йерлешти. Орада РАБ 'бе бир сунак яптъ. Бу арада Шинар Кралъ Амрафел, Елласар Кралъ Арйок, Елам Кралъ Кедорлаомер ве Гойим Кралъ Тидал Содом Кралъ Бера'я, Гомора Кралъ Бирша'я, Адма Кралъ Шинав'а, Севойим Кралъ Шемевер'е ве Бала –Соар– Кралъ'на каршъ саваш ачтъ. Бу сон беш крал бугюн Лут Гьолю олан Сиддим Вадиси'нде гючлерини бирлештирмишти. Бу краллар он ики йъл Кедорлаомер'ин егеменлии алтънда яшамъш, он ючюнджю йъл она башкалдърмъшлардъ. Орадан гери дьонюп Ейн-Мишпат'а –Кадеш'е– гиттилер. Амалеклилер'ин бютюн топракларънъ аларак Хасесон-Тамар'да яшаян Аморлулар'ъ бозгуна ураттълар. Сиддим Вадиси зифт чукурларъйла долуйду. Содом ве Гомора кралларъ качаркен адамларъндан базъларъ бу чукурлара дюштю. Са каланларса далара качтъ. Дьорт крал Содом ве Гомора'нън бютюн малънъ ве йийеджеини алъп гитти. Аврам'ън йеени Лут'ла малларънъ да гьотюрдюлер. Чюнкю о да Содом'да яшъйорду. Орадан качъп куртулан бири гелип Ибрани Аврам'а дуруму билдирди. Аврам Ешкол'ла Анер'ин кардеши Аморлу Мамре'нин мешелиинде яшъйорду. Бунларън хепси Аврам'дан янайдълар. Аврам йеени Лут'ун тутсак алъндъънъ дуйунджа, евинде доуп йетишмиш юч йюз он секиз адамънъ янъна аларак дьорт кралъ Дан'а кадар коваладъ. Адамларънъ груплара айърдъ, гедже салдъръп онларъ бозгуна уратарак Шам'ън кузейиндеки Хова'я кадар коваладъ. Ямаланан бютюн малъ, йеени Лут'ла малларънъ, кадънларъ ве халкъ гери гетирди. Аврам Кедорлаомер'ле ону дестеклейен кралларъ бозгуна уратъп дьонюндже, Содом Кралъ ону каршъламак ичин Крал Вадиси олан Шаве Вадиси'не гитти. Йюдже Танръ'нън кяхини олан Шалем Кралъ Мелкиседек екмек ве шарап гетирди. Аврам'ъ кутсаярак шьойле деди: „Йери гьою яратан йюдже Танръ Аврам'ъ кутсасън, Дюшманларънъ онун елине теслим еден йюдже Танръ'я ьовгюлер олсун.“ Бунун юзерине Аврам хер шейин ондалъънъ Мелкиседек'е верди. Содом Кралъ Аврам'а, „Адамларъмъ бана вер, маллар сана калсън“ деди. Ялнъз, адамларъмън йедиклери бунун дъшънда. Бир де бени дестеклейен Анер, Ешкол ве Мамре пайларъна дюшени алсънлар.“ Бундан сонра РАБ бир гьорюмде Аврам'а, „Коркма, Аврам“ дийе сесленди, „Сенин калканън беним. Ьодюлюн чок бюйюк оладжак.“ Аврам, „Ей Егемен РАБ, бана не вереджексин?“ деди, „Чоджук сахиби оламадъм. Евим Шамлъ Елиезер'е каладжак. Бана чоджук вермедиин ичин евимдеки бир ушак мирасчъм оладжак.“ РАБ йине сесленди: „О мирасчън олмаяджак, ьоз чоджуун мирасчън оладжак.“ Сонра Аврам'ъ дъшаръ чъкарарак, „Гьоклере бак“ деди, „Йълдъзларъ саябилир мисин? Иште, сойун о кадар чок оладжак.“ Аврам РАБ 'бе иман етти, РАБ буну она дорулук сайдъ. Танръ Аврам'а, „Бу топракларъ сана мирас оларак вермек ичин Килданилер 'ин Ур Кенти'нден сени чъкаран РАБ беним“ деди. Аврам, „Ей Егемен РАБ, бу топракларъ мирас аладжаъмъ насъл биледжеим?“ дийе сорду. РАБ, „Бана бир дюве, бир кечи, бир де коч гетир“ деди, „Хепси ючер яшънда олсун. Бир де кумруйла гюверджин яврусу гетир.“ Аврам хепсини гетирди, ортадан кесип парчаларъ бирбирине каршъ дизди. Ялнъз кушларъ кесмеди. Лешлерин юзерине конан йъртъджъ кушларъ ковду. Гюнеш батаркен Аврам дерин бир уйкуя далдъ. Юзерине дехшет вериджи зифири бир каранлък чьоктю. РАБ Аврам'а шьойле деди: „Шуну ийи бил ки, сенин сойун ябанджъ бир юлкеде, гурбетте яшаяджак. Дьорт йюз йъл кьолелик едип баскъ гьореджек. Ама сойуна кьолелик яптъран улусу джезаландъраджаъм. Сонра сойун орадан бюйюк мал варлъъйла чъкаджак. Сен де есенлик ичинде аталаръна кавушаджаксън. Илери яшта ьолюп гьомюледжексин. Сойунун дьордюнджю кушаъ бурая гери дьонеджек. Чюнкю Аморлулар'ън яптъъ кьотюлюклер хенюз доруа вармадъ.“ Гюнеш батъп каранлък чьокюндже, думанлъ бир мангалла алевли бир мешале гьорюндю ве кесилен хайван парчаларънън арасъндан гечти. Каръсъ Сарай Аврам'а чоджук веремемишти. Сарай'ън Хаджер адънда Мъсърлъ бир джарийеси вардъ. Сарай Аврам'а, „ РАБ чоджук сахиби олмамъ енгелледи“ деди, „Лютфен, джарийемле ят. Белки бу йолдан бир чоджук сахиби олабилирим.“ Аврам Сарай'ън сьозюню динледи. Сарай Мъсърлъ джарийеси Хаджер'и коджасъ Аврам'а каръ оларак верди. Бу олай Аврам Кенан'да он йъл яшадъктан сонра олду. Аврам Хаджер'ле яттъ, Хаджер хамиле калдъ. Хаджер хамиле олдууну анлайънджа, ханъмънъ кючюк гьормейе башладъ. Сарай Аврам'а, „Бу хаксъзлък сенин йюзюнден башъма гелди!“ деди, „Джарийеми койнуна соктум. Хамиле олдууну анлайънджа бени кючюк гьормейе башладъ. Сенинле беним арамда РАБ карар версин.“ Аврам, „Джарийен сенин елинде“ деди, „Нейи уйгун гьорюрсен яп.“ Бьойледже Сарай джарийесине серт давранмая башладъ. Хаджер онун янъндан качтъ. РАБ 'бин мелеи Хаджер'и чьолде бир пънарън, Шур йолундаки пънарън башънда булду. Она, „Сарай'ън джарийеси Хаджер, нереден гелип нерейе гидийорсун?“ дийе сорду. Хаджер, „Ханъмъм Сарай'дан качъйорум“ дийе янътладъ. РАБ 'бин мелеи, „Ханъмъна дьон ве она бойун е“ деди, „Сенин сойуну ьойле чоалтаджаъм ки, кимсе саямаяджак. „Иште хамилесин, бир олун оладжак, Адънъ Исмаил кояджаксън. Чюнкю РАБ съкънтъ ичиндеки якаръшънъ ишитти. Олун ябан ешеине бензер бир адам оладжак, О херкесе, херкес де она каршъ чъкаджак. Кардешлеринин хепсийле чекишме ичинде яшаяджак.“ Хаджер, „Бени гьорен Танръ'йъ герчектен гьордюм мю?“ дийерек кендисийле конушан РАБ 'бе „Ел-Рои “ адънъ верди. Бу йюзден Кадеш'ле Берет арасъндаки о куйуя Беер-Лахай-Рои адъ верилди. Хаджер Аврам'а бир еркек чоджук доурду. Аврам чоджуун адънъ Исмаил койду. Хаджер Исмаил'и доурдуунда, Аврам сексен алтъ яшъндайдъ. Аврам доксан докуз яшъндайкен РАБ она гьорюнерек, „Бен Хер Шейе Гюджю Йетен Танръ'йъм“ деди, „Беним йолумда йюрю, кусурсуз ол. Сенинле яптъъм антлашмайъ сюрдюреджек, сойуну алабилдиине чоалтаджаъм.“ Аврам йюзюстю йере капандъ. Танръ, „Сенинле яптъъм антлашма шудур“ деди, „Бирчок улусун бабасъ оладжаксън. Артък адън Аврам деил, Ибрахим оладжак. Чюнкю сени бирчок улусун бабасъ япаджаъм. Сени чок веримли къладжаъм. Сойундан улуслар доаджак, краллар чъкаджак. Антлашмамъ сенинле ве сойунла кушаклар бойунджа, сонсуза дек сюрдюреджеим. Сенин, сенден сонра да сойунун Танръсъ оладжаъм. Бир ябанджъ оларак яшадъън топракларъ, бютюн Кенан юлкесини сонсуза дек мюлкюнюз олмак юзере сана ве сойуна вереджеим. Онларън Танръсъ оладжаъм.“ Танръ Ибрахим'е, „Сен ве сойун кушаклар бойу антлашмама балъ калмалъсънъз“ деди, „Сенинле ве сойунла яптъъм антлашманън кошулу шудур: Аранъздаки еркеклерин хепси сюннет едиледжек. Сюннет олмалъсънъз. Сюннет арамъздаки антлашманън белиртиси оладжак. Евинизде домуш я да сойунуздан олмаян бир ябанджъдан сатън алънмъш кьолелер дахил секиз гюнлюк хер еркек чоджук сюннет едиледжек. Геледжек кушакларънъз бойунджа сюреджек бу. Евинизде доан я да сатън алдъънъз хер чоджук кесинликле сюннет едиледжек. Бедениниздеки бу белирти сонсуза дек сюреджек антлашмамън симгеси оладжак. Сюннет едилмемиш хер еркек халкънън арасъндан атъладжак, чюнкю антлашмамъ бозмуш демектир.“ Танръ, „Карън Сарай'а гелиндже, она артък Сарай демейеджексин“ деди, „Бундан бьойле онун адъ Сара оладжак. Ону кутсаяджак, ондан сана бир оул вереджеим. Ону кутсаяджаъм, улусларън анасъ оладжак. Халкларън кралларъ онун сойундан чъкаджак.“ Ибрахим йюзюстю йере капандъ ве гюлдю. Ичинден, „Йюз яшънда бир адам чоджук сахиби олабилир ми?“ деди, „Доксан яшъндаки Сара доурабилир ми?“ Сонра Танръ'я, „Кешке Исмаил'и мирасчъм кабул етсейдин!“ деди. Танръ, „Хайър. Ама карън Сара сана бир оул доураджак, адънъ Исхак кояджаксън“ деди, „Онунла ве сойуйла антлашмамъ сонсуза дек сюрдюреджеим. Исмаил'е гелиндже, сени ишиттим. Ону кутсаяджак, веримли къладжак, сойуну алабилдиине чоалтаджаъм. Он ики бейин бабасъ оладжак. Сойуну бюйюк бир улус япаджаъм. Анджак антлашмамъ геледжек йъл бу заман Сара'нън доураджаъ олун Исхак'ла сюрдюреджеим.“ Танръ Ибрахим'ле конушмасънъ битириндже ондан айрълъп йукаръя чекилди. Ибрахим евиндеки бютюн еркеклери –олу Исмаил'и, евинде доанларън, сатън алдъъ ушакларън хепсини– Танръ'нън кендисине буйурдуу гиби о гюн сюннет еттирди. Ибрахим сюннет олдуунда доксан докуз яшъндайдъ. Олу Исмаил он юч яшънда сюннет олду. Ибрахим, олу Исмаил'ле айнъ гюн сюннет едилди. Ибрахим'ин евиндеки бютюн еркеклер –евинде доанлар ве ябанджълардан сатън алънанлар– онунла бирликте сюннет олду. Ибрахим гюнюн съджак саатлеринде Мамре мешелииндеки чадърънън ьонюнде отуруркен, РАБ кендисине гьорюндю. Ибрахим каршъсънда юч адамън дурдууну гьордю. Онларъ гьорюр гьормез каршъламая кошту. Йере капанарак, „Ей ефендим, еер гьозюнде лютуф булдуйсам, лютфен кулунун янъндан айрълма“ деди, „Бираз су гетиртейим, аякларънъзъ йъкайън. Шу ааджън алтънда динленин. Мадем кулунуза конук гелдиниз, бъракън сизе йийеджек бир шейлер гетирейим. Бираз динлендиктен сонра йолунуза девам едерсиниз.“ Адамлар, „Пеки, дедиин гиби олсун“ дедилер. Ибрахим хемен чадъра, Сара'нън янъна гитти. Она, „Хемен юч сеа индже ун ал, йоуруп пиде яп“ деди. Ардъндан съърлара кошту. Кьорпе ве бесили бир бузаъ сечип ушаъна верди. Ушак бузаъйъ хемен хазърладъ. Ибрахим хазърланан бузаъйъ йоурт ве сютле бирликте гьотюрюп конукларънън ьонюне койду. Онлар йеркен о да янларънда, ааджън алтънда дурду. Конуклар, „Карън Сара нереде?“ дийе сордулар. Ибрахим, „Чадърда“ дийе янътладъ. О, „Геледжек йъл бу заманда кесинликле янъна дьонеджеим“ деди, „О заман карън Сара'нън бир олу оладжак.“ Сара онун аркасънда, чадърън гиришинде дурмуш, динлийорду. Ибрахим'ле Сара коджамъшлардъ, яшларъ хайли илерийди. Сара ядеттен кесилмишти. Ичин ичин гюлерек, „Бу яштан сонра бу севинджи тадабилир мийим?“ дийе дюшюндю, „Юстелик ефендим де яшлъ.“ РАБ Ибрахим'е сорду: „Сара ничин, ‚Бу яштан сонра герчектен чоджук сахиби ми оладжаъм?‘ дийерек гюлдю? РАБ ичин оланаксъз бир шей вар мъ? Белирленен вакитте, геледжек йъл бу заман янъна дьондююмде Сара'нън бир олу оладжак.“ Сара коркту, „Гюлмедим“ дийерек ялан сьойледи. РАБ, „Хайър, гюлдюн“ деди. Адамлар орадан айрълъркен Содом'а дору бактълар. Ибрахим онларъ йолджу етмек ичин янларънда йюрюйорду. РАБ, „Япаджаъм шейи Ибрахим'ден ми гизлейеджеим?“ деди, „Кушкусуз Ибрахим'ден бюйюк ве гючлю бир улус тюрейеджек, йерйюзюндеки бютюн улуслар онун араджълъъйла кутсанаджак. Дору ве адил оланъ япарак йолумда йюрюмейи оулларъна ве сойуна буйурсун дийе Ибрахим'и сечтим. Ьойле ки, она вердиим сьозю йерине гетирейим.“ Сонра Ибрахим'е, „Содом ве Гомора бюйюк сучлама алтънда“ деди, „Гюнахларъ чок аър. Онун ичин инип бакаджаъм. Дуйдуум сучламалар дору му, деил ми гьореджеим. Бунларъ япъп япмадъкларънъ анлаяджаъм.“ Адамлар орадан айрълъп Содом'а дору гиттилер. Ама Ибрахим РАБ 'бин хузурунда калдъ. РАБ 'бе яклашарак, „Хаксъзла бирликте хаклъйъ да мъ йок едеджексин?“ дийе сорду, „Кентте елли дору киши вар дийелим. Орайъ герчектен йок едеджек мисин? Ичиндеки елли дору кишинин хатъръ ичин кенти баъшламаяджак мъсън? Сенден узак олсун бу. Хаклъйъ, хаксъзъ айнъ кефейе коярак хаксъзън янънда хаклъйъ да ьолдюрмек сенден узак олсун. Бютюн дюняйъ яргълаян адил олмалъ.“ РАБ, „Еер Содом'да елли дору киши булурсам, онларън хатъръна бютюн кенти баъшлаяджаъм“ дийе каршълък верди. Ибрахим, „Бен тоз ве кюлюм, бир хичим“ деди, „Ама сенинле конушма йюреклилиини гьостереджеим. Кърк беш дору киши вар дийелим, беш киши ичин бютюн кенти йок му едеджексин?“ РАБ, „Еер кентте кърк беш дору киши булурсам, орайъ йок етмейеджеим“ деди. Ибрахим йине сорду: „Я кърк киши булурсан?“ РАБ, „О кърк кишинин хатъръ ичин хичбир шей япмаяджаъм“ дийе янътладъ. Ибрахим, „Я Раб, ьофкеленме ама, отуз киши вар дийелим?“ деди. РАБ, „Отуз киши булурсам, кенте докунмаяджаъм“ дийе янътладъ. Ибрахим, „Я Раб, лютфен конушма йюреклилиими баъшла“ деди, „Еер йирми киши булурсан?“ РАБ, „Йирми кишинин хатъръ ичин кенти йок етмейеджеим“ дийе янътладъ. Ибрахим, „Я Раб, ьофкеленме ама, бир кез даха конушаджаъм“ деди, „Еер он киши булурсан?“ РАБ, „Он кишинин хатъръ ичин кенти йок етмейеджеим“ дийе янътладъ. РАБ Ибрахим'ле конушмасънъ битириндже орадан айрълдъ, Ибрахим де чадъръна дьондю. Ики мелек акшамлейин Содом'а вардълар. Лут кентин капъсънда отуруйорду. Онларъ гьорюр гьормез каршъламак ичин аяа калктъ. Йере капанарак, „Ефендилерим“ деди, „Кулунузун евине буйурун. Аякларънъзъ йъкайън, геджейи бизде гечирин. Сонра еркенден калкъп йолунуза девам едерсиниз.“ Мелеклер, „Олмаз“ дедилер, „Геджейи кент мейданънда гечиреджеиз.“ Ама Лут чок диретти. Сонунда онунла бирликте евине гиттилер. Лут онлара йемек хазърладъ, маясъз екмек пиширди. Йедилер. Онлар ятмадан, кентин еркеклери –Содом'ун хер махаллесинден генч яшлъ бютюн еркеклер– еви сардъ. Лут'а сесленерек, „Бу гедже сана гелен адамлар нереде?“ дийе сордулар, „Гетир онларъ да яталъм.“ Лут дъшаръ чъктъ, аркасъндан капъйъ кападъ. „Кардешлер, лютфен бу кьотюлюю япмайън“ деди, „Еркек йюзю гьормемиш ики къзъм вар. Сизе онларъ гетирейим, не истерсениз япън. Йетер ки, бу адамлара докунмайън. Чюнкю онлар конуумдур, чатъмън алтъна гелдилер.“ Адамлар, „Чекил ьонюмюзден!“ дийе каршълък вердилер, „Адам бурая дъшардан гелди, шимди яргъчлък таслъйор! Сана даха бетерини япаръз.“ Лут'у ите кака капъйъ кърмая даврандълар. Ама ичердеки адамлар узанъп Лут'у евин ичине, янларъна алдълар ве капъйъ кападълар. Капъя даянан адамларъ, бюйюк кючюк хепсини кьор еттилер. Ьойле ки, адамлар капъйъ буламаз олду. Ичердеки ики адам Лут'а, „Сенин бурада башка кимин вар?“ дийе сордулар, „Оулларънъ, къзларънъ, даматларънъ, кентте сана аит ким варса хепсини дъшаръ чъкар. Чюнкю бурайъ йок едеджеиз. РАБ бу халк хаккънда бирчок кьотю сучлама дуйду, кенти йок етмек ичин бизи гьондерди.“ Лут дъшаръ чъктъ ве къзларъйла евленеджек олан адамлара, „Хемен бурадан узаклашън!“ деди, „Чюнкю РАБ бу кенти йок етмек юзере.“ Не вар ки дамат адайларъ онун шака яптъънъ сандълар. Тан ааръркен мелеклер Лут'а, „Карънла ики къзънъ ал, хемен бурадан узаклаш“ дийе юстеледилер, „Йокса кент джезасънъ булуркен сен де джанъндан олурсун.“ Лут аър даврандъ, ама РАБ она аджъдъ. Адамлар Лут'ла каръсънън ве ики къзънън елинден тутуп онларъ кентин дъшъна чъкардълар. Кент дъшъна чъкънджа, адамлардан бири Лут'а, „Кач, джанънъ куртар, аркана бакма“ деди, „Бу ованън хичбир йеринде дурма. Даа кач, йокса ьолюр гидерсин.“ Лут, „Аман, ефендим!“ дийе каршълък верди, „Бен кулунуздан хошнут калдънъз, джанъмъ куртармакла бана бюйюк ийилик яптънъз. Ама даа качамам. Чюнкю фелакет бана йетишир, ьолюрюм. Иште, шурада качабиледжеим якън бир кент вар, кючюджюк бир кент. Изин верин, орая качъп джанъмъ куртарайъм. Затен кючюджюк бир кент.“ Адамлардан бири, „Пеки, дилеини кабул едийорум“ деди, „О кенти йъкмаяджаъм. Чабук ол, хемен кач! Чюнкю сен орая вармадан бир шей япамам.“ Бу йюзден о кенте Соар адъ верилди. Лут Соар'а вардъънда гюнеш домушту. РАБ Содом ве Гомора'нън юзерине гьоктен атешли кюкюрт ядърдъ. Бу кентлери, бютюн овайъ, орадаки инсанларън хепсини ве бютюн биткилери йок етти. Анджак Лут'ун пешисъра гелен каръсъ дьонюп герийе бакънджа туз кесилди. Ибрахим сабах еркенден калкъп ьонджеки гюн РАБ 'бин хузурунда дурдуу йере гитти. Содом ве Гомора'я ве бютюн овая бактъ. Йерден, тютен бир оджак гиби думан йюкселийорду. Танръ овадаки кентлери йок едеркен Ибрахим'и анъмсамъш ве Лут'ун яшадъъ кентлери йок едеркен Лут'у бу фелакетин дъшъна чъкармъштъ. Лут Соар'да калмактан коркуйорду. Бу йюзден ики къзъйла кенттен айръларак даа йерлешти, онларла бирликте бир маарада яшамая башладъ. Бюйюк къзъ кючююне, „Бабамъз яшлъ“ деди, „Дюня геленеклерине уйгун бичимде бурада бизимле ятабиледжек бир еркек йок. Гел, бабамъза шарап ичирелим, сойумузу яшатмак ичин онунла яталъм.“ О гедже бабаларъна шарап ичирдилер. Бюйюк къз гидип бабасъйла яттъ. Анджак Лут ятъп калктъънън фаркънда деилди. Ертеси гюн бюйюк къз кючююне, „Дюн гедже бабамла яттъм“ деди, „Бу гедже де она шарап ичирелим. Сойумузу яшатмак ичин сен де онунла ят.“ О гедже де бабаларъна шарап ичирдилер ве кючюк къз бабасъйла яттъ. Ама Лут ятъп калктъънън фаркънда деилди. Бьойледже Лут'ун ики къзъ да ьоз бабаларъндан хамиле калдълар. Бюйюк къз бир еркек чоджук доурду, она Моав адънъ верди. Моав бугюнкю Моавлълар'ън атасъдър. Кючюк къзън да бир олу олду, адънъ Бен-Амми койду. О да бугюнкю Аммонлулар'ън атасъдър. Ибрахим Мамре'ден Негев'е гьочерек Кадеш ве Шур кентлеринин арасъна йерлешти. Сонра гечиджи бир сюре Герар'да калдъ. Каръсъ Сара ичин, „Бу кадън къзкардешимдир“ деди. Бунун юзерине Герар Кралъ Авимелек адам гьондерип Сара'йъ гетиртти. Ама Танръ гедже дюшюнде Авимелек'е гьорюнерек, „Бу кадънъ алдъън ичин ьоледжексин“ деди, „Чюнкю о евли бир кадън.“ Авимелек хенюз Сара'я докунмамъштъ. „Я Раб“ деди, „Сучсуз бир улусу му йок едеджексин? Ибрахим'ин кендиси бана, ‚Бу кадън къзкардешимдир‘ демеди ми? Кадън да Ибрахим ичин, ‚О кардешимдир‘ деди. Бен темиз виджданла, сучсуз еллеримле яптъм буну.“ Танръ, дюшюнде она, „Буну темиз виджданла яптъънъ билийорум“ дийе янътладъ, „Бен де сени бу йюзден бана каршъ гюнах ишлемектен алъкойдум, кадъна докунмана изин вермедим. Шимди кадънъ коджасъна гери вер. Чюнкю о бир пейгамбердир. Сенин ичин дуа едер, ьолмезсин. Ама кадънъ гери вермезсен, сен де сана аит олан херкес де ьоледжек, билесин.“ Авимелек сабах еркенден калктъ, бютюн адамларънъ чаърарак олуп битени анлаттъ. Адамлар дехшете дюштю. Авимелек Ибрахим'и чаъртарак, „Не яптън бизе?“ деди, „Сана не хаксъзлък еттим ки, бени ве краллъъмъ бу бюйюк гюнаха сюрюкледин? Бана бу яптъън япъладжак иш деил.“ Сонра, „Амаджън нейди, ничин яптън буну?“ дийе сорду. Ибрахим, „Чюнкю бурада хич Танръ коркусу йок“ дийе янътладъ, „Каръм йюзюнден бени ьолдюребилирлер дийе дюшюндюм. Юстелик, Сара герчектен къзкардешимдир. Бабамъз бир, аннемиз айръдър. Онунла евлендим. Танръ бени бабамън евинден гурбете гьондердии заман каръма, ‚Бана севгини шьойле гьостереджексин: Гидеджеимиз хер йерде кардешин олдууму сьойле‘ дедим.“ Авимелек Ибрахим'е каръсъ Сара'йъ гери верди. Бунун янъсъра она давар, съър, кьолелер, джарийелер де верди. Ибрахим'е, „Иште юлкем ьонюнде, нерейе истерсен орая йерлеш“ деди. Сара'я да, „Кардешине бин парча гюмюш верийорум“ деди, „Янъндакилере каршъ сенин сучсуз олдууну гьостерен бир канъттър бу. Херкес сучсуз олдууну билсин.“ Ибрахим Танръ'я дуа етти ве Танръ Авимелек'ле каръсъна, джарийелерине шифа верди. Чоджук сахиби олдулар. Чюнкю Ибрахим'ин каръсъ Сара йюзюнден РАБ Авимелек'ин евиндеки кадънларън хамиле калмасънъ енгеллемишти. РАБ вердии сьоз уярънджа Сара'я ийилик етти ве сьозюню йерине гетирди. Сара хамиле калдъ; Ибрахим'ин яшлълък дьонеминде, там Танръ'нън белирттии заманда она бир еркек чоджук доурду. Ибрахим Сара'нън доурдуу чоджуа Исхак адънъ верди. Танръ'нън кендисине буйурдуу гиби олу Исхак'ъ секиз гюнлюккен сюннет етти. Исхак додуунда Ибрахим йюз яшъндайдъ. Сара, „Танръ йюзюмю гюлдюрдю“ деди, „Буну дуян херкес бенимле бирликте гюледжек. Ким Ибрахим'е Сара чоджук емзиреджек дерди? Бу яшънда она бир оул доурдум.“ Чоджук бюйюдю. Сюттен кесилдии гюн Ибрахим бюйюк бир шьолен верди. Не вар ки Сара, Мъсърлъ Хаджер'ин Ибрахим'ден олма олу Исмаил'ин алай еттиини гьорюндже, Ибрахим'е, „Бу джарийейле олуну ков“ деди, „Бу джарийенин олу, олум Исхак'ън мирасъна ортак олмасън.“ Бу Ибрахим'и чок юздю, чюнкю Исмаил де ьоз олуйду. Анджак Танръ Ибрахим'е, „Олунла джарийен ичин юзюлме“ деди, „Сара не дерсе, ону яп. Чюнкю сенин сойун Исхак'ла сюреджектир. Джарийенин олундан да бир улус яратаджаъм, чюнкю о да сенин сойун.“ Ибрахим сабах еркенден калктъ, бираз йийеджек, бир тулум да су хазърлайъп Хаджер'ин омузуна аттъ, чоджууну да верип ону гьондерди. Хаджер Беер-Шева Чьолю'не гитти, орада бир сюре долаштъ. Тулумдаки су тюкениндже, олуну бир чалънън алтъна бърактъ. Яклашък бир ок атъмъ узаклашъп, „Олумун ьолюмюню гьормейейим“ дийерек онун каршъсъна отуруп хъчкъра хъчкъра аладъ. Танръ чоджуун сесини дуйду. Танръ'нън мелеи гьоклерден Хаджер'е, „Нен вар, Хаджер?“ дийе сесленди, „Коркма! Чюнкю Танръ чоджуун сесини дуйду. Калк, олуну калдър, елини тут. Ону бюйюк бир улус япаджаъм.“ Сонра Танръ Хаджер'ин гьозлерини ачтъ, Хаджер бир куйу гьордю. Гидип тулумуну долдурду, олуна ичирди. Чоджук бюйюркен Танръ онунлайдъ. Чоджук чьолде яшадъ ве окчу олду. Паран Чьолю'нде яшаркен аннеси она Мъсърлъ бир кадън алдъ. О сърада Авимелек'ле ордусунун комутанъ Фикол Ибрахим'е, „Яптъън хер шейде Танръ сенинле“ дедилер, „Онун ичин, Танръ'нън ьонюнде бана, олума ве сойума хаксъз давранмаяджаъна ант ич. Бана ве конук оларак яшадъън бу юлкейе, беним сана яптъъм гиби ийи давран.“ Ибрахим, „Ант ичерим“ деди. Ибрахим Авимелек'е бир куйуйу зорла еле гечирен адамларъндан якъндъ. Авимелек, „Буну кимин яптъънъ билмийорум“ дийе янътладъ, „Сен де бана сьойлемедин, илк кез дуйуйорум.“ Даха сонра Ибрахим Авимелек'е давар ве съър верди. Бьойледже икиси бир антлашма яптълар. Ибрахим сюрюсюнден йеди диши кузу айърдъ. Авимелек, „Бунун анламъ не, ничин бу йеди диши кузуйу айърдън?“ дийе сорду. Ибрахим, „Бу йеди диши кузуйу беним елимден алмалъсън“ дийе янътладъ, „Куйуйу беним ачтъъмън канътъ олсун.“ Бу йюзден орая Беер-Шева адъ верилди. Чюнкю икиси орада ант ичмишлерди. Беер-Шева'да япълан бу антлашмадан сонра Авимелек, ордусунун комутанъ Фикол'ла бирликте Филист йьоресине гери дьондю. Ибрахим Беер-Шева'да бир ългън ааджъ дикти; орада РАБ 'би, ьолюмсюз Танръ'йъ адъйла чаърдъ. Филист йьоресинде конук оларак узун сюре яшадъ. Даха сонра Танръ Ибрахим'и денеди. „Ибрахим!“ дийе сесленди. Ибрахим, „Бурадайъм!“ деди. Танръ, „Исхак'ъ, севдиин бириджик олуну ал, Мория бьолгесине гит“ деди, „Орада сана гьостереджеим бир дада олуну якмалък суну оларак сун.“ Ибрахим сабах еркенден калктъ, ешеине палан вурду. Янъна ушакларъндан икисини ве олу Исхак'ъ алдъ. Якмалък суну ичин одун ярдъктан сонра, Танръ'нън кендисине белирттии йере дору йола чъктъ. Ючюнджю гюн гидеджеи йери узактан гьордю. Ушакларъна, „Сиз бурада, ешеин янънда калън“ деди, „Тапънмак ичин олумла бирликте орая гидип дьонеджеиз.“ Ибрахим, „Олум, якмалък суну ичин кузуйу Танръ кендиси салаяджак“ деди. Икиси бирликте йюрюмейе девам еттилер. Танръ'нън кендисине белирттии йере варънджа Ибрахим бир сунак яптъ, юзерине одун дизди. Олу Исхак'ъ балайъп сунактаки одунларън юзерине ятърдъ. Ону боазламак ичин узанъп бъчаъ алдъ. Ама РАБ 'бин мелеи гьоклерден, „Ибрахим, Ибрахим!“ дийе сесленди. Ибрахим, „Иште бурадайъм!“ дийе каршълък верди. Мелек, „Чоджуа докунма“ деди, „Она хичбир шей япма. Шимди Танръ'дан корктууну анладъм, бириджик олуну бенден есиргемедин.“ Ибрахим чевресине бакънджа, бойнузларъ сък чалълара такълмъш бир коч гьордю. Гидип кочу гетирди. Олунун йерине ону якмалък суну оларак сунду. Орая „Яхве йире “ адънъ верди. „ РАБ 'бин даънда саланаджактър“ сьозю бу йюзден бугюн де сьойленийор. РАБ 'бин мелеи гьоклерден Ибрахим'е икинджи кез сесленди: „ РАБ дийор ки, кенди юзериме ант ичийорум. Буну яптъън ичин, бириджик олуну есиргемедиин ичин сени фазласъйла кутсаяджаъм; сойуну гьоклерин йълдъзларъ, къйъларън куму кадар чоалтаджаъм. Сойун дюшманларънън кентлерини мюлк единеджек. Сойунун араджълъъйла йерйюзюндеки бютюн улуслар кутсанаджак. Чюнкю сьозюмю динледин.“ Сонра Ибрахим ушакларънън янъна дьондю. Бирликте йола чъкъп Беер-Шева'я гиттилер. Ибрахим Беер-Шева'да калдъ. Бир сюре сонра Ибрахим'е, „Милка, кардешин Нахор'а чоджуклар доурду“ дийе хабер вердилер, „Илк олу Ус, кардеши Буз, Кемуел –Арам'ън бабасъ– Кесет, Хазо, Пилдаш, Йидлаф, Бетуел.“ Бетуел Ребека'нън бабасъ олду. Бу секиз чоджуу Ибрахим'ин кардеши Нахор'а Милка доурду. Реума адъндаки джарийеси де Нахор'а Тевах, Гахам, Тахаш ве Маака'йъ доурду. Сара йюз йирми йеди йъл яшадъ. Ьомрю бу кадардъ. Кенан юлкесинде, бугюн Хеврон денилен Кирят-Арба'да ьолдю. Ибрахим яс тутмак, аламак ичин Сара'нън ьолюсюнюн башъна гитти. Сонра каръсънън ьолюсюнюн башъндан калкъп Хитит лер'е, „Бен аранъзда конук ве ябанджъйъм“ деди, „Бана мезар япабиледжеим бир топрак сатън. Ьолюмю калдъръп гьомейим.“ Ибрахим, юлке халкъ олан Хититлер'ин ьонюнде еилерек, „Еер ьолюмю гьоммеми истийорсанъз, беним ичин Сохар олу Ефрон'а риджада булунун“ деди, „Тарласънън дибиндеки Макпела Маарасъ'нъ бана сатсън. Фиятъ нейсе хузурунузда ексиксиз ьодейип орайъ мезарлък япаджаъм.“ Хититли Ефрон халкънън арасънда отуруйорду. Кент капъсънда топланан херкесин дуяджаъ бичимде, „Хайър, ефендим!“ дийе каршълък верди, „Бени динле, маарайла бирликте тарлайъ да сана верийорум. Халкъмън хузурунда ону сана верийорум. Ьолюню гьом.“ Ибрахим юлке халкънън ьонюнде еилди. Херкесин дуяджаъ бичимде Ефрон'а, „Лютфен бени динле“ деди, „Тарланън парасънъ ьодейейим. Парайъ кабул ет ки, ьолюмю орая гьомейим.“ Ибрахим Ефрон'ун ьонерисини кабул етти. Ефрон'ун Хититлер'ин ьонюнде сьозюню еттии дьорт йюз шекел гюмюшю тюджджарларън аърлък ьолчюлерине гьоре тарттъ. Ибрахим каръсъ Сара'йъ Кенан юлкесинде Мамре'йе –Хеврон'а– якън Макпела Тарласъ'ндаки маарая гьомдю. Хититлер тарлайъ ичиндеки маарайла бирликте Ибрахим'ин мезарлък йери оларак онайладълар. Ибрахим коджамъш, ийидже яшланмъштъ. РАБ ону хер йьонден кутсамъштъ. Ибрахим, евиндеки ен яшлъ ве хер шейден сорумлу ушаъна, „Елини уйлуумун алтъна кой “ деди, „Йерин гьоюн Танръсъ РАБ 'бин адъйла ант ичмени истийорум. Араларънда яшадъъм Кенанлълар'дан олума къз алмаяджаксън. Олум Исхак'а къз алмак ичин беним юлкеме, акрабаларъмън янъна гидеджексин.“ Ушак, „Я къз бенимле бу юлкейе гелмек истемезсе?“ дийе сорду, „О заман олуну гелдиин юлкейе гьотюрейим ми?“ Ибрахим, „Сакън олуму орая гьотюрме!“ деди, „Бени баба оджаъндан, додуум юлкеден гетирен, ‚Бу топракларъ сенин сойуна вереджеим‘ дийерек ант ичен Гьоклерин Танръсъ РАБ сенин ьонюнден мелеини гьондереджек. Бьойледже орадан олума бир къз алабиледжексин. Еер къз сенинле гелмек истемезсе, ичтиин ант сени баламаз. Ялнъз, олуму орая гьотюрме.“ Бунун юзерине ушак елини ефендиси Ибрахим'ин уйлуунун алтъна коярак бу конуда ант ичти. Сонра ефендисинден он деве аларак ен ийи ешяларла бирликте йола чъктъ; Арам-Нахарайим'е, Нахор'ун яшадъъ кенте гитти. Девелерини кентин дъшъндаки куйунун янъна чьоктюрдю. Акшамюзерийди, кадънларън су алмак ичин дъшаръ чъкаджакларъ замандъ. Ушак, „Я РАБ, ефендим Ибрахим'ин Танръсъ, ялваръръм бугюн бени башарълъ къл“ дийе дуа етти, „Ефендим Ибрахим'е ийилик ет. Иште, пънарън башънда беклийорум. Кентин къзларъ су алмая гелийорлар. Бирине, ‚Лютфен тестини индир, бираз су ичейим‘ дийеджеим. О да, ‚Сен ич, бен де девелерине ичирейим‘ дерсе, биледжеим ки о къз кулун Исхак ичин сечтиин къздър. Бьойледже ефендиме ийилик еттиини анлаяджаъм.“ О дуасънъ битирмеден, Ибрахим'ин кардеши Нахор'ла каръсъ Милка'нън олу Бетуел'ин къзъ Ребека, омузунда су тестисийле дъшаръ чъктъ. Чок гюзел бир генч къздъ. Она еркек ели демемишти. Пънара гитти, тестисини долдуруп гери дьондю. Ушак ону каршъламая кошту, „Лютфен тестинден бираз су вер, ичейим“ деди. Ребека, „Ич, ефендим“ дийерек хемен тестисини индирди, ичмеси ичин она узаттъ. Она су вердиктен сонра, „Девелерин ичин де су чекейим“ деди, „Канънджая кадар ичсинлер.“ Чабуджак суйу хайванларън текнесине бошалттъ, йине су чекмек ичин куйуя кошту. Адамън бютюн девелери ичин су чекти. Адам РАБ 'бин йолуну ачъп ачмадъънъ анламак ичин сессиздже генч къзъ сюзюйорду. Девелер су ичтиктен сонра, адам бир бека аърлъънда алтън бир бурун халкасъйла он шекел аърлъънда ики алтън билезик чъкардъ. „Лютфен сьойле, кимин къзъсън сен?“ дийе сорду, „Бабанън евинде геджейи гечиребиледжеимиз бир йер вар мъ?“ Къз, „Милка'йла Нахор'ун олу Бетуел'ин къзъйъм“ дийе каршълък верди, „Бизде саман ве йем бол, геджейи гечиребиледжеиниз йер де вар.“ Адам еилип РАБ 'бе тапъндъ. „Ефендим Ибрахим'ин Танръсъ РАБ 'бе ьовгюлер олсун“ деди, „Севгисини, садакатини ефендимден есиргемеди. Ефендимин акрабаларънън евине гиден йолу бана гьостерди.“ Къз аннесинин евине кошуп оланларъ анлаттъ. Ребека'нън Лаван адънда бир кардеши вардъ. Лаван пънарън башъндаки адама дору кошту. Къзкардешинин бурнундаки халкайъ, колларъндаки билезиклери гьормюштю. Ребека адамън кендисине сьойледиклерини де анлатънджа, Лаван адамън янъна гитти. Адам пънарън башънда, девелеринин янънда дуруйорду. Лаван, „Еве буйур, ей РАБ 'бин кутсадъъ адам“ деди, „Ничин дъшаръда беклийорсун? Сенин ичин ода, девелерин ичин йер хазърладъм.“ Бьойледже адам еве гирди. Лаван девелерин коланларънъ чьоздю, онлара саман ве йем верди. Адамла янъндакилере аякларънъ йъкамаларъ ичин су гетирди. Ьонюне йемек конулунджа, адам, „Ничин гелдиими анлатмадан йемек йемейеджеим“ деди. Лаван, „Ьойлейсе анлат“ дийе каршълък верди. Адам, „Бен Ибрахим'ин ушаъйъм“ деди, „ РАБ ефендими алабилдиине кутсадъ. Ону зенгин етти. Она давар, съър, алтън, гюмюш, еркек ве кадън кьолелер, девелер, ешеклер верди. Каръсъ Сара илери яшта ефендиме бир оул доурду. Ефендим сахип олдуу хер шейи олуна верди. „Ефендиме, ‚Я къз бенимле гелмезсе?‘ дийе сордум. „Ефендим, ‚Йолунда йюрюдююм РАБ мелеини сенинле гьондереджек, йолуну ачаджак‘ деди, ‚Акрабаларъмдан, бабамън аилесинден олума бир къз гетиреджексин. Ичтиин анттан анджак акрабаларъмън янъна вардъънда сана къзъ вермезлерсе, евет, анджак о заман ьозгюр олабилирсин.‘ „Бугюн пънарън башъна гелдиимде шьойле дуа еттим: ‚Я РАБ, ефендим Ибрахим'ин Танръсъ, ялваръръм йолуму ач. Иште пънарън башънда беклийорум. Су алмая гелен къзлардан бирине, лютфен тестинден бана бираз су вер, ичейим, дийеджеим. О да, сен ич, девелерин ичин де су чекейим дерсе, анлаяджаъм ки ефендимин олу ичин РАБ 'бин сечтии къз одур.‘ „Бен ичимден дуа едеркен, Ребека омузунда су тестисийле дъшаръ чъктъ. Пънар башъна гидип су алдъ. Она, ‚Лютфен, бираз су вер, ичейим‘ дедим. „Ребека хемен тестисини омузундан индирди, ‚Ич ефендим‘ деди, ‚Бен де девелерине ичирейим.‘ Бен ичтим. Девелере де су верди. „Она, ‚Кимин къзъсън сен?‘ дийе сордум. „‚Милка'йла Нахор'ун олу Бетуел'ин къзъйъм‘ деди. „Бунун юзерине бурнуна халка, колларъна билезик тактъм. Еилип РАБ 'бе тапъндъм. Ефендимин олуна кардешинин торунуну алмак ичин бана дору йолу гьостерен ефендим Ибрахим'ин Танръсъ РАБ 'бе ьовгюлер сундум. Шимди ефендиме севги ве садакат мъ гьостереджексиниз, йокса олмаз мъ дийеджексиниз, бана билдирин. Ьойле ки, бен де не япаджаъма карар верейим.“ Лаван'ла Бетуел, „Бу РАБ 'бин иши“ дийе каршълък вердилер, „Биз сана не ийи, не кьотю дийебилириз. Иште Ребека бурада. Ал гьотюр. РАБ 'бин буйурдуу гиби ефендинин олуна каръ олсун.“ Ибрахим'ин ушаъ бу сьозлери дуйунджа, йере капанарак РАБ 'бе тапъндъ. Ребека'я алтън, гюмюш такъмлар, гийсилер, кардешийле аннесине де деерли ешялар чъкаръп верди. Сонра янъндакилерле бирликте йеди, ичти. Геджейи орада гечирдилер. Сабах калкънджа Ибрахим'ин ушаъ, „Бени йолджу един, ефендиме дьонейим“ деди. Ребека'нън кардешийле аннеси, „Бърак къз он гюн кадар бизимле калсън, сонра гидерсин“ дийе каршълък вердилер. Адам, „Мадем РАБ йолуму ачтъ, бени геджиктирмейин“ деди, „Изин верин, ефендиме дьонейим.“ „Къзъ чаъръп она соралъм“ дедилер. Ребека'йъ чаъръп, „Бу адамла гитмек истийор мусун?“ дийе сордулар. Ребека, „Истийорум“ деди. Бьойледже Ребека'йла дадъсънъ, Ибрахим'ин ушаъйла адамларънъ уурламая чъктълар. Ребека'йъ шьойле кутсадълар: „Ей къзкардешимиз, Бинлердже, он бинлердже кишийе аналък ет, Сойун дюшманларънън кентлерини мюлк единсин.“ Ребека'йла генч хизметчилери хазърланъп девелере бинерек Ибрахим'ин ушаънъ изледилер. Ушак Ребека'йъ алъп орадан айрълдъ. Исхак Беер-Лахай-Рои'ден гелмишти. Чюнкю Негев бьолгесинде яшъйорду. Акшамюзери дюшюнмек ичин тарлая гитти. Башънъ калдърдъънда девелерин яклаштъънъ гьордю. Ребека Исхак'ъ гьорюндже деведен инди, Ибрахим'ин ушаъна, „Тарладан бизи каршъламая гелен шу адам ким?“ дийе сорду. Ушак, „Ефендим“ дийе каршълък верди. Ребека печесини алъп йюзюню ьорттю. Ушак бютюн яптъкларънъ Исхак'а анлаттъ. Исхак Ребека'йъ аннеси Сара'нън яшамъш олдуу чадъра гьотюрюп онунла евленди. Бьойледже Ребека Исхак'ън каръсъ олду. Исхак ону севди. Аннесинин ьолюмюнден сонра онунла авунч булду. Ибрахим бир кадънла даха евленди. Кадънън адъ Кетура'йдъ. Ондан Зимран, Йокшан, Медан, Мидян, Йишбак, Шуах адлъ чоджукларъ олду. Йокшан'дан да Шева, Дедан олду. Дедан сойундан Ашурлулар, Летушлулар, Леумлулар доду. Мидян'ън Ефа, Ефер, Ханок, Авида, Елдаа адлъ оулларъ олду. Бунларън хепси Кетура'нън сойундандъ. Ибрахим сахип олдуу хер шейи Исхак'а бърактъ. Джарийелеринин оулларъна да армаанлар верди. Кендиси сакен бу чоджукларъ олу Исхак'тан узаклаштъръп доуя гьондерди. Ибрахим йюз йетмиш беш йъл яшадъ. Ьомрю бу кадардъ. Коджамъш, яшама доймуш, ийидже яшланмъш оларак сон солууну верди. Ьолюп аталаръна кавушту. Оулларъ Исхак'ла Исмаил ону Хититли Сохар олу Ефрон'ун тарласънда Мамре'йе якън Макпела Маарасъ'на гьомдюлер. Ибрахим о тарлайъ Хититлер'ден сатън алмъштъ. Бьойледже Ибрахим'ле каръсъ Сара орая гьомюлдюлер. Танръ Ибрахим'ин ьолюмюнден сонра олу Исхак'ъ кутсадъ. Исхак Беер-Лахай-Рои'де яшъйорду. Сара'нън джарийеси Мъсърлъ Хаджер'ин Ибрахим'е доурдуу Исмаил'ин ьойкюсю: Доум сърасъна гьоре Исмаил'ин оулларънън адларъ шунлардър: Илк олу Невайот. Сонра Кедар, Адбеел, Мивсам, Мишма, Дума, Масса, Хадат, Тема, Йетур, Нафиш, Кедема гелир. Исмаил'ин оулларъ олан бу он ики бей оймакларън аталаръйдъ. Кьойлерине, обаларъна да бу адларъ вердилер. Исмаил йюз отуз йеди йъл яшадъктан сонра сон солууну верди. Ьолюп халкъна кавушту. Исмаилоулларъ Ашур'а дору гидеркен Мъсър сънъръ якънънда, Хавила иле Шур арасъндаки бьолгейе йерлештилер. Кардешлеринин яшадъъ йерин доусуна йерлешмишлерди. Ибрахим'ин олу Исхак'ън ьойкюсю: Исхак Арамлъ Лаван'ън къзкардеши, Паддан-Арамлъ Бетуел'ин къзъ Ребека'йла евлендиинде кърк яшъндайдъ. Исхак каръсъ ичин РАБ 'бе якардъ, чюнкю каръсъ късърдъ. РАБ Исхак'ън якаръшънъ янътладъ, Ребека хамиле калдъ. Чоджуклар карнънда итишийорду. Ребека, „Недир бу башъма гелен?“ дийерек РАБ 'бе данъшмая гитти. РАБ ону шьойле янътладъ: „Рахминде ики улус вар, Сенден ики айръ халк доаджак, Бири ьобюрюнден гючлю оладжак, Бюйюю кючююне хизмет едеджек.“ Доум вакти гелиндже, Ребека'нън икиз оулларъ олду. Илк доан олу къпкърмъзъ ве тюйлюйдю; кърмъзъ бир джюппейи андъръйорду. Адънъ Есав койдулар. Сонра кардеши доду. Елийле Есав'ън топууну тутуйорду. Бу йюзден Исхак она Якуп адънъ верди. Ребека доум яптъънда Исхак алтмъш яшъндайдъ. Чоджуклар бюйюдю. Есав кърларъ севен уста бир авджъ олду. Якуп'са хеп чадърда отуран сакин бир адамдъ. Исхак Есав'ъ даха чок северди, чюнкю онун гетирдии ав етлерини йерди. Ребека исе Якуп'у северди. Бир гюн Якуп чорба пишириркен Есав авдан гелди. Ач ве биткинди. Якуп'а, „Лютфен шу къзъл чорбадан бираз вер де ичейим. Ач ве биткиним“ деди. Бу неденле она Едом адъ да верилди. Якуп, „Ьондже сен илк оуллук хаккънъ бана вер“ дийе каршълък верди. Есав, „Баксана, ачлъктан ьолмек юзерейим“ деди, „Илк оуллук хаккънън бана не яраръ вар?“ Якуп, „Ьондже ант ич“ деди. Есав ант ичерек илк оуллук хаккънъ Якуп'а саттъ. Якуп Есав'а екмекле мерджимек чорбасъ верди. Есав йийип ичтиктен сонра калкъп гитти. Бьойледже Есав илк оуллук хаккънъ кючюмсемиш олду. Ибрахим'ин яшадъъ дьонемдеки кътлъктан башка юлкеде бир кътлък даха олду. Исхак Герар'а, Филист Кралъ Авимелек'ин янъна гитти. РАБ Исхак'а гьорюнерек, „Мъсър'а гитме“ деди, „Сана сьойлейеджеим юлкейе йерлеш. Орада бир сюре кал. Бен сенинле оладжак, сени кутсаяджаъм: Бютюн бу топракларъ сана ве сойуна вереджеим. Бабан Ибрахим'е ант ичерек вердиим сьозю йерине гетиреджеим. Сойуну гьоктеки йълдъзлар кадар чоалтаджаъм. Бу юлкелерин тюмюню онлара вереджеим. Йерйюзюндеки бютюн улуслар сенин сойун араджълъъйла кутсанаджак. Чюнкю Ибрахим сьозюмю динледи. Уяръларъма, буйрукларъма, куралларъма, ясаларъма балъ калдъ.“ Бьойледже Исхак Герар'да калдъ. Йьоре халкъ каръсъйла илгили сору сорунджа, „Къзкардешимдир“ дийорду. Чюнкю „Каръмдър“ демектен коркуйорду. Ребека йюзюнден йьоре халкъ бени ьолдюребилир дийе дюшюнюйорду. Чюнкю Ребека гюзелди. Исхак орада узун заман калдъ. Бир гюн Филист Кралъ Авимелек, пенджереден дъшаръ бакаркен, Исхак'ън каръсъ Ребека'йъ окшадъънъ гьордю. Исхак'ъ чаъртарак, „Бу кадън герчекте сенин карън!“ деди, „Неден къзкардешин олдууну сьойледин?“ Исхак, „Чюнкю онун йюзюнден джанъмдан олурум дийе дюшюндюм“ деди. Авимелек, „Недир бизе бу яптъън?“ деди, „Аз калдъ халкъмдан бири карънла ятаджактъ. Бизе суч ишлетеджектин.“ Сонра бютюн халка, „Ким бу адама я да каръсъна докунурса, кесинликле ьолдюрюледжек“ дийе буйрук верди. Исхак о юлкеде екин екти ве о йъл ектиинин йюз катънъ бичти. РАБ ону кутсамъштъ. Исхак боллуа кавушту. Варлъъ гиттикче бюйюйорду. Чок зенгин олду. Сюрюлерле давар, съър ве бирчок ушак сахиби олду. Филистлилер ону късканмая башладълар. Бабасъ Ибрахим яшаркен кьолелеринин казмъш олдуу бютюн куйуларъ топракла долдуруп кападълар. Авимелек Исхак'а, „Юлкемизден гит“ деди, „Чюнкю гюджюн бизим гюджюмюзю аштъ.“ Исхак орадан айрълдъ. Герар Вадиси'нде чадър куруп орая йерлешти. Бабасъ Ибрахим яшаркен казълмъш олан куйуларъ йениден ачтърдъ. Чюнкю Филистлилер Ибрахим'ин ьолюмюнден сонра о куйуларъ капамъшлардъ. Куйулара айнъ адларъ, бабасънън вермиш олдуу адларъ верди. Исхак'ън кьолелери вадиде куйу казаркен бир кайнак булдулар. Герар'ън чобанларъ, „Су бизим“ дийерек Исхак'ън чобанларъйла кавгая тутуштулар. Исхак кендисийле чекиштиклери ичин куйуя Есек адънъ верди. Исхак'ън кьолелери башка бир куйу каздълар. Бу куйу йюзюнден де кавга чъкънджа Исхак куйуя Ситна адънъ верди. Орадан айрълъп башка бир йерде куйу каздърдъ. Бу куйу йюзюнден кавга чъкмадъ. Бу неденле Исхак она Реховот адънъ верди. „ РАБ ен сонунда бизе рахатлък верди“ деди, „Бу юлкеде веримли оладжаъз.“ Исхак орадан Беер-Шева'я гитти. О гедже РАБ кендисине гьорюнерек, „Бен бабан Ибрахим'ин Танръсъ'йъм, коркма“ деди, „Сенинле бирликтейим. Сени кутсаяджак, кулум Ибрахим'ин хатъръ ичин сойуну чоалтаджаъм.“ Исхак орада бир сунак япарак РАБ 'би адъйла чаърдъ. Чадърънъ орая курду. Кьолелери де орада бир куйу каздъ. Авимелек, данъшманъ Ахуззат ве ордусунун комутанъ Фикол иле бирликте, Герар'дан Исхак'ън янъна гитти. Исхак онлара, „Ничин янъма гелдиниз?“ деди, „Бенден нефрет едийорсунуз. Юстелик бени юлкенизден ковдунуз.“ Исхак онлара бир шьолен верди, йийип ичтилер. Сабах еркенден калкъп каршълъклъ ант ичтилер. Сонра Исхак онларъ йолджу етти. Есенлик ичинде орадан айрълдълар. Айнъ гюн Исхак'ън кьолелери гелип каздъкларъ куйу хаккънда кендисине билги вердилер, „Су булдук“ дедилер. Исхак куйуя Шива адънъ верди. Бу йюзден кент бугюне кадар Беер-Шева дийе анълър. Есав кърк яшънда Хититли Беери'нин къзъ Йудит ве Хититли Елон'ун къзъ Басемат'ла евленди. Бу кадънлар Исхак'ла Ребека'нън башъна дерт олдулар. Исхак яшланмъш, гьозлери гьормез олмушту. Бюйюк олу Есав'ъ чаъръп, „Олум!“ деди. Есав, „Ефендим!“ дийе янътладъ. Исхак, „Артък яшландъм“ деди, „Не заман ьоледжеими билмийорум. Силахларънъ –ок кълъфънъ, яйънъ– ал, кърлара чъкъп беним ичин бир хайван авла. Севдиим леззетли бир йемек яп, бана гетир йийейим. Ьолмеден ьондже сени кутсаяйъм.“ Исхак, олу Есав'ла конушуркен Ребека онларъ динлийорду. Есав авланмак ичин къра чъкънджа, Ребека олу Якуп'а шьойле деди: „Динле, бабанън аабейин Есав'а сьойледиклерини дуйдум. Бабан она, ‚Бана бир хайван авла гетир‘ деди, ‚Леззетли бир йемек яп, йийейим. Ьолмеден ьондже сени РАБ 'бин хузурунда кутсаяйъм.‘ Бак олум, сана сьойлейеджеклерими ийи динле: Гит сюрюнден бана ики сечме олак гетир. Онларла бабанън севдии леззетли бир йемек япайъм. Йемеси ичин ону бабана сен гьотюреджексин. Ьойле ки, ьолмеден ьондже сени кутсасън.“ Якуп, „Ама кардешим Есав'ън бедени къллъ, бенимкийсе кълсъз“ дийе янътладъ, „Я бабам бана докунурса? О заман кендисини алдаттъъмъ анлар. Кутсама йерине юзериме ланет гетирмиш олурум.“ Аннеси, „Сана геледжек ланет бана гелсин, олум“ деди, „Сен бени динле, гит олакларъ гетир.“ Якуп гидип олакларъ аннесине гетирди. Аннеси бабасънън севдии леззетли бир йемек яптъ. Бюйюк олу Есав'ън ен гюзел гийсилери о анда евдейди. Ребека онларъ кючюк олу Якуп'а гийдирди. Еллеринин юстюню, енсесинин кълсъз йерини олак дерисийле капладъ. Яптъъ гюзел йемекле екмеи Якуп'ун елине верди. Якуп бабасънън янъна варъп, „Баба!“ дийе сесленди. Бабасъ, „Евет, кимсин сен?“ деди. Якуп, „Бен илк олун Есав'ъм“ дийе каршълък верди, „Сьойледиини яптъм. Лютфен калк, отур да гетирдиим ав етини йе. Ьойле ки, бени кутсаябилесин.“ Исхак, „Насъл бьойле чабуджак булдун, олум?“ деди. Якуп, „Танрън РАБ бана ярдъм етти“ дийе янътладъ. Исхак, „Яклаш, олум“ деди, „Сана докунайъм, герчектен олум Есав мъсън, деил мисин анлаяйъм.“ Якуп бабасъна яклаштъ. Бабасъ она докунарак, „Сес Якуп'ун сеси, ама еллер Есав'ън еллери“ деди. Ону танъямадъ. Чюнкю Якуп'ун еллери аабейи Есав'ън еллери гиби къллъйдъ. Исхак ону кутсамак юзерейкен, бир даха сорду: „Сен герчектен олум Есав мъсън?“ Якуп, „Евет!“ дийе янътладъ. Исхак, „Олум, ав етини гетир йийейим де сени кутсаяйъм“ деди. Якуп ьондже йемеи, сонра шарабъ гетирди. Исхак йеди, ичти. „Яклаш да бени ьоп, олум“ деди. Якуп яклашъп бабасънъ ьоптю. Бабасъ онун гийсилерини кокладъ ве кендисини кутсаярак шьойле деди: „Иште олумун кокусу Санки РАБ 'бин кутсадъъ кърларън кокусу. Танръ сана гьоклерин чийинден Ве йерин веримли топракларъндан Бол будай ве йени шарап версин. Халклар сана куллук етсин, Улуслар бойун есин. Кардешлерине егемен ол, Кардешлерин сана бойун есин. Сана ланет еденлере ланет олсун, Сени кутсаянлар кутсансън.“ Исхак Якуп'у кутсадъктан ве Якуп бабасънън янъндан айрълдъктан хемен сонра кардеши Есав авдан дьондю. Есав да леззетли бир йемек япарак бабасъна гьотюрдю. Она, „Баба, калк, гетирдиим ав етини йе“ деди, „Ьойле ки, бени кутсаябилесин.“ Бабасъ, „Сен кимсин?“ дийе сорду. Есав, „Бен илк олун Есав'ъм“ дийе каршълък верди. Исхак'ъ бир титреме сардъ. Тир тир титрейерек, „Ьойлейсе даха ьондже авланъп бана йемек гетирен кимди?“ дийе сорду, „Сен гелмеден ьондже йемеими йийип ону кутсадъм. Артък о кутсанмъш олду.“ Есав бабасънън анлаттъкларънъ дуйунджа, аджъ аджъ хайкърдъ. „Бени де кутса, баба, бени де!“ деди. Исхак, „Кардешин гелип бени кандърдъ“ дийе каршълък верди, „Сенин йерине о кутсандъ.“ Есав, „Она бошуна мъ Якуп дийорлар?“ деди, „Ики кездир бени алдатъйор. Ьондже илк оуллук хаккъмъ алдъ. Шимди де беним йериме о кутсандъ.“ Сонра, „Кутсамак ичин бана бир хак айърмадън мъ?“ дийе сорду. Исхак, „Ону сана егемен кълдъм“ дийе янътладъ, „Бютюн кардешлерини онун хизметине вердим. Ону будай ве йени шарапла беследим. Сенин ичин не япабилирим ки, олум?“ Есав, „Сен ялнъз бир кишийи ми кутсаябилирсин баба?“ деди, „Бени де кутса, баба, бени де!“ Сонра хъчкъра хъчкъра аламая башладъ. Бабасъ шьойле янътладъ: „Гьоклерин чийинден, Зенгин топраклардан Узак яшаяджаксън. Кълъджънла яшаяджак, Кардешине хизмет едеджексин. Ама ьозгюр олмак истейиндже, Онун бойундурууну къръп атаджаксън.“ Бабасъ Якуп'у кутсадъъ ичин Есав кардеши Якуп'а кин баладъ. „Насъл олса бабамън ьолюмю яклаштъ“ дийе дюшюнюйорду, „О заман кардешим Якуп'у ьолдюрюрюм.“ Бюйюк олу Есав'ън не дюшюндюю Ребека'я билдирилиндже Ребека кючюк олу Якуп'у чаърттъ. „Бак, аабейин Есав сени ьолдюрмейи дюшюнерек кендини авутуйор“ деди, „Бени динле, олум. Хемен Харран'а, кардешим Лаван'ън янъна кач. Сонра Исхак'а, „Бу Хититли кадънлар йюзюнден джанъмдан бездим“ деди, „Еер Якуп да бу юлкенин къзларъйла, Хитит къзларъйла евленирсе, насъл яшаръм?“ Исхак Якуп'у чаърдъ, ону кутсаярак, „Кенанлъ къзларла евленме“ дийе буйурду, „Хемен Паддан-Арам'а, анненин бабасъ Бетуел'ин евине гит. Орада дайън Лаван'ън къзларъндан бирийле евлен. Хер Шейе Гюджю Йетен Танръ сени кутсасън, веримли кълсън, сойуну чоалтсън; сойундан халклар тюресин. Ибрахим'и кутсадъъ гиби сени ве сойуну да кутсасън. Ьойле ки, Танръ'нън Ибрахим'е вердии топраклара –юзеринде ябанджъ оларак яшадъън бу топраклара– сахип оласън.“ Исхак Якуп'у бьойле уурладъ. Якуп Паддан-Арам'а, кендисинин ве Есав'ън аннеси Ребека'нън кардеши Арамлъ Бетуел олу Лаван'ън янъна гитмек юзере йола чъктъ. Бьойледже бабасънън Кенанлъ къзлардан хошланмадъънъ анладъ. Исмаил'ин янъна гитти. Ибрахим олу Исмаил'ин къзъ, Невайот'ун къзкардеши Махалат'ла евленерек ону каръларънън юзерине гетирди. Якуп Беер-Шева'дан айръларак Харран'а дору йола чъктъ. Бир йере варъп орада геджеледи, чюнкю гюнеш батмъштъ. Орадаки ташлардан бирини алъп башънън алтъна коярак яттъ. Дюште йерйюзюне бир мердивен дикилдиини, башънън гьоклере ериштиини гьордю. Танръ'нън мелеклери мердивенден чъкъп инийорлардъ. РАБ янъбашънда дуруп, „Атан Ибрахим'ин, Исхак'ън Танръсъ РАБ беним“ деди, „Юзеринде яттъън топракларъ сана ве сойуна вереджеим. Йерйюзюнюн тозу кадар сайъсъз бир соя сахип оладжаксън. Доуя, батъя, кузейе, гюнейе дору яйъладжаксънъз. Йерйюзюндеки бютюн халклар сен ве сойун араджълъъйла кутсанаджак. Сенинле бирликтейим. Гидеджеин хер йерде сени коруяджак ве бу топраклара гери гетиреджеим. Вердиим сьозю йерине гетиринджейе кадар сенден айрълмаяджаъм.“ Якуп уянънджа, „ РАБ бурада, ама бен фаркъна варамадъм“ дийе дюшюндю. Коркту ве, „Не коркунч бир йер!“ деди, „Бу, Танръ'нън евинден башка бир йер оламаз. Бурасъ гьоклерин капъсъ.“ Ертеси сабах еркенден калкъп башънън алтъна койдуу ташъ анът оларак дикти, юзерине зейтиняъ дьоктю. Орая Бейтел адънъ верди. Кентин ьонджеки адъ Луз'ду. Сонра бир адак адаярак шьойле деди: „Танръ бенимле олур, гиттиим йолда бени корур, бана йийеджек, гийеджек саларса, бабамън евине есенлик ичинде дьонерсем, РАБ беним Танръм оладжак. Анът оларак диктиим бу таш Танръ'нън еви оладжак. Бана вереджеин хер шейин ондалъънъ сана вереджеим.“ Якуп йолуна девам едерек доу халкларънън юлкесине вардъ. Кърда бир куйу гьордю. Куйунун янъбашънда юч давар сюрюсю ятъйорду. Сюрюлере о куйудан су верилирди. Куйунун азънда бюйюк бир таш вардъ. Бютюн сюрюлер орая топланънджа, чобанлар куйунун азъндаки ташъ йуварлар, даварларънъ сувардъктан сонра ташъ йине йерине, куйунун азъна коярлардъ. Якуп чобанлара, „Кардешлер, нерелисиниз?“ дийе сорду. Чобанлар, „Харранлъ'йъз“ дийе янътладълар. Якуп, „Нахор'ун торуну Лаван'ъ танъйор мусунуз?“ дийе сорду. „Танъйоруз“ дедилер. Якуп, „Ийи мидир?“ дийе сорду. „Ийидир. Иште къзъ Рахел даварларла бирликте гелийор.“ Якуп, „Акшама даха чок вар“ деди, „Сюрюлерин топланма вакти деил. Даварларънъзъ суварън, гьотюрюп отлатън.“ Чобанлар, „Бютюн сюрюлер топланмадан, куйунун азъндаки ташъ йуварламадан олмаз“ дедилер, „Анджак о заман даварларъ суварабилириз.“ Якуп онларла конушуркен Рахел бабасънън даварларънъ гетирди. Рахел чобанлък япъйорду. Якуп дайъсъ Лаван'ън къзъ Рахел'и ве даварларъ гьорюндже, гидип куйунун азъндаки ташъ йуварладъ, дайъсънън даварларънъ сувардъ. Рахел'и ьоперек хъчкъра хъчкъра аладъ. Рахел'е баба тарафъндан акраба олдукларънъ, Ребека'нън олу олдууну анлаттъ. Рахел кошуп бабасъна хабер верди. Лаван, йеени Якуп'ун гелдиини дуйунджа, ону каршъламая кошту. Она сарълъп ьоптю, евине гетирди. Якуп бютюн оланларъ Лаван'а анлаттъ. Лаван, „Сен беним етим, кемиимсин“ деди. Якуп Лаван'ън янънда бир ай калдъктан сонра, Лаван, „Акрабамсън дийе беним ичин бедава мъ чалъшаджаксън?“ деди, „Сьойле, не кадар юджрет истийорсун?“ Лаван'ън ики къзъ вардъ. Бюйююнюн адъ Леа, кючююнюн адъ Рахел'ди. Леа'нън гьозлери алъмлъйдъ, Рахел исе бойу босу йеринде, гюзел бир къздъ. Якуп Рахел'е ашъктъ. Лаван'а, „Кючюк къзън Рахел ичин сана йеди йъл хизмет едерим“ деди. Лаван, „Ону сана вермек башкасъна вермектен даха ийидир“ деди, „Янъмда кал.“ Якуп Рахел ичин йеди йъл чалъштъ. Рахел'и севдии ичин, йеди йъл она биркач гюн гиби гелди. Лаван'а, „Заман долду, къзънъ вер, евленейим“ деди. Лаван бютюн йьоре халкънъ топлайъп бир шьолен верди. Гедже къзъ Леа'йъ Якуп'а гьотюрдю. Якуп онунла яттъ. Лаван джарийеси Зилпа'йъ къзъ Леа'нън хизметине верди. Сабах олунджа Якуп бир де бактъ ки, янъндаки Леа! Лаван'а, „Недир бана бу яптъън?“ деди, „Бен Рахел ичин янънда чалъшмадъм мъ? Ничин бени алдаттън?“ Лаван, „Бизим бураларда адеттир. Бюйюк къз дуруркен кючюк къз евлендирилмез“ деди, „Бу бир хафтайъ тамамла, Рахел'и де сана веририз. Ялнъз она каршълък йеди йъл даха янъмда чалъшаджаксън.“ Якуп кабул етти. Леа'йла бир хафта гечирди. Сонра Лаван къзъ Рахел'и де она верди. Джарийеси Билха'йъ Рахел'ин хизметине верди. Якуп Рахел'ле де яттъ. Ону Леа'дан чок севди. Лаван'а йеди йъл даха хизмет етти. РАБ Леа'нън севилмедиини гьорюндже, чоджук сахиби олмасънъ саладъ. Ойса Рахел късърдъ. Леа хамиле калъп бир еркек чоджук доурду. Адънъ Рубен койду. „Чюнкю РАБ мутсузлууму гьордю“ деди, „Кушкусуз артък коджам бени север.“ Йине хамиле калдъ ве бир еркек чоджук даха доурду. „ РАБ севилмедиими дуйдуу ичин бана бу чоджуу верди“ дийерек адънъ Шимон койду. Ючюнджю кез хамиле калъп бир даха еркек чоджук доурду. „Артък коджам бана баланаджак“ деди, „Чюнкю она юч еркек чоджук доурдум.“ Онун ичин чоджуа Леви адъ верилди. Дьордюнджю кез хамиле калдъ ве бир еркек чоджук даха доурду. „Бу кез РАБ 'бе ьовгюлер сунаджаъм“ деди. Онун ичин чоджуа Яхуда адънъ верди. Бир сюре доум япмадъ. Рахел Якуп'а чоджук доурамайънджа, абласънъ късканмая башладъ. Якуп'а, „Бана чоджук вер, йокса ьоледжеим“ деди. Якуп Рахел'е ьофкеленди. „Чоджук сахиби олманъ Танръ енгеллийор. Бен Танръ деилим ки!“ дийе каршълък верди. Рахел, „Иште джарийем Билха“ деди, „Онунла ят, беним ичин чоджук доурсун, бен де аиле курайъм.“ Рахел джарийеси Билха'йъ еш оларак коджасъна верди. Якуп онунла яттъ. Билха хамиле калъп Якуп'а бир еркек чоджук доурду. Рахел, „Танръ бени хаклъ чъкардъ“ деди, „Якаръшъмъ дуйуп бана бир оул верди.“ Бу йюзден чоджуа Дан адънъ верди. Рахел'ин джарийеси Билха йине хамиле калдъ ве Якуп'а икинджи бир оул доурду. Рахел, „Аблама каршъ бюйюк савашъм вердим ве ону йендим“ дийерек чоджуа Нафтали адънъ верди. Леа артък доум япамадъънъ гьорюндже, джарийеси Зилпа'йъ Якуп'а еш оларак верди. Зилпа Якуп'а бир еркек чоджук доурду. Леа, „Уурум!“ дийерек чоджуа Гад адънъ верди. Леа'нън джарийеси Зилпа Якуп'а икинджи бир оул доурду. Леа, „Мутлуйум!“ деди, „Кадънлар бана ‚Мутлу‘ дийеджек.“ Ве чоджуа Ашер адънъ верди. Рубен хасат мевсими тарлая гитти. Орада адамоту булуп аннеси Леа'я гетирди. Рахел Леа'я, „Лютфен олунун гетирдии адамотундан бана да вер“ деди. Леа, „Коджамъ алдъън йетмез ми? Бир де олумун адамотуну му истийорсун?“ дийе каршълък верди. Рахел, „Ьойле олсун“ деди, „Олунун адамотуна каршълък коджам бу гедже сенинле ятсън.“ Акшамлейин Якуп тарладан дьонеркен Леа ону каршъламая гитти. Якуп'а, „Бенимле ятаджаксън“ деди, „Олумун адамотуна каршълък бу гедже бенимсин.“ Якуп о гедже онунла яттъ. Танръ Леа'нън дуасънъ ишитти. Леа хамиле калъп Якуп'а бешинджи олуну доурду. „Джарийеми коджама вердиим ичин Танръ бени ьодюллендирди“ дийерек чоджуа Иссакар адънъ верди. Леа йине хамиле калдъ ве Якуп'а алтънджъ олуну доурду. „Танръ бана ийи бир армаан верди“ деди, „Артък коджам бана деер верир. Чюнкю она алтъ еркек чоджук доурдум.“ Ве чоджуа Зевулун адънъ верди. Бир сюре сонра Леа бир къз доурду ве адънъ Дина койду. Танръ Рахел'и анъмсадъ, онун дуасънъ ишитерек чоджук сахиби олмасънъ саладъ. Рахел Йусуф'у доурдуктан сонра Якуп Лаван'а, „Бени гьондер, евиме, топракларъма гидейим“ деди, „Хизметиме каршълък каръларъмъ, чоджукларъмъ вер де гидейим. Сана насъл хизмет еттиими билийорсун.“ Лаван, „Еер бенден хошнутсан, бурада кал“ деди, „Чюнкю фала бакарак анладъм ки, РАБ сенин сайенде бени кутсадъ. Аладжаън нейсе сьойле, ьодейейим.“ Якуп, „Сана насъл хизмет еттиими, сюрюлерине насъл бактъъмъ билийорсун“ дийе каршълък верди, „Бен гелмеден ьондже малън аздъ. Сайемде РАБ сени кутсадъ, малън гитгиде арттъ. Я кенди евим ичин не заман чалъшаджаъм?“ Лаван, „Сана не верейим?“ дийе сорду. Якуп, „Бана бир шей верме“ дийе янътладъ, „Еер шу ьонерими кабул едерсен, йине сюрюню гюдер, хайванларъна бакаръм: Бугюн бютюн сюрюлерини йоклайъп нокталъ вея бенекли койунларъ, кара кузуларъ, бенекли вея нокталъ кечилери айърайъм. Юджретим бу олсун. Илериде бана вердиклерини денетлемейе гелдиинде, дюрюст олуп олмадъъмъ колайджа анлаябилирсин. Нокталъ ве бенекли олмаян кечилерим, кара олмаян кузуларъм варса, онларъ чалмъшъм демектир.“ Лаван, „Кабул, сьойледиин гиби олсун“ деди. Ама о гюн чизгили ве бенекли текелери, нокталъ ве бенекли кечилери, беяз кечилерин хепсини, бютюн кара кузуларъ айъръп оулларъна теслим етти. Сонра Якуп'тан юч гюнлюк йол кадар узаклаштъ. Якуп Лаван'ън калан сюрюсюню гютмейе девам етти. Якуп аселбент, бадем, чънар аачларъндан тазе даллар кести. Далларъ соярак беяз чентиклер ачтъ. Сойдуу чубукларъ койунларън ьонюне, су ичтиклери ялаклара койду. Койунлар су ичмейе гелиндже чифтлешийорлардъ. Чубукларън ьонюнде чифтлешиндже чизгили, нокталъ, бенекли яврулар доуруйорлардъ. Якуп кузуларъ айъръп сюрюлерин йюзюню Лаван'ън чизгили, кара хайванларъна дьондюрюйорду. Кенди сюрюлерини айръ тутуйор, Лаван'ънкилерле каръштърмъйорду. Сюрюдеки гючлю хайванлар къзъшънджа, Якуп чубукларъ онларън гьозю ьонюне, ялаклара койуйорду ки, чубукларън янънда чифтлешсинлер. Сюрюнюн зайъф хайванларънън ьонюнейсе чубук коймуйорду. Бьойледже зайъф хайванларъ Лаван, гючлюлери Якуп алдъ. Якуп алабилдиине зенгинлешти. Чок сайъда сюрю, еркек ве кадън кьоле, деве, ешек сахиби олду. Лаван'ън оулларъ, „Якуп бабамъзън сахип олдуу хер шейи алдъ“ дедилер, „Бютюн варлъънъ бабамъза аит шейлерден казандъ.“ Якуп бу сьозлери дуйунджа, Лаван'ън кендисине каршъ тутумунун ескиси гиби олмадъънъ анладъ. РАБ Якуп'а, „Аталарънън топракларъна, акрабаларънън янъна дьон“ деди, „Сенинле оладжаъм.“ Бунун юзерине Якуп Рахел'ле Леа'йъ сюрюсюнюн булундуу кърлара чаърттъ. Онлара, „Бакъйорум, бабанъз бана ескиси гиби давранмъйор“ деди, „Ама бабамън Танръсъ бенимле бирликте. Вар гюджюмле бабанъза хизмет еттиими билирсиниз. Не язък ки, бабанъз бени алдаттъ, ондан аладжаъмъ он кез деиштирди. Ама Танръ бана кьотюлюк етмесине изин вермеди. Бабанъз, ‚Юджрет оларак нокталъ хайванларъ ал‘ дейиндже, бютюн сюрю нокталъ доурду. ‚Юджрет оларак чизгили оланларъ ал‘ дейиндже де бютюн сюрю чизгили доурду. Танръ бабанъзън хайванларънъ алдъ, бана верди. „Сюрюлерин чифтлештии мевсимде бир дюш гьордюм. Чифтлешен текелер чизгили, нокталъ, кърчълдъ. Дюшюмде Танръ'нън мелеи бана, ‚Якуп!‘ дийе сесленди. ‚Буйур‘ дедим. Бана, ‚Бак, бютюн чифтлешен текелер чизгили, нокталъ ве кърчъл‘ деди, ‚Чюнкю Лаван'ън сана яптъкларънън хепсини гьордюм. Бен Бейтел'ин Танръсъ'йъм. Хани орада бана анът дикип месхетмиш, адак адамъштън. Калк, бу юлкеден гит, додуун юлкейе дьон.‘“ Рахел'ле Леа, „Бабамъзън евинде хяля пайъмъз, мирасъмъз вар мъ?“ дедилер, „Онун гьозюнде артък ябанджъ деил мийиз? Чюнкю бизи саттъ. Бизим ичин ьоденен беделин хепсини йеди. Танръ'нън бабамъздан алдъъ варлъън тюмю бизе ве чоджукларъмъза аиттир. Танръ сана не дедийсе ьойле яп.“ Бьойледже Якуп чоджукларънъ, каръларънъ девелере биндирди. Бютюн хайванларъ ьонюне каттъ; топладъъ малларла, Паддан-Арам'да казандъъ хайванларла бирликте Кенан юлкесине, бабасъ Исхак'ън янъна гитмек юзере йола чъктъ. Лаван койунларънъ къркмая гидиндже, Рахел бабасънън путларънъ чалдъ. Якуп да качаджаънъ сьойлемейерек Арамлъ Лаван'ъ кандърдъ. Бьойледже кендисине аит хер шейи алъп качтъ. Фърат Ърмаъ'нъ гечип Гилат далък бьолгесине дору гитти. Ючюнджю гюн Якуп'ун качтъънъ Лаван'а билдирдилер. Лаван якънларънъ янъна алъп Якуп'ун пешине дюштю. Йеди гюн сонра Гилат далък бьолгесинде она йетишти. О гедже Танръ Арамлъ Лаван'ън дюшюне гиререк она, „Диккатли ол!“ деди, „Якуп'а не ийи, не кьотю бир шей сьойле.“ Лаван Якуп'а йетишти. Якуп чадърънъ Гилат далък бьолгесине курмушту. Лаван да якънларъйла бирликте чадърънъ айнъ йере курду. Якуп'а, „Недир бу яптъън?“ деди, „Бени алдаттън. Къзларъмъ алъп саваш тутсаъ гиби гьотюрдюн. Неден гизлидже качтън? Неден бени алдаттън? Ничин бана сьойлемедин? Сени севинчле, езгилерле, тефле, лирле йолджу едердим. Торунларъмла, къзларъмла ьопюшюп ведалашмама изин вермедин. Апталлък еттин. Сизе кьотюлюк япаджак гючтейим, ама бабанън Танръсъ дюн гедже бана, ‚Диккатли ол!‘ деди, ‚Якуп'а не ийи, не кьотю хичбир шей сьойлеме.‘ Бабанън евини чок ьозледиин ичин бизден айрълдън. Ама илахларъмъ ничин чалдън?“ Якуп, „Корктум“ дийе каршълък верди, „Къзларънъ зорла елимден алърсън дийе дюшюндюм. Илахларънъ кимде булурсан, о ьолдюрюледжектир. Якънларъмъзън ьонюнде кендин ара, ешяларъмън арасънда сана аит не булурсан ал.“ Якуп илахларъ Рахел'ин чалдъънъ билмийорду. Лаван Якуп'ун, Леа'нън ве ики джарийенин чадъръна бактъйса да илахларъ буламадъ. Леа'нън чадъръндан чъкъп Рахел'ин чадъръна гирди. Рахел чалдъъ путларъ девесинин семерине коймуш, юзерине отурмушту. Лаван чадърънъ дидик дидик арадъйса да путларъ буламадъ. Рахел бабасъна, „Ефендим, хузурунда калкамадъъм ичин къзма, ядет гьорюйорум да“ деди. Лаван хер йери арадъйса да, путларъ буламадъ. Якуп кендини тутамадъ. Лаван'а чъкъшарак, „Сучум не?“ дийе сорду, „Не гюнах ишледим ки бьойле ьофкейле пешиме такълдън? Бютюн ешяларъмъ арадън, кендине аит бир шей булдун му? Варса ону бурая, якънларъмъзън ьонюне кой. Онлар икимиз хаккънда карар версинлер. Йирми йъл янънда калдъм. Койунларън, кечилерин хич дюшюк япмадъ. Сюрюлеринин ичинден бир тек коч йемедим. Ябанъл хайванларън парчаладъънъ сана гьостермедим, зарарънъ бен чектим. Гедже я да гюндюз чалънан хер хайванън каршълъънъ бенден истедин. Ьойле бир дурумдайдъм ки, гюндюз съджак, гедже къраъ йеди битирди бени. Гьозюме уйку гирмеди. Йирми йъл евинде бьойле яшадъм. Ики къзън ичин он дьорт йъл, сюрюн ичин алтъ йъл сана хизмет еттим. Он кез аладжаъмъ деиштирдин. Бабамън ве Ибрахим'ин Танръсъ, Исхак'ън таптъъ Танръ бенден яна олмасайдъ, бени ели бош гьондереджектин. Танръ чектиим зорлуу, вердиим емеи гьордю ве дюн гедже сени уярдъ.“ Лаван, „Кадънлар беним къзларъм, чоджуклар беним чоджукларъм, сюрюлер беним сюрюлерим“ дийе каршълък верди, „Бурада гьордююн хер шей бана аит. Къзларъма я да доурдукларъ чоджуклара бугюн не япабилирим ки? Гел анлашалъм. Арамъза танък коялъм.“ Якуп бир таш алъп ону анът оларак дикти. Якънларъна, „Таш топлайън“ деди. Адамлар топладъкларъ ташларъ бир йере йъдълар. Орада, йъънън янънда йемек йедилер. Лаван таш йъънъна Йегар-Сахадута, Якуп исе Галет адънъ верди. Лаван, „Бу йъън бугюн арамъзда танък олсун“ деди. Бу йюзден йъъна Галет адъ верилди. Миспа дийе де анълър. Чюнкю Лаван, „Бирбиримизден узак олдуумуз заман РАБ арамъзда гьозджюлюк етсин“ деди, „Еер къзларъма кьотю давранър, башка кадънларла евленирсен, янъмъзда кимсе олмаса биле Танръ танък оладжактър.“ Сонра, „Иште таш йъънъ, иште арамъза диктиим анът“ деди, „Бу йъън ве анът бирер танък олсун. Бу йъънън ьотесине гечип сана кьотюлюк етмейеджеим. Сен де бу йъънъ ве анътъ гечип бана кьотюлюк етмейеджексин. Ибрахим'ин, Нахор'ун ве бабаларънън Танръсъ арамъзда яргъч олсун.“ Якуп бабасъ Исхак'ън таптъъ Танръ'нън адъйла ант ичти. Сонра дада курбан кесип якънларънъ йемее чаърдъ. Йемеи йийип геджейи дада гечирдилер. Лаван сабах еркенден калктъ; торунларънъ, къзларънъ ьопюп кутсадъктан сонра евине гитти. Якуп йолуна девам едеркен, Танръ'нън мелеклерийле каршълаштъ. Онларъ гьорюндже, „Танръ'нън ордугахъ бу“ дийерек орая Маханайим адънъ верди. Якуп Едом топракларънда, Сеир юлкесинде яшаян аабейи Есав'а ьонджеден хаберджилер гьондерди. Онлара шу буйруу верди: „Ефендим Есав'а шьойле дейин: Кулун Якуп дийор ки, ‚Шимдийе кадар Лаван'ън янънда конук оларак калдъм. Ьокюзлере, ешеклере, даварлара, еркек ве кадън кьолелере сахип олдум. Ефендими хошнут етмек ичин ьонджеден хабер гьондерийорум.‘“ Хаберджилер гери дьонюп Якуп'а, „Аабейин Есав'ън янъна гиттик“ дедилер, „Дьорт йюз адамла сени каршъламая гелийор.“ Якуп чок коркту, съкълдъ. Янъндаки адамларъ, даварларъ, съърларъ, девелери ики груба айърдъ. „Есав гелир, бир груба салдърърса, хич деилсе ьотеки груп куртулур“ дийе дюшюндю. Сонра шьойле дуа етти: „Ей атам Ибрахим'ин, бабам Исхак'ън Танръсъ РАБ! Бана, ‚Юлкене, акрабаларънън янъна дьон, сени башарълъ къладжаъм‘ дийе сьоз вердин. Бана гьостердиин бунджа ийилие, гювене лайък деилим. Шериа Ърмаъ'нъ гечтиимде денеимден башка бир шейим йокту. Шимди ики ордуйла дьондюм. Ялваръръм, бени аабейим Есав'дан кору. Гелип бана, чоджукларла аннелерине салдърмасъндан коркуйорум. ‚Сени кесинликле башарълъ къладжаъм, сойуну денизин куму гиби сайъламаяджак кадар чоалтаджаъм‘ дийе сьоз вермиштин бана.“ Бунларъ айръ сюрюлер халинде кьолелерине теслим едерек, „Ьонюмден гидин, сюрюлер арасънда бошлук бъракън“ деди. Биринджи кьолейе буйрук верди: „Аабейим Есав'ла каршълаштъънда, ‚Сахибин ким, нерейе гидийорсун? Ьонюндеки бу хайванлар кимин?‘ дийе сорарса, ‚Кулун Якуп'ун‘ дийеджексин, ‚Ефендиси Есав'а армаан оларак гьондерийор. Кендиси де аркамъздан гелийор.‘“ Икинджи ве ючюнджю кьолейе, сюрюлерин пешинден гиден херкесе айнъ буйруу верди: „Есав'ла каршълаштъънъзда айнъ шейлери сьойлейеджексиниз. ‚Кулун Якуп аркамъздан гелийор‘ дийеджексиниз.“ „Ьонден гьондереджеим армаанла ону ятъштърър, сонра кендисини гьорюрюм. Белки бени баъшлар“ дийе дюшюнюйорду. Бьойледже армаанъ ьонден гьондерип геджейи конакладъъ йерде гечирди. Якуп о гедже калктъ; ики каръсънъ, ики джарийесини, он бир олуну янъна алъп Яббук Ърмаъ'нън съ йеринден каршъя гечти. Онларъ гечирдиктен сонра сахип олдуу хер шейи де каршъя гечирди. Бьойледже Якуп аркада ялнъз калдъ. Бир адам гюн аарънджая кадар онунла гюрешти. Якуп'у йенемейеджеини анлайънджа, онун уйлук кемиинин башъна чарптъ. Ьойле ки, гюреширкен Якуп'ун уйлук кемии чъктъ. Адам, „Бърак бени, гюн ааръйор“ деди. Якуп, „Бени кутсамадъкча сени бъракмам“ дийе янътладъ. Адам, „Адън не?“ дийе сорду. „Якуп.“ Адам, „Артък сана Якуп деил, Исраил денеджек“ деди, „Чюнкю Танръ'йла, инсанларла гюрешип йендин.“ Якуп, „Лютфен адънъ сьойлер мисин?“ дийе сорду. Ама адам, „Неден адъмъ соруйорсун?“ деди. Сонра Якуп'у кутсадъ. Якуп, „Танръ'йла йюзйюзе гьорюштюм, ама джанъм баъшландъ“ дийерек орая Пениел адънъ верди. Якуп Пениел'ден айрълъркен гюнеш доду. Уйлуундан ьотюрю аксъйорду. Бу неденле Исраиллилер бугюн биле уйлук кемиинин юзериндеки синири йемезлер. Чюнкю Якуп'ун уйлук кемиинин башъндаки синире чарпълмъштъ. Якуп бактъ, Есав дьорт йюз адамъйла бирликте гелийор. Чоджукларъ Леа'йла Рахел'е ве ики джарийейе теслим етти. Джарийелерле чоджукларънъ ьоне, Леа'йла чоджукларънъ аркая, Рахел'ле Йусуф'у да ен аркая дизди. Кендиси хепсинин ьонюне гечти. Аабейине яклашъркен йеди кез йере капандъ. Не вар ки Есав кошарак ону каршъладъ, куджаклайъп бойнуна сарълдъ, ьоптю. Икиси де аламая башладъ. Есав кадънларла чоджуклара бактъ. „Ким бу янъндакилер?“ дийе сорду. Якуп, „Танръ'нън кулуна лютфеттии чоджуклар“ деди. Джарийелерле янларъндаки чоджуклар яклашъп еилдилер. Ардъндан Леа чоджукларъйла бирликте яклашъп еилди. Ен сон да Йусуф'ла Рахел яклашъп еилди. Есав, „Каршълаштъъм ьобюр топлулуун анламъ нейди?“ дийе сорду. Якуп, „Ефендими хошнут етмек ичин“ дийе янътладъ. Есав, „Беним йетериндже малъм вар, кардешим“ деди, „Сенин малън сана калсън.“ Якуп, „Олмаз, еер севгини казандъмса, лютфен армаанъмъ кабул ет“ дийе каршълък верди, „Сенин йюзюню гьормек Танръ'нън йюзюню гьормек гиби. Чюнкю бени кабул еттин. Лютфен сана гьондердиим армаанъ ал. Танръ бана ьойле ийилик яптъ ки, хер шейим вар.“ Армаанъ кабул еттиринджейе кадар диретти. Есав, „Хайди йолумуза девам еделим“ деди, „Бен ьонюнсъра гидеджеим.“ Якуп, „Ефендим, билирсин, чоджуклар нариндир“ деди, „Янъмдаки койунларън, съърларън явруларъ вар. Хайванларъ бир гюн даха йюрюмейе зорларсак хепси ьолюр. Ефендим, лютфен сен кулунун ьонюнден гит. Бен хайванларла чоджуклара аяк уйдурарак яваш яваш геледжеим. Сеир'де ефендиме йетиширим.“ Есав, „Янъмдаки адамлардан биркачънъ янъна верейим“ деди. Якуп, „Ничин?“ дийе сорду, „Бен ялнъзджа сени хошнут етмек истийорум.“ Есав о гюн Сеир'е дьонмек юзере йола койулду. Якуп'са Суккот'а гитти. Орада кендине ев, хайванларъна барънаклар яптъ. Бу йюзден орая Суккот адънъ верди. Якуп гювенлик ичинде Паддан-Арам'дан Кенан юлкесине, Шекем Кенти'не вардъ. Кентин якънънда конакладъ. Чадърънъ курдуу арсайъ Шекем'ин бабасъ Хамор'ун оулларъндан йюз парча гюмюше алдъ. Орада бир сунак курарак Ел-Елохе-Исраил адънъ верди. Леа'йла Якуп'ун къзъ Дина бир гюн йьоре кадънларънъ зиярете гитти. О бьолгенин бейи Хивли Хамор'ун олу Шекем Дина'йъ гьорюндже тутуп ързъна гечти. Якуп'ун къзъна гьонлюню каптърдъ. Дина'йъ севди ве она назик даврандъ. Бабасъ Хамор'а, „Бу къзъ бана еш оларак ал“ деди. Якуп къзъ Дина'нън кирлетилдиини дуйдуунда, оулларъ кърда хайванларън башъндайдъ. Якуп онлар гелинджейе кадар конушмадъ. Бу арада Шекем'ин бабасъ Хамор конушмак ичин Якуп'ун янъна гитти. Якуп'ун оулларъ олайъ дуяр дуймаз кърдан дьондюлер. Юзюнтюлю ве чок ьофкелийдилер. Чюнкю Шекем Якуп'ун къзъйла ятарак Исраил'ин онуруну кърмъштъ. Бьойле бир шей олмамалъйдъ. Хамор онлара, „Олум Шекем'ин гьонлю къзънъзда“ деди, „Лютфен ону олума еш оларак верин. Бизимле акраба олун. Бирбиримизе къз верип къз алалъм. Бизимле бирликте яшайън. Юлке ьонюнюзде, нерейе истерсениз йерлешин, тиджарет япън, мюлк единин.“ Шекем де Дина'нън бабасъйла кардешлерине, „Бана бу ийилии япън, не истерсениз веририм“ деди, „Не кадар башлък ве армаан истерсениз истейин, диледииниз хер шейи вереджеим. Йетер ки, къзъ бана еш оларак верин.“ Къзкардешлери Дина'нън ързъна гечилдии ичин, Якуп'ун оулларъ Шекем'ле бабасъ Хамор'а алдатъджъ бир янът вердилер. „Олмаз, къзкардешимизи сюннетсиз бир адама веремейиз“ дедилер, „Бизим ичин утанч олур. Анджак шу кошулла кабул едериз: Бютюн еркеклериниз бизим гиби сюннет олурса, бирбиримизе къз верип къз алабилириз. Сизинле бирликте яшар, бир халк олуруз. Еер кабул етмез, сюннет олмазсанъз, къзъмъзъ алър гидериз.“ Бу ьонери Хамор'ла олу Шекем'е ийи гьорюндю. Аилесинде ен сайгън киши олан генч Шекем ьонерийи йерине гетирмекте геджикмеди. Чюнкю Якуп'ун къзъна ашъктъ. Хамор'ла олу Шекем дуруму кент халкъна билдирмек ичин кентин капъсъна гиттилер. „Бу адамлар бизе достлук гьостерийор“ дедилер, „Юлкемизде яшасънлар, тиджарет япсънлар. Топракларъмъз гениш, онлара да йетер, бизе де. Бирбиримизе къз верип къз алабилириз. Ялнъз, шу кошулла бизимле бирлешмейи, бирликте яшамайъ кабул едийорлар: Бизим еркеклерин де кендилери гиби сюннет олмасънъ истийорлар. Бьойледже бютюн сюрюлери, малларъ, ьобюр хайванларъ да бизим олур, деил ми? Гелин онларла анлашалъм, бизимле бирликте яшасънлар.“ Кент капъсъндан гечен херкес Хамор'ла олу Шекем'ин сьойледиклерини кабул етти ве кенттеки бютюн еркеклер сюннет олду. Ючюнджю гюн еркеклер даха сюннетин аджъсънъ чекеркен, Якуп'ун оулларъндан икиси –Дина'нън кардешлери Шимон'ла Леви– кълъчларънъ кушанъп кушку уяндърмадан кенте гирип бютюн еркеклери кълъчтан гечирдилер. Хамор'ла олу Шекем'и де ьолдюрдюлер. Дина'йъ Шекем'ин евинден алъп гиттилер. Сонра Якуп'ун бютюн оулларъ джесетлери сойуп кенти ямаладълар. Чюнкю къзкардешлерини кирлетмишлерди. Кенттеки ве кърдаки даварларъ, съърларъ, ешеклери еле гечирдилер. Бютюн малларънъ, чоджукларънъ, кадънларънъ алдълар, евлериндеки хер шейи ямаладълар. Якуп, Шимон'ла Леви'йе, „Бу юлкеде яшаян Кенанлълар'ла Перизлилер'и бана дюшман еттиниз, башъмъ белая соктунуз“ деди, „Сайъджа азъз. Еер бирлешир, бана салдърърларса, аилемле бирликте йок олурум.“ Шимон'ла Леви, „Къзкардешимизе бир фахише гиби ми давранмалъйдъ?“ дийе каршълък вердилер. Танръ Якуп'а, „Гит, Бейтел'е йерлеш“ деди, „Аабейин Есав'дан качаркен сана гьорюнен Танръ'я орада бир сунак яп.“ Якуп аилесине ве янъндакилере, „Ябанджъ илахларънъзъ атън“ деди, „Кендинизи аръндъръп гийсилеринизи деиштирин. Бейтел'е гиделим. Съкънтъ чектиим гюнлерде якаръшъмъ дуян, гиттиим хер йерде бенимле бирликте олан Танръ'я орада бир сунак япаджаъм.“ Бьойледже херкес ябанджъ илахларънъ, кулакларъндаки кюпелери Якуп'а верди. Якуп бунларъ Шекем якънларънда бир ябанъл фъстък ааджънън алтъна гьомдю. Сонра гьочтюлер. Чевре кентлерде яшаян халк пешлерине дюшмеди, чюнкю хепсини Танръ коркусу сармъштъ. Якуп адамларъйла бирликте Кенан юлкесиндеки Луз –Бейтел– Кенти'не гелди. Бир сунак япарак орая Ел-Бейтел адънъ верди. Чюнкю аабейинден качаркен Танръ орада кендисине гьорюнмюштю. Ребека'нън дадъсъ Дебора ьолюндже Бейтел'ин гюнейиндеки меше ааджънън алтъна гьомюлдю. Бу йюзден ааджа Аллон-Бакут адъ верилди. Якуп Паддан-Арам'дан дьонюндже, Танръ она йине гьорюнерек ону кутсадъ. „Сана Якуп дийорлар, ама бундан бьойле адън Якуп деил, Исраил оладжак“ дийерек онун адънъ Исраил койду. „Бен Хер Шейе Гюджю Йетен Танръ'йъм“ деди, „Веримли ол, чоал. Сенден бир улус ве улуслар топлулуу доаджак. Кралларън атасъ оладжаксън. Ибрахим'е, Исхак'а вердиим топракларъ сана вереджек, сенден сонра да сойуна баъшлаяджаъм.“ Сонра Танръ Якуп'тан айръларак онунла конуштуу йерден йукаръ чекилди. Якуп Танръ'нън кендисийле конуштуу йере таш бир анът дикти. Юзерине дьокмелик суну ве зейтиняъ дьоктю. Орая, Танръ'нън кендисийле конуштуу йере Бейтел адънъ верди. Сонра Бейтел'ден гьочтюлер. Ефрат'а вармадан Рахел доум яптъ. Доум япаркен чок санджъ чекти. О санджъ чекеркен, ебеси, „Коркма!“ деди, „Бир олун даха олуйор.“ Ама Рахел ьолмек юзерейди. Джан вериркен олунун адънъ Бен-Они койду. Бабасъ исе чоджуа Бенямин адънъ верди. Рахел ьолдю ве Ефрат –Бейтлехем– йолунда гьомюлдю. Якуп Рахел'ин мезаръна бир таш дикти. Бу мезар ташъ бугюне кадар калдъ. Исраил йине гьочтю ве Едер Кулеси'нин ьотесинде конакладъ. Исраил о бьолгеде яшаркен Рубен бабасънън джарийеси Билха'йла яттъ. Исраил буну дуйунджа чок къздъ. Якуп'ун он ики олу вардъ. Леа'нън оулларъ: Рубен –Якуп'ун илк олу– Шимон, Леви, Яхуда, Иссакар, Зевулун. Рахел'ин оулларъ: Йусуф, Бенямин. Рахел'ин джарийеси Билха'нън оулларъ: Дан, Нафтали. Леа'нън джарийеси Зилпа'нън оулларъ: Гад, Ашер. Якуп'ун Паддан-Арам'да доан оулларъ бунлардър. Якуп, Исхак'ла Ибрахим'ин де ябанджъ оларак калмъш олдуу, бугюн Хеврон денен Кирят-Арба якънларъндаки Мамре'йе, бабасъ Исхак'ън янъна гитти. Исхак йюз сексен йъл яшадъ. Коджамъш, яшама доймуш оларак сон солууну верди. Ьолюп халкъна кавушту. Оулларъ Есав'ла Якуп ону гьомдюлер. Есав'ън, яни Едом'ун ьойкюсю: Есав шу Кенанлъ къзларла евленди: Хититли Елон'ун къзъ Яда; Хивли Сивон'ун торуну, Яна'нън къзъ Охоливама; Невайот'ун къзкардеши, Исмаил'ин къзъ Басемат. Яда Есав'а Елифаз'ъ, Басемат Реуел'и, Охоливама Йеуш, Ялам ве Корах'ъ доурду. Есав'ън Кенан юлкесинде доан оулларъ бунлардъ. Есав каръларънъ, оулларънъ, къзларънъ, евиндеки бютюн адамларънъ, хайванларънън хепсини, Кенан юлкесинде казандъъ малларън тюмюню алъп кардеши Якуп'тан айрълдъ, башка бир юлкейе гитти. Бирликте яшаямаяджак кадар чок малларъ вардъ. Ябанджъ оларак яшадъкларъ бу топраклар даварларъна йетмийорду. Есав –Едом– Сеир далък бьолгесине йерлешти. Сеир далък бьолгесине йерлешен Едомлулар'ън атасъ Есав'ън сойу: Есав'ън оулларънън адларъ шунлардър: Есав'ън каръларъндан Яда'нън олу Елифаз, Басемат'ън олу Реуел. Елифаз'ън оулларъ: Теман, Омар, Сефо, Гатам, Кеназ. Тимна Есав'ън олу Елифаз'ън джарийесийди. Елифаз'а Амалек'и доурду. Бунлар Есав'ън каръсъ Яда'нън торунларъдър. Реуел'ин оулларъ: Нахат, Зерах, Шамма, Мизза. Бунлар Есав'ън каръсъ Басемат'ън торунларъдър. Сивон'ун торуну ве Яна'нън къзъ олан Есав'ън каръсъ Охоливама'нън Есав'а доурдуу оуллар шунлардър: Йеуш, Ялам, Корах. Есавоулларъ'нън бой бейлери шунлардър: Есав'ън илк олу Елифаз'ън оулларъ: Теман, Омар, Сефо, Кеназ, Корах, Гатам, Амалек. Бунлар Едом юлкесинде Елифаз'ън сойундан бейлерди ве Яда'нън торунларъйдъ. Есав олу Реуел'ин оулларъ шунлардър: Нахат, Зерах, Шамма, Мизза. Бунлар Едом юлкесинде Реуел'ин сойундан гелен бейлерди ве Есав'ън каръсъ Басемат'ън торунларъйдъ. Есав'ън каръсъ Охоливама'нън оулларъ шунлардър: Йеуш, Ялам, Корах. Бунлар Яна'нън къзъ олан Есав'ън каръсъ Охоливама'нън сойундан гелен бейлерди. Бунларън хепси Есав'ън –Едом'ун– оулларъдър. Йукардакилер де онларън бейлеридир. Юлкеде яшаян Хорлу Сеир'ин оулларъ шунлардъ: Лотан, Шовал, Сивон, Яна, Дишон, Есер, Дишан. Сеир'ин Едом'да бейлик еден Хорлу оулларъ бунлардъ. Лотан'ън оулларъ: Хори, Хемам. Тимна Лотан'ън къзкардешийди. Шовал'ън оулларъ: Алван, Манахат, Евал, Шефо, Онам. Сивон'ун оулларъ: Ая ве Яна. Бабасъ Сивон'ун ешеклерини гюдеркен чьолде съджак су кайнакларъ булан Яна'дър бу. Яна'нън чоджукларъ шунлардъ: Дишон ве Яна'нън къзъ Охоливама. Дишон'ун оулларъ шунлардъ: Хемдан, Ешбан, Йитран, Керан. Есер'ин оулларъ шунлардъ: Билхан, Зааван, Акан. Дишан'ън оулларъ шунлардъ: Ус, Аран. Хорлу бой бейлери шунлардъ: Лотан, Шовал, Сивон, Яна, Дишон, Есер, Дишан. Сеир юлкесиндеки Хорлу бой бейлери бунлардъ. Исраиллилер'и йьонетен бир кралън олмадъъ дьонемде, Едом'у шу краллар йьонетти: Беор олу Бала Едом Кралъ олду. Кентинин адъ Динхава'йдъ. Бала ьолюндже, йерине Босралъ Зерах олу Йовав гечти. Йовав ьолюндже, Теманлълар юлкесинден Хушам крал олду. Хушам ьолюндже, Мидян'ъ Моав кърларънда бозгуна уратан Бедат олу Хадат крал олду. Кентинин адъ Авит'ти. Хадат ьолюндже, йерине Масрекалъ Самла гечти. Самла ьолюндже, йерине Реховот-Ханнахарлъ Шаул гечти. Шаул ьолюндже, йерине Акбор олу Баал-Ханан гечти. Акбор олу Баал-Ханан ьолюндже, йерине Хадат гечти. Кентинин адъ Пау'йду. Каръсъ, Ме-Захав къзъ Матрет'ин къзъ Мехетавел'ди. Бойларъна ве бьолгелерине гьоре Есав'ън сойундан гелен бейлерин адларъ шунлардъ: Тимна, Алва, Йетет, Охоливама, Ела, Пинон, Кеназ, Теман, Мивсар, Магдиел, Ирам. Сахип олдукларъ юлкеде яшадъкларъ йерлере адларънъ верен Едом бейлери бунлардъ. Едомлулар'ън атасъ Есав'дъ. Якуп бабасънън ябанджъ оларак калмъш олдуу Кенан юлкесинде яшадъ. Якуп сойунун ьойкюсю: Йусуф он йеди яшънда бир генчти. Бабасънън каръларъ Билха ве Зилпа'дан олан ювей кардешлерийле бирликте сюрю гюдюйорду. Кардешлеринин яптъъ кьотюлюклери бабасъна улаштърърдъ. Исраил Йусуф'у ьобюр оулларънън хепсинден чок северди. Чюнкю Йусуф онун яшлълъънда домушту. Йусуф'а узун, ренкли бир гийси яптърмъштъ. Йусуф'ун кардешлери бабаларънън ону кендилеринден чок севдиини гьорюндже, ондан нефрет еттилер. Йусуф'а татлъ сьоз сьойлемез олдулар. Йусуф бир дюш гьордю. Буну кардешлерине анлатънджа, ондан даха чок нефрет еттилер. Йусуф, „Лютфен гьордююм дюшю динлейин!“ деди, „Тарлада демет балъйордук. Ансъзън беним деметим калкъп дикилди. Сизинкилерсе, чевресине топланъп ьонюнде еилдилер.“ Кардешлери, „Башъмъза крал мъ оладжаксън? Бизи сен ми йьонетеджексин?“ дедилер. Дюшлеринден, сьойледиклеринден ьотюрю ондан бюсбютюн нефрет еттилер. Йусуф бир дюш даха гьорюп кардешлерине анлаттъ. „Динлейин, бир дюш даха гьордюм“ деди, „Гюнеш, ай ве он бир йълдъз ьонюмде еилдилер.“ Йусуф бабасъйла кардешлерине бу дюшю анлатънджа, бабасъ ону азарладъ: „Не бичим дюш бу?“ деди, „Бен, аннен, кардешлерин гелип ьонюнде йере ми еиледжеиз яни?“ Кардешлери Йусуф'у късканъйорду, ама бу олай бабасънън аклъна такълдъ. Бир гюн Йусуф'ун кардешлери бабаларънън сюрюсюню гютмек ичин Шекем'е гиттилер. Исраил Йусуф'а, „Кардешлерин Шекем'де сюрю гюдюйорлар“ деди, „Гел сени де онларън янъна гьондерейим.“ Йусуф, „Хазъръм“ дийе янътладъ. Бабасъ, „Гит кардешлерине ве сюрюйе бак“ деди, „Хер шей йолунда мъ, деил ми, бана хабер гетир.“ Бьойледже ону Хеврон Вадиси'нден гьондерди. Йусуф Шекем'е вардъ. Кърда долашъркен бир адам ону гьорюп, „Не аръйорсун?“ дийе сорду. Йусуф, „Кардешлерими аръйорум“ дийе янътладъ, „Бураларда сюрю гюдюйорлар. Нереде олдукларънъ билийор мусун?“ Адам, „Бурадан айрълдълар“ деди, „‚Дотан'а гиделим‘ дедиклерини дуйдум.“ Бьойледже Йусуф кардешлеринин пешинден гитти ве Дотан'да онларъ булду. Кардешлери ону узактан гьордюлер. Йусуф янларъна вармадан, ону ьолдюрмек ичин дюзен курдулар. Бирбирлерине, „Иште дюш хастасъ гелийор“ дедилер, „Хади ону ьолдюрюп куйулардан бирине аталъм. Ябанъл бир хайван йеди дериз. Бакалъм о заман дюшлери не оладжак!“ Рубен буну дуйунджа Йусуф'у куртармая чалъштъ: „Джанъна къймайън“ деди, „Кан дьокмейин. Ону шу ъссъз йердеки куйуя атън, ама кендисине докунмайън.“ Амаджъ Йусуф'у куртаръп бабасъна гери гьотюрмекти. Йусуф янларъна варънджа, кардешлери съртъндаки ренкли узун гийсийи чекип чъкардълар ве ону сусуз, бош бир куйуя аттълар. Йемек йемек ичин отурдукларънда, Гилат йьонюнден бир Исмаили керванънън гелдиини гьордюлер. Девелери китре, пелесенк, ладен йюклюйдю. Мъсър'а гидийорлардъ. Яхуда, кардешлерине, „Кардешимизи ьолдюрюр, сучумузу гизлерсек не казанъръз?“ деди, „Гелин ону Исмаилилер'е саталъм. Бьойледже джанъна докунмамъш олуруз. Чюнкю о кардешимиздир, айнъ канъ ташъйоруз.“ Кардешлери кабул етти. Мидянлъ тюджджарлар орадан гечеркен, кардешлери Йусуф'у куйудан чекип чъкардълар, йирми гюмюше Исмаилилер'е саттълар. Исмаилилер Йусуф'у Мъсър'а гьотюрдюлер. Куйуя гери дьонен Рубен Йусуф'у орада гьоремейиндже юзюнтюден гийсилерини йърттъ. Кардешлеринин янъна гидип, „Чоджук орада йок“ деди, „Не япаджаъм шимди бен?“ Бунун юзерине бир теке кесерек Йусуф'ун ренкли узун гийсисини канъна буладълар. Гийсийи бабаларъна гьотюререк, „Буну булдук“ дедилер, „Бак, бакалъм, олунун му, деил ми?“ Якуп гийсийи танъдъ, „Евет, бу олумун гийсиси“ деди, „Ону ябанъл бир хайван йемиш олмалъ. Йусуф'у парчаламъш олса герек.“ Якуп юзюнтюден гийсилерини йърттъ, белине чул сардъ, олу ичин узун сюре яс тутту. Бютюн оулларъ, къзларъ ону авутмая чалъштъларса да о авунмак истемеди. „Олумун янъна, ьолюлер дияръна яс тутарак гидеджеим“ дийерек олу ичин аламая девам етти. Бу арада Мидянлълар да Йусуф'у Мъсър'да фиравунун бир гьоревлисине, мухафъз бирлии комутанъ Потифар'а саттълар. О съраларда Яхуда кардешлеринден айръларак Адулламлъ Хира адънда бир адамън янъна гитти. Орада Кенанлъ бир къзла каршълаштъ. Къзън бабасънън адъ Шуа'йдъ. Яхуда къзла евленди. Кадън хамиле калдъ ве бир еркек чоджук доурду. Яхуда она Ер адънъ верди. Кадън йине хамиле калдъ, бир еркек чоджук даха доурду, адънъ Онан койду. Йине бир еркек чоджук доурду, адънъ Шела койду. Шела додуу заман Яхуда Кезив'дейди. Яхуда илк олу Ер ичин бир кадън алдъ. Кадънън адъ Тамар'дъ. Яхуда'нън илк олу Ер, РАБ 'бин гьозюнде кьотюйдю. Бу йюзден РАБ ону ьолдюрдю. Яхуда Онан'а, „Кардешинин каръсъйла евлен“ деди, „Кайънбирадерлик гьоревини яп. Кардешинин сойуну сюрдюр.“ Ама Онан доаджак чоджукларън кендисине аит олмаяджаънъ билийорду. Бу йюзден не заман кардешинин каръсъйла ятса, кардешине сой йетиштирмемек ичин менисини йере бошалтъйорду. Бу яптъъ РАБ 'бин гьозюнде кьотюйдю. Бу йюзден РАБ ону да ьолдюрдю. Бунун юзерине Яхуда, гелини Тамар'а, „Бабанън евине дьон“ деди, „Олум Шела бюйюйюнджейе кадар орада дул оларак яша.“ Яхуда, „Шела да кардешлери гиби ьолебилир“ дийе дюшюнюйорду. Бьойледже Тамар бабасънън евине дьондю. Узун сюре сонра Шуа'нън къзъ олан Яхуда'нън каръсъ ьолдю. Яхуда ясъ биттиктен сонра аркадашъ Адулламлъ Хира'йла бирликте Тимна'я, сюрюсюню кърканларън янъна гитти. Тамар'а, „Кайънбабан сюрюсюню къркмак ичин Тимна'я гидийор“ дийе хабер вердилер. Тамар юзериндеки дул гийсилерини чъкардъ. Печесини ьорттю, сарънъп Тимна йолу юзериндеки Енайим Капъсъ'нда отурду. Чюнкю Шела бюйюдюю халде онунла евленмесине изин верилмедиини гьормюштю. Яхуда ону гьорюндже фахише сандъ. Чюнкю йюзю ьортюлюйдю. Йолун кенаръна, она дору сеиртерек, кенди гелини олдууну билмеден, „Хади гел, сенинле ятмак истийорум“ деди. Тамар, „Сенинле ятарсам, бана не вереджексин?“ дийе сорду. Яхуда, „Сюрюмден сана бир олак гьондерейим“ деди. Тамар, „Олаъ гьондеринджейе кадар рехин оларак бана бир шей веребилир мисин?“ деди. Яхуда, „Не верейим?“ дийе сорду. Тамар, „Мюхрюню, кайтанънъ ве елиндеки денеи“ дийе янътладъ. Яхуда бунларъ верип онунла яттъ. Тамар хамиле калдъ. Гидип печесини чъкардъ, йине дул гийсилерини гийди. Бу арада Яхуда рехин бърактъъ ешяларъ гери алмак ичин Адулламлъ аркадашъйла кадъна бир олак гьондерди. Не вар ки аркадашъ кадънъ буламадъ. О чевреде яшаянлара, „Енайим'де, йол кенарънда бир фахише вардъ, нереде о?“ дийе сорду. „Бурада ьойле бир кадън йок“ дийе каршълък вердилер. Бунун юзерине Яхуда'нън янъна дьонерек, „Кадънъ буламадъм“ деди, „О чевреде яшаянлар да ‚Бурада фахише йок‘ дедилер.“ Яхуда, „Варсън ешялар онун олсун“ деди, „Кимсейи кендимизе гюлдюрмейелим. Бен олаъ гьондердим, ама сен кадънъ буламадън.“ Яклашък юч ай сонра Яхуда'я, „Гелинин Тамар зина етмиш, шу анда хамиле“ дийе хабер вердилер. Яхуда, „Ону дъшаръя чъкаръп якън“ деди. Тамар дъшаръ чъкарълънджа, кайънбабасъна, „Бен бу ешяларън сахибинден хамиле калдъм“ дийе хабер гьондерди, „Лютфен шунлара бак. Бу мюхюр, кайтан, денек киме аит?“ Яхуда ешяларъ танъдъ. „О бенден даха дору бир киши“ деди, „Чюнкю ону олум Шела'я алмадъм.“ Бир даха онунла ятмадъ. Доум вакти гелиндже Тамар'ън рахминде икиз олдуу анлашълдъ. Доум япаркен икизлерден бири елини дъшаръ чъкардъ. Ебе чоджуун елини якалайъп билеине кърмъзъ бир иплик баладъ, „Бу ьондже доду“ деди. Не вар ки, чоджук елини ичери чекти, о сърада да кардеши доду. Ебе, „Кендине бьойле ми гедик ачтън?“ деди. Бу йюзден чоджуа Перес адъ конду. Сонра билеине кърмъзъ иплик балъ кардеши доду. Она да Зерах адъ верилди. Исмаилилер Йусуф'у Мъсър'а гьотюрмюштю. Фиравунун гьоревлиси, мухафъз бирлии комутанъ Мъсърлъ Потифар ону Исмаилилер'ден сатън алмъштъ. РАБ Йусуф'ла бирликтейди ве ону башарълъ кълъйорду. Йусуф Мъсърлъ ефендисинин евинде калъйорду. Ефендиси РАБ 'бин Йусуф'ла бирликте олдууну, яптъъ хер иште ону башарълъ кълдъънъ гьордю. Йусуф'тан хошнут каларак ону ьозел хизметине алдъ. Евинин ве сахип олдуу хер шейин сорумлулууну она верди. Йусуф'у евинин ве сахип олдуу хер шейин сорумлусу атадъъ андан итибарен РАБ Йусуф сайесинде Потифар'ън евини кутсадъ. Евини, тарласънъ, кендисине аит хер шейи берекетли кълдъ. Потифар сахип олдуу хер шейин сорумлулууну Йусуф'а верди; йедии йемек дъшънда хичбир шейле илгиленмеди. Йусуф гюзел япълъ, якъшъклъйдъ. Бир сюре сонра ефендисинин каръсъ она гьоз коярак, „Бенимле ят“ деди. Ама Йусуф реддетти. „Бен бурада олдуум ичин ефендим евдеки хичбир шейле илгиленме гереини дуймуйор“ деди, „Сахип олдуу хер шейин йьонетимини бана верди. Бу евде бен де онун кадар йеткилийим. Сенин дъшънда хичбир шейи бенден есиргемеди. Сен онун каръсъсън. Насъл бьойле бир кьотюлюк япар, Танръ'я каршъ гюнах ишлерим?“ Потифар'ън каръсъ хер гюн кендисийле ятмасъ я да бирликте олмасъ ичин диреттийсе де, Йусуф онун истеини кабул етмеди. Бир гюн Йусуф олаан ишлерини япмак юзере еве гитти. Ичерде ев халкъндан хич кимсе йокту. Потифар'ън каръсъ Йусуф'ун гийсисини тутарак, „Бенимле ят“ деди. Ама Йусуф гийсисини онун елинде бъракъп евден дъшаръ качтъ. Кадън Йусуф'ун гийсисини бъракъп качтъънъ гьорюндже, ушакларънъ чаърдъ. „Бакън шуна!“ деди, „Коджамън гетирдии бу Ибрани бизи резил етти. Янъма гелди, бенимле ятмак истеди. Бен де баърдъм. Баърдъъмъ дуйунджа гийсисини янъмда бъракъп дъшаръ качтъ.“ Ефендиси еве гелинджейе кадар Йусуф'ун гийсисини янънда алъкойду. Она да айнъ шейлери анлаттъ: „Бурая гетирдиин Ибрани кьоле янъма гелип бени ашаъламак истеди. Ама бен баърънджа гийсисини янъмда бъракъп качтъ.“ Каръсънън, „Кьолен бана бьойле яптъ“ дийерек анлаттъкларънъ дуйунджа, Йусуф'ун ефендисинин ьофкеси тепесине чъктъ. Йусуф'у якалайъп зиндана, кралън тутсакларънън балъ олдуу йере аттъ. Ама Йусуф зиндандайкен РАБ онунла бирликтейди. Она ийилик етти. Зинданджъбашъ Йусуф'тан хошнут калдъ. Бютюн тутсакларън йьонетимини она верди. Зинданда олуп битен хер шейден Йусуф сорумлуйду. Зинданджъбашъ Йусуф'ун сорумлу олдуу ишлерле хич илгиленмезди. Чюнкю РАБ Йусуф'ла бирликтейди ве яптъъ хер иште ону башарълъ кълъйорду. Бир сюре сонра Мъсър Кралъ'нън сакисийле фърънджъсъ ефендилерини гюджендирдилер. Фиравун бу ики гьоревлисине, баш сакийле фърънджъбашъна ьофкеленди. Онларъ мухафъз бирлии комутанънън евинде, Йусуф'ун тутсак олдуу зинданда гьоз алтъна алдъ. Мухафъз бирлии комутанъ Йусуф'у онларън хизметине атадъ. Бир сюре зинданда калдълар. Фиравунун сакисийле фърънджъсъ тутсак олдукларъ зинданда айнъ гедже бирер дюш гьордюлер. Дюшлери фарклъ анламлар ташъйорду. Сабах Йусуф янларъна гиттиинде, онларъ тедиргин гьордю. Ефендисинин евинде, кендисийле бирликте зинданда калан фиравунун гьоревлилерине, „Ничин суратънъз асък бугюн?“ дийе сорду. „Дюш гьордюк ама йорумлаяджак кимсе йок“ дедилер. Йусуф, „Йорум Танръ'я ьозгю деил ми?“ деди, „Лютфен дюшюнюзю бана анлатън.“ Баш саки дюшюню Йусуф'а анлаттъ: „Дюшюмде ьонюмде бир асма гьордюм. Юч чубуу вардъ. Томурджуклар ачар ачмаз чичекленди, салкъм салкъм юзюм верди. Фиравунун кясеси елимдейди. Юзюмлери алъп фиравунун кясесине съктъм. Сонра кясейи она вердим.“ Йусуф, „Бу шу анлама гелир“ деди, „Юч чубук юч гюн демектир. Юч гюн ичинде фиравун сени зиндандан чъкараджак, йине ески гьоревине дьонеджексин. Гечмиште олдуу гиби йине она сакилик япаджаксън. Ама хер шей йолунда гидерсе, лютфен бени анъмса. Бир ийилик яп, фиравуна бенден сьоз ет. Чъкар бени бу зиндандан. Чюнкю бен Ибрани юлкесинден зорла качърълдъм. Бурада да зиндана атъладжак бир шей япмадъм.“ Фърънджъбашъ бу ийи йоруму дуйунджа, Йусуф'а, „Бен де бир дюш гьордюм“ деди, „Башъмън юстюнде юч сепет беяз екмек вардъ. Ен юсттеки сепетте фиравун ичин пиширилмиш чешитли пасталар вардъ. Кушлар башъмън юстюндеки сепеттен пасталаръ йийорлардъ.“ Йусуф, „Бу шу анлама гелир“ деди, „Юч сепет юч гюн демектир. Юч гюн ичинде фиравун сени зиндандан чъкаръп ааджа асаджак. Кушлар етини йийеджеклер.“ Юч гюн сонра, фиравун доум гюнюнде бютюн гьоревлилерине бир шьолен верди. Гьоревлилеринин ьонюнде баш сакисийле фърънджъбашънъ зиндандан чъкардъ. Гелгелелим, баш саки Йусуф'у анъмсамадъ, унутту гитти. Там ики йъл сонра фиравун бир дюш гьордю: Нил Ърмаъ'нън къйъсънда дуруйорду. Ърмактан гюзел ве семиз йеди инек чъктъ. Сазлар арасънда отламая башладълар. Сонра йеди чиркин ве джълъз инек чъктъ. Ърмаън къйъсънда ьобюр инеклерин янънда дурдулар. Чиркин ве джълъз инеклер гюзел ве семиз йеди инеи йийиндже, фиравун уяндъ. Йине уйкуя далдъ, бу кез башка бир дюш гьордю: Бир сапта йеди гюзел ве долгун башак битти. Сонра, джълъз ве доу рюзгаръйла каврулмуш йеди башак даха битти. Джълъз башаклар, йеди гюзел ве долгун башаъ йуттулар. Фиравун уяндъ, дюш гьордююню анладъ. Сабах уяндъънда кайгълъйдъ. Бютюн Мъсърлъ бюйюджюлери, билгелери чаърттъ. Онлара гьордюю дюшлери анлаттъ. Ама хичбири фиравунун дюшлерини йорумлаямадъ. Бу арада баш саки фиравуна, „Бугюн сучуму итираф етмелийим“ деди, „Кулларъна –бана ве фърънджъбашъна– ьофкелениндже бизи зиндана, мухафъз бирлии комутанънън евине капаттън. Бир гедже икимиз де дюш гьордюк. Дюшлеримиз фарклъ анламлар ташъйорду. Орада бизимле бирликте мухафъз бирлии комутанънън кьолеси Ибрани бир генч вардъ. Гьордююмюз дюшлери она анлаттък. Бизе бир бир йорумладъ. Хер шей онун йорумладъъ гиби чъктъ: Бен гьоревиме дьондюм, фърънджъбашъйса асълдъ.“ Фиравун Йусуф'у чаърттъ. Хемен ону зиндандан чъкардълар. Йусуф търаш олуп гийсилерини деиштирдиктен сонра фиравунун хузуруна чъктъ. Фиравун Йусуф'а, „Бир дюш гьордюм“ деди, „Ама кимсе йорумлаямадъ. Дуйдуун хер дюшю йорумлаябилдиини ишиттим.“ Йусуф, „Бен йорумлаямам“ деди, „Фиравуна ен уйгун йоруму Танръ япаджактър.“ Фиравун Йусуф'а анлатмая башладъ: „Дюшюмде бир ърмак къйъсънда дуруйордум. Ърмактан семиз ве гюзел йеди инек чъктъ. Сазлар арасънда отламая башладълар. Сонра арък, чиркин, джълъз йеди инек даха чъктъ. Мъсър'да онлар кадар чиркин инек гьормедим. Джълъз ве чиркин инеклер илк чъкан йеди семиз инеи йеди. Анджак кьотю гьорюнюшлери деишмеди. Санки бир шей йемемиш гиби гьорюнюйорлардъ. Сонра уяндъм. „Бир де дюшюмде бир сапта долгун ве гюзел йеди башак биттиини гьордюм. Сонра солгун, джълъз, доу рюзгарънън кавурдуу йеди башак даха битти. Джълъз башаклар йеди гюзел башаъ йуттулар. Бюйюджюлере буну анлаттъм. Ама хичбири йорумлаямадъ.“ Йусуф, „Ефендим, ики дюш де айнъ анламъ ташъйор“ деди, „Танръ не япаджаънъ сана билдирмиш. Йеди гюзел инек йеди йъл демектир. Йеди гюзел башак да йеди йълдър. Айнъ анлама гелийор. Даха сонра чъкан йеди джълъз, чиркин инек ве доу рюзгарънън кавурдуу йеди солгун башакса йеди йъл кътлък оладжаъ анламъна гелир. „Сьойледиим гиби, Танръ не япаджаънъ сана гьостермиш. Мъсър'да йеди йъл боллук оладжак. Сонра йеди йъл ьойле бир кътлък оладжак ки, боллук йълларъ хич анъмсанмаяджак. Чюнкю кътлък юлкейи касъп кавураджак. Ардъндан гелен кътлък боллуу унуттураджак, чюнкю чок шиддетли оладжак. Бу конуда ики кез дюш гьорменин анламъ, Танръ'нън кесин карарънъ вердиини ве ен къса заманда уйгулаяджаънъ гьостерийор. „Шимди фиравунун акъллъ, билгили бир адам булуп ону Мъсър'ън башъна гетирмеси герекир. Юлке чапънда адамлар гьоревлендирмели, бунлар йеди боллук йълъ бойунджа юрюнлерин беште бирини топламалъ. Геледжек веримли йълларън бютюн йийеджеини топласънлар, фиравунун йьонетими алтънда кентлерде деполайъп корусунлар. Бу йийеджек, геледжек йеди кътлък йълъ бойунджа Мъсър'да ихтият оларак кулланъладжак, юлке кътлъктан кърълмаяджак.“ Бу ьонери фиравунла гьоревлилерине ийи гьорюндю. Фиравун гьоревлилерине, „Бу адам гиби Танръ Руху'на сахип бирини булабилир мийиз?“ дийе сорду. Сонра Йусуф'а, „Мадем Танръ бютюн бунларъ сана ачъкладъ, сенден даха акъллъсъ, билгилиси йоктур“ деди, „Сарайъмън йьонетимини сана вереджеим. Бютюн халкъм буйрукларъна уяджак. Тахттан башка сенден юстюнлююм олмаяджак. Сени бютюн Мъсър'а йьонетиджи атъйорум.“ Сонра мюхрюню пармаъндан чъкаръп Йусуф'ун пармаъна тактъ. Она индже кетенден гийси гийдирди. Бойнуна алтън зинджир тактъ. Ону кенди ярдъмджъсънън арабасъна биндирди. Йусуф'ун ьонюнде, „Йол ачън!“ дийе баърдълар. Бьойледже фиравун она бютюн Мъсър'ън йьонетимини верди. Фиравун Йусуф'а, „Фиравун беним“ деди, „Ама Мъсър'да сенден изинсиз кимсе елини аяънъ ойнатмаяджак.“ Йусуф'ун адънъ Сафенат-Панеах койду. Он Кенти'нин кяхини Потифера'нън къзъ Асенат'ъ да она каръ оларак верди. Йусуф юлкейи бойдан боя долаштъ. Йусуф фиравунун хизметине гирдиинде отуз яшъндайдъ. Фиравунун хузурундан айрълдъктан сонра бютюн Мъсър'ъ долаштъ. Йеди боллук йълъ бойунджа топрак чок юрюн верди. Йусуф Мъсър'да йеди йъл ичинде йетишен бютюн юрюнлери топлайъп кентлерде деполадъ. Хер кенте о кентин чевресиндеки тарлаларда йетишен юрюнлери койду. Денизин куму кадар чок будай деполадъ; ьойле ки, ьолчмектен вазгечти. Чюнкю будай ьолчюлемейеджек кадар чокту. Кътлък йълларъ башламадан, Он Кенти'нин кяхини Потифера'нън къзъ Асенат Йусуф'а ики еркек чоджук доурду. Йусуф илк олунун адънъ Манашше койду. „Танръ бана бютюн аджъларъмъ ве бабамън аилесини унуттурду“ деди. „Танръ съкънтъ чектиим юлкеде бени веримли кълдъ“ дийерек икинджи олунун адънъ Ефрайим койду. Мъсър'да йеди боллук йълъ сона ерди. Йусуф'ун сьойлемиш олдуу гиби йеди кътлък йълъ башгьостерди. Бютюн юлкелерде кътлък вардъ, ама Мъсър'ън хер янънда йийеджек булунуйорду. Мъсърлълар ач калънджа, йийеджек ичин фиравуна якардълар. Фиравун, „Йусуф'а гидин“ деди, „О сизе не дерсе ьойле япън.“ Кътлък бютюн юлкейи сарънджа, Йусуф деполаръ ачъп Мъсърлълар'а будай сатмая башладъ. Чюнкю кътлък Мъсър'ъ бойдан боя кавуруйорду. Бютюн юлкелерден инсанлар да будай сатън алмак ичин Мъсър'а, Йусуф'а гелийорду. Чюнкю кътлък бютюн дюняйъ сармъштъ ве шиддетлийди. Якуп Мъсър'да будай олдууну ьорениндже, оулларъна, „Неден бирбиринизе бакъп дуруйорсунуз?“ деди, „Мъсър'да будай олдууну дуйдум. Гидин, сатън алън ки, яшаялъм, йокса ьоледжеиз.“ Бьойледже Йусуф'ун он кардеши будай алмак ичин Мъсър'а гиттилер. Анджак Якуп Йусуф'ун кардеши Бенямин'и онларла бирликте гьондермеди, чюнкю олунун башъна бир шей гелмесинден коркуйорду. Будай сатън алмая геленлер арасънда Исраил'ин оулларъ да вардъ. Чюнкю Кенан юлкесинде де кътлък хюкюм сюрюйорду. Йусуф юлкенин йьонетиджисийди, херкесе о будай сатъйорду. Кардешлери гелип онун ьонюнде йере капандълар. Йусуф кардешлерини гьорюндже танъдъ. Ама онлара ябанджъ гиби давранарак серт конушту: „Нереден гелийорсунуз?“ „Кенан юлкесинден“ дийе янътладълар, „Йийеджек сатън алмая гелдик.“ Йусуф кардешлерини танъдъйса да кардешлери ону танъмадълар. Йусуф онларла илгили дюшлерини анъмсаярак, „Сиз джасуссунуз“ деди, „Юлкенин зайъф нокталарънъ ьоренмейе гелдиниз.“ „Аман, ефендим“ дийе каршълък вердилер, „Биз кулларън ялнъзджа йийеджек сатън алмая гелдик. Хепимиз айнъ бабанън чоджукларъйъз. Биз кулларън дюрюст инсанларъз, джасус деилиз.“ Йусуф, „Хайър!“ деди, „Сиз юлкенин зайъф нокталарънъ ьоренмейе гелдиниз.“ Кардешлери, „Биз кулларън он ики кардешиз“ дедилер, „Хепимиз Кенан юлкесинде яшаян айнъ бабанън чоджукларъйъз. Ен кючююмюз бабамъзън янънда калдъ, бири де кайболду.“ Йусуф, „Сьойледиим гиби“ деди, „Джасуссунуз сиз. Сизи сънаяджаъм. Фиравунун башъна ант ичерим. Кючюк кардешиниз де гелмедикче, бурадан айръламазсънъз. Аранъздан бирини гьондерин, кардешинизи гетирсин. Гери каланларънъз гьоз алтъна алънаджак. Анлаттъкларънъз дору му, деил ми, сизи сънаяджаъз. Деилсе, фиравунун башъна ант ичерим ки джасуссунуз.“ Юч гюн онларъ гьоз алтънда тутту. Ючюнджю гюн, „Бир кошулла джанънъзъ баъшларъм“ деди, „Бен Танръ'дан коркаръм. Дюрюст олдуунузу канътламак ичин, ичинизден бири гьоз алтънда тутулдуунуз евде калсън, ьотекилер гидип ач калан аиленизе будай гьотюрсюн. Сонра кючюк кардешинизи бана гетирин. Бьойледже анлаттъкларънъзън дору олуп олмадъъ ортая чъкар, ьолюмден куртулурсунуз.“ Кабул еттилер. Бирбирлерине, „Бесбелли кардешимизе яптъъмъзън джезасънъ чекийоруз“ дедилер, „Бизе ялвардъънда насъл съкънтъ чектиини гьордюк, ама динлемедик. Бу съкънтъ онун ичин башъмъза гелди.“ Рубен, „Чоджуа зарар вермейин дийе сизи уярмадъм мъ?“ деди, „Ама динлемединиз. Иште шимди канънън хесабъ сорулуйор.“ Йусуф'ун конуштукларънъ анладъънъ фаркетмедилер, чюнкю онунла чевирмен араджълъъйла конушуйорлардъ. Йусуф кардешлеринден айрълъп аламая башладъ. Сонра дьонюп онларла конушту. Араларъндан Шимон'у аларак ьотекилерин гьозлери ьонюнде баладъ. Сонра торбаларъна будай долдурулмасънъ, параларънън торбаларъна гери конулмасънъ, йол ичин кендилерине азък верилмесини буйурду. Бунлар япълдъктан сонра будайларъ ешеклерине йюклейип орадан айрълдълар. Конакладъкларъ йерде ичлеринден бири ешеине йем вермек ичин торбасънъ ачънджа парасънъ гьордю. Пара торбанън азъна конмушту. Кардешлерине, „Парамъ гери вермишлер“ дийе сесленди, „Иште торбамда!“ Йюреклери йеринден ойнадъ. Титрейерек бирбирлерине, „Танръ'нън бизе бу яптъъ недир?“ дедилер. Кенан юлкесине, бабаларъ Якуп'ун янъна варънджа, башларъна геленлери она анлаттълар: „Мъсър'ън йьонетиджиси бизимле серт конушту. Бизе джасусмушуз гиби даврандъ. Она, ‚Биз дюрюст инсанларъз‘ дедик, ‚Джасус деилиз. Хепимиз айнъ бабанън чоджукларъйъз. Он ики кардешиз; бири кайболду, ен кючюю де Кенан юлкесинде, бабамъзън янънда.‘ „Юлкенин йьонетиджиси, ‚Дюрюст олдуунузу шьойле анлаябилирим‘ деди, ‚Кардешлеринизден бирини янъмда бъракън, будайъ алъп ач калан аилелеринизе гьотюрюн. Кючюк кардешинизи де бана гетирин. О заман джасус олмадъънъзъ, дюрюст инсанлар олдуунузу анлар, кардешинизи сизе гери веририм. Юлкеде тиджарет япабилирсиниз.‘“ Торбаларънъ бошалтънджа, хепси пара кесесини торбасънда булду. Пара кеселерини гьорюндже хем кендилери хем бабаларъ коркуя капълдъ. Якуп, „Бени чоджукларъмдан йоксун бъракъйорсунуз“ деди, „Йусуф йок, Шимон йок. Шимди де Бенямин'и гьотюрмек истийорсунуз. Съкънтъйъ чекен хеп беним.“ Рубен бабасъна, „Бенямин'и гери гетирмезсем, ики олуму ьолдюр“ деди, „Ону бана теслим ет, бен сана гери гетиреджеим.“ Ама Якуп, „Олуму сизинле гьондермейеджеим“ деди, „Чюнкю кардеши ьолдю, ялнъз о калдъ. Йолда она бир зарар гелирсе, бу аджъйла ак сачлъ башъмъ ьолюлер дияръна гьотюрюрсюнюз.“ Кенан юлкесинде кътлък шиддетленмишти. Мъсър'дан гетирилен будай тюкениндже Якуп, оулларъна, „Йине гидин, бизе бираз йийеджек алън“ деди. Яхуда, „Адам бизи съкъ съкъ уярдъ“ дийе каршълък верди, „‚Кардешиниз сизинле бирликте гелмезсе, йюзюмю гьоремезсиниз‘ деди. Кардешимизи бизимле гьондерирсен, гидер сана йийеджек алъръз. Гьондермезсен гитмейиз. Чюнкю о адам, ‚Кардешинизи бирликте гетирмезсениз, йюзюмю гьоремезсиниз‘ деди.“ Исраил, „Ничин адама бир кардешиниз даха олдууну сьойлейерек бана бу кьотюлюю яптънъз?“ деди. Шьойле янътладълар: „Адам, ‚Бабанъз хяля яшъйор му? Башка кардешиниз вар мъ?‘ дийе сорду. Бизимле ве акрабаларъмъзла илгили ьойле сорулар сорду ки, янът вермек зорунда калдък. Кардешинизи гетирин дийеджеини нереден билебилирдик?“ Яхуда, бабасъ Исраил'е, „Чоджуу бенимле гьондер, гиделим“ деди, „Сен де биз де явруларъмъз да ьолмез, яшаръз. Она бен кефил олуйорум. Бени сорумлу сай. Еер ону гери гетирмез, ьонюне чъкармазсам, ьомрюмдже сана каршъ сучлу сайълайъм. Чюнкю геджикмесейдик, шимдийе дек ики кез гидип гелмиш олурдук.“ Бунун юзерине Исраил, „Ьойлейсе гидин“ деди, „Ялнъз, торбаларънъза бу юлкенин ен ийи юрюнлеринден бираз пелесенк, бираз бал, китре, ладен, фъстък, бадем койун, Мъсър'ън йьонетиджисине армаан оларак гьотюрюн. Янънъза ики кат пара алън. Торбаларънъзън азъна конан парайъ гери гьотюрюн. Белки бир янлъшлък олмуштур. Кардешинизи алъп гидин, о адамън янъна дьонюн. Хер Шейе Гюджю Йетен Танръ, адамън йюреине сизе каршъ мерхамет койсун да, адам ьобюр кардешинизле Бенямин'и сизе гери версин. Бана гелиндже, чоджукларъмдан йоксун каладжаксам калайъм.“ Бьойледже кардешлер янларъна армаанлар, ики кат пара ве Бенямин'и аларак хемен Мъсър'а гидип Йусуф'ун хузуруна чъктълар. Йусуф Бенямин'и янларънда гьорюндже, кяхясъна, „Бу адамларъ еве гьотюр“ деди, „Бир хайван кесип хазърла. Чюнкю ьолен бенимле бирликте йемек йийеджеклер.“ Кяхя Йусуф'ун буйурдуу гиби онларъ Йусуф'ун евине гьотюрдю. Не вар ки кардешлери Йусуф'ун евине гьотюрюлдюклери ичин корктулар. „Илк гелишимизде торбаларъмъза конан пара йюзюнден гьотюрюлюйоруз галиба!“ дедилер, „Бизе салдъръп егемен олмак, бизи кьоле едип ешеклеримизи алмак истийор.“ Йусуф'ун кяхясъна яклашъп евин капъсънда онунла конуштулар: „Аман, ефендим!“ дедилер, „Бурая илк кез йийеджек сатън алмая гелмиштик. Конакладъъмъз йерде торбаларъмъзъ ачънджа, бир де бактък ки, парамъз ексиксиз оларак торбаларъмъзън азъна конмуш. Ону сизе гери гетирдик. Айръджа йениден йийеджек алмак ичин янъмъза башка пара да алдък. Параларъ торбаларъмъза кимин койдууну билмийоруз.“ Кяхя, „Мерак етмейин“ деди, „Коркманъза герек йок. Парайъ Танрънъз, бабанъзън Танръсъ торбаларънъза койдурмуш. Бен паранъзъ алдъм.“ Сонра Шимон'у онлара гетирди. Кяхя онларъ Йусуф'ун евине гьотюрюп аякларънъ йъкамаларъ ичин су гетирди, ешеклерине йем верди. Кардешлер ьолене, Йусуф'ун геледжеи саате кадар армаанларънъ хазърладълар. Чюнкю орада йемек йийеджеклерини дуймушлардъ. Йусуф еве гелиндже, гетирдиклери армаанларъ кендисине сунуп ьонюнде йере капандълар. Йусуф хатърларънъ сордуктан сонра, „Бана сьозюню еттииниз яшлъ бабанъз ийи ми?“ деди, „Хяля яшъйор му?“ Кардешлери, „Бабамъз кулун ийи“ дийе янътладълар, „Хяля яшъйор.“ Сонра сайгъйла еилип йере капандълар. Йусуф гьоз гездириркен кендисийле айнъ аннеден олан кардеши Бенямин'и гьордю. „Бана сьозюню еттииниз кючюк кардешиниз бу му?“ деди, „Танръ сана лютфетсин, олум.“ Сонра хемен орадан айрълдъ, чюнкю кардешини гьорюндже йюреи съзламъштъ. Алаяджак бир йер арадъ. Одасъна гирип орада аладъ. Йюзюню йъкадъктан сонра дъшаръ чъктъ. Кендисини топарлаярак, „Йемеи гетирин“ деди. Йусуф'а айръ, кардешлерине айръ, Йусуф'ла йемек йийен Мъсърлълар'а айръ хизмет едилди. Чюнкю Мъсърлълар Ибранилер'ле бирликте йемек йемез, буну иренч саярлардъ. Кардешлери Йусуф'ун ьонюнде бюйюктен кючюе дору яш сърасъна гьоре отурдулар. Шашкън шашкън бирбирлерине бактълар. Йусуф'ун масасъндан онлара йемек даътълдъ. Бенямин'ин пайъ ьотекилерден беш кат фазлайдъ. Ичтилер, бирликте хош вакит гечирдилер. Йусуф кяхясъна, „Бу адамларън торбаларъна ташъябиледжеклери кадар йийеджек долдур“ дийе буйурду, „Хер биринин парасънъ торбасънън азъна кой. Ен кючююнюн торбасъна беним гюмюш кясеми ве будайънън парасънъ кой.“ Кяхя Йусуф'ун буйрууну йерине гетирди. Сабах еркенден адамлар ешеклерийле йолджу едилди. Онлар кенттен пек узаклашмамъштъ ки Йусуф кяхясъна, „Хемен о адамларън пешине дюш“ деди, „Онлара йетишиндже, ‚Ничин ийилие каршъ кьотюлюк яптънъз?‘ де, ‚Ефендимин шарап ичмек, фала бакмак ичин кулландъъ кясе деил ми бу? Буну япмакла кьотюлюк еттиниз.‘“ Кяхя онлара йетишип бу сьозлери йинеледи. Адамлар, „Ефендим, неден бьойле конушуйорсун?“ дедилер, „Бизден узак олсун, биз кулларън бьойле шей япмайъз. Торбаларъмъзън азънда булдуумуз параларъ Кенан юлкесинден сана гери гетирдик. Насъл ефендинин евинден алтън я да гюмюш чаларъз? Кулларъндан биринде чъкарса ьолдюрюлсюн, гери каланлар ефендимин кьолеси олсун.“ Кяхя, „Пеки, дедииниз гиби олсун“ деди, „Кимде чъкарса кьолем оладжак, гери каланлар сучсуз сайъладжак.“ Хемен торбаларънъ индирип ачтълар. Кяхя бюйюктен кючюе дору хепсинин торбасънъ арадъ. Кясе Бенямин'ин торбасънда чъктъ. Кардешлери юзюнтюден гийсилерини йърттълар. Сонра торбаларънъ ешеклерине йюклейип кенте гери дьондюлер. Яхуда'йла кардешлери Йусуф'ун евине гелдиинде, Йусуф даха евдейди. Ьонюнде йере капандълар. Йусуф, „Недир бу яптъънъз?“ деди, „Беним гиби биринин фала бакабиледжеи аклънъза гелмеди ми?“ Яхуда, „Не дийелим, ефендим?“ дийе каршълък верди, „Насъл анлаталъм? Кендимизи насъл темизе чъкаралъм? Танръ сучумузу ортая чъкардъ. Хепимиз кьолениз артък, ефендим; хем биз хем де кендисинде кясе булунан кардешимиз.“ Йусуф, „Бенден узак олсун!“ деди, „Ялнъз кендисинде кясе булунан кьолем оладжак. Сиз есенликле бабанъзън янъна дьонюн.“ Яхуда яклашъп, „Ефендим, лютфен изин вер конушайъм“ деди, „Кулуна ьофкеленме. Сен фиравунла айнъ йеткийе сахипсин. Ефендим, биз кулларъна сормуштун: ‚Бабанъз я да башка кардешиниз вар мъ?‘ дийе. Биз де, ‚Яшлъ бир бабамъз ве онун яшлълъънда доан кючюк бир кардешимиз вар‘ демиштик, ‚О чоджуун кардеши ьолдю, кендиси аннесинин тек олу. Бабамъз ону чок север.‘ „Сен де биз кулларъна, ‚О чоджуу бана гетирин, гьозюмле гьорейим‘ демиштин. Биз де, ‚Чоджук бабасъндан айръламаз, айрълърса бабасъ ьолюр‘ дийе каршълък вермиштик. Сен де биз кулларъна, ‚Еер кючюк кардешиниз сизинле гелмезсе, йюзюмю бир даха гьоремезсиниз‘ демиштин. „Кулун бабамъзън янъна дьондююмюзде, сьойледиклерини она анлаттък. Бабамъз, ‚Йине гидин, бизе бираз йийеджек алън‘ деди. Ама биз, ‚Гидемейиз‘ дедик, ‚Анджак кючюк кардешимиз бизимле гелирсе гидериз. Кючюк кардешимиз бизимле олмазса о адамън йюзюню гьоремейиз.‘ „Бабам, биз кулларъна, ‚Билийорсунуз, каръм бана ики еркек чоджук доурду‘ деди, ‚Бири янъмдан айрълдъ. Бесбелли бир хайван парчаладъ, бир даха гьоремедим ону. Буну да гьотюрюрсениз ве она бир зарар гелирсе, бу аджъйла ак сачлъ башъмъ ьолюлер дияръна гьотюрюрсюнюз.‘ Бен кулун бу чоджуа кефил олдум. Бабама, ‚Ону сана гери гетирмезсем, ьомрюмдже кендими сана каршъ сучлу саяръм‘ дедим. „Лютфен шимди чоджуун йерине бени кьолен кабул ет. Чоджук кардешлерийле бирликте гери дьонсюн. О янъмда олмадан бабамън янъна насъл дьонерим? Бабамън башъна геледжек кьотюлюе даянамам.“ Йусуф адамларънън ьонюнде кендини тутамайъп, „Херкеси чъкарън бурадан!“ дийе баърдъ. Кендини кардешлерине танъттъънда янънда кимсе олмасън истийорду. О кадар йюксек сесле аладъ ки, Мъсърлълар алайъшънъ ишитти. Бу хабер фиравунун ев халкъна да улаштъ. Йусуф кардешлерине, „Бен Йусуф'ум!“ деди, „Бабам яшъйор му?“ Кардешлери донуп калдъ, янът веремедилер. Йусуф, „Лютфен бана яклашън“ деди. Онлар яклашънджа Йусуф шьойле девам етти: „Мъсър'а саттъънъз кардешиниз Йусуф беним. Бени бурая саттъънъз ичин юзюлмейин. Кендинизи сучламайън. Танръ инсанлъъ корумак ичин бени ьонден гьондерди. Чюнкю ики йълдър юлкеде кътлък вар, беш йъл даха сюреджек. Кимсе чифт сюремейеджек, екин бичемейеджек. Танръ йерйюзюнде сойунузу корумак ве харика бичимде джанънъзъ куртармак ичин бени ьонюнюзден гьондерди. Бени бурая гьондерен сиз деилсиниз, Танръ'дър. Бени фиравунун башданъшманъ, сарайънън ефендиси, бютюн Мъсър юлкесинин йьонетиджиси яптъ. Хемен бабамън янъна гидин, она олун Йусуф шьойле дийор дейин: ‚Танръ бени Мъсър юлкесине йьонетиджи яптъ. Дурма, янъма гел. Гошен бьолгесине йерлеширсин; чоджукларън, торунларън, даварларън, съърларън ве сахип олдуун хер шейле бирликте якънъмда олурсун. Орада сана бакаръм, чюнкю кътлък беш йъл даха сюреджек. Йокса сен де аилен ве сана балъ олан херкес де перишан олурсунуз.‘ „Хепиниз гьозлеринизле гьорюйорсунуз, кардешим Бенямин, сен де гьорюйорсун конушанън герчектен бен олдууму. Мъсър'да не денли гючлю олдууму ве бютюн гьордюклеринизи бабама анлатън. Бабамъ хемен бурая гетирин.“ Сонра кардеши Бенямин'ин бойнуна сарълъп аладъ. Бенямин де алаярак она сарълдъ. Йусуф алаярак бютюн кардешлерини ьоптю. Сонра кардешлери онунла конушмая башладъ. Йусуф'ун кардешлеринин гелдии хабери фиравунун сарайъна улашънджа, фиравунла гьоревлилери хошнут олду. Фиравун Йусуф'а шьойле деди: „Кардешлерине де ки, ‚Хайванларънъзъ йюклейип Кенан юлкесине гидин. Бабанъзъ ве аилелеринизи бурая гетирин. Сизе Мъсър'ън ен ийи топракларънъ вереджеим. Юлкенин каймаънъ йийеджексиниз.‘ Онлара айръджа шьойле демени де буйуруйорум: ‚Чоджукларънъзла каръларънъз ичин Мъсър'дан арабалар алън, бабанъзла бирликте бурая гелин. Гьозюнюз аркада калмасън, чюнкю Мъсър'да ен ийи не варса сизин оладжак.‘“ Исраил'ин оулларъ сьойленени яптъ. Фиравунун буйруу юзерине Йусуф онлара араба ве йол ичин азък верди. Хепсине бирер кат йедек гийси, Бенямин'е исе юч йюз парча гюмюшле беш кат йедек гийси верди. Бьойледже бабасъна Мъсър'да ен ийи не варса хепсийле йюклю он ешек, йолджулук ичин будай, екмек ве азък йюклю он диши ешек гьондерди. Кардешлерини йолджу едеркен онлара, „Йолда кавга етмейин“ деди. Йусуф'ун кардешлери Мъсър'дан айрълъп Кенан юлкесине, бабаларъ Якуп'ун янъна дьондюлер. Она, „Йусуф яшъйор!“ дедилер, „Юстелик Мъсър'ън йьонетиджиси олмуш.“ Бабаларъ донуп калдъ, онлара инанмадъ. Йусуф'ун кендилерине бютюн сьойледиклерини анлаттълар. Кендисини Мъсър'а гьотюрмек ичин Йусуф'ун гьондердии арабаларъ гьорюндже, Якуп'ун кейфи йерине гелди. „Тамам!“ деди, „Олум Йусуф яшъйор. Ьолмеден ьондже гидип ону гьореджеим.“ Исраил сахип олдуу хер шейле бирликте йола чъктъ. Беер-Шева'я варънджа, орада бабасъ Исхак'ън Танръсъ'на курбанлар кести. О гедже Танръ бир гьорюмде Исраил'е, „Якуп, Якуп!“ дийе сесленди. Якуп, „Бурадайъм“ дийе янътладъ. Танръ, „Бен Танръ'йъм, бабанън Танръсъ“ деди, „Мъсър'а гитмектен чекинме. Сойуну орада бюйюк бир улус япаджаъм. Сенинле бирликте Мъсър'а геледжек, сойуну бу юлкейе гери гетиреджеим. Сенин гьозлерини Йусуф'ун еллери капаяджак.“ Якуп Беер-Шева'дан айрълдъ. Оулларъ Якуп'у –Исраил'и– гьотюрмек юзере фиравунун гьондердии арабалара ону, кенди чоджукларъйла каръларънъ биндирдилер. Исраил'ин Мъсър'а гиден оулларънън –Якуп'ла оулларънън– адларъ шунлардър: Якуп'ун илк олу Рубен. Рубен'ин оулларъ: Ханок, Паллу, Хесрон, Карми. Шимон'ун оулларъ: Йемуел, Ямин, Охат, Якин, Сохар ве Кенанлъ бир кадънън олу Шаул. Леви'нин оулларъ: Гершон, Кехат, Мерари. Яхуда'нън оулларъ: Ер, Онан, Шела, Перес, Зерах. Анджак Ер'ле Онан Кенан юлкесинде ьолмюштю. Перес'ин оулларъ: Хесрон, Хамул. Иссакар'ън оулларъ: Тола, Пувва, Йов, Шимрон. Зевулун'ун оулларъ: Серет, Елон, Яхлеел. Бунлар Леа'нън Якуп'а доурдуу оуллардър. Леа онларъ ве къзъ Дина'йъ Паддан-Арам'да доурмушту. Якуп'ун бу оулларъйла къзларъ топлам отуз юч кишийди. Гад'ън оулларъ: Сифйон, Хаги, Шуни, Есбон, Ери, Ароди, Арели. Ашер'ин чоджукларъ: Йимна, Йишва, Йишви, Бериа; къзкардешлери Серах. Бериа'нън оулларъ: Хевер, Малкиел. Бунлар Лаван'ън къзъ Леа'я вердии Зилпа'нън Якуп'а доурдуу чоджуклардър. Топлам он алтъ кишийдилер. Якуп'ун каръсъ Рахел'ин оулларъ: Йусуф, Бенямин. Йусуф'ун Мъсър'да Он Кенти кяхини Потифера'нън къзъ Асенат'тан Манашше ве Ефрайим адънда ики олу олду. Бенямин'ин оулларъ: Бала, Бекер, Ашбел, Гера, Нааман, Ехи, Рош, Муппим, Хуппим, Ард. Бунлар Рахел'ин Якуп'а доурдуу чоджуклардър. Топлам он дьорт кишийдилер. Дан'ън олу: Хушим. Нафтали'нин оулларъ: Яхсеел, Гуни, Йесер, Шиллем. Бунлар Лаван'ън, къзъ Рахел'е вердии Билха'нън Якуп'а доурдуу чоджуклардър. Топлам йеди кишийдилер. Оулларънън каръларъ дъшънда Якуп'ун сойундан гелен ве онунла бирликте Мъсър'а гиденлер топлам алтмъш алтъ кишийди. Бунларън хепси Якуп'тан олмушту. Йусуф'ун Мъсър'да доан ики олуйла бирликте Мъсър'а гьочен Якуп аилеси топлам йетмиш кишийди. Якуп Гошен йолуну гьостермеси ичин Яхуда'йъ ьонден Йусуф'а гьондерди. Онлар Гошен'е варънджа, Йусуф арабасънъ хазърлайъп бабасъ Исраил'и каршъламак юзере Гошен'е гитти. Бабасънъ гьорюр гьормез бойнуна сарълъп узун узун аладъ. Исраил Йусуф'а, „Йюзюню гьордюм я, артък ьолсем де гам йемем“ деди, „Яшъйорсун!“ Йусуф кардешлерийле бабасънън ев халкъна шьойле деди: „Гидип фиравуна хабер верейим, ‚Кенан юлкесинде яшаян кардешлеримле бабамън ев халкъ янъма гелди‘ дийейим. Чобан олдуунузу, хайванджълък яптъънъзъ, бу йюзден даварларънъзла съърларънъзъ ве хер шейинизи бирликте гетирдиинизи анлатайъм. Фиравун сизи чаъръп да, ‚Не иш япарсънъз?‘ дийе сорарса, ‚Аталаръмъз гиби биз де чоджуклуктан бери хайванджълък япъйоруз‘ дерсиниз. Ьойле дейин ки, сизи Гошен бьолгесине йерлештирсин. Чюнкю Мъсърлълар чобанлардан иренир.“ Йусуф гидип фиравуна, „Бабамла кардешлерим даварларъ, съърларъ ве бютюн ешяларъйла Кенан юлкесинден гелдилер“ дийе хабер верди, „Шу анда Гошен бьолгесинделер.“ Сонра кардешлеринден бешини сечерек фиравунун хузуруна чъкардъ. Фиравун Йусуф'ун кардешлерине, „Не иш япъйорсунуз?“ дийе сорду. „Биз кулларън аталаръмъз гиби чобанъз“ дийе янътладълар, „Бу юлкейе гечиджи бир сюре ичин гелдик. Чюнкю Кенан юлкесинде шиддетли кътлък вар. Даварларъмъз ичин отлак буламъйоруз. Изин вер, Гошен бьолгесине йерлешелим.“ Фиравун Йусуф'а, „Бабанла кардешлерин янъна гелдилер“ деди, „Мъсър юлкеси сенин сайълър. Онларъ юлкенин ен ийи йерине йерлештир. Гошен бьолгесине йерлешсинлер. Сендже араларънда беджерикли оланлар варса, даварларъма бакмакла гьоревлендир.“ Йусуф бабасъ Якуп'у гетирип фиравунун хузуруна чъкардъ. Якуп фиравуну кутсадъ. Фиравун, Якуп'а, „Кач яшъндасън?“ дийе сорду. Якуп, „Гурбет йълларъм йюз отуз йълъ булду“ дийе янътладъ, „Ама йъллар чабук ве зорлу гечти. Аталаръмън гурбет йълларъ кадар узун сюрмеди.“ Сонра фиравуну кутсайъп хузурундан айрълдъ. Йусуф бабасъйла кардешлерини Мъсър'а йерлештирди; фиравунун буйруу уярънджа онлара юлкенин ен ийи йеринде, Рамсес бьолгесинде мюлк верди. Айръджа бабасъйла кардешлерине ве бабасънън ев халкъна, сахип олдукларъ чоджукларън сайъсъна гьоре йийеджек саладъ. Кътлък ьойле шиддетленди ки, хичбир юлкеде йийеджек булунмаз олду. Мъсър ве Кенан юлкелери кътлъктан кърълъйорду. Йусуф саттъъ будая каршълък Мъсър ве Кенан'даки бютюн параларъ топлайъп фиравунун сарайъна гьотюрдю. Мъсър ве Кенан'да пара тюкениндже Мъсърлълар Йусуф'а гидерек, „Бизе йийеджек вер“ дедилер, „Гьозюнюн ьонюнде ьолелим ми? Парамъз битти.“ Йусуф, „Паранъз биттийсе, даварларънъзъ гетирин“ деди, „Онлара каршълък сизе йийеджек верейим.“ Бьойледже даварларънъ Йусуф'а гетирдилер. Йусуф атлара, давар ве съър сюрюлерине, ешеклере каршълък онлара йийеджек верди. Бир йъл бойунджа хайванларъна каршълък онлара йийеджек саладъ. О йъл гечиндже, икинджи йъл йине гелдилер. Йусуф'а, „Ефендим, герчеи сенден саклаяджак деилиз“ дедилер, „Парамъз тюкенди, даварларъмъзъ да сана вердик. Джанъмъздан ве топраъмъздан башка вереджек бир шейимиз калмадъ. Гьозюнюн ьонюнде ьолелим ми? Топраъмъз чьоле ми дьонсюн? Джанъмъза ве топраъмъза каршълък бизе йийеджек сат. Топраъмъзла бирликте фиравунун кьолеси олалъм. Бизе тохум вер ки ьолмейелим, яшаялъм; топрак да чьоле дьонмесин.“ Бьойледже Йусуф Мъсър'даки бютюн топракларъ фиравун ичин сатън алдъ. Мъсърлълар'ън хепси тарлаларънъ саттълар, чюнкю кътлък онларъ буна зорлуйорду. Топракларън тюмю фиравунун олду. Йусуф Мъсър'ън бир уджундан ьобюр уджуна кадар бютюн халкъ кьолелештирди. Ялнъз кяхинлерин топраънъ сатън алмадъ. Чюнкю онлар фиравундан айлък алъйор, фиравунун баладъъ айлъкла гечинийорлардъ. Бу йюзден топракларънъ сатмадълар. Йусуф халка, „Сизи де топраънъзъ да фиравун ичин сатън алдъм“ деди, „Иште сизе тохум, топраъ екин. Юрюн девширдиинизде, беште бирини фиравуна вереджексиниз. Беште дьордюню исе тохумлук оларак кулланаджак ве аилелеринизле, чоджукларънъзла йийеджексиниз.“ „Джанъмъзъ куртардън“ дийе каршълък вердилер, „Ефендимизин гьозюнде лютуф булалъм. Фиравунун кьолеси олуруз.“ Йусуф юрюнюн беште биринин фиравуна верилмесини Мъсър'да топрак ясасъ яптъ. Бу яса бугюн де йюрюрлюктедир. Ялнъз кяхинлерин топраъ фиравуна верилмеди. Исраил Мъсър'да Гошен бьолгесине йерлешти. Орада мюлк сахиби олдулар, чоалъп арттълар. Якуп Мъсър'да он йеди йъл яшадъ. Ьомрю топлам йюз кърк йеди йъл сюрдю. Ьолюмю яклашънджа, олу Йусуф'у чаъръп, „Еер бенден хошнут калдънса, лютфен елини уйлуумун алтъна кой“ деди, „Бана севги ве садакат гьостереджеине сьоз вер. Лютфен бени Мъсър'да гьомме. Аталаръма кавуштуум заман бени Мъсър'дан чъкаръп онларън янъна гьом.“ Йусуф, „Дедиин гиби япаджаъм“ дийе каршълък верди. Исраил, „Ант ич“ деди. Йусуф ант ичти. Исраил ятаънън башъ уджунда еилип РАБ 'бе тапъндъ. Бир сюре сонра, „Бабан хаста“ дийе Йусуф'а хабер гелди. Йусуф ики олу Манашше'йле Ефрайим'и янъна алъп йола чъктъ. Якуп'а, „Олун Йусуф гелийор“ дийе хабер вердилер. Исраил кендини топарлайъп ятаънда отурду. Йусуф'а, „Хер Шейе Гюджю Йетен Танръ Кенан юлкесинде, Луз'да бана гьорюнерек бени кутсадъ“ деди, „Бана, ‚Сени веримли къладжак, чоалтаджаъм‘ деди, ‚Сойундан бирчок улус доураджаъм. Сенден сонра бу юлкейи сонсуза дек мюлк оларак сенин сойуна вереджеим.‘ „Бен Мъсър'а гелмеден ьондже бурада доан ики олун беним сайълър. Ефрайим'ле Манашше беним ичин Рубен'ле Шимон гибидир. Онлардан сонра доаджак чоджуклар сенин олсун. Ефрайим'ле Манашше'ден онлара мирас гечеджек. Бен Паддан'дан дьонеркен Рахел Кенан юлкесинде, Ефрат'а вармадан йолда янъмда ьолдю. Чок юзюлдюм, ону орада Ефрат'а –Бейтлехем'е– гиден йолун кенаръна гьомдюм.“ Исраил, Йусуф'ун оулларънъ гьорюндже, „Бунлар ким?“ дийе сорду. Йусуф, „Оулларъм“ дийе янътладъ, „Танръ онларъ бана Мъсър'да верди.“ Исраил, „Лютфен онларъ янъма гетир, кутсаяйъм“ деди. Исраил'ин гьозлери яшлълъктан зайъфламъштъ, гьоремийорду. Йусуф оулларънъ онун янъна гьотюрдю. Бабасъ онларъ ьопюп куджакладъ. Сонра Йусуф'а, „Сенин йюзюню гьореджеими хич санмъйордум“ деди, „Ама иште Танръ бана сойуну биле гьостерди.“ Йусуф оулларънъ бабасънън куджаъндан алъп онун ьонюнде йере капандъ. Сонра Ефрайим'и саъна аларак Исраил'ин сол елине, Манашше'йи солуна аларак Исраил'ин са елине яклаштърдъ. Исраил еллерини чапраз оларак узаттъ, са елини кючюк олан Ефрайим'ин, сол елини Манашше'нин башъна койду. Ойса илкин Манашше домушту. Сонра Йусуф'у кутсаярак шьойле деди: „Аталаръм Ибрахим'ин, Исхак'ън хизмет еттии, Бугюне дек яшамъм бойунджа бана чобанлък еден Танръ, Бени бютюн кьотюлюклерден куртаран мелек бу генчлери кутсасън! Адъм ве аталаръм Ибрахим'ле Исхак'ън адларъ бу генчлерле яшасън! Йерйюзюнде чоалдъкча чоалсънлар.“ Йусуф, бабасънън са елини Ефрайим'ин башъна койдууну гьорюндже, бундан хошланмадъ. Бабасънън елини Ефрайим'ин башъндан калдъръп Манашше'нин башъна коймак истеди. „Баба, ьойле деил“ деди, „Илкин Манашше доду. Са елини онун башъна кой.“ Анджак бабасъ буну истемеди. „Билийорум олум, билийорум“ деди, „Манашше де бюйюк бир халк оладжак. Ама кючюк кардеши даха бюйюк бир халк оладжак, сойундан бирчок улус доаджак.“ О гюн онларъ кутсаярак шьойле деди: „Исраиллилер, ‚Танръ сени Ефрайим ве Манашше гиби япсън‘ Дийерек сизин адънъзла кутсаяджаклар.“ Бьойледже Якуп Ефрайим'и Манашше'нин ьонюне гечирди. Исраил Йусуф'а, „Бен ьолмек юзерейим“ деди, „Танръ сизинле оладжак. Сизи аталарънъзън топраъна гери гьотюреджек. Сана кардешлеринден бир пай фазла верийорум; ону Аморлулар'дан кълъджъмла, яйъмла алдъм.“ Якуп оулларънъ чаърарак, „Янъма топланън“ деди, „Геледжекте сизе нелер оладжаънъ анлатайъм. „Якупоулларъ, топланън ве динлейин, Бабанъз Исраил'е кулак верин. „Рубен, сен беним илк олум, гюджюмсюн, Кудретимин илк юрюнюсюн, Сайгъ ве гюч бакъмъндан ен юстюнсюн. Ама су гиби ойнаксън, Юстюн олмаяджаксън артък. Чюнкю бабанън ятаъна гирип Ону кирлеттин. Дьошеими резил еттин. „Шимон'ла Леви кардештир, Кълъчларъ шиддет кусар. Гизли тасаръларъна ортак олмам, Топлантъларъна катълмам. Чюнкю ьофкелениндже адам ьолдюрдюлер, Джанларъ истедикче съърларъ сакатладълар. Ланет олсун ьофкелерине, Чюнкю шиддетлидир. Ланет олсун газапларъна, Чюнкю залимджедир. Онларъ Якуп'та бьоледжек Ве Исраил'де даътаджаъм. „Яхуда, кардешлерин сени ьоведжек, Дюшманларънън енсесинде оладжак елин. Кардешлерин ьонюнде еиледжек. Яхуда бир аслан яврусудур. Олум беним! Авъндан дьонюп йере чьомелир, Аслан гиби, диши бир аслан гиби ятарсън. Ким ону уяндърмая джесарет едебилир? Сахиби гелене кадар Краллък асасъ Яхуда'нън елинден чъкмаяджак, Йьонетим хеп онун сойунда каладжак, Улуслар онун сьозюню динлейеджек. Ешеини бир асмая, Съпасънъ сечме бир дала балаяджак; Гийсилерини шарапта, Кафтанънъ юзюмюн къзъл канънда йъкаяджак. Гьозлери шараптан къзъл, Дишлери сюттен беяз оладжак. „Зевулун дениз къйъсънда яшаяджак, Лиман оладжак гемилере, Сънъръ Сайда'я дек узанаджак. „Иссакар семерлер арасънда ятан гючлю ешек гибидир; Не заман динленеджек ийи бир йер, Хошуна гиден бир юлке гьорсе, Йюкленмек ичин съртънъ еер, Ангаряя катланър. „Дан кенди халкънъ йьонетеджек, Бир Исраил оймаъ гиби. Йол кенарънда бир йълан, Топрак йолда бир енгерек оладжак; Атън топукларънъ ъсъръп Атлъйъ съртюстю дюшюрен бир енгерек. „Бен сенин куртаръшънъ беклийорум, я РАБ. „Гад акънджъларън салдъръсъна ураяджак, Ама онларън топукларъна салдъраджак. „Зенгин йемеклер оладжак Ашер'де, Краллара ярашър леззетли йийеджеклер йетиштиреджек Ашер. „Нафтали салъверилмиш гейие бензер, Севимли яврулар доурур. „Йусуф мейвели бир дал гибидир, Кайнак къйъсънда веримли бир дал гиби, Филизлери дуварларън юзеринден ашар. Окчулар аджъмадан салдърдъ она. Дюшманджа савурдулар окларънъ юзерине. Ама онун яйъ салам, Колларъ еснек чъктъ; Якуп'ун гючлю Танръсъ, Исраил'ин Каясъ, Чобанъ олан Танръ сайесинде. Сана ярдъм еден бабанън Танръсъ'дър, Хер Шейе Гюджю Йетен Танръ'дър сени кутсаян. Йукаръдаки гьоклерин Ве ашаъдаки денизлерин берекетийле, Мемелерин, рахимлерин берекетийле О'дур сени кутсаян. Бабанън кутсамаларъ ебеди даларън ниметлеринден, Ебеди тепелерин боллуундан даха йюджедир; Йусуф'ун башъ юзеринде, Кардешлери арасънда ьондер оланън юстюнде оладжак. „Бенямин ач курда бензер; Сабах авънъ йер, Акшам ганимети пайлашър.“ Исраил'ин он ики оймаъ бунлардър. Бабаларъ онларъ кутсаркен бунларъ сьойледи. Хер бирини уйгун бичимде кутсадъ. Ибрахим'ле каръсъ Сара, Исхак'ла каръсъ Ребека орая гьомюлдюлер. Леа'йъ да бен орая гьомдюм. Тарла иле ичиндеки маара Хититлер'ден сатън алъндъ.“ Якуп оулларъна вердии буйрукларъ битириндже, аякларънъ ятаън ичине чекти, сон солууну веререк халкъна кавушту. Йусуф кендини бабасънън юзерине аттъ, алаярак ону ьоптю. Бабасънън джеседини мумяламаларъ ичин ьозел хекимлерине буйрук верди. Хекимлер Исраил'и мумяладълар. Бу иш кърк гюн сюрдю. Мумялама ичин бу сюре гереклийди. Мъсърлълар Исраил ичин йетмиш гюн яс тутту. Яс гюнлери гечиндже, Йусуф фиравунун ев халкъна, „Еер бенден хошнут калдънъзса, лютфен фиравунла конушун“ деди, „Бабам бана ант ичирди: ‚Ьолмек юзерейим. Бени Кенан юлкесинде кендим ичин каздърдъъм мезара гьомеджексин‘ деди. Шимди лютфен фиравуна билдирин, изин версин гидейим, бабамъ гьомюп гелейим.“ Фиравун, „Гит, бабанъ гьом, андънъ йерине гетир“ деди. Бьойледже Йусуф бабасънъ гьоммейе гитти. Фиравунун бютюн гьоревлилери, сарайън ве Мъсър'ън илери геленлери она ешлик етти. Йусуф'ун бютюн аилеси, кардешлери, бабасънън ев халкъ да онунла бирликтейди. Ялнъз чоджукларъ, даварларла съърларъ Гошен'де бърактълар. Арабаларла атлълар да онларъ изледи. Бюйюк бир алай олуштурдулар. Шериа Ърмаъ'нън доусунда Атат Харманъ'на варънджа, йюксек сесле, аджъ аджъ аът яктълар. Йусуф бабасъ ичин йеди гюн яс тутту. О бьолгеде яшаян Кенанлълар, Атат Харманъ'ндаки ясъ гьорюндже, „Мъсърлълар не кадар хюзюнлю яс тутуйор!“ дедилер. Бу йюзден, Шериа Ърмаъ'нън доусундаки бу йере Авел-Мисрайим адъ верилди. Якуп'ун оулларъ, бабаларънън вермиш олдуу буйруу там тамъна йерине гетирдилер. Ону Кенан юлкесине гьотюрюп Мамре якънларънда Макпела Тарласъ'ндаки маарая гьомдюлер. О маарайъ мезар япмак юзере тарлайла бирликте Хититли Ефрон'дан Ибрахим сатън алмъштъ. Йусуф бабасънъ гьомдюктен сонра, кендиси, кардешлери ве онунла бирликте бабасънъ гьоммейе геленлерин хепси Мъсър'а дьондюлер. Бабаларънън ьолюмюнден сонра Йусуф'ун кардешлери, „Белки Йусуф бизе кин беслийордур“ дедилер, „Я она яптъъмъз кьотюлюе каршълък бизден ьоч алмая калкарса?“ Бунун юзерине кардешлери гидип онун ьонюнде йере капанарак, „Сенин кьолениз“ дедилер. Йусуф, „Коркмайън“ деди, „Бен Танръ мъйъм? Сиз бана кьотюлюк дюшюндюнюз, ама Танръ бугюн олдуу гиби бирчок халкън яшамънъ корумак ичин о кьотюлюю ийилие чевирди. Коркманъза герек йок, сизе де чоджукларънъза да бакаджаъм.“ Йюреклерине докунаджак гюзел сьозлерле онлара гювен верди. Йусуф'ла бабасънън ев халкъ Мъсър'а йерлештилер. Йусуф йюз он йъл яшадъ. Ефрайим'ин юч гьобек чоджукларънъ гьордю. Манашше'нин олу Макир'ин чоджукларъ онун елинде доду. Йусуф якънларъна, „Бен ьолмек юзерейим“ деди, „Ама Танръ кесинликле сизе ярдъм едеджек; сизи Ибрахим'е, Исхак'а, Якуп'а ант ичерек сьоз вердии топраклара гьотюреджек.“ Сонра онлара ант ичиререк, „Танръ кесинликле сизе ярдъм едеджек“ деди, „О заман кемиклерими бурадан гьотюрюрсюнюз.“ Йусуф йюз он яшънда ьолдю. Ону мумялайъп Мъсър'да бир табута койдулар. Якуп'ла бирликте аилелерийле Мъсър'а гиден Исраилоулларъ'нън адларъ шунлардър: Рубен, Шимон, Леви, Яхуда, Иссакар, Зевулун, Бенямин, Дан, Нафтали, Гад, Ашер. Якуп'ун сойундан геленлер топлам йетмиш кишийди. Йусуф затен Мъсър'дайдъ. Заманла Йусуф, кардешлери ве о кушаън хепси ьолдю. Ама сойларъ арттъ; юрейип чоалдълар, гиттикче бюйюдюлер, юлке онларла долуп таштъ. Сонра Йусуф хаккънда билгиси олмаян йени бир крал Мъсър'да тахта чъктъ. Халкъна, „Бакън, Исраиллилер сайъджа бизден даха чок“ деди, „Гелин, онлара каршъ аклъмъзъ кулланалъм, йокса даха да чоалърлар; бир саваш чъкарса, дюшманларъмъза катълъп бизе каршъ савашър, юлкейи терк едерлер.“ Бьойледже Мъсърлълар Исраиллилер'ин башъна онларъ аър ишлере кошаджак ангаряджълар атадълар. Исраиллилер фиравун ичин Питом ве Рамсес адънда амбарлъ кентлер яптълар. Ама Мъсърлълар баскъ яптъкча Исраиллилер даха да чоаларак бьолгейе яйълдълар. Мъсърлълар коркуя капъларак Исраиллилер'и амансъзджа чалъштърдълар. Хер тюрлю тарла иши, харч ве керпич япъмъ гиби аър ишлерле яшамъ онлара зехир еттилер. Бютюн ишлеринде онларъ амансъзджа кулландълар. Мъсър Кралъ, Шифра ве Пуа адъндаки Ибрани ебелере шьойле деди: „Ибрани кадънларънъ доум сандалйесинде доуртуркен ийи бакън; чоджук еркексе ьолдюрюн, къзса докунмайън.“ Ама ебелер Танръ'дан коркан кимселерди, Мъсър Кралъ'нън буйрууна уймаярак еркек чоджукларъ са бърактълар. Бунун юзерине Мъсър Кралъ ебелери чаъртъп, „Ничин яптънъз буну?“ дийе сорду, „Неден еркек чоджукларъ са бърактънъз?“ Ебелер, „Ибрани кадънлар Мъсърлъ кадънлара бенземийор“ дийе янътладълар, „Чок гючлюлер. Даха ебе гелмеден доуруйорлар.“ Танръ ебелере ийилик етти. Халк чоалдъкча чоалдъ. Ебелер кендисинден корктукларъ ичин Танръ онларъ ев барк сахиби яптъ. Бунун юзерине фиравун бютюн халкъна буйрук верди: „Доан хер Ибрани еркек чоджук Нил'е атъладжак, къзлар са бъракъладжак.“ Левили бир адам кенди оймаъндан бир къзла евленди. Кадън гебе калдъ ве бир еркек чоджук доурду. Гюзел бир чоджук олдууну гьорюндже, ону юч ай гизледи. Даха фазла гизлейемейеджеини анлайънджа, хасър бир сепет алъп катран ве зифтле съвадъ. Ичине чоджуу йерлештирип Нил къйъсъндаки сазлъа бърактъ. Чоджуун абласъ кардешине не оладжаънъ гьормек ичин узактан гьозлюйорду. О сърада фиравунун къзъ йъканмак ичин ърмаа инди. Хизметчилери ърмак къйъсънда йюрюйорлардъ. Сазларън арасъндаки сепети гьорюндже, фиравунун къзъ ону гетирмеси ичин хизметчисини гьондерди. Сепети ачънджа алаян чоджуу гьордю. Она аджъярак, „Бу бир Ибрани чоджуу“ деди. Чоджуун абласъ фиравунун къзъна, „Гидип бир Ибрани сютнине чаърайъм мъ?“ дийе сорду, „Сенин ичин бебеи емзирсин.“ Фиравунун къзъ, „Олур“ дийе янътладъ. Къз гидип бебеин аннесини чаърдъ. Фиравунун къзъ кадъна, „Бу бебеи ал, беним ичин емзир, юджретин нейсе веририм“ деди. Кадън бебеи алъп емзирди. Чоджук бюйюйюндже, ону гери гетирди. Фиравунун къзъ чоджуу евлат единди. „Ону судан чъкардъм“ дийерек адънъ Муса койду. Муса бюйюдюктен сонра бир гюн сойдашларънън янъна гитти. Яптъкларъ аър ишлери сейредеркен бир Мъсърлъ'нън бир Ибрани'йи дьовдююню гьордю. Чевресине гьоз гездирди; кимсе олмадъънъ анлайънджа, Мъсърлъ'йъ ьолдюрюп кума гизледи. Ертеси гюн гиттиинде, ики Ибрани'нин кавга еттиини гьордю. Хаксъз олана, „Ничин кардешини дьовюйорсун?“ дийе сорду. Адам, „Ким сени башъмъза йьонетиджи ве яргъч атадъ?“ дийе янътладъ, „Мъсърлъ'йъ ьолдюрдююн гиби бени де ми ьолдюрмек истийорсун?“ О заман Муса коркарак, „Бу иш ортая чъкмъш!“ дийе дюшюндю. Фиравун олайъ дуйунджа Муса'йъ ьолдюртмек истеди. Анджак Муса ондан качъп Мидян йьоресине гитти. Бир куйунун башънда отуруркен Мидянлъ бир кяхинин йеди къзъ су чекмейе гелди. Бабаларънън сюрюсюню сувармак ичин ялакларъ долдуруйорлардъ. Ама базъ чобанлар гелип онларъ ковмак истеди. Муса къзларън ярдъмъна кошуп хайванларънъ сувардъ. Сонра къзлар бабаларъ Реуел'ин янъна дьондюлер. Реуел, „Насъл олду да бугюн бьойле тез гелдиниз?“ дийе сорду. Къзлар, „Мъсърлъ бир адам бизи чобанларън елинден куртардъ“ дийе янътладълар, „Юстелик бизим ичин су чекип хайванлара верди.“ Бабаларъ, „Нереде о?“ дийе сорду, „Ничин адамъ дъшаръда бърактънъз? Гидин ону йемее чаърън.“ Муса Реуел'ин янънда калмайъ кабул етти. Реуел де къзъ Сиппора'йъ онунла евлендирди. Сиппора бир еркек чоджук доурду. Муса, „Гарибим бу ябанджъ юлкеде“ дийерек чоджуа Гершом адънъ верди. Арадан йъллар гечти, бу арада Мъсър Кралъ ьолдю. Исраиллилер хяля кьолелик алтънда инлийор, ферят едийорлардъ. Сонунда якаръшларъ Танръ'я еришти. Танръ инилтилерини дуйду; Ибрахим, Исхак ве Якуп'ла яптъъ антлашмайъ анъмсадъ. Исраиллилер'е бактъ ве онлара илги гьостерди. Муса кайънбабасъ Мидянлъ Кяхин Йитро'нун сюрюсюню гюдюйорду. Сюрюйю чьолюн батъсъна сюрдю ве Танръ Даъ'на, Хорев'е вардъ. РАБ 'бин мелеи бир чалъдан йюкселен алевлерин ичинде она гьорюндю. Муса бактъ, чалъ янъйор, ама тюкенмийор. „Чок гарип“ дийе дюшюндю, „Гидип бир бакайъм, чалъ неден тюкенмийор!“ РАБ Танръ Муса'нън яклаштъънъ гьорюндже, чалънън ичинден, „Муса, Муса!“ дийе сесленди. Муса, „Буйур!“ дийе янътладъ. Танръ, „Фазла яклашма“ деди, „Чаръкларънъ чъкар. Чюнкю бастъън йер кутсал топрактър. Бен бабанън Танръсъ, Ибрахим'ин Танръсъ, Исхак'ън Танръсъ ве Якуп'ун Танръсъ'йъм.“ Муса йюзюню кападъ, чюнкю Танръ'я бакмая коркуйорду. РАБ, „Халкъмън Мъсър'да чектии съкънтъйъ якъндан гьордюм“ деди, „Ангаряджълар йюзюнден еттиклери ферядъ дуйдум. Аджъларънъ билийорум. Бу йюзден онларъ Мъсърлълар'ън елинден куртармак ичин гелдим. О юлкеден чъкаръп гениш ве веримли топраклара, сют ве бал акан юлкейе, Кенан, Хитит, Амор, Периз, Хив ве Йевус топракларъна гьотюреджеим. Исраиллилер'ин ферядъ бана еришти. Мъсърлълар'ън онлара япмакта олдуу баскъйъ гьорюйорум. Шимди гел, халкъм Исраил'и Мъсър'дан чъкармак ичин сени фиравуна гьондерейим.“ Муса, „Бен кимим ки фиравуна гидип Исраиллилер'и Мъсър'дан чъкарайъм?“ дийе каршълък верди. Танръ, „Кушкун олмасън, бен сенинле оладжаъм“ деди, „Сени беним гьондердиимин канътъ шу оладжак: Халкъ Мъсър'дан чъкардъън заман бу дада бана тапънаджаксънъз.“ Муса шьойле каршълък верди: „Исраиллилер'е гидип, ‚Бени сизе аталарънъзън Танръсъ гьондерди‘ дерсем, ‚Адъ недир?‘ дийе сорабилирлер. О заман не дийейим?“ Танръ, „Бен Бен'им“ деди, „Исраиллилер'е де ки, ‚Бени сизе Бен Бен'им дийен гьондерди.‘ „Исраиллилер'е де ки, ‚Бени сизе аталарънъзън Танръсъ, Ибрахим'ин Танръсъ, Исхак'ън Танръсъ ве Якуп'ун Танръсъ Яхве гьондерди.‘ Сонсуза дек адъм бу оладжак. Кушаклар бойунджа бьойле анъладжаъм. Гит, Исраил илери геленлерини топла, онлара шьойле де: ‚Аталарънъз Ибрахим'ин, Исхак'ън, Якуп'ун Танръсъ Яхве бана гьорюнерек шунларъ сьойледи: Сизинле ве Мъсър'да сизе япъланларла якъндан илгиленийорум. Сьоз вердим, сизи Мъсър'да чектииниз съкънтъдан куртараджаъм; Кенан, Хитит, Амор, Периз, Хив ве Йевус топракларъна, сют ве бал акан юлкейе гьотюреджеим.‘ „Исраил илери геленлери сени динлейеджеклер. Сонра бирликте Мъсър Кралъ'на гидип, ‚Ибранилер'ин Танръсъ Яхве бизимле гьорюштю‘ дийеджексиниз, ‚Шимди изин вер, Танръмъз Яхве'йе курбан кесмек ичин чьолде юч гюн йол алалъм.‘ Ама билийорум, гючлю бир ел зорламадъкча Мъсър Кралъ гитменизе изин вермейеджек. Елими узатаджак ве араларънда шашъласъ ишлер япарак Мъсър'ъ джезаландъраджаъм. О заман сизи салъвереджек. „Халкъмън Мъсърлълар'ън гьозюнде лютуф булмасънъ салаяджаъм. Гиттиинизде ели бош гитмейеджексиниз. Хер кадън Мъсърлъ комшусундан я да конуундан алтън ве гюмюш такълар, гийсилер истейеджек. Оулларънъзъ, къзларънъзъ бунларла сюслейеджексиниз. Мъсърлълар'ъ сояджаксънъз.“ Муса, „Я бана инанмазларса?“ деди, „Сьозюмю динлемез, ‚ РАБ сана гьорюнмеди‘ дерлерсе, не оладжак?“ РАБ, „Елинде не вар?“ дийе сорду. Муса, „Денек“ дийе янътладъ. РАБ, „Ону йере ат“ деди. Муса денеини йере атънджа, денек йълан олду. Муса йъландан качтъ. РАБ, „Елини узат, куйруундан тут“ деди. Муса елини узатъп куйрууну тутунджа йълан йине денек олду. РАБ, „Буну яп ки, аталаръ Ибрахим'ин, Исхак'ън, Якуп'ун Танръсъ РАБ 'бин сана гьорюндююне инансънлар“ деди. Сонра, „Елини койнуна кой“ деди. Муса елини койнуна койду. Чъкардъъ заман ели бир дери хасталъъна якаланмъш, кар гиби бембеяз олмушту. РАБ, „Елини йине койнуна кой“ деди. Муса елини йине койнуна койду. Чъкардъъ заман ели ески халине дьонмюштю. РАБ, „Еер сана инанмаз, илк белиртийи ьонемсемезлерсе, икинджи белиртийе инанабилирлер“ деди, „Бу ики белиртийе де инанмаз, сьозюню динлемезлерсе, Нил'ден бираз су алъп куру топраа дьок. Ърмактан алдъън су топракта кана дьонеджек.“ Муса РАБ 'бе, „Аман, я Раб!“ деди, „Бен кулун не гечмиште, не де бенимле конушмая башладъъндан бу яна ийи бир конушмаджъ олдум. Чюнкю дили аър, тутук бирийим.“ РАБ, „Ким аъз верди инсана?“ деди, „Инсанъ саър, дилсиз, гьорюр я да гьормез япан ким? Бен деил мийим? Шимди гит! Бен конушмана ярдъмджъ оладжаъм. Не сьойлемен геректиини сана ьоретеджеим.“ Муса, „Аман, я Раб!“ деди, „Не олур, беним йериме башкасънъ гьондер.“ РАБ Муса'я ьофкеленди ве, „Аабейин Левили Харун вар я!“ деди, „Билирим, о ийи конушур. Хем шу анда сени каршъламая гелийор. Сени гьорюндже севинеджек. Онунла конуш, не сьойлемеси геректиини анлат. Икинизин конушмасъна да ярдъмджъ оладжак, не япаджаънъзъ сизе ьоретеджеим. О сана сьозджюлюк едеджек, сенин йерине халкла конушаджак. Сен де онун ичин Танръ гиби оладжаксън. Бу денеи елине ал, чюнкю белиртилери онунла герчеклештиреджексин.“ Муса кайънбабасъ Йитро'нун янъна дьондю. Она, „Изин вер, Мъсър'даки сойдашларъмън янъна дьонейим“ деди, „Бакайъм, хяля яшъйорлар мъ?“ Йитро, „Есенликле гит“ дийе каршълък верди. РАБ Мидян'да Муса'я, „Мъсър'а дьон, чюнкю джанънъ алмак истейенлерин хепси ьолдю“ демишти. Бьойледже Муса каръсънъ, оулларънъ ешее биндирди; Танръ'нън буйурдуу денеи де елине алъп Мъсър'а дору йола чъктъ. РАБ Муса'я, „Мъсър'а дьондююнде, сана вердиим гючле бютюн шашъласъ ишлери фиравунун ьонюнде япмая бак“ деди, „Ама бен ону инатчъ япаджаъм. Халкъ салъвермейеджек. Сонра фиравуна де ки, ‚ РАБ шьойле дийор: Исраил беним илк олумдур. Сана, бърак олум гитсин, бана тапсън, дедим. Ама сен ону салъвермейи реддеттин. Бу йюзден сенин илк олуну ьолдюреджеим.‘“ РАБ йолда, бир конаклама йеринде Муса'йла каршълаштъ, ону ьолдюрмек истеди. О анда Сиппора кескин бир таш алъп олуну сюннет етти, дерисини Муса'нън аякларъна докундурду. „Герчектен сен бана канлъ гювейсин“ деди. Бьойледже РАБ Муса'йъ есиргеди. Сиппора Муса'я сюннеттен ьотюрю „Канлъ гювейсин“ демишти. РАБ Харун'а, „Чьоле, Муса'йъ каршъламая гит“ деди. Харун гитти, ону Танръ Даъ'нда каршълайъп ьоптю. Муса дуйурмасъ ичин РАБ 'бин кендисине сьойледии бютюн сьозлери ве герчеклештирмесини буйурдуу бютюн белиртилери Харун'а анлаттъ. Муса'йла Харун варъп Исраил'ин бютюн илери геленлерини топладълар. Харун РАБ 'бин Муса'я сьойлемиш олдуу хер шейи онлара анлаттъ. Муса да халкън ьонюнде белиртилери герчеклештирди. Халк инандъ; РАБ 'бин кендилерийле илгилендиини, чектиклери съкънтъйъ гьормюш олдууну дуйунджа, еилип тапъндълар. Сонра Муса'йла Харун фиравуна гидип шьойле дедилер: „Исраил'ин Танръсъ РАБ дийор ки, ‚Халкъмъ бърак гитсин, чьолде бана байрам япсън.‘“ Фиравун, „ РАБ ким олуйор ки, О'нун сьозюню динлейип Исраил халкънъ салъверейим?“ деди. „ РАБ 'би танъмъйорум. Исраиллилер'ин гитмесине изин вермейеджеим.“ Муса'йла Харун, „Ибранилер'ин Танръсъ бизимле гьорюштю“ дийе янътладълар, „Изин вер, Танръмъз РАБ 'бе курбан кесмек ичин чьолде юч гюн йол алалъм. Йокса бизи салгън хасталък я да кълъчла джезаландърабилир.“ Мъсър Фиравуну, „Ей Муса ве Харун, ничин халкъ ишинден алъкойуйорсунуз? Сиз де ишинизин башъна дьонюн“ деди, „Бакън, халкънъз Мъсърлълар'дан даха калабалък, ойса сиз онларън ишини енгеллемейе чалъшъйорсунуз.“ Фиравун о гюн ангаряджълара ве халкън башъндаки гьоревлилере буйрук верди: „Керпич япмак ичин артък халка саман вермейеджексиниз. Гитсинлер, кенди саманларънъ кендилери топласънлар. Ьонджеки гиби айнъ сайъда керпич япмаларънъ истейин, керпич сайъсънъ азалтмайън. Чюнкю тембел инсанлардър; бу йюзден, ‚Гиделим, Танръмъз'а курбан кеселим‘ дийе баръшъйорлар. Ишлерини аърлаштърън ки, мешгул олсунлар, ялан сьозлере кулак асмасънлар.“ Ангаряджъларла гьоревлилер гидип Исраиллилер'е шьойле дедилер: „Фиравун дийор ки, ‚Артък сизе саман вермейеджеим. Гидин, нереде булурсанъз орадан кендинизе саман алън. Анджак ишиниз хич хафифлетилмейеджек.‘“ Бьойледже халк саман йерине анъз топламак юзере бютюн Мъсър'а даълдъ. Ангаряджълар, „Саман верилдии гюнлердеки гиби гюнделик гьоревлеринизи ексиксиз йерине гетирин“ дийерек онлара баскъ япъйорду. Фиравунун ангаряджъларънън атадъъ Исраилли гьоревлилер, „Ничин дюн ве бугюн даха ьонджеки гиби герекен сайъда керпич яптърмадънъз?“ дийерек дьовюлдюлер. Бунун юзерине Исраилли гьоревлилер фиравунун янъна варъп якъндълар: „Неден кулларъна бьойле давранъйорсун? Неден бизе саман верилмедии халде, ‚Керпич япън!‘ денийор? Иште кулларън дьовюлюйор, ойса сучлу сенин кенди халкъндър.“ Фиравун, „Тембелсиниз сиз, тембел!“ дийе каршълък верди, „Бу йюзден ‚Гидип РАБ 'бе курбан кеселим‘ дийорсунуз. Хайди, ишинизин башъна дьонюн. Сизе саман верилмейеджек; йине де айнъ сайъда керпич юретеджексиниз.“ Кендилерине, „Хер гюн юретмениз герекен керпич сайъсънъ азалтмаяджаксънъз“ дендиинде Исраилли гьоревлилер зор дурумда олдукларънъ анладълар. Фиравунун янъндан айрълънджа, кендилерини беклейен Муса'йла Харун'а чъкъштълар. „ РАБ яптъънъзъ гьорсюн, джезанъзъ версин!“ дедилер, „Бизи фиравунла гьоревлилеринин гьозюнде резил еттиниз. Бизи ьолдюрмелери ичин еллерине бир кълъч вердиниз.“ Муса РАБ 'бе дьондю ве, „Я Раб, ничин бу халка кьотю даврандън?“ деди, „Бени бунун ичин ми гьондердин? Сенин адъна фиравунла конушмая гиттим гидели фиравун бу халка кьотю давранъйор. Сен де кенди халкънъ куртармак ичин хичбир шей япмадън.“ РАБ Муса'я, „Фиравуна не япаджаъмъ шимди гьореджексин“ деди, „Гючлю елимден ьотюрю Исраил халкънъ салъвереджек, гючлю елимден ьотюрю онларъ юлкесинден коваджак.“ Танръ айръджа Муса'я, „Бен Яхве'йим “ деди, „Ибрахим'е, Исхак'а ве Якуп'а Хер Шейе Гюджю Йетен Танръ оларак гьорюндюм, ама онлара кендими Яхве адъйла танътмадъм. Ябанджъ оларак яшадъкларъ Кенан юлкесини кендилерине вермек юзере онларла антлашма яптъм. Мъсърлълар'ън кьолелештирдии Исраиллилер'ин инилтилерини дуйдум ве антлашмамъ хеп андъм. „Онун ичин Исраиллилер'е де ки, ‚Бен Яхве'йим. Сизи Мъсърлълар'ън бойундуруундан чъкараджак, онларън кьолеси олмактан куртараджаъм. Онларъ аър бичимде яргълаяджак ве кудретли елимле сизи ьозгюр къладжаъм. Сизи кенди халкъм япаджак ве Танрънъз оладжаъм. О заман сизи Мъсърлълар'ън бойундуруундан чъкаран Танрънъз Яхве'нин бен олдууму биледжексиниз. Сизи Ибрахим'е, Исхак'а ве Якуп'а вереджеиме ант ичтиим топраклара гьотюреджеим. Орайъ сизе мюлк оларак вереджеим. Бен Яхве'йим.‘“ Муса бунларъ Исраиллилер'е анлаттъ, ама умутларъ кърълдъъ ве аър баскъ алтънда олдукларъ ичин ону динлемедилер. Ама Муса, „Исраиллилер бени динлемедиктен сонра, фиравун насъл динлер?“ дийе каршълък верди, „Затен ийи конушан бири деилим.“ РАБ Муса ве Харун'ла Исраиллилер ве Мъсър Фиравуну хаккънда конушту. Исраиллилер'и Мъсър'дан чъкармаларънъ буйурду. Исраиллилер'ин аиле ьондерлери шунлардър: Якуп'ун илк олу Рубен'ин оулларъ: Ханок, Паллу, Хесрон, Карми. Рубен'ин бойларъ бунлардър. Шимон'ун оулларъ: Йемуел, Ямин, Охат, Якин, Сохар ве Кенанлъ бир кадънън олу Шаул. Шимон'ун бойларъ бунлардър. Кайътларъна гьоре Левиоулларъ'нън адларъ шунлардър: Гершон, Кехат, Мерари. Леви 137 йъл яшадъ. Гершон'ун оулларъ бойларъна гьоре шунлардър: Ливни, Шими. Кехат'ън оулларъ: Амрам, Йисхар, Хеврон, Уззиел. Кехат 133 йъл яшадъ. Мерари'нин оулларъ: Махли, Муши. Кайътларъна гьоре Леви бойларъ бунлардър. Амрам халасъ Йокевет'ле евленди. Йокевет она Харун'ла Муса'йъ доурду. Амрам 137 йъл яшадъ. Йисхар'ън оулларъ: Корах, Нефек, Зикри. Уззиел'ин оулларъ: Мишаел, Елсафан, Ситри. Харун Нахшон'ун къзкардеши ве Амминадав'ън къзъ Елишева'йла евленди. Елишева она Надав, Авиху, Елазар ве Итамар'ъ доурду. Корах'ън оулларъ: Ассир, Елкана, Авиасаф. Корахлълар'ън бойларъ бунлардър. Харун'ун олу Елазар Путиел'ин къзларъндан бирийле евленди. Каръсъ она Пинехас'ъ доурду. Бойларъна гьоре Левили аиле ьондерлери бунлардър. РАБ 'бин, „Исраиллилер'и ордулар халинде Мъсър'дан чъкарън“ дедии Харун ве Муса бунлардър. Исраиллилер'и Мъсър'дан чъкармак ичин Мъсър Фиравуну иле конушанлар да Муса'йла Харун'дур. Муса РАБ 'бин хузурунда, „Бен ийи конушан бири деилим“ дийе каршълък верди, „Фиравун бени насъл динлер?“ РАБ, „Бак, сени фиравуна каршъ Танръ гиби яптъм“ деди, „Аабейин Харун сенин пейгамберин оладжак. Сана буйурдуум хер шейи аабейине анлат. О да фиравуна Исраиллилер'и юлкесинден салъвермесини сьойлесин. Бен фиравуну инатчъ япаджаъм ки, белиртилерими ве шашъласъ ишлерими Мъсър'да артърабилейим. Ама фиравун сизи динлемейеджек. О заман елими Мъсър'ън юзерине кояджаъм ве онларъ аър бичимде джезаландърарак халкъм Исраил'и ордулар халинде Мъсър'дан чъкараджаъм. Мъсър'а каршъ елими калдърдъъм ве Исраиллилер'и араларъндан чъкардъъм заман Мъсърлълар беним РАБ олдууму анлаяджак.“ Муса'йла Харун РАБ 'бин буйурдуу гиби яптълар. Фиравунла конуштукларънда Муса сексен, Харун сексен юч яшъндайдъ. РАБ Муса'йла Харун'а шьойле деди: „Фиравун сизе, ‚Бир муджизе япън‘ дедиинде, сьойле Харун'а, денеини алъп фиравунун ьонюне атсън. Денек йълан оладжак.“ Бьойледже Муса'йла Харун фиравунун янъна гиттилер ве РАБ 'бин буйурдуу гиби яптълар. Харун денеини фиравунла гьоревлилеринин ьонюне аттъ. Денек йълан олуверди. Бунун юзерине фиравун кенди билгелерини, бюйюджюлерини чаърдъ. Мъсърлъ бюйюджюлер де бюйюлерийле айнъ шейи яптълар. Хер бири денеини аттъ, денеклер йълан олду. Анджак Харун'ун денеи онларън денеклерини йутту. Йине де, РАБ 'бин сьойледии гиби фиравун инат етти ве Муса'йла Харун'у динлемеди. РАБ Муса'я, „Фиравун инат едийор, халкъ салъвермейи реддедийор“ деди, „Сабах гит, фиравун Нил'е инеркен ону каршъламак ичин ърмак къйъсънда бекле. Йълана дьонюшен денеи елине ал ве она де ки, ‚Халкъмъ салъвер, чьолде бана тапсънлар, демем ичин Ибранилер'ин Танръсъ РАБ бени сана гьондерди. Ама сен шу ана кадар кулак асмадън. Беним РАБ олдууму шундан анла, дийор РАБ. Иште, елимдеки денеи ърмаън суларъна вураджаъм, сулар кана дьонеджек. Ърмактаки балъклар ьоледжек, ърмак леш гиби кокаджак, Мъсърлълар артък ърмаън суйуну ичемейеджеклер.‘“ Сонра РАБ Муса'я шьойле буйурду: „Харун'а де ки, ‚Денеини ал ве елини Мъсър'ън суларъ юзерине –ърмакларъ, каналларъ, хавузларъ, бютюн су бирикинтилери юзерине– узат, хепси кана дьонсюн. Бютюн Мъсър'да тахта ве таш каплардаки сулар биле кана дьонеджек.‘“ Муса'йла Харун РАБ 'бин буйурдуу гиби яптълар. Харун фиравунла гьоревлилеринин гьозю ьонюнде денеини калдъръп ърмаън суларъна вурду. Бютюн сулар кана дьонюштю. Ърмактаки балъклар ьолдю, ърмак кокмая башладъ. Мъсърлълар ърмаън суйуну ичемез олдулар. Мъсър'ън хер йеринде кан вардъ. Мъсърлъ бюйюджюлер де кенди бюйюлерийле айнъ шейи яптълар. РАБ 'бин сьойледии гиби фиравун инат етти ве Муса'йла Харун'у динлемеди. Оланлара алдърмадан сарайъна дьондю. Мъсърлълар ичеджек су булмак ичин ърмак къйъсънъ казмая койулдулар. Чюнкю ърмаън суйуну ичемийорлардъ. РАБ 'бин ърмаъ вурмасънън юзеринден йеди гюн гечти. РАБ Муса'я шьойле деди: „Фиравунун янъна гит ве она де ки, ‚ РАБ шьойле дийор: Халкъмъ салъвер, бана тапсънлар. Еер халкъмъ салъвермейи реддедерсен, бютюн юлкени курбааларла джезаландъраджаъм. Ърмак курбааларла долуп ташаджак. Курбаалар чъкъп сарайъна, ятак одана, ятаъна, гьоревлилеринин ве халкънън евлерине, фърънларъна, хамур текнелерине гиреджеклер. Сенин, халкънън, бютюн гьоревлилеринин юстюне съчраяджаклар.‘ „Харун'а де ки, ‚Елиндеки денеи ърмакларън, каналларън, хавузларън юзерине узатъп курбааларъ чъкарт; Мъсър'ъ курбаалар капласън.‘“ Бьойледже Харун елини Мъсър'ън суларъ юзерине узаттъ; курбаалар чъкъп Мъсър'ъ капладъ. Анджак бюйюджюлер де кенди бюйюлерийле айнъ шейи яптълар ве юлкейе курбааларъ салдълар. Фиравун Муса'йла Харун'у чаъртъп, „ РАБ 'бе дуа един, беним ве халкъмън юзеринден курбааларъ узаклаштърсън“ деди, „О заман халкънъзъ РАБ 'бе курбан кессинлер дийе салъвереджеим.“ Муса, „Сен карар вер“ дийе каршълък верди, „Буну сана бъракъйорум. Курбаалар сенден ве евлеринден узак дурсун, ялнъз ърмакта калсънлар дийе сенин, гьоревлилерин ве халкън ичин не заман дуа едейим?“ Фиравун, „Ярън“ деди. Муса, „Пеки, дедиин гиби олсун“ дийе каршълък верди, „Бьойледже биледжексин ки, Танръмъз РАБ гибиси йоктур. Курбаалар сенден, евлеринден, гьоревлилеринден, халкъндан узаклашаджак, ялнъз ърмакта каладжаклар.“ Муса'йла Харун фиравунун янъндан айрълдълар. Муса РАБ 'бин фиравунун башъна гетирдии курбаа беласъ ичин РАБ 'бе ферят етти. РАБ Муса'нън истеини йерине гетирди. Курбаалар евлерде, авлуларда, тарлаларда ьолдюлер. Курбааларъ йъън йъън топладълар. Юлке кокудан гечилмез олду. Анджак фиравун юлкенин рахатладъънъ гьорюндже, РАБ 'бин сьойледии гиби инатчълък етти ве Муса'йла Харун'у динлемеди. РАБ Муса'я шьойле деди: „Харун'а де ки, ‚Денеини узатъп йере вур, йердеки тоз сиврисинее дьонюшсюн, бютюн Мъсър'ъ капласън.‘“ Ьойле яптълар. Харун елиндеки денеи узатъп йере вурунджа, инсанларла хайванларън юзерине сиврисинеклер юшюштю. Мъсър'да йерин бютюн тозу сиврисинее дьонюштю. Бюйюджюлер де кенди бюйюлерийле тозу сиврисинее дьонюштюрмек истедилерсе де башарамадълар. Инсанларън, хайванларън юзерини сиврисинек капладъ. Бюйюджюлер фиравуна, „Бу иште Танръ'нън пармаъ вар“ дедилер. Не вар ки, РАБ 'бин сьойледии гиби фиравун инат етти, Муса'йла Харун'у динлемеди. РАБ Муса'я шьойле деди: „Сабах еркенден калк, фиравун ърмаа инеркен ону каршъла ве шьойле де: ‚ РАБ дийор ки, халкъмъ салъвер, бана тапсънлар. Халкъмъ салъвермезсен сенин, гьоревлилеринин, халкънън, евлеринин юзерине ат синеи ядъраджаъм. Мъсърлълар'ън евлери ве юзеринде яшадъкларъ топраклар ат синеклерийле долуп ташаджак. „‚Ама о гюн халкъмън яшадъъ Гошен бьолгесинде фарклъ давранаджаъм. Орада ат синеи олмаяджак. Бьойледже биледжексин ки, бу юлкеде РАБ беним. Кенди халкъмла сенин халкън арасъна фарк кояджаъм. Ярън бу белирти герчеклешеджек.‘“ РАБ дедиини яптъ. Фиравунун сарайъна, гьоревлилеринин евлерине сюрю сюрю ат синеи гьондерди. Мъсър ат синеи йюзюнден баштан сона харап олду. Фиравун Муса'йла Харун'у чаъртъп, „Гидин, бу юлкеде Танрънъз'а курбан кесин“ деди. Муса, „Бу дору олмаз“ дийе каршълък верди, „Чюнкю Мъсърлълар Танръмъз РАБ 'бе курбан кесмейи иренч сайъйорлар. Иренч сайдъкларъ бу шейи гьозлеринин ьонюнде япарсак бизи ташламазлар мъ? Танръмъз РАБ 'бе курбан кесмек ичин, бизе буйурдуу гиби юч гюн чьолде йол алмалъйъз.“ Фиравун, „Чьолде Танрънъз РАБ 'бе курбан кесмениз ичин сизи салъверийорум“ деди, „Ялнъз чок узаа гитмейеджексиниз. Шимди беним ичин дуа един.“ Муса, „Ярън ат синеклерини фиравунун, гьоревлилеринин, халкънън юзеринден узаклаштърсън дийе, янъндан айрълър айрълмаз РАБ 'бе дуа едеджеим“ деди, „Ялнъз фиравун РАБ 'бе курбан кесмек ичин халкън гитмесини ьонлейерек бизи йине алдатмамалъ.“ Муса фиравунун янъндан чъкъп РАБ 'бе дуа етти. РАБ Муса'нън истеини йерине гетирди; фиравунун, гьоревлилеринин, халкънън юзеринден ат синеклерини узаклаштърдъ. Тек синек калмадъ. Ьойлейкен, фиравун бир кез даха инатчълък етти ве халкъ салъвермеди. РАБ Муса'я шьойле деди: „Фиравунун янъна гит ве она де ки, ‚Ибранилер'ин Танръсъ РАБ шьойле дийор: Халкъмъ салъвер, бана тапсънлар. Салъвермейи реддедер, онларъ тутмакта диретирсен, РАБ 'бин ели кърлардаки хайванларънъзъ –атларъ, ешеклери, девелери, съърларъ, даварларъ– бюйюк къръма уратарак сизи джезаландъраджак. РАБ Исраиллилер'ле Мъсърлълар'ън хайванларъна фарклъ давранаджак. Исраиллилер'ин хайванларъндан хичбири ьолмейеджек.‘“ РАБ заманъ да белирлейерек, „Ярън юлкеде буну япаджаъм“ деди. Ертеси гюн РАБ дедиини яптъ: Мъсърлълар'ън хайванларъ бюйюк чапта ьолдю. Ама Исраиллилер'ин хайванларъндан хичбири ьолмеди. Фиравун адам гьондерди, Исраиллилер'ин бир тек хайванънън биле ьолмедиини ьоренди. Ьойлейкен, инат етти ве халкъ салъвермеди. РАБ Муса'йла Харун'а, „Янънъза ики авуч долусу оджак куруму алън“ деди, „Муса куруму фиравунун ьонюнде гьое дору савурсун. Курум бютюн Мъсър'ън юзеринде индже бир тоза дьонюшеджек; юлкенин хер янъндаки инсанларън, хайванларън беденлеринде иринли чъбанлар чъкаджак.“ Бьойледже Муса'йла Харун оджак куруму алъп фиравунун ьонюнде дурдулар. Муса куруму гьое дору савурду. Инсанларда ве хайванларда иринли чъбанлар чъктъ. Бюйюджюлер чъбандан ьотюрю Муса'нън каршъсънда дурамаз олдулар. Чюнкю бютюн Мъсърлълар'да олдуу гиби онларда да чъбанлар чъкмъштъ. РАБ фиравуну инатчъ яптъ, РАБ 'бин Муса'я сьойледии гиби, фиравун Муса'йла Харун'у динлемеди. РАБ Муса'я шьойле деди: „Сабах еркенден калкъп фиравунун хузуруна чък, де ки, ‚Ибранилер'ин Танръсъ РАБ шьойле дийор: Халкъмъ салъвер, бана тапсънлар. Йокса бу кез сенин, гьоревлилеринин, халкънън юзерине бютюн белаларъмъ ядъраджаъм. Ьойле ки, бу дюняда беним гибиси олмадъънъ ьоренесин. Чюнкю елими калдъръп сени ве халкънъ салгън хасталъкла вурмуш олсайдъм, йерйюзюнден силинмиш олурдун. Гюджюмю сана гьостермек, адъмъ бютюн дюняя танътмак ичин сени аякта туттум. Хяля халкъмъ салъвермийор, онлара юстюнлюк таслъйорсун. Бу йюзден, ярън бу саатлерде Мъсър'а тарихинде гьорюлмемиш аър бир долу ядъраджаъм. Шимди буйрук вер, хайванларън ве кърда нейин варса хепси съънаклара консун. Долу яънджа, еве гетирилмейен, кърда калан бютюн инсанларла хайванлар ьоледжек.‘“ Фиравунун гьоревлилери арасънда РАБ 'бин уяръсъндан корканлар кьолелерийле хайванларънъ чабуджак евлерине гетирдилер. РАБ 'бин уяръсънъ ьонемсемейенлер исе кьолелерийле хайванларънъ тарлада бърактъ. РАБ Муса'я, „Елини гьое дору узат“ деди, „Мъсър'ън хер йерине, инсанларън, хайванларън, кърдаки бютюн биткилерин юзерине долу ясън.“ Муса денеини гьое дору узатънджа РАБ гьок гюрлемелери ве долу гьондерди. Йълдъръм дюштю. РАБ Мъсър'а долу ядърдъ. Шиддетли долу яъйор, сюрекли шимшек чакъйорду. Мъсър Мъсър олалъ бьойлеси бир долу гьормемишти. Долу Мъсър'да инсандан хайвана дек кърдаки хер шейи, бютюн биткилери махветти, бютюн аачларъ кърдъ. Ялнъз Исраиллилер'ин яшадъъ Гошен бьолгесине долу дюшмеди. Фиравун Муса'йла Харун'у чаъртарак, „Бу кез гюнах ишледим“ деди, „ РАБ хаклъ, бен ве халкъм хаксъзъз. РАБ 'бе дуа един, йетер бу гьок гюрлемелери ве долу. Сизи салъвереджеим, артък бурада калмаяджаксънъз.“ Муса, „Кенттен чъкънджа, еллерими РАБ 'бе узатаджаъм“ деди, „Гьок гюрлемелери дураджак, артък долу ямаяджак. Бьойледже дюнянън РАБ 'бе аит олдууну биледжексин. Ама билийорум, сен ве гьоревлилерин РАБ Танръ'дан хяля коркмуйорсунуз.“ Кетен ве арпа махволмушту; чюнкю арпа башак вермиш, кетен чичек ачмъштъ. Ама будай ве къзъл будай хенюз битмедии ичин зарар гьормемишти. Муса фиравунун янъндан айрълъп кенттен чъктъ. Еллерини РАБ 'бе узаттъ. Гьок гюрлемеси ве долу дурду, ямур динди. Фиравун ямурун, долунун, гьок гюрлемесинин кесилдиини гьорюндже, йине гюнах ишледи. Хем кендиси, хем гьоревлилери инат еттилер. РАБ 'бин Муса араджълъъйла сьойледии гиби, фиравун инат едерек Исраиллилер'и салъвермеди. РАБ Муса'я, „Фиравунун янъна гит“ деди, „Белиртилерими араларънда гьостермек ичин фиравунла гьоревлилерини инатчъ яптъм. Мъсър'ла насъл алай еттиими, араларънда гьостердиим белиртилери сен де чоджукларъна, торунларъна анлат ки, беним РАБ олдууму билесиниз.“ Муса'йла Харун фиравунун янъна варъп шьойле дедилер: „Ибранилер'ин Танръсъ РАБ дийор ки, ‚Не замана дек алчакгьонюллю олмайъ реддедеджексин? Халкъмъ салъвер, бана тапсънлар. Халкъмъ салъвермейи реддедерсен, ярън юлкене чекиргелер гьондереджеим. Йерйюзюню ьойлесине каплаяджаклар ки, топрак гьорюнмез оладжак. Долудан куртулан юрюнлеринизи, кърда битен бютюн аачларънъзъ йийеджеклер. Евлерине, бютюн гьоревлилеринин, бютюн Мъсърлълар'ън евлерине чекирге доладжак. Не бабаларън, не аталарън ьомюрлериндже бьойлесини гьормедилер.‘“ Сонра Муса дьонюп фиравунун янъндан айрълдъ. Гьоревлилери фиравуна, „Не замана дек бу адам бизе тузак кураджак?“ дедилер, „Бърак гитсинлер, Танръларъ РАБ 'бе тапсънлар. Мъсър харап олду, хяля анламъйор мусун?“ Бьойледже, Муса'йла Харун'у фиравунун янъна гери гетирдилер. Фиравун, „Гидин, Танрънъз РАБ 'бе тапън“ деди, „Ама кимлер гидеджек?“ Муса, „Генч, яшлъ хеп бирликте гидеджеиз“ деди, „Оулларъмъзъ, къзларъмъзъ, даварларъмъзъ, съърларъмъзъ янъмъза аладжаъз. Чюнкю РАБ 'бе байрам япмалъйъз.“ Фиравун, „Алън чолук чоджуунузу, гидин гидебилирсениз, РАБ ярдъмджънъз олсун!“ деди, „Бакън, кьотю нийетиниз не кадар ачък. Олмаз. Ялнъз еркеклер гидип РАБ 'бе тапсън. Затен истедииниз де бу.“ Сонра Муса'йла Харун фиравунун янъндан ковулдулар. РАБ Муса'я, „Елини Мъсър'ън юзерине узат“ деди, „Чекирге ясън; юлкенин бютюн биткилерини, долудан куртулан хер шейи йесинлер.“ Муса денеини Мъсър'ън юзерине узаттъ. Бютюн о гюн ве гедже РАБ юлкеде доу рюзгаръ естирди. Сабах олунджа да доу рюзгаръ чекиргелери гетирди. Мъсър'ън юзеринде учушан чекиргелер юлкейи бойдан боя капладъ. Ьойле чоктулар ки, бьойлеси хичбир заман гьорюлмеди, кушаклар бойу да гьорюлмейеджек. Топраън юзерини ьойле капладълар ки, юлке капкара кесилди. Бютюн биткилери, долунун зарар вермедии аачларда калан мейвелерин хепсини йедилер. Мъсър'ън хичбир йеринде, не аачларда, не де кърдаки биткилерде йешиллик калмадъ. Фиравун аджеле Муса'йла Харун'у чаърттъ. „Танрънъз РАБ 'бе ве сизе каршъ гюнах ишледим“ деди, „Лютфен бир кез даха гюнахъмъ баъшлайън ве Танрънъз РАБ 'бе дуа един; бу ьолюмджюл белайъ юзеримден узаклаштърсън.“ Муса фиравунун янъндан чъкъп РАБ 'бе дуа етти. РАБ рюзгаръ чок шиддетли батъ рюзгаръна дьондюрдю. Рюзгар чекиргелери сюрюклейип Камъш Денизи 'не дьоктю. Мъсър'да тек чекирге калмадъ. Ама РАБ фиравуну инатчъ яптъ. Фиравун Исраиллилер'и салъвермеди. РАБ Муса'я, „Елини гьое дору узат“ деди, „Мъсър'ъ хисседилебилир бир каранлък капласън.“ Муса елини гьое дору узаттъ, Мъсър юч гюн койу каранлъа гьомюлдю. Юч гюн бойунджа кимсе кимсейи гьоремез, йеринден къмълдаямаз олду. Ялнъз Исраиллилер'ин яшадъъ йерлер айдънлъктъ. Фиравун Муса'йъ чаърттъ. „Гидин, РАБ 'бе тапън“ деди, „Ялнъз даварларънъзла съърларънъз алъконаджак. Чолук чоджуунуз сизинле бирликте гидебилир.“ Муса, „Ама Танръмъз РАБ 'бе курбан кесмемиз ичин бизе курбанлък ве якмалък сунулар да вермелисин“ дийе каршълък верди, „Хайванларъмъзъ да янъмъза алмалъйъз. Бир търнак биле калмамалъ бурада. Чюнкю Танръмъз РАБ 'бе тапмак ичин базъ хайванларъ кулланаджаъз. Орая вармадъкча ханги хайванларъ РАБ 'бе сунаджаъмъзъ билемейиз.“ Анджак РАБ фиравуну инатчъ яптъ, фиравун Исраиллилер'и салъвермейе янашмадъ. Муса'я, „Гит башъмдан“ деди, „Сакън бир даха каршъма чъкма. Йюзюмю гьордююн гюн ьолюрсюн.“ Муса, „Дедиин гиби олсун“ дийе каршълък верди, „Бир даха йюзюню гьормейеджеим.“ РАБ Муса'я, „Фиравунун ве Мъсър'ън башъна бир бела даха гетиреджеим“ деди, „О заман гитменизе изин вереджек, сизи бурадан адета коваджак. Халкъна сьойле, кадън еркек херкес комшусундан алтън, гюмюш ешя истесин.“ РАБ Исраил халкънън Мъсърлълар'ън гьозюнде лютуф булмасънъ саладъ. Муса да Мъсър'да, фиравунун гьоревлилеринин ве халкън гьозюнде чок бюйюдю. Муса фиравуна шьойле деди: „ РАБ дийор ки, ‚Гедже яръсъ Мъсър'ъ бойдан боя гечеджеим. Тахтънда отуран фиравунун илк чоджуундан, деирмендеки кадън кьоленин илк чоджууна кадар, хайванлар дахил Мъсър'даки бютюн илк доанлар ьоледжек. Бютюн Мъсър'да бензери не гьорюлмюш, не де гьорюледжек бюйюк бир ферят копаджак. Исраиллилер'е я да хайванларъна бир кьопек биле хавламаяджак.‘ О заман РАБ 'бин Исраиллилер'ле Мъсърлълар'а насъл фарклъ даврандъънъ анлаяджаксънъз. Бу гьоревлилеринин хепси гелип ьонюмде еиледжек, ‚Сен ве сени излейенлер, гидин!‘ дийеджеклер. Ондан сонра гидеджеим.“ Муса фиравунун янъндан бюйюк бир ьофкейле айрълдъ. РАБ Муса'я, „Мъсър'да шашъласъ ишлерим чоалсън дийе фиравун сизи динлемейеджек“ демишти. Муса'йла Харун фиравунун ьонюнде бютюн бу шашъласъ ишлери яптълар. Ама РАБ фиравуну инатчъ яптъ. Фиравун Исраиллилер'и юлкесинден салъвермеди. „Бютюн Исраил топлулууна билдирин: Бу айън онунда херкес аилесине гьоре кенди ев халкъна бирер кузу аладжак. Еер бир кузу бир аилейе чок гелийорса, аиле бирейлеринин сайъсъ ве херкесин йийеджеи миктар хесапланаджак ве аиле кузуйу ен якън комшусуйла пайлашабиледжек. Койун я да кечилерден сечеджеиниз хайван кусурсуз, еркек ве бир яшънда олмалъ. Айън он дьордюне кадар она бакаджаксънъз. О акшамюстю бютюн Исраил топлулуу хайванларъ боазлаяджак. Хайванън канънъ алъп, етин йенеджеи евин ян ве юст капъ сьовелерине сюреджеклер. О гедже атеште къзартълмъш ет маясъз екмек ве аджъ отларла йенмелидир. Ети чи вея хашланмъш оларак деил, башъ, баджакларъ, баърсакларъ ве ишкембесийле бирликте къзартарак йийеджексиниз. Сабаха кадар битирмелисиниз. Артакалан олурса, сабах атеште якаджаксънъз. Ети шьойле йемелисиниз: Белиниз кушанмъш, чаръкларънъз аяънъзда, денеиниз елинизде олмалъ. Ети чабук йемелисиниз. Бу РАБ 'бин Фъсъх курбанъдър. „О гедже Мъсър'дан гечеджеим. Хем инсанларън хем де хайванларън бютюн илк доанларънъ ьолдюреджеим. Мъсър'ън бютюн илахларънъ яргълаяджаъм. Бен РАБ 'бим. Булундуунуз евлерин юзериндеки кан сизин ичин белирти оладжак. Канъ гьорюндже юзеринизден гечеджеим. Мъсър'ъ джезаландъръркен ьолюм сачан сизе хичбир зарар вермейеджек. Бу гюн сизин ичин анма гюню оладжак. Бу гюню РАБ 'бин байрамъ оларак кутлаяджаксънъз. Геледжек кушакларънъз бойунджа сюрекли бир курал оларак бу гюню кутлаяджаксънъз.“ „Йеди гюн маясъз екмек йийеджексиниз. Илк гюн евлеринизден маяйъ калдъраджаксънъз. Ким бу йеди гюн ичинде маялъ бир шей йерсе, Исраил'ден атъладжактър. Биринджи ве йединджи гюнлер кутсал топлантъ япаджаксънъз. О гюнлер хичбир иш япълмаяджак. Херкес ялнъз кенди йийеджеини хазърлаяджак. Маясъз Екмек Байрамъ 'нъ кутлаяджаксънъз, чюнкю сизи ордулар халинде о гюн Мъсър'дан чъкардъм. Бу гюню калъджъ бир курал оларак кушакларънъз бойунджа кутлаяджаксънъз. Биринджи айън он дьордюнджю гюнюнюн акшамъндан йирми биринджи гюнюнюн акшамъна кадар маясъз екмек йийеджексиниз. Евлеринизде йеди гюн мая булунмаяджак. Маялъ бир шей йийен йерли ябанджъ херкес Исраил топлулуундан атъладжактър. Маялъ бир шей йемейеджексиниз. Яшадъънъз хер йерде маясъз екмек йийеджексиниз.“ Муса Исраил'ин бютюн илери геленлерини чаъртарак онлара шьойле деди: „Хемен гидин, аилелериниз ичин кендинизе даварлар сечип Фъсъх курбанъ оларак боазлайън. Бир демет мерджанкьошкоту алън, леендеки кана батъръп канъ капъларънъзън ян ве юст сьовелерине сюрюн. Сабаха кадар кимсе евинден чъкмасън. РАБ Мъсърлълар'ъ ьолдюрмек ичин геледжек, капъларънъзън ян ве юст сьовелериндеки канъ гьорюндже юзеринден гечеджек, ьолюм сачанън евлеринизе гирип сизи ьолдюрмесине изин вермейеджек. „Сен ве чоджукларън калъджъ бир курал оларак бу олайъ кутлаяджаксънъз. РАБ 'бин сизе сьоз вердии топраклара гирдииниз заман бу тьорейе уяджаксънъз. Чоджукларънъз сизе, ‚Бу тьоренин анламъ недир?‘ дийе сордукларънда, ‚Бу РАБ 'бин Фъсъх курбанъдър‘ дийеджексиниз, ‚Чюнкю РАБ Мъсърлълар'ъ ьолдюрюркен евлеримизин юзеринден гечерек бизи баъшладъ.‘“ Исраиллилер еилип тапъндълар. Сонра гидип РАБ 'бин Муса'йла Харун'а вердии буйруу ексиксиз уйгуладълар. Гедже яръсъ РАБ тахтънда отуран фиравунун илк чоджуундан зиндандаки тутсаън илк чоджууна кадар Мъсър'даки бютюн инсанларън ве хайванларън илк доанларънъ ьолдюрдю. О гедже фиравунла гьоревлилери ве бютюн Мъсърлълар уяндъ. Бюйюк ферят копту. Чюнкю ьолюсю олмаян ев йокту. Айнъ гедже фиравун Муса'йла Харун'у чаърттъ ве, „Калкън!“ деди, „Сиз ве Исраиллилер халкъмън арасъндан чъкъп гидин, истедииниз гиби РАБ 'бе тапън. Дедииниз гиби даварларънъзъ, съърларънъзъ да алън гьотюрюн. Бени де кутсайън!“ Исраиллилер'ин юлкейи хемен терк етмеси ичин Мъсърлълар диретти. „Йокса хепимиз ьоледжеиз!“ дийорлардъ. Бьойледже халк маясъ хенюз катълмамъш хамуруну алдъ, гийсилере сарълъ хамур текнелерини омузларънда ташъдъ. Исраиллилер Муса'нън дедиини япмъш, Мъсърлълар'дан алтън, гюмюш ешя ве гийси истемишлерди. РАБ Исраиллилер'ин Мъсърлълар'ън гьозюнде лютуф булмасънъ саладъ. Мъсърлълар онлара истедиклерини вердилер. Бьойледже Исраиллилер онларъ сойдулар. Исраиллилер кадън ве чоджукларън дъшънда алтъ йюз бин кадар еркекле яя оларак Рамсес'тен Суккот'а дору йола чъктълар. Даха пек чок киши де онларла бирликте гитти. Янларънда чок сайъда давар ве съър вардъ. Мъсър'дан гетирдиклери хамурла маясъз пиде пиширдилер. Мая йокту. Чюнкю Мъсър'дан ковулмушлар, кендилерине азък хазърлаяджак заман буламамъшлардъ. Исраиллилер Мъсър'да дьорт йюз отуз йъл яшадъ. Дьорт йюз отуз йълън сонунджу гюню РАБ 'бин халкъ ордулар халинде Мъсър'ъ терк етти. О гедже РАБ Исраиллилер'и Мъсър'дан чъкармак ичин сюрекли бекледи. Исраиллилер де кушаклар бойунджа айнъ гедже РАБ 'би йюджелтмек ичин уянък олмалъдър. РАБ Муса'йла Харун'а шьойле деди: „Фъсъх Байрамъ 'нън куралларъ шунлардър: Хичбир ябанджъ Фъсъх етини йемейеджек. Ама сатън алдъънъз кьолелер сюннет едилдиктен сонра ондан йийебилир. Конуклар ве юджретли ишчилер ондан йемейеджек. Фъсъх ети евде йенмели, евин дъшъна чъкарълмамалъ. Кемиклери кърмаяджаксънъз. Бютюн Исраил топлулуу Фъсъх Байрамъ'нъ кутлаяджак. Янънъздаки ябанджъ бир конук РАБ 'бин Фъсъх Байрамъ'нъ кутламак истерсе, ьондже евиндеки бютюн еркеклер сюннет едилмели; сонра йерел халктан бири гиби Исраил халкъна катълъп байрамъ кутлаябилир. Ама сюннетсиз бири Фъсъх етини йемейеджектир. Юлкеде доан ичин де, аранъзда яшаян ябанджъ ичин де айнъ курал гечерлидир.“ Исраиллилер РАБ 'бин Муса'йла Харун'а вердии буйруу ексиксиз йерине гетирдилер. О гюн РАБ Исраиллилер'и ордулар халинде Мъсър'дан чъкардъ. Муса халка, „Мъсър'дан, кьоле олдуунуз юлкеден чъктъънъз бугюню анъмсайън“ деди, „Чюнкю РАБ гючлю елийле сизи орадан чъкардъ. Маялъ хичбир шей йенмейеджек. Бугюн Авив айънда бурадан айрълъйорсунуз. РАБ сизи Кенан, Хитит, Амор, Хив ве Йевус топракларъна, аталарънъза вереджеине ант ичтии сют ве бал акан юлкейе гьотюрдюю заман бу ай шу тьорелере уяджаксънъз: Йеди гюн маясъз екмек йийеджек, йединджи гюн РАБ 'бе байрам япаджаксънъз. О йеди гюн ичинде ялнъз маясъз екмек йийеджексиниз. Аранъзда ве юлкенизин хичбир йеринде маялъ бир шей гьорюлмейеджек. О гюн оулларънъза, ‚Мъсър'дан чъктъъмъзда РАБ 'бин бизим ичин яптъкларъндан долайъ бунларъ япъйоруз‘ дийе анлатаджаксънъз. Бу елинизде бир белирти ве алнънъзда бир анма ишарети оладжак; ьойле ки, РАБ 'бин ясасъ хеп азънъзда олсун. Чюнкю РАБ гючлю елийле сизи Мъсър'дан чъкардъ. Сиз де хер йъл белирленен тарихте бу куралъ уйгуламалъсънъз. „ РАБ сизе ве аталарънъза ант ичерек сьоз вердии гиби сизи Кенан топракларъна гетиреджектир. Орайъ сизе вердии заман, илк доан еркек чоджукларънъзън ве хайванларънъзън хепсини РАБ 'бе адаяджаксънъз. Чюнкю бунлар РАБ 'бе аиттир. Илк доан хер съпанън беделини бир кузуйла ьодейин. Беделини ьодемезсениз, бойнуну кърън. Бютюн илк доан еркек чоджукларънъзън беделини ьодемелисиниз. „Илерде оулларънъз сизе, ‚Бунун анламъ не?‘ дийе сордукларънда, ‚ РАБ бизи гючлю елийле Мъсър'дан, кьоле олдуумуз юлкеден чъкардъ‘ дийе янътларсънъз, ‚Фиравун бизи салъвермемекте диретиндже, РАБ Мъсър'да инсанларън ве хайванларън бютюн илк доанларънъ ьолдюрдю. Иште бунун ичин хайванларън илк доан еркек явруларънъ РАБ 'бе курбан едийоруз. Илк доан еркек чоджукларъмъзън беделини исе бир хайванла ьодюйоруз.‘ Бу уйгулама елинизде бир белирти ве алнънъзда бир анма ишарети оладжак; РАБ 'бин бизи Мъсър'дан гючлю елийле чъкардъънъ анъмсатаджак.“ Фиравун Исраиллилер'и салъвердиинде, Филист йьореси якън олмасъна каршън, Танръ онларъ орадан гьотюрмеди. Чюнкю, „Халк савашла каршълашънджа, дюшюнджелерини деиштирип Мъсър'а гери дьонебилир“ дийе дюшюндю. Халкъ чьол йолундан Камъш Денизи 'не дору долаштърдъ. Исраиллилер Мъсър'дан силахлъ чъкмъшлардъ. Муса Йусуф'ун кемиклерини янъна алмъштъ. Чюнкю Йусуф Исраил'ин оулларъна, „Танръ кесинликле сизе ярдъм едеджек, кемиклерими бурадан гьотюреджексиниз“ дийе съкъ съкъ ант ичирмишти. Суккот'тан айрълъп чьол кенарънда, Етам'да конакладълар. Гедже гюндюз илерлемелери ичин, РАБ гюндюзюн бир булут сютуну ичинде йол гьостеререк, геджелейин бир атеш сютуну ичинде ъшък веререк онлара ьонджюлюк едийорду. Гюндюз булут сютуну, гедже атеш сютуну халкън ьонюнден ексик олмадъ. Фиравун шьойле дюшюнеджек: ‚Исраиллилер юлкеде шашкън шашкън долашъйорлардър, чьол онларъ кушатмъштър.‘ Фиравуну инатчъ япаджаъм. Онларън пешине дюшеджек. Бьойледже фиравунла ордусуну йенерек йюджелик казанаджаъм. Мъсърлълар биледжек ки, бен РАБ 'бим.“ Исраиллилер сьойленени яптълар. Халкън качтъъ Мъсър Фиравуну'на билдирилиндже, фиравунла гьоревлилери онлара илишкин дюшюнджелерини деиштирдилер: „Биз не яптък?“ дедилер, „Исраиллилер'и салъвермекле кьолелеримизи кайбетмиш олдук!“ Фиравун саваш арабасънъ хазърлаттъ, ордусуну янъна алдъ. Сечме алтъ йюз саваш арабасънън янъсъра, Мъсър'ън бютюн саваш арабаларънъ сорумлу сюрюджюлерийле бирликте янъна алдъ. РАБ Мъсър Фиравуну'ну инатчъ яптъ. Фиравун зафер хавасъ ичинде илерлейен Исраиллилер'ин пешине дюштю. Мъсърлълар фиравунун бютюн атларъ, саваш арабаларъ, атлъларъ, аскерлерийле онларън ардъна дюштюлер ве дениз къйъсънда, Пи-Хахирот якънларънда, Баал-Сефон'ун каршъсънда конакларкен онлара йетиштилер. Фиравун яклашъркен, Исраиллилер Мъсърлълар'ън аркаларъндан гелдиини гьорюндже дехшете капъларак РАБ 'бе ферят еттилер. Муса'я, „Мъсър'да мезар мъ йокту да бизи чьоле ьолмейе гетирдин?“ дедилер, „Бак, Мъсър'дан чъкармакла бизе не яптън! Мъсър'дайкен сана, ‚Бърак бизи, Мъсърлълар'а куллук еделим‘ демедик ми? Чьолде ьолмектенсе Мъсърлълар'а куллук етсек бизим ичин даха ийи олурду.“ Муса, „Коркмайън!“ деди, „Йеринизде дуруп беклейин, РАБ бугюн сизи насъл куртараджак гьорюн. Бугюн гьордююнюз Мъсърлълар'ъ бир даха хич гьормейеджексиниз. РАБ сизин ичин савашаджак, сиз сакин олун йетер.“ РАБ Муса'я, „Ничин бана ферят едийорсун?“ деди, „Исраиллилер'е сьойле, илерлесинлер. Сен денеини калдър, елини денизин юзерине узат. Сулар яръладжак ве Исраиллилер куру топрак юзеринде йюрюйерек денизи гечеджеклер. Бен Мъсърлълар'ъ инатчъ япаджаъм ки, артларъна дюшсюнлер. Фиравуну, бютюн ордусуну, саваш арабаларънъ, атлъларънъ йенерек йюджелик казанаджаъм. Фиравун, саваш арабаларъ ве атлъларъндан ьотюрю йюджелик казандъъм заман, Мъсърлълар биледжек ки, бен РАБ 'бим.“ Муса елини денизин юзерине узаттъ. РАБ бютюн гедже гючлю доу рюзгаръйла суларъ гери итти, денизи карая чевирди. Сулар икийе бьолюндю, Исраиллилер куру топрак юзеринде йюрюйерек денизи гечтилер. Сулар саларънда, солларънда онлара дувар олуштурду. Мъсърлълар артларъндан гелийорду. Фиравунун бютюн атларъ, саваш арабаларъ, атлъларъ денизде онларъ излийорду. Сабах ньобетинде РАБ атеш ве булут сютунундан Мъсър ордусуна бактъ ве онларъ шашкъна чевирди. Арабаларънън текерлеклерини чъкардъ; ьойле ки, арабаларънъ зорлукла сюрдюлер. Мъсърлълар, „Исраиллилер'ден качалъм!“ дедилер, „Чюнкю РАБ онлар ичин бизимле савашъйор.“ РАБ Муса'я, „Елини денизин юзерине узат“ деди, „Сулар Мъсърлълар'ън, саваш арабаларънън, атлъларънън юзерине дьонсюн.“ Муса елини денизин юзерине узаттъ. Сабаха каршъ дениз олаан халине дьондю. Мъсърлълар сулардан качаркен РАБ онларъ денизин ортасънда силкип аттъ. Гери дьонен сулар саваш арабаларънъ, атлъларъ, Исраиллилер'ин пешинден денизе далан фиравунун бютюн ордусуну йутту. Онлардан бир киши биле са калмадъ. Ама Исраиллилер денизи куру топракта йюрюйерек гечмишлерди. Сулар саларънда, солларънда онлара дувар олуштурмушту. РАБ о гюн Исраиллилер'и Мъсърлълар'ън елинден куртардъ. Исраиллилер дениз къйъсънда Мъсърлълар'ън ьолюлерини гьордюлер. РАБ 'бин Мъсърлълар'а гьостердии бюйюк гюджю гьорен Исраил халкъ РАБ 'ден коркуп О'на ве кулу Муса'я гювенди. Муса'йла Исраиллилер РАБ 'бе шу езгийи сьойледилер: „Езгилер сунаджаъм РАБ 'бе, Чюнкю йюджелдикче йюджелди; Атларъ да, атлъларъ да денизе дьоктю. Раб гюджюм ве езгимдир, О куртардъ бени. О'дур Танръм, Ьовгюлер сунаджаъм О'на. О'дур бабамън Танръсъ, Йюджелтеджеим О'ну. Саваш еридир РАБ, Адъ РАБ 'дир. „Денизе аттъ фиравунун ордусуну, Саваш арабаларънъ. Камъш Денизи 'нде боулду сечме субайларъ. Дерин сулара гьомюлдюлер, Таш гиби дибе индилер. „Сенин са елин, я РАБ, Сенин са елин коркунч гюдже сахиптир. Алтънда дюшманлар кърълър. Деврилир сана башкалдъранлар бюйюк гьоркемин каршъсънда, Гьондерир газабънъ анъз гиби тюкетирсин онларъ. Бурнунун солуу каршъсънда, Сулар йъълдъ бир арая. Кабаран сулар дуварлара дьонюштю, Денизин гьобеиндеки дерин сулар донду. Дюшман бьобюрленди: ‚Пешлерине дюшюп якалаяджаъм онларъ‘ деди, ‚Бьолюшеджеим чапулу, Дилеимдже ямалаяджаъм, Кълъджъмъ чекип йок едеджеим онларъ.‘ Юфледин солууну, денизе гьомюлдюлер, Куршун гиби енгин сулара баттълар. „Вар мъ сенин гибиси илахлар арасънда, я РАБ? Сенин гиби кутсаллъкта гьоркемли, хейбетийле ьовгюйе деер, Харикалар яратан вар мъ? Са елини узаттън, Йер йутту онларъ. Ьонджюлюк едеджексин севгинле куртардъън халка, Кутсал конутунун йолуну гьостереджексин гюджюнле онлара. Улуслар дуйуп титрейеджеклер, Филист халкънъ дехшет сараджак. Едом бейлери коркуя капъладжак, Моав ьондерлерини титреме аладжак, Кенан'да яшаянларън тюмю коркудан ерийеджек. Корку ве дехшет дюшеджек юзерлерине, Сенин халкън гечинджейе дек, я РАБ, Сахип олдуун бу халк гечинджейе дек, Билеинин гюджю каршъсънда таш кесиледжеклер. Я РАБ, халкънъ ичери аладжаксън. Кенди даъна, яшамак ичин сечтиин йере, Еллеринле курдуун кутсал йере дикеджексин, я Раб! РАБ сонсуза дек егемен оладжактър.“ Фиравунун атларъ, саваш арабаларъ, атлъларъ денизе далънджа, РАБ суларъ онларън юзерине чевирди. Ама Исраиллилер денизи куру топракта йюрюйерек гечтилер. Харун'ун къзкардеши Пейгамбер Мирям тефини елине алдъ, бютюн кадънлар тефлерле, ойнаярак ону изледилер. Мирям онлара шу езгийи сьойледи: „Езгилер сунун РАБ 'бе, Чюнкю йюджелдикче йюджелди, Атларъ, атлъларъ денизе дьоктю.“ Муса Исраиллилер'и Камъш Денизи 'нин ьотесине чъкардъ. Шур Чьолю'не гирдилер. Чьолде юч гюн йол алдъларса да су буламадълар. Мара'я вардълар. Ама Мара'нън суйуну ичемедилер, чюнкю су аджъйдъ. Бу йюзден орая Мара адъ верилди. Халк, „Не ичеджеиз?“ дийе Муса'я якънмая башладъ. Муса РАБ 'бе якардъ. РАБ она бир аач парчасъ гьостерди. Муса ону суя атънджа сулар татлъ олду. Орада РАБ онлар ичин бир курал ве илке койду, хепсини сънадъ. „Бен, Танрънъз РАБ 'бин сьозюню диккатле динлер, гьозюмде дору оланъ япар, буйрукларъма кулак верир, бютюн куралларъма уярсанъз, Мъсърлълар'а вердиим хасталъкларън хичбирини сизе вермейеджеим“ деди, „Чюнкю сизе шифа верен РАБ беним.“ Сонра Елим'е гиттилер. Орада он ики су кайнаъ, йетмиш хурма ааджъ вардъ. Су къйъсънда конакладълар. Бютюн Исраил топлулуу Елим'ден айрълдъ. Мъсър'дан чъктъктан сонра икинджи айън он бешинджи гюню Елим иле Сина арасъндаки Син Чьолю'не вардълар. Чьолде хепси Муса'йла Харун'а якънмая башладъ. „Кешке РАБ бизи Мъсър'дайкен ьолдюрсейди“ дедилер, „Хич деилсе орада ет казанларънън башъна отурур, доясъя йердик. Ама сиз бютюн топлулуу ачлъктан ьолдюрмек ичин бизи бу чьоле гетирдиниз.“ РАБ Муса'я, „Сизе гьоктен екмек ядъраджаъм“ деди, „Халк хер гюн гидип гюнлюк екмеини топлаяджак. Бьойледже онларъ сънаяджаъм: Беним ясама гьоре яшъйорлар мъ, яшамъйорлар мъ, гьореджеим. Алтънджъ гюн хер гюн топладъкларънън ики катънъ топлайъп хазърлаяджаклар.“ Муса'йла Харун Исраиллилер'е, „Бу акшам сизи Мъсър'дан РАБ 'бин чъкардъънъ биледжексиниз“ дедилер, „Сабах да РАБ 'бин гьоркемини гьореджексиниз. Чюнкю РАБ кендисине сьойлендиинизи дуйду. Биз кимиз ки, бизе сьойленийорсунуз?“ Сонра Муса, „Акшам сизе йемек ичин ет, сабах да диледииниз кадар екмек верилиндже, РАБ 'бин гьоркемини гьореджексиниз“ деди, „Чюнкю РАБ кендисине сьойлендиинизи дуйду. Биз кимиз ки? Сиз бизе деил, РАБ 'бе сьойленийорсунуз.“ Муса Харун'а, „Бютюн Исраил топлулууна сьойле, РАБ 'бин хузуруна гелсинлер“ деди, „Чюнкю РАБ сьойлендиклерини дуйду.“ Харун Исраил топлулууна бунларъ анлатъркен, чьоле дору бактълар. РАБ 'бин гьоркеми булутта гьорюнюйорду. РАБ Муса'я шьойле деди: „Исраиллилер'ин якънмаларънъ дуйдум. Онлара де ки, ‚Акшамюстю ет йийеджексиниз, сабах да екмекле карнънъзъ дойураджаксънъз. О заман биледжексиниз ки, Танрънъз РАБ беним.‘“ Акшам бълдърджънлар гелди, ордугахъ сардъ. Сабах ордугахън чевресини чий капламъштъ. Чий ерийиндже, топракта, чьолюн йюзейинде къраъя бензер индже пулджуклар гьорюндю. Буну гьорюндже Исраиллилер бирбирлерине, „Бу да не?“ дийе сордулар. Чюнкю не олдууну анлаямамъшлардъ. Муса, „ РАБ 'бин сизе йемек ичин вердии екмектир бу“ деди, „ РАБ 'бин буйруу шудур: ‚Херкес йийеджеи кадар топласън. Чадърънъздаки хер киши ичин бирер омер алън.‘“ Исраиллилер сьойленени яптълар. Кими чок, кими аз топладъ. Омерле ьолчтюклеринде, чок топлаянън фазласъ, аз топлаянън да ексии йокту. Херкес йийеджеи кадар топламъштъ. Муса онлара, „Кимсе сабаха бир парча биле бъракмасън“ деди. Ама базъларъ она алдърмайъп сабаха бърактълар. Бърактъкларъ куртланъп кокмая башлайънджа Муса онлара ьофкеленди. Хер сабах херкес йийеджеи кадар топлуйорду. Гюнеш орталъъ ъсътънджа, йерде каланлар ерийорду. Алтънджъ гюн киши башъна ики омер, яни ики кат топладълар. Топлулуун ьондерлери гелип дуруму Муса'я билдирдилер. Муса, „ РАБ 'бин буйруу шудур“ деди, „‚Ярън динленме гюню, РАБ ичин кутсал Шабат Гюню 'дюр. Пиширеджеинизи пиширин, хашлаяджаънъзъ хашлайън. Артакаланъ бир кенара койун, сабаха калсън.‘“ Муса'нън буйурдуу гиби артакаланъ сабаха бърактълар. Не кокту, не куртландъ. Муса, „Артакаланъ бугюн йийин“ деди, „Чюнкю бугюн РАБ ичин Шабат Гюню'дюр. Бугюн дъшарда екмек буламаяджаксънъз. Алтъ гюн екмек топлаяджаксънъз, ама йединджи гюн олан Шабат Гюню екмек булунмаяджак.“ Йединджи гюн базъларъ екмек топламак ичин дъшаръ чъктъ, ама хичбир шей буламадълар. РАБ Муса'я, „Не замана дек буйрукларъма ве ясаларъма уймайъ реддедеджексиниз?“ деди, „Сизе Шабат Гюню'ню вердим. Бунун ичин алтънджъ гюн сизе ики гюнлюк екмек верийорум. Йединджи гюн херкес нередейсе орада калсън, дъшаръ чъкмасън.“ Бьойледже халк йединджи гюн динленди. Исраиллилер о екмее ман адънъ вердилер. Кишниш тохуму гиби беязъмсъ, тадъ баллъ йуфка гибийди. Муса, „ РАБ 'бин буйруу шудур“ деди, „‚Мъсър'дан сизи чъкардъъмда, геледжек кушакларън чьолде сизе йедирдиим екмеи гьормеси ичин, бир омер саклансън.‘“ Муса Харун'а, „Бир тести ал, ичине бир омер ман долдур“ деди, „Геледжек кушаклар ичин сакланмак юзере ону РАБ 'бин хузуруна кой.“ РАБ 'бин Муса'я буйурдуу гиби Харун манъ сакланмак юзере Антлашма Левхаларъ'нън ьонюне койду. Исраиллилер йерлештиклери Кенан топракларъна варънджая дек кърк йъл ман йедилер. –Бир омер ефанън онда биридир.– РАБ 'бин буйруу уярънджа, бютюн Исраил топлулуу Син Чьолю'нден айрълдъ, бир йерден ьобюрюне гьочерек Рефидим'де конакладъ. Анджак орада ичеджек су йокту. Муса'я, „Бизе ичеджек су вер“ дийе чъкъштълар. Муса, „Ничин бана чъкъшъйорсунуз?“ деди, „Неден РАБ 'би денийорсунуз?“ Ама халк сусамъштъ. „Ничин бизи Мъсър'дан чъкардън?“ дийе Муса'я сьойлендилер, „Бизи, чоджукларъмъзъ, хайванларъмъзъ сусузлуктан ьолдюрмек ичин ми?“ Муса, „Бу халка не япайъм?“ дийе РАБ 'бе ферят етти, „Нередейсе бени ташлаяджаклар.“ РАБ Муса'я, „Халкън ьонюне геч“ деди, „Биркач Исраил илери геленини ве Нил'е вурдуун денеи де янъна алъп йюрю. Бен Хорев Даъ'нда бир каянън юзеринде, сенин ьонюнде дураджаъм. Каяя вураджаксън, халк ичсин дийе су фъшкъраджак.“ Муса Исраил илери геленлеринин ьонюнде денилени яптъ. Орая Масса ве Мерива адъ верилди. Чюнкю Исраиллилер орада Муса'я чъкъшмъш ве, „Аджаба РАБ арамъзда мъ, деил ми?“ дийе РАБ 'би денемишлерди. Амалеклилер гелип Рефидим'де Исраиллилер'е саваш ачтълар. Муса Йешу'я, „Адам сеч, гит Амалеклилер'ле саваш“ деди, „Ярън бен елимде Танръ'нън денеийле тепенин юзеринде дураджаъм.“ Йешу Муса'нън буйурдуу гиби Амалеклилер'ле саваштъ. Бу арада Муса, Харун ве Хур тепенин юзерине чъктълар. Муса елини калдърдъкча Исраиллилер, индирдикче Амалеклилер казанъйорду. Не вар ки, Муса'нън еллери йорулду. Бир таш гетирип алтъна койдулар. Муса юзерине отурду. Бир янда Харун, ьобюр янда Хур Муса'нън еллерини йукаръда туттулар. Гюнеш батънджая дек Муса'нън еллери йукаръда калдъ. Бьойледже Йешу Амалек ордусуну йенип кълъчтан гечирди. РАБ Муса'я, „Буну анъ оларак кайда геч“ деди, „Йешу'я да сьойле, Амалеклилер'ин адънъ йерйюзюнден бюсбютюн силеджеим.“ Муса бир сунак яптъ, адънъ „Яхве нисси “ койду. „Еллер Раб'бин тахтъна дору калдърълдъ“ деди, „ РАБ кушаклар бойунджа Амалеклилер'е каршъ савашаджак!“ Муса'нън кайънбабасъ Мидянлъ Кяхин Йитро, Танръ'нън Муса ве халкъ Исраил ичин яптъъ хер шейи, РАБ 'бин Исраиллилер'и Мъсър'дан насъл чъкардъънъ дуйду. Сонра, „Бабамън Танръсъ бана ярдъм етти, бени фиравунун кълъджъндан есиргеди“ дийерек ьобюрюне де Елиезер адънъ коймушту. Йитро Муса'нън каръсъ ве оулларъйла бирликте Танръ Даъ'на, Муса'нън конакладъъ чьоле гелди. Муса'я шу хабери гьондерди: „Бен, кайънбабан Йитро, карън ве ики олунла бирликте сана гелийоруз.“ Муса кайънбабасънъ каршъламая чъктъ, ьонюнде еилип ону ьоптю. Бирбиринин хатърънъ соруп чадъра гирдилер. Муса Исраиллилер уруна РАБ 'бин фиравунла Мъсърлълар'а бютюн яптъкларънъ, йолда чектиклери съкънтъларъ, РАБ 'бин кендилерини насъл куртардъънъ кайънбабасъна бир бир анлаттъ. Йитро РАБ 'бин Исраиллилер'е яптъъ ийиликлере, онларъ Мъсърлълар'ън елинден куртардъъна севинди. „Сизи Мъсърлълар'ън ве фиравунун елинден куртаран РАБ 'бе ьовгюлер олсун“ деди, „Халкъ Мъсър'ън бойундуруундан О куртардъ. Артък билийорум ки, РАБ бютюн илахлардан бюйюктюр. Чюнкю онларън гурур дуйдуу шейлерин юстесинден гелди.“ Сонра Танръ'я якмалък суну ве курбанлар гетирди. Харун'ла бютюн Исраил илери геленлери, Муса'нън кайънбабасъйла Танръ'нън хузурунда йемек йемейе гелдилер. Ертеси гюн Муса халкън даваларъна бакмак ичин яргъ кюрсюсюне чъктъ. Халк сабахтан акшама кадар чевресинде аякта дурду. Кайънбабасъ Муса'нън халк ичин яптъкларънъ гьорюндже, „Недир бу, халка яптъън?“ деди, „Неден сен тек башъна яргъч оларак отуруйорсун да херкес сабахтан акшама кадар чевренде беклийор?“ Муса, „Чюнкю халк Танръ'нън истемини билмек ичин бана гелийор“ дийе янътладъ, „Не заман бир сорунларъ олса, бана гелирлер. Бен де тарафлар арасънда карар веририм; Танръ'нън куралларънъ, ясаларънъ онлара билдиририм.“ Кайънбабасъ, „Яптъън иш ийи деил“ деди, „Хем сен, хем де янъндаки халк тюкенеджексиниз. Бу иши тек башъна калдърамазсън. Сана аър гелир. Бени динле, сана ьоют верейим. Танръ сенинле олсун. Танръ'нън ьонюнде халкъ сен темсил етмели, сорунларънъ Танръ'я сен илетмелисин. Куралларъ, ясаларъ халка ьорет, излемелери герекен йолу, япаджакларъ иши гьостер. Бунун янъсъра халкън арасъндан Танръ'дан коркан, йетенекли, хаксъз казанчтан нефрет еден дюрюст адамлар сеч; онларъ бинер, йюзер, еллишер, онар кишилик топлулукларън башъна ьондер ата. Халка сюрекли онлар яргъчлък етсин. Бюйюк даваларъ сана гетирсинлер, кючюк даваларъ кендилери чьозсюнлер. Бьойледже ишини пайлашмъш олурлар. Йюкюн хафифлер. Еер бьойле япарсан, Танръ да буйурурса, даянабилирсин. Херкес есенлик ичинде евине дьонер.“ Муса кайънбабасънън сьозюню динледи. Сьойледии хер шейи йерине гетирди. Исраиллилер арасъндан йетенекли адамлар сечти. Онларъ бинер, йюзер, еллишер, онар кишилик топлулукларън башъна ьондер атадъ. Халка сюрекли яргъчлък еден бу кишилер зор даваларъ Муса'я гетирдилер, кючюк даваларъ исе кендилери чьоздюлер. Сонра Муса кайънбабасънъ уурладъ. Йитро да юлкесине дьондю. Исраиллилер Мъсър'дан чъктъктан там юч ай сонра Сина Чьолю'не вардълар. Рефидим'ден йола чъкъп Сина Чьолю'не гирдилер. Орада, Сина Даъ'нън каршъсънда конакладълар. Муса Танръ'нън хузуруна чъктъ. РАБ дадан кендисине сесленди: „Якуп сойуна, Исраил халкъна шьойле дийеджексин: Мъсърлълар'а не яптъъмъ, сизи насъл картал канатларъ юзеринде ташъярак янъма гетирдиими гьордюнюз. Шимди сьозюмю диккатле динлер, антлашмама уярсанъз, бютюн улуслар ичинде ьоз халкъм олурсунуз. Чюнкю йерйюзюнюн тюмю бенимдир. Сиз беним ичин кяхинлер краллъъ, кутсал улус оладжаксънъз. Исраиллилер'е бьойле сьойлейеджексин.“ Муса гидип халкън илери геленлерини чаърдъ ве РАБ 'бин кендисине буйурдуу хер шейи онлара анлаттъ. Бютюн халк бир аъздан, „ РАБ 'бин сьойледии хер шейи япаджаъз“ дийе янътладълар. Муса халкън янътънъ РАБ 'бе илетти. РАБ Муса'я, „Сана койу бир булут ичинде геледжеим“ деди, „Ьойле ки, сенинле конушуркен халк ишитсин ве хер заман сана гювенсин.“ Муса халкън сьойледиклерини РАБ 'бе илетти. РАБ Муса'я, „Гит, бугюн ве ярън халкъ аръндър“ деди, „Гийсилерини йъкасънлар. Ючюнджю гюне хазър олсунлар. Чюнкю ючюнджю гюн бютюн халкън гьозю ьонюнде бен, РАБ Сина Даъ'на инеджеим. Даън чевресине сънър чиз ве халка де ки, ‚Сакън даа чъкмайън, даън етеине де яклашмайън! Ким даа докунурса, кесинликле ьолдюрюледжектир. Я ташланаджак, я да окла вуруладжак; она инсан ели демейеджек. Истер хайван олсун истер инсан, яшамасъна изин верилмейеджек.‘ Анджак бору узун узун чалънънджа даа чъкабилирлер.“ Сонра Муса дадан халкън янъна инип онларъ аръндърдъ. Херкес гийсилерини йъкадъ. Муса халка, „Ючюнджю гюне хазър олун“ деди, „Бу сюре ичинде джинсел илишкиде булунмайън.“ Ючюнджю гюнюн сабахъ гьок гюрледи, шимшеклер чактъ. Даън юзеринде койу бир булут вардъ. Деркен, чок гючлю бир бору сеси дуйулду. Ордугахта херкес титремейе башладъ. Муса халкън Танръ'йла гьорюшмек юзере ордугахтан чъкмасъна ьонджюлюк етти. Даън етеинде дурдулар. Сина Даъ'нън хер янъндан думан тютюйорду. Чюнкю РАБ даън юстюне атеш ичинде инмишти. Дадан оджак думанъ гиби думан чъкъйор, бютюн да шиддетле сарсълъйорду. Бору сеси гитгиде йюкселиндже, Муса конушту ве Танръ гьок гюрлемелерийле ону янътладъ. РАБ Сина Даъ'нън юзерине инди, Муса'йъ даън тепесине чаърдъ. Муса тепейе чъктъ. РАБ, „Ашаъ инип халкъ уяр“ деди, „Сакън бени гьормек ичин сънъръ гечмесинлер, йокса бирчоу ьолюр. Бана яклашан кяхинлер де кендилерини кутсасънлар, йокса онларъ шиддетле джезаландъръръм.“ Муса, „Халк Сина Даъ'на чъкамаз“ дийе каршълък верди, „Чюнкю сен, ‚Даън чевресине сънър чиз, ону кутсал къл‘ дийерек бизи уярдън.“ РАБ, „Ашаъ инип Харун'у гетир“ деди, „Ама кяхинлерле халк хузурума гелмек ичин сънъръ гечмесинлер. Йокса онларъ шиддетле джезаландъръръм.“ Бунун юзерине Муса ашаъ инип дуруму халка анлаттъ. Танръ шьойле конушту: „Сени Мъсър'дан, кьоле олдуун юлкеден чъкаран Танрън РАБ беним. „Бенден башка танрън олмаяджак. „Кендине йукаръда гьокйюзюнде, ашаъда йерйюзюнде я да йер алтъндаки суларда яшаян херханги бир джанлъя бензер пут япмаяджаксън. Путларън ьонюнде еилмейеджек, онлара тапмаяджаксън. Чюнкю бен, Танрън РАБ, късканч бир Танръ'йъм. Бенден нефрет еденин бабасънън ишледии сучун хесабънъ чоджукларъндан, ючюнджю, дьордюнджю кушаклардан сораръм. Ама бени севен, буйрукларъма уян бинлердже кушаа севги гьостеририм. „Танрън РАБ 'бин адънъ бош йере азъна алмаяджаксън. Чюнкю РАБ, адънъ бош йере азъна аланларъ джезасъз бъракмаяджактър. „ Шабат Гюню 'ню кутсал саярак анъмса. Алтъ гюн чалъшаджак, бютюн ишлерини япаджаксън. Ама йединджи гюн бана, Танрън РАБ 'бе Шабат Гюню оларак аданмъштър. О гюн сен, олун, къзън, еркек ве кадън кьолен, хайванларън, аранъздаки ябанджълар дахил, хичбир иш япмаяджаксънъз. Чюнкю бен, РАБ йери гьою, денизи ве бютюн джанлъларъ алтъ гюнде яраттъм, йединджи гюн динлендим. Бу йюзден Шабат Гюню'ню кутсадъм ве кутсал бир гюн оларак белирледим. „Аннене бабана сайгъ гьостер. Ьойле ки, Танрън РАБ 'бин сана вереджеи юлкеде ьомрюн узун олсун. „Адам ьолдюрмейеджексин. „Зина етмейеджексин. „Чалмаяджаксън. „Комшуна каршъ ялан йере танъклък етмейеджексин. „Комшунун евине, каръсъна, еркек ве кадън кьолесине, ьокюзюне, ешеине, хичбир шейине гьоз дикмейеджексин.“ Халк гьок гюрлемелерини, бору сесини дуйуп шимшеклери ве даън башъндаки думанъ гьорюндже коркудан титремейе башладъ. Узакта дурарак Муса'я, „Бизимле сен конуш, динлейелим“ дедилер, „Ама Танръ конушмасън, йокса ьолюрюз.“ Муса, „Коркмайън!“ дийе каршълък верди, „Танръ сизи денемек ичин гелди; Танръ коркусу юзеринизде олсун, гюнах ишлемейесиниз дийе.“ Муса Танръ'нън ичинде булундуу койу каранлъа яклашъркен халк узакта дурду. РАБ Муса'я шьойле деди: „Исраиллилер'е де ки, ‚Гьоклерден сизинле конуштууму гьордюнюз. Беним янъмсъра башка илахлар япмаяджаксънъз, алтън я да гюмюш илахлар дьокмейеджексиниз. Беним ичин топрак бир сунак япаджаксънъз. Якмалък ве есенлик сунулар ънъзъ, даварларънъзъ, съърларънъзъ онун юзеринде сунаджаксънъз. Адъмъ анъмсаттъъм хер йере гелип сизи кутсаяджаъм. Еер бана таш сунак япарсанъз, йонтма таш кулланмайън. Чюнкю кулланаджаънъз алет сунаън кутсаллъънъ бозар. Сунаъмън юзерине басамакла чъкмаяджаксънъз. Чюнкю чъплак йериниз гьорюнебилир.‘“ „Исраиллилер'е шу илкелери билдир: „Ибрани бир кьоле сатън алърсан, алтъ йъл кьолелик едеджек, ама йединджи йъл каршълък ьодемеден ьозгюр оладжак. Бекяр гелдийсе, ялнъз кендиси ьозгюр оладжак; евли гелдийсе, каръсъ да ьозгюр оладжак. Ефендиси кендисине бир кадън верир ве о кадъндан чоджукларъ олурса, кадън ве чоджуклар ефендисинде каладжак, ялнъз кендиси гидеджек. „Ама кьоле ачъкча, ‚Бен ефендими, каръмла чоджукларъмъ севийорум, ьозгюр олмак истемийорум‘ дерсе, ефендиси ону яргъч хузуруна чъкараджак. Капъя я да капъ сьовесине яклаштъръп кулаънъ бизле деледжек. Бьойледже кьоле яшам бойу ефендисине хизмет едеджек. „Еер бир адам къзънъ джарийе оларак сатарса, къз еркек кьолелер гиби ьозгюр бъракълмаяджак. Ефендиси къзла нишанланър, сонра къздан хошланмазса, къзън гери алънмасъна изин вермелидир. Къзъ алдаттъъ ичин ону ябанджълара сатамаз. Еер джарийейи олуна нишанларса, она кенди къзъ гиби давранмалъдър. Еер икинджи бир кадънла евленирсе, илк каръсънъ нафакадан, гийсиден, карълък хакларъндан йоксун бъракмамалъдър. Еер бу юч хаккъ она вермезсе, кадън каршълъксъз ьозгюр оладжактър.“ „Ким бирини вуруп ьолдюрюрсе, кендиси де кесинликле ьолдюрюледжектир. Ама олайда касът йокса, она бен изин вермишсем, сизе адамън качаджаъ йери билдиреджеим. Еер бир адам комшусуна дюзен курар, касътлъ оларак салдъръп ону ьолдюрюрсе, сунаъма биле качмъш олса, ону чъкаръп ьолдюреджексиниз. „Ким аннесини я да бабасънъ дьоверсе, кесинликле ьолдюрюледжектир. „Ким адам качърърса, ону истер сатмъш олсун, истер елинде тутсун, кесинликле ьолдюрюледжектир. „Аннесине я да бабасъна ланет еден кесинликле ьолдюрюледжектир. „Кавга чъкар, бир адам комшусуна ташла я да йумрукла вурур, вурулан адам ьолмейип ятаа дюшер, сонра калкъп денекле дъшаръда гезебилирсе, вуран адам сучсуз сайъладжактър. Ялнъз яралънън кайбеттии заманън каршълъънъ ьодейеджек ве тюмюйле ийилешмесини салаяджактър. „Бир адам еркек я да кадън кьолесини денекле дьоверкен ьолдюрюрсе, кесинликле джезаландъръладжактър. Ама кьоле хемен ьолмез, бир ики гюн сонра ьолюрсе, кьоле сахиби джеза гьормейеджектир. Чюнкю кьоле онун малъ сайълър. „Ики киши кавга едеркен гебе бир кадъна чарпар, кадън еркен доум япар ама башка бир зарар гьормезсе, салдърган, кадънън коджасънън истедии ве яргъчларън онайладъъ миктарда пара джезасъна чарптъръладжактър. „Бир адам еркек я да кадън кьолесини гьозюне вурарак кьор едерсе, гьозюне каршълък ону ьозгюр бъракаджактър. Еер еркек я да кадън кьолесинин дишини кърарса, дишине каршълък ону ьозгюр бъракаджактър.“ „Еер бир боа бир еркеи я да кадънъ бойнузуйла вуруп ьолдюрюрсе, кесинликле ташланаджак ве ети йенмейеджектир. Боанън сахиби исе сучсуз сайъладжактър. Ама салдърганлъъ билинен бир боанън сахиби уярълмасъна каршън боасъна сахип чъкмазса ве боасъ бир еркеи я да кадънъ ьолдюрюрсе, хем боа ташланаджак, хем де сахиби ьолдюрюледжектир. Анджак, боанън сахибинден пара джезасъ истенирсе, истенен миктаръ ьодейерек джанънъ куртарабилир. Боа истер еркек, истер къз чоджууну ьолдюрсюн, айнъ курал уйгуланаджактър. Еер боа бир еркек я да кадън кьолейи ьолдюрюрсе, кьоленин ефендисине отуз шекел гюмюш вериледжек ве боа ташланаджактър. „Бир адам бир чукур ачар я да каздъъ чукурун юзерини ьортмезсе ве чукура бир боа я да бир ешек дюшерсе, чукуру казан хайванън беделини ьодейеджектир. Парайъ хайванън сахибине вереджек, ьолю хайван кендисинин оладжактър. „Бир адамън боасъ комшусунун боасънъ яралар, яралъ боа ьолюрсе, са боайъ сатъп парасънъ пайлашаджак, ьолю хайванъ да бьолюшеджеклердир. Еер боанън салдърган олдуу ве сахибинин она сахип чъкмадъъ билинийорса, боая каршълък боа вереджек ве ьолю хайван кендисине каладжактър.“ „Бир адам ьокюз я да давар чалъп боазлар я да сатарса, бир ьокюзе каршълък беш ьокюз, бир койуна каршълък дьорт койун ьодейеджектир. „Бир хърсъз бир еве гиреркен якаланъп ьолдюрюлюрсе, ьолдюрен киши сучлу сайълмаз. Анджак олай гюнеш додуктан сонра олмушса, кан дьокмектен сорумлу сайълър. „Хърсъз чалдъънън каршълъънъ кесинликле ьодемелидир. Хичбир шейи йокса, хърсъзлък яптъъ ичин кьоле оларак сатъладжактър. Чалдъъ мал –ьокюз, ешек я да койун– са оларак елинде якаланърса, ики катънъ ьодейеджектир. „Тарлада я да бада хайванларънъ отлатан бир адам, хайванларънън башкасънън тарласънда отламасъна изин верирсе, зараръ кенди тарласънън я да баънън ен ийи юрюнлерийле ьодейеджектир. „Биринин яктъъ атеш дикенлере съчрар, екин деметлери, тарладаки екин я да тарла янарса, янгън чъкаран киши зараръ ьодейеджектир. „Бири комшусуна сакласън дийе парасънъ я да ешясънъ еманет едер ве бунлар комшусунун евинден чалънърса, хърсъз якаландъънда ики катънъ ьодемелидир. Ама хърсъз якаланмазса, комшусунун ешясъна ел узатъп узатмадъънън анлашълмасъ ичин ев сахиби яргъч хузуруна чъкмалъдър. Еманете иханет едилен конуларда, ьокюз, ешек, койун, гийси, херханги бир кайъп ешя ичин ‚Бу бенимдир‘ дийен хер ики тараф соруну яргъджън хузуруна гетирмелидир. Яргъджън сучлу булдуу киши комшусуна ики кат ьодейеджектир. „Бир адам комшусуна корусун дийе ешек, ьокюз, койун я да херханги бир хайван еманет еттиинде, хайван ьолюр, сакатланър я да кимсе гьормеден чалънърса, комшусу адамън малъна ел узатмадъъна илишкин РАБ 'бин хузурунда ант ичмелидир. Мал сахиби буну кабул едеджек ве комшусу бир шей ьодемейеджектир. Ама мал герчектен ондан чалънмъшса, каршълъъ сахибине ьоденмелидир. Еманет хайван парчаланмъшса, адам парчаларънъ канът оларак гьостермелидир. Парчаланан хайван ичин бир шей ьодемейеджектир. „Бири комшусундан бир хайван ьодюнч алър, сахиби йоккен хайван сакатланър я да ьолюрсе, каршълъънъ ьодемелидир. Ама сахиби хайванла бирликтейсе, ьодюнч алан каршълъънъ ьодемейеджектир. Хайван кираланмъшса, кайъп ьоденен кирая сайълмалъдър.“ „Еер бири нишанлъ олмаян бир къзъ алдатъп онунла ятарса, башлък парасънъ ьодемели ве онунла евленмелидир. Бабасъ къзънъ она вермейи реддедерсе, адам нормал башлък парасъ нейсе ону ьодемелидир. „Бюйюджю кадънъ яшатмаяджаксънъз. „Хайванларла джинсел илишки куран херкес ьолдюрюледжектир. „ РАБ 'ден башка бир илаха курбан кесен ьолюм джезасъна чарптъръладжактър. „Ябанджъя хаксъзлък ве баскъ япмаяджаксънъз. Чюнкю сиз де Мъсър'да ябанджъйдънъз. „Дул ве ьоксюзюн хаккънъ йемейеджексиниз. Йерсениз, бана ферят еттиклеринде онларъ кесинликле ишитирим. Ьофкем алевленир, сизи кълъчтан гечиртирим. Кадънларънъз дул, чоджукларънъз ьоксюз калър. „Халкъма, аранъзда яшаян бир йоксула ьодюнч пара верирсениз, она тефеджи гиби давранмаяджаксънъз. Юзерине фаиз еклемейеджексиниз. Комшунузун абасънъ рехин алърсанъз, гюн батмадан гери вереджексиниз. Чюнкю тек ьортюсю абасъдър, анджак онунла ьортюнебилир. Онсуз насъл ятар? Бана ферят едерсе ишитеджеим, чюнкю бен ийиликсеверим. „Танръ'я сьовмейеджексиниз. Халкънъзън ьондерине ланет етмейеджексиниз. „Юрюнюнюзю ве шъранъзъ сунмакта геджикмейеджексиниз. Илк доан оулларънъзъ бана вереджексиниз. Ьокюзлеринизе, даварларънъза да айнъ шейи япаджаксънъз. Йеди гюн аналаръйла каладжаклар, секизинджи гюн онларъ бана вереджексиниз. „Беним кутсал халкъм оладжаксънъз. Бунун ичиндир ки, кърда парчаланмъш хайванларън етини йемейеджек, кьопеклерин ьонюне атаджаксънъз.“ „Ялан хабер ташъмаяджаксънъз. Хаксъз йере танъклък едерек кьотю кишийе ян чъкмаяджаксънъз. „Кьотюлюк япан калабалъъ излемейеджексиниз. Бир давада чоунлуктан яна конушарак адалети саптърмаяджаксънъз. Дурушмада йоксулу кайърмаяджаксънъз. „Дюшманънъзън йолуну шашърмъш ьокюзюне я да ешеине растларсанъз, ону кендисине гери гьотюреджексиниз. Сизден нефрет еден кишинин ешеини йюк алтънда чьокмюш гьорюрсениз, кенди халине бъракъп гитмейеджек, она ярдъмджъ оладжаксънъз. „Дурушмада йоксула каршъ адалети саптърмаяджаксънъз. Яландан узак дураджак, сучсуз ве дору кишийи ьолдюрмейеджексиниз. Чюнкю бен кьотю кишийи акламам. „Рюшвет алмаяджаксънъз. Чюнкю рюшвет гьорени кьор едер, хаклъйъ хаксъз чъкарър. „Ябанджъя баскъ япмаяджаксънъз. Ябанджълъън не олдууну билирсиниз. Чюнкю сиз де Мъсър'да ябанджъйдънъз. „Топраънъзъ алтъ йъл екеджек, юрюнюню топлаяджаксънъз. Ама йединджи йъл надаса бъракаджаксънъз; ьойле ки, халкънъзън арасъндаки йоксуллар йийеджек булабилсин, онлардан артакаланъ да ябанъл хайванлар йесин. Баънъза ве зейтинлиинизе де айнъ шейи япън. „Алтъ гюн чалъшаджак, йединджи гюн динленеджексиниз. Бьойледже хем ьокюзюнюз, ешеиниз динленир, хем де кадън кьоленизин оулларъ ве ябанджълар рахат едер. „Сьойледиим хер шейи йерине гетирин. Башка илахларън адънъ анмайън, азънъза алмайън.“ „Йълда юч кез бана байрам япаджаксънъз. Сизе буйурдуум гиби, Авив айънън белирли гюнлеринде йеди гюн маясъз екмек йийерек Маясъз Екмек Байрамъ 'нъ кутлаяджаксънъз. Чюнкю Мъсър'дан о ай чъктънъз. „Кимсе хузурума ели бош чъкмасън. „Тарлая ектииниз юрюнлери бичтиинизде илк юрюнлерле Хасат Байрамъ 'нъ кутлаяджаксънъз. „Йъл сонунда тарладан юрюнлеринизи топладъънъзда Юрюн Девширме Байрамъ 'нъ кутлаяджаксънъз. „Бютюн еркеклериниз йълда юч кез бен Егемен РАБ 'бин хузуруна чъкаджаклар. „Евинизде мая булундуу сюредже бана курбан кесмейеджексиниз. „Байрамда бана курбан едилен хайванън яъ сабаха бъракълмамалъ. „Топраънъзън сечме илк юрюнлерини Танрънъз РАБ 'бин Тапънаъ'на гетиреджексиниз. „Олаъ анасънън сютюнде хашламаяджаксънъз.“ „Йолда сизи корумасъ, хазърладъъм йере гьотюрмеси ичин ьонюнюзден бир мелек гьондерийорум. Она диккат един, сьозюню динлейин, башкалдърмайън. Чюнкю бени темсил еттии ичин башкалдърънъзъ баъшламаз. Ама онун сьозюню диккатле динлер, бютюн сьойледиклерими йерине гетирирсениз, дюшманларънъза дюшман, хасъмларънъза хасъм оладжаъм. Мелеим ьонюнюзден гидеджек, сизи Амор, Хитит, Периз, Кенан, Хив ве Йевус топракларъна гьотюреджек. Онларъ йок едеджеим. Онларън илахларъ ьонюнде еилмейеджек, тапънмаяджаксънъз; тьорелерини излемейеджексиниз. Терсине, илахларънъ йок едеджек, дикили ташларънъ бюсбютюн парчалаяджаксънъз. Танрънъз РАБ 'бе тападжаксънъз. Екмеинизи, суйунузу берекетли къладжак, аранъздаки хасталъкларъ йок едеджеим. Юлкенизде късър ве чоджук дюшюрен кадън олмаяджак. Сизе узун ьомюр вереджеим. „Дехшетими ьонюнюзден гьондереджек, каршълашаджаънъз бютюн халкларъ шашкъна чевиреджеим. Дюшманларънъз ьонюнюзден качаджак. Хивлилер'и, Кенанлълар'ъ, Хититлер'и ьонюнюзден ковмаларъ ичин ьонюнюзсъра ешекаръсъ гьондереджеим. Ама онларъ бир йъл ичинде ковмаяджаъм. Йокса юлке виран олур, ябанъл хайванлар чоалдъкча чоалър, сайъларъ сизи ашар. Сиз чоалънджая, топраъ йурт едининджейе дек онларъ азар азар коваджаъм. „Сънърларънъзъ Камъш Денизи 'нден Филист Денизи'не, чьолден Фърат Ърмаъ'на кадар генишлетеджеим. Юлке халкънъ елинизе теслим едеджеим. Онларъ ьонюнюзден коваджаксънъз. Онларла я да илахларъйла антлашма япмаяджаксънъз. Онларъ юлкенизде баръндърмаяджаксънъз. Йокса бана каршъ гюнах ишлеменизе неден олурлар. Илахларъна тапарсанъз, сизе тузак олур.“ РАБ Муса'я, „Сен, Харун, Надав, Авиху ве Исраил илери геленлеринден йетмиш киши бана гелин“ деди, „Бана узактан тапън. Ялнъз сен бана яклашаджаксън. Ьотекилер яклашмамалъ. Халк сенинле даа чъкмамалъ.“ Муса гидип РАБ 'бин бютюн буйрукларънъ, илкелерини халка анлаттъ. Херкес бир аъздан, „ РАБ 'бин хер сьойледиини япаджаъз“ дийе каршълък верди. Муса РАБ 'бин бютюн буйрукларънъ яздъ. Сабах еркенден калкъп даън етеинде бир сунак курду, Исраил'ин он ики оймаънъ симгелейен он ики таш сютун дикти. Сонра Исраилли генчлери гьондерди. Онлар да РАБ 'бе якмалък сунулар сундулар, есенлик курбанларъ оларак боалар кестилер. Муса канън яръсънъ леенлере долдурду, ьобюр яръсънъ сунаън юзерине дьоктю. Сонра антлашма китабънъ алъп халка окуду. Халк, „ РАБ 'бин хер сьойледиини япаджаъз, О'ну динлейеджеиз“ деди. Муса леенлердеки канъ халкън юзерине серпти ве, „Бютюн бу сьозлер уярънджа, РАБ 'бин сизинле яптъъ антлашманън канъ будур“ деди. Сонра Муса, Харун, Надав, Авиху ве Исраил илери геленлеринден йетмиш киши даа чъкарак Исраил'ин Танръсъ'нъ гьордюлер. Танръ'нън аякларъ алтънда ладживертташънъ андъран бир дьошеме вардъ. Гьок гиби дуруйду. Танръ Исраил сойлуларъна зарар вермеди. Танръ'йъ гьордюлер, сонра йийип ичтилер. РАБ Муса'я, „Даа, янъма гел“ деди, „Бурада бекле, халкън ьоренмеси ичин юзерине ясаларла буйрукларъ яздъъм таш левхаларъ сана вереджеим.“ Муса'йла ярдъмджъсъ Йешу хазърландълар. Муса Танръ Даъ'на чъкаркен, Исраил илери геленлерине, „Гери дьонюнджейе кадар бизи бурада беклейин“ деди, „Харун'ла Хур аранъзда; кимин соруну олурса онлара башвурсун.“ Муса даа чъкънджа, булут даъ капладъ. РАБ 'бин гьоркеми Сина Даъ'нън юзерине инди. Булут даъ алтъ гюн ьорттю. Йединджи гюн РАБ булутун ичинден Муса'я сесленди. РАБ 'бин гьоркеми Исраиллилер'е даън доруунда якъджъ бир атеш гиби гьорюнюйорду. Муса булутун ичинден даа чъктъ. Кърк гюн кърк гедже дада калдъ. РАБ Муса'я шьойле деди: „Исраиллилер'е сьойле, бана армаан гетирсинлер. Гьонюлден верен херкесин армаанънъ алън. Онлардан аладжаънъз армаанлар шунлардър: Алтън, гюмюш, тунч; ладживерт, мор, кърмъзъ иплик; индже кетен, кечи кълъ, дери, кърмъзъ боялъ коч дериси, акася ааджъ, кандил ичин зейтиняъ, месх яъйла гюзел кокулу бухур ичин бахарат, башкяхинин ефодуйла гьоюслюю ичин оникс ве ьобюр какма ташлар. „Араларънда яшамам ичин бана кутсал бир йер япсънлар. Конуту ве ешяларънъ сана гьостереджеим ьорнее тъпатъп уйгун япън.“ „Акася ааджъндан бир сандък япсънлар. Бойу ики бучук, ени ве йюксеклии бирер бучук аршън олсун. Ичини де дъшънъ да саф алтънла капла. Чевресине алтън перваз яп. Дьорт алтън халка дьокюп дьорт аяъна так. Икиси бир янда, икиси ьобюр янда оладжак. Акася ааджъндан съръклар япъп алтънла капла. Сандъън ташънмасъ ичин съръкларъ янлардаки халкалара гечир. Съръклар сандъън халкаларънда каладжак, чъкарълмаяджак. Антлашманън таш левхаларънъ сана вереджеим. Онларъ сандъън ичине кой. „Саф алтъндан бир Баъшланма Капаъ яп. Бойу ики бучук, ени бир бучук аршън оладжак. Капаън ики кенаръна дьовме алтъндан бирер Керув яп. Керувлар'дан бирини бир кенара, ьобюрюню ьотеки кенара, капакла тек парча халинде яп. Керувлар йукаръ дору ачък канатларъйла капаъ ьортеджек. Йюзлери бирбирине дьонюк оладжак ве капаа бакаджак. Капаъ сандъън юзерине, сана вереджеим таш левхаларъ исе сандъън ичине кой. Сенинле орада, Левха Сандъъ'нън юстюндеки Керувлар арасънда, Баъшланма Капаъ'нън юзеринде гьорюшеджеим ве Исраиллилер ичин сана буйруклар вереджеим.“ „Акася ааджъндан бир маса яп. Бойу ики, ени бир, йюксеклии бир бучук аршън оладжак. Масайъ саф алтънла капла. Чевресине алтън перваз яп. Первазън чевресине дьорт пармак енинде бир кенарлък япарак алтън первазла чевир. Маса ичин дьорт алтън халка яп, дьорт аяк юзериндеки дьорт кьошейе йерлештир. Масанън ташънмасъ ичин съръкларън ичинден гечеджеи халкалар кенарлъа якън олмалъ. Съръкларъ акася ааджъндан яп, алтънла капла. Маса онларла ташънаджак. Маса ичин саф алтъндан табаклар, саханлар, дьокмелик суну тестилери, тасларъ яп. Екмеклери сюрекли оларак хузурума, масанън юзерине кояджаксън.“ „Саф алтъндан бир кандиллик яп. Аяъ, гьовдеси дьовме алтън олсун. Чанак, томурджук ве чичек мотифлери кендинден олсун. Кандиллик юч колу бир янда, юч колу ьотеки янда олмак юзере алтъ коллу оладжак. Хер колда бадем чичеини андъран юч чанак, томурджук ве чичек мотифи булунаджак. Алтъ кол да айнъ оладжак. Кандиллиин гьовдесинде бадем чичеини андъран дьорт чанак, томурджук ве чичек мотифи оладжак. Кандилликтен йюкселен илк ики колун, икинджи ики колун, ючюнджю ики колун алтънда кендинден бирер томурджук булунаджак. Топлам алтъ кол оладжак. Томурджукларъ, колларъ тек парча олан кандиллик саф дьовме алтъндан оладжак. „Кандиллик ичин йеди кандил яп; кандиллер каршъсънъ айдънлатаджак бичимде йерлештирилсин. Фитил машаларъ, таблаларъ саф алтъндан оладжак. Бютюн такъмларъ дахил кандиллие бир талант саф алтън харджанаджак. Хер шейи сана дада гьостерилен ьорнее гьоре япмая диккат ет.“ „Танръ'нън Конуту'ну он пердеден яп. Перделер ладживерт, мор, кърмъзъ ипликле ьозенле докунмуш индже кетенден олсун, юзери Керувлар 'ла устаджа сюсленсин. Хер перденин бойу йирми секиз, ени дьорт аршън олмалъ. Бютюн перделер айнъ ьолчюде оладжак. Перделер бешер бешер бирбирине екленерек ики такъм перде япъладжак. Биринджи такъмън кенаръна ладживерт илмеклер ач. Ьобюр такъмън кенаръна да айнъ шейи яп. Биринджи такъмън илк пердесийле икинджи такъмън сон пердесине еллишер илмек ач. Илмеклер бирбирине каршъ олмалъ. Елли алтън копча яп, перделери копчалаярак чадъръ бирлештир. Бьойледже конут тек парча халине геледжек. „Конутун юстюню каплаяджак чадър ичин кечи кълъндан он бир перде яп. Хер перденин бойу отуз, ени дьорт аршън оладжак. Он бир перде де айнъ ьолчюде олмалъ. Беш перде бирбирине, алтъ перде бирбирине бирлештириледжек. Алтънджъ пердейи чадърън ьонюнде катла. Хер ики перде такъмънън кенарларъна еллишер илмек ач. Елли тунч копча яп, копчаларъ илмеклере гечир ки, чадър тек парча халине гелсин. Чадърън перделеринден артан яръм перде конутун аркасъндан саркаджак. Перделерин узун кенарларъндан артан кумаш чадърън янларъндан бирер аршън саркарак конуту ьортеджек. Чадър ичин кърмъзъ боялъ коч дерилеринден бир ьортю, онун юстюне де дериден башка бир ьортю яп. „Конут ичин акася ааджъндан дикине черчевелер яп. Хер черчевенин бойу он, ени бир бучук аршън оладжак. Черчевелерин бирбирине уян ики паралел чъкънтъсъ оладжак. Конутун бютюн черчевелерини айнъ бичимде япаджаксън. Конутун гюнейи ичин йирми черчеве яп. Хер черчевенин алтънда ики чъкънтъ ичин бирер табан олмак юзере, йирми черчевенин алтънда кърк гюмюш табан яп. Конутун батъя бакаджак арка тарафъ ичин алтъ черчеве яп. Аркада конутун кьошелери ичин ики черчеве яп. Бу кьоше черчевелеринин алт тарафъ айръ каладжак, юст тарафъ исе биринджи халкайла бирлештириледжек. Ики кьошейи олуштуран ики черчеве айнъ бичимде оладжак. Бьойледже секиз черчеве ве хер черчевенин алтънда ики табан олмак юзере он алтъ гюмюш табан оладжак. Черчевелерин ортасъндаки кириш чадърън бир уджундан ьобюр уджуна гечеджек. Черчевелери ве киришлери алтънла капла, киришлерин гечеджеи халкаларъ да алтъндан яп. „Конуту дада сана гьостерилен плана гьоре яп. „Ладживерт, мор, кърмъзъ ипликле ьозенле докунмуш индже кетенден бир перде яп; юзерини Керувлар'ла устаджа сюсле. Дьорт гюмюш табан юстюнде дуран акася ааджъндан алтън каплъ дьорт дирек юзерине ас. Ченгеллери алтън оладжак. Пердейи копчаларън алтъна асъп Левха Сандъъ'нъ перденин аркасъна кой. Перде Кутсал Йер 'ле Ен Кутсал Йер 'и бирбиринден айъраджак. Баъшланма Капаъ'нъ Ен Кутсал Йер'де булунан Левха Сандъъ'нън юзерине кой. Масайъ перденин ьобюр тарафъна, конутун кузейе бакан янъна йерлештир; кандиллии масанън каршъсъна, конутун гюней тарафъна кой. „Чадърън гириш бьолюмюне ладживерт, мор, кърмъзъ ипликле ьозенле докунмуш индже кетенден накъшлъ бир перде яп. Пердейи асмак ичин акася ааджъндан беш дирек яп, алтънла капла. Ченгеллери де алтън оладжак. Диреклер ичин тунчтан беш табан дьок.“ „Сунаъ акася ааджъндан каре бичиминде яп. Ени ве бойу бешер аршън, йюксеклии юч аршън оладжак. Дьорт юст кьошесине кендинден бойнузлар япарак хепсини тунчла капла. Сунак ичин я ве кюл коваларъ, кюреклер, чанаклар, бюйюк чаталлар, атеш капларъ яп. Тюмю тунч оладжак. А бичиминде тунч бир ъзгара да яп, дьорт кьошесине бирер тунч халка так. Ъзгарайъ сунаън кенарънън алтъна кой. Ьойле ки, ашаъ дору сунаън яръсъна йетишсин. Сунак ичин акася ааджъндан съръклар яп, тунчла капла. Съръклар халкалара гечириледжек ве сунак ташънъркен ики янънда оладжак. Сунаъ тахтадан, ичи бош япаджаксън. Тъпкъ дада сана гьостерилдии гиби оладжак.“ „Конута бир авлу яп. Авлунун гюней тарафъ ичин йюз аршън бойунда, ьозенле докунмуш индже кетен перделер япаджаксън. Перделер ичин йирми дирек япъладжак; диреклерин табанларъ тунч, ченгеллери ве ченгел чемберлери гюмюш оладжак. Кузей тарафъ ичин йюз аршън бойунда перделер, йирми дирек, диреклер ичин йирми тунч табан япъладжак. Диреклерин ченгеллерийле чемберлери гюмюштен оладжак. „Авлунун батъ тарафъ ичин елли аршън бойунда перде, он дирек, он табан япъладжак. Доуя бакан тарафта авлунун ени елли аршън оладжак. Гиришин бир тарафънда он беш аршън бойунда перде, юч дирек ве юч табан оладжак. Гиришин ьобюр тарафънда да он беш аршън бойунда перде, юч дирек ве юч табан оладжак. „Авлунун гиришинде ладживерт, мор, кърмъзъ ипликле, ьозенле докунмуш индже кетенден йирми аршън бойунда накъшлъ бир перде оладжак. Дьорт диреи ве дьорт табанъ булунаджак. Авлунун чевресиндеки бютюн диреклер гюмюш чемберлерле донатъладжак. Ченгеллери гюмюш, табанларъ тунч оладжак. Авлунун бойу йюз, ени елли, чевресиндеки перделерин йюксеклии беш аршън оладжак. Перделери ьозенле докунмуш индже кетенден, табанларъ тунчтан оладжак. Конутта хер тюрлю хизмет ичин кулланъладжак бютюн алетлер, конутун ве авлунун бютюн казъкларъ да тунчтан оладжак.“ „Исраил халкъна буйрук вер, кандилин сюрекли янъп ъшък вермеси ичин саф съкма зейтиняъ гетирсинлер. Харун'ла оулларъ кандиллери беним хузурумда, Булушма Чадъръ'нда, Левха Сандъъ'нън ьонюндеки перденин дъшънда, акшамдан сабаха кадар янар тутаджаклар. Исраиллилер ичин кушаклар бойунджа сюрекли бир курал оладжак бу.“ „Бана кяхинлик етмелери ичин Исраиллилер арасъндан аабейин Харун'у, оулларъ Надав, Авиху, Елазар ве Итамар'ъ янъна ал. Аабейин Харун'а гьоркем ве сайгънлък казандърмак ичин кутсал гийсилер яп. Билгелик вердиим беджерикли адамлара сьойле, Харун'а гийси япсънлар. Ьойле ки, бана кяхинлик етмек ичин кутсал кълънмъш олсун. Япаджакларъ гийсилер шунлардър: Гьоюслюк, ефод, кафтан, накъшлъ минтан, сарък, кушак. Бана кяхинлик етмелери ичин аабейин Харун'а ве оулларъна бу кутсал гийсилери япаджаклар. Алтън сърма, ладживерт, мор, кърмъзъ иплик, индже кетен кулланаджаклар.“ „ Ефод у алтън сърмайла, ладживерт, мор, кърмъзъ ипликле, ьозенле докунмуш индже кетенден устаджа япаджаклар. Баланабилмеси ичин ики кьошесине такълмъш икишер омузлуу оладжак. Ефодун юзеринде ефод гиби устаджа докунмуш бир шерит оладжак. Ефодун бир парчасъ гиби ладживерт, мор, кърмъзъ ипликле, алтън сърмайла, ьозенле докунмуш индже кетенден оладжак. „Уста иши бир карар гьоюслюю яп. Ону да ефод гиби, алтън сърмайла, ладживерт, мор, кърмъзъ ипликле, ьозенле докунмуш индже кетенден яп. Дьорт кьоше, ени ве бойу бирер каръш оладжак; икийе катланаджак. Юзерине дьорт съра таш йувасъ как. Биринджи сърада якут, топаз, зюмрют; икинджи сърада фирузе, ладживертташъ, айташъ; ючюнджю сърада гьокякут, агат, аметист; дьордюнджю сърада саръ якут, оникс ве йешим оладжак. Ташлар алтън йувалара какъладжак. Он ики таш оладжак. Юзерлерине мюхюр ояр гиби Исраилоулларъ'нън адларъ бир бир ойуладжак. Бу ташлар Исраил'ин он ики оймаънъ симгелейеджек. „Гьоюслюк ичин саф алтъндан ьорме зинджирлер яп. Ики алтън халка яп, гьоюслююн юст ики кьошесине бирер халка кой. Ики ьорме алтън зинджири гьоюслююн кьошелериндеки халкалара так. Зинджирлерин ьотеки ики уджуну ики йуванън юзеринден гечиререк ефодун ьон тарафъна, омузлукларън юзерине бала. Ики алтън халка даха яп; хер бирини гьоюслююн алт ики кьошесине, ефода битишик ич кенаръна так. Ики алтън халка даха яп; ефодун ьонюндеки омузлуклара алттан, дикише якън, устаджа докунмуш шеридин йукаръсъна так. Гьоюслююн халкаларъйла ефодун халкаларъ ладживерт кордонла бирбирине баланаджак. Ьойле ки, гьоюслюк ефодун устаджа докунмуш шеридинин йукаръсънда калсън ве ефоддан айрълмасън. „Харун Кутсал Йер 'е гиреркен, Исраилоулларъ'нън адларънън язълъ олдуу карар гьоюслююню йюреинин юзеринде ташъяджак. Ьойле ки, бен, РАБ халкъмъ сюрекли анъмсаяйъм. Урим'ле Туммим 'и карар гьоюслююнюн ичине кой; ьойле ки, Харун не заман хузурума чъкса йюреинин юзеринде олсунлар. Бьойледже Харун Исраилоулларъ'нън карар вермек ичин кулландъкларъ Урим'ле Туммим'и РАБ 'бин хузурунда сюрекли йюреинин юзеринде ташъяджак.“ „ Ефод ун алтъна гийилен кафтанъ салт ладживерт ипликтен яп. Ортасънда баш гечеджек кадар бир бошлук бърак. Йъртълмамасъ ичин бошлуун кенарларънъ яка гиби докуярак чевир. Кафтанън кенарънъ чепечевре ладживерт, мор, кърмъзъ ипликтен нар мотифлерийле безе, араларъна алтън чънгъраклар так. Етеин уджу бир алтън чънгърак, бир нар, бир алтън чънгърак, бир нар олмак юзере чепечевре капланаджак. Харун хизмет едеркен бу кафтанъ гийеджек. Ен Кутсал Йер 'е, хузурума гирип чъкаркен дуйулан чънгърак сеси онун ьолмедиини гьостереджек. „Саф алтъндан бир левха яп ве юзерине мюхюр ояр гиби ‚ РАБ 'бе аданмъштър‘ сьозюню ой; ладживерт бир кордонла саръън ьон тарафъна бала. Харун ону алнънда ташъяджак. Исраиллилер кутсал баъшларънъ гетириркен суч ишлемишлерсе, сучларънъ Харун ташъяджак; онлар ьонюмде кабул гьорсюн дийе левха сюрекли Харун'ун алнънда булунаджак. „Индже кетенден ишлемели бир минтан доку, индже кетенден бир сарък, бир де накъшлъ кушак яп. „Харун'ун оулларъна минтанлар, кушаклар, гьоркем ве сайгънлък казандъраджак башлъклар яп. Бу гийсилери аабейин Харун'а ве оулларъна гийдир; сонра бана кяхинлик етмелери ичин онларъ месхедип ата ве кутсал къл. „Едеп йерлерини ьортмек ичин онлара кетен донлар яп. Бойу белден уйлуа кадар оладжак. Харун'ла оулларъ Булушма Чадъръ'на гирдиклеринде я да Кутсал Йер 'де хизмет етмек юзере сунаа яклаштъкларънда, суч ишлейип ьолмемек ичин бу донларъ гийеджеклер. Харун ве сойундан геленлер ичин сюрекли бир курал оладжак бу.“ „Бана кяхинлик едебилмелери ичин, Харун'ла оулларънъ кутсал кълмак юзере шунларъ яп: Бир боа иле ики кусурсуз коч ал. Индже будай унундан маясъз екмек, зейтиняъйла йорулмуш маясъз пиделер, юзерине я сюрюлмюш маясъз йуфкалар яп. Бунларъ бир сепете койуп боа ве ики кочла бирликте бана гетир. Харун'ла оулларънъ Булушма Чадъръ'нън гириш бьолюмюне гетирип йъка. Гийсилери ал; минтанъ, ефодун алтъна гийилен кафтанъ, ефоду ве гьоюслюю Харун'а гийдир. Ефодун устаджа докунмуш шеридини бала. Башъна саръъ сар, юзерине де кутсал таджъ кой. Сонра месх яънъ ал, башъна дьокерек ону месхет. Харун'ун оулларънъ ьоне чъкаръп онлара минтан гийдир. Беллерине кушак бала, башларъна башлък кой. Калъджъ бир курал оларак кяхинлик онларън иши оладжак. Бьойледже Харун'ла оулларънъ атамъш оладжаксън. „Боайъ Булушма Чадъръ'нън ьонюне гетир, Харун'ла оулларъ еллерини боанън башъна койсунлар. Боайъ хузурумда, Булушма Чадъръ'нън гириш бьолюмюнде кеседжексин. Канънъ пармаънла сунаън бойнузларъна сюр, артан канъ сунаън дибине дьок. Хайванън баърсак ве ишкембе яларънъ, караджиер пердесини, бьобреклерини ве бьобрек яларънъ сунаън юзеринде якаджаксън. Етини, дерисини, гюбресини де ордугахън дъшънда як. Бу гюнах сунусудур. „Бир коч гетир, Харун'ла оулларъ еллерини кочун башъна койсунлар. Кочу сен кес. Канънъ сунаън хер янъна дьок. Кочу парчалара айъръп баърсакларънъ, ишкембесини, аякларънъ йъка, башла ьотеки парчаларън янъна кой. Сонра кочун тюмюню сунаън юзеринде як. Бу РАБ 'бе сунулан якмалък суну, РАБ 'би хошнут еден коку, О'нун ичин якълан сунудур. „Ьотеки кочу гетир, Харун'ла оулларъ еллерини кочун башъна койсунлар. Кочу сен кес. Канънъ Харун'ла оулларънън са кулак мемелерине, са ел ве аякларънън баш пармакларъна сюр. Артан канъ сунаън хер янъна дьок. Сунаън юзериндеки канъ ве месх яънъ Харун'ла оулларънън ве гийсилеринин юзерине серп. Бьойледже Харун'ла оулларъ ве гийсилери кутсал кълънмъш оладжак. „Кочун яънъ, куйрук яънъ, баърсак ве ишкембе яларънъ, караджиер пердесини, бьобреклерини, бьобрек яларънъ ве са будуну ал. –Чюнкю бу, бири гьореве атанъркен кесилен кочтур.– Хузурумдаки маясъз екмек сепетинден бир сомун, ялъ пиде ве йуфка ал, хепсини Харун'ла оулларънън елине вер. Бунларъ беним хузурумда салламалък суну оларак салла, сонра еллеринден алъп сунакта якмалък сунуйла бирликте бени хошнут еден коку оларак як. Бу, РАБ ичин якълан сунудур. „Харун'ун атанмасъ ичин сунуладжак кочун дьошюню хузурумда салламалък суну оларак салла. О дьош сенин пайън оладжак. Харун'ла оулларънън атанмасъ ичин кесилен кочун салланмъш олан дьошюйле баъш оларак сунулан будуну бана айър. Исраиллилер бунларъ сюрекли Харун'ла оулларънън пайъна айъраджак. Бу, Исраиллилер'ин РАБ 'бе сундуу есенлик курбанларъндан биридир. „Харун'ун кутсал гийсилери, кендинден сонра оулларъна каладжак. Месхедилип атанърларкен бу гийсилери гийеджеклер. Харун'ун йерине кяхин олан олу, Кутсал Йер 'де хизмет етмек юзере Булушма Чадъръ'на гирдиинде йеди гюн бу гийсилери гийеджек. Атанъп кутсал кълънмаларъ ичин гюнахларъ баъшлатан бу сунуларъ ялнъз онлар йийебилир. Ябанджъ бири йийемез, чюнкю бу сунулар кутсалдър. Атанмаларъ ичин кесилен курбанън етинден я да екмектен сабаха артан олурса, якаджаксън. Бунлар йенмейеджек, чюнкю кутсалдър. „Харун'ла оулларъ ичин сана буйурдукларъмън хепсини яп. Атанмаларъ йеди гюн сюреджек. Гюнах баъшлатмак ичин гюнах сунусу оларак хер гюн бир боа сунаджаксън. Сунаъ аръндърмак ичин гюнах сунусу сун, кутсал кълмак ичин де месхет. Йеди гюн сунаъ аръндърарак кутсал къладжаксън. Бьойледже сунак чок кутсал оладжак. Она докунан хер шей де кутсал сайъладжактър.“ „Дюзенли оларак хер гюн сунаън юзеринде бир яшънда ики еркек кузу сунаджаксънъз. Кузунун бирини сабах, ьобюрюню акшамюстю сунун. Кузуйла бирликте дьортте бир хин съкма зейтиняъйла йорулмуш онда бир ефа индже ун ве дьокмелик суну оларак дьортте бир хин шарап сунаджаксънъз. Ьобюр кузуйу акшамюстю, бени хошнут еден коку, якълан суну оларак, сабахки гиби тахъл сунусу ве дьокмелик сунуйла бирликте бана сунаджаксънъз. „Бу якмалък суну Булушма Чадъръ'нън гириш бьолюмюнде, РАБ 'бин хузурунда, кушаклар бойу сюрекли сунуладжактър. Муса'йла конушмак ичин Исраил халкъйла орада булушаджаъм. Исраиллилер'ле булушуркен чадър гьоркемимле кутсал кълънаджак. „Булушма Чадъръ'нъ ве сунаъ кутсал къладжак, Харун'ла оулларънъ бана кяхинлик етмелери ичин гьоревлендиреджеим. Исраиллилер арасънда яшаяджак, онларън Танръсъ оладжаъм. Анлаяджаклар ки, араларънда яшамак ичин онларъ Мъсър'дан чъкаран Танръларъ РАБ беним. Танръларъ РАБ беним.“ „Юзеринде бухур якмак ичин акася ааджъндан бир сунак яп. Каре бичиминде, бойу ве ени бирер аршън, йюксеклии ики аршън, бойнузларъ кендинден оладжак. Юстюню, янларънъ, бойнузларънъ саф алтънла капла. Чевресине алтън перваз яп. Ики яндаки первазън алтъна ики алтън халка яп. Бунлар сунаън ташънмасъ ичин съръкларън гечмесине яраяджак. Съръкларъ акася ааджъндан яп ве алтънла капла. Сунаъ Левха Сандъъ'нън каршъсъндаки перденин, сандъън юзериндеки Баъшланма Капаъ'нън ьонюне, сенинле булушаджаъм йере кой. „Харун хер сабах кандиллерин бакъмънъ япаркен сунаън юзеринде гюзел кокулу бухур якаджак. Акшамюстю кандиллери якаркен йине бухур якаджак. Бьойледже хузурумда кушаклар бойунджа сюрекли бухур янаджак. Сунаън юзеринде башка бухур, якмалък суну я да тахъл сунусу сунмаяджаксънъз; юзерине дьокмелик суну дьокмейеджексиниз. Харун йълда бир кез сунаън бойнузларънъ аръндъраджак. Кушакларънъз бойунджа йълда бир кез гюнахларъ баъшлатмак ичин сунулан сунунун канъйла сунаъ аръндъраджак. Сунак бен РАБ ичин чок кутсалдър.“ РАБ Муса'я шьойле деди: „Исраиллилер'ин сайъмънъ яптъън заман, херкес джанъна каршълък бана бедел ьодейеджектир. Ьойле ки, сайъм япълъркен башларъна бела гелмесин. Сайълан херкес армаан оларак бана яръм кутсал йерин шекели вереджектир. –Бир шекел йирми герадър.– Сайълан йирми яшъндаки ве даха йукаръ яштаки херкес бана армаан вереджектир. Джанларънъзън бедели оларак бу армаанъ вердиинизде, зенгин яръм шекелден фазла, йоксул яръм шекелден ексик вермейеджек. Исраиллилер'ден бедел оларак верилен параларъ топлаяджак, Булушма Чадъръ'нън хизметинде кулланаджаксън. Бу паралар джанларънъзън бедели оларак бен, РАБ 'бе Исраиллилер'и хеп анъмсатаджак.“ РАБ Муса'я шьойле деди: „Йъканмак ичин тунч бир казан яп. Аяклъъ да тунчтан оладжак. Булушма Чадъръ иле сунаън арасъна койуп ичине су долдур. Харун'ла оулларъ еллерини, аякларънъ орада йъкаяджаклар. РАБ Муса'я шьойле деди: „Шу надиде бахаратъ ал: 500 шекел съвъ мюр, яръсъ кадар, яни 250'шер шекел гюзел кокулу тарчън ве камъш, 500 кутсал йерин шекели хъяршембе, бир хин де зейтиняъ. Бунлардан ътриятчъ усталъъйла гюзел кокулу кутсал бир месх яъ яп. Она кутсал месх яъ денеджек. Онларъ кутсал къл ки, чок кутсал олсунлар. Онлара деен хер шей кутсал сайъладжактър. „Бана кяхин олмаларъ ичин Харун'ла оулларънъ месхедип кутсал къл. Исраиллилер'е де ки, ‚Кушакларънъз бойунджа бу кутсал месх яъ ялнъз беним ичин кулланъладжак. Инсан беденине дьокюлмейеджек. Айнъ речетейле бензери япълмаяджак. О кутсалдър ве сизин ичин кутсал оладжактър. Онун бензерини япан я да кяхин олмаян биринин юзерине дьокен херкес халкънън арасъндан атъладжактър.‘“ Сонра РАБ Муса'я шьойле деди: „Гюзел кокулу бахарат –кара гюннюк, оника, каснъ ве саф гюннюк– ал. Хепси айнъ ьолчюде олсун. Бир ътриятчъ усталъъйла бунлардан гюзел кокулу бир бухур яп. Тузланмъш, саф ве кутсал оладжак. Биразънъ чок индже дьов, Булушма Чадъръ'нда сенинле булушаджаъм йере, Левха Сандъъ'нън ьонюне кой. Сизин ичин чок кутсал оладжактър. Айнъ речетейле кендинизе бухур япмаяджаксънъз. Ону РАБ ичин кутсал саяджаксънъз. Ким кокламак ичин айнъсънъ япарса халкънън арасъндан атъладжактър.“ РАБ Муса'я шьойле деди: „Бак, Яхуда оймаъндан ьозелликле Хур олу Ури олу Бесалел'и сечтим. Беджери, анлайъш, билги ве хер тюрлю усталък вермек ичин ону рухумла долдурдум. Ьойле ки, алтън, гюмюш, тунч ишлейерек устаджа япътлар юретсин; таш кесме ве какмада, аач оймаджълъънда, хер тюрлю санат далънда чалъшсън. Айръджа Дан оймаъндан Ахисамак олу Охолиав'ъ онунла чалъшмасъ ичин гьоревлендирдим. Сана буйурдуум ишлерин хепсини япабилсинлер дийе ьотеки беджерикли адамлара юстюн йетенек вердим. Булушма Чадъръ'нъ, Левха Сандъъ'нъ, сандъън юзериндеки Баъшланма Капаъ'нъ, чадърън бютюн такъмларънъ, масайла такъмларънъ, саф алтън кандилликле такъмларънъ, бухур сунаънъ, якмалък суну сунаъйла такъмларънъ, казанла казан аяклъънъ, докунмуш гийсилери –Кяхин Харун'ун кутсал гийсилерийле оулларънън кяхин гийсилерини– месх яънъ, кутсал йер ичин гюзел кокулу бухуру там сана буйурдуум гиби япсънлар.“ РАБ Муса'я шьойле буйурду: „Исраиллилер'е де ки, ‚ Шабат гюнлерими кесинликле тутмалъсънъз. Чюнкю о сизинле беним арамда кушаклар бойу сюреджек бир белиртидир. Бьойледже анлаяджаксънъз ки, сизи кутсал кълан РАБ беним. „‚Шабат Гюню'ню тутмалъсънъз, чюнкю сизин ичин кутсалдър. Ким онун кутсаллъънъ бозарса, кесинликле ьолдюрюлмели. О гюн чалъшан херкес халкънън арасъндан атълмалъ. Алтъ гюн чалъшъладжак; ама йединджи гюн РАБ 'бе аданмъш Шабат'тър, динленме гюнюдюр. Шабат Гюню чалъшан херкес кесинликле ьолдюрюлмелидир. Исраиллилер, сонсуза дек сюреджек бир антлашма гереи оларак, Шабат Гюню'ню кушаклар бойу кутламая ьозен гьостереджеклер. Бу, Исраиллилер'ле беним арамда сюрекли бир белирти оладжактър. Чюнкю бен, РАБ йери гьою алтъ гюнде яраттъм, йединджи гюн ише сон верип динлендим.‘“ Танръ Сина Даъ'нда Муса'йла конушмасънъ битириндже, юзерине елийле антлашма кошулларънъ яздъъ ики таш левхайъ она верди. Халк Муса'нън дадан инмедиини, геджиктиини гьорюндже, Харун'ун чевресине топландъ. Она, „Калк, бизе ьонджюлюк едеджек бир илах яп“ дедилер, „Бизи Мъсър'дан чъкаран адама, Муса'я не олду билмийоруз!“ Харун, „Каръларънъзън, оулларънъзън, къзларънъзън кулаъндаки алтън кюпелери чъкаръп бана гетирин“ деди. Херкес кулаъндаки кюпейи чъкаръп Харун'а гетирди. Харун алтънларъ топладъ, оймаджъ алетийле бузаъ бичиминде дьокме бир пут яптъ. Халк, „Ей Исраиллилер, сизи Мъсър'дан чъкаран Танрънъз будур!“ деди. Харун буну гьорюндже, бузаънън ьонюнде бир сунак яптъ ве, „Ярън РАБ 'бин онуруна байрам оладжак“ дийе илан етти. Ертеси гюн халк еркенден калкъп якмалък сунулар сунду, есенлик сунуларъ гетирди. Йийип ичмейе отурду, сонра калкъп чългънджа еленди. РАБ Муса'я, „Ашаъ ин“ деди, „Мъсър'дан чъкардъън халкън баштан чъктъ. Буйурдуум йолдан хемен саптълар. Кендилерине дьокме бир бузаъ япарак ьонюнде тапъндълар, курбан кестилер. ‚Ей Исраиллилер, сизи Мъсър'дан чъкаран илахънъз будур!‘ дедилер.“ РАБ Муса'я, „Бу халкън не инатчъ олдууну билийорум“ деди, „Шимди бана енгел олма, бърак ьофкем алевленсин, онларъ йок едейим. Сонра сени бюйюк бир улус япаджаъм.“ Муса Танръсъ РАБ 'бе ялвардъ: „Я РАБ, ничин кенди халкъна каршъ ьофкен алевленсин? Онларъ Мъсър'дан бюйюк кудретинле, гючлю елинле чъкардън. Неден Мъсърлълар, ‚Танръ кьотю амачла, даларда ьолдюрмек, йерйюзюнден силмек ичин онларъ Мъсър'дан чъкардъ‘ десинлер? Ьофкеленме, вазгеч халкъна япаджаън кьотюлюктен. Кулларън Ибрахим'и, Исхак'ъ, Исраил'и анъмса. Онлара кенди юзерине ант ичтин, ‚Сойунузу гьоктеки йълдъзлар кадар чоалтаджаъм. Сьоз вердиим бу юлкенин тюмюню сойунуза вереджеим. Сонсуза дек онлара мирас оладжак‘ дедин.“ Бьойледже РАБ халкъна япаджаънъ сьойледии кьотюлюктен вазгечти. Муса дьондю, елинде антлашма кошулларъ язълъ ики таш левхайла дадан инди. Левхаларън ьон ве арка ики йюзю де язълъйдъ. Онларъ Танръ япмъштъ, юзерлериндеки ойма язълар О'нун язъсъйдъ. Йешу, баръшан халкън сесини дуйунджа, Муса'я, „Ордугахтан саваш сеси гелийор!“ деди. Муса шьойле янътладъ: „Не йененлерин, Не де йениленлерин сесидир бу; Езгилер дуйуйорум бен.“ Муса ордугаха яклашънджа, бузаъйъ ве ойнаян инсанларъ гьордю; чок ьофкеленди. Елиндеки таш левхаларъ фърлатъп даън етеинде парчаладъ. Яптъкларъ бузаъйъ алъп яктъ, тоз халине гелинджейе дек езди, сонра суя серперек Исраиллилер'е ичирди. Харун'а, „Бу халк сана не яптъ ки, онларъ бу коркунч гюнаха сюрюкледин?“ деди. Харун, „Ьофкеленме, ефендим!“ дийе каршълък верди, „Билирсин, халк кьотюлюе еилимлидир. Бана, ‚Бизе ьонджюлюк едеджек бир илах яп. Бизи Мъсър'дан чъкаран адама, Муса'я не олду билмийоруз‘ дедилер. Бен де, ‚Кимде алтън варса чъкарсън‘ дедим. Алтънларънъ бана вердилер. Атеше атънджа, бу бузаъ ортая чъктъ!“ Муса халкън башъбош хале гелдиини гьордю. Чюнкю Харун онларъ дизгинлемемиш, дюшманларъна алай конусу олмаларъна неден олмушту. Муса ордугахън гиришинде дурду, „ РАБ 'ден яна оланлар янъма гелсин!“ деди. Бютюн Левилилер чевресине топландъ. Муса шьойле деди: „Исраил'ин Танръсъ РАБ дийор ки, ‚Херкес кълъджънъ кушансън. Ордугахта капъ капъ долашарак кардешини, комшусуну, якънънъ ьолдюрсюн.‘“ Левилилер Муса'нън буйрууну йерине гетирдилер. О гюн халктан юч бине якън адам ьолдюрюлдю. Муса, „Бугюн кендинизи РАБ 'бе адамъш олдунуз“ деди, „Херкес ьоз олуна, ьоз кардешине дюшман кесилдии ичин бугюн РАБ сизи кутсадъ.“ Ертеси гюн халка, „Коркунч бир гюнах ишлединиз“ деди, „Шимди РАБ 'бин хузуруна чъкаджаъм. Белки гюнахънъзъ баъшлатабилирим.“ Сонра РАБ 'бе дьонерек, „Чок язък, бу халк коркунч бир гюнах ишледи“ деди, „Кендилерине алтън пут яптълар. Лютфен гюнахларънъ баъшла, йокса яздъън китаптан адъмъ сил.“ РАБ, „Ким бана каршъ гюнах ишледийсе онун адънъ силеджеим“ дийе каршълък верди, „Шимди гит, халкъ сана сьойледиим йере гьотюр. Мелеим сана ьонджюлюк едеджек. Ама заманъ гелиндже гюнахларъндан ьотюрю онларъ джезаландъраджаъм.“ РАБ халкъ джезаландърдъ. Чюнкю Харун'а бузаъ яптърмъшлардъ. РАБ Муса'я, „Бурадан гит“ деди, „Сен ве Мъсър'дан чъкардъън халк Ибрахим'е, Исхак'а, Якуп'а, ‚Орайъ сенин сойуна вереджеим‘ дийе ант ичтиим топраклара гидин. Халк бу кьотю хабери дуйунджа яса бюрюндю. Кимсе такъ такмадъ. Чюнкю РАБ Муса'я шьойле демишти: „Исраиллилер'е де ки, ‚Сиз инатчъ инсанларсънъз. Бир ан аранъзда калсам, сизи йок едерим. Шимди юзериниздеки такъларъ чъкарън, сизе не япаджаъма карар верейим.‘“ Бьойледже Хорев Даъ'ндан сонра Исраиллилер такъларънъ чъкардъ. Муса бир чадър алър, ордугахън дъшъна, бираз ьотейе курардъ. Она ‚Булушма Чадъръ‘ дерди. Ким РАБ 'бе данъшмак истесе, ордугахън дъшъндаки Булушма Чадъръ'на гидерди. Муса не заман чадъра гитсе, бютюн халк калкар, херкес чадърънън гиришинде дурарак Муса ичери гиринджейе кадар аркасъндан бакардъ. Муса чадъра гириндже, булут сютуну ашаъ инер, РАБ Муса'йла конуштуу сюредже гириши капардъ. Булут сютунунун чадърън гиришинде дурдууну гьорен херкес калкар, кенди чадърънън гиришинде тапънърдъ. РАБ Муса'йла ики аркадаш гиби йюз йюзе конушурду. Сонра Муса ордугаха дьонерди. Ама генч ярдъмджъсъ Нун олу Йешу чадърдан чъкмаздъ. Муса РАБ 'бе шьойле деди: „Бана, ‚Бу халка ьонджюлюк ет‘ дийорсун, ама кими бенимле гьондереджеини сьойлемедин. Бана, ‚Сени адънла танъйорум, сенден хошнудум‘ демиштин. Еер бенден хошнутсан, лютфен шимди бана йолларънъ гьостер ки, сени даха ийи танъйъп хошнут етмейе девам едейим. Унутма, бу улус сенин халкъндър.“ РАБ, „Варлъъм сана ешлик едеджек“ дийе янътладъ, „Сени рахата кавуштураджаъм.“ Муса, „Еер варлъън бизе ешлик етмейеджексе, бизи бурадан чъкарма“ деди, „Йокса бенден ве халкъндан хошнут калдъън нереден билинеджек? Бизе ешлик етменден, деил ми? Анджак о заман бенимле халкън йерйюзюнюн ьотеки халкларъндан айърт едилебилириз.“ РАБ, „Сьойледиин гиби япаджаъм“ деди, „Чюнкю сенден хошнут калдъм, адънла танъйорум сени.“ Муса, „Лютфен гьоркемини бана гьостер“ деди. РАБ, „Бютюн ийилиими ьонюнден гечиреджеим“ дийе каршълък верди, „Адъмъ, РАБ адънъ сенин ьонюнде дуйураджаъм. Мерхамет еттииме мерхамет едеджеим, аджъдъъма аджъяджаъм. Анджак, йюзюмю гьормене изин веремем. Чюнкю йюзюмю гьорен яшаямаз.“ Сонра, „Якънъмда бир йер вар“ деди, „Орада, каянън юзеринде дур. Гьоркемим орадан гечеркен сени каянън ковууна сокуп гечинджейе кадар елимле ьортеджеим. Елими калдърдъъмда, съртъмъ гьореджексин. Ама йюзюм гьорюлмейеджек.“ РАБ Муса'я, „Ьонджекилер гиби ики таш левха кес“ деди, „Кърдъън левхаларън юзериндеки сьозлери онлара язаджаъм. Сабаха кадар хазърлан, сабах олунджа Сина Даъ'на чък; даън тепесинде, хузурумда дур. Сенден башка кимсе даа чъкмасън, даън хичбир йеринде кимсе гьорюлмесин. Даън етеинде давар я да съър да отламасън.“ Муса ьонджекилер гиби ики таш левха кести. РАБ 'бин буйурдуу гиби сабах еркенден калктъ, таш левхаларъ янъна аларак Сина Даъ'на чъктъ. РАБ булутун ичинде орая инип онунла бирликте дурду ве адънъ РАБ оларак дуйурду. Муса'нън ьонюнден гечерек, „Бен РАБ 'бим“ деди, „ РАБ, аджъян, лютфеден, тез ьофкеленмейен, севгиси енгин ве садък Танръ. Бинлерджесине севги гьостерир, сучларънъ, исянларънъ, гюнахларънъ баъшларъм. Хичбир сучу джезасъз бъракмам. Бабаларън ишледии сучун хесабънъ оулларъндан, торунларъндан, ючюнджю, дьордюнджю кушаклардан сораръм.“ Муса хемен йере капанъп тапъндъ. „Я Раб, еер бенден хошнутсан, лютфен бизимле гел“ деди, „Бунлар инатчъ инсанлардър. Сен сучларъмъзъ, гюнахларъмъзъ баъшла. Бизи кенди мирасън оларак бенимсе.“ РАБ, „Сенин халкънла бир антлашма япъйорум“ деди, „Онларън ьонюнде дюняда ве ьотеки улуслар арасънда гьорюлмемиш харикалар япаджаъм. Арасънда яшадъън халк нелер япабиледжеими гьореджек. Сенин ичин коркунч шейлер япаджаъм. Бугюн сана вердиим буйруу тут. Амор, Кенан, Хитит, Периз, Хив ве Йевус халкларънъ сенин ьонюнден коваджаъм. Гидеджеин юлкедеки инсанларла антлашма япмактан качън. Чюнкю бу сенин ичин бир тузак олур. Онларън сунакларънъ йъкаджак, дикили ташларънъ парчалаяджак, Ашера путларънъ кеседжексиниз. Башка илахлара тапмаяджаксънъз. Чюнкю бен адъ Късканч бир РАБ 'бим, късканч бир Танръ'йъм. Юлке халкъйла херханги бир антлашма япмайън. Йокса онлар башка илахлара гьонюл верир, курбан кесеркен сизи де чаърърлар; сиз де гидер йерсиниз. Къзларънъ оулларънъза алърсънъз. Къзлар башка илахлара гьонюл вериркен оулларънъзъ да артларъндан сюрюклер. „Дьокме путлар япмаяджаксънъз. „Сизе буйурдуум гиби, Авив айънън белирли гюнлеринде йеди гюн маясъз екмек йийерек Маясъз Екмек Байрамъ 'нъ кутлаяджаксънъз. Чюнкю Мъсър'дан Авив айънда чъктънъз. „Бютюн илк доанлар бенимдир; истер съър, истер давар олсун, илк доан еркек хайванларънъзън тюмю бана аиттир. Илк доан съпанън беделини бир кузуйла ьодейин. Беделини ьодемейеджексениз, съпанън бойнуну къраджаксънъз. Бютюн илк доан оулларънъзън беделини ьодемелисиниз. „Кимсе хузурума ели бош чъкмасън. „Алтъ гюн чалъшаджак, йединджи гюн динленеджексиниз. Еким, бичим вакти биле олса динленеджексиниз. „Илк будай бичиминде Хафталар Байрамъ, йъл сонунда да Юрюн Девширме Байрамъ япаджаксънъз. Бютюн еркеклериниз йълда юч кез Исраил'ин Танръсъ бен Егемен РАБ 'бин хузуруна чъкаджаклар. Ьотеки улусларъ ьонюнюзден коваджак, сънърларънъзъ генишлетеджеим. Йълда юч кез Танрънъз РАБ 'бин ьонюне чъктъънъз заман, кимсе юлкенизе гьоз дикемейеджек. „Евинизде мая булундуу сюредже бана курбан кесмейеджексиниз. Фъсъх курбанъ сабаха бъракълмаяджак. „Топраънъзън сечме илк юрюнлерини Танрънъз РАБ 'бин Тапънаъ'на гетиреджексиниз. „Олаъ анасънън сютюнде хашламаяджаксънъз.“ РАБ Муса'я, „Бунларъ яз“ деди, „Чюнкю сенинле ве Исраиллилер'ле бу сьозлере даянарак антлашма яптъм.“ Муса орада кърк гюн кърк гедже РАБ 'ле бирликте калдъ. Азъна не екмек койду, не де су. Антлашма сьозлерини, он буйруу таш левхаларън юзерине яздъ. Муса елинде ики антлашма левхасъйла Сина Даъ'ндан инди. РАБ 'ле конуштуу ичин йюзю ъшълдъйорду, ама кендиси бунун фаркънда деилди. Харун'ла Исраиллилер Муса'нън ъшълдаян йюзюню гьорюндже, она яклашмая корктулар. Муса онларъ янъна чаърдъ. Харун'ла Исраил топлулуунун бютюн ьондерлери чевресине топландълар. Муса онларла конушту. Сонра херкес она яклаштъ. Муса РАБ 'бин Сина Даъ'нда кендисине билдирдии бютюн буйрукларъ онлара верди. Конушмасънъ битирдиктен сонра, йюзюне бир пече тактъ. Ама не заман конушмак ичин РАБ 'бин хузуруна чъкса, айрълънджая кадар печейи калдърърдъ. Дьонюндже де кендисине верилен буйрукларъ Исраиллилер'е билдирир, Исраиллилер де онун ъшълдаян йюзюню гьорюрлерди. Сонра Муса ичери гирип РАБ 'ле гьорюшюнджейе кадар йине печейи такардъ. Муса бютюн Исраил топлулууну чаърарак, „ РАБ 'бин япманъзъ буйурдуу ишлер шунлардър“ деди, „Алтъ гюн чалъшаджаксънъз. Ама йединджи гюн сизин ичин кутсал Шабат, РАБ 'бе аданмъш динленме гюню оладжактър. О гюн чалъшан херкес ьолдюрюледжектир. Шабат Гюню конутларънъзда атеш якмаяджаксънъз.“ Муса бютюн Исраил топлулууна сесленерек шьойле деди: „ РАБ 'бин буйруу шудур: Кандил ичин зейтиняъ; месх яъ ве гюзел кокулу бухур ичин бахарат; башкяхинин ефодуйла гьоюслюю ичин оникс ве ьобюр какма ташларъ гетирсин. „Аранъздаки бютюн беджерикли кишилер гелип РАБ 'бин буйурдуу хер шейи япсън. Конуту, чадърън ич ве дъш ьортюсюню, копчаларънъ, черчевелерини, киришлерини, диреклерини, табанларънъ; сандъъ ве съръкларънъ, Баъшланма Капаъ'нъ, бьолме пердесини, масайла съръкларънъ, бютюн маса такъмларънъ, хузура конан екмеклери; ъшък ичин кандиллии ве такъмларънъ, кандиллери, кандиллер ичин зейтиняънъ; бухур сунаънъ ве съръкларънъ, месх яънъ, гюзел кокулу бухуру; конутун гириш бьолюмюндеки пердейи; якмалък суну сунаънъ ве тунч ъзгарасънъ, съръкларънъ, бютюн такъмларънъ, казанъ ве казан аяклъънъ; авлунун чевресиндеки перделери, диреклери, дирек табанларънъ, авлу капъсъндаки пердейи, конутун ве авлунун казъкларъйла иплерини; кутсал йерде хизмет етмек ичин докунмуш гийсилери –Кяхин Харун'ун гийсилерийле оулларънън кяхин гийсилерини– япсънлар.“ Исраил топлулуу Муса'нън янъндан айрълдъ. Хер истекли, хевесли киши Булушма Чадъръ'нън япъмъ, хизмети ве кутсал гийсилер ичин РАБ 'бе армаан гетирди. Кадън еркек херкес истекле гелди, РАБ 'бе хер чешит алтън такъ, брош, кюпе, йюзюк, колйе гетирди. РАБ 'бе армаан еттиклери бютюн такълар алтъндъ. Айръджа кимде ладживерт, мор, кърмъзъ иплик; индже кетен, кечи кълъ, дери, кърмъзъ боялъ коч дериси варса гетирди. Гюмюш ве тунч армаанлар сунан херкес онларъ РАБ 'бе ададъ. Херханги бир иште кулланълмак юзере кимде акася ааджъ варса гетирди. Бютюн беджерикли кадънлар еллерийле еирдиклери ладживерт, мор, кърмъзъ иплии, индже кетени гетирдилер. Истекли, беджерикли кадънлар да кечи кълъ еирдилер. Ьондерлер ефод ве гьоюслюк ичин оникс, какма ташлар, кандил, месх яъ ве гюзел кокулу бухур ичин бахарат ве зейтиняъ гетирдилер. Кадън еркек бютюн истекли Исраиллилер РАБ 'бин Муса араджълъъйла япмаларънъ буйурдуу ишлер ичин РАБ 'бе гьонюлден верилен суну сундулар. Муса Исраиллилер'е, „Бакън!“ деди, „ РАБ Яхуда оймаъндан ьозелликле Хур олу Ури олу Бесалел'и сечти. Беджери, анлайъш, билги ве хер тюрлю усталък вермек ичин ону кенди Руху'йла долдурду. Ьойле ки, алтън, гюмюш, тунч ишлейерек устаджа япътлар юретсин; таш кесме ве какмада, аач оймаджълъънда, хер тюрлю санат далънда чалъшсън. РАБ она ве Дан оймаъндан Ахисамак олу Охолиав'а ьоретме йетенеи де верди. Онлара юстюн беджери верди. Ьойле ки, усталък истейен хер тюрлю иште, оймаджълъкта, ладживерт, мор, кърмъзъ иплик ве индже кетен япмада, докума ве накъш ишлеринде, хер санат далънда яратъджъ олсунлар. „Бесалел, Охолиав ве кутсал йерин япъмънда герекен ишлери насъл япаджакларъна илишкин РАБ 'бин кендилерине билгелик ве анлайъш вердии бютюн беджерикли кишилер хер иши там РАБ 'бин буйурдуу гиби япаджаклар.“ Муса Бесалел'и, Охолиав'ъ, РАБ 'бин кендилерине билгелик вердии беджерикли адамларъ ве чалъшмая истекли херкеси иш башъна чаърдъ. Геленлер кутсал йерин япъмънда герекен ишлери япмак юзере Исраиллилер'ин гетирмиш олдуу бютюн армаанларъ Муса'дан алдълар. Исраиллилер гьонюлден вердиклери сунуларъ хер сабах Муса'я гетирмейе девам еттилер. Ьойле ки, кутсал йердеки ишлери япмакта олан усталар ишлерини бъракъп бир бир Муса'нън янъна гелерек, „Халк РАБ 'бин япълмасънъ буйурдуу иш ичин гереинден фазла гетирийор“ дедилер. Бунун юзерине Муса буйрук верди: „Не еркек, не кадън хич кимсе кутсал йере армаан оларак артък бир шей вермесин.“ Буйрук ордугахта илан едилди. Бьойледже халкън даха чок армаан гетирмесине енгел олунду. Чюнкю о ана кадар гетириленлер иши битирмек ичин йетер де артардъ биле. Чалъшанлар арасъндаки беджерикли адамлар конуту он пердеден яптълар. Бесалел онларъ ладживерт, мор, кърмъзъ ипликле, ьозенле докунмуш индже кетенден яптъ, юзерини Керувлар 'ла устаджа сюследи. Хер перденин бойу йирми секиз, ени дьорт аршъндъ. Бютюн перделер айнъ ьолчюдейди. Перделери бешер бешер бирбирине еклейерек ики такъм перде яптъ. Биринджи такъмън кенаръна ладживерт илмеклер ачтъ. Ьобюр такъмън кенаръна да айнъ шейи яптъ. Биринджи такъмън илк пердесийле икинджи такъмън сон пердесине еллишер илмек ачтъ; илмеклер бирбирине каршъйдъ. Елли алтън копча яптъ, перделери копчалаярак чадъръ бирлештирди. Бьойледже конут тек парча халине гелди. Конутун юстюню каплаяджак чадър ичин кечи кълъндан он бир перде яптъ. Хер перденин бойу отуз, ени дьорт аршъндъ. Он бир перде де айнъ ьолчюдейди. Беш пердейи бирбирине, алтъ пердейи бирбирине бирлештирди. Хер ики перде такъмънън кенарларъна еллишер илмек ачтъ. Чадъръ бирлештирип тек парча халине гетирмек ичин елли тунч копча яптъ. Чадър ичин кърмъзъ боялъ коч дерисинден бир ьортю, онун юстюне де дериден башка бир ьортю яптъ. Конут ичин акася ааджъндан дикине черчевелер яптъ. Хер черчевенин бойу он, ени бир бучук аршъндъ. Черчевелерин бирбирине уян ики паралел чъкънтъсъ вардъ. Конутун бютюн черчевелерини айнъ бичимде яптъ. Конутун гюнейи ичин йирми черчеве яптъ. Хер черчевенин алтънда ики чъкънтъ ичин бирер табан олмак юзере, йирми черчевенин алтънда кърк гюмюш табан яптъ. Конутун батъя бакаджак арка тарафъ ичин алтъ черчеве яптъ. Аркада конутун кьошелери ичин ики черчеве яптъ. Бу кьоше черчевелеринин алт тарафъ айръ калдъ, юст тарафъ исе биринджи халкайла бирлештирилди. Ики кьошейи олуштуран ики черчевейи айнъ бичимде яптъ. Бьойледже секиз черчеве ве хер черчевенин алтънда ики табан олмак юзере он алтъ гюмюш табан яптъ. Черчевелерин ортасъндаки кириши конутун бир уджундан ьобюр уджуна гечирди. Черчевелерле киришлери алтънла капладъ, киришлерин гечеджеи халкаларъ да алтъндан яптъ. Ладживерт, мор, кърмъзъ ипликле, ьозенле докунмуш индже кетенден бир перде яптъ, юзерини Керувлар'ла устаджа сюследи. Перде ичин акася ааджъндан дьорт дирек япарак алтънла капладъ. Ченгеллери де алтъндъ. Диреклер ичин дьорт гюмюш табан дьоктю. Чадърън гириш бьолюмюне ладживерт, мор, кърмъзъ ипликле, ьозенле докунмуш индже кетенден накъшлъ бир перде яптъ. Пердейи асмак ичин ченгелли беш дирек япарак башлъкларънъ, чемберлерини алтънла капладъ. Диреклере беш тунч табан яптъ. Бесалел Антлашма Сандъъ 'нъ акася ааджъндан яптъ. Бойу ики бучук, ени ве йюксеклии бирер бучук аршъндъ. Ичини де дъшънъ да саф алтънла капладъ. Чевресине алтън перваз яптъ. Икиси бир янда, икиси ьобюр янда олмак юзере сандъън дьорт кьошесиндеки аяклара такмак ичин бирер алтън халка дьоктю. Акася ааджъндан съръклар япъп алтънла капладъ. Сандъън ташънмасъ ичин съръкларъ янлардаки халкалара гечирди. Баъшланма Капаъ'нъ саф алтъндан яптъ. Бойу ики бучук, ени бир бучук аршъндъ. Капаън ики кенаръна дьовме алтъндан бирер Керув яптъ. Керувлар'дан бирини бир кенара, ьобюрюню ьотеки кенара коярак капаъ тек парча халинде яптъ. Керувлар йукаръ дору ачък канатларъйла капаъ ьортюйор, йюзлери бирбирине дьонюк капаа бакъйорлардъ. Бесалел акася ааджъндан бир маса яптъ. Бойу ики, ени бир, йюксеклии бир бучук аршъндъ. Масайъ саф алтънла капладъ. Чевресине алтън перваз яптъ. Первазън чевресине дьорт пармак енинде бир кенарлък япарак алтън первазла чевирди. Маса ичин дьорт алтън халка дьокерек дьорт аяк юзериндеки дьорт кьошейе йерлештирди. Масанън ташънмасъ ичин съръкларън ичинден гечеджеи халкалар кенарлъа якъндъ. Съръкларъ акася ааджъндан яптъ, алтънла капладъ. Маса ичин саф алтъндан табаклар, саханлар, дьокмелик суну тестилери, тасларъ яптъ. Саф алтъндан бир кандиллик яптъ. Аяъ, гьовдеси дьовме алтъндъ. Чанак, томурджук ве чичек мотифлери кендинденди. Юч колу бир янда, юч колу ьотеки янда олмак юзере алтъ коллуйду. Хер колда бадем чичеини андъран юч чанак, томурджук ве чичек мотифи вардъ. Алтъ кол да айнъйдъ. Кандиллиин гьовдесинде бадем чичеини андъран дьорт чанак, томурджук ве чичек мотифи булунуйорду. Кандилликтен йюкселен илк ики колун, икинджи ики колун, ючюнджю ики колун алтънда кендинден бирер томурджук вардъ. Топлам алтъ колду. Томурджукларъ, колларъ тек парча олан кандиллик саф дьовме алтъндъ. Кандиллик ичин саф алтъндан йеди кандил, фитил машаларъ, таблалар яптъ. Бютюн такъмларъ дахил кандиллие бир талант саф алтън харджандъ. Акася ааджъндан бир бухур сунаъ яптъ. Каре бичиминде, бойу ве ени бирер аршън, йюксеклии ики аршъндъ. Бойнузларъ кендинденди. Юстюню, янларънъ, бойнузларънъ саф алтънла капладъ. Чевресине алтън перваз яптъ. Ики яндаки первазън алтъна ики алтън халка яптъ. Бунлар сунаън ташънмасъ ичин съръкларън гечмесине яръйорду. Съръкларъ акася ааджъндан япарак алтънла капладъ. Ътриятчъ усталъъйла кутсал месх яъ ве гюзел кокулу саф бухур яптъ. Бесалел якмалък суну сунаънъ акася ааджъндан каре бичиминде яптъ. Ени ве бойу бешер аршън, йюксеклии юч аршъндъ. Дьорт юст кьошесине кендинден бойнузлар япарак хепсини тунчла капладъ. Сунаън бютюн такъмларънъ –коваларъ, кюреклери, чанакларъ, бюйюк чаталларъ, атеш капларънъ– тунчтан яптъ. Кенарън алтънда ашаъ дору сунаън яръсъна кадар а бичиминде тунч бир ъзгара яптъ. Тунч ъзгаранън дьорт кьошесине ташъма съръкларънъ гечирмек ичин бирер халка дьоктю. Съръкларъ акася ааджъндан япарак тунчла капладъ. Сунаън ташънмасъ ичин ян тарафъндаки халкалара гечирди. Сунаъ тахтадан, ичи бош яптъ. Булушма Чадъръ'нън гириш бьолюмюнде хизмет еден кадънларън айналаръндан тунч аяклъклъ тунч бир казан яптъ. Конута бир авлу яптъ. Авлунун гюней тарафъ ичин йюз аршън бойунда ьозенле докунмуш индже кетен перделер яптъ. Перделер ичин табанларъ тунч, ченгеллери ве ченгел чемберлери гюмюш йирми дирек яптъ. Кузей тарафъ ичин йюз аршън бойунда перделер, йирми дирек, диреклер ичин йирми тунч табан япълдъ. Диреклерин ченгеллерийле чемберлери гюмюштю. Авлунун батъ тарафъ ичин елли аршън бойунда перде, он дирек, он табан япълдъ. Диреклерин ченгеллерийле чемберлери гюмюштю. Доуя бакан тарафта авлунун ени елли аршъндъ. Гиришин бир тарафънда он беш аршън бойунда перде, юч дирек ве юч табан; ьобюр тарафънда да он беш аршън бойунда перде, юч дирек ве юч табан вардъ. Авлунун чевресиндеки бютюн перделер ьозенле докунмуш индже кетенди. Диреклерин табанларъ тунч, ченгеллерийле чемберлери гюмюштю. Башлъкларъ да гюмюш капламайдъ. Авлунун бютюн диреклери гюмюш чемберлерле донатълмъштъ. Авлунун гиришиндеки перде ладживерт, мор, кърмъзъ ипликле, ьозенле докунмуш накъшлъ индже кетенден япълмъштъ. Бойу йирми, йюксеклии авлунун перделери гиби беш аршъндъ. Тунчтан дьорт диреи ве дьорт табанъ вардъ. Диреклерин ченгеллери, башлъкларънън капламасъ ве чемберлери гюмюштю. Конутун ве конуту чеврелейен авлунун бютюн казъкларъ тунчтандъ. Антлашма Левхаларъ'нън булундуу конут ичин кулланълан малземе миктарънън тюмю Муса'нън буйруу уярънджа, Кяхин Харун олу Итамар'ън йьонетиминдеки Левилилер тарафъндан кайдедилди. РАБ 'бин Муса'я буйурдуу бютюн ишлери Яхуда оймаъндан Хур олу Ури олу Бесалел яптъ. Дан оймаъндан оймаджъ, яратъджъ, ладживерт, мор, кърмъзъ иплик ве индже кетен ишлемеде уста накъшчъ Ахисамак олу Охолиав да она ярдъм етти. Кутсал йердеки бютюн ишлер ичин кулланълан аданмъш алтън миктаръ кутсал йерин шекелийле 29 талант 730 шекелди. Топлулуун сайъмъндан елде едилен гюмюш, кутсал йерин шекелийле 100 талант 1 775 шекелди. Сайъмъ япълан йирми ве даха йукаръ яштаки 603 550 кишиден адам башъна бир бека, яни яръм кутсал йерин шекели дюшюйорду. Кутсал йер ве перде табанларънън дьокюмю ичин 100 талант гюмюш кулланълдъ. Хер табана бир талант олмак юзере, 100 табана 100 талант гюмюш харджандъ. Диреклерин ченгеллери, башлъкларън капланмасъ ве чемберлери ичин 1 775 шекел харджандъ. Аданан тунч 70 талант 2 400 шекелди. Кутсал йерде хизмет ичин ладживерт, мор, кърмъзъ ипликтен ьозенле докунмуш гийсилер яптълар. Айръджа РАБ 'бин Муса'я буйурдуу гиби Харун'а кутсал гийсилер япълдъ. Ефоду алтън сърмайла ладживерт, мор, кърмъзъ ипликле, ьозенле докунмуш индже кетенден яптълар. Алтънъ индже табакалар халинде дьовюп ладживерт, мор, кърмъзъ иплик ве индже кетен арасъна устаджа ишлемек ичин тел тел кестилер. Ефодун ики кьошесине туттурулмуш омузлуклар япарак бирлештирдилер. Ефодун юзериндеки устаджа докунмуш шерит ефодун бир парчасъ гиби алтън сърмайла ладживерт, мор, кърмъзъ ипликле, ьозенле докунмуш индже кетенденди; тъпкъ РАБ 'бин Муса'я буйурдуу гибийди. Алтън йувалар ичине какълмъш, юзерине Исраилоулларъ'нън адларъ мюхюр гиби ойулмуш оникси ишлейип Исраиллилер'ин анълмасъ ичин ефодун омузлукларъна тактълар. Тъпкъ РАБ 'бин Муса'я буйурдуу гиби яптълар. Ефод гиби алтън сърмайла ладживерт, мор, кърмъзъ ипликле, ьозенле докунмуш индже кетенден уста иши бир гьоюслюк яптълар. Дьорт кьоше, ени ве бойу бирер каръштъ, икийе катланмъштъ. Юзерине дьорт съра таш йувасъ кактълар. Биринджи сърада якут, топаз, зюмрют; икинджи сърада фирузе, ладживертташъ, айташъ; ючюнджю сърада гьокякут, агат, аметист; дьордюнджю сърада саръ якут, оникс, йешим вардъ. Ташлар алтън йувалара какълмъштъ. Он ики таш вардъ. Юзерлерине мюхюр ояр гиби Исраилоулларъ'нън адларъ бир бир ойулмушту. Бу ташлар Исраил'ин он ики оймаънъ симгелийорду. Гьоюслюк ичин саф алтъндан ьорме зинджирлер яптълар. Икишер тане алтън йува ве халка яптълар. Гьоюслююн юст ики кьошесине бирер халка койдулар. Ики ьорме алтън зинджири гьоюслююн кьошелериндеки халкалара тактълар. Зинджирлерин ьотеки ики уджуну ики йуванън юзеринден гечиререк ефодун ьон тарафъна, омузлукларън юзерине баладълар. Ики алтън халка япарак гьоюслююн алт ики кьошесине, ефода битишик ич кенаръна тактълар. Ики алтън халка даха япарак ефодун ьонюндеки омузлуклара алттан, дикише якън, устаджа докунмуш шеридин йукаръсъна тактълар. Гьоюслююн халкаларъйла ефодун халкаларънъ ладживерт кордонла бирбирине баладълар. Ьойле ки, гьоюслюк ефодун устаджа докунмуш шеридинин йукаръсънда калсън ве ефоддан айрълмасън. Тъпкъ РАБ 'бин Муса'я буйурдуу гиби яптълар. Ефодун алтъна гийилен кафтанъ устаджа докунмуш салт ладживерт ипликтен яптълар. Ортасънда баш гечеджек кадар бир бошлук бърактълар. Йъртълмамасъ ичин бошлуун кенарларънъ яка гиби докуярак чевирдилер. Кафтанън кенарънъ ладживерт, мор, кърмъзъ ипликле, ьозенле докунмуш индже кетенден нар мотифлерийле безедилер. Кутсал таджън левхасънъ саф алтъндан япарак юзерине мюхюр ояр гиби ‚ РАБ 'бе аданмъштър‘ сьозюню яздълар. Юстюне баланмак юзере саръа ладживерт бир кордон тактълар; тъпкъ РАБ 'бин Муса'я буйурдуу гиби. Бьойледже конутун, яни Булушма Чадъръ'нън бютюн ишлери тамамландъ. Исраиллилер хер шейи тъпкъ РАБ 'бин Муса'я буйурдуу гиби яптълар. Хер шейи тъпкъ РАБ 'бин Муса'я буйурдуу гиби яптълар. Муса бактъ, бютюн ишлерин РАБ 'бин буйурдуу гиби япълмъш олдууну гьорюндже онларъ кутсадъ. РАБ Муса'я шьойле деди: „Конуту, яни Булушма Чадъръ'нъ биринджи айън илк гюню кур. Левха Сандъъ'нъ орая гетирип пердейле гизле. Масайъ ичери гетир, герекен хер шейи юзерине диз. Кандиллии гетирип кандиллерини як. Алтън бухур сунаънъ Левха Сандъъ'нън ьонюне кой, конутун гириш бьолюмюне пердесини так. Якмалък суну сунаънъ конутун –Булушма Чадъръ'нън– гириш бьолюмюне кой. Казанъ чадърла сунак арасъна койуп ичине су долдур. Чадърън чевресини авлуйла капат, авлунун гиришине пердесини ас. „Сонра месх яъйла конуту ве ичиндеки бютюн ешяларъ месхедерек кутсал къл. Бьойледже конутла такъмларъ кутсал оладжак. Якмалък суну сунаъйла такъмларънъ месхет, сунаъ кутсал къл. Сунак чок кутсал оладжак. Казан ве казан аяклъънъ месхедерек кутсал къл. „Харун'ла оулларънъ Булушма Чадъръ'нън гириш бьолюмюне гетирип йъка. Харун'а кутсал гийсилери гийдир, бана кяхинлик етмеси ичин ону месхедерек кутсал къл. Оулларънъ гетирип минтанларъ гийдир. Бана кяхинлик етмелери ичин бабаларъ гиби онларъ да месхет. Бу месх онларън кушаклар бойу сюрекли кяхин олмаларънъ салаяджак.“ Муса хер шейи РАБ 'бин кендисине буйурдуу гиби яптъ. Бьойледже икинджи йълън биринджи айънън биринджи гюню конут курулду. Муса конуту курду, табанларънъ койду, черчевелерини йерлештирди, киришлерини тактъ, диреклерини дикти. Чадъръ тъпкъ РАБ 'бин кендисине буйурдуу гиби конутун юзерине герди, чадър ьортюсюню юзерине ьорттю. Антлашма Левхаларъ'нъ сандъа койду, сандък съръкларънъ тактъ, Баъшланма Капаъ'нъ сандъън юзерине йерлештирди. РАБ 'бин кендисине буйурдуу гиби Левха Сандъъ'нъ конута гетирди, бьолме пердесини асарак сандъъ гизледи. Масайъ Булушма Чадъръ'на, конутун кузейине, перденин дъшъна койду. РАБ 'бин хузурунда, РАБ 'бин кендисине буйурдуу гиби юзерине екмеклери дизди. Кандиллии Булушма Чадъръ'на, масанън каршъсъна, конутун гюнейине койду. РАБ 'бин кендисине буйурдуу гиби, РАБ 'бин хузурунда кандиллери яктъ. Алтън сунаъ Булушма Чадъръ'на, перденин ьонюне койду. РАБ 'бин кендисине буйурдуу гиби юзеринде гюзел кокулу бухур яктъ. Конутун гириш бьолюмюнюн пердесини тактъ. РАБ 'бин кендисине буйурдуу гиби якмалък суну сунаънъ Булушма Чадъръ'нън гириш бьолюмюне койду, юзеринде якмалък суну ве тахъл сунусу сунду. Казанъ Булушма Чадъръ иле сунак арасъна койду, йъканмак ичин ичине су долдурду. Муса, Харун ве Харун'ун оулларъ еллерини, аякларънъ орада йъкадълар. Не заман Булушма Чадъръ'на гирип сунаа яклашсалар РАБ 'бин Муса'я буйурдуу гиби орада йъкандълар. Муса конутла сунаъ авлуйла чевирди. Авлунун гиришине пердейи асарак иши тамамладъ. О заман булут Булушма Чадъръ'нъ капладъ ве РАБ 'бин гьоркеми конуту долдурду. Муса Булушма Чадъръ'на гиремеди; чюнкю булут хер йери капламъш, РАБ 'бин гьоркеми конуту долдурмушту. Исраиллилер анджак булут конутун юзеринден калкънджа гьочерлерди. Булут дурдукча йерлеринден айрълмаз, калкаджаъ гюню беклерлерди. Бьойледже бютюн йолджулукларънда конутун юзеринде гюндюзюн РАБ 'бин булуту, гедже де атеш Исраиллилер'е йол гьостерди. РАБ Муса'йъ чаъръп Булушма Чадъръ'ндан она шьойле сесленди: „Исраил халкъйла конуш, онлара де ки, ‚Ичинизден бири РАБ 'бе суну оларак бир хайван сунаджаъ заман, съър я да давар сунмалъ. „‚Еер якмалък суну съърса, кусурсуз ве еркек олмалъ. РАБ 'бин сунуйу кабул етмеси ичин ону Булушма Чадъръ'нън гириш бьолюмюнде сунмалъ. Елини якмалък сунунун башъна коймалъ. Суну кишинин гюнахларънън баъшланмасъ ичин кабул едиледжектир. Боайъ РАБ 'бин ьонюнде кесмели. Харун сойундан гелен кяхинлер боанън канънъ гетирип Булушма Чадъръ'нън гириш бьолюмюндеки сунаън хер янъна дьокеджеклер. Сонра киши якмалък сунуйу йюзюп парчалара айърмалъ. Кяхин Харун'ун оулларъ сунакта атеш якъп юзерине одун дизеджеклер. Хайванън башънъ, ич яънъ, парчаларънъ сунакта янан одунларън юзерине йерлештиреджеклер. Киши хайванън ишкембесини, баърсакларънъ ве аякларънъ йъкаяджак. Кяхин де хепсини якмалък суну, якълан суну ве РАБ 'би хошнут еден коку оларак сунаън юзеринде якаджактър. „‚Еер киши якмалък суну оларак давар, яни койун я да кечи сунмак истийорса, сунусу кусурсуз ве еркек олмалъ. Ону сунаън кузейинде, РАБ 'бин ьонюнде кесмели. Харун сойундан гелен кяхинлер канъ сунаън хер янъна дьокеджеклер. Киши башънъ, ич яънъ кесип хайванъ парчалара айърмалъ. Кяхин бунларъ сунакта янан одунларън юзерине йерлештиреджек. Киши хайванън ишкембесини, баърсакларънъ, аякларънъ йъкамалъ. Кяхин бунларъ сунак юзеринде якарак сунмалъ. Бу якмалък суну, якълан суну ве РАБ 'би хошнут еден кокудур. „‚Еер киши якмалък суну оларак РАБ 'бе куш сунмак истийорса, кумру я да гюверджин сунмалъ. Кяхин сунуйу сунаа гетиреджек, башънъ айъръп сунаън юзеринде якаджак. Кушун канъ сунаън ян тарафъндан акътъладжак. Кяхин кушун курсаънъ пислиийле бирликте чъкаръп сунаън доусундаки кюллюе атаджак. Канатларънъ тутарак кушу икийе бьоледжек, ама тюмюйле айърмаяджак. Сонра кушу сунакта янан одунларън юстюнде якмалъ. Бу якмалък суну, якълан суну ве РАБ 'би хошнут еден кокудур.‘“ „‚Бири РАБ 'бе тахъл сунусу гетирдии заман, сунусу индже ундан олмалъ. Юзерине зейтиняъ дьокерек ве гюннюк коярак сунуйу Харун сойундан гелен кяхинлере гьотюрмели. Кяхин авуч долусу индже ун, зейтиняъ ве бютюн гюннюю алъп сунаън юзеринде анма пайъ оларак якаджак. Бу якълан суну ве РАБ 'би хошнут еден кокудур. Тахъл сунусундан артакалан Харун'ла оулларъна бъракълмалъ. РАБ ичин якълан бир суну олдуундан чок кутсалдър. „‚Еер фърънда пиширилмиш тахъл сунусу сунуйорсан, зейтиняъйла йорулмуш индже ундан япълмъш маясъз пиделер я да юзерине я сюрюлмюш маясъз йуфкалар олмалъ. Еер суну саджда пиширилмиш тахъл сунусу исе, зейтиняъйла йорулмуш маясъз индже ундан япълмалъ. Ону сунаркен парчалара айъръп юзерине зейтиняъ дьокеджексин. Бу тахъл сунусудур. Еер суну тавада пиширилмиш тахъл сунусу исе, индже ун ве зейтиняъйла йорулмуш олмалъ. Бьойле япълмъш тахъл сунусуну РАБ 'бе сунмак ичин гетирип кяхине вереджексин. Кяхин де ону сунаа гьотюреджек. Анма пайъ оларак тахъл сунусундан бир парча алъп якълан суну ве РАБ 'би хошнут еден коку оларак сунак юзеринде якаджак. Тахъл сунусундан артакалан Харун'ла оулларъна бъракълмалъ. РАБ ичин якълан бир суну олдуундан чок кутсалдър. „‚ РАБ 'бе сунаджаънъз тахъл сунуларънън хичбирине мая катълмамалъ. Чюнкю РАБ ичин якълан суну ичинде хичбир заман мая я да бал якълмамалъ. Бунларъ илк юрюнлеринизин сунусу оларак РАБ 'бе сунабилирсиниз. Анджак РАБ 'би хошнут еден коку оларак сунак юзеринде сунулмамаларъ герекир. Бютюн тахъл сунуларънъ тузлаяджаксънъз. Танръ'нън сизинле яптъъ антлашмайъ симгелейен тузу тахъл сунуларъндан хич ексик етмейеджексиниз. Бютюн сунулара туз катаджаксънъз. „‚Еер РАБ 'бе илк юрюнлерин тахъл сунусуну гетирийорсан, каврулуп дьовюлмюш, тазе девширилмиш будай башакларъ сунаджаксън. Юзерине зейтиняъ ве гюннюк кояджаксън. Тахъл сунусудур бу. Кяхин бираз дьовюлмюш будай ве зейтиняъ алъп гюннююн тюмюйле бирликте анма пайъ оларак якаджак. РАБ ичин якълан сунудур бу.‘“ „‚Еер бири есенлик курбанъ оларак съър сунмак истийорса, РАБ 'бе еркек я да диши, кусурсуз бир хайван сунмалъ. Елини сунунун башъна койуп ону Булушма Чадъръ'нън гириш бьолюмюнде кесмели. Харун сойундан гелен кяхинлер канъ сунаън хер янъна дьокеджеклер. Киши есенлик сунусунун базъ парчаларънъ РАБ ичин якълан суну оларак сунмалъ. Сунунун баърсак ве ишкембе яларънъ, бьобреклерини, бьобрек юстю яларънъ, караджиерден бьобреклере узанан пердейи айъраджак. Харун'ун оулларъ сунакта янан одунларън юзеринде дуран якмалък сунунун юзеринде бунларъ якаджак. Якълан суну, РАБ 'би хошнут еден кокудур. „‚Еер киши есенлик курбанъ оларак РАБ 'бе давар сунмак истийорса, еркек я да диши, сунусу кусурсуз олмалъ. Еер кузу сунмак истийорса, РАБ 'бин ьонюнде сунмалъ. Елини сунунун башъна койуп ону Булушма Чадъръ'нън ьонюнде кесмели. Харун'ун оулларъ канъ сунаън хер янъна дьокеджеклер. Киши есенлик курбанънън базъ парчаларънъ РАБ ичин якълан суну оларак сунмалъ. Яънъ алмалъ, куйрук сокумунун дибинден бютюн куйрук яънъ кесмели, баърсак ве ишкембе яларънъ, бьобреклерини, бьобрек юстю яларънъ, караджиерден бьобреклере узанан пердейи айърмалъ. Кяхин бунларъ сунаън юзеринде якаджак. РАБ ичин якълан йийеджек сунусудур бу. „‚Еер сунусу кечи исе, ону РАБ 'бин ьонюнде сунмалъ. Елини сунунун башъна койуп ону Булушма Чадъръ'нън ьонюнде кесмели. Харун'ун оулларъ канъ сунаън хер янъна дьокеджеклер. Кяхин бютюн бунларъ сунаън юзеринде якаджак. Якълан йийеджек сунусудур бу. Кокусу РАБ 'би хошнут едер. Яън тюмю РАБ 'бе аиттир. Хайван яъ ве кан йемейеджексиниз. Яшадъънъз хер йерде кушаклар бойунджа бу курал хеп гечерли оладжак.‘“ РАБ Муса'я шьойле деди: „Исраил халкъна сьойле: ‚Бири буйрукларъмдан биринде ясакладъъм бир шейи япар, билмеден гюнах ишлерсе; месхедилмиш кяхин гюнах ишлейерек халкънъ да сучлу къларса, ишледии гюнахтан ьотюрю РАБ 'бе гюнах сунусу оларак кусурсуз бир боа сунмалъ. Боайъ Булушма Чадъръ'нън гириш бьолюмюне, РАБ 'бин ьонюне гетирип елини онун башъна коймалъ ве РАБ 'бин хузурунда ону кесмели. Месхедилмиш кяхин боа канънън биразънъ Булушма Чадъръ'на гьотюреджек. Пармаънъ кана батъръп Ен Кутсал Йер 'ин пердеси ьонюнде, РАБ 'бин хузурунда йеди кез серпеджек. Сонра чадърда, РАБ 'бин хузурунда, бухур сунаънън бойнузларъна сюреджек. Боанън артакалан канънъ чадърън гириш бьолюмюндеки якмалък суну сунаънън дибине дьокеджек. Гюнах сунусу оларак аданан боанън бютюн яънъ аладжак. Баърсак ве ишкембе яларънъ, бьобреклери, бьобрек юстю яларънъ, караджиерден бьобреклере узанан пердейи, есенлик курбанъ оларак сунулан съърда олдуу гиби айъраджак. Бунларъ якмалък суну сунаъ юзеринде якаджак. „‚Еер бютюн Исраил топлулуу билмеден гюнах ишлер, РАБ 'бин буйрукларъндан биринде ясакланмъш оланъ япарса дурум гьозден качса биле сучлу сайълър. Ишледии гюнах ачъа чъкънджа, топлулук гюнах сунусу оларак бир боа сунмалъ, ону Булушма Чадъръ'нън ьонюне гетирмели. РАБ 'бин хузурунда топлулуун илери геленлери еллерини боанън башъна кояджак ве боа РАБ 'бин хузурунда кесиледжек. Месхедилмиш кяхин боанън канънъ Булушма Чадъръ'на гьотюреджек. Пармаънъ кана батъръп РАБ 'бин хузурунда, перденин ьонюнде йеди кез серпеджек. Сонра чадърда РАБ 'бин хузурунда булунан сунаън бойнузларъна сюреджек. Боанън артакалан канънъ чадърън гириш бьолюмюндеки якмалък суну сунаънън дибине дьокеджек. Боанън бютюн яънъ алъп сунаън юзеринде якаджак. Гюнах сунусу оларак сунулан боая яптъънън айнъсънъ япаджак. Бьойледже кяхин халкън гюнахларънъ баъшлатаджак ве халк баъшланаджак. Илк боайъ яктъъ гиби буну да ордугахън дъшъна чъкаръп якаджак. Топлулуун гюнах сунусудур бу. „‚Ьондерлерден бири гюнах ишлер, билмеден Танръсъ РАБ 'бин буйрукларъндан биринде ясак оланъ япарса, сучлу сайълър. Ишледии гюнах кендисине ачъкланърса, суну оларак кусурсуз бир теке гетирмели. Елини текенин башъна коймалъ ве якмалък сунуларън кесилдии йерде РАБ 'бин хузурунда ону кесмели. Бу бир гюнах сунусудур. Кяхин гюнах сунусунун канъна пармаънъ батъръп якмалък суну сунаънън бойнузларъна сюреджек. Артакалан канъ якмалък суну сунаънън дибине дьокеджек. Текенин бютюн яънъ есенлик курбанънън яъ гиби сунак юзеринде якаджак. Кяхин кишинин гюнахънъ баъшлатаджак ве киши баъшланаджак. „‚Еер халктан бири РАБ 'бин буйрукларъндан биринде ясак оланъ япар, билмеден гюнах ишлерсе, сучлу сайълър. Ишледии гюнах кендисине ачъкланърса, гюнахъндан ьотюрю суну оларак кусурсуз бир диши кечи гетирмели. Елини гюнах сунусунун башъна коймалъ ве якмалък сунуларън кесилдии йерде ону кесмели. Кяхин сунунун канъна пармаънъ батъръп якмалък суну сунаънън бойнузларъна сюреджек. Артакалан канъ сунаън дибине дьокеджек. Киши кечинин бютюн яънъ, есенлик курбанънда олдуу гиби айъраджак. Кяхин РАБ 'би хошнут еден коку оларак ону сунакта якаджак, кишинин гюнахънъ баъшлатаджак ве киши баъшланаджак. „‚Еер бири гюнах сунусу оларак бир кузу гетирирсе, кузу диши ве кусурсуз олмалъ. Елини гюнах сунусунун башъна кояджак ве якмалък сунуларън кесилдии йерде ону гюнах сунусу оларак кеседжек. Кяхин сунунун канъна пармаънъ батъръп якмалък суну сунаънън бойнузларъна сюреджек. Артакалан канъ сунаън дибине дьокеджек. Есенлик курбанъ кузусунда олдуу гиби киши сунунун бютюн яънъ айърмалъ. Кяхин РАБ ичин якълан сунуларън юзеринде хепсини сунакта якаджак. Кяхин кишинин гюнахънъ баъшлатаджак ве киши баъшланаджак. „‚Ланетленеджеини биле биле гьордююне я да билдиине танъклък етмейен киши гюнах ишлемиш олур ве сучунун джезасънъ чекеджектир. „‚Бири билмеден кирли сайълан херханги бир шейе, ябанъл, евджил я да кючюк бир хайван лешине докунурса, кирленмиш олур ве сучлу сайълър. „‚Бири билмеден кирли сайълан бир инсана я да инсандан кайнакланан кендисини кирлетеджек херханги бир шейе докунурса, не яптъънъ анладъъ ан сучлу сайъладжактър. „‚Бири ханги конуда олурса олсун, кьотюлюк я да ийилик япмак ичин, дюшюнмеден ве не яптъънъ билмеден ант ичерсе, буну анладъъ ан сучлу сайъладжактър. „‚Киши бу сучлардан бирини ишледии заман, гюнахънъ итираф етмели. Гюнахънън бедели оларак РАБ 'бе бир суч сунусу гетирмели. Бу суну кючюкбаш хайванлардан олмалъ. Диши бир кузу я да кечи олабилир. Кяхин кишинин гюнахънъ баъшлатаджактър. „‚Еер кузу аладжак гюджю йокса, сучуна каршълък бири гюнах сунусу, ьобюрю якмалък суну олмак юзере РАБ 'бе ики кумру я да ики гюверджин сунмалъ. Бунларъ кяхине гетирмели. Кяхин ьондже гюнах сунусуну сунаджак. Кушун бойнуну кърмалъ, ама башънъ копармамалъ. Сунунун канъндан биразънъ сунаън ян йюзюне серпмели. Артакалан кан сунаън дибине акътълмалъ. Бу гюнах сунусудур. Кяхин бундан сонра икинджи кушу якмалък суну оларак кураллара гьоре сунаджак. Кяхин кишинин гюнахънъ баъшлатаджак ве киши баъшланаджак. „‚Еер ики кумру я да ики гюверджин аладжак гюджю йокса, гюнахъна каршълък гюнах сунусу оларак онда бир ефа индже ун гетирмели. Юзерине зейтиняъ дьокмемели, гюннюк де коймамалъ; чюнкю бу гюнах сунусудур. Ону кяхине вермели. Кяхин анма пайъ оларак бир авуч долусу алъп сунакта, РАБ ичин якълан сунуларън юзеринде якаджак. Бу гюнах сунусудур. Кяхин кишинин гюнахънъ баъшлатаджак ве киши баъшланаджак. Тахъл сунусунда олдуу гиби, артакалан ун кяхинин оладжактър.‘“ РАБ Муса'я шьойле деди: „Еер бири РАБ 'бе аданмъш неснелере ел узатър, билмеден гюнах ишлерсе, суч сунусу оларак РАБ 'бе кючюкбаш хайванлардан кусурсуз бир коч гетирмели. Деери гюмюш шекелле, кутсал йерин шекелийле ьолчюлмели. Аданмъш неснелер конусунда ишледии гюнахън каршълъънъ ьодемели ве беште бирини юзерине еклейип кяхине вермели. Кяхин суч сунусу олан кочла кишинин гюнахънъ баъшлатаджак ве киши баъшланаджак. „Еер бири гюнах ишлер, РАБ 'бин буйрукларъндан биринде ясак оланъ япарса, билмеден япса биле, суч ишлемиш олур; сучунун джезасънъ чекеджектир. Кяхине суч сунусу оларак кючюкбаш хайванлардан белли деери олан кусурсуз бир коч гетирмели. Кяхин кишинин билмеден ишледии гюнахъ баъшлатаджак ве киши баъшланаджак. Бу суч сунусудур. Киши герчектен РАБ 'бе каршъ суч ишлемиштир.“ РАБ Муса'я шьойле деди: „Еер бири гюнах ишлер, РАБ 'бе иханет едер, кендисине еманет едилен, рехин бъракълан я да чалънтъ бир мал конусунда комшусуну алдатър я да она хаксъзлък едерсе, кайъп бир ешя булуп ялан сьойлерсе, ялан йере ант ичерсе, яни инсанларън ишлейебиледжеи бу сучлардан бирини ишлерсе, гюнах ишлемиш олур ве сучлу сайълър. Чалдъъ я да хаксъзлъкла еле гечирдии шейи, кендисине еманет едилен я да булдуу кайъп ешяйъ, я да хаккънда ялан йере ант ичтии шейи, юзерине беште бирини де еклейерек, суч сунусуну гетирдии гюн сахибине гери вермели. РАБ 'бе суч сунусу оларак кяхине белли деери олан кусурсуз бир коч гетирмели. Кяхин РАБ 'бин хузурунда онун гюнахънъ баъшлатаджак; ишледии суч не олурса олсун киши баъшланаджак.“ РАБ Муса'я шьойле деди: „Харун'ла оулларъна буйрук вер: ‚Якмалък суну ясасъ шудур: Якмалък суну бютюн гедже, сабаха кадар сунактаки атешин юзеринде каладжак. Сунаън юзериндеки атеш сьонмейеджек. Кяхин кетен гийсисини, донуну гийеджек. Сунаън юзериндеки якмалък сунудан калан кюлю топлайъп сунаън янъна кояджак. Гийсилерини деиштирдиктен сонра кюлю ордугахън дъшънда темиз бир йере гьотюреджек. Сунаън юзериндеки атеш сюрекли янаджак, хич сьонмейеджек. Кяхин хер сабах атеше одун атаджак, якмалък сунунун парчаларънъ одунларън юзерине дизеджек, онун юзеринде де есенлик сунуларънън яънъ якаджак. Сунаън юзериндеки атеш сюрекли янаджак, хич сьонмейеджек.‘“ „‚ Тахъл сунусу ясасъ шудур: Харун'ун оулларъ ону сунаън ьонюнде РАБ 'бе сунаджаклар. Кяхин юзериндеки гюннюкле бирликте тахъл сунусунун индже унундан ве зейтиняъндан бир авуч алъп анма пайъ ве РАБ 'би хошнут еден коку оларак сунакта якаджак. Артакаланъ Харун'ла оулларъ йийеджеклер. Ону кутсал бир йерде, Булушма Чадъръ'нън авлусунда маясъз екмек оларак йемелилер. Маяйла пиширилмемели. Буну якълан сунулардан, кяхинлерин пайъ оларак вердим. Суч сунусу, гюнах сунусу гиби бу да чок кутсалдър. Харун сойундан гелен хер еркек ондан йийебилир. РАБ ичин якълан сунуларда онларън кушаклар бойунджа сонсуза дек пайларъ оладжак. Сунулара хер докунан кутсал сайъладжак.‘“ РАБ Муса'я шьойле деди: „Харун кяхин оларак месхедилдиит гюн, Харун'ла оулларъ тахъл сунусу оларак РАБ 'бе яръсъ сабах, яръсъ акшам олмак юзере, онда бир ефа индже ун сунаджаклар. Бу сюрекли бир суну оладжак. Зейтиняъйла ийидже йорулуп саджда пишириледжек. Тахъл сунусуну гетирип РАБ 'би хошнут еден коку оларак пишмиш парчалар халинде сунаджаклар. Буну Харун сойундан гелен месхедилмиш кяхин РАБ 'бе сунаджак. Сюрекли бир курал оладжак бу. Сунунун тюмю якъладжак. Кяхинин сундуу хер тахъл сунусу тюмюйле якълмалъ, хич йенмемели.“ РАБ Муса'я шьойле деди: „Харун'ла оулларъна де ки, ‚ Гюнах сунусу ясасъ шудур: Гюнах сунусу якмалък сунунун кесилдии йерде, РАБ 'бин хузурунда кесиледжек. Чок кутсалдър. Хайванъ сунан кяхин ону кутсал бир йерде, Булушма Чадъръ'нън гириш бьолюмюнде йийеджек. Сунунун етине хер докунан кутсал сайъладжак. Канъ биринин гийсисине съчрарса, гийси кутсал бир йерде йъканмалъ. Ичинде етин хашландъъ чьомлек кърълмалъ. Анджак тунч бир капта хашланмъшса, кап ийидже овулуп суйла дуруланмалъ. Кяхинлер сойундан гелен хер еркек бу сунуйу йийебилир. Чок кутсалдър. Ама кутсал йерде гюнах баъшлатмак ичин канъ Булушма Чадъръ'на гетирилен гюнах сунусунун ети йенмейеджек, якъладжактър.‘“ „‚Чок кутсал олан суч сунусунун ясасъ шудур: Суч сунусу якмалък сунунун кесилдии йерде кесиледжек ве канъ сунаън хер янъна дьокюледжек. Кяхин бунларън хепсини сунак юзеринде, РАБ ичин якълан суну оларак якаджак. Бу суч сунусудур. Кяхинлер сойундан гелен хер еркек бу сунуйу йийебилир. Суну кутсал бир йерде йенеджек, чюнкю чок кутсалдър. „‚Суч ве гюнах сунуларъ ичин айнъ яса гечерлидир. Ет, сунуйу сунарак гюнахъ баъшлатан кяхининдир. Якмалък сунунун дериси де сунуйу сунан кяхининдир. Фърънда, тавада я да саджда пиширилен хер тахъл сунусу ону сунан кяхинин оладжак. Зейтиняъйла йорулмуш я да куру тахъл сунуларъ да Харуноулларъ'на аиттир. Араларънда ешит оларак бьолюшюледжектир.‘“ „‚ РАБ 'бе сунуладжак есенлик курбанънън ясасъ шудур: Еер адам сунусуну РАБ 'бе шюкретмек ичин сунуйорса, сунусунун янъсъра зейтиняъйла йорулмуш маясъз пиделер, юзерине зейтиняъ сюрюлмюш маясъз йуфкалар ве ийидже каръштърълмъш индже ундан яла йорулмуш маясъз пиделер де сунаджак. РАБ 'бе шюкретмек ичин, есенлик сунусуну маялъ екмек пиделерийле бирликте сунаджак. Хер сунудан бирини РАБ 'бе баъш сунусу оларак сунаджак ве о суну есенлик сунусунун канънъ сунаа дьокен кяхинин оладжак. РАБ 'бе шюкретмек ичин сунулан есенлик курбанънън ети, сунунун сунулдуу гюн йенеджек, сабаха бъракълмаяджак. „‚Бири гьонюлден верилен бир суну я да диледии адаъ сунмак истийорса, курбанън ети сунунун сунулдуу гюн йенеджек, артакалърса ертеси гюне бъракълабиледжек. Анджак ючюнджю гюне бъракълан курбан ети якъладжак. Есенлик курбанънън ети ючюнджю гюн йенирсе суну кабул едилмейеджек, гечерли сайълмаяджак. Чюнкю ет кирленмиш сайълър ве хер йийен сучунун джезасънъ чекеджектир. „‚Кирли сайълан херханги бир шейе докунан ет йенмемели, якълмалъдър. Ьотеки етлере гелиндже, темиз сайълан бир инсан о етлерден йийебилир. Ама бири кирли сайълдъъ сюредже РАБ 'бе сунулан есенлик курбанънън етини йерсе, халкън арасъндан атъладжак. Айръджа кирли сайълан херханги бир шейе, инсандан кайнакланан бир кирлилие, кирли бир хайвана я да кирли ве иренч бир шейе докунуп да РАБ 'бе сунулан есенлик курбанънън етинден йийен бири халкън арасъндан атъладжак.‘“ РАБ Муса'я шьойле деди: „Исраил халкъна де ки, ‚Истер съър, истер койун я да кечи яъ олсун, хайван яъ йемейеджексиниз. Кендилиинден ьолен я да ябанъл хайванларън парчаладъъ бир хайванън яъ башка шейлер ичин кулланълабилир, ама хичбир заман йенмемели. Ким якълан ве РАБ 'бе сунулан хайванлардан биринин яънъ йерсе, халкъмън арасъндан атъладжак. Нереде яшарсанъз яшайън, хичбир кушун я да хайванън канънъ йемейеджексиниз. Кан йийен херкес халкъмън арасъндан атъладжак.‘“ РАБ Муса'я шьойле деди: „Исраил халкъна де ки, ‚ РАБ 'бе есенлик курбанъ сунмак истейен бири, есенлик курбанънън бир парчасънъ РАБ 'бе сунмалъ. РАБ ичин якълан сунусуну кенди елийле гетирмели. Хайванън яънъ дьошюйле бирликте гетиреджек ве дьош РАБ 'бин хузурунда салламалък бир суну оларак салланаджак. Кяхин яъ сунаън юзеринде якаджак, ама дьош Харун'ла оулларънън оладжак. Есенлик курбанларънъзън са будуну баъш оларак кяхине вереджексиниз. Харуноулларъ арасънда есенлик сунусунун канънъ ве яънъ ким сунуйорса, са бут онун пайъ оладжак. Исраил халкънън сундуу есенлик курбанларъндан салламалък дьошю ве баъш оларак сунулан буду алдъм. Исраил халкънън пайъ оларак бунларъ сонсуза дек Кяхин Харун'ла оулларъна вердим.‘“ Харун'ла оулларъ кяхин атандъкларъ гюн РАБ ичин якълан сунулардан пайларъна бу дюштю. РАБ онларъ месхеттии гюн Исраил халкъна буйрук вермишти. Адаън бу парчаларъ геледжек кушаклар бойунджа онларън пайъ оладжактъ. Якмалък, тахъл, суч, гюнах, атанма сунуларънън ве есенлик курбанларънън ясасъ будур. РАБ, бу буйруу чьолде, Сина Даъ'нда Исраил халкъндан кендисине суну сунмаларънъ истедии гюн Муса'я вермишти. РАБ Муса'я шьойле деди: Муса РАБ 'бин буйрууну йерине гетирди. Херкес Булушма Чадъръ'нън ьонюнде топландъ. Муса топлулуа, „Шимди РАБ 'бин буйрууну йерине гетиреджеим“ деди. Харун'ла оулларънъ ьоне чъкаръп йъкадъ. Харун'а минтанъ гийдирди, белине кушаъ баладъ, юзерине кафтанъ, онун юзерине де ефоду гийдирди. Устаджа докунмуш шеридийле ефоду баладъ. Юзерине гьоюслюю тактъ, гьоюслююн ичине Урим иле Туммим 'и койду. Башъна саръъ сардъ, ьон късмъна кутсал таджъ, алтън левхайъ койду. Муса хер шейи РАБ 'бин буйурдуу гиби яптъ. Сонра месх яънъ алдъ, Танръ'нън Конуту'ну ве ичиндеки хер шейи месхедерек кутсал кълдъ. Яъ йеди кез сунаън юзерине серпти; сунаъ, сунаън бютюн алетлерини, казанъ ве аяклъкларънъ кутсал кълмак ичин месхетти. Харун'у кутсал кълмак ичин башъна я дьокерек месхетти. Харун'ун оулларънъ ьоне чъкардъ, онлара минтан гийдирди, беллерине кушак баладъ, башларъна башлък койду. Муса хер шейи РАБ 'бин буйурдуу гиби яптъ. Сонра гюнах сунусу оларак сунуладжак боайъ гетирди. Харун'ла оулларъ еллерини боанън башъна койдулар. Муса боайъ кести. Сунаъ пак кълмак ичин канънъ пармаъйла сунаън бойнузларъна чепечевре сюрдю. Артан канъ сунаън дибине дьоктю. Бьойледже сунаъ аръндъръп кутсал кълдъ. Муса хайванън баърсак ве ишкембе яларънъ, караджиер пердесини, бьобреклерини ве бьобрек яларънъ сунаън юзеринде яктъ. Боанън гери калан късмънъ да –дерисини, етини, гюбресини– ордугахън дъшънда яктъ. Муса хер шейи РАБ 'бин буйурдуу гиби яптъ. Сонра якмалък суну оларак сунуладжак кочу гетирди. Харун'ла оулларъ еллерини кочун башъна койдулар. Муса кочу кести, канънъ сунаън хер янъна дьоктю. Кочу парчалара айъръп парчаларъ, башънъ ве ич яънъ яктъ. Баърсакларънъ, ишкембесини, аякларънъ йъкадъ ве кочун тюмюню сунаън юзеринде яктъ. Бу бир якмалък суну, РАБ 'би хошнут еден коку, якълан сунуйду. Муса хер шейи РАБ 'бин буйурдуу гиби яптъ. Сонра ьотеки кочу, атанма сунусу оларак сунуладжак кочу гетирди. Харун'ла оулларъ еллерини кочун башъна койдулар. Муса кочу кести. Канънъ Харун'ун са кулак мемесине, са елинин ве са аяънън баш пармакларъна сюрдю. Сонра Харун'ун оулларънъ ьоне чъкардъ. Онларън да са кулак мемелерине, са еллеринин ве аякларънън баш пармакларъна кан сюрдю. Артан канъ сунаън хер янъна дьоктю. Хайванън яънъ, куйрук яънъ, баърсак ве ишкембе яларънъ, караджиер пердесини, бьобреклерини, бьобрек яларънъ ве са будуну алдъ. Сонра РАБ 'бин хузурунда булунан маясъз екмек сепетинден бир екмек, ялъ пиде ве йуфка алъп хайванън яларънън ве са будунун юзерине койду. Хепсини Харун'ла оулларънън елине верди. Бунларъ РАБ 'бин хузурунда салламалък суну оларак салладъ. Сонра еллеринден алъп сунакта якмалък сунунун юзеринде яктъ. Бунлар атанма сунусу, РАБ 'би хошнут еден коку ве РАБ ичин якълан сунуйду. Бундан сонра Муса дьошю алдъ ве салламалък суну оларак РАБ 'бин хузурунда салладъ. Атанма сунусу оларак сунулан кочтан Муса'нън пайъна дюшен буйду. Муса хер шейи РАБ 'бин буйурдуу гиби яптъ. Муса месх яънъ ве сунаън юзериндеки канъ алъп Харун'ла оулларънън ве гийсилеринин юзерине серпти. Бьойледже Харун'у, оулларънъ ве гийсилерини кутсал кълмъш олду. Сонра Харун'ла оулларъна, „Ети Булушма Чадъръ'нън гириш бьолюмюнде хашлайън“ деди, „‚Ети Харун'ла оулларъ йийеджек‘ дийе буйурмуштум. Атанма сунуларънън булундуу сепеттеки екмекле бирликте ону орада йийин. Еттен ве екмектен артанъ якън. Атанма гюнлериниз долунджая кадар, йеди гюн бойунджа Булушма Чадъръ'нън гириш бьолюмюнден айрълмайън. Чюнкю атанманъз йеди гюн сюреджек. Бугюн япълан хер шейи гюнахларънъзъ баъшлатмак ичин РАБ буйурду. Йеди гюн бойунджа гедже гюндюз Булушма Чадъръ'нън гириш бьолюмюнде беклейеджек, РАБ 'бин буйрууну йерине гетиреджексиниз. Ьойле ки, ьолмейесиниз. Бана бьойле буйрук верилди.“ Бьойледже Харун'ла оулларъ РАБ 'бин Муса араджълъъйла вердии бютюн буйрукларъ йерине гетирдилер. Секизинджи гюн Муса Харун'ла оулларънъ ве Исраил илери геленлерини чаърдъ. Харун'а, „Кендин ичин гюнах сунусу оларак кусурсуз бир еркек бузаъ, якмалък суну оларак да кусурсуз бир коч ал, РАБ 'бе сун“ деди, „Сонра Исраил халкъна де ки, ‚Гюнах сунусу оларак бир теке, якмалък суну оларак да бир яшънда кусурсуз бир бузаъ иле бир кузу алън. РАБ 'бин хузурунда есенлик сунусу оларак курбан едилмек юзере бир съър ве бир кочла бирликте зейтиняъйла йорулмуш тахъл сунусу гетирин. Чюнкю РАБ бугюн сизе гьорюнеджектир.‘“ Муса'нън буйурдукларъ Булушма Чадъръ'нън ьонюне гетирилди. Херкес яклашъп РАБ 'бин хузурунда топландъ. Муса, „ РАБ шунларъ япманъзъ буйуруйор, о заман РАБ 'бин йюджелии сизе гьорюнеджектир“ деди. Сонра Харун'а, „Сунаа гит, гюнах ве якмалък сунуларънъ сун“ деди, „Хем кендинин, хем де халкън гюнахларънъ баъшлат. РАБ 'бин буйурдуу гиби халкън сунусуну сун, гюнахларънъ баъшлат.“ Бьойледже Харун сунаа гидип кендиси ичин гюнах сунусу оларак сунуладжак бузаъйъ кести. Оулларъ бузаънън канънъ она гетирдилер. Харун пармаънъ кана батъръп сунаън бойнузларъна сюрдю. Артан канъ сунаън дибине дьоктю. РАБ 'бин Муса'я вердии буйруа уйгун оларак гюнах сунусунун яънъ, бьобреклерини, караджиеринин пердесини сунакта яктъ. Етийле дерисини исе ордугахън дъшънда яктъ. Сонра якмалък сунуйу кести. Оулларъ сунунун канънъ кендисине вердилер. О да канъ сунаън хер янъна дьоктю. Сунунун бютюн парчаларънъ ве башънъ Харун'а вердилер. Харун хепсини сунаън юзеринде яктъ. Сунунун ишкембесини, баърсакларънъ, аякларънъ йъкайъп сунакта якмалък сунунун юзеринде яктъ. Бундан сонра Харун халкън сунусуну гетирди. Халкън гюнахларъ ичин сунуладжак текейи кести ве илк суну гиби буну да гюнах сунусу оларак сунду. Якмалък сунуйу да кураллара уйгун бичимде сунду. Сонра тахъл сунусуну гетирди. Бир авуч алъп хер сабах сунулан якмалък сунуя ек оларак сунаън юзеринде яктъ. Халк ичин есенлик курбанларъ оларак сунуладжак съърла кочу да кести. Оулларъ сунуларън канънъ кендисине вердилер. О да канъ сунаън хер янъна дьоктю. Съърла кочун яларънъ, куйрук яънъ, баърсак ве ишкембе яларънъ, бьобреклерини ве караджиерлеринин пердесини дьошлерин юзерине койдулар. Харун яларъ сунакта яктъ. Муса'нън буйурдуу гиби дьошлери ве са буду салламалък суну оларак РАБ 'бин хузурунда салладъ. Харун гюнах, якмалък, есенлик сунуларънъ сундуктан сонра еллерини халка дору узатарак онларъ кутсадъ ве ашаъя инди. Муса'йла Харун Булушма Чадъръ'на гирдилер. Дъшаръ чъкънджа халкъ кутсадълар. О заман РАБ 'бин йюджелии халка гьорюндю. РАБ бир атеш гьондерди. Атеш сунаън юзериндеки якмалък сунуйу, яларъ якъп кюле чевирди. Буну гьорен халкън тюмю севинчле хайкърарак йюзюстю йере капандъ. Харун'ун оулларъ Надав'ла Авиху бухурданларънъ алъп ичлерине атеш, атешин юстюне де бухур койдулар. РАБ 'бин буйрукларъна айкъръ бир атеш сундулар. РАБ бир атеш гьондерди. Атеш онларъ якъп йок етти. РАБ 'бин хузурунда ьолдюлер. Муса Харун'а шьойле деди: „ РАБ демишти ки, ‚Бана хизмет еденлер кутсаллъъма сайгъ дуяджак Ве халкън тюмю бени йюджелтеджек.‘“ Харун хичбир шей сьойлемеди. Муса Харун'ун амджасъ Уззиел'ин оулларънъ, Мишаел'ле Елсафан'ъ чаърдъ, „Гелин, кардешлеринизи кутсал йерин ьонюнден калдъръп ордугахън дъшъна чъкарън“ деди. Гелдилер ве Муса'нън буйурдуу гиби джесетлери юзерлериндеки минтанларъйла ордугахън дъшъна чъкардълар. Сонра Муса Харун'ла оулларъ Елазар'ла Итамар'а, „Сачларънъзъ даътмайън, гийсилеринизи йъртмайън“ деди, „Йокса ьолюрсюнюз ве РАБ бютюн топлулуа ьофкеленир. Ама кардешлериниз, бютюн Исраил халкъ РАБ 'бин атешле йок еттии бу инсанлар ичин яс тутсун. Булушма Чадъръ'нън гириш бьолюмюнден айрълмайън, йокса ьолюрсюнюз. Чюнкю РАБ 'бин месх яъйла кутсандънъз.“ Харун'ла оулларъ Муса'нън дедиине уйдулар. РАБ Харун'а шьойле деди: „Сен ве оулларън Булушма Чадъръ'на шарап я да херханги бир ички ичип гирмейин, йокса ьолюрсюнюз. Кушаклар бойунджа бир курал олсун бу. Кутсалла баяъ оланъ, кирлийле темизи бирбиринден айърт етмелисиниз. РАБ 'бин Муса араджълъъйла Исраил халкъна билдирдии бютюн куралларъ онлара ьоретмелисиниз.“ Муса Харун'а ве са калан оулларъ Елазар'ла Итамар'а шьойле деди: „ РАБ ичин якълан сунулардан артан тахъл сунусуну алън, маясъз екмек япъп сунаън янънда йийин. Чюнкю чок кутсалдър. Ону кутсал бир йерде йемелисиниз. Чюнкю РАБ ичин якълан сунулардан сенин ве оулларънън пайъдър бу. Бана бьойле буйрук верилди. Текенин канъ кутсал чадъра гетирилмемиш. Буйурдуум гиби текейи кесинликле кутсал йерде йемениз герекирди.“ Харун, „Халк бугюн РАБ 'бе гюнах сунусу ве якмалък суну сунду“ дийе янътладъ, „Беним башъма исе бунлар гелди. Гюнах сунусуну бугюн йемиш олсайдъм, РАБ бундан хошнут олур муйду?“ Муса янътъ уйгун булду. РАБ Муса'йла Харун'а шьойле деди: „Исраил халкъна дейин ки, ‚Карада яшаян хайванлардан шунларън етини йийебилирсиниз: Чатал ве ярък търнаклъ, гевиш гетирен хайванларън тюмю. Анджак гевиш гетирен ве чатал търнаклъ олан хайванлардан етини йемемениз герекенлер шунлардър: Деве гевиш гетирир, ама чатал търнаклъ деилдир. Сизин ичин кирли сайълър. Кая тавшанъ гевиш гетирир, ама чатал търнаклъ деилдир. Сизин ичин кирли сайълър. Тавшан гевиш гетирир, ама чатал търнаклъ деилдир. Сизин ичин кирли сайълър. Домуз чатал ве ярък търнаклъдър, ама гевиш гетирмез. Сизин ичин кирли сайълър. Бу хайванларън етини йемейеджек, лешине докунмаяджаксънъз, сизин ичин кирлидир. „‚Суда яшаян хайванлардан шунларън етини йийебилирсиниз: Денизде, акарсуларда яшаян пуллу ве йюзгечли джанлъларън етини йийебилирсиниз. Дениздеки ве акарсулардаки бютюн пулсуз ве йюзгечсиз джанлълар –суда топлу халде яшаянлар ве ьотекилер– сизин ичин иренч сайълър. Бунлар сизин ичин иренч сайъладжак. Етлерини йемейеджек, лешлеринден тиксинеджексиниз. Суда яшаян бютюн пулсуз ве йюзгечсиз джанлълар сизин ичин иренч сайъладжак. „‚Тиксиндириджи кушларън етини йемейеджек, шунларъ иренч саяджаксънъз: Картал, кузу карталъ, кара акбаба, чайлак, доан тюрлери, бютюн карга тюрлери, байкуш, пуху, мартъ, атмаджа тюрлери, кукумав, карабатак, бюйюк байкуш, печели байкуш, исхаккушу, акбаба, лейлек, балъкчъл тюрлери, ибибик, яраса. „‚Дьорт аяклъ ве канатлъ бьоджеклерин хепси сизин ичин иренчтир. Ама дьорт аяклъ ве канатлъ олуп аякларънъ съчрамак ичин кулланан базъларънън етини йийебилирсиниз. Шунларъ йийеджексиниз: Бютюн чекирге тюрлери, кючюк чекирге, джърджърбьоджеи, аустосбьоджеи. Ьобюр дьорт аяклъ, канатлъ бьоджеклерин хепси сизин ичин иренч сайълър. „‚Сизи кирлетеджек шейлер шунлардър: Ашаъдаки хайванларън лешине докунан акшама кадар кирли сайъладжактър. Ким ашаъдаки хайванларън лешини ташърса гийсилерини йъкаяджак ве акшама кадар кирли сайъладжактър. Чатал търнаклъ ама търнаъ ярък олмаян ве гевиш гетирмейен хер хайван сизин ичин кирлидир. Бунлара докунан да кирленмиш сайълър. Дьорт аяклъ хайванлардан пенчелерини йере басарак йюрюйенлер сизин ичин кирлидир. Бунларън лешине докунанлар акшама кадар кирли сайъладжактър. Бунларън лешини ташъянлар гийсилерини йъкаяджак ве акшама кадар кирли сайъладжактър. Чюнкю бу хайванлар сизин ичин кирлидир. Сизин ичин кирли сайълан кючюк кара хайванларъ бунлардър. Бунларън лешине докунан акшама кадар кирли сайъладжактър. Бунлардан биринин леши нейин юзерине дюшерсе ону да кирлетир. Истер тахта кап, истер гийси, истер дери, истер чул олсун суя конмалъдър. Акшама кадар кирли сайъладжак ве акшам темизленмиш оладжактър. Бунлардан бири топрак кабън ичине дюшерсе, кабън ичиндекилер кирли сайъладжактър. Топрак кап кърълмалъдър. Топрак каптаки сулу йийеджек ве хер ичеджек кирли сайъладжактър. Бунлардан биринин леши нейин юзерине дюшерсе ону да кирлетир. Юзерине дюштюю истер фърън олсун, истер оджак, парчаланмалъдър. Чюнкю онлар кирлидир ве сизин ичин кирли сайъладжактър. Анджак кайнак я да су сарнъджъ темиз сайъладжактър; ама бунларън лешине докунан кирли сайъладжактър. Еер бу хайванлардан биринин леши екин тохумунун юзерине дюшерсе, о тохум темиз сайъладжактър. Ама суя конмуш тохумун ичине дюшерсе, тохум сизин ичин кирлидир. „‚Ети йенен хайванлардан бири ьолюрсе, лешине докунан акшама кадар кирли сайъладжактър. Хайванън лешинден йийен гийсилерини йъкаяджак ве акшама кадар кирли сайъладжактър. Леши ташъян да гийсилерини йъкаяджак ве акшама кадар кирли сайъладжактър. „‚Бютюн кючюк кара хайванларъ иренчтир. Йенмейеджектир. Истер карнъ юзеринде сюрюнен, истер дьорт аяклъ я да чок аяклъ джанлълар олсун, бунларън хичбирини йемейеджексиниз. Чюнкю бунлар иренчтир. Бунларън хичбирийле кендинизи кирлетмейин, иренч дурума сокмайън, кирли дурума дюшмейин. Танрънъз РАБ беним. Кендинизи бана адайън ве кутсал олун. Чюнкю бен кутсалъм. Мурдар кючюк кара хайванларънъ йийерек кендинизи кирлетмейин. Танрънъз олмак ичин сизи Мъсър'дан чъкаран РАБ беним. Кутсал олун, чюнкю бен кутсалъм. РАБ Муса'я шьойле деди: „Исраил халкъна де ки, ‚Бир кадън хамиле калъп еркек чоджук доурурса, ядет гьордюю гюнлерде олдуу гиби йеди гюн кирли сайъладжактър. Чоджук секизинджи гюн сюннет едилмели. Кадън канамасъндан пакланмак ичин отуз юч гюн беклейеджек. Пак сайълмасъ ичин гечмеси герекен бу гюнлер долунджая дек кутсал бир шейе докунмаяджак, тапънаа гирмейеджек. Анджак, къз чоджук доурурса, ядет гьордюю гюнлер гиби ики хафта кирли сайъладжактър. Канамасъндан пакланмак ичин алтмъш алтъ гюн беклейеджектир. „‚Еркек я да къз чоджук доуран кадънън темиз сайълмасъ ичин гечмеси герекен гюнлер долунджа, якмалък суну оларак бир яшънда бир кузу, гюнах сунусу оларак бир гюверджин я да бир кумру гетирип Булушма Чадъръ'нън гириш бьолюмюнде кяхине вереджектир. Кяхин буну РАБ 'бин хузурунда сунаджак ве кадънъ арътаджак. Бьойледже кадън канамасъндан темизленмиш сайъладжак. Еркек я да къз доуран кадънла илгили яса будур. „‚Еер кадънън кузу аладжак гюджю йокса, бири якмалък суну, ьобюрю гюнах сунусу олмак юзере, ики кумру я да ики гюверджин яврусу гетиреджек. Кяхин кадънъ арътаджак ве кадън темиз сайъладжактър.‘“ РАБ Муса'я ве Кяхин Харун'а шьойле деди: „Беденинде дери хасталъъна дьонюшебиледжек шиш, кабук я да парлак леке булунан киши Харун'а, я да Харун'ун кяхин оулларъндан бирине гьотюрюледжек. Кяхин деридеки ярая бакаджак, ярада къл аармасъ варса ве яра дерине инмишсе, киши дери хасталъъна якаланмъш демектир. Хастая бакан кяхин ону кирли илан едеджектир. Деридеки парлак леке беязса, дерине инмемишсе, юзериндеки къллар аармамъшса, кяхин хастайъ йеди гюн капалъ бир йерде тутаджак. Йединджи гюн ярая бакаджак; яра илерлемемиш, дери йюзейине яйълмамъшса, хастайъ йеди гюн даха капалъ бир йерде тутаджак. Йединджи гюн хастая бир даха бакаджак; яра солмуш, дери йюзейине яйълмамъшса, хастайъ темиз илан едеджек. Яра ялнъзджа кабуктур. Хаста гийсилерини йъкайъп темиз сайъладжактър. Анджак темиз сайълмак ичин кяхине муайене олдуктан сонра дерисиндеки кабук яйълърса, йине кяхине гьорюнмелидир. Кяхин кишийе бакаджак, дерисиндеки кабук яйълмъшса ону кирли илан едеджек. Киши дери хасталъъна якаланмъш демектир. „Дери хасталъъна якаланан киши кяхине гьотюрюледжек. Кяхин она бакаджак. Деридеки шиш беязлашмъш, юзериндеки къллар аармъшса, шишкин ярада къзъл ет гьорюнюйорса, бу мюзмин бир дери хасталъъдър. Кяхин кишийи кирли илан едеджек, ама капалъ йерде тутмаяджактър. Чюнкю киши затен кирленмиштир. „Еер дери хасталъъ яйълъп кяхинин гьоребилдии кадаръйла тепеден търнаа хастанън бютюн беденини капламъшса, кяхин хастая бакаджак ве беденини хасталък саран кишийи темиз илан едеджектир. Яралар беязлашмъш ве темиздир. Ама къзъл ет гьорюлюйорса, киши кирли сайъладжактър. Кяхин къзъл ет гьорюрсе, кишийи кирли илан едеджектир. Къзъл ет кирлидир, дери хасталъъдър. Еер къзъл ет ийилешир, беязлашърса, хаста йине кяхине гьорюнмелидир. Кяхин хастая бакаджак, яра беязлашмъшса, ярайъ темиз илан едеджек. Киши темиз сайъладжак. „Деридеки чъбан ийилешмиш, ама бир сюре сонра чъбанън йеринде беяз бир шиш, я да кърмъзъмсъ-беяз парлак бир леке олушмушса, кяхине гьостермели. Кяхин хастая бакаджак, гьорюнен яра дерине инмиш, юзериндеки къллар аармъшса, кишийи кирли илан едеджектир. Чъбанда баш гьостерен бир дери хасталъъдър бу. Ама кяхин хастая бактъънда ярада беяз къл йокса, яра дерине инмемиш ве яра солмушса, кишийи йеди гюн капалъ бир йерде тутаджактър. Еер деридеки яра яйълъйорса, кяхин кишийи кирли илан едеджектир; чюнкю киши хасталъа якаланмъш демектир. Парлак леке гечмемиш ама яйълмамъшса, бу чъбан кабуудур. Кяхин кишийи темиз илан едеджектир. „Дериде атеш янъъ варса ве ет кърмъзъмсъ-беяз я да беяз, парлак бир леке халине гелмишсе, кяхин ярая бакмалъ. Парлак лекенин юзериндеки къллар аармъш, леке дерине инмишсе, янъкта дери хасталъъ вар демектир. Кяхин кишийи кирли илан едеджектир, чюнкю киши дери хасталъъна якаланмъштър. Ама парлак лекеде къл аармасъ йокса, леке дерине инмемиш ве солмушса, кяхин хастайъ йеди гюн капалъ бир йерде тутаджактър. Йединджи гюн кишийе йине бакаджак, еер леке дерийе яйълмъшса, ону кирли илан едеджек. Чюнкю киши дери хасталъъна якаланмъштър. Еер деридеки парлак леке гечмемиш, ама яйълмамъш ве солмушса, янъктан доан бир шишликтир. Кяхин кишийи темиз илан едеджектир. Чюнкю янък ярасънън кабуудур бу. „Бир еркеин я да кадънън башънда я да ченесинде яра варса, кяхин ярая бакмалъ. Яра дерине инмишсе ве юзеринде индже саръ тюйлер варса, хастайъ кирли илан едеджектир. Чюнкю хаста уйуздур. Баш я да ченеде гьорюлен бир дери хасталъъдър. Анджак кяхин бу тюр бир ярая бактъъ заман, яра дерине инмемишсе, юзеринде сиях къл йокса, хастайъ йеди гюн капалъ бир йерде тутаджак. Йединджи гюн ярая йине бакаджак; уйуз дерийе яйълмамъшса, юзеринде саръ къл йокса, уйуз дерине инмемишсе, хаста търаш оладжак, ама уйуз олан йерлере докунмаяджактър. Кяхин хастайъ йеди гюн даха капалъ бир йерде тутаджак. Йединджи гюн уйуза йине бакаджак; уйуз дерийе яйълмамъшса, дерине инмемишсе, хастайъ темиз илан едеджектир. Хаста гийсилерини йъкаяджак ве темиз сайъладжактър. Ама хаста темиз илан едилдиктен сонра уйуз дерисине яйълърса, кяхин она йениден бакмалъ. Уйуз яйълмъшса, ярада саръ къл олуп олмамасъна бакълмаксъзън киши кирли сайъладжактър. Ама кяхине гьоре уйуз илерлемемиш, юзеринде сиях къл битмишсе, хасталък гечмиш демектир. Киши темиздир. Кяхин ону темиз илан едеджектир. „Бир еркеин я да кадънън дерисинде беяз парлак лекелер варса, кяхин она бакмалъ. Деридеки лекелер беяз ве солгунса, садедже дериде чъкан кърмъзъ лекелердир. Киши темиздир. „Еер адамън сачъ дьокюлмюшсе, садедже келдир. Темиз сайълър. Сачънън ьоню дьокюлмюшсе алнъ ачълмъш демектир. Темиз сайълър. Ама сачъ дьокюлмюш я да алнъ ачълмъш адамън башънда вея алнънда кърмъзъмсъ-беяз яралар чъкмъшса, адам дери хасталъъна якаланмъш демектир. Кяхин адама бакаджак. Сачъ дьокюлмюш баш я да алъндаки шишлер дери хасталъънън йол ачтъъ яралар гиби кърмъзъмсъ-беязса, адам дери хасталъъна якаланмъштър. Кирлидир. Башъндаки ярадан ьотюрю кяхин кесинликле ону кирли илан едеджектир. „Бьойле бир хасталъа якаланан кишинин гийсилери йъртък, сачларъ даънък олмалъ; киши азънъ ьортюп, ‚Кирлийим! Кирлийим!‘ дийе баърмалъ. Хасталъъ девам еттии сюредже кирли сайъладжактър, чюнкю кирленмиштир. Халктан узак, ордугахън дъшънда яшамалъдър.“ „Йюн я да кетен бир гийсиде, йюн я да кетен бир кумашта, дери я да дери ешяда кюф гьорюлюрсе, гийсиде, дериде, дери ешяда, ьоргю ипинде, кумашта гьорюлен кюф йешилимси я да кърмъзъмсъ бир ренк алмъшса, кяхине гьостерилмелидир. Кяхин она бакаджак ве йеди гюн капалъ бир йерде тутаджак. Йединджи гюн она йине бакаджак. Еер кумаштаки, гийсидеки вея херханги бир амачла кулланълан дери ешядаки кюф яйълмъшса, бу техликели бир кюфтюр. Кирли сайъладжактър. Юзеринде кюф булунан йюн я да кетен гийси, кумаш я да хер тюрлю дери ешя кяхин тарафъндан якъладжактър. Чюнкю ьоню алънамаз бир кюфтюр ве якълмалъдър. „Кяхин гийсиде, кумашта я да херханги бир дери ешяда булунан кюфюн яйълмадъънъ гьорюрсе, буйрук вереджек ве кюфлю ешя йъканаджак. Кяхин ону йеди гюн даха капалъ бир йерде тутаджак. Кюфлю ешя йъкандъктан сонра йениден кяхине гьостерилмели. Кюф яйълмаса биле ренги деишмемишсе, кирли сайъладжак. Якълмалъдър. Герек ич йюзюню, герексе дъш йюзюню кюф кемирмиштир. „Кюфлю ешя йъкандъктан сонра, кюфте бир солма варса, кяхин гийсидеки, деридеки я да кумаштаки кюфлю късмъ йъртаджак. Еер кумашта, гийсиде я да херханги бир дери ешяда йине кюф гьорюлюрсе, кюф яйълъйор демектир; ешяйъ якаджаксън. Йъканан гийсиден, кумаштан я да дери бир ешядан кюф гечмишсе, йениден йъканаджак. Сонра темиз сайъладжактър.“ Кюфюн булаштъъ йюн я да кетен гийсийи, кумашъ вея дери ешяйъ кирли я да темиз илан етменин ясасъ будур. РАБ Муса'я шьойле деди: „Дери хастасънън темиз кълънаджаъ гюн шу яса гечерлидир: Хаста кяхине гьотюрюледжек. Кяхин хастая ордугахън дъшънда бакаджак. Хасталък ийилешмишсе, пак кълънаджак киши ичин ики темиз, джанлъ куш, седир ааджъ, кърмъзъ иплик ве мерджанкьошкоту гетирилмесини буйураджак. Кяхинин буйрууйла кушлардан бири топрак бир капта, акарсуйун юзеринде кесиледжек. Сонра кяхин джанлъ кушу, седир ааджънъ, кърмъзъ иплии ве мерджанкьошкотуну акарсуйун юзеринде кесилен кушун канъна батъраджак ве пак кълънаджак кишинин юзерине йеди кез серпеджек, ону темиз илан едип джанлъ кушу къра саладжак. Пак кълънаджак киши гийсилерини йъкаяджак, бютюн кълларънъ търаш едеджек ве йъканаджак. Бундан сонра пак сайъладжак. Артък ордугаха гиребилир, ама йеди гюн чадърънън дъшънда калмалъ. Йединджи гюн сачънъ, сакалънъ, кашларънъ, бедениндеки бютюн кълларъ търаш едеджек. Гийсилерини йъкаяджак, кендиси де йъкандъктан сонра темиз сайъладжак. „Секизинджи гюн кусурсуз ики еркек кузу, бир яшънда кусурсуз бир диши кузу, тахъл сунусу оларак зейтиняъйла йорулмуш онда юч ефа индже ун ве бир лог зейтиняъ гетиреджек. Паклама ишийле гьоревли кяхин бютюн бунларъ ве пак къладжаъ кишийи РАБ 'бин хузурунда, Булушма Чадъръ'нън гириш бьолюмюнде беклетеджек. Сонра кяхин еркек кузулардан бирини алъп бир лог зейтиняъйла бирликте РАБ 'бе суч сунусу оларак сунаджак. Салламалък суну оларак бунларъ РАБ 'бин хузурунда саллаяджак. Еркек кузуйу гюнах сунусунун ве якмалък сунунун кесилдии кутсал йерде кеседжек. Чюнкю гюнах сунусу гиби суч сунусу да кяхине аиттир. Чок кутсалдър. Кяхин пак кълънаджак кишинин са кулак мемесине, са елинин ве са аяънън баш пармаъна суч сунусунун канъндан сюреджек. Сонра бир лог зейтиняъндан бираз аларак кенди сол авуджуна дьокеджек. Са елинин пармаънъ зейтиняъна батъръп РАБ 'бин хузурунда йеди кез серпеджек. Пак кълънаджак кишинин са кулак мемесине, са елинин ве са аяънън баш пармаъна, суч сунусунун канъ юзерине авуджунда калан ядан сюреджек. Айръджа пак кълънаджак кишинин башъна авуджунда калан яъ сюререк РАБ 'бин хузурунда ону арътаджак. Сонра гюнах сунусуну сунарак пак кълънаджак кишийи кирлилиинден арътаджак ве якмалък сунуйу кеседжек. Якмалък сунуйла тахъл сунусуну сунакта сунаджак. Бьойледже кяхин кишийи арътаджак ве киши темиз сайъладжактър. „Еер киши йоксулса ве бунларъ аладжак гюджю йокса, арънмак юзере салламалък суч сунусу оларак бир еркек кузу, тахъл сунусу оларак зейтиняъйла йорулмуш онда бир ефа индже ун ве бир лог зейтиняъ аладжак. Гюджю оранънда бири гюнах сунусу, ьобюрю якмалък суну олмак юзере ики кумру я да ики гюверджин сунаджак. Пак кълънмак ичин секизинджи гюн хепсини РАБ 'бин хузуруна, Булушма Чадъръ'нън гириш бьолюмюне гетирип кяхине вереджек. Кяхин суч сунусу олан еркек кузуйла бир лог зейтиняънъ алъп салламалък суну оларак РАБ 'бин хузурунда саллаяджак. Суч сунусу олан кузуйу кеседжек. Сунунун канънъ пак кълънан кишинин са кулак мемесине, са елинин ве са аяънън баш пармаъна сюреджек. Сонра кенди сол авуджуна бираз зейтиняъ дьокеджек. Са пармаънъ сол авуджундаки яа батърарак РАБ 'бин хузурунда йеди кез серпеджек. Авуджундаки ядан пак кълънаджак кишинин са кулак мемесине, са елинин ве са аяънън баш пармаъна, суч сунусунун канънъ сюрдюю йерлере сюреджек. РАБ 'бин хузурунда пак кълънаджак кишийи арътмак юзере авуджунда калан яъ башъна сюреджек. Дери хастасъ олуп да темиз кълънмая парасал гюджю йетмейен кишилер ичин бу яса гечерлидир. РАБ Муса'йла Харун'а шьойле деди: „Сизе мюлк оларак вереджеим Кенан юлкесине гиттииниз заман, юлкениздеки бир еве кюф хасталъъ гьондерирсем, ев сахиби гидип кяхине, ‚Евимде кюфе бензер бир хасталък гьордюм‘ дийе хабер вермели. Кяхин кюфе бакмая гитмеден ьондже, евдеки хер шейин кирли сайълмамасъ ичин евин бошалтълмасънъ буйураджак. Сонра еви гьормейе гидеджек. Дуварлара яйълан кюфе бакаджак. Еер кюф йешилимси я да кърмъзъмсъ лекелер халиндейсе ве дуварън ичине ишлемишсе, кяхин еви терк едеджек ве йеди гюн сюрейле капалъ тутаджак. Йединджи гюн гери дьонеджек ве еве йине бакаджак. Еер кюф дуварлара яйълмъшса, кюфлю ташларъ сьокюп кентин дъшъна, кирли сайълан бир йере атмаларъ ичин буйрук вереджек. Евин ичиндеки бютюн съвайъ каздъраджак. Молоз кентин дъшъна, кирли сайълан бир йере дьокюледжек. Сьокюлен ташларън йерине башка ташлар койуп еви йениден съваяджаклар. „Ташларъ сьокюлюп съвасъ казънан евде йени съва япълдъктан сонра кюф йине ортая чъкарса, кяхин гидип еве бакаджак. Кюф яйълмъшса, ьоню алънамаз демектир. Ев кирли сайълър. Йъкълмалъдър. Ташларъ, керестелери, бютюн харджъ кент дъшъна, кирли сайълан бир йере атълмалъдър. Евин капалъ олдуу гюнлерде, еве гирен бири акшама кадар кирли сайъладжак. О евде ятан я да йемек йийен бири гийсилерини йъкамалъ. „Ев съвандъктан сонра кяхин еве гирип бакаджак, кюф яйълмамъшса еви темиз илан едеджек. Чюнкю кюф гечмиш демектир. Еви пакламак ичин ики куш, седир ааджъ, кърмъзъ иплик ве мерджанкьошкоту аладжак. Кушлардан бирини топрак бир капта, акарсуйун юзеринде кеседжек. Седир ааджънъ, мерджанкьошкотуну, кърмъзъ иплии, джанлъ кушу алъп кесилен кушун канъна ве акарсуя батъраджак. Йеди кез еве серпеджек. Бьойледже кушун канъ, акарсу, джанлъ куш, седир ааджъ, мерджанкьошкоту ве кърмъзъ ипликле еви пакламъш оладжак. Сонра джанлъ кушу кент дъшъна, къра саладжак. Бьойледже евин кирлилиини баъшлатаджак ве ев темиз сайъладжактър.“ Бунларън не заман кирли, не заман темиз олдуу бу ясая гьоре билинебилир. Дери хасталъъ ясасъ будур. РАБ Муса'йла Харун'а шьойле деди: „Исраил халкъна дейин ки, ‚Адамън еркеклик органънда акънтъ варса, акънтъ кирлидир. Акънтъ истер девам етсин, истер кесилсин адамъ кирлетир. Акънтънън неден олдуу кирлиликлер шунлардър: Юзеринде яттъъ хер ятак ве отурдуу хер шей кирли сайъладжактър. Ким ятаъна докунурса, гийсилерини йъкаяджак, йъканаджак, акшама кадар кирли сайъладжактър. Адамън юзерине отурдуу бир ешяя отуран да гийсилерини йъкаяджак, йъканаджак, акшама кадар кирли сайъладжактър. Ким акънтъсъ олан адамън беденине докунурса гийсилерини йъкаяджак, йъканаджак, акшама кадар кирли сайъладжактър. Еер акънтъсъ олан адам темиз бир адама тюкюрюрсе, о киши гийсилерини йъкаяджак, йъканаджак, акшама кадар кирли сайъладжактър. Акънтъсъ олан адамън биндии хер ейер кирли сайъладжактър. Адамън юзерине отурдуу я да яттъъ херханги бир ешяя докунан, акшама кадар кирли сайъладжактър. Бу ешяларъ ташъян херкес гийсилерини йъкаяджак, йъканаджак, акшама кадар кирли сайъладжактър. Акънтъсъ олан адам еллерини йъкамадан киме докунурса о киши гийсилерини йъкаяджак, йъканаджак, акшама кадар кирли сайъладжактър. Акънтъсъ олан адамън докундуу топрак кап парчаланаджак, тахта кап исе суйла чалкаланаджактър. „‚Еер адамън акънтъсъ кесилирсе, пакланмак ичин йеди гюн беклейеджек. Сонра гийсилерини йъкаяджак, акарсуда йъканаджак ве темиз сайъладжак. Секизинджи гюн ики кумру я да ики гюверджин алъп РАБ 'бин хузуруна, Булушма Чадъръ'нън гириш бьолюмюне геледжек ве бунларъ кяхине вереджек. Кяхин бирини гюнах сунусу, ьотекини якмалък суну оларак сунаджак. Бьойледже акънтъсъ олан адамъ РАБ 'бин хузурунда арътаджак. „‚Еер бир адамдан мени акарса, беденинин тюмюню йъкаяджак ве акшама кадар кирли сайъладжактър. Юзерине мени булашан хер гийси я да дери ешя йъканаджак, акшама кадар кирли сайъладжактър. Бир адам кадънла джинсел илишкиде булунуркен мениси акарса, икиси де йъканаджак ве акшама кадар кирли сайъладжаклардър. „‚Ядет гьордюю ичин кан кайбеден кадън йеди гюн кирли сайъладжак. Она докунан да акшама кадар кирли сайъладжак. Ядет гьордюю гюнлерде кадънън юзеринде яттъъ я да отурдуу хер шей кирли сайъладжактър. Ким кадънън ятаъна докунурса, гийсилерини йъкаяджак, йъканаджак, акшама кадар кирли сайъладжактър. Ким кадънън юзерине отурдуу херханги бир шейе докунурса, о да гийсилерини йъкаяджак, йъканаджак, акшама кадар кирли сайъладжактър. Кадънън ятаъндаки я да отурдуу шейин юзериндеки херханги бир ешяя докунан херкес акшама кадар кирли сайъладжактър. Ядет гьорен кадънън кирлилии онунла ятан адама да булашър. Адам йеди гюн кирли калър ве яттъъ хер ятак кирли сайълър. „‚Еер бир кадънън ядет гюнлери дъшънда узун сюрели бир канамасъ варса, я да канамасъ ядет гюнлеринден сонра да девам едийорса, канамасъ олдуу сюредже ядет гюнлеринде олдуу гиби кирли сайълър. Канамасъ олдуу сюредже, ядет гюнлеринде олдуу гиби, яттъъ хер ятак ве юзерине отурдуу хер шей кирли сайъладжактър. Ким бунлара докунурса кирли сайъладжак. Гийсилерини йъкаяджак, йъканаджак, акшама кадар кирли каладжактър. „‚Ама канама дурурса, кадън йеди гюн беклейеджек, сонра темиз сайъладжактър. Секизинджи гюн ики кумру я да ики гюверджин алъп Булушма Чадъръ'нън гириш бьолюмюне гетиреджек ве бунларъ кяхине вереджек. Кяхин бирини гюнах сунусу, ьотекини якмалък суну оларак сунаджак. Бьойледже кадънъ канамасъндан доан кирлиликтен РАБ 'бин хузурунда арътаджак. „‚Исраил халкънъ кирлилиинден аръндъраджаксън. Ьойле ки, араларънда булунан конутуму кирлетип кирлилик ичинде ьолмесинлер.‘“ Харун Ен Кутсал Йер'е анджак гюнах сунусу оларак бир боа, якмалък суну оларак да бир коч сунарак гиребилир. Кутсал кетен минтан, кетен дон гийеджек, кетен кушак балаяджак, кетен сарък сараджак. Бунлар кутсал гийсилердир. Бунларъ гиймеден ьондже йъканаджак. Исраил топлулуу гюнах сунусу оларак Харун'а ики теке, якмалък суну оларак бир коч вереджек. „Харун боайъ кендиси ичин гюнах сунусу оларак сунаджак. Бьойледже кендисинин ве аилесинин гюнахларънъ баъшлатаджак. Сонра ики текейи алъп РАБ 'бин хузуруна, Булушма Чадъръ'нън гириш бьолюмюне гьотюреджек. Икиси юзерине кура чекеджек. Бири РАБ ичин, бири Азазел ичин. Харун курада РАБ 'бе дюшен текейи гетирип гюнах сунусу оларак сунаджак. Азазел'е дюшен текейи исе халкън гюнахларънъ баъшлатмак ичин джанлъ оларак РАБ 'бе сунаджак. Ону чьоле салъп Азазел'е гьондереджек. „Харун кендиси ичин гюнах сунусу оларак боайъ гетиреджек. Бьойледже кендисинин ве аилесинин гюнахларънъ баъшлатаджак. Бу гюнах сунусуну кендиси ичин кеседжек. РАБ 'бин хузурунда булунан сунаън юзериндеки корларъ бухурдана койуп ики авуч долусу индже ьоютюлмюш гюзел кокулу бухурла перденин аркасъна гечеджек. Орада, РАБ 'бин хузурунда бухуру корларън юзерине кояджак; бухурун думанъ Левха Сандъъ'нън юзериндеки Баъшланма Капаъ'нъ каплаяджак. Ьойле ки, Харун ьолмесин. Сонра боанън канънъ алъп пармаъйла капаън юзерине, доуя дору серпеджек. Капаън ьонюнде йеди кез буну йинелейеджек. „Бундан сонра, халк ичин гюнах сунусу оларак текейи кеседжек. Канънъ перденин аркасъна гьотюреджек. Боанън канъйла яптъъ гиби текенин канънъ да Баъшланма Капаъ'нън юзерине ве ьонюне серпеджек. Бьойледже Ен Кутсал Йер'и Исраил халкънън кирлиликлеринден, исянларъндан, бютюн гюнахларъндан аръндъраджак. Булушма Чадъръ ичин де айнъ шейи япаджак. Чюнкю кирли инсанларън арасънда булунуйор. Харун кендиси, аилеси ве бютюн Исраил топлулуунун гюнахларънъ баъшлатмак ичин Ен Кутсал Йер'е гирдиинде, дъшаръ чъкънджая кадар Булушма Чадъръ'нда хич кимсе булунмаяджак. Харун РАБ 'бин хузурунда булунан сунаа чъкъп сунаъ аръндъраджак, боанън ве текенин канънъ сунаън бойнузларъна чепечевре сюреджек. Канъ пармаъйла йеди кез сунаа серпеджек. Бьойледже сунаъ Исраил халкънън кирлилиинден аръндъръп кутсал къладжак. „Харун Ен Кутсал Йер'и, Булушма Чадъръ'нъ, сунаъ аръндърдъктан сонра, джанлъ текейи сунаджак. Ики елини текенин башъна кояджак, Исраил халкънън бютюн сучларънъ, исянларънъ, гюнахларънъ ачъклаярак бунларъ текенин башъна актараджак. Сонра бу иш ичин атанан бир адамла текейи чьоле гьондереджек. Теке Исраил халкънън бютюн сучларънъ йюкленерек ъссъз бир юлкейе ташъяджак. Адам текейи чьоле саладжак. „Сонра Харун Булушма Чадъръ'на гиреджек. Ен Кутсал Йер'е гиреркен гийдии кетен гийсилери чъкаръп орада бъракаджак. Кутсал бир йерде йъканъп кенди гийсилерини гийеджек. Сонра чъкъп кендиси ве халк ичин гетирилен якмалък сунуларъ сунаджак, кендисинин ве халкън гюнахларънъ баъшлатаджак. Гюнах сунусунун яънъ сунакта якаджак. „Текейи Азазел'е гьондерен адам гийсилерини йъкайъп кендиси де йъкандъктан сонра ордугаха гиреджек. Гюнах сунусу оларак сунулан ве канларъ гюнахларъ баъшлатмак ичин Ен Кутсал Йер'е гетирилен боа иле теке ордугахън дъшъна чъкаръладжак. Дерилери, етлери, гюбрелери якъладжак. Бунларъ якан киши гийсилерини йъкайъп кендиси де йъкандъктан сонра ордугаха гиреджек. „Ашаъдакилер сизин ичин сюрекли бир яса оладжак: Йединджи айън онунджу гюню истеклеринизи денетлейеджексиниз. Герек Исраиллилер'ден, герексе аранъзда яшаян ябанджълардан хич кимсе чалъшмаяджак. Чюнкю о гюн, Кяхин Харун сизи пак кълмак ичин гюнахларънъзъ баъшлатаджактър. РАБ 'бин хузурунда бютюн гюнахларънъздан арънаджаксънъз. О гюн Шабат 'тър, сизин ичин динленме гюнюдюр. Истеклеринизи денетлейеджексиниз. Бу сюрекли бир ясадър. Бабасънън месхедип кенди йерине атадъъ кяхин гюнахларъ баъшлатаджак. Кутсал кетен гийсилери гийеджек. Ен Кутсал Йер'и, Булушма Чадъръ'нъ, сунаъ аръндъраджак; кяхинлерин ве бютюн топлулуун гюнахларънъ баъшлатаджак. „Бу сизин ичин сюрекли бир ясадър: Исраил халкънън бютюн гюнахларънъ йълда бир кез баъшлатмак ичин верилди.“ Ве Харун РАБ 'бин Муса'я буйурдуу гиби яптъ. РАБ Муса'я шьойле деди: „Харун'ла оулларъна ве бютюн Исраил халкъна де ки, ‚ РАБ 'бин буйруу шудур: Исраиллилер'ден ким ордугахън ичинде я да дъшънда бир съър, бир кузу я да кечи курбан едер ве ону Булушма Чадъръ'нън гириш бьолюмюне, РАБ 'бин Конуту'нун ьонюне, РАБ 'бе сунмак юзере гетирмезсе, кан дьокмюш сайъладжак ве халкън арасъндан атъладжактър. Ьойле ки, Исраиллилер ачък кърларда кестиклери курбанларъ РАБ 'бин хузуруна, Булушма Чадъръ'нън гириш бьолюмюне, кяхине гетирсинлер ве есенлик сунусу оларак РАБ 'бе курбан етсинлер. Кяхин сунунун канънъ Булушма Чадъръ'нън гириш бьолюмюнде РАБ 'бин сунаъ юзерине дьокеджек, яънъ да РАБ 'би хошнут еден коку оларак якаджак. Исраил халкъ таптъъ теке илахлара артък курбан кесмейеджек. Бу яса кушаклар бойунджа гечерли оладжак.‘ „Онлара де ки, ‚Исраил халкъндан я да араларънда яшаян ябанджълардан ким якмалък суну вея курбан сунар да, ону РАБ 'бе сунмак ичин Булушма Чадъръ'нън гириш бьолюмюне гетирмезсе, халкън арасъндан атъладжактър. „‚Исраил халкъндан я да араларънда яшаян ябанджълардан ким кан йерсе, она ьофкейле бакаджаъм ве халкъмън арасъндан атаджаъм. Чюнкю джанлълара яшам верен кандър. Бен ону сизе сунакта кендинизи гюнахтан баъшлатманъз ичин вердим. Кан яшам каршълъъ гюнах баъшлатър. Бундан долайъ Исраил халкъна, Сизлерден я да аранъзда яшаян ябанджълардан хич кимсе кан йемейеджек, дедим. „‚Исраил халкъндан я да араларънда яшаян ябанджълардан ким ети йенен бир хайван вея куш авларса, канънъ акътъп топракла ьортеджектир. Чюнкю джанлълара яшам верен кандър. Бундан долайъ Исраил халкъна, Хичбир етин канънъ йемейеджексиниз, дедим. Чюнкю хер джанлъя яшам верен кандър. Ону йийен халкън арасъндан атъладжактър. „‚Йерли олсун, ябанджъ олсун ьолю булдуу я да ябанъл хайванларън парчаладъъ бир хайванън лешини йийен херкес гийсилерини йъкаяджак, кендиси де йъканаджак, акшама кадар кирли сайъладжактър. Анджак бундан сонра темиз сайъладжактър. Еер гийсилерини йъкамаз ве йъканмазса сучунун джезасънъ чекеджектир.‘“ РАБ Муса'я шьойле деди: „Исраил халкъна де ки, ‚Танрънъз РАБ беним. Мъсър'да бир сюре яшадънъз; онларън тьорелерине гьоре яшамаяджаксънъз. Сизлери Кенан юлкесине гьотюрюйорум. Онлар гиби де яшамаяджаксънъз. Онларън куралларъна уймаяджаксънъз. Беним куралларъмъ йерине гетиреджек, илкелериме гьоре яшаяджаксънъз. Танрънъз РАБ беним. Куралларъма, илкелериме сарълън. Чюнкю онларъ йерине гетирен онлар сайесинде яшаяджактър. РАБ беним. „‚Хичбириниз джинсел илишкиде булунмак ичин якън акрабасъна яклашмаяджак. РАБ беним. Анненле джинсел илишкиде булунарак бабанън намусуна докунмаяджаксън. О сенин аннендир. Онунла илишки курмаяджаксън. Бабанън каръсъйла джинсел илишки курмаяджаксън. Бабанън намусудур о. Анненден я да бабандан олан, истер сенинле айнъ евде домуш олсун, истер олмасън ювей къзкардешлеринден бирийле джинсел илишки курмаяджаксън. Къзънън я да олунун къзъйла джинсел илишки курмаяджаксън. Чюнкю онларън намусу сенин намусундур. Бабанън евлендии кадъндан доан къзла джинсел илишки курмаяджаксън. Чюнкю о бабандан олмадър, сенин къзкардешин сайълър. Халанла джинсел илишки курмаяджаксън. Чюнкю о бабанън якън акрабасъдър. Тейзенле джинсел илишки курмаяджаксън. Чюнкю о анненин якън акрабасъдър. Амджанън намусуна докунмаяджаксън. Каръсъна яклашмаяджаксън, чюнкю о сенин йенгендир. Гелининле джинсел илишки курмаяджаксън. Чюнкю олунун каръсъдър. Онунла илишки курмаяджаксън. Кардешинин каръсъйла джинсел илишки курмаяджаксън. Чюнкю о кардешинин намусудур. Бир кадънън хем кендисийле, хем къзъйла джинсел илишки курмаяджаксън. Кадънън къзънън я да олунун къзъйла джинсел илишки курмаяджаксън. Чюнкю онлар кадънън якън акрабасъдър. Онлара яклашмак алчаклъктър. Карън яшадъъ сюредже онун къзкардешини кума оларак алмаяджак ве онунла джинсел илишки курмаяджаксън. „‚Ядет гьордюю ичин кирли сайълан бир кадънла джинсел илишки курмаяджаксън. Комшунун каръсъйла джинсел илишки курарак кендини кирлетмейеджексин. Илах Молек 'е атеште курбан едилмек юзере чоджукларъндан хичбирини вермейеджексин. Танрън'ън адъна леке гетирмейеджексин. РАБ беним. Кадънла ятар гиби бир еркекле ятма. Бу иренчтир. Бир хайванла джинсел илишки курмаяджаксън. Кендини кирлетмиш олурсун. Кадънлар джинсел илишки курмак амаджъйла бир хайвана яклашмаяджак. Сапъклъктър бу. „‚Бу давранъшларън хичбирийле кендинизи кирлетмейин. Чюнкю ьонюнюзден коваджаъм улуслар бьойле кирлендилер. Онларън йюзюнден юлке биле кирленди. Гюнахъндан ьотюрю юлкейи джезаландърдъм. Юлке, юзеринде яшаян халкъ кусуйор. Истер йерли олсун, истер аранъзда яшаян ябанджълар олсун куралларъма ве илкелериме гьоре яшаяджаксънъз. Бу иренчликлерин хичбирини япмаяджаксънъз. Сизден ьондже бу юлкеде яшаян инсанлар бютюн бу иренчликлери япарак юлкейи кирлеттилер. Еер сиз де юлкейи кирлетирсениз, юлке сизден ьонджеки улуслара яптъъ гиби сизи де кусар. „‚Ким бу иренчликлерден бирини япарса халкън арасъндан атъладжактър. Буйрукларъмъ йерине гетирин, сизден ьонджеки инсанларън иренч тьорелерине уярак кендинизи кирлетмейин. Танрънъз РАБ беним.‘“ РАБ Муса'я шьойле деди: „Исраил топлулууна де ки, ‚Кутсал олун, чюнкю бен Танрънъз РАБ кутсалъм. „‚Херкес аннесине бабасъна сайгъ гьостерсин. Шабат гюнлерими тутун. Танрънъз РАБ беним. „‚Путлара тапмайън. Кендинизе дьокме илахлар япмайън. Танрънъз РАБ беним. „‚ РАБ ичин есенлик курбанъ кеседжеиниз заман кабул едиледжек бичимде кесин. Курбан ети, кестииниз гюн я да ертеси гюн йенеджек. Ючюнджю гюне калан ет якъладжак. Ючюнджю гюн йенирсе иренч сайълър. Кабул олмаяджактър. Ону йийен сучунун джезасънъ чекеджектир. Чюнкю РАБ 'бин гьозюнде кутсал оланъ баяълаштърмъштър. Халкън арасъндан атъладжактър. „‚Юлкениздеки екинлери бичеркен тарланъзъ сънърларъна кадар бичмейеджексиниз. Артакалан башакларъ топламаяджаксънъз. Бабозумунда баънъзъ тюмюйле девширмейеджек, йере дюшен юзюмлери топламаяджаксънъз. Онларъ йоксуллара ве ябанджълара бъракаджаксънъз. Танрънъз РАБ беним. „‚Чалмаяджаксънъз. Хиле япмаяджаксънъз. Бирбиринизе ялан сьойлемейеджексиниз. Беним адъмла ялан йере ант ичмейеджексиниз. Танрънъз'ън адънъ ашаъламъш олурсунуз. РАБ беним. „‚Комшуна хаксъзлък етмейеджек, ону соймаяджаксън. Ишчинин аладжаънъ сабаха бъракмаяджаксън. Саъра ланет етмейеджек, кьорюн ьонюне енгел коймаяджаксън. Танрън'дан коркаджаксън. РАБ беним. „‚Яргъларкен хаксъзлък япмаяджаксън. Йоксула айръджалък гьостермейеджек, гючлюйю кайърмаяджаксън. Комшуну адалетле яргълаяджаксън. Халкънън арасънда ону буну чекиштиререк долашмаяджаксън. Комшунун джанъна зарар вермейеджексин. РАБ беним. „‚Кардешине йюреинде нефрет беслемейеджексин. Комшун гюнах ишлерсе ону уяраджаксън. Йокса сен де гюнах ишлемиш олурсун. Ьоч алмаяджаксън. Халкъндан бирине кин беслемейеджексин. Комшуну кендин гиби севеджексин. РАБ беним. „‚Куралларъмъ уйгулайън. Фарклъ джинстен ики хайванъ чифтлештирме. Тарлана ики чешит тохум екме. Юзерине ики тюр ипликле докунмуш гийси гийме. „‚Бир адам бир джарийейле ятарса, еер кадън нишанлъ, бедели ьоденмемиш я да азат едилмемишсе, икиси де джезаландъръладжак ама ьолдюрюлмейеджек. Чюнкю кадън ьозгюр деилдир. Адам РАБ 'бе, Булушма Чадъръ'нън гириш бьолюмюне, суч сунусу оларак бир коч гетиреджек. Кяхин бу кочла адамън ишледии гюнахъ РАБ 'бин ьонюнде баъшлатаджак ве адам баъшланаджак. „‚Кенан юлкесине гирдиинизде бир мейве ааджъ дикерсениз, илк юч йъл мейвесини кирли ве ясак сайън, йемейин. Дьордюнджю йъл ааджън бютюн мейвеси шюкран сунусу оларак РАБ ичин кутсал сайъладжак. Бешинджи йъл ааджън мейвесини йийебилирсиниз. Бьойледже аач даха бол юрюн верир. Танрънъз РАБ беним. „‚Канлъ ет йемейеджексиниз. Кеханетте булунмаяджак, фалджълък япмаяджаксънъз. Башънъзън ян тарафъндаки сачларъ кесмейеджек, сакалънъзън кенарларъна докунмаяджаксънъз. Ьолюлер ичин беденинизи яраламаяджак, дьовме яптърмаяджаксънъз. РАБ беним. „‚Къзънъ фахишелие сюрюклейип резил етме. Йокса фахишелик яйълър ве юлке ахлаксъзлъкла долуп ташар. Шабат гюнлерими тутаджаксънъз. Тапънаъма сайгъ гьостереджексиниз. РАБ беним. „‚Джинджилере, рух чаъранлара йьонелмейин. Онлара данъшмайън, кирленирсиниз. Танрънъз РАБ беним. „‚Ак сачлъ инсанларън ьонюнде аяа калкаджак, яшлълара сайгъ гьостереджексин. Танрън'дан коркаджаксън. РАБ беним. „‚Юлкенизде сизинле бирликте яшаян бир ябанджъя кьотю давранмайън. Она сизден бириймиш гиби давранаджак ве ону кендиниз кадар севеджексиниз. Чюнкю сиз де Мъсър'да ябанджъйдънъз. Танрънъз РАБ беним. „‚Яргъларкен, узунлук ве съвъ ьолчеркен, аърлък тартаркен хаксъзлък япмайън. Дору терази, аърлък ташъ, ефа ве хин кулланън. Мъсър'дан сизи чъкаран Танрънъз РАБ беним. Куралларъмън, илкелеримин тюмюне уяджак ве онларъ йерине гетиреджексиниз. РАБ беним.‘“ РАБ Муса'я шьойле деди: „Исраил халкъна де ки, ‚Исраиллилер'ден я да аранъзда яшаян ябанджълардан ким чоджукларъндан бирини илах Молек 'е сунарса, кесинликле ьолдюрюледжек. Юлке халкъ ону ташлаяджак. Ким чоджууну Молек'е сунарак тапънаъмъ кирлетир, кутсал адъма леке сюрерсе, она ьофкейле бакаджаъм. Ону халкъмън арасъндан атаджаъм. Адам чоджууну Молек'е сунар да, юлке халкъ буну гьормезден гелир, ону ьолдюрмезсе, адама ве аилесине ьофкейле бакаджаъм. Хем ону, хем де бана иханет едип ону излейерек Молек'е тапанларън хепсини халкъмън арасъндан атаджаъм. „‚Ким джинджилере, рух чаъранлара данъшър, бана иханет едерсе, она ьофкейле бакаджак, халкъмън арасъндан атаджаъм. Кендинизи бана адайън, кутсал олун. Танрънъз РАБ беним. Куралларъма уяджак, онларъ йерине гетиреджексиниз. Сизи кутсал кълан РАБ беним. „‚Аннесине я да бабасъна ланет еден херкес кесинликле ьолдюрюледжектир. Аннесине я да бабасъна ланет еттии ичин ьолюмю хак етмиштир. „‚Бири башка биринин каръсъйла, яни комшусунун каръсъйла зина едерсе, хем кендиси, хем де зина еттии кадън кесинликле ьолдюрюледжектир. Бабасънън каръсъйла ятан, бабасънън намусуна леке сюрмюш олур. Икиси де кесинликле ьолдюрюледжектир. Ьолюмю хак етмишлердир. Бир адам гелинийле ятарса, икиси де кесинликле ьолдюрюледжектир. Резиллик етмишлер, ьолюмю хак етмишлердир. Бир еркек башка бир еркекле джинсел илишки курарса, икиси де иренчлик етмиш олур. Кесинликле ьолдюрюледжеклер. Ьолюмю хак етмишлердир. Бир адам хем бир къзла, хем де къзън аннесийле евленирсе, алчаклък етмиш олур. Аранъзда бьойле алчаклъклар олмасън дийе ючю де якъладжактър. Бир хайванла джинсел илишки куран адам кесинликле ьолдюрюледжек, хайванса кесиледжектир. Бир кадън джинсел илишки курмак амаджъйла бир хайвана яклашърса, кадънъ да хайванъ да кесинликле ьолдюреджексиниз. Ьолюмю хак етмишлердир. „‚Бир адам анне я да баба тарафъндан ювей олан къзкардешийле евленир, джинсел илишки курарса, утанчтър. Ачъкча ашаъланъп халкън арасъндан атъладжаклардър. Адам къзкардешийле илишки курдуу ичин сучунун джезасънъ чекеджектир. Ядет гьорен бир кадънла ятъп джинсел илишки куран адам кадънън акънтълъ йерини ачъа чъкармъш, кадън да буна катълмъш олур. Икиси де халкън арасъндан атъладжактър. „‚Тейзенле я да халанла джинсел илишки курмаяджаксън. Чюнкю якън акрабанън намусудур. Икиниз де сучунузун джезасънъ чекеджексиниз. „‚Амджасънън каръсъйла джинсел илишки куран адам, амджасънън намусуна леке сюрмюш олур. Икиси де гюнахларънън джезасънъ чекеджек ве чоджук сахиби олмадан ьоледжеклердир. Кардешинин каръсъйла евленен адам резиллик етмиш олур. Кардешинин намусуну лекелемиштир. Чоджук сахиби олмаяджаклардър. „‚Бютюн куралларъма, илкелериме уяджак, онларъ йерине гетиреджексиниз. Ьойле ки, яшамак юзере сизи гьотюреджеим юлке сизи дъшаръ кусмасън. Ьонюнюзден коваджаъм улусларън тьорелерине гьоре яшамаяджаксънъз. Чюнкю онлар бютюн бу кьотюлюклери яптълар. Бу йюзден онлардан нефрет еттим. Ойса, Сиз онларън топракларънъ сахипленеджексиниз. Бал ве сют акан бу юлкейи сизе мюлк оларак вереджеим, дедим. Сизи ьотеки улуслардан айръ тутан Танрънъз РАБ беним. „‚Темиз хайванларла кушларъ кирли оланлардан айърт едеджексиниз. Сизин ичин кирли илан еттиим хайванларла, кушларла, кючюк кара хайванларъйла кендинизи кирлетмейеджексиниз. Беним ичин кутсал оладжаксънъз. Чюнкю бен РАБ кутсалъм. Бана аит олманъз ичин сизи ьобюр халклардан айръ туттум. „‚Джинджилик япан ве рух чаъран истер еркек олсун, истер кадън олсун кесинликле ьолдюрюледжектир. Онларъ ташлаяджаксънъз. Ьолюмлеринден кендилери сорумлудур.‘“ Янънда калан евленмемиш къзкардеши ичин кендини кирлетебилир. Халкъ арасънда бир бюйюк оларак кендини кирлетмемели, адъна леке гетирмемели. „‚Кяхинлер яс тутаркен башларънъ търаш етмейеджек, сакалларънън учларънъ кесмейеджек, беденлерини яраламаяджаклар. Танръларъ ичин кутсал оладжаклар, Танръларъ'нън адънъ лекелемейеджеклер. Чюнкю онлар Танръларъ РАБ 'бе якълан суну ве йийеджек сунусу сунуйорлар. Кутсал олмаларъ герекир. Кяхинлер фахишелерле, кирлетилмиш кадънларла, бошанмъш кадънларла евленмейеджек. Чюнкю кяхин Танръ ичин кутсал олмалъдър. Ону кутсал сайън. Чюнкю йийеджек сунусуну Танрънъз'а о сунуйор. Сизин ичин кутсалдър. Чюнкю бен кутсалъм, сизи кутсал кълан РАБ беним. Бир кяхинин къзъ фахишелик япарак кендини кирлетирсе, хем кендини хем де бабасънъ резил етмиш олур. Якълмалъдър. „‚Ьобюр кяхинлер арасъндан башъна месх яъ дьокюлен ве ьозел гийсилер гиймек юзере атанан башкяхин, сачларънъ даътмаяджак, гийсилерини йъртмаяджак. Хичбир ьолюйе яклашмаяджак. Ьолен аннеси, бабасъ биле олса кендини кирлетмейеджек. Тапънак хизметинден айрълмаяджак, Танръсъ'нън Тапънаъ'нъ кирлетмейеджек. Чюнкю Танръ'нън буйурдуу месх яъйла Танръсъ'на аданмъштър. РАБ беним. Башкяхинин евленеджеи кадън бакире олмалъдър. Дул, бошанмъш, кирлетилмиш я да фахише бир кадънла евленмейеджек. Ялнъз кенди халкъндан бакире бир къзла евленебилир. Бьойледже халкънън арасънда чоджукларъна леке сюрмемиш олур. Ону кутсал кълан РАБ беним.‘“ РАБ Муса'я шьойле деди: „Харун'а де ки, ‚Сойундан геледжек кушаклар бойунджа кусурлу олан хич кимсе йийеджек сунусу сунмак юзере Танръсъ'на яклашмасън. Кусурлу олан, сунаа яклашамаз: Кьор, топал, йюзю аръзалъ, органларъндан бири ашъръ бюйюмюш, колу вея аяъ кърък, камбур, джюдже, гьозю ьозюрлю, уйуз, ярасъ кабук баламъш я да хадъм. Кяхин Харун'ун сойундан бу кусурлара сахип хич кимсе РАБ ичин якълан сунуйу сунмак юзере сунаа яклашмаяджак. Чюнкю кусурлудур. Танръсъ'на йийеджек сунусу сунмак юзере сунаа яклашамаз. Бьойле бир адам Танръсъ'на сунулан кутсал ве ен кутсал йийеджеклери йийебилир. Анджак пердейе ве сунаа яклашмаяджактър. Чюнкю кусурлудур. Тапънаъмъ кирлетмесин. Онларъ кутсал кълан РАБ беним.‘“ Муса Харун'ла оулларъна ве бютюн Исраил халкъна бунларъ анлаттъ. РАБ Муса'я шьойле деди: „Харун'а ве оулларъна де ки, ‚Исраил халкънън бана сундуу кутсал сунулардан узак дурсунлар. Кутсал адъма леке сюрмесинлер. РАБ беним. Геледжек кушаклар бойунджа сойунуздан бири Исраил халкънън бана сундуу кутсал сунулара кирли оларак яклашърса, ону хузурумдан атаджаъм. РАБ беним. „‚Харун сойундан дери хасталъъна якаланмъш я да акънтъсъ олан бири темиз сайълънджая кадар кутсал сунуларъ йемейеджектир. Бир джеседе дедии ичин кирли сайълан бир шейе докунан, мениси акан, инсанъ кирли къладжак кючюк кара хайванларъндан бирине я да херханги бир неденле кирли сайълан бир инсана докунан, акшама кадар кирли сайъладжак, йъканмадъъ сюредже кутсал сунулардан йемейеджектир. Гюнеш баттъктан сонра темиз сайълър, кутсал сунуларъ йийебилир. Чюнкю бу онун йийеджеидир. Ьолю булунмуш я да ябанъл хайванлар тарафъндан парчаланмъш бир леши йийерек кендини кирлетмейеджектир. РАБ беним. „‚Кяхинлер буйрукларъма уймалъдър. Йокса гюнахларънън джезасънъ чекер, буйрукларъмъ чинедиклери ичин ьолюрлер. Онларъ кутсал кълан РАБ беним. „‚Кяхин аилеси дъшънда хич кимсе кутсал сунуйу йемейеджек; кяхинин конуу ве ишчиси биле. Ама кяхинин парайла сатън алдъъ я да евинде доан кьоле онун йемеини йийебилир. Кяхинин кяхин олмаян бир еркекле евленен къзъ баъшланан кутсал сунуларъ йемейеджек. Ама дул калмъш я да бошанмъш, чоджуу олмамъш ве генчлиинде калдъъ баба евине гери дьонмюш кяхин къзъ бабасънън екмеини йийебилир. Аиле дъшъндан ябанджъ бири асла йийемез. „‚Билмеден кутсал сунуйу йийен бири, беште бирини юзерине катарак кяхине гери вереджек. Кяхинлер Исраил халкънън РАБ 'бе сундуу кутсал сунуларъ баяълаштърмаяджаклар. Йокса кутсал сунуларъ йийен ьобюр инсанлара бюйюк суч йюклемиш олурлар. Чюнкю сунуларъ кутсал кълан РАБ беним.‘“ РАБ Муса'я шьойле деди: „Харун'ла оулларъна ве бютюн Исраил халкъна де ки, ‚Истер Исраилли олсун, истер Исраил'де яшаян бир ябанджъ олсун, бириниз РАБ 'бе дилек адаъ я да гьонюлден верилен суну оларак якмалък суну сунмак истийорса, сунусунун кабул едилмеси ичин кусурсуз бир еркек съър, койун я да кечи сунмалъ. Кусурлу оланъ сунмаяджаксънъз. Чюнкю кабул едилмейеджектир. Ким гьонюлден верилен бир сунуйу я да дилек адаънъ йерине гетирмек ичин РАБ 'бе есенлик курбанъ оларак съър вея давар сунмак истерсе, кабул едилмеси ичин хайван кусурсуз олмалъ. Хичбир ексии булунмамалъ. Кьор, сакат, яралъ, ярасъ иринли, кабуклу я да уйуз бир хайванъ РАБ 'бе сунмаяджаксънъз. Якълан суну оларак сунак юзеринде РАБ 'бе бьойле бир хайван сунмаяджаксънъз. Органларъндан бири ашъръ бюйюмюш я да йетериндже гелишмемиш бир съъръ вея даваръ дилек адаъ оларак сунабилирсиниз. Ама гьонюлден верилен бир суну оларак кабул едилмез. Йумурталаръ вурулмуш, езилмиш, бурулмуш я да кесилмиш хайванъ РАБ 'бе сунмаяджак, юлкенизде буна йер вермейеджексиниз. Бьойле бир хайванъ бир ябанджъдан алъп йийеджек сунусу оларак Танрънъз'а сунмаяджаксънъз. Чюнкю сакат ве кусурлудур. Кабул едилмейеджектир.‘“ РАБ Муса'я шьойле деди: „Бир бузаъ, кузу я да олак додуу заман, йеди гюн анасънън янънда каладжактър. Секизинджи гюнден итибарен якълан суну оларак РАБ 'бе сунулабилир. Кабул едиледжектир. Истер инек, истер давар олсун, хайванла яврусуну айнъ гюн кесмейеджексиниз. „ РАБ 'бе шюкран курбанъ сундуунуз заман, кабул едиледжек бичимде сунун. Ети айнъ гюн йенеджек, сабаха бъракълмаяджак. РАБ беним. „Буйрукларъма уяджак, онларъ йерине гетиреджексиниз. РАБ беним. Кутсал адъма леке сюрмейеджексиниз. Исраил халкъ арасънда кутсал танънаджаъм. Сизи кутсал кълан РАБ беним. Танрънъз олмак ичин сизи Мъсър'дан чъкардъм. РАБ беним.“ РАБ Муса'я шьойле деди: „Исраил халкъна де ки, ‚Кутсал топлантълар оларак илан едеджеиниз байрамларъм, РАБ 'бин байрамларъ шунлардър:‘“ „‚Алтъ гюн чалъшаджаксънъз. Ама йединджи гюн олан Шабат динленме ве кутсал топлантъ гюнюдюр. Хичбир иш япмаяджаксънъз. Яшадъънъз хер йерде Шабат'ъ РАБ 'бе айъраджаксънъз.‘“ „‚Белирли заманларда кутсал топлантълар оларак илан едеджеиниз РАБ 'бин байрамларъ шунлардър: Биринджи айън он дьордюнджю гюню акшамюстю РАБ 'бин Фъсъх Байрамъ башлар. Он бешинджи гюн РАБ 'бин Маясъз Екмек Байрамъ 'дър. Йеди гюн маясъз екмек йийеджексиниз. Илк гюн кутсал топлантъ дюзенлейеджек, гюнделик ишлеринизи япмаяджаксънъз. Йеди гюн РАБ ичин якълан суну сунаджаксънъз. Йединджи гюн кутсал топлантъ дюзенлейеджек, гюнделик ишлеринизи япмаяджаксънъз.‘“ РАБ Муса'я шьойле деди: „Исраил халкъна де ки, ‚Сизе вереджеим юлкейе гирип юрюнюню бичтииниз заман, илк йетишен юрюнюнюзден бир демет кяхине гьотюреджексиниз. Кабул едилмениз ичин, кяхин демети РАБ 'бин хузурунда саллаяджак. Демет Шабат 'тан сонраки гюн салланаджак. Деметин салландъъ гюн, якмалък суну оларак РАБ 'бе бир яшънда кусурсуз бир еркек кузу сунаджаксънъз. Кузуйла бирликте тахъл сунусу оларак яла йорулмуш бир ефа индже унун онда икиси сунуладжак. РАБ ичин якълан суну ве О'ну хошнут еден коку оладжак бу. Якмалък сунуйла бирликте дьокмелик суну оларак бир хин шарабън дьортте бирини сунаджаксънъз. Танрънъз'а бу сунуйу гетиреджеиниз гюне кадар екмек, каврулмуш будай, тазе башак йемейеджексиниз. Яшадъънъз хер йерде кушаклар бойунджа сюрекли бир яса оладжак бу.‘“ „‚ Шабат 'тан сонраки гюн салламалък демети гьотюрдююнюз гюнден башлаярак там йеди хафта сайън. Йединджи Шабат'тан сонраки гюне кадар елли гюн сайън: О гюн РАБ 'бе йени тахъл сунусу сунаджаксънъз. Яшадъънъз йерден РАБ 'бе салламалък суну оларак ики екмек гетирин. Екмеклер илк юрюнлерден, онда ики ефа индже ундан япъладжак. Маяйла пиширилип РАБ 'бе ьойле сунуладжак. Екмекле бирликте якмалък суну оларак РАБ 'бе бир яшънда кусурсуз йеди кузу, бир боа ве ики коч сунаджаксънъз. Тахъл сунусу ве дьокмелик сунуйла сунулан бу суну, якълан суну ве РАБ 'би хошнут еден кокудур. Гюнах сунусу оларак бир теке, есенлик курбанъ оларак бир яшънда ики кузу сунаджаксънъз. Кяхин ики кузуйу илк юрюнден япълмъш екмекле бирликте салламалък суну оларак РАБ 'бин хузурунда саллаяджак. РАБ ичин кутсал олан бу сунулар кяхининдир. О гюн кутсал топлантъ илан едеджек ве гюнделик ишлеринизи япмаяджаксънъз. Яшадъънъз хер йерде кушаклар бойунджа сюрекли бир яса оладжак бу. „‚Юлкениздеки екинлери бичеркен тарлаларънъзъ сънърларъна кадар бичмейин. Артакалан башакларъ топламайън. Онларъ йоксуллара ве ябанджълара бъракаджаксънъз. Танрънъз РАБ беним.‘“ РАБ Муса'я шьойле деди: „Исраил халкъна де ки, ‚Йединджи айън биринджи гюню динленме гюнюдюр, бору чалънарак анма ве кутсал топлантъ гюню оладжактър. О гюн гюнделик ишлеринизи япмаяджак, РАБ ичин якълан суну сунаджаксънъз.‘“ РАБ Муса'я шьойле деди: „Йединджи айън онунджу гюню гюнахларън баъшланма гюнюдюр. Кутсал бир топлантъ дюзенлейеджексиниз. Истеклеринизи денетлейеджек, РАБ ичин якълан суну сунаджаксънъз. О гюн хич иш япмаяджаксънъз. Чюнкю Танрънъз РАБ 'бин хузурунда гюнахларънъзъ баъшлатаджаънъз баъшланма гюнюдюр. О гюн истеклерини денетлемейен херкес халкън арасъндан атъладжактър. О гюн херханги бир иш япанъ халкън арасъндан йок едеджеим. Хич иш япмаяджаксънъз. Яшадъънъз хер йерде кушаклар бойунджа сюрекли яса оладжак бу. О гюн сизин ичин Шабат, динленме гюню оладжак. Истеклеринизи денетлейеджексиниз. Айън докузунджу гюню, акшамдан ертеси акшама кадар Шабат'ъ кутлаяджаксънъз.“ РАБ Муса'я шьойле деди: „Исраил халкъна де ки, ‚Йединджи айън он бешинджи гюню Чардак Байрамъ башлар. Бу байрамъ РАБ 'бин онуруна йеди гюн кутлаяджаксънъз. Илк гюн кутсал бир топлантъ дюзенлейеджек, гюнделик ишлеринизи япмаяджаксънъз. Йеди гюн РАБ ичин якълан суну сунаджаксънъз. Секизинджи гюн кутсал бир топлантъ дюзенлемели, РАБ ичин якълан суну сунмалъсънъз. Бу байрамън сон топлантъсъдър. Гюнделик ишлеринизи япмаяджаксънъз. – „‚Кутсал топлантълар оларак илан едеджеиниз РАБ 'бин байрамларъ бунлардър. Байрамларда РАБ ичин якълан сунуйу, якмалък сунуйу, тахъл сунусуну, курбанъ, дьокмелик сунуларъ гюнюн гереине уйгун бичимде сунаджаксънъз. Бунлар РАБ 'бин кутламанъзъ истедии Шабат гюнлеринин, РАБ 'бе сундуунуз армаанларън, бютюн дилек адакларънън ве гьонюлден верилен сунуларън дъшъндадър.– „‚Йединджи айън он бешинджи гюню, топракларънъзън юрюнлерини девширдииниз заман РАБ ичин йеди гюн байрам япаджаксънъз. Биринджи ве секизинджи гюн динленме гюнлери оладжак. Илк гюн мейве аачларънън гюзел мейвелерини, хурма далларънъ, сък япраклъ аач далларънъ, вади кавакларънъ топлайъп Танрънъз РАБ 'бин ьонюнде йеди гюн шенлик япаджаксънъз. Буну хер йъл йеди гюн РАБ 'бин байрамъ оларак кутлаяджаксънъз. Кушаклар бойунджа сюрекли бир яса оладжак бу. Байрамъ йединджи ай кутлаяджаксънъз. Йеди гюн чардакларда каладжаксънъз. Бютюн йерли Исраиллилер чардакларда яшаяджак. Ьойле ки, геледжек кушаклар Исраил халкънъ Мъсър'дан чъкардъъм заман чардакларда баръндърдъъмъ билсинлер. Танрънъз РАБ беним.‘“ Бьойледже Муса Исраил халкъна РАБ 'бин байрамларънъ билдирди. РАБ Муса'я шьойле деди: „Исраил халкъна буйрук вер, кандилин сюрекли янъп ъшък вермеси ичин саф съкма зейтиняъ гетирсинлер. Харун кандиллери беним хузурумда, Булушма Чадъръ'нда, Левха Сандъъ'нън ьонюндеки перденин дъшънда, акшамдан сабаха кадар сюрекли янар бичимде тутаджак. Кушаклар бойунджа сюрекли бир курал оладжак бу. РАБ 'бин хузурунда саф алтън кандилликтеки кандиллер сюрекли янаджактър.“ „Индже ундан он ики пиде пиширеджексин. Хер бири ефанън онда икиси аърлъънда оладжак. Бунларъ РАБ 'бин хузурунда ики съра халинде, алтъшар алтъшар саф алтън масанън юзерине дизеджексин. Ики съра екмеин янъна анма пайъ оларак саф гюннюк кояджаксън. Бу РАБ ичин якълан суну оладжак ве екмеин йерини аладжак. Бу екмек, Исраил халкъ адъна сонсуза дек сюреджек бир антлашма оларак, хер Шабат Гюню аксатълмадан РАБ 'бин хузурунда дизиледжек. Ве Харун'ла оулларъна аит оладжак. Ону кутсал бир йерде йийеджеклер. Чюнкю чок кутсалдър. РАБ ичин якълан сунулардан онларън сюрекли бир пайъ оладжак.“ Исраиллилер арасънда аннеси Исраилли бабасъ Мъсърлъ бир адам вардъ. Ордугахта онунла бир Исраилли арасънда кавга чъктъ. Исраилли кадънън олу РАБ 'бе сьовдю, ланет етти. Ону Муса'я гетирдилер. Аннеси Дан оймаъндан Диври'нин къзъ Шеломит'ти. Адамъ гьоз алтъна алъп РАБ 'бин карарънъ бекледилер. РАБ Муса'я шьойле деди: „Ону ордугахън дъшъна чъкар. Еттии ланети дуян херкес елини адамън башъна койсун ве бютюн топлулук ону ташласън. Исраил халкъна де ки, ‚Ким Танръсъ'на ланет едерсе гюнахънън джезасънъ чекеджектир. РАБ 'бе сьовен кесинликле ьолдюрюледжектир. Бютюн топлулук ону ташлаяджак. Истер йерли истер ябанджъ олсун, РАБ 'бе сьовен херкес ьолдюрюледжектир. „‚Адам ьолдюрен кесинликле ьолдюрюледжектир. Башкасънън хайванънъ ьолдюрен, йерине бир хайван веререк алдъъ джанън каршълъънъ джанла ьодейеджектир. Ким комшусуну яраларса, кендисине де айнъ шей япъладжактър. Къръа каршълък кърък, гьозе гьоз, дише диш олмак юзере, она не яптъйса кендисине де айнъ шей япъладжактър. Хайван ьолдюрен йерине бир хайван вереджек, адам ьолдюрен ьолдюрюледжектир. Йерли ябанджъ херкес ичин тек бир ясанъз оладжак. Танрънъз РАБ беним.‘“ Муса бунларъ Исраил халкъна билдирдиктен сонра, халк РАБ 'бе ланет еден адамъ ордугахън дъшъна чъкардъ ве ташлаярак ьолдюрдю. Бьойледже Исраил халкъ РАБ 'бин Муса'я вердии буйруу йерине гетирмиш олду. РАБ Сина Даъ'нда Муса'я шьойле деди: „Исраил халкъна де ки, ‚Сизе вереджеим юлкейе гирдииниз заман, юлке РАБ ичин Шабат 'ъ кутламалъ. Алтъ йъл тарланъ екеджексин, баънъ будаяджаксън, юрюнюню топлаяджаксън. Ама йединджи йъл топрак динленеджек. О йъл Шабат Йълъ оладжак, РАБ 'бе аданаджак. Тарланъ екмемели, баънъ будамамалъсън. Хасадънън ардъндан сюрени бичмейеджек, буданмамъш асманън юзюмлерини топламаяджаксън. О йъл юлке ичин динленме йълъ оладжак. Шабат Йълъ'нда юлке не юрюн верирсе, сизин ичин, кьолелериниз, джарийелериниз, янънъзда чалъшан юджретлилер ве аранъзда яшаян ябанджълар ичин йийеджек оладжак. Юлкеде йетишен юрюнлер кенди хайванларънъзъ да ябанъл хайванларъ да дойураджак.‘“ „‚Йеди йълда бир кутланан Шабат йълларънън йеди кез гечмесини беклейин. Йеди кез гечеджек Шабат йълларънън топламъ кърк докуз йълдър. Сонра, йединджи айън онунджу гюню, яни гюнахларъ баъшлатма гюню, бютюн юлкеде йюксек сесле бору чалънаджак. Еллинджи йълъ кутсал саяджак, бютюн юлке халкъ ичин ьозгюрлюк илан едеджексиниз. О йъл сизин ичин ьозгюрлюк йълъ оладжак. Херкес кенди топраъна, аилесине дьонеджек. Еллинджи йъл сизин ичин ьозгюрлюк йълъ оладжак. О йъл екмейеджек, юрюнюн ардъндан сюрени бичмейеджек, буданмамъш асманън юзюмлерини топламаяджаксънъз. Чюнкю о йъл ьозгюрлюк йълъдър. Сизин ичин кутсалдър. Ялнъз тарлаларда кендилиинден йетишени йийебилирсиниз. „‚Ьозгюрлюк йълънда херкес кенди топраъна дьонеджек. Бир комшуна тарла сатар я да ондан тарла алърсан, бирбиринизе хаксъзлък япмаяджаксънъз. Еер сен ондан алъйорсан, ьозгюрлюк йълъндан сонраки йълларън сайъсъна гьоре ьодейеджексин, о да сана юрюн йълларънън сайъсъна гьоре сатаджак. Йълларън сайъсъ чокса фиятъ артъраджак, азса индиреджексин. Чюнкю сана йъллък юрюнлерини сатъйор. Бирбиринизе хаксъзлък япмаяджак, Танрънъз'дан коркаджаксънъз. Танрънъз РАБ беним. „‚Куралларъма уяджак, илкелерими ьозенле йерине гетиреджексиниз. Бьойледже юлкеде гювенлик ичинде яшаяджаксънъз. Юлке де юрюн вереджек, сизи дойураджак ве орада гювенлик ичинде отураджаксънъз. Топраъмъзъ екмез, юрюнюмюзю топламазсак, йединджи йъл не йийеджеиз? дийе сорарсанъз, алтънджъ йъл сизе ьойле бир берекет гьондереджеим ки, топрак юч йъллък юрюн вереджек. Секизинджи йъл топраънъзъ екеркен, докузунджу йъл юрюн алънджая кадар ески юрюнюнюзю йийеджексиниз. „‚Тарланъз темелли оларак сатъламаз. Чюнкю бана аиттир. Сизсе ябанджъсънъз, конуумсунуз. Мирас аладжаънъз юлкенин хер йеринде тарланън асъл сахибине тарласънъ гери алма хаккъ танъмалъсънъз. Кардешлеринизден бири йоксуллашър, топраънън бир парчасънъ сатмак зорунда калърса, ен якън акрабасъ гелип топраъ гери алабилир. Топраънъ сатън аладжак якън бир акрабасъ йокса, сонрадан дуруму дюзелир, йетерли пара булурса, сатъш яптъктан сонра гечен йълларъ хесаплаяджак ве гери калан парайъ топраънъ саттъъ адама ьодейип топраъна дьонеджек. Анджак топраънъ гери аладжак парайъ буламазса, топрак ьозгюрлюк йълъна кадар ону сатън алан адама аит оладжак. О йъл топраъ елинден чъкараджак, сатан адам да топраъна кавушаджак. „‚Сурлу бир кентте евини сатан адамън еви саттъктан там бир йъл сонрасъна кадар ону гери алма хаккъ оладжактър. Еер бир йъл ичинде евини гери алмазса, ев темелли оларак алъджъя гечеджек, кушаклар бойунджа йени сахибинин оладжактър. Ьозгюрлюк йълънда ев йени сахибинин елинден алънмаяджактър. Ама сурларла чеврилмемиш кьойлердеки евлер тарлалар гиби ишлем гьореджектир. Илк сахибинин еви гери алма хаккъ оладжак, ьозгюрлюк йълънда еви сатън алан ону гери вереджектир. „‚Анджак Левилилер кендилерине аит кентлерде саттъкларъ евлери хер заман гери алма хаккъна сахиптирлер. Еер бир Левили бу кентлерде саттъъ еви гери аламазса, ьозгюрлюк йълънда ев кендисине гери вериледжектир. Чюнкю Левилилер'ин кентлериндеки евлер онларън Исраил халкънън арасъндаки мюлклеридир. Кентлеринин чевресиндеки отлаклар исе сатъламаз. Чюнкю бунлар онларън калъджъ мюлкюдюр. „‚Бир кардешин йоксуллашър, мухтач дурума дюшерсе, она ярдъм етмелисин. Аранъзда калан бир ябанджъ я да конук гиби яшаяджак. Ондан фаиз ве кяр алма. Танрън'дан корк ки, кардешин янънда яшамънъ сюрдюребилсин. Она фаизле пара вермейеджексин. Ьодюнч вердиин йийеджектен кяр алмаяджаксън. Бен Кенан юлкесини сизе вермек ве Танрънъз олмак ичин сизлери Мъсър'дан чъкаран Танрънъз РАБ 'бим. „‚Аранъзда яшаян бир кардешин йоксуллашър, кендини кьоле оларак сана сатарса, ону бир кьоле гиби чалъштърмаяджаксън. Янънда чалъшан бир ишчи я да ябанджъ гиби давранаджаксън она. Ьозгюрлюк йълъна дек янънда чалъшаджак. Сонра чоджукларъйла бирликте янъндан айрълъп аилесинин янъна, аталарънън топраъна дьонеджек. Чюнкю Исраиллилер беним Мъсър'дан чъкардъъм кулларъмдър. Кьоле оларак сатъламазлар. Она ефендилик етмейеджек, серт давранмаяджаксън. Танрън'дан коркаджаксън. „‚Кьолелериниз, джарийелериниз чеврениздеки улуслардан олмалъ. Онлардан ушак ве джарийе сатън алабилирсиниз. Айръджа аранъзда яшаян ябанджъларън чоджукларънъ, истер юлкенизде домуш олсун истер олмасън, сатън алъп онлара сахип олабилирсиниз. Онларъ мирас оларак чоджукларънъза бъракабилирсиниз. Яшамларъ бойунджа сизе кьолелик едеджеклер. Анджак бир Исраилли кардешине ефендилик етмейеджек, серт давранмаяджаксън. „‚Аранъзда яшаян бир ябанджъ я да гечиджи оларак калан бири зенгинлешир, буна каршълък бир Исраилли кардешин йоксуллашъп кендини она я да аилесинин бир бирейине кьоле оларак сатарса, Ефендисийле хесап гьормели. Кендисини саттъъ йълдан ьозгюрлюк йълъна кадар гечен йълларъ саяджаклар. Ьозгюрлююнюн бедели, калан йълларън сайъсъна гьоре бир ишчинин гюнделик юджрети юзеринден хесап едиледжектир. Еер герийе чок йъл калъйорса, буна гьоре ьозгюрлююнюн бедели оларак сатън алъндъъ фиятън бир бьолюмюню ьодейеджек. Еер ьозгюрлюк йълъна ялнъз биркач йъл калмъшса, она гьоре хесап едерек ьозгюрлююнюн беделини ьодемелидир. Ефендисинин янънда йъллък сьозлешмейле чалъшан бир ишчи гиби яшамалъдър. Сенин ьонюнде ефендисинин она серт давранмамасънъ салаяджаксън. „‚Бу йоллардан ьозгюрлююне кавушамаса биле, ьозгюрлюк йълънда чоджукларъйла бирликте ьозгюр оладжактър. Чюнкю Исраиллилер беним кулларъм, Мъсър'дан чъкардъъм кенди кулларъмдър. Танрънъз РАБ беним.‘“ „‚Пут япмаяджаксънъз. Ойма пут я да таш сютун дикмейеджексиниз. Тапмак ичин юлкенизе путларъ симгелейен ойма ташлар коймаяджаксънъз. Чюнкю Танрънъз РАБ беним. Шабат гюнлерими тутаджак, тапънаъма сайгъ гьостереджексиниз. РАБ беним. „‚Куралларъма гьоре яшар, буйрукларъмъ диккатле йерине гетирирсениз, ямурларъ заманънда ядъраджаъм. Топрак юрюн, аачлар мейве вереджек. Бабозумуна кадар харман дьоведжек, еким заманъна кадар баларънъздан юзюм топлаяджаксънъз. Бол бол йийеджек, юлкенизде гювенлик ичинде яшаяджаксънъз. „‚Юлкенизе баръш салаяджаъм. Корку ичинде ятмаяджаксънъз. Техликели хайванларъ юлкенизден коваджаъм. Саваш йюзю гьормейеджексиниз. Дюшманларънъзъ ковалаяджаксънъз. Кълъч дарбелерийле ьонюнюзде йере сериледжеклер. Бешиниз йюз кишинин, йюзюнюз он бин кишинин хаккъндан геледжек. Дюшманларънъз кълъч дарбелерийле ьонюнюзде йере сериледжек. Сизе ийиликле бакаджаъм. Сизи веримли кълъп чоалтаджаъм. Сизинле яптъъм антлашмайъ сюрдюреджеим. Ески юрюнюнюз йемекле тюкенмейеджек. Йени юрюне йер булмак ичин ескисини бошалтмак зорунда каладжаксънъз. Конутуму аранъзда кураджак, сизе сърт чевирмейеджеим. Аранъзда яшаяджак, Танрънъз оладжаъм. Сиз де беним халкъм оладжаксънъз. Бен сизи Мъсър'да кьоле олмактан куртаран Танрънъз РАБ 'бим. Бойундуруунузу кърдъм. Сизи башъ дик яшаттъм.‘“ „‚Ама бени динлемез, бютюн бу буйрукларъ йерине гетирмезсениз, джезаландъръладжаксънъз. Куралларъмъ чинер, илкелеримден нефрет едер, буйрукларъма каршъ чъкар, антлашмамъ бозарсанъз, сизи шьойле джезаландъраджаъм: Юзеринизе дехшет саладжаъм. Верем ве сътма гьозлеринизин ферини сьондюреджек, джанънъзъ кемиреджек. Боша тохум екеджексиниз, чюнкю юрюнлеринизи дюшманларънъз йийеджек. Сизе ьофкейле бакаджаъм. Дюшманларънъз сизи бозгуна уратаджак. Сизден нефрет еденлер сизи йьонетеджек. Ковалаян йоккен биле качаджаксънъз. „‚Бютюн бунлара каршън бени динлемезсениз, гюнахларънъза каршълък джезанъзъ йеди кат артъраджаъм. Инатчъ гурурунузу къраджаъм. Гьок демир, йер бакър оладжак. Гюджюнюз тюкенеджек. Топракларънъз юрюн, аачларънъз мейве вермейеджек. „‚Еер каршъ чъкмая девам едер, бени динлемек истемезсениз, гюнахларънъза каршълък джезанъзъ йеди кат артъраджаъм. Юзеринизе ябанъл хайванлар гьондереджеим. Чоджукларънъзъ ьолдюреджек, хайванларънъзъ йок едеджеклер. Сайънъз азаладжак, йолларънъз ъссъз каладжак. „‚Бунунла да йола гелмез, бана каршъ чъкмая девам едерсениз, бен де сизе каршъ чъкаджаъм, гюнахларънъза каршълък сизи йеди кез джезаландъраджаъм. Боздуунуз антлашмамън ьоджюню алмак ичин башънъза саваш гетиреджеим. Кентлеринизе чекилдиинизде аранъза салгън хасталък гьондереджеим. Дюшман елине дюшеджексиниз. Екмеинизи кестиим заман, он кадън екмеинизи бир фърънда пиширеджек. Екмеиниз азар азар, тартъйла вериледжек. Йийеджек ама доймаяджаксънъз. „‚Бютюн бунлардан сонра йине бени динлемез, бана каршъ чъкарсанъз, бу кез бен де ьофкейле сизе каршъ чъкаджаъм ве гюнахларънъза каршълък сизи йеди кат джезаландъраджаъм. Ачлъктан чоджукларънъзън етини йийеджексиниз. Тапънма йерлеринизи йъкаджак, бухур сунакларънъзъ йок едеджеим. Джесетлеринизи деврилен путларън юзерине середжек, сизден нефрет едеджеим. Кентлеринизи виранейе чевиреджек, тапънакларънъзъ йъкаджаъм. Бени хошнут етмек ичин сундуунуз кокуларъ дуймаяджаъм. Юлкенизи виран едеджеим, орая йерлешен дюшманларънъз биле шашкъна дьонеджек. Сизи ьотеки улусларън арасъна даътаджак, кълъджъмла пешинизе дюшеджеим. Юлкениз виран оладжак, кентлериниз харабейе дьонеджек. Сиз дюшманларънъзън юлкесинде яшаркен, юлке ъссъз калдъъ йъллар бойунджа Шабатлар 'ън севинджини яшаяджак. Анджак о заман динленип Шабатларъ'нън тадъна вараджак. Юзеринде яшадъънъз Шабат йълларънда гьормедии рахатъ ъссъз калдъъ йълларда гьореджек. „‚Дюшман юлкелеринде са каланларънъзън йюреине ьойле бир корку дюшюреджеим ки, рюзгарън сюрюкледии япракларън сесинден биле качаджаклар. Саваштан качарджасъна качаджаклар. Пешлеринде ковалаян олмадъъ халде дюшеджеклер. Ковалаян йоккен саваштан качарджасъна бирбирлеринин юзерине йъкъладжаклар. Дюшманларънъзън каршъсънда аякта дурамаяджаксънъз. Ьотеки улусларън арасънда йок оладжаксънъз. Дюшман юлкелер сизи йутаджак. Артакаланларънъз герек кенди, герексе аталарънън сучларъндан ьотюрю дюшман юлкелерде ерийип гидеджеклер. „‚Ама ишледиклери сучларъ, аталарънън сучларънъ, бана каршъ гелдиклерини, иханет еттиклерини итираф едер –бу йюзден онлара каршъ чъкъп кендилерини дюшман юлкелерине сюрмюштюм– инадъ бъракъп алчакгьонюллю олур, сучларънън беделини ьодерлерсе, бен де Якуп'ла, Исхак'ла, Ибрахим'ле яптъъм антлашмайъ ве онлара сьоз вердиим юлкейи анъмсаяджаъм. Юлке ьондже ъссъз бъракъладжак ве ъссъз калдъъ сюредже Шабатлар'ън тадъна вараджак. Онлар да ишледиклери сучларън беделини ьодейеджеклер; чюнкю илкелерими реддеттилер, куралларъмдан нефрет еттилер. Бютюн бунлара каршън, дюшман юлкелериндейкен йине де онларъ реддетмейеджек, онлардан нефрет етмейеджеим. Бьойледже хепсини йок етмейеджек, кендилерийле яптъъм антлашмайъ бозмаяджаъм. Чюнкю бен онларън Танръсъ РАБ 'бим. Танръларъ олмак ичин ьотеки улусларън ьонюнде Мъсър'дан чъкардъъм аталаръйла яптъъм антлашмайъ онлар ичин анъмсаяджаъм. РАБ беним.‘“ РАБ 'бин Сина Даъ'нда Муса араджълъъйла кендисийле Исраил халкъ арасъна койдуу кураллар, илкелер, ясалар бунлардър. РАБ Муса'я шьойле деди: „Исраил халкъна де ки, ‚Еер бир кимсе РАБ 'бе бирини адамъшса сенин бичеджеин деери ьодейерек адаънъ йерине гетиребилир. Бу деерлер шьойле оладжак: Йирми яшъндан алтмъш яшъна кадар еркеклер ичин елли кутсал йерин шекели гюмюш, кадънлар ичин отуз шекел. Беш яшъндан йирми яшъна кадар еркеклер ичин йирми, кадънлар ичин он шекел. Бир айлъктан беш яшъна кадар оланлар ичин беш, къзлар ичин юч шекел гюмюш. Еер алтмъш я да даха йукаръ яшта иселер, еркеклер ичин он беш, кадънлар ичин он шекел. Анджак адакта булунан киши белиртилен парайъ ьодейемейеджек кадар йоксулса, ададъъ кишийи кяхине гьотюреджек; кяхин адакта булунан кишинин ьодеме гюджюне гьоре она деер бичеджектир. „‚ РАБ 'бе сунуладжак адак О'на суну оларак сунулабиледжек хайванлардан бирийсе, кабул едиледжектир. О'на бьойле сунулан хер хайван кутсалдър. Адакта булунан киши РАБ 'бе сунаджаъ адаъ деиштирмемели. Ийисинин йерине кьотюсюню я да кьотюсюнюн йерине ийисини коймамалъ. Еер хайванъ деиштирирсе, деиштирилен хайванларън икиси де кутсал сайъладжактър. Еер адак РАБ 'бе сунуламаяджак кирли сайълан хайванлардан бирийсе, кяхине гьотюрюледжектир. Хайван ийи я да кьотю олсун, кяхин она деер бичеджек. Бичилен деер нейсе о гечерли оладжак. Ама сахиби хайванъ гери алмак истерсе, кяхинин бичтии деерин юзерине беште бир фазласънъ катарак ьодемелидир. „‚Бир кимсе кутсал бир суну оларак евини РАБ 'бе адарса, евин ийи я да кьотю олдууна кяхин карар вереджектир. Кяхинин бичтии деер гечерли оладжактър. Еер киши ададъъ еви гери алмак истерсе, кяхинин бичтии деерин юзерине беште бир фазласънъ катарак ьодейеджек, бьойледже ев кендисине каладжактър. „‚Бир кимсе аилесинден калан тарланън бир бьолюмюню РАБ 'бе адамак истерсе, тарлая екиледжек тохум миктаръна гьоре деер бичиледжектир. Бир хомер арпа тохуму екилебиледжек тарланън деери елли шекел гюмюш оладжактър. Еер тарласънъ ьозгюрлюк йълъндан хемен сонра адарса, бу фият гечерли оладжактър. Еер ьозгюрлюк йълъндан даха сонра адарса, кяхин бир сонраки ьозгюрлюк йълъна кадар гечеджек йълларън сайъсъна гьоре тарлая деер бичеджектир. Тарланън фиятъ даха дюшюк оладжактър. Киши тарласънъ гери алмак истерсе, тарлая бичилен деерин юзерине беште бир фазласънъ катарак ьодейеджек, бьойледже тарла кендисине каладжактър. Ама тарлайъ гери алмадан башка бирине сатарса, тарла гери алънамаз. Тарла ьозгюрлюк йълънда сербест калдъъ заман, РАБ 'бе кошулсуз аданмъш бир тарла гиби кутсал сайъладжак ве кяхинлере аит оладжактър. „‚Бир кимсе аилесинин мюлкю олмаян, сонрадан сатън алдъъ бир тарлайъ РАБ 'бе адарса, кяхин ьозгюрлюк йълъна кадар гечеджек йъллара гьоре она бир деер бичеджектир. О гюн киши бичилен деер юзеринден ьодеме япаджак ве пара РАБ 'бе аит оладжак, кутсал сайъладжактър. Ьозгюрлюк йълънда тарла илк сахибине гери вериледжектир. Деер бичилиркен кутсал йерин шекели есас алънаджактър. Бир шекел йирми герадър. „‚Илк доан хайван РАБ 'бе аиттир. Истер съър, истер давар олсун, кимсе ону РАБ 'бе адаямаз. Чюнкю о РАБ 'биндир. Ама илк доан хайван кирли сайълан хайванлардан бирийсе, киши кяхинин бичеджеи деерин беште бир фазласънъ ьодейерек хайванъ гери алабилир. Гери алънмазса, хайван бичилен деер юзеринден башка бирине сатъладжактър. „‚Истер инсан, истер хайван, истер аиледен калма тарла олсун, РАБ 'бе кошулсуз аданан хич бир шей сатълмаяджак ве гери алънмаяджактър. Чюнкю РАБ 'бе кошулсуз аданан хер шей РАБ ичин чок кутсалдър. РАБ 'бе кошулсуз аданан инсан пара каршълъънда куртаръламаяджак, кесинликле ьолдюрюледжектир. „‚Истер топраън юрюню, истер ааджън мейвеси олсун, топракта йетишен хер шейин ондалъъ РАБ 'бе аиттир. РАБ ичин кутсалдър. Ким ондалъънън бир бьолюмюню гери алмак истерсе, дееринин юзерине беште бир фазласънъ катарак ьодемелидир. Бютюн съърларла даварларън ондалъъ, сайъмда чобан денеинин алтъндан гечен хер онунджу хайван РАБ ичин кутсал сайъладжактър. Хайван сахиби хайванларъ ийи, кьотю дийе айърмаяджак, бирини ьобюрюйле деиштирмейеджектир. Деиштирирсе, деиштирилен хайванларън икиси де кутсал сайъладжак ве каршълъъ ьоденип гери алънамаяджактър.‘“ РАБ 'бин Сина Даъ'нда Исраил халкъ ичин Муса'я билдирдии буйруклар бунлардър. Исраиллилер'ин Мъсър'дан чъкъшънън икинджи йълъ, икинджи айън биринджи гюню РАБ Сина Чьолю'нде, Булушма Чадъръ'нда Муса'я шьойле сесленди: Сизе ярдъм етмек ичин янънъзда хер оймактан бирер адам булунсун; бу кишилер аиле башъ олмалъ. Сизе ярдъмджъ оладжак адамларън адларъ шунлардър: „Рубен оймаъндан: Шедеур олу Елисур, Шимон оймаъндан: Суришаддай олу Шелумиел, Яхуда оймаъндан: Амминадав олу Нахшон, Иссакар оймаъндан: Суар олу Нетанел, Зевулун оймаъндан: Хелон олу Елиав, Йусуфоулларъ'ндан Ефрайим оймаъндан: Аммихут олу Елишама, Манашше оймаъндан: Педахсур олу Гамлиел, Бенямин оймаъндан: Гидони олу Авидан, Дан оймаъндан: Аммишаддай олу Ахиезер, Ашер оймаъндан: Окран олу Пагиел, Гад оймаъндан: Деуел олу Елясаф, Нафтали оймаъндан: Енан олу Ахира.“ Бунлар Исраил топлулуундан атанмъш адамлардъ; аталарънън сойундан гелен оймак ьондерлери, Исраил'ин бой башларъйдъ. Муса'йла Харун адларъ билдирилен бу адамларъ гетирттилер. Исраил'ин илк олу Рубен'ин сойундан оланлар: Савашабиледжек дурумда йирми ве даха йукаръ яштаки бютюн еркеклер балъ олдукларъ бой ве аилейе гьоре адларъйла бирер бирер кайда гечирилди. Рубен оймаъндан сайъланлар 46 500 кишийди. Шимон'ун сойундан оланлар: Савашабиледжек дурумда йирми ве даха йукаръ яштаки бютюн еркеклер балъ олдукларъ бой ве аилейе гьоре адларъйла бирер бирер белирленип кайда гечирилди. Шимон оймаъндан сайъланлар 59 300 кишийди. Гад'ън сойундан оланлар: Савашабиледжек дурумда йирми ве даха йукаръ яштакилер балъ олдукларъ бой ве аилейе гьоре адларъйла кайда гечирилди. Гад оймаъндан сайъланлар 45 650 кишийди. Яхуда'нън сойундан оланлар: Савашабиледжек дурумда йирми ве даха йукаръ яштакилер балъ олдукларъ бой ве аилейе гьоре адларъйла кайда гечирилди. Яхуда оймаъндан сайъланлар 74 600 кишийди. Иссакар'ън сойундан оланлар: Савашабиледжек дурумда йирми ве даха йукаръ яштакилер балъ олдукларъ бой ве аилейе гьоре адларъйла кайда гечирилди. Иссакар оймаъндан сайъланлар 54 400 кишийди. Зевулун'ун сойундан оланлар: Савашабиледжек дурумда йирми ве даха йукаръ яштакилер балъ олдукларъ бой ве аилейе гьоре адларъйла кайда гечирилди. Зевулун оймаъндан сайъланлар 57 400 кишийди. Йусуфоулларъ'ндан, Ефрайим сойундан оланлар: Савашабиледжек дурумда йирми ве даха йукаръ яштакилер балъ олдукларъ бой ве аилейе гьоре адларъйла кайда гечирилди. Ефрайим оймаъндан сайъланлар 40 500 кишийди. Манашше'нин сойундан оланлар: Савашабиледжек дурумда йирми ве даха йукаръ яштакилер балъ олдукларъ бой ве аилейе гьоре адларъйла кайда гечирилди. Манашше оймаъндан сайъланлар 32 200 кишийди. Бенямин'ин сойундан оланлар: Савашабиледжек дурумда йирми ве даха йукаръ яштакилер балъ олдукларъ бой ве аилейе гьоре адларъйла кайда гечирилди. Бенямин оймаъндан сайъланлар 35 400 кишийди. Дан'ън сойундан оланлар: Савашабиледжек дурумда йирми ве даха йукаръ яштакилер балъ олдукларъ бой ве аилейе гьоре адларъйла кайда гечирилди. Дан оймаъндан сайъланлар 62 700 кишийди. Ашер'ин сойундан оланлар: Савашабиледжек дурумда йирми ве даха йукаръ яштакилер балъ олдукларъ бой ве аилейе гьоре адларъйла кайда гечирилди. Ашер оймаъндан сайъланлар 41 500 кишийди. Нафтали'нин сойундан оланлар: Савашабиледжек дурумда йирми ве даха йукаръ яштакилер балъ олдукларъ бой ве аилейе гьоре адларъйла кайда гечирилди. Нафтали оймаъндан сайъланлар 53 400 кишийди. Муса, Харун ве Исраил'ин он ики ьондери тарафъндан сайъланлар бунлардъ. Хер ьондер балъ олдуу аилейи темсил едийорду. Исраил'де савашабиледжек дурумда йирми ве даха йукаръ яштакилерин тюмю балъ олдукларъ аилейе гьоре сайълдълар. Сайъланларън топламъ 603 550 кишийди. Не вар ки, Леви оймаъндан оланлар ьобюрлерийле бирликте сайълмадъ. Чюнкю РАБ Муса'я шьойле демишти: „Анджак Леви оймаънъ сайма, ьобюр Исраиллилер арасънда яптъън сайъма онларъ катма. Левилилер'и Левха Сандъъ'нън булундуу конуттан, ешялардан ве конута аит хер шейден сорумлу къл. Конуту ве бютюн ешяларънъ онлар ташъсън; конутун бакъмънъ онлар япсън, чевресинде ордугах курсун. Конут ташънъркен ону Левилилер топлаяджак; конакланаджаъ заман да онлар кураджак. Левилилер дъшънда конута яклашан ьолюм джезасъна чарптъръладжак. Исраиллилер чадърларънъ бьолюклер халинде кураджаклар. Херкес кенди ордугахънда, кенди санджаънън алтънда булунаджак. Анджак Исраил топлулуунун газабъма урамамасъ ичин Левилилер Левха Сандъъ'нън булундуу конутун чевресинде конаклаяджак ве конута бекчилик едеджеклер.“ Исраиллилер бютюн бунларъ там тамъна РАБ 'бин Муса'я буйурдуу гиби яптълар. Доуда, гюндоусунда конаклаян бьолюклер Яхуда ордугахънън санджаъна балъ оладжак. Яхудаоулларъ'нън ьондери Амминадав олу Нахшон оладжак. Бьолююнюн сайъсъ 74 600 кишийди. Иссакар оймаъ онларън битишиинде конаклаяджак. Иссакароулларъ'нън ьондери Суар олу Нетанел оладжак. Бьолююнюн сайъсъ 54 400 кишийди. Сонра Зевулун оймаъ конаклаяджак. Зевулуноулларъ'нън ьондери Хелон олу Елиав оладжак. Бьолююнюн сайъсъ 57 400 кишийди. Яхуда ордугахъна айрълан бьолюклердеки адам сайъсъ 186 400 кишийди. Йола илк чъкаджак оланлар бунлардъ. Гюнейде Рубен ордугахънън санджаъ дикиледжек, Рубен'е балъ бьолюклер орада конаклаяджак. Рубеноулларъ'нън ьондери Шедеур олу Елисур оладжак. Бьолююнюн сайъсъ 46 500 кишийди. Шимон оймаъ онларън битишиинде конаклаяджак. Шимоноулларъ'нън ьондери Суришаддай олу Шелумиел оладжак. Бьолююнюн сайъсъ 59 300 кишийди. Сонра Гад оймаъ конаклаяджак. Гадоулларъ'нън ьондери Деуел олу Елясаф оладжак. Бьолююнюн сайъсъ 45 650 кишийди. Рубен ордугахъна айрълан бьолюклердеки адам сайъсъ 151 450 кишийди. Икинджи сърада йола чъкаджак оланлар бунлардъ. Булушма Чадъръ ве Левилилер'ин ордугахъ гьоч сърасънда ьобюр ордугахларън ортасънда йола чъкаджак. Херкес конакладъъ дюзенде кенди санджаъ алтънда гьоч едеджек. Батъда Ефрайим ордугахънън санджаъ дикиледжек, Ефрайим'е балъ бьолюклер орада конаклаяджак. Ефрайимоулларъ'нън ьондери Аммихут олу Елишама оладжак. Бьолююнюн сайъсъ 40 500 кишийди. Манашше оймаъ онлара битишик оладжак. Манашшеоулларъ'нън ьондери Педахсур олу Гамлиел оладжак. Бьолююнюн сайъсъ 32 200 кишийди. Сонра Бенямин оймаъ конаклаяджак. Беняминоулларъ'нън ьондери Гидони олу Авидан оладжак. Бьолююнюн сайъсъ 35 400 кишийди. Ефрайим ордугахъна айрълан бьолюклердеки адам сайъсъ 108 100 кишийди. Ючюнджю оларак бунлар йола чъкаджак. Кузейде Дан ордугахънън санджаъ дикиледжек, Дан'а балъ бьолюклер орада конаклаяджак. Даноулларъ'нън ьондери Аммишаддай олу Ахиезер оладжак. Бьолююнюн сайъсъ 62 700 кишийди. Ашер оймаъ онларън битишиинде конаклаяджак. Ашероулларъ'нън ьондери Окран олу Пагиел оладжак. Бьолююнюн сайъсъ 41 500 кишийди. Сонра Нафтали оймаъ конаклаяджак. Нафталиоулларъ'нън ьондери Енан олу Ахира оладжак. Бьолююнюн сайъсъ 53 400 кишийди. Дан ордугахъна айрълан адамларън сайъсъ 157 600 кишийди. Кенди санджакларъ алтънда ен сон онлар йола чъкаджак. Аилелерине гьоре сайълан Исраиллилер бунлардъ. Ордугахлардаки бютюн бьолюклерин топламъ 603 550 кишийди. РАБ 'бин Муса'я вердии буйрук уярънджа Левилилер ьобюр Исраиллилер'ле бирликте сайълмадъ. Бьойледже Исраиллилер РАБ 'бин Муса'я буйурдуу гиби яптълар. Санджакларъ алтънда ордугах курдулар. Гьоч едеркен де херкес бойу ве аилесийле бирликте йола чъктъ. РАБ Сина Даъ'нда Муса'я сеслендии сърада Харун'ла Муса'нън чоджукларъ шунлардъ. Харун'ун оулларъ: Илк олу Надав, Авиху, Елазар, Итамар. Харун'ун кяхин атанъп месхедилен оулларъ бунлардъ. Надав'ла Авиху Сина Чьолю'нде РАБ 'бин ьонюнде кураллара айкъръ бир атеш сунаркен ьолдюлер. Оулларъ йокту. Елазар'ла Итамар бабаларъ Харун'ун янънда кяхинлик еттилер. РАБ Муса'я шьойле деди: „Кяхин Харун'а ярдъм етмек юзере Леви оймаънъ чаъръп гьоревлендир. Булушма Чадъръ'нда Харун'ла бютюн топлулук адъна конутла илгили хизмети йюрютсюнлер. Булушма Чадъръ'ндаки бютюн ешялардан сорумлу оладжак, Исраиллилер адъна конута илишкин хизмети йерине гетиреджеклер. Левилилер'и Харун'ла оулларънън хизметине вер. Исраиллилер арасънда тюмюйле онун хизметине айръланлар онлардър. Кяхинлик гьоревини сюрдюрмек юзере Харун'ла оулларънъ гьоревлендир. Кутсал йере онлардан башка хер ким яклашърса ьолдюрюледжектир.“ РАБ Муса'я шьойле деди: „Иште Исраилли кадънларън доурдуу илк еркек чоджукларън йерине Исраиллилер арасъндан Левилилер'и сечтим. Онлар беним оладжактър. Чюнкю бютюн илк доанлар бенимдир. Мъсър'да илк доанларън хепсини йок еттиим гюн, Исраил'де инсан олсун хайван олсун бютюн илк доанларъ кендиме айърдъм. Онлар беним оладжак. Бен РАБ 'бим.“ РАБ Муса'я Сина Чьолю'нде шьойле деди: „Левиоулларъ'нъ аилелерине ве бойларъна гьоре сай. Бир айлък ве даха йукаръ яштаки хер еркеи саяджаксън.“ Бьойледже Муса РАБ 'бин буйруу уярънджа онларъ сайдъ. Леви'нин оулларънън адларъ шунлардъ: Гершон, Кехат, Мерари. Гершон'ун бой башъ олан оулларъ шунлардъ: Ливни, Шими. Кехат'ън бой башъ олан оулларъ: Амрам, Йисхар, Хеврон, Уззиел. Мерари'нин бой башъ олан оулларъ: Махли, Муши. Аилелерине гьоре Леви бойларъ бунлардъ. Ливни ве Шими бойларъ Гершон сойундандъ. Гершон бойларъ бунлардъ. Бир айлък ве даха йукаръ яштаки бютюн еркеклерин сайъсъ 7 500'дю. Гершон бойларъ батъда конутун аркасънда конаклаяджактъ. Гершон'а балъ аилелерин ьондери Лаел олу Елясаф'тъ. Булушма Чадъръ'нда Гершоноулларъ конуттан, чадърън ьортюсюнден, Булушма Чадъръ'нън гиришиндеки пердеден, конутла сунаъ чеврелейен авлунун перделеринден, авлунун гиришиндеки пердейле иплерден ве бунларън кулланъмъндан сорумлу оладжактъ. Амрам, Йисхар, Хеврон ве Уззиел бойларъ Кехат сойундандъ. Кехат бойларъ бунлардъ. Бир айлък ве даха йукаръ яштаки бютюн еркеклерин сайъсъ 8 600'дю. Бунлар кутсал йерден сорумлуйдулар. Кехат бойларъ конутун гюней янънда конаклаяджактъ. Кехат бойларъна балъ аилелерин ьондери Уззиел олу Елисафан'дъ. Кехатлълар Антлашма Сандъъ 'ндан, масайла кандилликтен, сунаклардан, кутсал йерин ешяларъндан, пердеден ве бунларън кулланъмъндан сорумлу оладжактъ. Левили ьондерлерин башъ Кяхин Харун'ун олу Елазар оладжак, кутсал йерден сорумлу оланларъ о йьонетеджекти. Махли ве Муши бойларъ Мерари сойундандъ. Мерари бойларъ бунлардъ. Бир айлък ве даха йукаръ яштаки бютюн еркеклерин сайъсъ 6 200'дю. Мерари бойларъна балъ аилелерин ьондери Авихайил олу Суриел'ди. Мерари бойларъ конутун кузей янънда конаклаяджактъ. Мерариоулларъ конутун черчевелеринден, киришлеринден, диреклеринден, табанларъндан, такъмларъндан ве бунларън кулланъмъндан, конуту чеврелейен авлунун диреклерийле табанларъндан, казъкларъйла иплеринден сорумлу оладжактъ. Муса, Харун ве оулларъ конутун ьонюнде, гюндоусу йьонюнде Булушма Чадъръ'нън ьонюнде конаклаяджаклардъ. Исраиллилер адъна кутсал йерин бакъмъндан сорумлу оладжаклардъ. Кутсал йере башка хер ким яклашърса ьолдюрюледжекти. РАБ 'бин буйруу уярънджа Муса'йла Харун'ун Левили бойлардан сайдъкларъ бир айлък ве даха йукаръ яштаки бютюн еркеклерин сайъсъ 22 000'ди. Сонра РАБ Муса'я, „Исраиллилер'ин бир айлък ве даха йукаръ яштаки илк доан бютюн еркеклерини сай, адларънъ яз“ деди, „Исраиллилер'ин бютюн илк доанларънън йерине Левилилер'и, йине Исраиллилер'ин илк доан хайванларънън йерине Левилилер'ин хайванларънъ бана айър. Бен РАБ 'бим.“ Бьойледже Муса, РАБ 'бин буйурдуу гиби, Исраиллилер арасънда илк доанларън тюмюню сайдъ. Адларъйла язълан, илк доан бир айлък ве даха йукаръ яштаки еркеклерин сайъсъ 22 273'тю. РАБ Муса'я шьойле деди: „Исраиллилер'ин илк доанларъ йерине Левилилер'и, хайванларъ йерине де Левилилер'ин хайванларънъ айър. Левилилер беним оладжак. Бен РАБ 'бим. Исраиллилер'ин илк доанларъндан олуп Левилилер'ин сайъсънъ ашан 273 киши ичин бедел аладжаксън. Адам башъна бешер шекел ал. Кутсал йерин йирми герадан олушан шекелини ьолчю тут. Левилилер'ин сайъсънъ ашанлардан бедел оларак алънан парайъ Харун'ла оулларъна вер.“ Бьойледже Муса, бедели Левилилер оланларън сайъсънъ ашан Исраиллилер'ден бедел парасънъ алдъ. Исраиллилер'ин илк доанларъндан 1 365 кутсал йерин шекели алдъ. РАБ 'бин сьозю уярънджа, РАБ 'бин кендисине буйурдуу гиби, бедел парасънъ Харун'ла оулларъна верди. „Булушма Чадъръ'нда хизмет етмейе гелен отуз иле елли яш арасъндаки адамларън хепсини сайън. „Кехатоулларъ'нън Булушма Чадъръ'ндаки гьореви шудур: Ен кутсал ешяларъ ташъмак. Ордугах ташънаджаъ заман Харун'ла оулларъ гелип бьолме пердесини индиреджеклер ве Левха Сандъъ'нъ бунунла ьортеджеклер. Сонра юзерине дери бир ьортю гечиреджек, юстюне де салт ладживерт бир без середжек, съръкларънъ йерине кояджаклар. „Кутсал масанън юзерине ладживерт бир без серип юзерине табакларъ, саханларъ, тасларъ, дьокмелик суну тестилерини кояджаклар. Масада сюрекли екмек булунмасънъ салаяджаклар. Бунларън юзерине кърмъзъ бир без серип дери бир ьортюйле ьортеджек, съръкларънъ йерине кояджаклар. „Ъшък верен кандиллии, кандиллерини, фитил машаларънъ, таблаларънъ ве зейтиняъ ичин кулланълан капларънъ ладживерт бир безле ьортеджеклер. Кандилликле такъмларънъ дери бир ьортюйе саръп седйенин юзерине кояджаклар. „Алтън сунаън юзерине ладживерт бир без серип юзерине дери бир ьортю ьортеджек, съръкларънъ йерине кояджаклар. Кутсал йерде кулланълан бютюн ешяларъ ладживерт бир безе саръп дери бир ьортюйле ьортеджек, седйенин юзерине кояджаклар. Сунактан яъ, кюлю калдъраджак, сунаъ мор бир безле ьортеджеклер. Сонра юзерине хизмет ичин кулланълан бютюн такъмларъ, атеш капларънъ, бюйюк чаталларъ, кюреклери, чанакларъ йерлештирип дери бир ьортюйле ьортеджек, съръкларънъ йерине кояджаклар. „Ордугах башка йере ташънъркен Харун'ла оулларъ кутсал йере аит бютюн ешяларъ ве такъмларъ ьортмейи битирдиктен сонра, Кехатоулларъ онларъ ташъмая геледжеклер. Ьолмемек ичин кутсал ешялара докунмаяджаклар. Булушма Чадъръ'ндаки бу ешяларън ташънмасъ Кехатоулларъ'нън сорумлулуу алтъндадър. „Кяхин Харун олу Елазар ъшък ичин зейтиняъндан, гюзел кокулу бухурдан, гюнлюк тахъл сунусундан ве месх яъндан –конуттан ве ичиндеки хер шейден– кутсал йерле ешяларъндан сорумлу оладжактър.“ РАБ Муса'йла Харун'а шьойле деди: „Кехат бойларънън Левилилер'ин арасъндан йок олмасъна йол ачмайън. Ен кутсал ешялара яклашънджа ьолмемелери ичин шьойле япън: Харун'ла оулларъ кутсал йере гиреджек, хер адамъ гьореджеи ише атайъп не ташъяджаънъ билдиреджек. Анджак Кехатоулларъ ичери гирип бир ан биле кутсал ешялара бакмамалъ, йокса ьолюрлер.“ РАБ Муса'я шьойле деди: „Гершоноулларъ'нъ да бойларъна, аилелерине гьоре сай. Булушма Чадъръ'ндаки ишлерде чалъшабиледжек отуз иле елли яш арасъндаки бютюн еркеклери сай. „Хизмет етмек ве йюк ташъмак конусунда Гершон бойларънън сорумлулуу шудур: Япаджакларъ бютюн хизметлер –йюк ташъма я да башка бир иш– Харун'ла оулларънън йьонетими алтънда япъладжактър. Ташъяджакларъ йюктен Гершоноулларъ'нъ сорумлу тутаджаксънъз. Гершон бойларънън Булушма Чадъръ'йла илгили гьореви будур. Кяхин Харун олу Итамар'ън йьонетими алтънда хизмет едеджеклер.“ „Бойларъна ве аилелерине гьоре Мерариоулларъ'нъ сай. Булушма Чадъръ'ндаки ишлерде чалъшабиледжек отуз иле елли яш арасъндаки бютюн еркеклери сай. Булушма Чадъръ'нда хизмет едеркен шунларъ япаджаклар: Конутун черчевелерини, киришлерини, диреклерини, табанларънъ, чадъръ чеврелейен авлунун диреклерийле табанларънъ, казъкларънъ, иплерини ве бунларън кулланъмъйла илгили бютюн ешяларъ ташъяджаклар. Херкеси япаджаъ белирли ише ата. Мерари бойларънън Булушма Чадъръ'йла илгили гьореви будур. Кяхин Харун олу Итамар'ън йьонетими алтънда хизмет едеджеклер.“ Бойларъна гьоре сайъланлар 2 750 кишийди. Булушма Чадъръ'нда хизмет гьорен Кехат бойларъндан сайъланлар бунлардъ. РАБ 'бин Муса'я вердии буйрук уярънджа Муса'йла Харун онларъ сайдълар. Бойларъна ве аилелерине гьоре сайъланлар 2 630 кишийди. Булушма Чадъръ'нда хизмет гьорен Гершон бойларъндан сайъланлар бунлардъ. РАБ 'бин буйруу уярънджа Муса'йла Харун онларъ сайдълар. Бойларъна гьоре сайъланлар 3 200 кишийди. Булушма Чадъръ'нда хизмет гьорен Мерари бойларъндан сайъланлар бунлардъ. РАБ 'бин Муса'я вердии буйрук уярънджа Муса'йла Харун онларъ сайдълар. Сайъланлар 8 580 кишийди. РАБ 'бин Муса'я вердии буйрук уярънджа, херкес япаджаъ хизмете ве ташъяджаъ йюке гьоре атандъ. Бьойледже РАБ 'бин Муса'я вердии буйрук уярънджа язълдълар. РАБ Муса'я шьойле деди: „Исраил халкъна де ки, дери хасталъъ вея акънтъсъ олан я да ьолюйе докундуундан кирли сайълан херкеси ордугахън дъшъна чъкарсънлар. Еркеи де кадънъ да чъкараджаксънъз. Араларънда яшадъъм ордугахларънъ кирлетмемелери ичин онларъ ордугахън дъшъна чъкараджаксънъз.“ Исраил халкъ денилени япарак РАБ 'бин Муса'я буйурдуу гиби онларъ ордугахън дъшъна чъкардъ. РАБ Муса'я шьойле деди: „Исраил халкъна де ки, ‚Бир еркек я да кадън, инсанън ишлейебиледжеи гюнахлардан бирини ишлер, РАБ 'бе иханет едерсе о киши сучлу сайълър. Ишледии гюнахъ итираф етмели. Каршълъънъ, беште бирини юзерине еклейерек суч ишледии кишийе ьодейеджек. Еер кишинин ишленен сучун каршълъънъ аладжак бир якънъ йокса, сучун каршълъъ РАБ 'бе аит оладжак. Гюнахън баъшланмасъ ичин сунулан баъшламалък кочла бирликте сучун каршълъъ да кяхине вериледжек. Исраил халкънън кяхине сундуу кутсал армаанларън баъш късъмларъ кяхинин оладжак. Херкесин кендине айърдъъ сунулар кендинин, ама кяхине вердиклери кяхинин оладжактър.‘“ РАБ Муса'я шьойле деди: „Исраил халкъна де ки, ‚Еер бир адамън каръсъ йолдан чъкар, она иханет едер, башка бир адамла ятар, кирлендии халде бу олайъ коджасъндан гизлерсе ве танък олмадъъ ичин кадънън яптъъ ортая чъкмазса, коджа каръсънъ късканър, она каршъ йюреинде кушку уянърса, кадън сучлуйса я да сучлу олмадъъ халде коджасъ ону късканър, она каршъ йюреинде кушку уянърса, адам каръсънъ кяхине гьотюреджек. Каръсъ ичин суну оларак онда бир ефа арпа уну аладжак. Юзерине зейтиняъ дьокмейеджек, гюннюк коймаяджак. Чюнкю бу късканчлък сунусудур. Сучу анъмсатан анъмсатма сунусудур. „‚Кяхин кадънъ ьоне чаъръп РАБ 'бин ьонюнде дурмасънъ салаяджак. Сонра, топрак бир кабън ичине кутсал су кояджак. Конутун курулу олдуу йерден бираз топрак алъп суя катаджак. Кадънъ РАБ 'бин ьонюнде дурдурдуктан сонра онун сачънъ ачаджак, анъмсатма сунусу, яни късканчлък сунусуну елине вереджек. Кендиси де ланет гетирен аджъ суйу елинде тутаджак. Сонра кадъна ант ичиртип шьойле дийеджек: Еер башка бир адам сенинле ятмадъйса, коджанла евлийкен йолдан чъкъп гюнах ишлемедийсен, ланет гетирен бу аджъ су сана зарар вермесин. Ама коджанла евлийкен йолдан чъкъп башка бирийле ятарак гюнах ишледийсен –кяхин кадъна ланет андъ ичиртип шьойле дийеджек– РАБ сана ерийен калча, шишен карън версин. РАБ халкън арасънда сени ланетли ве иренч дурума дюшюрсюн. Ланет гетирен бу су карнъна гириндже карнънъ шиширсин, калчанъ еритсин. „‚О заман кадън, Амин, амин, дийеджек. „‚Кяхин бу ланетлери бир китаба язъп аджъ суда йъкаяджак. Ланет гетирен аджъ суйу кадъна ичиреджек. Су кадънън ичине гириндже аджълък вереджек. Кяхин кадънън елинден късканчлък сунусуну аладжак, РАБ 'бин хузурунда салладъктан сонра сунаа гетиреджек. Кадънън анма пайъ оларак сунудан бир авуч алъп сунакта якаджак. Сонра кадъна суйу ичиреджек. Еер кадън коджасъна иханет етмиш, кендини кирлетмишсе, ланет гетирен суйу ичиндже аджъ дуяджак; карнъ шишип калчасъ ерийеджек. Халкъ арасънда ланетли оладжак. Ама кендини кирлетмемишсе, темизсе, зарар гьормейеджек, чоджук доурабиледжек. „‚Късканчлък ясасъ будур. Бир кадън йолдан чъкар, коджасъйла евлийкен кендини кирлетирсе, я да бир коджа каръсънъ късканър, она каршъ йюреинде кушку уянърса, кяхин кадънъ РАБ 'бин ьонюнде дурдураджак, бу ясайъ она уйгулаяджак. Коджасъ херханги бир сучтан сучсуз сайъладжак, кадънса сучунун джезасънъ чекеджек.‘“ РАБ Муса'я шьойле деди: „Исраил халкъна де ки, ‚Еер бир еркек я да кадън РАБ 'бе аданмъш киши оларак РАБ 'бе ьозел бир адак адамак, кендини РАБ 'бе адамак истерсе, шараптан я да херханги бир ичкиден качънаджак, шараптан я да башка ичкилерден япълмъш сирке ичмейеджек. Юзюм суйу да ичмейеджек. Яш я да куру юзюм йемейеджек. РАБ 'бе аданмъшлъъ сюресиндже чекирдектен кабууна дек асманън юрюнюнден хичбир шей йемейеджек. „‚ РАБ 'бе аданмъшлъъ сюресиндже башъна устура демейеджек. Кендини РАБ 'бе ададъъ гюнлер тамамланънджая дек кутсал оладжак, сачънъ узатаджак. Кендини РАБ 'бе ададъъ гюнлер бойунджа ьолюйе яклашмаяджак. Аннеси, бабасъ, еркек я да къз кардеши ьолсе биле онлар ичин кендини кирлетмейеджек. Чюнкю кендини Танръсъ'на адама симгеси башъ юзериндедир. Аданмъшлъъ сюресиндже РАБ ичин кутсал оладжактър. „‚Еер ансъзън янънда бири ьолюр, адамъш олдуу башънъ кирлетирсе, темизлендии гюн, йединджи гюн сачънъ търаш едеджек. Секизинджи гюн Булушма Чадъръ'нън гириш бьолюмюнде кяхине ики кумру я да ики гюверджин сунаджак. Кяхин бирини гюнах сунусу, ьобюрюню якмалък суну оларак сунаджак. Бьойледже ьолюнюн янънда булунмакла кирленен адам арънаджак. О гюн башънъ йениден адаяджак. Аданмъшлъъ сюресиндже кендини РАБ 'бе йениден адаяджак. Суч сунусу оларак бир яшънда бир еркек кузу гетиреджек. Ьонджеки гюнлер сайълмаяджак, чюнкю аданмъшлъъ кирленмиш сайълдъ. „‚Аданмъш киши ичин яса шудур: Кендини адамъш олдуу гюнлер тамамланънджа, Булушма Чадъръ'нън гириш бьолюмюне гетириледжек. Орада РАБ 'бе сунуларънъ сунаджак: Якмалък суну ичин бир яшънда кусурсуз бир еркек кузу, гюнах сунусу оларак бир яшънда кусурсуз бир диши кузу, есенлик сунусу ичин кусурсуз бир коч, тахъл сунусу ве дьокмелик сунуларла бирликте бир сепет маясъз екмек, индже ундан зейтиняъйла йорулмуш пиделер, юзерине я сюрюлмюш маясъз йуфкалар. „‚Кяхин бунларъ гюнах сунусу ве якмалък суну оларак РАБ 'бин ьонюнде сунаджак. Есенлик курбанъ оларак да кочу маясъз екмек сепетийле бирликте РАБ 'бе сунаджак. Илгили тахъл ве дьокмелик сунуларъ да сунаджак. „‚Сонра аданмъш киши Булушма Чадъръ'нън гириш бьолюмюнде ададъъ сачънъ търаш едеджек, сачънъ алъп есенлик курбанънън алтъндаки атеше кояджак. „‚Аданмъш киши ададъъ сачънъ търаш еттиктен сонра, кяхин кочун хашланмъш будуну, сепеттен аладжаъ маясъз пиде ве маясъз йуфкайла бирликте аданмъш кишинин елине кояджак. Сонра салламалък суну оларак РАБ 'бин хузурунда бунларъ саллаяджак. Бунлар салланан дьош ве баъш оларак сунулан бутла бирликте кутсалдър, кяхин ичин айръладжактър. Бундан сонра аданмъш киши шарап ичебилир. „‚Адак адаян аданмъш кишийле илгили яса будур. РАБ 'бе сунаджаъ суну адаъ уярънджа оладжак. Елинден гелдииндже даха фазласънъ веребилир. Аданмъшлъкла илгили яса уярънджа ададъъ адаъ йерине гетирмелидир.‘“ РАБ Муса'я шьойле деди: „Харун'ла оулларъна де ки, ‚Исраил халкънъ шьойле кутсаяджаксънъз. Онлара дийеджексиниз ки, РАБ сизи кутсасън Ве корусун; РАБ айдън йюзюню сизе гьостерсин Ве сизе лютфетсин; РАБ йюзюню сизе чевирсин Ве сизе есенлик версин.‘ „Бьойледже кяхинлер Исраил халкънъ адъмъ анарак кутсаяджаклар. Бен де онларъ кутсаяджаъм.“ Муса конуту битирдии гюн ону месхетти. Ону ве ичиндеки бютюн ешяларъ, сунаъ ве бютюн такъмларънъ да месхедип ададъ. Муса арабаларъ, ьокюзлери алъп Левилилер'е верди. Япаджакларъ ише гьоре Гершоноулларъ'на ики арабайла дьорт ьокюз, Мерариоулларъ'на да дьорт арабайла секиз ьокюз верди. Бунлар Кяхин Харун олу Итамар'ън сорумлулуу алтънда япълдъ. Кехатоулларъ'на исе бир шей вермеди. Чюнкю онларън гьореви кутсал ешяларъ омузларънда ташъмактъ. Месхедилен сунаън аданмасъ ичин ьондерлер армаанларънъ сунаън ьонюне гетирдилер. Чюнкю РАБ Муса'я, „Сунаън аданмасъ ичин хер гюн бир ьондер кенди армаанънъ сунаджак“ демишти. Биринджи гюн Яхуда оймаъндан Амминадав олу Нахшон армаанларънъ сунду. Гетирдии армаанлар шунлардъ: 130 кутсал йерин шекели аърлъънда гюмюш бир табак, йетмиш шекел аърлъънда гюмюш бир чанак –икиси де тахъл сунусу ичин зейтиняъйла йорулмуш индже ун долуйду– бухур долу он шекел аърлъънда алтън бир табак; якмалък суну ичин бир боа, бир коч, бир яшънда бир еркек кузу; гюнах сунусу ичин бир теке; есенлик курбанъ ичин ики съър, беш коч, беш теке, бир яшънда беш кузу. Амминадав олу Нахшон'ун гетирдии армаанлар бунлардъ. Икинджи гюн Иссакар оймаъ ьондери Суар олу Нетанел армаанларънъ сунду. Гетирдии армаанлар шунлардъ: 130 кутсал йерин шекели аърлъънда гюмюш бир табак, йетмиш шекел аърлъънда гюмюш бир чанак –икиси де тахъл сунусу ичин зейтиняъйла йорулмуш индже ун долуйду– бухур долу он шекел аърлъънда алтън бир табак; якмалък суну ичин бир боа, бир коч, бир яшънда бир еркек кузу; гюнах сунусу ичин бир теке; есенлик курбанъ ичин ики съър, беш коч, беш теке, бир яшънда беш кузу. Суар олу Нетанел'ин гетирдии армаанлар бунлардъ. Ючюнджю гюн Зевулун оймаъ ьондери Хелон олу Елиав армаанларънъ сунду. Гетирдии армаанлар шунлардъ: 130 кутсал йерин шекели аърлъънда гюмюш бир табак, йетмиш шекел аърлъънда гюмюш бир чанак –икиси де тахъл сунусу ичин зейтиняъйла йорулмуш индже ун долуйду– бухур долу он шекел аърлъънда алтън бир табак; якмалък суну ичин бир боа, бир коч, бир яшънда бир еркек кузу; гюнах сунусу ичин бир теке; есенлик курбанъ ичин ики съър, беш коч, беш теке, бир яшънда беш кузу. Хелон олу Елиав'ън гетирдии армаанлар бунлардъ. Дьордюнджю гюн Рубен оймаъ ьондери Шедеур олу Елисур армаанларънъ сунду. Гетирдии армаанлар шунлардъ: 130 кутсал йерин шекели аърлъънда гюмюш бир табак, йетмиш шекел аърлъънда гюмюш бир чанак –икиси де тахъл сунусу ичин зейтиняъйла йорулмуш индже ун долуйду– бухур долу он шекел аърлъънда алтън бир табак; якмалък суну ичин бир боа, бир коч, бир яшънда бир еркек кузу; гюнах сунусу ичин бир теке; есенлик курбанъ ичин ики съър, беш коч, беш теке, бир яшънда беш кузу. Шедеур олу Елисур'ун гетирдии армаанлар бунлардъ. Бешинджи гюн Шимон оймаъ ьондери Суришаддай олу Шелумиел армаанларънъ сунду. Гетирдии армаанлар шунлардъ: 130 кутсал йерин шекели аърлъънда гюмюш бир табак, йетмиш шекел аърлъънда гюмюш бир чанак –икиси де тахъл сунусу ичин зейтиняъйла йорулмуш индже ун долуйду– бухур долу он шекел аърлъънда алтън бир табак; якмалък суну ичин бир боа, бир коч, бир яшънда бир еркек кузу; гюнах сунусу ичин бир теке; есенлик курбанъ ичин ики съър, беш коч, беш теке, бир яшънда беш кузу. Суришаддай олу Шелумиел'ин гетирдии армаанлар бунлардъ. Алтънджъ гюн Гад оймаъ ьондери Деуел олу Елясаф армаанларънъ сунду. Гетирдии армаанлар шунлардъ: 130 кутсал йерин шекели аърлъънда гюмюш бир табак, йетмиш шекел аърлъънда гюмюш бир чанак –икиси де тахъл сунусу ичин зейтиняъйла йорулмуш индже ун долуйду– бухур долу он шекел аърлъънда алтън бир табак; якмалък суну ичин бир боа, бир коч, бир яшънда бир еркек кузу; гюнах сунусу ичин бир теке; есенлик курбанъ ичин ики съър, беш коч, беш теке, бир яшънда беш кузу. Деуел олу Елясаф'ън гетирдии армаанлар бунлардъ. Йединджи гюн Ефрайим оймаъ ьондери Аммихут олу Елишама армаанларънъ сунду. Гетирдии армаанлар шунлардъ: 130 кутсал йерин шекели аърлъънда гюмюш бир табак, йетмиш шекел аърлъънда гюмюш бир чанак –икиси де тахъл сунусу ичин зейтиняъйла йорулмуш индже ун долуйду– бухур долу он шекел аърлъънда алтън бир табак; якмалък суну ичин бир боа, бир коч, бир яшънда бир еркек кузу; гюнах сунусу ичин бир теке; есенлик курбанъ ичин ики съър, беш коч, беш теке, бир яшънда беш кузу. Аммихут олу Елишама'нън гетирдии армаанлар бунлардъ. Секизинджи гюн Манашше оймаъ ьондери Педахсур олу Гамлиел армаанларънъ сунду. Гетирдии армаанлар шунлардъ: 130 кутсал йерин шекели аърлъънда гюмюш бир табак, йетмиш шекел аърлъънда гюмюш бир чанак –икиси де тахъл сунусу ичин зейтиняъйла йорулмуш индже ун долуйду– бухур долу он шекел аърлъънда алтън бир табак; якмалък суну ичин бир боа, бир коч, бир яшънда бир еркек кузу; гюнах сунусу ичин бир теке; есенлик курбанъ ичин ики съър, беш коч, беш теке, бир яшънда беш кузу. Педахсур олу Гамлиел'ин гетирдии армаанлар бунлардъ. Докузунджу гюн Бенямин оймаъ ьондери Гидони олу Авидан армаанларънъ сунду. Гетирдии армаанлар шунлардъ: 130 кутсал йерин шекели аърлъънда гюмюш бир табак, йетмиш шекел аърлъънда гюмюш бир чанак –икиси де тахъл сунусу ичин зейтиняъйла йорулмуш индже ун долуйду– бухур долу он шекел аърлъънда алтън бир табак; якмалък суну ичин бир боа, бир коч, бир яшънда бир еркек кузу; гюнах сунусу ичин бир теке; есенлик курбанъ ичин ики съър, беш коч, беш теке, бир яшънда беш кузу. Гидони олу Авидан'ън гетирдии армаанлар бунлардъ. Онунджу гюн Дан оймаъ ьондери Аммишаддай олу Ахиезер армаанларънъ сунду. Гетирдии армаанлар шунлардъ: 130 кутсал йерин шекели аърлъънда гюмюш бир табак, йетмиш шекел аърлъънда гюмюш бир чанак –икиси де тахъл сунусу ичин зейтиняъйла йорулмуш индже ун долуйду– бухур долу он шекел аърлъънда алтън бир табак; якмалък суну ичин бир боа, бир коч, бир яшънда бир еркек кузу; гюнах сунусу ичин бир теке; есенлик курбанъ ичин ики съър, беш коч, беш теке, бир яшънда беш кузу. Аммишаддай олу Ахиезер'ин гетирдии армаанлар бунлардъ. Он биринджи гюн Ашер оймаъ ьондери Окран олу Пагиел армаанларънъ сунду. Гетирдии армаанлар шунлардъ: 130 кутсал йерин шекели аърлъънда гюмюш бир табак, йетмиш шекел аърлъънда гюмюш бир чанак –икиси де тахъл сунусу ичин зейтиняъйла йорулмуш индже ун долуйду– бухур долу он шекел аърлъънда алтън бир табак; якмалък суну ичин бир боа, бир коч, бир яшънда бир еркек кузу; гюнах сунусу ичин бир теке; есенлик курбанъ ичин ики съър, беш коч, беш теке, бир яшънда беш кузу. Окран олу Пагиел'ин гетирдии армаанлар бунлардъ. Он икинджи гюн Нафтали оймаъ ьондери Енан олу Ахира армаанларънъ сунду. Гетирдии армаанлар шунлардъ: 130 кутсал йерин шекели аърлъънда гюмюш бир табак, йетмиш шекел аърлъънда гюмюш бир чанак –икиси де тахъл сунусу ичин зейтиняъйла йорулмуш индже ун долуйду– бухур долу он шекел аърлъънда алтън бир табак; якмалък суну ичин бир боа, бир коч, бир яшънда бир еркек кузу; гюнах сунусу ичин бир теке; есенлик курбанъ ичин ики съър, беш коч, беш теке, бир яшънда беш кузу. Енан олу Ахира'нън гетирдии армаанлар бунлардъ. Сунак месхедилдиинде Исраил ьондерлеринин аданмасъ ичин сундуу армаанлар шунлардъ: Он ики гюмюш табак, он ики гюмюш чанак, он ики алтън табак; хер гюмюш табаън аърлъъ 130 шекел, хер чанаън аърлъъ йетмиш шекелди. Бютюн гюмюш ешяларън топлам аърлъъ 2 400 кутсал йерин шекелийди. Бухур долу он ики алтън табаън хер биринин аърлъъ он кутсал йерин шекелийди. Бютюн алтън табакларън топлам аърлъъ 120 шекелди. Якмалък суну ичин тахъл сунуларъйла бирликте сунулан хайванларън сайъсъ он ики боа, он ики коч, бир яшънда он ики еркек кузуйду; гюнах сунусу ичин де он ики теке сунулду. Есенлик курбанъ ичин сунулан хайванларън сайъсъ йирми дьорт съър, алтмъш коч, алтмъш теке, бир яшънда алтмъш кузуйду. Сунак месхедилдиктен сонра, аданмасъ ичин верилен армаанлар бунлардъ. Муса РАБ 'ле конушмак ичин Булушма Чадъръ'на гириндже, Левха Сандъъ'нън Баъшланма Капаъ'нън юстюндеки ики Керув арасъндан кендисине сесленен сеси дуйду. РАБ Муса'йла бу шекилде конушту. РАБ Муса'я шьойле деди: „Харун'а де ки, йеди кандили кандиллиин ьонюню айдънлатаджак бичимде йерлештирсин.“ Харун сьойленени яптъ. РАБ 'бин Муса'я буйурдуу гиби, кандиллери кандиллиин ьонюне йерлештирди. Кандиллик, аяъндан чичек мотифлерине дек дьовме алтъндан, РАБ 'бин Муса'я гьостердии ьорнее гьоре япълдъ. РАБ Муса'я шьойле деди: „Левилилер'и Исраиллилер'ин арасъндан айъръп динсел ачъдан аръндър. Онларъ аръндърмак ичин шьойле япаджаксън: Гюнахтан аръндърма суйуну юзерлерине серп; беденлериндеки бютюн кълларъ търаш етмелерини, гийсилерини йъкамаларънъ сала. Бьойледже арънмъш олурлар. Сонра бир боа иле тахъл сунусу ичин зейтиняъйла йорулмуш индже ун алсънлар; гюнах сунусу ичин сен де башка бир боа аладжаксън. Левилилер'и Булушма Чадъръ'нън ьонюне гетир, бютюн Исраил топлулууну да топла. Левилилер'и РАБ 'бин хузуруна гетиреджексин, Исраиллилер еллерини юзерлерине кояджаклар. Харун, РАБ 'бин хизметини япабилмелери ичин, Исраиллилер'ин арасъндан адак оларак Левилилер'и РАБ 'бе адаяджак. „Левилилер еллерини боаларън башъна кояджаклар; гюнахларънъ баъшлатмак ичин боалардан бирини гюнах сунусу, ьобюрюню якмалък суну оларак РАБ 'бе сунаджаксън. Левилилер Харун'ла оулларънън ьонюнде дураджаклар. Онларъ адак оларак РАБ 'бе адаяджаксън. Левилилер'и ьобюр Исраиллилер'ин арасъндан бу шекилде айъраджаксън. Левилилер беним оладжак. „Сен онларъ аръндъръп адак оларак ададъктан сонра, Левилилер Булушма Чадъръ'ндаки хизмети йерине гетирмейе башлаяджаклар. Чюнкю Исраиллилер арасъндан Левилилер тюмюйле бана верилмиштир. Илк доанларън, Исраилли кадънларън доурдукларъ илк еркек чоджукларън йерине онларъ кендиме айърдъм. Исраиллилер арасънда илк доан инсан я да хайван бенимдир. Мъсър'да илк доанларъ йок еттиим гюн, онларъ кендиме айърдъм. Исраил'де илк доан еркек чоджукларън йерине Левилилер'и сечтим. Исраиллилер кутсал йере яклаштъкларънда белая урамамаларъ ичин, онларън адъна Булушма Чадъръ'ндаки хизмети йерине гетирмек ве гюнахларънъ баъшлатмак юзере, онларън арасъндан Левилилер'и Харун'ла оулларъна армаан оларак вердим.“ Муса, Харун ве бютюн Исраил топлулуу Левилилер ичин сьойленени яптълар. Исраиллилер РАБ 'бин Муса'я Левилилер'ле илгили вердии хер буйруу йерине гетирдилер. Левилилер кендилерини гюнахтан аръндъръп гийсилерини йъкадълар. Сонра Харун онларъ РАБ 'бин хузурунда адак оларак ададъ; онларъ аръндърмак ичин гюнахларънъ баъшлаттъ. Бундан сонра Левилилер Харун'ла оулларънън сорумлулуу алтънда Булушма Чадъръ'ндаки хизметлерини япмая гелдилер. РАБ 'бин Левилилер'е илишкин Муса'я вердии буйрукларъ йерине гетирдилер. РАБ Муса'я шьойле деди: „Левилилер'ле илгили курал шудур: Йирми беш ве даха йукаръ яшта оланлар Булушма Чадъръ'нда хизмет едеджеклер. Анджак елли яшъна гелиндже яптъкларъ хизметтен айрълъп бир даха чадърда чалъшмаяджаклар. Булушма Чадъръ'нда гьорев япан кардешлерине ярдъмджъ оладжаклар, ама кендилери хизмет етмейеджеклер. Левилилер'ин сорумлулукларънъ бьойле дюзенлейеджексин.“ Исраиллилер'ин Мъсър'дан чъкъшларънън икинджи йълънън биринджи айънда РАБ Сина Чьолю'нде Муса'я шьойле сесленди: „Исраиллилер Фъсъх курбанънъ белирленен заманда кессинлер. Бютюн кураллар, илкелер уярънджа курбанъ белирленен заманда, бу айън он дьордюнджю гюнюнюн акшамюстю кеседжексиниз.“ Бьойледже Муса Исраиллилер'е Фъсъх курбанънъ кесмелерини сьойледи. Онлар да Сина Чьолю'нде биринджи айън он дьордюнджю гюнюнюн акшамюстю Фъсъх курбанънъ кестилер. Хер шейи РАБ 'бин Муса'я буйурдуу гиби яптълар. Анджак, ьолюйе докундукларъндан кирли сайълан базъ кишилер о гюн Фъсъх курбанънъ кесемедилер. Айнъ гюн Муса'йла Харун'а гелип Муса'я, „Ьолюйе докундуумуздан кирли сайълъръз“ дедилер, „Ама ьобюр Исраиллилер'ле бирликте белирленен заманда РАБ 'бин сунусуну сунмамъз неден енгелленсин?“ Муса, „ РАБ 'бин сизинле илгили бана нелер сьойлейеджеини дуйунджая дек беклейин“ деди. РАБ Муса'я шьойле деди: „Исраиллилер'е де ки, ‚Сизлерден я да сойунуздан ьолюйе докундуу ичин кирли сайълан я да узак бир йолджулукта булунан бири РАБ 'бин Фъсъх курбанънъ кесебилир. Икинджи айън он дьордюнджю гюнюнюн акшамюстю Фъсъх курбанънъ кесип маясъз екмек ве аджъ отларла йийеджек. Сабаха дек курбандан бир шей бъракмаяджак, кемиклерини кърмаяджак. Фъсъх курбанънъ бютюн куралларъ уярънджа кесмелидир. Анджак, темиз сайълан ве йолджулукта олмаян бири Фъсъх курбанънъ кесмейи савсакларса, халкънън арасъндан атъладжактър. Чюнкю белирленен заманда РАБ 'бин сунусуну сунмамъштър. Гюнахънън джезасънъ чекеджектир. „‚Аранъзда яшаян бир ябанджъ РАБ 'бин Фъсъх курбанънъ кесмек истерсе, Фъсъх'ън куралларъ, илкелери уярънджа кесмелидир. Йерли я да ябанджъ ичин айнъ куралъ уйгуламалъсънъз.‘“ Конут, яни Левха Сандъъ'нън булундуу чадър курулдуу гюн юстюню булут капладъ. Конутун юстюндеки булут акшамдан сабаха дек атеши андърдъ. Бу хеп бьойле сюрюп гитти. Конуту каплаян булут гедже атеши андъръйорду. Исраиллилер анджак булут чадърън юзеринден калкънджа гьочер, булут нереде дурурса орада конакларлардъ. РАБ 'бин буйруу уярънджа гьоч едер, йине РАБ 'бин буйруу уярънджа конакларлардъ. Булут конутун юзеринде дурдукча йерлеринден айрълмазлардъ. Булут конутун юзеринде узун сюре дурдуу заман РАБ 'бин буйрууна уяр, йола чъкмазлардъ. Базен булут конутун юзеринде биркач гюн калърдъ. Халк да РАБ 'бин вердии буйруа гьоре я конакладъъ йерде калър я да гьоч едерди. Базъ гюнлер булут акшамдан сабаха дек калър, сабах конутун юзеринден калкар калкмаз халк йола чъкардъ. Гедже олсун, гюндюз олсун, булут конутун юзеринден калкар калкмаз халк йола чъкардъ. Булут конутун юзеринде ики гюн, бир ай я да узун сюре калса биле, Исраиллилер конакладъкларъ йерде калър, йола койулмазлардъ. Ама булут калкар калкмаз йола чъкарлардъ. РАБ 'бин буйруу уярънджа конаклар я да йола чъкарлардъ. Бьойледже РАБ 'бин Муса араджълъъйла вердии буйруа уйдулар. РАБ Муса'я шьойле деди: „Дьовме гюмюштен ики боразан япаджаксън; бунларъ топлулуу чаърмак ве халкън йола чъкмасъ ичин кулланаджаксън. Ики боразан бирден чалънънджа, бютюн топлулук сенин янънда, Булушма Чадъръ'нън гириши ьонюнде топланаджак. Ялнъз бири чалънърса, ьондерлер, Исраил'ин оймак башларъ сенин янънда топланаджак. Боразан къса чалънънджа, доуда конаклаянлар йола чъкаджак. Икинджи кез къса чалънънджа да гюнейде конаклаянлар йола чъкаджак. Боразанън къса чалънмасъ оймакларън йола чъкмасъ ичин бир ишареттир. Топлулуу топламак ичин де боразан чалдърт, ама къса олмасън. „Боразанларъ кяхин олан Харуноулларъ чаладжак. Боразан чалънмасъ сизлер ве геледжек кушаклар ичин калъджъ бир курал оладжак. Сизи съкъштъран дюшмана каршъ юлкенизде саваша чъктъънъзда, боразан чалън. О заман Танрънъз РАБ сизи анъмсаяджак, сизи дюшманларънъздан куртараджак. Севинчли олдуунуз гюнлер –кутладъънъз байрамлар ве Йени Ай Тьоренлери'нде– якмалък сунулар ве есенлик курбанларъ юзерине боразан чаладжаксънъз. Бьойлеликле Танрънъз'ън ьонюнде анъмсанмъш оладжаксънъз. Бен Танрънъз РАБ 'бим.“ Икинджи йълън икинджи айънън йирминджи гюню булут Левха Сандъъ'нън булундуу конутун юзеринден калктъ. Исраиллилер де Сина Чьолю'нден гьоч етмейе башладълар. Булут Паран Чьолю'нде дурду. Бу, РАБ 'бин Муса араджълъъйла вердии буйрук уярънджа илк гьоч едишлерийди. Ьондже Яхуда санджаъ бьолюклерийле йола чъктъ. Яхуда бьолююне Амминадав олу Нахшон комута едийорду. Иссакар оймаънън бьолююне Суар олу Нетанел, Зевулун оймаънън бьолююне де Хелон олу Елиав комута едийорду. Конут йере индирилиндже, ону ташъян Гершоноулларъ'йла Мерариоулларъ йола койулдулар. Сонра Рубен санджаъ бьолюклерийле йола чъктъ. Рубен бьолююне Шедеур олу Елисур комута едийорду. Шимон оймаънън бьолююне Суришаддай олу Шелумиел, Гад оймаънън бьолююне де Деуел олу Елясаф комута едийорду. Кехатлълар кутсал ешяларъ ташъярак йола койулдулар. Бунлар вармадан конут курулмуш олурду. Ефрайим санджаъ бьолюклерийле йола чъктъ. Ефрайим бьолююне Аммихут олу Елишама комута едийорду. Манашше оймаънън бьолююне Педахсур олу Гамлиел, Бенямин оймаънън бьолююне де Гидони олу Авидан комута едийорду. Ен сонунда Дан санджаъ ордунун артчъ колу олан бьолюклерийле йола чъктъ. Дан бьолююне Аммишаддай олу Ахиезер комута едийорду. Ашер оймаънън бьолююне Окран олу Пагиел, Нафтали оймаънън бьолююне де Енан олу Ахира комута едийорду. Йола койулдукларънда Исраилли бьолюклерин йюрюйюш дюзени бьойлейди. Муса, кайънбабасъ Мидянлъ Реуел олу Ховав'а, „ РАБ 'бин, ‚Сизе вереджеим‘ дедии йере гидийоруз“ деди, „Бизимле гел, сана ийи давранъръз. Чюнкю РАБ Исраил'е ийилик едеджеине сьоз верди.“ Ховав, „Гелмем“ дийе янътладъ, „Юлкеме, акрабаларъмън янъна дьонеджеим.“ Муса, „Лютфен бизи бъракма“ дийе юстеледи, „Чюнкю чьолде конаклаяджаъмъз йерлери сен билийорсун. Сен бизе гьоз олабилирсин. Бизимле гелирсен, РАБ 'бин япаджаъ бютюн ийиликлери сенинле пайлашъръз.“ РАБ 'бин Даъ'ндан айрълъп юч гюнлюк йол алдълар. Конаклаяджакларъ йери булмаларъ ичин РАБ 'бин Антлашма Сандъъ юч гюн бойунджа ьонлери съра гитти. Конакладъкларъ йерден айрълдъкларънда да РАБ 'бин булуту гюндюзюн онларън юзеринде дуруйорду. Сандък йола чъкънджа Муса, „Я РАБ, калк! Дюшманларън даълсън, Сенден нефрет еденлер ьонюнден качсън!“ дийорду. Сандък конаклайънджа да, „Я РАБ, бинлердже, он бинлердже Исраилли'йе дьон!“ дийорду. Халк чектии съкънтълардан ьотюрю якънмая башладъ. РАБ буну дуйунджа ьофкеленди, араларъна атешини гьондеререк ордугахън кенарларънъ якъп йок етти. Халк Муса'я ялвардъ. Муса РАБ 'бе якарънджа атеш сьондю. Бу неденле орая Тавера адъ верилди. Чюнкю РАБ 'бин гьондердии атеш онларън арасънда янмъштъ. Деркен, халкън арасъндаки ябанджълар башка йийеджеклере ьозлем дуймая башладълар. Исраиллилер де йине алаярак, „Кешке йийеджек бираз ет олсайдъ!“ дедилер, „Мъсър'да парасъз йедиимиз балъкларъ, салаталъкларъ, карпузларъ, пърасаларъ, соанларъ, сармъсакларъ анъмсъйоруз. Шимдийсе йемек йеме истеимизи йитирдик. Бу мандан башка хичбир шей гьордююмюз йок.“ Ман кишниш тохумуна бензерди, гьорюнюшю де речине гибийди. Халк чъкъп ону топлар, деирменде ьоютюр я да хаванда дьоверди. Чьомлекте хашлайъп пиде япарлардъ. Тадъ зейтиняънда пиширилмиш йийеджеклере бензерди. Гедже ордугаха чий дюшеркен, ман да бирликте дюшерди. Муса херкесин, хер аиленин чадърънън ьонюнде аладъънъ дуйду. РАБ буна чок ьофкеленди. Муса да юзюлдю. РАБ 'бе, „Кулуна неден кьотю даврандън?“ деди, „Сени хошнут етмейен не яптъм ки, бу халкън йюкюню бана йюклюйорсун? Бютюн бу халка бен ми гебе калдъм? Онларъ бен ми доурдум? Ьойлейсе неден емзиктеки чоджуу ташъян бир дадъ гиби, аталаръна ант ичерек сьоз вердиин юлкейе онларъ куджаъмда ташъмамъ истийорсун? Бютюн бу халка вереджек ети нереден булайъм? Бана, ‚Бизе йийеджек ет вер‘ дийе съзланъп дуруйорлар. Бу халкъ тек башъма ташъямам, бунджа йюкю калдърамам. Бана бьойле давранаджаксан –еер гьозюнде лютуф булдуйсам– лютфен бени хемен ьолдюр де кенди йъкъмъмъ гьормейейим.“ РАБ Муса'я, „Халк арасънда ьондер ве йьонетиджи билдиин Исраил илери геленлеринден йетмиш киши топла“ деди, „Онларъ Булушма Чадъръ'на гетир, янънда дурсунлар. Бен инип сенинле орада конушаджаъм. Сенин юзериндеки Рух'тан алъп онлара вереджеим. Халкън йюкюню тек башъна ташъмаман ичин сана ярдъм едеджеклер. „Халка де ки, ‚Ярън ичин кендинизи кутсайън, ет йийеджексиниз. Кешке йийеджек бираз ет олсайдъ, Мъсър'да дурумумуз ийийди дийе аладъънъзъ РАБ дуйду. Шимди йемениз ичин сизе ет вереджек. Ялнъз бир гюн, ики гюн, беш, он я да йирми гюн деил, бир ай бойунджа, бурнунуздан гелинджейе дек, тиксинене дек йийеджексиниз. Чюнкю аранъзда олан РАБ 'би реддеттиниз. О'нун ьонюнде, Мъсър'дан неден чъктък дийерек аладънъз.‘“ Муса, „Араларънда булундуум халкън 600 000'и йетишкин еркектир“ дийе каршълък верди, „Ойса сен, ‚Бу халка бир ай бойунджа йемеси ичин ет вереджеим‘ дийорсун. Бютюн даварлар, съърлар кесилсе, онларъ дойурур му? Дениздеки бютюн балъклар тутулса, онларъ дойурур му?“ РАБ, „Елим късалдъ мъ?“ дийе янътладъ, „Сана сьойледиклеримин йерине гелип гелмейеджеини шимди гьореджексин.“ Бьойледже Муса дъшаръ чъкъп РАБ 'бин кендисине сьойледиклерини халка билдирди. Халкън илери геленлеринден йетмиш адам топлайъп чадърън чевресине йерлештирди. Сонра РАБ булутун ичинде инип Муса'йла конушту. Муса'нън юзериндеки Рух'тан алъп йетмиш илери гелене верди. Рух'у алънджа пейгамберлик еттилерсе де, даха сонра хич пейгамберлик етмедилер. Елдат ве Медат адънда ики киши ордугахта калмъштъ. Сечилен йетмиш киши арасъндайдълар ама чадъра гитмемишлерди. Рух юзерлерине конунджа ордугахта пейгамберлик еттилер. Бир генч кошуп Муса'я, „Елдат'ла Медат ордугахта пейгамберлик едийор“ дийе хабер верди. Генчлиинден бери Муса'нън ярдъмджъсъ олан Нун олу Йешу, „Ей ефендим Муса, онлара енгел ол!“ деди. Ама Муса, „Сен беним адъма мъ късканъйорсун?“ дийе янътладъ, „Кешке РАБ 'бин бютюн халкъ пейгамбер олса да РАБ юзерлерине Руху'ну гьондерсе!“ Сонра Муса'йла Исраил'ин илери геленлери ордугаха дьондюлер. РАБ денизден бълдърджън гетирен бир рюзгар гьондерди. Рюзгар бълдърджънларъ ордугахън хер йьонюнден бир гюнлюк йол кадар узаклъа, йерден ики аршън йюксеклие индирди. Халк бютюн гюн, бютюн гедже ве ертеси гюн дурмадан бълдърджън топладъ. Кимсе он хомерден аз топламадъ. Бълдърджънларъ ордугахън чевресине сердилер. Ет даха халкън дишлери арасъндайкен, чинемейе вакит калмадан РАБ ьофкеленди, онларъ бюйюк бир йъкъмла джезаландърдъ. Бу неденле орая Киврот-Хаттаава адъ верилди. Башка йийеджеклере ьозлем дуянларъ орая гьомдюлер. Халк Киврот-Хаттаава'дан Хасерот'а гьоч едип орада калдъ. Муса Кушлу бир кадънла евленмишти. Бундан долайъ Мирям'ла Харун ону йердилер. „ РАБ ялнъз Муса араджълъъйла мъ конушту?“ дедилер, „Бизим араджълъъмъзла да конушмадъ мъ?“ РАБ бу якънмаларъ дуйду. Муса йерйюзюнде яшаян херкестен даха алчакгьонюллюйдю. РАБ ансъзън Муса, Харун ве Мирям'а, „Ючюнюз Булушма Чадъръ'на гелин“ деди. Ючю де гиттилер. РАБ булут сютунунун ичинде инди. Чадърън капъсънда дуруп Харун'ла Мирям'ъ чаърдъ. Икиси илерлеркен РАБ онлара сесленди: „Сьозлериме кулак верин: Еер аранъзда бир пейгамбер варса, Бен РАБ гьорюмде кендими она танътър, Онунла дюште конушурум. Ама кулум Муса ьойле деилдир. О бютюн евимде садъктър. Онунла билмеджелерле деил, Ачъкча, йюзйюзе конушурум. О РАБ 'бин суретини гьорюйор. Ьойлейсе кулум Муса'йъ йермектен коркмадънъз мъ?“ РАБ онлара ьофкеленип орадан гитти. Булут чадърън юзеринден айрълдъънда Мирям дери хасталъъна якаланмъш, кар гиби бембеяз олмушту. Харун Мирям'а бактъ, дери хасталъъна якаландъънъ гьордю. Муса'я, „Ей ефендим, лютфен акълсъзджа ишледиимиз гюнахтан ьотюрю бизи джезаландърма“ деди, „Мирям етинин яръсъ йенмиш оларак ана рахминден чъкан ьолю бир бебее бенземесин.“ Муса РАБ 'бе, „Ей Танръ, лютфен Мирям'ъ ийилештир!“ дийе якардъ. РАБ, „Бабасъ онун йюзюне тюкюрсейди, йеди гюн утанч ичинде калмаяджак мъйдъ?“ дийе каршълък верди, „Ону йеди гюн ордугахтан узаклаштърън, сонра гери гетирилсин.“ Бьойледже Мирям йеди гюн ордугахтан узаклаштърълдъ, о гери гетирилене дек халк йола чъкмадъ. Бундан сонра халк Хасерот'тан айрълъп Паран Чьолю'нде конакладъ. Муса РАБ 'бин буйруу уярънджа Паран Чьолю'нден адамларъ гьондерди. Хепси Исраил халкънън ьондерлеринденди. Адларъ шьойлейди: Рубен оймаъндан Заккур олу Шаммуа; Шимон оймаъндан Хори олу Шафат; Яхуда оймаъндан Йефунне олу Калев; Иссакар оймаъндан Йусуф олу Йигал; Ефрайим оймаъндан Нун олу Хошеа; Бенямин оймаъндан Рафу олу Палти; Зевулун оймаъндан Соди олу Гаддиел; Йусуф оймаъндан –Манашше оймаъндан– Суси олу Гадди; Дан оймаъндан Гемалли олу Аммиел; Ашер оймаъндан Микаел олу Сетур; Нафтали оймаъндан Вофси олу Нахби; Гад оймаъндан Маки олу Геуел. Юлкейи араштърмак юзере Муса'нън гьондердии адамлар бунлардъ. Муса Нун олу Хошеа'я Йешу адънъ верди. Муса, Кенан юлкесини араштърмак юзере онларъ гьондериркен, „Негев'е, далък бьолгейе гидин“ деди, „Насъл бир юлке олдууну, орада яшаян халкън гючлю мю зайъф мъ, чок му аз мъ олдууну ьоренин. Яшадъкларъ юлке ийи ми кьотю мю, кентлери насъл, сурлу му деил ми анлайън. Топрак насъл? Веримли ми, кърач мъ? Чевре аачлък мъ, деил ми? Елинизден гелени япъп орада йетишен мейвелерден гетирин.“ Мевсим юзюмюн олгунлашмая башладъъ замандъ. Бьойледже адамлар йола чъкъп юлкейи Зин Чьолю'нден Лево-Хамат'а дору Рехов'а дек араштърдълар. Негев'ден гечип Анакоулларъ'ндан Ахиман, Шешай ве Талмай'ън яшадъъ Хеврон'а вардълар. –Хеврон Мъсър'даки Соан Кенти'нден йеди йъл ьондже курулмушту.– Ешкол Вадиси'не варънджа, юзеринде бир салкъм юзюм олан бир асма далъ кестилер. Адамлардан икиси далъ бир съръкта ташъдълар. Янларъна нар, инджир де алдълар. Исраиллилер'ин кестии юзюм салкъмъндан долайъ орая Ешкол Вадиси адъ верилди. Кърк гюн долаштъктан сонра адамлар юлкейи араштърмактан дьондюлер. Паран Чьолю'ндеки Кадеш'е, Муса'йла Харун'ун ве Исраил топлулуунун янъна гелдилер. Онлара ве бютюн топлулуа гьордюклерини анлатъп юлкенин юрюнлерини гьостердилер. Муса'я, „Бизи гьондердиин юлкейе гиттик“ дедилер, „Герчектен сют ве бал акъйор орада! Иште юлкенин юрюнлери! Анджак орада яшаян халк гючлю, кентлер де сурлу ве чок бюйюк. Орада Анак сойундан гелен инсанларъ биле гьордюк. Амалеклилер Негев'де; Хититлер, Йевуслулар ве Аморлулар далък бьолгеде; Кенанлълар да денизин янънда ве Шериа Ърмаъ'нън къйъсънда яшъйор.“ Калев, Муса'нън ьонюнде халкъ сустуруп, „Орая гидип юлкейи еле гечирелим. Кесинликле буна йетеджек гюджюмюз вар“ деди. Не вар ки, кендисийле орая гиден адамлар, „Бу халка салдърамайъз, онлар бизден даха гючлю“ дедилер. Араштърдъкларъ юлке хаккънда Исраиллилер арасънда кьотю хабер яярак, „Бойдан боя араштърдъъмъз юлке, ичинде яшаянларъ йийип битирен бир юлкедир“ дедилер, „Юстелик орада гьордююмюз херкес узун бойлуйду. Нефиллер'и, Нефиллер'ин сойундан гелен Анаклълар'ъ гьордюк. Онларън янънда кендимизи чекирге гиби хиссеттик, онлара да ьойле гьорюндюк.“ О гедже бютюн топлулук йюксек сесле баръшъп аладъ. Бютюн Исраил халкъ Муса'йла Харун'а каршъ сьойленмейе башладъ. Онлара, „Кешке Мъсър'да я да бу чьолде ьолсейдик!“ дедилер, „ РАБ неден бизи бу юлкейе гьотюрюйор? Кълъчтан гечирилелим дийе ми? Каръларъмъз, чоджукларъмъз тутсак едиледжек. Мъсър'а дьонмек бизим ичин даха ийи деил ми?“ Сонра бирбирлерине, „Кендимизе бир ьондер сечип Мъсър'а дьонелим“ дедилер. Бунун юзерине Муса'йла Харун Исраил топлулуунун ьонюнде йюзюстю йере капандълар. Юлкейи араштъранлардан Нун олу Йешу'йла Йефунне олу Калев гийсилерини йърттълар. Сонра бютюн Исраил топлулууна шьойле дедилер: „Ичинден гечип араштърдъъмъз юлке чок ийи бир юлкедир. Еер РАБ бизден хошнут калърса, сют ве бал акан о юлкейе бизи гьотюреджек ве орайъ бизе вереджектир. Анджак РАБ 'бе каршъ гелмейин. Орада яшаян халктан коркмайън. Онларъ екмек йер гиби йийип битиреджеиз. Коруйуджуларъ онларъ бъракъп гитти. Ама РАБ бизимледир. Онлардан коркмайън!“ Топлулук онларъ таша тутмайъ дюшюнюркен, ансъзън РАБ 'бин гьоркеми Булушма Чадъръ'нда бютюн Исраил халкъна гьорюндю. РАБ Муса'я шьойле деди: „Не замана дек бу халк бана сайгъсъзлък едеджек? Онлара гьостердиим бунджа белиртийе каршън, не замана дек бана иман етмейеджеклер? Онларъ салгън хасталъкла джезаландъраджаъм, мирастан йоксун бъракаджаъм. Ама сени онлардан даха бюйюк, даха гючлю бир улус къладжаъм.“ Муса, „Мъсърлълар буну дуяджак“ дийе каршълък верди, „Чюнкю бу халкъ гюджюнле онларън арасъндан сен чъкардън. Кенан топракларънда яшаян халка буну анлатаджаклар. Я РАБ, бу халкън арасънда олдууну, онларла йюз йюзе гьорюштююню, булутунун онларън юзеринде дурдууну, гюндюз булут сютуну, гедже атеш сютуну ичинде онлара йол гьостердиини дуймушлар. „Шимди гюджюню гьостер, я Раб. Демиштин ки, ‚ РАБ тез ьофкеленмез, севгиси енгиндир, сучу ве исянъ баъшлар. Анджак сучлуйу джезасъз бъракмаз; бабаларън ишледии сучун хесабънъ ючюнджю, дьордюнджю кушак чоджукларъндан сорар.‘ Мъсър'дан чъкъшларъндан бугюне дек бу халкъ насъл баъшладъйсан, бюйюк севгин уярънджа онларън сучуну баъшла.“ РАБ, „Дилеин юзерине онларъ баъшладъм“ дийе янътладъ, „Не вар ки, варлъъм ве йерйюзюню долдуран йюджелиим адъна ант ичерим ки, йюджелиими, Мъсър'да ве чьолде гьостердиим белиртилери гьорюп де бени он кез сънаян, сьозюмю динлемейен бу кишилерден хичбири аталаръна ант ичерек сьоз вердиим юлкейи гьормейеджек. Бени кючюмсейенлерден хичбири орайъ гьормейеджек. Ама кулум Калев'де башка бир рух вар, о бютюн йюреийле ардъмджа йюрюдю. Араштърмак ичин гиттии юлкейе ону гьотюреджеим, онун сойу орайъ мирас аладжак. Амалеклилер'ле Кенанлълар овада яшъйорлар. Сиз ярън гери дьонюн, Камъш Денизи йолундан чьоле гидин.“ Онлара РАБ шьойле дийор де: ‚Варлъъм адъна ант ичерим ки, сьойледиклеринизин айнъсънъ сизе япаджаъм: Джесетлериниз бу чьоле сериледжек. Бана сьойленен, йирми ве даха йукаръ яшта сайълан херкес чьолде ьоледжек. Сизи йерлештиреджеиме ант ичтиим юлкейе Йефунне олу Калев'ле Нун олу Йешу'дан башкасъ гирмейеджек. Ама тутсак едиледжек дедииниз чоджукларънъзъ орая, сизин реддеттииниз юлкейе гьотюреджеим; орайъ танъяджаклар. Сизе гелиндже, джесетлериниз бу чьоле сериледжек. Чоджукларънъз, хепиниз ьолюнджейе дек кърк йъл чьолде чобанлък едеджек ве сизин садакатсизлииниз йюзюнден съкънтъ чекеджеклер. Юлкейи араштърдъънъз гюнлер кадар –кърк гюн, хер гюн ичин бир йълдан кърк йъл– сучунузун джезасънъ чекеджексиниз. Сизден йюз чевирдиими биледжексиниз!‘ Бен РАБ сьойледим; бана каршъ топланан бу кьотю топлулуа бунларъ герчектен япаджаъм. Бу чьолде йъкъма ураяджак, бурада ьоледжеклер.“ Муса'нън юлкейи араштърмак юзере гьондердии адамлар гери дьонюп юлке хаккънда кьотю хабер яярак бютюн топлулуун РАБ 'бе сьойленмесине неден олдулар. Юлке хаккънда кьотю хабер яян бу адамлар РАБ 'бин ьонюнде ьолюмджюл хасталъктан ьолдюлер. Юлкейи араштърмак юзере гиденлерден ялнъз Нун олу Йешу'йла Йефунне олу Калев са калдъ. Муса бу сьозлери Исраил халкъна билдириндже, халк яса бюрюндю. Сабах еркенден калкъп даън тепесине чъктълар. „Гюнах ишледик“ дедилер, „Ама РАБ 'бин сьоз вердии йере чъкмая хазъръз.“ Бунун юзерине Муса, „Неден РАБ 'бин буйрууна каршъ гелийорсунуз?“ деди, „Буну башарамазсънъз. Саваша гитмейин, чюнкю РАБ сизинле олмаяджак. Дюшманларънъзън ьонюнде йенилгийе ураяджаксънъз. Амалеклилер'ле Кенанлълар сизинле орада каршълашаджак ве сизи кълъчтан гечиреджеклер. Чюнкю РАБ 'бин ардънджа гитмектен вазгечтиниз. РАБ де сизинле олмаяджак.“ Ьойлейкен, кендилерине гювенерек далък бьолгенин тепесине чъктълар. РАБ 'бин Антлашма Сандъъ да Муса да ордугахта калдъ. Далък бьолгеде яшаян Амалеклилер'ле Кенанлълар юзерлерине салдърдълар, Хорма Кенти'не дек онларъ ковалайъп бозгуна ураттълар. РАБ Муса'я шьойле деди: „Исраил халкъна де ки, ‚Йерлешмек ичин сизе вереджеим юлкейе гириндже, РАБ 'би хошнут еден бир коку япмак ичин якмалък суну, ьозел адак курбанъ, гьонюлден верилен суну я да байрам сунусу гиби якълан суну оларак РАБ 'бе съър я да давар сунаджаксънъз. Суну сунан киши РАБ 'бе тахъл сунусу оларак дьортте бир хин зейтиняъйла йорулмуш онда бир ефа индже ун сунаджак. Якмалък суну я да курбан ичин, хер кузуя дьокмелик суну оларак дьортте бир хин шарап хазърла. „‚Коч сунаркен тахъл сунусу оларак ючте бир хин зейтиняъйла йорулмуш онда ики ефа индже ун хазърла. Дьокмелик суну оларак да ючте бир хин шарап сун. Бунларъ РАБ 'би хошнут еден коку оларак сунаджаксън. РАБ 'бе якмалък суну, ьозел адак курбанъ я да есенлик сунусу оларак бир боа сундуунда, боайла бирликте тахъл сунусу оларак яръм хин зейтиняъйла йорулмуш онда юч ефа индже ун сун. Айръджа дьокмелик суну оларак яръм хин шарап сун. Якълан бу суну РАБ 'би хошнут еден бир коку оладжак. Съър, коч, давар –кузу я да кечи– бьойле хазърланаджак. Кач хайван сунаджаксан хер бири ичин айнъ шейлери япаджаксън. „‚Хер Исраил йерлиси РАБ 'би хошнут еден коку оларак якълан бир суну сунаркен бунларъ айнен япмалъдър. Кушаклар бойунджа аранъзда яшаян бир ябанджъ я да йерли олмаян бир конук, РАБ 'би хошнут еден коку оларак якълан бир суну сунаркен, сизин уйгуладъънъз куралларъ уйгуламалъдър. Сизин ве аранъзда яшаян ябанджълар ичин топлулук айнъ куралларъ уйгуламалъдър. Кушаклар бойунджа калъджъ бир курал оладжак бу. РАБ 'бин ьонюнде сиз насълсанъз, аранъзда яшаян ябанджъ да айнъ оладжак. Сизе де аранъзда яшаян ябанджъя да айнъ ясалар ве кураллар уйгуланаджак.‘“ РАБ Муса'я шьойле деди: „Исраил халкъна де ки, ‚Сизи гьотюреджеим юлкейе гирип о юлкенин екмеинден йедиинизде, бир късмънъ бана сунаджаксънъз. Илк тахълънъздан суну оларак бир пиде сунаджаксънъз; буну харманънъздан бир суну оларак сунаджаксънъз. Илк тахълънъздан япълмъш бу сунуйу кушаклар бойунджа РАБ 'бе сунаджаксънъз.‘“ ве бу гюнах билмеден ишлендийсе, бютюн топлулук РАБ 'би хошнут еден коку сунмак ичин якмалък суну оларак истенилен тахъл ве дьокмелик сунуйла бирликте бир боа, гюнах сунусу оларак да бир теке сунаджактър. Кяхин бютюн Исраил топлулуунун гюнахънъ баъшлатаджак, халк баъшланаджак. Чюнкю билмейерек гюнах ишледилер. Ишледиклери гюнах йюзюнден РАБ ичин якълан суну оларак сунуларънъ ве гюнах сунуларънъ сундулар. Бютюн Исраил топлулуу да аранъзда яшаян ябанджълар да баъшланаджактър. Чюнкю халк билмейерек бу гюнахъ ишледи. „‚Еер бири билмеден гюнах ишлерсе, гюнах сунусу оларак бир яшънда бир диши кечи гетирмели. Кяхин РАБ 'бин ьонюнде, билмеден гюнах ишлейен кишинин гюнахънъ баъшлатаджак. Баъшлатма япълънджа киши баъшланаджак. Билмеден гюнах ишлейен Исраил йерлиси ичин де аранъзда яшаян ябанджъ ичин де айнъ ясайъ уйгулаяджаксънъз. „‚Йерли я да ябанджъ бири билерек гюнах ишлерсе, РАБ 'бе сайгъсъзлък етмиштир. Бу киши халкънън арасъндан атълмалъ. РАБ 'бин сьозюню кючюмсемиш, буйрукларъна каршъ гелмиштир. Бу неденле о киши халкънън арасъндан кесинликле атъладжак, сучунун джезасънъ чекеджектир.‘“ Исраиллилер чьолдейкен, Шабат Гюню одун топлаян бирини булдулар. Одун топларкен адамъ буланлар ону Муса'йла Харун'ун ве бютюн топлулуун ьонюне гетирдилер. Адама не япъладжаъ белирленмедиинден ону гьозалтънда туттулар. Деркен РАБ Муса'я, „О адам ьолдюрюлмели. Бютюн топлулук ордугахън дъшънда ону таша тутсун“ деди. Бьойледже топлулук адамъ ордугахън дъшъна чъкардъ. РАБ 'бин Муса'я буйурдуу гиби, ону ташлаярак ьолдюрдюлер. РАБ Муса'я шьойле деди: „Исраил халкъна де ки, ‚Кушаклар бойунджа гийсинизин дьорт янъна пюскюл дикеджексиниз. Хер пюскюлюн юзерине ладживерт бир кордон кояджаксънъз. Ьойле ки, пюскюллери гьордюкче РАБ 'бин буйрукларънъ анъмсаясънъз. Бьойлеликле РАБ 'бин буйрукларъна уяджак, йюреинизин, гьозюнюзюн истеклери ардънджа гитмейеджек, хаинлик етмейеджексиниз. Та ки, бютюн буйрукларъмъ анъмсайъп тутасънъз ве Танрънъз ичин кутсал оласънъз. Танрънъз олмак ичин сизи Мъсър'дан чъкаран Танрънъз РАБ беним. Танрънъз РАБ беним.‘“ Хеп бирликте Муса'йла Харун'ун янъна варъп, „Чок илери гиттиниз!“ дедилер, „Бютюн топлулук, топлулуун хер бирейи кутсалдър ве РАБ онларън арасъндадър. Ьойлейсе неден кендинизи РАБ 'бин топлулуундан юстюн гьорюйорсунуз?“ Буну дуян Муса йюзюстю йере капандъ. Сонра Корах'ла яндашларъна шьойле деди: „Сабах РАБ кимин кендисине аит олдууну, кимин кутсал олдууну ачъклаяджак ве о кишийи хузуруна чаъраджак. РАБ сечеджеи кишийи хузуруна чаъраджак. Ей Корах ве яндашларъ, кендинизе бухурданлар алън. Ярън РАБ 'бин хузурунда бухурданларънъзън ичине атеш, атешин юстюне де бухур койун. РАБ 'бин сечеджеи киши, кутсал олан кишидир. Ей Левилилер, чок илери гиттиниз!“ Муса Корах'ла конушмасънъ шьойле сюрдюрдю: „Ей Левилилер, бени динлейин! Ей Корах, сенин ве яндашларънън бьойле топланмасъ РАБ 'бе каршъ гелмектир. Харун ким ки, она дил узатъйорсунуз?“ Сонра Муса Елиавоулларъ Датан'ла Авирам'ъ чаърттъ. Ама онлар, „Гелмейеджеиз“ дедилер, „Бизи чьолде ьолдюртмек ичин сют ве бал акан юлкеден чъкардън. Бу йетмийормуш гиби башъмъза гечмек истийорсун. Бизи сют ве бал акан юлкейе гьотюрмедиин гиби мюлк оларак бизе тарлалар, балар да вермедин. Бу адамларъ кьор мю санъйорсун? Хайър, гелмейеджеиз.“ Чок ьофкеленен Муса РАБ 'бе, „Онларън сунуларънъ ьонемсеме. Онлардан бир ешек биле алмадъм, юстелик хичбирине де хаксъзлък етмедим“ деди. Сонра Корах'а, „Ярън сен ве бютюн яндашларън –сен де, онлар да– РАБ 'бин ьонюнде булунмак ичин гелин“ деди, „Харун да гелсин. Херкес кенди бухурданънъ алъп ичине бухур койсун. Ики йюз елли киши бирер бухурдан алъп РАБ 'бин ьонюне гетирсин. Харун'ла сен де бухурданларънъзъ гетирин.“ Бьойледже херкес бухурданънъ алъп ичине атеш, атешин юстюне де бухур койду. Сонра Муса ве Харун'ла бирликте Булушма Чадъръ'нън гириш бьолюмюнде дурдулар. Корах бютюн топлулуу Муса'йла Харун'ун каршъсънда Булушма Чадъръ'нън гириш бьолюмюнде топлайънджа, РАБ 'бин гьоркеми бютюн топлулуа гьорюндю. Муса'йла Харун йюзюстю йере капанарак, „Ей Танръ, бютюн инсан рухларънън Танръсъ!“ дедилер, „Бир киши гюнах ишледи дийе бютюн топлулуа мъ ьофкеленеджексин?“ Муса Датан'ла Авирам'а гитти. Исраил'ин илери геленлери ону изледи. Топлулуу уярарак, „Бу кьотю адамларън чадърларъндан узак дурун!“ деди, „Онларън хичбир шейине докунмайън. Йокса онларън гюнахларъ йюзюнден джанънъздан олурсунуз.“ Бунун юзерине топлулук Корах, Датан ве Авирам'ън чадърларъндан узаклаштъ. Датан'ла Авирам чъкъп каръларъ, кючюк бюйюк чоджукларъйла бирликте чадърларънън ьонюнде дурдулар. Муса шьойле деди: „Бютюн бунларъ япмам ичин РАБ 'бин бени гьондердиини, кендилиимден бир шей япмадъъмъ шурадан анлаяджаксънъз: Еер бу адамлар херкес гиби доал бир ьолюмле ьолюр, херкесин башъна гелен бир олайла каршълашърларса, билин ки бени РАБ гьондермемиштир. Ама РАБ йепйени бир олай яратърса, йер ярълъп онларъ ве онлара аит олан хер шейи йутарса, ьолюлер дияръна дири дири инерлерсе, бу адамларън РАБ 'бе сайгъсъзлък еттиклерини анлаяджаксънъз.“ Муса конушмасънъ битирир битирмез Корах, Датан ве Авирам'ън алтъндаки йер ярълдъ. Йер ярълдъ, онларъ, аилелерини, Корах'ън адамларъйла малларънъ йутту. Сахип олдукларъ хер шейле бирликте дири дири ьолюлер дияръна индилер. Йер онларън юзерине капандъ. Топлулуун арасъндан йок олдулар. Чълъкларънъ дуян чевредеки Исраиллилер, „Йер бизи де йутмасън!“ дийерек качъштълар. РАБ 'бин гьондердии атеш бухур сунан ики йюз елли адамъ якъп йок етти. РАБ Муса'я шьойле деди: „Кяхин Харун олу Елазар'а бухурданларъ атешин ичинден чъкармасънъ, атеш корларънъ аз ьотейе даътмасънъ сьойле. Чюнкю бухурданлар кутсалдър. Ишледиклери гюнахтан ьотюрю ьолдюрюлен бу адамларън бухурданларънъ левха халине гетирип сунаъ бунларла капла. Бухурданлар РАБ 'бе сунулдукларъ ичин кутсалдър. Бунлар Исраиллилер ичин бир уяръ олсун.“ Ертеси гюн бютюн Исраил топлулуу Муса'йла Харун'а сьойленмейе башладъ. „ РАБ 'бин халкънъ сиз ьолдюрдюнюз“ дийорлардъ. Топлулук Муса'йла Харун'а каршъ топланъп Булушма Чадъръ'на дору йьонелиндже, чадъръ ансъзън булут капладъ ве РАБ 'бин гьоркеми гьорюндю. Муса'йла Харун Булушма Чадъръ'нън ьонюне гелдилер. Сонра Муса Харун'а, „Бухурданънъ алъп ичине сунактан атеш кой, юстюне де бухур кой“ деди, „Гюнахларънъ баъшлатмак ичин хемен топлулуа гит. Чюнкю РАБ ьофкесини ядърдъ. Ьолдюрюджю хасталък башладъ.“ Харун Муса'нън дедиини япарак бухурданънъ алъп топлулуун ортасъна кошту. Халкън арасънда ьолдюрюджю хасталък башламъштъ. Харун бухур сунарак топлулуун гюнахънъ баъшлаттъ. О ьолюлерле дирилерин арасънда дурунджа, ьолдюрюджю хасталък да динди. Корах олайънда ьоленлер дъшънда, ьолдюрюджю хасталъктан ьоленлерин сайъсъ 14 700 кишийди. Ьолдюрюджю хасталък диндиинден, Харун Муса'нън янъна, Булушма Чадъръ'нън гириш бьолюмюне дьондю. РАБ Муса'я шьойле деди: „Исраил халкъна хер оймак ьондери ичин бир тане олмак юзере он ики денек гетирмесини сьойле. Хер ьондерин адънъ кенди денеинин юзерине яз. Леви оймаънън денеи юзерине Харун'ун адънъ язаджаксън. Хер оймак ьондери ичин бир денек оладжак. Денеклери Булушма Чадъръ'нда сизинле булуштуум Левха Сандъъ'нън ьонюне кой. Сечеджеим кишинин денеи филиз вереджек. Исраил халкънън сизден сюрекли якънмасъна сон вереджеим.“ Муса Исраил халкъйла конушту. Халкън ьондерлери, хер оймак ьондери ичин бир тане олмак юзере он ики денек гетирдилер. Харун'ун денеи де араларъндайдъ. Муса денеклери Левха Сандъъ'нън булундуу чадърда РАБ 'бин ьонюне койду. Ертеси гюн Муса Левха Сандъъ'нън булундуу чадъра гирди. Бактъ, Леви оймаънъ темсил еден Харун'ун денеи филиз вермиш, томурджукланъп чичек ачмъш, бадем йетиштирмиш. Муса бютюн денеклери РАБ 'бин ьонюнден чъкаръп Исраил халкъна гьостерди. Халк денеклере бактъ, хер бири кенди денеини алдъ. РАБ Муса'я, „Башкалдъранлара бир уяръ олсун дийе Харун'ун денеини сакланмак юзере Левха Сандъъ'нън ьонюне кой“ деди, „Онларън бенден якънмаларъна сон вереджексин; ьойле ки, ьолмесинлер.“ Муса РАБ 'бин буйруу уярънджа даврандъ. Исраиллилер Муса'я, „Йок оладжаъз! Ьоледжеиз! Хепимиз йок оладжаъз!“ дедилер, „ РАБ 'бин Конуту'на хер яклашан ьолюйор. Хепимиз ми йок оладжаъз?“ РАБ Харун'а, „Сен, оулларън ве аилен кутсал йере илишкин сучтан сорумлу тутуладжаксънъз“ деди, „Кяхинлик гьоревинизле илгили сучтан да сен ве оулларън сорумлу тутуладжаксънъз. Сен ве оулларън Левха Сандъъ'нън булундуу чадърън ьонюнде хизмет едеркен, атанъз Леви'нин оймаъндан кардешлеринизин де сизе катълъп ярдъм етмелерини салайън. Сенин сорумлулуун алтънда чадърда хизмет етсинлер. Анджак, сиз де онлар да ьолмейесиниз дийе кутсал йерин ешяларъна я да сунаа яклашмасънлар. Сенинле чалъшаджак ве Булушма Чадъръ'йла илгили бютюн хизметлерден сорумлу оладжаклар. Левилилер дъшънда хич кимсе булундуунуз йере яклашмаяджак. „Бундан сонра Исраил халкъна ьофкеленмемем ичин кутсал йерин ве сунаън хизметинден сизлер сорумлу оладжаксънъз. Бен Исраиллилер арасъндан Левили кардешлеринизи сизе бир армаан оларак сечтим. Булушма Чадъръ'йла илгили хизмети япмаларъ ичин онлар бана аданмъштър. Ама сунактаки ве перденин ьотесиндеки кяхинлик гьоревини сен ве оулларън юстленеджексиниз. Кяхинлик гьоревини сизе армаан оларак верийорум. Сизден башка кутсал йере ким яклашърса ьолдюрюледжектир.“ РАБ Харун'ла конушмасънъ шьойле сюрдюрдю: „Бана сунулан кутсал сунуларън баъш късъмларънъ сана верийорум. Бунларъ сонсуза дек пай оларак сана ве оулларъна верийорум. Сунакта тюмюйле якълмаян, бана сунулан ен кутсал сунулардан шунлар сенин оладжак: Тахъл, суч ве гюнах сунуларъ. Ен кутсал сунулар сенин ве оулларънън оладжак. Бунларъ ен кутсал суну оларак йийеджексин. Хер еркек онлардан йийебилир. Онларъ кутсал саяджаксън. „Айръджа шунлар да сенин оладжак: Исраиллилер'ин сундуу салламалък сунуларън баъш късъмларънъ сонсуза дек пай оларак сана, оулларъна ве къзларъна верийорум. Аиленде динсел ачъдан темиз олан херкес онларъ йийебилир. „ РАБ 'бе вердиклери илк юрюнлери –зейтиняънън, йени шарабън, тахълън ен ийисини– сана верийорум. Юлкеде йетишен илк юрюнлерден РАБ 'бе гетирдиклеринин тюмю сенин оладжак. Аиленде динсел ачъдан темиз олан херкес онларъ йийебилир. „Исраил'де РАБ 'бе кошулсуз аданан хер шей сенин оладжак. Инсан олсун хайван олсун РАБ 'бе аданан хер рахмин илк юрюню сенин оладжак. Анджак илк доан хер чоджук ве кирли сайълан хайванларън хер илк доанъ ичин кесинликле бедел аладжаксън. Илк доанлар бир айлъккен, кенди бичеджеин деер уярънджа, йирми герадан олушан кутсал йерин шекелине гьоре беш шекел гюмюш бедел аладжаксън. „Анджак съърън, койунун я да кечинин илк доанъ ичин бедел алмаяджаксън. Онлар беним ичин айрълмъштър. Канларънъ сунаън юзерине дьокеджексин, яларънъ РАБ 'би хошнут еден коку олсун дийе якълан бир суну оларак якаджаксън. Салламалък сунунун гьосю ве са буду сенин олдуу гиби ети де сенин оладжак. Исраиллилер'ин бана сундукларъ кутсал сунуларън баъш късъмларънъ сонсуза дек пай оларак сана, оулларъна ве къзларъна верийорум. Сенин ве сойун ичин бу РАБ 'бин ьонюнде сонсуза дек сюреджек бозулмаз бир антлашмадър.“ РАБ Харун'ла конушмасънъ шьойле сюрдюрдю: „Онларън юлкесинде мирасън олмаяджак, араларънда хичбир пайън олмаяджак. Исраиллилер арасънда пайън ве мирасън беним. „Булушма Чадъръ'йла илгили яптъкларъ хизмете каршълък, Исраил'де топланан бютюн ондалъкларъ пай оларак Левилилер'е верийорум. Бундан бьойле ьобюр Исраиллилер Булушма Чадъръ'на яклашмамалъ. Йокса гюнахларънън беделини джанларъйла ьодерлер. Булушма Чадъръ'йла илгили хизмети Левилилер япаджак, чадъра каршъ ишленен сучтан онлар сорумлу оладжак. Геледжек кушакларънъз бойунджа калъджъ бир курал оладжак бу. Исраиллилер арасънда онларън пайъ олмаяджак. Бунун йерине Исраиллилер'ин РАБ 'бе армаан оларак вердии ондалъъ мирас оларак Левилилер'е верийорум. Бу йюзден Левилилер ичин, ‚Исраиллилер арасънда онларън мирасъ олмаяджак‘ дедим.“ РАБ Муса'я шьойле деди: „Левилилер'е де ки, ‚Пай оларак сизе вердиим ондалъкларъ Исраиллилер'ден алънджа, алдъънъз ондалъън ондалъънъ РАБ 'бе армаан оларак сунаджаксънъз. Армаанънъз хармандан тахъл я да юзюм съкма чукурундан бир армаан сайъладжактър. Бьойлеликле сиз де Исраиллилер'ден алдъънъз бютюн ондалъклардан РАБ 'бе армаан сунаджаксънъз. Бу ондалъклардан РАБ 'бин армаанънъ Кяхин Харун'а вереджексиниз. Алдъънъз бютюн армаанлардан РАБ ичин бир армаан айъраджаксънъз; хепсинин ен ийисини, ен кутсалънъ айъраджаксънъз.‘ „Левилилер'е шьойле де: ‚Ен ийисини сундуунузда, гери каланъ харман я да асма юрюню оларак сизе сайъладжактър. Сиз ве аилениз хер йерде ондан йийебилирсиниз. Булушма Чадъръ'нда яптъънъз хизмете каршълък сизе верилен юджреттир бу. Ен ийисини сунарсанъз, бу конуда гюнах ишлемемиш олурсунуз. Ьолмемек ичин Исраиллилер'ин сундуу кутсал сунуларъ кирлетмейеджексиниз.‘“ РАБ Муса'йла Харун'а шьойле деди: „ РАБ 'бин буйурдуу ясанън куралъ шудур: Исраиллилер'е сизе кусурсуз, ьозюрсюз, бойундурук такмамъш къзъл бир инек гетирмелерини сьойлейин. Инек Кяхин Елазар'а верилсин; ордугахън дъшъна чъкарълъп онун ьонюнде кесиледжек. Кяхин Елазар пармаъйла канъндан алъп йеди кез Булушма Чадъръ'нън ьонюне дору серпеджек. Сонра Елазар'ън гьозю ьонюнде инек, дериси, ети, канъ ве гюбресийле бирликте якъладжак. Кяхин бираз седир ааджъ, мерджанкьошкоту ве кърмъзъ иплик алъп янмакта олан инеин юзерине атаджак. Сонра гийсилерини йъкаяджак, йъканаджак. Анджак о заман ордугаха гиребилир. Ама акшама дек кирли сайъладжактър. Инеи якан киши де гийсилерини йъкаяджак, йъканаджак. О да акшама дек кирли сайъладжак. „Темиз сайълан бир киши инеин кюлюню топлайъп ордугахън дъшънда темиз сайълан бир йере кояджак. Исраил топлулуу темизленме суйу ичин бу кюлю саклаяджак; бу, гюнахтан арънмак ичиндир. Инеин кюлюню топлаян адам гийсилерини йъкаяджак, акшама дек кирли сайъладжак. Бу курал хем Исраиллилер, хем де араларънда яшаян ябанджълар ичин калъджъ оладжактър. „Херханги бир инсан ьолюсюне докунан киши йеди гюн кирли сайъладжактър. Ючюнджю ве йединджи гюн темизленме суйуйла кендини аръндъраджак, бьойледже пакланмъш оладжак. Ючюнджю ве йединджи гюн кендини аръндърмазса, пакланмъш сайълмаяджак. Херханги бир инсан ьолюсюне докунуп да кендини аръндърмаян киши РАБ 'бин Конуту'ну кирлетмиш олур. О киши Исраил'ден атълмалъ. Темизленме суйу юзерине дьокюлмедии ичин кирли сайълър, кирлилии юзеринде калър. „Чадърда бири ьолдюю заман уйгуланаджак курал шудур: Чадъра гирен ве чадърда булунан херкес йеди гюн кирли сайъладжактър. Капаъ ипле баланмамъш, азъ ачък хер кап кирли сайъладжактър. „Кърда кълъчла ьолдюрюлмюш я да доал ьолюмле ьолмюш бирине, инсан кемиине я да мезара хер докунан йеди гюн кирли сайъладжактър. „Кирли сайълан киши ичин бир кабън ичине якълан гюнах сунусунун кюлюнден койун, юстюне дуру су дьокеджексиниз. Темиз сайълан бир адам мерджанкьошкотуну алъп суя батъраджак. Сонра чадърън, бютюн ешяларън ве орада булунанларън юзерине серпеджек. Кемие, ьолдюрюлмюш я да доал ьолюмле ьолмюш кишийе я да мезара докунанън юзерине де суйу серпеджек. Темиз сайълан адам, ючюнджю ве йединджи гюн кирли сайъланън юзерине суйу серпеджек. Йединджи гюн ону аръндъраджак. Арънан киши гийсилерини йъкаяджак, йъканаджак ве акшам темиз сайъладжак. Анджак, кирли сайълан бири кендини аръндърмазса топлулуун арасъндан атълмалъ. Чюнкю РАБ 'бин Тапънаъ'нъ кирлетмиштир. Темизленме суйу юзерине дьокюлмедии ичин кирли сайълър. Онлар ичин бу курал калъджъ оладжактър. Темизленме суйуну серпен киши де гийсисини йъкамалъ. Темизленме суйуна докунан киши акшама дек кирли сайъладжак. Кирли сайълан биринин докундуу несне кирли сайълър; о неснейе докунан да акшама дек кирли сайълър.“ Исраил топлулуу биринджи ай Зин Чьолю'не вардъ, халк Кадеш'те конакладъ. Мирям орада ьолдю ве гьомюлдю. Анджак топлулук ичин ичеджек су йокту. Халк Муса'йла Харун'а каршъ топландъ. Муса'я, „Кешке кардешлеримиз РАБ 'бин ьонюнде ьолдююнде биз де ьолсейдик!“ дийе чъкъштълар, „ РАБ 'бин топлулууну неден бу чьоле гетирдиниз? Биз де хайванларъмъз да ьолелим дийе ми? Неден бизи бу коркунч йере гетирмек ичин Мъсър'дан чъкардънъз? Не тахъл, не инджир, не юзюм не де нар вар. Юстелик ичеджек су да йок!“ Муса'йла Харун топлулуктан айрълъп Булушма Чадъръ'нън гириш бьолюмюне гиттилер, йюзюстю йере капандълар. РАБ 'бин гьоркеми онлара гьорюндю. Муса кендисине верилен буйрук уярънджа денеи РАБ 'бин ьонюнден алдъ. Муса'йла Харун топлулуу каянън ьонюне топладълар. Муса, „Ей сиз, башкалдъранлар, бени динлейин!“ деди, „Бу каядан сизе су чъкаралъм мъ?“ Сонра колуну калдъръп денеийле каяя ики кез вурду. Каядан бол су фъшкърдъ, топлулук да хайванларъ да ичти. РАБ Муса'йла Харун'а, „Мадем Исраиллилер'ин ьонюнде бана гювенмединиз ве кутсаллъъмъ кючюмсединиз“ деди, „Бу топлулуу кендилерине вереджеим юлкейе де гьотюрмейеджексиниз.“ Бу сулара Мерива суларъ денилди. Чюнкю Исраил халкъ орада РАБ 'бе чъкъшмъш, РАБ де араларънда кутсаллъънъ гьостермишти. Муса Кадеш'тен Едом Кралъ'на улакларла шу хабери гьондерди: „Кардешин Исраил шьойле дийор: ‚Башъмъза гелен гючлюклери билийорсун. Аталаръмъз Мъсър'а гитмишлер. Орада узун йъллар яшадък. Мъсърлълар аталаръмъза да бизе де кьотю даврандълар. Ама биз РАБ 'бе якарънджа, якаръшъмъзъ ишитти. Бир мелек гьондерип бизи Мъсър'дан чъкардъ. „‚Шимди сенин сънъръна якън бир кент олан Кадеш'тейиз. Изин вер, юлкенден гечелим. Тарлалардан, балардан гечмейеджеиз, хичбир куйудан да су ичмейеджеиз. Сънъръндан гечинджейе дек, саа сола сапмадан Крал йолундан йолумуза девам едеджеиз.‘“ Ама Едом Кралъ, „Юлкемден гечмейеджексиниз!“ дийе янътладъ, „Гечмейе калкъшърсанъз кълъчла каршънъза чъкаръм.“ Исраиллилер, „Йол бойунджа гечип гидеджеиз“ дедилер, „Еер биз я да хайванларъмъз суйундан ичерсек каршълъънъ ьодериз. Йюрюйюп гечмек ичин сенден изин истийоруз, хепси бу.“ Едом Кралъ йине, „Гечмейеджексиниз!“ янътънъ верди. Едомлулар Исраиллилер'е салдърмак юзере калабалък ве гючлю бир ордуйла йола чъктълар. Едом Кралъ юлкесинден гечмелерине изин вермейиндже, Исраиллилер дьонюп ондан узаклаштълар. Исраил топлулуу Кадеш'тен айрълъп Хор Даъ'на гелди. РАБ, Едом сънъръндаки Хор Даъ'нда Муса'йла Харун'а шьойле деди: „Харун ьолюп аталаръна кавушаджак. Исраил халкъна вереджеим юлкейе гирмейеджек. Чюнкю икиниз Мерива суларънда вердиим буйруа каршъ гелдиниз. Харун'ла олу Елазар'ъ Хор Даъ'на чъкар. Харун'ун кяхинлик гийсилерини юзеринден чъкаръп олу Елазар'а гийдир. Харун орада ьолюп аталаръна кавушаджак.“ Муса РАБ 'бин буйурдуу гиби яптъ. Бютюн топлулуун гьозю ьонюнде Хор Даъ'на чъктълар. Муса Харун'ун кяхинлик гийсилерини юзеринден чъкаръп олу Елазар'а гийдирди. Харун орада, даън тепесинде ьолдю. Сонра Муса'йла Елазар дадан индилер. Харун'ун ьолдююню ьорениндже бютюн Исраил халкъ онун ичин отуз гюн яс тутту. Негев'де яшаян Кенанлъ Арат Кралъ, Исраиллилер'ин Атарим йолундан гелдиини дуйунджа, онлара салдърарак базъларънъ тутсак алдъ. Бунун юзерине Исраиллилер, „Еер бу халкъ тюмюйле елимизе теслим едерсен, кентлерини бюсбютюн йок едеджеиз“ дийерек РАБ 'бе адак ададълар. РАБ Исраиллилер'ин ялваръшънъ ишитти ве Кенанлълар'ъ еллерине теслим етти. Исраиллилер онларъ да кентлерини де бюсбютюн йок еттилер. Орая Хорма адъ верилди. Едом юлкесинин чевресинден гечмек ичин Камъш Денизи йолуйла Хор Даъ'ндан айрълдълар. Ама йолда халк сабърсъзландъ. Танръ'дан ве Муса'дан якънарак, „Чьолде ьолелим дийе ми бизи Мъсър'дан чъкардънъз?“ дедилер, „Бурада не екмек вар, не де су. Айръджа бу иренч йийеджектен де тиксинийоруз!“ Бунун юзерине РАБ халкън арасъна зехирли йъланлар гьондерди. Йъланлар ъсърънджа Исраиллилер'ден бирчок киши ьолдю. Халк Муса'я гелип, „ РАБ 'ден ве сенден якънмакла гюнах ишледик. Ялвар да, РАБ арамъздан йъланларъ калдърсън“ деди. Бунун юзерине Муса халк ичин ялвардъ. РАБ Муса'я, „Бир йълан яп ве ону бир диреин юзерине кой. Ъсърълан херкес она бакънджа яшаяджактър“ деди. Бьойледже Муса тунч бир йълан япарак диреин юзерине койду. Йълан тарафъндан ъсърълан кишилер тунч йълана бакънджа яшадъ. Исраил халкъ йола койулуп Овот'та конакладъ. Сонра Овот'тан айрълъп доуда Моав'а бакан чьолде, Ийе– Хааварим'де конакладъ. Орадан да айрълъп Зерет Вадиси'нде конакладъ. Орадан да айрълъп Аморлулар'ън сънъръна дек узанан чьолде, Арнон Вадиси'нин каршъ якасънда конакладълар. Арнон Моав'ла Аморлулар'ън юлкеси арасъндаки Моав сънъръдър. РАБ 'бин Савашларъ Китабъ'нда шьойле язълъдър: „…Суфа топракларънда Вахев Кенти, вадилер, Арнон Вадиси, Ар Кенти'не даянан ве Моав сънъръ бойунджа узанан вадилерин ямачларъ…“ Орадан РАБ 'бин Муса'я, „Халкъ бир арая топла, онлара су вереджеим“ дедии куйуя, Беер'е дору йол алдълар. О заман Исраиллилер шу езгийи сьойледилер: „Суларън фъшкърсън, ей куйу! Езги окуйун она. О куйу ки, ону ьондерлерле Халкън сойлуларъ Асайла, денекле каздълар.“ Бундан сонра чьолден Маттана'я, Маттана'дан Нахалиел'е, Нахалиел'ден Бамот'а, Бамот'тан Моав топракларъндаки вадийе, чьоле бакан Писга Даъ'нън етеклерине гиттилер. Исраиллилер Аморлулар'ън Кралъ Сихон'а улакларла шу хабери гьондерди: „Изин вер, юлкенден гечелим. Тарлалардан, балардан гечмейеджеиз, хичбир куйудан су ичмейеджеиз. Сънъръндан гечинджейе дек, Крал йолундан йолумуза девам едеджеиз.“ Не вар ки Сихон, юлкесинден Исраиллилер'ин гечмесине изин вермеди. Исраиллилер'ле савашмак юзере бютюн халкънъ топлайъп чьоле чъктъ. Яхеса'я варънджа, Исраиллилер'е салдърдъ. Исраиллилер ону кълъчтан гечирип Арнон'дан Яббук'а, Аммонлулар'ън сънъръна дек узанан топракларънъ алдълар. Аз Кенти Аммон сънърънъ олуштуруйорду. Исраиллилер Хешбон ве чевресиндеки кьойлерле бирликте Аморлулар'ън бютюн кентлерини еле гечиререк орада яшамая башладълар. Хешбон Аморлулар'ън Кралъ Сихон'ун кентийди. Сихон ески Моав Кралъ'на каршъ савашмъш, Арнон'а дек узанан топракларънъ елинден алмъштъ. Бунун ичин озанлар шьойле дийор: „Хешбон'а гелин, Сихон'ун кенти йениден курулсун Ве саламлаштърълсън. Хешбон'дан атеш, Сихон'ун кентинден алев чъктъ; Моав'ън Ар Кенти'ни, Арнон тепелеринин ефендилерини якъп йок етти. Вай сана, ей Моав! Илах Кемош'ун халкъ, йок олдун! Кемош сенин оулларънън Аморлулар'ън Кралъ Сихон'а качмасънъ, Къзларънън она тутсак олмасънъ ьонлейемеди. Онларъ бозгуна ураттък; Хешбон Дивон'а дек йъкъма урадъ. Медева'я узанан Нофах'а дек онларъ йъкъма ураттък.“ Бьойледже Исраил халкъ Аморлулар'ън юлкесинде яшамая башладъ. Муса Язер'и араштърмак ичин адамлар гьондерди. Сонра Исраиллилер Язер чевресиндеки кьойлери еле гечиререк орада яшаян Аммонлулар'ъ ковдулар. Бундан сонра дьонюп Башан'а дору илерледилер. Башан Кралъ Ог'ла ордусу онларла савашмак ичин Едреи'де каршъларъна чъктъ. РАБ Муса'я, „Ондан коркма!“ деди, „Чюнкю ону да ордусуйла юлкесини де сенин елине теслим еттим. Аморлулар'ън Хешбон'да яшаян Кралъ Сихон'а яптъънън айнъсънъ она да япаджаксън.“ Бьойледже Исраил халкъ кимсейи са бъракмадан Ог'ла оулларънъ ве ордусуну йок етти, юлкейи еле гечирди. Исраиллилер йолларъна девам едерек Моав оваларънда, Шериа Ърмаъ'нън доусунда, Ериха каршъсънда конакладълар. Сиппор олу Балак Исраиллилер'ин Аморлулар'а нелер яптъънъ дуйду. Исраил халкъ калабалък олдуундан, Моавлълар онлардан коркарак йългъя дюштю. Мидян илери геленлерине, „Ьокюз кърда насъл оту йийип тюкетирсе, бу топлулук да чевремиздеки хер шейи йийип битиреджек“ дедилер. О сърада Сиппор олу Балак Моав Кралъ'йдъ. Балак, Беор олу Балам'ъ чаърмак ичин улаклар гьондерди. Балам Фърат Ърмаъ къйъсънда, Амав юлкесиндеки Петор'да яшъйорду. Балак шьойле деди: „Мъсър'дан чъкъп йерйюзюню каплаян бир халк янъбашъма йерлешти. Лютфен гел де бенден даха гючлю олан бу халка беним ичин ланет оку. Олур ки, онларъ йенер, юлкеден коваръз. Чюнкю сенин кутсадъън кишинин кутсанаджаънъ, ланетледиин кишинин ланетленеджеини билийорум.“ Моав ве Мидян илери геленлери фалджълък юджретини алъп гиттилер. Балам'а варънджа Балак'ън билдирисини она илеттилер. Балам онлара, „Геджейи бурада гечирин“ деди, „ РАБ 'бин бана сьойлейеджеклери уярънджа сизе янът вереджеим.“ Бунун юзерине Моав ьондерлери геджейи Балам'ън янънда гечирдилер. Танръ Балам'а гелип, „Евинде калан бу адамлар ким?“ дийе сорду. Балам Танръ'йъ шьойле янътладъ: „Сиппор олу Моав Кралъ Балак бана шу билдирийи гьондерди: ‚Мъсър'дан чъкан халк йерйюзюню капладъ. Гел де беним ичин онлара ланет оку. Олур ки, онларла савашмая гюджюм йетер, онларъ коваръм.‘“ Ама Танръ Балам'а, „Онларла гитме! Бу халка ланет окума, онлар кутсанмъш халктър“ деди. Сабах Балам калктъ, Балак'ън ьондерлерине, „Юлкенизе дьонюн. Чюнкю РАБ сизинле гелмеме изин вермийор“ деди. Моав ьондерлери дьонюп Балак'а, „Балам бизимле гелмеди“ дедилер. Бунун юзерине Балак илк гиденлерден даха чок ве даха сайгън башка ьондерлер гьондерди. Балам'а гидип шьойле дедилер: „Сиппор олу Балак дийор ки, ‚Лютфен янъма гелмене енгел олан хичбир шейе изин верме. Чюнкю сени фазласъйла ьодюллендиреджеим, не истерсен япаджаъм. Не олур, гел, беним ичин бу халка ланет оку.‘“ Балам Балак'ън улакларъна шу янътъ верди: „Балак сарайънъ алтънла, гюмюшле долдуруп бана версе биле, Танръм РАБ 'бин буйруундан ьоте кючюк бюйюк хичбир шей япамам. Лютфен сиз де бу гедже бурада калън, РАБ 'бин бана башка бир дийеджеи вар мъ ьоренейим.“ О гедже Танръ Балам'а гелип, „Мадем бу адамлар сени чаърмая гелмиш, онларла гит; анджак сана не сьойлерсем ону яп“ деди. Балам сабах калкъп ешеине палан вурду, Моав ьондерлерийле бирликте гитти. Танръ онун гидишине ьофкеленди. РАБ 'бин мелеи енгел олмак ичин йолуна дикилди. Балам ешеине бинмишти, янънда ики ушаъ вардъ. Ешек, ялън кълъч йолда дурмакта олан РАБ 'бин мелеини гьорюндже, йолдан сапъп тарлая гирди. Балам йола дьондюрмек ичин ешеи дьовдю. РАБ 'бин мелеи ики баън арасънда ики янъ дуварлъ дар бир йолда дурду. Ешек РАБ 'бин мелеини гьорюндже дувара съкъштъ, Балам'ън аяънъ езди. Балам ешеи йине дьовдю. РАБ 'бин мелеи илерледи, саа сола дьонюшю олмаян дар бир йерде дурду. Ешек РАБ 'бин мелеини гьорюндже, Балам'ън алтънда йъкълдъ. Балам ьофкеленди, денеийле ешеи дьовдю. Бунун юзерине РАБ ешеи конуштурду. Ешек Балам'а, „Сана не яптъм ки, юч кез бени бьойле дьовдюн?“ дийе сорду. Балам, „Бенимле алай едийорсун“ дийе янътладъ, „Елимде кълъч олсайдъ, сени хемен ьолдюрюрдюм.“ Ешек, „Бугюне дек хеп юзерине биндиин ешек деил мийим бен?“ деди, „Даха ьондже сана хич бьойле даврандъм мъ?“ Балам, „Хайър“ дийе янътладъ. Бундан сонра РАБ Балам'ън гьозлерини ачтъ. Балам ялън кълъч йолда дурмакта олан РАБ 'бин мелеини гьордю, еилип йюзюстю йере капандъ. РАБ 'бин мелеи, „Неден юч кез ешеини дьовдюн?“ дийе сорду, „Бен сени енгеллемейе гелдим. Чюнкю гиттиин йол сени йъкъма гьотюрюйор. Ешек бени гьордю, юч кез ьонюмден саптъ. Еер йолдан сапмасайдъ, сени ьолдюрюр, ону са бъракърдъм.“ Балам РАБ 'бин мелеине, „Гюнах ишледим“ деди, „Бени енгеллемек ичин йолда дикилдиини анламадъм. Уйгун гьормюйорсан шимди евиме дьонейим.“ РАБ 'бин мелеи, „Адамларла гит“ деди, „Ама ялнъз сана сьойлейеджеклерими сьойлейеджексин.“ Бьойледже Балам Балак'ън ьондерлерийле гитти. Балак Балам'ън гелдиини дуйунджа, ону каршъламак ичин Арнон къйъсънда, сънърън ен узак кьошесиндеки Моав Кенти'не гитти. Балам'а, „Сени чаърмак ичин адам гьондердиимде неден гелмедин?“ деди, „Сени ьодюллендирмейе гюджюм йетмез ми?“ Балам, „Иште шимди гелдим“ дийе янътладъ, „Ама не дийебилирим ки? Анджак Танръ'нън бана буйурдукларънъ сьойлейеджеим.“ Бундан сонра Балам Балак'ла йола чъкарак Кирят-Хусот'а гитти. Балак съърлар, даварлар курбан етти, Балам'ла янъндаки ьондерлере ет гьондерди. Сабах Балак Балам'ъ Бамот-Баал'а чъкардъ. Балам орадан Исраил халкънън бир кесимини гьоребилди. Балам Балак'а, „Бурада беним ичин йеди сунак кур ве йеди боайла йеди коч хазърла“ деди. Балак онун дедиини яптъ. Балак'ла Балам хер сунаън юстюнде бирер боайла коч сундулар. Сонра Балам Балак'а, „Бен аз ьотейе гидеджеим, сен якмалък сунунун янънда бекле“ деди, „Олур ки, РАБ каршъма чъкар. Бана не ачъкларса, сана билдиририм.“ Сонра чъплак бир тепейе чъктъ. Танръ Балам'а гьорюндю. Балам Танръ'я, „Йеди сунак курдум, хер сунаън юстюнде бирер боайла коч сундум“ деди. РАБ Балам'а не сьойлемеси геректиини билдиререк, „Балак'а гит, она шу хабери илет“ деди. Бьойледже Балам Балак'ън янъна дьондю. Онун Моав ьондерлерийле бирликте якмалък сунусунун янънда дурдууну гьордю. Сонра шу билдирийи илетти: „Балак бени Арам'дан, Моав Кралъ бени доу даларъндан гетирди. ‚Гел, беним ичин Якуп сойуна ланет оку‘ деди, ‚Гел, Исраил'ин йъкъмънъ диле.‘ Танръ'нън ланетлемедиини Бен насъл ланетлерим? РАБ 'бин йъкъмънъ истемедии кишинин йъкъмънъ Бен насъл истейебилирим? Каяларън доруундан гьорюйорум онларъ, Тепелерден бакъйорум онлара. Тек башъна яшаян, Улуслардан кендини сойутлаян Бир халк гьорюйорум. Ким Якуп сойунун тозуну Ве Исраил'ин дьортте бирини саябилир? Дору кишилерин ьолюмюйле ьолейим, Сонум онларънки гиби олсун!“ Балак Балам'а, „Бана не яптън?“ деди, „Дюшманларъма ланет окуясън дийе сени гетирдим. Ойса сен онларъ кутсадън!“ Балам, „Бен анджак РАБ 'бин сьойлемеми истедии шейлери сьойлемелийим“ дийе янътладъ. Бунун юзерине Балак, „Не олур, бенимле гел“ деди, „Онларъ гьоребиледжеин башка бир йере гиделим. Онларън хепсини гьормейеджексин, бир кесимини гьореджексин. Орадан онлара беним ичин ланет оку.“ Бьойледже Балак Балам'ъ Писга Даъ'ндаки Гьозджюлер Яйласъ'на гьотюрдю. Орада йеди сунак курду, хер сунаън юстюнде бирер боайла коч сунду. Балам Балак'а, „Аз ьотеде РАБ 'бе данъшаджаъм, сен бурада якмалък сунунун янънда бекле“ деди. РАБ Балам'а гьорюндю, не сьойлемеси геректиини билдиререк, „Балак'а гит, она шу хабери илет“ деди. Бьойледже Балам Балак'ън янъна дьондю, онун Моав ьондерлерийле бирликте якмалък сунусунун янънда дурдууну гьордю. Балак, „ РАБ не деди?“ дийе сорду. Балам шу билдирийи илетти: „Ей Балак, уян ве динле; Ей Сиппор олу, бана кулак вер. Танръ инсан деил ки, Ялан сьойлесин; Инсан сойундан деил ки, Дюшюнджесини деиштирсин. О сьойлер де япмаз мъ? Сьоз верир де йерине гетирмез ми? Кутсамак ичин бана буйрук верилди; О кутсадъ, бен деиштиремем. Якуп сойунда суч булунмадъ, Не де Исраил'де кьотюлюк. Танръларъ РАБ араларъндадър, Араларъндаки крал оларак Адъна севинч чълъкларъ атъйорлар. Танръ онларъ Мъсър'дан чъкардъ, О'нун ябан ьокюзю гиби гюджю вар. Якуп сойуна япълан бюйю тутмаз; Исраил'е каршъ фалджълък еткили олмаз. Шимди Якуп ве Исраил ичин, ‚Танръ нелер яптъ!‘ денеджек. Иште халк бир диши аслан гиби уянъйор. Авънъ йийип битирмедикче, Ьолдюрюленлерин канънъ ичмедикче рахат етмейен аслан гиби калкъйор.“ Бунун юзерине Балак, „Онлара не ланет оку, не де онларъ кутса!“ деди. Балам, „ РАБ не дерсе ону япмалъйъм демемиш мийдим сана?“ дийе янътладъ. Сонра Балак Балам'а, „Не олур, гел, сени башка бир йере гьотюрейим“ деди, „Олур ки, Танръ орадан беним ичин онлара ланет окумана изин верир.“ Бьойледже Балам'ъ чьоле бакан Пеор Даъ'нън тепесине гьотюрдю. Балам, „Бурада беним ичин йеди сунак куруп йеди боайла йеди коч хазърла“ деди. Балак онун дедиини яптъ, хер сунаън юстюнде бирер боайла коч сунду. Балам, РАБ 'бин Исраил халкънъ кутсамактан хошнут олдууну анлайънджа, ьонджеден яптъъ гиби гидип фала башвурмадъ, йюзюню чьоле чевирди. Бактъ, Исраил'ин оймак оймак йерлештиини гьордю. Танръ'нън Руху онун юзерине ининдже, шу билдирийи илетти: „Беор олу Балам, Гьозю ачълмъш олан, Танръ'нън сьозлерини дуян, Хер Шейе Гюджю Йетен'ин гьорюмлерини гьорен, Йере капанан, Танръ'нън гьозлерини ачтъъ киши билдирийор: ‚Ей Якуп сойу, чадърларън, Ей Исраил, конутларън не гюзел! Яйълъйорлар вадилер гиби, Ърмак къйъсънда бахчелер гиби, РАБ 'бин диктии ьод аачларъ гиби, Су къйъсъндаки седир аачларъ гиби. Коваларъндан сулар акаджак, Тохумларъ бол суйла суланаджак. Кралларъ Агак'тан бюйюк оладжак, Краллъъ йюджелтиледжек. Танръ онларъ Мъсър'дан чъкардъ, О'нун ябан ьокюзю гиби гюджю вар. Дюшманъ олан улусларъ йийип битиреджек, Кемиклерини парчалаяджак, Окларъйла онларъ дешеджеклер. Аслан гиби, диши аслан гиби Йере чьомелир, ятарлар, Ким онларъ уяндърмая джесарет едебилир? Сени кутсаян кутсансън, Сени ланетлейен ланетленсин!‘“ Балам'а ьофкеленен Балак еллерини бирбирине вурарак, „Дюшманларъма ланет окуясън дийе сени чаърдъм“ деди, „Ойса юч кез онларъ кутсадън. Хайди, хемен евине дьон! Сени ьодюллендиреджеими сьойлемиштим. Ама РАБ сени ьодюл алмактан йоксун бърактъ.“ Иште шимди халкъма дьонюйорум. Гел, бу халкън геледжекте халкъна нелер япаджаънъ сана билдирейим.“ Сонра Балам шу билдирийи илетти: „Беор олу Балам, Гьозю ачълмъш олан, Танръ'нън сьозлерини дуян, Йюджелер Йюджеси'нин билгисине кавушан, Хер Шейе Гюджю Йетен'ин гьорюмлерини гьорен, Йере капанан, Танръ'нън гьозлерини ачтъъ киши билдирийор: ‚Ону гьорюйорум, ама шимдилик деил, Она бакъйорум, ама якъндан деил. Якуп сойундан бир йълдъз чъкаджак, Исраил'ден бир ьондер йюкселеджек. Моавлълар'ън алънларънъ, Шетоулларъ'нън башларънъ езеджек. Дюшманъ олан Едом еле гечириледжек, Евет, Сеир алънаджак, Ама Исраил гючленеджек. Якуп сойундан гелен киши ьондерлик едеджек, Кентте са каланларъ йок едеджек.‘“ Балам Амалеклилер'и гьорюндже шу билдирийи илетти: „Амалек халкъ улуслар арасънда биринджийди, Ама сону йъкъм оладжак.“ Кенлилер'и гьорюндже де шу билдирийи илетти: „Яшадъънъз йер гювенли, Йуванъз каяларда курулмуш; Ама, ей Кенлилер, Асурлулар сизи тутсак единдже, Янъп йок оладжаксънъз.“ Балам билдирисини илетмейи сюрдюрдю: „Ах, буну япан Танръ'йса, Ким са калабилир? Киттим къйъларъндан гемилер геледжек, Асур'ла Евер'и дизе гетиреджеклер, Кендилери де йъкъма ураяджак.“ Бундан сонра Балам калкъп евине дьондю, Балак да кенди йолуна гитти. Исраиллилер Шиттим'де яшаркен, еркеклери Моавлъ кадънларла зина етмейе башладъ. Бу кадънлар кенди илахларъна курбан сунаркен Исраиллилер'и де чаърдълар. Исраил халкъ йийеджеклерден йеди ве онларън илахларъна таптъ. Бьойледже Баал-Пеор'а баландълар. РАБ бу йюзден онлара ьофкеленди. Муса'я, „Бу халкън бютюн ьондерлерини гюндюз беним ьонюмде ьолдюр“ деди, „Ьойле ки, Исраил халкъна ьофкем ятъшсън.“ Бунун юзерине Муса Исраил яргъчларъна, „Хер бириниз кенди адамларънъз арасънда Баал-Пеор'а баланмъш оланларъ ьолдюрюн“ деди. О сърада Исраилли бир адам гелди, Муса'нън ве Булушма Чадъръ'нън гиришинде алаян Исраил топлулуунун гьозю ьонюнде кардешине Мидянлъ бир кадън гетирди. Буну гьорен Кяхин Харун олу Елазар олу Пинехас топлулуктан айрълъп елине бир мъзрак алдъ. Исраилли'нин ардъна дюшерек чадъра гирди ве мъзраъ икисине бирден сапладъ. Мъзрак хем Исраилли'нин, хем де Мидянлъ кадънън карнънъ делип гечти. Бьойледже Исраил'и йок еден хасталък динди. Хасталъктан ьоленлерин сайъсъ 24 000 кишийди. РАБ Муса'я шьойле деди: „Кяхин Харун олу Елазар олу Пинехас Исраил халкъна ьофкемин динмесине неден олду. Чюнкю о, араларънда беним адъма бюйюк късканчлък дуйду. Бу йюзден онларъ късканчлъктан бюсбютюн йок етмедим. Она де ки, ‚Онунла бир есенлик антлашмасъ япаджаъм. Кендиси ве сойундан геленлер ичин калъджъ бир кяхинлик антлашмасъ оладжак бу. Чюнкю о Танръсъ ичин късканчлък дуйду ве Исраил халкънън гюнахларънъ баъшлаттъ.‘“ Мидянлъ кадънла бирликте ьолдюрюлен Исраилли, Шимоноулларъ'нън бир аиле башъйдъ ве адъ Салу олу Зимри'йди. Ьолдюрюлен кадън исе Мидянлъ бир аиле башъ олан Сур'ун къзъ Козби'йди. „Чюнкю Пеор олайънда ве бунун сонуджунда ьолюмджюл хасталък чъктъъ гюн ьолдюрюлен къзкардешлери Мидянлъ ьондерин къзъ Козби олайънда курдукларъ тузакларла сизи алдатарак дюшманджа даврандълар.“ Исраил'ин илк доанъ Рубен'ин сойундан гелен Рубеноулларъ: Ханок сойундан Ханок бойу, Паллу сойундан Паллу бойу, Хесрон сойундан Хесрон бойу, Карми сойундан Карми бойу. Рубен бойларъ бунлардъ, сайъларъ 43 730 кишийди. Паллу'нун олу Елиав, Елиав'ън оулларъ Немуел, Датан ве Авирам'дъ. Бунлар топлулуун сечтии, Муса'йла Харун'а, долайъсъйла РАБ 'бе башкалдърарак Корах'ън яндашларъна катълан Датан'ла Авирам'дъ. Йер ярълъп онларъ Корах'ла бирликте йутунджа йок олдулар. Атеш Корах'ън ики йюз елли яндашънъ якъп йок етти. Бьойледже башкаларъна бир уяръ олдулар. Корах'ън оулларъ исе ьолмеди. Бойларъна гьоре Шимоноулларъ шунлардъ: Немуел сойундан Немуел бойу, Ямин сойундан Ямин бойу, Якин сойундан Якин бойу, Зерах сойундан Зерах бойу, Шаул сойундан Шаул бойу. Шимон бойларъ бунлардъ, сайъларъ 22 200 кишийди. Бойларъна гьоре Гадоулларъ шунлардъ: Сефон сойундан Сефон бойу, Хаги сойундан Хаги бойу, Шуни сойундан Шуни бойу, Озни сойундан Озни бойу, Ери сойундан Ери бойу, Арот сойундан Арот бойу, Арели сойундан Арели бойу. Гад бойларъ бунлардъ, сайъларъ 40 500 кишийди. Яхуда'нън ики олу Ер'ле Онан Кенан юлкесинде ьолмюшлерди. Бойларъна гьоре Яхудаоулларъ шунлардъ: Шела сойундан Шела бойу, Перес сойундан Перес бойу, Зерах сойундан Зерах бойу. Перес сойундан геленлер шунлардъ: Хесрон сойундан Хесрон бойу, Хамул сойундан Хамул бойу. Яхуда бойларъ бунлардъ, сайъларъ 76 500 кишийди. Бойларъна гьоре Иссакароулларъ шунлардъ: Тола сойундан Тола бойу, Пувва сойундан Пувва бойу, Яшув сойундан Яшув бойу, Шимрон сойундан Шимрон бойу. Иссакар бойларъ бунлардъ, сайъларъ 64 300 кишийди. Бойларъна гьоре Зевулуноулларъ шунлардъ: Серет сойундан Серет бойу, Елон сойундан Елон бойу, Яхлеел сойундан Яхлеел бойу. Зевулун бойларъ бунлардъ, сайъларъ 60 500 кишийди. Бойларъна гьоре Йусуф'ун оулларъ: Манашше ве Ефрайим. Манашше сойундан геленлер: Макир сойундан Макир бойу –Макир Гилат'ън бабасъйдъ– Гилат сойундан Гилат бойу. Гилат сойундан геленлер шунлардъ: Иезер сойундан Иезер бойу, Хелек сойундан Хелек бойу, Асриел сойундан Асриел бойу, Шекем сойундан Шекем бойу, Шемида сойундан Шемида бойу, Хефер сойундан Хефер бойу. Хефер олу Селофхат'ън оулларъ олмадъ; ялнъз Махла, Ноа, Хогла, Милка ве Тирса адънда къзларъ вардъ. Манашше бойларъ бунлардъ, сайъларъ 52 700 кишийди. Бойларъна гьоре Ефрайим сойундан геленлер шунлардъ: Шутелах сойундан Шутелах бойу, Бекер сойундан Бекер бойу, Тахан сойундан Тахан бойу. Шутелах сойундан геленлер шунлардъ: Еран сойундан Еран бойу. Ефрайим бойларъ бунлардъ, сайъларъ 32 500 кишийди. Бойларъна гьоре Йусуф'ун сойундан геленлер бунлардъ. Бойларъна гьоре Бенямин сойундан геленлер: Бала сойундан Бала бойу, Ашбел сойундан Ашбел бойу, Ахирам сойундан Ахирам бойу, Шуфам сойундан Шуфам бойу, Хуфам сойундан Хуфам бойу. Бала'нън оулларъ Ард'ла Нааман'дъ. Ард сойундан Ард бойу, Нааман сойундан Нааман бойу. Бойларъна гьоре Бенямин сойундан геленлер бунлардъ, сайъларъ 45 600 кишийди. Бойларъна гьоре Дан сойундан геленлер шунлардъ: Шухам сойундан Шухам бойу. Дан бойу буйду. Хепси Шухам бойундандъ, сайъларъ 64 400 кишийди. Бойларъна гьоре Ашер сойундан геленлер: Йимна сойундан Йимна бойу, Йишви сойундан Йишви бойу, Бериа сойундан Бериа бойу. Бериа сойундан геленлер: Хевер сойундан Хевер бойу, Малкиел сойундан Малкиел бойу. Ашер'ин Серах адънда бир къзъ вардъ. Ашер бойларъ бунлардъ, сайъларъ 53 400 кишийди. Бойларъна гьоре Нафтали сойундан геленлер: Яхсеел сойундан Яхсеел бойу, Гуни сойундан Гуни бойу, Йесер сойундан Йесер бойу, Шиллем сойундан Шиллем бойу. Бойларъна гьоре Нафтали бойларъ бунлардъ, сайъларъ 45 400 кишийди. Сайълан Исраиллилер'ин топламъ 601 730 еркекти. РАБ Муса'я шьойле деди: „Адларънън сайъсъна гьоре юлке бунлара пай оларак бьолюштюрюледжек. Сайъджа чок олана бюйюк, сайъджа аз олана кючюк пай вереджексин. Хер оймаа киши сайъсъна гьоре пай вериледжек. Анджак юлке кура иле даътъладжак. Херкесин пайъ, ата оймаънън адъна гьоре оладжак. Кючюк, бюйюк хер оймаън пайъ курайла даътъладжак.“ Бойларъна гьоре сайълан Левилилер шунлардъ: Гершон сойундан Гершон бойу, Кехат сойундан Кехат бойу, Мерари сойундан Мерари бойу. Шунлар да Левили бойлардъ: Ливни бойу, Хеврон бойу, Махли бойу, Муши бойу, Корах бойу. Кехат Амрам'ън бабасъйдъ. Амрам'ън каръсъ Мъсър'да доан, Леви сойундан гелме Йокевет'ти. Амрам'а Харун'у, Муса'йъ ве къзкардешлери Мирям'ъ доурду. Харун Надав, Авиху, Елазар ве Итамар'ън бабасъйдъ. Надав'ла Авиху РАБ 'бин ьонюнде кураллара айкъръ бир атеш сунаркен ьолдюлер. Левилилер'ден сайълан бир айлък ве даха йукаръ яштаки бютюн еркеклер 23 000 кишийди. Бунлар ьобюр Исраиллилер'ле бирликте сайълмадълар. Чюнкю ьобюр Исраиллилер арасънда онлара пай верилмемишти. Шериа Ърмаъ янънда, Ериха каршъсъндаки Моав оваларънда Муса'йла Кяхин Елазар'ън сайдъкларъ Исраиллилер бунлардъ. Анджак, бу сайъланларън арасънда Муса'йла Кяхин Харун'ун Сина Чьолю'нде саймъш олдуу Исраиллилер'ден кимсе йокту. Чюнкю РАБ о дьонемде сайъмъ япълан Исраиллилер'ин кесинликле чьолде ьоледжеини сьойлемишти. Онлардан Йефунне олу Калев'ле Нун олу Йешу'дан башка кимсе са калмамъштъ. „Бабамъз чьолде ьолдю. РАБ 'бе башкалдъран Корах'ън яндашларъ арасънда деилди. Ишлемиш олдуу гюнахтан ьотюрю ьолдю. Оулларъ олмадъ. Еркек чоджуу олмадъ дийе бабамъзън адъ кенди бойу арасъндан неден йок олсун? Бабамъзън кардешлери арасънда бизе де мюлк верин.“ Муса онларън давасънъ РАБ 'бе гьотюрдю. РАБ Муса'я шьойле деди: „Селофхат'ън къзларъ дору сьойлюйор. Онлара амджаларъйла бирликте мирас оларак мюлк вереджек, бабаларънън мирасънъ онлара актараджаксън. „Исраиллилер'е де ки, ‚Бир адам еркек чоджуу олмадан ьолюрсе, мирасънъ къзъна вереджексиниз. Къзъ йокса мирасънъ кардешлерине, кардешлери йокса амджаларъна вереджексиниз. Амджаларъ да йокса, мирасънъ балъ олдуу бойда кендисине ен якън акрабасъна вереджексиниз. Якънъ мирасъ мюлк единсин. Муса'я вердиим буйрук уярънджа, Исраиллилер ичин кесин бир курал оладжак бу.‘“ Бундан сонра РАБ Муса'я, „Хааварим далък бьолгесине чък, Исраиллилер'е вереджеим юлкейе бак“ деди, „Юлкейи гьордюктен сонра, аабейин Харун гиби сен де ьолюп аталаръна кавушаджаксън. Чюнкю икиниз де Зин Чьолю'нде буйруума каршъ чъктънъз. Топлулук суларда бана башкалдърдъънда, онларън ьонюнде кутсаллъъмъ ьонемсемединиз.“ –Бунлар Зин Чьолю'ндеки Кадеш'те Мерива суларъдър.– „О киши топлулуун ьонюнде йюрюсюн ве топлулуу йьонетсин. Ьойле ки, РАБ 'бин топлулуу чобансъз койунлар гиби калмасън.“ Бунун юзерине РАБ, „Кендисинде РАБ 'бин Руху булунан Нун олу Йешу'йу янъна ал, юзерине елини кой“ деди, „Ону Кяхин Елазар'ла бютюн топлулуун ьонюне чъкар ве хепсинин ьонюнде гьоревлендир. Бютюн Исраил топлулуу сьозюню динлесин дийе она йеткинден вер. Кяхин Елазар'ън ьонюне чъкаджак; кяхин, Йешу ичин Урим араджълъъйла РАБ 'бе данъшаджак. Бу йьонтемле Елазар Йешу'йу ве бютюн халкъ йьонлендиреджек.“ Муса РАБ 'бин кендисине буйурдуу гиби яптъ. Йешу'йу Кяхин Елазар'ън ве бютюн топлулуун ьонюне гьотюрдю. РАБ 'бин буйруу уярънджа еллерини юзерине коярак ону гьоревлендирди. РАБ Муса'я шьойле деди: „Исраиллилер'е буйур ве де ки, ‚Бана сунаджаънъз сунуйу –якълан суну ве бени хошнут еден коку оларак сунаджаънъз йийеджеи– белирленен заманда сунмая диккат едеджексиниз.‘ Онлара де ки, ‚ РАБ 'бе сунаджаънъз якълан суну шудур: Гюнлюк якмалък суну оларак хер гюн бир яшънда кусурсуз ики еркек кузу сунаджаксънъз. Кузунун бирини сабах, ьобюрюню акшамюстю сунун. Кузуйла бирликте тахъл сунусу оларак дьортте бир хин съкма зейтиняъйла йорулмуш онда бир ефа индже ун сунаджаксънъз. Гюнлюк якмалък суну, Сина Даъ'нда башлатълан, РАБ 'би хошнут еден коку оларак якълан сунудур. Кузуйла бирликте дьокмелик суну оларак дьортте бир хин ички сунаджаксънъз. Дьокмелик сунуйу РАБ ичин кутсал йерде дьокеджексиниз. Ьобюр кузуйу акшамюстю, якълан суну ве РАБ 'би хошнут еден коку оларак, сабахки гиби тахъл сунусу ве дьокмелик сунуйла бирликте бана сунаджаксънъз.‘“ „‚ Шабат Гюню бир яшънда кусурсуз ики еркек кузуйла бирликте тахъл сунусу оларак зейтиняъйла йорулмуш онда ики ефа индже ун ве онун дьокмелик сунусуну сунаджаксънъз. Гюнлюк якмалък сунуйла дьокмелик сунусу дъшънда, хер Шабат Гюню сунулан якмалък суну будур.‘“ „‚Хер айън илк гюню, РАБ 'бе якмалък суну оларак ики боа, бир коч ве бир яшънда кусурсуз йеди еркек кузу сунаджаксънъз. Хер боайла бирликте тахъл сунусу оларак зейтиняъйла йорулмуш онда юч ефа индже ун; кочла бирликте тахъл сунусу оларак зейтиняъйла йорулмуш онда ики ефа индже ун; хер кузуйла да тахъл сунусу оларак зейтиняъйла йорулмуш онда бир ефа индже ун сунаджаксънъз. Бу, якмалък суну, РАБ 'би хошнут еден коку, якълан суну оладжактър. Хер боайла дьокмелик суну оларак яръм хин, кочла ючте бир хин, хер кузуйла дьортте бир хин шарап сунаджаксънъз. Йъл бойунджа хер Йени Ай'да япъладжак якмалък суну будур. Гюнлюк якмалък сунуйла дьокмелик сунусу дъшънда, РАБ 'бе гюнах сунусу оларак бир теке сунуладжак.‘“ „‚ РАБ 'бин Фъсъх курбанъ биринджи айън он дьордюнджю гюню кесилмелидир. Он бешинджи гюн байрам оладжактър; йеди гюн маясъз екмек йийеджексиниз. Илк гюн кутсал топлантъ дюзенлейеджек, гюнделик ишлеринизи япмаяджаксънъз. РАБ ичин якълан суну, якмалък суну оларак ики боа, бир коч ве бир яшънда йеди еркек кузу сунаджаксънъз. Сунаджаънъз хайванлар кусурсуз олмалъ. гюнахларънъзъ баъшлатмак ичин де гюнах сунусу оларак бир теке сунаджаксънъз. Хер сабах сунаджаънъз гюнлюк якмалък сунуя ек оларак бунларъ да сунаджаксънъз. Бьойледже хер гюн РАБ 'би хошнут еден коку оларак якълан йийеджек сунусуну йеди гюн сунаджаксънъз. Буну гюнлюк якмалък сунуйла дьокмелик сунусуна ек оларак сунаджаксънъз. Йединджи гюн кутсал топлантъ дюзенлейеджек, гюнделик ишлеринизи япмаяджаксънъз.‘“ „‚Илк юрюнлери кутлама гюню, Хафталар Байрамъ 'нда РАБ 'бе йени тахъл сунусу сундуунузда кутсал топлантъ дюзенлейеджек, гюнделик ишлеринизи япмаяджаксънъз. РАБ 'би хошнут еден коку, якмалък суну оларак ики боа, бир коч ве бир яшънда йеди еркек кузу сунаджаксънъз. гюнахларънъзъ баъшлатмак ичин де бир теке сунаджаксънъз. Гюнлюк якмалък сунуйла тахъл сунусуна ек оларак бунларъ дьокмелик сунуйла бирликте сунаджаксънъз. Сунаджаънъз хайванлар кусурсуз олмалъ.‘“ „‚Йединджи айън биринджи гюню кутсал топлантъ дюзенлейеджек, гюнделик ишлеринизи япмаяджаксънъз. О гюн сизин ичин бору чалма гюню оладжак. РАБ 'би хошнут еден коку, якмалък суну оларак кусурсуз бир боа, бир коч ве бир яшънда йеди еркек кузу сунаджаксънъз. Гюнахларънъзъ баъшлатмак ичин де гюнах сунусу оларак бир теке сунаджаксънъз. Курала гьоре сунаджаънъз айлък ве гюнлюк якмалък сунуйла дьокмелик сунулара, тахъл сунуларъна ек оларак бунларъ сунаджаксънъз. Бунлар РАБ 'би хошнут еден коку оларак якълан сунулардър.‘“ „‚Йединджи айън онунджу гюню кутсал бир топлантъ дюзенлейеджексиниз. О гюн истеклеринизи денетлейеджек, хич иш япмаяджаксънъз. РАБ 'би хошнут еден коку, якмалък суну оларак бир боа, бир коч ве бир яшънда йеди еркек кузу сунаджаксънъз. Сунаджаънъз хайванлар кусурсуз олмалъ. Боайла бирликте тахъл сунусу оларак зейтиняъйла йорулмуш онда юч ефа, кочла бирликте онда ики ефа, хер кузуйла да онда бир ефа индже ун сунаджаксънъз. Гюнах сунусу ичин бир теке сунаджаксънъз. Гюнахларънъзъ баъшлатмак ичин сунулан гюнах сунусу, гюнлюк якмалък сунуйла дьокмелик ве тахъл сунуларъна ек оларак бунларъ да сунаджаксънъз.‘“ „‚Йединджи айън он бешинджи гюню кутсал бир топлантъ дюзенлейеджек, гюнделик ишлеринизи япмаяджаксънъз. Бу байрамъ РАБ 'бин онуруна йеди гюн кутлаяджаксънъз. РАБ 'би хошнут еден коку оларак якълан суну, якмалък суну оларак он юч боа, ики коч ве бир яшънда он дьорт еркек кузу сунаджаксънъз. Бу хайванлар кусурсуз олмалъ. Гюнах сунусу ичин бир теке сунаджаксънъз. Бу сунулар гюнлюк якмалък сунуйла тахъл сунуларъна ве дьокмелик сунулара ек оладжак. „‚Икинджи гюн кусурсуз он ики боа, ики коч ве бир яшънда он дьорт еркек кузу сунаджаксънъз. Боа, коч ве кузуларла сайъсъна гьоре истенилен тахъл сунуларънъ ве дьокмелик сунуларъ сунаджаксънъз. Гюнах сунусу ичин бир теке сунаджаксънъз. Бу сунулар гюнлюк якмалък сунуйла тахъл сунуларъна ве дьокмелик сунулара ек оладжак. „‚Ючюнджю гюн кусурсуз он бир боа, ики коч ве бир яшънда он дьорт еркек кузу сунаджаксънъз. Боа, коч ве кузуларла сайъсъна гьоре истенилен тахъл сунуларънъ ве дьокмелик сунуларъ сунаджаксънъз. Гюнах сунусу ичин бир теке сунаджаксънъз. Бу сунулар гюнлюк якмалък сунуйла тахъл сунуларъна ве дьокмелик сунулара ек оладжак. „‚Дьордюнджю гюн кусурсуз он боа, ики коч ве бир яшънда он дьорт еркек кузу сунаджаксънъз. Боа, коч ве кузуларла сайъсъна гьоре истенилен тахъл сунуларънъ ве дьокмелик сунуларъ сунаджаксънъз. Гюнах сунусу ичин бир теке сунаджаксънъз. Бу сунулар гюнлюк якмалък сунуйла тахъл сунуларъна ве дьокмелик сунулара ек оладжак. „‚Бешинджи гюн кусурсуз докуз боа, ики коч ве бир яшънда он дьорт еркек кузу сунаджаксънъз. Боа, коч ве кузуларла сайъсъна гьоре истенилен тахъл сунуларънъ ве дьокмелик сунуларъ сунаджаксънъз. Гюнах сунусу ичин бир теке сунаджаксънъз. Бу сунулар гюнлюк якмалък сунуйла тахъл сунуларъна ве дьокмелик сунулара ек оладжак. „‚Алтънджъ гюн кусурсуз секиз боа, ики коч ве бир яшънда он дьорт еркек кузу сунаджаксънъз. Боа, коч ве кузуларла сайъсъна гьоре истенилен тахъл сунуларънъ ве дьокмелик сунуларъ сунаджаксънъз. Гюнах сунусу ичин бир теке сунаджаксънъз. Бу сунулар гюнлюк якмалък сунуйла тахъл сунуларъна ве дьокмелик сунулара ек оладжак. „‚Йединджи гюн кусурсуз йеди боа, ики коч ве бир яшънда он дьорт еркек кузу сунаджаксънъз. Боа, коч ве кузуларла сайъсъна гьоре истенилен тахъл сунуларънъ ве дьокмелик сунуларъ сунаджаксънъз. Гюнах сунусу ичин бир теке сунаджаксънъз. Бу сунулар гюнлюк якмалък сунуйла тахъл сунуларъна ве дьокмелик сунулара ек оладжак. „‚Секизинджи гюн бир топлантъ дюзенлейеджек, гюнделик ишлеринизи япмаяджаксънъз. Якмалък суну, якълан суну, РАБ 'би хошнут еден коку оларак кусурсуз бир боа, бир коч ве бир яшънда йеди еркек кузу сунаджаксънъз. Боа, коч ве кузуларла сайъсъна гьоре истенилен тахъл сунуларънъ ве дьокмелик сунуларъ сунаджаксънъз. Гюнах сунусу ичин бир теке сунаджаксънъз. Бу сунулар гюнлюк якмалък сунуйла тахъл сунуларъна ве дьокмелик сунулара ек оладжак. „‚Ададъънъз адаклар ве гьонюлден вердииниз сунуларън янъсъра, байрамларънъзда РАБ 'бе якмалък, тахъл, дьокмелик ве есенлик сунуларънъз оларак бунларъ сунун.‘“ Муса РАБ 'бин кендисине буйурдуу хер шейи Исраиллилер'е анлаттъ. Муса Исраил'ин оймак ьондерлерине шьойле деди: „ РАБ шьойле буйурду: ‚Еер бир адам РАБ 'бе адак адар я да ант ичерек кендини йюкюмлюлюк алтъна сокарса, вердии сьозю бозмаяджак, азъндан хер чъканъ йерине гетиреджек. „‚Генч бир кадън бабасънън евиндейкен РАБ 'бе адак адар я да кендини йюкюмлюлюк алтъна сокарса, бабасъ да онун РАБ 'бе ададъъ адаъ ве кендини йюкюмлюлюк алтъна соктууну дуяр, она каршъ чъкмазса, кадънън ададъъ адаклар ве кендини алтъна соктуу йюкюмлюлюк гечерли сайъладжак. Ама бабасъ бунларъ дуйдуу гюн енгел олурса, кадънън ададъъ адаклар ве кендини алтъна соктуу йюкюмлюлюк гечерли сайълмаяджак; РАБ ону баъшлаяджак, чюнкю бабасъ она енгел олмуштур. „‚Еер кадън адак ададъктан я да дюшюнмеден кендини йюкюмлюлюк алтъна соктуктан сонра евленирсе, коджасъ да буну дуяр ве айнъ гюн она каршъ чъкмазса, ададъъ адаклар ве кендини алтъна соктуу йюкюмлюлюк гечерли сайъладжак. Ама коджасъ буну дуйдуу гюн енгел олур, кадънън ададъъ адаъ я да дюшюнмеден кендини алтъна соктуу йюкюмлюлюю гечерли саймазса, РАБ кадънъ баъшлаяджактър. „‚Дул я да бошанмъш бир кадънън ададъъ адак, кендини йюкюмлюлюк алтъна соктуу хер шей гечерли сайъладжак. „‚Еер бир кадън евлийкен бир адак адар я да ант ичерек кендини йюкюмлюлюк алтъна сокарса, коджасъ да буну дуяр, каршъ чъкмаз, она енгел олмазса, кадънън ададъъ бютюн адаклар я да кендини алтъна соктуу хер йюкюмлюлюк гечерли сайъладжак. Ама коджасъ бунларъ дуйдуу гюн енгел олурса, кадънън ададъъ бютюн адаклар ве кендини алтъна соктуу йюкюмлюлюк гечерли сайълмаяджак. Коджасъ гечерсиз кълмъштър, РАБ кадънъ баъшлаяджак. Коджасъ, кадънън кенди истеклерини денетлемеси ичин ададъъ адаъ я да ант ичерек кендини алтъна соктуу йюкюмлюлюю онайлаябилир я да гечерсиз кълабилир. Еер коджасъ бир гюн ичинде бу конуда она каршъ чъкмазса, бютюн адакларънъ я да йюкюмлюлюклерини онайламъш олур. Онларъ дуйдуу гюн кадъна каршъ чъкмамакла онайламъш сайълър. Еер онларъ дуйдуктан бир сюре сонра енгел олурса, кадънън сучундан коджасъ сорумлу оладжактър.‘“ Еркекле каръсъ, бабайла евинде яшаян генч къзъ арасъндаки илишки конусунда РАБ 'бин Муса'я буйурдуу кураллар бунлардър. Бунун юзерине Муса халка, „Мидянлълар'а каршъ савашмак ве онлардан РАБ 'бин ьоджюню алмак юзере аранъздан адамлар силахландърън“ деди, „Саваша Исраил'ин хер оймаъндан бин киши гьондерин.“ Бьойледже Исраил'ин хер оймаъндан бинер киши олмак юзере 12 000 киши сечилип саваша хазърландъ. Муса онларъ –хер оймактан бинер кишийи– ве Кяхин Елазар олу Пинехас'ъ саваша гьондерди. Пинехас янъна кутсал йере аит базъ ешяларъ ве чаръ боразанларънъ алдъ. РАБ 'бин Муса'я вердии буйрук уярънджа, Мидянлълар'а саваш ачъп бютюн еркеклери ьолдюрдюлер. Ьолдюрдюклери арасънда беш Мидян кралъ –Еви, Рекем, Сур, Хур ве Рева– да вардъ. Беор олу Балам'ъ да кълъчла ьолдюрдюлер. Мидянлъ кадънларла чоджукларънъ тутсак алъп бютюн хайванларънъ, сюрюлерини, малларънъ ямаладълар. Мидянлълар'ън яшадъъ бютюн кентлери, обаларъ атеше вердилер. Инсанларъ, хайванларъ, ямаланмъш бютюн малларъ янларъна алдълар. Тутсакларла ямаланмъш малларъ Шериа Ърмаъ'нън янънда, Ериха каршъсънда, Моав оваларъндаки ордугахта конаклаян Муса'йла Кяхин Елазар'а ве Исраил топлулууна гетирдилер. Муса, Кяхин Елазар ве топлулуун ьондерлери онларъ каршъламак ичин ордугахън дъшъна чъктълар. Муса саваштан дьонен орду комутанларъна –бинбашълара, йюзбашълара– ьофкеленди. Онлара, „Бютюн кадънларъ са мъ бърактънъз?“ дийе чъкъштъ, „Бу кадънлар Балам'ън вердии ьоюде уярак Пеор олайънда Исраиллилер'ин РАБ 'бе иханет етмесине неден олдулар. Бу йюзден РАБ 'бин топлулуу арасънда ьолюмджюл хасталък башгьостерди. Шимди бютюн еркек чоджукларъ ве еркекле ятмъш кадънларъ ьолдюрюн. Ялнъз еркекле ятмамъш генч къзларъ кендиниз ичин са бъракън. „Аранъзда бирини ьолдюрен я да ьолдюрюлен бирине докунан херкес йеди гюн ордугахън дъшънда калсън. Ючюнджю ве йединджи гюн кендинизи де тутсакларънъзъ да гюнахтан аръндъраджаксънъз. Хер гийсийи, дериден, кечи кълъндан, тахтадан япълмъш хер неснейи аръндъраджаксънъз.“ Бундан сонра Кяхин Елазар, саваштан дьонен аскерлере, „ РАБ 'бин Муса'я буйурдуу ясанън куралъ шудур“ деди, Йединджи гюн гийсилеринизи йъкайън. Бьойледже темиз сайъладжаксънъз. Сонра ордугаха гиребилирсиниз.“ РАБ Муса'я шьойле деди: „Сен, Кяхин Елазар ве топлулуун аиле башларъ еле гечирилен инсанларла хайванларъ саяджаксънъз. Еле гечириленлери саваша катълан аскерлерле топлулуун гери каланъ арасънда пайлаштъраджаксънъз. Саваша катълан аскерлере дюшен пайдан –инсан, съър, ешек, давардан– верги оларак РАБ 'бе беш йюзде бир пай айъраджаксън. Бу вергийи аскерлере дюшен яръ пайдан аладжак, РАБ 'бе армаан оларак Кяхин Елазар'а вереджексин. Ьобюр Исраиллилер'е дюшен яръдан, герек инсанлардан, герек хайванлардан –съър, ешек, давардан– еллиде бирини алъп РАБ 'бин Конуту'нун хизметинден сорумлу олан Левилилер'е вереджексин.“ Муса'йла Кяхин Елазар РАБ 'бин Муса'я буйурдуу гиби яптълар. Саваша катълан аскерлерин еле гечирдиклеринден каланлар шунлардъ: 675 000 давар, 72 000 съър, 61 000 ешек, еркекле ятмамъш 32 000 къз. Саваша катълан аскерлере дюшен яръ пай да шуйду: 337 500 давар, бунлардан РАБ 'бе верги оларак 675 давар верилди; 36 000 съър, бунлардан РАБ 'бе верги оларак 72 съър верилди; 30 500 ешек, бунлардан РАБ 'бе верги оларак 61 ешек верилди; 16 000 киши, бунлардан РАБ 'бе верги оларак 32 киши верилди. Муса, РАБ 'бин кендисине буйурдуу гиби, РАБ 'бе айрълан вергийи Кяхин Елазар'а верди. Муса'нън саваша катълан аскерлерден алъп Исраиллилер'е айърдъъ яръ пай шуйду: Топлулуа дюшен яръ пай 337 500 давар, 36 000 съър, 30 500 ешек, 16 000 киши. Муса, РАБ 'бин кендисине буйурдуу гиби, Исраиллилер'е дюшен яръ пайдан хер елли кишиден ве хайвандан бирини алъп РАБ 'бин Конуту'нун хизметинден сорумлу олан Левилилер'е верди. Орду комутанларъ –бинбашълар ве йюзбашълар– Муса'я гидип, „Ефендимиз, йьонетимимиз алтъндаки аскерлери сайдък, ексик йок“ дедилер, „Иште, еле гечирдиимиз алтън ешяларъ –пазъбентлери, билезиклери, йюзюклери, кюпелери, колйелери– гетирдик. Гюнахларъмъзъ баъшлатмак ичин бунларъ РАБ 'бе сунуйоруз.“ Муса'йла Кяхин Елазар алтънъ, хер тюр ишленмиш алтън ешяйъ онлардан алдълар. Бинбашъ ве йюзбашълардан алъп РАБ 'бе армаан оларак сундукларъ алтънън топлам аърлъъ 16 750 шекелди. Саваша катълан хер аскер кендине ямаланмъш малдан алмъштъ. Муса'йла Кяхин Елазар бинбашъ ве йюзбашълардан алдъкларъ алтънъ Исраиллилер ичин РАБ 'бин ьонюнде бир анъмсатма сунусу оларак Булушма Чадъръ'на гетирдилер. Чок сайъда хайванъ олан Рубенлилер'ле Гадлълар Язер ве Гилат топракларънън хайванлар ичин уйгун бир йер олдууну гьордюлер. Бизден хошнут калдъйсанъз, бу юлкейи мюлк оларак бизе верин ки, Шериа Ърмаъ'нън каршъ якасъна гечмек зорунда калмаялъм.“ Муса, „Исраилли кардешлериниз саваша гидеркен сиз бурада мъ каладжаксънъз?“ дийе каршълък верди, „ РАБ 'бин кендилерине вереджеи юлкейе гиден Исраиллилер'ин неден джесаретини къръйорсунуз? Юлкейи араштърсънлар дийе Кадеш-Барнеа'дан гьондердиим бабаларънъз да айнъ шейи яптълар. Ешкол Вадиси'не кадар гидип юлкейи гьордюктен сонра, РАБ 'бин кендилерине вереджеи юлкейе гитмемелери ичин Исраиллилер'ин гьозюню коркуттулар. О гюн РАБ ьофкеленерек шьойле ант ичти: ‚Мадем бютюн йюреклерийле ардъмджа йюрюмедилер, Мъсър'дан чъканлардан йирми ве даха йукаръ яштакилерин хичбири Ибрахим'е, Исхак'а, Якуп'а ант ичерек сьоз вердиим юлкейи гьормейеджек. Кеназ сойундан Йефунне олу Калев'ле Нун олу Йешу'дан башкасъ орайъ гьормейеджек. Чюнкю онлар бютюн йюреклерийле ардъмджа йюрюдюлер.‘ Исраиллилер'е ьофкеленен РАБ, гьозюнде кьотюлюк япан о кушак бюсбютюн йок олунджая дек кърк йъл онларъ чьолде долаштърдъ. „Иште, ей гюнахкярлар сойу, бабаларънъзън йерине сиз гечтиниз ве РАБ 'бин Исраил'е даха чок ьофкеленмесине неден олуйорсунуз. Еер О'нун ардънджа йюрюмектен вазгечерсениз, бютюн бу халкъ йине чьолде бъракаджак; сиз де бу халкън йок олмасъна неден оладжаксънъз.“ Гадлълар'ла Рубенлилер Муса'я яклашъп, „Бурада хайванларъмъз ичин аъллар япмамъза, чоджукларъмъз ичин йениден кентлер курмамъза изин вер“ дедилер, „Кендимиз де хемен силахланъп Исраиллилер'и кендилеринин оладжак юлкейе гьотюрюнджейе дек онлара ьонджюлюк едеджеиз. Юлке халкъ йюзюнден чоджукларъмъз сурлу кентлерде яшаяджак. Хер Исраилли мюлкюне кавушмадан евлеримизе дьонмейеджеиз. Шериа Ърмаъ'нън каршъ якасънда онларла бирликте мюлк алмаяджаъз, чюнкю бизим пайъмъз Шериа Ърмаъ'нън доу якасъна дюштю.“ Муса шьойле янътладъ: „Бу сьойледиклеринизи япар, РАБ 'бин ьонюнде саваша гитмек юзере силахланъп РАБ дюшманларънъ ковунджая дек хепиниз О'нун ьонюнде Шериа Ърмаъ'нън каршъ якасъна силахлъ оларак гечерсениз, юлке еле гечирилдиинде дьонебилир, РАБ 'бе ве Исраил'е каршъ йюкюмлюлююнюзден ьозгюр олурсунуз. РАБ 'бин ьонюнде бу топраклар сизин оладжактър. „Ама сьойледиклеринизи япмазсанъз, РАБ 'бе каршъ гюнах ишлемиш олурсунуз; гюнахънъзън джезасънъ чекеджеинизи билмелисиниз. Чоджукларънъз ичин йениден кентлер курун, даварларънъз ичин аъллар япън. Йетер ки, вердииниз сьозю йерине гетирин.“ Гадлълар'ла Рубенлилер, „Ефендимиз, бизе буйурдуун гиби япаджаъз“ дийе янътладълар, „Чолук чоджуумуз, съърларъмъзла ьобюр хайванларъмъз бурада, Гилат кентлеринде каладжак. Ама буйурдуун гиби, силахланмъш олан херкес РАБ 'бин ьонюнде савашмак юзере каршъ якая гечеджек.“ Муса Гадлълар'ла Рубенлилер хаккънда Кяхин Елазар'а, Нун олу Йешу'я ве Исраил оймакларънън аиле башларъна буйрук верди. Шьойле деди: „Гадлълар'ла Рубенлилер'ден силахланмъш олан херкес РАБ 'бин ьонюнде сизинле бирликте Шериа Ърмаъ'нън каршъ якасъна гечерсе, юлкейи де еле гечирирсениз, Гилат бьолгесини мирас оларак онлара вереджексиниз. Ама силахланмъш оларак сизинле ърмаън каршъ якасъна гечмезлерсе, Кенан юлкесинде сизинле мирас аладжаклар.“ Гадлълар'ла Рубенлилер, „ РАБ 'бин бизе буйурдууну япаджаъз“ дедилер, „Силахланмъш оларак РАБ 'бин ьонюнде Кенан юлкесине гидеджеиз. Ама аладжаъмъз мюлк Шериа Ърмаъ'нън доу якасънда оладжак.“ Бьойледже Муса Гадлълар'ла Рубенлилер'е ве Йусуф олу Манашше оймаънън яръсъна Аморлулар'ън Кралъ Сихон'ун юлкесийле Башан Кралъ Ог'ун юлкесини ве чеврелериндеки топракларла кентлери верди. Манашше олу Макир'ин сойундан геленлер гидип Гилат'ъ еле гечиререк, орада яшаян Аморлулар'ъ ковдулар. Бьойледже Муса Гилат'ъ Манашше олу Макир'ин сойундан геленлере верди; онлар да орая йерлештилер. Манашше сойундан Яир гидип Аморлулар'ън йерлешим биримлерини еле гечирди ве бунлара Хаввот-Яир адънъ верди. Новах да Кенат'ла чевресиндеки кьойлери еле гечиререк орая кенди адънъ верди. Муса'йла Харун ьондерлиинде бирликлер халинде Мъсър'дан чъкан Исраиллилер сърасъйла ашаъдаки йолджулукларъ яптълар. Муса РАБ 'бин буйруу уярънджа сърасъйла япълан йолджулукларъ кайда гечирди. Япълан йолджулуклар шунлардър: Исраиллилер Фъсъх курбанънън ертеси гюню –биринджи айън он бешинджи гюню– Мъсърлълар'ън гьозю ьонюнде зафер хавасъ ичинде Рамсес'тен йола чъктълар. О сърада Мъсърлълар РАБ 'бин йок еттии илк доан чоджукларънъ гьомюйорлардъ; РАБ онларън илахларънъ яргъламъштъ. Исраиллилер Рамсес'тен йола чъкъп Суккот'та конакладълар. Суккот'тан айрълъп чьол кенаръндаки Етам'да конакладълар. Етам'дан айрълъп Баал-Сефон'ун доусундаки Пи-Хахирот'а дьондюлер, Мигдол якънларънда конакладълар. Пи-Хахирот'тан айрълъп денизден чьоле гечтилер. Етам Чьолю'нде юч гюн йюрюдюктен сонра Мара'да конакладълар. Мара'дан айрълъп он ики су кайнаъ ве йетмиш хурма ааджъ олан Елим'е гидерек орада конакладълар. Елим'ден айрълъп Камъш Денизи къйъсънда конакладълар. Камъш Денизи'нден айрълъп Син Чьолю'нде конакладълар. Син Чьолю'нден айрълъп Дофка'да конакладълар. Дофка'дан айрълъп Алуш'та конакладълар. Алуш'тан айрълъп Рефидим'де конакладълар. Орада халк ичин ичеджек су йокту. Рефидим'ден айрълъп Сина Чьолю'нде конакладълар. Сина Чьолю'нден айрълъп Киврот-Хаттаава'да конакладълар. Киврот-Хаттаава'дан айрълъп Хасерот'та конакладълар. Хасерот'тан айрълъп Ритма'да конакладълар. Ритма'дан айрълъп Риммон-Перес'те конакладълар. Риммон-Перес'тен айрълъп Ливна'да конакладълар. Ливна'дан айрълъп Рисса'да конакладълар. Рисса'дан айрълъп Кехелата'да конакладълар. Кехелата'дан айрълъп Шефер Даъ'нда конакладълар. Шефер Даъ'ндан айрълъп Харада'да конакладълар. Харада'дан айрълъп Макхелот'та конакладълар. Макхелот'тан айрълъп Тахат'та конакладълар. Тахат'тан айрълъп Терах'та конакладълар. Терах'тан айрълъп Митка'да конакладълар. Митка'дан айрълъп Хашмона'да конакладълар. Хашмона'дан айрълъп Мосерот'та конакладълар. Мосерот'тан айрълъп Бене-Яакан'да конакладълар. Бене-Яакан'дан айрълъп Хор-Хагидгат'та конакладълар. Хор-Хагидгат'тан айрълъп Йотвата'да конакладълар. Йотвата'дан айрълъп Аврона'да конакладълар. Аврона'дан айрълъп Есйон-Гевер'де конакладълар. Есйон-Гевер'ден айрълъп Зин Чьолю'нде –Кадеш'те– конакладълар. Кадеш'тен айрълъп Едом сънъръндаки Хор Даъ'нда конакладълар. Кяхин Харун РАБ 'бин буйруу уярънджа Хор Даъ'на чъктъ. Исраиллилер'ин Мъсър'дан чъкъшларънън къркънджъ йълъ, бешинджи айън биринджи гюню орада ьолдю. Хор Даъ'нда ьолдююнде Харун 123 яшъндайдъ. Кенан юлкесинин Негев бьолгесинде яшаян Кенанлъ Арат Кралъ Исраиллилер'ин гелдиини дуйду. Исраиллилер Хор Даъ'ндан айрълъп Салмона'да конакладълар. Салмона'дан айрълъп Пунон'да конакладълар. Пунон'дан айрълъп Овот'та конакладълар. Овот'тан айрълъп Моав сънъръндаки Ийе-Хааварим'де конакладълар. Ийим'ден айрълъп Дивон-Гад'да конакладълар. Дивон-Гад'дан айрълъп Алмон-Дивлатайма'да конакладълар. Алмон-Дивлатайма'дан айрълъп Нево якънларъндаки Хааварим далък бьолгесинде конакладълар. Хааварим далък бьолгесинден айрълъп Шериа Ърмаъ янънда, Ериха каршъсъндаки Моав оваларънда конакладълар. Шериа Ърмаъ бойунджа Бейтхайешимот'тан Авел-Хашшиттим'е кадар Моав оваларънда конакладълар. Орада, Шериа Ърмаъ янънда Ериха каршъсъндаки Моав оваларънда РАБ Муса'я шьойле деди: „Исраиллилер'е де ки, ‚Шериа Ърмаъ'ндан Кенан юлкесине гечиндже, юлкеде яшаян бютюн халкъ коваджаксънъз. Ойма ве дьокме путларънъ йок едеджек, тапънма йерлерини йъкаджаксънъз. Юлкейи йурт единеджек, орая йерлешеджексиниз; чюнкю мюлк единесиниз дийе орайъ сизе вердим. Юлкейи бойларънъз арасънда курайла пайлашаджаксънъз. Бюйюк боя бюйюк пай, кючюк боя кючюк пай вереджексиниз. Курада киме не чъкарса, орасъ онун оладжак. Даътъмъ аталарънъзън оймакларъна гьоре япаджаксънъз. „‚Ама юлкеде яшаянларъ ковмазсанъз, орада бърактъънъз халк гьозлеринизде канджа, бьоюрлеринизде дикен оладжак. Яшаяджаънъз юлкеде сизе съкънтъ вереджеклер. Бен де онлара япмайъ тасарладъъмъ сизе япаджаъм.‘“ РАБ Муса'я шьойле деди: „Исраиллилер'е де ки, ‚Мюлк оларак сизе дюшеджек Кенан юлкесине гириндже, сънърларънъз шьойле оладжак: „‚Гюней сънърънъз Зин Чьолю'нден Едом сънъръ бойунджа узанаджак. Доуда, гюней сънърънъз Лут Гьолю'нюн уджундан башлаяджак, Акреп Гечиди'нин гюнейинден Зин'е гечип Кадеш-Барнеа'нън гюнейине дек узанаджак. Орадан Хасар-Аддар'а ве Асмон'а, орадан да Мъсър Вадиси'не узанарак Акдениз'де сон буладжак. „‚Батъ сънърънъз Акдениз ве къйъсъ оладжак. Батъда сънърънъз бу оладжак. „‚Кузей сънърънъз Акдениз'ден Хор Даъ'на дек узанаджак. Хор Даъ'ндан Лево-Хамат'а, орадан Седат'а, Зифрон'а дору узанарак Хасар-Енан'да сон буладжак. Кузейде сънърънъз бу оладжак. „‚Доу сънърънъз Хасар-Енан'дан Шефам'а дек узанаджак. Сънърънъз Шефам'дан Айин'ин доусундаки Ривла'я дек инеджек. Орадан Киннерет Гьолю'нюн доу къйъсъндаки ямачлара дек узанаджак. Орадан Шериа Ърмаъ бойунджа узанаджак ве Лут Гьолю'нде сон буладжак. „‚Хер яндан юлкенизин сънърларъ бу оладжактър.‘“ Муса Исраиллилер'е, „Мирас оларак курайла пайлаштъраджаънъз юлке будур“ деди, „ РАБ 'бин буйруу уярънджа юлке докуз оймакла бир яръм оймак арасънда пайлаштъръладжак. Чюнкю Рубен оймаъна балъ аилелерле Гад оймаъна балъ аилелер ве Манашше оймаънън ьобюр яръсъ мюлклерини алдълар. Бу ики оймакла яръм оймак мюлклерини Ериха'нън каршъсъндаки Шериа Ърмаъ'нън доусунда алдълар.“ РАБ Муса'я шьойле деди: „Юлкейи мюлк оларак аранъзда пайлаштъраджак адамлар шунлардър: Кяхин Елазар ве Нун олу Йешу. Юлкейи мюлк оларак пайлаштърмаларъ ичин хер оймактан бирер ьондер гьоревлендирин. Шу адамларъ гьоревлендиреджексиниз: „Яхуда оймаъндан Йефунне олу Калев, Шимон оймаъндан Аммихут олу Шемуел, Бенямин оймаъндан Кислон олу Елидат, Дан оймаъндан Йогли олу ьондер Букки, Йусуфоулларъ'ндан: Манашше оймаъндан Ефот олу ьондер Ханниел, Ефрайим оймаъндан Шифтан олу ьондер Кемуел, Зевулун оймаъндан Парнак олу ьондер Елисафан, Иссакар оймаъндан Аззан олу ьондер Палтиел, Ашер оймаъндан Шеломи олу ьондер Ахихут, Нафтали оймаъндан Аммихут олу ьондер Педахел.“ Кенан юлкесинде Исраиллилер'е мюлкю пайлаштърмаларъ ичин РАБ 'бин гьоревлендирдии адамлар бунлардъ. РАБ Шериа Ърмаъ янънда Ериха каршъсъндаки Моав оваларънда Муса'я шьойле деди: „Исраиллилер'е буйрук вер, аладжакларъ мюлктен отурмаларъ ичин Левилилер'е кентлер версинлер. Кентлерин чевресинде отлаклар да вереджексиниз. Бьойледже яшамак ичин Левилилер'ин кентлери оладжак; съърларъ, сюрюлери, ьобюр хайванларъ ичин отлакларъ да оладжак. „Левилилер'е вереджеиниз кентлерин чевресиндеки отлаклар кент сурундан бин аршън узаклъкта оладжак. Кент ортада олмак юзере, кент дъшъндан доуда ики бин аршън, гюнейде ики бин аршън, батъда ики бин аршън, кузейде ики бин аршън ьолчеджексиниз. Бу бьолге кентлер ичин отлак оладжак.“ „Левилилер'е вереджеиниз кентлерден алтъсъ съънак кент оладжак; ьойле ки, адам ьолдюрен бири орая качабилсин. Айръджа Левилилер'е кърк ики кент даха вереджексиниз. Левилилер'е отлакларъйла бирликте топлам кърк секиз кент вереджексиниз. Исраиллилер'ин мюлкюнден Левилилер'е вереджеиниз кентлер хер оймаа дюшен пай оранънда олсун. Чок кенти олан оймак чок, аз кенти олан оймак аз сайъда кент вереджек.“ РАБ Муса'йла конушмасънъ шьойле сюрдюрдю: „Исраиллилер'е де ки, ‚Шериа Ърмаъ'ндан гечип Кенан юлкесине гириндже, съънак кентлер оларак базъ кентлер сечин. Ьойле ки, истемейерек бирини ьолдюрен киши орая качабилсин; ьоч аладжак кишиден качъп съънаджак бир йериниз олсун. Бьойледже адам ьолдюрен киши топлулуун ьонюнде яргъланмадан ьолдюрюлмесин. Вереджеиниз бу алтъ кент сизин ичин съънак кентлер оладжак. Съънак кентлерин ючюню Шериа Ърмаъ'нън доусундан, ючюню де Кенан юлкесинден сечеджексиниз. Бу алтъ кент Исраиллилер ве араларънда яшаян ябанджъларла йерли олмаян конуклар ичин съънак кентлер оладжак. Ьойле ки, истемейерек бирини ьолдюрен киши орая качабилсин. „‚Еер бири демир бир алетле башка бирине вурур, о киши де ьолюрсе, адам катилдир ве кесинликле ьолдюрюледжектир. Биринин елинде адам ьолдюребиледжек бир таш варса, бу ташла башка бирине вурурса, о киши де ьолюрсе, адам катилдир ве кесинликле ьолдюрюледжектир. Я да елинде адам ьолдюребиледжек тахтадан бир алет варса, бунунла бирине вурурса, о киши де ьолюрсе, адам катилдир ве кесинликле ьолдюрюледжектир. Ьоленин ьоджюню аладжак киши, катили ьолдюреджектир; онунла каршълашънджа ону ьолдюреджектир. Еер бири башка бирине беследии кинден ьотюрю ону итер я да биле биле она бир несне фърлатърса, о киши де ьолюрсе, я да беследии кинден ьотюрю ону йумруклар, о киши де ьолюрсе, вуран киши кесинликле ьолдюрюледжектир; катилдир. Ьоленин ьоджюню аладжак киши катилле каршълашънджа ону ьолдюреджектир. „‚Еер бири бир башкасъна кин беслемедии халде ансъзън ону итер я да истемейерек она бир несне фърлатърса, я да ону гьормеден юзерине ьолдюребиледжек бир таш дюшюрюрсе, о киши де ьолюрсе, ьолдюрен ьолене кин беслемедиинден ве она зарар вермек истемедиинден, топлулук адам ьолдюренле кан ьоджюню аладжак киши арасънда шу кураллар уярънджа карар вереджек: Топлулук адам ьолдюрени кан ьоджю аладжак кишинин елинден корумалъ ве качмъш олдуу съънак кенте гери гьондермели. Киши кутсал яла месхедилмиш башкяхинин ьолюмюне дек орада калмалъдър. „‚Ама адам ьолдюрен качмъш олдуу съънак кентин сънърънъ гечер, кан ьоджю аладжак киши де ону съънак кентин сънъръ дъшънда гьорюр, кан ьоджю аладжак киши ьолдюрени ьолдюрюрсе сучлу сайълмаяджактър. Чюнкю адам ьолдюрен, башкяхинин ьолюмюне дек съънак кентте калмалъ. Анджак онун ьолюмюнден сонра кенди топраъна дьонебилир. „‚Бунлар кушаклар бойунджа яшадъънъз хер йерде сизин ичин кесин курал оладжактър. „‚Адам ьолдюрен, танъкларън танъклъъйла ьолдюрюледжек, бир тек кишинин танъклъъйла ьолдюрюлмейеджектир. „‚Ьолюмю хак етмиш катилин джанъ ичин бедел алмаяджаксънъз; о кесинликле ьолдюрюледжектир. „‚Съънак кенте качмъш олан биринин башкяхинин ьолюмюнден ьондже топраъна дьонюп яшамасъ ичин бедел алмаяджаксънъз. „‚Ичинде яшадъънъз юлкейи кирлетмейеджексиниз. Кан дьокмек юлкейи кирлетир. Ичинде кан дьокюлен юлке анджак кан дьокенин канъйла баъшланър. „‚Ичинде отурдуунуз, беним де ичинде яшадъъм юлкейи кирлетмейеджексиниз; чюнкю бен Исраиллилер'ин арасънда яшаян РАБ 'бим.‘“ Йусуфоулларъ бойларъндан Манашше олу Макир олу Гилат'ън бойунун аиле башларъ гелип Муса'я ве Исраил'ин аиле башъ олан ьондерлерине шьойле дедилер: „ РАБ юлкейи мюлк оларак курайла Исраиллилер арасънда пайлаштърмасъ ичин ефендимиз Муса'я буйрук верди. Кардешимиз Селофхат'ън мирасънън къзларъна верилмеси ичин де буйрук верилди. Еер Селофхат'ън къзларъ башка бир Исраил оймаъна балъ еркеклерле евленирлерсе, мирасларъ бизим аилелеримизден алънъп коджаларънън балъ олдукларъ оймаън мирасъна екленеджек. Бьойледже курайла бизе дюшен пай ексиледжек. Исраиллилер'ин ьозгюрлюк йълъ кутландъънда, къзларън мирасъ коджаларънън балъ олдуу оймаа екленеджек. Бьойледже онларън мирасъ аталаръмъзън оймаъна дюшен мирастан алънаджак.“ Муса, РАБ 'бин буйруу уярънджа, Исраиллилер'е шьойле буйурду: „Йусуф сойундан геленлерин сьойледиклери дорудур. РАБ Селофхат'ън къзларъ ичин шьойле дийор: Селофхат'ън къзларъ бабаларънън балъ олдуу оймак ве бойдан херханги бир еркекле евленмекте ьозгюрдюрлер. Исраил'де мирас бир оймактан ьобюр оймаа гечмейеджек. Хер Исраилли аталарънън балъ олдуу оймаън мирасъна балъ каладжак. Херханги бир Исраил оймаънда мирас алан къз, бабасънън балъ олдуу оймак ве бойдан бирийле евленмелидир. Ьойле ки, хер Исраилли аталарънън мирасънъ сахипленебилсин. Мирас бир оймактан ьобюр оймаа гечмейеджек. Хер Исраил оймаъ алдъъ мираса балъ каладжак.“ Бьойледже Йусуф олу Манашше бойларъндан еркеклерле евлендилер, долайъсъйла мирасларъ да бабаларънън балъ олдуу бой ве оймакта калдъ. РАБ 'бин Муса араджълъъйла Шериа Ърмаъ янънда Ериха каршъсъндаки Моав оваларънда Исраиллилер'е вердии буйруклар ве илкелер бунлардъ. Шериа Ърмаъ'нън доу якасъндаки чьолде, Суф'ун каршъсънда Арава'да, Паран иле Тофел, Лаван, Хасерот, Ди-Захав арасънда Муса Исраиллилер'е шунларъ анлаттъ. Хорев'ден Сеир Даъ йолуйла Кадеш-Барнеа'я гитмек он бир гюн сюрер. Мъсър'дан чъктъктан сонра къркънджъ йълън он биринджи айънън биринджи гюню, Муса РАБ 'бин, кендиси араджълъъйла Исраиллилер'е нелер буйурдууну анлаттъ. Бу олай Муса Хешбон'да яшаян Аморлулар'ън Кралъ Сихон'у, Аштарот'та ве Едреи'де яшаян Башан Кралъ Ог'у бозгуна ураттъктан сонра олду. Муса Шериа Ърмаъ'нън доу якасъндаки Моав топракларънда бу ясайъ шьойле ачъкламая башладъ: „Танръмъз РАБ Хорев'де бизе, ‚Бу дада йетери кадар калдънъз‘ деди, ‚Хайди калкън, Арава'да, далък бьолгеде, Шефела'да, Негев'де ве Акдениз къйъсънда яшаян бютюн комшу халклара, Аморлулар'ън далък бьолгесине, бюйюк Фърат Ърмаъ'на кадар узанан Кенанлълар юлкесине ве Любнан'а гидин. Бу топракларъ сизе вердим. Гидин, аталарънъза, Ибрахим'е, Исхак'а, Якуп'а ве сойларъна ант ичерек сьоз вердиим топракларъ мюлк единин.‘“ „О сърада сизе, ‚Тек башъма йюкюнюзю ташъямам‘ дедим, ‚Танрънъз РАБ сизи чоалттъ. Бугюн гьоклердеки йълдъзлар кадар чоалдънъз. Аталарънъзън Танръсъ РАБ сизи бин кат даха чоалтсън ве сьоз вердии гиби кутсасън! Сорунларънъза, йюкюнюзе, даваларънъза бен тек башъма насъл катланабилирим? Кендинизе хер оймактан билге, анлайъшлъ, денейимли адамлар сечин. Онларъ сизе ьондер атаяджаъм.‘ „Сиз де бунун ийи олдууну онайладънъз. Бьойледже оймакларънъзън билге ве денейимли кишилер олан илери геленлерини сизе ьондер атадъм. Онлара бинер, йюзер, еллишер, онар кишилик топлулукларън сорумлулууну вердим. Оймакларънъз ичин де йьонетиджилер гьоревлендирдим. Айръджа яргъчларънъза, ‚Кардешлериниз арасъндаки сорунларъ динлейин‘ дедим, ‚Бир адамла Исраилли кардеши я да бир ябанджъ арасъндаки даваларда адалетле карар верин. Яргъларкен кимсейи кайърмайън; кючюе де, бюйюе де айнъ гьозле бакън. Хич кимседен коркмайън. Яргъ Танръ'я ьозгюдюр. Чьоземейеджеиниз бир сорун олурса бана гетирин, бен герекени япаръм.‘ О сърада япманъз герекен хер шейи сизе буйурмуштум.“ „Сонра Танръмъз РАБ 'бин бизе буйурдуу гиби Хорев'ден айрълдък, Аморлулар'ън далък бьолгесине гиден йолдан гечерек гьордююнюз о гениш ве коркунч чьолю ашъп Кадеш-Барнеа'я вардък. Сизе, ‚Танръмъз РАБ 'бин бизе вереджеи Аморлулар'ън далък бьолгесине вардънъз‘ дедим, ‚Иште, Танрънъз РАБ сизе юлкейи верди. Хайди, аталарънъзън Танръсъ РАБ 'бин сизе сьойледии гиби, гидип орайъ мюлк единин. Коркмайън, йълмайън.‘ „О заман хепиниз бана гелип, ‚Юлкейи араштърмак ичин ьонюмюзден адамлар гьондерелим‘ дединиз, ‚Ханги йолдан гидеджеиз, ханги кентлере ураяджаъз? Билги версинлер.‘ „Бу дюшюнджейи бенимседим. Хер оймактан бирер киши олмак юзере аранъздан он ики киши сечтим. Бунлар далък бьолгейе чъкарак Ешкол Вадиси'не варъп юлкейи араштърдълар. Дьонюште орада йетишен мейвелерден гетирдилер ве, ‚Танръмъз РАБ 'бин бизе вереджеи юлке веримлидир‘ дийе хабер вердилер. „Не вар ки, сиз орая гитмек истемединиз. Танрънъз РАБ 'бин буйрууна каршъ гелдиниз. Чадърларънъзда сьойленерек, ‚ РАБ бизден нефрет едийор‘ дединиз, ‚Бизи Аморлулар'ън елине верип йок етмек ичин Мъсър'дан чъкардъ. Орая нийе гиделим? Кардешлеримиз йьоре халкънън бизден даха гючлю, даха узун бойлу олдууну сьойлейерек джесаретимизи кърдълар. Кентлер бюйюкмюш, гьое дек йюкселен сурларла чеврилиймиш. Орада Анаклълар'ъ да гьормюшлер.‘ „Ойса бен сизе, ‚Онлардан коркмайън, йълмайън‘ дедим, Бютюн бунлара каршън Танрънъз РАБ 'бе гювенмединиз. О РАБ ки, чадърларънъзъ курманъз ичин сизе йер арамак, гидеджеиниз йолу гьостермек ичин геджелейин атеште, гюндюзюн булутта ьонюнюзсъра гитти.“ „ РАБ якънмаларънъзъ дуйунджа ьофкеленди ве шьойле ант ичти: „Сизин йюзюнюзден РАБ бана да ьофкеленерек, ‚Сен де о юлкейе гирмейеджексин‘ деди, ‚Ама ярдъмджън Нун олу Йешу орая гиреджек. Ону йюреклендир. Исраиллилер'ин юлкейи мюлк единмесини о салаяджак. Тутсак оладжак дедииниз кючюклериниз, бугюн ийийле кьотюйю айърт едемейен чоджукларънъз орая гиреджеклер. Юлкейи онлара вереджеим, орайъ онлар мюлк единеджеклер. Ама сиз гери дьонюн, Камъш Денизи йолундан чьоле гидин.‘“ „Бунун юзерине бана, ‚ РАБ 'бе каршъ гюнах ишледик‘ дединиз, ‚Танръмъз РАБ 'бин буйруу уярънджа гидип савашаджаъз.‘ Сонра далък бьолгеде савашманън колай оладжаънъ дюшюнерек хер бириниз силахънъзъ кушандънъз. „Ама РАБ бана шьойле деди: ‚Сьойле онлара, саваша гитмесинлер. Чюнкю сизинле олмаяджаъм. Дюшманларънъзън ьонюнде йенилгийе ураяджаксънъз.‘ „Сизи уярдъм, ама динлемединиз. РАБ 'бин буйрууна каршъ гелдиниз. Кендинизе гювенерек далък бьолгейе чъктънъз. Далък бьолгеде яшаян Аморлулар сизе каршъ чъктълар. Арълар гиби сизи коваладълар. Сеир'ден Хорма Кенти'не дек сизи бозгуна ураттълар. Гери дьондюнюз ве РАБ 'бин ьонюнде аладънъз. Ама РАБ не алайъшънъзъ дуйду, не де сизе кулак астъ. Узун сюре Кадеш'те калдънъз.“ „Сонунда гери дьонюп РАБ 'бин бана буйурдуу гиби Камъш Денизи йолундан чьоле гиттик. Узун сюре Сеир далък бьолгесинде доланъп дурдук. Сонра халка шу буйрукларъ вермеми сьойледи: ‚Сеир'де яшаян кардешлеринизин, Есавоулларъ'нън юлкесинден гечеджексиниз. Сизден коркаджаклар. Чок диккатли давранън. Онларъ саваша къшкъртмайън. Сизе онларън юлкесинден хичбир топрак парчасъ, аяънъзъ басаджак бир йер биле вермейеджеим. Чюнкю Сеир далък бьолгесини мюлк оларак Есав'а вердим. Йийеджеклеринизи, ичеджеклеринизи онлардан пара каршълъънда аладжаксънъз.‘ „Танрънъз РАБ ел аттъънъз хер иште сизи кутсадъ. Бу гениш чьолде доланъп дурдуунуз сюредже сизи коруду. Танрънъз РАБ гечирдииниз бу кърк йъл бойунджа сизлерлейди ве хичбир ексииниз олмадъ. „Бьойледже Сеир'де яшаян кардешлеримизин, Есавоулларъ'нън янъндан гечтик. Ейлат ве Есйон-Гевер'ден Арава'я гиден йолдан сапарак йолджулуумузу Моав Чьолю йолундан сюрдюрдюк. „ РАБ бана, ‚Моавлълар'а дюшман гьозюйле бакма, онларъ саваша къшкъртма‘ деди, ‚Онларън юлкесинден хичбир топрак парчасънъ сана мюлк оларак вермейеджеим. Чюнкю Ар Кенти'ни Лут сойуна вердим.‘“ –Даха ьондже орада Анаклълар кадар узун бойлу, гючлю ве калабалък олан Емлилер яшъйорду. Емлилер Анаклълар гиби Рефалълар'дан сайълърдъ. Ама Моавлълар онлара Емлилер адънъ такмъштъ. Даха ьондже Сеир'де Хорлулар яшардъ. Есавоулларъ орайъ онларън елинден алдъ. Исраиллилер'ин РАБ 'бин мюлк единмек ичин кендилерине вердии юлкеде яптъкларъ гиби, Есавоулларъ да Хорлулар'ъ йок едип йерлерине йерлештилер.– „ РАБ, ‚Хайди калкън, Зерет Вадиси'нден гечин‘ деди. Биз де Зерет Вадиси'нден гечтик. Кадеш-Барнеа'дан йола чъкъп Зерет Вадиси'нден гечинджейе дек отуз секиз йъл йол алдък. РАБ 'бин ичтии ант уярънджа, Исраил халкъндан о кушаън бютюн савашчъларъ йок олмушту. РАБ, ордугахтаки бютюн савашчъларъ ортадан калдърънджая дек онларъ джезаландърмъштъ. „Топлулуктаки бютюн савашчълар ьолдюктен сонра, РАБ бана шьойле деди: ‚Бугюн Моав топракларъндан ве Ар Кенти'нден гечеджексин. Аммонлулар'а яклаштъънда онлара дюшман гьозюйле бакма, онларъ саваша къшкъртма. Чюнкю мюлк единмен ичин Аммонлулар'ън юлкесинден сана хичбир топрак парчасъ вермейеджеим. О юлкейи мюлк оларак Лут сойуна вердим.‘“ –Бу бьолге Рефалълар юлкеси дийе билинир. Рефалълар ьонджеден орада яшъйорду. Аммонлулар онлара Замзумлулар адънъ такмъштъ. Замзумлулар Анаклълар кадар узун бойлу, гючлю ве калабалъктълар. Ама РАБ онларъ Аммонлулар'ън ьонюнде йок етти. Аммонлулар Замзумлулар'ън топракларънъ алъп йерлерине йерлештилер. РАБ Сеир'де яшаян Есавоулларъ ичин де айнъсънъ япмъш, Хорлулар'ъ онларън ьонюнде йок етмишти. Есавоулларъ Хорлулар'ън топракларънъ алмъш, йерлерине йерлешмишлерди. Бугюн де орада яшъйорлар. Газзе'йе кадар узанан кьойлерде яшаян Аввалълар'ъ да Кафтор'дан гелен Кафторлулар йок едип йерлерине йерлештилер.– „‚Хайди калкън! Арнон Вадиси'нден гечин! Иште Хешбон Кралъ Аморлу Сихон'у ве юлкесини елинизе теслим еттим. Она салдърън ве юлкесини мюлк единмейе башлайън. Бугюнден башлаярак гьоюн алтъндаки улуслара коркунузу, дехшетинизи саладжаъм. Хаберинизи дуйунджа коркуйла титрейеджеклер.‘“ „Бундан сонра Кедемот Чьолю'нден Хешбон Кралъ Сихон'а баръш ьонерилерийле улаклар гьондердим. Ьонерилер шьойлейди: ‚Изин вер, юлкенден гечелим. Досдору ана йолдан, саа сола сапмадан гечеджеиз. Не вар ки, Хешбон Кралъ Сихон юлкесинден гечмемизе изин вермек истемеди. Танрънъз РАБ, шимди олдуу гиби, Сихон'у елинизе теслим етмек ичин йюреини дуйгусузлаштъръп ону инатчъ яптъ. „ РАБ бана, ‚Иште Сихон'у ве юлкесини сенин елине теслим етмейе башладъм. Хайди, юлкейи еле гечир ве мюлк единмейе башла‘ деди. Сихон бизимле савашмак ичин Яхеса'да бютюн халкъйла каршъмъза чъктъ. Танръмъз РАБ ону елимизе теслим етти. Ону, оулларънъ ве бютюн халкънъ йок еттик. Бютюн кентлерини еле гечирдик, хепсини йок еттик. Кадън, еркек, чоджук, кимсейи са бъракмадък. Хайванлара ве еле гечирдиимиз кентлердеки маллара исе ел койдук. Арнон Вадиси къйъсънда Ароер'ден ве вадидеки кенттен Гилат'а дек, еле гечирмедиимиз хичбир кент калмадъ. Танръмъз РАБ хепсини елимизе теслим етти. Ама Танръмъз РАБ 'бин буйруу уярънджа, Аммонлулар'ън юлкесине –Яббук Ърмаъ къйъларъна, далък бьолгедеки кентлере– яклашмадънъз.“ „Бундан сонра дьонюп Башан'а дору илерледик. Башан Кралъ Ог'ла ордусу бизимле савашмак ичин Едреи'де каршъмъза чъктъ. РАБ бана, ‚Ондан коркма!‘ деди, ‚Чюнкю ону да ордусуйла юлкесини де сенин елине теслим еттим. Аморлулар'ън Хешбон'да яшаян Кралъ Сихон'а яптъънън айнъсънъ она да япаджаксън.‘ „Бьойледже Танръмъз РАБ, Башан Кралъ Ог'у ве халкънъ да елимизе теслим етти. Хичбирини са бъракмадан хепсини йок еттик. Бютюн кентлерини еле гечирдик. Еле гечирмедиимиз тек кент калмадъ. Хепси алтмъш кентти: Башан'да Ог'ун юлкеси олан бютюн Аргов бьолгеси. Бютюн бу кентлер йюксек сурларла, капъларла, сюргюлерле саламлаштърълмъштъ. Бунлардан башка сурла чеврилмемиш бирчок кьой де вардъ. Хешбон Кралъ Сихон'а яптъъмъз гиби хепсини йок еттик. Хер кенти, кадън, еркек ве чоджукларла бирликте, тюмюйле йок еттик. Хайванлара ве кентлердеки маллара исе ел койдук. „Арнон Вадиси'нден Хермон Даъ'на кадар Шериа Ърмаъ'нън доу якасъндаки топракларъ ики Аморлу кралън елинден алдък. –Сайдалълар Хермон'а Сирйон, Аморлулар'са Сенир дерлер.– Овадаки бютюн кентлери, бютюн Гилат'ъ, Ог'ун юлкесине аит кентлер олан Салка ве Едреи'йе узанан бютюн Башан'ъ еле гечирдик.“ –Рефалълар'дан ялнъз Башан Кралъ Ог са калмъштъ. Ог'ун Аммонлулар'ън Рабба Кенти'ндеки ятаъ демирденди. О гюн кулланълан аршън ьолчюсюне гьоре узунлуу докуз, ени дьорт аршъндъ.– „О сърада еле гечирдиимиз топраклардан Арнон Вадиси якънъндаки Ароер Кенти'нин кузейини, Гилат далък бьолгесинин яръсъйла орадаки кентлери Рубен ве Гад оймакларъна вердим. Гилат'ън гери калан бьолюмюню ве Ог'ун юлкеси Башан'ъ Манашше оймаънън яръсъна вердим. Башан'даки Аргов бьолгеси Рефалълар юлкеси дийе билинирди. Манашше сойундан Яир, Гешур иле Маака сънъръна дек узанан бютюн Аргов бьолгесини алдъ. Башан денилен бьолгейе кенди адънъ верди. Орасъ бугюн де Хаввот-Яир дийе анълъйор. Макир'е Гилат'ъ вердим. Гилат'ла Арнон Вадиси арасънда калан топракларъ Рубен ве Гад оймакларъна вердим. Вадинин ортасъ онларън сънъръйдъ; Аммонлулар'ла сънърларъ исе Яббук Ърмаъ'йдъ. Арава'да да сънър Шериа Ърмаъ'йдъ; Киннерет'тен Арава –Лут– Гьолю'не, доуда Писга ямачларънън ашаъсъна кадар узанъйорду. „О заман сизе шьойле буйрук вердим: ‚Танрънъз РАБ мюлк единмек ичин бу юлкейи сизе верди. Бютюн савашчъларънъз силахлъ оларак Исраилли кардешлеринизин ьонюсъра гитсин. „О заман Йешу'я, ‚Танрън РАБ 'бин бу ики крала нелер яптъънъ гьозлеринле гьордюн‘ дедим, ‚ РАБ гидеджеин бютюн юлкелере айнъсънъ япаджак. Онлардан коркмайън! Танрънъз РАБ сизин ичин савашаджак.‘ „Сонра РАБ 'бе ялвардъм: ‚Ей Егемен РАБ, бюйюклююню ве гючлю елини бана гьостермейе башладън. Гьокте ве йерде сенин яптъън йюдже ишлери япабиледжек башка бир танръ йок! Изин вер де Шериа Ърмаъ'ндан гечип каршъ якадаки о веримли юлкейи, о гюзел далък бьолгейи ве Любнан'ъ гьорейим.‘ „Ама РАБ сизин йюзюнюзден бана ьофкеленди, ялваръшъма кулак асмадъ. Бана, ‚Йетер артък!‘ деди, ‚Бир даха бу конудан сьоз етме бана. Писга Даъ'на чък. Батъя, кузейе, гюнейе, доуя бак. Гьозлеринле гьор. Чюнкю Шериа Ърмаъ'ндан гечмейеджексин. Йешу'я гьорев вер. Ону гючлендир ве йюреклендир. Чюнкю бу халк Шериа Ърмаъ'ндан онун ьондерлиинде гечеджек. Гьореджеин топракларъ халка о мирас оларак вереджек.‘ Бьойледже Бейтпеор'ун каршъсъндаки вадиде калдък.“ „Шимди, ей Исраил, сизе ьореттиим кураллара, илкелере кулак верин. Яшамак, юлкейе гирмек ве аталарънъзън Танръсъ РАБ 'бин сизе вереджеи топракларъ мюлк единмек ичин бунлара уйун. Сизе вердиим буйруклара хичбир шей еклемейин, хичбир шей чъкармайън. Ама сизе билдирдиим Танрънъз РАБ 'бин буйрукларъна уйун. „ РАБ 'бин Баал-Пеор'да нелер яптъънъ кенди гьозлеринизле гьордюнюз. Танрънъз РАБ, Баал-Пеор'а тапан херкеси аранъздан йок етти. РАБ 'бе балъ калан сизлер исе хяля яшамактасънъз. „Иште, Танръм РАБ 'бин буйруу уярънджа сизе кураллар, илкелер вердим. Ьойле ки, мюлк единмек ичин гидеджеиниз юлкеде бунлара уясънъз. Онлара съмсъкъ баланън. Чюнкю не денли билге ве анлайъшлъ олдуунузу улуслара бунлар гьостереджек. Бу куралларъ дуйунджа, улуслар, ‚Бу бюйюк улус герчектен билге ве анлайъшлъ бир халк!‘ дийеджек. Танръмъз РАБ хер чаърдъъмъзда бизе якън олур. Танръсъ кендисине бьойлесине якън олан башка бир бюйюк улус вар мъ? Бугюн сизе вердиим бу яса гиби адил куралларъ, илкелери олан башка бир бюйюк улус вар мъ? „Анджак гьордюклеринизи унутмамая, яшамънъз бойунджа аклънъздан чъкармамая диккат един ве уянък олун. Бунларъ чоджукларънъза, торунларънъза анлатън. Хорев'де Танрънъз РАБ 'бин ьонюнде дурдуунуз гюню анъмсайън. РАБ бана шьойле деди: ‚Сьозлерими динлемеси ичин халкъ топла. Ьойле ки, яшамларъ бойунджа бенден коркмайъ ьоренсинлер, чоджукларъна да ьоретсинлер.‘ „Яклашъп даън етеинде дурдунуз. Да гьоклере дек йюкселен алевле тутушмушту. Кара булутлар ве койу бир каранлък вардъ. РАБ сизе атешин ичинден сесленди. Сиз конушуланъ дуйдунуз, ама конушанъ гьормединиз. Ялнъз бир сес дуйдунуз. РАБ уйманъзъ буйурдуу антлашмайъ, яни Он Буйрук'у сизе ачъкладъ. Онларъ ики таш левха юстюне яздъ. Мюлк единмек ичин гидеджеиниз юлкеде уйманъз герекен куралларъ, илкелери сизе ьоретмеми буйурду.“ „ РАБ Хорев'де атешин ичинден сизе сеслендии гюн хичбир сурет гьормединиз. Бу неденле кендинизе чок диккат един. Гьозлеринизи гьоклере калдъръп гюнеши, айъ, йълдъзларъ –гьок джисимлерини– гьорюндже сакън алданмайън; еилип онлара тапмайън. Танрънъз РАБ бунларъ гьоюн алтъндаки халклара пай оларак вермиштир. Сизе гелиндже, РАБ, бугюн олдуу гиби кенди халкъ олманъз ичин, сизи алъп демир еритме оджаъндан, Мъсър'дан чъкардъ. „ РАБ сизин йюзюнюзден бана ьофкеленди. Шериа Ърмаъ'нън каршъ якасъна гечмемем ве Танрънъз РАБ 'бин сизе мюлк оларак вереджеи о веримли юлкейе гирмемем ичин ант ичти. Бен бу топракта ьоледжеим. Шериа Ърмаъ'ндан гечмейеджеим. Ама сиз каршъя гечеджек ве о веримли юлкейи мюлк единеджексиниз. Танрънъз РАБ 'бин сизинле яптъъ антлашмайъ унутмамая, кендинизе Танрънъз РАБ 'бин ясакладъъ херханги бир шейин суретинде пут япмамая диккат един. Чюнкю Танрънъз РАБ якъп йок еден бир атештир; късканч бир Танръ'дър. „Юлкеде узун заман отурдуктан, чоджук ве торун сахиби олдуктан сонра йолдан сапар, кендинизе херханги бир шейин суретинде пут япар, Танрънъз РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ япарак ону ьофкелендирирсениз, бугюн сизе каршъ йери гьою танък гьостеририм ки, мюлк единмек ичин Шериа Ърмаъ'ндан гечип гидеджеиниз юлкеде кесинликле ве чабуджак ьоледжексиниз. Орада узун сюре яшамаяджак, бюсбютюн йок оладжаксънъз. РАБ сизи башка халкларън арасъна даътаджак. РАБ 'бин сизи сюреджеи улусларън арасънда сайъджа аз оладжаксънъз. Орада гьормейен, дуймаян, йемейен, коку алмаян, инсан елийле япълмъш, аачтан, таштан танрълара тападжаксънъз. Ама Танрънъз РАБ 'би араяджаксънъз. Бютюн йюреинизле, бютюн джанънъзла арарсанъз, О'ну буладжаксънъз. Съкънтъя дюштююнюзде ве бютюн бу олайлар башънъза гелдиинде, сонунда Танрънъз РАБ 'бе дьонеджек, О'нун сьозюне кулак вереджексиниз. Чюнкю Танрънъз РАБ аджъян бир Танръ'дър. Сизи бъракмаз, йок етмез ве аталарънъза ант ичерек яптъъ антлашмайъ унутмаз. „Сиз домадан ьонджеки гечмиш гюнлери, Танръ'нън йерйюзюнде инсанъ яраттъъ гюнден бу яна гечен заманъ соруштурун. Гьоклерин бир уджундан ьобюр уджуна сорун. Бу кадар ьонемли бир олай хич олду му, я да буна бензер бир олай дуйулду му? Атешин ичинден сесленен Танръ'нън сесини сизин гиби дуйуп да са калан башка бир улус вар мъ? Хичбир танръ Танрънъз РАБ 'бин Мъсър'да гьозлеринизин ьонюнде сизин ичин яптъъ гиби денемелерле, белиртилерле, шашъласъ ишлерле, савашла, гючлю ве кудретли елле, бюйюк ве юркютюджю олайларла гидип башка бир улустан кендине бир улус алмая калкъштъ мъ? „Бу олайлар РАБ 'бин Танръ олдууну ве О'ндан башкасъ олмадъънъ билесиниз дийе сизе гьостерилди. О сизи йола гетирмек ичин гьоктен сизе сесини дуйурду. Йерйюзюнде сизе бюйюк атешини гьостерди. Атешин ичинден сизе сьозлерини дуйурду. Аталарънъзъ севдии ве онларън сойуну сечтии ичин сизи бюйюк гюджюйле Мъсър'дан кендиси чъкардъ. Амаджъ сизден даха бюйюк, даха гючлю улусларъ ьонюнюзден ковмак, онларън юлкелерине гирменизи саламак, бугюн олдуу гиби мюлк единмениз ичин юлкелерини сизе вермекти. „Бунун ичин, бугюн РАБ 'бин йукаръда гьоклерде, ашаъда йерйюзюнде Танръ олдууну, О'ндан башкасъ олмадъънъ билин ве буну аклънъздан чъкармайън. Сизе ве сизден сонра гелен чоджукларънъза ийилик саламасъ ве Танрънъз РАБ 'бин сонсуза дек сизе вереджеи бу топракларда узун йъллар яшаманъз ичин бугюн сизе билдирдиим РАБ 'бин куралларъна, буйрукларъна уйун.“ Бундан сонра Муса Шериа Ърмаъ'нън доусунда юч кент айърдъ. Ьойле ки, ьонджеден кин беслемедии бир комшусуну истемейерек ьолдюрен бири бу кентлерден бирине качъп джанънъ куртарабилсин. Бу кентлер шунлардъ: Рубенлилер ичин овадаки кърсал бьолгеде Бесер, Гадлълар ичин Гилат'таки Рамот, Манашшелилер ичин Башан'даки Голан. Муса'нън Исраиллилер'е анлаттъъ яса будур. Мъсър'дан чъктъктан сонра Муса'нън Исраиллилер'е билдирдии ясалар, кураллар, илкелер бунлардър. Муса бунларъ Шериа Ърмаъ'нън доу якасънда, Бейтпеор каршъсъндаки вадиде билдирди. Бурасъ даха ьондже Хешбон'да отуран Аморлулар'ън Кралъ Сихон'а аит топраклардъ. Муса иле Исраиллилер Мъсър'дан чъктъкларънда Сихон'у бозгуна уратмъшлардъ. Онун ве Башан Кралъ Ог'ун юлкесини, яни Шериа Ърмаъ'нън доусунда яшаян ики Аморлу кралън юлкесини еле гечирмишлерди. Бу топраклар, Арнон Вадиси къйъсъндаки Ароер Кенти'нден Сион, яни Хермон Даъ'на кадар узанъйор, Писга Даъ'нън етеиндеки Арава Гьолю'не дек узанан, Шериа Ърмаъ'нън доу якасъндаки бютюн Арава'йъ капсъйорду. Муса бютюн Исраиллилер'и бир арая топлаярак шьойле деди: „Ей Исраил, бугюн сизе билдиреджеим кураллара, илкелере кулак верин! Онларъ ьоренин ве онлара уймая диккат един! Танръмъз РАБ Хорев Даъ'нда бизимле бир антлашма яптъ. РАБ бу антлашмайъ аталаръмъзла деил, бизимле, бугюн бурада са калан хепимизле яптъ. РАБ дада атешин ичинден сизинле йюз йюзе конушту. О заман РАБ 'бин сьозюню сизе билдирмек ичин РАБ иле сизин аранъзда дурдум. Чюнкю сиз атештен коркуп даа чъкмадънъз. РАБ шьойле сесленди: „‚Сени Мъсър'дан, кьоле олдуун юлкеден чъкаран Танрън РАБ беним. „‚Бенден башка танрън олмаяджак. „‚Кендине йукаръда гьокйюзюнде, ашаъда йерйюзюнде я да йер алтъндаки суларда яшаян херханги бир джанлъя бензер пут япмаяджаксън. Путларън ьонюнде еилмейеджек, онлара тапмаяджаксън. Чюнкю бен, Танрън РАБ, късканч бир Танръ'йъм. Бенден нефрет еденин бабасънън ишледии сучун хесабънъ чоджукларъндан, ючюнджю, дьордюнджю кушаклардан сораръм. Ама бени севен, буйрукларъма уян бинлердже кушаа севги гьостеририм. „‚Танрън РАБ 'бин адънъ бош йере азъна алмаяджаксън. Чюнкю РАБ, адънъ бош йере азъна аланларъ джезасъз бъракмаяджактър. „‚Танрън РАБ 'бин буйруу уярънджа Шабат Гюню 'ню тут ве кутсал сай. Алтъ гюн чалъшаджак, бютюн ишлерини япаджаксън. Ама йединджи гюн бана, Танрън РАБ 'бе Шабат Гюню оларак аданмъштър. О гюн сен, олун, къзън, еркек ве кадън кьолен, ьокюзюн, ешеин я да херханги бир хайванън, аранъздаки ябанджълар дахил, хичбир иш япмаяджаксънъз. Ьойле ки, сенин гиби еркек ве кадън кьолелерин де динленсинлер. Мъсър'да кьоле олдууну ве Танрън РАБ 'бин сени орадан гючлю ве кудретли елийле чъкардъънъ анъмсаяджаксън. Танрън РАБ бу йюзден Шабат Гюню'ню тутманъ буйурду. „‚Танрън РАБ 'бин буйруу уярънджа аннене бабана сайгъ гьостер. Ьойле ки, ьомрюн узун олсун ве Танрън РАБ 'бин сана вереджеи юлкеде юзерине ийилик гелсин. „‚Адам ьолдюрмейеджексин. „‚Зина етмейеджексин. „‚Чалмаяджаксън. „‚Комшуна каршъ ялан йере танъклък етмейеджексин. „‚Комшунун каръсъна кьотю гьозле бакмаяджаксън. Комшунун евине, тарласъна, еркек ве кадън кьолесине, ьокюзюне, ешеине, хичбир шейине гьоз дикмейеджексин.‘ „ РАБ бу сьозлери дада атешин, булутун, койу каранлъън ичинден бютюн топлулуунуза йюксек сесле сьойледи. Башка бир шей еклемеди. Сонра бунларъ ики таш левха юстюне язъп бана верди. „Да алев алев янаркен каранлъън ичинден сеси дуйдуунузда бютюн оймак башларънъз ве илери геленлеринизле бана яклаштънъз. ‚Танръмъз РАБ бизе йюджелиини ве бюйюклююню гьостерди‘ дединиз, ‚Атешин ичинден сесини дуйдук. Бугюн Танръ'нън инсанла конуштууну ве инсанън ьолмедиини гьордюк. Неден шимди ьолелим? Бу бюйюк атеш бизи якъп йок едеджек. Танръмъз РАБ 'бин сесини бир даха дуярсак ьоледжеиз. Атешин ичинден сесленен, яшаян Танръ'нън сесини бизим гиби дуйуп да са калан вар мъ? Сен гит, Танръмъз РАБ 'бин сьойлейеджеклерини динле. Сонра Танръмъз РАБ 'бин бютюн сьойледиклерини бизе анлат. Биз де кулак верип уяджаъз.‘ „ РАБ бенимле яптъънъз конушмайъ дуйунджа, шьойле деди: ‚Бу халкън сана нелер сьойледиини дуйдум. Бютюн сьойледиклери дорудур. Кешке бенден корксалардъ ве бютюн буйрукларъма уймак ичин хер заман йюректен истекли олсалардъ! О заман кендилерине ве чоджукларъна сюрекли ийилик гелирди. „‚Гит, чадърларъна дьонмелерини сьойле. Ама сен бурада янъмда дур. Сана бютюн буйрукларъ, куралларъ, илкелери вереджеим. Бунларъ халка сен ьоретеджексин. Ьойле ки, мюлк единмек ичин кендилерине вереджеим юлкеде хепсине уйсунлар.‘ „Танрънъз РАБ 'бин сизе буйурдукларъна уймая ьозен гьостерин. Онлардан саа сола сапмайън. Танрънъз РАБ 'бин сизе буйурдуу йолларда йюрюйюн. Ьойле ки, мюлк единеджеиниз юлкеде са каласънъз, башарълъ ве узун ьомюрлю оласънъз.“ „Танрънъз РАБ 'бин сизе ьоретмек ичин бана вердии буйруклар, кураллар, илкелер бунлардър. Мюлк единмек ичин гидеджеиниз юлкеде онлара уйун. Яшамънъз бойунджа сиз, чоджукларънъз ве торунларънъз, сизе вердиим бютюн кураллара, буйруклара уярак Танрънъз РАБ 'ден коркун ки, ьомрюнюз узун олсун. Кулак вер, ей Исраил! Сьоз динлейин ки, юзеринизе ийилик гелсин, аталарънъзън Танръсъ РАБ 'бин сизе вердии сьоз уярънджа сют ве бал акан юлкеде бол бол чоаласънъз. „Динле, ей Исраил! Танръмъз РАБ тек РАБ 'дир. Танрънъз РАБ 'би бютюн йюреинизле, бютюн джанънъзла, бютюн гюджюнюзле севеджексиниз. Бугюн сизе вердиим бу буйрукларъ аклънъзда тутун. Онларъ чоджукларънъза беллетин. Евинизде отуруркен, йолда йюрюркен, ятаркен, калкаркен онлардан сьоз един. Бир белирти оларак онларъ еллеринизе балайън, алън саргъсъ оларак такън. Евлеринизин капъ сьовелерине, кентлеринизин капъларъна язън.“ О заман диккат един! Сизи Мъсър'дан, кьоле олдуунуз юлкеден чъкаран РАБ 'би унутмайън. „Танрънъз РАБ 'ден коркаджаксънъз; О'на куллук едеджек ве О'нун адъйла ант ичеджексиниз. Башка илахларън, чеврениздеки улусларън таптъъ хичбир илахън ардънджа гитмейеджексиниз. Чюнкю аранъзда олан Танрънъз РАБ късканч бир Танръ'дър. Ьофкеленирсе сизи йерйюзюнден йок едер. Масса'да олдуу гиби, Танрънъз РАБ 'би денемейеджексиниз. Танрънъз РАБ 'бин буйрукларъна, сизе вердии ясалара, кураллара уймая диккат едеджексиниз. РАБ 'бин гьозюнде ийи ве дору оланъ япаджаксънъз. Ьойле ки, юзеринизе ийилик гелсин, РАБ 'бин аталарънъза ант ичерек сьоз вердии веримли юлкейи мюлк единесиниз. РАБ де сьозю уярънджа бютюн дюшманларънъзъ ьонюнюзден коваджак. „Геледжекте чоджукларънъз сизе, ‚Танръмъз РАБ 'бин сизе вердии ясаларън, куралларън, илкелерин анламъ недир?‘ дийе сорунджа, онлара шьойле дийеджексиниз: ‚Мъсър'да фиравунун кьолелерийдик. РАБ бизи гючлю елийле орадан чъкардъ. Гьозлеримизин ьонюнде Мъсър'а, фиравуна, аилесине каршъ белиртилер, бюйюк ве коркунч ишлер яптъ. Аталаръмъза ант ичерек сьоз вердии юлкейе гьотюрмек ве орайъ бизе вермек ичин бизи Мъсър'дан чъкардъ. Сюрекли юзеримизе ийилик гелмеси ве бугюн олдуу гиби са калмамъз ичин Танръмъз РАБ бютюн бу кураллара уймамъзъ ве кендисинден коркмамъзъ буйурду. Танръмъз РАБ 'бин ьонюнде, вердии бу буйруклара уймая диккат едерсек, буну бизе дорулук саяджактър.‘“ „Танрънъз РАБ мюлк единмек юзере гидеджеиниз юлкейе сизи гьотюрдююнде, ьонюнюзден бирчок улусу – Хититлер 'и, Гиргашлълар'ъ, Аморлулар'ъ, Кенанлълар'ъ, Перизлилер'и, Хивлилер'и, Йевуслулар'ъ, сизден даха бюйюк ве даха гючлю йеди улусу– коваджак. Танрънъз РАБ бу улусларъ елинизе теслим еттиинде, онларъ бозгуна ураттъънъзда, тюмюню йок етмелисиниз. Бу улусларла антлашма япмаяджаксънъз, онлара аджъмаяджаксънъз. Къз алъп вермейеджексиниз. Къзларънъзъ оулларъна вермейеджексиниз; оулларънъза да онлардан къз алмаяджаксънъз. Чюнкю онлар оулларънъзъ бени излемектен саптъраджак, башка илахлара тапмаларъна неден оладжаклардър. О заман РАБ сизе ьофкеленеджек ве сизи чабуджак йок едеджек. Онлара шьойле япаджаксънъз: Сунакларънъ йъкаджак, дикили ташларънъ парчалаяджак, Ашера путларънъ девиреджек, ьобюр путларънъ якаджаксънъз. „Сиз Танрънъз РАБ ичин кутсал бир халксънъз. Танрънъз РАБ, ьоз халкъ олманъз ичин, йерйюзюндеки бютюн халкларън арасъндан сизи сечти. РАБ 'бин сизи севмесинин ве сечмесинин недени ьобюр халклардан даха калабалък олдуунуздан деил. Сиз сайъджа ьобюр халклардан аздънъз. РАБ сизе севгисини гьостермек ве аталарънъза ант ичерек вердии сьозю йерине гетирмек ичин гючлю елийле сизи Мъсър'дан чъкардъ; кьоле олдуунуз юлкеден, Мъсър Фиравуну'нун елинден сизи куртардъ. Танрънъз РАБ 'бин Танръ олдууну билин. О гювенилир Танръ'дър. Кендисини севенлерин, буйрукларъна уянларън бининджи кушаъна кадар антлашмасъна балъ калър. Кендисинден нефрет еденлере исе юзерлерине йъкъм гьондеререк каршълък верир. РАБ кендисинден нефрет едене каршълък вермекте геджикмейеджек. Онун ичин, бугюн сизе билдирдиим буйруклара, кураллара, илкелере уймая диккат един.“ „Бу илкелери динлер, онлара ьозенле уярсанъз, Танрънъз РАБ аталарънъза ант ичерек вердии сьоз уярънджа сизинле яптъъ антлашмая балъ каладжак. Сизи севеджек, кутсаяджак, чоалтаджак. Аталарънъза ант ичерек сизе сьоз вердии юлкеде рахминизин мейвесини, топраънъзън юрюнюню –тахълънъ, йени шарабънъ, зейтиняънъ– съърларънъзън бузаъларънъ, сюрюлеринизин кузуларънъ берекетли къладжак. Ьобюр халклардан даха чок кутсанмъш оладжаксънъз. Еркеклериниз, кадънларънъз, хайванларънъз арасънда дьол вермейен олмаяджак. РАБ хер тюрлю хасталъъ сизден узаклаштъраджак. Мъсър'да гьордююнюз коркунч хасталъклардан хичбирини сизе вермейеджек. Бютюн бу хасталъкларъ сизден нефрет еденлере вереджек. Танрънъз РАБ 'бин елинизе теслим едеджеи халкларън тюмюню йок едеджексиниз. Онлара аджъмаяджаксънъз. Илахларъна тапмаяджаксънъз. Чюнкю бу сизин ичин тузак оладжактър. „‚Бу улуслар бизден даха гючлю. Онларъ насъл ковабилириз?‘ дийе дюшюнебилирсиниз. Онлардан коркмаяджаксънъз. Танрънъз РАБ 'бин фиравуна ве бютюн Мъсър'а яптъкларънъ хер заман анъмсайън. Танрънъз РАБ 'бин сизи Мъсър'дан чъкармак ичин яптъъ бюйюк денемелери, белиртилери, шашъласъ ишлери, гючлю ве кудретли елини гьозлеринизле гьордюнюз. Танрънъз РАБ шимди корктуунуз бютюн бу халклара айнъсънъ япаджактър. Сизден гизленерек са калмъш оланларън юзерине, хепси йок олана дек ешекаръсъ гьондереджек. Онлардан йълмаяджаксънъз. Аранъзда олан Танрънъз РАБ улу ве хейбетли бир Танръ'дър. Бу улусларъ ьонюнюзден азар азар коваджак. Онларъ бирден ортадан калдърамазсънъз. Йокса чевренизде ябанъл хайванлар чоалър. Танрънъз РАБ онларъ елинизе теслим едеджек ве хепси йок олунджая дек онларъ шашкъна чевиреджек. Кралларънъ елинизе теслим едеджек; адларънъ гьоюн алтъндан силеджексиниз. Онларъ йок едене дек кимсе сизе каршъ дурамаяджак. Илахларънъ симгелейен путларъ якаджаксънъз; юзерлериндеки алтъна, гюмюше гьоз дикмейеджек, бунларъ кендинизе айърмаяджаксънъз. Ьойле ки, тузаа дюшмейесиниз. Бу путлар Танрънъз РАБ 'бин гьозюнде иренчтир. Бу иренч шейлери евинизе гетирмейеджексиниз, йокса сиз де онлар гиби йок олурсунуз. Онлардан чок нефрет едеджек, тиксинеджексиниз; чюнкю онлар йок олмая махкумдур.“ „Бугюн сизе билдирдиим буйруклара там тамъна уйун ки, яшаясънъз, чоаласънъз ве гидип РАБ 'бин аталарънъза ант ичерек сьоз вердии юлкейи мюлк единесиниз. Танрънъз РАБ 'бин сизи кърк йъл бойунджа чьолде долаштърдъъ узун йолджулуу анъмсайън! Буйрукларъна уйуп уймаяджаънъзъ, амаджънъзън не олдууну ьоренмек ичин сизи съкънтълара сокарак сънадъ. Сизи ач бъракарак съкънтъя сокту. Сонра сизин де аталарънъзън да билмедии ман иле сизи дойурду. Инсанън ялнъз екмекле яшамадъънъ, РАБ 'бин азъндан чъкан хер сьозле яшадъънъ сизе ьоретмек ичин яптъ буну. Кърк йъл не гийсилериниз ескиди, не де аякларънъз шишти. Танрънъз РАБ 'бин, чоджууну еитен бир баба гиби, сизи насъл еиттиини анлайън. „Онун ичин, Танрънъз РАБ 'бин буйрукларъна уйун. Йолларънда йюрюйюн, О'ндан коркун. Танрънъз РАБ сизи веримли бир юлкейе гьотюрюйор. Ьойле бир юлке ки, ърмакларъ, пънарларъ, дерелерден тепелерден чъкан су кайнакларъ вардър; будайъ, арпасъ, юзюмю, инджири, наръ, зейтиняъ, балъ вардър. Съкънтъсъз екмек йийебиледжеиниз, хичбир шейе герексиним дуймаяджаънъз бир юлкедир. Ьойле бир юлке ки, каяларъ демирдир, даларъндан бакър чъкарабилирсиниз. „Йийип дойунджа, сизе вердии веримли юлке ичин Танрънъз РАБ 'бе ьовгюлер сунун. Танрънъз РАБ 'би унутмамая диккат един. Бугюн сизе билдирдиим буйрукларънъ, илкелерини, куралларънъ савсакламайън. Йийип дойдуунузда, гюзел евлер япъп йерлештиинизде, съърларънъз, даварларънъз чоалдъънда, алтънънъз, гюмюшюнюз ве хер шейиниз арттъънда, бьобюрленмемейе ве сизи Мъсър'дан, кьоле олдуунуз юлкеден чъкаран Танрънъз РАБ 'би унутмамая диккат един. РАБ о бюйюк ве коркунч чьолде, зехирли йъланларла, акреплерле долу о курак, сусуз топракта сизи йюрюттю. Сизе серт каядан су чъкардъ. Аталарънъзън билмедии ман иле сизи чьолде дойурду. Сизи съкънтъя сокту, сънадъ. Ьойле ки, сонунда юзеринизе ийилик гелсин. ‚Бу сервети топлаян кенди йетенеимиз, гючлю елимиздир‘ дийе дюшюнебилирсиниз. Анджак бу сервети топлама йетенеини сизе веренин Танрънъз РАБ олдууну анъмсайън. Аталарънъза ант ичерек яптъъ антлашмайъ сюрдюрмек амаджъйла бугюн де буну япъйор. „Танрънъз РАБ 'би унутур, башка илахларън ардънджа гидерсениз, онлара тапар, ьонлеринде йере капанърсанъз, бугюн сизе ачъкча белиртирим ки, тамамен йок оладжаксънъз. Танрънъз РАБ ьонюнюзден улусларъ йок еттии гиби, сьозюне кулак вермедииниз ичин сизи де йок едеджек. „Ей Исраил, кулак вер! Бугюн сизден даха бюйюк, даха гючлю улусларън топракларънъ мюлк единмек ичин Шериа Ърмаъ'ндан гечеджексиниз. Онларън кентлери бюйюк, сурларъ гьое дек йюкселийор. Бу гючлю, узун бойлу халк Анаклълар'дър. Онларъ билийорсунуз. ‚Ким Анаклълар'а каршъ дурабилир?‘ дейишини дуйдунуз. Билин ки, якъп йок еден атеш олан Танрънъз РАБ ьонюнюзден гидеджек. Онларъ ортадан калдъраджак, сизе бойун емелерини салаяджак. Онларъ коваджаксънъз, РАБ 'бин вердии сьоз уярънджа бир чърпъда йок едеджексиниз.“ „Танрънъз РАБ бу улусларъ ьонюнюзден ковунджа, ‚ РАБ дорулуумуздан ьотюрю бу юлкейи мюлк единелим дийе бизи бурая гетирди‘ дийе дюшюнмейин. Чюнкю РАБ, бу улусларъ яптъкларъ кьотюлюклер йюзюнден ьонюнюзден ковуйор. Онларън топракларънъ мюлк единмейе гитменизин недени дорулуунуз, ердеминиз деилдир. Танрънъз РАБ бу улусларъ кьотюлюклери йюзюнден ве аталарънъз Ибрахим'е, Исхак'а, Якуп'а ант ичерек вердии сьозю йерине гетирмек ичин ьонюнюзден коваджак. Шуну анлайън ки, Танрънъз РАБ 'бин бу веримли топракларъ мюлк единесиниз дийе сизе вермесинин недени дорулуунуз деилдир. Чюнкю сиз дикбашлъ бир халксънъз. „Танрънъз РАБ 'би чьолде насъл къздърдъънъзъ анъмсайън, хич унутмайън. Мъсър'дан чъктъънъз гюнден бурая варънджая дек, РАБ 'бе сюрекли каршъ гелдиниз. Хорев Даъ'нда РАБ 'би ьойле къздърдънъз ки, сизи йок едеджек кадар ьофкеленди. Даха ьондже таш левхаларъ – РАБ 'бин сизинле яптъъ антлашманън левхаларънъ– алмак ичин даа чъкмъштъм; орада кърк гюн, кърк гедже калдъм. Не йедим, не ичтим. РАБ Танръ пармаъйла язмъш олдуу ики таш левхайъ бана верди. Бу левхалар, дада топландъънъз гюн РАБ 'бин атешин ичинден сизе билдирдии бютюн буйрукларъ ичермектейди. Кърк гюн, кърк гедже сонра РАБ бана ики таш левхайъ, антлашма левхаларънъ верди. „‚Хайди, бурадан хемен ин‘ деди, ‚Чюнкю Мъсър'дан чъкардъън халкън йолдан чъктъ. Онлара буйурдуум йолдан хемен саптълар. Кендилерине дьокме бир пут яптълар.‘ Сонра РАБ бана, ‚Бу халкъ гьордюм‘ деди, ‚Иште дикбашлъ бир халк! Бърак да онларъ йок едейим; адларънъ да гьоюн алтъндан силейим. Сени онлардан даха гючлю, даха бюйюк бир улус кълайъм.‘ „Дьонюп дадан ашаъя индим. Да алев алев янъйорду. Антлашманън ики левхасъ ики елимдейди. Танрънъз РАБ 'бе каршъ гюнах ишледиинизи гьордюм. Кендинизе бузаъя бензер бир дьокме пут япмъштънъз. РАБ 'бин сизе буйурдуу йолдан хемен сапмъштънъз. Бу йюзден ики левхайъ фърлатъп аттъм, гьозюнюзюн ьонюнде парчаладъм. Бир кез даха РАБ 'бин хузурунда бир шей йемеден, ичмеден кърк гюн кърк гедже йере капанъп калдъм. Чюнкю гюнах ишлемиштиниз; РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ япарак О'ну ьофкелендирмиштиниз. РАБ 'бин къзгън ьофкеси каршъсънда корктум. Ьофкеси сизи йок едеджек кадар алевленмишти. Ама РАБ якаръшъмъ йине дуйду. РАБ Харун'а да ону йок едеджек кадар ьофкеленмишти. О сърада Харун ичин де якардъм. Яптъънъз гюнахлъ неснейи, о бузаъя бензер дьокме путу алъп яктъм. Парчалайъп индже тоз халине гетиринджейе дек ездим. Сонра тозу дадан акан дерейе аттъм. „Тавера'да, Масса'да, Киврот-Хаттаава'да да РАБ 'би ьофкелендирдиниз. РАБ сизи Кадеш-Барнеа'дан гьондериркен, ‚Гидин, сизе вереджеим юлкейи мюлк единин‘ дийе буйурмушту. Сизсе Танрънъз РАБ 'бин буйрууна каршъ гелдиниз. О'на гювенмединиз, сьозюне кулак вермединиз. Сизи танъдъъм гюнден бу яна РАБ 'бе сюрекли каршъ гелдиниз. „ РАБ сизи йок едеджеини сьойледии ичин, кърк гюн кърк гедже О'нун ьонюнде йере капанъп калдъм. РАБ 'бе шьойле якардъм: ‚Ей Егемен РАБ, бюйюк кудретинле куртаръп гючлю елинле Мъсър'дан чъкардъън халкънъ, кенди мирасънъ йок етме. Кулларън Ибрахим'и, Исхак'ъ, Якуп'у анъмса. Бу халкън дикбашлълъънъ, кьотюлююню, гюнахънъ диккате алма. Йокса бизи чъкардъън юлкенин халкъ, ‚ РАБ сьоз вердии юлкейе гьотюремедии, онлардан нефрет еттии ичин чьолде йок етмек амаджъйла онларъ Мъсър'дан чъкардъ‘ дийеджек. Ойса онлар, бюйюк гючле ве кудретли елинле Мъсър'дан чъкардъън кенди халкън ве мирасъндър.‘“ „О заман РАБ бана, ‚Ьонджекилер гиби ики таш левха кес ве даа, янъма чък‘ деди, ‚Аачтан бир сандък яп. Парчаладъън ьонджеки левхалара язълъ буйрукларъ йени левхалара язаджаъм. Сонра онларъ сандъа кояджаксън.‘ „Бьойледже акася ааджъндан бир сандък яптъм. Ьонджекилер гиби ики таш левха кестим. Ики левхайъ да алъп даа чъктъм. РАБ дада топландъънъз гюн атешин ичинден сизе билдирдии Он Буйрук'у, даха ьондже яптъъ гиби, бу левхалара яздъ ве бана верди. Сонра дьонюп дадан индим. РАБ 'бин буйруу уярънджа, левхаларъ яптъъм сандъа койдум. Орада дуруйорлар.“ –Исраиллилер Яаканоулларъ'на аит куйулардан айрълъп Мосера'я гиттилер. Харун орада ьолдю ве гьомюлдю. Йерине олу Елазар кяхин олду. Исраиллилер орадан Гудгода'я, сонра да акарсулар бьолгеси олан Йотвата'я гьоч еттилер. О заман РАБ, кенди Антлашма Сандъъ 'нъ ташъмасъ, кендисине хизмет етмек юзере ьонюнде дурмасъ ве О'нун адъйла кутсамасъ ичин Левилилер оймаънъ айърдъ. Бугюн де айнъ гьореви япъйорлар. Бу йюзден Левилилер кардешлери олан ьобюр оймаклар гиби пай ве мюлк алмадълар. Танрънъз РАБ 'бин онлара вердии сьоз уярънджа онларън мирасъ РАБ 'дир.– „Даха ьондже яптъъм гиби дада кърк гюн, кърк гедже калдъм. РАБ йине якаръшъмъ дуйду ве сизи йок етмек истемеди. Сонра, ‚Калк, гит‘ деди, ‚Онларъ аталаръна ант ичерек сьоз вердиим юлкейе гьотюр. Гидип орайъ мюлк единсинлер.‘“ „Шимди, ей Исраил халкъ, Танрънъз РАБ сизден не истийор? Ялнъз шуну истийор: Танрънъз РАБ 'ден коркун, О'нун йолларънда йюрюйюн, О'ну севин; бютюн йюреинизле, бютюн джанънъзла О'на куллук един; юзеринизе ийилик гелсин дийе бугюн сизе билдирдиим буйрукларъна, куралларъна уйун. Гьоклер де, гьоклерин гьоклери де, йерйюзю ве ичиндеки хер шей Танрънъз РАБ 'биндир. Ьойлейкен РАБ аталарънъзъ севди, онлара баландъ. Бугюн олдуу гиби, онларън сойу олан сизлери бютюн халкларън арасъндан сечти. Йюреклеринизи РАБ 'бе адайън, бундан бьойле дикбашлъ олмайън. Чюнкю Танрънъз РАБ, танръларън Танръсъ, раблерин Рабби'дир. О кимсейи кайърмаян, рюшвет алмаян, улу, гючлю, хейбетли Танръ'дър. Ьоксюзлерин, дул кадънларън хаккънъ гьозетир. Ябанджъларъ север, онлара йийеджек, гийеджек салар. Сиз де ябанджъларъ севеджексиниз. Чюнкю Мъсър'да сиз де ябанджъйдънъз. Танрънъз РАБ 'ден коркун, О'на куллук един. О'на балъ калън ве О'нун адъйла ант ичин. О ьовгюнюздюр. Гьозлеринизле гьордююнюз о бюйюк, хейбетли белиртилери сизин ичин герчеклештирен Танрънъз'дър. Мъсър'а гиден аталарънъз йетмиш кишийди. Шимдийсе Танрънъз РАБ сизи гьоклердеки йълдъзлар кадар чоалттъ.“ „Танрънъз РАБ 'би севин. Уяръларъна, куралларъна, илкелерине, буйрукларъна хер заман уйун. Унутмайън ки, Танрънъз РАБ 'бин тедибини гьорюп яшаянлар чоджукларънъз деил, сизсиниз: Бюйюклююню, гючлю елини, кудретини, белиртилерини, Мъсър'да фиравуна ве бютюн юлкесине яптъкларънъ; Мъсър ордусуна, атларъна, саваш арабаларъна нелер яптъънъ; Мъсърлълар сизи коваларкен онларъ насъл Камъш Денизи 'нин суларъ алтънда бърактъънъ, онларъ насъл йок еттиини гьордюнюз. Бурая варънджая дек РАБ 'бин чьолде сизин ичин нелер яптъънъ; Рубеноулларъ'ндан Елиав'ън оулларъ Датан'ла Авирам'а нелер еттиини; бютюн Исраил'ин гьозю ьонюнде йерин насъл ярълдъънъ, онларъ, аилелерини, чадърларънъ ве онлара аит хер джанлъйъ насъл йуттууну гьорен чоджукларънъз деил, сизсиниз. РАБ 'бин яптъъ бу бюйюк ишлерин тюмюню гьорен сизсиниз. „Бугюн сизе билдирдиим буйрукларън тюмюне уйун ки, гючлю оласънъз, мюлк единмек юзере Шериа Ърмаъ'ндан гечип юлкейи еле гечиресиниз. РАБ 'бин ант ичерек аталарънъза ве сойларъна сьоз вердии сют ве бал акан юлкеде ьомрюнюз узун олсун. Мюлк единмек ичин гидеджеиниз юлке, чъкмъш олдуунуз Мъсър гиби деилдир. Орада тохумунузу екер, себзе бахчеси гиби зорлукла сулардънъз. Мюлк единмек юзере гидеджеиниз юлкенин исе даларъ, дерелери вардър. Топраъ гьоктен яан ямурла суланър. Орасъ Танрънъз РАБ 'бин кайърдъъ бир юлкедир. Танрънъз РАБ орайъ бютюн йъл сюрекли гьозетир. „Танрънъз РАБ 'би севмек, бютюн йюреинизле, бютюн джанънъзла О'на куллук етмек ичин бугюн сизе билдирдиим буйруклара ийидже кулак верирсениз, РАБ юлкенизе илк ве сон ямуру вактинде ядъраджак. Ьойле ки, тахълънъзъ, йени шарабънъзъ, зейтиняънъзъ топлаясънъз. РАБ тарлаларда хайванларънъз ичин от салаяджак, сиз де йийип дояджаксънъз. Сакънън, аяртълъп йолдан чъкмаясънъз; башка илахлара тапмаясънъз, ьонлеринде еилмейесиниз. Ьойле ки, РАБ сизе ьофкеленмесин; ямур ямасън, топрак юрюн вермесин дийе гьоклери капамасън; сизе вереджеи веримли юлкеде чабуджак йок олмаясънъз. „Бу сьозлерими аклънъзда ве йюреинизде тутун. Бир белирти оларак еллеринизе балайън, алън саргъсъ оларак такън. Онларъ чоджукларънъза ьоретин. Евинизде отуруркен, йолда йюрюркен, ятаркен, калкаркен онлардан сьоз един. Евлеринизин капъ сьовелерине, кентлеринизин капъларъна язън. Ьойле ки, РАБ 'бин аталарънъза вермейе сьоз вердии топраклар юзеринде сизин де, чоджукларънъзън да ьомрю узун олсун ве йерйюзюнюн юстюнде гьоклер олдуу сюредже орада яшаясънъз. „Уйманъз ичин сизе билдирдиим бу буйрукларъ ексиксиз йерине гетирир, Танрънъз РАБ 'би север, йолларънда йюрюр, О'на балъ калърсанъз, РАБ бу улусларън тюмюню ьонюнюзден коваджак. Сизден даха бюйюк, даха гючлю улусларън топракларънъ мюлк единеджексиниз. Аяк басаджаънъз хер йер сизин оладжак. Сънърларънъз чьолден Любнан'а, Фърат Ърмаъ'ндан Акдениз'е кадар узанаджак. Хич кимсе сизе каршъ коямаяджак. Танрънъз РАБ, сизе вердии сьоз уярънджа, аяк басаджаънъз хер йере дехшетинизи, коркунузу сачаджактър. „Бакън, бугюн ьонюнюзе кутсамайъ ве ланети койуйорум: Бугюн сизе билдирдиим Танрънъз РАБ 'бин буйрукларъна уярсанъз кутсанаджаксънъз. Ама Танрънъз РАБ 'бин буйрукларънъ динлемез, билмедииниз башка илахларън ардънджа гидерек бугюн сизе буйурдуум йолдан сапарсанъз, ланете ураяджаксънъз. Танрънъз РАБ мюлк единмек ичин гидеджеиниз юлкейе сизи гьотюрдююнде, Геризим Даъ'нда кутсама япаджак, Евал Даъ'нда ланет окуяджаксънъз. Бу ики да Шериа Ърмаъ'нън каршъ якасънда, йолун батъсънда, Арава'да отуран Кенанлълар юлкесинде, Гилгал каршъсънда, Море мешелии янъндадър. Танрънъз РАБ 'бин сизе вереджеи юлкейи мюлк единмек ичин Шериа Ърмаъ'ндан гечмек юзересиниз. Орайъ еле гечирип йерлештиинизде, бугюн сизе билдирдиим бютюн кураллара, илкелере уймая диккат един.“ „Аталарънъзън Танръсъ РАБ 'бин мюлк единмек ичин сизе вердии юлкеде яшамънъз бойунджа уйманъз герекен кураллар, илкелер шунлардър: Топракларънъ аладжаънъз улусларън илахларъна таптъкларъ йюксек далардаки, тепелердеки, бол япраклъ хер ааджън алтъндаки йерлери тюмюйле йъкаджаксънъз. Сунакларънъ йъкаджак, дикили ташларънъ парчалаяджак, Ашера путларънъ якаджак, ьобюр путларънъ парча парча едеджексиниз. Илахларънън адларънъ орадан силеджексиниз. „Сиз Танрънъз РАБ 'бе бу бичимде тапмамалъсънъз. Танрънъз РАБ 'бин адънъ йерлештирмек ичин бютюн оймакларънъз арасъндан сечеджеи йере, конутуна йьонелмели, орая гитмелисиниз. Якмалък сунуларънъзъ, курбанларънъзъ, ондалъкларънъзъ, баъшларънъзъ, дилек адакларънъзъ, гьонюлден вердииниз сунуларъ, съърларънъзън ве даварларънъзън илк доанларънъ орая гьотюреджексиниз. Орада, сизи кутсаян Танрънъз РАБ 'бин хузурунда, сиз де аилелериниз де йийеджексиниз ве ел аттъънъз хер иште севинч буладжаксънъз. „Бугюн бурада яптъъмъзъ япмайън; херкес кенди гьозюнде дору оланъ япъйор. Чюнкю Танрънъз РАБ 'бин сизе вереджеи динленме йерине, мюлке даха улашмадънъз. Ама Шериа Ърмаъ'ндан гечип Танрънъз РАБ 'бин мюлк оларак сизе вереджеи юлкейе йерлешеджексиниз. РАБ сизи чеврениздеки бютюн дюшманларънъздан куртаръп рахата кавуштураджак. Гювенлик ичинде яшаяджаксънъз. Танрънъз РАБ адънъ йерлештирмек ичин бир йер сечеджек. Сизе буйурдуум хер шейи орая гьотюреджексиниз: Якмалък сунуларънъзъ, курбанларънъзъ, ондалъкларънъзъ, баъшларънъзъ, РАБ 'бе ададъънъз бютюн ьозел адакларънъзъ. Сиз, оулларънъз, къзларънъз, еркек ве кадън кьолелериниз, кентлеринизде яшаян Левилилер Танрънъз РАБ 'бин хузурунда севинеджексиниз. Чюнкю Левилилер'ин сизин гиби кендилерине аит пайларъ ве мюлклери йоктур. Якмалък сунуларънъзъ херханги бир йерде сунмамая диккат един. Якмалък сунуларънъзъ РАБ 'бин оймакларънъзън биринде сечеджеи йерде сунаджаксънъз. Сизе буйурдуум хер шейи орада япаджаксънъз. „Танрънъз РАБ 'бин сизи кутсадъъ ьолчюде, яшадъънъз кентлерде диледииниз кадар хайван кесип етини йийебилирсиниз. Динсел ачъдан темиз я да кирли киши, бу ети джейлан я да гейик ети йер гиби йийебилир. Анджак кан йемейеджексиниз. Канъ су гиби топраа акътаджаксънъз. Тахълънъзън, йени шарабънъзън, зейтиняънъзън ондалъънъ, съърларънъзън, даварларънъзън илк доанларънъ, ададъкларънъзън тюмюню, гьонюлден вердииниз сунуларъ, баъшларънъзъ яшадъънъз кентлерде йемемелисиниз. Сиз, оулларънъз, къзларънъз, еркек ве кадън кьолелериниз, кентлеринизде отуран Левилилер бунларъ Танрънъз РАБ 'бин хузурунда, О'нун сечеджеи йерде йийеджексиниз. Танрънъз РАБ 'бин хузурунда ел аттъънъз хер иште севинч буладжаксънъз. Юлкеде яшадъънъз сюредже Левилилер'и йюзюстю бъракмамая диккат един. „Танрънъз РАБ сизе вердии сьоз уярънджа сънърънъзъ генишлеттиинде, ет йемейе истек дуйуп, ‚Ет йийеджеиз‘ дерсениз, диледииниз кадар ет йийебилирсиниз. Танрънъз РАБ 'бин адънъ йерлештирмек ичин сечеджеи йер сизден узакса, буйруум уярънджа РАБ 'бин сизе вердии съърлардан, даварлардан кесебилирсиниз. Кентлеринизде диледииниз кадар ет йийебилирсиниз. Динсел ачъдан темиз я да кирли киши бу ети джейлан я да гейик ети йер гиби йийебилир. Ама кан йемемейе диккат един. Чюнкю ете джан верен кандър. Етле бирликте джанъ йемемелисиниз. Кан йемемелисиниз; канъ су гиби топраа акътаджаксънъз. Кан йемейеджексиниз. Ьойле ки, сизе ве сизден сонра гелен чоджукларънъза ийилик гелсин. Бьойледже РАБ 'бин гьозюнде дору оланъ япмъш олурсунуз. „Кутсал сунуларънъзъ, дилек адакларънъзъ алъп РАБ 'бин сечеджеи йере гидеджексиниз. Якмалък сунуларънъзъ, ети ве канъ Танрънъз РАБ 'бин сунаънда сунаджаксънъз. Курбанънъзън канъ Танрънъз РАБ 'бин сунаъна акаджак. Ама ети йийебилирсиниз. Сизе билдирдиим бютюн бу буйруклара ийидже уйун ки, сизе ве сизден сонра гелен чоджукларънъза сюрекли ийилик гелсин. Бьойледже Танрънъз РАБ 'бин гьозюнде ийи ве дору оланъ япмъш оладжаксънъз.“ „Танрънъз РАБ топракларънъ аладжаънъз улусларъ ьонюнюзден йок едеджек. Топракларънъ мирас алъп орада яшадъънъзда ве онларъ йок еттиинизде, онларън тузакларъна дюшмектен сакънън. Илахларъна йьонелип, ‚Бу улуслар илахларъна насъл тапъйорлардъ? Биз де айнъсънъ япалъм‘ демейин. Танрънъз РАБ 'бе бу бичимде тапънмаяджаксънъз. Онлар илахларъна РАБ 'бин тиксиндии иренч шейлер сунуйорлар. Оулларънъ, къзларънъ биле якарак илахларъна курбан едийорлар. „Сизе билдирдиим бютюн буйруклара ийидже уйун. Бунлара хичбир шей еклемейин, хичбир шей чъкармайън. „Аранъздан бир пейгамбер я да дюш гьорен бири чъкарса, бир белиртийи я да шашъласъ бир олайъ ьонджеден билдирирсе, ‚Билмедииниз башка илахлара йьонелип тапъналъм‘ дерсе, сьоз еттии белирти, шашъласъ олай герчеклешсе биле, о пейгамбери я да дюш гьорени динлемемелисиниз. Танрънъз РАБ кендисини бютюн йюреинизле, бютюн джанънъзла севип севмедиинизи анламак ичин сизи сънамактадър. Танрънъз РАБ 'бин ардънджа йюрюйюн, О'ндан коркун. Буйрукларъна уйун, О'нун сьозюне кулак верин. О'на куллук един, О'на балъ калън. О пейгамбер я да дюш гьорен ьолдюрюледжек. О, сизи Мъсър'дан чъкаран, кьоле олдуунуз юлкеден куртаран Танрънъз РАБ 'бе каршъ гелмейе къшкърттъ. Танрънъз РАБ 'бин йюрюменизи буйурдуу йолдан сизи саптърмая чалъштъ. Аранъздаки кьотюлюю ортадан калдърмалъсънъз. она уймаяджак, ону динлемейеджексин. Она аджъмаяджак, севедженлик гьостермейеджек, ону корумаяджаксън. Ону кесинликле ьолдюреджексин. Ону ьондже сен, сонра бютюн халк таша тутсун. Ташлаярак ьолдюрюн ону. Чюнкю Мъсър'дан, кьоле олдуунуз юлкеден сизи чъкаран Танрънъз РАБ 'ден сизи саптърмая чалъштъ. Бьойледже бютюн Исраил буну дуйуп коркаджак. Бир даха аранъзда буна бензер кьотю бир шей япмаяджаклар. араштъраджак, инджелейеджек, ийидже соруштураджаксънъз. Дуйдукларънъз герчексе ве бу иренч олайън аранъзда япълдъъ канътланърса, о кентте яшаянларъ кесинликле кълъчтан гечиреджексиниз. Кенти йок едип орада яшаян бютюн халкъ ве хайванларъ кълъчтан гечиреджексиниз. Ямаланан малларън тюмюню топлайъп мейданън ортасъна йъън. Кенти ве малларъ Танрънъз РАБ 'бе тюмюйле якмалък суну оларак якън. Кент сонсуза дек йъкънтъ халинде бъракъладжак. Йениден онарълмаяджак. Йок едиледжек маллардан хичбир шей алмайън. Бьойледже РАБ 'бин къзгън ьофкеси ятъшаджак ве РАБ аталарънъза ичтии ант уярънджа сизе аджъяджак, севедженлик гьостереджек, сизи чоалтаджактър. Чюнкю Танрънъз РАБ 'бин сьозюню динлейеджексиниз. Бьойледже бугюн сизе билдирдиим буйруклара уйуп О'нун гьозюнде дору оланъ япмъш оладжаксънъз.“ „Сиз Танрънъз РАБ 'бин чоджукларъсънъз. Ьолюлере аът якмак ичин беденлеринизи яраламаяджаксънъз. Ики каш арасъндаки тюйлери алмаяджаксънъз. Танрънъз РАБ ичин кутсал бир халксънъз. РАБ ьоз халкъ олманъз ичин йерйюзюндеки бютюн халкларън арасъндан сизи сечти. „Иренч сайълан хичбир шей йемейеджексиниз. Шу хайванларън етини йийебилирсиниз: Съър, койун, кечи, гейик, джейлан, караджа, ябан кечиси, газал, аху, да койуну. Чатал ве ярък търнаклъ, гевиш гетирен хер хайванън етини йийебилирсиниз. Анджак гевиш гетирен, чатал ве ярък търнаклъ хайванлардан етини йемемениз герекенлер шунлардър: Деве, тавшан, кая тавшанъ. Бунлар гевиш гетирир, ама чатал търнаклъ деилдир. Сизин ичин кирли сайълърлар. Домуз чатал търнаклъдър, ама гевиш гетирмез. Сизин ичин кирли сайълър. Бу хайванларън етини йемейеджек, лешине докунмаяджаксънъз. „Суда яшаян хайванлардан шунларън етини йийебилирсиниз: Пуллу ве йюзгечли джанлъларън етини йийебилирсиниз. Ама пулсуз ве йюзгечсиз джанлъларън хичбирини йемейеджексиниз. Бунлар сизин ичин кирли сайълър. „Темиз сайълан бютюн кушларъ йийебилирсиниз. Етини йемейеджеиниз кушлар шунлардър: Картал, кузу карталъ, кара акбаба, чайлак, доан тюрлери, бютюн карга тюрлери, байкуш, пуху, мартъ, атмаджа тюрлери, кукумав, бюйюк байкуш, печели байкуш, исхаккушу, акбаба, карабатак, лейлек, балъкчъл тюрлери, ибибик, яраса. Бютюн канатлъ бьоджеклер сизин ичин кирли сайълър. Хичбирини йемейеджексиниз. Ама темиз сайълан канатлъ яратъкларън тюмюню йийебилирсиниз. „Кендилиинден ьолен хичбир хайванън етини йемейеджексиниз. Ьолю хайванъ йемеси ичин кентлеринизде яшаян бир ябанджъя веребилир я да ьотеки ябанджълара сатабилирсиниз. Сиз Танрънъз РАБ ичин кутсал бир халксънъз. „Олаъ анасънън сютюнде хашламайън.“ „Хер йъл тарлаларънъзда йетишен юрюнлерин ондалъънъ бир яна айъраджаксънъз. Тахълънъзън, йени шарабънъзън, зейтиняънъзън ондалъънъ, съърларънъзън ве даварларънъзън илк доанларънъ, Танрънъз РАБ 'бин адънъ йерлештирмек ичин сечеджеи йерде О'нун ьонюнде йийеджексиниз. Буну япън ки, хер заман О'ндан коркмайъ ьоренесиниз. Танрънъз РАБ 'бин адънъ йерлештирмек ичин сечеджеи йер узакса, йол Танрънъз РАБ 'бин сизе веримли кълдъъ юрюнлерин ондалъънъ орая ташъямаяджак кадар узунса, ондалъънъзъ гюмюше чевирин. Гюмюшю алъп Танрънъз РАБ 'бин сечеджеи йере гидин. Гюмюшю диледииниз шекилде кулланън: Съър, давар, шарап, ички я да джанънъзън истедии башка бир шей алън. Сиз ве аилениз орада, Танрънъз РАБ 'бин ьонюнде йийеджек ве севинеджексиниз. „Кентлеринизде яшаян Левилилер'и йюзюстю бъракмайън. Онларън сизин гиби пайларъ ве мюлклери йоктур. Хер юч йълън сонунда, о йълън юрюнюнюн бютюн ондалъънъ гетирип кентлеринизде топлайън. Ьойле ки, сизин гиби пайларъ ве мюлклери олмаян Левилилер, кентлеринизде яшаян ябанджълар, ьоксюзлер, дул кадънлар гелсинлер, йийип дойсунлар. Буну япарсанъз, Танрънъз РАБ ел аттъънъз хер иште сизи кутсаяджактър.“ „Хер йеди йълън сонунда сизе борчлу оланларъ баъшлаяджаксънъз. Борчларъ баъшлама ишини шьойле япаджаксънъз: Хер аладжаклъ, комшусунун борджуну баъшлаяджак. Борджун ьоденмеси ичин комшусуну я да кардешини зорламаяджак. Чюнкю РАБ 'бин борчларъ баъшлама йълъ дуйурулмуштур. Ябанджъдан борджуну алабилирсин. Ама Исраилли кардешинин борджуну баъшлаяджаксън. Танрънъз РАБ вердии сьоз уярънджа сизи кутсаяджак. Сиз бирчок улуса ьодюнч вереджексиниз, ама сиз ьодюнч алмаяджаксънъз. Сиз бирчок улусу йьонетеджексиниз, ама онлар сизи йьонетмейеджек. „Танрънъз РАБ 'бин сизе вереджеи юлкенин херханги бир кентинде яшаян кардешлеринизден бири йоксулса, йюреинизи катълаштърмайън, йоксул кардешинизе елисъкъ давранмайън. Терсине, елиниз ачък олсун; герексинимлерини каршълаяджак кадар она ьодюнч верин. ‚Йединджи йъл, борчларъ баъшлама йълъ якъндър‘ дийерек йюреинизде кьотю дюшюндже баръндърмактан сакънън. Ьойле ки, йоксул кардешинизе каршъ елисъкъ давранъп она ярдъм етмектен качънмаясънъз. Йоксул кардешиниз сизден РАБ 'бе якънабилир, сиз де гюнах ишлемиш олурсунуз. Она бол бол верин, вериркен йюреинизде истексизлик олмасън. Бундан ьотюрю Танрънъз РАБ бютюн ишлеринизде ве ел аттъънъз хер шейде сизи кутсаяджактър. Юлкеде хер заман йоксуллар оладжак. Бунун ичин, юлкенизде яшаян кардешлеринизе, йоксуллара, герексиними оланлара елиачък давранманъзъ буйуруйорум.“ „Еер Ибрани кардешлеринизден бир еркек я да кадън сизе сатълърса, алтъ йъл сизе кьолелик едеджек, йединджи йъл ону ьозгюр бъракаджаксънъз. Ону ьозгюр бъракъркен, ели бош гьондермейин. Она даварларънъздан, тахълънъздан, шарабънъздан бол бол верин. Танрънъз РАБ 'бин сизи кутсадъъ оранда она вереджексиниз. Мъсър'да кьоле олдуунузу, Танрънъз РАБ 'бин сизи куртардъънъ анъмсайън. Бу буйруу бугюн сизе бунун ичин верийорум. „Еер кьолениз сизи ве аиленизи севийорса, сизден хошнутса, ‚Янънъздан айрълмак истемийорум‘ дерсе, бир биз алъп кьоленин кулак мемесинден сокарак капъя гечирин; о заман яшам бойу кьолениз оларак каладжактър. Кадън кьолелеринизе де айнъ шейи япън. Кьоленизи ьозгюр бъракънджа юзюлмемелисиниз. Сизе хизмет еттии бу алтъ йъл бойунджа юджретли бир ишчиден ики кат фазла иш гьормюштюр. Танрънъз РАБ яптъънъз хер иште сизи кутсаяджактър.“ „Съър ве даварларънъзън ичинде илк доан хер еркек хайванъ Танрънъз РАБ 'бе айъраджаксънъз. Съърънъзън илк доан ьокюзюйле иш япмаяджак, сюрюнюзюн илк доан койунуну къркмаяджаксънъз. Сиз ве аилениз хер йъл Танрънъз РАБ 'бин ьонюнде, О'нун сечеджеи йерде онларъ йийеджексиниз. Бир хайванън ьозюрю варса, топал я да кьорсе, херханги бир джидди сакатлъъ варса, ону Танрънъз РАБ 'бе курбан етмейин. Бу дурумдаки хайванларъ кентлеринизде йийебилирсиниз. Динсел ачъдан темиз я да кирли киши бунларън етини джейлан я да гейик ети йер гиби йийебилир. Анджак кан йемейеджексиниз. Канъ су гиби топраа акътаджаксънъз.“ „Авив айънъ тутун ве Танрънъз РАБ 'бин Фъсъх Байрамъ 'нъ кутлайън. Танрънъз РАБ Авив айънда геджелейин сизи Мъсър'дан чъкардъ. Танрънъз РАБ 'бин адънъ йерлештирмек ичин сечеджеи йерде даварлардан, съърлардан Фъсъх курбанларънъ кеседжексиниз. Курбан етийле бирликте маялъ екмек йемейеджексиниз. Йеди гюн маясъз екмек –съкънтъда йенилен екмек– йийеджексиниз. Сиз Мъсър'дан аджелейле чъктънъз. Ьойле ки, яшадъънъз сюредже Мъсър'дан чъктъънъз гюню анъмсаясънъз. Йеди гюн юлкенизин хичбир йеринде мая булунмасън. Акшам курбан едеджеиниз хайванларън етинден илк гюнюн сабахъна бир шей бъракмаяджаксънъз. „Фъсъх курбанларънъ Танрънъз РАБ 'бин сизе вереджеи кентлерден биринде кесмейеджексиниз; анджак Танрънъз РАБ 'бин адънъ йерлештирмек ичин сечеджеи йерде кеседжексиниз. Курбанъ орада акшам гюн батънджа, Мъсър'дан чъктъънъз саатлерде кеседжексиниз. Ети Танрънъз РАБ 'бин сечеджеи йерде пиширип йийеджексиниз. Сабах дьонюп чадърларънъза гидеджексиниз. Алтъ гюн маясъз екмек йийеджексиниз. Йединджи гюн Танрънъз РАБ ичин бир топлантъ дюзенлейеджек ве иш япмаяджаксънъз.“ „Екин бичме заманъндан башлаярак йеди хафта саяджаксънъз. Сонра Танрънъз РАБ 'бин сизи кутсадъъ оранда вереджеиниз гьонюлден сунуларла О'нун ичин Хафталар Байрамъ 'нъ кутлаяджаксънъз. Танрънъз РАБ 'бин адънъ йерлештирмек ичин сечеджеи йерде, О'нун ьонюнде, сиз, оулларънъз, къзларънъз, еркек ве кадън кьолелериниз, кентлеринизде яшаян Левилилер, аранъздаки ябанджълар, ьоксюзлер, дуллар хеп бирликте севинеджексиниз. Мъсър'да кьоле олдуунузу анъмсайън ве бу кураллара уймая диккат един.“ „Тахълънъзъ ве асманъзън юрюнюню топладъктан сонра йеди гюн Чардак Байрамъ 'нъ кутлаяджаксънъз. Сиз, оулларънъз, къзларънъз, еркек ве кадън кьолелериниз, кентлеринизде яшаян Левилилер, ябанджълар, ьоксюзлер, дуллар бу байрамда хеп бирликте севинеджексиниз. Танрънъз РАБ 'бин сечеджеи йерде О'нун ичин йеди гюн байрамъ кутлаяджаксънъз. Танрънъз РАБ юрюнюнюзюн тюмюню ве ел аттъънъз хер иши кутсаяджак. Бьойледже севинджиниз там оладжак. „Бютюн еркеклериниз йълда юч кез – Маясъз Екмек Байрамъ 'нда, Хафталар Байрамъ 'нда ве Чардак Байрамъ'нда– Танрънъз РАБ 'бин ьонюнде булунмак юзере О'нун сечеджеи йере гитмели. Кимсе РАБ 'бин ьонюне ели бош гитмемели. Хер бириниз Танрънъз РАБ 'бин сизи кутсадъъ оранда армаанлар гьотюрмели.“ „Танрънъз РАБ 'бин сизе вереджеи кентлерде хер оймаънъз ичин яргъчлар, йьонетиджилер атаяджаксънъз. Онлар халкъ герчек адалетле яргълаяджаклар. Яргъларкен хаксъзлък япмаяджак, кимсейи кайърмаяджаксънъз. Рюшвет алмаяджаксънъз. Чюнкю рюшвет билге кишинин гьозлерини кьор едер, хаклъйъ хаксъз чъкарър. Яшамак ве Танрънъз РАБ 'бин сизе вереджеи юлкейи мирас алмак ичин дорулуун, ялнъз дорулуун ардънджа гидин. „Танрънъз РАБ ичин япаджаънъз сунаън янъна аачтан бир Ашера путу дикмейеджексиниз. Танрънъз РАБ 'бин нефрет еттии дикили таш дикмейеджексиниз. „Танрънъз РАБ 'бе херханги бир ьозюрю, кусуру олан съър я да койун курбан етмейеджексиниз. Танрънъз РАБ бундан тиксинир. „Танрънъз РАБ 'бин сизе вереджеи кентлерин биринде аранъздан О'нун антлашмасънъ чинейип гьозюнде кьотю оланъ япан бир еркек я да кадън чъкар ве буйрукларъма айкъръ оларак гидип башка илахлара тапар, онларън, гюнешин, айън я да гьок джисимлеринин ьонюнде еилирсе ве бу олай сизе билдирилирсе, дуйдукларънъзъ ийидже араштърън. Дуйдукларънъз доруйса ве бу иренч олайън Исраил'де япълдъъ канътланърса, бу кьотюлюю япан еркеи я да кадънъ кентинизин капъсъна чъкарън ве таша тутарак ьолдюрюн. Ьолмеси герекен, ики я да юч кишинин танъклъъйла ьолдюрюледжек; бир кишинин танъклъъйла ьолдюрюлмейеджек. О кишийи ьондже танъклар, сонра бютюн халк таша тутсун. Аранъздаки кьотюлюю ортадан калдърмалъсънъз. „Еер кентлеринизде адам ьолдюрме, дава, салдъръ конусунда яргъламада сизи ашан сорунларла каршълашърсанъз, Танрънъз РАБ 'бин сечеджеи йере гидин. Сорунларънъзъ Левили кяхинлере ве о дьонемде гьоревли яргъджа гьотюрюп соруштурун. Яргъ карарънъ онлар сизе билдиреджеклер. РАБ 'бин сечеджеи йерден сизе билдирилен карара уймалъ, сизе верилен ьоюдю тутмая диккат етмелисиниз. Сизе ьоретилен яса ве верилен карар уярънджа давранън. Сизе билдириленин дъшъна чъкмайън. Орада, Танрънъз РАБ 'бин ьонюнде гьорев япан кяхини я да яргъджъ ким динлемейип сайгъсъзлък едерсе ьолдюрюлмели. Исраил'ден кьотюлюю атмалъсънъз. Бютюн халк буну дуйуп коркаджак, бир даха сайгъсъзлък етмейе калкъшмаяджактър.“ „Танрънъз РАБ 'бин сизе вереджеи юлкейе гирип орайъ мюлк единерек йерлештиинизде ве, ‚Чевремиздеки улусларън тюмю гиби биз де башъмъза бир крал атаялъм‘ дедиинизде, атаяджаънъз крал Танрънъз РАБ 'бин сечтии киши олмалъдър. Атаяджаънъз крал кенди кардешлеринизден бири олмалъ. Сойдашларънъздан олмаян бирини, бир ябанджъйъ крал сечмейеджексиниз. Крал чок сайъда ат единмемели, даха чок ат сатън алмак ичин халкъ Мъсър'а гьондермемели. Чюнкю РАБ сизе, ‚Бир даха о йолдан дьонмейеджексиниз‘ деди. Атаяджаънъз крал йюреинин РАБ 'ден сапмамасъ ичин чок кадън единмемели, бюйюк ьолчюде алтън, гюмюш бириктирмемели. „Крал тахтъна отурунджа, Левили кяхинлерин корумасъ алтъндаки Кутсал Яса'нън бир ьорнеини кендиси бир китаба язаджак. Бу яса ьорнеини янънда булундураджак, яшамъ бойунджа хер гюн ону окуяджак. Ьойле ки, Танръсъ РАБ 'ден коркмайъ, бу ясанън бютюн сьозлерине ве куралларъна уймайъ ьоренсин; кендини кардешлеринден юстюн саймасън, ясанън дъшъна чъкмасън; кендинин ве сойунун краллъъ Исраил'де узун йъллар сюрсюн.“ „Левили кяхинлерин, бютюн Леви оймаънън ьобюр Исраиллилер гиби пайъ ве мюлкю олмаяджак. РАБ ичин якълан сунуларла, РАБ 'бе дюшен пайла гечинеджеклер. Кардешлери арасънда мюлклери олмаяджак. РАБ 'бин онлара вердии сьоз уярънджа, РАБ 'бин кендиси онларън мирасъ оладжак. „Халктан съър я да койун курбан еденлерин кяхинлере вереджеи пай шу оладжак: Кол, чене, ишкембе. Тахълънъзън, йени шарабънъзън, зейтиняънъзън илк юрюнюню ве койунларънъздан кърктъънъз илк йюню кяхине вереджексиниз. Чюнкю Танрънъз РАБ, ьонюнде дурсунлар, хер заман адъйла хизмет етсинлер дийе бютюн оймакларънъз арасъндан ону ве оулларънъ сечти. „Еер бир Левили, яшадъъ херханги бир Исраил кентинден РАБ 'бин сечеджеи йере кенди истеийле гелирсе, орада Танръсъ РАБ 'бин ьонюнде дуран Левили кардешлери гиби РАБ 'бин адъйла хизмет едебилир. Аиле мюлкюнюн сатъшъндан елине гечен пара дъшънда, ешит пай оларак бьолюшеджеклер.“ „Танрънъз РАБ 'бин сизе вереджеи юлкейе гирдиинизде, орадаки улусларън иренч тьорелерини ьоренип уйгуламайън. Чюнкю РАБ бунларъ япанлардан тиксинир. Танрънъз РАБ, бу иренч тьорелери йюзюнден бу улусларъ ьонюнюзден коваджактър. Танрънъз РАБ 'бин ьонюнде йеткин олун.“ „Юлкелерини аладжаънъз улуслар бюйюджюлерин, фалджъларън ьоюдюне кулак верирлер. Ама Танрънъз РАБ буна изин вермийор. Танрънъз РАБ сизе аранъздан, кенди кардешлеринизден беним гиби бир пейгамбер чъкараджак. Ону динлейин. Хорев'де топландъънъз гюн Танрънъз РАБ 'ден шуну дилемиштиниз: ‚Бир даха не Танръмъз РАБ 'бин сесини дуялъм, не де о бюйюк атеши гьорелим, йокса ьолюрюз.‘ РАБ бана, ‚Сьойледиклери дорудур‘ деди. ‚Онлара кардешлери арасъндан сенин гиби бир пейгамбер чъкараджаъм. Сьозлерими онун азъндан ишитеджексиниз. Кендисине буйурдукларъмън тюмюню онлара билдиреджек. Адъма конушан пейгамберин илеттии сьозлери динлемейени бен джезаландъраджаъм. Анджак, кендисине буйурмадъъм бир сьозю беним адъма сьойлемейе калкъшан я да башка илахлар адъна конушан пейгамбер ьолдюрюледжектир.‘ „‚Бир сьозюн РАБ 'ден олуп олмадъънъ насъл билебилириз?‘ дийе дюшюнебилирсиниз. Еер бир пейгамбер РАБ 'бин адъна конушур, ама конуштуу сьоз йерине гелмез я да герчеклешмезсе, о сьоз РАБ 'ден деилдир. Пейгамбер сайгъсъзджа конушмуштур. Ондан коркмайън.“ „Танрънъз РАБ юлкелерини сизе вереджеи улусларъ йок еттиинде ве сиз бу юлкелери мюлк единип кентлерине ве евлерине йерлештиинизде, Танрънъз РАБ 'бин мюлк единмек ичин сизе вереджеи юлкенин ортасънда кендиниз ичин юч кент айъраджаксънъз. Бу кентлере гиден йоллар япаджак, Танрънъз РАБ 'бин мюлк оларак сизе вереджеи юлкейи юч бьолгейе айъраджаксънъз. Ьойле ки, бирини ьолдюрен бу кентлерден бирине качабилсин. „Бирини ьолдюрюп де джанънъ куртармак ичин орая качан кишийле илгили курал шудур: Бири, ьонджеден кин беслемедии комшусуну истемейерек ьолдюрюрсе, ьорнеин одун кесмек юзере комшусуйла ормана гидип ааджъ кесмек ичин балтайъ вурдуунда балта демири саптан чъкар, комшусуна чарпар, комшусу ьолюрсе, ьолюме неден олан киши бу кентлерден бирине качъп джанънъ куртарсън. Йокса ьоленин ьоджюню алмак истейен, ьофкейле ьолдюренин пешине дюшебилир, йол узунса йетишип ону ьолдюребилир. Ойса ьолдюрен киши, ьолдюрдюю кишийе каршъ ьонджеден бир кини олмадъъндан, ьолюмю хак етмемиштир. Кендинизе юч кент айърън демемин недени будур. Ьойле ки, Танрънъз РАБ 'бин мюлк оларак сизе вереджеи юлкеде сучсуз канъ дьокюлмесин ве сиз де кан дьокмектен сучлу олмаясънъз. „Комшусуна кин беслейен бири пусуя ятар, салдъръп ону ьолдюрюр, сонра да бу кентлерден бирине качарса, кентинин илери геленлери пешинден адам гьондерип ону качтъъ кенттен гери гетиреджеклер. Ьолдюрюлмеси ичин, ьоленин ьоджюню алмак истейен кишийе теслим едеджеклер. Она аджъмаяджаксънъз. Исраил'и сучсуз канъ дьокме гюнахъндан аръндърмалъсънъз ки, юзеринизе ийилик гелсин. „Танрънъз РАБ 'бин мюлк единмек ичин сизе вереджеи юлкеде пайънъза дюшен мираста комшунузун ьонджеден белирленен сънърънъ деиштирмейеджексиниз.“ „Херханги бир суч я да гюнах конусунда бирини сучлу чъкармак ичин бир танък йетмез. Хер сорун ики я да юч танъън танъклъъйла ачъклъа кавуштуруладжактър. „Еер яланджъ бир танък кьотю амачла бирини сучларса, араларънда сорун олан ики киши РАБ 'бин ьонюнде кяхинлерин ве о дьонемде гьоревли яргъчларън ьонюне чъкарълмалъ. Яргъчлар соруну ийидже араштъраджаклар. Еер танъън кардешине каршъ яланджъ танъклък яптъъ ортая чъкарса, кардешине япмайъ тасарладъънъ кендисине япаджаксънъз. Аранъздаки кьотюлюю ортадан калдърмалъсънъз. Гери каланлар олуп битенлери дуйуп коркаджаклар; бир даха аранъзда буна бензер кьотю бир шей япмаяджаклар. Аджъмаяджаксънъз: Джана джан, гьозе гьоз, дише диш, еле ел, аяа аяк.“ „Дюшманларънъзла савашмая гиттиинизде, атлар, саваш арабаларъ ве сизден даха калабалък бир орду гьорюрсениз онлардан коркмайън. Сизи Мъсър'дан чъкаран Танрънъз РАБ сизинледир. Саваша башламадан ьондже кяхин гелип аскерлере сесленеджек. Онлара шьойле дийеджек: ‚Ей Исраиллилер, динлейин! Бугюн дюшманларънъзла савашмая гидийорсунуз. Джесаретинизи йитирмейин, коркмайън. Онлардан йълмайън, юркмейин. Чюнкю сизи зафере кавуштурмак юзере сизинле бирликте дюшманларънъза каршъ савашмая гелен Танрънъз РАБ 'дир.‘ „Гьоревлилер аскерлере шьойле дийеджеклер: ‚Йени ев япъп да ичинде отурмаян бири вар мъ? Евине гери дьонсюн. Йокса савашта ьолебилир, евине бир башкасъ йерлешир. Ба дикип де юзюмюню топламаян вар мъ? Евине дьонсюн. Олур я, савашта ьолюр, юзюмю бир башкасъ топлар. Бир къзла нишанланъп да евленмейен вар мъ? Евине дьонсюн. Белки савашта ьолюр, къзъ башка бири алър.‘ „Гьоревлилер конушмаларънъ шьойле сюрдюреджеклер: ‚Аранъзда коркан, джесаретини йитирен вар мъ? Евине дьонсюн. Ьойле ки, кардешлеринин йюреклери онунки гиби юрпермесин.‘ Гьоревлилер аскерлере сесленмейи битириндже, ордуя комутанлар атаяджаклар. „Бир кенте салдърмадан ьондже, кент халкъна баръш ьонерин. Баръш ьонеринизи бенимсер, капъларънъ сизе ачарларса, кентте яшаянларън тюмю сизин ичин ангарясъна чалъшаджак, сизе хизмет едеджеклер. Ама баръш ьонеринизи гери чевирир, сизинле савашмак истерлерсе, кенти кушатън. Танрънъз РАБ кенти елинизе теслим единдже, орада яшаян бютюн еркеклери кълъчтан гечирин. Кадънларъ, чоджукларъ, хайванларъ ве кенттеки хер шейи ямалаябилирсиниз. Танрънъз РАБ 'бин сизе вердии дюшман малънъ кулланабилирсиниз. Якънънъздаки улуслара аит олмаян сизден чок узак кентлерин тюмюне бьойле давранаджаксънъз. „Анджак Танрънъз РАБ 'бин мирас оларак сизе вереджеи бу халкларън кентлеринде солук алан хичбир джанлъйъ яшатмаяджаксънъз. Танрънъз РАБ 'бин сизе буйурдуу гиби, онларъ – Хитит, Амор, Кенан, Периз, Хив ве Йевус халкларънъ– тюмюйле йок едеджексиниз. Ьойле ки, илахларъна тапаркен яптъкларъ иренчликлере уймайъ сизе ьоретемесинлер, сиз де Танрънъз РАБ 'бе каршъ гюнах ишлемейесиниз. „Бир кентле савашъркен, кенти еле гечирмек ичин кушатма узун сюрерсе, аачларъна балта вуруп йок етмейеджексиниз. Аачларън юрюнлерини йийебилирсиниз, ама онларъ кесмейеджексиниз. Чюнкю кърдаки аачлар инсан деил ки кушатма алтъна аласънъз. Ялнъз юрюн вермедиини билдииниз аачларъ кесип йок едебилирсиниз. Сизинле савашан кенти еле гечирене дек кесилен аачларъ кушатма ишинде кулланабилирсиниз.“ „Танрънъз РАБ 'бин мюлк единмек ичин сизе вереджеи юлкеде, кърда йере дюшмюш, кимин ьолдюрдюю билинмейен бирини гьорюрсениз, илери геленлериниз ве яргъчларънъз гидип ьолюнюн чевредеки кентлере олан узаклъънъ ьолчсюнлер. Ьолюйе ен якън кентин илери геленлери ише кошулмамъш, бойундурук такмамъш бир дюве аладжаклар. Дювейи топраъ сюрюлмемиш, екилмемиш ве ичинде сюрекли акан бир дере олан бир вадийе гетиреджеклер. Орада, дереде дювенин бойнуну къраджаклар. Левили кяхинлер де орая гидеджек. Чюнкю Танрънъз РАБ, онларъ кендисине хизмет етсинлер, О'нун адъйла кутсасънлар дийе сечти. Кавга, салдъръ даваларъна да онлар бакаджак. Ьолюйе ен якън кентин илери геленлери, дереде бойну кърълан дювенин юзеринде еллерини йъкаяджаклар. Сонра шьойле бир ачъклама япаджаклар: ‚Бу канъ еллеримиз дьокмеди, кимин яптъънъ гьозлеримиз де гьормеди. Я РАБ, куртардъън халкън Исраиллилер'и баъшла. Халкънъ дьокюлен сучсуз канъндан сорумлу тутма.‘ Бьойледже кан дьокме гюнахъндан баъшланаджаклар. РАБ 'бин гьозюнде дору оланъ япмакла, сучсуз канъ дьокме гюнахъндан арънаджаксънъз.“ „Дюшманларънъзла савашмая чъктъънъзда ве Танрънъз РАБ онларъ елинизе теслим еттиинде, тутсаклар алър ве араларънда севдииниз гюзел бир кадън гьорюрсениз, ону кендинизе еш оларак алабилирсиниз. Ону евинизе гьотюрюн. Башънъ търаш етсин, търнакларънъ кессин. Юзеринден тутсаклък гийсилерини чъкарсън. Евинизде отурсун. Анне бабасъ ичин бир ай яс тутсун. Сонра кадънъ алан киши онунла ятабилир. Еркек она коджа, кадън да она каръ оладжак. Кадъндан хошнут калмазса, ону ьозгюр бъраксън. Кадънла яттъъ ичин ону парайла сатмасън, она кьоле гиби давранмасън.“ „Еер бир адамън ики каръсъ варса, бирини севийор, ьобюрюнден хошланмъйорса; ики кадън да кендисине оуллар доурмушса; илк оул хошланмадъъ кадънън олуйса; адам малънъ мирас оларак оулларъна бьолюштюрдюю гюн севдии кадънън олуну кайъръп она илк оуллук хаккънъ веремез. Хошланмадъъ кадънън олуну илк доан оул оларак танъяджак ве она бютюн малъндан ики пай вереджектир. Чюнкю бу оул бабасънън гюджюнюн илк юрюнюдюр. Илк оуллук хаккъ онун оладжак.“ „Еер бир адамън дикбашлъ, башкалдъран, аннесинин ве бабасънън сьозюню динлемейен, онларън тедибине алдърмаян бир олу варса, аннесийле бабасъ ону тутуп кент капъсънда гьорев япан кент илери геленлерине гьотюреджеклер. Онлара шьойле дийеджеклер: ‚Олумуз дикбашлъ, башкалдъран бир чоджуктур. Сьозюмюзю динлемийор. Савурган ве ичкиджидир.‘ Бунун юзерине кентин бютюн еркеклери ону ташлаярак ьолдюреджеклер. Аранъздаки кьотюлюю ортадан калдъраджаксънъз. Бютюн Исраиллилер буну дуйуп коркаджаклар.“ „Еер бир адам бир гюнахтан ьотюрю ьолюм джезасъна чарптърълъп ьолдюрюлюр ве ьолюсю ааджа асълърса, ьолюйю гедже аачта асълъ бъракмамалъсънъз. О гюн кесинликле гьоммелисиниз. Асълан киши Танръ тарафъндан ланетленмиштир. Танрънъз РАБ 'бин мюлк оларак сизе вереджеи юлкейи кирлетмейеджексиниз. „Кардешинин йолуну йитирмиш съърънъ я да койунуну гьорюндже, онларъ гьормезликтен гелме. Съъръ я да койуну кесинликле кардешине гери гьотюреджексин. Кардешин сана узакса я да хайванън киме аит олдууну билмийорсан евине гьотюр. Кардешин съърънъ я да койунуну арамая чъкънджая дек хайван евинде калсън. Сонра она гери верирсин. Кардешинин ешеини, гийсисини я да йитирдии башка бир шейини гьордююнде, айнъ бичимде давранаджаксън. Гьормезликтен гелмейеджексин. „Кардешинин ешеини я да съърънъ йолда дюшмюш гьордююнде, гьормезликтен гелме. Хайванъ аяа калдърмасъ ичин кесинликле кардешине ярдъм едеджексин. „Кадънлар еркек гийсиси, еркеклер де кадън гийсиси гиймесин. Танрънъз РАБ бу гиби шейлери япанлардан тиксинир. „Йолда растлантъйла аачта я да йерде бир куш йувасъ гьорюрсениз, ана куш явруларън я да йумурталарън юзеринде отуруйорса, анайъ явруларъйла бирликте алмаяджаксънъз. Явруларъ кендиниз ичин алабилирсиниз, ама анайъ кесинликле ьозгюр бъракаджаксънъз. Ьойле ки, юзеринизе ийилик гелсин ве ьомрюнюз узун олсун. „Йени бир ев япаркен, дама коркулук япаджаксън. Ьойле ки, бири дамдан дюшюп ьолюрсе аилен сорумлу сайълмасън. „Баъна ики чешит тохум екмейеджексин. Йокса ектиин тохумун да баън да юрюнюню кулланамазсън. „Чифт сюрмек ичин ешеи ьокюзле бирликте кошмаяджаксън. „Йюнле кетенден докунмуш каръшък кумаштан гийси гиймейеджексин. „Гийсинин дьорт йерине пюскюл дикеджексин.“ „Бир адам бир кадън алър, яттъктан сонра ондан хошланмазса, она суч йюклер, адънъ кьотюлер, ‚Бу кадънла евлендим ама онунла ятънджа ерден олмадъънъ гьордюм‘ дерсе, кадънън аннесийле бабасъ къзларънън ерден олдууна илишкин канътъ алъп капъда гьоревли кент илери геленлерине гетиреджеклер. Кент илери геленлери де адамъ джезаландъраджаклар. Джеза оларак ондан йюз гюмюш алъп кадънън бабасъна вереджеклер. Чюнкю адам Исраилли бир ерден къзън адънъ кьотюлемиштир. Кадън адамън каръсъ каладжак ве адам яшамъ бойунджа ону бошаямаяджактър. „Анджак бу сав доруйса, къзън ерден олдууна илишкин бир канът булунамазса, къзъ баба евинин капъсъна чъкараджаклар. Кент халкъ ташлаярак къзъ ьолдюреджек. Бабасънън евиндейкен фухуш япмакла Исраил'де иренчлик япмъштър. Аранъздаки кьотюлюю ортадан калдъраджаксънъз. „Еер бир адам башка биринин каръсъйла ятаркен якаланърса, хем кадънла ятан адам, хем кадън, икиси де ьолдюрюледжек. Исраил'ден кьотюлюю атаджаксънъз. „Еер бир адам кентте башка бирийле нишанлъ ерден бир къзла каршълашър ве онунла ятарса, икисини де кентин капъсъна гьотюреджек, ташлаярак ьолдюреджексиниз. Чюнкю къз кентте олдуу халде ярдъм истемек ичин баърмадъ; адам да комшусунун каръсъйла илишки курду. Аранъздаки кьотюлюю ортадан калдъраджаксънъз. „Еер бир адам кърда нишанлъ бир къзла каршълашър, ону якалайъп теджавюз едерсе, ялнъз теджавюз еден адам ьолдюрюледжек. Къза хичбир шей япмаяджаксънъз. Чюнкю къзън ьолюмю хак едеджек бир гюнахъ йоктур. Бу, комшусуна салдъръп ону ьолдюрен адамън давасъна бензер. Адам къзъ кърда гьордююнде нишанлъ къз баърмъшса да ону куртаран олмамъштър. „Еер бир адам нишанлъ олмаян ерден бир къзла каршълашър, тутуп онунла ятарса ве бу ортая чъкарса, къзла ятан адам къзън бабасъна елли гюмюш вереджек. Къза теджавюз еттии ичин ону каръ оларак аладжак ве яшамъ бойунджа ону бошаямаяджактър. „Кимсе бабасънън каръсънъ алмаяджак, бабасънън евлилик ятаъна леке сюрмейеджектир.“ „Еркеклик бези езилмиш я да еркеклик органъ кесилмиш киши РАБ 'бин топлулууна гирмейеджек. „Яса дъшъ доан бири РАБ 'бин топлулууна гирмейеджек. Сойундан геленлер де онунджу кушаа дек РАБ 'бин топлулууна гирмейеджектир. „Аммонлу я да Моавлъ бири РАБ 'бин топлулууна гирмейеджек. Онларън сойундан геленлер де онунджу кушаа дек асла РАБ 'бин топлулууна гирмейеджек. Мъсър'дан чъктъънъзда йолда сизи екмек ве суйла каршъламадълар. Арам-Нахарайим'деки Петор Кенти'нден Беор олу Балам'ъ сизе ланет окумасъ ичин юджретле туттулар. Не вар ки Танрънъз РАБ Балам'ъ динлемек истемеди. Сизин ичин ланети кутсамая чевирди. Чюнкю Танрънъз РАБ сизи севийор. Кушаклар бойунджа онларън есенлии ве ийилии ичин чалъшмайън. „Едомлулар'дан иренмейеджексиниз. Онлар кардешиниздир. Мъсърлълар'дан да иренмейеджексиниз. Чюнкю онларън юлкесинде ябанджъ оларак яшадънъз. Онлардан доан ючюнджю кушак чоджуклар РАБ 'бин топлулууна гиребилир.“ „Дюшманларънъзла савашмак юзере ордугах курдуунузда, хер кьотюлюктен сакънаджаксънъз. Аранъзда гедже мениси бошалдъъ ичин динсел ачъдан кирли бири варса, ордугахън дъшъна чъкъп орада калсън. Акшама дору йъкансън, гюн батъмънда ордугаха дьонсюн. „Ихтиячларънъзъ гидермек ичин ордугахън дъшънда бир йериниз олмалъ. Донатъмънъз арасънда йери казмак ичин бир гереч булунсун. Ихтияджънъзъ гидереджеиниз заман бир чукур казън, сонра да дъшкънъзъ ьортюн. Танрънъз РАБ сизи куртармак ве дюшманларънъзъ елинизе теслим етмек ичин ордугахън ортасънда долашър. Ордугахънъз кутсал олсун ки, РАБ аранъзда якъшъксъз бир шей гьорюп сизден айрълмасън.“ „Ефендисинден качъп сизе съънан кьолейи ефендисине теслим етмейеджексиниз. Бъракън кенди сечеджеи йерде, беендии бир кентте аранъзда яшасън. Она баскъ япмаяджаксънъз. „Путперест тьоренлеринде фухуш япан Исраилли бир кадън я да еркек олмасън. Фухуш япан кадън я да еркеин казанджънъ адак оларак Танрънъз РАБ 'бин Тапънаъ'на гьотюрмейеджексиниз. Икиси де Танрънъз РАБ 'бин гьозюнде иренчтир. „Кардешинизе пара, йийеджек я да фаиз гетирен башка бир шей ьодюнч вердиинизде, ондан фаиз алмаяджаксънъз. Ябанджъдан фаиз алабилирсиниз ама кардешинизден алмаяджаксънъз. Бьойле япън ки, мюлк единмек ичин гидеджеиниз юлкеде ел аттъънъз хер иште Танрънъз РАБ сизи кутсасън. „Танрънъз РАБ 'бе бир дилек адаъ ададъънъзда йерине гетирмейи савсакламайън. Танрънъз РАБ сизден кесинликле буну истейеджектир. Йерине гетирмезсениз сизе гюнах сайъладжактър. Ама адак адамактан чекинирсен гюнах сайълмаз. Азънъздан чъканъ япмая диккат един. Чюнкю Танрънъз РАБ 'бе адаъ гьонюлден ададънъз. „Комшунузун баъна гирдиинизде дойунджая дек юзюм йийебилирсиниз, ама торбанъза коймаяджаксънъз. Комшунузун екин тарласъна гирдиинизде елинизле башак копарабилирсиниз, ама екинлере орак салмаяджаксънъз. „Еер бир адам евлендии кадънда якъшъксъз бир шей булур, бундан ьотюрю ондан хошланмаз, бошанма белгеси язъп она верир ве ону евинден коварса, кадън адамън евинден айрълдъктан сонра башка бирийле евленирсе, икинджи коджасъ да ондан хошланмаз, бошанма белгеси язъп верир, ону евинден коварса я да икинджи адам ьолюрсе, кадънъ бошаян илк коджасъ онунла йениден евленемез. Чюнкю кадън кирленмиштир. Бу РАБ 'бин гьозюнде иренчтир. Танрънъз РАБ 'бин мюлк оларак сизе вереджеи юлкейи гюнаха сюрюклемейин. „Йени евли бир адам саваша гитмейеджек, она херханги бир гьорев верилмейеджек. Бир йъл ьозгюрдже евинде калъп каръсънъ мутлу едеджек. „Рехин оларак не деирмени, не де юст ташънъ алън. Буну япмакла адамън яшамънъ рехин алмъш олурсунуз. „Исраилли кардешлеринден бирини качъръп она кьотю давранан я да ону сатан адам якаланърса ьолмели. Аранъздаки кьотюлюю ортадан калдъраджаксънъз. „Дери хасталъъ конусунда, Левили кяхинлерин сизе бютюн ьореттиклерини япмая чок диккат един. Онлара вердиим буйруклара ьозенле уйун. Сиз Мъсър'дан чъктъктан сонра Танрънъз РАБ 'бин йолда Мирям'а нелер яптъънъ анъмсайън. „Комшуна херханги бир шей ьодюнч вердиинде, вереджеи рехини алмак ичин онун евине гирмейеджексин. Дъшаръда беклейеджексин. Ьодюнч вердиин киши рехини кендиси сана гетирсин. Еер йоксул бирийсе, онун рехини елинде олдуу сюредже ятаа гирмейеджексин. Ондан алдъън гийсийи гюн батъмънда она кесинликле гери вереджексин ки, онунла ятабилсин. О да сени кутсаяджак. Бу яптъън, Танрън РАБ 'бин ьонюнде сана дорулук сайъладжак. „Юджретле чалъшан, герексиними олан, йоксул бир сойдашънъзъ я да кентлеринизин биринде яшаян бир ябанджъйъ сьомюрмейеджексиниз. Юджретини хер гюн, гюнеш батмадан ьодейеджексиниз. Йоксул олдуу ичин гювенджеси одур. Йокса сана каршъ РАБ 'бе хайкърър ве сен де гюнах ишлемиш сайълърсън. „Не бабалар чоджукларънън гюнахъндан ьотюрю ьолдюрюледжек, не де чоджуклар бабаларънън. Херкес кенди гюнахъ ичин ьолдюрюледжек. „Ябанджъя я да ьоксюзе хаксъзлък етмейеджексиниз. Дул кадънън гийсисини рехин алмаяджаксънъз. Мъсър'да кьоле олдуунузу, Танрънъз РАБ 'бин сизи орадан куртардъънъ анъмсайън. Бунун ичин бьойле давранманъзъ буйуруйорум. „Тарланъздаки екини бичтиинизде, гьозден качан бир демет олурса, алмак ичин гери дьонмейин. Ону ябанджъя, ьоксюзе, дул кадъна бъракън. Ьойле ки, Танрънъз РАБ ел аттъънъз хер иште сизи кутсасън. Зейтин аачларънъзъ дьовюп юрюнюню топладъънъзда, далларда каланъ топламак ичин гери дьонмейеджексиниз. Каланларъ ябанджъя, ьоксюзе, дул кадъна бъракаджаксънъз. Бабозумунда артакалан юзюмлери топламак ичин гери дьонмейеджексиниз. Ябанджъя, ьоксюзе, дул кадъна бъракаджаксънъз. Мъсър'да кьоле олдуунузу анъмсайън. Бунун ичин бьойле давранманъзъ буйуруйорум. „Кишилер арасънда бир сорун чъктъънда, тарафлар махкемейе гиттиинде, яргъчлар давая бакаджак; сучсузу аклаяджак, сучлуйу джезая чарптъраджаклар. Еер сучлу киши камчъланмайъ хак еттийсе, яргъч ону йере ятъртаджак ве ьонюнде сучу оранънда сайъйла камчълатаджак. Сучлуя кърк кърбачтан фазла вурулмамалъ. Кърбач сайъсъ къркъ ашарса, кардешиниз гьозюнюзде ашаъланабилир. „Харман дьовен ьокюзюн азънъ баламаяджаксън. „Бирликте отуран кардешлерден бири олу олмадан ьолюрсе, ьоленин дулу аиле дъшъндан бирийле евленмемели. Ьоленин кардеши дул калан кадъна гидеджек. Ону кендине каръ оларак аладжак, она кайънбирадерлик гьоревини япаджак. Кадънън доураджаъ илк оул, ьолен кардешин адънъ сюрдюрсюн. Ьойле ки, ьоленин адъ Исраил'ден силинмесин. Ама адам кардешинин дул каръсъйла евленмек истемийорса, дул кадън кент капъсънда гьорев япан илери геленлере гидип шьойле дийеджек: ‚Кайънбирадерим Исраил'де кардешинин адънъ яшатмайъ кабул етмийор. Бана кайънбирадерлик гьоревини япмак истемийор.‘ Кентин илери геленлери адамъ чаъръп онунла конушаджаклар. Еер адам, ‚Онунла евленмек истемийорум‘ дийе юстелерсе, кардешинин дул каръсъ илери геленлерин ьонюнде адамън янъна гидеджек, онун аяъндаки чаръъ чъкараджак, йюзюне тюкюреджек ве, ‚Кардешине сой йетиштирмек истемейен адама бьойле япълър‘ дийеджек. Адамън сойу Исраил'де ‚Чаръъ чъкаръланън сойу‘ дийе билинеджек. „Еер ики адам кавгая тутушур да биринин каръсъ коджасънъ дьовенин елинден куртармак ичин гелип елини узатър, ьобюр адамън еркеклик органънъ тутарса, кадънън елини кеседжексиниз; она аджъмаяджаксънъз. „Торбанъзда бири аър, ьобюрю хафиф ики тюрлю тартъ олмаяджак. Евинизде бири бюйюк, ьобюрю кючюк ики тюрлю ьолчю олмаяджак. Тартънъз да ьолчюнюз де ексиксиз ве дору оладжак. Ьойле ки, Танрънъз РАБ 'бин сизе вереджеи юлкеде ьомрюнюз узун олсун. Танрънъз РАБ бунларъ япандан да, хаксъзлък еденден де тиксинир. „Сиз Мъсър'дан чъктъктан сонра Амалеклилер'ин йолда сизе нелер яптъънъ анъмсайън. Сиз йоргун ве биткинкен йолда сизе салдърдълар; гериде калан бютюн гючсюзлери ьолдюрдюлер. Танръ'дан коркмадълар. Танрънъз РАБ мюлк единмек ичин мирас оларак сизе вереджеи юлкеде сизи чеврениздеки бютюн дюшманлардан куртаръп рахата кавуштурунджа, Амалеклилер'ин анъсънъ гьоклер алтъндан силеджексиниз. Буну унутмайън!“ „Танрънъз РАБ 'бин мирас оларак сизе вереджеи юлкейе гирип орайъ мюлк единерек йерлештиинизде, Танрънъз РАБ 'бин сизе вереджеи юлкенин топракларъндан топладъънъз бютюн юрюнлерин илк йетишенлерини алъп сепете кояджаксънъз. Сонра Танрънъз РАБ 'бин адънъ йерлештирмек ичин сечеджеи йере гидеджексиниз. О дьонемде гьоревли кяхине гидип, ‚ РАБ 'бин бизе ант ичерек аталаръмъза сьоз вердии юлкейе гелдиими Танрън РАБ 'бе бугюн билдирийорум‘ дийеджексиниз. Кяхин сепети елинизден алъп Танрънъз РАБ 'бин сунаънън ьонюне кояджак. Сонра Танрънъз РАБ 'бин ьонюнде шу ачъкламайъ япаджаксънъз: ‚Атам гьочебе бир Арамлъ'йдъ. Сайъджа аз кишийле Мъсър'а гидип орада яшамая башладъ. Орада бюйюк, гючлю, калабалък бир улус олду. Мъсърлълар бизе кьотю давранарак баскъ яптълар. Бизи аър ишлере зорладълар. Аталаръмъзън Танръсъ РАБ 'бе якардък. РАБ якаръшъмъзъ дуйду; чектиимиз съкънтъйъ, емеи, бизе япълан баскъйъ гьордю. Бунун юзерине гючлю елле, кудретле, бюйюк ве юркютюджю олайларла, белиртилерле, шашъласъ ишлерле бизи Мъсър'дан чъкардъ. Бизи бурая гетирди; бу топракларъ, сют ве бал акан юлкейи бизе верди. Шимди, я РАБ, бизе вердиин топраън юрюнюнюн илк йетишенини гетирийорум.‘ Сонра сепети Танрънъз РАБ 'бин ьонюне койуп О'нун ьонюнде йере капанаджаксънъз. Сизлер, Левилилер ве аранъзда яшаян ябанджълар Танрънъз РАБ 'бин сизе ве аиленизе вердии бютюн ийи шейлер ичин севинеджексиниз. „Ючюнджю йъл, ондалъъ верме йълъ, бютюн юрюнюнюзюн ондалъънъ бир яна айърън. Айърма ишини битирдиинизде, ондалъъ Левилилер'е, ябанджълара, ьоксюзлере ве дул кадънлара вереджексиниз. Ьойле ки, онлар да кентлеринизде йийип дойсунлар. Сонра Танрънъз РАБ 'бе, ‚Бана буйурдуун гиби, РАБ 'бе айърдъкларъмъ евден чъкаръп Левилилер'е, ябанджълара, ьоксюзлере ве дул кадънлара вердим‘ дийеджексиниз, ‚Буйрукларъндан айрълмадъм, хич бирини унутмадъм. Не яс тутаркен айърдъкларъмдан йедим, не динсел ачъдан кирлийкен онлара докундум, не де ьолюлере сундум. Танръм РАБ 'бин сьозюне кулак вердим. Бана бютюн буйурдукларънъ яптъм. Кутсал конутундан, гьоклерден ашаъя бак! Халкън Исраил'и ве аталаръмъза ичтиин ант уярънджа бизе вердиин юлкейи, сют ве бал акан юлкейи кутса.‘“ „Бугюн Танрънъз РАБ бу кураллара, илкелере уйманъзъ буйуруйор. Онлара бютюн йюреинизле, джанънъзла уймая диккат един. Бугюн РАБ 'бин Танрънъз олдууну, О'нун йолларънда йюрюйеджеинизи, куралларъна, буйрукларъна, илкелерине уяджаънъзъ, О'нун сьозюню динлейеджеинизи ачъкладънъз. Бугюн РАБ, сизе вердии сьоз уярънджа, ьоз халкъ олдуунузу ачъкладъ. Бютюн буйрукларъна уяджаксънъз. Танрънъз РАБ сизи ьовгюде, юнде, онурда яраттъъ бютюн улуслардан юстюн къладжаънъ, вердии сьоз уярънджа кендиси ичин кутсал бир халк оладжаънъзъ ачъкладъ.“ Муса иле Исраил илери геленлери халка шьойле дедилер: „Бугюн сизе илеттиим бютюн буйруклара уйун. Шериа Ърмаъ'ндан Танрънъз РАБ 'бин сизе вереджеи юлкейе гечиндже, бюйюк ташлар дикип киречлейеджексиниз. Аталарънъзън Танръсъ РАБ 'бин сизе вердии сьоз уярънджа О'нун сизе вереджеи юлкейе, сют ве бал акан юлкейе гириндже, бу ясанън бютюн сьозлерини ташлара язаджаксънъз. Шериа Ърмаъ'ндан гечиндже, бугюн сизе буйурдуум гиби, бу ташларъ Евал Даъ'на дикип киречлейеджексиниз. Орада Танрънъз РАБ 'бе ташлардан бир сунак япаджаксънъз. Бу ташлара демир алет уйгуламаяджаксънъз. Танрънъз РАБ 'бин сунаънъ йонтулмамъш ташлардан япаджак, юзеринде Танрънъз РАБ 'бе якмалък сунулар сунаджаксънъз. Есенлик сунуларънъ орада кесип йийеджек ве Танрънъз РАБ 'бин ьонюнде севинеджексиниз. Ташлара бу ясанън бютюн сьозлерини окунаклъ бир бичимде язаджаксънъз.“ Сонра Муса иле Левили кяхинлер бютюн Исраиллилер'е, „Ей Исраил, сус ве кулак вер!“ дийе сеслендилер, „Бугюн Танрънъз РАБ 'бин халкъ олдунуз. Танрънъз РАБ 'бин сьозюне кулак верин, бугюн сизе илеттиим буйрукларъна, куралларъна уйун.“ О гюн Муса халка шьойле деди: „Шериа Ърмаъ'ндан гечиндже, халкъ кутсамак ичин Геризим Даъ'нда дураджак оймаклар шунлардър: Шимон, Леви, Яхуда, Иссакар, Йусуф, Бенямин. Ланетлемек ичин Евал Даъ'нда шу оймаклар дураджак: Рубен, Гад, Ашер, Зевулун, Дан, Нафтали. Левилилер бютюн Исраил халкъна йюксек сесле шьойле дийеджеклер: „‚ РАБ 'бин тиксиндии ел иши ойма я да дьокме пут япана ве ону гизлидже дикене ланет олсун!‘ „Бютюн халк, ‚Амин!‘ дийе каршълък вереджек. „‚Аннесине, бабасъна сайгъсъзджа давранана ланет олсун!‘ „Бютюн халк, ‚Амин!‘ дийеджек. „‚Комшусунун сънърънъ деиштирене ланет олсун!‘ „Бютюн халк, ‚Амин!‘ дийеджек. „‚Кьор оланъ йолдан саптърана ланет олсун!‘ „Бютюн халк, ‚Амин!‘ дийеджек. „‚Ябанджъя, ьоксюзе, дул кадъна хаксъзлък едене ланет олсун!‘ „Бютюн халк, ‚Амин!‘ дийеджек. „‚Бабасънън каръсъйла ятана ланет олсун! Чюнкю о бабасънън евлилик ятаъна леке сюрмюштюр.‘ „Бютюн халк, ‚Амин!‘ дийеджек. „‚Херханги бир хайванла джинсел илишки курана ланет олсун!‘ „Бютюн халк, ‚Амин!‘ дийеджек. „‚Аннесинден я да бабасъндан олан къзкардешийле ятана ланет олсун!‘ „Бютюн халк, ‚Амин!‘ дийеджек. „‚Кайнанасъйла ятана ланет олсун!‘ „Бютюн халк, ‚Амин!‘ дийеджек. „‚Комшусуну гизлидже ьолдюрене ланет олсун!‘ „Бютюн халк, ‚Амин!‘ дийеджек. „‚Сучсуз бирини ьолдюрмек ичин рюшвет алана ланет олсун!‘ „Бютюн халк, ‚Амин!‘ дийеджек. „‚Бу ясанън сьозлерине уймаян ве онларъ онайламаяна ланет олсун!‘ „Бютюн халк, ‚Амин!‘ дийеджек.“ „Еер Танрънъз РАБ 'бин сьозюню ийидже динлер ве бугюн сизе илеттиим бютюн буйрукларъна уярсанъз, Танрънъз РАБ сизи йерйюзюндеки бютюн улуслардан юстюн къладжактър. Танрънъз РАБ 'бин сьозюню динлерсениз, шу берекетлер юзеринизе геледжек ве сизинле оладжак: „Кентте де тарлада да кутсанаджаксънъз. „Рахминизин мейвеси кутсанаджак. Топраънъзън юрюню, хайванларънъзън дьолю –съърларънъзън бузаъларъ, сюрюлеринизин кузуларъ– берекетли оладжак. „Сепетиниз ве хамур текнениз берекетли оладжак. „Ичери гирдиинизде де дъшаръ чъктъънъзда да кутсанаджаксънъз. „ РАБ сизе салдъран дюшманларънъзъ ьонюнюзде бозгуна уратаджак. Онлар сизе бир йолдан салдъраджак, ама ьонюнюзден йеди йолдан качаджаклар. „ РАБ 'бин буйрууйла амбарларънъз долу оладжак. Ел аттъънъз хер иште РАБ сизи кутсаяджак. Танрънъз РАБ сизе вереджеи юлкеде сизи кутсаяджак. „Танрънъз РАБ 'бин буйрукларъна уяр, О'нун йолларънда йюрюрсениз, РАБ сизе ичтии ант уярънджа сизи кендиси ичин кутсал бир халк оларак коруяджактър. Йерйюзюндеки бютюн улуслар РАБ 'бе аит олдуунузу гьореджек, сизден коркаджаклар. РАБ аталарънъза ант ичерек сизе сьоз вердии юлкеде боллук ичинде яшаманъзъ салаяджак: Рахминизин мейвеси кутсанаджак; хайванларънъзън явруларъ, топраънъзън юрюню веримли оладжак. РАБ юлкенизе ямуру заманънда ядърмак ве бютюн емеинизи веримли кълмак ичин гьоклердеки зенгин хазинесини ачаджак. Бирчок улуса ьодюнч вереджексиниз; сиз ьодюнч алмаяджаксънъз. РАБ сизи куйрук деил баш япаджак. Еер бугюн сизе илеттиим Танрънъз РАБ 'бин буйрукларънъ динлер, онлара ийидже уярсанъз, алтта деил, хер заман юстте оладжаксънъз. Бугюн сизе илеттиим буйрукларън дъшъна чъкмаяджак, башка илахларън ардънджа гитмейеджек, онлара тапмаяджаксънъз.“ „Ама Танрънъз РАБ 'бин сьозюню динлемез, бугюн сизе илеттиим буйрукларън, куралларън хепсине уймазсанъз, шу ланетлер юзеринизе геледжек ве сизе улашаджак: „Кентте де тарлада да ланетли оладжаксънъз. „Сепетиниз ве хамур текнениз ланетли оладжак. „Рахминизин мейвеси, топраънъзън юрюню, съърларънъзън бузаъларъ, сюрюлеринизин кузуларъ ланетли оладжак. „Ичери гирдиинизде ланетли оладжаксънъз; дъшаръ чъктъънъзда да ланетли оладжаксънъз. „ РАБ 'бе сърт чевирмекле яптъънъз кьотюлюклер йюзюнден ел аттъънъз хер иште О сизи ланете уратаджак, шашкъна чевиреджек, пайлаяджак. Сонунда юзеринизе йъкъм геледжек ве чабуджак йок оладжаксънъз. РАБ, мюлк единмек ичин гидеджеиниз юлкеде сизи йок единджейе дек салгън хасталъкла джезаландъраджак. Веремле, сътмайла, илтихапла, якъджъ съджаклъкла, кураклъкла, самйелийле, кюфле джезаландъраджак. Сиз йок олунджая дек бунлар сизи ковалаяджак. Башънъзън юстюндеки гьок тунч, аяънъзън алтъндаки йер демир оладжак. РАБ сиз йок олунджая дек гьоктен ямур йерине юлкенизе тоз ве кум ядъраджак. „ РАБ сизи дюшманларънъзън ьонюнде бозгуна уратаджак. Онлара бир йолдан салдъраджак, ама ьонлеринден йеди йолдан качаджаксънъз. Йерйюзюндеки бютюн улуслар ичин дехшет вериджи бир ьорнек оладжаксънъз. Ьолюлериниз бютюн кушлара, ябанъл хайванлара йем оладжак; онларъ коркутуп качъран кимсе олмаяджак. РАБ сизи ийилешемейеджеиниз Мъсър чъбанъйла, урларла, кашънтъйла, уйузла вураджак. РАБ сизи делиликле, кьорлюкле, шашкънлъкла джезаландъраджак. Ьоле вакти кьорлерин каранлъкта ел йордамъйла йюрюдюю гиби йюрюйеджексиниз. Яптъънъз хер шейде башаръсъз оладжак, сюрекли съкъштъръладжак, ямаланаджаксънъз. Сизи куртаран олмаяджак. „Бир къзла нишанланаджаксънъз, ама башка бири онунла ятаджак. Ев япаджак ама ичинде отурмаяджаксънъз. Ба дикеджек ама юзюмюню топламаяджаксънъз. Ьокюзюнюз гьозюнюзюн ьонюнде кесиледжек ама етини йемейеджексиниз. Ешеиниз зорла сизден алънаджак, гери гетирилмейеджек. Даварларънъз дюшманларънъза вериледжек. Сизи куртаран олмаяджак. Оулларънъз, къзларънъз гьозлеринизин ьонюнде башка бир улуса вериледжек. Хер гюн онларъ гьозлемектен гьозлеринизин гюджю тюкенеджек. Елинизден бир шей гелмейеджек. Танъмадъънъз бир халк топраънъзън юрюнюню ве бютюн емеинизи йийеджек. Сюрекли съкъштъръладжак, езиледжексиниз. Гьозлеринизле гьордюклериниз сизи чълдъртаджак. РАБ дизлеринизи, баджакларънъзъ тепеден търнаа ийилешмейен арълъ чъбанларла вураджак. „ РАБ сизи ве башънъза атаяджаънъз кралъ сизин де аталарънъзън да билмедии бир улуса сюреджек. Орада аачтан, таштан япълмъш башка илахлара тападжаксънъз. РАБ 'бин сизи сюреджеи бютюн улуслар башънъза геленлерден дехшете дюшеджек; сизи ашаълаяджак, сизинле еленеджеклер. „Чок тохум екеджек, ама аз топлаяджаксънъз. Чюнкю юрюнюнюзю чекирге йийеджек. Балар дикеджек, бакъмънъ япаджак, ама шарап ичмейеджек, юзюм топламаяджаксънъз. Онларъ курт йийеджек. Юлкенизин хер йеринде зейтинликлериниз оладжак, ама зейтиняъ сюрюнмейеджексиниз. Зейтин аачларънъз юрюнюню йере дьокеджек. Оулларънъз, къзларънъз оладжак, ама сизинле калмаяджаклар, сюргюне гьондериледжеклер. Бютюн аачларънъзъ, топраънъзън юрюнюню чекиргелер йийеджек. „Аранъздаки ябанджълар йюкселдикче йюкселеджек, сизсе алчалдъкча алчаладжаксънъз. О сана ьодюнч вереджек, ама сен она ьодюнч вермейеджексин. О баш, сен куйрук оладжаксън. „Бютюн бу ланетлер башънъза яаджак. Йок олунджая дек сизи ковалаяджак ве сизе еришеджек. Чюнкю Танрънъз РАБ 'бин сьозюню динлемединиз, сизе вердии буйрукларъ, куралларъ йерине гетирмединиз. Бу ланетлер сиз ве сойунуз ичин сонсуза дек бир белирти, шашъласъ бир олай оларак каладжак. Мадем боллук заманънда Танрънъз РАБ 'бе севинчле, хошнутлукла куллук етмединиз, РАБ 'бин юзеринизе гьондереджеи дюшманлара кьолелик едеджексиниз. Ач, сусуз, чъплак каладжаксънъз; хер шейе герексиним дуяджаксънъз. РАБ сизи йок единджейе дек бойнунуза демир бойундурук вураджак. Сиз йок олунджая дек хайванларънъзън явруларънъ, топраънъзън юрюнюню йийип битиреджеклер. Сизе не тахъл, не шарап, не зейтиняъ, не съърларънъзън бузаъларънъ, не де сюрюлеринизин кузуларънъ бъракаджаклар; та ки, сиз ортадан калкънджая дек. Гювендииниз йюксек, даянъклъ сурлар йерле бир олунджая дек юлкениздеки бютюн кентлерде сизи кушатаджаклар. Танрънъз РАБ 'бин сизе вердии юлкедеки бютюн кентлери кушатаджаклар. „Кушатма сърасънда дюшманънъзън вереджеи съкънтъдан рахминизин мейвесини, Танрънъз РАБ 'бин сизе вердии оулларън, къзларън етини йийеджексиниз. Аранъздаки ен йумушак, ен дуярлъ адам биле ьоз кардешине, севдии каръсъна, са калан чоджукларъна аджъмаяджак; йедии чоджукларънън етини онларън хичбирийле пайлашмаяджак. Чюнкю дюшманън кушатма сърасънда сизи съкъштърмасъ йюзюнден кентлеринизде хич йийеджек калмаяджак. „Бу китапта язълъ ясанън бютюн сьозлерине уймаз, Танрънъз РАБ 'бин йюдже ве хейбетли адъндан коркмазсанъз, РАБ сизи ве сойунузу коркунч белаларла, бюйюк ве сюрекли белаларла, аър, ийилешмез хасталъкларла вураджак. Сизи юркютен Мъсър'ън бютюн хасталъкларънъ йениден башънъза гетиреджек; сизе япъшаджаклар. Сиз йок олунджая дек РАБ бу Яса Китабъ'нда язълмамъш хер тюрлю хасталъъ ве белайъ да башънъза гетиреджек. Гьоктеки йълдъзлар кадар чок олан сизлер, сайъджа аз бъракъладжаксънъз. Чюнкю Танрънъз РАБ 'бин сьозюне кулак вермединиз. Сизе ийилик япмак, сизи чоалтмак РАБ 'би насъл севиндирдийсе, сизи йъкмак ве йок етмек де ьойле севиндиреджектир. Мюлк единмек ичин гидеджеиниз юлкеден сьокюлюп атъладжаксънъз. „ РАБ сизи дюнянън бир уджундан ьобюр уджуна, бютюн халклар арасъна даътаджак. Орада сизин де аталарънъзън да танъмадъъ, аачтан ве таштан япълмъш башка илахлара тападжаксънъз. Бу улуслар арасънда не есенлииниз не де динленеджек бир йериниз оладжак. Орада РАБ сизе титрейен йюреклер, умутсузлук ве бакмактан йорулмуш гьозлер вереджек. Сюрекли джан кайгъсъ ичинде яшаяджаксънъз. Гедже гюндюз дехшет ичинде оладжаксънъз. Яшамънъзън гювенлии олмаяджак. Йюреинизи каплаян дехшет ве гьозлеринизин гьордюю олайлар йюзюнден, сабах, ‚Кешке акшам олса!‘, акшам, ‚Кешке сабах олса!‘ дийеджексиниз. Бир даха гьормейеджексиниз дедиим йолдан РАБ сизи гемилерле Мъсър'а гери гьондереджек. Орада еркек ве кадън кьоле оларак кендинизи дюшманларънъза сатмая калкъшаджаксънъз; ама сатън алан олмаяджак.“ РАБ 'бин Исраиллилер'ле Хорев Даъ'нда яптъъ антлашмая ек оларак, Моав'да Муса'я онларла япмайъ буйурдуу антлашманън сьозлери бунлардър. Муса бютюн Исраиллилер'и бир арая топлаярак шьойле деди: „ РАБ 'бин Мъсър'да гьозлеринизин ьонюнде фиравуна, гьоревлилерине, юлкесине яптъкларънъ гьордюнюз. Бюйюк денемелери, белиртилери, о бюйюк ве шашъласъ ишлери гьозлеринизле гьордюнюз. Не вар ки, РАБ бугюне дек сизе кавраян йюрек, гьорен гьоз, дуян кулак вермеди. РАБ, ‚Сизи кърк йъл чьолде долаштърдъм; не юзериниздеки гийси ескиди, не аяънъздаки чарък. Екмек йемединиз, шарап я да башка ички ичмединиз. Бютюн бунларъ Танрънъз РАБ 'бин бен олдууму анлаясънъз дийе яптъм‘ дийор. „Бурая улаштъънъзда, Хешбон Кралъ Сихон иле Башан Кралъ Ог бизимле саваша тутуштулар. Ама онларъ бозгуна ураттък. Юлкелерини еле гечиререк мюлк оларак Рубенлилер'е, Гадлълар'а, Манашше оймаънън яръсъна вердик. Ел аттъънъз хер иште башарълъ олмак ичин бу антлашманън сьозлерини йерине гетирмейе диккат един. Бугюн Танрънъз РАБ 'бин ант ичерек сизинле яптъъ бу антлашмайъ гечерли кълмак ичин бурада дуруйорсунуз. Ьойле ки, бугюн сизи кенди халкъ оларак белирлесин ве сизе сьойледии гиби, аталарънъз Ибрахим'е, Исхак'а, Якуп'а ичтии ант уярънджа Танрънъз олсун. „Мъсър'да насъл яшадъъмъзъ, ьотеки улусларън ортасъндан гечерек бурая насъл гелдиимизи кендиниз де билийорсунуз. Онларън арасънда иренч суретлери, аачтан, таштан, алтъндан, гюмюштен япълмъш путларъ гьордюнюз. Диккат един, бугюн аранъзда бу улусларън илахларъна тапмак ичин Танръмъз РАБ 'ден сапан еркек я да кадън, бой я да оймак олмасън; аранъзда аджълък, зехир верен кьок олмасън. „Бу андън сьозлерини дуйуп да кимсе кенди кендини кутламасън ве, ‚Кенди истеклерим уярънджа яшасам да гювенликте олурум‘ дийе дюшюнмесин. Бу херкесе йъкъм гетирир. РАБ бьойле бирини баъшламак истемез. РАБ 'бин ьофкеси ве късканчлъъ о кишийе каршъ алевленеджек. Бу китапта язълъ бютюн ланетлер башъна яаджак ве РАБ онун адънъ гьоюн алтъндан силеджектир. Бу Яса Китабъ'нда язълъ антлашмада йер алан бютюн ланетлер уярънджа, РАБ ону фелакете урамасъ ичин Исраил'ин бютюн оймакларъ арасъндан айъраджактър. „Сизден сонраки кушак, чоджукларънъз ве узак юлкеден гелен ябанджълар юлкенизин урадъъ белаларъ, РАБ 'бин юлкейе гьондердии хасталъкларъ гьореджеклер. Бютюн юлке янаджак, туз ве кюкюртле ьортюледжек; тохум екилмейеджек, филиз сюрмейеджек, от битмейеджек. Юлке РАБ 'бин къзгън ьофкесийле йерле бир еттии Содом, Гомора, Адма ве Севойим гиби йъкъма ураяджак. Бютюн улуслар, ‚ РАБ бу юлкейе неден буну яптъ?‘ дийе сораджаклар, ‚Бу бюйюк ьофке неден алевленди?‘ „Янът шьойле оладжак: ‚Аталарънън Танръсъ РАБ кендилерини Мъсър'дан чъкардъънда онларла яптъъ антлашмайъ бърактълар. Танъмадъкларъ, РАБ 'бин кендилерине пай оларак вермедии башка илахлара йьонелдилер; онлара тапъп ьонлеринде еилдилер. Иште бу йюзден РАБ 'бин ьофкеси бу юлкейе каршъ алевленди; бу китапта язълъ бютюн ланетлери орая ядърдъ. РАБ бюйюк къзгънлъкла, шиддетли ьофкейле онларъ юлкелеринден сьокюп аттъ; бугюн олдуу гиби башка юлкейе сюрдю.‘ „Гизлилик Танръмъз РАБ 'бе ьозгюдюр. Ама бу ясанън бютюн сьозлерине уймамъз ичин ачъа чъкаръланлар сонсуза дек бизе ве чоджукларъмъза аиттир.“ „Бютюн бу олайлар –ьонюнюзе сердиим кутсама ве ланетлер– башънъза гелдиинде, Танрънъз РАБ 'бин сизи даъттъъ улуслар арасънда бунларъ анъмсаяджаксънъз. Бугюн сизе илеттиим буйруклар уярънджа сиз ве чоджукларънъз Танрънъз РАБ 'бе дьонер, бютюн йюреинизле, бютюн джанънъзла О'на уярсанъз, Танрънъз РАБ сизе аджъяджак, сизи сюргюнден гери гетиреджек. Сизи даъттъъ улусларън арасъндан йениден топлаяджак. Дюнянън ьобюр уджуна сюрюлмюш олсанъз биле, Танрънъз РАБ сизлери топлайъп гери гетиреджек. Сизи аталарънъзън мюлк единдии юлкейе улаштъраджак. Орайъ мирас аладжаксънъз. Танрънъз РАБ юзеринизе ийилик гетиреджек ве сизи аталарънъздан даха чок чоалтаджак. Сизин ве чоджукларънъзън йюреини деиштиреджек. Ьойле ки, О'ну бютюн йюреинизле, бютюн джанънъзла севесиниз ве яшаясънъз. Танрънъз РАБ бютюн бу ланетлери сизден нефрет еденлерин, сизе баскъ япан дюшманларънъзън юзерине ядъраджак. Сиз йине РАБ 'бин сьозюне кулак вереджек, бугюн сизе илеттиим буйрукларън хепсине уяджаксънъз. Танрънъз РАБ ел аттъънъз хер иште сизи башарълъ къладжак; чок сайъда чоджуунуз оладжак, хайванларънъзън явруларъ, топраънъзън юрюню бол оладжак. РАБ аталарънъздан насъл хошнут калдъйса, сизден де ьойле хошнут каладжак ве сизи башарълъ къладжак. Йетер ки, Танрънъз РАБ 'бин сьозюню динлейин, бу Яса Китабъ'нда язълъ буйрукларъна, куралларъна уйун ве бютюн йюреинизле, бютюн джанънъзла О'на дьонюн. „Бугюн сизе илеттиим бу буйрук не тутамаяджаънъз кадар зор, не де улашамаяджаънъз кадар узактър. О гьоклерде деил ки, ‚Ким бизим ичин гьое чъкаджак? Ким йерине гетирмемиз ичин ону алъп яяджак?‘ дийесиниз. Денизин ьотесинде деил ки, ‚Ким бизим ичин денизин ьотесине гидеджек? Ким йерине гетирмемиз ичин ону алъп яяджак?‘ дийесиниз. Танръ сьозю сизе чок якъндър; уйманъз ичин азънъзда ве йюреиниздедир. „Иште бугюн ьонюнюзе яшамла ийилии, ьолюмле кьотюлюю койуйорум. Бугюн сизе Танрънъз РАБ 'би севмейи, йолларънда йюрюмейи, буйрукларъна, куралларъна, илкелерине уймайъ буйуруйорум. Ьойле ки, яшаясънъз, чоаласънъз ве мюлк единмек ичин гидеджеиниз юлкеде Танрънъз РАБ тарафъндан кутсанасънъз. „Еер йолдан дьонер, кулак вермезсениз, аяртълър, башка илахлара еилип тапарсанъз, бугюн сизе кесинликле йок оладжаънъзъ билдирийорум. Шериа Ърмаъ'ндан гечип мюлк единмек ичин гидеджеиниз юлкеде узун яшамаяджаксънъз. „Ьонюнюзе яшамла ьолюмю, кутсамайла ланети койдуума бугюн йери гьою сизе каршъ танък гьостерийорум. Яшамъ сечин ки, сиз де чоджукларънъз да яшаясънъз. Танрънъз РАБ 'би севин, сьозюне уйуп О'на баланън. РАБ яшамънъздър; кендилерине вереджеине илишкин аталарънъз Ибрахим'е, Исхак'а, Якуп'а сьоз вердии юлкеде узун яшаманъзъ салаяджактър.“ Муса Исраиллилер'е шьойле деди: „Йюз йирми яшъндайъм. Бундан бьойле сизе ьондерлик едемем. Юстелик РАБ бана, ‚Шериа Ърмаъ'нън каршъ якасъна гечмейеджексин‘ деди. Танрънъз РАБ ьонюнюзден гечеджек. Бу улусларъ ьонюнюзден йок едеджек. Юлкелерини мюлк единеджексиниз. РАБ 'бин сьозю уярънджа Йешу сизе ьондерлик едеджек. РАБ Аморлулар'ън кралларъ Сихон'у ве Ог'у йок едип юлкелерине яптъънън айнъсънъ бу улуслара да япаджак. РАБ онларъ сизе теслим едеджек. Онлара сизе вердиим буйруклар уярънджа давранмалъсънъз. Гючлю ве йюрекли олун! Онлардан коркмайън, йълмайън. Чюнкю сизинле бирликте гиден Танрънъз РАБ 'дир. О сизи терк етмейеджек, сизи йюзюстю бъракмаяджактър.“ Сонра Муса Йешу'йу чаъръп бютюн Исраиллилер'ин гьозю ьонюнде она шьойле деди: „Гючлю ве йюрекли ол! Чюнкю РАБ 'бин, аталаръна ант ичерек сьоз вердии юлкейе бу халкла бирликте сен гидеджексин. Юлкейи мирас оларак онлара сен вереджексин. РАБ 'бин кендиси сана ьонджюлюк едеджек, сенинле бирликте оладжак. Сени терк етмейеджек, сени йюзюстю бъракмаяджак. Коркма, йълма.“ Муса бу ясайъ язъп РАБ 'бин Антлашма Сандъъ 'нъ ташъян Левили кяхинлере ве бютюн Исраил илери геленлерине верди. Сонра онлара шьойле буйурду: „Хер йеди йълън сонунда, борчларъ баъшлама йълънда, Чардак Байрамъ 'нда, бютюн Исраиллилер Танрънъз РАБ 'бин ьонюнде булунмак юзере сечеджеи йере гелдиинде, бу ясайъ онлара окуяджаксънъз. Халкъ –еркеклери, кадънларъ, чоджукларъ ве кентлеринизде яшаян ябанджъларъ– топлайън. Ьойле ки, херкес дуйуп ьоренсин, Танрънъз РАБ 'ден корксун. Бу ясанън бютюн сьозлерине уймая диккат етсин. Ясайъ билмейен чоджуклар да дуйсунлар, мюлк единмек ичин Шериа Ърмаъ'ндан гечип гидеджеиниз юлкеде яшадъънъз сюредже Танрънъз РАБ 'ден коркмайъ ьоренсинлер.“ РАБ Муса'я, „Ьолюмюне аз калдъ“ деди, „Йешу'йу чаър. Она буйрукларъмъ билдирмем ичин Булушма Чадъръ'нда хазър олун.“ Бьойледже Муса иле Йешу гидип Булушма Чадъръ'нда бекледилер. Сонра РАБ чадърда булут сютунунун ичинде гьорюндю; булут чадърън капъсъ юзеринде дурду. РАБ Муса'я шьойле сесленди: „Якънда ьолюп аталаръна кавушаджаксън. Бу халк да гидеджеи юлкенин илахларъна баланъп бана хаинлик едеджек. Бени бъракаджак, кендилерийле яптъъм антлашмайъ бозаджаклар. О гюн онлара ьофкеленеджеим, онларъ терк едеджеим. Йюзюмю онлардан чевиреджеим. Башкаларъна йем оладжаклар, башларъна сайъсъз кьотюлюклер, съкънтълар геледжек. О гюн, ‚Танръмъз бизимле олмадъъ ичин бу кьотюлюклер башъмъза гелди‘ дийеджеклер. Башка илахлара йьонелмекле яптъкларъ кьотюлюк йюзюнден о гюн кесинликле онлардан йюзюмю чевиреджеим. „Шимди кендиниз ичин шу езгийи язън ве Исраиллилер'е ьоретин; ону окусунлар. Ьойле ки, бу езги Исраиллилер'е каршъ беним танъъм олсун. Онларъ аталаръна ант ичерек сьоз вердиим сют ве бал акан юлкейе гетирдиимде йийип дояджаклар; семириндже башка илахлара йьонелип онлара тападжаклар. Бени тепеджек, антлашмамъ бозаджаклар. Башларъна сайъсъз кьотюлюклер, съкънтълар гелдиинде, бу езги онлара каршъ танъклък едеджек. Чюнкю чоджукларъ бу езгийи унутмаяджак. Ант ичерек сьоз вердиим юлкейе онларъ гетирмеден ьондже нелер тасарладъкларънъ билийорум.“ О гюн Муса бу езгийи язъп Исраиллилер'е ьоретти. РАБ Нун олу Йешу'я шу буйруу верди: „Гючлю ве йюрекли ол! Чюнкю Исраиллилер'и, ант ичерек сьоз вердиим юлкейе сен гьотюреджексин ве бен сенинле бирликте оладжаъм.“ Муса ясанън сьозлерини ексиксиз оларак китаба язмайъ битириндже, РАБ 'бин Антлашма Сандъъ 'нъ ташъян Левилилер'е шу буйруу верди: „Бу Яса Китабъ'нъ алън, Танрънъз РАБ 'бин Антлашма Сандъъ'нън янъна койун. Орада сизе каршъ бир танък оларак калсън. Чюнкю сизин башкалдъран, дикбашлъ кишилер олдуунузу билийорум. Бугюн бен сакен, аранъздайкен биле РАБ 'бе каршъ гелийорсунуз; ьолюмюмден сонра даха не кадар чок башкалдъраджаксънъз. Оймакларънъзън бютюн илери геленлерини, гьоревлилеринизи бана гетирин. Бу сьозлери онлара дуйураджаъм. Йери гьою онлара каршъ танък тутаджаъм. Ьолюмюмден сонра бюсбютюн йозлашаджаънъзъ, сизе буйурдуум йолдан сападжаънъзъ билийорум. Сон гюнлерде кьотюлюклерле каршълашаджаксънъз. Чюнкю РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ япаджак ве яптъкларънъзла О'ну ьофкелендиреджексиниз.“ Муса шу езгинин сьозлерини ексиксиз оларак бютюн Исраил топлулууна окуду: „Ей гьоклер, кулак верин, сесленейим; Ей дюня, азъмдан чъкан сьозлери ишит! Ьоретишим ямур гиби дамласън; Сьозлерим чий гиби дюшсюн, Чимен юзерине чиселейен ямур гиби, Биткилере яан саанак гиби. РАБ 'бин адънъ дуйураджаъм. Улулуу ичин Танръмъз'ъ ьовюн! О Кая'дър, ишлери кусурсуздур, Бютюн йолларъ дорудур. О хаксъзлък етмейен гювенилир Танръ'дър. Дору ве адилдир. Бу ери ве сапък кушак, О'на балъ калмадъ. О'нун чоджукларъ деиллер. Бу онларън утанджъдър. РАБ 'бе бьойле ми каршълък верилир, Ей акълсъз ве билгеликтен йоксун халк? Сизи яратан, сизе бичим верен, Бабанъз, Яратъджънъз О деил ми? „Ески гюнлери анъмсайън; Чоктан гечмиш чаларъ дюшюнюн. Бабанъза сорун, сизе анлатсън, Яшлъларънъз сизе ачъкласън. Йюджелер Йюджеси улуслара пайларъна дюшени верип Инсанларъ бьолдююнде, Улусларън сънърларънъ Исраилоулларъ'нън сайъсъна гьоре белирледи. Чюнкю РАБ 'бин пайъ кенди халкъдър Ве Якуп сойу О'нун пайъна дюшен мирастър. „Ону курак бир юлкеде, Ъссъз, улуян бир чьолде булду, Ону кушаттъ, кайърдъ, Гьозбебеи гиби коруду. Йувасънда явруларънъ учмая къшкъртан, Онларън юзеринде канат чърпан бир картал гиби, Канатларънъ герип онларъ алдъ Ве канатларъ юзеринде ташъдъ. Она ялнъз РАБ йол гьостерди, Янънда ябанджъ илах йокту. „Ону йерйюзюнюн йюксекликлеринде гездирди, Тарлада йетишен юрюнлерле дойурду. Ону каядан акан балла, Чакмакташъндан чъкардъъ яла беследи. Инеклерин яъйла, Койунларън сютюйле, Бесили кузуларла, Башан джинси ен ийи кочларла, текелерле, Ен ийи будайла ону беследи. Халк юзюмюн кърмъзъ канънъ ичти. „Йешурун семирди ве сахибини тепти; Дойунджа я балайъп аърлаштъ, Кендисини яратан Танръ'я сърт чевирди, Куртаръджъсънъ, Кая'йъ кючюмседи. Ябанджъ илахларла Танръ'йъ къскандъръп Иренчликлерийле О'ну ьофкелендирдилер. Танръ олмаян джинлере, Танъмадъкларъ илахлара, Аталарънъзън коркмадъкларъ, Сон заманларда ортая чъкан Йени илахлара курбан кестилер. Сени олуштуран Кая'йъ савсакладън, Сени яратан Танръ'йъ унуттун. „ РАБ буну гьорюндже онларъ реддетти; Чюнкю оулларъ, къзларъ О'ну ьофкелендирмишлерди. ‚Йюзюмю онлардан чевиреджек Ве сонларънън не оладжаънъ гьореджеим‘ деди, ‚Чюнкю онлар сапък бир кушак Ве гювенилмез чоджуклардър. Танръ олмаян илахларла Бени къскандърдълар; Деерсиз путларъйла бени ьофкелендирдилер. Бен де халк олмаян бир халкла Онларъ къскандъраджаъм. Анлайъшсъз бир улусла Онларъ ьофкелендиреджеим. Чюнкю сизе каршъ ьофкем атеш гиби тутушуп Ьолюлер диярънън деринликлерине дек янаджак. Йерйюзюню ве юрюнюню йутуп йок едеджек Ве даларън темеллерини тутуштураджак. „‚Юзерлерине кьотюлюклер йъаджаъм, Окларъмъ онлара каршъ кулланаджаъм. Кавуруджу кътлък, тюкетиджи хасталък, Ьолдюрюджю салгън вураджак онларъ. Гьондердиим джанаварлар дишлерийле онлара салдъраджак, Топракта сюрюнен зехирли йъланлар онларъ ъсъраджак. Сокакта кълъч онларъ чоджуксуз бъракаджак; Евлеринде дехшет егемен оладжак. Деликанлъсъ, генч къзъ, Емзиктеки чоджуу, аксачлъсъ ьоледжек. Онларъ дармадаън етмейи, Инсанлар арасъндан анъларънъ силмейи дюшюндюм. Ама дюшманън алай етмесинден чекиндим. Ьойле ки, дюшман янлъш анлайъп да, Бютюн бунларъ япан РАБ деил, Башаръ казанан бизиз, демесин.‘ „Онлар анлайъшсъз бир улустур, Онларда сезги йоктур. Кешке билге кишилер олсалардъ, анласалардъ, Сонларънън не оладжаънъ дюшюнселерди! Онларън Каясъ кендилерини сатмамъш Ве РАБ онларъ еле вермемиш олсайдъ, Насъл бир киши бин кишийи ковар, Ики киши он бин кишийи качъртърдъ? Чюнкю бизим Каямъз онларън каясъна бенземез, Дюшманларъмъз бу конуда яргъч олабилир. Онларън асмасъ Содом асмасъндан, Гомора баларъндандър. Юзюмлери зехирле долу, Салкъмларъ аджъдър. Шарапларъ йълан зехири, Кобраларън ьолдюрюджю зехиридир. „‚Бу кьотюлюклери язмадъм мъ? Хазинелеримде мюхюрлемедим ми? Ьоч бенимдир, каршълъънъ бен вереджеим, Заманъ гелиндже аякларъ каяджак, Онларън йъкъм гюню якъндър, Джеза гюню хъзла яклашъйор.‘ „ РАБ кенди халкънън хаккънъ коруяджак, Онларън гюджюнюн тюкендиини, Юлкеде генч яшлъ кимсенин калмадъънъ гьорюндже, Кулларъна аджъяджактър. ‚Хани съъндъънъз кая, Хани илахларънъз нереде?‘ дийеджек, ‚Курбанларънъзън яънъ йийен, Дьокмелик сунунузу ичен Илахларънъз хани нереде? Калксънлар да сизе ярдъм етсинлер! Сизе барънак олсунлар! „‚Артък анлайън ки, бен, евет бен О'йум, Бенден башка танръ йоктур! Ьолдюрен де, яшатан да, Яралаян да, ийилештирен де беним. Кимсе елимден куртарамаз. Елими гьое калдърър Ве сонсузлук бойунджа варлъъм хаккъ ичин дерим ки, Парлаян кълъджъмъ билейип Яргъламак ичин елиме алънджа, Дюшманларъмдан ьоч аладжаъм, Бенден нефрет еденлере каршълъънъ вереджеим. Окларъмъ канла сархош едеджеим, Кълъджъм вуруланларън, тутсакларън канъйла, Дюшман ьондерлеринин башларъйла Ве етле бесленеджек.‘ „Ей улуслар, О'нун халкънъ кутлайън, Чюнкю О кулларънън канънън ьоджюню аладжак, Дюшманларъндан ьоч аладжак, Юлкесинин ве халкънън гюнахънъ баъшлаяджак.“ Муса, Нун олу Хошеа иле бирликте гелип бу езгинин сьозлерини халка окуду. Бунлар сизин ичин бош сьозлер деилдир, сизин яшамънъздър. Шериа Ърмаъ'ндан гечерек мюлк единеджеиниз юлкеде ьомрюнюз бу сьозлер сайесинде узун оладжактър.“ РАБ айнъ гюн Муса'я шьойле сесленди: „Хааварим далък бьолгесине, Ериха каршъсънда Моав юлкесиндеки Нево Даъ'на чък. Мюлк оларак Исраиллилер'е вереджеим Кенан юлкесине бак. Аабейин Харун Хор Даъ'нда ьолюп аталаръна кавуштуу гиби, сен де чъкаджаън дада ьолюп аталаръна кавушаджаксън. Чюнкю икиниз де Зин Чьолю'нде, Мерива-Кадеш суларънда, Исраиллилер'ин ьонюнде бана иханет еттиниз, кутсаллъъмъ ьонемсемединиз. Бу неденле юлкейи анджак узактан гьореджексин. Ама орая, Исраил халкъна вереджеим юлкейе гирмейеджексин.“ Танръ адамъ Муса, ьолюмюнден ьондже Исраиллилер'и кутсадъ. Шьойле деди: „ РАБ Сина Даъ'ндан гелди, Халкъна Сеир'ден доду Ве Паран Даъ'ндан парладъ. Он бинлердже кутсалъйла бирликте гелди, Са елинде халкъ ичин алев алев янан атеш вардъ. Я РАБ, халкларъ герчектен северсин, Бютюн кутсаллар елинин алтъндадър. Аякларъна капанър, Сьозлерини динлерлер. Якуп'ун топлулууна мирас оларак, Муса бизе ясайъ верди. Исраил'ин оймакларъйла Халкън ьондерлери бир арая гелдиинде РАБ Йешурун'ун кралъ олду. „Рубен яшасън, ьолмесин, Халкънън сайъсъ аз олмасън.“ Муса Яхуда ичин де шунларъ сьойледи: „Я РАБ, Яхуда'нън якаръшънъ дуй Ве ону кенди халкъна гетир. Кендиси ичин еллерийле саваштъ. Дюшманларъна каршъ она ярдъмджъ ол.“ Леви ичин де шьойле деди: „Я РАБ, сенин Туммим'ин ве Урим'ин Садък кулун ичиндир. Ону Масса'да денедин, Мерива суларънда онунла тартъштън. О аннеси ве бабасъ ичин, ‚Онларъ саймъйорум‘ деди. Кардешлерини танъмадъ, Чоджукларънъ билмеди. Ама сенин сьозюню тутту Ве антлашмана балъ калдъ. Илкелерини Якуп сойуна, Ясанъ Исраил'е ьоретеджеклер. Сенин ьонюнде бухур, Сунаънда тюмюйле якмалък сунулар сунаджаклар. Я РАБ, онларъ ел аттъкларъ хер иште кутса, Яптъкларъндан хошнут ол. Она каршъ аяклананларън Ве ондан нефрет еденлерин белини кър, Бир даха аяа калкмасънлар!“ Бенямин ичин де шьойле деди: „ РАБ 'бин севгилиси, О'нун янънда гювенликте яшасън; РАБ бютюн гюн ону корур, О да РАБ 'бин куджаънда отурур.“ Йусуф ичин де шьойле деди: „ РАБ онун юлкесини Гьоктен яан деерли чийле Ве йералтъндаки дерин су кайнакларъйла кутсасън. Юлкеси гюнеш алтънда йетишен юрюнлерин ен ийисийле, Хер ай йетишен ен ийи мейвелерле, Яшлъ даларън ен сечкин армаанларъйла, Калъджъ тепелерин боллууйла, Йерин ен деерли юрюню ве долулууйла, Чалъда отуранън лютфуйла берекетли олсун. Йусуф'ун башъ юзерине, Кардешлеринден айръ оланън башъ юзерине берекет ясън. Илк доан бир боа кадар Гьоркемлидир о; Бойнузларъ ябан ьокюзюнюн бойнузларъ гибидир. Бу бойнузларла улусларъ, Йерйюзюнюн дьорт буджаъндаки улусларъ яралаяджак. Иште бьойледир Ефрайим'ин он бинлери, Иште бунлардър Манашше'нин бинлери.“ Зевулун ичин де шьойле деди: „Ей Зевулун, севинч дуй йола чъкъшънла, Ве сен, Иссакар, чадърларънда севин! Улусларъ даа чаъраджак, Орада дорулук курбанларъ кеседжеклер. Денизлерин боллууйла Ве кумларда саклъ хазинелерле дояджаклар.“ Гад ичин де шьойле деди: „Гад'ън сънърънъ генишлетен кутсансън; Гад орада кол ве баш парчалаян Бир аслан гиби отуруйор. Кендине илк топраъ сечти; Ьондерлик пайъ она верилмиштир. Халкън ьондерлери бир арая гелдиинде, РАБ 'бин дору истеини Ве Исраил'е илишкин илкелерини, О йерине гетирди.“ Дан ичин де шьойле деди: „Дан Башан'дан съчраян Аслан яврусудур.“ Нафтали ичин де шьойле деди: „Ей сен, РАБ 'бин лютфу ве Кутсамасъйла долу олан Нафтали! Сен батъйъ ве гюнейи мюлк единеджексин.“ Ашер ичин де шьойле деди: „Оуллар арасънда ен чок кутсанан Ашер олсун, Кардешлеринин беенисини казанан о олсун. Аяънъ зейтиняъна батърсън. Капъ сюргюлерин демир ве тунч оладжак Ве гюджюн яшамън бойунджа сюреджектир.“ „Ей Йешурун, сана ярдъм ичин Гьоклере ве булутлара гьоркемле бинен, Танръ'я бензер бири йок. Съънаън чалар бойу вар олан Танръ'дър, Сени ташъян О'нун йорулмаз колларъдър. Дюшманъ ьонюнден коваджак Ве сана, ‚Ону йок ет!‘ дийеджек. Бьойледже Исраил гювенлик ичинде яшаяджак; Тахъл ве йени шарап юлкесинде, Якуп'ун пънаръ гювенликте каладжак. Гьоклер орая чий дамлатаджак. Не мутлу сана, ей Исраил! Вар мъ сенин гибиси? Сен РАБ 'бин куртардъъ бир халксън. РАБ сени коруян калкан Ве шанлъ кълъджъндър. Дюшманларън сенин ьонюнде кючюледжек Ве сен онларъ чинейеджексин.“ Бундан сонра Муса Моав оваларъндан Нево Даъ'на гидерек Ериха Кенти каршъсъндаки Писга Даъ'на чъктъ. РАБ она бютюн юлкейи гьостерди: Дан'а кадар узанан Гилат'ъ, бютюн Нафтали'йи, Ефрайим ве Манашше бьолгелерини, Акдениз'е кадар узанан бютюн Яхуда бьолгесини, Негев'и, хурма кенти Ериха Вадиси'нин Соар'а кадар узанан овасънъ. Сонра Муса'я шьойле деди: „Ибрахим'е, Исхак'а, Якуп'а, ‚Сенин сойуна вереджеим‘ дийе ант ичтиим юлке будур. Юлкейи сана гьостердим, ама орая гитмейеджексин.“ Бьойледже РАБ 'бин сьозю уярънджа РАБ 'бин кулу Муса орада, Моав юлкесинде ьолдю. РАБ ону Моав юлкесинде, Бейтпеор каршъсъндаки вадиде гьомдю. Бугюн де мезарънън нереде олдууну кимсе билмийор. Муса ьолдююнде йюз йирми яшъндайдъ; не гьозлери зайъфламъштъ, не де гюджю тюкенмишти. Исраиллилер Моав оваларънда Муса ичин отуз гюн яс туттулар. Сонра Муса ичин алама ве яс тутма гюнлери сона ерди. Нун олу Йешу билгелик рухуйла долуйду. Чюнкю Муса еллерини юзерине коймушту. Исраиллилер ону динлийор ве РАБ 'бин Муса'я вердии буйруклар уярънджа давранъйорлардъ. О гюнден бу яна Исраил'де Муса гиби РАБ 'бин йюз йюзе гьорюштюю бир пейгамбер чъкмадъ. РАБ ону Мъсър'да фиравуна, гьоревлилерине ве бютюн юлкесине бир сюрю белиртилер, шашъласъ ишлер япмасъ ичин гьондермишти. Муса Исраиллилер'ин гьозлери ьонюнде гючлю, бюйюк ве юркютюджю ишлер япмъштъ. РАБ, кулу Муса'нън ьолюмюнден сонра онун ярдъмджъсъ Нун олу Йешу'я шьойле сесленди: „Кулум Муса ьолдю. Шимди калк, бютюн халкла бирликте Шериа Ърмаъ'нъ геч. Сизе, Исраил халкъна вереджеим юлкейе гирин. Муса'я сьойледиим гиби, аяк басаджаънъз хер йери сизе верийорум. Сънърларънъз чьолден Любнан'а, бюйюк Фърат Ърмаъ'ндан –бютюн Хитит юлкеси дахил– батъдаки Акдениз'е кадар узанаджак. Яшамън бойунджа хич кимсе сана каршъ коямаяджак; насъл Муса иле бирликте олдумса, сенинле де бирликте оладжаъм. Сени терк етмейеджеим, сени йюзюстю бъракмаяджаъм. „Гючлю ве йюрекли ол. Чюнкю халкъ, аталаръна вереджеиме ант ичтиим юлкейи мирас алмая сен гьотюреджексин. Йетер ки, гючлю ве йюрекли ол. Кулум Муса'нън сана буйурдуу Кутсал Яса'нън тюмюню йерине гетирмейе диккат ет. Гиттиин хер йерде башарълъ олмак ичин бу ясадан айрълма, саа сола сапма. Яса Китабъ'нда язъланларъ дилинден дюшюрме. Тюмюню ьозенле йерине гетирмек ичин гедже гюндюз ону дюшюн. О заман башарълъ оладжак ве амаджъна улашаджаксън. Сана гючлю ве йюрекли ол демедим ми? Коркма, йълма. Чюнкю Танрън РАБ гидеджеин хер йерде сенинле бирликте оладжак.“ Бунун юзерине Йешу, халкън гьоревлилерине шьойле буйурду: „Ордугахън ортасъндан гечип халка шу буйруу верин: ‚Кендинизе куманя хазърлайън. Чюнкю Танрънъз РАБ 'бин сизе вереджеи юлкейе гирип орайъ мюлк единмек ичин юч гюн сонра Шериа Ърмаъ'нъ гечеджексиниз.‘“ Йешу, Рубен ве Гад оймакларъна ве Манашше оймаънън яръсъна да шьойле деди: „ РАБ 'бин кулу Муса'нън, ‚Танрънъз РАБ бу юлкейи сизе верип сизи рахата ердиреджек‘ дедиини анъмсайън. Кадънларънъз, чоджукларънъз ве хайванларънъз Шериа Ърмаъ'нън доусунда, Муса'нън сизе вердии топракларда калсън. Ама сизлер, бютюн йиит савашчълар, силахлъ оларак кардешлеринизден ьондже ърмаъ гечип онлара ярдъм един. РАБ сизи рахата ердирдии гиби, онларъ да рахата ердиреджек. Онлар Танрънъз РАБ 'бин вереджеи юлкейи мюлк единдиктен сонра сиз де мюлк единдииниз топраклара, РАБ 'бин кулу Муса'нън Шериа Ърмаъ'нън доусунда сизе вердии топраклара дьонюп орая йерлешин.“ Ьондерлер Йешу'я, „Бизе не буйурдуйсан япаджаъз“ дийе каршълък вердилер, „Бизи нерейе гьондерирсен гидеджеиз. Хер дурумда Муса'нън сьозюню динледиимиз гиби, сенин сьозюню де динлейеджеиз. Йетер ки, Муса'йла бирликте олмуш олан Танрън РАБ сенинле де бирликте олсун. Сьозюню динлемейен, буйрукларъна каршъ гелип башкалдъран ьолюмле джезаландъръладжактър. Йетер ки, сен гючлю ве йюрекли ол.“ Нун олу Йешу Шиттим'ден гизлидже ики джасус гьондерди. „Гидип юлкейи, ьозелликле де Ериха'йъ араштърън“ деди. Бьойледже йола чъкан джасуслар, Рахав адънда бир фахишенин евине гидип геджейи орада гечирдилер. Бу арада Ериха Кралъ'на, „Юлкемизи араштърмак юзере бу гедже Исраил халкъндан бурая адамлар гелди“ дийе хабер верилди. Бунун юзерине Ериха Кралъ, Рахав'а, „Сана гелип евинде калан о адамларъ дъшаръ чъкар“ дийе хабер гьондерди, „Чюнкю онлар юлкемизи араштърмак ичин гелдилер.“ Ики адамъ сакламъш олан Рахав, „Адамларън бана гелдиклери дору“ деди, „Ама бен нерели олдукларънъ билмийордум. Каранлък басар басмаз, кентин капъсъ капанмак юзерейкен чъктълар. Нерейе гиттиклерини билмийорум. Хемен пешлеринден гидерсениз йетиширсиниз.“ Аслънда кадън онларъ дама чъкармъш, орая сермиш олдуу кетен сапларънън алтъна гизлемишти. Кралън адамларъйса джасусларъ Шериа Ърмаъ'нън гечитлерине гиден йол бойунджа коваладълар. Онлар кенттен чъкар чъкмаз капъ сюргюленмишти. Дамдаки адамлар ятмадан ьондже кадън янларъна чъктъ. „ РАБ 'бин бу юлкейи сизе вердиини билийорум“ деди, „Сизден ьотюрю дехшете капълдък; юлкеде яшаян херкесин коркудан дизлеринин баъ чьозюлдю. Чюнкю Мъсър'дан чъктъънъзда РАБ 'бин Камъш Денизи 'ни ьонюнюзде насъл куруттууну, Шериа Ърмаъ'нън ьотесиндеки Аморлу ики крала –Сихон ве Ог'а– нелер яптъънъзъ, онларъ насъл йок еттиинизи дуйдук. Бунларъ дуйдуумузда коркудан дизлеримизин баъ чьозюлдю. Сизин коркунуздан кимседе дерман калмадъ. Чюнкю Танрънъз РАБ хем йукаръда гьоклерде, хем де ашаъда йерйюзюнде Танръ'дър. Адамлар, „Еер бу яптъкларъмъзъ ачъа вурмазсанъз, йеринизе ьолмейе хазъръз“ дедилер, „ РАБ бу юлкейи бизе вердиинде сана ийилик едип сьозюмюзю тутаджаъз.“ Кент сурларънда бир евде отуран Рахав, адамларъ ипле пенджереден ашаъ индирди. Онлара, „Даа чъкън, йокса сизи ковалаянларла каршълашабилирсиниз“ деди, „Онлар дьонене кадар юч гюн орада сакланън. Сонра йолунуза девам едерсиниз.“ Адамлар Рахав'а, „Бизе ичирдиин андъ тутмасъна тутаръз“ дедилер, „Ама юлкейе гирдиимизде шу кърмъзъ ипи бизи индирдиин пенджерейе бала. Аннени, бабанъ, кардешлеринле бабанън бютюн ев халкънъ янъна, кенди евине топла. Евинин капъсъндан дъшаръя чъкан, кенди канъндан сорумлу оладжак; бьойле бири ичин сорумлулук кабул етмейиз. Ама сенинле бирликте евинде олан херханги бирине геледжек зарардан биз сорумлуйуз. Анджак бу яптъкларъмъзъ ачъа вурурсан, ичирдиин ант бизи баламаз.“ Кадън, „Дедииниз гиби олсун“ дийе каршълък верди. Онларъ йола чъкаръп уурладъктан сонра кърмъзъ ипи пенджерейе баладъ. Адамлар айрълъп даа чъктълар; кендилерини ковалаянлар дьонюнджейе дек юч гюн орада калдълар. Ковалаянлар йол бойу онларъ арадъларса да буламадълар. Ики адам гери дьонмек юзере дадан инди. Ърмаъ гечип Нун олу Йешу'нун янъна вардълар ве башларъндан гечен хер шейи она анлаттълар. Йешу'я, „ РАБ герчектен бютюн юлкейи елимизе теслим етти“ дедилер, „Орада яшаян херкесин коркудан дизлеринин баъ чьозюлдю.“ Сабах еркенден калкан Йешу, бютюн Исраил халкъйла бирликте Шиттим'ден йола чъкъп Шериа Ърмаъ'на кадар гелди. Ърмаъ гечмеден орада конакладълар. Ючюнджю гюнюн сонунда ордугахъ баштан баша гечен гьоревлилер халка, „Левили кяхинлерин Танрънъз РАБ 'бин Антлашма Сандъъ 'нъ йюклендиклерини гьордююнюзде сиз де йеринизден калкъп сандъъ излейин“ дийе буйурдулар, „Бьойледже ханги йьоне гидеджеинизи биледжексиниз. Чюнкю даха ьондже бу йолдан хич гечмединиз. Ама Антлашма Сандъъ'на яклашмайън; сандъкла аранъзда ики бин аршън кадар бир аралък калсън.“ Йешу халка, „Кендинизи кутсайън“ деди, „Чюнкю РАБ ярън аранъзда муджизелер яратаджак.“ Йешу кяхинлере, „Антлашма Сандъъ'нъ йюкленип халкън ьонюне гечин“ деди. Бьойледже кяхинлер сандъъ йюкленип халкън ьонюнде йюрюмейе башладълар. Бу арада РАБ Йешу'я шьойле деди: „Муса'йла бирликте олдуум гиби, сенинле де бирликте олдууму анламаларъ ичин бугюн сени бютюн Исраил халкънън гьозюнде йюджелтмейе башлаяджаъм. Антлашма Сандъъ'нъ ташъян кяхинлере, ‚Шериа Ърмаъ'нън къйъсъна варънджа суда бираз илерлейип дурун‘ дийе буйрук вер.“ Йешу Исраил халкъна, „Яклашън, Танрънъз РАБ 'бин сьойледиклерини динлейин“ дедиктен сонра екледи: „Яшаян Танръ'нън аранъзда олдууну, Кенан, Хитит, Хив, Периз, Гиргаш, Амор ве Йевус халкларънъ кесинликле ьонюнюзден сюреджеини шундан анлаяджаксънъз: Бютюн йерйюзюнюн Егемени'не аит олан Антлашма Сандъъ, сизден ьондже Шериа Ърмаъ'нъ гечеджек. Шимди хер оймактан бирер киши олмак юзере Исраил оймакларъндан кендинизе он ики адам сечин. Бютюн йерйюзюнюн Егемени РАБ 'бин Антлашма Сандъъ'нъ ташъян кяхинлерин аякларъ Шериа Ърмаъ'нън суларъна деер демез, йукаръдан ашаъя акан сулар кесилип бир йъън халинде бирикеджек.“ Халк Шериа Ърмаъ'нъ гечмек юзере конакладъъ йерден йола чъктъ. Антлашма Сандъъ'нъ ташъян кяхинлер ьонден гидийорлардъ. Сандъъ ташъян кяхинлер ърмаън къйъсъна варъп суя аяк бастъкларънда –Шериа Ърмаъ, екин бичме заманънда кабарър, къйъларънъ басар– та йукаръдан гелен сулар дурду, чок узакларда, Саретан якънънда булунан Адам Кенти'нде бир йъън халинде йюкселмейе башладъ. Ьойле ки, Арава –Лут– Гьолю'не акан сулар тюмюйле кесилди. Халк Ериха'нън каршъсъндан ърмаъ гечти. РАБ 'бин Антлашма Сандъъ'нъ ташъян кяхинлер, халкън тамамъ ърмаъ гечинджейе дек курумуш ърмак ятаънън ортасънда къпърдамадан дурдулар. Бьойледже бютюн Исраил халкъ курумуш ърмак ятаъндан гечти. Халкън тюмю Шериа Ърмаъ'нъ гечтиктен сонра РАБ Йешу'я шьойле сесленди: „Хер оймактан бирер киши олмак юзере халктан он ики адам сечин. Онлара шуну буйурун: ‚Бурадан, Шериа Ърмаъ'нън ортасъндан, кяхинлерин аякларънъ салам бичимде бастъкларъ йерден бирер таш алън. Бу ташларъ янънъзда гьотюрюп геджейи гечиреджеиниз йере койун.‘“ Бьойледже Йешу Исраил'ин хер оймаъндан бирер киши олмак юзере сечтии он ики адамъ чаърдъ. Онлара, „Ърмаън ортасъна, Танрънъз РАБ 'бин Антлашма Сандъъ 'на кадар гидин“ дийе буйурду, „Исраил халкънън оймак сайъсъна гьоре хер бириниз омузуна бирер таш алсън. Бунлар сизин ичин бир анъ оладжак. Чоджукларънъз илерде, ‚Бу ташларън сизин ичин анламъ не?‘ дийе сордукларънда, онлара дийеджексиниз ки, ‚Шериа Ърмаъ'нън суларъ РАБ 'бин Антлашма Сандъъ'нън ьонюнде кесилди. Антлашма Сандъъ ърмактан гечеркен акан сулар дурду. Бу ташлар сонсуза дек Исраил халкъ ичин бу олайън анъсъ оладжак.‘“ Исраиллилер Йешу'нун буйрууну йерине гетирдилер. РАБ 'бин Йешу'я сьойледии гиби, Исраил оймакларънън сайъсъна гьоре Шериа Ърмаъ'нън ортасъндан алдъкларъ он ики ташъ конаклаяджакларъ йере гьотюрюп бир арая йъдълар. Йешу айръджа Шериа Ърмаъ'нън ортасъна, Антлашма Сандъъ'нъ ташъян кяхинлерин дурдуу йере он ики таш диктирди. Бу ташлар бугюн де орададър. Бьойледже РАБ 'бин Йешу'я, халка илетилмек юзере буйурдуу хер шей йерине гетирилинджейе дек, сандъъ ташъян кяхинлер Шериа Ърмаъ'нън ортасънда дурдулар. Хер шей Муса'нън Йешу'я буйурдуу гиби япълдъ. Халк да чабуджак ърмаъ гечти. Халкън тюмю гечтиктен сонра кяхинлер РАБ 'бин Антлашма Сандъъ'йла бирликте халкън ьонюне гечтилер. Рубен ве Гад оймакларъйла Манашше оймаънън яръсъ, Муса'нън кендилерине буйурдуу гиби, силахлъ оларак Исраил халкънън ьонюне гечтилер. Бьойледже кърк бин кадар силахлъ адам савашмак юзере РАБ 'бин ьонюнде Ериха оваларъна гирди. РАБ о гюн Йешу'йу бютюн Исраил халкънън гьозюнде йюджелтти. Муса'я яшамъ бойунджа насъл сайгъ гьостердилерсе, Йешу'я да ьойле сайгъ гьостермейе башладълар. Йешу да кяхинлере, „Шериа Ърмаъ'ндан чъкън“ дийе буйурду. РАБ 'бин Антлашма Сандъъ'нъ ташъян кяхинлер Шериа Ърмаъ'нън ортасъндан айрълъп карая аяк басар басмаз ърмаън суларъ ескиси гиби акмая ве къйъларъ басмая башладъ. Халк Шериа Ърмаъ'нъ биринджи айън онунджу гюню гечип Гилгал'да, Ериха'нън доу сънърънда конакладъ. Йешу ърмактан алънан он ики ташъ Гилгал'а дикти. Сонра Исраил халкъна шьойле деди: „Чоджукларънъз бир гюн сизе, ‚Бу ташларън анламъ недир?‘ дийе сораджак олурларса, онлара, ‚Исраил халкъ Шериа Ърмаъ'нън курумуш ятаъндан гечти‘ дийеджексиниз. ‚Танрънъз РАБ Камъш Денизи 'ни гечишимиз бойунджа ьонюмюзде насъл куруттуйса, Шериа Ърмаъ'нъ да гечишиниз бойунджа ьонюнюзде курутту. Ьойле ки, йерйюзюнюн бютюн халкларъ РАБ 'бин не денли гючлю олдууну анласън; сиз де Танрънъз РАБ 'ден хер заман коркасънъз!‘“ РАБ 'бин Шериа Ърмаъ'нън суларънъ Исраиллилер'ин ьонюнде, халкън гечиши бойунджа насъл куруттууну дуян батъ якасъндаки Аморлу кралларла Акдениз къйъсъндаки Кенанлъ краллар, Исраиллилер'ден ьотюрю джан дердине дюштюлер; коркудан дизлеринин баъ чьозюлдю. Бу арада РАБ, Йешу'я шьойле сесленди: „Кендине таштан бъчаклар яп ве Исраиллилер'и ескиси гиби сюннет ет.“ Бьойледже Йешу таштан яптъъ бъчакларла Исраиллилер'и Гиват-Хааралот'та сюннет етти. Буну япмасънън недени шуйду: Исраиллилер Мъсър'дан чъктъкларънда савашабиледжек яштаки бютюн еркеклер, Мъсър'дан чъктъктан сонра чьолден гечеркен ьолмюшлерди. Мъсър'дан чъкан еркеклерин хепси сюннетлийди. Ама Мъсър'дан чъктъктан сонра йолда, чьолде доан еркеклерин хичбири сюннет олмамъштъ. Исраиллилер Мъсър'дан чъктъкларънда савашаджак яшта оланларън тюмю ьолюнджейе дек чьолде кърк йъл долаштълар. Чюнкю РАБ 'бин сьозюню динлемемишлерди. РАБ бизе верилмек юзере аталаръмъза сьоз вердии сют ве бал акан юлкейи онлара гьостермейеджеине ант ичмишти. РАБ онларън йерине чоджукларънъ яшаттъ. Сюннетсиз олан бу чоджукларъ Йешу сюннет етти. Чюнкю йолда сюннет олмамъшлардъ. Бютюн еркеклер сюннет едилдиктен сонра яраларъ ийилешинджейе дек ордугахта калдълар. РАБ Йешу'я, „Мъсър'да урадъънъз утанджъ бугюн юзеринизден калдърдъм“ деди. Бугюн де орая Гилгал денмесинин недени будур. Гилгал'да, Ериха оваларънда конакламъш олан Исраил халкъ, айън он дьордюнджю гюнюнюн акшамъ Фъсъх Байрамъ 'нъ кутладъ. Байрамън ертеси гюню, там о гюн, юлкенин юрюнюнден маясъз екмек яптълар ве каврулмуш башак йедилер. Юлкенин юрюнюнден йемелери юзерине ертеси гюн ман кесилди. Ман кесилиндже Исраиллилер о йъл Кенан топракларънън юрюнюйле беслендилер. Йешу Ериха'нън якънъндайдъ. Башънъ калдърънджа ьонюнде, кълъджънъ чекмиш бир адам гьордю. Она яклашарак, „Сен бизден мисин, каршъ тарафтан мъ?“ дийе сорду. Адам, „Хичбири“ деди, „Бен РАБ 'бин ордусунун комутанъйъм. Шимди гелдим.“ О заман Йешу йюзюстю йере капанъп она тапъндъ. „Ефендимин кулуна буйруу недир?“ дийе сорду. РАБ 'бин ордусунун комутанъ, „Чаръънъ чъкар“ деди, „Чюнкю бастъън йер кутсалдър.“ Йешу сьойленени яптъ. Ериха Кенти'нин капъларъ Исраиллилер йюзюнден съмсъкъ капатълмъштъ. Не гирен вардъ, не де чъкан. РАБ Йешу'я, „Иште Ериха'йъ, кралънъ ве йиит савашчъларънъ сенин елине теслим едийорум“ деди, „Сиз савашчълар, кентин чевресини гюнде бир кез олмак юзере алтъ гюн доланаджаксънъз. Коч бойнузундан япълмъш бирер бору ташъян йеди кяхин сандъън ьонюнден гитсин. Йединджи гюн кентин чевресини йеди кез доланън; бу арада кяхинлер боруларънъ чалсънлар. Кяхинлерин коч бойнузу боруларънъ узун узун чалдъкларънъ ишиттиинизде, бютюн халк йюксек сесле баърсън. О заман кентин сурларъ чьокеджек ве херкес булундуу йерден досдору кенте гиреджек.“ Нун олу Йешу кяхинлери чаъръп, „ РАБ 'бин Антлашма Сандъъ 'нъ алън“ деди, „Йеди кяхин, еллеринде коч бойнузу боруларла сандъън ьонюнде йюрюсюн.“ Сонра халка, „Калкън, кентин чевресини доланмая башлайън“ деди, „Силахлъ ьонджюлер РАБ 'бин Сандъъ'нън ьонюнден гитсин.“ Йешу'нун бунларъ халка сьойлемесинден сонра, коч бойнузу бирер бору ташъян йеди кяхин боруларънъ чаларак РАБ 'бин ьонюнде илерлемейе башладълар. Онларъ РАБ 'бин Антлашма Сандъъ излийорду. Силахлъ ьонджюлер бору чалан кяхинлерин ьонюнден, артчълар да сандъън аркасъндан илерлийор, бу арада борулар чалънъйорду. Йешу халка шу буйруу верди: „Саваш нараларъ атмайън, сесинизи йюкселтмейин. ‚Баърън‘ дийеджеим гюне дек азънъздан тек бир сьоз чъкмасън. Буйрууму дуйунджа баърън.“ Халк РАБ 'бин Сандъъ'йла бирликте кентин чевресини бир кез доландъ, сонра ордугаха дьонюп геджейи орада гечирди. Ертеси сабах Йешу еркенден калктъ. Кяхинлер де РАБ 'бин Сандъъ'нъ йюклендилер. Коч бойнузу борулар ташъян йеди кяхин РАБ 'бин Сандъъ'нън ьонюнде илерлийор, бир яндан да боруларънъ чалъйорлардъ. Силахлъ ьонджюлер онларън ьонюнден гидийор, артчълар да РАБ 'бин Сандъъ'нъ излийорду. Бу арада борулар сюрекли чалънъйорду. Бьойледже икинджи гюн де кентин чевресини бир кез доланъп ордугаха дьондюлер. Айнъ шейи алтъ гюн йинеледилер. Йединджи гюн еркенден, шафак сьокеркен калкъп кентин чевресини айнъ шекилде йеди кез доландълар. Кентин чевресини ялнъз о гюн йеди кез доландълар. Кяхинлер йединджи турда боруларънъ чалънджа, Йешу халка, „Баърън! РАБ кенти сизе верди“ деди, „Кент, ичиндеки хер шейле бирликте, РАБ 'бе кошулсуз аданмъштър. Ялнъз гьондердиимиз улакларъ сакламъш олан фахише Рахав'ла евиндекилер са бъракъладжак. Сакън РАБ 'бе аданан херханги бир шейе ел сюрмейин. Ададъънъз шейлери алърсанъз Исраил'ин ордугахънъ фелакете ве йъкъма сюрюклерсиниз. Бютюн алтънла гюмюш, тунч ве демир ешя РАБ 'бе айрълмъштър. Бунлар РАБ 'бин хазинесине гиреджек.“ Халк баърмая башладъ, кяхинлер де боруларънъ чалдълар. Бору сесини ишитен халк даха йюксек сесле баърдъ. Кентин сурларъ чьоктю. Херкес булундуу йерден досдору кенте гирди. Бьойледже кенти еле гечирдилер. Кадън еркек, генч яшлъ, кючюк ве бюйюк баш хайванлардан ешеклере дек, кентте не кадар джанлъ варса, хепсини кълъчтан гечирип йок еттилер. Йешу юлкейе джасус оларак гьондердии ики адама, „О фахишенин евине гидин, ант ичтииниз гиби, кадънъ ве бютюн якънларънъ дъшаръ чъкарън“ деди. Еве гирен генч джасуслар Рахав'ъ, аннесини, бабасънъ, еркек кардешлерийле бютюн акрабаларънъ ве кендисине аит олан хер шейи алъп Исраил ордугахънън якънъна гетирдилер. Сонра кенти ичиндекилерле бирликте атеше вердилер. Анджак алтънъ ве гюмюшю, тунч ве демир ешяйъ РАБ 'бин Тапънаъ'нън хазинесине койдулар. Йешу фахише Рахав'а, бабасънън ев халкъйла якънларъна докунмадъ. Йешу'нун Ериха'йъ араштърмак ичин гьондердии улакларъ саклаян Рахав, бугюн де Исраиллилер'ин арасънда яшъйор. Бундан сонра Йешу шьойле ант ичти: „Бу кенти, Ериха'йъ йениден курмая калкъшан, РАБ 'бин ланетине урасън. Буна калкъшан киши бюйюк олуну кайбетме пахасъна темел атаджак, ен кючюк олуну кайбетме пахасъна да кентин капъларънъ йерине такаджак.“ РАБ Йешу'йла бирликтейди. Йешу'нун юню юлкенин хер янъна яйълдъ. Не вар ки, Исраиллилер аданан ешялар конусунда РАБ 'бе иханет еттилер. Яхуда оймаъндан Зерах олу, Завди олу, Карми олу Акан аданмъш ешяларън базъларънъ алънджа, РАБ Исраиллилер'е ьофкеленди. Йешу, Ериха'дан Бейтел'ин доусунда, Бейтавен якънъндаки Ай Кенти'не адамлар гьондеререк, „Гидип юлкейи араштърън“ деди. Адамлар да гидип Ай Кенти'ни араштърдълар. Сонра Йешу'нун янъна дьонерек она, „Бютюн халкън орая гидип йорулмасъна герек йок“ дедилер, „Сайъсъ аз олан Ай халкънъ йенмейе ики юч бин киши йетер.“ Кентин юзерине йюрюйен юч бин кадар Исраилли, Ай халкънън ьонюнде качмая башладъ. Ай халкъ онлардан отуз алтъ кадарънъ ьолдюрдю, са каланларъ да кентин капъсъндан Шеварим'е дек коваладъ. Байърдан ашаъ качанларъ ьолдюрдю. Коркудан Исраиллилер'ин дизлеринин баъ чьозюлдю. Бунун юзерине Йешу гийсилерини йъртарак Исраил'ин илери геленлерийле бирликте башъндан ашаъ топрак дьокюп РАБ 'бин Сандъъ'нън ьонюнде йюзюстю йере капандъ ве акшама дек бу дурумда калдъ. Ардъндан шьойле деди: „Ей Егемен РАБ, бизи Аморлулар'ън елине теслим едип йок етмек ичин ми Шериа Ърмаъ'ндан гечирдин? Кешке халимизе разъ олуп ърмаън ьотесинде калсайдък. Я Раб, Исраил халкъ дьонюп дюшманларънън ьонюнден качтъктан сонра бен не дийебилирим! Кенанлълар ве юлкеде яшаян ьобюр халклар буну дуйунджа чевремизи кушатаджак, адъмъзъ йерйюзюнден силеджеклер. Я сен, я Раб, кенди йюдже адън ичин не япаджаксън?“ РАБ Йешу'я шьойле каршълък верди: „Аяа калк! Неден бьойле йюзюстю йере капанъйорсун? Исраиллилер гюнах ишледилер. Онларла яптъъм ве йерине гетирмелерини буйурдуум антлашмайъ боздулар. Кошулсуз аданмъш ешяларън бир късмънъ чалъп кенди ешяларъ арасъна гизледилер ве ялан сьойледилер. Иште бу йюзден Исраиллилер дюшмана каршъ тутунамъйор, аркаларънъ дьонюп дюшманларънън ьонюнден качъйор. Чюнкю ланете урадълар. Сизде булунан аданмъш ешяларъ йок етмезсениз, артък сизинле бирликте олмаяджаъм. Калк, халкъ кутса ве онлара де ки, ‚Кендинизи ярън ичин кутсайън. Чюнкю Исраил'ин Танръсъ РАБ шьойле дийор: Ей Исраил, аданмъш ешяларън бир късмънъ алдънъз. Бунларъ йок етмедикче дюшманларънъзън каршъсънда даянамазсънъз.‘ Сабах олунджа оймак оймак дизилип сърайла ьоне чъкаджаксънъз. РАБ 'бин белирлейеджеи оймак, бой бой ьоне чъкаджак. РАБ 'бин белирлейеджеи бой, аиле аиле ьоне чъкаджак. Йине РАБ 'бин белирлейеджеи аиленин еркеклери текер текер ьоне чъкаджак. Аданмъш ешяларъ алдъъ белирленен киши, кендисине аит хер шейле бирликте атеше атъладжак. Чюнкю РАБ 'бин Антлашмасъ'нъ бозуп Исраил'де иренч бир гюнах ишледи.“ Сабах еркенден калкан Йешу, Исраил халкънъ оймак оймак ьоне чъкардъ. Бунлардан Яхуда оймаъ белирленди. Яхуда бойларънъ текер текер ьоне чъкардъънда, Зерах бойу белирленди. Зерахлълар аиле аиле ьоне чъкарълдъънда Завди аилеси белирленди. Завди аилесинин еркеклери текер текер ьоне чъкарълдъънда Яхуда оймаъндан Зерах олу, Завди олу, Карми олу Акан белирленди. О заман Йешу Акан'а, „Олум“ деди, „Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бин хаккъ ичин доруйу сьойле, не яптън, сьойле бана, бенден гизлеме.“ Акан, „Дору“ дийе каршълък верди, „Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бе каршъ гюнах ишледим. Яптъъм шу: Ганиметин ичинде Шинар иши гюзел бир кафтан, ики йюз шекел гюмюш, елли шекел аърлъънда бир кюлче алтън гьорюндже даянамайъп алдъм. Ен алтта гюмюш олмак юзере, тюмюню чадъръмън ортасънда топраа гьомдюм.“ Йешу'нун гьоревлендирдии адамлар хемен чадъра коштулар. Гьомюлмюш ешяларъ орада булдулар. Гюмюш ен алттайдъ. Тюмюню чадърдан чъкардълар, Йешу'я ве Исраил халкъна гетирип РАБ 'бин ьонюнде йере сердилер. Йешу иле Исраил халкъ, Зерах олу Акан'ъ, гюмюшю, алтън кюлчейи, кафтанъ, Акан'ън оулларъйла къзларънъ, съър ве даварларъйла ешеини, чадъръйла бютюн ешяларънъ алъп Акор Вадиси'не гьотюрдюлер. Йешу Акан'а, „Бизи неден бу фелакете сюрюкледин?“ деди, „ РАБ де бугюн сени фелакете сюрюклейеджек.“ Ардъндан бютюн Исраил халкъ Акан'ъ таша тутту; кендисине аит не варса ташлайъп яктъ. Акан'ън юзерине ташлардан бюйюк бир йъън яптълар. Бу йъън бугюн де дуруйор. Бунун юзерине РАБ 'бин ьофкеси динди. Оранън бугюн де Акор Вадиси дийе анълмасънън недени будур. РАБ Йешу'я, „Коркма, йълма“ деди, „Бютюн савашчъларънъ янъна алъп Ай Кенти'нин юзерине йюрю. Ай Кралъ'нъ, халкънъ ве кенти бютюн топракларъйла бирликте сана теслим едийорум. Ериха'я ве кралъна не яптъйсан, Ай Кенти'не ве кралъна да айнъсънъ яп. Ама мал ве хайванлардан олушан ганимети кендинизе айърън. Кентин герисинде пусу кур.“ Бьойледже Йешу бютюн савашчъларъйла бирликте Ай Кенти'нин юзерине йюрюмейе хазърландъ. Сечтии отуз бин йиит савашчъйъ геджелейин йола чъкаръркен онлара шьойле буйурду: „Гидип кентин герисинде пусуя ятън. Кентин чок узаънда дурмайън. Хепиниз хер ан хазър олун. Бен янъмдаки халкла бирликте кенте яклашаджаъм. Бир ьонджеки гиби, дюшман кенттен чъкъп юзеримизе гелиндже, ьонлеринде качар гиби япъп онларъ кенттен узаклаштърънджая дек ардъмъздан сюрюклейеджеиз. Ьонджеки гиби онлардан качтъъмъзъ санаджаклар. Биз качар гиби япаркен, сиз де пусу курдуунуз йерден чъкъп кенти еле гечирирсиниз. Танръмъз РАБ орайъ елинизе теслим едеджек. Кенти еле гечириндже атеше верин. РАБ 'бин буйрууна гьоре харекет един. Иште буйруум будур.“ Ардъндан Йешу онларъ йолджу етти. Адамлар гидип Бейтел иле Ай Кенти арасънда, Ай Кенти'нин батъсънда пусуя яттълар. Йешу исе геджейи халкла бирликте гечирди. Йешу сабах еркенден калкарак халкъ топладъ. Сонра кендиси ве Исраил'ин илери геленлери ьонде олмак юзере Ай Кенти'не дору йола чъктълар. Йешу, янъндаки бютюн савашчъларла кентин юзерине йюрюдю. Яклашъп кентин кузейинде ордугах курдулар. Кентле араларънда бир вади вардъ. Йешу беш бин киши кадар бир гючле Бейтел иле Ай Кенти арасънда, кентин батъсънда пусу курдурду. Ардъндан хем кузейде ордугах куранлар, хем батъда пусуя ятанлар саваш дюзенине гирдилер. Йешу о гедже вадиде илерледи. Буну гьорен Ай Кралъ, кент халкъйла бирликте сабах еркенден калктъ. Заман йитирмеден, Исраиллилер'е каршъ савашмак юзере Арава бьолгесинин каршъсънда белирленен йере чъктъ. Не вар ки, кентин герисинде кендисине каршъ курулан пусудан хаберсизди. Йешу иле янъндаки Исраиллилер, кент халкъ ьонюнде бозгуна урамъш гиби, чьоле дору качмая башладълар. Кенттеки бютюн халк Исраиллилер'и коваламая чарълдъ. Ама Йешу'йу коваларкен кенттен узаклаштълар. Ай Кенти'йле Бейтел'ден Исраиллилер'и коваламая чъкмаян тек киши калмамъштъ. Исраиллилер'и коваламая чъкарларкен кент капъларънъ ачък бърактълар. РАБ Йешу'я, „Елиндеки палайъ Ай Кенти'не дору узат; орайъ сенин елине теслим едийорум“ деди. Йешу елиндеки палайъ кенте дору узаттъ. Елини узатър узатмаз, пусудакилер йерлеринден фърлайъп кенте гирдилер; кенти еле гечирип хемен атеше вердилер. Кентлилер аркаларъна дьонюп бакънджа, янан кенттен гьоклере йюкселен думанъ гьордюлер. Чьоле дору качан Исраиллилер де гери дьонюп онлара салдърънджа артък качаджак хичбир йерлери калмадъ. Пусуя ятмъш оланларън кенти еле гечирдиини, кенттен думанлар йюкселдиини гьорен Йешу иле янъндаки Исраиллилер, гери дьонюп Ай халкъна салдърдълар. Кенти еле гечиренлер де чъкъп салдъръя катълънджа, кент халкъ ики йьонден гелен Исраиллилер'ин ортасънда калдъ. Исраиллилер тек джанлъ бъракмадан хепсини ьолдюрдюлер. Са оларак тутсак алдъкларъ Ай Кралъ'нъ Йешу'нун ьонюне чъкардълар. Исраиллилер Ай Кенти'нден чъкъп кендилерини кърсал аланларда ве чьолде ковалаянларън хепсини кълъчтан гечирдиктен сонра кенте дьонюп гери каланларъ да кълъчтан гечирдилер. О гюн Ай халкънън тюмю ьолдюрюлдю. Ьолдюрюленлерин топламъ, кадън еркек, он ики бин кишийди. Йешу кентте яшаянларън тюмю йок едилинджейе дек пала тутан елини индирмеди. Исраиллилер, РАБ 'бин Йешу'я вердии буйрук уярънджа, кентин ялнъз хайванларъйла малларънъ ямаладълар. Ардъндан Йешу Ай Кенти'ни атеше верди, якъп йъкъп виранейе чевирди. Йъкънтъларъ бугюн де дуруйор. Ай Кралъ'нъ ааджа асъп акшама дек орада бъракан Йешу, гюнеш батаркен джеседи аачтан индиререк кент капъсънън дъшъна аттърдъ. Джеседин юзерине ташлардан бюйюк бир йъън яптълар. Бу йъън бугюн де дуруйор. Бундан сонра Йешу Евал Даъ'нда Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бе бир сунак яптъ. Сунак, РАБ 'бин кулу Муса'нън Исраил халкъна вердии буйрук уярънджа, Муса'нън Яса Китабъ'нда язълдъъ гиби йонтулмамъш, демир алет демемиш ташлардан япълдъ. РАБ 'бе орада якмалък сунулар сундулар, есенлик курбанларъ кестилер. Йешу Муса'нън Исраил халкънън ьонюнде язмъш олдуу Кутсал Яса'нън копясънъ орада таш левхалара яздъ. Бютюн Исраиллилер, илери геленлерийле, гьоревлилерийле ве хякимлерийле бирликте –ябанджълар дахил– РАБ 'бин Антлашма Сандъъ 'нън ики янънда, йюзлери, сандъъ ташъян Левили кяхинлере дьонюк оларак дизилдилер. Халкън яръсъ съртънъ Геризим Даъ'на, ьобюр яръсъ да Евал Даъ'на верди. Чюнкю РАБ 'бин кулу Муса кутсанмаларъ ичин бу шекилде дурмаларънъ даха ьондже буйурмушту. Ардъндан Йешу ясанън тюмюню, кутсама ве ланетле илгили бьолюмлери Яса Китабъ'нда язълъ олдуу гиби окуду. Бьойледже Йешу'нун, ябанджъларън да араларънда булундуу кадънлъ, чоджуклу бютюн Исраил топлулууна, Муса'нън буйрукларъндан окумадъъ тек бир сьоз калмадъ. Шериа Ърмаъ'нън ьотесинде, далък бьолгеде, Шефела'да ве Любнан'а кадар узанан Акдениз къйъсъндаки бютюн краллар – Хитит, Амор, Кенан, Периз, Хив ве Йевус кралларъ– олуп битенлери дуйунджа, Йешу'я ве Исраил халкъна каршъ хеп бирликте савашмак ичин бир арая гелдилер. Гивон халкъ исе Йешу'нун Ериха ве Ай кентлерине яптъкларънъ дуйунджа хилейе башвурду. Кендилерине елчи сюсю веререк ешеклеринин съртъна йъпранмъш хейбелер, ески, йъртък ве ямалъ шарап тулумларъ йюкледилер. Аякларънда йъпранмъш, ямалъ чаръклар, съртларънда да ески пюскю гийсилер вардъ. Азък торбаларъндаки бютюн екмеклер курумуш, кюфленмишти. Адамлар Гилгал'даки ордугаха, Йешу'нун янъна гиттилер. Она ве Исраил халкъна, „Узак бир юлкеден гелдик“ дедилер, „Бизимле бир баръш антлашмасъ япманъзъ истийоруз.“ Ама Исраиллилер Хивлилер'е, „Сизинле неден антлашма япалъм?“ дийе каршълък вердилер, „Белки де якънъмъзда яшъйорсунуз.“ Гивонлулар Йешу'я, „Биз сенин кулларънъз“ дедилер. Йешу, „Кимсиниз, нереден гелийорсунуз?“ дийе сорду. Онлар да, „Чок узак бир юлкеден калкъп гелдик“ дедилер. „Чюнкю Танрън РАБ 'бин юнюню дуйдук. Танрън'ла илгили хаберлери, Мъсър'да яптъъ хер шейи, Шериа Ърмаъ'нън ьотесиндеки Аморлу ики крала, Хешбон Кралъ Сихон'а ве Аштарот'та егеменлик сюрен Башан Кралъ Ог'а нелер яптъънъ да дуйдук. Бунун юзерине ьондерлеримиз ве юлкемизин бютюн халкъ бизе шьойле дедилер: ‚Онларъ каршъламак ичин янънъза йийеджек алъп йола чъкън ве онлара, биз сизин кулларънъзъз; бунун ичин бизимле бир баръш антлашмасъ япманъзъ истийоруз дейин.‘ Сизе гелмек ичин йола чъктъъмъз гюн азък оларак евден алдъъмъз шу екмеклер съджаджъктъ. Бакън шимди, курумуш, кюфленмишлер. Шарап долдурдуумуз шу тулумлар йенийди, бакън насъл съйрълъп йъртълмъш. Бунджа йол гелдиимиз ичин гийсилеримиз ве чаръкларъмъз йъпрандъ.“ Исраиллилер, РАБ 'бе данъшмадан Гивонлулар'ън сундуу йийеджеклери алдълар. Йешу да онларъ са бъракаджаъна сьоз верип онларла бир баръш антлашмасъ яптъ. Топлулуун ьондерлери де антлашмая балъ каладжакларъна ант ичтилер. Не вар ки, антлашмадан юч гюн сонра Гивонлулар'ън якънда, комшу топракларда яшадъкларънъ ьорендилер. Бунун юзерине йола чъкъп юч гюн сонра онларън кентлерине вардълар. Бу кентлер Гивон, Кефира, Беерот ве Кирят-Йеарим'ди. Анджак Исраиллилер бунлара докунмадълар. Чюнкю топлулуун ьондерлери, Исраил'ин Танръсъ РАБ адъна ант ичмишлерди. Бу йюзден топлулук ьондерлере каршъ сьойленмейе башладъ. Ьондерлер исе, „Биз Исраил'ин Танръсъ РАБ адъна ант ичтик; бу йюзден онлара ел сюремейиз“ дийе каршълък вердилер, „Ант ичтиимиз ичин онларъ са бъракаджаъз; йокса Танръ'нън газабъна ураръз.“ Сонра халка, „Онларъ са бъракалъм“ дедилер, „Ама бютюн топлулук ичин одун кесип су чекмекле гьоревлендирилсинлер.“ Бьойледже ьондерлер вермиш олдукларъ сьозю туттулар. Ардъндан Йешу Гивонлулар'ъ чаъръп, „Якънъмъзда яшадъънъз халде неден чок узактан гелдиинизи сьойлейип бизи алдаттънъз?“ деди, „Бунун ичин артък ланетлисиниз. Хеп кьоле каладжаксънъз. Танръм'ън Тапънаъ ичин одун кесип су чекеджексиниз.“ Гивонлулар, „Ефендимиз, Танрън РАБ 'бин кулу Муса'я вердии буйруу дуйдук“ дийе каршълък вердилер, „Муса'я бютюн юлкейи сизе вермесини, юлкеде яшаянларън хепсини йок етменизи буйурдууну дуйдук. Сизден чок корктук, джан коркусуйла бьойле даврандък. Шимди сенин елиндейиз. Сана гьоре адил ве дору оланъ яп.“ Бунун юзерине Йешу онларъ Исраиллилер'ин елинден куртардъ, ьолдюрюлмелерине изин вермеди. О гюн онларъ топлулук ичин ве геледжекте РАБ 'бин сечеджеи йерде япъладжак РАБ 'бин сунаъ ичин одун кесип су чекмекле гьоревлендирди. Бугюн де бу иши япъйорлар. Йерушалим Кралъ Адони-Седек, Йешу'нун Ериха'йъ еле гечирип кралънъ ортадан калдърдъъ гиби, Ай Кенти'ни де еле гечирип тюмюйле йъктъънъ, кралънъ ьолдюрдююню, Гивон халкънън да Исраиллилер'ле бир баръш антлашмасъ япъп онларла бирликте яшадъънъ дуйунджа, бюйюк коркуя капълдъ. Чюнкю Гивон, кралларън яшадъъ кентлер гиби бюйюк бир кентти; Ай Кенти'нден де бюйюктю ве йиит бир халкъ вардъ. Бу йюзден Йерушалим Кралъ Адони-Седек, Хеврон Кралъ Хохам, Ярмут Кралъ Пирам, Лакиш Кралъ Яфиа ве Еглон Кралъ Девир'е шу хабери гьондерди: „Гелин бана ярдъм един, Гивон'а салдъралъм. Чюнкю Гивон халкъ Йешу ве Исраил халкъйла бир баръш антлашмасъ яптъ.“ Бьойледже Аморлу беш крал –Йерушалим, Хеврон, Ярмут, Лакиш ве Еглон кралларъ– ордуларънъ топладълар, хеп бирликте гидип Гивон'ун каршъсънда ордугах курдулар; сонра салдъръя гечтилер. Гивонлулар Гилгал'да ордугахта булунан Йешу'я шу хабери гьондердилер: „Биз кулларънъ ялнъз бъракма. Елини чабук тутуп ярдъмъмъза гел, бизи куртар. Чюнкю далък бьолгедеки бютюн Аморлу краллар бизе каршъ бирлешти.“ Бунун юзерине Йешу бютюн савашчъларъ ве йиит адамларъйла бирликте Гилгал'дан йола чъктъ. Бу арада РАБ Йешу'я, „Онлардан коркма“ деди, „Онларъ елине теслим едийорум. Хичбири сана каршъ коямаяджак.“ Гилгал'дан чъкъп бютюн гедже йол алан Йешу, Аморлулар'а ансъзън салдърдъ. РАБ Аморлулар'ъ Исраиллилер'ин ьонюнде шашкъна чевирди. Исраиллилер де онларъ Гивон'да бюйюк бир бозгуна ураттълар; Бейтхорон'а чъкан йол бойунджа, Азека ве Маккеда'я дек ковалайъп ьолдюрдюлер. РАБ Исраиллилер'ден качан Аморлулар'ън юзерине Бейтхорон'дан Азека'я инен йол бойунджа гьоктен ири ири долу ядърдъ. Яан долунун алтънда джан веренлер, Исраиллилер'ин кълъчла ьолдюрдюклеринден даха чокту. РАБ 'бин Аморлулар'ъ Исраиллилер'ин каршъсънда бозгуна ураттъъ гюн Йешу халкън ьонюнде РАБ 'бе шьойле сесленди: „Дур, ей гюнеш, Гивон юзеринде Ве ай, сен де Аялон Вадиси'нде.“ Халк, дюшманларъндан ьоджюню алънджая дек гюнеш дурду, ай да йеринде калдъ. Бу олай Яшар Китабъ'нда да язълъдър. Гюнеш, яклашък бир гюн бойунджа гьоюн ортасънда дурду, батмакта геджикти. Не бундан ьондже, не де сонра РАБ 'бин бир инсанън дилеини ишиттии о гюнкю гиби бир гюн олмамъштър. Чюнкю РАБ Исраил'ден яна саваштъ. Йешу бундан сонра Исраил халкъйла бирликте Гилгал'даки ордугаха дьондю. Аморлу беш крал качъп Маккеда'даки бир маарада гизленмишлерди. Йешу'я, „Беш крал Маккеда'даки бир маарада гизлениркен булунду“ дийе хабер верилди. Йешу, „Мааранън азъна бюйюк ташлар йуварлайън, орайъ корумак ичин адамлар гьоревлендирин“ деди, „Ама сиз дурмайън, дюшманъ ковалайън; аркадан салдъръп кентлере улашмаларъна енгел олун. Танрънъз РАБ онларъ елинизе теслим етмиштир.“ Йешу ве Исраиллилер дюшманъ чок аър бир йенилгийе уратъп тамамънъ йок еттилер. Куртулабиленлер сурлу кентлере съъндъ. Сонра бютюн халк гювенлик ичинде Маккеда'даки ордугаха, Йешу'нун янъна дьондю. Хич кимсе азънъ ачъп Исраиллилер'е каршъ бир шей сьойлейемеди. Сонра Йешу адамларъна, „Мааранън азънъ ачън, беш кралъ чъкаръп бана гетирин“ деди. Онлар да беш кралъ –Йерушалим, Хеврон, Ярмут, Лакиш ве Еглон кралларънъ– маарадан чъкаръп Йешу'я гетирдилер. Краллар гетирилиндже, Йешу бютюн Исраил халкънъ топладъ. Савашта кендисине ешлик етмиш олан комутанлара, „Яклашън, аякларънъзъ бу кралларън бойунларъ юзерине койун“ деди. Комутанлар яклашъп аякларънъ кралларън бойунларъ юзерине койдулар. Йешу онлара, „Коркмайън, йълмайън; гючлю ве йюрекли олун“ деди, „ РАБ савашаджаънъз дюшманларън хепсини бу дурума гетиреджек.“ Ардъндан беш кралъ вуруп ьолдюрдю ве хер бирини бир ааджа астъ. Акшама дек ьойледже аачлара асълъ калдълар. Йешу'нун буйруу юзерине гюн батъмънда кралларън джесетлерини аачлардан индирдилер, гизлендиклери маарая атъп мааранън азънъ бюйюк ташларла кападълар. Бу ташлар бугюн де орада дуруйор. Йешу айнъ гюн Маккеда'йъ алдъ, кралънъ ве халкънъ кълъчтан гечирди. Кентте тек джанлъ бъракмадъ, хепсини ьолдюрдю. Маккеда Кралъ'на да Ериха Кралъ'на яптъънън айнъсънъ яптъ. Йешу Исраил халкъйла бирликте Маккеда'дан Ливна'нън юзерине йюрюйюп кенте салдърдъ. РАБ кенти ве кралънъ Исраиллилер'ин елине теслим етти. Йешу кентин бютюн халкънъ кълъчтан гечирди. Тек джанлъ бъракмадъ. Кентин кралъна да Ериха Кралъ'на яптъънън айнъсънъ яптъ. Бундан сонра Йешу Исраил халкъйла бирликте Ливна'дан Лакиш юзерине йюрюдю. Кентин каршъсънда ордугах куруп салдъръя гечти. РАБ Лакиш'и Исраиллилер'ин елине теслим етти. Йешу ертеси гюн кенти алдъ. Ливна'да яптъъ гиби, халкъ ве кенттеки бютюн джанлъларъ кълъчтан гечирди. Бу арада Гезер Кралъ Хорам Лакиш'е ярдъма гелди. Йешу ону ве ордусуну йенилгийе ураттъ; кимсейи са бъракмаксъзън хепсини ьолдюрдю. Исраил халкъйла бирликте Лакиш'тен Еглон юзерине йюрюйен Йешу, кентин каршъсънда ордугах куруп салдъръя гечти. Кенти айнъ гюн еле гечирдилер. Лакиш'те яптъъ гиби, халкъ ве кенттеки бютюн джанлъларъ о гюн кълъчтан гечирип йок еттилер. Ардъндан Йешу Исраил халкъйла бирликте Еглон'дан Хеврон юзерине йюрюйюп салдъръя гечти. Кенти алдълар, кралънъ, халкънъ ве кьойлериндеки бютюн джанлъларъ кълъчтан гечирдилер. Еглон'да яптъкларъ гиби, херкеси ьолдюрдюлер; кимсейи са бъракмадълар. Бундан сонра Йешу Исраил халкъйла бирликте гери дьонюп Девир'е салдърдъ. Кралъйла бирликте Девир'и ве кьойлерини алъп бютюн халкъ кълъчтан гечирди; тек джанлъ бъракмадъ, хепсини ьолдюрдю. Хеврон'а, Ливна'я ве кралъна не яптъйса, Девир'е ве кралъна да айнъсънъ яптъ. Бьойледже Йешу далък бьолге, Негев, Шефела ве да ямачларъ дахил, бютюн юлкейи еле гечирип буралардаки кралларън тюмюню йенилгийе ураттъ. Хич кимсейи есиргемеди. Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бин буйруу уярънджа кимсейи са бъракмадъ, хепсини ьолдюрдю. Кадеш-Барнеа'дан Газзе'йе кадар, Гивон'а кадар узанан бютюн Гошен бьолгесини егеменлии алтъна алдъ. Бютюн бу кралларъ ве топракларънъ тек бир савашта еле гечирди. Чюнкю Исраил'ин Танръсъ РАБ Исраил'ден яна савашмъштъ. Ардъндан Йешу Исраил халкъйла бирликте Гилгал'даки ордугаха дьондю. Олуп битенлери дуян Хасор Кралъ Явин, Мадон Кралъ Йовав'а, Шимрон ве Акшаф кралларъна, далък кузей бьолгесинде, Киннерет Гьолю'нюн гюнейиндеки Арава'да, Шефела'да ве батъда Дор Кенти съртларъндаки краллара, доу ве батъ бьолгелериндеки Кенан, Амор, Хитит, Периз халкларъна ве далък бьолгедеки Йевуслулар'ла Хермон Даъ'нън етеиндеки Миспа бьолгесинде яшаян Хивлилер'е хабер гьондерди. Бу краллар бютюн ордуларъйла, къйъларън куму кадар сайъсъз аскерлерийле, чок сайъдаки ат ве саваш арабаларъйла йола чъктълар. Бютюн бу краллар Исраиллилер'е каршъ савашмак юзере бирлешерек Мером суларъ къйъсъна гелип хеп бирликте ордугах курдулар. Бу арада РАБ Йешу'я, „Онлардан коркма“ дийе сесленди, „Онларън хепсини ярън бу саатлерде Исраил'ин ьонюнде йере середжеим. Атларънъ сакатлайъп саваш арабаларънъ атеше вер.“ Бьойледже Йешу бютюн ордусуйла бирликте Мером суларъ къйъсъндаки кралларън юзерине бекленмедик бир анда йюрюдю ве онлара салдърдъ. РАБ онларъ Исраиллилер'ин елине теслим етти. Онларъ бозгуна уратан Исраиллилер, качанларъ Бюйюк Сайда'я, Мисрефот-Майим'е ве доуда Миспе Вадиси'не кадар ковалайъп ьолдюрдюлер; кимсейи са бъракмадълар. Йешу, РАБ 'бин кендисине буйурдуу гиби яптъ, атларънъ сакатладъ, саваш арабаларънъ атеше верди. Йешу бундан сонра гери дьонюп Хасор'у еле гечирди, Хасор Кралъ'нъ кълъчла ьолдюрдю. Чюнкю Хасор ескиден бютюн бу краллъкларън башъйдъ. Исраиллилер кенттеки бютюн джанлъларъ кълъчтан гечирип йок еттилер. Солук алан бир тек кишийи есиргемедилер. Ардъндан Йешу Хасор'у атеше верди. Бьойледже бютюн бу кентлерле кралларънъ еле гечирди. РАБ 'бин кулу Муса'нън буйруу уярънджа хепсини кълъчтан гечирип йок етти. Анджак, Исраиллилер, Йешу'нун атеше вердии Хасор дъшънда, тепе юзеринде курулу кентлерден хичбирини атеше вермедилер. Бу кентлердеки бютюн мал ве хайванларъ ганимет оларак алдълар, инсанларън тюмюню исе кълъчтан гечирип ьолдюрдюлер; солук алан бир тек кишийи есиргемедилер. РАБ 'бин кулу Муса РАБ 'ден алдъъ буйрукларъ Йешу'я актармъштъ. Йешу бунлара уйду ве РАБ 'бин Муса'я буйурдукларънъ ексиксиз йерине гетирди. Йешу бу кралларла узун сюре саваштъ. Гивон'да яшаян Хивлилер дъшънда, Исраиллилер'ле баръш антлашмасъ япан бир кент олмадъ. Исраиллилер ьобюр кентлерин хепсини савашарак алдълар. Чюнкю онларъ Исраил'е каршъ савашмая карарлъ япан РАБ 'бин кендисийди. Бьойледже РАБ 'бин Муса'я буйурдуу гиби, Исраиллилер онлара аджъмадъ, хепсини ьолдюрюп йок еттилер. Йешу бундан сонра Анаклълар'ън юзерине йюрюдю. Онларъ далък бьолгеден, Хеврон, Девир ве Анав'дан, Яхуда ве Исраил'ин бютюн далък бьолгелеринден сьокюп аттъ. Кентлерийле бирликте онларъ тюмюйле йок етти. Исраиллилер'ин елиндеки топракларда хич Анаклъ калмадъ. Ялнъз Газзе, Гат ве Ашдот'та са каланлар олду. РАБ 'бин Муса'я сьойледии гиби, Йешу бютюн юлкейи еле гечирди ве Исраил оймакларъ арасънда мюлк оларак бьолюштюрдю. Бьойледже саваш сона ерди, юлке баръша кавушту. Исраиллилер'ин бозгуна ураттъъ, Шериа Ърмаъ'нън доусунда, Арава'нън бютюн доусу иле Арнон Вадиси'нден Хермон Даъ'на кадар топракларънъ еле гечирдии краллар шунлардър: Са калан Рефалълар'дан, Аштарот ве Едреи'де отуран Башан Кралъ Ог: Крал Ог, Хермон Даъ, Салка, Гешурлулар'ла Маакалълар'ън сънъръна кадар бютюн Башан'ъ ве Хешбон Кралъ Сихон'ун сънъръна кадар узанан Гилат'ън яръсънъ йьонетийорду. РАБ 'бин кулу Муса'нън ве Исраиллилер'ин йенилгийе ураттъъ краллар бунлардъ. РАБ 'бин кулу Муса бунларън топракларънъ Рубен ве Гад оймакларъйла Манашше оймаънън яръсъна мюлк оларак верди. Ериха Кралъ, Бейтел якънъндаки Ай Кенти'нин Кралъ, Йерушалим Кралъ, Хеврон Кралъ, Ярмут Кралъ, Лакиш Кралъ, Еглон Кралъ, Гезер Кралъ, Девир Кралъ, Гедер Кралъ, Хорма Кралъ, Арат Кралъ, Ливна Кралъ, Адуллам Кралъ, Маккеда Кралъ, Бейтел Кралъ, Таппуах Кралъ, Хефер Кралъ, Афек Кралъ, Шарон Кралъ, Мадон Кралъ, Хасор Кралъ, Шимрон-Мерон Кралъ, Акшаф Кралъ, Таанак Кралъ, Мегиддо Кралъ, Кедеш Кралъ, Кармел'деки Йокнеам Кралъ, Дор съртларъндаки Дор Кралъ, Гилгал'даки Гойим Кралъ ве Тирса Кралъ. Топлам отуз бир крал. Йешу коджамъш, яшъ хайли илерлемишти. РАБ она, „Артък яшландън, яшън хайли илерледи“ деди, „Ама мюлк оларак алънаджак даха чок топрак вар. „Алънаджак топраклар шунлардър: Бютюн Филист ве Гешур бьолгелери; –Мъсър'ън доусундаки Шихор Ърмаъ'ндан, кузейде Екрон сънърларъна кадар узанан бьолге Кенанлълар'а аит сайълърдъ.– Газзе, Ашдот, Ашкелон, Гат ве Екрон адлъ беш Филист бейлии ве Авлълар'ън топракларъ; гюнейде бютюн Кенан топракларъ; Афек'е, яни Амор сънъръна кадар, Сайдалълар'а аит олан Меара; Геваллълар'ън топракларъ; Хермон Даъ етеиндеки Баал-Гат'тан Лево-Хамат'а кадар доу йьонюндеки бютюн Любнан топракларъ. Любнан'дан Мисрефот-Майим'е дек узанан далък бьолгеде яшаянларъ, бютюн Сайдалълар'ъ Исраиллилер'ин ьонюнден сьокюп атаджаъм. Сана буйурдуум гиби, бураларъ кура иле Исраиллилер арасънда мюлк оларак бьолюштюр. „Бу топракларъ шимдиден докуз оймакла Манашше оймаънън яръсъ арасънда мюлк оларак бьолюштюр.“ Манашше оймаънън ьобюр яръсъ иле Рубен ве Гад оймакларъ, РАБ 'бин кулу Муса'нън Шериа Ърмаъ'нън доусундаки топракларъ кендилерине вермесийле мюлктен пайларънъ алмъшлардъ. Бу топраклар шунлардър: Арнон Вадиси къйъсънда Ароер'ден вадинин ортасъндаки кентле Дивон'а кадар узанан Медева Яйласъ; Хешбон'да егеменлик сюрмюш олан Амор Кралъ Сихон'ун Аммон сънъръна кадар узанан бютюн кентлери; Гилат, Гешур ве Маака топракларъ, Хермон Даъ'йла Салка'я кадар бютюн Башан; са калан Рефалълар'дан бири олуп Аштарот ве Едреи'де егеменлик сюрмюш олан Крал Ог'ун Башан'да калан топракларънън тюмю. Муса'нън, кралларънъ йенилгийе уратъп еле гечирдии топраклар бунлардъ. Исраиллилер Гешурлулар'ъ ве Маакалълар'ъ топракларъндан сюрмедилер; бунлар бугюн де Исраиллилер арасънда яшъйорлар. Муса, ялнъз Леви оймаъна топрактан пай вермеди. РАБ 'ден алдъъ буйруа гьоре, Левилилер'ин пайъ Исраил'ин Танръсъ РАБ ичин якълан сунулардъ. Муса'нън бой сайъсъна гьоре Рубен оймаъна вердии топраклар шунлардър: Арнон Вадиси къйъсънда Ароер'ден вадинин ортасъндаки кенте кадар узанан бьолгейле Медева'нън чевресиндеки яйланън тюмю; Хешбон ве буна балъ яйладаки бютюн кентлер; Дивон, Бамот-Баал, Бейтбаал-Меон, Яхса, Кедемот, Мефаат, Кирятайим ве Сивма, вадидеки тепеде курулу Серет-Шахар, Бейтпеор, Писга ямачларъ, Бейтйешимот, яйладаки кентлерле Хешбон'да егеменлик сюрмюш олан Амор Кралъ Сихон'ун бютюн юлкеси. Муса Сихон'у ве Сихон'ун егеменлии алтъндаки топракларда яшаян Мидян бейлерини –Еви, Рекем, Сур, Хур ве Рева'йъ– йенилгийе уратмъштъ. Ьолдюрюленлер арасънда Исраиллилер'ин кълъчтан гечирдии Беор олу фалджъ Балам да вардъ. Рубеноулларъ'нън сънъръ Шериа Ърмаъ'на даянъйорду. Рубеноулларъ'на, бой сайъсъна гьоре кьойлерийле бирликте мюлк оларак верилен кентлер бунлардъ. Муса Гад оймаъна да бой сайъсъна гьоре мирас верди. Вердии топраклар шунлардъ: Язер бьолгеси, бютюн Гилат кентлери, Рабба якънъндаки Ароер'е кадар узанан Аммонлулар'а аит топракларън яръсъ; Хешбон'дан Рамат-Миспе'йе ве Бетоним'е, Маханайим'ден Девир сънъръна кадарки бьолге; Шериа Овасъ'ндаки Бейтхарам, Бейтнимра, Суккот, Сафон, Хешбон Кралъ Сихон'ун топракларъндан гери калан бьолюм, Киннерет Гьолю'нюн гюней уджуна кадар узанан Шериа Ърмаъ'нън доу якасъ. Гадоулларъ'на, бой сайъсъна гьоре кьойлерийле бирликте мюлк оларак верилен кентлер бунлардъ. Муса, Манашше оймаънън яръсъна бой сайъсъна гьоре топрактан мирас вермишти. Бу топраклар Маханайим'ден башлъйор, Башан Кралъ Ог'ун юлкесини –бютюн Башан'ъ– ве Яир'ин Башан'даки йерлешим биримлеринин тюмюню, яни топлам алтмъш кенти, Гилат'ън яръсънъ, Башан Кралъ Ог'ун егеменлииндеки Аштарот ве Едреи кентлерини ичине алъйорду. Буралар, Манашше олу Макир'ин сойуна, бой сайъсъна гьоре Макироулларъ'нън яръсъна айрълмъштъ. Муса'нън, Ериха'нън доусунда, Шериа Ърмаъ'нън ьотесинде калан Моав оваларъндайкен бьолюштюрдюю топраклар бунлардър. Ама Леви оймаъна топрактан пай вермеди. Сьоз вердии гиби, онларън мирасъ Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бин кендисидир. Исраиллилер'ин Кенан'да мюлк единдии топраклара гелиндже, бу топраклар Кяхин Елазар, Нун олу Йешу ве Исраил оймакларънън бой башларъ тарафъндан мирас оларак Исраиллилер арасънда бьолюштюрюлмюштюр. РАБ 'бин Муса араджълъъйла буйурдуу гиби, пайлар докуз оймакла бир оймаън яръсъ арасънда кура иле бьолюштюрюлдю. Чюнкю Муса ики оймакла яръм оймаън пайънъ Шериа Ърмаъ'нън доусунда вермишти. Ама онларла бирликте Левилилер'е мюлктен пай вермемишти. Йусуф'ун сойундан геленлер, Манашше ве Ефрайим дийе ики оймак олуштуруйорду. Левилилер'е де йерлешеджеклери кентлер ве бу кентлерин чевресинде бюйюк ве кючюк баш хайванларъна айрълан отлаклар дъшънда топрактан пай верилмеди. Исраиллилер, РАБ 'бин Муса'я вердии буйруа гьоре харекет едип юлкейи пайлаштълар. Бу арада Яхудаоулларъ Гилгал'да булунан Йешу'нун янъна гелдилер. Кенизли Йефунне олу Калев Йешу'я шьойле деди: „ РАБ 'бин Кадеш-Барнеа'да Танръ адамъ Муса'я сенин ве беним хаккъмда нелер сьойледиини билийорсун. РАБ 'бин кулу Муса юлкейи араштърмак юзере бени Кадеш-Барнеа'дан гьондердиинде кърк яшъндайдъм. Гьордюклерими она ачък йюреклиликле илеттим. Не вар ки, бенимле гелмиш олан сойдашларъм халкъ коркуя дюшюрдюлер. Ама бен тюмюйле Танръм РАБ 'бин йолундан гиттим. Бу неденле Муса о гюн, ‚Тюмюйле Танръм РАБ 'бин йолундан гиттиин ичин аяк бастъън топраклар сонсуза дек сана ве оулларъна мюлк оладжак‘ дийе ант ичти. РАБ сьозюню тутту, бени яшаттъ. Исраиллилер чьолден гечеркен РАБ 'бин Муса'я бу сьозлери сьойледии гюнден бу яна кърк беш йъл гечти. Шимди сексен беш яшъндайъм. Бугюн де Муса'нън бени гьондердии гюнкю кадар гючлюйюм. О гюнкю гиби хяля саваша гидип геледжек гючтейим. РАБ 'бин о гюн сьоз вердии гиби, бу далък бьолгейи шимди бана вер. Орада Анаклълар'ън яшадъънъ ве сурларла чеврили бюйюк кентлери олдууну о гюн сен де дуймуштун. Белки РАБ бана ярдъм едер де, О'нун дедии гиби, онларъ орадан сюрерим.“ Йешу Йефунне олу Калев'и кутсадъ ве Хеврон'у она мюлк оларак верди. Бьойледже Хеврон бугюн де Кенизли Йефунне олу Калев'ин мюлкюдюр. Чюнкю о, тюмюйле Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бин йолундан гитти. Хеврон'ун ески адъ Кирят-Арба'йдъ. Арба, Анаклълар'ън ен гючлю адамънън адъйдъ. Бьойледже саваш сона ерди ве юлке баръша кавушту. Бой сайъсъна гьоре Яхуда оймаъна верилен бьолге, гюнейде Едом сънъръна, ен гюнейде де Зин Чьолю'не кадар узанъйорду. Гюней сънърларъ, Лут Гьолю'нюн гюней уджундаки кьорфезден башлайъп Акреп Гечиди'нин гюнейине, орадан да Зин Чьолю'не гечийор, Кадеш-Барнеа'нън гюнейинден Хесрон'а ве Аддар'а чъкъйор, орадан да Карка'я къврълъйор, Асмон'у ашъп Мъсър Вадиси'не узанъйор ве Акдениз'де сон булуйорду. Гюней сънърларъ буйду. Доу сънъръ, Лут Гьолю къйъсъ бойунджа Шериа Ърмаъ'нън азъна кадар узанъйорду. Кузей сънъръ, Шериа Ърмаъ'нън гьол азъндаки кьорфезден башлъйор, Бейтхогла'я улашъп Бейтарава'нън кузейинден гечийор, Рубен олу Бохан'ън ташъна варъйорду. Сънър, Акор Вадиси'нден Девир'е чъкъйор, вадинин гюнейинде Адуммим Йокушу каршъсъндаки Гилгал'а дору кузейе йьонелийор, бурадан Ейн-Шемеш суларъна узанарак Ейн-Рогел'е даянъйорду. Сонра Бен-Хинном Вадиси'нден гечерек Йевус Кенти'нин –Йерушалим'ин– гюней съртларъна чъкъйор, бурадан Рефаим Вадиси'нин кузей уджунда булунан Хинном Вадиси'нин батъсъндаки даън дорууна йюкселийор, орадан да Нефтоах суларънън кайнаъна къврълъйор, Ефрон Даъ'ндаки кентлере узанарак Баала'я –Кирят-Йеарим'е– дьонюйорду. Баала'дан батъя, Сеир Даъ'на йьонелен сънър, Йеарим –Кесалон– Даъ'нън кузей съртларъ бойунджа узанарак Бейтшемеш'е инийор, Тимна'я варъйорду. Сонра Екрон'ун кузей съртларъна узанъйор, Шикерон'а дору къвръларак Баала Даъ'на улаштъктан сонра Явнеел'е чъкъйор, Акдениз'де сон булуйорду. Батъ сънъръ Акдениз'ин къйъларъйдъ. Яхудаоулларъ'ндан гелен бойларън чепечевре сънърларъ буйду. Йешу, РАБ 'ден алдъъ буйрук уярънджа, Яхуда бьолгесиндеки Кирят-Арба'йъ –Хеврон'у– Йефунне олу Калев'е мирас оларак верди. Арба, Анаклълар'ън атасъйдъ. Калев, Анак'ън юч торунуну, онун сойундан гелен Шешай, Ахиман ве Талмай'ъ орадан сюрдю. Орадан ески адъ Кирят-Сефер олан Девир Кенти халкънън юзерине йюрюдю. Калев, „Кирят-Сефер халкънъ йенип орайъ еле гечирене къзъм Акса'йъ еш оларак вереджеим“ деди. Кенти Калев'ин кардеши Кеназ'ън олу Отниел еле гечирди. Бунун юзерине Калев къзъ Акса'йъ она еш оларак верди. Къз Отниел'ин янъна варънджа, ону бабасъндан бир тарла истемейе зорладъ. Калев, ешеинден инен къзъна, „Бир истеин ми вар?“ дийе сорду. Къз, „Бана бир армаан вер“ деди, „Мадем Негев'деки топракларъ бана вердин, су кайнакларънъ да вер.“ Бьойледже Калев йукаръ ве ашаъ су кайнакларънъ она верди. Бой сайъсъна гьоре Яхудаоулларъ оймаънън пайъ буйду. Яхудаоулларъ оймаънън Едом сънърларъна дору ен гюнейде калан кентлери шунлардъ: Кавсеел, Едер, Ягур, Кина, Димона, Адада, Кедеш, Хасор, Йитнан, Зиф, Телем, Беалот, Хасор-Хадатта, Керийот-Хесрон –Хасор– Амам, Шема, Молада, Хасар-Гадда, Хешмон, Бейтпелет, Хасар-Шуал, Беер-Шева, Бизйотя, Баала, Ийим, Есем, Елтолат, Кесил, Хорма, Зиклак, Мадманна, Сансанна, Леваот, Шилхим, Айин ве Риммон; кьойлерийле бирликте йирми докуз кент. Шефела'дакилер, Ештаол, Сора, Ашна, Заноах, Ейн-Ганним, Таппуах, Енам, Ярмут, Адуллам, Соко, Азека, Шаарайим, Адитайим, Гедера ве Гедеротайим; кьойлерийле бирликте он дьорт кент. Сенан, Хадаша, Мигдал-Гад, Дилан, Миспе, Йоктеел, Лакиш, Боскат, Еглон, Каббон, Лахмас, Китлиш, Гедерот, Бейтдагон, Наама ве Маккеда; кьойлерийле бирликте он алтъ кент. Ливна, Етер, Ашан, Йифтах, Ашна, Несив, Кеила, Акзив ве Мареша; кьойлерийле бирликте докуз кент. Касаба ве кьойлерийле бирликте Екрон; Екрон'ун батъсъ, Ашдот'ун чевресиндеки бютюн кьойлер; касаба ве кьойлерийле бирликте Ашдот; Мъсър Вадиси'не ве Акдениз'ин къйъсъна кадар касаба ве кьойлерийле бирликте Газзе. Далък бьолгеде Шамир, Яттир, Соко, Данна, Кирят-Санна –Девир– Анав, Ештемо, Аним, Гошен, Холон ве Гило; кьойлерийле бирликте он бир кент. Арав, Дума, Ешан, Янум, Бейттаппуах, Афека, Хумта, Кирят-Арба –Хеврон– ве Сиор; кьойлерийле бирликте докуз кент. Маон, Кармел, Зиф, Йутта, Йизреел, Йокдеам, Заноах, Кайин, Гива ве Тимна; кьойлерийле бирликте он кент. Халхул, Бейтсур, Гедор, Маарат, Бейтанот ве Елтекон; кьойлерийле бирликте алтъ кент. Кирят-Баал –Кирят-Йеарим– ве Рабба; кьойлерийле бирликте ики кент. Чьолде Бейтарава, Миддин, Секака, Нившан, Туз Кенти ве Ейн-Геди; кьойлерийле бирликте алтъ кент. Яхудаоулларъ Йерушалим'де яшаян Йевуслулар'ъ орадан чъкартамадълар. Йевуслулар бугюн де Йерушалим'де Яхудаоулларъ'йла бирликте яшъйорлар. Курада Йусуфоулларъ'на дюшен топракларън сънърларъ, доуда Ериха суларънън доусундан, Ериха'даки Шериа Ърмаъ'ндан башлаярак чьоле гечийор, Ериха'дан Бейтел'ин далък бьолгесине чъкъйор, Бейтел'ден Луз'а гечерек Арклълар'ън сънъръна, Атарот'а узанъйорду. Сънър батъда Яфлетлилер'ин топракларъна, Ашаъ Бейтхорон бьолгесине, орадан да Гезер'е инийор ве Акдениз'де сон булуйорду. Бьойледже Йусуф'ун сойундан гелен Манашше ве Ефрайим пайларънъ алмъш олдулар. Бой сайъсъна гьоре Ефрайимоулларъ'на пай оларак верилен топракларън сънърларъ, доуда Атрот-Аддар'дан йукаръ Бейтхорон'а кадар узанарак Акдениз'е варъйорду. Сънър кузейде Микметат'та доуя, Таанат-Шило'я дьонюйор, кентин доусундан гечип Яноах'а узанъйор, бурадан Атарот ве Наара'я инийор, Ериха'йъ ашарак Шериа Ърмаъ'на улашъйорду. Сънър Таппуах'тан батъя, Кана Вадиси'не узанъп Акдениз'де сон булуйорду. Бой сайъсъна гьоре Ефрайимоулларъ оймаънън пайъ буйду. Айръджа Манашшеоулларъ'на дюшен пайда да Ефрайимоулларъ'на айрълан кентлер ве бунлара балъ кьойлер вардъ. Не вар ки, Ефрайимоулларъ Гезер'де яшаян Кенанлълар'ъ бурадан сюрмедилер. Кенанлълар бугюне кадар Ефрайимоулларъ арасънда яшайъп онлара юджретсиз хизмет етмек зорунда калдълар. Йусуф'ун бюйюк олу Манашше'нин оймаъ ичин кура чекилди. –Гилат ве Башан, Манашше'нин илк олу Макир'е верилмишти. Чюнкю Гилатлълар'ън атасъ олан Макир бюйюк бир савашчъйдъ.– Манашше сойундан гелен ьобюрлери –Авиезер, Хелек, Асриел, Шекем, Хефер ве Шемидаоулларъ– бу куранън ичиндейди. Бунлар бойларъна гьоре Йусуф олу Манашше'нин еркек чоджукларъйдъ. Бунлардан Манашше олу, Макир олу, Гилат олу, Хефер олу Селофхат'ън еркек чоджуу олмадъ; ялнъз Махла, Ноа, Хогла, Милка ве Тирса адънда къзларъ вардъ. Бунлар, Кяхин Елазар'а, Нун олу Йешу'я ве ьондерлере гидип шьойле дедилер: „ РАБ, Муса'я еркек акрабаларъмъзла бирликте бизе де мирастан пай верилмесини буйурду.“ РАБ 'бин бу буйруу юзерине Йешу, амджаларъйла бирликте онлара да мирастан пай верди. Бьойледже Манашше оймаъна Шериа Ърмаъ'нън доусундаки Гилат ве Башан бьолгелеринден башка он пай верилди. Чюнкю Манашше'нин къз торунларъ да еркек торунларън янъсъра мирастан пай алмъшлардъ. Гилат бьолгеси исе Манашше'нин ьобюр оулларъна верилмишти. Манашше сънъръ Ашер сънъръндан Шекем якънъндаки Микметат'а узанъйор, бурадан гюнейе къвръларак Ейн-Таппуах халкънън топракларъна варъйорду. Таппуах Кенти'ни чеврелейен топраклар Манашше'нинди. Ама Манашше сънъръндаки Таппуах Кенти Ефрайимоулларъ'на аитти. Сонра сънър Кана Вадиси'не инийорду. Вадинин гюнейинде Манашше кентлери арасънда Ефрайим'е аит кентлер де вардъ. Манашше сънърларъ вадинин кузейи бойунджа узанарак Акдениз'де сон булуйорду. Гюнейдеки топраклар Ефрайим'ин, кузейдеки топракларса Манашше'нинди. Бьойледже Манашше бьолгеси Акдениз'ле, кузейде Ашер'ле ве доуда Иссакар'ла сънърланмъштъ. Иссакар ве Ашер'е аит топраклардаки Бейтшеан ве кьойлери, Йивлеам'ла кьойлери, Дор, яни Дор съртларъ халкъйла кьойлери, Ейн-Дор халкъйла кьойлери, Таанак халкъйла кьойлери, Мегиддо халкъйла кьойлери Манашше'йе аитти. Не вар ки, Манашшеоулларъ бу кентлери тюмюйле еле гечиремедилер. Чюнкю Кенанлълар бураларда яшамая карарлъйдъ. Исраиллилер гючлениндже, Кенанлълар'ъ сюреджек йерде, онларъ ангарясъна чалъштърмая башладълар. Йусуфоулларъ Йешу'я гелип, „Мюлк оларак бизе неден тек курайла тек пай вердин?“ дедилер, „Чок калабалъъз. Чюнкю РАБ бизи бугюне дек алабилдиине чоалттъ.“ Йешу, „О кадар калабалъксанъз ве Ефрайим'ин далък бьолгеси сизе дар гелийорса, Перизлилер'ин ве Рефалълар'ън топракларъндаки орманлара чъкъп кендинизе йер ачън“ дийе каршълък верди. Йусуфоулларъ, „Далък бьолге бизе йетмийор“ дедилер, „Анджак хем Бейтшеан ве кьойлеринде, хем де Йизреел Вадиси'нде отуранларън, овада яшаян бютюн Кенанлълар'ън демирден саваш арабаларъ вар.“ Йешу Йусуфоулларъ'на, Ефрайим ве Манашше оймакларъна шьойле деди: „Калабалъксънъз ве чок гючлюсюнюз. Тек курая калмаяджаксънъз. Далък бьолге де сизин оладжак. Орасъ орманлъктър, ама аачларъ кесип ачаджаънъз бютюн топраклар сизин олур. Кенанлълар гючлюдюр, демирден саваш арабаларъна сахиптирлер ама, йине де онларъ сюрерсиниз.“ Юлкенин денетимини елине гечирен Исраил топлулуу Шило'да бир арая гелди. Орада Булушма Чадъръ'нъ курдулар. Не вар ки, мюлктен хенюз пайларънъ алмамъш йеди Исраил оймаъ вардъ. Йешу Исраиллилер'е, „Бу уйушуклуу юзеринизден не заман атаджаксънъз, аталарънъзън Танръсъ РАБ 'бин сизе вердии топракларъ еле гечирмек ичин даха не кадар беклейеджексиниз?“ деди. „Хер оймактан ючер адам сечин. Онларъ, юлкейи инджелемейе гьондереджеим. Мюлк единеджеклери йерлерин сънърларънъ белирлейип кайда гечиререк янъма дьонсюнлер. Бу топракларъ йеди бьолгейе айърсънлар. Яхуда гюней бьолгесинде, Йусуфоулларъ кузей бьолгесинде калсън. Йеди бьолгейи белирлейип кайда гечирдиктен сонра, сонуджу бана гетирин. Бурада, Танръмъз РАБ 'бин ьонюнде аранъзда кура чекеджеим. Левилилер'е гелиндже, онларън аранъзда пайъ йоктур; мирасларъ РАБ ичин кяхинлик япмактър. Гад ве Рубен оймакларъйла Манашше оймаънън яръсъ исе РАБ 'бин кулу Муса'нън Шериа Ърмаъ'нън доусунда кендилерине вердии мюлкю алмъш булунуйорлар.“ Йешу, топракларъ кайда гечирмек ичин йола чъкмак юзере олан адамлара, „Гидип топракларъ инджелейин, кайда гечирип янъма дьонюн“ дийе буйурду, „Сонра бурада, Шило'да, РАБ 'бин ьонюнде сизин ичин кура чекеджеим.“ Адамлар йола чъкъп юлкейи долаштълар; кент кент, йеди бьолге халинде кайда гечирдиктен сонра Шило'да, ордугахта булунан Йешу'нун янъна дьондюлер. Йешу Шило'да РАБ 'бин ьонюнде онлар ичин кура чекти ве топракларъ Исраил оймакларъ арасънда бьолюштюрдю. Бой сайъсъна гьоре Беняминоулларъ оймаъ ичин кура чекилди. Пайларъна дюшен бьолге Яхудаоулларъ'йла Йусуфоулларъ'нън топракларъ арасънда калъйорду. Топракларънън сънъръ кузейде Шериа Ърмаъ'ндан башлъйор, Ериха'нън кузей съртларъна дору йюкселерек батъда далък бьолгейе узанъйор, Бейтавен кърларънда сон булуйорду. Сънър орадан Луз'а –Бейтел'е– Луз'ун гюней съртларъна гечийор, Ашаъ Бейтхорон'ун гюнейиндеки даън юзеринде курулу Атрот-Аддар'а инийор, бьолгенин батъсънда Бейтхорон'ун гюнейиндеки дадан гюнейе дьонюйор ве Яхудаоулларъ'на аит Кирят-Баал –Кирят-Йеарим– Кенти'нде сон булуйорду. Бу батъ тарафъйдъ. Гюней тарафъ Кирят-Йеарим'ин батъ варошларъндан башлъйор, Нефтоах суларънън кайнаъна узанъйорду. Сънър бурадан Рефаим Вадиси'нин кузейиндеки Бен-Хинном Вадиси'не бакан даън ямачларъна варъйор, Хинном Вадиси'ни гечип Йевус'ун гюней съртларъна, орадан да Ейн-Рогел'е инийорду. Кузейе къврълан сънър Ейн-Шемеш ве Адуммим Йокушу'нун каршъсъндаки Гелилот'а чъкъйор, Рубен олу Бохан'ън ташъна инийор, сонра Арава Вадиси'нин кузей съртларъндан гечип Арава'я саркъйор, бурадан Бейтхогла'нън кузей ямачларъна гечийор, Лут Гьолю'нюн кузей кьорфезинде, Шериа Ърмаъ'нън гюней азънда битийорду. Гюней сънъръ буйду. Шериа Ърмаъ доу сънърънъ олуштуруйорду. Бой сайъсъна гьоре Беняминоулларъ'нън пайъна дюшен мюлкюн сънърларъ чепечевре буйду. Бой сайъсъна гьоре Беняминоулларъ оймаънън пайъна дюшен кентлер шунлардъ: Ериха, Бейтхогла, Емек-Кесис, Бейтарава, Семарайим, Бейтел, Аввим, Пара, Офра, Кефар-Аммони, Офни, Гева; кьойлерийле бирликте он ики кент. Гивон, Рама, Беерот, Миспе, Кефира, Моса, Рекем, Йирпеел, Тарала, Села, Хаелеф, Йевус –Йерушалим– Гиват ве Кирят; кьойлерийле бирликте он дьорт кент. Бой сайъсъна гьоре Беняминоулларъ'нън пайъ буйду. Икинджи кура Шимон'а, бой сайъсъна гьоре Шимоноулларъ оймаъна дюштю. Онларън пайъ Яхудаоулларъ'на дюшен пайън сънърларъ ичинде калъйорду. Бу пай Беер-Шева я да Шева, Молада, Хасар-Шуал, Бала, Есем, Елтолат, Бетул, Хорма, Зиклак, Бейтмаркавот, Хасар-Суса, Бейтлеваот ве Шарухен'и ичерийорду. Кьойлерийле бирликте топлам он юч кент. Айин, Риммон, Етер ве Ашан; кьойлерийле бирликте дьорт кент. Баалат-Беер, яни Негев'деки Рама'я кадар узанан бу кентлерин чевресиндеки бютюн кьойлер де Шимоноулларъ'на аитти. Бой сайъсъна гьоре Шимоноулларъ оймаънън пайъ буйду. Шимоноулларъ'на верилен пай Яхудаоулларъ'нън пайъндан алънмъштъ. Чюнкю Яхудаоулларъ'нън пайъ ихтиячларъндан фазлайдъ. Бьойледже Шимоноулларъ'нън пайъ Яхуда оймаънън сънърларъ ичинде калъйорду. Ючюнджю кура бой сайъсъна гьоре Зевулуноулларъ'на дюштю. Топракларънън сънъръ Сарит'е кадар узанъйорду. Сънър батъда Марала'я дору чъкъйор, Даббешет'е еришип Йокнеам каршъсъндаки вадийе узанъйор, Сарит'тен доуя, гюн доусуна, Кислот-Тавор сънъръна дьонюйор, орадан Даверат'а даянъйор ве Яфиа'я чъкъйорду. Бурадан йине доуя, Гат-Хефер ве Ет-Касин'е гечийор, Риммон'а узанъйор, Неа'я къврълъйорду. Кузей сънъръ бурадан Ханнатон'а дьонюйор ве Йифтахел Вадиси'нде сон булуйорду. Каттат, Нахалал, Шимрон, Йидала ве Бейтлехем; кьойлерийле бирликте он ики кентти. Бой сайъсъна гьоре Зевулуноулларъ'нън пайъ кьойлерийле бирликте бу кентлерди. Дьордюнджю кура Иссакар'а, бой сайъсъна гьоре Иссакароулларъ'на дюштю. Йизреел, Кесуллот, Шунем, Хафарайим, Шион, Анахарат, Раббит, Кишйон, Евес, Ремет, Ейн-Ганним, Ейн-Хадда ве Бейтпассес бу сънърларън ичинде калъйорду. Сънър Тавор, Шахасима ве Бейтшемеш бойунджа узанарак Шериа Ърмаъ'нда сон булуйорду. Кьойлерийле бирликте он алтъ кентти. Бой сайъсъна гьоре Иссакароулларъ оймаънън пайъ кьойлерийле бирликте бу кентлерди. Бешинджи кура бой сайъсъна гьоре Ашероулларъ оймаъна дюштю. Сънърларъ ичиндеки кентлер Хелкат, Хали, Бетен, Акшаф, Алламмелек, Амат ве Мишал'дъ. Сънър батъда Кармел ве Шихор-Ливнат'а еришийорду. Бурадан доуя, Бейтдагон'а дьонюйор, Зевулун сънъръ ве Йифтахел Вадиси бойунджа узанарак кузейде Бейтемек ве Неиел'е улашъйорду. Кавул'ун кузейинден, Еврон, Рехов, Хаммон ве Кана'я гечерек Бюйюк Сайда'я кадар чъкъйорду. Бурадан Рама'я дьонюйор, сонра сурларла чеврили Сур Кенти'не узанъйор, Хоса'я дьонерек Акзив йьоресинде, Акдениз'де сон булуйорду. Умма, Афек ве Рехов; кьойлерийле бирликте йирми ики кент, бой сайъсъна гьоре Ашероулларъ оймаъна верилен пайън ичинде калъйорду. Алтънджъ кура Нафтали'йе, бой сайъсъна гьоре Нафталиоулларъ'на дюштю. Сънърларъ Хелеф ве Саананним'деки бюйюк меше ааджъндан башлаярак Адами-Некев ве Явнеел юзеринден Лаккум'а узанъйор, Шериа Ърмаъ'нда сон булуйорду. Сънър бурадан батъя йьонелийор, Азнот-Тавор'дан гечерек Хукок'а еришийорду. Гюнейде Зевулун топракларъ, батъда Ашер топракларъ, доуда исе Шериа Ърмаъ вардъ. Сурлу кентлер шунлардъ: Сиддим, Сер, Хаммат, Раккат, Киннерет, Адама, Рама, Хасор, Кедеш, Едреи, Ейн-Хасор, Йирон, Мигдал-Ел, Хорем, Бейтанат, Бейтшемеш; кьойлерийле бирликте топлам он докуз кент. Бой сайъсъна гьоре Нафталиоулларъ оймаънън пайъ кьойлерийле бирликте бу кентлерди. Йединджи кура бой сайъсъна гьоре Даноулларъ оймаъна дюштю. Мюлклеринин сънъръ ичинде калан кентлер шунлардъ: Сора, Ештаол, Ир-Шемеш, Шаалаббин, Аялон, Йитла, Елон, Тимна, Екрон, Елтеке, Гиббетон, Баалат, Йехут, Бене-Берак, Гат-Риммон, Ме-Яркон ве Яфа'нън каршъсъндаки топракларла бирликте Раккон. Топракларънъ йитирен Даноулларъ гидип Лешем'е салдърдълар. Кенти алъп халкънъ кълъчтан гечирдиктен сонра тюмюйле ишгал едерек орая йерлештилер. Аталаръ Дан'ън анъсъна бурая Дан адънъ вердилер. Бой сайъсъна гьоре Даноулларъ оймаънън пайъ кьойлерийле бирликте бу кентлерди. Исраиллилер бьолгелере гьоре топракларъ бьолюштюрме ишини битирдиктен сонра, кенди топракларъндан Нун олу Йешу'я пай вердилер. РАБ 'бин буйруу уярънджа, она истедии кенти, Ефрайим'ин далък бьолгесиндеки Тимнат-Серах'ъ вердилер. Йешу кенти онаръп орая йерлешти. Кяхин Елазар, Нун олу Йешу ве Исраил оймакларънън бой башларъ тарафъндан Шило'да РАБ 'бин ьонюнде, Булушма Чадъръ'нън капъсънда кура иле пай оларак бьолюштюрюлен топраклар бунлардъ. Бьойледже юлкейи бьолюштюрме ишини тамамладълар. „Ьойле ки, истемейерек, казайла бирини ьолдюрен орая качсън. Сизин де ьоч аладжак кишиден качъп съънаджак бир йериниз олсун. „Бу кентлерден бирине качан киши, кентин капъсъна гидип дурумуну кент илери геленлерине анлатсън. Онлар да ону кенте, янларъна кабул едип кендилерийле бирликте отураджаъ бир йер версинлер. Ьоч алмак истейен киши адам ьолдюренин пешине дюшерсе, кент илери геленлери ону теслим етмесинлер. Чюнкю адам ьолдюрен ьолдюрдюю кишийе ьонджеден кин беслемийорду, ону истемейерек ьолдюрдю. Бу киши топлулуун ьонюне чъкъп яргъланънджая ве о дьонемде гьоревли башкяхин ьолюнджейе дек о кентте калмалъдър. Ондан сонра качъп гелдии кенте, кенди евине дьонебилир.“ Бьойледже Нафтали'нин далък бьолгесинде булунан Джелиле'деки Кедеш'и, Ефрайим'ин далък бьолгесиндеки Шекем'и ве Яхуда'нън далък бьолгесиндеки Кирят-Арба'йъ –Хеврон'у– сечтилер. Айръджа Шериа Ърмаъ'нън къйъсъндаки Ериха'нън доусунда, Рубен оймаънън сънърларъ ичиндеки кърсал бьолгеде булунан Бесер Кенти'ни, Гад оймаънън сънърларъ ичинде Гилат'таки Рамот'у, Манашше оймаъ сънърларъ ичинде де Башан'даки Голан'ъ белирледилер. Бирини казайла ьолдюрюп качан бир Исраилли'нин я да Исраиллилер арасънда яшаян бир ябанджънън, топлулуун ьонюнде яргъланмадан ьоч алмак истейенлердже ьолдюрюлмесини ьонлемек ичин белирленен кентлер бунлардъ. Бунун юзерине Исраиллилер РАБ 'бин буйруу уярънджа кенди пайларъндан Левилилер'е отлакларъйла бирликте шу кентлери вердилер: Илк кура Кехат бойларъна дюштю. Левилилер'ден олан Кяхин Харун'ун оулларъна курайла Яхуда, Шимон ве Бенямин оймакларъндан он юч кент верилди. Гери калан Кехатоулларъ'на Ефрайим, Дан ве Манашше оймаънън яръсъна аит бойлардан алънан он кент курайла верилди. Гершоноулларъ'на курайла Иссакар, Ашер, Нафтали оймакларъна аит бойлардан ве Башан'да Манашше оймаънън яръсъндан алънан он юч кент верилди. Мерариоулларъ'на бой сайъларъна гьоре Рубен, Гад ве Зевулун оймакларъндан алънан он ики кент верилди. Бьойледже РАБ 'бин Муса араджълъъйла буйурдуу гиби, Исраиллилер отлакларъйла бирликте бу кентлери курайла Левилилер'е вердилер. Яхуда, Шимон оймакларъндан алънан ве ашаъда адларъ верилен кентлер, илк курайъ чекен Левили Кехат бойларъндан Харуноулларъ'на айрълдъ. Яхуда'нън далък бьолгесинде, Анаклълар'ън атасъ Арба'нън адъйла анълан Кирят-Арба'йла –Хеврон'ла– чевресиндеки отлаклар онлара верилди. Кентин тарлаларъйла кьойлери исе Йефунне олу Калев'е мюлк оларак верилмишти. Кяхин Харун'ун оулларъна казайла адам ьолдюренлер ичин съънак кент сечилен Хеврон, Ливна, Яттир, Ештемоа, Холон, Девир, Айин, Йутта ве Бейтшемеш кентлерийле бунларън отлакларъ –ики оймактан топлам докуз кент– верилди. Бенямин оймаъндан да Гивон, Гева, Анатот, Алмон ве бунларън отлакларъ, топлам дьорт кент верилди. Бьойледже Харун'ун сойундан гелен кяхинлере отлакларъйла бирликте верилен кентлерин топлам сайъсъ он ючю булду. Кехатоулларъ'ндан гери калан Левили аилелере гелиндже, курада онлара дюшен кентлер Ефрайим оймаъндан алънмъштъ. Бунлар, Ефрайим далък бьолгесинде булунан ве казайла адам ьолдюренлер ичин съънак кент сечилен Шекем, Гезер, Кивсайим ве Бейтхорон олмак юзере отлакларъйла бирликте дьорт кентти. Манашше оймаънън яръсъндан да Таанак, Гат-Риммон ве отлакларъ олмак юзере ики кент алъндъ. Бьойледже Кехатоулларъ'ндан гери калан бойлара отлакларъйла бирликте верилен кентлерин топлам сайъсъ ону булду. Левили бойлардан Гершоноулларъ'на, Манашше оймаънън яръсъна аит Башан'да казайла адам ьолдюренлер ичин съънак кент сечилен Голан ве Беештера, отлакларъйла бирликте ики кент; Нафтали оймаъндан алънан ве казайла адам ьолдюренлер ичин съънак кент сечилен Джелиле'деки Кедеш, Хаммот-Дор, Картан ве отлакларъ олмак юзере топлам юч кент. Бой сайъсъна гьоре Гершоноулларъ'на отлакларъйла бирликте верилен кентлерин топлам сайъсъ он ючю булду. Мерариоулларъ бойларъна, гери калан Левилилер'е, Зевулун оймаъндан алънан Йокнеам, Карта, Димна ве Нахалал олмак юзере отлакларъйла бирликте топлам дьорт кент; Бой сайъсъна гьоре Мерариоулларъ'на, яни Левили бойларън гери каланларъна курайла верилен кентлерин сайъсъ он икийди. Исраиллилер'ин топракларъ ичинде олуп отлакларъйла бирликте Левилилер'е верилен кентлерин топламъ кърк секизи булуйорду. Бу кентлерин хепсинин чевресинде отлакларъ вардъ. Отлаксъз кент йокту. Бьойледже РАБ аталаръна вермейе ант ичтии бютюн юлкейи Исраиллилер'е вермиш олду. Исраиллилер де юлкейи мюлк единип бурая йерлештилер. РАБ аталаръна ант ичтии гиби, онларъ хер йьонден рахата ердирди. Дюшманларъндан хичбири онларън ьонюнде тутунамадъ. РАБ хепсини онларън елине теслим етти. РАБ 'бин Исраил халкъна вердии сьозлерден хичбири бош чъкмадъ; хепси йерине гелди. Бундан сонра Йешу, Рубен ве Гад оймакларъйла Манашше оймаънън яръсънъ топладъ. Онлара, „ РАБ 'бин кулу Муса'нън сизе буйурдуу хер шейи яптънъз“ деди, „Беним бютюн буйрукларъмъ да йерине гетирдиниз. Бугюне дек, бунджа заман кардешлеринизи ялнъз бъракмадънъз; Танрънъз РАБ 'бин сизи йюкюмлю сайдъъ буйруу йерине гетирдиниз. Гьорюйорсунуз, Танрънъз РАБ, кардешлеринизе сьойледии гиби, онларъ рахата кавуштурду. Шимди калкън, РАБ 'бин кулу Муса'нън, Шериа Ърмаъ'нън ьотесинде сизе мюлк оларак вердии топраклардаки евлеринизе дьонюн. РАБ 'бин кулу Муса'нън сизе вердии буйрукларъ ве Кутсал Яса'йъ йерине гетирмейе чок диккат един. Танрънъз РАБ 'би севин, тюмюйле гьостердии йолда йюрюйюн, буйрукларънъ йерине гетирин, О'на балъ калън, О'на джандан ве йюректен хизмет един.“ Сонра онларъ кутсайъп йолджу етти. Онлар да евлерине дьондюлер. Муса Манашше оймаънън яръсъна Башан'да топрак вермишти. Йешу да оймаън ьобюр яръсъна Шериа Ърмаъ'нън батъсънда, ьобюр кардешлери арасънда топрак вермишти. Бу оймакларъ кутсайъп евлерине гьондериркен, „Евлеринизе бюйюк серветле, чок сайъда хайванла, алтън, гюмюш, тунч, демир ве чок миктарда гийсийле дьонюн“ деди, „Дюшманларънъздан елде еттииниз ганимети кардешлеринизле пайлашън.“ Бьойледже Рубенлилер'ле Гадлълар ве Манашше оймаънън яръсъ, Кенан топракларъндаки Шило'дан, Исраиллилер'ин янъндан айрълдълар; РАБ 'бин буйруу уярънджа, Муса араджълъъйла йурт единдиклери Гилат топракларъна –кенди мюлклери олан топраклара– дьонмек юзере йола чъктълар. Рубенлилер'ле Гадлълар ве Манашше оймаънън яръсъ, Шериа Ърмаъ'нън Кенан топракларънда калан кесимине варънджа, ърмак къйъсънда бюйюк ве гьостеришли бир сунак яптълар. Рубенлилер'ле Гадлълар ве Манашше оймаънън яръсънън Кенан сънърънда, Шериа Ърмаъ къйъсънда, Исраиллилер'е аит топракларда бир сунак яптъкларънъ дуян Исраил топлулуу, онлара каршъ савашмак юзере Шило'да топландъ. Ардъндан Исраиллилер Кяхин Елазар'ън олу Пинехас'ъ Гилат бьолгесине, Рубенлилер'ле Гадлълар'а ве Манашше оймаънън яръсъна гьондердилер. Исраил'ин хер оймаъндан бирер темсилджи олмак юзере он оймак ьондерини де онунла бирликте гьондердилер. Бунларън хер бири бир Исраил бойунун башъйдъ. Гилат топракларъна, Рубенлилер'ле Гадлълар'а ве Манашше оймаънън яръсъна гелен темсилджилер шунларъ билдирдилер: „ РАБ 'бин топлулуу, ‚Бугюн кендинизе бир сунак япарак РАБ 'бе башкалдърдънъз, О'ну излемектен вазгечтиниз‘ дийор, ‚Исраил'ин Танръсъ'на каршъ бу хаинлии насъл япарсънъз? Пеор'ун гюнахъ бизе йетмеди ми? РАБ 'бин топлулуу онун йюзюнден фелакете урадъ. Бугюне дек кендимизи бу гюнахтан темизлейебилмиш деилиз. Бугюн РАБ 'би излемектен ваз мъ гечийорсунуз? Еер бугюн РАБ 'бе исян едерсениз, О да ярън бютюн Исраил топлулууна ьофкеленир. Еер сизе аит олан топраклар мурдарса, РАБ 'бин Тапънаъ'нън булундуу РАБ 'бе аит топраклара гелип арамъзда мюлк единин. Кендинизе, Танръмъз РАБ 'бин сунаъндан башка бир сунак япарак РАБ 'бе ве бизе каршъ исян етмейин. Зерах олу Акан РАБ 'бе аданан ганимете иханет еттиинде, бютюн Исраил топлулуу РАБ 'бин ьофкесине урамадъ мъ? Акан'ън гюнахъ ялнъз кендисини ьолюме гьотюрмекле калмадъ!‘“ Рубенлилер'ле Гадлълар ве Манашше оймаънън яръсъ, Исраил бой башларъна шьойле каршълък вердилер: „Танръларън Танръсъ РАБ, танръларън Танръсъ РАБ хер шейи билийор; Исраил де биледжек. Еер яптъъмъзъ, РАБ 'бе исян етмек я да О'на иханет етмек ичин яптъйсак, я РАБ, бугюн бизи есиргеме! Еер сунаъ, РАБ 'би излемектен вазгечип якмалък сунулар ве тахъл я да есенлик сунуларъ сунмак ичин яптъйсак, РАБ бизден хесап сорсун. Буну япаркен кайгъмъз шуйду: Оулларънъз илерде бизим оулларъмъза, ‚Исраил'ин Танръсъ РАБ иле не илгиниз вар? Ей Рубенлилер ве Гадлълар, РАБ Шериа Ърмаъ'нъ сизинле бизим арамъзда сънър яптъ. Сизин РАБ 'де хичбир пайънъз йоктур‘ дийебилир, оулларъмъзъ РАБ 'бе тапмактан алъкоябилирлер. Бу неденле, кендимизе бир сунак япалъм дедик. Якмалък суну я да курбан сунмак ичин деил, ялнъз сизинле бизим арамъзда ве бизден сонра геледжек кушаклар арасънда бир танък олмасъ ичин яптък. Бьойледже РАБ 'бин Тапънаъ'нда якмалък сунуларла, курбанларла ве есенлик сунуларъйла РАБ 'бе тапънаджаъз. Оулларънъз да илерде бизим оулларъмъза, ‚ РАБ 'де хичбир пайънъз йок‘ дийемейеджеклер. Шьойле дюшюндюк: Илерде бизе я да геледжек кушакларъмъза бьойле бир шей дийеджек олурларса, биз де, ‚Аталаръмъзън РАБ ичин яптъъ сунаън ьорнеине бакън‘ дериз. ‚Якмалък суну я да курбан сунмак ичин деилдир бу. Сизинле бизим арамъздаки бирлиин танъъдър.‘ РАБ 'бе исян етмек, бугюн РАБ 'би излемектен вазгечмек, якмалък суну, тахъл сунусу я да курбан сунмак ичин Танръмъз РАБ 'бин сунаъндан, тапънаънън ьонюндеки сунактан башка бир сунак япмак бизден узак олсун.“ Кяхин Пинехас ве онунла бирликте олан топлулук ьондерлери, яни Исраил'ин бой башларъ, Рубенлилер'ле Гадлълар'ън ве Манашшелилер'ин сьойледиклерини дуйунджа хошнут калдълар. Бунун юзерине Кяхин Елазар'ън олу Пинехас, Рубенлилер'ле Гадлълар'а ве Манашшелилер'е, „Шимди РАБ 'бин арамъзда олдууну билийоруз“ деди, „Чюнкю О'на иханет етмединиз. Бьойледже Исраиллилер'и О'нун елинден куртардънъз.“ Кяхин Елазар'ън олу Пинехас ве ьондерлер, Рубенлилер'ле Гадлълар'ън булундуу Гилат топракларъндан Кенан топракларъна, Исраиллилер'ин янъна дьонюп олан битени анлаттълар. Анлатъланлардан хошнут калан Исраиллилер Танръ'я ьовгюлер сундулар. Рубенлилер'ле Гадлълар'ън яшадъкларъ топракларън юзерине йюрюйюп савашмактан ве орайъ якъп йъкмактан бир даха сьоз етмедилер. Рубенлилер'ле Гадлълар, „Бу сунак РАБ 'бин Танръ олдууна сизинле бизим арамъзда танъктър“ дийерек сунаа „Танък“ адънъ вердилер. РАБ Исраил'и чевресиндеки бютюн дюшманларъндан куртаръп есенлие кавуштурду. Арадан узун заман гечмишти. Йешу коджамъш, яшъ хайли илерлемишти. Бу неденле илери геленлери, бой башларънъ, хякимлери, гьоревлилери, бютюн Исраил халкънъ топладъ. Онлара, „Коджадъм, яшъм хайли илерледи“ деди, „Танрънъз РАБ 'бин сизин ярарънъза бютюн бу улуслара нелер яптъънъ гьордюнюз. Чюнкю сизин ичин савашан Танрънъз РАБ 'ди. Иште Шериа Ърмаъ'ндан гюн батъсъндаки Акдениз'е дек йок еттиим бютюн бу улусларла бирликте, гери калан улусларън топракларънъ да курайла оймакларънъза мюлк оларак бьолдюм. Танрънъз РАБ бу улусларъ ьонюнюзден пюскюртюп сюреджектир. Танрънъз РАБ 'бин сизе сьоз вердии гиби, онларън топракларънъ мюлк единеджексиниз. Муса'нън Яса Китабъ'нда язълъ олан хер шейи корумак ве йерине гетирмек ичин чок гючлю олун. Язъланлардан саа сола сапмайън. Аранъзда калан улусларла хичбир илишкиниз олмасън; илахларънън адънъ анмайън; кимсейе онларън адъйла ант ичирмейин; онлара куллук едип тапмайън. Бугюне дек яптъънъз гиби, Танрънъз РАБ 'бе съмсъкъ балъ калън. Чюнкю РАБ бюйюк ве гючлю улусларъ ьонюнюзден сюрдю. Бугюне дек хичбири ьонюнюзде тутунамадъ. Бириниз бин кишийи ковалаяджак. Чюнкю Танрънъз РАБ, сизе сьойледии гиби, йеринизе савашаджак. Бунун ичин Танрънъз РАБ 'би севмейе чок диккат един. Чюнкю О'на сърт чевирир, са калъп аранъзда яшаян бу улусларла бирлик олур, онлара къз верип онлардан къз алър, онларла отуруп калкарсанъз, ийи билин ки, Танрънъз РАБ бу улусларъ артък ьонюнюзден сюрмейеджек. Ве сизлер Танрънъз РАБ 'бин сизе вердии бу гюзел топраклардан йок олунджая дек бу улуслар сизин ичин тузак, капан, съртънъзда кърбач, гьозлеринизде дикен оладжаклар. „Иште хер инсан гиби бен де бу дюнядан гьочюп гитмек юзерейим. Бютюн варлъънъзла ве йюреинизле билийорсунуз ки, Танрънъз РАБ 'бин сизе вердии сьозлерден хичбири бош чъкмадъ; хепси герчеклешти, бош чъкан олмадъ. Танрънъз РАБ 'бин сизе вердии сьозлерин тюмю насъл герчеклештийсе, Танрънъз РАБ вердии бу гюзел топраклардан сизи йок едене дек сьозюню еттии бютюн кьотюлюклери де ьойледже башънъза гетиреджектир. Танрънъз РАБ 'бин сизе буйурдуу антлашмайъ бозарсанъз, гидип башка илахлара куллук едер, тапарсанъз, РАБ 'бин ьофкеси сизе каршъ алевленеджек; РАБ 'бин сизе вердии бу гюзел юлкеден чабуджак йок олуп гидеджексиниз.“ Йешу Исраил оймакларънън тюмюню Шекем'де топладъктан сонра, Исраил'ин илери геленлерини, бой башларънъ, хякимлерини, гьоревлилерини янъна чаърдъ. Хепси гелип Танръ'нън ьонюнде дурдулар. Йешу бютюн халка, „Исраил'ин Танръсъ РАБ шьойле дийор“ дийе сьозе башладъ, „‚Ибрахим'ин ве Нахор'ун бабасъ Терах ве ьобюр аталарънъз ески чаларда Фърат Ърмаъ'нън ьотесинде яшар, башка илахлара куллук едерлерди. Ама бен атанъз Ибрахим'и ърмаън ьоте якасъндан алъп бютюн Кенан топракларънда долаштърдъм; сойуну чоалттъм, она Исхак'ъ вердим. Исхак'а да Якуп ве Есав'ъ вердим. Есав'а мюлк единмеси ичин Сеир далък бьолгесини баъшладъм. Якуп'ла оулларъ исе Мъсър'а гиттилер. Ардъндан Муса иле Харун'у Мъсър'а гьондердим. Орада яптъкларъмла Мъсърлълар'ъ фелакете ураттъм; сонра сизи Мъсър'дан чъкардъм. Евет, аталарънъзъ Мъсър'дан чъкардъм; гелип денизе даяндълар. Мъсърлълар саваш арабаларъйла, атлъларъйла аталарънъзъ Камъш Денизи 'не дек коваладълар. Аталарънъз бана якарънджа, онларла Мъсърлълар'ън арасъна каранлък чьоктюрдюм. Мъсърлълар'ъ дениз суларъйла ьорттюм. Мъсър'да яптъкларъмъ гьозлеринизле гьордюнюз. „‚Узун заман чьолде яшадънъз. Сонра сизи Шериа Ърмаъ'нън ьотесинде яшаян Аморлулар'ън топракларъна гьотюрдюм. Сизе каршъ саваштъкларънда онларъ елинизе теслим еттим. Топракларънъ йурт единдиниз. Онларъ ьонюнюзден йок еттим. Моав Кралъ Сиппор олу Балак, Исраил'е каршъ савашмая хазърландъънда, хабер гьондерип Беор олу Балам'ъ сизе ланет етмейе чаърдъ. Ама бен Балам'ъ динлемейи реддеттим. О да сизи текрар текрар кутсадъ; бьойледже сизи онун елинден куртардъм. Сонра Шериа Ърмаъ'нъ гечип Ериха'я гелдиниз. Сизе каршъ савашан Ерихалълар'ъ, Амор, Периз, Кенан, Хитит, Гиргаш, Хив ве Йевус халкларънъ елинизе теслим еттим. Ьонден гьондердиим ешекаръсъ Аморлу ики кралъ ьонюнюзден ковду. Бу иши кълъджънъз я да яйънъз япмадъ. Бьойледже, емек вермедииниз топракларъ, курмадъънъз кентлери сизе вердим. Бураларда яшъйор, дикмедииниз балардан, зейтинликлерден йийорсунуз.‘“ Йешу, „Бунун ичин РАБ 'ден коркун, ичтенлик ве балълъкла О'на куллук един“ дийе девам етти, „Аталарънъзън Фърат Ърмаъ'нън ьотесинде ве Мъсър'да куллук еттиклери илахларъ атън, РАБ 'бе куллук един. Ичинизден РАБ 'бе куллук етмек гелмийорса, аталарънъзън Фърат Ърмаъ'нън ьотесинде куллук еттиклери илахлара мъ, йокса топракларънда яшадъънъз Аморлулар'ън илахларъна мъ куллук едеджексиниз, бугюн карар верин. Бен ве ев халкъм РАБ 'бе куллук едеджеиз.“ Халк, „ РАБ 'би бъракъп башка илахлара куллук етмек бизден узак олсун!“ дийе каршълък верди, „Чюнкю бизи ве аталаръмъзъ Мъсър'да кьолеликтен куртаръп орадан чъкаран, гьозюмюзюн ьонюнде о бюйюк муджизелери яратан, бютюн йолджулуумуз ве улуслар арасъндан гечишимиз бойунджа бизи коруян Танръмъз РАБ 'дир. РАБ бу юлкеде яшаян бютюн улусларъ, яни Аморлулар'ъ ьонюмюзден ковду. Биз де О'на куллук едеджеиз. Чюнкю Танръмъз О'дур.“ Йешу, „Ама сизлер РАБ 'бе куллук едемейеджексиниз“ деди, „Чюнкю О кутсал бир Танръ'дър, късканч бир Танръ'дър. Гюнахларънъзъ, сучларънъзъ баъшламаяджак. РАБ 'би бъракъп ябанджъ илахлара куллук едерсениз, РАБ даха ьондже сизе ийилик етмишкен, бу кез сизе каршъ дьонер, сизи фелакете уратъп йок едер.“ Халк, „Хайър! РАБ 'бе куллук едеджеиз“ дийе каршълък верди. О заман Йешу халка, „Куллук етмек юзере РАБ 'би сечтиинизе сиз кендиниз танъксънъз“ деди. „Евет, биз танъъз“ дедилер. Йешу, „Ьойлейсе шимди аранъздаки ябанджъ илахларъ атън. Йюреинизи Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бе верин“ деди. Халк, „Танръмъз РАБ 'бе куллук едип О'нун сьозюню динлейеджеиз“ дийе каршълък верди. Йешу о гюн Шекем'де халк адъна бир антлашма яптъ. Онлар ичин кураллар ве илкелер белирледи. Бунларъ Танръ'нън Яса Китабъ'на да гечирди. Сонра бюйюк бир таш алъп орая, РАБ 'бин Тапънаъ'нън янъндаки ябанъл фъстък ааджънън алтъна дикти. Ардъндан бютюн халка, „Иште таш бизе танък олсун“ деди, „Чюнкю РАБ 'бин бизе сьойледии бютюн сьозлери ишитти. Танрънъз'ъ инкяр едерсениз бу таш сизе каршъ танъклък едеджек.“ Бундан сонра Йешу халкъ мюлк алдъкларъ топраклара гьондерди. РАБ 'бин кулу Нун олу Йешу бир сюре сонра йюз он яшънда ьолдю. Ону Ефрайим'ин далък бьолгесиндеки Гааш Даъ'нън кузейине, кенди мюлкюнюн сънърларъ ичинде калан Тимнат-Серах'а гьомдюлер. Йешу яшадъкча ве Йешу'дан сонра яшаян ве РАБ 'бин Исраил ичин яптъъ хер шейи билен илери геленлер дурдукча Исраил халкъ РАБ 'бе куллук етти. Исраиллилер Мъсър'дан чъкаркен Йусуф'ун кемиклерини де янларънда гетирмишлерди. Бунларъ Якуп'ун Шекем'деки тарласъна гьомдюлер. Якуп бу тарлайъ Шекем'ин бабасъ Хамор'ун торунларъндан йюз парча гюмюше сатън алмъштъ. Бурасъ Йусуф сойундан геленлерин мюлкю олду. Харун'ун олу Елазар ьолюндже, ону Ефрайим'ин далък бьолгесинде олу Пинехас'а верилен тепейе гьомдюлер. Исраиллилер, Йешу'нун ьолюмюнден сонра РАБ 'бе, „Бизим ичин Кенанлълар'ла савашмая илк ким гидеджек?“ дийе сордулар. РАБ, „Яхуда оймаъ гидеджек“ деди, „Кенан юлкесини онун елине теслим едийорум.“ Яхудаоулларъ, кардешлери Шимоноулларъ'на, „Кенанлълар'ла савашмак ичин пайъмъза дюшен бьолгейе бизимле бирликте гелин“ дедилер, „Сонра биз де пайънъза дюшен бьолгейе сизинле гелириз.“ Бьойледже Шимоноулларъ Яхудаоулларъ'йла бирликте гитти. Яхудаоулларъ салдъръя гечти. РАБ Кенанлълар'ла Перизлилер'и еллерине теслим етти. Безек'те онлардан он бин кишийи ьолдюрдюлер. Адони-Безек'ле орада каршълашъп саваша тутуштулар, Кенанлълар'ла Перизлилер'и йенилгийе ураттълар. Адони-Безек качтъ, ама пешине дюшюп ону якаладълар; еллерийле аякларънън башпармакларънъ кестилер. О заман Адони-Безек шьойле деди: „Еллерийле аякларънън башпармакларъ кесилмиш йетмиш крал, софрамдан дюшен кърънтъларъ топлайъп йерди. Танръ бана онлара яптъкларъмън каршълъънъ верийор.“ Адони-Безек'и Йерушалим'е гьотюрдюлер; орада ьолдю. Яхудаоулларъ Йерушалим'е салдъръп кенти алдълар; халкъ кълъчтан гечиререк кенти атеше вердилер. Сонра далък бьолгеде, Негев'де ве Шефела'да яшаян Кенанлълар'ла савашмак юзере гюнейе йьонелдилер. Ески адъ Кирят-Арба олан Хеврон'да яшаян Кенанлълар'ън юзерине йюрюйерек Шешай, Ахиман ве Талмай'ъ йенилгийе ураттълар. Орадан ески адъ Кирят-Сефер олан Девир Кенти халкънън юзерине йюрюдюлер. Калев, „Кирят-Сефер халкънъ йенип орайъ еле гечирене къзъм Акса'йъ еш оларак вереджеим“ деди. Кенти Калев'ин кючюк кардеши Кеназ'ън олу Отниел еле гечирди. Бунун юзерине Калев къзъ Акса'йъ она еш оларак верди. Къз Отниел'ин янъна варънджа, ону бабасъндан бир тарла истемейе зорладъ. Калев, ешеинден инен къзъна, „Бир истеин ми вар?“ дийе сорду. Къз, „Бана бир армаан вер“ деди, „Мадем Негев'деки топракларъ бана вердин, су кайнакларънъ да вер.“ Бьойледже Калев йукаръ ве ашаъ су кайнакларънъ она верди. Муса'нън кайънбабасънън торунларъ олан Кенлилер, Яхудаоулларъ'йла бирликте Хурма Кенти'нден айрълъп Арат'ън гюнейиндеки Яхуда Чьолю'нде яшамая гиттилер. Бундан сонра Яхудаоулларъ, кардешлери Шимоноулларъ'йла бирликте гидип Сефат Кенти'нде отуран Кенанлълар'ъ йенилгийе ураттълар. Кенти тюмюйле йъктълар ве орая Хорма адънъ вердилер. Яхудаоулларъ Газзе'йи, Ашкелон'у, Екрон'у ве бунлара балъ топракларъ да еле гечирдилер. РАБ Яхудаоулларъ'йла бирликтейди. Яхудаоулларъ далък бьолгейи еле гечирдилерсе де овада яшаян халкъ ковамадълар. Чюнкю бунларън демирден саваш арабаларъ вардъ. Муса'нън сьозю уярънджа Хеврон'у Калев'е вердилер. Калев де Анак'ън юч торунуну орадан сюрдю. Бунунла бирликте Беняминоулларъ Йерушалим'де яшаян Йевуслулар'ъ ковмадълар. Йевуслулар бугюн де Йерушалим'де Беняминоулларъ'йла бирликте яшъйорлар. Йусуф'ун сойундан геленлер Бейтел'ин юзерине йюрюдюлер. РАБ онларла бирликтейди. Кентин гиришини гьостерен адамла аилесини сербест бърактълар, кент халкънъ исе кълъчтан гечирдилер. Адам Хитит топракларъна гьоч едерек Луз адънда бир кент курду; кент бугюн де бу адла анълъйор. Манашшеоулларъ Бейтшеан, Таанак, Дор, Йивлеам, Мегиддо ве бунларън чевре кьойлериндеки халкъ ковмадъ. Чюнкю Кенанлълар бу топракларда калмакта карарлъйдъ. Исраиллилер Кенан халкънъ тюмюйле ковмадълар; ама заманла гючлениндже онларъ ангарясъна чалъштърдълар. Ефрайимоулларъ Гезер'де яшаян Кенанлълар'ъ бурадан сюрмедилер. Кенанлълар Гезер'де Исраиллилер'ин арасънда яшадълар. Зевулун да Китрон ве Нахалол халкларънъ ковмадъ. Исраиллилер арасънда яшаян бу Кенанлълар ангаря ишлер яптълар. Ашероулларъ'на гелиндже, онлар да Акко, Сайда, Ахлав, Акзив, Хелба, Афек ве Рехов халкларънъ ковмадълар. Бу топраклардаки Кенанлълар'ъ ковмайъп онларла бирликте яшадълар. Нафтали Бейтшемеш ве Бейтанат халкънъ ковмадъ. Бураларън халкъ олан Кенанлълар'ла бирликте яшайъп онларъ ангарясъна чалъштърдъ. Аморлулар Даноулларъ'нъ овая инмектен алъкоярак далък бьолгелерде туттулар. Аморлулар Херес Даъ'нда, Аялон'да ве Шаалвим'де калмакта карарлъйдълар. Йусуф'ун торунларъ гючлениндже онларъ ангарясъна чалъштърмая башладълар. Аморлулар'ън сънъръ Акреп Гечиди'нден Села'я ве ьотесине узанъйорду. РАБ 'бин мелеи Гилгал'дан Боким'е гитти ве Исраиллилер'е шьойле деди: „Сизи Мъсър'дан чъкаръп аталарънъза сьоз вердиим топраа гетирдим. ‚Сизинле яптъъм антлашмайъ хичбир заман бозмаяджаъм‘ дедим. Дедим ки, ‚Бу топракларда яшаянларла антлашма япмайън; сунакларънъ йъкън.‘ Ама сьозюмю динлемединиз. Буну неден яптънъз? Онун ичин шимди, ‚Бу халкларъ ьонюнюзден ковмаяджаъм; онлар бьорюнюзде дикен, илахларъ да сизе тузак оладжак‘ дийорум.“ РАБ 'бин мелеи сьозлерини битириндже бютюн Исраил халкъ хъчкъра хъчкъра аламая башладъ. Бу йюзден орая Боким адънъ вердилер ве орада РАБ 'бе курбан сундулар. Бундан сонра Йешу халкъ гьондерди. Исраиллилер пайларъна дюшен топракларъ мирас единмек ичин йола чъктълар. Йешу яшадъкча ве РАБ 'бин Исраил ичин яптъъ бюйюк ишлери гьормюш олуп Йешу'дан сонра са калан илери геленлер дурдукча халк РАБ 'бе куллук етти. РАБ 'бин кулу Нун олу Йешу йюз он яшънда ьолдю. Ону Ефрайим'ин далък бьолгесиндеки Гааш Даъ'нън кузейине, кенди мюлкюнюн сънърларъ ичинде калан Тимнат-Херес'е гьомдюлер. Бу кушактан оланларън хепси ьолюп аталаръна кавуштуктан сонра, РАБ 'би танъмаян ве О'нун Исраил ичин яптъкларънъ билмейен йени бир кушак йетишти. Исраиллилер РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптълар, Баалла 'ар таптълар. Кендилерини Мъсър'дан чъкаран аталарънън Танръсъ РАБ 'би терк еттилер. Чеврелеринде яшаян улусларън деишик илахларъна баланъп онлара тапарак РАБ 'би ьофкелендирдилер. Чюнкю РАБ 'би терк едип Баал 'а ве Ашторетлер 'е таптълар. Бунун юзерине РАБ Исраил'е ьофкеленди. Онларъ, хер шейлерини алан ямаджъларън елине теслим етти; артък каршъ коямадъкларъ чевредеки дюшманларънън кьолеси яптъ. РАБ сьойледии ве ант ичтии гиби, онлара каршъ олдуундан, саваша хер гиттиклеринде йенилгийе урадълар. Бюйюк съкънтъ ичиндейдилер. Сонра РАБ онларъ ямаджъларън елинден куртаран хякимлер чъкардъ. Ама хякимлерини де динлемедилер. РАБ 'бе вефасъзлък едерек башка илахлара таптълар. РАБ 'бин буйрукларънъ йерине гетирен аталаръ гиби давранмадълар, онларън изледии йолдан чабуджак саптълар. РАБ онлар ичин не заман бир хяким чъкардъйса, онунла бирликте олду; хяким яшадъъ сюредже онларъ дюшманларънън елинден куртардъ. Баскъ ве зулюм алтънда инледиклери заман РАБ онлара аджъйорду. Не вар ки, хякимлери ьолюр ьолмез йине башка илахлара баланъйор, онлара куллук едип тапъйорлардъ. Бу йолда аталаръндан бетер олдулар. Яптъкларъ кьотюлюклерден ве инатчълъктан вазгечмедилер. РАБ бу йюзден Исраил'е ьофкеленерек шьойле деди: „Мадем бу улус аталарънън уймасънъ буйурдуум антлашмайъ бозду ве сьозюмю динлемеди, бен де Йешу ьолдююнде бу топракларда бърактъъ улусларън хичбирини артък ьонлеринден ковмаяджаъм. Аталаръ гиби ьозенле РАБ 'бин йолундан гидип гитмейеджеклерини гьормек ичин онларъ бу улусларла сънаяджаъм.“ РАБ о улусларъ хемен ковмамъш, Йешу'нун елине теслим етмейерек юлкелеринде калмаларъна изин вермишти. Беш Филист Бейлии, бютюн Кенанлълар, Сайдалълар, Баал-Хермон Даъ'ндан Лево-Хамат'а кадар узанан Любнан даларънда яшаян Хивлилер. РАБ Исраиллилер'и сънамак, Муса араджълъъйла аталаръна вердии буйрукларъ йерине гетирип гетирмейеджеклерини гьормек ичин бу улусларъ юлкелеринде бърактъ. Бьойледже Исраиллилер Кенан, Хитит, Амор, Периз, Хив ве Йевус халкларъ арасънда яшадълар. Онлардан къз алдълар, къзларънъ онларън оулларъна вердилер ве онларън илахларъна таптълар. РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ япан Исраиллилер Танръларъ РАБ 'би унутуп Бааллар 'а ве Ашера путларъна таптълар. Бунун юзерине РАБ Исраил'е ьофкеленди ве онларъ Арам-Нахарайим Кралъ Кушан-Ришатайим'ин елине теслим етти. Исраиллилер секиз йъл Кушан-Ришатайим'ин бойундуруунда калдълар. Ама РАБ 'бе якармаларъ юзерине РАБ онлара Отниел адънда бир куртаръджъ чъкардъ. Калев'ин кючюк кардеши Кеназ'ън олу Отниел онларъ куртардъ. РАБ 'бин Руху Отниел'ин юзерине инди. Отниел Исраиллилер'и йьонетти, онлар ичин саваштъ. РАБ Арам-Нахарайим Кралъ Кушан-Ришатайим'и онун елине теслим етти. Артък Отниел ондан даха гючлюйдю. Юлке Кеназ олу Отниел'ин ьолюмюне дек кърк йъл баръш ичинде яшадъ. Сонра Исраиллилер йине РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптълар. РАБ гьозюнде кьотю оланъ яптъкларъ ичин Моав Кралъ Еглон'у онлара каршъ гючлендирди. Крал Еглон Аммонлулар'ла Амалеклилер'и кенди тарафъна чекерек Исраил'е салдърдъ. Онларъ бозгуна уратарак Хурма Кенти'ни еле гечирди. Исраиллилер он секиз йъл Моав Кралъ Еглон'ун бойундуруу алтънда калдълар. Ама РАБ 'бе якармаларъ юзерине РАБ онлар ичин Ехут адънда бир куртаръджъ чъкардъ. Беняминли Гера'нън олу Ехут солактъ. Исраиллилер Ехут'ун елийле Моав Кралъ Еглон'а харач гьондердилер. Ехут кендине бир аршън узунлуунда ики аъзлъ бир кама яптъ ве буну са калчасъ юзерине, гийсисинин алтъна сакладъ. Варъп хараджъ Моав Кралъ Еглон'а сунду. Еглон чок шишман бир адамдъ. Ехут хараджъ сундуктан сонра, хараджъ ташъмъш олан адамларънъ салъверди. Ама кендиси Гилгал якънъндаки таш путлардан гери дьондю. „Ей крал, сана гизли бир хаберим вар“ деди. Крал она, „Сус“ дийерек янъндаки адамларън хепсини дъшаръ чъкардъ. Ехут, юст каттаки серин одасънда ялнъз калан крала яклашарак, „Танръ'дан сана бир хабер гетирдим“ дейиндже крал тахтъндан калктъ. Ехут сол елийле са калчасъ юзериндеки камайъ чекти ве кралън карнъна сапладъ. Каманън уджу кралън съртъндан чъктъ. Бъчаън ардъндан кабза да ете сапланмъштъ. Ехут камайъ чекмейиндже кама кралън ялъ карнъна гьомюлдю. Ехут софая чъктъ, юст каттаки оданън капъсънъ ардъндан чекип килитледи. О чъктъктан сонра, гери гелен кралън хизметкярларъ юст каттаки оданън капъларънъ килитли булдулар. Бирбирлерине, „Су дьокюйор олмалъ“ дедилер. Узун сюре бекледилерсе де крал оданън капъларънъ ачмадъ. Бунун юзерине бир анахтар булуп капъйъ ачтълар. Ефендилеринин ьолюсю йерде ятъйорду. Онлар беклеркен Ехут качмъш, таш путларъ гечерек Сеира'я йьонелмишти. Орая варънджа Ефрайим'ин далък бьолгесине чъкъп бору чалдъ. Исраиллилер онунла бирликте далардан индилер. Ехут ьонден гидийорду. Онлара, „Бени излейин“ деди, „ РАБ дюшманларънъзъ, Моавлълар'ъ елинизе теслим етти.“ Ехут'у излейен Исраиллилер, Моав'а гиден Шериа гечитлерини туттулар, кимсейи гечирмедилер. Моав'ън гючлю йиитлеринден он бин кадарънъ вуруп ьолдюрдюлер; хич куртулан олмадъ. Моав о гюн Исраиллилер'ин бойундурууна гирди. Юлке сексен йъл баръш ичинде яшадъ. Ехут'тан сонра Анат олу Шамгар баша гечти. Шамгар Филистлилер'ден алтъ йюз кишийи ювендирейле ьолдюререк Исраиллилер'и куртардъ. Ехут'ун ьолюмюнден сонра Исраиллилер йине РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптълар. РАБ де Исраиллилер'и Хасор'да егеменлик сюрен Кенанлъ крал Явин'ин елине теслим етти. Явин'ин Сисера адънда бир орду комутанъ вардъ; Харошет-Гойим'де яшардъ. Докуз йюз демир саваш арабасъна сахип олан Явин, йирми йълдър Исраиллилер'и аджъмасъзджа езийорду. Бу йюзден Исраиллилер РАБ 'бе якардълар. О сърада Исраил'и Лаппидот'ун каръсъ Пейгамбер Дебора йьонетийорду. Дебора Ефрайим'ин далък бьолгесинде, Рама иле Бейтел арасъндаки хурма ааджънън алтънда отурур, кендисине гелен Исраиллилер'ин даваларъна бакардъ. Дебора бир гюн адам гьондерип Авиноам олу Барак'ъ Кедеш-Нафтали'ден чаърттъ. Она, „Исраил'ин Танръсъ РАБ, янъна Нафтали ве Зевулуноулларъ'ндан он бин киши алъп Тавор Даъ'на гитмени буйуруйор“ деди, „ РАБ, ‚Крал Явин'ин орду комутанъ Сисера'йъ, саваш арабаларънъ ве ордусуну Кишон Вадиси'не, сенин янъна чекип елине теслим едеджеим‘ дийор.“ Барак Дебора'я, „Еер бенимле гелирсен гидерим“ деди, „Бенимле гелмезсен гитмем.“ Дебора, „Сенинле гелмесине гелирим, ама бьойле бир йол туттуун ичин онурландърълмаяджаксън“ деди, „Чюнкю РАБ Сисера'йъ бир кадънън елине теслим етмиш оладжак.“ Бьойледже Дебора калкъп Барак'ла бирликте Кедеш'е гитти. Барак Зевулун ве Нафтали оулларънъ Кедеш'те топладъ. Ардънда он бин киши вардъ. Дебора да онунла бирликте гитти. Кенлилер'ден Хевер, Муса'нън кайънбирадери Ховав'ън торунларъндан, яни Кенлилер'ден айрълмъш, чадърънъ Кедеш якънънда Саананним'деки меше ааджънън янъна курмушту. Авиноам олу Барак'ън Тавор Даъ'на чъктъънъ дуян Сисера, докуз йюз демир арабасънъ ве янъндаки халкъ Харошет-Гойим'ден чъкаръп Кишон Вадиси'нде топладъ. Дебора Барак'а, „Хайди калк! Чюнкю РАБ 'бин Сисера'йъ сенин елине теслим еттии гюн бугюндюр“ деди, „ РАБ сенин ьонюнден гидийор.“ Бунун юзерине Барак ардънда он бин кишийле Тавор Даъ'ндан инди. РАБ, Сисера'йъ, саваш арабаларънъ сюренлери ве ордусуну Барак'ън ьонюнде шашкъна чевиререк бозгуна ураттъ. Сисера саваш арабасъндан инди ве яя оларак качтъ. Барак саваш арабаларънъ ве ордуйу Харошет-Гойим'е кадар коваладъ. Сисера'нън бютюн ордусу кълъчтан гечирилди, тек киши биле куртуламадъ. Яя оларак качан Сисера исе Кенлилер'ден Хевер'ин каръсъ Яел'ин чадъръна съъндъ. Чюнкю Хасор Кралъ Явин'ле Кенлилер'ден Хевер'ин арасъ ийийди. Яел Сисера'йъ каршъламая чъктъ. Она, „Коркма, ефендим, гел чадъръма съън“ деди. Чадъръна съънан Сисера'нън юзерине бир йорган ьорттю. Сисера, „Сусадъм, лютфен бираз су вер де ичейим“ деди. Яел сют тулумуну ачъп она ичирдиктен сонра юзерини йине ьорттю. Сисера кадъна, „Чадърън капъсънда дур“ деди, „Бири гелир де чадърда кимсе вар мъ дийе сорарса, йок де.“ Хевер'ин каръсъ Яел елине бир чадър казъъ иле токмак алдъ. Йоргунлуктан дерин бир уйкуя далмъш олан Сисера'я сессиздже яклашарак казъъ шакаъна даядъ ве йере сапланънджая дек чактъ. Сисера хемен ьолдю. Яел Сисера'йъ ковалаян Барак'ъ каршъламая чъктъ. „Гел, арадъън адамъ сана гьостерейим“ деди. Барак кадънъ изледи ве шакаъна казък чакълмъш Сисера'йъ ьолю булду. Бьойледже Танръ о гюн Кенанлъ крал Явин'и Исраиллилер'ин ьонюнде бозгуна ураттъ. Гидерек гючленен Исраиллилер сонунда Кенанлъ крал Явин'и ортадан калдърдълар. Дебора иле Авиноам олу Барак о гюн шу езгийи сьойледилер: „Исраил'ин ьондерлери башъ чекиндже, Халк гьонюллю оларак савашънджа РАБ 'бе ьовгюлер сунун. Динлейин, ей краллар! Ей йьонетенлер, кулак верин! РАБ 'бе езгилер сьойлейип Исраил'ин Танръсъ РАБ 'би илахилерле ьоведжеим. Сеир'ден чъктъънда, я РАБ, Едом кърларъндан гечтиинде, Йер сарсълдъ, гьоклерден ямур бошандъ, Евет, булутлар ямур ядърдъ. Сина Даъ'нда олан РАБ 'бин, Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бин ьонюнде Далар сарсълдъ. Анат олу Шамгар заманънда, Яел заманънда керванларън ардъ кесилди. Йолджулар сапа йоллардан гидер олду. Бомбошту Исраил'ин кьойлери, Бен Исраил'де ана оларак ортая чъкънджая дек, Бен Дебора ортая чъкънджая дек Исраил'ин кьойлери бомбошту. Йени илахлар сечтиклери заман Саваш кентин капъларъна даяндъ. Исраил'деки кърк бин аскерин елинде Не калкан не де мъзрак вардъ. Йюреим Исраил'и йьонетенлерле Ве халкън арасъндаки гьонюллюлерледир. РАБ 'бе ьовгюлер сунун! Ей семерлери пахалъ боз ешеклере биненлер, Ей йолдан яя гиденлер, динлейин! Куйу башъндаки калабалъклар РАБ 'бин заферлерини, Исраил савашчъларънън заферлерини анлатъйорлар. Ардъндан РАБ 'бин халкъ кент капъларъна Акън етмейе башладъ. Уян, уян Дебора, уян уян! Сьойле, езгилер сьойле! Ей Авиноам олу Барак, Калк, гьотюр тутсакларънъ. Герийе каланлар сойлуларън янъна гелди, РАБ 'бин халкъ йиитлерийле бана гелди. Амалек кьокюнден оланлар Ефрайим'ден гелди, Беняминлилер де сени излейенлерин арасъндайдъ. Йьонетиджилер Макир'ден, Башбу асасънъ ташъянлар Зевулун'дан гелди. Дебора'йла бирликтейди Иссакар'ън бейлери. Евет, Иссакароулларъ да Барак'ън ардъндан Хъзла овая инди. Ама Рубен оймаънън бьолюклери Бюйюк бир карарсъзлък ичиндейди. Сюрюлерине кавал чалан чобанларъ Динлемек ичин неден аълларда калдълар? Евет, Рубен оймаънън бьолюклери Бюйюк бир карарсъзлък ичиндейди. Гилатлълар Шериа Ърмаъ'нън ьотесинде калдъ, Дан оймаъйса гемилерде ояландъ. Ашер оймаъ дениз къйъсънда динленди, Койларда ян гелип отурду. Ама Зевулун ве Нафтали халкларъ Техликейе аттълар джанларънъ саваш аланънда. Таанак'та ве Мегиддо суларънън къйъсънда Краллар гелип саваштълар. Кенан кралларъ да саваштъ. Анджак не гюмюш не ганимет алдълар. Йълдъзлар гьоклерден саваша катълдъ. Гьою бир баштан ьобюр баша гечеркен, Сисера'я каршъ саваштъ. Кишон Ърмаъ, о ески ърмак, Сюпюрюп гьотюрдю онларъ. Йюрю, ей рухум, юзерлерине гючле йюрю! О заман атлар дьортнала кошту. Гючлю атларън тойнакларъ Йерде излер бърактъ. РАБ 'бин мелеи, ‚Мероз Кенти'ни ланетлейин‘ деди, ‚Халкъна ланетлер ядърън. Чюнкю РАБ 'бин ярдъмъна, Зорбалара каршъ РАБ 'бин ярдъмъна кошмадълар.‘ Кенлилер'ден Хевер'ин каръсъ Яел Кадънлар арасънда алабилдиине кутсансън. Чадърларда яшаян кадънлар арасънда Алабилдиине кутсансън. Сисера су истеди, Яел она сют верди. Сойлулара ярашър бир чанакла айран сунду. Сол елине чадър казъънъ, Са елине ишчи токмаънъ алдъ. Вурду, Сисера'нън башънъ езди. Шакаъна чактъ казъъ, делди гечирди. Аякларънън дибине чьоктю, Йере серилди Сисера. Дюшюп йъълдъ Яел'ин аякларъ дибине, Йъълдъъ йерде джансъз калдъ. Сисера'нън аннеси пармаклъкларън ардъндан, Пенджереден бакъп ферят етти: ‚Олумун саваш арабасъ Неден бу кадар геджикти, Нал сеслери неден дуйулмуйор?‘ Билге кадънлар ону янътладълар. О да шьойле дюшюндю: ‚Ганимети булмуш, пайлашъйор олмалълар. Хер йииде бир я да ики къз, Сисера'я ганимет оларак ренгаренк гийсилер, Евет, ишлемели, ренгаренк гийсилер. Ямаджъларън бойунларъ ичин Ики янъ ишлемели ренкли гийсилер, Хепси ганимет.‘ Я РАБ, бютюн дюшманларън бьойле йок олсун. Сени севенлерсе, Бютюн гюджюйле доан гюнеш гиби олсунлар.“ Бундан сонра юлке кърк йъл баръш ичинде яшадъ. Исраиллилер йине РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптълар. РАБ де онларъ йеди йъл сюрейле Мидянлълар'ън елине теслим етти. Мидян бойундуруу Исраиллилер'е ьойле аър гелди ки, даларда кендилерине съънаклар, мааралар, калелер яптълар. Екин ектиклери вакит, Мидянлълар, Амалеклилер ве ьобюр доулу халклар топракларъна гирип ордугах курарлардъ. Газзе'йе дек екинлери йок едер, койун, съър, ешек гиби гечим кайнаъ олан хер шейи алърлардъ. Хайванларъ ве чадърларъйла бирликте чекирге сюрюсю гиби гелирлерди. Адамларъ, девелери саймак оланаксъздъ. Якъп йъкмак амаджъйла топракларъ ишгал едерлерди. Мидянлълар Исраил'и ьойле йоксул дюшюрдюлер ки, Исраиллилер РАБ 'бе якармая башладълар. Исраиллилер Мидянлълар'дан ьотюрю РАБ 'бе якарънджа, РАБ онлара бир пейгамбер гьондерди. Пейгамбер онлара шьойле деди: „Исраил'ин Танръсъ РАБ дийор ки, ‚Сизи Мъсър'дан бен чъкардъм, кьоле олдуунуз юлкеден бен гетирдим. Мъсърлълар'ън елинден, сизе баскъ япанларън хепсинин елинден сизи бен куртардъм. Онларъ ьонюнюзден ковдум, топракларънъ сизе вердим. Сизе дедим ки, Бен Танрънъз РАБ 'бим. Топракларънда яшадъънъз Аморлулар'ън илахларъна тапмайън. Ама сьозюмю динлемединиз.‘“ РАБ 'бин мелеи гелип Авиезерли Йоаш'ън Офра Кенти'ндеки ябанъл фъстък ааджънън алтънда отурду. Йоаш'ън олу Гидйон, будайъ Мидянлълар'дан куртармак ичин юзюм съкма чукурунда дьовюйорду. РАБ 'бин мелеи она гьорюнерек, „Ей йиит савашчъ, РАБ сенинледир“ деди. Гидйон, „Ей Ефендим, еер РАБ бизимлейсе бютюн бунлар неден башъмъза гелди?“ дийе каршълък верди, „Аталаръмъз РАБ 'бин бизи Мъсър'дан чъкардъънъ сьойлемедилер ми? Бизе анлаттъкларъ РАБ 'бин бютюн о харикаларъ нереде? РАБ бизи терк етти, Мидянлълар'ън елине теслим етти.“ РАБ Гидйон'а дьонюп, „Кенди гюджюнле гит, Исраил'и Мидянлълар'ън елинден куртар“ деди, „Сени бен гьондерийорум.“ Гидйон, „Ей Ефендим, бен Исраил'и насъл куртарабилирим?“ дийе каршълък верди, „Аит олдуум бой Манашше оймаънън ен зайъф бойудур. Бен де аилемин ен генч адамъйъм.“ РАБ, „Бен сенинле оладжаъм“ деди, „Мидянлълар'ъ тек бир адамъ йенер гиби бозгуна уратаджаксън.“ Гидйон, „Бенден хошнутсан, бенимле конушанън сен олдууна даир бана бир белирти гьостер“ деди, „Лютфен гелип сана адаъмъ сунунджая, ьонюне койунджая дек бурадан айрълма.“ РАБ, „Сен дьонюнджейе дек калъръм“ дийе янътладъ. Гидйон еве гидип бир олак кести, бир ефа ундан маясъз пиде яптъ. Ети сепете, ет суйуну тенджерейе койду; бунларъ гетирип ябанъл фъстък ааджънън алтънда мелее сунду. Танръ'нън мелеи, „Ети ве маясъз пиделери ал, шу каянън юзерине кой. Ет суйуну исе дьок“ деди. Гидйон сьойленени яптъ. РАБ 'бин мелеи елиндеки денеин уджуйла ете ве маясъз пиделере докунунджа каядан атеш фъшкърдъ. Атеш ети ве маясъз пиделери якъп кюл етти. Сонра РАБ 'бин мелеи гьозден кайболду. Гидйон, гьордюю кишинин РАБ 'бин мелеи олдууну анлайънджа, „Ейвах, Егемен РАБ! Мелеинин йюзюню гьордюм“ деди. РАБ она, „Сана есенлик олсун. Коркма, ьолмейеджексин“ деди. Гидйон орада РАБ ичин бир сунак яптъ. Сунаа „Яхве шалом “ адънъ верди. Сунак бугюн де Авиезерлилер'ин Офра Кенти'нде дуруйор. Айнъ гедже РАБ, Гидйон'а, „Бабанън боасънъ, йеди яшъндаки икинджи боайъ ал“ деди, „Сонра бабанън Баал ичин яптърдъъ сунаъ йък. Сунаън янъндаки Ашера путуну кес. Танрън РАБ ичин бу хьойююн юстюнде уйгун бир сунак яп. Икинджи боайъ ал, кеседжеин Ашера путунун одунларъйла якмалък суну оларак сун.“ Гидйон адамларъндан онуну янъна аларак РАБ 'бин кендисине буйурдукларънъ йерине гетирди. Не вар ки, аилесинден ве кент халкъндан корктуу ичин буну гюндюз йерине гедже яптъ. Сабах еркенден калкан кент халкъ, Баал'а аит сунаън йъкълдъънъ, янъндаки Ашера путунун кесилдиини, икинджи боанън йени япълан сунак юзеринде сунулдууну гьордю. Бирбирлерине, „Бу иши ким яптъ?“ дийе сордулар. Араштъръп соруштурдуктан сонра, бу иши Йоаш олу Гидйон'ун яптъънъ анладълар. Бунун юзерине Йоаш'а, „Олуну дъшаръ чъкар“ дедилер, „Ьолмеси герек. Чюнкю Баал'ън сунаънъ йъктъ, янъндаки Ашера путуну кести.“ Йоаш чевресиндеки ьофкели калабалъа, „Баал'ъ савунмак сизе ми дюштю?“ деди, „Сиз ми ону куртараджаксънъз? Ону савунан шафак сьокмеден ьоледжек. Баал танръйса, бъракън кендини савунсун. Йъкълан сунак онун!“ О гюн Йоаш, „Баал кендини савунсун, йъкълан сунак онун сунаъдър“ дийерек Гидйон'а Йеруббаал адънъ верди. Бу арада Мидянлълар, Амалеклилер ве ьобюр доулу халклар бирлешерек Шериа Ърмаъ'нъ гечтилер, гидип Йизреел Вадиси'нде ордугах курдулар. РАБ 'бин Руху Гидйон'у йьонлендирмейе башладъ. Гидйон борусуну чалънджа Авиезерлилер онун чевресинде топландъ. Гидйон бютюн Манашше'йе улаклар гьондеререк оранън халкънъ да топладъ. Ашер, Зевулун ве Нафтали'йе де улаклар гьондерди. Онлар да ону каршъламая чъктълар. Гидйон Танръ'я шьойле сесленди: „Сьоз вердиин гиби Исраил'и беним араджълъъмла куртараджаън доруйса, чий ялнъзджа харман йерине койдуум йюн япаънън юзерине дюшсюн, топракса куру калсън. Бьойледже, сьойледиин гиби Исраил'и беним араджълъъмла куртараджаънъ биледжеим.“ Ве ьойле олду. Ертеси гюн еркенден калкан Гидйон япаъйъ алъп съктъ. Япаъдан бир тас долусу чий сюзюлдю. Бунун юзерине Гидйон Танръ'я шьойле сесленди: „Бана къзма, бир истекте даха булунмак истийорум. Япаъйла бир денеме даха япмама изин вер. Лютфен бу кез ялнъзджа япаъ куру калсън, топракса чийле ъслансън.“ Танръ о гедже Гидйон'ун дедиини яптъ. Япаъ куру калдъ, топраън хер янъйса чийле капландъ. Йеруббаал –Гидйон– иле янъндаки халк еркенден калкъп Харот Пънаръ'нън башънда ордугах курдулар. Мидянлълар'ън ордугахъйса онларън кузейинде, Море Тепеси'нин янъндаки вадидейди. РАБ Гидйон'а шьойле деди: „Янънда фазла адам вар; Мидян'ъ онларън елине теслим етмем. Йокса Исраиллилер, ‚Кенди гюджюмюзле куртулдук‘ дийерек бана каршъ ьовюнебилирлер. Шимди халка шуну сьойле: ‚Коркудан титрейен дьонсюн, Гилат Даъ'ндан гери гитсин.‘“ Бунун юзерине халктан йирми ики бин киши дьондю, он бин киши орада калдъ. РАБ Гидйон'а, „Адамларън сайъсъ хяля фазла“ деди, „Каланларъ суйун башъна гьотюр, онларъ орада сенин ичин сънаяйъм. ‚Бу сенинле гидеджек‘ дедиим адам сенинле гидеджек; ‚Бу сенинле гитмейеджек‘ дедиим гитмейеджек.“ Гидйон халкъ суйун башъна гьотюрдю. РАБ Гидйон'а, „Кьопек гиби дилийле су иченлери бир яна, су ичмек ичин дизлери юзерине чьокенлери ьобюр яна айър“ деди. Еллерини аъзларъна гьотюререк диллерийле су иченлерин сайъсъ юч йюзю булду. Гери каланларън хепси су ичмек ичин дизлери юзерине чьоктюлер. РАБ Гидйон'а, „Сизи дилийле су ичен юч йюз кишинин елийле куртараджаъм“ деди, „Мидянлълар'ъ сенин елине теслим едеджеим. Ьобюрлери йерлерине дьонсюн.“ Гидйон ялнъз юч йюз кишийи алъкоярак гери калан Исраиллилер'и чадърларъна гьондерди. Бу юч йюз киши, гиденлерин куманяларъйла боруларънъ да алдълар. Мидянлълар'ън ордугахъ Гидйон'ун ашаъсънда, вадидейди. РАБ айнъ гедже Гидйон'а, „Калк, ордугаха салдър“ деди, „Чюнкю орайъ сенин елине теслим едийорум. Ордугаха ялнъз гитмектен коркуйорсан, ушаън Пура'йъ да янъна ал. Мидянлълар'ън сьойледиклерине кулак кабарт. О заман ордугахларъна салдърмая джесарет булурсун.“ Бьойледже Гидйон ушаъ Пура иле ордугахън янъна кадар сокулду. Мидянлълар, Амалеклилер ве ьобюр доулу халклар чекирге сюрюсю гиби вадийе яйълмъшлардъ. Къйъларън куму кадар чок, сайъсъз девелери вардъ. Гидйон ордугахън янъна вардъънда, адамлардан бири аркадашъна гьордюю дюшю анлатъйорду. „Бир дюш гьордюм“ дийорду, „Арпа унундан япълмъш бир сомун екмек, Мидян ордугахъна дору йуварланарак чадъра кадар гелди, чадъра чарпъп ону девирди, алтюст етти. Чадър йерле бир олду.“ Адамън аркадашъ шьойле каршълък верди: „Бу, Исраилли Йоаш олу Гидйон'ун кълъджъндан башка бир шей деилдир. Танръ Мидян'ъ ве бютюн ордугахъ онун елине теслим едеджек.“ Гидйон дюшю ве йорумуну дуйунджа Танръ'я тапъндъ. Исраил ордугахъна дьондю ве адамларъна, „Калкън! РАБ Мидян ордугахънъ елинизе теслим етти“ деди. Сонра юч йюз адамънъ юч бьолюе айърдъ. Хепсине борулар, бош тестилер ве тестилерин ичинде якълмак юзере чъралар верди. Онлара, „Гьозюнюз бенде олсун“ деди, „Бен не япарсам сиз де ону япън. Ордугахън янъна вардъъмда не япарсам сиз де айнъсънъ япън. Бен ве янъмдакилер боруларъмъзъ чалънджа, сиз де ордугахън чевресинде дуруп боруларънъзъ чалън ве, ‚ РАБ ичин ве Гидйон ичин!‘ дийе баърън.“ Гидйон иле янъндаки йюз киши гедже яръсъндан аз ьондже, ньобетчи деишиминден хемен сонра ордугахън янъна вардълар; боруларънъ чалмая башлайъп еллериндеки тестилери кърдълар. Юч бьолюк де боруларънъ чалъп тестилери кърдъ. Чаладжакларъ боруларъ са еллеринде, чъраларъйса сол еллеринде тутуйорлардъ. „Яшасън РАБ 'бин ве Гидйон'ун кълъджъ!“ дийе баърдълар. Онлар ордугахън чевресинде дуруркен, ордугахтакилерин хепси кошушмая, баъръп качъшмая башладъ. Юч йюз бору бирден чалънджа РАБ ордугахтакилерин хепсини кълъчла бирбирлерине салдърттъ. Мидян ордусу Серера'я дору, Бейтшитта'я, Таббат якънъндаки Авел-Мехола сънъръна дек качтъ. Нафтали, Ашер ве бютюн Манашше'ден чарълан Исраиллилер Мидянлълар'ъ коваламая башладълар. Гидйон, Ефрайим'ин далък бьолгесине гьондердии улаклар араджълъъйла, „Инип Мидянлълар'а салдърън“ деди, „Ьонлерини кесмек ичин Шериа Ърмаъ'нън Бейтбара'я кадар узанан бьолюмюню тутун.“ Ефрайимоулларъ Шериа Ърмаъ'нън Бейтбара'я кадарки бьолюмюню еле гечирдилер. Мидянлъ ики ьондери, Орев иле Зеев'и тутсак алдълар. Орев'и Орев Каясъ'нда, Зеев'и исе Зеев'ин юзюм съкма чукурунда ьолдюререк Мидянлълар'ъ коваламая девам еттилер. Орев'ле Зеев'ин кесик башларънъ Шериа Ърмаъ'нън каршъ якасъндан Гидйон'а гетирдилер. Ефрайимоулларъ Гидйон'а, „Мидянлълар'ла савашмая гиттиинде бизи чаърмадън; бизе неден бьойле даврандън?“ дийерек ону серт бир дилле елештирдилер. Гидйон, „Сизин яптъънъзън янънда беним яптъъм не ки?“ дийе каршълък верди, „Ефрайим'ин бабозумундан артакалан юзюмлер, Авиезер'ин бютюн бабозуму юрюнюнден даха ийи деил ми? Танръ Мидян ьондерлерини, Орев'и ве Зеев'и елинизе теслим етти. Сизин яптъкларънъза къясла бен не япабилдим ки?“ Гидйон'ун бу сьозлери онларън ьофкесини ятъштърдъ. Гидйон биткин олмаларъна каршън Мидянлълар'ъ коваламайъ сюрдюрен юч йюз адамъйла Шериа Ърмаъ'на улашъп каршъя гечти. Суккот'а вардъкларънда кент халкъна, „Лютфен ардъмдаки адамлара екмек верин, биткин халделер“ деди, „Бен Мидян кралларъ Зевах ве Салмунна'йъ ковалъйорум.“ Суккот ьондерлери, „Зевах иле Салмунна'йъ тутсак алдън мъ ки, ордуна екмек верелим?“ дедилер. Гидйон, „Ьойле олсун!“ дийе каршълък верди, „ РАБ Зевах иле Салмунна'йъ елиме теслим единдже, беденлеринизи чьол дикенлерийле, чалъларла яраджаъм.“ Гидйон орадан Пенуел'е гитти ве оранън халкъндан да айнъ шейи истеди. Пенуел халкъ да Суккот халкънън вердии янътън айнъсънъ верди. Гидйон онлара, „Есенлик ичинде дьондююм заман бу кулейи йъкаджаъм“ деди. Зевах иле Салмунна доулу халкларън ордуларъндан артакалан яклашък он беш бин кишилик бир ордуйла бирликте Каркор'дайдълар. Ели кълъч тутан йюз йирми бин савашчъ ьолмюштю. Гидйон Новах ве Йогбоха'нън доусундан, гьочебелерин йолундан гечерек дюшман ордугахъна салдърдъ. Адамлар хазърлъксъз якаландълар. Зевах иле Салмунна качтъйса да Гидйон пешлерине дюштю. Бу ики Мидян кралънъ, Зевах иле Салмунна'йъ якалайъп бютюн ордуларънъ бозгуна ураттъ. Йоаш олу Гидйон Херес Гечиди йолуйла саваштан дьондю. Йолда Суккот'тан генч бир адамъ якалайъп соргуя чекти. Адам Суккот ьондерлерийле илери геленлеринин адларънъ, топлам йетмиш йеди кишинин адънъ язъп Гидйон'а верди. Гидйон Суккот'а гидип халка шьойле деди: „‚Зевах иле Салмунна'йъ тутсак алдън мъ ки биткин адамларъна екмек верелим‘ дийерек бени ашаъладънъз. Иште Зевах иле Салмунна!“ Сонра кентин илери геленлерини топладъ; Суккот халкънъ чьол дикенлерийле, чалъларла дьоверек джезаландърдъ. Ардъндан Пенуел Кулеси'ни йъкъп кент халкънъ кълъчтан гечирди. Сонра Зевах иле Салмунна'я, „Тавор'да ьолдюрдюклериниз насъл адамлардъ?“ дийе сорду. „Тъпкъ сенин гибийдилер, хепси крал оулларъна бензийорду“ янътънъ вердилер. Гидйон, „Онлар кардешлеримди, ьоз аннемин оулларъйдъ“ деди, „Яшаян РАБ 'бин адъйла ант ичерим ки, онларъ са бъраксайдънъз сизи ьолдюрмездим.“ Сонра бюйюк олу Йетер'е, „Хайди, ьолдюр онларъ“ деди. Не вар ки, хенюз генч олан Йетер коркту, кълъджънъ чекмеди. Бунун юзерине Зевах иле Салмунна Гидйон'а, „Сен ьолдюр бизи“ дедилер, „Еркеин ишини анджак еркек япар.“ Бьойледже Гидйон варъп Зевах иле Салмунна'йъ ьолдюрдю. Девелеринин бойунларъндаки хилал бичими сюслери де алдъ. Исраиллилер Гидйон'а, „Сен, олун ве торунун бизе ьондерлик един“ дедилер. „Чюнкю бизи Мидянлълар'ън елинден сен куртардън.“ Ама Гидйон, „Бен сизе ьондерлик етмем, олум да етмез“ дийе каршълък верди, „Сизе РАБ ьондерлик едеджек.“ Сонра, „Ялнъз сизден бир дилеим вар“ дийе сьозюню сюрдюрдю, „Еле гечирдииниз ганиметин ичиндеки кюпелери бана верин.“ –Исмаилилер алтън кюпелер такарлардъ.– Исраиллилер, „Севе севе веририз“ дийерек йере бир юстлюк сердилер. Херкес еле гечирдии кюпелери юстлююн юзерине аттъ. Хилаллер, колйелер, Мидян кралларънън гийдии мор гийсилер ве девелерин бойунларъндан алънан зинджирлер дъшънда, Гидйон'ун алдъъ алтън кюпелерин аърлъъ бин йеди йюз шекел тутту. Гидйон бу алтъндан бир ефод япарак ону кенди кенти олан Офра'я йерлештирди. Бютюн Исраиллилер бу пут йюзюнден РАБ 'бе вефасъзлък еттилер. Бьойледже ефод Гидйон иле аилеси ичин бир тузак олду. Исраиллилер'е йенилен Мидянлълар бир даха топарланамадълар. Юлке Гидйон заманънда кърк йъл баръш ичинде яшадъ. Йоаш олу Йеруббаал дьонюп кенди евинде яшамънъ сюрдюрдю. Чок сайъда кадънла евленди ве йетмиш олу олду. Айръджа Шекем'де бир джарийеси вардъ. Бундан да бир олу олду, адънъ Авимелек койду. Йоаш олу Гидйон ийидже яшланъп ьолдю. Авиезерлилер'е аит Офра Кенти'нде, бабасъ Йоаш'ън мезаръна гьомюлдю. Гидйон ьолюндже Исраиллилер йине РАБ 'бе вефасъзлък еттилер. Бааллар 'а таптълар. Баал-Берит'и илах единерек кендилерини чеврелериндеки дюшманларънън елинден куртаран Танръларъ РАБ 'би унуттулар. Исраил'е бюйюк ийиликлер япан Йеруббаал'ън –Гидйон'ун– ев халкъна вефасъзлък еттилер. Йеруббаал'ън олу Авимелек, дайъларънън булундуу Шекем Кенти'не гидерек онлара ве аннесинин бойундан гелен херкесе шьойле деди: „Шекем халкъна шуну дуйурун: ‚Сизин ичин хангиси даха ийи? Гидйон'ун йетмиш олу тарафъндан йьонетилмек ми, йокса бир киши тарафъндан йьонетилмек ми?‘ Унутмайън ки бен сизинле айнъ еттен, айнъ канданъм.“ Дайъларъ Авимелек'ин сьойледиклерини Шекем халкъна илеттилер. Халкън йюреи Авимелек'тен янайдъ. „О бизим кардешимиздир“ дедилер. Она Баал-Берит Тапънаъ'ндан йетмиш парча гюмюш вердилер. Авимелек бу парайла кираладъъ белалъ серсерилери пешине тактъ. Сонра Офра'я, бабасънън евине дьонюп кардешлерини, Йеруббаал'ън йетмиш олуну бир ташън юзеринде кесип ьолдюрдю. Ялнъз Йеруббаал'ън кючюк олу Йотам качъп гизлендии ичин са калдъ. Шекем ве Бейтмилло халкларъ топланарак хеп бирликте Шекем'де дикили таш мешесинин олдуу йере гиттилер; Авимелек'и орада крал илан еттилер. Олуп битени Йотам'а билдирдиклеринде Йотам Геризим Даъ'нън тепесине чъкъп йюксек сесле халка шьойле деди: „Ей Шекем халкъ, бени динлейин, Танръ да сизи динлейеджек. Бир гюн аачлар кендилерине бир крал месхетмек истедилер; зейтин ааджъна гидип, ‚Гел кралъмъз ол‘ дедилер. „Зейтин ааджъ, ‚Илахларъ ве инсанларъ онурландърмак ичин кулланълан яъмъ бъракъп аачлар юзеринде салланмая мъ гидейим?‘ дийе янътладъ. „Бунун юзерине аачлар инджир ааджъна, ‚Гел сен кралъмъз ол‘ дедилер. „Инджир ааджъ, ‚Татлълъъмъ ве гюзел мейвеми бъракъп аачлар юзеринде салланмая мъ гидейим?‘ дийе янътладъ. „Сонра аачлар асмая, ‚Гел сен бизим кралъмъз ол‘ дедилер. Асма, ‚Илахларла инсанлара зевк верен йени шарабъмъ бъракъп аачлар юзеринде салланмая мъ гидейим?‘ деди. „Сонунда аачлар карачалъя, ‚Гел сен кралъмъз ол‘ дедилер. „Карачалъ, ‚Еер герчектен бени кендинизе крал месхетмек истийорсанъз, гелин гьолгеме съънън‘ дийе каршълък верди, ‚Еер съънмазсанъз, карачалъдан чъкан атеш Любнан'ън бютюн седир аачларънъ якъп кюл едеджектир.‘ „Шимди сиз Авимелек'и крал япмакла ичтен ве дюрюст даврандъънъзъ мъ санъйорсунуз? Йеруббаал'ла аилесине ийилик ми еттиниз? Она хак еттии гиби ми даврандънъз? Ойса бабам сизи Мидянлълар'ън елинден куртармак ичин джанънъ техликейе атарак сизин ичин саваштъ. Ама бугюн сиз бабамън аилесине каршъ аякландънъз, йетмиш олуну бир ташън юзеринде кесип ьолдюрдюнюз. Джарийесинден доан Авимелек кардешиниз олдуу ичин ону Шекем'е крал яптънъз. Еер бугюн Йеруббаал'ла аилесине ичтен ве дюрюст даврандъънъза инанъйорсанъз, Авимелек'ле севинин, о да сизинле севинсин! Ама ьойле деилсе, дилерим, Авимелек атеш олсун, Шекем ве Бейтмилло халкънъ якъп кюл етсин. Я да Шекем ве Бейтмилло халкъ атеш олсун, Авимелек'и якъп кюл етсин.“ Ардъндан Йотам кардеши Авимелек'тен корктуу ичин качтъ, гидип Беер'е йерлешти. Авимелек Исраил'и юч йъл йьонетти. Сонра Танръ Авимелек'ле Шекем халкънъ бирбирине дюшюрдю; халк Авимелек'е башкалдърдъ. Танръ буну Авимелек'и Йеруббаал'ън йетмиш олуна япълан зорбалъън айнъсъна уратмак, кардешлерини ьолдюрен Авимелек'тен ве ону бу къръма истеклендирен Шекем халкъндан акъттъкларъ канън ьоджюню алмак ичин яптъ. Шекем халкъ да башларънда Авимелек'е пусу курду. Орадан гечен херкеси сойуйорлардъ. Бу дурум Авимелек'е билдирилди. Ебет олу Гаал кардешлерийле бирликте гелип Шекем'е йерлешти. Шекем халкъ она гювенди. Балара чъкъп юзюмлери топладъктан, езип шарап яптъктан сонра бир шенлик дюзенледилер. Илахларънън тапънаъна гиттилер; орада йийип ичеркен Авимелек'е ланетлер ядърдълар. Ебет олу Гаал калкъп шьойле деди: „Авимелек ким ки, биз Шекем халкъ она хизмет еделим? Йеруббаал'ън олу деил ми о? Зевул да онун ярдъмджъсъ деил ми? Шекемлилер'ин бабасъ Хамор'ун сойундан геленлере хизмет един. Неден Авимелек'е хизмет еделим? Кешке бу халкъ бен йьонетсейдим! Авимелек'и узаклаштърър ве, ‚Ордуну гючлендир де ьойле ортая чък!‘ дердим.“ Кентин йьонетиджиси олан Зевул, Ебет олу Гаал'ън сьозлерини дуйунджа ьофкеленди. Авимелек'е гизлидже гьондердии улаклар араджълъъйла шьойле деди: „Ебет олу Гаал ве кардешлери Шекем'е гелдилер. Кенти сана каршъ аякландъръйорлар. Гел, адамларънла бирликте гедже кърда пусуя ят. Сабах гюнеш доар домаз калк, кенти бас. Гаал иле адамларъ сана салдърдъънда онлара япаджаънъ яп.“ Бьойледже Авимелек'ле адамларъ гедже калкъп дьорт бьолюк халинде Шекем якънънда пусуя яттълар. Ебет олу Гаал чъкъп кентин гириш капъсънда дурунджа, Авимелек'ле янъндакилер пусу йеринден фърладълар. Геленлери гьорен Гаал, Зевул'а, „Даларън тепесинден инип геленлере бак!“ деди. Зевул, „Адам сандъън аслънда даларън гьолгесидир“ дийе каршълък верди. Ама Гаал ъсрар етти: „Бак, топракларъмъзън ортасънда илерлейенлер вар. Бир късмъ да Фалджълар Мешеси йолундан гелийор.“ Бунун юзерине Зевул, „‚Авимелек ким ки, она хизмет еделим‘ дийе ьовюнен сен деил мийдин?“ деди, „Кючюмседиин халк бу деил ми? Хайди шимди гит, онларла саваш!“ Шекем халкъна ьонджюлюк еден Гаал, Авимелек'ле саваша тутушту. Ама тутунамайъп качмая башладъ. Авимелек ардъна дюштю. Кентин гириш капъсъна дек чок сайъда ьолю йерде ятъйорду. Авимелек Арума'да калдъ. Зевул исе Гаал'ъ ве кардешлерини Шекем'ден ковду, кентте яшамаларъна изин вермеди. Савашън ертеси гюню Авимелек Шекемлилер'ин тарлаларъна гиттиклерини хабер алдъ. Адамларънъ юч бьолюе айъръп кърда пусуя яттъ. Халкън кенттен чъктъънъ гьорюндже салдъръп онларъ ьолдюрдю. Сонра янъндаки бьолюкле хъзла илерлейерек кентин гириш капъсъна даяндъ. Ьобюр ики бьолюксе тарлалардакилере салдъръп онларъ ьолдюрдю. Авимелек гюн бойу кенте каршъ саваштъ; кенти еле гечирдиктен сонра халкънъ кълъчтан гечирди. Кенти йъкъп юстюне туз серпти. Шекем Кулеси'ндеки халк олуп битени дуйунджа, Ел-Берит Тапънаъ'нън калесине съъндъ. Онларън Шекем Кулеси'нде топландъънъ хабер алан Авимелек, янъндаки халкла бирликте Салмон Даъ'на чъктъ. Елине бир балта алъп аачтан бир дал кести, далъ омузуна атарак янъндакилере, „Не яптъъмъ гьордюнюз“ деди, „Чабук олун, сиз де беним гиби япън.“ Бьойледже хепси бирер дал кесип Авимелек'и изледи. Далларъ каленин дибинде йъъп атеше вердилер. Шекем Кулеси'ндеки бин кадар кадън, еркек янарак ьолдю. Бундан сонра Авимелек Тевес юзерине йюрюдю, кенти кушатъп еле гечирди. Кентин ортасънда салам бир куле вардъ. Кадън еркек бютюн кент халкъ орая съъндъ. Капъларъ капайъп куленин дамъна чъктълар. Авимелек гелип кулейи кушаттъ. Атеше вермек ичин капъсъна яклаштъънда, бир кадън деирменин юст ташънъ Авимелек'ин юзерине атъп башънъ ярдъ. Авимелек хемен силахларънъ ташъян ушаънъ чаърдъ ве, „Кълъджънъ чек, бени ьолдюр“ деди, „Хич кимсе, ‚Авимелек'и бир кадън ьолдюрдю‘ демесин.“ Ушак кълъджънъ Авимелек'е саплайъп ону ьолдюрдю. Авимелек'ин ьолдююню гьорюндже Исраиллилер евлерине дьондюлер. Бьойледже Танръ йетмиш кардешини ьолдюререк бабасъна бюйюк кьотюлюк еден Авимелек'и джезаландърдъ. Танръ Шекем халкънъ да яптъкларъ кьотюлюклерден ьотюрю джезаландърдъ. Йеруббаал'ън олу Йотам'ън ланетине урадълар. Авимелек'ин ьолюмюнден сонра Исраил'и куртармак ичин Иссакар оймаъндан Додо олу Пуа олу Тола адънда бир адам ортая чъктъ. Тола Ефрайим'ин далък бьолгесиндеки Шамир'де яшардъ. Исраил'и йирми юч йъл йьонеттиктен сонра ьолдю, Шамир'де гьомюлдю. Ондан сонра Гилатлъ Яир баша гечти. Яир Исраил'и йирми ики йъл йьонетти. Отуз олу вардъ. Бунлар отуз ешее бинер, отуз кенти йьонетирлерди. Гилат йьоресиндеки бу кентлер бугюн де Хаввот-Яир дийе анълъйор. Яир ьолюндже Камон'да гьомюлдю. Исраиллилер йине РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптълар; Бааллар 'а, Ашторетлер 'е, Арам, Сайда, Моав, Аммон ве Филист илахларъна куллук еттилер. РАБ 'би терк еттилер, О'на куллук етмедилер. Бу йюзден Исраиллилер'е ьофкеленен РАБ, онларъ Филистлилер'е ве Аммонлулар'а тутсак етти. Бунлар о йълдан башлаярак Исраиллилер'и баскъ алтънда ездилер; Шериа Ърмаъ'нън ьотесинде, Гилат'таки Аморлулар юлкесинде яшаян бютюн Исраиллилер'и он секиз йъл баскъ алтънда туттулар. Аммонлулар Яхуда, Бенямин ве Ефрайим оймакларъйла савашмак ичин Шериа Ърмаъ'нън ьотесине гечтилер. Исраил бюйюк съкънтъ ичиндейди. Исраиллилер РАБ 'бе, „Сана каршъ гюнах ишледик“ дийе сеслендилер, „Сени, Танръмъз'ъ терк едип Бааллар'а куллук еттик.“ РАБ, „Сизи Мъсърлълар'дан, Аморлулар'дан, Аммонлулар'дан, Филистлилер'ден куртаран бен деил мийим?“ дийе каршълък верди, „Сайдалълар, Амалеклилер, Маонлулар сизе баскъ яптъкларънда бана якардънъз, бен де сизи онларън елинден куртардъм. Сизсе бени терк еттиниз, башка илахлара куллук еттиниз. Бу йюзден сизи бир даха куртармаяджаъм. Гидин, сечтииниз илахлара якарън; съкънтъя дюштююнюзде сизи онлар куртарсън.“ Исраиллилер, „Гюнах ишледик“ дедилер, „Бизе не истерсен яп. Ялнъз бугюн бизи куртар.“ Сонра араларъндаки ябанджъ путларъ атъп РАБ 'бе тапъндълар. РАБ де онларън даха фазла аджъ чекмесине даянамадъ. Аммонлулар топланъп Гилат'та ордугах курунджа Исраиллилер де топланарак Миспа'да ордугах курдулар. Гилат халкънън ьондерлери бирбирлерине, „Аммонлулар'а каршъ илк салдъръйъ башлатан киши, бютюн Гилат халкънън ьондери оладжак“ дедилер. Йифтах адънда йиит бир савашчъ вардъ. Бир фахишенин олу олан Йифтах'ън бабасънън адъ Гилат'тъ. Гилат'ън каръсъ да она еркек чоджуклар доурмушту. Бу чоджуклар бюйюйюндже Йифтах'ъ ковмушлардъ. Она, „Бабамъзън евинден мирас алмаяджаксън. Чюнкю сен башка бир кадънън олусун“ демишлерди. Йифтах кардешлеринден качъп Тов йьоресине йерлешти. Чевресинде топланан серсерилере ьондерлик етмейе башладъ. Бир сюре сонра Аммонлулар Исраиллилер'е саваш ачтъ. Саваш патлак вериндже Гилат илери геленлери Йифтах'ъ алмак ичин Тов йьоресине гиттилер. Она, „Гел, комутанъмъз ол, Аммонлулар'ла савашалъм“ дедилер. Йифтах, „Бенден нефрет еден, бени бабамън евинден кован сиз деил мийдиниз?“ дийе янътладъ, „Съкънтъя дюшюндже неден бана гелдиниз?“ Гилат илери геленлери, „Сана башвуруйоруз; чюнкю бизимле гелип Аммонлулар'ла савашманъ, бизе, Гилат халкъна ьондерлик етмени истийоруз“ дедилер. Йифтах, „Аммонлулар'ла савашмак ичин бени гьотюрюрсениз, РАБ де онларъ елиме теслим едерсе, сизин ьондериниз оладжак мъйъм?“ дийе сорду. Гилат илери геленлери, „ РАБ арамъзда танък олсун, кесинликле дедиин гиби япаджаъз“ дедилер. Бьойледже Йифтах Гилат илери геленлерийле бирликте гитти. Халк ону кендине ьондер ве комутан яптъ. Йифтах бютюн сьойледиклерини Миспа'да, РАБ 'бин ьонюнде йинеледи. Сонра Аммон Кралъ'на улаклар гьондеререк, „Арамъзда не вар ки, юлкеме салдърмая калкъйорсун?“ деди. Аммон Кралъ, Йифтах'ън улакларъна шу каршълъъ верди: „Исраиллилер Мъсър'дан чъктъктан сонра Арнон Вадиси'нден Яббук ве Шериа ърмакларъна кадар узанан топракларъмъ алдълар. Шимди бураларъ бана савашсъз гери вер.“ Йифтах йине Аммон Кралъ'на улаклар гьондеререк шьойле деди: „Йифтах дийор ки, Исраиллилер не Моав юлкесини, не де Аммон топракларънъ алдъ. Мъсър'дан чъктъкларъ заман Камъш Денизи 'не кадар чьолде йюрюйерек Кадеш'е улаштълар. Сонра Едом Кралъ'на улаклар гьондеререк, ‚Лютфен топракларъндан гечмемизе изин вер‘ дедилер. Едом Кралъ кулак асмадъ. Исраиллилер Моав Кралъ'на да улаклар гьондерди, ама о да изин вермеди. Бунун юзерине Кадеш'те калдълар. „Чьолю излейерек Едом иле Моав топракларънън чевресинден гечтилер; Моав бьолгесинин доусунда, Арнон Вадиси'нин ьобюр якасънда конакладълар. Моав сънъръндан ичери гирмедилер. Чюнкю Арнон Вадиси сънърдъ. „Сонра Хешбон'да егеменлик сюрен Аморлулар'ън Кралъ Сихон'а улаклар гьондеререк, ‚Юлкенден гечип топракларъмъза улашмамъза изин вер‘ дийе риджа еттилер. Ама Сихон Исраиллилер'ин топракларъндан гечип гидеджеклерине инанмадъ. Бу неденле бютюн халкънъ топлайъп Яхеса'да ордугах курду ве Исраиллилер'ле саваша тутушту. „Исраил'ин Танръсъ РАБ, Сихон'у ве бютюн халкънъ Исраиллилер'ин елине теслим етти. Исраиллилер Аморлулар'ъ йенип о йьоредеки халкън бютюн топракларънъ еле гечирдилер. Арнон Вадиси'нден Яббук Ърмаъ'на, чьолден Шериа Ърмаъ'на кадар узанан бютюн Амор топракларънъ еле гечирдилер. „Исраил'ин Танръсъ РАБ Аморлулар'ъ кенди халкъ Исраил'ин ьонюнден ковдуктан сонра, сен ханги хакла бураларъ гери истийорсун? Илахън Кемош сана бир йер версе орая сахип чъкмаз мъсън? Биз де Танръмъз РАБ 'бин ьонюмюзден ковдуу халкън топракларънъ сахипленеджеиз. Сен Моав Кралъ Сиппор олу Балак'тан юстюн мюсюн? О хич Исраиллилер'ле чекишти ми, хич онларла савашмая калкъштъ мъ? Исраиллилер юч йюз йълдър Хешбон'да, Ароер'де, бунларън чевре кьойлеринде ве Арнон къйъсъндаки бютюн кентлерде яшаркен неден бураларъ гери алмая чалъшмадънъз? Бен сана каршъ суч ишлемедим. Ама сен бенимле савашмая калкъшмакла бана хаксъзлък едийорсун. Хяким олан РАБ, Исраиллилер'ле Аммонлулар арасънда бугюн хакемлик япсън.“ Не вар ки Аммон Кралъ, Йифтах'ън кендисине илеттии бу сьозлере кулак асмадъ. РАБ 'бин Руху Йифтах'ън юзерине инди. Йифтах, Гилат ве Манашше'ден гечти, Гилат'таки Миспа'дан гечерек Аммонлулар'а дору илерледи. РАБ 'бин ьонюнде ант ичерек шьойле деди: „Герчектен Аммонлулар'ъ елиме теслим едерсен, онларъ йенип са салим дьондююмде бени каршъламак ичин евимин капъсъндан илк чъкан, РАБ 'бе аданаджактър. Ону якмалък суну оларак сунаджаъм.“ Йифтах бундан сонра Аммонлулар'ла савашмая гитти. РАБ онларъ Йифтах'ън елине теслим етти. Йифтах, башта Авел-Керамим олмак юзере, Ароер'ден Миннит'е кадар йирми кенти якъп йъкарак Аммонлулар'а чок бюйюк кайъплар вердирди. Бьойледже Аммонлулар Исраиллилер'ин бойундурууна гирди. Йифтах Миспа'я, кенди евине дьондююнде, къзъ теф чалъп данс едерек ону каршъламая чъктъ. Тек чоджуу ойду, ондан башка не олу не де къзъ вардъ. Йифтах, къзънъ гьорюндже гийсилерини йъртарак, „Ейвахлар олсун, къзъм!“ деди, „Бени перишан еттин, умарсъз бърактън! Чюнкю РАБ 'бе вердиим сьозден дьонемем.“ Къз, „Баба, РАБ 'бе ант ичтин“ деди, „Мадем РАБ дюшманларън олан Аммонлулар'дан сенин ьоджюню алдъ, азъндан не чъктъйса бана ьойле яп.“ Сонра екледи: „Ялнъз бир дилеим вар: Бени ики ай сербест бърак, гидип аркадашларъмла кърларда гезинейим, къзлъъма алаяйъм.“ Бабасъ, „Гидебилирсин“ дийерек ону ики ай сербест бърактъ. Къз аркадашларъйла бирликте кърлара чъкъп ерденлиине аладъ. Ики ай сонра бабасънън янъна дьондю. Бабасъ да ичтии андъ йерине гетирди. Къза еркек ели демемишти. Бундан сонра Исраил'де бир геленек олушту. Исраил къзларъ хер йъл кърлара чъкъп Гилатлъ Йифтах'ън къзъ ичин дьорт гюн яс тутар олдулар. Ефрайимли еркеклер топланъп Сафон'а гечтилер. Йифтах'а, „Аммонлулар'ла савашмая гиттиинде бизи неден чаърмадън?“ дедилер, „Сени де евини де якаджаъз.“ Йифтах, „Халкъмла бен Аммонлулар'а каршъ амансъз бир саваша тутушмуштук“ дийе янътладъ, „Сизи чаърдъм, ама гелип бени онларън елинден куртармадънъз. Бени куртармак истемедиинизи гьорюндже джанъмъ дишиме такъп Аммонлулар'а каршъ харекете гечтим. Сонунда РАБ онларъ елиме теслим етти. Неден бугюн бенимле савашмая калкъшъйорсунуз?“ Бундан сонра Йифтах Гилат еркеклерини топлаярак Ефрайимоулларъ'йла саваша гирди. Гилатлълар Ефрайимоулларъ'на салдърдълар. Чюнкю Ефрайимоулларъ онлара, „Ей Ефрайим ве Манашше халкларъ арасънда яшаян Гилатлълар, сиз Ефрайим'ден качан дьонеклерсиниз!“ демишлерди. Шериа Ърмаъ'нън Ефрайим'е йол верен гечитлерини тутан Гилатлълар, гечмек истейен Ефрайимли качаклара, „Ефрайимли мисин?“ дийе сорарлардъ. Адамлар, „Хайър“ дерлерсе, о заман онлара, „‚Шибболет‘ дейин бакалъм“ дерлерди. Адамлар „Сибболет“ дерди. Чюнкю „Шибболет“ сьозджююню дору сьойлейемезлерди. Бунун юзерине онларъ якалайъп Шериа Ърмаъ'нън гечитлеринде ьолдюрюрлерди. О гюн Ефрайимлилер'ден кърк ики бин киши ьолдюрюлдю. Гилатлъ Йифтах Исраил'и алтъ йъл йьонетти. Ьолюндже Гилат кентлеринден биринде гьомюлдю. Ондан сонра Исраил'ин башъна Бейтлехемли Ивсан гечти. Ивсан'ън отуз олу, отуз къзъ вардъ. Ивсан къзларънъ башка бойлара верди, оулларъна да башка бойлардан къзлар алдъ. Исраил'и йеди йъл йьонетти. Ьолюндже Бейтлехем'де гьомюлдю. Ондан сонра Исраил'ин башъна Зевулун оймаъндан Елон гечти. Елон Исраил'и он йъл йьонетти. Ьолюндже Зевулун топракларънда, Аялон'да гьомюлдю. Онун ардъндан Исраил'ин башъна Пиратонлу Хиллел олу Авдон гечти. Авдон'ун кърк олу, отуз торуну ве бунларън биндии йетмиш ешеи вардъ. Исраил'и секиз йъл йьонетти. Пиратонлу Хиллел олу Авдон ьолюндже Амалеклилер'е аит далък бьолгенин Ефрайим йьоресиндеки Пиратон'да гьомюлдю. Исраиллилер йине РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптълар. РАБ де онларъ кърк йъл сюрейле Филистлилер'ин бойундурууна терк етти. Дан оймаъндан Соралъ бир адам вардъ. Адъ Маноах'тъ. Каръсъ късърдъ ве хич чоджуу олмамъштъ. РАБ 'бин мелеи кадъна гьорюнерек, „Късър олдуун, чоджук доурмадъън халде гебе калъп бир оул доураджаксън“ деди, „Бундан бьойле шарап я да ички ичмемейе диккат ет, мурдар бир шей йеме. Чюнкю гебе калъп бир оул доураджаксън. Онун башъна устура демейеджек. Чюнкю о даха рахминдейкен Танръ'я аданмъш оладжак. Исраил'и Филистлилер'ин елинден куртармая башлаяджак олан одур.“ Кадън коджасъна гидип, „Янъма бир Танръ адамъ гелди“ деди, „Танръ'нън мелеине бензер гьоркемли бир гьорюнюшю вардъ. Нереден гелдиини сормадъм. Бана адънъ да сьойлемеди. Ама, ‚Гебе калъп бир оул доураджаксън‘ деди, ‚Бундан бьойле шарап ве ички ичме, мурдар бир шей йеме. Чюнкю чоджук ана рахмине дюштюю андан ьоледжеи гюне дек Танръ'нън аданмъшъ оладжак.‘“ Маноах РАБ 'бе шьойле якардъ: „Я Раб, гьондердиин Танръ адамънън йине гелмесини, доаджак чоджук ичин не япмамъз геректиини бизе ьоретмесини дилерим.“ Танръ Маноах'ън якаръшънъ дуйду. Кадън тарладайкен Танръ'нън мелеи йине она гьорюндю. Не вар ки, Маноах каръсънън янънда деилди. Кадън хабер вермек ичин коша коша коджасъна гитти. „Иште гечен гюн янъма гелен адам йине бана гьорюндю!“ деди. Маноах калкъп каръсънън ардъсъра гитти. Адамън янъна варънджа, „Каръмла конушан адам сен мисин?“ дийе сорду. Адам, „Евет, беним“ деди. Маноах, „Сьойледиклерин йерине гелдиинде, чоджуун яшамъ ве гьоревийле илгили яргъ не оладжак?“ дийе сорду. РАБ 'бин мелеи, „Карън кендисине сьойледиим хер шейден сакънсън“ дийе каршълък верди, „Асманън юрюнюнден юретилен хичбир шей йемесин, шарап ве ички ичмесин. Мурдар бир шей йемесин. Буйурдукларъмън хепсини йерине гетирсин.“ Маноах, „Сени алъкоймак, онуруна бир олак кесмек истийоруз“ деди. РАБ 'бин мелеи, „Бени алъкойсан да хазърлаяджаън йемеи йемем“ деди, „Якмалък бир суну сунаджаксан, РАБ 'бе сунмалъсън.“ Маноах онун РАБ 'бин мелеи олдууну анламамъштъ. РАБ 'бин мелеине, „Адън не?“ дийе сорду, „Билелим ки, сьойледиклерин йерине гелдиинде сени онурландъралъм.“ РАБ 'бин мелеи, „Адъмъ ничин соруйорсун?“ деди, „Адъм танъмланамаз.“ Маноах бир олакла тахъл сунусуну алдъ, бир каянън юзеринде РАБ 'бе сунду. О анда Маноах'ла каръсънън гьозю ьонюнде шашъладжак шейлер олду: РАБ 'бин мелеи сунактан йюкселен алевле бирликте гьое йюкселди. Буну гьорен Маноах'ла каръсъ йюзюстю йере капандълар. РАБ 'бин мелеи Маноах'ла каръсъна бир даха гьорюнмейиндже, Маноах онун РАБ 'бин мелеи олдууну анладъ. Каръсъна, „Кесинликле ьоледжеиз“ деди, „Чюнкю Танръ'йъ гьордюк.“ Каръсъ, „ РАБ бизи ьолдюрмек истесейди, якмалък сунуйу ве тахъл сунусуну кабул етмезди“ дийе каршълък верди, „Бютюн бунларъ бизе гьостермезди. Бугюн сьойледиклерини де ишитмездик.“ Ве кадън бир еркек чоджук доурду. Адънъ Шимшон койду. Чоджук бюйюйюп гелишти. РАБ де ону кутсадъ. РАБ 'бин Руху Сора иле Ештаол арасънда, Махане-Дан'да булунан Шимшон'у йьонлендирмейе башладъ. Шимшон бир гюн Тимна'я гитти. Орада Филистли бир кадън гьордю. Гери дьонюндже аннесийле бабасъна, „Тимна'да Филистли бир кадън гьордюм“ деди, „Ону хемен бана еш оларак алън.“ Аннесийле бабасъ, „Акрабаларънън я да халкъмъзън къзларъ арасънда кимсе йок му ки, сюннетсиз Филистлилер'ден къз алмая калкъйорсун?“ дийе каршълък вердилер. Ама Шимшон бабасъна, „Бана о кадънъ ал, ондан хошланъйорум“ деди. Шимшон'ун аннесийле бабасъ буну истейенин РАБ олдууну анламадълар. Чюнкю РАБ о сърада Исраиллилер'е егемен олан Филистлилер'е каршъ фърсат коллуйорду. Бьойледже Шимшон аннеси ве бабасъйла Тимна'я дору йола койулду. Тимна баларъна вардъкларънда, генч бир аслан кюкрейерек Шимшон'ун каршъсъна чъктъ. Шимшон юзерине инен РАБ 'бин Руху'йла гючленди ве асланъ бир олак парчалар гиби чъплак елле парчаладъ. Ама яптъънъ не аннесине не де бабасъна билдирди. Сонра гидип кадънла конушту ве ондан чок хошландъ. Бир сюре сонра кадънла евленмек юзере йине Тимна'я гидеркен, асланън лешини гьормек ичин йолдан саптъ. Бир аръ сюрюсюнюн асланън лешини кована чевирдиини гьордю. Ковандаки балъ авучларъна долдурду, йийе йийе орадан узаклаштъ. Аннесийле бабасънън янъна варънджа балдан онлара да верди, онлар да йеди. Ама балъ асланън лешинден алдъънъ сьойлемеди. Бабасъ кадънъ гьормейе гидиндже, Шимшон да дамат геленеине уярак орада бир шьолен дюзенледи. Филистлилер ону гьорюндже она ешлик етмек юзере отуз генч гетирдилер. Шимшон онлара, „Сизе бир билмедже сорайъм“ деди, „Шьоленин йеди гюню ичинде кесин янътъ булуп бана билдирирсениз, сизе отуз кетен минтан, отуз такъм да юст гийси вереджеим. Ама билмеджейи чьоземезсениз, о заман да сиз бана отуз кетен минтанла отуз такъм юст гийси вереджексиниз.“ Она, „Сени динлийоруз“ дедилер, „Сьойле бакалъм билмеджени.“ Шимшон, „Йийенден йийеджек, Гючлюден татлъ чъктъ“ деди. Юч гюн гечтийсе де билмеджейи чьоземедилер. Дьордюнджю гюн генчлер Шимшон'ун каръсъна, „Коджанъ кандър да бизе билмедженин янътънъ версин“ дедилер, „Йокса, сени де бабанън евини де якаръз. Бизи соймак ичин ми бурая чаърдънъз?“ Шимшон'ун каръсъ алаярак она, „Бенден нефрет едийорсун“ деди, „Бени севмийорсун. Сойдашларъма бир билмедже сордун, янътънъ бана сьойлемедин.“ Шимшон каръсъна, „Бак“ деди, „Аннеме бабама биле сьойлемедим, сана мъ сьойлейеджеим?“ Кадън шьолен бойунджа йеди гюн алайъп дурду. Кадънън сюрекли съкъштърмасъ юзерине Шимшон йединджи гюн билмедженин янътънъ она сьойледи. Кадън да янътъ сойдашларъна илетти. Йединджи гюн, гюн батмадан кентли генчлер Шимшон'а гелдилер. „Балдан татлъ, Асландан гючлю не вар?“ дедилер. Шимшон, „Дювемле чифт сюрмюш олмасайдънъз, билмеджеми чьоземездиниз“ дийе каршълък верди. РАБ 'бин Руху юзерине ининдже гючленен Шимшон Ашкелон'а гитти; отуз киши вуруп малларънъ ямаладъ, гийсилерини де билмеджейи чьозенлере верди. Ьофкеден кудурмуш бир халде бабасънън евине дьондю. Шимшон'ун каръсъ исе Шимшон'а ешлик еден садъджа верилди. Бир сюре сонра, будай бичими сърасънда Шимшон бир олак алъп каръсънъ зиярете гитти. „Каръмън одасъна гирмек истийорум“ деди. Ама къзън бабасъ Шимшон'ун гирмесине изин вермеди. „Ондан герчектен нефрет еттиини санъйордум“ деди, „Бу неденле ону сенин садъджъна вердим. Кючюк къзкардеши ондан даха гюзел деил ми? Абласънън йерине ону ал.“ Шимшон, „Бу кез Филистлилер'е кьотюлюк етсем де буна хаккъм вар“ деди. Къра чъкъп юч йюз чакал якаладъ. Сонра чакалларъ чифтер чифтер куйрук куйруа баладъ. Куйрукларънън арасъна да бирер чъра съкъштърдъ. Чъраларъ тутуштуруп чакалларъ Филистлилер'ин екинлеринин арасъна салъверди. Бьойледже деметлери, екинлери, баларъ, зейтинликлери яктъ. Филистлилер, „Буну ким яптъ?“ дедилер, „Япса япса, Тимналъ'нън дамадъ Шимшон япмъштър. Чюнкю Тимналъ каръсънъ елинден алъп садъджъна верди.“ Сонра гидип кадънла бабасънъ яктълар. Шимшон онлара, „Мадем бьойле яптънъз, сизден ьоджюмю алмадан дурамам“ деди. Онлара аджъмасъзджа салдърарак чоуну ьолдюрдю, сонра Етам Каялъъ'на чекилип бир маарая съъндъ. Филистлилер де гидип Яхуда'да ордугах курдулар, Лехи йьоресине яйълдълар. Яхудалълар, „Неден бизимле савашмая гелдиниз?“ дийе сорунджа, Филистлилер, „Шимшон'у якаламая гелдик, бизе яптъънън айнъсънъ она япмак ичин бурадайъз“ дийе каршълък вердилер. Яхудалълар'дан юч бин киши, Етам Каялъъ'ндаки маарая гидерек Шимшон'а, „Филистлилер'ин бизе егемен олдукларънъ билмийор мусун? Недир бу бизе яптъън?“ дедилер. Шимшон, „Онлар бана не яптъларса бен де онлара ьойле яптъм“ дийе каршълък верди. „Сени якалайъп Филистлилер'е теслим етмек ичин гелдик“ дедилер. Шимшон, „Бени ьолдюрмейеджеинизе ант ичин“ деди. Онлар да, „Олур, ама сени съкъджа балайъп онлара теслим едеджеиз“ дедилер, „Сьоз верийоруз, сени ьолдюрмейеджеиз.“ Сонра ону ики йени урганла балайъп маарадан чъкардълар. Шимшон Лехи'йе яклашънджа, Филистлилер баърарак она йьонелдилер. РАБ 'бин Руху бюйюк бир гючле Шимшон'ун юзерине инди. Шимшон'ун колларънъ саран урганлар янан кетен гиби даълдъ, елиндеки балар чьозюлдю. Шимшон йени ьолмюш бир ешеин чене кемиини елине алъп бунунла бин кишийи ьолдюрдю. Сонра шьойле деди: „Бир ешеин чене кемиийле, Ики ешек йъънъ яптъм, Ешеин чене кемиийле бин кишийи ьолдюрдюм.“ Бунларъ сьойледиктен сонра чене кемиини елинден аттъ. Орая Рамат-Лехи адъ верилди. Шимшон ьолесийе сусамъштъ. РАБ 'бе шьойле якардъ: „Кулунун елийле бюйюк бир куртулуш саладън. Ама шимди сусузлуктан ьолюп сюннетсизлерин елине ми дюшеджеим?“ Бунун юзерине Танръ Лехи'деки чукуру ярдъ. Чукурдан су фъшкърдъ. Шимшон суйу ичиндже джанланъп гючленди. Суйун чъктъъ йере Ейн-Хаккоре адънъ верди. Пънар бугюн де Лехи'де дуруйор. Шимшон Филистлилер'ин егеменлии сърасънда Исраиллилер'е йирми йъл ьондерлик яптъ. Шимшон бир гюн Газзе'йе гитти. Орада гьордюю бир фахишенин евине гирди. Газзелилер'е, „Шимшон бурая гелди“ дийе хабер верилиндже чеврейи кушаттълар. Бютюн гедже кентин капъсънда пусуя яттълар. „Гюн аарънджа ону ьолдюрюрюз“ дийерек гедже бойунджа йерлеринден къмълдамадълар. Шимшон гедже яръсъна дек яттъ. Гедже яръсъ калктъ, кент капъсънън ики канадъйла ики диреини тутуп сюргюйле бирликте йерлеринден сьоктю. Хепсини омузлайъп Хеврон'ун каршъсъндаки тепейе чъкардъ. Бир сюре сонра Шимшон Сорек Вадиси'нде яшаян Делила адънда бир кадъна ашък олду. Филист бейлери кадъна гелип, „Шимшон'ун юстюн гюджюнюн кайнаъ недир, ону кандъръп ьоренмейе бак“ дедилер, „Бьойледже белки ону балар, еткисиз хале гетирип йенебилириз. Хер биримиз сана бин йюзер парча гюмюш вереджеиз.“ Бунун юзерине Делила Шимшон'а, „Лютфен, сьойле бана, бу юстюн гюджю нереден алъйорсун?“ дийе сорду, „Сени балайъп йенмек оласъ мъ?“ Шимшон, „Бени курумамъш йеди тазе съръмла баларларса сърадан бир адам гиби гючсюз олурум“ деди. Бунун юзерине Филист бейлери Делила'я курумамъш йеди тазе съръм гетирдилер. Делила бунларла Шимшон'у баладъ. Адамларъ битишик одада пусуя ятмъштъ. Делила, „Шимшон, Филистлилер гелди!“ деди. Шимшон съръмларъ атеш дедиинде даълъверен кендир лифлери гиби копаръп аттъ. Гюджюнюн съррънъ вермемишти. Делила, „Бени кандърдън, бана ялан сьойледин“ деди, „Лютфен сьойле бана, сени нейле баламалъ?“ Шимшон, „Бени хич кулланълмамъш йени урганла съмсъкъ баларларса сърадан бир адам гиби гючсюз олурум“ деди. Бьойледже Делила йени урган алъп Шимшон'у баладъ. Сонра, „Шимшон, Филистлилер гелди!“ деди. Адамлар хяля битишик одада пусу курмуш беклийорлардъ. Шимшон урганларъ иплик копарър гиби копаръп колларъндан съйърдъ. Делила она, „Шимдийе кадар бени хеп кандърдън, бана ялан сьойледин“ деди, „Сьойле бана, сени нейле баламалъ?“ Шимшон, „Башъмдаки йеди ьоргюйю докума тезгахъндаки кумашла бирликте докуйуп казъкла бурарсан сърадан бир адам гиби гючсюз олурум“ деди. Шимшон уйуркен Делила онун башъндаки йеди ьоргюйю докума тезгахъндаки кумашла бирликте докуйуп казъкла бурду. Сонра, „Шимшон, Филистлилер гелди!“ деди. Шимшон уйкусундан уяндъ, сачънъ тезгах казъъндан ве кумаштан чекип куртардъ. Делила, „Бана гювенмийорсан насъл олур да, ‚Сени севийорум‘ дийорсун?“ деди, „Юч кездир бени кандъръйорсун, юстюн гюджюнюн нереден гелдиини сьойлемийорсун.“ Бу сьозлерле Шимшон'у съкъштъръп гюнлердже башънъ аръттъ. Сонунда Шимшон даянамайъп йюреини кадъна тюмюйле ачтъ. „Башъма хич устура демеди“ деди, „Чюнкю бен ана рахминдейкен Танръ'я аданмъшъм. Търаш олурсам гюджюмю йитиририм. Сърадан бир адам гиби гючсюз олурум.“ Делила Шимшон'ун герчеи сьойледиини анлайънджа хабер гьондерип Филист бейлерини чаърттъ. „Бир кез даха гелин“ деди, „Шимшон бана герчеи сьойледи.“ Кадънън янъна гелен Филист бейлери гюмюшю де бирликте гетирдилер. Делила Шимшон'у дизлери юзеринде уйуттуктан сонра адамлардан бирини чаъртъп башъндаки йеди ьоргюйю кестирди. Сонра алай едерек ону дюртюклемейе башладъ. Чюнкю Шимшон гюджюню йитирмишти. Делила, „Шимшон, Филистлилер гелди!“ деди. Шимшон уяндъ ве, „Хер заманки гиби калкъп силкинирим“ дийе дюшюндю. РАБ 'бин кендисинден айрълдъънъ билмийорду. Филистлилер ону якалайъп гьозлерини ойдулар. Газзе'йе гьотюрюп тунч зинджирлерле баладълар, джезаевинде деирмен ташъна коштулар. Бу арада Шимшон'ун кесилен сачларъ узамая башладъ. Филист бейлери илахларъ Дагон'ун онуруна чок сайъда курбан кесип еленмек ичин топландълар. „Илахъмъз, дюшманъмъз Шимшон'у елимизе теслим етти“ дедилер. Халк Шимшон'у гьорюндже кенди илахларънъ ьовмейе башладъ. „Илахъмъз юлкемизи якъп йъкан, Бирчоумузу ьолдюрен Дюшманъмъзъ елимизе теслим етти“ дийорлардъ. Ийидже джошунджа, „Шимшон'у гетирин, бизи елендирсин“ дедилер. Шимшон'у джезаевинден гетирип ойнатмая башладълар, сонра сютунларън арасънда дурдурдулар. Шимшон, елинден тутан гендже, „Бени тапънаън дамънъ ташъян сютунларън янъна гьотюр де онлара ясланайъм“ деди. Тапънак еркеклерле, кадънларла долуйду. Бютюн Филист бейлери де орадайдъ. Юч бин кадар кадън еркек Шимшон'ун ойнайъшънъ дамдан сейредийорду. Шимшон РАБ 'бе якармая башладъ: „Ей Егемен РАБ, лютфен бени анъмса. Ей Танръ, бир кез даха бени гючлендир; Филистлилер'ден бир вурушта ики гьозюмюн ьоджюню алайъм.“ Сонра тапънаън дамънъ ташъян ики ана сютунун ортасънда дуруп са елийле бирини, сол елийле ьотекини каврадъ. „Филистлилер'ле бирликте ьолейим“ дийерек бютюн гюджюйле сютунлара йюкленди. Тапънак Филист бейлеринин ве бютюн ичиндекилерин юзерине чьоктю. Бьойледже Шимшон ьолюркен, яшамъ бойунджа ьолдюрдююнден даха чок инсан ьолдюрдю. Шимшон'ун кардешлерийле бабасъ Маноах'ън бютюн аилеси онун ьолюсюню алмая гелдилер. Шимшон'у гьотюрюп бабасънън Сора иле Ештаол арасъндаки мезаръна гьомдюлер. Шимшон Исраил'и йирми йъл сюрейле йьонетмишти. Ефрайим'ин далък бьолгесинде Мика адънда бир адам вардъ. Мика аннесине, „Сенден чалънан, ланетледиини дуйдуум бин йюз парча гюмюш вар я, иште о гюмюшлер бенде, онларъ бен чалдъм“ деди. Аннеси, „ РАБ сени кутсасън, олум!“ деди. Мика бин йюз парча гюмюшю аннесине гери верди. Аннеси, „Олумун бир ойма пут, бир де дьокме пут яптърабилмеси ичин гюмюшюн тамамънъ РАБ 'бе адъйорум“ деди, „Гюмюшю сана гери верийорум.“ Гюмюшю Мика'дан гери алан кадън, ики йюз парчасънъ айъръп куйумджуя верди. Куйумджу бундан бир ойма, бир де дьокме пут яптъ. Путлар Мика'нън евине гьотюрюлдю. Мика'нън бир тапънма йери вардъ. Ьозел аиле путларъ ве бир ефод яптърмъш, оулларъндан бирини де кяхинлие атамъштъ. О дьонемде Исраил'де крал йокту. Херкес кендиндже дору оланъ япъйорду. Яхуда'нън Бейтлехем Кенти'нде, Яхудалъ бир аиленин янънда гечиджи оларак яшаян генч бир Левили вардъ. Адам йерлешеджек башка бир йер булмак юзере Яхуда'нън Бейтлехем Кенти'нден айрълдъ. Ефрайим'ин далък бьолгесинден гечеркен Мика'нън евине гелди. Мика, „Нереден гелийорсун?“ дийе сорунджа адам, „Яхуда'нън Бейтлехем Кенти'нден гелийорум, Левили'йим, йерлешеджек йер аръйорум“ деди. Мика, „Бенимле кал“ деди, „Бана данъшманлък ве кяхинлик яп. Сени дойурур, йълда бир такъм гийси, он парча да гюмюш веририм.“ Левили кабул етти. Мика иле калмая разъ олду. Мика да она олу гиби даврандъ. Генч Левили'йи кяхинлие атаярак евине алдъ. Мика, „Шимди билийорум ки, РАБ бана ийи давранаджак“ деди, „Чюнкю бир Левили кяхиним вар.“ О дьонемде Исраил'де крал йокту ве Дан оймаъндан оланлар йерлешеджек йер аръйорлардъ. Чюнкю Исраил оймакларъ арасънда кендилерине дюшен пайъ хенюз алмамъшлардъ. Бьойледже кенди бойларъндан, Сора ве Ештаол кентлеринден беш джесур савашчъйъ топракларъ араштъръп билги топламак юзере йола чъкардълар. Онлара, „Гидин, топракларъ араштърън“ дедилер. Адамлар Ефрайим'ин далък бьолгесинде булунан Мика'нън евине гелип геджейи орада гечирдилер. Мика'нън евинин янъндайкен генч Левили'нин сесини танъдълар. Еве яклашарак она, „Сени бурая ким гетирди? Бурада не япъйорсун? Бурада не ишин вар?“ дийе сордулар. Левили Мика'нън кендиси ичин яптъкларънъ анлаттъ. „Бана вердии юджрете каршълък она кяхинлик едийорум“ деди. Адамлар, „Лютфен Танръ'я данъш, бу йолджулуумуз башарълъ оладжак мъ, билелим“ дедилер. Кяхин, „Есенликле гидин, Танръ йолджулуунузу онайлъйор“ дийе янътладъ. Бьойледже беш адам йола чъкъп Лайиш'е вардълар. Кент халкънън Сайдалълар гиби кайгъдан узак, есенлик ве гювенлик ичинде яшадъънъ гьордюлер. Йьореде онлара егемен олан, баскъ япан кимсе йокту. Сайдалълар'дан узактайдълар, башка кимсейле де илишкилери йокту. Сонра адамлар Сора ве Ештаол'а, сойдашларънън янъна дьондюлер. Сойдашларъ, „Не ьорендиниз?“ дийе сордулар. Адамлар, „Хайди, онлара салдъралъм“ дедилер, „Юлкейи гьордюк, топраъ чок гюзел. Не дуруйорсунуз? Геджикмеден гидип юлкейи сахипленин. Орая вардъънъзда халкън хер шейден хаберсиз олдууну гьореджексиниз. Танръ'нън елинизе теслим еттии бу юлке чок гениш; ьойле бир йер ки, хичбир ексии йок.“ Бунун юзерине Дан оймаъндан алтъ йюз киши силахларънъ кушанъп Сора ве Ештаол'дан йола чъктъ. Гидип Яхуда'нън Кирят-Йеарим Кенти якънънда ордугах курдулар. Бу неденле Кирят-Йеарим'ин батъсъндаки бу йер бугюн де Махане-Дан дийе анълъйор. Бурадан Ефрайим'ин далък бьолгесине гечип Мика'нън евине гиттилер. Лайиш йьоресини араштърмая гитмиш олан беш адам сойдашларъна, „Бу евлерден биринде бир ефод, ьозел аиле путларъ, бир ойма, бир де дьокме пут олдууну билийор мусунуз?“ дедилер, „Не япаджаънъза сиз карар верин.“ Бунун юзерине халк генч Левили'нин калдъъ Мика'нън евине йьонелди. Еве гирип Левили'йе хал хатър сордулар. Силахларънъ кушанмъш алтъ йюз Данлъ дъш капънън ьонюне йъълмъштъ. Йьорейи араштърмъш олан беш адам ичери гирип ефоду, ьозел путларъ, ойма ве дьокме путларъ алдълар. Кяхинле силах кушанмъш алтъ йюз кишийсе дъш капънън ьонюнде дуруйорду. Адамларън Мика'нън евине гирип ефоду, ьозел путларъ, ойма ве дьокме путларъ алдъънъ гьорен кяхин, „Не япъйорсунуз?“ дийе сорду. Адамлар, „Сус, сесини чъкарма“ дедилер, „Бизимле гел. Бизе данъшманлък ве кяхинлик яп. Бир адамън евинде кяхинлик етмек ми ийи, йокса Исраил'ин бир бойуна, бир оймаъна кяхинлик етмек ми?“ Кяхинин йюреи севинчле долду. Ефоду, ьозел путларъ, ойма путу алъп топлулуун ортасънда йюрюмейе башладъ. Топлулук чоджукларънъ, хайванларънъ, деерли ешяларънъ алъп йола чъктъ. Даноулларъ Мика'нън евинден бираз узаклаштъктан сонра, Мика'нън комшуларъ топланъп онлара йетиштилер. Баъръп чаърмая башладълар. Даноулларъ дьонюп Мика'я, „Не олду, неден адамларънъ топлайъп гелдин?“ дедилер. Мика, „Кяхиними, яптърдъъм путларъ алъп гиттиниз“ деди, „Бана не калдъ ки? Бир де, ‚Не олду?‘ дийе соруйорсунуз.“ „Кес сесини!“ дедилер, „Йокса ьофкели адамларъмъз салдъръп сени де, аилени де ьолдюрюр.“ Сонра йолларъна девам еттилер. Мика онларън кендисинден даха гючлю олдууну гьорюндже дьонюп евине гитти. Даноулларъ Мика'нън яптърдъъ путларъ ве кяхини янларъна аларак Лайиш юзерине йюрюдюлер. Баръшчъл ве хер шейден хаберсиз олан кент халкънъ кълъчтан гечирип кенти атеше вердилер. Бейтрехов якънъндаки вадиде булунан Лайиш Кенти'нин ярдъмъна гелен олмадъ. Чюнкю кент Сайда'дан узактъ, башка бир кентле де илишкиси йокту. Даноулларъ кенти йениден инша едерек орая йерлештилер. Якуп'ун олу олан аталаръ Дан'ън анъсъна кенте Дан адънъ вердилер. Кентин ески адъ Лайиш'ти. Ойма путу орая диктилер. Муса олу Гершом олу Йонатан иле оулларъ сюргюне кадар онлара кяхинлик еттилер. Танръ'нън Тапънаъ Шило'да олдуу сюредже Мика'нън яптърдъъ пута таптълар. Исраил'ин кралсъз олдуу о дьонемде Ефрайим'ин далък бьолгесинин юджра йеринде яшаян бир Левили вардъ. Адам Яхуда'нън Бейтлехем Кенти'нден кендисине бир джарийе алмъштъ. Янънда алъкойду. Адам онларън евинде юч гюн калдъ, онларла бирликте йеди, ичти ве орада геджеледи. Дьордюнджю гюнюн сабахъ еркенден калктълар. Къзън бабасъ гитмейе хазърланан дамадъна, „Рахатъна бак, бир локма екмек йе, сонра гидерсиниз“ деди. Икиси отуруп бирликте йийип ичтилер. Кайънбаба, „Лютфен бу гедже де кал, кейфине бак“ деди. Дамат гитмек юзере аяа калкънджа кайънбабасъ ъсрарла калмасънъ истеди; дамат да геджейи орада гечирди. Бешинджи гюн гитмек юзере еркенден калктъ. Кайънбаба, „Рахатъна бак, бир шейлер йе; ьоледен сонра гидерсиниз“ деди. Икиси бирликте йемек йедилер. Дамат, джарийеси ве ушаъйла бирликте гитмек ичин аяа калкънджа, кайънбаба, „Бак, акшам олуйор, лютфен геджейи бурада гечирин“ деди, „Гюн батмак юзере. Геджейи бурада гечирин, кейфинизе бакън. Ярън еркенден калкъп йола чъкар, евине гидерсин.“ Ама адам орада геджелемек истемеди. Джарийесини алъп палан вурулмуш ики ешекле йола чъктъ. Йевус'ун –Йерушалим'ин– каршъсънда бир йере гелдилер. Йевус'а яклаштъкларънда гюн батмак юзерейди. Ушак ефендисине, „Йевуслулар'ън бу кентине гирип геджейи орада гечирелим“ деди. Ефендиси, „Исраиллилер'е аит олмаян ябанджъ бир кенте гирмейеджеиз“ деди, „Гива'я гидеджеиз.“ Сонра екледи: „Хайди Гива'я я да Рама'я улашмая чалъшалъм. Бунлардан биринде геджелериз.“ Бьойледже йолларъна девам еттилер. Беняминлилер'ин Гива Кенти'не яклаштъкларънда гюнеш батмъштъ. Геджейи гечирмек ичин Гива'я гиден йола саптълар. Варъп кентин мейданънда конакладълар. Чюнкю хич кимсе онларъ евине алмадъ. Акшам саатлеринде яшлъ бир адам тарладаки ишинден дьонюйорду. Ефрайим'ин далък бьолгесинденди. Гива'да отуруйорду. Кент халкъ исе Беняминли'йди. Яшлъ адам кент мейданъндаки йолджуларъ гьорюндже Левили'йе, „Нереден гелийор, нерейе гидийорсунуз?“ дийе сорду. Левили, „Яхуда'нън Бейтлехем Кенти'нден гелийор, Ефрайим'ин далък бьолгесинде узак бир йере гидийоруз“ деди, „Бен оралъйъм. Бейтлехем'е гитмиштим. Шимди РАБ 'бин евине дьонюйорум. Ама кимсе бизи евине алмадъ. Ешеклеримиз ичин йем ве саман, кендим, джарийем ве ушаъм ичин екмек ве шарап вар. Хепимиз сана хизмет етмейе хазъръз. Хичбир ексиимиз йок.“ Яшлъ адам, „Гьонлюн рахат олсун“ деди, „Хер ихтияджънъ бен каршълаяджаъм. Геджейи мейданда гечирмейин.“ Онларъ евине гьотюрдю, ешеклерине йем верди. Конуклар аякларънъ йъкадъктан сонра йийип ичтилер. Онлар динлениркен кентин серсерилери еви кушаттъ. Капъя вар гючлерийле вурарак яшлъ ев сахибине, „Евине гелен о адамъ дъшаръ чъкар, онунла яталъм“ дийе баърдълар. Ев сахиби дъшаръя чъкъп онларън янъна гитти. „Хайър, кардешлерим, риджа едийорум бьойле бир кьотюлюк япмайън“ деди, „Мадем адам евиме гелип конуум олду, бьойле бир алчаклък япмайън. Бакън, даха еркек ели демемиш къзъмла адамън джарийеси ичерде. Онларъ дъшаръ чъкарайъм, онларла ятън, онлара диледиинизи япън. Ама адама бу кьотюлюю япмайън.“ Не вар ки, адамлар ону динлемедилер. Бунун юзерине Левили джарийесини зорла дъшаръ чъкаръп онлара теслим етти. Адамлар бютюн гедже, сабаха дек кадънла яттълар, онун ързъна гечтилер. Шафак сьокеркен ону салъвердилер. Кадън гюн ааръркен ефендисинин калдъъ евин капъсъна гелди, дюшюп йере йъълдъ. Орталък айдънланънджая дек ьойледже калдъ. Сабахлейин калкан адам, йолуна девам етмек юзере капъйъ ачтъ. Еллери ешиин юзеринде, йерде бойлу бойунджа ятан джарийесини гьорюндже, кадъна, „Калк, гиделим“ деди. Кадън янът вермеди. Бунун юзерине адам ону ешее биндирип евине дору йола чъктъ. Еве варънджа елине бир бъчак алдъ, джарийесинин джеседини он ики парчая бьолюп Исраил'ин он ики оймаъна даъттъ. Буну хер гьорен, „Исраиллилер Мъсър'дан чъктъъндан бери бьойле бир шей олмамъш, гьорюлмемиштир“ деди, „Дюшюнюн ташънън, не япмамъз герек, сьойлейин.“ Гилат башта олмак юзере Дан'дан Беер-Шева'я кадар, бютюн Исраил халкъ йола чъкъп Миспа'да, РАБ 'бин ьонюнде тек беден гиби топландъ. Танръ халкъ Исраил'ин бютюн оймак ьондерлери бу топлантъда хазър булундулар. Ели кълъч тутан дьорт йюз бин яяйдълар. –Бу арада Беняминоулларъ Исраиллилер'ин Миспа'да топландъънъ дуйдулар.– Исраиллилер, „Анлатън бизе, бу коркунч олай насъл олду?“ дийе сордулар. Ьолдюрюлен кадънън Левили коджасъ шьойле янътладъ: „Джарийемле бирликте геджейи гечирмек юзере Бенямин бьолгесинин Гива Кенти'не гирдик. Гива'дан базъ адамлар гедже бени ьолдюрмейи тасарлаярак гелип еви кушаттълар. Джарийемин ързъна гечтилер, ьолюмюне неден олдулар. Онун ьолюсюню алъп парчаладъм, хер бир парчасънъ Исраил'ин мюлк алдъъ бир бьолгейе гьондердим. Чюнкю бу алчакча резалет Исраил'де ишленди. Ей Исраиллилер! Иште хепиниз бурадасънъз. Дюшюнджениз, карарънъз недир, сьойлейин.“ Орадакилерин хепси аъз бирлии етмишчесине, „Бизден хич кимсе чадъръна гитмейеджек, евине дьонмейеджек“ дедилер, „Япаджаъмъз шу: Гива'я кура иле салдъраджаъз. Халка йийеджек саламак ичин бютюн Исраил оймакларъндан нюфусларъна гьоре, хер йюз кишиден он, бин кишиден йюз, он бин кишиден бин киши сечеджеиз. Бунлар Бенямин'ин Гива Кенти'не гелдиклеринде кентлилерден Исраил'де яптъкларъ бу алчаклъън ьоджюню алсънлар.“ Гива'я каршъ топланмъш олан Исраиллилер там бир бирлик ичиндейди. Исраил оймакларъ, Бенямин оймаъна адамлар гьондеререк, „Аранъзда япълан бу алчаклък недир?“ дийе сордулар, „Гива'даки о серсерилери бизе хемен теслим един. Онларъ ьолдюрюп Исраил'деки кьотюлююн кьокюню казъялъм.“ Ама Беняминоулларъ Исраилли кардешлерини динлемедилер. Исраиллилер'ле савашмак юзере ьобюр кентлерден акън акън Гива'я гелдилер. Гива халкъндан олан йеди йюз сечме адам дъшънда, ьобюр кентлерден гелен ве ели кълъч тутан Беняминоулларъ'нън сайъсъ о гюн йирми алтъ бини булду. Солак олан йеди йюз сечме адам да бунларън арасъндайдъ. Хепси де бир кълъ сапанла вураджак кадар ийи нишанджъйдъ. Беняминоулларъ'нън янъсъра Исраиллилер де сайълдъ. Ели кълъч тутан дьорт йюз бин аскерлери вардъ. Хепси де яман савашчълардъ. Бейтел'е чъкан Исраиллилер Танръ'я, „Беняминоулларъ'на каршъ ьондже хангимиз савашаджак?“ дийе сордулар. РАБ, „Ьондже Яхудаоулларъ савашаджак“ деди. Исраиллилер сабах калкъп Гива'нън каршъсънда ордугах курдулар. Беняминоулларъ'йла савашмак юзере илерлейип Гива'да саваш дюзенине гирдилер. Гива'дан чъкан Беняминоулларъ, о гюн Исраиллилер'ден йирми ики бин кишийи йере сердилер. Ама Исраиллилер бирбирлерини йюреклендиререк ьонджеки гюн саваш дюзенине гирдиклери йерде мевзилендилер. Сонра Бейтел'де РАБ 'бин ьонюнде акшама дек аладълар. РАБ 'бе, „Кардешлеримиз олан Беняминоулларъ'йла йине савашмая чъкалъм мъ?“ дийе сордулар. РАБ, „Евет, онларла савашън“ деди. Бунун юзерине Исраиллилер икинджи гюн йине Беняминоулларъ'на яклаштълар. Беняминоулларъ да айнъ гюн Гива'дан онларън юзерине йюрюйерек он секиз бин кишийи даха йере сердилер. Ьоленлерин хепси ели кълъч тутан савашчълардъ. Бютюн Исраиллилер, бютюн халк чекилип Бейтел'е дьондю. Орада, РАБ 'бин ьонюнде дуруп аладълар, о гюн акшама дек оруч туттулар. РАБ 'бе якмалък сунулар ве есенлик сунуларъ сундулар. Исраиллилер дьорт бир яндан Гива'нън чевресинде пусуя яттълар. Ючюнджю гюн Беняминоулларъ'на каршъ харекете гечерек ьонджеки гиби кентин каршъсънда саваш дюзенине гирдилер. Салдъръя гечен Беняминоулларъ кенттен епей узаклаштълар. Бейтел'е ве Гива'я гиден ана йолларда, кърларда ьонджеки чарпъшмаларда олдуу гиби Исраиллилер'е кайъплар вердирмейе башладълар; отуз кадарънъ ьолдюрдюлер. Бьойледже бютюн Исраил'ден сечме он бин киши Гива'я джепхеден салдърдъ. Саваш ийидже къзъшмъштъ. Беняминоулларъ башларъна геледжек фелакеттен хаберсизди. РАБ онларъ Исраил'ин ьонюнде бозгуна ураттъ. Исраиллилер о гюн Беняминоулларъ'ндан ели кълъч тутан йирми беш бин йюз кишийи ьолдюрдюлер. Беняминоулларъ йенилдиклерини анладълар. Исраиллилер онларън гечмесине изин вердилер; чюнкю Гива чевресинде пусуда ятанлара гювенийорлардъ. Пусудакилер ансъзън Гива'я салдърдълар. Бютюн кенте даъларак халкъ кълъчтан гечирдилер. Пусуя ятанларла ьобюр Исраиллилер арасънда бир ишарет карарлаштърълмъштъ: Кенти атеше верип бюйюк бир думан булуту олуштураджаклардъ. О заман саваш аланъндаки Исраиллилер бирден гери дьонеджекти. Бу арада Беняминоулларъ Исраиллилер'е кайъплар вердирмейе башламъш, отуз кадарънъ вурмушлардъ. Даха ьонджеки савашта олдуу гиби, Исраиллилер'и кесин бир бозгуна ураттъкларънъ сандълар. Ама дьонюп кенте бактъкларънда орада хортум гиби гьое йюкселен думан булутуну гьордюлер. Янан кентин думанъ гьою капламъштъ. Исраиллилер'ин дьондююню гьорен Беняминоулларъ пание капълдъ. Чюнкю башларъна геледжек фелакети сезмишлерди. Исраиллилер'ин ьонюсъра кърлара дору йьонелдилерсе де саваштан качамадълар. Чешитли кентлерден чъкагелен Исраиллилер онларъ кушатъп йок етти. Гери калан Беняминоулларъ'нъ коваладълар. Гива'нън доусунда конакладъкларъ йере дек онларъ йол бойунджа вуруп йере сердилер. Беняминоулларъ'ндан он секиз бин киши вурулду. Хепси де йиит савашчълардъ. Са каланлар дьонюп кърлара, Риммон Каялъъ'на дору качмая башладъ. Исраиллилер йол бойунджа бунлардан беш бин киши даха ьолдюрдю. Гидом'а кадар онларъ адъм адъм излейерек ики бинини даха вуруп йере сердилер. О гюн Беняминоулларъ'ндан ьолдюрюленлерин топлам сайъсъ йирми беш бин кишийи булду. Хепси де ели кълъч тутан йиит савашчълардъ. Кърлара качъп Риммон Каялъъ'на съънанларън сайъсъ алтъ йюздю. Каялъкта дьорт ай калдълар. Исраиллилер Бенямин кентлерине дьондюлер; инсанларъ, хайванларъ ве орадаки бютюн джанлъларъ кълъчтан гечирдилер, растладъкларъ бютюн кентлери атеше вердилер. Исраиллилер Миспа'да, „Бизден хич кимсе Беняминоулларъ'на къз вермейеджек“ дийе ант ичмишлерди. Халк Бейтел'е гелди. Акшама дек орада, Танръ'нън ьонюнде отуруп хъчкъра хъчкъра аладълар. „Ей Исраил'ин Танръсъ РАБ!“ дедилер, „Бугюн Исраил'ден бир оймаън ексилмесине йол ачан бьойле бир шей неден олду?“ Ертеси гюн еркенден калкъп бир сунак яптълар, орада якмалък сунулар ве есенлик сунуларъ сундулар. Исраиллилер, „ РАБ 'бин ьонюне чъкмак юзере топландъъмъзда Исраил оймакларъндан бизе кимлер катълмадъ?“ дийе сордулар. Чюнкю Миспа'да, РАБ 'бин ьонюнде топландъкларънда кендилерине катълмаянларън кесинликле ьолдюрюледжеине даир ант ичмишлерди. Исраиллилер Беняминли кардешлери ичин чок юзюлюйорлардъ. „Исраил бугюн бир оймаънъ йитирди“ дедилер, „Са каланлара еш оладжак къзларъ булмак ичин не япсак? Чюнкю къзларъмъздан хичбирини онлара еш оларак вермейеджеимизе РАБ 'бин адъна ант ичтик.“ Сонра, „Миспа'я, РАБ 'бин ьонюне Исраил оймакларъндан ким чъкмадъ?“ дийе сордулар. Бьойледже Явеш-Гилат'тан топлантъя, ордугаха кимсенин гелмедии ортая чъктъ. Чюнкю геленлер сайълдъънда Явеш-Гилат'тан кимсенин олмадъъ анлашълмъштъ. Бунун юзерине топлулук Явеш-Гилат халкънън юзерине он ики бин йиит савашчъ гьондерди. „Гидин, Явеш-Гилат халкънъ, кадън, чолук чоджук демеден кълъчтан гечирин“ дедилер, „Япаджаънъз шу: Хер еркеи ве еркек ели демиш хер кадънъ ьолдюреджексиниз.“ Явеш-Гилат халкъ арасънда еркек ели демемиш дьорт йюз къз булуп Кенан топракларънда булунан Шило'даки ордугаха гетирдилер. Ардъндан бютюн топлулук Риммон Каялъъ'ндаки Беняминоулларъ'на араджълар гьондеререк баръш япмайъ ьонерди. Бунун юзерине Беняминоулларъ дьондю. Топлулук Явеш-Гилат халкъндан са бъракълан къзларъ онлара еш оларак верди. Ама къзларън сайъсъ Беняминоулларъ ичин йине де йетерли деилди. Исраил халкъ Беняминоулларъ'нън дурумуна чок юзюлюйорду. Чюнкю РАБ Исраил оймакларъ арасънда бирлии бозмушту. Топлулуун илери геленлери, „Беняминоулларъ'нън кадънларъ ьолдюрюлдююне гьоре, калан еркеклере еш булмак ичин не япсак?“ дийорлардъ, „Исраил'ден бир оймаън йок олуп гитмемеси ичин са калан Беняминоулларъ'нън мирасчъларъ олмалъ. Биз онлара къзларъмъздан еш веремейиз. Чюнкю Беняминоулларъ'на къз верен хер Исраилли ланетленеджек дийе ант ичтик.“ Сонра, „Бакън, Шило'да хер йъл РАБ адъна бир шьолен дюзенленийор“ дийе екледилер. Шило Бейтел'ин кузейинде, Бейтел'ден Шекем'е гиден йолун доусунда, Левона'нън гюнейиндедир. Бьойледже Беняминоулларъ'на, „Гидип баларда гизленин“ дийе ьоют вердилер, „Гьозюнюзю ачък тутун. Шилолу къзлар данс етмейе калкънджа балардан фърлайъп онлардан кендинизе бирер еш капън ве Бенямин топракларъна гьотюрюн. Къзларън бабаларъ я да еркек кардешлери бизе якънмая гелирсе, ‚Беняминоулларъ'нъ хатъръмъз ичин баъшлайън‘ дийеджеиз, ‚Савашарак алдъъмъз къзлар хепсине йетмеди. Сиз де кенди къзларънъзъ истейерек вермедиинизе гьоре сучлу сайълмазсънъз.‘“ Беняминоулларъ да бьойле яптълар. Къзлар данс едеркен хер еркек бир къз капъп гьотюрдю. Кенди топракларъна гиттилер, кентлерини онаръп йерлештилер. Ардъндан Исраиллилер де орадан айрълъп кенди топракларъна, оймакларъна, аилелерине дьондюлер. О дьонемде Исраил'де крал йокту. Херкес кендиндже дору оланъ япъйорду. Хякимлерин егеменлик сюрдюю гюнлерде Исраил'де кътлък башладъ. Яхуда'нън Бейтлехем Кенти'нден бир адам, каръсъ ве ики олуйла бирликте гечиджи бир сюре калмак юзере Моав топракларъна дору йола чъктъ. Адамън адъ Елимелек, каръсънън адъ Наоми, оулларънън адларъ да Махлон ве Килйон'ду. Яхуда'нън Бейтлехем Кенти'нден, Ефрат бойундан олан бу кишилер, Моав топракларъна гидип орада яшамая башладълар. Наоми, коджасъ Елимелек ьолюндже ики олуйла ялнъз калдъ. Ики оул Моав къзларъндан кендилерине бирер еш алдълар. Къзлардан биринин адъ Орпа, ьотекинин адъ Рут'ту. Орада он йъл кадар яшадъктан сонра, Махлон да, Килйон да ьолдю. Бьойледже коджасъйла ики олуну йитирен Наоми япаялнъз калдъ. Наоми, Моав топракларъндайкен РАБ 'бин кенди халкънън ярдъмъна йетишип йийеджек саладъънъ дуйунджа гелинлерийле орадан дьонмейе хазърландъ. Онларла бирликте булундуу йерден айрълдъ ве Яхуда юлкесине дьонмек юзере йола койулду. Йолда онлара, „Аналарънъзън евине дьонюн“ деди. „Ьолмюшлеримизе ве бана насъл ийилик еттинизсе, РАБ де сизе ийилик етсин. РАБ хер биринизе евинде рахат едеджеиниз бирер коджа версин!“ Сонра онларъ ьоптю. Ики гелин хъчкъра хъчкъра алаярак, „Хайър, сенинле бирликте сенин халкъна дьонеджеиз“ дедилер. Наоми, „Гери дьонюн, къзларъм“ деди. „Ничин бенимле гелесиниз? Сизе коджа оладжак оулларъм олабилир ми бундан сонра? Дьонюн къзларъм, йолунуза гидин. Бен коджая варамаяджак кадар яшландъм. Умудум вар десем, бу гедже коджая варъп оуллар доурсам, онлар бюйюйене кадар беклер мийдиниз, коджая вармактан вазгечер мийдиниз? Хайър, къзларъм! Беним аджъм сизинкинден де бюйюктюр. Чюнкю РАБ бени фелакете ураттъ.“ Гелинлер йине хъчкъра хъчкъра аламая башладъ. Сонунда Орпа кайнанасънъ ьопюп ведалаштъ, Рут'са она сарълъп янънда калдъ. Наоми Рут'а, „Бак, елтин кенди халкъна, кенди илахъна дьонюйор. Сен де онун ардъндан гит“ деди. Рут шьойле каршълък верди: „Сени бъракъп гери дьонмеми истеме! Сен нерейе гидерсен бен де орая гидеджеим, сен нереде калърсан бен де орада каладжаъм. Сенин халкън беним халкъм, сенин Танрън беним Танръм оладжак. Сен нереде ьолюрсен бен де орада ьоледжеим ве орада гьомюледжеим. Еер ьолюмден башка бир неденле сенден айрълърсам, РАБ бана даха кьотюсюню япсън.“ Наоми, Рут'ун кендисийле гитмейе кесин карарлъ олдууну гьорюндже юстелемектен вазгечти. Бьойледже икиси Бейтлехем'е кадар йола девам еттилер. Дьонюшлери бютюн кенти аяа калдърдъ. Кадънлар бирбирлерине, „Наоми бу му?“ дийе сордулар. Наоми онлара, „Бени, Наоми деил, Мара дийе чаърън“ деди. „Чюнкю Хер Шейе Гюджю Йетен Танръ бана чок аджъ верди. Гидеркен хер шейим вардъ, ама РАБ бени ели бош дьондюрдю. Бени ничин Наоми дийе чаърасънъз ки? Гьорюйорсунуз, РАБ бени съкънтъя сокту, Хер Шейе Гюджю Йетен Танръ башъма фелакет гетирди.“ Иште Наоми, Моавлъ гелини Рут'ла бирликте Моав топракларъндан бьойле дьондю. Бейтлехем'е гелишлери, арпанън бичилмейе башландъъ замана растламъштъ. Наоми'нин Боаз адънда бир акрабасъ вардъ. Коджасъ Елимелек'ин бойундан олан Боаз, илери гелен, варлъклъ бир адамдъ. Бир гюн Моавлъ Рут, Наоми'йе шьойле деди: „Изин вер де тарлалара гидейим, ийиликсевер бир адамън ардънда башак девширейим.“ Наоми, „Гит, къзъм“ дийе каршълък верди. Бьойледже Рут гидип тарлаларда, оракчъларън ардънда башак девширмейе башладъ. Бир растлантъ сонуджу, кендини Елимелек'ин бойундан Боаз'ън тарласънда булду. Бу арада Бейтлехем'ден гелен Боаз оракчълара, „ РАБ сизинле олсун“ дийе сесленди. Онлар да, „ РАБ сени кутсасън“ каршълъънъ вердилер. Боаз, оракчъларън башънда дуран адамъна, „Ким бу генч кадън?“ дийе сорду. Оракчъларън башънда дуран адам шу каршълъъ верди: „Наоми иле бирликте Моав топракларъндан гелен Моавлъ генч кадън будур. Бана гелип, ‚Изин вер де башак девширейим, оракчъларън ардъндан гидип деметлерин арасъндаки артъкларъ топлаяйъм‘ деди. Сабахтан шимдийе кадар тарлада чалъшъп дурду, чардаън алтънда пек аз динленди.“ Бунун юзерине Боаз Рут'а, „Динле, къзъм“ деди, „Башак девширмек ичин башка тарлая гитме; бурадан айрълма. Бурада, беним хизметчи къзларла бирликте кал. Гьозюн, оракчъларън бичтии тарлада олсун; къзларън ардъндан гит. Сана илишмесинлер дийе адамларъма буйрук вердим. Сусайънджа вар гит, куйудан чектиклери суйла долдурдукларъ тестилерден ич.“ Рут еилип йюзюстю йере капандъ. Боаз'а, „Бир ябанджъ олдуум халде бана неден якънлък гьостерийор, бу ийилии япъйорсун?“ деди. Боаз шьойле каршълък верди: „Коджанън ьолюмюнден сонра кайнанан ичин яптъън хер шей бана бир бир анлатълдъ. Аннени бабанъ, додуун юлкейи бърактън; ьонджеден хич танъмадъън бир халкън арасъна гелдин. РАБ яптъкларънън каршълъънъ версин. Канатларъ алтъна съънмак ичин кендисине гелдиин Исраил'ин Танръсъ РАБ сени джьомертче ьодюллендирсин.“ Рут, „Бана чок ийи даврандън, ефендим“ деди. „Кьолелеринден бири олмадъъм халде, сьойледиин сьозлерле бени теселли еттин, йюреими окшадън.“ Йемек вакти гелиндже Боаз Рут'а, „Бурая яклаш, екмек ал, пекмезе батъръп йе“ деди. Рут варъп оракчъларън янъна отурду. Боаз она каврулмуш башак верди. Рут бир късмънъ йедиктен сонра дойду, биразънъ да артърдъ. Башак девширмек ичин калкънджа, Боаз адамларъна, „Деметлер арасънда да башак девширсин, она докунмайън“ дийе буйурду. „Хатта онун ичин деметлерден башак айъръп йере бъракън да девширсин. Сакън ону азарламайън.“ Бьойледже Рут акшама дек тарлада башак девширди. Девширдии башакларъ дьовюндже бир ефа кадар арпасъ олду. Буну йюкленип кенте дьондю. Девширдиклерини гьорен кайнанасъна айръджа, тарлада дойдуктан сонра артърдъъ башакларъ да чъкаръп верди. Наоми, „Бугюн нереде башак девширдин, нереде чалъштън?“ дийе сорду. „Сана бунджа якънлък гьостермиш олан хер кимсе, кутсансън!“ Рут тарласънда чалъштъъ адамдан сьоз едерек кайнанасъна, „Бугюн тарласънда чалъштъъм адамън адъ Боаз“ деди. Наоми гелинине, „ РАБ, са каланлардан да ьолмюшлерден де ийилиини есиргемейен Боаз'ъ кутсасън“ деди. Сонра екледи: „О адам акрабаларъмъздан, якън акрабаларъмъздан биридир.“ Моавлъ Рут шьойле конушту: „Юстелик бана, ‚Адамларъм бютюн бичме ишини битиринджейе кадар онларла бирликте кал‘ деди.“ Наоми, гелини Рут'а, „Къзъм, онун къзларъйла гитмен даха ийи. Башка бир тарлада сана зарар гелебилир“ деди. Бьойледже Рут арпа иле будай бичими сонуна кадар Боаз'ън хизметчи къзларъндан айрълмадъ; башак девширип кайнанасъйла отурмая девам етти. Кайнанасъ Наоми бир гюн Рут'а, „Къзъм, ийилиин ичин сана рахат едеджеин бир йер арамам герекмез ми?“ деди. „Хизметчилерийле бирликте булундуун Боаз акрабамъз деил ми? Бак шимди, бу акшам Боаз харман йеринде арпа савураджак. Йъкан, кокулар сюрюн, гийинип харман йерине гит. Ама адам йемейи ичмейи битирене дек орада олдууну белли етме. Адам ятъп уйудуунда, нереде яттъънъ белле; сонра гидип онун аякларънън юзериндеки ьортюйю калдър ве ораджъкта ят. Не япман геректиини о сана сьойлер.“ Рут она, „Сьойледиин хер шейи япаджаъм“ дийе каршълък верди. Харман йерине гидерек кайнанасънън хер дедиини яптъ. Боаз йийип ичти, кейфи йерине гелди. Сонра харман йъънънън дибинде уйумая гитти. Рут да гизлидже яклаштъ, онун аякларънън юзериндеки ьортюйю калдъръп яттъ. Гедже яръсъ адам юрктю; яттъъ йерде дьонюндже аякларънън дибинде ятан кадънъ айръмсадъ. Она, „Кимсин сен?“ дийе сорду. Кадън, „Бен кьолен Рут'ум“ дийе янътладъ. „Кьоленле евлен. Чюнкю сен якън акрабамъзсън“ деди. Боаз, „ РАБ сени кутсасън, къзъм“ деди. „Бу сон ийилиин, илкинден де бюйюк. Чюнкю йоксул олсун, зенгин олсун, генчлерин пешинден гитмедин. Ве шимди, коркма къзъм; хер истедиини япаджаъм. Бютюн кент халкъ сенин ердемли бир кадън олдууну билийор. Якън акрабанъз олдуум дорудур. Ама бенден даха якън бири вар. Геджейи бурада гечир. Сабах олдуунда еер адам сенин ичин акрабалък гьоревини япарса не яля, варсън япсън. Ама о, акрабалък гьоревини япмак истемезсе, яшаян РАБ 'бе ант ичерим ки, бу гьореви бен юстленирим. Сен сабаха кадар ят.“ Бьойледже Рут сабаха кадар Боаз'ън аякларъ дибинде яттъ. Ама орталък инсанларън бирбирини сечебиледжеи кадар айдънланмадан ьондже калктъ. Чюнкю Боаз, ‚Харман йерине кадън гелдии билинмемели‘ демишти. Боаз Рут'а, „Съртъндаки шалъ чъкар, ач“ деди. Рут шалъ ачънджа Боаз ичине алтъ ьолчек арпа бошалтъп онун съртъна йюкледи. Сонра Рут кенте дьондю. Рут гери дьонюндже кайнанасъ, „Насъл гечти къзъм?“ дийе сорду. Рут, Боаз'ън кендиси ичин яптъъ хер шейи анлаттъ. Сонра екледи: „‚Кайнанана ели бош дьонме‘ дийерек бана бу алтъ ьолчек арпайъ да верди.“ Наоми, „Къзъм, бу ишин не оладжаънъ ьоренинджейе кадар евде кал“ деди. „Чюнкю Боаз бугюн бу иши битирмеден рахат едемейеджек.“ Бу арада Боаз кент капъсъна гидип отурду. Сьозюню еттии якън акраба орадан гечеркен она, „Аркадаш, гел шурая отур“ дийе сесленди. Адам да варъп Боаз'ън янъна отурду. Сонра Боаз кентин илери геленлеринден он адам топладъ. Онлара, „Сиз де гелин, отурун“ деди. Адамлар да отурдулар. Боаз, якън акрабадан олан адама шьойле деди: „Моав топракларъндан дьонмюш олан Наоми, акрабамъз Елимелек'ин тарласънъ сатъйор. Бен де бурада отуранларън ве халкъмън илери геленлеринин ьонюнде буну сатън алман ичин дуруму сана ачайъм дедим. Якън акрабалък гьоревини япмак истийорсан, яп. Ама сен акрабалък гьоревини йерине гетирмейеджексен, сьойле де билейим. Чюнкю бу гьореви япмак ьондже сана дюшер. Сенден сонра бен гелирим.“ Адам, „Якън акрабалък гьоревини бен япаръм“ дийе каршълък верди. Бунун юзерине Боаз, „Ялнъз, тарлайъ Наоми'ден сатън алдъън гюн, ьолен Махлон'ун адънън бърактъъ мирасла сюрмеси ичин дул еши Моавлъ Рут'у да алмалъсън“ деди. Адам, „Бу дурумда якън акрабалък гьоревини япамам; япарсам кенди мирасъмъ техликейе атмъш олурум“ деди. „Бана дюшен акрабалък гьоревини сен йюклен. Чюнкю бен япамам.“ Ескиден Исраил'де акрабалък гьоревинин йерине гетирилдиини ве мюлк алъм сатъмънън онайландъънъ гьостермек ичин тарафлардан бири чаръънъ чъкаръп ьотекине верирди. Алъшвериши ясаллаштърманън йолу буйду. Бу неденле якън акрабадан олан адам, „Сен кендин сатън ал“ дийерек чаръънъ чъкаръп Боаз'а верди. Боаз, илери геленлере ве бютюн халка, „Елимелек'ин, Килйон иле Махлон'ун бютюн мюлкюню Наоми'ден сатън алдъъма бугюн сиз танък олдунуз“ деди. „Махлон'ун дул каръсъ Моавлъ Рут'у да кендиме еш оларак алъйорум. Ьойле ки, ьолен Махлон'ун адъ бърактъъ мирасла бирликте сюрсюн; кардешлеринин арасъндан ве яшадъъ кенттен адъ силинмесин. Бугюн сиз буна танък олдунуз.“ Кент капъсънда булунан бютюн халк ве илери геленлер, „Евет, биз танъъз“ дедилер. „ РАБ сенин евине гелен кадънъ, Исраил сойунун о ики ана диреине –Рахел ве Леа'я– бензер кълсън. Ефрат бойунда варлъклъ, Бейтлехем'де юнлю оласън. РАБ 'бин бу генч кадъндан сана вереджеи чоджукларла сенин сойун, Тамар'ън Яхуда'я доурдуу Перес'ин сойу гиби олсун.“ Бьойледже Боаз, Рут'у кендине еш оларак алдъ ве онунла бирлешти. РАБ 'бин кутсамасъйла гебе калан Рут бир оул доурду. О заман кадънлар Наоми'йе, „Бугюн сени якън акрабасъз бъракмамъш олан РАБ 'бе ьовгюлер олсун. Доан чоджуун юню Исраил'де яйълсън“ дедилер. „О сени яшама дьондюреджек, яшлълъънда дойураджак. Чюнкю ону, сени севен ве сенин ичин йеди оулдан биле даха деерли олан гелинин доурду.“ Наоми чоджуу алъп баръна бастъ ве она дадълък яптъ. Комшу кадънлар, „Наоми'нин бир олу олду“ дийерек чоджуа ад койдулар; она, Овет адънъ вердилер. Овет, Ишай'ън бабасъ; Ишай исе Давут'ун бабасъдър. Перес'ин сойу шьойледир: Перес Хесрон'ун бабасъ, Хесрон Рам'ън бабасъ, Рам Амминадав'ън бабасъ, Амминадав Нахшон'ун бабасъ, Нахшон Салмон'ун бабасъ, Салмон Боаз'ън бабасъ, Боаз Овет'ин бабасъ, Овет Ишай'ън бабасъ, Ишай да Давут'ун бабасъдър. Ефрайим далък бьолгесиндеки Раматайим Касабасъ'нда яшаян, Ефрайим оймаънън Суф бойундан Йерохам олу Елиху олу Тоху олу Суф олу Елкана адънда бир адам вардъ. Елкана'нън Ханна ве Пенинна адънда ики каръсъ вардъ. Пенинна'нън чоджукларъ олдуу халде, Ханна'нън чоджуу олмуйорду. Елкана Хер Шейе Егемен РАБ 'бе тапънъп курбан сунмак юзере хер йъл кенди кентинден Шило'я гидерди. Ели'нин РАБ 'бин кяхинлери олан Хофни ве Пинехас адъндаки ики олу да орадайдъ. Елкана курбан сундуу гюн каръсъ Пенинна'я ве оулларъйла къзларъна еттен бирер пай вериркен, Ханна'я ики пай верирди. Чюнкю РАБ Ханна'нън рахмини капамасъна каршън, Елкана ону северди. Ама РАБ Ханна'нън рахмини кападъъндан, кумасъ Пенинна Ханна'йъ ьофкелендирмек ичин она сюрекли саташърдъ. Бу йълларджа бьойле сюрдю. Ханна РАБ 'бин Тапънаъ'на хер гиттиинде кумасъ она саташърдъ. Бьойледже Ханна алар, йемек йемезди. Коджасъ Елкана, „Ханна, неден алъйорсун, неден йемек йемийорсун?“ дерди, „Неден бу кадар юзгюнсюн? Бен сенин ичин он оулдан даха ийи деил мийим?“ Бир гюн онлар Шило'да йийип ичтиктен сонра, Ханна калктъ. Кяхин Ели РАБ 'бин Тапънаъ'нън капъ сьовеси янъндаки сандалйеде отуруйорду. Ханна, гьонлю бурук, аджъ аджъ алаярак РАБ 'бе якардъ ве шу адаъ ададъ: „Ей Хер Шейе Егемен РАБ, кулунун юзюнтюсюне герчектен бакъп бени анъмсар, кулуну унутмайъп бана бир еркек чоджук верирсен, яшамъ бойунджа ону сана адаяджаъм. Онун башъна хич устура демейеджек.“ Ханна РАБ 'бе якаръшънъ сюрдюрюркен, Ели онун дудакларънъ гьозетлийорду. Ханна ичинден якаръйор, ялнъз дудакларъ къмълдъйор, сеси дуйулмуйорду. Бу йюзден Ели, Ханна'йъ сархош санарак, „Сархошлууну не замана дек сюрдюреджексин? Артък шарабъ бърак“ деди. Ханна, „Ах, ьойле деил ефендим!“ дийе янътладъ, „Бен йюреи аджъларла долу бир кадънъм. Не шарап ичтим, не де башка бир ички. Садедже йюреими РАБ 'бе дьокюйордум. Кулуну кьотю бир кадън санма. Якаръшъмъ шимдийе дек сюрдюрмемин недени чок кайгълъ, юзюнтюлю олмамдър.“ Ели, „Ьойлейсе есенликле гит“ деди, „Исраил'ин Танръсъ дилеини йерине гетирсин.“ Ханна, „Сенин гьозюнде лютуф булайъм“ дейип йолуна гитти. Сонра йемек йеди. Артък юзгюн деилди. Ертеси сабах еркенден калкъп РАБ 'бе тапъндълар. Ондан сонра Рама'даки евлерине дьондюлер. Елкана каръсъ Ханна'йла бирлешти ве РАБ Ханна'йъ анъмсадъ. Заманъ гелиндже Ханна гебе калдъ ве бир еркек чоджук доурду. „Ону РАБ 'ден диледим“ дийерек адънъ Самуел койду. Елкана РАБ 'бе йъллък курбанънъ ве адаънъ сунмак юзере ев халкъйла бирликте Шило'я гитти. Ама Ханна гитмеди. Коджасъна, „Чоджук сюттен кесилдиктен сонра ону РАБ 'бин хизметинде булунмак юзере гьотюреджеим. Яшамъ бойунджа орада каладжак“ деди. Коджасъ Елкана, „Насъл истерсен ьойле яп“ дийе каршълък верди, „Чоджук сюттен кесилинджейе дек бурада кал. РАБ сьозюню йерине гетирсин.“ Бьойледже Ханна олу сюттен кесилинджейе дек евде калъп ону емзирди. Кючюк чоджук сюттен кесилдиктен сонра Ханна юч яшънда бир боа, бир ефа ун ве бир тулум шарап аларак ону кендисийле бирликте РАБ 'бин Шило'даки тапънаъна гьотюрдю. Боайъ кестиктен сонра чоджуу Ели'йе гетирдилер. Ханна, „Ей ефендим, яшамън хаккъ ичин дерим ки, бурада янънда дуруп РАБ 'бе якаран кадънъм бен“ деди, „Бу чоджук ичин якармъштъм; РАБ дилеими йерине гетирди. Бен де ону РАБ 'бе адъйорум. Яшамъ бойунджа РАБ 'бе аданмъш каладжактър.“ Сонра орада РАБ 'бе тапъндълар. Ханна шьойле дуа етти: „Йюреим РАБ 'де булдуум севинчле джошуйор; Гюджюмю йюкселтен РАБ 'дир. Дюшманларъмън каршъсънда ьовюнюйор, Куртаръшънла севинийорум! Кутсаллъкта РАБ 'бин бензери йок, Евет, сенин гибиси йок, я РАБ! Танръмъз гиби даянак йок. Артък бюйюк конушмайън, Азънъздан кюстахча сьозлер чъкмасън. Чюнкю РАБ хер шейи билен Танръ'дър; О'дур давранъшларъ тартан. Гючлюлерин яйларъ кърълър; Гючсюзлерсе гючле донатълър. Токлар йийеджек уруна гюнделикчи олур, Ачлар дойурулур. Късър кадън йеди чоджук доуруркен, Чок чоджуклу кадън кимсесиз калър. РАБ ьолдюрюр де дирилтир де, Ьолюлер дияръна индирир ве чъкарър. О кимини йоксул, кимини варсъл кълар; Кимини алчалтър, кимини йюкселтир. Дюшкюню йерден калдърър, Йоксулу чьоплюктен чъкарър; Сойлуларла отуртсун Ве кендилерине онур тахтънъ мирас оларак баъшласън дийе. Чюнкю йерйюзюнюн темеллери РАБ 'биндир, О дюняйъ онларън юзерине курмуштур. РАБ садък кулларънън адъмларънъ корур, Ама кьотюлер каранлъкта сустурулур. Чюнкю гючле зафере улашамаз инсан. РАБ 'бе каршъ геленлер парампарча оладжак, РАБ онлара каршъ гьоклери гюрлетеджек, Бютюн дюняйъ яргълаяджак, Кралънъ гючле донатаджак, Месхеттии кралън гюджюню йюкселтеджек.“ Сонра Елкана Рама'я, евине дьондю. Кючюк Самуел исе Кяхин Ели'нин гьозетиминде РАБ 'бин хизметинде калдъ. чаталъ кап, тенджере, тава я да казана далдърърдъ. Чаталла чъкарълан хер шей кяхин ичин айърълърдъ. Шило'я гелен Исраиллилер'ин хепсине бьойле давранърлардъ. Юстелик курбанън яларъ якълмадан ьондже, кяхинин хизметкяръ гелип курбан сунан адама, „Кяхине къзартмалък ет вер. Сенден хашланмъш ет деил, чи ет аладжак“ дерди. Курбан сунан, „Ьондже хайванън яларъ якълмалъ, сонра диледиин кадар ал“ дийеджек олса, хизметкяр, „Хайър, шимди вереджексин, йокса зорла алъръм“ дийе каршълък верирди. Генчлерин РАБ 'бе каршъ ишледиклери гюнах чок бюйюктю; чюнкю РАБ 'бе сунулан сунуларъ кючюмсюйорлардъ. Бу арада генч Самуел, кетен ефод гиймиш, РАБ 'бин ьонюнде хизмет едийорду. Йъллък курбанъ сунмак ичин аннеси хер йъл коджасъйла бирликте орая гидер, диктии джюппейи олуна гетирирди. Кяхин Ели де, Елкана иле каръсъна ийи дилекте булунарак, „Диледии ве РАБ 'бе ададъъ чоджуун йерине РАБ сана бу кадъндан башка чоджуклар версин“ дерди. Бундан сонра евлерине дьонерлерди. РАБ 'бин лютфуна ерен Ханна гебе калъп юч еркек, ики къз даха доурду. Кючюк Самуел исе РАБ 'бин хизметинде бюйюдю. Ели артък чок яшланмъштъ. Оулларънън Исраиллилер'е бютюн яптъкларънъ, Булушма Чадъръ'нън гиришинде гьоревли кадънларла дюшюп калктъкларънъ дуймушту. Онлара, „Неден бьойле шейлер япъйорсунуз?“ деди, „Яптъънъз кьотюлюклери херкестен ишитийорум. Олмаз бу, оулларъм! РАБ 'бин халкъ арасънда яйълдъънъ дуйдуум хабер ийи деил. Инсан инсана каршъ гюнах ишлерсе, Танръ онун ичин араджълък едер. Ама РАБ 'бе каршъ гюнах ишлейени ким савунаджак?“ Не вар ки, онлар бабаларънън сьозюню динлемедилер. Чюнкю РАБ онларъ ьолдюрмек истийорду. Бу арада гидерек бюйюйен генч Самуел РАБ 'бин де халкън да беенисини казанмактайдъ. О съраларда бир Танръ адамъ Ели'йе гелип шьойле деди: „ РАБ дийор ки, ‚Атан ве сойу Мъсър'да фиравунун халкъна кьолелик едеркен кендими онлара ачъкча гьостермедим ми? Сунаъма чъкмасъ, бухур якъп ьонюмде ефод гиймеси ичин бютюн Исраил оймакларъ арасъндан ялнъз атанъ кендиме кяхин сечтим. Юстелик Исраиллилер'ин якълан бютюн сунуларънъ да атанън сойуна вердим. Ьойлейсе неден конутум ичин буйурдуум курбанъ ве сунуйу кючюмсюйорсунуз? Халкъм Исраил'ин сундуу бютюн сунуларън ен ийи късъмларъйла кендинизи семиртерек неден оулларънъ бенден даха чок ьонемсийорсун?‘ „Бу неденле Исраил'ин Танръсъ РАБ шьойле дийор: ‚Герчектен, аилен ве атанън сойу сонсуза дек бана хизмет едеджеклер демиштим.‘ Ама шимди РАБ шьойле буйуруйор: ‚Бу бенден узак олсун! Бени онурландъранъ бен де онурландъръръм. Ама бени саймаян кючюк дюшюрюледжек. Сойундан хич кимсенин яшланаджак кадар яшамамасъ ичин сенин ве атанън сойунун гюджюню къраджаъм гюнлер яклашъйор. Исраил'е япъладжак бютюн ийилие каршън, сен конутумда съкънтъ гьореджексин. Артък сойундан хич кимсе яшланаджак кадар яшамаяджак. Сунаъмдан бютюн сойуну йок едеджеим, ялнъз бир кишийи есиргейеджеим. Гьозлери аламактан кьор оладжак, йюреи янаджак. Ама сойундан геленлерин хепси кълъчла ьоледжеклер. Ики олун Хофни иле Пинехас'ън башъна геледжек олай сенин ичин бир белирти оладжак: Икиси де айнъ гюн ьоледжек. Истеклерими ве амачларъмъ йерине гетиреджек гювенилир бир кяхин чъкараджаъм кендиме. Онун сойуну сюрдюреджеим; о да месхеттиим кишинин ьонюнде сюрекли хизмет едеджек. Аиленден са калан херкес бир парча гюмюш ве бир сомун екмек ичин гелип она бойун ееджек ве, Не олур, карън токлууна бени херханги бир кяхинлик гьоревине ата! дийе ялвараджак.‘“ Генч Самуел Ели'нин йьонетими алтънда РАБ 'бе хизмет едийорду. О гюнлерде РАБ 'бин сьозю сейрек гелийорду; гьорюмлер де азалмъштъ. Бир гедже Ели ятаънда уйуйорду. Гьозлери ьойле зайъфламъштъ ки, гючлюкле гьоребилийорду. Самуел исе РАБ 'бин Тапънаъ'нда, Танръ'нън Сандъъ'нън булундуу йерде уйуйорду. Танръ'нън кандили даха сьонмемишти. РАБ Самуел'е сесленди. Самуел, „Бурадайъм“ дийе каршълък верди. Ардъндан Ели'йе кошуп, „Бени чаърдън, иште бурадайъм“ деди. Ама Ели, „Бен чаърмадъм, дьон ят“ дийе каршълък верди. Самуел де дьонюп яттъ. РАБ йине, „Самуел!“ дийе сесленди. Самуел калкъп Ели'йе гитти ве, „Иште, бурадайъм, бени чаърдън“ деди. Ели, „Чаърмадъм, олум“ дийе каршълък верди, „Дьон ят.“ Самуел РАБ 'би даха танъмъйорду; РАБ 'бин сьозю хенюз она ачъкланмамъштъ. РАБ йине ючюнджю кез Самуел'е сесленди. Самуел калкъп Ели'йе гитти. „Иште бурадайъм, бени чаърдън“ деди. О заман Ели генч Самуел'е РАБ 'бин сеслендиини анладъ. Бунун юзерине Самуел'е, „Гит ят“ деди, „Сана йине сесленирсе, ‚Конуш, я РАБ, кулун динлийор‘ дерсин.“ Самуел гидип йерине яттъ. РАБ гелип орада дурду ве ьонджеки гиби, „Самуел, Самуел!“ дийе сесленди. Самуел, „Конуш, кулун динлийор“ дийе янътладъ. РАБ Самуел'е шьойле деди: „Бен Исраил'де хер дуянъ шашкъна чевиреджек бир шей япмак юзерейим. О гюн Ели'нин аилесине каршъ сьойледиим хер шейи баштан сона дек йерине гетиреджеим. Чюнкю фаркънда олдуу гюнахтан ьотюрю аилесини сонсуза дек яргълаяджаъмъ Ели'йе билдирдим. Оулларъ Танръ'я сайгъсъзлък еттилер. Ели де онлара енгел олмадъ. Бу неденле, ‚Ели'нин аилесинин гюнахъ хичбир заман курбан я да сунуйла биле баъшланмаяджактър‘ дийерек Ели'нин аилеси хаккънда ант ичтим.“ Самуел сабаха кадар яттъ, сонра РАБ 'бин Тапънаъ'нън капъларънъ ачтъ. Гьордюю гьорюмю Ели'йе сьойлемектен чекинийорду. Ама Ели она, „Олум Самуел!“ дийе сесленди. Самуел, „Иште бурадайъм“ дийе янътладъ. Ели, „ РАБ сана нелер сьойледи?“ дийе сорду, „Лютфен бенден гизлеме. Сана сьойледиклеринден бирини биле бенден гизлерсен, Танръ сана айнъсънъ, хатта даха кьотюсюню япсън!“ Бунун юзерине Самуел хичбир шей гизлемеден она хер шейи анлаттъ. Ели де, „О РАБ 'дир, гьозюнде ийи оланъ япсън“ деди. Самуел бюйюркен РАБ онунла бирликтейди. РАБ она вердии сьозлерин хичбиринин боша чъкмасъна изин вермеди. Самуел'ин РАБ 'бин бир пейгамбери оларак онайландъънъ Дан'дан Беер-Шева'я кадар бютюн Исраил анладъ. РАБ Шило'да гьорюнмейи сюрдюрдю. Орада сьозю араджълъъйла кендисини Самуел'е танъттъ. Самуел'ин сьозю бютюн Исраил'де яйълдъ. Исраиллилер Филистлилер'ле савашмак юзере йола чъктълар. Исраиллилер Евен-Езер'де, Филистлилер де Афек'те ордугах курду. Филистлилер Исраил'е каршъ саваш дюзенине гирдилер. Саваш хер йере яйълънджа, Филистлилер Исраиллилер'и бозгуна ураттъ. Саваш аланънда дьорт бине якън Исраилли'йи ьолдюрдюлер. Аскерлер ордугаха дьонюндже, Исраил'ин илери геленлери, „Неден бугюн РАБ бизи Филистлилер'ин ьонюнде бозгуна ураттъ?“ дийе сордулар, „ РАБ 'бин Антлашма Сандъъ 'нъ Шило'дан бурая гетирелим ки, арамъза гелдиинде бизи дюшманларъмъзън елинден куртарсън.“ Халк Шило'я адамлар гьондерди. Керувлар арасънда тахт курмуш, Хер Шейе Егемен РАБ 'бин Антлашма Сандъъ'нъ орадан гетирдилер. Ели'нин ики олу, Хофни иле Пинехас да Танръ'нън Антлашма Сандъъ'нън янъндайдълар. РАБ 'бин Антлашма Сандъъ ордугаха варънджа, бютюн Исраиллилер ьойле йюксек сесле баърдълар ки, йер йеринден ойнадъ. Филистлилер баръшмаларъ дуйунджа, „Ибранилер'ин ордугахъндаки бу йюксек баръшмаларън анламъ не?“ дийе сордулар. РАБ 'бин Сандъъ'нън ордугаха гетирилдиини ьорениндже, коркарак, „Танрълар ордугаха гелмиш“ дедилер, „Вай башъмъза! Даха ьондже буна бензер бир олай олмамъштъ. Вай башъмъза! Бу гючлю танръларън елинден бизи ким куртарабилир? Чьолде Мъсърлълар'ъ хер тюр белая чарптъран танрълар бунлар. Гючлю олун, ей Филистлилер! Йиитче давранън! Йокса, Ибранилер сизе насъл бойун едийсе, сиз де онлара ьойле бойун ееджексиниз. Бу йюзден йиитче давранън ве савашън!“ Бьойледже Филистлилер савашъп Исраиллилер'и бозгуна ураттълар. Исраиллилер'ин хепси евлерине качтъ. Йенилги ьойле бюйюктю ки, Исраиллилер отуз бин яя аскер йитирди, Танръ'нън Сандъъ алъндъ, Ели'нин ики олу, Хофни иле Пинехас ьолдю. Беняминли бир адам саваш аланъндан кошарак айнъ гюн Шило'я улаштъ. Гийсилери йъртълмъш, башъ тоз топрак ичиндейди. Адам Шило'я вардъънда, Танръ'нън Сандъъ ичин йюреи титрейен Ели, йол кенарънда бир сандалйейе отурмуш, кайгъйла беклийорду. Адам кенте гирип олуп битенлери анлатънджа, кенттекилерин тюмю хайкърдъ. Ели хайкъръшларъ дуйунджа, „Бу гюрюлтюнюн анламъ не?“ дийе сорду. Адам оланларъ Ели'йе билдирмек ичин хемен онун янъна гелди. О сърада Ели доксан секиз яшъндайдъ. Гьозлери зайъфламъш, гьоремийорду. Адам Ели'йе, „Бен саваш аланъндан гелийорум“ деди, „Саваш аланъндан бугюн качтъм.“ Ели, „Не олду, олум?“ дийе сорду. Хабер гетирен адам шьойле янътладъ: „Исраиллилер Филистлилер'ин ьонюнден качтъ. Аскерлер бюйюк бир йенилгийе урадъ. Ики олун, Хофни'йле Пинехас ьолдю. Танръ'нън Сандъъ да еле гечирилди.“ Адам Танръ'нън Сандъъ'ндан сьоз единдже, Ели сандалйеден герийе, капънън янъна дюштю. Яшлъ ве шишман олдуундан бойну кърълъп ьолдю. Исраил халкънъ кърк йъл сюрейле йьонетмишти. Ели'нин гелини –Пинехас'ън каръсъ– гебейди, доурмак юзерейди. Танръ'нън Сандъъ'нън еле гечирилдиини, кайънбабасъйла коджасънън ьолдююню дуйунджа бирден санджъларъ тутту, йере чьомелип доурду. Ьолмек юзерейкен она ярдъм еден кадънлар, „Коркма, бир олун олду“ дедилер. Ама о алдърмадъ, каршълък да вермеди. Танръ'нън Сандъъ еле гечирилмиш, кайънбабасъйла коджасъ ьолмюштю. Бу йюзден, „Йюджелик Исраил'ден айрълдъ!“ дийерек чоджуа Икавот адънъ верди. „Йюджелик Исраил'ден айрълдъ!“ деди, „Чюнкю Танръ'нън Сандъъ еле гечирилди.“ Филистлилер, Танръ'нън Сандъъ'нъ еле гечирдиктен сонра, ону Евен-Езер'ден Ашдот'а гьотюрдюлер. Танръ'нън Сандъъ'нъ Дагон Тапънаъ'на ташъйъп Дагон хейкелинин янъна йерлештирдилер. Ертеси гюн еркенден калкан Ашдотлулар, Дагон'у РАБ 'бин Сандъъ'нън ьонюнде йюзюстю йере дюшмюш булдулар. Дагон'у алъп йерине койдулар. Ама ертеси сабах еркенден калктъкларънда, Дагон'у йине РАБ 'бин Сандъъ'нън ьонюнде йюзюстю йере дюшмюш булдулар. Бу кез Дагон'ун башъйла ики ели кърълмъш, ешиин юзеринде дуруйорду; ялнъзджа гьовдеси калмъштъ. Дагон кяхинлери де, Ашдот'таки Дагон Тапънаъ'на бютюн геленлер де бу йюзден бугюн де тапънаън ешиине басмъйорлар. РАБ Ашдотлулар'ъ ве чеврелериндеки халкъ аър бичимде джезаландърдъ; онларъ урларла джезаландъръп съкънтъя сокту. Ашдотлулар олуп битенлери гьорюндже, „Исраил Танръсъ'нън Сандъъ янъмъзда калмамалъ; чюнкю О бизи де, илахъмъз Дагон'у да аър бир бичимде джезаландъръйор“ дедилер. Бунун юзерине улаклар гьондерип бютюн Филист бейлерини чаърттълар ве, „Исраил Танръсъ'нън Сандъъ'нъ не япалъм?“ дийе сордулар. Филист бейлери, „Исраил Танръсъ'нън Сандъъ Гат'а гьотюрюлсюн“ дедилер. Бьойледже Исраил Танръсъ'нън Сандъъ'нъ Гат'а гьотюрдюлер. Ама сандък орая гьотюрюлдюктен сонра, РАБ о кенти де джезаландърдъ. Кенти чок бюйюк бир корку сардъ. РАБ кент халкънъ, бюйюк кючюк херкеси урларла джезаландърдъ. Бу йюзден Танръ'нън Сандъъ'нъ Екрон'а гьондердилер. Танръ'нън Сандъъ кенте гирер гирмез Екронлулар, „Бизи ве халкъмъзъ йок етмек ичин Исраил Танръсъ'нън Сандъъ'нъ бизе гетирдилер!“ дийе баърдълар. Бютюн Филист бейлерини топлаярак, „Исраил Танръсъ'нън Сандъъ'нъ бурадан узаклаштърън“ дедилер, „Сандък йерине гери гьондерилсин; ьойле ки, бизи де халкъмъзъ да йок етмесин.“ Чюнкю кентин хер янънъ ьолюм коркусу сармъштъ. Танръ'нън онлара вердии джеза чок аърдъ. Са каланларда урлар чъктъ. Кент халкънън хайкъръшъ гьоклере йюкселди. РАБ 'бин Сандъъ Филист юлкесинде йеди ай калдъктан сонра, Филистлилер кяхинлерле фалджъларъ чаъртъп, „ РАБ 'бин Сандъъ'нъ не япалъм? Ону насъл йерине гьондереджеимизи бизе билдирин“ дедилер. Кяхинлерле фалджълар, „Исраил Танръсъ'нън Сандъъ'нъ гери гьондереджексениз, бош гьондермейин“ дийе янътладълар, „О'на бир суч сунусу сунмалъсънъз. О заман ийилешеджек ве О'нун сизи неден сюрекли джезаландърдъънъ анлаяджаксънъз.“ Филистлилер, „Она суч сунусу оларак не гьондермелийиз?“ дийе сордулар. Кяхинлерле фалджълар, „Суч сунунуз Филист бейлеринин сайъсъна гьоре беш алтън ур ве беш алтън фаре олсун“ дийе янътладълар, „Чюнкю айнъ бела хепинизин де, бейлеринизин де юзериндедир. Онун ичин, урларън ве юлкейи йъкан фарелерин бензерлерини япън. Бьойлеликле Исраил'ин Танръсъ'нъ онурландърън. Белки сизин, илахларънъзън ве юлкенизин юзериндеки джезайъ хафифлетир. Неден Мъсърлълар'ън ве фиравунун яптъъ гиби инат едийорсунуз? Танръ Мъсърлълар'ъ алая алдъктан сонра, Исраил халкънън Мъсър'дан чъкмасъ ичин онларъ сербест бъракмадълар мъ? „Шимди йени бир арабайла бойундурук вурулмамъш, сют верен ики инек хазърлайън. Инеклери арабая кошун; бузаъларънъ артларъндан айъръп ахъра гьотюрюн. РАБ 'бин Сандъъ'нъ алъп арабая койун; суч сунусу оларак О'на гьондереджеиниз алтън ешяларъ да бир кутуя койуп янъна йерлештирин. Сонра бъракън арабайъ йолуна гитсин. Ама ардъндан гьозетлейин. Еер кенди юлкесине, Бейтшемеш'е гиден йолдан илерлерсе, демек ки, юзеримизе бу бюйюк йъкъмъ гетирен О'дур. Йокса бу йъкъмън О'ндан гелмедиини, бизе бир растлантъ олдууну анлаяджаъз.“ Адамлар денилени яптълар. Сют верен ики инек гетирип арабая коштулар, бузаъларънъ да ахъра кападълар. Ичинде фарелерле урларън алтън бензерлеринин булундуу кутуйу РАБ 'бин Сандъъ'йла бирликте арабая койдулар. Инеклер досдору Бейтшемеш йолундан гиттилер. Саа сола сапмадан, бьоюре бьоюре ана йолдан илерледилер. Филист бейлери онларъ Бейтшемеш сънъръна дек изледи. О сърада Бейтшемешлилер вадиде будай бичийорлардъ. Гьозлерини калдъръп сандъъ гьорюндже севиндилер. Бейтшемешли Йешу'нун тарласъна гирен араба орадаки бюйюк бир ташън янънда дурду. Бейтшемешлилер арабанън одунуну ярдълар, инеклери де РАБ 'бе якмалък суну оларак сундулар. Левилилер РАБ 'бин Сандъъ'нъ ве ичинде алтън ешяларън булундуу янъндаки кутуйу индирип бюйюк ташън юзерине коймушлардъ. О гюн Бейтшемешлилер РАБ 'бе якмалък сунулар сунуп курбанлар кестилер. Филистлилер'ин беш бейи олуп битенлери гьордюктен сонра айнъ гюн Екрон'а дьондюлер. Филистлилер Ашдот, Газзе, Ашкелон, Гат ве Екрон кентлери ичин РАБ 'бе суч сунусу оларак ур бичиминде бирер алтън гьондердилер. Алтън фарелерсе, сурлу кентлерле чевре кьойлер дахил беш Филистли бейе аит кентлерин сайъсъ кадардъ. Бейтшемешли Йешу'нун тарласънда РАБ 'бин Антлашма Сандъъ 'нън юзерине кондуу бюйюк таш танък оларак бугюн де дуруйор. РАБ 'бин Антлашма Сандъъ'нън ичине бактъкларъ ичин, РАБ Бейтшемешлилер'ден базъларънъ джезаландъръп йетмиш кишийи йок етти. Халк РАБ 'бин башларъна гетирдии бу бюйюк йъкъмдан долайъ яс тутту. Бейтшемешлилер, „Бу кутсал Танръ'нън, РАБ 'бин ьонюнде ким дурабилир? Бизден сонра киме гидеджек?“ дийорлардъ. Сонунда Кирят-Йеарим'де отуранлара улаклар гьондеререк, „Филистлилер РАБ 'бин Сандъъ'нъ гери гетирдилер; гелин, ону алъп гьотюрюн“ дедилер. Бунун юзерине Кирят-Йеарим халкъ варъп РАБ 'бин Сандъъ'нъ алдъ. Ону Авинадав'ън тепедеки евине гьотюрдюлер. РАБ 'бин Антлашма Сандъъ'на бакмасъ ичин Авинадав олу Елазар'ъ гьоревлендирдилер. Сандък узун бир сюре, йирми йъл бойунджа Кирят-Йеарим'де калдъ. Бу арада бютюн Исраил халкъ РАБ 'бин ьозлемини чекти. Самуел Исраил халкъна шьойле деди: „Еер бютюн йюреинизле РАБ 'бе дьонмейе истеклийсениз, ябанджъ илахларъ ве Ашторет 'ин путларънъ аранъздан калдърън. Кендинизи РАБ 'бе адайъп ялнъз О'на куллук един. РАБ де сизи Филистлилер'ин елинден куртараджактър.“ Бунун юзерине Исраиллилер Баал 'ън ве Ашторет'ин путларънъ атъп ялнъзджа РАБ 'бе куллук етмейе башладълар. О заман Самуел, „Бютюн Исраил халкънъ Миспа'да топлайън, бен де сизин ичин РАБ 'бе якараджаъм“ деди. Миспа'да топланан Исраиллилер куйудан су чекип РАБ 'бин ьонюне дьоктюлер. О гюн оруч туттулар ве, „ РАБ 'бе каршъ гюнах ишледик“ дедилер. Самуел Миспа'да Исраил халкъна ьондерлик етти. Филистлилер Исраил халкънън Миспа'да топландъънъ дуйдулар. Филист бейлери Исраиллилер'е каршъ савашмая чъктълар. Исраиллилер буну дуйунджа Филистлилер'ден корктулар. Самуел'е, „Бизи Филистлилер'ин елинден куртармасъ ичин Танръмъз РАБ 'бе якармайъ бъракма“ дедилер. Бунун юзерине Самуел бир сют кузусу алъп РАБ 'бе тюмюйле якмалък суну оларак сунду ве Исраиллилер адъна РАБ 'бе якардъ. РАБ де она каршълък верди. Самуел якмалък сунуйу сунаркен, Филистлилер, Исраиллилер'е салдърмак юзере яклашмъшлардъ. Ама РАБ о ан коркунч бир сесле гюрлейерек Филистлилер'и ьойле шашкъна чевирди ки, Исраиллилер'ин ьонюнде бозгуна урадълар. Миспа'дан чъкан Исраиллилер Филистлилер'и Бейткар'ън алтъна кадар ковалайъп ьолдюрдюлер. Самуел бир таш алъп Миспа иле Шен арасъна дикти. „ РАБ бурая кадар бизе ярдъм етмиштир“ дийерек таша Евен-Езер адънъ верди. Йенилгийе ураян Филистлилер бир даха Исраил топракларъна салдърмадълар. Самуел яшадъъ сюредже РАБ Филистлилер'ин салдърмасънъ енгелледи. Екрон'дан Гат'а кадар Филистлилер'ин еле гечирдии кентлер Исраил'е гери верилди. Бунун янъсъра Исраил'ин сънър топракларъ да Филистлилер'ин елинден куртарълдъ. Исраиллилер'ле Аморлулар арасънда исе баръш вардъ. Самуел яшадъъ сюредже Исраил'е ьондерлик яптъ. Хер йъл гидип Бейтел'и, Гилгал'ъ, Миспа'йъ долашър, бу кентлерден Исраил'и йьонетирди. Сонра Рама'даки евине дьонер, Исраил'и орадан йьонетирди. Орада РАБ 'бе бир сунак яптъ. Самуел яшланънджа оулларънъ Исраил'е ьондер атадъ. Беер-Шева'да гьорев япан илк олунун адъ Йоел, икинджи олунун адъйса Авия'йдъ. Ама оулларъ онун йолунда йюрюмедилер. Терсине, хаксъз казанджа йьонелип рюшвет алър, яргъда ян тутарлардъ. Бу йюзден Исраил'ин бютюн илери геленлери топланъп Рама'я, Самуел'ин янъна вардълар. Она, „Бак, сен яшландън“ дедилер, „Оулларън да сенин йолунда йюрюмюйор. Шимди, ьотеки улусларда олдуу гиби, бизи йьонетеджек бир крал ата.“ Не вар ки, „Бизи йьонетеджек бир крал ата“ демелери Самуел'ин хошуна гитмеди. Самуел РАБ 'бе якардъ. РАБ, Самуел'е шу каршълъъ верди: „Халкън сана бютюн сьойледиклерини динле. Чюнкю реддеттиклери сен деилсин; кралларъ оларак бени реддеттилер. Онларъ Мъсър'дан чъкардъъм гюнден бу яна бютюн яптъкларънън айнъсънъ сана да япъйорлар. Бени бъракъп башка илахлара куллук еттилер. Шимди онларъ динле. Анджак онларъ ачъкча уяр ве кендилерине краллък япаджак кишинин онларъ насъл йьонетеджеини сьойле.“ Самуел кендисинден крал истейен халка РАБ 'бин бютюн сьойледиклерини билдирди: „Сизе краллък япаджак кишинин йьонетими шьойле оладжак: Оулларънъзъ алъп саваш арабаларънда ве атлъ бирликлеринде гьоревлендиреджек. Онун саваш арабаларънън ьонюнде кошаджаклар. Базъларънъ бинер, базъларънъ еллишер кишилик бирликлере комутан атаяджак. Кимисини топраънъ сюрюп екинини бичмек, кимисини де силахларън ве саваш арабаларънън донатъмънъ япмак ичин гьоревлендиреджек. Къзларънъзъ ътриятчъ, ашчъ, фърънджъ олмак юзере аладжак. Сечкин тарлаларънъзъ, баларънъзъ, зейтинликлеринизи алъп хизметкярларъна вереджек. Тахълларънъзън, юзюмлеринизин ондалъънъ алъп сарай гьоревлилерийле ьобюр хизметкярларъна даътаджак. Кадън еркек кьолелеринизи, сечкин боаларънъзъ, ешеклеринизи алъп кенди ишинде чалъштъраджак. Сюрюлеринизин де ондалъънъ аладжак. Сизлер исе онун кьолелери оладжаксънъз. Бунлар герчеклештиинде, сечтииниз крал йюзюнден ферят едеджексиниз. Ама РАБ о гюн сизе каршълък вермейеджек.“ Не вар ки, халк Самуел'ин сьозюню динлемек истемеди. „Хайър, бизи йьонетеджек бир крал олсун“ дедилер, „Бьойледже биз де бютюн улуслар гиби оладжаъз. Кралъмъз бизи йьонетеджек, ьонюмюзден гидип савашларъмъзъ сюрдюреджек.“ Халкън бютюн сьойледиклерини динлейен Самуел, бунларъ РАБ 'бе актардъ. РАБ Самуел'е, „Онларън сьозюню динле ве башларъна бир крал ата“ дийе буйурду. Бунун юзерине Самуел Исраиллилер'е, „Херкес кенди кентине дьонсюн“ деди. Бенямин оймаъндан Афиях олу Бекорат олу Серор олу Авиел олу Киш адънда бир адам вардъ. Беняминли Киш сьозю гечен бирийди. Саул адънда генч, якъшъклъ бир олу вардъ. Исраил халкъ арасънда ондан даха якъшъклъсъ йокту. Бойу херкестен бир баш даха узунду. Бир гюн Саул'ун бабасъ Киш'ин ешеклери кайболду. Киш, олу Саул'а, „Хизметкярлардан бирини янъна ал да гит, ешеклери ара“ деди. Саул Ефрайим далък бьолгесинден гечип Шалиша топракларънъ долаштъ. Ама ешеклери буламадълар. Шаалим бьолгесине гечтилер. Ешеклер орада да йокту. Сонра Бенямин бьолгесинден гечтилерсе де, хайванларъ буламадълар. Суф бьолгесине варънджа, Саул янъндаки хизметкяръна, „Хайди дьонелим! Йокса бабам ешеклери дюшюнмектен вазгечип бизим ичин кайгъланмая башлар“ деди. Хизметкяр, „Бак, бу кентте сайгън бир Танръ адамъ вардър“ дийе каршълък верди, „Бютюн сьойледиклери бир бир йерине гелийор. Шимди она гиделим. Белки гидеджеимиз йолу о бизе гьостерир.“ Саул, „Гидерсек, адама не гьотюреджеиз?“ деди, „Торбаларъмъздаки екмек тюкенди. Танръ адамъна гьотюреджек бир армаанъмъз йок. Нейимиз калдъ ки?“ Хизметкяр, „Бак, бенде чейрек шекел гюмюш вар“ дийе каршълък верди, „Гидеджеимиз йолу бизе гьостермеси ичин буну Танръ адамъна вереджеим.“ –Ескиден Исраил'де бири Танръ'я бир шей сормак истедиинде, „Хайди, билиджийе гиделим“ дерди. Чюнкю бугюн пейгамбер денилене о заман билиджи денирди.– Саул хизметкяръна, „Ийи, хайди гиделим“ деди. Бьойледже Танръ адамънън яшадъъ кенте гиттилер. Йокуштан кенте дору чъкарларкен, куйудан су чекмейе гиден къзларла каршълаштълар. Онлара, „Билиджи бурада мъ?“ дийе сордулар. Къзлар, „Евет, илерде“ дийе каршълък вердилер, „Шимди чабук давранън. Кентимизе бугюн гелди. Чюнкю халк бугюн тапънма йеринде бир курбан сунаджак. Кенте гирер гирмез, йемек ичин тапънма йерине чъкмадан ьондже ону буладжаксънъз. Курбанъ о кутсаяджаъ ичин, кендиси гелмеден халк йемек йемез. Чарълъ оланлар о гелдиктен сонра йемейе башлар. Шимди гидин, ону хемен булурсунуз.“ Саул'ла хизметкяръ кенте гиттилер. Кенте гирдиклеринде, тапънма йерине чъкмая хазърланан Самуел онлара дору илерлийорду. Саул гелмеден бир гюн ьондже РАБ Самуел'е шуну ачъкламъштъ: „Ярън бу саатлерде сана Бенямин бьолгесинден бирини гьондереджеим. Ону халкъм Исраил'ин ьондери оларак месхедеджексин. Халкъмъ Филистлилер'ин елинден о куртараджак. Халкъмън дурумуна бактъм; чюнкю хайкъръшларъ бана улаштъ.“ Самуел Саул'у гьорюндже, РАБ, „Иште сана сьозюню еттиим адам!“ деди, „Халкъма о ьондерлик едеджек.“ Саул кент капъсънда дуран Самуел'е яклаштъ. „Билиджинин еви нереде, лютфен сьойлер мисин?“ деди. Самуел, „Билиджи беним“ дийе янътладъ, „Ьонюмден тапънма йерине чъкън. Бугюн бенимле бирликте йемек йийеджексиниз. Ярън сабах дюшюндююн хер шейи сана билдирип сени гери гьондеририм. Юч гюн ьондже кайболан ешеклерин ичин кайгъланма. Онлар булунду. Исраил'ин ьозлеми киме йьонелик? Сана ве бабанън аилесине деил ми?“ Саул шу каршълъъ верди: „Бен Исраил оймакларънън ен кючюю олан Бенямин оймаъндан деил мийим? Аит олдуум бой да Бенямин оймаъна балъ бютюн бойларън ен кючюю деил ми? Бана неден бьойле шейлер сьойлюйорсун?“ Самуел Саул иле хизметкярънъ алъп йемек одасъна гьотюрдю; яклашък отуз чарълъ арасънда илк сърайъ онлара верди. Сонра ашчъя, „Сана вердиим ве бир кенара айърманъ сьойледиим пайъ гетир“ деди. Ашчъ буду гетирип Саул'ун ьонюне койду. Самуел, „Иште сенин ичин айрълан парча, буйур йе!“ деди, „Чюнкю буну белиртилен гюн чаърдъъм халкла бирликте йемен ичин сакладъм.“ О гюн Саул Самуел'ле йемек йеди. Тапънма йеринден кенте индиктен сонра Самуел евинин дамънда Саул'ла конушту. Сабах еркенден, шафак сьокеркен калктълар. Самуел, дамдан Саул'у чаъръп, „Хазърлан, сени гьондереджеим“ деди. Саул калктъ. Самуел'ле бирликте дъшаръ чъктълар. Кентин сънъръна яклашъркен Самуел Саул'а, „Хизметкяра ьонюмюзден гитмесини сьойле“ деди. Хизметкяр ьоне гечиндже, Самуел, „Ама сен дур“ дийе екледи, „Сана Танръ'нън сьозюню билдиреджеим.“ Сонра Самуел я кабънъ алъп яъ Саул'ун башъна дьоктю. Ону ьопюп шьойле деди: „ РАБ сени кенди халкъна ьондер оларак месхетти. Бугюн бенден айрълдъктан сонра Бенямин сънърънда, Селсах'таки Рахел'ин мезаръ янънда ики кишийле каршълашаджаксън. Сана, ‚Арамая чъктъън ешеклер булунду‘ дийеджеклер, ‚Бабан ешеклери дюшюнмектен вазгечти, олум ичин не япсам дийе сизин ичин кайгъланмая башладъ.‘ Орадан даха илерлейип Тавор'даки меше ааджъна вараджаксън. Орада бири юч олак, бири юч сомун екмек, ьобюрю де бир тулум шарапла Танръ'нън хузуруна, Бейтел'е чъкан юч адамла каршълашаджаксън. Сени селамлайъп ики сомун екмек вереджеклер. Сен де кабул едеджексин. Сонра Филист ордугахънън булундуу Гиват-Елохим'е вараджаксън. Кенте гириндже, ьонлеринде ченк, теф, кавал ве лир чаланларла бирликте пейгамберлик едерек тапънма йеринден инен бир пейгамбер топлулууйла каршълашаджаксън. РАБ 'бин Руху сенин юзерине гючлю бир бичимде инеджек. Онларла бирликте пейгамберликте булунаджак ве башка бир кишилие бюрюнеджексин. Бу белиртилер герчеклештиинде, дурума гьоре герекени яп. Чюнкю Танръ сенинледир. Шимди бенден ьондже Гилгал'а гит. Якмалък сунуларъ сунмак ве есенлик курбанларънъ кесмек ичин бен де янъна геледжеим. Анджак, бен янъна гелип не япаджаънъ билдирене дек йеди гюн беклемен герекеджек.“ Саул, Самуел'ин янъндан айрълмак юзере она съртънъ дьонер дьонмез, Танръ она башка бир кишилик верди. О гюн бютюн бу белиртилер герчеклешти. Гива'я варънджа, Саул'у бир пейгамбер топлулуу каршъладъ. Танръ'нън Руху гючлю бир бичимде юзерине инди ве Саул онларла бирликте пейгамберликте булунмая башладъ. Ону ьонджеден танъянларън хепси, пейгамберлерле бирликте пейгамберликте булундууну гьорюндже, бирбирлерине, „Не олду Киш олуна? Саул да мъ пейгамбер олду?“ дийе сордулар. Орада отуранлардан бири, „Я онларън бабасъ ким?“ деди. Иште, „Саул да мъ пейгамбер олду?“ сьозю бурадан гелир. Саул пейгамберликте булундуктан сонра тапънма йерине чъктъ. Амджасъ, Саул иле хизметкяръна, „Нереде калдънъз?“ дийе сорду. Саул, „Ешеклери аръйордук“ дийе каршълък верди, „Онларъ буламайънджа, Самуел'е гиттик.“ Амджасъ, „Самуел сана нелер сьойледи, лютфен бана да анлат“ деди. Саул, „Ешеклерин булундууну бизе ачъкча билдирди“ дийе янътладъ. Ама Самуел'ин краллъкла илгили сьозлерини амджасъна ачъкламадъ. Ама сиз бугюн бютюн зорлук ве съкънтъларънъздан сизи куртаран Танрънъз'а сърт чевирдиниз ве, ‚Хайър, бизе бир крал ата‘ дединиз. Шимди РАБ 'бин ьонюнде оймак оймак, бой бой дизилин.“ Самуел бютюн Исраил оймакларънъ бир бир ьоне чъкардъ. Бунлардан Бенямин оймаъ курайла сечилди. Сонра Бенямин оймаънъ бой бой ьоне чаърдъ. Матри'нин бойу сечилди. Ен сонунда да Матри бойундан Киш олу Саул сечилди. Ону арадъларса да буламадълар. Йине РАБ 'бе, „О даха бурая гелмеди ми?“ дийе сордулар. РАБ де, „О бурада, ешяларън арасънда сакланъйор“ деди. Бунун юзерине кошуп Саул'у орадан гетирдилер. Саул халкън арасъна гелди. Бойу хепсинден бир баш узунду. Самуел халка, „ РАБ 'бин сечтии адамъ гьорюйор мусунуз?“ деди, „Бютюн халкън арасънда бир бензери йок.“ Бунун юзерине халк, „Яшасън крал!“ дийе баърдъ. Самуел краллъън илкелерини халка ачъкладъ. Бунларъ китап халине гетирип РАБ 'бин ьонюне койду. Сонра херкеси евине гьондерди. Саул да Гива'я, кенди евине дьондю. Танръ'нън истеклендирдии йиитлер она ешлик еттилер. Ама базъ кьотю кишилер, „О бизи насъл куртарабилир?“ дийерек Саул'у кючюмседилер ве она армаан вермедилер. Саул исе буна алдърмадъ. Аммон Кралъ Нахаш Явеш-Гилат юзерине йюрюйюп кенти кушаттъ. Бютюн Явешлилер, Нахаш'а, „Бизимле бир антлашма яп, сана куллук едериз“ дедилер. Ама Аммонлу Нахаш, „Анджак бир кошулла сизинле антлашма япаръм“ дийе каршълък верди, „Бютюн Исраил халкънъ кючюк дюшюрмек ичин хер биринизин са гьозюню ойуп чъкараджаъм.“ Явеш Кенти'нин илери геленлери она, „Исраил'ин хер бьолгесине улаклар гьондермемиз ичин бизе йеди гюнлюк бир сюре танъ“ дедилер, „Еер бизи куртараджак кимсе чъкмазса о заман сана теслим олуруз.“ Улаклар Саул'ун яшадъъ Гива Кенти'не гелип оланларъ халка билдириндже, херкес хъчкъра хъчкъра аламая башладъ. Там о сърада Саул, ьокюзлеринин ардънда, тарладан дьонюйорду. „Халка не олду? Неден бьойле алъйорлар?“ дийе сорду. Явешлилер'ин сьойледиклерини она анлаттълар. Саул бу сьозлери дуйунджа, Танръ'нън Руху гючлю бир бичимде онун юзерине инди. Саул чок ьофкеленди. Бир чифт ьокюз алъп парчаладъ. Улаклар араджълъъйла Исраил'ин хер бьолгесине бу парчаларъ гьондерип шьойле деди: „Саул иле Самуел'ин ардънджа гелмейен херкесин ьокюзлерине де айнъ шей япъладжактър.“ Халк РАБ коркусуйла сарсълдъ ве тек беден халинде йола чъктъ. Саул онларъ Безек'те топладъ. Исраил халкъ юч йюз бин, Яхудалълар исе отуз бин кишийди. Орая гелен Явешли улаклара шьойле дедилер: „Явеш-Гилат халкъна, ‚Ярън ьолейе дору куртаръладжаксънъз‘ дейин.“ Улаклар гидип бу хабери илетиндже Явешлилер севинди. Аммонлулар'а, „Ярън сизе теслим оладжаъз“ дедилер, „Бизе не дилерсениз япън.“ Ертеси гюн Саул адамларънъ юч бьолюе айърдъ. Адамлар сабах ньобетинде Аммонлулар'ън ордугахъна гирди. Къръм гюнюн ен съджак заманъна дек сюрдю. Са каланлар даълдъ; ики киши биле бир арада калмадъ. Бундан сонра халк Самуел'е, „‚Саул му бизе краллък япаджак?‘ дийенлер кимди? Гетирин онларъ, ьолдюрелим“ деди. Ама Саул, „Бугюн хич кимсе ьолдюрюлмейеджек“ дийе янътладъ, „Чюнкю РАБ бугюн Исраил халкъна куртулуш верди.“ Самуел халка, „Хайди, Гилгал'а гидип орада краллъъ йениден онайлаялъм“ деди. Бьойледже бютюн халк Гилгал'а гидип РАБ 'бин ьонюнде Саул'ун крал олдууну онайладъ. Орада, РАБ 'бин ьонюнде есенлик курбанларъ кестилер; Саул да бютюн Исраиллилер де бюйюк бир севинч яшадълар. Бундан сонра Самуел Исраил халкъна шьойле деди: „Бана сьойледииниз хер шейе кулак вердим: Сизе бир крал атадъм. Шимди сизе ьондерлик япан бир кралънъз вар. Бенсе яшландъм, сачъм аардъ. Оулларъм да сизлерле бирликте. Генчлиимден бу гюне дек сизе ьондерлик яптъм. Иште каршънъзда дуруйорум. Хангинизин ьокюзюню алдъм? Кимин ешеине ел койдум? Кими доландърдъм? Киме баскъ яптъм? Гьоз йуммак ичин кимден рюшвет алдъм? РАБ 'бин ве О'нун месхеттиинин ьонюнде бана каршъ танъклък един де сизе каршълъънъ верейим.“ Халк, „Бизи доландърмадън“ дийе каршълък верди, „Бизе баскъ да япмадън. Кимсенин елинден хичбир шей алмадън.“ Самуел, „Бана каршъ бир шей буламадъънъза бугюн хем РАБ, хем де О'нун месхеттии крал танъктър“ деди. „Евет, танъктър“ дедилер. Самуел конушмасънъ шьойле сюрдюрдю: „Муса иле Харун'у гьоревлендирен, аталарънъзъ Мъсър'дан чъкаран РАБ 'дир. Шимди бурада дурун, РАБ 'бин ьонюнде, О'нун сизи ве аталарънъзъ текрар текрар насъл куртардъъна даир канътлар гьостерейим сизе. „Якуп Мъсър'а гиттиктен сонра, аталарънъз РАБ 'бе якардъ. О да аталарънъзъ Мъсър'дан чъкаръп бурада йерлешмелерини салаян Муса иле Харун'у гьондерди. Ама аталарънъз Танръларъ РАБ 'би унуттулар. Бу йюзден РАБ онларъ Хасор ордусунун комутанъ Сисера'нън, Филистлилер'ин ве Моав Кралъ'нън елине теслим етти. Бунлар аталарънъза каршъ саваштълар. Аталарънъз РАБ 'бе, ‚Гюнах ишледик; РАБ 'би бъракъп Баал 'ън ве Ашторет 'ин путларъна куллук еттик. Ама шимди бизи дюшманларъмъзън елинден куртар, сана куллук едеджеиз‘ дийе сеслендилер. РАБ де Йеруббаал'ъ, Бедан'ъ, Йифтах'ъ ве бен Самуел'и гьондерди. Гювенлик ичинде яшаманъз ичин сизи саран дюшманларънъзън елинден куртардъ. „Ама сиз Аммон Кралъ Нахаш'ън юзеринизе йюрюдююню гьорюндже, Танрънъз РАБ кралънъз олдуу халде бана, ‚Хайър, бизе бир крал ьондерлик япаджак‘ дединиз. Иште сечтииниз, диледииниз крал! Евет, РАБ сизе бир крал верди. Еер РАБ 'ден коркар, О'на куллук едерсениз, О'нун сьозюню динлейип буйрукларъна каршъ гелмезсениз, хем сиз хем де ьондериниз оладжак крал Танрънъз РАБ 'бин ардънджа гидерсениз, не яля! Ама РАБ 'бин сьозюню динлемез, буйрукларъна каршъ гелирсениз, РАБ кралънъзъ джезаландърдъъ гиби сизи де джезаландъраджактър. „Шимди олдуунуз йерде дурун ве РАБ 'бин гьозлеринизин ьонюнде япаджаъ шу олаанюстю олайъ гьорюн. Бугюн будай бичме заманъ деил ми? Гьою гюрлетсин, ямур ядърсън дийе РАБ 'бе ялвараджаъм. Бьойледже бир крал истемекле яптъънъз кьотюлююн РАБ 'бин гьозюнде не денли бюйюк олдууну ийидже анлаяджаксънъз.“ Самуел РАБ 'бе ялвардъ ве РАБ о гюн гьою гюрлетти, ямур ядърдъ. Халк РАБ 'ден де Самуел'ден де чок коркту. Бунун юзерине Самуел'е, „Йок олмаялъм дийе, биз кулларън ичин Танрън РАБ 'бе якар“ дедилер, „Чюнкю бютюн гюнахларъмъза кендимизе бир крал истемек кьотюлююню де екледик.“ Самуел халка, „Коркмайън“ деди, „Сиз бу бюйюк кьотюлюю яптънъз, ама йине де РАБ 'бин ардънджа гитмектен вазгечмейин; терсине, бютюн йюреинизле РАБ 'бе куллук един. Кимсейи куртарамаян ярарсъз путларън ардънджа гитмейин; чюнкю онлар деерсиздир. РАБ гьоркемли адънън хатъръна халкънъ бъракмаяджак. Чюнкю сизи кенди халкъ кълмактан хошнут калдъ. Бана гелиндже, сизин ичин РАБ 'бе ялвармактан вазгечип О'на каршъ гюнах ишлемек бенден узак олсун! Анджак сизе ийи ве дору йолу ьоретеджеим. Ялнъз РАБ 'ден коркун, О'на балълъкла ве бютюн йюреинизле куллук един. О'нун сизлер ичин не гьоркемли ишлер яптъънъ бир дюшюнюн! Ама кьотюлюк япмайъ сюрдюрюрсениз, хем сиз йок оладжаксънъз, хем де кралънъз.“ Саул Исраил'де ики йъл краллък яптъктан сонра халктан юч бин киши сечти. Бунлардан ики бинини Микмас ве Бейтел'ин далък бьолгесинде янъна алдъ. Бинини де Бенямин оймаъна аит Гива Кенти'нде Йонатан'ън янъна бърактъ. Халктан гери каланларъ евлерине гьондерди. Йонатан Гива'даки Филист бирлиини йенди. Филистлилер буну дуйдулар. Саул, бютюн юлкеде бору чалдърарак, „Ибранилер бу хабери дуйсун“ деди. Бьойледже Исраиллилер'ин хепси Саул'ун Филист бирлиини йендиини ве Филистлилер'ин Исраиллилер'ден ирендиини дуйду. Бунун юзерине халк Гилгал'да Саул'ун чевресинде топландъ. Филистлилер Исраиллилер'ле савашмак юзере топландълар. Отуз бин саваш арабасъ, алтъ бин атлъ аскер ве къйълардаки кум кадар калабалък бир ордуя сахиптилер. Гидип Бейтавен'ин доусундаки Микмас'та ордугах курдулар. Дурумларънън техликели олдууну ве аскерлеринин съкъштърълдъънъ гьорен Исраиллилер, маараларда, чалълъкларда, каялъкларда, чукурларда, сарнъчларда гизлендилер. Базъ Ибранилер де Шериа Ърмаъ'ндан Гад ве Гилат бьолгесине гечти. Ама Саул даха Гилгал'дайдъ. Бютюн аскерлер ону титрейерек излийорду. Саул, Самуел тарафъндан белирленен сюрейе уярак, йеди гюн бекледи. Ама Самуел Гилгал'а гелмейиндже, халк Саул'ун янъндан даълмая башладъ. Саул, „Якмалък сунуларъ ве есенлик сунуларънъ бана гетирин“ деди. Сонра якмалък сунуйу сунду. Саул якмалък сунунун сунулмасънъ битирир битирмез Самуел гелди. Саул селамламак ичин ону каршъламая чъктъ. Самуел, „Не яптън?“ дийе сорду. Саул, „Халк янъмдан даълъйорду“ дийе каршълък верди, „Сен де белирленен гюн гелмедин. Юстелик Филистлилер Микмас'та топландълар. Бунларъ гьорюндже, ‚Шимди Филистлилер Гилгал'да юзериме йюрюйеджек; ойса бен РАБ 'бин ярдъмънъ дилемемиштим‘ дийе дюшюндюм. Бу неденле, якмалък сунуйу сунма гереклилиини дуйдум.“ Самуел, „Акълсъзджа даврандън“ деди, „Танрън РАБ 'бин сана вердии буйруа уймадън; йокса, РАБ Исраил юзеринде сенин краллъънън сонсуза дек сюрмесини салаяджактъ. Ама артък краллъън сюрмейеджек. РАБ кенди гьонлюне уйгун бирини арайъп ону кенди халкъна ьондер оларак атамая карарлъ. Чюнкю сен РАБ 'бин буйрууну тутмадън.“ Бундан сонра Самуел Гилгал'дан айръларак Беняминоулларъ'нън Гива Кенти'не гитти. Саул янънда калан халкъ сайдъ; яклашък алтъ йюз кишийди. Саул, олу Йонатан ве янларъндаки халк Беняминоулларъ'нън бьолгесиндеки Гива'да калъйорлардъ. Филистлилер исе Микмас'та ордугах курмушлардъ. Акънджълар юч колдан Филистлилер'ин ордугахъндан чъктълар. Коллардан бири Шуал бьолгесиндеки Офра'я, бири Бейтхорон'а, ьобюрю исе чьоле, Севойим Вадиси'не бакан сънъра дору илерледи. Бютюн Исраил юлкесинде бир тек демирджи йокту. Филистлилер, „Ибранилер кълъч, мъзрак япмасън“ демишлерди. Бу неденле бютюн Исраиллилер сабан демирлерини, казма, балта ве оракларънъ билетмек ичин Филистлилер'е гитмек зорундайдълар. Сабан демирийле казманън билеме фиятъ, шекелин ючте икиси кадардъ. Беллер, балталар, ювендирелер ичин истенилен фият исе шекелин ючте бирийди. Иште бу йюзден, саваш сърасънда Саул иле Йонатан дъшънда, янларъндаки хич кимсенин елинде кълъч, мъзрак йокту. О сърада Филистлилер'ин бир колу Микмас Гечиди'не чъкмъштъ. Бир гюн Саул олу Йонатан, силахънъ ташъян генч хизметкяръна, „Гел, каршъ тарафтаки Филист ордугахъна гечелим“ деди. Ама буну бабасъна хабер вермеди. Саул, Гива Кенти якънъндаки Мигрон'да бир нар ааджънън алтънда отурмактайдъ. Янънда алтъ йюз кадар аскер вардъ. Ефод гиймиш олан Ахия да араларъндайдъ. Ахия Шило'да РАБ 'бин кяхини олан Ели олу Пинехас олу Икавот'ун еркек кардеши Ахитув'ун олуйду. Халк Йонатан'ън гиттиини фаркетмемишти. Йонатан'ън Филист ордугахъна улашмак ичин гечмейи тасарладъъ гечидин хер ики янънда ики сиври кая вардъ; бирине Босес, ьобюрюне Сене денирди. Каялардан бири кузейде Микмас'а, ьобюрю гюнейде Гива'я бакардъ. Йонатан силахънъ ташъян генч хизметкяръна, „Гел, шу сюннетсизлерин ордугахъна гиделим“ деди, „Белки РАБ бизим ичин бир шейлер япар. Чюнкю герек чоклукта, герексе азлъкта РАБ 'бин зафере улаштърмасъна енгел йоктур.“ Силахънъ ташъян генч, „Не дюшюнюйорсан ьойле яп“ дийе янътладъ, „Хайди йюрю! Дюшюндююн хер шейде сенинлейим.“ Йонатан, „Бу адамлара гиделим, бизи гьорсюнлер“ деди, „Еер бизе, ‚Янънъза гелене дек беклейин‘ дерлерсе, олдуумуз йерде калъръз, гитмейиз. Ама, ‚Янъмъза гелин‘ дерлерсе, гидериз. Чюнкю бу, РАБ 'бин Филистлилер'и елимизе теслим еттиине илишкин бир белирти оладжак бизим ичин.“ Бьойледже икиси де Филистлилер'ин аскерлерине гьорюндюлер. Филистлилер, „Бакън! Ибранилер гизлендиклери чукурлардан чъкмая башлъйор!“ дедилер. Сонра Йонатан'ла силахънъ ташъян гендже, „Бурая, янъмъза гелин, сизе бир шей сьойлейеджеиз“ дийе сеслендилер. Бунун юзерине Йонатан силахънъ ташъяна, „Ардъмдан гел“ деди, „ РАБ онларъ Исраиллилер'ин елине теслим етти.“ Йонатан еллерийле аякларънъ кулланарак йукаръя търмандъ; силахънъ ташъян генч де ону изледи. Йонатан Филистлилер'и йенилгийе ураттъ. Силахънъ ташъян генч де ону излийор ве Филистлилер'и ьолдюрюйорду. Йонатан'ла силахънъ ташъян генч бу илк салдъръда ики дьонюмлюк бир аланда йирми кадар аскер ьолдюрдюлер. Ордугахта ве кърсал аланда бютюн Филист халкъ арасънда дехшет хюкюм сюрюйорду. Аскерлерле акънджълар биле титрийорду. Деркен йер сарсълдъ; санки Танръ'дан гелен бир титремейди бу. Бенямин топракларъндаки Гива Кенти'нде Саул'ун ньобетчилери бюйюк бир калабалъън орая бурая даълдъънъ гьордюлер. Бунун юзерине Саул янъндаки адамлара, „Йоклама япън да арамъздан кимин айрълдъънъ гьорюн“ деди. Йоклама япълънджа Йонатан'ла силахънъ ташъян генджин орада олмадъънъ анладълар. Саул Ахия'я, „Танръ'нън Сандъъ'нъ гетир“ деди. О сърада Танръ'нън Сандъъ Исраил халкъндайдъ. Саул кяхинле конушуркен, Филистлилер'ин ордугахъндаки каргаша да гидерек артмактайдъ. Бунун юзерине Саул кяхине, „Елини чек“ деди. Саул'ла янъндаки аскерлерин тюмю топланъп саваш аланъна гиттилер. Орада бюйюк бир каргаша вардъ. Херкес бирбирине кълъч чекийорду. Даха ьондже Филистлилер'ин янънда йер алъп онларън ордугахъна катълан Ибранилер биле саф деиштиререк Саул'ла Йонатан'ън янъндаки Исраил бирликлерине катълдълар. Ефрайим далък бьолгесинде гизленен Исраиллилер де Филистлилер'ин качтъънъ дуйунджа онларъ саваш аланънда коваламая башладълар. Бьойледже РАБ Исраил'и о гюн зафере улаштърдъ. Саваш Бейтавен'ин ьотесине дек яйълдъ. О гюн Исраиллилер биткинди. Чюнкю Саул, „Бен дюшманларъмдан ьоч алънджая кадар, акшама дек ким йемек йерсе ланетли олсун!“ дийе халка ант ичирмишти. Бу йюзден де кимсе бир шей йемемишти. Йонатан бабасънън халка ант ичирдиини дуймамъштъ. Елиндеки денеи узатъп уджуну бал гюмеджине батърдъ. Бираз бал тадар татмаз гьозлери парладъ. Бунун юзерине орадакилерден бири Йонатан'а, „Бабан аскерлере, ‚Бугюн ким йемек йерсе ланетли олсун‘ дийе ант ичирди“ деди, „Аскерлерин биткин дюшмеси де бундан.“ Йонатан, „Бабам халка съкънтъ верди“ дийе янътладъ, „Бакън, бу балдан бираз тадънджа гьозлерим насъл да парладъ! Бугюн халк дюшманларъндан ямаладъъ йийеджеклерден ьозгюрдже йесейди, чок даха ийи олурду! О заман Филистлилер'ин йенилгиси де даха аър олмаз мъйдъ?“ О гюн Исраиллилер, Филистлилер'и Микмас'тан Аялон'а кадар йенилгийе ураттълар. Ама Исраил аскерлери о кадар биткинди ки, ямаладъкларъ маллара салдърдълар; даварларъ, съърларъ, бузаъларъ якаладъкларъ гиби хемен ораджъкта кесип канънъ акътмадан йедилер. Дуруму Саул'а билдиререк, „Бак, аскерлерин канлъ ети йемекле РАБ 'бе каршъ гюнах ишлийор!“ дедилер. Бунун юзерине Саул, „Хаинлик еттиниз!“ деди, „Хемен бюйюк бир таш йуварлайън бана.“ Сонра екледи: „Халкън арасъна варъп херкесин ьокюзюню, койунуну бана гетирмесини сьойлейин. Онларъ бурада кесип йесинлер. Ети канъйла бирликте йийерек РАБ 'бе каршъ гюнах ишлемейин.“ О гедже херкес ьокюзюню гетирип орада кести. О сърада Саул РАБ 'бе бир сунак яптъ. РАБ 'бе яптъъ илк сунактъ бу. Саул адамларъна, „Хайди, бу гедже Филистлилер'е салдъралъм“ деди, „Тан аарънджая дек малларънъ ямалаялъм, онлардан бир текини биле са бъракмаялъм.“ Адамлар, „Сендже уйгун олан нейсе ону яп“ дийе каршълък вердилер. Ама кяхин, „Бурада Танръ'я данъшалъм“ деди. Бунун юзерине Саул Танръ'я, „Филистлилер'е салдърмая гидейим ми? Онларъ Исраиллилер'ин елине теслим едеджек мисин?“ дийе сорду. Ама Танръ о гюн янът вермеди. Бунун ичин Саул, „Ей халкън ьондерлери! Бурая яклашън да бугюн ишленен бу гюнахън насъл ишлендиини ортая чъкаралъм“ деди, „Исраил'и куртаран яшаян РАБ 'бин адъйла дерим ки, бу гюнаха йол ачан олум Йонатан биле олса кесинликле ьолдюрюледжектир.“ Ама кимсе бир шей сьойлемеди. Бунун юзерине Саул халка, „Сиз бир янда дурун, олум Йонатан'ла бен ьобюр янда дураджаъз“ деди. Халк, „Сендже уйгун олан нейсе ону яп“ дийе каршълък верди. Саул Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бе, „Бана дору янътъ вер“ деди. Кура Йонатан'ла Саул'а дюштю, халк акландъ. Саул бу кез, „Бенимле олум Йонатан арасънда кура чекин“ деди. Кура Йонатан'а дюштю. Бунун юзерине Саул Йонатан'а, „Сьойле бана, не яптън?“ дийе сорду. Йонатан, „Бен ялнъзджа елимдеки денеин уджуйла бираз бал алъп таттъм. Шимди ьолмем ми герек?“ дийе каршълък верди. Саул, „Йонатан, еер сени ьолдюртмезсем, Танръ бана айнъсънъ, хатта даха кьотюсюню япсън!“ деди. Ама халк Саул'а, „Исраил'и бу бюйюк зафере улаштъран Йонатан'ъ мъ ьолдюртеджексин?“ деди, „Асла! Яшаян РАБ 'бин адъйла дериз ки, сачънън бир телине биле зарар гелмейеджектир. Чюнкю бугюн о не яптъйса Танръ'нън ярдъмъйла япмъштър.“ Бьойледже халк Йонатан'ъ ьолдюрюлмектен куртардъ. Бундан сонра Саул Филистлилер'и коваламактан вазгечти. Филистлилер де йерлерине дьондюлер. Саул Исраил'е крал атандъктан сонра, хер яндаки дюшманларъна –Моав, Аммон, Едом халкларъ, Сова кралларъ ве Филистлилер'е– каршъ саваштъ. Гиттии хер йерде зафер казандъ. Йиитче савашарак Амалеклилер'и йенилгийе ураттъ, Исраиллилер'и дюшманън ямасъндан куртардъ. Саул'ун оулларъ Йонатан, Йишви ве Малкишуа иди. Ики къзъндан бюйююнюн адъ Мерав, кючююнюн адъ Микал'дъ. Каръсъ, Ахимаас'ън къзъ Ахиноам'дъ. Ордусунун башкомутанъ амджасъ Нер олу Авнер'ди. Саул'ун бабасъ Киш'ле Авнер'ин бабасъ Нер, Авиел'ин оулларъйдъ. Саул яшамъ бойунджа Филистлилер'ле къясъя саваштъ. Нереде йиит, гючлю бирини гьорсе кенди ордусуна каттъ. Самуел Саул'а шьойле деди: „ РАБ сени кенди халкъ Исраил'ин Кралъ оларак месхетмек ичин бени гьондерди. Шимди РАБ 'бин сьозлерине кулак вер. Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, ‚Исраиллилер'е яптъкларъ кьотюлюктен ьотюрю Амалеклилер'и джезаландъраджаъм. Чюнкю Мъсър'дан чъкан Исраиллилер'е каршъ койдулар. Шимди гит, Амалеклилер'е салдър. Онлара аит хер шейи тюмюйле йок ет, хичбир шейи есиргеме. Кадън еркек, чолук чоджук, ьокюз, койун, деве, ешек хепсини ьолдюр.‘“ Бунун юзерине Саул аскерлерини топлайъп Телаим Кенти'нде сайдъ. Ики йюз бин яя аскерин янъсъра Яхудалълар'дан да он бин киши вардъ. Саул Амалек Кенти'не варъп вадиде пусу курду. Сонра Кенлилер'е шу уяръйъ гьондерди: „Хайди гидин, Амалеклилер'и бъракън; ьойле ки, сизи де онларла бирликте йок етмейейим. Чюнкю сиз Мъсър'дан чъкан Исраил халкъна ийилик еттиниз.“ Бунун юзерине Кенлилер Амалеклилер'ден айрълдълар. Саул Хавила'дан Мъсър'ън доусундаки Шур'а дек Амалеклилер'и йенилгийе ураттъ. Амалек Кралъ Агак'ъ са оларак якаладъ. Халкънън тюмюню де кълъчтан гечирди. Не вар ки, Саул иле адамларъ Агак'ъ ве ен ийи койунларъ, съърларъ, бесили даналаръ, кузуларъ –ийи олан не варса хепсини– есиргедилер. Бунларъ тюмюйле йок етмек истемедилер. Анджак деерсиз ве зайъф не варса хепсини йок еттилер. РАБ Самуел'е шьойле сесленди: „Саул'у крал яптъъма пишманъм. Бени излемектен вазгечти. Буйрукларъмъ йерине гетирмеди.“ Самуел ьофкеленди ве бютюн геджейи РАБ 'бе якармакла гечирди. Ертеси сабах Самуел Саул'ла гьорюшмек ичин еркенден калктъ. Саул'ун Кармел Кенти'не гиттиини, орада кендисине бир анът диктиктен сонра ашаъ инип Гилгал'а дьондююню ьоренди. Саул кендисине гелен Самуел'е, „ РАБ сени кутсасън! Бен РАБ 'бин буйрууну йерине гетирдим“ деди. Самуел, „Ьойлейсе недир кулаъма гелен бу койун мелемеси? Недир бу дуйдуум съър бьоюрмеси?“ дийе сорду. Саул шьойле янътладъ: „Халк бунларъ Амалеклилер'ден гетирди. Танрън РАБ 'бе курбан сунмак юзере даварларън, съърларън ен ийилерини есиргедилер. Ама гери каланларъ тюмюйле йок еттик.“ Самуел, „Дур да бу гедже РАБ 'бин бана нелер сьойледиини сана билдирейим“ деди. Саул, „Сьойле“ дийе каршълък верди. Самуел конушмасънъ шьойле сюрдюрдю: „Кендини ьонемсиз сайдъън халде, сен Исраил оймакларънън ьондери олмадън мъ? РАБ сени Исраил'е крал месхетти. РАБ сени бир гьореве гьондерип, ‚Гит, о гюнахлъ Амалеклилер'и тюмюйле йок ет; хепсини ортадан калдърънджая дек онларла саваш‘ деди. Ьойлейсе неден РАБ 'бин сьозюне кулак асмадън? Неден ямаланан маллара салдърарак РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптън?“ Саул, „Ама бен РАБ 'бин сьозюне кулак вердим!“ дийе янътладъ, „ РАБ 'бин бени гьондердии йере гиттим. Амалеклилер'и тюмюйле йок еттим, Амалек Кралъ Агак'ъ да бурая гетирдим. Не вар ки аскерлер, Гилгал'да Танрън РАБ 'бе курбан сунмак юзере ямаланмъш базъ малларъ, йок едилмейе аданмъш ен ийи даварларла съърларъ алдълар.“ Самуел шьойле каршълък верди: „ РАБ кенди сьозюнюн динленмесинден хошландъъ кадар Якмалък сунулардан, курбанлардан хошланър мъ? Иште сьоз динлемек курбандан, Сьозю ьонемсемек де кочларън яларъндан даха ийидир. Чюнкю башкалдърма, фалджълък кадар гюнахтър Ве дикбашлълък, путперестлик кадар кьотюдюр. Сен РАБ 'бин буйрууну реддеттиин ичин, РАБ де сенин крал олманъ реддетти.“ Бунун юзерине Саул, „Гюнах ишледим! Евет, РАБ 'бин буйрууну да, сенин сьозлерини де чинедим“ деди, „Халктан корктуум ичин онларън сьозюню динледим. Ама шимди ялваръръм, гюнахъмъ баъшла ве бенимле бирликте дьон ки, РАБ 'бе тапънайъм.“ Самуел, „Сенинле дьонмем“ деди, „Чюнкю сен РАБ 'бин буйрууну реддеттин, РАБ де Исраил Кралъ олманъ реддетти!“ Самуел дьонюп гитмейе давранънджа, Саул онун джюппесинин етеини тутту. Джюппе йъртълдъ. Самуел, „Бугюн РАБ Исраил Краллъъ'нъ елинден алдъ ве сенден даха ийи бирине верди“ деди, „Исраил'ин йюдже Танръсъ ялан сьойлемез, дюшюнджесини де деиштирмез. Чюнкю О инсан деил ки, дюшюнджесини деиштирсин.“ Саул, „Гюнах ишледим!“ деди, „Ама не олур халкъмън илери геленлери ве Исраиллилер каршъсънда бени онурландър. Танрън РАБ 'бе тапънмам ичин бенимле дьон.“ Бьойледже Самуел Саул'ла бирликте гери дьондю ве Саул РАБ 'бе тапъндъ. Самуел, „Амалек Кралъ Агак'ъ бана гетирин“ дийе буйурду. Агак гювенле гелди. Чюнкю, „Ьолюм техликеси кесинликле гечти“ дийе дюшюнюйорду. Ама Самуел, „Кълъджън кадънларъ насъл чоджуксуз бърактъйса Сенин аннен де кадънлар арасънда Чоджуксуз бъракъладжак“ дийерек Агак'ъ Гилгал'да РАБ 'бин ьонюнде кълъчла парчаладъ. Самуел Рама'я, Саул да Гива'даки евине гитти. Самуел ьолюмюне дек Саул'у бир даха гьормедийсе де, онун ичин юзюлдю. РАБ де Саул'у Исраил Кралъ яптъъна пишмандъ. РАБ Самуел'е, „Бен Саул'ун Исраил Кралъ олмасънъ реддеттим дийе сен даха не замана дек онун ичин юзюледжексин?“ деди, „Я бойнузуну яла долдуруп йола чък. Сени Бейтлехемли Ишай'ън евине гьондерийорум. Чюнкю онун оулларъндан бирини крал сечтим.“ Самуел, „Насъл гидебилирим? Саул буну дуярса бени ьолдюрюр!“ деди. РАБ шьойле янътладъ: „Янъна бир дюве ал ве, ‚ РАБ 'бе курбан сунмак ичин гелдим‘ де. Ишай'ъ курбан тьоренине чаър. О заман не япман геректиини бен сана билдиреджеим. Сана белиртеджеим кишийи беним адъма крал оларак месхедеджексин.“ Самуел РАБ 'бин сьозюне уярак Бейтлехем Кенти'не гитти. Кентин илери геленлери ону титрейерек каршъладълар ве, „Баръш ичин ми гелдин?“ дийе сордулар. Самуел, „Евет, баръш ичин“ дийе янътладъ, „ РАБ 'бе курбан сунмая гелдим. Кендинизи кутсайъп бенимле бирликте курбан тьоренине гелин.“ Сонра Ишай иле оулларънъ кутсайъп курбан тьоренине чаърдъ. Ишай иле оулларъ гелиндже Самуел Елиав'ъ гьордю ве, „Герчектен РАБ 'бин ьонюнде дуран бу адам О'нун месхеттии кишидир“ дийе дюшюндю. Ама РАБ Самуел'е, „Онун якъшъклъ ве узун бойлу олдууна бакма“ деди, „Бен ону реддеттим. Чюнкю РАБ инсанън гьордюю гиби гьормез; инсан дъш гьорюнюше, РАБ исе йюрее бакар.“ Ишай, олу Авинадав'ъ чаъръп Самуел'ин ьонюнден гечирди. Ама Самуел, „ РАБ буну да сечмеди“ деди. Бунун юзерине Ишай Шамма'йъ да гечирди. Самуел йине, „ РАБ буну да сечмеди“ деди. Бьойледже Ишай йеди олуну да Самуел'ин ьонюнден гечирди. Ама Самуел, „ РАБ бунлардан хичбирини сечмеди“ деди. Сонра Ишай'а, „Оулларънън хепси бунлар мъ?“ дийе сорду. Ишай, „Бир де ен кючюю вар“ деди, „Сюрюйю гюдюйор.“ Самуел, „Бирини гьондер де ону гетирсин“ деди, „О бурая гелмеден йемее отурмаяджаъз.“ Ишай бирини гьондерип олуну гетиртти. Чоджук къзъл сачлъ, якъшъклъ, гьозлери пъръл пъръл бир деликанлъйдъ. РАБ Самуел'е, „Калк, ону месхет. Сечтиим киши одур“ деди. Самуел я бойнузуну алъп кардешлеринин ьонюнде чоджуу месхетти. О гюнден башлаярак РАБ 'бин Руху Давут'ун юзерине гючлю бир бичимде инди. Бундан сонра Самуел калкъп Рама'я дьондю. Бу съраларда РАБ 'бин Руху Саул'дан айрълмъштъ. РАБ 'бин гьондердии кьотю бир рух она съкънтъ чектирийорду. Хизметкярларъ Саул'а, „Бак, Танръ'нън гьондердии кьотю бир рух сана съкънтъ чектирийор“ дедилер, „Ефендимиз, биз хизметкярларъна буйрук вер, ийи лир чалан бирини булалъм. Ьойле ки, Танръ'нън гьондердии кьотю рух юзерине гелиндже, о лир чалар, сен де рахатларсън.“ Саул хизметкярларъна, „Ийи лир чалан бирини булуп бана гетирин“ дийе буйурду. Хизметкярлардан бири, „Бейтлехемли Ишай'ън оулларъндан бирини гьордюм“ деди, „Ийи лир чалар. Юстелик йюрекли, гючлю бир савашчъдър; акъллъджа конушур, якъшъклъдър. РАБ де онунладър.“ Бунун юзерине Саул Ишай'а улаклар гьондеререк, „Сюрюйю гюден олун Давут'у бана гьондер“ деди. Ишай екмек йюклю бир ешек, бир тулум шарап, бир де олак алъп олу Давут'ла бирликте Саул'а гьондерди. Давут Саул'ун янъна варъп онун хизметине гирди. Саул Давут'у чок севди ве она силахларънъ ташъма гьоревини верди. Саул Ишай'а шу хабери гьондерди: „Изин вер де Давут хизметимде калсън; ондан хошнудум.“ О гюнден сонра, Танръ'нън гьондердии кьотю рух не заман Саул'ун юзерине гелсе, Давут лири алъп чалар, Саул рахатлайъп кендине гелирди. Кьотю рух да ондан узаклашърдъ. Савашмак юзере ордуларънъ бир арая гетирен Филистлилер, Яхуда'нън Соко Кенти'нде топландълар. Соко иле Азека Кенти арасъндаки Ефес-Даммим'де ордугах курдулар. Саул иле Исраиллилер де топландълар. Ела Вадиси'нде ордугах куруп Филистлилер'е каршъ саваш дюзени алдълар. Филистлилер тепенин бир янънда, Исраиллилер де каршъ тепеде йерлерини алдъ. Араларънда вади вардъ. Филист ордугахъндан Гатлъ Голят адънда уста бир дьовюшчю ортая чъктъ. Бойу алтъ аршън бир каръштъ. Башъна тунч мифер такмъш, пуллу бир зърх кушанмъштъ. Тунч зърхън аърлъъ беш бин шекелди. Балдърларъ зърхларла корунмушту. Омузларъ арасънда тунч бир пала асълъйдъ. Мъзраънън сапъ докумаджъ тезгахънън съръъ гибийди. Мъзраън демир башънън аърлъъ алтъ йюз шекелди. Голят'ън ьонюсъра калканънъ ташъян бир адам йюрюйорду. Голят дуруп Исраил ордусуна, „Неден саваш дюзени алдънъз?“ дийе хайкърдъ, „Бен Филистли'йим, сизсе Саул'ун кьолелерисиниз. Аранъздан каршъма чъкаджак бирини сечин. Дьовюште бени йенип ьолдюребилирсе, биз сизин кьолениз олуруз. Ама бен юстюн гелип ону йок едебилирсем, сиз бизим кьолемиз олур, бизе куллук едерсиниз.“ Филистли Голят конушмасънъ шьойле сюрдюрдю: „Бугюн Исраил ордусуна мейдан окуйорум! Бенимле дьовюшеджек бирини чъкарън каршъма!“ Филистли'нин бу сьозлерини дуйунджа, Саул да Исраиллилер де чок коркуп дехшет ичинде калдълар. Давут Яхуда'нън Бейтлехем Кенти'нден Ефратлъ Ишай адънда бир адамън олуйду. Ишай'ън секиз олу вардъ. Саул'ун краллъъ дьонеминде Ишай'ън яшъ олдукча илерлемишти. Ишай'ън юч бюйюк олу Саул'ла бирликте саваша катълмъштъ. Саваша гиден ен бюйюк олунун адъ Елиав, икинджисинин адъ Авинадав, ючюнджюсюнюн адъйса Шамма'йдъ. Давут ен кючюклерийди. Юч бюйюк оул Саул'ун янъндайдъ. Давут исе бабасънън сюрюсюне бакмак ичин Саул'ун янъндан айрълъп Бейтлехем'е гидер гелирди. Филистли Голят кърк гюн бойунджа сабах акшам ортая чъкъп мейдан окуду. Бир гюн Ишай, олу Давут'а шьойле деди: „Кардешлерин ичин шу каврулмуш бир ефа будайла он сомун екмеи ал, чабуджак ордугаха, кардешлеринин янъна гит. Шу он парча пейнири де бирлик комутанъна гьотюр. Кардешлеринин не дурумда олдууну ьорен ве ийи олдукларъна илишкин бир белирти гетир. Кардешлерин Саул ве ьобюр Исраиллилер'ле бирликте Ела Вадиси'нде Филистлилер'е каршъ савашъйорлар.“ Ертеси сабах Давут еркенден калктъ. Сюрюйю бир чобана бърактъ. Ишай'ън буйурдуу гиби ерзаъ алъп йола койулду. Ордугаха вардъъ сърада аскерлер саваш нараларъ атарак саваш дюзенине гирийорлардъ. Исраиллилер'ле Филистлилер каршъ каршъя саваш дюзени алмъшлардъ. Давут гетирдиклерини левазъм гьоревлисине бъракъп джепхейе кошту; кардешлеринин янъна варъп онларъ селамладъ. Давут онларла конушуркен, Гатлъ Филистли, Голят адъндаки дьовюшчю Филист джепхесинден илери чъкарак даха ьондже яптъъ гиби мейдан окуду. Давут буну дуйду. Исраиллилер Голят'ъ гьорюндже бюйюк коркуйла ьонюнден качъштълар. Бирбирлерине, „Исраил'е мейдан окумак ичин ортая чъкан шу адамъ гьорюйорсунуз я!“ дийорлардъ, „Крал ону ьолдюрене бюйюк бир армаанън янъсъра къзънъ да вереджек. Бабасънън аилесини де Исраил'е верги ьодемектен муаф тутаджак.“ Давут янъндакилере, „Бу Филистли'йи ьолдюрюп Исраил'ден бу утанджъ калдъраджак кишийе не вериледжек?“ дийе сорду, „Бу сюннетсиз Филистли ким олуйор да яшаян Танръ'нън ордусуна мейдан окуйор?“ Адамлар даха ьондже верилмиш олан сьозе гьоре Голят'ъ ьолдюреджек кишийе нелер вериледжеини анлаттълар. Аабейи Елиав Давут'ун адамларла конуштууну дуйунджа ьофкеленди. „Не ишин вар бурада?“ деди, „Чьолдеки юч беш койуну киме бърактън? Не кадар кендини беенмиш ве не кадар кьотю йюрекли олдууну билийорум. Садедже савашъ гьормейе гелдин.“ Давут, „Не яптъм ки?“ деди, „Бир сору сордум, о кадар.“ Сонра башка бирине дьонюп айнъ соруйу сорду. Адамлар ьонджекине бензер бир янът вердилер. Давут'ун сьойледиклерини дуянлар Саул'а илеттилер. Саул ону чаърттъ. Давут Саул'а, „Бу Филистли йюзюнден кимсе йълмасън! Бен кулун гидип онунла дьовюшеджеим!“ деди. Саул, „Сен бу Филистли'йле дьовюшемезсин“ деди, „Чюнкю даха генчсин, о исе генчлиинден бери савашчъдър.“ Ама Давут, „Кулун бабасънън сюрюсюню гюдер“ дийе каршълък верди, „Бир аслан я да айъ гелип сюрюден бир кузу качърънджа, пешинден гидип она салдърър, кузуйу азъндан куртаръръм. Еер аслан я да айъ юзериме гелирсе, боазъндан туттуум гиби вурур ьолдюрюрюм. Кулун, аслан да айъ да ьолдюрмюштюр. Бу сюннетсиз Филистли де онлар гиби оладжак. Чюнкю яшаян Танръ'нън ордусуна мейдан окуду. Бени асланън, айънън пенчесинден куртаран РАБ, бу Филистли'нин елинден де куртараджактър.“ Саул, „Ьойлейсе гит, РАБ сенинле бирликте олсун“ деди. Сонра кенди гийсилерини Давут'а верди; башъна тунч мифер тактъ, она бир зърх гийдирди. Давут гийсилеринин юзерине кълъджънъ кушанъп йюрюмейе чалъштъ. Чюнкю бу гийсилере алъшък деилди. Саул'а, „Бунларла йюрюйемийорум“ деди, „Чюнкю алъшък деилим.“ Сонра гийсилери юзеринден чъкардъ. Денеини алъп дереден беш чакъл ташъ сечти. Бунларъ чобан даарджъънън джебине койдуктан сонра сапанънъ алъп Филистли Голят'а дору илерледи. Филистли де, ьонюнде калкан ташъйъджъсъ, Давут'а дору илерлийорду. Давут'у тепеден търнаа сюздю. Къзъл сачлъ, якъшъклъ бир генч олдуу ичин ону кючюмседи. „Бен кьопек мийим ки, юзериме денекле гелийорсун?“ дийерек кенди илахларънън адъйла Давут'у ланетледи. „Бана гелсене! Беденини гьоктеки кушлара ве кърдаки хайванлара йем едеджеим!“ деди. Давут, „Сен кълъчла, мъзракла, палайла юзериме гелийорсун“ дийе каршълък верди, „Бенсе мейдан окудуун Исраил ордусунун Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ 'бин адъйла сенин юзерине гелийорум. Бугюн РАБ сени елиме теслим едеджек. Сени вуруп башънъ гьовденден айъраджаъм. Бугюн Филистли аскерлерин лешлерини гьоктеки кушларла йердеки хайванлара йем едеджеим. Бьойледже бютюн дюня Исраил'де Танръ'нън вар олдууну анлаяджак. Бютюн бу топлулук РАБ 'бин кълъчла, мъзракла куртармадъънъ анлаяджак. Чюнкю саваш затен РАБ 'биндир! О сизи елимизе теслим едеджек.“ Голят салдърмак амаджъйла Давут'а дору илерледи. Давут да онунла дьовюшмек юзере хемен Филист джепхесине дору кошту. Елини даарджъъна сокуп бир таш чъкардъ, сапанла фърлаттъ. Таш Филистли'нин алнъна чарпъп сапландъ. Филистли йюзюкойун йере дюштю. Бьойледже Давут Филистли Голят'ъ сапан ве ташла йенди. Елинде кълъч олмаксъзън ону йере серди. Сонра кошуп юзерине чъктъ. Голят'ън кълъджънъ тутуп кънъндан чектии гиби ону ьолдюрдю ве башънъ кести. Кахраман Голят'ън ьолдююню гьорен Филистлилер качтълар. Исраиллилер'ле Яхудалълар калкъп Гат'ън гиришине ве Екрон капъларъна кадар нара атарак онларъ коваладълар. Филистлилер'ин ьолюлери Гат'а, Екрон'а кадар Шаарайим йолунда йерлере серилди. Филистлилер'и коваладъктан сонра гери дьонен Исраиллилер Филист ордугахънъ ямаладълар. Давут Филистли Голят'ън башънъ алъп Йерушалим'е гьотюрдю, силахларънъ да кенди чадъръна койду. Саул, Давут'ун Голят'ла дьовюшмейе чъктъънъ гьорюндже, орду комутанъ Авнер'е, „Ей Авнер, кимин олу бу генч?“ дийе сормушту. Авнер де, „Яшамън хаккъ ичин, ей крал, билмийорум“ дийе янътламъштъ. Крал Саул, „Бу генджин кимин олу олдууну ьорен“ дийе буйурмушту. Давут Голят'ъ ьолдюрюп ордугаха дьонер дьонмез, Авнер ону алъп Саул'а гьотюрдю. Голят'ън кесик башъ Давут'ун елиндейди. Саул, „Кимин олусун, деликанлъ?“ дийе сорду. Давут, „Кулун Бейтлехемли Ишай'ън олуйум“ дийе каршълък верди. Саул'ла Давут'ун конушмасъ сона ердиинде, Саул олу Йонатан'ън йюреи Давут'а баландъ. Йонатан ону джанъ гиби севди. О гюнден сонра Саул Давут'у янънда тутту ве бабасънън евине дьонмесине изин вермеди. Йонатан, Давут'а беследии дерин севгиден ьотюрю, онунла бир достлук антлашмасъ яптъ. Юзеринден кафтанънъ чъкаръп зърхъ, кълъджъ, яйъ ве кушаъйла бирликте Давут'а верди. Давут Саул'ун кендисини гьондердии хер йере гитти ве башарълъ олду. Бу йюзден Саул она ордусунда юстюн бир рютбе верди. Бу олай бютюн халкъ, Саул'ун гьоревлилерини биле хошнут етти. Давут'ун Филистли Голят'ъ ьолдюрмесинден сонра, аскерлер гери дьонеркен, Исраил'ин бютюн кентлеринден гелен кадънлар, теф ве чешитли чалгълар чаларак, севинчли езгилер сьойлейип ойнаярак Крал Саул'у каршъламая чъктълар. Бир яндан ойнуйор, бир яндан да шу езгийи сьойлюйорлардъ: „Саул бинлерджесини ьолдюрдю, Давут'са он бинлерджесини.“ Бу сьозлере гюдженен Саул чок ьофкеленди. „Давут'а он бинлерджесини, банайса анджак бинлерджесини вердилер. Артък крал олмактан башка онун не ексии калдъ ки?“ дийе дюшюндю. Бьойледже о гюнден сонра Саул Давут'у късканмая башладъ. Ертеси гюн Танръ'нън гьондердии кьотю бир рух Саул'ун юзерине гючлю бир бичимде инди. Саул евинде сайъкламая башладъ. Давут хер заманки гиби йине лир чалъйорду. Саул'ун елинде бир мъзрак вардъ. „Давут'у вуруп дувара чакаджаъм“ дийе дюшюнерек мъзраъ она фърлаттъ. Ама Давут ики кез ондан куртулду. Саул Давут'тан коркуйорду. Чюнкю РАБ Давут'лайдъ, ойса кендисинден айрълмъштъ. Бу йюзден Саул Давут'у янъндан узаклаштърдъ. Ону бин кишилик бирлие комутан атадъ. Давут аскерлере ьонджюлюк япъйорду. РАБ онунла бирликте олдуундан, яптъъ хер иште башарълъйдъ. Давут'ун бюйюк башаръсънъ гьордюкче Саул'ун коркусу даха да артъйорду. Не вар ки, бютюн Исраил ве Яхуда халкъ Давут'у севийорду; чюнкю Давут онлара ьонджюлюк едийорду. Саул Давут'а, „Иште бюйюк къзъм Мерав“ деди, „Ону сана еш оларак вереджеим. Ялнъз хатъръм ичин йиитче давран ве РАБ 'бин савашларънъ сюрдюр.“ Чюнкю, „Давут'ун ьолюмю беним елимден деил, Филистлилер'ин елинден олсун“ дийе дюшюнюйорду. Давут, „Бен ким олуйорум, Исраил'де аилем ве бабамън оймаъ не ки, крала дамат олайъм?“ дийе каршълък верди. Не вар ки, Саул'ун къзъ Мерав'ън Давут'а вериледжеи заман гелдиинде, къз Давут йерине Мехолалъ Адриел'е еш оларак верилди. Бу арада Саул'ун ьобюр къзъ Микал Давут'а гьонюл вермишти. Буну дуян Саул севинди. „Давут'а Микал'ъ веририм“ дийе дюшюндю, „Ьойле ки, Микал Давут'у тузаа дюшюрюр; Филистлилер де ону ьолдюрюр.“ Давут'а, „Бугюн дамадъм олмак ичин йине фърсатън вар“ деди. Сонра гьоревлилерине, Давут'а гизлидже шунларъ сьойлемелерини буйурду: „Бак, крал сенден хошнут, бютюн гьоревлилери де сени севийор. Кралън дамадъ олманън заманъ гелди.“ Саул'ун гьоревлилери бу сьозлери Давут'а илеттилер. Давут, „Йоксул ве ьонемсиз бирийкен кралън дамадъ олмак сиздже кючюк бир шей ми?“ дийе каршълък верди. Гьоревлилер Давут'ун дедиклерини Саул'а билдирдилер. Саул шьойле буйурду: „Давут'а дейин ки, ‚Крал дюшманларъндан ьоч алмак ичин башлък парасъ оларак йюз Филистли'нин сюннет дерисинден башка бир шей истемийор.‘“ Давут'ун Филистлилер'ин елине дюшюп ьоледжеини тасарлъйорду. Гьоревлилер Саул'ун сьойледиклерини Давут'а илеттилер. Давут, кралън дамадъ оладжаъна севинди. Танънан сюре долмадан Давут'ла адамларъ гидип ики йюз Филистли ьолдюрдюлер. Кралън дамадъ олабилмек ичин Давут, ьолдюрюлен Филистлилер'ин сюннет дерилерини там тамъна гетирип крала сунду. Саул да буна каршълък къзъ Микал'ъ еш оларак она верди. Саул, РАБ 'бин Давут'ла бирликте олдууну ве къзъ Микал'ън ону севдиини апачък гьордю. Бу йюзден Давут'тан даха чок коркту ве яшамъ бойунджа она дюшманлък беследи. Филистли комутанлар салдърдъкча Давут Саул'ун ьобюр комутанларъндан даха башарълъ олуйорду. Бу йюзден бюйюк бир юне кавушту. Бен де сакландъън тарлая гидип бабамън янънда дураджаъм ве онунла сенин хаккънда конушаджаъм. Бир шей ьоренирсем, сана билдиририм.“ Йонатан бабасъ Саул'а Давут'у ьоверек шунларъ сьойледи: „Крал кулу Давут'а хаксъзлък етмесин. Чюнкю о сана хич хаксъзлък етмеди ве яптъъ хер шейде сана бюйюк яраръ докунду. Яшамънъ техликейе атарак Филистли'йи ьолдюрдю. РАБ де бютюн Исраил'и бюйюк бир зафере улаштърдъ. Сен де буну гьорюп севиндин. Ьойлейсе неден Давут'у йок йере ьолдюререк сучсуз бирине хаксъзлък едесин?“ Саул Йонатан'ън сьойледиклеринден еткиленерек ант ичти: „Яшаян РАБ 'бин адъйла дерим ки, Давут ьолдюрюлмейеджектир.“ Бунун юзерине Йонатан Давут'у чаъръп она хер шейи анлаттъ. Сонра Давут'у Саул'ун янъна гетирди. Давут да ьонджеден олдуу гиби кралън хизметине гирди. Саваш йине патлак верди. Давут гидип Филистлилер'е каршъ саваштъ. Онларъ ьойле бюйюк бир бозгуна ураттъ ки, ьонюнден качтълар. Бир гюн Саул, мъзраъ елинде евинде отуруйор, Давут да лир чалъйорду. Деркен РАБ 'бин гьондердии кьотю бир рух Саул'у якаладъ. Саул мъзраъйла Давут'у дувара чакмая чалъштъ. Анджак Давут яна качънджа Саул'ун мъзраъ дувара сапландъ. О гедже Давут качъп куртулду. Саул, Давут'у гьозетлемелери, ертеси сабах да ьолдюрмелери ичин евине улаклар гьондерди. Ама каръсъ Микал Давут'а, „Бу гедже качъп куртуламазсан, ярън ьолдюрюледжексин“ деди. Сонра Давут'у пенджереден ашаъя индирди. Бьойледже Давут качъп куртулду. Микал аиле путуну алъп ятаа койду, юстюне йорганъ ьорттю, баш тарафъна да кечи кълъндан бир ястък йерлештирди. Саул'ун гьондердии улаклар Давут'у якаламая гелдиинде, Микал, „Давут хаста“ деди. Саул Давут'у гьормелери ичин улакларъ йениден гьондеререк, „Ону ятаъйла бурая гетирин де ьолдюрейим“ дийе буйурду. Улаклар еве гириндже, ятакта башънда кечи кълъндан ястък олан путу гьордюлер. Саул Микал'а „Неден бени бьойле кандъръп дюшманъмън качмасънъ саладън?“ дийе сорду. Микал, „Давут бана, ‚Бърак бени гидейим, йокса сени ьолдюрюрюм‘ деди“ дийе янътладъ. Качъп куртулан Давут, Рама'да яшаян Самуел'ин янъна гитти. Саул'ун кендисине бютюн яптъкларънъ она анлаттъ. Сонра Самуел'ле бирликте Найот Махаллеси'не гидип орада калдъ. Давут'ун Рама'нън Найот Махаллеси'нде олдуу хабери Саул'а улаштърълдъ. Бунун юзерине Саул Давут'у якаламаларъ ичин улакларънъ орая гьондерди. Улаклар Самуел'ин ьондерлиинде бир пейгамбер топлулуунун ойнайъп джоштууну гьордюлер. Иште о заман Танръ'нън Руху Саул'ун улакларънън юзерине инди. Онлар да ойнайъп джошмая башладълар. Саул олуп битенлери дуйунджа, башка улаклар гьондерди. Онлар да ойнайъп джоштулар. Саул'ун ючюнджю кез гьондердии улаклар да ьонджекилер гиби яптъ. Сонунда Саул кендиси Рама'я дору йола чъктъ. Секу'даки бюйюк сарнъджа варънджа, „Самуел'ле Давут неределер?“ дийе сорду. Бири, „Рама'нън Найот Махаллеси'нде“ деди. Саул Рама'даки Найот'а дору илерлеркен, Танръ'нън Руху онун юзерине де инди. Найот'а варънджая дек йол бойунджа ойнайъп джошту. Гийсилерини де чъкаръп Самуел'ин ьонюнде ойнайъп джошту. Бютюн гюн ве гедже чъплак яттъ. Халкън, „Саул да мъ пейгамбер олду?“ демеси бундандър. Давут Рама'нън Найот Махаллеси'нден качтъктан сонра Йонатан'а гитти. Она, „Не яптъм? Сучум не?“ дийе сорду, „Бабана каршъ не гюнах ишледим ки, бени ьолдюрмек истийор?“ Йонатан, „Бу сенден узак олсун, ьолмейеджексин!“ дийе янътладъ, „Бабам бана билдирмеден истер бюйюк, истер кючюк олсун хичбир иш япмаз. Неден буну бенден гизлесин? Олмаз ьойле шей!“ Анджак Давут ант ичерек, „Сенин бени севдиини бабан чок ийи билийор“ дийе янътладъ, „‚Йонатан не япаджаъмъ билмемели, йокса юзюлюр‘ дийе дюшюнмюштюр. РАБ 'бин ве сенин яшамън хаккъ ичин дерим ки, ьолюм иле арамда ялнъз бир адъм вар.“ Йонатан Давут'а, „Не дилерсен диле, сенин ичин япаръм“ дийе каршълък верди. Давут Йонатан'а, „Бак, ярън Йени Ай Тьорени“ деди, „Кралла бирликте йемее отурмам герекир. Ама изин вер, ертеси гюнюн акшамъна дек тарлада гизленейим. Еер бабан йоклууму сезерсе она, ‚Давут аджелейле кенди кенти Бейтлехем'е гитмек ичин бенден ъсрарла изин истеди; орада бютюн аиленин йъллък курбан тьорени вар‘ дерсин. Бабан, ‚Ийи‘ дерсе, кулун гювенликте демектир. Ама ьофкеленирсе, бил ки, бана кьотюлюк япмая карар вермиштир. Сана гелиндже, бана ярдъм ет; чюнкю РАБ 'бин ьонюнде бенимле антлашма яптън. Сучлуйсам, бени сен ьолдюр! Неден бени бабана теслим едесин?“ Йонатан, „Олмаз ьойле шей!“ дийе янътладъ, „Бабамън сана кьотюлюк япмая карар вердиини билсем, сана сьойлемез мийдим?“ Давут, „Бабан сана серт бир каршълък верирсе, ким бана билдиреджек?“ дийе сорду. Йонатан, „Гел, тарлая гиделим“ деди. Бьойледже икиси тарлая гиттилер. Йонатан Давут'ла конушмасънъ сюрдюрдю: „Исраил'ин Танръсъ РАБ танък олсун! Ярън я да ьобюр гюн бу саате кадар бабамън не дюшюндююню араштъраджаъм. Бабамън сана каршъ тутуму олумлуйса, сана хабер гьондереджеим. Ама бабам сени ьолдюрмейи тасарлъйорса, буну сана билдирип гювенлик ичинде гитмени саламазсам, РАБ бана айнъсънъ, хатта даха кьотюсюню япсън! РАБ ьонджеден бабамла олдуу гиби сенинле де бирликте олсун! Ама сен яшамъм бойунджа РАБ 'бин ийилиини бана гьостер ки ьолмейейим. РАБ Давут'ун бютюн дюшманларънъ йерйюзюнден йок едеджеи заман биле, сен сойума ийиликлерини сонсуза дек есиргеме.“ Бьойледже Йонатан Давут сойуйла бир антлашма яптъ ве, „ РАБ Давут'ун дюшманларънъ джезаландърсън“ деди. Давут'а беследии севгиден ьотюрю Йонатан она бир даха ант ичиртти. Чюнкю ону джанъ кадар севийорду. Йонатан Давут'а, „Ярън Йени Ай Тьорени“ деди, „Йерин бош каладжаъндан, йоклуун анлашъладжак. Ьобюр гюн, гечен сефер гизлендиин йере чабуджак гит. Езел Ташъ'нън янънда бекле. Бен хедефе атар гиби ташън бир янъна юч ок атаджаъм. Сонра хизметкяръмъ гьондерип, ‚Гит окларъ бул‘ дийе буйрук вереджеим. Еер ьозелликле она, ‚Бак, оклар сенин бу янънда, онларъ алъп бурая гетир‘ дерсем, гел. Яшаян РАБ 'бин адъйла дерим ки, гювенликтесин, техлике йок. Ама хизметкяра, ‚Бак, оклар ьотенде‘ дерсем, гит; чюнкю РАБ сени узаклаштърмъштър. Бирбиримизле яптъъмъз антлашмая гелиндже, РАБ сонсуза дек сенинле беним арамда танък олсун.“ Бьойледже Давут тарлада гизленди. Йени Ай Тьорени башлайънджа, Крал Саул гелип йемее отурду. Хер заманки гиби дуварън янъндаки йерине отурмушту. Йонатан каршъсънда, Авнер де янънда йерлерини алдълар. Давут'ун йерийсе бош калдъ. Ама Саул о гюн бир шей сьойлемеди. „Давут'ун башъна бир шей гелмиш олмалъ. Динсел ачъдан кирли олса герек, евет динсел ачъдан темиз деилдир“ дийе дюшюндю. Ертеси гюн, айън икинджи гюню, Давут'ун йери йине бошту. Бунун юзерине Саул, олу Йонатан'а, „Ишай'ън олу неден дюн де, бугюн де йемее гелмеди?“ дийе сорду. Йонатан, „Давут Бейтлехем'е гитмек ичин бенден ъсрарла изин истеди“ дийе каршълък верди, „‚Лютфен изин вер. Чюнкю аилемизин кентте бир курбанъ вар, аабейим орада булунмамъ буйурду. Гьозюнде лютуф булдуйсам гидип кардешлерими гьорейим‘ деди. Иште бу йюзден кралън софрасъна гелемеди.“ Саул Йонатан'а ьофкеленерек, „Сени сапък ве дикбашлъ кадънън олу!“ дийе баърдъ, „Ишай'ън олуну дестекледиини билмийор муйум? Бу кендин ичин де, сени доуран аннен ичин де утанч вериджи. Чюнкю Ишай'ън олу йерйюзюнде яшадъкча не сен гювенликте олабилирсин, не де краллъън. Шимди адам гьондер, ону бана гетир. О ьолмели!“ Йонатан бабасъ Саул'а, „Неден ьолмели? Не яптъ ки?“ дийе каршълък верди. Ама Саул Йонатан'ъ ьолдюрмек амаджъйла мъзраънъ она фърлаттъ. Бьойледже Йонатан бабасънън Давут'у ьолдюрмейе карарлъ олдууну анладъ. Бюйюк бир ьофкейле софрадан калктъ ве айън икинджи гюню хич йемек йемеди. Бабасънън Давут'у бьойле ашаъламасъна юзюлдю. Сабахлейин Йонатан Давут'ла булушмак юзере тарлая гитти. Янъна бир ушак алмъштъ. Ушаа, „Хайди кош, атаджаъм окларъ бул“ деди. Ушак кошаркен, Йонатан онун ьотесине бир ок аттъ. Ушак Йонатан'ън аттъъ окун дюштюю йере варънджа, Йонатан, „Ок ьотенде!“ дийе сесленди, „Чабук ол! Кош, йеринде дурма!“ Йонатан'ън ушаъ оку алъп ефендисине гетирди. Олуп битенден хаберсизди. Оланларъ ялнъз Йонатан'ла Давут билийорду. Йонатан, силахларънъ янъндаки ушаа веререк, „Ал бунларъ кенте гьотюр“ деди. Ушак гидер гитмез, Давут ташън гюней янъндан аяа калктъ ве йюзюстю йере капанарак юч кез еилди. Ики аркадаш бирбирлерини ьопюп аладълар; анджак Давут даха чок аладъ. Йонатан, „Есенликле йолуна гит“ деди, „Икимиз РАБ 'бин адъйла ант ичмиштик. РАБ сенинле беним арамда ве сойларъмъз арасънда сонсуза дек танък олсун.“ Бундан сонра Давут йолуна гитти. Йонатан да кенте дьондю. Давут Нов Кенти'не, Кяхин Ахимелек'ин янъна гитти. Ахимелек титрейерек Давут'у каршъламая чъктъ. „Неден ялнъзсън? Неден янънда кимсе йок?“ дийе сорду. Давут шьойле янътладъ: „Крал бана бир гьорев верди. ‚Сана вердиим гьоревден ве буйруклардан кимсенин хабери олмасън‘ деди. Адамларъма гелиндже, белли бир йере гитмелерини сьойледим. Шу ан елинде не вар? Бана беш сомун екмек я да башка не варса вер.“ Кяхин, „Тазе екмеим йок“ дийе каршълък верди, „Ама адамларън кадъндан узак калдъларса кутсанмъш екмек вар.“ Давут, „Йола чъктъъмъздан хер заман олдуу гиби, кадъндан узак калдък“ деди, „Сърадан бир йолджулуа чъктъъмъзда биле адамларъм кендилерини темиз тутарлар; ьозелликле бугюн не кадар даха чок темиз оладжаклар.“ Бунун юзерине кяхин она кутсанмъш екмек верди; чюнкю орада хузура конан екмектен башка екмек йокту. Бу екмек РАБ 'бин хузурундан алъндъъ гюн йерине съджак екмек конурду. О гюн Саул'ун гьоревлилеринден Едомлу Доек адъндаки баш чобан РАБ 'бин ьонюнде динсел гьоревини йерине гетирмек юзере орада булунуйорду. Давут Ахимелек'е, „Янънда мъзрак я да кълъч йок му?“ дийе сорду, „Кралън иши аджеле олдуундан, янъма не кълъджъмъ алдъм, не де башка бир силах.“ Кяхин, „Ела Вадиси'нде ьолдюрдююн Филистли Голят'ън кълъджъ вар“ дийе каршълък верди, „ Ефодун аркасънда безе сарълъ дуруйор. Бурада башка силах йок. Истерсен ону алабилирсин.“ Давут, „Онун гибиси йоктур, ону бана вер“ деди. Саул'дан качан Давут о гюн Гат Кралъ Акиш'е гитти. Акиш'ин гьоревлилери, „Бу Исраил Кралъ Давут деил ми?“ дедилер, „Чалъп ойнаркен, ‚Саул бинлерджесини ьолдюрдю, Давут'са он бинлерджесини‘ дийе хаккънда езгилер окудукларъ киши бу деил ми?“ Акиш гьоревлилерине, „Шу адама бакън!“ деди, „Делинин бири! Ону неден бана гетирдиниз? Бизде делилер ексик ми ки, ьонюмде делилик япсън дийе бу адамъ гетирдиниз? Бу адамън сарайъма гирмеси шарт мъ?“ Давут Гат'тан айрълъп Адуллам Маарасъ'на качтъ. Буну дуян кардешлери ве аилесинин ьотеки бирейлери янъна гиттилер. Съкънтъсъ, борджу, хошнутсузлуу олан херкес Давут'ун чевресинде топландъ. Давут сайъсъ дьорт йюзе варан бу адамлара ьондерлик яптъ. Давут орадан Моав'даки Миспа Кенти'не гитти. Моав Кралъ'ндан, „Танръ'нън бана не япаджаъ белли олунджая дек аннемле бабамън гелип янънъзда калмасъна изин верир мисин?“ дийе бир истекте булунду. Бьойледже Давут аннесийле бабасънъ Моав Кралъ'нън янъна бърактъ. Давут съънакта калдъъ сюредже онлар да Моав Кралъ'нън янънда калдълар. Не вар ки, Пейгамбер Гад Давут'а, „Съънакта калма. Яхуда юлкесине гит“ деди. Бунун юзерине Давут орадан айрълъп Херет Орманъ'на гитти. Бу сърада Саул Давут'ла янъндакилерин нереде олдукларънъ ьоренди. Саул елинде мъзраъйла Гива'да бир тепедеки ългън ааджънън алтънда отуруйорду. Аскерлери де чевресинде дуруйорду. Саул онлара шьойле деди: „Ей Беняминлилер, шимди динлейин! Ишай'ън олу хер биринизе тарлалар, балар мъ вереджек? Хер биринизи бинбашъ, йюзбашъ мъ япаджак? Хепиниз бана каршъ дюзен курдунуз. Чюнкю олум Ишай'ън олуйла антлашма яптъънда бана хабер верен олмадъ. Ичинизден бана аджъян тек киши чъкмадъ. Бугюн олдуу гиби, бана пусу курмасъ ичин олумун кулум Давут'у къшкърттъънъ бана билдирен олмадъ.“ Бунун юзерине Саул'ун аскерлеринин янънда дуран Едомлу Доек, „Ишай олу Давут'ун Нов Кенти'не, Ахитув олу Кяхин Ахимелек'ин янъна гелдиини гьордюм“ деди, „Ахимелек Давут ичин РАБ 'бе данъштъ. Она хем йийеджек саладъ, хем де Филистли Голят'ън кълъджънъ верди.“ Крал Саул, Ахитув олу Кяхин Ахимелек'и ве бабасънън аилесинден Нов'да яшаян бютюн кяхинлери чаърмак ичин улаклар гьондерди. Хепси кралън янъна гелди. Саул Ахимелек'е, „Ей Ахитув олу, бени динле!“ деди. Ахимелек, „Буйур, ефендим“ дийе янътладъ. Саул, „Неден сен ве Ишай олу бана каршъ дюзен курдунуз?“ деди, „Чюнкю она екмек, кълъч вердин ве онун ичин Танръ'я данъштън. О да бана каршъ аякландъ ве бугюн яптъъ гиби пусу курду.“ Ахимелек, „Бютюн гьоревлилерин арасънда Давут кадар сана балъ бири вар мъ?“ дийе каршълък верди, „Давут сенин дамадън, мухафъз бирлии комутанън ве аиленде сайгън биридир. Бен Давут ичин Танръ'я данъшмая о гюн мю башладъм? Кесинликле хайър! Крал бен кулуну ве бабасънън аилесини сучламасън. Чюнкю кулун бу конуда хичбир шей билмийор.“ Ама Саул, „Ей Ахимелек, сен де бютюн аилен де кесинликле ьоледжексиниз“ деди. Сонра янънда дуран ньобетчи аскерлере, „Гидин ве Давут'у дестеклейен РАБ 'бин кяхинлерини ьолдюрюн!“ деди, „Чюнкю онун качтъънъ билдиклери халде бана хабер вермедилер.“ Не вар ки, кралън гьоревлилери ел калдъръп РАБ 'бин кяхинлерини ьолдюрмек истемедилер. Бунун юзерине крал, Доек'е, „Сен гит, кяхинлери ьолдюр“ дийе буйурду. Едомлу Доек де гидип кяхинлери ьолдюрдю. О гюн Доек кетен ефод гиймиш сексен беш киши ьолдюрдю. Кадън еркек, чолук чоджук демеден кяхинлер кенти Нов'ун халкънъ кълъчтан гечирди. Съърларъ, ешеклери, койунларъ да ьолдюрдю. Ялнъз Ахитув олу Кяхин Ахимелек'ин оулларъндан Авиятар адънда бири куртулуп Давут'а качтъ. Авиятар Саул'ун РАБ 'бин кяхинлерини ьолдюрттююню Давут'а сьойледи. Давут Авиятар'а, „О гюн орада булунан Едомлу Доек'ин олуп битени Саул'а билдиреджеини анламъштъм затен“ деди, „Бабанън бютюн аиле бирейлеринин ьолюмюне бен неден олдум. Янъмда кал ве коркма! Сени ьолдюрмек истейен бени де ьолдюрмек истийор. Янъмда гювенликте олурсун.“ Давут'а, „Филистлилер Кеила Кенти'не салдъръп харманларъ ямалъйорлар“ дийе хабер вердилер. Давут РАБ 'бе, „Гидип шу Филистлилер'е салдърайъм мъ?“ дийе данъштъ. РАБ, „Гит, Филистлилер'е салдър ве Кеила Кенти'ни куртар“ дийе янътладъ. Ама адамларъ Давут'а, „Бак, биз бурада Яхуда'дайкен коркуйоруз“ дедилер, „Кеила'я Филист ордусуна каршъ савашмая гидерсек бюсбютюн коркаръз.“ Бунун юзерине Давут РАБ 'бе бир кез даха данъштъ. РАБ она йине, „Калк, Кеила'я гит! Чюнкю Филистлилер'и сенин елине бен теслим едеджеим“ деди. Бьойледже Давут'ла адамларъ Кеила'я гидип Филистлилер'е каршъ саваштълар. Давут онларън хайванларънъ еле гечирди. Филистлилер'и аър бир йенилгийе уратарак Кеила халкънъ куртардъ. Ахимелек'ин олу Авиятар качъп Кеила'да булунан Давут'а гиттиинде, ефоду да бирликте гьотюрмюштю. Саул, Давут'ун Кеила Кенти'не гиттиини дуйунджа, „Танръ Давут'у елиме теслим етти“ деди, „Давут сюргюлю капъларъ олан бир кенте гирмекле кендини хапсетмиш олду.“ Бьойледже Саул, Кеила'я йюрюйюп Давут'ла адамларънъ кушатмак амаджъйла бютюн халкъ саваша чаърдъ. Давут, Саул'ун кендисине бир дюзен курдууну дуйунджа, Кяхин Авиятар'а, „ Ефоду гетир“ деди. Сонра шьойле якардъ: „Ей Исраил'ин Танръсъ РАБ! Бен кулун йюзюнден Саул'ун гелип Кеила'йъ йъкмайъ тасарладъъна даир кесин хабер алдъм. Кеила халкъ бени онун елине теслим едер ми? Кулунун дуймуш олдуу гиби Саул геледжек ми? Ей Исраил'ин Танръсъ РАБ, ялваръръм, кулуна билдир!“ РАБ, „Саул геледжек“ янътънъ верди. Давут РАБ 'бе, „Кеила халкъ бени ве адамларъмъ Саул'ун елине теслим едеджек ми?“ дийе сорду. РАБ, „Теслим едеджек“ деди. Бунун юзерине Давут иле янъндаки алтъ йюз кадар киши Кеила'дан айрълъп орадан орая йер деиштирмейе башладълар. Давут'ун Кеила'дан качтъънъ ьоренен Саул орая гитмектен вазгечти. Давут кърсал бьолгедеки съънакларда ве Зиф Чьолю'нюн далък кесиминде калдъ. Саул хер гюн Давут'у арадъъ халде, Танръ ону Саул'ун елине теслим етмеди. Давут Зиф Чьолю'нде, Хореш'тейкен, Саул'ун кендисини ьолдюрмек ичин йола чъктъънъ ьоренди. Бу арада Саул олу Йонатан калкъп Хореш'е, Давут'ун янъна гитти ве ону Танръ'нън адъйла йюреклендирди. „Коркма!“ деди, „Бабам Саул сана докунмаяджак. Сен Исраил Кралъ оладжаксън, бен де сенин ярдъмджън оладжаъм. Бабам Саул да буну билийор.“ Икиси де РАБ 'бин ьонюнде араларъндаки антлашмайъ йениледилер. Сонра Йонатан евине дьондю, Давут исе Хореш'те калдъ. Зифлилер Гива'я гидип Саул'а, „Давут арамъзда“ дедилер, „Йешимон'ун гюнейинде, Хакила Тепеси'ндеки Хореш съънакларънда гизленийор. Ей крал, не заман гелмек истерсен гел! Давут'у кралън елине теслим етмейи исе бизе бърак.“ Саул, „ РАБ сизи кутсасън! Бана аджъдънъз“ деди, „Гидин ве бир даха араштърън; Давут'ун генелликле нерелерде гизлендиини, орада ону кимин гьордююню ийидже ьоренин. Чюнкю онун чок курназ олдууну сьойлюйорлар. Гизлендии йерлерин хепсини ьоренип бана кесин бир хабер гетирин. О заман бен де сизинле гелирим. Еер Давут о бьолгедейсе, бютюн Яхуда бойларъ ичинде ону арайъп буладжаъм.“ Бьойледже Зифлилер калкъп Саул'дан ьондже Зиф'е гиттилер. О сърада Давут'ла адамларъ Йешимон'ун гюнейиндеки Арава'да, Маон Чьолю'ндейдилер. Саул иле адамларънън кендисини арамая гелдиклерини ьорениндже Давут ашаъя инип Маон Чьолю'ндеки каялъа съъндъ. Саул буну дуйунджа Давут'ун ардъндан Маон Чьолю'не гитти. Саул даън бир янъндан, Давут'ла адамларъ исе ьобюр янъндан илерлийорду. Давут Саул'дан качъп куртулмая чалъшъйорду. Саул'ла аскерлери Давут'ла адамларънъ якаламак юзере яклашъркен, бир улак гелип Саул'а шьойле деди: „Чабук гел! Филистлилер юлкейе салдъръйор.“ Бунун юзерине Саул Давут'у коваламайъ бъракъп Филистлилер'ле савашмая гитти. Бу йюзден орая Села-Хаммахлекот адъ верилди. Давут орадан айрълъп Ейн-Геди бьолгесиндеки съънаклара гизленди. Саул Филистлилер'и коваламактан дьонюндже, Давут'ун Ейн-Геди Чьолю'нде олдуу хаберини алдъ. Саул да Давут'ла адамларънъ Да Кечиси Каялъъ долайларънда арайъп булмак ичин, бютюн Исраил'ден юч бин сечме аскер алъп йола чъктъ. Йолда койун аълларъна растладъ. Якънда бир де маара вардъ. Саул ихтияджънъ гидермек ичин маарая гирди. Давут'ла адамларъ мааранън ен ич бьолюмюнде калъйорлардъ. Адамларъ, Давут'а, „Иште РАБ 'бин сана, ‚Диледиини япабилмен ичин дюшманънъ елине теслим едеджеим‘ дедии гюн бугюндюр“ дедилер. Давут калкъп Саул'ун джюппесинин етеинден гизлидже бир парча кести. Ама сонрадан Саул'ун етеинден бир парча кестии ичин кендини сучлу булду. Адамларъна, „Ефендиме, РАБ 'бин месхеттии кишийе каршъ бьойле бир шей япмактан, ел калдърмактан РАБ бени узак тутсун“ деди, „Чюнкю о РАБ 'бин месхеттии кишидир.“ Давут бу сьозлерле адамларънъ енгелледи ве Саул'а салдърмаларъна изин вермеди. Саул маарадан чъкъп йолуна койулду. О заман Давут да маарадан чъктъ. Саул'а, „Ефендим крал!“ дийе сесленди. Саул аркасъна бакънджа, Давут еилип йюзюстю йере капандъ. „‚Давут сана кьотюлюк япмак истийор‘ дийенлерин сьозлерини неден ьонемсийорсун?“ деди, „Бугюн РАБ 'бин маарада сени елиме насъл теслим еттиини гьозюнле гьорюйорсун. Базъларъ сени ьолдюрмеми истеди. Ама бен сени есиргейип, ‚Ефендиме ел калдърмаяджаъм, чюнкю о РАБ 'бин месхеттии кишидир‘ дедим. Ей баба, джюппенин етеинден кесилмиш, елимдеки шу парчая бак; евет, бак! Джюппенден бир парча кестим, ама сени ьолдюрмедим. Бундан ьотюрю ичимде кьотюлюк ве башкалдърма дюшюнджеси олмадъънъ ийидже билесин. Сана кьотюлюк япмадъъм халде сен бени ьолдюрмейе чалъшъйорсун. РАБ арамъзда яргъч олсун ве беним ьоджюмю сенден О алсън. Ама бен елими сана каршъ калдърмаяджаъм. Ескилерин шу, ‚Кьотюлюк кьотю кишилерден гелир‘ дейиши уярънджа елим сана каршъ калкмаяджактър. Исраил Кралъ киме каршъ чъкмъш? Сен кими ковалъйорсун? Ьолю бир кьопек ми? Бир пире ми? РАБ яргъч олсун ве хангимизин хаклъ олдууна О карар версин. РАБ давама баксън ве бени савунуп сенин елинден куртарсън.“ Давут сьойледиклерини битириндже, Саул, „Давут олум, бу сенин сесин ми?“ дийе сорду ве хъчкъра хъчкъра аламая башладъ. Сонра, „Сен бенден даха дору бир адамсън“ деди, „Сана кьотюлюк яптъъм халде сен бана ийиликле каршълък вердин. Бугюн бана ийи даврандъънъ канътладън: РАБ бени елине теслим еттии халде бени ьолдюрмедин. Дюшманънъ якалаян бири ону гювенлик ичинде салъверир ми? Бугюн бана яптъън ийилие каршълък РАБ де сени ийиликле ьодюллендирсин. Шимди анладъм ки, сен герчектен крал оладжаксън ве Исраил Краллъъ сенин егеменлиин алтънда сюреджек. Бенден сонра сойуму ортадан калдърмаяджаъна, бабамън аилесинден адъмъ силмейеджеине даир РАБ 'бин ьонюнде ант ич.“ Давут Саул'ун истедии гиби ант ичти. Сонра Саул евине дьондю. Давут'ла адамларъ да съънаа гиттилер. Бу сърада Самуел ьолдю. Бютюн Исраиллилер топланъп онун ичин яс туттулар. Ону Рама'даки евине гьомдюлер. Бундан сонра Давут Маон Чьолю'не гитти. Маон'да чок варлъклъ бир адам вардъ; иши Кармел'дейди. Юч бин койуну, бин кечиси вардъ. О сърада Кармел'де койунларънъ къркмактайдъ. Адамън адъ Навал, каръсънън адъ да Авигайил'ди. Кадън сагьорюлю ве гюзелди. Ама Калев сойундан гелен коджасъ каба, кьотю хуйлу бирийди. Давут кърдайкен, Навал'ън койунларънъ кърктъънъ дуйду. Он ушаъ шу буйрукла она гьондерди: „Кармел'де Навал'ън янъна гидин. Бенден она селам сьойлейип шьойле дейин: ‚Ьомрюн узун олсун! Сана, аилене ве сана балъ олан херкесе есенлик олсун! Шимди койунларън къркма заманъ олдууну дуйдум. Чобанларън бизимле бирликтейкен, онларъ инджитмедик. Кармел'де калдъкларъ сюредже хичбир кайъпларъ олмадъ. Ушакларъна сор, сана сьойлейеджеклер. Бунун ичин адамларъма якънлък гьостер. Чюнкю сана шенлик заманънда гелдик. Лютфен кулларъна ве олун Давут'а елинден гелени вер.‘“ Давут'ун адамларъ варъп Давут адъна бу сьозлери Навал'а илеттилер ве беклемейе башладълар. Не вар ки, Навал Давут'ун адамларъна шу каршълъъ верди: „Бу Давут да ким? Ишай'ън олу да ким олуйор? Бу гюнлерде бирчок кьоле ефендилерини бъракъп качъйор. Екмеими, суйуму, къркъджъларъм ичин кестиим хайванларън етини алъп нереден гелдиклерини билмедиим кишилере ми верейим?“ Давут'ун адамларъ гелдиклери йолдан дьондюлер ве Навал'ън бютюн сьойледиклерини Давут'а билдирдилер. Давут адамларъна, „Херкес кълъджънъ кушансън!“ дийе буйрук верди. Давут да, адамларъ да кълъчларънъ кушандълар. Яклашък дьорт йюз адам Давут'ла бирликте гитти; ики йюз киши де ерзаън янънда калдъ. Навал'ън ушакларъндан бири, Навал'ън каръсъ Авигайил'е, „Давут ефендимиз Навал'а есенлик дилемек ичин кърдан улаклар гьондерди“ деди, „Ама Навал онларъ терследи. Ойса адамлар бизе чок ийи даврандълар. Бизи инджитмедилер. Кърда онларла бирликте калдъъмъз сюредже хичбир шейимиз кайболмадъ. Койунларъмъзъ гюдеркен, янларънда калдъъмъз сюредже гедже гюндюз бизи корудулар. Шимди не япман геректиини ийи дюшюн. Чюнкю ефендимизе ве бютюн аилесине кьотюлюк япмайъ тасарлъйорлар. Юстелик ефендимиз о кадар кьотю ки, кимсе она бир шей сьойлейемийор.“ Бунун юзерине Авигайил, хич заман йитирмеден, ики йюз екмек, ики тулум шарап, хазърланмъш беш койун, беш сеа каврулмуш будай, йюз салкъм куру юзюм ве ики йюз парча инджир пестили алъп ешеклере йюкледи. Сонра ушакларъна, „Ьонюмден гидин, бен арканъздан гелийорум“ деди. Коджасъ Навал'а хичбир шей сьойлемеди. Авигайил ешее бинмиш, даън ьобюр йолундан инеркен, Давут'ла адамларъ да она дору илерлийорлардъ. Авигайил онларла каршълаштъ. Давут, „Бу адамън кърдаки малънъ дорусу бош йере корудум“ демишти, „Онун малларъндан хичбир шей ексилмеди. Ьойлейкен бана ийилик япаджаъна кьотюлюкле каршълък верди. Еер сабаха дек адамларъндан тек бирини биле са бъракърсам, Танръ бана айнъсънъ, хатта даха кьотюсюню япсън!“ Авигайил Давут'у гьорюндже хемен ешектен инди; Давут'ун ьонюнде еилип йюзюстю йере капандъ. Онун аякларъна капанарак шьойле ялвардъ: „Ефендим, сучу бен, ялнъз бен юстюме алъйорум. Изин вер, бен кьолен сенинле конушсун, онун сьойлейеджеклерини динле. Ялваръръм, ефендим, о кьотю адам Навал'а алдърма. Чюнкю кишилии тъпкъ адъ гибидир. Адъ акълсъз анламъна гелир; кендиси де акълсъзън биридир. Бен кулун, ефендим Давут'ун гьондердии улакларъ гьормедим. „Ама шимди, ей ефендим, РАБ сенин кан дьокмене ве кенди елинле ьоч алмана енгел олду. Яшаян РАБ 'бин адъ ве сенин яшамън хаккъ ичин ялваръръм, дюшманларън ве ефендиме кьотюлюк тасарлаянларън тюмю Навал гиби олсун. Бен кьоленин ефендиме гетирдии бу армаан, сени излейен адамларъна верилсин. Лютфен кьоленин сучуну баъшла. РАБ кесинликле ефендимин сойуну сюрдюреджектир; чюнкю ефендим РАБ 'бин савашларънъ сюрдюрюйор. Яшадъън сюредже сенде хичбир хаксъзлък булунмасън. Бири калкъп сени ьолдюрмек амаджъйла ардъна дюшерсе, яшамънъ Танрън РАБ гювен алтънда тутаджактър; дюшманларънъ сапанла таш атар гиби фърлатъп атаджактър. РАБ, ефендиме сьоз вердии бютюн ийиликлери йерине гетирип ону Исраил'е ьондер атадъънда, кенди ьоджюню алмак уруна бош йере кан дьокмедиин ичин пишманлък ве юзюнтю дуймаяджаксън. РАБ ефендими башаръя улаштърдъънда кьолени анъмса.“ Давут, „Бугюн сени каршъма чъкаран Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бе ьовгюлер олсун!“ дийе каршълък верди, „Анлайъшънъ кутларъм! Бугюн кан дьокмеми ве ьоджюмю елимле алмамъ енгелледиин ичин сени кутларъм. Дорусу сана кьотюлюк етмеми ьонлейен Исраил'ин Танръсъ яшаян РАБ 'бин адъйла дерим ки, бени каршъламак ичин хемен гелмемиш олсайдън, гюн доунджая дек Навал'ън адамларъндан хичбири са калмаяджактъ.“ Авигайил'ин кендисине гетирдиклерини кабул еден Давут, „Есенликле евине дьон. Сьозлерине кулак верип дилеини кабул еттим“ деди. Авигайил Навал'ън янъна дьондю. Навал евинде краллара ярашър бир шьолен дюзенлемишти. Чок сархош олдуундан нешелийди. Бу йюзден Авигайил сабаха дек она бир шей сьойлемеди. Ама ертеси сабах Навал айълънджа каръсъ она олуп битенлери анлаттъ. Иште о ан Навал'ън калби съкъштъ ве фелч олду. Яклашък он гюн сонра да РАБ Навал'ъ джезаландъръп ьолдюрдю. Давут, Навал'ън ьолдююню дуйунджа, „Бени кючюмсейен Навал'а каршъ давама бакан, кулуну кьотюлюк етмектен алъкоян РАБ 'бе ьовгюлер олсун!“ деди, „ РАБ Навал'ън кьотюлююню онун башъна дьондюрдю.“ Сонра Давут Авигайил'е евленме теклифинде булунмак ичин улаклар гьондерди. Давут'ун улакларъ Кармел'е, Авигайил'ин янъна варъп, „Давут сана евленме теклифинде булунмак ичин бизи гьондерди“ дедилер. Авигайил йюзюстю йере капанарак, „Бен кьолен сана хизмет етмейе ве ефендимин улакларънън аякларънъ йъкамая хазъръм“ дийе янътладъ. Хемен калкъп ешее бинди. Янъна беш хизметчисини алъп Давут'ун улакларънъ излейерек йола койулду. Сонра Давут'ун каръсъ олду. Давут Йизреелли Ахиноам'ъ да еш оларак алмъштъ. Бьойледже икиси де онун каръсъ олдулар. Бу арада Саул, Давут'ун каръсъ олан къзъ Микал'ъ Галлимли Лайиш олу Палти'йе вермишти. Зифлилер Гива'я, Саул'ун янъна гидип, „Давут Йешимон'а бакан Хакила Тепеси'нде гизленийор“ дедилер. Бунун юзерине Саул юч бин сечме Исраилли аскерле Зиф Чьолю'нде Давут'у арамая чъктъ. Йешимон'а бакан Хакила Тепеси'нде, йол кенарънда ордугах курду. Кърда булунан Давут, Саул'ун пешине дюштююню анлайънджа, гьозджю гьондерди. Бьойледже Саул'ун орая гелдиини саптадъ. Бунун юзерине Давут, Саул'ун ордугах курдуу йере гитти ве Саул'ла ордусунун башкомутанъ Нер олу Авнер'ин нереде яттъкларънъ гьордю. Саул ордугахън ортасънда, аскерлер де чевресинде ятъйорлардъ. О заман Давут, Хититли Ахимелек иле Йоав'ън кардеши, Серуя олу Авишай'а, „Ким бенимле ордугаха, Саул'ун янъна геледжек?“ дийе сорду. Авишай, „Бен сенинле геледжеим“ дийе каршълък верди. Давут'ла Авишай о гедже ордугаха гирдилер. Саул, мъзраъ башуджунда йере сапланмъш, ордугахън ортасънда уйуйорду. Авнер'ле аскерлер де чевресинде уйуйорлардъ. Авишай Давут'а, „Бугюн Танръ дюшманънъ сенин елине теслим етти“ деди, „Шимди бърак да, ону кенди мъзраъйла бир атъшта йере чакайъм. Икинджи кез вурмама герек калмаяджак.“ Не вар ки Давут, „Ону ьолдюрме!“ деди, „ РАБ 'бин месхеттии кишийе ким ел узатърса, сучлу чъкар. Яшаян РАБ 'бин адъйла дерим ки, РАБ кендиси ону ьолдюреджектир; я гюню гелиндже ьоледжек, я да савашта вурулуп йок оладжак. Ама РАБ 'бин месхеттии кишийе ел узатмактан РАБ бени узак тутсун! Хайди, Саул'ун башуджундаки мъзракла су матарасънъ ал да гиделим.“ Бьойледже Давут Саул'ун башуджундан мъзраънъ ве су матарасънъ алдъ. Сонра орадан узаклаштълар. Онларъ гьорен олмадъ. Кимсе олуп битенин фаркъна вармадъ, уянан да олмадъ. Хепси уйуйорлардъ, чюнкю РАБ онлара дерин бир уйку вермишти. Давут каршъ якая гечип тепенин юстюнде, онлардан узак бир йерде дурду. Араларънда епейдже месафе вардъ. Давут аскерлере ве Нер олу Авнер'е, „Ей Авнер, бана янът вермейеджек мисин?“ дийе сесленди. Авнер, „Сен кимсин ки крала сесленийорсун?“ дийе каршълък верди. Давут, „Сен йиит бири деил мисин?“ деди, „Исраил'де сенин гибиси вар мъ? Ьойлейсе неден ефендин кралъ корумадън? Чюнкю бири ону ьолдюрмек ичин ордугаха гирди. Гьоревини ийи япмадън. Яшаян РАБ 'бин адъйла дерим ки, хепиниз ьолюмю хак еттиниз; чюнкю ефендинизи, РАБ 'бин месхеттии кишийи корумадънъз. Бак бакалъм, кралън башуджундаки мъзраъйла су матарасъ нереде?“ Давут'ун сесини танъян Саул, „Давут, олум, бу сенин сесин ми?“ дийе сорду. Давут, „Евет, ефендим крал, беним сесим“ дийе каршълък верди, „Ефендим, бен кулуну неден ковалъйорсун? Не яптъм? Не суч ишледим? Лютфен, ефендим крал, кулунун сьозлерине кулак вер. Еер сени бана каршъ къшкъртан РАБ исе, бир суну О'ну ятъштърър. Ама буну япан инсанларса, РАБ 'бин ьонюнде ланетли олсунлар! Чюнкю, ‚Гит, башка илахлара куллук ет‘ дийерек, РАБ 'бин мирасъндан бана дюшен пайдан бугюн бени узаклаштърдълар. Не олур, канъм РАБ 'ден узак топраклара дьокюлмесин. Исраил Кралъ, даларда кеклик авлаян авджъ гиби, бир пирейи авламая чъкмъш!“ Бунун юзерине Саул, „Гюнах ишледим“ дийе каршълък верди, „Давут, олум, гери дьон. Бугюн яшамъма деер вердиин ичин сана бир даха кьотюлюк япмаяджаъм. Герчектен акълсъзджа даврандъм, чок бюйюк янлъшлък яптъм.“ Давут, „Иште кралън мъзраъ!“ деди, „Адамларъндан бири гелип алсън. РАБ херкеси дорулууна ве балълъъна гьоре ьодюллендирир. Бугюн РАБ сени елиме теслим еттии халде, бен РАБ 'бин месхеттии кишийе елими узатмак истемедим. Бугюн бен сенин яшамъна насъл деер вердийсем, РАБ де беним яшамъма ьойле деер версин ве бени хер съкънтъдан куртарсън.“ Саул, „Давут, олум, РАБ сени кутсасън!“ деди, „Сен кесинликле бюйюк ишлер япаджак, башарълъ оладжаксън!“ Бундан сонра Давут йолуна койулду, Саул да евине дьондю. Давут, „Бир гюн Саул'ун елийле йок оладжаъм“ дийе дюшюндю, „Беним ичин ен ийиси хемен Филист топракларъна качмак. О заман Саул Исраил'ин хер янънда бени арамактан вазгечер; бен де онун елинден куртулмуш олурум.“ Бьойледже Давут'ла янъндаки алтъ йюз киши калкъп Гат Кралъ Маок олу Акиш'ин тарафъна гечтилер. Аилелерийле бирликте Гат'та Акиш'ин янъна йерлештилер. Ики каръсъ Йизреелли Ахиноам'ла Кармелли Навал'ън дул каръсъ Авигайил де Давут'ун янъндайдъ. Саул Давут'ун Гат'а качтъънъ дуйунджа, артък ону арамактан вазгечти. Давут Акиш'е, „Бенден хошнут калдъйсан, чевре кентлерден биринде бана бир йер версинлер де орада отурайъм“ деди, „Чюнкю бен кулунун сенинле бирликте крал кентинде яшамасъна герек йок.“ Акиш о гюн она Зиклак Кенти'ни верди. Бундан ьотюрю Зиклак бугюн де Яхуда кралларъна аиттир. Давут Филист топракларънда бир йъл дьорт ай яшадъ. Бу сюре ичинде Давут'ла адамларъ гидип Гешурлулар'а, Гиризлилер'е ве Амалеклилер'е баскънлар яптълар. Бунлар узун замандан бери Шур'а, хатта Мъсър'а дек узанан топракларда яшъйорлардъ. Давут бир бьолгейе салдърдъънда кадън еркек демез, кимсейи са бъракмаздъ; ялнъз даварларъ, съърларъ, ешеклери, девелери ве гийсилери алъп Акиш'е дьонерди. Акиш, „Бугюн нерелере баскън дюзенлединиз?“ дийе сорардъ. Давут да, „Яхуда'нън гюнейине, Йерахмееллилер'ин ве Кенлилер'ин гюней бьолгесине салдърдък“ дерди. Давут, кендисийле Гат'а кимсейи гьотюрмемек ичин кадън еркек кимсейи са бъракмаздъ. Чюнкю, „Гат'а гидип, ‚Давут шьойле яптъ, бьойле яптъ‘ дийерек бизе каршъ билги актармасънлар“ дийе дюшюнюрдю. Давут, Филист топракларънда яшадъъ сюредже бу йьонтеми уйгуладъ. Акиш Давут'а гювен дуймая башладъ. „Давут кенди халкъ олан Исраиллилер'ин нефретине урадъ. Бундан бьойле беним хизметимде каладжак“ дийе дюшюнюйорду. О сърада Филистлилер Исраил'ле савашмак ичин аскери бирликлерини топладълар. Акиш Давут'а, „Адамларънла бирликте беним янъмда савашаджаънъ билмелисин“ деди. Давут, „О заман сен де кулунун нелер япабиледжеини гьореджексин!“ дийе каршълък верди. Акиш, „Ийи!“ деди, „Яшадъън сюредже сени кендиме корума гьоревлиси атаяджаъм.“ Самуел ьолмюш, бютюн Исраил халкъ онун ичин яс тутмушту. Ону кенди кенти Рама'да гьоммюшлерди. Саул да джинджилерле рухлара данъшанларъ юлкеден ковмушту. Филистлилер топланъп Шунем'е гиттилер ве орада ордугах курдулар. Саул да бютюн Исраиллилер'и топлайъп Гилбоа Даъ'нда ордугах курду. Саул Филист ордусуну гьорюндже коркуп бюйюк дехшете капълдъ. РАБ 'бе данъштъйса да, РАБ она не дюшлерле, не Урим, не де пейгамберлер араджълъъйла янът верди. Бунун юзерине Саул гьоревлилерине, „Бана бир джинджи кадън булун да варъп она данъшайъм“ дийе буйрук верди. Гьоревлилер, „Ейн-Дор'да бир джинджи кадън вар“ дедилер. Бьойледже Саул башка гийсилере бюрюнюп кълъънъ деиштирди. Геджелейин янъна ики киши алъп кадънън яшадъъ йере гитти. Кадъна, „Лютфен беним ичин рухлара данъш ве сана сьойлейеджеим кишийи чаър“ деди. Ама кадън она шу каршълъъ верди: „Саул'ун нелер яптъънъ, джинджилерле рухлара данъшанларъ юлкеден ковдууну билийорсун. Ьойлейсе неден бени ьолдюрмек ичин тузак куруйорсун?“ Саул, „Яшаян РАБ 'бин адъйла дерим ки, бундан сана бир кьотюлюк гелмейеджек“ дийе ант ичти. Бунун юзерине кадън, „Сана кими чаърайъм?“ дийе сорду. Саул, „Бана Самуел'и чаър“ деди. Кадън, Самуел'и гьорюндже чълък атарак, „Сен Саул'сун! Неден бени кандърдън?“ деди. Крал она, „Коркма!“ деди, „Не гьорюйорсун?“ Кадън, „Йерин алтъндан чъкан бир илах гьорюйорум“ дийе каршълък верди. Саул, „Нейе бензийор?“ дийе сорду. Кадън, „Джюппе гиймиш яшлъ бир адам йукаръя чъкъйор“ деди. О заман Саул онун Самуел олдууну анладъ; еилип йюзюстю йере капандъ. Самуел Саул'а, „Неден бени чаъртъп рахатсъз еттин?“ деди. Саул, „Бюйюк съкънтъ ичиндейим“ дийе янътладъ, „Филистлилер бана каршъ савашъйор ве Танръ да бени терк етти. Артък бана не пейгамберлер араджълъъйла, не де дюшлерле янът верийор. Бу йюзден, не япмам геректиини бана билдирмен ичин сени чаърттъм.“ Самуел, „ РАБ сени терк едип сана дюшман олдууна гьоре, неден бана данъшъйорсун?“ деди, „ РАБ беним араджълъъмла сьойледиини яптъ, краллъъ сенден алъп сойдашън Давут'а верди. Чюнкю сен РАБ 'бин буйрууна уймадън, О'нун алевленен ьофкесини Амалеклилер'е уйгуламадън. РАБ бугюн бунларъ бу йюзден башъна гетирди. РАБ сени де, Исраил халкънъ да Филистлилер'ин елине теслим едеджек. Ярън сен ве оулларън бана катъладжаксънъз. РАБ Исраил ордусуну да Филистлилер'ин елине теслим едеджек.“ Саул бирден бойлу бойунджа йере дюштю. Самуел'ин сьозлеринден ьотюрю бюйюк коркуя капълдъ. Гюджю де калмамъштъ; чюнкю бютюн гюн, бютюн гедже йемек йемемишти. Кадън Саул'а яклаштъ. Онун бюйюк шашкънлък ичинде олдууну гьорюндже, „Бак, кьолен сьозюню динледи“ деди, „Джанъмъ техликейе атарак бенден истедиини яптъм. Шимди лютфен кьоленин сьойлейеджеини динле. Изин вер де, ьонюне бираз йемек кояйъм. Йолуна девам едеджек гюджюн олмасъ ичин йемек йемелисин.“ Ама Саул, „Йемем“ дийерек реддетти. Анджак хизметкярларъйла кадън зорлайънджа, онларън дедиини яптъ. Йерден калкъп ятаън юзерине отурду. Кадънън евинде бесили бир дана вардъ. Кадън ону хемен кести. Ун алъп йоурду ве маясъз екмек пиширди. Сонра Саул'ла гьоревлилеринин ьонюне койду. Онлар да йедилер. Сонра о гедже калкъп гиттилер. Филистлилер бютюн ордуларънъ Афек'те топладълар. Исраиллилер исе Йизреел'деки пънарън янъна курдукларъ ордугахта калъйорлардъ. Филист бейлери йюзер ве бинер кишилик бирликлерле илерлийорду. Давут'ла адамларъйса Акиш'ле бирликте гериден гелийорлардъ. Филистли комутанлар, „Бу Ибранилер'ин бурада не иши вар?“ дийе сорунджа, Акиш шу каршълъъ верди: „Бу, Исраил Кралъ Саул'ун гьоревлиси Давут'тур. Бир йълдан узун сюредир янъмда калъйор. Бана гелдиинден бери кендисинде хичбир кьотюлюк буламадъм.“ Ама Филистли комутанлар Акиш'е ьофкелендилер. „Адамъ гери гьондер, кендисине вердиин йере дьонсюн“ дедилер, „Бизимле бирликте саваша гелмесин; йокса саваш сърасънда бизе каршъ чъкар. Ефендисинин беенисини насъл казанабилир? Адамларъмъзън башънъ она вермектен даха ийи бир йол булабилир ми? Чалъп ойнаркен, ‚Саул бинлерджесини ьолдюрдю, Давут'са он бинлерджесини‘ дийе хаккънда езгилер окудукларъ Давут деил ми бу?“ Бунун юзерине Акиш, Давут'у чаъръп, „Яшаян РАБ 'бин адъйла дерим ки, сен дюрюст бир кишисин“ деди, „Бенимле бирликте саваша катълманъ истердим. Янъма гелдиин гюнден бу яна терс бир давранъшънъ гьормедим. Ама Филист бейлери сени уйгун гьормеди. Шимди гери дьон ве есенликле гит. Филист бейлеринин гьозюнде терс бир давранъшта булунма.“ Давут, „Ама бен не яптъм?“ дийе сорду, „Янъна гелдиимден бу яна бенде не булдун ки, гидип ефендим кралън дюшманларъна каршъ савашмаяйъм?“ Акиш, „Билийорум, сен беним гьозюмде Танръ'нън бир мелеи гиби ийисин“ дийе янътладъ, „Не вар ки Филистли комутанлар, ‚Бизимле саваша гелмесин‘ дийорлар. Сенинле гелмиш олан ефендин Саул'ун кулларъйла бирликте сабах еркенден калкън ве тан аарър аармаз гидин.“ Бьойледже Давут'ла адамларъ Филист юлкесине дьонмек юзере сабах еркенден калктълар. Филистлилер исе Йизреел'е гиттилер. Давут'ла адамларъ ючюнджю гюн Зиклак Кенти'не вардълар. Бу арада Амалеклилер Негев бьолгесийле Зиклак'а баскън япмъш, Зиклак Кенти'ни якъп йъкмъшлардъ. Кимсейи ьолдюрмемишлерди, ама кадънларла орада яшаян генч, яшлъ херкеси тутсак етмишлерди. Сонра онларъ да янларъна алъп йолларъна гитмишлерди. Давут'ла адамларъ орая варънджа кентин атеше верилдиини, каръларънън, оулларънън, къзларънън тутсак алъндъънъ анладълар. Гючлери тюкенинджейе дек хъчкъра хъчкъра аладълар. Давут'ун ики каръсъ, Йизреелли Ахиноам иле Кармелли Навал'ън дулу Авигайил де тутсак едилмишти. Давут бюйюк съкънтъ ичиндейди. Чюнкю херкес оулларъ, къзларъ ичин аджъ чекийор ве, „Давут'у ташлаялъм“ дийорду. Ама Давут, Танръсъ РАБ 'де гюч буларак, Ахимелек олу Кяхин Авиятар'а, „Бана ефоду гетир“ деди. Авиятар ефоду гетирди. Давут РАБ 'бе данъшарак, „Бу акънджъларън ардъна дюшерсем, онлара йетишир мийим?“ дийе сорду. РАБ, „Артларъна дюш, кесинликле онлара йетишип тутсакларъ куртараджаксън“ дийе янътладъ. Кърда бир Мъсърлъ булуп Давут'а гетирдилер. Йийип ичмеси ичин она йийеджек, ичеджек вердилер. Бир парча инджир пестили иле ики салкъм куру юзюм де вердилер. Адам йийиндже джанландъ. Юч гюн юч геджедир йийип ичмемишти. Давут она, „Киме балъсън? Нерелисин?“ дийе сорду. Генч адам, „Мъсърлъ'йъм, бир Амалекли'нин кьолесийим“ дийе янътладъ, „Юч гюн ьондже хасталанънджа, ефендим бени бърактъ. Керетлилер'ин гюней сънърларъна, Яхуда топракларъна, Калев'ин гюнейине баскънлар дюзенлемиш, Зиклак Кенти'ни де атеше вермиштик.“ Давут, „Бени бу акънджълара гьотюребилир мисин?“ дийе сорду. Мъсърлъ генч, „Бени ьолдюрмейеджеине я да ефендимин елине теслим етмейеджеине даир Танръ'нън ьонюнде ант ичерсен, сени акънджъларън олдуу йере гьотюрюрюм“ дийе каршълък верди. Бьойледже Мъсърлъ Давут'у гьотюрдю. Акънджълар дьорт бир яна даълмъшлардъ. Филист ве Яхуда топракларъндан топладъкларъ бюйюк ямадан йийип ичийор, еленип ойнуйорлардъ. Давут ертеси гюн тан вактинден акшама дек онларъ ьолдюрдю. Девелере бинип качан дьорт йюз генч дъшънда ичлеринден куртулан олмадъ. Давут Амалеклилер'ин еле гечирдии хер шейи, бу арада да ики каръсънъ куртардъ. Генчлер, яшлълар, оуллар, къзлар, ямаланан маллар, късаджасъ Амалеклилер'ин алдъкларъндан хичбир шей ексик калмадъ. Давут тюмюню гери алдъ. Бютюн койунларла съърларъ да алдъ. Адамларъ, бунларъ ьобюр хайванларън ьонюнден сюререк, „Бунлар Давут'ун ямаладъкларъ“ дийорлардъ. Бундан сонра Давут, даха илерийе гидемейеджек кадар биткин дюшюп Бесор Вадиси'нде калан ики йюз кишинин булундуу йере вардъ. Онлар да Давут'ла янъндакилери каршъламая чъктълар. Давут яклашънджа онлара есенлик диледи. Ама Давут'ла гиден адамлардан кьотю ве деерсиз оланларън тюмю, „Мадем бизимле бирликте гитмедилер, гери алдъъмъз ямадан онлара хичбир пай вермейеджеиз“ дедилер, „Хер бири ялнъз каръсъйла чоджукларънъ алъп гитсин.“ Ама Давут, „Хайър, кардешлерим!“ деди, „ РАБ 'бин бизе вердиклери конусунда бьойле давранамайъз! О бизи коруду ве бизе салдъран акънджъларъ елимизе теслим етти. Сизин бу сьойледиклеринизи ким кабул едер? Саваша гиденле ешянън янънда каланън пайъ айнъдър. Хер шей ешит пайлашъладжак!“ О гюнден сонра Давут буну Исраил ичин бугюне дек гечерли бир курал ве илке халине гетирди. Давут Зиклак'а дьонюндже, достларъ олан Яхуда илери геленлерине яма маллардан гьондеререк, „Иште РАБ 'бин дюшманларъндан ямаланан маллардан сизе бир армаан“ деди. Сонра Бейтел, Негев'деки Рамот, Яттир, Ароер, Сифмот, Ештемоа, Ракал, Йерахмееллилер'ин, Кенлилер'ин кентлеринде, Хорма, Бор-Ашан, Атак, Хеврон'да отуранлара ве адамларъйла бирликте сък сък урадъъ йерлерин тюмюне ямаланан маллардан гьондерди. Филистлилер Исраиллилер'ле саваша тутушту. Исраиллилер Филистлилер'ин ьонюнден качтъ. Бирчоу Гилбоа Даъ'нда ьолюп йере серилди. Филистлилер Саул'ла оулларънън ардъна дюштюлер. Саул'ун оулларъ Йонатан'ъ, Авинадав'ъ ве Малкишуа'йъ якалайъп ьолдюрдюлер. Саул'ун чевресинде саваш къзъштъ. Деркен Саул Филистли окчулар тарафъндан вурулду ве аър яраландъ. Саул, силахънъ ташъян адама, „Кълъджънъ чек де бана сапла“ деди, „Йокса бу сюннетсизлер гелип бана кълъч саплаяджак ве бенимле алай едеджеклер.“ Ама силах ташъйъджъсъ бюйюк бир коркуя капъларак буну япмак истемеди. Бунун юзерине Саул кълъджънъ чекип кендини юзерине аттъ. Саул'ун ьолдююню гьорюндже, силах ташъйъджъсъ да кендини кълъджънън юзерине аттъ ве Саул'ла бирликте ьолдю. Бьойледже Саул, юч олу, силах ташъйъджъсъ ве бютюн адамларъ айнъ гюн ьолдюлер. Вадинин ьобюр тарафънда ве Шериа Ърмаъ'нън каршъ якасънда отуран Исраиллилер, Исраил ордусунун качтъънъ, Саул'ла оулларънън ьолдююню анлайънджа, кентлерини терк едип качмая башладълар. Филистлилер гелип бу кентлере йерлештилер. Ертеси гюн Филистлилер, ьолдюрюленлери соймак ичин гелдиклеринде, Саул'ла юч олунун Гилбоа Даъ'нда ьолдююню гьордюлер. Саул'ун башънъ кесип силахларънъ алдълар. Сонра бу ийи хаберин путларънън тапънаънда ве халк арасънда дуйурулмасъ ичин Филист юлкесинин хер янъна улаклар гьондердилер. Саул'ун силахларънъ Ашторет 'ин тапънаъна койуп джеседини Бейтшеан Кенти'нин суруна чактълар. Явеш-Гилат халкъ Филистлилер'ин Саул'а яптъкларънъ дуйду. Бютюн йиитлер геджелейин йола койуларак Бейтшеан'а гиттилер. Саул'ла оулларънън джесетлерини Бейтшеан сурундан индирип Явеш'е гьотюрдюлер, орада яктълар. Сонра кемиклерини топлайъп Явеш'теки ългън ааджънън алтъна гьомдюлер ве йеди гюн оруч туттулар. Саул'ун ьолюмюнден сонра Амалеклилер'е каршъ казандъъ заферден дьонен Давут Зиклак'та ики гюн калдъ. Ючюнджю гюн, Саул'ун ордугахъндан гийсилери йъртълмъш, башъ тоз топрак ичинде бир адам гелди. Адам Давут'а яклашънджа ьонюнде йере капандъ. Давут, „Нереден гелийорсун?“ дийе сорду. Адам, „Исраил ордугахъндан качъп куртулдум“ деди. Давут, „Не олду? Бана анлат“ деди. Адам аскерлерин саваш аланъндан качтъънъ, бирчоунун дюшюп ьолдююню, Саул'ла олу Йонатан'ън да ьолюлер арасънда олдууну анлаттъ. Давут, кендисине хабери верен генч адама, „Саул'ла олу Йонатан'ън ьолдююню нереден билийорсун?“ дийе сорду. Генч адам шьойле янътладъ: „Бир растлантъ сонуджу Гилбоа Даъ'ндайдъм. Саул мъзраъна даянмъштъ. Атлъларла саваш арабаларъ она дору яклашъйорду. Саул аркасъна дьонюп бени гьорюндже сесленди. Бен де, ‚Буйрун, бурадайъм‘ дедим. „Саул, ‚Сен кимсин?‘ дийе сорду. „‚Бен бир Амалекли'йим‘ дийе янътладъм. „Саул, ‚Не олур юстюме вар ве бени ьолдюр!‘ деди, ‚Чюнкю чектиим аджълардан куртулмак истийорум.‘ Бу йюзден варъп ону ьолдюрдюм. Чюнкю йере дюштюктен сонра яшаямаяджаънъ билийордум. Башъндаки тачла колундаки билезии алдъм ве онларъ бурая, ефендиме гетирдим.“ Бунун юзерине Давут'ла янъндакилер гийсилерини йърттълар. Кълъчтан гечирилен Саул, олу Йонатан ве РАБ 'бин халкъ олан Исраиллилер ичин акшама дек яс тутуп аладълар, оруч туттулар. Давут, кендисине хабер гетирен генч адама, „Нерелисин?“ дийе сорду. Адам, „Бен ябанджъйъм, бир Амалекли'нин олуйум“ деди. Давут, „ РАБ 'бин месхеттии кишийе ел калдъръп ону йок етмектен коркмадън мъ?“ дийе сорду. Сонра адамларъндан бирини чаъръп, „Гит, ьолдюр ону!“ дийе буйурду. Бьойледже адам Амалекли'йи вуруп ьолдюрдю. Давут Амалекли'йе, „Канъндан сен кендин сорумлусун“ демишти, „Чюнкю ‚ РАБ 'бин месхеттии кишийи бен ьолдюрдюм‘ демекле кендине каршъ азънла танъклъкта булундун.“ Давут Саул'ла олу Йонатан ичин аът яктъ. Сонра Яшар Китабъ'нда язълан Яй адъндаки аътън Яхуда халкъна ьоретилмесини буйурду: „Ей Исраил, сенин йюджелиин йюксек тепелеринде йок олду! Гючлюлер насъл да йере серилди! Хабери не Гат'а дуйурун, Не де Ашкелон сокакларънда яйън. Ьойле ки, не Филистлилер'ин къзларъ севинсин, Не де сюннетсизлерин къзларъ джошсун. Ей Гилбоа даларъ, Юзеринизе не чий не де ямур дюшсюн. Юрюн верен тарлаларънъз олмасън. Чюнкю гючлюнюн калканъ, Бир даха я сюрюлмейеджек олан Саул'ун калканъ Орада бир яна атълдъ! Йонатан'ън яйъ йере серилмишлерин канъндан, Йиитлерин беденлеринден хич гери чекилмеди. Саул'ун кълъджъ хич боша саврулмадъ. Саул'ла Йонатан татлъ ве севимлийдилер, Яшамда да ьолюмде де айрълмадълар. Карталлардан даха чевик, Асланлардан даха гючлюйдюлер. Ей Исраил къзларъ! Сизи ал ренкли, сюслю гийсилерле донатан, Гийсинизи алтън сюслерле безейен Саул ичин алайън! Гючлюлер насъл да йере серилди савашта! Йонатан сенин йюксек тепелеринде ьолю ятъйор. Сенин ичин юзгюнюм, кардешим Йонатан. Беним ичин чок деерлийдин. Севгин кадън севгисинден даха юстюндю. Гючлюлер насъл да йере серилди! Саваш силахларъ йок олду!“ Бундан сонра Давут РАБ 'бе, „Яхуда кентлеринден бирине гидейим ми?“ дийе сорду. РАБ, „Гит“ деди. Давут, „Нерейе гидейим?“ дийе сорунджа, РАБ, „Хеврон'а“ дийе каршълък верди. Бунун юзерине Давут, ики ешийле –Йизреелли Ахиноам ве Кармелли Навал'ън дулу Авигайил'ле– бирликте орая гитти. Аилелерийле бирликте адамларънъ да гьотюрдю. Хеврон'а балъ кентлере йерлештилер. Яхудалълар Хеврон'а гидерек орада Давут'у Яхуда Кралъ оларак месхеттилер. Саул'у гьоменлерин Явеш-Гилатлълар олдуу Давут'а билдирилди. Давут онлара улаклар гьондеререк шьойле деди: „Ефендиниз Саул'у гьоммекле она яптъънъз ийиликтен долайъ РАБ сизи кутсасън. РАБ шимди сизе балълъкла, ийиликле даврансън. Буну яптъънъз ичин бен де сизе айнъ шекилде ийилик япаджаъм. Шимди гючлю ве йюрекли олун, чюнкю ефендиниз Саул ьолдю. Яхуда халкъ бени кралларъ оларак месхетти.“ Саул'ун орду комутанъ Нер олу Авнер, Саул олу Иш-Бошет'и янъна алъп Маханайим'е гьотюрмюштю. Авнер ону орада Гилат, Ашурлулар, Йизреел, Ефрайим, Бенямин ве бютюн Исраил'ин кралъ яптъ. Саул олу Иш-Бошет кърк яшънда крал олду ве Исраил'де ики йъл краллък яптъ. Анджак Яхуда халкъ Давут'у дестекледи. Давут Хеврон'да Яхуда халкъна йеди йъл алтъ ай краллък яптъ. Нер олу Авнер, Саул олу Иш-Бошет'ин адамларъйла бирликте Маханайим'ден Гивон'а гитти. Серуя олу Йоав'ла Давут'ун адамларъ варъп Гивон Хавузу'нун янънда онларъ каршъладълар. Тарафлардан бири хавузун бир янъна, ьотеки ьобюр янъна отурду. Авнер Йоав'а, „Не олур генчлер калкъп ьонюмюзде дьовюшсюнлер“ деди. Йоав, „Олур, калкъп дьовюшсюнлер“ дийе каршълък верди. Бьойледже Бенямин оймаъндан Саул олу Иш-Бошет'тен яна оланлардан он ики кишийле Давут'ун адамларъндан он ики киши калкъп илери атълдъ. Хер бири каршътънън башъндан туттуу гиби кълъджънъ бьорюне сапладъ; бирликте йере серилдилер. Бу йюзден Гивон'даки о йере Хелкат-Хассурим адъ верилди. О гюн саваш чок четин олду. Давут'ун адамларъ Авнер'ле Исраиллилер'и йенилгийе ураттълар. Серуя'нън юч олу –Йоав, Авишай ве Асахел– де орадайдълар. Бир кър джейланъ кадар хъзлъ кошан Асахел саа сола сапмадан Авнер'и коваладъ. Авнер аркасъна бакънджа, „Асахел сен мисин?“ дийе сорду. Асахел, „Евет, беним“ дийе каршълък верди. Авнер, „Саа я да сола дьон. Генчлерден бирини якала ве кендин ичин силахларънъ ал“ деди. Ама Асахел Авнер'и коваламактан вазгечмек истемеди. Авнер Асахел'и бир даха уярдъ: „Бени коваламактан вазгеч! Неден сени йере серейим? Сонра кардешин Йоав'ън йюзюне насъл бакаръм?“ Асахел пешини бъракмайъ реддединдже Авнер мъзраънън арка уджуйла ону карнъндан вурду. Мъзрак Асахел'ин съртъндан чъктъ. Асахел орада дюшюп ьолдю. Асахел'ин дюшюп ьолдюю йере варанларън тюмю орада дуруп бекледилер. Ама Йоав'ла Авишай Авнер'и коваламайъ сюрдюрдюлер. Гюнеш батаркен Гивон кърсал бьолгесине гиден йолун юзериндеки Гиах'а бакан Амма Тепеси'не вардълар. Беняминлилер Авнер'ин чевресинде топланарак бир бирлик олуштурдулар. Бир тепенин башънда дуруп бекледилер. Авнер Йоав'а, „Кълъч сонсуза дек ми инсанларъ йок етсин?“ дийе сесленди, „Бу олайън аджъйла сона ереджеини анламъйор мусун? Кардешлерини коваламактан вазгечмелери ичин аскерлере не заман буйрук вереджексин?“ Йоав шьойле каршълък верди: „Яшаян Танръ'нън адъйла дерим ки, сесленмесейдин аскерлер сабаха дек кардешлерини коваламактан вазгечмейеджекти.“ Сонра Йоав бору чалдъ. Херкес дурду. Бундан бьойле Исраил халкънъ не коваладълар, не де онларла саваштълар. Авнер'ле адамларъ бютюн гедже Арава Вадиси'нде йюрюдюлер. Шериа Ърмаъ'нъ гечерек Битрон йолундан Маханайим'е вардълар. Йоав Авнер'и коваламактан дьондюктен сонра ордуйу топладъ. Асахел'ден башка, Давут'ун адамларъндан он докуз киши ексикти. Ойса Давут'ун адамларъ Авнер'и дестеклейен Беняминлилер'и бозгуна уратъп юч йюз алтмъш кишийи ьолдюрмюшлерди. Йоав'ла адамларъ Асахел'и гьотюрюп Бейтлехем'де бабасънън мезаръна гьомдюлер. Сонра бютюн гедже йюрюйерек гюн доумунда Хеврон'а вардълар. Саул'ун сойуйла Давут'ун сойу арасъндаки саваш узун сюрдю. Давут гидерек гючлениркен, Саул'ун сойу гитгиде зайъф дюшюйорду. Давут'ун Хеврон'да доан оулларъ шунлардъ: Илк олу Йизреелли Ахиноам'дан Амнон, икинджиси Кармелли Навал'ън дулу Авигайил'ден Килав, ючюнджюсю Гешур Кралъ Талмай'ън къзъ Маака'дан Авшалом, дьордюнджюсю Хагит'тен Адония, бешинджиси Авитал'ън олу Шефатя, алтънджъсъ Давут'ун еши Егла'дан Йитреам. Давут'ун бу оулларънън хепси Хеврон'да додулар. Саул'ун сойуйла Давут'ун сойу арасъндаки саваш сюреркен, Авнер Саул'ун сойу арасънда гючленийорду. Саул'ун Ая къзъ Риспа адънда бир джарийеси вардъ. Бир гюн Иш-Бошет Авнер'е, „Неден бабамън джарийесийле яттън?“ дийе сорду. Иш-Бошет'ин сорусуна чок ьофкеленен Авнер шу каршълъъ верди: „Бен Яхуда тарафъна гечен бир кьопек башъ мъйъм? Бугюн биле бабан Саул'ун аилесине, кардешлерине, достларъна балъйъм. Сени Давут'ун елине теслим етмедим. Ама бугюн бу кадън йюзюнден бени сучлуйорсун. Иш-Бошет Авнер'ден корктуу ичин она башка бир шей сьойлейемеди. Авнер кенди адъна Давут'а улаклар гьондерип шьойле деди: „Юлке кимин юлкеси? Бенимле бир антлашма яп; о заман Исраил'ин тюмюнюн сана баланмасъ ичин бен де сенден яна олурум.“ Давут, „Ийи“ дийе янътладъ, „Сенинле бир антлашма япаръм. Ялнъз сенден шуну истийорум: Бени гьормейе гелдиинде Саул'ун къзъ Микал'ъ да гетир. Йокса бени гьормейеджексин.“ Ьоте яндан Давут Саул олу Иш-Бошет'е де улаклар араджълъъйла шу хабери гьондерди: „Йюз Филистли'нин сюннет дериси каршълъънда нишанландъъм каръм Микал'ъ бана вер.“ Бунун юзерине Иш-Бошет, кадънън коджасъ Лайиш олу Палтиел'ден алънъп гетирилмеси ичин адамлар гьондерди. Коджасъ кадънъ алая алая Бахурим'е кадар изледи; сонра Авнер она, „Гери дьон“ дейиндже дьондю. Авнер Исраил'ин илери геленлерийле гьорюшюп онлара шьойле демишти: „Сиз бир сюредир Давут'ун кралънъз олмасънъ истийорсунуз. Шимди буну герчеклештирин! Чюнкю РАБ, Давут хаккънда, ‚Халкъм Исраил'и кулум Давут араджълъъйла Филистлилер'ин ве бютюн дюшманларънън елинден куртараджаъм‘ демишти.“ Авнер Беняминлилер'ле де гьорюштю, Исраил'ин ве бютюн Бенямин халкънън уйгун гьордюю хер шейи Давут'а билдирмек юзере Хеврон'а гитти. Авнер йирми кишийле бирликте Хеврон'а, Давут'ун янъна вардъ. Давут Авнер'ле янъндакилере бир шьолен верди. Авнер Давут'а, „Хемен гидип бютюн Исраил халкънъ ефендим кралън янъна топлаяйъм“ деди, „Ьойле ки, сенинле бир антлашма япсънлар. Сен де диледиин хер йери йьонетебилесин.“ Бунун юзерине Давут Авнер'и йолуна гьондерди. О да есенликле гитти. Там о сърада Давут'ун адамларъйла Йоав, бир баскъндан дьонмюш, янларънда бирчок ямаланмъш мал гетирмишлерди. Ама Авнер Хеврон'да Давут'ун янънда деилди. Чюнкю Давут ону гьондермиш, о да есенликле гитмишти. Йоав'ла янъндаки бютюн аскерлер Хеврон'а вардъънда, Нер олу Авнер'ин крала гелдиини, кралън ону гьондердиини, онун да есенликле гиттиини Йоав'а билдирдилер. Йоав крала гидип, „Не яптън?“ деди, „Баксана Авнер аяъна кадар гелмиш! Неден ону салъвердин? Чоктан гитмиш! Нер олу Авнер'и танърсън; сени кандърмак, нерейе гидип гелдиини, нелер яптъънъ ьоренмек ичин гелмиштир.“ Давут'ун янъндан чъкан Йоав, Авнер'ин аркасъндан улаклар гьондерди. Улаклар Авнер'и Сира Сарнъджъ'ндан гери гетирдилер. Давут исе бундан хаберсизди. Авнер Хеврон'а дьонюндже, Йоав онунла ьозел бир гьорюшме япмак баханесийле, ону кент капъсъна чекти. Кардеши Асахел'ин канънъ дьоктюю ичин, Авнер'и орада карнъндан вуруп ьолдюрдю. Давут бу хабери ишитиндже шьойле деди: „ РАБ 'бин ьонюнде бен де, краллъъм да Нер олу Авнер'ин канъндан сонсуза дек сучсузуз. Бу сучун сорумлусу Йоав'ла бабасънън бютюн сойу олсун. Йоав'ън сойундан иринли, дери хасталъъна якаланмъш, колтук денеине даянан, кълъчла ьолдюрюлен, ачлък чекен кишилер хич ексик олмасън!“ Бьойледже Йоав'ла кардеши Авишай, Гивон'даки савашта кардешлери Асахел'и ьолдюрен Авнер'и ьолдюрдюлер. Сонра Давут Йоав'ла янъндакилере шу буйруу верди: „Гийсилеринизи йъртъп чула сарънън ве Авнер'ин ьолюсю ьонюнде яс тутун!“ Крал Давут да дженазенин ардъсъра йюрюдю. Авнер'и Хеврон'да гьомдюлер. Крал, Авнер'ин мезаръ башънда хъчкъра хъчкъра аладъ. Орадаки херкес де аладъ. Сонра крал, Авнер ичин шу аътъ яктъ: „Авнер, бир будала гиби ми ьолмелийди? Еллерин балъ деилди, аякларъна зинджир вурулмамъштъ. Ама сен кьотюлерин ьонюнде дюшен бири гиби дюштюн!“ Херкес Авнер ичин йине аладъ. Халк Давут'ун янъна варъп акшам олмадан бир шейлер йемеси ичин юстеледийсе де, Давут ант ичерек шьойле деди: „Гюнеш батмадан екмек я да башка херханги бир шей татмаяджаъм. Йокса Танръ бана айнъсънъ, хатта даха кьотюсюню япсън!“ Херкес буну бенимседи ве кралън яптъъ хер шейден хошнут олдукларъ гиби, бундан да хошнут олдулар. Нер олу Авнер'ин ьолдюрюлмесинде кралън пармаъ олмадъънъ о гюн бютюн Исраил халкъ анладъ. Крал адамларъна, „Бугюн Исраил'де бир ьондерин, бюйюк бир адамън ьолдююню билмийор мусунуз?“ деди, „ Месхедилмиш бир крал олдуум халде бугюн гючсюзюм. Серуя'нън оулларъ бенден даха зорлу. РАБ кьотюлюк едене яптъъ кьотюлюе гьоре каршълък версин!“ Авнер'ин Хеврон'да ьолдюрюлдююню дуян Саул олу Иш-Бошет коркуя капълдъ. Бютюн Исраил халкъ да дехшет ичиндейди. Саул олу Иш-Бошет'ин ики акънджъ ьондери вардъ; бунлар Бенямин оймаъндан Бееротлу Риммон'ун оулларъйдъ. Биринин адъ Баана, ьобюрюнюнки Рекав'дъ. –Беерот Бенямин оймаъндан сайълърдъ. Бееротлулар Гиттайим'е качмъшлардъ. Ябанджъ олан бу халк бугюн де орада гурбетте яшъйор.– Саул олу Йонатан'ън Мефибошет адънда бир олу вардъ; ики аяъ да топалдъ. Саул'ла Йонатан'ън ьолюм хабери Йизреел'ден улаштъънда, Мефибошет беш яшъндайдъ. Дадъсъ ону алъп качмъштъ. Не вар ки, аджелейле качмая чалъшъркен чоджук дюшюп сакатланмъштъ. Бееротлу Риммон'ун оулларъ Рекав'ла Баана йола койулдулар. Ьоле съджаънда Иш-Бошет'ин евине вардъкларънда Иш-Бошет узанмъш динленмектейди. Иш-Бошет'ин башънъ Хеврон'да Крал Давут'а гетирип, „Иште сени ьолдюрмек истейен дюшманън Саул'ун олу Иш-Бошет'ин башъ!“ дедилер, „ РАБ бугюн Саул'дан ве онун сойундан ефендимиз кралън ьоджюню алдъ.“ Дору бирини евинде, ятаънда ьолдюрен кьотю кишилерин ьолюмю чок даха кесиндир! Шимди сизи йерйюзюнден йок едерек онун ьоджюню сизден алмаяджак мъйъм?“ Сонра адамларъна буйрук верди. Ики кардеши ьолдюрюп еллерини, аякларънъ кестилер ве Хеврон'даки хавузун янъна астълар. Иш-Бошет'ин башънъ исе гьотюрюп Хеврон'да Авнер'ин мезаръна гьомдюлер. Исраил'ин бютюн оймакларъ Хеврон'да булунан Давут'а гелип шьойле дедилер: „Биз сенин етин, кемииниз. Гечмиште Саул кралъмъзкен, савашта Исраил'е комута еден сендин. РАБ сана, ‚Халкъм Исраил'и сен гюдеджек, онлара сен ьондер оладжаксън‘ дийе сьоз верди.“ Исраил'ин бютюн илери геленлери Хеврон'а, Крал Давут'ун янъна гелиндже, крал РАБ 'бин ьонюнде орада онларла бир антлашма яптъ. Онлар да Давут'у Исраил Кралъ оларак месхеттилер. Давут отуз яшънда крал олду ве кърк йъл краллък яптъ. Хеврон'да йеди йъл алтъ ай Яхуда'я, Йерушалим'де отуз юч йъл бютюн Исраил'е ве Яхуда'я краллък яптъ. Крал Давут'ла адамларъ Йерушалим'де яшаян Йевуслулар'а салдърмак ичин йола чъктълар. Йевуслулар Давут'а, „Сен бурая гиремезсин, кьорлерле топаллар биле сени гери пюскюртебилир“ дедилер. „Давут бурая гиремез“ дийе дюшюнюйорлардъ. Не вар ки, Давут Сийон Калеси'ни еле гечирди. Даха сонра бу калейе „Давут Кенти“ адъ верилди. Давут о гюн адамларъна шьойле демишти: „Йевуслулар'ъ ким йенилгийе уратърса Давут'ун нефрет еттии шу ‚Топалларла кьорлере‘ су каналъндан улашмалъ!“ „Кьорлерле топаллар сарая гиремейеджек“ денмесинин недени иште будур. Бундан сонра Давут „Давут Кенти“ адънъ вердии каледе отурмая башладъ. Чевредеки бьолгейи, Милло 'дан ичерийе дору узанан бьолюмю инша етти. Давут гидерек гючленийорду. Чюнкю Хер Шейе Егемен Танръ РАБ онунлайдъ. Сур Кралъ Хирам Давут'а улаклар, седир кютюклери, марангозлар ве ташчълар гьондерди. Бу адамлар Давут ичин бир сарай яптълар. Бьойледже Давут РАБ 'бин кендисини Исраил Кралъ атадъънъ ве халкъ Исраил'ин хатъръ ичин краллъънъ йюджелттиини анладъ. Давут Хеврон'дан айрълдъктан сонра Йерушалим'де кендине даха бирчок джарийе ве каръ алдъ. Давут'ун еркек ве къз чоджукларъ олду. Давут'ун Йерушалим'де доан чоджукларънън адларъ шунлардъ: Шаммуа, Шовав, Натан, Сюлейман, Йивхар, Елишуа, Нефек, Яфиа, Елишама, Еляда ве Елифелет. Филистлилер Давут'ун Исраил Кралъ оларак месхедилдиини дуйунджа, бютюн Филист ордусу ону арамак ичин йола чъктъ. Буну дуян Давут калейе съъндъ. Филистлилер гелип Рефаим Вадиси'не яйълмъшлардъ. Давут РАБ 'бе данъштъ: „Филистлилер'е салдърайъм мъ? Онларъ елиме теслим едеджек мисин?“ РАБ Давут'а, „Салдър“ деди, „Онларъ кесинликле елине теслим едеджеим.“ Бунун юзерине Давут Баал-Перасим'е гидип орада Филистлилер'и бозгуна ураттъ. Сонра, „Хер шейи яръп гечен сулар гиби, РАБ дюшманларъмъ ьонюмден яръп гечти“ деди. Бундан ьотюрю орая Баал-Перасим адъ верилди. Давут'ла адамларъ, Филистлилер'ин орада бърактъъ путларъ алъп гьотюрдюлер. Филистлилер бир кез даха гелип Рефаим Вадиси'не яйълдълар. Давут РАБ 'бе данъштъ. РАБ шьойле каршълък верди: „Бурадан салдърма! Онларъ аркадан чевирип пелесенк аачларънън ьонюнден салдър. Пелесенк аачларънън тепесинден йюрюйюш сеси дуяр дуймаз, аджеле ет. Чюнкю бен Филист ордусуну бозгуна уратмак ичин ьонюнсъра гитмишим демектир.“ Давут РАБ 'бин кендисине буйурдуу гиби яптъ ве Филистлилер'и Гева'дан Гезер'е кадар бозгуна ураттъ. Давут Исраил'деки бютюн сечме адамларъ топладъ. Сайъларъ отуз бин кишийди. Бьойледже Давут'ла ордусу, сандъън юзериндеки Керувлар арасънда тахт куран Хер Шейе Егемен РАБ 'бин адъйла анълан Танръ'нън Сандъъ'нъ гетирмек ичин Баале-Яхуда'я гиттилер. Бу арада Давут'ла бютюн Исраил халкъ да РАБ 'бин ьонюнде лир, ченк, теф, чънгърак ве зиллер ешлиинде езгилер окуярак вар гючлерийле бу олайъ кутлуйорлардъ. Након'ун харман йерине вардъкларънда ьокюзлер тьокезледи. Бу неденле Узза елини узатъп Танръ'нън Сандъъ'нъ тутту. РАБ Танръ сайгъсъзджа давранан Узза'я ьофкеленерек ону орада йере чалдъ. Узза Танръ'нън Сандъъ'нън янънда ьолдю. Давут, РАБ 'бин Узза'йъ джезаландърмасъна ьофкеленди. О гюнден бу яна орая Перес-Узза денилир. Давут о гюн РАБ 'ден коркарак, „ РАБ 'бин Сандъъ насъл олур да бана гелир?“ дийе дюшюндю. РАБ 'бин Сандъъ'нъ Давут Кенти'не гьотюрмек истемеди. Бунун йерине сандъъ Гатлъ Овет-Едом'ун евине гьотюрдю. РАБ 'бин Сандъъ Гатлъ Овет-Едом'ун евинде юч ай калдъ. РАБ Овет-Едом'у ве бютюн аилесини кутсадъ. „Танръ'нън Сандъъ'ндан ьотюрю РАБ Овет-Едом'ун аилесини ве она аит хер шейи кутсадъ“ дийе Крал Давут'а билдирилди. Бьойледже Давут гидип Танръ'нън Сандъъ'нъ Овет-Едом'ун евинден Давут Кенти'не севинчле гетирди. РАБ 'бин Сандъъ'нъ ташъянлар алтъ адъм атънджа, Давут бир боайла бесили бир дана курбан етти. Кетен ефод кушанмъш Давут, РАБ 'бин ьонюнде вар гюджюйле ойнуйорду. Давут'ла бютюн Исраил халкъ, севинч нараларъ ве бору сеси ешлиинде РАБ 'бин Сандъъ'нъ гетирийорлардъ. РАБ 'бин Сандъъ Давут Кенти'не варънджа, Саул'ун къзъ Микал пенджереден бактъ. РАБ 'бин ьонюнде ойнайъп зъплаян Крал Давут'у гьорюндже, ону кючюмседи. РАБ 'бин Сандъъ'нъ гетирип Давут'ун бу амачла курдуу чадърън ичиндеки йерине койдулар. Давут РАБ 'бе якмалък сунулар ве есенлик сунуларъ сунду. Якмалък сунуларъ ве есенлик сунуларънъ сунмайъ битириндже, Хер Шейе Егемен РАБ 'бин адъйла халкъ кутсадъ. Ардъндан кадън еркек херкесе, бютюн Исраил топлулууна бирер сомун екмекле бирер хурма ве юзюм пестили даъттъ. Сонра херкес евине дьондю. Давут аилесини кутсамак ичин еве дьондююнде, Саул'ун къзъ Микал ону каршъламая чъктъ. Давут'а шьойле деди: „Исраил Кралъ бугюн не гюзел бир юн казандърдъ кендине! Деерсиз бири гиби, кулларънън джарийелери ьонюнде сойундун.“ Давут, „Бабан ве бютюн сойу йерине бени сечен ве халкъ Исраил'е ьондер атаян РАБ 'бин ьонюнде ойнадъм!“ дийе каршълък верди, „Евет, РАБ 'бин ьонюнде ойнаяджаъм. Юстелик кендими бундан даха да кючюк дюшюреджеим, хиче саяджаъм. Ама сьозюню еттиин о джарийелер бени онурландъраджаклар.“ Саул'ун къзъ Микал'ън ьолене дек чоджуу олмадъ. Крал сарайъна йерлешмишти. РАБ де ону чевресиндеки бютюн дюшманларъндан коруярак рахата кавуштурду. О сърада крал, Пейгамбер Натан'а, „Бак, бен седир ааджъндан япълмъш бир сарайда отуруйорум. Ойса Танръ'нън Сандъъ бир чадърда дуруйор!“ деди. Натан, „Гит, тасарладъън хер шейи яп, чюнкю РАБ сенинледир“ дийе каршълък верди. О гедже РАБ Натан'а шьойле сесленди: „Гит, кулум Давут'а шьойле де: ‚ РАБ дийор ки, отурмам ичин бана сен ми тапънак япаджаксън? Исраил халкънъ Мъсър'дан чъкардъъм гюнден бу яна конутта отурмадъм. Бир чадърда орада бурада конаклаярак долашъйордум. Исраиллилер'ле бирликте долаштъъм йерлерин херханги биринде, халкъм Исраил'и гютмесини буйурдуум Исраил ьондерлеринден бирине, неден бана седир ааджъндан бир конут япмадънъз дийе хич сордум му?‘ „Шимди кулум Давут'а шьойле дийеджексин: ‚Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, халкъм Исраил'е ьондер оласън дийе сени отлаклардан ве койун гютмектен алдъм. Хер нерейе гиттийсен сенинлейдим. Ьонюнден бютюн дюшманларънъ йок еттим. Адънъ дюнядаки бюйюк адамларън адъ гиби бюйюк къладжаъм. Сен ьолюп аталаръна кавушунджа, сенден сонра сойундан бирини ортая чъкаръп краллъънъ пекиштиреджеим. Адъма бир тапънак кураджак олан одур. Бен де онун краллъънън тахтънъ сонсуза дек сюрдюреджеим. Бен она баба оладжаъм, о да бана оул оладжак. Кьотюлюк япънджа, ону инсанларън денеийле, инсанларън вурушларъйла йола гетиреджеим. Ама сенин ьонюнден калдърдъъм Саул'дан есиргедиим севгийи хичбир заман есиргемейеджеим. Сойун ве краллъън сонсуза дек ьонюмде дураджак; тахтън сонсуза дек сюреджектир.‘“ Бьойледже Натан бютюн бу сьозлери ве гьорюмлери Давут'а актардъ. Бунун юзерине Крал Давут гелип РАБ 'бин ьонюнде отурду ве шьойле деди: „Ей Егемен РАБ, бен кимим, аилем недир ки, бени бу дурума гетирдин? Ей Егемен РАБ, санки бу йетмезмиш гиби, кулунун сойунун геледжеи хаккънда да сьоз вердин. Ей Егемен РАБ, инсанларла хеп бьойле ми илгиленирсин? Бен сана башка не дийебилирим ки! Чюнкю, ей Егемен РАБ, кулуну танъйорсун. Сьозюнюн хатъръ ичин ве истеин уярънджа бу бюйюклюю гьостердин ве кулуна билдирдин. „Йюджесин, ей Егемен РАБ! Бир бензерин йок, сенден башка Танръ да йок! Буну кенди кулакларъмъзла дуйдук. Халкън Исраил'е бензер тек бир улус йок дюняда. Кенди халкън олсун дийе онларъ куртармая гиттин. Чюнкю онлар ичин де, юлкен ичин де бюйюк ве гьоркемли ишлер япмакла юн салдън. Мъсър'дан кендин ичин куртардъън халкън ьонюнден улусларъ ве танръларънъ ковдун. Халкън Исраил'и сонсуза дек кенди халкън оларак бенимседин ве сен де, я РАБ, онларън Танръсъ олдун. „Шимди, я РАБ Танръ, кулуна ве онун сойуна илишкин вердиин сьозю сонсуза дек тут, сьозюню йерине гетир. Ьойле ки, инсанлар, ‚Хер Шейе Егемен РАБ Исраил'ин Танръсъ'дър!‘ дийерек адънъ сонсуза дек йюджелтсинлер ве кулун Давут'ун сойу да ьонюнде сюрсюн. „Ей Хер Шейе Егемен РАБ, Исраил'ин Танръсъ! ‚Сенин ичин бир сой чъкараджаъм‘ дийе кулуна ачъкладън. Бундан долайъ кулун сана бу дуайъ етме йюреклилиини булду. Ей Егемен РАБ, сен Танръ'сън! Сьозлерин герчектир ве кулуна бу ийиликлери сьоз вердин. Шимди ьонюнде сонсуза дек сюрмеси ичин кулунун сойуну кутсаманъ дилийорум. Чюнкю, ей Егемен РАБ, сен бьойле сьоз вердин ве кулунун сойу кутсаманла сонсуза дек кутлу кълънаджак.“ Бир сюре сонра Давут Филистлилер'и йенип бойундуруу алтъна алдъ ве Метег-Амма'йъ Филистлилер'ин йьонетиминден чъкардъ. Моавлълар'ъ да бозгуна ураттъ. Онларъ йере ятъръп ипле ьолчтю. Ьолчтюю ики сърайъ ьолдюрдю, бир бютюн сърайъ са бърактъ. Моавлълар Давут'ун харач ьодейен кьолелери олдулар. Давут Фърат'а кадар краллъънъ йениден курмая гиден Сова Кралъ Рехов олу Хададезер'и де йенди. Бин йеди йюз атлъсъйла йирми бин яя аскерини еле гечирди. Йюз саваш арабасъ ичин герекен атларън дъшъндаки бютюн атларъ да сакатладъ. Сова Кралъ Хададезер'е ярдъма гелен Шам Арамлъларъ'ндан йирми ики бин кишийи ьолдюрдю. Сонра Шам Арамлъларъ'нън юлкесине аскери бирликлер йерлештирди. Онлар да Давут'ун харач ьодейен кьолелери олдулар. РАБ Давут'у гиттии хер йерде зафере улаштърдъ. Давут Хададезер'ин комутанларънън ташъдъъ алтън калканларъ алъп Йерушалим'е гьотюрдю. Айръджа Хададезер'ин йьонетиминдеки Бетах ве Беротай кентлеринден бол миктарда тунч алдъ. Хама Кралъ Тои, Давут'ун Хададезер'ин бютюн ордусуну бозгуна ураттъънъ дуйду. Тои Крал Давут'у селамламак ве Хададезер'ле савашъп йендии ичин ону кутламак юзере олу Йорам'ъ она гьондерди. Чюнкю Тои Хададезер'ле сюрекли савашмъштъ. Йорам Давут'а алтън, гюмюш, тунч армаанлар гетирди. Давут Туз Вадиси'нде он секиз бин Едомлу ьолдюрюп дьонюндже юне кавушту. Едом'ун хер янъна аскери бирликлер йерлештирди. Едомлулар'ън тюмю Давут'ун кьолелери олдулар. РАБ Давут'у гиттии хер йерде зафере улаштърдъ. Бютюн Исраил'де краллък япан Давут халкъна дорулук ве адалет саладъ. Серуя олу Йоав орду комутанъ, Ахилут олу Йехошафат девлет тарихчисийди. Ахитув олу Садок'ла Авиятар олу Ахимелек кяхин, Серая язмандъ. Йехояда олу Беная Керетлилер ' ле Пелетлилер 'ин комутанъйдъ. Давут'ун оулларъйса кяхинди. Давут, „Саул'ун аилесинден даха са калан, Йонатан'ън хатъръ ичин ийилик едебиледжеим кимсе вар мъ?“ дийе сорду. Саул'ун аилесинин Сива адънда бир хизметкяръ вардъ. Ону Давут'ун янъна чаърдълар. Крал, „Сива сен мисин?“ дийе сорду. Сива, „Евет, бен кулунум“ дийе янътладъ. Крал, „Саул'ун аилесинден са калан кимсе йок му?“ дийе сорду, „Танръ'нън ийилиини она гьостерейим.“ Сива, „Йонатан'ън ики аяъ сакат бир олу вар“ дийе янътладъ. Крал, „Нереде о?“ дийе сорду. Сива, „Аммиел олу Макир'ин Ло-Девар'даки евинде“ дийе каршълък верди. Бьойледже Крал Давут, Ло-Девар'дан Аммиел олу Макир'ин евинден ону янъна гетиртти. Саул олу Йонатан олу Мефибошет, Давут'ун янъна гелиндже, онун ьонюнде йере капандъ. Давут, „Мефибошет!“ дийе сесленди. Мефибошет, „Евет, бен кулунум“ дийе янътладъ. Давут она, „Коркма!“ деди, „Чюнкю бабан Йонатан'ън хатъръ ичин, сана кесинликле ийилик едеджеим. Атан Саул'ун бютюн топраънъ сана гери вереджеим. Ве сен хер заман софрамда йемек йийеджексин.“ Мефибошет йере капанъп шьойле деди: „Кулун не ки, беним гиби ьолмюш бир кьопекле илгиленийорсун?“ Крал Давут, Саул'ун хизметкяръ Сива'йъ чаъртъп, „Ьонджеден ефендин Саул иле аилесине аит хер шейи торуну Мефибошет'е вердим“ деди, „Сен, оулларън ве кьолелерин онун ичин топраъ ишлейип юрюню гетиреджексиниз. Ьойле ки, ефендинизин торунунун йийеджек герексиними салансън. Ефендинин торуну Мефибошет хер заман беним софрамда йемек йийеджектир.“ Сива'нън он беш олу ве йирми кьолеси вардъ. Сива, „Ефендим кралън буйурдуу хер шейи япаджаъм“ деди. Мефибошет кралън чоджукларъндан бири гиби онун софрасънда йемек йеди. Мефибошет'ин Мика адънда кючюк бир олу вардъ. Сива'я балъ херкес Мефибошет'е хизмет едийорду. Ики аяъ сакат Мефибошет хеп кралън софрасънда йемек йедиинден Йерушалим'де отуруйорду. Бир сюре сонра Аммон Кралъ ьолдю, йерине олу Ханун крал олду. Давут, „Бабасъ бана ийилик еттии гиби бен де Нахаш олу Ханун'а ийилик едеджеим“ дийе дюшюнерек, бабасънън ьолюмюнден долайъ баш салъъ дилемек ичин Ханун'а гьоревлилер гьондерди. Давут'ун гьоревлилери Аммонлулар'ън юлкесине варънджа, Аммон ьондерлери, ефендилери Ханун'а шьойле дедилер: „Давут сана бу адамларъ гьондерди дийе бабана сайгъ дуйдууну му санъйорсун? Давут, кенти араштърмак, джасуслук етмек, йъкмак ичин адамларънъ сана гьондерди.“ Бунун юзерине Ханун Давут'ун гьоревлилерини якалаттъ. Сакалларънън яръсънъ търаш едип гийсилеринин калчайъ капатан кесимини ортадан кести ве онларъ ьойледже гьондерди. Давут буну дуйунджа, онларъ каршъламак юзере адамлар гьондерди. Чюнкю гьоревлилер чок утанъйорлардъ. Крал, „Сакалънъз узайънджая дек Ериха'да калън, сонра дьонюн“ дийе буйрук верди. Аммонлулар, Давут'ун нефретини казандъкларънъ анлайънджа, хабер гьондерип Бейтрехов ве Сова'дан йирми бин Арамлъ яя аскер, Маака Кралъ'йла бин адамънъ ве Тов халкъндан он ики бин адамъ кираладълар. Давут буну дуйунджа, Йоав'ъ ве гючлю адамлардан олушан бютюн ордусуну онлара каршъ гьондерди. Аммонлулар чъкъп кент капъсънда саваш дюзени алдълар. Арамлъ Сова'йла Рехов, Тов халкъ ве Маака'нън адамларъ да кърда саваш дюзенине гирдилер. Ьонде, аркада дюшман бирликлерини гьорен Йоав, Исраил'ин ийи аскерлеринден базъларънъ сечерек Арамлълар'а каршъ йерлештирди. Гери калан бирликлери де кардеши Авишай'ън комутасъна веререк Аммонлулар'а каршъ йерлештирди. Йоав, „Арамлълар бенден гючлю чъкарса, ярдъмъма гелирсин“ деди, „Ама Аммонлулар сенден гючлю чъкарса, бен сана ярдъма гелирим. Гючлю ол! Халкъмъзън ве Танръмъз'ън кентлери уруна йюрекли олалъм! РАБ гьозюнде ийи оланъ япсън.“ Йоав'ла янъндакилер Арамлълар'а каршъ савашмак ичин илери атълънджа, Арамлълар онлардан качтъ. Онларън качъштъънъ гьорен Аммонлулар да Авишай'дан качарак кенте гирдилер. Бунун юзерине Йоав Аммонлулар'ла савашмактан вазгечерек Йерушалим'е гитти. Исраиллилер'ин ьонюнде бозгуна урадъкларънъ гьорен Арамлълар бир арая гелдилер. Хададезер, хабер гьондерип Фърат Ърмаъ'нън каршъ якасъндаки Арамлълар'ъ чаърттъ. Арамлълар Хададезер'ин орду комутанъ Шовак'ън комутасънда Хелам'а гиттилер. Давут буну дуйунджа, бютюн Исраил ордусуну топладъ. Шериа Ърмаъ'нъ гечерек Хелам'а вардълар. Арамлълар Давут'а каршъ дюзен аларак онунла саваштълар. Не вар ки, Арамлълар Исраиллилер'ин ьонюнден качтълар. Давут онлардан йеди йюз саваш арабасъ сюрюджюсю иле кърк бин атлъ аскер ьолдюрдю. Хададезер'ин орду комутанъ Шовак'ъ да вурду. Шовак саваш аланънда ьолдю. Хададезер'ин буйруундаки кралларън хепси бозгуна урадъкларънъ гьорюндже, Исраиллилер'ле баръш япарак онлара бойун едилер. Арамлълар бундан бьойле Аммонлулар'а ярдъм етмектен качъндълар. Илкбахарда, кралларън саваша гиттии дьонемде, Давут кенди субайларъйла бирликте Йоав'ъ ве бютюн Исраил ордусуну саваша гьондерди. Онлар Аммонлулар'ъ йенилгийе уратъп Рабба Кенти'ни кушатъркен, Давут Йерушалим'де калъйорду. Бир акшамюстю Давут ятаъндан калктъ, сарайън дамъна чъкъп гезинмейе башладъ. Дамдан йъканан бир кадън гьордю. Кадън чок гюзелди. Давут онун ким олдууну ьоренмек ичин бирини гьондерди. Адам, „Кадън Елиам'ън къзъ Хититли Урия'нън каръсъ Бат-Шева'дър“ деди. Давут кадънъ гетирмелери ичин улаклар гьондерди. Кадън Давут'ун янъна гелди. Давут айбашъ кирлилиинден йени арънмъш олан кадънла яттъ. Сонра кадън евине дьондю. Гебе калан кадън Давут'а, „Гебе калдъм“ дийе хабер гьондерди. Бунун юзерине Давут Хититли Урия'йъ кендисине гьондермеси ичин Йоав'а хабер йолладъ. Йоав да Урия'йъ Давут'а гьондерди. Урия янъна варънджа, Давут Йоав'ън, ордунун ве савашън дурумуну сорду. Сонра Урия'я, „Евине гит, рахатъна бак“ деди. Урия сарайдан чъкънджа, крал ардъндан бир армаан гьондерди. Не вар ки, Урия евине гитмеди, ефендисинин бютюн адамларъйла бирликте сарайън капъсънда уйуду. Давут Урия'нън евине гитмедиини ьорениндже, она, „Йолджулуктан гелдин. Неден евине гитмедин?“ дийе сорду. Урия, „Сандък да, Исраиллилер'ле Яхудалълар да чардакларда калъйор“ дийе каршълък верди, „Комутанъм Йоав'ла ефендимин адамларъ кърларда конаклъйор. Бу дурумда насъл олур да бен йийип ичмек, каръмла ятмак ичин евиме гидерим? Яшамън хаккъ ичин, бьойле бир шейи кесинликле япмаяджаъм.“ Бунун юзерине Давут, „Бугюн де бурада кал, ярън сени гьондереджеим“ деди. Урия о гюн де, ертеси гюн де Йерушалим'де калдъ. Давут Урия'йъ чаърдъ. Ону сархош едене дек йедирип ичирди. Акшам олунджа Урия ефендисинин адамларъйла бирликте уйумак юзере яттъъ йере гитти. Йине евине гитмеди. Сабахлейин Давут Йоав'а бир мектуп язъп Урия араджълъъйла гьондерди. Мектупта шьойле яздъ: „Урия'йъ савашън ен шиддетли олдуу джепхейе йерлештир ве янъндан чекил ки, вурулуп ьолсюн.“ Бьойледже Йоав кенти кушатъркен Урия'йъ йиит адамларън булундууну билдии йере йерлештирди. Кент халкъ чъкъп Йоав'ън аскерлерийле саваштъ. Давут'ун аскерлеринден ьоленлер олду. Хититли Урия да ьоленлер арасъндайдъ. Йоав савашла илгили айрънтълъ хаберлери Давут'а илетмек юзере бир улак гьондерди. Улаъ шьойле уярдъ: „Сен савашла илгили айрънтълъ хаберлери крала илетмейи битирдиктен сонра, крал ьофкеленип сана шуну сорабилир: ‚Онларла савашмак ичин кенте неден о кадар чок яклаштънъз? Сурдан ок атаджакларънъ билмийор муйдунуз? Йеруббешет олу Авимелек'и ким ьолдюрдю? Тевес'те сурун юстюнден бир кадън юзерине бир деирмен юст ташънъ атъп ону ьолдюрмеди ми? Ьойлейсе ничин сура о кадар чок яклаштънъз?‘ О заман, ‚Кулун Хититли Урия да ьолдю‘ дерсин.“ Улак йола койулду. Давут'ун янъна варънджа, Йоав'ън кендисине сьойледиклеринин тюмюню она илетти. „Адамлар бизден юстюн чъктълар“ деди, „Кенттен чъкъп бизимле кърда саваштълар. Ама онларъ кент капъсъна кадар гери пюскюрттюк. Бунун юзерине окчулар адамларъна сурдан ок аттълар. Кралън адамларъндан базъларъ ьолдю; кулун Хититли Урия да ьолдю.“ Давут улаа шьойле деди: „Йоав'а де ки, ‚Бу олай сени юзмесин! Савашта кимин ьоледжеи белли олмаз. Кенте каршъ салдърънъзъ гючлендирин ве кенти йерле бир един!‘ Бу сьозлерле ону йюреклендир.“ Урия'нън каръсъ, коджасънън ьолдююню дуйунджа, онун ичин яс тутту. Яс сюреси гечиндже, Давут ону сарайъна гетиртти. Кадън Давут'ун каръсъ олду ве она бир оул доурду. Анджак, Давут'ун бу яптъъ РАБ 'бин хошуна гитмеди. РАБ Натан'ъ Давут'а гьондерди. Натан Давут'ун янъна гелиндже она, „Бир кентте бири зенгин, ьобюрю йоксул ики адам вардъ“ деди, „Зенгин адамън бирчок койуну, съъръ вардъ. Ама йоксул адамън сатън алъп беследии кючюк бир диши кузудан башка бир хайванъ йокту. Кузу адамън янънда, чоджукларъйла бирликте бюйюдю. Адамън йемеинден йер, тасъндан ичер, койнунда уйурду. Йоксулун къзъ гибийди. Деркен, зенгин адама бир йолджу урадъ. Адам гелен конуа йемек хазърламак ичин кенди койунларъндан, съърларъндан бирини алмая къямадъъндан йоксулун кузусуну алъп йолджуя йемек хазърладъ.“ Зенгин адама чок ьофкеленен Давут Натан'а, „Яшаян РАБ 'бин адъйла дерим ки, буну япан ьолюмю хак етмиштир!“ деди, „Буну яптъъ ве аджъмадъъ ичин кузуя каршълък дьорт катънъ ьодемели.“ Бунун юзерине Натан Давут'а, „О адам сенсин!“ деди, „Исраил'ин Танръсъ РАБ дийор ки, ‚Бен сени Исраил'е крал оларак месхеттим ве Саул'ун елинден куртардъм. Сана ефендинин евини вердим, каръларънъ да койнуна вердим. Исраил ве Яхуда халкънъ да сана вердим. Бу аз гелсейди, сана даха нелер нелер верирдим! Ьойлейсе неден РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ япарак, О'нун сьозюню кючюмседин? Хититли Урия'йъ кълъчла ьолдюрдюн, Аммонлулар'ън кълъджъйла джанъна къйдън. Каръсънъ да кендине еш оларак алдън. Бундан бьойле, кълъч сенин сойундан сонсуза дек ексик олмаяджак. Чюнкю бени кючюмседин ве Хититли Урия'нън каръсънъ кендине еш оларак алдън.‘ „ РАБ шьойле дийор: ‚Сана кенди сойундан кьотюлюк гетиреджеим. Сенин гьозюнюн ьонюнде каръларънъ алъп бир якънъна вереджеим; гюпегюндюз каръларънън койнуна гиреджек. Евет, сен о иши гизлидже яптън, ама бен буну бютюн Исраил халкънън гьозю ьонюнде гюпегюндюз япаджаъм!‘“ Давут, „ РАБ 'бе каршъ гюнах ишледим“ деди. Натан, „ РАБ гюнахънъ баъшладъ, ьолмейеджексин“ дийе каршълък верди, „Ама сен буну япмакла, РАБ 'бин дюшманларънън О'ну кючюмсемесине неден олдун. Бу йюзден доан чоджуун кесинликле ьоледжек.“ Бундан сонра Натан евине дьондю. РАБ Урия'нън каръсънън Давут'тан доан чоджуунун хасталанмасъна неден олду. Давут чоджук ичин Танръ'я ялваръп оруч тутту; евине гидип геджелерини йерде ятарак гечирди. Сарайън илери геленлери ону йерден калдърмая гелдилер. Ама Давут калкмак истемеди, онларла йемек де йемеди. Йединджи гюн чоджук ьолдю. Давут'ун гьоревлилери чоджуун ьолдююню Давут'а билдирмектен чекиндилер. Чюнкю, „Чоджук даха яшаркен онунла конуштук ама бизи динлемеди“ дийорлардъ, „Шимди чоджуун ьолдююню она насъл сьойлериз? Кендисине зарар веребилир!“ Давут гьоревлилеринин фъсълдаштъънъ гьорюндже, чоджуун ьолдююню анладъ. Онлара, „Чоджук ьолдю мю?“ дийе сорду. „Евет, ьолдю“ дедилер. Бунун юзерине Давут йерден калктъ. Йъкандъ, гюзел кокулар сюрюнюп гийсилерини деиштирди. РАБ 'бин Тапънаъ'на гидип тапъндъ. Сонра евине дьондю ве йемек истеди. Ьонюне конан йемеи йеди. Хизметкярларъ, „Неден бьойле давранъйорсун?“ дийе сордулар, „Чоджук яшаркен оруч туттун, аладън; ама ьолюндже калкъп йемек йемейе башладън.“ Давут шьойле янътладъ: „Чоджук яшаркен оруч тутуп аладъм. Чюнкю, ‚Ким билир, РАБ бана лютфедер де чоджук яшар‘ дийе дюшюнюйордум. Ама чоджук ьолдю. Артък неден оруч тутайъм? Ону гери гетиребилир мийим ки? Бен онун янъна гидеджеим, ама о бана гери дьонмейеджек.“ Бу сърада Аммонлулар'ън Рабба Кенти'не каршъ савашъ сюрдюрен Йоав, сарай семтини еле гечирди. Сонра Давут'а улаклар гьондеререк, „Рабба Кенти'не каршъ савашъп су кайнакларънъ еле гечирдим“ деди, „Шимди сен ордунун гери каланларънъ топла, кенти кушатъп еле гечир; ьойле ки, кенти бен еле гечирмейейим ве кент адъмла анълмасън.“ Давут бютюн аскерлерини топлайъп Рабба Кенти'не гитти, кенте каршъ савашъп еле гечирди. Аммон Кралъ'нън башъндаки таджъ алдъ. Деерли ташларла сюслю, аърлъъ бир талант алтънъ булан таджъ Давут'ун башъна койдулар. Давут кенттен чок миктарда мал ямалайъп гьотюрдю. Орада яшаян халкъ дъшаръ чъкаръп тестерейле, демир казма ве балтайла япълан ишлерде, тула япъмънда чалъштърдъ. Давут буну бютюн Аммон кентлеринде уйгуладъ. Сонра бютюн ордусуйла бирликте Йерушалим'е дьондю. Давут'ун олу Авшалом'ун Тамар адънда гюзел бир къзкардеши вардъ. Давут'ун башка бир олу, Амнон Тамар'а гьонюл верди. Амнон ювей къзкардеши Тамар йюзюнден ятаа дюшеджек кадар юзюнтюйе капълдъ. Чюнкю Тамар ерден бир къздъ ве Амнон она бир шей япмайъ оланаксъз гьорюйорду. Амнон'ун Давут'ун кардеши Шима'нън олу Йонадав адънда чок акъллъ бир аркадашъ вардъ. Йонадав Амнон'а, „Ей крал олу, неден бьойле хер сабах юзгюн гьорюнюйорсун?“ дийе сорду, „Бана анлатамаз мъсън?“ Амнон, „Ювей кардешим Авшалом'ун къзкардеши Тамар'а гьонюл вердим“ дийе янътладъ. Йонадав, „Ятаа ят ве хастаймъш гиби яп“ деди, „Бабан сени гьормейе гелиндже она шьойле дерсин: ‚Лютфен къзкардешим Тамар гелип бана йийеджек версин. Йемеи ьонюмде хазърласън ки, она бакайъм, елинден йийейим.‘“ Бьойледже Амнон ятаа ятъп хастаймъш гиби яптъ. Крал ону гьормейе гелиндже, Амнон, „Лютфен къзкардешим Тамар гелип ьонюмде ики гьозлеме хазърласън да елинден йийейим“ деди. Давут, сарайда яшаян Тамар'а, „Хайди кардешин Амнон'ун евине гидип она йийеджек хазърла“ дийе хабер гьондерди. Тамар ятмакта олан кардеши Амнон'ун евине гитти. Хамур алъп йоурду, ьонюнде гьозлеме япъп пиширди. Тавайъ алъп гьозлемейи ьонюне койдуйса да Амнон йемек истемеди. „Янъмдан херкеси чъкарън“ дийе буйрук верди. Херкес чъктъ. Сонра Амнон Тамар'а, „Йемеи ятак одама гетир де, елинден йийейим“ деди. Тамар хазърладъъ гьозлемелери кардеши Амнон'ун ятак одасъна гьотюрдю. Йесин дийе йемеи она яклаштърънджа, Амнон Тамар'ъ якалаярак, „Гел, бенимле ят, къзкардешим“ деди. Ама Тамар, „Хайър, кардешим, бени зорлама!“ деди, „Исраил'де бьойле шей япълмамалъдър! Бу иренчлии япма! Сонра бен утанджъмъ насъл юстюмден атаръм? Сенсе Исраил'де алчак бири дурумуна дюшерсин. Не олур крала сьойле; о бени сенден есиргемез.“ Не вар ки, Амнон Тамар'ъ динлемек истемеди. Даха гючлю олдуу ичин онунла зорла яттъ. Бундан сонра Амнон Тамар'дан ьойлесине нефрет етти ки, она дуйдуу нефрет, беслемиш олдуу севгиден даха гючлюйдю. Амнон Тамар'а, „Калк, гит!“ деди. Тамар, „Хайър“ деди, „Чюнкю бени ковман, бана яптъън ьобюр кьотюлюктен даха бюйюк бир кьотюлюктюр.“ Ама Амнон ону динлемек истемеди. Хизметиндеки ушаъ чаъръп, „Бу кадънъ янъмдан дъшаръ чъкар, ардъндан да капъйъ сюргюле“ деди. Ушак Тамар'ъ дъшаръ чъкаръп ардъндан капъйъ сюргюледи. Тамар узун коллу бир гийси гиймишти. Кралън ерден къзларъ бьойле гийинирлерди. Тамар башъна кюл сачъп съртъндаки узун коллу гийсийи йърттъ. Елини башъна койуп алая алая гитти. Кардеши Авшалом она, „Сенинле бирликте олан кардешин Амнон муйду?“ дийе сорду, „Хайди, къзкардешим, сесини чъкарма. О сенин ювей кардешиндир. Бу олайън юзеринде дурма.“ Бьойледже Тамар, кардеши Авшалом'ун евинде ялнъз ве юзгюн яшадъ. Крал Давут олуп битенлери дуйунджа чок ьофкеленди. Авшалом исе Амнон'а ийи кьотю хичбир шей сьойлемеди. Къзкардеши Тамар'а теджавюз еттии ичин Амнон'дан нефрет едийорду. Там ики йъл сонра, Авшалом кралън бютюн оулларънъ кенди койун къркъджъларънън булундуу Ефрайим Кенти якънъндаки Баал-Хасор'а чаърдъ. Авшалом крала гелип, „Койунларъмъ кърктъръйорум“ деди, „Лютфен крал ве гьоревлилери де кулуна катълсън.“ Крал Давут, „Хайър, олум, хепимиз гелмейелим, сана йюк олуруз“ дийе янътладъ. Авшалом юстеледийсе де крал гитмек истемеди, ама ону кутсадъ. Бунун юзерине Авшалом, „Ьойлейсе изин вер де кардешим Амнон бизимле гелсин“ деди. Крал, „Амнон неден сенинле гелсин?“ дийе сорду. Анджак Авшалом юстелейиндже, крал Амнон'у ве бютюн ьобюр оулларънъ онунла гьондерди. Авшалом хизметкярларъна шьойле буйурду: „Динлейин! Амнон'ун шараптан ийидже кейифлендии анъ беклейин. Сизе ‚Амнон'у вурун‘ дедиим ан ону ьолдюрюн. Коркмайън! Сизе буйруу бен верийорум. Гючлю ве йюрекли олун!“ Хизметкярлар Авшалом'ун буйрууна уярак Амнон'у ьолдюрдюлер. Кралън ьобюр оулларъ катърларъна атлайъп качтълар. Онлар йолдайкен, Авшалом'ун кралън бютюн оулларънъ ьолдюрдюю, хичбиринин са калмадъъ сьойлентиси Давут'а улаштъ. Крал калкъп гийсилерини йърттъ, йере капандъ. Бютюн гьоревлилери де, гийсилери йъртълмъш, янъбашъндайдълар. Давут'ун кардеши Шима'нън олу Йонадав шьойле деди: „Ефендим крал бютюн оулларънън ьолдюрюлдююню санмасън; ялнъз Амнон ьолдю. Чюнкю о ювей къзкардеши Тамар'а теджавюз еттии гюнден бу яна, Авшалом буна карарлъйдъ. Онун ичин, ей ефендим крал, бютюн оулларънън ьолдюю хаберини диккате алма; чюнкю ялнъз Амнон ьолдю.“ Бу арада Авшалом качтъ. Ньобетчи тепенин ямаджъндаки батъ йолундан бюйюк бир калабалъън гелдиини гьордю. Йонадав крала, „Иште оулларън гелийор! Кулунун дедии гиби олду“ деди. О конушмасънъ битирир битирмез, кралън оулларъ орая варъп хъчкъра хъчкъра аламая башладълар. Крал ве гьоревлилери де аджъ аджъ аладълар. Авшалом Гешур Кралъ Аммихут олу Талмай'ън янъна качтъ. Давут исе олу Амнон ичин сюрекли яс тутуйорду. Гешур'а качан Авшалом орада юч йъл калдъ. Крал Давут Авшалом'ун янъна гитмейи чок истийорду. Чюнкю Амнон'ун ьолюмю конусунда авунту булмушту. Крала гит ве она сьойлейеджеклерими илет.“ Сонра кадъна нелер сьойлейеджеини билдирди. Текоалъ кадън крала гитти. Ьонюнде йюзюстю йере капанарак, „Ей крал, ярдъм ет!“ деди. Крал, „Нейин вар?“ дийе сорду. Кадън, „Бен заваллъ дул бир кадънъм“ дийе янътладъ, „Коджам ьолдю. Бен кьоленин ики олу вардъ. Икиси тарлада кавгая тутуштулар. Орада онларъ айъраджак кимсе йокту. Бири ьобюрюню вуруп ьолдюрдю. Шимди бютюн бой халкъ джарийене каршъ чъкъп, ‚Кардешини ьолдюрени бизе теслим ет‘ дийор, ‚Ьолдюрдюю кардешинин джанъна каршълък ону ьолдюрелим. Бьойледже мирасчъйъ да ортадан калдърмъш олуруз.‘ Иште гери калан кьозюмю де сьондюреджеклер; йерйюзюнде коджамън адънъ сюрдюреджек сой калмаяджак.“ Крал, „Евине дьон, бен даванла илгили буйрук вереджеим“ деди. Текоалъ кадън, „Ефендим крал, бу олайън сучлусу бен ве бабамън ев халкъ олсун“ деди, „Крал ве тахтъ сучсуз олсун.“ Крал, „Ким сана бир шей дерсе, ону бана гетир“ деди, „Бир даха джанънъ съкмаз.“ Кадън, „Ьойлейсе крал Танръсъ РАБ 'бин адъна ант ичсин де канън ьоджюню аладжак киши йъкъмъ бюйютмесин“ дийе каршълък верди, „Йокса олуму йок едеджеклер.“ Крал, „Яшаян РАБ 'бин адъйла дерим ки, олунун сачънън бир телине биле зарар гелмейеджектир“ деди. Кадън, „Изин вер де, ефендим крала бир сьоз даха сьойлейейим“ деди. Крал, „Сьойле“ деди. Кадън конушмасънъ шьойле сюрдюрдю: „Неден Танръ'нън халкъна каршъ бьойле бир шей тасарладън? Крал бьойле конушмакла санки кендини сучлу чъкаръйор. Чюнкю сюргюне гьондердии кишийи гери гетирмеди. Хепимизин ьоледжеи кесин, топраа дьокюлюп йениден топланамаян су гибийиз. Ама Танръ джан алмаз; сюргюне гьондерилен киши кендисинден узак калмасън дийе чьозюм йолларъ дюшюнюр. „Халк бени коркуттуу ичин ефендим крала бунларъ сьойлемейе гелдим. ‚Кралла конушайъм, белки кьолесинин дилеини йерине гетирир‘ дийе дюшюндюм, ‚Белки крал олумла бени ьолдюрюп Танръ'нън халкъндан йоксун бъракмак истейенин елинден куртармайъ кабул едер.‘ Ефендим кралън сьозю бени рахатлатсън дедим. Чюнкю ефендим крал ийийи, кьотюйю айърт етмекте Танръ'нън мелеи гибидир. Танрън РАБ сенинле олсун!“ Крал, „Сана бир сору сораджаъм, бенден герчеи саклама“ деди. Кадън, „Ефендим крал, буйур“ дийе каршълък верди. Крал, „Бютюн бунларъ сенинле бирликте тасарлаян Йоав мъ?“ дийе сорду. Кадън шьойле янътладъ: „Яшамън хаккъ ичин дерим ки, ей ефендим крал, хичбир соруну янътламактан качамам. Евет, бана буйрук верен ве кьолене бютюн бунларъ сьойлетен кулун Йоав'дър. Кулун Йоав дурума бир чьозюм гетирмек ичин яптъ буну. Ефендим, Танръ'нън бир мелеи гиби билгедир. Юлкеде олуп битен хер шейи билир.“ Бунун юзерине крал Йоав'а, „Истедиини япаджаъм“ деди, „Гит, генч Авшалом'у гери гетир.“ Йоав йюзюстю йере капанарак ону кутсадъ ве, „Ей ефендим крал, бугюн бенден хошнут олдууну билийорум, чюнкю кулунун истеини яптън“ деди. Йоав хемен Гешур'а гидип Авшалом'у Йерушалим'е гетирди. Не вар ки, крал, „Авшалом евине гитсин, янъма гелмесин“ дийе буйрук верди. Бу йюзден Авшалом евине гитти; кралъ гьормеди. Бютюн Исраил'де Авшалом кадар якъшъклълъъ ичин ьовюлен кимсе йокту; тепеден търнаа кусурсуз бирийди. Авшалом сачънъ кестирдии заман тартардъ. Сачъ она аърлък вердии ичин хер йъл кестирирди. Сачънън аърлъъ краллък ьолчюсюне гьоре ики йюз шекел чекерди. Авшалом'ун юч олу ве Тамар адънда чок гюзел бир къзъ вардъ. Авшалом кралъ гьормеден Йерушалим'де ики йъл яшадъ. Сонра Йоав'ъ крала гьондермек ичин она хабер салдъ. Ама Йоав гелмек истемеди. Авшалом икинджи кез хабер гьондерди, Йоав йине гелмек истемеди. Авшалом кулларъна, „Бакън, Йоав'ън арпа тарласъ бенимкине битишиктир“ деди, „Гидин, тарлайъ атеше верин.“ Бунун юзерине гидип тарлайъ атеше вердилер. Йоав калкъп Авшалом'ун евине гитти. „Кулларън неден тарламъ атеше верди?“ дийе сорду. Авшалом шьойле янътладъ: „Бак, сана, ‚Бурая гел, сени крала гьондерейим‘ дийе хабер йолладъм. Она шунларъ сьойлемени истейеджектим: ‚Неден Гешур'дан гелдим? Орада калсайдъм беним ичин даха ийи олурду. Артък кралъ гьормек истийорум. Бир сучум варса, бени ьолдюрсюн.‘“ Бунун юзерине Йоав гидип Авшалом'ун сьойледиклерини крала илетти. Крал Авшалом'у чаърттъ. Авшалом кралън янъна гелип ьонюнде йюзюстю йере капандъ. Крал да ону ьоптю. Бундан сонра Авшалом кендисине бир саваш арабасъ, атлар ве ьонюнде кошаджак елли киши хазърладъ. Сабах еркенден калкъп кент капъсъна гиден йолун кенарънда дурурду. Давасъна бактърмак ичин крала гелен херкесе сесленип, „Нерелисин?“ дийе сорардъ. Адам ханги Исраил оймаъндан гелдиини сьойлерди. Авшалом она шьойле дерди: „Бак, илери сюрдююн савлар дору ве хаклъ. Не вар ки, крал адъна сени динлейеджек кимсе йок.“ Сонра конушмасънъ шьойле сюрдюрюрдю: „Кешке крал бени юлкейе яргъч атаса! Давасъ я да соруну олан херкес бана гелсе, бен де она хаккънъ версем!“ Бири ьонюнде йюзюстю йере капанмак юзере яклаштъ мъ, Авшалом елини узатъп адамъ тутар, ьоперди. Давасъна бактърмак ичин крала гелен Исраиллилер'ин хепсине бьойле даврандъ. Бьойлеликле Исраиллилер'ин гьонлюню челди. Дьорт йъл сонра Авшалом крала, „Изин вер де Хеврон'а гидип РАБ 'бе адаъмъ йерине гетирейим“ деди, „Чюнкю бен кулун Арам'ън Гешур Кенти'нде яшаркен, ‚ РАБ бени Йерушалим'е гери гетирирсе, О'на Хеврон'да тапънаджаъм‘ дийе адак адамъштъм.“ Йерушалим'ден чарълан ики йюз киши олуп битенден хаберлери олмаксъзън, ийи нийетле Авшалом'ла бирликте гиттилер. Авшалом курбанларъ кесеркен, Давут'ун данъшманъ Гилолу Ахитофел'и де Гило Кенти'нден гетиртти. Бьойледже аякланма гюч казандъ. Чюнкю Авшалом'у излейен халкън сайъсъ гидерек чоалъйорду. Бир улак гелип Давут'а, „Исраиллилер Авшалом'а йюректен баландъ“ деди. Бунун юзерине Давут Йерушалим'де кендисийле бирликте олан бютюн гьоревлилерине шьойле деди: „Хайди качалъм! Йокса Авшалом'дан качъп куртуламаяджаъз. Хемен гиделим! Йокса Авшалом ардъмъздан чабуджак йетишип бизи йъкъма уратър. Кенти де кълъчтан гечирир.“ Кралън гьоревлилери, „Ефендимиз крал не карар верирсе япмая хазъръз“ дийе янътладълар. Бьойледже крал ардъсъра гелен бютюн ев халкъйла бирликте йола койулду. Анджак сарая баксънлар дийе он джарийесини орада бърактъ. Кралла янъндакилер кентин ен сон евинде дурдулар. Бютюн кулларъ, Керетлилер ' ле Пелетлилер кралън янъндан гечтилер. Гат'тан ардъсъра гелмиш олан алтъ йюз Гатлъ аскер де кралън ьонюнден гечти. Крал Гатлъ Иттай'а, „Неден сен де бизимле гелийорсун?“ деди, „Гери дьон ве йени кралла кал. Чюнкю сен йурдундан сюрюлмюш бир ябанджъсън. Даха дюн гелдин. Бугюн нерейе гидеджеими кендим билмезкен, сени де бизимле бирликте ми долаштърайъм? Кардешлеринле бирликте гери дьон. Танръ'нън севгиси ве садакати юзеринде олсун!“ Ама Иттай шьойле янътладъ: „Ефендим крал, яшаян РАБ 'бин адъйла ве яшамън хаккъ ичин дерим ки, истер яшам, истер ьолюм ичин олсун, сен нередейсен кулун бен де орада оладжаъм.“ Давут Иттай'а, „Йюрю, геч!“ деди. Бьойледже Гатлъ Иттай янъндаки бютюн адамларъ ве чоджукларъйла бирликте гечти. Халк гечеркен, бютюн йьоре халкъ хъчкъра хъчкъра алъйорду. Крал Кидрон Вадиси'ни гечти. Халк да кърлара дору илерледи. Кяхин Садок'ла Танръ'нън Антлашма Сандъъ 'нъ ташъян Левилилер де орадайдъ. Танръ'нън Сандъъ'нъ йере койдулар. Бютюн халк кенттен чъкана дек Авиятар сунулар сунду. Сонра крал, Садок'а, „Танръ'нън Сандъъ'нъ кенте гери гьотюр“ деди, „ РАБ бенден хошнут калърса, бени гери гетирир, сандъъ ве кондуу йери бана гьостерир. Ама, ‚Сенден хошнут деилим‘ дерсе, иште бурадайъм, бана уйгун гьордююню япсън.“ Крал Кяхин Садок'ла конушмасънъ шьойле сюрдюрдю: „Сен билиджи деил мисин? Олун Ахимаас'ъ ве Авиятар олу Йонатан'ъ янъна ал; Авиятар'ла бирликте есенликле кенте дьонюн. Сизден айдънлатъджъ бир хабер алана дек бен кърда, ърмаън съ йеринде беклейеджеим.“ Бьойледже Садок'ла Авиятар Танръ'нън Сандъъ'нъ Йерушалим'е гери гьотюрюп орада калдълар. Давут алая алая Зейтин Даъ'на чъкъйорду. Башъ ьортюлюйдю, ялънаяк йюрюйорду. Янъндаки херкесин башъ ьортюлюйдю ве алаярак даа чъкъйорлардъ. О сърада бири Давут'а, „Ахитофел Авшалом'дан яна олан суикастчъларън арасънда“ дийе билдирди. Бунун юзерине Давут, „Я РАБ, Ахитофел'ин ьоюдюню боша чъкар“ дийе дуа етти. Давут Танръ'я тапълан тепенин дорууна варънджа, Арклъ Хушай гийсиси йъртълмъш, башъ тоз топрак ичинде ону каршъладъ. Давут она, „Бенимле бирликте гелирсен, бана йюк олурсун“ деди, „Ама кенте дьонер ве Авшалом'а, ‚Ей крал, сенин кулун оладжаъм; гечмиште бабана насъл куллук еттийсем, шимди де сана ьойле куллук едеджеим‘ дерсен, Ахитофел'ин ьоюдюню беним ичин боша чъкарърсън. Кяхин Садок иле Кяхин Авиятар орада сенинле бирликте оладжаклар. Кралън сарайънда дуйдуун хер шейи онлара билдир. Садок олу Ахимаас иле Авиятар олу Йонатан да орадалар. Бютюн дуйдукларънъзъ онларън араджълъъйла бана илетебилирсиниз.“ Бьойледже Давут'ун досту Хушай Йерушалим'е гитти. Там о сърада Авшалом да кенте гирийорду. Давут тепенин дорууну бираз гечиндже, Мефибошет'ин хизметкяръ Сива палан вурулмуш ве юзерлерине ики йюз екмек, йюз салкъм куру юзюм, йюз тане тазе мейве ве бир тулум шарап йюклю ики ешекле ону каршъладъ. Крал, Сива'я, „Бунларъ ничин гетирдин?“ дийе сорду. Сива, „Ешеклер крал аилесинин бинмеси, екмекле тазе мейве хизметкярларън йемеси, шарапса кърда йоргун дюшенлерин ичмеси ичин“ дийе янътладъ. Крал, „Ефендин Саул'ун торуну нереде?“ дийе сорду. Сива, „Йерушалим'де калъйор“ дийе янътладъ, „Чюнкю ‚Исраил халкъ бугюн атамън краллъънъ бана гери вереджек‘ дийе дюшюнюйор.“ Крал, „Мефибошет'ин хер шейи сениндир“ деди. Сива, „Ьонюнде еилирим, ефендим крал! Дилерим хер заман бенден хошнут калърсън“ деди. Крал Давут Бахурим'е вардъънда, Саул аилесинин гелдии бойдан Гера олу Шими адънда бири ланетлер окуярак ортая чъктъ. Бютюн аскерлер ве коруйуджулар Крал Давут'ун саънда, солунда олмасъна каршън, Шими Давут'ла аскерлерини ташлъйорду. Шими ланетлер окуярак, „Чекил гит, ей ели канлъ, алчак адам!“ дийорду, „ РАБ, йерине крал олдуун Саул аилесинин дьокюлен канларънън каршълъънъ сана верди. РАБ краллъъ олун Авшалом'а верди. Сен ели канлъ бир адам олдуун ичин бу йъкъма урадън!“ Серуя олу Авишай крала, „Бу ьолю кьопек неден ефендим крала ланет окусун?“ деди, „Изин вер де гидип башънъ учурайъм.“ Ама крал, „Бу сизин ишиниз деил, ей Серуя оулларъ!“ деди, „ РАБ она, ‚Давут'а ланет оку‘ дедии ичин ланет окуйорса, ким, ‚Буну неден япъйорсун‘ дийе сорабилир?“ Сонра Давут Авишай'ла аскерлерине, „Ьоз олум бени ьолдюрмейе чалъшъркен, шу Беняминли'нин яптъъна шашмамалъ“ деди, „Бъракън ону, ланет окусун, чюнкю она бьойле япмасънъ РАБ буйурмуштур. Белки РАБ съкънтъмъ гьорюр де, бугюн окунан ланетлерин каршълъънъ ийиликле верир.“ Давут'ла адамларъ йолларъна девам еттилер. Давут'ун каршъсънда, даън ямаджънда йюрюйен Шими, гидеркен она ланет окуйор, таш, топрак атъйорду. Гидеджеклери йере йоргун аргън варан кралла янъндаки халк орада динлендилер. Авшалом'ла Исраил халкъ Йерушалим'е гирмишлерди. Ахитофел де Авшалом'ла бирликтейди. Давут'ун досту Арклъ Хушай, Авшалом'ун янъна варънджа, „Яшасън крал! Яшасън крал!“ дийе баърдъ. Авшалом Хушай'а, „Достуна балълъън бу му? Неден достунла гитмедин?“ дийе сорду. Хушай, „Хайър“ дийе янътладъ, „Бен РАБ 'бин, бу халкън ве бютюн Исраиллилер'ин сечтии кишиден яна оладжаъм, онун янънда каладжаъм. Юстелик Давут олу Авшалом'дан башка киме хизмет едеджеим? Бабана насъл хизмет еттийсем, сана да ьойле хизмет едеджеим.“ Авшалом Ахитофел'е, „Не япмалъйъз, бизе ьоют вер“ деди. Ахитофел, „Бабанън сарая бакмак ичин бърактъъ джарийелерле ят“ дийе каршълък верди, „Бьойледже бютюн Исраил бабанън нефретини казандъънъ дуяджак ве сени дестеклейенлерин тюмю кендилерини даха да гючленмиш буладжаклар.“ Сарайън дамънда Авшалом ичин бир чадър курдулар. Авшалом бютюн Исраиллилер'ин гьозю ьонюнде бабасънън джарийелеринин янъна гирди. О гюнлерде Ахитофел'ин вердии ьоют, Танръ сьозюню илетен бир адамънки гибийди. Давут да, Авшалом да онун ьоюдюню ьойле кабул едерлерди. Ахитофел Авшалом'а шьойле деди: „Изин вер де он ики бин киши сечейим, бу гедже калкъп Давут'ун пешине дюшейим. Давут йоргун ве гючсюзкен она салдъръп гьозюню коркутайъм. Янъндакилерин хепси качаджактър. Бен де ялнъз Крал Давут'у ьолдюрюрюм. Сонра бютюн халкъ сана гери гетиририм. Халкън дьонмеси, ьолдюрмек истедиин адамън ьолюмюне балъдър. Бьойледже халк да есенликте олур.“ Бу ьоют Авшалом'у ве Исраил илери геленлерини хошнут етти. Авшалом, „Арклъ Хушай'ъ да чаърън, нелер сьойлейеджеини дуялъм“ деди. Хушай гелиндже Авшалом, „Ахитофел бу ьоюдю верди“ деди, „Онун ьоюдюне уялъм мъ? Йокса, сен ьоют вер.“ Хушай Авшалом'а, „Бу кез Ахитофел'ин вердии ьоют ийи деил“ деди, „Бабан Давут'ла адамларънън гючлю савашчълар олдукларънъ билийорсун. Кърда явруларъндан йоксун бъракълмъш бир айъ гиби ьофкелилер. Бабан денейимли бир савашчъдър, геджейи аскерлерле гечирмез. Шу анда я бир маарада я да башка бир йерде гизленмиштир. Давут аскерлерине каршъ илк салдъръйъ япънджа, буну хер дуян, ‚Авшалом'у дестеклейенлер арасънда къръм вар‘ дийеджек. О заман аслан йюрекли йиитлер биле коркуя капъладжак. Чюнкю бютюн Исраиллилер бабанън гючлю, янъндакилерин де йиит олдууну билир. „Онун ичин сана ьоюдюм шу: Дан'дан Беер-Шева'я кадар, къйъларън куму кадар олан Исраиллилер чеврене топлансън, сен де саваша катъл. О заман гизлендии йерлерден биринде Давут'ун юстюне йюрюрюз; йерйюзюне дюшен чий гиби юзерине гидериз. Ону да, янъндакилерин хичбирини де яшатмайъз. Еер бир кенте чекилирсе, Исраиллилер о кенте халатлар гетирир, тек бир таш калмайънджая дек кенти вадийе индиририз.“ Авшалом'ла Исраиллилер, „Арклъ Хушай'ън ьоюдю Ахитофел'ин ьоюдюнден даха ийи“ дедилер. Чюнкю РАБ, Авшалом'у йъкъма уратмак ичин, Ахитофел'ин ийи ьоюдюню боша чъкармайъ тасарламъштъ. Хушай Кяхин Садок'ла Кяхин Авиятар'а шьойле деди: „Ахитофел Авшалом'а ве Исраил'ин илери геленлерине бьойле ьоют верди, бенсе шьойле ьоют вердим. Шимди сиз Давут'а хемен шу хабери гьондерин: ‚Геджейи кърдаки ърмаън съ йеринде гечирме, дураксамадан каршъ якая геч; йокса крал да янъндакилерин тюмю де йок олабилир.‘“ Бу сърада Йонатан'ла Ахимаас Ейн-Рогел'де калъйорлардъ. Бир хизметчи къз гидип онлара олуп битенлери хабер верийор, онлар да гидип дуйдукларънъ Крал Давут'а билдирийорлардъ. Чюнкю кендилери кенте гиреркен гьорюнмейи гьозе аламъйорлардъ. Ама бир генч онларъ гьорюп Авшалом'а билдирди. Бунун юзерине Йонатан'ла Ахимаас хемен орадан айрълъп Бахурим'де бир адамън евине гиттилер. Евин авлусунда бир куйу вардъ. Йонатан'ла Ахимаас куйуя индилер. Адамън каръсъ бир ьортю алъп куйунун азъна серди. Бир шей белли олмасън дийе ьортюнюн юстюне башак яйдъ. Авшалом'ун гьоревлилери еве, кадънън янъна варънджа, „Ахимаас'ла Йонатан нереде?“ дийе сордулар. Кадън, „Ърмаън каршъ якасъна гечтилер“ дийе янътладъ. Авшалом'ун гьоревлилери онларъ арамая гиттилер; буламайънджа Йерушалим'е дьондюлер. Адамлар гиттиктен сонра, Ахимаас'ла Йонатан куйудан чъктълар ве олуп битенлери билдирмек юзере Крал Давут'а гиттилер. Она, „Хайди, хемен ърмаъ гечин“ дедилер, „Чюнкю Ахитофел сизе каршъ бьойле ьоют верди.“ Бунун юзерине Давут'ла янъндаки бютюн халк Шериа Ърмаъ'нъ чабуджак гечти. Шафак сьоктююнде Шериа Ърмаъ'нъ гечмейен бир киши биле калмамъштъ. Ахитофел, вердии ьоюде уйулмадъънъ гьорюндже, ешеине палан вурду; йола койулуп кентине, евине дьондю. Ишлерини дюзене койдуктан сонра кендини астъ. Ьолюсюню бабасънън мезаръна гьомдюлер. Давут Маханайим'е вардъъ сърада Авшалом'ла янъндаки Исраил аскерлери Шериа Ърмаъ'нъ гечтилер. Авшалом Йоав'ън йерине Амаса'йъ орду комутанъ атамъштъ. Амаса Йитра адънда бир Исмаили'нин олуйду. Аннеси Нахаш'ън къзъ Авигайил'ди; Йоав'ън аннеси Серуя'нън къзкардешийди. Авшалом'ла Исраиллилер Гилат бьолгесинде ордугах курдулар. Давут кендини дестеклейен аскерлери бир арая топладъ. Онлара бинбашълар ве йюзбашълар атадъ. Сонра ордуйу Серуя олу Йоав'ън, кардеши Авишай'ън ве Гатлъ Иттай'ън денетиминде юч кол халинде гьондерди. Крал аскерлере, „Бен де сизинле бирликте гидеджеим“ деди. Анджак аскерлер, „Бизимле гелмемелисин“ дийе каршълък вердилер, „Чюнкю качмак зорунда калърсак дюшманларъмъз бизи умурсамаз; яръмъз ьолсе биле умурсамазлар. Сен бизим гиби он бин адама деерсин. Сен кенттен бизе ярдъм ет, даха ийи.“ Крал, „Гьозюнюзде ийи оланъ япаджаъм“ деди. Адамларъ йюзер ве бинер кишилик бирликлер халинде кенттен чъкаркен крал капънън янънда дуруйорду. Крал, Йоав'а, Авишай'а ве Иттай'а, „Беним хатъръм ичин генч Авшалом'а серт давранмайън“ дийе буйурду. Бютюн аскерлер кралън комутанлара Авшалом'а илишкин буйрук вердиини дуйдулар. Давут'ун ордусу Исраиллилер'ле савашмак юзере тарлалара чъктъ. Саваш Ефрайим Орманъ'нда башладъ. Исраил ордусу Давут'ун адамларъ ьонюнде йенилгийе урадъ. Бюйюк бир къръм олду. О гюн йирми бин киши ьолдю. Саваш хер яна яйълдъ. О гюн орманда йок оланларън сайъсъ кълъчтан гечириленлерин сайъсъндан даха чокту. Авшалом ансъзън Давут'ун адамларъйла каршълаштъ. Авшалом катъра бинмишти. Катър бюйюк бир ябанъл фъстък ааджънън сък далларъ алтъндан гечеркен, Авшалом'ун башъ даллара такълдъ. Катър йолуна девам единдже, Авшалом хавада асълъ калдъ. Адамлардан бири буну гьордю. Йоав'а, „Авшалом'у бир ябанъл фъстък ааджъна асълъ гьордюм“ дийе билдирди. Йоав, хабери верене, „Ону гьордюн мю? Неден ону орада ьолдюрмедин? Сана он парча гюмюшле бир кемер верирдим“ деди. Ама адам, „Елиме бин парча гюмюш сайсан биле, кралън олуна елими калдърмам“ дийе янътладъ, „Чюнкю кралън сана, Авишай'а ве Иттай'а, ‚Беним хатъръм ичин генч Авшалом'у коруйун‘ дийе буйрук вердиини дуйдук. Ойса Авшалом'у ьолдюрсейдим –хичбир шей кралдан гизли калмаз– о заман сен де бени савунмаздън.“ Йоав, „Сенинле бьойле вакит кайбедемем“ деди. Юч каргъ алдъ, ябанъл фъстък ааджънда асълъ дуран ве хяля са олан Авшалом'ун йюреине сапладъ. Бунун юзерине Йоав'ън силахларънъ ташъян он генч Авшалом'ун чевресини саръп ону ьолдюрдюлер. Йоав бору чалдърънджа, аскерлер Исраиллилер'и коваламайъ бъракъп гери дьондюлер. Йоав онларън савашъ сюрдюрмелерине енгел олду. Йоав'ън аскерлери Авшалом'у алъп орманда дерин бир чукура аттълар; юзерине бюйюк бир таш йъънъ яптълар. Бютюн Исраиллилер евлерине качтълар. Авшалом даха сакен бир дирек алъп кендиси ичин Крал Вадиси'не дикмишти. Чюнкю, „Адъмъ анъмсатаджак бир олум йок“ дийе дюшюнмюштю. Дирее кенди адънъ вермишти. Бу дирек бугюн де Авшалом Анътъ дийе билинир. Садок олу Ахимаас Йоав'а, „Изин вер де кошуп крала РАБ 'бин ону дюшманларънън елинден куртардъънъ хабер верейим“ деди. Йоав, „Олмаз, бугюн хабери гьотюрен сен олмаяджаксън“ деди, „Башка бир заман хабер гьотюрюрсюн, ама бугюн деил. Чюнкю кралън олу ьолдю.“ Сонра бир Куш лу'я, „Сен гит, гьордюклерини крала билдир“ деди. Кушлу Йоав'ън ьонюнде йере капандъ, сонра кошмая башладъ. Ама Садок олу Ахимаас йине, „Не олурса олсун, изин вер, бен де Кушлу'нун ардъсъра кошайъм“ деди. Йоав, „Олум, неден кошмак истийорсун?“ деди, „Сана ьодюл казандъраджак бир хаберин йок ки!“ Ахимаас, „Не олурса олсун кошаджаъм“ дийе каршълък верди. Йоав, „Кош ьойлейсе“ деди. Бьойледже Ахимаас Шериа Овасъ йолундан кошарак Кушлу'йу гечти. Давут кентин ич ве дъш капъларъ арасънда отуруйорду. Ньобетчи сурун янъндаки капънън тепесине чъктъ. Чеврейе гьоз гездириндже, тек башъна кошан бирини гьордю. Крала сесленерек гьордююню билдирди. Крал, „Тек башъна гелийорса, ийи хабер гетирийор демектир“ деди. Адам гитгиде яклашъйорду. Ньобетчи кошан башка бирини гьорюндже, капъджъя, „Иште тек башъна кошан бир адам даха!“ дийе сесленди. Крал, „О да ийи хабер гетирийор“ деди. Ньобетчи, „Санъръм биринджи адамън кошушу Садок олу Ахимаас'ън кошушуна бензийор“ деди. Крал, „Ахимаас ийи адамдър“ дийе каршълък верди, „Ийи хаберле гелир.“ Ахимаас крала, „Хер шей йолунда!“ дийе сесленди. Кралън ьонюнде йюзюстю йере капанарак, „Ефендимиз крала ел калдъранларъ теслим еден Танрън РАБ 'бе ьовгюлер олсун!“ деди. Крал, „Генч Авшалом гювенликте ми?“ дийе сорду. Ахимаас шьойле янътладъ: „Йоав кралън хизметкяръ Кушлу'йла бени гьондердии сърада бюйюк бир каръшъклък гьордюм, ама не олдууну анламадъм.“ Крал, „Бир яна чекилип бурада бекле“ деди. Ахимаас да чекилип беклемейе башладъ. Там о сърада Кушлу гелди. „Ефендимиз крала мюжде!“ деди, „Бугюн РАБ сана каршъ бютюн аяклананларън елинден сени куртардъ.“ Крал Кушлу'я, „Генч Авшалом гювенликте ми?“ дийе сорду. Кушлу, „Ефендимиз крал!“ дийе янътладъ, „Дюшманларънън ве кьотю амачла сана каршъ аяклананларън хепсинин сону бу генджин сону гиби олсун.“ Крал сарсълдъ. Гириш капъсънън юстюндеки одая чъкъп аладъ. Гидеркен, „Ах олум Авшалом! Ах олум, олум Авшалом!“ дийе инлийорду, „Кешке сенин йерине бен ьолсейдим, олум! Ах олум Авшалом!“ Йоав'а, „Крал Давут Авшалом ичин алайъп яс тутуйор“ дийе билдирдилер. О гюн зафер орду ичин яса дьонюштю. Чюнкю кралън олу ичин аджъ чектиини дуймушлардъ. Бу йюзден аскерлер, саваш качакларъ гиби, о гюн кенте утанарак гирдилер. Крал исе йюзюню ьортмюш, йюксек сесле, „Ах олум Авшалом! Авшалом, олум, олум!“ дийе баъръйорду. Йоав кралън булундуу одая гидерек она шьойле деди: „Бугюн сенин джанънъ, оулларънън, къзларънън, ешлеринин, джарийелеринин джанларънъ куртаран адамларънън хепсини утандърдън. Чюнкю сенден нефрет еденлери севийор, сени севенлерден нефрет едийорсун: Бугюн комутанларънън ве адамларънън сенин гьозюнде деерсиз олдууну гьостердин. Евет, бугюн анладъм ки, Авшалом са калъп хепимиз ьолсейдик сенин ичин даха ийи олурду! „Хайди калк, гидип адамларънъ йюреклендир! РАБ 'бин адъйла ант ичерим ки, гитмезсен бу гедже бир киши биле сенинле калмаяджак. Бу да, генчлиинден шимдийе дек башъна гелен йъкъмларън тюмюнден даха кьотю оладжак.“ Бунун юзерине крал гидип кентин капъсънда отурду. Бютюн аскерлере, „Иште крал кентин капъсънда отуруйор“ дийе хабер салъндъ. Онлар да кралън янъна гелдилер. Бу арада Исраиллилер евлерине качмъшлардъ. Исраил оймакларъндан олан херкес бирбирийле тартъшъйор ве, „Крал бизи дюшманларъмъзън елинден куртардъ“ дийорду, „Бизи Филистлилер'ин елинден куртаран да одур. Шимдийсе Авшалом йюзюнден юлкейи бъракъп качтъ. Бизи йьонетмеси ичин месхеттиимиз Авшалом'са савашта ьолдю. Ьойлейсе неден кралъ гери гетирме конусунда сусуп дуруйорсунуз?“ Крал Давут Кяхин Садок'ла Кяхин Авиятар'а шу хабери гьондерди: „Яхуда'нън илери геленлерине дейин ки, ‚Бютюн Исраил'де конушуланлар кралън конутуна дек улаштъъна гьоре, кралъ сарайъна гери гетирмекте сиз неден сонунджу олуйорсунуз? Сиз кардешлеримсиниз; етим, кемиимсиниз! Кралъ гери гетирмекте неден ен сон сиз давранъйорсунуз?‘ „Амаса'я да шьойле дейин: ‚Сен етим, кемиимсин! Сени Йоав'ън йерине ордунун сюрекли комутанъ атамазсам, Танръ бана айнъсънъ, хатта даха кьотюсюню япсън!‘“ Бьойледже Давут бютюн Яхудалълар'ъ деринден еткиледи. Яхудалълар крала, „Бютюн адамларънла бирликте дьон!“ дийе хабер гьондердилер. Крал дьонюп Шериа Ърмаъ'на вардъ. Яхудалълар кралъ каршъламак ве Шериа Ърмаъ'ндан гечирмек ичин Гилгал'а гелдилер. Бахурим'ден Беняминли Гера олу Шими де Крал Давут'у каршъламак ичин Яхудалълар'ла бирликте чъкагелди. Янънда Бенямин оймаъндан бин киши вардъ. Саул евинин хизметкяръ Сива да он беш олу ве йирми кьолесийле бирликте хемен Шериа Ърмаъ'на, кралън янъна гелди. Кралън ев халкънъ каршъя гечирмек ве онун истедиини япмак ичин ърмаън съ йеринден каршъ якая гечтилер. Крал Шериа Ърмаъ'нъ гечмек юзерейди ки, Гера олу Шими кендини онун ьонюне аттъ. Крала, „Ефендим, бени сучлу сайма“ деди, „Ей ефендим крал, Йерушалим'ден чъктъън гюн ишледиим сучу анъмсама, гьоз ьонюнде тутма. Чюнкю кулун гюнах ишледиини билийор. Ефендим кралъ каршъламак ичин бугюн бютюн Йусуф сойундан илк гелен беним.“ Серуя олу Авишай, „Шими ьолдюрюлмели, чюнкю РАБ 'бин месхеттии кишийе ланет окуду“ деди. Давут, „Ей Серуя оулларъ, бу сизин ишиниз деил!“ деди, „Бугюн бана дюшман олдунуз. Исраил'де бугюн бир тек киши ьолдюрюлмейеджек! Исраил'ин Кралъ олдууму билмийор муйум?“ Сонра ант ичерек Шими'йе, „Ьолмейеджексин!“ деди. Саул'ун торуну Мефибошет де кралъ каршъламая гитти. Кралън гиттии гюнден есенликле гери дьондюю гюне дек аякларънъ да, гийсилерини де йъкамамъш, бъйъънъ кесмемишти. Кралъ каршъламак ичин Йерушалим'ден гелдиинде, крал, „Мефибошет, неден бенимле гелмедин?“ дийе сорду. Мефибошет шьойле янътладъ: „Ей ефендим крал! Кулун топал олдуундан, кулум Сива'я, ‚Ешее палан вур да бинип кралла бирликте гидейим‘ дедим. Ама о бени кандърдъ. Айръджа ефендим кралън ьонюнде кулуна кара чалдъ. Ама сен, ей ефендим крал, Танръ'нън бир мелеи гибисин; гьозюнде дору оланъ яп. Чюнкю атамън аилесинин бютюн бирейлери ьолюмю хак етмишкен, кулуна софрандакилерле бирликте йемек йеме айръджалъънъ танъдън. Артък сенден даха башка бир шей дилемейе не хаккъм вар, ей крал?“ Крал, „Ишлерин хаккънда даха фазла конушмана герек йок“ деди, „Сен ве Сива топракларъ пайлашън дийе буйрук верийорум.“ Мефибошет, „Мадем ефендим крал сарайъна есенликле дьондю, бютюн топракларъ Сива алсън“ дийе каршълък верди. Гилатлъ Барзиллай да Шериа Ърмаъ'нъ гечиште крала ешлик едип ону уурламак юзере Рогелим'ден гелмишти. Барзиллай чок яшлъйдъ, сексен яшъндайдъ. Крал Маханайим'де калдъъ сюредже, гечимини о саламъштъ. Чюнкю Барзиллай чок варлъклъйдъ. Крал Барзиллай'а, „Бенимле каршъя геч, Йерушалим'де бен сенин гечимини салаяджаъм“ деди. Ама Барзиллай, „Кач йъл ьомрюм калдъ ки, сенинле бирликте Йерушалим'е гидейим?“ дийе каршълък верди, „Шу анда сексен яшъндайъм. Ийи иле кьотюйю айърт едебилир мийим? Йедиимин, ичтиимин тадънъ алабилир мийим? Кадън еркек шаркъджъларън сесини дуябилир мийим? Ьойлейсе неден ефендим крала даха фазла йюк олайъм? Кулун Шериа Ърмаъ'нъ кралла бирликте гечерек сана биразджък ешлик едеджек. Крал бени неден бьойле ьодюллендирсин? Изин вер де дьонейим, кентимде, аннемин бабамън мезаръ янънда ьолейим. Ама кулун Кимхам бурада; о сенинле каршъя гечсин. Уйгун гьордююню она япарсън.“ Крал, „Кимхам бенимле каршъя гечеджек ве она сенин уйгун гьордююню япаджаъм“ деди, „Бенден не дилерсен япаджаъм.“ Бундан сонра кралла бютюн халк Шериа Ърмаъ'нъ гечти. Крал Барзиллай'ъ ьопюп кутсадъ. Сонра Барзиллай евине дьондю. Крал Гилгал'а гечти. Кимхам да онунла бирликте гитти. Бютюн Яхудалълар'ла Исраиллилер'ин яръсъ крала ешлик еттилер. Сонра Исраиллилер крала варъп шьойле дедилер: „Неден кардешлеримиз Яхудалълар сени чалдъ? Неден сени, аиле бирейлерини ве бютюн адамларънъ Шериа Ърмаъ'нън каршъ якасъна гечирдилер?“ Бунун юзерине Яхудалълар Исраиллилер'е, „Чюнкю крал бизден бири!“ дедилер, „Буна неден къздънъз? Кралън йийеджеклеринден бир шей йедик ми? Кендимизе бир шей алдък мъ?“ Исраиллилер, „Кралда он пайъмъз вар“ дийе янътладълар, „Давут'та сизден даха чок хаккъмъз вар. Ьойлейсе неден бизи кючюмсюйорсунуз? Кралъмъзъ гери гетирмектен илк сьоз еден биз деил мийдик?“ Не вар ки, Яхудалълар'ън тепкиси Исраиллилер'инкинден даха серт олду. О сърада Бенямин оймаъндан Бикри олу Шева адънда кьотю бир адам бир растлантъ сонуджу Гилгал'дайдъ. Шева бору чалъп, „Ишай олу Давут'ла не илгимиз Не де пайъмъз вар“ деди, „Ей Исраиллилер, херкес кенди евине дьонсюн!“ Бунун юзерине бютюн Исраиллилер Давут'у бъракъп Бикри олу Шева'нън ардъндан гитти. Яхудалълар исе кралларъна балъ калъп Шериа Ърмаъ'ндан Йерушалим'е дек она ешлик еттилер. Крал Давут Йерушалим'деки сарайъна варънджа, сарая бакмак ичин бърактъъ он джарийейи гьозетим алтъна алдъ, онларън гечимини саладъ. Анджак ятакларъна гирмеди. Онлар да ьолюнджейе дек гьоз алтънда дул кадънлар гиби яшадълар. Давут Амаса'я, „Юч гюн ичинде Яхудалълар'ъ янъма чаър. Сен де бурада ол“ деди. Амаса Яхудалълар'ъ чаърмая гитти. Ама белирленен заманда дьонмеди. Бунун юзерине Давут Авишай'а, „Шимди Бикри олу Шева бизе Авшалом'дан даха бюйюк кьотюлюк япаджак“ деди, „Ефендинин адамларънъ ал ве ону ковала. Йокса кендине сурлу кентлер булуп бизден качар.“ Бьойледже Йоав'ън адамларъ, Керетлилер ' ле Пелетлилер ве бютюн коруйуджулар Бикри олу Шева'йъ коваламак ичин Авишай'ън комутасънда Йерушалим'ден чъктълар. Гивон'даки бюйюк каянън янъна варънджа, Амаса онларъ каршъламая гелди. Йоав саваш гийсисини гиймишти. Гийсинин юзерине бир кемер кушанмъш, кемере кънънда дуран бир кълъч баламъштъ. Йоав илерлеркен кълъч кънъндан чъктъ. Йоав Амаса'я, „Ийи мисин, кардешим?“ дийе сорду. Ону ьопмек ичин са елийле Амаса'нън сакалъндан тутту. Амаса Йоав'ън елиндеки кълъджъ фаркетмеди. Йоав кълъджъ карнъна саплайънджа, Амаса'нън баърсакларъ йере дьокюлдю. Икинджи вуруша герек калмадан Амаса ьолдю. Бундан сонра Йоав'ла кардеши Авишай, Бикри олу Шева'йъ коваламайъ сюрдюрдюлер. Йоав'ън адамларъндан бири, Амаса'нън ьолюсю янънда дуруп, „Йоав'ъ тутан ве Давут'тан яна олан херкес Йоав'ън ардъндан гитсин“ деди. Амаса'нън ьолюсю йолун ортасънда канлар ичинде дуруйорду. Йоав'ън адамъ, ьолюйе яклашан херкесин орада дурдууну гьорюндже, Амаса'йъ йолдан сюрюклейип тарлая гьотюрдю ве юзерине бир ьортю аттъ. Ьолю йолдан калдърълдъктан сонра херкес Бикри олу Шева'йъ коваламак ичин Йоав'ън ардъндан гитти. Шева бютюн Исраил оймакларъндан ве Берлилер'ин бьолгесинден гечип Авел-Бейтмаака'я гелди. Берлилер де топланъп ону излейерек кенте гирдилер. Йоав'ла бютюн адамларъ варъп Авел-Бейтмаака Кенти'нде Шева'йъ кушаттълар. Топрактан кентин суруна битишик бир йъън яптълар ве суру девирмек ичин йъкмая башладълар. О сърада билге бир кадън кентин ичинден сесленди: „Динлейин! Динлейин! Йоав'а бурая гелмесини сьойлейин, онунла конушаджаъм.“ Йоав кадъна яклаштъ. Кадън, „Йоав сен мисин?“ дийе сорду. Йоав, „Беним“ дийе янътладъ. Кадън, „Кьоленин сьозлерини динле“ деди. Йоав, „Динлийорум“ деди. Кадън конушмасънъ шьойле сюрдюрдю: „Ескиден, ‚Авел Кенти'не данъшън‘ дерлерди ве сорунларъ бьойле чьозерлерди. Биз Исраил'ин есенлиини истейен гювенилир кишилериз. Сенсе Исраил'е ана гиби куджак ачан кентлерден бирини йъкмая чалъшъйорсун. Неден РАБ 'бин халкънъ йок етмек истийорсун?“ Йоав, „Асла!“ дийе янътладъ, „Не йъкмак, не де йок етмек истийорум. Дурум ьойле деил. Ефрайим далък бьолгесинден Бикри олу Шева адъндаки адам Крал Давут'а башкалдърдъ. Ялнъз ону верин, бен де кенттен гери чекилейим.“ Кадън, „Онун башъ сурун юзеринден сана атъладжак“ деди. Сонра кадън билгедже ьоюдюйле бютюн халка гитти. Халк Бикри олу Шева'нън башънъ кесип Йоав'а аттъ. Бунун юзерине Йоав бору чалдъ. Адамларъ кенти бъракъп евлерине гиттилер. Йоав да Йерушалим'е, кралън янъна дьондю. Йоав Исраил ордусунун комутанъйдъ. Йехояда олу Беная исе Керетлилер ' ле Пелетлилер 'ин комутанъйдъ. Адорам ангарясъна чалъшанлардан сорумлуйду. Ахилут олу Йехошафат девлет тарихчисийди. Шева язман, Садок'ла Авиятар кяхинди. Яирли Ира исе Давут'ун кяхинийди. Давут'ун дьонеминде, юч йъл арт арда кътлък олду. Давут РАБ 'бе данъштъ. РАБ шьойле янътладъ: „Буна кан дьокен Саул иле аилеси неден олду. Чюнкю Саул Гивонлулар'ъ ьолдюрдю.“ Крал Гивонлулар'ъ чаъртъп онларла конушту. –Гивонлулар Исраил сойундан деилди. Аморлулар'дан са калан бир халктъ. Исраиллилер онларъ са бъракаджакларъна ант ичмишлерди. Не вар ки, Исраил ве Яхуда халкъ ичин бюйюк гайрет гьостерен Саул онларъ йок етмейе чалъшмъштъ.– Давут Гивонлулар'а, „Сизин ичин не япабилирим? РАБ 'бин халкънъ кутсаманъз ичин бу сучу насъл баъшлатабилирим?“ дийе сорду. Гивонлулар она шьойле каршълък верди: „Саул'ла аилесинден не алтън не де гюмюш истериз; Исраил'де херханги бирини ьолдюрмек де истемейиз.“ Давут, „Не истерсениз япаръм“ деди. Крал, Саул олу Йонатан'ла РАБ 'бин ьонюнде ичтии анттан ьотюрю, Йонатан олу Мефибошет'и есиргеди. Онун йерине, Ая къзъ Риспа'нън Саул'дан доурдуу Армони ве Мефибошет адъндаки ики олуну ве Саул къзъ Мерав'ън Мехолалъ Барзиллай олу Адриел'ден доурдуу беш олуну алдъ. Давут онларъ Гивонлулар'ън елине теслим етти. Гивонлулар онларъ дада, РАБ 'бин ьонюнде астълар. Йедиси де айнъ анда ьолдюлер. Бичме заманънън илк гюнлеринде, арпа бичме заманънън башлангъджънда ьолдюрюлдюлер. Ая къзъ Риспа бир чул алъп кендиси ичин бир каянън юзерине серди. Бичме заманънън илк гюнлеринден джесетлерин юзерине гьоктен ямур яана дек Риспа орада калдъ; джесетлери гюндюзюн йъртъджъ кушлардан, геджелейин ябанъл хайванлардан коруду. Саул'ун джарийеси Ая къзъ Риспа'нън яптъкларъ Давут'а билдирилди. Давут гидип Саул'ун ве олу Йонатан'ън кемиклерини Явеш-Гилатлълар'дан алдъ. Филистлилер Гилбоа Даъ'нда Саул'у ьолдюрдюклери гюн, онун ве олунун джесетлерини Бейтшеан аланънда асмъшлардъ. Явеш-Гилат халкъ да джесетлери гизлидже орадан алмъштъ. Давут Саул'ун ве олу Йонатан'ън кемиклерини орадан гетирди. Асълмъш йеди кишинин кемиклери де топландъ. Саул'ла олу Йонатан'ън кемиклерини Бенямин бьолгесиндеки Села'да Саул'ун бабасъ Киш'ин мезаръна гьомдюлер. Кралън бютюн буйрукларънъ йерине гетирдилер. Бундан сонра Танръ юлкейле илгили якаръшларъ янътладъ. Филистлилер'ле Исраиллилер арасънда йениден саваш чъктъ. Давут'ла адамларъ гидип Филистлилер'е каршъ саваштълар. О съраларда Давут биткин дюштю. Бир сюре сонра Филистлилер'ле Гов'да йине саваш чъктъ. Бу саваш сърасънда Хушалъ Сиббекай Рафа сойундан Саф адъндаки адамъ ьолдюрдю. Исраиллилер'ле Филистлилер арасънда Гов'да бир саваш даха чъктъ. Бейтлехемли Яреорегим'ин олу Елханан, Гатлъ Голят'ъ ьолдюрдю. Голят'ън мъзраънън сапъ докумаджъ тезгахънън съръъ гибийди. Гат'та бир кез даха саваш чъктъ. Орада дев гиби бир адам вардъ. Еллери, аякларъ алтъшар пармаклъйдъ. Топлам йирми дьорт пармаъ вардъ. О да Рафа сойундандъ. Адам Исраиллилер'е мейдан окуйунджа, Давут'ун кардеши Шима'нън олу Йонатан ону ьолдюрдю. Бунларън дьордю де Гат'таки Рафа сойундандъ. Давут'ла адамларъ тарафъндан ьолдюрюлдюлер. РАБ, Давут'у бютюн дюшманларънън ве Саул'ун елинден куртардъъ гюн Давут РАБ 'бе шу езгийи окуду. Шьойле деди: „ РАБ беним каям, съънаъм, куртаръджъмдър, Танръм, каямдър, О'на съънъръм, Калканъм, гючлю куртаръджъм, Корунаъм, съънаджак йеримдир. Куртаръджъм, зорбалъктан бени сен куртарърсън! Ьовгюйе деер РАБ 'бе сесленир, Куртулурум дюшманларъмдан. Чюнкю ьолюм далгаларъ бени кушаттъ, Йъкъм селлери бастъ, Ьолюлер диярънън баларъ сардъ, Ьолюм тузакларъ чъктъ каршъма. Съкънтъ ичинде РАБ 'бе якардъм, Танръм'а сеслендим. Тапънаъндан сесими дуйду, Хайкъръшъм кулакларъна улаштъ. О заман йерйюзю сарсълъп салландъ, Титрейип сарсълдъ гьоклерин темеллери, Чюнкю РАБ ьофкеленмишти. Бурнундан думан йюкселди, Азъндан кавуруджу атеш Ве корлар фъшкърдъ. Кара булута басарак Гьоклери яръп инди. Бир Керув 'а бинип учту, Рюзгарън канатларъ юстюнде белирди. Каранлъъ ьортюндю, Кара булутларъ кендине чардак яптъ. Варлъънън парълтъсъндан Корлар саврулуйорду. РАБ гьоклерден гюрледи, Дуйурду сесини Йюджелер Йюджеси. Савуруп окларънъ дюшманларънъ даъттъ, Шимшек чактърарак онларъ шашкъна чевирди. РАБ 'бин азарламасъндан, Бурнундан чъкан гючлю солуктан, Денизин диби гьорюндю, Йерйюзюнюн темеллери ачъа чъктъ. РАБ йукаръдан елини узатъп тутту, Чъкардъ бени дерин сулардан. Бени зорлу дюшманъмдан, Бенден нефрет еденлерден куртардъ, Чюнкю онлар бенден даха гючлюйдю. Фелакет гюнюмде каршъма дикилдилер, Ама РАБ бана дестек олду. Бени хузура кавуштурду, Куртардъ, чюнкю бенден хошнут калдъ. РАБ дорулуумун каршълъънъ верди, Бени темиз еллериме гьоре ьодюллендирди. Чюнкю РАБ 'бин йолунда йюрюдюм, Танръм'дан узаклашарак кьотюлюк япмадъм. О'нун бютюн илкелерини гьоз ьонюнде туттум, Куралларъндан айрълмадъм. О'нун ьонюнде кусурсуздум, Суч ишлемектен сакъндъм. Бу йюзден РАБ бени дорулуума Ве гьозюнде пак яшайъшъма гьоре ьодюллендирди. Садък кулуна садакат гьостерир, Кусурсуз олана кусурсуз давранърсън. Пак оланла пак олур, Ерийе ери давранърсън. Алчакгьонюллюлери куртарър, Гурурлуларъ гьозлер, гуруруну кърарсън. Я РАБ, ъшъъм сенсин! Каранлъъмъ айдънлатърсън. Дестеинле акънджълара салдърър, Сенинле сурларъ ашаръм, Танръм. Танръ'нън йолу кусурсуздур, РАБ 'бин сьозю аръдър. О кендисине съънан херкесин калканъдър. Вар мъ РАБ 'ден башка танръ? Танръмъз'дан башка кая вар мъ? Съънаъм Танръ'дър, Йолуму дору кълан О'дур. Аяклар верди бана, гейиклеринки гиби, Дорукларда тутар бени. Бана савашмайъ ьоретти, Колларъмла тунч бир яйъ герейим дийе. Бана зафер калканънъ баъшларсън, Алчакгьонюллюлююн бени йюджелтир. Бастъъм йерлери генишлетирсин, Буркулмаз билеклерим. Дюшманларъмъ ковалайъп йок еттим, Хепси йок олмадан гери дьонмедим. Онларъ езип йок еттим, калкамаз олдулар, Аякларъмън алтъна серилдилер. Саваш ичин бени гючле донаттън, Бана башкалдъранларъ ьонюмде йере сердин. Дюшманларъмъ качмак зорунда бърактън, Бенден нефрет еденлери йок еттим. Ферят еттилер, ама куртаран чъкмадъ; РАБ 'би чаърдълар, ама О янът вермеди. Йерин тозу гиби онларъ ездим, Сокак чамуру гиби аяъмън алтънда чинедим. Халкъмън чекишмелеринден бени куртардън, Улуслара ьондер оларак бени корудун, Танъмадъъм халклар бана куллук едийор. Ябанджълар бана бойун еийор, Дуяр дуймаз сьозюмю динлийорлар. Ябанджъларън бетлери бенизлери аттъ, Титрейерек чъкъйорлар калелеринден. РАБ яшъйор! Каям'а ьовгюлер олсун! Йюджелсин куртаръджъм, Каям Танръм! О'дур ьоджюмю алан, Халкларъ бана баъмлъ кълан. Дюшманларъмдан куртарър, Башкалдъранлардан юстюн кълар бени, Зорбаларън елинден алър. Бунун ичин улуслар арасънда сана шюкредеджеим, я РАБ, Адънъ илахилерле ьоведжеим. РАБ кралънъ бюйюк заферлере улаштърър, Месхеттии крала, Давут'а ве сойуна Сонсуза дек севги гьостерир.“ Давут'ун сон сьозлери шунлардър: „Ишай олу Давут, Танръ'нън йюкселттии адам, Якуп'ун Танръсъ'нън месхеттии, Исраил'ин севилен езги окуйуджусу шьойле дийор: РАБ 'бин Руху беним араджълъъмла конушуйор, Сьозю дилимин уджундадър. Исраил'ин Танръсъ конушту, Исраил'ин каясъ бана деди ки, ‚Инсанларъ дорулукла Ве Танръ коркусуйла йьонетен киши, Булутсуз бир сабах, Шафакта гьорюнен гюн ъшъъ гибидир, Парлаклъъ ямурдан сонра топрактан от битирир.‘ Сойум да Танръ'йла бьойле деил ми? О бенимле сонсуза дек калъджъ, Хер йьонюйле дюзенли ве гювенилир бир антлашма яптъ. Кесин куртулуша ве хер дилеиме кавушмамъ О саламаяджак мъ? Кьотюлере гелиндже, Елле тутуламаян дикенлер гиби Тюмю бир яна атъладжак. Дикенлере докунан киши, Демир бир арачла Я да мъзраън сапъйла докунур. Дикенлер олдукларъ йерде бютюнюйле якъладжак.“ Давут'ун йиит аскерлеринин адларъ шунлардър: Еснили Адино дийе де билинен юч кишинин ьондери Тахкемонлу Йошеб-Башшевет бир салдъръда секиз йюз кишийи ьолдюрдю. Икинджиси, Ахохлу Додо олу Елазар. Пас-Даммим'де савашмак ичин топланан Филистлилер'е мейдан окуян Давут'ун янъндаки юч йииттен бирийди. Исраиллилер о сърада гери чекилмишлерди. Ама Елазар йеринде дурду; ели йорулуп кълъджа япъшънджая дек Филистлилер'и ьолдюрдю. О гюн РАБ бюйюк бир зафер саладъ. Исраиллилер ялнъз йере сериленлери ямаламак юзере Елазар'а дьондюлер. Ючюнджюсю, Харарлъ Аге олу Шамма'йдъ. Филистлилер Лахай'даки бир мерджимек тарласънън янънда топландъкларънда, Исраилли аскерлер онларън ьонюнден качмъштъ. Ама Шамма тарланън ортасънда дуруп орайъ савунмуш, Филистлилер'и ьолдюрмюштю. РАБ бюйюк бир зафер саламъштъ. Бичме заманъ Отузлар'дан ючю Давут'ун янъна, Адуллам Маарасъ'на гиттилер. Бир Филист бирлии Рефаим Вадиси'нде ордугах курмушту. Бу сърада Давут хисарда, икинджи Филист бирлиийсе Бейтлехем'дейди. Давут ьозлемле, „Кешке бири Бейтлехем'де капънън янъндаки куйудан бана су гетирсе!“ деди. Бу Ючлер Филист ордугахънън ортасъндан гечерек Бейтлехем'де капънън янъндаки куйудан су чекип Давут'а гетирдилер. Ама Давут ичмек истемеди; суйу йере дьокерек РАБ 'бе сунду. „Я РАБ, буну япмак бенден узак олсун!“ деди, „Джанларънъ техликейе атъп гиден бу юч кишинин канънъ мъ ичейим?“ Бу йюзден суйу ичмек истемеди. Бу юч кишинин йиитлии иште бьойлейди. Йоав'ън кардеши, Серуя олу Авишай Ючлер'ин ьондерийди. Мъзраънъ калдъръп юч йюз кишийи ьолдюрдю. Бу йюзден Ючлер кадар юнленди. Ючлер'ин ен сайгън кишисийди ве онларън ьондери олду. Ама Ючлер'ден сайълмадъ. Йехояда олу Кавсеелли Беная йюрекли бир савашчъйдъ. Бюйюк ишлер башардъ. Аслан йюрекли ики Моавлъ'йъ ьолдюрдю. Айръджа карлъ бир гюн чукура инип бир аслан ьолдюрдю. Ири яръ бир Мъсърлъ'йъ да ьолдюрдю. Мъсърлъ'нън елинде мъзрак вардъ. Беная сопайла онун юзерине йюрюдю. Мъзраъ елинден каптъъ гиби ону кенди мъзраъйла ьолдюрдю. Йехояда олу Беная'нън яптъкларъ бунлардър. Бу сайеде о да юч йиитлер кадар юнленди. Беная Отузлар арасънда сайгън бир йер единдийсе де, Ючлер'ден сайълмадъ. Давут ону мухафъз бирлии комутанлъъна атадъ. Отузлар'ън арасънда сайълан ьотекилер шунлардър: Йоав'ън кардеши Асахел, Бейтлехемли Додо олу Елханан, Икиси де Харотлу олан Шамма ве Елика, Палетли Хелес, Текоалъ Иккеш олу Ира, Анатотлу Авиезер, Хушалъ Мевуннай, Ахохлу Салмон, Нетофалъ Махрай, Нетофалъ Баана олу Хелев, Беняминоулларъ'ндан Гивалъ Ривай олу Иттай, Пиратонлу Беная, Гааш вадилеринден Хиддай, Арвалъ Авиалвон, Бархумлу Азмавет, Шаалбонлу Еляхба, Яшан'ън оулларъ ве Йонатан, Харарлъ Шамма, Харарлъ Шарар олу Ахиам, Маакалъ Ахасбай олу Елифелет, Гилолу Ахитофел олу Елиам, Кармелли Хесрай, Аравлъ Паарай, Совалъ Натан олу Йигал, Гатлъ Бани, Аммонлу Селек, Серуя олу Йоав'ън силах ташъйъджъсъ Бееротлу Нахрай, Яттирли Ира ве Гарев, Хититли Урия. Тюмю отуз йеди кишийди. РАБ Исраил халкъна йине ьофкеленди. Давут'у онлара каршъ къшкъртарак, „Гит, Исраил ве Яхуда халкънъ сай“ деди. Крал, янънда булунан орду комутанъ Йоав'а шу буйруу верди: „Дан'дан Беер-Шева'я дек Исраил'ин бютюн оймакларъна гидип халкъ сайън ки, халкън сайъсънъ билейим.“ Ама Йоав, „ РАБ Танрън халкънъ йюз кат даха чоалтсън, ефендим кралъм да буну гьорсюн!“ дийе каршълък верди, „Анджак, ефендим кралъм неден буну истийор?“ Гелгелелим кралън сьозю Йоав'ла бирлик комутанларънън сьозюнден баскън чъктъ. Бьойледже кралън янъндан айрълъп Исраил'де сайъм япмая гиттилер. Сонра Сур Калеси'не, Хивлилер'ле Кенанлълар'ън бютюн кентлерине урадълар. Сонунда Яхуда юлкесинин Негев бьолгесиндеки Беер-Шева'я улаштълар. Докуз ай йирми гюн юлкейи баштан баша долаштъктан сонра Йерушалим'е дьондюлер. Йоав сайъмън сонуджуну крала билдирди: Исраил'де кълъч кушанабилен секиз йюз бин, Яхуда'дайса беш йюз бин киши вардъ. Давут сайъм яптъктан сонра кендисини сучлу булду ве РАБ 'бе, „Буну япмакла бюйюк гюнах ишледим!“ деди, „Я РАБ, лютфен кулунун сучуну баъшла. Чюнкю чок акълсъзджа даврандъм.“ Гад Давут'а гидип дуруму анлаттъ ве шьойле деди: „Юлкенде йеди йъл кътлък мъ олсун? Йокса сени ковалаян дюшманларънън ьонюнден юч ай качмак мъ истерсин? Я да юлкенде юч гюн салгън хасталък мъ олсун? Бени гьондерене не янът верейим, шимди ийидже дюшюн.“ Давут, „Съкънтъм бюйюк“ дийе янътладъ, „Инсан елине дюшмектенсе, РАБ 'бин елине дюшелим. Чюнкю О'нун аджъмасъ бюйюктюр.“ Бунун юзерине РАБ о сабахтан белирленен замана дек Исраил юлкесине салгън хасталък гьондерди. Дан'дан Беер-Шева'я дек халктан йетмиш бин киши ьолдю. Мелек Йерушалим'и йок етмек ичин елини узатънджа, РАБ гьондереджеи йъкъмдан вазгечти. Халкъ йок еден мелее, „Йетер артък! Елини чек“ деди. РАБ 'бин мелеи Йевуслу Аравна'нън харман йеринде дуруйорду. Давут, халкъ ьолдюрен мелеи гьорюндже, РАБ 'бе, „Гюнах ишлейен беним, бен суч ишледим“ деди, „Бу койунлар не яптъ ки? Не олур бени ве бабамън сойуну джезаландър.“ О гюн Гад Давут'а гитти. Она, „Гидип Йевуслу Аравна'нън харман йеринде РАБ 'бе бир сунак кур“ деди. Давут Гад'ън сьозю уярънджа РАБ 'бин буйурдуу гиби гитти. Аравна бакънджа кралла гьоревлилеринин кендисине дору яклаштъкларънъ гьордю. Варъп кралън ьонюнде йюзюстю йере капандъ. Сонра, „Ефендим крал ничин кулунун янъна гелди?“ дийе сорду. Давут, „ РАБ 'бе бир сунак курмак юзере харман йерини сенден сатън алмак ичин“ дийе янътладъ, „Ьойле ки, салгън хасталък халкън юзеринден калксън.“ Аравна, „Ефендим крал уйгун гьордююню алъп РАБ 'бе сунсун“ деди, „Иште якмалък суну ичин ьокюзлер ве одун ичин дювенлерле ьокюзлерин такъмларъ! Ей крал, Аравна бютюн бунларъ сана верийор.“ Сонра екледи: „ РАБ Танрън сенден хошнут олсун!“ Не вар ки крал, „Олмаз!“ деди, „Сенден малънъ кесинликле бир юджрет каршълъънда сатън аладжаъм. Чюнкю Танръм РАБ 'бе каршълъънъ ьодемеден якмалък сунулар сунмам.“ Бьойледже Давут харман йерини ве ьокюзлери елли шекел гюмюш каршълъънда сатън алдъ. Давут орада РАБ 'бе бир сунак куруп якмалък сунуларъ ве есенлик сунуларънъ сунду. РАБ де юлкейле илгили якаръйъ янътладъ ве салгън хасталък Исраил'ден калдърълдъ. Йъллар гечмиш, Крал Давут яшланмъштъ. Юстюню ьортюлерле ьортмелерине каршън ъсънамъйорду. Гьоревлилери, „Ефендимиз крал!“ дедилер, „Янънда калъп сана бакаджак, койнунда ятъп сени ъсътаджак генч бир къз араялъм.“ Гьоревлилер бютюн Исраил'и арадълар; сонунда Шунемли Авишак адънда генч ве гюзел бир къз булуп крала гетирдилер. Чок гюзел олан генч къз, крала бакъп хизмет етти. Ама крал она хич докунмадъ. Хагит'ин олу Адония крал олмайъ дюшюнюйорду. Бу амачла ортая чъкъп кендине саваш арабаларъ, атлълар ве ьонюнде кошаджак елли мухафъз булду. Бабасъ Давут хичбир заман, „Неден шьойле я да бьойле давранъйорсун?“ дийе она каршъ чъкмамъштъ. Авшалом'дан сонра дюняя гелен Адония чок якъшъклъйдъ. Адония, Серуя олу Йоав ве Кяхин Авиятар'ла гьорюшюп онларън дестеини саладъ. Ама Кяхин Садок, Йехояда олу Беная, Пейгамбер Натан, Шими, Реи ве Давут'ун мухафъзларъ она катълмадълар. Бунун юзерине Натан, Сюлейман'ън аннеси Бат-Шева'я, „Хагит олу Адония ефендимиз Давут'ун хабери олмадан кендини крал илан етмиш, дуймадън мъ?“ деди, „Шимди изин вер де сана кенди джанънла олун Сюлейман'ън джанънъ насъл куртараджаъна илишкин ьоют верейим. Гит Крал Давут'а сьойле, ‚Ефендим крал, бенден сонра олун Сюлейман крал оладжак ве тахтъма о отураджак дийе бана ант ичмедин ми? О халде неден Адония крал олду?‘ Сен кралла конушманъ битирмеден бен ичери гирип сьозлерини дорулаяджаъм.“ Бат-Шева яшъ чок илерлемиш олан кралън одасъна гирдиинде Шунемли Авишак она хизмет едийорду. Бат-Шева, кралън ьонюнде диз чьокюп йере капандъ. Крал, „Не истийорсун?“ дийе сорду. Бат-Шева шьойле каршълък верди: „Ефендим, ‚Бенден сонра олун Сюлейман крал оладжак ве тахтъма отураджак‘ дийе бана Танрън РАБ адъйла ант ичтин. Ефендим крал, шу анда сенин хаберин олмадан Адония краллъънъ илан етти. Сайъсъз съър, давар ве бесили бузаъ курбан едип кралън бютюн оулларънъ, Кяхин Авиятар'ъ ве орду комутанъ Йоав'ъ чаърдъ, ама кулун Сюлейман'ъ чаърмадъ. Ефендим крал, бютюн Исраил'ин гьозю сенде. Сенден сонра тахтъна кимин гечеджеини ьоренмек истийорлар. Йокса сен ьолюп аталаръна кавушунджа, бен ве олум Сюлейман сучлу сайъладжаъз.“ Бат-Шева даха кралла конушуркен Пейгамбер Натан гелди. Крала, „Пейгамбер Натан гелди“ дедилер. Натан кралън хузуруна чъкъп йюзюстю йере капандъ. Сонра, „Ефендим крал, сенден сонра Адония'нън крал олуп тахтъна гечеджеини сьойледин ми?“ деди, „Адония бугюн гидип сайъсъз съър, давар ве бесили бузаъ курбан етмиш; кралън бютюн оулларънъ, орду комутанларънъ ве Кяхин Авиятар'ъ чаърмъш. Шу анда хепси онун ьонюнде йийип ичийор ве, ‚Яшасън Крал Адония!‘ дийе баъръйор. Ама Адония бени, Кяхин Садок'у, Йехояда олу Беная'йъ ве кулун Сюлейман'ъ чаърмадъ. Ефендим ве кралъм, герчектен бютюн бунлара сен ми карар вердин? Йокса сенден сонра тахтъна кимин гечеджеини биз кулларъна билдирмеден ми буну яптън?“ Крал Давут, „Бана Бат-Шева'йъ чаърън!“ деди. Бат-Шева кралън хузуруна чъкъп ьонюнде дурду. Крал Бат-Шева'я, „Бени бютюн съкънтълардан куртаран, яшаян РАБ 'бин адъйла ант ичийорум“ деди, „‚Бенден сонра олун Сюлейман крал оладжак ве тахтъма гечеджек‘ дийе Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бин адъйла ичтиим андъ бугюн йерине гетиреджеим.“ О заман Бат-Шева кралън ьонюнде диз чьокюп йюзюстю йере капандъ ве, „Ефендим Крал Давут сонсуза дек яшасън!“ деди. Крал Давут, „Кяхин Садок'у, Пейгамбер Натан'ъ ве Йехояда олу Беная'йъ бана чаърън“ деди. Хепси ьонюне гелиндже, крал онлара шьойле деди: „Ефендинизин гьоревлилерини янънъза алън ве олум Сюлейман'ъ беним катъръма биндирип Гихон'а гьотюрюн. Орада Кяхин Садок ве Пейгамбер Натан ону Исраил Кралъ оларак месхетсинлер. Бору чалъп, ‚Яшасън Крал Сюлейман!‘ дийе баърън. Онун ардъндан гидин; чюнкю о гелип тахтъма отураджак ве йериме крал оладжак. Ону Исраил ве Яхуда'я йьонетиджи атадъм.“ Йехояда олу Беная, „Амин“ дийе каршълък верди, „Ефендим кралън Танръсъ РАБ де бу караръ онайласън. РАБ, ефендим кралла бирликте олдуу гиби Сюлейман'ла да бирликте олсун ве онун краллъънъ Давут'ун краллъъндан даха башарълъ кълсън.“ Кяхин Садок, Пейгамбер Натан, Йехояда олу Беная, Керетлилер ' ле Пелетлилер гидип Сюлейман'ъ Крал Давут'ун катъръна биндирдилер ве Гихон'а кадар она ешлик еттилер. Кяхин Садок, Кутсал Чадър'дан я долу бойнуз кабъ алъп Сюлейман'ъ месхетти. Бору чалънджа бютюн халк „Яшасън Крал Сюлейман!“ дийе баърдъ. Херкес кавал чаларак Сюлейман'ън ардъндан йюрюдю. Ьойле севинчлийдилер ки, сеслеринден адета йер сарсълъйорду. Адония ве янъндаки конуклар йемеклерини битириркен калабалъън гюрюлтюсюню дуйдулар. Бору сесини дуян Йоав, „Кенттен гелен бу гюрюлтю де не?“ дийе сорду. Йоав даха сорусуну тамамламадан, Кяхин Авиятар олу Йонатан чъкагелди. Адония она, „Ичери гир, сен йиит бир адамсън. Ийи хаберлер гетирмиш олмалъсън“ деди. Йонатан, „Хайър, бу кез фарклъ“ дийе каршълък верди, „Ефендимиз Крал Давут, Сюлейман'ъ крал атадъ. Крал, Кяхин Садок, Пейгамбер Натан, Йехояда олу Беная ве Керетлилер'ле Пелетлилер'ин Сюлейман'ъ кенди катъръна биндирип гьотюрмелерини истеди. Гихон'а гьотюрюлен Сюлейман орада Кяхин Садок'ла Пейгамбер Натан тарафъндан крал оларак месхедилди. Орадан севинчле дьондюлер ве сеслери кентте янкъланмая башладъ. Дуйдуунуз сеслер онларън сеслеридир. Юстелик Сюлейман краллък тахтъна отурду биле. Айръджа ефендимиз Крал Давут'у кутламая гелен гьоревлилери, ‚Танрън, Сюлейман'ън адънъ сенин адъндан даха йюдже, краллъънъ сенин краллъъндан даха башарълъ кълсън‘ дийорлар. Крал ятаънън юзерине капанарак, ‚Хенюз гьозлерим ачъккен бугюн тахтъма отураджак бирини верен Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бе ьовгюлер олсун‘ дийор.“ Бунун юзерине Адония'нън бютюн конукларъ коркуя капълъп калктълар, хер бири кенди йолуна гитти. Адония исе, Сюлейман'дан корктуу ичин, гидип сунаън бойнузларъна сарълдъ. Дуруму Сюлейман'а анлаттълар. „Адония сенден коркуйор“ дедилер, „Сунаън бойнузларъна сарълмъш ве ‚Илк ьондже Крал Сюлейман бен кулуну кълъчла ьолдюрмейеджеине даир ант ичсин‘ дийор.“ Сюлейман, „Еер бана балъ калърса, сачънън бир телине биле зарар гелмез“ дийе янътладъ, „Ама ичинде бир кьотюлюк варса ьолдюрюлюр.“ Сонра Крал Сюлейман'ън гьондердии адамлар Адония'йъ сунактан индирип гетирдилер. Адония гелип ьонюнде йере капанънджа, она, „Евине дьон!“ деди. Давут'ун ьолюмю яклашънджа, олу Сюлейман'а шунларъ сьойледи: „Херкес гиби бен де якънда бу дюнядан айръладжаъм. Гючлю ве карарлъ ол. Танрън РАБ 'бин вердии гьоревлери йерине гетир. Онун йолларънда йюрю ве Муса'нън ясасънда язълдъъ гиби Танръ'нън куралларъна, буйрукларъна, илкелерине ве ьоютлерине уй ки, яптъън хер шейде ве гиттиин хер йерде башарълъ оласън. О заман РАБ бана вердии шу сьозю йерине гетиреджектир: ‚Еер сойун насъл яшадъъна диккат едер, джандан ве йюректен бана балъ каларак йолларъмда йюрюрсе, Исраил тахтъндан сенин сойунун ардъ аркасъ кесилмейеджектир.‘ „Серуя олу Йоав'ън бана ве Исраил ордусунун ики комутанъ Нер олу Авнер'ле Йетер олу Амаса'я нелер яптъънъ билийорсун. Санки саваш вармъш гиби онларъ ьолдюререк баръш дьонеминде кан дьоктю. Белиндеки кемерле аяъндаки чаръклара кан булаштърдъ. Сен аклъна уянъ яп, ама онун ак сачлъ башънън есенлик ичинде ьолюлер дияръна гитмесине изин верме. „Гилатлъ Барзиллай'ън оулларъна ийи давран, софранда йемек йийенлерин арасънда онлара да йер вер. Чюнкю бен аабейин Авшалом'ун ьонюнден качтъъм заман онлар бана ярдъм етмишлерди. „Маханайим'е гиттиим гюн бени чок аър бичимде ланетлейен Бенямин оймаъндан Бахуримли Гера'нън олу Шими де янънда. Бени Шериа Ърмаъ къйъсънда каршъламая гелдиинде, ‚Сени кълъчла ьолдюрмейеджеим‘ дийе РАБ 'бин адъйла она ант ичмиштим. Ама сен сакън ону джезасъз бъракма. Она не япаджаънъ биледжек кадар акъллъсън. Онун ак сачлъ башънъ ьолюлер дияръна канлар ичинде гьондер.“ Давут ьолюп аталаръна кавушунджа, кенди адъйла билинен кентте гьомюлдю. Йеди йъл Хеврон'да, отуз юч йъл Йерушалим'де олмак юзере топлам кърк йъл Исраил'де краллък яптъ. Бабасъ Давут'ун тахтъна гечен Сюлейман'ън краллъъ чок салам темеллере отурмушту. Хагит олу Адония, Сюлейман'ън аннеси Бат-Шева'нън янъна гитти. Бат-Шева она, „Достча мъ гелдин?“ дийе сорду. Адония, „Достча“ дийе каршълък верди. Ве екледи: „Сана сьойлейеджеклерим вар.“ Бат-Шева, „Сьойле!“ деди. Адония, „Билдиин гиби, даха ьондже краллък беним елимдейди“ деди, „Бютюн Исраил беним крал олмамъ беклийорду. Анджак хер шей деишти ве краллък кардешимин елине гечти. Чюнкю РАБ 'бин истеи буйду. Ама беним сенден бир дилеим вар. Лютфен гери чевирме.“ Бат-Шева, „Сьойле!“ деди. Адония, „Крал Сюлейман сени кърмаз“ деди, „Лютфен она сьойле, Шунемли Авишак'ъ бана еш оларак версин.“ Бат-Шева, „Пеки, сенин ичин кралла конушаджаъм“ дийе каршълък верди. Бат-Шева, Адония'нън дилеини илетмек юзере Крал Сюлейман'ън янъна гитти. Сюлейман аннесини каршъламак ичин аяа калкъп ьонюнде еилдиктен сонра тахтъна отурду. Аннеси ичин де са тарафъна бир тахт койдурду. Тахтъна отуран аннеси, „Сенден кючюк бир дилеим вар, лютфен бени бош чевирме“ деди. Крал, „Сьойле анне, сени кърмам“ дийе каршълък верди. Бат-Шева, „Шунемли Авишак аабейин Адония'я еш оларак верилсин“ деди. Крал Сюлейман, „Неден Шунемли Авишак'ън Адония'я верилмесини истийорсун?“ деди, „Краллъъ да она вермеми исте бари! Не де олса о беним бюйююм. Юстелик Кяхин Авиятар'ла Серуя олу Йоав да ондан яна.“ Бу олай юзерине Крал Сюлейман РАБ 'бин адъйла ант ичти: „Еер Адония бу дилеини хаятъйла ьодемезсе, Танръ бана айнъсънъ, хатта даха кьотюсюню япсън! Бени гючлендирип бабам Давут'ун тахтъна отуртан, вердии сьозю тутуп бана бир ханедан куран, яшаян РАБ 'бин адъйла ант ичерим ки, Адония бугюн ьолдюрюледжек!“ Бьойледже Крал Сюлейман Йехояда олу Беная'йъ Адония'йъ ьолдюрмекле гьоревлендирди. Беная да гидип Адония'йъ ьолдюрдю. Крал, Кяхин Авиятар'а, „Анатот'таки тарлана дьон“ деди, „Аслънда ьолюмю хак еттин. Ама сени шимди ьолдюрмейеджеим. Чюнкю сен бабам Давут'ун ьонюнде Егемен РАБ 'бин Антлашма Сандъъ 'нъ ташъдън ве бабамън чектии бютюн съкънтъларъ онунла пайлаштън.“ Ели'нин аилеси хаккънда РАБ 'бин Шило'да сьойледии сьозюн герчеклешмеси ичин, Сюлейман Авиятар'ъ РАБ 'бин кяхинлиинден узаклаштърдъ. Хабер Йоав'а улаштъ. Йоав даха ьондже аякланан Авшалом'у дестеклемедии халде Адония'йъ дестекледи. Бу неденле РАБ 'бин Чадъръ'на качтъ ве сунаън бойнузларъна сарълдъ. Йоав'ън РАБ 'бин Чадъръ'на качъп сунаън янънда олдуу Крал Сюлейман'а билдирилди. Сюлейман, Йехояда олу Беная'я, „Гит, ону вур!“ дийе буйрук верди. Беная РАБ 'бин Чадъръ'на гитти ве Йоав'а, „Крал дъшаръ чъкманъ буйуруйор!“ деди. Йоав, „Хайър, бурада ьолмек истийорум“ каршълъънъ верди. Беная гидип Йоав'ън кендисини насъл янътладъънъ крала билдирди. Крал, „Онун истедии гиби яп“ деди, „Ону орада ьолдюр ве гьом. Йоав'ън бош йере дьоктюю канън сорумлулууну беним ве бабамън сойу юстюнден калдърмъш олурсун. РАБ дьоктюю кандан ьотюрю ону джезаландъраджактър. Чюнкю Йоав бабам Давут'ун билгиси дъшънда, кендисинден даха ийи ве дору олан ики кишийи –Исраил ордусунун комутанъ Нер олу Авнер'ле Яхуда ордусунун комутанъ Йетер олу Амаса'йъ– кълъчла ьолдюрдю. Бьойледже дьокюлен канларънън сорумлулуу сонсуза дек Йоав'ън ве сойунун юстюнде каладжактър. Ама РАБ, Давут'а, сойуна, аилесине ве тахтъна сонсуза дек есенлик вереджектир.“ Йехояда олу Беная гидип Йоав'ъ ьолдюрдю. Ону ъссъз бир бьолгеде булунан кенди евине гьомдюлер. Крал, Йоав'ън йерине Йехояда олу Беная'йъ орду комутанъ яптъ. Авиятар'ън йерине де Кяхин Садок'у атадъ. Сонра крал хабер гьондерип Шими'йи чаърттъ. Она, „Йерушалим'де кендине бир ев яп ве орада отур“ деди, „Хичбир йере гитме. Орадан айрълъп Кидрон Вадиси'нден ьотейе гечтиин гюн бил ки ьоледжексин. Сорумлулук сана аит.“ Шими крала, „Ефендим крал, пеки“ дийе каршълък верди, „Кулун оларак сьойледиклерини айнен япаджаъм.“ Шими Йерушалим'де узун сюре яшадъ. Арадан юч йъл гечмишти, Шими'нин ики кьолеси Гат Кралъ Маака олу Акиш'ин янъна качтъ. Кьолелерин Гат'а качтъънъ Шими'йе хабер вердилер. Бунун юзерине Шими калкъп ешеине палан вурду ве кьолелерини арамак юзере Гат'а Акиш'ин янъна гитти. Кьолелерини булуп Гат'тан гери гетирди. Шими'нин Йерушалим'ден Гат'а гидип дьондюю Сюлейман'а анлатълънджа, Сюлейман Шими'йи чаърттъ. „Сана РАБ 'бин адъйла ант ичирмедим ми?“ деди, „‚Калкъп херханги бир йере гиттиин гюн ьоледжеини бил!‘ дийе сени уярмадъм мъ? Сен де бана: ‚Пеки, сьозюню динлейеджеим‘ демедин ми? Ьойлейсе неден РАБ 'бин адъна ичтиин анда ве буйруума уймадън?“ Крал, Шими'йе каршъ сьозлерини шьойле сюрдюрдю: „Бабам Давут'а яптъън бютюн кьотюлюклери чок ийи билийорсун. Бу яптъкларъндан долайъ РАБ сени джезаландъраджак. Ама Крал Сюлейман кутсанаджак ве Давут'ун тахтъ РАБ 'бин ьонюнде сонсуза дек курулу каладжактър.“ Крал, Йехояда олу Беная'я буйрук верди. О да гидип Шими'йи ьолдюрдю. Бьойледже Сюлейман'ън краллъъ ийидже пекишти. Сюлейман, Мъсър Фиравуну'нун къзъйла евленди. Бьойледже фиравунла мюттефик олду. Ешини Давут Кенти'не гьотюрдю. Кенди сарайъ, РАБ 'бин Тапънаъ ве Йерушалим'ин чевре сурларъ тамамланънджая кадар орада яшадълар. Халк, хяля чешитли тапънма йерлеринде РАБ 'бе курбан сунуйорду. Чюнкю о гюне дек РАБ 'бин адъна япълмъш бир тапънак йокту. Сюлейман бабасъ Давут'ун куралларъна уярак РАБ 'бе олан севгисини гьостерди. Анджак хяля чешитли тапънма йерлеринде курбан сунуйор, бухур якъйорду. Тапънма йерлеринин ен юнлюсю Гивон'дайдъ. Крал Сюлейман орая гидерек сунакта бин якмалък суну сунду. РАБ Танръ, Гивон'да о гедже рюяда Сюлейман'а гьорюнюп, „Сана не вермеми истерсин?“ дийе сорду. Сюлейман, „Кулун бабам Давут'а бюйюк ийиликлер яптън“ дийе каршълък верди, „О сана балъ, дору, бютюн йюреийле дюрюст бири оларак йолунда йюрюдю. Бугюн тахтъна отураджак бир оул вермекле она бюйюк бир ийилик даха япмъш олдун. „Я РАБ Танръм! Бен хенюз чоджук денеджек бир яшта, йьонетиджилик недир билмезкен бу кулуну бабам Давут'ун йерине крал атадън. Иште кулун кенди сечтиин калабалък халкън, сайъламаяджак кадар бюйюк бир калабалъън ортасъндадър. Бу йюзден бана ьойле сезги долу бир йюрек вер ки, ийи иле кьотюйю айърт едип халкънъ йьонетебилейим. Башка тюрлю сенин бу бюйюк халкънъ ким йьонетебилир!“ Сюлейман'ън бу истеи Раб'би хошнут етти. Сана истемедиклерини де вереджеим: Яшадъън сюредже ьобюр кралларън еришемейеджеи бир зенгинлик ве онура улашаджаксън. Еер сен де бабан Давут гиби куралларъма ве буйрукларъма уйуп йолларъмда йюрюрсен, сана узун ьомюр де вереджеим.“ Сюлейман уянънджа бунун бир рюя олдууну анладъ. Сонра Йерушалим'е гитти, Раб'бин Антлашма Сандъъ 'нън ьонюнде дуруп якмалък сунулар ве есенлик сунуларъ сунду. Айръджа бютюн гьоревлилерине де бир шьолен верди. Бир гюн ики фахише гелип кралън ьонюнде дурду. Кадънлардан бири крала шьойле деди: „Ефендим, бу кадънла бен айнъ евде калъйоруз. Бирликте калдъъмъз сърада бен бир чоджук доурдум. Ики гюн сонра да о доурду. Евде ялнъздък, икимизден башка кимсе йокту. Бу кадън геджелейин чоджуунун юзерине яттъъ ичин чоджук ьолмюш. Гедже яръсъ, бен кулун уйуркен, калкъп чоджууму алмъш, койнуна ятърмъш, кенди ьолю чоджууну да беним койнума коймуш. Сабахлейин олуму емзирмек ичин калктъъмда, ону ьолмюш булдум. Ама сабах айдънлъънда диккатле бакънджа, онун беним доурдуум чоджук олмадъънъ анладъм.“ Ьобюр кадън, „Хайър! Яшаян чоджук беним, ьолю олан сенин!“ дийе чъкъштъ. Биринджи кадън, „Хайър! Ьолен чоджук сенин, яшаян чоджук беним!“ дийе диретти. Кралън ьонюнде бьойле тартъшъп дурдулар. Крал, „Бири, ‚Яшаян чоджук беним, ьолю олан сенин‘ дийор, ьобюрю, ‚Хайър! Ьолен чоджук сенин, яшаян беним‘ дийор. О халде бана бир кълъч гетирин!“ деди. Кълъч гетирилиндже, крал, „Яшаян чоджуу икийе бьолюп яръсънъ бирине, яръсънъ ьобюрюне верин!“ дийе буйурду. Йюреи олунун аджъсъйла съзлаян, чоджуун герчек аннеси крала, „Аман ефендим, сакън чоджуу ьолдюрмейин! Она верин!“ деди. Ьобюр кадънса, „Чоджук не беним, не де сенин олсун, ону икийе бьолсюнлер!“ деди. О заман крал карарънъ верди: „Сакън чоджуу ьолдюрмейин! Биринджи кадъна верин, чюнкю герчек аннеси одур.“ Кралън вердии бу караръ дуян бютюн Исраиллилер хайранлък ичинде калдъ. Херкес адил бир йьонетим ичин Сюлейман'ън Танръ'дан гелен билгелие сахип олдууну анладъ. Сюлейман бютюн Исраил'ин кралъйдъ. Гьоревлилери исе шунлардъ: Кяхин: Садок олу Азаря. Язманлар: Шиша'нън оулларъ Елихореф ве Ахия. Девлет тарихчиси: Ахилут олу Йехошафат. Орду комутанъ: Йехояда олу Беная. Кяхинлер: Садок ве Авиятар. Баш вали: Натан олу Азаря. Кралън ьозел данъшманъ: Натан олу Кяхин Завут. Сарай сорумлусу: Ахишар. Ангаряджъларън башъ: Авда олу Адонирам. Сюлейман'ън Исраил'де он ики бьолге валиси вардъ. Бунлар кралън ве сарайън йийеджек ичеджек герексинимини каршълардъ. Хер вали йълда бир ай бу герексинимлери каршъламакла йюкюмлюйдю. Бу валилер шунлардъ: Ефрайим'ин далък бьолгесинде Бен-Хур; Маказ, Шаалвим, Бейтшемеш ве Елон-Бейтханан бьолгелеринде Бен-Декер; Аруббот, Соко ве бютюн Хефер бьолгесинде Бен-Хесет; Нафат-Дор бьолгесинде Сюлейман'ън къзъ Тафат'ла евли олан Бен-Авинадав; Таанак, Мегиддо, Йизреел'ин алтънда Саретан'ън янъндаки бютюн Бейтшеан ве Бейтшеан'дан Авел-Мехола ве Йокмоам'ън ьотелерине кадар узанан бьолгеде Ахилут олу Баана; Рамот-Гилат, Гилат'та Манашше олу Яир'ин йерлешим биримлери ве Башан'даки Аргов йьоресинде сурлар ве тунч сюргюлерле гючлендирилмиш алтмъш бюйюк кентин башънда Бен-Гевер; Маханайим бьолгесинде Иддо олу Ахинадав; Нафтали бьолгесинде Сюлейман'ън къзъ Басемат'ла евленен Ахимаас; Ашер ве Беалот бьолгелеринде Хушай олу Баана; Иссакар бьолгесинде Паруах олу Йехошафат; Бенямин бьолгесинде Ела олу Шими; Гилат бьолгесинде, яни Аморлулар'ън Кралъ Сихон'ла Башан Кралъ Ог'ун ески топракларънда Ури олу Гевер. Айръджа Яхуда бьолгесинин тек валиси вардъ. Яхуда ве Исраил халкъ къйъларън куму кадар калабалъктъ. Херкес йийип ичип севинч ичинде яшъйорду. Сюлейман, Фърат Ърмаъ'ндан Филист'е, орадан Мъсър сънъръна кадар бютюн юлкелере егеменди. Бу юлкелер Сюлейман'ън яшамъ бойунджа она харач ьодейип хизмет еттилер. Сюлейман'ън сарайънън бир гюнлюк йийеджек герексиними шунлардъ: Отуз кор индже, алтмъш кор кепекли ун; ону ахърда, йирмиси чайърда йетиштирилмиш съър ве йюз койун; айръджа гейиклер, джейланлар, караджалар ве семиз кушлар. Тифсах'тан Газзе'йе кадар, Фърат Ърмаъ'нън батъсъндаки бютюн краллъкларъ Сюлейман йьонетийорду. Хер тарафта баръш вардъ. Дан'дан Беер-Шева'я кадар Яхуда ве Исраил халкънън хер бирейи Сюлейман'ън яшамъ бойунджа кенди асмасъ ве инджир ааджъ алтънда гювенлик ичинде яшадъ. Сюлейман'ън саваш арабаларънън атларъ ичин дьорт бин ахъръ ве он ики бин атлъсъ вардъ. Бьолге валилеринин хер бири кендине дюшен бир ай бойунджа, Крал Сюлейман'а ве софрасъна отуран херкесе йийеджек салар, хичбир шейи ексик етмезди. Хер вали кендисине верилен буйрук уярънджа, саваш арабаларънън атларъйла ьобюр атлар ичин белирли бир йере арпа ве саман гетирирди. Танръ, Сюлейман'а билгелик, дерин бир сезги, къйълардаки кум кадар анлайъш верди. Сюлейман'ън билгелии, бютюн доулуларън ве Мъсърлълар'ън билгелиинден даха юстюндю. О, Езрахлъ Етан, Махол'ун оулларъ Хеман, Калкол ве Дарда дахил херкестен даха билгейди. Юню чевредеки бютюн улуслара яйълмъштъ. Юч бин ьоздейиши ве бин беш езгиси вардъ. Любнан седир ааджъндан дуварларда битен мерджанкьошкотуна кадар бютюн аачлардан сьоз еттии гиби, хайванлар, кушлар, сюрюнгенлер ве балъклардан да сьоз едебилийорду. Сюлейман'ън билгелиини дуян дюнянън бютюн кралларъ она адамларънъ гьондерирди. Бютюн улуслардан инсанлар гелир, Сюлейман'ън билгедже сьозлерини динлерди. Сур Кралъ Хирам, Сюлейман'ън бабасъ Давут'ун йерине крал оларак месхедилдиини дуйунджа, елчилерини Сюлейман'а гьондерди. Чюнкю Давут'ла хеп достча гечинмишти. Сюлейман Хирам'а шу хабери гьондерди: „Билдиин гиби, бабам Давут чевресиндеки савашлар йюзюнден Танръсъ РАБ 'бин адъна бир тапънак япамадъ. Бу савашларда РАБ, Давут'ун дюшманларънъ онун аякларъ алтъна серди. Ойса шимди Танръм РАБ хер йьонден бана рахатлък верди. Не бир дюшманъм вар, не де кьотю бир олай. РАБ, бабам Давут'а, ‚Тахтъна отуртаджаъм олун беним адъма бир тапънак япаджак‘ дийе сьоз верди. Бен де Танръм РАБ 'бин адъна бир тапънак япмая карар вердим. „Шимди бана Любнан'дан седир аачларъ кесмелери ичин адамларъна буйрук вер. Беним адамларъм да сенинкилерле бирликте чалъшсън. Адамларън ичин истедиин юджрети вереджеим. Арамъзда Сайдалълар кадар аач кесмеде уста адамлар олмадъънъ билийорсун.“ Хирам, Сюлейман'дан бу хабери алънджа чок севинди ве, „Бугюн, о бюйюк улусу йьонетмек юзере Давут'а билге бир оул верен РАБ 'бе ьовгюлер олсун!“ деди. Сонра Хирам Сюлейман'а шу хабери гьондерди: „Гьондердиин хабери алдъм. Седир ве чам аачларъйла илгили бютюн дилеклерини йерине гетиреджеим. Адамларъм томрукларъ Любнан'дан денизе индиреджеклер, бен де онларъ саллар халинде балатъп белиртеджеин йере кадар йюздюреджеим. Орада адамларъм онларъ чьозер, сен де алъп гьотюрюрсюн. Сарайъмън йийеджек герексинимини каршъламакла, сен де беним дилеими йерине гетирмиш олурсун.“ Хирам Сюлейман'а истедии кадар седир ве чам томруу саладъ. Сюлейман хер йъл Хирам'а сарайънън йийеджек герексиними оларак йирми бин кор будай, йирми кор саф зейтиняъ верирди. РАБ, вердии сьоз уярънджа, Сюлейман'а билгелик верди. Сюлейман'ла Хирам арасънда баръш вардъ. Араларънда бир антлашма яптълар. Крал Сюлейман ангарясъна чалъштърмак юзере бютюн Исраил'ден отуз бин адам топладъ. Сърайла хер ай он бинини Любнан'а гьондерийорду. Бир ай Любнан'да, ики ай евлеринде калъйорлардъ. Ангарясъна чалъшан адамларън башънда Адонирам вардъ. Сюлейман'ън йюк ташъян 70 000, даларда таш кесен 80 000 адамъ вардъ. Айръджа, ишин йюрюмесини салаян ве ишчилери йьонетен 3 300 гьоревлиси вардъ. Ишчилер, кралън буйруу уярънджа, тапънаън темелини йонтма ташларла атмак юзере оджактан бюйюк ве калители ташлар кесип чъкардълар. Сюлейман'ън ве Хирам'ън япъджъларъйла Геваллълар, тапънаън япъмъ ичин ташларла керестелери кесип хазърладълар. Исраил халкъ Мъсър'дан чъктъктан дьорт йюз сексен йъл сонра, Сюлейман, краллъънън дьордюнджю йълънън икинджи айъ олан Зив айънда РАБ 'бин Тапънаъ'нън япъмъна башладъ. Крал Сюлейман'ън РАБ ичин яптъъ тапънаън узунлуу алтмъш, генишлии йирми, йюксеклии отуз аршъндъ. Тапънаън ана бьолюмюнюн ьонюндеки ейван тапънаън генишлиинде олуп йирми аршъндъ. Ейван тапънаън ьонюнден илерийе дору он аршъндъ. Сюлейман тапънакта дъша дору даралан кафесли пенджерелер яптърдъ. Тапънаън дъш джепхесине битишик, ана бьолюмюн ве ич оданън чевресиндеки дуварлара битишик, одалардан олушан катлар яптърдъ. Алт кат беш аршън, орта кат алтъ аршън, юст кат йеди аршън генишлииндейди. Киришлер тапънаън дуварларъна гирмесин дийе дуварларън чевресинде дъшаръя дору чъкънтълар бърактъ. Тапънаън япъмънда кулланълан ташлар таш оджакларънда йонтулмушту. Онун ичин япъм халиндеки тапънакта чекич ве балта дахил хичбир демир алетин сеси дуйулмадъ. Ашаъ ян катън гириши тапънаън гюнейиндейди. Дьонер бир мердивенле орта ката, орадан да ючюнджю ката чъкълърдъ. Сюлейман тапънаъ япъп тамамладъ. Юстюню седир ааджъндан диреклерле, калън тахталарла капаттъ. Дъш дуварлара битишик катлар тапънаън чевресини капсъйорду. Хер биринин йюксеклии беш аршъндъ. Бунлар седир ааджъндан киришлерле тапънаа екленди. РАБ, Сюлейман'а шьойле сесленди: „Бу тапънаъ япмактасън. Куралларъма, илкелериме ве бютюн буйрукларъма уйуп онлара балъ калърсан, бабан Давут'а вердиим сьозю сенин араджълъънла йерине гетиреджеим. Халкъм Исраил'ин арасънда яшайъп онларъ хич терк етмейеджеим.“ Сюлейман тапънаъ япъп битирди. Тапънаън ич дуварларънън йюзейини седир аачларъйла дьошейип юстлерини табандан тавана кадар тахталарла капладъ. Тапънаън земинини исе чам тахталарла дьошетти. Ен Кутсал Йер оларак адландърълан ич ода, тапънаън арка бьолюмюнде япълдъ. Табандан тавана кадар седир тахтасъндан олушан бир дуварла ьобюр бьолюмлерден айрълдъ. Бу бьолюмюн узунлуу йирми аршъндъ. Бу ич оданън ьонюндеки ана бьолюмюн узунлуу исе кърк аршъндъ. Ташлар гьорюнмесин дийе тапънаън ичи, юзерине сукабаъ ве чичек мотифлери ойулмуш седир тахталаръйла капландъ. Тапънаън ичинде РАБ 'бин Антлашма Сандъъ 'нън конаджаъ ич ода хазърландъ. Бу оданън ичтен иче узунлуу, генишлии ве йюксеклии йирмишер аршъндъ. Сюлейман одайъ саф алтънла каплаттъ. Сунаъ да седир тахталарла дьошетти. Тапънаън ичини саф алтънла каплаттъ; ич оданън ьонюне алтън зинджирлер асъп орайъ да алтънла каплаттъ. Бьойледже ич одадаки сунак дахил, тапънаън ичини тамамен алтънла каплатмъш олду. Ич одада хер бири он аршън йюксеклиинде, иде ааджъндан ики Керув яптъ. Хер канадъ бешер аршън олан Керув'ун ачък канатларъ бир учтан ьобюр уджа топлам он аршъндъ. Ьобюр Керув'ун канат ачъклъъ да он аршъндъ. Хер ики Керув'ун да ьолчюсю ве гьорюнюшю айнъйдъ. Икисинин де йюксеклии он аршъндъ. Сюлейман Керувлар'ъ тапънаън ич одасъна йерлештирди. Керувлар'дан биринин ачък канадъ бир дувара, ьотекинин канадъ каршъ дувара ериширкен, ьобюр канатларъ да оданън ортасънда бирбирине деийорду. Сюлейман Керувлар'ъ да алтънла каплаттъ. Тапънаън ич ве дъш одаларънън бютюн дуварларънъ кабартма Керувлар, хурма аачларъ ве чичек мотифлерийле сюслетти. Тапънаън хем ич, хем де дъш одасънън дьошемелерини алтънла каплаттъ. Ич оданън гиришине иде ааджъндан ики канатлъ сьовели бир капъ яптърдъ. Сьовели капънън генишлии тапънаън генишлиинин беште бирийди. Иде ааджъндан япълан ики капъ канадънън юстюне кабартма Керувлар, хурма аачларъ ве чичек мотифлери ойдурду. Керувлар ве хурма аачларънъ алтънла каплаттъ. Айнъ бичимде ана бьолюмюн гиришине де иде ааджъндан капъ сьовелери яптърдъ. Бу сьовели капъ тапънаън генишлиинин дьортте бирийди. Айръджа, чам ааджъндан, хер бири ики канатлъ, катланабилен ики капъ яптърдъ. Бунларън да юстюне Керувлар, хурма аачларъ ве чичек мотифлери ойдурду. Оймаларън юзерини дюзгюн бичимде алтънла каплаттъ. Ич авлунун дуварларънъ юч съра йонтма таш ве бир съра седир ааджъ киришлерийле яптърдъ. РАБ 'бин Тапънаъ'нън темели дьордюнджю йълън Зив айънда атълдъ. Он биринджи йълън секизинджи айъ олан Бул айънда тапънак тасарландъъ бичимде бютюн айрънтъларъйла тамамландъ. Тапънаън япъмъ Сюлейман'ън йеди йълънъ алмъштъ. Сюлейман кендине, япъмъ он юч йъл сюрен бир сарай яптърдъ. Узунлуу йюз, генишлии елли, йюксеклии отуз аршън олан Любнан Орманъ адънда бир сарай даха яптърдъ. Сарай седир киришлер йерлештирилмиш дьорт съра халиндеки седир сютунларън юзерине япълмъштъ. Сютунларън юстюндеки кърк беш киришин юстю седир тахталаръйла капланмъштъ. Бир съра он беш кириштен олушуйорду. Кафесли пенджерелер юч съра халинде бирбирине бакаджак бичимде япълмъштъ. Капълар ве капъ сьовелери дьорт кьошелийди. Пенджерелер исе юч съра халинде бирбирине бакаджак бичимде япълмъштъ. Сюлейман елли аршън узунлуунда отуз аршън генишлиинде сютунлу бир ейван яптърдъ. Ейванън ьонюнде сютунларла дестекленмиш асма таван вардъ. Тахт Ейванъ'нъ, яни карарларън вериледжеи Яргъ Ейванъ'нъ да яптърдъ. Бу ейван да баштан ашаъ седир тахталаръйла каплъйдъ. Ейванън аркасънда ьобюр авлудаки кенди отураджаъ сарай да айнъ бичимде япълмъштъ. Сюлейман, каръсъ олан фиравунун къзъ ичин де бу ейванън бензери бир сарай яптърдъ. Дъшаръдан бюйюк авлуя, темелден чатъя кадар бютюн бу япълар калители ташларла япълмъштъ. Ташлар тестерейле кесилмиш, ьон ве арка йюзлери йонтулмуш, белирли ьолчюлере гьоре хазърланмъштъ. Темеллер секиз ве он аршън узунлуунда бюйюк, сечме ташлардан атълмъштъ. Юстлеринде белирли ьолчюлере гьоре кесилмиш калители ташлар ве седир киришлер вардъ. Бюйюк авлу юч съра йонтма таш ве бир съра седир киришлеринден олушан бир дуварла чеврилмишти. РАБ 'бин Тапънаъ'нън ич авлусуйла ейванън дуварларъ да айнъ япъдайдъ. Крал Сюлейман хабер гьондерип Сур'дан Хирам'ъ гетиртти. Хирам'ън аннеси Нафтали оймаъндан дул бир кадън, бабасъ исе Сурлу бир тунч ишчисийди. Хирам тунч ишлемеде билгили, денейимли, уста бирийди. Гелип Крал Сюлейман'ън бютюн ишлерини яптъ. Хирам хер биринин йюксеклии он секиз аршън ве чевреси он ики аршън олан ики тунч сютун дьоктю. Сютунларън юзерине коймак ичин бешер аршън йюксеклиинде дьокме тунчтан ики сютун башлъъ яптъ. Ейванда булунан дьорт аршън йюксеклииндеки сютун башлъкларъ да нилюфер бичиминдейди. Хер ики сютун башлъънда, ьоргюлю аа якън чъкънтънън йукаръсънда чепечевре дизилер халинде ики йюз нар мотифи вардъ. Хирам сютунларъ тапънаън ейванъна дикип садакине Якин, солдакине Боаз адънъ верди. Сютун башлъкларъ нилюфер бичиминдейди. Бьойледже сютунларън иши тамамланмъш олду. Хирам дьокме тунчтан он аршън чапънда, беш аршън деринлиинде, чевреси отуз аршън йуварлак бир хавуз яптъ. Хавуз, кенарларънън алтъндаки ики съра сукабаъ мотифийле бирликте дьокюлмюштю. Хер аршънда онар тане олан бу мотифлер хавузу чепечевре кушатъйорду. Хавуз ючю кузейе, ючю батъя, ючю гюнейе, ючю де доуя бакан он ики боа хейкели юзерине отуртулмушту. Боаларън саръларъ иче дьонюктю. Хавузун чепери дьорт пармак калънлъъндайдъ; кенарларъ кясе кенарларънъ, нилюферлери андъръйорду. Ики бин бат су алъйорду. Хирам хер бири дьорт аршън узунлуунда, дьорт аршън генишлиинде ве юч аршън йюксеклиинде он адет тунч аяклък яптъ. Аяклъклар айналъкларла дьошенмиш, айналъклар да черчеве ичине алънмъштъ. Айналъклар аслан, боа, Керув мотифлерийле сюсленмишти. Черчевелер де бьойлейди, ялнъз асланларла боаларън юстюнде ве алтънда саркък челенк ишлемелери вардъ. Хер бир аяклъън дьорт тунч текерлеи ве дингиллери вардъ. Дьорт кьошейе де казан ичин дестеклер япълмъштъ. Хер дьокме дестек челенклерле сюсленмишти. Аяклъън юст йюзейинде казан ичин бир аршън йюксеклиинде йуварлак черчевели бир бошлук вардъ. Бошлуун табанъ бир бучук аршън генишлииндейди. Чевресинде оймалар вардъ. Аяклъкларън айналъкларъ йуварлак деил, карейди. Айналъкларън алтъндаки дьорт текерлеин дингиллери аяклъклара балъйдъ. Хер текерлеин чапъ бир бучук аршъндъ. Текерлеклер саваш арабаларънън текерлеклери гибийди. Дингиллери, жантларъ, пармакларъ ве гьобеклеринин хепси дьокюмдю. Хер аяклъън дьорт кьошесинде де кендинден дьорт дестек вардъ. Аяклъкларън юстюнде яръм аршън йюксеклиинде йуварлак бирер халка вардъ. Аяклъкларън башъндаки даянаклар ве ян айналъклар да аяклъклара битишикти. Хирам даянакларън ве айналъкларънън генишлии оранънда хер биринин йюзейине Керувлар, асланлар, хурма аачларъ, чеврелерине де челенклер ойду. Бьойледже он аяклъъ яптъ; хепсинин дьокюмю, ьолчюсю ве бичими айнъйдъ. Хирам айръджа он аяклъън юзерине отуран дьордер аршън генишлиинде он тунч казан яптъ. Хер казан кърк бат су алъйорду. Аяклъкларън бешини тапънаън гюнейине, бешини кузейине йерлештирди. Хавузу исе тапънаън гюнейдоу кьошесине йерлештирди. Хирам казанлар, кюреклер, чанаклар яптъ. Бьойледже Крал Сюлейман ичин юстленмиш олдуу РАБ 'бин Тапънаъ'йла илгили бютюн ишлери тамамламъш олду: Ики сютун ве ики йуварлак сютун башлъъ, бу башлъкларъ сюслейен ики ьоргюлю а, Сютунларън йуварлак башлъкларънъ сюслейен ики ьоргюлю аън юзерини икишер съра халинде сюслейен дьорт йюз нар мотифи, Он казан ве аяклъкларъ, Хавуз ве хавузу ташъян он ики боа хейкели, Ковалар, кюреклер, чанаклар. Хирам'ън Крал Сюлейман ичин РАБ 'бин Тапънаъ'на яптъъ бютюн бу ешялар парлак тунчтандъ. Крал бунларъ Шериа Овасъ'нда, Суккот иле Саретан арасъндаки килли топракларда дьоктюрмюштю. Ешялар о кадар чокту ки, Сюлейман хепсини тартмадъ. Кулланълан тунджун хесабъ тутулмадъ. Сюлейман'ън РАБ 'бин Тапънаъ ичин яптърдъъ алтън ешялар шунлардъ: Сунак, екмеклерин Танръ'нън хузуруна кондуу маса, Ич оданън гиришине, беши саа, беши сола йерлештирилен саф алтън кандилликлер, чичек сюслемелери, кандиллер, машалар, Саф алтън таслар, фитил машаларъ, чанаклар, табаклар, бухурданлар. Тапънактаки ич оданън, яни Ен Кутсал Йер 'ин ве ана бьолюмюн капъ ментешелери де алтъндандъ. РАБ 'бин Тапънаъ'нън япъмъ тамамланънджа Крал Сюлейман, бабасъ Давут'ун ададъъ алтън, гюмюш ве ьобюр ешяларъ гетирип тапънаън хазине одаларъна йерлештирди. Крал Сюлейман РАБ 'бин Антлашма Сандъъ 'нъ Давут Кенти олан Сийон'дан гетирмек юзере Исраил халкънън илери геленлерийле бютюн оймак ве бой башларънъ Йерушалим'е чаърдъ. Хепси йединджи ай олан Етаним айъндаки байрамда Крал Сюлейман'ън ьонюнде топландъ. Исраил'ин бютюн илери геленлери топланънджа, базъ кяхинлер Антлашма Сандъъ'нъ йерден калдърдълар. Сандъъ, Булушма Чадъръ'нъ ве чадърдаки бютюн кутсал ешяларъ кяхинлерле Левилилер тапънаа ташъдълар. Крал Сюлейман ве бютюн Исраил топлулуу Антлашма Сандъъ'нън ьонюнде сайъсъз давар ве съър курбан етти. Кяхинлер РАБ 'бин Антлашма Сандъъ'нъ тапънаън ич одасъна, Ен Кутсал Йер 'е ташъйъп Керувлар 'ън канатларънън алтъна йерлештирдилер. Керувлар'ън канатларъ сандъън кондуу йерин юстюне кадар узанъйор ве сандъъ да, съръкларънъ да ьортюйорду. Съръклар ьойле узунду ки, учларъ ич оданън ьонюндеки Кутсал Йер 'ден гьорюнюйорду. Анджак дъшаръдан гьорюнмюйорду. Бунлар хяля орададър. Сандъън ичинде Муса'нън Хорев Даъ'нда койдуу ики таш левхадан башка бир шей йокту. Бунлар Мъсър'дан чъкъшларънда РАБ 'бин Исраиллилер'ле яптъъ антлашманън таш левхаларъйдъ. Кяхинлер Кутсал Йер'ден чъкънджа, РАБ 'бин Тапънаъ'нъ бир булут долдурду. Бу булут йюзюнден кяхинлер гьоревлерини сюрдюремедилер. Чюнкю РАБ 'бин гьоркеми тапънаъ долдурмушту. О заман Сюлейман шьойле деди: „Я РАБ, каранлък булутларда отурурум демиштин. Сенин ичин гьоркемли бир тапънак, сонсуза дек яшаяджаън бир конут яптъм.“ Крал аякта дуран бютюн Исраил топлулууна дьонерек онларъ кутсадъктан сонра шьойле деди: „Бабам Давут'а вердии сьозю тутан Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бе ьовгюлер олсун! РАБ демишти ки, ‚Халкъм Исраил'и Мъсър'дан чъкардъъм гюнден бу яна, ичинде булунаджаъм бир тапънак яптърмак ичин Исраил оймакларъна аит кентлерден хичбирини сечмедим. Анджак халкъм Исраил'и йьонетмеси ичин Давут'у сечтим.‘ „Бабам Давут Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бин адъна бир тапънак япмайъ йюректен истийорду. Ама РАБ, бабам Давут'а, ‚Адъма бир тапънак япмайъ йюректен истемен ийи бир шей‘ деди, ‚Не вар ки, адъма япъладжак бу тапънаъ сен деил, ьоз олун япаджак.‘ „ РАБ вердии сьозю йерине гетирди. РАБ 'бин сьозю уярънджа, бабам Давут'тан сонра Исраил тахтъна бен гечтим ве Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бин адъна тапънаъ бен яптърдъм. Айръджа, РАБ 'бин аталаръмъзъ Мъсър'дан чъкардъънда онларла яптъъ антлашманън ичинде корундуу сандък ичин тапънакта бир йер хазърладъм.“ Сюлейман РАБ 'бин сунаънън ьонюнде, Исраил топлулуунун каршъсънда дуруп еллерини гьоклере ачтъ. „Я РАБ, Исраил'ин Танръсъ, йерде ве гьокте сана бензер башка танръ йоктур“ деди, „Бютюн йюреклерийле йолуну излейен кулларънла яптъън антлашмая балъ калърсън. Азънла кулун бабам Давут'а вердиин сьозю бугюн еллеринле йерине гетирдин. „Шимди, я РАБ, Исраил'ин Танръсъ, кулун бабам Давут'а вердиин ьобюр сьозю де тутманъ истийорум. Она, ‚Сенин сойундан Исраил тахтъна отураджакларън ардъ аркасъ кесилмейеджектир; йетер ки, чоджукларън ьонюмде сенин гиби диккатле йюрюсюнлер‘ демиштин. Ей Исраил'ин Танръсъ, шимди кулун бабам Давут'а вердиин сьозлери йерине гетирмени истийорум. „Танръ герчектен йерйюзюнде яшар мъ? Сен гьоклере, гьоклерин гьоклерине биле съмазсън. Беним яптъъм бу тапънак не ки! Я РАБ Танръм, кулунун бугюн еттии дуайъ, ялваръшъ ишит; дуасъна ве якаръшъна кулак вер. Гьозлерин гедже гюндюз, ‚Орада булунаджаъм!‘ дедиин бу тапънаън юзеринде олсун. Кулунун бурая йьонелерек еттии дуайъ ишит. Бурая йьонелерек дуа еден кулунун ве халкън Исраил'ин ялваръшънъ ишит. Гьоклерден, отурдуун йерден кулак вер; дуйунджа баъшла. „Бири комшусуна каршъ гюнах ишлейип ант ичмек зорунда калдъънда, гелип бу тапънакта, сенин сунаънън ьонюнде ант ичерсе, гьоклерден кулак вер ве гереини яп. Сучлунун джезасънъ веререк, сучсузу хаклъ чъкарарак кулларънъ яргъла. „Сана каршъ гюнах ишледии ичин дюшманларъна йеник дюшен халкън Исраил йине сана дьонер, адънъ анар, бу тапънакта дуа едип якарарак ьонюне чъкарса, гьоклерден кулак вер, халкън Исраил'ин гюнахънъ баъшла. Онларъ аталаръна вердиин юлкейе йине кавуштур. „Халкън сана каршъ гюнах ишледии ичин гьоклер капанъп ямур ямазса, съкънтъя дюшен халкън бурая йьонелип дуа едер, адънъ анар ве гюнахларъндан дьонерсе, гьоклерден кулак вер; кулларънън, халкън Исраил'ин гюнахларънъ баъшла. Онлара дору йолда йюрюмейи ьорет, халкъна мюлк оларак вердиин юлкене ямурларънъ гьондер. „Юлкейи кътлък, салгън хасталък, самйели, кюф, търтъл я да чекиргелер кавурдуунда, дюшманлар кентлерден биринде халкънъ кушаттъънда, херханги бир фелакет я да хасталък орталъъ сардъънда, халкъндан бир киши я да бютюн халкън Исраил башъна гелен фелакети айръмсар, дуа едип якарарак еллерини бу тапънаа дору ачарса, гьоклерден, отурдуун йерден кулак вер ве баъшла. Инсанларън йюреклерини ялнъзджа сен билирсин. Онлара яптъкларъна гьоре давран ки, аталаръмъза вердиин бу юлкеде яшадъкларъ сюредже сенден корксунлар. „Халкън Исраил'ден олмаян, ама сенин йюдже адънъ, гюджюню, кудретини дуйуп узак юлкелерден гелен ябанджълар бу тапънаа гелип дуа едерлерсе, гьоклерден, отурдуун йерден кулак вер, ялваръшларънъ янътла. Ьойле ки, дюнянън бютюн улусларъ, халкън Исраил гиби, сенин адънъ билсин, сенден корксун ве яптърдъъм бу тапънаън сана аит олдууну ьоренсин. „Халкън дюшманларъна каршъ гьостердиин йолдан саваша гидеркен сана, сечтиин бу кенте ве адъна яптърдъъм бу тапънаа йьонелип дуа едерсе, дуаларъна, якаръшларъна гьоклерден кулак вер ве онларъ куртар. „Сана каршъ гюнах ишледиклеринде –гюнах ишлемейен тек киши йоктур– сен ьофкеленип онларъ якън я да узак бир юлкейе тутсак оларак гьотюреджек дюшманларънън елине теслим едерсен, онлар да тутсак олдукларъ юлкеде пишманлък дуйуп гюнахларъндан дьонер, ‚Гюнах ишледик, йолдан сапъп кьотюлюк яптък‘ дийерек сана якарърларса, тутсак олдукларъ юлкеде джандан ве йюректен сана дьонерлерсе, аталаръна вердиин юлкелерине, сечтиин кенте ве адъна яптърдъъм тапънаъна йьонелип дуа едерлерсе, гьоклерден, отурдуун йерден дуаларъна, якаръшларъна кулак вер, онларъ куртар. Сана каршъ гюнах ишлемиш олан халкънъ ве ишледиклери бютюн сучларъ баъшла. Дюшманларънън онлара аджъмасънъ сала. Чюнкю онлар демир еритме оджаъндан, Мъсър'дан чъкардъън кенди халкън, кенди мирасъндър. „Сана хер ялваръшларънда онлара кулак вер, бу кулунун ве халкън Исраил'ин ялваръшларънъ динле. Ей Егемен РАБ, аталаръмъзъ Мъсър'дан чъкардъънда кулун Муса араджълъъйла дедиин гиби, онларъ дюнянън бютюн халкларъ арасъндан кендине мирас оларак сечтин.“ Сюлейман, РАБ 'бе дуасънъ ве ялваръшънъ битириндже, еллери гьоклере ачък, дизлери юзерине чьокмюш олдуу РАБ 'бин сунаънън ьонюнден калктъ. Аякта дуруп бютюн Исраил топлулууну йюксек сесле шьойле кутсадъ: „Сьозюню тутуп халкъ Исраил'е есенлик верен РАБ 'бе ьовгюлер олсун. Кулу Муса араджълъъйла вердии ийи сьозлерин хичбири боша чъкмадъ. Танръмъз РАБ аталаръмъзла олдуу гиби бизимле де олсун ве бизи хич бъракмасън, бизден айрълмасън. Бютюн йолларънъ излемемиз, аталаръмъза вердии буйруклара, кураллара, илкелере уймамъз ичин РАБ йюреклеримизи кендине йьонелтсин. Я РАБ Танръмъз, ьонюнде ялваръркен сьойледиим бу сьозлери гедже гюндюз анъмса. Кулуну ве халкън Исраил'и хер дурумда кору. Сонунда дюнянън бютюн улусларъ билсинлер ки, тек Танръ РАБ 'дир ве О'ндан башка Танръ йоктур. Бугюнкю гиби О'нун куралларъна гьоре яшамак ве буйрукларъна уймак ичин бютюн йюреинизи Танръмъз РАБ 'бе адайън.“ Крал ве бютюн Исраил халкъ РАБ 'бин ьонюнде курбан кестилер. Сюлейман, есенлик курбанъ оларак РАБ 'бе йирми ики бин съър, йюз йирми бин давар курбан етти. Бьойледже крал ве бютюн Исраил халкъ, РАБ 'бин Тапънаъ'нъ адама ишини тамамламъш олду. Айнъ гюн крал, тапънаън ьонюндеки авлунун орта късмънъ да кутсадъ. Якмалък сунуларъ, тахъл сунуларънъ ве есенлик сунуларънън яларънъ орада сунду. Чюнкю РАБ 'бин ьонюндеки тунч сунак якмалък сунуларъ, тахъл сунуларънъ ве есенлик сунуларънън яларънъ аламаяджак кадар кючюктю. Сюлейман, Лево-Хамат'тан Мъсър Вадиси'не кадар хер йерден гелен Исраиллилер'ин олуштурдуу бюйюк топлулукла бирликте Танръмъз РАБ 'бин ьонюнде арт арда йедишер гюн, топлам он дьорт гюн байрам яптъ. Крал секизинджи гюн халкъ евлерине гьондерди. Онлар да кралъ кутсайъп РАБ 'бин, кулу Давут ве халкъ Исраил ичин япмъш олдуу бютюн ийиликлерден долайъ севинч дуярак мутлулук ичинде евлерине дьондюлер. Сюлейман РАБ 'бин Тапънаъ'нъ, сарайъ ве япмайъ истедии бютюн ишлери битириндже, РАБ даха ьондже Гивон'да олдуу гиби она йине гьорюнерек шьойле деди: „Дуанъ ве якаръшънъ дуйдум. Адъм сюрекли орада булунсун дийе яптъън бу тапънаъ кутсал кълдъм. Гьозлерим онун юстюнде, йюреим хер заман орада оладжактър. Сана гелиндже, бабан Давут'ун яптъъ гиби, бютюн йюреинле ве дорулукла йолларъмъ излер, буйурдуум хер шейи япар, куралларъма ве илкелериме уярсан, бабан Давут'а, ‚Исраил тахтъндан сенин сойунун ардъ аркасъ кесилмейеджектир‘ дийе вердиим сьозю тутуп краллъънъ сонсуза дек пекиштиреджеим. „Ама сиз я да чоджукларънъз йолларъмдан сапар, буйрукларъма ве куралларъма уймаз, гидип башка илахлара куллук едер, тапарсанъз, сизе вердиим бу юлкеден сизи сьокюп атаджаъм, адъма кутсал кълдъъм бу тапънаъ терк едеджеим; Исраил бютюн улуслар арасънда ашаъланъп алай конусу оладжак. Бу гьостеришли тапънаън ьонюнден геченлер, хайрет ве дехшет ичинде, ‚ РАБ бу юлкейи ве тапънаъ неден бу дурума гетирди?‘ дийе сораджаклар. Ве, дийеджеклер ки, ‚Исраил халкъ, аталарънъ Мъсър'дан чъкаран Танръларъ РАБ 'би терк етти; башка илахларън ардъндан гитти, онлара тапъп куллук етти. РАБ бу йюзден бютюн бу кьотюлюклери башларъна гетирди.‘“ Сюлейман ики япъйъ – РАБ 'бин Тапънаъ'йла кенди сарайънъ– йирми йълда битирди. Бу япълар ичин истедии седир ве чам аачларъйла алтънъ салаян Сур Кралъ Хирам'а Джелиле бьолгесинде йирми кент верди. Хирам гидип Сюлейман'ън кендисине вердии кентлери гьорюндже онларъ беенмеди. Сюлейман'а, „Бунлар мъ бана вердиин кентлер, кардешим!“ деди. Бу йюзден о бьолге бугюн де „Кавул “ дийе билинир. Ойса Хирам, Крал Сюлейман'а йюз йирми талант алтън гьондермишти. Крал Сюлейман РАБ 'бин Тапънаъ'нъ, кенди сарайънъ, Милло 'йу ве Йерушалим'ин сурларънъ яптърмак; айръджа Хасор, Мегиддо ве Гезер кентлерини онаръп гючлендирмек амаджъйла ангаряджъларъ топламъштъ. Мъсър Фиравуну гидип Гезер'и еле гечирмиш ве атеше вермишти. Орада яшаян Кенанлълар'ъ ьолдюререк кенти Сюлейман'ла евленен къзъна армаан етмишти. Сюлейман Гезер'и, Ашаъ Бейтхорон'у, Баалат'ъ ве кърсал бир бьолгеде булунан Тамар'ла бирликте бютюн амбарлъ кентлери, айръджа саваш арабаларъйла атларън булундуу кентлери де онаръп гючлендирди. Бьойледже Йерушалим'де, Любнан'да, йьонетими алтъндаки бютюн топракларда хер истедиини яптърмъш олду. Исраил халкъндан олмаян Аморлулар, Хититлер, Перизлилер, Хивлилер ве Йевуслулар'дан артакаланлара гелиндже, Сюлейман Исраил халкънън тамамен йок едемедии бу инсанларън сойундан гелип юлкеде каланларъ ангаряя кошту. Бу дурум бугюн де сюрюйор. Анджак Сюлейман Исраил халкъндан хич кимсейе кьолелик яптърмадъ. Онлар савашчъ, гьоревли, комутан, субай, саваш арабаларъйла атлъларън комутанъ оларак гьорев яптълар. Сюлейман'ън япълан ишлерин башънда дуран ве чалъшанларъ денетлейен беш йюз елли гьоревлиси вардъ. Фиравунун къзъ, Давут Кенти'нден Сюлейман'ън кендиси ичин яптърдъъ сарая ташъндъктан сонра, Сюлейман Милло'йу яптърдъ. Сюлейман РАБ ичин яптърдъъ сунакта йълда юч кез якмалък сунулар ве есенлик сунуларъ сунардъ. Айръджа РАБ 'бин ьонюндеки сунаън юстюнде бухур да якардъ. Бьойледже Сюлейман тапънаън япъмънъ тамамламъш олду. Крал Сюлейман Едомлулар'ън юлкесинде, Камъш Денизи къйъсънда Ейлат якънларъндаки Есйон-Гевер'де гемилер яптърдъ. Хирам денизи билен гемиджилерини Сюлейман'ън адамларъйла бирликте Офир'е гьондерди. Офир'е гиден бу гемиджилер, Крал Сюлейман'а 420 талант алтън гетирдилер. Саба Краличеси, РАБ 'бин адъндан ьотюрю Сюлейман'ън артан юнюню дуйунджа, ону четин соруларла сънамая гелди. Чешитли бахарат, чок миктарда алтън ве деерли ташларла йюклю бюйюк бир керван ешлиинде Йерушалим'е гелен краличе, аклъндан гечен хер шейи Сюлейман'ла конушту. Сюлейман онун бютюн соруларъна каршълък верди. Кралън она янът булмакта гючлюк чектии хичбир кону олмадъ. Крала, „Юлкемдейкен яптъкларънла ве билгелиинле илгили дуйдукларъм доруймуш“ деди, „Ама гелип кенди гьозлеримле гьорюнджейе дек инанмамъштъм. Бунларън яръсъ биле бана анлатълмадъ. Билгелиин де, зенгинлиин де дуйдукларъмдан кат кат фазла. Не мутлу адамларъна! Не мутлу сана хизмет еден гьоревлилере! Чюнкю сюрекли билгелиине танък олуйорлар. Сенден хошнут калан, сени Исраил тахтъна отуртан Танрън РАБ 'бе ьовгюлер олсун! РАБ Исраил'е сонсуз севги дуйдуундан, адалети ве дорулуу саламан ичин сени крал яптъ.“ Саба Краличеси крала 120 талант алтън, чок бюйюк миктарда бахарат ве деерли ташлар армаан етти. Крала о кадар бахарат армаан етти ки, бир даха бу кадар чок бахарат гьорюлмеди. Бу арада Хирам'ън гемилери Офир'ден алтън ве бюйюк миктарда алмуг керестесийле деерли ташлар гетирдилер. Крал, РАБ 'бин Тапънаъ'йла сарайън търабзанларънъ, чалгъджъларън лирлерийле ченклерини бу алмуг керестесинден яптърдъ. Бугюне дек о кадар алмуг ааджъ не гелмиш, не де гьорюлмюштюр. Крал Сюлейман Саба Краличеси'нин хер истеини, хер дилеини йерине гетирди. Айръджа она гьонюлден копан бирчок армаан верди. Бундан сонра краличе адамларъйла бирликте орадан айрълъп кенди юлкесине дьондю. Сюлейман'а бир йълда гелен алтънън миктаръ 666 талантъ булуйорду. Алъм сатъмла урашанларла тюджджарларън казанчларъндан ве Арабистан'ън бютюн кралларъйла Исраил валилеринден геленлер бунун дъшъндайдъ. Крал Сюлейман хер бири алтъ йюз шекел аърлъънда дьовме алтъндан ики йюз бюйюк калкан яптърдъ. Айръджа хер бири юч мина аърлъънда дьовме алтъндан юч йюз кючюк калкан яптърдъ. Крал бу калканларъ Любнан Орманъ адъндаки сарая койду. Крал филдишинден бюйюк бир тахт яптъръп саф алтънла каплаттъ. Тахтън алтъ басамаъ, арка късмънда йуварлак бир башлъъ вардъ. Отурулан йерин ики янънда коллар, хер колун янънда бирер аслан хейкели булунуйорду. Алтъ басамаън ики янънда он ики аслан хейкели вардъ. Хичбир краллъкта бьойлеси япълмамъштъ. Крал Сюлейман'ън кадехлерийле Любнан Орманъ адъндаки сарайън бютюн ешяларъ саф алтъндан япълмъш, хич гюмюш кулланълмамъштъ. Чюнкю Сюлейман'ън дьонеминде гюмюшюн деери йокту. Хирам'ън гемилеринин янъсъра, кралън да денизде тиджарет гемилери вардъ. Бу гемилер юч йълда бир алтън, гюмюш, филдиши ве тюрлю маймунларла йюклю оларак дьонерлерди. Крал Сюлейман дюнянън бютюн кралларъндан даха зенгин, даха билгейди. Танръ'нън Сюлейман'а вердии билгелии динлемек ичин бютюн дюня ону гьормек истерди. Ону гьормейе геленлер хер йъл армаан оларак алтън ве гюмюш ешя, гийси, силах, бахарат, ат, катър гетирирлерди. Сюлейман саваш арабаларъйла атларънъ топладъ. Бин дьорт йюз саваш арабасъ, он ики бин атъ вардъ. Бунларън бир късмънъ саваш арабаларъ ичин айрълан кентлере, бир късмънъ да кенди янъна, Йерушалим'е йерлештирди. Краллъъ дьонеминде Йерушалим'де гюмюш таш деерине дюштю. Седир аачларъ Шефела'даки ябанъл инджир аачларъ кадар боллаштъ. Сюлейман'ън атларъ Мъсър ве Кеве'ден гетирилирди. Кралън тюджджарларъ атларъ Кеве'ден сатън алърдъ. Мъсър'дан бир саваш арабасъ алтъ йюз, бир ат йюз елли шекел гюмюше гетирилирди. Бунларъ бютюн Хитит ве Арам кралларъна сатарлардъ. Крал Сюлейман фиравунун къзънън янъсъра Моавлъ, Аммонлу, Едомлу, Сайдалъ ве Хититли бирчок ябанджъ кадън севди. Бу кадънлар РАБ 'бин Исраил халкъна, „Не сиз онларън арасъна гирин, не де онлар сизин аранъза гирсинлер; чюнкю онлар кесинликле сизи кенди илахларънън ардънджа йюрюмек юзере саптъраджаклардър“ дедии улуслардандъ. Буна каршън, Сюлейман онлара севгийле баландъ. Сюлейман'ън крал къзларъндан йеди йюз каръсъ ве юч йюз джарийеси вардъ. Каръларъ ону йолундан саптърдълар. Сюлейман яшландъкча, каръларъ ону башка илахларън ардънджа йюрюмек юзере саптърдълар. Бьойледже Сюлейман бютюн йюреини Танръсъ РАБ 'бе адаян бабасъ Давут гиби яшамадъ. Сайдалълар'ън танръчасъ Ашторет 'е ве Аммонлулар'ън иренч илахъ Молек 'е таптъ. Бьойледже РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптъ, РАБ 'бин йолунда йюрюйен бабасъ Давут гиби там анламъйла РАБ 'би излемеди. Йерушалим'ин доусундаки тепеде Моавлълар'ън иренч илахъ Кемош'а ве Аммонлулар'ън иренч илахъ Молек'е тапмак ичин бир йер яптърдъ. Илахларъна бухур якъп курбан кесен бютюн ябанджъ каръларъ ичин де айнъ шейлери яптъ. „Сенинле яптъъм антлашмая ве куралларъма билерек уймадъън ичин краллъъ елинден аладжаъм ве гьоревлилеринден бирине вереджеим“ деди, „Анджак бабан Давут'ун хатъръ ичин, буну сенин яшадъън сюреде деил, олун крал олдуктан сонра япаджаъм. Ама олунун елинден бютюн краллъъ алмаяджаъм. Кулум Давут'ун ве кенди сечтиим Йерушалим'ин хатъръ ичин олуна бир оймак бъракаджаъм.“ РАБ крал сойундан гелен бир дюшманъ, Едомлу Хадат'ъ Сюлейман'а каршъ аякландърдъ. Даха ьондже, Давут Едомлулар'ла савашъркен, ьолюлери гьоммейе гиден орду комутанъ Йоав Едом'даки бютюн еркеклери ьолдюрмюштю. Йоав иле Исраиллилер Едом'даки еркеклерин хепсини йок единджейе дек, алтъ ай орада калмъшлардъ. Анджак генч Хадат, бабасънън гьоревлилеринден базъ Едомлулар'ла бирликте Мъсър'а качмъштъ. Сонра Мидян'дан айрълъп Паран'а гитмишлер, орадан базъ Паранлълар'ъ да янларъна алъп Мъсър'а, фиравунун янъна гелмишлерди. Фиравун Хадат'а барънак, йийеджек ве топрак саламъштъ. Хадат фиравунун достлууну казандъ. Бунун юзерине фиравун, кенди каръсъ Краличе Тахпенес'ин къзкардешини Хадат'ла евлендирди. Тахпенес'ин къзкардеши Хадат'а Генуват адлъ бир оул доурду. Тахпенес чоджуу сарайда фиравунун чоджукларъйла бирликте бюйюттю. Хадат Давут'ла орду комутанъ Йоав'ън ьолюм хаберини Мъсър'да дуйду. Фиравуна, „Изин вер, кенди юлкеме дьонейим“ деди. Фиравун, „Бир ексиин ми вар, неден юлкене дьонмек истийорсун?“ дийе сорду. Хадат, „Хайър, ама лютфен гитмеме изин вер“ дийе янътладъ. Танръ, ефендиси Сова Кралъ Хададезер'ден качан бир дюшманъ, Еляда олу Резон'у Сюлейман'а каршъ аякландърдъ. Давут Совалълар'а салдърдъънда, Резон чевресине хайдутларъ топлайъп онлара ьондерлик етмишти. Бирликте Шам'а гитмишлер, орада калъп йьонетими еле гечирмишлерди. Хадат'ън яптъъ кьотюлююн янъсъра, Резон Сюлейман яшадъъ сюредже Исраил'ин дюшманъ олду; Арам'да краллък япарак Исраил'ден нефрет етти. Ефрайим оймаъндан Неват олу Середалъ Яровам Крал Сюлейман'а каршъ аякландъ. Яровам Сюлейман'ън гьоревлилеринденди. Аннеси Серуа адлъ дул бир кадъндъ. Яровам'ън крала каршъ аякланмасънън ьойкюсю шьойлейди: Сюлейман Милло 'йу яптъръп бабасъ Давут'ун Кенти'ндеки сурларън гедиини капатмъштъ. Яровам чок йетенекли бирийди. Сюлейман бу генч адамън не денли чалъшкан олдууну гьорюндже, Йусуф сойунун бютюн аър ишлеринин сорумлулууну она верди. Бир гюн Яровам Йерушалим'ин дъшъна чъктъ. Йолда Шилолу Пейгамбер Ахия иле каршълаштъ. Ахия йени гийсисини гиймишти. Икиси кент дъшънда ялнъздълар. Ахия юзериндеки гийсийи йъртъп он ики парчая айърдъ ве Яровам'а, „Он парчайъ кендине ал“ деди, „Чюнкю Исраил'ин Танръсъ РАБ дийор ки, ‚Бен, Сюлейман'ън елинден краллъъ алъп он оймаъ сана вереджеим. Ама кулум Давут'ун ве Исраил оймакларънън яшадъъ кентлер арасъндан сечтиим Йерушалим Кенти'нин хатъръ ичин бир оймаъ онда бъракаджаъм. Чюнкю Сюлейман бана сърт чевирип Сайдалълар'ън танръчасъ Ашторет 'е, Моавлълар'ън илахъ Кемош'а ве Аммонлулар'ън илахъ Молек 'е таптъ. Куралларъма, илкелериме уйуп гьозюмде дору оланъ япан бабасъ Давут гиби йолларъмъ излемеди. Ама буйрукларъма, куралларъма балъ калан, сечтиим кулум Давут'ун хатъръ ичин Сюлейман'ън елинден бютюн краллъъ алмаяджаъм. Яшамъ бойунджа ону ьондер япаджаъм. Анджак краллъъ олунун елинден алъп он оймаъ сана вереджеим. Адъмъ йерлештирмек ичин кендиме сечтиим Йерушалим Кенти'нде кулум Давут ичин ьонюмде сьонмейен бир ъшък олмак юзере Сюлейман'ън олуна бир оймак вереджеим. Сана гелиндже, сени Исраил Кралъ япаджаъм. Исраил'и диледиин гиби йьонетеджексин. Кулум Давут гиби истеклерими йерине гетирир, куралларъма ве буйрукларъма уяр, гьозюмде дору оланъ япар, йолларъмъ излерсен, сенинле бирликте оладжаъм. Давут'а яптъъм гиби сенин ичин де гючлю бир ханедан куруп Исраил'и сана вереджеим. Сюлейман'ън гюнахъндан ьотюрю Давут сойунун гуруруну къраджаъм, анджак сонсуза дек деил.‘“ Сюлейман Яровам'ъ ьолдюрмейе чалъштъ. Ама Яровам Мъсър'а качъп Мъсър Кралъ Шишак'а съъндъ. Сюлейман'ън ьолюмюне кадар орада калдъ. Сюлейман'ън краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар, бютюн яптъкларъ ве билгелии Сюлейман'ън тарихинде язълъдър. Сюлейман кърк йъл сюрейле бютюн Исраил'и Йерушалим'ден йьонетти. Сюлейман ьолюп аталаръна кавушунджа бабасъ Давут'ун Кенти'нде гьомюлдю. Йерине олу Рехавам крал олду. Рехавам Шекем'е гитти. Чюнкю бютюн Исраиллилер кендисини крал илан етмек ичин орада топланмъшлардъ. Крал Сюлейман'дан качъп Мъсър'а йерлешен Неват олу Яровам буну дуйунджа Мъсър'да калмая карар верди. Исраил топлулуу Яровам'ъ чаърттъ. Бирликте гидип Рехавам'а шьойле дедилер: „Бабан юзеримизе аър бир бойундурук койду. Ама бабанън юзеримизе йюкледии аър йюкю ве бойундуруу хафифлетирсен сана кул кьоле олуруз.“ Рехавам, „Шимди гидин, юч гюн сонра йине гелин“ янътънъ вериндже халк янъндан айрълдъ. Крал Рехавам, бабасъ Сюлейман'а салъънда данъшманлък япан илери геленлере, „Бу халка насъл янът вермеми ьоютлерсиниз?“ дийе сорду. Илери геленлер, „Бугюн бу халка хизмет едер, олумлу янът верирсен, сана хер заман кул кьоле олурлар“ дийе каршълък вердилер. Не вар ки, Рехавам илери геленлерин ьоюдюню реддедерек бирликте бюйюдюю генч гьоревлилерине данъштъ: „Сиз не япмамъ ьоютлерсиниз? ‚Бабанън юзеримизе койдуу бойундуруу хафифлет‘ дийен бу халка насъл бир янът верелим?“ Бирликте бюйюдюю генчлер она шу каршълъъ вердилер: „Сана ‚Бабанън юзеримизе койдуу бойундуруу хафифлет‘ дийен халка де ки, ‚Беним кючюк пармаъм бабамън белинден даха калъндър. Бабам сизе аър бир бойундурук йюкледийсе, бен бойундуруунузу даха да аърлаштъраджаъм. Бабам сизи кърбачла йола гетирдийсе, бен сизи акреплерле йола гетиреджеим.‘“ Яровам'ла бютюн халк, кралън, „Юч гюн сонра йине гелин“ сьозю юзерине, ючюнджю гюн Рехавам'ън янъна гелдилер. Крал халкъ динлемеди. Чюнкю Шилолу Ахия араджълъъйла Неват олу Яровам'а вердии сьозю йерине гетирмек ичин РАБ бу олайъ дюзенлемишти. Кралън кендилерини динлемедиини гьорюндже, бютюн Исраиллилер, „Ишай олу, Давут'ла не илгимиз, Не де пайъмъз вар!“ дийе баърдълар, „Ей Исраил халкъ, хайди евимизе дьонелим! Давут'ун сойу башънън чаресине баксън.“ Бьойледже херкес евине дьондю. Рехавам да ялнъзджа Яхуда кентлеринде яшаян Исраиллилер'е краллък япмая башладъ. Исраиллилер Крал Рехавам'ън гьондердии ангаряджъбашъ Адорам'ъ таша тутуп ьолдюрдюлер. Бунун юзерине Крал Рехавам саваш арабасъна атлайъп Йерушалим'е качтъ. Исраил халкъ, Давут сойундан геленлере хеп башкалдърдъ. Яровам'ън Мъсър'дан дьондююню дуйунджа, бютюн Исраиллилер хабер гьондерип кендисини топлантъя чаърдълар ве ону Исраил Кралъ илан еттилер. Яхуда оймаъндан башка хич кимсе Давут сойуну излемеди. Сюлейман олу Рехавам Йерушалим'е варънджа, Исраил оймакларъйла савашъп онларъ йениден егеменлии алтъна алмак амаджъйла бютюн Яхуда ве Бенямин оймакларъндан йюз сексен бин сечкин савашчъ топладъ. Бу арада Танръ адамъ Шемая'я Танръ шьойле сесленди: „Сюлейман олу Яхуда Кралъ Рехавам'а, бютюн Яхудалълар'а, Беняминлилер'е ве орада яшаян ьотеки инсанлара шуну сьойле: ‚ РАБ дийор ки, Исраилли кардешлеринизе салдърмайън, онларла савашмайън. Херкес евине дьонсюн! Чюнкю бу олайъ бен дюзенледим.‘“ РАБ 'бин бу сьозлерини дуян халк О'нун буйрууна уйуп евине дьондю. Яровам Ефрайим'ин далък бьолгесиндеки Шекем Кенти'ни онаръп орада яшамая башладъ. Даха сонра орадан айрълъп Пенуел Кенти'ни онардъ. Яровам, „Шимди краллък йине Давут сойунун елине гечебилир“ дийе дюшюндю, „Еер бу халк Йерушалим'е гидип РАБ 'бин Тапънаъ'нда курбанлар сунарса, йюреклери ефендилери, Яхуда Кралъ Рехавам'а дьонер. Бени ьолдюрюп йениден Рехавам'а баланърлар.“ Крал, данъшманларъна данъштъктан сонра, ики алтън бузаъ яптъръп халкъна, „Тапънмак ичин артък Йерушалим'е гитменизе герек йок“ деди, „Ей Исраил халкъ, иште сизи Мъсър'дан чъкаран илахларънъз!“ Алтън бузаълардан бирини Бейтел, ьотекини Дан Кенти'не йерлештирди. Бу гюнахтъ. Бьойледже халк бузаъя тапмак ичин Дан'а кадар гитмейе башладъ. Яровам айръджа тапънма йерлеринде тапънаклар яптърдъ. Левилилер'ин дъшънда хер тюрлю инсанлардан кяхинлер атадъ. Яровам секизинджи айън он бешинджи гюню Яхуда'даки байрама бензер бир байрам башлаттъ. Дан'даки сунакта ве Бейтел'де яптърдъъ алтън бузаълара курбанлар сунду; орада курмуш олдуу тапънма йерлерине кяхинлер йерлештирди. Кенди кендине уйдурдуу секизинджи айън он бешинджи гюню, Бейтел'де яптърдъъ сунаа гитти, курбан сунуп бухур яктъ. Ве о гюню Исраил халкъ ичин байрам илан етти. Яровам бухур якмак ичин сунаън янънда дуруркен, бир Танръ адамъ РАБ 'бин буйруу юзерине Яхуда'дан Бейтел'е гелди. РАБ 'бин буйруу уярънджа сунаа каршъ шьойле сесленди: „Сунак, ей сунак! РАБ дийор ки, ‚Давут'ун сойундан Йошия адънда бир еркек чоджук доаджак. Бухур якан, тапънма йерлеринде гьоревли кяхинлери сенин юстюнде курбан едеджек. Юстюнде инсан кемиклери якъладжак.‘“ Айнъ гюн Танръ адамъ бир белирти гьостеререк конушмасънъ шьойле сюрдюрдю: „ РАБ 'бин бана ачъкладъъ белирти шудур: Бу сунак парчаланаджак, юстюндеки кюллер чеврейе савруладжак.“ Крал Яровам, Танръ адамънън Бейтел'де сунаа каршъ сьойледиклерини дуйунджа, елини она дору узатарак, „Якалайън ону!“ дийе буйрук верди. Анджак Танръ адамъна узаттъъ ели фелч олду ве дюзелмеди. Танръ адамънън РАБ 'бин буйрууйла гьостердии белирти уярънджа, сунак парчаландъ, юстюндеки кюллер чеврейе саврулду. О заман Крал Яровам, Танръ адамъна, „Лютфен беним ичин дуа ет, Танрън РАБ 'бе ялвар ки, елим ески халини алсън“ деди. Танръ адамъ РАБ 'бе ялварънджа кралън ели ийилешип ески халини алдъ. Крал, Танръ адамъна, „Бенимле еве кадар гел де бир шейлер йе“ деди, „Сана бир армаан вереджеим.“ Танръ адамъ, „Варлъънън яръсънъ биле версен, сенинле гелмем“ дийе каршълък верди, „Бурада не йер, не де ичерим. Чюнкю РАБ бана, ‚Орада хичбир шей йийип ичме ве гиттиин йолдан дьонме‘ дийе буйрук верди.“ Бьойледже Танръ адамъ, Бейтел'е гелмиш олдуу йолдан деил, башка бир йолдан гитти. О съраларда Бейтел'де яшаян яшлъ бир пейгамбер вардъ. Чоджукларъ гелип о гюн Танръ адамънън Бейтел'де яптъкларънъ ве крала сьойледиклерини бабаларъна анлаттълар. Яшлъ баба, „Танръ адамъ ханги йолдан гитти?“ дийе сорду. Чоджуклар Яхуда'дан гелен Танръ адамънън ханги йолдан гиттиини она гьостердилер. Бунун юзерине яшлъ баба, „Ешеими хазърлайън“ деди. Чоджуклар ешее палан вурунджа, бинип Танръ адамънън ардъна дюштю. Онун бир ябанъл фъстък ааджънън алтънда отурдууну гьорюндже, „Яхуда'дан гелен Танръ адамъ сен мисин?“ дийе сорду. Адам, „Евет, беним“ дийе каршълък верди. Яшлъ пейгамбер, „Гел бенимле еве гиделим, бир шейлер йе“ деди. Танръ адамъ шьойле каршълък верди: „Йолумдан дьонюп сенинле гелемем. Бурада не йер, не де ичерим. Чюнкю РАБ бана, ‚Орада хичбир шей йийип ичме ве гиттиин йолдан дьонме‘ дийе буйрук верди.“ Бунун юзерине яшлъ пейгамбер, „Бен де сенин гиби пейгамберим“ деди, „ РАБ 'бин буйруу юзерине бир мелек бана, ‚Ону евине гьотюр ве йийип ичмесини сала‘ деди.“ Не вар ки ялан сьойлейерек Танръ адамънъ кандърдъ. Бьойледже Танръ адамъ онунла бирликте гери дьондю ве евинде йийип ичмейе башладъ. Софрада отурурларкен, РАБ, Танръ адамънъ йолундан дьондюрен пейгамбере сесленди. О да Яхуда'дан гелен Танръ адамъна шьойле деди: „ РАБ дийор ки, ‚Мадем РАБ 'бин сьозюню динлемедин, Танрън РАБ 'бин сана вердии буйруа уймайъп йолундан дьондюн; сана йийип ичме дедии йерде йийип ичтин, джеседин аталарънън мезарлъъна гьомюлмейеджек.‘“ Танръ адамъ йийип ичтиктен сонра яшлъ пейгамбер онун ичин ешеи хазърладъ. Танръ адамъ гидеркен йолда бир асланла каршълаштъ. Аслан ону ораджъкта ьолдюрдю. Ешекле аслан йере серилен джеседин янънда дуруйорду. Йолдан геченлер йерде ятан джесетле янънда дуран асланъ гьордюлер. Гидип яшлъ пейгамберин яшадъъ кентте гьордюклерини анлаттълар. Танръ адамънъ йолундан дьондюрен яшлъ пейгамбер оланларъ дуйунджа, шьойле деди: „ РАБ 'бин сьозюню динлемейен Танръ адамъ будур. Бу йюзден РАБ, сьозю уярънджа, онун юзерине бир аслан гьондерди. Аслан ону парчалайъп ьолдюрдю.“ Яшлъ пейгамбер Танръ адамънън джеседини ешеин съртъна аттъ ве она аът якъп гьоммек ичин кенди кентине гьотюрдю. Джеседи кенди мезаръна гьомдю. „Ах кардешим!“ дийерек ардъндан аът яктълар. Танръ адамънъ гьомдюктен сонра, яшлъ пейгамбер чоджукларъна шьойле деди: „Бен ьолюндже бени бу Танръ адамънън янъна гьомюн, кемиклерими де онун кемиклеринин янъна койун. Чюнкю онун Бейтел'деки сунаа ве Самирийе кентлериндеки тапънма йерлеринде булунан бютюн тапънаклара каршъ РАБ 'бин буйрууйла яптъъ уярълар кесинликле йерине геледжектир.“ Бу олая каршън Яровам гиттии кьотю йолдан айрълмадъ. Йине хер тюрлю инсанъ тапънма йерлерине кяхин оларак атадъ ве буралара кяхин олмак истейен херкесе гьорев верди. Яровам'ън сойу гюнах ишледи. Бу гюнахлар онларън йерйюзюнден силинип йок едилмесине неден олду. О съраларда Исраил Кралъ Яровам'ън олу Авия хасталандъ. Яровам, каръсъна, „Калк, Яровам'ън каръсъ олдууну анламамаларъ ичин кълъънъ деиштирип Шило'я гит“ деди, „Бу халкън кралъ оладжаъмъ бана билдирен Пейгамбер Ахия орада отуруйор. Она он екмек, биркач чьорек, бир тулум бал гьотюр. Чоджуа не оладжаънъ о сана билдиреджектир.“ Яровам'ън каръсъ денилени яптъ; калкъп Шило'я, Ахия'нън евине гитти. Ахия'нън гьозлери яшлълъктан гьормез олмушту. РАБ, Ахия'я шьойле деди: „Шимди Яровам'ън каръсъ геледжек. Хасталанан олунун дурумуну сенден сораджак. Ону сьойледиин гиби янътлаяджаксън. О гелдиинде кендини сана башка бириймиш гиби гьостереджек.“ Ахия, капъдан ичери гирен кадънън аяк сеслерини дуйунджа, „Гел, Яровам'ън каръсъ!“ деди, „Неден башка кълъа гирийорсун? Сана кьотю хаберлерим вар. Гит Яровам'а де ки, ‚Исраил'ин Танръсъ РАБ, Бен сени халкън арасъндан сечип кенди халкъма, Исраиллилер'е ьондер яптъм, дийор, Краллъъ Давут'ун сойундан алъп сана вердим. Ама сен буйрукларъма уян, гьозюмде ялнъз дору оланъ япан ве бютюн йюреийле йолларъмъ излейен кулум Давут'а бенземедин. Сенден ьондже яшаянларън хепсинден чок кьотюлюк яптън. Бени реддеттин; кендине башка илахлар булдун, дьокме путлар япарак бени ьофкелендирдин. „‚Бундан долайъ Яровам'ън аилесини съкънтълара сокуп Исраил'де онун сойундан гелен генч яшлъ бютюн еркеклери ьолдюреджеим. Яровам'ън аилесини гюбре якарджасъна кьокюнден курутаджаъм. Яровам'ън аилесинден кентте ьоленлери кьопеклер, кърда ьоленлери йъртъджъ кушлар йийеджек.‘ РАБ бьойле конушту. „Сана гелиндже, калк, евине дьон. Кенте аяк басар басмаз чоджук ьоледжек. Бютюн Исраил халкъ аът якъп ону гьомеджек. Яровам'ън аилесинден ялнъз о гьомюледжек. Чюнкю Яровам аилеси ичинде Исраил'ин Танръсъ РАБ 'би хошнут еден нителиклер ялнъз онда булунду. „ РАБ Исраил'е бир крал атаяджак. Бу крал айнъ гюн Яровам'ън аилесине сон вереджек. Не заман мъ? Хемен шимди. РАБ Исраил халкънъ джезаландъраджак. Исраил халкъ суда салланан бир камъша дьонеджек. РАБ онларъ аталаръна вермиш олдуу бу ийи топраклардан сьокюп Фърат Ърмаъ'нън ьотелерине даътаджак. Чюнкю Ашера путларънъ дикерек РАБ 'би ьофкелендирдилер. Яровам'ън ишледии ве Исраил халкънъ сюрюкледии гюнахлар йюзюнден РАБ Исраил'и терк едеджек.“ Яровам'ън каръсъ орадан айрълъп Тирса'я дьондю. Евинин ешиине варънджа чоджук ьолдю. Бютюн Исраил халкъ, РАБ 'бин кулу Пейгамбер Ахия араджълъъйла сьойледии сьоз уярънджа, чоджуу гьомюп онун ичин аът яктъ. Яровам'ън краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар, насъл саваштъъ, юлкесини насъл йьонеттии Исраил кралларънън тарихинде язълъдър. Яровам йирми ики йъл краллък яптъ. Ьолюп аталаръна кавушунджа, йерине олу Надав крал олду. Сюлейман олу Рехавам Яхуда Кралъ олдуунда кърк бир яшъндайдъ. РАБ 'бин адънъ йерлештирмек ичин бютюн Исраил оймакларънън яшадъъ кентлер арасъндан сечтии Йерушалим Кенти'нде он йеди йъл краллък яптъ. Аннеси Аммонлу Наама'йдъ. Яхудалълар РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ япарак, ишледиклери гюнахларла Танръ'йъ аталаръндан даха чок ьофкелендирдилер. Айръджа кендилерине хер йюксек тепенин юстюне ве бол япраклъ хер ааджън алтъна тапънма йерлери, дикили ташлар ве Ашера путларъ яптълар. Юлкедеки путперест тьоренлеринде фухуш япан кадън ве еркеклер биле вардъ. Яхудалълар РАБ 'бин Исраил халкънън ьонюнден ковдуу улусларън яптъъ бютюн иренчликлери яптълар. Рехавам'ън краллъънън бешинджи йълънда Мъсър Кралъ Шишак Йерушалим'е салдърдъ. Сюлейман'ън яптърмъш олдуу алтън калканлар дахил РАБ 'бин Тапънаъ'нън ве сарайън бютюн хазинелерини бошалтъп гьотюрдю. Крал Рехавам бунларън йерине тунч калканлар яптърарак сарайън капъ мухафъзларънън комутанларъна еманет етти. Крал РАБ 'бин Тапънаъ'на хер гиттиинде, мухафъзлар бу калканларъ ташър, сонра мухафъз одасъна гьотюрюрлерди. Рехавам'ън краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар ве бютюн яптъкларъ Яхуда кралларънън тарихинде язълъдър. Рехавам'ла Яровам арасънда сюрекли саваш вардъ. Рехавам ьолюп аталаръна кавушунджа, Давут Кенти'нде аталарънън янъна гьомюлдю. Аннеси Аммонлу Наама'йдъ. Рехавам'ън йерине олу Авиям крал олду. Неват олу Исраил Кралъ Яровам'ън краллъънън он секизинджи йълънда Авиям Яхуда Кралъ олду. Йерушалим'де юч йъл краллък яптъ. Аннеси Авшалом'ун къзъ Маака'йдъ. Бабасънън кендисинден ьондже ишлемиш олдуу бютюн гюнахлара Авиям да катълдъ. Бютюн йюреини Танръсъ РАБ 'бе адаян атасъ Давут гиби деилди. Буна каршън Танръсъ РАБ, Давут'ун хатъръна Йерушалим'и гючлендирмек ичин кендисинден сонра олуну крал атаярак она Йерушалим'де бир ъшък верди. Чюнкю РАБ 'бин гьозюнде дору оланъ япан Давут, Хититли Урия олайъ дъшънда, яшамъ бойунджа РАБ 'бин буйрукларънън хичбиринден сапмамъштъ. Рехавам'ла Яровам арасъндаки саваш Авиям'ън яшамъ бойунджа сюрюп гитти. Авиям'ън краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар ве бютюн яптъкларъ Яхуда кралларънън тарихинде язълъдър. Авиям'ла Яровам арасъндаки саваш сюрюп гитти. Авиям ьолюп аталаръна кавушунджа, Давут Кенти'нде гьомюлдю, йерине олу Аса крал олду. Исраил Кралъ Яровам'ън краллъънън йирминджи йълънда Аса Яхуда Кралъ олду. Йерушалим'де кърк бир йъл краллък яптъ. Бюйюканнеси Авшалом'ун къзъ Маака'йдъ. Атасъ Давут гиби РАБ 'бин гьозюнде дору оланъ япан Аса, путперест тьоренлеринде фухуш япан кадън ве еркеклери юлкеден ковду. Аталарънън япмъш олдуу бютюн путларъ йок етти. Крал Аса аннеси Маака'нън краличелиини елинден алдъ. Чюнкю о Ашера ичин иренч бир пут яптърмъштъ. Аса бу иренч путу кесип Кидрон Вадиси'нде яктъ. Анджак пута тапълан йерлери калдърмадъ. Ама яшамъ бойунджа йюреини РАБ 'бе ададъ. Бабасънън ве кендисинин ададъъ алтънъ, гюмюшю ве ешяларъ РАБ 'бин Тапънаъ'на гетирди. Аса'йла Исраил Кралъ Бааша арасъндаки саваш яшамларъ бойунджа сюрюп гитти. Исраил Кралъ Бааша Яхуда'я салдърмая хазърланъйорду. Яхуда Кралъ Аса'нън топракларъна гириш чъкъшъ енгеллемек амаджъйла, Рама Кенти'ни гючлендирмейе башладъ. Бунун юзерине Аса, Шам'да отуран Хезйон олу Тавриммон олу Арам Кралъ Бен-Хадат'а, РАБ 'бин Тапънаъ'нън ве сарайън хазинелериндеки бютюн алтън ве гюмюшю гьоревлилери араджълъъйла шу хаберле бирликте гьондерди: „Бабамла бабан арасънда олдуу гиби сенинле беним арамъзда да бир антлашма олсун. Сана армаан оларак гьондердиим бу алтънлара, гюмюшлере каршълък, сен де Исраил Кралъ Бааша иле яптъън антлашмайъ боз, топракларъмдан аскерлерини чексин.“ Крал Аса'нън ьонерисини кабул еден Бен-Хадат, комутанларънъ Исраил кентлеринин юзерине гьондерди. Ийон'у, Дан'ъ, Авел-Бейтмаака'йъ ве бютюн Нафтали бьолгесийле бирликте Кинрот'у еле гечирди. Бааша буну дуйунджа Рама'нън япъмънъ дурдуруп Тирса'я чекилди. Крал Аса истиснасъз бютюн Яхудалълар'ъ капсаян бир чаръ яптъ. Бааша'нън Рама'нън япъмънда кулландъъ ташларла керестелери алъп гьотюрдюлер. Крал Аса бунларла Бенямин бьолгесиндеки Гева ве Миспа кентлерини онардъ. Яхуда Кралъ Аса'нън краллъънън икинджи йълънда Яровам олу Надав Исраил Кралъ олду ве Исраил'де ики йъл краллък яптъ. О да РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптъ. Бабасънън йолуну изледи ве бабасънън Исраил'и сюрюкледии гюнахлара катълдъ. Надав ве Исраил ордусу Филистлилер'ин Гиббетон Кенти'ни кушатъркен, Иссакар оймаъндан Ахия олу Бааша, Надав'а дюзен куруп ону Гиббетон'да ьолдюрдю. Яхуда Кралъ Аса'нън краллъънън ючюнджю йълънда Надав'ъ ьолдюрен Бааша, онун йерине крал олду. Бааша крал олур олмаз, Яровам'ън бютюн аилесини ортадан калдърдъ. РАБ 'бин, кулу Шилолу Ахия араджълъъйла сьойледии сьоз уярънджа, Яровам'ън бютюн аилеси йок едилди; са калан олмадъ. Бютюн бунлар Исраил'ин Танръсъ РАБ 'би ьофкелендирен Яровам'ън ишледии ве Исраил'и сюрюкледии гюнахлар йюзюнден олду. Надав'ън краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар ве бютюн яптъкларъ Исраил кралларънън тарихинде язълъдър. Яхуда Кралъ Аса иле Исраил Кралъ Бааша арасъндаки саваш яшамларъ бойунджа сюрюп гитти. Яхуда Кралъ Аса'нън краллъънън ючюнджю йълънда Ахия олу Бааша Тирса'да бютюн Исраил'ин Кралъ олду ве йирми дьорт йъл краллък яптъ. Бааша, РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптъ. Яровам'ън йолуну изледи ве онун Исраил'и сюрюкледии гюнахлара катълдъ. РАБ Ханани олу Йеху араджълъъйла Исраил Кралъ Бааша'я шунларъ билдирди: „Сен ьонемсиз бирийкен, бен сени халкъм Исраил'е ьондер яптъм. Ама сен Яровам'ън йолуну излейип халкъм Исраил'и гюнаха сюрюкледин. Гюнахларънъз бени ьофкелендирди. Онун ичин Неват олу Яровам'а яптъъм гиби, сенин ве аиленин кьокюню курутаджаъм. Бааша'нън аилесинден кентте ьоленлери кьопеклер, кърда ьоленлери йъртъджъ кушлар йийеджек.“ Бааша'нън краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар, яптъкларъ ве башаръларъ Исраил кралларънън тарихинде язълъдър. Бааша ьолюп аталаръна кавушунджа, Тирса'да гьомюлдю ве йерине олу Ела крал олду. Бааша'нън РАБ 'бин гьозюнде яптъъ хер кьотюлюктен ьотюрю РАБ, Ханани олу Пейгамбер Йеху араджълъъйла она ве аилесине каршъ яргъсънъ билдирди. Бааша яптъъ кьотюлюклерле РАБ 'би ьофкелендирмиш, Яровам'ън аилесине бенземиш ве бу аилейи ортадан калдърмъштъ. Яхуда Кралъ Аса'нън краллъънън йирми алтънджъ йълънда Бааша олу Ела Тирса'да Исраил Кралъ олду ве ики йъл краллък яптъ. Саваш арабаларънън яръсъна комута еден Зимри адъндаки бир гьоревлиси она дюзен курду. Ела о сърада Тирса'да сарайънън сорумлусу Арса'нън евинде ичип сархош олмушту. Зимри ичери гирип Ела'йъ ьолдюрдю ве онун йерине крал олду. Яхуда Кралъ Аса'нън краллъънън йирми йединджи йълъйдъ. Зимри Исраил Кралъ олуп тахта гечиндже, Бааша'нън бютюн аилесини йок етти. Дост ве акрабаларъндан хичбир еркеи са бъракмадъ. Ела'нън краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар ве бютюн яптъкларъ Исраил кралларънън тарихинде язълъдър. Яхуда Кралъ Аса'нън краллъънън йирми йединджи йълънда Зимри Тирса'да йеди гюн краллък яптъ. Исраил ордусу Филистлилер'ин Гиббетон Кенти якънларънда ордугах курмушту. Ордугахта булунан Исраиллилер, Зимри'нин дюзен куруп кралъ ьолдюрдююню дуйунджа, орду комутанъ Омри'йи о гюн орада Исраил Кралъ яптълар. Омри ве янъндаки бютюн Исраиллилер Гиббетон'дан чъкъп Тирса'йъ кушаттълар. Зимри кентин алъндъънъ гьорюндже, сарайън калесине гирип сарайъ атеше верди ве орада ьолдю. Чюнкю о РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ япмъш, Яровам'ън йолуну излемиш, онун ишледии ве Исраил'и сюрюкледии гюнахлара катълмъштъ. Зимри'нин краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар ве крала курдуу дюзен Исраил кралларънън тарихинде язълъдър. Исраил халкъ икийе бьолюндю. Халкън яръсъ Гинат'ън олу Тивни'йи крал япмак истеркен, ьобюр яръсъ Омри'йи дестеклийорду. Сонунда Омри'йи дестеклейенлер Гинат олу Тивни'йи дестеклейенлерден даха гючлю чъктъ. Тивни ьолдю, Омри крал олду. Яхуда Кралъ Аса'нън краллъънън отуз биринджи йълънда Омри Исраил Кралъ олду ве алтъ йълъ Тирса'да олмак юзере топлам он ики йъл краллък яптъ. Омри, Шемер адлъ биринден Самирийе Тепеси'ни ики талант гюмюше сатън алъп юстюне бир кент яптърдъ. Тепенин ески сахиби Шемер'ин адъндан долайъ кенте Самирийе адънъ верди. РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ япан Омри, кендисинден ьонджеки бютюн краллардан даха чок кьотюлюк яптъ. Неват олу Яровам'ън бютюн йолларънъ изледи ве онун Исраил'и сюрюкледии гюнахлара катълъп деерсиз путлара тапарак Исраил'ин Танръсъ РАБ 'би ьофкелендирди. Омри'нин краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар, яптъкларъ ве башаръларъ Исраил кралларънън тарихинде язълъдър. Омри ьолюп аталаръна кавушунджа, Самирийе'де гьомюлдю ве йерине олу Ахав крал олду. Яхуда Кралъ Аса'нън краллъънън отуз секизинджи йълънда Омри олу Ахав Исраил Кралъ олду ве Самирийе'де йирми ики йъл краллък яптъ. РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ япан Омри олу Ахав, кендисинден ьонджеки бютюн краллардан даха чок кьотюлюк яптъ. Неват олу Яровам'ън гюнахларънъ излемек йетмезмиш гиби, бир де Сайда Кралъ Етбаал'ън къзъ Изебел'ле евленди. Гидип Баал 'а хизмет едерек она таптъ. Баал ичин Самирийе'де яптърдъъ тапънаън ичине бир сунак курду. Айръджа бир Ашера путу яптърдъ. Ахав Исраил'ин Танръсъ РАБ 'би кендисинден ьонджеки бютюн Исраил кралларъндан даха чок ьофкелендирди. Ахав'ън краллъъ дьонеминде, Бейтелли Хиел Ериха Кенти'ни йениден инша етти. РАБ 'бин Нун олу Йешу араджълъъйла сьойледии сьоз уярънджа, Хиел илк олу Авирам'ъ кайбетме пахасъна кентин темелини аттъ; ен кючюк олу Сегув'у кайбетме пахасъна да кентин капъларънъ тактъ. Гилат'ън Тишбе Кенти'нден олан Иляс, Ахав'а шьойле деди: „Хизмет еттиим Исраил'ин Танръсъ яшаян РАБ 'бин адъйла дерим ки, бен сьойлемедикче ьонюмюздеки йълларда не ямур яаджак, не де чий дюшеджек.“ О заман РАБ, Иляс'а шьойле сесленди: „Бурадан айръл, доуя гит. Шериа Ърмаъ'нън доусундаки Керит Вадиси'нде гизлен. Дереден су ичеджексин ве буйрук вердиим каргаларън гетирдиклерини йийеджексин.“ РАБ 'бин сьойледиклерини япан Иляс, гидип Шериа Ърмаъ'нън доусундаки Керит Вадиси'не йерлешти. Дереден су ичийор, каргаларън сабах акшам гетирдии ет ве екмекле бесленийорду. Анджак юлкеде ямур ямадъъ ичин бир сюре сонра дере куруду. О заман РАБ, Иляс'а, „Шимди калк гит, Сайда якънларъндаки Сарефат Кенти'не йерлеш“ деди, „Орада сана йийеджек саламасъ ичин дул бир кадъна буйрук вердим.“ Сарефат'а гиден Иляс кентин капъсъна варънджа, орада дул бир кадънън одун топладъънъ гьордю. Кадъна: „Бана ичмек ичин бираз су веребилир мисин?“ деди. Кадън су гетирмейе гидеркен Иляс йине сесленди: „Лютфен бир парча да екмек гетир.“ Кадън, „Сенин Танрън яшаян РАБ 'бин адъйла ант ичерим, хич екмеим йок“ дийе каршълък верди, „Ялнъз кюпте бир авуч ун, чьомлеин дибинде де азъджък я вар. Гьорюйорсун, бир ики парча одун топлуйорум. Гьотюрюп олумла кендим ичин бир шейлер хазърлаяджаъм. Белки де сон йемеимиз оладжак, ьолюп гидеджеиз.“ Иляс кадъна, „Коркма, гит йийеджеини хазърла“ деди, „Ялнъз ьондже бана кючюк бир пиде япъп гетир. Сонра олунла кендин ичин япарсън. Исраил'ин Танръсъ РАБ дийор ки, ‚Топраа ямур дюшюнджейе дек кюптен ун, чьомлектен я ексилмейеджек.‘“ Кадън гидип Иляс'ън сьойледиклерини яптъ. Хеп бирликте гюнлердже йийип ичтилер. РАБ 'бин Иляс араджълъъйла сьойледии сьоз уярънджа, кюптен ун, чьомлектен я ексилмеди. Бир сюре сонра ев сахиби дул кадънън олу гиттикче аърлашан кьотю бир хасталъа якаландъ, сонунда ьолдю. Кадън Иляс'а, „Ей Танръ адамъ, алъп веремедиимиз недир?“ деди, „Гюнахларъмъ Танръ'я анъмсатъп олумун ьолюмюне неден олмак ичин ми бурая гелдин?“ Иляс, „Олуну бана вер“ дийерек чоджуу кадънън куджаъндан алдъ, калдъъ йукаръ одая чъкардъ ве ятаъна ятърдъ. Сонра РАБ 'бе шьойле ялвардъ: „Я РАБ Танръм, неден янънда калдъъм дул кадънън олуну ьолдюререк она бу кьотюлюю яптън?“ Иляс юч кез чоджуун юзерине капанъп РАБ 'бе шьойле дуа етти: „Я РАБ Танръм, бу чоджуа йениден джан вер.“ РАБ Иляс'ън ялваръшънъ дуйду. Чоджук дирилип йениден яшама дьондю. Иляс чоджуу йукаръ одадан индирип аннесине вериркен, „Иште олун яшъйор!“ деди. Бунун юзерине кадън, „Шимди анладъм ки, сен Танръ адамъсън ве сьойледиин сьоз герчектен РАБ 'бин сьозюдюр“ деди. Узун бир сюре сонра кураклъън ючюнджю йълънда РАБ Иляс'а, „Гит, Ахав'ън хузуруна чък“ деди, „Топраъ ямурсуз бъракмаяджаъм.“ Иляс Ахав'ън хузуруна чъкмая гитти. Самирийе'де кътлък шиддетленмишти. Ахав сарайънън сорумлусу Овадя'йъ чаърдъ. –Овадя РАБ 'ден чок коркардъ. Изебел РАБ 'бин пейгамберлерини ьолдюрдююнде, Овадя йюз пейгамбери янъна алъп еллишер еллишер мааралара гизлемиш ве йийеджек, ичеджек герексинимлерини каршъламъштъ.– Ахав, Овадя'я, „Хайди гидип юлкедеки бютюн су кайнакларъйла вадилере бакалъм“ деди, „Белки атларла катърларън яшамасънъ салаяджак кадар от булуруз да онларъ ьолюме терк етмемиш олуруз.“ Ахав'ла Овадя, араштърма япмак юзере юлкейи араларънда бьолюштюктен сонра, хер бири ялнъз башъна бир йьоне гитти. Овадя гидеркен йолда Иляс'ла каршълаштъ. Иляс'ъ танъйънджа йюзюстю йере капанарак, „Ефендим Иляс сен мисин?“ дийе сорду. Иляс, „Евет, беним. Гит ефендине, ‚Иляс бурада‘ де“ дийе каршълък верди. Овадя, „Не гюнах ишледим ки, бени ьолдюрсюн дийе Ахав'а гьондерийорсун?“ деди ве екледи: „Танрън яшаян РАБ 'бин адъйла дерим ки, ефендимин сени арамак ичин адам гьондермедии улус ве краллък калмадъ. Ахав юлкелеринде олмадъънъ сьойлейен херкесе, сени буламадъкларъна даир ант ичирди. Ойса сен шимди, ‚Гит, ефендине Иляс бурада де‘ дийорсун. Бен сенин янъндан айрълдъъмда, РАБ 'бин Руху сени билмедиим бир йере гьотюребилир. Дуруму Ахав'а билдириндже, гелип сени буламазса бени ьолдюрюр. Бен кулун генчлиимден бери РАБ 'ден коркан бирийим. Ефендим, Изебел РАБ 'бин пейгамберлерини ьолдюрдююнде яптъкларъмъ дуймадън мъ? РАБ 'бин пейгамберлеринден йюзюню еллишер еллишер ики маарая саклайъп онларън йийеджек, ичеджек герексинимлерини каршъладъм. Ама сен шимди, ‚Гит, ефендине Иляс бурада де‘ дийорсун. О заман бени ьолдюрюр!“ Иляс шьойле каршълък верди: „Хизметинде булундуум яшаян ве Хер Шейе Егемен РАБ 'бин адъйла дийорум, бугюн Ахав'ън хузуруна чъкаджаъм.“ Овадя гидип Ахав'ъ гьордю, она дуруму анлаттъ. Бунун юзерине Ахав Иляс'ъ каршъламая гитти. Иляс'ъ гьорюндже, „Ей Исраил'и съкънтъя сокан адам, сен мисин?“ дийе сорду. Иляс, „Исраил'и съкънтъя сокан бен деилим, сенинле бабанън аилеси Исраил'и съкънтъя соктунуз“ дийе каршълък верди, „ РАБ 'бин буйрукларънъ терк едип Бааллар 'ън ардънджа гиттиниз. Шимди хабер сал: Бютюн Исраил халкъ, Изебел'ин софрасънда йийип ичен Баал'ън дьорт йюз елли пейгамбери ве Ашера 'нън дьорт йюз пейгамбери Кармел Даъ'на гелип ьонюмде топлансън.“ Ахав бютюн Исраил'е хабер саларак пейгамберлерин Кармел Даъ'нда топланмаларънъ саладъ. Иляс халка дору илерлейип, „Даха не замана кадар бьойле ики тараф арасънда далгаланаджаксънъз?“ деди, „Еер РАБ Танръ'йса, О'ну излейин; йок еер Баал Танръ'йса, онун ардънджа гидин.“ Халк Иляс'а хич каршълък вермеди. Иляс конушмасънъ шьойле сюрдюрдю: „ РАБ 'бин пейгамбери оларак садедже бен калдъм. Ама Баал'ън дьорт йюз елли пейгамбери вар. Бизе ики боа гетирин. Бирини Баал'ън пейгамберлери алъп кессинлер, парчалайъп одунларън юзерине койсунлар; ама одунларъ якмасънлар. Ьобюр боайъ да бен кесип хазърлаяджаъм ве одунларън юзерине кояджаъм; ама одунларъ якмаяджаъм. Сонра сиз кенди илахънъзъ адъйла чаърън, бен де РАБ 'би адъйла чаърайъм. Хангиси атешле каршълък верирсе, Танръ одур.“ Бютюн халк, „Пеки, ьойле олсун“ деди. Иляс, Баал'ън пейгамберлерине, „Калабалък олдуунуз ичин ьондже сиз боалардан бирини сечип хазърлайън ве илахънъзъ адъйла чаърън“ деди, „Ама атеш якмайън.“ Кендилерине верилен боайъ алъп хазърлаян Баал'ън пейгамберлери сабахтан ьолене кадар, „Ей Баал, бизе каршълък вер!“ дийе ялвардълар. Ама не бир сес вардъ, не де бир каршълък. Яптъкларъ сунаън чевресинде зъплайъп ойнадълар. Ьолейин Иляс онларла алай етмейе башладъ: „Баърън, йюксек сесле баърън! О танръймъш. Белки далгъндър, я да хелададър, белки де йолджулук япъйор! Яхут уйуйордур да уяндърмак герекир!“ Бьойледже йюксек сесле баърдълар. Адетлери уярънджа, кълъч ве мъзракларла канларънъ акътънджая дек беденлерини яраладълар. Ьоленден акшам сунусу саатине кадар къврандълар. Ама хяля не бир сес, не илги, не де бир каршълък вардъ. О заман Иляс бютюн халка, „Бана яклашън“ деди. Херкес онун чевресинде топландъ. Иляс РАБ 'бин йъкълан сунаънъ онармая башладъ. Он ики таш алдъ. Бу сайъ РАБ 'бин Якуп'а, „Сенин адън Исраил оладжак“ дийе билдирдии Якупоулларъ оймакларънън сайъсъ кадардъ. Иляс бу ташларла РАБ 'бин адъна бир сунак яптърдъ. Чевресине де ики сеа тохум аладжак кадар бир хендек каздъ. Сунаън юзерине одунларъ дизди, боайъ парча парча кесип одунларън юзерине йерлештирди. „Дьорт кюп су долдуруп якмалък сунуйла одунларън юзерине дьокюн“ деди. Сонра, „Бир даха япън“ деди. Бир даха яптълар. „Бир кез даха япън“ деди. Ючюнджю кез айнъ шейи яптълар. О заман сунаън чевресине акан су хендеи долдурду. Акшам сунусу саатинде, Пейгамбер Иляс сунаа яклашъп шьойле дуа етти: „Ей Ибрахим'ин, Исхак'ън ве Исраил'ин Танръсъ олан РАБ! Бугюн билинсин ки, сен Исраил'ин Танръсъ'сън, бен де сенин кулунум ве бютюн бунларъ сенин буйрукларънла яптъм. Я РАБ, бана янът вер! Янът вер ки, бу халк сенин Танръ олдууну анласън. Онларън йине сана дьонмелерини сала.“ О анда гьоктен РАБ 'бин атеши дюштю. Дюшен атеш якмалък сунуйу, одунларъ, ташларъ ве топраъ якъп хендектеки суйу курутту. Халк оланларъ гьорюндже йюзюстю йере капандъ. „ РАБ Танръ'дър, РАБ Танръ'дър!“ дедилер. Иляс, „Баал'ън пейгамберлерини якалайън, хичбирини качърмайън“ дийе онлара буйрук верди. Пейгамберлер якаландъ, Иляс онларъ Кишон Вадиси'не гьотюрюп орада ьолдюрдю. Сонра Иляс, Ахав'а, „Гит, йемене ичмене бак; чюнкю гючлю бир ямур сеси вар“ деди. Ахав йийип ичмек юзере орадан айрълънджа, Иляс Кармел Даъ'нън тепесине чъктъ. Йере капанарак башънъ дизлеринин арасъна койду. Сонра ушаъна, „Хайди гит, денизе дору бак!“ деди. Ушаъ гидип денизе бактъ ве, „Хичбир шей гьормедим“ дийе каршълък верди. Иляс, ушаъна йеди кез, „Гит, бак“ деди. Йединджи кез гидип бакан ушак, „Денизден авуч кадар кючюк бир булут чъкъйор“ деди. Иляс шьойле деди: „Гит, Ахав'а, ‚Ямура якаланмадан арабанъ ал ве гери дьон‘ де.“ Там о сърада гьокйюзю булутларла карардъ, рюзгар чъктъ, шиддетли бир ямур башладъ. Ахав хемен арабасъна бинип Йизреел'е гитти. Юзерине РАБ 'бин гюджю инен Иляс кемерини кушанъп Йизреел'е кадар Ахав'ън ьонюнде кошту. Ахав, Иляс'ън бютюн яптъкларънъ, пейгамберлери насъл кълъчтан гечирдиини Изебел'е анлаттъ. Изебел, Иляс'а, „Ярън бу саате кадар сенин пейгамберлере яптъънъ бен де сана япмазсам, илахлар бана айнъсънъ, хатта даха кьотюсюню япсън“ дийе хабер гьондерди. Иляс джан коркусуйла Яхуда'нън Беер-Шева Кенти'не качъп ушаънъ орада бърактъ. Бир гюн бойунджа чьолде йюрюдю, сонунда бир ретем чалъсънън алтъна отурду ве ьолмек ичин дуа етти: „Я РАБ, йетер артък, джанъмъ ал, бен аталаръмдан даха ийи деилим.“ Сонра ретем чалъсънън алтъна ятъп уйкуя далдъ. Ансъзън бир мелек она докунарак, „Калк йемек йе“ деди. Иляс чевресине бакънджа янъбашънда, къзгън ташларън юстюнде бир пидейле бир тести су гьордю. Йийип ичтиктен сонра йине узандъ. РАБ 'бин мелеи икинджи кез гелди, она докунарак, „Калк йемеини йе. Гидеджеин йол чок узун“ деди. Иляс калктъ, йийип ичти. Йедиклеринден алдъъ гючле кърк гюн кърк гедже Танръ Даъ Хорев'е кадар йюрюдю. Геджейи орада булунан бир маарада гечирди. РАБ, „Бурада не япъйорсун, Иляс?“ дийе сорду. Иляс, „ РАБ 'бе, Хер Шейе Егемен Танръ'я бюйюк бир истекле куллук еттим“ дийе каршълък верди, „Ама Исраил халкъ сенин антлашманъ реддетти, сунакларънъ йъктъ ве пейгамберлерини кълъчтан гечирди. Ялнъз бен калдъм. Бени де ьолдюрмейе чалъшъйорлар.“ РАБ, „Даа чък ве ьонюмде дур, янъндан гечеджеим“ деди. РАБ 'бин ьонюнде чок гючлю бир рюзгар даларъ яръп каяларъ парчаладъ. Анджак РАБ рюзгарън ичинде деилди. Рюзгарън ардъндан бир депрем олду, РАБ депремин ичинде де деилди. Депремден сонра бир атеш чъктъ, анджак РАБ атешин ичинде де деилди. Атештен сонра индже, йумушак бир сес дуйулду. Иляс бу сеси дуйунджа, джюппесийле йюзюню ьорттю, чъкъп мааранън гиришинде дурду. О сърада бир сес, „Бурада не япъйорсун, Иляс?“ деди. Иляс, „ РАБ 'бе, Хер Шейе Егемен Танръ'я бюйюк бир истекле куллук еттим“ дийе каршълък верди, „Ама Исраил халкъ сенин антлашманъ реддетти, сунакларънъ йъктъ ве пейгамберлерини кълъчтан гечирди. Ялнъз бен калдъм. Бени де ьолдюрмейе чалъшъйорлар.“ Хазаел'ин кълъджъндан куртуланъ Йеху, Йеху'нун кълъджъндан куртуланъ Елиша ьолдюреджек. Анджак Исраил'де Баал 'ън ьонюнде диз чьокюп ону ьопмемиш йеди бин кишийи са бъракаджаъм.“ Иляс орадан айрълъп гитти, Шафат олу Елиша'йъ булду. Елиша, он ики чифт ьокюзле сабан сюренлерин ардъндан он икинджи чифти сюрюйорду. Иляс Елиша'нън янъндан гечерек кенди джюппесини онун юзерине аттъ. Елиша ьокюзлери бъракъп Иляс'ън ардъндан кошту ве, „Изин вер, аннемле бабамъ ьопейим, сонра сенинле гелейим“ деди. Иляс, „Гери дьон, бен сана не яптъм ки?“ дийе каршълък верди. Бьойледже Елиша гидип сюрдюю чифтин ьокюзлерини кести. Бойундурукларъйла атеш якъп етлери пиширдиктен сонра, йесинлер дийе халка даъттъ. Сонра, Иляс'ън ардъндан гидип она хизмет етти. Арам Кралъ Бен-Хадат бютюн ордусуну топладъ. Атларъ, саваш арабаларъ ве кендисини дестеклейен отуз ики кралла бирликте Самирийе'нин юзерине йюрюйерек кенти кушаттъ. Бен-Хадат, кентте булунан Исраил Кралъ Ахав'а хаберджилер гьондеререк шьойле буйрук верди: „Бен-Хадат дийор ки, ‚Алтънънъ, гюмюшюню, каръларънъ ве ен гюрбюз чоджукларънъ бана теслим ет.‘“ Исраил Кралъ, „Ефендим кралън дедиклерини кабул едийорум“ дийе каршълък верди, „Бени ве сахип олдуум хер шейи алабилирсин.“ Хаберджилер йине гелип Ахав'а шьойле дедилер: „Бен-Хадат дийор ки, ‚Сана алтънънъ, гюмюшюню, каръларънъ ве чоджукларънъ бана вереджексин дийе хабер гьондермиштим. Айръджа ярън бу саатлерде сарайънда ве гьоревлилеринин евлеринде арама япмак юзере кенди гьоревлилерими гьондереджеим. Деерли олан хер шейини алъп гетиреджеклер.‘“ Исраил Кралъ юлкенин бютюн илери геленлерини топлаярак, „Бакън, бу адам насъл бела аръйор!“ деди, „Бана хабер гьондерип алтънъмъ, гюмюшюмю, каръларъмъ, чоджукларъмъ истеди, реддетмедим.“ Бютюн илери геленлер ве халк, „Ону динлеме, истеклерини де кабул етме“ дийе каршълък вердилер. Бьойледже Ахав, Бен-Хадат'ън хаберджилерине, „Ефендимиз крала илк истеклеринин хепсини кабул едеджеими, ама икинджисини кабул едемейеджеими сьойлейин“ деди. Хаберджилер гидип Бен-Хадат'а дуруму билдирдилер. О заман Бен-Хадат Ахав'а башка бир хабер гьондерди: „О кадар чок адамла сенин юстюне йюрюйеджеим ки, Самирийе'йи йерле бир едеджеим. Кентин тозларъ аскерлеримин авучларънъ биле долдурамаяджак. Еер буну япмазсам, илахлар бана айнъсънъ, хатта даха кьотюсюню япсън!“ Исраил Кралъ шьойле каршълък верди: „Кралънъза дейин ки, ‚Зърхънъ кушанмадан ьондже деил, кушандъктан сонра ьовюнсюн.‘“ Бен-Хадат буну дуйдуунда, кендисини дестеклейен кралларла бирликте чадърда ички ичийорду. Хемен адамларъна буйрук верди: „Салдъръя хазърланън.“ Бьойледже Самирийе'йе каршъ салдъръ хазърлъкларъна гириштилер. О сърада бир пейгамбер гелип Исраил Кралъ Ахав'а шьойле деди: „ РАБ дийор ки, ‚Бу бюйюк ордуйу гьорюйор мусун? Онларъ бугюн сенин елине теслим едеджеим. О заман беним РАБ олдууму анлаяджаксън.‘“ Ахав, „Кимин араджълъъйла оладжак бу?“ дийе сорду. Пейгамбер шу каршълъъ верди: „ РАБ дийор ки, ‚Илче комутанларънън генч аскерлери буну башараджак.‘“ Ахав, „Саваша ким башлаяджак?“ дийе сорду. Пейгамбер, „Сен башлаяджаксън“ деди. Ахав илче комутанларънън генч аскерлерини чаъръп сайдъ. Ики йюз отуз ики кишийдилер. Сонра бютюн Исраил ордусуну топлайъп сайдъ, онлар да йеди бин кишийдилер. Ьолейин Бен-Хадат иле кендисини дестеклейен отуз ики крал чадърларда ичип сархош олмушкен Исраил салдъръсъ башладъ. Ьондже генч аскерлер салдъръя гечти. Бен-Хадат'ън гьондердии гьозджюлер, „Самирийелилер гелийор“ дийе она хабер гетирдилер. Бен-Хадат, „Истер баръш, истер саваш ичин гелсинлер, онларъ джанлъ якалайън“ деди. Генч аскерлер аркаларъндаки Исраил ордусуйла бирликте кенттен чъкъп салдъръя гечтилер. Херкес ьонюне гелени ьолдюрдю. Арамлълар качмая башлайънджа, Исраиллилер пешлерине дюштю. Ама Арам Кралъ Бен-Хадат, атъна бинерек атлъларла бирликте качъп куртулду. Исраил Кралъ атларла саваш арабаларъна бюйюк зарарлар веререк Арамлълар'ъ аър бир йенилгийе ураттъ. Даха сонра пейгамбер гелип Исраил Кралъ'на, „Гит, гюджюню пекиштир ве нелер япман геректиини ийи дюшюн“ деди, „Чюнкю ьонюмюздеки илкбахарда Арам Кралъ сана йине салдъраджак.“ Бу арада гьоревлилери Арам Кралъ'нън кендисине, „Исраил'ин илахъ да илахъдър“ дедилер, „Бу неденле бизден гючлю чъктълар. Ама овада савашърсак, онларъ кесинликле йенериз. Шимди бютюн кралларъ гьоревлеринден ал, онларън йерине йени комутанлар ата. Кайбеттиин кадар ат ве саваш арабасъ топлаярак кендине йени бир орду кур. Исраиллилер'ле овада савашалъм. О заман онларъ кесинликле йенериз.“ Арам Кралъ Бен-Хадат бютюн сьойлененлери кабул едип йерине гетирди. Илкбахарда Арамлълар'ъ топлайъп Исраиллилер'ле савашмак юзере Афек Кенти'не гитти. Исраил халкъ да топланъп йийеджеини хазърладъ. Арамлълар'ла савашмак юзере йола чъкъп онларън каршъсъна ордугах курду. Юлкейи долдуран Арамлълар'ън каршъсънда Исраиллилер ики кючюк олак сюрюсю гиби калъйорду. Бир Танръ адамъ гидип Исраил Кралъ Ахав'а шьойле деди: „ РАБ дийор ки, ‚Арамлълар, РАБ даларън Танръсъ'дър, оваларън деил, дедиклери ичин бу гючлю ордунун тюмюню сенин елине теслим едеджеим. О заман беним РАБ олдууму анлаяджаксън.‘“ Бирбирлерине каршъ ордугах куран Арамлълар'ла Исраиллилер йеди гюн бекледилер. Йединджи гюн саваш башладъ. Исраиллилер бир гюн ичинде йюз бин Арамлъ яя аскер ьолдюрдю. Са каланлар Афек Кенти'не качтълар. Орада да йирми йеди бин кишинин юстюне сурлар йъкълдъ. Бен-Хадат кентин ичине качъп бир ич одая сакландъ. Гьоревлилери Бен-Хадат'а шьойле дедилер: „Дуйдуумуза гьоре, Исраил кралларъ ийи йюрекли краллармъш. Хайди беллеримизе чул кушанъп башларъмъза ип саралъм ве Исраил Кралъ'нън хузуруна чъкалъм. Белки сенин джанънъ баъшлар.“ Беллерине чул кушанъп башларъна да ип баладълар ве Исраил Кралъ'нън хузуруна чъкарак, „Кулун Бен-Хадат ‚Джанъмъ баъшла‘ дийе ялваръйор“ дедилер. Ахав, „Бен-Хадат хяля яшъйор му? О беним кардешим сайълър“ дийе каршълък верди. Адамлар буну олумлу бир белирти саярак хемен сьозю азъндан алдълар ве, „Евет, Бен-Хадат кардешин сайълър!“ дедилер. Крал, „Гидин, ону гетирин“ дийе буйрук верди. Бен-Хадат гелиндже, Ахав ону кенди саваш арабасъна алдъ. Бен-Хадат, „Бабамън бабандан алмъш олдуу кентлери гери вереджеим“ деди, „Бабам насъл Самирийе'де чаршълар курдуйса, сен де Шам'да чаршълар курабилирсин.“ Бунун юзерине Ахав, „Бен де бу шартлара даянарак сана ьозгюрлююню верийорум“ деди. Бьойледже онунла бир антлашма япарак гитмесине изин верди. Пейгамберлерден бири, РАБ 'бин сьозюне уярак аркадашъна, „Лютфен, бени вур!“ деди. Ама аркадашъ ону вурмак истемеди. О заман пейгамбер аркадашъна шьойле деди: „Сен РАБ 'бин буйрууну динлемедиин ичин, янъмдан айрълър айрълмаз бир аслан сени ьолдюреджек.“ Адам орадан айрълдъктан сонра аслан ону якалайъп ьолдюрдю. Бунун юзерине айнъ пейгамбер, башка бир адама гидерек, „Лютфен бени вур!“ деди. Адам да ону вуруп яраладъ. Пейгамбер гитти, кълъънъ деиштирмек ичин гьозлерини баладъ. Йол кенарънда кралън гечмесини беклемейе башладъ. Крал орадан гечеркен, пейгамбер она шьойле сесленди: „Бен кулун, там савашън ичиндейкен, аскерин бири бана бир тутсак гетирип, ‚Бу адамъ ийи кору‘ деди, ‚Качаджак олурса, каршълъънъ я джанънла, я да бир талант гюмюшле ьодерсин.‘ Ама бен орая бурая бакаркен, адам кайболду.“ Исраил Кралъ, „Сен кендини яргъламъш олдун“ дийе каршълък верди, „Джезанъ чекеджексин.“ Пейгамбер, хемен гьозлериндеки саргъйъ чъкардъ. О заман Исраил Кралъ онун бир пейгамбер олдууну анладъ. Бунун юзерине пейгамбер крала шьойле деди: „ РАБ дийор ки, ‚Ьолюме махкум еттиим адамъ салъвердиин ичин онун йерине сен ьоледжексин. Онун халкънън башъна геледжеклер сенин халкънън башъна геледжек.‘“ Кейфи качан Исраил Кралъ ьофкейле Самирийе'деки сарайъна дьондю. Ама Навот, „Аталаръмън бана бърактъъ мирасъ сана вермектен РАБ бени есиргесин“ дийе каршълък верди. „Аталаръмън бана бърактъъ мирасъ сана вермем“ дийен Йизреелли Навот'ун бу сьозлерине съкълъп ьофкеленен Ахав сарайъна дьондю. Асък бир йюзле ятаъна узанъп хичбир шей йемеди. Каръсъ Изебел янъна гелип, „Неден бу кадар съкълъйорсун? Неден йемек йемийорсун?“ дийе сорду. Ахав каръсъна шьойле каршълък верди: „Йизреелли Навот'а, ‚Сен баънъ гюмюш каршълъънда бана сат, истерсен бен де онун йерине сана башка бир ба верейим‘ дедим. Ама о, ‚Хайър, баъмъ сана вермем‘ деди.“ Изебел, „Сен Исраил'е бьойле ми краллък япъйорсун?“ деди, „Калк, йемеини йе, кейфини бозма. Йизреелли Навот'ун баънъ сана бен вереджеим.“ Изебел Ахав'ън мюхрюню кулланарак онун адъна мектуплар яздъ, Навот'ун яшадъъ кентин илери геленлерийле сойлуларъна гьондерди. Мектупларда шунларъ яздъ: „ Оруч илан едип Навот'у халкън ьонюне отуртун. Каршъсъна да, ‚Навот Танръ'я ве крала сьовдю‘ дийен ики яланджъ танък койун. Сонра ону дъшаръ чъкаръп ташлаярак ьолдюрюн.“ Навот'ун яшадъъ кентин илери геленлерийле сойлуларъ Изебел'ин гьондердии мектупларда яздъкларънъ уйгуладълар. Оруч илан едип Навот'у халкън ьонюне отурттулар. Сонра ики кьотю адам гелип Навот'ун каршъсъна отурду ве халкън ьонюнде: „Навот, Танръ'я ве крала сьовдю“ дийерек ялан йере танъклък етти. Бунун юзерине ону кентин дъшъна чъкардълар ве ташлаярак ьолдюрдюлер. Сонра Изебел'е, „Навот ташланарак ьолдюрюлдю“ дийе хабер гьондердилер. Изебел, Навот'ун ташланъп ьолдюрюлдююню дуяр дуймаз, Ахав'а, „Калк, Йизреелли Навот'ун сана гюмюш каршълъънда сатмак истемедии баънъ сахиплен“ деди, „Чюнкю о артък яшамъйор, ьолдю.“ Ахав, Йизреелли Навот'ун ьолдююню дуйунджа, онун баънъ алмая гитти. О заман РАБ, Тишбели Иляс'а шьойле деди: „Калк, Самирийели Исраил Кралъ Ахав'ъ каршъламая гит. Шу анда Навот'ун баъндадър. Орайъ алмая гитти. Она де ки, РАБ шьойле дийор: ‚Хем адамъ ьолдюрдюн, хем де баънъ алдън, деил ми? Навот'ун канънъ кьопеклер нереде яладъйса, сенин канънъ да орада ялаяджак.‘“ Ахав, Иляс'а, „Ей дюшманъм, бени булдун, деил ми?“ деди. Иляс шьойле каршълък верди: „Евет, булдум. Чюнкю сен РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ япарак кендини саттън. РАБ дийор ки, ‚Сени съкънтълара сокаджак ве йок едеджеим. Исраил'де сенин сойундан гелен генч яшлъ бютюн еркеклерин кьокюню курутаджаъм. Бени ьофкелендирип Исраил'и гюнаха сюрюкледиин ичин сенин аилен де Неват олу Яровам'ън ве Ахия олу Бааша'нън аилелеринин акъбетине ураяджак.‘ „ РАБ Изебел ичин де, ‚Изебел'и Йизреел Кенти'нин сурларъ дибинде кьопеклер йийеджек‘ дийор. ‚Ахав'ън аилесинден кентте ьоленлери кьопеклер, кърда ьоленлери йъртъджъ кушлар йийеджек.‘“ –Ахав кадар, РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ япарак кендини сатан хич кимсе олмадъ. Каръсъ Изебел ону хер конуда къшкъртъйорду. Ахав РАБ 'бин Исраил халкънън ьонюнден ковдуу Аморлулар'ън хер яптъъна уярак путларън ардънджа йюрюдю ве иренч ишлер яптъ.– Ахав бу сьозлери динледиктен сонра, гийсилерини йърттъ, чула сарънъп оруч тутмая башладъ. Чул ичинде ятъп калкарак, алчакгьонюллю бир йол тутту. РАБ, Тишбели Иляс'а шьойле деди: „Ахав'ън ьонюмде не денли алчакгьонюллю даврандъънъ гьордюн мю? Бу алчакгьонюллюлююнден ьотюрю яшамъ бойунджа бен де ону съкънтъя сокмаяджаъм. Ама олунун заманънда аилесине съкънтъ вереджеим.“ Юч йъл бойунджа Арам иле Исраил арасънда саваш чъкмадъ. Ючюнджю йъл Яхуда Кралъ Йехошафат, Исраил Кралъ'нъ гьормейе гитти. Исраил Кралъ Ахав, гьоревлилерине, „Рамот-Гилат'ън бизе аит олдууну билмийор мусунуз?“ деди, „Биз ону Арам Кралъ'ндан гери алмак ичин бир шей япмадък.“ Сонра Йехошафат'а, „Рамот-Гилат'а каршъ бенимле бирликте савашър мъсън?“ дийе сорду. Йехошафат, „Бени кендин, халкъмъ халкън, атларъмъ атларън сай“ дийе янътладъ, „Ама ьондже РАБ 'бе данъшалъм“ дийе екледи. Исраил Кралъ дьорт йюз кадар пейгамбери топлайъп, „Рамот-Гилат'а каршъ савашайъм мъ, йокса ваз мъ гечейим?“ дийе сорду. Пейгамберлер, „Саваш, чюнкю Раб кенти сенин елине теслим едеджек“ дийе янътладълар. Ама Йехошафат, „Бурада данъшабиледжеимиз РАБ 'бин башка пейгамбери йок му?“ дийе сорду. Исраил Кралъ, „Йимла олу Микая адънда бири даха вар“ дийе янътладъ, „Онун араджълъъйла РАБ 'бе данъшабилириз. Ама бен ондан нефрет едерим. Чюнкю бенимле илгили хич ийи пейгамберлик етмез, ялнъз кьотю шейлер сьойлер.“ Йехошафат, „Бьойле конушмаман герекир, ей крал!“ деди. Исраил Кралъ бир гьоревли чаъръп, „Хемен Йимла олу Микая'йъ гетир!“ дийе буйурду. Исраил Кралъ Ахав иле Яхуда Кралъ Йехошафат крал гийсилерийле Самирийе Капъсъ'нън гиришинде, харман йерине конан тахтларънда отуруйорлардъ. Бютюн пейгамберлер де онларън ьонюнде пейгамберлик едийорду. Кенаана олу Сидкия, яптъъ демир бойнузларъ гьостеререк шьойле деди: „ РАБ дийор ки, ‚Арамлълар'ъ йок единджейе дек онларъ бу бойнузларла вураджаксън.‘“ Ьотеки пейгамберлерин хепси де айнъ шейи сьойледилер: „Рамот-Гилат'а салдър, казанаджаксън! Чюнкю РАБ онларъ сенин елине теслим едеджек.“ Микая'йъ чаърмая гиден гьоревли она, „Бак! Пейгамберлер бир аъздан крал ичин олумлу шейлер сьойлюйорлар“ деди, „Риджа едерим, сенин сьозюн де онларънкине уйгун олсун; олумлу бир шей сьойле.“ Микая, „Яшаян РАБ 'бин хаккъ ичин, РАБ бана не дерсе ону сьойлейеджеим“ дийе каршълък верди. Микая гелиндже крал, „Микая, Рамот-Гилат'а каршъ саваша гиделим ми, йокса ваз мъ гечелим?“ дийе сорду. Микая, „Салдър, казанаджаксън! Чюнкю РАБ онларъ сенин елине теслим едеджек“ дийе янътладъ. Бунун юзерине крал, „ РАБ 'бин адъна бана герчеин дъшънда бир шей сьойлемейеджеине илишкин сана кач кез ант ичирейим?“ дийе сорду. Микая шьойле каршълък верди: „Исраиллилер'и далара даълмъш чобансъз койунлар гиби гьордюм. РАБ, ‚Бунларън сахиби йок. Херкес гювенлик ичинде евине дьонсюн‘ деди.“ Исраил Кралъ Йехошафат'а, „Бенимле илгили ийи пейгамберлик етмез, хеп кьотю шейлер сьойлер демемиш мийдим?“ деди. Микая конушмасънъ сюрдюрдю: „Ьойлейсе РАБ 'бин сьозюню динле! Гьордюм ки, РАБ тахтънда отуруйор, бютюн гьоксел варлъклар да саънда, солунда дуруйорду. РАБ сорду: ‚Рамот-Гилат'а салдъръп ьолсюн дийе Ахав'ъ ким кандъраджак?‘ „Кими шьойле, кими бьойле деркен, бир рух чъкъп РАБ 'бин ьонюнде дурду ве, ‚Бен ону кандъраджаъм‘ деди. „ РАБ, ‚Насъл?‘ дийе сорду. „Рух, ‚Алдатъджъ рух оларак гидип Ахав'ън бютюн пейгамберлерине ялан сьойлетеджеим‘ дийе каршълък верди. „ РАБ, ‚Ону кандърмайъ башараджаксън!‘ деди, ‚Гит, дедиини яп.‘ „Иште РАБ бютюн бу пейгамберлерин азъна алдатъджъ бир рух койду. Чюнкю сана кьотюлюк етмейе карар верди.“ Кенаана олу Сидкия яклашъп Микая'нън йюзюне бир токат аттъ. „ РАБ 'бин Руху насъл бенден чъкъп да сенинле конушту?“ деди. Микая, „Гизленмек ичин бир ич одая гирдиин гюн гьореджексин“ дийе янътладъ. Бунун юзерине Исраил Кралъ, „Микая'йъ кентин йьонетиджиси Амон'а ве кралън олу Йоаш'а гьотюрюн“ деди, „Бен гювенлик ичинде дьонюнджейе дек бу адамъ джезаевинде тутмаларънъ, она су ве екмектен башка бир шей вермемелерини сьойлейин!“ Микая, „Еер сен гювенлик ичинде дьонерсен, РАБ беним араджълъъмла конушмамъш демектир“ деди ве, „Херкес буну дуйсун!“ дийе екледи. Исраил Кралъ Ахав'ла Яхуда Кралъ Йехошафат Рамот-Гилат'а салдърмак ичин йола чъктълар. Исраил Кралъ, Йехошафат'а, „Бен кълък деиштирип саваша ьойле гиреджеим, ама сен крал гийсилерини гий“ деди. Бьойледже Исраил Кралъ кълъънъ деиштирип саваша гирди. Арам Кралъ, саваш арабаларънън отуз ики комутанъна, „Исраил Кралъ дъшънда, бюйюк кючюк хич кимсейе салдърмайън!“ дийе буйрук вермишти. Саваш арабаларънън комутанларъ Йехошафат'ъ гьорюндже, Исраил Кралъ санъп салдърмак ичин она дьондюлер. Йехошафат якармая башладъ. Комутанлар онун Исраил Кралъ олмадъънъ анлайънджа пешини бърактълар. О сърада бир аскер расгеле аттъъ бир окла Исраил Кралъ'нъ зърхънън парчаларънън бирлештии йерден вурду. Крал арабаджъсъна, „Дьонюп бени саваш аланъндан чъкар, яраландъм“ деди. Саваш о гюн шиддетленди. Исраил Кралъ, арабасънда Арамлълар'а каршъ акшама кадар даяндъ ве акшамлейин ьолдю. Ярасъндан акан канлар арабасънън ичинде калдъ. Гюнеш батаркен ордугахта, „Херкес кенди кентине, юлкесине дьонсюн!“ дийе баърдълар. Крал ьолмюштю. Ону Самирийе'йе гетирип орада гьомдюлер. Арабасъ фахишелерин йъкандъъ Самирийе Хавузу'нун кенарънда темизлениркен РАБ 'бин сьозю уярънджа кьопеклер канънъ яладъ. Ахав'ън краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар, бютюн яптъкларъ, яптърдъъ филдиши сюслемели сарай ве бютюн кентлер Исраил кралларънън тарихинде язълъдър. Ахав ьолюп аталаръна кавушунджа йерине олу Ахазя крал олду. Исраил Кралъ Ахав'ън краллъънън дьордюнджю йълънда Аса олу Йехошафат Яхуда Кралъ олду. Йехошафат отуз беш яшънда крал олду ве Йерушалим'де йирми беш йъл краллък яптъ. Аннеси Шилхи'нин къзъ Азува'йдъ. Бабасъ Аса'нън бютюн йолларънъ излейен ве бунлардан сапмаян Йехошафат РАБ 'бин гьозюнде дору оланъ яптъ. Анджак алъшълагелен тапънма йерлери калдърълмадъ. Халк хяля ораларда курбан кесип бухур якъйорду. Йехошафат Исраил Кралъ иле баръш яптъ. Йехошафат'ън краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар, башаръларъ ве савашларъ Яхуда кралларънън тарихинде язълъдър. Йехошафат бабасъ Аса'нън дьонеминден калан, путперест тьоренлеринде фухуш япан кадън ве еркеклерин хепсини юлкеден сюпюрюп аттъ. Едом'да крал йокту, йерине бир векил бакъйорду. Йехошафат алтън алмак ичин Офир'е гитмек юзере тиджарет гемилери яптърдъ. Анджак гемилер орая гидемеден Есйон-Гевер'де парчаландъ. О заман Ахав олу Ахазя, Йехошафат'а, „Беним адамларъм гемилерде сенинкилерле бирликте гитсинлер“ деди. Ама Йехошафат кабул етмеди. Йехошафат ьолюп аталаръна кавушту ве атасъ Давут'ун Кенти'нде аталарънън янъна гьомюлдю. Йерине олу Йехорам крал олду. Яхуда Кралъ Йехошафат'ън краллъънън он йединджи йълънда Ахав олу Ахазя Самирийе'де Исраил Кралъ олду. Ики йъл краллък яптъ. РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптъ. Бабасънън, аннесинин ве Исраил'и гюнаха сюрюклейен Неват олу Яровам'ън йолунда йюрюдю. Баал 'а хизмет едип таптъ. Бабасънън хер яптъъна уярак Исраил'ин Танръсъ РАБ 'би ьофкелендирди. Исраил Кралъ Ахав'ън ьолюмюнден сонра Моавлълар Исраил'е каршъ аякландъ. Исраил Кралъ Ахазя Самирийе'де яшадъъ сарайън юст катъндаки кафесли пенджереден дюшюп яраландъ. Хаберджилерине, „Гидин, Екрон илахъ Баалзевув 'а данъшън, яраларъмън ийилешип ийилешмейеджеини ьоренин“ деди. Ама РАБ 'бин мелеи, Тишбели Иляс'а шьойле деди: „Калк, Самирийе Кралъ'нън хаберджилерини каршъла ве онлара де ки, ‚Исраил'де Танръ йок му ки Екрон илахъ Баалзевув'а данъшмая гидийорсунуз?‘ Кралънъза дейин ки, ‚ РАБ, Яттъън ятактан калкамаяджак, кесинликле ьоледжексин! дийор.‘“ Бьойледже Иляс орадан айрълдъ. Хаберджилер кралън янъна дьондюлер. Крал, „Неден гери дьондюнюз?“ дийе сорду. Шьойле каршълък вердилер: „Йолда бир адамла каршълаштък. Бизе деди ки, ‚Гидин, сизи гьондерен крала РАБ шьойле дийор дейин: Исраил'де Танръ йок му ки Екрон илахъ Баалзевув'а данъшмак ичин хаберджилер гьондердин? Бу йюзден яттъън ятактан калкамаяджак, кесинликле ьоледжексин!‘“ Крал, „Сизи каршълайъп бу сьозлери сьойлейен насъл бир адамдъ?“ дийе сорду. „Юзеринде тюйлю бир гийси, белинде дери бир кушак вардъ“ дийе янътладълар. Крал, „О Тишбели Иляс'тър“ деди. Сонра бир комутанла бирликте елли адамънъ Иляс'а гьондерди. Комутан тепенин юстюнде отуран Иляс'ън янъна чъкъп она, „Ей Танръ адамъ, крал ашаъ инмени истийор“ деди. Иляс, „Еер бен Танръ адамъйсам, шимди гьоклерден атеш яаджак ве сенинле бирликте елли адамънъ йок едеджек!“ дийе каршълък верди. О анда гьоклерден атеш ядъ, комутанла бирликте елли адамънъ якъп йок етти. Бунун юзерине крал, Иляс'а башка бир комутанла бирликте елли адам даха гьондерди. Комутан Иляс'а, „Ей Танръ адамъ, крал хемен ашаъ инмени истийор!“ деди. Иляс, „Еер бен Танръ адамъйсам, гьоклерден атеш яаджак ве сенинле бирликте елли адамънъ йок едеджек!“ дийе каршълък верди. О анда гьоклерден атеш ядъ, комутанла бирликте елли адамънъ якъп йок етти. Крал ючюнджю кез бир комутанла елли адам гьондерди. Ючюнджю комутан чъкъп Иляс'ън ьонюнде диз чьоктю ве она шьойле ялвардъ: „Ей Танръ адамъ, лютфен бана ве адамларъма аджъ, джанъмъзъ баъшла! Гьоклерден яан атеш даха ьондже гелен ики комутанла еллишер адамънъ якъп йок етти, ама лютфен бана аджъ.“ РАБ 'бин мелеи, Иляс'а, „Онунла бирликте ашаъ ин, коркма“ деди. Иляс калкъп комутанла бирликте кралън янъна гитти ве она шьойле деди: „ РАБ дийор ки, ‚Исраил'де данъшаджак Танръ йок му ки Екрон илахъ Баалзевув'а данъшмак ичин хаберджилер гьондердин? Бу йюзден яттъън ятактан калкамаяджак, кесинликле ьоледжексин!‘“ РАБ 'бин Иляс араджълъъйла сьойледии сьоз уярънджа Крал Ахазя ьолдю. Олу олмадъъ ичин йерине кардеши Йорам гечти. Бу олай Яхуда Кралъ Йехошафат олу Йехорам'ън краллъънън икинджи йълънда олду. Ахазя'нън краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар ве яптъкларъ Исраил кралларънън тарихинде язълъдър. РАБ Иляс'ъ касъргайла гьоклере чъкармадан ьондже, Иляс иле Елиша Гилгал'дан айрълъп йола чъкмъшлардъ. Иляс Елиша'я, „Лютфен сен бурада кал, чюнкю РАБ бени Бейтел'е гьондерди“ деди. Елиша, „Яшаян РАБ 'бин адъйла башън юзерине ант ичерим ки, сенден айрълмам“ дийе каршълък верди. Бьойледже Бейтел'е бирликте гиттилер. Бейтел'деки пейгамбер топлулуу Елиша'нън янъна гелди. „ РАБ бугюн ефендини сенин башъндан аладжак, билийор мусун?“ дийе она сордулар. Елиша, „Евет, билийорум, конушмайън!“ дийе каршълък верди. Иляс, „Елиша, лютфен бурада кал, чюнкю РАБ бени Ериха'я гьондерди“ деди. Елиша, „Яшаян РАБ 'бин адъйла башън юзерине ант ичерим ки, сенден айрълмам“ дийе каршълък верди. Бьойледже бирликте Ериха'я гиттилер. Ериха'даки пейгамбер топлулуу Елиша'нън янъна гелди. „ РАБ ефендини бугюн сенин башъндан аладжак, билийор мусун?“ дийе она сордулар. Елиша, „Евет, билийорум, конушмайън“ дийе каршълък верди. Сонра Иляс, „Лютфен, бурада кал, чюнкю РАБ бени Шериа Ърмаъ къйъсъна гьондерди“ деди. Елиша, „Яшаян РАБ 'бин адъйла башън юзерине ант ичерим ки, сенден айрълмам“ дийе каршълък верди. Бьойледже икиси бирликте йолларъна девам етти. Елли пейгамбер де онларъ Шериа Ърмаъ'на кадар изледи. Иляс иле Елиша Шериа Ърмаъ'нън къйъсънда дурдулар. Пейгамберлер де бираз ьотеде, онларън каршъсънда дурду. Иляс джюппесини дюрюп сулара вурунджа, сулар икийе айрълдъ. Елиша иле Иляс куру топраън юзеринден йюрюйерек каршъя гечтилер. Каршъ якая гечтиктен сонра Иляс Елиша'я, „Сьойле, янъндан алънмадан ьондже сенин ичин не япабилирим?“ деди. Елиша, „Изин вер, сенин рухундан ики пай мирас алайъм“ дийе каршълък верди. Иляс, „Зор бир шей истедин“ деди, „Еер янъндан алъндъъмъ гьорюрсен олур, йокса олмаз.“ Онлар йюрюйюп конушурларкен, ансъзън атештен бир атлъ араба гьорюндю, онларъ бирбиринден айърдъ. Иляс касъргайла гьоклере алъндъ. Оланларъ гьорен Елиша шьойле баърдъ: „Баба, баба, Исраил'ин арабасъ ве атлъларъ!“ Иляс'ъ бир даха гьоремеди. Гийсилерини йъртъп парампарча етти. Сонра Иляс'ън юзеринден дюшен джюппейи алъп гери дьондю ве Шериа Ърмаъ'нън къйъсънда дурду. Иляс'ън юзеринден дюшен джюппейи сулара вурарак, „Иляс'ън Танръсъ РАБ нереде?“ дийе сесленди. Джюппейи сулара вурунджа ърмак икийе айрълдъ, Елиша каршъ якая гечти. Ерихалъ пейгамберлер каршъдан Елиша'йъ гьорюндже, „Иляс'ън руху Елиша'нън юзеринде!“ дедилер. Сонра ону каршъламая гидерек ьонюнде йере капандълар. „Янъмъзда елли гючлю адам вар“ дедилер, „Изин вер, гидип ефендини араялъм. Белки РАБ 'бин Руху ону даларън я да вадилерин бирине атмъштър.“ Елиша, „Хайър, онларъ гьондермейин“ деди. Ама о кадар диреттилер ки, сонунда Елиша даянамадъ, „Пеки, гьондерин“ деди. Елли адам гидип юч гюн Иляс'ъ арадъларса да буламадълар. Сонра Ериха'я, Елиша'нън янъна дьондюлер. Елиша онлара, „Бен сизе гитмейин демедим ми?“ деди. Ерихалълар Елиша'я, „Ефендимиз, гьордююн гиби бу кентин йери ийи ама суйу кьотю, топраъ да веримсиз“ дедилер. Елиша, „Йени бир кабън ичине туз койуп бана гетирин“ деди. Кап гетирилиндже, Елиша суйун кайнаъна чъктъ, тузу суя атъп шьойле деди: „ РАБ дийор ки, ‚Бу суйу паклъйорум, артък онда ьолюм ве веримсизлик олмаяджак.‘“ Елиша'нън сьойледии гиби, су бугюне дек темиз калдъ. Елиша орадан айрълъп Бейтел'е гидеркен кентин чоджукларъ йола дьокюлдюлер. „Дефол, дефол, кел кафалъ!“ дийерек онунла алай еттилер. Елиша аркасъна дьонюп чоджуклара бактъ ве РАБ 'бин адъйла онларъ ланетледи. Бунун юзерине ормандан чъкан ики диши айъ чоджуклардан кърк икисини парчаладъ. Елиша орадан Кармел Даъ'на гитти, сонра Самирийе'йе дьондю. Яхуда Кралъ Йехошафат'ън краллъънън он секизинджи йълънда Ахав олу Йорам Самирийе'де Исраил Кралъ олду ве он ики йъл краллък яптъ. Йорам РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптъйса да аннесийле бабасъ кадар кьотю деилди. Чюнкю бабасънън яптърдъъ Баал 'ъ симгелейен дикили ташъ калдъръп аттъ. Бунунла бирликте Неват олу Яровам'ън Исраил'и сюрюкледии гюнахлара о да катълдъ ве бу гюнахлардан айрълмадъ. Моав Кралъ Меша койун йетиштирирди. Исраил Кралъ'на хер йъл йюз бин кузу, йюз бин де коч йюню саламак зорундайдъ. Ама Ахав'ън ьолюмюнден сонра, Моав Кралъ Исраил Кралъ'на каршъ аякландъ. О заман Крал Йорам Самирийе'ден айрълдъ ве бютюн Исраиллилер'и бир арая топладъ. Яхуда Кралъ Йехошафат'а да шу хабери гьондерди: „Моав Кралъ бана башкалдърдъ, бенимле бирликте Моавлълар'а каршъ савашър мъсън?“ Йехошафат, „Евет, савашъръм. Бени кендин, халкъмъ халкън, атларъмъ атларън сай“ деди. Сонра, „Ханги йьонден салдъралъм?“ дийе сорду. Йорам, „Едом кърларъндан“ дийе каршълък верди. Исраил, Яхуда ве Едом кралларъ бирликте йола чъктълар. Доламбачлъ йолларда йеди гюн илерледиктен сонра суларъ тюкенди. Аскерлер ве хайванлар сусуз калдъ. Исраил Кралъ, „Ейвах!“ дийе баърдъ, „ РАБ, Моавлълар'ън елине теслим етмек ичин ми ючюмюзю бир арая топладъ?“ Йехошафат, „Бурада РАБ 'бин пейгамбери йок му? Онун араджълъъйла РАБ 'бе данъшалъм“ деди. Исраил Кралъ'нън адамларъндан бири, „Шафат олу Елиша бурада. Иляс'ън еллерине о су дьокерди“ дийе янътладъ. Крал Йехошафат, „О, РАБ 'бин не дюшюндююню билир“ деди. Бунун юзерине Йехошафат, Исраил ве Едом кралларъ бирликте Елиша'нън янъна гиттилер. Елиша Исраил Кралъ'на, „Не дийе бана гелдин?“ деди, „Гит, анненле бабанън пейгамберлерине данъш.“ Исраил Кралъ, „Олмаз! Демек РАБ ючюмюзю Моавлълар'ън елине теслим етмек ичин бир арая топламъш“ дийе каршълък верди. Елиша шьойле деди: „Хизметинде олдуум, Хер Шейе Егемен, яшаян РАБ 'бин адъйла дерим ки, Яхуда Кралъ Йехошафат'а сайгъм олмасайдъ, сана не бакардъм, не де илгиленирдим. Шимди бана лир чалан бир адам гетирин.“ Гетирилен адам лир чаларкен, РАБ 'бин гюджю Елиша'нън юзерине инди. Елиша шьойле деди: „ РАБ дийор ки, ‚Бу вадинин башъндан сонуна кадар хендеклер казън. Не рюзгар гьореджексиниз, не ямур. Ьойлейкен вади суйла долуп ташаджак. Сизлер, сюрюлериниз ве ьотеки хайванларънъз доясъя ичеджексиниз. РАБ ичин буну япмак колайдър. О, Моавлълар'ъ да сизин елинизе теслим едеджек. Онларън ьонемли сурлу кентлеринин тюмюню еле гечиреджексиниз. Мейве аачларънън хепсини кеседжек, су кайнакларънъ курутаджак, веримли тарлаларъна таш долдураджаксънъз.‘“ Ертеси сабах, сунунун сунулдуу саатте, Едом йьонюнден акан сулар хер йери долдурду. Моавлълар кралларън кендилерине салдърмак юзере йола чъктъкларънъ дуйдулар. Генч, яшлъ ели силах тутан херкес бир арая топланъп сънърда беклемейе башладъ. Ертеси сабах еркенден калктълар. Гюнеш ъшънларънън къзъллаштърдъъ суйу кан санарак, „Кан бу!“ дийе хайкърдълар, „Краллар кенди араларънда савашъп бирбирлерини ьолдюрмюш олсалар герек. Хайди, Моавлълар, ямая!“ Ама Моавлълар Исраил ордугахъна вардъкларънда, Исраиллилер салдъръп онларъ пюскюрттю. Моавлълар качмая башладъ. Исраиллилер пешлерине дюшюп онларъ ьолдюрдюлер. Кентлерини йъктълар. Хер Исраилли веримли тарлалара таш аттъ. Бютюн тарлалар ташла долду. Су кайнакларънъ куруттулар, мейве аачларънъ кестилер. Ялнъз Кир-Хересет'ин ташларъ йеринде калдъ. Сапанджълар кенти кушатъп салдъръя гечти. Моав Кралъ, савашъ кайбеттиини анлайънджа, янъна йеди йюз кълъчлъ адам алдъ; Едом кувветлерини яръп качмак истедийсе де башарамадъ. Бунун юзерине тахтъна гечеджек ен бюйюк олуну сурларън юзерине гьотюрюп якмалък суну оларак сунду. Исраиллилер бу олайдан доан бюйюк ьофке каршъсънда орадан айрълъп юлкелерине дьондюлер. Бир гюн, пейгамбер топлулуундан бир адамън каръсъ гидип Елиша'я шьойле якардъ: „Ефендим, коджам ьолдю! Билдиин гиби РАБ 'бе тапънърдъ. Шимди бир аладжаклъсъ гелди, ики олуму бенден алъп кьоле оларак гьотюрмек истийор.“ Елиша, „Сенин ичин не япсам?“ дийе каршълък верди, „Сьойле бана, евинде нелер вар?“ Кадън, „Азъджък зейтиняъ дъшънда, кулунун евинде хичбир шей йок“ деди. Елиша, „Бютюн комшуларъна гит, не кадар бош капларъ варса исте“ деди, „Сонра оулларънла бирликте еве гит. Капъйъ юзеринизе капайън ве бютюн капларъ яла долдурун. Долдурдукларънъзъ бир кенара койун.“ Кадън орадан айрълъп оулларъйла бирликте евине гитти, капъйъ кападъ. Оулларънън гетирдии капларъ долдурмая башладъ. Бютюн каплар долунджа оулларъндан бирине, „Бана бир кап даха гетир“ деди. Олу, „Башка кап калмадъ“ дийе каршълък верди. О заман зейтиняънън акъшъ дурду. Кадън гидип дуруму Танръ адамъ Елиша'я билдирди. Елиша, „Гит, зейтиняънъ сат, борджуну ьоде“ деди, „Калан парайла да оулларънла бирликте яшамънъ сюрдюр.“ Елиша бир гюн Шунем'е гитти. Орада зенгин бир кадън вардъ. Елиша'йъ йемее алъкойду. О гюнден сонра Елиша не заман Шунем'е гитсе, йемек ичин орая урадъ. Кадън коджасъна, „Бизе сък сък гелен бу адамън кутсал бир Танръ адамъ олдууну анладъм“ деди, „Гел, дамда онун ичин кючюк бир ода япалъм; ичине ятак, маса, сандалйе, бир де кандил коялъм. Бизе гелдиинде орада калсън.“ Бир гюн Елиша гелди, йукаръ одая чъкъп узандъ. Ушаъ Гехази'йе, „Шунемли кадънъ чаър“ деди. Гехази кадънъ чаърдъ. Кадън гелиндже, Елиша Гехази'йе шьойле деди: „Она де ки, ‚Бизим ичин катландъън бунджа захметлере каршълък не япабилирим? Сенин ичин кралла я да орду комутанъйла конушайъм мъ?‘“ Кадън, „Бен халкъмън арасънда мутлу яшъйорум“ дийе каршълък верди. Елиша, „Ьойлейсе не япабилирим?“ дийе сорду. Гехази, „Кадънън олу йок, коджасъ да яшлъ“ дийе янътладъ. Бунун юзерине Елиша, „Кадънъ чаър“ деди. Гехази кадънъ чаърдъ. Кадън гелип капънън ешиинде дурду. Елиша, кадъна, „Геледжек йъл бу заман куджаънда бир олун оладжак“ деди. Кадън, „Оламаз, ефендим!“ дийе каршълък верди, „Сен ки бир Танръ адамъсън, лютфен кулуна ялан сьойлеме!“ Ама кадън гебе калдъ ве бир йъл сонра, Елиша'нън сьойледии гюнлерде бир оул доурду. Чоджук бюйюдю. Бир гюн оракчъларън башънда булунан бабасънън янъна гитти. „Башъм аръйор, башъм!“ дийе баърмая башладъ. Бабасъ ушаъна, „Ону аннесине гьотюр“ деди. Ушак чоджуу алъп аннесине гьотюрдю. Чоджук ьолене кадар аннесинин дизлеринде яттъктан сонра ьолдю. Аннеси ону йукаръ чъкардъ, Танръ адамънън ятаъна ятърдъ, сонра капъйъ капайъп дъшаръя чъктъ. Коджасънъ чаъръп шьойле деди: „Лютфен бир ешекле бирликте ушакларъндан бирини бана гьондер. Танръ адамънън янъна гитмелийим. Хемен дьонерим.“ Коджасъ, „Неден бугюн гидийорсун?“ деди, „Не Йени Ай, не де Шабат бугюн.“ Кадън, „Зарар йок“ каршълъънъ верди. Ешее палан вуруп ушаъна, „Хайди йюрю, бен сана сьойлемедикче явашлама“ деди. Кармел Даъ'на варъп Танръ адамънън янъна чъктъ. Танръ адамъ, кадънъ узактан гьорюндже, ушаъ Гехази'йе, „Бак, Шунемли кадън гелийор!“ деди, „Хайди кош, ону каршъла, ‚Насълсън, коджанла олун насъллар?‘ дийе сор.“ Кадън Гехази'йе, „Херкес ийи“ деди. Кадън даа чъкъп Танръ адамънън янъна варънджа, онун аякларъна сарълдъ. Гехази кадънъ узаклаштърмак истедийсе де Танръ адамъ, „Кадънъ рахат бърак!“ деди, „Чюнкю аджъ чекийор. РАБ бунун неденини бенден гизледи, ачъкламадъ.“ Кадън она, „Ефендим, бен сенден чоджук истедим ми?“ деди, „Бени умутландърма демедим ми?“ Елиша Гехази'йе, „Хемен кемерини кушан, денеими ал, кош“ деди, „Бирийле каршълашърсан селам верме, бири сени селамларса каршълък верме. Гит, денеими чоджуун йюзюне тут.“ Чоджуун аннеси, „Яшаян РАБ 'бин адъйла башън юзерине ант ичерим ки, сенден айрълмаяджаъм“ деди. Сонра Гехази'йле бирликте йола чъктъ. Гехази ьонден гидип денеи чоджуун йюзюне тутту, ама не бир сес вардъ, не де бир янът. Бунун юзерине Гехази гери дьонюп Елиша'йъ каршъладъ ве она, „Чоджук дирилмеди“ дийе хабер верди. Елиша еве вардъънда, чоджуу ятаънда ьолю булду. Ичери гирди, капъйъ капайъп РАБ 'бе ялвармая башладъ. Сонра азъ чоджуун азънън, гьозлерийле еллери де чоджуун гьозлерийле еллеринин юзерине геледжек бичимде ятаа, чоджуун юзерине капандъ. Чоджуун бедени ъсънмая башладъ. Елиша калкъп оданън ичинде саа сола гезинди, сонра йине дьонюп чоджуун юзерине капандъ. Чоджук йеди кез аксърдъ ве гьозлерини ачтъ. Елиша Гехази'йе, „Шунемли кадънъ чаър“ дийе сесленди. Гехази кадънъ чаърдъ. Кадън гелиндже, Елиша, „Ал олуну“ деди. Кадън Елиша'нън аякларъна капандъ, йерлере кадар еилди, сонра чоджууну алъп гитти. Елиша Гилгал'а дьондю. Юлкеде кътлък вардъ. Елиша бир пейгамбер топлулууйла отуруркен ушаъна, „Бюйюк тенджерейи атеше кой, пейгамберлере чорба пишир“ деди. Бири от топламак ичин тарлая гитти ве ябанъл бир битки булду. Биткиден бир етек долусу ябан кабаъ топладъ, гетирип тенджерейе дорадъ. Бунларън не олдууну кимсе билмийорду. Чорба йенмек юзере бошалтълдъ. Ама адамлар чорбайъ тадар татмаз, „Ей Танръ адамъ, зехирли бу!“ дийе баърдълар ве йийемедилер. Елиша, „Бираз ун гетирин“ деди. Уну тенджерейе атъп, „Кой ьонлерине, йесинлер“ деди. Тенджереде зарарлъ бир шей калмадъ. Баал-Шалиша'дан бир адам гелди. Танръ адамъна о йъл илк бичилен арпадан япълмъш йирми екмекле тазе будай башаъ гетирди. Елиша ушаъна, „Бунларъ халка даът, йесинлер“ деди. Ушак, „Насъл олур, бу йюз кишинин ьонюне конур му?“ дийе сорду. Елиша, „Халка даът, йесинлер“ дийе каршълък верди, „Чюнкю РАБ дийор ки, ‚Йийеджеклер, биразъ да артаджак.‘“ Бунун юзерине ушак йийеджеклери халкън ьонюне койду. РАБ 'бин сьозю уярънджа халк йеди, биразъ да арттъ. Арам Кралъ'нън орду комутанъ Нааман ефендисинин гьозюнде сайгън, деерли бир адамдъ. Чюнкю РАБ онун араджълъъйла Арамлълар'ъ зафере улаштърмъштъ. Нааман йиит бир аскерди, ама бир дери хасталъъна якаланмъштъ. Арамлълар дюзенледиклери акънлар сърасънда Исраил'ден кючюк бир къзъ тутсак алмъшлардъ. Бу къз Нааман'ън каръсънън хизметине верилмишти. Бир гюн ханъмъна, „Кешке ефендим Самирийе'деки пейгамберин янъна гитсе! Пейгамбер ону дери хасталъъндан куртарърдъ“ деди. Нааман гидип Исраилли къзън сьойледиклерини ефендиси крала анлаттъ. Арам Кралъ шьойле каршълък верди: „Калк гит, сенинле Исраил Кралъ'на бир мектуп гьондереджеим.“ Нааман янъна он талант гюмюш, алтъ бин шекел алтън ве он такъм гийси алъп гитти. Мектубу Исраил Кралъ'на верди. Мектупта шунлар язълъйдъ: „Бу мектупла бирликте сана кулум Нааман'ъ гьондерийорум. Ону дери хасталъъндан куртарманъ дилерим.“ Исраил Кралъ мектубу окуйунджа гийсилерини йъртъп шьойле хайкърдъ: „Бен Танръ мъйъм, джан алъп джан верейим? Насъл бана бир адам гьондерип ону дери хасталъъндан куртар дер? Гьорюйор мусунуз, ачъкча бенимле кавга чъкармая чалъшъйор!“ Исраил Кралъ'нън гийсилерини йърттъънъ дуян Танръ адамъ Елиша она шу хабери гьондерди: „Неден гийсилерини йърттън? Адам бана гелсин, Исраил'де бир пейгамбер олдууну анласън!“ Бьойледже Нааман атларъ ве саваш арабаларъйла бирликте гидип Елиша'нън евинин капъсъ ьонюнде дурду. Елиша она шу хабери гьондерди: „Гит, Шериа Ърмаъ'нда йеди кез йъкан. Тенин ески халини аладжак, тертемиз оладжаксън.“ Гелгелелим Нааман орадан ьофкейле айрълдъ. „Сандъм ки дъшаръ чъкъп янъма геледжек, Танръсъ РАБ 'би адъйла чаърарак елийле хасталъклъ дериме докунуп бени ийилештиреджек“ деди, „Шам'ън Авана ве Фарпар ърмакларъ Исраил'ин бютюн ърмакларъндан даха ийи деил ми? Ораларда йъканъп пакланамаз мъйдъм санки?“ Сонра ьофкейле дьонюп гитти. Нааман'ън гьоревлилери янъна варъп, „Ефендим, пейгамбер сенден даха зор бир шей истемиш олсайдъ, япмаз мъйдън?“ дедилер, „Ойса о сана садедже, ‚Йъкан, темизлен‘ дийор.“ Бунун юзерине Нааман Танръ адамънън сьозю уярънджа гидип Шериа Ърмаъ'нда йеди кез суя далдъ. Тени ески халине дьондю, бебек тени гиби тертемиз олду. Нааман адамларъйла бирликте Танръ адамънън янъна дьондю. Онун ьонюнде дуруп шьойле деди: „Шимди анладъм ки, Исраил дъшънда дюнянън хичбир йеринде Танръ йоктур. Лютфен, бу кулунун армаанънъ кабул ет.“ Елиша, „Хизметинде олдуум яшаян РАБ 'бин адъйла ант ичерим ки, хичбир шей аламам“ дийе каршълък верди. Нааман диреттийсе де, Елиша алмак истемеди. Бунун юзерине Нааман, „Мадем армаан истемийорсун, ьойлейсе бурадан ики катър йюкю топрак алмама изин вер“ деди, „Чюнкю бу кулун артък РАБ 'бин дъшънда башка илахлара якмалък суну ве курбан сунмаяджактър. Ама РАБ кулуну бир конуда баъшласън. Ефендим тапънмак ичин Риммон Тапънаъ'на гирип кендисине ешлик етмеми истейиндже, тапънакта онунла бирликте йере капандъъмда РАБ бу кулуну баъшласън.“ Елиша она, „Есенликле гит“ деди. Нааман орадан айрълъп бираз узаклашънджа, Танръ адамъ Елиша'нън ушаъ Гехази, „Ефендим, Арамлъ Нааман'а чок йумушак даврандъ; гетирдии армаанларъ кабул етмеди“ деди, „Яшаян РАБ 'бин хаккъ ичин, пешинден кошуп ондан бир шей аладжаъм.“ Бьойледже Гехази Нааман'ън пешине дюштю. Нааман ардъндан биринин коштууну гьорюндже, арабасъндан инип ону каршъладъ ве, „Не олду?“ дийе сорду. Гехази, „Бир шей йок“ деди, „Ялнъз ефендимин бир риджасъ вар. Бираз ьондже Ефрайим'ин далък бьолгесинден ики генч пейгамбер гелди. Ефендим онлара бир талант гюмюшле ики такъм гийси вермен ичин бени гьондерди.“ Нааман, „Лютфен ики талант ал!“ деди ве ъсрарла ики талант гюмюшю ики торбая койуп баладъ. Айръджа ики ушаъна да бирер такъм гийси верди. Ушаклар Гехази'нин ьонюсъра бунларъ ташъдълар. Тепейе варънджа Гехази ешяларъ еллеринден алъп еве койду, адамларъ да гери гьондерди. Сонра гидип ефендиси Елиша'нън хузуруна чъктъ. Елиша, „Нередейдин, Гехази?“ дийе сорду. Гехази, „Кулун хичбир йере гитмеди“ дийе каршълък верди. Бунун юзерине Елиша, „О адам арабасъндан инип сени каршъларкен рухум сенинле деил мийди?“ дийе сорду, „Шимди гюмюш я да гийси, зейтинлик, ба, койун, съър, еркек ве кадън кьоле алманън заманъ мъ? Бу йюзден Нааман'ън дери хасталъъ сонсуза дек сенин ве сойунун юзеринде каладжак.“ Бьойледже Гехази Елиша'нън хузурундан кар гиби беяз бир дери хасталъъйла айрълдъ. Бир гюн пейгамбер топлулуу Елиша'я, „Бак, яшадъъмъз йер бизе кючюк гелийор“ деди, „Лютфен изин вер, Шериа Ърмаъ къйъсъна гиделим, аач кесип кендимизе ев япалъм.“ Елиша, „Гидин“ деди. Пейгамберлерден бири, „Лютфен кулларънла бирликте сен де гел“ деди. Елиша, „Олур, гелирим“ дийе каршълък верди ве онларла бирликте гитти. Шериа Ърмаъ къйъсъна варънджа аач кесмейе башладълар. Бири аач кесеркен балта демирини суя дюшюрдю. „Ейвах, ефендим! Ону ьодюнч алмъштъм“ дийе баърдъ. Танръ адамъ, „Нерейе дюштю?“ дийе сорду. Адам она демирин дюштюю йери гьостерди. Елиша бир дал кесип орая атънджа, балта демири су йюзюне чъктъ. Елиша, „Ал ону!“ деди. Адам елини узатъп балта демирини алдъ. Арам Кралъ Исраил'ле саваш халиндейди. Гьоревлилерине данъштъктан сонра, „Ордугахъмъ кураджак бир йер сечтим“ деди. Танръ адамъ Елиша, Исраил Кралъ'на шу хабери гьондерди: „Сакън орадан гечмейин, чюнкю Арамлълар орая дору инийорлар.“ Исраил Кралъ адам гьондерип орадаки дуруму денетледи. Бьойледже Танръ адамъ Исраил Кралъ'нъ биркач кез уярдъ. Крал да ьонлем алдъ. Бу дурум Арам Кралъ'нъ чок ьофкелендирди. Гьоревлилерини чаъръп, „Ичинизден хангинизин Исраил Кралъ'ндан яна олдууну сьойлемейеджек мисиниз?“ деди. Гьоревлилерден бири, „Хичбиримиз, ефендимиз крал“ дийе каршълък верди, „Ялнъз Исраил'де яшаян Пейгамбер Елиша сенин ятак оданда сьойледиклерини биле Исраил Кралъ'на билдирийор.“ Арам Кралъ шьойле буйурду: „Гидип онун нереде олдууну ьоренин. Адам гьондерип ону якалаяджаъм.“ Елиша'нън Дотан'да олдуу билдирилиндже, крал орая атлълар, саваш арабаларъ ве бюйюк бир куввет гьондерди. Геджелейин варъп кенти кушаттълар. Танръ адамънън ушаъ еркенден калктъ. Дъшаръя чъкънджа кентин аскерлер, атлълар ве саваш арабаларънджа кушатълдъънъ гьордю. Дьонюп Елиша'я, „Ейвах, ефендим, не япаджаъз?“ дийе сорду. Елиша, „Коркма, чюнкю бизим яндашларъмъз онларънкинден даха чок“ дийе каршълък верди. Сонра шьойле дуа етти: „Я РАБ, лютфен онун гьозлерини ач, гьорсюн!“ РАБ ушаън гьозлерини ачтъ. Ушак Елиша'нън чевресиндеки даларън атлъларла, атештен саваш арабаларъйла долу олдууну гьордю. Арамлълар кендисине дору илерлейиндже Елиша РАБ 'бе шьойле ялвардъ: „Я РАБ, лютфен бу халкъ кьор ет.“ РАБ Елиша'нън ялваръшънъ дуйду ве онларъ кьор етти. Бунун юзерине Елиша онлара, „Янлъш йолдасънъз“ деди, „Арадъънъз кент бу деил. Бени излейин, сизи арадъънъз адама гьотюрейим.“ Сонра онларъ Самирийе'йе гьотюрдю. Самирийе'йе гирдиклеринде Елиша шьойле дуа етти: „Я РАБ, бу адамларън гьозлерини ач, гьорсюнлер.“ РАБ гьозлерини ачънджа адамлар Самирийе'нин ортасънда олдукларънъ анладълар. Исраил Кралъ адамларъ гьорюндже Елиша'я, „Онларъ ьолдюрейим ми? Ьолдюрейим ми, баба?“ деди. Елиша, „Хайър, ьолдюрме“ дийе каршълък верди, „Кенди кълъч ве яйънла тутсак алдъън инсанларъ насъл ьолдюрюрсюн. Ьонлерине йийеджек ичеджек бир шейлер кой, йийип ичтиктен сонра изин вер, кралларъна дьонсюнлер.“ Бунун юзерине Исраил Кралъ адамлара бюйюк бир шьолен верди, йедирип ичирдиктен сонра да онларъ кралларъна гьондерди. Арамлъ акънджълар бир даха Исраил топракларъна аяк басмадълар. Бир сюре сонра, Арам Кралъ Бен-Хадат бютюн ордусуну топлайъп Исраил'е гирди ве Самирийе'йи кушаттъ. Самирийе'де бюйюк бир кътлък олду. Кушатма сонунда бир ешек келлесинин фиятъ сексен шекел гюмюше, дьортте бир кав гюверджин гюбресинин фиятъ исе беш шекел гюмюше чъктъ. Исраил Кралъ сурларън юзеринде йюрюркен, бир кадън, „Ефендим крал, бана ярдъм ет!“ дийе сесленди. Крал, „ РАБ сана ярдъм етмийорса, бен насъл ярдъм едебилирим ки?“ дийе каршълък верди, „Будай мъ, йокса шарап мъ истерсин? Дердин не?“ Кадън шьойле янътладъ: „Гечен гюн шу кадън бана деди ки, ‚Олуну вер, бугюн йийелим, ярън да беним олуму йериз.‘ Бьойледже олуму пиширип йедик. Ертеси гюн она, ‚Олуну вер де йийелим‘ дедим. Ама о, олуну гизледи.“ Кадънън бу сьозлерини дуян крал гийсилерини йърттъ. Сурларън юзеринде йюрюркен, халк онун гийсилеринин алтъна чул гийдиини гьордю. Крал, „Еер бугюн Шафат олу Елиша'нън башъ йеринде калърса, Танръ бана айнъсънъ, хатта даха кьотюсюню япсън!“ деди. Елиша о сърада халкън илери геленлерийле бирликте евинде отуруйорду. Крал ьонден бир хаберджи гьондерди. Ама даха хаберджи гелмеден, Елиша илери геленлере, „Гьорюйор мусунуз джанийи?“ деди, „Калкмъш, башъмъ кестирмек ичин адам гьондерийор! Хаберджи гелдиинде капъйъ капайън, ону ичери алмайън. Чюнкю ардъндан ефендиси крал да геледжек.“ Елиша конушмасънъ битирмеден, хаберджи янъна гелди ве, „Бу фелакет РАБ 'дендир“ деди, „Неден хяля РАБ 'би беклейейим?“ Елиша, „ РАБ 'бин сьозюне кулак верин!“ деди, „ РАБ дийор ки, ‚Ярън бу саатлерде Самирийе Капъсъ'нда бир сеа индже ун да, ики сеа арпа да бирер шекеле сатъладжак.‘“ Кралън ьозел ярдъмджъсъ олан комутан, Танръ адамъна, „ РАБ гьоклерин капакларънъ ачса биле оладжак шей деил бу!“ деди. Елиша, „Сен хер шейи гьозлеринле гьореджексин, ама онлардан хичбир шей йийемейеджексин!“ дийе каршълък верди. Кент капъсънън гиришинде дери хасталъъна якаланмъш дьорт адам вардъ. Бирбирлерине, „Не дийе ьолене дек бурада калалъм?“ дийорлардъ, „Кенте гирелим десек, орада кътлък вар, ьолюрюз; бурада калсак да ьоледжеиз. Бари гидип Арам ордугахъна теслим олалъм. Джанъмъзъ баъшларларса яшаръз, ьолдюрюрлерсе де ьолдюрсюнлер.“ Акшам каранлъънда калкъп Арам ордугахъна дору гиттилер. Ордугаха яклаштъкларънда, орада кимсейи гьоремедилер. Чюнкю Раб Арам ордугахънда саваш арабаларъйла, атларъйла яклашан бюйюк бир ордунун чъкардъъ сеслерин дуйулмасънъ саламъштъ. Арамлълар да бирбирлерине, „Бакън, Исраил Кралъ бизе салдърмак ичин Хитит ве Мъсър кралларънъ кираламъш!“ демишлерди. Бьойледже, гюн батаркен чадърларънъ, атларънъ, ешеклерини бъракъп качмъшлар, джанларънъ куртармак ичин ордугахъ олдуу гиби бъракмъшлардъ. Дери хасталъъна якаланмъш адамлар ордугаха варъп чадърларън бирине гирдилер. Йийип ичтиктен сонра орадаки алтън, гюмюш ве гийсилери гьотюрюп гизледилер. Сонра дьонюп башка бир чадъра гирдилер, орада булдукларънъ да гьотюрюп гизледилер. Ардъндан бирбирлерине, „Яптъъмъз дору деил“ дедилер, „Бугюн мюжде гюню. Ойса биз сусуйоруз. Гюн доунджая кадар беклерсек, джезая чарптъръладжаъмъз кесин. Хайди сарая гидип дуруму билдирелим.“ Бьойледже гидип кент капъсъндаки ньобетчилере сеслендилер. „Арам ордугахъна гиттик“ дедилер, „Хич кимсейи гьоремедик; не де бир инсан сеси дуйдук. Ялнъзджа балъ атлар, ешеклер вардъ. Чадърларъ да олдуу гиби бъракъп гитмишлер.“ Капъ ньобетчилери хабери дуйурду. Хабер кралън сарайъна улаштърълдъ. Крал гедже калкъп гьоревлилерине, „Арамлълар'ън не тасарладъънъ сизе сьойлейейим“ деди, „Ач калдъъмъзъ билийорлар. Онун ичин ордугахларънъ бъракъп кърда гизленмишлер. Кентин дъшъна чъктъъмъзда, бизи джанлъ якалайъп кенти еле гечирмейи дюшюнюйорлар.“ Гьоревлилерден бири, „Кентте калан беш атла биркач адам гьондерелим, о заман дуруму анларъз“ деди, „Насъл олса гидеджек оланлар да бурада, кентте калан нидже Исраилли гиби ьолюме махкум!“ Адамлар янларъна ики атлъ араба алдълар. Крал, „Гидин, не олдууну ьоренин“ дийерек онларъ Арам ордусунун ардъндан гьондерди. Адамлар Шериа Ърмаъ'на кадар Арам ордусуну изледилер. Йол баштан сона кадар Арамлълар'ън качаркен аттъкларъ гийси ве ешяларла долуйду. Хаберджилер дьонюп крала дуруму билдирдилер. Бунун юзерине халк кенттен чъкъп Арам ордугахънъ ямаладъ. РАБ 'бин дедии гиби, бир сеа индже унун да, ики сеа арпанън да фиятъ бир шекеле дюштю. Крал ьозел ярдъмджъсъ олан комутанъ кентин капъсънда бъракмъштъ. Халк ону капънън азънда чинейерек ьолдюрдю. Крал Елиша'нън евине гиттиинде, Танръ адамъ она оладжакларъ ьонджеден билдирмишти. Хер шей Танръ адамънън крала дедии гиби олду. „Ярън бу саатлерде Самирийе Капъсъ'нда бир сеа индже ун да, ики сеа арпа да бирер шекеле сатъладжак“ демишти. Комутан да Танръ адамъна шьойле каршълък вермишти: „ РАБ гьоклерин капакларънъ ачса биле, оладжак шей деил бу!“ Елиша, „Сен хер шейи гьозлеринле гьореджек, ама онлардан хичбир шей йийемейеджексин!“ демишти. Там дедии гиби олду. Комутан кентин капъсънда халк тарафъндан чиненерек ьолдю. Елиша, олуну дирилтмиш олдуу Шунемли кадъна шьойле демишти: „Калк, аиленле бирликте бурадан гит, гечиджи оларак калабиледжеин бир йер бул. Чюнкю РАБ юлкейе йеди йъл сюреджек бир кътлък гьондермейе карар верди.“ Кадън Танръ адамънън ьоюдюне уярак аилесийле бирликте калкъп Филист юлкесине гитти ве орада йеди йъл калдъ. Йеди йъл сонра Филист'тен дьондю. Евини, тарласънъ гери алмак ичин кралдан ярдъм истемейе гитти. О сърада крал Танръ адамънън ушаъ Гехази'йле конушуйор, „Бана Елиша'нън яптъъ бютюн муджизелери анлат“ дийорду. Иште Гехази там Елиша'нън ьолюйю насъл дирилттиини крала анлатъркен, олу дирилтилен кадън евийле тарласънъ гери алмак ичин кралдан ярдъм истемейе гелди. Гехази крала, „Ефендим крал, сьозюню еттиим кадън будур. Янъндаки олу да Елиша'нън дирилттии чоджуктур“ деди. Крал кадъна сорунджа кадън хер шейи анлаттъ. Бунун юзерине крал бир гьоревли чаъртъп шу буйруу верди: „Бу кадъна хер шейини, юлкеден айрълдъъ гюнден бугюне кадар бирикен бютюн гелирийле бирликте тарласънъ гери верин.“ Арам Кралъ Бен-Хадат хасталандъъ сърада Елиша Шам'а гитти. Танръ адамънън Шам'а гелдии крала билдирилди. Крал, Хазаел'е, „Бир армаан ал, Танръ адамънъ каршъламая гит“ деди, „Онун араджълъъйла РАБ 'бе данъш, бу хасталъктан куртулуп куртуламаяджаъмъ сор.“ Хазаел, Шам'ън ен ийи малларъндан олушан кърк деве йюкю армаанъ янъна аларак, Танръ адамънъ каршъламая гитти. Елиша'нън ьонюнде дуруп шьойле деди: „Кулун Арам Кралъ Бен-Хадат, хасталъъндан куртулуп куртуламаяджаънъ сормам ичин бени гьондерди.“ Елиша, „Гит она, ‚Кесинликле ийилешеджексин‘ де; ама РАБ бана онун кесинликле ьоледжеини ачъкладъ“ дийе каршълък верди. Танръ адамъ, Хазаел'и утандърънджая кадар дик дик йюзюне бактъ. Ардъндан аламая башладъ. Хазаел, „Ефендим, ничин алъйорсун?“ дийе сорду. Елиша, „Сенин Исраил халкъна япаджаън кьотюлюклери билийорум“ дийе янътладъ, „Калелерини атеше вереджек, генчлерини кълъчтан гечиреджек, чоджукларънъ йере чалъп ьолдюреджек, гебе кадънларънън карънларънъ дешеджексин.“ Хазаел, „Бир кьопектен фарксъз олан бу кулун, бютюн бу ишлери насъл япабилир?“ деди. Елиша, „ РАБ бана сенин Арам Кралъ оладжаънъ гьостерди“ дийе янътладъ. Бунун юзерине Хазаел Елиша'дан айрълъп ефендиси Бен-Хадат'ън янъна дьондю. Бен-Хадат она, „Елиша сана не сьойледи?“ дийе сорду. Хазаел, „Кесинликле ийилешеджеини сьойледи“ дийе янътладъ. Гелгелелим ертеси гюн Хазаел ъслаттъъ бир ьортюйю кралън йюзюне капатъп ону боду. Бьойледже крал ьолдю, йерине Хазаел гечти. Исраил Кралъ Ахав олу Йорам'ън краллъънън бешинджи йълънда, Йехошафат'ън Яхуда Кралъ олдуу сърада, Йехошафат'ън олу Йехорам Яхуда'йъ йьонетмейе башладъ. Йехорам отуз ики яшънда крал олду ве Йерушалим'де секиз йъл краллък яптъ. Каръсъ Ахав'ън къзъ олдуу ичин, о да Ахав'ън аилеси гиби Исраил кралларънън йолуну изледи ве РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптъ. Ама РАБ кулу Давут'ун хатъръ ичин Яхуда'йъ йок етмек истемеди. Чюнкю Давут'а ве сойуна сьонмейен бир ъшък вереджеине сьоз вермишти. Йехорам'ън краллъъ дьонеминде Едомлулар Яхудалълар'а каршъ аякланарак кенди краллъкларънъ курдулар. Йехорам бютюн саваш арабаларъйла Саир'е гитти. Едомлулар ону ве саваш арабаларънън комутанларънъ кушаттълар. Ама Йехорам гедже калкъп кушатмайъ ярарак качтъ. Аскерлери де качарак евлерине дьондю. О сърада Ливна Кенти аякландъ. Едомлулар'ън Яхуда'я каршъ башкалдърмасъ бугюн де сюрюйор. Йехорам'ън краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар ве бютюн яптъкларъ Яхуда кралларънън тарихинде язълъдър. Йехорам ьолюп аталаръна кавушту ве Давут Кенти'нде аталарънън янъна гьомюлдю. Йерине олу Ахазя крал олду. Исраил Кралъ Ахав олу Йорам'ън краллъънън он икинджи йълънда Йехорам олу Ахазя Яхуда Кралъ олду. Ахазя йирми ики яшънда крал олду ве Йерушалим'де бир йъл краллък яптъ. Аннеси Исраил Кралъ Омри'нин торуну Аталя'йдъ. Ахазя евлилик йолуйла Ахав'а акраба олдуу ичин Ахав аилесинин йолуну изледи ве онлар гиби РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптъ. Ахазя, Арам Кралъ Хазаел'ле савашмак юзере Ахав олу Йорам'ла бирликте Рамот-Гилат'а гитти. Арамлълар Йорам'ъ яраладълар. Крал Йорам Рамот-Гилат'та Арам Кралъ Хазаел'ле савашъркен алдъъ яраларън ийилешмеси ичин Йизреел'е дьондю. Яхуда Кралъ Йехорам олу Ахазя да яраланан Ахав олу Йорам'ъ гьормек ичин Йизреел'е гитти. Пейгамбер Елиша, пейгамберлер топлулуундан бир адам чаъръп, „Кемерини кушан, бу я кабънъ алъп Рамот-Гилат'а гит“ деди, „Орая варънджа Нимши олу, Йехошафат олу Йеху'йу ара. Ону кардешлеринин арасъндан алъп башка бир одая гьотюр. Зейтиняънъ башъна дьок ве она РАБ шьойле дийор де: ‚Сени Исраил Кралъ оларак месхеттим.‘ Сонра капъйъ ач ве кош, ояланма!“ Бьойледже пейгамберин ушаъ Рамот-Гилат'а гитти. Орая вардъънда орду комутанларънън бир арада отурдукларънъ гьордю. „Комутанъм, сана бир хаберим вар“ деди. Йеху, „Хангимизе сьойлюйорсун?“ дийе сорду. Ушак, „Сана, ефендим“ дийе янътладъ. Йеху калкъп еве гирди. Ушак яъ Йеху'нун башъна дьокюп она шьойле деди: „Исраил'ин Танръсъ РАБ дийор ки, ‚Сени халкъм Исраил'ин кралъ оларак месхеттим. Ефендин Ахав'ън аилесини ьолдюреджексин. Бана хизмет еден пейгамберлерин ве бютюн кулларъмън дьокюлен канънън ьоджюню Изебел'ден аладжаъм. Ахав'ън бютюн сойу ортадан калкаджак. Исраил'де генч яшлъ Ахав'ън сойундан гелен бютюн еркеклерин кьокюню курутаджаъм. Неват олу Яровам'ла Ахия олу Бааша'нън аилелерине не яптъмса, Ахав'ън аилесине де айнъсънъ япаджаъм. Йизреел топракларънда Изебел'ин ьолюсюню кьопеклер йийеджек ве ону гьомен олмаяджак.‘“ Ушак бунларъ сьойледиктен сонра капъйъ ачъп качтъ. Йеху комутан аркадашларънън янъна дьондю. Ичлеринден бири, „Хер шей йолунда мъ? О делинин сенинле не иши вардъ?“ дийе сорду. Йеху, „Ону танъйорсунуз, нелер сачмаладъънъ билирсиниз“ дийе каршълък верди. „Хайър, билмийоруз, не сьойледи? Анлат бизе!“ дедилер. Йеху шьойле янътладъ: „Бана РАБ шьойле дийор деди: ‚Сени Исраил Кралъ оларак месхеттим.‘“ Бунун юзерине хепси хемен джюппелерини чъкаръп мердивенин башънда дуран Йеху'нун аякларъна серди. Бору чаларак, „Йеху кралдър!“ дийе баърдълар. Нимши олу Йехошафат олу Йеху Йорам'а каршъ бир дюзен курду. О съраларда Йорам иле Исраил халкъ Арам Кралъ Хазаел'е каршъ Рамот-Гилат'ъ савунуйорду. Анджак Крал Йорам, Арам Кралъ Хазаел'ле савашъркен Арамлълар ону яраламъштъ. Йорам да яраларън ийилешмеси ичин Йизреел'е дьонмюштю. Йеху аркадашларъна, „Еер сиз де бенимле айнъ гьорюштейсениз, хич кимсенин кенттен качмасъна ве гидип дуруму Йизреел'е билдирмесине изин вермейин“ деди. Йеху саваш арабасъна бинип Йизреел'е гитти. Чюнкю Йорам орада хаста ятъйорду. Яхуда Кралъ Ахазя да Йорам'ъ гьормек ичин орая гитмишти. Йизреел'де куледе ньобет тутан гьозджю, Йеху'нун ордусуйла яклаштъънъ гьорюндже, „Бир калабалък гьорюйорум!“ дийе баърдъ. Йорам, „Бир атлъ гьондер, ону каршъласън, баръш ичин гелип гелмедиини сорсун“ деди. Атлъ Йеху'йу каршъламая гитти ве она, „Кралъмъз, ‚Баръш ичин ми гелдин?‘ дийе соруйор“ деди. Йеху, „Баръштан сана не! Сен бени изле“ дийе каршълък верди. Гьозджю дуруму крала билдирди: „Улак онлара вардъ, ама гери дьонмеди.“ Бу кез икинджи бир атлъ гьондерилди. Атлъ онлара варъп, „Кралъмъз, ‚Баръш ичин ми гелдин?‘ дийе соруйор“ деди. Йеху, „Баръштан сана не! Сен бени изле“ дийе каршълък верди. Гьозджю дуруму крала билдирди: „Улак онлара вардъ, ама гери дьонмеди. Комутанларъ саваш арабасънъ Нимши олу Йеху гиби делиджесине сюрюйор.“ Крал Йорам, „Арабамъ хазърлайън!“ дийе буйрук верди. Арабасъ хазърландъ. Исраил Кралъ Йорам иле Яхуда Кралъ Ахазя арабаларъна бинип Йеху'йу каршъламая гиттилер. Йизреелли Навот'ун топракларънда онунла каршълаштълар. Йорам Йеху'йу гьорюндже, „Баръш ичин ми гелдин?“ дийе сорду. Йеху, „Аннен Изебел'ин яптъъ бунджа путперестлик ве бюйюджюлюк сюрюп гидеркен баръштан сьоз едилир ми?“ дийе каршълък верди. Йорам, „Хаинлик бу, Ахазя!“ дийе баърдъ ве арабасънън дизгинлерини чевирип качтъ. Йеху вар гюджюйле яйънъ чекип Йорам'ъ съртъндан вурду. Ок Йорам'ън калбини делип гечти. Йорам арабасънън ичине йъълъп калдъ. Йеху ярдъмджъсъ Бидкар'а, „Онун джеседини ал, Йизреелли Навот'ун топраъна ат“ деди, „Анъмса, сенле бен бирликте Йорам'ън бабасъ Ахав'ън ардъндан саваш арабасъйла гидеркен, РАБ Ахав'а, ‚Дюн Навот'ла оулларънън канънъ гьордюм. Сени де бу топракларда джезаландъраджаъм‘ демишти. Шимди РАБ 'бин сьозю уярънджа, Йорам'ън джеседини ал, Навот'ун топраъна ат!“ Яхуда Кралъ Ахазя оланларъ гьорюндже Бейтхагган'а дору качмая башладъ. Йеху ардъна такълъп, „Ону да ьолдюрюн!“ дийе баърдъ. Ахазя'йъ Йивлеам якънларънда, Гур йолунда, арабасънън ичинде вурдулар. Яралъ оларак Мегиддо'я кадар качъп орада ьолдю. Адамларъ Ахазя'нън джеседини бир саваш арабасъна койуп Йерушалим'е гьотюрдюлер. Ону Давут Кенти'нде аталарънън янъна, кенди мезаръна гьомдюлер. Ахазя Ахав олу Йорам'ън краллъънън он биринджи йълънда Яхуда Кралъ олмушту. Сонра Йеху Йизреел'е гитти. Изебел буну дуйунджа, гьозлерине сюрме чекти, сачларънъ тарайъп пенджереден дъшаръйъ гьозлемейе башладъ. Йеху кентин капъсъндан ичери гириндже, Изебел, „Ей ефендисини ьолдюрен Зимри, баръш ичин ми гелдин?“ дийе сесленди. Йеху пенджерейе дору бакъп, „Ким бенден яна?“ дийе баърдъ. Ики юч гьоревли йукаръдан она бактъ. Йеху, „Атън ону ашаъ!“ деди. Гьоревлилер Изебел'и ашаъя аттълар. Канъ сурларън ве беденини чинейен атларън юзерине съчрадъ. Йеху ичери гирип йеди, ичти. Сонра, „О ланет оласъ кадънъ алъп гьомюн, не де олса бир крал къзъдър“ деди. Ама Изебел'и гьоммейе гиден адамлар башъндан, аякларъндан, еллеринден башка бир шей буламадълар. Гери дьонюп дуруму Йеху'я билдирдилер. Йеху онлара шьойле деди: „Кулу Тишбели Иляс араджълъъйла конушан РАБ 'бин сьозю йерине гелди. РАБ, ‚Йизреел топракларънда Изебел'ин ьолюсюню кьопеклер йийеджек‘ демишти. ‚Изебел'ин леши Йизреел топракларъна гюбре оладжак ве кимсе, бу Изебел'дир, дийемейеджек.‘“ Ахав'ън Самирийе'де йетмиш олу вардъ. Йеху мектуплар язъп Самирийе'йе гьондерди. Йизреел'ин йьонетиджилерине, илери геленлере ве Ахав'ън чоджукларънъ коруянлара яздъъ мектупларда Йеху шьойле дийорду: „Ефендинизин оулларъ сизинле бирликтедир. Саваш арабаларънъз, атларънъз, силахларънъз вар. Сурлу бир кентте яшъйорсунуз. Бу мектуп сизе улашър улашмаз, ефендинизин оулларъндан ен ийи ве ен уйгун оланъ сечип бабасънън тахтъна отуртун. Ве ефендинизин аилесини корумак ичин савашън.“ Ама онлар дехшете дюштюлер. „Ики крал Йеху'йла баша чъкамадъ, биз насъл чъкаръз?“ дедилер. Сарай сорумлусу, кент валиси, илери геленлер ве Ахав'ън чоджукларънъ коруянлар Йеху'я шу хабери гьондерди: „Биз сенин кулларънъз, сьойлейеджеин хер шейи япмая хазъръз. Кимсейи крал япмая нийетимиз йок. Кендин ичин ен ийи олан нейсе ону яп.“ Йеху онлара икинджи бир мектуп яздъ: „Еер сиз бенден яна ве бана балъйсанъз, ефендинизин оулларънън башънъ кесип ярън бу саатлерде Йизреел'е, бана гетирин.“ Крал Ахав'ън йетмиш олу, онларъ йетиштирмекле гьоревли кент илери геленлеринин корумасъ алтъндайдъ. Йеху'нун мектубу кент илери геленлерине улашънджа, Ахав'ън йетмиш олуну ьолдюрюп башларънъ кюфелере койдулар ве Йизреел'е, Йеху'я гьондердилер. Улак гелип Йеху'я, „Крал оулларънън башларънъ гетирдилер“ дийе хабер верди. Йеху, „Онларъ ики йъън халинде кент капъсънън гиришине бъракън, сабаха кадар орада калсънлар“ деди. Ертеси сабах Йеху халкън ьонюне чъкъп шьойле деди: „Ефендиме дюзен куруп ону ьолдюрен беним, сизин сучунуз йок. Ама бунларъ ким ьолдюрдю? Бу олай гьостерийор ки, РАБ 'бин Ахав'ън аилесине илишкин сьойледии хичбир сьоз боша чъкмаяджактър. РАБ, кулу Иляс араджълъъйла вердии сьозю йерине гетирди.“ Сонра Йизреел'де Ахав'ън ьотеки акрабаларънън хепсини, бютюн йюксек гьоревлилерини, якън аркадашларънъ ве кяхинлерини ьолдюрдю. Са калан олмадъ. Йеху Йизреел'ден айрълъп Самирийе'йе дору йола чъктъ. Йолда чобанларън Бейтекет адънъ вердии йерде, Яхуда Кралъ Ахазя'нън акрабаларъйла каршълаштъ. Онлара, „Сиз кимсиниз?“ дийе сорду. „Биз Ахазя'нън акрабаларъйъз“ дийе каршълък вердилер, „Кралън ве ана краличе Изебел'ин чоджукларъна сайгъларъмъзъ сунмая гидийоруз.“ Йеху адамларъна, „Бунларъ дири якалайън!“ дийе буйрук верди. Онларъ дири якалайъп Бейтекет Куйусу якънънда кълъчтан гечирдилер. Ьолдюрюленлер кърк ики кишийди. Са калан олмадъ. Йеху орадан айрълдъ. Йолда кендисине дору гелен Рекав олу Йехонадав'ла каршълаштъ. Она селам веререк, „Бен сана каршъ ийи дуйгулар беслийорум, сен де айнъ дуйгулара сахип мисин?“ дийе сорду. Йехонадав, „Евет“ дийе янътладъ. Йеху, „Ьойлейсе елини вер“ деди. Йехонадав елини узаттъ. Йеху ону арабасъна аларак, „Бенимле гел ве РАБ ичин насъл чаба харджадъъмъ гьор“ деди. Сонра ону арабасъйла Самирийе'йе гьотюрдю. Самирийе'йе варънджа Йеху РАБ 'бин Иляс араджълъъйла сьойледии сьоз уярънджа, Ахав'ън орада калан акрабаларънън хепсини ьолдюрдю. Йеху, бютюн халкъ топлаярак, „Ахав Баал 'а аз куллук етти, бен даха чок едеджеим“ деди, „Баал'ън бютюн пейгамберлерини, кяхинлерини, она тапан херкеси чаърън. Хичбири гелмемезлик етмесин. Чюнкю Баал'а бюйюк бир курбан сунаджаъм. Ким гелмезсе ьолдюрюледжек.“ Герчекте Йеху Баал'а тапанларъ йок етмек ичин бир дюзен курмактайдъ. Йеху, „Баал'ън онуруна бир топлантъ япъладжаънъ дуйурун“ деди. Дуйуру япълдъ. Йеху бютюн Исраил'е хабер салдъ. Баал'а тапанларън хепси гелди, гелмейен калмадъ. Баал'ън тапънаъ хънджахънч долду. Йеху, кутсал гийсилер гьоревлисине, „Баал'а тапанларън хепсине гийси чъкар“ дийе буйрук верди. Гьоревли херкесе гийси гетирди. О заман Йеху Рекав олу Йехонадав'ла бирликте Баал'ън тапънаъна гирди. Ичердекилере, „Чевренизе ийи бакън“ деди, „Аранъзда РАБ 'бе тапанлардан кимсе олмасън, садедже Баал'а тапанлар олсун.“ Ардъндан Йеху'йла Йехонадав курбан ве якмалък суну сунмак юзере ичери гирдилер. Йеху тапънаън чевресине сексен киши йерлештирмиш ве онлара шу буйруу вермишти: „Елинизе теслим еттиим бу адамлардан бири качарса, буну джанънъзла ьодерсиниз!“ Якмалък сунунун сунулмасъ битер битмез, Йеху мухафъзларла комутанлара, „Ичерийе гирин, хепсини ьолдюрюн, хичбири качмасън!“ дийе буйрук верди. Мухафъзларла комутанлар хепсини кълъчтан гечирип ьолюлерини дъшаръ аттълар. Сонра Баал'ън тапънаънън ич бьолюмюне гирдилер. Баал'ън тапънаъндаки дикили ташларъ чъкаръп яктълар. Баал'ън дикили ташънъ ве тапънаънъ ортадан калдърдълар. Халк орайъ хелая чевирди. Орасъ бугюне кадар да ьойле калдъ. Бьойледже Йеху Исраил'де Баал'а тапмая сон верди. Не вар ки, Неват олу Яровам'ън Исраил'и сюрюкледии гюнахлардан –Бейтел ве Дан'даки алтън бузаълара тапмактан– вазгечмеди. РАБ Йеху'я, „Гьозюмде дору оланъ япарак башарълъ олдун“ деди, „Ахав'ън аилесине истедиим хер шейи яптън. Бунун ичин сенин сойун дьорт кушак Исраил тахтънда отураджак.“ Гелгелелим Йеху Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бин ясасънъ йюректен излемеди, ьонемсемеди. Яровам'ън Исраил'и сюрюкледии гюнахлардан айрълмадъ. Йеху'нун краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар, бютюн яптъкларъ ве башаръларъ Исраил кралларънън тарихинде язълъдър. Йеху ьолюп аталаръна кавушунджа, Самирийе'де гьомюлдю. Йерине олу Йехоахаз крал олду. Йеху Самирийе'де йирми секиз йъл Исраил краллъъ яптъ. Ахазя'нън аннеси Аталя, олунун ьолдюрюлдююню дуйунджа, крал сойунун бютюн бирейлерини йок етмейе чалъштъ. Не вар ки, Крал Йехорам'ън къзъ, Ахазя'нън ювей къзкардеши Йехошева, Ахазя олу Йоаш'ъ кралън ьолдюрюлмек истенен ьотеки оулларънън арасъндан алъп качърдъ ве дадъсъйла бирликте ятак одасъна гизледи. Чоджуу Аталя'дан гизлейерек куртармъш олду. Аталя юлкейи йьонетиркен, чоджук алтъ йъл бойунджа РАБ 'бин Тапънаъ'нда дадъсъйла бирликте гизленди. Йединджи йъл Йехояда хабер гьондерип Карялълар'ън ве мухафъзларън йюзбашъларънъ чаърттъ. Онларъ РАБ 'бин Тапънаъ'нда топлаярак онларла бир антлашма яптъ. Хепсине РАБ 'бин Тапънаъ'нда ант ичирдиктен сонра кралън олу Йоаш'ъ кендилерине гьостерди. Онлара шу буйрукларъ верди: „ Шабат Гюню гьореве гиденлерин ючте бири крал сарайънъ коруяджак, ючте бири Сур Капъсъ'нда, ючте бири де мухафъзларън аркасъндаки капъда булунаджак. Сърайла тапънак ньобети тутаджаксънъз. Шабат Гюню гьоревлери битен ьобюр ики бьолюктеки аскерлерин тюмю РАБ 'бин Тапънаъ'нън чевресинде дуруп кралъ коруяджак. Херкес ялън кълъч кралън чевресини сарсън, яклашан олурса ьолдюрюн. Крал нерейе гидерсе, она ешлик един.“ Йюзбашълар Кяхин Йехояда'нън буйрукларънъ там тамъна уйгуладълар. Шабат Гюню гьореве гиденлерле гьореви битен адамларънъ алъп Йехояда'нън янъна гиттилер. Кяхин РАБ 'бин Тапънаъ'ндаки Крал Давут'тан калан мъзракларла калканларъ йюзбашълара даъттъ. Кралъ корумак ичин сунаън ве тапънаън чевресине тапънаън гюнейинден кузейине кадар силахлъ мухафъзлар йерлештирилди. Йехояда кралън олу Йоаш'ъ дъшаръ чъкаръп башъна тач койду. Танръ'нън Ясасъ'нъ да она верип краллъънъ илан еттилер. Ону месхедип алкъшлаярак, „Яшасън крал!“ дийе баърдълар. Аталя мухафъзларла халкън чъкардъъ гюрюлтюйю дуйунджа, РАБ 'бин Тапънаъ'нда топлананларън янъна гитти. Бактъ, крал геленее уйгун оларак сютунун янънда дуруйор; йюзбашълар, боразан чаланлар чевресине топланмъш. Юлке халкъ севинч ичиндейди, боразанлар чалънъйорду. Аталя гийсилерини йъртарак, „Хаинлик! Хаинлик!“ дийе баърдъ. Кяхин Йехояда йюзбашълара, „О кадънъ арадан чъкарън. Ардъндан ким гидерсе кълъчтан гечирин“ дийе буйрук верди. Чюнкю кадънън РАБ 'бин Тапънаъ'нда ьолдюрюлмесини истемийорду. Аталя якаландъ ве сарайън Ат Капъсъ'на гьотюрюлюп ьолдюрюлдю. Йехояда РАБ 'бин халкъ олмаларъ ичин РАБ иле крал ве халк арасънда бир антлашма яптъ. Айръджа халкла крал арасънда да бир антлашма яптъ. Юлке халкъ гидип Баал 'ън тапънаънъ йъктъ. Сунакларънъ, путларънъ парчаладълар; Баал'ън Кяхини Маттан'ъ да сунакларън ьонюнде ьолдюрдюлер. Кяхин Йехояда РАБ 'бин Тапънаъ'на ньобетчилер йерлештирди. Сонра йюзбашъларъ, Карялълар'ъ, мухафъзларъ ве халкъ янъна алдъ. Кралъ РАБ 'бин Тапънаъ'ндан гетирдилер. Мухафъзлар Капъсъ'ндан гечерек сарайъна гьотюрдюлер, крал тахтъна отурттулар. Юлке халкъ севинч ичиндейди, анджак кент сускунду. Чюнкю Аталя сарайда кълъчла ьолдюрюлмюштю. Исраил Кралъ Йеху'нун краллъънън йединджи йълънда Йоаш Яхуда Кралъ олду. Йеди яшънда крал олду ве Йерушалим'де кърк йъл краллък яптъ. Аннеси Беер-Шевалъ Сивя'йдъ. Йоаш Кяхин Йехояда яшадъъ сюредже РАБ 'бин гьозюнде дору оланъ яптъ. Чюнкю Кяхин Йехояда она йол гьостерийорду. Анджак алъшълагелен тапънма йерлери хенюз калдърълмамъштъ ве халк ораларда хяля курбан кесип бухур якъйорду. Йоаш кяхинлере шьойле деди: „ РАБ 'бин Тапънаъ ичин япълан баъшларъ: Нюфус сайъмъндан елде едилен гелири, киши башъна дюшен вергийи ве халкън гьонюллю оларак РАБ 'бин Тапънаъ'на сундуу параларъ топлайън. Хер кяхин бунларъ хазине гьоревлилеринден алсън. Тапънаън нересинде йъкък бир йер варса, онарълсън.“ Йоаш'ън краллъънън йирми ючюнджю йълънда кяхинлер тапънаъ хяля онармамъшлардъ. Бунун юзерине Крал Йоаш, Кяхин Йехояда иле ьобюр кяхинлери чаъръп, „Неден РАБ 'бин Тапънаъ'нъ онармъйорсунуз?“ дийе сорду, „Хазине гьоревлилеринден артък пара алмайън. Алдъънъз параларъ да РАБ 'бин Тапънаъ'нън онаръмъна девредин.“ Бьойледже кяхинлер халктан пара топламамайъ ве тапънаън онаръм ишлерине каръшмамайъ кабул еттилер. Кяхин Йехояда бир сандък алдъ. Капаъна бир делик ачъп сунаън янъна, РАБ 'бин Тапънаъ'на гиренлерин саъна йерлештирди. Капъда гьоревли кяхинлер РАБ 'бин Тапънаъ'на гетирилен бютюн параларъ сандъа атъйорлардъ. Сандъкта чок пара бириктиини гьорюндже кралън язманъйла башкяхин РАБ 'бин Тапънаъ'на гетирилен параларъ сайъп торбалара коярлардъ. Сайълан паралар РАБ 'бин Тапънаъ'ндаки ишлерин башънда булунан адамлара верилирди. Онлар да параларъ РАБ 'бин Тапънаъ'нда чалъшан марангозлара, япъджълара, дуварджълара, ташчълара ьодер, тапънаъ онармак ичин кересте ве йонтма таш алъмънда кулланър ве онаръм ичин герекен ьобюр малземелере харджарлардъ. РАБ 'бин Тапънаъ'нда топланан паралар, тапънак ичин гюмюш тас, фитил машаларъ, чанак, боразан, алтън я да гюмюш ешя япъмънда кулланълмадъ. Бу пара ялнъз ишчилере ьоденди ве тапънаън онаръмъна харджандъ. Тапънакта чалъшанлара пара ьодемекле гьоревли кишилер ьойле дюрюст инсанлардъ ки, онлара хесап биле сорулмаздъ. Суч ве гюнах сунусу оларак верилен параларса РАБ 'бин Тапънаъ'на гетирилмезди; бунлар кяхинлере аитти. О сърада Арам Кралъ Хазаел, Гат Кенти'не салдъръп кенти еле гечирди. Сонра Йерушалим'е салдърмая карар верди. Яхуда Кралъ Йоаш, аталаръ олан ьобюр Яхуда кралларъндан Йехошафат'ън, Йехорам'ън, Ахазя'нън ве кендисинин РАБ 'бе адамъш олдуу бютюн кутсал армаанларъ, РАБ 'бин Тапънаъ'нда ве сарайън хазинелеринде булунан бютюн алтънларъ Арам Кралъ Хазаел'е гьондерди. Бунун юзерине Хазаел Йерушалим'е салдърмактан вазгечти. Йоаш'ън краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар ве бютюн яптъкларъ Яхуда кралларънън тарихинде язълъдър. Крал Йоаш'ън гьоревлилери дюзен куруп ону Силла'я инен йолда, Бейтмилло'да ьолдюрдюлер. Йоаш'ъ ьолдюренлер, гьоревлилеринден Шимат олу Йозакар'ла Шомер олу Йехозават'тъ. Йоаш Давут Кенти'нде аталарънън янъна гьомюлдю. Йерине олу Аматся крал олду. Яхуда Кралъ Ахазя олу Йоаш'ън краллъънън йирми ючюнджю йълънда Йеху олу Йехоахаз Самирийе'де Исраил Кралъ олду ве он йеди йъл краллък яптъ. Йехоахаз РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптъ ве Неват олу Яровам'ън Исраил'и сюрюкледии гюнахлара катълдъ. Бу гюнахлардан айрълмадъ. Иште бу йюзден РАБ 'бин Исраил'е каршъ ьофкеси алевленди ве РАБ онларъ узун сюре Арам Кралъ Хазаел'ле олу Бен-Хадат'ън егеменлии алтъна сокту. Бунун юзерине Йехоахаз РАБ 'бе якардъ. РАБ онун якаръшънъ кабул етти. Чюнкю Исраил'ин чектии съкънтъйъ, Арам Кралъ'нън онлара нелер яптъънъ гьорюйорду. РАБ Исраил'е бир куртаръджъ гьондерди. Бьойледже халк Арамлълар'ън егеменлиинден куртулду ве ьонджеки гиби евлеринде яшамая башладъ. Не вар ки Яровам аилесинин Исраил'и сюрюкледии гюнахларъ изледилер, бу гюнахлардан айрълмадълар. Ашера путу да Самирийе'де дикили калдъ. Йехоахаз'ън елли атлъ, он саваш арабасъ, он бин де яя аскер дъшънда гюджю калмамъштъ. Чюнкю Арам Кралъ ьотекилери харман тозу гиби езип йок етмишти. Йехоахаз'ън краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар, бютюн яптъкларъ ве башаръларъ Исраил кралларънън тарихинде язълъдър. Йехоахаз ьолюп аталаръна кавушунджа, Самирийе'де гьомюлдю ве йерине олу Йехоаш крал олду. Яхуда Кралъ Йоаш'ън краллъънън отуз йединджи йълънда Йехоахаз олу Йехоаш Самирийе'де Исраил Кралъ олду ве он алтъ йъл краллък яптъ. РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптъ ве Неват олу Яровам'ън Исраил'и сюрюкледии гюнахлардан айрълмадъ; онун йолуну изледи. Йехоаш'ън краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар, бютюн яптъкларъ, Яхуда Кралъ Аматся иле савашъркен гьостердии башарълар Исраил кралларънън тарихинде язълъдър. Йехоаш ьолюп аталаръна кавушунджа, Самирийе'де Исраил кралларънън янъна гьомюлдю ве тахтъна Яровам гечти. Елиша ьолюмджюл бир хасталъа якаландъ. Исраил Кралъ Йехоаш гидип ону зиярет етти, „Баба, баба, Исраил'ин арабасъ ве атлъларъ!“ дийерек аладъ. Елиша она, „Бир яйла биркач ок ал“ деди. Крал яйла окларъ алдъ. Елиша, „Яйъ хазърла“ деди. Крал яйъ хазърлайънджа, Елиша еллерини кралън еллери юзерине койду. „Доуя бакан пенджерейи ач“ деди. Крал пенджерейи ачтъ. Елиша, „Оку ат!“ деди. Крал оку атънджа, Елиша, „Бу ок Арамлълар'а каршъ сизи зафере улаштъраджак РАБ 'бин куртаръш окудур“ деди, „Афек'те онларъ кесин бозгуна уратаджаксънъз.“ Сонра, „Ьобюр окларъ ал“ деди. Исраил Кралъ окларъ алънджа, Елиша, „Онларъ йере вур“ деди. Крал окларъ юч кез йере вурду ве дурду. Буна ьофкеленен Танръ адамъ Елиша, „Беш алтъ кез вурмалъйдън, о заман Арамлълар'а каршъ кесин бир зафер казанърдън“ деди, „Ама шимди Арамлълар'ъ анджак юч кез бозгуна уратаджаксън.“ Елиша ьолдю ве гьомюлдю. Хер илкбахарда Моав акънджъларъ Исраил топракларъна гирерлерди. Бир кересинде Исраиллилер, ьолю гьомеркен акънджъларън гелдиини гьорюндже, ьолюйю Елиша'нън мезаръна атъп качтълар. Ьолю Елиша'нън кемиклерине докунунджа дирилип аяа калктъ. Арам Кралъ Хазаел Йехоахаз'ън краллъъ бойунджа Исраиллилер'е баскъ яптъ. Ама РАБ, Ибрахим, Исхак ве Якуп'ла яптъъ антлашмадан ьотюрю, Исраиллилер'е ийилик етти. Онлара аджъйъп ярдъм етти. Йок олмаларъна изин вермеди. Онларъ шимдийе кадар хузурундан атмадъ. Арам Кралъ Хазаел ьолюндже йерине олу Бен-Хадат крал олду. Бунун юзерине Исраил Кралъ Йехоаш, бабасъ Йехоахаз'ън краллъъ дьонеминде Хазаел олу Бен-Хадат'ън савашта еле гечирмиш олдуу кентлери гери алдъ. Ону юч кез бозгуна уратъп Исраил кентлерине йениден сахип олду. Исраил Кралъ Йехоахаз олу Йехоаш'ън краллъънън икинджи йълънда Йоаш олу Аматся Яхуда Кралъ олду. Аматся йирми беш яшънда крал олду ве Йерушалим'де йирми докуз йъл краллък яптъ. Аннеси Йерушалимли Йехоаддан'дъ. Аматся РАБ 'бин гьозюнде дору оланъ яптъйса да атасъ Давут гиби деилди. Хер конуда бабасъ Йоаш'ъ ьорнек алдъ. Анджак алъшълагелен тапънма йерлери хенюз калдърълмамъштъ ве халк ораларда хяля курбан кесип бухур якъйорду. Аматся краллъънъ гючлендирдиктен сонра, бабасънъ ьолдюрен гьоревлилери ортадан калдърдъ. Анджак Муса'нън Китабъ'ндаки ясая уярак катиллерин чоджукларънъ ьолдюртмеди. Чюнкю РАБ, „Не бабалар чоджукларънън йерине ьолдюрюледжек, не де чоджуклар бабаларънън йерине. Херкес кенди гюнахъ ичин ьолдюрюледжек“ дийе буйурмушту. Аматся Туз Вадиси'нде он бин Едомлу аскер ьолдюрдю. Савашарак Села'йъ еле гечирди ве орая Йоктеел адънъ верди. Орасъ хяля айнъ адла анълмактадър. Бундан сонра Аматся, Йеху олу Йехоахаз олу Исраил Кралъ Йехоаш'а, „Гел, йюз йюзе гьорюшелим“ дийе хабер гьондерди. Исраил Кралъ Йехоаш да каршълък оларак Яхуда Кралъ Аматся'я шу хабери гьондерди: „Любнан'да дикенли бир чалъ, седир ааджъна, ‚Къзънъ олума еш оларак вер‘ дийе хабер йоллар. О сърада орадан гечен ябанъл бир хайван басъп чалъйъ чинер. Едомлулар'ъ бозгуна ураттън дийе бьобюрленийорсун. Бу зафер сана йетер. Отур евинде! Ничин бела аръйорсун? Кенди башънъ да, Яхуда халкънън башънъ да дерде сокаджаксън.“ Не вар ки, Аматся динлемек истемеди. Деркен Исраил Кралъ Йехоаш Яхуда Кралъ Аматся'нън юзерине йюрюдю. Ики орду Яхуда'нън Бейтшемеш Кенти'нде каршълаштъ. Исраиллилер'ин ьонюнде бозгуна ураян Яхудалълар евлерине качтъ. Исраил Кралъ Йехоаш, Ахазя олу Йоаш олу Яхуда Кралъ Аматся'йъ Бейтшемеш'те якаладъ. Сонра Йерушалим'е гирип Ефрайим Капъсъ'ндан Кьоше Капъсъ'на кадар Йерушалим сурларънън дьорт йюз аршънлък бьолюмюню йъктърдъ. РАБ 'бин Тапънаъ'нда ве сарайън хазинелеринде булдуу алтънъ, гюмюшю ве бютюн ешяларъ алдъ. Айръджа базъ адамларъ да рехине оларак янъна алъп Самирийе'йе дьондю. Йехоаш'ън краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар, яптъкларъ ве Яхуда Кралъ Аматся иле савашъркен гьостердии башарълар Исраил кралларънън тарихинде язълъдър. Йехоаш ьолюп аталаръна кавушунджа, Самирийе'де Исраил кралларънън янъна гьомюлдю. Йерине олу Яровам крал олду. Яхуда Кралъ Йоаш олу Аматся, Исраил Кралъ Йехоахаз олу Йехоаш'ън ьолюмюнден сонра он беш йъл даха яшадъ. Аматся'нън краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар Яхуда кралларънън тарихинде язълъдър. Йерушалим'де Аматся'я бир дюзен курулмушту. Аматся Лакиш'е качтъ. Ардъндан адам гьондеререк ону ьолдюрттюлер. Ьолюсю ат съртънда Йерушалим'е гетирилди, Давут Кенти'нде аталарънън янъна гьомюлдю. Яхуда халкъ Аматся'нън йерине он алтъ яшъндаки олу Азаря'йъ крал яптъ. Бабасъ Аматся ьолюп аталаръна кавуштуктан сонра Азаря Ейлат Кенти'ни онаръп Яхуда топракларъна каттъ. Яхуда Кралъ Йоаш олу Аматся'нън краллъънън он бешинджи йълънда Йехоаш олу Яровам Самирийе'де Исраил Кралъ олду ве кърк бир йъл краллък яптъ. Яровам РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптъ ве Неват олу Яровам'ън Исраил'и сюрюкледии гюнахлардан айрълмадъ. Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бин, кулу Гат-Хеферли Амиттай олу Йунус Пейгамбер араджълъъйла сьойледии сьоз уярънджа, Яровам Лево-Хамат'тан Арава Гьолю'не кадар Исраил топракларънъ йениден еле гечирди. РАБ Исраил'ин чектии съкънтъйъ гьормюштю. Генч яшлъ херкес аджъ ичинде къвранъйорду. Исраил'е ярдъм едеджек кимсе йокту. РАБ Исраил'ин адънъ йерйюзюнден силмек истемийорду. Онун ичин, Йехоаш олу Яровам араджълъъйла онларъ куртардъ. Яровам'ън краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар, бютюн яптъкларъ, аскери башаръларъ, ескиден Яхуда'я аит олан Шам ве Хама кентлерини йениден Исраил топракларъна катъшъ Исраил кралларънън тарихинде язълъдър. Яровам ьолюп аталаръ олан Исраил кралларъна кавушту. Йерине олу Зекерия крал олду. Исраил Кралъ Яровам'ън краллъънън йирми йединджи йълънда Аматся олу Азаря Яхуда Кралъ олду. Азаря он алтъ яшънда крал олду ве Йерушалим'де елли ики йъл краллък яптъ. Аннеси Йерушалимли Йеколя'йдъ. Бабасъ Аматся гиби, Азаря да РАБ 'бин гьозюнде дору оланъ яптъ. Анджак алъшълагелен тапънма йерлери хенюз калдърълмамъштъ ве халк ораларда хяля курбан кесип бухур якъйорду. РАБ Крал Азаря'йъ джезаландърдъ. Крал ьолюнджейе кадар дери хасталъъндан куртуламадъ. Бу йюзден айръ бир евде яшадъ. Сарайъ ве юлке халкънъ олу Йотам йьонетти. Азаря'нън краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар ве бютюн яптъкларъ Яхуда кралларънън тарихинде язълъдър. Азаря ьолюп аталаръна кавушунджа, Давут Кенти'нде аталарънън янъна гьомюлдю. Йерине олу Йотам крал олду. Яхуда Кралъ Азаря'нън краллъънън отуз секизинджи йълънда Яровам олу Зекерия Самирийе'де Исраил Кралъ олду ве алтъ ай краллък яптъ. Аталаръ гиби, РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптъ ве Неват олу Яровам'ън Исраил'и сюрюкледии гюнахлардан айрълмадъ. Явеш олу Шаллум Зекерия'я бир дюзен курду; халкън ьонюнде салдъръп ону ьолдюрдю, йерине кендиси крал олду. Зекерия'нън краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар Исраил кралларънън тарихинде язълъдър. Бьойледже РАБ 'бин Йеху'я, „Сенин сойун дьорт кушак Исраил тахтънда отураджак“ дийе вердии сьоз йерине гелмиш олду. Яхуда Кралъ Азаря'нън краллъънън отуз докузунджу йълънда Явеш олу Шаллум Исраил Кралъ олду ве Самирийе'де бир ай краллък яптъ. Гади олу Менахем Тирса'дан Самирийе'йе гелип Явеш олу Шаллум'а салдърдъ. Ону ьолдюрюп йерине кендиси крал олду. Шаллум'ун краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар ве курдуу дюзен Исраил кралларънън тарихинде язълъдър. О сърада Менахем, Тирса Кенти'нден башлаярак, Тифсах Кенти'не ве чевресинде яшаян херкесе салдърдъ. Чюнкю кентин капъсънъ кендисине ачмамъшлардъ. Херкеси ьолдюрюп гебе кадънларън карънларънъ биле ярдъ. Яхуда Кралъ Азаря'нън краллъънън отуз докузунджу йълънда Гади олу Менахем Исраил Кралъ олду ве Самирийе'де он йъл краллък яптъ. РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптъ ве яшамъ бойунджа Неват олу Яровам'ън Исраил'и сюрюкледии гюнахлардан айрълмадъ. Асур Кралъ Тиглат-Пилесер Исраил'е салдърдъ. Менахем, Тиглат-Пилесер'ин дестеини салайъп краллъънъ гючлендирмек ичин, она бин талант гюмюш верди. Исраил'деки бютюн зенгинлери адам башъ елли шекел гюмюш ьодемекле йюкюмлю къларак Асур Кралъ'на верилен гюмюшю каршъладъ. Бьойледже Асур Кралъ Исраил топракларъндан чекилип юлкесине дьондю. Менахем'ин краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар ве бютюн яптъкларъ Исраил кралларънън тарихинде язълъдър. Менахем ьолюп аталаръна кавушунджа, йерине олу Пекахя крал олду. Яхуда Кралъ Азаря'нън краллъънън еллинджи йълънда Менахем олу Пекахя Самирийе'де Исраил Кралъ олду ве ики йъл краллък яптъ. Пекахя РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптъ ве Неват олу Яровам'ън Исраил'и сюрюкледии гюнахлардан айрълмадъ. Комутанларъндан бири олан Ремаля'нън олу Пеках кендисине дюзен курду. Аргов ве Арйе'нин ишбирлиийле янъна Гилатлъ елли адам аларак Пекахя'йъ Самирийе'деки сарайън калесинде ьолдюрдю, йерине кендиси крал олду. Пекахя'нън краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар ве бютюн яптъкларъ Исраил кралларънън тарихинде язълъдър. Яхуда Кралъ Азаря'нън краллъънън елли икинджи йълънда Ремаля олу Пеках Самирийе'де Исраил Кралъ олду ве йирми йъл краллък яптъ. РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптъ ве Неват олу Яровам'ън Исраил'и сюрюкледии гюнахлардан айрълмадъ. Исраил Кралъ Пеках'ън краллъъ сърасънда, Асур Кралъ Тиглат-Пилесер Исраил'ин Ийон, Авел-Бейтмаака, Яноах, Кедеш, Хасор кентлерийле Гилат, Джелиле ве Нафтали бьолгелерини еле гечиререк халкъ Асур'а сюрдю. Яхуда Кралъ Азаря олу Йотам'ън краллъънън йирминджи йълънда Ела олу Хошеа, Ремаля олу Пеках'а дюзен курду ве ону ьолдюрюп йерине кендиси крал олду. Пеках'ън краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар ве бютюн яптъкларъ Исраил кралларънън тарихинде язълъдър. Исраил Кралъ Ремаля олу Пеках'ън краллъънън икинджи йълънда Азаря олу Йотам Яхуда Кралъ олду. Йотам йирми беш яшънда крал олду ве Йерушалим'де он алтъ йъл краллък яптъ. Аннеси Садок'ун къзъ Йеруша'йдъ. Бабасъ Азаря гиби, Йотам да РАБ 'бин гьозюнде дору оланъ яптъ. Анджак алъшълагелен тапънма йерлери хенюз калдърълмамъштъ ве халк ораларда хяля курбан кесип бухур якъйорду. Йотам РАБ 'бин Тапънаъ'нън Йукаръ Капъсъ'нъ онардъ. Йотам'ън краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар ве яптъкларъ Яхуда кралларънън тарихинде язълъдър. РАБ иште о гюнлерде Арам Кралъ Ресин'ле Исраил Кралъ Ремаля олу Пеках'ъ Яхуда юзерине гьондермейе башладъ. Йотам ьолюп аталаръна кавушунджа, атасъ Давут'ун Кенти'нде аталарънън янъна гьомюлдю. Йерине олу Ахаз крал олду. Исраил Кралъ Ремаля олу Пеках'ън краллъънън он йединджи йълънда Йотам олу Ахаз Яхуда Кралъ олду. Ахаз йирми яшънда крал олду ве Йерушалим'де он алтъ йъл краллък яптъ. Танръсъ РАБ 'бин гьозюнде дору оланъ япан атасъ Давут гиби давранмадъ. Исраил кралларънън йолуну изледи; хатта РАБ 'бин Исраил халкънън ьонюнден ковмуш олдуу улусларън иренч тьорелерине уярак олуну атеште курбан етти. Пута тапълан йерлерде, тепелерде, бол япраклъ хер ааджън алтънда курбан кесип бухур яктъ. Арам Кралъ Ресин'ле Исраил Кралъ Ремаля олу Пеках Йерушалим'е йюрюдюлер. Кенти кушаттъларса да Ахаз'ъ йенемедилер. О сърада Арам Кралъ Ресин Ейлат'ъ гери алъп Яхудалълар'ъ орадан сюрдю. Едомлулар Ейлат'а йерлешти. Бугюн де орада яшъйорлар. Ахаз, Асур Кралъ Тиглат-Пилесер'е: „Сенин кулун кьоленим; гел, бана салдъран Арам ве Исраил кралларънън елинден бени куртар“ дийе улаклар гьондерди. РАБ 'бин Тапънаъ'нда ве сарайън хазинелеринде булунан алтън ве гюмюшю армаан оларак Асур Кралъ'на гьондерди. Асур Кралъ Ахаз'ън истеини олумлу каршъладъ, салдъръп Шам'ъ еле гечирди. Кент халкънъ Кир'е сюрюп Ресин'и ьолдюрдю. Крал Ахаз, Асур Кралъ Тиглат-Пилесер'и каршъламак ичин Шам'а гиттиинде, орадаки сунаъ гьордю. Айнъсънъ яптърмак ичин сунаън бютюн айрънтъларънъ гьостерен бир планъ ве макети Кяхин Урия'я гьондерди. Кяхин Урия, Крал Ахаз Шам'дан дьонюнджейе кадар, онун гьондермиш олдуу макетин тъпкъсъ бир сунак яптъ. Крал Шам'дан дьонюндже сунаъ гьордю, яклашъп юзеринде сунулар сунду. Якмалък сунуларъ ве тахъл сунуларънъ сунду, дьокмелик сунуйу бошалттъ, есенлик сунусунун канънъ сунаън юзерине дьоктю. РАБ 'бин хузурундаки тунч сунаъ тапънаън ьонюнден, йени сунакла тапънаън арасъндаки йеринден гетиртип йени сунаън кузейине йерлештирди. Крал Ахаз Кяхин Урия'я шу буйрукларъ верди: „Сабахън якмалък сунусуйла акшамън тахъл сунусуну, кралън якмалък ве тахъл сунусуну, айръджа юлке халкънън якмалък, тахъл ве дьокмелик сунуларънъ бу бюйюк сунаън юзеринде сун; якмалък сунуларън ве курбанларън канънъ онун юзерине дьок. Ама тунч сунаъ геледжеи билмек ичин кендим кулланаджаъм.“ Кяхин Урия Крал Ахаз'ън бютюн буйрукларънъ йерине гетирди. Крал Ахаз тапънактаки казанларън юзерине отурдуу аяклъкларън ян айналъкларънъ сьокюп казанларъ калдърдъ. Хавузу тунч боаларън юзеринден индирип таш бир дьошеме юзерине йерлештирди. Асур Кралъ'нъ хошнут етмек ичин РАБ 'бин Тапънаъ'на конан крал кюрсюсюнюн сетини калдъръп кралън тапънаа гирмек ичин кулландъъ ьозел капъйъ капаттъ. Ахаз'ън краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар ве яптъкларъ Яхуда кралларънън тарихинде язълъдър. Ахаз ьолюп аталаръна кавушунджа, Давут Кенти'нде аталарънън янъна гьомюлдю. Йерине олу Хизкия крал олду. Яхуда Кралъ Ахаз'ън краллъънън он икинджи йълънда Ела олу Хошеа Самирийе'де Исраил Кралъ олду ве докуз йъл краллък яптъ. РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптъ, ама кендисинден ьонджеки Исраил кралларъ кадар кьотю деилди. Асур Кралъ Шалманесер Хошеа'я саваш ачтъ. Хошеа теслим олуп харач ьодемейе башладъ. Анджак Асур Кралъ Хошеа'нън хаинлик яптъънъ ьоренди. Чюнкю Хошеа Мъсър Фиравуну Со'нун дестеини саламак ичин она улаклар гьондермиш, юстелик хер йъл ьодемеси герекен харачларъ да Асур Кралъ'на ьодемемишти. Бунун юзерине Асур Кралъ ону якалайъп джезаевине кападъ. Асур Кралъ Исраил топракларъна салдърдъ. Самирийе'йи кушаттъ. Кушатма юч йъл сюрдю. Хошеа'нън краллъънън докузунджу йълънда Асур Кралъ Самирийе'йи еле гечирди. Исраил халкънъ Асур'а сюрдю. Онларъ Халах'а, Хабур Ърмаъ къйъсъндаки Гозан'а ве Мед кентлерине йерлештирди. Бютюн бунлар кендилерини Мъсър Фиравуну'нун бойундуруундан куртаръп Мъсър'дан чъкаран Танръларъ РАБ 'бе каршъ гюнах ишледиклери ичин Исраиллилер'ин башъна гелди. Чюнкю башка илахлара тапмъшлар, РАБ 'бин Исраил халкънън ьонюнден ковмуш олдуу улусларън тьорелерине ве Исраил кралларънън койдуу кураллара гьоре яшамъшлардъ. Танръларъ РАБ 'бин онайламадъъ бу ишлери гизлилик ичинде япмъшлар, гьозджю кулелеринден сурлу кентлере кадар хер йерде тапънма йерлери курмушлардъ. Хер йюксек тепенин юзерине, бол япраклъ хер ааджън алтъна дикили ташлар, Ашера путларъ диктилер. РАБ 'бин онларън ьонюнден ковмуш олдуу улусларън яптъъ гиби, бютюн тапънма йерлеринде бухур яктълар. Яптъкларъ кьотюлюклерле РАБ 'би ьофкелендирдилер. РАБ 'бин, „Буну япмаяджаксънъз“ демиш олмасъна каршън путлара таптълар. РАБ Исраил ве Яхуда халкънъ бютюн пейгамберлер ве билиджилер араджълъъйла уярмъш, онлара, „Бу кьотю йолларънъздан дьонюн“ демишти, „Аталарънъза буйурдуум ве кулларъм пейгамберлер араджълъъйла сизе гьондердиим Кутсал Яса'нън тюмюне уярак буйрукларъмъ, куралларъмъ йерине гетирин.“ Ама динлемедилер, Танръларъ РАБ 'бе гювенмейен аталаръ гиби инат еттилер. Танръ'нън куралларънъ, уяръларънъ ве аталаръйла яптъъ антлашмайъ хиче саярак деерсиз путларън ардънджа гиттилер, бьойледже кенди деерлерини де йитирдилер. Чеврелериндеки улуслар гиби яшамамаларъ ичин РАБ кендилерине буйрук вердии халде, улусларън тьорелерине гьоре яшадълар. Танръларъ РАБ 'бин бютюн буйрукларънъ терк еттилер. Тапънмак ичин кендилерине ики дьокме бузаъ ве Ашера путу яптърдълар. Гьок джисимлерине таптълар. Баал 'а куллук еттилер. Оулларънъ, къзларънъ атеште курбан еттилер. Фалджълък, бюйюджюлюк яптълар. РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптълар, кендилерини кьотюлюе адаярак О'ну ьофкелендирдилер. РАБ Исраиллилер'е чок къздъ, Яхуда оймаъ дъшънда хепсини хузурундан ковду. Яхудалълар биле Танръларъ РАБ 'бин буйрукларъна уймадълар. Исраиллилер'ин бенимседии тьорелере гьоре яшадълар. Бундан долайъ РАБ Исраил сойундан олан херкеси реддетти. Чапулджуларън елине теслим едерек онларъ джезаландърдъ. Хепсини хузурундан ковду. РАБ Исраил'и Давут сойунун елинден алдъктан сонра, Исраиллилер Неват олу Яровам'ъ крал яптълар. Яровам Исраиллилер'и РАБ 'бин йолундан саптърарак бюйюк гюнаха сюрюкледи. Исраиллилер Яровам'ън ишледии бютюн гюнахлара катълдълар ве бунлардан айрълмадълар. Сонунда РАБ кулларъ пейгамберлер араджълъъйла уярмъш олдуу гиби, онларъ хузурундан ковду. Исраиллилер кенди топракларъндан Асур'а сюрюлдюлер. Бугюн де орада яшъйорлар. Асур Кралъ Исраиллилер'ин йерине Бабил, Кута, Авва, Хама ве Сефарвайим'ден инсанлар гетиртип Самирийе кентлерине йерлештирди. Бунлар Самирийе'йи мюлк единип орадаки кентлерде яшамая башладълар. Оралара илк йерлештиклеринде РАБ 'бе тапънмадълар. Бу йюзден РАБ асланлар гьондеререк базъларънъ ьолдюрттю. Асур Кралъ'на, „Сюрдююн ве Самирийе кентлерине йерлештирдиин улуслар Самирийе илахънън ясасънъ билмийорлар. О да юзерлерине асланлар гьондерийор“ дийе хабер салъндъ, „Бу йюзден асланлара йем олуйорлар. Чюнкю юлке илахънън ясасъндан хаберлери йок.“ Бунун юзерине Асур Кралъ шу буйруу верди: „Самирийе'ден сюрюлен кяхинлерден бирини гери гьондерин, гидип орада яшасън ве юлке илахънън ясасънъ онлара ьоретсин.“ Самирийе'ден сюрюлен кяхинлерден бири гелип Бейтел'е йерлешти ве РАБ 'бе насъл тапънаджакларънъ онлара ьоретмейе башладъ. Гелгелелим Самирийе кентлерине йерлешен хер улус кенди илахларънъ яптъ. Самирийелилер'ин япмъш олдуу тапънма йерлериндеки япълара бу илахларъ койдулар. Бабил халкъ Суккот-Бенот, Кута халкъ Нергал, Хама халкъ Ашима, Авва халкъ исе Нивхаз ве Тартак адъндаки илахларънъ яптълар. Сефарвайим халкъ исе оулларънъ илахларъ Адраммелек ве Анаммелек'е якарак курбан еттилер. Бир яндан РАБ 'бе тапънъйор, ьоте яндан тапънма йерлериндеки япъларда гьорев япмак юзере араларъндан расгеле кяхинлер сечийорлардъ. Бьойледже хем РАБ 'бе тапънъйорлар, хем де араларъндан гелдиклери улусларън тьорелерине гьоре кенди илахларъна куллук едийорлардъ. Бугюн де ески тьорелерине гьоре яшъйорлар. Не РАБ 'бе тапънъйорлар, не де РАБ 'бин Исраил адънъ вердии Якуп'ун оулларъ ичин коймуш олдуу кураллара, илкелере, ясалара, буйруклара уйуйорлар. РАБ Якупоулларъ'йла антлашма япмъш ве онлара шьойле буйурмушту: „Башка илахлара тапмаяджак, ьонлеринде еилмейеджек, онлара куллук етмейеджек, курбан кесмейеджексиниз. Ялнъзджа улу гюджюйле хер йере еришен елийле сизлери Мъсър'дан чъкаран РАБ 'бе тапънаджаксънъз. О'нун ьонюнде еилип О'на курбан кеседжексиниз. Сизлер ичин язмъш олдуу куралларъ, илкелери, ясаларъ, буйрукларъ хер заман йерине гетирмейе ьозен гьостереджек ве башка илахлара тапмаяджаксънъз. Сизинле яптъъм антлашмайъ унутмаяджак ве башка илахлара тапмаяджаксънъз. Ялнъз Танрънъз РАБ 'бе тападжаксънъз. О сизи бютюн дюшманларънъзън елинден куртараджак.“ Не вар ки Самирийе'йе йерлешенлер буна кулак асмадълар ве ески тьорелерине гьоре яшамая девам еттилер. Бу улуслар айнъ заманда хем РАБ 'бе, хем де путларъна тапъйорлардъ. Чоджукларъ ве торунларъ да бугюне дек аталаръ гиби яшъйорлар. Исраил Кралъ Ела олу Хошеа'нън краллъънън ючюнджю йълънда Ахаз олу Хизкия Яхуда Кралъ олду. Хизкия йирми беш яшънда крал олду ве Йерушалим'де йирми докуз йъл краллък яптъ. Аннеси Зекерия'нън къзъ Авия'йдъ. Атасъ Давут гиби, о да РАБ 'бин гьозюнде дору оланъ яптъ. Алъшълагелен тапънма йерлерини калдърдъ, дикили ташларъ, Ашера путларънъ парчаладъ. Муса'нън япмъш олдуу Нехуштан адъндаки тунч йъланъ да парчаладъ. Чюнкю Исраиллилер о гюне кадар она бухур якъйорлардъ. Хизкия Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бе гювенди. Кендисинден ьонджеки ве сонраки Яхуда кралларъ арасънда онун гибиси йокту. РАБ 'бе чок балъйдъ, О'нун йолундан айрълмадъ, РАБ 'бин Муса'я вермиш олдуу буйрукларъ йерине гетирди. РАБ онунла бирликтейди. Яптъъ хер иште башарълъ олду. Асур Кралъ'на каршъ аякландъ ве она куллук етмеди. Газзе ве чевресине, гьозджю кулелеринден сурлу кентлере кадар хер йерде Филистлилер'и бозгуна ураттъ. Хизкия'нън краллъънън дьордюнджю йълънда –Исраил Кралъ Ела олу Хошеа'нън краллъънън йединджи йълъ– Асур Кралъ Шалманесер Самирийе'йе йюрюйерек кенти кушаттъ. Кушатма юч йъл сюрдю. Сонунда Самирийе'йи еле гечирдилер. Хизкия'нън краллъънън алтънджъ йълъ, Исраил Кралъ Хошеа'нън краллъънън докузунджу йълънда Самирийе алъндъ. Асур Кралъ Исраиллилер'и Асур'а сюререк Халах'а, Хабур Ърмаъ къйъсъндаки Гозан'а ве Мед кентлерине йерлештирди. Чюнкю Танръларъ РАБ 'бин сьозюню динлемемишлер, О'нун антлашмасънъ ве РАБ 'бин кулу Муса'нън буйрукларънъ чинемишлерди. Не кулак асмъшлар, не де буйрукларъ йерине гетирмишлерди. Хизкия'нън краллъънън он дьордюнджю йълънда Асур Кралъ Санхериб, Яхуда'нън сурлу кентлерине салдъръп хепсини еле гечирди. Яхуда Кралъ Хизкия, Лакиш Кенти'ндеки Асур Кралъ'на шу хабери гьондерди: „Сучлуйум, юзеримден кувветлерини чек, не истерсен ьодейеджеим.“ Асур Кралъ Яхуда Кралъ Хизкия'йъ юч йюз талант гюмюш ве отуз талант алтън ьодемекле йюкюмлю кълдъ. Хизкия РАБ 'бин Тапънаъ'нда ве крал сарайънън хазинелеринде булунан бютюн гюмюшю она верди. Даха ьондже яптърмъш олдуу РАБ 'бин Тапънаъ'нън капъларъйла капъ первазларънън юзериндеки алтън капламаларъ да чъкаръп Асур Кралъ'на верди. Асур Кралъ башкомутан, аскери данъшман ве комутанънъ бюйюк бир ордуйла Лакиш'тен Йерушалим'е, Крал Хизкия'я гьондерди. Йерушалим'е варан орду Чърпъджъ Тарласъ йолунда, Йукаръ Хавуз'ун су йолунун янънда дурду. Хабер гьондерип Крал Хизкия'йъ чаърдълар. Сарай сорумлусу Хилкия олу Еляким, Язман Шевна ве девлет тарихчиси Асаф олу Йоах Асурлулар'ъ каршъламая чъктъ. Комутан онлара шьойле деди: „Хизкия'я сьойлейин. ‚Бюйюк крал, Асур Кралъ дийор ки: Гювендиин шей не, нейе гювенийорсун? Саваш тасаръларън ве гюджюн олдууну сьойлюйорсун, ама бунлар бош сьозлер. Киме гювенийорсун да бана каршъ аякланъйорсун? Иште сен шу кърък камъш денее, Мъсър'а гювенийорсун. Бу денек кендисине ясланан херкесин елине батар, делер. Фиравун да кендисине гювененлер ичин бьойледир. Йокса бана, Танръмъз РАБ 'бе гювенийоруз му дийеджексиниз? Хизкия'нън Яхуда ве Йерушалим халкъна, ялнъз Йерушалим'де, бу сунаън ьонюнде тапънаджаксънъз дийерек тапънма йерлерини, сунакларънъ ортадан калдърдъъ Танръ деил ми бу?‘ „Хайди, ефендим Асур Кралъ'йла бахсе гириш. Биниджилери салаябилирсен сана ики бин ат веририм. Мъсър'ън саваш арабаларъйла атлъларъ салаяджаъна гювенсен биле, ефендимин ен кючюк рютбели комутанларъндан бирини йенемезсин! Дахасъ вар: РАБ 'бин буйруу олмадан мъ салдъръп бурайъ йъкмак ичин йола чъктъъмъ санъйорсун? РАБ, ‚Гит, о юлкейи йък‘ деди.“ Хилкия олу Еляким, Шевна ве Йоах, „Лютфен биз кулларънла Арамидже конуш“ дийе каршълък вердилер, „Чюнкю биз бу дили анларъз. Яхуди дилинде конушма. Сурларън юзериндеки халк бизи динлийор.“ Комутан, „Ефендим бу сьозлери ялнъз сизе ве ефендинизе сьойлейейим дийе ми гьондерди бени?“ деди, „Сурларън юзеринде отуран бу халка, сизин гиби дъшкъсънъ йемек, идрарънъ ичмек зорунда каладжак олан херкесе гьондерди.“ Сонра аяа калкъп Яхуди дилинде баърдъ: „Бюйюк кралън, Асур Кралъ'нън сьойледиклерини динлейин! Крал дийор ки, ‚Хизкия сизи алдатмасън, о сизи беним елимден куртарамаз. РАБ бизи мутлака куртараджак, бу кент Асур Кралъ'нън елине гечмейеджек дийен Хизкия'я канмайън, РАБ 'бе гювенмейин. Улусларън илахларъ юлкелерини Асур Кралъ'нън елинден куртарабилди ми? Хани нереде Хама'нън, Арпат'ън илахларъ? Сефарвайим'ин, Хена ве Ивва'нън илахларъ нереде? Самирийе'йи елимден куртарабилдилер ми? Бютюн юлкелерин илахларъндан хангиси юлкесини елимден куртардъ ки, РАБ Йерушалим'и елимден куртарабилсин?‘“ Халк сусту, комутана тек сьозле биле каршълък верен олмадъ. Чюнкю Крал Хизкия, „Каршълък вермейин“ дийе буйурмушту. Сонра сарай сорумлусу Хилкия олу Еляким, Язман Шевна ве девлет тарихчиси Асаф олу Йоах гийсилерини йърттълар ве гидип комутанън сьойледиклерини Хизкия'я билдирдилер. Крал Хизкия оланларъ дуйунджа гийсилерини йърттъ, чул кушанъп РАБ 'бин Тапънаъ'на гирди. Сарай сорумлусу Еляким'и, Язман Шевна'йъ ве илери гелен кяхинлери Амотс олу Пейгамбер Йешая'я гьондерди. Хепси чул кушанмъштъ. Йешая'я шьойле дедилер: „Хизкия дийор ки, ‚Бугюн съкънтъ, азар ве утанч гюню. Чюнкю чоджукларън доум вакти гелди, ама доураджак гюч йок. Яшаян Танръ'йъ ашаъламак ичин ефендиси Асур Кралъ'нън гьондердии комутанън сьойледиклерини белки Танрън РАБ дуяр да дуйдуу сьозлерден ьотюрю онларъ джезаландърър. Бу неденле са каланларъмъз ичин дуа ет.‘“ Онун ичине ьойле бир рух кояджаъм ки, бир хабер юзерине кенди юлкесине дьонеджек. Орада ону кълъчла ьолдюртеджеим.‘“ Комутан, Асур Кралъ'нън Лакиш'тен айрълъп Ливна'я каршъ саваштъънъ дуйду. Крала данъшмак ичин орая гитти. Куш Кралъ Тирхака'нън кендисийле савашмак юзере йола чъктъънъ хабер алан Асур Кралъ, Хизкия'я йине улаклар гьондеререк шьойле деди: „Яхуда Кралъ Хизкия'я дейин ки, ‚Гювендиин Танрън, Йерушалим Асур Кралъ'нън елине теслим едилмейеджек дийерек сени алдатмасън. Асур кралларънън бютюн юлкелере нелер яптъънъ, онларъ насъл йерле бир еттиини дуймушсундур. Сен куртуладжаънъ мъ санъйорсун? Аталаръмън йок еттии улусларъ –Гозанлълар'ъ, Харранлълар'ъ, Ресефлилер'и, Телассар'да яшаян Еденлилер'и– илахларъ куртарабилди ми? Хани нереде Хама ве Арпат кралларъ? Лаир, Сефарвайим, Хена, Ивва кралларъ нереде?‘“ Хизкия мектубу улакларън елинден алъп окудуктан сонра РАБ 'бин Тапънаъ'на чъктъ. РАБ 'бин ьонюнде мектубу йере яярак шьойле дуа етти: „Ей Керувлар арасънда тахт куран Исраил'ин Танръсъ РАБ, бютюн дюня краллъкларънън тек Танръсъ сенсин. Йери, гьою сен яраттън. Я РАБ, кулак вер де ишит, гьозлерини ач да гьор, я РАБ; Санхериб'ин сьойледиклерини, яшаян Танръ'йъ насъл ашаъладъънъ дуй. Я РАБ, герчек шу ки, Асур кралларъ бирчок улусу ве юлкелерини виранейе чевирдилер. Илахларънъ якъп йок еттилер. Чюнкю онлар танръ деил, инсан елийле бичимлендирилмиш тахта ве ташлардъ. Я РАБ Танръмъз, шимди бизи Санхериб'ин елинден куртар ки, бютюн дюня краллъкларъ сенин тек Танръ олдууну анласън.“ Сен кими ашаъладън, киме кюфреттин? Киме сесини йюкселттин? Исраил'ин Кутсалъ'на тепеден бактън! Улакларън араджълъъйла Раб'би ашаъладън. Бир сюрю саваш арабамла даларън тепесине, Любнан'ън дорукларъна чъктъм, дедин. Йюксек седир аачларънъ, сечме чамларънъ кестим, Любнан'ън ен ич нокталаръна, Гюр орманларъна улаштъм. Ябанджъ юлкелерде куйулар каздъм, сулар ичтим, Мъсър'ън бютюн каналларънъ аяъмън табанъйла куруттум, дедин. „‚Бютюн бунларъ чоктан яптъъмъ, Чок ьонджеден тасарладъъмъ дуймадън мъ? Сурлу кентлери енказ йъънларъна чевирмени Шимди бен герчеклештирдим. О кентлерде яшаянларън колу канадъ кърълдъ. Йългънлък ве утанч ичиндейдилер; Кър отуна, кьорпе филизлере, Дамларда бюйюмеден каврулуп гиден ота дьондюлер. Сенин отурушуну, калкъшънъ, Не заман гидип гелдиини, Бана насъл ьофкелендиини билийорум. Бана дуйдуун ьофкеден, Кулаъма еришен кюстахлъъндан ьотюрю Халкамъ бурнуна, гемими азъна такаджак, Сени гелдиин йолдан гери чевиреджеим. „‚Сенин ичин белирти шу оладжак, ей Хизкия: Бу йъл кендилиинден йетишени йийеджексиниз, Икинджи йъл исе ардъндан битени. Ючюнджю йъл екип бичин, Балар дикип юрюнюню йийин. Яхудалълар'ън куртулуп са каланларъ Йине ашаъя дору кьок саладжак, Йукаръя дору мейве вереджек. Чюнкю са каланлар Йерушалим'ден, Куртуланлар Сийон Даъ'ндан чъкаджак. Хер Шейе Егемен РАБ 'бин гайретийле оладжак бу.‘ „Бундан долайъ РАБ Асур Кралъ'на илишкин шьойле дийор: ‚Бу кенте гирмейеджек, ок атмаяджак. Кенте калканла яклашмаяджак, Каршъсънда рампа курмаяджак. Гелдии йолдан дьонеджек ве кенте гирмейеджек‘ дийор РАБ, ‚Кендим ичин ве кулум Давут'ун хатъръ ичин Бу кенти савунуп куртараджаъм‘ дийор.“ О гедже РАБ 'бин мелеи гидип Асур ордугахънда йюз сексен беш бин кишийи ьолдюрдю. Ертеси сабах уянанлар салт джесетлерле каршълаштълар. Бунун юзерине Асур Кралъ Санхериб ордугахънъ бъракъп чекилди. Нинова'я дьондю ве орада калдъ. Бир гюн илахъ Нисрок'ун тапънаънда тапънъркен, оулларъндан Адраммелек'ле Шаресер, ону кълъчла ьолдюрюп Арарат юлкесине качтълар. Йерине олу Есархаддон крал олду. О гюнлерде Хизкия ьолюмджюл бир хасталъа якаландъ. Амотс олу Пейгамбер Йешая она гидип шьойле деди: „ РАБ дийор ки, ‚Ев ишлерини дюзене сок. Чюнкю ийилешмейеджек, ьоледжексин.‘“ Хизкия йюзюню дувара дьонюп РАБ 'бе ялвардъ: „Я РАБ, йюректен бир садакатле ьонюнде насъл яшадъъмъ, гьозюнде ийи оланъ яптъъмъ анъмса лютфен.“ Сонра аджъ аджъ аламая башладъ. Йешая сарайън орта авлусундан чъкмадан ьондже РАБ она шьойле деди: „Гери дьон ве халкъмъ йьонетен Хизкия'я шуну сьойле: ‚Атан Давут'ун Танръсъ РАБ дийор ки: Дуанъ ишиттим, гьозяшларънъ гьордюм, сени салъъна кавуштураджаъм. Юч гюн ичинде РАБ 'бин Тапънаъ'на чъкаджаксън. Ьомрюню он беш йъл даха узатаджаъм. Сени де кенти де Асур Кралъ'нън елинден куртараджаъм. Кендим ичин ве кулум Давут'ун хатъръ ичин бу кенти савунаджаъм.‘“ Сонра Йешая, „Инджир пестили гетирин“ деди. Гетирип чъбанъна койдулар ве Хизкия ийилешти. Хизкия Йешая'я, „ РАБ 'бин бени ийилештиреджеине ве юч гюн ичинде РАБ 'бин Тапънаъ'на чъкаджаъма илишкин белирти недир?“ дийе сормушту. Йешая шьойле каршълък вермишти: „ РАБ 'бин вердии сьозю тутаджаъна илишкин белирти шу оладжак: Гьолге он басамак узасън мъ, късалсън мъ?“ Хизкия, „Гьолгенин он басамак узамасъ колайдър, он басамак късалсън“ демишти. Бунун юзерине Пейгамбер Йешая РАБ 'бе якардъ ве РАБ Ахаз'ън мердивенинден ашаъ дюшмюш олан гьолгейи он басамак късалтмъштъ. О сърада Хизкия'нън хасталандъънъ дуян Баладан олу Бабил Кралъ Меродак-Баладан, она мектупларла бирликте бир армаан гьондерди. Хизкия елчилери кабул етти. Депосундаки бютюн деерли ешяларъ –алтънъ, гюмюшю, бахаратъ, деерли яъ, силах депосуну ве хазине одаларъндаки хер шейи– елчилере гьостерди. Сарайънда да краллъънда да онлара гьостермедии хичбир шей калмадъ. Пейгамбер Йешая Крал Хизкия'я гидип, „Бу адамлар сана не дедилер, нереден гелмишлер?“ дийе сорду. Хизкия, „Узак бир юлкеден, Бабил'ден гелмишлер“ дийе каршълък верди. Йешая, „Сарайънда не гьордюлер?“ дийе сорду. Хизкия, „Сарайъмдаки хер шейи гьордюлер, хазинелеримде онлара гьостермедиим хичбир шей калмадъ“ дийе янътладъ. Бунун юзерине Йешая шьойле деди: „ РАБ 'бин сьозюне кулак вер. РАБ дийор ки, ‚Гюн геледжек, сарайъндаки хер шей, аталарънън бугюне кадар бютюн бириктирдиклери Бабил'е ташънаджак. Хичбир шей калмаяджак. Сойундан гелен базъ чоджуклар алънъп гьотюрюледжек, Бабил Кралъ'нън сарайънда хадъм едиледжек.‘“ Хизкия, „ РАБ 'ден илеттиин бу сьоз ийи“ деди. Чюнкю, „Насъл олса яшадъъм сюредже баръш ве гювенлик оладжак“ дийе дюшюнюйорду. Хизкия'нън краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар, бютюн башаръларъ, бир хавуз ве тюнел япарак суйу кенте насъл гетирдии, Яхуда кралларънън тарихинде язълъдър. Хизкия ьолюп аталаръна кавушунджа, йерине олу Манашше крал олду. Манашше он ики яшънда крал олду ве Йерушалим'де елли беш йъл краллък яптъ. Аннесинин адъ Хефсивах'тъ. РАБ 'бин Исраил халкънън ьонюнден ковмуш олдуу улусларън иренч тьорелерине уярак РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптъ. Бабасъ Хизкия'нън йок еттии пута тапълан йерлери йениден яптърдъ. Исраил Кралъ Ахав гиби, Баал ичин сунаклар курду, Ашера путу яптъ. Гьок джисимлерине тапарак онлара куллук етти. РАБ 'бин, „Йерушалим'де булунаджаъм“ дедии РАБ 'бин Тапънаъ'нда сунаклар курду. Тапънаън ики авлусунда гьок джисимлерине тапмак ичин сунаклар яптърдъ. Олуну атеште курбан етти; фалджълък ве бюйюджюлюк яптъ. Медйумлара, рух чаъранлара данъштъ. РАБ 'бин гьозюнде чок кьотюлюк япарак О'ну ьофкелендирди. Манашше яптърдъъ Ашера путуну РАБ 'бин Тапънаъ'на йерлештирди. Ойса РАБ тапънаа илишкин Давут'ла олу Сюлейман'а шьойле демишти: „Бу тапънакта ве Исраил оймакларънън яшадъъ кентлер арасъндан сечтиим Йерушалим'де адъм сонсуза дек анъладжак. Буйрукларъмъ диккатле йерине гетирир ве кулум Муса'нън кендилерине вердии Кутсал Яса'йъ там уйгуларларса, Исраил халкънън аяънъ бир даха аталаръна вермиш олдуум юлкенин дъшъна чъкармаяджаъм.“ Ама халк кулак асмадъ. Манашше онларъ ьойлесине йолдан чъкардъ ки, РАБ 'бин Исраил халкънън ьонюнде йок еттии улуслардан даха чок кьотюлюк яптълар. РАБ, кулларъ пейгамберлер араджълъъйла шьойле деди: ‚Самирийе'йи ве Ахав'ън сойуну насъл джезаландърдъмса, Йерушалим'и джезаландъръркен де айнъ ьолчю ипини, айнъ чекюлю кулланаджаъм. Бир адам табаънъ насъл темизлер, силип йюзюстю капатърса, Йерушалим'и де ьойле силип сюпюреджеим. Халкъмдан са каланларъ терк едеджеим ве дюшманларънън елине теслим едеджеим. Йерушалим халкъ ямаланъп ганимет оларак гьотюрюледжек. Чюнкю гьозюмде кьотю оланъ яптълар. Аталарънън Мъсър'дан чъктъъ гюнден бугюне кадар бени ьофкелендирдилер.‘“ Манашше РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ япарак Яхудалълар'ъ гюнаха сюрюклемекле калмадъ, Йерушалим'и бир учтан ьобюр уджа долдураджак кадар чок сайъда сучсузун канънъ дьоктю. Манашше'нин краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар, бютюн яптъкларъ ве ишледии гюнахлар Яхуда кралларънън тарихинде язълъдър. Манашше ьолюп аталаръна кавушунджа, сарайънън Узза адъндаки бахчесине гьомюлдю. Йерине олу Амон крал олду. Амон йирми ики яшънда крал олду ве Йерушалим'де ики йъл краллък яптъ. Аннеси Йотвалъ Харус'ун къзъ Мешуллемет'ти. Амон да бабасъ Манашше гиби РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптъ. Бабасънън йюрюдюю йолларда йюрюдю, айнъ путлара таптъ ве хизмет етти. Аталарънън Танръсъ РАБ 'би терк етти, О'нун йолунда йюрюмеди. Крал Амон'ун гьоревлилери дюзен куруп ону сарайънда ьолдюрдюлер. Юлке халкъ Амон'а дюзен куранларън хепсини ьолдюрдю. Йерине олу Йошия'йъ крал яптъ. Амон'ун краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар ве яптъкларъ Яхуда кралларънън тарихинде язълъдър. Амон Узза бахчесинде кенди мезаръна гьомюлдю. Йерине олу Йошия крал олду. Йошия секиз яшънда крал олду ве Йерушалим'де отуз бир йъл краллък яптъ. Аннеси Боскатлъ Адая'нън къзъ Йедида'йдъ. Йошия РАБ 'бин гьозюнде дору оланъ яптъ. Саа сола сапмадан атасъ Давут'ун бютюн йолларънъ изледи. Крал Йошия, краллъънън он секизинджи йълънда Мешуллам олу Асаля олу Язман Шафан'ъ РАБ 'бин Тапънаъ'на гьондериркен она шьойле деди: „Башкяхин Хилкия'нън янъна чък. Капъ ньобетчилеринин халктан топлайъп РАБ 'бин Тапънаъ'на гетирдиклери параларъ сайсън. Онлара верилен паранън хесабъ сорулмасън, чюнкю дюрюстче чалъшъйорлар.“ Башкяхин Хилкия Язман Шафан'а, „ РАБ 'бин Тапънаъ'нда Яса Китабъ'нъ булдум“ дийерек китабъ она верди. Шафан китабъ окуду. Сонра крала гидерек, „Гьоревлилерин тапънактаки параларъ алъп РАБ 'бин Тапънаъ'ндаки ишлерин башънда булунан адамлара вердилер“ дийе дуруму билдирди. Ардъндан, „Кяхин Хилкия бана бир китап верди“ дийерек китабъ крала окуду. Крал Кутсал Яса'даки сьозлери дуйунджа гийсилерини йърттъ. Кяхин Хилкия'я, Шафан олу Ахикам'а, Микая олу Акбор'а, Язман Шафан'а ве кенди ьозел гьоревлиси Асая'я шьойле буйурду: „Гидин, булунан бу китабън сьозлери хаккънда беним ичин де, бютюн Яхуда халкъ ичин де РАБ 'бе данъшън. РАБ 'бин бизе каршъ алевленен ьофкеси бюйюктюр. Чюнкю аталаръмъз бу китабън сьозлерине кулак асмадълар, бизлер ичин язълан бу сьозлере уймадълар.“ Кяхин Хилкия, Ахикам, Акбор, Шафан ве Асая варъп тапънактаки гийсилерин ньобетчиси Хархас олу Тиква олу Шаллум'ун каръсъ Пейгамбер Хулда'я данъштълар. Хулда Йерушалим'де, Икинджи Махалле'де отуруйорду. Хулда онлара шьойле деди: „Исраил'ин Танръсъ РАБ, ‚Сизи бана гьондерен адама шунларъ сьойлейин‘ дийор: ‚Яхуда Кралъ'нън окудуу китапта язълъ олдуу гиби, бурая да, бурада яшаян халкън башъна да фелакет гетиреджеим. Бени терк еттиклери, еллерийле яптъкларъ башка илахлара бухур якъп бени къздърдъкларъ ичин бурая каршъ ьофкем алевленеджек ве сьонмейеджек.‘ „ РАБ 'бе данъшмак ичин сизи гьондерен Яхуда Кралъ'на шьойле дейин: ‚Исраил'ин Танръсъ РАБ дуйдуун сьозлере илишкин дийор ки: Мадем йъкълъп ланетле анъладжак олан бурасъ ве бурада яшаянларла илгили сьозлерими дуйунджа йюреин йумушадъ, ьонюмде кендини алчалттън, гийсилерини йъртъп хузурумда аладън, бен де ялваръшънъ ишиттим. Сени аталаръна кавуштураджаъм, есенлик ичинде мезаръна гьомюледжексин. Бурая гетиреджеим бюйюк фелакети гьормейеджексин.‘“ Хилкия иле янъндакилер бу сьозлери крала илеттилер. Крал Йошия хабер гьондерип Яхуда ве Йерушалим'ин бютюн илери геленлерини янъна топладъ. Сонра Яхудалълар, Йерушалим'де яшаянлар, кяхинлер, пейгамберлер, бюйюк кючюк херкесле бирликте РАБ 'бин Тапънаъ'на чъктъ. РАБ 'бин Тапънаъ'нда булунмуш олан Антлашма Китабъ'нъ баштан сона кадар херкесин дуяджаъ бичимде окуду. Сютунун янънда дурарак РАБ 'бин йолуну излейеджеине, буйрукларънъ, ьоютлерини, куралларънъ джандан ве йюректен уйгулаяджаъна, бу китапта язълъ антлашманън кошулларънъ йерине гетиреджеине илишкин РАБ 'бин хузурунда антлашма яптъ. Бютюн халк бу антлашмайъ онайладъ. Крал Йошия Баал, Ашера ве гьок джисимлери ичин япълмъш олан бютюн ешяларъ РАБ 'бин Тапънаъ'ндан чъкармак юзере Башкяхин Хилкия'я, кяхин ярдъмджъларъна ве капъ ньобетчилерине буйрук верди. Бунларъ Йерушалим'ин дъшъна чъкаръп Кидрон Вадиси'нде яктъ, кюллерини Бейтел'е гьотюрдю. Яхуда кралларънън кентлерде ве Йерушалим'ин чевресиндеки тапънма йерлеринде бухур яксънлар дийе атамъш олдуу путперест кяхинлери, Баал'а, гюнеше, ая, такъмйълдъзлара –бютюн гьок джисимлерине– бухур яканларъ ортадан калдърдъ. Ашера путуну РАБ 'бин Тапънаъ'ндан чъкаръп Йерушалим'ин дъшънда Кидрон Вадиси'нде яктъ, езип тоза чевирди. Бу тозу сърадан халкън мезарларъна серпти. Фухуш япан кадън ве еркеклерин РАБ 'бин Тапънаъ аланъндаки одаларънъ йъктъ. Кадънлар орада Ашера ичин кумаш докурлардъ. Йошия Яхуда кентлеринден бютюн кяхинлери гетиртти. Гева'дан Беер-Шева'я кадар кяхинлерин бухур яктъкларъ тапънма йерлерини кирлетти. Адънъ кент йьонетиджисинден алан Йешу Капъсъ'нън гиришинде, кентин ана капъсънън солунда калан капълардаки тапънма йерлерини де йъктъ. Тапънма йерлеринин кяхинлери, Йерушалим'деки РАБ 'бин сунаъна чъкмаз, анджак ьобюр кяхинлерле бирликте маясъз екмек йерлерди. Йошия, кимсе олуну я да къзънъ илах Молек ичин атеште курбан етмесин дийе, Бен-Хинном Вадиси'ндеки Тофет 'и кирлетти. Яхуда кралларънън гюнеше адамъш олдуу атларъ РАБ 'бин Тапънаъ'нън гиришинден калдърдъ. Атлар тапънаън авлусунда, хадъм Натан-Мелек'ин одасънън янъндайдъ. Йошия гюнеше аданмъш саваш арабаларънъ да атеше верди. Ахаз'ън йукаръ одасънън дамънда Яхуда кралларънън яптърдъъ сунакларъ да, РАБ 'бин Тапънаъ'нън ики авлусунда Манашше'нин яптърдъъ сунакларъ да йъктъ; онларъ къръп парчалаярак тозларънъ Кидрон Вадиси'не сачтъ. Йерушалим'ин доусунда, Йъкъм Даъ'нън гюнейинде Исраил Кралъ Сюлейман'ън Сайдалълар'ън иренч путу Ашторет, Моавлълар'ън иренч путу Кемош ве Аммонлулар'ън иренч путу Молек ичин яптърмъш олдуу тапънма йерлерини кирлетти. Дикили ташларъ, Ашера путларънъ парчаладъ; йерлерини инсан кемиклерийле долдурду. Бундан башка Исраил'и гюнаха сюрюклейен Неват олу Яровам'ън яптърдъъ Бейтел'деки тапънма йерини ве сунаъ биле йъктъ. Тапънма йерини атеше верип тоз думан етти. Ашера путуну яктъ. Йошия чевресине бакъндъ. Тепедеки мезарларъ гьорюндже, адамларънъ гьондерип мезарлардаки кемиклери чъкарттъ. Оладжакларъ ьонджеден билдирен Танръ адамънън ачъкладъъ РАБ 'бин сьозю уярънджа, кемиклери сунаън юзеринде якарак сунаъ кирлетти. Крал, „Орада гьорюнен анът недир?“ дийе сорду. Кент халкъ, „Орасъ Яхуда'дан гелен ве сенин Бейтел'деки сунаа яптъкларънъ билдирен Танръ адамънън мезаръдър“ дийе янътладъ. Крал, „Она докунмайън“ деди, „Кимсе онун кемиклерини рахатсъз етмесин.“ Бьойледже Танръ адамънън кемиклерине де, Самирийе'ден гелмиш олан пейгамберин кемиклерине де докунмадълар. Йошия Бейтел'де яптъъ гиби, Исраил кралларънън Самирийе кентлеринде яптърдъъ РАБ 'би ьофкелендирен тапънма йерлериндеки бютюн япъларъ ортадан калдърдъ. О кентлердеки тапънма йерлеринин бютюн кяхинлерини сунакларън юзеринде курбан етти. Сунакларън юзеринде инсан кемиклери яктъктан сонра Йерушалим'е дьондю. Крал, „Танрънъз РАБ ичин Фъсъх Байрамъ 'нъ бу Антлашма Китабъ'нда язъланлара уйгун бичимде кутлайън“ дийе халка буйрук верди. Исраил'е ьондерлик етмиш олан хякимлер дьонеминден бу яна, не Исраил, не де Яхуда кралларъ дьонеминде, бьойле бир Фъсъх Байрамъ кутланмамъштъ. РАБ ичин дюзенленен бу Фъсъх Байрамъ Крал Йошия'нън краллъънън он секизинджи йълънда Йерушалим'де кутландъ. Бундан башка Йошия, Кяхин Хилкия'нън РАБ 'бин Тапънаъ'нда булдуу китапта язълъ ясанън илкелерини йерине гетирмек амаджъйла, джинджилери, рухчуларъ, аиле путларънъ, ьотеки путларъ, айръджа Яхуда ве Йерушалим'де гьорюлен бютюн иренчликлери силип сюпюрдю. Не ондан ьондже, не де сонра онун гиби джандан ве йюректен вар гюджюйле РАБ 'бе йьонелен ве Муса'нън ясасъна уян бир крал чъктъ. Ойса Манашше ишледии сучларла РАБ 'би ьойле ьофкелендирмишти ки, РАБ Яхуда'я каршъ алевленен ьофкесинден вазгечмеди ве „Исраил'и насъл хузурумдан аттъмса, Яхуда'йъ да ьойле атаджаъм“ деди, „Сечтиим бу кенти, Йерушалим'и ве ‚Орада булунаджаъм‘ дедиим тапънаъ кендимден узаклаштъраджаъм.“ Йошия'нън краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар ве бютюн яптъкларъ Яхуда кралларънън тарихинде язълъдър. Йошия'нън краллъъ сърасънда Мъсър Фиравуну Неко Асур Кралъ'на ярдъм етмек юзере Фърат'а дору йола чъктъ. Крал Йошия да Неко'нун юзерине йюрюдю. Мегиддо'да каршълаштълар. Неко Йошия'йъ ьолдюрдю. Гьоревлилери Йошия'нън джеседини саваш арабасъйла Мегиддо'дан Йерушалим'е гетирип мезаръна гьомдюлер. Яхуда халкъ Йошия'нън олу Йехоахаз'ъ месхедерек бабасънън йерине крал яптъ. Йехоахаз йирми юч яшънда крал олду ве Йерушалим'де юч ай краллък яптъ. Аннеси Ливналъ Йеремя'нън къзъ Хамутал'дъ. Йехоахаз аталаръ гиби РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптъ. Йерушалим'де краллък япмасън дийе, Фиравун Неко, Хама юлкесинде, Ривла'да Йехоахаз'ъ зинджире вурду. Юлке халкънъ йюз талант гюмюш ве бир талант алтън ьодемекле йюкюмлю кълдъ. Фиравун Неко Йошия'нън олу Еляким'и бабасънън йерине крал яптъ ве адънъ деиштирип Йехояким койду. Сонра Йехоахаз'ъ алъп Мъсър'а дьондю. Йехоахаз орада ьолдю. Йехояким фиравунун истедии алтън ве гюмюшю ьодеди. Бу парайъ булмак ичин фиравунун буйрууна уярак юлкейи вергийе баладъ. Фиравун Неко'я верилмек юзере Яхуда халкъндан херкесин гюджю оранънда алтън ве гюмюш топладъ. Йехояким йирми беш яшънда крал олду ве Йерушалим'де он бир йъл краллък яптъ. Аннеси Румалъ Педая'нън къзъ Зевуда'йдъ. Йехояким аталаръ гиби РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптъ. Яхуда Кралъ Йехояким'ин краллъъ дьонеминде Бабил Кралъ Небукаднессар Яхуда'я салдърдъ. Йехояким юч йъл она бойун едийсе де сонрадан фикрини деиштиререк Небукаднессар'а башкалдърдъ. РАБ, кулларъ пейгамберлер араджълъъйла сьойледии сьоз уярънджа, Яхуда'йъ йок етмек юзере Килдани, Арамлъ, Моавлъ ве Аммонлу акънджъларъ она каршъ гьондерди. Йехояким'ин краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар ве бютюн яптъкларъ Яхуда кралларънън тарихинде язълъдър. Йехояким ьолюп аталаръна кавушунджа, йерине олу Йехоякин крал олду. Мъсър Кралъ бир даха юлкесинден дъшаръ чъкамадъ. Чюнкю Бабил Кралъ Мъсър Вадиси'нден Фърат'а кадар даха ьондже Мъсър Фиравуну'на аит олан бютюн топракларъ еле гечирмишти. Йехоякин он секиз яшънда крал олду ве Йерушалим'де юч ай краллък яптъ. Аннеси Йерушалимли Елнатан'ън къзъ Нехушта'йдъ. О да бабасъ гиби РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптъ. О сърада Бабил Кралъ Небукаднессар'ън аскерлери Йерушалим'ин юзерине йюрюйюп кенти кушаттъ. Кушатма сюреркен Небукаднессар гелди. Яхуда Кралъ Йехоякин, аннеси, гьоревлилери, йьонетиджилери ве хадъмларъйла бирликте, Небукаднессар'а теслим олду. Бабил Кралъ краллъънън секизинджи йълънда Йехоякин'и тутсак етти. РАБ 'бин сьозю уярънджа, Небукаднессар РАБ 'бин Тапънаъ'нън ве крал сарайънън бютюн хазинелерини бошалттъ, Исраил Кралъ Сюлейман'ън РАБ 'бин Тапънаъ ичин яптърдъъ алтън ешяларън тюмюню парчаладъ. Бютюн Йерушалим халкънъ, комутанларъ, йиит савашчъларъ, занаатчъларъ, демирджилери, топлам он бин кишийи сюргюн етти. Яхуда халкънън ен йоксул кесими дъшънда кимсе калмадъ. Йехоякин'ин йерине амджасъ Маттаня'йъ крал яптъ ве адънъ деиштирип Сидкия койду. Сидкия йирми бир яшънда крал олду ве Йерушалим'де он бир йъл краллък яптъ. Аннеси Ливналъ Йеремя'нън къзъ Хамутал'дъ. Йехояким гиби Сидкия да РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптъ. РАБ Йерушалим'ле Яхуда'я ьофкелендии ичин онларъ хузурундан аттъ. Сидкия Бабил Кралъ'на каршъ аякландъ. Сидкия'нън краллъънън докузунджу йълънда, онунджу айън онунджу гюню, Бабил Кралъ Небукаднессар бютюн ордусуйла Йерушалим ьонлерине гелип ордугах курду. Кентин чевресине рампа яптълар. Крал Сидкия'нън краллъънън он биринджи йълъна кадар кент кушатма алтънда калдъ. Дьордюнджю айън докузунджу гюню кентте кътлък ьойле шиддетленди ки, халк бир локма екмек буламаз олду. Сонунда кентин сурларънда бир гедик ачълдъ. Килданилер кенти чепечевре кушатмъш олмасъна каршън, бютюн аскерлер гедже крал бахчесинин йолундан ики дуварън арасъндаки капъдан качарак Арава йолуна чъктълар. Ама Килдани ордусу кралън ардъна дюшерек Ериха оваларънда она йетишти. Сидкия'нън бютюн ордусу даълдъ. Крал Сидкия якаланъп Ривла'да Бабил Кралъ'нън хузуруна чъкарълдъ ве хаккънда карар верилди. Сидкия'нън гьозю ьонюнде оулларънъ ьолдюрдюлер; кендисинин де гьозлерини ойдулар, зинджире вуруп Бабил'е гьотюрдюлер. Бабил Кралъ Небукаднессар'ън краллъънън он докузунджу йълънда, бешинджи айън йединджи гюню мухафъз бирлии комутанъ, Бабил Кралъ'нън гьоревлиси Небузарадан Йерушалим'е гирди. РАБ 'бин Тапънаъ'нъ, сарайъ ве Йерушалим'деки бютюн евлери атеше верип ьонемли япъларъ яктъ. Мухафъз бирлии комутанъ ьондерлииндеки Килдани ордусу Йерушалим'и чеврелейен сурларъ йъктъ. Комутан Небузарадан кентте са каланларъ, Бабил Кралъ'нън сафъна гечен качакларъ ве гери калан халкъ сюргюн етти. Анджак баджълък, чифтчилик япсънлар дийе базъ йоксулларъ орада бърактъ. Килданилер РАБ 'бин Тапънаъ'ндаки тунч сютунларъ, аяклъкларъ, тунч хавузу парчалайъп тунчларъ Бабил'е гьотюрдюлер. Тапънак тьоренлеринде кулланълан коваларъ, кюреклери, фитил машаларънъ, табакларъ, бютюн тунч ешяларъ алдълар. Мухафъз бирлии комутанъ саф алтън ве гюмюш бухурданларъ, чанакларъ алъп гьотюрдю. РАБ 'бин Тапънаъ ичин Сюлейман'ън яптърмъш олдуу ики сютун, хавуз ве аяклъклар ичин хесапсъз тунч харджанмъштъ. Хер сютун он секиз аршън йюксеклииндейди, юзерлеринде тунч бирер башлък вардъ. Башлъън йюксеклии юч аршъндъ, чевреси тунчтан а ве нар мотифлерийле безенмишти. Ьобюр сютун да а мотифлерийле сюсленмишти ве ьотекине бензийорду. Мухафъз бирлии комутанъ Небузарадан Башкяхин Серая'йъ, Башкяхин Ярдъмджъсъ Сефаня'йъ ве юч капъ ньобетчисини тутсак алдъ. Кентте калан аскерлерин комутанънъ, кралън беш данъшманънъ, айръджа юлке халкънъ аскере язан орду комутанънън язманънъ ве юлке халкъндан кентте булунан алтмъш кишийи тутсак етти. Хепсини Ривла'я, Бабил Кралъ'нън янъна гьотюрдю. Бабил Кралъ Хама юлкесинде, Ривла'да онларъ идам етти. Бьойледже Яхуда халкъ юлкесинден сюрюлмюш олду. Бабил Кралъ Небукаднессар Яхуда'да калан халкън юзерине Шафан олу Ахикам олу Гедаля'йъ вали атадъ. Орду комутанларъйла адамларъ, Бабил Кралъ'нън Гедаля'йъ вали атадъънъ дуйунджа, Миспа'я, Гедаля'нън янъна гелдилер. Геленлер Нетаня олу Исмаил, Кареах олу Йоханан, Нетофалъ Танхумет олу Серая, Маакалъ олу Яазаня ве адамларъйдъ. Гедаля онлара ве адамларъна ант ичерек, „ Килдани йеткилилерден коркмайън“ деди, „Юлкейе йерлешип Бабил Кралъ'на хизмет един. Бьойлеси сизин ичин даха ийи олур.“ О йълън йединджи айънда крал сойундан Елишама олу Нетаня олу Исмаил он адамъйла бирликте Миспа'я гидип Гедаля'йъ ьолдюрдю. Айръджа, Гедаля'йъ дестеклейен Яхудилер'и ве Килданилер'и де кълъчтан гечирди. Бунун юзерине бюйюк кючюк бютюн халк орду комутанларъйла бирликте Мъсър'а качтъ. Чюнкю Килданилер'ден коркуйорлардъ. Яхуда Кралъ Йехоякин'ин сюргюндеки отуз йединджи йълъ Евил-Меродак Бабил Кралъ олду. Евил-Меродак о йълън он икинджи айънън йирми йединджи гюню, Яхуда Кралъ Йехоякин'и джезаевинден чъкардъ. Кендисийле татлъ татлъ конушту ве она Бабил'деки ьотеки сюргюн краллардан даха юстюн бир йер верди. Йехоякин джезаеви гийсилерини юстюнден чъкардъ. Яшадъъ сюредже Бабил Кралъ'нън софрасънда йер алдъ. Яшамъ бойунджа крал тарафъндан гюнлюк йийеджеи сюрекли каршъландъ. Адем, Шит, Енош, Кенан, Махалалел, Йерет, Ханок, Метушелах, Лемек, Нух. Нух'ун оулларъ: Сам, Хам, Яфет. Яфет'ин оулларъ: Гомер, Магог, Медай, Йяван, Тувал, Мешек, Тирас. Гомер'ин оулларъ: Ашкеназ, Дифат, Тогарма. Йяван'ън оулларъ: Елиша, Таршиш, Киттим, Роданим. Хам'ън оулларъ: Куш, Мисрайим, Пут, Кенан. Куш'ун оулларъ: Сева, Хавила, Савта, Раама, Савтека. Раама'нън оулларъ: Шева, Дедан. Куш'ун Немрут адънда бир олу олду. Йиитлиийле йерйюзюне юн салдъ. Сам'ън оулларъ: Елам, Асур, Арпакшат, Луд, Арам, Ус, Хул, Гетер, Мешек. Арпакшат Шелах'ън бабасъйдъ. Шелах'тан Евер олду. Евер'ин ики олу олду. Биринин адъ Пелек'ти, чюнкю йерйюзюндеки инсанлар онун яшадъъ дьонемде бьолюндю. Кардешинин адъ Йоктан'дъ. Сам, Арпакшат, Шелах, Евер, Пелек, Реу, Серук, Нахор, Терах, Аврам –Ибрахим–. Ибрахим'ин оулларъ: Исхак, Исмаил. Исмаилоулларъ'нън сойу: Исмаил'ин илк олу Невайот. Сонра Кедар, Адбеел, Мивсам, Мишма, Дума, Масса, Хадат, Тема, Йетур, Нафиш, Кедема гелир. Бунлар Исмаил'ин оулларъйдъ. Ибрахим'ин джарийеси Кетура'нън оулларъ: Зимран, Йокшан, Медан, Мидян, Йишбак, Шуах. Йокшан'ън оулларъ: Шева, Дедан. Мидян'ън оулларъ: Ефа, Ефер, Ханок, Авида, Елдаа. Бунларън хепси Кетура'нън сойундандъ. Исхак Ибрахим'ин олуйду. Исхак'ън оулларъ: Есав, Исраил. Есав'ън оулларъ: Елифаз, Реуел, Йеуш, Ялам, Корах. Елифаз'ън оулларъ: Теман, Омар, Сефи, Гатам, Кеназ ве Тимна'дан доан Амалек. Реуел'ин оулларъ: Нахат, Зерах, Шамма, Мизза. Сеир'ин оулларъ: Лотан, Шовал, Сивон, Яна, Дишон, Есер, Дишан. Лотан'ън оулларъ: Хори, Хомам. Тимна Лотан'ън къзкардешийди. Шовал'ън оулларъ: Алян, Манахат, Евал, Шефи, Онам. Сивон'ун оулларъ: Ая, Яна. Яна'нън олу: Дишон. Дишон'ун оулларъ: Хамран, Ешбан, Йитран, Керан. Есер'ин оулларъ: Билхан, Зааван, Яакан. Дишан'ън оулларъ шунлардъ: Ус, Аран. Исраиллилер'и йьонетен бир кралън олмадъъ дьонемде, Едом'у шу краллар йьонетти: Беор олу Бала. Кентинин адъ Динхава'йдъ. Бала ьолюндже, йерине Босралъ Зерах олу Йовав гечти. Йовав ьолюндже, Теманлълар юлкесинден Хушам крал олду. Хушам ьолюндже, Мидян'ъ Моав кърларънда бозгуна уратан Бедат олу Хадат крал олду. Кентинин адъ Авит'ти. Хадат ьолюндже, йерине Масрекалъ Самла гечти. Самла ьолюндже, йерине Реховот-Ханнахарлъ Шаул гечти. Шаул ьолюндже, йерине Акбор олу Баал-Ханан гечти. Баал-Ханан ьолюндже, йерине Хадат гечти. Кентинин адъ Паи'йди. Каръсъ, Ме-Захав къзъ Матрет'ин къзъ Мехетавел'ди. Сонунда Хадат да ьолдю. Едом бейлери шунлардъ: Тимна, Алва, Йетет, Охоливама, Ела, Пинон, Кеназ, Теман, Мивсар, Магдиел, Ирам. Едом бейлери бунлардъ. Исраил'ин оулларъ шунлардър: Рубен, Шимон, Леви, Яхуда, Иссакар, Зевулун, Дан, Йусуф, Бенямин, Нафтали, Гад, Ашер. Яхуда'нън оулларъ: Ер, Онан, Шела. Бу юч оулу Яхуда'я Кенанлъ Шуа'нън къзъ доурду. Яхуда'нън илк олу Ер, РАБ 'бин гьозюнде кьотюйдю. Бу йюзден РАБ ону ьолдюрдю. Яхуда'нън гелини Тамар она Перес ве Зерах'ъ доурду. Яхуда'нън топлам беш олу вардъ. Перес'ин оулларъ: Хесрон, Хамул. Зерахоулларъ: Зимри, Етан, Хеман, Калкол, Дарда. Топлам беш кишийди. Карми'нин олу: Йок едилмейе аданмъш ешялар конусунда РАБ 'бе иханет етмекле Исраил'и йъкъма сюрюклейен Акан. Етам'ън олу: Азаря. Хесрон'ун оулларъ: Йерахмеел, Рам, Калев. Амминадав Рам'ън олуйду. Яхудалълар'ън ьондери Нахшон Амминадав'ън олуйду. Салма Нахшон'ун олуйду. Боаз Салма'нън, Овет Боаз'ън, Ишай Овет'ин олуйду. Ишай'ън йеди олу олду: Биринджиси Елиав, икинджиси Авинадав, ючюнджюсю Шима, дьордюнджюсю Нетанел, бешинджиси Раддай, алтънджъсъ Осем, йединджиси Давут. Къзкардешлери Серуя иле Авигайил'ди. Серуя'нън юч олу вардъ: Авишай, Йоав, Асахел. Исмаили Йетер'ле евленен Авигайил Амаса'йъ доурду. Хесрон олу Калев'ин, каръсъ Азува'дан ве Йериот'тан оулларъ олду. Каръсъндан доан оуллар шунлардър: Йешер, Шовав, Ардон. Азува ьолюндже, Калев кендисине Хур'у доуран Ефрат'ла евленди. Ури Хур'ун олуйду, Бесалел Ури'нин олуйду. Даха сонра Хесрон, Гилат'ън бабасъ Макир'ин къзъйла яттъ. Алтмъш яшъндайкен евлендии бу кадън она Сегув'у доурду. Яир Сегув'ун олуйду; Гилат юлкесинде йирми юч кенти вардъ. Ама Гешур'ла Арам Хаввот-Яир'и ве Кенат иле чевресиндеки кьойлери, топлам алтмъш кенти еле гечирдилер. Бураларда яшаян бютюн халк Гилат'ън бабасъ Макир'ин сойундандъ. Хесрон Калев-Ефрата'да ьолдюктен сонра, каръсъ Авия Текоа'нън куруджусу олан Ашхур'у доурду. Хесрон'ун илк олу Йерахмеел'ин оулларъ: Илк олу Рам, Буна, Орен, Осем, Ахия. Йерахмеел'ин Атара адънда башка бир каръсъ вардъ; О да Онам'ън аннесийди. Йерахмеел'ин илк олу Рам'ън оулларъ: Маас, Ямин, Екер. Онам'ън оулларъ: Шаммай, Яда. Шаммай'ън оулларъ: Надав, Авишур. Авишур'ун Авихайил адънда бир каръсъ вардъ; она Ахбан'ъ ве Молит'и доурду. Надав'ън оулларъ: Селет, Аппайим. Селет чоджуксуз ьолдю. Аппайим'ин олу: Йиши. Йиши'нин олу: Шешан. Шешан'ън олу: Ахлай. Шаммай'ън кардеши Яда'нън оулларъ: Йетер ве Йонатан. Йетер чоджуксуз ьолдю. Йонатан'ън оулларъ: Пелет, Заза. Бунлар Йерахмеел'ин сойундан гелийорду. Шешан'ън олу олмадъйса да къзларъ вардъ. Шешан'ън Ярха адънда Мъсърлъ бир ушаъ вардъ. Шешан къзънъ ушаъ Ярха'йла евлендирди. Кадън она Аттай'ъ доурду. Натан Аттай'ън олуйду. Зават Натан'ън, Ефлал Зават'ън, Овет Ефлал'ън, Йеху Овет'ин, Азаря Йеху'нун, Хелес Азаря'нън, Еласа Хелес'ин, Сисмай Еласа'нън, Шаллум Сисмай'ън, Йекамя Шаллум'ун, Елишама Йекамя'нън олуйду. Йерахмеел'ин кардеши Калев'ин оулларъ: Илк олу Зиф'ин куруджусу Меша ве Хеврон'ун куруджусу Мераша. Хеврон'ун оулларъ: Корах, Таппуах, Рекем, Шема. Рахам Шема'нън олуйду. Йоркоам Рахам'ън, Шаммай Рекем'ин, Маон Шаммай'ън олуйду. Бейтсур'ун куруджусу Маон'ду. Калев'ин джарийеси Ефа она Харан'ъ, Моса'йъ ве Газез'и доурду. Газез Харан'ън олуйду. Яхдай'ън оулларъ: Регем, Йотам, Гешан, Пелет, Ефа, Шааф. Калев'ин ьобюр джарийеси Маака она Шевер'и ве Тирхана'йъ доурду. Маака Мадманна'нън куруджусу Шааф'ъ, Макбена ве Гива'нън куруджусу Шева'йъ да доурду. Калев'ин Акса адънда бир де къзъ олду. Калев'ин сойундан геленлер: Ефрат'ън илк олу Хур'ун оулларъ: Кирят-Йеарим'ин куруджусу Шовал, Бейтлехем'ин куруджусу Салма, Бейтгадер'ин куруджусу Хареф. Кирят-Йеарим'ин куруджусу Шовал, Хароелилер'ин ве Менухот'та яшаян халкън яръсънън атасъйдъ. Кирят-Йеарим'ин бойларъ: Йетерлилер, Путлулар, Шуматлълар, Мишралълар. Соралълар'ла Ештаоллулар да бу бойларън сойундан гелди. Салма'нън сойундан геленлер: Бейтлехемлилер, Нетофалълар, Атрот-Бейтйоавлълар, Манахатлълар'ън яръсъ ве Сорлулар. Ябес'те яшаян язманларън бойларъ: Тиратлълар, Шиматлълар, Сукатлълар. Бунлар Рекав халкънън атасъ Хаммат'ън сойундан гелен Кенлилер'дир. Давут'ун Хеврон'да доан оулларъ шунлардъ: Илк олу Йизреелли Ахиноам'дан Амнон, икинджиси Кармелли Авигайил'ден Даниел, ючюнджюсю Гешур Кралъ Талмай'ън къзъ Маака'дан Авшалом, дьордюнджюсю Хагит'тен Адония, бешинджиси Авитал'дан Шефатя, алтънджъсъ каръсъ Егла'дан Йитреам. Давут'ун бу алтъ олу Хеврон'да додулар. Давут орада йеди йъл алтъ ай, Йерушалим'де де отуз юч йъл краллък яптъ. Давут'ун Йерушалим'де доан оулларъ: Шима, Шовав, Натан, Сюлейман. Бу дьордю Аммиел'ин къзъ Бат-Шева'дан додулар. Ьобюр оулларъ: Йивхар, Елишама, Елифелет, Ногах, Нефек, Яфиа, Елишама, Еляда, Елифелет. Топлам докуз кишийдилер. Бютюн бунлар, Давут'ун джарийелеринден доанлар дъшъндаки оулларъйдъ. Тамар онларън къзкардешидир. Рехавам Сюлейман'ън олуйду. Авия Рехавам'ън, Аса Авия'нън, Йехошафат Аса'нън, Йехорам Йехошафат'ън, Ахазя Йехорам'ън, Йоаш Ахазя'нън, Аматся Йоаш'ън, Азаря Аматся'нън, Йотам Азаря'нън, Ахаз Йотам'ън, Хизкия Ахаз'ън, Манашше Хизкия'нън, Амон Манашше'нин, Йошия Амон'ун олуйду. Йошия'нън оулларъ: Илк олу Йоханан, Икинджиси Йехояким, Ючюнджюсю Сидкия, Дьордюнджюсю Шаллум. Йехояким'ин оулларъ: Йехоякин ве Сидкия. Сюргюн едилен Йехоякин'ин торунларъ: Шеалтиел, Малкирам, Педая, Шенассар, Йекамя, Хошама, Недавя. Педая'нън оулларъ: Зеруббабил, Шими. Зеруббабил'ин чоджукларъ: Мешуллам, Хананя ве къзкардешлери Шеломит. Зеруббабил'ин беш олу даха вардъ: Хашува, Охел, Берекя, Хасадя, Йушав-Хесет. Хананя'нън оулларъ: Пелатя, Йешая. Йешая Рефая'нън, Рефая Арнан'ън, Арнан Овадя'нън, Овадя Шеканя'нън бабасъйдъ. Шеканя'нън олу: Шемая. Шемая'нън оулларъ: Хаттуш, Йигал, Бариах, Неаря, Шафат. Топлам алтъ кишийди. Неаря'нън оулларъ: Елйоенай, Хизкия, Азрикам. Топлам юч кишийди. Елйоенай'ън оулларъ: Ходавя, Еляшив, Пелая, Аккув, Йоханан, Делая, Анани. Топлам йеди кишийди. Яхуда оулларъ: Перес, Хесрон, Карми, Хур, Шовал. Шовал олу Реая Яхат'ън бабасъйдъ. Яхат Ахумай'ън ве Лахат'ън бабасъйдъ. Соралъ бойлар бунлардъ. Етам'ън оулларъ: Йизреел, Йишма, Йидбаш. Къзкардешлеринин адъ Хаселелпони'дир. Пенуел Гедор'ун бабасъйдъ. Езер Хуша'нън бабасъйдъ. Бунлар Бейтлехем'ин куруджусу ве Ефрат'ън илк олу Хур'ун торунларъйдъ. Текоа'нън куруджусу Ашхур'ун Хелах ве Наара адънда ики каръсъ вардъ. Наара она Ахуззам, Хефер, Темени ве Хаахаштари'йи доурду. Бунлар Наара'нън оулларъйдъ. Хелах'ън оулларъ: Серет, Йисхар, Етнан ве Анув'ла Хассовева'нън бабасъ Кос. Кос Харум олу Ахархел бойларънън атасъйдъ. Ябес кардешлеринден даха сайгън бирийди. Аннеси, „Ону аджъ чекерек доурдум“ дийерек адънъ Ябес коймушту. Ябес, Исраил'ин Танръсъ'на, „Не олур, бени кутса, сънърларъмъ генишлет!“ дийе якардъ, „Елин юзеримде олсун, бени кьотюлюктен кору. Ьойле ки, аджъ чекмейейим.“ Танръ онун якаръшънъ дуйду. Шуха'нън кардеши Келув, Ештон'ун бабасъ Мехир'ин бабасъйдъ. Ештон Бейтрафа'нън, Пасеах'ън ве Ир-Нахаш'ън куруджусу Техинна'нън бабасъйдъ. Бунлар Рекалълар'дър. Йефунне олу Калев'ин оулларъ: Иру, Ела, Наам. Ела'нън олу: Кеназ. Йехаллелел'ин оулларъ: Зиф, Зифа, Тиря, Асарел. Езра'нън оулларъ: Йетер, Мерет, Ефер, Ялон. Мерет'ин каръларъндан бири Мирям'ъ, Шамма'йъ ве Ештемоа'нън куруджусу Йишбах'ъ доурду. Бунлар Мерет'ин евлендии фиравунун къзъ Битя'нън доурдуу чоджуклардър. Мерет'ин Яхудалъ каръсъ, Гедор'ун куруджусу Йерет'и, Соко'нун куруджусу Хевер'и, Заноах'ън куруджусу Йекутиел'и доурду. Ходия Нахам'ън къзкардешийле евленди. Ондан доан оулларъ Кеила'да яшаян Гарм ве Ештемоа'да яшаян Маака бойларънън атасъйдъ. Шимон'ун оулларъ: Амнон, Ринна, Бен-Ханан, Тилон. Йиши'нин торунларъ: Зохет ве Бен-Зохет. Яхуда олу Села'нън оулларъ: Лека'нън куруджусу Ер, Мареша'нън куруджусу Лада, Бейташбеа'да индже кетен ишинде чалъшанларън бойларъ, Йоким, Козевалълар, Моавлъ кадънларла евленен Йоаш'ла Сараф ве Яшуви-Лехем. Бу кайътлар ескидир. Нетайим ве Гедера'да отурур, чьомлекчилик япар ве крал ичин чалъшърлардъ. Шимоноулларъ: Немуел, Ямин, Ярив, Зерах, Шаул. Шаллум Шаул'ун олуйду. Мивсам Шаллум'ун, Мишма да Мивсам'ън олуйду. Мишма'нън торунларъ: Хаммуел Мишма'нън олуйду. Заккур Хаммуел'ин, Шими де Заккур'ун олуйду. Шими'нин он алтъ олу, алтъ къзъ вардъ. Анджак кардешлеринин чок сайъда чоджукларъ йокту. Бу йюзден Шимон оймаъ, сайъджа Яхуда оймаъ кадар артмадъ. Айръджа шу беш илчеде де яшадълар: Етам, Айин, Риммон, Токен, Ашан. Баалат'а кадар узанан бу кентлерин чевресиндеки бютюн кьойлер Шимоноулларъ'на аитти. Аилелеринин сой кютююню де туттулар. Мешовав, Ямлек, Аматся олу Йоша, Йоел, Асиел олу Серая олу Йошивя олу Йеху, Елйоенай, Яакова, Йешохая, Асая, Адиел, Йесимиел, Беная ве Шемая олу Шимри олу Йедая олу Аллон олу Шифи олу Зиза. Йукаръда адъ геченлерин хер бири, аит олдуу бойун башъйдъ. Аилелери сайъджа чоалдълар. Сюрюлерине отлак арамак ичин Гедор якънларъна, вадинин доусуна кадар гиттилер. Орада чок зенгин отлаклар булдулар. Юлке гениш, рахат ве хузур долуйду. Ескиден орада Хам'ън сойундан геленлер яшардъ. Йукаръда адъ язълъ оланлар, Яхуда Кралъ Хизкия дьонеминде гелдилер. Хамлълар'ън чадърларъна ве орада яшаян Меунлулар'а салдъръп тюмюню ьолдюрдюлер. Сонра юлкелерине йерлештилер. Бугюн де орадалар. Чюнкю орада сюрюлери ичин отлак вардъ. Йиши'нин оулларъ Пелатя, Неаря, Рефая, Уззиел ьондерлиинде Шимон оймаъндан беш йюз киши Сеир далък бьолгесине гидип Амалеклилер'ден са каланларъ ьолдюрдюлер. Бугюн де орада яшъйорлар. Исраил'ин илк олу Рубен'ин оулларъ. –Рубен илк доандър. Бабасънън ятаъна ятъп ону кирлеттии ичин илк оуллук хаккъ Исраил олу Йусуф'ун оулларъна верилди. Бу йюзден Рубен сой кютююне илк оуллук хаккъна гьоре язълмадъ. Яхуда кардешлери арасънда ен гючлю оландъ, ьондерлик хеп онун сойундан чъктъ. Ама илк оуллук хаккъ Йусуф'а аитти.– Исраил'ин илк олу Рубен'ин оулларъ: Ханок, Паллу, Хесрон, Карми. Бойларъна гьоре аиле сой кютююне язълан акрабаларъ шунлардър: Ьондер Йеиел, Зекерия, Йоел олу Шема олу Азаз олу Бала. Бунлар Ароер'де, Нево ве Баал-Меон'а кадар узанан топракларда яшадълар. Доуда Фърат'тан чьоле кадар узанан топраклара яйълдълар. Чюнкю Гилат бьолгесинде съърларъ чоалмъштъ. Рубенлилер Саул дьонеминде Хаджерлилер'е каршъ саваш ачтъ. Онларъ йенилгийе уратъп Гилат'ън доусунда калан топраклардаки чадърларънъ еле гечирдилер. Гадлълар, Башан'да, Селка'я кадар узанан топракларда Рубенлилер'ин каршъсънда яшадълар. Ьондерлери Йоел'ди; икинджи дереджеде ьонемли Шафам, Башан'да исе Янай ве Шафат'тъ. Бойларъна гьоре акрабаларъ шунлардър: Микаел, Мешуллам, Шева, Йорай, Якан, Зиа, Евер. Топлам йеди кишийди. Бунлар Буз олу Яхдо олу Йешишай олу Микаел олу Гилат олу Яроах олу Хури олу Авихайил'ин оулларъйдъ. Гуни олу Авдиел олу Ахи бу бойларън башъйдъ. Гадлълар Гилат'та, Башан'да, чевредеки кьойлерде ве Шарон'ун бютюн отлакларънда яшадълар. Бунларън хепси Яхуда Кралъ Йотам'ън ве Исраил Кралъ Яровам'ън дьонеминде сой кютююне язълдълар. Рубенлилер'ин, Гадлълар'ън ве Манашше оймаънън яръсънън калкан ве кълъч кулланабилен, ок атабилен, саваш ичин еитилмиш 44 760 йиит аскери вардъ. Хаджерлилер'е, Йетур'а, Нафиш'е, Нодав'а каршъ саваш ачтълар. Онларла савашъркен ярдъм гьордюлер. Танръ Хаджерлилер'и ве онларла бирликте оланларъ еллерине теслим етти. Чюнкю саваш сърасънда Танръ'я ялвармъшлар, О'на гювенмишлерди. Бу йюзден Танръ ялваръшларънъ янътладъ. Хаджерлилер'ин хайванларънъ еле гечирдилер: Елли бин деве, ики йюз елли бин давар, ики бин ешек. Тутсак оларак да йюз бин киши алдълар. Саваш Танръ'нън истеийле олдуу ичин дюшмандан бирчок кишийи ьолдюрдюлер. Сюргюн дьонемине дек Хаджерлилер'ин топракларънда яшадълар. Манашше оймаънън яръсъ Башан'дан Баал-Хермон'а, Сенир, яни Хермон Даъ'на кадар узанан топракларда яшадъ ве сайъджа чоалдъ. Бой башларъ шунлардъ: Ефер, Йиши, Елиел, Азриел, Йеремя, Ходавя, Яхдиел. Бунлар йиит савашчълар, юнлю кишилер ве бой башларъйдъ. Не вар ки аталарънън Танръсъ'на балъ калмадълар. Танръ'я иханет едерек ьонлеринден йок еттии улусларън илахларъна йьонелдилер. Бу йюзден Исраил'ин Танръсъ, Тиглат-Пилесер дийе билинен Асур Кралъ Пул'у харекете гечирди. Асур Кралъ Рубенлилер'и, Гадлълар'ъ, Манашше оймаънън яръсънъ тутсак едип Халах'а, Хабур'а, Хара'я, Гозан Ърмаъ'на сюрдю. Онлар бугюн де ораларда яшъйорлар. Леви'нин оулларъ: Гершон, Кехат, Мерари. Кехат'ън оулларъ: Амрам, Йисхар, Хеврон, Уззиел. Амрам'ън чоджукларъ: Харун, Муса, Мирям. Харун'ун оулларъ: Надав, Авиху, Елазар, Итамар. Пинехас Елазар'ън олуйду. Авишуа Пинехас'ън, Букки Авишуа'нън, Уззи Букки'нин, Зерахя Уззи'нин, Мерайот Зерахя'нън, Амаря Мерайот'ун, Ахитув Амаря'нън, Садок Ахитув'ун, Ахимаас Садок'ун, Азаря Ахимаас'ън, Йоханан Азаря'нън, Азаря Йоханан'ън олуйду. –Сюлейман'ън Йерушалим'де яптъъ тапънакта кяхинлик еден ойду.– Амаря Азаря'нън, Ахитув Амаря'нън, Садок Ахитув'ун, Шаллум Садок'ун, Хилкия Шаллум'ун, Азаря Хилкия'нън, Серая Азаря'нън, Йехосадак Серая'нън олуйду. РАБ Небукаднессар араджълъъйла Яхуда ве Йерушалим халкънъ сюрдююнде Йехосадак да сюргюне гитмишти. Леви'нин оулларъ: Гершон, Кехат, Мерари. Гершон'ун оулларъ: Ливни, Шими. Кехат'ън оулларъ: Амрам, Йисхар, Хеврон, Уззиел. Мерари'нин оулларъ: Махли, Муши. Сойларъна гьоре язълан Леви оймаънън бойларъ шунлардър: Гершон'ун сойу: Ливни Гершон'ун, Яхат Ливни'нин, Зимма Яхат'ън, Йоах Зимма'нън, Иддо Йоах'ън, Зерах Иддо'нун, Йеатерай Зерах'ън олуйду. Кехат'ън сойу: Амминадав Кехат'ън, Корах Амминадав'ън, Ассир Корах'ън, Елкана Ассир'ин, Евясаф Елкана'нън, Ассир Евясаф'ън, Тахат Ассир'ин, Уриел Тахат'ън, Уззия Уриел'ин, Шаул Уззия'нън олуйду. Елкана'нън ьобюр оулларъ: Амасай, Ахимот. Елкана Ахимот'ун, Софай Елкана'нън, Нахат Софай'ън, Елиав Нахат'ън, Йерохам Елиав'ън, Елкана Йерохам'ън, Самуел Елкана'нън олуйду. Самуел'ин оулларъ: Илк олу Йоел, икинджиси Авия. Мерари'нин сойу: Махли Мерари'нин, Ливни Махли'нин, Шими Ливни'нин, Узза Шими'нин, Шима Узза'нън, Хагия Шима'нън, Асая Хагия'нън олуйду. Антлашма Сандъъ РАБ 'бин Тапънаъ'на ташъндъктан сонра Давут'ун орада гьоревлендирдии езгиджилер шунлардър. Бунлар Сюлейман Йерушалим'де РАБ 'бин Тапънаъ'нъ курана дек Булушма Чадъръ'нда езги окуярак хизмет едер, белирленмиш кураллар уярънджа гьоревлерини йерине гетирирлерди. Бунларън Левили акрабаларъ, чадърън, Танръ'нън Тапънаъ'нън бютюн гьоревлерини йерине гетирмек юзере атандълар. Анджак, Танръ кулу Муса'нън буйруу уярънджа, якмалък суну сунаънда ве бухур сунаънда суну сунанлар Харун'ла оулларъйдъ. Ен Кутсал Йер 'де япълан хизметлерден ве Исраиллилер'ин баъшланмасъ ичин сунулан курбанлардан онлар сорумлуйду. Харуноулларъ шунлардър: Харун'ун олу Елазар, онун олу Пинехас, онун олу Авишуа, онун олу Букки, онун олу Уззи, онун олу Зерахя, онун олу Мерайот, онун олу Амаря, онун олу Ахитув, онун олу Садок, онун олу Ахимаас. Илк курайъ чекен Кехат бойундан Харуноулларъ'нън сънърларъна гьоре йерлешим йерлери шунлардър: Яхуда топракларъндаки Хеврон'ла чевресиндеки отлаклар онлара верилди. Кентин тарлаларъйла кьойлери исе Йефунне олу Калев'е верилди. Бенямин оймаъндан да Гивон, Гева, Алемет, Анатот ве бунларън отлакларъ верилди. Кехат бойларъна верилен бу кентлерин топлам сайъсъ он ючтю. Гери калан Кехатоулларъ'на Манашше оймаънън яръсъна аит бойлардан алънан он кент курайла верилди. Гершоноулларъ'на бой сайъсъна гьоре Иссакар, Ашер, Нафтали ве Башан'даки Манашше оймаъндан алънан он юч кент верилди. Мерариоулларъ'на бой сайъсъна гьоре Рубен, Гад ве Зевулун оймакларъндан алънан он ики кент курайла верилди. Исраиллилер бу кентлери отлакларъйла бирликте Левилилер'е вердилер. Яхуда, Шимон, Бенямин оймакларъндан алънан ве йукаръда адларъ сайълан кентлер курайла верилди. Кехат бойундан базъ аилелере Ефрайим оймаъндан алънан кентлер верилди. Исраиллилер Манашше оймаънън яръсъндан алънан Анер, Билам ве бунларън отлакларънъ Кехат бойунун ьобюр аилелерине вердилер. Ашаъдаки кентлер Гершоноулларъ'на верилди: Манашше оймаънън яръсъна аит Башан'даки Голан, Аштарот ве бунларън отлакларъ. Нафтали оймаъндан Джелиле'деки Кедеш, Хаммон, Кирятайим ве бунларън отлакларъ. Мерариоулларъ'на –гери калан Левилилер'е– ашаъдаки кентлер верилди: Зевулун оймаъндан Риммоно, Тавор ве бунларън отлакларъ. Иссакар'ън дьорт олу вардъ: Тола, Пуа, Яшув, Шимрон. Тола'нън оулларъ: Уззи, Рефая, Йериел, Яхмай, Йивсам, Самуел. Бунлар Тола бойунун башларъйдъ. Сой кютююне гьоре йиит савашчълардъ. Давут дьонеминде сайъларъ 22 600'дю. Уззи'нин олу: Йизрахя. Йизрахя'нън оулларъ: Микаел, Овадя, Йоел, Йишшия. Беши де бой башъйдъ. Сой кютююне гьоре, араларънда саваша хазър 36 000 киши вардъ. Хепсинин чок сайъда каръсъ ве чоджуу вардъ. Сой кютююне гьоре Иссакар бойларъна балъ акрабаларъндан савашаджак дурумда оланларън сайъсъ 87 000'ди. Бенямин'ин юч олу вардъ: Бала, Бекер, Йедиаел. Бала'нън беш олу вардъ: Есбон, Уззи, Уззиел, Йеримот, Ийри. Бунлар бой башъйдъ. Сой кютююне кайътлъ йиит савашчъларън сайъсъ 22 034 кишийди. Бекер'ин оулларъ: Земира, Йоаш, Елиезер, Елйоенай, Омри, Йеремот, Авия, Анатот, Алемет. Хепси Бекер'ин оулларъйдъ. Бунларън сой кютююне кайътлъ аиле башларънън ве йиит савашчъларън сайъсъ 20 200'дю. Йедиаел'ин олу: Билхан. Билхан'ън оулларъ: Йеуш, Бенямин, Ехут, Кенаана, Зетан, Таршиш, Ахишахар. Йедиаел'ин бютюн оулларъ бой башларъйдъ. Араларънда саваша хазър 17 200 йиит савашчъ вардъ. Шуппим ве Хуппим Ир'ин, Хушим исе Ахер'ин олуйду. Нафтали'нин оулларъ: Яхасиел, Гуни, Йесер, Шаллум. Бунлар Билха'нън сойундандъ. Манашше'нин оулларъ: Арамлъ джарийенин доурдуу Асриел, Макир. Макир Гилат'ън бабасъйдъ. Макир Хуппим'ле Шуппим'ин къзкардеши Маака'йъ каръ оларак алдъ. Макир'ин икинджи олунун адъ Селофхат'тъ. Селофхат'ън ялнъз къзларъ олду. Макир'ин каръсъ Маака, Переш ве Шереш адънда ики оул доурду. Шереш'ин де Улам ве Рекем адънда ики олу олду. Улам'ън олу: Бедан. Манашше олу Макир олу Гилат'ън оулларъ бунлардър. Гилат'ън къзкардеши Хаммолекет Ишхот'у, Авиезер'и, Махла'йъ доурду. Шемида'нън оулларъ: Ахян, Шекем, Ликхи, Аниам. Бабаларъ Ефрайим гюнлердже яс тутту. Акрабаларъ ону авутмая гелдилер. Ефрайим каръсъйла йине яттъ. Кадън гебе калъп бир оул доурду. Евинде талихсизлик вар дийе бабасъ олана Бериа адънъ верди. Къзъ Ашаъ ве Йукаръ Бейтхорон'у, Уззен-Шеера'йъ куран Шеера'йдъ. Ефрайимлилер'ин йерлештиклери топраклар Бейтел'и ве чевресиндеки кьойлери, доуда Нааран'ъ, батъда Гезер'и ве кьойлерини, Шекем, Ая ве кьойлерини капсъйорду. Манашше оймаънън сънърънда Бейтшеан, Таанак, Мегиддо, Дор ве бунлара аит кьойлер вардъ. Исраил олу Йусуф'ун сойу бураларда яшадъ. Ашер'ин оулларъ: Йимна, Йишва, Йишви, Бериа; къзкардешлери Серах. Бериаоулларъ: Хевер ве Бирзайит'ин куруджусу Малкиел. Хевер Яфлет, Шомер, Хотам ве къзкардешлери Шуа'нън бабасъйдъ. Яфлетоулларъ: Пасак, Бимхал, Ашват. Яфлет'ин оулларъ бунлардъ. Шомероулларъ: Ахи, Рохга, Йехубба, Арам. Кардеши Хелем'ин оулларъ: Софах, Йимна, Шелеш, Амал. Софахоулларъ: Суах, Харнефер, Шуал, Бери, Йимра, Бесер, Ход, Шамма, Шилша, Йитран, Беера. Йетероулларъ: Йефунне, Писпа, Ара. Улла'нън оулларъ: Арах, Ханниел, Рися. Бунларън хепси Ашер сойундандъ. Бой башларъ, сечкин кишилер, йиит савашчълар ве танънмъш ьондерлерди. Сой кютююне кайътлъ саваша хазър оланларън сайъсъ йирми алтъ бинди. Бенямин'ин илк олу Бала, Икинджи олу Ашбел, Ючюнджю олу Ахрах, Дьордюнджю олу Ноха, Бешинджи олу Рафа'йдъ. Бала'нън оулларъ: Аддар, Гера, Авихут, Авишуа, Нааман, Ахоах, Гера, Шефуфан, Хурам. Ехутоулларъ Гева'да яшаян аилелерин башларъйдъ. Орадан Манахат'а сюрюлдюлер. Адларъ шунлардър: Нааман, Ахия ве онларъ сюргюне гьондерен Гера. Гера Узза'йла Ахихут'ун бабасъйдъ. Шахарайим, каръларъ Хушим'ле Баара'йъ бошадъктан сонра, Моав кърънда чоджук сахиби олду. Йени каръсъ Ходеш'тен доан оулларъ шунлардър: Йовав, Сивя, Меша, Малкам, Йеус, Сакея, Мирма. Бунлар Шахарайим'ин оулларъйдъ. Хепси де бой башларъйдъ. Шахарайим'ин каръсъ Хушим'ден де Авитув ве Елпаал адънда ики олу вардъ. Ахйо, Шашак, Йеремот, Зевадя, Арат, Едер, Микаел, Йишпа ве Йоха Бериа'нън оулларъйдъ. Зевадя, Мешуллам, Хизки, Хевер, Йишмерай, Йизлия ве Йовав Елпаал'ън оулларъйдъ. Яким, Зикри, Завди, Елиенай, Силлетай, Елиел, Адая, Берая ве Шимрат Шими'нин оулларъйдъ. Шашак'ън оулларъ: Йишпан, Евер, Елиел, Авдон, Зикри, Ханан, Хананя, Елам, Антотия, Йифдея, Пенуел. Йерохам'ън оулларъ: Шамшерай, Шехаря, Аталя, Яарешя, Елия, Зикри. Бунларън хепси сой кютююне гьоре бой башларъ ве ьондерлерди. Йерушалим'де яшадълар. Гивон'ун куруджусу Йеиел Гивон'да яшадъ. Каръсънън адъ Маака'йдъ. Йеиел'ин илк олу Авдон'ду. Ьобюрлери шунлардъ: Сур, Киш, Баал, Нер, Надав, Гедор, Ахйо, Зекер ве Шима'нън бабасъ Миклот. Бунлар Йерушалим'деки акрабаларънън янънда яшарлардъ. Нер Киш'ин, Киш Саул'ун бабасъйдъ. Саул Йонатан, Малкишуа, Авинадав ве Ешбаал'ън бабасъйдъ. Йонатан Мериб-Баал'ън, Мериб-Баал Мика'нън бабасъйдъ. Мика'нън оулларъ: Питон, Мелек, Тареа, Ахаз. Ахаз Йехоадда'нън бабасъйдъ. Йехоадда Алемет, Азмавет, Зимри'нин, Зимри Моса'нън, Моса Бинеа'нън, Бинеа Рафа'нън, Рафа Еласа'нън, Еласа да Асел'ин бабасъйдъ. Асел'ин алтъ олу вардъ. Адларъ шьойледир: Азрикам, Бокеру, Исмаил, Шеаря, Овадя, Ханан. Бютюн бунлар Асел'ин оулларъйдъ. Асел'ин кардеши Есек'ин оулларъ: Илк олу Улам, икинджиси Йеуш, ючюнджюсю Елифелет. Уламоулларъ ок атмакта уста, йиит савашчълардъ. Улам'ън бирчок олу, торуну вардъ. Сайъларъ йюз елли кишийди. Хепси Бенямин сойундандъ. Бютюн Исраиллилер сойларъна гьоре кайдедилмиштир. Бу кайътлар Исраил кралларънън тарихинде язълъдър. Яхудалълар РАБ 'бе иханет еттиклери ичин Бабил'е сюрюлдюлер. Кентлериндеки мюлклерине дьонюп илк йерлешенлер базъ Исраиллилер, кяхинлер, Левилилер ве тапънак гьоревлилерийди. Яхуда, Бенямин, Ефрайим ве Манашше сойундан Йерушалим'де яшаянлар шунлардър: Яхуда олу Перес сойундан Бани олу Имри олу Омри олу Аммихут олу Утай. Шелаоулларъ'ндан: Илк олу Асая ве оулларъ. Зерахоулларъ'ндан: Йеуел. Яхудалълар'ън топламъ 690 кишийди. Бенямин сойундан геленлер: Хассенуа олу Ходавя олу Мешуллам олу Саллу, Йерохам олу Йивнея, Микри олу Уззи олу Ела, Йивния олу Реуел олу Шефатя олу Мешуллам. Сойларъна гьоре кайдедиленлерин топламъ 956 кишийди. Бунларън хепси аиле башларъйдъ. Кяхинлер: Йедая, Йехоярив, Якин, Ахитув олу Мерайот олу Садок олу Мешуллам олу Хилкия олу тапънак баш гьоревлиси Азаря, Малкия олу Пашхур олу Йерохам олу Адая, Иммер олу Мешиллемит олу Мешуллам олу Яхзера олу Адиел олу Маасай. Аиле башларъ олан кяхин кардешлеринин топламъ 1 760'тъ. Танръ'нън Тапънаъ'ндаки хизметлерден сорумлу йетенекли кишилерди. Левилилер: Мерариоулларъ'ндан Хашавя олу Азрикам олу Хашшув олу Шемая, Бакбаккар, Хереш, Галал, Асаф олу Зикри олу Мика олу Маттаня, Йедутун олу Галал олу Шемая олу Овадя ве Нетофалълар'ън кьойлеринде яшаян Елкана олу Аса олу Берекя. Тапънак капъ ньобетчилери: Шаллум, Аккув, Талмон, Ахиман ве кардешлери. Шаллум башларъйдъ. Бугюне кадар доуя бакан Крал Капъсъ'нда гьоревлидирлер. Левили бьолюклере балъ капъ ньобетчилери бунлардъ. Корах олу Евясаф олу Коре олу Шаллум ве аилесинден –Корахоулларъ'ндан– олан чалъшма аркадашларъ Чадър'ън гириш капъсънън ньобетчилерийди. Бунларън аталаръ да РАБ 'бин ордугахънън гириш капъсънън ньобетчилерийди. Ьонджелери Елазар олу Пинехас онларън башъйдъ. РАБ онунлайдъ. Булушма Чадъръ'нън капъсънда Мешелемя олу Зекерия ньобет тутардъ. Гириш капъсъна ньобетчи сечиленлерин топламъ 212'йди. Бунлар, кьойлеринде балъ олдукларъ сой кютююне язълъдър. Давут'ла Билиджи Самуел тарафъндан бу гьореве атанмъшлардъ. Оулларъйла бирликте РАБ 'бин Тапънаъ'нън, яни Чадър'ън капъларънда ньобет тутарлардъ. Ньобетчилер дьорт янда –доуда, батъда, кузейде ве гюнейде– ньобет тутардъ. Кьойлердеки кардешлери заман заман гелир, йеди гюнлюк бир сюре ичин гьореви онларла пайлашърдъ. Дьорт капънън баш ньобетчилери Левили'йди. Бунлар Танръ'нън Тапънаъ'ндаки одалардан ве хазинелерден сорумлуйду. Геджейи Танръ'нън Тапънаъ'нън чевресинде гечирирлерди. Чюнкю тапънаъ корума ве хер сабах капъларънъ ачма гьореви онларъндъ. Базъларъ да тапънак хизметинде кулланълан ешялардан сорумлуйду. Ешяларъ саярак ичери алър, саярак дъшаръя чъкарърлардъ. Ьобюрлери ешялардан, кутсал йере аит неснелерден, индже ундан, шараптан, зейтиняъндан, гюннюктен, бахараттан сорумлуйду. Анджак бахаратъ каръштъръп хазърлама гьореви кяхинлеринди. Корахоулларъ'ндан Шаллум'ун илк олу Левили Маттитя саджда пиде пиширме гьоревине атанмъштъ. Кардешлери Кехатоулларъ'ндан базъларъ да хер Шабат Гюню адак екмеклерини хазърламакла гьоревлийди. Левилилер'ин бой башларъ олан езгиджилер тапънаън одаларънда яшардъ. Башка иш япмазлардъ. Чюнкю яптъкларъ иштен гедже гюндюз сорумлуйдулар. Бунларън хепси сой кютююне гьоре Левилилер'ин бой башларъ, ьондерлерийди ве Йерушалим'де яшарлардъ. Гивон'ун куруджусу Йеиел, Гивон'да яшадъ. Каръсънън адъ Маака'йдъ. Йеиел'ин илк олу Авдон'ду. Ьобюрлери шунлардъ: Сур, Киш, Баал, Нер, Надав, Гедор, Ахйо, Зекерия, Миклот. Миклот Шимам'ън бабасъйдъ. Бунлар Йерушалим'де акрабаларънън янънда яшарлардъ. Нер Киш'ин, Киш Саул'ун бабасъйдъ. Саул Йонатан, Малкишуа, Авинадав ве Ешбаал'ън бабасъйдъ. Йонатан Мериб-Баал'ън, Мериб-Баал Мика'нън бабасъйдъ. Мика'нън оулларъ: Питон, Мелек, Тахреа, Ахаз. Ахаз Яда'нън бабасъйдъ. Яда Алемет, Азмавет ве Зимри'нин, Зимри Моса'нън, Моса Бинеа'нън, Бинеа Рефая'нън, Рефая Еласа'нън, Еласа да Асел'ин бабасъйдъ. Асел'ин алтъ олу вардъ. Адларъ шьойледир: Азрикам, Бокеру, Исмаил, Шеаря, Овадя, Ханан. Бютюн бунлар Асел'ин оулларъйдъ. Филистлилер Исраиллилер'ле саваша тутушту. Исраиллилер Филистлилер'ин ьонюнден качтъ. Бирчоу Гилбоа Даъ'нда ьолюп йере серилди. Филистлилер Саул'ла оулларънън ардъна дюштюлер. Саул'ун оулларъ Йонатан'ъ, Авинадав'ъ ве Малкишуа'йъ якалайъп ьолдюрдюлер. Саул'ун чевресинде саваш къзъштъ. Деркен Саул Филистли окчулар тарафъндан вурулду ве яраландъ. Саул силахънъ ташъян адама, „Кълъджънъ чек де бана сапла“ деди, „Йокса бу сюннетсизлер гелип бенимле алай едеджеклер.“ Ама силах ташъйъджъсъ бюйюк бир коркуя капъларак буну япмак истемеди. Бунун юзерине Саул кълъджънъ чекип кендини юзерине аттъ. Саул'ун ьолдююню гьорюндже, силах ташъйъджъсъ да кендини кълъджънън юзерине атъп ьолдю. Бьойледже Саул, юч олу ве бютюн ев халкъ бирликте ьолдюлер. Вадиде отуран Исраиллилер, Исраил ордусунун качтъънъ, Саул'ла оулларънън ьолдююню анлайънджа, кентлерини терк едип качмая башладълар. Филистлилер гелип бу кентлере йерлештилер. Ертеси гюн Филистлилер, ьолдюрюленлери соймак ичин гелдиклеринде, Саул'ла оулларънън Гилбоа Даъ'нда ьолдююню гьордюлер. Саул'у сойдуктан сонра башънъ кесип силахларънъ алдълар. Сонра бу ийи хабери путларъна ве халка дуйурмаларъ ичин Филист юлкесинин хер янъна улаклар гьондердилер. Саул'ун силахларънъ илахларънън тапънаъна койуп башънъ Дагон Тапънаъ'на чактълар. Явеш-Гилат халкъ Филистлилер'ин Саул'а яптъкларънъ дуйду. Бютюн йиитлер гидип Саул'ла оулларънън джесетлерини Явеш'е гетирдилер. Сонра кемиклерини Явеш'теки ябанъл фъстък ааджънън алтъна гьомдюлер ве йеди гюн оруч туттулар. Исраиллилер'ин тюмю Хеврон'да булунан Давут'а гелип шьойле дедилер: „Биз сенин етин, кемииниз. Гечмиште Саул кралъмъзкен, савашта Исраил'е комута еден сендин. Танрън РАБ сана, ‚Халкъм Исраил'и сен гюдеджек, онлара сен ьондер оладжаксън‘ дийе сьоз верди.“ Исраил'ин бютюн илери геленлери Хеврон'а, Крал Давут'ун янъна гелиндже, Давут РАБ 'бин ьонюнде орада онларла бир антлашма яптъ. Онлар да РАБ 'бин Самуел араджълъъйла сьойледии сьоз уярънджа, Давут'у Исраил Кралъ оларак месхеттилер. Крал Давут'ла Исраиллилер Йевус дийе билинен Йерушалим'е салдърмак ичин йола чъктълар. Орада яшаян Йевуслулар Давут'а, „Сен бурая гиремезсин“ дедилер. Не вар ки, Давут Сийон Калеси'ни, Давут Кенти'ни еле гечирди. Давут, „Йевуслулар'а илк салдъран киши комутан ве ьондер оладжак“ демишти. Илк салдъръйъ Серуя олу Йоав яптъ, бьойледже орду комутанъ олду. Бундан сонра Давут каледе отурмая башладъ. Бунун ичин орая „Давут Кенти“ адъ верилди. Чевредеки бьолгейи, Милло 'дан чевре сурлара кадар узанан кесими инша етти. Йоав да кентин гери калан бьолюмюню онардъ. Давут гидерек гючленийорду. Чюнкю Хер Шейе Егемен РАБ онунлайдъ. РАБ 'бин Исраил'е вердии сьоз уярънджа Давут'ун йиит аскерлеринин комутанларъ Исраил халкъйла бирликте Давут'у крал яптълар ве краллъънън гючленмеси ичин ону дестекледилер. Бунларън адларъ шьойледир: Ючлер'ин ьондери Хакмонлу Яшовам, мъзраънъ юч йюз кишийе каршъ калдъръп бир салдъръда хепсини ьолдюрдю. Икинджиси, юч йиитлерден бири олан Ахохлу Додо олу Елазар. Филистлилер саваш ичин Пас-Даммим'де топландъкларънда Елазар Давут'ун янъндайдъ. Орада бир арпа тарласъ вардъ. Исраиллилер Филистлилер'ин ьонюнден качмъштъ. Ама Елазар'ла Давут тарланън ортасънда дуруп орайъ савунмуш, Филистлилер'и ьолдюрмюшлерди. РАБ онлара бюйюк бир зафер саламъштъ. Отузлар'дан ючю Давут'ун янъна, Адуллам Маарасъ'ндаки каяя гиттилер. Бир Филист бирлии Рефаим Вадиси'нде ордугах курмушту. Бу сърада Давут хисарда, башка бир Филист бирлиийсе Бейтлехем'дейди. Давут ьозлемле, „Кешке бири Бейтлехем'де капънън янъндаки куйудан бана су гетирсе!“ деди. Бу Ючлер Филист ордугахънън ортасъндан гечерек Бейтлехем'де капънън янъндаки куйудан су чекип Давут'а гетирдилер. Ама Давут ичмек истемеди; суйу йере дьокерек РАБ 'бе сунду. „Ей Танръм, буну япмак бенден узак олсун!“ деди, „Джанларънъ техликейе атъп гиден бу юч кишинин канънъ мъ ичейим?“ Джанларънъ техликейе атарак суйу гетирдиклери ичин Давут ичмек истемеди. Бу юч кишинин йиитлии иште бьойлейди. Йоав'ън кардеши Авишай Ючлер'ин ьондерийди. Мъзраънъ калдъръп юч йюз кишийи ьолдюрдю. Бу йюзден Ючлер кадар юнленди. Ючлер'ин ен сайгън кишисийди ве онларън ьондери олду. Ама Ючлер'ден сайълмадъ. Йехояда олу Кавсеелли Беная йюрекли бир савашчъйдъ. Бюйюк ишлер башардъ. Аслан йюрекли ики Моавлъ'йъ ьолдюрдю. Айръджа карлъ бир гюн чукура инип бир аслан ьолдюрдю. Беш аршън бойунда ири яръ бир Мъсърлъ'йъ да ьолдюрдю. Мъсърлъ'нън елинде докумаджъ съръъ гиби бир мъзрак вардъ. Беная сопайла онун юзерине йюрюдю. Мъзраъ елинден каптъъ гиби ону кенди мъзраъйла ьолдюрдю. Йехояда олу Беная'нън яптъкларъ бунлардър. Бу сайеде о да юч йиитлер кадар юнленди. Беная Отузлар арасънда сайгън бир йер единдийсе де, Ючлер'ден сайълмадъ. Давут ону мухафъз бирлии комутанлъъна атадъ. Ьотеки йиитлер шунлардър: Йоав'ън кардеши Асахел, Бейтлехемли Додо олу Елханан, Харорлу Шаммот, Пелонлу Хелес, Текоалъ Иккеш олу Ира, Анатотлу Авиезер, Хушалъ Сиббекай, Ахохлу Илай, Нетофалъ Махрай ве Баана олу Хелет, Беняминоулларъ'ндан Гивалъ Ривай олу Иттай, Пиратонлу Беная, Гааш вадилеринден Хурай, Арвалъ Авиел, Бахарумлу Азмавет, Шаалбонлу Еляхба, Гизонлу Хашем'ин оулларъ, Харарлъ Шаге олу Йонатан, Харарлъ Сакяр олу Ахиам, Ур олу Елифал, Мекералъ Хефер, Пелонлу Ахия, Кармелли Хесро, Езбай олу Наарай, Натан'ън кардеши Йоел, Хаджер олу Мивхар, Аммонлу Селек, Серуя олу Йоав'ън силах ташъйъджъсъ Беротлу Нахрай, Яттирли Ира ве Гарев, Хититли Урия, Ахлай олу Зават, Рубенлилер'ин ьондери Рубенли Шиза олу Адина ве она ешлик еден отуз киши, Маака олу Ханан, Митанлъ Йошафат, Аштералъ Уззия, Ароерли Хотам'ън оулларъ Шама ве Йеиел, Шимри олу Йедиаел ве кардеши Тисли Йоха, Махавлъ Елиел, Елнаам'ън оулларъ Йеривай ве Йошавя, Моавлъ Йитма, Елиел, Овет, Месовалъ Яасиел. Давут'ун Киш олу Саул'дан гизлендии Зиклак'та янъна геленлер шунлардър. Бунлар савашта ону дестеклейен йиитлерди. Бенямин оймаъндан, Саул'ун аилесиндендилер. Яй ташър ве яйла ок, сапанла таш атмак ичин хем са, хем сол еллерини кулланабилирлерди. Гивалъ Шемаа'нън оулларъ Ахиезер'ле Йоаш'ън комутасъ алтъндайдълар. Адларъ шунлардъ: Азмавет'ин оулларъ Йезиел'ле Пелет, Берака, Анатотлу Йеху, Отузлар'дан бир йиит ве Отузлар'ън ьондери олан Гивонлу Йишмая, Йеремя, Яхазиел, Йоханан, Гедералъ Йозават, Елузай, Йеримот, Беаля, Шемаря, Харуфлу Шефатя, Елкана, Йишшия, Азарел, Йоезер, Яшовам, Корахлълар, Йоела, Зевадя, Гедорлу Йерохам'ън оулларъ. Давут чьолде сакландъъ йердейкен базъ Гадлълар да она катълдъ. Бунлар саваша хазър, калкан ве мъзрак кулланабилен йиит адамлардъ. Йюзлери аслан йюзю гибийди, далардаки джейланлар кадар чевиктилер. Ьондерлери Езер'ди. Икинджиси Овадя, ючюнджюсю Елиав, дьордюнджюсю Мишманна, бешинджиси Йеремя, алтънджъсъ Аттай, йединджиси Елиел, секизинджиси Йоханан, докузунджусу Елзават, онунджусу Йеремя, он биринджиси де Макбаннай'дъ. Бу Гадлълар орду комутанларъйдъ. Ен гючсюзлери йюз, гючлюлери бин кишинин йерини тутардъ. Биринджи ай, Шериа Ърмаъ хер яна ташмъшкен, каршъ якая гечтилер. Орадаки вадилерде отуранларън тюмюню доуя, батъя качърдълар. Бенямин ве Яхудаоулларъ'ндан базъ кишилер де Давут'ун янъна, сакландъъ йере гиттилер. Онларъ каршъламая чъкан Давут шьойле деди: „Еер бана ярдъм етмек ичин есенликле гелдийсениз, буйрун бизе катълън. Ама бен хаксъзлък япмамъшкен бени дюшманларъмън елине теслим етмейе гелдийсениз, аталаръмъзън Танръсъ буну гьорсюн ве сизи яргъласън.“ Танръ'нън Руху Отузлар'ън ьондери Амасай'ън юзерине инди. Амасай шьойле деди: „Ей Давут, сениниз биз! Ей Ишай олу, сенинлейиз! Есенлик олсун сана, есенлик! Сени дестеклейенлере де есенлик олсун! Танрън сана ярдъм едеджектир.“ Давут онларъ ийи каршъладъ ве акънджъларън башъ яптъ. Давут Филистлилер'ле бирликте Саул'а каршъ савашмая гидиндже, Манашше оймаъндан да базъ кишилер онун янъна гечтилер. Не вар ки Давут'ла адамларъ Филистлилер'е ярдъм етмедилер. Чюнкю Филист бейлери бирбирлерине данъшъп, „Давут ефендиси Саул'а дьонерсе башъмъздан олуруз“ дийерек ону гери гьондермишлерди. Давут Зиклак'а гиттиинде янъна гечен Манашшелилер шунлардър: Адна, Йозават, Йедиаел, Микаел, Йозават, Елиху, Силлетай. Бунлар Манашше'де бин кишилик бирликлерин комутанларъйдъ. Дюшман акънджъларъна каршъ Давут'а ярдъм еттилер. Хепси де йиит савашчълар, орду комутанларъйдъ. Хер гюн инсанлар Давут'а ярдъм етмейе гелийорлардъ. Давут бюйюк, гючлю бир ордуя сахип олунджая дек бу бьойле сюрдю. РАБ 'бин сьозю уярънджа Саул'ун краллъънъ Давут'а вермек ичин Хеврон'а, Давут'ун янъна гелен савашчъларън сайъсъ шудур: Саваша хазър, калкан ве мъзрак ташъян Яхудаоулларъ'ндан 6 800 киши. Саваша хазър, йиит Шимоноулларъ'ндан 7 100 киши. Левиоулларъ'ндан 4 600 киши. Харун аилесинин башъ Йехояда ве онунла бирликте оланлар 3 700 киши. Генч йиит Садок'ла аилесинден 22 субай. Саул'ун сойу Беняминлилер'ден 3 000 киши. Беняминлилер'ин чоу о замана дек Саул'ун аилесине балъ калмъшлардъ. Ефрайимоулларъ'ндан йиит савашчъ ве бойларънда юн салмъш 20 800 киши. Давут'у крал япмак ичин Манашше оймаънън яръсъндан ьозел оларак сечилип геленлер 18 000 киши. Иссакароулларъ'ндан 200 киши. Бунлар Исраиллилер'ин не заман не япмасъ геректиини билен кишилерди. Бой башларъйдъ ве бютюн акрабаларънъ йьонетирлерди. Зевулун'дан 50 000 киши. Бунлар саваша хазър, денейимли аскерлерди. Хер тюр силахъ кулланмада устайдълар. Давут'а джандан ве йюректен ярдъм еттилер. Нафтали'ден 1 000 субай иле калкан ве мъзрак ташъян 37 000 киши. Данлълар'дан саваша хазър 28 600 киши. Ашер'ден саваша хазър, денейимли 40 000 аскер. Шериа Ърмаъ'нън доусунда яшаян, саваш ичин хер тюр силахла донатълмъш Рубенлилер'ден, Гадлълар'дан ве Манашше оймаънън яръсъндан 120 000 киши. Бунларън хепси саваша хазър йиит аскерлерди. Бюйюк бир карарлълъкла Давут'у бютюн Исраил'ин кралъ япмак ичин Хеврон'а гелдилер. Гери калан Исраиллилер де Давут'у крал япма конусунда айнъ дюшюнджедейдилер. Адамлар Давут'ун янънда юч гюн калдълар. Орада йийип ичтилер. Герексинимлерини якънларъ саламъштъ. Иссакар, Зевулун ве Нафтали'йе кадар яйълмъш олан якънларъ да йийеджек йюклю ешеклерле, девелерле, катърларла, ьокюзлерле гелдилер. Бол миктарда ун, инджир пестили, куру юзюм салкъмларъ, шарап, зейтиняъ, чок сайъда съър ве давар гетирдилер. Чюнкю Исраил'де севинч вардъ. Давут бинбашълара, йюзбашълара ве субайларъна данъштъ. Сонра бютюн Исраил топлулууна шьойле сесленди: „Еер онайларсанъз ве Танръмъз РАБ 'бин истеийсе, Исраил юлкесинин хер янъна яйълмъш ьобюр сойдашларъмъза ве онларла бирликте кенди кентлеринде ве отлакларънда яшаян кяхинлерле Левилилер'е хаберджилер гьондерелим. Онлар да гелип бизе катълсънлар. Танръмъз'ън Сандъъ'нъ гери гетирелим. Чюнкю Саул'ун краллъъ дьонеминде она герекен ьонеми вермедик.“ Топлулук бу ьонерийи бенимсейерек сандъъ гери гетирмейе карар верди. Давут Танръ'нън Антлашма Сандъъ 'нъ Кирят-Йеарим'ден гери гетирмек ичин Мъсър'даки Шихор Ърмаъ'ндан Лево-Хамат'а кадар бютюн Исраиллилер'и топладъ. Бьойледже Давут'ла Исраиллилер Керувлар арасънда тахт куран РАБ Танръ'нън адъйла анълан Танръ'нън Антлашма Сандъъ'нъ гетирмек ичин Яхуда'даки Баала Кенти'не –Кирят-Йеарим'е– гиттилер. Танръ'нън Сандъъ'нъ Авинадав'ън евинден алъп йени бир арабая койдулар. Арабайъ Узза'йла Ахйо сюрюйорду. Бу арада Давут'ла бютюн Исраил халкъ да Танръ'нън ьонюнде лир, ченк, теф, зил ве боразанлар ешлиинде езгилер окуярак, вар гючлерийле бу олайъ кутлуйорлардъ. Кидон'ун харман йерине вардъкларънда ьокюзлер тьокезледи. Бу неденле Узза елини узатъп сандъъ тутту. РАБ сандъа елини узатан Узза'я ьофкеленерек ону йере чалдъ. Узза орада, Танръ'нън ьонюнде ьолдю. Давут, РАБ 'бин Узза'йъ джезаландърмасъна ьофкеленди. О гюнден бу яна орая Перес-Узза денилир. Давут о гюн Танръ'дан коркарак, „Танръ'нън Сандъъ'нъ насъл янъма гетирсем?“ дийе дюшюндю. Сандъъ янъна, Давут Кенти'не гьотюреджеине Гатлъ Овет-Едом'ун евине гьотюрдю. Танръ'нън Сандъъ Гатлъ Овет-Едом'ун евинде юч ай калдъ. РАБ Овет-Едом'ун аилесини ве она аит хер шейи кутсадъ. Сур Кралъ Хирам Давут'а улаклар ве бир сарай япмак ичин седир томрукларъ, ташчълар, марангозлар гьондерди. Бьойледже Давут РАБ 'бин кендисини Исраил Кралъ атадъънъ ве халкъ Исраил'ин хатъръ ичин краллъънъ чок йюджелттиини анладъ. Давут Йерушалим'де кендине даха бирчок каръ алдъ; бунлардан еркек ве къз чоджукларъ олду. Давут'ун Йерушалим'де доан чоджукларънън адларъ шунлардъ: Шаммуа, Шовав, Натан, Сюлейман, Йивхар, Елишуа, Елпелет, Ногах, Нефек, Яфиа, Елишама, Бееляда, Елифелет. Филистлилер Давут'ун Исраил Кралъ оларак месхедилдиини дуйунджа, бютюн Филист ордусу ону арамак ичин йола чъктъ. Буну дуян Давут онларъ каршъламая гитти. Филистлилер гелип Рефаим Вадиси'нде баскън япмъшлардъ. Давут Танръ'я данъштъ: „Филистлилер'е салдърайъм мъ? Онларъ елиме теслим едеджек мисин?“ РАБ, „Салдър“ деди, „Онларъ елине теслим едеджеим.“ Бунун юзерине Давут'ла адамларъ Баал-Перасим'е гиттилер. Давут орада Филистлилер'и бозгуна ураттъ. Сонра, „Хер шейи яръп гечен сулар гиби, Танръ дюшманларъмъ беним елимле яръп гечти“ деди. Бундан ьотюрю орая Баал-Перасим адъ верилди. Филистлилер путларънъ орада бърактълар. Давут'ун буйруу уярънджа путлар якълдъ. Филистлилер бир кез даха гелип вадийе баскън яптълар. Давут йине Танръ'я данъштъ. Танръ шьойле каршълък верди: „Бурадан салдърма! Онларъ аркадан чевирип пелесенк аачларънън ьонюнден салдър. Пелесенк аачларънън тепесинден йюрюйюш сеси дуяр дуймаз, салдъръя геч. Чюнкю бен Филист ордусуну бозгуна уратмак ичин ьонюнсъра гитмишим демектир.“ Давут Танръ'нън кендисине буйурдуу гиби яптъ ве Филист ордусуну Гивон'дан Гезер'е кадар бозгуна ураттъ. Бьойледже Давут'ун юню хер яна яйълдъ. РАБ бютюн улусларън ондан коркмасънъ саладъ. Давут кендисине Давут Кенти'нде евлер яптъ. Ардъндан Танръ'нън Антлашма Сандъъ ичин бир йер хазърлайъп чадър курду. Сонра, „Танръ'нън Антлашма Сандъъ'нъ ялнъз Левилилер ташъяджак“ деди, „Чюнкю сандъъ ташъмак ве сонсуза дек кендисине хизмет етмек ичин РАБ Левилилер'и сечти.“ Давут РАБ 'бин Антлашма Сандъъ'нъ хазърламъш олдуу йере гетирмек ичин бютюн Исраиллилер'и Йерушалим'де топладъ. Сонра Харуноулларъ'йла Левилилер'и бир арая гетирди: Кехатоулларъ'ндан: Ьондер Уриел'ле 120 якънъ, Мерариоулларъ'ндан: Ьондер Асая'йла 220 якънъ, Гершоноулларъ'ндан: Ьондер Йоел'ле 130 якънъ, Елисафаноулларъ'ндан: Ьондер Шемая'йла 200 якънъ, Хевроноулларъ'ндан: Ьондер Елиел'ле 80 якънъ, Уззиелоулларъ'ндан: Ьондер Амминадав'ла 112 якънъ. Бундан сонра Давут Кяхин Садок'ла Кяхин Авиятар'ъ, Левили Уриел'и, Асая'йъ, Йоел'и, Шемая'йъ, Елиел'и, Амминадав'ъ янъна чаърдъ. Онлара шьойле деди: „Сиз Левили бойларън башларъсънъз. Левили кардешлеринизле бирликте кендинизи кутсайън, сонра Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бин Антлашма Сандъъ'нъ хазърламъш олдуум йере гетирин. Чюнкю гечен сефер сандъъ сиз ташъмадъънъз ве биз де курала уйгун давранмадъъмъз ичин Танръмъз РАБ бизе ьофкеленди.“ Бьойледже кяхинлерле Левилилер Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бин Антлашма Сандъъ'нъ гетирмек ичин кендилерини кутсадълар. РАБ 'бин сьозю уярънджа ве Муса'нън онлара буйурдуу гиби, Танръ'нън Сандъъ'нън съръкларънъ омузларъ юзеринде ташъдълар. Давут Левили ьондерлере, кардешлеринден ченк, лир ве зил гиби чалгълар ешлиинде йюксек сесле севинчли езгилер окуяджак езгиджилер атамаларънъ сьойледи. Левилилер де Йоел олу Хеман'ъ, акрабаларъндан Берекя олу Асаф'ъ, акрабаларъ Мерариоулларъ'ндан Кушая олу Етан'ъ атадълар. Онлара ярдъмджъ оларак да капъ ньобетчилери кардешлеринден Зекерия'йъ, Яазиел'и, Шемирамот'у, Йехиел'и, Унни'йи, Елиав'ъ, Беная'йъ, Маасея'йъ, Маттитя'йъ, Елифелеху'йу, Микнея'йъ, Овет-Едом'у, Йеиел'и атадълар. Езгиджилерден Хеман, Асаф, Етан тунч зил; Зекерия, Азиел, Шемирамот, Йехиел, Унни, Елиав, Маасея, Беная тиз пердели ченк чалмак; Маттитя, Елифелеху, Микнея, Овет-Едом, Йеиел, Азазя секиз телли лирле ьондерлик япмак юзере сечилдилер. Левилилер'ин ьондери Кенаня исе езгилерден сорумлуйду. Бу конуда йетенеклийди. Берекя иле Елкана Антлашма Сандъъ'нън булундуу йерин капъ ньобетчилерийди. Шеваня, Йошафат, Нетанел, Амасай, Зекерия, Беная, Елиезер адъндаки кяхинлер Танръ'нън Антлашма Сандъъ ьонюнде боразан чалъйорду. Овет-Едом иле Йехия да Антлашма Сандъъ'нън булундуу йерин капъ ньобетчилерийди. Бьойледже Давут, Исраил илери геленлери ве бинбашълар РАБ 'бин Антлашма Сандъъ'нъ Овет-Едом'ун евинден севинчле гетирмейе гиттилер. Танръ, РАБ 'бин Антлашма Сандъъ'нъ ташъян Левилилер'е ярдъм еттии ичин, йеди боа иле йеди коч курбан еттилер. Давут, сандъъ ташъян Левилилер, езгиджилер ве езгилерден сорумлу олан Кенаня индже кетенден джюппелер гийинмишлерди. Давут индже кетен ефод да кушанмъштъ. Бьойледже Исраиллилер севинч нараларъ атарак, бору, боразан, зил, ченк ве лирлер чаларак РАБ 'бин Антлашма Сандъъ'нъ гетирийорлардъ. РАБ 'бин Антлашма Сандъъ Давут Кенти'не варънджа, Саул'ун къзъ Микал пенджереден бактъ. Ойнайъп зъплаян Крал Давут'у гьорюндже, ону ичинден кючюмседи. Танръ'нън Антлашма Сандъъ'нъ гетирип Давут'ун бу амачла курдуу чадърън ичине койдулар. Танръ'я якмалък сунулар ве есенлик сунуларъ сундулар. Давут якмалък сунуларъ ве есенлик сунуларънъ сунмайъ битириндже, РАБ 'бин адъйла халкъ кутсадъ. Ардъндан еркек, кадън хер Исраилли'йе бирер сомун екмекле бирер хурма ве юзюм пестили даъттъ. РАБ 'бин Антлашма Сандъъ ьонюнде хизмет етмек, Исраил'ин Танръсъ РАБ 'би анмак, О'на шюкретмек ве ьовгюлер сунмак ичин базъ Левилилер'и атадъ. Бунларън ьондери Асаф, ярдъмджъсъ Зекерия'йдъ. Ьобюрлери Йеиел, Шемирамот, Йехиел, Маттитя, Елиав, Беная, Овет-Едом ве Йеиел'ди. Бунлар ченк ве лир, Асаф йюксек сесли зил, Кяхин Беная иле Яхазиел де Танръ'нън Антлашма Сандъъ ьонюнде сюрекли боразан чаладжаклардъ. О гюн Давут РАБ 'бе шюкретме ишини илк кез Асаф'ла кардешлерине верди. РАБ 'бе шюкредин, О'ну адъйла чаърън, Халклара дуйурун яптъкларънъ! О'ну езгилерле, илахилерле ьовюн, Бютюн харикаларънъ анлатън! Кутсал адъйла ьовюнюн, Севинсин РАБ 'бе йьонеленлер! РАБ 'бе ве О'нун гюджюне бакън, Дурмадан О'нун йюзюню арайън! Танръмъз РАБ О'дур, Яргъларъ бютюн йерйюзюню капсар. О заман бир авуч инсандънъз, Сайъджа аз ве юлкейе ябанджъйдънъз. Бир улустан ьобюрюне, Бир юлкеден ьотекине долашъп дурдулар. РАБ кимсенин онларъ езмесине изин вермеди, Онлар ичин кралларъ биле пайладъ: „ Месхеттиклериме докунмайън, Пейгамберлериме кьотюлюк етмейин!“ деди. Ей бютюн дюня, езгилер сьойлейин РАБ 'бе! Хер гюн дуйурун куртаръшънъ! Гьоркемини улуслара, Харикаларънъ бютюн халклара анлатън! Чюнкю РАБ улудур, ялнъз О ьовгюйе деер, Илахлардан чок О'ндан коркулур. Халкларън бютюн илахларъ бир хичтир, Ойса гьоклери яратан РАБ 'дир. Йюджелик, улулук О'нун хузурундадър, Гюч ве севинч О'нун конутундадър. Ей бютюн халклар, РАБ 'би ьовюн, РАБ 'бин гюджюню, йюджелиини ьовюн, РАБ 'бин гьоркемини адъна ярашър бичимде ьовюн, Сунулар гетирип О'нун ьонюне чъкън! Кутсал гийсилер ичинде РАБ 'бе тапънън! Титрейин О'нун ьонюнде, ей бютюн йерйюзюндекилер! Дюня салам курулмуш, сарсълмаз. Севинсин гьоклер, джошсун йерйюзю, Улуслар арасънда, „ РАБ егеменлик сюрюйор!“ денсин. Гюрлесин дениз ичиндекилерле бирликте, Байрам етсин кърлар ве юзериндекилер! О заман РАБ 'бин ьонюнде орманън аачларъ Севинчле хайкъраджак. Чюнкю О йерйюзюню яргъламая гелийор. РАБ 'бе шюкредин, чюнкю О ийидир, Севгиси сонсуздур. Шьойле сесленин: „Куртар бизи, ей куртаръджъмъз Танръ, Топла бизи, улусларън арасъндан чъкар. Кутсал адъна шюкределим, Йюджелиинле ьовюнелим. Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бе Ьонджесизликтен сонсуза дек ьовгюлер олсун!“ Бютюн халк, „Амин!“ дийерек РАБ 'бе ьовгюлер сунду. Давут РАБ 'бин Антлашма Сандъъ 'нън ьонюнде гюнлюк ишлерде сюрекли хизмет етмелери ичин Асаф'ла Левили кардешлерини атадъ. Онларла бирликте хизмет етмелери ичин Овет-Едом'ла алтмъш секиз Левили акрабасънъ да атадъ. Йедутун олу Овет-Едом'ла Хоса капъ ньобетчилерийди. Давут Кяхин Садок'ла ьобюр кяхин кардешлерини Гивон'даки тапънма йеринде, РАБ 'бин Чадъръ'нън булундуу йерде гьоревлендирди. Бунлар РАБ 'бин Исраил'е вердии ясада язъланлар уярънджа, сабах акшам, дюзенли оларак якмалък суну сунаънда РАБ 'бе сунулар сунаджаклардъ. Онларла бирликте Хеман'ла Йедутун'у ве РАБ 'бин сонсуз севгиси ичин шюкретсинлер дийе ьозел оларак сечилен ьобюрлерини де гьоревлендирди. Хеман'ла Йедутун боразанлардан, зиллерден ве Танръ'йъ ьовен езгилер ичин герекен ьобюр чалгълардан сорумлуйду. Йедутуноулларъ'нъ да капъда ньобетчи оларак гьоревлендирди. Сонра херкес евине дьондю. Давут да аилесини кутсамак ичин евине дьондю. Давут сарайъна йерлештиктен сонра Пейгамбер Натан'а, „Бак, бен седир ааджъндан япълмъш бир сарайда отуруйорум. Ойса РАБ 'бин Антлашма Сандъъ бир чадърън алтънда дуруйор!“ деди. Натан, „Тасарладъън хер шейи яп, чюнкю Танръ сенинледир“ дийе каршълък верди. О гедже Танръ Натан'а шьойле сесленди: „Гит, кулум Давут'а шьойле де: ‚ РАБ дийор ки, отурмам ичин бана тапънак япмаяджаксън. Исраил халкънъ Мъсър'дан чъкардъъм гюнден бу яна тапънакта отурмадъм. Бир чадърдан ьобюр чадъра, орада бурада конаклаярак долаштъм. Исраиллилер'ле бирликте долаштъъм йерлерин херханги биринде, халкъмъ гютмесини буйурдуум Исраил ьондерлеринден бирине, неден бана седир ааджъндан бир конут япмадънъз дийе хич сордум му?‘ „Шимди кулум Давут'а шьойле дийеджексин: ‚Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки: Халкъм Исраил'е ьондер оласън дийе сени отлаклардан ве койун гютмектен алдъм. Хер нерейе гиттийсен сенинлейдим. Ьонюнден бютюн дюшманларънъ йок еттим. Адънъ дюнядаки бюйюк адамларън адъ гиби бюйюк къладжаъм. „‚Сен ьолюп аталаръна кавушунджа, сенден сонра оулларъндан бирини ортая чъкаръп краллъънъ пекиштиреджеим. Беним ичин тапънак кураджак олан одур. Бен де онун тахтънъ сонсуза дек сюрдюреджеим. Бен она баба оладжаъм, о да бана оул оладжак. Сенден ьонджеки кралдан есиргедиим севгийи хичбир заман есиргемейеджеим. Ону сонсуза дек тапънаъмън ве краллъъмън юзерине атаяджаъм; тахтъ сонсуза дек сюреджектир.‘“ Бьойледже Натан бютюн бу сьозлери ве гьорюмлери Давут'а актардъ. Бунун юзерине Крал Давут гелип РАБ 'бин ьонюнде отурду ве шьойле деди: „Я РАБ Танръ, бен кимим, аилем недир ки, бени бу дурума гетирдин? Ей Танръ, санки бу йетмезмиш гиби, кулунун сойунун геледжеи хаккънда да сьоз вердин. Бенимле де бюйюк бир адаммъшъм гиби илгилендин, я РАБ Танръ! Кулуну онурландърдън, бен сана башка не дийебилирим ки! Чюнкю сен кулуну танъйорсун. Я РАБ, кулунун хатъръ ичин ве истеин уярънджа бу бюйюклюю гьостердин ве бу бюйюк ваатлери билдирдин. „Я РАБ, бир бензерин йок, сенден башка танръ да йок! Буну кенди кулакларъмъзла дуйдук. Халкън Исраил'е бензер тек бир улус йок дюняда. Кенди халкън олсун дийе онларъ куртармая гиттин. Бюйюк ве гьоркемли ишлер япмакла юн салдън. Мъсър'дан куртардъън халкън ьонюнден улусларъ ковдун. Халкън Исраил'и сонсуза дек кенди халкън оларак сечтин ве сен де, я РАБ, онларън Танръсъ олдун. „Шимди, я РАБ, кулуна ве онун сойуна илишкин вердиин сьозю сонсуза дек тут, сьозюню йерине гетир. Ьойле ки, инсанлар, ‚Исраил'и кайъран, Хер Шейе Егемен РАБ Танръ Исраил'ин Танръсъ'дър!‘ дийерек адънъ сонсуза дек ансънлар, йюджелтсинлер ве кулун Давут'ун сойу да ьонюнде сюрсюн. „Сен, ей Танръм, бен кулун ичин бир сой чъкараджаънъ бана ачъкладън. Бундан долайъ кулун ьонюнде сана дуа етме йюреклилиини булду. Я РАБ, сен Танръ'сън! Кулуна бу ийи сьозю вердин. Шимди ьонюнде сонсуза дек сюрмеси ичин кулунун сойуну кутсамайъ уйгун гьордюн. Чюнкю, я РАБ, ону кутсадъън ичин сонсуза дек кутлу кълънаджак.“ Бир сюре сонра, Давут Филистлилер'и йенип бойундуруу алтъна алдъ; Гат'ъ ве чевресиндеки кьойлери Филистлилер'ин йьонетиминден чъкардъ. Моавлълар'ъ да бозгуна ураттъ. Онлар Давут'ун харач ьодейен кьолелери олдулар. Давут Фърат'а кадар краллъънъ пекиштирмейе гиден Сова Кралъ Хададезер'и де Хама якънларънда йенди. Бин саваш арабасънъ, йеди бин атлъсънъ, йирми бин яя аскерини еле гечирди. Йюз саваш арабасъ ичин герекен атларън дъшъндаки бютюн атларъ да сакатладъ. Сова Кралъ Хададезер'е ярдъма гелен Шам Арамлъларъ'ндан йирми ики бин кишийи ьолдюрдю. Сонра Шам Арамлъларъ'нън юлкесине аскери бирликлер йерлештирди. Онлар да Давут'ун харач ьодейен кьолелери олдулар. РАБ Давут'у гиттии хер йерде зафере улаштърдъ. Давут Хададезер'ин комутанларънън ташъдъъ алтън калканларъ алъп Йерушалим'е гьотюрдю. Айръджа Хададезер'ин йьонетиминдеки Тивхат ве Кун кентлеринден бол миктарда тунч алдъ. Сюлейман буну хавуз, сютунлар ве чешитли ешялар япмак ичин кулландъ. Хама Кралъ Тоу, Давут'ун Сова Кралъ Хададезер'ин бютюн ордусуну бозгуна ураттъънъ дуйду. Тоу Крал Давут'у селамламак ве Хададезер'ле савашъп йендии ичин кутламак юзере олу Хадорам'ъ она гьондерди. Чюнкю Тоу Хададезер'ле сюрекли савашмъштъ. Хадорам Давут'а хер тюрлю алтън, гюмюш, тунч армаанлар гетирди. Крал Давут бу армаанларъ бютюн улуслардан –Едом, Моав, Аммонлулар, Филистлилер ве Амалеклилер'ден– еле гечирдии алтън ве гюмюшле бирликте РАБ 'бе ададъ. Серуя олу Авишай Туз Вадиси'нде он секиз бин Едомлу ьолдюрдю. Едом'а аскери бирликлер йерлештирди. Едомлулар'ън тюмю Давут'ун кьолелери олдулар. РАБ Давут'у гиттии хер йерде зафере улаштърдъ. Бютюн Исраил'де краллък япан Давут халкъна дорулук ве адалет саладъ. Серуя олу Йоав орду комутанъ, Ахилут олу Йехошафат девлет тарихчисийди. Ахитув олу Садок'ла Авиятар олу Ахимелек кяхин, Шавша язмандъ. Йехояда олу Беная Керетлилер ' ле Пелетлилер 'ин комутанъйдъ. Давут'ун оулларъ да сарайда йюксек гьоревлере атанмъшлардъ. Бир сюре сонра Аммон Кралъ Нахаш ьолдю, йерине олу крал олду. Давут, „Бабасъ бана ийилик еттии ичин бен де Нахаш олу Ханун'а ийилик едеджеим“ дийе дюшюнерек, бабасънън ьолюмюнден долайъ баш салъъ дилемек ичин Ханун'а улаклар гьондерди. Давут'ун улакларъ Ханун'а баш салъъ дилемек ичин Аммонлулар'ън юлкесине варънджа, Аммон ьондерлери Ханун'а шьойле дедилер: „Давут сана баш салъъ дилейен бу адамларъ гьондерди дийе бабана сайгъ дуйдууну му санъйорсун? Бу улаклар юлкейи араштърмак, джасуслук етмек, йъкмак ичин бурая гелдилер.“ Бунун юзерине Ханун Давут'ун улакларънъ якалаттъ. Сакалларънъ търаш едип гийсилеринин калчайъ капатан кесимини ортадан кести ве онларъ ьойледже гьондерди. Давут буну дуйунджа, улакларъ каршъламак юзере адамлар гьондерди. Чюнкю улаклар чок утанъйорлардъ. Крал, „Сакалънъз узайънджая дек Ериха'да калън, сонра дьонюн“ дийе буйрук верди. Аммонлулар Давут'ун нефретини казандъкларънъ анлайънджа, Ханун'ла Аммонлулар Арам-Нахарайим, Арам-Маака ве Сова'дан саваш арабаларъйла атлълар кираламак ичин бин талант гюмюш гьондердилер. Отуз ики бин саваш арабасъ ве Маака Кралъ'йла аскерлерини кираладълар. Маака Кралъ'йла аскерлери гелип Медева'нън якънънда ордугах курдулар. Аммонлулар да савашмак юзере кентлеринден чъкъп бир арая гелдилер. Давут буну дуйунджа, Йоав'ъ ве гючлю адамлардан олушан бютюн ордусуну онлара каршъ гьондерди. Аммонлулар чъкъп кент капъсънда саваш дюзени алдълар. Ярдъма гелен краллар да кърда саваш дюзенине гирдилер. Ьонде, аркада дюшман бирликлерини гьорен Йоав, Исраил'ин ен ийи аскерлеринден базъларънъ сечерек Арамлълар'ън каршъсъна йерлештирди. Гери калан бирликлери де кардеши Авишай'ън комутасъна веререк Аммонлулар'а каршъ йерлештирди. Йоав, „Арамлълар бенден гючлю чъкарса, ярдъмъма гелирсин“ деди, „Ама Аммонлулар сенден гючлю чъкарса, бен сана ярдъма гелирим. Гючлю ол! Халкъмъзън ве Танръмъз'ън кентлери уруна йюрекли олалъм! РАБ гьозюнде ийи оланъ япсън.“ Йоав'ла янъндакилер Арамлълар'а каршъ савашмак ичин илери атълънджа, Арамлълар онлардан качтъ. Арамлълар'ън качъштъънъ гьорен Аммонлулар да Йоав'ън кардеши Авишай'дан качарак кенте гирдилер. Йоав исе Йерушалим'е дьондю. Исраиллилер'ин ьонюнде бозгуна урадъкларънъ гьорен Арамлълар, улаклар гьондерип Фърат Ърмаъ'нън каршъ якасънда, Хададезер'ин орду комутанъ Шофак'ън комутасъндаки Арамлълар'ъ чаърдълар. Давут буну дуйунджа, бютюн Исраил ордусуну топладъ. Шериа Ърмаъ'ндан гечерек онлара дору илерлейип каршъларънда саваш дюзени алдъ. Давут савашмак ичин дюзен алънджа, Арамлълар онунла саваштълар. Не вар ки, Арамлълар Исраиллилер'ин ьонюнден качтълар. Давут онлардан йеди бин саваш арабасъ сюрюджюсю иле кърк бин яя аскер ьолдюрдю. Орду комутанъ Шофак'ъ да ьолдюрдю. Хададезер'ин буйруундаки краллар Исраиллилер'ин ьонюнде бозгуна урадъкларънъ гьорюндже, Давут'ла баръш япарак она бойун едилер. Арамлълар бундан бьойле Аммонлулар'а ярдъм етмектен качъндълар. Илкбахарда, кралларън саваша гиттии дьонемде Йоав, комутасъндаки ордуйла бирликте йола чъктъ. Аммонлулар'ън юлкесини йерле бир едип Рабба Кенти'ни кушатъркен Давут Йерушалим'де калъйорду. Йоав Рабба Кенти'не салдъръп ону йерле бир етти. Давут Аммон Кралъ'нън башъндаки таджъ алдъ. Деерли ташларла сюслю, аърлъъ бир талант алтънъ булан таджъ Давут'ун башъна койдулар. Давут кенттен чок миктарда мал ямалайъп гьотюрдю. Орада яшаян халкъ дъшаръ чъкаръп тестерейле, демир казма ве балтайла япълан ишлерде чалъштърдъ. Давут буну бютюн Аммон кентлеринде уйгуладъ. Сонра ордусуйла бирликте Йерушалим'е дьондю. Бир сюре сонра Филистлилер'ле Гезер'де саваш чъктъ. Бу саваш сърасънда Хушалъ Сиббекай, Рафа сойундан Сиппай'ъ ьолдюрюндже, Филистлилер бойун едилер. Исраиллилер'ле Филистлилер арасънда чъкан бир башка савашта Яир олу Елханан, Гатлъ Голят'ън кардеши Лахми'йи ьолдюрдю. Голят'ън мъзраънън сапъ докумаджъ тезгахънън съръъ гибийди. Гат'та бир кез даха саваш чъктъ. Орада дев гиби бир адам вардъ. Еллери, аякларъ алтъшар пармаклъйдъ. Топлам йирми дьорт пармаъ вардъ. О да Рафа сойундандъ. Адам Исраиллилер'е мейдан окуйунджа, Давут'ун кардеши Шима'нън олу Йонатан ону ьолдюрдю. Бунлар Гат'таки Рафа сойундандъ. Давут'ла адамларъ тарафъндан ьолдюрюлдюлер. Шейтан Исраиллилер'е каршъ чъкъп Исраил'де сайъм япмасъ ичин Давут'у къшкърттъ. Давут Йоав'ла халкън ьондерлерине, „Гидин, Беер-Шева'дан Дан'а дек Исраиллилер'и сайън“ деди, „Сонра бана билги верин ки, халкън сайъсънъ билейим.“ Ама Йоав, „ РАБ халкънъ йюз кат даха чоалтсън“ дийе каршълък верди, „Ей ефендим крал, бунлар хепси сенин кулларън деил ми? Ефендим неден буну истийор? Неден Исраил'и суча сюрюклюйор?“ Гелгелелим кралън сьозю Йоав'ън сьозюнден баскън чъктъ. Бьойледже Йоав кралън янъндан айрълъп Исраил'ин хер янънъ долашмая гитти. Сонра Йерушалим'е дьонерек сайъмън сонуджуну Давут'а билдирди: Исраил'де кълъч кушанабилен бир милйон йюз бин, Яхуда'дайса дьорт йюз йетмиш бин киши вардъ. Йоав Левилилер'ле Беняминлилер'и саймадъ; чюнкю кралън бу конудаки буйрууну бенимсемемишти. Танръ да япъланъ уйгун гьормеди ве бу йюзден Исраиллилер'и джезаландърдъ. Давут Танръ'я, „Буну япмакла бюйюк гюнах ишледим!“ деди, „Лютфен кулунун сучуну баъшла. Чюнкю чок акълсъзджа даврандъм.“ РАБ Давут'ун билиджиси Гад'а шьойле деди: „Гидип Давут'а де ки, ‚ РАБ шьойле дийор: Ьонюне юч сеченек койуйорум. Бунлардан бирини сеч де сана ону япайъм.‘“ Гад Давут'а гидип шьойле деди: „ РАБ дийор ки, ‚Хангисини истийорсун? Юч йъл кътлък мъ? Йокса кълъчла сени ковалаян дюшманларънън ьонюнде юч ай качъп йок олмак мъ? Я да РАБ 'бин кълъджънън ве РАБ 'бин мелеинин бютюн Исраил юлкесине юч гюн салгън хасталък салмасънъ мъ?‘ Бени гьондерене не янът верейим, шимди ийидже дюшюн.“ Давут, „Съкънтъм бюйюк“ дийе янътладъ, „Инсан елине дюшмектенсе, РАБ 'бин елине дюшейим. Чюнкю О'нун аджъмасъ чок бюйюктюр.“ Бунун юзерине РАБ Исраил юлкесине салгън хасталък гьондерди. Йетмиш бин Исраилли ьолдю. Танръ Йерушалим'и йок етмек ичин бир мелек гьондерди. Ама мелек йъкъма башлаяджаъ сърада РАБ ону гьордю. Гьондереджеи йъкъмдан вазгечерек халкъ йок еден мелее, „Йетер артък! Елини чек“ деди. РАБ 'бин мелеи Йевуслу Орнан'ън харман йеринде дуруйорду. Давут башънъ калдъръп бактъ. Елинде ялън бир кълъч олан РАБ 'бин мелеини гьордю. Мелек елини Йерушалим'ин юзерине узатмъш, йерле гьок арасънда дуруйорду. Чула сарънмъш Давут'ла халкън илери геленлери йюзюстю йере капандълар. Давут Танръ'я шьойле сесленди: „Халкън сайълмасънъ буйуран бен деил мийдим? Гюнах ишлейен беним, кьотюлюк япан беним. Ама бу койунлар не яптъ ки? Я РАБ Танръм, не олур бени ве бабамън сойуну джезаландър. Бу салгън хасталъъ халкън юзеринден калдър.“ РАБ 'бин мелеи Гад'а, Давут'ун Йевуслу Орнан'ън харман йерине гидип РАБ 'бе бир сунак курмасънъ буйурду. Давут РАБ 'бин адъйла конушан Гад'ън сьозю уярънджа орая гитти. Харман йеринде будай дьоверкен, Орнан аркасъна дьонюп мелеи гьордю. Янъндаки дьорт олу гизленди. Давут'ун яклаштъънъ гьорен Орнан, харман йеринден чъктъ, варъп Давут'ун ьонюнде йюзюстю йере капандъ. Давут Орнан'а, „ РАБ 'бе бир сунак курмак юзере харман йерини бана сат“ деди, „Ьойле ки, салгън хасталък халкън юзеринден калксън. Харман йерини бана там деерине сатаджаксън.“ Орнан, „Сенин олсун!“ дийе каршълък верди, „Ефендим крал уйгун гьордююню япсън. Иште якмалък сунулар ичин ьокюзлери, одун оларак дювенлери, тахъл сунусу оларак будай верийорум. Хепсини верийорум.“ Не вар ки, Крал Давут, „Олмаз!“ деди, „Там деерини ьодейип аладжаъм. Чюнкю сенин оланъ РАБ 'бе вермем. Каршълъънъ ьодемеден якмалък суну сунмам.“ Бьойледже Давут харман йери ичин Орнан'а алтъ йюз шекел алтън ьодеди. Давут орада РАБ 'бе бир сунак куруп якмалък сунуларъ ве есенлик сунуларънъ сунду. РАБ 'бе якардъ. РАБ якмалък суну сунаънда гьоктен гьондердии атешле ону янътладъ. Бундан сонра РАБ мелее кълъджънъ кънъна коймасънъ буйурду. Мелек буйруа уйду. РАБ 'бин кендисине Йевуслу Орнан'ън харман йеринде янът вердиини гьорен Давут, орада курбанлар кести. Муса'нън чьолде РАБ ичин яптъъ чадърла якмалък суну сунаъ о сърада Гивон'даки тапънма йериндейди. Ама Давут Танръ'я данъшмак ичин орая гидемеди. Чюнкю РАБ 'бин мелеинин кълъджъндан коркуйорду. Давут, „ РАБ Танръ'нън Тапънаъ ве Исраил ичин якмалък суну сунаъ бурада оладжак“ деди. Давут Исраил'де яшаян ябанджъларън топланмасънъ буйурду. Танръ'нън Тапънаъ'нъ курмак ичин онларъ йонтма ташлар хазърламакла гьоревлендирди. Гириш капъларънън чивилери ве кенетлери ичин чок миктарда демир, тартъламаяджак кадар чок тунч саладъ. Айръджа сайъсъз седир томруу да саладъ. Чюнкю Сайдалълар'ла Сурлулар Давут'а чок седир томруу гетирмишлерди. Давут, „Олум Сюлейман генч ве денейимсиз“ деди, „ РАБ ичин куруладжак тапънак бютюн улусларън гьозюнде чок бюйюк, юнлю ве гьоркемли олмалъ. Онун ичин хазърлък япмалъйъм.“ Бьойледже, ьолмеден ьондже, тапънаън япъмъ ичин бюйюк хазърлък яптъ. Давут, олу Сюлейман'ъ янъна чаърдъ. Ону Исраил'ин Танръсъ РАБ ичин бир тапънак курмакла гьоревлендирди. Сонра Сюлейман'а шьойле деди: „Олум, Танръм РАБ 'бин адъна бир тапънак курмак истедим. Ама РАБ бана, ‚Сен чок кан дьоктюн, бюйюк савашлара катълдън‘ деди, ‚Беним адъма тапънак курмаяджаксън. Чюнкю йерйюзюнде гьозюмюн ьонюнде чок кан дьоктюн. Ама баръшсевер бир олун оладжак. Ону хер яндан кушатан дюшманларъндан куртаръп рахата кавуштураджаъм. Адъ Сюлейман оладжак. Онун дьонеминде Исраил'ин баръш ве гювенлик ичинде яшамасънъ салаяджаъм. Адъма бир тапънак кураджак олан одур. О бана оул оладжак, бен де она баба оладжаъм. Онун краллъънън тахтънъ Исраил'де сонсуза дек сюрдюреджеим.‘ „Шимди, олум, РАБ сенинле олсун; Танрън РАБ кендисине тапънак курман ичин вердии сьоз уярънджа, сени башарълъ кълсън. Танрън РАБ сени Исраил'е ьондер атадъъ заман ясасънъ йерине гетирмен ичин сана сагьорю ве анлайъш версин. РАБ 'бин Исраил'е Муса араджълъъйла вердии кураллара, илкелере диккатле уярсан, башарълъ оладжаксън. Гючлю ве йюрекли ол! Коркма, йълма! „Иште съкънтълар ичинде РАБ 'бин Тапънаъ ичин йюз бин талант алтън, бир милйон талант гюмюш, тартъламаяджак кадар чок миктарда тунч, демир, томрук ве таш саладъм. Сен де бунлара еклейебилирсин. Бирчок ишчин вар. Ташчъларън, дуварджъларън, марангозларън ве хер тюр иште хюнерли адамларън вар. Ьолчюлемейеджек кадар алтънън, гюмюшюн, тунджун, демирин де вар. Хайди, иши башлат. РАБ сенинле олсун!“ Давут бютюн Исраил ьондерлерине олу Сюлейман'а ярдъм етмелерини буйурду. Онлара, „Танрънъз РАБ сизинле деил ми?“ деди, „Хер янда сизи рахата кавуштурмадъ мъ? Чюнкю бу юлкеде яшаянларъ елиме теслим етти. Бу йюзден юлке РАБ 'бин ве халкънън йьонетими алтъндадър. Шимди йюреинизи ве джанънъзъ Танрънъз РАБ 'бе адаярак О'на йьонелин. РАБ Танръ'нън Тапънаъ'нъ япмая башлайън. Ьойле ки, РАБ 'бин адъна кураджаънъз тапънаа РАБ 'бин Антлашма Сандъъ 'нъ ве Танръ'я аит кутсал ешяларъ гетиресиниз.“ Давут чок яшланънджа, олу Сюлейман'ъ Исраил Кралъ яптъ. Давут Исраил'ин бютюн ьондерлерини, кяхинлери, Левилилер'и бир арая топладъ. Отуз ве даха йукаръ яштаки Левилилер сайълдъ. Топламъ отуз секиз бин еркекти. Бунлардан йирми дьорт бини РАБ 'бин Тапънаъ'нън ишлерини гьозетеджек, алтъ бини мемур ве яргъч оладжактъ; дьорт бини капъ ньобетчиси оладжак, дьорт бини де Давут'ун РАБ 'би ьовмек ичин саладъъ чалгъларъ чаладжактъ. Давут Левилилер'и Леви'нин оулларъна гьоре бьолюмлере айърдъ: Гершон, Кехат, Мерари. Гершонлулар: Ладан, Шими. Ладан'ън оулларъ: Илк олу Йехиел, Зетам, Йоел. Топлам юч кишийди. Бунлар Ладан бойунун бой башларъйдъ. Шими'нин оулларъ: Шеломит, Хазиел, Харан. Топлам юч кишийди. Шими'нин ьобюр оулларъ: Яхат, Зиза, Йеуш, Бериа. Бу дьордю Шими'нин оулларъйдъ. Яхат илк, Зиза икинджи оулду. Анджак Йеуш'ла Бериа'нън чок сайъда оулларъ олмадъъ ичин бир бой сайълдълар. Кехат'ън оулларъ: Амрам, Йисхар, Хеврон, Уззиел. Топлам дьорт киши. Амрам'ън оулларъ: Харун, Муса. Харун'ла оулларъ ен кутсал ешяларъ корумак, РАБ 'бин ьонюнде бухур якмак, О'на хизмет етмек ве сонсуза дек О'нун адъна халкъ кутсамак ичин атандълар. Танръ адамъ Муса'нън оулларъ да Леви оймаъндан сайълдъ. Муса'нън оулларъ: Гершом, Елиезер. Гершом'ун оулларъ: Ьондер Шевуел. Елиезер'ин олу: Ьондер Рехавя. Елиезер'ин башка олу йокту. Рехавя'нънса бирчок олу вардъ. Йисхар'ън оулларъ: Ьондер Шеломит. Хеврон'ун оулларъ: Илк олу Йерия, икинджиси Амаря, ючюнджюсю Яхазиел, дьордюнджюсю Йекамам. Уззиел'ин оулларъ: Илк олу Мика, икинджиси Йишшия. Мерари'нин оулларъ: Махли, Муши. Махли'нин оулларъ: Елазар, Киш. Елазар оул сахиби олмадан ьолдю. Ама къзларъ вардъ. Амджаларъ Киш'ин оулларъ онларла евленди. Муши'нин оулларъ: Махли, Едер, Йеремот. Топлам юч киши. Бойларъна гьоре Левиоулларъ бунлардъ. Бой башларънън хер бири кенди адъйла сайълдъ. Йирми ве даха йукаръ яштаки Левилилер, РАБ 'бин Тапънаъ'нън ишлеринде гьорев алдълар. Чюнкю Давут, „Исраил'ин Танръсъ РАБ халкънъ рахата кавуштурду“ демишти, „Йерушалим'и де сонсуза дек кендине конут сечти. Онун ичин Левилилер'ин РАБ 'бин Чадъръ'нъ ве тапънма хизметинде кулланълан ешяларъ ташъмаларъна артък герек йок.“ Давут'ун сон буйруу уярънджа, йирми ве даха йукаръ яштаки Левилилер сайълдъ. Левилилер'ин гьореви РАБ 'бин Тапънаъ'нън хизметинде Харуноулларъ'на ярдъм етмекти: Авлулардан, одалардан, кутсал ешяларън арънмасъндан ве Танръ'нън Тапънаъ'ндаки ьобюр хизметлерден сорумлуйдулар. Адак екмеклеринден, тахъл сунусу ичин кулланълан индже ундан, маясъз индже екмектен, саджда пиширилен йийеджеклерден ве зейтиняъйла каръштърълан сунулардан, хер тюр хаджим ве узунлук ьолчюлеринден онлар сорумлуйду. РАБ 'бе шюкретмек, ьовгюлер сунмак юзере хер сабах ве акшам тапънакта хазър булунаджаклардъ. Шабат Гюню, Йени Ай Тьорени ве ьобюр байрамларда РАБ 'бе якмалък сунулар сунулдуунда да хазър булунаджаклардъ. РАБ 'бин ьонюнде, кендилери ичин белирленен илкелер уярънджа уйгун сайъда сюрекли хизмет едеджеклерди. Бьойледже Левилилер Булушма Чадъръ'на ве кутсал йере бакма, РАБ 'бин Тапънаъ'нън хизметинде кардешлери Харуноулларъ'на ярдъм етме гьоревини юстлендилер. Харуноулларъ'нън балъ олдукларъ бьолюклер: Харун'ун оулларъ: Надав, Авиху, Елазар, Итамар. Надав'ла Авиху бабаларъндан ьондже, оул сахиби оламадан ьолдюлер. Онун ичин Елазар'ла Итамар кяхинлик яптълар. Давут Елазар сойундан Садок'ла Итамар сойундан Ахимелек'ин ярдъмъйла Харуноулларъ'нъ яптъкларъ гьореве гьоре бьолюклере айърдъ. Елазароулларъ арасънда Итамароулларъ'ндан даха чок ьондер олдуундан, буна гьоре бьолюндюлер: Елазароулларъ'ндан он алтъ бой башъ, Итамароулларъ'ндан исе секиз бой башъ чъктъ. Герек Елазароулларъ, герексе Итамароулларъ арасънда кутсал йерден ве Танръ'йла илгили хизметлерден сорумлу ьондерлер вардъ. Бу йюзден атанмаларъ кайърълмаксъзън курайла япълдъ. Левили Нетанел олу Язман Шемая, кралън ве гьоревлилери Кяхин Садок, Авиятар олу Ахимелек, кяхинлер ве Левилилер'ин бой башларънън гьозю ьонюнде кура чекимини кайдетти. Кура сърайла, бир Елазар аилесинден, бир Итамар аилесинден чекилди. Биринджи кура Йехоярив'е дюштю, Икинджиси Йедая'я. Ючюнджюсю Харим'е, Дьордюнджюсю Сеорим'е, Бешинджиси Малкия'я, Алтънджъсъ Миямин'е, Йединджиси Хаккос'а, Секизинджиси Авия'я, Докузунджусу Йешу'я, Онунджусу Шеканя'я, Он биринджиси Еляшив'е, Он икинджиси Яким'е, Он ючюнджюсю Хуппа'я, Он дьордюнджюсю Йешевав'а, Он бешинджиси Билга'я, Он алтънджъсъ Иммер'е, Он йединджиси Хезир'е, Он секизинджиси Хапписес'е, Он докузунджусу Петахя'я, Йирминджиси Йехезкел'е, Йирми биринджиси Якин'е, Йирми икинджиси Гамул'а, Йирми ючюнджюсю Делая'я, Йирми дьордюнджюсю Маазя'я дюштю. Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бин буйруу уярънджа аталаръ Харун'ун вердии илкелере гьоре РАБ 'бин Тапънаъ'на гидип гьорев япма сърасъ буйду. Ьобюр Левилилер: Амрамоулларъ'ндан Шуваел, Шуваелоулларъ'ндан Йехдея. Рехавяоулларъ'ндан ьондер Йишшия. Йисхароулларъ'ндан Шеломот, Шеломотоулларъ'ндан Яхат. Хеврон'ун оулларъ: Илк олу Йерия, икинджиси Амаря, ючюнджюсю Яхазиел, дьордюнджюсю Йекамам. Уззиел'ин олу: Мика. Мика'нън олу: Шамир. Мика'нън кардеши: Йишшия. Йишшия'нън олу: Зекерия. Мерариоулларъ: Махли, Муши, Яазия. Мерари'нин торунларъндан Яазия'нън оулларъ: Шохам, Заккур, Иври. Махли'ден: Елазар. Елазар'ън олу олмадъ. Киш'тен: Киш олу Йерахмеел. Муши'нин оулларъ: Махли, Едер, Йеримот. Леви сойундан гелен бойлар бунлардър. Бунлар да кардешлери Харуноулларъ гиби, Крал Давут'ун, Садок'ун, Ахимелек'ин, кяхинлер ве Левилилер'ин бой башларънън гьозю ьонюнде кура чекти. Бюйюк бой башларъ да, кардешлери олан кючюк бой башларъ да кура чектилер. Давут'ла орду комутанларъ хизмет ичин Асаф'ън, Хеман'ън, Йедутун'ун базъ оулларънъ айърдълар. Бунлар лир, ченк ве зиллер ешлиинде пейгамберликте булунаджаклардъ. Бу гьореве атананларън листеси шуйду: Асаф'ън оулларъндан: Заккур, Йусуф, Нетаня, Ашарела. Бунлар кралън буйруу уярънджа пейгамберликте булунан Асаф'ън йьонетими алтъндайдълар. Йедутун'ун оулларъндан: Гедаля, Сери, Йешая, Шими, Хашавя, Маттитя. Топлам алтъ кишийди. Лир ешлиинде пейгамберликте булунан, РАБ 'бе шюкюр ве ьовгю сунан бабаларъ Йедутун'ун сорумлулуу алтъндайдълар. Хеман'ън оулларъндан: Буккия, Маттаня, Уззиел, Шевуел, Йеримот, Хананя, Ханани, Елиата, Гиддалти, Ромамти-Езер, Йошбекаша, Маллоти, Хотир, Махазиот. Хепси кралън билиджиси Хеман'ън оулларъйдъ. Танръ'нън сьозю уярънджа бу оуллар Хеман'ъ гючлендирмек ичин она верилмишти. Танръ Хеман'а он дьорт оулла юч къз верди. Бунларън тюмю бабаларънън сорумлулуу алтънда РАБ Танръ'нън Тапънаъ'нда хизмет етмек ичин зил, ченк ве лирлер ешлиинде езги сьойлерди. Асаф, Йедутун, Хеман кралън сорумлулуу алтъндайдъ. РАБ 'бе езги окумак ичин еитилмиш йетенекли Левилилер'ин топламъ 288 кишийди. Бунларън хер бири, бюйюк кючюк, ьоретмен ьоренджи айръмъ япълмаксъзън, гьорев даътъмъ ичин кура чекти. Биринджи кура Асаф сойундан Йусуф'а дюштю; оулларъ ве кардешлерийле бирликте 12 киши. Икинджиси Гедаля'я; кендиси, кардешлери ве оулларъйла бирликте 12 киши. Ючюнджюсю Заккур'а; оулларъ ве кардешлерийле бирликте 12 киши. Дьордюнджюсю Йисри'йе; оулларъ ве кардешлерийле бирликте 12 киши. Бешинджиси Нетаня'я; оулларъ ве кардешлерийле бирликте 12 киши. Алтънджъсъ Буккия'я; оулларъ ве кардешлерийле бирликте 12 киши. Йединджиси Йесарела'я; оулларъ ве кардешлерийле бирликте 12 киши. Секизинджиси Йешая'я; оулларъ ве кардешлерийле бирликте 12 киши. Докузунджусу Маттаня'я; оулларъ ве кардешлерийле бирликте 12 киши. Онунджусу Шими'йе; оулларъ ве кардешлерийле бирликте 12 киши. Он биринджиси Азарел'е; оулларъ ве кардешлерийле бирликте 12 киши. Он икинджиси Хашавя'я; оулларъ ве кардешлерийле бирликте 12 киши. Он ючюнджюсю Шуваел'е; оулларъ ве кардешлерийле бирликте 12 киши. Он дьордюнджюсю Маттитя'я; оулларъ ве кардешлерийле бирликте 12 киши. Он бешинджиси Йеремот'а; оулларъ ве кардешлерийле бирликте 12 киши. Он алтънджъсъ Хананя'я; оулларъ ве кардешлерийле бирликте 12 киши. Он йединджиси Йошбекаша'я; оулларъ ве кардешлерийле бирликте 12 киши. Он секизинджиси Ханани'йе; оулларъ ве кардешлерийле бирликте 12 киши. Он докузунджусу Маллоти'йе; оулларъ ве кардешлерийле бирликте 12 киши. Йирминджиси Елиата'я; оулларъ ве кардешлерийле бирликте 12 киши. Йирми биринджиси Хотир'е; оулларъ ве кардешлерийле бирликте 12 киши. Йирми икинджиси Гиддалти'йе; оулларъ ве кардешлерийле бирликте 12 киши. Йирми ючюнджюсю Махазиот'а; оулларъ ве кардешлерийле бирликте 12 киши. Йирми дьордюнджюсю Ромамти-Езер'е; оулларъ ве кардешлерийле бирликте 12 киши. Капъ ньобетчилеринин бьолюклери: Корахлълар'дан: Асафоулларъ'ндан Коре олу Мешелемя. Мешелемя'нън оулларъ: Илк олу Зекерия, икинджиси Йедиаел, ючюнджюсю Зевадя, дьордюнджюсю Ятниел, бешинджиси Елам, алтънджъсъ Йехоханан, йединджиси Елйехоенай. Овет-Едом'ун оулларъ: Илк олу Шемая, икинджиси Йехозават, ючюнджюсю Йоах, дьордюнджюсю Сакяр, бешинджиси Нетанел, алтънджъсъ Аммиел, йединджиси Иссакар, секизинджиси Пеуллетай. Чюнкю Танръ Овет-Едом'у кутсамъштъ. Овет-Едом'ун олу Шемая'нън оулларъ вардъ. Бунлар йетенекли олдукларъндан бой башларъйдълар. Шемая'нън оулларъ: Отни, Рефаел, Овет, Елзават. Шемая'нън акрабаларъ Елиху иле Шемакя да йиит адамлардъ. Бунларън тюмю Овет-Едом сойундандъ. Онлар да, оулларъйла акрабаларъ да йиит, гьоревлеринде беджерикли кишилерди. Овет-Едом сойундан 62 киши вардъ. Мешелемя'нън 18 беджерикли олу ве акрабасъ вардъ. Мерариоулларъ'ндан Хоса'нън оулларъ: Илки Шимри'йди. –Шимри илк оул олмадъъ халде бабасъ ону ьондер атамъштъ.– Икинджиси Хилкия, ючюнджюсю Теваля, дьордюнджюсю Зекерия. Хоса'нън оулларъйла акрабаларънън топламъ 13 кишийди. РАБ 'бин Тапънаъ'нда Левили кардешлери гиби гьорев япан капъ ньобетчиси бьолюклер ве башларъндаки адамлар бунлардър. Хер капъ ичин хер аиле бюйюк, кючюк айърмадан кура чекти. Курада Доу Капъсъ Шелемя'я дюштю. Сонра билге бир данъшман олан олу Зекерия ичин кура чекилди. Она Кузей Капъсъ дюштю. Гюней Капъсъ Овет-Едом'а, депо ичин чекилен кура да оулларъна дюштю. Батъ Капъсъ иле йукаръ йол юзериндеки Шаллекет Капъсъ ичин чекилен куралар Шуппим'ле Хоса'я дюштю. Хер аиленин ньобет заманларъ сърайла бирбирини излийорду. Доу Капъсъ'нда гюнде алтъ, Кузей Капъсъ'нда дьорт, Гюней Капъсъ'нда дьорт, деполарда да икишерден дьорт Левили ньобетчи вардъ. Батъ Капъсъ'на бакан авлу ичинсе, йолда дьорт, авлуда ики ньобетчи беклийорду. Корах ве Мерари сойундан гелен капъ ньобетчилеринин бьолюклери бунлардъ. Левили Ахия Танръ'нън Тапънаъ'нън хазинелеринден ве Танръ'я аданмъш армаанлардан сорумлуйду. Ладаноулларъ: Ладан сойундан гелен Гершоноулларъ, Ладан бойунун бой башларъ Гершонлу Йехиели ве оулларъйдъ. Йехиели'нин оулларъ: Зетам'ла кардеши Йоел. Бунлар РАБ 'бин Тапънаъ'нън хазинелеринден сорумлуйду. Амрам, Йисхар, Хеврон, Уззиел сойларъндан шу кишилере гьорев верилди: Муса олу Гершом'ун сойундан Шевуел тапънак хазинелеринин баш сорумлусуйду. Елиезер сойундан гелен кардешлери: Рехавя Елиезер'ин олуйду, Йешая Рехавя'нън олуйду, Йорам Йешая'нън олуйду, Зикри Йорам'ън олуйду, Шеломит Зикри'нин олуйду. Шеломит'ле кардешлери бой башларънън, Крал Давут'ун бинбашъларънън, йюзбашъларънън ве ьобюр орду комутанларънън вердии армаанларън сакландъъ хазинелерден сорумлуйдулар. Бунлар савашта ямаланан маллардан бир късмънъ РАБ 'бин Тапънаъ'нън онаръмъ ичин айърдълар. Билиджи Самуел'ин, Киш олу Саул'ун, Нер олу Авнер'ин, Серуя олу Йоав'ън вердии армаанларла ьобюр армаанлардан да Шеломит'ле кардешлери сорумлуйду. Йисхарлълар'дан: Кенаня иле оулларъ Исраил'де мемур ве яргъч оларак тапънак дъшъндаки ишлере бакмакла гьоревлендирилдилер. Хевронлулар'дан: Хашавя иле кардешлери –бин йеди йюз йиит адам– РАБ 'бин ишлерине ве кралън хизметине бакмак ичин Исраил'ин Шериа Ърмаъ'нън батъ якасънда калан бьолгесине атанмъштъ. Аиле сой кютююндеки кайътлара гьоре Йерия Хевронлулар'ън бой башъйдъ. Давут'ун краллъънън къркънджъ йълънда кайътлар инджеленди ве Гилат'таки Язер'де Хевронлулар арасънда йиит савашчълар булунду. Йерия'нън аиле башларъ олан ики бин йеди йюз акрабасъ вардъ. Крал Давут бу йиит адамларъ Танръ'нън ве кралън ишлерине бакмаларъ ичин Рубенлилер'е, Гадлълар'а, Манашше оймаънън яръсъна йьонетиджи оларак атадъ. Исраил'де гьорев япан Исраилли бой башларънън, бинбашъларла йюзбашъларън ве гьоревлилерин листеси. Бунлар деишен бирликлерде йъл бойунджа айдан ая хер конуда крала хизмет едерлерди. Хер бирлик 24 000 кишиден олушурду. Биринджи ай ичин биринджи бирлиин комутанъ Завдиел олу Яшовам'дъ. Комутасъндаки бирлик 24 000 кишиден олушуйорду. Биринджи ай ичин гьоревлендирилен ордунун башкомутанъ Яшовам, Перес сойундандъ. Икинджи ай ичин икинджи бирлиин комутанъ Ахохлу Додай'дъ. Миклот бу бирлиин баш гьоревлисийди. Додай комутасъндаки бирлик 24 000 кишиден олушуйорду. Ючюнджю ай ичин ючюнджю бирлиин комутанъ Кяхин Йехояда олу ьондер Беная'йдъ. Комутасъндаки бирлик 24 000 кишиден олушуйорду. Отуз йиитлерден бири ве Отузлар'ън ьондери олан Беная'йдъ бу. Олу Аммизават да онун бирлиинде гьоревлийди. Дьордюнджю ай ичин дьордюнджю бирлиин комутанъ Йоав'ън кардеши Асахел'ди. Сонрадан йерине олу Зевадя гечти. Бирлиинде 24 000 киши вардъ. Бешинджи ай ичин бешинджи бирлиин комутанъ Йизрахлъ Шамхут'ту. Комутасъндаки бирликте 24 000 киши вардъ. Алтънджъ ай ичин алтънджъ бирлиин комутанъ Текоалъ Иккеш олу Ира'йдъ. Комутасъндаки бирликте 24 000 киши вардъ. Йединджи ай ичин йединджи бирлиин комутанъ Ефрайимоулларъ'ндан Пелонлу Хелес'ти. Комутасъндаки бирликте 24 000 киши вардъ. Секизинджи ай ичин секизинджи бирлиин комутанъ Зерахлълар'дан Хушалъ Сиббекай'дъ. Комутасъндаки бирликте 24 000 киши вардъ. Докузунджу ай ичин докузунджу бирлиин комутанъ Беняминоулларъ'ндан Анатотлу Авиезер'ди. Комутасъндаки бирликте 24 000 киши вардъ. Онунджу ай ичин онунджу бирлиин комутанъ Зерахлълар'дан Нетофалъ Махрай'дъ. Комутасъндаки бирликте 24 000 киши вардъ. Он биринджи ай ичин он биринджи бирлиин комутанъ Ефрайимоулларъ'ндан Пиратонлу Беная'йдъ. Комутасъндаки бирликте 24 000 киши вардъ. Он икинджи ай ичин он икинджи бирлиин комутанъ Отниел сойундан Нетофалъ Хелдай'дъ. Комутасъндаки бирликте 24 000 киши вардъ. Исраил оймакларънън йьонетиджилери: Рубен оймаъ: Зикри олу Елиезер. Шимон оймаъ: Маака олу Шефатя. Леви оймаъ: Кемуел олу Хашавя. Харуноулларъ: Садок. Яхуда оймаъ: Давут'ун кардешлеринден Елиху. Иссакар оймаъ: Микаел олу Омри. Зевулун оймаъ: Овадя олу Йишмая. Нафтали оймаъ: Азриел олу Йеримот. Ефрайимоулларъ: Азазя олу Хошеа. Манашше оймаънън яръсъ: Педая олу Йоел. Гилат'таки Манашше оймаънън ьобюр яръсъ: Зекерия олу Йиддо. Бенямин оймаъ: Авнер олу Яасиел. Дан оймаъ: Йерохам олу Азарел. Исраил оймакларънън йьонетиджилери бунлардъ. Давут йирми ве даха ашаъдаки яштакилерин сайъмънъ япмадъ. Чюнкю РАБ Исраил'и гьоктеки йълдъзлар кадар чоалтаджаъна сьоз вермишти. Серуя олу Йоав да башладъъ сайъмъ битирмеди. Бу сайъмдан ьотюрю РАБ Исраил'е ьофкеленди. Бу йюзден сайъмън сонуджу Крал Давут'ун тарихинде язълмадъ. Кралън хазинелерине йьонетиджи оларак Адиел олу Азмавет атанмъштъ. Ачък бьолгелердеки, кентлердеки, кьойлердеки, калелердеки деполардан да Уззия олу Йехонатан сорумлуйду. Топраъ сюрен таръм ишчилеринден: Келув олу Езри, Балардан: Рамалъ Шими, Юзюмлерден ве шарап махзенлеринден: Шефамлъ Завди, Шефела бьолгесиндеки зейтинликлерден ве ябанъл инджир аачларъндан: Гедерли Баал-Ханан, Зейтиняъ деполаръндан: Йоаш, Шарон'да отлатълан съърлардан: Шаронлу Шитрай, Вадилердеки съърлардан: Адлай олу Шафат, Девелерден: Исмаили Овил, Ешеклерден: Меронотлу Йехдея, Даварлардан: Хаджерли Язиз сорумлуйду. Бунларън хепси Крал Давут'ун серветинден сорумлу йьонетиджилерди. Давут'ун амджасъ Йехонатан анлайъшлъ бир язман ве данъшмандъ. Хакмони олу Йехиел кралън оулларъна бакардъ. Ахитофел кралън данъшманъйдъ. Арклъ Хушай кралън достуйду. Ахитофел'ден сонра йерине Беная олу Йехояда'йла Авиятар гечти. Йоав кралън орду комутанъйдъ. Давут Исраил'деки бютюн йьонетиджилерин –оймак башларънън, кралън хизметиндеки бирлик комутанларънън, бинбашъларън, йюзбашъларън, кралла оулларъна аит серветтен ве сюрюден сорумлу кишилерин, сарай гьоревлилеринин, бютюн гючлю адамларън ве йиит савашчъларън– Йерушалим'де топланмасънъ буйурду. Крал Давут аяа калкъп онлара шьойле деди: „Ей кардешлерим ве халкъм, бени динлейин! РАБ 'бин Антлашма Сандъъ, Танръмъз'ън аяк басамаъ ичин калъджъ бир йер япмак истедим. Конутун япъмъ ичин хазърлък яптъм. Ама Танръ бана, ‚Адъма бир тапънак курмаяджаксън‘ деди, ‚Чюнкю сен савашчъ бирисин, кан дьоктюн.‘ „Исраил'ин Танръсъ РАБ, сонсуза дек Исраил Кралъ олмам ичин бютюн аилем арасъндан бени сечти. Ьондер оларак Яхуда'йъ, Яхуда оймаъндан да бабамън аилесини сечти. Бабамън оулларъ арасъндан бени бютюн Исраил'ин кралъ япмайъ уйгун гьордю. Бютюн оулларъм арасъндан – РАБ бана бирчок оул верди– Исраил'де РАБ 'бин краллъънън тахтъна отуртмак ичин олум Сюлейман'ъ сечти. РАБ бана шьойле деди: ‚Тапънаъмъ ве авлуларъмъ япаджак олан олун Сюлейман'дър. Ону кендиме оул сечтим. Бен де она баба оладжаъм. Бугюн яптъъ гиби буйрукларъма, илкелериме диккатле уярса, краллъънъ сонсуза дек сюрдюреджеим.‘ „Шимди, Танръмъз'ън ьонюнде, РАБ 'бин топлулуу олан бютюн Исраил'ин гьозю ьонюнде сизе сесленийорум: Танрънъз РАБ 'бин бютюн буйрукларъна уймая диккат един ки, бу веримли юлкейи мюлк единип сонсуза дек чоджукларънъза мирас оларак вересиниз. „Сен, ей олум Сюлейман, бабанън Танръсъ'нъ танъ. Бютюн йюреинле ве истекле О'на куллук ет. Чюнкю РАБ хер йюреи араштърър, хер дюшюндженин ардъндаки амаджъ саптар. Еер О'на йьонелирсен, кендисини сана булдурур. Ама О'ну бъракърсан, сени сонсуза дек реддедер. Шимди динле! Тапънаъ япмак ичин РАБ сени сечти. Йюрекли ол, ише башла!“ Давут тапънаа аит ейванън, биналарън –хазине одаларънън, йукаръйла ич одаларън ве Баъшланма Капаъ'нън булундуу йерин– тасаръларънъ олу Сюлейман'а верди. Рух араджълъъйла кендисине ачъкланан бютюн тасаръларъ верди: РАБ 'бин Тапънаъ'нън авлуларъйла чевредеки бютюн одаларън, Танръ'нън Тапънаъ'нън хазинелеринин, аданмъш армаанларън конуладжаъ йерлерин ьолчюлерини верди. Кяхинлерле Левилилер'ин бьолюклерине илишкин куралларъ, РАБ 'бин Тапънаъ'ндаки хизмет ве хизметте кулланълан бютюн ешяларла илгили илкелери, деишик хизметлерде кулланълан алтън ешялар ичин саптанан алтън миктарънъ, деишик хизметлерде кулланълан гюмюш ешялар ичин саптанан гюмюш миктарънъ, алтън кандилликлерле кандиллер –хер бир алтън кандилликле кандил– ичин саптанан алтънъ, хер кандиллиин кулланъш бичимине гьоре гюмюш кандилликлерле кандиллер ичин саптанан гюмюшю, адак екмеклеринин дизилдии масалар ичин белирленен алтънъ, гюмюш масалар ичин гюмюшю, бюйюк чаталлар, чанаклар ве тестилер ичин белирленен саф алтънъ, хер алтън тас ичин саптанан алтънъ, хер гюмюш тас ичин саптанан гюмюшю, бухур сунаъ ичин саптанан саф алтън миктарънъ билдирди. Давут арабанън – РАБ 'бин Антлашма Сандъъ'на канатларънъ яярак ону ьортен алтън Керувлар 'ън– тасаръсънъ да верди. „Бютюн бунлар РАБ 'бин ели юзеримде олдуу ичин бана билдирилди“ деди, „Бен де тасарънън бютюн айрънтъларънъ язълъ оларак верийорум.“ Сонра олу Сюлейман'а, „Гючлю ве йюрекли ол!“ деди, „Ише гириш. Коркма, йълма. Чюнкю беним Танръм, РАБ Танръ сенинледир. РАБ 'бин Тапънаъ'нън бютюн япъм ишлери битинджейе дек сени башаръсъзлъа уратмаяджак, сени бъракмаяджактър. Танръ'нън Тапънаъ'нън япъм ишлери ичин кяхинлерле Левилилер'ин бьолюклери бурада хазър беклийор. Хер тюр япъм ишинде уста ве истекли адамлар сана ярдъм едеджек. Ьондерлер де бютюн халк да сенин буйрукларънъ беклийор.“ Крал Давут бютюн топлулуа шьойле деди: „Танръ'нън сечтии олум Сюлейман генч ве денейимсиздир. Иш бюйюктюр. Чюнкю бу тапънак инсан ичин деил, РАБ Танръ ичиндир. Танръм'ън Тапънаъ'на гереч саламак ичин вар гюджюмле чалъштъм. Алтън ешялар ичин алтън, гюмюш ичин гюмюш, тунч ичин тунч, демир ичин демир, ахшап ичин аач саладъм. Айръджа оникс, какма ташлар, сюс ташларъ, чешитли ренклерде деерли ташлар ве чок миктарда мермер саладъм. Бу кутсал тапънак ичин саладъкларъмън янъсъра, Танръм'ън Тапънаъ'на севгим йюзюнден, кишисел серветимден де алтън ве гюмюш де верийорум: Юч бин талант Офир алтънъ ве тапънаън дуварларънъ капламак ичин йеди бин талант калители гюмюш. Бунларъ алтън, гюмюш геректирен ишлерде ве санаткярларън ел ишчилиинде кулланълмак юзере верийорум. Ким бугюн кендини РАБ 'бе адамак истийор?“ Бунун юзерине бой башларъ, Исраил'ин оймак ьондерлери, бинбашълар, йюзбашълар ве сарай йьонетиджилери гьонюлден армаанлар вердилер. Танръ'нън Тапънаъ'нън япъмъ ичин беш бин талант, он бин дарик алтън, он бин талант гюмюш, он секиз бин талант тунч, йюз бин талант демир баъшладълар. Деерли ташларъ оланлар, Гершонлу Йехиел'ин денетиминде, бунларъ РАБ 'бин Тапънаъ'нън хазинесине верди. Халк вердии армаанлар ичин севинийорду. Чюнкю херкес РАБ 'бе ичтенликле ве гьонюлден вермишти. Крал Давут да чок севинчлийди. Давут бютюн топлулуун гьозю ьонюнде РАБ 'би ьовдю. Шьойле деди: „Ей атамъз Исраил'ин Танръсъ РАБ, Сонсузлук бойунджа сана ьовгюлер олсун! Я РАБ, бюйюклюк, гюч, йюджелик, Зафер ве гьоркем сениндир. Гьокте ве йерде олан хер шей сениндир. Егеменлик сениндир, я РАБ! Сен хер шейден йюджесин. Зенгинлик ве онур сенден гелир. Хер шейе егеменсин. Гюч ве йетки сенин елиндедир. Бирини йюкселтмек ве гючлендирмек Сенин елиндедир. Шимди, ей Танръмъз, сана шюкредериз, Гьоркемли адънъ ьовериз. „Ама бен кимим, халкъм ким ки, бьойле гьонюлден армаанлар веребилелим? Хер шей сендендир. Биз анджак сенин елинден алдъкларъмъзъ сана вердик. Сенин ьонюнде гарибиз, ябанджъйъз аталаръмъз гиби. Йерйюзюндеки гюнлеримиз бир гьолге гибидир, калъджъ деилдир. Я РАБ Танръмъз, кутсал адъна бир тапънак япмак ичин саладъъмъз бу бюйюк сервет сенин елиндендир, хепси сениндир. Йюреи сънадъънъ, дорулуктан хошландъънъ билирим. Хер шейи ичтенликле, гьонюлден вердим. Шимди бурада олан халкънън сана насъл истекле баъшлар вердиини севинчле гьордюм. Я РАБ, аталаръмъз Ибрахим'ин, Исхак'ън, Исраил'ин Танръсъ, бу истеи сонсуза дек халкънън йюреинде ве дюшюнджесинде тут, онларън сана балъ калмаларънъ сала. Олум Сюлейман'а бютюн буйрукларъна, уяръларъна, куралларъна уймак, хазърлъънъ яптъъм тапънаъ курмак ичин истекли бир йюрек вер.“ Сонра Давут бютюн топлулуа, „Танрънъз РАБ 'би ьовюн!“ деди. Бьойледже хепси аталарънън Танръсъ РАБ 'би ьовдю; Танръ'нън ве кралън ьонюнде башларънъ еип йере капандъ. Ертеси гюн халк РАБ 'бе курбанлар кесип якмалък сунулар сунду: Бин боа, бин коч, бин кузунун янъсъра, бютюн Исраиллилер ичин дьокмелик сунулар ве бирчок башка курбан. О гюн Исраиллилер бюйюк бир севинчле РАБ 'бин ьонюнде йийип ичтилер. Бундан сонра Давут олу Сюлейман'ъ икинджи кез крал оларак онайладълар. Сюлейман'ъ РАБ 'бин ьонюнде ьондер, Садок'у да кяхин оларак месхеттилер. Бьойледже Сюлейман бабасъ Давут'ун йерине РАБ 'бин тахтъна отурду. Башарълъ олду. Бютюн Исраил халкъ онун сьозюне уйду. Йьонетиджилерин, гючлю кишилерин ве Давут'ун оулларънън тюмю Крал Сюлейман'а балъ каладжакларъна сьоз вердилер. РАБ бютюн Исраиллилер'ин гьозюнде Сюлейман'ъ чок йюкселтти ве даха ьондже Исраил'де хичбир кралън еришемедии бир краллък гьоркемийле донаттъ. Ишай олу Давут бютюн Исраил'де краллък яптъ. Йеди йъл Хеврон'да, отуз юч йъл Йерушалим'де олмак юзере топлам кърк йъл Исраил'де краллък яптъ. Гюзел бир яшлълък дьонеминде ьолдю. Зенгинлик ве онур долу гюнлер яшадъ. Йерине олу Сюлейман крал олду. Крал Давут'ун краллъъ дьонеминдеки ьотеки олайлар, башъндан сонуна дек Билиджи Самуел'ин, Пейгамбер Натан'ън, Билиджи Гад'ън тарихинде язълъдър. Краллъъ дьонеминдеки бютюн айрънтълар, не денли гючлю олдуу, башъндан гечен олайлар, Исраил'де ве чевредеки юлкелерде олуп битенлер бу тарихте язълъдър. Давут олу Сюлейман краллъънъ саламлаштърдъ. Чюнкю Танръсъ РАБ онунлайдъ ве ону чок йюджелтти. Сюлейман бютюн Исраиллилер'и –бинбашъларъ, йюзбашъларъ, яргъчларъ, Исраил'ин бой башларъ олан ьондерлери– чаърттъ. Сонра бютюн топлулукла бирликте Гивон'даки тапънма йерине гитти. Чюнкю РАБ 'бин кулу Муса'нън чьолде яптъъ Танръ'йла Булушма Чадъръ орадайдъ. Анджак Давут Танръ'нън Антлашма Сандъъ 'нъ Кирят-Йеарим'ден гетирип Йерушалим'де хазърладъъ чадъра коймушту. Хур олу Ури олу Бесалел'ин яптъъ тунч сунаъ да Гивон'да РАБ 'бин Конуту'нун ьонюне йерлештирмишти. Сюлейман'ла топлулук орада РАБ 'бе данъштълар. Сюлейман РАБ 'бин ьонюне, Булушма Чадъръ'нън ьонюндеки тунч сунаа чъкарак юзеринде бин якмалък суну сунду. Танръ о гедже Сюлейман'а гьорюнюп, „Сана не вермеми истерсин?“ дийе сорду. Сюлейман, „Бабам Давут'а бюйюк ийиликлер яптън“ дийе каршълък верди, „Бени де онун йерине крал атадън. Я РАБ Танръ, бабам Давут'а вердиин сьоз йерине гелсин! Бени йерйюзюнюн тозу кадар чок олан бир халкън кралъ яптън. Шимди бу халкъ йьонетебилмем ичин бана билги ве билгелик вер. Башка тюрлю сенин бу бюйюк халкънъ ким йьонетебилир!“ Танръ Сюлейман'а, „Демек йюреинин дилеи бу“ деди, „Зенгинлик, мал мюлк, онур я да сенден нефрет еденлерин ьолюмюню истемедин, кендин ичин узун ьомюр де истемедин. Бунларън йерине сени башъна крал яптъъм халкъмъ йьонетмек ичин билги ве билгелик истедин. Сана билги ве билгелик вериледжектир. Сана айръджа ьойле бир зенгинлик, мал мюлк ве онур вереджеим ки, бензери не сенден ьонджеки кралларда гьорюлмюштюр, не де сенден сонракилерде гьорюледжектир.“ Бундан сонра Сюлейман Гивон'даки тапънма йеринден, Булушма Чадъръ'ндан айрълъп Йерушалим'е гитти. Исраил'и орадан йьонетти. Крал Сюлейман саваш арабаларъйла атларънъ топладъ. Бин дьорт йюз саваш арабасъ, он ики бин атъ вардъ. Бунларън бир късмънъ саваш арабаларъ ичин айрълан кентлере, бир късмънъ да кенди янъна, Йерушалим'е йерлештирди. Краллъъ дьонеминде Йерушалим'де алтън ве гюмюш таш деерине дюштю. Седир аачларъ Шефела'даки ябанъл инджир аачларъ кадар боллаштъ. Сюлейман'ън атларъ Мъсър ве Кеве'ден гетирилирди. Кралън тюджджарларъ атларъ Кеве'ден сатън алърдъ. Мъсър'дан бир саваш арабасъ алтъ йюз, бир ат йюз елли шекел гюмюше гетирилирди. Бунларъ бютюн Хитит ве Арам кралларъна сатарлардъ. Сюлейман РАБ адъна бир тапънак, кендиси ичин де бир сарай яптърмая карар верди. Йюк ташъмак ичин йетмиш бин, даларда таш кесмек ичин сексен бин, бунлара гьозджюлюк етмек ичин де юч бин алтъ йюз киши гьоревлендирди. Сур Кралъ Хирам'а да шу хабери гьондерди: „Бабам Давут'ун отурмасъ ичин сарай япълъркен кендисине гьондердиин седир томрукларъндан бана да гьондер. Танръм РАБ 'бе адамак юзере, О'нун адъна бир тапънак япъйорум. Бу тапънакта хош кокулу бухур якъп адак екмеклерини сюрекли оларак масая дизеджеиз. Сабах акшам, хер Шабат Гюню, хер Йени Ай ве Танръмъз РАБ 'бин белирледии байрамларда орада якмалък сунулар сунаджаъз. Исраил'е бунларъ сюрекли япмасъ буйрулду. „Япаджаъм тапънак бюйюк оладжак. Чюнкю Танръмъз бютюн танрълардан бюйюктюр. Ама О'на бир тапънак япмая кимин гюджю йетер? Чюнкю О гьоклере, гьоклерин гьоклерине биле съмаз. Бен кимим ки О'на бир тапънак япайъм! Анджак ьонюнде бухур якълабиледжек бир йер япабилирим. „Бана бир адам гьондер; Яхуда ве Йерушалим'де бабам Давут'ун йетиштирдии усталаръмла чалъшсън. Алтън, гюмюш, тунч ве демири ишлемеде; мор, кърмъзъ, ладживерт кумаш докумада, оймаджълъкта уста олсун. „Бана Любнан'дан седир, чам, алгум томрукларъ да гьондер. Адамларънън орадаки аачларъ кесмекте уста олдукларънъ билийорум. Беним адамларъм да сенинкилерле бирликте чалъшсън. Ьойле ки, бана чок сайъда томрук салаябилсинлер. Чюнкю япаджаъм тапънак бюйюк ве гьоркемли оладжак. Аач кесен адамларъна йирми бин кор булгур, йирми бин кор арпа, йирми бин бат шарап, йирми бин бат зейтиняъ вереджеим.“ Сур Кралъ Хирам Сюлейман'а мектупла шу янътъ гьондерди: „ РАБ халкънъ севдии ичин, сени онларън кралъ яптъ.“ Хирам мектубуну шьойле сюрдюрдю: „Йери гьою яратан Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бе ьовгюлер олсун! Крал Давут'а билге бир оул верди; РАБ ичин бир тапънак, кендиси ичин де бир сарай япаджак акъллъ ве анлайъшлъ бир оул. „Сана Хурам-Ави адънда уста ве акъллъ бирини гьондерийорум. Аннеси Данлъ, бабасъ Сурлу'дур. Алтън, гюмюш, тунч, демир, таш ве тахта ишлемекте; индже кетен, мор, ладживерт ве кърмъзъ кумаш докумакта устадър. Хер тюрлю оймаджълъкта уста олдуу гиби хер тасаръмъ уйгулаябиледжек йетенектедир. Усталарънла ве бабанън, ефендим Давут'ун йетиштирдии усталарла чалъшаджак. „Ефендим, сьозюню еттиин будай, арпа, зейтиняъ ве шарабъ кулларъна гьондер. Биз де сана герекен бютюн томрукларъ Любнан'да кесер, дениз йолуйла, салларла Яфа'я кадар йюздюрюрюз. Сонра сен томрукларъ алъп Йерушалим'е гьотюрюрсюн.“ Бабасъ Давут'ун яптъъ сайъмдан сонра, Сюлейман да Исраил'де яшаян бютюн ябанджълар арасънда бир сайъм яптъ. Ябанджъларън сайъсъ 153 600 киши оларак белирленди. Бунлардан 70 000'ине йюк ташъма, 80 000'ине даларда таш кесме, 3 600'юне де ишчилери чалъштърма гьореви верилди. Сюлейман бундан сонра РАБ 'бин Йерушалим'де бабасъ Давут'а гьорюндюю Мория Даъ'нда РАБ 'бин Тапънаъ'нъ яптърмая башладъ. Йевуслу Орнан'ън олан бу харман йерини Давут саламъштъ. Сюлейман краллъънън дьордюнджю йълънън икинджи айънън икинджи гюнюнде япъйъ башлаттъ. Танръ'нън Тапънаъ ичин аттъъ темел, ески ьолчюлере гьоре алтмъш аршън узунлуунда, йирми аршън генишлииндейди. Тапънаън ьон джепхесини бойдан боя каплаян ейванънън генишлии йирми аршън, йюксеклии йюз йирми аршъндъ. Сюлейман ич дуварларъ саф алтънла каплаттъ. Ана бьолюмюн дуварларънъ да ьондже чам тахтасъйла, сонра саф алтънла каплаттъ; хурма ааджъ ве зинджир мотифлерийле сюслетти. Тапънаъ деерли ташларла безетти. Кулланълан алтън Парвайим'ден гетирилмишти. Киришлери, капъ ешиклерини, дуварларла капъларъ алтънла каплаттъ. Дуварлара Керувлар ойдурду. Ен Кутсал Йер 'и яптъ: Узунлуу тапънаън генишлиине ешитти; узунлуу да генишлии де йирмишер аршъндъ. Ен Кутсал Йер'ин ич дуварларънъ алтъ йюз талант саф алтънла каплаттъ. Алтън чивилерин аърлъъ елли шекелди. Сюлейман йукаръ одаларъ да алтънла каплаттъ. Ен Кутсал Йер'де ики Керув хейкели яптърарак алтънла каплаттъ. Керувлар'ън канатларънън узунлуу йирми аршъндъ. Керувлар'дан биринин канадъ беш аршъндъ ве тапънаън дуваръна еришийорду. Ьобюр канат да беш аршъндъ ве ьотеки Керув'ун канадъна деийорду. Айнъ шекилде ьотеки Керув'ун да канадъ беш аршъндъ ве тапънаън дуваръна еришийорду. Ьобюр канат да беш аршъндъ ве биринджи Керув'ун канадъна деийорду. Аякта дуран ве ачълмъш канатларънън узунлуу йирми аршън олан Керувлар'ън йюзю ана бьолюме бакъйорду. Ен Кутсал Йер'ин пердеси ладживерт, мор, кърмъзъ кумаштан ве индже кетенден япълмъштъ. Юзеринде Керув ишлемелери вардъ. Сюлейман отуз бешер аршън йюксеклиинде ики сютун яптъръп тапънаън ьонюне диктирди. Сютун башлъкларъ бешер аршън йюксеклииндейди. Герданлъа бензер зинджирлер яптърарак сютунларън юзерине койдурду. Йюз нар мотифи яптъръп зинджирлере тактърдъ. Сютунларъ тапънаън ьонюне диктирип садакине Якин, солдакине Боаз адънъ верди. Сюлейман тунчтан бир сунак яптърдъ. Сунаън енийле узунлуу йирмишер аршън, йюксеклии он аршъндъ. Дьокме тунчтан он аршън чапънда, беш аршън деринлиинде, чевреси отуз аршън йуварлак бир хавуз яптърдъ. Хавузун дъшъ боа кабартмаларъйла кушатълмъштъ. Хер аршънда онар тане олан бу кабартмалар ики съра халиндейди ве гьовдейле бирликте дьокюлмюштю. Хавуз ючю кузейе, ючю батъя, ючю гюнейе, ючю де доуя бакан он ики боа хейкели юзерине отуртулмушту. Боаларън саръларъ иче дьонюктю. Хавузун чепери дьорт пармак калънлъъндайдъ; кенарларъ кясе кенарларънъ, нилюферлери андъръйорду. Юч бин бат су алъйорду. Сюлейман йъкама ишлери ичин он казан яптърдъ. Бешини сунаън гюнейине, бешини кузейине йерлештирди. Якмалък сунуларън парчаларъ бунларда йъканърдъ. Хавуз исе кяхинлерин йъканмасъ ичинди. Сюлейман танъма уйгун бичимде яптърдъъ он алтън кандиллии тапънаън ичине, беши сада, беши солда олмак юзере йерлештирди. Яптърдъъ он масанън бешини де тапънаън саъна, бешини солуна йерлештирди. Айръджа йюз алтън чанак яптърдъ. Кяхинлерин авлусуну, бюйюк авлуйла капъларънъ яптърдъ. Капъларъ тунчла каплаттъ. Хавузу исе тапънаън гюнейдоу кьошесине йерлештирди. Хирам ковалар, кюреклер, чанаклар яптъ. Бьойледже Крал Сюлейман ичин юстленмиш олдуу Танръ'нън Тапънаъ'йла илгили ишлери тамамламъш олду: Ики сютун ве ики йуварлак сютун башлъъ, бу башлъкларъ сюслейен ики ьоргюлю а, Сютунларън йуварлак башлъкларънъ сюслейен ики ьоргюлю аън юзерини икишер съра халинде сюслейен дьорт йюз нар мотифи, Он казан ве аяклъкларъ, Хавуз ве хавузу ташъян он ики боа хейкели, Ковалар, кюреклер, бюйюк чаталлар. Хурам-Ави'нин Крал Сюлейман ичин РАБ 'бин Тапънаъ'на яптъъ бютюн ешялар парлак тунчтандъ. Крал бунларъ Шериа Овасъ'нда, Суккот иле Середата арасъндаки килли топракларда дьоктюрмюштю. Сюлейман'ън яптърдъъ ешялар о кадар чокту ки, кулланълан тунджун хесабъ тутулмадъ. Сюлейман'ън Танръ'нън Тапънаъ ичин яптърдъъ алтън ешялар шунлардъ: Алтън сунак ве екмеклерин Танръ'нън хузуруна кондуу масалар, Ич оданън ьонюне йерлештирилен ве курала уйгун оларак якълан саф алтъндан кандилликлерле кандиллери, Чичек сюслемелери, кандиллер, машалар. –Бунлар саф алтъндандъ.– Саф алтън фитил машаларъ, чанаклар, табаклар, бухурданлар ве тапънаън алтън капъларъ. Ен Кутсал Йер 'ин ве ана бьолюмюн капъларъ да алтъндандъ. РАБ 'бин Тапънаъ'нън япъмъ тамамланънджа Сюлейман, бабасъ Давут'ун ададъъ алтън, гюмюш ве ьобюр ешяларъ гетирип Танръ'нън Тапънаъ'нън хазине одаларъна йерлештирди. Сюлейман РАБ 'бин Антлашма Сандъъ 'нъ Давут Кенти олан Сийон'дан гетирмек юзере Исраил халкънън илери геленлерийле бютюн оймак ве бой башларънъ Йерушалим'е чаърдъ. Хепси йединджи айдаки байрамда кралън ьонюнде топландъ. Исраил'ин бютюн илери геленлери топланънджа, Левилилер Антлашма Сандъъ'нъ йерден калдърдълар. Сандъъ, Булушма Чадъръ'нъ ве чадърдаки бютюн кутсал ешяларъ Левили кяхинлер тапънаа ташъдълар. Крал Сюлейман ве бютюн Исраил топлулуу Антлашма Сандъъ'нън ьонюнде сайъсъз давар ве съър курбан етти. Кяхинлер РАБ 'бин Антлашма Сандъъ'нъ тапънаън ич одасъна, Ен Кутсал Йер 'е ташъйъп Керувлар 'ън канатларънън алтъна йерлештирдилер. Керувлар'ън канатларъ сандъън кондуу йерин юстюне кадар узанъйор ве сандъъ да, съръкларънъ да ьортюйорду. Съръклар ьойле узунду ки, учларъ ич оданън ьонюнден гьорюнюйорду. Анджак дъшаръдан гьорюнмюйорду. Бунлар хяля орададър. Сандъън ичинде Муса'нън Хорев Даъ'нда койдуу ики левхадан башка бир шей йокту. Бунлар Мъсър'дан чъкъшларънда РАБ 'бин Исраиллилер'ле яптъъ антлашманън левхаларъйдъ. Кяхинлер Кутсал Йер 'ден чъктълар. Орада булунан кяхинлерин хепси, бьолюклеринин сърасънъ беклемеден, кендилерини кутсамъшлардъ. Бютюн Левили езгиджилер –Асаф, Хеман, Йедутун, оулларъйла кардешлери– зиллерле, ченк ве лирлерле, индже кетен кушанмъш оларак сунаън доусунда йерлерини алмъшлардъ. Боразан чалан йюз йирми кяхин онлара ешлик едийорду. Боразан чаланларла езгиджилер тек сес халинде РАБ 'бе шюкредип ьовгюлер сунмая башладълар. Боразан, зил ве чалгъларън ешлиинде сеслерини йюкселтерек РАБ 'би шьойле ьовдюлер: „ РАБ ийидир; Севгиси сонсуза дек калъджъдър.“ О анда РАБ 'бин Тапънаъ'нъ бир булут долдурду. Бу булут йюзюнден кяхинлер гьоревлерини сюрдюремедилер. Чюнкю РАБ Танръ'нън гьоркеми тапънаъ долдурмушту. О заман Сюлейман шьойле деди: „Я РАБ, каранлък булутларда отурурум демиштин. Сенин ичин гьоркемли бир тапънак, сонсуза дек яшаяджаън бир конут яптъм.“ Крал аякта дуран бютюн Исраил топлулууна дьонерек онларъ кутсадъктан сонра шьойле деди: „Бабам Давут'а вердии сьозю тутан Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бе ьовгюлер олсун! РАБ демишти ки, ‚Халкъмъ Мъсър'дан чъкардъъм гюнден бу яна, ичинде булунаджаъм бир тапънак яптърмак ичин Исраил оймакларъна аит кентлерден хичбирини сечмедим. Ичлеринден халкъм Исраил'и йьонетеджек бирини де сечмедим. Анджак адъмън ичинде булунаджаъ йер оларак Йерушалим'и, халкъм Исраил'и йьонетмеси ичин Давут'у сечтим.‘ „Бабам Давут Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бин адъна бир тапънак япмайъ йюректен истийорду. Ама РАБ, бабам Давут'а, ‚Адъма бир тапънак япмайъ йюректен истемен ийи бир шей‘ деди, ‚Не вар ки, адъма япъладжак бу тапънаъ сен деил, ьоз олун япаджак.‘ „ РАБ вердии сьозю йерине гетирди. РАБ 'бин сьозю уярънджа, бабам Давут'тан сонра Исраил тахтъна бен гечтим ве Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бин адъна тапънаъ бен яптърдъм. Айръджа РАБ 'бин Исраил халкъйла яптъъ антлашманън ичинде корундуу сандъъ орая йерлештирдим.“ Сюлейман РАБ 'бин сунаънън ьонюнде, Исраил топлулуунун каршъсънда дуруп еллерини гьоклере ачтъ. Беш аршън узунлуунда, беш аршън енинде, юч аршън йюксеклиинде тунч бир кюрсю яптъръп авлунун ортасъна курдурмушту. Бу кюрсюнюн юстюнде дурду, Исраил топлулуунун ьонюнде диз чьокюп еллерини гьоклере ачтъ. „Я РАБ, Исраил'ин Танръсъ, йерде ве гьокте сана бензер башка танръ йоктур“ деди, „Бютюн йюреклерийле йолуну излейен кулларънла яптъън антлашмая балъ калърсън. Азънла кулун бабам Давут'а вердиин сьозю бугюн еллеринле йерине гетирдин. „Шимди, я РАБ, Исраил'ин Танръсъ, кулун бабам Давут'а вердиин ьобюр сьозю де тутманъ истийорум. Она, ‚Сенин сойундан Исраил тахтъна отураджакларън ардъ аркасъ кесилмейеджектир; йетер ки, чоджукларън ясам уярънджа ьонюмде сенин гиби диккатле йюрюсюнлер‘ демиштин. Я РАБ, Исраил'ин Танръсъ, шимди кулун Давут'а вердиин сьозю йерине гетирмени истийорум. „Танръ герчектен йерйюзюнде, инсанлар арасънда яшар мъ? Сен гьоклере, гьоклерин гьоклерине биле съмазсън. Беним яптъъм бу тапънак не ки! Я РАБ Танръм, кулунун еттии дуайъ, ялваръшъ ишит; дуасъна ве якаръшъна кулак вер. Гьозлерин гедже гюндюз, ‚Адъмъ орая йерлештиреджеим!‘ дедиин бу тапънаън юзеринде олсун. Кулунун бурая йьонелерек еттии дуайъ ишит. Бурая йьонелерек дуа еден кулунун ве халкън Исраил'ин якаръшънъ ишит. Гьоклерден, отурдуун йерден кулак вер; дуйунджа баъшла. „Бири комшусуна каршъ гюнах ишлейип ант ичмек зорунда калдъънда, гелип бу тапънакта, сенин сунаънън ьонюнде ант ичерсе, гьоклерден кулак вер ве гереини яп. Сучлуя каршълъънъ веререк, сучсузу хаклъ чъкарарак кулларънъ яргъла. „Сана каршъ гюнах ишледии ичин дюшманларъна йеник дюшен халкън Исраил йине сана дьонер, адънъ анар, бу тапънакта дуа едип якарарак ьонюне чъкарса, гьоклерден кулак вер, халкън Исраил'ин гюнахънъ баъшла. Онларъ кендилерине ве аталаръна вердиин юлкейе йине кавуштур. „Халкън сана каршъ гюнах ишледии ичин гьоклер капанъп ямур ямазса, съкънтъя дюшен халкън бурая йьонелип дуа едер, адънъ анар ве гюнахларъндан дьонерсе, гьоклерден кулак вер; кулларънън, халкън Исраил'ин гюнахларънъ баъшла. Онлара дору йолда йюрюмейи ьорет, халкъна мюлк оларак вердиин юлкене ямурларънъ гьондер. „Юлкейи кътлък, салгън хасталък, самйели, кюф, търтъл я да чекиргелер кавурдуунда, дюшманлар кентлерден биринде халкънъ кушаттъънда, херханги бир фелакет я да хасталък орталъъ сардъънда, халкъндан бир киши я да бютюн халкън Исраил башъна гелен фелакети, аджъйъ каврар, дуа едип якарарак еллерини бу тапънаа дору ачарса, гьоклерден, отурдуун йерден кулак вер ве баъшла. Инсанларън йюреклерини ялнъзджа сен билирсин. Онлара яптъкларъна гьоре давран ки, аталаръмъза вердиин бу юлкеде яшадъкларъ сюредже сенден корксунлар ве сенин йолунда йюрюсюнлер. „Халкън Исраил'ден олмаян, ама сенин йюдже адънъ, гюджюню, кудретини дуйуп узак юлкелерден гелен ябанджълар бу тапънаа гелип дуа едерлерсе, гьоклерден, отурдуун йерден кулак вер, ялваръшларънъ янътла. Ьойле ки, дюнянън бютюн улусларъ, халкън Исраил гиби, адънъ билсин, сенден корксун ве яптърдъъм бу тапънаън сана аит олдууну ьоренсин. „Халкън, дюшманларъна каршъ гьостердиин йолдан саваша гидеркен сана, сечтиин бу кенте ве адъна яптърдъъм бу тапънаа йьонелип дуа едерсе, дуаларъна, якаръшларъна гьоклерден кулак вер ве онларъ куртар. „Сана каршъ гюнах ишледиклеринде –гюнах ишлемейен тек киши йоктур– ьофкеленип онларъ якън я да узак бир юлкейе тутсак оларак гьотюреджек дюшманларънън елине теслим едерсен, онлар да тутсак олдукларъ юлкеде пишманлък дуйуп гюнахларъндан дьонер, ‚Гюнах ишледик, йолдан сапъп кьотюлюк яптък‘ дийерек сана якарърларса, тутсак олдукларъ юлкеде джандан ве йюректен сана дьонерлерсе, аталаръна вердиин юлкелерине, сечтиин кенте ве адъна яптърдъъм тапънаа йьонелип дуа едерлерсе, гьоклерден, отурдуун йерден дуаларъна, якаръшларъна кулак вер, онларъ куртар. Сана каршъ гюнах ишлемиш олан халкънъ баъшла. „Шимди, ей Танръм, бизи гьор ве бурада едилен дуая кулак вер. „Чък, я РАБ Танръ, яшаяджаън йере, Гюджюню симгелейен Сандък'ла бирликте. Я РАБ Танръ, кяхинлерин куртулушу кушансън, Садък кулларън ийиликлеринле севинсинлер. Я РАБ Танръ, месхеттиин крала йюз чевирме. Кулун Давут'а яптъън ийиликлери анъмса.“ Сюлейман дуасънъ битириндже, гьоктен атеш ядъ; якмалък сунуларла курбанларъ йийип битирди. РАБ 'бин гьоркеми тапънаъ долдурду. РАБ 'бин Тапънаъ О'нун гьоркемийле долунджа кяхинлер тапънаа гиремедилер. Гьоктен яан атеши ве тапънаън юзериндеки РАБ 'бин гьоркемини гьорен Исраиллилер авлуда йюзюстю йере капандълар; РАБ 'бе тапънарак О'ну ьовдюлер: „ РАБ ийидир; Севгиси сонсуза дек калъджъдър.“ Крал ве бютюн халк РАБ 'бин ьонюнде курбан кестилер. Крал Сюлейман йирми ики бин съър, йюз йирми бин давар курбан етти. Бьойледже крал ве халк Танръ'нън Тапънаъ'нъ адамъш олдулар. Кяхинлер йерлерини алмъшлардъ. Крал Давут'ун РАБ 'би ьовмек ичин яптърдъъ ве „ РАБ 'бин севгиси сонсуза дек калъджъдър“ дийерек ьоверкен кулландъъ чалгъларъ алан Левилилер де йерлерини алмъштъ. Левилилер'ин каршъсънда дуран кяхинлер боразанларънъ чалъйорлардъ. Бу сърада бютюн Исраиллилер аякта дуруйорду. Сюлейман РАБ 'бин Тапънаъ'нън ьонюндеки авлунун орта късмънъ кутсадъ. Якмалък сунуларла есенлик сунуларънън ялъ парчаларънъ орада сунду. Чюнкю яптърдъъ тунч сунак якмалък сунуларъ, тахъл сунуларънъ ве ялъ парчаларъ алмадъ. Сюлейман, Лево-Хамат'тан Мъсър Вадиси'не кадар хер йерден гелен Исраиллилер'ин олуштурдуу чок бюйюк бир топлулукла бирликте байрамъ йеди гюн кутладъ. Секизинджи гюн кутсал бир топлантъ яптълар. Сунаъ адамая йеди гюн, байрамъ кутламая да йеди гюн айърдълар. Крал йединджи айън йирми ючюнджю гюню халкъ евлерине гьондерди. РАБ 'бин, Давут, Сюлейман ве халкъ Исраил ичин япмъш олдуу ийиликтен долайъ хепси мутлуйду, севинчле джошуйорду. Сюлейман РАБ 'бин Тапънаъ'нъ, сарайъ ве РАБ 'бин Тапънаъ'йла кенди сарайънда япмайъ истедии бютюн ишлери башаръйла битириндже, РАБ геджелейин она гьорюнерек шьойле деди: „Дуанъ дуйдум. Бурайъ кендиме курбан сунулан тапънак оларак сечтим. „Ямур ямасън дийе гьою кападъъмда, топраън юрюнюню йийип битирмеси ичин чекиргелере буйрук вердиимде я да халкъмън арасъна салгън хасталък гьондердиимде, адъмла чарълан халкъм алчакгьонюллюлюю такънър, бана йьонелип дуа едер, кьотю йолларъндан дьонерсе, гьоктен онларъ дуяджаъм, гюнахларънъ баъшлайъп юлкелерини салъа кавуштураджаъм. Гьозлерим бурада едилен дуая ачък, кулакларъм ишитиджи оладжак. Адъм сюрекли орада булунсун дийе бу тапънаъ сечип кутсал кълдъм. Гьозлерим онун юстюнде, йюреим хер заман орада оладжактър. Сана гелиндже, бабан Давут'ун яптъъ гиби йолларъмъ излер, буйурдуум хер шейи япар, куралларъма ве илкелериме уярсан, бабан Давут'ла, ‚Исраил тахтъндан сенин сойунун ардъ аркасъ кесилмейеджектир‘ дийе яптъъм антлашмая балъ калъп краллъънъ пекиштиреджеим. „Ама сиз йолларъмдан сапар, куралларъмъ, буйрукларъмъ бъракър, гидип башка илахлара куллук едер, тапарсанъз, сизе вердиим юлкеден сизи сьокюп атаджаъм, адъма кутсал кълдъъм бу тапънаъ терк едеджеим; бурайъ бютюн улусларън ашаълайъп алай еттии бир йер дурумуна гетиреджеим. Бу гьостеришли тапънаън ьонюнден геченлер хайретле, ‚ РАБ бу юлкейи ве тапънаъ неден бу дурума гетирди?‘ дийе сораджаклар. Ве дийеджеклер ки, ‚Исраил халкъ, аталарънъ Мъсър'дан чъкаран Танръларъ РАБ 'би терк етти; башка илахларън ардъндан гитти, онлара тапъп куллук етти. РАБ бу йюзден бу кьотюлюклери башларъна гетирди.‘“ Сюлейман РАБ 'бин Тапънаъ'йла кенди сарайънъ йирми йълда битирди. Сонра Хирам'ън кендисине вердии кентлери онаръп Исраиллилер'ин буралара йерлешмесини саладъ. Ардъндан Хамат-Сова юзерине йюрюйерек орайъ еле гечирди. Чьолде Тадмор Кенти'ни онардъ. Хама йьоресинде яптърдъъ бютюн амбарлъ кентлерин япъмънъ битирди. Йукаръ ве Ашаъ Бейтхорон'у йениден куруп чеврелерини сурларла, сюргюлю капъларла саламлаштърдъ. Баалат'ъ ве йьонетиминдеки бютюн амбарлъ кентлери, саваш арабаларъйла атларън булундуу кентлери де онаръп гючлендирди. Бьойледже Йерушалим'де, Любнан'да, йьонетими алтъндаки бютюн топракларда хер истедиини яптърмъш олду. Исраил халкъндан олмаян Хититлер, Аморлулар, Перизлилер, Хивлилер ве Йевуслулар'дан артакаланлара гелиндже, Сюлейман Исраил халкънън йок етмедии бу инсанларън сойундан гелип юлкеде каланларъ ангаряя кошту. Бу дурум бугюн де сюрюйор. Анджак Исраил халкъндан хич кимсейе кьолелик яптърмадъ. Онлар савашчъ, бирлик комутанъ, саваш арабаларъйла атлъларън комутанъ оларак гьорев яптълар. Крал Сюлейман адъна халкъ денетлейен ики йюз елли гьоревли де Исраил халкъндандъ. Сюлейман, „Каръм Исраил Кралъ Давут'ун сарайънда калмамалъ. Чюнкю РАБ 'бин Антлашма Сандъъ 'нън гирдии йерлер кутсалдър“ дийерек фиравунун къзънъ Давут Кенти'нден кендиси ичин яптърдъъ сарая гетиртти. Тапънаън ейванънън ьонюнде, яптърдъъ сунакта РАБ 'бе якмалък сунулар сунду. Шабат Гюню, Йени Ай, йълън юч байрамъ –Маясъз Екмек, Хафталар ве Чардак байрамларъ – ичин Муса'нън буйурдуу сунуларъ гюню гюнюне сунду. Бабасъ Давут'ун койдуу курал уярънджа, кяхин бьолюклерине айръ айръ гьоревлер верди. Левилилер'и Танръ'йъ ьовме ве хер гюнюн геректирдии ишлерде кяхинлере ярдъм етме гьоревине атадъ. Капъ ньобетчилерини де бьолюклерине гьоре деишик капъларда гьоревлендирди. Чюнкю Танръ адамъ Давут бьойле буйурмушту. Бунлар, хазине одаларъна илишкин конулар дахил, хичбир конуда кралън кяхинлерле Левилилер'е вердии буйруклардан айрълмадълар. РАБ 'бин Тапънаъ'нън темелинин атълдъъ гюнден битимине дек Сюлейман'ън япмак истедии хер иш йерине гетирилди. Бьойледже РАБ 'бин Тапънаъ'нън япъмъ тамамланмъш олду. Бундан сонра Сюлейман Есйон-Гевер'е, Едом къйъсъндаки Ейлат'а гитти. Хирам она денизи билен гемиджилер ве кенди гьоревлилери араджълъъйла гемилер гьондерди. Крал Сюлейман'ън адамларъйла бирликте Офир'е гиден бу гемиджилер, дьорт йюз елли талант алтън гетирдилер. Саба Краличеси, Сюлейман'ън юнюню дуйунджа, ону четин соруларла сънамак ичин Йерушалим'е гелди. Чешитли бахарат, чок миктарда алтън ве деерли ташларла йюклю бюйюк бир керван ешлиинде гелен краличе, аклъндан гечен хер шейи Сюлейман'ла конушту. Сюлейман онун бютюн соруларъна каршълък верди. Кралън она янът булмакта гючлюк чектии хичбир кону олмадъ. Крала, „Юлкемдейкен, яптъкларънла ве билгелиинле илгили дуйдукларъм доруймуш“ деди, „Ама гелип кенди гьозлеримле гьорюнджейе дек анлатъланлара инанмамъштъм. Бюйюк билгелиинин яръсъ биле бана анлатълмадъ. Дуйдукларъмдан даха юстюнсюн. Не мутлу адамларъна! Не мутлу сана хизмет еден гьоревлилере! Чюнкю сюрекли билгелиине танък олуйорлар. Сенден хошнут калан, адъна егеменлик сюрмен ичин сени тахта отуртан Танрън РАБ 'бе ьовгюлер олсун! Танрън Исраил'и севдии, сонсуза дек корумак истедии ичин, адалети ве дорулуу саламан ичин сени Исраил'е крал яптъ.“ Саба Краличеси крала 120 талант алтън, чок бюйюк миктарда бахарат ве деерли ташлар армаан етти. Крала армаан еттии бахаратън бензери йокту. Бу арада Хирам'ън адамларъйла Сюлейман'ън адамларъ Офир'ден алтън, алгум керестесийле деерли ташлар гетирдилер. Крал, РАБ 'бин Тапънаъ'йла сарайън басамакларънъ, чалгъджъларън лирлерийле ченклерини бу алгум керестесинден яптърдъ. Яхуда бьолгесинде даха ьондже бьойлеси гьорюлмемишти. Крал Сюлейман Саба Краличеси'нин хер истеини, хер дилеини йерине гетирди. Краличенин кендисине гетирдиклеринден даха фазласънъ она верди. Бундан сонра краличе адамларъйла бирликте орадан айрълъп кенди юлкесине дьондю. Сюлейман'а бир йълда гелен алтънън миктаръ 666 талантъ булуйорду. Тюджджарларън ве алъм сатъмла урашанларън гетирдии алтън бунун дъшъндайдъ. Арабистан'ън бютюн кралларъйла Исраил валилери де Сюлейман'а алтън, гюмюш гетирийорлардъ. Крал Сюлейман дьовме алтъндан хер бири алтъ йюз шекел аърлъънда ики йюз бюйюк калкан яптърдъ. Айръджа хер бири юч йюз шекел аърлъънда дьовме алтъндан юч йюз кючюк калкан яптърдъ. Крал бу калканларъ Любнан Орманъ адъндаки сарая койду. Крал филдишинден бюйюк бир тахт яптъръп саф алтънла каплаттъ. Тахтън алтъ басамаъ, бир де алтън аяк табуреси вардъ. Бунлар тахта балъйдъ. Отурулан йерин ики янънда коллар, хер колун янънда бирер аслан хейкели булунуйорду. Алтъ басамаън ики янънда он ики аслан хейкели вардъ. Хичбир краллъкта бьойлеси япълмамъштъ. Крал Сюлейман'ън кадехлерийле Любнан Орманъ адъндаки сарайън бютюн ешяларъ саф алтъндан япълмъш, хич гюмюш кулланълмамъштъ. Чюнкю Сюлейман'ън дьонеминде гюмюшюн деери йокту. Кралън гемилери Хирам'ън адамларънън йьонетиминде Таршиш'е гидерди. Бу гемилер юч йълда бир алтън, гюмюш, филдиши ве тюрлю маймунларла йюклю оларак дьонерлерди. Крал Сюлейман дюнянън бютюн кралларъндан даха зенгин, даха билгейди. Танръ'нън Сюлейман'а вердии билгелии динлемек ичин дюнянън бютюн кралларъ ону гьормек истерлерди. Ону гьормейе геленлер хер йъл армаан оларак алтън ве гюмюш ешя, гийси, силах, бахарат, ат, катър гетирирлерди. Сюлейман'ън атларла саваш арабаларъ ичин дьорт бин ахъръ, он ики бин атлъсъ вардъ. Бунларън бир късмънъ саваш арабаларъ ичин айрълан кентлере, бир късмънъ да кенди янъна, Йерушалим'е йерлештирди. Фърат Ърмаъ'ндан Филист бьолгесине, орадан да Мъсър сънъръна дек узанан бьолгедеки бютюн краллара егеменди. Онун краллъъ дьонеминде Йерушалим'де гюмюш таш деерине дюштю. Седир аачларъ Шефела'даки ябанъл инджир аачларъ кадар боллаштъ. Сюлейман'ън атларъ Мъсър'дан ве бютюн ьобюр юлкелерден гетирилирди. Сюлейман'ън яптъъ ьобюр ишлер, башъндан сонуна дек, Пейгамбер Натан'ън тарихинде, Шилолу Ахия'нън пейгамберлик язъларънда ве Билиджи Иддо'нун Неват олу Яровам'а илишкин гьорюмлеринде язълъдър. Сюлейман кърк йъл сюрейле бютюн Исраил'и Йерушалим'ден йьонетти. Сюлейман ьолюп аталаръна кавушунджа бабасъ Давут'ун Кенти'нде гьомюлдю. Йерине олу Рехавам крал олду. Рехавам Шекем'е гитти. Чюнкю бютюн Исраиллилер кендисини крал илан етмек ичин орада топланмъшлардъ. Крал Сюлейман'дан качъп Мъсър'а йерлешен Неват олу Яровам буну дуйунджа Мъсър'дан дьондю. Исраиллилер Яровам'ъ чаърттълар. Бирликте гидип Рехавам'а шьойле дедилер: „Бабан юзеримизе аър бир бойундурук койду. Ама бабанън юзеримизе йюкледии аър йюкю ве бойундуруу хафифлетирсен сана кул кьоле олуруз.“ Рехавам, „Юч гюн сонра йине гелин“ янътънъ вериндже халк янъндан айрълдъ. Крал Рехавам, бабасъ Сюлейман'а салъънда данъшманлък япан илери геленлере, „Бу халка насъл янът вермеми ьоютлерсиниз?“ дийе сорду. Илери геленлер, „Халка ийи давранър, онларъ хошнут едер, олумлу янът верирсен, сана хер заман кул кьоле олурлар“ дийе каршълък вердилер. Не вар ки, Рехавам илери геленлерин ьоюдюню реддедерек бирликте бюйюдюю генч гьоревлилерине данъштъ: „Сиз не япмамъ ьоютлерсиниз? ‚Бабанън юзеримизе койдуу бойундуруу хафифлет‘ дийен бу халка насъл бир янът верелим?“ Бирликте бюйюдюю генчлер она шу каршълъъ вердилер: „Сана, ‚Бабанън юзеримизе койдуу бойундуруу хафифлет‘ дийен халка де ки, ‚Беним кючюк пармаъм, бабамън белинден даха калъндър. Бабам сизе аър бир бойундурук йюкледийсе, бен бойундуруунузу даха да аърлаштъраджаъм. Бабам сизи кърбачла йола гетирдийсе, бен сизи акреплерле йола гетиреджеим.‘“ Яровам'ла бютюн халк, кралън, „Юч гюн сонра йине гелин“ сьозю юзерине, ючюнджю гюн Рехавам'ън янъна гелдилер. Крал халкъ динлемеди. Бу Танръ'дандъ. Чюнкю Шилолу Ахия араджълъъйла Неват олу Яровам'а вердии сьозю йерине гетирмек ичин РАБ бу олайъ дюзенлемишти. Кралън кендилерини динлемедиини гьорюндже, бютюн Исраиллилер, „Ишай олу Давут'ла не илгимиз, Не де пайъмъз вар!“ дийе баърдълар, „Ей Исраил халкъ, хайди евимизе дьонелим! Давут'ун сойу башънън чаресине баксън.“ Бьойледже херкес евине дьондю. Рехавам да ялнъзджа Яхуда кентлеринде яшаян Исраиллилер'е краллък япмая башладъ. Исраиллилер Крал Рехавам'ън гьондердии ангаряджъбашъ Хадорам'ъ таша тутуп ьолдюрдюлер. Бунун юзерине Крал Рехавам саваш арабасъна атлайъп Йерушалим'е качтъ. Исраил халкъ, Давут сойундан геленлере хеп башкалдърдъ. Рехавам Йерушалим'е варънджа, Исраиллилер'ле савашъп онларъ йениден егеменлии алтъна алмак амаджъйла Яхуда ве Бенямин оймакларъндан йюз сексен бин сечкин савашчъ топладъ. Бу арада РАБ, Танръ адамъ Шемая'я шьойле сесленди: „Сюлейман олу Яхуда Кралъ Рехавам'а, Яхуда ве Бенямин бьолгесинде яшаян бютюн Исраиллилер'е шуну сьойле: ‚ РАБ дийор ки, Исраилли кардешлеринизе салдърмайън, онларла савашмайън. Херкес евине дьонсюн! Чюнкю бу олайъ бен дюзенледим.‘“ РАБ 'бин бу сьозлерини дуян халк Яровам'а каршъ савашмактан вазгечти. Рехавам Йерушалим'де яшадъ ве савунма амаджъйла Яхуда'даки шу кентлери онардъ: Бейтлехем, Етам, Текоа, Бейтсур, Соко, Адуллам, Гат, Мареша, Зиф, Адорайим, Лакиш, Азека, Сора, Аялон, Хеврон. Бунлар Яхуда ве Бенямин бьолгесинде сурлу кентлерди. Рехавам бу кентлерин сурларънъ гючлендиререк буралара комутанлар атадъ; йийеджек, зейтиняъ, шарап деполадъ. Хер кент ичин калканлар, мъзраклар саладъ. Кентлери ийидже гючлендирди. Бьойледже Яхуда ве Бенямин бьолгелери онун денетими алтънда калдъ. Исраил'ин хер бьолгесинден кяхинлерле Левилилер Рехавам'дан яна гечтилер. Левилилер отлакларънъ, малларънъ бъракъп Яхуда ве Йерушалим'е гелмишлерди. Чюнкю Яровам'ла оулларъ онларъ РАБ 'бин кяхинлиинден узаклаштърмъштъ. Яровам тапънма йерлери ве яптърдъъ теке ве бузаъ бичиминдеки путлар ичин кяхинлер атамъштъ. Исраил'ин хер оймаъндан РАБ 'бе, Исраил'ин Танръсъ'на йьонелмейе йюректен карарлъ оланлар исе, аталарънън Танръсъ РАБ 'бе курбан сунмак ичин кяхинлерле Левилилер'ин ардъндан Йерушалим'е гелдилер. Юч йъл Давут'ла Сюлейман'ън изинде йюрюйен бу кишилер, Сюлейман олу Рехавам'ъ дестеклейерек Яхуда Краллъъ'нъ гючлендирдилер. Рехавам Давут олу Йеримот'ун къзъ Махалат'ла евленди. Махалат'ън аннеси Авихайил, Ишай олу Елиав'ън къзъйдъ. Махалат Рехавам'а шу оулларъ доурду: Йеуш, Шемаря, Захам. Рехавам Махалат'тан сонра Авшалом'ун къзъ Маака иле евленди. Маака она Авия'йъ, Аттай'ъ, Зиза'йъ, Шеломит'и доурду. Рехавам Авшалом'ун къзъ Маака'йъ ьобюр ешлерийле джарийелеринин хепсинден даха чок северди. Рехавам'ън он секиз каръсъ, алтмъш джарийеси вардъ. Бунлардан йирми секиз еркек, алтмъш къз чоджуу олду. Рехавам Маака'дан доан Авия'йъ крал япмак амаджъйла ону кардешлери арасънда ьондер ве тахта гечеджек адай атадъ. Билгедже давранарак оулларънън базъларънъ Яхуда ве Бенямин топракларъна, сурлу кентлере даъттъ. Онлара бол йийеджек саладъ ве бирчок кадънла евлендирди. Рехавам краллъънъ пекиштирип гючлениндже, Исраил халкъйла бирликте РАБ 'бин Ясасъ'на сърт чевирди. Рехавам'ън краллъънън бешинджи йълънда Мъсър Кралъ Шишак Йерушалим'е салдърдъ. Чюнкю Рехавам'ла халк РАБ 'бе иханет етмишти. Шишак'ън бин ики йюз саваш арабасъ, алтмъш бин атлъсъ ве Мъсър'дан онунла бирликте гелен Лувлу, Суклу, Кушлу сайъсъз аскери вардъ. Шишак Яхуда'нън сурлу кентлерини еле гечиререк Йерушалим'е кадар гелди. Бу сърада Пейгамбер Шемая, Рехавам'а ве Шишак йюзюнден Йерушалим'де топланан Яхуда ьондерлерине гелип шьойле деди: „ РАБ, ‚Сиз бени бърактънъз. Бен де сизи бъракъп Шишак'ън елине теслим еттим‘ дийор.“ Исраил ьондерлерийле крал алчакгьонюллю бир тутум такънарак, „ РАБ адилдир“ дедилер. РАБ онларън алчакгьонюллю бир тутум такъндъкларънъ гьорюндже, Шемая'я шьойле деди: „Мадем алчакгьонюллю бир тутум такъндълар, онларъ йок етмейеджеим; бираз да олса онларъ хузура кавуштураджаъм. Ьофкеми Шишак араджълъъйла Йерушалим юзерине бошалтмаяджаъм. Ама онларъ Шишак'а кьоле едеджеим. Ьойле ки, бана хизмет етмекле ьобюр улусларън кралларъна хизмет етмек арасъндаки фаркъ анлаябилсинлер.“ Мъсър Кралъ Шишак Йерушалим'е салдърдъънда, Сюлейман'ън яптърмъш олдуу алтън калканлар дахил РАБ 'бин Тапънаъ'нън ве сарайън бютюн хазинелерини бошалтъп гьотюрдю. Крал Рехавам бунларън йерине тунч калканлар яптърарак сарайън капъ мухафъзларънън комутанларъна еманет етти. Крал РАБ 'бин Тапънаъ'на хер гиттиинде, мухафъзлар бу калканларъ ташъярак она ешлик едер, сонра мухафъз одасъна гьотюрюрлерди. Рехавам'ън алчакгьонюллю бир тутум такънмасъ юзерине РАБ 'бин ьофкеси динди, ону бюсбютюн йок етмектен вазгечти. Яхуда'да базъ ийи давранъшлар да вардъ. Крал Рехавам Йерушалим'де краллъънъ пекиштиререк сюрдюрдю. Крал олдуунда кърк бир яшъндайдъ. РАБ 'бин адънъ йерлештирмек ичин бютюн Исраил оймакларънън яшадъъ кентлер арасъндан сечтии Йерушалим Кенти'нде он йеди йъл краллък яптъ. Аннеси Аммонлу Наама'йдъ. Рехавам РАБ 'бе йьонелмейе йюректен карарлъ олмадъъ ичин кьотюлюк яптъ. Рехавам'ън яптъъ ишлер, башъндан сонуна дек, Пейгамбер Шемая ве Билиджи Иддо'нун сойла илгили тарихинде язълъдър. Рехавам'ла Яровам арасънда сюрекли саваш вардъ. Рехавам ьолюп аталаръна кавушунджа, Давут Кенти'нде гьомюлдю. Рехавам'ън йерине олу Авия крал олду. Исраил Кралъ Яровам'ън краллъънън он секизинджи йълънда Авия Яхуда Кралъ олду. Йерушалим'де юч йъл краллък яптъ. Аннеси Гивалъ Уриел'ин къзъ Микая'йдъ. Авия'йла Яровам арасънда саваш вардъ. Авия сечме йиит аскерлерден олушан дьорт йюз бин кишилик бир ордуйла саваша чъктъ. Яровам да секиз йюз бин сечме йиит савашчъдан олушан бир ордуйла она каршъ саваш дюзенине гирди. Авия Ефрайим далък бьолгесиндеки Семарайим Даъ'на чъкъп шьойле сесленди: „Ей Яровам ве бютюн Исраиллилер, бени динлейин! Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бин бозулмаз бир антлашмайла Исраил Краллъъ'нъ сонсуза дек Давут'а ве сойуна вердиини билмийор мусунуз? Неват олу Яровам ефендиси Давут олу Сюлейман'а башкалдърдъ. Бир такъм ише ярамаз кьотю кишилер чевресинде топланъп Сюлейман олу Рехавам'а баскъ яптълар. О сърада Рехавам онлара каршъ коямаяджак кадар генч ве денейимсизди. „Шимди де сиз Давут сойунун елиндеки РАБ 'бин Краллъъ'на каршъ гелмейи тасарлъйорсунуз. Бюйюк бир ордусунуз. Юстелик Яровам'ън илахларънъз олсун дийе яптърдъъ алтън бузаълар да янънъзда. РАБ 'бин кяхинлерини, Харуноулларъ'йла Левилилер'и ковмадънъз мъ? Онларън йерине ьобюр халклар гиби кендинизе кяхинлер атамадънъз мъ? Атанмак ичин бир боа ве йеди кочла гелен херкес, танръ олмаянлара кяхин олабилийор. „Ама бизим Танръмъз РАБ 'дир, О'ну бъракмадък. РАБ 'бе хизмет еден кяхинлер Харун сойундандър. Левилилер де онлара ярдъмджъдър. Онлар хер сабах, хер акшам РАБ 'бе якмалък сунулар сунар, хош кокулу бухур якар, динсел ачъдан темиз масанън юзерине адак екмеклерини дизерлер. Хер акшам алтън кандиллиин кандиллерини якарлар. Биз Танръмъз РАБ 'бин буйрукларънъ йерине гетирийоруз. Ойса сиз О'на сърт чевирдиниз. Танръ бизимледир, О ьондеримиздир. О'нун кяхинлери боразанларла сизе каршъ саваш чаръсъ япаджаклар. Ей Исраил халкъ, аталарънъзън Танръсъ РАБ 'бе каршъ савашмайън; чюнкю башарамазсънъз.“ Яровам аскерлеринин бир бьолюмюйле Яхудалълар'ъ ьонден каршъларкен, ьобюр бьолюмюню аркаларънда пусу курмая гьондермишти. Яхудалълар ьонден, аркадан кушатълдъкларънъ гьорюндже, РАБ 'бе якардълар. Кяхинлер боразанларънъ чалдъ. Яхудалълар саваш чълъкларъ аттъъ анда, Танръ Яровам'ла Исраиллилер'и Авия'йла Яхудалълар'ън ьонюнде йенилгийе ураттъ. Исраиллилер Яхудалълар'ън ьонюнден качтъ. Танръ онларъ Яхудалълар'ън елине теслим етти. Авия'йла ордусу Исраиллилер'и бозгуна ураттъ. Исраиллилер'ден беш йюз бин сечме аскер ьолдюрюлдю. Бьойледже Исраиллилер йенилгийе урадъ, Яхудалълар'са зафер казандъ. Чюнкю Яхудалълар аталарънън Танръсъ РАБ 'бе гювенмишлерди. Авия Яровам'ъ коваладъ. Яровам'а аит Бейтел, Йешана, Ефрон кентлерийле чеврелериндеки кьойлери еле гечирди. Авия'нън краллъъ дьонеминде Яровам бир даха ески гюджюню топарлаямадъ. Сонунда РАБ ону джезаландърдъ, Яровам ьолдю. Авия исе гитгиде краллъънъ гючлендирди. Он дьорт кадънла евленип йирми ики еркек, он алтъ къз бабасъ олду. Авия'нън яптъъ ьобюр ишлер, уйгуламаларъ ве сьойледиклери, Пейгамбер Иддо'нун йорумунда язълъдър. Авия ьолюп аталаръна кавушунджа, Давут Кенти'нде гьомюлдю, йерине олу Аса крал олду. Юлке Аса'нън йьонетими алтънда он йъл баръш ичинде яшадъ. Аса Танръсъ РАБ 'бин гьозюнде ийи ве дору оланъ яптъ. Ябанджъ илахларън сунакларънъ, пута тапълан йерлери калдърдъ. Дикили ташларъ парчаладъ, Ашера путларънъ девирди. Яхудалълар'дан аталарънън Танръсъ РАБ 'бе йьонелмелерини, О'нун ясасъна ве буйрукларъна уймаларънъ истеди. Яхуда'нън бютюн кентлеринден пута тапълан йерлерле бухур сунакларънъ калдърдъ. Юлке онун йьонетими алтънда баръш ичинде яшадъ. Юлке баръш ичинде олдуу ичин Аса Яхуда'даки базъ кентлери сурларла чевирди. О йълларда кимсе она каршъ саваш ачмадъ. Чюнкю РАБ она есенлик вермишти. Аса Яхудалълар'а, „Бу кентлери онаралъм“ деди, „Онларъ сурларла кушатъп кулелерле, капъларла, сюргюлерле гючлендирелим. Юлке хяля бизим елимизде, чюнкю Танръмъз РАБ 'бе йьонелдик, О да бизи хер яндан есенликле кушаттъ.“ Бьойледже япъм ишлерини башаръйла битирдилер. Аса'нън Яхудалълар'ла Беняминлилер'ден олушан бир ордусу вардъ. Яхудалълар бюйюк калкан ве мъзракларла донанмъш юч йюз бин кишийди. Беняминлилер исе кючюк калкан ве яй ташъян ики йюз сексен бин кишийди. Бунларън хепси йиит савашчълардъ. Кушлу Зерах бинлердже аскер ве юч йюз саваш арабасъйла Мареша'я илерледи. Аса она каршъ дурмак ичин йола чъктъ. Ики орду Мареша якънларънда Сефата Вадиси'нде саваш дюзени алдъ. Аса, Танръсъ РАБ 'бе, „Я РАБ, гючлюнюн каршъсънда гючсюзе ярдъм едебиледжек сенден башка кимсе йоктур“ дийе якардъ, „Ей Танръмъз РАБ, бизе ярдъм ет, чюнкю сана гювенийоруз. Сенин адънла бу калабалъа каршъ чъктък. Я РАБ, сен бизим Танръмъз'сън. Инсанлар сана каршъ зафер казанмасън.“ РАБ Кушлулар'ъ Аса'йла Яхудалълар'ън ьонюнде бозгуна ураттъ. Кушлулар качмая башладъ. Аса ордусуйла онларъ Герар'а кадар коваладъ. Кушлулар'дан куртулан олмадъ. РАБ 'бин ве ордусунун ьонюнде кърълдълар. Яхудалълар чок миктарда мал ямалайъп гьотюрдюлер. Герар'ън чевресиндеки бютюн кьойлери йерле бир еттилер. Чюнкю РАБ 'бин дехшети онларъ сармъштъ. Бу кьойлерде чок мал олдуундан онларъ ямаладълар. Чобанларън чадърларъна да салдърдълар. Чок сайъда давар ве девейи алъп Йерушалим'е дьондюлер. Танръ'нън Руху Одет олу Азаря'нън юзерине инди. Азаря, Крал Аса'я гидип шьойле деди: „Ей Аса, ей Яхуда ве Бенямин халкъ, бени динлейин! РАБ 'ле бирликте олдуунуз сюредже, О да сизинле оладжактър. О'ну арарсанъз булурсунуз. Ама О'ну бъракърсанъз, О да сизи бъракър. Исраил халкъ узун сюре герчек Танръ'дан, еитиджи кяхинлерден ве ясадан узак яшадъ. Ама съкънтъя дюштюклеринде Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бе дьондюлер, О'ну арайъп булдулар. О гюнлерде йолджуларън гювенлии йокту. Чюнкю чевре юлкелерде яшаянларън тюмю бюйюк каргаша ичиндейди. Улус улусу, кент кенти езмейе чалъшъйорду. Чюнкю Танръ онларъ чешитли съкънтъларла тедиргин едийорду. Ама сиз гючлю олун, джесаретинизи йитирмейин. Яптъкларънъзън каршълъънъ аладжаксънъз.“ Аса бу сьозлери, Пейгамбер Одет'ин олу Азаря'нън пейгамберлиини дуйунджа, джесарет булду. Яхуда ве Бенямин топракларъндан, Ефрайим'ин далък бьолгесинде еле гечирдии кентлерден иренч путларъ калдърдъ. РАБ 'бин Тапънаъ'нън ейванънън ьонюндеки РАБ 'бин сунаънъ онардъ. Ефрайим'ден, Манашше'ден, Шимон'дан гелен бирчок Исраилли, Танръсъ РАБ 'бин Аса'йла бирликте олдууну гьорюндже онун тарафъна гечти. Аса бу геленлерле Яхуда ве Бенямин халкънъ бир арая топладъ. Аса'нън краллъънън он бешинджи йълънън ючюнджю айънда Йерушалим'де топландълар. Ямаламъш олдукларъ хайванлардан йеди йюз съърла йеди бин даваръ о гюн РАБ 'бе курбан еттилер. Бютюн йюреклерийле, бютюн джанларъйла аталарънън Танръсъ РАБ 'бе йьонелмек ичин антлашма яптълар. Бюйюк кючюк, кадън еркек, ким Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бе йьонелмезсе ьолдюрюледжекти. Йюксек сесле баърарак, боразан ве бору чаларак РАБ 'бин ьонюнде ант ичтилер. Яхудалълар бютюн йюреклерийле ичтиклери ант ичин севиндилер. РАБ 'би истекле арайъп булдулар. О да онларъ хер яндан есенликле кушаттъ. Крал Аса аннеси Маака'нън краличелиини елинден алдъ. Чюнкю о Ашера ичин иренч бир пут яптърмъштъ. Аса бу иренч путу кесип парчаладъктан сонра Кидрон Вадиси'нде яктъ. Анджак Исраил'ден пута тапълан йерлери калдърмадъ. Ама яшамъ бойунджа йюреини РАБ 'бе ададъ. Бабасънън ве кендисинин ададъъ алтънъ, гюмюшю ве ешяларъ Танръ'нън Тапънаъ'на гетирди. Аса'нън краллъънън отуз бешинджи йълъна кадар саваш олмадъ. Яхуда Кралъ Аса'нън краллъънън отуз алтънджъ йълънда Исраил Кралъ Бааша Яхуда'я салдърмая хазърланъйорду. Аса'нън топракларъна гириш чъкъшъ енгеллемек амаджъйла, Рама Кенти'ни гючлендирмейе башладъ. Бунун юзерине Аса, РАБ 'бин Тапънаъ'нън ве сарайън хазинелериндеки алтън ве гюмюшю чъкарарак шу хаберле бирликте Шам'да отуран Арам Кралъ Бен-Хадат'а гьондерди: „Бабамла бабан арасънда олдуу гиби сенинле беним арамъзда да бир антлашма олсун. Сана гьондердиим бу алтънлара, гюмюшлере каршълък, сен де Исраил Кралъ Бааша иле яптъън антлашмайъ боз, топракларъмдан аскерлерини чексин.“ Крал Аса'нън ьонерисини кабул еден Бен-Хадат, орду комутанларънъ Исраил кентлеринин юзерине гьондерди. Ийон'у, Дан'ъ, Авел-Майим'и, Нафтали'нин бютюн амбарлъ кентлерини еле гечирдилер. Бааша буну дуйунджа Рама'нън япъмънъ дурдуруп ише сон верди. Крал Аса бютюн Яхудалълар'ъ чаърттъ; Бааша'нън Рама'нън япъмънда кулландъъ ташларла керестелери алъп гьотюрдюлер. Аса бунларла Гева ве Миспа кентлерини онардъ. О сърада Билиджи Ханани Яхуда Кралъ Аса'я гелип шьойле деди: „Танрън РАБ 'бе гювенеджеине Арам Кралъ'на гювендин. Бу йюзден Арам Кралъ'нън ордусу елинден куртулду. Кушлулар 'ла Лувлулар, чок сайъда саваш арабаларъ, атлъларъйла бюйюк бир орду деил мийдилер? Ама сен РАБ 'бе гювендин, О да онларъ елине теслим етти. РАБ 'бин гьозлери бютюн йюреклерийле кендисине балъ оланлара гюч вермек ичин хер йери гьорюр. Акълсъзджа даврандън. Бундан бьойле хеп саваш ичинде оладжаксън.“ Аса билиджийе ьофкеленип ону джезаевине аттърдъ. Чюнкю сьойледиклери ону къздърмъштъ. Халктан базъ кишилере де баскъ яптъ. Аса'нън яптъъ ишлер, башъндан сонуна дек, Яхуда ве Исраил кралларънън тарихинде язълъдър. Аса, краллъънън отуз докузунджу йълънда аякларъндан хасталандъ. Дуруму чок аърдъ. Хасталъънда РАБ 'бе йьонеледжеине хекимлере башвурду. Аса краллъънън кърк биринджи йълънда ьолюп аталаръна кавушту. Ону ьозел оларак хазърланмъш, гюзел кокулу чешит чешит бахарат долу бир седйейе ятърарак Давут Кенти'нде кендиси ичин яптърдъъ мезара гьомдюлер. Онуруна чок бюйюк бир атеш яктълар. Аса'нън йерине олу Йехошафат крал олду. Йехошафат Исраил'е каршъ краллъънъ пекиштирди. Яхуда'нън бютюн сурлу кентлерине аскери бирликлер йерлештирди; Яхуда'я ве бабасъ Аса'нън еле гечирмиш олдуу Ефрайим кентлерине де аскер йерлештирди. РАБ Йехошафат'лайдъ. Чюнкю Йехошафат атасъ Давут'ун башлангъчтаки йолларънъ изледи; Бааллар 'а йьонеледжеине, бабасънън Танръсъ'на йьонелди; Исраил халкънън яптъкларъна деил, Танръ'нън буйрукларъна уйду. РАБ онун йьонетими алтъндаки краллъъ пекиштирди. Бютюн Яхудалълар она армаанлар гетирди. Бьойледже Йехошафат бюйюк зенгинлие ве онура кавушту. Йюреи РАБ 'де джесарет булду, пута тапълан йерлери ве Ашера путларънъ Яхуда'дан калдърдъ. Йехошафат краллъънън ючюнджю йълънда халка ьоретмек амаджъйла гьоревлилеринден Бен-Хайил'и, Овадя'йъ, Зекерия'йъ, Нетанел'и, Микая'йъ Яхуда кентлерине гьондерди. Онларла бирликте шу Левилилер'и де гьондерди: Шемая, Нетаня, Зевадя, Асахел, Шемирамот, Йехонатан, Адония, Товия, Тов-Адония. Кяхинлерден Елишама иле Йехорам'ъ гьондерди. РАБ 'бин Яса Китабъ'нъ янларъна алъп Яхуда'да халка ьореттилер. Бютюн Яхуда кентлерини долашарак халка дерс вердилер. Яхуда'йъ чеврелейен юлкелерин краллъкларънъ РАБ коркусу сардъ. Бу йюзден Йехошафат'а каршъ савашамадълар. Базъ Филистлилер Йехошафат'а харач оларак армаанлар ве гюмюш вердилер. Араплар да она давар гетирдилер: Йеди бин йеди йюз кочла йеди бин йеди йюз теке. Йехошафат гидерек гючленди. Яхуда'да калелер, амбарлъ кентлер яптърдъ. Яхуда кентлеринде бирчок ишлер яптъ. Йерушалим'е денейимли йиит савашчълар йерлештирди. Бунлар бойларъна гьоре шьойле кайдедилмишлерди: Яхуда'дан бинбашълар: Комутан Адна ве комутасънда 300 000 йиит аскер; Янънда Комутан Йехоханан ве комутасънда 280 000 аскер; Онун янънда кендини РАБ 'бин хизметине адаян Зикри олу Аматся ве комутасънда 200 000 йиит аскер. Бенямин оймаъндан: Йиит бир савашчъ олан Еляда иле комутасънда яй ве калканла силахланмъш 200 000 аскер; Янънда Йехозават ве комутасънда савашмак юзере донатълмъш 180 000 аскер. Бунлар кралън сурлу Яхуда кентлерине йерлештирдии аскерлерин янъсъра, она хизмет едийорлардъ. Бюйюк бир зенгинлик ве онура кавушан Йехошафат, евлилик баъйла Ахав'а акраба олду. Биркач йъл сонра Самирийе Кенти'нде яшаян Ахав'ъ гьормейе гитти. Ахав онун ве янъндакилерин онуруна бирчок давар, съър кесерек Рамот-Гилат'а салдърмак ичин ону къшкърттъ. Исраил Кралъ Ахав, Яхуда Кралъ Йехошафат'а, „Рамот-Гилат'а каршъ бенимле бирликте савашър мъсън?“ дийе сорду. Йехошафат, „Бени кендин, халкъмъ халкън сай. Савашта сана ешлик едеджеиз“ дийе янътладъ, „Ама ьондже РАБ 'бе данъшалъм“ дийе екледи. Исраил Кралъ Ахав дьорт йюз пейгамбер топлайъп, „Рамот-Гилат'а каршъ савашалъм мъ, йокса ваз мъ гечейим?“ дийе сорду. Пейгамберлер, „Саваш, чюнкю Танръ кенти сенин елине теслим едеджек“ дийе янътладълар. Ама Йехошафат, „Бурада данъшабиледжеимиз РАБ 'бин башка пейгамбери йок му?“ дийе сорду. Исраил Кралъ, „Йимла олу Микая адънда бири даха вар“ дийе янътладъ, „Онун араджълъъйла РАБ 'бе данъшабилириз. Ама бен ондан нефрет едерим. Чюнкю бенимле илгили хич ийи пейгамберлик етмез, хеп кьотю шейлер сьойлер.“ Йехошафат, „Бьойле конушмаман герекир, ей крал!“ деди. Исраил Кралъ бир гьоревли чаъръп, „Хемен Йимла олу Микая'йъ гетир!“ дийе буйурду. Исраил Кралъ Ахав иле Яхуда Кралъ Йехошафат крал гийсилерийле Самирийе Капъсъ'нън гиришинде, харман йерине конан тахтларънда отуруйорлардъ. Бютюн пейгамберлер де онларън ьонюнде пейгамберлик едийорду. Кенаана олу Сидкия, яптъъ демир бойнузларъ гьостеререк шьойле деди: „ РАБ дийор ки, ‚Арамлълар'ъ йок единджейе дек онларъ бу бойнузларла вураджаксън.‘“ Ьотеки пейгамберлерин хепси де айнъ шейи сьойледилер: „Рамот– Гилат'а салдър, казанаджаксън! Чюнкю РАБ онларъ сенин елине теслим едеджек.“ Микая'йъ чаърмая гиден гьоревли она, „Бак! Пейгамберлер бир аъздан крал ичин олумлу шейлер сьойлюйорлар“ деди, „Риджа едерим, сенин сьозюн де онларънкине уйгун олсун; олумлу бир шей сьойле.“ Микая, „Яшаян РАБ 'бин хаккъ ичин, Танръм не дерсе ону сьойлейеджеим“ дийе каршълък верди. Микая гелиндже крал, „Микая, Рамот-Гилат'а каршъ саваша гиделим ми, йокса ваз мъ гечейим?“ дийе сорду. Микая, „Салдърън, казанаджаксънъз! Чюнкю онлар сизин елинизе теслим едиледжек“ дийе янътладъ. Бунун юзерине крал, „ РАБ 'бин адъна бана герчеин дъшънда бир шей сьойлемейеджеине илишкин сана кач кез ант ичирейим?“ дийе сорду. Микая шьойле каршълък верди: „Исраиллилер'и далара даълмъш чобансъз койунлар гиби гьордюм. РАБ, ‚Бунларън сахиби йок. Херкес гювенлик ичинде евине дьонсюн‘ деди.“ Исраил Кралъ Ахав Йехошафат'а, „Бенимле илгили ийи пейгамберлик етмез, хеп кьотю шейлер сьойлер демемиш мийдим?“ деди. Микая конушмасънъ сюрдюрдю: „Ьойлейсе РАБ 'бин сьозюню динлейин! Гьордюм ки, РАБ тахтънда отуруйор, бютюн гьоксел варлъклар да саънда, солунда дуруйорду. РАБ сорду: ‚Рамот-Гилат'а салдъръп ьолсюн дийе Исраил Кралъ Ахав'ъ ким кандъраджак?‘ „Кими шьойле, кими бьойле деркен, бир рух чъкъп РАБ 'бин ьонюнде дурду ве, ‚Бен ону кандъраджаъм‘ деди. „ РАБ, ‚Насъл?‘ дийе сорду. „Рух, ‚Алдатъджъ рух оларак гидип Ахав'ън бютюн пейгамберлерине ялан сьойлетеджеим‘ дийе каршълък верди. „ РАБ, ‚Ону кандърмайъ башараджаксън‘ деди, ‚Гит, дедиини яп.‘ „Иште РАБ бу пейгамберлеринин азъна алдатъджъ бир рух койду. Чюнкю сана кьотюлюк етмейе карар верди.“ Кенаана олу Сидкия яклашъп Микая'нън йюзюне бир токат аттъ. „ РАБ 'бин Руху насъл бенден чъкъп да сенинле конушту?“ деди. Микая, „Гизленмек ичин бир ич одая гирдиин гюн гьореджексин“ дийе янътладъ. Бунун юзерине Исраил Кралъ, „Микая'йъ кентин йьонетиджиси Амон'а ве кралън олу Йоаш'а гьотюрюн“ деди, „Бен гювенлик ичинде дьонюнджейе дек бу адамъ джезаевинде тутмаларънъ, она су ве екмектен башка бир шей вермемелерини сьойлейин!“ Микая, „Еер сен гювенлик ичинде дьонерсен, РАБ беним араджълъъмла конушмамъш демектир“ деди ве, „Херкес буну дуйсун!“ дийе екледи. Исраил Кралъ Ахав'ла Яхуда Кралъ Йехошафат Рамот-Гилат'а салдърмак ичин йола чъктълар. Исраил Кралъ, Йехошафат'а, „Бен кълък деиштирип саваша ьойле гиреджеим, ама сен крал гийсилерини гий“ деди. Бьойледже Исраил Кралъ кълъънъ деиштирди, сонра саваша гирдилер. Арам Кралъ, саваш арабаларънън комутанларъна, „Исраил Кралъ дъшънда, бюйюк кючюк хич кимсейе салдърмайън!“ дийе буйрук вермишти. Саваш арабаларънън комутанларъ Йехошафат'ъ гьорюндже, Исраил Кралъ санъп салдърмак ичин она дьондюлер. Йехошафат якармая башладъ. РАБ Танръ она ярдъм едип салдъранларън йьонюню деиштирди. Комутанлар онун Исраил Кралъ олмадъънъ анлайънджа пешини бърактълар. О сърада бир аскер расгеле аттъъ бир окла Исраил Кралъ'нъ зърхънън парчаларънън бирлештии йерден вурду. Крал арабаджъсъна, „Дьонюп бени саваш аланъндан чъкар, яраландъм“ деди. Саваш о гюн шиддетленди. Арабасънда Арамлълар'а каршъ акшама кадар даянан Исраил Кралъ гюн батъмънда ьолдю. Яхуда Кралъ Йехошафат исе Йерушалим'деки сарайъна гювенлик ичинде дьондю. Ханани олу Билиджи Йеху, Крал Йехошафат'ъ каршъламая гидерек она шьойле деди: „Кьотюлере ярдъм едип РАБ 'ден нефрет еденлери ми севмен герекир? Бунун ичин РАБ 'бин ьофкеси сенин юстюнде оладжак. Анджак, базъ ийи йьонлерин де вар. Юлкеден Ашера путларънъ калдъръп аттън ве йюректен Танръ'я йьонелмейе карар вердин.“ Йехошафат Йерушалим'де яшадъ. Беер-Шева'дан Ефрайим далък бьолгесине кадар йине халкън арасънда долашарак онларъ аталарънън Танръсъ РАБ 'бе дьондюрдю. Юлкейе, Яхуда'нън бютюн сурлу кентлерине яргъчлар атадъ. Онлара, „Яптъкларънъза диккат един“ деди, „Чюнкю инсан адъна деил, яргъ вериркен сизинле олан РАБ адъна яргълаяджаксънъз. Онун ичин РАБ 'ден коркун, диккатле яргълайън. Чюнкю Танръмъз РАБ кимсенин хаксъзлък япмасъна, кимсейи кайърмасъна, рюшвет алмасъна гьоз йуммаз.“ РАБ 'бин яргъларънъ уйгуламак, давалара бакмак ичин Йехошафат Йерушалим'е де базъ Левилилер'и, кяхинлери, Исраил бой башларънъ атадъ. Бунлар Йерушалим'де яшадълар. Йехошафат онлара шу буйрукларъ верди: „Гьоревинизи РАБ коркусуйла, балълъкла, бютюн йюреинизле япмалъсънъз. Кентлерде яшаян кардешлеринизден гелен хер давада –кан давасъ, Кутсал Яса, буйруклар, кураллар я да илкелерле илгили хер конуда– онларъ РАБ 'бе каршъ суч ишлемемелери ичин уярън; ьойле ки РАБ сизе де кардешлеринизе де ьофкеленмесин. Бьойле япарсанъз суч ишлемемиш олурсунуз. „ РАБ 'бе илишкин хер конуда Башкяхин Амаря, крала илишкин хер конуда исе Яхуда оймаънън ьондери Исмаил олу Зевадя сизе башканлък едеджек. Левилилер де гьоревли оларак сизе ярдъмджъ оладжаклар. Йюрекли олун, бу буйрукларъ уйгулайън. РАБ дору кишийле олсун!“ Бундан сонра Моавлълар, Аммонлулар ве Меунлулар'ън бир късмъ Йехошафат'ла савашмак ичин йола чъктълар. Биркач киши Йехошафат'а гидип, „Гьолюн ьобюр якасъндан, Едом'дан сана салдърмак ичин бюйюк бир орду гелийор. Шу анда Хасесон-Тамар'да –Ейн-Геди'де–“ дедилер. Коркуя капълан Йехошафат РАБ 'бе данъшмая карар верди ве бютюн Яхуда'да оруч илан етти. РАБ 'бе йьонелмек ичин Яхуда'нън бютюн кентлеринден гелен халк топланъп РАБ 'ден ярдъм диледи. Йехошафат РАБ 'бин Тапънаъ'нда, йени авлунун ьонюнде, Яхуда ве Йерушалим топлулуунун арасъна гидип дурду. „Ей аталаръмъзън Танръсъ РАБ, сен гьоклерде отуран Танръ деил мисин?“ деди, „Улусларън бютюн краллъкларънъ йьонетен сенсин. Гюч, кудрет сенин елинде. Кимсе сана каршъ дурамаз. Ей Танръмъз, бу юлкеде яшаянларъ халкън Исраил'ин ьонюнден кован ве юлкейи сонсуза дек достун Ибрахим'ин сойуна верен сен деил мисин? Онлар орада яшадълар, адъна бир тапънак курдулар ве, ‚Башъмъза бела, саваш, яргъ, салгън хасталък, кътлък гелирсе, адънън булундуу бу тапънаън ве сенин ьонюнде дураджаъз‘ дедилер, ‚Съкънтъя дюштююмюзде сана якараджаъз, сен де дуйуп бизи куртараджаксън.‘ „Иште Аммонлулар, Моавлълар ве Сеир далък бьолгесинде яшаянлар! Мъсър'дан чъктъктан сонра Исраиллилер'ин онларън юлкесине гирмелерине изин вермедин. Бу йюзден аталаръмъз башка йьоне дьондю, онларъ йок етмеди. Ама бак, бунун каршълъънъ бизе насъл ьодюйорлар! Бизе мирас оларак вермиш олдуун мюлкюнден бизи ковмая гелийорлар. Ей Танръмъз, онларъ яргъламаяджак мъсън? Чюнкю бизе салдъран бу бюйюк ордуя каршъ кояджак гюджюмюз йок. Не япаджаъмъзъ билемийоруз. Гьозюмюз сенде.“ Бютюн Яхудалълар, чолук чоджукларъйла бирликте РАБ 'бин ьонюнде дуруйорду. РАБ 'бин Руху топлулуун ортасънда дуран Асаф сойундан Маттаня олу Йеиел олу Беная олу Зекерия олу Левили Яхазиел'ин юзерине инди. Яхазиел шьойле деди: „Ей Крал Йехошафат, ей Яхуда халкъ ве Йерушалим'де отуранлар, динлейин! РАБ сизе шьойле дийор: ‚Бу бюйюк ордудан коркмайън, йълмайън! Чюнкю саваш сизин деил, Танръ'нъндър. Ярън онларла савашмая чъкън. Онларъ вадинин сонунда, Йеруел кърларънда, Ситс Йокушу'ну чъкарларкен буладжаксънъз. Бу кез савашмак зорунда калмаяджаксънъз. Йеринизде дуруп беклейин, РАБ 'бин сизе салаяджаъ куртулушу гьорюн, ей Яхуда ве Йерушалим халкъ! Коркмайън, йълмайън. Ярън онлара каршъ саваша чъкън. РАБ сизинле оладжак!‘“ Йехошафат йюзюстю йере капандъ. Яхуда халкъйла Йерушалим'де отуранлар да РАБ 'бин ьонюнде йере капанъп О'на тапъндълар. Сонра Кехатоулларъ'ндан ве Корахоулларъ'ндан базъ Левилилер аяа калкъп Исраил'ин Танръсъ РАБ 'би йюксек сесле ьовдюлер. Ертеси сабах еркенден калкъп Текоа кърларъна дору йола чъктълар. Йола койулдукларънда Йехошафат дуруп шьойле деди: „Бени динлейин, ей Яхуда халкъ ве Йерушалим'де отуранлар! Танрънъз РАБ 'бе гювенин, гювенликте олурсунуз. О'нун пейгамберлерине гювенин, башарълъ олурсунуз.“ Йехошафат халка данъштъктан сонра РАБ 'бе езги окумак, О'нун кутсаллъънън гьоркемини ьовмек ичин адамлар атадъ. Бунлар ордунун ьонюнде йюрюйерек шьойле дийорлардъ: „ РАБ 'бе шюкредин, Чюнкю севгиси сонсуза дек калъджъдър!“ Онлар езги окуйуп ьовгюлер сунмая башладъънда, РАБ Яхуда'я салдъран Аммонлулар'а, Моавлълар'а ве Сеир далък бьолгесинде яшаянлара пусу курмушту. Хепси бозгуна уратълдъ. Аммонлулар'ла Моавлълар, Сеир далък бьолгесинде яшаян халкъ бюсбютюн йок етмек ичин онлара салдърдълар. Сеирлилер'и йок еттиктен сонра да бирбирлерини ьолдюрмейе башладълар. Яхудалълар кърдаки гьозджю кулесине варънджа, о бюйюк ордуя бактълар, ама садедже йере серилмиш джесетлер гьордюлер. Тек киши куртулмамъштъ. Малларъ ямаламая гиден Йехошафат'ла аскерлери, ьолюлерин арасънда чок миктарда мал, гийси ве деерли ешя булдулар. Ташъябиледжеклеринден чок мал топладълар. Яма едиледжек о кадар чок мал вардъ ки, топлама иши юч гюн сюрдю. Дьордюнджю гюн Берака Вадиси'нде топланарак РАБ 'бе ьовгюлер сундулар. Бу йюзден оранън адъ бугюн де Берака Вадиси оларак калдъ. Бундан сонра бютюн Яхуда ве Йерушалим халкъ Йехошафат'ън ьондерлиинде севинчле Йерушалим'е дьондю. Чюнкю РАБ дюшманларънъ бозгуна уратарак онларъ севиндирмишти. Ченк, лир ве боразан чаларак Йерушалим'е, РАБ 'бин Тапънаъ'на гиттилер. РАБ 'бин Исраил'ин дюшманларъна каршъ саваштъънъ дуян юлкелерин краллъкларънъ Танръ коркусу сардъ. Йехошафат'ън юлкеси исе баръш ичиндейди. Чюнкю Танръсъ хер яндан ону есенликле кушатмъштъ. Йехошафат Яхуда'йъ йьонетти. Отуз беш яшънда крал олду ве Йерушалим'де йирми беш йъл краллък яптъ. Аннеси Шилхи'нин къзъ Азува'йдъ. Бабасъ Аса'нън йолларънъ излейен ве бунлардан сапмаян Йехошафат РАБ 'бин гьозюнде дору оланъ яптъ. Анджак алъшълагелен тапънма йерлери калдърълмадъ. Халк хяля аталарънън Танръсъ'на бютюн йюреийле йьонелмемишти. Йехошафат'ън яптъъ ьобюр ишлер, башъндан сонуна дек, Исраил кралларъ тарихинин бир бьолюмю олан Ханани олу Йеху'нун тарихинде язълъдър. Яхуда Кралъ Йехошафат бир сюре сонра кендини гюнаха верен Исраил Кралъ Ахазя иле анлашмая вардъ. Таршиш'е гидеджек гемилер япмак ичин анлаштълар. Гемилери Есйон-Гевер'де яптълар. Марешалъ Додаваху олу Елиезер, Йехошафат'а каршъ шьойле пейгамберлик етти: „Ахазя иле анлашмая вардъън ичин РАБ ишини бозаджак.“ Гемилер Таршиш'е гидемеден парчаландъ. Йехошафат ьолюп аталаръна кавушту ве Давут Кенти'нде аталарънън янъна гьомюлдю. Йерине олу Йехорам крал олду. Йехошафат олу Йехорам'ън кардешлери шунлардъ: Азаря, Йехиел, Зекерия, Азаряху, Микаел, Шефатя. Бунларън тюмю Исраил Кралъ Йехошафат'ън оулларъйдъ. Бабаларъ онлара чок миктарда алтън, гюмюш, деерли ешялар армаан етмиш, айръджа Яхуда'да сурлу кентлер вермишти. Анджак, Йехорам илк олу олдуундан, краллъъ она бъракмъштъ. Бабасънън йерине гечен Йехорам гючлениндже, бютюн кардешлерини ве базъ Исраил ьондерлерини кълъчтан гечиртти. Йехорам отуз ики яшънда крал олду ве Йерушалим'де секиз йъл краллък яптъ. Каръсъ Ахав'ън къзъ олдуу ичин, о да Ахав'ън аилеси гиби Исраил кралларънън йолуну изледи ве РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптъ. Ама РАБ Давут'ла яптъъ антлашмадан ьотюрю онун сойуну йок етмек истемеди. Чюнкю Давут'а ве сойуна сьонмейен бир ъшък вереджеине сьоз вермишти. Йехорам'ън краллъъ дьонеминде Едомлулар Яхудалълар'а каршъ аякланарак кенди краллъкларънъ курдулар. Йехорам комутанларъ ве бютюн саваш арабаларъйла орая гитти. Едомлулар ону ве саваш арабаларънън комутанларънъ кушаттълар. Ама Йехорам гедже калкъп кушатмайъ ярарак качтъ. Едомлулар'ън Яхуда'я каршъ башкалдърмасъ бугюн де сюрюйор. О сърада Ливна Кенти де аякландъ. Чюнкю Йехорам аталарънън Танръсъ РАБ 'би бъракмъштъ. Яхуда тепелеринде пута тапълан йерлер биле япмъш, Йерушалим халкънън путлара баланмасъна ьонаяк олмуш, Яхуда халкънъ гюнаха сюрюклемишти. Йехорам Пейгамбер Иляс'тан бир мектуп алдъ. Мектуп шьойлейди: „Атан Давут'ун Танръсъ РАБ шьойле дийор: ‚Бабан Йехошафат'ън ве Яхуда Кралъ Аса'нън йолларънъ излемедин. Исраил кралларънън йолуну изледин. Ахав'ън аилесинин яптъъ гиби Яхуда ве Йерушалим халкънън путлара баланмасъна ьонаяк олдун. Юстелик кенди аиленден, сенден даха ийи олан кардешлерини ьолдюрттюн. Бу йюзден РАБ халкънъ, оулларънъ, каръларънъ ве сенин олан хер шейи бюйюк бир йъкъмла вураджак. Сен де коркунч бир баърсак хасталъъна якаланаджаксън. Бу хасталък йюзюнден баърсакларън дъшаръ дьокюлене дек гюнлердже сюрюнеджексин.‘“ РАБ Филистлилер'и ве Кушлулар 'ън янънда яшаян Араплар'ъ Йехорам'а каршъ къшкърттъ. Салдъръп Яхуда'я гирдилер. Сарайда булунан хер шейи, кралън оулларъйла каръларънъ алъп гьотюрдюлер. Кралън ен кючюк олу Йехоахаз'дан башка олу калмадъ. Сонра РАБ Йехорам'ъ ийилешмез бир баърсак хасталъъйла джезаландърдъ. Заман гечти, икинджи йълън сонунда хасталък йюзюнден баърсакларъ дъшаръ дьокюлдю. Шиддетли аджълар ичинде ьолдю. Халкъ аталаръ ичин атеш яктъъ гиби онун онуруна атеш якмадъ. Йехорам отуз ики яшънда крал олду ве Йерушалим'де секиз йъл краллък яптъ. Ьолюмюне кимсе юзюлмеди. Ону Давут Кенти'нде гьомдюлерсе де, кралларън мезарлъъна гьоммедилер. Йерушалим халкъ Йехорам'ън ен кючюк олу Ахазя'йъ бабасънън йерине крал яптъ. Чюнкю Араплар'ла ордугаха гелен акънджълар бюйюк кардешлеринин хепсини ьолдюрмюштю. Долайъсъйла Йехорам олу Ахазя Яхуда Кралъ олду. Ахазя йирми ики яшънда крал олду ве Йерушалим'де бир йъл краллък яптъ. Аннеси Омри'нин торуну Аталя'йдъ. Ахазя да Ахав аилесинин йолларънъ изледи. Аннеси ону кьотюлюе итийорду. Ахав аилеси гиби РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптъ. Чюнкю бабасънън ьолюмюнден бери Ахав аилеси ону йъкъма гьотюреджек ьоютлер верийорду. Ахазя онларън ьоютлерине уярак, Арам Кралъ Хазаел'ле савашмак юзере Исраил Кралъ Ахав олу Йорам'ла бирликте Рамот-Гилат'а гитти. Арамлълар Йорам'ъ яраладълар. Йорам Рамот-Гилат'та Арам Кралъ Хазаел'ле савашъркен алдъъ яраларън ийилешмеси ичин Йизреел'е дьондю. Яхуда Кралъ Йехорам олу Ахазя да яраланан Ахав олу Йорам'ъ гьормек ичин Йизреел'е гитти. Йорам'ъ зиярет еден Ахазя'йъ Танръ йъкъма ураттъ. Ахазя орая варънджа, Йорам'ла бирликте Нимши олу Йеху'йу каршъламая гитти; РАБ Йеху'йу Ахав сойуну ортадан калдърмак ичин месхетмишти. Йеху, Ахав сойуну джезаландъръркен, Ахазя'я хизмет еден Яхуда ьондерлерийле Ахазя'нън йеенлерини булуп хепсини ьолдюрдю. Сонра Ахазя'йъ арамая койулду. Ону Самирийе'де гизлениркен якалайъп Йеху'я гетирдилер, сонра ьолдюрдюлер. Ахазя'йъ, „Бютюн йюреийле РАБ 'бе йьонелен Йехошафат'ън торунудур“ дийерек гьомдюлер. Бьойледже Ахазя'нън сойунда краллъъ йьонетебиледжек гючте кимсе калмадъ. Ахазя'нън аннеси Аталя, олунун ьолдюрюлдююню дуйунджа, Яхуда'да крал сойунун бютюн бирейлерини йок етмейе чалъштъ. Не вар ки, Крал Йехорам'ън къзъ Йехошават, Ахазя олу Йоаш'ъ кралън ьолдюрюлмек истенен ьотеки оулларънън арасъндан алъп качърдъ ве дадъсъйла бирликте ятак одасъна гизледи. Йехошават Крал Йехорам'ън къзъ, Кяхин Йехояда'нън каръсъ, Ахазя'нън да ювей къзкардешийди. Ьолдюрюлмесин дийе чоджуу Аталя'дан гизледи. Аталя юлкейи йьонетиркен, чоджук алтъ йъл бойунджа Танръ'нън Тапънаъ'нда онларън янънда гизленди. Йединджи йъл гюджюню гьостерен Йехояда йюзбашъ олан Йерохам олу Азаря, Йехоханан олу Исмаил, Овет олу Азаря, Адая олу Маасея, Зикри олу Елишафат'ла бир антлашма яптъ. Яхуда'йъ долашарак бютюн кентлерден Левилилер'ле Исраил бой башларънъ топладълар. Йерушалим'е дьонен топлулук Танръ'нън Тапънаъ'нда кралла бир антлашма яптъ. Йехояда онлара шьойле деди: „Давут'ун сойуна илишкин РАБ 'бин вердии сьоз уярънджа, кралън олу крал оладжак. Сиз шунларъ япаджаксънъз: Шабат Гюню гьореве гиден кяхинлерле Левилилер'ин ючте бири капъларда ньобет тутаджак, ючте бири сарайда, ючте бири де Темел Капъсъ'нда дураджак. Бютюн халк РАБ 'бин Тапънаъ'нън авлуларънда топланаджак. Кяхинлерле гьоревли Левилилер'ин дъшънда РАБ 'бин Тапънаъ'на кимсе гирмесин. Онлар кутсал олдукларъ ичин гиребилирлер. Халк да РАБ 'бин буйрууну йерине гетирмейе ьозен гьостереджек. Левилилер ялън кълъч кралън чевресини сараджаклар. Тапънаа яклашан олурса ьолдюрюн. Крал нерейе гидерсе, она ешлик един.“ Левилилер'ле Яхудалълар Кяхин Йехояда'нън буйрукларънъ там тамъна уйгуладълар. Шабат Гюню гьореве гиденлерле гьореви битен адамларънъ алдълар. Чюнкю Кяхин Йехояда бьолюклере изин вермемишти. Кяхин Йехояда Танръ'нън Тапънаъ'ндаки Крал Давут'тан калан мъзракларъ ве бюйюк кючюк калканларъ йюзбашълара даъттъ. Кралъ корумак ичин сунаън ве тапънаън чевресине тапънаън гюнейинден кузейине кадар бютюн силахлъ адамларъ йерлештирди. Йехояда'йла оулларъ кралън олу Йоаш'ъ дъшаръ чъкаръп башъна тач койдулар. Танръ'нън Ясасъ'нъ да она верип краллъънъ илан еттилер. Ону месхедерек, „Яшасън крал!“ дийе баърдълар. Аталя кошушан, кралъ ьовен халкън чъкардъъ гюрюлтюйю дуйунджа, РАБ 'бин Тапънаъ'нда топлананларън янъна гитти. Бактъ, крал тапънаън гиришинде сютунун янънда дуруйор; йюзбашълар, боразан чаланлар чевресине топланмъш. Юлке халкъ севинч ичиндейди, боразанлар чалънъйор, езгиджилер чалгъларъйла ьовгюлери йьонетийорду. Аталя гийсилерини йъртарак, „Хаинлик! Хаинлик!“ дийе баърдъ. Кяхин Йехояда йюзбашъларъ чаърарак, „О кадънъ арадан чъкарън. Ардъндан ким гидерсе кълъчтан гечирин“ дийе буйрук верди. Чюнкю, „Ону РАБ 'бин Тапънаъ'нда ьолдюрмейин“ демишти. Аталя якаландъ ве сарайън Ат Капъсъ'на варър вармаз ьолдюрюлдю. Йехояда РАБ 'бин халкъ олмаларъ ичин кендисийле халк ве крал арасънда бир антлашма яптъ. Бютюн халк гидип Баал 'ън тапънаънъ йъктъ. Сунакларънъ, путларънъ парчаладълар; Баал'ън Кяхини Маттан'ъ да сунакларън ьонюнде ьолдюрдюлер. Йехояда Левили кяхинлери РАБ 'бин Тапънаъ'ндаки ишин башъна гетирди. Онларъ Давут тарафъндан атанмъш олдукларъ гьоревлери йерине гетирмек, Муса'нън Ясасъ'нда язъланлар уярънджа РАБ 'бе якмалък сунулар сунмак ве Давут'ун койдуу дюзене гьоре севинчле езгилер окумакла гьоревлендирди. Айръджа динсел ачъдан херханги бир неденле кирли биринин ичери гирмемеси ичин РАБ 'бин Тапънаъ'нън капъларъна да ньобетчилер йерлештирди. Сонра йюзбашъларъ, сойлуларъ, халкън йьонетиджилерини ве юлке халкънъ янъна аларак кралъ РАБ 'бин Тапънаъ'ндан гетирди. Йукаръ Капъ'дан гечип сарая гиререк кралъ тахта отурттулар. Юлке халкъ севинч ичиндейди, анджак кент сускунду. Чюнкю Аталя кълъчла ьолдюрюлмюштю. Йоаш йеди яшънда крал олду ве Йерушалим'де кърк йъл краллък яптъ. Аннеси Беер-Шевалъ Сивя'йдъ. Йоаш Кяхин Йехояда яшадъъ сюредже РАБ 'бин гьозюнде дору оланъ яптъ. Йехояда ону ики кадънла евлендирди. Йоаш'ън онлардан оулларъ, къзларъ олду. Бир сюре сонра Йоаш РАБ 'бин Тапънаъ'нъ онармая карар верди. Кяхинлерле Левилилер'и топлаярак шьойле деди: „Яхуда кентлерине гидип Танрънъз'ън Тапънаъ'нъ онармак ичин герекли йъллък парайъ бютюн Исраил халкъндан топлайън. Буну хемен япън.“ Ама Левилилер хемен ише гиришмедилер. Бунун юзерине крал, Башкяхин Йехояда'йъ чаъръп, „ РАБ 'бин кулу Муса'нън ве Исраил топлулуунун Левха Сандъъ'нън булундуу чадър ичин койдуу вергийи Яхуда ве Йерушалим'ден топласънлар дийе Левилилер'и неден уярмадън?“ дийе сорду. Чюнкю о кьотю кадънън, Аталя'нън оулларъ, РАБ Танръ'нън Тапънаъ'на зорла гиререк бютюн аданмъш ешяларъ Бааллар ичин кулланмъшлардъ. Кралън буйруу уярънджа бир сандък япъларак РАБ 'бин Тапънаъ'нън капъсънън дъшъна йерлештирилди. Танръ'нън кулу Муса'нън чьолде Исраил халкъна койдуу вергийи РАБ 'бе гетирмелери ичин Яхуда ве Йерушалим халкъна бир чаръ япълдъ. Бютюн ьондерлерле халк вергилерини севинчле гетирдилер, долунджая дек сандъън ичине аттълар. Левилилер, сандъъ кралън гьоревлилерине гетирийорлардъ. Чок пара бириктиини гьорюндже кралън язманъйла башкяхинин гьоревлисине хабер верийор, онлар да гелип сандъъ бошалтъйор, сонра йине йерине койуйорлардъ. Буну хер гюн яптълар ве чок пара топладълар. Крал Йоаш'ла Йехояда парайъ РАБ 'бин Тапънаъ'нда япълан ишлерден сорумлу оланлара верийорлардъ. РАБ 'бин Тапънаъ'нъ онармак ичин юджретле ташчълар, марангозлар, демир ве тунч ишчилери туттулар. Иштен сорумлу кишилер чалъшкандъ, онаръм иши онлар сайесинде илерледи. Танръ'нън Тапънаъ'нъ ески дурумуна гетирип саламлаштърдълар. Онаръм иши битиндже, гери калан парайъ крала ве Йехояда'я гетирдилер. Бунунла РАБ 'бин Тапънаъ'ндаки хизмет ве якмалък сунуларъ сунмак ичин геречлер, табаклар, алтън ве гюмюш ешялар яптълар. Йехояда яшадъъ сюредже РАБ 'бин Тапънаъ'нда сюрекли якмалък суну сунулду. Йехояда узун йъллар яшадъктан сонра йюз отуз яшънда ьолдю. Исраил'де Танръ'я ве Танръ'нън Тапънаъ'на яптъъ ярарлъ хизметлерден долайъ кендисини Давут Кенти'нде кралларън янъна гьомдюлер. Йехояда'нън ьолюмюнден сонра Яхуда ьондерлери гелип кралън ьонюнде еилдилер. Крал да онларъ динледи. Аталарънън Танръсъ РАБ 'бин Тапънаъ'нъ терк едерек Ашера путларъйла ьобюр путлара таптълар. Сучларъ йюзюнден РАБ Яхуда ве Йерушалим халкъна ьофкеленди. Кендисине дьонмелери ичин араларъна пейгамберлер гьондерди. Бу пейгамберлер халкъ уярдъларса да, онлара кулак асмадълар. О заман Танръ'нън Руху Кяхин Йехояда олу Зекерия'нън юзерине инди. Зекерия, халкън ьонюнде дуруп сесленди: „Танръ шьойле дийор: ‚Ничин буйрукларъма каршъ гелийорсунуз? Ишлериниз ийи гитмейеджек. Чюнкю сиз бени бърактънъз, бен де сизи бърактъм.‘“ Бунун юзерине Зекерия'я дюзен курдулар. Кралън буйрууйла РАБ 'бин Тапънаъ'нън авлусунда таша тутуп ону ьолдюрдюлер. Крал Йоаш Зекерия'нън бабасъ Йехояда'нън кендисине яптъъ ийилии унутуп олуну ьолдюрдю. Зекерия ьолюркен, „ РАБ бу яптъънъзъ гьорюп хесабънъ сорсун“ деди. Йъл сонунда Арам ордусу Йоаш'а салдъръп Яхуда ве Йерушалим'е гирди. Халкън бютюн ьондерлерини ьолдюрдюлер. Ямаладъкларъ малларън хепсини Шам Кралъ'на гьондердилер. Арам ордусу кючюк бир орду олмасъна каршън, РАБ чок бюйюк бир ордуйу еллерине теслим етмишти. Чюнкю Яхуда халкъ, аталарънън Танръсъ РАБ 'би бъракмъштъ. Бьойледже Арам ордусу Йоаш'ъ джезаландърмъш олду. Арамлълар Йоаш'ъ аър яралъ дурумда бъракъп гиттилер. Йоаш'ън гьоревлилери, Кяхин Йехояда'нън олунун канънъ дьоктюю ичин, дюзен куруп ону ятаънда ьолдюрдюлер. Йоаш'ъ Давут Кенти'нде гьомдюлерсе де, кралларън мезарлъъна гьоммедилер. Йоаш'а дюзен куранлар шунлардъ: Аммонлу Шимат адлъ кадънън олу Зават, Моавлъ Шимрит адлъ кадънън олу Йехозават. Йоаш'ън оулларънън ьойкюсю, кендисине Танръ'дан дефаларджа гелен билдирилер, Танръ'нън Тапънаъ'нън онаръмъйла илгили конулар кралларън тарихине илишкин йорумда язълъдър. Йерине олу Аматся крал олду. Аматся йирми беш яшънда крал олду ве Йерушалим'де йирми докуз йъл краллък яптъ. Аннеси Йерушалимли Йехоаддан'дъ. Аматся РАБ 'бин гьозюнде дору оланъ яптъйса да бютюн йюреийле япмадъ. Краллъънъ гючлендирдиктен сонра, бабасънъ ьолдюрен гьоревлилери ьолдюрттю. Анджак Муса'нън китабъндаки ясая уярак чоджукларънъ ьолдюртмеди. Чюнкю РАБ, „Не бабалар чоджукларънън гюнахъндан ьотюрю ьолдюрюледжек, не де чоджуклар бабаларънън. Херкес кенди гюнахъ ичин ьолдюрюледжек“ дийе буйурмушту. Аматся Яхудалълар'ъ топладъ. Бютюн Яхудалълар'ла Беняминлилер'и бойларъна гьоре бинбашъларън ве йюзбашъларън денетимине верди. Яшларъ йирми ве йирминин юстюнде оланларън сайъмънъ яптъ. Саваша хазър, мъзрак ве калкан кулланабилен юч йюз бин сечме аскер олдууну саптадъ. Айръджа Исраил'ден йюз талант гюмюш каршълъънда, йюз бин йиит савашчъ тутту. Бу сърада бир Танръ адамъ гелип крала шьойле деди: „Ей крал, Исраил'ден гелен аскерлер сенинле саваша гитмесин. Чюнкю РАБ Исраиллилер'ле, яни Ефрайимлилер'ле бирликте деил. Гидерсен, йиитче савашсан биле Танръ сени дюшманън ьонюнде бозгуна уратаджак. Танръ'нън ярдъм етмейе де, бозгуна уратмая да гюджю вардър.“ Аматся, „Я Исраил аскерлери ичин ьодедиим йюз талант не оладжак?“ дийе сорду. Танръ адамъ, „ РАБ сана бундан чок даха фазласънъ веребилир“ дийе каршълък верди. Бунун юзерине Аматся Ефрайим'ден гелен аскерлерин евлерине дьонмелерини буйурду. Яхудалълар'а чок къзан аскерлер бюйюк бир ьофке ичинде евлерине дьондюлер. Аматся джесаретини топлаярак ордусуну Туз Вадиси'не гьотюрдю. Яхудалълар орада он бин Сеирли'йи ьолдюрдю. Са оларак еле гечирдиклери он бин кишийи де учурумун кенаръна гьотюрюп орадан ашаъя аттълар. Хепси парампарча олду. Бу арада Аматся'нън кендисийле бирликте саваша катълмамаларъ ичин гери гьондердии аскерлер, Самирийе иле Бейтхорон арасъндаки Яхуда кентлерине салдърдълар. Юч бин киши ьолдюрюп чок миктарда мал ямаладълар. Аматся, Едомлулар'ъ бозгуна ураттъктан сонра, дьонюште Сеир халкънън путларънъ янънда гетирди. Кендисине илах оларак диктии путлара таптъ ве бухур яктъ. РАБ Аматся'я ьофкеленди. Она бир пейгамбер гьондеререк, „Халкънъ сенин елинден куртарамаян бу халкън илахларъна неден тапъйорсун?“ дийе сорду. Пейгамбер конушмасънъ сюрдюрмектейкен Аматся она, „Сени крала данъшман мъ атадък? Сус! Йокса ьолдюрюледжексин“ деди. Пейгамбер, „Танръ'нън сени йок етмейе карар вердиини билийорум. Чюнкю сен бу кьотюлюю яптън, ьоюдюме де алдъръш етмедин!“ дедиктен сонра сусту. Яхуда Кралъ Аматся, данъшманларъйла конуштуктан сонра Йеху олу Йехоахаз олу Исраил Кралъ Йехоаш'а, „Гел, йюз йюзе гьорюшелим“ дийе хабер гьондерди. Исраил Кралъ Йехоаш да каршълък оларак Яхуда Кралъ Аматся'я шу хабери гьондерди: „Любнан'да дикенли бир чалъ, седир ааджъна, ‚Къзънъ олума еш оларак вер‘ дийе хабер йоллар. О сърада орадан гечен ябанъл бир хайван басъп чалъйъ чинер. Иште Едомлулар'ъ бозгуна ураттън дийе бьобюрленийорсун. Отур евинде! Ничин бела аръйорсун? Кенди башънъ да, Яхуда халкънън башънъ да дерде сокаджаксън.“ Не вар ки, Аматся динлемек истемеди. Бунун бьойле олмасъ Танръ'нън истеийди. Едом'ун илахларъна таптъкларъ ичин Танръ онларъ дюшманън елине теслим етмейе карар вермишти. Деркен Исраил Кралъ Йехоаш Яхуда Кралъ Аматся'нън юзерине йюрюдю. Ики орду Яхуда'нън Бейтшемеш Кенти'нде каршълаштъ. Исраиллилер'ин ьонюнде бозгуна ураян Яхудалълар евлерине качтъ. Исраил Кралъ Йехоаш, Йехоахаз олу Йоаш олу Яхуда Кралъ Аматся'йъ Бейтшемеш'те якалайъп Йерушалим'е гьотюрдю. Ефрайим Капъсъ'ндан Кьоше Капъсъ'на кадар Йерушалим сурларънън дьорт йюз аршънлък бьолюмюню йъктърдъ. Танръ'нън Тапънаъ'нда Овет-Едом сойунун гьозетими алтъндаки алтънъ, гюмюшю, ешяларъ, сарайън хазинелерини ве базъ адамларъ да рехине оларак янъна алъп Самирийе'йе дьондю. Яхуда Кралъ Йоаш олу Аматся, Исраил Кралъ Йехоахаз олу Йехоаш'ън ьолюмюнден сонра он беш йъл даха яшадъ. Аматся'нън яптъъ ьобюр ишлер, башъндан сонуна дек, Яхуда ве Исраил кралларънън тарихинде язълъдър. РАБ 'бин ардънджа йюрюмектен вазгечтии андан башлаярак Йерушалим'де Аматся'я бир дюзен курулмушту. Аматся Лакиш'е качтъ. Ардъндан адам гьондеререк ону ьолдюрттюлер. Ьолюсю ат съртънда гетирилди, Яхуда Кенти'нде аталарънън янъна гьомюлдю. Яхуда халкъ Аматся'нън йерине он алтъ яшъндаки олу Уззия'йъ крал яптъ. Бабасъ Аматся ьолюп аталаръна кавуштуктан сонра Уззия Ейлат Кенти'ни онаръп Яхуда топракларъна каттъ. Уззия он алтъ яшънда крал олду ве Йерушалим'де елли ики йъл краллък яптъ. Аннеси Йерушалимли Йеколя'йдъ. Бабасъ Аматся гиби, Уззия да РАБ 'бин гьозюнде дору оланъ яптъ. Кендисине Танръ коркусуну ьоретен Зекерия'нън гюнлеринде Танръ'я йьонелди. РАБ 'бе йьонелдии сюредже Танръ ону башарълъ кълдъ. Уззия Филистлилер'е саваш ачтъ. Гат, Явне ве Ашдот'ун сурларънъ йъктърдъ. Сонра Ашдот якънларънда ве Филист бьолгесинде кентлер курду. Филистлилер'е, Гур-Баал'да яшаян Араплар'а ве Меунлулар'а каршъ Танръ она ярдъм етти. Аммонлулар Уззия'я харач вермейе башладълар. Гитгиде гючленен Уззия'нън юню Мъсър сънъръна дек улаштъ. Уззия Йерушалим'де Кьоше Капъсъ, Дере Капъсъ ве сурун кьошеси юзеринде кулелер куруп бунларъ саламлаштърдъ. Шефела'да ве овада чок сайъда хайванъ олдуундан, кърда гьозетлеме кулелери яптърарак бирчок сарнъч ачтърдъ. Далък бьолгелерде, веримли топракларда да ъргатларъ, баджъларъ вардъ; чюнкю топраъ северди. Уззия'нън саваша хазър бир ордусу вардъ. Кралън комутанларъндан Хананя'нън денетиминде Язман Йеиел'ле гьоревли Маасея'нън яптъъ сайъмън сонучларъна гьоре, бу орду бьолюк бьолюк саваша гирерди. Йиит савашчъларъ йьонетен бой башларънън сайъсъ 2 600'дю. Бунларън комутасъ алтънда крала ярдъм етмек ичин дюшманла йиитче савашаджак 307 500 аскерден олушан бир орду вардъ. Уззия бютюн орду ичин калкан, мъзрак, мифер, зърх, яй, сапан ташъ саладъ. Йерушалим'де беджерикли адамларджа тасарланмъш геречлер яптърдъ. Окларъ, бюйюк ташларъ фърлатмак ичин бу геречлери кулелере ве кьошелере йерлештирди. Уззия'нън юню узаклара кадар яйълдъ; чюнкю гьордюю олаанюстю ярдъм сайесинде бюйюк гюдже кавушмушту. Не вар ки, гючлениндже кендисини йъкъма сюрюклейеджек бир гурура капълдъ. Танръсъ РАБ 'бе иханет етти. Бухур сунаъ юзеринде бухур якмак ичин РАБ 'бин Тапънаъ'на гирди. Кяхин Азаря иле РАБ 'бин йюрекли сексен кяхини де ардъсъра тапънаа гирдилер. Крал Уззия'я каршъ дурарак, „Ей Уззия, РАБ 'бе бухур якмая хаккън йок!“ дедилер, „Анджак Харун сойундан кутсанмъш кяхинлер бухур якабилир. Тапънактан чък! Чюнкю сен РАБ 'бе иханет еттин; РАБ Танръ да сени онурландърмаяджак!“ Бухур якмак ичин елинде бухурдан тутан Уззия кяхинлере ьофкеленди. Ьофкеленир ьофкеленмез де кяхинлерин ьонюнде, РАБ 'бин Тапънаъ'ндаки бухур сунаънън янънда дуран Уззия'нън алнънда дери хасталъъ белирди. Башкяхин Азаря иле ьобюр кяхинлер она бакънджа алнънда дери хасталъъ белирдиини гьордюлер. Ону чабуджак орадан чъкардълар. Уззия да чъкмая истеклийди, чюнкю РАБ ону джезаландърмъштъ. Крал Уззия ьолюнджейе кадар дери хасталъъндан куртуламадъ. Бу йюзден айръ бир евде яшадъ ве РАБ 'бин Тапънаъ'на сокулмадъ. Сарайъ ве юлке халкънъ олу Йотам йьонетти. Уззия'нън яптъъ ьобюр ишлери, башъндан сонуна дек, Амотс олу Пейгамбер Йешая язмъштър. Уззия ьолюп аталаръна кавушунджа, дери хасталъъна якаландъъ ичин ону аталарънън янъна, крал мезарлъънън айръ бир йерине гьомдюлер. Йерине олу Йотам крал олду. Йотам йирми беш яшънда крал олду ве Йерушалим'де он алтъ йъл краллък яптъ. Аннеси Садок'ун къзъ Йеруша'йдъ. Бабасъ Уззия гиби, Йотам да РАБ 'бин гьозюнде дору оланъ яптъ. Анджак РАБ 'бин Тапънаъ'на гирмеди. Не вар ки, халк кьотюлюк япмайъ сюрдюрмектейди. Йотам РАБ 'бин Тапънаъ'нън Йукаръ Капъсъ'нъ онардъ. Офел Тепеси'ндеки сурун юзеринде де бирчок иш яптъ. Яхуда'нън далък бьолгесинде кентлер, орманлък тепелеринде калелер ве кулелер курду. Аммон Кралъ'йла савашарак Аммонлулар'ъ йенди. Аммонлулар о йъл ичин кендисине йюз талант гюмюш, он бин кор будай, он бин кор арпа вердилер. Икинджи ве ючюнджю йъллар ичин де айнъ миктаръ ьодедилер. Танръсъ РАБ 'бин ьонюнде карарлъ бир шекилде йюрюйен Йотам гидерек гючленди. Йотам'ън яптъъ ьобюр ишлер, бютюн савашларъ ве уйгуламаларъ, Исраил ве Яхуда кралларънън тарихинде язълъдър. Йотам йирми беш яшънда крал олду ве Йерушалим'де он алтъ йъл краллък яптъ. Йотам ьолюп аталаръна кавушунджа, ону Давут Кенти'нде гьомдюлер. Йерине олу Ахаз крал олду. Ахаз йирми яшънда крал олду ве Йерушалим'де он алтъ йъл краллък яптъ. РАБ 'бин гьозюнде дору оланъ япан атасъ Давут гиби давранмадъ. Исраил кралларънън йолларънъ изледи; Бааллар 'а тапмак ичин дьокме путлар биле яптърдъ. Бен-Хинном Вадиси'нде бухур яктъ. РАБ 'бин Исраил халкънън ьонюнден ковмуш олдуу улусларън иренч тьорелерине уярак оулларънъ атеште курбан етти. Пута тапълан йерлерде, тепелерде, бол япраклъ хер ааджън алтънда курбан кесип бухур яктъ. Иште бу неденле Танръсъ РАБ Ахаз'ъ Арам Кралъ'нън елине теслим етти. Арамлълар ону бозгуна ураттълар, халкъндан бирчоуну тутсак алъп Шам'а гьотюрдюлер. Айръджа ону аър бир йенилгийе уратан Исраил Кралъ'нън елине де теслим едилди. Ремаля олу Исраил Кралъ Пеках, Яхуда'да бир гюнде йюз йирми бин йиит аскери ьолдюрттю. Чюнкю Яхуда халкъ аталарънън Танръсъ РАБ 'бе сърт чевирмишти. Ефрайимли йиит Зикри, кралън олу Маасея'йъ, сарай сорумлусу Азрикам'ъ ве кралдан сонра икинджи адам олан Елкана'йъ ьолдюрдю. Исраиллилер кардешлери олан Яхудалълар'дан ики йюз бин кадънла чоджуу тутсак алдъ. Бу арада чок миктарда малъ да ямалайъп Самирийе'йе ташъдълар. Орада РАБ 'бин Одет адънда бир пейгамбери вардъ. Одет Самирийе'йе дьонмекте олан ордунун каршъсъна чъкъп шьойле деди: „Аталарънъзън Танръсъ РАБ, Яхуда халкъна ьофкелендии ичин онларъ елинизе теслим етти. Ама сиз гьоклере еришен бир ьофкейле онларъ ьолдюрдюнюз. Шимди де Яхуда ве Йерушалим халкънъ кендинизе кадън ве еркек кьолелер япмайъ дюшюнюйорсунуз. Танрънъз РАБ 'бе каршъ сиз хич суч ишлемединиз ми? Шимди бени динлейин! Кардешлеринизден алдъънъз тутсакларъ гери гьондерин, чюнкю РАБ 'бин къзгън ьофкеси юзериниздедир.“ Ефрайим халкънън ьондерлеринден Йехоханан олу Азаря, Мешиллемот олу Берекя, Шаллум олу Йехизкия ве Хадлай олу Амаса саваштан дьоненлерин каршъсъна чъкарак, „Тутсакларъ бурая гетирмейин, йокса РАБ 'бе каршъ суч ишлемиш оладжаъз“ дедилер, „Сучларъмъзъ, гюнахларъмъзъ чоалтмак мъ истийорсунуз? Шимдиден йетериндже сучумуз вар затен. РАБ 'бин къзгън ьофкеси Исраил халкънън юзериндедир.“ Бунун юзерине савашчълар тутсакларла ямаланан малларъ ьондерлерин ве топлулуун ьонюне бърактълар. Гьоревлендирилен белирли кишилер тутсакларъ алдълар, ямаланмъш гийсилерле араларъндаки чъплакларън хепсини гийдирдилер. Онлара гийси, чарък, йийеджек, ичеджек саладълар. Яраларъна зейтиняъ сюрдюлер. Йюрюйемейеджек дурумда оланларъ ешеклере биндирдилер. Онларъ хурма кенти Ериха'я, кардешлерине гери гьотюрдюктен сонра Самирийе'йе дьондюлер. О сърада Крал Ахаз ярдъм истемек ичин Асур Кралъ'на хабер гьондерди. Едомлулар йине Яхуда'я салдърмъш, онларъ йенип тутсак алмъшлардъ. Филистлилер исе Шефела бьолгесийле Яхуда'нън Негев бьолгесиндеки кентлере акънлар дюзенлейип Бейтшемеш, Аялон, Гедерот иле Соко, Тимна, Гимзо ве чевре кьойлерини еле гечиререк буралара йерлешмишлерди. РАБ Исраил Кралъ Ахаз йюзюнден Яхуда халкънъ бу език дурума дюшюрмюштю. Чюнкю Ахаз Яхуда'йъ гюнаха ьозендирмиш ве РАБ 'бе иханет етмишти. Асур Кралъ Тиглат-Пилесер Ахаз'а гелди, ама ярдъм едеджеине ону съкънтъя дюшюрдю. Ахаз РАБ 'бин Тапънаъ'ндан, сарайдан ве ьондерлерден алдъкларънъ Асур Кралъ'на армаан еттийсе де она яранамадъ. Иште Ахаз денен бу крал, съкънтълъ гюнлеринде РАБ 'бе иханетини артърдъ. Даха ьондже кендисини бозгуна уратан Шам илахларъна курбанлар сунду. „Мадем илахларъ Арам кралларъна ярдъм етти, онлара курбан сунайъм да бана да ярдъм етсинлер“ дийе дюшюнюйорду. Не вар ки, бу илахлар онун да, бютюн Исраил халкънън да йъкъмъна неден олду. Ахаз Танръ'нън Тапънаъ'ндаки ешяларъ топлайъп парчаладъ. РАБ 'бин Тапънаъ'нън капъларънъ капатъп Йерушалим'ин хер кьошесинде сунаклар яптърдъ. Башка илахлара бухур якмак ичин Яхуда'нън хер кентинде тапънма йерлери япарак аталарънън Танръсъ РАБ 'би ьофкелендирди. Ахаз'ън яптъъ ьобюр ишлер ве бютюн уйгуламаларъ, башъндан сонуна дек, Яхуда ве Исраил кралларънън тарихинде язълъдър. Ахаз ьолюп аталаръна кавушунджа, ону Исраил кралларънън мезарлъъна гьомеджеклерине Йерушалим Кенти'нде гьомдюлер. Йерине олу Хизкия крал олду. Хизкия йирми беш яшънда крал олду ве Йерушалим'де йирми докуз йъл краллък яптъ. Аннеси Зекерия'нън къзъ Авия'йдъ. Атасъ Давут гиби, о да РАБ 'бин гьозюнде дору оланъ яптъ. Хизкия краллъънън биринджи йълънън биринджи айънда РАБ 'бин Тапънаъ'нън капъларънъ ачъп онардъ. Сонра кяхинлерле Левилилер'и чаъръп тапънаън доусундаки аланда топладъ. Онлара, „Ей Левилилер, бени динлейин!“ деди, „Шимди кендинизи кутсайън; аталарънъзън Танръсъ РАБ 'бин Тапънаъ'нъ да кутсайън. Иренч олан хер шейи кутсал йерден чъкарън. Аталаръмъз Танръ'я иханет еттилер. Танръмъз РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ япарак О'ну бърактълар. Йюзлерини РАБ 'бин Конуту'ндан айъръп она сърт чевирдилер. Тапънаън ейвана ачълан капъларънъ капаттълар, кандиллери сьонмейе бърактълар. Кутсал йерде Исраил'ин Танръсъ'на бухур якмадълар, якмалък суну да сунмадълар. Яхуда ве Йерушалим халкъ бу йюзден РАБ 'бин ьофкесине урадъ. Гьозлеринизле гьордююнюз гиби, РАБ 'бин онлара яптъъ, башкаларънъ коркуя, дехшете дюшюрдю. Алай конусу олдулар. Иште бу йюзден, бабаларъмъз кълъчтан гечирилди; оулларъмъз, къзларъмъз, каръларъмъз тутсак алъндъ. Шимди, бизе дуйдуу къзгън ьофкейи ятъштърмак ичин, Исраил'ин Танръсъ РАБ 'ле бир антлашма япмайъ тасарлъйорум. Оулларъм, артък иши савсакламайън! Чюнкю РАБ ьонюнде дурманъз, хизмет етмениз, хизметкярларъ олманъз ве бухур якманъз ичин сизи сечти.“ Ише башлаян Левилилер шунлардъ: Кехат бойундан Амасай олу Махат, Азаря олу Йоел; Мерари бойундан Авди олу Киш, Йехаллелел олу Азаря; Гершон бойундан Зимма олу Йоах, Йоах олу Еден; Елисафан сойундан Шимри, Йеиел; Асаф сойундан Зекерия, Маттаня; Хеман сойундан Йехиел, Шими; Йедутун сойундан Шемая ве Уззиел. Бу Левилилер кардешлерини топладълар. Кендилерини кутсадъктан сонра, РАБ 'бин сьозю уярънджа кралън буйрууйла РАБ 'бин Тапънаъ'нъ динсел ачъдан аръндърмак ичин ичери гирдилер. РАБ 'бин Тапънаъ'нъ аръндърмак ичин ичери гирен кяхинлер тапънакта булдукларъ бютюн кирли сайълан шейлери тапънаън авлусуна чъкардълар. Левилилер бунларъ дъшаръ чъкаръп Кидрон Вадиси'не гьотюрдюлер. Биринджи айън илк гюню кутсамая башладълар; айън секизинджи гюню тапънаън ейванъна вардълар. Тапънаъ кутсамайъ секиз гюн даха сюрдюререк, биринджи айън он алтънджъ гюню иши битирдилер. Сонра Крал Хизкия'я гидерек, „Бютюн РАБ 'бин Тапънаъ'нъ, якмалък суну сунаъйла такъмларънъ, адак екмеклеринин дизилдии масайла такъмларънъ аръндърдък“ дедилер, „Айръджа краллъъ дьонеминде иханет еден Ахаз'ън аттърдъъ бютюн такъмларъ да хазърлайъп кутсадък. Хепси РАБ 'бин сунаънън ьонюнде дуруйор.“ Ертеси гюн Крал Хизкия еркенден кентин илери геленлерини топлайъп онларла бирликте РАБ 'бин Тапънаъ'на гитти. Крал аилеси, тапънак ве Яхуда халкъ ичин гюнах сунусу оларак йеди боа, йеди коч, йеди кузу, йеди теке гетирдилер. Хизкия бунларъ РАБ 'бин сунаънън юзеринде сунмаларъ ичин Харун сойундан гелен кяхинлере буйрук верди. Ьондже боалар кесилди, кяхинлер боаларън канънъ сунаън юзерине дьоктюлер. Сонра сърасъйла кочларъ ве кузуларъ кесерек канларънъ сунаън юзерине дьоктюлер. Текелери гюнах сунусу оларак кралла топлулуун ьонюне гетирдилер. Кралла топлулук еллерини текелерин юзерине койду. Сонра кяхинлер текелери кестилер. Бютюн Исраил халкънън гюнахларънъ баъшлатмак ичин текелерин канънъ сунаън юзеринде гюнах сунусу оларак сундулар. Чюнкю крал якмалък суну ве гюнах сунусуну бютюн Исраил халкъ адъна сунмаларъ ичин буйрук вермишти. Сонра крал Давут'ун, билиджиси Гад'ън ве Пейгамбер Натан'ън дюзенине гьоре Левилилер'и зиллер, ченклер ве лирлерле РАБ 'бин Тапънаъ'на йерлештирди. РАБ бу дюзени пейгамберлери араджълъъйла вермишти. Бьойледже Левилилер Давут'ун чалгъларъйла, кяхинлер де боразанларъйла йерлерини алдълар. Хизкия якмалък сунунун сунаън юзеринде якълмасънъ буйурду. Суну сунулмая башлайънджа, боразанлар ве Исраил Кралъ Давут'ун чалгъларъ ешлиинде РАБ 'бе езгилер окумая койулдулар. Езгиджилер езги сьойлюйор, боразанджълар боразан чалъйор, бютюн топлулук тапънъйорду. Якмалък суну битинджейе дек бу бьойле сюрюп гитти. Якмалък сунулар сунулдуктан сонра, кралла янъндакилер йере капанъп тапъндълар. Крал Хизкия иле ьондерлер, Левилилер'е Давут'ун ве Билиджи Асаф'ън сьозлерийле РАБ 'би ьовмелерини сьойледилер. Онлар да севинчле ьовгюлер сундулар, башларънъ еип тапъндълар. Хизкия, „Артък кендинизи РАБ 'бе адамъш булунуйорсунуз“ деди, „Гелин, РАБ 'бин Тапънаъ'на курбанлар, шюкран сунуларъ гетирин.“ Бунун юзерине топлулук курбан ве шюкран сунуларъ гетирди. Ичлериндеки истекли кишилер де якмалък сунулар гетирдилер. Топлулуун якмалък суну оларак гетирдии хайванларън сайъсъ йетмиш съър, йюз коч, ики йюз кузуйду. Бунларън тюмю РАБ 'бе якмалък суну оларак сунулмак ичинди. Курбан оларак аданан хайванлар алтъ йюз съър, юч бин давардъ. Якмалък суну оларак кесилен хайванларън дерилерини йюзеджек кяхинлерин сайъсъ йетерсизди. Бу неденле кардешлери Левилилер иш битене ве ьобюр кяхинлер кутсанана дек онлара ярдъм етти. Чюнкю Левилилер кендилерини кутсамая кяхинлерден даха чок ьозен гьостермишлерди. Чок сайъда якмалък сунунун янъсъра есенлик сунуларънън яъ ве якмалък сунуларла бирликте сунулан дьокмелик сунулар да вардъ. Бьойледже РАБ 'бин Тапънаъ'ндаки хизмет дюзени йениден курулмуш олду. Хизкия'йла бютюн халк, Танръ'нън халк ичин яптъкларъ каршъсънда севинч ичиндейди; чюнкю хер шей чабуджак тамамланмъштъ. Хизкия, бютюн Исраил ве Яхуда халкъна хабер гьондеререк, Ефрайим ве Манашше халкъна да мектуп язарак, Исраил'ин Танръсъ РАБ ичин Фъсъх Байрамъ 'нъ кутламак амаджъйла Йерушалим'деки РАБ 'бин Тапънаъ'на гелмелерини билдирди. Кралла ьондерлери ве Йерушалим'деки топлулук Фъсъх Байрамъ'нъ икинджи ай кутламая карар вердилер. Байрамъ заманънда кутлаямамъшлардъ; чюнкю не кендини кутсамъш йетерли сайъда кяхин вардъ, не де халк Йерушалим'де топланабилмишти. Бу тасаръ крала да топлулуа да уйгун гьорюндю. Херкес Йерушалим'е гелип Исраил'ин Танръсъ РАБ ичин Фъсъх Байрамъ'нъ кутласън дийе Беер-Шева'дан Дан'а кадар бютюн Исраил юлкесине дуйуру япмая карар вердилер. Чюнкю байрам, язълъ олдуу гиби чок сайъда инсанла кутланмамъштъ. Кралън буйруу уярънджа улаклар, крал ве ьондерлеринден алдъкларъ мектупларла бютюн Исраил ве Яхуда'йъ коша коша долашарак шу дуйуруйу яптълар: „Ей Исраил халкъ! Ибрахим'ин, Исхак'ън ве Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бе дьонюн. Ьойле ки, О да са каланларънъза, Асур кралларънън елинден куртуланларънъза дьонсюн. Аталарънън Танръсъ РАБ 'бе иханет еден аталарънъза, кардешлеринизе бенземейин; гьордююнюз гиби РАБ онларъ дехшет вериджи бир дурума дюшюрдю. Аталарънъз гиби инатчъ олмайън, РАБ 'бе бойун еин. О'нун сонсуза дек кутсал кълдъъ тапънаа гелин. Къзгън ьофкесинин сизден узаклашмасъ ичин Танрънъз РАБ 'бе куллук един. РАБ 'бе дьонерсениз, кардешлеринизи, оулларънъзъ тутсак еденлер онлара аджъйъп бу юлкейе дьонмелерине изин вереджеклердир. Чюнкю Танрънъз РАБ лютфеден, аджъян бир Танръ'дър. О'на дьонерсениз, О да йюзюню сизден чевирмейеджектир.“ Улаклар Ефрайим ве Манашше бьолгелеринде Зевулун'а дек кент кент долаштълар. Не вар ки, халк гюлерек онларла алай етти. Ама Ашер, Манашше ве Зевулун халкъндан базъларъ алчакгьонюллю бир тутум такънарак Йерушалим'е гитти. Бирлик руху вермек ичин Танръ'нън ели Яхуда'нън юзериндейди. Ьойле ки, Танръ крал ве ьондерлерин РАБ 'бин сьозю уярънджа вердиклери буйруа халкън уймасънъ саладъ. Икинджи ай Маясъз Екмек Байрамъ 'нъ кутламак ичин чок бюйюк бир топлулук Йерушалим'де топландъ. Ише Йерушалим'деки сунакларъ калдърмакла башладълар. Бютюн бухур сунакларънъ калдъръп Кидрон Вадиси'не аттълар. Икинджи айън он дьордюнджю гюню Фъсъх курбанънъ кестилер. Кяхинлерле Левилилер утанарак кендилерини кутсадълар, сонра РАБ 'бин Тапънаъ'на якмалък сунулар гетирдилер. Бунун ардъндан, Танръ адамъ Муса'нън Ясасъ уярънджа, геленексел йерлерини алдълар. Кяхинлер Левилилер'ин елинден алдъкларъ курбан канънъ сунаън юстюне дьоктюлер. Топлулук арасънда кендини кутсамамъш бирчок киши вардъ; бу неденле арънмамъш оланларън Фъсъх курбанънъ кесме ве РАБ 'бе адама гьоревини Левилилер юстленди. РАБ Хизкия'нън якаръшънъ дуйду ве халкъ баъшладъ. Йерушалим'деки Исраиллилер Маясъз Екмек Байрамъ'нъ йеди гюн бюйюк севинчле кутладълар. Левилилер'ле кяхинлер РАБ 'би йюджелтмек амаджъйла кулланълан йюксек сесли чалгъларла хер гюн О'ну ьовюйорлардъ. Хизкия РАБ 'бе хизметлерини башаръйла йерине гетирен Левилилер'и ьовдю. Йеди гюн бойунджа херкес есенлик курбанларънъ кесип аталарънън Танръсъ РАБ 'бе шюкредерек байрамда кендисине айрълан пайдан йеди. Топлулук байрамъ йеди гюн даха кутламая карар верди. Бьойледже херкес байрамъ йеди гюн даха севинчле кутладъ. Яхуда Кралъ Хизкия топлулуа бин боайла йеди бин давар саладъ; ьондерлер де топлулуа бин боайла он бин давар даха вердилер. Бирчок кяхин кендини кутсадъ. Бютюн Яхуда топлулуу, кяхинлер, Левилилер, Исраил'ден гелен топлулук, Исраил'ден гелип Яхуда'я йерлешен ябанджълар севинди. Йерушалим'де бюйюк севинч вардъ. Чюнкю Исраил Кралъ Давут олу Сюлейман'ън гюнлеринден бу яна Йерушалим'де бьойлеси бир олай яшанмамъштъ. Левили кяхинлер аяа калкъп халкъ кутсадълар. Танръ онларъ дуйду. Чюнкю дуаларъ О'нун кутсал конутуна, гьоклере еришмишти. Бютюн бунлар сона ериндже, орадаки Исраиллилер Яхуда кентлерине гидерек дикили ташларъ парчалайъп Ашера путларънъ девирдилер. Яхуда, Бенямин, Ефрайим ве Манашше бьолгелериндеки пута тапълан йерлерин ве сунакларън хепсини йъктълар. Сонра херкес кенди кентине, топраъна дьондю. Хизкия кяхинлерле Левилилер'и гьоревлерине гьоре бьолюклере айърдъ. Кимине якмалък сунуларъ ве есенлик сунуларънъ сунма, кимине хизмет етме, кимине де РАБ 'бин Конуту'нун капъларънда шюкредип ьовгюлер сьойлеме гьоревини верди. Крал да РАБ 'бин Ясасъ уярънджа сабах акшам сунулмак юзере якмалък сунулар, Шабат гюнлери, Йени Ай ве байрамларда сунуладжак якмалък сунулар ичин сюрюсюнден хайванлар верди. Йерушалим'де яшаян халка да кяхинлерле Левилилер'ин пайларъна дюшени вермелерини буйурду; ьойле ки, РАБ 'бин Ясасъ'на кендилерини адаябилсинлер. Кралън бу буйрууну дуяр дуймаз Исраиллилер илк йетишен тахъл, йени шарап, зейтиняъ, бал ве бютюн тарла юрюнлеринден бол бол вердилер. Бунун янъсъра хер шейин ондалъънъ да бол бол гетирдилер. Яхуда кентлеринде яшаян Исраиллилер'ле Яхудалълар да съърларънън, даварларънън, Танръларъ РАБ 'бе адамъш олдукларъ кутсал армаанларън ондалъънъ гетирип бир арая йъдълар. Ондалъкларън топланмасъ ючюнджю айдан йединджи ая кадар сюрдю. Хизкия иле ьондерлер гелип йъънларъ гьорюндже, РАБ 'бе ьовгюлер сунуп халкъ Исраил'и кутсадълар. Хизкия кяхинлерле Левилилер'е йъънларъ сорунджа, Садок сойундан Башкяхин Азаря шу янътъ верди: „Халк РАБ 'бин Тапънаъ'на баъш гетирмейе башладъктан бу яна йийип дойдук; юстелик артърдък да. Чюнкю РАБ халкънъ кутсадъ. Бу бюйюк йъън да артакаландър.“ Хизкия РАБ 'бин Тапънаъ'ндаки деполарън хазърланмасъ ичин буйрук верди. Деполар хазърландъ. Баъшлар, ондалъклар, аданан армаанлар садакатле ичери гетирилди. Бютюн бу ишлерин сорумлусу оларак Левили Конаня атандъ; кардеши Шими де ярдъмджъсъ олду. Крал Хизкия иле Танръ'нън Тапънаъ'нън сорумлусу Азаря, Конаня иле кардеши Шими'нин йьонетиминдеки шу денетчилери атадълар: Йехиел, Азазя, Нахат, Асахел, Йеримот, Йозават, Елиел, Йисмакя, Махат, Беная. Тапънаън Доу Капъсъ'нън ньобетчиси Йимна'нън олу Левили Коре, Танръ'я гьонюлден верилен сунуларън сорумлусуйду. РАБ 'бе аданан баъшларъ ве кутсал йийеджеклери даътмак ичин бу гьореве гетирилмишти. Еден, Минямин, Йешуа, Шемая, Амаря ве Шеканя кяхинлерин яшадъкларъ кентлерде бьолюклери уярънджа бюйюк кючюк бютюн кардешлерине баъшларъ даътма ишинде Коре'йе садакатле ярдъм еттилер. Кентлеринин чевресиндеки кърларда я да херханги бир кентте яшаян Харун сойундан кяхинлере гелиндже, онлардан олан бютюн еркеклере ве Левилилер'ин сояаджънда кайътлъ херкесе йийеджек даътмак ичин белирли кишилер атанмъштъ. Хизкия бютюн Яхуда'да бьойле даврандъ; Танръсъ РАБ 'бин ьонюнде ийи, дору ве хакча оланъ яптъ. Танръ'нън Тапънаъ'нда юстлендии гьореви бютюн йюреийле йерине гетирди; Кутсал Яса'я, буйруклара уйду; Танръсъ'на йьонелди. Бу сайеде башарълъ олду. Хизкия'нън РАБ 'бе балълъкла яптъъ бу хизметлерден сонра Асур Кралъ Санхериб гелип Яхуда'я салдърдъ. Сурлу кентлери еле гечирмек амаджъйла онларъ кушаттъ. Санхериб'ин Йерушалим'ле савашмая хазърландъънъ дуян Хизкия, кентин дъшъндаки пънарларъ капатма конусунда ьондерлерине ве орду комутанларъна данъштъ. Онлар да ону дестекледилер. Бьойледже бирчок киши топландъ. „Неден Асур Кралъ гелип бол су булсун?“ дийерек бютюн пънарларъ ве юлкенин ортасъндан акан дерейи кападълар. Хизкия гюджюню топлаярак сурун йъкълмъш бьолюмлерини онарттъ, юстюне кулелер яптърдъ. Дъшардан бир сур даха яптърарак Давут Кенти'нде Милло 'йу саламлаштърдъ. Бунларън янъсъра, чок сайъда силах ве калкан хазърлаттъ. Халка комутанлар атадъ. Сонра онларъ кент капъсъ якънъндаки аланда топлаярак шьойле йюреклендирди: „Гючлю ве йюрекли олун! Асур Кралъ'ндан ве янъндаки бюйюк ордудан коркмайън, йълмайън. Чюнкю бизимле олан онунла оландан даха юстюндюр. Ондаки гюч инсансалдър; биздеки гюч исе бизе ярдъм еден ве бизден яна савашан Танръмъз РАБ 'дир.“ Яхуда Кралъ Хизкия'нън бу сьозлери халка гювен верди. Асур Кралъ Санхериб, бютюн ордусуйла Лакиш Кенти'ни кушатъркен, субайларъ араджълъъйла Яхуда Кралъ Хизкия'я ве Йерушалим'де яшаян Яхуда халкъна шу хабери гьондерди: „Асур Кралъ Санхериб шьойле дийор: ‚Нейе гювенерек Йерушалим'де кушатма алтънда калъйорсунуз?‘ Хизкия, ‚Танръмъз РАБ бизи Асур Кралъ'нън елинден куртараджак‘ дийерек сизи кандъръйор. Сизи кътлъа ве сусузлуа терк едип ьолюме сюрюклюйор. Танръ'нън тапънма йерлерини, сунакларънъ ортадан калдъран, Яхуда ве Йерушалим халкъна, ‚Тек бир сунаън ьонюнде тапънаджак, онун юзеринде бухур якаджаксънъз‘ дийен Хизкия деил ми бу? Беним ве аталаръмън ьобюр юлкелерин халкларъна нелер яптъъмъзъ билмийор мусунуз? Улусларън илахларъндан хангиси юлкесини беним елимден куртарабилди? Аталаръмън бюсбютюн йок еттии бу улусларън илахларъндан хангиси халкънъ елимден куртарабилди ки, Танрънъз сизи елимден куртарабилсин? Хизкия'нън сизи кандъръп алдатмасъна изин вермейин! Она гювенмейин! Чюнкю хичбир улусун, краллъън илахларъндан бир теки биле халкънъ елимден я да аталаръмън елинден куртарамамъштър! Танрънъз ким ки сизи елимден куртарсън?“ Санхериб'ин субайларъ РАБ Танръ'я ве кулу Хизкия'я каршъ даха бирчок шей сьойледилер. Санхериб Исраил'ин Танръсъ РАБ 'би ашаъламак ичин яздъъ мектупларда да шьойле дийорду: „Ьотеки улусларън танръларъ халкларънъ елимден куртарамадъкларъ гиби, Хизкия'нън Танръсъ да халкънъ елимден куртарамаяджак.“ Сонра кенти еле гечирмек амаджъйла сурун юстюндеки Йерушалим халкънъ коркутуп йълдърмак ичин Яхуди дилинде баърдълар. Юстелик дюнянън ьотеки улусларънън инсан елийле япълмъш илахларъндан сьоз едерджесине Йерушалим'ин Танръсъ'ндан сьоз еттилер. Бунун юзерине Крал Хизкия иле Амотс олу Пейгамбер Йешая дуа едип Танръ'я ялвардълар. РАБ бир мелек гьондеререк Асур Кралъ'нън ордугахъндаки бютюн йиит савашчъларъ, ьондерлери, комутанларъ йок етти. Асур Кралъ утанч ичинде юлкесине дьондю. Бир гюн кенди илахънън тапънаъна гирдиинде де оулларъндан базъларъ ону орада кълъчла ьолдюрдюлер. Бьойледже РАБ Хизкия'йла Йерушалим'де яшаянларъ Асур Кралъ Санхериб'ин ве ьобюр дюшманларънън елинден куртарарак хер янда гювенлик ичинде яшамаларънъ саладъ. Йерушалим'е гелен бирчок киши РАБ 'бе сунулар, Яхуда Кралъ Хизкия'я да деерли армаанлар гетирди. О гюнден сонра Хизкия бютюн улуслар арасънда сайгънлък казандъ. О гюнлерде Хизкия ьолюмджюл бир хасталъа якаланънджа, РАБ 'бе ялвардъ. РАБ якаръшънъ дуярак она бир белирти верди. Не вар ки, Хизкия кендисине япълан бу ийилие ярашър бичимде давранмайъп бюйюкленди. Бу йюзден РАБ хем она, хем Яхуда'я, хем де Йерушалим'е ьофкеленди. Хизкия иле Йерушалим'де яшаянлар гуруру бъракъп алчакгьонюллю давранмая башладълар. Бу сайеде Хизкия'нън краллъъ бойунджа РАБ 'бин ьофкесине урамадълар. Хизкия чок зенгин ве онурлу бирийди. Алтънъ, гюмюшю, деерли ташларъ, бахаратъ, калканларъ ве чешит чешит деерли ешясъ ичин хазинелер яптърдъ. Айръджа тахъл амбарларъ, йени шарап ве зейтиняъ деполаръ, съърлар ичин ахърлар, сюрюлер ичин аъллар яптърдъ. Бунларън янъсъра кендиси ичин кентлер курдурду ве чок сайъда давар, съър единди. Танръ она чок бюйюк зенгинлик вермишти. Гихон Пънаръ'нън йукаръ азънъ капайъп суйун Давут Кенти'нин батъ якасъндан ашаъя акмасънъ салаян да Хизкия'дър. Юстлендии хер иште башарълъ олду. Ама Бабил ьондерлеринин юлкеде герчеклештирилен белиртийи араштърмак ичин гьондердии елчилер гелиндже, Танръ Хизкия'йъ денемек ве аклъндан геченлерин хепсини ьоренмек ичин ону бърактъ. Хизкия'нън яптъъ ьобюр ишлер ве РАБ 'бе балълъъ Амотс олу Пейгамбер Йешая'нън Яхуда ве Исраил кралларънън тарихиндеки гьорюмюнде язълъдър. Хизкия ьолюп аталаръна кавушунджа, Давутоулларъ'нън мезарларънън юст кесимине гьомюлдю. Бютюн Яхуда ве Йерушалим халкъ ону сайгъйла андъ. Йерине олу Манашше крал олду. Манашше он ики яшънда крал олду ве Йерушалим'де елли беш йъл краллък яптъ. РАБ 'бин Исраил халкънън ьонюнден ковмуш олдуу улусларън иренч тьорелерине уярак РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптъ. Бабасъ Хизкия'нън ортадан калдърдъъ пута тапълан йерлери йениден яптърдъ. Бааллар ичин сунаклар курду, Ашера путларъ яптъ. Гьок джисимлерине тапарак онлара куллук етти. РАБ 'бин, „Адъм сонсуза дек Йерушалим'де булунаджактър“ дедии РАБ 'бин Тапънаъ'нда сунаклар курду. Тапънаън ики авлусунда гьок джисимлерине тапмак ичин сунаклар яптърдъ. Оулларънъ Бен-Хинном Вадиси'нде атеште курбан етти; фалджълък ве бюйюджюлюк яптъ. Медйумлара, рух чаъранлара данъштъ. РАБ 'бин гьозюнде чок кьотюлюк япарак О'ну ьофкелендирди. Манашше яптърдъъ путу Танръ'нън Тапънаъ'на йерлештирди. Ойса Танръ тапънаа илишкин Давут'ла олу Сюлейман'а шьойле демишти: „Бу тапънакта ве Исраил оймакларънън яшадъъ кентлер арасъндан сечтиим Йерушалим'де адъм сонсуза дек анъладжак. Кендилерине Муса араджълъъйла буйурдуум Кутсал Яса'йъ, куралларъ, илкелери диккатле йерине гетирирлерсе, Исраил халкънън аяънъ бир даха аталаръна вермиш олдуум юлкенин дъшъна чъкармаяджаъм.“ Анджак Манашше Яхудалълар'ла Йерушалим'де яшаянларъ ьойлесине йолдан чъкардъ ки, РАБ 'бин Исраил халкънън ьонюнде йок еттии улуслардан даха чок кьотюлюк яптълар. РАБ Манашше'йле халкънъ уярдъйса да алдъръш етмедилер. Бунун юзерине РАБ Асур Кралъ'нън орду комутанларънъ онларън юзерине гьондерди. Манашше'йи тутсак алъп бурнуна ченгел тактълар; тунч зинджирлерле балайъп Бабил'е гьотюрдюлер. Не вар ки, Манашше съкънтъсънда Танръсъ РАБ 'бе якардъ ве аталарънън Танръсъ ьонюнде сон дередже алчакгьонюллю даврандъ. РАБ 'бе ялварънджа РАБ якаръшънъ, дуасънъ дуйду ве ону йине Йерушалим'е, краллъъна гетирди. Иште о заман Манашше РАБ 'бин Танръ олдууну анладъ. Сонра Давут Кенти ичин вадидеки Гихон Пънаръ'нън батъсъндан Балък Капъсъ'нън гиришине кадар йюксек бир дъш сур яптъ; Офел Тепеси'ни де бу сурла чевирди. Яхуда'нън бютюн сурлу кентлерине комутанлар йерлештирди. РАБ 'бин Тапънаъ'ндан ябанджъ илахларъ ве диктирдии путу чъкардъ; тапънаън булундуу тепеде ве Йерушалим'де яптърдъъ бютюн сунакларъ калдъръп кентин дъшъна аттъ. РАБ 'бин сунаънъ йениден куруп юзеринде есенлик ве шюкран курбанларъ кести; Яхуда халкъна Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бе куллук етмелери ичин буйрук верди. Не вар ки, халк тапънма йерлеринде курбан сунмайъ сюрдюрдю; анджак ялнъз Танръларъ РАБ 'бе курбан сунуйорлардъ. Манашше'нин яптъъ ьобюр ишлер, Танръсъ'на якаръшъ ве Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бин адъна ону уяран билиджилерин сьозлери, Исраил кралларънън тарихинде язълъдър. Дуасъ, Танръ'нън она янътъ, гурурундан дьонмеден ьондже ишледии бютюн гюнахлар, иханети, яптърдъъ тапънма йерлери, Ашера путларъйла ьобюр путларъ диктирдии йерлер Хозай'ън тарихинде язълъдър. Манашше ьолюп аталаръна кавушунджа, кенди сарайъна гьомюлдю. Йерине олу Амон крал олду. Амон йирми ики яшънда крал олду ве Йерушалим'де ики йъл краллък яптъ. Амон да бабасъ Манашше гиби РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптъ. Бабасъ Манашше'нин яптърдъъ путлара курбан сунду, онлара таптъ. Анджак РАБ 'бин ьонюнде алчакгьонюллюлюю такънан бабасъ Манашше'нин терсине, гидерек сучуну артърдъ. Гьоревлилери дюзен куруп ону сарайънда ьолдюрдюлер. Юлке халкъ Крал Амон'а дюзен куранларън хепсини ьолдюрдю. Йерине олу Йошия'йъ крал яптъ. Йошия секиз яшънда крал олду ве Йерушалим'де отуз бир йъл краллък яптъ. РАБ 'бин гьозюнде дору оланъ яптъ. Саа сола сапмадан атасъ Давут'ун йолларънъ изледи. Йошия краллъънън секизинджи йълънда, даха генчкен, атасъ Давут'ун Танръсъ'на йьонелмейе башладъ. Краллъънън он икинджи йълънда да Яхуда ве Йерушалим'и пута тапълан йерлерден, Ашера путларъндан, ойма ве дьокме путлардан аръндърмая башладъ. Йошия'нън гьозетиминде Бааллар 'ън сунакларънъ йъктъръп юзерлериндеки бухур сунакларънъ парчалаттъ. Ашера путларънъ, ойма ве дьокме путларъ да парчалайъп ездиктен сонра тозларънъ онлара курбан сунанларън мезарларъна серпти. Кяхинлерин кемиклерини кенди сунакларънън юстюнде яктъ. Бьойледже Яхуда ве Йерушалим'и аръндърдъ. Нафтали'йе дек Манашше, Ефрайим ве Шимон оймакларънън кентлерийле чевредеки йъкънтъларда булунан сунакларъ, Ашера путларънъ йъктъ; тоз халине гелинджейе дек путларъ езди. Исраил юлкесинин хер янъндаки бухур сунакларънъ парампарча етти. Сонра Йерушалим'е дьондю. Йошия юлкейи ве тапънаъ аръндърдъктан сонра, краллъънън он секизинджи йълънда Асаля олу Шафан'ъ, кент йьонетиджиси Маасея'йъ ве Йоахаз олу девлет тарихчиси Йоах'ъ Танръсъ РАБ 'бин Тапънаъ'нъ онармая гьондерди. Бунлар Танръ'нън Тапънаъ'на гетирилен параларъ гьотюрюп Башкяхин Хилкия'я вердилер. Капъ ньобетчилери олан Левилилер бу парайъ Манашше ве Ефрайим халкъндан, Исраил'ин гери каланъндан, бютюн Яхудалълар'ла Беняминлилер'ден, Йерушалим'де яшаянлардан топламъшлардъ. Параларъ РАБ 'бин Тапънаъ'ндаки ишлерин башънда булунан денетчилере вердилер. Онлар да тапънаъ йенилеме ве онарма ишинде чалъшан ишчилере ьодедилер. Йонтма таш, Яхуда кралларънън йъкълмая терк еттии япъларън кириш ве балантъ йерлеринин онаръмъ ичин кересте алмаларъ ичин марангозлара, япъджълара ьодеме япълдъ. РАБ 'бин Тапънаъ'на гетирилен парайъ чъкарърларкен, Кяхин Хилкия Муса араджълъъйла верилмиш олан РАБ 'бин Яса Китабъ'нъ булду. Язман Шафан'а, „ РАБ 'бин Тапънаъ'нда Яса Китабъ'нъ булдум“ дийерек китабъ она верди. Шафан китабъ крала гьотюререк, „Гьоревлилерин кендилерине верилен хер иши япъйорлар“ дийе хабер верди, „ РАБ 'бин Тапънаъ'ндаки параларъ алъп денетчилерле ишчилере вердилер.“ Ардъндан, „Кяхин Хилкия бана бир китап верди“ дийерек китабъ крала окуду. Крал Кутсал Яса'даки сьозлери дуйунджа гийсилерини йърттъ. Хилкия'я, Шафан олу Ахикам'а, Мика олу Авдон'а, Язман Шафан'а ве кенди ьозел гьоревлиси Асая'я шьойле буйурду: „Гидин, булунан бу китабън сьозлери хаккънда беним ичин де, Исраил ве Яхуда халкънън гери каланъ ичин де РАБ 'бе данъшън. РАБ 'бин бизе каршъ алевленен ьофкеси бюйюктюр. Чюнкю аталаръмъз РАБ 'бин сьозюне кулак асмадълар, бу китапта язъланлара уймадълар.“ Хилкия иле кралън гьондердии адамлар варъп тапънактаки гийсилерин ньобетчиси Хасра олу Токхат олу Шаллум'ун каръсъ Пейгамбер Хулда'я данъштълар. Хулда Йерушалим'де, Икинджи Махалле'де отуруйорду. Хулда онлара шьойле деди: „Исраил'ин Танръсъ РАБ, ‚Сизи бана гьондерен адама шунларъ сьойлейин‘ дийор: ‚Яхуда Кралъ'нън ьонюнде окунан китапта язълъ бютюн ланетлери, фелакети бурая да, бурада яшаян халкън башъна да гетиреджеим. Бени терк еттиклери, еллерийле яптъкларъ башка илахлара бухур якъп бени къздърдъкларъ ичин бурая каршъ ьофкем алевленеджек ве сьонмейеджек.‘ „ РАБ 'бе данъшмак ичин сизи гьондерен Яхуда Кралъ'на шьойле дейин: ‚Исраил'ин Танръсъ РАБ дуйдуун сьозлере илишкин дийор ки: Мадем бурасъ ве бурада яшаянларла илгили сьозлерими дуйунджа йюреин йумушадъ, кендини алчалттън, евет, ьонюмде кендини алчалттън, гийсилерини йъртъп хузурумда аладън, бен де ялваръшънъ ишиттим. Бьойле дийор РАБ. Сени аталаръна кавуштураджаъм, есенлик ичинде мезаръна гьомюледжексин. Бурая ве бурада яшаянлара гетиреджеим бюйюк фелакети гьормейеджексин.‘“ Хилкия иле янъндакилер бу сьозлери крала илеттилер. Крал Йошия хабер гьондерип Яхуда ве Йерушалим'ин бютюн илери геленлерини топладъ. Сонра Яхудалълар, Йерушалим'де яшаянлар, кяхинлер, Левилилер, бюйюк кючюк херкесле бирликте РАБ 'бин Тапънаъ'на чъктъ. РАБ 'бин Тапънаъ'нда булунмуш олан Антлашма Китабъ'нъ баштан сона кадар херкесин дуяджаъ бичимде окуду. Ьозел йеринде дурарак РАБ 'бин йолуну излейеджеине, буйрукларънъ, ьоютлерини, куралларънъ джандан ве йюректен уйгулаяджаъна, бу китапта язълъ антлашманън кошулларънъ йерине гетиреджеине илишкин РАБ 'бин хузурунда антлашма яптъ. Сонра орадаки Йерушалим ве Бенямин халкъна бу антлашмая балъ каладжакларъна илишкин ант ичиртти. Йерушалим'де яшаянлар Танръ'нън, аталарънън Танръсъ'нън антлашмасъна балъ калдълар. Йошия Исраил топракларъндан бютюн иренч путларъ калдърттъ. Исраил'де калан халкън Танръларъ РАБ 'бе куллук етмелерини саладъ. Крал яшадъъ сюредже халк аталарънън Танръсъ РАБ 'бин ардънджа йюрюмектен вазгечмеди. Йошия Йерушалим'де РАБ ичин Фъсъх Байрамъ 'нъ кутладъ. Биринджи айън он дьордюнджю гюню Фъсъх курбанъ кесилди. Йошия кяхинлери гьоревлерине атаярак РАБ 'бин Тапънаъ'нда хизмет етмелери ичин йюреклендирди. Бютюн Исраил халкънъ еитен РАБ 'бе аданмъш Левилилер'е, „Кутсал сандъъ Исраил Кралъ Давут олу Сюлейман'ън яптърдъъ тапънаа койун“ деди, „Бундан бьойле ону омузларънъзън юзеринде ташъмаяджаксънъз. Шимди Танрънъз РАБ 'бе ве халкъ Исраил'е хизмет един. Исраил Кралъ Давут'ла олу Сюлейман'ън язълъ дюзени уярънджа, бойларънъза, бьолюклеринизе гьоре хазърланън. Кардешлериниз олан халкън бойларъна балъ бьолюклере ярдъм етмек юзере сиз Левилилер такъмлар халинде кутсал йерде дурун. Кендинизи кутсайън ве РАБ 'бин Муса араджълъъйла буйурдуу гиби Фъсъх курбанларънъ кесип кардешлериниз ичин хазърлайън.“ Йошия Фъсъх курбанънъ сунмаларъ ичин орадаки халка сюрюсюнден отуз бин кузуйла олак, юч бин де съър баъшладъ. Кралън ьондерлери де халка, кяхинлере ве Левилилер'е гьонюлден баъшта булундулар. Танръ Тапънаъ'нън йьонетиджилери олан Хилкия, Зекерия, Йехиел де Фъсъх курбанъ оларак кяхинлере ики бин алтъ йюз кузуйла олак, юч йюз съър вердилер. Конаня, кардешлери Шемая иле Нетанел, Левилилер'ин ьондерлери Хашавя, Йеиел ве Йозават да Фъсъх курбанъ оларак Левилилер'е беш бин кузуйла олак, беш йюз де съър баъшладълар. Хизметле илгили хазърлъклар тамамланънджа, кралън буйруу уярънджа кяхинлерле бьолюклерине гьоре Левилилер йерлерини алдълар. Фъсъх курбанларъ кесилди. Кяхинлер кендилерине верилен канъ сунаън юзерине дьоктюлер; Левилилер де хайванларън дерисини йюздюлер. Муса'нън китабънда язъланлар уярънджа, РАБ 'бе сунсунлар дийе якмалък сунулар халк бойларънън бьолюклерине верилмек юзере бир яна койулду. Съърлара да айнъсънъ яптълар. Курал уярънджа, Фъсъх курбанларънъ атеште къзарттълар; кутсал сунуларъ да тенджерелерде, казанларда, таваларда хашлайъп чабуджак халка даъттълар. Бундан сонра Левилилер хем кендилери, хем де кяхинлер адъна хазърлък яптълар. Чюнкю Харун сойундан кяхинлер акшам геч вакте кадар якмалък суну ве я сунмакла урашъйорлардъ. Бу неденле Левилилер хем кендилери, хем де Харун сойундан гелен кяхинлер ичин хазърлък яптълар. Асаф сойундан гелен езгиджилер Давут, Асаф, Хеман ве кралън билиджиси Йедутун'ун буйруу уярънджа йерлеринде дурдулар. Капъ ньобетчилери де гьоревлерини бъракмак зорунда калмадъ, чюнкю онлар ичин хазърлъъ кардешлери Левилилер япмъштъ. Бьойледже о гюн Крал Йошия'нън буйруу дорултусунда Фъсъх Байрамъ'нъ кутламак ве РАБ 'бин сунаъ юзеринде якмалък сунулар сунмак ичин РАБ 'бин хизметийле илгили бютюн чалъшмалар тамамландъ. О гюн орада булунан Исраил халкъ Фъсъх Байрамъ'нъ кутладъ. Маясъз Екмек Байрамъ 'нъ да йеди гюн бойунджа кутладълар. Пейгамбер Самуел'ин дьонеминден бу яна, Исраил'де бьойле бир Фъсъх Байрамъ кутланмамъштъ. Хичбир Исраил кралъ да Йошия'нън, кяхинлерин, Левилилер'ин, бютюн Яхуда халкъйла орадаки Исраиллилер'ин ве Йерушалим'де яшаянларън кутладъъ гиби бир Фъсъх Байрамъ кутламамъштъ. Бу Фъсъх Байрамъ Йошия'нън краллъънън он секизинджи йълънда кутландъ. Йошия'нън тапънаъ дюзенлемесинден сонра, Мъсър Кралъ Неко савашмак юзере Фърат къйъсъндаки Каркамъш'а йюрюдю. Йошия да онунла савашмак ичин йола чъктъ. Ама Неко улаклар араджълъъйла шу хабери гьондерди: „Бенимле сенин аранда бир анлашмазлък йок, ей Яхуда Кралъ! Бугюн сана деил, саваш ачтъъм юлкейе каршъ савашмая гелдим. Танръ иведи давранмамъ буйурду. Бенден яна олан Танръ'дан сакън. Йокса сени йок едер!“ Не вар ки, Йошия онунла савашмактан вазгечмедии гиби, Танръ'нън Неко араджълъъйла сьойледии сьозлере де алдъръш етмеди. Кълък деиштирип Мегиддо Овасъ'нда Неко иле савашмак юзере йола чъктъ. Окчулар Крал Йошия'йъ вурунджа, крал гьоревлилерине, „Бени бурадан гьотюрюн, аър яралъйъм!“ деди. Гьоревлилери ону саваш арабасъндан чъкаръп кендисине аит башка бир арабая коярак Йерушалим'е гьотюрдюлер. Йошия ьолдю ве аталарънън мезарлъъна гьомюлдю. Бютюн Яхуда ве Йерушалим халкъ онун ичин яс тутту. Йеремя Йошия ичин бир аът яздъ. Кадън, еркек бютюн озанлар бугюне дек аътларънда Йошия'йъ анарлар. Исраил'де бир геленек халине гелен бу аътлар Аътлар Китабъ'нда язълъдър. Йошия'нън яптъъ ьобюр ишлер, РАБ 'бин Ясасъ'нда язъланлара уйгун балълъъ, уйгуламаларъ, башъндан сонуна дек Исраил ве Яхуда кралларънън тарихинде язълъдър. Яхуда халкъ бабасъ Йошия'нън йерине олу Йехоахаз'ъ Йерушалим'е крал яптъ. Йехоахаз йирми юч яшънда крал олду ве Йерушалим'де юч ай краллък яптъ. Йехояким йирми беш яшънда крал олду ве Йерушалим'де он бир йъл краллък яптъ. Танръсъ РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптъ. Йехояким'е салдъран Бабил Кралъ Небукаднессар Бабил'е гьотюрмек ичин ону тунч зинджирлерле баладъ. РАБ 'бин Тапънаъ'ндаки базъ ешяларъ да алъп Бабил'де кенди тапънаъна йерлештирди. Йехояким'ин яптъъ ьобюр ишлер, иренчликлери, онунла илгили ачъа чъкан кьотюлюклер Исраил ве Яхуда кралларънън тарихинде язълъдър. Йерине олу Йехоякин крал олду. Йехоякин он секиз яшънда крал олду ве Йерушалим'де юч ай он гюн краллък яптъ. О да РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптъ. Илкбахарда Крал Небукаднессар ону ве РАБ 'бин Тапънаъ'ндаки базъ деерли ешяларъ Бабил'е гетиртти. Йехоякин'ин йерине акрабасъ Сидкия'йъ Яхуда ве Йерушалим Кралъ яптъ. Сидкия йирми бир яшънда крал олду ве Йерушалим'де он бир йъл краллък яптъ. Танръсъ РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптъ. РАБ 'бин сьозюню билдирен Пейгамбер Йеремя'нън каршъсънда алчакгьонюллю давранмадъ. Сидкия Танръ адъйла кендисине балъ каладжаъна ант ичирен Крал Небукаднессар'а каршъ аякландъ. Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бе дьонмемек ичин диренерек инат етти. Юстелик кяхинлерин ве халкън ьондерлери де ьотеки улусларън иренч тьорелерине уярак иханетлерини гитгиде артърдълар ве РАБ 'бин Йерушалим'де кутсал кълдъъ тапънаънъ кирлеттилер. Аталарънън Танръсъ РАБ, халкъна ве конутуна аджъдъъ ичин онларъ улакларъ араджълъъйла дефаларджа уярдъ. Ама онлар Танръ'нън улакларъйла алай едерек сьозлерини кючюмседилер, пейгамберлерини ашаъладълар. Сонунда РАБ 'бин халкъна каршъ ьофкеси куртулуш йолу бъракмаяджак кадар алевленди. РАБ Килдан Кралъ'нъ онларън юзерине салдърттъ. Килдани ордусу генчлерини тапънакта кълъчтан гечирди. Не деликанлъя, не генч къза, не яшлъя, не аксачлъя аджъдъ. РАБ хепсини Килдан Кралъ'нън елине теслим етти. Крал, РАБ Танръ'нън Тапънаъ'ндаки бюйюк кючюк бютюн ешяларъ, тапънаън, Яхуда Кралъ'нън ве ьондерлеринин хазинелерини Бабил'е ташъттъ. Танръ'нън Тапънаъ'нъ атеше вердилер, Йерушалим сурларънъ йъкъп бютюн сарайларъ яктълар, деерли олан хер шейи йок еттилер. Килдан Кралъ кълъчтан куртуланларъ Бабил'е сюрдю. Бунлар Перс краллъъ егемен олунджая дек онун ве оулларънън кьолелери оларак яшадълар. Бьойледже РАБ 'бин Йеремя араджълъъйла сьойледии сьоз йерине гелди: „Юлке тутулмаян Шабат йълларънъ тамамлайънджая, йетмиш йъл долунджая кадар ъссъз калъп динленеджек.“ Перс Кралъ Кореш'ин краллъънън биринджи йълънда РАБ, Йеремя араджълъъйла билдирдии сьозю йерине гетирмек амаджъйла, Перс Кралъ Кореш'и харекете гечирди. Кореш йьонетими алтъндаки бютюн халклара шу язълъ билдирийи дуйурду: „Перс Кралъ Кореш шьойле дийор: ‚Гьоклерин Танръсъ РАБ йерйюзюнюн бютюн краллъкларънъ бана верди. Бени Яхуда'даки Йерушалим Кенти'нде кендиси ичин бир тапънак япмакла гьоревлендирди. Аранъзда О'нун халкъндан ким варса орая гитсин. Танръсъ РАБ онунла олсун!‘” Перс Кралъ Кореш'ин краллъънън биринджи йълънда РАБ, Йеремя араджълъъйла билдирдии сьозю йерине гетирмек амаджъйла, Перс Кралъ Кореш'и харекете гечирди. Кореш йьонетими алтъндаки бютюн халклара шу язълъ билдирийи дуйурду: „Перс Кралъ Кореш шьойле дийор: ‚Гьоклерин Танръсъ РАБ йерйюзюнюн бютюн краллъкларънъ бана верди. Бени Яхуда'даки Йерушалим Кенти'нде кендиси ичин бир тапънак япмакла гьоревлендирди. Аранъзда О'нун халкъндан ким варса Танръсъ онунла олсун. Яхуда'даки Йерушалим Кенти'не гидип Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бин, Йерушалим'деки Танръ'нън Тапънаъ'нъ йениден япсънлар. Краллъъмда яшаян йерлилер, сюргюн олдукларъ йерлерде са калмъш оланлара алтън, гюмюш, мал ве хайванлар саламакла бирликте Йерушалим'деки Танръ'нън Тапънаъ'на гьонюлден сунулар сунсун.‘“ Бьойледже Яхуда ве Бенямин оймакларънън бой башларъ, кяхинлер, Левилилер ве рухларъ Танръ тарафъндан харекете гечирилен херкес, РАБ 'бин Йерушалим'деки Тапънаъ'нъ йениден япмак ичин гидиш хазърлъкларъна гиришти. Комшуларъ гьонюлден вердиклери армаанларън янъсъра, алтън, гюмюш каплар, мал, хайван ве деерли армаанларла онларъ дестекледилер. Сайъм сонуджу шуйду: 30 алтън леен, 1 000 гюмюш леен, 29 тас, 30 алтън тас ве бирбиринин бензери 410 гюмюш тас, 1 000 парча деишик кап. Алтън ве гюмюш ешяларън топламъ 5 400 парчайдъ. Сюргюнлер Бабил'ден Йерушалим'е дьонеркен Шешбассар бунларън хепсини бирликте гетирди. Бабил Кралъ Небукаднессар'ън Бабил'е сюргюн еттии инсанлар яшадъкларъ илден Йерушалим ве Яхуда'даки кенди кентлерине дьондю. Бунлар Зеруббабил, Йешу, Нехемя, Серая, Реелая, Мордекай, Билшан, Миспар, Бигвай, Рехум ве Баана'нън ьондерлиинде гелдилер. Сюргюнден дьонен Исраиллилер'ин сайъларъ шьойлейди: Парошоулларъ: 2 172 Шефатяоулларъ: 372 Арахоулларъ: 775 Йешу ве Йоав сойундан Пахат-Моавоулларъ: 2 812 Еламоулларъ: 1 254 Заттуоулларъ: 945 Заккайоулларъ: 760 Баниоулларъ: 642 Бевайоулларъ: 623 Азгатоулларъ: 1 222 Адоникамоулларъ: 666 Бигвайоулларъ: 2 056 Адиноулларъ: 454 Хизкия сойундан Атероулларъ: 98 Бесайоулларъ: 323 Йораоулларъ: 112 Хашумоулларъ: 223 Гиббароулларъ: 95 Бейтлехемлилер: 123 Нетофалълар: 56 Анатотлулар: 128 Азмаветлилер: 42 Кирят-Йеаримлилер, Кефиралълар ве Бееротлулар: 743 Рамалълар ве Гевалълар: 621 Микмаслълар: 122 Бейтел ве Ай кентлеринден оланлар: 223 Неволулар: 52 Магбишлилер: 156 Ьобюр Елам Кенти'нден оланлар: 1 254 Харимлилер: 320 Лод, Хадит ве Оно кентлеринден оланлар: 725 Ерихалълар: 345 Сенаалълар: 3 630. Кяхинлер: Йешу сойундан Йедаяоулларъ: 973 Иммероулларъ: 1 052 Пашхуроулларъ: 1 247 Харимоулларъ: 1 017. Левилилер: Ходавя сойундан Йешу ве Кадмиелоулларъ: 74. Езгиджилер: Асафоулларъ: 128. Тапънак капъ ньобетчилери: Шаллумоулларъ, Атероулларъ, Талмоноулларъ, Аккувоулларъ, Хатитаоулларъ, Шовайоулларъ, топлам 139. Тапънак гьоревлилери: Сихаоулларъ, Хасуфаоулларъ, Таббаотоулларъ, Керосоулларъ, Сиахаоулларъ, Падоноулларъ, Леванаоулларъ, Хагаваоулларъ, Аккувоулларъ, Хагавоулларъ, Шалмайоулларъ, Хананоулларъ, Гидделоулларъ, Гахароулларъ, Реаяоулларъ, Ресиноулларъ, Некодаоулларъ, Газзамоулларъ, Уззаоулларъ, Пасеахоулларъ, Бесайоулларъ, Аснаоулларъ, Меунимоулларъ, Нефусимоулларъ, Бакбукоулларъ, Хакуфаоулларъ, Хархуроулларъ, Баслутоулларъ, Мехидаоулларъ, Харшаоулларъ, Баркосоулларъ, Сисераоулларъ, Темахоулларъ, Несиахоулларъ, Хатифаоулларъ. Сюлейман'ън кулларънън сойу: Сотайоулларъ, Хассоферетоулларъ, Перудаоулларъ, Ялаоулларъ, Дарконоулларъ, Гидделоулларъ, Шефатяоулларъ, Хаттилоулларъ, Покерет-Хассевайимоулларъ, Амиоулларъ. Тапънак гьоревлилерийле Сюлейман'ън кулларънън сойундан оланлар: 392. Тел-Мелах, Тел-Харша, Керув, Аддан ве Иммер'ден дьонен, анджак ханги аиледен олдукларънъ ве сойларънън Исраил'ден гелдиини канътлаямаянлар шунлардър: Делаяоулларъ, Товияоулларъ, Некодаоулларъ: 652. Кяхинлерин сойундан: Ховаяоулларъ, Хаккосоулларъ ве Гилатлъ Барзиллай'ън къзларъндан бирийле евленип кайънбабасънън адънъ алан Барзиллай'ън оулларъ. Бунлар сой кютюклерини арадълар. Ама язълъ бир кайът буламайънджа, кяхинлик гьореви еллеринден алъндъ. Вали, Урим иле Туммим 'и кулланан бир кяхин чъкънджая дек ен кутсал йийеджеклерден йемемелерини буйурду. Бютюн халк топлам 42 360 кишийди. Базъ аиле башларъ Йерушалим'деки РАБ Танръ'нън Тапънаъ'на варънджа, тапънаън булундуу йерде йениден курулмасъ ичин гьонюлден армаанлар вердилер. Хер бири гюджю оранънда хазинейе бу иш ичин топлам 61 000 дарик алтън, 5 000 мина гюмюш, 100 кяхин минтанъ баъшладъ. Кяхинлер, Левилилер, халктан базъ кишилер –езгиджилер, тапънак гьоревлилери ве капъ ньобетчилери– кенди кентлерине йерлештилер. Бьойледже бютюн Исраиллилер кентлеринде яшамая башладълар. Исраиллилер кенди кентлерине йерлештиктен сонра, йединджи ай Йерушалим'де тек вюджут халинде топландълар. Йосадак олу Йешу ве кяхин олан кардешлери, Шеалтиел олу Зеруббабил'ле кардешлери Исраил'ин Танръсъ'нън сунаънъ йениден курдулар. Амачларъ, Танръ адамъ Муса'нън ясасъ уярънджа, сунаън юзеринде якмалък сунулар сунмактъ. Чеврелеринде яшаян халклардан коркмаларъна каршън, сунаъ ески темели юзерине йениден курдулар. Юзеринде РАБ 'бе сабах, акшам ьонгьорюлен якмалък сунуларъ сундулар. Сонра язъланлара уйгун бичимде Чардак Байрамъ 'нъ кутладълар. Курал уярънджа, хер гюн ичин белирленен сайъя гьоре, якмалък сунуларъ сундулар. Бундан сонра да гюнлюк якмалък сунуйу, Йени Ай сунуларънъ, РАБ 'бин белирледии бютюн кутсал байрамларън сунуларънъ ве РАБ 'бе гьонюлден верилен сунуларъ сундулар. РАБ 'бин Тапънаъ'нън темели хенюз атълмадъъ халде, йединджи айън биринджи гюню РАБ 'бе якмалък сунулар сунмая башладълар. Исраиллилер ташчъларла марангозлара пара ьодедилер. Айръджа седир томрукларънъ Любнан'дан денизе индиререк Яфа'я гетирмелери ичин Сайдалълар'а ве Сурлулар'а йийеджек, ичеджек, зейтиняъ саладълар. Бютюн бунлара Перс Кралъ Кореш изин вермишти. Танръ'нън Йерушалим'деки Тапънаъ'на вардъктан сонра, икинджи йълън икинджи айънда Шеалтиел олу Зеруббабил, Йосадак олу Йешу ве бютюн ьотеки кардешлери, кяхинлер, Левилилер ве сюргюнден Йерушалим'е дьоненлерин тюмю ише башладълар. РАБ 'бин Тапънаъ'нън япъмънъ денетлемек ичин йирми ве даха йукаръ яштаки Левилилер'и гьоревлендирдилер. Левилилер'ден Йешу, оулларъ ве кардешлери, Яхуда сойундан Кадмиел иле оулларъ, Хенадат'ън оулларъйла торунларъ Танръ'нън Тапънаъ'нън япъмънда чалъшанларъ денетлеме ишини хеп бирликте йюклендилер. Япъджълар РАБ 'бин Тапънаъ'нън темелини атънджа, Исраил Кралъ Давут'ун куралъ уярънджа кяхинлер РАБ 'би ьовмек ичин тьорен гийсилерини гиймиш оларак еллеринде боразанларла, Левили Асафоулларъ да зиллерле йерлерини алдълар. РАБ 'бе ьовгюлер, шюкранлар сунарак езги окудулар: „ РАБ ийидир; Исраил'е севгиси сонсуздур.“ РАБ 'бин Тапънаъ'нън темели атълдъъ ичин херкес йюксек сесле РАБ 'би ьовмейе башладъ. Ески тапънаъ гьормюш бирчок яшлъ кяхин, Левили ве бой башъ тапънаън темелинин атълдъънъ гьорюндже хъчкъра хъчкъра аладълар. Бирчокларъ да севинч чълъкларъ аттъ. Севинч чълъкларъ алама сесинден айърт едилемийорду. Чюнкю халк аваз аваз баъръйорду. Сес узак йерлерден биле дуйулуйорду. Яхудалълар'ла Беняминлилер'ин дюшманларъ, сюргюнден дьоненлерин Исраил'ин Танръсъ РАБ ичин бир тапънак яптъънъ дуйунджа, Зеруббабил'ин ве бой башларънън янъна вардълар. „Тапънаъ сизинле бирликте куралъм“ дедилер, „Чюнкю биз де, сизин гиби Танрънъз'а тапъйоруз; бизи бурая гетирен Асур Кралъ Есархаддон'ун дьонеминден бу яна сизин Танрънъз'а курбан сунуйоруз.“ Не вар ки Зеруббабил, Йешу ве Исраил'ин ьотеки бой башларъ, „Танръмъз'а бир тапънак курмак сизе дюшмез“ дийе каршълък вердилер, „Перс Кралъ Кореш'ин буйруу уярънджа, Исраил'ин Танръсъ РАБ ичин тапънаъ ялнъз биз кураджаъз.“ Бунун юзерине чевре халкъ Яхудалълар'ъ тапънаън япъмъндан джайдърмак ичин коркутмая, джесаретлерини кърмая гиришти. Тасаръларъна енгел олмак ичин Перс Кралъ Кореш'ин дьонеминден Перс Кралъ Дариус'ун краллъъна дек рюшветле данъшманлар туттулар. Ахашверош'ун краллъънън башлангъджънда, Яхудалълар'ън дюшманларъ Яхуда ве Йерушалим'де яшаянларъ сучлаян бир белге дюзенледилер. Перс Кралъ Артахшаста'нън краллъъ дьонеминде, Бишлам, Митредат, Тавеел ве ьобюр чалъшма аркадашларъ Артахшаста'я бир мектуп яздълар. Мектуп Арамидже язълъп чеврилди. Вали Рехум иле Язман Шимшай Крал Артахшаста'я Йерушалим'и сучлаян бир мектуп яздълар. Мектуп шьойлейди: „Вали Рехум, Язман Шимшай ве ьобюр чалъшма аркадашларъ, яргъчлар, йьонетиджилер, гьоревлилер, Перслер, Ереклилер, Бабиллилер, Елам топракларъндан гелен Сус халкъ, бюйюк ве онурлу Асурбанипал'ън сюрюп Самирийе Кенти'йле Фърат'ън батъ якасъндаки бьолгейе йерлештирдии ьобюр халкларъндан.“ Иште Крал Артахшаста'я гьондерилен мектубун ьорнеи: „Крал Артахшаста'я, „Фърат'ън батъ якасъндаки бьолгеде яшаян кулларъндан: „Йьонетиминдеки ьобюр бьолгелерден чъкъп бизе гелен Яхудилер Йерушалим'е йерлешерек о аси ве кьотю кенти йениден курмая башладълар. Буну билгине сунуйоруз. Темелини пекиштирийор, сурларънъ тамамлъйорлар. Ей крал, билмелисин ки, бу кент йениден курулур, сурларъ тамамланърса, Яхудилер йине верги ьодемейеджек; краллъънън гелири де азаладжак. Биз сарайънън екмеини йедик. Сана зарар гелмесине изин веремейиз. Бунун ичин, хаберин олсун дийе бу мектубу гьондерийоруз. Аталарънън белгелери араштърълсън. Кайътларда бу кентин аси, краллара, валилере зарар верен бир кент олдууну гьореджексин. Бу кент ьотеден бери башкалдъран бир кенттир. Йерле бир едилмесинин недени де будур. Бу йюзден, ей крал, сана билдирийоруз: Бу кент йениден курулур, сурларъ тамамланърса, Фърат'ън батъ якасъндаки бьолгеде хичбир пайън калмаяджак.“ Крал шу янътъ гьондерди: „Самирийе'де ве Фърат'ън батъ якасъндаки ьобюр йерлерде яшаян Вали Рехум'а, Язман Шимшай'а ве ьобюр чалъшма аркадашларъна селамлар. „Бизе гьондердииниз мектуп чеврилип бана окунду. Буйруум юзерине араштърма япълдъ. Бу кентин ьотеден бери краллара башкалдърдъъ, исян еттии, аякландъъ саптандъ. Йерушалим'и гючлю краллар йьонетти. Фърат'ън батъ якасъндаки бютюн бьолгеде егеменлик сюрдюлер. Орадаки халктан верги топладълар. Шимди иши дурдурмаларъ ичин бу адамлара бир буйрук чъкарън. Ьойле ки, бен буйрук вермедикче кент йениден курулмасън. Бу конуя ьозен гьостерин; краллъъма даха фазла зарар гелмесин.“ Крал Артахшаста'нън мектубунун ьорнеи кендилерине окунур окунмаз, Рехум, Язман Шимшай ве ьобюр чалъшма аркадашларъ хемен Йерушалим'е Яхудилер'ин янъна гиттилер ве зорла онларъ дурдурдулар. Бьойледже Танръ'нън Йерушалим'деки Тапънаъ'нън япъмъ, Перс Кралъ Дариус'ун краллъънън икинджи йълъна дек аскъда калдъ. О сърада Пейгамбер Хагай иле Иддо олу Пейгамбер Зекерия, Яхуда ве Йерушалим'деки Яхудилер'е Исраил Танръсъ'нън адъйла пейгамберликте булундулар. Бунун юзерине Шеалтиел олу Зеруббабил иле Йосадак олу Йешу Танръ'нън Йерушалим'деки Тапънаъ'нъ йениден курмая гириштилер. Танръ'нън пейгамберлери де онларла бирликтейди ве онлара ярдъм едийорду. Фърат'ън батъ якасъндаки бьолгенин валиси Таттенай, Шетар-Бозенай ве чалъшма аркадашларъ онлара гидип, „Бу тапънаъ йениден курмак ве япъмънъ тамамламак ичин сизе ким йетки верди?“ дийе сордулар. Япъйъ куранларън адларънъ да сордулар. Ама Танръларъ Яхуди илери геленлерини коруйорду. Бу йюзден, Дариус'а бир хабер гьондерилип ондан язълъ бир янът алънънджая дек Яхудилер дурдурулмадъ. Фърат'ън батъ якасъндаки бьолгенин валиси Таттенай, Шетар-Бозенай, чалъшма аркадашларъ ве орадаки гьоревлилерин Крал Дариус'а гьондердиклери мектубун ьорнеи ашаъдадър. Гьондердиклери белге шьойлейди: „Крал Дариус'а джандан селамлар. Яхуда Или'не, йюдже Танръ'нън Тапънаъ'на гиттиимизи крала билдиририз. Тапънаъ бюйюк ташларла куруйор, дуварларъна киришлер йерлештирийорлар. Тапънаън япъмънда джанла башла чалъшълъйор ве япъм иши башаръйла илерлийор. „Халкън илери геленлерине, ‚Бу тапънаъ йениден курмак ве япъмънъ тамамламак ичин сизе ким йетки верди?‘ дийе сордук. Билгине сунмак юзере ьондерлеринин ким олдукларънъ сана язабилмек ичин адларънъ да сордук. „Иште бизе вердиклери янът: „‚Биз йерин ве гьоюн Танръсъ'нън кулларъйъз. Узун йъллар ьондже Исраил'ин бюйюк бир кралънън куруп япъмънъ тамамладъъ тапънаъ йениден куруйоруз. Ама аталаръмъз Гьоклерин Танръсъ'нъ ьофкелендирди. Бу йюзден Танръ онларъ Бабил Кралъ Килдани Небукаднессар'ън елине теслим етти. Небукаднессар тапънаъ йъктъ, халкъ да Бабил'е сюрдю. Ама Бабил Кралъ Кореш, краллъънън биринджи йълънда Танръ'нън Тапънаъ'нън йениден япълмасъ ичин буйрук верди. Айръджа Небукаднессар'ън Танръ'нън Йерушалим'деки Тапънаъ'ндан чъкаръп Бабил'деки тапънаа гьотюрдюю алтън ве гюмюш капларъ да орадан чъкарарак вали атадъъ Шешбассар адлъ кишийе верди. Кореш она, Бу капларъ ал, гидип Йерушалим'деки тапънаа йерлештир деди, Танръ'нън Тапънаъ'нъ ески йеринде йениден кур. Бьойледже Шешбассар гелип Танръ'нън Йерушалим'деки Тапънаъ'нън темелини аттъ. О гюнден бу яна япъм ишлери сюрмекте, ама даха битмеди.‘ „Крал уйгун гьорюйорса, Бабил Сарайъ'ндаки аршивде бир араштърма япълсън. Танръ'нън Йерушалим'деки Тапънаъ'нън йениден курулмасъ ичин Крал Кореш'ин бир буйрук верип вермедии саптансън. Сонра крал бу конуя илишкин карарънъ бизе билдирсин.“ Крал Дариус'ун буйруу уярънджа, Бабил'де кайътларън сакландъъ одада араштърма япълдъ. Медя Или'ндеки Ахмета Калеси'нде бир томар булунду. Томарън ичинде шунлар язълъйдъ: Небукаднессар'ън Йерушалим'деки Танръ'нън Тапънаъ'ндан чъкаръп Бабил'е гетирдии алтън ве гюмюш каплар да гери верилсин. Йерушалим'деки тапънакта ьозел йерлерине гьотюрюлсюн. Хепси Танръ'нън Тапънаъ'на консун.‘“ „Онун ичин сиз, Фърат'ън батъ якасъндаки бьолге валиси Таттенай, Шетар-Бозенай, чалъшма аркадашларъ ве оранън гьоревлилери, тапънактан узак дурун! Танръ'нън Тапънаъ'нън япъм ишлерине каръшмайън. Бъракън, Яхудилер'ин валисийле илери геленлери Танръ'нън Тапънаъ'нъ ески йеринде йениден курсунлар. Айръджа Танръ'нън Тапънаъ'нън йениден курулмасъ ичин Яхуди илери геленлерине нелер япманъз геректиини де сизе буйуруйорум: Бу адамларън бютюн гидерлери кралън хазинесинден, Фърат'ън батъ якасъндаки бьолгеден топланан вергилерден ьоденсин. Ьойле ки, япъм ишлери аксамасън. Йерушалим'деки кяхинлерин бютюн герексинимлерини хич аксатмадан хер гюн вереджексиниз: Гьоклерин Танръсъ'на сунуладжак якмалък сунулар ичин генч боалар, кочлар, кузулар ве будай, туз, шарап, зейтиняъ. Ьойле ки, Гьоклерин Танръсъ'нъ хошнут еден сунулар сунсунлар, бен ве оулларъм са калалъм дийе дуа етсинлер. Бундан башка буйуруйорум ки, бу караръ деиштиренин евинден бир кириш чъкаръладжак ве о киши киришин юзерине асъладжак. Еви де бу сучтан ьотюрю чьоплюе чевриледжек. Йерушалим'и адъна конут сечен Танръ, бу караръ деиштирмейе, орадаки Танръ Тапънаъ'нъ йъкмая калкъшан хер кралъ ве улусу йок етсин. Бен Дариус бьойле буйурдум. Буйруум ьозенле йерине гетирилсин.“ Фърат'ън батъ якасъндаки бьолге валиси Таттенай, Шетар-Бозенай ве чалъшма аркадашларъ Крал Дариус'ун буйрууну ьозенле йерине гетирдилер. Пейгамбер Хагай иле Иддо олу Зекерия'нън яптъкларъ пейгамберлик сайесинде Яхуди илери геленлери япъм ишлерини башаръйла илерлеттилер. Исраил Танръсъ'нън буйруу ве Перс кралларъ Кореш'ин, Дариус'ун, Артахшаста'нън буйрукларъ уярънджа тапънаън япъмънъ битирдилер. Тапънак Крал Дариус'ун краллъънън алтънджъ йълъ, Адар айънън ючюнджю гюню тамамландъ. Исраил халкъ –кяхинлер, Левилилер ве сюргюнден дьоненлерин тюмю– Танръ'нън Тапънаъ'нън аданмасънъ севинчле кутладълар. Танръ'нън Тапънаъ'нън аданмасъ ичин йюз боа, ики йюз коч, дьорт йюз кузу курбан еттилер. Оймакларън сайъсъна гьоре, бютюн Исраиллилер ичин гюнах сунусу оларак он ики теке сундулар. Муса'нън Китабъ'ндаки курал уярънджа Танръ'нън Йерушалим'деки хизмети ичин кяхинлерле Левилилер'и балъ олдукларъ бьолюклере гьоре гьоревлере атадълар. Сюргюнден дьоненлер биринджи айън он дьордюнджю гюню Фъсъх Байрамъ 'нъ кутладълар. Кяхинлерле Левилилер хеп бирликте кендилерини аръндърдълар; динсел ачъдан хепси аръндъ. Левилилер сюргюнден дьоненлерин тюмю, кардешлери олан кяхинлер ве кендилери ичин Фъсъх курбанънъ кестилер. Сюргюнден дьонен Исраиллилер'ле Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бе йьонелмек амаджъйла кендилерини чевредеки халкларън кьотю алъшканлъкларъндан айъръп онлара катъланларън хепси курбан етинден йеди. Маясъз Екмек Байрамъ 'нъ йеди гюн севинчле кутладълар. Чюнкю РАБ онларъ севиндирди ве Асур Кралъ'нън онлара ийи давранмасънъ, Исраил'ин Танръсъ Танръ'нън Тапънаъ'нън япъм ишлеринде онлара ярдъм етмесини саладъ. Крал Артахшаста'нън краллъънън йединджи йълънда Исраил халкъндан, кяхинлерден, Левилилер'ден, езгиджилерден, тапънак гьоревлилеринден ве капъ ньобетчилеринден базъларъ Йерушалим'е гитти. Езра, Артахшаста'нън краллъънън йединджи йълънън бешинджи айънда Йерушалим'е вардъ. Биринджи айън биринджи гюню Бабил'ден айрълмъштъ. Танръсъ'нън коруйуджу ели сайесинде бешинджи айън биринджи гюню Йерушалим'е вардъ. Езра кендини РАБ 'бин Ясасъ'нъ инджелейип уйгуламая ве Исраил'де куралларъ, илкелери ьоретмейе адамъштъ. Крал Артахшаста'нън РАБ 'бин буйрукларънъ, Исраил ичин койдуу куралларъ ийи билен Кяхин ве Билгин Езра'я вердии мектубун бир ьорнеи шудур: „Кралларън Кралъ Артахшаста'дан Гьоклер Танръсъ'нън Ясасъ'нън билгини Кяхин Езра'я селамлар! „Краллъъмда яшаян Исраил халкъндан, кяхинлерден ве Левилилер'ден Йерушалим'е гитмек истейен херкесин сенинле гидебилмеси ичин буйрук верийорум. Елиндеки Танрън'ън Ясасъ'нън уйгуланъп уйгуланмадъъ конусунда Яхуда ве Йерушалим'де араштърма япман ичин, бен ве йеди данъшманъм сени гьоревлендирдик. Беним ве данъшманларъмън Йерушалим'де конут куран Исраил'ин Танръсъ'на гьонюлден вердиимиз алтънъ, гюмюшю бирликте гьотюрмелисин. Бабил Или'нден елде едеджеин алтънън, гюмюшюн тюмюню, халкън ве кяхинлерин Танръларъ'нън Йерушалим'деки Тапънаъ'на гьонюлден вердиклери армаанларъ да алъп гьотюрмелисин. „Бу парайла хемен боалар, кочлар, кузулар, тахъл сунуларъ ве дьокмелик сунулар сатън аладжак ве хепсини Танрън'ън Йерушалим'деки Тапънаъ'нън сунаъ юзеринде сунаджаксън. Сен ве кардешлерин артан алтънъ, гюмюшю Танрънъз'ън истеи уярънджа диледииниз гиби кулланън. Танрън'ън Тапънаъ'нън хизметинде кулланълмак юзере сана верилен капларън хепсини Йерушалим'ин Танръсъ'на сун. Танрън'ън Тапънаъ ичин ьодемен герекен башка бир шей варса, гидерлери кралън хазинесинден каршъларсън. „Бен, Крал Артахшаста, Фърат'ън батъ якасъндаки бьолгенин бютюн хазине гьоревлилерине буйрук верийорум: Гьоклер Танръсъ'нън Ясасъ'нън билгини Кяхин Езра'нън сизден хер истедиини ьозенле йерине гетирин. Кендисине геректиинде йюз таланта кадар гюмюш, йюз кор будай, йюз бат шарап, йюз бат зейтиняъ ве истедии кадар туз салайън. Гьоклерин Танръсъ кенди тапънаъ ичин не буйурурса, ьозенле йерине гетирин. Ьойле ки, бана ве оулларъма ьофкеленмесин. Шуну да билесиниз ки, кяхинлерден, Левилилер'ден, езгиджилерден, тапънак гьоревлилеринден ве капъ ньобетчилеринден, Танръ'нън Тапънаъ'нън ьобюр хизметкярларъндан верги алмая йеткиниз йоктур. „Сана гелиндже, Езра, сендеки Танръ билгелии уярънджа яргъчлар ата. Бунлар Фърат'ън батъ якасъндаки бьолгеде яшаян бютюн халка, Танрън'ън ясаларънъ биленлерин хепсине адалет саласънлар. Ясайъ билмейенлере де сиз ьоретеджексиниз. Танрън'ън Ясасъ'на ве кралън буйрукларъна уймаянлар я ьолюмле, я сюргюнле, я малларъна ел конарак, я да хапседилерек джезаландърълсън.“ Аталаръмъзън Танръсъ РАБ 'бе ьовгюлер олсун! Кралън йюреине Йерушалим'деки тапънаънъ онурландърма истеини койду. Кралън, данъшманларънън, гючлю комутанларънън бана ийи давранмаларънъ саладъ. Танръм РАБ 'бин ели юзеримде олдуундан йюреклендим. Исраил илери геленлеринин базъларънъ топлайъп бенимле Йерушалим'е дьонмелерини саладъм. Артахшаста'нън краллъъ дьонеминде бен Езра'йла бирликте Бабил'ден дьонен бой башларънън ве онларла бирликте кайътлъ оланларън листеси: Пинехасоулларъ'ндан Гершом, Итамароулларъ'ндан Даниел, Давутоулларъ'ндан Хаттуш. Шеканяоулларъ'ндан, Парошоулларъ'ндан Зекерия ве онунла бирликте бу бойдан кайдедилен 150 еркек. Пахат-Моавоулларъ'ндан Зерахя олу Елйехоенай ве онунла бирликте 200 еркек. Яхазиел олу Шеканя'нън оулларъндан 300 еркек. Адиноулларъ'ндан Йонатан олу Ебет ве онунла бирликте 50 еркек. Еламоулларъ'ндан Аталя олу Йешая ве онунла бирликте 70 еркек. Шефатяоулларъ'ндан Микаел олу Зевадя ве онунла бирликте 80 еркек. Йоавоулларъ'ндан Йехиел олу Овадя ве онунла бирликте 218 еркек. Йосифя олу Шеломит'ин оулларъндан 160 еркек. Бевайоулларъ'ндан Бевай олу Зекерия ве онунла бирликте 28 еркек. Азгатоулларъ'ндан Хаккатан олу Йоханан ве онунла бирликте 110 еркек. Адоникам'ън кючюк оулларъндан адларъ Елифелет, Йеиел, Шемая оланлар ве онларла бирликте 60 еркек. Бигвайоулларъ'ндан Утай, Заккур ве онларла бирликте 70 еркек. Онларъ Ахава Кенти'не дору узанан каналън янъна топладъм. Орада юч гюн конакладък. Халкън ве кяхинлерин арасънда йоклама яптъъмда орада Левилилер'ден кимсе олмадъънъ гьордюм. Бунун юзерине Елиезер, Ариел, Шемая, Елнатан, Ярив, Елнатан, Натан, Зекерия, Мешуллам адъндаки ьондерлери, Ьоретмен Йоярив'и ве Елнатан'ъ чаърттъм. Сонра онларъ Касифя'да булунан Ьондер Иддо'я гьондердим. Иддо'я ве тапънак гьоревлиси олан кардешлерине нелер сьойлемелери геректиини билдирдим. Ьойле ки, бизе Танръмъз'ън Тапънаъ'нда гьорев япаджак адамлар гьондерсинлер. Танръмъз'ън ийилии сайесинде Исраил олу Леви олу Махлиоулларъ'ндан Шеревя адънда билге бир кишийи бизе гьондердилер. Кендисийле бирликте оулларъ ве кардешлери топлам он секиз киши гелди. Хашавя'йъ, Мерариоулларъ'ндан Йешая'йъ ве кардешлерийле оулларънъ, топлам йирми кишийи де гьондердилер. Айръджа Левилилер'е ярдъм етмек юзере Давут'ла гьоревлилеринин атадъъ тапънак гьоревлилеринден ики йюз йирми киши гьондердилер. Хепсинин адъ листейе язълмъштъ. Танръмъз'ън ьонюнде алчакгьонюллю давранмак, О'ндан кендимиз, чоджукларъмъз, малларъмъз ичин гювенли бир йолджулук дилемек юзере орада, Ахава Каналъ янънда оруч илан еттим. Йолджулуумуз сърасънда херханги бир дюшмандан бизи корумаларъ ичин, кралдан аскер ве атлъ истемейе утанъйордум. Чюнкю крала, „Танръмъз кендисине йьонеленлерин хепсине ийилик едер, ама къзгън ьофкеси кендисини бъраканларън юзериндедир“ демиштик. Оруч туттук ве бу конуда Танръмъз'а якардък. О да якаръшъмъзъ янътладъ. Шеревя, Хашавя ве кардешлеринден он кишийле бирликте он ики ьонде гелен кяхин сечтим. Кралън, данъшманларънън, комутанларънън ве орада булунан Исраиллилер'ин Танръмъз'ън Тапънаъ'на баъшладъъ алтънъ, гюмюшю, капларъ тартъп онлара вердим. Тартъп вердиклерим шунлардър: 650 талант гюмюш, 100 талант гюмюш кап, 100 талант алтън, бин дариклик йирми алтън тас ве алтън кадар деерли, калители, парлак тунчтан ики кап. Онлара, „Сиз РАБ ичин кутсалсънъз, бу каплар да ьойле“ дедим, „Алтън ве гюмюш, аталарънъзън Танръсъ РАБ 'бе гьонюлден сунулан сунудур. РАБ 'бин Йерушалим'деки Тапънаъ'нън одаларънда, ьонде гелен кяхинлерин, Левилилер'ин, Исраил'ин бой башларънън ьонюнде тартънджая дек бунларъ ийи коруйун.“ Бьойледже кяхинлерле Левилилер Йерушалим'е, Танръмъз'ън Тапънаъ'на гьотюрюлмек ичин тартълан алтънъ, гюмюшю, капларъ алдълар. Биринджи айън он икинджи гюню Йерушалим'е гитмек юзере Ахава Каналъ'ндан айрълдък. Танръмъз'ън ели юзеримиздейди; йол бойунджа дюшмандан, пусуя ятанларън салдъръсъндан бизи коруду. Сонунда Йерушалим'е вардък. Орада юч гюн калдък. Дьордюнджю гюн, Танръмъз'ън Тапънаъ'на гидип алтънъ, гюмюшю, капларъ тарттък ве Урия олу Кяхин Меремот'а вердик. Пинехас олу Елазар, Левили Йешу олу Йозават ве Биннуй олу Ноадя да онунла бирликтейди. Хер шей сайълдъ, тартълдъ; тартъланларън тюмю анънда кайда гечирилди. Сюргюнден дьоненлер Исраил'ин Танръсъ'на якмалък сунулар сундулар: Бютюн Исраил ичин он ики боа, доксан алтъ коч, йетмиш йеди кузу ве гюнах сунусу оларак он ики теке. Бютюн бунлар РАБ 'бе якмалък суну оларак сунулду. Айръджа кралън буйрукларънъ ичерен белгейи кралън сатрапларъна ве Фърат'ън батъ якасъндаки валилере вердилер. Бунлар Исраил халкъна ве Танръ'нън Тапънаъ'на ярдъм етмишлерди. Бютюн бунлардан сонра, ьондерлер янъма гелерек шьойле дедилер: „Исраил халкъ, кяхинлерле Левилилер дахил, чевредеки халкларън –Кенанлълар'ън, Хититлер 'ин, Перизлилер'ин, Йевуслулар'ън, Аммонлулар'ън, Моавлълар'ън, Мъсърлълар'ън, Аморлулар'ън– иренч алъшканлъкларъндан кендилерини айръ тутмадъ. Кендилерине ве оулларъна бу халклардан къз алдълар. Бьойледже кутсал сой чевредеки халкларла каръштъ. Ьондерлерле гьоревлилер бу хаинликте ьонджюлюк етти.“ Буну дуйунджа гийсими ве джюппеми йърттъм, сачъмъ сакалъмъ йолдум, дехшет ичинде отуракалдъм. Сюргюнден дьоненлерин бу хаинлиинден ьотюрю Исраил'ин Танръсъ'нън сьозлеринден титрейенлерин хепси чевремде топландъ. Бенсе акшам сунусу сунулана дек дехшет ичинде калдъм. Акшам сунусу саати гелиндже юзюнтюмю бир яна бъракъп калктъм. Гийсимле джюппем хяля йъртъктъ. Диз чьокюп еллерими Танръм РАБ 'бе ачтъм. Шьойле дуа еттим: „Ей Танръм, йюзюмю сана чевирмейе утанъйорум, съкълъйорум. Ей Танръм, гюнахларъмъз башъмъздан ашкън. Сучларъмъз гьоклере улаштъ. Аталаръмъзън гюнлеринден бугюне дек сучларъмъз ичинде боулдук. Гюнахларъмъз йюзюнден биз де, кралларъмъзла кяхинлеримиз де ябанджъ кралларън елине теслим едилдик. Кълъчтан гечирилдик, сюргюне гьондерилдик. Ямаландък. Бугюн де олдуу гиби ашаъландък. „Шимдийсе Танръмъз РАБ бир ан ичин бизе аджъдъ. Сюргюнден куртулан бир азънлък бърактъ бизе. Кутсал йеринде бизе сарсълмаз бир дестек верди. Гьозлеримизи айдънлаттъ. Кьолелиимизде бизе йениленме фърсатъ саладъ. Кьоле олдуумуз халде Танръмъз бизи кьоле бъракмадъ. Перс кралларънън бизе ийи давранмаларънъ саладъ: Танръмъз'ън Тапънаъ'нъ йениден курмак, йъкък йерлери онармак ичин бизе йениленме фърсатъ верди. Йерушалим'де ве Яхуда'да бизе бир корунма дуваръ верди. Бунун ичин къзларънъзъ онларън оулларъна вермейин. Онларън къзларънъ да оулларънъза алмайън. Хичбир заман онларън есенлии ве ийилии ичин чалъшмайън. Ьойле ки, гюч буласънъз, юлкенин ийи юрюнлерини йийесиниз ве юлкейи сонсуза дек оулларънъза мирас бъракасънъз.‘ „Башъмъза геленлере яптъъмъз кьотюлюклер ве бюйюк сучумуз неден олду. Сен, ей Танръмъз, бизи хак еттиимизден даха аз джезаландърдън ве бизе сюргюнден куртулан бьойле бир азънлък бърактън. „Йине буйрукларъна каршъ геледжек мийиз? Бу иренчликлери япан халкларла евлилик баъйла каръшаджак мъйъз? Буну япарсак, тек киши са калмадан йок единджейе дек бизе ьофкеленмейеджек мисин? Ей Исраил'ин Танръсъ РАБ, сен адилсин! Бугюн сюргюнден куртулан бир азънлък оларак бъракълдък. Сенин ьонюнде дурмая хаккъмъз олмадъъ халде, сучларъмъзън ичинде ьонюнде дуруйоруз.“ Алаярак кендини Танръ'нън Тапънаъ'нън ьонюнде йере атан Езра дуа едип гюнахларънъ ачъкладъ. Бу арада еркек, кадън, чоджук, Исраиллилер'ден чок бюйюк бир топлулук Езра'нън чевресине топландъ. Онлар да хъчкъра хъчкъра алъйорду. Еламоулларъ'ндан Йехиел олу Шеканя, Езра'я шьойле деди: „Чевремиздеки халклардан ябанджъ карълар алдъъмъз ичин Танръмъз'а иханет еттик. Буна каршън Исраил ичин хяля умут вар. Сенин ве Танръмъз'ън буйрукларъ каршъсънда титрейенлерин ьоютлери уярънджа, бютюн ябанджъ кадънларъ ве чоджукларънъ узаклаштърмак ичин Танръмъз'ла шимди бир антлашма япалъм. Бу антлашма ясая уйгун олсун. Хайди калк! Сорумлулук сенин юзеринде. Биз сени дестеклейеджеиз. Гючлю ол ве герекени яп!“ Бунун юзерине йерден калкан Езра ьонде гелен Левили кяхинлере ве ьобюр Исраиллилер'е сьойленени япмаларъ ичин ант ичирди. Хепси ант ичти. Сонра Езра Танръ'нън Тапънаъ'нън ьонюнден айрълъп Еляшив олу Йехоханан'ън одасъна гитти. Орада геджелеркен не йемек йеди, не су ичти. Сюргюнден дьоненлер Танръ'я балъ калмадъъ ичин яс тутуйорду. Сюргюнден дьоненлерин хепсинин Йерушалим'де топланмасъ ичин Яхуда ве Йерушалим'де бир дуйуру япълдъ: Халкън ьондерлеринин ве илери геленлеринин караръ уярънджа, юч гюн ичинде гелмейенин бютюн малъна ел конуладжак, кендиси де сюргюнден дьоненлер топлулуундан атъладжактъ. Бютюн Яхудалъ ве Беняминли еркеклер юч гюн ичинде Йерушалим'де топландълар. Докузунджу айън йирминджи гюню хепси Танръ'нън Тапънаъ'нън ьонюндеки аландайдъ. Хем дурумун ьонеминден, хем де ямурдан ьотюрю херкес титрийорду. Кяхин Езра калкъп, „Сиз Танръ'я иханет еттиниз“ деди, „Ябанджъ кадънларла евлендиниз. Исраил'ин сучуна суч каттънъз. Шимди аталарънъзън Танръсъ РАБ 'бе сучунузу ачъклайън. О'нун истедиини япън. Чевредеки халклардан ве ябанджъ карълардан айрълън.“ Топлулук йюксек сесле шьойле каршълък верди: „Бютюн сьойледиклерини япаджаъз. Ялнъз калабалък чок, юстелик хава да ямурлу. Дъшарда дураджак гюджюмюз калмадъ. Хем бу бир ики гюнде чьозюледжек иш деил. Чюнкю бу конуда чок гюнах ишледик. Бютюн топлулук адъна ьондерлеримиз бу конуйла илгиленсин. Сонра кентлеримизде ябанджъ кадънла евли олан херкес саптанан бир заманда кентин илери геленлери ве яргъчларъйла бирликте гелсин. Йетер ки, Танръмъз'ън бу конудаки къзгън ьофкеси юзеримизден калксън.“ Анджак, Асахел олу Йонатан, Тиква олу Яхзея ве онларъ дестеклейен Мешуллам иле Левили Шаббетай буна каршъ чъктълар. Сюргюнден дьоненлер бу ьонерийе гьоре даврандълар. Кяхин Езра адларънъ белиртерек хер бойдан бой башларънъ сечти. Онунджу айън биринджи гюню отуруп конуйу инджелемейе башладълар. Биринджи айън биринджи гюню ябанджъ кадънларла евленен бютюн еркеклерин дурумуну инджелемейи битирдилер. Кяхинлерин сойундан гелип ябанджъ кадънларла евлененлер шунлардъ: Йосадак олу Йешу'нун оулларъндан ве кардешлеринин сойундан Маасея, Елиезер, Ярив, Гедаля. Бунлар каръларънъ коваджакларъна сьоз вердилер. Ишледиклери суч ичин суч сунусу оларак сюрюден бир коч сундулар. Иммероулларъ'ндан: Ханани, Зевадя. Харимоулларъ'ндан: Маасея, Елия, Шемая, Йехиел, Уззия. Пашхуроулларъ'ндан: Елйоенай, Маасея, Исмаил, Нетанел, Йозават, Еласа. Левилилер'ден: Йозават, Шими, Келая –Келита– Петахя, Яхуда, Елиезер. Езгиджилерден: Еляшив. Тапънак капъ ньобетчилеринден: Шаллум, Телем, Ури. Ьобюр Исраиллилер'ден: Парошоулларъ'ндан: Рамя, Йиззия, Малкия, Миямин, Елазар, Малкия, Беная. Еламоулларъ'ндан: Маттаня, Зекерия, Йехиел, Авди, Йеремот, Елия. Заттуоулларъ'ндан: Елйоенай, Еляшив, Маттаня, Йеремот, Зават, Азиза. Бевайоулларъ'ндан: Йехоханан, Хананя, Заббай, Атлай. Баниоулларъ'ндан: Мешуллам, Маллук, Адая, Яшув, Шеал, Йеремот. Пахат-Моавоулларъ'ндан: Адна, Келал, Беная, Маасея, Маттаня, Бесалел, Биннуй, Манашше. Харимоулларъ'ндан: Елиезер, Йишшия, Малкия, Шемая, Шимон, Бенямин, Маллук, Шемаря. Хашумоулларъ'ндан: Маттенай, Маттатта, Зават, Елифелет, Йеремай, Манашше, Шими. Баниоулларъ'ндан: Маадай, Амрам, Уел, Беная, Бедея, Келуху, Ваня, Меремот, Еляшив, Маттаня, Маттенай, Яасай, Бани, Биннуй, Шими, Шелемя, Натан, Адая, Макнадвай, Шашай, Шарай, Азарел, Шелемя, Шемаря, Шаллум, Амаря, Йусуф. Невооулларъ'ндан: Йеиел, Маттитя, Зават, Зевина, Яддай, Йоел, Беная. Бунларън хепси ябанджъ кадънларла евленмишти. Базъларънън бу кадънлардан чоджукларъ да вардъ. Хакаля олу Нехемя'нън анлаттъкларъ: Перс Кралъ Артахшаста'нън краллъънън йирминджи йълъ, Кислев айънда Сус Калеси'ндейдим. Кардешлеримден Ханани ве базъ Яхудалълар янъма гелди. Онлара сюргюнден куртулуп са калан Яхудилер'и ве Йерушалим'ин дурумуну сордум. „Сюргюнден куртулуп Яхуда Или'не дьоненлер бюйюк съкънтъ ве утанч ичинде“ дийе каршълък вердилер, „Юстелик Йерушалим сурларъ йъкълмъш, капъларъ якълмъш.“ Бунларъ дуйунджа отуруп аладъм, гюнлердже яс туттум. Оруч тутуп Гьоклерин Танръсъ'на дуа еттим: „Ей Гьоклерин Танръсъ РАБ! Йюдже ве гьоркемли Танръ! Сени севенлерле, буйрукларъна уянларла яптъън антлашмая балъ калърсън. Я РАБ, халими гьор, гедже гюндюз кулларън Исраил халкъ ичин еттиим дуая кулак вер. Итираф едийорум, Исраил халкъ гюнах ишледи, бен ве аталаръм гюнах ишледик. Сана чок кьотюлюк яптък. Кулун Муса'я вердиин буйруклара, кураллара, илкелере уймадък. „Кулун Муса'я сьойледиклерини анъмса. Дедин ки, ‚Еер бана иханет едерсениз, сизи улусларън арасъна даътаджаъм. Ама бана дьонер, буйрукларъмъ ьозенле йерине гетирирсениз, дюнянън ьобюр уджуна сюрюлмюш олсанъз биле сизлери топлайъп сечтиим йере, булунаджаъм йере гетиреджеим.‘ „Онлар сенин кулларън, кенди халкъндър. Йюдже кудретин ве гючлю елинле онларъ куртардън. Я Раб, бу кулунун, адънъ йюджелтмектен севинч дуян ьобюр кулларънън дуаларъна кулак вер. Бени бугюн башарълъ къл ве кралън ьонерими кабул етмесини сала.“ О гюнлерде кралън сакисийдим. Крал Артахшаста'нън краллъънън йирминджи йълъ, Нисан айъйдъ. Крала гетирилен шарабъ алъп кендисине сундум. О гюне кадар бени хич юзгюн гьормемишти. Бу йюзден, „Неден бьойле юзгюн гьорюнюйорсун?“ дийе сорду, „Хаста олмадъъна гьоре, бир дердин олмалъ.“ Чок корктум. Крала, „Танръ сана узун ьомюрлер версин“ дедим, „Аталаръмън гьомюлдюю кент йъкълдъ, капъларъ якълдъ. Насъл юзюлмем?“ Крал краличейле бирликте отуруйорду. „Йолджулуун не кадар сюрер?“ дийе сорду, „Не заман дьонерсин?“ Бьойледже крал дилеими уйгун булду ве бени гьондермейи кабул етти. Она не заман дьонеджеими сьойледим. Сонра шьойле дедим: „Уйгун гьорюйорсан, Яхуда'я вармамъ саламаларъ ичин, Фърат'ън батъ якасъндаки валилере бирер мектуп язълсън. Бир де кралън орман сорумлусу Асаф'а бир мектуп гьотюрмек истийорум. Тапънаън янъндаки каленин капъларъ, кент сурларъ ве отураджаъм евин япъмъ ичин бана кересте версин.“ Танръм бана дестек олдуу ичин крал дилеклерими йерине гетирди. Фърат'ън батъ якасъндаки валилере гидип кралън мектупларънъ вердим. Крал бенимле бирликте комутанлар ве атлълар гьондермишти. Хоронлу Санбаллат иле Аммонлу гьоревлилерден Товия, Исраил халкънън ийилии ичин биринин чалъшмая гелдиини дуйунджа чок съкълдълар. Йерушалим'е гиттим. Орада юч гюн калдъктан сонра, гедже калкъп биркач адамла бирликте ише койулдум. Йерушалим ичин япаджакларъма илишкин Танръ'дан алдъъм есини кимсейе ачъкламадъм. Биндиим хайвандан башка хайван гьотюрмемиштим. Хяля каранлъктъ. Дере Капъсъ'ндан Еждер Пънаръ'на, орадан Гюбре Капъсъ'на гиттим. Йерушалим'ин йъкълан сурларънъ, янъп кюл олан капъларънъ гьозден гечирдим. Сонра Пънар Капъсъ'на, Крал Хавузу'на дору гиттим. Не вар ки, йол биндиим хайванън гечмесине уйгун деилди. Гедже каранлъънда дере бойунджа илерледим, сурларъ гьозден гечирип гери гелдим. Сонунда Дере Капъсъ'ндан гирип йериме дьондюм. Йеткилилер нерейе гиттиими, не яптъъмъ билмийорлардъ. Чюнкю Яхудилер'е, кяхинлере, сойлулара, йеткилилере ве ьотеки гьоревлилере хенюз хичбир шей сьойлемемиштим. Сонра онлара, „Ичине дюштююмюз йъкъмъ гьорюйорсунуз“ дедим, „Йерушалим йъкълмъш, капъларъ атеше верилмиш. Гелин, Йерушалим сурларънъ онаралъм, утанджъмъза сон верелим.“ Онлара Танръ'нън бана насъл дестек олдууну ве кралън сьойледиклерини анлаттъм. Онлар да, „Хайди, онармая башлаялъм“ дедилер. Вар гючлерийле бу хайърлъ ише башладълар. Ама Хоронлу Санбаллат, Аммонлу гьоревлилерден Товия, Арап Гешем япаджакларъмъзъ дуйунджа, бизи кючюмсейип алай еттилер. „Не япъйорсунуз? Крала баш мъ калдъръйорсунуз?“ дедилер. Онларъ шьойле янътладъм: „Гьоклерин Танръсъ бизи башарълъ къладжактър. Биз О'нун кулларъ оларак онаръмъ башлатаджаъз. Ама сизин Йерушалим юзеринде не хаккънъз, не де пайънъз оладжак, адънъз биле анълмаяджак.“ Башкяхин Еляшив иле ьобюр кяхинлер ише койулуп Койун Капъсъ'нъ онардълар, капъ канатларънъ кутсайъп йерине тактълар. Хаммеа Кулеси'не ве Хананел Кулеси'не кадар сурларъ кутсадълар. Битишик бьолюмю Ерихалълар, онун янъндакини де Имри олу Заккур онардъ. Балък Капъсъ'нъ Сенаалълар онардъ. Киришлери йерлештирип капъ канатларънъ йерине койдулар, сюргюлерле капъ колларънъ тактълар. Битишик бьолюмю Хаккос олу Урия олу Меремот онардъ. Онун янъндакини Мешезавел олу Берекя олу Мешуллам онардъ. Онун янъндакини Баана олу Садок онардъ. Онун янъндакини Текоалълар онардъ; ама сойлулар ефендилеринин буйурдуу ишлере ел атмадълар. Ески Капъ'йъ Пасеах олу Йояда иле Бесодя олу Мешуллам онардъ. Киришлери йерлештирип капъ канатларънъ йерине койдулар, сюргюлерле капъ колларънъ тактълар. Битишик бьолюмю Гивонлу Мелатя, Меронотлу Ядон ве Фърат'ън батъ якасъндаки бьолге валисинин йьонетиминде яшаян Гивонлулар'ла Миспалълар онардъ. Онларън янъндакини куйумджулардан бири олан Хархая олу Уззиел онардъ. Онун янъндакини бахаратчъ Хананя онардъ. Йерушалим сурларънъ Гениш Дувар'а кадар онардълар. Онларън янъндаки бьолюмю Йерушалим'ин яръсънъ йьонетен Хур олу Рефая онардъ. Бунун янъндаки бьолюм Харумаф олу Йедая'нън евинин каршъсъна дюшюйорду. О бьолюмю Йедая онардъ. Онун янъндакини Хашавнея олу Хаттуш онардъ. Харим олу Малкия иле Пахат-Моав олу Хашшув башка бир бьолюмю ве Фърънлар Кулеси'ни онардълар. Онларън янъндаки бьолюмю Йерушалим'ин ьобюр яръсънъ йьонетен Халлохеш олу Шаллум къзларъйла бирликте онардъ. Дере Капъсъ'нъ Ханун ве Заноах'та яшаянлар онардъ. Капъ канатларънъ йерлерине йерлештирип сюргюлерле капъ колларънъ тактълар. Айръджа Гюбре Капъсъ'на кадар узанан сурларда бин аршънлък йер онардълар. Гюбре Капъсъ'нъ Бейтхаккерем бьолгесини йьонетен Рекав олу Малкия онардъ. Капъ канатларънъ йерине йерлештирип сюргюлерле капъ колларънъ тактълар. Пънар Капъсъ'нъ Миспа бьолгесини йьонетен Кол-Хозе олу Шаллун онардъ. Юзерини бир сачакла кападъ. Капъ канатларънъ йерине йерлештирип сюргюлерле капъ колларънъ тактъ. Крал Бахчеси'нин янъндаки Шелах Хавузу'нун дуварънъ Давут Кенти'нден инен мердивенлере кадар онардъ. Орадан ьотесини Бейтсур бьолгесинин яръсънъ йьонетен Азбук олу Нехемя, Давут'ун аиле мезарлъъндан япай хавуза ве Йиитлер Еви'не кадар онардъ. Сурларън сонраки бьолюмюню ашаъдаки Левилилер онардъ: Бани олу Рехум бир сонраки бьолюмю онардъ. Битишиини Кеила бьолгесинин яръсънъ йьонетен Хашавя кенди бьолгеси адъна онардъ. Ондан сонраки бьолюмю, Кеила бьолгесинин ьобюр яръсънъ йьонетен Хенадат олу Баввай йьонетиминде кардешлери онардълар. Онун битишиини –силах депосуна, сурун дьондюю йере кадар чъкан йолун каршъсънъ– Миспа'йъ йьонетен Йешу олу Езер онардъ. Ондан сонраки, сурун дьондюю йерден Башкяхин Еляшив'ин евинин капъсъна кадар узанан бьолюмю бюйюк чаба харджаярак Заккай олу Барук онардъ. Ондан сонрасънъ, Еляшив'ин евинин капъсъндан евин сонуна кадар узанан бьолюмю Хаккос олу Урия олу Меремот онардъ. Сурларън сонраки бьолюмюню чевреде яшаян кяхинлер онардъ. Евлеринин каршъсъна дюшен бьолюмю Бенямин иле Хашшув онардълар. Онлардан сонра, евинин битишии олан бьолюмю Ананя олу Маасея олу Азаря онардъ. Ондан сонраки, Азаря'нън евинден сурун дьондюю кьошейе кадар узанан бьолюмю Хенадат олу Биннуй онардъ. Узай олу Палал сурун дьондюю кьошеден сонраки бьолюмю ве йукаръ сарай мухафъз авлусунун янъндаки гьозетлеме кулесини онардъ. Ондан сонраки бьолюмю Парош олу Педая онардъ; Педая иле Офел Тепеси'нде яшаян тапънак гьоревлилери доуя дору Су Капъсъ'нън ьонюне ве гьозетлеме кулесине кадарки бьолюмю онардълар. Ондан сонраки, бюйюк гьозетлеме кулесинден Офел сурларъна кадар узанан бьолюмю Текоалълар онардъ. Ат Капъсъ'нън йукаръсънъ кяхинлер онардъ. Хер бири кенди евинин каршъсънъ яптъ. Онлардан сонра, евинин каршъсъна дюшен бьолюмю Иммер олу Садок онардъ. Ондан сонрасънъ Доу Капъсъ'нън ньобетчиси Шеканя олу Шемая онардъ. Ондан сонраки бьолюмю Шелемя олу Хананя иле Салаф'ън алтънджъ олу Ханун онардъ. Ондан сонра, одасънън каршъсъна дюшен бьолюмю Берекя олу Мешуллам онардъ. Ондан сонраки бьолюмю, тапънак гьоревлилерийле тюджджарларън калдъъ еве, орадан Мифкат Капъсъ'на, сурун йукаръ кьошесиндеки одая кадар, куйумджулардан бири олан Малкия онардъ. Сурун кьошесиндеки одайла Койун Капъсъ арасъндаки бьолюмю куйумджуларла тюджджарлар онардълар. Санбаллат сурларъ онардъъмъзъ дуйунджа ьофкеден делийе дьондю. Бизимле алай етмейе башладъ. Достларънън ве Самирийе ордусунун ьонюнде, „Бу заваллъ Яхудилер не яптъкларънъ санъйорлар?“ деди, „Онлара изин верирлер ми? Курбан мъ кеседжеклер? Бир гюнде ми битиреджеклер? Кюле дьонмюш молозларън арасъндан ташларъ мъ джанландъраджаклар?“ Янънда дуран Аммонлу Товия, „Яптъкларъ шу таш дувара бак!“ деди, „Юзерине бир тилки чъкса йъкълър.“ О заман шьойле дуа еттим: „Ей Танръмъз, бизе кулак вер! Хор гьорюйорлар бизи. Онларън ашаъламаларънъ кенди башларъна дьондюр. Сюрюлдюклери юлкеде ямая урасънлар. Сучларънъ баъшлама, гюнахларънъ унутма. Чюнкю биз чалъшанларъ ашаъладълар.“ Сурун онаръмъна девам еттик; яръ йюксеклие кадар суру тамамладък. Чюнкю херкес джанла башла чалъшъйорду. Санбаллат, Товия, Араплар, Аммонлулар ве Ашдотлулар Йерушалим сурларъндаки онаръмън илерледиини, гедиклерин капанмая башладъънъ дуйунджа чок ьофкелендилер. Хепси бир арая гелерек Йерушалим'е каршъ савашмак ве кентте каръшъклък чъкармак ичин дюзен курдулар. Ама биз Танръмъз'а дуа еттик ве гедже гюндюз онларъ гьозетлесинлер дийе ньобетчилер диктик. О сърада Яхудалълар, „Йюк ташъянларън гюджю тюкенди“ дедилер, „О кадар молоз вар ки, артък сурларън онаръмънъ сюрдюремийоруз.“ Дюшманларъмъз исе, „Онлар анламадан, бизи гьормеден араларъна гирип хепсини ьолдюререк бу ише сон верелим“ дийе дюшюнюйорлардъ. Чевреде яшаян Яхудилер гелип он кез бизи уярдълар. „Янъмъза гелин, йокса сизе хер йьонден салдъраджаклар“ дедилер. Бу йюзден, сурларън ен алчак йерлеринин аркасъна, тамамланмамъш йерлере, чешитли бойлардан кълъчлъ, мъзраклъ, яйлъ адамлар йерлештирдим. Дуруму гьорюндже аяа калктъм; сойлулара, гьоревлилере ве гери калан херкесе, „Онлардан коркмайън!“ дедим, „Йюдже ве гьоркемли Раб'би анъмсайън. Кардешлериниз, оулларънъз, къзларънъз, каръларънъз, евлериниз ичин савашън.“ Курдукларъ дюзени анладъъмъз дюшманларъмъзън кулаъна гитти. Танръ дюзенлерини боша чъкармъштъ. О заман хепимиз сурлара, ишимизин башъна дьондюк. О гюнден сонра адамларъмън яръсъ чалъшъркен ьобюр яръсъ мъзраклъ, калканлъ, яйлъ ве зърхлъ оларак ньобет тутту. Ьондерлер Яхудалълар'ън аркасънда йер алмъштъ. Дуварджълар, йюклери ташъянлар, йюклейенлер бир елийле чалъшъйор, бир елийле силах тутуйорду. Япъджълар кълъч кушанмъш, ьойле чалъшъйорлардъ. Бору чаланса беним янъмдайдъ. Сойлулара, гьоревлилере ве гери калан херкесе, „Иш чок бюйюк ве даънък“ дедим, „Сурларън юзеринде хер биримиз айръ йерде, бирбиримизден узактайъз. Нереден бору сесини ишитирсениз, орада бизе катълън. Танръмъз бизим ичин савашаджак.“ Иште бьойле чалъшъйордук. Яръмъз гюн доумундан йълдъзлар гьорюнене кадар мъзракларла ньобет тутуйорду. О сърада халка, „Херкес геджейи ярдъмджъсъйла бирликте Йерушалим'де гечирсин“ дедим, „Гедже бизим ичин ньобет тутсунлар, гюндюз де чалъшсънлар.“ Не бен, не кардешлерим, не адамларъм, не де янъмдаки ньобетчилер, гийсилеримизи чъкармадък. Херкес суя биле силахъйла гитти. Бир сюре сонра кадънлъ еркекли халк Яхуди кардешлеринден шиддетле якънмая башладъ. Базъларъ, „Биз калабалъъз“ дийорду, „Оулларъмъз, къзларъмъз чок. Яшамак ичин будая ихтияджъмъз вар.“ Базъларъ да, „Кътлъкта будай алмак ичин тарлаларъмъзъ, баларъмъзъ, евлеримизи ипотек едийоруз“ дийорду. Базъларъ исе, „Крала верги ьодемек ичин тарлаларъмъзъ, баларъмъзъ каршълък гьостерип борч пара алдък“ дийорду, „Яхуди кардешлеримизле айнъ канъ ташъмъйор муйуз? Бизим чоджукларъмъзън онларънкинден не фаркъ вар? Оулларъмъзъ къзларъмъзъ кьоле оларак сатмак зорунда калдък. Къзларъмъздан базъларъ джарийе оларак сатълдъ биле. Чаресиз калдък. Чюнкю тарлаларъмъз, баларъмъз башкаларънън елинде.“ Онларън бу дертлерини, якънмаларънъ дуйунджа чок ьофкелендим. Дюшюнюндже сойлуларла йеткилилери сучлу булдум. Онлара, „Кардешлеринизден фаиз алъйорсунуз!“ дедим. Онлара каршъ херкеси бир арая топладъм. Сонра шьойле дедим: „Биз ябанджълара сатълан Яхуди кардешлеримизи елимизден гелдииндже гери алмая чалъшъркен сиз кардешлеринизи сатъйорсунуз. Йине бизе сатълсънлар дийе ми?“ Сустулар, сьойлейеджек сьоз буламадълар. Сонра, „Яптъънъз дору деил“ дедим, „Дюшманларъмъз олан ьотеки улусларън ашаъламаларъндан качънмак ичин Танръ коркусуйла яшаманъз герекмез ми? Кардешлерим, адамларъм ве бен ьодюнч оларак халка пара ве будай верийоруз. Лютфен фаиз алмактан вазгечелим! Тарлаларънъ, баларънъ, зейтинликлерини, евлерини онлара хемен гери верин. Бир де фаиз оларак алдъънъз гюмюшюн, будайън, йени шарабън, зейтиняънън йюзде бирини верин.“ „Веририз“ дедилер, „Артък онлардан хичбир шей истемейеджеиз. Не дийорсан ьойле япаджаъз.“ Кяхинлери чаърдъм ве йеткилилере кяхинлерин ьонюнде вердиклери сьозю тутаджакларъна илишкин ант ичирдим. Сонра етеими силктим ве дедим ки, „Ким вердии сьозю тутмазса, Танръ да ону бьойле силксин; малънъ мюлкюню елинден алсън; тамтакър бъраксън.“ Херкес буна, „Амин“ деди ве РАБ 'бе ьовгюлер сунду. Ве сьозлерини туттулар. Яхуда'да валилик яптъъм он ики йъл бойунджа, илк атандъъм гюнден сон гюне кадар, Артахшаста'нън краллъънън йирминджи йълъндан отуз икинджи йълъна дек, не бен, не кардешлерим валилие айрълан йийеджек бютчесине докунмадък. Бенден ьондже гьорев япан валилер халка йюк олдулар. Онлардан кърк шекел гюмюшюн янъсъра йийеджек ве шарап да алдълар. Ушакларъ биле халкъ езди. Ама бен Танръ'дан корктуум ичин бьойле давранмадъм. Сурларън онаръмънъ сюрдюрдюм. Адамларъмън хепси ишин башънда дурду. Бир тарла биле сатън алмадък. Чевремиздеки улуслардан бизе геленлерин дъшънда Яхудилер'ден ве йеткилилерден йюз елли киши софрама отурурду. Беним ичин хер гюн бир боа, алтъ сечме койун, тавуклар кесилир, он гюнде бир де хер тюрден болджа шарап хазърланърдъ. Бютюн бунлара каршън валилиин йийеджек бютчесине докунмадъм. Чюнкю халк аър йюк алтъндайдъ. Ей Танръм, бу халк уруна яптъкларъм ичин бени ийиликле ан. Сурларъ онардъъм, гедиклерини кападъъм хабери Санбаллат'а, Товия'я, Арап Гешем'е ве ьобюр дюшманларъмъза улаштъ. О сърада капъ канатларънъ хенюз такмамъштъм. Санбаллат иле Гешем бана хабер гьондеререк, „Гел, Оно Овасъ'ндаки кьойлерден биринде булушалъм“ дедилер. Бана кьотюлюк япмайъ дюшюнюйорлардъ. Онлара хаберджилер гьондеререк, „Бюйюк бир иш япъйорум, гелемем“ дедим, „Янънъза гелирсем иши бъракмъш олурум; ничин иш дурсун?“ Бана дьорт кез бу хабери гьондердилер, бен де хеп айнъ янътъ вердим. Санбаллат бешинджи кез айнъ ьонерийле хаберджисини гьондерди. Хаберджинин елинде ачък бир мектуп вардъ. Ичинде шунлар язълъйдъ: „Чевредеки улуслар арасънда Гешем'ин де доруладъъ бир сьойленти вар. Сен ве Яхудилер аякланмайъ дюшюндююнюз ичин сурларъ онаръйормушсунуз. Анлатъланлара гьоре крал олмак юзересин. Яхуда Кралъ олдууну Йерушалим'е дуйурмак ичин пейгамберлер биле атамъшсън. Бютюн бунлар кралън кулаъна гидеджек. Онун ичин, гел де гьорюшелим.“ Она шу янътъ гьондердим: „Сьойледиклеринин хичбири дору деил. Хепсини кендин уйдуруйорсун.“ Хепси бизи коркутмая чалъшъйорлардъ. „Иши бъракаджаклар, онаръм дураджак“ дийе дюшюнюйорлардъ. Ама бен, „Танръм, еллериме гюч вер“ дийе дуа еттим. Бир гюн Мехетавел олу Делая олу Шемая'нън евине гиттим. Евине капанмъштъ. Бана, „Танръ'нън евинде, тапънакта булушалъм“ деди, „Тапънаън капъларънъ капаталъм, чюнкю сени ьолдюрмейе геледжеклер. Гедже сени ьолдюрмейе геледжеклер.“ Она, „Бен качаджак адам деилим“ дедим, „Беним гиби бири джанънъ куртармак ичин тапънаа съънър мъ? Гелмейеджеим.“ Анладъм ки, ону Танръ гьондермемиш. Бу сьозлери бир пейгамбер гиби, беним кьотюлююм ичин сьойлемишти. Товия иле Санбаллат ону сатън алмъшлардъ. Бу йолла гьозюмю коркутуп бана гюнах ишлетеджеклерини дюшюнюйорлардъ. Бьойледже бени кьотюлемек ичин еллерине фърсат гечмиш оладжактъ. „Ей Танръм, Товия'йла Санбаллат'ън яптъъ кьотюлюю унутма“ дийе дуа еттим, „Бени коркутмак истейен кадън пейгамбер Ноадя'йла ьобюр пейгамберлерин яптъкларънъ да унутма.“ Сурларън онаръмъ елли ики гюнде, йирми беш Елул'да битти. Бютюн дюшманларъмъз буну дуйду, чевремиздеки улусларъ корку сардъ. Бьойледже дюшманларъмъз ьозгювенлерини бюсбютюн йитирдилер. Чюнкю бу иши Танръмъз'ън ярдъмъйла башардъъмъзъ анладълар. О гюнлерде Яхуда сойлуларъйла Товия сък сък язъшъйорлардъ. Бирчок Яхудалъ Товия'я балъ каладжаъна ант ичмишти. Чюнкю Товия, Арах олу Шеканя'нън дамадъйдъ. Олу Йехоханан да Берекя олу Мешуллам'ън къзънъ алмъштъ. Сойлулар Товия'нън ийиликлерини бана анлатъйор, беним сьойледиклерими де она илетийорлардъ. Товия бени йълдърмак ичин сюрекли мектуп гьондерийорду. Сурларън онаръмъ битип капълар йерине такълдъктан сонра, капъ ньобетчилери, езгиджилер ве Левилилер гьореве атандъ. Кардешим Ханани'йле кале комутанъ Хананя'йъ Йерушалим'е йьонетиджи атадъм. Хананя гювенилир бир кишийди. Чоу инсандан даха чок Танръ'дан коркардъ. Онлара, „Гюнеш орталъъ ъсътънджая кадар Йерушалим капъларъ ачълмасън“ дедим, „Капъ ньобетчилери гьорев башъндайкен капъларъ капалъ тутсунлар. Капъларъ сиз сюргюлейин ве Йерушалим'де отуранлара ньобет гьореви верин. Базъларъ бу гьореви япсън, базъларъ да евлеринин чевресинде ньобет тутсун.“ Йерушалим гениш, бюйюк бир кентти, ама нюфусу аздъ. Ичиндеки евлер хенюз онарълмамъштъ. Танръм сойларъна гьоре халкън сайъмъ япълабилсин дийе сойлуларъ, йеткилилери ве бютюн халкъ топламамъ истеди. Сюргюнден илк дьоненлерин сой кютююню булдум. Ичинде шунлар язълъйдъ: Бабил Кралъ Небукаднессар'ън сюргюн еттии инсанлар яшадъкларъ илден Йерушалим ве Яхуда'даки кенди кентлерине дьондю. Бунлар Зеруббабил, Йешу, Нехемя, Азаря, Раамя, Нахамани, Мордекай, Билшан, Мисперет, Бигвай, Нехум ве Баана'нън ьондерлиинде гелдилер. Сюргюнден дьонен Исраиллилер'ин сайъларъ шьойлейди: Парошоулларъ: 2 172 Шефатяоулларъ: 372 Арахоулларъ: 652 Йешу ве Йоав сойундан Пахат-Моавоулларъ: 2 818 Еламоулларъ: 1 254 Заттуоулларъ: 845 Заккайоулларъ: 760 Биннуйоулларъ: 648 Бевайоулларъ: 628 Азгатоулларъ: 2 322 Адоникамоулларъ: 667 Бигвайоулларъ: 2 067 Адиноулларъ: 655 Хизкия сойундан Атероулларъ: 98 Хашумоулларъ: 328 Бесайоулларъ: 324 Харифоулларъ: 112 Гивонлулар: 95 Бейтлехемлилер ве Нетофалълар: 188 Анатотлулар: 128 Бейтазмаветлилер: 42 Кирят-Йеаримлилер, Кефиралълар ве Бееротлулар: 743 Рамалълар ве Гевалълар: 621 Микмаслълар: 122 Бейтел ве Ай кентлеринден оланлар: 123 Ьобюр Нево Кенти'нден оланлар: 52 Ьобюр Елам Кенти'нден оланлар: 1 254 Харимлилер: 320 Ерихалълар: 345 Лод, Хадит ве Оно кентлеринден оланлар: 721 Сенаалълар: 3 930 Кяхинлер: Йешу сойундан Йедаяоулларъ: 973 Иммероулларъ: 1 052 Пашхуроулларъ: 1 247 Харимоулларъ: 1 017 Левилилер: Кадмиел ве Ходева сойундан гелен Йешуоулларъ: 74 Езгиджилер: Асафоулларъ: 148 Тапънак капъ ньобетчилери: Шаллумоулларъ, Атероулларъ, Талмоноулларъ, Аккувоулларъ, Хатитаоулларъ, Шовайоулларъ: 138 Тапънак гьоревлилери: Сихаоулларъ, Хасуфаоулларъ, Таббаотоулларъ, Керосоулларъ, Сиаоулларъ, Падоноулларъ, Леванаоулларъ, Хагаваоулларъ, Шалмайоулларъ, Хананоулларъ, Гидделоулларъ, Гахароулларъ, Реаяоулларъ, Ресиноулларъ, Некодаоулларъ, Газзамоулларъ, Уззаоулларъ, Пасеахоулларъ, Бесайоулларъ, Меунимоулларъ, Нефишесимоулларъ, Бакбукоулларъ, Хакуфаоулларъ, Хархуроулларъ, Баслитоулларъ, Мехидаоулларъ, Харшаоулларъ, Баркосоулларъ, Сисераоулларъ, Темахоулларъ, Несиахоулларъ, Хатифаоулларъ. Сюлейман'ън кулларънън сойу: Сотайоулларъ, Соферетоулларъ, Перидаоулларъ, Ялаоулларъ, Дарконоулларъ, Гидделоулларъ, Шефатяоулларъ, Хаттилоулларъ, Покерет-Хассевайимоулларъ, Амоноулларъ. Тапънак гьоревлилерийле Сюлейман'ън кулларънън сойундан оланлар: 392 Тел-Мелах, Тел-Харша, Керув, Аддон ве Иммер'ден дьонен, анджак ханги аиледен олдукларънъ ве сойларънън Исраил'ден гелдиини канътлаямаянлар шунлардър: Делаяоулларъ, Товияоулларъ, Некодаоулларъ: 642 Кяхинлерин сойундан: Ховаяоулларъ, Хаккосоулларъ ве Гилатлъ Барзиллай'ън къзларъндан бирийле евленип кайънбабасънън адънъ алан Барзиллай'ън оулларъ. Бунлар сой кютюклерини арадълар. Ама язълъ бир кайът буламайънджа, кяхинлик гьореви еллеринден алъндъ. Вали, Урим иле Туммим 'и кулланан бир кяхин чъкънджая дек ен кутсал йийеджеклерден йемемелерини буйурду. Бютюн халк топлам 42 360 кишийди. Базъ аиле башларъ онаръм иши ичин баъшта булунду: Вали хазинейе 1 000 дарик алтън, 50 чанак, 530 кяхин минтанъ баъшладъ. Базъ аиле башларъ да иш ичин хазинейе 20 000 дарик алтън, 2 200 мина гюмюш вердилер. Халкън гери каланъ исе, топлам 20 000 дарик алтън, 2 000 мина гюмюш ве 67 кяхин минтанъ верди. Кяхинлер, Левилилер, тапънак гьоревлилери ве капъ ньобетчилери, езгиджилер, сърадан инсанлар ве бютюн Исраиллилер кентлерине йерлештилер. Исраиллилер кентлерине йерлештиктен сонра, йединджи ай тек вюджут халинде Су Капъсъ'нън каршъсъндаки аланда топландълар. Билгин Езра'я РАБ 'бин Муса араджълъъйла Исраил халкъна вердии буйрукларъ ичерен Яса Китабъ'нъ гетирмесини сьойледилер. Йединджи айън биринджи гюню Кяхин Езра Яса Китабъ'нъ халкън топландъъ йере гетирди. Динлейип анлаябиледжек кадън еркек херкес орадайдъ. Езра Су Капъсъ'нън каршъсъндаки аланда кадънларън, еркеклерин ве анлаябиледжек яштаки чоджукларън ьонюнде, сабахтан ьолене кадар Яса Китабъ'нъ окуду. Херкес диккатле динледи. Билгин Езра топлантъ ичин хазърланмъш ахшап бир земин юзеринде дуруйорду. Саънда Маттитя, Шема, Аная, Урия, Хилкия ве Маасея вардъ. Солунда исе Педая, Мишаел, Малкия, Хашум, Хашбаддана, Зекерия ве Мешуллам дуруйорду. Езра халкън гьозю ьонюнде китабъ ачтъ. Халктан даха йюксек бир йерде дуруйорду. Китабъ ачар ачмаз херкес аяа калктъ. Езра йюдже Танръ'я, РАБ 'бе ьовгюлер сунду. Бютюн халк еллерини калдърарак, „Амин! Амин!“ дийе каршълък верди. Хеп бирликте еилип йере капанарак РАБ 'бе тапъндълар. Левилилер'ден Йешу, Бани, Шеревя, Ямин, Аккув, Шаббетай, Ходия, Маасея, Келита, Азаря, Йозават, Ханан ве Пелая аякта дуран халка ясайъ анлаттълар. Танръ'нън Яса Китабъ'нъ окуйуп ачъкладълар, херкесин анламасънъ салаяджак бичимде йорумладълар. Вали Нехемя, Кяхин ве Билгин Езра ве халка ьоретменлик япан Левилилер, „Бугюн Танрънъз РАБ ичин кутсал бир гюндюр. Яс тутуп аламайън“ дедилер. Чюнкю бютюн халк Кутсал Яса'йъ динлеркен алъйорду. Нехемя да, „Гидин, ялъ йийип татлъ ичин“ деди, „Хазърлъъ олмаянлара да бир пай гьондерин. Чюнкю бугюн Раббимиз ичин кутсал бир гюндюр. Юзюлмейин. РАБ 'бин вердии севинч сизи гючлю кълар.“ Левилилер, „Сакин олун, бугюн кутсал бир гюндюр, юзюлмейин“ дийерек халкъ ятъштърдълар. Бьойледже херкес йийип ичмек, йийеджеклерини башкаларъйла пайлашмак ве бюйюк шенлик япмак юзере евинин йолуну тутту. Чюнкю кендилерине окунанларъ анламъшлардъ. Ертеси гюн бютюн аиле башларъ, кяхинлер ве Левилилер Кутсал Яса'нън буйрукларънъ ьоренмек ичин Билгин Езра'нън чевресине топландълар. Ясада РАБ 'бин Муса араджълъъйла вердии шу буйруу булдулар: Йединджи айда кутланан байрамда Исраиллилер чардакларда отурмалъ. Бютюн кентлерде ве Йерушалим'де шу дуйуру япълсън: „Далара чъкън; ясада язълана уйгун оларак, чардак япмак юзере зейтин, иде, мерсин ве хурма далларъ, сък япраклъ аач далларъ гетирин.“ Бьойледже халк далларъ гетирип дамларънда, евлеринин ве Танръ Тапънаъ'нън авлуларънда, Су Капъсъ ве Ефрайим Капъсъ аланларънда чардаклар яптъ. Сюргюнден дьонен херкес яптъъ чардакта отурду. Исраиллилер Нун олу Йешу'нун дьонеминден бери бьойле бир кутлама япмамъшлардъ. Херкес бюйюк севинч ичиндейди. Езра илк гюнден сон гюне кадар, хер гюн Танръ'нън Яса Китабъ'нъ окуду. Йеди гюн байрам яптълар. Секизинджи гюн курал уярънджа кутсал топлантъ япълдъ. Айнъ айън йирми дьордюнджю гюню Исраиллилер топландъ. Хепси оруч тутмуш, чул кушанмъш, башъна топрак серпмишти. Исраил сойундан геленлер бютюн ябанджълардан айрълмъштъ. Гюнахларънъ ве аталарънън яптъъ кьотюлюклери аякта итираф еттилер. Олдукларъ йерде дуруп гюнюн дьортте бири бойунджа Танръларъ РАБ 'бин Яса Китабъ'нъ окудулар. Гюнюн ьобюр дьортте бириндейсе гюнахларънъ итираф едерек Танръларъ РАБ 'бе тапъндълар. Левилилер'е йюксекче бир йер айрълмъштъ. Йешу, Бани, Кадмиел, Шеваня, Бунни, Шеревя, Бани ве Кенани орада отуруйорду. Аяа калкъп йюксек сесле Танръларъ РАБ 'бе якардълар. Левилилер'ден Йешу, Кадмиел, Бани, Хашавнея, Шеревя, Ходия, Шеваня ве Петахя халка, „Аяа калкън!“ дедилер, „Башлангъчтан сонсуза кадар вар олан Танрънъз РАБ 'бе ьовгюлер олсун. ‚Я Раб сенин кутсал адън ьойле йюджедир ки, бизим йюджелтмелеримиз, ьовгюлеримиз йетерсиз калър.‘“ Халк шьойле дуа етти: „Тек РАБ сенсин. Гьоклери, гьоклерин гьоклерини, бютюн гьок джисимлерини, йерйюзюню ве ичиндеки хер шейи, денизлери ве ичлериндеки хер шейи сен яраттън. Хепсине сен джан вердин. Бютюн гьок джисимлери сана тапънър. „Я РАБ, Аврам'ъ сечен, ону Килданилер 'ин Ур Кенти'нден чъкаран, она Ибрахим адънъ верен Танръ сенсин. Ону кендине йюректен балъ булдун ве онунла бир антлашма яптън. Кенанлъ, Хитит, Аморлу, Перизли, Йевус ве Гиргаш топракларънъ онун сойуна вереджеим дейип сьозюню туттун. Чюнкю сен дорусун. „Аталаръмъзън Мъсър'да чектиклерини гьордюн, Камъш Денизи 'нде якаръшларънъ ишиттин. Фиравуна, гьоревлилерине ве юлкесинин халкъна каршъ муджизелер, харикалар яраттън. Чюнкю аталаръмъзъ насъл ездиклерини билийордун. Бугюн олдуу гиби юн казандън. Денизи ярарак аталаръмъза йол ачтън. Денизин ортасъндан, куру топрактан гечип гиттилер. Онларъ ковалаянларъ исе бир таш гиби азгън дерин сулара фърлаттън. Гюндюзюн бир булут сютунуйла, геджелейин йолларъна ъшък тутмак ичин бир атеш сютунуйла аталаръмъза йол гьостердин. „Сина Даъ'на индин, онларла гьоклерден конуштун. Онлара дору илкелер, адил ясалар, ийи кураллар, буйруклар вердин. Кутсал Шабат Гюню 'ню билдирдин. Кулун Муса араджълъъйла буйруклар, кураллар, ясалар вердин. Аджъктъкларънда гьоктен екмек вердин, сусадъкларънда каядан су чъкардън. Онлара вермейе ант ичтиин юлкейе гирмелерини, орайъ мюлк единмелерини буйурдун. „Ама аталаръмъз гурура капълдъ; дикбашлълък едип буйрукларъна уймадълар. Сьоз динлемек истемедилер, араларънда яптъън харикаларъ унуттулар. Дикбашлълък еттилер, ески кьолелик яшамларъна дьонмек ичин кендилерине бир ьондер буларак башкалдърдълар. Ама сен баъшлаян, ийилик япан, аджъян, тез ьофкеленмейен, севгиси енгин бир Танръ'сън. Онларъ терк етмедин. Кендилерине бузаъ бичиминде дьокме бир пут яптълар, ‚Сизи Мъсър'дан чъкаран Танрънъз будур!‘ дийерек сени чок ашаъладълар. Йине де, йюдже мерхаметинден ьотюрю онларъ чьолде бъракмадън. Гюндюзюн йол гьостермек ичин булут сютунуну, геджелейин йолларъна ъшък тутмак ичин атеш сютунуну ьонлеринден ексик етмедин. Онларъ еитмек ичин ийи Рухун'у вердин. Аъзларъндан манъ ексилтмедин. Сусадъкларънда онлара су вердин. Кърк йъл онларъ чьолде беследин. Хич ексиклери олмадъ. Не гийсилери ескиди, не де аякларъ шишти. „Онлара юлкелер, улуслар вердин, араларънда бьолюштюрдюн. Хешбон Кралъ Сихон'ун, Башан Кралъ Ог'ун юлкесини мюлк единдилер. Онлара гьоктеки йълдъзлар кадар чоджук вердин. Онларъ, мюлк единмек юзере аталаръна сьоз вердиин юлкейе гетирдин. Чоджукларъ Кенан юлкесини еле гечирип мюлк единдилер. Юлке халкънън онлара бойун емесини саладън. Кралларънъ ве юлкедеки халкларъ истедиклерини япсънлар дийе еллерине теслим еттин. Сурлу кентлер, веримли топраклар еле гечирдилер. Гюзел ешяларла долу евлере, казълмъш сарнъчлара, балара, зейтинликлере, чок сайъда мейве ааджъна сахип олдулар. Йедилер, дойдулар, беслендилер ве онлара яптъън бюйюк ийиликлере севиндилер. „Ама халкън сьоз динлемеди, сана башкалдърдъ. Ясана сърт чевирдилер, сана дьонмелери ичин кендилерини уяран пейгамберлери ьолдюрдюлер. Сени чок ашаъладълар. Бу йюзден онларъ дюшманларънън елине теслим еттин. Дюшманларъ онларъ езди. Съкънтъя дюшюндже сана ферят еттилер. Онларъ гьоклерден дуйдун, йюдже мерхаметинден ьотюрю куртаръджълар гьондердин. Бунлар халкъ дюшманларънън елинден куртардъ. „Не вар ки Исраил халкъ рахата кавушунджа йине сенин гьозюнде кьотю оланъ яптъ. Бу йюзден онларъ дюшманларънън елине терк еттин. Дюшманларъ онлара егемен олду. Йине сана йьонелип ферят еттилер. Онларъ гьоклерден дуйдун ве мерхаметинден ьотюрю дефаларджа куртардън. „Онларъ Кутсал Ясан'а дьонмелери ичин уярдънса да, гурура капъларак буйрукларъна каршъ гелдилер. Куралларънъ чинейип гюнах ишледилер. Ойса ким куралларъна балъ калърса яшам булур. Инатла сана сърт чевирдилер, динлемек истемедилер. Йълларджа онлара катландън. Рухун'ла, пейгамберлерин араджълъъйла онларъ уярдън. Ама кулак асмадълар. Бунун юзерине онларъ чешитли юлке халкларънън еллерине теслим еттин. Йюдже мерхаметинден ьотюрю йок олмаларъна изин вермедин. Онларъ терк етмедин. Чюнкю сен ийилик япан, аджъян бир Танръ'сън. „Ей Танръмъз! Сен антлашмана балъ калърсън. Гючлю, гьоркемли, йюдже бир Танръ'сън. Асур кралларънън дьонеминден бугюне кадар кралларъмъз, ьондерлеримиз, кяхинлеримиз, пейгамберлеримиз, аталаръмъз ве бютюн халк аджъ чекти. Чектиклеримизи кючюмсеме. Башъмъза гелен бютюн олайларда сен хеп адил даврандън, дору оланъ яптън, бизсе кьотюлюк яптък. Кралларъмъз, ьондерлеримиз, кяхинлеримиз, аталаръмъз ясана гьоре яшамадълар. Вердиин буйрукларъ, яптъън уяръларъ динлемедилер. Юлкелеринде онлара саладъън боллук ичинде, ьонлерине сердиин гениш, веримли топракларда сана куллук етмедилер, кьотюлюклеринден дьонмедилер. „Бак, бугюн кьолейиз. Мейвелерини, ийи юрюнлерини йесинлер дийе аталаръмъза вердиин юлкеде кьоле олдук. Гюнахларъмъз йюзюнден юрюнлеримизин чоуну башъмъза гетирдиин краллара верийоруз. Бизи де, хайванларъмъзъ да истедиклери гиби кулланъйорлар. Бюйюк съкънтъ ичиндейиз.“ „Бютюн бу оланлардан ьотюрю биз Исраил халкъ оларак кесин бир язълъ антлашма япъйоруз. Ьондерлеримиз, Левилилеримиз ве кяхинлеримиз де антлашмайъ мюхюрлюйор.“ Антлашмайъ мюхюрлейенлер шунлардъ: Хакаля олу Вали Нехемя ве Сидкия. Кяхинлер: Серая, Азаря, Йеремя, Пашхур, Амаря, Малкия, Хаттуш, Шеваня, Маллук, Харим, Меремот, Овадя, Даниел, Гиннетон, Барук, Мешуллам, Авия, Миямин, Маазя, Билгай, Шемая. Левилилер: Азаня олу Йешу, Хенадат оулларъндан Биннуй, Кадмиел; аркадашларъ Шеваня, Ходия, Келита, Пелая, Ханан, Мика, Рехов, Хашавя, Заккур, Шеревя, Шеваня, Ходия, Бани, Бенину. Халк ьондерлери: Парош, Пахат-Моав, Елам, Затту, Бани, Бунни, Азгат, Бевай, Адония, Бигвай, Адин, Атер, Хизкия, Аззур, Ходия, Хашум, Бесай, Хариф, Анатот, Невай, Магпиаш, Мешуллам, Хезир, Мешезавел, Садок, Яддуа, Пелатя, Ханан, Аная, Хошеа, Хананя, Хашшув, Халлохеш, Пилха, Шовек, Рехум, Хашавна, Маасея, Ахия, Ханан, Анан, Маллук, Харим, Баана. „Халкън гери каланъ, кяхинлер, Левилилер, тапънак гьоревлилери ве капъ ньобетчилери, езгиджилер, Танръ'нън Ясасъ уруна чевре халклардан айрълмъш олан херкес, каръларъ ве анлайъп кавраяджак яштаки оулларъйла, къзларъйла бирликте сойлу кардешлерине катълдълар. Танръ'нън, кулу Муса араджълъъйла вердии ясая гьоре яшамак, Егеменимиз РАБ 'бин бютюн буйрукларъна, илкелерине, куралларъна уймак юзере ант ичтилер, уймаяджаклара ланет окудулар. „Чевремиздеки халклара къз верип къз алмаяджаъз. „Чевре халклардан Шабат Гюню я да кутсал бир гюн ешя вея тахъл сатмак истейен олурса алмаяджаъз. Йеди йълда бир топраъ сюрмейеджеиз ве бютюн аладжакларъмъзъ силеджеиз. „Кяхинлер, Левилилер ве халк хеп бирликте кура чектик. Аилелер хер йъл Кутсал Яса'я уйгун оларак Танръмъз РАБ 'бин сунаънда якълмак юзере белирли заманларда одун гетиреджек. „Айръджа хер йъл топраъмъзън ве мейве аачларъмъзън илк юрюнюню РАБ 'бин Тапънаъ'на гьотюреджеиз. „Ясая уйгун оларак, илк доан оулларъмъзъ, хайванларъмъзъ, илк доан съърларъмъзъ ве даварларъмъзъ Танръмъз'ън Тапънаъ'на, тапънакта хизмет еден кяхинлере гьотюреджеиз. „Хамурлу йийеджеклеримизин, калдърдъъмъз юрюнлерин, бютюн аачларъмъзън мейвелеринин, йени шарабъмъзън, зейтиняъмъзън илкини Танръмъз'ън Тапънаъ'нън деполаръна гетирип кяхинлере вереджеиз. Топраъмъзън ондалъънъ Левилилер'е вереджеиз, чюнкю чалъштъъмъз бютюн кентлерде ондалъкларъ онлар топлуйор. Левилилер ондалъкларъ топларкен Харун сойундан бир кяхин янларънда булунаджак. Левилилер топладъкларъ ондалъън онда бирини Танръмъз'ън Тапънаъ'ндаки деполара, хазине одаларъна бъракаджак. Исраил халкъйла Левилилер, будайдан, йени шараптан, зейтиняъндан верилен армаанларъ, тапънак ешяларънън, кяхинлерин, тапънак капъ ньобетчилеринин ве езгиджилерин булундуу одалара кояджаклар. „Артък Танръмъз'ън Тапънаъ'нъ гьоз ардъ етмейеджеиз.“ Халкън ьондерлери Йерушалим'е йерлешти. Гери каланлар араларънда кура чектилер. Хер он кишиден бири кутсал кенте, Йерушалим'е йерлешеджек, ьотеки докуз кишийсе кенди кентлеринде каладжаклардъ. Халк Йерушалим'де яшамая гьонюллю оланларън хепсини кутладъ. Йерушалим'е йерлешен бьолге ьондерлери шунлардър: –Анджак базъ Исраиллилер, кяхинлер, Левилилер, тапънак гьоревлилери, Сюлейман'ън кулларънън сойундан геленлер Яхуда кентлерине, хер бири кенди кентиндеки кенди мюлкюне йерлешти. Яхуда ве Бенямин халкъндан базъларъйса Йерушалим'де калдъ.– Яхуда сойундан геленлер: Перес сойундан Махалалел олу Шефатя олу Амаря олу Зекерия олу Уззия олу Атая, Шела сойундан Зекерия олу Йоярив олу Адая олу Хазая олу Кол-Хозе олу Барук олу Маасея. Пересоулларъ'ндан Йерушалим'е 468 йиит йерлешти. Бенямин сойундан геленлер: Йешая олу Итиел олу Маасея олу Колая олу Педая олу Йоет олу Мешуллам олу Саллу. Ону Габбай ве Саллай изледи; топлам 928 йиит. Зикри олу Йоел онлара ьондерлик едийорду, Хассенуа олу Яхуда исе кентте вали ярдъмджъсъйдъ. Кяхинлер: Йоярив олу Йедая, Якин, Ахитув олу Мерайот олу Садок олу Мешуллам олу Хилкия олу тапънак баш гьоревлиси Серая ве тапънаа хизмет еден кардешлери; топлам 822 киши. Малкия олу Пашхур олу Зекерия олу Амси олу Пелаля олу Йерохам олу Адая ве аиле башларъ олан кардешлери; топлам 242 киши. Иммер олу Мешиллемот олу Ахзай олу Азарел олу Амашсай ве кардешлеринден олушан 128 джесур йиит. Хаггедолим олу Завдиел онлара ьондерлик едийорду. Левилилер: Бунни олу Хашавя олу Азрикам олу Хашшув олу Шемая. Левилилер'ин ьондерлеринден Шаббетай'ла Йозават Танръ Тапънаъ'нън дъш ишлерини йьонетийорду. Асаф олу Завди олу Мика олу Маттаня шюкран дуасънъ окуян тапънак коросуну йьонетийорду. Кардешлеринден Бакбукя исе икинджи дереджеде гьоревлийди. Айръджа Йедутун олу Галал олу Шаммуа олу Авда вардъ. Кутсал кентте яшаян Левилилер 284 кишийди. Тапънак капъ ньобетчилери: Капъларда Аккув, Талмон ве кардешлери ньобет тутардъ. Топлам 172 кишийдилер. Исраиллилер'ин гери каланъ, кяхинлерле Левилилер исе Яхуда'нън ьобюр кентлерине даълмъштъ. Херкес кенди мюлкюне йерлешмишти. Тапънак гьоревлилери Офел'де яшъйорду. Ьондерлери Сиха иле Гишпа иди. Танръ'нън Тапънаъ'нда езги сьойлейенлере Асаф сойундан геленлер ьондерлик едийорду. Бу сойдан Мика олу Маттаня олу Хашавя олу Бани олу Уззи Йерушалим'де, Левилилер'ин башънда булунуйорду. Перс Кралъ'нън езгиджилерле илгили буйруу вардъ. Дюзенли оларак хер гюн юджретлерини аладжаклардъ. Яхуда олу Зерах'ън сойундан Мешезавел олу Петахя Исраил халкънън генел темсилджиси оларак Перс Кралъ'на ярдъмджъ олуйорду. Кърсал бьолгелерде, кьойлерде яшаянлара гелиндже: Базъ Яхудалълар Кирят-Арба ве кьойлеринде, базъларъ Дивон ве кьойлеринде, базъларъ Йекавсеел ве кьойлеринде, базъларъ Йешуа'да, Молада'да, Бейтпелет'те, Хасар-Шуал'да, Беер-Шева ве кьойлеринде, базъларъ Зиклак'та, Мекона ве кьойлеринде, базъларъ Ейн-Риммон'да, Сора'да, Ярмут'та, Заноах'та, Адуллам ве кьойлеринде, базъларъ Лакиш ве чевресинде, базъларъ да Азека ве кьойлеринде яшъйорду. Яхудалълар'ън яшадъъ бу йерлер Беер-Шева иле Хинном Вадиси арасъндаки топракларъ капсъйорду. Бенямин сойундан оланлар Гева'да, Микмас'та, Ая'да, Бейтел ве кьойлеринде, Анатот'та, Нов'да, Ананя'да, Хасор'да, Рама'да, Гиттайим'де, Хадит'те, Севоим'де, Неваллат'та, Лод'да, Оно'да ве Еснаф Вадиси'нде яшъйорду. Бьолюклер халинде Яхуда'дан гелен базъ Левилилер де Бенямин'е йерлешти. Шеалтиел олу Зеруббабил ве Йешу иле бирликте сюргюнден дьонен кяхинлерле Левилилер шунлардър: Кяхинлер: Серая, Йеремя, Езра, Амаря, Маллук, Хаттуш, Шеканя, Рехум, Меремот, Иддо, Гиннетон, Авия, Миямин, Маадя, Билга, Шемая, Йоярив, Йедая, Саллу, Амок, Хилкия, Йедая. Бунлар Йешу'нун дьонеминде кяхинлере ве ьобюр кардешлерине ьондерлик едийорлардъ. Левилилер: Йешу, Биннуй, Кадмиел, Шеревя, Яхуда ве шюкран езгилери сорумлусу Маттаня иле кардешлери. Ьобюр кардешлери Бакбукя иле Унни езгилер сьойлениркен онларън каршъсънда дурурду. Йешу Йояким'ин бабасъйдъ. Йояким Еляшив'ин бабасъ, Еляшив Йояда'нън бабасъ, Йояда Йонатан'ън бабасъ, Йонатан Яддуа'нън бабасъйдъ. Йояким'ин дьонеминде, кяхин аилелеринин башларъ шунлардъ: Серая аилесинин башънда Мерая, Йеремя'нън Хананя, Езра'нън Мешуллам, Амаря'нън Йехоханан, Мелику'нун Йонатан, Шеваня'нън Йусуф, Харим'ин Адна, Мерайот'ун Хелкай, Иддо'нун Зекерия, Гиннетон'ун Мешуллам, Авия'нън Зикри, Минямин'ин, Моадя'нън Пилтай, Билга'нън Шаммуа, Шемая'нън Йехонатан, Йоярив'ин Маттенай, Йедая'нън Уззи, Саллай'ън Каллай, Амок'ун Евер, Хилкия'нън Хашавя, Йедая'нън Нетанел. Левилилер'ден Еляшив, Йояда, Йоханан ве Яддуа'нън яшадъъ гюнлерде, Перс Кралъ Дариус'ун дьонеминде, Левили аиле башларънън ве кяхинлерин кайдъ тутулду. Левили аиле башларънън листеси Еляшив олу Йоханан'ън яшадъъ дьонеме кадар тарихлер китабъна язълдъ. Левили ьондерлерден Хашавя, Шеревя ве Кадмиел олу Йешу бир янда, кардешлери ьобюр янда дурур, Танръ адамъ Давут'ун буйруу уярънджа каршълъклъ ьовгюлер ве шюкюрлер сунарлардъ. Маттаня, Бакбукя, Овадя, Мешуллам, Талмон ве Аккув капъларда ньобет тутарак капълара якън амбарларъ корумакла гьоревлийдилер. Йосадак олу Йешу олу Йояким'ин ве Вали Нехемя иле Кяхин ве Билгин Езра'нън яшадъъ дьонемде бу инсанлар гьорев яптъ. Йерушалим сурларъ Танръ'я аданаджаъ заман, нереде бир Левили варса аранъп булунду ве Йерушалим'е гетирилди. Чюнкю сурларъ севинчле, шюкранла, езгилерле, зил, ченк ве лирлерле адамак истийорлардъ. Кяхинлерле Левилилер ьондже кендилерини, сонра халкъ, капъларъ ве сурларъ паклама гьоревини йерине гетирдилер. Яхудалъ ьондерлери сурларън юзерине чъкардъм. Шюкредерек йюрюсюнлер дийе ики бюйюк груба айърдъм. Биринджи груп садан Гюбре Капъсъ'на дору йюрюдю. Аркаларъндан Хошая ве Яхудалъ ьондерлерин яръсъ, Азаря, Езра, Мешуллам, Яхуда, Бенямин, Шемая, Йеремя ве боразан чалан базъ кяхинлер излийорду. Асаф олу Заккур олу Микая олу Маттаня олу Шемая олу Йонатан олу Зекерия ве кардешлери Шемая, Азарел, Милалай, Гилалай, Маай, Нетанел, Яхуда ве Ханани Танръ адамъ Давут гиби чалгъларъйла йюрюйорлардъ. Билгин Езра онлара ьонджюлюк едийорду. Пънар Капъсъ'ндан Давут Кенти'нин мердивенлеринден досдору сурлара чъктълар; Давут'ун сарайънън юст тарафъндан гечерек доуя дору, Су Капъсъ'на кадар йюрюдюлер. Шюкюрлер сунарак йюрюйен ьобюр групса сурларън юзеринде сола дору илерлийорду. Халкън яръсъйла бирликте бен де онларъ изледим. Фърънлар Кулеси'нден гечип Гениш Дувар'а кадар йюрюдюк. Ефрайим Капъсъ'нъ, Ески Капъ'йъ, Балък Капъсъ'нъ, Хананел Кулеси'ни, Хаммеа Кулеси'ни гечип Койун Капъсъ'на кадар гиттик. Мухафъзлар Капъсъ'нда дурдук. Шюкюрлер сунарак йюрюйен бу ики груп Танръ Тапънаъ'нда дурду. Гьоревлилерин яръсъйла бирликте бен де дурдум. Беним грубумда боразан чалан шу кяхинлер вардъ: Еляким, Маасея, Минямин, Микая, Елйоенай, Зекерия, Хананя. Айръджа Маасея, Шемая, Елазар, Уззи, Йехоханан, Малкия, Елам, Езер. Езгиджилер Йизрахя'нън ьонджюлююнде йюксек сесле езгилер сьойледилер. О гюн пек чок курбан кесилди. Халк джошку ичиндейди, чюнкю Танръ онлара бюйюк севинч вермишти. Кадънларла чоджуклар да бу севиндже катълдълар. Йерушалим'ден гелен севинч сеслери узаклардан дуйулабилийорду. Бу арада баъшларън, илк юрюнлерин ве ондалъкларън конаджаъ амбарларъ гьозетеджек базъ кишилер гьоревлендирилди. Бунлар Кутсал Яса'нън кяхинлер ве Левилилер ичин ьонгьордюю ярдъмларъ кентлерин чевресиндеки кърсал бьолгелерден топлайъп амбарлара гетирмекле сорумлуйду. Яхудалълар кяхинлерле Левилилер'ин хизметинден хошнутту. Чюнкю онлар Танръларъ'нън хизметини ве паклама гьоревини йерине гетирийорлардъ. Езгиджилерле капъ ньобетчилери де Давут'ла олу Сюлейман'ън буйрууна уйгун оларак сорумлулукларънъ йерине гетирдилер. Чюнкю ескиден, Давут'ун ве Асаф'ън яшадъъ йълларда, езгиджилери йьонетенлер вардъ. Танръ'я ьовгю ве шюкюр езгилери сьойленирди. Зеруббабил'ин ве Нехемя'нън яшадъъ дьонемде бютюн Исраил халкъ баъшларъйла езгиджилерин ве капъ ньобетчилеринин юджретлерини гюнюнде каршъладъ. Левилилер'ин хаккънъ айърдълар, Левилилер де Харун сойундан геленлерин хаккънъ айърдъ. О гюн Муса'нън Китабъ халка окунду. Китапта Аммонлулар'ла Моавлълар'ън сонсуза дек Танръ'нън топлулууна гиремейеджеи язълъйдъ. Чюнкю онлар Исраил халкъна екмек ве су вермемекле калмамъш, Исраиллилер'е ланет окумасъ ичин Балам'а да пара вермишлерди. Анджак Танръмъз ланети кутсамая чевирмишти. Исраил халкъ бу ясайъ дуйунджа, бютюн ябанджъларъ айръ тутмая башладъ. Танръмъз'ън Тапънаъ'нън амбарларъна Кяхин Еляшив бакъйорду. Еляшив Товия'нън акрабасъйдъ. Бу йюзден она бюйюк бир ода вермишти. Ескиден бу одая тахъл сунуларъ, гюннюк, тапънак ешяларъ, айръджа Кутсал Яса уярънджа Левилилер'е, езгиджилере, тапънак капъ ньобетчилерине верилен будайън, йени шарабън, зейтиняънън ондалъкларъ ве кяхинлере верилен баъшлар конулурду. Ама бютюн бунлар олуп битеркен бен Йерушалим'де деилдим. Бабил Кралъ Артахшаста'нън краллъънън отуз икинджи йълънда, онун янъна гитмиштим. Бир сюре сонра йине изин истедим ве Йерушалим'е дьондюм. О заман Еляшив'ин яптъъ кьотюлюю ьорендим. Танръ Тапънаъ'нън авлусунда Товия'я ода вермишти. Буна чок джанъм съкълдъ. Товия'нън бютюн ешяларънъ одадан аттъм. Одаларъ темизлемелери ичин буйрук вердим. Танръ Тапънаъ'нън ешяларънъ, тахъл сунуларънъ, гюннюю йине орая койдурдум. Айръджа ьорендим ки, Левилилер'ин аладжакларъ верилмемиш. Хизмети йюрютен Левилилер'ле езгиджилер тарлаларъна гери дьонмюшлер. Гьоревлилери азарладъм. „Танръ'нън Тапънаъ неден ихмал едилмиш?“ дийе сордум. Сонра бютюн гиденлери топлайъп ишлеринин башъна койдум. Бютюн Яхуда халкъ будайън, йени шарабън, зейтиняънън ондалъънъ йине амбарлара гетирмейе башладъ. Бу кез амбарларън башъна Кяхин Шелемя'йъ, Билгин Садок'у ве Левилилер'ден Педая'йъ койдум. Маттаня олу Заккур олу Ханан онларън ярдъмджъсъйдъ. Бунлар гювенилир инсанлардъ. Гьоревлери кардешлеринин пайларънъ бьолюштюрмекти. Ей Танръм, бени анъмса. Тапънаън ичин ве орадаки хизметлер ичин яптъъм ийи ишлери хиче сайма. О гюнлерде Яхуда'да базъ адамларън Шабат Гюню юзюм съктъкларънъ гьордюм. Базъларъ да демет демет тахълларънъ ешеклере йюклюйор, шарап, юзюм, инджир ве чешитли йюклерле бирликте Шабат Гюню Йерушалим'е гетирийорлардъ. Шабат Гюню бунларъ саттъкларъ ичин онларъ азарладъм. Йерушалим'де яшаян Сурлулар балък ве чешитли маллар гетирип Шабат Гюню кентте Яхудалълар'а сатъйорлардъ. Яхудалъ сойлуларъ азарлаярак, „Яптъънъз кьотюлюе бакън!“ дедим, „Шабат Гюню'ню хиче сайъйорсунуз. Аталарънъз да айнъ шейи япмадъ мъ? Бу йюзден Танръмъз башъмъза ве бу кенте бела ядърмадъ мъ? Сиз Шабат Гюню'ню хиче саярак Танръ'нън ьофкесини Исраил'е каршъ алевлендирийорсунуз.“ Шабат'тан ьонджеки акшам Йерушалим капъларъна гьолге дюшюндже, капъларън капатълмасъ ве Шабат сона еринджейе кадар ачълмамасъ ичин буйрук вердим. Шабат Гюню кенте йюк сокулмасън дийе базъ адамларъмъ капълара йерлештирдим. Тюджджарларла чешитли ешя сатъджъларъ бир ики кез геджейи Йерушалим'ин дъшънда гечирдилер. Онларъ уярдъм: „Ничин сурун дибинде геджелийорсунуз? Бир даха япарсанъз сизе каршъ зор кулланаджаъм.“ Бир даха Шабат Гюню гелмедилер. Шабат Гюню'нюн кутсаллъънъ корумак ичин Левилилер'е кендилерини пакласънлар ве гидип капъларда ньобет тутсунлар дийе буйрук вердим. Ей Танръм, бунун ичин де бени анъмса ве йюдже севгин уярънджа бана мерхамет ет. Айръджа о гюнлерде Ашдотлу, Аммонлу, Моавлъ кадънларла евленмиш Яхудилер гьордюм. Чоджукларънън яръсъ Ашдот дилини я да ьобюр халкларън дилини конушуйор, Яхуди дилини билмийорлардъ. Адамларъ азарладъм, ланет окудум. Базъларънъ дьовюп сачларънъ йолдум. Танръ'нън адъйла онлара ант ичирдим ве, „Ябанджълара къз верип къз алмаяджаксънъз“ дедим, „Крал Сюлейман бу ябанджъ кадънлар йюзюнден гюнаха гирмеди ми? Онджа улусун кралларъ арасънда Сюлейман гибиси йокту. Танръ ону ьойле севди ки, бютюн Исраил'е крал яптъ. Ама ябанджъ кадънлар ону биле гюнаха сюрюкледи. Шимди де сиз ябанджъ кадънларла евленерек Танръмъз'а иханет едийорсунуз. Яптъънъз бу бюйюк кьотюлюе гьоз мю йумалъм?“ Башкяхин Еляшив олу Йояда'нън оулларъндан бири Хоронлу Санбаллат'ън къзъйла евлийди. Бу йюзден ону янъмдан ковдум. Ей Танръм, онларъ анъмса; чюнкю кяхинлии лекеледилер, кяхинлерле ве Левилилер'ле яптъън антлашмайъ боздулар. Халкъ бютюн ябанджълардан аръндърдъм. Кяхинлерле Левилилер'е гьоревлерини тек тек билдирдим. Белирли заманларда якълмак ичин армаан едилен одунларъ, гетирилен илк юрюнлери дюзене койдум. Ей Танръм, бютюн бунларъ ийилиим ичин анъмса. Ахашверош Ходду'дан Куш'а узанан бьолгедеки йюз йирми йеди илин кралъйдъ. О сърада юлкейи Сус Калеси'ндеки тахтъндан йьонетийорду. Краллъънън ючюнджю йълънда бютюн ьондерлеринин ве гьоревлилеринин онуруна бир шьолен верди. Перс ве Мед орду комутанларъ, илери геленлер ве ил валилери де орадайдъ. Ахашверош там йюз сексен гюн сюрен шенликлерле краллъънън сонсуз зенгинлиини, бюйюклююнюн гьоркемини ве йюджелиини гьостерди. Бунун ардъндан, сарайънън авлусунда кючюк бюйюк айърмадан, Сус Калеси'нде булунан бютюн халка йеди гюн сюрен бир шьолен верди. Мермер сютунлар юзериндеки гюмюш чемберлере мор ве беяз ренкли ипликтен япълмъш сиджимлерле баланмъш беяз ве ладживерт кумашлар асълмъштъ. Сомаки, мермер, седеф ве пахалъ ташлар дьошенмиш авлуя алтън ве гюмюш седирлер йерлештирилмишти. Сарайън ен ийи шарабъ кралън джьомертлиине ярашър бичимде бол бол ве хер бири деишик алтън купалар ичинде сунулуйорду. Кралън буйруу уярънджа, конуклар ички ичмейе зорланмадъ. Крал сарай хизметкярларъна конукларън дилеклерини йерине гетирмелери ичин буйрук вермишти. О сърада Краличе Вашти де Крал Ахашверош'ун сарайъндаки кадънлара бир шьолен верийорду. Ама Краличе Вашти харемааларънън кралдан гетирдии буйруу реддедип гитмеди. Бунун юзерине крал чок къздъ, ьофкесинден кюплере бинди. Крал ясаларъ билен билге кишилерле гьорюштю. Чюнкю кралън, ясаларъ ве адалети билен кишилере данъшмасъ геленектенди. Кендисине ен якън олан Каршена, Шетар, Адмата, Таршиш, Мерес, Марсена ве Мемукан онунла йюзйюзе гьорюшебилийорлардъ. Перс ве Мед Импараторлуу'нун бу йеди ьондери краллъън ен юст йьонетиджилерийди. Крал Ахашверош онлара, „Кралън харемааларъ араджълъъйла гьондердии буйруа уймаян Краличе Вашти'йе ясая гьоре не япмалъ?“ дийе сорду. Мемукан, кралън ве ьондерлерин ьонюнде шу янътъ верди: „Краличе Вашти ялнъз крала каршъ деил, бютюн ьондерлере ве кралън бютюн иллериндеки халклара каршъ суч ишледи. Бютюн кадънлар, краличенин давранъшъйла илгили хабери дуйунджа, ‚Крал Ахашверош Краличе Вашти'нин хузуруна гетирилмесини буйурду, ама краличе гитмеди‘ дийерек коджаларънъ кючюмсемейе башлаяджаклар. Бугюн краличенин давранъшънъ ьоренен Перс ве Медли сойлу кадънлар да кралън сойлу адамларъна айнъ бичимде давранаджак. Бу да алабилдиине кадънларън кючюмсемесине, еркеклерин де ьофкеленмесине йол ачаджак. Крал уйгун гьорюйорса ферман чъкарсън; бу ферман Перслер'ле Медлер'ин деишмейен ясаларъна екленсин. Буна гьоре Вашти бир даха Крал Ахашверош'ун хузуруна чъкмасън ве крал ондан даха ийи бирини краличелие сечсин. Кралън ферманъ бюйюк краллъънън дьорт бир янъна улашънджа, истер сойлу истер халктан олсун, бютюн кадънлар коджаларъна сайгъ гьостереджектир.“ Бу сьозлер кралън ве ьондерлеринин хошуна гитти. Крал, Мемукан'ън ьонерисине уярак, краллъън бютюн иллерине язълъ буйруклар гьондерди. Хер иле кенди ишаретлерийле ве хер халка кенди дилийле язълдъ. Хер еркеин кенди евинин егемени олдуу хер дилде вургуландъ. Бу олайлардан сонра ьофкеси динен Крал Ахашверош, Вашти'йи, яптъкларънъ ве она каршъ алънан караръ анъмсадъ. Кралън ьозел хизметкярларъ, „Крал ичин генч, гюзел, ел демемиш къзлар арансън“ дедилер, „Крал, егемен олдуу бютюн иллерде гьоревлилер атасън. Бу гьоревлилер бютюн генч, гюзел, ел демемиш къзларъ топлайъп Сус Калеси'ндеки хареме гетирсинлер, кралън къзлардан сорумлу харемаасъ Хегай'а теслим етсинлер. Гюзеллешмелери ичин не герекийорса верилсин. Сонунда кралън хошуна гиден къз, Вашти'нин йерине краличе олсун.“ Крал бу ьонерийи беенди ве сьойленени яптъ. Сус Калеси'нде Мордекай адънда бир Яхуди вардъ. Бенямин оймаъндан олан Мордекай, Киш олу Шими олу Яир'ин олуйду. Киш, Бабил Кралъ Небукаднессар'ън Яхуда Кралъ Йехоякин иле бирликте Йерушалим'ден сюргюн еттии кишилерден бирийди. Мордекай'ън Хадасса адънда бир амджа къзъ вардъ. Аннесийле бабасънъ йитирен Хадасса'йъ Мордекай евлат единип бюйютмюштю. Хадасса'нън ьобюр адъ Естер'ди; ендамъ ве йюзю гюзелди. Кралън буйруу ве ферманъ яйънландъктан сонра чок сайъда генч къз Сус Калеси'не гетирилип харем сорумлусу Хегай'а теслим едилди. Сарая гетирилен къзлар арасънда Естер де вардъ. Хегай Естер'и беенди ве она айръджалък танъдъ. Ен ийи бичимде бесленип гюзеллешмеси ичин не герекийорса хемен саладъ; айръджа кралън сарайъндан сечилен йеди хизметчийи буйрууна верди. Сонра ону хизметчилерийле бирликте харемин ен гюзел бьолюмюне йерлештирди. Естер халкънъ да, сойуну да ачъкламадъ. Чюнкю Мордекай бунларъ ачъкламасънъ ясакламъштъ. Мордекай, Естер'ин насъл олдууну ве она насъл давранълдъънъ ьоренмек ичин хер гюн харемин авлусунун ьонюнде гезинип дурурду. Хер генч къз сърасъ гелдиинде Крал Ахашверош'ун хузуруна чъкаджактъ. Ама къзларла илгили кураллар уярънджа, ьондже он ики ай сюрен гюзеллик бакъмънъ тамамламасъ герекийорду. Алтъ ай сюрейле хер къза мюр яъ сюрюлюйор, алтъ ай да кремлер, лосйонлар уйгуланъйорду. Кралън янъна гирме сърасъ гелен генч къз, харемден хер истедиини алъп бирликте сарая гьотюрюрдю. Акшам кралън янъна гирен къз, ертеси сабах икинджи хареме, джарийелерден сорумлу харемаасъ Шаашгаз'ън йьонетиминдеки хареме дьонерди. Ялнъз кралън беендии, адъйла чаърдъъ къз йениден онун янъна гиребилирди. Кралън янъна гирме сърасъ Мордекай'ън евлат единдии Естер'е –Мордекай'ън амджасъ Авихайил'ин къзъна– гелиндже, Естер, кралън къзлардан сорумлу харемаасъ Хегай'ън кендисине ьонердиклеринден башка бир шей истемеди. Кендисини гьорен херкесин беенисини казандъ. Ахашверош'ун краллъънън йединджи йълънда, Тевет дийе адландърълан онунджу айда, Естер сарая, кралън янъна гьотюрюлдю. Крал Естер'и ьобюр къзлардан даха чок севди, ен чок ондан хошландъ, ен чок она айръджалък танъдъ. Краличелик таджънъ она гийдирип Вашти'нин йерине краличе яптъ. Ардъндан Естер'ин онуруна бюйюк бир шьолен верди. Бу шьоленде бютюн ьондерлер ве гьоревлилер хазър булунду. Крал бютюн иллерде байрам илан етти ве краллара ярашър джьомертликле армаанлар даъттъ. Къзлар икинджи кез топландъкларънда Мордекай, кралън капъ гьоревлилеринден бири олмушту. Естер, Мордекай'ън вердии буйрук уярънджа, сойуну ве халкънъ хенюз ачъкламамъштъ; кендисини бюйюттюю гюнлерде олдуу гиби, Мордекай'ън сьозюню динлемейе девам етти. Мордекай кралън капъ гьоревлисийкен, капъ ньобетчилеринден икиси, Бигтан ве Тереш, Крал Ахашверош'а ьофкелендилер; ону ьолдюрмек ичин фърсат колламая башладълар. Дуруму ьоренен Мордекай буну Краличе Естер'е илетти; о да Мордекай адъна крала билдирди. Дурум араштърълдъ; дору олдуу анлашълънджа да ики адам дарааджъна асълдъ ве олай кралън ьонюнде тарих кайътларъна гечирилди. Бу олайлардан сонра Крал Ахашверош, Агаклъ Хаммедата'нън олу Хаман'ъ йюксек бир гьореве атайъп онурландърдъ. Ону бютюн ьондерлерден даха йеткили кълдъ. Кралън буйруу юзерине сарай капъсънда чалъшан херкес Хаман'ън ьонюнде еилип йере капанърдъ. Ама Мордекай не еилди, не де йере капандъ. Кралън капъ гьоревлилери Мордекай'а, „Кралън буйрууна неден каршъ гелийорсун?“ дийе сордулар. Гьоревлилер она бу соруйу хер гюн сордуларса да Мордекай онлара кулак асмадъ. Бунун юзерине дуруму Хаман'а билдирдилер. Чюнкю Мордекай онлара кендисинин Яхуди олдууну сьойлемишти ве бьойле давранмая девам едип етмейеджеини гьормек истийорлардъ. Хаман, Мордекай'ън еилип йере капанмадъънъ гьорюндже ьофкеден кудурду. Ялнъз ону ьолдюрмейи дюшюнмекле калмадъ, онун ханги халктан гелдиини билдии ичин бютюн халкънъ, Ахашверош'ун егеменлиинде яшаян бютюн Яхудилер'и ортадан калдърмая карар верди. Бу ише ен уйгун айъ ве гюню белирлемек ичин Ахашверош'ун краллъънън он икинджи йълънда, биринджи ай олан Нисан айънда Хаман'ън ьонюнде пур, яни кура чекилди. Кура, он икинджи ай олан Адар айъна дюштю. Хаман Крал Ахашверош'а шьойле деди: „Краллъънън бютюн иллеринде, ьобюр халкларън арасъна даълмъш, онлардан айръ яшаян бир халк вар. Ясаларъ бютюн ьобюр халкларънкинден фарклъ; кендилери де кралън ясаларъна уймазлар. Онларъ кенди халлерине бъракмак кралън чъкарларъна уйгун дюшмез. Крал уйгун гьорюйорса, йок едилмелери ичин язълъ бир буйрук верилсин. Бен де хазинейе ьоденмек юзере кралън мемурларъна он бин талант гюмюш вереджеим.“ Бунун юзерине крал мюхюр йюзююню пармаъндан чъкартъп Агаклъ Хаммедата'нън олу Яхуди дюшманъ Хаман'а верди. Она, „Пара сенде калсън; о халка да не истерсен яп“ деди. Биринджи айън он ючюнджю гюню кралън язманларъ чарълдъ ве Хаман'ън буйруу хер иле кенди ишаретлерийле ве хер халка кенди дилийле язъларак сатраплара, ил валилерине ве бютюн халк ьондерлерине гьондерилди. Буйрук Крал Ахашверош'ун адънъ ве йюзююнюн мюхрюню ташъйорду. Краллъън бютюн иллерине улаклар араджълъъйла мектуплар гьондерилди. Бу мектуплар, он икинджи ай олан Адар айънън он ючюнджю гюню, генч, яшлъ, кадън, чоджук, бютюн Яхудилер'ин бир гюнде ьолдюрюлюп йок едилмесини, кьокюнюн курутулуп мал мюлклеринин де ямаланмасънъ буйуруйорду. Бу ферманън метни хер илде яса оларак дуйуруладжак ве бютюн халклара билдириледжекти. Ьойле ки, херкес белирленен гюн ичин хазър олсун. Улаклар кралън буйрууйла хемен йола чъктълар. Ферман Сус Калеси'нде де дуйурулду. Сус халкъ шашкънлък ичиндейкен крал иле Хаман отурмуш ички ичийорлардъ. Мордекай олуп битенлери ьорениндже гийсилерини йърттъ, чула сарънъп башъндан ашаъ кюл дьоктю, йюксек сесле ве аджъйла ферят едерек кент меркезине гелди. Варъп сарайън капъсънда дурду. Чюнкю чула сарънмъш хич кимсе бу капъдан ичери гиремезди. Кралън буйруунун ве ферманънън улаштъъ хер илде Яхудилер бюйюк яс туттулар, алайъп ферят еттилер, оруч туттулар. Бирчоу да чула сарънъп кюл ичинде яттъ. Хизметчилерийле харемааларъ гелип Мордекай'ън дурумуну анлатънджа, Краличе Естер чок сарсълдъ. Чулуну чъкартъп гийинмеси ичин Мордекай'а гийсилер гьондерди, ама Мордекай бунларъ кабул етмеди. Бунун юзерине Естер кралън кенди хизметине атадъъ харемааларъндан бири олан Хатак'ъ чаърттъ; Мордекай'дан не олуп биттиини ве неденини ьоренмесини буйурду. Хатак сарай капъсънън ачълдъъ кент мейданъна, Мордекай'ън янъна гитти. Мордекай башъна гелен хер шейи она анлаттъ. Яхудилер'ин йок едилмеси ичин Хаман'ън сарай хазинесине ваат еттии паранън миктарънъ биле там тамъна она билдирди. Естер'е гьостерип ачъкламасъ ичин Сус'та яйъмланан, Яхудилер'ин кьокюнюн курутулмасънъ истейен ферманън бир копясънъ да она верди. Естер'ин крала чъкмасънъ, ондан мерхамет дилейип кенди халкъ ичин ялвармасънъ истеди. Хатак гери дьонюп Мордекай'ън сьойледиклерини Естер'е билдирди. Естер Мордекай'а шу хабери гьотюрмесини буйурду: „Кралън бютюн адамларъ ве иллеринде яшаян халк билийор ки, чарълмадан сарайън ич авлусуна гирип кралън янъна яклашан хер еркек я да кадън ичин тек бир джеза вардър. Крал алтън асасънъ узатъп джанларънъ баъшламадъкча бу кишилер ьолюме чарптърълър. Бен де отуз гюндюр кралън хузуруна чарълмъш деилим.“ Естер'ин бу сьозлери кендисине илетилиндже, Мордекай она шу янътъ гьотюрмелерини истеди: „Сарайда яшадъън ичин бютюн Яхудилер ичинде куртуладжак тек кишинин сен оладжаънъ санма. Шу анда сусарсан, Яхудилер'е ярдъм ве куртулуш башка йерден геледжектир; ама сен ве бабанън ев халкъ йок оладжаксънъз. Ким билир, белки де бьойле бир гюн ичин краличе олдун.“ Бунун юзерине Естер Мордекай'а шу янътъ гьондерди: „Гит, Сус'таки бютюн Яхудилер'и топла; беним ичин оруч тутун; юч гюн, юч гедже хичбир шей йемейин, ичмейин. Хизметчилеримле бен де сизин гиби оруч тутаджаъз. Ардъндан, курала айкъръ олдуу халде кралън хузуруна чъкаджаъм; ьолюрсем ьолюрюм.“ Мордекай орадан айрълдъ ве Естер'ин сьойледии хер шейи яптъ. Ючюнджю гюн Естер краличе гийсилерини кушанъп сарайън ич авлусунда, тахт одасънън ьонюнде дурду. Крал бу оданън гириш капъсънън каршъсъндаки тахтънда отуруйорду. Авлуда беклейен Краличе Естер'и гьорюндже ону хошгьорюйле каршълайъп елиндеки алтън асайъ она дору узаттъ. Естер яклашъп асанън уджуна докунду. Крал она, „Не истийорсун Краличе Естер, дилеин не?“ дийе сорду. „Краллъън яръсънъ биле истесен сана вериледжектир.“ Естер, „Крал уйгун гьорюйорса, бугюн кендиси ичин вереджеим шьолене Хаман'ла бирликте гелсин“ дийе каршълък верди. Крал адамларъна, „Естер'ин истеини йерине гетирмек ичин Хаман'ъ хемен чаърън“ деди. Бьойледже кралла Хаман Естер'ин вердии шьолене гиттилер. Шарап ичерлеркен крал йине Естер'е сорду: „Сьойле, не истийорсун? Не истерсен вериледжек. Дилеин недир? Краллъън яръсънъ биле истесен сана баъшланаджак.“ Естер, „Истеим ве дилеим шу“ дийе янътладъ, „Крал бенден хошнутса, истедиими вермек, дилеими йерине гетирмек истийорса, крал ве Хаман ярън кендилери ичин вереджеим шьолене гелсинлер, о заман кралън сорусуну янътларъм.“ Хаман о гюн шьоленден мутлу ве севинчли айрълдъ. Ама Мордекай'ъ сарайън капъсънда гьорюндже ве онун аяа калкмадъънъ, кендисине сайгъ гьостермедиини фаркединдже ьофкеден кудурду. Йине де кендини тутту ве евине гитти. Сонра достларънъ ве еши Зереш'и чаърттъ. Онлара сонсуз зенгинлиинден, чок сайъдаки оулларъндан, кралън, кендисини насъл онурландърдъъндан, ьобюр ьондерлеринден ве гьоревлилеринден юстюн туттуундан сьоз етти. „Юстелик, Краличе Естер, вердии шьолене кралън янъсъра ялнъз бени чаърдъ“ дийе екледи, „Ярънки шьолене де кралла бирликте бени давет етти. Не вар ки, о Яхуди Мордекай'ъ сарайън капъсънда отуруркен гьордюкче бунлардан хичбиринин гьозюмде деери калмъйор.“ Каръсъ Зереш ве бютюн достларъ Хаман'а шьойле дедилер: „Елли аршън йюксеклиинде бир дарааджъ курулсун. Сабах олунджа кралдан Мордекай'ъ орая астърмасънъ исте. Сонра да севинч ичинде кралла бирликте шьолене гидерсин.“ Хаман ьонерийи беенди ве дарааджънъ хемен курдурду. О гедже кралън уйкусу качтъ; тарих кайътларънън гетирилип кендисине окунмасънъ буйурду. Кайътлар Крал Ахашверош'у ьолдюрмейи тасарламъш олан ики гьоревлиден сьоз едийорду. Капъ ньобетчиси оларак гьорев япмъш олан Бигтан ве Тереш адъндаки бу ики адамъ Мордекай еле вермишти. Крал, „Бу яптъкларъндан долайъ Мордекай насъл онурландърълдъ, она не ьодюл верилди?“ дийе сорду. Хизметкярлар, „Онун ичин хичбир шей япълмадъ“ дийе янътладълар. Крал, „Авлуда ким вар?“ дийе сорду. О сърада Хаман сарайън дъш авлусуна йени гирмишти. Кралдан, хазърлаттъъ дарааджъна Мордекай'ън асълмасънъ истейеджекти. Хизметкярлар крала, „Хаман авлуда беклийор“ дедилер. Крал, „Бурая гелсин“ деди. гийсийи ве атъ ен юст йьонетиджилеринден бирине верир; о да кралън онурландърмак истедии кишийи гийдирип атън юстюнде кент мейданънда гездирир. Ьонден гидерек, ‚Кралън онурландърмак истедии кишийе бьойле давранълър‘ дийе баърър.“ Крал Хаман'а, „Хемен гит“ деди, „Гийсийле атъ ал ве сьойледиклерини кралън капъ гьоревлиси Яхуди Мордекай ичин яп. Сьойледиклеринин хичбиринде кусур етме.“ Бьойледже Хаман гийсийи ве атъ алдъ, Мордекай'ъ гийдирип атън юстюнде кент мейданънда гездирмейе башладъ. Ьонден гидерек, „Кралън онурландърмак истедии кишийе бьойле давранълър“ дийе баъръйорду. Сонра Мордекай сарай капъсъна дьондю. Хаман исе утанч ичинде башънъ ьортерек чабуджак евине гитти. Башъна геленлери каръсъ Зереш'е ве бютюн достларъна анлаттъ. Каръсъ Зереш ве данъшманларъ она шьойле дедилер: „Ьонюнде герилемейе башладъън Мордекай Яхуди сойунданса, она гюджюн йетмейеджек, ьонюнде йок олуп гидеджексин.“ Онлар даха конушуркен, кралън харемааларъ гелип Хаман'ъ апар топар Естер'ин вереджеи шьолене гьотюрдюлер. Бьойледже крал ве Хаман, Краличе Естер'ин шьоленине гиттилер. О гюн шарап ичерлеркен крал Естер'е йине сорду: „Истеин недир, Краличе Естер? Не истерсен вериледжек. Дилеин недир? Краллъън яръсънъ биле истесен сана баъшланаджак.“ Краличе Естер шьойле янътладъ: „Ей кралъм, еер бенден хошнутсан ве уйгун гьорюйорсан, истеим джанъмъ баъшламан, дилеим де халкъмъ есиргемендир. Чюнкю бен ве халкъм ьолдюрюлюп йок едилмек, йерйюзюнден силинмек юзере сатълдък. Еер кьоле ве джарийе оларак сатълмъш олсайдък сесими чъкартмаздъм; бьойле бир сорун ичин кралъ рахатсъз етмек уйгун олмаздъ.“ Крал Ахашверош Краличе Естер'е, „Бьойле бир шейи япмая джюрет еден ким, нереде бу адам?“ дийе сорду. Естер, „Дюшманъмъз, хасмъмъз, иште бу кьотю Хаман'дър!“ деди. Хаман кралла краличенин ьонюнде дехшете капълдъ. Крал ьофкейле ички масасъндан калкъп сарайън бахчесине чъктъ. Хаман исе Краличе Естер'ден джанънъ баъшламасънъ истемек ичин ичерде калдъ. Чюнкю кралън кендисини йок етмейе карарлъ олдууну анламъштъ. Крал сарайън бахчесинден шьолен салонуна дьонюндже, Хаман'ъ Естер'ин узандъъ седире капанмъш оларак гьордю ве, „Бу адам сарайда, гьозюмюн ьонюнде краличейе биле ел узатмая мъ калкъйор?“ дийе баърдъ. Крал сьозлерини битирир битирмез Хаман'ън йюзюню ьорттюлер. Крала хизмет еден харемааларъндан бири олан Харвона шьойле деди: „Бакън, кралъ уяръп хаятънъ куртаран Мордекай ичин Хаман'ън хазърлаттъъ елли аршън йюксеклииндеки дарааджъ Хаман'ън евинин ьонюнде хазър дуруйор.“ Крал, „Хаман о дарааджъна асълсън!“ дийе буйурду. Бьойледже Хаман Мордекай ичин хазърлаттъъ дарааджъна асълдъ; кралън ьофкеси де ятъштъ. О гюн Крал Ахашверош Яхуди дюшманъ Хаман'ън малънъ мюлкюню Краличе Естер'е верди. Естер'ин Мордекай'а якънлъънъ ачъкламасъ юзерине Мордекай кралън хузуруна кабул едилди. Крал, Хаман'дан гери алмъш олдуу мюхюр йюзююню пармаъндан чъкаръп Мордекай'а верди. Естер де ону Хаман'ън малънън мюлкюнюн йьонетиджиси атадъ. Естер йине кралла гьорюштю. Алаярак онун аякларъна капандъ. Агаклъ Хаман'ън Яхудилер'е каршъ курдуу дюзене ве кьотю тасаръя енгел олмасъ ичин ялвардъ. Крал алтън асасънъ Естер'е дору узатънджа Естер аяа калкъп кралън ьонюнде дурду ве шьойле деди: „Крал бенден хошнутса ве уйгун гьорюйорса, бенден хошланъйорса ве дилеими уйгун булуйорса, Агаклъ Хаммедата олу Хаман'ън краллъън бютюн иллеринде яшаян Яхудилер'ин йок едилмесини буйурмак ичин яздърдъъ мектупларъ язълъ оларак гечерсиз кълсън. Халкъмън фелакете урадъънъ гьормейе насъл даянъръм? Сойдашларъмън ьолдюрюлмесине танък олмая насъл даянъръм?“ Крал Ахашверош, Краличе Естер'е ве Яхуди Мордекай'а, „Бакън“ деди, „Хаман'ън малънъ мюлкюню Естер'е вердим ве Яхудилер'и йок етмейи тасарладъъ ичин Хаман'ъ дарааджъна астърдъм. Ама крал адъна язълмъш ве онун йюзююйле мюхюрленмиш язъйъ кимсе гечерсиз къламаз. Бунун ичин, уйгун гьордююнюз бичимде крал адъна Яхуди соруну конусунда шимди сиз язън ве кралън йюзююйле мюхюрлейин.“ Бунун юзерине ючюнджю ай олан Сиван айънън йирми ючюнджю гюню кралън язманларъ чарълдъ. Мордекай'ън буйурдуу хер шей, Ходду'дан Куш'а дек узанан бьолгедеки йюз йирми йеди илде яшаян Яхудилер'е, сатраплара, вали ве ьондерлере язълдъ. Хер ил ичин кенди ишаретлери, хер халк ичин кенди дили кулланълдъ. Яхудилер'е де кенди алфабелеринде ве кенди диллеринде язълдъ. Мордекай Крал Ахашверош адъна яздърдъъ мектупларъ кралън йюзююйле мюхюрледи ве кралън хизметинде кулланълмак юзере йетиштирилен атлара бинмиш улакларла хер йере гьондерди. Крал мектупларда Яхудилер'е бютюн кентлерде топланма ве кендилерини корума хаккънъ верийорду. Айръджа кендилерине, чоджукларъна ве кадънларъна салдърабиледжек херханги бир дюшман халкън я да илин силахлъ гючлерини ьолдюрюп йок етмелерине, кьокюню курутмаларъна ве малларънъ мюлклерини ямаламаларъна изин верийорду. Бу изин Крал Ахашверош'ун бютюн иллеринде тек бир гюн –он икинджи айън, яни Адар айънън он ючюнджю гюню– гечерли оладжактъ. Бютюн халклара дуйурулан бу ферманън метни хер илде яса йерине гечеджекти. Бьойледже Яхудилер белирленен гюн дюшманларъндан ьоч алмая хазър оладжаклардъ. Кралън хизметиндеки атлара бинен улаклар, кралън буйрууна уярак хемен дьортнала йола койулдулар. Ферман Сус Калеси'нде де окунду. Мордекай, ладживерт ве беяз бир краллък гийсисийле, башънда бюйюк бир алтън тач ве съртънда индже кетенден мор бир пелеринле кралън хузурундан айрълдъ. Сус Кенти севинч чълъкларъйла янкъландъ. Яхудилер ичин айдънлък ве севинч, мутлулук ве онур долу гюнлер башламъштъ. Кралън буйруу ве ферманъ улаштъъ хер илде ве хер кентте Яхудилер арасънда севинч ве мутлулуа йол ачтъ. Шьоленлер дюзенленди, бир байрам хавасъ доду. Юлкедеки халклардан чок сайъда киши Яхуди олду; чюнкю Яхуди коркусу хепсини сармъштъ. Кралън буйруу ве ферманъ, он икинджи ай олан Адар айънън он ючюнджю гюню йерине гетириледжекти. Яхуди дюшманларъ о гюн Яхудилер'и алт етмейи уммушлардъ, ама там терси олду; Яхудилер кендилеринден нефрет еденлери алт еттилер. Яхудилер кендилерини йок етмейи тасарлаянлара салдърмак юзере Крал Ахашверош'ун бютюн иллериндеки кентлерде бир арая гелдилер. Хич кимсе онлара каршъ коямадъ. Чюнкю Яхуди коркусу бютюн халкларъ сармъштъ. Ил ьондерлери, сатраплар, валилер ве кралън мемурларъ, Мордекай'дан корктукларъ ичин Яхудилер'и дестекледилер. Мордекай сарайда гючлю бирийди артък; юню бютюн иллере улашмъштъ. Гюджю гиттикче артъйорду. Яхудилер бютюн дюшманларънъ кълъчтан гечирдилер, ьолдюрдюлер, йок еттилер. Кендилеринден нефрет еденлере диледиклерини яптълар. Сус Калеси'нде беш йюз кишийи ьолдюрюп йок еттилер. Сус Калеси'нде ьолдюрюленлерин сайъсъ айнъ гюн крала билдирилди. О да Краличе Естер'е, „Яхудилер Сус Калеси'нде Хаман'ън он олу дахил беш йюз кишийи ьолдюрюп йок етмишлер“ деди, „Ким билир, ьобюр иллеримде нелер япмъшлардър? Истедиин недир, сана верейим; башка дилеин вар мъ, йерине гетириледжектир.“ Естер, „Еер крал уйгун гьорюйорса, Сус'таки Яхудилер бугюнкю ферманънъ ярън да уйгуласънлар“ деди, „Хаман'ън он олунун джесетлери де дарааджъна асълсън.“ Крал бу истеклерин йерине гетирилмесини буйурду. Сус'та ферман чъкарълдъ ве Хаман'ън он олу асълдъ. Сус'таки Яхудилер Адар айънън он дьордюнджю гюню йениден топланарак кентте юч йюз киши даха ьолдюрдюлер; ама ямая гиришмедилер. Краллъън иллеринде яшаян ьобюр Яхудилер де джанларънъ корумак ве дюшманларъндан куртулмак ичин бир арая гелдилер. Кендилеринден нефрет еденлерден йетмиш беш бин кишийи ьолдюрдюлер, ама ямая гиришмедилер. Бютюн бунлар Адар айънън он ючюнджю гюню олду. Яхудилер он дьордюнджю гюн динлендилер ве о гюню шьолен ве елендже гюню илан еттилер. Сус'таки Яхудилер исе кендилерини савунмак ичин он ючюнджю ве он дьордюнджю гюнлер бир арая гелдилер. Он бешинджи гюн де динлендилер. О гюню шьолен ве елендже гюню илан еттилер. Ташрадаки кентлерде яшаян Яхудилер иште бу неденле Адар айънън он дьордюнджю гюнюню шьолен ве елендже гюню оларак кутларлар ве бирбирлерине йемек сунарлар. Мордекай бу олайларъ кайда гечирди. Ардъндан Крал Ахашверош'ун узак, якън бютюн иллеринде яшаян Яхудилер'е мектуплар гьондерди. Хер йъл Адар айънън он дьордюнджю ве он бешинджи гюнлерини кутламаларънъ буйурду. Чюнкю о гюнлер, Яхудилер'ин дюшманларъндан куртулдуу гюнлердир. О ай кедерлеринин севиндже, ясларънън мутлулуа дьонюштюю айдър. Мордекай о гюнлерде шьоленлер дюзенлейип еленмелерини, бирбирлерине йемек сунмаларънъ, йоксуллара армаанлар вермелерини буйурду. Бьойледже Яхудилер, Мордекай'ън буйрууну кабул едерек башлаттъкларъ кутламаларъ сюрдюрдюлер. Чюнкю бютюн Яхудилер'ин дюшманъ Агаклъ Хаммедата олу Хаман онларъ йок етмек ичин дюзен курмушту. Онларъ езип йок етмек ичин пур, яни кура чекмишти. Ама крал дуруму ьорениндже, Хаман'ън Яхудилер'е каршъ курдуу дюзен гери тепти; крал, Хаман'ън ве оулларънън дарааджъна асълмаларъ ичин язълъ буйруклар верди. Бьойледже бу гюнлер хер илде, хер кентте ве хер аиледе кушактан кушаа анъмсанаджак ве кутланаджактъ. Пурим гюнлери Яхудилер ичин сон булмаяджак ве бу гюнлерин анъсъ кушаклар бойу сюреджекти. Авихайил'ин къзъ Краличе Естер ве Яхуди Мордекай Пурим'ле илгили бу икинджи мектубу там йеткийле язъп уйгуламая койдулар. Мордекай, Ахашверош'ун егеменлии алтъндаки йюз йирми йеди илде яшаян Яхудилер'е есенлик ве гювенлик дилеклерийле долу мектуплар гьондерди. Краличе Естер'ле бирликте даха ьондже карарлаштърдъкларъ гиби, Пурим гюнлерини белирленен тарихте кутламаларънъ буйуруйорду. Бу кутламалара кендилеринин де, сойларъндан геленлерин де катълмаларънъ, оруч тутмада ве аът якмада белирленен кураллара уймаларънъ истеди. Пурим'е илишкин бу дюзенлемелер Естер'ин буйрууйла онайландъ ве кайда гечирилди. Крал Ахашверош юлкейи ен узак къйъларъна дек хараджа баламъштъ. Бюйюклюю, кахраманлъкларъ ве Мордекай'ъ хер бакъмдан насъл онурландърдъъ Перс ве Мед кралларънън тарихинде язълъдър. Яхуди Мордекай, Крал Ахашверош'тан сонра икинджи адам олмушту. Яхуди сойдашларъ арасънда сайгъ гьорен ве чоунлук тарафъндан севилен бирийди. Чюнкю халкънън ийилиини дюшюнюйор, бютюн сойдашларънън есенлии ичин чаба гьостерийорду. Ус юлкесинде Ейюп адънда бир адам яшардъ. Кусурсуз, дору бир адамдъ. Танръ'дан коркар, кьотюлюктен качънърдъ. Йеди олу, юч къзъ вардъ. Йеди бин койуна, юч бин девейе, беш йюз чифт ьокюзе, беш йюз чифт ешее ве пек чок кьолейе сахипти. Доудаки инсанларън ен зенгини ойду. Оулларъ сърайла евлеринде шьолен верир, бирликте йийип ичмек ичин юч къзкардешлерини де чаърърлардъ. Бу шьолен дьонеми битиндже Ейюп онларъ чаъртъп кутсардъ. Сабах еркенден калкар, „Чоджукларъм гюнах ишлемиш, ичлеринден Танръ'я сьовмюш олабилирлер“ дийерек хер бири ичин якмалък суну сунардъ. Ейюп хеп бьойле япардъ. Бир гюн илахи варлъклар РАБ 'бин хузуруна чъкмак ичин гелдиклеринде, Шейтан да онларла гелди. РАБ Шейтан'а, „Нереден гелийорсун?“ деди. Шейтан, „Дюняда гезип долашмактан“ дийе янътладъ. РАБ, „Кулум Ейюп'е бакъп да дюшюндюн мю?“ деди, „Чюнкю дюняда онун гибиси йоктур. Кусурсуз, дору бир адамдър. Танръ'дан коркар, кьотюлюктен качънър.“ Шейтан, „Ейюп Танръ'дан бошуна мъ коркуйор?“ дийе янътладъ. „Ону, ев халкънъ, сахип олдуу хер шейи сен читле чевирип корумадън мъ? Еллерийле яптъъ хер шейи берекетли кълдън. Сюрюлери бютюн юлкейе яйълдъ. Ама елини узатър да сахип олдуу хер шейи йок едерсен, йюзюне каршъ сьоведжектир.“ РАБ Шейтан'а, „Пеки“ деди, „Сахип олдуу хер шейи сенин елине бъракъйорум, ялнъз кендисине докунма.“ Бьойледже Шейтан РАБ 'бин хузурундан айрълдъ. Бир гюн Ейюп'юн оулларъйла къзларъ аабейлеринин евинде йемек йийип шарап ичеркен бир улак гелип Ейюп'е шьойле деди: „Ьокюзлер чифт сюрюйор, ешеклер онларън янънда отлуйорду. Сабалълар баскън яптъ, хепсини алъп гьотюрдю. Ушакларъ кълъчтан гечирдилер. Ялнъз бен качъп куртулдум сана дуруму билдирмек ичин.“ О даха сьозюню битирмеден башка бир улак гелип, „Танръ атеш ядърдъ“ деди, „Койунларла ушакларъ якъп кюле чевирди. Ялнъзджа бен качъп куртулдум дуруму сана билдирмек ичин.“ О даха сьозюню битирмеден башка бир улак гелип, „ Килданилер юч бьолюк халинде девелере салдърдъ“ деди, „Хепсини алъп гьотюрдюлер, ушакларъ кълъчтан гечирдилер. Ялнъзджа бен куртулдум дуруму сана билдирмек ичин.“ О даха сьозюню битирмеден башка бир улак гелип, „Оулларънла къзларън аабейлеринин евинде йемек йийип шарап ичеркен ансъзън чьолден шиддетли бир рюзгар ести“ деди, „Евин дьорт кьошесине чарптъ; ев генчлерин юзерине йъкълдъ, хепси ьолдю. Ялнъз бен куртулдум дуруму сана билдирмек ичин.“ Бунун юзерине Ейюп калктъ, кафтанънъ йъртъп сачънъ сакалънъ кести, йере капанъп тапъндъ. Деди ки, „Бу дюняя чъплак гелдим, чъплак гидеджеим. РАБ верди, РАБ алдъ, РАБ 'бин адъна ьовгюлер олсун!“ Бютюн бу олайлара каршън Ейюп гюнах ишлемеди ве Танръ'йъ сучламадъ. Башка бир гюн илахи варлъклар РАБ 'бин хузуруна чъкмак ичин гелдиклеринде Шейтан да РАБ 'бин хузуруна чъкмак ичин онларла гелмишти. РАБ Шейтан'а, „Нереден гелийорсун?“ деди. Шейтан, „Дюняда гезип долашмактан“ дийе янътладъ. РАБ, „Кулум Ейюп'е бакъп да дюшюндюн мю?“ деди, „Чюнкю дюняда онун гибиси йоктур. Кусурсуз, дору бир адамдър. Танръ'дан коркар, кьотюлюктен качънър. Сенин къшкъртмаларън сонуджунда ону бош йере йъкъма ураттъм, ама о дорулууну хяля сюрдюрюйор.“ „Джана джан!“ дийе янътладъ Шейтан, „Инсан джанъ ичин хер шейини верир. Елини узат да, онун етине, кемиине докун, йюзюне каршъ сьоведжектир.“ РАБ, „Пеки“ деди, „Ону сенин елине бъракъйорум. Ялнъз джанъна докунма.“ Бьойледже Шейтан РАБ 'бин хузурундан айрълдъ. Ейюп'юн беденинде тепеден търнаа кадар кьотю чъбанлар чъкардъ. Ейюп чъбанларънъ кашъмак ичин бир чьомлек парчасъ алдъ. Кюл ичинде отуруйорду. Каръсъ, „Хяля дорулууну сюрдюрюйор мусун?“ деди, „Танръ'я сьов де ьол бари!“ Ейюп, „Аптал кадънлар гиби конушуйорсун“ дийе каршълък верди, „Насъл олур? Танръ'дан гелен ийилии кабул еделим де кьотюлюю кабул етмейелим ми?“ Бютюн бу олайлара каршън Ейюп'юн азъндан гюнах сайълабиледжек бир сьоз чъкмадъ. Ейюп'юн юч досту –Теманлъ Елифаз, Шуахлъ Билдат, Наамалъ Софар– Ейюп'юн башъна гелен бунджа кьотюлюю дуйунджа калкъп бир арая гелдилер. Аджъсънъ пайлашмак, ону авутмак ичин янъна гитмек юзере анлаштълар. Узактан ону танъямадълар; йюксек сесле алайъп кафтанларънъ йъртарак башларъна топрак сачтълар. Йеди гюн йеди гедже онунла бирликте йере отурдулар. Кимсе азънъ ачмадъ, чюнкю не денли аджъ чектиини гьорюйорлардъ. „Додуум гюн йок олсун, ‚Бир оул доду‘ денен гедже йок олсун! Каранлъа бюрюнсюн о гюн, Йюдже Танръ онунла илгиленмесин, Юзерине ъшък домасън. Каранлък ве ьолюм гьолгеси сахип чъксън о гюне, Булут чьоксюн юзерине; Ъшъънъ каранлък сьондюрсюн. Зифири каранлък йутсун о геджейи, Йълън гюнлери арасънда сайълмасън, Айлардан хичбирине гирмесин. Късър олсун о гедже, Севинч сеси дуйулмасън ичинде. Гюнлери ланетлейенлер, Ливятан 'ъ уяндърмая хазър оланлар, О гюню ланетлесин. Акшамънън йълдъзларъ карарсън, Бош йере айдънлъъ беклесин, Тан атъшънъ гьормесин. Чюнкю съкънтъ йюзю гьормемем ичин Анамън рахминин капъларънъ юстюме капамадъ. „Неден доаркен ьолмедим, Рахимден чъкаркен сон солууму вермедим? Неден бени дизлер, Емейим дийе мемелер каршъладъ? Чюнкю шимди хузур ичинде ятмъш, Уйуйуп динленмиш олурдум; Яптърдъкларъ кентлер шимди виран олан Дюня кралларъ ве данъшманларъйла бирликте, Евлерини гюмюшле долдуран Алтън сахиби ьондерлерле бирликте. Неден дюшюк бир чоджук гиби, Гюн йюзю гьормемиш яврулар гиби топраа гьомюлмедим? Орада кьотюлер каргашайъ бъракър, Йоргунлар рахат едер. Тутсаклар хузур ичинде яшар, Ангаряджънън сесини дуймазлар. Кючюк де бюйюк де орададър, Кьоле ефендисинден ьозгюрдюр. „Ничин съкънтъ чекенлере ъшък, Аджъ ичиндекилере яшам верилир? Ойса онлар гелмейен ьолюмю ьозлер, Ону дефине арар гиби арарлар; Мезара кавушунджа Нешеден джошар, севинч булурлар. Неден яшам верилир нерейе гидеджеини билмейен инсана, Чевресини Танръ'нън читле чевирдии кишийе? Чюнкю инилтим екмектен ьондже гелийор, Су гиби дьокюлмекте ферядъм. Корктуум, Чекиндиим башъма гелди. Хузур йок, сюкунет йок, рахат йок, Ялнъз каргаша вар.“ Теманлъ Елифаз шьойле янътладъ: „Бири сана бир шей сьойлемейе чалъшса гюдженир мисин? Ким конушмадан дурабилир? Евет, пек чокларъна сен дерс вердин, Зайъф еллери гючлендирдин, Тьокезлейени сенин сьозлерин аякта тутту, Титрейен дизлери сен пекиштирдин. Ама шимди сенин башъна гелиндже гюджюне гидийор, Сана докунунджа йългънлъа дюшюйорсун. Сенин гювендиин Танръ'дан коркун деил ми, Умудун кусурсуз яшамънда деил ми? „Дюшюн бираз: Ханги сучсуз йок олду, Нереде дорулар йъкъма урадъ? Беним гьордююм кадаръйла, фесат сюренлер, Кьотюлюк тохуму екенлер ектиклерини бичийор. Танръ'нън солууйла йок олуйор, Ьофкесинин рюзгаръйла тюкенийорлар. Асланън кюкремеси, хомуртусу кесилди, Дишлери кърълдъ генч асланларън. Аслан ав буламадъъ ичин йок олуйор, Диши асланън явруларъ даълъйор. „Бир сьоз гизлидже еришти бана, Фъсълтъсъ кулаъма улаштъ. Гедже рюяларън доурдуу дюшюнджелер ичинде, Инсанларъ аър уйку бастъъ заман, Бени дехшет ве титреме алдъ, Бютюн кемиклерими сарстъ. Ьонюмден бир рух гечти, Тюйлерим юрперди. Дурду, ама не олдууну сечемедим. Бир сурет дуруйорду гьозюмюн ьонюнде, Чът чъкмазкен бир сес дуйдум: ‚Танръ каршъсънда инсан дору олабилир ми? Кендисини яратанън каршъсънда темиз чъкабилир ми? Бакън, Танръ кулларъна гювенмез, Мелеклеринде хата булур да, Чамур евлерде отуранлара, Маясъ топрак оланлара, Гюведен колай езиленлере ми гювенир? Ьомюрлери сабахтан акшама вармаз, Кимсе фаркъна вармадан сонсуза дек йок олурлар. Ичлериндеки чадър иплери чекилиндже, Билгеликтен йоксун оларак ьолюп гидерлер.‘ „Хайди чаър, сени янътлаян чъкаджак мъ? Мелеклерин хангисине йьонеледжексин? Апталъ юзюнтю ьолдюрюр, Будалайъ късканчлък битирир. Бен апталън кьок салдъънъ гьорюндже, Хемен йурдуна ланет еттим. Чоджукларъ гювенликтен узак, Махкеме капъсънда езилир, Савунан чъкмаз. Юрюнюню ачлар йер, Дикенлер арасъндакини биле топларлар; Малларънъ сусамъшлар йутмак истер. Чюнкю дерт топрактан чъкмаз, Съкънтъ йерден битмез. Хавая учушан къвълджъмлар гиби Съкънтъ чекмек ичин доар инсан. „Ойса бен Танръ'я йьонелир, Давамъ О'на бъракърдъм. Анлаямадъъмъз бюйюк ишлер, Сайъсъз шашъласъ ишлер япан О'дур. Йерйюзюне ямур ядърър, Тарлалара сулар гьондерир. Дюшкюнлери йюкселтир, Яслъларъ есенлие чъкарър. Курназларън ойунуну бозар, Дюзенлерини герчеклештиремесинлер дийе. Билгелери курназлъкларънда якалар, Дюзенбазларън ойуну сон булур. Гюндюз каранлъа тослар, Ьолен, геджеймиш гиби ел йордамъйла арарлар. Йоксулу онларън кълъч гиби азъндан Ве гючлюнюн елинден О куртарър. Йоксул умутланър, Хаксъзлък азънъ капар. „Иште, не мутлу Танръ'нън еиттии инсана! Бу йюзден Хер Шейе Гюджю Йетен'ин йола гетиришини кючюмсеме. Чюнкю О хем яралар хем сарар, О инджитир, ама еллери саалтър. Алтъ кез съкънтъя дюшсен сени куртарър, Йединджи кез де сана зарар вермез. Кътлъкта ьолюмден, Савашта кълъчтан сени О коруяджак. Камчълаян диллерден узак каладжак, Йъкъм гелиндже коркмаяджаксън. Йъкъма, ачлъа гюлюп гечеджек, Ябанъл хайванлардан юркмейеджексин. Чюнкю тарладаки ташларла анлашаджаксън, Ябанъл хайванлар сенинле баръшаджак. Чадърънън гювенлик ичинде олдууну биледжек, Йурдуну йоклайънджа ексик булмаяджаксън. Чоджукларънън чоаладжаънъ биледжексин, Сойун от гиби битеджек. Заманънда топланан деметлер гиби, Мезара динч гиреджексин. „Иште араштърдък, дорудур, Онун ичин буну динле ве белле.“ Ейюп шьойле янътладъ: „Кешке юзюнтюм тартълабилсе, Аджъм теразийе конабилсейди! Денизлерин кумундан аър гелирди, Бу йюзден абук сабук конуштум. Чюнкю Хер Шейе Гюджю Йетен'ин окларъ ичимде, Рухум онларън зехирини ичийор, Танръ'нън дехшетлери каршъма дизилди. Оту олан ябан ешеи анърър мъ, Йеми олан ьокюз бьоюрюр мю? Татсъз бир шей тузсуз йенир ми, Йумурта акънда тат булунур му? Бьойле йийеджеклере докунмак истемийорум, Бени хаста едийорлар. „Кешке дилеим йерине гелсе, Танръ ьозледиими бана версе! Керем едип бени езсе, Елини чабук тутуп яшам баъмъ кессе! Йине авунур, Амансъз дердиме каршън севинирдим, Чюнкю Кутсал Олан'ън сьозлерини ядсъмадъм. Гюджюм недир ки, беклейейим? Сонум недир ки, сабредейим? Таш кадар гючлю мюйюм, Етим тунчтан мъ? Чаресиз калънджа Кендими куртараджак гюджюм мю олур? „Кедерли инсана дост севгиси герекир, Хер Шейе Гюджю Йетен'ден коркмактан вазгечсе биле. Кардешлерим куру бир дере гиби бени алдаттъ; Хани гюрюл гюрюл акан дерелер вардър, Ерийен бузларла ташан, Кар суларъйла бесленен, Ама курак мевсимде акмаян, Съджакта ятакларънда тюкенен дерелер… Иште ьойле алдаттълар бени. Ама орая варънджа умут баладъкларъ ичин утанър, Хаял къръклъъна урарлар. Артък сиз де бир хич олдунуз, Дехшете капълъп коркуйорсунуз. „Бана ьоретин, сусайъм, Янлъшъмъ гьостерин. Дору сьоз аджъдър! Ама тартъшмаларънъз нейи канътлъйор? Сьозлерими дюзелтмек ми истийорсунуз? Чаресизин сьозлерини бош лаф мъ сайъйорсунуз? Ьоксюзюн юзерине кура чекер, Аркадашънъзън юзерине пазарлък едердиниз. „Шимди лютфедип бана бакън, Йюзюнюзе каршъ ялан сьойлейеджек деилим я. Бъракън артък, хаксъзлък етмейин, Бир даха дюшюнюн, давамда хаклъйъм. Азъмдан хаксъз бир сьоз чъкъйор му, Дамаъм кьотю нийети айърт едемийор му? „Йерйюзюнде инсан яшамъ савашъ андърмъйор му, Гюнлери гюнделикчинин гюнлеринден фарклъ мъ? Гьолгейи ьозлейен кьоле, Юджретини беклейен гюнделикчи гиби, Мирас оларак бана бош айлар верилди, Пайъма съкънтълъ геджелер дюштю. Ятаркен, ‚Не заман калкаджаъм‘ дийе дюшюнюйорум, Ама гедже узадъкча узуйор, Гюн доана дек дьонюп дуруйорум. Беденими курт, кабук капламъш, Чатлаян деримден ирин акъйор. „Гюнлерим докумаджънън мекиинден хъзлъ, Умутсуз тюкенмекте. Ей Танръ, яшамъмън бир солук олдууну анъмса, Гьозюм бир даха мутлулук йюзю гьормейеджек. Шу анда бана бакан гьозлер бир даха бени гьормейеджек, Сенин гьозлерин юзеримде оладжак, Ама бен йок оладжаъм. Бир булутун даълъп гитмеси гиби, Ьолюлер дияръна инен бир даха чъкмаз. Бир даха евине дьонмез, Булундуу йер артък ону танъмаз. „Бу йюзден сессиз калмаяджак, Ичимдеки съкънтъйъ диле гетиреджеим; Джанъмън аджъсъйла якънаджаъм. Бен дениз я да дениз джанаваръ мъйъм ки, Башъма бекчи койдун? Ятаъм бени рахатлатър, Дьошеим аджъларъмъ диндирир дийе дюшюндююмде, Бени дюшлерле коркутуйор, Гьорюмлерле йълдъръйорсун. Ьойле ки, боулмайъ, Ьолмейи шу яшама йелийорум. Яшамъмдан тиксинийор, Сонсуза дек яшамак истемийорум; Чек елини бенден, чюнкю гюнлеримин анламъ калмадъ. „Инсан не ки, ону бюйютесин, Юзеринде кафа йорасън, Хер сабах ону йоклаясън, Хер ан ону сънаясън? Гьозюню юзеримден хич айърмаяджак мъсън, Тюкюрююмю йутаджак кадар биле бени рахат бъракмаяджак мъсън? Гюнах ишледимсе, не яптъм сана, Ей инсан гьозджюсю? Ничин бени кендине хедеф сечтин? Сана йюк мю олдум? Ничин исянъмъ баъшламаз, Сучуму аффетмезсин? Чюнкю якънда топраа гиреджеим, Бени чок араяджаксън, ама бен артък олмаяджаъм.“ Шуахлъ Билдат шьойле янътладъ: „Не замана дек бьойле конушаджаксън? Сьозлерин серт рюзгар гиби. Танръ адалети саптърър мъ, Хер Шейе Гюджю Йетен дору оланъ чарпътър мъ? Оулларън она каршъ гюнах ишледийсе, Исянларънън джезасънъ вермиштир. Ама сен гайретле Танръ'йъ арар, Хер Шейе Гюджю Йетен'е ялварърсан, Темиз ве доруйсан, О шимди биле сенин ичин колларъ съвайъп Сени хак еттиин йере гери гетиреджектир. Башлангъджън кючюк олса да, Сонун бюйюк оладжак. „Лютфен, ьонджеки кушаклара сор, Аталарънън нелер ьорендиини ийидже араштър. Чюнкю биз даха дюн додук, бир шей билмейиз, Йерйюзюндеки гюнлеримиз садедже бир гьолге. Онлар сана анлатъп ьоретмейеджек, Ичлериндеки сьозлери диле гетирмейеджек ми? „Батаклък олмаян йерде камъш битер ми? Сусуз йерде саз бюйюр мю? Хенюз йешилкен, кесилмеден, Отлардан ьондже курурлар. Танръ'йъ унутан херкесин сону бьойледир, Танръсъз инсанън умуду бьойле йок олур. Онун гювендии шей кърълър, Даянаъ исе бир ьорюмджек аъдър. Ьорюмджек аъна ясланър, ама а чьокер, Она тутунур, ама а ташъмаз. Танръсъзлар гюнеште ийи суланмъш биткийи андърър, Далларъ бахченин юзеринден ашар; Кьоклери таш йъънъна сарълър, Чакълларън арасънда йер аранър. Ама йеринден сьокюлюрсе, Йери, ‚Сени хич гьормедим‘ дийерек ону ядсър. Иште севинджи бьойле сон булур, Йеринде башка биткилер битер. „Танръ кусурсуз инсанъ реддетмез, Кьотюлюк еденлерин елинден тутмаз. О сенин азънъ йине гюлюшле, Дудакларънъ севинч хайкъръшъйла долдураджактър. Дюшманларънъ утанч каплаяджак, Кьотюлерин чадъръ йок оладжактър.“ Ейюп шьойле янътладъ: „Билийорум, герчектен ьойледир, Ама Танръ'нън ьонюнде инсан насъл хаклъ чъкабилир? Бири О'нунла тартъшмак истесе, Бинде бир биле О'на янът веремез. О'нун билгиси дерин, гюджю ешсиздир, Ким О'на диренди де аякта калдъ? О даларъ йеринден ойнатър да, Далар фаркъна вармаз, Ьофкейле алтюст едер онларъ. Дюняйъ йеринден ойнатър, Диреклерини титретир. Гюнеше буйрук верир, домаз гюнеш, Йълдъзларъ мюхюрлер. О'дур тек башъна гьоклери герен, Денизин далгаларъ юзеринде йюрюйен. Бюйюк Айъ'йъ, Орйон'у, Юлкер'и, Гюней такъмйълдъзларънъ яратан О'дур. Анлаямадъъмъз бюйюк ишлер, Сайъсъз шашъласъ ишлер япан О'дур. Иште, янъмдан гечер, О'ну гьоремем, Гечип гидер, фаркъна биле вармам. Евет, О авънъ капарса, ким О'ну дурдурабилир? Ким О'на, ‚Не япъйорсун‘ дийебилир? Танръ ьофкесини дизгинлемез, Рахав'ън ярдъмджъларъ биле О'нун аяъна капанър. „Нерде калдъ ки, бен О'на янът верейим, О'нунла тартъшмак ичин сьоз булайъм? Хаклъ олсам да О'на янът веремез, Мерхамет етмеси ичин яргъджъма ялварърдъм анджак. О'ну чаърсам, О да бана янът версейди, Йине де инанмаздъм сесиме кулак вердиине. О бени касъргайла езийор, Неденсиз яраларъмъ чоалтъйор. Солук алмама изин вермийор, Анджак бени аджъя дойуруйор. Сорун гюч сорунуйса, О гючлюдюр! Адалет сорунуйса, ким О'ну махкемейе чаърабилир? Сучсуз олсам азъм бени сучлар, Кусурсуз олсам бени сучлу чъкарър. „Кусурсуз олсам да кендиме алдърдъъм йок, Яшамъмъ хор гьорюйорум. Хепси бир, бу йюзден дийорум ки, ‚О сучлуйу да сучсузу да йок едийор.‘ Кърбач ансъзън ьолюм сачънджа, О сучсузларън съкънтъсъйла еленир. Дюня кьотюлерин елине верилмиш, Яргъчларън гьозюню капаян О'дур. О деилсе, кимдир? „Гюнлерим кошуджудан чабук, Ийилик гьормеден гечмекте. Камъш сандал гиби кайъп гидийор, Авънън юстюне сюзюлен картал гиби. ‚Аджъларъмъ унутайъм, Юзгюн чехреми деиштирип гюлюмсейейим‘ десем, Бютюн дертлеримден йъларъм, Чюнкю бени сучсуз саймаяджаънъ билийорум. Мадем сучланаджаъм, Неден бош йере урашайъм? Сабун отуйла йъкансам, Еллерими кюл суйуйла темизлесем, Бени йине пислие батърърсън, Гийсилерим биле бенден тиксинир. О беним гиби бир инсан деил ки, О'на янът верейим, Бирликте махкемейе гидейим. Кешке арамъзда бир хакем олса да, Елини икимизин юстюне койса! Танръ сопасънъ юзеримден калдърсън, Дехшети бени йълдърмасън. О заман конушур, О'ндан коркмаздъм, Ама бу дурумда бир шей япамам. „Яшамъмдан усандъм, Ьозгюрдже якънаджак, Ичимдеки аджъйла конушаджаъм. Танръ'я: Бени сучлама дийеджеим, Ама сьойле, ничин бенимле чекишийорсун. Хошуна мъ гидийор гаддарлък етмек, Кенди еллеринин емеини реддедип Кьотюлерин тасаръларънъ онайламак? Сенде инсан гьозю мю вар? Инсанън гьордюю гиби ми гьорюйорсун? Гюнлерин ьолюмлю биринин гюнлери гиби, Йълларън инсанън йълларъ гиби ми ки, Сучуму аръйор, Гюнахъмъ араштъръйорсун? Кьотю олмадъъмъ, Сенин елинден бени кимсенин куртарамаяджаънъ билийорсун. „Сенин еллерин бана бичим верди, бени яраттъ, Шимди дьонюп бени йок му едеджексин? Лютфен анъмса, балчък гиби бана сен бичим вердин, Бени йине топраа мъ дьондюреджексин? Бени сют гиби дьокмедин ми, Пейнир гиби катълаштърмадън мъ? Бана ет ве дери гийдирдин, Бени кемиклерле, синирлерле ьордюн. Бана яшам вердин, севги гьостердин, Илгин рухуму коруду. „Ама бунларъ йюреинде гизледин, Билийорум аклъндакини: Гюнах ишлесейдим, бени гьозлердин, Сучуму джезасъз бъракмаздън. Сучлуйсам, вай башъма! Сучсузкен биле башъмъ калдърамъйорум, Чюнкю утанч долуйум, чаресизим. Башъмъ калдърсам, аслан гиби бени авлар, Шашъласъ гюджюню йине гьостерирсин юстюмде. Бана каршъ йени танъклар чъкарър, Ьофкени артърърсън. Ордуларън далга далга юзериме гелийор. „Ничин домама изин вердин? Кешке ьолсейдим, хичбир гьоз бени гьормеден! Хич вар олмамъш олурдум, Рахимден мезара ташънърдъм. Биркач гюнлюк ьомрюм калмадъ мъ? Бени рахат бърак да бираз йюзюм гюлсюн; Дьонюшю олмаян йере гитмеден ьондже, Каранлък ве ьолюм гьолгеси дияръна, Зифири каранлък дияръна, Ьолюм гьолгеси, каргаша дияръна, Айдънлъън каранлъъ андърдъъ йере.“ Наамалъ Софар шьойле янътладъ: „Бунджа сьоз янътсъз мъ калсън? Чок конушан хаклъ мъ сайълсън? Сачмалъкларън каршъсънда суссун му инсанлар? Сен алай единдже кимсе сени утандърмасън мъ? Танръ'я, ‚Инанджъм аръдър‘ дийорсун, ‚Сенин гьозюнде темизим.‘ Ама кешке Танръ конушса, Сана каршъ азънъ ачса да, Билгелиин сърларънъ билдирсе! Чюнкю билгелик чок йьонлюдюр. Бил ки, Танръ гюнахларъндан базъларънъ унутту биле. „Танръ'нън дерин сърларънъ анлаябилир мисин? Хер Шейе Гюджю Йетен'ин сънърларъна улашабилир мисин? Онлар гьоклер кадар йюксектир, не япабилирсин? Ьолюлер дияръндан дериндир, насъл анлаябилирсин? Ьолчюлери йерйюзюнден узун, Денизден геништир. „Гелип сени хапсетсе, махкемейе чаърса, Ким О'на енгел олабилир? Чюнкю О яланджъларъ танър, Кьотюлюю гьорюр де диккате алмаз мъ? Не заман ябан ешеи инсан доурурса, Аптал да о заман садуйулу олур. „О'на йюреини адар, Еллерини ачарсан, Ишледиин гюнахъ кендинден узаклаштърър, Чадърънда хаксъзлъа йер вермезсен, Утанмадан башънъ калдърър, Салам ве коркусуз олабилирсин. Съкънтъларънъ унутур, Акъп гитмиш сулар гиби анарсън онларъ. Яшамън ьолен гюнешинден даха парлак олур, Каранлък сабаха дьонер. Гювен дуярсън, чюнкю умудун олур, Чеврене бакъп гювенлик ичинде ятарсън. Узанърсън, коркутан олмаз, Бирчокларъ сенден лютуф дилер. Ама кьотюлерин гьозлеринин фери сьонеджек, Качаджак йер буламаяджаклар, Тек умутларъ сон солукларънъ вермек оладжак.“ Ейюп шьойле янътладъ: „Кендинизи бир шей сандъънъз белли, Ама билгелик де сизинле бирликте ьоледжек! Сизин кадар беним де аклъм вар, Сизден ашаъ калмам. Ким билмез бунларъ? „Гюлюнч олдум достларъма, Бен ки, Танръ'я якарърдъм, янътлардъ бени. Дору ве кусурсуз адам гюлюнч олду. Кайгъсъзлар фелакети кючюмсер, Аяъ каянъ умурсамаз. Сойгунджуларън чадърларънда рахатлък вар, Танръ'йъ газаба гетиренлер гювенлик ичинде, Танръ'я деил, кенди билеклерине гювенийорлар. „Ама шимди сор хайванлара, сана ьоретсинлер, Гьокте учан кушлара сор, сана анлатсънлар, Топраа сьойле, сана ьоретсин, Дениздеки балъклара сор, сана билги версинлер. Хангиси билмез Буну РАБ 'бин яптъънъ? Хер яратъън джанъ, Бютюн инсанлъън солуу О'нун елиндедир. Дамаън йемеи таттъъ гиби Кулак да сьозлери денемез ми? Билгелик яшлъларда, Акъл узун яшамдадър. „Билгелик ве гюч Танръ'я ьозгюдюр, О'ндадър ьоют ве акъл. О'нун йъктъъ онаръламаз, О'нун хапсеттии киши ьозгюр оламаз. Суларъ тутарса, кураклък олур, Салъверирсе дюняйъ сел гьотюрюр. Гюч ве зафер О'на аиттир, Алданан да алдатан да О'нундур. Данъшманларъ чаресиз кълар, Яргъчларъ чълдъртър. Кралларън баладъъ баъ чьозер, Беллерине кушак балар. Кяхинлери чаресиз кълар, Колтукларънда йъллананларъ девирир. Гювенилир данъшманларъ сустурур, Яшлъларън аклънъ алър. Резалет сачар сойлулар юзерине, Гючлюлерин кушаънъ гевшетир. Каранлъкларън дерин сърларънъ ачар, Ьолюм гьолгесини айдънлъа чъкарър. Улусларъ бюйютюр, улусларъ йок едер, Улусларъ генишлетир, улусларъ сюргюн едер. Дюня ьондерлеринин аклънъ башъндан алър, Йолу изи белирсиз бир чьолде долаштърър онларъ. Каранлъкта ел йордамъйла йюрюр, ъшък йюзю гьормезлер; Сархош гиби долаштърър онларъ. „Иште, гьозлерим хер шейи гьордю, Кулаъм дуйду, анладъ. Сизин билдиинизи бен де билийорум, Сизден ашаъ калмам. Ама бен Хер Шейе Гюджю Йетен'ле конушмак, Давамъ Танръ'йла тартъшмак истийорум. Сизлерсе ялан дюзюйорсунуз, Хепиниз деерсиз хекимлерсиниз. Кешке бюсбютюн суссанъз! Сизин ичин билгелик олурду бу. Шимди давамъ динлейин, Якънмама кулак верин. Танръ адъна хаксъзлък мъ едеджексиниз? О'нун адъна ялан мъ сьойлейеджексиниз? О'нун тарафънъ мъ тутаджаксънъз? Танръ'нън давасънъ мъ савунаджаксънъз? Сизи соргуя чекерсе, ийи ми олур? Инсанларъ алдаттъънъз гиби О'ну да мъ алдатаджаксънъз? Гизлидже О'нун тарафънъ тутарсанъз, Кушкусуз сизи азарлар. О'нун гьоркеми сизи йълдърмаз мъ? Дехшети юзеринизе дюшмез ми? Анлаттъкларънъз кюл кадар деерсиздир, Савундукларънъзса чамурдан фарксъз. „Сусун, бъракън бен конушайъм, Башъма не гелирсе гелсин. Хаятъм техликейе гиреджексе гирсин, Джанъм зора дюшеджексе дюшсюн. Бени ьолдюреджек, умудум калмадъ, Хич олмазса йюрюдююм йолун дорулууну йюзюне каршъ савунайъм. Аслънда бу беним куртулушум оладжак, Чюнкю танръсъз бир адам О'нун каршъсъна чъкамаз. Сьозлерими ийи динлейин, Кулакларънъздан чъкмасън сьойлейеджеклерим. Иште давамъ хазърладъм, Хаклъ чъкаджаъмъ билийорум. Ким сучлаяджак бени? Бири варса сусар, сон солууму веририм. „Ялнъз шу ики шейи лютфет, Танръм, О заман кендими сенден гизлемейеджеим: Елини юстюмден чек Ве дехшетинле бени йълдърма. Сонра бени чаър, янътлаяйъм, Я да бърак бен конушайъм, сен янътла. Сучларъм, гюнахларъм не кадар? Бана сучуму, гюнахъмъ гьостер. Ничин йюзюню гизлийорсун, Бени дюшман гиби гьорюйорсун? Рюзгарън сюрюкледии япраа дьонмюшюм, Бени ми коркутаджаксън? Куру саманъ мъ ковалаяджаксън? Чюнкю хаккъмда аджъ шейлер язъйор, Генчлиимде ишледиим гюнахларъ бана мирас верийорсун. Аякларъмъ томруа вуруйор, Йолларъмъ гьозетлийор, Изими сюрюйорсун. „Ойса инсан телеф олмуш, чюрюк бир шей, Гюве йемиш гийси гибидир. „Инсанъ кадън доурур, Гюнлери сайълъ ве съкънтъ долудур. Чичек гиби ачъп солар, Гьолге гиби гелип гечер. Гьозлерини бьойле бирине ми дикийорсун, Яргъламак ичин ьонюне чаъръйорсун? Ким темизи кирлиден чъкарабилир? Хич кимсе! Мадем инсанън гюнлери белирленмиш, Айларънън сайъсъ саптанмъш, Сънър коймушсун, ьотейе гечемез; Гьозюню ондан айър да, Чалъшма саатини долдуран гюнделикчи гиби рахат етсин. „Ойса бир аач ичин умут вардър, Кесилсе, йениден сюргюн верир, Ексилмез филизлери. Кьокю йерде коджаса, Кютюю топракта ьолсе биле, Су кокусу алър алмаз филизленир, Бир фидан гиби дал будак салар. Инсан исе ьолюп йок олур, Сон солууну верир ве хер шей битер. Суйу акъп гиден гьол Я да куруян ърмак насъл чьоле дьонерсе, Инсан да ьойле, ятар, бир даха калкмаз, Гьоклер йок олунджая дек уянмаз, Уяндърълмаз. „Кешке бени ьолюлер дияръна гизлесен, Ьофкен гечинджейе дек сакласан, Бана бир сюре версен де, бени сонра анъмсасан. Инсан ьолюр де дирилир ми? Башка бири ньобетими девралънджая дек Саваш бойунджа умутла беклердим. Сен чаърърдън, бен янътлардъм, Еллеринле яптъън яратъъ ьозлердин. О заман адъмларъмъ саяр, Гюнахъмън хесабънъ тутмаздън. Исянъмъ торбая койуп мюхюрлер, Сучуму ьортердин. „Ама даън йъкълъп чьоктюю, Каянън йеринден ташъндъъ, Суйун ташъ ашъндърдъъ, Селин топраъ сюрюклейип гьотюрдюю гиби, Инсанън умудуну йок едийорсун. Ону хеп йенерсин, йок олуп гидер, Чехресини деиштирир, узаа гьондерирсин. Оулларъ сайгъ гьорюр, онун хабери олмаз, Ашаъланърлар, анламаз. Анджак кенди джанънън аджъсънъ дуяр, Ялнъз кендиси ичин яс тутар.“ Теманлъ Елифаз шьойле янътладъ: „Билге киши бош сьозлерле янътлар мъ, Карнънъ доу рюзгаръйла долдурур му? Бош сьозлерле тартъшър, Ярарсъз сьойлевлер верир ми? Танръ коркусуну биле ортадан калдъръйор, Танръ'нън хузурунда дюшюнмейи енгеллийорсун. Чюнкю сучун азънъ къшкъртъйор, Хилекярларън дилийле конушуйорсун. Кенди азън сени сучлуйор, бен деил, Дудакларън сана каршъ танъклък едийор. „Илк доан инсан сен мисин? Йокса далардан ьондже ми вар олдун? Танръ'нън съррънъ мъ динледин де, Ялнъз кендини билге гьорюйорсун? Сенин билдиин не ки, биз билмейелим? Сенин анладъън не ки, бизде олмасън? Бизде ак сачлъ да яшлъ да вар, Бабандан биле яшлъ. Аз мъ гелийор Танръ'нън авутмасъ сана, Сьойледии йумушак сьозлер? Ничин йюреин сени сюрюклюйор, Гьозлерин парълдъйор, Танръ'я ьофкени гьостерийорсун, Азъндан бьойле сьозлер дьокюлюйор? „Инсан герчектен темиз олабилир ми? Кадъндан доан бири дору олабилир ми? Танръ мелеклерине гювенмийорса, Гьоклер биле О'нун гьозюнде темиз деилсе, Хаксъзлъъ су гиби ичен Иренч, бозук инсана мъ гювенеджек? „Динле бени, сана ачъклаяйъм, Гьордююмю анлатайъм, Билгелерин аталаръндан ьоренип билдирдии, Гизлемедии герчеклери; О аталар ки, юлке ялнъз онлара верилмишти, Араларъна хенюз ябанджъ гирмемишти. Кьотю инсан яшамъ бойунджа къвранър, Зорбая айрълан йъллар сайълъдър. Дехшет сеслери кулаъндан ексилмез, Есенлик ичиндейкен сойгунджунун салдъръсъна урар. Каранлъктан куртулабиледжеине инанмаз, Кълъч ону гьозлер. ‚Нереде?‘ дийерек екмек ардънджа долашър, Каранлък гюнюн янъбашънда олдууну билир. Аджъ ве съкънтъ ону йълдърър, Саваша хазър бир крал гиби ону йенер. Чюнкю Танръ'я ел калдърмъш, Хер Шейе Гюджю Йетен'е мейдан окумуш, Калън, йумрулу калканъйла О'на инатла салдърмъштъ. „Йюзю семирдии, Гьобеи я баладъъ халде, Йъкълмъш кентлерде, Таш йъънъна дьонмюш отурулмаз евлерде отураджак, Зенгин олмаяджак, сервети тюкенеджек, Малларъ юлкейе яйълмаяджактър. Каранлъктан качамаяджак, Филизлерини алев курутаджак, Танръ'нън азъндан чъкан солукла йок оладжактър. Бош шейе гювенерек кендини алдатмасън, Чюнкю ьодюлю де бош оладжактър. Гюнюнден ьондже иши тамамланаджак, Далъ йешермейеджектир. Асма гиби корууну дьокеджек, Зейтин ааджъ гиби чичеини даътаджактър. Чюнкю танръсъзлар сюрюсю късър олур, Рюшветчилерин чадърларънъ атеш якъп йок едер. Фесада гебе калъп кьотюлюк доурурлар, Ичлери ялан долудур.“ Ейюп шьойле янътладъ: „Буна бензер чок шей дуйдум, Ойса сиз авутмуйор, съкънтъ верийорсунуз. Бош сьозлериниз хич сона ермейеджек ми? Недир дердиниз, бойуна каршълък верийорсунуз? Йеримде сиз олсайдънъз, Бен де сизин гиби конушабилирдим; Сизе каршъ гюзел сьозлер дизер, Башъмъ саллаябилирдим. Азъмдан чъкан сьозлерле йюреклендирир, Дудакларъмдан дьокюлен авутуджу сьозлерле ятъштърърдъм сизи. „Конушсам биле аджъм динмез, Суссам не деишир? Ей Танръ, бени тюкеттин, Бютюн ев халкъмъ даъттън. Бени съкъп буруштурдун, бана каршъ танък олду бу; Зайъфлъъм калкмъш танъклък едийор бана каршъ. Танръ ьофкейле салдъръп парчалъйор бени, Дишлерини гъджърдатъйор бана, Дюшманъм гьозлерини юзериме дикийор. Инсанлар бана дудак бюкюйор, Ашаълаярак токат атъйор, Бирлешийорлар бана каршъ. Танръ хаксъзлара теслим едийор бени, Кьотюлерин куджаъна атъйор. Бен рахат яшъйордум, ама Танръ параладъ бени, Бойнумдан тутуп йере чалдъ. Бени хедеф яптъ кендине. Окчуларъ бени кушатъйор, Аджъмадан бьобреклерими дешийор, Ьодюмю йерлере дьокюйор. Беденимде гедик юстюне гедик ачъйор, Дев гиби юзериме салдъръйор. „Гиймек ичин чул диктим, Гуруруму аяк алтъна алдъм. Аламактан йюзюм къзардъ, Гьозлеримин алтъ морардъ. Йине де еллерим шиддеттен узак, Дуам ичтендир. „Ей топрак, канъмъ ьортме, Ферядъм асла динмесин. Даха шимдиден танъъм гьоклерде, Бени савунан йюджелердедир. Достларъм бенимле еленийор, Гьозлерим Танръ'я яш дьокюйор; Танръ кендисийле инсан арасънда Инсанолуйла комшусу арасънда хак арасън дийе. „Чюнкю биркач йъл сонра, Дьонюшю олмаян йолджулуа чъкаджаъм. „Яшама гюджюм тюкенди, гюнлерим късалдъ, Мезар гьозлюйор бени. Чевреми алайджълар кушатмъш, Гьозюмю онларън ашаъламасъйла ачъп капъйорум. „Ей Танръ, кефилим ол кендине каршъ, Башка ким вар бана гювендже вереджек? Чюнкю онларън аклънъ анлайъша кападън, Бу йюзден онларъ зафере кавуштурмаяджаксън. Пара ичин достларънъ сатан адамън Чоджукларънън гьозюнюн фери сьонер. „Танръ бени инсанларън дилине дюшюрдю, Йюзюме тюкюрмектелер. Кедерден гьозюмюн фери сьондю, Колларъм баджакларъм чърпъ гиби. Дюрюст инсанлар буна шашъйор, Сучсузлар танръсъзлара салдъръйор. Дорулар кенди йолуну тутуйор, Еллери темиз оланлар гиттикче гючленийор. „Ама сиз, хепиниз гелин йине денейин! Аранъзда бир билге буламаяджаъм. Гюнлерим гечти, тасаръларъм, Дилеклерим суя дюштю. Бу инсанлар геджейи гюндюзе чевирийорлар, Каранлъа ‚Ъшък якъндър‘ дийорлар. Ьолюлер диярънъ евим дийе гьозлюйорсам, Ятаъмъ каранлъа серийорсам, Чукура ‚Бабам‘, Курда ‚Аннем, къзкардешим‘ дийорсам, Умудум нереде? Ким беним ичин умут гьоребилир? Умут бенимле ьолюлер дияръна мъ инеджек? Топраа бирликте ми гиреджеиз?“ Шуахлъ Билдат шьойле янътладъ: „Не заман битеджек бу сьозлер? Бираз анлайъшлъ олун да конушалъм. Ничин хайван йерине конуйоруз, Гьозюнюзде аптал сайълъйоруз? Сен кендини ьофкенле паралъйорсун, Сенин уруна дюнядан ваз мъ гечиледжек? Каялар йерини ми деиштиреджек? „Евет, кьотюнюн ъшъъ сьонеджек, Атешинин алеви парламаяджак. Чадъръндаки ъшък каранлъа дьонеджек, Янъндаки кандил сьонеджек. Адъмларънън гюджю зайъфлаяджак, Курдуу дюзене кенди дюшеджек. Аякларъ ону аа гьотюреджек, Кенди аяъйла тузаа басаджак. Топуу капана гиреджек, Тузак ону кападжак. Топраа гизленмиш бир илмек, Йолуна койулмуш бир капан беклийор ону. Дехшет сараджак ону хер яндан, Хер адъмънда ону ковалаяджак. Гюджюню кътлък кемиреджек, Тьокезлейиндже, фелакет янънда битивереджек. Дерисини хасталък йийеджек, Колларъйла баджакларънъ ьолюм йутаджак. Гювенли чадъръндан атъладжак, Дехшет кралънън ьонюне сюрюкленеджек. Чадърънда атеш отураджак, Йурдунун юзерине кюкюрт сачъладжак. Кьоклери диптен куруяджак, Далларъ юсттен соладжак. Юлкеде анъсъ йок оладжак, Адъ дюнядан силинеджек. Ъшъктан каранлъа сюрюледжек, Дюнядан ковуладжак. Не чоджуу не торуну каладжак халкъ арасънда, Яшадъъ йерде кимсеси калмаяджак. Батъдакилер онун йъкъмъна шашаджак, Доудакилер дехшет ичинде бакаджак. Евет, кьотюлерин яшамъ иште бьойле сон булур, Танръ'йъ танъмаянларън вараджаъ йер будур.“ Ейюп шьойле янътладъ: „Не замана дек бени юзеджек, Сьозлеринизле езеджексиниз? Он кез олду бени ашаълъйор, Хич утанмадан салдъръйорсунуз. Янлъш йола сапмъшсам, Бу беним сучум. Кендинизи герчектен бенден юстюн гьорюйор, Утанджъмъ бана каршъ кулланъйорсанъз, Билин ки, Танръ бана хаксъзлък яптъ, Бени аъйла кушаттъ. „Иште, ‚Зорбалък бу!‘ дийе хайкъръйорум, ама янът йок, Ярдъм ичин баъръйорум, ама адалет йок. Йолума сет чекти, гечемийорум, Йолларъмъ каранлъа боду. Юзеримден онуруму сойду, Башъмдаки таджъ калдърдъ. Хер яндан йъктъ бени, тюкендим, Умудуму бир аач гиби кьокюнден сьоктю. Ьофкеси бана каршъ алев алев янъйор, Бени хасъм сайъйор. Ордуларъ юстюме юстюме гелийор, Бана каршъ рампалар япъйор, Чадъръмън чевресинде ордугах куруйорлар. „Кардешлерими бенден узаклаштърдъ, Танъдъкларъм бана бюсбютюн ябанджълаштъ. Акрабаларъм урамаз олду, Якън достларъм бени унутту. Евимдеки конукларла хизметчилер Бени ябанджъ сайъйор, Гарип олдум гьозлеринде. Кьолеми чаъръйорум, янътламъйор, Дил дьоксем биле. Солуум каръмъ тиксиндирийор, Кардешлерим бенден иренийор. Чоджуклар биле бени кючюмсюйор, Аяа калксам бенимле еленийорлар. Бютюн якън достларъм бенден иренийор, Севдиклерим йюз чевирийор. Бир дери бир кемие дьондюм, Ьолюмюн ешиине гелдим. „Ей достларъм, аджъйън бана, сиз аджъйън, Чюнкю Танръ'нън ели вурду бана. Неден Танръ гиби сиз де бени ковалъйор, Етиме доймуйорсунуз? „Кешке шимди сьозлерим язълса, Китаба гечсейди, Демир калемле, куршунла Сонсуза дек калсън дийе каяя казълсайдъ! Ойса бен куртаръджъмън яшадъънъ, Сонунда йерйюзюне геледжеини билийорум. Дерим йок олдуктан сонра, Йени беденимле Танръ'йъ гьореджеим. О'ну кендим гьореджеим, Кенди гьозлеримле, башкасъ деил. Йюреим байълъйор баръмда! Еер, ‚Съкънтънън кьокю онда олдуу ичин Ону ковалъм‘ дийорсанъз, Кълъчтан коркмалъсънъз, Чюнкю кълъч джезасъ ьофкели олур, О заман адалетин вар олдууну гьореджексиниз.“ Наамалъ Софар шьойле янътладъ: „Съкънтълъ дюшюнджелерим бени янът вермейе зорлуйор, Бу йюзден чок хейеджанлъйъм. Бени утандъран бир азар ишитийорум, Анлайъшъм янът вермеми геректирийор. „Билмийор мусун ескиден бери, Инсан дюняя гелдиинден бери, Кьотюнюн зафер чълъъ късадър, Танръсъзън севинджийсе бир анлъктър. Бойу гьоклере еришсе, Башъ булутлара десе биле, Сонсуза дек йок оладжак, кенди пислии гиби; Ону гьормюш оланлар, ‚Нереде о?‘ дийеджеклер. Дюш гиби учаджак, бир даха булунамаяджак, Гедже гьорюмю гиби йок оладжак. Кендисини гьормюш олан гьозлер бир даха ону гьормейеджек, Яшадъъ йерде артък гьорюнмейеджектир. Чоджукларъ йоксулларън лютфуну дилейеджек, Малънъ кенди елийле гери вереджектир. Кемиклерини долдуран генчлик атеши Кендисийле бирликте топракта ятаджак. „Кьотюлюк азънда татлъ гьозюксе, Ону дилинин алтъна гизлесе биле, Тутса, бъракмаса, Дамаънън алтъна сакласа биле, Йедии йийеджек мидесинде екшийеджек, Ичинде кобра зехирине дьонюшеджек. Йуттуу серветлери кусаджак, Танръ онларъ мидесинден чъкараджак. Кобра зехири емеджек, Енгереин зехир диши ону ьолдюреджек. Акарсуларън, бал ве айран акан дерелерин Сефасънъ сюремейеджек. Захметле казандъънъ Йемеден гери вереджек, Елде еттии казанджън тадънъ чъкарамаяджак. Чюнкю йоксулларъ езип йюзюстю бърактъ, Кенди япмадъъ еви зорла алдъ. „Хърсъ йюзюнден рахат недир билмеди, Сервети ону куртарамаяджак. Йедиинден артакалан олмадъ, Бу йюзден боллуу узун сюрмейеджек. Варлък ичинде йоклук чекеджек, Съкънтъ тепесине бинеджек. Карнънъ тъка баса дойурдуунда, Танръ къзгън ьофкесини ондан чъкараджак, Юзерине газап ядъраджак. Демир силахтан качаджак олса, Тунч ок ону делип гечеджек. Чекилиндже ок съртъндан, Парълдаян уджу ьодюнден чъкаджак, Дехшет чьокеджек юзерине. Койу каранлък онун хазинелерини гьозлюйор. Кьорюкленмемиш атеш ону йийип битиреджек, Чадърънда артакаланъ тюкетеджек. Сучуну гьоклер ачъа чъкараджак, Йерйюзю она каршъ аякланаджак. Варлъънъ селлер, Азгън сулар гьотюреджек Танръ'нън ьофкелендии гюн. Будур кьотюнюн Танръ'дан алдъъ пай, Будур Танръ'нън она вердии мирас.“ Ейюп шьойле янътладъ: „Сьозюмю диккатле динлейин, Бана вердииниз авунту бу олсун. Бъракън бен де конушайъм, Бен конуштуктан сонра алай един. „Якънмам инсана мъ каршъ? Ничин сабърсъзланмаяйъм? Бана бакън да шашън, Елинизи азънъза койун. Буну дюшюндюкче ичими корку саръйор, Беденими титреме алъйор. Кьотюлер ничин яшъйор, Яшландъкча гючлери артъйор? Чоджукларъ сапасалам чеврелеринде, Сойларъ гьозлеринин ьонюнде. Евлери гювенлик ичинде, коркудан узак, Танръ'нън сопасъ онлара докунмуйор. Боаларънън чифтлешмеси хич боша чъкмаз, Инеклери хеп доурур, хич дюшюк япмаз. Чоджукларънъ сюрю гиби салъверирлер, Явруларъ ойнашър. Теф ве лир ешлиинде шаркъ сьойлер, Ней сесийле еленирлер. Ьомюрлерини боллук ичинде гечирир, Есенлик ичинде ьолюлер дияръна инерлер. Танръ'я, ‚Бизден узак дур!‘ дерлер, ‚Йолуну ьоренмек истемийоруз. Хер Шейе Гюджю Йетен ким ки, О'на куллук еделим? Не казанджъмъз олур О'на дуа етсек?‘ Ама зенгинликлери кенди еллеринде деил. Кьотюлерин ьоюдю бенден узак олсун. „Кач кез кьотюлерин кандили сьондю, Башларъна фелакет гелди, Танръ ьофкелендиинде пайларъна дюшен кедери верди? Кач кез рюзгарън сюрюкледии саман гиби, Касърганън учурдуу саман чьопю гиби олдулар? ‚Танръ бабаларън джезасънъ чоджукларъна чектирир‘ дийорсунуз, Кендилерине чектирсин де билсинлер насъл олдууну. Йъкъмларънъ кенди гьозлерийле гьорсюнлер, Хер Шейе Гюджю Йетен'ин газабънъ ичсинлер. Чюнкю сайълъ айларъ сона ериндже Гериде бърактъкларъ аилелери ичин нийе кайгъ чексинлер? „Ен йюксектекилери биле яргълаян Танръ'я Ким акъл ьоретебилир? Бири гюджюнюн доруунда ьолюр, Бюсбютюн рахат ве кайгъсъз. Бедени ийи бесленмиш, Иликлери долу. Ьотекийсе аджъ ичинде ьолюр, Ийилик недир хич татмамъштър. Топракта бирликте ятарлар, Юзерлерини курт каплар. „Бакън, дюшюнджелеринизи, Бана зарар вермек ичин курдуунуз дюзенлери билийорум. ‚Бюйюк адамън еви нереде?‘ дийорсунуз, ‚Кьотюлерин чадърларъ нереде?‘ Йолджулара хич сормадънъз мъ? Анлаттъкларъна кулак асмадънъз мъ? Фелакет гюню кьотю инсан есиргенир, Газап гюню она куртулуш йолу гьостерилир. Ким давранъшънъ онун йюзюне вурур? Ким яптъънън каршълъънъ она ьодетир? Мезарлъа ташънър, Кабри башънда ньобет тутулур. Вади топраъ татлъ гелир она, Херкес ардъндан гидер, Ьонюсъра гиденлерсе сайъсъздър. „Бош лафларла бени насъл авутурсунуз? Янътларънъздан чъкан тек сонуч яландър.“ Теманлъ Елифаз шьойле янътладъ: „Инсан Танръ'я ярарлъ олабилир ми? Билге кишинин биле О'на яраръ докунабилир ми? Дорулуун Хер Шейе Гюджю Йетен'е не зевк веребилир, Кусурсуз яшамън О'на не казанч салаябилир? Сени азарламасъ, дава етмеси О'ндан корктуун ичин ми? Кьотюлююн бюйюк, Гюнахларън сонсуз деил ми? Чюнкю кардешлеринден неденсиз рехин алъйор, Онларъ сойуйордун. Йоргуна су ичирмедин, Ачтан екмеи есиргедин; Юлкейе билеинле сахип олдун, Сайгън бири оларак орада яшадън. Дул кадънларъ ели бош чевирдин, Ьоксюзлерин колуну канадънъ кърдън. Бу йюзден хер янън тузакларла чеврили, Ансъзън гелен коркуйла йълъйорсун, Хер шей караръйор, гьоремез олуйорсун, Селлер алтъна алъйор сени. „Танръ гьоклерин йюксеклеринде деил ми? Йълдъзлара бак, не кадар йюксектелер! Сен исе, ‚Танръ не билир?‘ дийорсун, ‚Зифири каранлъън ичинден яргълаябилир ми? Койу булутлар О'на енгелдир, гьоремез, Гьоккуббенин юзеринде долашър.‘ Кьотюлерин йюрюдюю Ески йолу му тутаджаксън? Онлар ки, вакитлери гелмеден чекилип алъндълар, Темеллерини сел бастъ. Танръ'я, ‚Бизден узак дур!‘ дедилер, ‚Хер Шейе Гюджю Йетен бизе не япабилир?‘ Ама онларън евлерини ийиликле долдуран О'йду. Бунун ичин кьотюлерин ьоюдю бенден узак олсун. „Дорулар онларън йъкъмънъ гьорюп севинир, Сучсузлар шьойле дийерек еленир: ‚Дюшманларъмъз йок едилди, Малларъ янъп кюл олду.‘ „Танръ'йла дост ол, баръш ки, Боллуа ересин. Азъндан чъкан ьоретийи бенимсе, Сьозлерини йюреинде тут. Хер Шейе Гюджю Йетен'е дьонерсен, ески халине кавушурсун. Кьотюлюю чадъръндан узак тутар, Алтънънъ йере, Офир алтънънъ вадидеки чакълларън арасъна атарсан, Хер Шейе Гюджю Йетен сенин алтънън, Деерли гюмюшюн олур. О заман Хер Шейе Гюджю Йетен'ден зевк алър, Йюзюню Танръ'я калдърърсън. О'на дуа едерсин, динлер сени, Адакларънъ йерине гетирирсин. Нейе карар верирсен япълър, Йолларънъ ъшък айдънлатър. Инсанлар сени алчалтънджа, гювенини йитирме, Чюнкю Танръ алчакгьонюллюлери куртарър. О сучсуз олмаянъ биле куртарър, Сенин еллеринин темизлии сайесинде куртулур сучлу.“ Ейюп шьойле янътладъ: „Бугюн де аджъ аджъ якънаджаъм, Инилтиме каршън Танръ'нън юзеримдеки ели аърдър. Кешке О'ну нереде буладжаъмъ билсейдим, Тахтъна варабилсейдим! Давамъ ьонюнде диле гетирир, Канътларъмъ арт арда съралардъм. Бана вереджеи янътъ ьоренир, Не дийеджеини анлардъм. Ешсиз гюджюйле бана каршъ мъ чъкардъ? Хайър, ялнъзджа динлерди бени. Хаклъ киши давасънъ орая, О'нун ьонюне гетиребилирди, Бен де яргъланмактан сонсуза дек куртулурдум. „Доуя гитсем орада деил, Батъя гитсем О'ну буламъйорум. Кузейде иш гьорсе О'ну сечемийорум, Гюнейе дьонсе О'ну гьоремийорум. Ама О туттуум йолу билийор, Бени сънадъънда алтън гиби чъкаджаъм. Адъмларънъ якъндан изледим, Сапмадан йолуну туттум. Азъндан чъкан буйруклардан айрълмадъм, Гюнлюк екмеимден чок азъндан чъкан сьозлере деер вердим. „О тек башънадър, ким О'ну джайдърабилир? Джанъ не истерсе ону япар. Бенимле илгили карарънъ йерине гетирир, Даха нидже тасаръсъ вардър. Бу йюзден дехшете дюшерим хузурунда, Дюшюндюкче коркаръм О'ндан. Танръ джесаретими кърдъ, Хер Шейе Гюджю Йетен бени йълдърдъ. Каранлък бени сустурамадъ, Йюзюмю ьортен койу каранлък. „Ничин Хер Шейе Гюджю Йетен яргъ ичин вакит саптамъйор? Неден О'ну танъянлар бу гюнлери гьормесин? Инсанлар сънър ташларънъ калдъръйор, Чалдъкларъ сюрюлери отлатъйорлар. Ьоксюзлерин ешеини ковуйор, Дул кадънън ьокюзюню рехин алъйорлар. Йоксулларъ йолдан саптъръйор, Юлкенин дюшкюнлерини гизленмейе зорлуйорлар. Бакън, йоксуллар чьолдеки ябан ешеклери гиби Йийеджек булмак ичин еркенден ише чъкъйорлар, Чоджукларъна йийеджеи кърлар салъйор. Йемлерини тарлалардан топлуйор, Кьотюлерин баъндаки артъкларъ ешелийорлар. Геджейи гийсисиз, чъплак гечирийорлар, Ьортюнеджек шейлери йок соукта. Далара яан саанактан ъсланъйор, Съънакларъ олмадъъ ичин каялара сарълъйорлар. Ьоксюз мемеден узаклаштърълъйор, Дюшкюнюн бебеи рехин алънъйор. Гийсисиз, чъплак долашъйор, Ач карнъна демет ташъйорлар. Тераслар арасънда зейтин езийор, Сусузлуктан каврулуркен Шарап ичин юзюм съкъйорлар. Кентлерден инсан инилтилери йюкселийор, Яралъ джанлар ферят едийор, Ама Танръ хаксъзлъъ ьонемсемийор. „Бунлар ъшъа башкалдъранлардър; Онун йолуну танъмаз, Изинде йюрюмезлер. Гюн аарънджа катил калкар, Дюшкюню, йоксулу ьолдюрюр, Хърсъз гиби съвъшър геджелейин. Зина еденин гьозю аладжа каранлъктадър, ‚Бени кимсе гьормез‘ дийе дюшюнюр, Йюзюню ьортюйле гизлер. Хърсъзлар каранлъкта евлери делер, Гюндюз гизленир, ъшък недир билмезлер. Чюнкю зифири каранлък, сабахъдър онларън, Каранлъън дехшетийле досттурлар. „Дийорсунуз ки, ‚Суйун юстюндеки кьопюктюр онлар, Ланетлидир юлкедеки пайларъ, Кимсе балара гитмез. Кураклък ве съджаън ерийен каръ алъп гьотюрдюю гиби Ьолюлер дияръ да гюнахлъларъ алъп гьотюрюр. Рахим онларъ унутаджак, Куртлара йем оладжак, Бир даха анълмаяджаклар. Хаксъзлък бир аач гиби къръладжак. Онлар чоджуу олмаян късър кадънларъ йолар, Дул кадъна ийилик етмезлер. Танръ, гюджюйле зорбаларъ йок едер, Харекете гечиндже зорбаларън яшама умуду калмаз. Танръ онлара гювен верир, О'на гювенирлер, Ама гьозю йюрюдюклери йолдадър. Къса сюре йюкселир, сонра йок олурлар, Дюшерлер, тъпкъ ьотекилер гиби алънъп гьотюрюлюр, Башак башъ гиби кесилирлер.‘ „Бьойле деилсе, ким бени яланджъ чъкарабилир, Сьойледиклеримин бош олдууну гьостеребилир?“ Шуахлъ Билдат шьойле янътладъ: „Егеменлик ве хейбет Танръ'я ьозгюдюр, Йюдже гьоклерде дюзен куран О'дур. Ордуларъ сайълабилир ми? Ъшъъ кимин юзерине домаз? Инсан Танръ'нън ьонюнде насъл дору олабилир? Кадъндан доан бири насъл темиз олабилир? О'нун гьозюнде ай парлак, Йълдъзлар темиз деилсе, Нереде калдъ бир куртчук олан инсан, Бир бьоджек олан инсанолу!“ Ейюп шьойле янътладъ: „Чаресизе насъл ярдъм еттин! Гючсюз пазъйъ насъл куртардън! Билге олмаяна не ьоютлер вердин! Салам билгийи пек гюзел ьореттин! Бу сьозлери киме сьойледин? Сенин азъндан конушан рух кимин? „Суларън ве суларда яшаянларън алтънда Ьолюлер титрийор. Танръ'нън ьонюнде ьолюлер дияръ чъплактър, Йъкъм дияръ ьортюсюз. О бошлуун юзерине кузей гьоклерини яяр, Хичлиин юзерине дюняйъ асар. Булутларън ичине суларъ сарар, Булутлар йъртълмаз онларън аърлъъ алтънда. Долунайън йюзюню ьортер, Юстюне булутларънъ серпер. Суларън йюзейине сънър чизер Ъшъкла каранлъън айрълдъъ йерде. Гьоклерин диреклери сарсълър, Шашкъна дьонерлер О азарлайънджа. Гюджюйле денизи чалкалар, Устаджа Рахав'ъ вурур. Гьоклер О'нун солууйла ачълър, О'нун ели парчалар качан йъланъ. Бунлар яптъкларънън кючюджюк парчаларъ, О'ндан дуйдуумуз хафиф бир фъсълтъдър. Гюрлейен гюджюню ким анлаябилир?“ Ейюп анлатмая девам етти: „Хаккъмъ елимден алан Танръ'нън варлъъ хаккъ ичин, Бана аджъ чектирен Хер Шейе Гюджю Йетен'ин хаккъ ичин, Ичимде яшам белиртиси олдуу сюредже, Танръ'нън солуу бурнумда олдуу сюредже, Азъмдан кьотю сьоз чъкмаяджак, Дилимден ялан дьокюлмейеджек. Сизе асла хак вермейеджек, Сон солууму верене дек сучсуз олдууму сьойлейеджеим. Дорулуума саръладжак, ону бъракмаяджаъм, Яшадъъм сюредже виджданъм бени сучламаяджак. „Дюшманларъм кьотюлер гиби, Бана салдъранлар хаксъзлар гиби джезаландърълсън. Танръсъз инсанън умуду недир Танръ ону йок еттиинде, джанънъ алдъънда? Башъна съкънтъ гелдиинде, Танръ ферядънъ дуяр мъ? Хер Шейе Гюджю Йетен'ден зевк алър мъ? Хер заман Танръ'я якарър мъ? „Танръ'нън гюджюню сизе ьоретеджеим, Хер Шейе Гюджю Йетен'ин тасаръсънъ гизлемейеджеим. Аслънда сиз, хепиниз гьордюнюз буну, Ьойлейсе не дийе бош бош конушуйорсунуз? „Кьотюнюн Танръ'дан аладжаъ пай, Зорбанън Хер Шейе Гюджю Йетен'ден аладжаъ мирас шудур: Чоджукларъ не кадар чок олурса олсун, кълъчла ьолдюрюледжек, Сойу йетериндже екмек буламаяджактър. Са каланлар хасталъктан ьолюп гьомюледжек, Дул каръларъ аламаяджактър. Кьотю инсан кум гиби гюмюш йъса, Йъънла гийси бириктирсе, Онун бириктирдиини дору инсан гийеджек, Гюмюшю сучсуз пайлашаджак. Евини гюве козасъ гиби инша едер, Бекчинин курдуу чардак гиби. Зенгин оларак ятар, ама бу ьойле сюрмез, Гьозлерини ачтъънда хепси йок олуп гитмиштир. Дехшет ону сел гиби басар, Касърга гедже капар гьотюрюр. Доу рюзгаръ ону учуруп гьотюрюр, Йеринден силип сюпюрюр. Аджъмасъзджа юзерине есер, Елинден качмая чалъшъркен. Онунла алай едерек ел чърпар, Йеринден ъслък чалар.“ Гюмюш маден оджаъндан елде едилир, Алтънъ арътмак ичин де бир йер вардър. Демир топрактан чъкарълър, Бакърса таштан. Инсан каранлъа сон верир, Койу каранлъън, ьолюм гьолгесинин ташларънъ Сон сънъръна кадар араштърър. Маден куйусуну инсанларън отурдуу йерден узакта ачар, Инсан аяънън унуттуу йерлерде, Херкестен узак иплере сарълъп салланър. Екмек топрактан чъкар, Топраън алтъ исе янмъш, алтюст олмуштур. Каяларъндан ладживертташъ чъкар, Йюзейи алтън тозуну андърър. Йъртъджъ куш йолу билмез, Доанън гьозю ону гьормемиштир. Гючлю хайванлар орая аяк басмамъш, Аслан орадан гечмемиштир. Маденджи елини чакмак ташъна узатър, Даларъ кьокюнден алтюст едер. Каяларън ичинден тюнеллер ачар, Гьозлери деерли не варса гьорюр. Ърмакларън кайнаънъ тъкар, Гизли оланъ ъшъа чъкарър. Ама билгелик нереде булунур? Аклън йери нереси? Инсан онун деерини билмез, Яшаянлар диярънда она растланмаз. Енгин, „Бенде деил“ дер, Дениз, „Янъмда деил.“ Онун бедели саф алтънла ьоденмез, Деери гюмюшле ьолчюлмез. Она Офир алтънъйла, деерли ониксле, Ладживертташъйла деер бичилмез. Не алтън не джам онунла каршълаштърълабилир, Саф алтън каплара деишилмез. Янънда мерджанла биллурун сьозю едилмез, Билгелиин деери мюджевхерден юстюндюр. Куш топазъ онунла денк сайълмаз, Саф алтънла она деер бичилмез. Ьойлейсе билгелик нереден гелийор? Аклън йери нереси? О бютюн джанлъларън гьозюнден узактър, Гьокте учан кушлардан биле саклъдър. Йъкъм'ла Ьолюм: „Кулакларъмъз анджак фъсълтъсънъ дуйду“ дер. Онун йолуну Танръ анлар, Йерини билен О'дур. Чюнкю О йерйюзюнюн учларъна кадар бакар, Гьоклерин алтъндаки хер шейи гьорюр. Рюзгара гюч вердии, Суларъ ьолчтюю, Ямура курал койдуу, Йълдъръма йол ачтъъ заман, Билгелии гьорюп деерини бичти, Ону онайлайъп араштърдъ. Инсана, „Иште Раб коркусу, билгелик будур“ деди, „Кьотюлюктен качънмак акъллълъктър.“ Ейюп йине анлатмая башладъ: „Кешке гечен айлар гери гелсейди, Танръ'нън бени колладъъ, Кандилинин башъмън юстюнде парладъъ, Ъшъъйла каранлъкта йюрюдююм гюнлер, Кешке олгунлук гюнлерим гери гелсейди, Танръ'нън чадъръмъ достча корудуу, Хер Шейе Гюджю Йетен'ин хенюз бенимле олдуу, Чоджукларъмън чевремде булундуу, Йолларъмън сютле йъкандъъ, Янъмдаки каянън зейтиняъ акъттъъ гюнлер! „Кент капъсъна гидип Кюрсюмю мейдана койдуумда, Генчлер бени гьорюп гизленир, Яшлълар калкъп аякта дурурлардъ; Ьондерлер конушмактан чекинир, Еллерийле аъзларънъ капарлардъ; Сойлуларън сеси кесилир, Диллери дамакларъна япъшърдъ. Бени дуян кутлар, Бени гьорен ьоверди; Чюнкю ярдъм истейен йоксулу, Дестеи олмаян ьоксюзю куртарърдъм. Ьолмекте оланън хайър дуасънъ алър, Дул кадънън йюреини севинчтен джоштурурдум. Дорулуу гийси гиби гийиндим, Адалет кафтанъм ве саръъмдъ санки. Кьорлере гьоз, Топаллара аяктъм. Йоксуллара бабалък едер, Гарибин давасънъ юстленирдим. Хаксъзън ченесини кърар, Авънъ дишлеринин арасъндан капардъм. „‚Сон солууму йувамда вереджеим‘ дийе дюшюнюйордум, ‚Гюнлерим кум танелери кадар чок. Кьокюм сулара еришеджек, Чий геджейи далларъмда гечиреджек. Алдъъм ьовгюлер тазеленеджек, Елимдеки яй йениленеджек.‘ „Инсанлар бени сайгъйла динлер, Ьоюдюмю сессиздже беклерлерди. Бен конуштуктан сонра онлар конушмаздъ, Сьозлерим юзерлерине дамлардъ. Ямуру беклерджесине бени беклер, Сон ямурларъ ичерджесине сьозлерими ичерлерди. Кендилерине гюлюмседиимде гьозлерине инанмазлардъ, Гюлер йюзлюлююм онлара джесарет верирди. Онларън йолуну бен сечер, башларънда дурурдум, Аскерлеринин ортасънда крал гиби отурурдум, Яслъларъ авутан бири гибийдим. „Ама шимди, яшъ бенден кючюк оланлар Бенимле алай етмекте, Ойса бабаларънъ сюрюмюн кьопеклеринин Янъна коймая тенеззюл етмездим. Чюнкю гючлери тюкенмишти, Билеклеринин гюджю не ишиме ярардъ? Йоксуллуктан, ачлъктан биткиндилер, Акшам чьолде, ъссъз чорак йерлерде кьок кемирийорлардъ. Чалълъкларда карапазъ топлуйор, Ретем кьокю йийорлардъ. Топлумдан ковулуйорлардъ, Инсанлар хърсъзмъшлар гиби онлара баъръйорду. Коркунч вадилерде, йердеки деликлерде, Кая ковукларънда яшъйорлардъ. Чалъларън арасънда анърър, Чалъ алтънда бирбирине сокулурлардъ. Апталларън, адъ санъ белирсиз инсанларън чоджукларъйдълар, Юлкеден ковулмушлардъ. „Шимдийсе дестан олдум диллерине, Аъзларъна доладълар бени. Бенден тиксинийор, узак дуруйорлар, Йюзюме тюкюрмектен чекинмийорлар. Танръ ипими чьозюп бени алчалттъъ ичин Дизгинсиз давранмая башладълар бана. Саъмдаки аяк такъмъ юзериме йюрюйор, Аякларъмъ кайдъръйор, Бана каршъ рампалар куруйорлар. Йолуму кесийор, Кимседен ярдъм гьормеден Бени йок етмейе чалъшъйорлар. Коджа бир гедиктен гирер гиби илерлийор, Йъкънтълар арасъндан юзериме йуварланъйорлар. Дехшет чьоктю юзериме, Онурум рюзгара капълмъш гиби учту, Мутлулуум булут гиби гечип гитти. „Шимди тюкенийорум, Аджъ гюнлер бени еле гечирди. Геджелери кемиклерим съзлъйор, Бени кемирен аджълар хич дурмуйор. Танръ'нън шиддети Юзеримдеки гийсийе дьонюштю, Гьомлеимин якасъ гиби бени съкъйор. Бени чамура фърлаттъ, Тоза, кюле дьондюм. „Сана якаръйорум, ама янът вермийорсун, Аяа калктъъмда гьозюню бана дикийорсун. Бана аджъмасъз давранъйор, Билеинин гюджюйле бени езийорсун. Бени калдъръп рюзгара биндирийорсун, Фъртънанън ичинде дарма думан едийорсун. Билийорум, бени ьолюме, Бютюн джанлъларън топланаджаъ йере гьотюреджексин. „Кушкусуз дюшенин досту олмаз, Фелакете урайъп ярдъм истедиинде. Съкънтъя дюшенлер ичин аламаз мъйдъм? Йоксуллар ичин юзюлмез мийдим? Ама бен ийилик беклеркен кьотюлюк гелди, Ъшък умаркен каранлък гелди. Ичим кайнъйор, рахатъм йок, Ьонюмде аджъ гюнлер вар. Яслъ яслъ долашъйорум, гюнеш йок, Топлулук ичинде калкъп ферят едийорум. Чакалларла кардеш, Байкушларла аркадаш олдум. Дерим карардъ, сойулуйор, Кемиклерим атештен янъйор. Лиримин сеси яс ферядъна, Нейимин сеси алаянларън сесине дьондю. „Гьозлеримле антлашма яптъм Шехветле бир къза бакмамак ичин. Чюнкю инсанън йукаръдан, Танръ'дан пайъ недир, Йюджелерден, Хер Шейе Гюджю Йетен'ден мирасъ не? Кьотюлер ичин фелакет, Хаксъзлък япанлар ичин бела деил ми? Йюрюдююм йолларъ гьормюйор му, Аттъъм хер адъмъ саймъйор му? „Еер ялан йолунда йюрюдюмсе, Аяъм хилейе сеирттийсе, –Танръ бени дору теразийле тартсън, Кусурсуз олдууму гьорсюн– Адъмъм йолдан саптъйса, Йюреим гьозюмю изледийсе, Еллерим пислие булаштъйса, Ектиими башкаларъ йесин, Екинлерим кьокюнден сьокюлсюн. „Еер гьонлюмю бир кадъна каптърдъйсам, Комшумун капъсънда пусуя яттъйсам, Каръм башкасънън будайънъ ьоютсюн, Онунла башка еркеклер ятсън. Чюнкю бу утанч вериджи, Яргъланмасъ герекен бир суч олурду. Йъкъм дияръна дек якан бир атештир о, Бютюн юрюнюмю кьокюнден кавурурду. „Бенимле терс дюштюклеринде Кьолемин ве хизметчимин хаккънъ йемишсем, Танръ яргъладъънда не япаръм? Хесап сордуунда не янът веририм? Бени ана карнънда яратан ону да яратмадъ мъ? Рахимде бизе бичим верен О деил ми? „Еер йоксулларън дилеини гери чевирдимсе, Дул кадънън умудуну кърдъмса, Екмеими ялнъз йедим, Ьоксюзле пайлашмадъмса, Генчлиимден бери ьоксюзю баба гиби бюйютмедимсе, Додуумдан бери дул кадъна йол гьостермедимсе, Гийсиси олмадъъ ичин джан чекишен бирини Я да ьортюсю олмаян бир йоксулу гьордюм де, Койунларъмън йюнюйле ъсътмадъйсам, О да ичинден бени кутсамадъйса, Махкемеде сьозюмюн гечтиини билерек Ьоксюзе ел калдърдъмса, Колум омузумдан дюшсюн, Кол кемиим кърълсън. Чюнкю Танръ'дан геледжек беладан коркаръм, О'нун гьоркеминден ьотюрю бьойле бир шей япамам. „Еер умудуму алтъна баладъмса, Саф алтъна, ‚Гювенджим сенсин‘ дедимсе, Серветим чок, Варлъъмъ билеимле казандъм дийе севиндимсе, Ъшълдаян гюнеше, Парълдаярак харекет еден ая бакъп да, Ичимден аяртълдъмса, Елим онлара таптъъмъ гьостерен бир ьопюджюк йолладъйса, Бу да яргъланаджак бир суч олурду, Чюнкю йюджелердеки Танръ'йъ ядсъмъш олурдум. „Еер дюшманъмън йъкъмъна севиндим, Башъна кьотюлюк гелди дийе кейифлендимсе, –Кимсенин джанъна ланет едерек Азъмън гюнах ишлемесине изин вермедим– Евимдеки инсанлар, ‚Ейюп'юн вердии етле Карнънъ дойурмаян вар мъ?‘ дийе сормадъйса, –Хичбир ябанджъ геджейи сокакта гечирмезди, Чюнкю капъм хер заман йолджулара ачъктъ– –„Кешке бени динлейен бири олса! Иште савунмамъ имзалъйорум, Хер Шейе Гюджю Йетен бана янът версин! Хасмъмън яздъъ томар елимде олса, Кушкусуз ону омузумда ташър, Тач гиби башъма коярдъм. Аттъъм хер адъмъ она билдирир, Кендисине бир ьондер гиби яклашърдъм.– „Топраъм бана ферят едийорса, Сабанън ачтъъ яръклар бир аъздан алъйорса, Юрюнюню пара ьодемеден йедимсе Я да юзеринде отуранларън калбини кърдъмса, Орада будай йерине дикен, Арпа йерине делидже битсин.“ Ейюп'юн конушмасъ сона ерди. Бьойледже бу юч киши Ейюп'е янът вермектен вазгечти, чюнкю Ейюп кенди дорулуундан еминди. Рам аилесинден Бузлу Баракел олу Елиху Ейюп'е чок ьофкеленди. Чюнкю Ейюп кендини Танръ'дан хаклъ гьорюйорду. Елиху Ейюп'юн юч аркадашъна да ьофкеленди, чюнкю Ейюп'ю сучламаларъна каршън салам бир янът буламамъшлардъ. Елиху Ейюп'ле конушмак ичин сърасънъ беклемишти, чюнкю ьотекилер яшча кендисинден бюйюктю. Бу юч кишинин башка бир шей сьойлейемейеджеини гьорюндже ьофкеси алевленди. Бузлу Баракел олу Елиху шьойле конушту: „Бен яшча кючююм, сизсе яшлъсънъз. Бу йюзден чекиндим, билдиими сьойлемектен корктум. ‚Чок гюн гьоренлер конушсун‘ дедим, ‚Чок йъл яшаянлар билгелии ьоретсин.‘ Ойса инсана рух, Хер Шейе Гюджю Йетен'ин солуу акъл верир. Акъл яшта деил баштадър. Адалети анламак яша бакмаз. „Бу йюзден, ‚Бени динлейин‘ дийорум, Бен де билдиими сьойлейейим. Сиз конушуркен бен бекледим, Сиз не дийеджеинизи араштъръркен Дюшюнджелеринизи динледим. Бютюн диккатими сизе чевирдим. Ама хичбириниз Ейюп'юн хаксъзлъънъ канътлаямадъ, Онун сьойледиклерине каршълък веремеди. ‚Биз билгелие ериштик, Бъракън Танръ ону хаксъз чъкарсън, инсан деил‘ демейин. Ама Ейюп'юн сьозлеринин хедефи бен деилдим, Бу йюзден ону сизин сьозлеринизле янътламаяджаъм. „Онлар йълдъ, янът веремийорлар артък, Сьойлейеджек шейлери калмадъ. Онлар конушмуйор дийе бен беклемели мийим, Дуруйор, янът вермийорлар дийе? Беним де сьойлейеджек сьозюм вар, Бен де билдиими сьойлейеджеим. Чюнкю ичим долу, Ичимдеки рух бени зорлуйор. Ичим ачълмамъш шарап гиби, Йени шарап тулумларъ гиби патламак юзере. Конушуп рахатламалъйъм, Азъмъ ачъп янътламалъйъм. Кимсейе айръджалък гьостермейеджек, Кимсейе ялтакланмаяджаъм. Чюнкю ялтакланмайъ билсем, Яратъджъм бени хемен йок едерди. „Ама шимди лютфен сьозюмю динле, Ейюп, Сьойлейеджеим хер шейе кулак вер. Азъмъ ачтъм ачаджаъм, Сьойлейеджеклерим дилимин уджунда. Сьозлерим темиз бир йюректен чъкъйор, Дудакларъм билдиклерини ичтенликле сьойлюйор. Бени Танръ'нън Руху яраттъ, Хер Шейе Гюджю Йетен'ин солуу яшам верийор бана. Елинден гелирсе бени янътла, Кендини хазърла, каршъмда дур. Танръ'нън ьонюнде бен де тъпкъ сенин гибийим, Бен де балчъктан яратълдъм. Онун ичин дехшетим сени йълдърмасън, Баскъм сана аър гелмесин. „Сесин хяля кулакларъмда, Шьойле демиштин: ‚Бен кусурсуз ве гюнахсъзъм, Темиз ве сучсузум. Йине де Танръ бана каршъ бахане аръйор, Бени дюшман гьорюйор. Аякларъмъ томруа вуруйор, Йолларъмъ гьозетлийор.‘ „Ама сана шуну сьойлейейим, Бу конуда хаксъзсън. Чюнкю Танръ инсандан бюйюктюр. Инсанън хичбир сьозюню янътламъйор дийе Ничин О'нунла чекишийорсун? Чюнкю инсан анламаса да, Танръ шу я да бу йолла конушур. Рюяда, геджелейин гьорюмде, Инсанларъ аър уйку басънджа, Ятакта ятарларкен, Кулакларъна конушур, Уяръсъйла онларъ коркутур; Онларъ яптъкларъ кьотюлюктен дьондюрмек, Гурурдан узак тутмак, Джанларънъ чукурдан, Хаятларънъ ьолюмден куртармак ичин. Инсан ятаънда аджъларла, Кемиклеринде динмез съзъларла йола гетирилир. Ьойле ки, ичи йемек калдърмаз, Ен леззетли йийеджектен тиксинир. Ети ерир, гьорюнмез олур, Гьозюкмейен кемиклери ортая чъкар. Джанъ чукура, Хаятъ ьолюм мелеклерине яклашър. „Йине де инсана доруйу билдирмек ичин Янънда бир мелек, бин мелектен бири Арабулуджу оларак булунурса, Она лютфедер де, ‚Ону ьолюм чукуруна инмектен куртар, Бен фидйейи булдум‘ дерсе, Ети чоджук ети гиби йениленир, Генчлик гюнлерине дьонер. Дуа еттиинде Танръ ондан хошнут калър, О да Танръ'нън йюзюню гьорюп севинир. Танръ онун дурумуну дюзелтир. Сонра инсанларън ьонюнде тюркю чаърър: ‚Гюнах ишлейип дору йолдан саптъм, Ама Танръ хак еттиим джезайъ вермеди бана, Джанъмъ чукура инмектен О куртардъ, Ъшъъ гьормек ичин яшаяджаъм.‘ „Ийи динле, Ейюп, кулак вер, Сен сус, бен конушаджаъм. Сьойлейеджеин бир шей варса сьойле, Чюнкю сени хаклъ чъкармак истерим. Йокса, бени динле, Сус да сана билгелик ьоретейим.“ Елиху конушмасъна шьойле девам етти: „Ей билгелер, сьозлерими динлейин, Кулак верин бана, ей билги сахиплери. Чюнкю дамак насъл йемеи тадарса, Кулак да сьозлери сънар. Гелин, доруйу сечелим, Ийийи бирликте ьоренелим. „Чюнкю Ейюп, ‚Бен сучсузум‘ дийор, ‚Танръ хаккъмъ елимден алдъ. Хаклъ олдуум халде яланджъ сайълъйорум, Сучсуз олдуум халде окунла яраладън бени.‘ Ейюп гибиси вар мъ? Алайъ су гиби ичийор! Кьотюлюк япанларла достлук едип гезийор, Кьотюлерле айнъ йолда йюрюйор. Чюнкю, ‚Танръ'йъ хошнут етмейе чалъшмак Инсана ярар гетирмез‘ дийор. „Бу йюзден, ей садуйулу инсанлар, бени динлейин! Танръ кьотюлюк япар мъ, Хер Шейе Гюджю Йетен хаксъзлък едер ми? Асла! Чюнкю О херкесе яптъънън каршълъънъ ьодер, Хак еттиини башъна гетирир. Танръ кесинликле кьотюлюк етмез, Хер Шейе Гюджю Йетен адалети саптърмаз. Ким йерйюзюню О'на еманет етти? Ким О'ну бютюн дюнянън башъна атадъ? Еер нийет едер де Рухуну ве солууну гери чекерсе, Бютюн инсанлък бир анда йок олур, Инсан йине топраа дьонер. „Аклън варса динле, Кулак вер сьозлериме. Адалеттен нефрет еден хич хюкюм сюребилир ми? Адил ве гючлю оланъ сучлаяджак мъсън? Краллара, ‚Деерсизсиниз‘, Сойлулара, ‚Кьотюсюнюз‘ дийен, Ьондерлере айръджалък танъмаян, Зенгини йоксулдан чок ьонемсемейен О деил ми? Чюнкю хепси О'нун еллеринин ишидир. Гедже яръсъ бир анда ьолюрлер, Херкес сарсълър, ьолюп гидер, Гючлюлер де инсан ели демеден алънъп гьотюрюлюр. „Танръ'нън гьозлери инсанларън йолундан айрълмаз, Аттъкларъ хер адъмъ гьорюр. Кьотюлюк япанларън гизленебиледжеи Не каранлък бир йер вардър, не де ьолюм гьолгеси. Яргъланмак ичин ьонюне гелсинлер дийе, Танръ инсанларъ соргуламая пек герек дуймаз. Араштърмадан гючлю инсанларъ кърар, Онларън йерине башкаларънъ дикер. Чюнкю не яптъкларънъ билир, Гедже онларъ девириверир, езилирлер. Херкесин гьозю ьонюнде Кьотюлюклери йюзюнден онларъ джезаландърър; Артък О'нун ардъндан гитмедиклери, Йолларънън хичбирини диккате алмадъкларъ ичин. Йоксулун ферядънъ О'на дуйурдулар; Дюшкюнлерин ферядънъ ишитти. Ама Танръ сессиз калърса ким О'ну сучлаябилир? Йюзюню гизлерсе ким О'ну гьоребилир? Бир улуса каршъ да бир инсана каршъ да О хеп айнъдър, Танръсъз инсан краллък етмесин, Халка тузак курмасън дийе. „Кимсе Танръ'я, ‚Сучлуйум, артък кьотюлюк япмаяджаъм‘ деди ми, ‚Гьоремедиими сен бана ьорет, Хаксъзлък еттимсе, бир даха етмем?‘ О'ну реддеттиин халде, Сенин кейфиндже ми сени ьодюллендирмели? Чюнкю карар вереджек олан сенсин, бен деил, Ьойлейсе анлат бана билдиини. „Садуйулу инсанлар, Бени динлейен билгелер дийеджеклер ки, ‚Ейюп билгисиздже конушуйор, Сьозлеринин деери йок.‘ Кьотю бири гиби янътладъъ ичин Кешке Ейюп'юн сънанмасъ сонсуза дек сюрсе! Чюнкю гюнахъна исян да еклийор, Ьонюмюзде алай едерджесине ел чърпъйор, Танръ'я каршъ конуштукча конушуйор.“ Елиху конушмасъна шьойле девам етти: „‚Танръ'нън ьонюнде хаклъйъм‘ дийорсун. Дору булуйор мусун буну? Ама хяля, ‚Гюнах ишлемезсем Яраръм не, казанджъм не?‘ дийе соруйорсун. „Бен янътлаяйъм сени Ве аркадашларънъ. Гьоклере бак да гьор, Юзеринде йюкселен булутлара гьоз гездир. Гюнах ишлерсен, Танръ'я не зараръ олур? Исянларън чокса не олур О'на? Доруйсан, О'на вердиин недир, Я да не алър О сенин елинден? Кьотюлююн анджак сенин гиби бирине зарар верир, Дорулуун исе ялнъз инсанолу ичиндир. „Инсанлар аър баскъ алтънда ферят едийор, Гючлюлере каршъ ярдъм истийор. Ама кимсе, ‚Нереде Яратъджъм Танръ?‘ демийор; О Танръ ки, гедже бизе езгилер верир, Йерйюзюндеки хайванлардан чок бизе ьоретир Ве бизи гьоктеки кушлардан даха билге кълар. Кьотюлерин гуруру йюзюнден инсанлар ферят едийор, Ама янътлаян йок. Герчек шу ки, Танръ бош ферядъ динлемез, Хер Шейе Гюджю Йетен буну ьонемсемез. О'ну гьормедиини сьойледиин заман биле Даван О'нун ьонюндедир, бекле; Мадем бу ьофкейле шимди джезаландърмадъ, Исяна да пек алдърмаз дийорсун. Бу йюзден Ейюп азънъ бош йере ачъйор, Билгисиздже конуштукча конушуйор.“ Елиху конушмасъна шьойле девам етти: „Бираз бекле, сана ачъклаяйъм, Чюнкю Танръ ичин сьойленеджек даха чок сьоз вар. Билгими гениш кайнаклардан топлаяджаъм, Яратъджъма хак вереджеим. Кушкусуз сьойледиим хичбир шей ялан деил, Каршънда билгиде йеткин бири вар. „Танръ гючлюдюр, ама кимсейи хор гьормез, Гючлю ве амаджънда карарлъ. Кьотюлери яшатмаз, Езиленин хаккънъ верир. Гьозлерини дору кишиден айърмаз, Ону кралларла бирликте тахта отуртур, Сонсуза дек йюкселтир. Ама инсанлар зинджире вурулур, Баскъ алтънда тутулурларса, Онлара яптъкларънъ, Гурура капълъп исян еттиклерини билдирир. Ьоюдюню динлетир, Кьотюлюктен дьонмелерини буйурур. Еер динлер ве О'на куллук едерлерсе, Калан гюнлерини боллук, Йълларънъ рахатлък ичинде гечирирлер. Ама динлемезлерсе ьолюр, Дерс алмадан йок олурлар. „Танръсъзлар ьофкелерини ичлеринде гизлер, Кендилерини баладъънда Танръ'дан ярдъм истемезлер. Генч яшта ьолюп гидерлер, Яшамларъ путперест тапънакларънда фухшу иш единмиш еркеклер арасънда сона ерер. Ама Танръ аджъ чекенлери аджъ чектиклери ичин куртарър, Дюшкюнлере кендини динлетир. „Евет, сени съкънтъдан чекер чъкарърдъ; Дарлъън олмадъъ гениш бир йере, Зенгин йийеджеклерле безенмиш бир софрая. Ойса шимди кьотюлерин хак еттии джезайъ чекийорсун, Яргъ ве адалет якаламъш сени. Диккат ет, пара сени баштан чъкармасън, Бюйюк бир рюшвет сени саптърмасън. Зенгинлиин я да бютюн гюджюн йетер ми Съкънтъ чекмени ьонлемейе? Халкларън йерйюзюнден Йок едилдии геджейи ьозлеме. Диккат ет, кьотюлюе дьонме, Чюнкю сен ону дюшкюнлюе йеледин. „Иште Танръ гюджюйле йюкселир, О'нун гиби ьоретмен вар мъ? Ким О'на не япмасъ геректиини сьойлейебилир? Ким О'на, ‚Хаксъзлък еттин‘ дийебилир? О'нун ишлерини йюджелтмелисин, анъмса буну, Инсанларън езгилерле ьовдюю ишлерини. Бютюн инсанлар бунларъ гьормюштюр, Херкес онларъ узактан излер. Евет, Танръ ьойле бюйюктюр ки, О'ну анлаямайъз, Варлъънън сюреси хесапланамаз. „Су дамлаларънъ йукаръ чекер, Бухаръндан ямур дамлатър. Булутлар немини дьокер, Инсанларън юзерине бол ямур ядърър. Булутларъ насъл яйдъънъ, Гьоксел конутундан насъл гюрледиини ким анлаябилир? Шимшеклери чевресине насъл яйдъъна, Денизин дибине дек насъл улаштърдъъна бакън. Танръ халкларъ бьойле йьонетир, Бол йийеджек салар. Шимшеи еллерийле тутар, Хедефине вурмасънъ буйурур. О'нун гюрлейиши фъртънайъ хабер верир, Съърлар биле фъртъна копаджаънъ билдирир. „Йюреим титрер буна, Йеринден ойнар. Динлейин, гюрлейен сесини динлейин, Азъндан чъкан сеси! Шимшеини гьоюн алтъндаки хер йере, Йерйюзюнюн дьорт буджаъна салар. Ардъндан бир сес гюмбюрдер, Гьоркемли сесийле гюрлер. Сеси дуйулунджа шимшеклери алъкоймаз. Танръ'нън сеси шашъладжак бичимде гюрлер, О, анлайъшъмъзън ьотесинде бюйюк ишлер япар. Чюнкю кара, ‚Йере дюш‘ дер, Саанаа, ‚Бютюн шиддетинле бошал.‘ Яраттъъ бютюн инсанлар не яптъънъ билсин дийе, Херкесе ишини бърактърър. Хайванлар ковукларъна гирер, Инлеринде отурурлар. Касърга йувасъндан копар, Соук сачълан рюзгарлардан. Танръ'нън солуу суларъ дондурур, Гениш сулар буз тутар. Булутлара нем йюклер, Шимшеини хер яна яяр. Йерйюзюнде не буйурурса япмак юзере Булутлар О'нун истедии йьонде дьонер дурур. Я инсанларъ джезаландърмак Я да йерйюзюню сулайъп севгисини гьостермек ичин Ямур гьондерир. „Динле, Ейюп, Дур да дюшюн Танръ'нън шашъласъ ишлерини. Танръ'нън булутларъ насъл дюзенледиини, Шимшеини насъл чактърдъънъ билийор мусун? Булутларън денгесини, Билгиси кусурсуз оланън шашъласъ ишлерини билийор мусун? Дюнянън солуу кесилдиинде Гюнейин кавуруджу рюзгаръ алтънда Гийсилерин сени терлетмез ми? Дьокме тунч бир айна кадар серт олан гьоккуббейи О'нунла бирликте яябилир мисин? „О'на не сьойлейеджеимизи ьорет бизе, Чюнкю каранлък йюзюнден сьозюмюзе дюзен веремийоруз. Конушмак истедиим О'на сьойленебилир ми? Кимсе йутулмак истер ми? Рюзгар гечип гьою темизледиинде Гьокте парълдаян ъшъа кимсе бакамаз. Алтън парълтъсъ гелийор кузейден, Танръ коркунч гьоркеме бюрюнмюш. Хер Шейе Гюджю Йетен'е биз улашамайъз. Гюджю йюджедир, Адалети ве ешсиз дорулууйла кимсейи езмез. Бу йюзден инсанлар О'на сайгъ дуяр, Чюнкю О, билгелери диккате алмаз.“ РАБ касърганън ичинден Ейюп'ю шьойле янътладъ: „Билгисиздже сьозлерле Тасаръмъ карартан бу адам ким? Шимди еркек гиби кушаънъ белине вур да, Бен сорайъм, сен анлат. „Бен дюнянън темелини атаркен сен нередейдин? Анлъйорсан сьойле. Ким саптадъ онун ьолчюлерини? Кушкусуз билийорсун! Ким чекти ипи юзерине? Нейин юстюне япълдъ темеллери? Ким койду кьоше ташънъ, Сабах йълдъзларъ бирликте шаркъ сьойлеркен, Илахи варлъклар севинчле чъръшъркен? „Денизин ардъндан капъларъ ким кападъ, Ана рахминден фъшкърдъъ заман; Она булутларъ гийси, Койу каранлъъ кундак яптъъм, Сънърънъ койдуум, Капъларъйла сюргюлерини йерлештирдиим, ‚Бурая кадар гелип ьотейе гечмейеджексин, Гурурлу далгаларън шурада дураджак‘ дедиим заман? „Сен ьомрюнде сабаха буйрук вердин ми, Шафаа йерини гьостердин ми; Йерйюзюнюн учларънъ тутсун, Орадаки кьотюлер силкилип атълсън дийе? Мюхюр басълан балчък гиби бичим деиштирир йерйюзю, Гийси къвръмларъ гиби гьозе чарпар. Кьотюлерин ъшъкларъ алънър, Калкан колларъ кърълър. „Денизин кайнакларъна вардън мъ, Гездин ми енгинин диплеринде? Ьолюм капъларъ сана гьостерилди ми? Гьордюн мю ьолюм гьолгесинин капъларънъ? Дюнянън генишлиини каврадън мъ? Анлат бана, бютюн бунларъ билийорсан. „Ъшъън булундуу йерин йолу нереде? Я каранлък, онун йери нереси? Онларъ йерлерине гьотюребилир мисин? Евлеринин йолуну билийор мусун? Билмедиин шей йок затен, Чюнкю онларла айнъ заманда домуштун! О кадар яшлъсън! „Карън амбарларъна гирдин ми, Долунун амбарларънъ гьордюн мю? Бен онларъ съкънтълъ гюнлер ичин, Кавга ве саваш гюнлери ичин саклъйорум. Нереде ъшъън даътълдъъ, Доу рюзгарънън йерйюзюне сачълдъъ йере гиден йол? Ким селлере канал, Йълдъръмлара йол ачтъ; Кимсенин яшамадъъ топракларъ, Инсанън булунмадъъ чьолю суласън дийе; Курак ве ъссъз йери дойурсун, От битирсин дийе? Ямурун бабасъ вар мъ? Чий дамлаларънъ ким яраттъ? Буз кимин рахминден чъктъ? Гьоклерден дюшен къраъйъ ким доурду, Сулар таш гиби катълашъп Енгинин йюзю донунджа? „Юлкер йълдъзларънъ балаябилир мисин? Орйон'ун баларънъ чьозебилир мисин? Мевсимлеринде чъкартабилир мисин такъмйълдъзларъ? Бюйюк ве Кючюк Айъ'я йол гьостеребилир мисин? Билийор мусун гьоклерин ясаларънъ? Танръ'нън йьонетимини йерйюзюнде курабилир мисин? „Башъна бол ямур ясън дийе Булутлара сесини дуйурабилир мисин? Варъп да, ‚Бурадайъз‘ десинлер дийе, Шимшеклери гьондеребилир мисин? Ким мъсъртурнасъна билгелик, Хороза анлайъш верди? Кимин булутларъ саяджак билгиси вар? Ким гьоклерин тулумларънъ бошалтабилир, Топрак сертлешип Парчаларъ бирбирине япъшънджа? „Диши асланлар ичин сен авланабилир мисин, Генч асланларън карнънъ дойурабилир мисин, Инлерине синдиклери, Чалълъкта пусуя яттъкларъ заман? Кузгуна йийеджеини ким салъйор, Явруларъ Танръ'я ферят едип Ачлъктан къврандъъ заман? „Да кечилеринин не заман доурдууну билийор мусун? Гейиклерин явруладъъ заманъ сен ми гьозлюйорсун? Сен ми сайъйорсун доурунджая дек гечирдиклери айларъ? Доурдукларъ заманъ билийор мусун? Чьокюп явруларънъ доурур, Куртулурлар санджъларъндан. Гючленир, кърда бюйюр яврулар, Гидер, бир даха дьонмезлер. „Ким ябан ешеини башъ бош гьондерди, Ким баларънъ чьоздю? Йурт оларак она бозкъръ, Барънак оларак тузлайъ вердим. Кенттеки каргашая гюлер о, Сюрюджюнюн баърдъънъ дуймаз. Отламак ичин тепелери долашър, Йешиллик арар. „Ябан ьокюзю сана куллук етмек истер ми? Геджейи сенин йемлиинин янънда гечирир ми? Сабанла ярък ачсън дийе она ба вурабилир мисин? Арканда, оваларда търмък чекер ми? Чок гючлю дийе она бел балаябилир мисин? Аър ишини она бъракабилир мисин? Екинини гетиреджеине, Будайънъ харман йеринде топлаяджаъна гювенир мисин? „Девекушунун канатларъ севинчле далгаланър, Ама лейлеин канатларъ ве тюйлерийле къясланамаз. Девекушу йумурталарънъ йере бъракър, Онларъ кумда ъсътър, Аяк алтънда езилебиледжеклерини, Ябанъл хайванларджа чиненебиледжеклерини дюшюнмез. Явруларъна серт давранър, кендинин деилмиш гиби, Чектии захметин боша гидеджеине юзюлмез. Чюнкю Танръ она билгелик баъшламамъш, Анлайъштан пай вермемиштир. Йине де кошмак ичин кабарънджа Ата ве биниджисине гюлер. „Сен ми ата гюч вердин, Далгаланан йелейи бойнуна гийдирдин? Сен мисин ону чекирге гиби съчратан, Гурурлу кишнемесийле корку сачтъран? Аякларъ топраъ шиддетле ешер, Гюджюнден ьотюрю севинчле джошар, Савашчънън юстюне йюрюр. Коркуя гюлер, хичбир шейден йълмаз, Кълъч ьонюнде гери адъм атмаз. Ок кълъфъ, парълдаян мъзрак ве пала Юзеринде такърдар атън. Джошку ве хейеджанла узаклъкларъ йутар, Бору чалънджа дурамаз йеринде. Бору чалдъкча, ‚Хи!‘ дийе кишнер, Саваш кокусуну, комутанларън гюрлейен сесини, Саваш чълъкларънъ узаклардан дуяр. „Атмаджа сенин билгелиинле ми сюзюлюйор, Канатларънъ гюнейе дору ачъйор? Картал сенин буйруунла мъ йюкселийор, Йувасънъ йюксеклере куруйор? Учурум кенарларънда конаклъйор, Сиври каялар онун калеси. Орадан гьозетлийор йийеджеини, Гьозлери авънъ узактан сечийор. Онун явруларъ канла бесленир, Лешлер нередейсе, о да орададър.“ РАБ Ейюп'е шьойле деди: „Хер Шейе Гюджю Йетен'ле чатъшан О'ну йола гетиребилир ми? Танръ'йъ сучлаян янътласън.“ О заман Ейюп РАБ 'би шьойле янътладъ: „Бак, бен деерсиз бирийим, Сана насъл янът веребилирим? Азъмъ елимле капъйорум. Бир кез конуштум, янът алмадъм, Икинджи кез конушамам артък.“ РАБ касърганън ичинден Ейюп'ю шьойле янътладъ: „Шимди еркек гиби кушаънъ белине вур да, Бен сорайъм, сен анлат. „Адалетими боша мъ чъкараджаксън? Кендини хаклъ чъкармак ичин бени ми сучлаяджаксън? Сенде Танръ'нън билеи гиби билек вар мъ? Сесин О'нунки гиби гюрлейебилир ми? Ьойлейсе шан ве шерефе бюрюн, Гьоркем ве йюджелик кушан. Газабънън атешини сач, Гурурлуя бакъп ону алчалт. Гурурлуя бакъп ону чьокерт, Кьотюлери булундукларъ йерде ез. Хепсини бирликте топраа гьом, Мезарда йюзлерини кефенле сар. О заман са колунун сени куртарабиледжеини Бен де кабул едерим. „Сенинле бирликте яраттъъм Бехемот'а бак, Съър гиби от йийор. Бак, не гюч вар белинде, Карнънън касларъ не гючлю! Куйрууну седир ааджъ гиби саллъйор, Съмсъкъдър уйлук лифлери. Кемиклери тунч борулар, Кабургаларъ демир чубуклар гибидир. Танръ'нън япътларъ арасънда илк сърайъ алър, Ялнъз Яратъджъсъ она кълъчла яклашър. Тепелер юрюнлерини она гетирир, Бютюн ябанъл хайванлар янънда ойнашър. Хюннап чалъларъ алтънда, Камъшларла ьортюлю бир батаклъкта ятар. Хюннаплар ону гьолгелеринде саклар, Вадидеки каваклар кушатър. Ърмак джошса биле о юркмез, Гювенлик ичиндедир, Шериа Ърмаъ боазъна даянса биле. Гьозлери ачъккен ким ону тутабилир, Ким канджайла бурнуну делебилир? „Ливятан'ъ ченгелле чекебилир мисин, Дилини халатла балаябилир мисин? Бурнуна саздан ип такабилир мисин, Канджайла ченесини делебилир мисин? Ялваръп якарър мъ сана, Татлъ татлъ конушур му? Сенинле антлашма япар мъ, Ону ьомюр бойу кьоле едесин дийе? Кушла ойнар гиби онунла ойнаябилир мисин, Хизметчилерин еленсин дийе она тасма такабилир мисин? Балъкчълар онун юзерине пазарлък едер ми? Тюджджарлар араларънда ону бьолер ми? Дерисини зъпкънларла, Башънъ мъзракларла долдурабилир мисин? Елини юзерине кой да, чъкаджак чънгаръ гьор, Бир даха япмаяджаксън буну. Ону якаламак ичин умутланма, Гьорюнюшю биле инсанън ьодюню патлатър. Ону уяндъраджак кадар йюрекли адам йоктур. Ьойлейсе беним каршъмда ким дурабилир? Ким бенден хесап вермеми истейебилир? Гьоклерин алтънда не варса бана аиттир. „Онун колларъ, баджакларъ, Зорлу гюджю, гюзел япъсъ хаккънда Конушмадан едемейеджеим. Онун гийсисинин ьонюню ким ачабилир? Ким онун ики катлъ зърхънъ делебилир? Азънън капъларънъ ачмая ким йелтенебилир, Дехшет вериджи дишлери каршъсънда? Съмсъкъ кенетленмиштир Съртъндаки съра съра пуллар, Ьойле якъндър ки бирбирине Араларъндан хава биле гечмез. Бирбирлерине гечмишлер, Япъшмъш, айрълмазлар. Аксърмасъ ъшък сачар, Гьозлери шафак гиби парълдар. Азъндан алевлер фъшкърър, Къвълджъмлар сачълър. Кайнаян казандан, Янан саздан чъкан думан гиби Бурнундан думан тютер. Солуу кьомюрлери тутуштурур, Алев чъкар азъндан. Бойну гючлюдюр, Дехшет ьоню съра гидер. Етинин катмерлери бирбирине япъшмъш, Сертлешмиш юзеринде, къмълдамазлар. Гьосю таш гиби серттир, Деирменин алт ташъ гиби серт. Аяа калктъ мъ гючлюлер дехшете дюшер, Чъкардъъ гюрюлтюден ьодлери патлар. Юзерине гидилди ми не кълъч ишлер, Не мъзрак, не джирит, не де каргъ. Демир саман гиби гелир она, Тунч чюрюк одун гиби. Оклар ону качърмаз, Анъз гиби гелир она сапан ташларъ. Анъз сайълър онун ичин топузлар, Вънлаян палая гюлер. Кескин чьомлек парчаларъ гибидир карнънън алтъ, Дювен гиби узанър чамура. Дерин суларъ кайнаян казан гиби фокурдатър, Денизи мерхем чьомлеи гиби каръштърър. Ардънда парлак бир из бъракър, Инсан енгинин сачларъ аармъш санър. Йерйюзюнде бир еши даха йоктур, Коркусуз бир яратъктър. Кендини бюйюк гьорен хер варлъъ ашаълар, Гурурлу хер варлъън кралъ одур.“ О заман Ейюп РАБ 'би шьойле янътладъ: „Сенин хер шейи япабиледжеини билийорум, Хичбир амаджъна енгел олунмаз. ‚Тасаръмъ билгисиздже карартан бу адам ким?‘ дийе сордун. Кушкусуз анламадъъм шейлери конуштум, Бени ашан, билмедиим шашъласъ ишлери. „‚Динле де конушайъм‘ дедин, ‚Бен сорайъм, сен анлат.‘ Кулактан дуймайдъ билдиклерим сенин хаккънда, Шимдийсе гьозлеримле гьордюм сени. Бу йюзден кендими хор гьорюйор, Тоз ве кюл ичинде тьовбе едийорум.“ РАБ Ейюп'ле конуштуктан сонра, Теманлъ Елифаз'а: „Сана ве ики достуна каршъ ьофкем алевленди“ деди, „Чюнкю кулум Ейюп гиби хаккъмда доруйу конушмадънъз. Шимди йеди боа, йеди коч алъп кулум Ейюп'юн янъна гидин, кендиниз ичин якмалък суну сунун. Кулум Ейюп сизин ичин дуа етсин. Чюнкю онун дуасънъ кабул едер, апталлъънъзън каршълъънъ вермем. Кулум Ейюп гиби хаккъмда доруйу конушмадънъз.“ Теманлъ Елифаз, Шуахлъ Билдат, Наамалъ Софар гидип РАБ 'бин сьойледиини яптълар. РАБ де Ейюп'юн дуасънъ кабул етти. Ейюп достларъ ичин дуа еттиктен сонра, РАБ ону ески гьоненджине кавуштуруп она ьонджеки варлъънън ики катънъ верди. Бютюн еркек ве къз кардешлери, ески танъдъкларънън хепси Ейюп'юн янъна гелип евинде онунла бирликте йемек йедилер. Аджъсънъ пайлашъп РАБ 'бин башъна гетирмиш олдуу фелакетлерден ьотюрю ону авуттулар. Хер бири она бир парча гюмюш, бир де алтън халка верди. РАБ Ейюп'юн сонуну башъндан берекетли кълдъ. Он дьорт бин койуна, алтъ бин девейе, бин чифт ьокюзе, бин ешее сахип олду. Йеди олу, юч къзъ олду. Илк къзънън адънъ Йемима, икинджисинин Кесиа, ючюнджюсюнюн Керен-Хаппук койду. Юлкенин хичбир йеринде Ейюп'юн къзларъ кадар гюзел къзлар йокту. Бабаларъ, кардешлеринин янъсъра онлара да мирас верди. Бундан сонра Ейюп йюз кърк йъл даха яшадъ, оулларънъ, дьорт гьобек торунларънъ гьордю. Коджайъп яшама доярак ьолдю. Не мутлу о инсана ки, кьотюлерин ьоюдюйле йюрюмез, Гюнахкярларън йолунда дурмаз, Алайджъларън арасънда отурмаз. Анджак зевкини РАБ 'бин Ясасъ'ндан алър Ве гедже гюндюз онун юзеринде дерин дерин дюшюнюр. Бьойлеси акарсу къйъларъна дикилмиш ааджа бензер, Мейвесини мевсиминде верир, Япраъ хич солмаз. Яптъъ хер иши башарър. Кьотюлер бьойле деил, Рюзгарън савурдуу саман чьопюне бензерлер. Бу йюзден яргъланънджа акланамаз, Дорулар топлулуунда йер буламаз гюнахкярлар. Чюнкю РАБ доруларън йолуну гьозетир, Кьотюлерин йолу исе ьолюме гьотюрюр. Недир улуслар арасъндаки бу каргаша, Неден бош дюзенлер курар бу халклар? Дюнянън кралларъ саф балъйор, Хюкюмдарлар бирлешийор РАБ 'бе ве месхеттии крала каршъ. „Копаралъм онларън кайъшларънъ“ дийорлар, „Аталъм юзеримизден баларънъ.“ Гьоклерде отуран Раб гюлюйор, Онларла еленийор. Сонра ьофкейле уяръйор онларъ, Газабъйла дехшете дюшюрюйор Ве, „Бен кралъмъ Кутсал даъм Сийон'а отурттум“ дийор. РАБ 'бин билдирисини илан едеджеим: Бана, „Сен беним олумсун“ деди, „Бугюн бен сана баба олдум. Диле бенден, мирас оларак сана улусларъ, Мюлк оларак йерйюзюнюн дьорт буджаънъ верейим. Демир чомакла къраджаксън онларъ, Чьомлек гиби парчалаяджаксън.“ Ей краллар, акъллъ олун! Ей дюня ьондерлери, дерс алън! РАБ 'бе коркуйла хизмет един, Титрейерек севинин. Оулу ьопюн ки ьофкеленмесин, Йокса изледииниз йолда махволурсунуз. Чюнкю ьофкеси бир анда алевлениверир. Не мутлу О'на съънанлара! Я РАБ, дюшманларъм не кадар чоалдъ, Хеле бана каршъ аяклананлар! Бирчоу беним ичин: „Танръ катънда она куртулуш йок!“ дийор. Ама сен, я РАБ, чевремде калкансън, Онурум, башъмъ йукаръ калдъран сенсин. РАБ 'бе сесленирим, Янътлар бени кутсал даъндан. Ятар уйурум, Уянър калкаръм, РАБ дестектир бана. Коркум йок Чевреми саран бинлердже дюшмандан. Я РАБ, калк, ей Танръм, куртар бени! Вур бютюн дюшманларъмън ченесине, Кър кьотюлерин дишлерини. Куртулуш РАБ 'дедир, Халкънън юзеринде олсун берекетин! Сана сеслениндже янътла бени, Ей адил Танръм! Ферахлат бени съкънтъя дюштююмде, Лютфет бана, кулак вер дуама. Ей инсанлар, не замана дек Онуруму утанджа чевиреджексиниз? Не замана дек бош шейлере гьонюл вереджек, Ялан пешинде кошаджаксънъз? Билин ки, РАБ садък кулуну кендине айърмъштър, Не заман сесленсем, дуяр бени. Ьофкеленебилирсиниз, ама гюнах ишлемейин; Ийи дюшюнюн ятаънъзда, сусун. Дорулук курбанларъ сунун РАБ 'бе, О'на гювенин. „Ким бизе ийилик япаджак?“ дийен чок. Я РАБ, йюзюнюн ъшъъйла бизи айдънлат! Ьойле бир севинч вердин ки бана, Онларън бол тахъл ве йени шараптан алдъъ севинчтен фазла. Есенлик ичинде ятар уйурум, Чюнкю ялнъз сен, я РАБ, Гювенлик ичинде тутарсън бени. Сьозлериме кулак вер, я РАБ, Инилтилерими ишит. Ферядъмъ динле, ей Кралъм ве Танръм! Дуам санадър. Сабах сесими дуярсън, я РАБ, Хер сабах сана дуамъ сунар, умутла беклерим. Чюнкю сен кьотюлюктен хошланан Танръ деилсин, Кьотюлюк сенин янънда барънмаз. Бьобюрлененлер ьонюнде дурамаз, Бютюн суч ишлейенлерден нефрет дуяр, Ялан сьойлейенлери йок едерсин; Я РАБ, сен ели канлълардан, Алдатъджълардан тиксинирсин. Бенсе бол севгин сайесинде Кутсал тапънаъна гиреджеим; Орая дору сайгъйла еиледжеим. Йол гьостер бана дорулуунла, я РАБ, Дюшманларъма каршъ! Йолуну ьонюмде дюзле. Чюнкю онларън сьозюне гювенилмез, Йюреклери йъкъм долу. Аъзларъ ачък бирер мезардър, Ялтакланър дурурлар. Ей Танръ, онларъ сучлу чъкар! Курдукларъ дюзен йъкъмларъна йол ачсън. Ков онларъ сайъсъз исянларъ йюзюнден. Чюнкю сана каршъ аякландълар. Севинсин сана съънан херкес, Севинч чълъкларъ атсън сюрекли, Канат гер юзерлерине; Севинчле джошсун адънъ севенлер сенде. Чюнкю сен дору кишийи кутсарсън, я РАБ, Чевресини калкан гиби лютфунла сарарсън. Я РАБ, ьофкейле азарлама бени, Газапла йола гетирме. Лютфет бана, я РАБ, биткиним; Шифа вер бана, я РАБ, кемиклерим съзлъйор, Чок аджъ чекийорум. Ах, я РАБ! Не замана дек сюреджек бу? Гел, я РАБ, куртар бени, Ярдъм ет севгинден долайъ. Чюнкю ьолюлер арасънда кимсе сени анмаз, Ким шюкюр сунар сана ьолюлер дияръндан? Инлейе инлейе биттим, Дьошеим су ичинде бютюн гедже аламактан, Ятаъм сърълсъклам гьозяшларъмдан. Кедерден гьозлеримин фери сьонюйор, Зайъфлъйор гьозлерим дюшманларъм йюзюнден. Ей кьотюлюк япанлар, Узак дурун бенден, Чюнкю РАБ алайъшъмъ ишитти. Ялваръшъмъ дуйду, Дуамъ кабул етти. Бютюн дюшманларъм утанаджак, Хепсини дехшет сараджак, Ансъзън гери дьонеджеклер утанч ичинде. Сана съънъйорум, я РАБ Танръм! Пешиме дюшенлерден куртар бени, Ьозгюр къл. Йокса аслан гиби парчалаяджаклар бени, Куртараджак бири йок дийе, Лиме лиме едеджеклер етими. Я РАБ Танръм, еер шуну яптъйсам: Бирине хаксъзлък еттийсем, Достума иханет еттийсем, Дюшманъмъ неденсиз сойдуйсам, Ардъма дюшсюн дюшман, Якаласън бени, Джанъмъ йерде чинесин, Аяк алтъна алсън онуруму. Ьофкейле калк, я РАБ! Дюшманларъмън газабъна каршъ чък! Беним ичин уян! Буйур, адалет олсун. Улуслар топлулуу чеврени сарсън, Онларъ йюдже катъндан йьонет. РАБ халкларъ яргълар; Бени де яргъла, я РАБ, Дорулуума, дюрюстлююме гьоре. Ей адил Танръм! Кьотюлерин кьотюлюю сон булсун, Дорулар гювене кавушсун, Сен ки акълларъ, гьонюллери сънарсън. Танръ калкан гиби янъбашъмда, Темиз йюреклилери О куртарър. Танръ адил бир яргъчтър, Ьойле бир Танръ ки, хер гюн ьофке сачар. Кьотюлер йола гелмезсе, Танръ кълъджънъ билер, Яйънъ герип хедефине курар. Хазър беклер ьолюмджюл силахларъ, Алевли окларъ. Иште кьотю инсан кьотюлюк санджъларъ чекийор, Фесада гебе калмъш, Ялан доуруйор. Бир куйу ачъп казъйор, Каздъъ куйуя кендиси дюшюйор. Кьотюлюю кенди башъна геледжек, Зорбалъъ кенди тепесине инеджек. Шюкредейим дорулуу ичин РАБ 'бе, Йюдже РАБ 'бин адънъ илахилерле ьовейим. Ей Егеменимиз РАБ, Не йюдже адън вар йерйюзюнюн тюмюнде! Гьокйюзюню гьоркеминле капладън. Чоджукларън, хатта емзиктекилерин сесийле Сет чектин хасъмларъна, Дюшманъ, ьоч аланъ йок етмек ичин. Сейредеркен еллеринин есери олан гьоклери, Орая койдуун айъ ве йълдъзларъ, Соруйорум кенди кендиме: „Инсан не ки, ону анасън, Я да инсанолу не ки, она илги гьостересин?“ Нердейсе бир танръ яптън ону, Башъна йюджелик ве онур таджънъ койдун. Еллеринин япътларъ юзерине ону егемен кълдън, Хер шейи аякларънън алтъна сердин; Даварларъ, съърларъ, Ябанъл хайванларъ, Гьоктеки кушларъ, дениздеки балъкларъ, Денизде къпърдашан бютюн джанлъларъ. Ей Егеменимиз РАБ, Не йюдже адън вар йерйюзюнюн тюмюнде! Я РАБ, бютюн йюреимле сана шюкредеджеим, Яптъън харикаларън хепсини анлатаджаъм. Сенде севинч буладжак, джошаджаъм, Адънъ илахилерле ьоведжеим, ей Йюджелер Йюджеси! Дюшманларъм гери чекилиркен, Сенделейип ьолюйорлар сенин ьонюнде. Чюнкю хаккъмъ, давамъ сен савундун, Адил яргъч оларак тахта отурдун. Улусларъ азарладън, кьотюлери йок еттин, Сонсуза дек адларънъ силдин. Йок олуп гитти дюшманлар сонсуза дек, Кьокюнден сьоктюн кентлерини, Анъларъ биле силинип гитти. Ойса РАБ сонсуза дек егеменлик сюрер, Яргъ ичин курмуштур тахтънъ; О йьонетир дорулукла дюняйъ, О яргълар адалетле халкларъ. РАБ езиленлер ичин бир съънак, Съкънтълъ гюнлерде бир каледир. Сени танъянлар сана гювенир, Чюнкю сана йьонеленлери хич терк етмедин, я РАБ. Сийон'да отуран РАБ 'би илахилерле ьовюн! Яптъкларънъ халклар арасънда дуйурун! Чюнкю дьокюлен канън хесабънъ соран анъмсар, Езиленлерин ферядънъ унутмаз. Аджъ бана, я РАБ! Ей бени ьолюмюн ешиинден куртаран, Бенден нефрет еденлер йюзюнден чектиим съкънтъя бак! Ьойле ки, ьовгюйе деер ишлерини анлатайъм, Сийон Кенти'нин капъларънда Саладъън куртулушла севинейим. Улуслар кенди каздъкларъ куйуя дюштю, Аякларъ гизледиклери аа такълдъ. Адил яргъларъйла РАБ кендини гьостерди, Кьотюлер кенди курдукларъ тузаа дюштю. Кьотюлер ьолюлер дияръна гидеджек, Танръ'йъ унутан бютюн улуслар… Ама йоксул бюсбютюн унутулмаяджак, Мазлумун умуду сонсуза дек кърълмаяджак. Калк, я РАБ! Инсан галип чъкмасън, Хузурунда яргълансън улуслар! Онлара дехшет сач, я РАБ! Садедже инсан олдукларънъ билсин улуслар. Я РАБ, неден узак дуруйорсун, Съкънтълъ гюнлерде кендини гизлийорсун? Кьотюлер гурурла мазлумларъ авлъйор, Мазлумлар кьотюлерин курдуу тузаа дюшюйор. Кьотю инсан ичиндеки истеклерле ьовюнюр, Ачгьозлю инсан РАБ 'бе ланет окур, О'ну хор гьорюр. Кендини беенмиш кьотю инсан Танръ'я йьонелмез, Хеп, „Танръ йок!“ дийе дюшюнюр. Кьотюлерин йолларъ хер заман башаръя гьотюрюр. Ьойле йюджедир ки сенин яргъларън, Кьотюлер анлаямаз, дюшманъна бурун къвърър. Ичинден, „Бен сарсълмам“ дер, „Хичбир заман съкънтъя дюшмем.“ Азъ ланет, хиле ве зулюм долу, Дилинин алтънда кьотюлюк ве фесат саклъ. Кьойлерин чевресинде пусу курар, Масуму гизли йерлерде ьолдюрюр, Чаресизи синсидже гьозлер. Гизли йерлерде пусуя ятар Чалълъктаки аслан гиби, Капмак ичин мазлуму беклер Ве аъна дюшюрюп якалар. Курбанларъ чаресиз чьокер, Салдъранън юстюн гюджю алтънда езилир. Кьотю инсан ичинден, „Танръ унутту“ дер, „Ьорттю йюзюню, асла гьоремез.“ Калк, я РАБ, калдър елини, ей Танръ! Мазлумларъ унутма! Неден кьотю инсан сени хор гьорсюн, Ичинден, „Танръ хесап сормаз“ десин? Ойса сен съкънтъ ве аджъ чекенлери гьорюрсюн, Ярдъм етмек ичин онларъ излерсин; Чаресизлер сана даянър, Ьоксюзюн ярдъмджъсъ сенсин. Кьотюнюн, хаксъзън колуну кър, Сормадък хесап калмасън яптъъ кьотюлюктен. РАБ сонсуза дек крал каладжак, Улуслар О'нун юлкесинден темизленеджек. Мазлумларън дилеини дуярсън, я РАБ, Йюреклендирирсин онларъ, Кулаън хеп юзерлеринде; Ьоксюзе, дюшкюне хаккънъ вермек ичин, Бир даха дехшет сачмасън ьолюмлю инсан. Бен РАБ 'бе съънъръм, Насъл дерсиниз бана, „Куш гиби кач далара. Бак, кьотюлер яйларънъ герийор, Темиз йюрекли инсанларъ Каранлъкта вурмак ичин Окларънъ киришине койуйор. Темеллер йъкълърса, Не япабилир дору инсан?“ РАБ кутсал тапънаъндадър, О'нун тахтъ гьоклердедир, Бютюн инсанларъ гьорюр, Херкеси сънар. РАБ дору инсанъ сънар, Кьотюден, зорбалъъ севенден тиксинир. Кьотюлерин юзерине къзгън корлар ве кюкюрт ядъраджак, Пайларъна дюшен кясе кавуруджу рюзгар оладжак. Чюнкю РАБ дорудур, доруларъ север; Дюрюст инсанлар О'нун йюзюню гьореджек. Куртар бени, я РАБ, садък кулун калмадъ, Гювенилир инсанлар йок олду. Херкес бирбирине ялан сьойлюйор, Далкавуклук, икийюзлюлюк едийор. Сустурсун РАБ далкавукларън азънъ, Бюйюкленен диллери. Онлар ки, „Дилимизле казанъръз, Дудакларъмъз емримизде, Ким бизе ефендилик едебилир?“ дерлер. „Шимди калкаджаъм“ дийор РАБ, „Чюнкю мазлумлар езилийор, Йоксуллар инлийор, Ьозледиклери куртулушу вереджеим онлара.“ РАБ 'бин сьозлери пак сьозлердир; Топрак оджакта еритилмиш, Йеди кез арътълмъш гюмюше бензер. Сен онларъ кору, я РАБ, Бу кьотю кушактан хеп узак тут! Инсанлар арасънда алчаклък рабет гьорюндже, Кьотюлер хер янда долашър олду. Не замана дек, я РАБ, Сонсуза дек ми бени унутаджаксън? Не замана дек йюзюню бенден гизлейеджексин? Не замана дек ичимде таса, Йюреимде хеп кедер оладжак? Не замана дек дюшманъм бана юстюн чъкаджак? Гьор халими, я РАБ, янътла Танръм, Гьозлерими ач, ьолюм уйкусуна далмаяйъм. Дюшманларъм, „Ону йендик!“ демесин, Сарсълдъъмда хасъмларъм севинмесин. Бен сенин севгине гювенийорум, Йюреим куртаръшънла джошсун. Езгилер сьойлейеджеим сана, я РАБ, Чюнкю ийилик еттин бана. Акълсъз ичинден, „Танръ йок!“ дер. Инсанлар бозулду, иренчлик алдъ йюрюдю, Ийилик еден йок. РАБ гьоклерден бакар олду инсанлара, Акъллъ, Танръ'йъ араян бири вар мъ дийе. Хепси саптъ, Тюмю йозлаштъ, Ийилик еден йок, Бир киши биле! Суч ишлейенлерин хичбири гьормюйор му? Халкъмъ екмек йер гиби йийор, РАБ 'бе якармъйорлар. Дехшете дюшеджеклер йерйюзюнде, Чюнкю Танръ доруларън янъндадър. Мазлумун тасаръларънъ боша чъкарърдънъз, Ама РАБ онун съънаъдър. Кешке Исраил'ин куртулушу Сийон'дан гелсе! РАБ халкънъ ески гьоненджине кавуштурунджа, Якуп сойу севинеджек, Исраил халкъ джошаджак. Я РАБ, чадъръна ким конук олабилир? Кутсал даънда ким отурабилир? Кусурсуз яшам сюрен, адил давранан, Йюректен герчеи сьойлейен. Ифтира етмез, Достуна зарар вермез, Комшусуна кара чалмаз бьойлеси. Ашаълък инсанларъ хор гьорюр, Ама РАБ 'ден корканлара сайгъ дуяр. Кенди зараръна ант ичсе биле, дьонмез андъндан. Парасънъ фаизе вермез, Сучсуза каршъ рюшвет алмаз. Бьойле яшаян асла сарсълмаяджак. Кору бени, ей Танръ, Чюнкю сана съънъйорум. РАБ 'бе дедим ки, „Ефендим сенсин. Сенден ьоте мутлулук йок беним ичин.“ Юлкедеки кутсаллара гелиндже, Сойлудур онлар, бириджик зевким онлардър. Башка илахларън ардънджа кошанларън дерди артаджак. Онларън кан сунуларънъ дьокмейеджеим, Адларънъ азъма алмаяджаъм. Беним пайъма, Беним кясеме дюшен сенсин, я РАБ; Яшамъм сенин еллеринде. Пайъма не гюзел йерлер дюштю, Не харика бир мирасъм вар! Ьовгюлер сунаръм бана ьоют верен РАБ 'бе, Геджелери биле виджданъм уярър бени. Гьозюмю РАБ 'ден айърмам, Саъмда дурдуу ичин сарсълмам. Бу неденле ичим севинч долу, йюреим джошуйор, Беденим гювен ичинде. Чюнкю сен бени ьолюлер дияръна терк етмезсин, Садък кулунун чюрюмесине изин вермезсин. Яшам йолуну бана билдирирсин. Бол севинч вардър сенин хузурунда, Са елинден мутлулук ексилмез. Хаклъ давамъ динле, я РАБ, Ферядъмъ ишит! Хилесиз дудаклардан чъкан дуама кулак вер! Хаклъ чъкар бени, Чюнкю сен герчеи гьорюрсюн. Йюреими йокладън, Гедже денедин, Сънадън бени, Кьотю бир шей булмадън; Карарлъйъм, азъмдан кьотю сьоз чъкмаз, Башкаларънън яптъкларъна гелиндже, Бен сенин сьозлерине уярак Шиддет йолларъндан качъндъм. Съкъ адъмларла сенин йолларънъ туттум, Каймадъ аякларъм. Сана якаръйорум, ей Танръ, Чюнкю бени янътларсън; Кулак вер бана, динле сьойледиклерими! Гьостер харика севгини, Ей сана съънанларъ салдърганлардан са елийле куртаран! Кору бени гьозбебеи гиби; Канатларънън гьолгесине гизле Кьотюлерин салдъръсъндан, Чевреми саран ьолюмджюл дюшманларъмдан. Йюреклери я баламъш, Аъзларъ бюйюк лафлар едийор. Изими булдулар, юзериме гелийорлар, Йере вурмак ичин гьозетлийорлар. Тъпкъ парчаламак ичин сабърсъзланан бир аслан, Пусуя ятан генч бир аслан гиби. Калк, я РАБ, кес ьонлерини, е башларънъ! Кълъджънла куртар джанъмъ кьотюлерден, Елинле бу инсанлардан, я РАБ, Яшам пайъ бу дюняда олан инсанлардан. Варсън карънларъ вереджеин джезалара дойсун, Чоджукларъ да йийип дойсун, Артанъ торунларъна калсън! Ама бен дорулук сайесинде йюзюню гьореджеим сенин, Уянънджа суретини гьормейе дояджаъм. Сени севийорум, гюджюм сенсин, я РАБ! РАБ беним каям, съънаъм, куртаръджъмдър, Танръм, каям, съънаджак йеримдир, Калканъм, гючлю куртаръджъм, корунаъмдър! Ьовгюйе деер РАБ 'бе сесленир, Куртулурум дюшманларъмдан. Ьолюм иплерине доланмъштъм, Йъкъм селлери басмъштъ бени, Ьолюлер диярънън баларъ сармъштъ, Ьолюм тузакларъ чъкмъштъ каршъма. Съкънтъ ичинде РАБ 'бе якардъм, Ярдъма чаърдъм Танръм'ъ. Тапънаъндан сесими дуйду, Хайкъръшъм кулакларъна улаштъ. О заман йерйюзю сарсълъп салландъ, Титрейип сарсълдъ даларън темеллери, Чюнкю РАБ ьофкеленмишти. Бурнундан думан йюкселди, Азъндан кавуруджу атеш Ве корлар фъшкърдъ. Кара булута басарак Гьоклери яръп инди. Бир Керув 'а бинип учту, Рюзгар канатлар такарак хъзла гелди. Каранлъъ ьортюндю, Кара булутларъ кендине чардак яптъ. Варлъънън парълтъсъндан, Булутлардан долу ве корлар саврулуйорду. РАБ гьоклерден гюрледи, Дуйурду сесини Йюджелер Йюджеси, Долу ве алевли корларла. Савуруп окларънъ дюшманларънъ даъттъ, Шимшек чактърарак онларъ шашкъна чевирди. Денизин диби гьорюндю, Йерйюзюнюн темеллери ачъа чъктъ, я РАБ, Сенин азарламандан, Бурнундан чъкан гючлю солуктан. РАБ йукаръдан елини узатъп тутту, Чъкардъ бени дерин сулардан. Бени зорлу дюшманъмдан, Бенден нефрет еденлерден куртардъ, Чюнкю онлар бенден гючлюйдю. Фелакет гюнюмде каршъма дикилдилер, Ама РАБ бана дестек олду. Бени хузура кавуштурду, Куртардъ, чюнкю бенден хошнут калдъ. РАБ дорулуумун каршълъънъ верди, Бени темиз еллериме гьоре ьодюллендирди. Чюнкю РАБ 'бин йолунда йюрюдюм, Танръм'дан узаклашарак кьотюлюк япмадъм. О'нун бютюн илкелерини гьоз ьонюнде туттум, Куралларъндан айрълмадъм. О'нун гьозюнде кусурсуздум, Суч ишлемектен сакъндъм. Бу йюзден РАБ бени дорулуума Ве гьозюнде пак олан еллериме гьоре ьодюллендирди. Садък кулуна садакат гьостерир, Кусурсуз олана кусурсуз давранърсън. Пак оланла пак олур, Ерийе ери давранърсън. Алчакгьонюллюлери куртарър, Гурурлуларън башънъ еерсин. Ъшъъмън кайнаъ сенсин, я РАБ, Танръм! Каранлъъмъ айдънлатърсън. Дестеинле акънджълара салдърър, Сенинле сурларъ ашаръм, Танръм. Танръ'нън йолу кусурсуздур, РАБ 'бин сьозю аръдър. О кендисине съънан херкесин калканъдър. Вар мъ РАБ 'ден башка танръ? Танръмъз'дан башка кая вар мъ? Танръ бени гючле донатър, Йолуму кусурсуз кълар. Аяклар верди бана, гейиклеринки гиби, Дорукларда тутар бени. Бана савашмайъ ьоретти, Колларъмла тунч бир яйъ герейим дийе. Бана зафер калканънъ баъшларсън, Са елин дестеклер, Алчакгьонюллюлююн йюджелтир бени. Бастъъм йерлери генишлетирсин, Буркулмаз билеклерим. Ковалайъп йетиштим дюшманларъма, Хепси йок олмадан гери дьонмедим. Ездим онларъ, калкамаз олдулар, Аякларъмън алтъна серилдилер. Саваш ичин бени гючле донаттън, Бана башкалдъранларъ ьонюмде йере сердин. Дюшманларъмъ качмак зорунда бърактън, Бенден нефрет еденлери йок еттим. Ферят еттилер, ама куртаран чъкмадъ; РАБ 'би чаърдълар, ама О янът вермеди. Ездим онларъ, рюзгарън савурдуу тоза дьондюлер, Сокак чамуру гиби савуруп аттъм. Халкъмън чекишмелеринден бени куртардън, Улусларън ьондери яптън, Танъмадъъм халклар бана куллук едийор. Дуяр дуймаз сьозюмю динледилер, Ябанджълар бана ялтакландълар. Ябанджъларън бетлери бенизлери аттъ, Титрейерек чъктълар калелеринден. РАБ яшъйор! Каям'а ьовгюлер олсун! Йюджелсин куртаръджъм Танръ! О'дур ьоджюмю алан, Халкларъ бана баъмлъ кълан. Дюшманларъмдан куртарър, Башкалдъранлардан юстюн кълар бени, Зорбаларън елинден алър. Бунун ичин улуслар арасънда сана шюкредеджеим, я РАБ, Адънъ илахилерле ьоведжеим. РАБ кралънъ бюйюк заферлере улаштърър, Месхеттии крала, Давут'а ве сойуна Сонсуза дек севги гьостерир. Гьоклер Танръ'нън гьоркемини ачъкламакта, Гьоккуббе еллеринин есерини дуйурмакта. Гюн гюне сьоз сьойлер, Гедже геджейе билги верир. Не сьоз гечер орада, не де конушма, Сеслери дуйулмаз. Ама сеслери йерйюзюню долашър, Сьозлери дюнянън дьорт буджаъна улашър. Гюнеш ичин гьоклерде чадър курду Танръ. Гердектен чъкан гювейе бензер гюнеш, Кошуя чъкаджак атлет гиби севинир. Гьоюн бир уджундан чъкар, Ьобюр уджуна дьонер, Хичбир шей гизленмез съджаклъъндан. РАБ 'бин ясасъ йеткиндир, джана джан катар, РАБ 'бин буйрукларъ гювенилирдир, Саф адама билгелик верир, РАБ 'бин куралларъ дорудур, йюреи севиндирир, РАБ 'бин буйрукларъ аръдър, гьозлери айдънлатър. РАБ коркусу пактър, сонсуза дек калър, РАБ 'бин илкелери герчек, тамамен адилдир. Онлара алтъндан, бол миктарда саф алтъндан чок истек дуйулур, Онлар балдан, сюзме петек балъндан татлъдър. Уярърлар кулуну, Онлара уянларън ьодюлю бюйюктюр. Ким янлъшларънъ гьоребилир? Баъшла гьоремедиим кусурларъмъ, Билерек ишленен гюнахлардан кору кулуну, Изин верме бана егемен олмаларъна! О заман бюйюк исяндан узак, Кусурсуз олурум. Азъмдан чъкан сьозлер, Йюреимдеки дюшюнджелер, Кабул гьорсюн сенин ьонюнде, Я РАБ, каям, куртаръджъм беним! Съкънтълъ гюнюнде РАБ сени янътласън, Якуп'ун Танръсъ'нън адъ сени корусун! Ярдъм гьондерсин сана кутсал йерден, Сийон'дан дестек версин. Бютюн тахъл сунуларънъ анъмсасън, Якмалък сунуларънъ кабул етсин! Гьонлюндже версин сана, Бютюн тасаръларънъ герчеклештирсин! О заман заферини севинч чълъкларъйла кутлаяджаъз, Танръмъз'ън адъйла санджакларъмъзъ дикеджеиз. РАБ сенин бютюн дилеклерини йерине гетирсин. Шимди анладъм ки, РАБ месхеттии кралъ куртаръйор, Са елинин куртаръджъ гюджюйле Кутсал гьоклеринден она янът верийор. Базъларъ саваш арабаларъна, Базъларъ атларъна гювенир, Бизсе Танръмъз РАБ 'бин адъна гювенириз. Онлар чьокюйор, дюшюйорлар; Бизсе калкъйор, димдик дуруйоруз. Я РАБ, кралъ куртар! Янътла бизи сана якардъъмъз гюн! Я РАБ, крал севинийор гьостердиин гюдже. Севинчтен джошуйор вердиин заферле! Гьонлюнюн истедиини вердин, Азъндан чъкан дилеи гери чевирмедин. Ону гюзел армаанларла каршъладън, Башъна саф алтъндан тач койдун. Сенден яшам истеди, вердин она: Узун, сонсуз бир ьомюр. Саладъън заферле бюйюк йюджелие еришти, Ону гьоркем ве бюйюклюкле донаттън. Юзерине сюрекли берекет ядърдън, Варлъънла ону севиндже бодун. Чюнкю крал РАБ 'бе гювенир, Йюджелер Йюджеси'нин севгиси сайесинде сарсълмаз. Елин бютюн дюшманларъна еришеджек, Са елин сенден нефрет еденлере узанаджак. Ьофкелендиин ан, я РАБ, Къзгън фъръна дьондюреджексин онларъ; Газапла йутаджак, Атешле тюкетеджексин. Йок едеджексин чоджукларънъ йерйюзюнден, Сойларънъ инсанлар арасъндан. Дюзенлер курсалар сана, Алдатмая чалъшсалар, Йине де башарълъ оламазлар. Чюнкю съртларънъ дьондюреджексин, Яйънъ йюзлерине дору гериндже. Йюджелиини гьостер, я РАБ, гюджюнле! Езгилер сьойлейип илахилерле ьоведжеиз кудретини. Танръм, Танръм, бени неден терк еттин? Ничин бана ярдъм етмектен, Хайкъръшъма кулак вермектен узак дуруйорсун? Ей Танръм, гюндюз сесленийорум, янът вермийорсун, Гедже сесленийорум, йине рахат йок бана. Ойса сен кутсалсън, Исраил'ин ьовгюлери юзерине тахт куран сенсин. Сана гювендилер аталаръмъз, Сана даяндълар, онларъ куртардън. Сана якаръп куртулдулар, Сана гювендилер, алданмадълар. Ама бен инсан деил, топрак курдуйум, Инсанлар бени кючюмсюйор, халк хор гьорюйор. Бени гьорен херкес алай едийор, Сърътъп баш саллаярак дийорлар ки, „Съртънъ РАБ 'бе даядъ, куртарсън бакалъм ону, Мадем ону севийор, ярдъм етсин!“ Ойса бени ана рахминден чъкаран, Ана куджаъндайкен сана гювенмейи ьоретен сенсин. Доушумдан бери сана теслим едилдим, Ана рахминден бери Танръм сенсин. Бенден узак дурма! Чюнкю съкънтъ янъбашъмда, Ярдъм едеджек кимсе йок. Боалар кушатъйор бени, Азгън Башан боаларъ саръйор чевреми. Кюкрейерек авънъ парчалаян асланлар гиби Аъзларънъ ачъйорлар бана. Су гиби дьокюлюйорум, Бютюн кемиклерим ойнакларъндан чъкъйор; Йюреим балмуму гиби ичимде ерийор. Гюджюм чьомлек парчасъ гиби куруду, Дилим дамаъма япъшъйор; Бени ьолюм топраъна ятърдън. Кьопеклер кушатъйор бени, Кьотюлер сюрюсю чевреми саръйор, Еллерими, аякларъмъ делийорлар. Бютюн кемиклерими саяр олдум, Гьозлерини дикмиш, бана бакъйорлар. Гийсилерими араларънда пайлашъйор, Елбисем ичин кура чекийорлар. Ама сен, я РАБ, узак дурма; Ей гюджюм беним, ярдъмъма кош! Джанъмъ кълъчтан, Бириджик хаятъмъ кьопеин пенчесинден куртар! Куртар бени асланън азъндан, Ябан ьокюзлеринин бойнузундан. Янът вер бана! Адънъ кардешлериме дуйурайъм, Топлулуун ортасънда сана ьовгюлер сунайъм: Ей сизлер, РАБ 'ден корканлар, О'на ьовгюлер сунун! Ей Якуп сойу, О'ну йюджелтин! Ей Исраил сойу, О'на сайгъ гьостерин! Чюнкю О мазлумун чектии съкънтъйъ хафифе алмадъ, Ондан тиксинмеди, йюз чевирмеди; Кендисини ярдъма чаърдъънда она кулак верди. Ьовгю конум сен оладжаксън бюйюк топлулукта, Сенден корканларън ьонюнде йерине гетиреджеим адакларъмъ. Йоксуллар йийип дояджак, РАБ 'бе йьонеленлер О'на ьовгю сунаджак. Сонсуза дек ьомрюнюз тюкенмесин! Йерйюзюнюн дьорт буджаъ анъмсайъп РАБ 'бе дьонеджек, Улусларън бютюн сойларъ О'нун ьонюнде йере капанаджак. Чюнкю егеменлик РАБ 'биндир, Улусларъ О йьонетир. Йерйюзюндеки бютюн зенгинлер дояджак Ве О'нун ьонюнде йере капанаджак, Топраа гиденлер, Ьолюмлерине енгел оламаянлар, Еиледжеклер О'нун ьонюнде. Геледжек кушаклар О'на куллук едеджек, Раб йени кушаклара анлатъладжак. О'нун куртаръшънъ, „Раб яптъ бунларъ“ дийерек, Хенюз домамъш бир халка дуйураджаклар. РАБ чобанъмдър, Ексиим олмаз. Бени йемйешил чайърларда ятърър, Сакин суларън къйъсъна гьотюрюр. Ичими тазелер, Адъ уруна бана дору йолларда ьонджюлюк едер. Каранлък ьолюм вадисинден гечсем биле, Кьотюлюктен коркмам. Чюнкю сен бенимлесин. Чомаън, денеин гювен верир бана. Дюшманларъмън ьонюнде бана софра курарсън, Башъма я сюрерсин, Кясем ташъйор. Ьомрюм бойунджа ялнъз ийилик ве севги излейеджек бени, Хеп РАБ 'бин евинде отураджаъм. РАБ 'биндир йерйюзю ве ичиндеки хер шей, Дюня ве юзеринде яшаянлар; Чюнкю О'дур денизлер юзеринде ону куран, Сулар юзеринде дурдуран. РАБ 'бин даъна ким чъкабилир, Кутсал йеринде ким дурабилир? Еллери пак, йюреи темиз олан, Гьонлюню путлара каптърмаян, Ялан йере ант ичмейен. РАБ кутсар бьойлесини, Куртаръджъсъ Танръ аклар. О'на йьонеленлер, Якуп'ун Танръсъ'нън йюзюню араянлар Иште бьойледир. Калдърън башънъзъ, ей капълар! Ачълън, ей ески капълар! Йюдже Крал гирсин ичери! Кимдир бу Йюдже Крал? О РАБ 'дир, гючлю ве йиит, Савашта йиит олан РАБ. Калдърън башънъзъ, ей капълар! Ачълън, ей ески капълар! Йюдже Крал гирсин ичери! Кимдир бу Йюдже Крал? Хер Шейе Егемен РАБ 'дир бу Йюдже Крал! Я РАБ, бютюн варлъъмла сана яклашъйорум, Ей Танръм, сана гювенийорум, утандърма бени, Дюшманларъм зафер кахкахасъ атмасън! Сана умут балаян хич кимсе утанджа дюшмез; Неденсиз хаинлик еденлер утанър. Я РАБ, йолларънъ бана ьорет, Йьонлерини билдир. Бана герчек йолунда ьонджюлюк ет, еит бени; Чюнкю бени куртаран Танръ сенсин. Бютюн гюн умудум сенде. Я РАБ, севедженлиини ве севгини анъмса; Чюнкю онлар ьонджесизликтен бери айнъдър. Генчлик гюнахларъмъ, исянларъмъ анъмсама, Севгине гьоре анъмса бени, Чюнкю сен ийисин, я РАБ. РАБ ийи ве дорудур, Онун ичин гюнахкярлара йол гьостерир. Алчакгьонюллюлере адалет йолунда ьонджюлюк едер, Кенди йолуну ьоретир онлара. РАБ 'бин бютюн йолларъ севги ве садакате даянър Антлашмасъндаки буйруклара уянлар ичин. Я РАБ, адън уруна Сучуму баъшла, чюнкю сучум бюйюк. Ким РАБ 'ден коркарса, РАБ она сечеджеи йолу гьостерир. Гьоненч ичинде яшаяджак о инсан, Сойу юлкейи сахипленеджек. РАБ кендисинден корканларла пайлашър съррънъ, Онлара ачъклар антлашмасънъ. Гьозлерим хеп РАБ 'дедир, Чюнкю аякларъмъ адан О чъкарър. Халиме бак, лютфет бана; Чюнкю гарип ве мазлумум. Йюреимдеки съкънтълар артъйор, Куртар бени дертлеримден! Юзюнтюме, аджъларъма бак, Бютюн гюнахларъмъ баъшла! Дюшманларъма бак, не кадар чоалдълар, Насъл да бенден нефрет едийорлар! Джанъмъ кору, куртар бени! Хаял къръклъъна уратма, чюнкю сана съънъйорум! Дюрюстлюк, дорулук корусун бени, Чюнкю умудум сендедир. Ей Танръ, куртар Исраил'и Бютюн съкънтъларъндан! Бени хаклъ чъкар, я РАБ, Чюнкю дюрюст бир яшам сюрдюм; Сарсълмадан РАБ 'бе гювендим. Дене бени, я РАБ, съна; Дуйгуларъмъ, дюшюнджелерими йокла. Чюнкю севгини хеп гьоз ьонюнде тутуйор, Сенин герчеини яшъйорум бен. Яланджъларла отурмам, Икийюзлюлерин суйуна гитмем. Кьотюлюк япанлар топлулуундан нефрет едерим, Фесатчъларън арасъна гирмем. Сучсузлууму гьостермек ичин еллерими йъкар, Сунаънън чевресинде дьонерим, я РАБ, Йюксек сесле шюкранъмъ дуйурмак Ве бютюн харикаларънъ анлатмак ичин. Северим, я РАБ, яшадъън еви, Гьоркеминин булундуу йери. Гюнахкярларън, Ели канлъ адамларън янъсъра джанъмъ алма. Онларън еллери кьотюлюк алетидир, Са еллери рюшвет долудур. Ама бен дюрюст яшаръм, Куртар бени, лютфет бана! Аяъм емин йерде дуруйор. Топлулук ичинде сана ьовгюлер сунаджаъм, я РАБ. РАБ беним ъшъъм, куртулушумдур, Кимседен коркмам. РАБ яшамъмън калесидир, Кимседен йълмам. Хасъмларъм, дюшманларъм олан кьотюлер, Бени йутмак ичин юзериме гелиркен Тьокезлейип дюшерлер. Каршъмда бир орду конакласа, Кълъм къпърдамаз, Бана каршъ саваш ачълса, Йине гювеними йитирмем. РАБ 'ден тек дилеим, тек истеим шу: РАБ 'бин гюзеллиини сейретмек, Тапънаънда О'на хайран олмак ичин Ьомрюмюн бютюн гюнлерини О'нун евинде гечирмек. Чюнкю О кьотю гюнде бени чардаънда гизлейеджек, Чадърънън емин йеринде саклаяджак, Йюксек бир кая юзерине чъкараджак бени. О заман чевреми саран дюшманларъма каршъ Башъм йукаръ калкаджак, Севинчле хайкърарак курбанлар сунаджаъм О'нун чадърънда, О'ну езгилерле, илахилерле ьоведжеим. Сана якаръйорум, я РАБ, кулак вер сесиме, Лютфет, янътла бени! Я РАБ, ичимден бир сес дуйдум: „Йюзюмю ара!“ дедин, Иште йюзюню аръйорум. Йюзюню бенден гизлеме, Кулуну ьофкейле гери чевирме! Бана хеп ярдъмджъ олдун; Бъракма, терк етме бени, Ей бени куртаран Танръ! Аннемле бабам бени терк етселер биле, РАБ бени кабул едер. Я РАБ, йолуну ьорет бана, Дюшманларъма каршъ Дюз йолда бана ьонджюлюк ет. Бени хасъмларъмън кейфине бъракма, Чюнкю яланджъ танъклар дикилийор каршъма, Аъзларъ шиддет сачъйор. Яшам диярънда РАБ 'бин ийилиини гьореджеимден кушкум йок. Умудуну РАБ 'бе бала, Гючлю ве йюрекли ол; Умудуну РАБ 'бе бала! Я РАБ, сана якаръйорум, Каям беним, кулак тъкама сесиме; Чюнкю сен сессиз калърсан, Ьолюм чукуруна инен ьолюлере дьонерим бен. Сени ярдъма чаърдъъмда, Еллерими кутсал конутуна дору ачтъъмда, Кулак вер ялваръшларъма. Бени кьотюлерле, хаксъзлък япанларла Айнъ кефейе койуп джезаландърма. Онлар комшуларъйла достча конушур, Ама йюреклеринде кьотюлюк беслерлер. Ейлемлерине, яптъкларъ кьотюлюклере гьоре онларъ янътла; Яптъкларънън, хак еттиклеринин каршълъънъ вер. Онлар РАБ 'бин яптъкларъна, Еллеринин есерине ьонем вермезлер; Бу йюзден РАБ онларъ йъкаджак, Бир даха аяа калдърмаяджак. РАБ 'бе ьовгюлер олсун! Чюнкю ялваръшъмъ дуйду. РАБ беним гюджюм, калканъмдър, О'на йюректен гювенийор ве ярдъм гьорюйорум. Йюреим джошуйор, Езгилеримле О'на шюкредийорум. РАБ халкънън гюджюдюр, Месхеттии кралън зафер калесидир. Халкънъ куртар, кенди халкънъ кутса; Чобанлък ет онлара, сюрекли дестек ол! Ей илахи варлъклар, РАБ 'би ьовюн, РАБ 'бин гюджюню, йюджелиини ьовюн, РАБ 'бин гьоркемини адъна ярашър бичимде ьовюн, Кутсал гийсилер ичинде РАБ 'бе тапънън! РАБ 'бин сеси сулара хюкмедийор, Йюдже Танръ гюрлюйор, РАБ енгин сулара хюкмедийор. РАБ 'бин сеси гючлюдюр, РАБ 'бин сеси гьоркемлидир. РАБ 'бин сеси седир аачларънъ кърар, Любнан седирлерини парчалар. Любнан'ъ бузаъ гиби, Сирйон Даъ'нъ ябанъл ьокюз яврусу гиби съчратър. РАБ 'бин сеси шимшек гиби чакар, РАБ 'бин сеси чьолю титретир, РАБ Кадеш Чьолю'ню сарсар. РАБ 'бин сеси гейиклери доуртур, Орманларъ чъплак бъракър. О'нун тапънаънда херкес „Йюджесин!“ дийе хайкърър. РАБ туфан юстюнде тахт курду, О сонсуза дек крал каладжак. РАБ халкъна гюч верир, Халкънъ есенликле кутсар! Сени йюджелтмек истийорум, я РАБ, Чюнкю бени куртардън, Дюшманларъмъ бана гюлдюрмедин. Я РАБ Танръм, Сана якардъм, бана шифа вердин. Я РАБ, бени ьолюлер дияръндан чъкардън, Яшам вердин бана, ьолюм чукуруна дюшюрмедин. Ей РАБ 'бин садък кулларъ, О'ну илахилерле ьовюн, Кутсаллъънъ анарак О'на шюкредин. Чюнкю ьофкеси бир ан сюрер, Лютфу исе бир ьомюр; Гьозяшларънъз белки бир гедже акар, Ама сабахла севинч доар. Хузур дуйунджа дедим ки, „Асла сарсълмаяджаъм!“ Я РАБ, лютфунла бени гючлю бир да гиби Сарсълмаз кълдън; Ама сен йюзюню гизлейиндже, Дехшете дюштюм. Я РАБ, сана сесленийорум, Раб'бе ялваръйорум: „Не яраръ олур сенин ичин дьокюлен канъмън, Ьолюм чукуруна инерсем? Топрак сана ьовгюлер сунар мъ, Сенин садакатини илан едер ми? Динле, я РАБ, аджъ бана; Ярдъмджъм ол, я РАБ!“ Ясъмъ шенлие дьондюрдюн, Чулуму чъкаръп бени севинчле кушаттън. Ьойле ки, гьонлюм сени илахилерле ьовсюн, сусмасън! Я РАБ Танръм, сана сюрекли шюкредеджеим. Я РАБ, сана съънъйорум. Утандърма бени хичбир заман! Адалетинле куртар бени! Кулак вер бана, Чабук йетиш, куртар бени; Бир кая ол бана съънмам ичин, Гючлю бир кале ол куртулмам ичин! Мадем каям ве калем сенсин, Ьонджюлюк ет, йол гьостер бана Кенди адън уруна. Бана курдукларъ тузактан узак тут бени, Чюнкю съънаъм сенсин. Рухуму еллерине бъракъйорум, Я РАБ, садък Танръ, куртар бени. Деерсиз путлара бел балаянлардан тиксинирим, РАБ 'бе гювенирим бен. Садакатинден ьотюрю севинип джошаджаъм, Чюнкю дюшкюн халими гьорюйор, Чектиим съкънтъларъ билийорсун, Бени дюшман елине дюшюрмедин, Бастъъм йерлери генишлеттин. Аджъ бана, я РАБ, съкънтъдайъм, Юзюнтю гьозюмю, джанъмъ, ичими кемирийор. Ьомрюм аджъйла, Йълларъм инилтийле тюкенийор, Сучумдан ьотюрю гюджюм зайъфлъйор, Кемиклерим ерийор. Дюшманларъм йюзюнден резил олдум, Ьозелликле комшуларъма. Танъдъкларъма дехшет салар олдум; Бени сокакта гьоренлер бенден качар олду. Гьонюлден чъкмъш бир ьолю гиби унутулдум, Кърълмъш бир чьомлее дьондюм. Бирчоунун фъсълдаштъънъ дуйуйорум, Хер йер дехшет ичинде, Бана каршъ анлаштълар, Джанъмъ алмак ичин дюзен курдулар. Ама бен сана гювенийорум, я РАБ, „Танръм сенсин!“ дийорум. Хаятъм сенин елинде, Куртар бени дюшманларъмън пенчесинден, Ардъма дюшенлерден. Йюзюн кулуну айдънлатсън, Севги гьостер, куртар бени! Утандърма бени, я РАБ, сана сесленийорум; Кьотюлер утансън, ьолюлер диярънда сеслери кесилсин. Суссун о яланджъ дудаклар; Дору инсана каршъ Гурурла, тепеден бакарак, Кючюмсейерек конушан дудаклар. Ийилиин не бюйюктюр, я РАБ, Ону сенден корканлар ичин сакларсън, Херкесин гьозю ьонюнде, Сана съънанлара ийи давранърсън. Инсанларън дюзенлерине каршъ, Коруйуджу хузурунла юзерлерине канат герерсин; Салдърган диллере каршъ Онларъ чардаънда гизлерсин. РАБ 'бе ьовгюлер олсун, Кушатълмъш бир кентте Севгисини бана харика бичимде гьостерди. Телаш ичинде демиштим ки, „Хузурундан атълдъм!“ Ама ярдъма чаърънджа сени, Ялваръшъмъ ишиттин. РАБ 'би севин, ей О'нун садък кулларъ! РАБ кендисине балъ оланларъ корур, Бюйюклененлерин исе тюмюйле хаккъндан гелир. Ей РАБ 'бе умут балаянлар, Гючлю ве йюрекли олун! Не мутлу исянъ баъшланан, Гюнахъ ьортюлен инсана! Сучу РАБ тарафъндан сайълмаян, Рухунда хиле булунмаян инсана не мутлу! Сустуум сюредже Кемиклерим ериди, Гюн бойу инлемектен. Чюнкю гедже гюндюз Елин юзеримде аърлаштъ. Дерманъм тюкенди яз съджаънда гиби. Гюнахъмъ ачъкладъм сана, Сучуму гизлемедим. „ РАБ 'бе исянъмъ итираф едеджеим“ дейиндже, Гюнахъмъ, сучуму баъшладън. Бу неденле хер садък кулун Улашълър олдуун заман сана дуа етсин. Енгин сулар ташса биле она еришемез. Съънаъм сенсин, Бени съкънтъдан корур, Чевреми куртулуш илахилерийле кушатърсън. Еитеджеим сени, гидеджеин йолу гьостереджеим, Ьоют вереджеим сана, Гьозюм сендедир. Ат я да катър гиби анлайъшсъз олмайън; Онларъ идаре етмек ичин гем ве дизгин герекир, Йокса сана яклашмазлар. Кьотюлерин аджъсъ чоктур, Ама РАБ 'бе гювененлери О'нун севгиси кушатър. Ей дору инсанлар, севинч кайнаънъз РАБ олсун, джошун; Ей йюреи темиз оланлар, Хепиниз севинч чълъкларъ атън! Ей дору инсанлар, РАБ 'бе севинчле хайкърън! Дюрюстлере О'ну ьовмек ярашър. Лир чаларак РАБ 'бе шюкредин, Он телли ченк ешлиинде О'ну илахилерле ьовюн. О'на йени бир езги сьойлейин, Севинч чълъкларъйла сазънъзъ конуштурун. Чюнкю РАБ 'бин сьозю дорудур, Хер иши садакатле япар. Дорулуу, адалети север, РАБ 'бин севгиси йерйюзюню долдурур. Гьоклер РАБ 'бин сьозюйле, Гьок джисимлери азъндан чъкан солукла яратълдъ. Дениз суларънъ бир арая топлар, Енгин суларъ амбарлара деполар. Бютюн йерйюзю РАБ 'ден корксун, Дюняда яшаян херкес О'на сайгъ дуйсун. Чюнкю О сьойлейиндже, хер шей вар олду; О буйурунджа, хер шей белирди. РАБ улусларън планларънъ бозар, Халкларън тасаръларънъ боша чъкарър. Ама РАБ 'бин планларъ сонсуза дек сюрер, Йюреиндеки тасарълар кушаклар бойунджа деишмез. Не мутлу Танръсъ РАБ олан улуса, Кендиси ичин сечтии халка! РАБ гьоклерден бакар, Бютюн инсанларъ гьорюр. Отурдуу йерден, Йерйюзюнде яшаян херкеси гьозлер. Херкесин йюреини яратан, Яптъкларъ хер шейи тартан О'дур. Не бюйюк ордуларъйла зафер казанан крал вар, Не де бюйюк гюджюйле куртулан йиит. Зафер ичин ат бош бир умуттур, Бюйюк гюджюне каршън кимсейи куртарамаз. Ама РАБ 'бин гьозю кендисинден корканларън, Севгисине умут балаянларън юзериндедир; Бьойледже онларъ ьолюмден куртарър, Кътлъкта яшамаларънъ салар. Умудумуз РАБ 'дедир, Ярдъмджъмъз, калканъмъз О'дур. О'нда севинч булур йюреимиз, Чюнкю О'нун кутсал адъна гювенириз. Мадем умудумуз сенде, Севгин юзеримизде олсун, я РАБ! Хер заман РАБ 'бе ьовгюлер сунаджаъм, Ьовгюсю дилимден дюшмейеджек. РАБ 'ле ьовюнюрюм, Мазлумлар ишитип севинсин! Бенимле бирликте РАБ 'бин бюйюклююню дуйурун, Адънъ бирликте йюджелтелим. РАБ 'бе йьонелдим, янът верди бана, Бютюн коркуларъмдан куртардъ бени. О'на баканларън йюзю ъшъл ъшъл парлар, Йюзлери утанчтан къзармаз. Бу мазлум якардъ, РАБ дуйду, Бютюн съкънтъларъндан куртардъ ону. РАБ 'бин мелеи О'ндан корканларън чевресине ордугах курар, Куртарър онларъ. Тадън да гьорюн, РАБ не ийидир, Не мутлу О'на съънан адама! РАБ 'ден коркун, ей О'нун кутсалларъ, Чюнкю О'ндан корканън ексии олмаз. Генч асланлар биле ач ве мухтач олур; Ама РАБ 'бе йьонеленлерден хичбир ийилик есиргенмез. Гелин, ей чоджуклар, динлейин бени: Сизе РАБ коркусуну ьоретейим. Ким яшамдан зевк алмак, Ийи гюнлер гьормек истийорса, Дилини кьотюлюктен, Дудакларънъ яландан узак тутсун. Кьотюлюктен сакънън, ийилик япън; Есенлии амачлайън, ардънджа гидин. РАБ 'бин гьозлери дору кишилерин юзериндедир, Кулакларъ онларън якаръшъна ачъктър. РАБ кьотюлюк япанлара каршъдър, Онларън анъсънъ йерйюзюнден силер. Дорулар якарър, РАБ дуяр; Бютюн съкънтъларъндан куртарър онларъ. РАБ гьонлю къръклара якъндър, Руху езиклери куртарър. Дорунун дертлери чоктур, Ама РАБ хепсинден куртарър ону. Бютюн кемиклерини корур, Хичбири кърълмаз. Кьотю инсанън сону кьотюлюкле битер, Джезасънъ булур дорулардан нефрет еденлер. РАБ кулларънъ куртарър, О'на съънанларън хичбири джеза гьормез. Я РАБ, бенимле урашанларла сен ураш, Бенимле савашанларла сен саваш! Ал кючюк калканла бюйюк калканъ, Ярдъмъма кош! Калдър мъзраънъ, каргънъ бени ковалаянлара, „Сени бен куртаръръм“ де бана! Джанъма кастеденлер утанъп резил олсун! Утанчла гери чекилсин бана кьотюлюк дюшюненлер! Рюзгарън сюрюкледии саман чьопюне дьонсюнлер, РАБ 'бин мелеи артларъна дюшсюн! Каранлък ве кайган олсун йолларъ, РАБ 'бин мелеи коваласън онларъ! Мадем неден йоккен бана гизли алар курдулар, Неденсиз чукур каздълар, Башларъна хаберсиз фелакет гелсин, Гизледиклери аа кендилери тутулсун, Фелакете урасънлар. О заман РАБ 'де севинч буладжаъм, Бени куртардъъ ичин джошаджаъм. Бютюн варлъъмла шьойле дийеджеим: „Сенин гибиси вар мъ, я РАБ, Мазлуму зорбанън елинден, Мазлуму ве йоксулу сойгунджудан куртаран?“ Кьотю нийетли танъклар тюрюйор, Билмедиим конуларъ соруйорлар. Ийилииме каршъ кьотюлюк едийор, Ялнъзлъа итийорлар бени. Ама бен сенделейиндже топланъп севиндилер, Топландъ бана каршъ танъмадъъм алчаклар, Дурмадан дидикледилер бени. Танрътанъмаз, алайджъ сойтарълар гиби, Диш гъджърдаттълар бана. Не замана дек сейирджи каладжаксън, я Раб? Куртар джанъмъ бунларън салдъръсъндан, Хаятъмъ бу генч асланлардан! Бюйюк топлантъда сана шюкюрлер сунаджаъм, Калабалъън ортасънда сана ьовгюлер дизеджеим. Севинмесин бош йере бана дюшман оланлар, Гьоз кърпмасънлар бирбирлерине Неденсиз бенден нефрет еденлер. Чюнкю баръш сьозюню етмез онлар, Курназджа дюзен курарлар юлкенин сакин инсанларъна. Бени сучламак ичин аъзларънъ ардъна кадар ачтълар: „Ох! Ох!“ дийорлар, „Иште кенди гьозюмюзле гьордюк яптъкларънъ!“ Олуп битени сен де гьордюн, я РАБ, сессиз калма, Я Раб, бенден узак дурма! Уян, калк савун бени, Ураш хаккъм ичин, ей Танръм ве Раб'бим! Адалетин уярънджа хаклъ чъкар бени, я РАБ, Танръм беним! Гюлмесинлер халиме! Демесинлер ичлеринден: „Ох! Иште буйду дилеимиз!“, Конушмасънлар ардъмдан: „Йедик башънъ!“ дийе. Утансън кьотю халиме севиненлер, Къзарсън йюзлери хепсинин; Гурурла каршъма дикиленлер Утанджа, резалете бюрюнсюн. Беним хаклъ чъкмамъ истейенлер, Севинч чълъкларъ атъп джошсунлар; Шьойле десинлер сюрекли: „Кулунун есенлиинден хошланан РАБ йюджелсин!“ О заман гюн бойу адалетин, Ьовгюлерин дилимден дюшмейеджек. Гюнах фъсълдар кьотю инсана, Йюреинин дибинден: Танръ коркусу йоктур онда. Кендини ьойле беенмиш ки, Сучуну гьормез, ондан тиксинмез. Азъндан кьотюлюк ве ялан акар, Акълланмактан, ийилик япмактан вазгечмиш. Ятаънда биле фесат дюшюнюр, Олумсуз йолда диренир, реддетмез кьотюлюю. Я РАБ, севгин гьоклере, Садакатин гьокйюзюне еришир. Дорулуун улу далара бензер, Адалетин учсуз буджаксъз енгинлере. Инсанъ да, хайванъ да коруян сенсин, я РАБ. Севгин не деерли, ей Танръ! Канатларънън гьолгесине съънър инсанолу. Евиндеки боллуа доярлар, Зевклеринин ърмаъндан ичирирсин онлара. Чюнкю яшам кайнаъ сенсин, Сенин ъшъънла айдънланъръз. Сюрекли гьостер Сени танъянлара севгини, Йюреи темиз оланлара дорулууну. Гурурлунун аяъ бана вармасън, Кьотюлерин ели бени ковмасън. Кьотюлюк япанлар ораджъкта дюштюлер, Йъкълдълар, калкамазлар артък. Кьотюлюк еденлере къзъп юзюлме, Суч ишлейенлере ьозенме! Чюнкю онлар от гиби хемен соладжак, Йешил битки гиби куруйуп гидеджек. Сен РАБ 'бе гювен, ийилик яп, Юлкеде отур, садакатле чалъш. РАБ 'ден зевк ал, О сенин йюреинин дилеклерини йерине гетиреджектир. Хер шейи РАБ 'бе бърак, О'на гювен, О герекени япар. О сенин дорулууну ъшък гиби, Хаккънъ ьоле гюнеши гиби Айдънлъа чъкарър. РАБ 'бин ьонюнде сакин дур, сабърла бекле; Къзъп юзюлме иши йолунда оланлара, Кьотю амачларъна кавушанлара. Къзмактан качън, бърак ьофкейи, Юзюлме, ялнъз кьотюлюе сюрюклер бу сени. Чюнкю кьотюлерин кьокю казънаджак, Ама РАБ 'бе умут балаянлар юлкейи мирас аладжак. Якънда кьотюнюн сону геледжек, Йерини арасан да булунмаяджак. Ама алчакгьонюллюлер юлкейи мирас аладжак, Дерин бир хузурун зевкини тададжак. Кьотю инсан дору инсана дюзен курар, Диш гъджърдатър. Ама Раб кьотюйе гюлер, Чюнкю билир онун сонунун гелдиини. Кълъч чекти кьотюлер, яйларънъ герди, Мазлуму, йоксулу йъкмак, Дору йолда оланларъ ьолдюрмек ичин. Ама кълъчларъ кенди йюреклерине сапланаджак, Яйларъ къръладжак. Дорунун азъджък варлъъ, Пек чок кьотюнюн серветинден ийидир. Чюнкю кьотюлерин гюджю къръладжак, Ама дорулара РАБ дестек оладжак. РАБ йеткинлерин хер гюнюню гьозетир, Онларън мирасъ сонсуза дек сюреджек. Кьотю гюнде утанмаяджаклар, Кътлъкта карънларъ дояджак. Ама кьотюлер йъкъма ураяджак; РАБ 'бин дюшманларъ кър чичеклери гиби куруйуп гидеджек, Думан гиби даълъп йок оладжак. Кьотюлер ьодюнч алър, гери вермез; Доруларса джьомертче верир. РАБ 'бин кутсадъъ инсанлар юлкейи мирас аладжак, Ланетледии инсанларън кьокю казънаджак. РАБ инсана салам адъм аттърър, Инсанън йолундан хошнут олурса. Дюшсе биле йъкълмаз инсан, Чюнкю елинден тутан РАБ 'дир. Генчтим, ьомрюм тюкенди, Ама хич гьормедим дору инсанън терк едилдиини, Сойунун екмек дилендиини. О хеп джьомертче ьодюнч верир, Сойу кутсанър. Кьотюлюктен кач, ийилик яп; Сонсуз яшама кавушурсун. Чюнкю РАБ доруйу север, Садък кулларънъ терк етмез. Онлар сонсуза дек корунаджак, Кьотюлеринсе кьокю казънаджак. Дорулар юлкейи мирас аладжак, Орада сонсуза дек яшаяджак. Дорунун азъндан билгелик акар, Дилинден адалет дамлар. Танръсъ'нън ясасъ йюреиндедир, Аякларъ каймаз. Кьотю, доруя пусу курар, Ону ьолдюрмейе чалъшър. Ама РАБ ону кьотюнюн елине дюшюрмез, Яргъланъркен махкум етмез. РАБ 'бе умут бала, О'нун йолуну тут, Юлкейи мирас алмак юзере сени йюкселтеджектир. Кьотюлерин кьокюнюн казъндъънъ гьореджексин. Кьотю ве аджъмасъз адамъ гьордюм, Илк дикилдии топракта йешерен аач гиби Дал будак салъйорду; Гечип гитти, йок олду, Арадъм, булунмаз олду. Йеткин адамъ гьозле, дору адама бак, Чюнкю ярънлар баръшсевериндир. Ама башкалдъранларън хепси йок оладжак, Кьотюлерин кьокю казънаджак. Доруларън куртулушу РАБ 'ден гелир, Съкънтълъ гюнде онлара кале олур. РАБ онлара ярдъм едер, куртарър онларъ, Кьотюлерин елинден алъп ьозгюр кълар, Чюнкю кендисине съънърлар. Я РАБ, ьофкеленип азарлама бени, Газапла йола гетирме! Окларън ичиме сапландъ, Елин юзериме инди. Ьофкен йюзюнден салъъм бозулду, Гюнахъм йюзюнден рахатъм качтъ. Чюнкю сучларъм башъмдан аштъ, Ташънмаз бир йюк гиби съртъмда аърлаштъ. Акълсъзлъъм йюзюнден Яраларъм иренч, иринли. Еилдим, ики бюклюм олдум, Гюн бойу яслъ долашъйорум. Чюнкю белим атеш ичинде, Салъъм бозук. Тюкендим, езилдим алабилдиине, Инлийорум йюреимин аджъсъндан. Я Раб, бютюн ьозлемлерими билирсин, Инилтилерим сенден гизли деил. Йюреим чарпъйор, гюджюм тюкенийор, Гьозлеримин фери биле сьондю. Ешим достум качар олду дердимден, Якънларъм узак дуруйор бенден. Джанъма сусаянлар бана тузак куруйор, Зараръмъ истейенлер куйуму казъйор, Гюн бойу хилелер дюшюнюйорлар. Ама бен бир саър гиби дуймуйорум, Бир дилсиз гиби азъмъ ачмъйорум; Дуймаз, Азънда янът булунмаз бир адама дьондюм. Умудум сенде, я РАБ, Сен янътлаяджаксън, я Раб, Танръм беним! Чюнкю дуа едийорум: „Халиме севинмесинлер, Аяъм кайънджа бьобюрленмесинлер!“ Дюшмек юзерейим, Аджъм хеп ичимде. Сучуму итираф едийорум, Гюнахъм йюзюнден кайгъланъйорум. Ама дюшманларъм гючлю ве динч, Йок йере бенден нефрет еденлер чок. Ийилие каршъ кьотюлюк япанлар бана каршъ чъкар, Ийилиин пешинде олдуум ичин. Бени терк етме, я РАБ! Ей Танръм, бенден узак дурма! Ярдъмъма кош, Я Раб, куртулушум беним! Карар вердим: „Адъмларъма диккат едеджеим, Дилими гюнахтан сакънаджаъм; Каршъмда кьотю бири олдукча, Азъма гем вураджаъм.“ Дилими тутуп сустум, Хеп качъндъм конушмактан, яраръ олса биле. Аджъм алевленди, Йюреим тутушту ичимде, Атеш алдъ дерин дерин дюшюнюркен, Шу сьозлер дьокюлдю дилимден: „Билдир бана, я РАБ, сонуму, Сайълъ гюнлерими; Билейим ьомрюмюн не кадар къса олдууну! Ялнъз бир каръш ьомюр вердин бана, Хич калър хаятъм сенин ьонюнде. Хер инсан бир солуктур садедже, Ен гючлю чаънда биле. „Бир гьолге гиби долашър инсан, Бош йере чърпънър, Мал бириктирир, киме каладжаънъ билмеден. „Не беклейебилирим шимди, я Раб? Умудум сенде. Куртар бени бютюн исянларъмдан, Апталларън хакаретине изин верме. Сустум, ачмаяджаъм азъмъ; Чюнкю сенсин буну япан. Узаклаштър юзеримден йумрукларънъ, Токадънън алтънда махволдум. Сен инсанъ сучундан ьотюрю Азарлаярак йола гетирирсин, Гюве гиби тюкетирсин севдии шейлери. Хер инсан бир солуктур садедже. „Дуамъ ишит, я РАБ, Кулак вер якаръшъма, Гьозяшларъма кайътсъз калма! Чюнкю бен бир гарибим сенин янънда, Бир ябанджъ, аталаръм гиби. Узаклаштър юзеримден бакъшларънъ, Гьочюп йок олмадан мутлу олайъм!“ РАБ 'би сабърла бекледим; Бана йьонелип якаръшъмъ дуйду. Ьолюм чукурундан, Балчъктан чъкардъ бени, Аякларъмъ кая юзеринде тутту, Каймаяйъм дийе. Азъма йени бир езги, Танръмъз'а бир ьовгю илахиси койду. Чокларъ гьорюп коркаджак Ве РАБ 'бе гювенеджеклер. Не мутлу РАБ 'бе гювенен инсана, Гурурлуя, ялана сапана илги дуймаяна. Я РАБ, Танръм, Харикаларън, дюшюнджелерин не чоктур бизим ичин; Сана еш кошулмаз! Дуйурмак, анлатмак истесем яптъкларънъ, Саймакла битмез. Курбандан, сунудан хошнут олмадън, Ама кулакларъмъ ачтън. Якмалък суну, гюнах сунусу да истемедин. Бюйюк топлантъда мюжделерим сенин заферини, Сьозюмю есиргемем, Я РАБ, билдиин гиби! Заферини ичимде гизлемем, Балълъънъ ве куртаръшънъ дуйурурум, Севгини, садакатини сакламам бюйюк топлулуктан. Я РАБ, есиргеме севедженлиини бенден! Севгин, садакатин хеп корусун бени! Сайъсъз белалар чевреми сардъ, Сучларъм бана йетишти, ьонюмю гьоремийорум; Башъмдаки сачлардан даха чоклар, Чаресиз калдъм. Не олур, я РАБ, куртар бени! Ярдъмъма кош, я РАБ! Утансън джанъмъ алмая чалъшанлар, Йюзлери къзарсън! Гери дьонсюн зараръмъ истейенлер, Резил олсунлар! Бана, „Ох! Ох!“ чекенлер Дехшете дюшсюн утанчларъндан! Сенде неше ве севинч булсун Бютюн сана йьонеленлер! „ РАБ йюджедир!“ десин хеп Сенин куртаръшънъ ьозлейенлер! Бенсе мазлум ве йоксулум, Дюшюн бени, я Раб. Ярдъмджъм ве куртаръджъм сенсин, Геч калма, ей Танръм! Не мутлу йоксулу дюшюнене! РАБ куртарър ону кьотю гюнде. Корур РАБ, яшатър ону, Юлкеде мутлу кълар, Терк етмез дюшманларънън елине. Дестек олур РАБ она Ятаа дюшюндже; Хасталандъънда салъа кавуштурур ону. „Аджъ бана, я РАБ!“ дедим, „Шифа вер бана, чюнкю сана каршъ гюнах ишледим!“ Кьотю конушуйор дюшманларъм ардъмдан: „Не заман ьоледжек адъ батасъ?“ дийорлар. Бири бени гьормейе гелди ми, бош лаф едийор, Фесат топлуйор ичинде, Сонра дъшаръ чъкъп фесадъ яйъйор. Бенден нефрет еденлерин хепси Фъсълдашъйор араларънда бана каршъ, Зараръмъ дюшюнюйорлар, „Башъна ьойле кьотю бир шей гелди ки“ дийорлар, „Ятаъндан калкамаз артък.“ Екмеими йийен, гювендиим якън достум биле Иханет етти бана. Бари сен аджъ бана, я РАБ, калдър бени. Бунларън хаккъндан гелейим. Дюшманъм зафер чълъъ атмазса, О заман анларъм бенден хошнут калдъънъ. Дюрюстлююмден ьотюрю бана дестек олур, Сонсуза дек бени хузурунда тутарсън. Ьонджесизликтен сонсуза дек, Ьовгюлер олсун Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бе! Амин! Амин! Гейик акарсуларъ насъл ьозлерсе, Джанъм да сени ьойле ьозлер, ей Танръ! Джанъм Танръ'я, яшаян Танръ'я сусадъ; Не заман гьормейе гидеджеим Танръ'нън йюзюню? Гьозяшларъм екмеим олду гедже гюндюз, Гюн бойу, „Нереде сенин Танрън?“ дедиклери ичин. Анъмсайънджа ичим ичими йийор, Насъл топлулукла бирликте йюрюр, Танръ'нън евине кадар алая ьонджюлюк едердим, Севинч ве шюкран сеслери арасънда, Байрам еден бир калабалъкла бирликте. Неден юзгюнсюн, ей гьонлюм, Неден ичим хузурсуз? Танръ'я умут бала, Чюнкю О'на йине ьовгюлер сунаджаъм; О беним куртаръджъм ве Танръм'дър. Гюндюз РАБ севгисини гьостерир, Гедже илахи сьойлер, дуа едерим Яшамъмън Танръсъ'на. Каям олан Танръм'а дийорум ки, „Неден бени унуттун? Ничин дюшманларъмън баскъсъ алтънда Яслъ гезейим?“ Гюн бойу хасъмларъм: „Нереде сенин Танрън?“ дийерек Бана саташтъкча, Кемиклерим кърълъйор санки. Неден юзгюнсюн, ей гьонлюм, Неден ичим хузурсуз? Танръ'я умут бала, Чюнкю О'на йине ьовгюлер сунаджаъм; О беним куртаръджъм ве Танръм'дър. Хаккъмъ ара, ей Танръ, Савун бени вефасъз улуса каршъ, Куртар хиледжи, хаксъз инсандан. Чюнкю сен Танръм, калемсин; Неден бени реддеттин? Ничин дюшманларъмън баскъсъ алтънда Яслъ гезейим? Гьондер ъшъънъ, герчеини, Йол гьостерсинлер бана, Сенин кутсал даъна, конутуна гьотюрсюнлер бени. О заман Танръ'нън сунаъна, Неше, севинч кайнаъм Танръ'я гидеджеим Ве сана, ей Танръ, Танръм беним, Лирле шюкредеджеим. Неден юзгюнсюн, ей гьонлюм, Неден ичим хузурсуз? Танръ'я умут бала, Чюнкю О'на йине ьовгюлер сунаджаъм; О беним куртаръджъм ве Танръм'дър. Ей Танръ, кулакларъмъзла дуйдук, Аталаръмъз анлаттъ бизе, Нелер яптъънъ онларън гюнюнде, ески гюнлерде. Елинле улусларъ ковдун, Ама аталаръмъза йер вердин; Халкларъ кърдън, Ама аталаръмъзън яйълмасънъ саладън. Онлар юлкейи кълъчла казанмадълар, Кенди билеклерийле зафере улашмадълар. Сенин са елин, билеин, йюзюнюн ъшъъ сайесинде олду бу; Чюнкю сен онларъ севдин. Ей Танръ, кралъм сенсин, Буйрук вер де Якуп сойу казансън! Сенин сайенде дюшманларъмъзъ пюскюртеджеиз, Сенин адънла каршътларъмъзъ езеджеиз. Чюнкю бен яйъма гювенмем, Кълъджъм да бени куртармаз; Анджак сенсин бизи дюшманларъмъздан куртаран, Бизден нефрет еденлери утанджа боан. Хер гюн Танръ'йла ьовюнюр, Сонсуза дек адъна шюкран сунаръз. Не вар ки, реддеттин бизи, ашаъладън, Артък ордуларъмъзла саваша чъкмъйорсун. Дюшман каршъсънда бизи герилеттин, Бизден тиксиненлер бизи сойду. Касаплък койуна чевирдин бизи, Улусларън арасъна даъттън. Йок пахасъна саттън халкънъ, Юстелик сатъштан хичбир шей казанмадан. Бизи комшуларъмъзън йюзкарасъ, Чевремиздекилерин еленджеси, алай конусу еттин. Улусларън дилине дюшюрдюн бизи, Гюлюйор халклар халимизе. Резиллиим гюн бойу каршъмда, Утанджъмдан йерин дибине гечтим Хакарет ве сьовгю дуя дуя, Ьоч алмак истейен дюшман каршъсънда. Бютюн бунлар башъмъза гелди, Йине де сени унутмадък, Антлашмана иханет етмедик, Дьонеклик етмедик, Адъмларъмъз сенин йолундан сапмадъ. Ойса сен бизи ездин, юлкемизи чакалларън ураъ еттин, Юстюмюзю койу каранлъкла ьорттюн. Еер Танръмъз'ън адънъ унутсайдък, Ябанджъ бир илаха еллеримизи ачсайдък, Танръ буну ортая чъкармаз мъйдъ? Чюнкю О йюректеки гизлери билир. Сенин уруна хер гюн ьолдюрюлюйоруз, Касаплък койун сайълъйоруз. Уян, я Раб! Ничин уйуйорсун? Калк! Сонсуза дек терк етме бизи! Ничин йюзюню гизлийорсун? Неден мазлум халимизи, юзеримиздеки баскъйъ унутуйорсун? Чюнкю йере серилдик, Беденимиз топраа япъштъ. Калк, ярдъм ет бизе! Куртар бизи севгин уруна! Йюреимден гюзел сьозлер ташъйор, Крал ичин сьойлюйорум шиирлерими, Дилим уста бир язарън калеми гиби олсун. Сен инсанларън ен гюзелисин, Лютуф сачълмъш дудакларъна. Чюнкю Танръ сени сонсуза дек кутсамъш. Ей йиит савашчъ, кушан кълъджънъ белине, Гьоркемине, йюджелиине бюрюн. Ат съртънда гьоркеминле, заферле илерле, Герчек ве адалет уруна Са елин коркунч ишлер гьостерсин. Окларън сивридир, Крал дюшманларънън йюреине сапланър, Халклар аякларънън алтъна серилир. Ей Танръ, тахтън сонсузлуклар бойунджа калъджъдър, Краллъънън асасъ адалет асасъдър. Дорулуу север, кьотюлюктен нефрет едерсин. Бунун ичин Танръ, сенин Танрън, Сени севинч яъйла Аркадашларъндан даха чок месхетти. Гийсилеринин тюмю мюр, ьод, тарчън кокуйор; Филдиши сарайлардан гелен чалгъ сеслери сени елендирийор! Крал къзларъ сенин сайгън кадънларън арасънда, Краличе, Офир алтънларъ ичинде сенин саънда дуруйор. Динле, ей крал къзъ, бак, кулак вер, Халкънъ, баба евини унут. Крал сенин гюзеллиине вурулду, Ефендин олдуу ичин ьонюнде еил. Сур халкъ армаан гетиреджек, Халкън зенгинлери лютфуну казанмак истейеджек. Крал къзъ одасънда ъшъл ъшъл парълдъйор, Гийсиси алтънла докунмуш. Ишлемели гийсилер ичинде кралън ьонюне чъкаръладжак, Аркадашларъ, она ешлик еден къзлар сана гетириледжек. Севинч ве джошкуйла гьотюрюледжек, Кралън сарайъна гиреджеклер. Аталарънън йерини оулларън аладжак, Онларъ ьондер япаджаксън бютюн юлкейе. Адънъ кушаклар бойунджа яшатаджаъм, Бьойледже халклар сонсуза дек ьоведжек сени. Танръ съънаъмъз ве гюджюмюздюр, Съкънтъда хеп ярдъма хазърдър. Бу йюзден коркмайъз йерйюзю алтюст олса, Далар денизлерин баръна деврилсе, Сулар кюкрейип кьопюрсе, Кабаран дениз даларъ титретсе биле. Бир ърмак вар ки, суларъ севинч гетирир Танръ кентине, Йюджелер Йюджеси'нин кутсал конутуна. Танръ онун ортасъндадър, Сарсълмаз о кент. Гюн доаркен Танръ она ярдъм едер. Улуслар кюкрюйор, краллъклар сарсълъйор, Танръ гюрлейиндже йерйюзю ерийип гидийор. Хер Шейе Егемен РАБ бизимледир, Якуп'ун Танръсъ калемиздир. Гелин, гьорюн РАБ 'бин яптъкларънъ, Йерйюзюне гетирдии йъкъмларъ. Савашларъ дурдурур йерйюзюнюн дьорт буджаънда, Яйларъ кърар, мъзракларъ парчалар, Калканларъ якар. „Сакин олун, билин ки, Танръ беним! Улуслар арасънда йюджеледжеим, Йерйюзюнде йюджеледжеим!“ Хер Шейе Егемен РАБ бизимледир, Якуп'ун Танръсъ калемиздир. Ей бютюн улуслар, ел чърпън! Севинч чълъкларъ атън Танръ'нън онуруна! Не мютхиштир йюдже РАБ, Бютюн дюнянън улу Кралъ. Халкларъ алтъмъза, Улусларъ аякларъмъзън дибине серер. Севдии Якуп'ун гуруру олан мирасъмъзъ О сечти бизим ичин. РАБ Танръ севинч чълъкларъ, Бору сеслери арасънда йюкселди. Езгилер сунун Танръ'я, езгилер; Езгилер сунун Кралъмъз'а, езгилер! Чюнкю Танръ бютюн дюнянън кралъдър, Маскил сунун! Танръ кутсал тахтъна отурмуш, Краллък едер улуслара. Улусларън ьондерлери Ибрахим'ин Танръсъ'нън халкъйла бир арая гелмиш; Чюнкю Танръ'я аиттир йерйюзю кралларъ. О чок йюджедир. РАБ бюйюктюр ве ялнъз О ьовюлмейе деер Танръмъз'ън кентинде, кутсал даънда. Йюкселир зарафетле, Бютюн йерйюзюнюн севинджи Сийон Даъ, Сафон'ун доруу, улу Крал'ън кенти. Танръ онун калелеринде Салам куле оларак гьостерди кендини. Краллар топландъ, Бирликте Сийон'ун юзерине йюрюдюлер. Ама ону гьорюндже шашкъна дьондюлер, Дехшете дюшюп качтълар. Доум санджъсъ тутан кадън гиби, Бир титреме алдъ онларъ орада. Доу рюзгарънън парчаладъъ тиджарет гемилери гиби Йок еттин онларъ. Хер Шейе Егемен РАБ 'бин кентинде, Танръмъз'ън кентинде, Насъл дуйдукса, ьойле гьордюк. Танръ ону сонсуза дек гювенлик ичинде тутаджак. Ей Танръ, тапънаънда, Не кадар вефалъ олдууну дюшюнюйоруз. Адън гиби, ей Танръ, ьовгюн де Дюнянън дьорт буджаъна варъйор. Са елин зафер долу. Севинсин Сийон Даъ, Джошсун Яхуда кентлери Сенин яргъларънла! Сийон'ун чевресини гезип доланън, Кулелерини сайън, Сурларъна диккатле бакън, Калелерини йоклайън ки, Геледжек кушаа анлатасънъз: Бу Танръ сонсуза дек бизим Танръмъз оладжак, Бизе хеп йол гьостереджектир. Ей бютюн халклар, динлейин! Кулак верин хепиниз, ей дюняда яшаянлар, Халк чоджукларъ, бей чоджукларъ, Зенгинлер, йоксуллар! Билгелик дьокюледжек азъмдан, Анлайъш салаяджак ичимдеки дюшюнджелер, Кулак вереджеим ьоздейишлере, Лирле йорумлаяджаъм билмеджеми. Ничин коркайъм кьотю гюнлерде Нийети бозук дюшманларъм чевреми сарънджа? Онлар варлъкларъна гювенир, Бюйюк серветлерийле бьобюрленирлер. Кимсе кимсенин хаятънън беделини ьодейемез, Танръ'я фидйе веремез. Чюнкю хаятън фидйеси бюйюктюр, Кимсе ьодемейе йелтенмемели. Бьойле олмаса, Сонсуза дек яшар инсан, Мезар йюзю гьормез. Кушкусуз херкес билийор билгелерин ьолдююню, Апталларла будалаларън йок олдууну. Малларънъ башкаларъна бъракъйорлар. Мезарларъ, сонсуза дек евлери, Кушаклар бойу конутларъ оладжак, Топракларъна кенди адларънъ верселер биле. Бютюн гьостеришине каршън гечиджидир инсан, Ьолюп гиден хайванлар гиби. Будалаларън йолу, Онларън сьозюню онайлаянларън сону будур. Сюрю гиби ьолюлер дияръна сюрюледжеклер, Ьолюм гюдеджек онларъ. Тан аарънджа дорулар онлара егемен оладжак, Джесетлери чюрюйеджек, Ьолюлер дияръ онлара конут оладжак. Ама Танръ бени Ьолюлер диярънън пенчесинден куртараджак Ве янъна аладжак. Коркма бири зенгинлеширсе, Евинин гьоркеми артарса. Чюнкю ьолюндже хичбир шей гьотюремез, Гьоркеми онунла мезара гитмез. Яшаркен кендини мутлу сайса биле, Башарълъ олунджа ьовюлсе биле. Аталарънън кушаъна катъладжак, Онлар ки асла ъшък йюзю гьормейеджеклер. Бютюн гьостеришине каршън анлайъшсъздър инсан, Ьолюп гиден хайванлар гиби. Гючлю олан Танръ, РАБ конушуйор; Гюнешин додуу йерден баттъъ йере кадар Йерйюзюнюн тюмюне сесленийор. Гюзеллиин доруу Сийон'дан Парълдъйор Танръ. Танръмъз гелийор, сессиз калмаяджак, Ьонюнде янан атеш хер шейи кюл едийор, Чевресинде шиддетли бир фъртъна есийор. Халкънъ яргъламак ичин Йере гьое сесленийор: „Топлайън ьонюме садък кулларъмъ, Курбан кесерек бенимле антлашма япанларъ.“ Гьоклер О'нун дорулууну дуйуруйор, Чюнкю яргъч Танръ'нън кендисидир. „Ей халкъм, динле де конушайъм, Ей Исраил, сана каршъ танъклък едейим: Бен Танръ'йъм, сенин Танрън'ъм! Курбанларъндан ьотюрю сени азарламъйорум, Якмалък сунуларън сюрекли ьонюмде. Не евинден бир боа, Не де аълларъндан бир теке аладжаъм. Чюнкю бютюн орман яратъкларъ, Далардаки бютюн хайванлар бенимдир. Далардаки бютюн кушларъ корурум, Кърлардаки бютюн ябанъл хайванлар бенимдир. Аджъксам сана сьойлемездим, Чюнкю бютюн дюня ве ичиндекилер бенимдир. Бен боа ети йер мийим? Я да кечи канъ ичер мийим? Танръ'я шюкран курбанъ сун, Йюджелер Йюджеси'не ададъън адакларъ йерине гетир. Съкънтълъ гюнюнде сеслен бана, Сени куртаръръм, сен де бени йюджелтирсин. Ама Танръ кьотюйе шьойле дийор: „Куралларъмъ езбере окумая Я да антлашмамъ азъна алмая не хаккън вар? Чюнкю йола гетирилмектен нефрет едийор, Сьозлерими аркана атъйорсун. Хърсъз гьорюндже онунла дост олуйор, Зина еденлере ортак олуйорсун. Азънъ кьотюлюк ичин кулланъйор, Дилини ялана кошуйорсун. Отуруп кардешине каршъ конушур, Анненин олуна кара чаларсън. Сен бунларъ яптън, бен сустум, Бени кендин гиби сандън. Сени азарлъйорум, Сучларънъ гьозюнюн ьонюне серийорум. „Диккате алън буну, ей Танръ'йъ унутан сизлер! Йокса парчаларъм сизи, куртаран олмаз. Ким шюкран курбанъ сунарса бени йюджелтир; Йолуну дюзелтене куртаръшъмъ гьостереджеим.“ Ей Танръ, лютфет бана, Севгин уруна; Сил исянларъмъ, Сънърсъз мерхаметин уруна. Тюмюйле йъка бени сучумдан, Арът бени гюнахъмдан. Чюнкю билийорум исянларъмъ, Гюнахъм сюрекли каршъмда. Сана каршъ, ялнъз сана каршъ гюнах ишледим, Сенин гьозюнде кьотю оланъ яптъм. Бу неденле, сьойледиклеринде хаклъ, Яргъларънда адилсин. Нитеким суч ичинде додум бен, Гюнах ичинде аннем бана хамиле калдъ. Мадем сен гьонюлде садакат истийорсун, Билгелик ьорет бана йюреимин деринликлеринде. Бени мерджанкьошкотуйла арът, пакланайъм, Йъка бени, кардан беяз олайъм. Неше, севинч сесини дуйур бана, Байрам етсин ездиин кемиклер. Бакма гюнахларъма, Сил бютюн сучларъмъ. Ей Танръ, темиз бир йюрек ярат, Йениден карарлъ бир рух вар ет ичимде. Бени хузурундан атма, Кутсал Рухун'у бенден алма. Гери вер бана саладъън куртулуш севинджини, Бана дестек ол, истекли бир рух вер. Башкалдъранлара сенин йолларънъ ьоретейим, Гюнахкярлар гери дьонсюн сана. Куртар бени кан дьокме сучундан, Ей Танръ, бени куртаран Танръ, Дилим сенин куртаръшънъ илахилерле ьовсюн. Я Раб, ач дудакларъмъ, Азъм сенин ьовгюлерини дуйурсун. Чюнкю сен курбандан хошланмазсън, Йокса сунардъм сана, Якмалък сунудан хошнут калмазсън. Сенин кабул еттиин курбан алчакгьонюллю бир рухтур, Алчакгьонюллю ве пишман бир йюреи хор гьормезсин, ей Танръ. Лютфет, Сийон'а ийилик яп, Йерушалим'ин сурларънъ онар. О заман дору сунулан курбанлар, Якмалък сунулар, тюмюйле якмалък сунулар, Сени хошнут кълар; О заман сунаънда боалар сунулур. Ийиликтен чок кьотюлюю, Дору конушмактан чок яланъ северсин. Сени хилели дил сени! Хер йъкъджъ сьозю северсин. Ама Танръ сени сонсуза дек йъкаджак, Сени капъп чадъръндан фърлатаджак, Яшам дияръндан кьокюню сьокеджек. Дорулар буну гьорюндже коркаджак, Гюлерек шьойле дийеджеклер: „Иште бу адам, Танръ'я съънмак истемеди, Серветинин боллууна гювенди, Башкаларънъ йъкарак гючленди!“ Ама бен Танръ'нън евинде йешерен зейтин ааджъ гибийим, Сонсуза дек Танръ'нън севгисине гювенирим. Сюрекли сана шюкредерим яптъкларън ичин, Садък кулларънън ьонюнде умут баларъм, Чюнкю адън ийидир. Акълсъз ичинден, „Танръ йок!“ дер. Инсанлар бозулду, иренчлик алдъ йюрюдю, Ийилик еден йок. Танръ гьоклерден бакар олду инсанлара, Акъллъ, Танръ'я йьонелен бири вар мъ дийе. Хепси саптъ, Тюмю йозлаштъ, Ийилик еден йок, Бир киши биле! Суч ишлейенлер гьормюйор му? Халкъмъ екмек йер гиби йийор, Танръ'я якармъйорлар. Ама коркулмаяджак йерде коркаджаклар, Чюнкю Танръ сени кушатанларън кемиклерини даътаджак, Онларъ реддеттии ичин хепсини утандъраджак. Кешке Исраил'ин куртулушу Сийон'дан гелсе! Танръ халкънъ ески гьоненджине кавуштурунджа, Якуп сойу севинеджек, Исраил халкъ джошаджак. Ей Танръ, бени адънла куртар, Гюджюнле акла бени! Ей Танръ, дуамъ динле, Кулак вер азъмдан чъкан сьозлере. Чюнкю кюстахлар бана салдъръйор, Зорбалар джанъмъ алмак истийор, Танръ'я алдърмъйорлар. Иште Танръ беним ярдъмджъмдър, Тек дестеим Раб'дир. Дюшманларъм яптъкларъ кьотюлююн джезасънъ булсун, Садакатин уярънджа йок ет онларъ. Я РАБ, сана гьонюлден бир курбан сунаджаъм, Адъна шюкредеджеим, чюнкю адън ийидир. Бени бютюн съкънтъларъмдан куртардън, Гьозлерим дюшманларъмън йок олушуну гьордю. Ей Танръ, кулак вер дуама, Сърт чевирме ялваръшъма! Диккатини чевир, янът вер бана. Дюшюнджелерим бени рахатсъз едийор, шашкънъм Дюшман сесинден, кьотюнюн баскъсъндан; Чюнкю съкънтъя сокуйорлар бени, Ьофкейле юстюме юстюме гелийорлар. Йюреим съзлъйор ичимде, Ьолюм дехшети чьоктю юзериме. Корку ве титреме сардъ бени, Юрперти капладъ ичими. „Кешке гюверджин гиби канатларъм олсайдъ!“ Дедим кенди кендиме, „Учар, рахатлардъм. Узаклара качар, Чьоллерде конаклардъм. Серт рюзгара, касъргая каршъ Хемен бир барънак булурдум.“ Шашкъна чевир кьотюлери, я Раб, каръштър диллерини, Чюнкю кентте шиддет ве чатъшма гьорюйорум. Гедже гюндюз кент сурларъ юзеринде долашърлар, Хаксъзлък, фесат долу кентин ичи. Йъкъджълък кентин гьобеинде, Зорбалък, хиле ексилмез мейданъндан. Бени ашаълаян бир дюшман олсайдъ, Катланабилирдим; Бана кюстахлък еден бир хасъм олсайдъ, Гизленебилирдим. Ама сенсин, бана денк, Йолдашъм, якън аркадашъм. Бирликте татлъ татлъ яренлик едер, Топлулукла Танръ'нън евине гидердик. Ьолюм якаласън дюшманларъмъ ансъзън, Дири дири ьолюлер дияръна инсинлер; Чюнкю ичлери ве евлери кьотюлюк долу. Бенсе Танръ'я сесленирим, РАБ куртарър бени. Сабах, ьолен, акшам кедеримден ферят едерим, О ишитир сесими. Бана каршъ гиришилен саваштан Есенликле куртарър джанъмъ, Сайъсъ чок да олса каршътларъмън. Ьонджесизликтен бу яна тахтънда отуран Танръ, Дуяджак ве езеджек онларъ. Чюнкю хич деишмийор Ве Танръ'дан коркмуйорлар. Йолдашъм достларъна салдърарак Яптъъ антлашмайъ бозду. Азъндан бал дамлар, Ама йюреинде саваш вар. Сьозлери ядан йумушак, Ама ялън бирер кълъчтър. Йюкюню РАБ 'бе бърак, О сана дестек олур. Асла изин вермез Дору инсанън сарсълмасъна. Ама сен, ей Танръ, ьолюм чукуруна атаджаксън кьотюлери, Гюнлеринин яръсънъ гьормейеджек катиллерле хаинлер; Бенсе сана гювенийорум. Аджъ бана, ей Танръ, Чюнкю аяк алтънда чинийор инсанлар бени, Гюн бойу салдъръп езийорлар. Дюшманларъм аяк алтънда чинийор бени хер гюн, Кюстахча салдъръйор чоу. Сана гювенирим корктуум заман. Танръ'я, сьозюню ьовдююм Танръ'я Гювенирим бен, коркмам. Инсан бана не япабилир? Гюн бойу сьозлерими чарпътъйорлар, Хаккъмда хеп кьотюлюк тасарлъйорлар. Фесатлък ичин урашъйор, пусуя ятъйор, Адъмларъмъ гьозлюйор, джанъмъ алмак истийорлар. Кьотюлюклеринин джезасъндан куртуладжаклар мъ? Ей Танръ, халкларъ ьофкейле йере чал! Чектиим аджъларъ кайдеттин, Гьозяшларъмъ тулумунда бириктирдин! Бунлар дефтеринде язълъ деил ми? Сеслендиим заман, Дюшманларъм гери чекиледжек. Билийорум, Танръ бенден яна. Сьозюню ьовдююм Танръ'я, Сьозюню ьовдююм РАБ 'бе, Танръ'я гювенирим бен, коркмам; Инсан бана не япабилир? Ей Танръ, сана адаклар адамъштъм, Шюкран курбанларъ сунмалъйъм шимди. Чюнкю джанъмъ ьолюмден куртардън, Аякларъмъ тьокезлемектен корудун; Иште яшам ъшъънда, Танръ хузурунда йюрюйорум. Аджъ бана, ей Танръ, аджъ, Чюнкю сана съънъйорум; Фелакет гечинджейе кадар, Канатларънън гьолгесине съънаджаъм. Йюдже Танръ'я, Беним ичин хер шейи япан Танръ'я сесленийорум. Гьоктен гьондерип бени куртараджак, Бени езмек истейенлери азарлаяджак, Севгисини, садакатини гьостереджектир. Асланларън арасъндайъм, Алев кусан инсанлар арасънда ятаръм, Мъзрак гиби, ок гиби дишлери, Кескин кълъч гиби диллери. Йюджелиини гьостер гьоклерин юстюнде, ей Танръ, Гьоркемин бютюн йерйюзюню капласън! Аякларъм ичин а сердилер, Чьоктюм; Йолума чукур каздълар, Ичине кендилери дюштюлер. Карарлъйъм, ей Танръ, карарлъйъм, Езгилер, илахилер сьойлейеджеим. Уян, ей джанъм, Уян, ей лир, ей ченк, Сехери бен уяндърайъм! Халкларън арасънда сана шюкюрлер сунайъм, я Раб, Улусларън арасънда сени илахилерле ьовейим. Чюнкю севгин гьоклере еришир, Садакатин гьокйюзюне улашър. Йюджелиини гьостер гьоклерин юстюнде, ей Танръ, Гьоркемин бютюн йерйюзюню капласън! Ей йьонетиджилер, герчектен адил ми карар верирсиниз? Дору му яргъларсънъз инсанларъ? Хайър! Хеп хаксъзлък тасарларсънъз ичинизде, Зорбалък сачар еллериниз йерйюзюне. Кьотюлер даха ана рахминдейкен йолдан чъкар, Доду доалъ ялан сьойлейерек сапар. Зехирлери йълан зехири гибидир. Кулакларъ тъкалъ бир кобрайъ андърърлар, Уста бюйюджюлерин, Афсунджуларън сесини дуймак истемейен бир кобрайъ. Ей Танръ, кър онларън азънда дишлерини, Сьок генч асланларън азъ дишлерини, я РАБ! Акъп гиден су гиби йок олсунлар. Яйларънъ гериндже окларънън уджу кърълсън. Сюрюндюкче ерийен сюмюклюбьоджее дьонсюнлер. Дюшюк чоджук гиби гюнеш йюзю гьормесинлер. Казанларънъз дикен атешини даха дуймадан, Яшъ да курусу да касъргайла савруладжак кьотюлерин. Дору адам алънан ьоджю гьорюндже севинеджек Ве аякларънъ кьотюнюн канънда йъкаяджак. О заман инсанлар, „Герчектен дорулара ьодюл вар“ дийеджек, „Герчектен дюняйъ яргълаян бир Танръ вар.“ Куртар бени дюшманларъмдан, ей Танръм, Калем ол хасъмларъма каршъ. Куртар бени суч ишлейенлерден, Узак тут канлъ катиллерден. Бак, джанъмъ алмак ичин пусу куруйорлар, Гючлюлер бана каршъ бирлешийорлар, Ойса башкалдърмадъм, гюнахъм йок, я РАБ. Суч ишлемедиим халде, Кошушуп хазърланъйорлар. Калк бана ярдъм етмек ичин, халиме бак! Сен, я РАБ, Хер Шейе Егемен Танръ, Исраил'ин Танръсъ, Уян бютюн улусларъ джезаландърмак ичин, Аджъма бу сучлу хаинлере! Акшам дьонер, кьопек гиби хърлайъп Синси синси кенти долашърлар. Бак, нелер дьокюлюр аъзларъндан, Кълъч чъкар дудакларъндан. „Ким дуяджак?“ дерлер. Ама сен онлара гюлерсин, я РАБ, Бютюн улусларла еленирсин. Гюджюм сенсин, сени гьозлюйорум, Чюнкю калемсин, ей Танръ. Танръм севгисийле каршълар бени, Бана дюшманларъмън йъкъмънъ гьостерир. Онларъ ьолдюрме, йокса халкъм унутур, Гюджюнле даът ве алчалт онларъ, Я Раб, калканъмъз бизим. Аъзларънън гюнахъ, дудакларъндан чъкан сьоз йюзюнден, Гурурларънън тузаъна дюшсюнлер. Окудукларъ ланет, сьойледиклери ялан йюзюнден Йок ет онларъ газабънла, йок ет, тюкенсинлер; Билсинлер ки, Танръ'нън Егеменлии Якуп сойундан Йерйюзюнюн уджуна кадар улашър. Акшам дьонер, кьопек гиби хърлайъп Синси синси кенти долашърлар. Йийеджек булмак ичин гезерлер, Доймазларса улурлар. Бенсе гюджюн ичин сабах езгилер сьойлейеджек, Севгини севинчле диле гетиреджеим. Чюнкю сен бана кале, Съкънтълъ гюнюмде съънак олдун. Гюджюм сенсин, сени илахилерле ьоведжеим, Чюнкю калем, бени севен Танръ сенсин. Бизи реддеттин, парладън бизе каршъ, ей Танръ, Ьофкелендин; ески халимизе дьондюр бизи! Салладън йери, яръклар ачтън; Онар чатлакларънъ, чюнкю йер сарсълъйор. Халкъна съкънтъ чектирдин, Серсемлетиджи бир шарап ичирдин бизе. Санджак вердин сенден корканлара, Окчулара каршъ ачсънлар дийе. Куртар бизи са елинле, ярдъм ет, Севдиклерин ьозгюрлюе кавушсун дийе! Танръ шьойле конушту кутсал йеринде: „Шекем'и севинчле бьолюштюреджек, Суккот Вадиси'ни ьолчеджеим. Гилат бенимдир, Манашше де беним, Ефрайим миферим, Яхуда асам. Моав йъканма лееним, Едом'ун юзерине чаръъмъ фърлатаджаъм, Филист'е заферле хайкъраджаъм.“ Ким бени сурлу кенте гьотюреджек? Ким бана Едом'а кадар йол гьостереджек? Ей Танръ, сен бизи реддетмедин ми? Ордуларъмъза ьонджюлюк етмийор мусун артък? Ярдъм ет бизе дюшмана каршъ, Чюнкю боштур инсан ярдъмъ. Танръ'йла зафер казанъръз, О чинер дюшманларъмъзъ. Ей Танръ, якаръшъмъ ишит, Дуама кулак вер! Сана сесленирим йерйюзюнюн ьобюр уджундан, Йюреиме хюзюн чьокюндже. Еришемейеджеим йюксек бир каяя чъкар бени, Чюнкю сен беним ичин съънак, Дюшмана каршъ гючлю бир куле олдун. Чадърънда сонсуза дек отурмак Ве канатларънън гьолгесине съънмак истерим. Чюнкю сен, ей Танръ, адакларъмъ дуйдун, Адъндан корканларън мирасънъ бана вердин. Кралън гюнлерине гюн кат, Йълларъ йюзйъллар олсун! Танръ'нън хузурунда сонсуза дек тахтънда отурсун; Ону севгин ве садакатинле кору! О заман адънъ хеп илахилерле ьоведжеим, Хер гюн адакларъмъ йерине гетиреджеим. Джанъм ялнъз Танръ'да хузур булур, Куртулушум О'ндан гелир. Тек каям, куртулушум, Калем О'дур, асла сарсълмам. Бирини езмек ичин даха не вакте кадар Хеп бирликте юстюне салдъраджаксънъз, Ери бир дувара, Йеринден ойнамъш бир чите салдърър гиби? Тек дюшюнджелери ону доруктан индирмектир. Яландан зевк алърлар. Аъзларъйла хайърдуа едеркен, Ичлеринден ланет окурлар. Ей джанъм, ялнъз Танръ'да хузур бул, Чюнкю умудум О'ндадър. Тек каям, куртулушум, Калем О'дур, сарсълмам. Куртулушум ве онурум Танръ'я балъдър, Гючлю каям, съънаъм О'дур. Ей халкъм, хер заман О'на гювен, Ичини дьок О'на, Чюнкю Танръ съънаъмъздър. Сърадан инсан анджак бир солук, Сойлу инсанса бир яландър. Тартъя кондуунда икиси бирликте солуктан хафифтир. Зорбалъа гювенмейин, яма малла ьовюнмейин; Варлъънъз артса биле, она гьонюл баламайън. Танръ бир шей сьойледи, Бен ики шей дуйдум: Гюч Танръ'нъндър, Севги де сенин, я Раб! Чюнкю сен херкесе, яптъънън каршълъънъ верирсин. Ей Танръ, сенсин беним Танръм, Сени чок ьозлюйорум, Джанъм сана сусамъш, Курак, йоруджу, сусуз бир диярда, Бютюн варлъъмла сени аръйорум. Кутсал йерде бактъм сана, Гюджюню, гьоркемини гьормек ичин. Сенин севгин яшамдан ийидир, Бу йюзден дудакларъм сени йюджелтир. Ьомрюмдже сана ьовгюлер сунаджаъм, Сенин адънла еллерими калдъраджаъм. Зенгин йийеджеклере доярджасъна дояджаъм сана, Шакъян дудакларла азъм сана ьовгюлер сунаджак. Ятаъма узанънджа сени анаръм, Гедже бойунджа дерин дерин сени дюшюнюрюм. Чюнкю сен бана ярдъмджъ олдун, Канатларънън гьолгесинде севинджими диле гетиририм. Джанъм сана съмсъкъ сарълър, Са елин бана дестек олур. Ама джанъмъ алмак истейенлер, Йерин деринликлерине инеджек, Кълъджън азъна атъладжак, Чакаллара йем оладжак. Кралса Танръ'да севинч буладжак. Танръ'нън адъйла ант иченлерин хепси ьовюнеджек, Яланджъларън азъйса капанаджак. Ей Танръ, кулак вер сесиме якъндъъм заман, Хаятъмъ дюшман коркусундан кору. Кьотюлерин гизли тасаръларъндан, О сучлу гюрухун шаматасъндан есирге бени. Онлар диллерини кълъч гиби билемиш, Аджъ сьозлерини ок гиби хедефе йьонелтмишлер, Пусуларъндан масум инсанън юзерине атмак ичин. Ансъзън вурурлар, хич чекинмеден. Бирбирлерини кьотюлюк япмая итер, Гизли тузаклар тасарларкен, „Ким гьореджек?“ дерлер. Хаксъзлък япмайъ дюшюнюр, „Кусурсуз бир план яптък!“ дерлер. Инсанън ичи ве йюреи дерин бир сърдър, билинмез. Ама Танръ онлара ок атаджак, Ансъзън яраланаджаклар. Диллери йюзюнден йъкъма ураяджаклар, Халлерини гьорен херкес алайла баш саллаяджак. Бютюн инсанлар коркуя капъладжак, Танръ'нън ишини дуйураджак, О'нун яптъкларъ юзеринде дюшюнеджеклер. Дору инсан РАБ 'де севинч буладжак, О'на съънаджак, Бютюн темиз йюреклилер О'ну ьоведжек. Ей Танръ, Сийон'да сени ьовгю беклийор, Йерине гетириледжек сана аданан адаклар. Ей сен, дуаларъ ишитен, Бютюн инсанлар сана геледжек. Сучларъмъзън алтънда езилдик, Ама сен исянларъмъзъ баъшларсън. Не мутлу авлуларънда отурсун дийе Сечип кендине яклаштърдъън кишийе! Евинин, кутсал тапънаънън Ниметлерине дояджаъз. Ей бизи куртаран Танръ, Мютхиш ишлер япарак Заферле янътларсън бизи. Сен йерйюзюнюн дьорт буджаънда, Узак денизлердекилерин умудусун; Кудрет кушанан, Гюджюйле даларъ куран, Денизлерин кюкремесини, Далгаларън гюмбюртюсюню, Халкларън каргашасънъ ятъштъран сенсин. Дюнянън ьобюр уджунда яшаянлар Коркуя капълър сенин белиртилерин каршъсънда. Доудан батъя кадар инсанлара Севинч чълъкларъ аттърърсън. Топраа бакар, чок веримли къларсън, Ону зенгинлие боарсън. Ей Танръ, ърмакларън суйла долудур, Инсанлара тахъл саларсън, Чюнкю сен топраъ шьойле хазърларсън: Сабанън ачтъъ яръкларъ болджа сулар, Съртларънъ дюзлерсин. Ямурла топраъ йумушатър, Юрюнлерине берекет катарсън. Ийиликлеринле йълъ тачландърърсън, Арабаларънън гечтии йоллардан боллук акар, Отлаклар йешилленир, Тепелер севиндже бюрюнюр, Чайърлар сюрюлерле безенир, Вадилер екинле ьортюнюр, Севинчтен хайкърър, езги сьойлерлер. Ей йерйюзюндеки бютюн инсанлар, Танръ'я севинч чълъкларъ атън! Адънън йюджелиине илахилер сьойлейин, О'на гьоркемли ьовгюлер сунун! „Не мютхиш ишлерин вар!“ дейин Танръ'я, „Ьойле бюйюк гюджюн вар ки, Дюшманларън еилийор ьонюнде. Бютюн йерйюзю сана тапънъйор, Илахилер окуйор, адънъ илахилерле ьовюйор.“ Гелин, бакън Танръ'нън нелер яптъъна! Не мютхиш ишлер яптъ инсанлар арасънда: Денизи карая чевирди, Аталаръмъз яя гечтилер ърмактан. Яптъъна севиндик орада. Кудретийле сонсуза дек егеменлик сюрер, Гьозлери улусларъ сюзер; Башкалдъранлар гурура капълмасън! Ей халклар, Танръмъз'а шюкредин, Ьовгюлерини дуйурун. Хаятъмъзъ коруян, Аякларъмъзън каймасъна изин вермейен О'дур. Сен бизи сънадън, ей Танръ, Гюмюш арътър гиби аръттън. Аа дюшюрдюн бизи, Съртъмъза аър йюк вурдун. Инсанларъ башъмъза чъкардън, Атештен, судан гечтик. Ама сонра бизи боллуа кавуштурдун. Якмалък сунуларла евине гиреджеим, Адакларъмъ йерине гетиреджеим, Съкънтъ ичиндейкен дудакларъмдан дьокюлен, Азъмдан чъкан адакларъ. Якълан кочларън думанъйла семиз хайванлардан Сана якмалък сунулар сунаджаъм, Текелер, съърлар курбан едеджеим. Гелин, динлейин, ей сизлер, Танръ'дан корканлар, Беним ичин нелер яптъънъ сизе анлатайъм. Азъмла О'на якардъм, Ьовгюсю дилимден дюшмеди. Йюреимде кьотюлюе йер версейдим, Раб бени динлемезди. Ойса Танръ динледи бени, Кулак верди дуамън сесине. Ьовгюлер олсун Танръ'я, Чюнкю дуамъ гери чевирмеди, Севгисини бенден есиргемеди. Танръ бизе лютфетсин, боллук версин, Йюзюнюн ъшъъ юзеримизе парласън. Ьойле ки, йерйюзюнде йолун, Бютюн улуслар арасънда куртаръджъ гюджюн билинсин. Халклар сана шюкретсин, ей Танръ, Бютюн халклар сана шюкретсин! Улуслар севинсин, севинчтен чълък атсън, Чюнкю сен халкларъ адалетле яргъларсън, Йерйюзюндеки улуслара йол гьостерирсин. Халклар сана шюкретсин, ей Танръ, Бютюн халклар сана шюкретсин! Топрак юрюнюню верди, Танръ, Танръмъз, бизи боллуа кавуштурсун. Танръ бизе боллук версин, Дюнянън дьорт буджаъндакилер О'ндан корксун! Калксън Танръ, даълсън дюшманларъ, Качсън ьонюнден О'ндан нефрет еденлер! Даътсън онларъ даълан думан гиби; Атешин каршъсънда ерийен балмуму гиби Йок олсун кьотюлер Танръ'нън ьонюнде! Анджак дорулар севинсин, Байрам етсинлер Танръ'нън ьонюнде, Нешейле джошсунлар. Танръ'я езгилер сьойлейин, адънъ илахилерле ьовюн, Чьоллери гечеджек биниджийе йол хазърлайън; О'нун адъ РАБ 'дир, байрам един ьонюнде! Кутсал конутундаки Танръ, Ьоксюзлерин бабасъ, дул кадънларън савунуджусудур. Танръ кимсесизлере ев верир, Тутсакларъ ьозгюрлюе ве гьонендже кавуштурур, Ама башкалдъранлар курак йерде отурур. Ей Танръ, сен халкъна ьонджюлюк еттиинде, Чьолде йюрюдююнде, Йер сарсълдъ, Гьоклерден ямур бошандъ Танръ'нън ьонюнде, Сина Даъ сарсълдъ Танръ'нън, Исраил'ин Танръсъ'нън ьонюнде. Бол ямурлар ядърдън, ей Танръ, Джанландърдън йоргун дюшен йурдуну. Халкън орая йерлешти, Ийилиинле мазлумларън гечимини саладън, ей Танръ. Раб буйрук верди, Бюйюк бир кадън топлулуу дуйурду мюждейи: „Качъйор, качъйор ордуларън кралларъ! Еви беклейен кадънлар ганимети пайлашъйор. Аълларън арасънда уйуркен, Канатларъ гюмюш, тюйлери пъръл пъръл алтънла каплъ Бир гюверджине бензерсиниз.“ Хер Шейе Гюджю Йетен, кралларъ даътъркен, Санки Салмон Даъ'на кар яъйорду. Ей Башан Даъ, Танръ Даъ! Ей Башан Даъ, дорукларъ улу да! Ей улу далар, ничин ян гьозле бакъйорсунуз Танръ'нън йерлешмек ичин сечтии даа? Евет, РАБ орада сонсуза дек отураджактър. Танръ'нън саваш арабаларъ сайъсъздър, Раб кутсаллък ичинде Сина'дан гелди. Сен йюксее чъктън, тутсакларъ пешине тактън, Инсанлардан, башкалдъранлардан биле армаанлар алдън, Орая йерлешмек ичин, я РАБ Танръ. Хер гюн йюкюмюзю ташъян Раб'бе, Бизи куртаран Танръ'я ьовгюлер олсун. Танръмъз куртаръджъ бир Танръ'дър, Ьолюмден куртаръш ялнъз Егемен РАБ 'бе ьозгюдюр. Кушкусуз Танръ дюшманларънън башънъ, Сучлу яшаянларън къллъ кафасънъ езер. Раб, „Онларъ Башан'дан, Денизин деринликлеринден гери гетиреджеим“ дер, „Ьойле ки, аякларънъ дюшманларънън канъна батърасън, Кьопеклеринин дили де онлардан пайънъ алсън.“ Ей Танръ, сенин зафер алайънъ, Танръм'ън, Кралъм'ън кутсал йере тьоренле гелишини гьордюлер: Башта окуйуджулар, аркада чалгъджълар, Ортада теф чалан генч къзлар. „Ей сизлер, Исраил сойундан геленлер, Топлантъларънъзда Танръ'я, РАБ 'бе ьовгюлер сунун!“ Ьонде ен кючюк оймак Бенямин, Калабалък халинде Яхуда ьондерлери, Зевулун ве Нафтали ьондерлери орадалар! Азарла камъшлар арасънда яшаян хайванъ, Халкларън бузаъларъйла боалар сюрюсюню, Чине аякларънла гюмюше гьонюл веренлери, Даът саваштан зевк алан халкларъ! Мъсър'дан елчилер геледжек, Кушлулар еллерини Танръ'я дору калдъръвереджек. Ей йерйюзюнюн краллъкларъ, Танръ'я езгилер сьойлейин, Илахилерле ьовюн Раб'би, Гьоклере, кадим гьоклере бинмиш оланъ. Иште сесийле, гючлю сесийле гюрлюйор! Танръ'нън гюджюню танъйън; О'нун йюджелии Исраил'ин юзеринде, Гюджю гьоклердедир. Не хейбетлисин, ей Танръ, тапънаънда! Исраил'ин Танръсъ'на, Халкъна гюч, кудрет верен Танръ'я ьовгюлер олсун! Куртар бени, ей Танръ, Сулар бойума улаштъ. Дипсиз батаа гьомюлюйорум, Басаджак йер йок. Дерин сулара баттъм, Селлере капълдъм. Тюкендим ферят етмектен, Боазъм куруду; Гьозлеримин фери сьонюйор Танръм'ъ беклемектен. Йок йере бенден нефрет еденлер Сачларъмдан даха чок. Калабалъктър джанъма кастеден хаксъз дюшманларъм. Чалмадъъм малъ насъл гери веребилирим? Акълсъзлъъмъ билийорсун, ей Танръ, Сучларъм сенден гизли деил. Я Раб, Хер Шейе Егемен РАБ, Утанмасън сана умут балаянлар беним йюзюмден! Ей Исраил'ин Танръсъ, Беним йюзюмден сана йьонеленлер резил олмасън! Сенин уруна хакарете катландъм, Утанч капладъ йюзюмю. Кардешлериме ябанджъ, Аннемин ьоз оулларъна узак калдъм. Чюнкю евин ичин гьостердиим гайрет бени йийип битирди, Сана едилен хакаретлере бен урадъм. Оруч тутуп алайънджа, Йине хакарете урадъм. Чула бюрюндююм заман Алай конусу олдум. Кент капъсънда отуранлар бени чекиштирийор, Сархошларън тюркюсю олдум. Ама беним дуам санадър, я РАБ. Ей Танръ, севгинин боллууйла, Гювенилир куртаръшънла уйгун гьордююнде Янътла бени. Бени чамурдан куртар, Изин верме батмама; Бенден нефрет еденлерден, Дерин сулардан куртулайъм. Селлер бени сюрюклемесин, Енгин бени йутмасън, Ьолюм чукуру азънъ юстюме капамасън. Янът вер бана, я РАБ, Чюнкю севгин ийидир. Йюзюню чевир бана бюйюк мерхаметинле! Кулундан йюзюню гизлеме, Чюнкю съкънтъдайъм, хемен янътла бени! Яклаш бана, куртар джанъмъ, Ал башъмдан дюшманларъмъ. Бана насъл хакарет едилдиини, Утандъъмъ, резил олдууму билийорсун; Дюшманларъмън хепси сенин ьонюнде. Хакарет калбими кърдъ, дертлийим, Аджъларъмъ пайлашаджак бирини бекледим, чъкмадъ, Авутаджак бирини арадъм, буламадъм. Йийеджеиме зехир каттълар, Сирке ичирдилер сусадъъмда. Ьонлериндеки софра тузак олсун онлара, Яндашларъ ичин капан олсун! Гьозлери карарсън, гьоремесинлер! Беллерини хеп бюкюк тут! Газабънъ ядър юзерлерине, Ьофкенин атеши япъшсън якаларъна! Ъссъз калсън конакларъ, Чадърларънда отуран олмасън! Чюнкю сенин вурдуун инсанлара зулмедийор, Яраладъън инсанларън аджъсънъ конушуйорлар. Джеза ядър башларъна, Сенин тарафъндан акланмасънлар! Яшам китабъндан силинсин адларъ, Доруларла ян яна язълмасънлар! Бенсе езилмиш ве кедерлийим, Сенин куртаръшън, ей Танръ, бана бир кале олсун! Танръ'нън адънъ езгилерле ьоведжеим, Шюкранларъмла О'ну йюджелтеджеим. РАБ 'би бир ьокюзден, Бойнузлу, търнаклъ бир боадан Даха чок хошнут едер бу. Мазлумлар буну гьорюндже севинсин, Ей Танръ'я йьонелен сизлер, йюреиниз джанлансън. Чюнкю РАБ йоксулларъ ишитир, Кенди тутсак халкънъ хор гьормез. О'на ьовгюлер сунун, ей йер, гьок, Денизлер ве онлардаки бютюн джанлълар! Чюнкю Танръ Сийон'у куртараджак, Яхуда кентлерини онараджак; Халк орая йерлешип сахиби оладжак. Кулларънън чоджукларъ орайъ мирас аладжак, О'нун адънъ севенлер орада отураджак. Ей Танръ, куртар бени! Ярдъмъма кош, я РАБ! Утансън джанъмъ алмая чалъшанлар, Йюзлери къзарсън! Гери дьонсюн зараръмъ истейенлер, Резил олсунлар! Бана, „Ох! Ох!“ чекенлер Гери чекилсин утанчларъндан! Сенде неше ве севинч булсун Бютюн сана йьонеленлер! „Танръ йюджедир!“ десин хеп Сенин куртаръшънъ ьозлейенлер! Бенсе, мазлум ве йоксулум, Ей Танръ, ярдъмъма кош! Ярдъмджъм ве куртаръджъм сенсин, Геч калма, я РАБ! Я РАБ, сана съънъйорум, Утандърма бени хичбир заман! Адалетинле куртар бени, техликеден узаклаштър, Кулак вер бана, куртар бени! Съънаджак каям ол, Хер заман башвурабиледжеим; Буйрук вер, куртулайъм, Чюнкю каям ве калем сенсин. Ей Танръм, куртар бени Кьотюнюн елинден, хаксъзън, гаддарън пенчесинден! Чюнкю умудум сенсин, ей Егемен РАБ, Генчлиимден бери даянаъм сенсин. Додуум гюнден бери сана гювенийорум, Бени ана рахминден чъкаран сенсин. Ьовгюлерим хеп санадър. Бирчокларъ ичин ийи бир ьорнек олдум, Чюнкю сен гючлю съънаъмсън. Азъмдан сана ьовгю ексилмез, Гюн бойу йюджелиини анаръм. Яшландъъмда бени реддетме, Гюджюм тюкендиинде бени терк етме! Чюнкю дюшманларъм бенден сьоз едийор, Бени ьолдюрмек истейенлер бирбирине данъшъйор, „Танръ ону терк етти“ дийорлар, „Ковалайъп якалайън, Куртараджак кимсеси йок!“ Ей Танръ, бенден узак дурма, Танръм, ярдъмъма кош! Утансън, йок олсун бени сучлаянлар, Утанджа, резалете бюрюнсюн кьотюлююмю истейенлер. Ама бен хер заман умутлуйум, Сана ьовгю юстюне ьовгю дизеджеим. Гюн бойу сенин заферини, Куртаръшънъ анлатаджаъм, Ьолчюсюню билмесем де. Ей Егемен РАБ, гелип йиитликлерини, Сенин, ялнъз сенин заферини дуйураджаъм. Ей Танръ, чоджуклуумдан бери бени сен йетиштирдин, Сенин харикаларънъ хяля анлатъйорум. Яшланъп сачларъма ак дюшсе биле Терк етме бени, ей Танръ, Гюджюню геледжек кушаа, Кудретини сонракилере анлатана дек. Ей Танръ, дорулуун гьоклере еришийор, Бюйюк ишлер яптън, Сенин гибиси вар мъ, ей Танръ? Сен ки, бана бирчок кьотю съкънтъ гьостердин, Бана йениден яшам вереджек, Бени топраън деринликлеринден чъкараджаксън. Сайгънлъъмъ артъраджак, Йине бени авутаджаксън. Бен де сени, Сенин садакатини ченкле ьоведжеим, ей Танръм, Лир чаларак сени илахилерле ьоведжеим, Ей Исраил'ин Кутсалъ! Сени илахилерле ьоверкен, Дудакларъмла, варлъъмла севинджими диле гетиреджеим, Чюнкю сен бени куртардън. Дилим гюн бойу сенин заферинден сьоз едеджек, Чюнкю кьотюлююмю истейенлер Утанъп резил олду. Ей Танръ, адалетини крала, Дорулууну крал олуна армаан ет. Сенин халкънъ дорулукла, Мазлум кулларънъ адилдже яргъласън! Далар, тепелер, Халка адилдже гьоненч гетирсин! Мазлумлара хаккънъ версин, Йоксулларън чоджукларънъ куртарсън, Залимлерийсе езсин! Гюнеш ве ай дурдукча, Крал кушаклар бойунджа яшасън; Йени бичилмиш чайъра дюшен ямур гиби, Топраъ сулаян берекетли ямурлар гиби олсун! Онун гюнлеринде дорулук серпилип гелишсин, Ай ъшъдъъ сюредже есенлик артсън! Егеменлик сюрсюн денизден денизе, Фърат'тан йерйюзюнюн уджуна дек! Чьол кабилелери диз чьоксюн ьонюнде, Дюшманларъ тоз яласън. Таршиш'ин ве къйъ юлкелеринин кралларъ Она харач гетирсин, Саба ве Сева кралларъ армаанлар сунсун! Бютюн краллар ьонюнде йере капансън, Бютюн улуслар она куллук етсин! Чюнкю ярдъм истейен йоксулу, Даянаъ олмаян дюшкюню о куртарър. Йоксула, дюшкюне аджър, Дюшкюнлерин джанънъ куртарър. Баскъдан, зорбалъктан ьозгюр кълар онларъ, Чюнкю онун гьозюнде онларън канъ деерлидир. Яшасън крал! Она Саба алтънъ версинлер; Дурмадан дуа етсинлер онун ичин, Гюн бойу ону ьовсюнлер! Юлкеде бол будай олсун, Да башларънда далгалансън! Башакларъ Любнан гиби веримли олсун, Кент халкъ от гиби серпилип чоалсън! Кралън адъ сонсуза дек яшасън, Гюнеш дурдукча адъ вар олсун, Онун араджълъъйла инсанлар кутсансън, Бютюн улуслар „Не мутлу она“ десин! РАБ Танръ'я, Исраил'ин Танръсъ'на ьовгюлер олсун, Харикалар яратан ялнъз О'дур. Йюдже адъна сонсуза дек ьовгюлер олсун, Бютюн йерйюзю О'нун йюджелиийле долсун! Амин! Амин! Ишай олу Давут'ун дуаларъ бурада битийор. Танръ герчектен Исраил'е, Йюреи темиз оланлара каршъ ийидир. Ама беним аякларъм нередейсе тьокезлемиш, Адъмларъм аз калсън каймъштъ. Чюнкю кьотюлерин гьоненджини гьордюкче, Кюстахларъ късканъйордум. Онлар аджъ недир билмезлер, Беденлери салъклъ ве семиздир. Башкаларънън дердини билмез, Онлар гиби чиле чекмезлер. Бу йюзден гурур онларън герданлъъ, Зорбалък онларъ ьортен бир гийси гибидир. Шишманлъктан гьозлери дъшаръ фърлар, Ичлери кьотюлюк казанъ гиби кайнар. Инсанларла еленир, кьотю нийетле конушур, Тепеден бакар, баскъйла техдит едерлер. Гьоклере каршъ аъзларънъ ачарлар, Бош сьозлери йерйюзюню долашър. Бу йюзден халк онлардан яна дьонер, Сьозлерини азъ ачък динлер. Дерлер ки, „Танръ насъл билир? Билгиси вар мъ Йюджелер Йюджеси'нин?“ Иште бьойледир кьотюлер, Хеп тасасъз, сюрекли варлъкларънъ артърърлар. Анлашълан бош йере йюреими темиз тутмушум, Еллерими йъкамъшъм сучсузум дийе. Гюн бойу ичим ичими йийор, Хер сабах азап чекийорум. „Бен де онлар гиби конушайъм“ десейдим, Сенин чоджукларъна иханет етмиш олурдум. Буну анламак ичин дюшюндююмде, Зор гелди бана, Танръ'нън Тапънаъ'на гирене дек; О заман анладъм сонларънън не оладжаънъ. Герчектен онларъ кайган йере койуйор, Йъкъма сюрюклюйорсун. Насъл да бир анда йок олуйор, Силиниверийорлар дехшет ичинде! Уянан бириси ичин рюя насълса, Сен де уянънджа, я Раб, Хор гьореджексин онларън гьорюнтюсюню. Калбим кърълдъънда, Ичим аджъ долдуунда, Акълсъз ве билгисиздим, Каршънда бир хайван гиби. Йине де сюрекли сенинлейим, Са елимден тутарсън бени. Ьоютлеринле йол гьостерир, Бени сонунда йюджелие ериштирирсин. Сенден башка кимим вар гьоклерде? Истемем сенден башкасънъ йерйюзюнде. Беденим ве йюреим тюкенебилир, Ама Танръ йюреимде гюч, Бана дюшен пайдър сонсуза дек. Кушкусуз йок оладжак сенден узак дуранлар, Ортадан калдъраджаксън сана вефасъзлък еденлери. Ама беним ичин ен ийиси Танръ'я якън олмактър; Бютюн ишлерини дуйурайъм дийе Съънак яптъм Егемен РАБ 'би кендиме. Ей Танръ, неден бизи сонсуза дек реддеттин? Ничин отлаънън койунларъна каршъ ьофкен тютмекте? Анъмса гечмиште сахиплендиин топлулуу, Кенди халкън олсун дийе куртардъън оймаъ Ве юзерине конут курдуун Сийон Даъ'нъ. Йьонелт адъмларънъ шу онарълмаз йъкънтълара дору, Дюшман кутсал йердеки хер шейи йъктъ. Дюшманларън бизимле булуштуун йерде кюкреди, Зафер симгеси оларак кенди байракларънъ дикти. Гюр бир ормана Балтайла далар гибийдилер. Балтайла, балйозла кърдълар, Бютюн оймаларъ. Атеше вердилер тапънаънъ, Йерле бир едип кутсаллъънъ боздулар Адънън яшадъъ конутун. Ичлеринден, „Хепсини езелим!“ дедилер. Юлкеде Танръ'йла булушма йерлеринин тюмюню яктълар. Артък кутсал симгелеримизи гьормюйоруз, Пейгамберлер де йок олду, Ичимизден кимсе билмийор не замана дек… Ей Танръ, не замана дек дюшман сана сьоведжек, Хасмън сенин адънъ хор гьореджек? Ничин гери чекийорсун елини? Чъкар са елини баръндан, йок ет онларъ! Ама гечмиштен бу яна кралъм сенсин, ей Танръ, Йерйюзюнде куртулуш саладън. Гюджюнле денизи ярдън, Джанаварларън кафасънъ суларда парчаладън. Ливятан 'ън башларънъ ездин, Чьолде яшаянлара ону йем еттин. Кайнаклар, дерелер фъшкърттън, Сюрекли акан ърмакларъ куруттун. Гюн сениндир, гедже де сенин, Ай ве гюнеши сен йерлештирдин, Йерйюзюнюн бютюн сънърларънъ сен саптадън, Язъ да къшъ да яратан сенсин. Анъмса, я РАБ, дюшманън сана насъл сьовдююню, Акълсъз бир халкън, адънъ насъл хор гьордююню. Джанавара теслим етме кумрунун джанънъ, Асла унутма дюшкюн кулларънън яшамънъ. Яптъън антлашмайъ гьозьонюне ал, Чюнкю юлкенин хер каранлък кьошеси Зорбаларън инлерийле долмуш. Дюшкюнлер бойну бюкюк гери чеврилмесин, Мазлумлар, йоксуллар адъна ьовгюлер дизсин. Калк, ей Танръ, даванъ савун! Анъмса акълсъзларън гюн бойу сана насъл сьовдююню! Унутма хасъмларънън яйгарасънъ, Сана башкалдъранларън дурмадан йюкселен патъртъсънъ! Сана шюкредериз, ей Танръ, Шюкредериз, чюнкю сен якънсън, Харикаларън буну гьостерир. „Белирледиим заман гелиндже, Дорулукла яргълаяджаъм“ дийор Танръ, „Йерйюзю алтюст олунджа юзериндекилерле, Бен пекиштиреджеим онун диреклерини. Ьовюненлере, ‚Ьовюнмейин артък!‘ дедим; Кьотюлере, ‚Калдърмайън башънъзъ! Калдърмайън башънъзъ! Тепеден конушмайън!‘“ Чюнкю не доудан, не батъдан, Не де чьолдеки далардан доар яргъ. Яргъч анджак Танръ'дър, Бирини алчалтър, бирини йюкселтир. РАБ елинде долу бир кясе тутуйор, Кьопюклю, бахарат каръштърълмъш шарап дьокюйор; Йерйюзюнюн бютюн кьотюлери Тортусуна дек ялайъп ону ичийор. Бенсе сюрекли дуйураджаъм буну, Якуп'ун Танръсъ'нъ илахилерле ьоведжеим: „Къраджаъм кьотюлерин бютюн гюджюню, Доруларън гюджюйсе йюкселтиледжек.“ Яхуда'да Танръ билинир, Исраил'де адъ улудур; Конуту Шалем'дедир, Яшадъъ йер Сийон'да. Орада кърдъ алевли окларъ, Калканъ, кълъджъ, саваш силахларънъ. Ъшъл ъшъл парълдъйорсун, Авъ бол далардан даха гьоркемли. Ямая урадъ йиитлер, Уйкуларъна далдълар, Ен гючлюлери биле елини къпърдатамаз олду. Ей Якуп'ун Танръсъ, сен кюкрейиндже, Атларла атлълар сон уйкуларъна далдълар. Ялнъз сенсин коркулмасъ герекен, Ьофкелениндже ким дурабилир каршънда? Яргънъ гьоклерден ачъкладън, Йерйюзю коркуп сессизлие бюрюндю, Ей Танръ, сен яргъламая, Юлкедеки мазлумларъ куртармая калкънджа. Инсанларън газабъ биле сана ьовгюлер доуруйор, Газабъндан куртуланларъ чеврене топлуйорсун. Адаклар адайън Танрънъз РАБ 'бе, Йерине гетирин адакларънъзъ, Армаанлар сунун коркулмасъ герекен Танръ'я, Бютюн чевресиндекилер. РАБ ьондерлерин солууну кесер, Корку салар йерйюзю кралларъна. Йюксек сесле Танръ'я якаръйорум, Хайкъръйорум бени дуйсун дийе. Съкънтълъ гюнюмде Раб'бе йьонелир, Гедже хич дурмадан еллерими ачаръм, Гьонлюм авунмаз бир тюрлю. Танръ'йъ анъмсайънджа инлерим, Дюшюндюкче ичим даралър. Ачък тутуйорсун гьоз капакларъмъ, Съкънтъдан конушамъйорум. Гечмиш гюнлери, Йъллар ьонджесини дюшюнюйорум. Гедже илахилерими анаджаъм, Кенди кендимле конушаджаъм, Инджеден инджейе сораджаъм: „Раб сонсуза дек ми бизи реддедеджек? Лютфуну бир даха гьостермейеджек ми? Севгиси сонсуза дек ми йок олду? Сьозю гечерли деил ми артък? Танръ унутту му аджъмайъ? Севедженлиинин йерини ьофке ми алдъ?“ Сонра кенди кендиме, „Иште беним дердим бу!“ дедим, „Йюджелер Йюджеси гюджюню гьостермийор артък.“ РАБ 'бин ишлерини анаджаъм, Евет, гечмиштеки харикаларънъ анаджаъм. Яптъкларъ юзеринде дерин дерин дюшюнеджеим, Бютюн ишлеринин юзеринде диккатле дураджаъм. Ей Танръ, йолун кутсалдър! Ханги илах Танръ кадар улудур? Харикалар яратан Танръ сенсин, Халклар арасънда гюджюню гьостердин. Гючлю билеинле кенди халкънъ, Якуп ве Йусуф оулларънъ куртардън. Сулар сени гьорюндже, ей Танръ, Сулар сени гьорюндже чалкаландъ, Енгинлер титреди. Булутлар суйуну бошалттъ, Гьоклер гюрледи, Хер янда окларън учушту. Касъргада гюрлейишин дуйулду, Шимшеклер дюняйъ айдънлаттъ, Йер титрейип сарсълдъ. Кендине денизде, Дерин суларда йоллар ачтън, Ама аяк излерин белли деилди. Муса ве Харун'ун елийле Халкънъ бир сюрю гиби гюттюн. Динле, ей халкъм, ьореттиклерими, Кулак вер азъмдан чъкан сьозлере. Ьоздейишлерле сьозе башлаяджаъм, Ески сърларъ анлатаджаъм, Дуйдуумузу, билдиимизи, Аталаръмъзън бизе анлаттъънъ. Торунларъндан бунларъ гизлемейеджеиз; РАБ 'бин ьовгюйе деер ишлерини, Гюджюню, яптъъ харикаларъ Геледжек кушаа дуйураджаъз. РАБ Якуп сойуна кошуллар билдирди, Исраил'е яса койду. Бунларъ чоджукларъна ьоретсинлер дийе Аталаръмъза буйрук верди. Ьойле ки, геледжек кушак, йени доаджак чоджуклар билсинлер, Онлар да кенди чоджукларъна анлатсънлар, Танръ'я гювен дуйсунлар, Танръ'нън яптъкларънъ унутмасънлар, О'нун буйрукларънъ йерине гетирсинлер; Аталаръ гиби инатчъ, башкалдъръджъ, Йюреи карарсъз, Танръ'я садакатсиз бир кушак олмасънлар. Окларла, яйларла кушанмъш Ефрайимоулларъ Саваш гюню съртларънъ дьондюлер. Танръ'нън антлашмасъна уймадълар, О'нун ясасъна гьоре яшамайъ реддеттилер. Унуттулар О'нун ишлерини, Кендилерине гьостердии харикаларъ. Мъсър'да, Соан бьолгесинде Танръ харикалар япмъштъ аталарънън ьонюнде. Денизи яръп гечирмишти онларъ, Бир дувар гиби аякта тутмушту суларъ. Гюндюз булутла, Гедже атеш ъшъъйла онлара йол гьостермишти. Чьолде каяларъ ярмъш, Санки дипсиз кайнаклардан Онлара кана кана су ичирмишти. Каядан акарсулар фъшкъртмъш, Суларъ ърмак гиби акътмъштъ. Ама онлар чьолде Йюджелер Йюджеси'не башкалдърарак Гюнах ишлемейе девам еттилер. Джанларънън чектии йийеджеи истейерек Ичлеринде Танръ'йъ денедилер. „Танръ чьолде софра курабилир ми?“ дийерек, Танръ'я каршъ конуштулар. „Бак, каяя вурунджа сулар фъшкърдъ, Дерелер таштъ. Пеки, екмек де веребилир ми, Ет салаябилир ми халкъна?“ РАБ буну дуйунджа чок ьофкеленди, Якуп'а атеш пюскюрдю, Ьофкеси търмандъ Исраил'е каршъ; Чюнкю Танръ'я инанмъйорлардъ, О'нун куртаръджълъъна гювенмийорлардъ. Йине де РАБ буйрук верди булутлара, Капакларънъ ачтъ гьоклерин; Ман ядърдъ онларъ беслемек ичин, Гьоксел тахъл верди онлара. Мелеклерин екмеини йеди хер бири, Доясъя йийеджек гьондерди онлара. Доу рюзгарънъ естирди гьоклерде, Гюджюйле гюней рюзгаръна йол гьостерди. Тоз гиби ет ядърдъ башларъна, Дениз куму кадар куш; Ордугахларънън ортасъна, Конакладъкларъ йерин чевресине дюшюрдю. Йедилер, тъка баса дойдулар, Истеклерини йерине гетирди Танръ. Анджак онлар истеклерине доймадан, Даха аъзларъ долуйкен, Танръ'нън ьофкеси парладъ юзерлерине. Ен гючлюлерини ьолдюрдю, Йере серди Исраил йиитлерини. Йине де гюнах ишлемейе девам еттилер, О'нун харикаларъна инанмадълар. Бу йюзден Танръ онларън гюнлерини бошлук, Йълларънъ дехшет ичинде битирди. Танръ онларъ ьолдюрдюкче О'на йьонелмейе, Истекле О'ну йениден арамая башлъйорлардъ. Танръ'нън каяларъ олдууну, Йюдже Танръ'нън куртаръджъларъ олдууну анъмсъйорлардъ. Ойса аъзларъйла О'на ялтакланъйор, Диллерийле ялан сьойлюйорлардъ. О'на йюректен балъ деиллерди, Антлашмасъна садък калмадълар. Йине де Танръ севедженди, Сучларънъ баъшлъйор, онларъ йок етмийорду; Чок кез ьофкесини тутту, Бютюн газабънъ гьостермеди. Онларън ялнъзджа инсан олдууну анъмсадъ, Гечип гиден, дьонмейен бир рюзгар гиби. Чьолде кач кез О'на башкалдърдълар, Ъссъз йерлерде О'ну гюджендирдилер! Дефаларджа денедилер Танръ'йъ, Инджиттилер Исраил'ин Кутсалъ'нъ. Анъмсамадълар О'нун гючлю елини, Кендилерини дюшмандан куртардъъ гюню, Мъсър'да гьостердии белиртилери, Соан бьолгесинде яптъъ шашъласъ ишлери. Мъсър'ън каналларънъ кана чевирди, Суларънъ ичемедилер. Гьондердии ат синеклери йеди халкъ, Гьондердии курбаалар йок етти юлкейи. Екинлерини търтъллара, Емеклеринин юрюнюню чекиргелере верди. Асмаларънъ долуйла, Ябанъл инджир аачларънъ ири долу танелерийле йок етти. Бюйюкбаш хайванларънъ къргъна, Кючюкбаш хайванларънъ йълдъръма теслим етти. Юзерлерине къзгън ьофкесини, Газап, хъшъм, бела Ве бир алай кьотюлюк мелеи гьондерди. Йол верди ьофкесине, Джанларънъ ьолюмден есиргемеди, Онларъ салгън хасталъън пенчесине дюшюрдю. Мъсър'да бютюн илк доанларъ, Хам'ън чадърларънда бютюн илк чоджукларъ вурду. Кенди халкънъ давар гиби гьотюрдю, Чьолде онларъ бир сюрю гиби гюттю. Онлара гювенлик ичинде йол гьостерди, коркмадълар; Дюшманларънъйса дениз йутту. Бьойледже онларъ кенди кутсал топракларънън сънъръна, Са елинин казандъъ далък бьолгейе гетирди. Ьонлеринден улусларъ ковду, Мюлк оларак топракларънъ Исраил оймакларъ арасънда бьолюштюрдю. Халкънъ конутларъна йерлештирди. Ама онлар йюдже Танръ'йъ денедилер, О'на башкалдърдълар, Кошулларъна уймадълар. Дьонеклик едип аталаръ гиби иханет еттилер, Гювенилмез бир яй гиби бозук чъктълар. Пута таптъкларъ йерлерле О'ну къздърдълар, Путларъйла О'ну къскандърдълар. Танръ бунларъ дуйунджа чок ьофкеленди, Исраил'и бюсбютюн реддетти. Инсанлар арасънда курдуу чадъръ, Шило'даки конутуну терк етти. Кудретини тутсаклъа, Гьоркемини дюшман елине теслим етти. Халкънъ кълъч ьонюне сюрдю, Ьофкесини кенди халкъндан чъкардъ. Генчлерини атеш йутту, Къзларъна дююн тюркюсю сьойленмез олду. Кяхинлери кълъч алтънда ьолдю, Дул кадънларъ алаямадъ. О заман Раб уйкудан уянър гиби, Шарабън рехаветинден айълан бир йиит гиби олду. Дюшманларънъ пюскюрттю, Онларъ сонсуз утанджа боду. Танръ Йусуф сойуну реддетти, Ефрайим оймаънъ сечмеди; Анджак Яхуда оймаънъ, Севдии Сийон Даъ'нъ сечти. Тапънаънъ доруклар гиби, Сонсузлук ичин курдуу йерйюзю гиби яптъ. Кулу Давут'у сечти, Ону койун аълъндан алдъ. Халкъ Якуп'у, кенди халкъ Исраил'и гютмек ичин, Ону явру кузуларън ардъндан гетирди. Бьойледже Давут онлара дюрюстче чобанлък етти, Беджерикли еллерийле онлара йол гьостерди. Ей Танръ, улуслар сенин йурдуна салдърдъ, Кутсал тапънаънъ кирлетти, Йерушалим'и таш йъънъна чевирди. Кулларънън ьолюлерини йем оларак йъртъджъ кушлара, Садък кулларънън етини ябанъл хайванлара вердилер. Канларънъ су гиби акъттълар Йерушалим'ин чевресине, Онларъ гьомеджек кимсе йок. Комшуларъмъза йюзкарасъ, Чевремиздекилере елендже ве ойунджак олдук. Не замана дек, я РАБ? Сонсуза дек ми сюреджек ьофкен, Алев гиби янан късканчлъън? Ьофкени сени танъмаян улусларън, Адънъ анмаян юлкелерин юзерине дьок. Чюнкю онлар Якуп сойуну йийип битирдилер, Йурдуну виранейе чевирдилер. Аталаръмъзън сучларънъ артък ьонюмюзе сюрме, Севедженлиини хемен гьостер бизе, Чюнкю тюкендикче тюкендик. Ярдъм ет бизе йюдже адън уруна, ей бизи куртаран Танръ, Куртар бизи адън уруна, баъшла гюнахларъмъзъ! Ничин улуслар, „Нереде онларън Танръсъ?“ дийе конушсун, Кулларънън дьокюлен канънън ьоджюню аладжаънъ билсинлер, Гьозлеримизле буну гьорелим! Тутсакларън инилтиси сенин катъна еришсин, Кору бюйюк гюджюнле ьолюме махкум оланларъ. Комшуларъмъзън сана еттиклери хакарети Йеди кат иаде ет баърларъна, я Раб! Бизлер, кенди халкън, отлаънън койунларъ Сонсуза дек шюкредеджеиз сана, Кушаклар бойунджа ьовгюлерини дилимизден дюшюрмейеджеиз. Кулак вер, ей Исраил'ин чобанъ, Ей Йусуф'у бир сюрю гиби гюден, Керувлар арасънда тахт куран, Сач ъшъънъ, Ефрайим, Бенямин, Манашше ьонюнде Уяндър гюджюню, Гел, куртар бизи! Бизи ески халимизе кавуштур, ей Танръ, Йюзюнюн ъшъъйла айдънлат, куртулалъм! Я РАБ, Хер Шейе Егемен Танръ, Не замана дек халкънън дуаларъна атеш пюскюреджексин? Онлара екмек йерине гьозяшъ вердин, Ьолчеклер долусу гьозяшъ ичирдин. Кавга недени еттин бизи комшуларъмъза, Дюшманларъмъз алай едийор бизимле. Бизи ески халимизе кавуштур, Ей Хер Шейе Егемен Танръ, Йюзюнюн ъшъъйла айдънлат, куртулалъм! Мъсър'дан бир асма чубуу гетирдин, Улусларъ ковуп ону диктин. Онун ичин топраъ хазърладън, Кьок салдъ, бютюн юлкейе яйълдъ. Гьолгеси даларъ, Далларъ коджа седир аачларънъ капладъ. Сюргюнлери Акдениз'е, Филизлери Фърат'а дек узандъ. Ничин йъктън баън дуварларънъ? Йолдан гечен херкес юзюмюню копаръйор, Орман домузларъ ону йолуйор, Ябанъл хайванлар онунла бесленийор. Ей Хер Шейе Егемен Танръ, не олур, дьон бизе! Гьоклерден бак ве гьор, Илгилен бу асмайла. Илгилен са елинин диктии филизле, Кендине сечтиин оулла! Асман кесилмиш, якълмъш, Ьофкели бакъшларън йок етсин дюшманларънъ! Елин, са колун олан адамън юзеринде, Кендине сечтиин инсанън юзеринде олсун! О заман сенден асла айрълмаяджаъз; Яшам вер бизе, адънъ аналъм! Я РАБ, ей Хер Шейе Егемен Танръ, Бизи ески халимизе кавуштур, Йюзюнюн ъшъъйла айдънлат, куртулалъм! Севинджинизи диле гетирин гюджюмюз олан Танръ'я, Севинч чълъкларъ атън Якуп'ун Танръсъ'на! Чалгъя башлайън, теф чалън, Татлъ сесли лир ве ченк чънлатън. Йени Ай'да, долунайда, Бору чалън байрам гюнюмюзде. Чюнкю бу Исраил ичин бир куралдър, Якуп'ун Танръсъ'нън илкесидир. Танръ Мъсър'а каршъ йюрюдююнде, Йусуф сойуна койду бу кошулу. Орада танъмадъъм бир сес ишиттим: „Съртъндаки йюкю калдърдъм, Еллерин кюфеден куртулду“ дийорду, „Съкънтъя дюшюндже сеслендин, сени куртардъм, Гьок гюрлемесинин ардъндан сана янът вердим, Мерива суларънда сени сънадъм. „Динле, ей халкъм, сени уяръйорум; Ей Исраил, кешке бени динлесен! Аранъзда ябанджъ илах олмасън, Башка бир илаха тапмайън! Сени Мъсър'дан чъкаран Танрън РАБ беним. Азънъ ийидже ач, долдурайъм! „Ама халкъм сесими динлемеди, Исраил бана бойун емек истемеди. Бен де онларъ инатчъ йюреклерийле баш баша бърактъм, Билдиклери гиби яшасънлар дийе. Кешке халкъм бени динлесейди, Исраил йолларъмда йюрюсейди! Дюшманларънъ хемен йере серер, Хасъмларъна ел калдърърдъм! Бенден нефрет еденлер бана бойун еерди, Бу бьойле сонсуза дек сюрерди. Ойса сизлери ен ийи будайла беслер, Каядан акан балла дойурурдум.“ Танръ йерини алдъ танръсал курулда, Яргъсънъ ачъклъйор илахларън ортасънда: „Не замана дек хаксъз карар вереджек, Кьотюлери кайъраджаксънъз? Зайъфън, ьоксюзюн давасънъ савунун, Мазлумун, йоксулун хаккънъ арайън. Зайъфъ, дюшкюню куртарън, Онларъ кьотюлерин елинден ьозгюр кълън.“ Билмийор, анламъйорлар, Каранлъкта долашъйорлар. Йерйюзюнюн темеллери сарсълъйор. „‚Сиз илахларсънъз‘ дийорум, ‚Йюджелер Йюджеси'нин оулларъсънъз хепиниз!‘ Йине де инсанлар гиби ьоледжексиниз, Сърадан бир ьондер гиби дюшеджексиниз!“ Калк, ей Танръ, яргъла йерйюзюню! Чюнкю бютюн улуслар сениндир. Ей Танръ, сусма, Сессиз, харекетсиз калма! Бак, дюшманларън каргаша чъкаръйор, Сенден нефрет еденлер бой гьостерийор. Халкъна каршъ курназлък пешинделер, Корудуун инсанлара долап чевирийорлар. „Гелин, бу улусун кьокюню казъялъм“ дийорлар, „Исраил'ин адъ бир даха анълмасън!“ Хепси сьозбирлии етмиш, дюзен куруйор, Сана каршъ анлашмая вардъ: Едомлулар, Исмаилилер, Моавлълар, Хаджерлилер, Гевал, Аммон, Амалек, Филист ве Сур халкъ. Асур да онлара катълдъ, Лутоулларъ'на гюч вердилер. Онлара Мидян'а, Кишон Вадиси'нде Сисера'я ве Явин'е яптъънъ яп: Онлар Ейн-Дор'да йок олдулар, Топрак ичин гюбрейе дьондюлер. Онларън сойлуларъна Орев ве Зеев'е яптъънъ, Бейлерине Зевах ве Салмунна'я яптъънъ яп. Онлар: „Гелин, сахипленелим Танръ'нън отлакларънъ“ демишлерди. Ей Танръм, саврулан тоза, Рюзгарън сюрюкледии саман чьопюне чевир онларъ! Орман янгънъ гиби, Даларъ тутуштуран алев гиби, Фъртънанла ковала, Касърганла дехшете дюшюр онларъ! Утанчла капла йюзлерини, Сана йьонелсинлер, я РАБ. Сонсуза дек утанч ве дехшет ичинде калсънлар, Резил олуп йок олсунлар. Сенин адън РАБ 'дир, Анласънлар ялнъз сенин йерйюзюне егемен ен йюдже Танръ олдууну. Ей Хер Шейе Егемен РАБ, Не кадар северим конутуну! Джанъм сенин авлуларънъ ьозлюйор, Ичим чекийор, Йюреим, бютюн варлъъм Сана, яшаян Танръ'я севинчле хайкъръйор. Кушлар биле бир йува, Кърлангъч, явруларънъ кояджак бир йер булду Сенин сунакларънън янънда, Ей Хер Шейе Егемен РАБ, Кралъм ве Танръм! Не мутлу сенин евинде отуранлара, Сени сюрекли ьоверлер! Не мутлу гюджюню сенден алан инсана! Аклъ хеп Сийон'у зиярет етмекте. Бака Вадиси'нден гечеркен, Пънар башъна чевирирлер орайъ, Илк ямурлар орайъ берекете боар. Гиттикче гючленир, Сийон'да Танръ'нън хузуруна чъкарлар. Я РАБ, Хер Шейе Егемен Танръ, дуамъ динле, Кулак вер, ей Якуп'ун Танръсъ! Ей Танръ, калканъмъза бак, Месхеттиин крала лютфет! Сенин авлуларънда бир гюн, Башка йердеки бин гюнден ийидир; Кьотюлерин чадърънда яшамактанса, Танръм'ън евинин ешиинде дурмайъ йелерим. Чюнкю РАБ Танръ бир гюнеш, бир калкандър. Лютуф ве йюджелик салар; Дюрюстче яшаянлардан хичбир ийилии есиргемез. Ей Хер Шейе Егемен РАБ, Не мутлу сана гювенен инсана! Я РАБ, юлкенден хошнут калдън, Якуп сойуну ески гьоненджине кавуштурдун. Халкънън сучларънъ баъшладън, Бютюн гюнахларънъ йок сайдън. Бютюн газабънъ бир яна койдун, Къзгън ьофкенден вазгечтин. Ей бизи куртаран Танръ, бизи ески халимизе гетир, Бизе каршъ ьофкени диндир! Сонсуза дек ми ьофкеленеджексин бизе? Кушактан кушаа мъ сюрдюреджексин ьофкени? Халкън сенде севинч булсун дийе Бизе йениден яшам вермейеджек мисин? Я РАБ, севгини гьостер бизе, Куртаръшънъ баъшла! Кулак вереджеим РАБ Танръ'нън не дийеджеине; Халкъна, садък кулларъна есенлик сьозю вереджек, Йетер ки, бир даха акълсъзлък етмесинлер. Евет, О кендисинден корканларъ куртармак юзередир, Гьоркеми юлкемизде яшасън дийе. Севгийле садакат булушаджак, Дорулукла есенлик ьопюшеджек. Садакат йерден битеджек, Дорулук гьоктен бакаджак. Ве РАБ ийи олан нейсе, ону вереджек, Топраъмъздан юрюн фъшкъраджак. Дорулук ьонюсъра йюрюйеджек, Адъмларъ ичин йол япаджак. Кулак вер, я РАБ, янътла бени, Чюнкю мазлум ве йоксулум. Кору джанъмъ, чюнкю сенин садък кулунум. Ей Танръм, куртар сана гювенен кулуну! Аджъ бана, я Раб, Чюнкю гюн бойу сана якаръйорум. Севиндир кулуну, я Раб, Чюнкю дуаларъмъ сана йюкселтийорум. Сен ийи ве баъшлайъджъсън, я Раб, Сана якаран херкесе бол севги гьостерирсин. Кулак вер дуама, я РАБ, Ялваръшларъмъ диккате ал! Съкънтълъ гюнюмде сана якаръръм, Чюнкю янътларсън бени. Илахлар арасънда сенин гибиси йок, я Раб, Ешсиздир ишлерин. Яраттъън бютюн улуслар гелип Сана тапънаджаклар, я Раб, Адънъ йюджелтеджеклер. Чюнкю сен улусун, харикалар яратърсън, Тек Танръ сенсин. Я РАБ, йолуну бана ьорет, Сенин герчеине гьоре йюрюйейим, Карарлъ къл бени, ялнъз сенин адъндан коркайъм. Я Раб Танръм, бютюн йюреимле сана шюкредеджеим, Адънъ сонсуза дек йюджелтеджеим. Чюнкю бана севгин бюйюктюр, Джанъмъ ьолюлер диярънън деринликлеринден сен куртардън. Ей Танръ, кюстахлар бана салдъръйор, Зорбалар сюрюсю, сана алдърмаянлар Джанъмъ алмак истийор, Ойса сен, я Раб, Севеджен, лютфеден, тез ьофкеленмейен, Севгиси ве садакати бол бир Танръ'сън. Йьонел бана, аджъ халиме, Кулуна кенди гюджюню вер, Куртар хизметчинин олуну. Ийилиинин бир белиртисини гьостер бана; Бенден нефрет еденлер гьорюп утансън; Чюнкю сен, я РАБ, бана ярдъм еттин, Бени авуттун. РАБ Сийон'у кутсал далар юзерине курду. Сийон'ун капъларънъ Якуп сойунун бютюн конутларъндан даха чок север. Ей Танръ кенти, сенин ичин не йюдже сьозлер сьойленир: „Бени танъянлар арасънда Рахав ве Бабил'и анаджаъм, Филист'и, Сур'у, Куш 'у да; ‚Бу да Сийон'да доду‘ дийеджеим.“ Евет, Сийон ичин шьойле денеджек: „Шу да орада домуш, бу да, Йюджелер Йюджеси ону сарсълмаз къладжак.“ РАБ халкларъ кайдедеркен, „Бу да Сийон'да домуш“ дийе язаджак. Окуйуджулар, кавалджълар, „Бютюн кайнакларъм сендедир!“ дийеджек. Я РАБ, бени куртаран Танръ, Гедже гюндюз сана якаръйорум. Дуам сана еришсин, Кулак вер якаръшъма. Чюнкю съкънтъя дойдум, Джанъм ьолюлер дияръна яклаштъ. Ьолюм чукуруна иненлер арасънда сайълъйорум, Тюкенмиш гибийим; Ьолюлер арасъна атълмъш, Артък анъмсамадъън, Илгинден йоксун, Мезарда ятан джесетлер гибийим. Бени чукурун дибине, Каранлъклара, деринликлере аттън. Ьофкен юзериме чьоктю, Далга далга къзгънлъънла бени ездин. Якънларъмъ бенден узаклаштърдън, Иренч кълдън бени гьозлеринде. Капалъ калдъм, чъкамъйорум. Юзюнтюден гьозлеримин фери сьонюйор, Хер гюн сана якаръйорум, я РАБ, Еллерими сана ачъйорум. Харикаларънъ ьолюлере ми гьостереджексин? Ьолюлер ми калкъп сени ьоведжек? Севгин мезарда, Садакатин йъкъм диярънда дуйурулур му? Каранлъкларда харикаларън, Унутулмушлук диярънда дорулуун билинир ми? Ама бен, я РАБ, ярдъма чаъръйорум сени, Сабах дуам сана варъйор. Ничин бени реддедийорсун, я РАБ, Неден йюзюню бенден гизлийорсун? Дюшкюнюм, генчлиимден бери ьолюмле бурун бурунайъм, Дехшетлеринин алтънда тюкендим. Шиддетли газабън юзеримден гечти, Сачтъън дехшет бени йеди битирди. Бютюн гюн су гиби кушаттълар бени, Чевреми тюмюйле сардълар. Еши досту бенден узаклаштърдън, Тек достум каранлък калдъ. РАБ 'бин севгисини сонсуза дек езгилерле ьоведжеим, Садакатини бютюн кушаклара билдиреджеим. Севгин сонсуза дек аякта калър дийеджеим, Садакатини гьоклер кадар калъджъ кълдън. Дедин ки, „Сечтиим адамла антлашма яптъм, Кулум Давут'а шьойле ант ичтим: ‚Сойуну сонсуза дек сюрдюреджеим, Тахтънъ кушаклар бойунджа сюрекли къладжаъм.‘“ Я РАБ, гьоклер ьовер харикаларънъ, Кутсаллар топлулуунда ьовюлюр садакатин. Чюнкю гьоклерде РАБ 'бе ким еш кошулур? Ким бензер РАБ 'бе илахи варлъклар арасънда? Кутсаллар топлулуунда Танръ корку уяндърър, Чевресиндекилерин хепсинден улу ве мютхиштир. Я РАБ, Хер Шейе Егемен Танръ, Сенин гиби гючлю РАБ вар мъ? Садакатин чеврени сарар. Сен кудурмуш денизлер юзеринде егеменлик сюрер, Далгалар кабардъкча онларъ диндирирсин. Сен Рахав'ъ леш езер гиби ездин, Гючлю колунла дюшманларънъ даъттън. Гьоклер сениндир, йерйюзю де сенин; Дюнянън ве ичиндеки хер шейин темелини сен аттън. Кузейи, гюнейи сен яраттън, Тавор ве Хермон даларъ Сана севинджини диле гетирийор. Колун гючлюдюр, Елин кудретли, са елин йюдже. Тахтън адалет ве дорулук юзерине курулу, Севги ве садакат ьонюнсъра гидер. Не мутлу севинч чълъкларъ атмасънъ билен халка, я РАБ! Йюзюнюн ъшъънда йюрюрлер. Гюн бойу сенин адънла севинир, Дорулуунла йюджелирлер. Чюнкю сен онларън гюджю ве йюджелиисин, Лютфун сайесинде гюджюмюз артар. Калканъмъз РАБ 'бе, Кралъмъз Исраил'ин Кутсалъ'на аиттир. Гечмиште бир гьорюм араджълъъйла, Садък кулларъна шьойле дедин: „Бир йииде ярдъм еттим, Халкън ичинден бир генджи йюкселттим. Кулум Давут'у булдум, Кутсал яъмла ону месхеттим. Елим она дестек оладжак, Колум гюч вереджек. Дюшман ону хараджа балаямаяджак, Кьотюлер ону езмейеджек. Дюшманларънъ онун ьонюнде къраджаъм, Ондан нефрет еденлери вураджаъм. Садакатим, севгим она дестек оладжак, Беним адъмла гюджю йюкселеджек. Са елини денизин, Ърмакларън юзерине егемен къладжаъм. ‚Бабам сенсин‘ дийе сесленеджек бана, ‚Танръм, куртулушумун каясъ.‘ Бен де ону илк олум, Дюнядаки кралларън ен йюджеси къладжаъм. Сонсуза дек она севги гьостереджеим, Онунла яптъъм антлашма хич бозулмаяджак. Сойуну сонсуза дек, Тахтънъ гьоклер дурдуу сюредже сюрдюреджеим. „Чоджукларъ ясамдан айрълър, Илкелериме гьоре яшамазса; Куралларъмъ бозар, Буйрукларъма уймазса, Исянларънъ сопайла, Сучларънъ даякла джезаландъраджаъм. Ама ону севмектен вазгечмейеджек, Садакатиме сърт чевирмейеджеим. Антлашмамъ бозмаяджак, Азъмдан чъкан сьозю деиштирмейеджеим. Бир кез кутсаллъъм юстюне ант ичтим, Давут'а ялан сьойлемейеджеим. Онун сойу сонсуза дек сюреджек, Тахтъ каршъмда гюнеш гиби дураджак, Гьоклерде гювенилир бир танък олан ай гиби Сонсуза дек каладжак.“ Ама сен реддеттин, сърт чевирдин, Чок ьофкелендин месхеттиин крала. Кулунла яптъън антлашмадан вазгечтин, Онун таджънъ йере атъп кирлеттин. Йъктън бютюн сурларънъ, Виран еттин калелерини. Йолдан гечен херкес ону ямаладъ, Йюзкарасъ олду комшуларъна. Хасъмларънън са елини онун юстюне калдърдън, Бютюн дюшманларънъ севиндирдин. Кълъджънън азънъ башка йьоне чевирдин, Савашта она ян чъкмадън. Гьоркемине сон вердин, Тахтънъ йере чалдън. Генчлик гюнлерини късалттън, Ону утанджа бодун. Не замана дек, я РАБ? Сонсуза дек ми гизленеджексин? Не замана дек ьофкен алев алев янаджак? Анъмса ьомрюмюн не чабук гечтиини, Не бош яратмъшсън инсанолуну! Вар мъ яшайъп да ьолюмю гьормейен, Ьолюлер диярънън пенчесинден джанънъ куртаран? Я Раб, нереде о ески севгин? Давут'а гьостереджеине ант ичтиин о садък севгин! Сонсуза дек ьовгюлер олсун РАБ 'бе! Амин! Амин! Я Раб, барънак олдун бизе Кушаклар бойунджа. Далар вар олмадан, Даха еврени ве дюняйъ яратмадан, Ьонджесизликтен сонсузлуа дек Танръ сенсин. Инсанъ топраа дьондюрюрсюн, „Ей инсаноулларъ, топраа дьонюн!“ дийерек. Чюнкю сенин гьозюнде бин йъл Гечмиш бир гюн, дюн гиби, Бир гедже ньобети гибидир. Инсанларъ бир дюш гиби силер, сюпюрюрсюн, Сабах битен от мисали: Сабах филизленир, бюйюр, Акшам солар, курур. Ерийип битийоруз сенин ьофкенден, Къзгънлъъндан дехшете дюшюйоруз. Сучларъмъзъ ьонюне, Гизли гюнахларъмъзъ йюзюнюн ъшъъна чъкардън. Газабъндан късалъйор гюнлеримиз, Бир солук гиби тюкенийор йълларъмъз. Ьомрюмюз йетмиш йъл сюрюйор, Билемедин сексен, о да салъклъйсак; Ен гюзел йъллар да захметле, кедерле гечийор, Чабуджак битийор, учуп гидийоруз. Ким билир газабънън гюджюню? Чюнкю ьофкен сана дуйулан корку кадар гючлюдюр. Бу йюзден гюнлеримизи саймайъ бизе ьорет ки, Билгелик казаналъм. Вазгеч, я РАБ! Ьофкен не замана дек сюреджек? Аджъ кулларъна! Сабах бизи севгинле дойур, Ьомрюмюз бойунджа севинчле хайкъралъм. Кач гюн бизи съкънтъя соктунса, Кач йъл чиле чектирдинсе, О кадар севиндир бизи. Яптъкларън кулларъна, Гьоркемин онларън чоджукларъна гьорюнсюн. Танръмъз Раб бизден хошнут калсън. Еллеримизин емеини боша чъкарма. Евет, еллеримизин емеини боша чъкарма. Йюджелер Йюджеси'нин барънаънда отуран, Хер Шейе Гюджю Йетен'ин гьолгесинде барънър. „О беним съънаъм, калемдир“ дерим РАБ ичин, „Танръм'дър, О'на гювенирим.“ Чюнкю О сени авджъ тузаъндан, Ьолюмджюл хасталъктан куртарър. Сени канатларънън алтъна алър, Онларън алтъна съънърсън. О'нун садакати сенин калканън, сиперин олур. Янънда бин киши, Саънда он бин киши кърълса биле, Сана докунмаз. Сен ялнъз кенди гьозлеринле сейредеджек, Кьотюлерин джезасънъ гьореджексин. Сен РАБ 'би кендине съънак, Йюджелер Йюджеси'ни конут единдиин ичин, Башъна кьотюлюк гелмейеджек, Чадъръна фелакет яклашмаяджак. Чюнкю Танръ мелеклерине буйрук вереджек, Гидеджеин хер йерде сени корусунлар дийе. Еллери юзеринде ташъяджаклар сени, Аяън бир таша чарпмасън дийе. Асланън, кобранън юзерине басъп гечеджексин, Генч асланъ, йъланъ чинейеджексин. „Бени севдии ичин Ону куртараджаъм“ дийор РАБ, „Бени ийи танъдъъ ичин Она кале оладжаъм. Бана сеслениндже ону янътлаяджаъм, Съкънтъда онун янънда оладжаъм, Куртаръп йюджелтеджеим ону. Ону узун ьомюрле дойураджак, Она куртаръшъмъ гьостереджеим.“ Чюнкю яптъкларънла бени севиндирдин, я РАБ, Еллеринин иши каршъсънда севинч илахилери окуйорум. Яптъкларън не бюйюктюр, я РАБ, Дюшюнджелерин не дерин! Аптал инсан билемез, Будала акъл ердиремез: Кьотюлер мантар гиби битсе, Сучлулар пътрак гиби ачса биле, Бу онларън сонсуза дек йок олушу демектир. Ама сен сонсуза дек йюджесин, я РАБ. Я РАБ, дюшманларън кесинликле, Евет, кесинликле йок оладжак, Суч ишлейен херкес даъладжак. Бени ябан ьокюзю кадар гючлю кълдън, Тазе зейтиняънъ башъма дьоктюн. Гьозлерим дюшманларъмън бозгунуну гьордю, Кулакларъм бана салдъран кьотюлерин сонуну дуйду. Дору инсан хурма ааджъ гиби серпилип гелишеджек, Любнан седири гиби йюкселеджек. РАБ 'бин евинде дикилмиш оларак Танръмъз'ън авлуларънда серпилип бюйюйеджек. Бьойлелери яшланънджа да мейве вереджек, Таптазе ве йешил каладжаклар. „ РАБ дорудур! Каямдър беним! О'нда хаксъзлък булунмаз!“ дийе дуйураджаклар. РАБ егеменлик сюрюйор, гьоркеме бюрюнмюш, Кудрет гийинип кушанмъш. Дюня салам курулмуш, сарсълмаз. Я РАБ, тахтън ьотеден бери курулмуш, Варлъън ьонджесизлие узанър. Денизлер гюрлюйор, я РАБ, Денизлер гюмбюр гюмбюр гюрлюйор, Денизлер далгаларънъ чънлатъйор. Йюджелердеки РАБ енгин суларън гюрлейишинден, Денизлерин азгън далгаларъндан Даха гючлюдюр. Кошулларън хеп гечерлидир; Тапънаъна кутсаллък ярашър Сонсуза дек, я РАБ. Я РАБ, ьоч алъджъ Танръ, Сач ъшъънъ, ей ьоч алъджъ Танръ! Калк, ей йерйюзюнюн яргъджъ, Кюстахлара хак еттиклери джезайъ вер! Кьотюлер не замана дек, я РАБ, Не замана дек севинип джошаджак? Аъзларъндан кюстахлък дьокюлюйор, Суч ишлейен херкес ьовюнюйор. Халкънъ езийорлар, я РАБ, Кенди халкъна езийет едийорлар. Дулу, гариби боазлъйор, Ьоксюзлери ьолдюрюйорлар. „ РАБ гьормез“ дийорлар, „Якуп'ун Танръсъ диккат етмез.“ Ей халкън ичиндеки будалалар, диккат един; Ей апталлар, не заман акълланаджаксънъз? Кулаъ яратан ишитмез ми? Гьозе бичим верен гьормез ми? Улусларъ йола гетирен яргъламаз мъ? Инсанъ еитен билмез ми? РАБ инсанън дюшюнджелеринин Бош олдууну билир. Не мутлу, я РАБ, йола гетирдиин, Ясанъ ьореттиин инсана! Кьотюлер ичин чукур казълънджая дек, Ону съкънтълъ гюнлерден куртаръп рахатлатърсън. Чюнкю РАБ халкънъ реддетмез, Кенди халкънъ терк етмез. Адалет йине дорулук юзерине куруладжак, Йюреи темиз олан херкес она уяджак. Кьотюлере каршъ бени ким савунаджак? Ким беним ичин сучлулара каршъ дураджак? РАБ ярдъмджъм олмасайдъ, Шимдийе дек сессизлик дияръна гьочмюштюм биле. „Аяъм кайъйор“ дедиимде, Севгин аякта тутар бени, я РАБ. Кайгълар ичими сарънджа, Сенин авутмаларън гьонлюмю севиндирир. Ясая даянарак хаксъзлък япан колтук сахиби Сенинле бадашър мъ? Онлар доруя каршъ бирлешийор, Сучсузу ьолюме махкум едийорлар. Ама РАБ бана кале олду, Танръм съъндъъм кая олду. Танръмъз РАБ яптъкларъ кьотюлюю Кенди башларъна гетиреджек, Кьотюлюклери йюзюнден кьоклерини курутаджак, Евет, кьоклерини курутаджак. Гелин, РАБ 'бе севинчле хайкъралъм, Бизи куртаран каяя севинч чълъкларъ аталъм, Шюкранла хузуруна чъкалъм, О'на севинч илахилери йюкселтелим! Чюнкю РАБ улу Танръ'дър, Бютюн илахларън юстюнде улу кралдър. Йерин деринликлери О'нун елиндедир, Даларън дорукларъ да О'нун. Дениз О'нундур, чюнкю О яраттъ, Карая да О'нун еллери бичим верди. Гелин, тапъналъм, еилелим, Бизи яратан РАБ 'бин ьонюнде диз чьокелим. Чюнкю О Танръмъз'дър, Бизсе О'нун отлаънън халкъ, Елинин алтъндаки койунларъз. Бугюн сесини дуярсанъз, Мерива'да, о гюн чьолде, Масса'да олдуу гиби, Йюреклеринизи насърлаштърмайън. Яптъкларъмъ гьормелерине каршън, Аталарънъз орада бени сънайъп денедилер. Кърк йъл о кушактан хеп ирендим, „Йюреи кьотю йола сапан бир халктър“ дедим, „Йолларъмъ билмийорлар.“ Бу йюзден ьофкейле ант ичтим: „Хузур дияръма асла гирмейеджеклер!“ Йени бир езги сьойлейин РАБ 'бе! Ей бютюн дюня, РАБ 'бе езгилер сьойлейин! Езги сьойлейин, РАБ 'бин адънъ ьовюн, Хер гюн дуйурун куртаръшънъ! Гьоркемини улуслара, Харикаларънъ бютюн халклара анлатън! Чюнкю РАБ улудур, ялнъз О ьовгюйе деер, Илахлардан чок О'ндан коркулур. Халкларън бютюн илахларъ бир хичтир, Ойса гьоклери яратан РАБ 'дир. Йюджелик, улулук О'нун хузурундадър, Гюч ве гюзеллик О'нун тапънаъндадър. Ей бютюн халклар, РАБ 'би ьовюн, РАБ 'бин гюджюню, йюджелиини ьовюн, РАБ 'бин гьоркемини адъна ярашър бичимде ьовюн, Сунулар гетирип авлуларъна гирин! Кутсал гийсилер ичинде РАБ 'бе тапънън! Титрейин О'нун ьонюнде, ей бютюн йерйюзюндекилер! Улуслара, „ РАБ егеменлик сюрюйор“ дейин. Дюня салам курулмуш, сарсълмаз. О халкларъ адалетле яргълар. Севинсин гьоклер, джошсун йерйюзю! Гюрлесин дениз ичиндекилерле бирликте! РАБ егеменлик сюрюйор, джошсун йерйюзю, Бютюн къйъ халкларъ севинсин! Булут ве зифири каранлък сармъш чевресини, Дорулук ве адалеттир тахтънън темели. Атеш йюрюйор О'нун ьонюнде, Дюшманларънъ якъйор чевреде. Шимшеклери дюняйъ айдънлатър, Йерйюзю гьорюп титрер. Далар балмуму гиби ерир, РАБ 'бин, бютюн йерйюзюнюн Раб'би ьонюнде. Гьоклер О'нун дорулууну дуйурур, Бютюн халклар гьоркемини гьорюр. Утансън пута тапанлар, Деерсиз путларла ьовюненлер! РАБ 'бе тапън, ей бютюн илахлар! Сийон севинийор яргъларънъ дуйунджа, я РАБ, Яхуда кентлери джошуйор. Чюнкю сенсин, я РАБ, бютюн йерйюзюнюн ен йюджеси, Бютюн илахларън юстюндесин, чок улусун. Ей сизлер, РАБ 'би севенлер, кьотюлюктен тиксинин. О садък кулларънън джанънъ корур, Онларъ кьотюлерин елинден куртарър. Дорулара ъшък, Темиз йюреклилере севинч сачар. Ей дорулар, РАБ 'де севинч булун, Кутсаллъънъ анарак О'на шюкредин! Йени бир езги сьойлейин РАБ 'бе. Чюнкю харикалар яптъ, Заферлер казандъ са ели ве кутсал колуйла. РАБ улусларън гьозю ьонюне серди куртаръшънъ, Заферини билдирди. Исраил халкъна севгисини, Садакатини анъмсадъ; Танръмъз'ън заферини гьордю дюнянън дьорт буджаъ. Севинч чълъкларъ йюкселтин РАБ 'бе, ей йерйюзюндекилер! Севинч илахилерийле йери гьою чънлатън! Лирле езгилер сунун РАБ 'бе, Лир ве мюзик ешлиинде! Бору ве боразан ешлиинде Севинч чълъкларъ атън Крал олан РАБ 'бин ьонюнде. Гюрлесин дениз ве ичиндекилер, Гюрлесин йерйюзю ве юзериндекилер. РАБ егеменлик сюрюйор, титресин халклар! Керувлар арасънда тахтъна отурмуш, Сарсълсън йерйюзю! РАБ Сийон'да улудур, Йюджедир О, бютюн халклара егемендир. Ьовсюнлер бюйюк, мютхиш адънъ! О кутсалдър. Ей адалети севен гючлю крал, Ешитлии сен саладън, Якуп сойунда дору ве адил оланъ сен яптън. Йюджелтин Танръмъз РАБ 'би, Аякларънън табуреси ьонюнде тапънън! О кутсалдър. Муса'йла Харун О'нун кяхинлеринденди, Самуел де О'ну адъйла чаъранлар арасъндайдъ. РАБ 'бе сесленирлерди, О да янътлардъ. Булут сютуну ичинден онларла конушту, Уйдулар О'нун буйрукларъна, Кендилерине вердии кураллара. Я РАБ Танръмъз, янът вердин онлара; Баъшлайъджъ бир Танръ олдун, Ама яптъкларъ кьотюлюю джезасъз бъракмадън. Танръмъз РАБ 'би йюджелтин, Тапънън О'на кутсал даънда! Чюнкю Танръмъз РАБ кутсалдър. Ей бютюн дюня, РАБ 'бе севинч чълъкларъ йюкселтин! О'на нешейле куллук един, Севинч езгилерийле чъкън хузуруна! Билин ки РАБ Танръ'дър. Бизи яратан О'дур, биз де О'нунуз, О'нун халкъ, отлаънън койунларъйъз. Капъларъна шюкранла, Авлуларъна ьовгюйле гирин! Шюкредин О'на, адъна ьовгюлер сунун! Чюнкю РАБ ийидир, Севгиси сонсуздур. Садакати кушаклар бойунджа сюрер. Севгини ве адалетини езгилерле анаджаъм, Сени илахилерле ьоведжеим, я РАБ. Дюрюст давранмая ьозен гьостереджеим, Не заман геледжексин бана? Темиз бир яшам сюреджеим евимде, Ьонюмде алчаклъа изин вермейеджеим. Тиксинирим дьонеклерин ишинден, Еткилемез бени. Узак олсун бенден сапъклък, Танъмак истемем кьотюлюю. Йок едерим достуну гизлидже чекиштирени, Катланамам тепеден бакан, гурурлу инсана. Гьозюм юлкенин садък инсанларъ юзеринде оладжак, Янъмда отурмаларънъ истерим; Бана дюрюст яшаян киши хизмет едеджек. Хилекяр евимде отурмаяджак, Ялан сьойлейен гьозюмюн ьонюнде дурмаяджак. Хер сабах юлкедеки кьотюлери йок едерек Бютюн хаксъзларъ РАБ 'бин кентинден сьокюп атаджаъм. Я РАБ, дуамъ ишит, Якаръшъм сана еришсин. Съкънтълъ гюнюмде йюзюню бенден гизлеме, Кулак вер сесиме, Сеслениндже янът вер бана хемен. Чюнкю гюнлерим думан гиби йок олуйор, Кемиклерим атеш гиби янъйор. Йюреим къргън йемиш от гиби куруду, Екмек йемейи биле унуттум. Бир дери бир кемие дьондюм Аджъ аджъ инлемектен. Ъссъз йерлердеки исхаккушуну андъръйорум, Виранелердеки кукумав гибийим. Гьозюме уйку гирмийор, Дамда ялнъз калмъш бир куш гибийим. Дюшманларъм бютюн гюн бана хакарет едийор, Бана дил узатанлар адъмъ ланет ичин кулланъйор. Гюнлерим акшам узаян гьолге гиби йитмекте, От гиби сарармактайъм. Ама сен, сонсуза дек тахтънда отурурсун, я РАБ, Юнюн кушаклар бойу сюрер. Калкъп Сийон'а севедженлик гьостереджексин, Чюнкю ону кайърманън заманъдър, бекленен заман гелди. Кулларън онун ташларъндан хошланър, Тозуну биле северлер. Улуслар РАБ 'бин адъндан, Йерйюзю кралларъ гьоркеминден коркаджак. Чюнкю РАБ Сийон'у йениден кураджак, Гьоркем ичинде гьорюнеджек. Йоксулларън дуасъна кулак вереджек, Ялваръшларънъ асла хор гьормейеджек. Бунлар геледжек кушак ичин язълсън, Ьойле ки, хенюз домамъш инсанлар РАБ 'бе ьовгюлер сунсун. РАБ йюджелердеки кутсал катъндан ашаъ бактъ, Гьоклерден йерйюзюню гьозетледи, Тутсакларън инилтисини дуймак, Ьолюм махкумларънъ куртармак ичин. РАБ гюджюмю кърдъ яшам йолунда, Ьомрюмю късалттъ. „Ей Танръм, ьомрюмюн ортасънда джанъмъ алма!“ дедим. „Сенин йълларън кушаклар бойу сюрер! „Чок ьонджеден аттън дюнянън темеллерини, Гьоклер де сенин еллеринин япътъдър. Онлар йок оладжак, ама сен калъджъсън. Хепси бир гийси гиби ескийеджек. Онларъ бир кафтан гиби деиштиреджексин, Гечип гидеджеклер. Ама сен хеп айнъсън, Йълларън тюкенмейеджек. Гьозетиминде яшаяджак кулларънън чоджукларъ, Сенин ьонюнде дураджак сойларъ.“ РАБ 'бе ьовгюлер сун, ей гьонлюм! О'нун кутсал адъна ьовгюлер сун, ей бютюн варлъъм! РАБ 'бе ьовгюлер сун, ей джанъм! Ийиликлеринин хичбирини унутма! Бютюн сучларънъ баъшлаян, Бютюн хасталъкларънъ ийилештирен, Джанънъ ьолюм чукурундан куртаран, Сана севги ве севедженлик таджъ гийдирен, Яшам бойу сени ийиликлерле дойуран О'дур, Бу неденле генчлиин карталънки гиби тазеленир. РАБ бютюн дюшкюнлере Хак ве адалет салар. Кенди йьонтемлерини Муса'я, Ишлерини Исраиллилер'е ачъкладъ. РАБ севеджен ве лютфедендир, Тез ьофкеленмез, севгиси енгиндир. Сюрекли сучламаз, Ьофкесини сонсуза дек сюрдюрмез. Бизе гюнахларъмъза гьоре давранмаз, Сучларъмъзън каршълъънъ вермез. Чюнкю гьоклер йерйюзюнден не кадар йюксексе, Кендисинден корканлара каршъ севгиси де о кадар бюйюктюр. Доу батъдан не кадар узакса, О кадар узаклаштърдъ бизден исянларъмъзъ. Бир баба чоджукларъна насъл севеджен давранърса, РАБ де кендисинден корканлара ьойле севеджен давранър. Чюнкю маямъзъ билир, Топрак олдуумузу анъмсар. Инсана гелиндже, ота бензер ьомрю, Кър чичеи гиби серпилир; Рюзгар юзерине есиндже йок олур гидер, Булундуу йер ону танъмаз. РАБ тахтънъ гьоклере курмуштур, О'нун егеменлии хер йери капсар. РАБ 'бе ьовгюлер сунун, ей сизлер, О'нун мелеклери, О'нун сьозюню динлейен, Сьойледиклерини йерине гетирен гюч сахиплери! РАБ 'бе ьовгюлер сунун, ей сизлер, О'нун бютюн гьоксел ордуларъ, Истеини йерине гетирен кулларъ! РАБ 'бе ьовгюлер сунун, Ей О'нун егемен олдуу йерлердеки бютюн яратъклар! РАБ 'бе ьовгюлер сун, ей гьонлюм! РАБ 'бе ьовгюлер сун, ей гьонлюм! Я РАБ Танръм, не улусун! Гьоркем ве йюджелик кушанмъшсън, Бир кафтана бюрюнюр гиби ъшъа бюрюнмюшсюн. Гьоклери бир чадър гиби герен, Евини йукаръдаки сулар юзерине куран, Булутларъ кендине саваш арабасъ япан, Рюзгарън канатларъ юзеринде гезен, Рюзгарларъ кендине хаберджи, Йълдъръмларъ хизметкяр еден сенсин. Йерйюзюню темеллер юзерине курдун, Асла сарсълмасън дийе. Енгини она бир гийси гиби гийдирдин, Сулар даларън юзеринде дурду. Сен кюкрейиндже сулар качтъ, Гьою гюрлетиндже хемен чекилди. Даларъ ашъп дерелере актъ, Онлар ичин белирледиин йерлере дору. Бир сънър койдун ьонлерине, Гечмесинлер, гелип йерйюзюню бир даха капламасънлар дийе. Вадилерде фъшкърттъън пънарлар, Даларън арасъндан акар. Бютюн кър хайванларънъ суварър, Ябан ешеклеринин сусузлууну гидерирлер. Кушлар янларънда йува курар, Далларън арасънда ьотюшюрлер. Гьоктеки евинден даларъ суларсън, Йерйюзю ишлеринин мейвесине дояр. Хайванлар ичин от, Инсанларън яраръ ичин биткилер йетиштирирсин; Инсанлар екмеини топрактан чъкарсън дийе, Йюреклерини севиндирен шарабъ, Йюзлерини гюлдюрен зейтиняънъ, Гючлерини артъран екмеи хеп сен верирсин. РАБ 'бин аачларъ, Кенди диктии Любнан седирлери суя дояр. Кушлар орада йува япар, Лейлеин еви исе чамлардадър. Йюксек далар да кечилеринин ураъ, Каялар кая тавшанларънън съънаъдър. Мевсимлери гьостерсин дийе айъ, Батаджаъ заманъ билен гюнеши яраттън. Карартърсън орталъъ, гедже олур, Башлар къпърдамая орман хайванларъ. Генч аслан ав пешинде кюкрер, Танръ'дан йийеджек истер. Гюнеш доунджа Инлерине чекилир, ятарлар. Инсан ишине гидер, Акшама дек чалъшмак ичин. Я РАБ, не чок есерин вар! Хепсини билгедже яптън; Йерйюзю яраттъкларънла долу. Иште учсуз буджаксъз денизлер, Ичинде кайнашан сайъсъз джанлълар, Бюйюк кючюк яратъклар. Орада гемилер долашър, Ичинде ойнашсън дийе яраттъън Ливятан да орада. Хепси сени беклийор, Йийеджеклерини заманънда вересин дийе. Сен вериндже онлар топлар, Сен елини ачънджа онлар ийилие дояр. Йюзюню гизлейиндже дехшете капълърлар, Солукларънъ кесиндже ьолюп топрак олурлар. Рухун'у гьондериндже вар олурлар, Йерйюзюне йени яшам верирсин. РАБ 'бин гьоркеми сонсуза дек сюрсюн! Севинсин РАБ яптъкларъйла! О бакънджа йерйюзю титрер, О докунунджа далар тютер. Ьомрюмдже РАБ 'бе езгилер сьойлейеджек, Вар олдукча Танръм'ъ илахилерле ьоведжеим. Дюшюнджем О'на хош гьорюнсюн, Севинджим РАБ олсун! Тюкенсин дюнядаки гюнахлълар, Йок олсун артък кьотюлер! РАБ 'бе ьовгюлер сун, ей гьонлюм! РАБ 'бе ьовгюлер сунун! РАБ 'бе шюкредин, О'ну адъйла чаърън, Халклара дуйурун яптъкларънъ! О'ну езгилерле, илахилерле ьовюн, Бютюн харикаларънъ анлатън! Кутсал адъйла ьовюнюн, Севинсин РАБ 'бе йьонеленлер! РАБ 'бе ве О'нун гюджюне бакън, Дурмадан О'нун йюзюню арайън! Танръмъз РАБ О'дур, Яргъларъ бютюн йерйюзюню капсар. О заман бир авуч инсандълар, Сайъджа аз ве юлкейе ябанджъйдълар. Бир улустан ьобюрюне, Бир юлкеден ьотекине долашъп дурдулар. РАБ кимсенин онларъ езмесине изин вермеди, Онлар ичин кралларъ биле пайладъ: „ Месхеттиклериме докунмайън, Пейгамберлериме кьотюлюк етмейин!“ деди. Юлкейе кътлък гьондерди, Бютюн йийеджеклерини йок етти. Ьонлеринден бир адам гьондермишти, Кьоле оларак сатълан Йусуф'ту бу. Зинджир вуруп инджиттилер аякларънъ, Демир халка гечирдилер бойнуна, Сьойледиклери герчеклешинджейе дек, РАБ 'бин сьозю ону сънадъ. Крал адам гьондерип Йусуф'у салъверди, Халклара егемен олан ону ьозгюр кълдъ. Ону кенди сарайънън ефендиси, Бютюн варлъънън сорумлусу яптъ; Ьондерлерини истедии гиби еитсин, Илери геленлерине акъл версин дийе. О заман Исраил Мъсър'а гитти, Якуп Хам юлкесине йерлешти. РАБ халкънъ алабилдиине чоалттъ, Дюшманларъндан сайъджа артърдъ онларъ. Сонунда тутумуну деиштирди дюшманларънън: Халкъндан тиксиндилер, Кулларъна курназджа даврандълар. Кулу Муса'йъ, Сечтии Харун'у гьондерди араларъна. Онлар гьостердилер РАБ 'бин белиртилерини, Хам юлкесинде шашъласъ ишлерини. Каранлък гьондерип юлкейи каранлъа бюрюдю РАБ, Чюнкю Мъсърлълар О'нун сьозлерине каршъ гелмишти. Кана чевирди суларънъ, Ьолдюрдю балъкларънъ. Юлкеде курбаалар кайнаштъ Кралларънън одаларъна кадар. РАБ буйурунджа синек сюрюлери, Сиврисинеклер юшюштю юлкенин хер янъна. Долу ядърдъ ямур йерине, Шимшеклер чактърдъ юлкелеринде. Баларънъ, инджир аачларънъ вурду, Парчаладъ юлкенин аачларънъ. О буйурунджа чекиргелер, Сайъсъз яврулар кайнадъ. Юлкенин бютюн биткилерини йедилер, Топраън юрюнюню йийип битирдилер. РАБ юлкеде илк доанларън хепсини, Илк чоджукларънъ ьолдюрдю. Исраиллилер'и юлкеден алтън ве гюмюшле чъкардъ, Оймакларъндан тек киши биле тьокезлемеди. Онлар гидиндже Мъсър севинди, Чюнкю Исраил коркусу чьокмюштю Мъсър'ън юзерине. РАБ булуту бир ьортю гиби яйдъ юзерлерине, Гедже атеш верди йолларънъ айдънлатсън дийе. Истедилер, бълдърджън гьондерди, Гьоксел екмекле дойурду карънларънъ. Каяйъ ярдъ, сулар фъшкърдъ, Чорак топракларда бир ърмак гиби актъ. Чюнкю кутсал сьозюню, Кулу Ибрахим'е вердии сьозю анъмсадъ. Халкънъ севинч ичинде, Сечтиклерини севинч чълъкларъйла юлкеден чъкардъ. Улусларън топракларънъ верди онлара. Халкларън емеини мирас алдълар; Куралларънъ йерине гетирсинлер, Ясаларъна уйсунлар дийе. РАБ 'бе ьовгюлер сунун! Ьовгюлер сунун, РАБ 'бе! РАБ 'бе шюкредин, чюнкю О ийидир, Севгиси сонсуздур. РАБ 'бин бюйюк ишлерини ким анлатабилир, Ким О'на йетериндже ьовгю сунабилир? Не мутлу адалете уянлара, Сюрекли дору оланъ япанлара! Я РАБ, халкъна лютфеттиинде анъмса бени, Онларъ куртардъънда илгилен бенимле. Ьойле ки, сечтиклеринин гьоненджини гьорейим, Улусунун севинджини, Кенди халкънън къванджънъ пайлашайъм. Аталаръмъз гиби биз де гюнах ишледик, Суч ишледик, кьотюлюк еттик. Аталаръмъз Мъсър'дайкен Яптъън харикаларъ анламадъ, Чок кез гьостердиин севгийи анъмсамадъ, Денизде, Камъш Денизи 'нде башкалдърдълар. Буна каршън РАБ гюджюню гьостермек ичин, Адъ уруна куртардъ онларъ. Камъш Денизи'ни азарладъ, куруду дениз, Йюрюдюлер енгинде О'нун ьонджюлююнде, Чьолде йюрюр гиби. Кендилеринден нефрет еденлерин елинден алдъ онларъ, Дюшманларънън пенчесинден куртардъ. Сулар йутту хасъмларънъ, Хичбири куртулмадъ. О заман аталаръмъз О'нун сьозлерине инандълар, Езгилер сьойлейерек О'ну ьовдюлер. Не вар ки, РАБ 'бин яптъкларънъ чабуджак унуттулар, Ьоют вермесини беклемедилер. Ьозлемле къврандълар чьолде, Танръ'йъ денедилер ъссъз йерлерде. Танръ онлара истедиклерини верди, Ама юзерлерине йъпратъджъ бир хасталък гьондерди. Онлар ордугахларънда Муса'йъ, РАБ 'бин кутсал кулу Харун'у късканънджа, Йер ярълдъ ве Датан'ъ йутту, Авирам'ла яндашларънън юзерине капандъ. Атеш кавурду онларъ излейенлери, Алев яктъ кьотюлери. Бир бузаъ хейкели яптълар Хорев'де, Дьокме бир пута тапъндълар. Танръ'нън йюджелиини, От йийен ьокюз путуна деиштирдилер. Унуттулар кендилерини куртаран Танръ'йъ, Мъсър'да яптъъ бюйюк ишлери, Хам юлкесинде яраттъъ харикаларъ, Камъш Денизи къйъсънда яптъъ мютхиш ишлери. Бу йюзден онларъ йок едеджеини сьойледи Танръ, Ама сечкин кулу Муса О'нун ьонюндеки гедикте дурарак, Йок едиджи ьофкесинден вазгечирди О'ну. Ардъндан хор гьордюлер гюзелим юлкейи, Танръ'нън вердии сьозе инанмадълар. Чадърларънда сьойлендилер, Динлемедилер РАБ 'бин сесини. Сонра Баал-Пеор'а бел баладълар, Ьолюлере сунулан курбанларъ йедилер. Ьофкелендирдилер РАБ 'би яптъкларъйла, Салгън хасталък чъктъ араларънда. Ама Пинехас калкъп арая гирди, Фелакети ьонледи. Бу дорулук сайълдъ она, Кушаклар бойу, сонсуза дек сюреджек бу. Йине РАБ 'би ьофкелендирдилер Мерива суларъ янънда, Муса'нън башъна дерт ачълдъ онлар йюзюнден; Чюнкю ону синирлендирдилер, О да дюшюнмеден конушту. РАБ 'бин онлара буйурдуу гиби Йок етмедилер халкларъ, Терсине ьотеки улуслара каръштълар, Онларън тьорелерини ьорендилер. Путларъна таптълар, Бу да онлара тузак олду. Оулларънъ, къзларънъ Джинлере курбан еттилер. Кенан путларъна курбан олсун дийе Оулларънън, къзларънън канънъ, Сучсузларън канънъ дьоктюлер; Юлке онларън канъйла кирленди. Бьойледже яптъкларъйла кирли сайълдълар, Вефасъз дурума дюштюлер тьорелерийле. РАБ 'бин ьофкеси парладъ халкъна каршъ, Тиксинди кенди халкъндан. Онларъ улусларън елине теслим етти. Онлардан нефрет еденлер онлара егемен олду. Дюшманларъ онларъ езди, Бойун едирди хепсине. РАБ онларъ бирчок кез куртардъ, Ама акълларъ фикирлери башкалдърмактайдъ Ве алчалтълдълар сучларъ йюзюнден. РАБ йине де илгиленди съкънтъларъйла Якаръшларънъ дуйунджа. Антлашмасънъ анъмсадъ онлар уруна, Ешсиз севгисинден ьотюрю вазгечти япаджакларъндан. Мерхамет койду онларъ тутсак аланларън йюреине. Куртар бизи, ей Танръмъз РАБ, Топла бизи улусларън арасъндан. Кутсал адъна шюкределим, Йюджелиинле ьовюнелим. Ьонджесизликтен сонсуза дек, Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бе ьовгюлер олсун! Бютюн халк, „Амин!“ десин. РАБ 'бе ьовгюлер олсун! РАБ 'бе шюкредин, чюнкю О ийидир, Севгиси сонсуздур. Бьойле десин РАБ 'бин куртардъкларъ, Дюшман пенчесинден ьозгюр кълдъкларъ, Доудан, батъдан, кузейден, гюнейден, Бютюн юлкелерден топладъкларъ. Ъссъз чьоллерде долаштълар, Йерлешеджеклери кенте гиден бир йол буламадълар. Ач, сусуз, Сефил олдулар. О заман съкънтъ ичинде РАБ 'бе якардълар, РАБ куртардъ онларъ дертлеринден. Йерлешеджеклери бир кенте варънджая дек, Онлара дору йолда ьонджюлюк етти. Шюкретсинлер РАБ 'бе севгиси ичин, Инсанлар яраръна яптъъ харикалар ичин. Чюнкю О сусамъш джанън сусузлууну гидерир, Ач джанъ ийиликлерле дойурур. Зинджире вурулмуш, аджъйла къвранан тутсаклар, Каранлъкта, зифири каранлъкта отурмушту. Чюнкю Танръ'нън буйрукларъна каршъ чъкмъшлардъ, Кючюмсемишлерди Йюджелер Йюджеси'нин ьоюдюню. Аър ишлерле хаятъ онлара зехир етти, Чьоктюлер, ярдъм еден олмадъ. О заман съкънтъ ичинде РАБ 'бе якардълар, РАБ куртардъ онларъ дертлеринден; Чъкардъ каранлъктан, зифири каранлъктан, Копардъ зинджирлерини. Шюкретсинлер РАБ 'бе севгиси ичин, Инсанлар яраръна яптъъ харикалар ичин! Чюнкю тунч капъларъ кърдъ, Демир капъ колларънъ парчаладъ О. Джезаларънъ булду апталлар, Сучларъ, исянларъ йюзюнден. Иренир олмушлардъ бютюн йемеклерден, Ьолюмюн капъларъна яклашмъшлардъ. О заман съкънтъ ичинде РАБ 'бе якардълар, РАБ куртардъ онларъ дертлеринден. Сьозюню гьондерип ийилештирди онларъ, Куртардъ ьолюм чукурундан. Шюкретсинлер РАБ 'бе севгиси ичин, Инсанлар яраръна яптъъ харикалар ичин! Шюкран курбанларъ сунсунлар Ве севинч чълъкларъйла дуйурсунлар О'нун яптъкларънъ! Гемилерле денизе ачъланлар, Окянусларда иш япанлар, РАБ 'бин ишлерини, Деринликлерде яптъъ харикаларъ гьордюлер. Чюнкю О буйурунджа шиддетли бир фъртъна копту, Далгалар шаха калктъ. Гьоклере йюкселип диплере инди гемилер, Съкънтъдан джанларъ бурунларъна гелди гемиджилерин, Сархош гиби салланъп сенделедилер, Усталъкларъ ише ярамадъ. О заман съкънтъ ичинде РАБ 'бе якардълар, РАБ куртардъ онларъ дертлеринден. Фъртънайъ лиманлъа чевирди, Ятъштъ далгалар; Рахатлайънджа севиндилер, Диледиклери лимана гьотюрдю РАБ онларъ. Шюкретсинлер РАБ 'бе севгиси ичин, Инсанлар яраръна яптъъ харикалар ичин! Йюджелтсинлер О'ну халк топлулуунда, Ьовгюлер сунсунлар илери геленлерин топлантъсънда. Ърмакларъ чьоле чевирир, Пънарларъ курак топраа, Веримли топраъ чорак алана, Орада яшаянларън кьотюлюю йюзюнден. Чьолю су бирикинтисине чевирир, Куру топраъ пънара. Ачларъ йерлештирир орая; Отураджак бир кент курсунлар, Тарлалар екип балар диксинлер, Бол юрюн алсънлар дийе. РАБ 'бин кутсамасъйла, Чоалдълар алабилдиине, Ексилтмеди хайванларънъ. Сонра азалдълар, алчалдълар, Баскъ, съкънтъ ве аджъ йюзюнден. РАБ резалет сачтъ сойлулар юзерине, Йолу изи белирсиз бир чьолде долаштърдъ онларъ. Ама йоксулу сефалеттен куртардъ, Давар сюрюсю гиби чоалттъ аилелерини. Дору инсанлар гьорюп севинеджек, Кьотюлерсе азънъ капаяджак. Аклъ олан бунларъ гьоз ьонюнде тутсун, РАБ 'бин севгисини диккате алсън. Карарлъйъм, ей Танръ, Бютюн варлъъмла сана езгилер, илахилер сьойлейеджеим! Уян, ей лир, ей ченк, Сехери бен уяндърайъм! Халкларън арасънда сана шюкюрлер сунайъм, я РАБ, Улусларън арасънда сени илахилерле ьовейим. Чюнкю севгин гьоклере еришир, Садакатин гьокйюзюне улашър. Йюджелиини гьостер гьоклерин юстюнде, ей Танръ, Гьоркемин бютюн йерйюзюню капласън! Куртар бизи са елинле, ярдъм ет, Севдиклерин ьозгюрлюе кавушсун дийе! Танръ шьойле конушту кутсал йеринде: „Шекем'и севинчле бьолюштюреджек, Суккот Вадиси'ни ьолчеджеим. Гилат бенимдир, Манашше де беним, Ефрайим миферим, Яхуда асам. Моав йъканма лееним, Едом'ун юзерине чаръъмъ фърлатаджаъм, Филист'е заферле хайкъраджаъм.“ Ким бени сурлу кенте гьотюреджек? Ким бана Едом'а кадар йол гьостереджек? Ей Танръ, сен бизи реддетмедин ми? Ордуларъмъза ьонджюлюк етмийор мусун артък? Ярдъм ет бизе дюшмана каршъ, Чюнкю боштур инсан ярдъмъ. Танръ'йла зафер казанъръз, О чинер дюшманларъмъзъ. Ей ьовгюлер сундуум Танръ, Сессиз калма! Чюнкю кьотюлер, яланджълар Бана каршъ азънъ ачтъ, Каралъйорлар бени. Нефрет долу сьозлерле бени кушатъп Йок йере бана саваш ачтълар. Севгиме каршълък бана дюшман олдулар, Бенсе дуа етмектейим. Ийилииме кьотюлюк, Севгиме нефретле каршълък вердилер. Кьотю бир адам кой дюшманън башъна, Саънда ону сучлаян бири дурсун! Яргъланънджа сучлу чъксън, Дуасъ биле гюнах сайълсън! Ьомрю къса олсун, Гьоревини бир башкасъ юстленсин! Чоджукларъ ьоксюз, Каръсъ дул калсън! Чоджукларъ аваре гезип диленсин, Йъкък евлеринден узакта йийеджек арасън! Бютюн малларъ тефеджинин аъна дюшсюн, Емеини ябанджълар ямаласън! Кимсе она севги гьостермесин, Ьоксюзлерине аджъян олмасън! Сойу курусун, Бир кушак сонра адъ силинсин! Аталарънън сучларъ РАБ 'бин ьонюнде анълсън, Аннесинин гюнахъ силинмесин! Гюнахларъ хеп РАБ 'бин ьонюнде дурсун, РАБ анъларънъ йок етсин йерйюзюнден! Чюнкю дюшманъм севги гьостермейи дюшюнмеди, Ьолесийе баскъ яптъ мазлума, йоксула, Йюреи кърък инсана. Севдии ланет башъна гелсин! Мадем кутсамактан хошланмъйор, Узак олсун ондан кутсамак! Ланети бир гийси гиби гийди, Су гиби ичине, я гиби кемиклерине ишлесин ланет! Бир гийси гиби ону ьортюнсюн, Бир кушак гиби хеп ону сарсън! Дюшманларъма, бени кьотюлейенлере, РАБ бьойле каршълък версин! Ама сен, ей Егемен РАБ, Адън уруна бана илги гьостер; Куртар бени, ийилиин, севгин уруна! Чюнкю дюшкюн ве йоксулум, Йюреим яралъ ичимде. Батан гюнеш гиби гечип гидийорум, Чекирге гиби силкилип атълъйорум. Дизлерим титрийор оруч тутмактан; Бир дери бир кемие дьондюм. Дюшманларъма йюзкарасъ олдум; Бени гьорюндже кафаларънъ саллъйорлар! Ярдъм ет бана, я РАБ Танръм; Куртар бени севгин уруна! Билсинлер бу иште сенин елин олдууну, Буну сенин яптъънъ, я РАБ! Варсън ланет етсин онлар, сен кутса бени, Бана салдъранлар утанаджак, Бен кулунса севинеджеим. Резиллие бюрюнсюн бени сучлаянлар, Кафтан гийер гиби утанчларъйла ьортюнсюнлер! РАБ 'бе чок шюкредеджеим, Калабалъън арасънда О'на ьовгюлер дизеджеим; Чюнкю О йоксулун саънда дурур, Ону яргълаянлардан куртармак ичин. РАБ Ефендим'е: „Бен дюшманларънъ аякларънън алтъна серинджейе дек Саъмда отур“ дийор. РАБ Сийон'дан узатаджак кудрет асанъ, Дюшманларънън ортасънда егеменлик сюр! Савашаджаън гюн Гьонюллю гидеджек аскерлерин. Сехерин баръндан доан чий гиби Кутсал гийсилер ичинде Сана геледжек генчлерин. РАБ ант ичти, караръндан дьонмез: „Мелкиседек дюзени уярънджа Сонсуза дек кяхинсин сен!“ деди. Раб сенин саъндадър, Кралларъ езеджек ьофкелендии гюн. Улусларъ яргълаяджак, орталъъ джесетлер долдураджак, Дюнянън дьорт буджаънда башларъ езеджек. Йол кенаръндаки дереден су ичеджек; Бу йюзден башънъ дик тутаджак. Ьовгюлер сунун РАБ 'бе! Дору инсанларън топлантъсънда, Топлулук ичинде, Бютюн йюреимле РАБ 'бе шюкредеджеим. РАБ 'бин ишлери бюйюктюр, Онлардан зевк аланлар хеп онларъ дюшюнюр. О'нун яптъкларъ йюдже ве гьоркемлидир, Дорулуу сонсуза дек сюрер. РАБ унутулмаяджак харикалар яптъ, О севеджен ве лютфедендир. Кендисинден корканларъ беслер, Антлашмасънъ сонсуза дек анъмсар. Улусларън топракларънъ кенди халкъна вермекле Гьостерди онлара ишлеринин гюджюню. Яптъъ хер иште садък ве адилдир, Бютюн кошулларъ гювенилирдир; Сонсуза дек сюрер, Садакат ве дорулукла япълър. О халкънън куртулушуну саладъ, Антлашмасънъ сонсуза дек гечерли кълдъ. Адъ кутсал ве мютхиштир. Билгелиин темели РАБ коркусудур, О'нун куралларънъ йерине гетирен херкес Садуйу сахиби олур. О'на сонсуза дек ьовгю сунулур! Ьовгюлер сунун РАБ 'бе! Не мутлу РАБ 'ден коркан инсана, О'нун буйрукларъндан бюйюк зевк алана! Сойу йерйюзюнде гюч казанаджак, Доруларън кушаъ кутсанаджак. Боллук ве зенгинлик ексилмез евинден, Сонсуза дек сюрер дорулуу. Каранлъкта ъшък доар дюрюстлер ичин, Лютфеден, севеджен, дору инсанлар ичин. Не мутлу ели ачък олан, ьодюнч верен, Ишлерини адалетле йюрютен инсана! Асла сарсълмаз, Сонсуза дек анълър дору инсан. Кьотю хаберден коркмаз, Йюреи сарсълмаз, РАБ 'бе гювенир. Гьозю пектир, корку недир билмез, Сонунда дюшманларънън йенилгисини гьорюр. Армаанлар даъттъ, йоксуллара верди; Дорулуу сонсуза дек калъджъдър, Гюджю ве сайгънлъъ артар. Кьотю киши буну гьорюндже кудурур, Дишлерини гъджърдатър, кенди кендини йер, битирир. Кьотюлерин дилеи боша чъкар. Ьовгюлер сунун РАБ 'бе! Ьовгюлер сунун, ей РАБ 'бин кулларъ, РАБ 'бин адъна ьовгюлер сунун! Шимдиден сонсуза дек РАБ 'бин адъна шюкюрлер олсун! Гюнешин додуу йерден баттъъ йере кадар РАБ 'бин адъна ьовгюлер сунулмалъ! РАБ бютюн улуслара егемендир, Гьоркеми гьоклери ашар. Вар мъ Танръмъз РАБ гиби, Йюджелерде отуран, Гьоклерде ве йерйюзюнде оланлара Бакмак ичин еилен? Дюшкюню йерден калдърър, Йоксулу чьоплюктен чъкарър; Сойлуларла, Халкънън сойлуларъйла бирликте отуртсун дийе. Късър кадънъ евде отуртур, Чоджук сахиби мутлу бир анне кълар. РАБ 'бе ьовгюлер сунун! Исраил Мъсър'дан чъктъънда, Якуп'ун сойу ябанджъ дил конушан бир халктан айрълдъънда, Яхуда Раб'бин кутсал йери олду, Исраил де О'нун краллъъ. Дениз оланъ гьорюп гери чекилди, Шериа Ърмаъ терсине актъ. Далар коч гиби, Тепелер кузу гиби съчрадъ. Ей дениз, сана не олду да качтън? Ей Шериа, неден терсине актън? Ей далар, ничин коч гиби, Ей тепелер, ничин кузу гиби съчрадънъз? Бизи деил, я РАБ, бизи деил, Севгин ве садакатин уруна, Кенди адънъ йюджелт! Ничин улуслар: „Хани, нереде онларън Танръсъ?“ десин. Бизим Танръмъз гьоклердедир, Не истерсе япар. Ойса онларън путларъ алтън ве гюмюштен япълмъш, Инсан елинин есеридир. Аъзларъ вар, конушмазлар, Гьозлери вар, гьормезлер, Кулакларъ вар, дуймазлар, Бурунларъ вар, коку алмазлар, Еллери вар, хиссетмезлер, Аякларъ вар, йюрюмезлер, Боазларъндан сес чъкмаз. Онларъ япан, онлара гювенен херкес Онлар гиби оладжак! Ей Исраил халкъ, РАБ 'бе гювен, О'дур ярдъмджънъз ве калканънъз! Ей Харун сойу, РАБ 'бе гювен, О'дур ярдъмджънъз ве калканънъз! Ей РАБ 'ден корканлар, РАБ 'бе гювенин, О'дур ярдъмджънъз ве калканънъз! РАБ бизи анъмсайъп кутсаяджак, Исраил халкънъ, Харун сойуну кутсаяджак. Кючюк, бюйюк, Кендисинден коркан херкеси кутсаяджак. РАБ сизи, Сизи ве чоджукларънъзъ чоалтсън! Йери гьою яратан РАБ Сизлери кутсасън. Гьоклерин ьотелери РАБ 'биндир, Ама йерйюзюню инсанлара вермиштир. Ьолюлер, сессизлик дияръна иненлер, РАБ 'бе ьовгюлер сунмаз; Бизиз РАБ 'би ьовен, Шимдиден сонсуза дек. РАБ 'бе ьовгюлер сунун! РАБ 'би севийорум, Чюнкю О ферядъмъ дуяр. Бана кулак вердии ичин, Яшадъъм сюредже О'на сесленеджеим. Ьолюм иплерине долашмъштъм, Ьолюлер диярънън кябусу якама япъшмъштъ, Съкънтъя, аджъя гьомюлмюштюм. О заман РАБ 'би адъйла чаърдъм, „Аман, я РАБ, куртар джанъмъ!“ дедим. РАБ лютуфкяр ве адилдир, Севеджендир Танръмъз. РАБ саф инсанларъ корур, Тюкендиим заман бени куртардъ. Ей джанъм, йине хузура кавуш, Чюнкю РАБ сана ийилик етти. Сен, я РАБ, джанъмъ ьолюмден, Гьозлерими яштан, Аякларъмъ сюрчмектен куртардън. Яшаянларън диярънда, РАБ 'бин хузурунда йюрюйеджеим. Иман еттим, „Бюйюк аджъ чекийорум“ дедиим заман биле. Шашкънлък ичинде, „Бютюн инсанлар яланджъ“ дедим. Не каршълък веребилирим РАБ 'бе, Бана яптъъ онджа ийилик ичин? Куртулуш сунусу оларак кадех калдъръп РАБ 'би адъйла чаъраджаъм. Бютюн халкънън ьонюнде, РАБ 'бе ададъкларъмъ йерине гетиреджеим. РАБ 'бин гьозюнде деерлидир Садък кулларънън ьолюмю. Я РАБ, бен герчектен сенин кулунум; Кулун, хизметчинин олуйум, Сен чьоздюн баларъмъ. Я РАБ, сени адънла чаъръп Шюкран курбанъ сунаджаъм. РАБ 'бе ададъкларъмъ йерине гетиреджеим Бютюн халкънън ьонюнде, РАБ 'бин Тапънаъ'нън авлуларънда, Сенин орта йеринде, ей Йерушалим! РАБ 'бе ьовгюлер сунун! Ей бютюн улуслар, РАБ 'бе ьовгюлер сунун! Ей бютюн халклар, О'ну йюджелтин! Чюнкю бизе беследии севги бюйюктюр, РАБ 'бин садакати сонсуза дек сюрер. РАБ 'бе ьовгюлер сунун! РАБ 'бе шюкредин, чюнкю О ийидир, Севгиси сонсуздур. „Сонсуздур севгиси!“ десин Исраил халкъ. „Сонсуздур севгиси!“ десин Харун'ун сойу. „Сонсуздур севгиси!“ десин РАБ 'ден корканлар. Съкънтъ ичинде РАБ 'бе сеслендим; Янътладъ, рахата кавуштурду бени. РАБ бенден яна, коркмам; Инсан бана не япабилир? РАБ бенден яна, беним ярдъмджъм, Бенден нефрет еденлерин сонуна заферле бакаджаъм. РАБ 'бе съънмак Инсана гювенмектен ийидир. РАБ 'бе съънмак Сойлулара гювенмектен ийидир. Бютюн улуслар бени кушаттъ, РАБ 'бин адъйла пюскюрттюм онларъ. Кушаттълар, сардълар бени, РАБ 'бин адъйла пюскюрттюм онларъ. Арълар гиби сардълар бени, Ама дикен атеши гиби сьонювердилер; РАБ 'бин адъйла пюскюрттюм онларъ. Итилип какълдъм, дюшмек юзерейдим, Ама РАБ ярдъм етти бана. РАБ гюджюм ве езгимдир, О куртардъ бени. Севинч ве зафер чълъкларъ Чънлъйор доруларън чадърларънда: „ РАБ 'бин са ели гючлю ишлер япар! РАБ 'бин са ели юстюндюр, РАБ 'бин са ели гючлю ишлер япар!“ Ьолмейеджек, яшаяджаъм, РАБ 'бин яптъкларънъ дуйураджаъм. РАБ бени шиддетле йола гетирди, Ама ьолюме терк етмеди. Ачън бана адалет капъларънъ, Гирип РАБ 'бе шюкредейим. Иште будур РАБ 'бин капъсъ! Дорулар гиребилир орадан. Сана шюкредерим, чюнкю бана янът вердин, Куртаръджъм олдун. Япъджъларън реддеттии таш, Кьошенин баш ташъ олду. РАБ 'бин ишидир бу, Гьозюмюзде харика бир иш! Бугюн РАБ 'бин яраттъъ гюндюр, Онун ичин севинип джошалъм! Не олур, я РАБ, куртар бизи, Не олур, башарълъ къл бизи! Кутсансън РАБ 'бин адъйла гелен! Кутсуйоруз сизи РАБ 'бин евинден. РАБ Танръ'дър, айдънлаттъ бизи. Иплерле балайън байрам курбанънъ, Илерлейин сунаън бойнузларъна кадар. Танръм сенсин, шюкредерим сана, Танръм сенсин, йюджелтирим сени. РАБ 'бе шюкредин, чюнкю О ийидир, Севгиси сонсуздур. Не мутлу йолларъ темиз оланлара, РАБ 'бин ясасъна гьоре яшаянлара! Не мутлу О'нун ьоютлерине уянлара, Бютюн йюреийле О'на йьонеленлере! Хич хаксъзлък етмезлер, О'нун йолунда йюрюрлер. Койдуун кошуллара Диккатле уйулмасънъ буйурдун. Кешке карарлъ олсам Сенин куралларъна уймакта! Хич утанмаяджаъм, Бютюн буйрукларънъ изледикче. Шюкредеджеим сана темиз йюрекле, Адил хюкюмлерини ьорендикче. Куралларънъ йерине гетиреджеим, Бъракма бени хичбир заман! Генч инсан йолуну насъл темиз тутар? Сенин сьозюню тутмакла. Бютюн йюреимле сана йьонелийорум, Изин верме буйрукларъндан сапмама! Аклъмдан чъкармам сьозюню, Сана каршъ гюнах ишлемемек ичин. Ьовгюлер олсун сана, я РАБ, Бана куралларънъ ьорет. Азъндан чъкан бютюн хюкюмлери Дудакларъмла йинелийорум. Севинч дуйуйорум ьоютлерини излеркен, Санки беним олуйор бютюн хазинелер. Кошулларънъ дерин дерин дюшюнюйорум, Йолларънъ излеркен. Зевк алъйорум куралларъндан, Сьозюню унутмаяджаъм. Бен кулуна ийилик ет ки яшаяйъм, Сьозюне уяйъм. Гьозлерими ач, Ясандаки харикаларъ гьорейим. Гарибим бу дюняда, Буйрукларънъ бенден гизлеме! Ичим тюкенийор, Хер ан хюкюмлерини ьозлемектен. Буйрукларъндан сапан Ланетли кюстахларъ азарларсън. Узаклаштър бенден кючюмсемелери, хакаретлери, Чюнкю ьоютлерини тутуйорум. Ьондерлер топланъп бени кьотюлеселер биле, Бен кулун сенин куралларънъ дерин дерин дюшюнеджеим. Ьоютлерин беним зевкимдир, Бана акъл верирлер. Тоза топраа серилдим, Сьозюн уярънджа яшам вер бана. Яптъкларъмъ ачъкладъм, бени янътладън; Куралларънъ ьорет бана! Кошулларънъ анламамъ сала ки, Харикаларънън юзеринде дюшюнейим. Ичим ерийор кедерден, Сьозюн уярънджа гючлендир бени! Ялан йолдан узаклаштър, Ясан уярънджа лютфет бана. Бен садакат йолуну сечтим, Хюкюмлерини уйгун гьордюм. Ьоютлерине дьорт елле сарълдъм, я РАБ, Утандърма бени! Ичиме хузур вердиин ичин Буйрукларън дорултусунда кошаджаъм. Куралларънъ насъл излейеджеими ьорет бана, я РАБ, Ьойле ки, онларъ сонуна кадар излейейим. Анламамъ сала, ясана уяйъм, Бютюн йюреимле ону йерине гетирейим. Буйрукларън дорултусунда йол гьостер бана, Чюнкю йолундан зевк алъръм. Йюреими хаксъз казанджа деил, Кенди ьоютлерине йьонелт. Гьозлерими бош шейлерден чевир, Бени кенди йолунда яшат. Сенден коркулмасъ ичин Бен кулуна вердиин сьозю йерине гетир. Корктуум хакареттен узак тут бени, Чюнкю сенин илкелерин ийидир. Чок ьозлюйорум сенин кошулларънъ! Бени дорулуунун ичинде яшат! Бана севгини гьостер, я РАБ, Сьозюн уярънджа куртар бени! О заман бени ашаълаянлара Герекен янътъ веребилирим, Чюнкю сенин сьозюне гювенирим. Герчеини азъмдан дюшюрме, Чюнкю сенин хюкюмлерине умут баладъм. Ясана сюрекли, Сонсуза дек уяджаъм. Ьозгюрдже йюрюйеджеим, Чюнкю сенин кошулларъна йьонелдим бен. Кралларън ьонюнде сенин ьоютлеринден сьоз едеджек, Утанч дуймаяджаъм. Сенин буйрукларъндан зевк алъйор, Онларъ севийорум. Сайгъ ве севги дуйуйорум буйрукларъна, Дерин дерин дюшюнюйорум куралларънъ. Кулуна вердиин сьозю анъмса, Бунунла умут вердин бана. Аджъ чектиимде бени авутан будур, Сьозюн бана яшам верир. Чок елендилер кюстахлар бенимле, Йине де ясандан шашмадъм. Гечмиште вердиин хюкюмлери анъмсайънджа, Авундум, я РАБ. Чиледен чъкъйорум, Ясанъ терк еден кьотюлер йюзюнден. Сенин куралларъндър езгилеримин конусу, Конук олдуум бу дюняда. Гедже адънъ анаръм, я РАБ, Ясана уяръм. Тек яптъъм, Сенин кошулларъна уймак. Беним пайъма дюшен сенсин, я РАБ, Сьозлерини йерине гетиреджеим, дедим. Бютюн йюреимле сана якардъм. Лютфет бана, сьозюн уярънджа. Туттуум йолларъ дюшюндюм, Сенин ьоютлерине гьоре адъм аттъм. Буйрукларъна уймак ичин Елими чабук туттум, ояланмадъм. Кьотюлерин иплери бени сардъ, Ясанъ унутмадъм. Дору хюкюмлерин ичин Гедже яръсъ калкъп сана шюкредерим. Достуйум бютюн сенден корканларън, Кошулларъна уянларън. Йерйюзю севгинле долу, я РАБ, Куралларънъ ьорет бана! Я РАБ, ийилик еттин кулуна, Сьозюню туттун. Бана садуйу ве билги вер, Чюнкю инанъйорум буйрукларъна. Аджъ чекмеден ьондже йолдан сапардъм, Ама шимди сьозюне уйуйорум. Сен ийисин, ийилик едерсин; Бана куралларънъ ьорет. Кюстахлар яланларла бени лекеледи, Ама бен бютюн йюреимле сенин кошулларъна уяръм. Онларън йюреи я баладъ, Бенсе зевк алъръм ясандан. Ийи олду аджъ чекмем; Чюнкю куралларънъ ьоренийорум. Азъндан чъкан яса беним ичин Бинлердже алтън ве гюмюштен даха деерлидир. Сенин еллерин бени яраттъ, бичимлендирди. Анламамъ сала ки буйрукларънъ ьоренейим. Сенден корканлар бени гьорюндже севинсин, Чюнкю сенин сьозюне умут баладъм. Билийорум, я РАБ, хюкюмлерин адилдир; Бана аджъ чектириркен биле садъксън. Бен кулуна вердиин сьоз уярънджа, Севгин бени авутсун. Севедженлик гьостер бана, яшаяйъм, Чюнкю ясандан зевк алъйорум. Утансън кюстахлар бени ялан йере сучладъкларъ ичин. Бенсе сенин кошулларънъ дюшюнюйорум. Бана дьонсюн сенден корканлар, Ьоютлерини биленлер. Йюреим кусурсуз уйсун куралларъна, Ьойле ки, утанч дуймаяйъм. Ичим тюкенийор сенин куртаръшънъ ьозлеркен, Сенин сьозюне умут баладъм бен. Гьозюмюн фери сьонюйор сьоз вердиклерини беклемектен, „Не заман авутаджаксън бени?“ дийе соруйорум. Думандан карармъш тулума дьондюм, Йине де унутмуйорум куралларънъ. Даха не кадар беклейеджек кулун? Не заман яргълаяджаксън бана зулмеденлери? Чукур каздълар беним ичин Ясана уймаян кюстахлар. Бютюн буйрукларън гювенилирдир; Хаксъз йере зулмедийорлар, ярдъм ет бана! Нердейсе силеджеклерди бени йерйюзюнден, Ама бен сенин кошулларъндан айрълмадъм. Кору джанъмъ севгин уярънджа, Тутайъм азъндан чъкан ьоютлери. Я РАБ, сьозюн Гьоклерде сонсуза дек дуруйор. Садакатин кушаклар бойу сюрюйор, Курдуун йерйюзю сапасалам дуруйор. Бугюн хюкюмлерин уярънджа аякта дуран хер шей Сана куллук едийор. Еер ясан зевк кайнаъм олмасайдъ, Чектиим аджълардан йок олурдум. Кошулларънъ асла унутмаяджаъм, Чюнкю онларла бана яшам вердин. Куртар бени, чюнкю сениним, Сенин кошулларъна йьонелдим. Кьотюлер бени йок етмейи беклеркен, Бен сенин ьоютлерини инджелийорум. Кусурсуз олан хер шейин бир сону олдууну гьордюм, Ама сенин буйруун сънър танъмаз. Не кадар северим ясанъ! Бютюн гюн дюшюнюрюм онун юзеринде. Буйрукларън бени дюшманларъмдан билге кълар, Чюнкю хер заман аклъмдадър онлар. Бютюн ьоретменлеримден даха акъллъйъм, Чюнкю ьоютлерин юзеринде дюшюнюйорум. Яшлълардан даха билгейим, Чюнкю сенин кошулларъна уйуйорум. Сакънъръм хер кьотю йолдан, Сенин сьозюню тутмак ичин. Айрълмам хюкюмлеринден, Чюнкю бана сен ьореттин. Не татлъ гелийор вердиин сьозлер дамаъма, Балдан татлъ гелийор азъма! Сенин кошулларъна уймакла билгелик казанъйорум, Бу йюзден нефрет едийорум хер янлъш йолдан. Сьозюн адъмларъм ичин чъра, Йолум ичин ъшъктър. Адил хюкюмлерини излейеджеиме ант ичтим, Андъмъ тутаджаъм. Чок съкънтъ чектим, я РАБ; Кору хаятъмъ сьозюн уярънджа. Азъмдан чъкан ичтен ьовгюлери Кабул ет, я РАБ, Бана хюкюмлерини ьорет. Хаятъм хер ан техликеде, Йине де унутмам ясанъ. Кьотюлер тузак курду бана, Йине де сапмадъм сенин кошулларъндан. Ьоютлерин сонсуза дек мирасъмдър, Йюреимин севинджидир онлар. Карарлъйъм Сонуна кадар сенин куралларъна уймая. Дьонеклерден тиксинир, Сенин ясанъ северим. Съънаъм ве калканъм сенсин, Сенин сьозюне умут баларъм. Ей кьотюлер, бенден узак дурун, Танръм'ън буйрукларънъ йерине гетирейим. Сьозюн уярънджа дестек ол бана, яшам булайъм; Умудуму боша чъкарма! Съкъ тут бени, куртулайъм, Хер заман куралларънъ диккате алайъм. Куралларъндан сапан херкеси реддедерсин, Чюнкю онларън хилелери боштур. Дюнядаки кьотюлери джюруф гиби атарсън, Бу йюзден северим сенин ьоютлерини. Беденим юрперийор дехшетинден, Коркуйорум хюкюмлеринден. Адил ве дору оланъ яптъм, Гаддарларън елине бъракма бени! Гювен алтъна ал кулунун мутлулууну, Баскъ япмасън бана кюстахлар. Гьозюмюн фери сьонюйор, Бени куртарманъ, Адил сьозюню йерине гетирмени беклемектен. Кулуна севгин уярънджа давран, Бана куралларънъ ьорет. Бен сенин кулунум, бана акъл вер ки, Ьоютлерини анлаябилейим. Я РАБ, харекете гечменин заманъдър, Ясанъ чинийорлар. Бу йюзден сенин буйрукларънъ, Алтъндан, саф алтъндан даха чок севийорум; Койдуун кошулларън хепсини дору булуйорум, Хер янлъш йолдан тиксинийорум. Харика ьоютлерин вар, Бу йюзден онлара джандан уйуйорум. Сьозлеринин ачъкланъшъ айдънлък сачар, Саф инсанлара акъл верир. Азъм ачък, солук солуайъм, Чюнкю буйрукларънъ ьозлюйорум. Бана лютуфла бак, Адънъ севенлере хер заман яптъън гиби. Адъмларъмъ пекиштир вердиин сьоз уярънджа, Хичбир суч бана егемен олмасън. Куртар бени инсан баскъсъндан, Кошулларъна уябилейим. Йюзюн айдънлък сачсън кулунун юзерине, Куралларънъ ьорет бана. Олук олук яш акъйор гьозлеримден, Чюнкю уймуйорлар ясана. Сен адилсин, я РАБ, Хюкюмлерин дорудур. Буйурдуун ьоютлер дору Ве там гювенилирдир. Гайретим бени тюкетти, Чюнкю дюшманларъм унутту сенин сьозлерини. Сьозюн чок гювенилирдир, Кулун ону север. Ьонемсиз ве хорланан бирийим бен, Ама кошулларънъ унутмуйорум. Адалетин сонсуза дек дорудур, Ясан герчектир. Съкънтъя, дарлъа дюштюм, Ама буйрукларън беним зевкимдир. Ьоютлерин сонсуза дек дорудур; Бана акъл вер ки, яшаяйъм. Бютюн йюреимле хайкъръйорум, Янътла бени, я РАБ! Сенин куралларъна уяджаъм. Сана сесленийорум, Куртар бени, Ьоютлерине уяйъм. Гюн домадан калкъп ярдъм дилерим, Сенин сьозюне умут баладъм. Вердиин сьоз юзеринде дюшюнейим дийе, Гедже бойунджа уйку гирмийор гьозюме. Севгин уярънджа сесиме кулак вер, Хюкюмлерин уярънджа, я РАБ, яшам вер бана! Яклашъйор кьотюлюк ардънджа кошанлар, Ясандан узаклашъйорлар. Ойса сен якънсън, я РАБ, Бютюн буйрукларън герчектир. Чоктан бери анладъм Ьоютлерини сонсуза дек вердиини. Чектиим съкънтъйъ гьор, куртар бени, Чюнкю ясанъ унутмадъм. Давамъ савун, ьозгюр къл бени, Сьозюн уярънджа кору джанъмъ. Куртулуш кьотюлерден узактър, Чюнкю сенин куралларъна йьонелмийорлар. Чок севедженсин, я РАБ, Хюкюмлерин уярънджа кору джанъмъ. Бана зулмеденлер, дюшманларъм чок, Йине де сапмадъм сенин ьоютлеринден. Тиксинерек бакъйорум хаинлере, Чюнкю уймуйорлар сенин сьозюне. Бак, не кадар севийорум кошулларънъ, Севгин уярънджа, я РАБ, кору джанъмъ. Сьозлеринин темели герчектир, Дору хюкюмлеринин тюмю сонсуза дек сюреджектир. Йок йере зулмедийор бана ьондерлер, Ойса йюреим сенин сьозюнле титрер. Ганимет булан бири гиби Вердиин сьозлерде севинч булурум. Тиксинир, иренирим яландан, Ама сенин ясанъ северим. Дору хюкюмлерин ичин Сени гюнде йеди кез ьоверим. Ясанъ севенлер бюйюк есенлик булур, Хичбир шей сенделетмез онларъ. Я РАБ, куртаръшъна умут балар, Буйрукларънъ йерине гетиририм. Ьоютлерине джандан уяр, Онларъ чок северим. Ьоютлерини, кошулларънъ уйгуларъм, Чюнкю бютюн давранъшларъмъ гьорюрсюн сен. Ферядъм сана еришсин, я РАБ, Сьозюн уярънджа акъл вер бана! Ялваръшъм сана улашсън; Вердиин сьоз уярънджа куртар бени! Дудакларъмдан ьовгюлер аксън, Чюнкю бана куралларънъ ьоретийорсун. Дилимде сьозюн езгилере дьонюшсюн, Чюнкю бютюн буйрукларън дорудур. Елин бана ярдъма хазър олсун, Чюнкю сенин кошулларънъ сечтим бен. Куртаръшънъ ьозлюйорум, я РАБ, Ясан зевк кайнаъмдър. Бени яшат ки, сана ьовгюлер сунайъм, Хюкюмлерин бана ярдъмджъ олсун. Кайболмуш койун гиби аваре долашъйордум; Кулуну ара, Чюнкю буйрукларънъ унутмадъм бен. Съкънтъя дюшюндже РАБ 'бе сеслендим; Янътладъ бени. Я РАБ, куртар джанъмъ яланджъ дудаклардан, Алдатъджъ диллерден! Ей алдатъджъ дил, РАБ не вереджек сана, Даха не вереджек? Йиидин сиври окларъйла Ретем чалъсъндан алевли корлар! Вай бана, Мешек'те гарип калдъм санки, Кедар чадърларъ арасънда отурдум. Фазла калдъм Баръштан нефрет еденлер арасънда. Бен баръш янлъсъйъм, Ама сьозе башладъъмда, Онлар саваша калкъйор! Гьозлерими далара калдъръйорум, Нереден ярдъм геледжек? Йери гьою яратан РАБ 'ден геледжек ярдъм. О аякларънън каймасъна изин вермез, Сени коруян уйукламаз. Исраил'ин коруйуджусу не уйур не уйуклар. Сенин коруйуджун РАБ 'дир, О са янънда сана гьолгедир. Гюндюз гюнеш, Гедже ай сана зарар вермез. РАБ хер кьотюлюктен сени корур, Есиргер джанънъ. Шимдиден сонсуза дек РАБ коруяджак гидишини, гелишини. Бана: „ РАБ 'бин евине гиделим“ дендикче Севинирим. Аякларъмъз сенин капъларънда, Ей Йерушалим! Битишик низамда курулмуш бир кенттир Йерушалим! Оймаклар чъкар орая, РАБ 'бин оймакларъ, Исраил'е верилен ьоют уярънджа, РАБ 'бин адъна шюкретмек ичин. Чюнкю орада яргъ тахтларъ, Давут сойунун тахтларъ курулмуштур. Есенлик дилейин Йерушалим'е: „Хузур булсун сени севенлер! Сурларъна есенлик, Сарайларъна хузур егемен олсун!“ Кардешлерим, достларъм ичин, „Есенлик олсун сана!“ дерим. Танръмъз РАБ 'бин еви ичин Ийилик дилерим сана. Гьозлерими сана калдъръйорум, Ей гьоклерде тахт куран! Насъл кулларън гьозлери ефендилеринин, Хизметчинин гьозлери ханъмънън елине бакарса, Бизим гьозлеримиз де РАБ Танръмъз'а ьойле бакар, О бизе аджъйънджая дек. Аджъ бизе, я РАБ, аджъ; Гьордююмюз хакарет йетер де артар. Рахат яшаянларън алайларъ, Кюстахларън хакарети Джанъмъза йетти. РАБ бизден яна олмасайдъ, Десин шимди Исраил: РАБ бизден яна олмасайдъ, Инсанлар бизе салдърдъънда, Дири дири йутарлардъ бизи, Ьофкелери бизе каршъ алевлениндже. Сулар силип сюпюрюрдю бизлери, Селлер гечерди юзеримизден. Кабаран сулар Ашардъ башъмъздан. Ьовгюлер олсун Бизи онларън азъна йем етмейен РАБ 'бе! Бир куш гиби Куртулду джанъмъз авджънън тузаъндан, Кърълдъ тузак, куртулдук. Йери гьою яратан РАБ 'бин адъ ярдъмджъмъздър. РАБ 'бе гювененлер Сийон Даъ'на бензер, Сарсълмаз, сонсуза дек дурур. Далар Йерушалим'и насъл кушатмъшса, РАБ де халкънъ ьойле кушатмъштър, Шимдиден сонсуза дек. Калмаяджак кьотюлерин асасъ, Доруларън пайъна дюшен топракта, Йокса дорулар хаксъзлъа ел узатабилир. Ийилик ет, я РАБ, Ийилере, йюреи темиз оланлара. Ама кенди халкъндан ери йоллара сапанларъ, РАБ кьотю улусларла бирликте коваджак. Исраил'е есенлик олсун! РАБ сюргюнлери Сийон'а гери гетириндже, Рюя гиби гелди бизе. Азъмъз гюлюшлерле, Дилимиз севинч чълъкларъйла долду. „ РАБ онлар ичин бюйюк ишлер яптъ“ Дийе конушулду улуслар арасънда. РАБ бизим ичин бюйюк ишлер яптъ, Севинч долду ичимиз. Я РАБ, ески гьоненджимизе кавуштур бизи, Негев'де суя кавушан вадилер гиби. Гьозяшларъ ичинде екенлер, Севинч чълъкларъйла бичеджек; Алаярак тохум чувалънъ ташъйъп долашан, Севинч чълъкларъ атарак деметлерле дьонеджек. Еви РАБ япмазса, Япъджълар бошуна дидинир. Кенти РАБ корумазса, Бекчи бошуна беклер. Бошуна еркен калкъп Геч ятъйорсунуз. Ей захметле казанълан екмеи йийенлер, РАБ севдиклеринин рахат уйумасънъ салар. Чоджуклар РАБ 'бин вердии бир армаандър, Рахмин юрюню бир ьодюлдюр. Йиидин елинде насълса оклар, Ьойледир генчликте доан чоджуклар. Не мутлу ок кълъфъ онларла долу инсана! Кент капъсънда хасъмларъйла тартъшъркен Утанч дуймаяджаклар. Не мутлу РАБ 'ден коркана, О'нун йолунда йюрюйене! Емеинин юрюнюню йийеджексин, Мутлу ве башарълъ оладжаксън. Ешин евинде веримли бир асма гиби оладжак; Чоджукларън зейтин филизлери гиби софранън чевресинде. Иште РАБ 'ден коркан киши Бьойле кутсанаджак. РАБ сени Сийон'дан кутсасън! Йерушалим'ин гьоненджини гьоресин, Бютюн яшамън бойунджа! Чоджукларънън чоджукларънъ гьоресин! Исраил'е есенлик олсун! Генчлиимден бери бана сък сък салдърдълар; Шимди сьойлесин Исраил: „Генчлиимден бери бана сък сък салдърдълар, Ама йенемедилер бени. Чифтчилер сабан сюрдюлер съртъмда, Упузун из бърактълар.“ Ама РАБ адилдир, Кести кьотюлерин баларънъ. Сийон'дан нефрет еден херкес Утанч ичинде гери чекилсин. Дамлардаки ота, Бюйюмеден куруян ота дьонсюнлер. Оракчъ авуджуну, Деметчи куджаънъ долдурамаз онунла. Йолдан геченлер де, „ РАБ сизи кутсасън, РАБ 'бин адъйла сизи кутсаръз“ демезлер. Деринликлерден сана сесленийорум, я РАБ, Сесими ишит, я Раб, Ялваръшъма ийи кулак вер! Я РАБ, сен сучларън хесабънъ тутсан, Ким аякта калабилир, я Раб? Ама сен баъшлайъджъсън, Ьойле ки сенден коркулсун. РАБ 'би гьозлюйорум, Джанъм РАБ 'би гьозлюйор, Умут балъйорум О'нун сьозюне. Сабахъ гьозлейенлерден, Евет, сабахъ гьозлейенлерден даха чок, Джанъм Раб'би гьозлюйор. Ей Исраил, РАБ 'бе умут бала! Чюнкю РАБ 'де севги, Там куртулуш вардър. Исраил'и бютюн сучларъндан Фидйейле О куртараджактър. Я РАБ, йюреимде гурур йок, Гьозюм йюксеклерде деил. Бюйюк ишлерле, Кендими ашан харика ишлерле урашмъйорум. Терсине, ана куджаънда сюттен кесилмиш чоджук гиби, Кендими ятъштъръп хузур булдум, Сюттен кесилмиш чоджуа дьондюм. Ей Исраил, РАБ 'бе умут бала Шимдиден сонсуза дек! „Евиме гитмейеджеим, Ятаъма узанмаяджаъм, Гьозлериме уйку гирмейеджек, Гьоз капакларъм капанмаяджак, РАБ 'бе бир йер, Якуп'ун гючлю Танръсъ'на бир конут булунджая дек.“ Антлашма Сандъъ 'нън Ефрата'да олдууну дуйдук, Ону Яар кърларънда булдук. „ РАБ 'бин конутуна гиделим, Аяънън табуреси ьонюнде тапъналъм“ дедик. Чък, я РАБ, яшаяджаън йере, Гюджюню симгелейен сандъкла бирликте. Кяхинлерин дорулуу кушансън, Садък кулларън севинч чълъкларъ атсън. Кулун Давут'ун хатъръ ичин, Месхеттиин крала йюз чевирме. РАБ Давут'а кесин ант ичти, Андъндан дьонмез: „Сенин сойундан бирини тахтъна отуртаджаъм. Еер оулларън антлашмама, Вереджеим ьоютлере уярларса, Онларън оулларъ да сонсуза дек Сенин тахтъна отураджак.“ Чюнкю РАБ Сийон'у сечти, Ону конут единмек истеди. „Сонсуза дек яшаяджаъм йер будур“ деди, „Бурада отураджаъм, чюнкю буну кендим истедим. Чок берекетли къладжаъм ерзаънъ, Йийеджекле дойураджаъм йоксулларънъ. Куртулушла донатаджаъм кяхинлерини; Хеп севинч езгилери сьойлейеджек садък кулларъ. Бурада Давут сойундан гючлю бир крал чъкараджаъм, Месхеттиим кралън сойуну Ъшък оларак сюрдюреджеим. Дюшманларънъ утанджа бюрюйеджеим, Ама онун башъндаки тач парълдаяджак.“ Не ийи, не гюзелдир, Бирлик ичинде кардешче яшамак! Баша сюрюлен деерли я гиби, Сакалдан, Харун'ун сакалъндан Кафтанънън якасъна дек инен я гиби. Хермон Даъ'на яан чий Сийон даларъна яъйор санки. Чюнкю РАБ орада берекети, Сонсуз яшамъ буйурду. Ей сизлер, РАБ 'бин бютюн кулларъ, РАБ 'бин Тапънаъ'нда гедже хизмет еденлер, О'на ьовгюлер сунун! Еллеринизи кутсал йере дору калдъръп РАБ 'бе ьовгюлер сунун! Йери гьою яратан РАБ кутсасън сизи Сийон'дан. РАБ 'бе ьовгюлер сунун, Чюнкю РАБ ийидир. Адънъ илахилерле ьовюн, Чюнкю хоштур бу. РАБ кендине Якуп сойуну, Ьоз халкъ оларак Исраил'и сечти. Билийорум, РАБ бюйюктюр, Раббимиз бютюн илахлардан юстюндюр. РАБ не истерсе япар, Гьоклерде, йерйюзюнде, Денизлерде, бютюн деринликлерде. Йерйюзюнюн дьорт буджаъндан булутлар йюкселтир, Ямур ичин шимшек чактърър, Амбарларъндан рюзгар естирир. Инсанлардан хайванлара дек Мъсър'да илк доанларъ ьолдюрдю. Ей Мъсър, сенин орта йеринде, Фиравунла бютюн гьоревлилерине Белиртилер, шашъласъ ишлер гьостерди. Бирчок улусу бозгуна ураттъ, Гючлю кралларъ ьолдюрдю: Аморлу крал Сихон'у, Башан Кралъ Ог'у, Бютюн Кенан кралларънъ. Топракларънъ мюлк, Евет, мюлк оларак халкъ Исраил'е верди. Я РАБ, адън сонсуза дек сюреджек, Бютюн кушаклар сени анаджак. РАБ халкънъ хаклъ чъкарър, Кулларъна аджър. Улусларън путларъ алтън ве гюмюштен япълмъш, Инсан елинин есеридир. Аъзларъ вар, конушмазлар, Гьозлери вар, гьормезлер, Кулакларъ вар, дуймазлар, Солук алъп вермезлер. Онларъ япан, онлара гювенен херкес Онлар гиби оладжак! Ей Исраил халкъ, РАБ 'бе ьовгюлер сун! Ей Харун сойу, РАБ 'бе ьовгюлер сун! Ей Леви сойу, РАБ 'бе ьовгюлер сун! РАБ 'бе ьовгюлер сунун, ей РАБ 'ден корканлар! Йерушалим'де отуран РАБ 'бе Сийон'дан ьовгюлер сунулсун! РАБ 'бе ьовгюлер сунун! Шюкредин РАБ 'бе, чюнкю О ийидир, Севгиси сонсуздур; Шюкредин танрълар Танръсъ'на, Севгиси сонсуздур; Шюкредин раблер Рабби'не, Севгиси сонсуздур; Бюйюк харикалар япан тек варлъа, Севгиси сонсуздур; Гьоклери билгедже яратана, Севгиси сонсуздур; Йери сулар юзерине яяна, Севгиси сонсуздур; Бюйюк ъшъклар яратана, Севгиси сонсуздур; Гюндюзе егемен олсун дийе гюнеши, Севгиси сонсуздур; Геджейе егемен олсун дийе айъ ве йълдъзларъ яратана, Севгиси сонсуздур; Мъсър'да илк доанларъ ьолдюрене, Севгиси сонсуздур; Камъш Денизи 'ни икийе бьолене, Севгиси сонсуздур; Исраил'и ортасъндан гечирене, Севгиси сонсуздур; Фиравунла ордусуну Камъш Денизи'не дьокене, Севгиси сонсуздур; Кенди халкънъ чьолде йюрютене, Севгиси сонсуздур; Бюйюк кралларъ вурана, Севгиси сонсуздур; Гючлю кралларъ ьолдюрене, Севгиси сонсуздур; Аморлу крал Сихон'у, Севгиси сонсуздур; Башан Кралъ Ог'у ьолдюрене, Севгиси сонсуздур; Дюшкюн гюнлеримизде бизи анъмсаяна, Севгиси сонсуздур; Дюшманларъмъздан бизи куртарана, Севгиси сонсуздур; Бютюн джанлълара йийеджек верене, Севгиси сонсуздур; Шюкредин Гьоклерин Танръсъ'на, Севгиси сонсуздур. Бабил ърмакларъ къйъсънда отуруп Сийон'у андъкча аладък; Чевредеки каваклара Лирлеримизи астък. Чюнкю орада бизи тутсак еденлер бизден езгилер, Бизе зулмеденлер бизден шенлик истийор, „Сийон езгилеринден бирини окуйун бизе!“ дийорлардъ. Насъл окуябилириз РАБ 'бин езгисини Ел топраънда? Ей Йерушалим, сени унутурсам, Са елим курусун. Сени анмаз, Йерушалим'и ен бюйюк севинджимден юстюн тутмазсам, Дилим дамаъма япъшсън! Йерушалим'ин дюштюю гюн, „Йъкън ону, йъкън темеллерине кадар!“ Дийен Едомлулар'ън таврънъ анъмса, я РАБ. Ей сен, йъкъласъ Бабил къзъ, Бизе яптъкларънъ Сана ьодетеджек олана не мутлу! Не мутлу сенин явруларънъ тутуп Каяларда парчалаяджак инсана! Бютюн йюреимле сана шюкредерим, я РАБ, Илахлар ьонюнде сени илахилерле ьоверим. Кутсал тапънаъна дору еилир, Адъна шюкредерим, Севгин, садакатин ичин. Чюнкю адънъ ве сьозюню хер шейден юстюн туттун. Сеслендиим гюн бана янът вердин, Ичиме гюч койдун, бени йюреклендирдин. Шюкретсин сана, я РАБ, йерйюзю кралларънън тюмю, Чюнкю азъндан чъкан сьозлери ишиттилер. Яптъън ишлери езгилерле ьовсюнлер, я РАБ, Чюнкю чок йюджесин. РАБ йюксексе де, Алчакгьонюллюлери гьозетир, Кюстахларъ узактан танър. Съкънтъя дюшерсем, джанъмъ корур, Дюшманларъмън ьофкесине каршъ ел калдърърсън, Са елин бени куртарър. Я РАБ, хер шейи япарсън беним ичин. Севгин сонсуздур, я РАБ, Елинин есерини бъракма! Я РАБ, сънайъп танъдън бени. Отуруп калкъшъмъ билирсин, Нийетими узактан анларсън. Гиттиим йолу, яттъъм йери инджеден инджейе елерсин, Бютюн яптъкларъмдан хаберин вар. Даха сьозю азъма алмадан, Сьойлейеджеим хер шейи билирсин, я РАБ. Бени чепечевре кушаттън, Елини юзериме койдун. Калдърамам бьойлеси бир билгийи, Баша чъкамам, еришемем. Нерейе гидебилирим сенин Рухун'дан, Нерейе качабилирим хузурундан? Гьоклере чъксам, орадасън, Ьолюлер дияръна ятак серсем, йине орадасън. Сехерин канатларънъ алъп учсам, Денизин ьотесине консам, Орада биле елин йол гьостерир бана, Са елин тутар бени. Десем ки, „Каранлък бени капласън, Чевремдеки айдънлък геджейе дьонсюн.“ Каранлък биле каранлък сайълмаз сенин ичин, Гедже, гюндюз гиби ъшълдар, Каранлъкла айдънлък бирдир сенин ичин. Ич варлъъмъ сен яраттън, Аннемин рахминде бени сен ьордюн. Сана ьовгюлер сунаръм, Чюнкю мютхиш ве харика яратълмъшъм. Не харика ишлерин вар! Буну чок ийи билирим. Гизли йерде яратълдъъмда, Йерин деринликлеринде ьорюлдююмде, Беденим сенден гизли деилди. Хенюз дьол ятаъндайкен гьозлерин гьордю бени; Бана айрълан гюнлерин хичбири гелмеден, Хепси сенин китабъна язълмъштъ. Хаккъмдаки дюшюнджелерин не деерли, ей Танръ, Сайъларъ не чок! Кум танелеринден фазладър саймая калксам. Уянъйорум, хяля сенинлейим. Ей Танръ, кешке кьотюлери ьолдюрсен! Ей ели канлъ инсанлар, узаклашън бенден! Чюнкю сенин ичин кьотю конушуйорлар, Адънъ кьотюйе кулланъйор дюшманларън. Я РАБ, насъл тиксинмем сенден тиксиненлерден? Насъл иренмем сана башкалдъранлардан? Онлардан тюмюйле нефрет едийор, Онларъ дюшман сайъйорум. Ей Танръ, йокла бени, танъ йюреими, Съна бени, ьорен кайгъларъмъ. Бак, сени гюджендирен бир йьонюм вар мъ, Ьонджюлюк ет бана сонсуз яшам йолунда! Я РАБ, куртар бени кьотю инсандан, Кору бени зорбадан. Онлар йюреклеринде кьотюлюк тасарлар, Савашъ сюрекли кьорюклер, Йълан гиби диллерини билерлер, Енгерек зехири вар дудакларънън алтънда. Я РАБ, сакън бени кьотюнюн елинден, Кору бени зорбадан; Бана челме такмайъ тасарлъйорлар. Кюстахлар беним ичин тузак курду, Хайдутлар а герди; Йол кенаръна капан койдулар беним ичин. Сана дийорум, я РАБ: „Танръм сенсин.“ Ялваръшъма кулак вер, я РАБ. Ей Егемен РАБ, гючлю куртаръджъм, Саваш гюнюнде башъмъ корудун. Кьотюлерин дилеклерини йерине гетирме, я РАБ, Тасаръларънъ илери гьотюрме! Йокса гурура капълърлар. Бени кушатанларън башънъ, Дудакларъндан дьокюлен фесат капласън. Къзгън корлар ясън юзерлерине! Атеше, дипсиз чукурлара атълсънлар, Бир даха калкамасънлар. Ифтираджълара юлкеде хаят калмасън, Фелакет зорбаларъ амансъзджа авласън. Билийорум, РАБ мазлумун давасънъ савунур, Йоксулларъ хаклъ чъкарър. Кушкусуз дорулар сенин адъна шюкредеджек, Дюрюстлер сенин хузурунда отураджак. Сени чаъръйорум, я РАБ, ярдъмъма кош! Сана якарънджа сесиме кулак вер! Дуам ьонюнде йюкселен бухур гиби, Ел ачъшъм акшам сунусу гиби кабул гьорсюн! Я РАБ, азъма бекчи кой, Дудакларъмън капъсънъ кору! Йюреим кьотюлюе еилим гьостермесин, Суч ишлейенлерин фесадъна булашмаяйъм; Онларън нефис йемеклерини татмаяйъм. Дору инсан бана вурса, ийилик сайълър, Азарласа, баша сюрюлен я гибидир, Башъм реддетмез ону. Чюнкю дуам хеп кьотюлере каршъдър. Ьондерлери каялардан ашаъ атълънджа, Динлейеджеклер татлъ сьозлерими. Сабанла сюрюлюп ярълмъш топрак гиби, Сачълмъш кемиклеримиз ьолюлер диярънън азъна. Анджак гьозлерим сенде, ей Егемен РАБ, Сана съънъйорум, бени савунмасъз бъракма! Кору бени курдукларъ тузактан, Суч ишлейенлерин капанларъндан. Бен гювенлик ичинде гечип гидеркен, Кенди аларъна дюшсюн кьотюлер. Йюксек сесле якаръйорум РАБ 'бе, Йюксек сесле РАБ 'бе ялваръйорум. Ьонюне дьокюйорум якънмаларъмъ, Ьонюнде анлатъйорум съкънтъларъмъ. Буналъма дюштююмде, Гидеджеим йолу сен билирсин. Тузак курдулар йюрюдююм йола. Саъма бак да гьор, Кимсе саймъйор бени, Съънаджак йерим калмадъ, Кимсе арамъйор бени. Сана хайкъръйорум, я РАБ: „Съънаъм, Яшадъъмъз бу дюняда насибим сенсин“ дийорум. Хайкъръшъма кулак вер, Чюнкю чок чаресизим; Куртар бени ардъма дюшенлерден, Чюнкю бенден гючлюлер. Чъкар бени зиндандан, Адъна шюкредейим. О заман дорулар чевреми сараджак, Бана ийилик еттиин ичин. Дуамъ ишит, я РАБ, Ялваръшларъма кулак вер! Садакатинле, дорулуунла янътла бени! Кулунла яргъя гирме, Чюнкю хичбир джанлъ сенин каршънда акланмаз. Дюшман бени ковалъйор, Езип йере серийор. Чоктан ьолмюш оланлар гиби, Бени каранлъкларда отуртуйор. Бу йюзден буналъма дюштюм, Йюреим перишан. Гечмиш гюнлери анъйор, Бютюн яптъкларънъ дерин дерин дюшюнюйор, Еллеринин ишине бакъп далъйорум. Еллерими сана ачъйорум, Джанъм курак топрак гиби сана сусамъш. Чабук янътла бени, я РАБ, Тюкенийорум. Чевирме бенден йюзюню, Йокса ьолюм чукуруна инен ьолюлере дьонерим. Сабахларъ дуйур бана севгини, Чюнкю сана гювенийорум; Бана гидеджеим йолу билдир, Чюнкю дуам санадър. Дюшманларъмдан куртар бени, я РАБ; Сана съънъйорум. Бана истемини япмайъ ьорет, Чюнкю Танръм'сън беним. Сенин ийи Рухун Дюз йолда бана ьонджюлюк етсин! Я РАБ, адън уруна яшам вер бана, Дорулуунла куртар бени съкънтъдан. Севгинден ьотюрю, Ьолдюр дюшманларъмъ, Йок ет бютюн хасъмларъмъ, Чюнкю сенин кулунум бен. Еллериме вурушмайъ, Пармакларъма савашмайъ ьоретен Каям РАБ 'бе ьовгюлер олсун! О'дур беним вефалъ достум, калем, Куртаръджъм, кулем, Калканъм, О'на съънъръм; О'дур халкларъ бана бойун едирен! Я РАБ, инсан не ки, ону гьозетесин, Инсан сойу не ки, ону дюшюнесин? Инсан бир солуу андърър, Гюнлери гечиджи бир гьолге гибидир. Я РАБ, гьоклери яр, ашаъя ин, Докун далара, тютсюнлер. Шимшек чактър, даът дюшманъ, Савур окларънъ, шашкъна чевир онларъ. Йукаръдан елини узат, куртар бени; Чъкар дерин сулардан, Ал елолунун елинден. Онларън азъ ялан сачар, Са еллерини калдърър, ялан йере ант ичерлер. Ей Танръ, сана йени бир езги сьойлейейим, Сени он телли ченкле, илахилерле ьовейим. Сенсин кралларъ зафере улаштъран, Кулун Давут'у кьотюлюк кълъджъндан куртаран. Куртар бени, ьозгюр къл Елолунун елинден. Онларън азъ ялан сачар, Са еллерини калдърър, ялан йере ант ичерлер. О заман генчлиинде Салъклъ йетишен фидан гиби оладжак оулларъмъз, Сарайън оймалъ сютунларъ гиби оладжак къзларъмъз. Хер тюрлю юрюнле долуп ташаджак амбарларъмъз; Бинлердже, он бинлердже яврулаяджак Чайърларда даварларъмъз. Семиз оладжак съърларъмъз; Сурларъмъза гедик ачълмаяджак, Инсанларъмъз сюргюн едилмейеджек, Мейданларъмъзда ферят дуйулмаяджак! Не мутлу бунлара сахип олан халка! Не мутлу Танръсъ РАБ олан халка! Ей Танръм, ей Крал, сени йюджелтеджеим, Адънъ сонсуза дек ьоведжеим. Сени хер гюн ьоведжек, Адънъ сонсуза дек йюджелтеджеим. РАБ бюйюктюр, ялнъз О ьовгюйе ярашъктър, Акъл ермез бюйюклююне. Яптъкларън кушактан кушаа шюкранла анъладжак, Гючлю ишлерин дуйуруладжак. Дюшюнеджеим харика ишлерини, Инсанлар бюйюклююню, йюдже гьоркемини конушаджак. Яптъън мютхиш ишлерин гюджюнден сьоз едеджеклер, Бен де сенин бюйюклююню дуйураджаъм. Ешсиз ийилиинин анъларънъ кутлаяджак, Севинч езгилерийле ьоведжеклер дорулууну. РАБ лютуфкяр ве севеджендир, Тез ьофкеленмез, севгиси енгиндир. РАБ херкесе ийи давранър, Севедженлии бютюн япътларънъ капсар. Бютюн япътларън сана шюкредер, я РАБ, Садък кулларън сана ьовгюлер сунар. Краллъънън йюджелиини анлатър, Кудретини конушур; Херкес сенин гюджюню, Краллъънън йюдже гьоркемини билсин дийе. Сенин краллъън ебеди краллъктър, Егеменлиин кушаклар бойунджа сюрер. РАБ вердии бютюн сьозлери тутар, Хер давранъшъ садъктър. РАБ хер дюшене дестек олур, Ики бюклюм оланларъ дорултур. Херкесин умуду сенде, Онлара йийеджеклерини заманънда верен сенсин. Елини ачар, Бютюн джанлъларъ дойурурсун диледиклериндже. РАБ бютюн давранъшларънда адил, Яптъъ бютюн ишлерде севеджендир. РАБ кендисине якаран, Ичтенликле якаран херкесе якъндър. Дилеини йерине гетирир кендисинден корканларън, Ферятларънъ ишитир, онларъ куртарър. РАБ корур кендисини севен херкеси, Йок едер кьотюлерин хепсини. РАБ 'бе ьовгюлер сунсун азъм! Бютюн джанлълар О'нун кутсал адъна, Сонсуза дек ьовгюлер дизсин. РАБ 'бе ьовгюлер сунун! Ей гьонлюм, РАБ 'бе ьовгюлер сун. Яшадъкча РАБ 'бе ьовгюлер сунаджак, Вар олдукча Танръм'а илахилер сьойлейеджеим. Ьондерлере, Сизи куртарамаяджак инсанлара гювенмейин. О сон солууну вериндже топраа дьонер, О гюн тасаръларъ да битер. Не мутлу ярдъмджъсъ Якуп'ун Танръсъ олан инсана, Умуду Танръсъ РАБ 'де олана! Йери гьою, Денизи ве ичиндеки хер шейи яратан, Сонсуза дек гювенилир олан, Езиленлерин хаккънъ алан, Ачлара йийеджек салаян О'дур. РАБ тутсакларъ ьозгюр кълар, Кьорлерин гьозюню ачар, Ики бюклюм оланларъ дорултур, Доруларъ север. РАБ гариплери корур, Ьоксюзе, дул кадъна ярдъм едер, Кьотюлерин йолунуйса саптърър. РАБ Танрън сонсуза дек, ей Сийон, Кушаклар бойунджа егеменлик сюреджек. РАБ 'бе ьовгюлер сунун! РАБ 'бе ьовгюлер сунун! Не гюзел, не хош Танръмъз'ъ илахилерле ьовмек! О'на ьовгю ярашър. РАБ йениден куруйор Йерушалим'и, Бир арая топлуйор Исраил'ин сюргюнлерини. О кърък калплилери ийилештирир, Яраларънъ сарар. Йълдъзларън сайъсънъ белирлер, Хер бирини адъйла чаърър. Раббимиз бюйюк ве чок гючлюдюр, Сънърсъздър анлайъшъ. РАБ мазлумлара ярдъм едер, Кьотюлери йере чалар. РАБ 'бе шюкран езгилери окуйун, Танръмъз'ъ лирле, илахилерле ьовюн. О'дур гьоклери булутларла каплаян, Йерйюзюне ямур салаян, Даларда от битирен. О йийеджек салар хайванлара, Баръшан кузгун явруларъна. Не атън гюджюнден зевк алър, Не де инсанън йиитлиинден хошланър. РАБ кендисинден корканлардан, Севгисине умут балаянлардан хошланър. РАБ 'би йюджелт, ей Йерушалим! Танрън'а ьовгюлер сун, ей Сийон! Чюнкю сенин капъларънън кол демирлерине гюч катар, Ичиндеки халкъ кутсар. Сънърларънъ есенлик ичинде тутар, Сени ен ийи будайла дойурур. Йерйюзюне буйрууну гьондерир, Сьозю чарчабук яйълър. Япаъ гиби кар ядърър, Къраъйъ кюл гиби сачар. Ашаъя ири ири долу савурур, Ким даянабилир соууна? Буйрук верир, еритир бузларъ, Рюзгарънъ естирир, сулар акмая башлар. Сьозюню Якуп сойуна, Куралларънъ, илкелерини Исраил'е билдирир. Башка хичбир улус ичин япмадъ буну, Онлар О'нун илкелерини билмезлер. РАБ 'бе ьовгюлер сунун! РАБ 'бе ьовгюлер сунун! Гьоклерден РАБ 'бе ьовгюлер сунун, Йюджелерде О'на ьовгюлер сунун! Ей бютюн мелеклери, О'на ьовгюлер сунун, Ьовгюлер сунун О'на, ей бютюн гьоксел ордуларъ! Ей гюнеш, ай, О'на ьовгюлер сунун, Ьовгюлер сунун О'на, ей ъшълдаян бютюн йълдъзлар! Ей гьоклерин гьоклери Ве гьоклерин юстюндеки сулар, О'на ьовгюлер сунун! РАБ 'бин адъна ьовгюлер сунсунлар, Чюнкю О буйрук вериндже, вар олдулар; Бозулмаяджак бир курал коярак, Онларъ сонсуза дек йерлерине отуртту. Йерйюзюнден РАБ 'бе ьовгюлер сунун, Ей дениз джанаварларъ, бютюн енгинлер, Шимшек, долу, кар, булутлар, О'нун буйрууна уян фъртъналар, Далар, бютюн тепелер, Мейве аачларъ, седир аачларъ, Ябанъл ве евджил хайванлар, Сюрюнгенлер, учан кушлар, Йерйюзюнюн кралларъ, бютюн халклар, Ьондерлер, йерйюзюнюн бютюн йьонетиджилери, Деликанлълар, генч къзлар, Яшлълар, чоджуклар! РАБ 'бин адъна ьовгюлер сунсунлар, Чюнкю ялнъз О'нун адъ йюджедир. О'нун йюджелии йерин гьоюн юстюндедир. РАБ кенди халкънъ гючлю кълдъ, Бютюн садък кулларъна, Кендисине якън олан халка, Исраиллилер'е юн казандърдъ. РАБ 'бе ьовгюлер сунун! РАБ 'бе ьовгюлер сунун! РАБ 'бе йени бир езги сьойлейин, Садък кулларънън топлантъсънда О'ну езгилерле ьовюн! Исраил Яратъджъсъ'нда севинч булсун, Сийон халкъ Кралларъ'йла джошсун! Данс едерек ьовгюлер сунсунлар О'нун адъна, Теф ве лир чаларак О'ну илахилерле ьовсюнлер! Чюнкю РАБ халкъндан хошланър, Алчакгьонюллюлери зафер таджъйла сюслер. Бу онурла мутлу олсун садък кулларъ, Севинч езгилери окусунлар ятакларънда! Аъзларънда Танръ'я йюдже ьовгюлер, Еллеринде ики аъзлъ кълъчла Улуслардан ьоч алсънлар, Халкларъ джезаландърсънлар, Кралларънъ зинджире, Сойлуларънъ прангая вурсунлар! Язълан караръ онлара уйгуласънлар! Бютюн садък кулларъ ичин онурдур бу. РАБ 'бе ьовгюлер сунун! РАБ 'бе ьовгюлер сунун! Кутсал йерде Танръ'я ьовгюлер сунун! Гюджюню гьостерен гьоклерде ьовгюлер сунун О'на! Ьовгюлер сунун О'на гючлю ишлери ичин! Ьовгюлер сунун О'на ешсиз бюйюклююне ярашър бичимде! Бору чаларак О'на ьовгюлер сунун! Ченкле ве лирле О'на ьовгюлер сунун! Теф ве дансла О'на ьовгюлер сунун! Саз ве нейле О'на ьовгюлер сунун! Зиллерле О'на ьовгюлер сунун! Чънлаян зиллерле О'на ьовгюлер сунун! Бютюн джанлъ варлъклар РАБ 'бе ьовгюлер сунсун! РАБ 'бе ьовгюлер сунун! Давут олу Исраил Кралъ Сюлейман'ън ьоздейишлери: Бу ьоздейишлер, билгелие ве тербийейе улашмак, Акъллъджа сьозлери анламак, Башаръя гьотюрен тербийейи единип Дору, хаклъ ве адил оланъ япмак, Саф кишийи ихтиятлъ, Генч адамъ билгили ве сагьорюлю кълмак ичиндир. РАБ коркусудур билгинин темели. Ахмакларса билгелии ве тербийейи кючюмсер. Олум, бабанън уяръларъна кулак вер, Анненин ьореттиклеринден айрълма. Чюнкю бунлар башън ичин севимли бир челенк, Бойнун ичин герданлък оладжактър. Олум, сени аяртмая чалъшан гюнахкярлара теслим олма. Шьойле дийебилирлер: „Бизимле гел, Адам ьолдюрмек ичин пусуя яталъм, Зевк уруна масум кишилери тузаа дюшюрелим. Онларъ ьолюлер дияръ гиби дири дири, Ьолюм чукуруна иненлер гиби Бютюнюйле йуталъм. Бир сюрю деерли мал еле гечирир, Евлеримизи ганиметле долдуруруз. Гел, сен де бизе катъл, Тек бир кесемиз оладжак.“ Олум, бьойлелерийле гитме, Онларън туттуу йолдан узак дур. Чюнкю аякларъ кьотюлюе кошар, Чекинмеден кан дьокерлер. Кушларън гьозю ьонюнде а сермек бошунадър. Башкасъна пусу куран кенди курдуу пусуя дюшер. Ялнъз кенди джанъдър тузаа дюшюрдюю. Хаксъз казанджа дюшкюн оланларън сону бьойледир. Бу дюшкюнлюк онларъ джанларъндан едер. Билгелик дъшаръда йюксек сесле хайкъръйор, Мейданларда сесленийор. Калабалък сокак башларънда баъръйор, Кентин гириш капъларънда сьозлерини дуйуруйор: „Ей будалалар, будалалъъ не замана дек севеджексиниз? Алайджълар не замана дек алай етмектен зевк аладжак? Акълсъзлар не замана дек билгиден нефрет едеджек? Уярдъъмда йола гелин, о заман сизе йюреими ачар, Сьозлерими анламанъза ярдъм едерим. Ама сизи чаърдъъм заман бени реддеттиниз. Елими узаттъм, умурсаян олмадъ. Дуймазлъктан гелдиниз бютюн ьоютлерими, Уяръларъмъ дуймак истемединиз. О заман бени чаъраджаксънъз, Ама янътламаяджаъм. Вар гюджюнюзле араяджаксънъз бени, Ама буламаяджаксънъз. Чюнкю билгиден нефрет еттиниз. РАБ 'ден коркмайъ реддеттиниз. Ьоютлерими истемединиз, Уяръларъмън тюмюню кючюмсединиз. Бу неденле туттуунуз йолун мейвесини йийеджексиниз, Кенди дюзенбазлъънъза дояджаксънъз. Бьон адамлар дьонекликлеринин курбанъ оладжак. Акълсъзлар кайгъсъзлъкларънън ичинде йок олуп гидеджек. Ама бени динлейен гювенлик ичинде яшаяджак, Кьотюлюктен коркмаяджак, хузур буладжак.“ Евет, аклъ чаърър, Она гьонюлден сесленирсен, Гюмюш арарджасъна ону арарсан, Ону арарсан дефине арар гиби, РАБ коркусуну анлар Ве Танръ'йъ якъндан танърсън. Чюнкю билгелиин кайнаъ РАБ 'дир. О'нун азъндан билги ве анлайъш чъкар. Дору кишилери башаръя улаштърър, Калканъдър дюрюст яшаянларън. Адил оланларън адъмларънъ корур, Садък кулларънън йолуну гьозетир. О заман анларсън хер ийи йолу, Нейин дору, хаклъ ве адил олдууну. Чюнкю йюреин билгеликле доладжак, Зевк аладжаксън билгиден. Сагьорю сана бекчилик едеджек Ве акъл сени коруяджак. Бунлар сени кьотю йолдан, Ахлаксъзън сьозлеринден куртараджак. Онлар ки каранлък йолларда йюрюмек ичин Дору йолдан айрълърлар. Кьотюлюк япмактан хошланър, Зевк алърлар кьотюлююн ашъръсъндан. Йолларъ доламбачлъ, Яшайъшларъ чарпъктър. О кадънън еви инсанъ ьолюме, Йолларъ ьолюлере гьотюрюр. Она гиденлерден хичбири гери дьонмез, Яшам йолларъна еришмез. Бу неденле сен ийилерин йолунда йюрю, Доруларън изинден гит. Чюнкю юлкеде яшаяджак олан дорулардър, Дюрюст кишилердир орада каладжак олан. Кьотюлер юлкеден сюрюледжек, Хаинлер сьокюлюп атъладжак. Олум, унутма ьореттиклерими, Аклънда тут буйрукларъмъ. Чюнкю бунлар ьомрюню узатаджак, Яшам йълларънъ, есенлиини артъраджактър. Севгийи, садакати хич янъндан айърма, Бала онларъ бойнуна, Яз йюреинин левхасъна. Бьойледже Танръ'нън ве инсанларън гьозюнде Беени ве сайгънлък казанаджаксън. РАБ 'бе гювен бютюн йюреинле, Кенди аклъна бел балама. Яптъън хер иште РАБ 'би ан, О сенин йолуну дюзе чъкарър. Кендини билге бири оларак гьорме, РАБ 'ден корк, кьотюлюктен узак дур. Бьойледже беденин салък Ве ферахлък булур. Серветинле ве юрюнюнюн турфандасъйла РАБ 'би онурландър. О заман амбарларън тъка баса долар, Текнелерин йени шарапла долуп ташар. Олум, РАБ 'бин тербийе едишини хафифе алма, О'нун азарламасъндан усанма. Чюнкю РАБ, олундан хошнут бир баба гиби, Севдиини азарлар. Билгелие еришене, Аклъ булана не мутлу! Гюмюш казанмактанса ону казанмак даха ийидир. Онун яраръ алтъндан даха чоктур. Даха деерлидир мюджевхерден, Дилейеджеин хичбир шей онунла къясланамаз. Са елинде узун ьомюр, Сол елинде зенгинлик ве онур вардър. Йолларъ севинч йолларъдър, Евет, бютюн йолларъ есенлие чъкарър. Билгелик яшам ааджъдър она саръланлара, Не мутлу она съмсъкъ тутунанлара! РАБ дюнянън темелини билгеликле аттъ, Гьоклери акъллъджа йерлештирди. Билгисийле енгинлер ярълдъ, Булутлар суйуну верди. Олум, салам ьоюде, сагьорюйе тутун. Сакън гьозюню айърма онлардан. Онлар сана яшам вереджек Ве бойнуна гюзел бир сюс оладжак. О заман гювенлик ичинде йол алърсън, Сенделемеден. Коркусузджа ятар, Татлъ татлъ уйурсун. Бекленмедик фелакеттен, Я да кьотюлерин урадъъ йъкъмдан коркма. Чюнкю сенин гювенджен РАБ 'дир, Тузаа дюшмектен сени О коруяджактър. Елинден гелдикче, Ийилие хаккъ оланлардан ийилии есиргеме. Елинде варкен комшуна, „Бугюн гит, ярън гел, о заман веририм“ деме. Сана гювенерек янънда яшаян комшуна Кьотюлюк тасарлама. Сана кьотюлюк етмемиш бирийле Йок йере чекишме. Зорба кишийе имренме, Онун йолларъндан хичбирини сечме. Чюнкю РАБ сапкънлардан тиксинир, Ама доруларън джандан достудур. РАБ кьотюлерин евини ланетлер, Доруларън отурдуу йерийсе кутсар. РАБ алайджъларла алай едер, Ама алчакгьонюллюлере лютфедер. Билге кишилер онуру мирас аладжак, Акълсъзлара ялнъз утанч каладжак. Чоджукларъм, бабанъзън уяръларъна кулак верин. Диккат един ки анлайъшлъ оласънъз. Чюнкю сизе ийи дерс верийорум, Айрълмайън ьореттиимден. Бен бир чоджуккен бабамън евинде, Аннемин кьорпеджик тек яврусуйкен, Бабам бана шуну ьоретти: „Сьойледиклериме йюректен саръл, Буйрукларъмъ йерине гетир ки яшаясън. Билгелии ве аклъ сахиплен, Сьойледиклерими унутма, онлардан сапма. Билгеликтен айрълма, о сени корур. Сев ону, сени гьозетир. Билгелие илк адъм ону сахипленмектир. Бютюн серветине мал олса да акла сахип чък. Ону ел юстюнде тут, о да сени йюджелтеджек, Она сарълърсан сени онурландъраджак. Башъна зариф бир челенк, Гьоркемли бир тач гийдиреджектир.“ Динле олум, сьозлерими бенимсе ки, Узасън ьомрюн. Сени билгелик йолунда еитир, Дору йоллара йьонелтирим. Аякларън такълмадан йюрюр, Сюрчмеден кошарсън. Алдъън тербийейе саръл, бъракма, Ону уйгула, чюнкю одур яшамън. Кьотюлерин йолуна аяк басма, Йюрюме алчакларън йолунда, О йолдан сакън, якънъндан биле гечме, Йьонюню деиштирип геч. Чюнкю кьотюлюк етмедикче уйуямаз онлар, Уйкуларъ качар саптърмадъкча бирилерини. Йедиклери екмек кьотюлюк, Ичтиклери шарап зорбалък юрюнюдюр. Ойса доруларън йолу шафак ъшъъ гибидир, Гидерек ьоле гюнешинин парлаклъъна еришир. Кьотюлерин йолуйса зифири каранлък гибидир, Неден тьокезледиклерини билмезлер. Олум, сьозлериме диккат ет, Дедиклериме кулак вер. Аклъндан чъкмасън бунлар, Онларъ йюреинде сакла. Чюнкю онларъ булан ичин яшам, Бедени ичин шифадър бунлар. Хер шейден ьондже де йюреини кору, Чюнкю яшам ондан кайнакланър. Ялан чъкмасън азъндан, Узак тут дудакларънъ сапък сьозлерден. Гьозлерин хеп илерийе баксън, Досдору ьонюне! Гидеджеин йолу дюзле, О заман бютюн ишлерин салам олур. Сапма саа сола, Аяънъ кьотюлюктен узак тут. Олум, билгелииме диккат ет, Акъллъджа сьозлериме кулак вер. Бьойлеликле хер заман сагьорюлю олур, Дудакларънла билгийи корурсун. Зина еден кадънън бал дамлар дудакларъндан, Азъ даха йумушактър зейтиняъндан. Ама сону пелиноту кадар аджъ, Ики аъзлъ кълъч кадар кескиндир. Аякларъ ьолюме гидер, Адъмларъ ьолюлер дияръна улашър. Яшама гиден йолу хич дюшюнмез, Йолларъ долашъктър, ама фаркънда деил. Олум, шимди бени динле, Азъмдан чъкан сьозлерден айрълма. Ьойле кадънлардан узак дур, Яклашма евинин капъсъна. Йокса онуруну башкаларъна, Йълларънъ бир гаддара каптърърсън. Варънъ йоуну йер битирир ябанджълар, Емеин башка биринин евини байъндър кълар. Ах чекип инлерсин ьомрюнюн сон гюнлеринде, Етин, беденин тюкендиинде. „Еитилмектен неден бу кадар нефрет еттим, Йюреим уяръларъ неден ьонемсемеди?“ дерсин. „Ьоретменлеримин сьозюню динлемедим, Бени еитенлере кулак вермедим. Халкън ве топлулуун арасънда Там бир йъкъмън ешиине гелмишим.“ Суйу кенди сарнъджъндан, Кенди куйунун кайнаъндан ич. Пънарларън сокакларъ, Акарсуларън мейданларъ мъ суламалъ? Ялнъз сенин олсун онлар, Пайлашма ябанджъларла. Чешмен берекетли олсун Ве генчкен евлендиин карънла мутлу ол. Севимли бир гейик, зариф бир джейлан гиби, Хеп сени дойурсун мемелери. Ашкъйла сюрекли джош. Олум, неден ахлаксъз бир кадънла джошасън, Неден башка биринин каръсънъ койнуна аласън? РАБ инсанън туттуу йолу гьозлер, Аттъъ хер адъмъ денетлер. Кьотю кишийи кенди сучларъ еле вереджек, Гюнахънън кеменди къскъврак балаяджак ону. Ашъръ ахмаклъъ ону йолдан чъкараджак, Тербийейи умурсамадъъ ичин ьоледжек. Олум, еер бирине кефил олдунса, Онун борджуну йюклендинсе, Дюштюнсе тузаа кенди сьозлеринле, Азънън сьозлерийле якаландънса, О кишинин елине дюштюн демектир. Олум, шуну яп ве кендини куртар: Гит, йере капан онун ьонюнде, Она ялвар якар. Гьозлерине уйку гирмесин, Аърлашмасън гьоз капакларън. Авджънън елинден джейлан гиби, Кушбазън елинден куш гиби куртар кендини. Ей тембел киши, гит, карънджалара бак, Онларън яшамъндан билгелик ьорен. Башканларъ, ьондерлери я да йьонетиджилери олмадъъ халде, Язън ерзакларънъ бириктирирлер, Йийеджеклерини топларлар бичим мевсиминде. Не замана дек ятаджаксън, ей тембел киши? Не заман калкаджаксън уйкундан? „Бираз кестирейим, бираз уйуклаяйъм, Еллерими кавуштуруп шьойле бир уйуяйъм“ демейе калмадан, Йоклук бир хайдут гиби, Йоксуллук бир акънджъ гиби гелир юзерине. Азънда яланла долашан киши, Сойсуз ве фесатчъдър. Гьоз кърпар, бир сюрю аяк ойуну, Ел кол харекетлери япар, Ахлаксъз йюреинде кьотюлюк тасарлар, Чекишмелер яратър дурмадан. Бу йюзден ансъзън йъкъма ураяджак, Бирденбире чаресиздже йок оладжак. РАБ 'бин нефрет еттии алтъ шей, Ирендии йеди шей вардър: Гурурлу гьозлер, Яланджъ дил, Сучсуз канъ дьокен еллер, Дюзенбаз йюрек, Кьотюлюе сеиртен аяклар, Ялан солуян яланджъ танък Ве кардешлер арасънда чекишме яратан киши. Олум, бабанън буйрукларъна уй, Анненин ьореттиклеринден айрълма. Бунлар сюрекли йюреинин баъ олсун, Так онларъ бойнуна. Йолунда сана рехбер оладжак, Сени коруяджаклар яттъън заман; Сьойлешеджеклер сенинле уяндъънда. Бу буйруклар сана чъра, Ьоретиленлер ъшъктър. Еитиджи уярълар яшам йолуну гьостерир. Сени кьотю кадъндан, Башка биринин каръсънън ялтакланан дилинден Коруяджак олан бунлардър. Бьойле кадънларън гюзеллии сени аяртмасън, Бакъшларъ сени тутсак етмесин. Чюнкю фахише йюзюнден инсан бир локма екмее мухтач калър, Башкасънън каръсъйла ятмак да кишинин джанъна мал олур. Инсан койнуна атеш алър да, Гийсиси янмаз мъ? Корлар юзеринде йюрюр де, Аякларъ каврулмаз мъ? Башкасънън каръсъйла ятан адамън дуруму будур. Бьойле бир илишкийе гирен джезасъз калмаз. Ач хърсъз карнънъ дойурмак ичин чалъйорса, Кимсе ону хор гьормез. Ама якаланърса, чалдъънън йеди катънъ ьодемек зорунда; Варънъ йоуну вермек анламъна гелсе биле. Зина еден адам садуйудан йоксундур. Яптъкларъйла кендини йок едер. Пайъна дюшен даяк ве онурсузлуктур, Асла куртуламаз утанчтан. Чюнкю късканчлък коджанън ьофкесини аздърър, Ьоч алъркен аджъмасъз олур. Хичбир фидйе кабул етмез, Гьонлюню аламазсън армаанларън чоклууйла. Олум, сьозлерими йерине гетир, Аклънда тут буйрукларъмъ. Буйрукларъмъ йерине гетир ки, яшаясън. Ьореттиклерими гьозюнюн бебеи гиби кору. Онларъ йюзюк гиби пармакларъна гечир, Йюреинин левхасъна яз. Билгелие, „Сен къзкардешимсин“, Акла, „Акрабамсън“ де. Зина еден кадъндан, Ялтакланан ахлаксъз кадъндан сени коруяджак олан бунлардър. Евимин пенджересинден, Кафесин ардъндан дъшаръйъ сейредеркен, Бир сюрю той генджин арасънда, Садуйудан йоксун бир деликанлъ чарптъ гьозюме. Деркен кадън ону каршъладъ, Фахише кълъъйла синсидже. Яйгараджъ, дик башлъ бирийди кадън. Бир ан биле дурмаз евде. Кях сокакта, кях мейданлардадър. Сокак башларънда пусуя ятар. Деликанлъйъ тутуп ьоптю, Йюзю къзармадан она шьойле деди: „Есенлик курбанларъмъ кесмек зорундайдъм, Адак сьозюмю бугюн йерине гетирдим. Бунун ичин сени каршъламая, сени арамая чъктъм, Иште булдум сени! Дьошеиме Мъсър иплиинден докунмуш Ренкли ьортюлер сердим. Ятаъма мюр, ьод Ве тарчън серптим. Хайди гел, сабаха дек доя доя севишелим, Ашктан зевк алалъм. Коджам евде деил, Узун бир йолджулуа чъктъ. Янъна пара торбасънъ алдъ, Долунайдан ьондже еве дьонмейеджек.“ Ону бир сюрю чекиджи сьозлерле баштан чъкардъ, Татлъ дилийле пешинден сюрюкледи. Кесимевине гьотюрюлен ьокюз гиби Хемен изледи ону деликанлъ; Тузаа дюшен гейик гиби, Джиерини бир ок делене кадар; Капана кошан бир куш гиби, Бунун яшамъна мал оладжаънъ билмеден. Чоджукларъм, шимди динлейин бени, Кулак верин сьойледиклериме, Сакън о кадъна гьонюл вермейин, Онун йолундан гитмейин. Йере сердии бир сюрю курбанъ вар, Ьолдюрдюю кишилерин сайъсъ пек чок. Ьолюлер дияръна гиден йолдур онун еви, Ьолюм одаларъна гьотюрюр. Билгелик чаъръйор, Акъл сесини йюкселтийор. Йол кенаръндаки тепелерин башънда, Йолларън бирлештии йерде дуруйор о. Кентин гиришинде, капъларън янънда, Сесини йюкселтийор: „Ей инсанлар, сизе сесленийорум, Чаръм инсан сойунадър! Ей бьон кишилер, ихтиятлъ олмайъ ьоренин; Садуйулу олмайъ ьоренин, ей акълсъзлар! Сьойледиим йеткин сьозлери динлейин, Азъмъ доруларъ сьойлемек ичин ачаръм. Азъм герчеи дуйурур, Чюнкю дудакларъм кьотюлюктен иренир. Азъмдан чъкан хер сьоз дорудур, Йоктур ери я да сапък оланъ. Апачъктър хепси анлаяна, Билгийе еришен, дорулууну билир онларън. Гюмюш йерине тербийейи, Саф алтън йерине билгийи единин. Чюнкю билгелик мюджевхерден деерлидир, Диледиин хичбир шей онунла къясланамаз. Бен билгелик оларак ихтиятъ кендиме конут единдим. Билги ве сагьорю бендедир. РАБ 'ден коркмак кьотюлюктен нефрет етмек демектир. Кибирден, кюстахлъктан, Кьотю йолдан, сапък аъздан нефрет едерим. Ьоют ве салам карар бана ьозгюдюр. Акъл ве гюч кайнаъ беним. Краллар сайемде егеменлик сюрер, Хюкюмдарлар адил кураллар кояр. Ьондерлер, адалетле йьонетен сойлулар Сайемде йьонетирлер. Бени севенлери бен де северим, Гайретле араян бени булур. Зенгинлик ве онур, Калъджъ деерлер ве боллук бендедир. Мейвем алтъндан, саф алтъндан, Юрюнюм сечме гюмюштен даха ийидир. Дорулук йолунда, Адалетин изинден йюрюрюм. Бьойлеликле, бени севенлери сервет сахиби япар, Хазинелерини долдурурум. РАБ яратма ишине башладъънда Илк бени яраттъ, Дюня вар олмадан ьондже, Та башлангъчта, ьонджесизликте йерими алдъм. Енгинлер йоккен, Суларъ бол пънарлар йоккен додум бен. РАБ гьоклери йерине койдуунда орадайдъм, Енгин денизлери уфукла чевирдиинде, Булутларъ олуштурдуунда, Денизин кайнакларънъ гючлендирдиинде, Сулар буйруундан ьоте гечмесинлер дийе Денизе сънър чиздиинде, Дюнянън темеллерини пекиштирдиинде, Баш мимар оларак О'нун янъндайдъм. Гюн бе гюн севинчле долуп таштъм, Хузурунда хеп джоштум. О'нун дюнясъ мутлулуум, Инсанларъ севинджимди. Чоджукларъм, шимди бени динлейин: Йолуму излейенлере не мутлу! Уяръларъмъ динлейин ве билге кишилер олун, Гьормезликтен гелмейин онларъ. Бени динлейен, Хер гюн капъмъ гьозлейен, Капъмън ешиинден айрълмаян кишийе не мутлу! Чюнкю бени булан яшам булур Ве РАБ 'бин беенисини казанър. Бени гьозардъ еденсе кендине зарар верир, Бенден нефрет еден, ьолюмю севийор демектир.“ Билгелик кенди евини яптъ, Йеди диреини йонтту. Хайванларънъ кести, Шарабънъ хазърлайъп софрасънъ курду. Кентин ен йюксек нокталаръна гьондердии Хизметчилери араджълъъйла херкеси чаъръйор: „Сафлъъ бъракън да яшайън, Аклън йолуну излейин. „Алайджъйъ пайлаян ашаъланмайъ хак едер, Кьотю кишийи азарлаян хакарете урар. Алайджъйъ азарлама, йокса сенден нефрет едер. Билге кишийи азарларсан, сени север. Билге кишийи еитирсен Даха билге олур, Дору кишийе ьоретирсен билгисини артърър. РАБ коркусудур билгелиин темели. Акъл Кутсал Олан'ъ танъмактър. Беним сайемде гюнлерин чоаладжак, Ьомрюне йъллар катъладжак. Билгейсен, билгелиинин яраръ санадър, Алайджъ олурсан аджъсънъ ялнъз сен чекерсин.“ Акълсъз кадън яйгараджъ Ве сафтър, хичбир шей билмез. „Ким сафса бурая гелсин“ дер. Садуйудан йоксун оланлара да, „Чалънтъ су татлъ, Гизлидже йенен йемек леззетлидир“ дер. Не вар ки, евине гиренлер ьолюме гиттиклерини, Она конук оланлар Ьолюлер диярънън дибине индиклерини билмезлер. Сюлейман'ън ьоздейишлери: Билге чоджук бабасънъ севиндирир, Акълсъз чоджук аннесини юзер. Хаксъзджа казанълан серветин яраръ йоктур, Ама дорулук ьолюмден куртарър. РАБ дору кишийи ач комаз, Ама кьотюлерин истеини боша чъкарър. Тембел еллер инсанъ йоксуллаштърър, Чалъшкан ел зенгин едер. Аклъ башънда евлат юрюню язън топлар, Хасатта уйуянса аилесинин йюзкарасъдър. Берекет дору кишинин башъна яар, Кьотюлерсе зорбалъкларънъ сьозле гизлер. Дорулар ьовгюйле, Кьотюлер нефретле анълър. Билге киши буйрукларъ кабул едер, Ченеси дюшюк ахмакса йъкъма урар. Дюрюст киши гювенлик ичинде яшар, Ама хилели йолдан гиден ачъа вуруладжактър. Синсидже гьоз кърпан, аджълара неден олур. Ченеси дюшюк ахмак да йъкъма урар. Дору кишинин азъ яшам пънаръдър, Кьотюлерсе зорбалъкларънъ сьозле гизлерлер. Нефрет чекишмейи аздърър, Севги хер сучу баъшлар. Акъллъ кишинин дудакларъндан билгелик акар, Ама садуйудан йоксун олан съртъна кьотек йер. Билге киши билги бириктирир, Ахмаън азъйса ону йъкъма яклаштърър. Зенгинин сервети онун калесидир, Факирин йоксуллуу исе ону йъкъма гьотюрюр. Дору кишинин юджрети яшамдър, Кьотюнюн гелирийсе кендисине джезадър. Тербийейе кулак верен яшам йолуну булур. Уяръларъ реддеденсе башкаларънъ йолдан саптърър. Нефретини гизлейен кишинин дудакларъ яланджъдър. Ифтира яян акълсъздър. Чок конушанън гюнахъ ексик олмаз, Садуйулу кишийсе дилини тутар. Дору кишинин дили саф гюмюш гибидир, Кьотюнюн нийетлерийсе деерсиздир. Дору кишинин сьозлери бирчокларънъ беслер, Ахмакларса садуйу йоксунлуундан ьолюр. РАБ 'бин берекетидир кишийи зенгин еден, РАБ буна дерт катмаз. Кьотюлюк акълсъзлар ичин елендже гибидир. Аклъ башънда оланлар ичинсе билгелик айнъ шейдир. Кьотю кишинин корктуу башъна гелир, Дору кишийсе дилеине еришир. Касърга гелиндже кьотю кишийи силип гьотюрюр; Ама дору киши сонсуза дек аякта калър. Дишлер ичин сирке, Гьозлер ичин думан нейсе, Тембел улак да кендисини гьондерен ичин ьойледир. РАБ коркусу ьомрю узатър, Кьотюлерин йълларъйса късадър. Дорунун умуду ону севиндирир, Кьотюнюн беклентилерийсе боша чъкар. РАБ 'бин йолу дюрюст ичин съънак, Фесатчъ ичинсе йъкъмдър. Дору киши хичбир заман сарсълмаз, Ама кьотюлер юлкеде каламаз. Дору кишинин азъ билгелик юретир, Сапък дилсе кесилир. Дору кишинин дудакларъ сьойленеджек сьозю билир, Кьотюнюн азънданса сапък сьозлер чъкар. РАБ хилели теразиден иренир, Хилесиз тартъданса хошнут калър. Кюстахлъън ардъндан утанч гелир, Ама билгелик алчакгьонюллюлердедир. Ердемлинин дюрюстлюю она йол гьостерир, Хаинин яланджълъъйса йъкъма гьотюрюр. Газап гюню сервет ише ярамаз, Ойса дорулук ьолюмден куртарър. Дюрюст инсанън дорулуу онун йолуну дюзлер, Кьотю кишийсе кьотюлюю йюзюнден йъкълъп дюшер. Ердемлинин дорулуу ону куртарър, Ама хаини кенди хърсъ еле верир. Кьотю киши ьолдююнде умутларъ йок олур, Гювендии гюч де битер. Дору киши съкънтъдан куртулур, Онун йерине съкънтъйъ кьотю киши чекер. Танръсъз киши башкаларънъ азъйла йъкъма гьотюрюр, Ойса дорулар билги сайесинде куртулур. Доруларън башаръсъна кент байрам едер, Кьотюлерин ьолюмюне севинч чълъкларъ атълър. Дюрюстлерин кутсамасъйла кент гелишир, Ама кьотюлерин азъ кенти йерле бир едер. Башкасънъ кючюк гьорен садуйудан йоксундур, Акъллъ кишийсе дилини тутар. Дедикодуджу сър саклаямаз, Ойса гювенилир инсан сърдаш олур. Йол гьостерени олмаян улус дюшер, Данъшманъ бол олан зафере гидер. Ябанджъя кефил олан мутлака зарар гьорюр, Кефалеттен качънан гювенлик ичинде яшар. Севеджен кадън онур, Зорбаларса ялнъзджа сервет казанър. Ийиликсеверин яраръ кендинедир, Гаддарса кенди башъна бела гетирир. Кьотю кишинин казанджъ алдатъджъдър, Дорулук екенин ьодюлюйсе гювенлидир. Йюректен дору олан яшама кавушур, Кьотюлююн ардъндан гиден ьолюмюню хазърлар. РАБ сапък йюреклиден иренир, Дюрюст яшаяндан хошнут калър. Билин ки, кьотю киши джезасъз калмаз, Доруларън сойуйса куртулур. Садуйудан йоксун кадънън гюзеллии, Домузун бурнундаки алтън халкая бензер. Доруларън истеи хеп ийиликле сонучланър, Кьотюлерин умутларъйса газапла. Елиачък олан даха чок казанър, Хак йийенин сонуйса йоксуллуктур. Джьомерт олан боллуа ереджек, Башкасъна су верене су вериледжек. Халк будай истифлейени ланетлер, Ама будай сатанъ кутсар. Ийилии амач единен беени казанър, Кьотюлюю амач единенсе кьотюлюе урар. Зенгинлиине гювенен тепетаклак гидеджек, Ойса дорулар далъндаки япрак гиби гелишеджек. Аилесине съкънтъ чектиренин мирасъ йелдир, Ахмаклар да билгелерин кулу олур. Дору кишинин ишлери яшам ааджънън мейвесине бензер, Билге киши инсанларъ казанър. Бу дюняда дору киши биле джезаландърълърса, Кьотюлерле гюнахлъларън джезаландъръладжаъ кесиндир. Тербийе едилмейи севен билгийи де север, Азарланмактан нефрет еден будаладър. Ийи киши РАБ 'бин лютфуна ерер, Ама дюзенбазъ РАБ махкум едер. Кьотюлюк кишийи гювенлие кавуштурмаз, Ама доруларън кьокю казъламаз. Ердемли кадън коджасънън таджъдър, Едепсиз кадънса коджасънъ йер битирир. Доруларън тасаръларъ адил, Кьотюлерин ьоютлери алдатъджъдър. Кьотюлерин сьозлери ьолюм тузаъдър, Доруларън конушмасъйса онларъ куртарър. Кьотюлер йъкълъп йок олур, Дору кишинин еви аякта калър. Киши садуйусу оранънда ьовюлюр, Чарпък дюшюнджелийсе кючюмсенир. Кьоле сахиби олуп ашаъланан Бюйюклюк таслайъп екмее мухтач оландан йедир. Дору киши хайванъйла илгиленир, Ама кьотюнюн севедженлии биле залимджедир. Топраънъ ишлейенин екмеи бол олур, Хаял пешинде кошанса садуйудан йоксундур. Кьотю киши кьотюлерин ганиметини истер, Ама дору кишилерин кьокю юрюн верир. Кьотю кишинин гюнахлъ сьозлери кендиси ичин тузактър, Ама дору киши съкънтъйъ атлатър. Инсан азънън юрюнюйле ийилие дояр, Елинин емеине гьоре де каршълъънъ алър. Ахмаън йолу кенди гьозюнде дорудур, Билге кишийсе ьоюде кулак верир. Ахмак синирлендиини хемен белли едер, Ама ихтиятлъ олан ашаъланмая алдърмаз. Дюрюст танък доруйу сьойлер, Яланджъ танъкса хиле солур. Дюшюнмеден сьойленен сьозлер кълъч гиби кесер, Билгелерин дилийсе шифа верир. Герчек сьозлер сонсуза дек калъджъдър, Ойса яланън ьомрю бир анлъктър. Кьотюлюк тасарлаянън йюреи хиледжи, Баръшъ ьоютлейенин йюреийсе севинчлидир. Дору кишийе хич зарар гелмез, Кьотюнюн башъйса беладан куртулмаз. РАБ яланджъ дудаклардан иренир, Ама герчее уянлардан хошнут калър. Ихтиятлъ киши билгисини кендине саклар, Ойса акълсъзън йюреи ахмаклъънъ илан едер. Чалъшканларън ели егеменлик сюрер, Тембелликсе кьолелие гьотюрюр. Кайгълъ йюрек инсанъ чьокертир, Ама гюзел сьоз севиндирир. Дору киши аркадашъна да йол гьостерир, Кьотюнюн туттуу йолса кендини саптърър. Тембел киши ишини битирмез, Ойса чалъшкан деерли бир сервет казанър. Дору йол яшам кайнаъдър, Бу йол ьолюмсюзлюе гьотюрюр. Билге киши тербийе едилмейи север, Алайджъ киши азарланса да алдърмаз. Ийи инсан азъндан чъкан сьозлер ичин ьодюллендирилир, Ама хаинлерин солудуу зорбалъктър. Дилини тутан джанънъ корур, Ама бошбоазън сону йъкъмдър. Тембел джанънън чектиини елде едемез, Чалъшканън истеклерийсе тюмюйле йерине гелир. Дору киши яландан нефрет едер, Кьотюнюн сьозлерийсе иренчтир, йюзкарасъдър. Дорулук дюрюст яшаянъ корур, Кьотюлюк гюнахкяръ йъкар. Кими хичбир шейи йоккен кендини зенгин гьостерир, Кими сервети чоккен кендини йоксул гьостерир. Кишинин сервети гюн гелир джанъна фидйе олур, Ойса йоксул киши техдиде алдърмаз. Доруларън ъшъъ парлак янар, Кьотюлерин чърасъ сьонер. Кибирден анджак кавга чъкар, Ьоют динлейенсе билгедир. Хавадан казанълан пара йок олур, Азар азар бириктиренин сервети чок олур. Ертеленен умут хаял къръклъъна уратър, Йерине гелен дилексе яшам верир. Уярълара кулак асмаян беделини ьодер, Буйруклара сайгълъ оланса ьодюлюню алър. Билгелерин ьореттиклери яшам кайнаъдър, Инсанъ ьолюм тузакларъндан узаклаштърър. Садуйулу давранъш сайгънлък казандърър, Хаинлерин йолуйса йъкъма гьотюрюр. Ихтиятлъ киши ишини билерек япар, Акълсъз кишийсе ахмаклъънъ сергилер. Кьотю улак белая дюшер, Гювенилир елчийсе шифа гетирир. Тербийе едилмейе янашмаянъ Йоклук ве утанч беклийор, Ама азара кулак верен онурландърълър. Йерине гетирилен дилек мутлулук верир. Акълсъз кьотюлюктен узак каламаз. Билгелерле отуруп калкан билге олур, Акълсъзларла дост оланса зарар гьорюр. Гюнахкярън пешини фелакет бъракмаз, Доруларън ьодюлюйсе гьоненчтир. Ийи киши торунларъна мирас бъракър, Гюнахкярън серветийсе дору кишийе калър. Йоксулун тарласъ бол юрюн веребилир, Ама хаксъзлък буну алъп гьотюрюр. Олундан денеи есиргейен, ону севмийор демектир. Севен баба ьозенле тербийе едер. Дору кишинин йетериндже йийеджеи вардър, Кьотюнюн карнъйса ач калър. Билге кадън евини япар, Ахмак кадън евини кенди елийле йъкар. Дору йолда йюрюйен, РАБ 'ден коркар, Йолдан сапан, РАБ 'би хор гьорюр. Ахмаън сьозлери съртъна кьотектир, Ама билгенин дудакларъ кендисини корур. Ьокюз йокса йемлик бош калър, Чюнкю бол юрюню салаян ьокюзюн гюджюдюр. Гювенилир танък ялан сьойлемез, Яланджъ танъкса ялан солур. Алайджъ билгелии араса да буламаз, Акъллъ ичинсе билги единмек колайдър. Акълсъз кишиден узак дур, Чюнкю сана ьоретеджек бир шейи йок. Ихтиятлъ кишинин билгелии, не япаджаънъ билмектир, Акълсъзларън ахмаклъъйса алданмактър. Ахмаклар суч сунусуйла алай едер, Дюрюстлер исе ийи нийетлидир. Йюрек кенди аджъсънъ билир, Севинджинийсе кимсе пайлашмаз. Кьотю кишинин еви йерле бир едиледжек, Дору кишинин конутуйса байъндър оладжак. Ьойле йол вар ки, инсана дюз гиби гьорюнюр, Ама сону ьолюмдюр. Гюлеркен биле йюрек съзлаябилир, Севинч битиндже аджъ йине гьорюнебилир. Йюреи дьонек олан туттуу йолун, Ийи киши де яптъкларънън ьодюлюню аладжактър. Саф киши хер сьозе инанър, Ихтиятлъ оланса аттъъ хер адъмъ хесаплар. Билге киши корктуу ичин кьотюлюктен узаклашър, Акълсъзса бюйюклюк таслайъп кендине гювенир. Чабук ьофкеленен ахмакча давранър, Дюзенбаздан херкес нефрет едер. Саф кишилерин мирасъ акълсъзлъктър, Ихтиятлъ кишилерин таджъ исе билгидир. Алчаклар ийилерин ьонюнде, Кьотюлер доруларън капъсънда еилирлер. Комшусу биле йоксулу севмез, Ойса зенгинин досту чоктур. Комшуйу хор гьормек гюнахтър, Не мутлу мазлума лютфедене! Кьотюлюк тасарлаян йолуну шашърмаз мъ? Ойса ийилик тасарлаян севги ве садакат казанър. Хер емек казанч гетирир, Ама бош лакърдъ йоксуллуа гьотюрюр. Билгелерин таджъ серветлеридир, Акълсъзларса ахмаклъкларъйла танънър. Дюрюст танък джан куртарър, Яланджъ танък алдатъджъдър. РАБ 'ден коркан там гювенликтедир, РАБ онун чоджукларъна да съънак оладжактър. РАБ коркусу яшам кайнаъдър, Инсанъ ьолюм тузакларъндан узаклаштърър. Кралън йюджелии халкънън чоклууна балъдър, Халк йок олурса хюкюмдар да махволур. Геч ьофкеленен акъллъдър, Чабук синирленен ахмаклъънъ гьостерир. Хузурлу йюрек беденин яшам кайнаъдър, Хърс исе инсанъ ичин ичин йер битирир. Мухтаджъ езен, Яраданъ'нъ хор гьорюйор демектир. Йоксула аджъянса Ярадан'ъ йюджелтир. Кьотю киши урадъъ фелакетле йъкълър, Дору инсанън ьолюмде биле съънаджак йери вар. Билгелик акъллъ кишинин йюреинде барънър, Акълсъзлар арасънда биле кендини белли едер. Дорулук бир улусу йюджелтир, Ойса гюнах херханги бир халк ичин утанчтър. Крал садуйулу кулуну беенир, Утанч гетирене ьофкеленир. Йумушак янът газабъ ятъштърър, Ойса яралайъджъ сьоз ьофкейи алевлендирир. Билгенин дили билгийи ийи кулланър, Акълсъзън азънданса ахмаклък акар. РАБ 'бин гьозю хер йерде оланъ гьорюр, Кьотюлери де ийилери де гьозлер. Окшайъджъ дил яшам верир, Чарпък дилсе руху яралар. Ахмак бабасънън уяръларънъ кючюмсер, Ихтиятлъ киши азара кулак верир. Дору кишинин еви бюйюк хазине гибидир, Кьотюнюн гелирийсе съкънтъ кайнаъдър. Билгелерин дудакларъ билги яяр, Ама акълсъзларън йюреи ьойле деилдир. РАБ кьотюлерин курбанъндан иренир, Ама доруларън дуасъ О'ну хошнут едер. РАБ кьотю кишинин йолундан иренир, Дорулуун ардъндан гидени север. Йолдан сапан шиддетле джезаландърълър Ве азарланмактан нефрет еден ьолюме гидер. РАБ, ьолюм ве йъкъм диярънда олуп битени билир, Нерде калдъ ки инсанън йюреи! Алайджъ киши азарланмактан хошланмаз, Билгелере гидип данъшмаз. Мутлу йюрек йюзю нешелендирир, Аджълъ йюрек руху езер. Акъллъ йюрек билги арар, Акълсъзън азъйса ахмаклъкла бесленир. Мазлумун бютюн гюнлери съкънтъ долудур, Мутлу бир йюрексе сахибине сюрекли зияфеттир. Йоксул олуп РАБ 'ден коркмак, Зенгин олуп кайгъ ичинде яшамактан йедир. Севги долу бир ортамдаки себзе йемеи, Нефрет долу бир ортамдаки бесили данадан йедир. Хуйсуз киши чекишме яратър, Сабърлъ киши кавгайъ ятъштърър. Тембелин йолу дикенли чит гибидир, Дорунун йолуйса ана джаддейе бензер. Билге чоджук бабасънъ севиндирир, Акълсъз чоджукса аннесини кючюмсер. Садуйудан йоксун киши ахмаклъъйла севинир, Ама акъллъ инсан дюрюст бир яшам сюрер. Каршълъклъ данъшълмазса тасарълар боша чъкар, Данъшманларън чоклууйла башаръя улашълър. Уйгун янът сахибини мутлу едер, Йеринде сьойленен сьоз не гюзелдир! Садуйулу киши йукаръя, яшама гиден йолдадър, Бу да ьолюлер дияръна инмесини ьонлер. РАБ кибирлинин евини йъкар, Дул кадънън сънърънъ корур. РАБ кьотюнюн тасаръларъндан иренир, Темиз дюшюнджелерден хошнут калър. Казанджа дюшкюн киши кенди евине съкънтъ верир, Рюшветтен нефрет еденсе рахат яшар. Дору кишинин аклъ янътънъ ийи тартар, Кьотюнюн азъ кьотюлюк сачар. РАБ кьотюлерден узак дурур, Ойса доруларън дуасънъ дуяр. Гюлен гьозлер йюреи севиндирир, Ийи хабер бедени ферахлатър. Яшам верен уяръларъ динлейен, Билгелер арасънда конаклар. Тербийеден качан кендине зарар верир, Азара кулак веренсе садуйу казанър. РАБ коркусу билгелик ьоретир, Алчакгьонюллюлюк де онурун ьонкошулудур. Инсан аклъйла чок шей тасарлаябилир, Ама дилин вереджеи янът РАБ 'дендир. Инсан хер яптъънъ темиз санър, Ама нийетлерини тартан РАБ 'дир. Япаджаън ишлери РАБ 'бе еманет ет, О заман тасаръларън герчеклешир. РАБ хер шейи амаджъна уйгун япар, Кьотю кишинин йъкъм гюнюню де О хазърлар. РАБ йюреи кюстах оландан иренир, Билин ки, ьойлелери джезасъз калмаз. Севги ве балълък сучларъ баъшлатър, РАБ коркусу инсанъ кьотюлюктен узаклаштърър. РАБ кишинин яшайъшъндан хошнутса Дюшманларънъ биле онунла баръштърър. Дорулукла казанълан аз шей Хаксъзлъкла казанълан бюйюк гелирден ийидир. Киши йюреинде гидеджеи йолу тасарлар, Ама адъмларънъ РАБ йьонлендирир. Танръ буйрукларънъ кралън азъйла ачъклар, Бу неденле крал адалети чинемемелидир. Дору терази ве баскюл РАБ 'биндир, Бютюн тартъ аърлъкларънъ О белирлер. Краллар кьотюлюктен иренир, Чюнкю тахтън гювенджеси адалеттир. Крал дору сьойлейенден хошнут калър, Дюрюст конушанъ север. Кралън ьофкеси ьолюм хаберджисидир, Ама билге киши ону ятъштърър. Кралън йюзю гюлюйорса, яшам демектир. Лютфу сон ямуру гетирен булут гибидир. Билгелик казанмак алтъндан даха деерлидир, Акла сахип олмак да гюмюше йеленир. Дюрюстлерин туттуу йол кьотюлюктен узаклаштърър, Йолуна диккат еден, джанънъ корур. Гурурун ардъндан йъкъм, Кибирли рухун ардъндан да дюшюш гелир. Мазлумлар арасънда алчакгьонюллю бири олмак, Кибирлилерле чапул малъ пайлашмактан ийидир. Ьоюде кулак верен башаръя улашър, РАБ 'бе гювенен мутлу олур. Билге йюреклилере акъллъ денир, Татлъ сьоз икна гюджюню артърър. Садуйу, сахибине яшам кайнаъ, Ахмаклъкса ахмаклара джезадър. Билгенин аклъ дилине йьон верир, Дудакларънън икна гюджюню артърър. Хош сьозлер петек балъ гибидир, Джана татлъ ве бедене шифадър. Ьойле йол вар ки, инсана дюз гиби гьорюнюр, Ама сону ьолюмдюр. Емекчинин иштахъдър ону чалъштъран, Чюнкю ачлъъ ону камчълар. Алчаклар башкаларъна кьотюлюк тасарлар, Конушмаларъ кавуруджу атеш гибидир. Хуйсуз киши чекишмейи кьорюклер, Дедикодуджу джан достларъ айърър. Зорба киши башкаларънъ аяртър Ве онларъ олумсуз йола йьонелтир. Гьоз кърпмак дюзенбазлъа, Синси гюлюджюклер кьотюлюе ишареттир. Аармъш сачлар онур таджъдър, Дору яшайъшла казанълър. Сабърлъ киши йииттен юстюндюр, Кендини денетлейен де кентлер фетхеденден юстюндюр. Инсан кура атар, Ама хер караръ РАБ верир. Хузур ичинде куру бир локма, Кавга ве зияфет долу евден ийидир. Садуйулу кьоле, Аилесини утанджа сокан оула егемен олур Ве кардешлерле бирликте мирастан пай алър. Алтън оджакта, гюмюш потада арътълър, Йюреи арътанса РАБ 'дир. Кьотю киши фесат йюклю дудакларъ динлер, Яланджъ да йъкъджъ диле кулак верир. Йоксулла алай еден, ону яратанъ хор гьорюр. Фелакете севинен джезасъз калмаз. Торунлар яшлъларън таджъдър, Чоджукларън ьовюнджю анне бабаларъдър. Курумлу сьозлер ахмаа насъл якъшмазса, Сойлуя да яланджъ дудаклар хич якъшмаз. Сахибинин гьозюнде рюшвет бир тълсъмдър. Не япса башарълъ олур. Севги истейен киши сучларъ баъшлар, Олайъ дилине долаянса джан достларъ айърър. Акъллъ кишийи азарламак, Акълсъза йюз дарбе вурмактан еткилидир. Кьотю киши анджак башкалдърмая еилимлидир, Она гьондериледжек улак аджъмасъз оладжактър. Азгънлъъ юстюнде бир акълсъзла каршълашмак, Явруларъндан едилмиш диши айъйла каршълашмактан бетердир. Ийилиин каршълъънъ кьотюлюкле ьодейенин Евинден кьотюлюк ексик олмаз. Кавганън башлангъджъ су съзънтъсъна бензер, Бир патламая йол ачмадан чекишмейи бърак. Кьотюйю аклаян да, доруйу махкум еден де РАБ 'би тиксиндирир. Акълсъз бири билгелик сатън алмак ичин нийе пара харджасън? Затен садуйудан йоксун! Дост хер заман север, Кардеш съкънтълъ гюнде белли олур. Садуйудан йоксун киши ел съкъшъп Башкасъна кефил олур. Башкалдъръйъ севен кавгайъ север, Капъсънъ йюксек япан йъкъмъна даветийе чъкарър. Сапък йюрекли киши ийилик беклемемели. Дилийле алдатан да белая дюшер. Акълсъз кендисини доурана дерттир, Ахмаън бабасъ севинч недир билмез. Ич ферахлъъ салък гетирир, Език рух исе бедени йъпратър. Кьотю киши адалети саптърмак ичин Гизлидже рюшвет алър. Акъллъ киши гьозюню билгеликтен айърмаз, Акълсъзън гьозюйсе хеп сада солдадър. Акълсъз чоджук бабасъна юзюнтю, Аннесине аджъ верир. Не сучсуза джеза кесмек ийидир, Не де гьоревлийи дюрюст даврандъъ ичин дьовмек… Билгили киши аз конушур, Акъллъ киши сакин рухлудур. Ченесини тутуп сусан ахмак биле Билге ве акъллъ сайълър. Гечимсиз киши кенди чъкаръ пешиндедир, Ийи ьоюде хеп каршъ чъкар. Акълсъз киши бир шей анламактан чок Кенди дюшюнджелерини ачмактан хошланър. Кьотюлюю ашаъланма, Айъбъ утанч излер. Билге кишинин азъндан чъкан сьозлер дерин сулар гибидир, Билгелик пънаръ да джошкун бир акарсу. Кьотюйю кайърмак да, Сучсуздан адалети есиргемек де ийи деилдир. Акълсъзън дудакларъ чекишмейе йол ачар, Азъ да даяъ давет едер. Акълсъзън азъ кендисини махведер, Дудакларъ да джанъна тузактър. Дедикоду татлъ локма гибидир, Инсанън та ичине ишлер. Ишини савсаклаян киши Йъкъджъя кардештир. РАБ 'бин адъ гючлю куледир, Она съънан дору киши ичин корунактър. Зенгин серветини бир кале, Ашълмаз бир сур санър. Йюректеки гуруру дюшюш, Алчакгьонюллюлюю исе онур излер. Динлемеден янът вермек Ахмаклък ве утанчтър. Инсанън руху хасталъкта она дестектир. Ама език рух насъл даянабилир? Акъллъ киши билгийи сатън алър, Билгенин кулаъ да билги пешиндедир. Армаан, веренин йолуну ачар Ве кендисини бюйюклерин ьонюне чъкартър. Дурушмада илк конушан хаклъ гьорюнюр, Башкасъ чъкъп ону соргулаяна дек. Кура чекишмелери сона ердирир, Гючлю ракиплери узлаштърър. Гюдженмиш кардеш сурлу кенттен даха зор елде едилир. Чекишме сюргюлю кале капъсъ гибидир. Инсанън карнъ азънън мейвесийле, Дудакларънън юрюнюйле дояр. Дил ьолюме де гьотюребилир, яшама да; Конушмайъ севен, дилин мейвесине катланмак зорундадър. Ийи бир еш булан ийилик булур Ве РАБ 'бин лютфуна ерер. Йоксул аджънма диленир, Зенгинин янътъйса серттир. Йъкъма гьотюрен достлар вардър, Ама ьойле дост вар ки, кардештен якъндър инсана. Дюрюст яшаян бир йоксул олмак, Яланджъ бир акълсъз олмактан йедир. Билгисиз хевес ише ярамаз, Аджеледжилик инсанъ янългъя дюшюрюр. Инсанън ахмаклъъ яшамънъ йъкар, Йине де ичинден РАБ 'бе ьофкеленир. Зенгинлик дост юстюне дост казандърър. Ойса йоксулун досту ону йюзюстю бъракър. Яланджъ танък джезасъз калмаз, Ялан солуян куртуламаз. Бирчокларъ ьонемли кишинин гьозюне гирмек Ве ели ачък оланън досту олмак истер. Йоксулун акрабаларъ биле ону севмезсе, Достларънън ондан узак дураджаъ даха да кесиндир. Не кадар ялварса она яклашмазлар. Садуйулу олан джанънъ север, Аклъ излейен боллуа кавушур. Яланджъ танък джезасъз калмаз, Ялан солуян йок олур. Акълсъзън гьостеришли бир яшам сюрмеси уйгун деилсе, Кьолелерин ьондерлере егемен олмасъ Хич уйгун деилдир. Садуйулу киши сабърлъдър, Кусурларъ хош гьормеси она онур казандърър. Кралън ьофкеси генч асланън кюкрейишине бензер, Лютфуйса отларън юзерине дюшен чий гибидир. Акълсъз чоджук бабасънън башъна беладър, Дърдър еден кадън сюрекли дамлаян су гибидир. Ев ве сервет бабадан мирастър, Ама садуйулу кадън РАБ 'бин армаанъдър. Тембеллик инсанъ уйушуклуа итер, Хайлаз киши де ач калър. Танръ буйрууна уян джанънъ корур, Гитмеси герекен йолларъ умурсамаян ьолюр. Йоксула аджъян киши РАБ 'бе ьодюнч вермиш олур, Яптъъ ийилик ичин РАБ ону ьодюллендирир. Хенюз умут варкен чоджууну еит, Онун йъкъмъна неден олма. Хуйсуз инсан джезасънъ чекмелидир. Ону бир кере куртарсан да, хеп айнъ шейи япман герекир. Ьоюде кулак вер, тербийейи кабул ет ки, Ьомрюнюн калан късмъ бойунджа билге оласън. Инсан йюреинде чок шей тасарлар, Ама герчеклешен, РАБ 'бин амаджъдър. Инсандан истенен вефадър, Йоксул олмак яланджъ олмактан йедир. РАБ коркусу Дойгун ве дертсиз бир яшама кавуштурур. Тембел сахана далдърдъъ елини Азъна гери гьотюрмек биле истемез. Алайджъйъ дьоверсен бьон киши ибрет алър, Акъллъ кишийи азарларсан билгисине билги катар. Бабасъна салдъран, аннесини кован чоджук, Аилесинин утанджъ ве йюзкарасъдър. Олум, уярълара кулаънъ тъкарсан, Билги кайнаъ сьозлерден сапарсън. Нийети бозук танък адалетле еленир, Кьотюлерин азъ фесатла бесленир. Алайджълар ичин джеза, Акълсъзларън съртъ ичин кьотек хазърдър. Шарап инсанъ алайджъ, ички гюрюлтюджю япар, Онун еткисийле йолдан сапан билге деилдир. Кралън ьофкеси генч асланън кюкрейишине бензер, Ону къздъран джанъндан олур. Кавгадан качънмак инсан ичин онурдур, Ойса хер ахмак тартъшмая хазърдър. Сонбахарда чифт сюрмейен тембел, Хасатта арадъънъ буламаз. Инсанън нийетлери дерин бир куйунун суларъ гибидир, Акъллъ киши онларъ ачъа чъкарър. Инсанларън чоу, „Вефалъйъм“ дер. Ама садък бирини ким булабилир? Дору ве дюрюст бир бабая Сахип олан чоджуклара не мутлу! Яргъ кюрсюсюнде отуран крал, Кьотюлюю гьозлерийле айъклар. Ким, „Йюреими пак кълдъм, Гюнахъмдан аръндъм“ дийебилир? РАБ хилели тартъдан да, хилели ьолчюден де тиксинир. Чоджук биле ейлемлерийле кендини белли едер, Яптъкларъ пак ве дору му, деил ми, анлашълър. Ишитен кулаъ да гьорен гьозю де РАБ яратмъштър. Уйкуйу северсен йоксуллашърсън, Уянък дурурсан екмеин бол олур. Алъджъ, „Ише ярамаз, ише ярамаз“ дер, Ама алъп гиттиктен сонра алдъъйла ьовюнюр. Бол бол алтънън, мюджевхерин олабилир, Ама билги акътан дудаклар даха деерлидир. Танъмадъъ бирине кефил оланън гийсисини ал; Бир ябанджъ ичин япъйорса буну, Гийсисини рехин тут. Хилейле казанълан йийеджек инсана татлъ гелир, Ама сонра аза долан чакъл гибидир. Тасаръларънъ данъшарак яп, Йьонтемлере уярак саваш. Дедикодуджу сър саклаямаз, Бу неденле азъ гевшек оланла аркадашлък етме. Аннесине я да бабасъна сьовенин Ъшъъ зифири каранлъкта сьонеджек. Тез елде едилен мирасън Сону берекетли олмаз. „Бу кьотюлюю сана ьодетеджеим“ деме; РАБ 'би бекле, О сени куртарър. РАБ хилели тартъдан тиксинир, Хилели теразиден хошланмаз. Инсанън адъмларънъ РАБ йьонлендирир; Ьойлейсе инсан туттуу йолу насъл анлаябилир? Дюшюнмеден адакта булунмак Сакънджалъдър. Билге крал кьотюлери айъклар, Харман дьовер гиби джезаландърър. Инсанън руху РАБ 'бин ъшъъдър, Ич варлъън деринликлерине ишлер. Севги ве садакат кралън гювенджесидир. Онун тахтънъ саламлаштъран севгидир. Генчлерин гьоркеми гючлери, Яшлъларън онуру аармъш сачлардър. Яралаян дарбелер кьотюлюю темизлер, Кьотек ич варлъън деринликлерини паклар. Кралън йюреи РАБ 'бин елиндедир, Каналдаки су гиби ону истедии йьоне чевирир. Инсан изледии хер йолун дору олдууну санър, Ама нийетлерини тартан РАБ 'дир. РАБ кендисине курбан сунулмасъндан чок, Дорулуун ве адалетин йерине гетирилмесини истер. Кюстах бакъшлар ве кибирли йюрек Кьотюлерин чърасъ ве гюнахъдър. Чалъшканън тасаръларъ хеп боллукла, Хер тюрлю аджеледжилик хеп йоклукла сонучланър. Ялан доланла япълан сервет, Сис гиби гечиджидир ве ьолюм тузаъдър. Кьотюлерин зорбалъъ кендилерини сюпюрюп гьотюрюр, Чюнкю дору оланъ япмая янашмазлар. Сучлунун йолу доламбачлъ, Пак кишинин яптъкларъйса досдорудур. Кавгаджъ кадънла айнъ евде отурмактанса, Дамън кьошесинде отурмак йедир. Кьотюнюн джан аттъъ кьотюлюктюр, Хич кимсейе аджъмаз. Алайджъ джезаландърълънджа бьон киши акълланър, Билге олан ьоретиленден билги казанър. Адил Олан, кьотюнюн евини диккатле гьозлер Ве кьотюлери йъкъма уратър. Йоксулун ферядъна кулаънъ тъкаянън Ферядъна янът верилмейеджектир. Гизлидже верилен армаан ьофкейи, Койна сокуштурулан рюшвет де къзгън газабъ ятъштърър. Хак йерине гелиндже дору киши севинир, Фесатчъ дехшете дюшер. Садуйудан узаклашан, Кендини ьолюлер арасънда булур. Зевкине дюшкюн олан йоксуллашър, Шараба ве зейтиняъна дюшкюн киши де зенгин олмаз. Кьотю киши дору кишинин фидйесидир, Хаин де дюрюстюн. Чьолде яшамак, Джан съкъджъ ве кавгаджъ кадънла яшамактан йедир. Билгенин еви деерли ешя ве зейтиняъйла долудур, Акълсъзса малънъ хар вуруп харман савурур. Дорулуун ве севгинин ардъндан кошан, Яшам, гьоненч ве онур булур. Билге киши гючлюлерин кентине салдъръп Гювендиклери калейи йъкар. Азънъ ве дилини тутан Башънъ беладан корур. Гурурлу, кюстах ве алайджъ: Бунлар кас кас касълан инсанън адларъдър. Тембелин истеи ону ьолюме гьотюрюр, Чюнкю еллери чалъшмактан качънър; Бютюн гюн истеклерини съралар дурур, Ойса дору киши есиргемеден верир. Кьотюлерин сундуу курбан иренчтир, Хеле буну кьотю нийетле сунарларса. Яланджъ танък йок олур, Динлемейи биленин танъклъъйса инандъръджъдър. Кьотю киши кендине гючлю бир гьорюнюм верир, Ердемли инсанса туттуу йолдан еминдир. РАБ 'бе каршъ башарълъ олабиледжек Билгелик, акъл ве тасаръ йоктур. Ат саваш гюню ичин хазър тутулур, Ама зафер салаян РАБ 'дир. Ийи ад бюйюк серветтен, Сайгънлък гюмюш ве алтъндан йедир. Зенгинле йоксулун ортак йьоню шу: Хер икисини де РАБ яраттъ. Ихтиятлъ киши техликейи гьорюндже сакланър, Бьонсе ьоне атълър ве зарар гьорюр. Алчакгьонюллюлююн ве РАБ коркусунун ьодюлю, Зенгинлик, онур ве яшамдър. Кьотюнюн йолу дикен ве тузакла долудур. Джанънъ корумак истейен бунлардан узак дурур. Чоджуу тутмасъ герекен йола гьоре йетиштир, Яшландъънда о йолдан айрълмаз. Зенгин йоксуллара егемен олур, Борч алан борч веренин кулу олур. Фесат екен дерт бичер, Газабънън денеи йок олур. Джьомерт олан кутсанър, Чюнкю йемеини йоксулларла пайлашър. Алайджъйъ ков, кавга битер; Чекишме ве ашаъламалар да сона ерер. Йюрек темизлиини ве гюзел сьозлери севен, Кралън достлууну казанър. РАБ билгийи гьозетип корур, Хаинин сьозлерини исе алтюст едер. Тембел дер ки, „Дъшарда аслан вар, Сокаа чъксам бени парчалар.“ Сокак кадънънън азъ дипсиз чукур гибидир, РАБ 'бин газабъна ураян орая дюшер. Акълсъзлък чоджуун ьоз япъсъндадър, Денекле тербийе едилирсе акълсъзлъктан узаклашър. Серветини бюйютмек ичин йоксулу езенле Зенгине армаан веренин сону йоксуллуктур. Кулак вер, билгелерин сьозлерини динле, Ьореттиими зихнине ишле. Сьозлерими йюреинде сакларсан мутлу олурсун, Онлар хеп хазър олсун дудакларънда. РАБ 'бе гювенмен ичин Бугюн бунларъ сана, евет сана да билдирийорум. Сенин ичин отуз сьоз яздъм, Билги ве ьоют сьозлери… Ьойле ки, гювенилир, дору сьозлери билесин, Бьойледже сени гьондерене гювенилир янът веребилесин. Йоксулу, йоксул олдуу ичин соймая калкма, Дюшкюню махкемеде езме. Чюнкю онларън давасънъ РАБ йюкленеджек Ве онларъ соянларън джанънъ аладжак. Хуйсуз кишийле аркадашлък етме; Тез ьофкелененле йола чъкма. Йокса онун йолларъна алъшър, Кендини тузаа дюшмюш булурсун. Ел съкъшъп Башкасънън борджуна кефил олмактан качън. Ьодейеджек паран олмазса, Алтъндаки дьошее биле ел коярлар. Аталарънън белирледии Ески сънър ташларънън йерини деиштирме. Ишинде уста бирини гьорюйор мусун? Ьойлеси сърадан кишилере деил, Краллара биле хизмет едер. Бир ьондерле йемее отурдуунда Ьонюне конулана диккат ет. Иштахъна йениледжек олурсан, Дая бъчаъ кенди боазъна. Онун леззетли йемеклерини чекмесин джанън, Бьойле йемеин ардънда хиле олабилир. Зенгин олмак ичин дидинип дурма, Чъкар буну аклъндан. Сервет гьоз ачъп капаяна дек йок олур, Канатланъп картал гиби гьоклере учар. Джимринин вердии йемеи йеме, Леззетли йемеклерини чекмесин джанън. Чюнкю йедиин хер шейин хесабънъ тутар, „Йе, ич“ дер сана, Ама йюреи сенден яна деилдир. Йедиин азъджък йемеи кусарсън, Сьойледиин гюзел сьозлер де боша гидер. Акълсъза ьоют вермейе калкма, Чюнкю сенин сьозлериндеки садуйуйу кючюмсер. Ески сънър ташларънън йерини деиштирме, Ьоксюзлерин топраъна ел сюрме. Чюнкю онларън Велиси гючлюдюр Ве онларън давасънъ сана каршъ О йюрютюр. Уяръларъ зихнине ишле, Билги долу сьозлере кулак вер. Чоджууну тербийе етмектен гери калма, Ону денекле дьовсен де ьолмез. Ону денекле дьоверсен, Джанънъ ьолюлер дияръндан куртарърсън. Олум, билге йюрекли олурсан, Беним йюреим де севинир. Дудакларън дору конуштуунда Гьонлюм де джошар. Гюнахкярлара имренмектенсе, Сюрекли РАБ коркусунда яша. Бьойледже бир геледжеин олур Ве умудун боша чъкмаз. Олум, динле ве билге ол, Йюреини дору йолда тут. Ашъръ шарап иченлерле, Ете дюшкюн обурларла аркадашлък етме. Чюнкю айяш ве обур киши йоксуллашър, Уйушуклук да инсана пачавра гийдирир. Сана яшам верен бабанън сьозлерине кулак вер, Яшландъъ заман аннени хор гьорме. Герчеи сатън ал ве сатма; Билгелии, тербийейи, аклъ да. Дору кишинин бабасъ джоштукча джошар, Билгедже давранан оулун бабасъ севинир. Анненле бабан сенинле джошсун, Сени доуран севинсин. Олум, бени йюректен динле, Гьозюню гиттиим йолдан айърма. Чюнкю фахише дерин бир чукур, Ахлаксъз кадън дар бир куйудур. Евет, сойгунджу гиби пусуда беклер Ве бирчок еркеи йолдан чъкарър. Ах чекен ким? Вах чекен ким? Кимдир чекишип дуран? Якънан ким? Бош йере яраланан ким? Гьозлери канлъ олан ким? Ичмейе отуруп калкамаянлар, Каръшък шарапларъ денемейе гиденлердир. Шарабън къзъл ренгине, Кадехте ъшъмасъна, Боаздан ашаъ сюзюлювермесине бакма. Сонунда йълан гиби ъсърър, Енгерек гиби сокар. Гьозлерин гарип шейлер гьорюр, Аклъндан ахлаксъзлъклар гечер. Кендини кях денизин ортасънда, Кях геми диреинин тепесинде ятъйор санърсън. „Дьовдюлер бени ама инджинмедим, Вурдулар ама фаркетмедим“ дерсин, „Йениден ичмек ичин не заман айъладжаъм?“ Кьотюлере имренме, Онларла бирликте олмайъ истеме. Чюнкю йюреклери зорбалък тасарлар, Дудакларъ белалардан сьоз едер. Ев билгеликле япълър, Акълла пекиштирилир. Билги сайесинде одаларъ Хер тюрлю деерли, гюзел ешяйла долар. Билгелик гючтен, Билги каба кувветтен юстюндюр. Савашмак ичин йьонтем, Зафер казанмак ичин бирчок данъшман герекли. Ахмак ичин билгелик улашъламаяджак кадар йюксектир, Кент курулунда азънъ ачамаз. Кьотюлюк тасарлаян киши Дюзенбаз оларак билинеджектир. Ахмакча тасарълар гюнахтър, Алайджъ кишиден херкес иренир. Съкънтълъ гюнде джесаретини йитирирсен, Гюджюн кът демектир. Ьолюм техликеси ичинде оланларъ куртар, Ьолмек юзере оланларъ есирге. „Иште буну билмийордум“ десен де, Инсанън йюреиндекини билен сезмез ми? Сенин джанънъ коруян анламаз мъ? Ьодетмез ми херкесе яптъънъ? Олум, бал йе, чюнкю ийидир, Сюзме бал дамаа татлъ гелир. Билгелик де джанън ичин ьойледир, билмиш ол. Билгелии булурсан бир геледжеин олур Ве умудун боша чъкмаз. Ей кьотю адам, дору кишинин евине каршъ пусуя ятма, Конутуну йъкмая калкма. Чюнкю дору киши йеди кез дюшсе йине калкар, Ама кьотюлер фелакетте йъкълър. Дюшманън дюшюшюне кейифленме, Сенделемесине севинме. Йокса РАБ гьорюр ве хошнут калмаз Ве дюшманъна дуйдуу ьофке ятъшър. Кьотюлюк еденлере къзъп юзюлме, Онлара ьозенме. Чюнкю кьотюлерин геледжеи йок, Чърасъ сьонеджек онларън. Олум, РАБ 'бе ве крала сайгъ гьостер, Онлара башкалдъранларла аркадашлък етме. Чюнкю онлар ансъзън фелакете урар, Инсанън башъна не белалар гетиреджеклерини ким билир? Шунлар да билгелерин сьозлеридир: Яргъларкен ян тутмак ийи деилдир. Кьотюйе, „Сучсузсун“ дийен яргъджъ Халклар ланетлер, улуслар кънар. Не мутлу сучлуйу махкум едене! Херкес ону джандан кутлар. Дюрюст янът Герчек достлуун ишаретидир. Илкин дъшардаки ишини битирип тарланъ хазърла, Ондан сонра евини яп. Башкаларъна каршъ неденсиз танъклък етме Ве дудакларънла алдатма. „Бана яптъънъ бен де она япаджаъм, Ьодетеджеим бана яптъънъ“ деме. Тембелин тарласъндан, Садуйудан йоксун кишинин баъндан гечтиимде Хер янъ дикенлерин, отларън Капладъънъ гьордюм; Таш дувар да йъкълмъштъ. Гьордюклерими дерин дерин дюшюндюм, Сейреттиклеримден ибрет алдъм. „Бираз кестирейим, бираз уйуклаяйъм, Еллерими кавуштуруп шьойле бир уйуяйъм“ демейе калмадан, Йоклук бир хайдут гиби, Йоксуллук бир акънджъ гиби гелир юзерине. Бундан сонракилер де Сюлейман'ън ьоздейишлеридир. Бунларъ Яхуда Кралъ Хизкия'нън адамларъ дерледи. Танръ'йъ гизли туттуу шейлер ичин, Кралларъйса ачъа чъкардъкларъ ичин йюджелтириз. Гьоюн йюксеклии, йерин деринлии гиби, Кралларън аклъндан гечен де кестирилемез. Джюруфу гюмюштен айърънджа, Куйумджунун ишлейеджеи мадде калър. Кьотюлери кралън хузурундан узаклаштърърсан Кралън тахтъ адалетле пекишир. Кралън ьонюнде кендини йюджелтме, Ьонемли кишилер арасънда йер единмейе чалъшма. Чюнкю кралън сени бир сойлунун ьонюнде алашаъ етмесинденсе, Сана, „Йукаръя гел“ демеси йедир. Гьордюклеринле хеменджеджик махкемейе башвурма; Чюнкю башкасъ сени утандърабилир, Сонра не япаджаънъ билемезсин. Даванъ дорудан комшунла гьор; Башкасънън съррънъ ачъклама. Йокса ишитен сени утандърабилир Ве бу кьотю юн яканъ бъракмаз. Йеринде сьойленен сьоз, Гюмюш оймалардаки алтън елма гибидир. Алтън кюпе я да алтън бир сюс нейсе, Динлейен кулак ичин билгенин азарламасъ да ьойледир. Хасатта кар серинлии насълса, Гювенилир улак да кендисини гьондеренлер ичин ьойледир. Бьойле бири ефендилеринин джанъна джан катар. Ямурсуз булут ве йел насълса, Вермедии армаанла ьовюнен киши де ьойледир. Сабърла бир хюкюмдар биле икна едилир, Татлъ дил ен гючлю диренджи кърар. Бал булдун му йетери кадар йе, Фазла доярсан кусарсън. Башкаларънън евине сейрек гит, Йокса онларъ бездирир, нефретини казанърсън. Башкасъна каршъ яланджъ танъклък еден Топуз, кълъч я да сиври ок гибидир. Съкънтълъ гюнде хаине гювенмек, Чюрюк дише я да сакат аяа гювенмек гибидир. Дертли кишийе езги сьойлемек, Соук гюнде гийсилерини юзеринден алмая, Я да содая сирке катмая бензер. Дюшманън аджъкмъшса дойур, Сусамъшса су вер. Буну япмакла ону утанджа боарсън Ве РАБ сени ьодюллендирир. Кузейден есен рюзгар насъл ямур гетирирсе, Ифтираджъ дил де ьофкели бакъшлара йол ачар. Кавгаджъ кадънла айнъ евде отурмактанса, Дамън кьошесинде отурмак йедир. Сусамъш киши ичин соук су нейсе, Узак юлкеден гелен ийи хабер де ьойледир. Кьотюнюн ьонюнде пес еден дору киши, Суйу буланмъш пънар, кирленмиш куйу гибидир. Фазла бал йемек ийи деилдир; Хеп йюджелтилмейи беклемек де… Кендини денетлейемейен киши Йъкълмъш сурсуз кент гибидир. Яз ортасънда кар, хасатта ямур уйгун олмадъъ гиби, Акълсъза да онур якъшмаз. Ьотейе берийе учушан серче Ве кърлангъч гиби, Хак едилмемиш ланет де тутмаз. Ата кърбач, ешее гем, Акълсъзън съртъна да денек герек. Акълсъза ахмаклъъна гьоре каршълък верме, Йокса сен де онун дюзейине инерсин. Акълсъза ахмаклъъна уйгун каршълък вер, Йокса кендини билге санър. Акълсъзън елийле хабер гьондерен, Кенди аякларънъ кесен бири гиби, Кендине зарар верир. Акълсъзън азънда ьоздейиш, Кьотюрюмюн саркан баджакларъ гибидир. Акълсъзъ онурландърмак, Ташъ сапана баламак гибидир. Сархошун елиндеки дикенли дал не исе, Акълсъзън азънда ьоздейиш де одур. Окларънъ гелишигюзел фърлатан окчу нейсе, Йолдан гечен акълсъзъ я да сархошу юджретле тутан да ьойледир. Ахмаклъънъ текрарлаян акълсъз, Кусмууна дьонен кьопек гибидир. Кендини билге гьорен бирини танъйор мусун? Акълсъз биле ондан даха умут вериджидир. Тембел, „Йолда аслан вар, Сокакларда аслан долашъйор“ дер. Ментешелери юзеринде дьонен капъ гиби, Тембел де ятаънда дьонер дурур. Тембел елини сахана далдърър, Йениден азъна гьотюрмейе юшенир. Тембел кендини, Акъллъджа янът верен йеди кишиден даха билге санър. Кендини илгилендирмейен бир кавгая булашан киши, Йолдан гечен кьопеи кулакларъндан тутана бензер. Одун битиндже атеш сьонер, Дедикодуджу йок олунджа кавга динер. Кор ичин кьомюр, атеш ичин одун нейсе, Чекишмейи алевлендирмек ичин кавгаджъ да ьойледир. Дедикоду татлъ локма гибидир, Инсанън та ичине ишлер. Окшайъджъ дудакларла кьотю йюрек, Сърланмъш топрак каба бензер. Йюреи нефрет долу киши сьозлерийле нийетини гизлемейе чалъшър, Ама ичи хиле долудур. Гюзел сьозлерине канма, Чюнкю йюреинде йеди иренч шей вардър. Нефретини хилейле ьортсе биле, Кьотюлюю топлумун ьонюнде ортая чъкар. Башкасънън куйусуну казан ичине кенди дюшер, Ташъ йуварлаян алтънда калър. Яланджъ дил инджиттии кишилерден нефрет едер, Ялтакланан аъздан йъкъм гелир. Ярънла ьовюнме, Чюнкю не гетиреджеини билемезсин. Сени кенди азън деил, башкаларъ ьовсюн, Кенди дудакларън деил, ябанджъ ьовсюн. Таш аърдър, кум бир йюктюр, Ама ахмаън къшкъртмасъ икисинден де аърдър. Ьофке залим, хиддет азгъндър, Ама късканчлъа ким даянабилир? Ачък бир азар, Гизли тутулан севгиден ийидир. Дюшманън ьопюджюклери алдатъджъдър, Ама достун сени ийилиин ичин яралар. Ток инсанън джанъ балъ биле чекмез, Ач кишийе ен аджъ шей татлъ гелир. Йувасъндан узак калан куш насълса, Йурдундан узак калан инсан да ьойледир. Гюзел коку ве бухур джанъ ферахлатър, Достун вердии ьоют инсана татлъ гелир. Кенди достуну да бабанън достуну да бъракма Ве фелакете урадъън гюн кардешинин евине гитме; Якън комшун узактаки кардештен йедир. Олум, билгедже давран ки йюреим севинсин, Бени айъплаяна янът верейим. Ихтиятлъ киши техликейи гьорюндже сакланър, Бьонсе ьоне атълър ве зарар гьорюр. Танъмадъъ бирине кефил оланън гийсисини ал; Бир ябанджъ ичин япъйорса буну, Гийсисини рехин тут. Сабах сабах комшуя верилен гюрюлтюлю бир селам Кюфюр сайълър. Кавгаджъ кадънън дърдъръ Ямурлу гюнде дамлаларън динмейен сеси гибидир. Бьойле бир кадънъ дизгинлемейе калкмак, Рюзгаръ я да яъ авучта тутмая чалъшмак гибидир. Демир демири билер, Инсан да инсанъ… Инджир ааджънъ будаян мейвесини йер, Ефендисине хизмет еден онурландърълър. Су гьорюнтюмюзю насъл янсътъйорса, Йюрек де инсанън ичини янсътър. Ьолюм ве йъкъм дияръ инсана доймаз, Инсанън гьозю де хич доймаз. Алтън оджакта, гюмюш потада сънанър, Инсанса алдъъ ьовгюйле сънанър. Ахмаъ будайла бирликте дибекте токмакла дьовсен биле, Ахмаклъъндан куртулмаз. Даваръна ийи бак, Съърларъна диккат ет. Чюнкю зенгинлик калъджъ деилдир Ве тач кушактан кушаа гечмез. Чайър бичилиндже, йени чимен чъкънджа, Далардаки отлар топланънджа, Кузулар сени гийдирир, Текелер тарланън бедели олур. Кечилерин сютю ялнъз сени деил, Ев халкънъ, хизметчилерини де дойурмая йетер. Кьотю киши кендисини ковалаян олмаса биле качар, Доруларса генч аслан гиби йюреклидир. Аякланан юлке чок башлъ олур, Ама акъллъ, билгили киши дюзени салар. Йоксулу езен йоксул, Юрюню харап еден саанак ямур гибидир. Ясайъ терк еден кьотюйю ьовер, Йерине гетиренсе кьотюйе каршъ чъкар. Кьотюлер адалеттен анламаз, РАБ 'бе йьонеленлерсе хер йьонюйле анлар. Дюрюст бир йоксул олмак, Йолсузлукла зенгин олмактан йедир. Кутсал Яса'йъ йерине гетирен чоджук акъллъдър, Обурларла аркадашлък еденсе бабасънъ утандърър. Фаиз ве тефеджиликле малъна мал катан киши, Буну йоксуллара аджъян ичин бириктирир. Ясая кулаънъ тъкаянън Дуасъ да иренчтир. Дюрюст кишилери кьотю йола саптъран Кенди каздъъ чукура дюшер. Ийилии, ьозю сьозю бир оланлар мирас аладжак. Зенгин кендини билге санър, Ама акъллъ йоксул онун ичини окур. Доруларън зафери джошкуйла кутланър, Ама кьотюлер егемен олунджа инсан качаджак йер арар. Гюнахларънъ гизлейен башарълъ олмаз, Итираф едип бъраканса мерхамет булур. Гюнахтан чекинен не мутлудур! Инатчълък еденсе белая дюшер. Йоксул халкъ йьонетен кьотю киши Кюкрейен аслан, салдърган айъ гибидир. Гаддар ьондерин аклъ къттър; Хаксъз казанчтан нефрет еденсе узун ьомюрлю олур. Адам ьолдюрмектен видждан азабъ чекен, мезара дек качаджактър; Кимсе она ярдъм етмесин. Алнъ ак яшаян куртулур, Йолсузлук япан ансъзън йъкъма урар. Топраънъ ишлейенин екмеи бол олур, Хаял пешинде кошанса йоксуллуа дояр. Гювенилир киши боллуа ерер, Зенгин олмая джан атанса беладан куртуламаз. Хатър гьозетмек ийи деилдир, Чюнкю инсан бир локма екмек ичин биле суч ишлер. Джимри сервет пешинде кошар, Йоксуллуа ураяджаънъ дюшюнмез. Башкасънъ азарлаян сонунда Похпохлаяндан даха чок беени казанър. Аннесини я да бабасънъ соймайъ гюнах саймаян, Хайдутла бирдир. Ачгьозлю кавга чъкарър, РАБ 'бе гювененсе боллук ичинде яшар. Кендине гювенен акълсъздър, Билгедже давранан гювенликте олур. Йоксула веренин ексии олмаз, Йоксулу гьормезден геленсе бир сюрю ланете урар. Кьотюлер егемен олунджа инсан качаджак йер арар, Ама кьотюлер йок олунджа дорулар чоалър. Дефаларджа азарландъъ халде дикбашлълък еден, Ансъзън йъкъма ураяджак, чаре йок. Дору кишилер чоалънджа халк севинир, Кьотю киши хюкюмдар олунджа халк инлер. Билгелии севен бабасънъ севиндирир, Фахишелерле достлук еден малънъ йитирир. Адалетле йьонетен крал юлкесини аякта тутар, Рюшвет аланса чьокертир. Башкасънъ похпохлаян киши, Она тузак олур. Кьотюнюн башкалдъръсъ кендине тузак олур, Дору кишийсе езги сьойлер ве севинир. Дору киши йоксулларън хаккънъ верир, Кьотю киши хак хукук недир билмез. Алайджъ кишилер кентлери биле каръштърър, Билгелерсе ьофкейи ятъштърър. Билге кишийле давасъ олан ахмак Къзар, алай едер ве рахат вермез. Кана сусамъшлар дюрюст кишиден нефрет едер, Доруларса онун джанънъ корур. Акълсъз хеп патламая хазърдър, Билгейсе ьофкесини дизгинлер. Хюкюмдар ялана кулак верирсе, Бютюн гьоревлилери де кьотю олур. Зорбайла йоксулун ортак бир ноктасъ вар: Икисинин де гьозюню ачан РАБ 'дир. Йоксулларъ адалетле йьонетен кралън Тахтъ хеп гювенликте олур. Денекле тербийе билгелик казандърър, Кенди халине бъракълан чоджукса аннесини утандърър. Кьотюлер чоалънджа башкалдъръ да чоалър, Ама дорулар онларън дюшюшюню гьореджектир. Олуну тербийе ет, о да сана хузур вереджек Ве гьонлюню хошнут едеджектир. Танръсал есинден йоксун олан халк Сънър танъмаз олур. Не мутлу Кутсал Яса'йъ йерине гетирене! Кьоле салт сьозле тербийе едилемез, Чюнкю анласа да кулак асмаз. Сьозюню тартмадан конушан бирини танъйор мусун? Акълсъзън дуруму биле онункинден даха умут вериджидир. Чоджуклуундан бери кьолесини шъмартан, Сонунда джезасънъ чекер. Ьофкели киши чекишме яратър, Хуйсуз кишинин башкалдъръсъ ексик олмаз. Кибир инсанъ кючюк дюшюрюр, Алчакгьонюллюлюксе онур казандърър. Хърсъзла ортак оланън дюшманъ кендисидир, Махкемеде йемин етсе де билдиини сьойлемез. Инсандан коркмак тузактър, Ама РАБ 'бе гювенен гювенликте олур. Хюкюмдарън гьозюне гирмек истейен чоктур, Ама РАБ 'дир инсана адалет салаян. Дорулар хаксъзлардан иренир, Кьотюлер де дюрюст яшаянлардан. Массалъ Яке олу Агур'ун сьозлери: Бу адам шьойле дийор: „Йорулдум, ей Танръм, йорулдум ве тюкендим. Герчектен бен инсанларън ен джахилийим, Бенде инсан аклъ йок. Билгелии ьоренмедим, Кутсал Олан'а илишкин билгиден де йоксунум. Ким гьоклере чъкъп инди? Ким йели авучларънда топладъ? Суларъ гийсисийле саръп сармалаян ким? Ким белирледи дюнянън сънърларънъ? Адъ недир, олунун адъ недир, билийорсан сьойле! Танръ'нън хер сьозю гювенилирдир, О кендисине съънан херкесе калкандър. О'нун сьозюне бир шей катма, Йокса сени азарлар, яланджъ чъкарсън. Ей Танръ, ики шей диледим сенден: Бен ьолмеден бунларъ есиргеме бенден. Сахтекярлъъ, яланъ бенден узак тут, Бана не йоксуллук не де зенгинлик вер; Пайъма дюшен екмеи вер, йетер. Йокса боллуктан, ‚Киммиш РАБ?‘ дийе сени ядсър, Я да йоксуллуктан чалар Ве Танръм'ън адънъ лекелемиш олурум. „Кьолейи ефендисине чекиштирме, Йокса сана ланет едер, сен де сучлу чъкарсън. Ьойлелери вар ки, бабаларъна ланет едер, Аннелерине деер вермезлер. Ьойлелери вар ки, кендилерини тертемиз санърлар, Ойса кьотюлюклеринден арънмъш деиллер. Ьойлелери вар ки, кендилеринден юстюн кимсе йок санър, Херкесе тепеден бакарлар. Ьойлелери вар ки, дишлери кълъч, ченелери бъчактър, Мазлумларла йоксулларъ йутуп йерйюзюнден йок едерлер. Сюлююн ики къзъ вардър, адларъ ‚Вер, вер‘дир. Хич доймаян юч шей, ‚Йетер‘ демейен дьорт шей вардър: Ьолюлер дияръ, късър рахим, Суя доймаян топрак ве ‚Йетер‘ демейен атеш. Бабасъйла алай еденин, аннесинин сьозюню хор гьоренин Гьозюню вадидеки каргалар ояджак; О акбабалара йем оладжак. Аклъмън ермедии юч шей, Анламадъъм дьорт шей вар: Карталън гьокйюзюнде, Йъланън каяда, Геминин денизде изледии йол Ве еркеин генч къзла туттуу йол. Зина еден кадънън йолу да шьойледир: Йер, азънъ силер, Сонра да, ‚Суч ишлемедим‘ дер. Йерйюзю юч шейин алтънда сарсълър; Катланамадъъ дьорт шей вардър: Кьоленин крал олмасъ, Будаланън доймасъ, Нефрет едилен кадънън евленмеси Ве хизметчинин ханъмънън йерине гечмеси. „Дюняда дьорт кючюк яратък вар ки, Чок билгедже давранърлар: Карънджалар гючлю олмаян бир топлулуктур, Ама йийеджеклерини яздан бириктирирлер. Кая тавшанларъ да гючсюз бир топлулуктур, Ама йуваларънъ кая ковукларънда япарлар. Чекиргелерин кралъ йоктур, Ама бьолюк бьолюк илерлерлер. Кертенкеле елле биле якаланър, Ама крал сарайларънда булунур. „Йюрюйюшю гьостеришли юч яратък, Давранъшъ гьостеришли дьорт яратък вар: Хайванларън ен гючлюсю олан Ве хичбир шейин ьонюнде пес етмейен аслан, Тазъ, теке Ве ордусунун башъндаки крал. „Еер будала гиби кендини йюджелттинсе Я да кьотюлюк тасарладънса, Дур ве дюшюн! Чюнкю насъл сютю дьовюндже тереяъ, Бурну съкънджа кан чъкарса, Ьофкейи курджалайънджа да кавга чъкар.“ Масса Кралъ Лемуел'ин сьозлери, Аннесинин она ьореттиклери: „Олум, рахмимин юрюню, не дийейим? Адакларъмън янътъ олум, не дийейим? Гюджюню кадънлара, Генчлиини кралларъ махведенлере каптърма! „Шарап ичмек краллара якъшмаз, ей Лемуел, Краллара якъшмаз! Ичкийи ьозлемек хюкюмдарлара ярашмаз. Чюнкю ичиндже куралларъ унутур, Мазлумун хаккънъ йерлер. Ичкийи чаресизе, Шарабъ кайгъ чекене верин. Ичсин ки йоксуллууну унутсун, Артък сефалетини анмасън. Азънъ хаккънъ савунамаян ичин, Кимсесизин давасънъ гютмек ичин ач. Азънъ ач ве адалетле яргъла, Мазлумун, йоксулун хаккънъ савун.“ Ердемли кадънъ ким булабилир? Онун деери мюджевхерден чок юстюндюр. Коджасъ она йюректен гювенир Ве казанджъ ексилмез. Кадън она кьотюлюкле деил, Яшамъ бойунджа ийиликле каршълък верир. Йюн, кетен булур, Зевкле еллерийле ишлер. Тиджарет гемилери гибидир, Йийеджеини узактан гетирир. Гюн аармадан калкар, Ев халкъна йийеджек, хизметчилерине пайларънъ верир. Бир тарлайъ гьозюне кестирип сатън алър, Ел емеийле казандъъ парайла ба дикер. Гийинип колларънъ съвар, Джанла башла чалъшър. Тиджаретинин кярлъ олдууну билир, Чърасъ гедже бойунджа янар. Елийле ьорекейи тутар, Авуджунда ии тутар. Мазлума колларънъ ачар, Йоксула елини узатър. Кар яънджа ев халкъ ичин кайгъланмаз, Чюнкю хепсинин ики кат гийсиси вардър. Ятак ьортюлери докур, Кенди гийсилери индже мор кетендендир. Коджасъ юлкенин илери геленлерийле отуруп калкар, Кент курулунда ийи танънър. Кадън диктии кетен гийсилерле Ьордюю кушакларъ тюджджара сатар. Гюч ве онурла кушанмъштър, Геледжее гювенле бакар. Азъндан билгелик акар, Дили ийилик ьоютлер. Ев халкънън ишлерини йьонетир, Тембеллик недир билмез. Чоджукларъ ьонюнде аяа калкъп ону кутлар, Коджасъ ону ьовер. „Сойлу ишлер япан чок кадън вар, Ама сен хепсинден юстюнсюн“ дер. Чекиджилик алдатъджъ, гюзеллик боштур; Ама РАБ 'бе сайгълъ кадън ьовюлмейе лайъктър. Еллеринин хак еттиини верин кендисине, Яптъкларъ ичин кент курулунда ьовюлсюн. Бунлар Йерушалим'де краллък япан Давут олу Ваиз'ин сьозлеридир: „Хер шей бош, бомбош, бомбош!“ дийор Ваиз. Не казанджъ вар инсанън Гюнешин алтънда харджадъъ онджа емектен? Кушаклар гелир, кушаклар гечер, Ама дюня сонсуза дек калър. Гюнеш доар, гюнеш батар, Хеп додуу йере кошар. Рюзгар гюнейе гидер, кузейе дьонер, Дьоне дьоне есерек Хеп айнъ йолу излер. Бютюн ърмаклар денизе акар, Йине де дениз долмаз. Ърмаклар хеп чъктъкларъ йере дьонер. Хер шей йоруджу, Сьозджюклерле анлатъламаяджак кадар. Гьоз гьормекле доймуйор, Кулак ишитмекле долмуйор. Ьондже не олдуйса, йине оладжак. Ьондже не япълдъйса, йине япъладжак. Гюнешин алтънда йени бир шей йок. Вар мъ кимсенин, „Бак бу йени!“ дийебиледжеи бир шей? Хер шей чоктан, бизден йъллар ьондже де вардъ. Гечмиш кушаклар анъмсанмъйор, Геледжек кушаклар да кендилеринден сонра геленлердже анъмсанмаяджак. Бен Ваиз, Йерушалим'де Исраил кралъйкен кендими гьоклерин алтънда япълан хер шейи билгедже араштъръп инджелемейе ададъм. Танръ'нън урашсънлар дийе инсанлара вердии четин бир захметтир бу. Гюнешин алтънда япълан бютюн ишлери гьордюм; хепси боштур, рюзгаръ коваламая калкъшмактър! Ери олан дорултуламаз, ексик олан сайъламаз. Кенди кендиме, „Иште, билгелиими бенден ьондже Йерушалим'де краллък япан херкестен чок артърдъм“ дедим, „Алабилдиине билги ве билгелик единдим.“ Кендими билги ве билгелии, делилии ве акълсъзлъъ анламая ададъм. Гьордюм ки, бу да ялнъзджа рюзгаръ коваламая калкъшмакмъш. Чюнкю чок билгелик чок кедер доурур, билги арттъкча аджъ да артар. Кенди кендиме, „Гел, зевки тат. Ийи ми, деил ми, гьор“ дедим. Ама гьордюм ки, о да бош. Гюлмейе, „Делилик“, зевке, „Не ише ярар?“ дедим. Инсанларън гьоклерин алтънда гечирдии биркач гюнлюк ьомюрлери бойунджа, япаджакларъ ийи бир шей олуп олмадъънъ гьорюнджейе дек, билгелиимин ьондерлиинде, беденими шарапла насъл джанландърайъм, акълсъзлъъ насъл еле алайъм дийе дюшюндюм дурдум. Бюйюк ишлере гирдим. Кендиме евлер инша еттим, балар диктим. Бахчелер, парклар яптъм, оралара тюрлю тюрлю мейве аачларъ диктим. Дал будак салан орман аачларънъ суламак ичин хавузлар яптъм. Кадън, еркек кьолелер сатън алдъм; евимде доан кьолелерим де вардъ. Айръджа бенден ьондже Йерушалим'де яшаян херкестен чок съъра, давара сахип олдум. Алтън, гюмюш бириктирдим; кралларън, иллерин хазинелерини топладъм. Кадън, еркек шаркъджълар ве еркеклерин ьозлеми олан бир харем единдим. Бьойледже бюйюк юне кавуштум, бенден ьондже Йерушалим'де яшаянларън хепсини аштъм. Билгелиимден де бир шей йитирмедим. Гьозюмюн диледии хичбир шейи кендимден есиргемедим. Гьонлюмю хичбир зевктен алъкоймадъм. Яптъъм хер иштен зевк алдъ гьонлюм. Бютюн емеимин ьодюлю бу олду. Яптъъм бютюн ишлере, Чектиим бютюн емеклере бакънджа, Гьордюм ки, хепси бош ве рюзгаръ коваламая калкъшмакмъш. Гюнешин алтънда хичбир казанч йокмуш. Сонра билгелик, делилик, акълсъзлък недир дийе бактъм; Чюнкю кралън йерине гечеджек киши Затен япъланън ьотесинде не япабилир ки? Ъшъън каранлъктан юстюн олдуу гиби Билгелиин де акълсъзлъктан юстюн олдууну гьордюм. Билге нерейе гиттиини гьорюр, Ама акълсъз каранлъкта йюрюр. Икисинин де айнъ сону пайлаштъънъ гьордюм. „Акълсъзън башъна гелен, беним де башъма геледжек“ Дедим кенди кендиме, „Ьойлейсе казанджъм не билгеликтен?“ „Бу да бош“ дедим ичимден. Чюнкю акълсъз гиби, билге де узун сюре анълмаз, Геледжекте икиси де унутулур. Нитеким билге де акълсъз гиби ьолюр! Бьойледже хаяттан нефрет еттим. Чюнкю гюнешин алтънда япълан иш четинди бендже. Хер шей бош ве рюзгаръ коваламая калкъшмакмъш. Гюнешин алтънда харджадъъм бютюн емектен нефрет еттим. Чюнкю хер шейи бенден сонра геледжек олана бъракмак зорундайъм. Ким билир, билге ми оладжак, акълсъз мъ? Гюнешин алтънда билгелиими кулланарак харджадъъм бютюн емек юзеринде салтанат сюреджек. Бу да бош. Бу йюзден гюнешин алтънда харджадъъм онджа емее юзюлмейе башладъм. Чюнкю бири билгелик, билги ве беджерийле чалъшър, сонунда хер шейини хич емек вермемиш башка бирине бъракмак зорунда калър. Бу да бош ве бюйюк бир хюсрандър. Чюнкю не казанджъ вар адамън, гюнешин алтънда харджадъъ бунджа емектен, бунджа кафа йормактан? Гюнлер бойунджа чектии захмет аджъ ве дерт доурур. Гедже биле ичи рахат етмез. Бу да бош. Инсан ичин йемектен, ичмектен ве яптъъ иштен зевк алмактан даха ийи бир шей йоктур. Гьордюм ки, бу да Танръ'дандър. О'нсуз ким йийебилир, ким зевк алабилир? Чюнкю Танръ билгийи, билгелии, севинджи хошнут калдъъ инсана верир. Гюнахкяра исе, йъма, бириктирме захмети верир; бириктирдиклерини Танръ'нън хошнут калдъъ инсанлара бъраксън дийе. Бу да бош ве рюзгаръ коваламая калкъшмакмъш. Хер шейин мевсими, гьоклерин алтъндаки хер олайън заманъ вардър. Доманън заманъ вар, ьолменин заманъ вар. Дикменин заманъ вар, сьокменин заманъ вар. Ьолдюрменин заманъ вар, шифа верменин заманъ вар. Йъкманън заманъ вар, япманън заманъ вар. Аламанън заманъ вар, гюлменин заманъ вар. Яс тутманън заманъ вар, ойнаманън заманъ вар. Таш атманън заманъ вар, таш топламанън заманъ вар. Куджаклашманън заманъ вар, куджаклашмаманън заманъ вар. Араманън заманъ вар, вазгечменин заманъ вар. Сакламанън заманъ вар, атманън заманъ вар. Йъртманън заманъ вар, дикменин заманъ вар. Сусманън заманъ вар, конушманън заманъ вар. Севменин заманъ вар, нефрет етменин заманъ вар. Савашън заманъ вар, баръшън заманъ вар. Чалъшанън харджадъъ емектен не казанджъ вар? Танръ'нън урашсънлар дийе инсанлара вердии захмети гьордюм. О хер шейи заманънда гюзел яптъ. Инсанларън йюреине сонсузлук каврамънъ койду. Йине де инсан Танръ'нън яптъъ иши башъндан сонуна дек анлаямаз. Инсан ичин яшамъ бойунджа мутлу олмактан, ийи яшамактан даха ийи бир шей олмадъънъ билийорум. Хер инсанън йийип ичмеси, яптъъ хер ишле дойума улашмасъ бир Танръ армаанъдър. Танръ'нън яптъъ хер шейин сонсуза дек сюреджеини билийорум. Она не бир шей екленебилир не де ондан бир шей чъкарълабилир. Танръ инсанларън кендисине сайгъ дуймаларъ ичин буну япъйор. Шимди не олуйорса, гечмиште де олду, Не оладжакса, даха ьондже де олмуштур. Танръ гечмиш олайларън хесабънъ соруйор. Гюнешин алтънда бир шей даха гьордюм: Адалетин ве дорулуун йерини кьотюлюк алмъш. Ичимден „Танръ доруйу да, кьотюйю де яргълаяджактър“ дедим, „Чюнкю хер олайън, хер ейлемин заманънъ белирледи.“ Инсанлара гелиндже, „Танръ хайван олдукларънъ гьорсюнлер дийе инсанларъ сънъйор“ дийе дюшюндюм. Чюнкю инсанларън башъна гелен хайванларън да башъна гелийор. Айнъ сону пайлашъйорлар. Бири насъл ьолюйорса, ьобюрю де ьойле ьолюйор. Хепси айнъ солуу ташъйор. Инсанън хайвандан юстюнлюю йоктур. Чюнкю хер шей бош. Икиси де айнъ йере гидийор; топрактан гелмиш, топраа дьонюйор. Ким билийор инсан рухунун йукаръя чъктъънъ, хайван рухунун ашаъя, йералтъна индиини? Сонучта инсанън яптъъ иштен зевк алмасъндан даха ийи бир шей олмадъънъ гьордюм. Чюнкю онун пайъна дюшен будур. Кендисинден сонра оладжакларъ гьормеси ичин ким ону гери гетиребилир? Гюнешин алтънда япълан баскълара бир даха бактъм, Езиленлерин гьозяшларънъ гьордюм; Авутанларъ йок, Гюч езенлерден яна, Авутанларъ йок. Чоктан ьолмюш ьолюлери, Хяля са олан яшаянлардан даха мутлу гьордюм. Ама хенюз домамъш, Гюнешин алтънда япълан кьотюлюклери гьормемиш олан Икисинден де мутлудур. Харджанан хер емеин, япълан хер устаджа ишин ардънда късканчлък олдууну гьордюм. Бу да бош ве рюзгаръ коваламая калкъшмакмъш. Акълсъз еллерини кавуштуруп кенди кендини йер. Рахат казанълан бир авуч долусу Захметле, рюзгаръ коваламая калкъшарак казанълан Ики авуч долусундан даха ийидир. Гюнешин алтънда бир бош шей даха гьордюм: Ялнъз бир адам вардъ, Олу да кардеши де йокту. Чабаларъ динмек недир билмезди, Гьозю зенгинлие доймаздъ. „Кимин ичин чалъшъйорум, Неден кендими зевктен йоксун бъракъйорум?“ дийе сормаздъ. Бу да бош ве четин бир захметтир. Ики киши бир кишиден ийидир, Чюнкю емеклерине ийи каршълък алърлар. Бири дюшерсе, ьотеки калдърър. Ама ялнъз олуп да дюшенин вай халине! Ону калдъран олмаз. Айръджа ики киши бирликте ятарса, бирбирини ъсътър. Ама тек башъна ятан насъл ъсънабилир? Ялнъз бири йеник дюшер, Ама ики киши диренебилир. Юч кат иплик колай колай копмаз. Йоксул ама билге бир генч артък ьоют алмайъ билмейен коджамъш акълсъз кралдан ийидир. Чюнкю генч, юлкесинде йоксуллук ичинде доса биле джезаевинден краллъа йюкселебилир. Гюнешин алтънда яшаян херкесин кралън йерине гечен генджи изледиини гьордюм. Йени кралън йьонеттии халк сайъсъз олабилир. Йине де сонракилер ондан хошнут олмаябилир. Герчектен бу да бош ве рюзгаръ коваламая калкъшмактър. Танръ'нън евине гиттиинде давранъшъна диккат ет. Яптъкларъ кьотюлююн фаркънда олмаян акълсъзлар гиби курбан сунмак ичин деил, динлемек ичин яклаш. Азънъ чабук ачма, Танръ'нън ьонюнде хемен конуя гирме, Чюнкю Танръ гьокте, сен йердесин, Бу йюзден, аз конуш. Чок таса кьотю дюш, Чок сьоз акълсъзлък доурур. Танръ'я адак адайънджа, йерине гетирмекте геджикме. Чюнкю О акълсъзлардан хошланмаз. Адаънъ йерине гетир! Адамамак, адайъп да йерине гетирмемектен ийидир. Азънън сени гюнаха сюрюклемесине изин верме. Улаън ьонюнде: „Адаъм янлъштъ“ деме. Танръ ничин сенин сьозлерине ьофкеленсин, яптъън иши йок етсин? Чюнкю чок дюш курмак хаялджилие ве лаф калабалъъна йол ачар; Танръ'я сайгъ гьостер. Бир йерде йоксуллара баскъ япълдъънъ, адалетин ве дорулуун чинендиини гьорюрсен шашма; чюнкю юстю гьозетен даха юст бири вар, онларън да юстлери вар. Тарлаларън сюрюлмесини истейен бир крал юлке ичин хер бакъмдан ярарлъдър. Парайъ севен парая доймаз, Зенгинлии севен казанджъйла йетинмез. Бу да боштур. Мал чоалдъкча йийени де чоалър. Сахибине не яраръ вар, сейретмектен башка? Аз йесин, чок йесин ишчи рахат уйур, Ама зенгинин малъ зенгини уйутмаз. Аннесинин рахминден чъплак чъкар инсан. Дюняя насъл гелдийсе ьойле гидер, Емеинден хичбир шей гьотюрмез елинде. Дюняя насъл гелдийсе ьойле гидер инсан. Бу да аджъ бир кьотюлюктюр. Не казанджъ вар йел ичин захмет чекмектен? Ьомрю бойунджа бюйюк юзюнтю, хасталък, ьофке ичинде Каранлъкта йийор. Гьордюм ки, ийи ве гюзел олан шу: Танръ'нън инсана вердии биркач гюнлюк ьомюр бойунджа йемек, ичмек, гюнешин алтънда харджадъъ емектен зевк алмак. Чюнкю инсанън пайъна дюшен будур. Юстелик Танръ бир инсана мал мюлк верийор, ону йемеси, ьодюлюню алмасъ, яптъъ иштен мутлулук дуймасъ ичин она гюч верийорса, бу бир Танръ армаанъдър. Бу йюзден инсан, гечен ьомрюню пек дюшюнмез. Чюнкю Танръ онун йюреини мутлулукла мешгул едер. Гюнешин алтънда инсана аър гелен бир кьотюлюк гьордюм: Адам вардър, Танръ кендисине мал, мюлк, сайгънлък верир, йерине гелмейеджек истеи йоктур. Ама Танръ йемесине изин вермез; бир ябанджъ йер. Бу да бош ве аджъ бир дерттир. Бир адам йюз чоджук бабасъ олуп узун йъллар яшамъш, ама узун ьомрюне каршълък, зенгинлиин тадънъ чъкарамамъш, бир мезара биле гьомюлмемишсе, дюшюк чоджук ондан ийидир дерим. Чюнкю дюшюк чоджук бош йере доуйор, каранлък ичинде гечип гидийор, адъ каранлъа гьомюлюйор. Инсан хеп боазъ ичин чалъшър, Йине де доймаз. Билгенин акълсъздан не юстюнлюю вар? Йоксул башкасъна насъл давранаджаънъ билмекле не ярар салар? Гьозюн гьордюю гьонлюн чектиинден ийидир. Бу да бош ве рюзгаръ коваламая калкъшмактър. Не варса, адъ чоктан конмуштур, Инсанън да не олдуу билинийор. Кимсе кендинден гючлю оланла чекишемез. Сьоз чоалдъкча анлам азалър, Бунун киме яраръ олур? Чюнкю гьолге гиби гелип гечен къса ве бош ьомрюнде инсана нейин ярарлъ олдууну ким билебилир? Бир адама кендисинден сонра гюнешин алтънда нелер оладжаънъ ким сьойлейебилир? Ийи ад хош кокулу ядан, Ьолюм гюню доум гюнюнден ийидир. Яс евине гитмек, шьолен евине гитмектен ийидир. Чюнкю хер инсанън сону ьолюмдюр, Яшаян херкес буну аклънда тутмалъ. Юзюнтю гюлмектен ийидир, Чюнкю йюз махзун олунджа йюрек севинир. Билге кишинин аклъ яс евиндедир, Акълсъзън аклъйса шенлик евинде. Билгенин азарънъ ишитмек, Акълсъзън тюркюсюню ишитмектен ийидир. Чюнкю акълсъзън гюлмеси, Казанън алтъндаки чалъларън чатъртъсъ гибидир. Бу да боштур. Хаксъз казанч билгейи делиртир, Рюшвет карактери бозар. Бир олайън сону башлангъджъндан ийидир. Сабърлъ кибирлиден ийидир. Чабук ьофкеленме, Чюнкю ьофке акълсъзларън барънда барънър. „Неден гечмиш гюнлер бугюнлерден ийийди?“ дийе сорма, Чюнкю бу билгедже бир сору деил. Билгелик мирас кадар ийидир, Гюнеши гьорен херкес ичин ярарлъдър. Билгелик сипердир, пара да сипер, Билгинин яраръ исе шудур: Билгелик она сахип олан кишинин яшамънъ корур. Танръ'нън яптъънъ дюшюн: О'нун ерилттиини ким дорултабилир? Ийи гюнде мутлу ол, Ама кьотю гюнде диккатле дюшюн; Танръ бирини ьобюрю гиби яптъ ки, Инсан кендисинден сонра нелер оладжаънъ билмесин. Бош ьомрюмде шунларъ гьордюм: Дору инсан дорулууна каршън ьолюйор, Кьотю инсанън исе, кьотюлююне каршън ьомрю узуйор. Не чок дору ол не де чок билге. Ничин кендини йок едесин? Не чок кьотю ол не де акълсъз. Ничин вактинден ьондже ьолесин? Бирини тутман ийидир, Ьобюрюнден де елини чекме. Чюнкю Танръ'я сайгъ дуян икисини де башарър. Билгелик, билге кишийи кенттеки он йьонетиджиден даха гючлю кълар. Чюнкю йерйюзюнде хеп ийилик япан, Хич гюнах ишлемейен дору инсан йоктур. Инсанларън сьойледии хер сьозе алдърма, Йокса ушаънън биле сана сьовдююню дуябилирсин. Чюнкю сен де бирчок кез Башкаларъна сьовдююню пекяля билийорсун. Бютюн бунларъ билгеликле денедим: „Билге оладжаъм“ дедим. Ама бу бени ашъйорду. Билгелик денен шей Узак ве чок дериндир, ону ким булабилир? Бьойледже, билгелик ве чьозюм арамая, инджелемейе, каврамая, Кьотюлююн акълсъзлък, акълсъзлъън делилик олдууну анламая кафа йордум. Кими кадънъ ьолюмден аджъ булдум. О кадън ки, кендиси тузак, йюреи капан, еллери зинджирдир. Танръ'нън хошнут калдъъ инсан ондан качар, Гюнах ишлейенсе она тутсак олур. Ваиз дийор ки, „Шуну гьордюм: Бир чьозюм булмак ичин Бир шейи ьобюрюне еклеркен –Араштъръп хяля буламазкен– Бинде бир адам булдум, Ама араларънда бир кадън буламадъм. Булдуум тек шей: Танръ инсанларъ дору яраттъ, Ойса онлар хяля кармашък чьозюмлер аръйорлар.“ Билге инсан гибиси вар мъ? Ким олуп битенлерин анламънъ билебилир? Билгелик инсанън йюзюню айдънлатър, Серт гьорюнюшюню деиштирир. Кралън буйрууна уй, дийорум. Чюнкю Танръ'нън ьонюнде ант ичтин. Кралън хузурундан айрълмак ичин аджеле етме. Кьотюлюе булашма. Чюнкю о диледии хер шейи япар. Кралън сьозюнде гюч вардър. Ким она, „Не япъйорсун?“ дийебилир? Онун буйрууна уян зарар гьормез. Билге киши бунун заманънъ ве йолуну билир. Чюнкю хер ишин бир заманъ ве йолу вардър. Инсанън дерди кендине йетер. Кимсе геледжеи билмез, Ким киме геледжеи билдиребилир? Рюзгаръ тутуп она егемен олмая кимсенин гюджю йетмедии гиби, Ьолюм гюнюне егемен олмая да кимсенин гюджю йетмез. Саваштан качъш олмадъъ гиби, кьотюлюк де сахибини куртарамаз. Бютюн бунларъ гьордюм ве гюнешин алтънда япълан хер иш юзеринде кафа йордум. Гюн гелир, инсанън инсана егеменлии кендине зарар верир. Бир де кьотюлерин гьомюлдююню гьордюм. Кутсал йере гирип чъкар, кьотюлюк яптъкларъ кентте ьовюлюрлерди. Бу да бош. Сучлу чабук яргъланмазса, инсанлар кьотюлюк етмек ичин джесарет булур. Гюнахлъ йюз кез кьотюлюк едип узун яшаса биле, Танръ'дан корканларън, О'нун ьонюнде сайгъйла дуранларън ийилик гьореджеини билийорум. Ойса кьотю, Танръ'дан коркмадъъ ичин ийилик гьормейеджек, гьолге гиби олан ьомрю узамаяджактър. Йерйюзюнде бош бир шей даха вар: Кьотюлерин хак еттии доруларън, доруларън хак еттиийсе кьотюлерин башъна гелийор. Бу да бош, дийорум. Мутлулуу ьовгюйе деер булдум. Чюнкю гюнешин алтънда инсан ичин йийип ичмектен, мутлу олмактан даха ийи бир шей йоктур. Чюнкю Танръ'нън гюнешин алтънда кендисине вердии ьомюр бойунджа чектии захметтен инсана каладжак олан будур. Билгелии ве дюняда чекилен захмети анламак ичин кафамъ йорунджа –ьойлелери вар ки, гедже гюндюз гьозюне уйку гирмез– Танръ'нън яптъъ хер шейи гьордюм. Инсан гюнешин алтънда олуп битенлери кешфедемез. Арайъп булмак ичин не кадар чаба харджарса харджасън, йине де анламънъ буламаз. Билге киши анладъънъ сьойлесе биле герчектен кавраямаз. Бьойледже бютюн бунларъ дюшюнюп ташъндъм ве шу сонуджа вардъм: Дорулар, билгелер ве яптъкларъ хер шей Танръ'нън елиндедир. Онларъ севгинин ми, нефретин ми бекледиини кимсе билмез. Херкесин башъна айнъ шей гелийор. Дорунун, ийинин, кьотюнюн, темизин, кирлинин, курбан сунанла сунмаянън башъна гелен шей айнъ. Ийи инсана не олуйорса, гюнахлъя да олуйор; Ант ичене не олуйорса, ант ичмектен коркана да айнъсъ олуйор. Гюнешин алтънда япълан ишлерин тюмюнюн кьотю янъ шу ки, херкесин башъна айнъ шей гелийор. Юстелик инсанларън ичи кьотюлюк долудур, яшадъкларъ сюредже ичлеринде делилик вардър. Ардъндан ьолюп гидийорлар. Яшаянлар арасъндаки херкес ичин умут вардър. Евет, са кьопек ьолю асландан ийидир! Чюнкю яшаянлар ьоледжеини билийор, Ама ьолюлер хичбир шей билмийор. Онлар ичин артък ьодюл йоктур, Анъларъ биле унутулмуштур. Севгилери, нефретлери, Късканчлъкларъ чоктан битмиштир. Гюнешин алтънда япъланлардан Бир даха пайларъ олмаяджактър. Гит, севинчле екмеини йе, нешейле шарабънъ ич. Чюнкю яптъкларън баштан бери Танръ'нън хошуна гитти. Гийсилерин хеп ак олсун. Башъндан зейтиняъ ексилмесин. Гюнешин алтънда Танръ'нън сана вердии бош ьомрюн бютюн гюнлерини, бютюн анламсъз гюнлерини севдиин карънла гюзел гюзел яшаярак гечир. Чюнкю хаяттан ве гюнешин алтънда харджадъън емектен пайъна дюшеджек олан будур. Чалъшмак ичин елине не гечерсе, вар гюджюнле чалъш. Чюнкю гитмекте олдуун ьолюлер диярънда иш, тасаръ, билги ве билгелик йоктур. Гюнешин алтънда бир шей даха гьордюм: Яръшъ хъзлъ кошанлар, Савашъ йиитлер, Екмеи билгелер, Сервети акъллълар, Беенийи билгилилер казанмаз. Ама заман ве шанс хепсинин ьонюне чъкар. Дахасъ инсан кенди вактини билмез: Балъън аджъмасъз аа, кушун капана дюштюю гиби, Инсанлар да юзерлерине ансъзън чьокен кьотю замана якаланърлар. Гюнешин алтънда билгелик оларак шуну да гьордюм, бени чок еткиледи: Чок аз инсанън яшадъъ кючюк бир кент вардъ. Гючлю бир крал салдъръп ону кушаттъ. Каршъсъна бюйюк рампалар курду. Кентте йоксул ама билге бир адам вардъ. Билгелиийле кенти куртардъ. Не вар ки, кимсе бу йоксул адамъ анмадъ. Бунун юзерине, „Билгелик гючтен ийидир“ дедим, „Не язък ки, йоксул инсанън билгелии кючюмсенийор, сьойледиклери диккате алънмъйор.“ Билгенин сессиздже сьойледии сьозлер, Акълсъзлар арасъндаки ьондерин баъръшъндан ийидир. Билгелик силахтан ийидир, Ама бир дели чъкар, хер шейи бербат едер. Ьолю синеклер аттарън ътърънъ кокутур. Бираз апталлък да билгелии ве сайгънлъъ бастърър. Билгенин йюреи хеп доруя еилимлидир, Акълсъзън исе, хеп янлъша. Йолда йюрюркен биле акълсъзън аклъ къттър, Акълсъз олдууну херкесе гьостерир. Йьонетиджинин ьофкеси сана каршъ алевленирсе, Йеринден айрълма; Чюнкю серинканлълък бюйюк янлъшларъ бастърър. Гюнешин алтънда гьордююм бир хаксъзлък вар, Йьонетиджиден кайнакланан бир янлъшъ андъръйор: Зенгинлер дюшюк макамларда отуруркен, Апталлар йюксек макамлара атанъйор. Кьолелери ат съртънда, Ьондерлери йерде кьолелер гиби йюрюркен гьордюм. Чукур казан ичине кенди дюшер, Дуварда гедик ачанъ йълан сокар. Таш чъкаран таштан инджинир, Одун яран техликейе гирер. Балта кьорсе, азъ биленмемишсе, Даха чок гюч геректирир; Ама билгелик башаръ доурур. Йълан бюйю япълмадан ьондже сокарса, Бюйюджюнюн яраръ олмаз. Билгенин азъндан чъкан сьозлер бенимсенир, Ойса акълсъз кенди азъйла йъкъмъна йол ачар. Сьозюнюн башъ апталлък, Сону зърделиликтир. Акълсъз конуштукча конушур. Кимсе не оладжаънъ билмез. Ким она кендисинден сонра не оладжаънъ билдиребилир? Акълсъзън емеи кендини ьойлесине йъпратър ки, Кенте биле насъл гидеджеини билемез. Кралън бир чоджукса, Ьондерлерин сабах шьолен верийорса, вай сана, ей юлке! Кралън сойлуйса, Ьондерлерин сархошлук ичин деил Гючленмек ичин вактинде йемек йийорса, не мутлу сана, ей юлке! Тембелликтен дам чьокер, Мискинликтен чатъ акар. Шьолен еленмек ичин япълър, Шарап яшама севинч катар, Парайса хер ихтияджъ каршълар. Ичинден биле крала сьовме, Ятак оданда зенгине ланет етме, Чюнкю гьокте учан кушлар хабер ташър, Канатлъ варлъклар сьойледиини актарър. Екмеини суя ат, Чюнкю гюнлер сонра ону булурсун. Йеди, хатта секиз кишийе пай вер, Чюнкю юлкенин башъна не фелакет геледжеини билемезсин. Булутлар су йюклюйсе, Йерйюзюне дьокер ямурларънъ. Аач истер гюнейе истер кузейе деврилсин, Деврилдии йерде калър. Рюзгаръ гьозетен екмез, Булутлара бакан бичмез. Ана рахминдеки чоджуун насъл рух ве беден алдъънъ билмедиин гиби, Хер шейи яратан Танръ'нън яптъкларънъ да билемезсин. Тохумуну сабах ек, Акшам да елин бош дурмасън. Чюнкю бу му ийи, шу му, Йокса икиси де айнъ сонуджу му вереджек, билемезсин. Ъшък татлъдър, Гюнеши гьормек гюзелдир. Евет, инсан узун йъллар яшарса, Севинчле яшасън. Ама каранлък гюнлери унутмасън, Чюнкю онлар да аз деил. Геледжек хер шей боштур. Ей деликанлъ, генчлиинле севин, Бърак генчлик гюнлеринде йюреин севинч дуйсун. Гьонлюнюн истеклерини, гьозюнюн гьордюклерини изле, Ама бил ки, бютюн бунлар ичин Танръ сени яргълаяджактър. Ьойлейсе ат тасайъ йюреинден, Узаклаштър дерди беденинден. Чюнкю генчлик де динчлик де боштур. О гюн, еви беклейенлер титрейеджек, Гючлюлер еиледжек, Ьоютюджюлер азалдъъ ичин дураджак, Пенджереден баканлар карараджак. Деирмен сеси явашлайънджа, Сокаа ачълан чифт капъ капанаджак, Инсанлар куш сесийле уянаджак, Ама шаркъларън сесини дуямаяджаклар. Дахасъ йюксек йерден, Сокактаки техликелерден коркаджаклар; Бадем ааджъ чичек ачаджак, Чекирге аърлашаджак, Тутку зайъфлаяджак. Чюнкю инсан сонсузлук евине гидеджек, Яс тутанлар сокакта долашаджак. Гюмюш тел копмадан, Алтън тас кърълмадан, Тести чешмеде парчаланмадан, Куйу макарасъ кърълмадан, Топрак гелдии йере дьонмеден, Рух ону верен Танръ'я дьонмеден, Сени яратанъ анъмса. „Хер шей бош“ дийор Ваиз, „Бомбош!“ Ваиз ялнъз билге деилди, билдиклерини халка да ьоретийорду. Хесап етти, араштърдъ ве бирчок ьоздейиши дюзене сокту. Гюзел сьозлер булмая чалъштъ. Яздъкларъ герчек ве дорудур. Билгелерин сьозлери ювендире гибидир, дерледиклери ьоздейишлерсе, ийи чакълан чиви гиби; бир тек Чобан тарафъндан верилмишлер. Бунларън дъшъндакилерден сакън, евладъм. Чок китап язманън сону йоктур, фазла араштърма да бедени йъпратър. Хер шей дуйулду, сонуч шу: Танръ'я сайгъ гьостер, буйрукларънъ йерине гетир, Чюнкю хер инсанън гьореви будур. Танръ хер иши, хер гизли шейи яргълаяджактър, Истер ийи истер кьотю олсун. Сюлейман'ън Езгилер Езгиси. Бени дудакларъйла ьоптюкче ьопсюн! Чюнкю ашкън шараптан даха татлъ. Не гюзел кокуйор сюрдююн есанс, Дьокюлмюш есанс санки адън, Къзлар бу йюзден севийор сени. Ал гьотюр бени, хайди кошалъм! Крал бени одасъна гьотюрсюн. Сенинле джошуп севинириз, Ашкънъ шараптан чок ьовериз. Не кадар хаклълар сени севмекте! Есмерим бен, ама гюзелим, Ей Йерушалим къзларъ! Кедар'ън чадърларъ гиби, Сюлейман'ън чадър безлери гиби кара. Бакмайън есмер олдуума, Гюнеш карарттъ бени. Чюнкю къздълар бана еркек кардешлерим, Балара бакмакла гьоревлендирдилер. Ама кенди баъма бакмадъм. Ей севгилим, сьойле бана, сюрюню нереде отлатъйорсун, Ьолейин нереде ятъръйорсун? Неден аркадашларънън сюрюлери янънда Йюзюню ьортен бир кадън дурумуна дюшейим? Ей гюзеллер гюзели, Билмийорсан, Сюрюнюн изине чък, Чобанларън чадърларъ янънда Олакларънъ отлат. Фиравунун арабаларъна кошулу късраа бензетийорум сени, ашкъм беним! Янакларън сюслерле, Бойнун герданлъкларла не гюзел! Сана гюмюш дюмелерле алтън сюслер япаджаъз. Крал дивандайкен, Хинтсюмбюлюмюн гюзел кокусу яйълдъ. Мемелерим арасънда ятан Мюр долу бир кеседир беним ичин севгилим; Ейн-Геди баларънда Бир демет къна чичеидир беним ичин севгилим. Ах, не гюзелсин, ашкъм, ах, не гюзел! Гьозлерин тъпкъ бирер гюверджин! Не якъшъклъсън, севгилим, ах, не чекиджи! Йешилликтир ятаъмъз. Седир аачларъдър евимизин киришлери, Таванъмъзън тахталаръ ардъчлар. Бен Шарон чидемийим, Вадилерин замбаъйъм. Дикенлерин арасънда замбак насълса Къзларън арасънда ьойледир ашкъм. Орман аачларъ арасънда бир елма ааджъна бензер Деликанлъларън арасънда севгилим. Онун гьолгесинде отурмактан зевк алъръм, Тадъ дамаъмда калър мейвесинин. Зияфет евине гьотюрдю бени, Юзеримдеки санджаъ ашктъ. Гючлендирин бени юзюм пестилийле, Джанландърън елмайла, Чюнкю ашк хастасъйъм бен. Сол ели башъмън алтънда, Са ели сарсън бени. Диши джейланлар, Ябанъл диши гейиклер юстюне Ант ичирийорум сизе, ей Йерушалим къзларъ! Ашкъмъ айълтмаясънъз, уяндърмаясънъз дийе, Гьонлю хош олана дек. Иште! Севгилимин сеси! Даларън юзеринден секерек, Тепелерин юзеринден съчраярак гелийор. Севгилим джейлана бензер, санки бир гейик яврусу. Бакън, дуваръмъзън ардънда дуруйор, Пенджерелерден бакъйор, Кафеслерден сейредийор. Севгилим шьойле деди: „Калк, гел ашкъм, гюзелим. Бак, къш гечти, Ямурларън ардъ кесилди, Чичеклер ачтъ, Шаркъ мевсими гелди, Кумрулар ьотюшмейе башладъ белдемизде. Инджир ааджъ илк мейвесини верди, Йешерен асмалар мис гиби кокулар сачмакта. Калк, гел ашкъм, гюзелим.“ Кая ковукларънда, Учурум кенарларънда гизленен гюверджиним! Бойуну босуну гьостер бана, Сесини дуйур; Чюнкю сесин татлъ, бойун босун гюзелдир. Якалайън тилкилери бизим ичин, Баларъ бозан кючюк тилкилери; Чюнкю баларъмъз йешерди. Севгилим бенимдир, бен де онун, Замбаклар арасънда гезинир дурур. Ей севгилим, гюн серинлейип гьолгелер узаяна дек, Енгебели далар юзеринде бир джейлан гиби, Гейик яврусу гиби ол! Гедже бойунджа ятаъмда Севгилими арадъм, Арадъм, ама буламадъм. „Калкъп кенти долашайъм, Сокакларда, мейданларда севгилими араяйъм“ дедим, Арадъм, ама буламадъм. Кенти долашан бекчилер булду бени, „Севгилими гьордюнюз мю?“ дийе сордум. Онлардан айрълър айрълмаз Севгилими булдум. Туттум ону, бъракмадъм; Аннемин евине, Бени доуран кадънън одасъна гьотюрюнджейе дек. Диши джейланлар, Ябанъл диши гейиклер юстюне Ант ичирийорум сизе, ей Йерушалим къзларъ! Ашкъмъ айълтмаясънъз, уяндърмаясънъз дийе, Гьонлю хош олана дек. Кимдир бу кърдан чъкан, Бир думан сютуну гиби, Тюджджарън тюрлю тюрлю бахаратъйла, Мюр ве гюннюкле тютсюленмиш? Иште Сюлейман'ън тахтъреванъ! Исраилли йиитлерден Алтмъш киши ешлик едийор она. Хепси кълъч кушанмъш, еитилмиш савашчъ. Гедженин техликелерине каршъ, Хепсинин кълъджъ белинде. Крал Сюлейман тахтъреванъ Любнан аачларъндан яптъ. Диреклерини гюмюштен, Табанънъ алтъндан яптъ. Колтуу мор кумашла каплъйдъ. Ичини севгийле дьошемишти Йерушалим къзларъ. Дъшаръ чъкън, ей Сийон къзларъ! Дююнюнде, мутлу гюнюнде Аннесинин вердии таджъ гиймиш Крал Сюлейман'ъ гьорюн. Ах, не гюзелсин, ашкъм, ах, не гюзел! Печенин ардъндаки гьозлерин гюверджинлер гиби. Сиях сачларън Гилат Даъ'нън ямачларъндан инен Кечи сюрюсю санки. Йени къркълъп йъканмъш, Судан чъкмъш койун сюрюсю гиби дишлерин, Хепсинин икизи вар. Яврусуну йитирен йок араларънда. Ал курделе гиби дудакларън, Азън не гюзел! Печенин ардъндаки янакларън Нар парчасъ санки. Бойнун Давут'ун кулеси гиби, Какма ташларла япълмъш, Юзерине бин калкан асълмъш, Хепси де бирер йиит калканъ. Санки бир чифт гейик яврусу мемелерин Замбаклар арасънда отлаян Икиз джейлан яврусу. Гюн серинлейип гьолгелер узайънджа, Мюр даъна, Гюннюк тепесине гидеджеим. Тепеден търнаа гюзелсин, ашкъм, Хич кусурун йок. Бенимле гел Любнан'дан, явуклум, Бенимле гел Любнан'дан! Амана доруундан, Сенир ве Хермон дорукларъндан, Асланларън инлеринден, Парсларън даларъндан геч. Чалдън гьонлюмю къзкардешим, явуклум, Бир бакъшънла, Герданлъънън тек зинджирийле чалдън гьонлюмю! Ашкън не гюзел, къзкардешим, явуклум, Шараптан чок даха татлъ; Есансънън кокусу хер тюрлю бахараттан гюзел! Ей явуклум, бал дамлар дудакларъндан, Бал ве сют вар дилинин алтънда, Любнан'ън кокусу гелийор гийсилеринден! Капалъ бахчесин сен, къзкардешим, явуклум, Капалъ бир кайнак, мюхюрлю бир пънар. Фиданларън нар бахчесидир; Сечме мейвелерле, Къна ве хинтсюмбюлюйле, Хинтсюмбюлю ве сафранла, Гюзел кокулу камъш ве тарчънла, хер тюрлю гюннюк ааджъйла, Мюр ве ьодле, хер тюрлю сечме бахаратла. Сен бир бахче пънаръсън, Бир тазе су куйусу, Любнан'дан акан бир дере. Уян, ей кузей рюзгаръ, Сен де гел, ей гюней рюзгаръ! Бахчемде ес де гюзел кокусу сачълсън. Севгилим бахчесине гелсин, сечме мейвелерини йесин! Бахчеме гирдим, къзкардешим, явуклум, Мюрюмю топладъм бахаратъмла, Гюмеджими, балъмъ йедим, Шарабъмъ, сютюмю ичтим. Йийин, ичин, ей достлар! Мест олун ашктан, ей севгилилер! Бен уйуйордум ама йюреим уянъктъ. Динлейин! Севгилим капъйъ вуруйор. „Ач бана, къзкардешим, ашкъм, ешсиз гюверджиним! Сърълсъклам олду башъм чийден, Какюллерим гедженин неминден.“ Ентарими чъкардъм, Йине гийинмели мийим? Аякларъмъ йъкадъм, Йине кирлетмели мийим? Капъ делиинден узаттъ елини севгилим, Ашк дуйгуларъм кабардъ онун ичин. Калктъм, севгилиме капъйъ ачайъм дийе, Мюр елимден дамладъ, Пармакларъмдан актъ Сюргю токмакларъ юзерине. Капъйъ ачтъм севгилиме, Ама севгилим йокту, гитмишти! Кендимден гечмишим о конушуркен. Арадъм ону, ама буламадъм, Сеслендим, ама янът вермеди. Кенти долашан бекчилер булду бени, Дьовюп яраладълар. Сур бекчилери алъп гьотюрдю шалъмъ. Сизе ант ичирийорум, ей Йерушалим къзларъ! Еер севгилими булурсанъз, Сьойлейин она, ашк хастасъйъм бен. Фаркъ не севгилинин ьобюрлеринден, Ей гюзеллер гюзели? Фаркъ не ки, бизе бьойле ант ичирийорсун? Севгилимин тени пембе-беяз, ъшъл ъшъл янъйор! Гьозе чарпъйор он бинлер арасънда. Башъ саф алтън, Какюллери къвър къвър, кузгун гиби сиях. Акарсу къйъсъндаки Гюверджинлер гиби гьозлери; Сютле йъканмъш, Йувасъндаки мюджевхер санки. Янакларъ гюзел кокулу тархлар гиби, Нефис кокулар сачъйор. Дудакларъ замбак гиби, Мюр яъ дамлатъйор. Еллери, юзерине саръ якут какълмъш алтън чубуклар, Гьовдеси ладживертташъйла сюсленмиш джилалъ филдиши. Мермер сютун баджакларъ Саф алтън аяклъклар юзерине курулмуш. Бойу босу Любнан даларъ гиби, Любнан'ън седир аачларъ гиби ешсиз. Азъ чок татлъ, Тепеден търнаа гюзел. Иште бьойледир севгилим, бьойледир ярим, ей Йерушалим къзларъ! Нерейе гитти севгилин, Ей гюзеллер гюзели, Не яна йьонелди? Биз де ону араялъм сенинле бирликте! Бахчесине инди севгилим, Гюзел кокулу тархлара, Бахчеде гезинмек, замбак топламак ичин. Бен севгилиме аитим, севгилим де бана, Гезинип дуруйор замбаклар арасънда. Севгилим, Тирса кадар гюзелсин, Йерушалим кадар ширин, Санджак ачмъш бир орду кадар гьоркемли. Чевир гьозлерини бенден, Чюнкю шашъртъйорлар бени. Гилат Даъ'нън ямачларъндан инен Кечи сюрюсюню андъръйор сиях сачларън. Йени йъканмъш, судан чъкмъш диши койун сюрюсю гиби дишлерин, Хепсинин икизи вар; Яврусуну йитирен йок араларънда. Печенин ардъндаки янакларън Нар парчасъ санки. Алтмъш краличе, Сексен джарийе, Сайъсъз бакире къз олабилир; Ама бир танедир беним ешсиз гюверджиним, Бириджик къзъдър аннесинин, Гьозбебеи кендисини доуранън. Къзлар севгилими гьорюндже, „Не мутлу она!“ дедилер. Краличелер, джарийелер ону ьовдюлер. Кимдир бу кадън? Шафак гиби белирен, Ай кадар гюзел, Гюнеш кадар парлак, Санджак ачмъш бир орду кадар гьоркемли. Джевиз бахчесине индим, Йешермиш вадийи гьорейим дийе; Асма томурджук верди ми, Нарлар чичек ачтъ мъ бакайъм дийе. Насъл олду фаркъна вармадан, Туткум биндирди бени сойлу халкъмън саваш арабаларъна. Дьон, гери дьон, ей Шуламлъ къз, Дьон, гери дьон де сени сейределим. Ничин Шуламлъ къзъ сейретмек истийорсунуз, Маханайим ойунуну сейредерджесине? Не гюзел сандалетли аякларън, Ей сойлу къз! Мюджевхер гиби йуварлак калчаларън, Уста еллерин иши. Каръшък шарабън хич ексилмедии Йуварлак бир тас гиби гьобеин. Замбакларла кушанмъш Будай йъънъ гиби карнън. Санки бир чифт гейик яврусу мемелерин, Икиз джейлан яврусу. Филдиши куле гиби бойнун. Бат-Рабим Капъсъ янъндаки Хешбон хавузларъ гиби гьозлерин. Шам'а бакан Любнан Кулеси гиби бурнун. Кармел Даъ гиби дуруйор башън, Пъръл пъръл мора чалар сачларън. Какюллерине тутсак олду крал. Не гюзел, не чекиджидир ашк! Зевктен зевке сюрюклер. Хурма ааджъна бензийор бойун, Салкъм салкъм мемелерин. „Чъкайъм хурма ааджъна“ дедим, „Тутайъм мейвели далларънъ.“ Юзюм салкъмларъ гиби олсун мемелерин, Елма гиби коксун солуун, Ен ийи шарап гиби азън. Севгилимин дудакларъна, дишлерине дору кайсън. Бен севгилиме аитим, О да бана туткун. Гел, севгилим, къра чъкалъм, Кьойлерде геджелейелим. Балара гиделим сабах еркенден, Бакалъм, асма томурджук верди ми? Далларъ йешерди ми, Нарлар чичек ачтъ мъ, Орада севишеджеим сенинле. Мис гиби коку сачъйор адамотларъ, Капъмъзън янъбашънда Тазе, куру, Хер чешит сечме мейве вар. Сенин ичин сакладъм онларъ, севгилим. Кешке кардешим олсайдън, Аннемин мемелеринден сют еммиш. Дъшаръда гьорюндже ьопердим сени, Кимсе де кънамаздъ бени. Ьонюне дюшер, Бени еитен Аннемин евине гьотюрюрдюм сени; Сана бахаратлъ шарапла Кенди нарларъмън суйундан ичирирдим. Сол ели башъмън алтънда, Са ели сарсън бени. Ант ичирийорум сизе, ей Йерушалим къзларъ! Ашкъмъ айълтмаясънъз, уяндърмаясънъз дийе, Гьонлю хош олана дек. Ким бу, Севгилисине ясланарак чьолден чъкан? Елма ааджъ алтънда уяндърдъм сени, Орада доум санджъларъ чекти аннен, Орада доум санджъларъ чекип доурду сени. Бени йюреинин юзерине бир мюхюр гиби, Колунун юзерине бир мюхюр гиби йерлештир. Чюнкю севги ьолюм кадар гючлю, Тутку ьолюлер дияръ кадар катъдър. Алев алев янар, Якъп битирен атеш гиби. Севгийи енгин сулар сьондюремез, Ърмаклар сюпюрюп гьотюремез. Инсан варънъ йоуну севги уруна версе биле, Йине де хор гьорюлюр! Кючюк бир къзкардешимиз вар, Даха мемелери чъкмадъ. Не япаджаъз къзкардешимиз ичин, Сьоз кесиледжеи гюн? Еер о бир сурса, Юзерине гюмюш мазгаллъ сипер япаръз; Еер бир капъйса, Седир тахталаръйла ону капларъз. Бен бир сурум, мемелерим де кулелер гиби, Бьойледже хошнут еден бири олдум онун гьозюнде. Сюлейман'ън баъ вардъ Баал-Хамон'да, Кирая верди баънъ; Хер бири бин гюмюш ьодерди юрюню ичин. Беним баъм кенди емримде, Бин гюмюш сенин олсун, ей Сюлейман, Ики йюз гюмюш де юрюнюне бакан кираджъларън. Ей сен, бахчелерде отуран кадън, Аркадашлар кулак верийор сесине, Бана да дуйур ону. Кош, севгилим, Мис кокулу даларън юзеринде бир джейлан гиби, Гейик яврусу гиби ол! Яхуда кралларъ Уззия, Йотам, Ахаз ве Хизкия заманънда Амотс олу Йешая'нън Яхуда ве Йерушалим'ле илгили гьорюмю: Ей гьоклер динлейин, ей йерйюзю кулак вер! Чюнкю РАБ конушуйор: „Чоджуклар йетиштирип бюйюттюм, Ама бана башкалдърдълар. Ьокюз сахибини, ешек ефендисинин йемлиини билир, Ама Исраил халкъ бу кадарънъ биле билмийор, Халкъм анламъйор.“ Гюнахлъ улусун, суч йюклю халкън, Кьотюлюк япан сойун, Баштан чъкмъш чоджукларън вай халине! РАБ 'би терк еттилер, Исраил'ин Кутсалъ'нъ хор гьордюлер, О'на сърт чевирдилер. Неден бир даха дьовюлесиниз? Неден вефасъзлъъ сюрдюрюйорсунуз? Баш бюсбютюн хаста, йюрек бюсбютюн яралъ. Бедениниз тепеден търнаа салъксъз, Тазе дарбе излерийле, яра берейле долу, Темизленмемиш, яла йумушатълмамъш, сарълмамъш. Юлкениз ъссъз, кентлериниз атеше верилмиш. Ябанджълар топракларънъзъ Гьозюнюзюн ьонюнде йийип битирийор! Санки юлкенин кьокюню казъмъшлар. Сийон къзъ бадаки чардак, Салаталък бостанъндаки кулюбе гиби, Кушатълмъш бир кент гиби калакалмъш. Хер Шейе Егемен РАБ базъларъмъзъ Са бъракмамъш олсайдъ, Содом гиби олур, Гомора'я бензердик. Ей Содом йьонетиджилери, РАБ 'бин сьойледиклерини динлейин; Ей Гомора халкъ, Танръмъз'ън ясасъна кулак верин. „Курбанларънъзън сайъсъ чокмуш, Бана не?“ дийор РАБ, „Якмалък коч сунуларъна, Бесили хайванларън яъна дойдум. Боа, кузу, теке канъ деил истедиим. Хузурума гелдиинизде Авлуларъмъ чинеменизи ми истедим сизден? Анламсъз сунулар гетирмейин артък. Бухурдан иренийорум. Кьотюлюк долу тьоренлере, Йени Ай, Шабат Гюню кутламаларъна Ве дюзенледииниз топлантълара даянамъйорум. Йени Ай тьоренлеринизден, байрамларънъздан нефрет едийорум. Бунлар бана йюк олду, Онларъ ташъмактан йорулдум. „Еллеринизи ачъп бана якардъънъзда Гьозлерими сизден качъраджаъм. Не кадар чок дуа едерсениз един динлемейеджеим. Еллериниз кан долу. Йъканъп темизленин, Кьотюлюк яптъънъзъ гьозюм гьормесин, Кьотюлюк етмектен вазгечин. Ийилик етмейи ьоренин, Адалети гьозетин, зорбайъ йола гетирин, Ьоксюзюн хаккънъ верин, Дул кадънъ савунун.“ РАБ дийор ки, „Гелин, шимди давамъзъ гьорелим. Гюнахларънъз сизи кана боямъш биле олса Кар гиби ак пак оладжаксънъз. Еллериниз кърмъз бьоджеи гиби къзъл олса да Япаъ гиби бембеяз оладжак. Истекли олур, сьоз динлерсениз, Юлкенин ен ийи юрюнлерини йийеджексиниз. Ама диренип башкалдърърсанъз, Кълъч сизи йийип битиреджек.“ Буну сьойлейен РАБ 'дир. Садък кент насъл да фахише олду! Адалетле долуйду, дорулуун барънаъйдъ, Шимдийсе катиллерле долду. Гюмюшю джюруф олду, Шарабъна су катълдъ. Йьонетиджилери асилерле хърсъзларън ишбирликчиси; Хепси рюшвети севийор, Армаан пешине дюшмюш. Ьоксюзюн хаккънъ вермийор, Дул кадънън давасънъ гьормюйорлар. Бу йюзден Раб, Хер Шейе Егемен РАБ, Исраил'ин Гючлюсю шьойле дийор: „Хасъмларъмъ джезаландъръп рахата кавушаджаъм, Дюшманларъмдан ьоч аладжаъм. Сана каршъ дураджак, Кюл суйуйла арътър гиби сени джюруфтан арътъп темизлейеджеим. Ескиден, башлангъчта олдуу гиби, Сана йьонетиджилер, данъшманлар йетиштиреджеим. Ондан сонра ‚Дорулук Кенти‘, ‚Садък Кент‘ дийе адландъръладжаксън.“ Сийон адалет сайесинде, Тьовбе еденлери де дорулук сайесинде куртуладжак. Ама башкалдъранларла гюнахлълар Бирликте йъкъма ураяджаклар. РАБ 'би терк еденлер йок оладжак. „Севип алтънда тапъндъънъз ябанъл фъстък аачларъндан утанаджаксънъз, Путперест тьоренлериниз ичин сечтииниз бахчелерден ьотюрю йюзюнюз къзараджак. Япракларъ солмуш ябанъл фъстък ааджъна, Сусуз бахчейе дьонеджексиниз. Гючлю адамларънъз кътък гиби, Яптъкларъ ишлер къвълджъм гиби оладжак; Икиси бирликте янаджак ве сьондюрен олмаяджак.“ Амотс олу Йешая'нън Яхуда ве Йерушалим'ле илгили гьорюмю: РАБ 'бин Тапънаъ'нън курулдуу да, Сон гюнлерде даларън ен йюджеси, Тепелерин ен йюксеи оладжак. Орая акън едеджек улусларън хепси. Бирчок халк геледжек, „Хайди, РАБ 'бин Даъ'на, Якуп'ун Танръсъ'нън Тапънаъ'на чъкалъм“ дийеджеклер, „О бизе кенди йолуну ьоретсин, Биз де О'нун йолундан гиделим.“ Чюнкю яса Сийон'дан, РАБ 'бин сьозю Йерушалим'ден чъкаджак. РАБ улуслар арасънда яргъчлък едеджек, Бирчок халкън арасъндаки анлашмазлъкларъ чьозеджек. Инсанлар кълъчларънъ чекичле дьовюп сабан демири, Мъзракларънъ баджъ бъчаъ япаджаклар. Улус улуса кълъч калдърмаяджак, Саваш еитими япмаяджаклар артък. Ей Якуп сойу, гелин РАБ 'бин ъшъънда йюрюйелим. Я РАБ, халкънъ, Якуп сойуну терк еттин, Чюнкю йюреклери доу кьокенли инанчларла долу. Филистлилер гиби фалджълъкла урашъйор, Ябанджъларла ел съкъшъйорлар. Юлкелери алтънла, гюмюшле долу, Хазинелеринин сону йок, Сайъсъз атларъ, саваш арабаларъ вар. Юлкелери путларла долу; Еллерийле яптъкларъ, Пармакларъйла бичим вердиклери Путларън ьонюнде еилийорлар. Бу йюзден херкес алчалтълъп дизе гетириледжек. Онларъ баъшлама, я РАБ! РАБ 'бин дехшетинден, Йюдже гьоркеминден качмак ичин каялъклара гидин, Йерин алтъна сакланън. Инсанън кюстах бакъшларъ алчалтъладжак, Гуруру къръладжак. О гюн ялнъз РАБ йюджелтиледжек. Чюнкю Хер Шейе Егемен РАБ о гюн Кибирлилери, гурурлуларъ, кендини беенмишлери алчалтаджак; Любнан'ън бютюн улу, йюксек седир аачларънъ, Башан'ън бютюн мешелерини йок едеджек; Бютюн улу даларъ, йюксек тепелери, Бютюн йюксек кулелери, гючлю сурларъ Йерле бир едеджек; Тиджарет гемилеринин, гюзел текнелеринин хепсини йок едеджек. Инсанларън гуруру, кибири къръладжак, О гюн ялнъз РАБ йюджелтиледжек, Путлар тюмюйле ортадан калкаджак. РАБ калкъп йерйюзюню сарсмая башлайънджа, Инсанлар О'нун дехшетинден Ве йюдже гьоркеминден качмак ичин Каялък мааралара, йералтъ ковукларъна сакланаджаклар. Ьолюмлю инсана гювенмектен вазгечин. Онун не деери вар ки? Чоджукларъ онлара йьонетиджи атаяджак, Кючюк чоджуклар онлара егемен оладжак. Инсан инсана, комшу комшуя хаксъзлък едеджек. Генч яшлъя, Сърадан адам онурлу кишийе Хаясъзджа давранаджак. Аиледе бир кардеш ьобюрюне сарълъп, „Хич олмазса сенин бир юстлююн вар, Ьондеримиз ол! Бу йъкънтъларъ сен йьонет“ дийеджек. О заман адам шьойле янътлаяджак: „Бен яранъзъ сарамам. Евимде не йийеджек не гийеджек вар. Бени халкън ьондери япмайън.“ Йерушалим сенделеди, Яхуда дюштю. Чюнкю сьойледиклери де яптъкларъ да РАБ 'бе каршъ; О'нун йюдже варлъънъ ашаълъйор. Йюзлериндеки ифаде онлара каршъ танъклък едийор. Содом гиби гюнахларънъ ачъкча сьойлюйор, гизлемийорлар. Вай онларън халине! Чюнкю бу фелакети башларъна кендилери гетирдилер. Дору кишийе ийилик гьореджеини сьойлейин. Чюнкю ийиликлеринин мейвесини йийеджек. Вай кьотюлерин халине! Кьотюлюк гьореджек, яптъкларънън каршълъънъ аладжаклар. Чоджуклар халкъмъ езийор, Кадънлар ону йьонетийор. Ей халкъм, сана йол гьостеренлер Сени саптъръйор, йолуну шашъртъйорлар. РАБ давасънъ гьормек ичин йерини алдъ, Халкларъ яргъламак ичин аяа калкъйор. РАБ шьойле дийор: „Сийон къзларъ кибирлидир, бурунларъ бир каръш хавада, гьоз кърпарак гезийор, аякларъндаки халхалларъ шънгърдатарак кърътъйорлар. Бу йюзден онларън башларънда яралар чъкараджаъм, махрем йерлерини ачаджаъм.“ О заман гюзел кокунун йерини пис коку, Кушаън йерини ип, Люлели сачън йерини кел кафа, Сюслю гийсинин йерини чул, Гюзеллиин йерини далама изи аладжак. Еркеклери кълъчтан гечириледжек, Йиитлери савашта йок оладжак. Сийон'ун капъларъ ах чекип яс тутаджак; Кент, йерде отуран, Терк едилмиш бир кадън гиби оладжак. О гюн йеди кадън бир еркеи тутуп, „Кенди йемеимизи де гийсимизи де саларъз; йетер ки сенин адънъ алалъм. Утанджъмъзъ гидер!“ дийеджеклер. О гюн РАБ 'бин далъ, Исраил халкъндан са каланларън гюзеллии ве гьоркеми оладжак; юлкенин мейвеси де онларън къванджъ ве ьовюнджю оладжак. Сийон'да, яни Йерушалим'де са каланлара, „Йерушалим'де яшъйор“ дийе кайдедиленлере, „Кутсал“ дениледжек. Раб Сийон къзларънъ писликлеринден аръндъраджак. Йерушалим'де дьокюлен канъ адил ве атештен бир рухла темизлейеджек. Сонра РАБ Сийон Даъ'нън хер янънъ, орада топлананларън юзерини гюндюз булутла, гедже думанла ве парлак алевле ьортеджек. Йюджелии онларън юзеринде бир ьортю оладжак. Бу, бир чардак, гюндюзюн съджаъна каршъ гьолге, ямура, фъртъная каршъ съънак ве корунак оладжак. Севгилимин баъ ичин яктъъ езгийи севгилим ичин окуяйъм: Топраъ веримли бир тепеде Севгилимин бир баъ вардъ. Топраъ беллейип ташларъ айъкладъ, Сечме асмалар дикип орта йере бир гьозджю кулеси яптъ. Юзюм съкмак ичин бир чукур каздъ Ве баънън юзюм вермесини бекледи. Ама ба ябанъл юзюм верди. Севгилим дийор ки, „Ей Йерушалим'де яшаянлар ве Яхуда халкъ, лютфен бенимле баъм арасънда хакем олун! Баъм ичин япмадъъм не калдъ? Бен юзюм вермесини беклеркен ничин ябанъл юзюм верди? Шимди баъма не япаджаъмъ сизе сьойлейейим: Читини сьокюп атаджаъм, варсън йийип битирсинлер; дуварънъ йъкаджаъм, варсън чинесинлер. Виранейе чевиреджеим ону; буданмаяджак, чапаланмаяджак; дикенли чалълар битеджек хер янънда. Юзерине ямур ядърмасънлар дийе булутлара буйрук вереджеим.“ Хер Шейе Егемен РАБ 'бин баъ Исраил халкъ, Хошландъъ фидан да Яхуда халкъдър. РАБ адалет бекледи, Зорбалък гьордю; Дорулук бекледи, Ферятлар дуйду. Евлерине ев, тарлаларъна тарла катанларън вай халине! Отураджак йер калмадъ, Юлкеде бир тек сиз отуруйорсунуз. Хер Шейе Егемен РАБ 'бин шьойле ант ичтиини дуйдум: „Бюйюк ве гьостеришли чок сайъда ев ъссъз каладжак, Ичинде отуран олмаяджак. Чюнкю он дьонюмлюк ба анджак бир бат шарап, Бир хомер тохум анджак бир ефа тахъл юретеджек.“ Сабах еркенден калкъп ички пешинден кошанларън, гедже геч вакте кадар шарап ичип къзъшанларън вай халине! Онларън шьоленлеринде лир, ченк, теф ве кавал чалънър, шарап ичилир. Ама РАБ 'бин яптъкларъна диккат етмез, еллеринин япътъна алдърмазлар. Халкъм билгисизлии йюзюнден сюргюн едиледжек; сайгън кишилери кътлъктан ьоледжек, калабалъклар сусузлуктан къръладжак. Бу йюзден доймак билмейен ьолюлер дияръ азънъ ардъна кадар ачтъ; Йерушалим'ин сойлуларъ, сърадан инсанларъ ве гюрюлтюлю бир шекилде елененлери орая инеджек. Хепси алчалтъладжак; дизе гетириледжек, кюстах бакъшларъ алчалтъладжак. Ама Хер Шейе Егемен РАБ адалетинден ьотюрю йюджелтиледжек. Кутсал Танръ дорулууйла кутсал олдууну гьостереджек. Кузулар кенди отлакларъндаймъш гиби отлаяджак, зенгинлерин ъссъз калан конутларънъ ябанджълар еле гечиреджек. Сучу яланла ьорюлмюш иплерле, гюнахъ араба урганъйла чекенлерин вай халине! Дийорлар ки, „Танръ елини чабук тутуп ишини хъзландърсън да гьорелим. Исраил'ин Кутсалъ тасарладъънъ япсън да гьорелим.“ Кьотюйе ийи, ийийе кьотю дийенлерин, каранлъъ ъшък, ъшъъ каранлък йерине коянларън, аджъя татлъ, татлъя аджъ дийенлерин вай халине! Кендилерини билге гьоренлерин, акъллъ сананларън вай халине! Алев алев янан атеш, саманъ насъл йийип битирирсе, куру от алевин ичинде насъл бирден тутушуп йок олурса, онлар да кьоктен чюрюйюп гидеджек, чичеклери тоз гиби хавая савруладжак. Чюнкю Хер Шейе Егемен РАБ 'бин ясасънъ реддеттилер, Исраил'ин Кутсалъ'нън сьозлерини кючюмседилер. Бу йюзден РАБ 'бин халкъна каршъ ьофкеси алевленди, елини калдъръп онларъ вурду. Далар титрийор, джесетлер чьоп гиби сокаклара серилди. Бютюн бунлара каршън РАБ 'бин ьофкеси динмеди, ели хяля калкмъш дурумда. РАБ узактаки улусларъ бир санджак ишаретийле, дюнянън ен узаъндакилери ъслък сесийле чаъраджак; хъзла, хемен геледжеклер. Араларънда йорулан, сенделейен олмаяджак; уйукламаяджак, уйумаяджаклар. Гевшек кемер, копук чарък баъ олмаяджак. Окларъ сиври, яйларъ курулудур. Атларънън тойнакларъ чакмакташъ, арабаларънън текерлеклери касърга гибидир. Аскерлери диши аслан гиби, генч асланлар гиби кюкрюйор, хомурданарак авларънъ капъп гьотюрюйорлар. Кимсе авларънъ пенчелеринден куртарамъйор. О гюн Исраил'е каршъ денизин гюрлейиши гиби гюрлейеджеклер. Карая бакан бири каранлък ве съкънтъ гьореджек. Ъшък каранлък булутларла капланаджак. Крал Уззия'нън ьолдюю йъл йюдже ве гьоркемли Раб'би гьордюм; тахтта отуруйорду, гийсисинин етеклери тапънаъ долдуруйорду. Юзеринде Серафлар дуруйорду; хер биринин алтъ канадъ вардъ; икисийле йюзлерини, икисийле аякларънъ ьортюйор, ьобюр икисийле де учуйорлардъ. Бирбирлерине шьойле сесленийорлардъ: „Хер Шейе Егемен РАБ Кутсал, кутсал, кутсалдър. Йюджелии бютюн дюняйъ долдуруйор.“ Серафлар'ън сесинден капъ сьовелерийле ешиклер сарсълдъ, тапънак думанла долду. „Вай башъма! Махволдум“ дедим, „Чюнкю дудакларъ кирли бир адамъм, дудакларъ кирли бир халкън арасънда яшъйорум. Буна каршън Крал'ъ, Хер Шейе Егемен РАБ 'би гьозлеримле гьордюм.“ Серафлар'дан бири бана дору учту, елинде сунактан машайла алдъъ бир кор вардъ; онунла азъма докунарак, „Иште бу кор дудакларъна деди, сучун силинди, гюнахън баъшландъ“ деди. Сонра Раб'бин сесини ишиттим: „Кими гьондерейим? Бизим ичин ким гидеджек?“ дийорду. „Бен! Бени гьондер“ дедим. „Гит, бу халка шуну дуйур“ деди, „‚Дуяджак дуяджак, ама анламаяджаксънъз, Бакаджак бакаджак, ама гьормейеджексиниз! Бу халкън йюреини дуйгусузлаштър, Кулакларънъ аърлаштър, Гьозлерини капат. Ьойле ки, гьозлери гьормесин, Кулакларъ дуймасън, йюреклери анламасън Ве бана дьонюп шифа булмасънлар.‘“ „Не вакте кадар, я Раб?“ дийе сордум. Раб янътладъ: „Кентлер виранейе дьонюп кимсесиз калънджая, Евлер ъпъссъз олунджая, Топрак бюсбютюн кърачлашънджая кадар. Инсанларъ чок узаклара сюреджеим, Юлке бомбош каладжак, Халкън онда бири калса да юлке махволаджак. Ама деврилдии заман кютюю калан Ябанъл фъстък ве меше ааджъ гиби, Кутсал сой кютююнден чъкаджак.“ Уззия олу Йотам олу Ахаз Яхуда Кралъ'йкен, Арам Кралъ Ресин'ле Ремаля олу Исраил Кралъ Пеках Йерушалим'е салдърдълар, ама еле гечиремедилер. Давут'ун торунларъ Арам'ън Ефрайимлилер'ле гючбирлии еттиини дуйдулар. Ахаз'ла халкънън йюреклери рюзгарда салланан орман аачларъ гиби титремейе башладъ. Бу арада РАБ Йешая'я шьойле сесленди: „Ахаз'ъ каршъламак ичин олун Шеар-Яшув'ла бирликте Йукаръ Хавуз'ун су йолунун сонуна, Чърпъджъ Тарласъ'на гиден йола чък. Она де ки, ‚Диккатли ве сакин ол, коркма! Шу тютен ики янък одун парчасънън –Арам Кралъ Ресин'ле Ремаля'нън олунун– ьофкесинден коркма. Арам, Ефрайим ве Ремаля'нън олу сизин ичин кьотю шейлер тасарлъйор. Дийорлар ки, Хайди, Яхуда'я салдъралъм, халкъ коркутуп юлкейи еле гечирелим, Тавеал'ън олуну крал илан еделим. „‚Буна каршълък Егемен РАБ дийор ки, бу тасаръ асла герчеклешмейеджек. Чюнкю Шам садедже Арам'ън башкенти, Ресин де садедже Шам'ън башъдър. Ефрайим'е гелиндже, алтмъш беш йъл ичинде парампарча едилип халк олмактан чъкаджак. Самирийе садедже Ефрайим'ин башкенти, Ремаля'нън олу да садедже Самирийе'нин башъдър. Бана гювенмезсениз, гювенликте оламазсънъз.‘“ РАБ Ахаз'а йине сесленди: „Танрън РАБ 'ден бир ишарет исте; ьолюлер дияръ кадар дерин, гьоклер кадар йюксек олсун.“ Ама Ахаз, „Хайър, истемем, РАБ 'би сънамам“ деди. Бунун юзерине Йешая, „Динлейин, ей Давут'ун торунларъ!“ деди, „Инсанларън сабрънъ ташърманъз йетмезмиш гиби шимди де Танръм'ън сабрънъ мъ ташъръйорсунуз? Бундан ьотюрю Раб'бин кендиси сизе бир белирти вереджек: Иште, къз гебе калъп бир оул доураджак; адънъ Иммануел кояджак. Чоджук кьотюйю реддедип ийийи сечеджек яша гелиндже тереяъ ве бал йийеджек. Ама чоджук кьотюйю реддедип ийийи сечеджек яша гелмеден, сени дехшете дюшюрен о ики кралън топракларъ ъссъз каладжак. „ РАБ сени, халкънъ ве бабанън сойуну Ефрайим'ин Яхуда'дан айрълдъъ гюнден бу яна гьорюлмемиш бир фелакете уратаджак; юзеринизе Асур Кралъ'нъ салдъртаджак. „О гюн РАБ Мъсър ърмакларънън та учларъндан синеклери, Асур топракларъндан аръларъ ъслъкла чаъраджак. Акън акън гелип дерин вадилерде, кая ковукларънда, дикенли чалълъкларда, отлакларда конаклаяджаклар. „О гюн Раб Фърат'ън ьотесинден кираладъъ устурайла –Асур Кралъ'йла– сакалънъзъ, сачларънъзъ, беден кълларънъзъ търаш едеджек. О гюнлерде бир инекле бир чифт койун беслейен алдъъ бол сют сайесинде тереяъ йийеджек. Юлкеде калан херкес бал ве тереяъйла бесленеджек. „О гюн бин гюмюш дееринде бин асмая сахип олан хер ба дикенли чалъларла доладжак. Инсанлар оралара окла, яйла гидеджек. Чюнкю юлкенин хер янъ дикенли чалъларла капланаджак. Бир заманлар чапаланъп екин екилен тепелер коркудан кимсенин гиремейеджеи дикенликлере дьонеджек, съърън гезиндии, даварън чинедии йерлер оладжак.“ РАБ бана шьойле деди: „Бюйюк бир левха алъп окунаклъ харфлерле юзерине, ‚Махер-Шалал-Хаш-Баз ‘ яз. Кяхин Урия иле Йеверекя олу Зекерия'йъ кендиме гювенилир танък сечийорум.“ Пейгамбер олан каръм бундан бир сюре сонра гебе калдъ ве бир еркек чоджук доурду. РАБ бана, „Адънъ ‚Махер-Шалал-Хаш-Баз‘ кой“ деди, „Чоджук даха ‚Анне, баба‘ демесини ьоренмеден, Шам'ън сервети ве Самирийе'нин ганимети Асур Кралъ'на гьотюрюледжек.“ РАБ бана йине сесленип деди ки, „Бу халк усул усул акан Шилоах суларънъ реддеттии, Ресин'ле Ремаля'нън олуйла мутлу олдуу ичин, бен Раб, Фърат'ън кабаран гючлю суларънъ –бютюн дехшетийле Асур Кралъ'нъ– юзерлерине саладжаъм. Ятаъндан ташан ърмак, къйъларънъ су алтънда бъракаджак. Яхуда'йъ каплаян сулар хер шейи силип сюпюререк адам бойу йюкселеджек, юлкени бойдан боя долдураджак, ей Иммануел!“ Ей халклар, йъкъма, бозгуна ураяджаксънъз. Йерйюзюнюн ен уч кьошелери, кулак верин. Савашмая, бозгуна урамая хазърланън. Евет, саваша ве бозгуна хазър олун. Истедиинизи тасарлайън, хепси боша гидеджек. Истедииниз кадар конушун, хичбири герчеклешмейеджек. Чюнкю Танръ бизимледир. РАБ бени халкън туттуу йолдан гитмеме конусунда шиддетле уярарак шьойле деди: „Онларън ентрика дедии хер шейе Сиз ентрика демейин; Онларън корктуундан коркмайън, йълмайън. „Хер Шейе Егемен РАБ 'би кутсал сайън. Коркунуз, йългънъз О'ндан олсун. Тапънак О оладжак. Исраил'ин ики краллъъ ичинсе Сюрчме ташъ ве тьокезлеме каясъ, Йерушалим'де яшаянлар ичин Капан ве тузак оладжак. Бирчокларъ сенделейип дюшеджек, парчаланаджак, Тузаа дюшюп еле гечеджек.“ Я РАБ, ьоренджилерим арасънда билдирими кору, Ьоретими мюхюрле! Кендини Якуп'ун сойундан гизлейен РАБ 'би ьозлемле беклийорум, умудум О'нда. Бен ве РАБ 'бин бана вердии чоджуклар, Сийон Даъ'нда отуран Хер Шейе Егемен РАБ 'бин Исраил'деки белиртилери ве ишаретлерийиз. Бирилери сизе, „Фъсълдашъп мърълданан медйумларла рух чаъранлара данъшън“ дедиинде, „Халк кенди Танръсъ'на данъшмаз мъ; яшаянлар ичин ьолюлере ми данъшълър?“ дейин. Танръ'нън ьоретисине ве билдирисине дьонмек герек! Бьойле дюшюнмезлерсе, онлар ичин хич шафак сьокмейеджек. Ач ве чаресиз, юлкеде доланъп дураджаклар. Ач калънджа ьофкеленип кралларъна, Танръларъ'на ланет едеджеклер. Йукаръя да дюняя да баксалар съкънтъдан, каранлъктан, коркунч каранлъктан башка бир шей гьормейеджеклер. Ковуладжакларъ йер койу каранлъктър. Бунунла бирликте съкънтъ чекмиш олан юлке каранлъкта калмаяджак. Гечмиште Зевулун ве Нафтали бьолгелерини алчалтан Танръ, геледжекте Шериа Ърмаъ'нън ьотесинде, Дениз Йолу'нда, улусларън яшадъъ Джелиле'йи онурландъраджак. Каранлъкта йюрюйен халк Бюйюк бир ъшък гьореджек; Ьолюмюн гьолгеледии диярда Яшаянларън юзерине ъшък парлаяджак. Я РАБ, улусу чоалтаджак, севинджини артъраджаксън. Екин биченлерин нешелендии, Ганимет пайлашанларън джоштуу гиби, Онлар да севинеджек сенин ьонюнде. Чюнкю онлара йюк олан бойундуруу, Омузларънъ дьовен денеи, Онлара езийет еденлерин сопасънъ парампарча едеджексин; Тъпкъ Мидянлълар'ъ йенилгийе ураттъън гюнкю гиби. Савашта гийилен чизмелери Ве кана буланмъш гийсилери Якъладжак, атеше йем оладжак. Чюнкю бизе бир чоджук доаджак, Бизе бир оул вериледжек. Йьонетим онун омузларънда оладжак. Онун адъ Харика Ьоютчю, Гючлю Танръ, Ебеди Баба, Есенлик Ьондери оладжак. Давут'ун тахтъ ве юлкеси юзеринде егеменлик сюреджек. Егеменлиинин ве есенлиинин бюйюмеси сон булмаяджак. Егеменлиини адалетле, дорулукла кураджак Ве сонсуза дек сюрдюреджек. Хер Шейе Егемен РАБ 'бин гайрети буну салаяджак. Раб Исраил ичин, Якуп сойу ичин яргъсънъ билдирди. Бу яргъ йерине геледжек. Бютюн халк, Ефрайим ве Самирийе'де яшаянлар, Раб'бин бу яргъсънъ дуяджак. Гурурлу ве кюстах олан бу халк дийор ки, „Керпич евлер йъкълдъ, Ама йерлерине йонтма таштан евлер япаджаъз. Ябанъл инджир аачларъ кесилди, Ама йерлерине седир аачларъ дикеджеиз.“ Халк кендисини джезаландъран РАБ 'бе дьонмейеджек, Хер Шейе Егемен РАБ 'би арамаяджак. Бунун ичин РАБ Исраил'ден башъ да куйруу да Хурма далънъ да сазъ да Бир гюнде кесип атаджак. Баш илери гелен сайгън киши, Куйрукса ьоретиси сахте олан пейгамбердир. Чюнкю бу халкъ саптъранлар она йол гьостеренлердир. Онларъ излейенлер де йем олуйор. Бу йюзден Раб онларън генчлери ичин севинч дуймаяджак, Ьоксюзлерине, дул кадънларъна аджъмаяджак. Чюнкю хепси танръсъздър, кьотюлюк япарлар. Хер аъз сачмалъйор. Бютюн бунлара каршън РАБ 'бин ьофкеси динмеди, Ели хяля калкмъш дурумда. Кьотюлюк дикенли чалъларъ йийип битирен атеш гибидир. Ормандаки чалълъъ тутуштурур, Думан сютунларъ йюкселтир. Хер Шейе Егемен РАБ 'бин ьофкеси Юлкейи атеш гиби сардъ. Халк атеше йем оладжак, Кардеш кардешини есиргемейеджек. Инсанлар шурада бурада булдукларънъ йийеджеклер, Ама ач каладжак, доймаяджаклар. Херкес чоджуунун етини йийеджек: Манашше Ефрайим'и, Ефрайим Манашше'йи йийеджек, Сонра бирликте Яхуда'нън юзерине йюрюйеджеклер. Бютюн бунлара каршън РАБ 'бин ьофкеси динмеди, Ели хяля калкмъш дурумда. Яргъ гюню Узаклардан башънъза фелакет гелдиинде не япаджаксънъз? Ярдъм ичин киме кошаджаксънъз, Серветинизи нерейе саклаяджаксънъз? Тутсаклар арасънда бир кьошейе синмек Я да савашта ьолмектен башка чарениз калмаяджак. Бютюн бунлара каршън РАБ 'бин ьофкеси динмеди, Ели хяля калкмъш дурумда. „Вай халине Асур, ьофкемин денеи! Елиндеки сопа беним газабъмдър. Асур'у танръсъз улуса каршъ саладжаъм; Сойуп яма етмеси, Сокактаки чамур гиби онларъ чинемеси, Ьофкелендиим халкън юзерине йюрюмеси ичин Буйрук вереджеим.“ Ама Асур Кралъ бундан да кьотюсюню дюшюнюйор. Бирчок улусун кьокюню казъйъп йок етмейи тасарлъйор. „Комутанларъмън хепси бирер крал деил ми?“ дийор, „Кално'йу, Каркамъш гиби еле гечирмедим ми? Хама'нън сону Арпат'ънки, Самирийе'нин сону Шам'ънки гиби олмадъ мъ? Путларъ Йерушалим ве Самирийе'нинкинден даха чок олан путперест юлкелери насъл еле гечирдимсе, Самирийе'йе ве путларъна не яптъмса, Йерушалим'е ве путларъна да япамаз мъйъм?“ Раб Сийон Даъ'на ве Йерушалим'е каршъ тасарладъкларънъ япъп битирдиктен сонра шьойле дийеджек: „Асур Кралъ'нъ кибирли йюреи, Ьовюнген бакъшларъ йюзюнден джезаландъраджаъм. Чюнкю, ‚Хер шейи билеимин гюджюйле, Билгелиимле яптъм‘ дийор, ‚Акъллъйъм, улусларъ айъран сънърларъ йок еттим, Хазинелерини ямаладъм, Гючлю кралларъ тахтларъндан индирдим. Елими йувая сокуп куш йумурталарънъ топлар гиби Улусларън варънъ йоуну топладъм. Терк едилмиш йумурталаръ насъл топларларса, Бен де бютюн юлкелери ьойле топладъм. Канат чърпан, азънъ ачан, Сесини чъкаран олмадъ.‘“ Балта кендисини кулланана каршъ ьовюнюр мю? Тестере кендисини кулланана каршъ бюйюкленир ми? Санки денек кендисини калдъранъ саллаябилир, Сопа сахибини калдърабилирмиш гиби… Раб, Хер Шейе Егемен РАБ, Асур'ун гючлю адамларънъ Йъпратъджъ хасталъкла джезаландъраджак. Ордуларъ алев алев янаджак. Исраил'ин Ъшъъ атеш, Исраил'ин Кутсалъ алев оладжак; Асур'ун дикенли чалъларънъ Бир гюн ичинде якъп битиреджек. Гьоркемли орманъйла веримли тарлаларъ, Ьолюмджюл бир хасталъа якаланмъш инсан гиби Тюмюйле харап оладжак. Орманда артакалан аачлар Бир чоджуун биле саябиледжеи кадар аз оладжак. О гюн Исраил'ин са каланларъ, Якуп'ун качъп куртулан торунларъ, Кендилерини йок етмек истейене деил, Артък ичтенликле РАБ 'бе, Исраил'ин Кутсалъ'на даянаджаклар. Герийе каланлар, Якуп сойундан са каланлар, Гючлю Танръ'я дьонеджеклер. Ей Исраил, халкън денизин куму кадар чок олса да, Анджак пек азъ дьонеджек. Тюмюйле адил бир йъкъм карарлаштърълдъ. Раб, Хер Шейе Егемен РАБ, Карарлаштърълан йъкъмъ бютюн йерйюзюнде герчеклештиреджек. Бу неденле Раб, Хер Шейе Егемен РАБ шьойле дийор: „Ей сен, Сийон'да яшаян халкъм, Асурлулар, Мъсърлълар'ън яптъъ гиби Сана денекле вурдукларънда, Сопаларънъ сана каршъ калдърдъкларънда коркма. Чюнкю чок якънда газабъм сона ереджек, Ьофкем Асурлулар'ън йъкъмънъ салаяджак. Бен, Хер Шейе Егемен РАБ, Мидянлълар'ъ Орев Каясъ'нда алт еттиим гиби, Онларъ да кърбачла алт едеджеим. Денеими Мъсър'а каршъ насъл денизин юзерине узаттъмса, Шимди йине ьойле япаджаъм. О гюн Асур'ун йюкю съртънъздан, Бойундуруу бойнунуздан калкаджак; Семирдииниз ичин бойундурук къръладжак.“ Аят Кенти'не салдърдълар, Мигрон'дан гечип аърлъкларънъ Микмас'та бърактълар. Гечиди ашарак Гева'да конакладълар. Рама Кенти коркудан титреди, Саул'ун кенти Гива'да яшаян халк качъштъ. Ей Галлим халкъ, сесини йюкселт! Ей Лайша халкъ, динле! Заваллъ Анатот халкъ! Мадмена халкъ качъйор, Хагевим'де яшаянлар съънаджак йер аръйор. Дюшман бугюн Нов'да дураджак; Сийон Кенти'нин курулдуу даа, Йерушалим Тепеси'не йумрук саллаяджак. Раб, Хер Шейе Егемен РАБ дюшманъ Дал гиби кесип коркунч гючле йере чаладжак. Узун бойлуларъ девиреджек, Гурурлуларъ алчалтаджак. Ормандаки чалълъкларъ балтайла кесер гиби Кесип девиреджек онларъ. Любнан, Гючлю Олан'ън ьонюнде диз чьокеджек. Ишай'ън кютююнден йени бир филиз чъкаджак, Кьокюнден бир фидан мейве вереджек. РАБ 'бин Руху, билгелик ве анлайъш руху, Ьоют ве гюч руху, билги ве РАБ коркусу руху Онун юзеринде оладжак. РАБ коркусу хошуна гидеджек. Гьозюйле гьордююне гьоре яргъламаяджак, Кулаъйла ишиттиине гьоре карар вермейеджек. Йоксулларъ адалетле яргълаяджак, Йерйюзюнде езиленлер ичин дюрюстче карар вереджек. Дюняйъ азънън денеийле джезаландъраджак, Кьотюлери солууйла ьолдюреджек. Давранъшънън темели адалет ве садакат оладжак. Онун дьонеминде куртла кузу бир арада яшаяджак, Парсла олак бирликте ятаджак, Бузаъ, генч аслан ве бесили съър яняна дураджак, Онларъ кючюк бир чоджук гюдеджек. Инекле айъ бирликте отлаяджак, Явруларъ бир арада ятаджак. Аслан съър гиби саман йийеджек. Емзиктеки бебек кобра делии юзеринде ойнаяджак, Сюттен кесилмиш чоджук елини енгерек ковууна сокаджак. Кутсал даъмън хичбир йеринде Кимсе зарар вермейеджек, йок етмейеджек. Чюнкю сулар денизи насъл долдуруйорса, Дюня да РАБ 'бин билгисийле доладжак. О гюн Ишай'ън кьокю ортая чъкаджак, Халклара санджак оладжак, Улуслар она йьонеледжек. Калдъъ йер гьоркемли оладжак. О гюн Раб, Асур'дан, Мъсър, Патрос, Куш, Елам, Шинар, Хама ве дениз къйъларъндан Халкънън са каланларънъ куртармак ичин Икинджи кез елини узатаджак. Улуслар ичин санджак калдъраджак, Сюргюн Исраиллилер'и топлаяджак, Даълмъш Яхудалълар'ъ Дюнянън дьорт буджаъндан бир арая гетиреджек. Ефрайим халкънън късканчлъъ йок оладжак, Яхудалълар'ъ съкъштъранлар ортадан калкаджак. Ефрайим Яхуда'йъ късканмаяджак, Яхуда Ефрайим'и съкъштърмаяджак. Батъдаки Филистлилер'е салдъръп Хеп бирликте доудакилерин хер шейини ямалаяджаклар. Едом ве Моав халкларънън топракларъна ел кояджак, Аммонлулар'а бойун едиреджеклер. РАБ Мъсър'ън Сювейш Кьорфези'ни тюмюйле курутаджак. Елинин бир саллайъшъйла естиреджеи кавуруджу рюзгарла Фърат'ъ сюпюрюп йеди дерейе бьоледжек. Ьойле ки, инсанлар ърмак ятаъндан чаръкла гечебилсин. РАБ 'бин Асур'да са калан халкъ ичин Бир чъкъш йолу оладжак; Тъпкъ Мъсър'дан чъктъкларъ гюн Исраиллилер'ин де бир чъкъш йолу олдуу гиби. Исраил халкъ о гюн, „Я РАБ, сана шюкредериз“ дийеджек, „Бизе ьофкеленмиштин ама ьофкен динди, Бизи авуттун. Танръ куртулушумуздур. О'на гювенеджек, йълмаяджаъз. Чюнкю РАБ гюджюмюз ве езгимиздир. О куртардъ бизи.“ Куртулуш пънарларъндан севинчле су аладжаксънъз. О гюн дийеджексиниз ки, „ РАБ 'бе шюкредин, О'ну адъйла чаърън, Халклара дуйурун яптъкларънъ, Адънън йюдже олдууну дуйурун! РАБ 'бе езгилер сьойлейин, Чюнкю гьоркемли ишлер яптъ. Бютюн дюня билсин буну. Ей Сийон халкъ, сесини йюкселт, севинчле хайкър! Чюнкю аранъзда булунан Исраил'ин Кутсалъ бюйюктюр.“ Амотс олу Йешая'нън Бабил'ле илгили билдириси: Чъплак даън тепесине санджак дикин! Савашчъларъ йюксек сесле чаъръп Ел саллайън ки Сойлулара айрълан капълардан ичери гирсинлер. РАБ сечтиклерине буйрук верди, О'нун йюджелиийле ьовюнен йиитлери Ьофкесинин гереини япмая чаърдъ. Далардаки калабалъън гюрюлтюсюню динлейин! Бюйюк бир халкън сесини андъръйор. Бир арая гелмиш улусларън Ве краллъкларън гюмбюртюсюню динлейин! Хер Шейе Егемен РАБ бир ордуйу саваша хазърлъйор. Ьофкесинин арачларъйла узак бир юлкеден, Дюнянън ьобюр уджундан Бютюн юлкейи йерле бир етмек юзере гелийор. Ферят един! Чюнкю РАБ 'бин гюню якъндър. Хер Шейе Гюджю Йетен'ин гьондереджеи йъкъм гиби гелийор о гюн. Бу йюзден еллерде дерман калмаяджак, Хер йюрек ерийеджек. Херкеси дехшет сараджак, Хепси аджъ ве ъстърап ичинде боуладжак, Доуран кадън гиби къвранаджак, Шашкън шашкън бирбирлерине бакаджаклар; Йюзлери къзараджак. Иште РАБ 'бин аджъмасъз гюню гелийор. Юлкейи виранейе чевирип Ичиндеки гюнахкярларъ ортадан калдъраджаъ Газап ве къзгън ьофке долу гюн гелийор. Гьоктеки йълдъзларла такъмйълдъзлар ъшъмаяджак, Доан гюнеш карараджак, ай ъшъънъ вермез оладжак. РАБ дийор ки, „Кьотюлююнден ьотюрю дюняйъ, Сучларъндан ьотюрю кьотюлери джезаландъраджаъм. Кибирлилерин кюстахлъънъ сона ердиреджек, Залимлерин гуруруну къраджаъм. Инсанъ саф алтъндан, Офир алтънъндан даха ендер къладжаъм. Бен, Хер Шейе Егемен РАБ, Газаба гелдиим, ьофкемин алевлендии гюн Гьоклери титретеджеим, йер йеринден ойнаяджак. „Херкес коваланан джейлан гиби, Чобансъз койунлар гиби халкъна дьонеджек, Юлкесине качаджак. Якалананън бедени делик дешик едиледжек, Еле гечен кълъчтан гечириледжек. Явруларъ гьозлери ьонюнде парчаланаджак, Евлери ямаланаджак, Кадънларънън ързъна гечиледжек. „Гюмюше деер вермейен, Алтънъ севмейен Медлер'и Онлара каршъ харекете гечиреджеим. Окларъйла генчлери парчалаяджак, Бебеклере аджъмаяджак, Чоджукларъ есиргемейеджеклер. Бен Танръ, Содом ве Гомора'йъ насъл йерле бир еттимсе, Килданилер 'ин йюдже гуруру, Краллъкларън ен гюзели олан Бабил'и де йерле бир едеджеим. Орада бир даха кимсе яшамаяджак, Кушаклар бойу кимсе отурмаяджак, Бедевилер чадър курмаяджак, Чобанлар сюрюлерини динлендирмейеджек. Орасъ ябанъл хайванлара барънак оладжак, Евлер чакалларла доладжак, Байкушлар йува япаджак, текелер ойнашаджак орада. Калелеринде съртланлар, Гьоркемли сарайларънда чакаллар улуяджак. Бабил'ин сону яклаштъ, гюнлери узатълмаяджак.“ Чюнкю РАБ Якуп сойуна аджъяджак, Исраил халкънъ йине сечип Топракларъна йерлештиреджек. Ябанджълар да Якуп сойуна катълъп онлара баланаджак. Улуслар Исраил халкънъ Исраил топракларъна гьотюреджеклер. Исраил халкъ РАБ 'бин вердии топракларда онларъ Еркек ве кадън кьоле оларак сахипленеджек. Кендисини тутсак еденлери тутсак едеджек, Кендисини езенлере егемен оладжак. РАБ Исраил халкънъ аджъдан, съкънтъдан Ве яптъъ аър ишлерден куртардъъ гюн Бабил Кралъ'нъ алая аларак, „Халкъ езенин насъл да сону гелди!“ дийеджеклер, „Зорбалъъ насъл да сона ерди!“ РАБ кьотюлерин денеини, Егеменлерин асасънъ кърдъ. О аса ки, халклара газапла вурдукча вурду, Улусларъ ьофкейле, динмейен зулюмле йьонетти. Бютюн дюня есенлик ве баръш ичинде Севинчле хайкъръйор. Любнан'ън чам ве седир аачларъ биле Кралън йок олушуна севинийор. „Онун ьолюмюнден бери кимсе бизи кесмейе гелмийор“ дийорлар. Топраън алтъндаки ьолюлер дияръ Бабил Кралъ'нъ каршъламак ичин сабърсъзланъйор. Онун гелиши ьолюлери, Дюнянън ески ьондерлерини хейеджанландъръйор; Улусларъ йьонетмиш кралларъ Тахтларъндан аяа калдъръйор. Хепси она сесленип дийеджеклер ки, „Сен де бизим гиби гюджюню йитирдин, Бизе бензедин.“ Гьоркемин де ченклеринин сеси де Ьолюлер дияръна индирилди. Алтънда куртлар кайнашаджак, Юстюню куртчуклар каплаяджак. Ей парлак йълдъз, сехерин олу, Гьоклерден насъл да дюштюн! Ей улусларъ езип гечен, Насъл да йере йъкълдън! Ичинден, „Гьоклере чъкаджаъм“ дедин, „Тахтъмъ Танръ'нън йълдъзларъндан даха йюксее кояджаъм; Илахларън топландъъ дада, Сафон'ун доруунда отураджаъм. Булутларън юстюне чъкаджак, Кендими Йюджелер Йюджеси'йле ешит къладжаъм.“ Анджак ьолюлер дияръна, Ьолюм чукурунун дибине Индирилмиш булунуйорсун. Улусларън бютюн кралларъ тек тек, Гьоркемли мезарларда ятъйор. Ама сен реддедилен бир дал гиби Мезаръндан дъшаръ атълдън; Беденлери кълъчла делинип Ьолюм чукурунун дибине атълмъш ьолюлерле ьортюлюсюн; Аяк алтънда чиненен леш гибисин. Юлкени харап едип халкънъ катлеттиин ичин Башкаларъ гиби гьомюлмейеджексин. Кьотюлюк япан сой бир даха анълмаяджак. Аталарънън сучундан ьотюрю Бабил Кралъ'нън оулларънъ боазламак ичин йер хазърлайън. Калкъп дюняйъ сахипленмесинлер, Йерйюзюню кентлерле долдурмасънлар. „Бабил халкъна каршъ харекете гечеджеим“ Дийор Хер Шейе Егемен РАБ, „Бабил'ин адънъ, са каланларънъ, Оулларънъ, торунларънъ дюнядан силеджеим.“ Бьойле дийор РАБ. „Бабил'и байкуш йувасъна, батаклъа чевиреджек, Йъкъм сюпюргесийле сюпюреджеим“ Дийор Хер Шейе Егемен РАБ. Хер Шейе Егемен РАБ ант ичерек шьойле деди: „Дюшюндююм гиби оладжак, Тасарладъъм гиби герчеклешеджек. Асурлулар'ъ кенди юлкемде езеджек, Даларъмда чинейеджеим. Халкъм Асур'ун бойундуруундан, Омузларъндаки йюктен куртуладжак. Иште бютюн дюня ичин белирленен тасаръ будур. Бютюн улуслара каршъ елим калкмъш дурумда. Хер Шейе Егемен РАБ 'бин тасаръсънъ ким боша чъкарабилир? Калкмъш дурумдаки елини ким индиребилир?“ Крал Ахаз'ън ьолдюю йъл гелен билдири: Ей Филистлилер, сизи дьовен денек кърълдъ дийе севинмейин. Чюнкю йъланън кьокюнден енгерек тюрейеджек, Онун юрюню учан йълан оладжак. Йоксулларън ен йоксулу дояджак, Дюшкюнлер гювенликте ятаджак. Ама сизин кьокюнюзю кътлъкла курутаджаъм, Са каланларънъз да ьоледжек. Улумая башла ей капъ! Ей кент, ферят ет! Ей Филистлилер, еридиниз баштан баша. Кузейден тоз думан йюкселийор, Дюшман аскерлери съра съра гелийор. О улусун елчилерине не янът вериледжек? „ РАБ Сийон'ун темелини аттъ, Халкънън дюшкюнлери орая съънаджак“ денеджек. Моав'ла илгили билдири: Моав'ън Ар Кенти бир геджеде виранейе дьондю, йок олду, Моав'ън Кир Кенти бир геджеде виранейе дьондю, йок олду. Бу йюзден Дивон халкъ аламак ичин тапънаа, Тапънма йерлерине чъктъ. Моав халкъ, Нево ве Медева ичин ферят едийор. Инсанлар сачларънъ сакалларънъ кесийор. Чул гийийорлар сокакларда, Дамларда, мейданларда херкес ферят едийор, Гьозяшларъ сел гиби. Хешбон ве Елале'нин хайкъръшларъ Яхас'а улашъйор. Моав аскерлери бу йюзден ферят едийор, Йюреклери корку ичинде. Йюреим съзлъйор Моав ичин. Качанлар Соар'а, Еглат-Шелишия'я улаштъ, Алая алая чъкъйорлар Лухит Йокушу'ндан, Хоронайим йолунда йъкъмларъна аът якъйорлар. Нимрим суларъ курудуу ичин отлар сараръп солду. Тазе от калмадъ, йешиллик йок артък. Бу йюзден халк казанъп бириктирдии не варса, Кавак Вадиси юзеринден ташъяджак. Хайкъръшларъ Моав топракларънда янкъланъйор, Ферятларъ Еглайим'е, Беер-Елим'е дек улаштъ. Чюнкю Димон суларъ кан долу, Ама башъна даха бетерини гетиреджеим. Моав'дан качъп куртуланларън, Юлкеде са каланларън юзерине аслан саладжаъм. Села'дан чьол йолуйла Сийон Кенти'нин курулдуу даа, Юлкенин хюкюмдаръна кузулар гьондерин. Моавлъ къзлар йуваларъндан атълмъш, Ьотейе берийе учушан кушлар гиби Арнон Ърмаъ'нън гечитлеринде долашъйор. „Бизе ьоют вер, бир карар ал, Ьоле съджаънда гедже гиби гьолге сал юстюмюзе. Ковуланларъ сакла, качакларъ еле верме“ дийорлар. „Ковуланларъм сенинле бирликте яшасън. Къръп гечиренлере каршъ Биз Моавлълар'а съънак ол.“ Баскъ ве йъкъм сон булдуунда, Юлкейи чинейенлер йок олдуунда, Севгийе даянан бир йьонетим куруладжак, Давут сойундан бири садакатле краллък япаджак. Яргъларкен адалети араяджак, Дору оланъ япмакта тез давранаджак. Моав'ън не денли гурурланъп бюйюклендиини, Кендини не денли беендиини, Кибирленип кюстахлаштъънъ дуйдук. Ьовюнмеси бошунадър. Бу йюзден Моавлълар Моав ичин ферят едеджек, Хепси ферят едеджек. Кир-Хересет'ин юзюм пестиллерини Анъмсайъп юзюледжек, яс тутаджаклар. Чюнкю Хешбон'ун тарлаларъ, Сивма'нън асмаларъ куруду. Улусларън бейлери онларън сечкин далларънъ кърдълар. О даллар ки, Язер'е еришир, чьоле узанърдъ, Филизлери яйълър, гьолю ашардъ. Бу йюзден Язер ичин, Сивма'нън асмаларъ ичин аджъ аджъ алъйорум. Сизлери гьозяшларъмла сулаяджаъм, Ей Хешбон ве Елале! Чюнкю саваш чълъкларъ яз мейвелеринизин, Бичтииниз екинин юзерине дюштю. Мейве бахчелериндеки севинч ве неше йок олду. Баларда не шаркъ сьойлейен оладжак, Не севинч чълъъ атан. Юзюм съкма чукурларънда чалъшан калмаяджак, Севинч чълъкларънъ сустурдум. Йюреим бир лир гиби инлийор Моав ичин, Кир-Хересет ичин ичим съзлъйор. Моав халкъ тапънма йерине чъкарак кендини йоруйор, Дуа етмек ичин тапънаа гидийор, ама хепси бошуна! РАБ 'бин Моав ичин гечмиште сьойледии будур. РАБ шимди дийор ки, „Моав'ън ьовюндюклери де калабалък халкъ да там юч йъл сонра резил оладжак. Са калан чок аз сайъда кишийсе гючсюз оладжак.“ Шам'ла илгили билдири: Иште Шам кент олмактан чъкаджак, Енказ йъънъна дьонеджек. Ароер кентлери терк едиледжек, Хайван сюрюлери орада ятаджак, Онларъ юркютен олмаяджак. Ефрайим'де сурлу кент калмаяджак, Шам'ън егеменлии йок оладжак. Са калан Арамлълар'ън онуру Исраил'ин онуру гиби къръладжак. Хер Шейе Егемен РАБ бьойле дийор. О гюн Якуп сойунун гьоркеми сьонеджек, Хепси бир дери бир кемик каладжак. Исраил, екинин елле бичилип Башакларън девширилдии бир тарла, Рефаим Вадиси'нде хасаттан сонра Башакларън топландъъ бир тарла гиби оладжак. Чок аз киши куртуладжак. Артакаланларън сайъсъ, дьовюлдюктен сонра тепесинде ики юч, Дал учларънда дьорт беш зейтин танеси калан Зейтин ааджъ гиби оладжак. Исраил'ин Танръсъ РАБ бьойле дийор. О гюн инсанлар кендилерини яратана бакаджаклар, гьозлери Исраил'ин Кутсалъ'нъ гьореджек. Еллерийле яптъкларъ сунаклара, пармакларъйла бичим вердиклери Ашера путларъна, бухур сунакларъна бакмаяджаклар. О гюн Исраил'ин гючлю кентлери Исраиллилер'ден качан Аморлулар'ла Хивлилер'ин Терк еттии кентлер гиби ъссъз оладжак. Чюнкю, ей Исраил, сени куртаран Танръ'йъ унуттун, Съъндъън Кая'йъ анмаз олдун. Бунун йерине, гюзел фиданлар, итхал асмалар дикийорсун. Онлар диктиин гюн филизленип Ертеси сабах томурджукланабилир. Ама хасталък ве динмез аджъ гюнюнде мейве вермейеджеклер. Ейвах, чок сайъда улус кюкрюйор, Азгън дениз гиби гюрлюйорлар. Халклар гючлю сулар гиби чалъйор. Халклар кабаран сулар гиби чалаябилир, Ама Танръ онларъ азарлайънджа узаклара качаджаклар. Рюзгарън ьонюнде дадаки саман уфаъ гиби, Касърганън ьонюнде дикен йумаъ гиби савруладжаклар. Акшам дехшет сачъйорлардъ, Сабах олмадан йок олуп гиттилер. Бизи ямалаянларън, бизи соянларън сону будур. Куш ърмакларънън ьотесинде, Канат възълтъларънън дуйулдуу юлкенин вай халине! О юлке ки, елчилерини Саздан кайъкларла Нил суларъндан гьондерир. Ей аяъна тез улаклар, Ърмакларън бьолдюю юлкейе, Хер яна корку сачан халка, Гючлю ве езиджи улуса, О узун бойлу, пюрюзсюз тенли улуса гидин! Ей сизлер, дюняда яшаян херкес, Йерйюзюнюн ахалиси! Санджак даларън тепесине дикилиндже диккат един. Бору чалънънджа динлейин. Чюнкю РАБ бана шьойле деди: „Гюн ъшъънда дуру съджаклък гиби, Хасат дьонеминин съджаклъъндаки Чий булуту гиби дургун оладжак Ве булундуум йерден сейредеджеим.“ Бабозумундан ьондже чичеклер дюшюп Юзюмлер олгунлашмая йюз тутунджа, Асманън далларъ бъчакла кесиледжек, Чубукларъ копарълъп атъладжак. Хепси даън йъртъджъ кушларъна, Йерин ябанъл хайванларъна терк едиледжек. Язън йъртъджъ кушлара, Къшън ябанъл хайванлара йем оладжаклар. О заман ърмакларън бьолдюю юлке, Хер яна корку сачан гючлю ве езиджи халк, О узун бойлу, пюрюзсюз тенли улус, Хер Шейе Егемен РАБ 'бе армаанлар гетиреджек. Хер Шейе Егемен РАБ 'бин адънъ койдуу Сийон Даъ'на гетиреджеклер армаанларънъ. Мъсър'ла илгили билдири: Иште РАБ хъзла йол алан булута бинмиш Мъсър'а гелийор! Мъсър путларъ О'нун ьонюнде титрийор, Мъсърлълар'ън йюреи хоплуйор. РАБ дийор ки, „Мъсърлълар'ъ Мъсърлълар'а каршъ аякландъраджаъм; Кардеш кардеше, комшу комшуя, кент кенте, Юлке юлкейе каршъ савашаджак. Мъсърлълар'ън джесарети тюкенеджек, Тасаръларънъ боша чъкараджаъм. Ярдъм ичин путлара, ьолюлерин рухларъна, Медйумларла рух чаъранлара данъшаджаклар. Мъсърлълар'ъ аджъмасъз бир ефендийе теслим едеджеим, Катъ йюрекли бир крал онлара егемен оладжак.“ Раб, Хер Шейе Егемен РАБ бьойле дийор. Нил'ин суларъ чекиледжек, Куруйуп чатлаяджак ятаъ. Су каналларъ кокаджак, Куруяджак ърмаън колларъ, Камъшларла сазлар соладжак. Нил къйъсънда, ърмаън азъндаки сазлар, Нил бойунджа екили тарлалар куруяджак, Саврулуп йок оладжак. Балъкчълар яс тутаджак, Нил'е олта атанларън хепси алаяджак, Суйун йюзюне а атанлар перишан оладжак. Таранмъш кетен ишлейенлер, Беяз без докуянлар умутсузлуа капъладжак. Докумаджълар буналаджак, Юджретлилер съкънтъя дюшеджек. Соан Кенти'нин ьондерлери не кадар акълсъз! Фиравунун билге данъшманларъ Сачма сапан ьоютлер верийорлар. Насъл олур да фиравуна, „Биз билгелерин оулларъ, Ески заман кралларънън торунларъйъз“ дийорлар? Ей фиравун, хани нереде сенин билгелерин? Хер Шейе Егемен РАБ Мъсър'а каршъ нелер тасарладъ, Билдирсинлер бакалъм сана еер билийорларса. Соан Кенти'нин ьондерлери аптал олуп чъктълар, Ноф ьондерлери алдандълар, Мъсър оймакларънън илери геленлери Мъсър'ъ саптърдълар. РАБ онларън аклънъ каръштърдъ; Кенди кусмуу ичинде ялпалаян сархош насълса, Мъсър'ъ да хер аланда саптърдълар. Мъсър'да кимсенин япабиледжеи бир шей калмадъ; Не башън не куйруун, не хурма далънън не де сазън. О гюн Мъсърлълар кадън гиби оладжаклар; Хер Шейе Егемен РАБ 'бин кендилерине каршъ калкан елинин ьонюнде титрейип дехшете капъладжаклар. Яхуда Мъсър'ъ дехшете дюшюреджек. Яхуда денди ми, Хер Шейе Егемен РАБ 'бин Мъсър'а каршъ тасарладъкларънъ анъмсаян херкес дехшете капъладжак. О гюн Мъсър'да Кенан дилини конушан беш кент оладжак. Бу кентлер Хер Шейе Егемен РАБ 'бе балълък андъ ичеджеклер; ичлеринден бири ‚Йъкъм Кенти ‘ дийе адландъръладжак. О гюн Мъсър'ън ортасънда РАБ ичин бир сунак, сънърънда да бир сютун дикиледжек. Хер Шейе Егемен РАБ ичин Мъсър'да бир белирти ве танък оладжак бу. Халк кендине баскъ япанлардан ьотюрю РАБ 'бе якарънджа, РАБ онларъ савунаджак бир куртаръджъ гьондерип ьозгюр къладжак. РАБ кендини Мъсърлълар'а танътаджак, онлар да о гюн РАБ 'би танъяджак, курбанларла, сунуларла О'на тапънаджаклар. РАБ 'бе адак адаяджак ве адакларънъ йерине гетиреджеклер. РАБ Мъсърлълар'ъ хасталъкла алабилдиине джезаландъраджак, сонра ийилештиреджек. РАБ 'бе йьонелип якараджаклар. РАБ де онларъ ийилештиреджек. О гюн Мъсър'ла Асур арасънда бир йол оладжак. Асурлу Мъсър'а, Мъсърлъ Асур'а гидип геледжек. Мъсърлълар'ла Асурлулар бирликте тапънаджаклар. О гюн Мъсър ве Асур'ун янъсъра Исраил ючюнджю юлке оладжак. Дюня бу ючю сайесинде кутсанаджак. Хер Шейе Егемен РАБ, „Халкъм Мъсър, еллеримин иши Асур ве мирасъм Исраил кутсансън“ дийерек дюняйъ кутсаяджак. РАБ деди ки, „Мъсър'а ве Куш 'а белирти ве ибрет олсун дийе кулум Йешая насъл юч йъл чъплак ве ялънаяк долаштъйса, Асур Кралъ да Мъсър'а утанч олсун дийе Мъсърлъ тутсакларла Кушлу сюргюнлери генч яшлъ демеден, чъплак ве ялънаяк, махрем йерлери ачък йюрютеджек. Куш'а бел балаян, Мъсър'ла ьовюнен халк хюсрана ураяджак, утанч ичинде каладжак. Бу къйъ бьолгесинде яшаянлар о гюн, „Асур Кралъ'нън елинден куртулмак ичин ярдъмъна съъндъъмъз, бел баладъъмъз улусларън башъна гелене бакън!“ дийеджеклер, „Биз насъл куртуладжаъз?“ Дениз къйъсъндаки чьолле илгили билдири: Негев'ден фъртъналар насъл юст юсте гелирсе, Чьолден, коркунч юлкеден бир истиладжъ ьойле гелийор. Коркунч бир гьорюм гьордюм: Хаин хаинлик етмеде, Харап еден харап етмеде. Ей Елам, салдър! Ей Медай, ону кушат! Онун неден олдуу инилтилери сона ердиреджеим. Гьордюклеримден ьотюрю белиме аръ сапландъ, Доуран кадънън аръларъ гиби арълар тутту бени. Дуйдукларъмдан сарсълдъм, Гьордюклеримден дехшете дюштюм. Шашкънъм, титремелер сардъ бени. Ьозледиим аладжа каранлък бана корку верийор артък. Гьордююм гьорюмде софрайъ хазърлъйор, Халъларъ серийор, йийип ичийорлар. Калкън, ей ьондерлер, калканларъ ялайън! Раб бана деди ки, „Гит, бир гьозджю дик, гьордююню билдирсин. Саваш арабаларънън, Атлара, ешеклере, девелере бинмиш инсанларън Чифтер чифтер гелдиини гьорюндже диккат кесилсин.“ Гьозджю, „Ей ефендим, Хер гюн аралъксъз гьозджю кулесинде дуруйор, Хер гедже йеримде ньобет тутуйорум“ дийе баърдъ, „Бак, саваш арабаларъйла атлълар Чифтер чифтер гелийор!“ Сонра, „Йъкълдъ, Бабил йъкълдъ!“ дийе хабер верди, „Таптъкларъ бютюн путлар йере чалънъп парчаландъ!“ Ей халкъм, харман йеринде Будай гиби дьовюлмюш олан халкъм! Хер Шейе Егемен РАБ 'ден, Исраил'ин Танръсъ'ндан дуйдукларъмъ Сизе билдирдим. Дума иле илгили билдири: Бири Сеир'ден бана сесленийор: „Ей гьозджю, геджеден герийе не калдъ? Геджеден герийе не калдъ?“ Янътъм шьойле: „Сабах олмак юзере, Ама йине гедже оладжак. Сораджаксанъз сорун, йине гелин.“ Арабистан'ла илгили билдири: Арабистан чалълъкларънда геджелейеджексиниз, Ей Дедан керванларъ! Ей Тема'да отуранлар, Су гетирин, сусамъшларъ каршълайън, Качъп куртулана екмек верин. Чюнкю онлар кълъчтан, ялън кълъчтан, Герилмиш яйдан, четин чарпъшмалардан качтълар. Раб бана шьойле деди: „Кедар'ън бютюн ьовюнджю там бир йъл сонра сона ереджек. Окчулардан, Кедар савашчъларъндан пек аз са калан оладжак.“ Буну сьойлейен, Исраил'ин Танръсъ РАБ 'дир. Ьондерлериниз хеп бирликте качтълар, Яйларънъ кулланмадан тутсак алъндълар. Узаа качтъънъз халде еле геченлерин хепси тутсак едилди. Бунун ичин дедим ки, „Бени ялнъз бъракън, аджъ аджъ алаяйъм. Халкъмън урадъъ йъкъмдан ьотюрю Бени авутмая калкмайън.“ Чюнкю Раб'бин, Хер Шейе Егемен РАБ 'бин Гьорюм Вадиси'нде каргаша, бозгун Ве дехшет сачаджаъ гюн, Дуварларън йъкъладжаъ, Далара ферят едиледжеи гюн гелийор. Еламлълар ок кълъфларънъ съртланъп саваш арабаларъйла, Атлъларъйла гелдилер. Кир халкъ калканларънъ ачтъ. Веримли вадилериниз саваш арабаларъйла долду, Атлълар кент капъларънън каршъсъна дизилди. РАБ 'бин Яхуда'йъ савунмасъз бърактъъ гюн Орман Сарайъ'ндаки силахлара гювендиниз. Давут Кенти'нин дуварларънда Чок сайъда гедик олдууну гьордюнюз, Ашаъ Хавуз'да су деполадънъз, Йерушалим'деки евлери сайдънъз, Сурларъ онармак ичин евлери йъктънъз. Ески Хавуз'ун суларъ ичин Ики сурун арасънда бир депо яптънъз. Ама буну чок ьонджеден тасарлайъп Герчеклештирмиш олан Танръ'я гювенмединиз, О'ну умурсамадънъз. Раб, Хер Шейе Егемен РАБ О гюн сизи алайъп яс тутмая, Сачларънъзъ кесип чул кушанмая чаърдъ. Ойса сиз кейиф чатъп елендиниз, „Йийелим ичелим, насъл олса ярън ьоледжеиз“ дийерек Съър, койун кестиниз, Ет йийип шарап ичтиниз. Хер Шейе Егемен РАБ бана, „Сиз ьолене дек бу сучунуз баъшланмаяджак“ дийе сесленди. Раб, Хер Шейе Егемен РАБ бьойле дийор. Раб, Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, „Хайди, о кяхяя, Сарайън сорумлусу Шевна'я гит ве де ки, ‚Бурада не ишин вар? Кимин вар ки, кендине бурада мезар каздън, Йюксекте кендине мезар, каяда конут ойдун? Ей гючлю киши, РАБ сени туттуу гиби шиддетле савураджак. Топ гиби евирип чевирип Гениш бир юлкейе фърлатаджак. Орада ьоледжексин, Гурур дуйдуун арабаларън орада каладжак. Ефендинин еви ичин утанч неденисин! Сени гьоревден аладжак, Макамъндан алашаъ едеджеим. „‚О гюн Хилкия олу кулум Еляким'и чаъръп Сенин джюппени она гийдиреджеим. Сенин кушаънла ону гючлендирип Йеткини она вереджеим. Йерушалим'де яшаянлара Ве Яхуда халкъна о бабалък япаджак. Давут'ун евинин анахтарънъ она теслим едеджеим. Ачтъънъ кимсе капаямаяджак, Кападъънъ кимсе ачамаяджак. Ону салам йере чакълмъш чадър казъъ япаджаъм, Аилеси ичин онур кюрсюсю оладжак. Аиленин аърлъъ –сойундан тюрейен херкес– Таслардан кяселере кадар хер кючюк кап она асъладжак.‘“ Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, „О гюн салам йере чакълмъш казък йеринден чъкаджак, кърълъп дюшеджек, она асълан йюк де йок оладжак.“ Чюнкю РАБ бьойле дийор. Сур Кенти'йле илгили билдири: Ей тиджарет гемилери, ферят един! Чюнкю Сур Кенти евлерийле, Лиманларъйла бирликте йок олду. Киттим'ден сизе хабер гелди. Ей къйъ халкъ ве денизджилерин зенгинлештирдии Сайда тюджджарларъ, сусун! Шихор'ун тахълъ, Нил'ин юрюню Денизлери ашар, Сур'а гелир салардъ. Улусларън кяръ она акардъ. Утан, ей Сайда, ей дениз къйъсъндаки кале! Чюнкю дениз сана сесленийор: „Не доум аръсъ чектим, не де доурдум. Не деликанлълар бюйюттюм, не де къзлар.“ Сур'ун хабери Мъсър'а улашънджа, Йюреи буркуладжак инсанларън. Таршиш'е гечин, ей къйъда отуранлар, Ферят един. Узак юлкелери йурт единмиш, Еленджейе дюшкюн халкънъз, Ески, тарихсел кентиниз бу му? Тачлар гийдирен Сур'а каршъ бу иши ким тасарладъ? О кент ки, тюджджарларъ пренслерди, Иш адамларъ дюнянън сайгън кишилерийди. Гьоркеминин сонуджу олан гуруруну кърмак, Дюняджа юнлю бютюн сайгън кишилерини алчалтмак ичин Хер Шейе Егемен РАБ тасарладъ буну. Кенди топракларънъ Нил гиби басъп геч, Ей Таршиш къзъ, артък енгел йок. РАБ денизин юзерине елини узатъп юлкелери титретти, Кенан калелеринин йъкълмасънъ буйурду. „Еленджен сона ерди, ей Сайда, ерден къз!“ деди, „Кирлетилдин. Калк, Киттим'е геч, Орада биле рахат йюзю гьормейеджексин.“ Килдан юлкесине бак! О халк йок артък. Асурлулар онларън юлкесини ябанъл хайванлара верди, Кушатма кулелери диктилер, сарайларънъ сойдулар, Юлкейи виранейе чевирдилер. Ферят един, ей тиджарет гемилери! Чюнкю съънаънъз харап олду. Бундан сонра Сур Кенти йетмиш йъл, бир кралън ьомрю сюресиндже унутуладжак. Йетмиш йъл битиндже, фахише ичин бестеленен тюркюдеки гиби Сур'а шьойле денеджек: „Бир лир ал, долаш кенти, Ей сен, унутулмуш фахише! Гюзел чал сени анъмсамаларъ ичин, Тюркю юстюне тюркю сьойле.“ Йетмиш йъл гечиндже РАБ Сур'ла илгиленеджек, ама Сур пара ичин йине фахишелие дьонеджек. Дюнянън бютюн краллъкларъйла фахишелик едеджек. Кентин тиджареттен ве фухуштан казандъкларъ РАБ 'бе аданаджак. Бунлар бириктирилмейеджек, хазинейе конмаяджак. Тиджареттен казандъкларънъ дойунджая дек йесинлер, гюзел гюзел гийинсинлер дийе РАБ 'бин ьонюнде яшаянлара вериледжек. Иште РАБ йерйюзюню харап едип виранейе чевиреджек, Йерйюзюню алтюст едеджек, Юзеринде яшаянларъ дармадаън едеджек. Айръм япълмаяджак; Не халкла кяхин арасънда, Не кьолейле ефенди арасънда, Не хизметчийле ханъм арасънда, Не алъджъйла сатъджъ арасънда, Не ьодюнч аланла ьодюнч верен арасънда, Не фаизджийле борч алан арасънда. Дюня тюмюйле ямаланъп виранейе чевриледжек. РАБ бьойле сьойледи. Дюня куруйуп бюзюлюйор, Йерйюзю солуп бюзюлюйор, Дюнядаки сойлулар гючлерини йитирийор. Дюняда яшаянлар ону кирлетти. Чюнкю Танръ'нън ясаларънъ чинедилер, Куралларънъ аяклар алтъна алдълар, Ебеди антлашмайъ боздулар. Бу йюзден ланет дюняйъ йийип битирди, Орада яшаянлар сучларънън джезасънъ чекийорлар. Яшаянлар бу неденле янъйор, пек азъ куртуладжак. Йени шарабън сону гелди, Асмалар солду, Бир заманлар севинчли оланларън хепси инлийор. Тефин джошкун сеси кесилди, Елененлерин гюрюлтюсю дурду, Лирин джошкун сеси кесилди. Езги ешлиинде шарап ичилмийор артък, Ичкинин тадъ ичене аджъ гелийор. Йъкълан кент перишан дурумда, Кимсе гирмесин дийе хер евин гириши капандъ. Инсанлар шарап ьозлемийле сокакларда баръшъйор, Севинчтен есер калмадъ, Дюнянън джошкусу йок олду. Кент виранейе дьондю, Капъларъ парампарча олду. Чюнкю зейтинлер дьокюлсюн дийе дьовюлен аач насълса, Бабозумундан артакалан юзюмлер насълса, Дюнядаки бютюн улуслар да ьойле оладжак. Са каланлар сеслерини йюкселтип Севинч чълъкларъ атаджак, Батъда яшаянлар РАБ 'бин бюйюклюю каршъсънда Хайранлъкла баъраджак. Онун ичин, доуда яшаянлар РАБ 'би йюджелтин, Дениз къйъсъндакилер, Исраил'ин Танръсъ РАБ 'бин адънъ йюджелтин. Дюнянън ен узак кьошелеринден езгилер ишитийоруз: „Дору Олан'а ьовгюлер олсун!“ Ама бен, „Биттим, биттим! Вай халиме!“ дедим, „Хаинлер хаинликлерини сюрдюрюйор. Евет, хаинлер сюрекли хаинлик едийорлар.“ Ей дюняда яшаянлар, Ьонюнюзде дехшет, чукур ве тузак вар. Дехшет хаберинден качан чукура дюшеджек, Чукурдан чъкан тузаа якаланаджак. Гьоклерин капакларъ ачъладжак, Дюнянън темеллери сарсъладжак. Йерйюзю бюсбютюн чатлайъп яръладжак, Сарсълдъкча сарсъладжак. Дюня сархош гиби ялпалаяджак, Бир кулюбе гиби салланаджак, Исянларънън аърлъъ алтънда чьокеджек Ве бир даха калкамаяджак. О гюн РАБ йукаръда, гьоктеки гючлери Ве ашаъда, йерйюзюндеки кралларъ джезаландъраджак. Зиндана тъкълан тутсаклар гиби Джезаевине капатъладжак Ве узун сюре сонра джезаландъръладжаклар. Айън йюзю къзараджак, гюнеш утанаджак. Чюнкю Хер Шейе Егемен РАБ Сийон Даъ'нда, Йерушалим'де краллък едеджек. Халкън илери геленлери О'нун йюджелиини гьореджек. Я РАБ, сенсин беним Танръм, Сени йюджелтир, адънъ ьоверим. Чюнкю сен ескиден бери тасарладъън харикаларъ Там бир садакатле герчеклештирдин. Кенти бир таш йъънъна, Сурлу кенти виранейе чевирдин. Ябанджъларън калесийди, кент олмактан чъктъ. Бир даха да онарълмаяджак. Бундан ьотюрю гючлю улуслар сени онурландъраджак, Аджъмасъз улусларън кентлери сенден коркаджак. Чюнкю онларън ьофкеси Дувара чарпан саанак гиби йюкселиндже, Сен йоксулун, съкънтъ ичиндеки дюшкюнюн калеси, Саанаа каршъ съънак, Съджаа каршъ гьолгелик олдун. Ябанджъларън гюрюлтюсюню чьол съджаъ гиби бастърърсън. Булутун гьолгеси съджаъ насъл кърарса, Бу аджъмасъз адамларън тюркюсю де ьойле динийор. Хер Шейе Егемен РАБ бу дада Бютюн улуслара ялъ йемеклерин Ве динлендирилмиш сечкин шарапларън сунулдуу Зенгин бир шьолен вереджек. Бютюн халкларън юзериндеки ьортюйю, Бютюн улусларън юзерине ьорюлмюш олан ьортюйю Бу дада калдъраджак. Ьолюмю сонсуза дек йутаджак. Егемен РАБ бютюн йюзлерден гьозяшларънъ силеджек. Халкънън утанджънъ бютюн йерйюзюнден калдъраджак. Чюнкю РАБ бьойле дийор. О гюн дийеджеклер ки, „Иште Танръмъз будур; О'на умут баламъштък, бизи куртардъ, РАБ О'дур, О'на умут баламъштък, О'нун куртаръшъйла севинип джошалъм.“ РАБ 'бин ели бу даън юзеринде каладжак, Ама Моав гюбре чукурундаки саман гиби Кенди йеринде чиненеджек. Ораджъкта йюзмек истейен бири гиби еллерини узатаджак, Ама курназлъъна каршън РАБ онун гуруруну къраджак. РАБ сурларъндаки йюксек бурчларъ Девирип йъкаджак, йерле бир едеджек. О гюн Яхуда'да шу илахи сьойленеджек: Гючлю бир кентимиз вар. Чюнкю Танръ'нън куртаръшъ Кенте сур ве дувар гибидир. Ачън кентин капъларънъ, Садък калан дору улус ичери гирсин. Сана гювендии ичин Дюшюнджелеринде сарсълмаз оланъ Там бир есенлик ичинде корурсун. РАБ 'бе сонсуза дек гювенин, Чюнкю РАБ, евет РАБ сонсуза дек калъджъ каядър. Йюксекте отуранъ алчалтър, Йюдже кенти йъкар, Йерле бир едер. О кент аяк алтънда, Мазлумларън аякларъ, Йоксулларън адъмларъ алтънда чиненеджек. Дору адамън йолу дюздюр, Ей Дюрюст Олан, дору адамън йолуну сен дюзлерсин. Евет, я РАБ, илкелеринин чиздии йолда сана умут баладък, Адън ве юнюндюр йюреимизин дилеи, Геджелери джанъм сана сусар, Евет, ичимде рухум сени ьозлер; Чюнкю сенин илкелерин йерйюзюнде олдукча, Орада отуранлар дорулуу ьоренир. Кьотюлер лютфедилсе биле дорулуу ьоренмез. Дюрюстлююн егемен олдуу диярда хаксъзлък едер, РАБ 'бин бюйюклююню гьормезлер. Я РАБ, елин йюкселди, ама гьормюйорлар, Халкън ичин гьостердиин гайрети гьорюп утансънлар. Евет, дюшманларън ичин яктъън атеш онларъ йийип битиреджек. Я РАБ, бизи есенлие чъкараджак сенсин, Чюнкю не яптъйсак хепси сенин башаръндър. Ей Танръмъз РАБ, сенден башка ефендилер бизи йьонетти, Ама ялнъз сана, сенин адъна якараджаъз. О ефендилер ьолдю, артък яшамъйорлар, Дирилмейеджек онлар. Чюнкю онларъ джезаландъръп йок еттин, Анълмаларъна сон вердин. Улусу чоалттън, я РАБ, Евет, улусу чоалттън ве йюджелтилдин. Хер йьонде юлкенин сънърларънъ генишлеттин. Я РАБ, съкънтъдайкен сени арадълар. Онларъ тербийе еттиинде сессиздже якарарак ичлерини дьоктюлер. Доум вакти яклашан гебе кадън Чектии санджъдан ьотюрю насъл къвранър, ферят едерсе, Сенин ьонюнде биз де ьойле олдук, я РАБ. Гебе калдък, къврандък, Рюзгардан башка бир шей доурмадък санки. Не дюняя куртулуш салаябилдик, Не де дюняда яшаянларъ яшама кавуштурабилдик. Ама сенин ьолюлерин яшаяджак, Беденлери дириледжек. Ей сизлер, топрак алтънда ятанлар, Уянън, езгилер сьойлейин. Чюнкю сенин чийин сабах чийине бензер, Топрак ьолюлерини яшама кавуштураджак. Хайди халкъм, ич одаларънъза гирип Ардънъздан капъларънъзъ капатън, РАБ 'бин ьофкеси гечене дек къса сюре гизленин. Чюнкю дюняда яшаянларъ Сучларъндан ьотюрю джезаландърмак ичин РАБ булундуу йерден гелийор. Дюня юзерине дьокюлен канъ ачъа вураджак, Ьолдюрюленлери артък сакламаяджак. О гюн РАБ Ливятан 'ъ, о качан йъланъ, Евет Ливятан'ъ, о къвръла къвръла гиден йъланъ Аджъмасъз, коджаман, гючлю кълъджъйла джезаландъраджак, Дениздеки джанаваръ ьолдюреджек. О гюн РАБ, „Севдиим ба ичин езгилер сьойлейин“ дийеджек, „Бен РАБ, баън коруйуджусуйум, Ону сюрекли суларъм. Кимсе зарар вермесин дийе Гедже гюндюз беклерим. Къзгън деилим. Кешке каршъма дикенли чалълар чъкса! Онларън юзерине йюрюр, Тюмюню атеше верирдим. Я да коруйуджулуума сарълсънлар, Баръшсънлар бенимле, Евет, бенимле баръшсънлар.“ Якуп сойу геледжекте кьок саладжак, Исраил филизленип чичекленеджек, Йерйюзюню мейвесийле долдураджак. РАБ Исраиллилер'и, кендилерини джезаландъранларъ джезаландърдъъ гиби джезаландърдъ мъ? Я да Исраиллилер'и башкаларънъ ьолдюрдюю гиби ьолдюрдю мю? РАБ онларъ яргъладъ, Ковуп сюргюне гьондерди. Доу рюзгарънън естии гюн Онларъ шиддетли солууйла савурду. Бьойледже Якуп сойунун сучу баъшланаджак. Гюнахларънън калдърълмасънън сонуджу шьойле оладжак: Сунаън ташларънъ тебешир ташъ гиби ун уфак еттиклеринде Не Ашера путу не де бухур сунаъ каладжак. Сурлу кент терк едилди, Чьол кадар ъссъз, сахипсиз бир йурт олду. Дана орада отлайъп узанаджак, Филизлерини йийип битиреджек. Куруян далларъ копаръладжак, Кадънлар гелип бунларъ якаджаклар. Чюнкю бу халк акъллъ бир халк деил. Бу йюзден онларъ яратан кендилерине аджъмаяджак, Онлара бичим верен онларъ кайърмаяджак. Ей Исраилоулларъ, о гюн РАБ гюрюл гюрюл акан Фърат иле Мъсър Вадиси арасънда харман дьовер гиби, сизи бирер бирер топлаяджак. Евет, о гюн бюйюк бир бору чалънаджак; Асур'да йитенлерле Мъсър'а сюргюн едиленлер гелип кутсал дада, Йерушалим'де РАБ 'бе тапънаджаклар. Вай халине веримли вадинин башъндаки кентин, Ефрайимли сархошларън гурур таджънън! Шараба йенилмишлерин йюджелии ве гьоркеми, солмакта олан чичеи андъръйор. Раб'бин гючлю кудретли бир адамъ вар. Долу фъртънасъ гиби, харап еден касърга гиби, силип сюпюрен гючлю сел гиби о кенти шиддетле йере чаладжак. Ефрайимли сархошларън гурур таджъ аяклар алтънда чиненеджек. Веримли вадинин башъндаки кент, йюдже ве гьоркемли тач, артък солмакта олан чичеи андъран кент, мевсиминден ьондже олгунлашмъш инджир гиби гьорюлюр гьорюлмез копарълъп йутуладжак. О гюн Хер Шейе Егемен РАБ, халкъндан са каланлар ичин йюджелик таджъ, гюзеллик челенги оладжак. Яргъ кюрсюсюнде отуранлар ичин адалет руху, кент капъларънда салдъръларъ гери пюскюртенлер ичин джесарет кайнаъ оладжак. Кяхинлерле пейгамберлер биле шарабън ве ичкинин еткисийле ялпалайъп сенделийор; ичкинин еткисийле ялпалайъп сенделийорлар, шараба йеник дюшмюшлер. Янлъш гьорюмлер гьорюйорлар, карарларънда тутарсъзлар. Софралар кусмук долу, пислие булашмамъш йер йок! „Кими еитмейе чалъшъйор?“ дийорлар, „Киме илетийор билдирисини? Сюттен йени кесилмиш, мемеден йени айрълмъш чоджуклара мъ? Чюнкю бютюн сьойледии буйрук юстюне буйрук, буйрук юстюне буйрук, курал юстюне курал, курал юстюне курал, бираз шурдан, бираз бурдан… “ Ьойле олсун, о заман РАБ бу халка ябанджъ дудакларла, анлашълмаз бир дилле сесленеджек. Онлара, „Рахатлък будур, йоргунларън рахат етмелерини салайън, хузур будур“ деди, ама динлемек истемедилер. Бу йюзден РАБ 'бин сьозю онлар ичин „Буйрук юстюне буйрук, буйрук юстюне буйрук, курал юстюне курал, курал юстюне курал, бираз шурдан, бираз бурдан“дър. Мадем ьойле, варсън съртюстю дюшюп яралансънлар, капана късълъп тутсак олсунлар. Бундан ьотюрю, ей алайджълар, Йерушалим'деки бу халкъ йьонетен сизлер, РАБ 'бин сьозюне кулак верин. Шьойле дийорсунуз: „Ьолюмле антлашма яптък, ьолюлер дияръйла уйуштук; ьойле ки, бюйюк бела юлкеден гечеркен бизе зарар вермейеджек. Чюнкю яланларъ кендимизе съънак яптък, хиленин ардъна гизлендик.“ Бу йюзден Егемен РАБ дийор ки, „Иште Сийон'а салам темел оларак бир таш, дененмиш бир таш, деерли бир кьоше ташъ йерлештирийорум. Она гювенен йенилмейеджек. Адалети ьолчю ипи, дорулуу чекюл япаджаъм. Яланлара даянан съънаъ долу сюпюрюп гьотюреджек, гизлендииниз йерлери сел басаджак. Ьолюмле яптъънъз антлашма йюрюрлюктен калдъръладжак, ьолюлер дияръйла уйушманъз гечерли сайълмаяджак. Бюйюк бела юлкеден гечеркен сизи чинейеджек. Бу бела хер гелдиинде сизи сюпюрюп гьотюреджек. Хер гюн, гедже гюндюз геледжек. Бу билдирийи анлаян дехшете капъладжак. Ятак узанамаяджаънъз кадар къса, ьортю сарънамаяджаънъз кадар дар оладжак. Чюнкю РАБ, Перасим Даъ'нда олдуу гиби калкаджак, Гивон Вадиси'нде олдуу гиби ьофкеленеджек. Не кадар гарип олса да ишини тамамлаяджак, не кадар тухаф олса да япаджаънъ япаджак. Алай етмейин артък, йокса зинджирлериниз даха да калънлашър. Чюнкю бютюн юлкенин кесин бир йъкъма ураяджаънъ Раб'ден, Хер Шейе Егемен РАБ 'ден дуйдум. Кулак верин, сесими ишитин, диккат един, не сьойледиими динлейин. Чифтчи екин екмек ичин дурмадан топраъ сюрер ми, бойуна ешелейип търмъклар мъ? Топраъ дюзледиктен сонра чьорекотуну, кимйону серпмез ми? Будайъ съра съра, арпайъ айърдъъ йере, къзъл будайъ да онун янъна екмез ми? Танръсъ она уйгун оланъ гьостерир, ону еитир. Чюнкю чьорекоту харманда кескин алетле дьовюлмез, кимйонун юзеринден текерлекле гечилмез. Чьорекоту денекле, кимйон чубукла дьовюлюр. Будай екмек япмак ичин ьоютюлюр, ама бойуна дьовюлмез. Харманън юзеринден текерлек ве атлар гечсе де будайъ езмез. Бу иштеки билгелик де Хер Шейе Егемен РАБ 'ден гелир. О'нун тасаръларъ харикадър, билгеликте юстюндюр. Ариел, Ариел, Давут'ун ордугах курдуу кент, вай халине! Сен йъла йъл кат, байрамларън сюредурсун. Ама сени съкънтъя сокаджаъм. Ферят, фиган едеджексин, Беним ичин сунак оджаъ гиби оладжаксън. Сана каршъ чепечевре ордугах кураджак, Чеврени рампаларла, кулелерле кушатаджаъм. Алчалтъладжаксън, йерин алтъндан конушаджак, Тоз топрак ичинден боук боук сесленеджексин. Сесин ьолю сеси гиби йерден, Сьозлерин фъсълтъ гиби топраън ичинден чъкаджак. Ама сайъсъз дюшманларън индже тоз, Аджъмасъз ордуларъ саврулмуш саман уфаъ гиби оладжак. Бир анда, ансъзън, Хер Шейе Егемен РАБ гьок гюрлемесийле, Депремле, бюйюк гюмбюртю, касърга ве фъртънайла, Хер шейи йийип битирен атеш алевийле сени джезаландъраджак. Сонра Ариел'е каршъ савашан чок сайъда улус, Она ве калесине салдъранларън хепси, Ону съкънтъя соканлар бир рюя гиби, Гедже гьорюлен гьорюм гиби йок олуп гидеджеклер. Рюяда йемек йедиини гьорен ач киши, Уяндъънда хяля ачтър; Рюяда су ичтиини гьорен сусуз киши, Уяндъънда сусузлуктан хяля байгъндър. Иште Сийон Даъ'на каршъ савашан Калабалък улуслар да бьойле оладжак. Шашърън, шашкъна дьонюн, Кендинизи кьор един, гьормез олун. Шарап ичмеден сархош олун, Ички ичмеден сенделейин. Чюнкю РАБ сизе уйушуклук руху верди; Гьозлеринизи мюхюрледи, ей пейгамберлер, Башларънъзъ ьорттю, ей билиджилер. Сизин ичин бютюн гьорюм Мюхюрленмиш бир китабън сьозлери гиби олду. Инсанлар бьойле бир китабъ Окума билен бирине верип, „Риджа етсек шуну окур мусун?“ дийе сордукларънда, „Окуямам, чюнкю мюхюрленмиш“ янътънъ алърлар. Китабъ окума билмейен бирине верип, „Риджа етсек шуну окур мусун?“ дийе сордукларънда исе, „Окума билмем“ янътънъ алърлар. Раб дийор ки, „Бу халк бана яклашъп Аъзларъйла, дудакларъйла бени саяр, Ама йюреклери бенден узак. Бенден коркмаларъ да Инсанлардан ьорендиклери буйрукларън сонуджудур. Онун ичин бен де бу халкън арасънда йине бир харика, Евет, шашъладжак бир шей япаджаъм. Билгелерин билгелии йок оладжак, Акъллънън аклъ дураджак.“ Тасаръларънъ РАБ 'ден гизлемейе урашанларън вай халине! Каранлъкта иш гьорен бу адамлар, „Бизи ким гьореджек, ким танъяджак?“ дийе дюшюнюрлер. Не кадар терс дюшюнджелер! Чьомлекчи балчъкла бир тутулур му? Япъ, кендини япан ичин, „Бени о япмадъ“ дийебилир ми? Чьомлек кендине бичим верен ичин, „О бир шейден анламаз“ дийебилир ми? Любнан пек якънда мейве бахчесине, Мейве бахчеси ормана дьонмейеджек ми? О гюн саърлар китабън сьозлерини ишитеджек, Кьорлер койу каранлъкта гьореджек. Дюшкюнлерин РАБ 'де булдукларъ севинч артаджак, Йоксуллар Исраил'ин Кутсалъ сайесинде джошаджак. Чюнкю аджъмасъзлар йок оладжак, алайджълар силинеджек, Кьотюлюе фърсат коллаянларън хепси кесилип атъладжак. Онлар ки, инсанъ тек сьозле давасънда сучлу чъкарър, Кент капъсънда хаксъзъ азарлаяна тузак курар, Йок йере хаклънън хаккънъ чинерлер. Бундан долайъ, Ибрахим'и куртармъш олан РАБ Якуп сойуна дийор ки, „Якуп сойу артък утанмаяджак, Йюзлери коркудан сарармаяджак. Елимин япътъ олан чоджукларънъ Араларънда гьордюклеринде Адъмъ кутсал саяджаклар; Евет, Якуп'ун Кутсалъ'нъ кутсал саяджак, Исраил'ин Танръсъ'ндан коркаджаклар. Йолдан сапмъш оланлар каврайъша, Якънъп дуранлар билгийе кавушаджак.“ РАБ, „Вай халине бу дикбашлъ сойун!“ дийор, „Беним деил, кенди тасаръларънъ йерине гетирип Рухума айкъръ анлашмалар япарак Гюнах юстюне гюнах ишлийорлар. Бана данъшмадан фиравунун корумасъ алтъна гирмек, Мъсър'ън гьолгесине съънмак ичин орая гидийорлар. Не вар ки, фиравунун корумасъ онлар ичин утанч, Мъсър'ън гьолгесине съънмаларъ онлар ичин резиллик оладжак. Ьондерлери Соан'да олдуу, Елчилери Ханес'е улаштъъ халде, Кендилерине яраръ олмаян бир халк йюзюнден хепси утанаджак. О халкън онлара не ярдъмъ не де яраръ оладжак, Анджак онларъ утандъръп резил едеджек.“ Негев'деки хайванлара илишкин билдири: „Елчилер еркек ве диши асланларън, Енгереклерин, учан йъланларън яшадъъ Четин ве съкънтълъ бир бьолгеден гечерлер. Серветлерини ешеклерин съртъна, Хазинелерини девелерин хьоргюджюне йюклейип Кендилерине хич яраръ олмаян халка ташърлар. Мъсър'ън ярдъмъ бош ве ярарсъздър, Бу йюзден Мъсър'а ‚Хайлаз Рахав ‘ адънъ вердим. „Шимди гит, сьойледиими онларън ьонюнде Бир левхая язъп китаба гечир ки, Геледжекте калъджъ бир танък олсун. Чюнкю о аси бир халк, яланджъ бир сой, РАБ 'бин ясасънъ дуймак истемейен бир сойдур. Билиджилере, ‚Артък гьорюм гьормейин‘, Гьоренлере, ‚Бизим ичин дору шейлер гьормейин, Бизе гюзел шейлер сьойлейин, асълсъз шейлер ачъклайън‘ дийорлар, ‚Йолдан чекилин, йолу ачън, Бизи Исраил'ин Кутсалъ'йла йюзлештирмектен вазгечин.‘“ Бу неденле Исраил'ин Кутсалъ дийор ки, „Мадем бу билдирийи реддеттиниз, Баскъя ве хилейе гювенип даяндънъз; Бу сучунуз йюксек бир сурда Сърт верен чатлаа бензийор. Бьойле бир сур бирденбире йъкълъверир. О, топрак чьомлек гиби парчаланаджак. Парчаланмасъ ьойле шиддетли оладжак ки, Оджактан атеш алмая я да сарнъчтан су чъкармая Йетеджек бюйюклюкте бир парча калмаяджак.“ Егемен РАБ, Исраил'ин Кутсалъ шьойле дийор: „Бана дьонюн, хузур булун, куртулурсунуз. Кайгъланмайън, бана гювенин, гючлю олурсунуз. Ама буну япмак истемийорсунуз. ‚Хайър, атлара бинип качаръз‘ дийорсунуз, Бу йюзден качмак зорунда каладжаксънъз. ‚Хъзлъ атлара бинериз‘ дийорсунуз, Бу йюзден сизи ковалаянлар да хъзлъ оладжак. Бир кишинин техдидийле бин киши качаджак, Беш кишинин техдидийле хепиниз качаджаксънъз; Да башънда бир гьондер, Тепеде бир санджак гиби калана дек качаджаксънъз. „Йине де РАБ сизе лютфетмейи ьозлемле беклийор, Сизе мерхамет гьостермек ичин харекете гечийор. Чюнкю РАБ адил Танръ'дър. Не мутлу О'ну ьозлемле беклейенлере!“ „Ей Йерушалим'де отуран Сийон халкъ, Артък аламаяджаксън! Ферят еттиинде Раб сана насъл да лютфедеджек! Ферядънъ дуяр дуймаз сени янътлаяджак. Раб екмеи съкънтъйла, Суйу джефайла версе де, Ьоретмениниз артък гизленмейеджек, Гьозюнюзле гьореджексиниз ону. Саа я да сола сападжаънъз заман, Арканъздан, ‚Йол будур, бу йолдан гидин‘ Дийен сесини дуяджаксънъз. Гюмюш каплъ ойма путларънъзъ, Алтън каплама дьокме путларънъзъ ‚Кирли‘ илан едеджек, Кирли бир ядет бези гиби атъп ‚Дефол‘ дийеджексиниз. Раб топраа ектииниз тохум ичин ямур вереджек, Топраън юрюню олан йийеджек бол ве зенгин оладжак. О гюн съърларънъз гениш отлакларда отланаджак. Топраъ ишлейен ьокюзлерле ешеклер Кюрекле, ябайла саврулмуш, Тузланмъш йем йийеджеклер. Кулелерин йъкълдъъ о бюйюк къйъм гюню Хер йюксек дада, хер йюдже тепеде Акарсулар оладжак. РАБ халкънън къръкларънъ сардъъ, Вурушуйла ачтъъ яраларъ ийилештирдии гюн, Ай гюнеш гиби парлаяджак, Гюнеш йеди кат, йеди гюнюн топлам парлаклъъ кадар парлак оладжак.“ Бакън, РАБ 'бин кендиси узактан гелийор, Къзгън ьофкейле кара булут ичинде. Дудакларъ газап долу, Дили хер шейи йийип битирен атеш санки. Солуу адам бойнуна дек йюкселмиш ташкън ърмак гиби. Улусларъ електен гечиреджек, деерсизлери айъраджак, Халкларън азъна йолдан саптъран бир гем такаджак. Ама сизлер байрам геджесини кутлар гиби Езгилер сьойлейеджексиниз. РАБ 'бин даъна, Исраил'ин Каясъ'на Кавал ешлиинде чъктъънъз гиби Ичтен севинеджексиниз. РАБ хейбетли сесини ишиттиреджек; Къзгън ьофкейле, хер шейи йийип битирен атеш алевийле, Саанак ямурла, фъртъна ве долуйла Билеинин гюджюню гьостереджек. Асур РАБ 'бин сесийле дехшете дюшеджек, О'нун денеийле вуруладжак. РАБ 'бин тербийе денеийле онлара индирдии хер дарбейе Теф ве лир ешлик едеджек. РАБ силахларънъ савура савура онларла савашаджак. Тофет чоктан хазърландъ, Евет, крал ичин хазърландъ. Гениш ве йюксектир одун йъънъ, Атеши, одуну болдур. РАБ къзгън кюкюрт селини андъран Солууйла тутуштураджак ону. Вай халине ярдъм булмак ичин Мъсър'а иненлерин! Атлара, чок сайъдаки саваш арабаларъна, Калабалък атлълара гювенийорлар, Ама Исраил'ин Кутсалъ'на гювенмийор, РАБ 'бе йьонелмийорлар. Ойса билге олан РАБ 'дир. Фелакет гетиребилир ве сьозюню гери алмаз. Кьотюлюк япан соя, Суч ишлейенлерин ярдъмъна каршъ чъкар. Мъсърлълар Танръ деил, инсандър, Атларъ да рух деил, ет ве кемиктир. РАБ 'бин ели калкънджа ярдъм еден тьокезлер, Ярдъм гьорен дюшер, хеп бирликте йок олурлар. Чюнкю РАБ бана деди ки, „Авънън башънда хомурданан аслан Бир арая чарълан чобанлар топлулуунун Баъръп чаърмасъндан йълмадъъ, гюрюлтюсюне алдърмадъъ гиби, Хер Шейе Егемен РАБ де Сийон Даъ'нън дорууна инип савашаджак. Хер Шейе Егемен РАБ Канат ачмъш кушлар гиби коруяджак Йерушалим'и. Коруйуп ьозгюр къладжак, есиргейип куртараджак ону.“ Ей Исраилоулларъ, Бунджа вефасъзлък еттииниз РАБ 'бе дьонюн. Чюнкю хепиниз гюнахкяр еллеринизле яптъънъз Алтън ве гюмюш путларъ о гюн реддедип атаджаксънъз. Асур кълъджа йеник дюшеджек, Ама инсан кълъджъна деил. Халкъ кълъчтан гечириледжек, Ама бу инсан кълъджъ олмаяджак. Кимилери качъп куртуладжак, Генчлери де ангаряя кошуладжак. Асур Кралъ дехшет ичинде качаджак, Ьондерлери санджаъ гьорюндже дехшете капъладжак. Сийон'да атеши, Йерушалим'де оджаъ булунан РАБ сьойлюйор бунларъ. Иште крал дорулукла краллък япаджак, Ьондерлер адалетле йьонетеджек. Хер бири рюзгара каршъ бир съънак, Фъртъная каршъ бир барънак, чьолде акарсу, Чорак йерде гьолге салан Бюйюк бир кая гиби оладжак. Артък гьоренлерин гьозлери капанмаяджак, Динлейенлер кулак кесиледжек. Дюшюнджесизин аклъ билгийе ереджек, Кекеме ачък сечик, акъджъ конушаджак. Артък будалая сойлу, Алчаа сайгън денмейеджек. Чюнкю будала сачмалъйор, Аклъ фикри хеп кьотюлюкте. Иши гюджю фесат ишлемек, РАБ 'бе илишкин янлъш сьозлер сьойлемек, Ачларъ ач бъракмак, Сусамъшлардан суйу есиргемек. Алчаън йьонтемлери кьотюдюр; Йоксул давасънда хаклъ олса да Ону яланларла йок етмек ичин Кьотю дюзенлер тасарлар. Сойлу кишийсе сойлу шейлер тасарлар, Яптъъ сойлу ишлерле аякта калър. Ей тасасъзджа яшаян кадънлар, Калкън, сесими ишитин; Ей кайгъсъз къзлар, сьозюме кулак верин! Бир йъл кадар сонра сарсъладжаксънъз, Ей кайгъсъз кадънлар. Чюнкю бабозуму олмаяджак, Девширеджек мейве булунмаяджак. Титрейин, ей тасасъзджа яшаян кадънлар, Сарсълън, ей кайгъсъзлар. Гийсилеринизи чъкарън, сойунуп белинизе чул кушанън. Чюнкю сарай ъссъз, Калабалък кент бомбош каладжак. Офел Махаллеси'йле гьозджю кулеси Сонсуза дек бозкъра дьонеджек; Ябан ешеклеринин кейифле гезиндии, Сюрюлерин отладъъ бир йер оладжак. Та ки йукаръдан юзеримизе рух дьокюлене дек; О заман чьол мейве бахчесине, Мейве бахчеси ормана дьонеджек. О заман адалет чьоле дек яйъладжак, Дорулук мейве бахчесинде йурт буладжак. Дорулуун юрюню есенлик, Сонуджу, сюрекли хузур ве гювен оладжактър. Халкъм есенлик долу евлерде, Гювенли ве рахат йерлерде яшаяджак. Долу орманларъ харап етсе, Кент йерле бир олса да, Сулак йерде тохум екен, Съърънъ, ешеини ьозгюрдже чайъра салан сизлере не мутлу! Вай сана, йъкъп йок еден Ама кендиси йъкълмамъш олан! Вай сана, иханете урамамъш хаин! Йъкъма сон верир вермез сен де йъкъладжаксън, Иханетин сона ерер ермез сен де иханете ураяджаксън. Я РАБ, лютфет бизе, Чюнкю сана умут баладък, Гюн бе гюн гюджюмюз ол! Съкънтъя дюштююмюзде бизи куртар. Кюкрейишинден халклар качъшър, Сен аяа калкънджа улуслар дармадаън олур. Чекиргелер тарлайъ насъл ямаларса, Ганиметиниз де ьойле ямаланаджак, ей улуслар. Малънъзън юзерине чекирге сюрюсю гиби салдъраджаклар. Йюксеклерде отуран РАБ йюджедир, Сийон'у адалет ве дорулукла долдурур. Яшадъънъз сюренин гювенджеси О'дур. Бол бол куртулуш, билги ве билгелик салаяджак. Халкън хазинеси РАБ коркусудур. Иште, ен йиитлери сокакларда ферят едийор, Баръш елчилери аджъ аджъ алъйор. Анайоллар бомбош, Йолджулук еден кимсе калмадъ. Дюшман антлашмайъ бозду, кентлери хор гьордю, Инсанларъ хиче сайдъ. Юлке яс тутуйор, зайъфлъйор. Любнан утанджъндан солду, Шарон Овасъ чьоле дьондю, Башан ве Кармел'де аачлар япрак дьокюйор. РАБ дийор ки, „Шимди харекете гечеджеим, Не денли йюдже ве юстюн олдууму гьостереджеим. Самана гебе калъп анъз доураджаксънъз, Солуунуз сизи йийип битирен бир атеш оладжак. Халклар янъп кюл оладжак, Кесилип якълан дикенли чалъ гиби оладжак. „Ей узактакилер, не яптъъмъ ишитин, Ей якъндакилер, гюджюмю анлайън.“ Сийон'даки гюнахкярлар дехшет ичинде, Танръсъзларъ титреме алдъ. „Хер шейи йийип битирен атешин янънда Хангимиз отурабилир? Сонсуза дек сьонмейеджек алевин янънда Хангимиз яшаябилир?“ дийе соруйорлар. Ама дору йолда йюрюйюп дору дюрюст конушан, Зорбалъкла единилен казанджъ реддеден, Елини рюшветтен узак тутан, Кан дьокенлерин телкинлерине кулак вермейен, Кьотюлюк гьормейе даянамаян, Йюксеклерде отураджак; Учурумун башъндаки калелер онун корунаъ оладжак, Екмеи саланаджак, хич сусуз калмаяджак. Кралъ бютюн гюзеллиийле гьореджек, Учсуз буджаксъз юлкейи сейредеджексин. „Хараджъ тартъп кайдеден нереде, Кулелерден сорумлу олан нереде?“ дийерек Гечмиштеки дехшетли гюнлери дюшюнеджексин. Гарип, анлашълмаз бир ябанджъ дил конушан О кюстах халкъ артък гьормейеджексин. Байрамларъмъзън кенти олан Сийон'а бак! Йерушалим'и бир есенлик йурду, Казъкларъ асла йеринден сьокюлмейен, Герги иплери хич копмаян, Сарсълмаз бир чадър оларак гьореджек гьозлерин. Хейбетли РАБ орада бизден яна оладжак. Орасъ гениш ърмакларън, чайларън йери оладжак. Бунларън юзеринден не кюрекли текнелер, Не де бюйюк гемилер гечеджек. Чюнкю яргъджъмъз РАБ 'дир; Ясамъзъ коян РАБ 'дир, Кралъмъз РАБ 'дир, бизи О куртараджак. Сенин гемилеринин халатларъ гевшеди, Диреклеринин дибини пекиштирмедилер, Йелкенлери ачмадълар. О заман бюйюк ганимет пайлашъладжак, Топаллар биле ямая катъладжак. Сийон'да отуран хич кимсе „Хастайъм“ демейеджек, Орада яшаян халкън сучу баъшланаджак. Ей улуслар, ишитмек ичин яклашън! Ей халклар, кулак верин! Дюня ве юзериндеки херкес, Йерйюзю ве ондан тюрейенлерин хепси ишитсин! РАБ бютюн улуслара ьофкеленди, Онларън ордуларъна каршъ газаба гелди. Онларъ тюмюйле махволмая, Боазланмая теслим едеджек. Ьолюлери дъшаръ атъладжак, Пис кокаджак джесетлери; Далар канларъйла суланаджак. Бютюн гьок джисимлери кючюледжек, Гьоклер бир томар гиби дюрюледжек; Гьок джисимлери, асма япраъ, Инджир япраъ гиби дьокюледжек. „Кълъджъм гьоклерде канънджая кадар ичти. Шимди де Едом'ун, Тюмюйле йъкмая карар вердиим халкън Юзерине инеджек“ дийор РАБ. РАБ 'бин кълъджъ кана, Кузу ве теке канъна дойду; Яла, коч бьобреклеринин яъйла капландъ. Чюнкю РАБ 'бин Босра'да бир курбанъ, Едом'да бюйюк бир къйъмъ вар. Онларла бирликте ябан ьокюзлери, Кьорпе боаларла гючлю боалар да йере сериледжек. Топракларъ кана дояджак, яла суланаджак. Чюнкю РАБ 'бин бир ьоч гюню, Сийон'ун давасънъ гюдеджеи бир каршълък йълъ оладжак. Едом дерелери зифте, топраъ кюкюрде дьонеджек; юлкенин хер янъ янан зифт оладжак. Зифт гедже гюндюз сьонмейеджек, думанъ хеп тютеджек. Юлке кушаклар бойу ъссъз каладжак, сонсуза дек орадан кимсе гечмейеджек. Байкушларън мюлкю оладжак орасъ, бюйюк байкушларла каргалар яшаяджак орада. РАБ, Едом'ун юзерине каргаша ипини, бошлук чекюлюню гереджек. Крал илан едебиледжеклери сойлулар калмаяджак, бютюн ьондерлеринин сону геледжек. Сарайларънда дикенлер, калелеринде ъсърганларла бьоюртленлер битеджек. Орасъ чакалларън барънаъ, байкушларън йурду оладжак. Ябанъл хайванларла съртланлар орада булушаджак, текелер каршълъклъ бьоюреджек. Лилит орая йерлешип рахата кавушаджак. Байкушлар орада йува куруп йумуртлаяджак, кулучкая ятъп явруларънъ кенди гьолгелеринде топлаяджак. Чайлаклар ешлешип орада топланаджаклар. РАБ 'бин китабънъ окуйуп араштърън: Бунлардан хичбири ексик калмаяджак, ештен йоксун хичбир хайван олмаяджак. Чюнкю бу буйрук РАБ 'бин азъндан чъктъ, Руху да онларъ топлаяджак. РАБ онлар ичин кура чекти, юлкейи ьолчюп араларънда пай етти. Орайъ сонсуза дек сахипленип кушаклар бойу орада яшаяджаклар. Чьол ве курак топрак севинеджек, Бозкър джошуп чидем гиби чичекленеджек. Хер янъ чичекленип севинчле джошаджак, Севинджини хайкъраджак. Любнан'ън йюджелии, Кармел ве Шарон'ун гьоркеми она вериледжек. Инсанлар РАБ 'бин йюджелиини, Танръмъз'ън гьоркемини гьореджек. Гевшек еллери гючлендирин, Пекиштирин чьозюлен дизлери. Йюреи кайгълъ оланлара, „Гючлю олун, коркмайън“ дейин, „Иште Танрънъз гелийор! Ьоч алмая, каршълък вермейе гелийор. Сизи О куртараджак.“ О заман кьорлерин гьозлери, Саърларън кулакларъ ачъладжак; Топаллар гейик гиби съчраяджак, Севинчле хайкъраджак дилсизлерин дили. Чюнкю чьолде сулар фъшкъраджак, Ърмаклар акаджак бозкърда. Къзгън кум хавуза, Сусуз топрак пънара дьонюшеджек. Чакалларън яттъъ йерлерде Камъш, саз ве от битеджек. Орада бир йол, бир анайол оладжак, „Кутсал йол“ дийе анъладжак, Мурдар кишилер гечемейеджек орадан. О йол куртулмуш оланларън йолудур. О йолда йюрюйенлер, бьон кишилер де олса йолдан сапмаяджак. Аслан олмаяджак орада, Йъртъджъ хайван о йола чъкмаяджак; Орада булунмаяджаклар. Анджак куртулмуш оланлар йюрюйеджек о йолда. РАБ 'бин куртардъкларъ дьонеджек, Севинчле хайкърарак Сийон'а вараджаклар. Йюзлеринде сонсуз севинч оладжак. Онларън оладжак джошку ве севинч, Юзюнтю ве инилти качаджак. Хизкия'нън краллъънън он дьордюнджю йълънда Асур Кралъ Санхериб, Яхуда'нън сурлу кентлерине салдъръп хепсини еле гечирди. Комутанънъ бюйюк бир ордуйла Лакиш'тен Йерушалим'е, Крал Хизкия'я гьондерди. Комутан Чърпъджъ Тарласъ йолунда, Йукаръ Хавуз'ун су йолунун янънда дурду. Сарай сорумлусу Хилкия олу Еляким, Язман Шевна ве девлет тарихчиси Асаф олу Йоах ону каршъламая чъктъ. Комутан онлара шьойле деди: „Хизкия'я сьойлейин. ‚Бюйюк крал, Асур Кралъ дийор ки: Гювендиин шей не, нейе гювенийорсун? Саваш тасаръларън ве гюджюн бош лафтан башка бир шей деил дийорум. Киме гювенийорсун да бана каршъ аякланъйорсун? Иште сен шу кърък камъш денее, Мъсър'а гювенийорсун. Бу денек кендисине ясланан херкесин елине батар, делер. Фиравун да кендисине гювененлер ичин бьойледир. Йокса бана, Танръмъз РАБ 'бе гювенийоруз му дийеджексиниз? Хизкия'нън Яхуда ве Йерушалим халкъна, ялнъз бу сунаън ьонюнде тапънаджаксънъз дийерек тапънма йерлерини, сунакларънъ ортадан калдърдъъ Танръ деил ми бу?‘ „Хайди, ефендим Асур Кралъ'йла бахсе гириш. Биниджилери салаябилирсен сана ики бин ат веририм. Мъсър'ън саваш арабаларъйла атлъларъ салаяджаъна гювенсен биле, ефендимин ен кючюк рютбели комутанларъндан бирини йенемезсин! Дахасъ вар: РАБ 'бин буйруу олмадан мъ салдъръп юлкейи йъкмак ичин йола чъктъъмъ санъйорсун? РАБ, ‚Гит, о юлкейи йък‘ деди.“ Еляким, Шевна ве Йоах, „Лютфен биз кулларънла Арамидже конуш“ дийе каршълък вердилер, „Чюнкю биз бу дили анларъз. Яхудидже конушма. Сурларън юзериндеки халк бизи динлийор.“ Комутан, „Ефендим бу сьозлери ялнъз сизе ве ефендинизе сьойлейейим дийе ми гьондерди бени?“ деди, „Сурларън юзеринде отуран бу халка, сизин гиби дъшкъсънъ йемек, идрарънъ ичмек зорунда каладжак олан херкесе гьондерди.“ Сонра аяа калкъп Яхуди дилинде баърдъ: „Бюйюк кралън, Асур Кралъ'нън сьозлерини динлейин! Крал дийор ки, ‚Хизкия сизи алдатмасън, о сизи куртарамаз. РАБ бизи мутлака куртараджак, бу кент Асур Кралъ'нън елине гечмейеджек дийен Хизкия'я канмайън, РАБ 'бе гювенмейин. „‚Хизкия, РАБ бизи куртараджак дийерек сизи алдатмасън. Улусларън илахларъ юлкелерини Асур Кралъ'нън елинден куртарабилди ми? Хани нереде Хама'нън, Арпат'ън илахларъ? Сефарвайим'ин илахларъ нереде? Самирийе'йи елимден куртарабилдилер ми? Бютюн бу юлкелерин илахларъндан хангиси юлкесини елимден куртардъ ки, РАБ Йерушалим'и елимден куртарабилсин?‘“ Херкес сусту, комутана тек сьозле биле каршълък верен олмадъ. Чюнкю Крал Хизкия, „Каршълък вермейин“ дийе буйурмушту. Сонра сарай сорумлусу Хилкия олу Еляким, Язман Шевна ве девлет тарихчиси Асаф олу Йоах гийсилерини йърттълар ве гидип комутанън сьойледиклерини Хизкия'я билдирдилер. Крал Хизкия оланларъ дуйунджа гийсилерини йърттъ, чул кушанъп РАБ 'бин Тапънаъ'на гирди. Сарай сорумлусу Еляким'и, Язман Шевна'йъ ве илери гелен кяхинлери Амотс олу Пейгамбер Йешая'я гьондерди. Хепси чул кушанмъштъ. Йешая'я шьойле дедилер: „Хизкия дийор ки, ‚Бугюн съкънтъ, азар ве утанч гюню. Чюнкю чоджукларън доум вакти гелди, ама доураджак гюч йок. Яшаян Танръ'йъ ашаъламак ичин ефендиси Асур Кралъ'нън гьондердии комутанън сьойледиклерини белки Танрън РАБ дуяр да дуйдуу сьозлерден ьотюрю онларъ джезаландърър. Бу неденле са каланларъмъз ичин дуа ет.‘“ Онун ичине ьойле бир рух кояджаъм ки, бир хабер юзерине кенди юлкесине дьонеджек. Орада ону кълъчла ьолдюртеджеим.‘“ Комутан, Асур Кралъ'нън Лакиш'тен айрълъп Ливна'я каршъ саваштъънъ дуйду. Крала данъшмак ичин орая гитти. Куш Кралъ Тирхака'нън кендисийле савашмак юзере йола чъктъънъ хабер алан Асур Кралъ, Хизкия'я улаклар гьондеререк шьойле деди: „Яхуда Кралъ Хизкия'я дейин ки, ‚Гювендиин Танрън, Йерушалим Асур Кралъ'нън елине теслим едилмейеджек дийерек сени алдатмасън. Асур кралларънън бютюн юлкелере нелер яптъънъ, онларъ насъл йерле бир еттиини дуймушсундур. Сен куртуладжаънъ мъ санъйорсун? Аталаръмън йок еттии улусларъ –Гозанлълар'ъ, Харранлълар'ъ, Ресефлилер'и, Телассар'да яшаян Еденлилер'и– илахларъ куртарабилди ми? Хани нереде Хама ве Арпат кралларъ? Лаир, Сефарвайим, Хена, Ивва кралларъ нереде?‘“ Хизкия мектубу улакларън елинден алъп окудуктан сонра РАБ 'бин Тапънаъ'на чъктъ. РАБ 'бин ьонюнде мектубу йере яярак шьойле дуа етти: „Ей Керувлар арасънда тахт куран Исраил'ин Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ, бютюн дюня краллъкларънън тек Танръсъ сенсин. Йери, гьою сен яраттън. Я РАБ, кулак вер де ишит, гьозлерини ач да гьор, я РАБ; Санхериб'ин сьойледиклерини, яшаян Танръ'йъ насъл ашаъладъънъ дуй. Я РАБ, герчек шу ки, Асур кралларъ бютюн улусларъ ве юлкелерини виранейе чевирдилер. Илахларънъ якъп йок еттилер. Чюнкю онлар танръ деил, инсан елийле бичимлендирилмиш тахта ве ташлардъ. Я РАБ Танръмъз, шимди бизи Санхериб'ин елинден куртар ки, бютюн дюня краллъкларъ сенин тек РАБ олдууну анласън.“ Сен кими ашаъладън, киме кюфреттин? Киме сесини йюкселттин? Исраил'ин Кутсалъ'на тепеден бактън! Ушакларън араджълъъйла Раб'би ашаъладън. Бир сюрю саваш арабамла даларън тепесине, Любнан'ън дорукларъна чъктъм, дедин. Йюксек седир аачларънъ, сечме чамларънъ кестим, Любнан'ън ен узак тепелерине, Гюр орманларъна улаштъм. Куйулар каздъм, сулар ичтим, Мъсър'ън бютюн ърмакларънъ аяъмън табанъйла куруттум, дедин. „‚Бютюн бунларъ чоктан яптъъмъ, Чок ьонджеден тасарладъъмъ дуймадън мъ? Сурлу кентлери енказ йъънларъна чевирмени Шимди бен герчеклештирдим. О кентлерде яшаянларън колу канадъ кърълдъ. Йългънлък ве утанч ичиндейдилер; Кър отуна, кьорпе филизлере, Дамларда бюйюмеден каврулуп гиден ота дьондюлер. Сенин отурушуну, калкъшънъ, Не заман гидип гелдиини, Бана насъл ьофкелендиини билийорум. Бана дуйдуун ьофкеден, Кулаъма еришен кюстахлъъндан ьотюрю Халкамъ бурнуна, гемими азъна такаджак, Сени гелдиин йолдан гери чевиреджеим. „‚Сенин ичин белирти шу оладжак, ей Хизкия: Бу йъл кендилиинден йетишени йийеджексиниз, Икинджи йъл исе ардъндан битени. Ючюнджю йъл екип бичин, Балар дикип юрюнюню йийин. Яхудалълар'ън куртулуп са каланларъ Йине ашаъя дору кьок саладжак, Йукаръя дору мейве вереджек. Чюнкю са каланлар Йерушалим'ден, Куртуланлар Сийон Даъ'ндан чъкаджак. Хер Шейе Егемен РАБ 'бин гайретийле оладжак бу.‘ „Бундан долайъ РАБ Асур Кралъ'на илишкин шьойле дийор: ‚Бу кенте гирмейеджек, ок атмаяджак. Кенте калканла яклашмаяджак, Каршъсънда рампа курмаяджак. Гелдии йолдан дьонеджек ве кенте гирмейеджек‘ дийор РАБ, ‚Кендим ичин ве кулум Давут'ун хатъръ ичин Бу кенти савунуп куртараджаъм‘ дийор.“ РАБ 'бин мелеи гидип Асур ордугахънда йюз сексен беш бин кишийи ьолдюрдю. Ертеси сабах уянанлар салт джесетлерле каршълаштълар. Бунун юзерине Асур Кралъ Санхериб ордугахънъ бъракъп чекилди. Нинова'я дьондю ве орада калдъ. Бир гюн илахъ Нисрок'ун тапънаънда тапънъркен, оулларъндан Адраммелек'ле Шаресер, ону кълъчла ьолдюрюп Арарат юлкесине качтълар. Йерине олу Есархаддон крал олду. О гюнлерде Хизкия ьолюмджюл бир хасталъа якаландъ. Амотс олу Пейгамбер Йешая она гидип шьойле деди: „ РАБ дийор ки, ‚Ев ишлерини дюзене сок. Чюнкю ийилешмейеджек, ьоледжексин.‘“ Хизкия йюзюню дувара дьонюп РАБ 'бе ялвардъ: „Я РАБ, йюректен бир садакатле ьонюнде насъл яшадъъмъ, гьозюнде ийи оланъ яптъъмъ анъмса лютфен.“ Сонра аджъ аджъ аламая башладъ. Бунун юзерине РАБ Йешая'я сесленди: „Гит, Хизкия'я шуну сьойле: ‚Атан Давут'ун Танръсъ РАБ дийор ки: Дуанъ ишиттим, гьозяшларънъ гьордюм. Бак, ьомрюню он беш йъл даха узатаджаъм. Бу кенти савунаджак, сени де кенти де Асур Кралъ'нън елинден куртараджаъм. Сьозюмю герчеклештиреджеиме илишкин сана вереджеим белирти шу оладжак: РАБ, батмакта олан гюнешин Ахаз'ън инша еттии басамакларън юзерине дюшен гьолгесини он басамак късалтаджак.‘“ Бьойледже батмакта олан гюнешин гьолгеси он басамак късалдъ. Яхуда Кралъ Хизкия хасталанъп ийилештиктен сонра шунларъ яздъ: „Хаятъмън бахарънда ьолюлер диярънън капъларъндан гечип Ьомрюмюн гери калан йълларъндан йоксун му калмалъйъм?“ демиштим, „Яшаянлар диярънда РАБ 'би, евет, РАБ 'би бир даха гьормейеджеим, Бу дюняда яшаянлар гиби инсан йюзю гьормейеджеим бир даха. Евим бир чобан чадъръ гиби бозулду, алъндъ елимден. Докумаджъ гиби дюрдюм яшамъмъ, РАБ тезгахтан бени кести, Бир гюн ичинде сонуму гетириверди. Сабърла бекледим сабаха кадар, РАБ бир аслан гиби кърдъ бютюн кемиклерими, Бир гюн ичинде сонуму гетириверди. Кърлангъч гиби, турна гиби аджъ аджъ ьоттюм, Гюверджин гиби инледим, гьозлерим йорулду йукаръ бакмактан. Я Раб, езийет чекийорум, Ярдъм ет бана. „Не дийейим? Бана сесленен де буну япан да Раб'дир. Таттъъм бу аджълардан сонра даха диккатли яшаяджаъм. Я Раб, инсанлар бунларла яшарлар. Джанъм да бунларън сайесинде яшъйор. Ийилештирдин, яшаттън бени! Чектиим бунджа аджъ есенлик булмам ичинди. Бени севдиин ичин йъкъм чукуруна дюшмектен алъкойдун, Гюнахларъмъ аркана аттън. Чюнкю ьолюлер дияръ сана шюкредемез, Ьолюм ьовгюлер сунмаз сана. Ьолюм чукуруна иненлер сенин садакатине умут балаямаз. Дирилер, ялнъз дирилер Бугюн беним яптъъм гиби сана шюкредер; Бабалар сенин садакатини чоджукларъна анлатър. Бени куртараджак олан РАБ 'дир. Ьомрюмюз бойунджа О'нун тапънаънда Телли чалгъларъмъзъ чаладжаъз.“ Йешая, „Инджир пестили гетирин, Хизкия'нън чъбанъна койун, ийилешир“ демишти. Хизкия да, „ РАБ 'бин Тапънаъ'на чъкаджаъма илишкин белирти недир?“ дийе сормушту. О сърада Хизкия'нън хасталанъп ийилештиини дуян Баладан олу Бабил Кралъ Меродак-Баладан, она мектупларла бирликте бир армаан гьондерди. Бунлар Хизкия'йъ севиндирди. О да депосундаки бютюн деерли ешяларъ –алтънъ, гюмюшю, бахаратъ, деерли яъ, силах депосуну ве хазине одаларъндаки хер шейи– елчилере гьостерди. Сарайънда да краллъънда да онлара гьостермедии хичбир шей калмадъ. Пейгамбер Йешая Крал Хизкия'я гидип, „Бу адамлар сана не дедилер, нереден гелмишлер?“ дийе сорду. Хизкия, „Узак бир юлкеден, Бабил'ден гелмишлер“ дийе каршълък верди. Йешая, „Сарайънда не гьордюлер?“ дийе сорду. Хизкия, „Сарайъмдаки хер шейи гьордюлер, хазинелеримде онлара гьостермедиим хичбир шей калмадъ“ дийе янътладъ. Бунун юзерине Йешая шьойле деди: „Хер Шейе Егемен РАБ 'бин сьозюне кулак вер. РАБ дийор ки, ‚Гюн геледжек, сарайъндаки хер шей, аталарънън бугюне кадар бютюн бириктирдиклери Бабил'е ташънаджак. Хичбир шей калмаяджак. Сойундан гелен базъ чоджуклар алънъп гьотюрюледжек, Бабил Кралъ'нън сарайънда хадъм едиледжек.‘“ Хизкия, „ РАБ 'ден илеттиин бу сьоз ийи“ деди. Чюнкю, „Насъл олса яшадъъм сюредже баръш ве гювенлик оладжак“ дийе дюшюнюйорду. „Авутун халкъмъ“ дийор Танрънъз, „Авутун! Йерушалим халкъна докунаклъ сьозлер сьойлейин. Ангарянън биттиини, Сучларънън джезасънъ ьодедиклерини, Гюнахларънън джезасънъ РАБ 'бин елинден Ики катъйла алдъкларънъ илан един.“ Шьойле хайкъръйор бир сес: „Чьолде РАБ 'бин йолуну хазърлайън, Бозкърда Танръмъз ичин дюз бир йол ачън. Хер вади йюкселтиледжек, Хер да, хер тепе алчалтъладжак. Бьойлеликле енгебелер дюзлештириледжек, Сарп йерлер овая дьонюштюрюледжек. О заман РАБ 'бин йюджелии гьорюнеджек, Бютюн инсанлар хеп бирликте ону гьореджек. Буну сьойлейен РАБ 'дир.“ Сес, „Дуйур“ дийор. „Нейи дуйурайъм?“ дийе соруйорум. „Инсан сойу ота бензер, Бютюн вефасъ кър чичеи гибидир. РАБ 'бин солуу есиндже юзерлерине, От курур, чичек солар. Герчектен де халк оттан фарксъздър. От курур, чичек солар, Ама Танръмъз'ън сьозю сонсуза дек дурур.“ Ей Сийон'а мюжде гетирен, Йюксек даа чък! Ей Йерушалим'е мюжде гетирен, Йюкселт сесини, баър, Сесини йюкселт, коркма. Яхуда кентлерине, „Иште, Танрънъз!“ де. Иште Егемен РАБ гюджюйле гелийор, Кудретийле егеменлик сюреджек. Юджрети кендисийле бирликте, Ьодюлю ьонюндедир. Сюрюсюню чобан гиби гюдеджек, Колларъна аладжак кузуларъ, Барънда ташъяджак; Усул усул йол гьостереджек емзиклилере. Ким денизлери авуджуйла, Гьоклери каръшъйла ьолчебилди? Йерин топраънъ ьолчее съдъран, Даларъ кантарла, Тепелери теразийле тартабилен вар мъ? РАБ 'бин дюшюнджесине ким акъл ердиребилди? О'на ьоют верип ьоретебилен вар мъ? Акъл алмак, адалет йолуну ьоренмек ичин РАБ киме данъштъ ки? О'на билги верен, анлайъш йолуну билдирен вар мъ? РАБ ичин улуслар ковада бир дамла су, Теразидеки тоз зерреджии гибидир. Адаларъ индже тоз гиби тартар. Адакларъ якмая йетмез Любнан орманъ, Якмалък суну ичин аз гелир хайванларъ. РАБ 'бин ьонюнде бютюн улуслар бир хич гибидир, Хичтен биле ашаъ, деерсиз сайълър. Ьойлейсе Танръ'йъ киме бензетеджексиниз? Нейле каршълаштъраджаксънъз О'ну? Путу дьокюм ишчиси япар, Куйумджу алтънла каплар, Гюмюш зинджирлер дьокер. Бьойле бир сунуя гюджю йетмейен йоксул киши Чюрюмез бир аач парчасъ сечер. Йеринден къмълдамаз бир пут япсън дийе Уста бир ишчи арар. Билмийор мусунуз, дуймадънъз мъ? Башлангъчтан бери сизе билдирилмеди ми? Дюнянън темеллери атълалъ бери анламадънъз мъ? Гьоккуббенин юстюнде отуран РАБ 'дир, Йерйюзюнде яшаянларса чекирге гибидир. Гьоклери перде гиби герен, Отурмак ичин чадър гиби куран О'дур. О'дур ьондерлери бир хич еден, Дюнянън егеменлерини съфъра индиргейен. О ьондерлер ки, йени дикилмиш, йени екилмиш аач гиби, Гьовделери йере йени кьок салмъшкен РАБ 'бин солуу онларъ курутуверир, Касърга саман гиби савурур. „Бени киме бензетеджексиниз ки, Ешитим олсун?“ дийор Кутсал Олан. Башънъзъ калдъръп гьоклере бакън. Ким яраттъ бютюн бунларъ? Йълдъзларъ сърайла гьорюнюр кълъйор, Хер бирини адъйла чаъръйор. Бюйюк кудрети, юстюн гюджю сайесинде хепси йерли йеринде дуруйор. Ей Якуп сойу, ей Исраил! Неден, „ РАБ башъма геленлери гьормюйор, Танръ хаккъмъ гьозетмийор?“ дийе якънъйорсун? Билмийор мусун, дуймадън мъ? Ебеди Танръ, РАБ, бютюн дюняйъ яратан, Не йорулур не де зайъфлар, О'нун билгиси кавранамаз. Йоруланъ гючлендирир, Такати олмаянън кудретини артърър. Генчлер биле йорулуп зайъф дюшер, Йиитлер тьокезлейип дюшерлер. РАБ 'бе умут балаянларса тазе гюдже кавушур, Канат ачъп йюкселирлер карталлар гиби. Кошар ама зайъф дюшмез, Йюрюр ама йорулмазлар. РАБ дийор ки, „Сусун каршъмда, ей къйъ халкларъ! Халклар гючлерини тазелесин, Ьоне чъкъп конушсунлар. Яргъ ичин бир арая гелелим. „Доудан адалети харекете гечирен, Хизмете кошан ким? Улусларъ ьонюне катъйор, краллара баш едирийор. Кълъджъйла тоз едийор онларъ, Яйъйла саврулан самана чевирийор. Ковалъйор онларъ, Аяк басмадъъ бир йолдан есенликле гечийор. Бунларъ япъп герчеклештирен, Кушакларъ башлангъчтан бери чаъран ким? Бен РАБ, илким; сонунджуларла да йине Бен оладжаъм.“ Къйъ халкларъ буну гьорюп коркту. Дюнянън дьорт буджаъ титрийор. Яклашъйор, гелийорлар. Херкес комшусуна ярдъм едийор, Кардешине, „Гючлю ол“ дийор. Занаатчъ куйумджуйу йюреклендирийор, Мадени чекичле дюзлейен, „Лехим ийи олду“ дийерек ьорсе вуранъ йюреклендирийор. Къмълдамасън дийе путу йерине чивилийор. „Ама сен, ей кулум Исраил, Сечтиим Якуп сойу, Достум Ибрахим'ин торунларъ! Сизлери дюнянън дьорт буджаъндан топладъм, Ен узак йерлерден чаърдъм. Дедим ки, ‚Сен кулумсун, сени сечтим, Сени реддетмедим.‘ Коркма, чюнкю бен сенинлейим, Йълма, чюнкю Танрън беним. Сени гючлендиреджеим, евет, сана ярдъм едеджеим; Зафер казанан са елимле сана дестек оладжаъм. „Сана ьофкелененлерин хепси утанаджак, резил оладжак. Сана каршъ чъканлар хиче сайълъп йок оладжак. Сенинле чекишенлери арасан да буламаяджаксън. Сенинле савашанлар хичтен бетер оладжак. Чюнкю са елинден тутан, ‚Коркма, сана ярдъм едеджеим‘ дийен Танрън РАБ беним. „Ей Якуп сойу, топрак курду, Ей Исраил халкъ, коркма! Сана ярдъм едеджеим“ дийор РАБ, Сени куртаран Исраил'ин Кутсалъ. „Иште, сени дишли, кескин, йепйени бир харман дювени яптъм. Харман едип уфалаяджаксън даларъ, Тепелери самана чевиреджексин. Онларъ савурдуунда рюзгар алъп гьотюреджек, Дармадаън едеджек хепсини касърга. Сенсе РАБ 'де севинч буладжак, Исраил'ин Кутсалъ'йла ьовюнеджексин. „Дюшкюнлерле йоксуллар су аръйор, ама йок. Диллери курумуш сусузлуктан. Бен РАБ, онларъ янътлаяджаъм, Бен, Исраил'ин Танръсъ, онларъ бъракмаяджаъм. Чъплак тепелер юзеринде ърмаклар, Вадилерде су кайнакларъ япаджаъм. Чьолю хавуза, Курак топраъ пънара чевиреджеим. Чьолю седир, акася, Мерсин ве иде аачларъна кавуштураджаъм. Бозкъра чам, кьокнар Ве селвийи бир арада дикеджеим. Ьойле ки, инсанлар гьорюп билсинлер, Хеп бирликте дюшюнюп анласънлар ки, Бютюн бунларъ РАБ 'бин ели япмъш, Исраил'ин Кутсалъ яратмъштър.“ „Даванъзъ сунун“ дийор РАБ, „Канътларънъзъ ортая койун“ дийор Якуп'ун Кралъ, „Путларънъзъ гетирин де оладжакларъ билдирсинлер бизе. Олуп битенлери билдирсинлер ки дюшюнелим, Сонучларънъ билелим. Я да геледжекте оладжакларъ дуйурсунлар бизе. Ей путлар, бундан сонра оладжакларъ бизе билдирин де, Илах олдуунузу билелим! Хайди бир ийилик я да кьотюлюк един де, Хепимиз коркуп дехшете дюшелим. Сиз де яптъкларънъз да хичтен бетерсиниз, Сизи йелейен иренчтир. „Кузейден бирини харекете гечирдим, гелийор, Гюн доусундан бени адъмла чаъран бири. Чьомлекчинин балчъъ чинедии гиби, Ьондерлери чамур гиби чинейеджек аяъйла. Хангиниз буну башлангъчтан билдирди ки, билелим, Ким ьонджеден билдирди ки, ‚Хаклъсън‘ дийелим? Конуштуунузу билдирен де Дуйуран да Дуян да олмадъ хич. Сийон'а илк, ‚Иште, гелдилер‘ дийен беним. Йерушалим'е мюждеджи гьондердим. Бакъйорум, араларънда ьоют веребиледжек кимсе йок ки, Онлара данъшайъм, онлар да янътласънлар. Хепси бомбош, яптъкларъ да бир хич. Халкън путларъ ялнъзджа йелдир, съфърдър.“ „Иште кендисине дестек олдуум, Гьонлюмюн хошнут олдуу сечтиим кулум! Рухум'у онун юзерине койдум. Адалети улуслара улаштъраджак. Баъръп чаърмаяджак, Сокакта сесини йюкселтмейеджек. Езилмиш камъшъ кърмаяджак, Тютен фитили сьондюрмейеджек. Адалети садакатле улаштъраджак. Йерйюзюнде адалети салаяна дек Умудуну, джесаретини йитирмейеджек. Къйъ халкларъ онун ясасъна умут балаяджак.“ Гьоклери яратъп герен, Йерйюзюню ве юрюнюню серен, Дюнядаки инсанлара солук, Орада яшаянлара рух верен РАБ Танръ дийор ки, „Бен, РАБ, сени дорулукла чаърдъм, Елинден тутаджак, Сени коруяджаъм. Сени халка антлашма, Улуслара ъшък япаджаъм. Ьойле ки, кьор гьозлери ачасън, Зиндандаки тутсакларъ, Джезаеви каранлъънда яшаянларъ ьозгюр къласън. „Бен РАБ 'бим, адъм будур. Онуруму бир башкасъна, Ьовгюлерими путлара бъракмам. Бакън, ьонджеден билдирдиклерим герчеклешти. Шимди де йенилерини билдирийорум; Бунлар ортая чъкмадан ьондже сизе дуйуруйорум.“ Ей денизлере ачъланлар ве денизлердеки хер шей, Къйълар ве къйъ халкларъ, РАБ 'бе йени бир илахи сьойлейин, Дюнянън дьорт буджаъндан О'ну езгилерле ьовюн. Бозкър ве бозкърдаки кентлер, Кедар кьойлеринде яшаян халк Сесини йюкселтсин. Села'да отуранлар севинчле хайкърсън, Баърсън даларън дорукларъндан. Хепси РАБ 'би онурландърсън, Къйъ халкларъ О'ну ьовсюн. Йиит гиби чъкагеледжек РАБ, Савашчъ гиби гайрете геледжек. Баъръп саваш чълъъ атаджак, Дюшманларъна юстюнлююню гьостереджек. „Узун замандър сес чъкармадъм, Сустум, кендими туттум. Ама шимди ферят едеджеим доуран кадън гиби, Нефесим тутуладжак, кесик кесик солуяджаъм. Харап едеджеим даларъ, тепелери, Бютюн йешилликлерини курутаджаъм. Ърмакларъ адалара чевирип хавузларъ курутаджаъм. Кьорлере билмедиклери йолда рехберлик едеджеим, Онлара кълавуз оладжаъм билмедиклери йолларда, Каранлъъ ьонлеринде ъшъа, Енгебелери дюзлюе чевиреджеим. Йерине гетиреджеим сьозлер бунлардър. Онлардан гери дьонмем. Ойма путлара гювененлер, Дьокме путлара, ‚Илахларъмъз сизсиниз‘ дийенлерсе Гери дьондюрюлюп бюсбютюн утандъръладжаклар.“ „Ей саърлар, ишитин, Ей кьорлер, бакън да гьорюн! Кулум кадар кьор олан вар мъ? Гьондердиим улак кадар саър олан вар мъ? Бенимле баръшък олан кадар, РАБ 'бин кулу кадар кьор олан ким вар? Пек чок шей гьордюнюз, ама алдърмъйорсунуз, Кулакларънъз ачък, ама ишитмийорсунуз.“ Кенди дорулуу уруна Кутсал Яса'йъ Бюйюк ве йюдже кълмак РАБ 'би хошнут етти. Ама бу ямаланмъш, сойулмуш бир халктър. Хепси деликлере, джезаевлерине капатълмъшлардър. Ямаланмак ичин варлар, куртаран йок. Сойулмак ичинлер, „Гери верин“ дийен йок. Хангиниз кулак вереджек? Геледжекте ким джан кулаъйла динлейеджек? Якуп сойунун сойулмасъна, Исраил'ин ямаланмасъна ким олур верди? Кендисине каршъ гюнах ишледиимиз РАБ деил ми? Чюнкю О'нун йолунда йюрюмек истемедилер, Ясасъна кулак асмадълар. Бу йюзден къзгън ьофкесини, Савашън шиддетини юзерлерине ядърдъ. Ама атеш чембери ичинде олдукларънъ фаркетмедилер, Алдърмадълар кендилерини якъп битирен атеше. Ей Якуп сойу, сени яратан, Ей Исраил, сана бичим верен РАБ шимди шьойле дийор: „Коркма, чюнкю сени куртардъм, Сени адънла чаърдъм, сен бенимсин. Суларън ичинден гечеркен сенинле оладжаъм, Ърмакларън ичинден гечеркен су бойуну ашмаяджак. Атешин ичинде йюрюркен янмаяджаксън, Алевлер сени якмаяджак. Чюнкю сенин Танрън, Исраил'ин Кутсалъ, Сени куртаран РАБ беним. Фидйен оларак Мъсър'ъ, Сана каршълък Куш ве Сева диярларънъ вердим. Гьозюмде деерли ве сайгън олдуун, Сени севдиим ичин, сенин йерине инсанлар, Джанън каршълъънда халклар вереджеим. Коркма, чюнкю сенинлейим, Сойундан оланларъ доудан гетиреджеим, Сизлери де батъдан топлаяджаъм. „Кузейе, ‚Вер‘, гюнейе, ‚Алъкойма; Оулларъмъ узактан, Къзларъмъ дюнянън дьорт буджаъндан гетир‘ дийеджеим. ‚Йюджелиим ичин яратъп бичим вердиим, Адъмла чарълан херкеси, Евет, олуштурдуум херкеси гетирин‘ дийеджеим.“ Гьозлери олдуу халде кьор, Кулакларъ олдуу халде саър олан халкъ ьоне гетир. Бютюн улуслар бир арая гелсин, халклар топлансън. Ичлеринден хангиси бунларъ билдиребилир, Олуп битенлери бизе дуйурабилир? Танъкларънъ чаъръп хаклъ олдукларънъ канътласънлар, Ьотекилер де дуйуп, „Дорудур“ десинлер. „Танъкларъм сизлерсиниз“ дийор РАБ, „Сечтиим куллар сизсиниз. Ьойле ки бени танъйъп бана гювенесиниз, Беним О олдууму анлаясънъз. Бенден ьондже бир танръ олмадъ, Бенден сонра да олмаяджак. „Бен, ялнъз бен РАБ 'бим, Бенден башка куртаръджъ йоктур. Бен билдирдим, бен куртардъм, бен дуйурдум, Аранъздаки ябанджъ илахлар деил. Танъкларъм сизсиниз“ дийор РАБ, „Танръ беним, Гюн гюн олалъ бен О'йум. Елимден кимсе куртарамаз. Бен япаръм, ким енгел олабилир?“ Куртаръджънъз РАБ, Исраил'ин Кутсалъ дийор ки, „Урунуза Бабил юзерине бир орду гьондереджеим. Ьовюндюклери гемилерле качан бютюн Килданилер 'е Бойун едиреджеим. Кутсалънъз, Исраил'ин Яратъджъсъ, Кралънъз РАБ беним.“ „Олуп битенлерин юзеринде дурмайън, Дюшюнмейин ески олайларъ. Бакън, йени бир шей япъйорум! Олмая башладъ биле, фаркетмийор мусунуз? Чьолде йол, курак топракларда ърмаклар япаджаъм. Кър хайванларъ, чакалларла байкушлар бени йюджелтеджек. Чюнкю сечтиим халкън ичмеси ичин чьолде су, Курак йерлерде ърмаклар саладъм. Кендим ичин бичим вердиим бу халк Бана аит олан ьовгюлери илан едеджек.“ „Не вар ки, ей Якуп сойу, Якардъън бен деилдим, Бенден усандън, ей Исраил. Якмалък суну ичин бана давар гетирмединиз, Курбанларънъзла бени онурландърмадънъз. Сизи сунуларла ураштърмадъм, Гюннюк истейерек сизи усандърмадъм. Беним ичин гюзел кокулу камъш сатън алмадънъз, Дойурмадънъз бени курбанларънъзън яъйла. Терсине, бени гюнахларънъзла ураштърдънъз, Сучларънъзла усандърдънъз. Кенди уруна сучларънъзъ силен беним, евет беним, Гюнахларънъзъ анмаз олдум. „Гечмиши бана анъмсатън, хесаплашалъм, Хаклъ чъкмак ичин даванъзъ анлатън. Илк атанъз гюнах ишледи, Сьозджюлериниз бана башкалдърдъ. Бу йюзден тапънак гьоревлилерини баяълаштърдъм; Якуп сойуну бютюнюйле йъкъма, Исраил'и резиллие махкум еттим.“ „Шимди, ей кулум Якуп сойу, Сечтиим Исраил халкъ, динле! Сени яратан, рахимде сана бичим верен, Сана ярдъм едеджек олан РАБ шьойле дийор: ‚Коркма, ей кулум Якуп сойу, Ей сечтиим Йешурун! „‚Сусамъш топраъ сулаяджак, Курумуш топракта дерелер акътаджаъм. Чоджукларънън юзерине Рухум'у дьокеджек, Сойуну кутсаяджаъм. Акарсу къйъсънда отлар арасънда йюкселен Каваклар гиби бой атаджаклар.‘ „Кими, ‚Бен РАБ 'бе аитим‘ дийеджек, Кими Якуп адънъ аладжак, Кими де елине ‚ РАБ 'бе аит‘ язъп Исраил адънъ бенимсейеджек.“ РАБ, Исраил'ин Кралъ ве Куртаръджъсъ, Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, „Илк ве сон беним, Бенден башка Танръ йоктур. Беним гиби олан вар мъ? Хабер версин. Езели халкъмъ вар еттиимден бери олуп битенлери, Бундан сонра оладжакларъ сьойлейип съраласън, Евет, геледжек олайларъ билдирсин! Йълмайън, коркмайън! Сизе чок ьонджеден бери сьойлейип ачъкламадъм мъ? Танъкларъм сизсиниз. Бенден башка Танръ вар мъ? Хайър, башка Кая йок; Бен бир башкасънъ билмийорум.“ Путлара бичим веренлерин хепси бош инсанлардър. Деер вердиклери неснелер хичбир ише ярамаз. Путларън танъкларъ онлардър; Не бир шей гьорюр не де бир шей билирлер. Бунун сонуджунда утанч ичинде каладжаклар. Ким ярарсъз илаха бичим вермек, Дьокме пут япмак истер? Бакън, бу путларла урашанларън хепси утанаджак. Онларъ япанлар салт инсан. Хепси топланъп яргъланмая гелсин. Дехшете дюшеджек, утанаджаклар бирликте. Демирджи алетини алър, Кьомюр атешинде чалъшър, Чекичле демире бичим верир. Гючлю колуйла ону ишлер. Аджъкър, гючсюз калър, су ичмейиндже тюкенир. Марангоз ипле ьолчю алър, Тахтайъ тебеширле чизер. Распайла тахтайъ бичимлендирир, Пергелле ишаретлер, инсан бичими верир. Инсан гюзеллиинде, Евде дураджак бир пут япар. Инсан кендиси ичин седир аачларъ кесер, Паламут, меше аачларъ алър. Орманда кендине бир аач сечер. Бир чам дикер, ама ааджъ бюйютен ямурдур. Сонра аач одун оларак кулланълър. Инсан алдъъ одунла хем ъсънър, Хем тутуштуруп екмек пиширир, Хем де бир илах япъп тапънър. Яптъъ путун ьонюнде йере капанър. Одунун бир късмънъ якар, Атешинде ет къзартъп карнънъ дойурур. Ъсънънджа бир ох чекер, „Ъсъндъм, атешин съджаклъънъ дуйуйорум“ дер. Артакалан одундан кендине бир илах, Ойма пут япар; Ьонюнде йере капанъп она тапънър, „Бени куртар, чюнкю илахъм сенсин“ дийе якарър. Бьойлелери анламаз, билмез. Чюнкю гьозлери де зихинлери де ьойлесине капалъ ки, Гьормез, анламазлар. Дуруп дюшюнмез, билмез, Анламазлар ки шьойле десинлер: „Одунун бир късмънъ якъп Атешинде екмек пиширдим, ет къзартъп йедим. Артакаланъндан иренч бир шей ми япайъм? Бир одун парчасънън ьонюнде йере ми капанайъм?“ Кюлле бесленийорлар. Алданан йюреклери онларъ саптъръйор. Джанларънъ куртарамаз, „Са елимдеки шу несне алдатъджъ деил ми?“ дийемезлер. „Ей Якуп сойу, ей Исраил, Сьойледиклерими анъмсайън, чюнкю кулумсунуз. Сизе бен бичим вердим, кулумсунуз; Сени унутмам, ей Исраил. Исянларънъзъ булут гиби, Гюнахларънъзъ сис гиби силдим. Бана дьонюн, чюнкю сизи куртардъм.“ Севинчле хайкърън, ей гьоклер, Чюнкю буну РАБ яптъ. Хайкърън, ей йерин деринликлери. Ей далар, ей орман, ормандаки хер аач, Севинч чълъкларъна катълън. Чюнкю РАБ Якуп сойуну куртарарак Исраил'де гьоркемини гьостерди. РАБ месхеттии кишийе, Са елинден туттуу Кореш'е сесленийор. Улуслара онун ьонюнде баш едиреджек, Кралларъ силахсъзландъраджак, Бир даха капанмаяджак капълар ачаджак. Она шьойле дийор: „Сенин ьонюнсъра гидип Даларъ дюзлейеджек, Тунч капъларъ къръп Демир сюргюлерини парчалаяджаъм. Сени адънла чаъранън Бен РАБ, Исраил'ин Танръсъ олдууму анлаясън дийе Каранлъкта калмъш хазинелери, Гизли йерлерде саклъ зенгинликлери сана вереджеим. Сен бени танъмадъън халде Кулум Якуп сойу ве сечтиим Исраил уруна Сени адънла чаъръп онурлу бир унван вереджеим. РАБ беним, башкасъ йок, Бенден башка Танръ йок. Бени танъмадъън халде сени гючлю къладжаъм. Ьойле ки, доудан батъя дек Бенден башкасъ олмадъънъ херкес билсин. РАБ беним, башкасъ йок. Ъшъъ бичимлендирен, каранлъъ япан, Есенлии ве фелакети яратан, Бютюн бунларъ япан РАБ беним. Ей гьоклер, йукаръдан дорулук дамлатън, Ей булутлар, дорулук ядърън. Топрак ярълсън, куртулуш мейвеси версин, Онунла бирликте дорулук йетиштирсин. Бунларъ яратан РАБ беним.“ Кендине бичим веренле чекишенин вай халине! Кил, топрактан япълмъш чьомлек парчасъ, Кендисине бичим верене, „Не япъйорсун? Яраттъън несненин тутаджаъ йок“ дийебилир ми? Бабасъна, „Дюняя не гетирдин?“ Я да аннесине, „Не бичим шей доурдун?“ Дийенин вай халине! Исраил'ин Кутсалъ, Она бичим верен РАБ дийор ки, „Чоджукларъмън геледжеи хаккънда бени соргулаябилир, Еллеримин япътларъ хаккънда бана буйрук веребилир мисиниз? Дюняйъ бен яптъм, Юзериндеки инсанъ бен яраттъм. Беним еллерим герди гьоклери, Бютюн гьок джисимлери беним буйруумда. Кореш'и дорулукла харекете гечиреджек, Йолларънъ дюзлейеджеим. Кентими о онараджак, Сюргюнлерими юджрет я да ьодюл алмадан о ьозгюр къладжак.“ Бьойле дийор Хер Шейе Егемен РАБ. РАБ дийор ки, „Мъсър'ън юреттиклери, Куш 'ун тиджарет гелирлери Ве узун бойлу Севалълар сизе геледжек, сизин оладжак. Зинджире вурулмуш оларак ардънъзсъра йюрюйеджеклер. Ьонюнюзде йере капанъп ялвараджаклар: ‚Танръ ялнъз сизинледир, Башкасъ, башка Танръ йок.‘“ Герчектен сен кендини гизлейен бир Танръ'сън, Ей Исраил'ин Танръсъ, ей Куртаръджъ! Пут япанларън хепси утандъръладжак, резил оладжак. Утанч ичинде узаклашаджаклар. Ама Исраил РАБ тарафъндан куртаръладжак, Сонсуза дек сюреджек куртулушу. Чалар бойунджа утандърълмаяджак, Асла резил олмаяджак. Чюнкю гьоклери яратан РАБ, Дюняйъ яратъп бичимлендирен, пекиштирен, Юзеринде яшанмасън дийе деил, яшансън дийе Бичимлендирен РАБ –Танръ О'дур– шьойле дийор: „ РАБ беним, башкасъ йок. Бен гизлиде, Каранлъклар юлкесинин бир кьошесинде конушмадъм. Якуп сойуна, ‚Бени олмаяджак йерлерде арайън‘ демедим. Дору оланъ сьойлейен, адил оланъ билдирен РАБ беним.“ „Ей сизлер, улуслардан качъп куртуланлар, Топланъп гелин, бирликте яклашън! Тахтадан ойма путлар ташъян, Куртарамаян илахлара якаранлар билгисиздир. Конушун, даванъзъ сунун, Бирбиринизе данъшън. Бунларъ чок ьонджеден дуйуруп билдирен ким? Бен РАБ, билдирмедим ми? Бенден башка Танръ йок, адил Танръ ве Куртаръджъ беним. Йок бенден башкасъ. „Ей дюнянън дьорт буджаъндакилер, Бана дьонюн, куртулурсунуз. Чюнкю Танръ беним, башкасъ йок. Кенди юзериме ант ичтим, Азъмдан чъкан сьоз дорудур, боша чъкмаз: Хер диз ьонюмде чьокеджек, Хер дил бана ант ичеджек. „Беним ичин шьойле дийеджеклер: ‚Дорулук ве гюч ялнъз РАБ 'дедир‘, Инсанлар О'на геледжек. РАБ 'бе ьофкелененлерин хепси утандъръладжак. Ама бютюн Исраил сойу РАБ тарафъндан акланаджак, О'нунла ьовюнеджек. „Илах Бел диз чьокмюш, илах Небо синмиш, Путларъ хайванлара, ьокюзлере йюкленмиш гидийор. Ташънан бу неснелериниз аърлък, Йоргун хайвана йюк олду. Бирликте синмиш, диз чьокмюшлер, Путларънъ йюк олмактан куртарамъйорлар. Сюргюне гидеджек онлар. „Ей Якуп сойу, Исраил'ин са каланларъ, Додунуз доалъ йюклендиим, Рахимден чъктънъз чъкалъ ташъдъъм сизлер, Динлейин бени: Сиз яшланънджая дек бен О'йум; Сачларънъз аарънджая дек Бен йюкленеджеим сизи. Сизи бен яраттъм, бен ташъяджаъм, Евет, сизи бен йюкленеджек, бен куртараджаъм. „Бени киме бензетеджек, Киме денк тутаджаксънъз? Киминле каршълаштъраджаксънъз ки, бензер олалъм? Кимиси бол кеседен харджадъъ алтъндан, Теразиде тарттъъ гюмюштен Юджрет каршълъънда куйумджуя илах яптърър, Ьонюнде йере капанъп тапънър. Ону омузлайъп ташър, йерине кояр. Ьойледже дурур пут, йеринден къмълдамаз. Кендисине якарана янът веремез, Ону съкънтъсъндан куртарамаз. „Буну анъмсайън, ей башкалдъранлар, Адам олун, аклънъздан чъкармайън! Чок ьонджеден бери олуп битенлери анъмсайън. Чюнкю Танръ беним, башкасъ йок. Танръ беним, бензерим йок. Сону та башлангъчтан, Хенюз олмамъш олайларъ чок ьонджеден билдирен, ‚Тасаръм герчеклешеджек, Истедиим хер шейи япаджаъм‘ дийен беним. Доудан йъртъджъ кушу, Узак бир юлкеден Тасаръмъ герчеклештиреджек адамъ чаъран беним. Евет, бунларъ сьойледим, Кесинликле йерине гетиреджек, Тасарладъъмъ япаджаъм мутлака. „Ей дикбашлълар, дорулуктан узак оланлар, Динлейин бени! Заферим яклаштъ, узак деил; Куртаръшъм геджикмейеджек. Гюзеллиим олан Исраил ичин Сийон'у куртараджаъм.“ „Ей Бабил, ерден къз, Ин ашаъ, топраа отур. Ей Килдани къзъ, Тахтън йок артък, йере отур. Бундан бьойле, ‚Назик, нарин‘ демейеджеклер сана. Бир чифт деирмен ташъ ал да ун ьоют, Чъкар печени, калдър етеини. Балдърънъ ач, ърмаклардан геч. Чъплаклъън сергиленеджек, махрем йерлерин гьорюнеджек. Ьоч аладжаъм, кимсейи есиргемейеджеим.“ Бизим куртаръджъмъз Исраил'ин Кутсалъ'дър. О'нун адъ Хер Шейе Егемен РАБ 'дир. РАБ дийор ки, „Ей Килдани къзъ, Каранлъа чекилип сессиздже отур. Чюнкю бундан бьойле ‚Юлкелер краличеси‘ демейеджеклер сана. Халкъма ьофкеленмиш, Мирасъм олдуу халде ону баяълаштъръп Елине теслим етмиштим. Ама сен онлара аджъмадън, Яшлълара биле чок аър бир бойундурук йюкледин. ‚Сонсуза дек краличе оладжаъм‘ дийе дюшюнюйордун, Бунларъ аклъна гетирмедин, сонучларънъ дюшюнмедин. „Ей шимди гювенликте яшаян зевк дюшкюню, Ичинден, ‚Краличе беним, башкасъ йок; Хич дул калмаяджак, Евлат аджъсъ гьормейеджеим‘ дийорсун. Динле шимди: Бир гюн ичинде икиси бирден башъна геледжек: Чок сайъда бюйюйе, еткили мускаларъна каршън Хем дул каладжак, Хем евлат аджъсънъ алабилдиине яшаяджаксън. „Кьотюлююне гювендин, ‚Бени гьорен йок‘ дийе дюшюндюн. Билгин ве билгелиин сени саптърдъ. Ичинден, ‚Краличе беним, башкасъ йок‘ дийордун. Не вар ки, фелакете ураяджаксън. Ону дурдураджак бюйю йок елинде, Башъна геледжек белайъ ьонлейемейеджексин. Юзерине ансъзън хич беклемедиин бир йъкъм геледжек. Генчлиинден бери емек вердиин Мускаларъна, чок сайъда бюйюйе девам ет; Белки ярарънъ гьорюр, Кимилерини титретирсин. Алдъън ьоютлерин чоклуу Сени тюкетти. Йълдъз фалджъларън, йълдъзбилимджилерин, Ай башларънда не оладжаънъ билдиренлерин, Шимди калксънлар да Башъна геледжеклерден сени куртарсънлар. „Бак, хепси анъздан фарксъз, Атеш якаджак онларъ. Джанларънъ алевден куртарамаяджаклар. Не ъсънмак ичин кор, Не де каршъсънда отуруладжак атеш оладжак. Емек вердиин адамлар бьойле оладжак. Генчлиинден бери алъшвериш еттиин херкес Кенди йолуна гидеджек, Сени куртаран олмаяджак.“ „Динле, ей Якуп сойу! Исраил адъйла анълан, Яхуда сойундан гелен, РАБ 'бин адъйла ант ичен сизлер, Исраил'ин Танръсъ'на якарър, Ама буну дорулукла, ичтенликле япмазсънъз. Кутсал кентли олдуунузу, Исраил'ин Танръсъ'на даяндъънъзъ илери сюрерсиниз. О'нун адъ Хер Шейе Егемен РАБ 'дир. Олуп битенлери чок ьонджеден билдирдим, Азъмъ ачъп дуйурдум. Ансъзън яптъм ве герчеклештилер. Инатчъ олдуунузу, Тунч алънлъ, демир бойунлу олдуунузу билдиим ичин Бунларъ сизе чок ьонджеден билдирдим, Олмадан ьондже дуйурдум. Йокса, ‚Бунларъ япан путларъмъздър, Олмаларънъ буйуран Ойма ве дьокме путларъмъздър‘ дердиниз. Бунларъ дуйдунуз, хепсини инджелейин. Пеки, кабул етмейеджек мисиниз? Шимдиден сизе йени шейлер, Билмедииниз гизли шейлер ачъклаяджаъм. Бунлар шимди яратълъйор, Гечмиште деил; Бугюне кадар дуймадънъз, Йокса, ‚Бунларъ билийордук‘ дердиниз. Не дуйдунуз, не де анладънъз, Ьотеден бери кулакларънъз тъкалъ. Не денли хаин олдуунузу билийорум, Доуштан исянкяр олдуунуз билинийор. Адъм уруна ьофкеми геджиктирийорум. Юнюмден ьотюрю кендими тутуйорум, Йокса сизи йок едердим. Бакън, гюмюшю арътър гиби олмаса да сизлери аръттъм, Съкънтъ оджаънда денедим. Буну кендим ичин, евет, кендим ичин япъйорум. Адъмъ баяълаштърманъзъ насъл хош гьоребилирим? Бана аит олан онуру башкасъна вермем.“ „Ей Якуп сойу, чаърдъъм Исраил, бени динле: Бен О'йум; илк Бен'им, сон да Бен'им. Йерйюзюнюн темелини елимле аттъм, Гьоклери са елим герди. Онларъ чаърдъъмда Бирликте ьонюмде дикилирлер. „Топланъп динлейин хепиниз: Путлардан хангиси бунларъ ьонджеден билдиребилди? РАБ 'бин севдии киши О'нун Бабил'е каршъ тасарладъънъ йерине гетиреджек. Гюджюню Килданилер 'е каршъ кулланаджак. Бен, евет, бен сьойледим, ону бен чаърдъм, Ону гетирдим, гьоревини башараджак. „Яклашън бана, динлейин сьойлейеджеклерими: Башлангъчтан бери ачъкча конуштум, О замандан бу яна орадайъм.“ Егемен РАБ шимди бени ве Руху'ну гьондерийор. Сизлери куртаран Исраил'ин Кутсалъ РАБ дийор ки, „Ярарлъ оланъ сизе ьоретен, Гитмениз герекен йолда сизи йюрютен Танрънъз РАБ беним. „Кешке буйрукларъма диккат етсейдиниз! О заман есенлииниз ърмак гиби, Дорулуунуз денизин далгаларъ гиби олурду. Сойунуз кум гиби, Торунларънъз кум танелери гиби олурду. Адларъ не унутулур, Не де хузурумдан йок олурду.“ Бабил'ден чъкън, Килданилер'ден качън, Севинч чълъкларъйла илан един буну, Хаберини дуйурун, дюнянън дьорт буджаъна яйън. „ РАБ, кулу Якуп'ун сойуну куртардъ“ дейин. Онларъ чьоллерден гечириркен сусузлук чекмедилер, Онлар ичин сулар акъттъ каядан, Каяйъ ярдъ, сулар фъшкърдъ. „Кьотюлере есенлик йоктур“ дийор РАБ. Ей къйъ халкларъ, ишитин бени, Узактаки халклар, ийи динлейин. РАБ бени ана рахминдейкен чаърдъ, Аннемин карнъндайкен адъмъ койду. Азъмъ кескин кълъч яптъ, Елинин гьолгесинде гизледи бени. Бени кескин бир ок яптъ, Кенди ок кълъфъна сакладъ. Бана, „Кулумсун, ей Исраил, Гьоркемими сенин араджълъънла гьостереджеим“ деди. Ама бен, „Бошуна емек вердим“ дедим, „Гюджюмю бош йере, бир хич ичин тюкеттим. РАБ йине де хаккъмъ савунур, Танръм яптъкларъмън каршълъънъ верир.“ Кулу олмам ичин, Якуп сойуну кендисине гери гетирмем, Исраил'и ьонюнде топламам ичин Рахимде бени бичимлендирен РАБ шимди шьойле дийор: –О'нун гьозюнде онурлуйум, Танръм бана гюч кайнаъ олду.– „Якуп'ун оймакларънъ джанландърмак, Са калан Исраиллилер'и гери гетирмек ичин Кулум олман йетерли деил. Сени улуслара ъшък япаджаъм. Ьойле ки, куртаръшъм йерйюзюнюн дьорт буджаъна улашсън.“ Инсанларън хор гьордююне, Улусларън ирендиине, Егеменлерин кулу олана Исраил'ин Куртаръджъсъ ве Кутсалъ РАБ дийор ки, „Сени сечмиш олан Исраил'ин Кутсалъ садък РАБ 'ден ьотюрю Краллар сени гьорюндже аяа калкаджак, Ьондерлер йере капанаджак.“ РАБ шьойле дийор: „Лютуф заманънда сени янътлаяджаъм, Куртулуш гюню сана ярдъм едеджек, Сени коруяджаъм. Сени халка антлашма оларак вереджеим. Ьойле ки, йъкък юлкейи йениден курасън, Мюлк оларак йени сахиплерине вересин. Тутсаклара, ‚Чъкън‘, Каранлъктакилере, ‚Дъшаръ чъкън‘ дийеджексин. Йол бойунджа бесленеджек, Хер чъплак тепеде отлак буладжаклар. Аджъкмаяджак, сусамаяджаклар, Кавуруджу съджак ве гюнеш чарпмаяджак онларъ. Чюнкю онлара мерхамет еден кендилерине йол гьостереджек Ве онларъ пънарлара гьотюреджек. Бютюн даларъмъ йола дьонюштюреджеим, Анайолларъм йюкселтиледжек. Иште халкъм та узаклардан, Кими кузейден, кими батъдан, кими де Синим'ден геледжек.“ Ей гьоклер, севинчле хайкърън, Нешейле джош, ей йерйюзю! Ей далар, севинч чълъкларъна катълън, Чюнкю РАБ халкънъ авутаджак, Езилене мерхамет гьостереджек. Ойса Сийон, „ РАБ бени терк етти, Раб бени унутту“ дийорду. Ама РАБ, „Кадън емзиктеки чоджууну унутабилир ми?“ дийор, „Рахминден чъкан чоджуктан севедженлии есиргер ми? Кадън унутабилир, Ама бен сени асла унутмам. Бак, адънъ авучларъма казъдъм, Дуварларънъ гьозлюйорум сюрекли. Оулларън кошар адъм гелийор, Сени йъкъп виран еденлерсе чъкъп гидеджек. Башънъ калдър да чеврене бир бак: Хепси топланмъш сана гелийор. Бен РАБ, варлъъм хаккъ ичин дийорум ки, Онларън хепси сенин сюсюн оладжак, Бир гелин гиби такънаджаксън онларъ. „Чюнкю йъкълмъш, виранейе дьонмюштюн, Юлкен йерле бир олмушту. Ама шимди халкъна дар геледжексин, Сени харап етмиш оланлар сенден узак дураджаклар. Йитирдиини сандъън чоджукларънън сесини йине дуяджаксън: ‚Бурасъ бизе дар гелийор, Яшаяджак бир йер вер бизе‘ дийеджеклер. О заман ичинден, ‚Ким доурду бунларъ бана?‘ дийеджексин, ‚Чоджукларъмъ йитирмиштим, доурамъйордум. Сюргюне гьондерилмиш, дъшланмъштъм. Ьойлейсе бунларъ ким бюйюттю? Япаялнъз калмъштъм, Нереден чъкъп гелди бунлар?‘“ Егемен РАБ дийор ки, „Бакън, улуслара елимле ишарет вердиимде, Санджаъмъ йюкселттиимде халклара, Сенин оулларънъ куджакларънда гетиреджек, Къзларънъ омузларънда ташъяджаклар. Краллар сизе бабалък, Пренсеслер сютаннелик япаджак, Йюзюстю йере капанъп Аякларънън тозуну ялаяджаклар. О заман беним РАБ олдууму анлаяджаксън. Бана умут балаян утандърълмаяджак.“ Гючлюнюн ганимети елинден алънабилир ми? Зорбанън елиндеки тутсак куртулабилир ми? Ама РАБ дийор ки, „Евет, гючлюнюн елиндеки тутсаклар алънаджак, Зорбанън алдъъ ганимет де куртаръладжак. Сенинле чекишенле бен чекишеджеим, Сенин чоджукларънъ бен куртараджаъм. Сана зулмеденлере кенди етлерини йедиреджеим, Татлъ шарап ичмиш гиби кенди канларъйла сархош оладжаклар. Бьойледже бютюн инсанлар биледжек ки Сени куртаран РАБ беним; Куртаръджън, Якуп'ун Гючлюсю беним.“ РАБ шьойле дийор: „Бошадъъм анненизин бошанма белгеси нереде? Ханги аладжаклъма саттъм сизи? Сучларънъз йюзюнден сатълдънъз, Аннениз исянларънъз йюзюнден дъшландъ. Гелдиимде неден кимсе йокту, Чаърдъъмда ничин янът верен олмадъ? Сизи куртарамаяджак кадар къса мъ елим, Я да гюджюм йок му сизи ьозгюр кълмая? Азарлаярак денизи курутур, Ърмакларъ чьоле чевиририм. Су калмайънджа балъклар ьолюр ве кокар. Гьоклере каралар гийдирир, Чул едерим онларън ьортюсюню.“ Йоргунлара сьозле дестек олмайъ билейим дийе Егемен РАБ бана еитилмишлерин дилини верди. Еитиленлер гиби динлейейим дийе кулаъмъ уяндърър хер сабах. Егемен РАБ кулаъмъ ачтъ, Каршъ коймадъм, гери чекилмедим. Бана вуранлара съртъмъ ачтъм, Янакларъмъ узаттъм сакалъмъ йоланлара. Ашаъламалардан, тюкюрюктен йюзюмю гизлемедим. Егемен РАБ бана ярдъм еттии ичин Утанч дуймам. Караръмдан дьонмем, Утандърълмаяджаъмъ билирим. Бени хаклъ чъкаран якънъмда. Бенден даваджъ олан ким, йюзлешелим, Кимдир хасмъм, каршъма чъксън. Бана ярдъм еден Егемен РАБ 'дир, Ким сучлу чъкараджак бени? Онларън хепси гийси гиби ескийеджек, Тюмюню гюве йийип битиреджек. Аранъзда РАБ 'ден коркан, Кулунун сьозюню динлейен ким вар? Каранлъкта йюрюйен, ъшъъ олмаян, РАБ 'бин адъна гювенсин, Танръсъ'на даянсън. Ама атеш якан, Алевли оклар кушанан сизлер, хепиниз, Атешинизин айдънлъънда, Тутуштурдуунуз алевли окларън арасънда йюрюйюн. Бенден аладжаънъз шудур: Азап ичинде ятаджаксънъз. „Дорулуун ардъндан гиден, РАБ 'бе йьонелен сизлер, бени динлейин: Йонтулдуунуз каяя, Чъкарълдъънъз таш оджаъна бакън. Атанъз Ибрахим'е, сизи доуран Сара'я бакън. Чаърдъъмда тек кишийди Ибрахим, Ама бен ону кутсайъп чоалттъм.“ РАБ Сийон'у ве бютюн йъкънтъларънъ авутаджак. Сийон чьолюню Аден'е, бозкъръ РАБ 'бин бахчесине дьондюреджек. Орада джошку, севинч, Шюкран ве езги оладжак. „Бени динле, ей халкъм, Бана кулак вер, ей улусум! Яса бенден чъкаджак, Халклара ъшък оларак адалетими йерлештиреджеим. Заферим яклаштъ, Куртаръшъм ортая чъктъ. Халкларъ гюджюмле йьонетеджеим. Къйъ халкларъ бана умут баладъ, Умутла гюджюмю беклийорлар. Башънъзъ калдъръп гьоклере бакън, Ашаъя, йерйюзюне бакън. Чюнкю бу гьоклер думан гиби даъладжак, Гийси гиби ескийеджек йерйюзю; Юзеринде яшаянлар синек гиби ьоледжек. Ама беним куртаръшъм сонсуз оладжак, Ардъ кесилмейеджек заферимин. „Ей сизлер, дору оланъ биленлер, Ясамъ йюреинде ташъян халк, динлейин бени! Инсанларън ашаъламаларъндан коркмайън, Йълмайън сьовгюлеринден. Гювенин йедии гийси гиби, Куртчуун йедии япаъ гиби йитеджеклер. Ойса заферим сонсуза дек каладжак, Куртаръшъм кушаклар бойу сюреджек.“ Уян, ей РАБ 'бин гюджю, уян, кудрети кушан! Ески гюнлерде, ьонджеки кушаклар дьонеминде олдуу гиби уян! Рахав'ъ парчалаян, Дениз джанаварънън беденини дешен сен деил мийдин? Денизи, енгин суларън деринликлерини курутан, Куртуланларън гечмеси ичин Денизин деринликлерини йола чевирен сен деил мийдин? РАБ 'бин куртардъкларъ дьонеджек, Севинчле хайкърарак Сийон'а вараджаклар. Йюзлеринде сонсуз севинч оладжак. Онларън оладжак джошку ве севинч, Юзюнтю ве инилти качаджак. РАБ дийор ки, „Сизи авутан беним, евет беним. Сиз кимсиниз ки, ьолюмлю инсандан, Оттан фарксъз инсанолундан коркарсънъз? Сизи яратан, гьоклери герен, Дюнянън темеллерини атан РАБ 'би Насъл олур да унутурсунуз? Сизи йок етмейе хазърланан залимин ьофкесинден Неден гюн бойу йълъп дуруйорсунуз? Хани нереде залимин газабъ? Зинджире вурулмуш тутсаклар Чок якънда ьозгюрлюе кавушаджак. Ьолюм чукуруна инмейеджек, Ач калмаяджаклар. Танрънъз РАБ беним. Далгалар гюрлесин дийе денизи чалкалаян беним.“ О'нун адъ Хер Шейе Егемен РАБ 'дир! „Сьозлерими азъна койдум, Сени елимин гьолгесийле ьорттюм; Гьоклери йерлештирмен, Йерйюзюнюн темеллерини атман Ве Сийон'а, ‚Халкъм сенсин‘ демен ичин…“ Уян, ей Йерушалим, уян, калк аяа! Сен ки, РАБ 'бин газап кясесини О'нун елинден ичтин. Тамамънъ ичтин серсемлетен кясенин. Доурдуун бунджа оулдан сана йол гьостерен йок, Елинден тутан да йок бюйюттююн бунджа оулдан. Башъна чифте фелакет гелди, ким башсалъъ дилейеджек? Йъкъм ве къръм, кътлък ве кълъч. Насъл авутайъм сени? Оулларън байгън, аа дюшмюш ахулар гиби Хер сокак башънда ятъйор. РАБ 'бин ьофкесине де Танрън'ън азарлайъшъна да доймушлар. Бу неденле, ей езилмиш Йерушалим, Шарапсъз сархош олмуш халк, шуну динле! Егеменин РАБ, кенди халкънъ савунан Танрън дийор ки, „Сени серсемлетен кясейи, газабъмън кясесини Елинден алдъм. Бир даха асла ичмейеджексин ондан. Ону сана езийет еденлерин елине вереджеим; Онлар ки сана, ‚Йере ят да Юзеринден гечелим‘ дедиклеринде, Съртънъ топрак, йол еттин.“ Уян, ей Сийон, уян, кудретини кушан. Ей Йерушалим, кутсал кент, гюзел гийсилерини гий. Чюнкю сюннетсизлерле мурдарлар Капъларъндан асла ичери гирмейеджек артък. Юзериндеки тозу силк! Калк, ей Йерушалим, тахтъна отур, Бойнундаки зинджири чьоз, Ей Сийон, тутсак къз. РАБ дийор ки, „Каршълъксъз сатълмъштънъз, Парасъз куртуладжаксънъз.“ Егемен РАБ дийор ки, „Халкъм гурбетте яшамак ичин ьондже Мъсър'а инмишти. Шимди де Асурлулар онларъ езди. Халкъм бош йере алънъп гьотюрюлдю, Беним бурайла не илгим калдъ?“ дийор РАБ, „Йьонетиджилери ферят едийор, Адъма гюнбойу сьовюлюйор“ дийор РАБ. „Бундан ьотюрю халкъм адъмъ биледжек, О гюн, ‚Иште бен‘ дийенин бен олдууму анлаяджак.“ Даларъ ашъп гелен мюждеджинин аякларъ не гюзелдир! О мюждеджи ки, есенлик дуйуруйор. Ийилик мюждеси гетирийор, куртулуш хабери верийор. Сийон халкъна, „Танрънъз егеменлик сюрюйор!“ дийе илан едийор. Динлейин! Бекчилериниз сеслерини йюкселтийор, Хеп бирликте севинчле хайкъръйорлар. Чюнкю РАБ 'бин Сийон'а дьонюшюню гьозлерийле гьормектелер! Ей Йерушалим йъкънтъларъ, Хеп бирликте севинчле хайкъръп баърън! Чюнкю РАБ халкънъ авутту, Йерушалим'и куртардъ. Бютюн улусларън гьозю ьонюнде Кутсал колуну съвадъ, Дюнянън дьорт буджаъ Танръмъз'ън куртаръшънъ гьореджек. Чекилин, чекилин, орадан чъкън, Мурдара докунмайън. Орадан чъкъп темизленин, Ей РАБ 'бе тапънма арачларънъ ташъян сизлер! Аджелейле чъкмаяджак, Качъп гитмейеджексиниз; Чюнкю РАБ ьонюнюзден гидеджек, Исраил'ин Танръсъ артчънъз оладжак. Бакън, кулум башарълъ оладжак; Юстюн оладжак, ел юстюнде тутулуп алабилдиине йюджелтиледжек. Бирчокларъ онун каршъсънда дехшете дюшюйор; Бичими, гьорюнюшю ьойле бозулду ки, Инсана бензер янъ калмадъ; Пек чок улус она шашаджак, Онун ьонюнде кралларън аъзларъ капанаджак. Чюнкю кендилерине анлатълмамъш оланъ гьореджек, Дуймадъкларънъ анлаяджаклар. Вердиимиз хабере ким инандъ? РАБ 'бин гюджю киме ачъкландъ? О РАБ 'бин ьонюнде бир фидан гиби, Курак йердеки кьок гиби бюйюдю. Бакъладжак бичимден, гюзелликтен йоксунду. Гьонлюмюзю чекен бир гьорюнюшю де йокту. Инсанларджа хор гьорюлдю, Япаялнъз бъракълдъ. Аджълар адамъйдъ, хасталъъ якъндан танъдъ. Инсанларън йюз чевирдии бири гиби хор гьорюлдю, Она деер вермедик. Аслънда хасталъкларъмъзъ о юстленди, Аджъларъмъзъ о йюкленди. Бизсе Танръ тарафъндан джезаландърълдъънъ, Вурулуп езилдиини сандък. Ойса, бизим исянларъмъз йюзюнден онун бедени дешилди, Бизим сучларъмъз йюзюнден о езийет чекти. Есенлиимиз ичин герекли олан джеза Она верилди. Бизлер онун яраларъйла шифа булдук. Хепимиз койун гиби йолдан сапмъштък, Хер биримиз кенди йолуна дьондю. Йине де РАБ хепимизин джезасънъ она йюкледи. О баскъ гьорюп езийет чектийсе де Азънъ ачмадъ. Кесиме гьотюрюлен кузу гиби, Къркъджъларън ьонюнде сессиздже дуран койун гиби Ачмадъ азънъ. Аджъмасъзджа яргъланъп ьолюме гьотюрюлдю. Халкъмън исянъ ве хак еттии джеза йюзюнден Яшаянлар дияръндан атълдъ. Онун кушаъндан буну дюшюнен олду му? Шиддете башвурмадъъ, Азъндан хилели сьоз чъкмадъъ халде, Она кьотюлерин янънда бир мезар верилди, Ама ьолдююнде зенгинин янъндайдъ. Не вар ки, РАБ онун езилмесини уйгун гьордю, Аджъ чекмесини истеди. Джанънъ суч сунусу оларак сунарса Сойундан геленлери гьореджек ве гюнлери узаяджак. РАБ 'бин истеми онун араджълъъйла герчеклешеджек. Джанънъ феда еттии ичин Гьордюклерийле хошнут оладжак. Дору кулум, кендисини кабул еден бирчокларънъ аклаяджак. Чюнкю онларън сучларънъ о юстленди. Бундан долайъ она юнлюлер арасънда бир пай вереджеим, Ганимети гючлюлерле пайлашаджак. Чюнкю джанънъ феда етти, башкалдъранларла бир сайълдъ. Пек чокларънън гюнахънъ о юзерине алдъ, Башкалдъранлар ичин де ялвардъ. „Чоджук доурмаян ей късър кадън, Севинч чълъкларъ ат; Ей доум аръсъ недир билмейен сен, Севинчле хайкър, баър. Чюнкю терк едилмиш кадънън, Евли кадъндан даха чок чоджуу оладжактър“ дийор РАБ. „Чадърънън аланънъ генишлет, Перделерини узат, чекинме. Герги иплерини де узат, казъкларънъ саламлаштър. Чюнкю саа сола яйъладжаксън, Сойундан геленлер улусларъ мюлк единеджек, Ъссъз кентлере йерлешеджек. „Коркма, айъпланмаяджаксън, Утанма, ашаъланмаяджаксън. Унутаджаксън генчлиинде яшадъън утанджъ, Дуллук айъбънъ артък анмаяджаксън. Чюнкю коджан, сени яратандър. О'нун адъ Хер Шейе Егемен РАБ 'дир, Исраил'ин Кутсалъ'дър сени куртаран. О'на бютюн дюнянън Танръсъ денир.“ Танрън дийор ки, „ РАБ сени терк едилмиш, Руху кедерли бир кадън, Генч яшта евленип сонра дъшланмъш Бир кадън оларак чаъръйор: ‚Бир ан ичин сени терк еттим, Ама бюйюк севедженликле гери гетиреджеим. Бир анлък ташкън ьофкейле сенден йюз чевирмиштим, Ама сонсуз садакатле сана севедженлик гьостереджеим.‘“ Сени куртаран РАБ бьойле дийор. „Бу беним ичин Нух туфанъ гибидир. Нух туфанънън бир даха йерйюзюню Капламаяджаъна насъл ант ичтимсе, Сана ьофкеленмейеджеиме, Сени азарламаяджаъма да ант ичийорум. Далар йеринден калкса, тепелер сарсълса да Садакатим сенин юзеринден калкмаз, Есенлик антлашмам сарсълмаз“ Дийор сана мерхамет еден РАБ. „Ей касъргая тутулмуш, Авунту булмамъш език кент! Ташларънъ койу харчла йерине кояджак, Темеллерини ладживертташъйла атаджаъм. Кале бурчларънъ якуттан, Капъларънъ мюджевхерден, Сурларънъ деерли ташлардан япаджаъм. Бютюн чоджукларънъ бен РАБ еитеджеим, Есенликлери там оладжак. Дорулукла гючленеджек, Баскъдан узак оладжак, коркмаяджаксън. Дехшет сенден узак каладжак, сана яклашмаяджак. Сана салдъран олурса, бенден олмадъънъ бил. Сана салдъран херкес ьонюнде йенилгийе ураяджак. „Иште, кор халиндеки атеши юфлейен, Амаджа уйгун силах япан демирджийи бен яраттъм. Йок етсин дийе йъкъджъйъ да бен яраттъм. Ама сана каршъ япълан хичбир силах ише ярамаяджак, Махкемеде сени сучлаян хер дили Сучлу чъкараджаксън. РАБ 'бе куллук еденлерин мирасъ шудур: Онларън гьоненджи бендендир“ дийор РАБ. „Ей сусамъш оланлар, сулара гелин, Парасъ олмаянлар, гелин, сатън алън, йийин. Гелин, шарабъ ве сютю парасъз, беделсиз алън. Паранъзъ неден екмек олмаяна, Емеинизи дойурмаяна харджъйорсунуз? Бени ийи динлейин ки, ийи оланъ йийесиниз, Боллуун тадънъ чъкарасънъз! „Кулак верин, бана гелин. Динлейин ки яшаясънъз. Бен де сизинле сонсуз бир антлашма, Давут'а сьоз вердиим калъджъ ийиликлери ичерен бир антлашма япайъм. Бакън, ону халклара танък, Ьондер ве комутан яптъм. Танъмадъънъз улусларъ чаъраджаксънъз, Сизи танъмаян улуслар коша коша сизе геледжек. Танрънъз РАБ 'ден, Исраил'ин Кутсалъ'ндан ьотюрю геледжеклер. Чюнкю РАБ сизлери йюджелтеджек.“ Булма фърсатъ варкен РАБ 'би арайън, Якъндайкен О'на якарън. Кьотю киши йолуну, Фесатчъ дюшюнджелерини бъраксън; РАБ 'бе дьонсюн, мерхамет булур, Танръмъз'а дьонсюн, бол бол баъшланър. „Чюнкю беним дюшюнджелерим Сизин дюшюнджелериниз деил, Сизин йолларънъз беним йолларъм деил“ дийор РАБ. „Чюнкю гьоклер насъл йерйюзюнден йюксексе, Йолларъм да сизин йолларънъздан, Дюшюнджелерим дюшюнджелеринизден йюксектир. Гьоктен инен ямур ве кар, Топраъ суламадан, йери йешертмеден, Екинджийе тохум, йийене екмек вермеден Насъл гьое дьонмезсе, Азъмдан чъкан сьоз де ьойле оладжактър. Бана бош дьонмейеджек, Истемими йерине гетиреджек, Япмасъ ичин ону гьондердиим иши башараджактър. Севинчле чъкаджак, Есенликле гери гьотюрюледжексиниз. Далар, тепелер ьонюнюзде севинчле чъъраджак, Кърдаки бютюн аачлар алкъш тутаджак. Дикенли чалъ йерине чам, Ъсърган йерине мерсин ааджъ битеджек. Бунлар бана юн гетиреджек, Йок олмаян сонсуз бир белирти оладжак.“ РАБ шьойле дийор: „Адил ве дору оланъ коруйуп йерине гетирин. Чюнкю дорулуум гелмек, Адалетим гьорюнмек юзередир. Буну япан инсана, Буна съмсъкъ сарълан инсанолуна не мутлу! Шабат Гюню 'ню тутар, баяълаштърмаз, Хер тюрлю кьотюлюктен сакънър.“ РАБ 'бе баланан хичбир ябанджъ, „Кушкусуз РАБ бени халкъндан айъраджак“, Хичбир хадъм да, „Бен куру бир ааджъм“ демесин. Чюнкю РАБ дийор ки, „Шабат гюнлерими тутан, Бени хошнут едени сечен, Антлашмама съмсъкъ балъ калан хадъма Евимде, евимин дьорт дуваръ арасънда Оуллардан да къзлардан да даха ийи бир анът ве ад вереджеим; Йок едилемез, ебеди бир ад оладжак бу. „ РАБ 'бе хизмет етмек, О'нун адънъ севмек, Кулу олмак ичин О'на баланан ябанджъларъ, Шабат Гюню'ню тутан, баяълаштърмаян, Антлашмама съмсъкъ балъ калан херкеси, Кутсал даъма гетирип Дуа евимде севиндиреджеим. Якмалък сунуларъйла курбанларъ Сунаъмда кабул едиледжек, Чюнкю евиме ‚Бютюн улусларън дуа еви‘ денеджек.“ Исраил'ин сюргюнлерини топлаян Егемен РАБ дийор ки, „Топланмъш оланлара катмак юзере Даха башкаларънъ да топлаяджаъм.“ Ей бютюн кър хайванларъ, Орманда яшаян бютюн хайванлар, Йийип битирмек ичин гелин! Исраил'ин бекчилери кьордюр, хепси билгисиздир. Хавлаямаян дилсиз кьопеклер гибидирлер. Узанъп дюш гьорюрлер, Уйкуйу пек северлер! Доймак билмейен азгън кьопеклере бензерлер, Аклъ кът чобанлар бунлар! Кенди йолларъна дьондюлер, Хер бири ялнъз кенди чъкарънъ дюшюнюйор. Бирбирлерине, „Хайди, шарап гетирелим, Бол бол ички ичелим! Ярън да бугюн гиби гечеджек, Хатта чок даха ийи оладжак“ дийорлар. Дору киши ьолюп гидийор, Кимсенин умурунда деил. Садък адамлар да гьочюп гидийор; Кимсе дору кишинин гьочюп гитмекле Кьотюлюктен куртулдуунун фаркънда деил. Дору киши есенлие кавушур, Дору йолда йюрюмюш олан мезарънда рахат уйур. Ама сиз, ей фалджъ кадънън чоджукларъ, Фахишелик ве зина еденлерин сойу, бурая гелин! Сизин пайънъз Вадинин дюзгюн ташларъндан япълан путлардър, Евет, сизин насибиниз онлардър! Онлара дьокмелик сунулар дьоктюнюз, Тахъл сунуларъ сундунуз. Бютюн бунлардан сонра сизи джезаландърмактан чекинеджеими ми санъйорсунуз? Ятаънъзъ улу, йюксек даа сердиниз, Орая биле курбан кесмейе гидийорсунуз. Капъларънъзън, сьовелеринизин аркасъна Иренч симгелер койдунуз. Бени бърактънъз, Ятакларънъзъ ардъна кадар ачъп ичине гирдиниз, Ойнашларънъзла анлашъп бирликте ятмая джан атъйорсунуз. Онларън чъплаклъънъ сейреттиниз. Чешит чешит хош кокулар сюрюнюп илах Молек'е я гьотюрдюнюз. Елчилеринизи та узаклара гьондердиниз, Ьолюлер дияръна дек алчалттънъз кендинизи. Узун йолджулуклар сизи йордуу халде, „Пес еттим“ демединиз. Гюджюнюзю тазелейип дурдунуз, Бу неденле де тюкенмединиз. „Сизи кайгъландъран, коркутан ким ки, Бана иханет едийор, бени анмъйор, Йюреинизде бана йер вермийорсунуз? Бенден коркмаманъзън недени Узун замандър сускун калъшъм деил ми? Сьозде дорулуунузу да яптъкларънъзъ да илан едеджеим, Бунларън сизе яраръ олмаяджак. Ферят еттиинизде Топладъънъз путлар сизи куртарсън бакалъм! Рюзгар хепсини силип сюпюреджек, Бир солук онларъ алъп гьотюреджек. Бана съънанса юлкейи мюлк единеджек, Кутсал даъмъ мирас аладжак.“ РАБ дийор ки, „Топрак йъъп йол япън, Халкъмън йолундаки енгеллери калдърън.“ Йюдже ве гьоркемли Олан, Сонсузлукта яшаян, адъ Кутсал Олан дийор ки, „Йюксек ве кутсал йерде яшадъъм халде, Алчакгьонюллюлерле, езиленлерле бирликтейим. Йюреклерини севиндирмек ичин езиленлерин янъндайъм. Чюнкю сонсуза дек даваджъ ве ьофкели оладжак деилим, Ьойле олса, яраттъъм джанларла рухлар каршъмда даянамаздъ. Хаксъз казанч сучуна ьофкеленип халкъ джезаландърдъм, Ьофкейле йюзюмю чевирдим онлардан. Не вар ки, инатла кенди йолларъндан гиттилер. „Яптъкларънъ гьордюм, Ама онларъ ийилештирип йол гьостереджеим. Каршълък оларак хем онларъ Хем де араларънда яс тутанларъ авутаджаъм. Дудаклардан ьовгю сьозлери дьоктюреджеим. Узактакине де якъндакине де Там есенлик олсун“ дийор РАБ, „Хепсини ийилештиреджеим.“ Ама кьотюлер чалкаланан дениз гибидир, О дениз ки, рахат дурамаз, суларъ чамур ве пислик савурур. „Кьотюлере есенлик йоктур“ дийор Танръм. „Аваз аваз баърън, чекинмейин, Сесинизи бору сеси гиби йюкселтин; Халкъма исянларънъ, Якуп сойуна гюнахларънъ билдирин. Бана хер гюн данъшъйор, Йолларъмъ ьоренмектен зевк дуйуйорлармъш! Дору давранан, Танръсъ'нън буйруундан айрълмаян бир улусмуш гиби… Бенден адил яргълар дилийор, Бана яклашмактан зевк алъйорлармъш. Дийорлар ки, ‚ Оруч туттуумузу неден гьормюйор, Истеклеримизи денетледиимизи неден фаркетмийорсун?‘ „Бакън, оруч туттуунуз гюн кейфинизе бакъйор, Ишчилеринизи езийорсунуз. Оруджунуз кавгайла, чекишмейле, Шиддетли йумруклашмайла битийор. Бугюнкю гиби оруч тутмакла Сесинизи йюксеклере дуйурамазсънъз. Истедиим оруч бу му санъйорсунуз? Инсанън истеклерини денетлемеси герекен гюн бьойле ми олмалъ? Камъш гиби баш еип чул ве кюл юзерине ми отурмалъ? Сиз буна мъ оруч, РАБ 'би хошнут еден гюн дийорсунуз? Беним истедиим оруч, Хаксъз йере зинджире, бойундуруа вуруланларъ салъвермек, Езиленлери ьозгюрлюе кавуштурмак, Хер тюрлю бойундуруу кърмак деил ми? Йийеджеинизи ачла пайлашмак деил ми? Барънаксъз йоксулларъ евинизе алър, Чъплак гьордююнюзю гийдирир, Якънларънъздан ярдъмънъзъ есиргемезсениз, Ъшъънъз тан гиби аараджак, Чабуджак шифа буладжаксънъз. Дорулуунуз ьонюнюзден гидеджек, РАБ 'бин йюджелии артчънъз оладжак. О заман ярдъм чаръларънъзъ РАБ янътлаяджак, Ферят еттиинизде, ‚Иште бурадайъм‘ дийеджек. „Еер бойундуруа, башкаларънъ сучламая, Кьотюджюл конушмалара сон верирсениз, Ачлар уруна кендинизи феда едер, Йоксулларън герексинимини каршъларсанъз, Ъшъънъз каранлъкта парлаяджак, Каранлъънъз ьолен гиби ъшъяджак. РАБ хер заман сизе йол гьостереджек, Курак топракларда сизи дойуруп гючлендиреджек. Ийи суланмъш бахче гиби, Тюкенмез су кайнаъ гиби оладжаксънъз. Халкънъз ески йъкънтъларъ онараджак, Гечмиш кушакларън темеллери юзерине Йени япълар дикеджексиниз. ‚Дувардаки гедиклери онаран, Сокакларъ отуруладжак хале гетирен‘ денеджек сизлере. „Кутсал гюнюмде диледиинизи япмаз, Шабат Гюню 'ню чинемезсениз, Шабат Гюню'не ‚Зевкли‘, РАБ 'бин кутсал гюнюне ‚Онурлу‘ дерсениз, Кенди йолунуздан гитмез, Кейфинизе бакмайъп бош конулара далмаз, О гюню йюджелтирсениз, РАБ 'ден зевк алърсънъз. О заман сизи йерйюзюнюн йюксек йерлерине чъкарър, Атанъз Якуп'ун мирасъйла дойурурум.“ Буну сьойлейен РАБ 'дир. Бакън, РАБ 'бин ели куртарамаяджак кадар къса, Кулаъ дуямаяджак кадар саър деилдир. Ама сучларънъз сизи Танрънъз'дан айърдъ. Гюнахларънъздан ьотюрю О'нун йюзюню гьоремез, Сесинизи ишиттиремез олдунуз. Чюнкю еллериниз канла, Пармакларънъз сучла кирленди. Дудакларънъз ялан сьойледи, Дилиниз кьотюлюк мърълданъйор. Адалетле дава ачан, Давасънъ дюрюстче савунан йок. Бош лафлара гювенийор, ялан сьойлюйорлар. Фесада гебе калъп кьотюлюк доуруйорлар. Енгерек йумурталаръ юзеринде кулучкая ятъйор, Ьорюмджек аъ докуйорлар. Онларън йумурталаръндан йийен ьолюр, Кърълан йумуртадан енгерек яврусу чъкар. Докудукларъ адан гийси олмаз, Еллерийле яптъкларъйла ьортюнемезлер. Ейлемлери кьотю ейлемлердир, Еллери зорбалъън арачларъдър. Аякларъ кьотюлюе кошар, Чекинмеден сучсуз канъ дьокерлер. Акълларъ фикирлери хеп кьотюлюкте, Шиддет ве йъкъм вар йолларънда. Есенлик йолуну билмезлер, Изледиклери йолда адалет йоктур. Кендилерине чарпък йоллар яптълар, О йолдан гиденлерин хичбири есенлик недир билмез. Дийорлар ки, „Бу йюзден адалет бизден узак, Дорулук бизе еришемийор. Ъшък беклийоруз, ялнъз каранлък вар; Парълтъ беклийор, койу каранлъкта йюрюйоруз. Кьор гиби дуваръ ел йордамъйла аръйор, Йолумузу булмая чалъшъйоруз. Ьоле вакти аладжа каранлъктаймъш гиби тьокезлийоруз, Гючлюлер арасънда ьолюлер гибийиз. Хепимиз айъ гиби хомурданъйор, Гюверджин гиби иним иним инлийоруз. Адалет беклийоруз, ортада йок; Куртулуш беклийоруз, бизден узак. Чюнкю сана чок кез башкалдърдък, Гюнахларъмъз бизе каршъ танъклък едийор, Исянларъмъз хеп янъбашъмъзда. Сучларъмъзъ кабул едийоруз. Башкалдъръп РАБ 'би ядсъдък, Танръмъз'ъ излемез олдук. Зорбалък, исян долу сьозлер сьойледик, Йюреимизде тасарладъъмъз яланларъ мърълдандък. Адалет пюскюртюлдю, дорулук бизден узак дуруйор. Чюнкю герчек, кент мейданънда сенделейип дюштю, Дюрюстлюк арамъза гиремез олду. Хичбир йерде герчек йок, Кьотюлюктен чекинен сойулуйор!“ РАБ оланларъ гьордю ве адалетин йоклууна юзюлдю. Кимсенин олмадъънъ гьордю, Араджълък едеджек биринин олмадъъна шаштъ. Кенди гюджюйле куртулуш саладъ, Дорулуу О'на дестек олду. Дорулуу гьоюслюк гиби кушандъ, Куртулуш миферини башъна тактъ, Ьоч гийсисини гийди, Гайрети кафтан гиби саръндъ. Херкесе яптъкларънън каршълъънъ вереджек. Дюшманларъна ьофкейле, Хасъмларъна ве къйъ халкларъна джезайла каршълък вереджек. Бьойледже батъдан доуя кадар инсанлар РАБ 'бин адъндан ве йюджелиинден коркаджак. Чюнкю дюшман азгън бир ърмак гиби гелдиинде, РАБ 'бин Руху ону качъртаджак. РАБ дийор ки, „Куртаръджъ Сийон'а, Якуп сойундан олуп башкалдърмактан вазгеченлере геледжек. Бана гелиндже, онларла япаджаъм антлашма шудур: Юзериндеки Рухум, азъна койдуум сьозлер Шимдиден сонсуза дек сенин, чоджукларънън, Торунларънън азъндан дюшмейеджек.“ „Калк, парла; Чюнкю Ъшъън гелийор, РАБ 'бин йюджелии юзерине доуйор. Дюняйъ каранлък, халкларъ койу каранлък ьортюйор; Ойса РАБ сенин юзерине доаджак, Йюджелии юзеринде гьорюнеджек. Улуслар сенин Ъшъъна, Краллар юзерине доан айдънлъа геледжек. „Башънъ калдър да чеврене бир бак, Хепси топланмъш сана гелийор. Оулларън узактан гелийор, Къзларън куджакта ташънъйор. Буну гьорюндже йюзюн парлаяджак, Йюреин хейеджандан хъзлъ хъзлъ чарпаджак; Чюнкю денизин зенгинликлери сенин оладжак, Улусларън сервети сана акаджак. „Деве сюрюлери, Мидян'ън ве Ефа'нън деве явруларъ Сенин топракларънъ долдураджак. Бютюн Саба халкъ гелийор, Алтън ве гюннюк гетирийор, РАБ 'бин ердемлерини илан едийорлар. Кедар'ън бютюн сюрюлери сана геледжек, Невайот'ун кочларъ сенин буйруунда оладжак, Сунаъмън юзеринде кабул едилен сунулар оларак сунуладжак. Бьойледже гьоркемли тапънаъмъ даха гьоркемли къладжаъм. „Недир бунлар, булут гиби, Йуваларъна яклашан гюверджинлер гиби сюзюлюп геленлер? Бана умут балаян къйъ халкларънън, Тиджарет гемилери ьонджюлююнде Сенин чоджукларънъ алтънларъйла, гюмюшлерийле бирликте Танрън РАБ 'бин адъ ичин, Исраил'ин Кутсалъ ичин Узактан гетирен гемилеридир бунлар. РАБ сени гьоркемли кълдъ. „Ябанджълар сенин сурларънъ онараджак, Кралларъ сана хизмет едеджек. Ьофкелендиимде сени джезаландърдъйсам да, Кабул еттиимде сана мерхамет гьостереджеим. Капъларън хеп ачък дураджак, Улусларън сервети ве зафер алайларъ ардънда йюрютюлен йеник краллар Гедже гюндюз ачък калан бу капълардан гирсин дийе. Чюнкю сана куллук етмейен улус я да краллък йок оладжак, Евет, о улуслар там бир йъкъма ураяджак. „Любнан'ън гьоркеми олан чам, кьокнар ве селви аачларъ, Тапънаъмъ сюслемек ичин хеп бирликте сана ташънаджак. Аяк бастъъм йери гьоркемли къладжаъм. Сени езенлерин чоджукларъ Гелип ьонюнде еиледжеклер; Сени хор гьоренлерин хепси, ‚ РАБ 'бин кенти, Исраил'ин Кутсалъ'нън Сийон'у‘ Дийерек аякларъна капанаджаклар. „Кимсенин урамадъъ, терк едилмиш, Нефрет едилен бир йер олдуун халде Сени сонсуз бир ьовюнч кайнаъ, Бютюн кушакларън севинджи къладжаъм. Улуслар ве краллъклар Бир анне гиби сени емзиреджеклер. О заман биледжексин ки, сени куртаран РАБ, Сени фидйейле куртаран, Якуп'ун Гючлюсю беним. Сана тунч йерине алтън, Демир йерине гюмюш, аач йерине тунч, Таш йерине демир гетиреджеим. Баръшъ йьонетиджин, дорулуу ьондерин япаджаъм. Юлкенден шиддет, сънър бойларъндан Сойгун ве йъкъм хаберлери дуйулмаяджак артък. Сурларъна Куртулуш, капъларъна Ьовгю адънъ вереджексин. „Гюндюз ъшъън гюнеш олмаяджак артък, Ай да айдънлатмаяджак сени; Чюнкю РАБ сонсуз ъшъън, Танрън гьоркемин оладжак. Артък гюнешин батмаяджак, айън чекилмейеджек, Чюнкю РАБ сонсуз ъшъън оладжак, Сона ереджек яс гюнлерин. Халкънън хепси дору кишилер оладжак; Ел емеим, гьоркемими гьостермек ичин диктиим фидан, Юлкейи сонсуза дек мюлк единеджек. Ен кючюк аилен бини буладжак, Сайъджа ен аз оланъ коджа бир улус оладжак. Бен РАБ, заманъ гелиндже буну хъзландъраджаъм.“ О заман ески йъкънтъларъ йениден инша едеджек, Чоктан виранейе дьонмюш йерлери йениден кураджак, Кушаклар бойу йъкък калмъш кентлери онараджаклар. Ябанджълар сюрюлеринизи гюдеджек, Ъргатънъз, баджънъз оладжаклар. Сизлерсе РАБ 'бин кяхинлери, Танръмъз'ън гьоревлилери дийе чаръладжаксънъз. Улусларън серветийле бесленеджек, Зенгинликлерийле ьовюнеджексиниз. Утанч йерине ики кат онур буладжаксънъз, Ашаъланма йерине пайънъзла севинеджексиниз, Бьойледже юлкенизде ики кат мюлк единеджексиниз; Севинджиниз сонсуз оладжак. „Чюнкю бен РАБ адалети северим, Нефрет едерим сойгун ве хаксъзлъктан. Сьозюмде дуруп хак еттиклерини вереджек, Онларла ебеди бир антлашма япаджаъм. Сойларъндан геленлер улуслар арасънда, Торунларъ халклар арасънда танънаджак. Онларъ гьорен херкес РАБ 'бин кутсадъъ сой олдукларънъ анлаяджак.“ РАБ 'де бюйюк севинч буладжаъм, Танръм'ла йюреим джошаджак. Чюнкю челенкле сюсленмиш гювей гиби, Такъларънъ кушанмъш гелин гиби, Бана куртулуш гийсисини гийдирди, Бени дорулук кафтанъйла ьорттю. Топрак филизлерини насъл чъкартър, Бахче екилен тохумларъ насъл йетиштирирсе, Егемен РАБ де дорулук ве ьовгюйю Бютюн улусларън ьонюнде ьойле йетиштиреджек. Зафери ъшък гиби парлайънджая, Куртулушу мешале гиби янънджая дек Сийон уруна сусмаяджак, Йерушалим уруна сессиз калмаяджаъм. Улуслар сенин заферини, Бютюн краллар гьоркемини гьореджек. РАБ 'бин кенди азъйла белирледии йени бир адла анъладжаксън. РАБ 'бин елинде гюзеллик таджъ, Танрън'ън елинде краллък саръъ оладжаксън. Артък сана „Терк едилмиш“, Юлкене „Виране“ денмейеджек; Бунун йерине сана „Севдиим“, Юлкене „Евли“ денеджек. Чюнкю РАБ сени севийор, Юлкен де евли сайъладжак. Бир деликанлъ бир къзла насъл евленирсе, Оулларън да сенинле ьойле евленеджек. Гювей гелинле насъл севинирсе, Танрън да сенинле ьойле севинеджек. РАБ са елини, гючлю колуну калдъръп ант ичти: „Тахълънъ бир даха дюшманларъна йедирмейеджеим, Емек вердиин йени шарабъ ябанджълар ичмейеджек. Тахълъ девширен йийеджек Ве РАБ 'бе ьовгюлер сунаджак. Юзюмю топлаян, Шарабънъ кутсал авлуларъмда ичеджек.“ Гечин, гечин кент капъларъндан! Халкън йолуну ачън! Топрак йъъп йол япън, Ташларъ айъклайън, улуслар ичин санджак дикин! РАБ чаръсънъ дюнянън дьорт буджаъна дуйурду: „ Сийон къзъна, ‚Иште куртулушун гелийор‘ дейин, ‚Юджрети кендисийле бирликте, ьодюлю ьонюндедир.‘“ Сийон халкъна, „ РАБ 'бин фидйейле куртардъъ кутсал халк“ дийеджеклер. Ве сен Йерушалим, „Аранан, терк едилмемиш кент“ дийе анъладжаксън. Едом'дан, Босра'дан Ал гийсилер ичинде бу гелен ким? Гьоз камаштъръджъ гийсилер ичинде, Бюйюк гючле йюрюйен ким? „О беним! Адалети дуйуран, Куртармая гюджю олан.“ Гийсилерин неден кърмъзъ? Юстюн башън неден чукурда юзюм чинейен бири гиби къзъла буланмъш? „Чукурда юзюмю тек башъма чинедим, Янъмда халклардан кимсе йокту. Ьофкейле чинедим онларъ, Газапла аякларъмън алтъна алдъм. Канларъ гийсилериме съчрадъ, бютюн елбисеми кирлетти. Чюнкю ьоч алма гюню йюреимдейди, Халкъмъ куртараджаъм йъл гелмишти. Бактъм, ярдъм едеджек кимсе йокту, Дестек вереджек кимсенин олмайъшъна шаштъм; Гюджюм куртулуш саладъ, Газабъм бана дестек олду. Ьофкейле халкларъ чинедим, Онларъ газапла сархош еттим, Йере акъттъм канларънъ.“ Шефкати ве ийилии уярънджа Бизим ичин яптъкларъндан, евет, Исраил халкъ ичин яптъъ бютюн ийиликлеринден ьотюрю РАБ 'бин ийиликлерини ве ьовюлеси ишлерини анаджаъм. РАБ деди ки, „Онлар кушкусуз беним халкъм, Бени алдатмаяджак чоджуклардър.“ Бьойледже онларън Куртаръджъсъ олду. Съкънтъ чектиклеринде О да съкънтъ чекти. Хузурундан чъкан мелек онларъ куртардъ. Севгиси ве мерхаметинден ьотюрю онларъ куртардъ, Гечмиште онларъ сюрекли йюкленип ташъдъ. Ама башкалдъръп О'нун Кутсал Руху'ну инджиттилер. О да дюшманларъ олуп онлара каршъ саваштъ. Овая гьотюрюлен сюрю гиби РАБ 'бин Руху онларъ рахата кавуштурду. Иште адънъ онурландърмак ичин Халкъна бьойле йол гьостерди. Я РАБ, гьоктен бак, Кутсал, гьоркемли ве йюдже йеринден бизи гьор! Гайретин, гюджюн нереде? Гьонлюндеки ьозлем ве мерхамети Бизден есиргедин. Бабамъз сенсин. Ибрахим бизи танъмаса да, Исраил бизи кабул етмесе де, Бабамъз'сън, я РАБ, Езелден бери адън „Куртаръджъмъз“дър. Я РАБ, неден бизи йолундан саптъръйор, Инатчъ кълъйор, Сенден коркмамъзъ енгеллийорсун? Кулларън уруна, Мирасън олан оймакларън уруна гери дьон. Кутсал халкън къса сюре тапънаъна сахип олду, Ама дюшманларъмъз ону чинеди. Ьотеден бери йьонетмедиин, Сана аит олмаян бир халк гиби олдук. Беклемедиимиз олаанюстю ишлер япарак Йерйюзюне индин, далар ьонюнде сарсълдъ. Чюнкю кендисине умут балаянлар ичин Еткин олан тек Танръ сенсин; Сенден башкасънъ хичбир заман хич кимсе ишитмеди, Хичбир кулак дуймадъ, хичбир гьоз гьормеди. Дору оланъ севинчле япанларън, Сенин йолларъндан йюрюйюп сени унутмаянларън ярдъмъна кошарсън. Ама онлара каршъ узун сюре гюнах ишледиимизде ьофкелендин. Насъл куртулуруз? Хепимиз мурдар оланлара бензедик, Бютюн дору ишлеримиз кирли пачавра гиби. Япрак гиби солуйоруз, Сучларъмъз рюзгар гиби сюрюклейип гьотюрюйор бизи. Адънла сени чаъран, сана тутунмак ичин чаба гьостерен йок; Чюнкю бизден йюз чевирдин, Сучларъмъз йюзюнден бизи тюкеттин. Йине де Бабамъз сенсин, я РАБ, Биз килиз, сен чьомлекчисин. Хепимиз сенин еллеринин есерийиз. Я РАБ, фазла ьофкеленме, Сучларъмъзъ сонсуза дек анма. Лютфен бак бизе, хепимиз сенин халкънъз. Кутсал кентлерин чьоллешти, Сийон чьол олду, Йерушалим виранейе дьондю. Аталаръмъзън сана ьовгю сундуу Кутсал ве гьоркемли тапънаъмъз яндъ, Деер вердиимиз хер йер йъкънтъя дьондю. Бунлара каршън, я РАБ, Хяля кендини тутаджак мъсън, Сускун калъп бизе алабилдиине езийет чектиреджек мисин? „Бени сормаянлара гьорюндюм, Арамаянлар бени булду. Адъмла анълмаян бир улуса, ‚Бурадайъм, бурадайъм‘ дедим. Кьотю йолда йюрюйен, Кенди тасаръларънън ардънджа гиден Аси бир халка Бютюн гюн еллерими узатъп дурдум. О халк ки, бахчелерде курбан кесерек, Тулалар юзеринде бухур якарак Гьозюмюн ичине бака бака бойуна ьофкелендирир бени. Мезарлъкта отурур, Гизли йерлерде геджелер, Домуз ети йерлер; Капларънда харам ет вар. Бирбирлерине, ‚Узак дур, яклашма‘ дерлер, ‚Чюнкю бен сенден даха кутсалъм.‘ Бьойлелери бурнумда думан, Бютюн гюн янан атештир. РАБ дийор ки, „Танелери сулу салкъмъ гьорюндже, Халк, ‚Салкъмъ йок етмейин, берекет онда‘ дийор. Кулларъмън хатъръ ичин бен де ьойле япаджаъм, Онларън хепсини йок етмейеджеим. Якуп сойуну сюрдюреджек, Даларъмъ мирас аладжак оланларъ Яхуда сойуна бъракаджаъм. Сечтиклерим ораларъ мирас аладжак, Кулларъм орада яшаяджак. Шарон бана йьонелен халкъмън сюрюлерине аъл, Акор Вадиси съърларъна барънак оладжак. „Ама сизлер, РАБ 'би терк еденлер, Кутсал даъмъ унутанлар, Талих илахъна софра куранлар, Късмет илахъна каръшък шарап сунанлар, Бен де сизи кълъджа късмет едеджеим, Боазланмак юзере еиледжексиниз хепиниз. Чюнкю чаърдъъмда янът вермединиз, Конуштуумда динлемединиз; Гьозюмде кьотю оланъ яптънъз, Хошланмадъъмъ сечтиниз.“ Бу йюзден Егемен РАБ дийор ки, „Бакън, кулларъм йемек йийеджек, Ама сиз ач каладжаксънъз. Кулларъм ичеджек, Ама сиз сусуз каладжаксънъз. Кулларъм севинеджек, Ама сизин йюзюнюз къзараджак. Кулларъм мутлулук ичинде езгилер сьойлейеджек, Ама сиз йюрек аджъсъндан ферят едеджек, Език бир рухла хайкъраджаксънъз. Адънъз сечтиклеримин азънда анджак ланет оларак каладжак. Егемен РАБ сизи ьолдюреджек, Ама кулларъна башка бир ад вереджек. Ьойле ки, юлкеде ким берекет истесе Садък Танръ'дан истейеджек; Юлкеде ким ант ичсе, Садък Танръ юзерине ант ичеджек. Чюнкю гечмиш съкънтълар унутулуп Гьозюмден сакланаджак.“ „Чюнкю бакън, йени бир йерйюзю, Йени бир гьок яратмак юзерейим; Гечмиштекилер анълмаяджак, акла биле гелмейеджек. Яратаджакларъмла сонсуза дек севинип джошун; Чюнкю Йерушалим'и джошку, Халкънъ севинч кайнаъ оларак яратаджаъм. Йерушалим ичин севинеджек, Халкъм ичин джошаджаъм. Орада алайъш ве ферят дуйулмаяджак артък. Орада биркач гюн яшайъп ьолен бебеклер олмаяджак, Яшънъ башънъ алмадан кимсе ьолюмю татмаяджак. Йюз яшънда ьолен генч, Йюз яшъна басмаян киши ланетли сайъладжак. Евлер япъп ичлеринде яшаяджак, Балар дикип мейвесини йийеджеклер. Яптъкларъ евлерде башкасъ отурмаяджак, Диктиклери баън мейвесини башкасъ йемейеджек. Чюнкю халкъм аачлар гиби узун яшаяджак, Сечтиклерим, еллерийле юреттиклеринин тадънъ чъкараджаклар. Емек вермейеджеклер бош йере, Фелакете ураян чоджуклар доурмаяджаклар. Чюнкю кендилери де чоджукларъ да РАБ 'бин кутсадъъ сой оладжак. Онлар бана якармадан янът вереджек, Даха конушурларкен ишитеджеим онларъ. Куртла кузу бирликте отлаяджак, Аслан съър гиби саман йийеджек. Йъланън йийеджеийсе топрак оладжак. Кутсал даъмън хичбир йеринде Кимсе зарар вермейеджек, йок етмейеджек.“ Бьойле дийор РАБ. РАБ дийор ки, „Гьоклер тахтъм, Йерйюзю аякларъмън табуресидир. Нереде беним ичин япаджаънъз ев, Нереси динленеджеим йер? Чюнкю бютюн бунларъ еллерим яптъ, Хепси бьойледже вар олду“ дийор РАБ. „Анджак бен алчакгьонюллюйе, руху език олана, Сьозюмден титрейен кишийе деер веририм. Съър боазлаян, адам ьолдюрен гибидир, Давар курбан еден, кьопек бойну къран, Тахъл сунусу гетирен, домуз канъ сунан, Анма сунусу оларак гюннюк якан, путперест гибидир. Евет, бунлар кенди йолларънъ сечтилер, Яптъкларъ иренчликлерден хошланъйорлар. Бен де онлар ичин йъкъмъ сечеджек, Корктукларънъ башларъна гетиреджеим. Чюнкю чаърдъъмда янът верен олмадъ, Конуштуумда динлемедилер, Гьозюмде кьотю оланъ яптълар, Хошланмадъъмъ сечтилер.“ РАБ 'бин сьозюнден титрейенлер, Кулак верин О'нун сьойледиклерине: „Сизден нефрет еден, Адъмдан ьотюрю сизи дъшлаян кардешлериниз, ‚ РАБ йюджелтилсин де севинджинизи гьорелим!‘ дийорлар. Утандъръладжак олан онлардър. Кенттен гюрюлтюлю сеслер, Тапънактан бир сес йюкселийор! Дюшманларъна хак еттиклери каршълъъ верен РАБ 'бин сесидир бу. „Доум санджъсъ чекмеден доурду, Санджъсъ тутмадан бир еркек чоджук доурду. Ким бьойле бир шей дуйду? Ким бьойле шейлер гьордю? Бир юлке бир гюнде доар мъ, Бир анда доар мъ бир улус? Ама Сийон, аръсъ тутар тутмаз чоджукларънъ доурду. Доум анъна дек гетиририм де Доураджак гюджю вермез мийим?“ дийор РАБ. „Доураджак гюч верен бен, рахми капатър мъйъм?“ дийор Танрън. „Йерушалим'ле бирликте севинин, Ону севенлер, хепиниз онун ичин джошун, Йерушалим ичин яс тутанлар, онунла севинчле джошун. Ьойле ки, онун авутуджу мемелерини емип доясънъз, Кана кана ичип Онун йюдже боллуундан зевк аласънъз.“ Чюнкю РАБ дийор ки, „Бакън, есенлии бир ърмак гиби, Улусларън серветини ташкън бир ърмак гиби она акътаджаъм. Ондан бесленеджек, куджакта ташънаджак, Дизлери юзеринде салланаджаксънъз. Чоджууну авутан бир анне гиби авутаджаъм сизи, Йерушалим'де авунту буладжаксънъз. Бунларъ гьордююнюзде йюреиниз севинеджек, Беденлериниз кьорпе от гиби тазеленеджек. Херкес биледжек ки, РАБ 'бин коруйуджу ели кулларънън, Газабъ исе дюшманларънън юзериндедир.“ Бакън, РАБ атешле гелийор, Саваш арабаларъ касърга гиби. Шиддетли ьофкесини, Азарънъ алев алев дьокмек юзере. Чюнкю О бютюн инсанлъъ атеш ве кълъчла яргълаяджак, Пек чок кишийи ьолдюреджек. „Бахчелере гирмек ичин кендилерини арътъп кутсаянлар, домуз, фаре ве ьотеки иренч хайванларън етини йийенлерин ортасънда дуранъ излейенлер хеп бирликте йок оладжаклар “ дийор РАБ, „Чюнкю бен онларън ейлемлерини де дюшюнджелерини де билирим. Бютюн улусларъ ве диллери бир арая топлаяджаъм ан гелийор; гелип йюджелиими гьореджеклер. „Араларъна бир белирти кояджаъм. Онлардан качъп куртуланларъ улуслара, Таршиш'е, Пул'а, Луд'а –яй геренлере– Тувал'а, Йяван'а, юнюмю дуймамъш, йюджелиими гьормемиш узак къйъ халкларъна гьондереджеим. Улуслар арасънда йюджелиими илан едеджеклер. Исраилоулларъ тахъл сунуларънъ пак каплар ичинде РАБ 'бин Тапънаъ'на насъл гетирийорса, онлар да бютюн кардешлеринизи улуслардан атларла, саваш арабаларъйла, ат арабаларъйла, катърларла, девелерле кутсал даъма, Йерушалим'е, РАБ 'бе суну оларак гетиреджеклер.“ Бьойле дийор РАБ. „Онларън арасъндан кимилерини кяхин ве Левили оларак сечеджеим“ дийор РАБ. „Чюнкю яратаджаъм йени йер ве гьок ьонюмде насъл дураджакса, сойунуз ве адънъз да ьойле дураджак“ дийор РАБ. „Йени Ай'дан Йени Ай'а, Шабат Гюню 'нден Шабат Гюню'не бютюн инсанлар ьонюме гелип бана тапънаджаклар“ дийор РАБ. „Дъшаръ чъктъкларънда бана башкалдърмъш оланларън джесетлерини гьореджеклер. Ьойлелерини кемирен курт ьолмез, якан атеш сьонмез. Бютюн инсанлар онлардан иренеджек.“ Бенямин топракларънда Анатот Кенти'ндеки кяхинлерден Хилкия олу Йеремя'нън сьозлери. РАБ, Яхуда Кралъ Амон олу Йошия'нън краллъънън он ючюнджю йълънда Йеремя'я сесленди. РАБ 'бин Йеремя'я сеслениши Яхуда Кралъ Йошия олу Йехояким'ин дьонеминден, Яхуда Кралъ Йошия олу Сидкия'нън краллъънън он биринджи йълънън бешинджи айъна дек, яни Йерушалим халкънън сюргюне гьондерилмесине дек сюрдю. РАБ бана шьойле сесленди: „Ана рахминде сана бичим вермеден ьондже танъдъм сени. Домадан ьондже сени айърдъм, Улуслара пейгамбер атадъм.“ Бунун юзерине, „Ах, Егемен РАБ, конушмайъ билмийорум, чюнкю генджим“ дийе каршъ чъктъм. РАБ, „‚Генджим‘ деме“ деди, „Сени гьондереджеим херкесе гидеджек, сана буйураджаъм хер шейи сьойлейеджексин. Онлардан коркма, чюнкю сени куртармак ичин бен сенинлейим.“ Бьойле дийор РАБ. Сонра РАБ елини узатъп азъма докунду, „Иште сьозлерими азъна койдум“ деди, „Бак, улусларън ве юлкелерин кьокюнден сьокюлмеси, йъкълъп йок олмасъ, йерле бир едилмеси, курулуп дикилмеси ичин бугюн сана йетки вердим.“ РАБ, „Йеремя, не гьорюйорсун?“ дийе сесленди. „Бир бадем далъ гьорюйорум“ дийе янътладъм. РАБ, „Дору гьордюн“ деди, „Чюнкю сьозюмю йерине гетирмек ичин гьозлемектейим.“ РАБ йине, „Не гьорюйорсун?“ дийе сесленди. „Кузейден бу йьоне бакан, кайнаян бир казан гьорюйорум“ дийе янътладъм. РАБ шьойле деди: „Юлкеде яшаянларън тюмю юзерине Кузейден фелакет салъвериледжек. Чюнкю кузей краллъкларънън бютюн халкларънъ чаъръйорум“ дийор РАБ. „Кралларъ гелип Йерушалим сурларънда, Бютюн Яхуда кентлеринин каршъсънда, Йерушалим'ин капъ гиришлеринде Тахтларънъ кураджаклар. Яптъкларъ кьотюлюктен ьотюрю Халкъмън джезасънъ билдиреджеим: Бени бърактълар, Башка илахлара бухур якъп Еллерийле яптъкларъна тапъндълар. „Сен калк, хазърлан! Сана буйураджаъм хер шейи онлара сьойле. Онлардан йълма! Йокса онларън ьонюнде бен сени йълдъръръм. Иште, бютюн юлкейе –Яхуда кралларъна, ьондерлерине, кяхинлерине, юлке халкъна– каршъ бугюн сени сурлу бир кент, демир бир дирек, тунч бир дувар кълдъм. Сана саваш ачаджак, ама сени йенемейеджеклер. Чюнкю сени куртармак ичин бен сенинлейим.“ Бьойле дийор РАБ. РАБ бана шьойле сесленди: „Гит, шунларъ Йерушалим халкъна дуйур. РАБ дийор ки, „‚Генчлииндеки балълъънъ, Гелинлииндеки севгини, Чьолде, екилмемиш топракта Бени насъл изледиини анъмсъйорум. Исраил РАБ ичин кутсал бир халк, Хасадънън илк юрюнюйдю. Ону йерен херкес сучлу сайълър, Башъна фелакет гелирди‘“ дийор РАБ. РАБ 'бин сьозюню динлейин, Ей Якуп сойу, Исраил'ин бютюн бойларъ! РАБ дийор ки, „Аталарънъз бенде не хаксъзлък булдулар да Бенден узаклаштълар? Деерсиз путларъ излейерек Кендилери де деерсиз олдулар. ‚Мъсър'дан бизи чъкаран, Чьолде, чукурларла долу чорак топракта, Койу каранлъкта калан курак топракта, Кимсенин гечмедии, Кимсенин яшамадъъ топракта Бизе йол гьостерен РАБ нереде?‘ дийе сормадълар. Мейвесини, ен ийи юрюнюню йийесиниз дийе Сизи веримли бир юлкейе гетирдим. Ойса сиз гелир гелмез юлкеми кирлеттиниз, Мюлкюмю иренч бир йере чевирдиниз. Кяхинлер, ‚ РАБ нереде?‘ дийе сормадълар, Кутсал Яса узманларъ бени танъмадълар, Йьонетиджилер бана башкалдърдълар; Пейгамберлер Баал адъна пейгамберлик едип Ише ярамаз путларън ардънджа гиттилер. „Бу йюзден сизден йине даваджъ оладжаъм“ дийор РАБ, „Торунларънъздан да даваджъ оладжаъм. Гидин де Киттим къйъларъна бакън! Кедар юлкесине адам гьондерип ийидже инджелейин, Хич бьойле бир шей олду му, олмадъ мъ гьорюн. Хичбир улус илахларънъ деиштирди ми? –Ки онлар затен танръ деилдирлер– Ама беним халкъм гьоркемини Ише ярамаз путлара деишти. Ей гьоклер, шашън буна, Тир тир титрейин, шашакалън“ дийор РАБ. „Чюнкю халкъм ики кьотюлюк яптъ: Бени, дири суларън пънарънъ бърактъ, Кендилерине сарнъчлар, Су тутмаян чатлак сарнъчлар каздълар. Ноф ве Тахпанхес халкъ Кафанъ кърдъ. Сени йолда йюрютен Танрън РАБ 'би бъракмакла Башъна бунларъ гетирдин. Шимди Шихор суйундан ичмек ичин Мъсър'а гитмек сизе ярар салар мъ? Фърат суйундан ичмек ичин Асур'а гитмек сизе не салар? Сени кенди кьотюлююн йола гетиреджек, Дьонеклиин сени пайлаяджак. Танрън РАБ 'би бъракманън, Бенден коркмаманън Не кадар кьотю, не кадар аджъ олдууну гьор де анла.“ Раб, Хер Шейе Егемен РАБ бьойле дийор. „Бойундурууну чок ьондже кърдън, Баларънъ копардън. ‚Куллук етмейеджеим‘ дедин. Герчектен де хер йюксек тепеде, Хер бол япраклъ ааджън алтънда Фахише гиби ятъп калктън. Ойса бен сени ен ийи джинстен Сечме бир асма оларак дикмиштим. Насъл олду да йозлашъп ябанъл асмая дьондюн? Чамашър содасъйла йъкансан, Бол кюл суйу куллансан биле, Сучун ьонюмде йине леке гиби дуруйор“ Дийор Егемен РАБ. „Ьойлейкен насъл, ‚Бен кирленмедим, Бааллар 'ъ излемедим‘ дийебилирсин? Вадиде насъл даврандъъна бак да Не яптъънъ анла. Сен орада бурада долашан Аяъ тез бир диши девесин. Кьоснюйюп хавайъ коклаян Къра алъшкън ябан ешеисин. Азгънкен ким тутабилир ону? Пешине дюшенлерин йорулмасъ герекмез, Чифтлешме заманъ гелиндже ону булурлар. Ялънаяк кошмактан сакън, Сусузлуктан боазънъ кору. Ама сен, ‚Бош вер! Бен башка илахларъ севийорум, Онларъ излейеджеим‘ дедин. „Хърсъз якаландъънда насъл утанърса, Исраил'ин халкъ, кралларъ, ьондерлери, Кяхинлери, пейгамберлери де ьойле утанаджак. Онлар ааджа, ‚Бабамсън‘, Таша, ‚Бизи сен доурдун‘ дерлер. Чюнкю бана йюзлерини деил, Съртларънъ чевирдилер. Ама фелакете урайънджа, ‚Калк да бизи куртар‘ дийе якарърлар. Хани нереде кендиниз ичин яптъънъз илахлар? Фелакете урадъънъзда куртарабилийорларса, Калкъп гелсинлер. Кентлеринин сайъсъ кадар Илахларън вар, ей Яхуда халкъ.“ „Неден бана дава ачъйорсунуз? Хепиниз бана башкалдърдънъз“ дийор РАБ. „Халкънъзъ бошуна джезаландърдъм, йола гелмедилер. Кълъджънъз йъртъджъ аслан гиби ьолдюрдю пейгамберлеринизи. „Ей сиз, бу кушаън чоджукларъ, РАБ 'бин сьозюню анлайън! Бен Исраил ичин бир чьол, Капкаранлък бир юлке ми олдум? Ьойлейсе халкъм неден, ‚Башъмъза буйрууз, Артък сана дьонмейеджеиз‘ дийор? Ерден къз такъларънъ, Гелин чейизини унутабилир ми? Ама халкъм сайъсъз гюнлердже унутту бени. Ашкъ коваламакта Не кадар беджериклисин! Кьотю кадънлара биле кенди йьонтемлерини ьоретебилдин. Етеин сучсуз йоксулларън канъйла лекеленмиш, Ойса ев сояркен якаламадън онларъ. Бютюн бунлара каршън, ‚Бен сучсузум, Кушкусуз РАБ 'бин бана ьофкеси динди‘ дийорсун. Ама ‚Гюнах ишлемедим‘ дедиин ичин Яргълаяджаъм сени. Неден бойуна дьонеклик япъп дуруйорсун? Асур'да дюшкъръклъъна урадъън гиби, Мъсър'да да дюшкъръклъъна ураяджаксън. Орадан да еллерин башънда чъкаджаксън, Чюнкю РАБ сенин гювендиклерини реддетти; Онлардан ярар саламаяджаксън.“ „Дийелим ки, бир адам каръсънъ бошар, Кадън да ону бъракъп башка бирийле евленир. Адам бир даха о кадъна дьонер ми? Бу давранъш юлкейи бюсбютюн кирлетмез ми? Ойса сен пек чок ойнашла фахишелик еттин, Йине бана мъ дьонмек истийорсун?“ дийор РАБ. „Чъплак тепелере бак да гьор. Севишмедиин йер ми калдъ? Чьолде яшаян бедеви гиби Йол кенарларънда ойнашларънъ беклейип дурдун. Фахишелиинле, кьотюлюклеринле юлкейи кирлеттин. Бу йюзден ямурларън ардъ кесилди, Сон ямур ямадъ. Йюзсюз бир фахишейе бензедин, Утанч дуймак истемедин. ‚Баба, генчлиимден бери Беним достумсун‘ дийе аз ьондже бана сесленмедин ми? ‚Сонсуза дек къзгън мъ каладжаксън? Ьофкен сонсуза дек ми сюреджек?‘ Евет, бьойле конушуйор, Ама елинден гелен хер кьотюлюю япъйорсун.“ Крал Йошия дьонеминде РАБ бана, „Дьонек Исраил'ин яптъънъ гьордюн мю?“ деди, „Хер йюксек тепенин юзерине, хер бол япраклъ ааджън алтъна гидип фахишелик етти. Бютюн бунларъ яптъктан сонра бана гери дьонеджеини дюшюндюм, ама дьонмеди. Хаин къзкардеши Яхуда да гьордю бунларъ. Фахишелии йюзюнден дьонек Исраил'и бошайъп она бошанма белгесини вердиим халде, къзкардеши хаин Яхуда'нън хич коркмадъънъ, гидип фахишелик еттиини гьордюм. Хич умурсамадан фахишелиийле юлкейи кирлетти; ташла, аачла зина етти. Бютюн бунлара каршън, хаин къзкардеши Яхуда ичтенликле деил, гьостермелик оларак бана дьондю.“ Бьойле дийор РАБ. РАБ бана, „Дьонек Исраил хаин Яхуда'дан даха дору олдууну гьостерди“ деди, „Гит, бу сьозлери кузейе дуйур. Де ки, „‚Ей дьонек Исраил, гери дьон‘ дийор РАБ. ‚Сизе артък ьофкейле бакмаяджаъм, Чюнкю бен севедженим‘ дийор РАБ. ‚Ьофкеми сонсуза дек сюрдюрмем. Анджак сучуну кабул ет: Танрън РАБ 'бе башкалдърдън, Хер бол япраклъ ааджън алтънда Севгини ябанджъ илахларла пайлаштън, Бени динлемедин.‘“ Бьойле дийор РАБ. „Гери дьон, ей дьонек халк“ дийор РАБ, „Чюнкю коджан беним. Биринизи кенттен, икинизи бир бойдан алъп Сийон'а гери гетиреджеим. Сизе гьонлюме гьоре чобанлар вереджеим; сизи билгийле, садуйуйла гюдеджеклер. Юлкеде бюйюйюп сайъджа чоалдъънъз гюнлерде“ дийор РАБ, „Халк артък, ‚ РАБ 'бин Антлашма Сандъъ ‘ демейеджек. Сандък бир даха кимсенин аклъна гелмейеджек; анъмсанмаяджак, ьозленмейеджек, бир йениси де япълмаяджак. О заман Йерушалим'е, ‚ РАБ 'бин Тахтъ‘ дийеджеклер. РАБ 'бин адънъ онурландърмак ичин бютюн улуслар Йерушалим'де топланаджак. Бундан бьойле кьотю йюреклеринин инадъ уярънджа давранмаяджаклар. О гюнлерде Яхуда халкъйла Исраил халкъ кузейде бир юлкеден бирликте йюрюйеджек, аталаръна мюлк оларак вермиш олдуум юлкеде бир арая геледжеклер. „Бен РАБ, демиштим ки, ‚Не кадар истердим Сени чоджукларъмдан саймайъ; Сана гюзел юлкейи, Улусларън ен гюзел мюлкюню вермейи! Бана баба дийеджеини, Бенден хич айрълмаяджаънъ дюшюндюм. Ама бир кадън коджасъна насъл иханет едерсе, Сен де бана ьойле иханет еттин, ей Исраил халкъ!‘“ Бьойле дийор РАБ. Чъплак тепелерде бир сес дуйулуйор, Исраил халкънън алайъшъ ве якаръшъ. Чюнкю дору йолдан саптълар, Танръларъ РАБ 'би унуттулар. „Гери дьонюн, ей дьонек чоджуклар, Дьонеклиинизи ийилештирейим.“ Халк, „Иште бурадайъз, сана гелийоруз!“ дийор, „Чюнкю Танръмъз РАБ сенсин. Кушкусуз далардан, Тепелерден гелен тапънма сеслери алдатъджъдър. Кушкусуз Исраил'ин куртулушу Танръмъз РАБ 'дедир. Генчлиимизден бу яна Аталаръмъзън емеинин юрюнюню, Даварларънъ, съърларънъ, Оулларънъ, къзларънъ Утанъласъ путлар йеди. Утанч ичинде яталъм, Резиллиимиз бизи ьортсюн! Чюнкю биз де аталаръмъз да Генчлиимизден бу яна Танръмъз РАБ 'бе каршъ гюнах ишледик, Танръмъз РАБ 'бин сесине кулак асмадък.“ „Еер гери дьонерсен, ей Исраил, Еер бана гери дьонерсен“ дийор РАБ, „Иренч путларънъ гьозюмюн ьонюнден узаклаштърър, Бир даха йолдан сапмазсан; ‚ РАБ 'бин варлъъ хаккъ ичин‘ дийерек Садакатле, адалетле, дорулукла ант ичерсен, Улуслар О'нун араджълъъйла кутсанаджак, О'нунла ьовюнеджеклер.“ РАБ Яхуда ве Йерушалим халкъна шьойле дийор: „Ишленмемиш топраънъзъ сюрюн, Дикенлер арасъна екмейин. Ей сизлер, Яхуда халкъ ве Йерушалим'де яшаянлар, Кендинизи РАБ 'бе адайън, Буну енгеллейен хер шейи йюреинизден узаклаштърън. Йокса яптъънъз кьотюлюклерден ьотюрю Ьофкем атеш гиби яаджак, Хер шейи йийип битиреджек Ве сьондюрен олмаяджак.“ „Яхуда'да дуйурун, Йерушалим'де илан един, ‚Юлкеде бору чалън!‘ дейин, ‚Топланън‘ дийе хайкърън, ‚Сурлу кентлере качалъм!‘ Сийон'а гиден йолу гьостерен Бир ишарет койун! Гювенлииниз ичин качън! Дурмайън! Юзеринизе кузейден фелакет, Бюйюк йъкъм гетирмек юзерейим.“ Аслан ининден чъктъ, Улусларъ йок еден йола койулду. Юлкенизи виран етмек ичин Йеринден айрълдъ. Кентлериниз йерле бир едиледжек, Ичлеринде яшаян калмаяджак. Онун ичин чула сарънън, Дьовюнюп хайкърън, Чюнкю РАБ 'бин къзгън ьофкеси юзеримизден калкмадъ. „О гюн“ дийор РАБ, „Крал да ьондерлер де йъладжак, Кяхинлер шашкъна дьонеджек, Пейгамберлер донакаладжак.“ О заман, „Ах, Егемен РАБ “ дедим, „‚Есенликте оладжаксънъз‘ дийерек бу халкъ да Йерушалим'и де там анламъйла алдаттън. Чюнкю кълъч боазъмъза даяндъ.“ О заман бу халка ве Йерушалим'е, „Чьолдеки чъплак тепелерден халкъма дору съджак бир рюзгар есийор, ама харман савурмак я да айърмак ичин деил“ денеджек, „Бенден гелен бу рюзгар чок даха гючлю оладжак. Шимди бу халка яргъларъмъ билдирийорум.“ Иште дюшман булут гиби илерлийор; Саваш арабаларъ касърга санки, Атларъ карталлардан даха чевик. Вай башъмъза! Махволдук! Ей Йерушалим, йюреини кьотюлюктен аръндър ки, Куртуласън. Не замана дек йюреинде кьотю дюшюнджелер баръндъраджаксън? Дан'дан бир сес билдирийор, Ефрайим даларъндан кьотю хабер дуйуруйор! „Улуслара дуйурун, Йерушалим'е билдирин: ‚Узак бир юлкеден гелен орду чевресини кушатаджак, Яхуда кентлерине каршъ Саваш нараларъ атаджаклар. Бир тарлайъ коруянлар гиби Кушатаджаклар Йерушалим'и. Чюнкю Йерушалим бана башкалдърдъ‘“ дийор РАБ. „Кенди давранъшларън, кенди яптъкларън Башъна гелмесине неден олду бунларън. Джезан бу. Не аджъ! Насъл да йюреине ишлийор!“ Ах, ичим, ичим! Аджъдан къвранъйорум. Ах, йюреим, йюреим чарпъйор. Сессиз дурамъйорум! Чюнкю бору сесини, саваш нараларънъ ишиттим! Фелакет фелакети излийор, Бютюн юлке виран олду. Бир анда чадърларъм, Перделерим йок олду. Не замана дек дюшман санджаънъ гьормек, Бору сесини дуймак зорунда каладжаъм? „Халкъм акълсъздър, Бени танъмъйор. Аптал чоджуклардър, Акълларъ йок. Кьотюлюк етмейи ийи билир, Ийилик етмейи билмезлер“ дийор РАБ. Бен Йеремя йере бактъм, шекилсизди, бошту, Гьое бактъм, ъшък йокту. Далара бактъм, титрийорлардъ, Бютюн тепелер сарсълъйорду. Бактъм, инсан йокту, Гьокте учан бютюн кушлар качмъштъ. Бактъм, веримли топрак чьоле дьонмюш, Бютюн кентлер йъкълмъштъ. Бютюн бунлар РАБ 'бин йюзюнден, О'нун къзгън ьофкеси йюзюнден олмушту. РАБ дийор ки, „Бютюн юлке виран оладжак, Ама ону бюсбютюн йок етмейеджеим. Бу йюзден йерйюзю яса гьомюледжек, Гьок карараджак; Чюнкю бен сьойледим, бен тасарладъм. Фикрими деиштирмейеджек, Вердиим карардан дьонмейеджеим.“ Хер кентин халкъ, Атлъларла окчуларън гюрюлтюсюнден качъйор. Кими чалълъклара гирийор, Кими каялъклара търманъйор. Бютюн кентлер терк едилди, Ораларда кимсе яшамъйор. Ей сен, виран олмуш кент, Кърмъзъ гийсилер гиймекле, Алтън сюслер безенмекле, Гьозюне сюрме чекмекле не елде едеджексин? Кендини бьойле гюзеллештирмен бошуна. Ойнашларън сени кючюмсюйор, Джанънъ алмак истийорлар. Санджъ чекен кадънън хайкъръшънъ, Илк чоджууну доуран кадънън чектии аджъйъ, Еллерини узатмъш, солуу кесилмиш Сийон къзънън, „Ейвах! Катиллерин каршъсънда байълъйорум“ Дийе хайкърдъънъ ишитир гиби олдум. „Йерушалим сокакларънда долашън, Чевренизе бакъп дюшюнюн, Кент мейданларънъ араштърън. Еер адил давранан, Герчеи араян бир киши булурсанъз, Бу кенти баъшлаяджаъм. ‚ РАБ 'бин варлъъ хаккъ ичин‘ деселер де, Аслънда ялан йере ант ичийорлар.“ Я РАБ, гьозлерин герчеи аръйор. Онларъ вурдун, ама инджинмедилер, Онларъ йийип битирдин, Ама йола гелмейи реддеттилер. Йюзлерини каядан чок сертлештирдилер, Гери дьонмек истемедилер. „Бунлар садедже йоксул кишилер, Акълсъзлар“ дедим, „Чюнкю РАБ 'бин йолуну, Танръларъ'нън буйрукларънъ билмийорлар. Бюйюклере гидип онларла конушайъм. РАБ 'бин йолуну, Танръларъ'нън буйрукларънъ билирлер кушкусуз.“ Гелгелелим онлар да бойундуруу кърмъш, Баларъ копармъштъ. Бу йюзден ормандан бир аслан чъкъп онлара салдъраджак, Чьолден гелен бир курт онларъ парча парча едеджек, Бир парс кентлеринин ьонюнде пусу кураджак, Орадан чъкан херкес парчаланаджак. Чюнкю исянларъ чок, Дьонекликлери сайъсъздър. „Яптъкларъндан ьотюрю неден баъшлаяйъм сени? Чоджукларън бени терк етти, Танръ олмаян илахларън адъйла ант ичтилер. Онларъ дойурдуумда зина еттилер, Фахишелерин евлерине долуштулар. Шехвет дюшкюню, бесили айгърлар! Хер бири комшусунун каръсъна кишнийор. Бу йюзден онларъ джезаландърмаяйъм мъ?“ дийор РАБ, „Бьойле бир улустан ьоджюмю алмаяйъм мъ? „Баларънъ долашъп Асмаларънъ кесин, Ама бюсбютюн йок етмейин. Далларънъ копаръп атън, Чюнкю онлар РАБ 'бе аит деил. Исраил ве Яхуда халкъ Бана сюрекли иханет етти“ дийор РАБ. РАБ ичин ялан сьойлейерек, „О бир шей япмаз. Фелакет бизе урамаяджак, Кълъч да кътлък да гьормейеджеиз“ дедилер. Пейгамберлер лафебесидир, Танръ'нън сьозю онларда деил. Онлара бьойле япъладжак. Бу йюзден, Хер Шейе Егемен РАБ Танръ дийор ки, „Мадем бьойле шейлер конушуйорсунуз, Бен де сьозюмю азънъза атеш, Бу халкъ да одун едеджеим; Атеш онларъ якъп йок едеджек. Ей Исраил халкъ, Узактан геледжек бир улусу Юзеринизе салдъртаджаъм“ дийор РАБ, „Кьоклю, ески бир улус; Сен онларън дилини билмез, Не дедиклерини анламазсън. Окларънън кълъфъ ачък бир мезар гибидир, Хепси бирер йииттир. Юрюнюню, йийеджеклерини тюкетеджек, Оулларънъ, къзларънъ ьолдюреджеклер; Даварларънъ, съърларънъ, Асмаларънън, инджир аачларънън мейвесини йийеджек, Гювендиин сурлу кентлерини Кълъчла йерле бир едеджеклер. „Ама о гюнлерде биле сизи бюсбютюн йок етмейеджеим“ дийор РАБ. „‚Танръмъз РАБ неден бизе бютюн бунларъ яптъ?‘ дийе сордукларънда, шьойле янътлаяджаксън: ‚Бени насъл бърактънъз, юлкенизде ябанджъ илахлара насъл куллук еттинизсе, сиз де кендинизе аит олмаян бир юлкеде ябанджълара ьойле куллук едеджексиниз.‘ „Якуп сойуна билдирин, Яхуда халкъна дуйурун: Ей гьозлери олан ама гьормейен, Кулакларъ олан ама ишитмейен, Садуйудан йоксун акълсъз халк, Шуну динле: Бенден коркман герекмез ми?“ дийор РАБ, „Хузурумда титремен герекмез ми? Бен ки, сонсуза дек гечерли бир куралла Денизе сънър оларак куму койдум. Дениз сънъръ гечемез; Далгалар кабарса да юстюн гелемез, Кюкресе де сънъръ ашамаз. Ама бу халкън йюреи аси ве инатчъ. Сапмъшлар, кенди йолларъна гитмишлер. Ичлеринден, ‚Илк ве сон ямурларъ заманънда ядъран, Белли юрюн бичме хафталарънъ бизим ичин коруян Танръмъз РАБ 'ден коркалъм‘ демийорлар. Бунларъ узаклаштъран сучларънъздъ, Бу ийиликтен сизи йоксун бъракан гюнахларънъздъ. „Халкъм арасънда кьотю кишилер вар. Куш авламак ичин пусуя ятанлар гиби Тузак куруйор, инсан якалъйорлар. Куш долу бир кафес насълса, Онларън евлери де хилейле долу. Бу сайеде гючленип зенгин олдулар, Семирип парладълар, Яптъкларъ кьотюлюклерле сънъръ аштълар. Казанабиледжеклери халде ьоксюзюн давасъна бакмъйор, Йоксулун хаккънъ савунмуйорлар. Бу йюзден онларъ джезаландърмаяйъм мъ?“ дийор РАБ, „Бьойле бир улустан ьоджюмю алмаяйъм мъ? „Юлкеде коркунч, дехшет вериджи бир шей олду: Пейгамберлер ялан пейгамберлик едийор, Халкъ башъна буйрук кяхинлер йьонетийор, Халкъм да буну бенимсийор. Ама бунун сонунда не япаджаксънъз?“ „Гювенлииниз ичин качън, ей Бенямин халкъ! Йерушалим'ден качън! Текоа'да бору чалън! Бейтхаккерем'е бир ишарет койун. Чюнкю кузейден бир фелакет, Бюйюк бир йъкъм геледжек гиби гьорюнюйор. Сийон къзънъ, о гюзел, нарин къзъ йок едеджеим. Чобанлар сюрюлерийле она гелийор, Чевресинде чадърларънъ кураджаклар. Херкес кенди сюрюсюню отлатаджак.“ „Йерушалим'е каршъ саваш хазърлъъ япън! Калкън, ьолейин салдъръя гечелим! Вай халимизе, гюн караръйор! Акшамън гьолгелери гитгиде узуйор. Хайди, гедже салдъръя гечелим, Кентин калелерини йерле бир еделим.“ Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, „Аачларъ кесин, Йерушалим'е каршъ кушатма рампаларъ япън. Бу кент джезаландърълмалъ, Ичинде зорбалъктан башка бир шей йок. Куйу суйуну насъл тазе тутуйорса, Йерушалим де кьотюлююню ьойле тазе тутуйор. Шиддет ве йъкъм янкъланъйор орада, Каршъмда хеп хасталък ве яралар вар. Уярълара кулак вер, ей Йерушалим! Йокса сени бъракаджаъм, Сени бир виранейе, Отурулмаз бир юлкейе чевиреджеим.“ Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, „Асмадан насъл юзюм топланърса, Исраил халкъндан гериде каланларъ да ьойле топлаяджаклар. Юзюм топлаян бири гиби Елини йине асма далларъна узат.“ Ишитсинлер дийе киминле конушайъм, Кими уярайъм? Кулакларъ тъкалъ, ишитемийорлар. РАБ 'бин сьозюню ашаълъйор, Ондан хошланмъйорлар. Бу йюзден РАБ 'бин ьофкесийле долуйум, Кендими тутмактан йорулдум. „Сокактаки чоджукларън, Топланан генчлерин юзерине бошалт ьофкени. Насъл олса каръ да коджа да, Яшлъ да йълларджа яшамъш олан да куртуламаяджак. Евлери, тарлаларъ, каръларъ Башкаларъна вериледжек, Чюнкю юлкеде яшаянлара каршъ Елими калдъраджаъм“ дийор РАБ. „Кючюк бюйюк херкес казанч пешинде, Пейгамберлер, кяхинлер, хепси халкъ алдатъйор. Есенлик йоккен, ‚Есенлик, есенлик‘ дийерек Халкъмън ярасънъ сьозде ийилештирдилер. Яптъкларъ иренчликлерден утандълар мъ? Хайър, не утанмасъ? Къзаръп бозарманън не олдууну биле билмийорлар. Бу йюзден онлар да дюшенлерин арасънда йер аладжак, Онларъ джезаландърдъъмда сенделейип дюшеджеклер“ дийор РАБ. РАБ дийор ки, „Йол кавшакларънда дуруп бакън, Ески йолларъ сорун, Ийи йол нереде, ьоренин, О йолда йюрюйюн, Джанларънъз рахата кавушур. Ама онлар, ‚О йолда йюрюмейиз‘ дедилер. Сизе бекчилер атайъп, ‚Бору сесини динлейин‘ дедим, Ама онлар, ‚Динлемейиз‘ дедилер. Бундан ьотюрю, ей улуслар, Башларъна нелер геледжеини ишитин! Сен де анла, ей топлулук! Динле, ей йерйюзю! Бу халкън юзерине фелакет, Кенди курдуу дюзенин сонуджуну гетирмек юзерейим. Чюнкю сьозлериме кулак асмадълар, Кутсал Ясам'ъ реддеттилер. Неден бана Саба'дан гюннюк, Узак бир юлкеден гюзел кокулу камъш гетирилийор? Якмалък сунуларънъзъ кабул етмийорум, Курбанларънъздан хошнут деилим.“ Бу йюзден РАБ дийор ки, „Бу халкън ьонюне тьокезлер кояджаъм, Бабалар да оуллар да Тьокезлейип бирликте дюшеджек, Комшу достуйла бирликте йок оладжак.“ РАБ дийор ки, „Иште кузейден бир орду гелийор. Дюнянън учларъндан Бюйюк бир улус харекете гечийор. Яй, пала кушанмъшлар, Гаддар ве аджъмасъзлар. Атлара бинмиш гелиркен, Кюкрейен денизи андъръйор сеслери. Саваша хазър савашчълар Каршъна дизиледжеклер, ей Сийон къзъ!“ Хаберлерини алдък, Еллеримизде дерман калмадъ. Доуран кадън гиби Юзюнтю, санджъ сардъ бизи. Кърлара чъкмайън, Йолда йюрюмейин! Дюшманън кълъджъ орада, Хер йер дехшет ичинде. Ей халкъм, чула сарън, Кюл ичинде йуварлан. Бириджик оул ичин яс тутар гиби Аджъ аджъ дьовюн. Чюнкю йок едиджи ансъзън геледжек юзеримизе. „Сени халкъмъ денейесин дийе атадъм, Ьойле ки, онларъ танъйъп йолларънъ сънаясън. Хепси де чок дикбашлъ, Ону буну чекиштиререк долашан инсанлардър, Тунч кадар, демир кадар катъдърлар. Хепси баштан чъкмъштър. Кьорюк юфюрдюкче юфюрюйор, Куршуну атеште еритийор, Ама бошунадър япълан ишлем, Чюнкю кьотюлер арънмъйор. Онлара гюмюш артъъ денеджек, Чюнкю РАБ онларъ реддетти.“ РАБ Йеремя'я шьойле сесленди: „ РАБ 'бин Тапънаъ'нън капъсънда дуруп шу сьозю дуйур. Де ки, „‚ РАБ 'бин сьозюню динлейин, ей РАБ 'бе тапънмак ичин бу капълардан гирен Яхуда халкъ! Исраил'ин Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки: Яшантънъзъ ве уйгуламаларънъзъ дюзелтин. О заман бурада калманъзъ саларъм. „ РАБ 'бин Тапънаъ, РАБ 'бин Тапънаъ, РАБ 'бин Тапънаъ бурададър!“ гиби алдатъджъ сьозлере гювенмейин. Еер яшантънъзъ ве уйгуламаларънъзъ герчектен дюзелтир, бирбиринизе каршъ адил давранър, ябанджъя, ьоксюзе, дула хаксъзлък етмез, бурада сучсуз канъ акътмаз, сизи йъкъма гьотюрен башка илахларън ардънджа гитмезсениз, бурада, сонсуза дек аталарънъза вермиш олдуум юлкеде калманъзъ саларъм. Не вар ки, сизлер ише ярамаз алдатъджъ сьозлере гювенийорсунуз. Бана аит олан бу тапънак сизин ичин бир хайдут ини ми олду? Ама бен гьорюйорум нелер яптъънъзъ!‘ дийор РАБ. „‚Даха ьондже адъмъ йерлештирмиш олдуум Шило'даки йериме гидин. Халкъм Исраил'ин кьотюлюю йюзюнден она не яптъъмъ гьорюн. Бютюн бунларъ яптънъз, дийор РАБ, сизе дефаларджа сеслендим ама динлемединиз; сизи чаърдъм ама янът вермединиз. Бу йюзден Шило'я не яптъмса, бана аит олан, гювендииниз бу тапънаа да –сизлере, аталарънъза вермиш олдуум бу йере де– айнъсънъ япаджаъм. Кардешлеринизи, бютюн Ефрайим сойуну насъл аттъйсам, сизлери де ьойле атаджаъм хузурумдан.‘ „Сана гелиндже, ей Йеремя, бу халк ичин ялварма; онлар ичин не якар не де дилекте булун; бана ялваръп якарма, чюнкю сени динлемейеджеим. Онларън Яхуда кентлеринде, Йерушалим сокакларънда нелер яптъкларънъ гьормюйор мусун? Чоджуклар одун топлуйор, бабалар атеш якъйор, кадънлар Гьок Краличеси'не пиде пиширмек ичин хамур йоуруйор. Бени ьофкелендирмек ичин башка илахлара дьокмелик сунулар сунуйорлар. Инджиттиклери бен мийим, дийор РАБ. Хайър, кендилерини инджитерек утанджа боуйорлар. „Бу йюзден Егемен РАБ дийор ки, ‚Буранън юзерине, инсанън, хайванън, кърдаки аачларън, топраън юрюнюнюн юзерине къзгън ьофкеми ядъраджаъм. Якъп йок едеджек хер шейи, сьонмейеджек.‘ „Исраил'ин Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, ‚Якмалък сунуларънъзъ ьобюр курбанларънъза еклейин де ет йийин. Чюнкю аталарънъзъ Мъсър'дан чъкардъъмда, якмалък сунуларла курбанлар хаккънда онлара сесленип буйрук вермедим. Онлара шуну буйурдум: Сьозюмю динлерсениз, бен сизин Танрънъз, сиз де беним халкъм олурсунуз. Ийилик булманъз ичин хер конуда сизе буйурдуум йолда йюрюйюн. Не вар ки, динлемедилер, кулак асмадълар; кенди истеклеринин, кьотю йюреклеринин инадъ дорултусунда йюрюдюлер. Илери деил, гери гиттилер. Аталарънъзън Мъсър'дан чъктъъ гюнден бу яна, сизе хер гюн дефаларджа пейгамбер кулларъмъ гьондердим. Ама бени динлемединиз, кулак асмадънъз. Инат едерек аталарънъздан даха чок кьотюлюк яптънъз.‘ „Онлара бютюн бунларъ сьойлейеджексин ама сени динлемейеджеклер. Онларъ чаъраджаксън ама янът вермейеджеклер. Бунун ичин онлара де ки, ‚Танръсъ РАБ 'бин сьозюню динлемейен, дерс алмаян улус иште будур. Бана балълъкларъ йок олду, балълъктан сьоз етмез олдулар. „‚Сачънъ кес ве ат, ей Йерушалим, Чъплак тепелер юзеринде аът як. Чюнкю РАБ, ьофкесине урамъш кушаъ Реддедип терк етти.‘“ „‚Яхуда халкъ гьозюмде кьотю оланъ яптъ, дийор РАБ. Бана аит олан бу тапънаа иренч путларънъ йерлештиререк ону кирлеттилер. Оулларънъ, къзларънъ атеште курбан етмек ичин Бен-Хинном Вадиси'нде, Тофет 'те пута тапълан йерлер курдулар. Бьойле бир шейи не буйурдум не де аклъмдан гечирдим. Бундан ьотюрю орая артък Тофет я да Бен-Хинном Вадиси деил, Къйъм Вадиси денеджеи гюнлер гелийор, дийор РАБ. Тофет'те йер калмаяна дек гьомеджеклер ьолюлери. Бу халкън ьолюлери йъртъджъ кушлара, ябанъл хайванлара йем оладжак; онларъ коркутуп качъран кимсе олмаяджак. Яхуда кентлеринде, Йерушалим сокакларънда севинч ве неше сесине, гелин гювей сесине сон вереджеим; юлке виранейе дьонеджек. „‚О заман, дийор РАБ, Яхуда кралларъйла ьондерлеринин, кяхинлерин, пейгамберлерин, Йерушалим'де яшамъш оланларън кемиклери мезарларъндан чъкаръладжак. Топланмаяджак, гьомюлмейеджек кемиклер, топраън юзеринде гюбре гиби оладжаклар. Йерушалим халкънън севдии, куллук еттии, изледии, данъштъъ, таптъъ гюнешин, айън, гьок джисимлеринин ьонюне сериледжеклер. Бу кьотю улустан бютюн са каланлар, кендилерини сюрдююм йерлерде яшаянлар, ьолюмю яшама йелейеджеклер. Хер Шейе Егемен РАБ бьойле дийор.‘ „Онлара де ки, ‚ РАБ шьойле дийор: „‚Инсан йере дюшер де калкмаз мъ, Йолдан сапар да гери дьонмез ми? Ьойлейсе неден бу халк йолдан саптъ? Неден Йерушалим сюрекли дьонеклик едийор? Хилейе япъшъйор, Гери дьонмейи реддедийорлар. Диккатле динледим, Ама дору сьойлемийорлар. Кимсе, не яптъм, дийерек кьотюлююнден пишманлък дуймуйор. Савашта сеиртен ат гиби Херкес кенди йолуна гидийор. Гьоктеки лейлек биле Белли мевсимлерини билир. Кумру да кърлангъч да турна да Гьоч етме заманънъ гьозетир. Ойса халкъм буйрукларъмъ билмез. „‚Насъл, биз билге кишилериз, РАБ 'бин Ясасъ биздедир, дийебилийорсунуз? Иште, билгинлерин яланджъ калеми Ясайъ ялана чевирмиш. Билгелер утандърълдъ, Йълдърълъп еле гечирилди. РАБ 'бин сьозюню реддеттилер. Насъл бир билгеликмиш онларънки? Бундан ьотюрю каръларънъ башкаларъна, Тарлаларънъ сахипленеджек йени кишилере вереджеим. Кючюк бюйюк херкес казанч пешинде, Пейгамберлер, кяхинлер, хепси халкъ алдатъйор. Есенлик йоккен, Есенлик, есенлик, дийерек Халкъмън ярасънъ сьозде ийилештирдилер. Яптъкларъ иренчликлерден утандълар мъ? Хайър, не утанмасъ? Къзаръп бозарманън не олдууну биле билмийорлар. Бу йюзден онлар да дюшенлерин арасънда йер аладжак, Джезаландърълдъкларънда сенделейип дюшеджеклер‘ дийор РАБ. „‚Онларъ бюсбютюн йок едеджеим, дийор РАБ, Не асмада юзюм каладжак, Не инджир ааджънда инджир. Япракларъ солуп куруяджак. Онлара не вердийсем, Еллеринден алънаджак.‘“ „Неден бурада отуруп дуруйоруз? Топланалъм да сурлу кентлере качалъм, Орада ьолелим! Танръмъз РАБ бизи ьолюме терк етти, Бизе зехирли су ичирди. Чюнкю О'на каршъ гюнах ишледик. Есенлик бекледик, ийилик гелмеди. Шифа умдук, йългънлък булдук. Дюшман атларънън хърълтъсъ Дан бьолгесинден дуйулуйор, Айгърларънън кишнемесинден Бютюн юлке титрийор. Юлкейи ве ичиндеки хер шейи, Кенти ве орада яшаянларъ Йок етмейе гелийорлар.“ „Бакън, аранъза йъланлар, Бюйюден еткиленмейен енгереклер гьондереджеим, Сизи сокаджаклар“ дийор РАБ. Юзюнтюм авутуламаз, Йюреим байгън, Юлкенин ен узак кьошелеринден Халкъмън ферядънъ динлейин: „ РАБ Сийон'да деил ми? Кралъ орада деил ми?“ РАБ, „Путларъйла, Ише ярамаз ябанджъ илахларъйла Неден ьофкелендирийорлар бени?“ дийор. „Юрюн бичме заманъ гечти, Яз сона ерди, Биз исе куртулмадък“ дийе хайкъръйорлар. Халкъмън ярасъндан бен де яраландъм. Яса бюрюндюм, дехшете дюштюм. Гилат'та мерхем йок му, Хеким йок му? Ьойлейсе халкъмън ярасъ неден ийи едилмеди? Кешке башъм бир пънар, Гьозлерим бир гьозяшъ кайнаъ олса! Халкъмън ьолдюрюленлери ичин Аласам гедже гюндюз! Кешке халкъмъ бъракабилмем, Онлардан узаклашабилмем ичин Чьолде конаклаяджак бир йерим олса! Хепси зина едийор, Хаин бир топлулук! „Ялан сьойлемек ичин юлкеде Диллерини яй гиби герийор, Гючлерини герчек йолунда кулланмъйорлар. Кьотюлюк юстюне кьотюлюк япъйор, Бени танъмъйорлар“ дийор РАБ. „Херкес достундан сакънсън, Кардешлеринизин хичбирине гювенмейин. Чюнкю хер кардеш Якуп гиби алдатъджъ, Хер дост ифтираджъдър. Дост досту алдатъйор, Кимсе герчеи сьойлемийор. Диллерине ялан сьойлемейи ьореттилер, Суч ишлейе ишлейе йоргун дюштюлер. Сен, ей Йеремя, Алдатъджълъън ортасънда яшъйорсун. Алдатъджълъкларъ йюзюнден Бени танъмак истемийорлар.“ Бьойле дийор РАБ. Бундан ьотюрю Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, „Иште, онларъ арътъп сънаяджаъм, Халкъмън гюнахъ йюзюнден Башка не япабилирим ки? Диллери ьолдюрюджю бир ок, Хеп алдатъйор. Комшусуна есенлик дилийор, Ама ичинден она тузак куруйор. Бу йюзден онларъ джезаландърмаяйъм мъ?“ дийор РАБ, „Бьойле бир улустан ьоджюмю алмаяйъм мъ?“ Далар ичин алайъп яс тутаджаъм, Отлаклар ичин аът якаджаъм. Чьоле дьонюштюлер, Кимсе гечмийор оралардан. Съърларън бьоюрмеси дуйулмуйор, Кушлар, ябанъл хайванлар качъп гитти. „Йерушалим'и таш йъънъ, Чакалларън барънаъ халине гетиреджеим. Яхуда кентлерини Кимсенин яшаямаяджаъ бир виранейе дьондюреджеим.“ Ханги билге киши буна акъл ердиреджек? РАБ 'бин сеслендии киши ким ки, сьозюню ачъклаябилсин? Юлке неден йъкълдъ? Неден кимсенин гечемедии бир чьоле дьонюштю? РАБ, „Кендилерине вердиим ясайъ бърактълар, сьозюмю динлемедилер, ясамъ излемедилер“ дийор, „Онун йерине йюреклеринин инадънъ, аталарънън ьореттии гиби Бааллар 'ъ изледилер.“ Бунун ичин Исраил'ин Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, „Бу халка пелиноту йедиреджек, зехирли су ичиреджеим. Онларъ кендилеринин де аталарънън да танъмадъъ улусларън арасъна даътаджак, тюмюню йок едене дек пешлерине кълъджъ саладжаъм.“ Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, „Ийи дюшюнюн! Аът якан кадънларъ чаърън гелсинлер. Ен ийилерини чаърън гелсинлер. Хемен гелип бизим ичин аът яксънлар; Гьозлеримиз гьозяшъ дьоксюн, Гьозкапакларъмъздан сулар аксън. Сийон'дан алама сеси дуйулуйор: ‚Йъкъма урадък! Бюйюк утанч ичиндейиз, Чюнкю юлкемизи терк еттик, Евлеримиз йерле бир олду.‘“ Ей кадънлар, РАБ 'бин сьозюню динлейин! Азъндан чъкан хер сьозе кулак верин. Къзларънъза яс тутмайъ, Комшунуза аът якмайъ ьоретин. Ьолюм пенджерелеримизе търмандъ, Калелеримизе гирди; Сокакларъ чоджуксуз, Мейданларъ генчсиз бърактъ. Онлара де ки, „ РАБ шьойле дийор: ‚Инсан джесетлери гюбре гиби, Бичиджинин ардъндаки деметлер гиби топраа сериледжек. Онларъ топлаяджак кимсе олмаяджак.‘“ РАБ шьойле дийор: „Билге киши билгелиийле, Гючлю киши гюджюйле, Зенгин киши зенгинлиийле ьовюнмесин. Дюняда ийилик япанън, Адалети, дорулуу салаянън Бен РАБ олдууму анламакла Ве бени танъмакла ьовюнсюн ьовюнен. Чюнкю бен бунлардан хошланъръм“ дийор РАБ. „Ялнъз бедендже сюннетли оланларъ джезаландъраджаъм гюнлер гелийор“ дийор РАБ. „Мъсър'ъ, Яхуда'йъ, Едом'у, Аммон'у, Моав'ъ, чьолде яшаян ве зюлюфлерини кесенлерин хепсини джезаландъраджаъм. Чюнкю бютюн бу улуслар герчекте сюннетсиз, бютюн Исраил халкъ да йюректе сюннетсиздир.“ РАБ 'бин сана не сьойледиини динле, ей Исраил халкъ! РАБ шьойле дийор: „Улусларън йолуну ьоренмейин, Гьок белиртилеринден йълмайън; Бу белиртилерден улуслар йълса биле. Улусларън тьорелери ярарсъздър. Ормандан аач кесерлер, Уста кескисийле она бичим верир. Алтънла, гюмюшле сюслер, Чекичле, чивилерле саламлаштърърлар; Йеринден къмълдамасън дийе. Салаталък бостанъндаки коркулук гибидир путларъ, Конушамазлар; Онларъ ташъмак герек, чюнкю йюрюйемезлер. Онлардан коркмайън, зарар веремезлер; Ийилик де едемезлер.“ Сенин гибиси йок, я РАБ, Сен бюйюксюн, Адън да бюйюктюр гюджюн сайесинде. Сенден ким коркмаз, Ей улусларън кралъ? Бу сана якъшър. Улусларън билгелери арасънда, Бютюн юлкелеринде Сенин гибиси йок. Хепси будала ве акълсъз. Ярарсъз путлардан не ьоренилебилир ки? Аачтан япълмъш онлар! Таршиш'тен дьовме гюмюш, Уфаз'дан алтън гетирилир. Устайла куйумджунун яптъъ несненин юзерине Ладживерт, мор гийдирилир, Хепси уста ишидир. Ама герчек Танръ РАБ 'дир. О яшаян Танръ'дър, Сонсуза дек крал О'дур. О ьофкелениндже йерйюзю титрер, Улуслар даянамаз газабъна. „Онлара шуну дийеджексин, ‚Йери, гьою яратмаян бу илахлар, Йерден де гьоюн алтъндан да йок оладжаклар.‘“ Гюджюйле йерйюзюню яратан, Билгелиийле дюняйъ куран, Аклъйла гьоклери яян РАБ 'дир. О гюрлейиндже гьоктеки сулар чаълдар, Йерйюзюнюн дьорт буджаъндан булутлар йюкселтир, Ямур ичин шимшек чактърър, Амбарларъндан рюзгар естирир. Хепси будала, билгисиз, Хер куйумджу яптъъ путтан утанаджак. О путлар япмаджъктър, Солук йоктур онларда. Ярарсъз, алай едилеси неснелердир, Джезаландърълънджа йок оладжаклар. Якуп'ун Пайъ онлара бенземез. Хер шейе бичим верен О'дур, О'нун мирасъдър Исраил оймаъ, Хер Шейе Егемен РАБ 'дир адъ. Кушатма алтънда олан сизлер, Ешяларънъзъ топлайън йерден. РАБ дийор ки, „Иште бу кез бу юлкеде яшаянларъ Фърлатъп атаджаъм; Еле гечирилмелери ичин Онларъ съкъштъраджаъм.“ Ярамдан ьотюрю вай башъма гелен! Дердим ийилешмез! Ама, ‚Дерт беним дердим, Даянмалъйъм‘ дедим. Чадъръм йъкълдъ, иплери копту. Чоджукларъм бенден айрълдъ, Йок артък онлар. Чадъръмъ кураджак, Перделерими такаджак кимсе калмадъ. Чобанлар будала, РАБ 'бе данъшмъйорлар. Бу йюзден ишлери йолунда гитмийор, Бютюн сюрюлери даълдъ. Динле! Хабер гелийор! Кузей юлкесинден бюйюк патъртъ гелийор! Яхуда кентлерини виранейе чевиреджек, Чакаллара барънак едеджек. Инсанън яшамънън кенди елинде олмадъънъ, Адъмларъна йьон верменин она дюшмедиини Билийорум, я РАБ. Бени ьофкенле деил, Ялнъз адалетинле йола гетир, я РАБ, Йокса бени хиче индирирсин. Ьофкени сени танъмаян улусларън, Адънъ анмаян топлулукларън юзерине дьок. Чюнкю онлар Якуп сойуну йийип битирдилер, Ону тюмюйле йок еттилер, Йурдуну виранейе чевирдилер. РАБ Йеремя'я шьойле сесленди: „Бу антлашманън кошулларънъ динле. Яхуда халкъна ве Йерушалим'де яшаянлара ачъкла. Онлара дийеджексин ки, ‚Исраил'ин Танръсъ РАБ шьойле дийор: Бу антлашманън кошулларъна уймаян ланет алтъндадър! Аталарънъзъ Мъсър'дан, демир еритме оджаъндан чъкардъъмда бу антлашмая балъ калмаларънъ буйурдум. Онлара дедим ки: Сьозюмю динлейин, буйурдуум хер шейи йерине гетирин. Бьойледже сиз беним халкъм олурсунуз, бен де сизин Танрънъз олурум. Иште о заман сют ве бал акан юлкейи –бугюн сизин олан юлкейи– аталарънъза вереджеиме илишкин ичтиим андъ йерине гетирмиш оладжаъм.‘“ „Амин, я РАБ “ дийе каршълък вердим. РАБ шьойле деди: „Сьойлейеджеим хер шейи Яхуда кентлеринде, Йерушалим сокакларънда дуйур: ‚Бу антлашманън кошулларънъ динлейин, онлара уйун. Аталарънъзъ Мъсър'дан чъкардъъм гюнден бу яна сьозюмю динлемелери ичин онларъ дефаларджа уярдъм. Ама динлемедилер, кулак асмадълар. Бунун йерине кьотю йюреклеринин инадъ уярънджа даврандълар. Бен де уймаларънъ буйурдуум, ама уймадъкларъ бу антлашмада ачъкланан бютюн ланетлери башларъна гетирдим.‘“ РАБ бана деди ки, „Яхуда халкъйла Йерушалим'де яшаянлар бана дюзен куруйорлар. Сьозлерими динлемек истемейен аталарънън сучларъна дьондюлер. Башка илахларън ардънджа гидип онлара таптълар. Исраил халкъйла Яхуда халкъ, аталаръйла яптъъм антлашмайъ бозду. Бу йюзден РАБ, ‚Качъп куртуламаяджакларъ бир йъкъм гетиреджеим башларъна‘ дийор, ‚Бана якарсалар да онларъ динлемейеджеим. Яхуда кентлеринде отуран халк да Йерушалим'де яшаянлар да гидип бухур яктъкларъ илахлара ялвараджаклар. Ама йъкъм гелдиинде, бу илахлар онлара ярдъм едемез. Кентлеринин сайъсъ кадар илахън вар, ей Яхуда! О утанъласъ илаха, Баал 'а бухур якмак ичин Йерушалим сокакларънън сайъсъ кадар сунак курдунуз.‘ „Сана гелиндже, ей Йеремя, бу халк ичин ялварма; не якар не де дилекте булун. Съкънтълъ заманларънда бени чаърдъкларънда онларъ динлемейеджеим. „Севгилим кьотю дюзенлер куруйор, Ьойлейсе тапънаъмда иши не? Адаклар ве кутсанмъш ет ураяджаън фелакети ьонлейебилир ми? Фелакет гелиндже севинеджек мисин?“ РАБ сана мейвеси ве бичими гюзел, Япраъ бол зейтин ааджъ адънъ вермишти. Ама гючлю фъртъна коптуунда Ааджъ тутуштураджак; Далларъ къръладжак. Сени дикмиш олан Хер Шейе Егемен РАБ, Башъна фелакет гетирмейе карар верди. Чюнкю Исраил ве Яхуда халкларъ Кьотюлюк яптъ, Баал'а бухур якарак бени ьофкелендирдилер. Беним ичин курдукларъ дюзени РАБ бана ачъкладъ. Хаберим вардъ, чюнкю не яптъкларънъ бана гьостерди. Кесиме гьотюрюлен уйсал бир кузу гибийдим. Бана дюзен курдукларънъ анламамъштъм. Шьойле дийорлардъ: „Ааджъ да мейвесини де йок еделим, Бир даха адъ анълмасън дийе Ону яшаянлар дияръндан кесип аталъм.“ Адалетле яргълаян, Йюреи ве дюшюнджейи сънаян, Хер Шейе Егемен РАБ, Давамъ сенин елине бъракъйорум. Онлардан аладжаън ьоджю гьорейим! „Сени ьолдюрмек истейен Анатот халкъ ичин РАБ дийор ки, ‚Онлар, РАБ 'бин адъна пейгамберлик етме, йокса сени ьолдюрюрюз дийорлардъ.‘ Хер Шейе Егемен РАБ, ‚Онларъ джезаландъраджаъм‘ дийор, ‚Генчлери кълъчтан гечириледжек, оулларъйла къзларъ кътлъктан ьоледжек. Са калан олмаяджак. Джезаландъръладжакларъ йъл Анатот халкънън башъна фелакет гетиреджеим.‘“ Давамъ ьонюне гетирсем, Хаклъ чъкарсън, я РАБ. Ама адалет конусунда Сенинле тартъшмак истийорум. Неден кьотюлерин иши ийи гидийор? Неден хаинлер тасасъзджа яшъйор? Онларъ сен диктин, кьок салдълар, Бюйюйюп юрюн вердилер. Адън аъзларъндан дюшмюйор, Йюреклерийсе сенден узак. Бени танърсън, я РАБ, Бени гьорюр, йюреимин сенинле олдууну билирсин. Касаплък койун гиби айър онларъ, Кесим гюнюне хазърла! Ичинде яшаянларън кьотюлюю йюзюнден, Юлке не замана дек яс тутаджак, Отлар не замана дек сараръп соладжак? Хайванларла кушлар йок олду. Чюнкю бу халк, „О башъмъза нелер геледжеини гьормюйор“ деди. „Ей Йеремя, Инсанларла яръша гирип йорулдунса, Атларла насъл яръшаджаксън? Гювенли бир юлкеде сенделерсен, Шериа чалълъкларъйла насъл баша чъкаджаксън? Кардешлерин, ьоз аилен биле сана иханет етти, Аркандан сеслерини йюкселттилер. Йюзюне каршъ олумлу конушсалар биле онлара гювенме. Евими терк еттим, Мирасъмъ реддеттим, Севгилими дюшманларънън елине вердим. Мирасъм каршъмда Ормандаки аслан гиби олду; Кюкрейип юзериме салдърдъ. Бу йюзден ондан нефрет едийорум. Мирасъм съртлан я да йъртъджъ куш му олду каршъмда? Чевресиндеки йъртъджъ кушлар салдъръйор она. Гидин, бютюн ябанъл хайванларъ топлайъп гетирин, Йийип битирсинлер ону. Пек чок чобан баъмъ бозду, Тарламъ чинеди, Гюзелим тарламъ ъссъз чьоле дьондюрдю. Ону виранейе чевирдилер, Ьонюмде виран олмуш алъйор; Бютюн юлке виран олмуш, Йине де алдъран йок. Чьолдеки чъплак тепелере Йъкъджълар гелди. РАБ 'бин кълъджъ юлкейи Бир учтан бир уджа йийип битирийор. Кимсе кавушмаяджак есенлие. Халкъм будай екип дикен бичти, Емек верип ярар гьормеди. РАБ 'бин къзгън ьофкеси йюзюнден Юрюнюнюзден утанаджаксънъз.“ РАБ дийор ки, „Халкъм Исраил'е вердиим мюлке ел коян бютюн кьотю комшуларъмъ юлкелеринден сьокюп атаджак, Яхуда халкънъ да атаджаъм. Хепсини сьокюп аттъктан сонра Яхуда'я йине аджъяджак, хер бирини кенди мюлкюне, кенди юлкесине гери гетиреджеим. Халкъма Баал 'ън адъйла ант ичмейи ьореттилер. Бунун гиби, халкъмън йолунда йюрюмейи ве ‚ РАБ 'бин варлъъ хаккъ ичин‘ дийерек беним адъмла ант ичмейи де ийидже ьоренирлерсе, халкъмън арасънда салам йерлери оладжак. Ама кулак асмаян хер улусу кьокюнден сьокюп атаджак, йок едеджеим“ дийор РАБ. РАБ бана, „Гит, кендине кетен бир кушак сатън алъп белине сар, ама суя сокма“ деди. РАБ 'бин буйруу уярънджа бир кушак сатън алъп белиме сардъм. РАБ бана икинджи кез сесленди: „Сатън алдъън белиндеки кушаъ ал, Перат'а гит. Кушаъ орада бир кая ковууна гизле.“ РАБ 'бин буйруу уярънджа гидип кушаъ Перат'а якън бир йере гизледим. Узун сюре сонра РАБ бана, „Калк, Перат'а гит, гизлемени буйурдуум кушаъ ал“ деди. Бунун юзерине Перат'а гиттим, гизледиим йери казъп кушаъ алдъм. Анджак кушак чюрюмюштю, хичбир ише ярамаздъ. РАБ бана шьойле сесленди: „ РАБ дийор ки, ‚Иште Яхуда'нън гуруруну да Йерушалим'ин бюйюк гуруруну да бьойле чюрютеджеим. Сьозюмю динлемек истемейен, йюреклеринин инадъ уярънджа давранан, башка илахларъ излейип онлара куллук еден, тапан бу кьотю халк, бу ише ярамаз кушак гиби оладжак. Кушак инсанън белине насъл япъшърса, бен де Исраил ве Яхуда халкларънъ кендиме ьойле япъштърдъм‘ дийор РАБ, ‚Ьойле ки, бана юн, ьовгю, онур гетиреджек бир халк олсунлар. Ама динлемедилер.‘“ „Онлара де ки, ‚Исраил'ин Танръсъ РАБ, Хер тулум шарапла доладжак, дийор.‘ Еер сана, ‚Хер тулумун шарапла доладжаънъ билмийор муйуз санки?‘ дерлерсе, онлара де ки, ‚Бу юлкеде яшаян херкеси –Давут'ун тахтънда отуран кралларъ, кяхинлери, пейгамберлери, Йерушалим'де яшаянларън тюмюню– сархош олана дек шарапла долдураджаъм‘ дийор РАБ. ‚Онларъ –бабаларла чоджукларъ– бирбирлерине чарпаджаъм. Аджъмадан, есиргемеден, севедженлик гьостермеден хепсини йок едеджеим‘ дийор РАБ.“ Динлейин, кулак верин, Гурурланмайън, Чюнкю РАБ конушту. Каранлък басмадан, Караран даларда Аякларънъз тьокезлемеден Танрънъз РАБ 'би онурландърън. Сиз ъшък беклеркен, РАБ ону копкойу, зифири каранлъа чевиреджек. Ама бу уяръйъ динлемезсениз, Гурурунуз йюзюнден алаяджаъм гизлидже, Гьозлерим аджъ аджъ гьозяшъ дьокеджек, Гьозяшларъм сел гиби акаджак. Чюнкю РАБ 'бин сюрюсю сюргюне гьондериледжек. Крала ве ана краличейе сьойле: „Тахтларънъздан инин, Чюнкю гьоркемли тачларънъз башънъздан дюштю.“ Негев'деки кентлер капанаджак, Онларъ ачан олмаяджак. Сюргюне гьондериледжек Яхуда, Тамамъ сюргюне гьондериледжек. Гьозлеринизи калдъръп бакън, Кузейден геленлери гьорюн. Нереде сана еманет едилен сюрю? Ьовюндююн кузулар нереде? Сана дост олмасъ ичин йетиштирдиин кишилери РАБ башъна йьонетиджи атайънджа не дийеджексин? Доуран кадънън чектии санджъ гиби Сени де аръ тутмаяджак мъ? „Неден бютюн бунлар башъма гелди?“ дерсен, Гюнахларънън чоклуу йюзюнден етеклерин ачълдъ, Теджавюзе урадън. Кушлу дерисинин ренгини, Парс бенеклерини деиштиребилир ми? Кьотюлюк етмейе алъшмъш олан сизлер де ийилик едемезсиниз. „Чьол рюзгарънън савурдуу саман чьопю гиби Даътаджаъм сизлери. Пайън, сана айърдъъм пай бу оладжак“ дийор РАБ. „Чюнкю бени унуттун, Сахте илахлара гювендин. Айъбън ортая чъксън дийе Етеклерини йюзюне дек калдъраджаъм. Кърдаки тепелер юзеринде Яптъън иренчликлери –зиналарънъ, Чапкън чапкън кишнейишини, йюзсюз фахишеликлерини– гьордюм. Вай башъна геледжеклере, ей Йерушалим! Не замана дек бьойле кирли каладжаксън?“ РАБ кураклъа илишкин Йеремя'я шьойле сесленди: „Яхуда яс тутуйор, Кентлери биткин; Халкъ каралар гиймиш, йерлере отурмуш, Йерушалим'ин хайкъръшъ йюкселийор. Сойлулар ушакларънъ суя гьондерийорлар. Сарнъчлара гидийор, ама су буламъйор, Капларъ бош дьонюйорлар. Ашаъланмъш, утанч ичинде, Башларънъ ьортюйорлар. Юлке ямурсуз, топрак чатламъш, Ъргатлар утанч ичинде башларънъ ьортюйорлар. Кърдаки гейик биле Йени домуш яврусуну бъракъйор, Чюнкю от йок. Ябан ешеклери чъплак тепелерде дурмуш, Чакал гиби солуйорлар; Гьозлеринин фери сьонмюш, Чюнкю отлак йок.“ Сучларъмъз бизе каршъ танъклък етсе де, Адън уруна бир шейлер яп, я РАБ! Пек чок дьонеклик еттик, Сана каршъ гюнах ишледик. Ей Исраил'ин Умуду, Съкънтъ анларъндаки Куртаръджъсъ! Неден юлкеде бир ябанджъ, Анджак бир гедже конаклаян йолджу гибисин? Неден шашърмъш бири гиби, Куртармая гюджю йетмейен савашчъ гибисин? Арамъздасън сен, я РАБ, Сениниз, бъракма бизи! Бу халк ичин РАБ дийор ки, „Гезип тозмайъ пек север, Аякларънъ долашмактан есиргемезлер. Бу йюзден РАБ онлардан хошнут деил, Шимди анъмсаяджак сучларънъ, Гюнахларъ ичин онларъ джезаландъраджак.“ Сонра РАБ бана, „Бу халкън ийилии ичин ялварма“ деди, „ Оруч тутсалар биле ферятларъна кулак вермейеджеим. Якмалък суну, тахъл сунусу сунсалар биле кабул етмейеджеим. Терсине, кълъчла, кътлъкла, салгън хасталъкла йок едеджеим онларъ.“ Бунун юзерине, „Ах, Егемен РАБ, пейгамберлер бу халка, ‚Кълъч йюзю гьормейеджек, кътлък чекмейеджексиниз; бурада сизе калъджъ есенлик салаяджаъм‘ дийорлар“ дедим. РАБ, „Пейгамберлер беним адъмла ялан пейгамберлик едийорлар“ деди, „Онларъ не гьондердим, не онлара буйрук вердим, не де сеслендим. Сизе уйдурма гьорюмлерден, фалджълъктан, бош шейлерден, акълларъндан гечен хаяллерден сьоз едийорлар. Адъмла конушан пейгамберлер ичин бен РАБ дийорум ки, онларъ гьондермедиим халде, ‚Бу юлкеде кълъч да кътлък да олмаяджак‘ дийорлар. Ама кендилери де кълъчла, кътлъкла йок оладжаклар. Пейгамберлик еттиклери халк да кътлък ве кълъч йюзюнден Йерушалим сокакларъна атъладжак. Онларъ да каръларънъ, оулларънъ, къзларънъ да гьомеджек кимсе олмаяджак. Яптъкларъ кьотюлюю кенди башларъна гетиреджеим. „Онлара де ки, „‚Гьозлерим гедже гюндюз Дурмадан гьозяшъ дьоксюн, Чюнкю ерден къзъм, халкъм Аър бир яра алдъ, Езиджи бир дарбе йеди. Къра чъксам, кълъчтан гечириленлери, Кенте гирсем, кътлъктан къръланларъ гьорюйорум. Олуп битенден хаберсиз пейгамберлерле кяхинлерсе Юлкейи долашъп дуруйорлар.‘“ Яхуда'йъ бюсбютюн мю реддеттин? Сийон'дан тиксинийор мусун? Неден шифа булмаяджак кадар яраладън бизи? Есенлик бекледик, ийилик гелмеди. Шифа умдук, йългънлък булдук. Яптъъмъз кьотюлюклери, Аталаръмъзън сучларънъ билийоруз, я РАБ; Герчектен сана каршъ гюнах ишледик. Адън уруна бизи кючюмсеме, Гьоркемли тахтънън хор гьорюлмесине изин верме. Бизимле яптъън антлашмайъ анъмса, Бозма ону. Улусларън деерсиз путларъндан херханги бири Ямур ядърабилир ми? Гьоклер кендилиинден Саанак ядърабилир ми? Буну ялнъз сен япабилирсин, Я РАБ Танръмъз. Умудумуз сенде, Чюнкю бютюн бунларъ япан сенсин. РАБ бана деди ки, „Муса'йла Самуел ьонюмде дуруп ялварсалар биле, бу халка аджъмаяджаъм; ков онларъ ьонюмден, гитсинлер! Сана, ‚Нерейе гиделим?‘ дийе сорарларса де ки, ‚ РАБ шьойле дийор: „‚Ьолюм ичин айръланлар ьолюме, Кълъч ичин айръланлар кълъджа, Кътлък ичин айръланлар кътлъа, Сюргюн ичин айръланлар сюргюне.‘ „Онларън башъна дьорт тюр йъкъм гетирмейе карар вердим“ дийор РАБ, „Ьолдюрмек ичин кълъджъ, параламак ичин кьопеклери, йийип битирмек, йок етмек ичин йъртъджъ кушларла ябанъл хайванларъ саладжаъм юзерлерине. Яхуда Кралъ Хизкия олу Манашше'нин Йерушалим'де яптъкларъ йюзюнден бютюн йерйюзю краллъкларънъ дехшете дюшюреджеим. „Ким аджъяджак сана, ей Йерушалим? Ким яс тутаджак сенин ичин? Хал хатър сормак ичин Ким йолундан дьонюп сана геледжек? Сен бени реддеттин“ дийор РАБ, „Герисингери гидийорсун. Бен де елими сана каршъ калдъраджак, Сени йок едеджеим; Мерхамет еде еде йорулдум. Юлкенин капъларънда, Халкъмъ ябайла савураджак, Чоджуксуз бъракаджак, йок едеджеим; Чюнкю йолларъндан дьонмедилер. Дул кадънларънън сайъсъ денизин кумундан чок оладжак. Генчлеринин аннелерине Ьоле вакти йок едиджийи гьондереджеим; Юзерлерине ансъзън аджъ, дехшет саладжаъм. Йеди чоджуклу кадън Байълъп сон солууну вереджек; Даха гюндюзкен гюнеши батаджак, Утандърълъп алчалтъладжак. Са каланларъ дюшманларънън ьонюнде Кълъджа теслим едеджеим.“ Бьойле дийор РАБ. Вай башъма! Херкесле чекишип даваджъ олайъм дийе Доурмушсун бени, ей аннем! Не ьодюнч алдъм, не де вердим, Йине де херкес ланет окуйор бана. РАБ шьойле деди: „Кушкун олмасън, ийилик ичин сени ьозгюр къладжаъм, Йъкъм ве съкънтъ заманънда Дюшманларънъ сана ялвартаджаъм. „Демири, кузейден гелен демири Я да тунджу кимсе кърабилир ми? Юлкенде ишленен гюнахлар йюзюнден Серветини де хазинелерини де каршълъксъз, Чапул малъ оларак вереджеим. Билмедиин бир юлкеде Дюшманларъна кьоле едеджеим сени. Чюнкю сизе каршъ ьофкем Атеш гиби тутушуп янаджак.“ Сен билирсин, я РАБ, Бени анъмса, бени колла. Бана езийет еденлерден ьоджюмю ал. Сабрънла бени джанъмдан етме, Сенин уруна ашаъландъъмъ унутма. Сьозлерини булур булмаз йуттум, Бана неше, йюреиме севинч олду. Чюнкю сениним бен, Я РАБ, Хер Шейе Егемен Танръ! Елененлерин арасънда отурмадъм, Онларла севинип джошмадъм. Елин юзеримде олдуу ичин Тек башъма отурдум, Чюнкю бени ьофкейле долдурмуштун. Неден сюрекли аджъ чекийорум? Неден ярам аър ве умарсъз? Беним ичин алдатъджъ бир дере, Гювенилмез бир пънар мъ оладжаксън? Бу йюзден РАБ дийор ки, „Еер дьонерсен сени йине хизметиме алъръм; Ише ярамаз сьозлер деил, Деерли сьозлер сьойлерсен, Беним сьозджюм олурсун. Бу халк сана дьонеджек, Ама сен онлара дьонмемелисин. Бу халкън каршъсънда Саламлаштърълмъш тунч бир дувар къладжаъм сени; Сенинле савашаджак ама йенемейеджеклер, Чюнкю ярдъм етмек, куртармак ичин Бен сенинлейим“ дийор РАБ. „Сени кьотюнюн елинден куртараджак, Аджъмасъзън авуджундан куртараджаъм.“ РАБ бана шьойле сесленди: „Кендине каръ алма, бурада оулларън, къзларън олмасън.“ Бу юлкеде доан оулларла къзлар ве анне бабаларъ ичин РАБ дийор ки, „Ьолюмджюл хасталъклардан ьоледжеклер. Онлар ичин яс тутулмаяджак, гьомюлмейеджеклер. Джесетлери топраън юзеринде гюбре гиби каладжак. Кълъчла, кътлъкла йок оладжаклар; джесетлери йъртъджъ кушлара, ябанъл хайванлара йем оладжак.“ Чюнкю РАБ дийор ки, „Дженазе йемеинин верилдии еве гитме, дьовюнмек ичин гитме, башсалъъ дилеме. Чюнкю бен бу халктан есенлиими, севгими, севедженлиими гери чектим“ дийор РАБ. „Бу юлкеде бюйюклер де кючюклер де ьоледжек, гьомюлмейеджеклер. Онлар ичин яс тутан, дьовюнюп беденини яралаян, башънъ търаш еден олмаяджак. Ьолене яс тутанъ авутмак ичин кимсе онунла йемек йемейеджек. Анне бабасънъ йитирене кимсе авунч кясесини сунмаяджак. „Шьолен евине де гитме, онларла отурма, йийип ичме. Чюнкю Исраил'ин Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, ‚Бурада севинч ве неше сесине, гелин гювей сесине сенин гюнлеринде гьозюнюн ьонюнде сон вереджеим.‘ „Бютюн бунларъ бу халка билдирдиинде, ‚ РАБ неден башъмъза бу бюйюк фелакети гетиреджеини билдирди? Сучумуз не? Танръмъз РАБ 'бе каршъ ишледиимиз гюнах не?‘ дийе сорарларса, де ки, ‚Аталарънъз бени терк етти‘ дийор РАБ, ‚Башка илахларън ардънджа гиттилер, онлара куллук едип таптълар. Бени терк еттилер, Кутсал Ясам'а уймадълар. Сизсе аталарънъздан даха чок кьотюлюк яптънъз. Бени динлейеджеинизе, кьотю йюреинизин инадъ уярънджа даврандънъз. Бу йюзден сизи бу юлкеден сизин де аталарънъзън да билмедии бир юлкейе атаджаъм. Орада гедже гюндюз башка илахлара куллук едеджексиниз, чюнкю сизе лютфетмейеджеим.‘ „Артък инсанларън, ‚Исраил халкънъ Мъсър'дан чъкаран РАБ 'бин варлъъ хаккъ ичин‘ демейеджеи гюнлер гелийор“ дийор РАБ. „Бунун йерине, ‚Исраил халкънъ кузей юлкесинден ве сюрдюю бютюн ьобюр юлкелерден гери гетирен РАБ 'бин варлъъ хаккъ ичин‘ дийеджеклер. Чюнкю аталаръна вермиш олдуум топраклара онларъ гери гетиреджеим. „Бирчок балъкчъ чаърмак юзерейим. Онларъ якалаяджаклар“ дийор РАБ, „Ардъндан бирчок авджъ чаъраджаъм. Хер даън, хер тепенин юзеринден, кая ковукларъндан авлаяджаклар онларъ. Бютюн яптъкларънъ гьорюйорум; хичбири бенден гизли деил. Гюнахларъ да гьозюмден качмъйор. Илкин сучларънъ, гюнахларънъ ики катъйла онлара ьодетеджеим. Чюнкю тиксиндириджи джансъз илахларъйла юлкеми кирлеттилер, мюлкюмю иренч путларъйла долдурдулар. „Я РАБ, сен беним гюджюм, Калем, съкънтъ гюнюнде съънаъмсън. Дюнянън дьорт буджаъндан Улуслар сана гелип, ‚Аталаръмъз ялнъз яланларъ, Кендилерине хичбир яраръ олмаян Деерсиз путларъ мирас алдълар‘ дийеджеклер, ‚Инсан кендине илах япар мъ? Онлар илах деил ки!‘ „Онун ичин бу кез онлара Гюджюмю, кудретими танътаджаъм. О заман адъмън РАБ олдууну анлаяджаклар.“ „Яхуда'нън гюнахъ демир калемле язълдъ; Йюреклеринин левхаларъ, Сунакларънън бойнузларъ юзерине Елмас учлу алетле ойулду. Бол япраклъ хер ааджън янънда, Хер йюксек тепедеки сунакларла, Ашера путларъйла Чоджукларъймъш гиби илгиленийорлар. Ей кърдаки даъм, юлкенде ишленен гюнахлар йюзюнден Серветини, бютюн хазинелерини Ве пута тапълан йерлерини бъракаджаъм, ямалансън. Сана вердиим мюлкю кенди сучунла йитиреджексин. Билмедиин бир юлкеде Дюшманларъна кьоле едеджеим сени. Чюнкю ьофкеми алевлендирдиниз, Тутушуп сонсуза дек янаджак.“ РАБ дийор ки, „Инсана гювенен, Инсанън гюджюне даянан, Йюреи РАБ 'ден узаклашан киши ланетлидир. Бьойлеси бозкърдаки чалъ гибидир, Ийилик гелдии заман гьормейеджек; Курак чьоле, Кимсенин яшамадъъ тузлая йерлешеджек. „Не мутлу РАБ 'бе гювенен инсана, Гювени ялнъз РАБ олана! Бьойлеси су къйъларъна дикилмиш ааджа бензер, Кьоклерини акарсулара салар. Съджак гелиндже коркмаз, Япракларъ хеп йешилдир. Кураклък йълънда кайгъланмаз, Мейве вермектен гери дурмаз.“ Йюрек хер шейден даха алдатъджъдър, ийилешмез, Ону ким анлаябилир? „Бен РАБ, херкеси давранъшларъна, Яптъкларънън сонуджуна гьоре ьодюллендирмек ичин Йюреи йоклар, дюшюнджейи денерим.“ Йумуртламадъъ йумурталарън юзеринде отуран кеклик насълса, Хаксъз сервет единен киши де ьойледир. Яшамънън ортасънда сервети ону бъракър, Яшамънън сонунда кендиси аптал чъкар. Тапънаъмъзън йери Башлангъчтан йюджелтилмиш гьоркемли бир тахттър. Ей Исраил'ин умуду РАБ, Сени бъраканларън хепси Утанъладжак дурума дюшеджек. Сана съртънъ дьоненлер топраа язъладжак, Чюнкю РАБ 'би, дири су пънарънъ бърактълар. Шифа вер бана, я РАБ, О заман ийи олурум; Куртар бени, куртулуш булурум, Чюнкю ьовгюм сенсин. Бана, „Хани, РАБ 'бин сьозю нереде? Хайди, гелсин йерине бакалъм“ дейип дуруйорлар. Сенин хизметинде чобан олмактан качънмадъм, Фелакет гюнюню де бен истемедим. Дудакларъмдан чъкан хер сьозю билирсин, я РАБ. О сьоз затен сенин азъндайдъ. Дехшет верме бана, Фелакет гюнюнде съънаъм сенсин. Бана езийет еденлер утандърълсън, Ама бени утандърма; Онларъ йългънлъа дюшюр, Ама бени дюшюрме. Фелакет гюнюню гетир юзерлерине, Онларъ ики кат йъкъмла ез. РАБ бана шьойле деди: „Яхуда кралларънън гирип чъктъъ Халк Капъсъ'на ве Йерушалим'ин ьобюр капъларъна гит, орада дур. Халка де ки, ‚Ей Яхуда кралларъ, Яхуда халкъ, Йерушалим'де отуруп бу капълардан гиренлер, РАБ 'бин сьозюню динлейин! РАБ дийор ки, Шабат Гюню йюк ташъмамая, Йерушалим капъларъндан ичери бир шей сокмамая диккат един. Шабат Гюню евинизден йюк чъкармайън, хич иш япмайън. Аталарънъза буйурдуум гиби Шабат Гюню'ню кутсал саяджаксънъз. Не вар ки, онлар сьозюмю динлемедилер, кулак асмадълар. Дикбашлълък едерек бени динлемедилер, йола гелмек истемедилер. Бени ийи динлерсениз, дийор РАБ, Шабат Гюню бу кентин капъларъндан йюк ташъмайъп хич иш япмаярак Шабат Гюню'ню кутсал саярсанъз, Давут'ун тахтънда отуран кралларла ьондерлер саваш арабаларъна, атлара бинип Яхуда халкъ ве Йерушалим'де яшаянларла бирликте бу кентин капъларъндан гиреджеклер. Бу кентте сонсуза дек инсанлар яшаяджак. Яхуда кентлеринден, Йерушалим чевресинден, Бенямин топракларъндан, Шефела'дан, далък бьолгеден, Негев'ден гелип РАБ 'бин Тапънаъ'на якмалък сунулар, курбанлар, тахъл сунуларъ, гюннюк ве шюкран сунуларъ гетиреджеклер. Анджак бени динлемез, Шабат Гюню Йерушалим капъларъндан йюк ташъярак гирер, о гюню кутсал саймазсанъз, кентин капъларънъ атеше вереджеим. Йерушалим сарайларънъ якъп йок едеджек, хич сьонмейеджек атеш.‘“ РАБ Йеремя'я шьойле сесленди: „Калк, чьомлекчинин ишлиине гит; орада сана сесленеджеим.“ Бунун юзерине чьомлекчинин ишлиине гиттим. Чарк юзеринде чалъшъйорду. Яптъъ балчъктан кап елинде бозулунджа чьомлекчи балчъа истедии бичими веререк башка бир кап яптъ. РАБ бана йине сесленди: „Бу чьомлекчинин яптъънъ бен де сизе япамаз мъйъм, ей Исраил халкъ? дийор РАБ. Чьомлекчинин елинде балчък нейсе, сиз де беним елимде ьойлесиниз, ей Исраил халкъ! Бир улусун я да краллъън кьокюнден сьокюледжеини, йъкълъп йок едиледжеини дуйурурум да, уярдъъм улус кьотюлююнден дьонерсе, башъна фелакет гетирме караръмдан вазгечерим. Ьоте яндан, бир улусун я да краллъън курулуп дикиледжеини дуйурурум да, о улус сьозюмю динлемейип гьозюмде кьотю оланъ япарса, она сьоз вердиим ийилии япмактан вазгечерим. „Бу неденле Яхуда халкъйла Йерушалим'де яшаянлара де ки, ‚ РАБ шьойле дийор: Иште сизе бир фелакет тасарлъйор, сизе каршъ бир дюзен куруйорум. Онун ичин хер бириниз кьотю йолундан дьонсюн, яшантънъзъ да давранъшларънъзъ да дюзелтин.‘ Ама онлар, ‚Бош вер! Биз кенди тасаръларъмъзъ сюрдюреджеиз; хер биримиз кьотю йюреинин инадъ уярънджа давранаджак‘ дийеджеклер.“ Бу йюзден РАБ дийор ки, „Улуслар арасънда соруштурун: Бьойлесини ким дуйду? Ерден къз Исраил Чок коркунч бир шей яптъ. Каялък байърлардан Любнан'ън каръ хич ексик олур му? Узактан акан соук сулар хич кесилир ми? Ойса халкъм бени унутту, Деерсиз илахлара бухур яктъ. Бу илахлар гидеджеклери йолларда, Ески йолларда сенделемелерине неден олду; Онларъ сапа, битмемиш йолларда йюрюттю. Юлкелери виран едиледжек, Сюрекли алай конусу оладжак; Орадан хер гечен шашкън шашкън Башънъ саллаяджак. Онларъ дюшманларънън ьонюнде Доу рюзгаръ гиби даътаджаъм; Йъкъм гюню йюзюмю деил, Съртъмъ чевиреджеим онлара.“ Бунун юзерине, „Хайди, Йеремя'я каршъ бир дюзен куралъм!“ дедилер, „Чюнкю ясайъ ьоретеджек кяхин, ьоют вереджек билге, Танръ сьозюню билдиреджек пейгамбер хич ексик олмаяджак. Гелин, она сьозле салдъралъм, сьойледиклерини де динлемейелим.“ Динле бени, я РАБ, Бени сучлаянларън дедиклерини ишит! Ийилие каршъ кьотюлюк мю япмалъ? Ама онлар бана чукур каздълар. Онлара дуйдуун ьофкейи ятъштърмак, Онларън ийилиини дилемек ичин Сенин ьонюнде насъл дурдууму анъмса. Бу йюзден чоджукларънъ кътлъа вер, Кълъджън азъна ат. Каръларъ чоджуксуз, дул калсън, Еркеклерини ьолюм алъп гьотюрсюн, Генчлери савашта кълъчтан гечирилсин. Сен юзерлерине ансъзън акънджълар гьондердиинде, Евлеринден чълъклар дуйулсун. Чюнкю бени якаламак ичин чукур каздълар, Аякларъма гизли тузак курдулар. Бени ьолдюрмек ичин курдукларъ дюзенлерин хепсини Билийорсун, я РАБ. Баъшлама сучларънъ, Гюнахларънъ ьонюнден силме. Йъълъп калсънлар сенин ьонюнде. Ьофкелийкен ураш онларла. РАБ бана шьойле деди: „Гит, чьомлекчиден бир чьомлек сатън ал. Халкън ве кяхинлерин илери геленлеринден биркачънъ янъна алъп Харсит Капъсъ'на якън Бен-Хинном Вадиси'не гит. Сана сьойлейеджеклерими орада дуйур. Де ки, ‚ РАБ 'бин сьозюню динлейин, ей Яхуда кралларъ ве Йерушалим'де яшаянлар! Исраил'ин Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ шьойле дийор: Динлейин! Бурая, хер дуянъ шашкъна чевиреджек бир фелакет гьондермек юзерейим. Чюнкю бени терк еттилер, бурайъ ябанджъ бир юлке халине гетирдилер. Кендилеринин де аталаръйла Яхуда кралларънън да танъмадъъ башка илахлара бурада бухур яктълар, бурайъ дьоктюклери сучсуз канъйла долдурдулар. Чоджукларънъ атеште Баал 'а курбан етмек ичин тапънма йерлери курдулар. Бьойле бир шей не буйурдум не сьозюню еттим не де аклъмдан гечирдим. Бундан ьотюрю буранън артък Тофет я да Бен-Хинном Вадиси деил, Къйъм Вадиси дийе анъладжаъ гюнлер гелийор, дийор РАБ. Яхуда ве Йерушалим'ин тасаръларънъ бурада боша чъкараджаъм. Онларъ джанларъна сусаянларън елине вереджек, дюшманларънън ьонюнде кълъчла дюшюреджеим. Джесетлерини йем оларак йъртъджъ кушлара, ябанъл хайванлара вереджеим. Бу кенти виранейе чевиреджек, алай конусу едеджеим; орадан хер гечен шашкън шашкън бакъп башъна гелен белалардан ьотюрю онунла алай едеджек. Онлара оулларънън, къзларънън етини йедиреджеим. Джанларъна сусамъш дюшманларъ онларъ кушаттъънда съкънтъдан бирбирлерини йийеджеклер.‘ „О заман сенинле гиденлерин ьонюнде чьомлеи кър ве онлара де ки, ‚Хер Шейе Егемен РАБ шьойле дийор: Чьомлекчинин чьомлеи насъл кърълъп бир даха онаръламазса, бен де бу халкъ ве бу кенти ьойле къраджаъм. Ьолюлери йер калмаяна дек Тофет'те гьомеджеклер. Бу кенте де ичинде яшаянлара да бьойле давранаджаъм, дийор РАБ. Бу кенти Тофет гиби япаджаъм. Йерушалим'ин евлери де Яхуда кралларънън сарайларъ да Тофет гиби кирли сайъладжак. Чюнкю бу евлерин дамларънда гьок джисимлерине бухур яктълар, башка илахлара дьокмелик сунулар сундулар.‘“ Пейгамберлик етмеси ичин РАБ 'бин Тофет'е гьондердии Йеремя орадан дьондю. РАБ 'бин Тапънаъ'нън авлусунда дуруп халка шьойле деди: „Исраил'ин Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, ‚Иште бу кенте ве чевресиндеки кьойлере сьозюню еттиим бютюн фелакетлери гетиреджеим. Чюнкю дикбашлълък едип сьозюмю динлемедилер.‘“ РАБ 'бин Тапънаъ'нън баш гьоревлиси Иммер олу Кяхин Пашхур, Йеремя'нън бьойле пейгамберлик еттиини дуйунджа, онун дьовюлюп РАБ 'бин Тапънаъ'нън Йукаръ Бенямин Капъсъ'ндаки томруа вурулмасънъ буйурду. Ертеси гюн Пашхур кендисини томруктан салъвериндже, Йеремя она, „ РАБ сана Пашхур деил, Магор-Миссавив адънъ верди“ деди, „ РАБ дийор ки, ‚Сени де достларънъ да йълдъраджаъм. Достларънън дюшман кълъджъйла дюштююню гьозлеринле гьореджексин. Бютюн Яхуда'йъ Бабил Кралъ'нън елине теслим едеджеим; онларъ Бабил'е сюреджек я да кълъчтан гечиреджек. Бу кентин бютюн зенгинлиини –юрюнюню, деерли ешяларънъ, Яхуда кралларънън хазинелерини– дюшманларънън елине вереджеим. Хепсини ямалайъп Бабил'е гьотюреджеклер. Сана гелиндже, ей Пашхур, сен де евинде яшаянларън хепси де Бабил'е сюрюледжексиниз. Сен де кендилерине ялан пейгамберлик еттиин бютюн достларън да орада ьолюп гьомюледжексиниз.‘“ Бени кандърдън, я РАБ, Бен де кандъм. Бана юстюн гелдин, бени йендин. Бютюн гюн алай конусу олуйорум, Херкес бенимле еленийор. Чюнкю конуштукча ферят едийор, Шиддет дийе, йъкъм дийе хайкъръйорум. РАБ 'бин сьозю йюзюнден бютюн гюн йерилийор, Гюлюнч дурума дюшюйорум. „Бир даха ону анмаяджак, О'нун адъна конушмаяджаъм“ десем, Сьозю кемиклеримин ичине хапседилмиш, Йюреимде янан бир атеш санки. Ону ичимде тутмактан йорулдум, Япамъйорум артък. Бирчоунун, „Хер йер дехшет ичинде! Сучлайън! Сучлаялъм ону!“ дийе фъсълдаштъънъ дуйдум. Бютюн гювендиим инсанлар дюшмеми гьозлюйор, „Белки канар, ону йенериз, Сонра да ьоджюмюзю алъръз“ дийорлар. Ама РАБ гючлю бир савашчъ гиби бенимледир. Бу йюзден бана езийет еденлер тьокезлейеджек, Юстюн гелемейеджек, Башаръсъзлъа урайъп бюйюк утанджа дюшеджеклер; Онурсузлукларъ сонсуза дек унутулмаяджак. Ей дору кишийи сънаян, Йюреи ве дюшюнджейи гьорен Хер Шейе Егемен РАБ! Давамъ сенин елине бъракъйорум. Онлардан аладжаън ьоджю гьорейим! Езгилер окуйун РАБ 'бе! Ьовюн РАБ 'би! Чюнкю йоксулун джанънъ кьотюлерин елинден О куртардъ. Ланет олсун додуум гюне! Кутлу олмасън аннемин бени доурдуу гюн! „Бир олун олду!“ дийерек бабама хабер гетирен, Ону севиндже боан адама ланет олсун! РАБ 'бин аджъмадан йерле бир еттии Кентлер гиби олсун о адам! Сабах ферятлар, Ьолен саваш нараларъ дуйсун! Чюнкю бени аннемин рахминде ьолдюрмеди; Аннем мезаръм олур, Рахми хеп гебе калърдъ. Неден ана рахминден чъктъм? Дерт, юзюнтю гьормек, Ьомрюмю утанч ичинде гечирмек ичин ми? Крал Сидкия Малкия олу Пашхур'ла Маасея олу Кяхин Сефаня'йъ Йеремя'я гьондериндже, РАБ Йеремя'я сесленди. Пашхур'ла Сефаня она шьойле демишти: „Лютфен бизим ичин РАБ 'бе данъш. Чюнкю Бабил Кралъ Небукаднессар бизе салдъръйор. Белки РАБ бизим ичин шашъладжак ишлеринден бирини япар да Небукаднессар юлкемизден чекилир.“ Йеремя шу каршълъъ верди: „Сидкия'я дейин ки, ‚Исраил'ин Танръсъ РАБ шьойле дийор: Сурларън дъшънда сизи кушатан Бабил Кралъ ве Килданилер 'ле савашмакта кулландъънъз силахларъ сизе каршъ чевиреджеим; хепсини бу кентин ортасъна топлаяджаъм. Бен де елими сизе каршъ калдъраджаъм; кудретле, къзгънлъкла, газапла, бюйюк ьофкейле сизинле савашаджаъм. Бу кентте яшаянларъ йок едеджеим; инсан да, хайван да коркунч бир салгън хасталъктан ьоледжек. Ондан сонра да, дийор РАБ, Яхуда Кралъ Сидкия'йла гьоревлилерини, бу кентте салгъндан, кълъчтан, кътлъктан са чъкан халкъ Бабил Кралъ Небукаднессар'ън ве джанларъна сусамъш дюшманларънън елине теслим едеджеим. Хепсини кълъчтан гечиреджек, джанларънъ баъшламаяджак, мерхамет етмейеджек, аджъмаяджак.‘ „Бунун янъсъра халка шунларъ да сьойле: ‚ РАБ дийор ки: Иште яшама гиден йолу да ьолюме гиден йолу да ьонюнюзе койуйорум. Бу кентте калан кълъчтан, кътлъктан, салгъндан ьоледжек; дъшаръ чъкъп кенти кушатан Килданилер'е теслим оланса яшаяджак, хич деилсе джанънъ куртармъш оладжак. Бу кенте ийилик деил, кьотюлюк етмейе карар вердим, дийор РАБ. Бу кенти Бабил Кралъ еле гечирип атеше вереджек.‘“ „Яхуда Кралъ'нън аилесине де ки, ‚ РАБ 'бин сьозюню динлейин: РАБ шьойле дийор, ей Давут сойу: „‚Хер сабах адалети уйгулайън, Сойгуна урамъш кишийи зорбанън елинден куртарън. Йокса яптъънъз кьотюлюк йюзюнден Ьофкем атеш гиби тутушуп янаджак, Сьондюрен олмаяджак. Ей вадинин юстюнде, Каялък овада отуран Йерушалим, Сана каршъйъм дийор РАБ, Сиз ки, ким бизе салдърабилир? Съънаъмъза ким гиребилир, дийорсунуз. Сизи яптъкларънъза гьоре джезаландъраджаъм, дийор РАБ. Бютюн чевресини якъп йок едеджек Бир атеш тутуштураджаъм кентин орманънда.‘“ РАБ бана деди ки, „Яхуда Кралъ'нън сарайъна гидип шу хабери билдир: ‚ РАБ 'бин сьозюню динлейин, ей Давут'ун тахтънда отуран Яхуда Кралъ'йла гьоревлилери ве бу капълардан гирен халк! РАБ дийор ки: Адил ве дору оланъ япън. Сойгуна ураянъ зорбанън елинден куртарън. Ябанджъя, ьоксюзе, дула хаксъзлък етмейин, шиддете башвурмайън. Бурада сучсуз канъ дьокмейин. Бу буйрукларъ ьозенле йерине гетирирсениз, Давут'ун тахтънда отуран краллар саваш арабаларъйла, атларъйла бу сарайън капъларъндан гиреджеклер; гьоревлилерийле халкларъ да онларъ излейеджек. Анджак бу буйруклара уймазсанъз, дийор РАБ, адъм юзерине ант ичерим ки, бу сарай виранейе дьонеджек.‘“ Чюнкю Яхуда Кралъ'нън сарайъ ичин РАБ дийор ки, „Сен беним ичин Гилат гибисин, Любнан'ън доруу гиби. Ама хич кушкун олмасън, сени чьоле дьондюреджек, Кимсенин яшамадъъ кентлере чевиреджеим. Ели силахлъ йок едиджилер гьоревлендиреджеим сана каршъ. Ен ийи седир аачларънъ кеседжек, Атеше атаджаклар. „Бу кенттен гечен бирчок улус бирбирлерине, ‚ РАБ бу бюйюк кенте неден буну яптъ?‘ дийе сораджаклар. „Янът шьойле оладжак: ‚Чюнкю Танръларъ РАБ 'бин антлашмасънъ бърактълар, башка илахлара тапъп куллук еттилер.‘“ Ьолен ичин аламайън, яса бюрюнмейин; Анджак сюргюне гиден ичин алайън аджъ аджъ. Чюнкю бир даха дьонмейеджек, Анайурдуну гьормейеджек. Бабасъ Йошия'нън йерине Яхуда Кралъ олан ве бурадан чъкъп гиден Йошия олу Шаллум ичин РАБ дийор ки, „Бир даха дьонмейеджек бурая. Сюргюне гьондерилдии йерде ьоледжек, бир даха бу юлкейи гьормейеджек.“ „Сарайънъ хаксъзлъкла, Йукаръ одаларънъ адалетсизликле япан, Комшусуну парасъз чалъштъран, Юджретини ьодемейен адамън вай башъна! ‚Кендим ичин йукаръ одаларъ хавадар, Гениш бир сарай япаджаъм‘ дийенин вай башъна! Сарайъна бюйюк пенджерелер ачар, Седир ааджъйла каплар, Кърмъзъя бояр. „Бол бол седир ааджъ кулландън дийе Крал мъ олдун санърсън? Бабан доясъя йийип ичти, Ама ийи ве дору оланъ яптъ; Онун ичин де ишлери ийи гитти. Езиленин, йоксулун давасънъ савунду, Онун ичин де ишлери ийи гитти. Бени танъмак бу деил мидир?“ дийор РАБ. „Сенинсе гьозлерин де йюреин де ялнъз казанджа, Сучсуз канъ дьокмейе, Баскъ, зорбалък япмая йьонелик.“ Бу йюзден РАБ Яхуда Кралъ Йошия олу Йехояким ичин дийор ки, „Онун ичин кимсе, ‚Ах кардешим! Вах къзкардешим!‘ дийе дьовюнмейеджек. Онун ичин кимсе, ‚Ах ефендим! Вах онун гьоркеми!‘ дийе дьовюнмейеджек. Сюрюкленип Йерушалим капъларъндан дъшаръ атъладжак, Ешек гьомюлюр гиби гьомюледжек о.“ „Любнан'а гит, ферят ет, Сесин Башан'дан дуйулсун, Хайкър Аварим'ден, Чюнкю бютюн ойнашларън езилди. Кендини гювенликте сандъънда сени уярдъм. Ама, ‚Динлемем‘ дедин. Генчлиинден бу яна бьойлейди тутумун, Сьозюмю хич динлемедин. Рюзгар бютюн чобанларънъ алъп гьотюреджек, Ойнашларън сюргюне гидеджек. Иште о заман яптъън кьотюлюклер йюзюнден Утанаджак, ашаъланаджаксън. Ей сен, Любнан'да яшаян, Йувасънъ седир ааджъндан куран адам! Сана доуран кадън гиби аджълар, санджълар гелдиинде, Насъл да инлейеджексин!“ „Варлъъм хаккъ ичин дерим ки“ дийор РАБ, „Ей Яхуда Кралъ Йехояким олу Йехоякин, са елимдеки мюхюр йюзюю олсан биле, чъкаръп атардъм сени. Сени джан дюшманларънън, корктуун кишилерин, Бабил Кралъ Небукаднессар'ла Килданилер 'ин елине теслим едеджеим. Сени де сени доуран аннени де домадъънъз бир юлкейе атаджаъм; орада ьоледжексиниз. Дьонмейе джан аттъънъз юлкейе бир даха дьонемейеджексиниз.“ Бу му Йехоякин? Бу хор гьорюлмюш кърък чьомлек, Кимсенин истемедии кап? Неден кендиси де чоджукларъ да Билмедиклери бир юлкейе атълдълар? Юлке, ей юлке, РАБ 'бин сьозюню динле, ей юлке! РАБ дийор ки, „Бу адамъ чоджуксуз, Ьомрюндже башаръсъз бири оларак язън. Чюнкю сойундан гелен хич кимсе башарълъ олмаяджак, Сойундан гелен хич кимсе Давут'ун тахтънда отурамаяджак, Яхуда'да бир даха краллък етмейеджек.“ „Отлаъмън койунларънъ йок едип даътан чобанларън вай башъна!“ дийор РАБ. Халкъмъ гюден чобанлар ичин Исраил'ин Танръсъ РАБ шьойле дийор: „Сюрюмю даътъп сюрдюнюз, онларла илгиленмединиз. Шимди бен сизинле илгиленеджеим, яптъънъз кьотюлюк йюзюнден сизи джезаландъраджаъм.“ РАБ бьойле дийор. „Сюрмюш олдуум бютюн юлкелерден сюрюмюн са каланларънъ топлайъп отлакларъна гери гетиреджеим; орада веримли олуп чоаладжаклар. Онларъ гюдеджек чобанлар кояджаъм башларъна. Бундан бьойле коркмаяджак, йългънлъа дюшмейеджеклер. Бир танеси биле ексилмейеджек“ дийор РАБ. „Иште Давут ичин дору бир дал Чъкараджаъм гюнлер гелийор“ дийор РАБ. „Бу крал билгедже егеменлик сюреджек, Юлкеде адил ве дору оланъ япаджак. Онун дьонеминде Яхуда куртуладжак, Исраил гювенлик ичинде яшаяджак. О, ‚Яхве сидкену ‘ адъйла анъладжак. „Артък инсанларън, ‚Исраил халкънъ Мъсър'дан чъкаран РАБ 'бин варлъъ хаккъ ичин‘ демейеджеклери гюнлер гелийор“ дийор РАБ. „Бунун йерине, ‚Исраил сойуну кузей юлкесинден ве сюрдюю бютюн ьобюр юлкелерден гери гетирен РАБ 'бин варлъъ хаккъ ичин‘ дийеджеклер. Бьойледже кенди топракларънда яшаяджаклар.“ Пейгамберлере гелиндже, Йюреим парампарча, Бютюн кемиклерим титрийор. РАБ 'бин йюзюнден, О'нун кутсал сьозлери йюзюнден Сархош гиби, Шараба йеник дюшен бир адам гибийим. Чюнкю юлке зина еденлерле долу, Ланет йюзюнден яс тутуйор. Отлаклар курумуш. Изледиклери йол кьотю, Гючлерини хаксъзджа кулланъйорлар. „Пейгамбер де кяхин де танръсъз; Тапънаъмда биле кьотюлюклерини гьордюм“ дийор РАБ. „Бу йюзден изледиклери йол Онлар ичин кайган оладжак; Каранлъа сюрюледжек, Орада тьокезлейип дюшеджеклер. Чюнкю джезаландъръладжакларъ йъл Башларъна фелакет гетиреджеим“ дийор РАБ. „Самирийе пейгамберлери арасънда Шу иренчлии гьордюм: Баал адъна пейгамберлик едерек Халкъм Исраил'и баштан чъкаръйорлар. Йерушалим пейгамберлери арасънда Шу коркунч шейи гьордюм: Зина едийорлар, ялан пешинделер. Кьотюлюк еденлери гючлендирдиклеринден, Кимсе кьотюлююнден дьонмюйор. Беним ичин хепси Содом гиби, Йерушалим халкъ Гомора гиби олду.“ Бу неденле Хер Шейе Егемен РАБ пейгамберлер ичин шьойле дийор: „Онлара пелиноту йедиреджек, Зехирли су ичиреджеим. Чюнкю Йерушалим пейгамберлери Танръсъзлъън бютюн юлкейе яйълмасъна неден олдулар.“ Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, „Сизе пейгамберлик еден пейгамберлерин Дедиклерине кулак асмайън, Онлар сизи алдатъйор. РАБ 'бин азъндан чъканларъ деил, Кенди хаял еттиклери гьорюмлери анлатъйорлар. Бени кючюмсейенлере сюрекли, ‚ РАБ дийор ки: Сизе есенлик оладжак!‘ дийорлар. Йюреклеринин инатчълъъ дорултусунда даврананлара, ‚Башънъза фелакет гелмейеджек‘ дийорлар. РАБ 'бин сьозюню дуйуп анламак ичин РАБ 'бин меджлисинде ким булунду ки? О'нун сьозюне кулак верип дуян ким? Иште, РАБ 'бин фъртънасъ ьофкейле копаджак, Касъргасъ дьоне дьоне кьотюлерин башъна патлаяджак. Аклънън тасарладъънъ тюмюйле япана дек РАБ 'бин ьофкеси динмейеджек. Сон гюнлерде ачъкча анлаяджаксънъз буну. Бу пейгамберлери бен гьондермедим, Ама чабуджак ортая чъктълар. Онлара хич сесленмедим, Йине де пейгамберлик еттилер. Ама меджлисимде дурсалардъ, Сьозлерими халкъма билдирир, Онларъ кьотю йолларъндан ве давранъшларъндан Дьондюрюрлерди. Бен ялнъзджа якъндаки Танръ мъйъм? Узактаки Танръ да деил мийим?“ дийор РАБ, „Ким гизли йере сакланър да Ону гьормем?“ дийор РАБ, „Йери гьою долдурмуйор муйум?“ дийор РАБ. „Адъмла яланджъ пейгамберлик еденлерин не дедиклерини дуйдум. ‚Бир дюш гьордюм! Бир дюш!‘ дийорлар. Кафаларъндан уйдурдукларъ хилелери актаран бу яланджъ пейгамберлер не замана дек сюрдюреджеклер буну? Аталаръ насъл Баал йюзюнден адъмъ унуттуйса, онлар да бирбирлерине дюшлерини анлатарак халкъма адъмъ унуттурмайъ тасарлъйорлар. Дюшю олан пейгамбер дюшюню анлатсън; ама сьозюмю алан ону садакатле билдирсин. Будайън янънда саман недир ки?“ дийор РАБ. „Беним сьозюм атеш гиби деил ми? Каяларъ парампарча еден балйоз гиби деил ми?“ РАБ бьойле дийор. „Иште бунун ичин сьозлерими бирбирлеринден чалан пейгамберлере каршъйъм“ дийор РАБ. „Евет, кенди сьозлерини сьойлейип, ‚ РАБ бьойле дийор‘ дийен пейгамберлере каршъйъм“ дийор РАБ. „Уйдурма дюшлер гьорен пейгамберлере каршъйъм“ дийор РАБ. „Бу дюшлери анлатъйор, яланларла, бош ьовюнмелерле халкъмъ баштан чъкаръйорлар. Бен онларъ не гьондердим, не де атадъм. Бу халка хич ми хич ярарларъ йок“ дийор РАБ. „Халктан бири, бир пейгамбер я да кяхин, ‚ РАБ 'бин билдириси недир?‘ дийе сорарса, ‚Не билдириси?‘ дийе каршълък вереджексин. Сизи башъмдан атаджаъм“ дийор РАБ. „Еер бир пейгамбер, кяхин я да башка бири, ‚Бу РАБ 'бин билдирисидир‘ дерсе, ону да аилесини де джезаландъраджаъм. Хер бириниз комшунуза ве кардешинизе, ‚ РАБ не янът верди?‘ я да, ‚ РАБ не сьойледи?‘ демелисиниз. Бундан бьойле, ‚ РАБ 'бин билдириси‘ лафънъ азънъза алмаяджаксънъз. Херкесин сьозю кенди билдириси оладжак. Яшаян Танръ'нън, Хер Шейе Егемен РАБ 'бин, Танръмъз'ън сьозлерини чарпътъйорсунуз сиз. Бир пейгамбере, ‚ РАБ сана не янът верди?‘ я да, ‚ РАБ не сьойледи?‘ демелисиниз. Ама, ‚ РАБ 'бин билдирисидир‘ дерсениз, РАБ дийор ки, ‚ РАБ 'бин билдирисидир‘ дийорсунуз. Ойса, ‚ РАБ 'бин билдирисидир‘ демейеджексиниз дийе сизи уярмъштъм. Бу йюзден сизи бюсбютюн унутаджаъм, сизи де сизе ве аталарънъза вердиим кенти де ьонюмден сьокюп атаджаъм. Сизи хич унутулмаяджак бир утанджа дюшюреджек, сюрекли алай конусу едеджеим.“ Бабил Кралъ Небукаднессар Яхуда Кралъ Йехояким олу Йехоякин'ле Яхуда ьондерлерини, занаатчъларъ, демирджилери Йерушалим'ден Бабил'е сюрдюктен сонра, РАБ бана тапънаънън ьонюне конмуш ики сепет инджир гьостерди. Сепетлерин биринде илк юрюне бензер чок ийи инджирлер вардъ; ьотекиндейсе чок кьотю, йенмейеджек кадар чюрюк инджирлер вардъ. РАБ, „Йеремя, не гьорюйорсун?“ дийе сорду. „Инджир“ дийе янътладъм, „Ийи инджирлер чок ийи, ьобюрлерийсе чок кьотю, йенмейеджек кадар чюрюк.“ Бунун юзерине РАБ бана шьойле сесленди: „Исраил'ин Танръсъ РАБ дийор ки, ‚Бурадан Килдан юлкесине сюргюне гьондердиим Яхуда сюргюнлерини бу ийи инджирлер гиби ийи саяджаъм. Ийилик булмаларъ ичин онларъ гьозетеджек, бу юлкейе гери гетиреджеим. Онларъ бина едеджеим, йъкмаяджаъм; онларъ дикеджеим, кьокюнден сьокмейеджеим. Беним РАБ олдууму анлаяджак бир йюрек вереджеим онлара. Онлар беним халкъм оладжаклар, бен де онларън Танръсъ оладжаъм. Чюнкю бютюн йюреклерийле бана дьонеджеклер. „‚Ама Яхуда Кралъ Сидкия'йла ьондерлерини, Йерушалим'ден са чъкъп да бу юлкеде я да Мъсър'да яшаянларъ йенмейеджек кадар чюрюк инджир гиби япаджаъм‘ дийор РАБ, ‚Онларъ бютюн юлкелерин гьозюнде иренч, коркунч бир дурума дюшюреджеим. Онларъ сюрдююм хер йерде айъпланаджак, ибрет оладжак, алая алънаджак, ланетленеджеклер. Кендилерине ве аталаръна вердиим топрактан йок олана дек юзерлерине кълъч, кътлък, салгън хасталък саладжаъм.‘“ Яхуда Кралъ Йошия олу Йехояким'ин дьонеминин дьордюнджю йълънда, РАБ Яхуда халкъйла илгили оларак Йеремя'я сесленди. Небукаднессар'ън Бабил Кралъ олушунун биринджи йълъйдъ бу. Пейгамбер Йеремя Яхуда халкъна ве Йерушалим'де яшаянлара РАБ 'бин сьозюню актарарак шьойле деди: Йирми юч йълдър, Яхуда Кралъ Амон олу Йошия'нън дьонеминин он ючюнджю йълъндан бугюне дек, РАБ бана сесленийор. Бен де РАБ 'бин сьозюню дефаларджа сизе актардъм, ама динлемединиз. РАБ пейгамбер кулларънъ дефаларджа сизе гьондерди, ама динлемединиз, кулак асмадънъз. Сизи уярдълар, „Шимди херкес кьотю йолундан, кьотю ишлеринден дьонсюн ки, РАБ 'бин сонсуза дек сизе ве аталарънъза вердии топракта яшаясънъз“ дедилер, „Куллук етмек, тапънмак ичин башка илахларън ардънджа гитмейин; елинизле яптъънъз путларла бени ьофкелендирмейин ки, бен де сизе зарар вермейейим.“ „Ама бени динлемединиз“ дийор РАБ, „Сонуч оларак елинизле яптъънъз путларла бени ьофкелендирип кендинизи зарара соктунуз.“ Бунун ичин Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, „Мадем сьозлерими динлемединиз, бен де бютюн кузейдеки халкларъ ве кулум Бабил Кралъ Небукаднессар'ъ чаъртаджаъм“ дийор РАБ, „Онларъ бу юлкейе де бурада яшаянларла чевресиндеки бютюн улуслара да каршъ гетиреджеим. Бу халкъ тамамен йок едеджеим, юлкелерини дехшет ве алай конусу едип сонсуз бир виранейе чевиреджеим. Севинч ве неше сесини, гелин гювей сесини, деирмен ташларънън сесини, кандил ъшъънъ онлардан узаклаштъраджаъм. Бютюн юлке бир виране, дехшет вериджи бир йер оладжак. Бу улуслар Бабил Кралъ'на йетмиш йъл куллук едеджеклер. „Ама йетмиш йъл долунджа“ дийор РАБ, „Сучларъ йюзюнден Бабил Кралъ'йла улусуну, Килдан юлкесини джезаландъраджак, сонсуз бир виранелик халине гетиреджеим. О юлке ичин сьойледиклеримин хепсини, Йеремя'нън улуслара еттии бу китапта язълъ бютюн пейгамберлик сьозлерини юлкенин башъна гетиреджеим. Пек чок улус, бюйюк краллар онларъ кьоле единеджек. Яптъкларъна ве еллеринден чъкан ише гьоре каршълък вереджеим онлара.“ Исраил'ин Танръсъ РАБ бана шьойле деди: „Елимдеки ьофке шарабъйла долу кясейи ал, сени гьондереджеим бютюн улуслара ичир. Шарабъ ичиндже сенделейеджек, юзерлерине гьондереджеим кълъч йюзюнден чълдъраджаклар.“ Бьойледже кясейи РАБ 'бин елинден алъп бени гьондердии бютюн улуслара ичирдим: Бугюн олдуу гиби виранелик, дехшет ве алай конусу, ланетлик олсунлар дийе Йерушалим'е, Яхуда кентлерине, кралларъйла ьондерлерине; Фиравунла гьоревлилерине, ьондерлерине ве халкъна, Мъсър'да яшаян бютюн ябанджълара; Ус кралларъна, Филист кралларъна –Ашкелон'а, Газзе'йе, Екрон'а, Ашдот'тан са каланлара– Едом'а, Моав'а, Аммон'а; бютюн Сур ве Сайда кралларъна, дениз ашъръ юлкелерин кралларъна; Дедан'а, Тема'я, Буз'а, зюлюфлерини кесен бютюн халклара; Арабистан кралларъна, чьолде яшаян ябанджъ халкън кралларъна; Зимри, Елам, Мед кралларъна; сърасъйла узак якън бютюн кузей кралларъна, йерйюзюндеки бютюн улусларън кралларъна ичирдим. Хепсинден сонра Шешак Кралъ да ичеджектир. „Сонра онлара де ки, ‚Исраил'ин Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ шьойле дийор: Юзеринизе саладжаъм кълъч йюзюнден сархош олана дек ичин, кусун, дюшюп калкмайън.‘ Еер кясейи елинден алър, ичмек истемезлерсе, де ки, ‚Хер Шейе Егемен РАБ шьойле дийор: Кесинликле ичеджексиниз! Бана аит олан кентин юзерине фелакет гетирмейе башлъйорум. Джезасъз каладжаънъзъ мъ санъйорсунуз? Сизи джезасъз бъракмаяджаъм. Иште дюняда яшаян херкесин юзерине кълъджъ чаъръйорум. Хер Шейе Егемен РАБ бьойле дийор.‘ „Бютюн бу пейгамберлик сьозлерини онлара илет: „‚Йюксеклерден кюкрейеджек РАБ, Кутсал конутундан гюрлейеджек, Аълъна шиддетле кюкрейеджек. Дюняда яшаянларън тюмюне Юзюм езенлер гиби баъраджак. Гюрюлтю йерйюзюнюн дьорт янънда янкъланаджак. Чюнкю РАБ улуслара дава ачаджак; Херкеси яргълаяджак Ве кьотюлери кълъджа теслим едеджек‘“ дийор РАБ. Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, „Иште фелакет улустан улуса яйълъйор! Дюнянън дьорт буджаъндан бюйюк касърга копуйор.“ О гюн РАБ дюняйъ бир учтан бир уджа ьолдюрюленлерле долдураджак. Онлар ичин яс тутулмаяджак, топланъп гьомюлмейеджеклер. Топраън юзеринде гюбре гиби каладжаклар. Хайкърън, ей чобанлар, Аджъ аджъ баърън! Топракта йуварланън, ей сюрю башларъ! Чюнкю боазланма заманънъз долду, Деерли бир кап гиби дюшюп парчаланаджаксънъз. Чобанлар качамаяджак, Сюрю башларъ куртуламаяджак! Дуй чобанларън хайкъръшънъ, Сюрю башларънън баъръшънъ! РАБ онларън отлакларънъ йок едийор. РАБ 'бин къзгън ьофкеси йюзюнден Гювенликте олдукларъ аъллар йок олду. Инини терк еден генч аслан гиби, РАБ инини бърактъ. Зорбанън кълъджъ Ве РАБ 'бин къзгън ьофкеси йюзюнден Юлкелери виранейе дьондю. Яхуда Кралъ Йошия олу Йехояким'ин краллъънън башлангъджънда РАБ шьойле сесленди: „ РАБ дийор ки, РАБ 'бин Тапънаъ'нън авлусунда дур, тапънмак ичин Яхуда кентлеринден орая гелен херкесе сеслен. Сана буйурдуум хер шейи тек сьоз ексилтмеден онлара билдир. Белки динлер де кьотю йолларъндан дьонерлер. О заман бен де яптъкларъ кьотюлюклер йюзюнден башларъна гетирмейи тасарладъъм фелакеттен вазгечерим. Онлара де ки, ‚ РАБ шьойле дийор: Сизе вердиим яса уярънджа йюрюмез, бени динлемез, сизе дефаларджа гьондердиим кулларъм пейгамберлерин сьозлерине кулак вермезсениз, ки кулак вермийорсунуз, бу тапънаа Шило'дакине яптъъмън айнъсънъ япар, бу кенти бютюн дюня улусларъ арасънда ланетлик едерим.‘“ Кяхинлер, пейгамберлер ве бютюн халк Йеремя'нън РАБ 'бин Тапънаъ'нда сьойледии бу сьозлери дуйдулар. Йеремя Танръ'нън халка илетмесини буйурдуу сьозлери битириндже, кяхинлерле пейгамберлер ве халк ону якалайъп, „Ьолмен герек!“ дедилер, „Неден бу тапънак Шило'даки гиби оладжак, бу кент де ичинде кимсенин яшамаяджаъ бир виранейе дьонеджек дийерек РАБ 'бин адъйла пейгамберлик едийорсун?“ Бютюн халк РАБ 'бин Тапънаъ'нда Йеремя'нън чевресинде топланмъштъ. Яхуда ьондерлери олуп битенлери дуйунджа, сарайдан РАБ 'бин Тапънаъ'на гидип тапънаън Йени Капъ гиришинде йерлерини алдълар. Бунун юзерине кяхинлерле пейгамберлер, ьондерлере ве халка, „Бу адам ьолюм джезасъна чарптърълмалъ“ дедилер, „Чюнкю бу кенте каршъ пейгамберлик етти. Кенди кулакларънъзла ишиттиниз буну.“ Бунун юзерине Йеремя ьондерлерле халка, „Бу тапънаа ве кенте каршъ ишиттииниз пейгамберлик сьозлерини илетмем ичин бени РАБ гьондерди“ деди, „Шимди йолларънъзъ, давранъшларънъзъ дюзелтин, Танрънъз РАБ 'бин сьозюне кулак верин. О заман РАБ башънъза гетиреджеини сьойледии фелакеттен вазгечеджек. Бана гелиндже, иште елиниздейим! Гьозюнюзде ийи ве дору олан нейсе, бана ьойле япън. Анджак шуну кесинликле билин ки, еер бени ьолдюрюрсениз, сиз де бу кент ве ичинде яшаянлар да сучсуз биринин канънъ дьокмектен сорумлу тутуладжаксънъз. Чюнкю бютюн бу сьозлери билдирмем ичин бени герчектен РАБ сизе гьондерди.“ Бунун юзерине ьондерлерле халк, кяхинлерле пейгамберлере, „Бу адам ьолюм джезасъна чарптърълмамалъ“ дедилер, „Чюнкю бизимле Танръмъз РАБ 'бин адъна конушту.“ Халкън илери геленлеринден биркачъ ьоне чъкъп орада топланмъш халка, „Морешетли Мика Яхуда Кралъ Хизкия дьонеминде пейгамберлик етти“ дедилер, „Яхуда халкъна деди ки, Хер Шейе Егемен РАБ шьойле дийор, „‚Сийон тарла гиби сюрюледжек, Таш йъънъна дьонеджек Йерушалим, Тапънаън курулдуу да Чалъларла капланаджак.‘ „Яхуда Кралъ Хизкия я да Яхуда халкъндан бири ону ьолдюрдю мю? Бунун йерине Хизкия РАБ 'ден коркарак О'нун лютфуну диледи. РАБ де онлара билдирдии фелакеттен вазгечти. Бизсе, юзеримизе бюйюк бир йъкъм гетирмек юзерейиз.“ Кирят-Йеаримли Шемая олу Урия адънда пейгамберлик еден бир адам даха вардъ. Тъпкъ Йеремя гиби о да РАБ 'бин адъна бу кенте ве юлкейе каршъ пейгамберлик етти. Крал Йехояким'ле аскерлери ве комутанларъ Урия'нън сьозлерини дуйдулар. Крал ону ьолдюрмек истеди. Буну дуян Урия коркуя капъларак качъп Мъсър'а гитти. Бунун юзерине Крал Йехояким пешинден адамларънъ –Акбор олу Елнатан'ла башкаларънъ– Мъсър'а гьондерди. Урия'йъ Мъсър'дан чъкаръп Крал Йехояким'е гетирдилер. Крал ону кълъчла ьолдюртюп джеседини сърадан халк мезарлъъна аттърдъ. Анджак Шафан олу Ахикам Йеремя'йъ коруду. Бьойледже Йеремя ьолдюрюлмек юзере халкън елине теслим едилмеди. Яхуда Кралъ Йошия олу Сидкия'нън краллъънън башлангъджънда РАБ Йеремя'я сесленди: РАБ бана деди ки, „Кендине съръмла баланмъш тахта бир бойундурук яп, бойнуна гечир. Сонра Йерушалим'е, Яхуда Кралъ Сидкия'я гелен улаклар араджълъъйла Едом, Моав, Аммон, Сур ве Сайда кралларъна хабер гьондер. Ефендилерине шуну билдирмелерини буйур: Исраил'ин Танръсъ Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, ‚Ефендилеринизе сьойлейин: Йерйюзюню де юстюнде яшаян инсанларла хайванларъ да бюйюк гюджюмле, кудретли елимле бен яраттъм. Ону уйгун гьордююм кишийе веририм. Шимди бютюн бу юлкелери Бабил Кралъ кулум Небукаднессар'а вереджеим. Ябанъл хайванларъ да куллук етсинлер дийе она вереджеим. Юлкеси ичин саптанан заман гелинджейе дек бютюн улуслар она, олуна, торунуна куллук едеджек. Сонра бирчок улус, бюйюк краллар ону кьоле едеджеклер. „‚Ханги улус я да краллък Бабил Кралъ Небукаднессар'а куллук едип бойундурууна гирмезсе, о улусу онун елине теслим едене дек кълъчла, кътлъкла, салгън хасталъкла джезаландъраджаъм, дийор РАБ. Сизе гелиндже, пейгамберлеринизи, фалджъларънъзъ, дюш гьоренлеринизи, медйумларънъзъ, бюйюджюлеринизи динлемейин! Онлар сизе, Бабил Кралъ'на куллук етмейеджексиниз дийорлар. Сизе ялан пейгамберлик едийорлар. Бунун сонуджу сизи юлкенизден узаклаштърмак олуйор. Сизи сюреджеим, йок оладжаксънъз. Ама Бабил Кралъ'нън бойундурууна гирип она куллук еден улусу кенди топраънда бъракаджаъм, дийор РАБ. О улус топраънъ ишлейеджек, орада яшаяджак.‘“ Яхуда Кралъ Сидкия'я бютюн бу сьозлери илеттим. Дедим ки, „Бойунларънъзъ Бабил Кралъ'нън бойундуруу алтъна койун. Она ве халкъна куллук един ки са каласънъз. РАБ 'бин Бабил Кралъ'на куллук етмейен хер улус ичин дедии гиби, ничин сен ве халкън кълъч, кътлък, салгън хасталък йюзюнден ьолесиниз? Сизе, ‚Бабил Кралъ'на куллук етмейеджексиниз‘ дийен пейгамберлерин сьозлерине кулак асмайън. Онлар сизе ялан пейгамберлик едийорлар. ‚Онларъ бен гьондермедим‘ дийор РАБ, ‚Адъмла ялан пейгамберлик едийорлар. Бу йюзден сизи де сизе пейгамберлик еден пейгамберлери де сюреджеим, хепиниз йок оладжаксънъз.‘“ Сонра кяхинлерле халка шьойле дедим: „ РАБ дийор ки, ‚Иште РАБ 'бин Тапънаъ'нън ешяларъ якънда Бабил'ден гери гетириледжек‘ дийен пейгамберлеринизе кулак асмайън. Онлар сизе ялан пейгамберлик едийорлар. Онларъ динлемейин. Са калмак ичин Бабил Кралъ'на куллук един. Бу кент неден виранейе чеврилсин? Еер бунлар пейгамберсе ве РАБ 'бин сьозю онлардайса, РАБ 'бин Тапънаъ'нда, Яхуда Кралъ'нън сарайънда ве Йерушалим'де калан ешялар Бабил'е гьотюрюлмесин дийе Хер Шейе Егемен РАБ 'бе ялварсънлар. Евет, РАБ 'бин Тапънаъ'нда, Яхуда Кралъ'нън сарайънда ве Йерушалим'де калан ешялар ичин Исраил'ин Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ шьойле дийор: ‚Бунлар Бабил'е алънъп гьотюрюледжек, алдъраджаъм гюне дек де орада каладжаклар‘ дийор РАБ, ‚О заман онларъ аладжак, йениден бурая йерлештиреджеим.‘“ Айнъ йъл Яхуда Кралъ Сидкия'нън краллъънън башлангъджънда, дьордюнджю йълънън бешинджи айънда Гивонлу Аззур олу Пейгамбер Хананя РАБ 'бин Тапънаъ'нда кяхинлерле бютюн халкън ьонюнде бана шьойле деди: „Исраил'ин Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, ‚Бабил Кралъ'нън бойундурууну къраджаъм. Бабил Кралъ Небукаднессар'ън бурадан алъп Бабил'е гьотюрдюю РАБ 'бин Тапънаъ'на аит бютюн ешяларъ ики йъл ичинде бурая гери гетиреджеим. Яхуда Кралъ Йехояким олу Йехоякин'ле Бабил'е сюргюне гиден бютюн Яхудалълар'ъ бурая гери гетиреджеим‘ дийор РАБ, ‚Чюнкю Бабил Кралъ'нън бойундурууну къраджаъм.‘“ Бунун юзерине Пейгамбер Йеремя, кяхинлерин ве РАБ 'бин Тапънаъ'ндаки халкън ьонюнде Пейгамбер Хананя'йъ янътладъ. Йеремя шьойле деди: „Амин! РАБ айнъсънъ япсън! РАБ, тапънаъна аит ешяларла бютюн сюргюнлери Бабил'ден бурая гери гетиререк еттиин пейгамберлик сьозлерини герчеклештирсин! Ялнъз шимди сана ве халка сьойлейеджеим шу сьозю динле: Чок ьондже, бенден де сенден де ьондже яшамъш пейгамберлер бирчок юлке ве бюйюк краллъън башъна саваш, фелакет, салгън хасталък геледжек дийе пейгамберлик еттилер. Анджак есенлик оладжаънъ сьойлейен пейгамберин сьозю йерине гелирсе, онун герчектен РАБ 'бин гьондердии пейгамбер олдуу анлашълър.“ Бунун юзерине Пейгамбер Хананя, Пейгамбер Йеремя'нън бойнундан бойундуруу чъкаръп кърдъ. Сонра халкън ьонюнде шьойле деди: „ РАБ дийор ки, ‚Бабил Кралъ Небукаднессар'ън бютюн улусларън бойнуна тактъъ бойундуруу ики йъл ичинде иште бьойле къраджаъм.‘“ Бьойледже Пейгамбер Йеремя йолуна гитти. Пейгамбер Хананя Пейгамбер Йеремя'нън бойнундаки бойундуруу кърдъктан сонра РАБ Йеремя'я шьойле сесленди: „Гит, Хананя'я де ки, ‚ РАБ шьойле дийор: Сен тахтадан япълмъш бойундуруу кърдън, ама йерине демир бойундурук япаджаксън! Чюнкю Исраил'ин Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, Бабил Кралъ Небукаднессар'а куллук етмелери ичин бютюн бу улусларън бойнуна демир бойундурук гечирдим, она куллук едеджеклер. Ябанъл хайванларъ да онун денетимине вереджеим.‘“ Пейгамбер Йеремя Пейгамбер Хананя'я, „Динле, ей Хананя!“ деди, „Сени РАБ гьондермеди. Ама сен бу улусу ялана инандърдън. Бу неденле РАБ дийор ки, ‚Сени йерйюзюнден силип атаджаъм. Бу йъл ьоледжексин. Чюнкю халкъ РАБ 'бе каршъ къшкърттън.‘“ Пейгамбер Хананя о йълън йединджи айънда ьолдю. Пейгамбер Йеремя'нън сюргюнде са калан халкън илери геленлерине, кяхинлерле пейгамберлере ве Небукаднессар'ън Йерушалим'ден Бабил'е сюрдюю бютюн халка Йерушалим'ден гьондердии мектубун метни ашаъда язълъдър. Бу мектуп Крал Йехоякин'ин, ана краличенин, сарай гьоревлилеринин, Яхуда ве Йерушалим ьондерлеринин, занаатчъларла демирджилерин Йерушалим'ден сюргюне гитмелеринден сонра, Яхуда Кралъ Сидкия'нън Бабил Кралъ Небукаднессар'а гьондердии Шафан олу Еласа ве Хилкия олу Гемаря елийле гьондерилди: Исраил'ин Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ Йерушалим'ден Бабил'е сюрдюю херкесе шьойле дийор: „Евлер япъп ичинде отурун, бахче дикип юрюнюню йийин. Евленин, оулларънъз, къзларънъз олсун; оулларънъзъ, къзларънъзъ евлендирин. Онларън да оулларъ, къзларъ олсун. Орада чоалън, азалмайън. Сизи сюрмюш олдуум кентин есенлии ичин урашън. О кент ичин РАБ 'бе дуа един. Чюнкю есенлииниз онункине балъдър.“ Евет, Исраил'ин Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, „Аранъздаки пейгамберлерле фалджълара алданмайън. Дюш гьормейе ьозендирдииниз кишилере кулак асмайън. Чюнкю онлар адъмъ кулланарак сизе ялан пейгамберлик едийорлар. Онларъ бен гьондермедим.“ РАБ бьойле дийор. РАБ дийор ки, „Бабил'де йетмиш йълънъз долунджа сизинле илгиленеджек, бурая сизи гери гетирмек ичин вердиим ийи сьозю тутаджаъм. Чюнкю сизин ичин дюшюндююм тасаръларъ билийорум“ дийор РАБ. „Кьотю тасарълар деил, сизе умутлу бир геледжек салаян есенлик тасаръларъ бунлар. О заман бени чаъраджак, гелип бана якараджаксънъз. Бен де сизи ишитеджеим. Бени араяджаксънъз, бютюн йюреинизле арайънджа бени буладжаксънъз. Кендими сизе булдуртаджаъм“ дийор РАБ. „Сизи ески гьоненджинизе кавуштураджаъм. Сизи сюрдююм бютюн йерлерден ве улуслардан топлаяджаъм“ дийор РАБ. „Ве сизи сюргюн еттиим йерден гери гетиреджеим.“ Мадем, „ РАБ бизим ичин Бабил'де пейгамберлер чъкардъ“ дийорсунуз, Давут'ун тахтънда отуран крал, бу кентте калан халк ве сизинле сюргюне гитмейен йуртташларънъз ичин РАБ шьойле дийор. Евет, Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, „Юзерлерине кълъч, кътлък, салгън хасталък гьондереджеим. Онларъ йенилмейеджек кадар чюрюк, бозук инджир гиби едеджеим. Кълъчла, кътлъкла, салгън хасталъкла пешлерине дюшеджеим. Йерйюзюндеки бютюн краллъклара дехшет сачаджак, кендилерини сюрдююм бютюн юлкелер арасънда ланетленеджек, дехшет ве алай конусу оладжак, ашаъланаджаклар. Чюнкю сьозлериме кулак асмадълар“ дийор РАБ. „Кулларъм пейгамберлер араджълъъйла сьозлерими дефаларджа гьондердим, ама динлемединиз.“ РАБ бьойле дийор. Бунун ичин, ей сизлер, Йерушалим'ден Бабил'е гьондердиим сюргюнлер, РАБ 'бин сьозюне кулак верин! Адъмъ кулланарак сизе ялан пейгамберлик еден Колая олу Ахав'ла Маасея олу Сидкия ичин Исраил'ин Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, „Онларъ Бабил Кралъ Небукаднессар'ън елине теслим едеджеим, гьозюнюзюн ьонюнде икисини де ьолдюреджек. Онлардан ьотюрю Бабил'деки бютюн Яхуда сюргюнлери, ‚ РАБ сени Бабил Кралъ'нън дири дири яктърдъъ Сидкия ве Ахав'ла айнъ дурума дюшюрсюн‘ дийе ланет едеджек. Чюнкю Исраил'де чиркин шейлер яптълар; комшуларънън каръларъйла зина еттилер, онлара буйурмадъъм халде адъмла ялан сьозлер сьойледилер. Буну билийорум ве буна танъъм“ дийор РАБ. Нехеламлъ Шемая'я дийеджексин ки, „Исраил'ин Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ шьойле дийор: Сен Йерушалим халкъна, Маасея олу Кяхин Сефаня'йла бютюн ьобюр кяхинлере кенди адъна мектуплар гьондеререк шьойле язмъштън: „‚ РАБ тапънаън сорумлусу оларак Йехояда йерине сени кяхин атадъ. Пейгамбер гиби давранан хер делийи томруа, демир бойундуруа вурмак гьоревиндир. Ьойлейсе аранъзда кендини пейгамбер илан еден Анатотлу Йеремя'йъ неден азарламадън? Чюнкю Йеремя биз Бабил'декилере шу хабери гьондерди: Сюргюн узун оладжак. Онун ичин евлер япъп ичинде отурун; бахче дикип юрюнюню йийин.‘“ Кяхин Сефаня мектубу Пейгамбер Йеремя'я окуйунджа, РАБ Йеремя'я шьойле сесленди: „Бютюн сюргюнлере шу хабери гьондер: ‚Нехеламлъ Шемая ичин РАБ дийор ки: Мадем бен гьондермедиим халде Шемая пейгамберлик едип сизлери ялана инандърдъ, бен де Нехеламлъ Шемая'йъ ве бютюн сойуну джезаландъраджаъм: Бу халкън арасънда сойундан кимсе са калмаяджак, халкъма япаджаъм ийилии гьормейеджек, дийор РАБ. Чюнкю о халкъ бана каршъ къшкърттъ.‘“ РАБ Йеремя'я шьойле сесленди: „Исраил'ин Танръсъ РАБ дийор ки, ‚Сана билдирдиим бютюн сьозлери бир китаба яз. Иште халкъм Исраил'и ве Яхуда'йъ ески гьоненчлерине кавуштураджаъм гюнлер яклашъйор‘ дийор РАБ, ‚Онларъ аталаръна вердиим топраклара гери гетиреджеим, орайъ йурт единеджеклер‘ дийор РАБ.“ Исраил ве Яхуда ичин РАБ 'бин билдирдии сьозлер шунлардър: „ РАБ дийор ки, ‚Корку сеси дуйдук, Есенлик деил, дехшет сеси. Сорун да гьорюн: Еркек, чоджук доурур му? Ьойлейсе неден доуран кадън гиби Хер еркеин еллерини белинде гьорюйорум? Неден хер йюз солмуш? Ах, не коркунч гюн! Онун гибиси олмаяджак. Якуп сойу ичин съкънтъ дьонеми оладжак, Йине де съкънтъдан куртуладжак. „‚О гюн‘ дийор Хер Шейе Егемен РАБ, ‚Бойунларъндаки бойундуруу къраджак, Баларънъ копараджаъм. Бундан бьойле ябанджълар онларъ Кендилерине кьоле етмейеджеклер. Онун йерине Танръларъ РАБ 'бе Ве башларъна атаяджаъм кралларъ Давут'а Куллук едеджеклер. „‚Коркма, ей кулум Якуп, Йълма, ей Исраил‘ дийор РАБ. ‚Чюнкю сени узак йерлерден, Сойуну сюргюн едилдии юлкеден куртараджаъм. Якуп йине хузур ве гювенлик ичинде оладжак, Кимсе ону коркутмаяджак. Чюнкю бен сенинлейим, Сени куртараджаъм‘ дийор РАБ. ‚Сени араларъна даъттъъм бютюн улусларъ Тюмюйле йок етсем де, Сени бюсбютюн йок етмейеджек, Адалетле йола гетиреджек, Хич джезасъз бъракмаяджаъм.‘ „ РАБ дийор ки, ‚Сенин яран шифа булмаз, Берен ийилешмез. Даванъ гьореджек кимсе йок, Яран умарсъз, шифа булмаз. Бютюн ойнашларън унутту сени, Арайъп сормуйорлар. Сени дюшман вурурджасъна вурдум, Аджъмасъзджа джезаландърдъм. Чюнкю сучун чок, Гюнахларън сайъсъз. Неден хайкъръйорсун ярандан ьотюрю? Яран шифа булмаз. Сучларънън чоклуу ве сайъсъз гюнахън йюзюнден Гетирдим бунларъ башъна. Ама сени йийенлерин хепси йем оладжак, Бютюн дюшманларън сюргюне гидеджек. Сени соянлар сойуладжак, Ямалаянлар ямаланаджак. Ама бен сени салъъна кавуштураджак, Яраларънъ ийилештиреджеим‘ дийор РАБ, ‚Чюнкю Сийон итилмиш, Ону араян соран йок дийорлар.‘ „ РАБ дийор ки, ‚Якуп'ун чадърларънъ ески гьоненджине кавуштураджаъм, Конутларъна аджъяджаъм. Йерушалим хьойюк юзеринде йениден куруладжак, Сарай кенди йеринде дураджак. Оралардан шюкран ве севинч сеслери дуйуладжак. Сайъларънъ чоалтаджаъм, азалмаяджаклар, Онларъ онурландъраджаъм, кючюмсенмейеджеклер. Чоджукларъ ескиси гиби оладжак, Топлулукларъ ьонюмде салам дураджак; Онлара баскъ япанларън хепсини джезаландъраджаъм. Ьондерлери кендилеринден бири оладжак, Йьонетиджилери кенди араларъндан чъкаджак. Ону кендиме яклаштъраджаъм, Бана яклашаджак. Ким джанъ пахасъна яклашабилир бана?‘ дийор РАБ. „‚Бьойледже сиз беним халкъм оладжаксънъз, Бен де сизин Танрънъз оладжаъм.‘ Иште РАБ 'бин фъртънасъ ьофкейле копаджак, Шиддетли касъргасъ кьотюлерин башънда патлаяджак. Аклънън тасарладъънъ тюмюйле япана дек, РАБ 'бин къзгън ьофкеси динмейеджек. Сон гюнлерде буну анлаяджаксънъз.“ „О заман“ дийор РАБ, „Бютюн Исраил бойларънън Танръсъ оладжаъм, онлар да беним халкъм оладжаклар.“ РАБ дийор ки, „Кълъчтан качъп куртулан халк чьолде лютуф булду. Бен Исраил'и рахата кавуштурмая гелиркен, Она узактан гьорюнюп шьойле дедим: Сени сонсуз бир севгийле севдим, Бу неденле севедженликле сени кендиме чектим. Сени йениден бина едеджеим, Йениден бина едиледжексин, ей ерден къз Исраил! Йине тефлерини аладжак, Севинчле джошуп ойнаянлара катъладжаксън. Самирийе даларънда йине ба дикеджексин; Ба дикенлер юзюмюню йийеджеклер. Ефрайим'ин далък бьолгесиндеки бекчилерин, ‚Хайди, Сийон'а, Танръмъз РАБ 'бе чъкалъм‘ Дийе баъраджакларъ бир гюн вар.“ РАБ дийор ки, „Якуп ичин севинчле хайкърън! Улусларън башъ олан ичин баърън! Ьовгюлеринизи дуйурун! ‚Я РАБ, халкънъ, Исраил'ден са каланларъ куртар‘ дейин. Иште, онларъ кузей юлкесинден Гери гетирмек юзерейим; Онларъ дюнянън дьорт буджаъндан топлаяджаъм. Араларънда кьор, топал, Гебе кадън да, доуран кадън да оладжак. Бюйюк бир топлулук оларак бурая дьонеджеклер. Алая алая геледжеклер, Бенден ярдъм дилейенлери гери гетиреджеим. Акарсулар бойунджа тьокезлемейеджеклери Дюз бир йолда йюрютеджеим онларъ. Чюнкю бен Исраил'ин бабасъйъм, Ефрайим де илк олумдур. „ РАБ 'бин сьозюню динлейин, ей улуслар! Узактаки къйълара дуйурун: ‚Исраил'и даътан ону топлаяджак, Сюрюсюню коллаян чобан гиби коллаяджак ону‘ дейин. Чюнкю РАБ Якуп'у куртараджак, Ону кендисинден гючлю оланън елинден ьозгюр къладжак. Сийон'ун йюксек тепелерине гелип Севинчле хайкъраджаклар. РАБ 'бин вердии ийиликлер каршъсънда –Тахъл, йени шарап, зейтиняъ, Давар ве съър явруларъ каршъсънда– Йюзлери севинчле парлаяджак. Суланмъш бахче гиби оладжак, Бир даха солмаяджаклар. О заман ерден къзлар, генч яшлъ еркеклер Хеп бирликте ойнайъп севинеджек. Ясларънъ джошкуя чевиреджек, Юзюнтюлерини авутуп онларъ севиндиреджеим. Кяхинлери бол йийеджекле дойураджаъм, Халкъм ийиликлеримле дояджак“ дийор РАБ. РАБ дийор ки, „Рама'да бир сес дуйулду, Алайъш ве аджъ ферят сеслери! Чоджукларъ ичин алаян Рахел авутулмак истемийор. Чюнкю онлар йок артък!“ РАБ дийор ки, „Сесини аламактан, Гьозлерини яш дьокмектен алъкой. Чюнкю вердиин емек ьодюллендириледжек“ дийор РАБ. „Халкъм дюшман юлкесинден гери дьонеджек. Геледжеин ичин умут вар“ дийор РАБ. „Чоджукларън йуртларъна дьонеджеклер. „Ефрайим'ин инлемелерини кушкусуз дуйдум: ‚Бени еитилмемиш дана гиби йола гетирдин Ве йола гелдим. Бени гери гетир, дьонейим. Чюнкю РАБ Танръм сенсин. Янлъш йола саптъктан сонра пишман олдум. Аклъм башъма гелиндже баръмъ дьовдюм. Генчлиимдеки айъпларъмдан утандъм, Резил олдум.‘ „Ефрайим деерли олум деил ми? Хошнут олдуум чоджук деил ми? Кендиси ичин не дерсем дийейим, Ону хич унутмуйорум. Бу йюзден йюреим съзлъйор, Чок аджъйорум она“ дийор РАБ. „Кендин ичин йол ишаретлери кой, Диреклер дик. Йолуну, гиттиин йолу ийи дюшюн. Гери дьон, ей ерден къз Исраил, кентлерине дьон! Не замана дек боджалайъп дураджаксън, ей дьонек къз? РАБ дюняда йени бир шей яраттъ: Кадън еркеи коруяджак.“ Исраил'ин Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ шьойле дийор: „Яхуда ве кентлериндеки халкъ ески гьоненчлерине кавуштурдуум заман йине шу сьозлери сьойлейеджеклер: ‚ РАБ сизи кутсасън, Ей дорулук йурду, ей кутсал да!‘ Халк, ъргатлар, сюрюлерийле долашан чобанлар Яхуда'да ве кентлеринде бирликте яшаяджак. Йоргун джана кана кана ичиреджек, биткин джанъ дойураджаъм.“ Бунун юзерине уянъп бактъм. Уйкум бана татлъ гелди. „Исраил ве Яхуда'да инсан ве хайван тохуму екеджеим гюнлер яклашъйор“ дийор РАБ, „Кьокюнден сьокюп йок етмек, йерле бир едип йъкмак, йъкъма уратмак ичин онларъ насъл гьозледимсе, куруп дикмек ичин де гьозлейеджеим“ дийор РАБ. „О гюнлер инсанлар артък, ‚Бабалар корук йеди, Чоджукларън дишлери камаштъ‘ демейеджеклер. Херкес кенди сучу йюзюнден ьоледжек. Корук йийенин дишлери камашаджак. „Исраил халкъйла ве Яхуда халкъйла Йени бир антлашма япаджаъм гюнлер гелийор“ дийор РАБ, „Аталарънъ Мъсър'дан чъкармак ичин Еллеринден туттуум гюн Онларла яптъъм антлашмая бенземейеджек. Онларън коджасъ олмама каршън, Боздулар о антлашмамъ“ дийор РАБ. „Ама о гюнлерден сонра Исраил халкъйла Япаджаъм антлашма шудур“ дийор РАБ, „Ясамъ ичлерине йерлештиреджек, Йюреклерине язаджаъм. Бен онларън Танръсъ оладжаъм, Онлар да беним халкъм оладжак. Бундан бьойле кимсе комшусуну я да кардешини, ‚ РАБ 'би танъйън‘ дийе еитмейеджек. Чюнкю кючюк бюйюк хепси Танъяджак бени“ дийор РАБ. „Чюнкю сучларънъ баъшлаяджаъм, Гюнахларънъ артък анмаяджаъм.“ Гюндюз ъшък олсун дийе гюнеши салаян, Гедже ъшък олсун дийе айъ, йълдъзларъ дюзене коян, Далгаларъ кюкресин дийе денизи кабартан РАБ –О'нун адъ Хер Шейе Егемен РАБ 'дир– дийор ки, „Еер курулан бу дюзен ьонюмден калкарса, Исраил сойу сонсуза дек Ьонюмде улус олмактан чъкар“ дийор РАБ. РАБ шьойле дийор: „Гьоклер ьолчюлебилсе, Дюнянън темеллери инджеленип анлашълабилсе, Исраил сойуну бютюн яптъкларъ йюзюнден Реддедерим“ дийор РАБ. „Йерушалим Кенти'нин Хананел Кулеси'нден Кьоше Капъсъ'на дек беним ичин йениден куруладжаъ гюнлер гелийор“ дийор РАБ, „Ьолчю ипи орадан Гарев Тепеси'не дору узайъп Гоа'я дьонеджек. Ьолюлерле кюллерин атълдъъ бютюн вади, Кидрон Вадиси'не дек узанан тарлалар, доуда Ат Капъсъ'нън кьошесине дек РАБ ичин кутсал оладжак. Кент бир даха кьокюнден сьокюлмейеджек, сонсуза дек йъкълмаяджак.“ Яхуда Кралъ Сидкия'нън онунджу, Небукаднессар'ън он секизинджи йълънда РАБ Йеремя'я сесленди. О сърада Бабил Кралъ'нън ордусу Йерушалим'и кушатмактайдъ. Пейгамбер Йеремя Яхуда Кралъ'нън сарайъндаки мухафъз авлусунда тутуклуйду. Яхуда Кралъ Сидкия ону орада тутуклатмъштъ. „Неден бьойле пейгамберлик едийорсун?“ демишти, „Сен дийорсун ки, ‚ РАБ шьойле дийор: Бу кенти Бабил Кралъ'нън елине теслим етмек юзерейим, ону еле гечиреджек. Яхуда Кралъ Сидкия Килданилер 'ин елинден качъп куртуламаяджак, кесинликле Бабил Кралъ'нън елине теслим едиледжек; онунла йюзйюзе конушаджак, ону гьозлерийле гьореджек. Сидкия Бабил'е гьотюрюледжек, бен онунла илгиленене дек орада каладжак, Килданилер'ле савашсанъз биле башарълъ оламаяджаксънъз дийор РАБ.‘“ Йеремя, „ РАБ бана шьойле сесленди“ дийе янътладъ, „Амджан Шаллум олу Ханамел сана гелип, ‚Анатот'таки тарламъ сатън ал. Чюнкю ен якън акрабам оларак тарлайъ сатън алма хаккъ сениндир‘ дийеджек. „Сонра РАБ 'бин сьозю уярънджа амджамън олу Ханамел мухафъз авлусунда янъма гелип, ‚Бенямин бьолгесинде, Анатот'таки тарламъ сатън ал‘ деди, ‚Чюнкю мирас хаккъ да ен якън акрабалък хаккъ да сениндир. Ону кендин ичин сатън ал.‘ „О заман РАБ 'бин сьозюнюн йерине гелдиини анладъм. Бьойледже Анатот'таки тарлайъ амджамън олу Ханамел'ден сатън алдъм. Тарлая каршълък кендисине он йеди шекел гюмюш тартъп ьодедим. Сатъш белгесини чаърдъъм танъкларън ьонюнде имзалайъп мюхюрледим, гюмюшю теразиде тарттъм. Сатъш белгесини –курал ве кошулларъ ичерен мюхюрленмиш кяъдъ ве ачък сьозлешме белгесини– алдъм. Амджамън олу Ханамел'ин, сатъш белгесини имзалаян танъкларън ве мухафъз авлусунда отуран бютюн Яхудилер'ин гьозю ьонюнде сатъш белгесини Махсея олу Нерия олу Барук'а вердим. „Хепсинин гьозю ьонюнде Барук'а шу буйрукларъ вердим: ‚Исраил'ин Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, Бу сатъш белгесини –мюхюрленмиш, ачък оланънъ– ал, узун сюре дурмак юзере бир чьомлее кой. Чюнкю Исраил'ин Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ сьоз верийор, бу юлкеде йине евлер, тарлалар, балар сатън алънаджак‘ дийор. „Тарланън сатъш белгесини Нерия олу Барук'а вердиктен сонра РАБ 'бе шьойле якардъм: „Ей Егемен РАБ! Бюйюк гюджюнле, кудретинле йери гьою яраттън. Япамаяджаън хичбир шей йок. Бинлердже инсана севги гьостерир, ама бабаларън ишледии гюнахларън каршълъънъ чоджукларъна ьодетирсин. Ей бюйюк ве гючлю Танръ! Хер Шейе Егемен РАБ 'дир сенин адън. Тасаръларън не бюйюк, ишлерин не гючлю! Гьозлерин инсанларън бютюн яптъкларъна ачъктър. Херкесе давранъшларъна, яптъкларънън сонуджуна гьоре каршълъънъ верирсин. Сен ки, Мъсър'да, Исраил'де, бютюн инсанлар арасънда бугюне дек муджизелер, харикалар яраттън. Бугюн олдуу гиби юн казандън. Халкън Исраил'и белиртилерле, шашъласъ ишлерле, гючлю, кудретли елинле, бюйюк корку сачарак Мъсър'дан чъкардън. Аталаръна вереджеине ант ичтиин бу топракларъ, сют ве бал акан юлкейи онлара вердин. Гелип юлкейи мюлк единдилер, ама сенин сьозюню динлемедилер, Кутсал Ясан уярънджа йюрюмедилер. Япмаларънъ буйурдуун шейлерин хичбирини япмадълар. Бу йюзден бютюн бу фелакетлери гетирдин башларъна. „Иште, кенти еле гечирмек ичин кушатма рампаларъ япълдъ. Кълъч, кътлък, салгън хасталък йюзюнден кент салдъран Килданилер'е теслим едиледжек. Сьойледиклерин йерине гелди, сен де гьорюйорсун! Йине де, Егемен РАБ, кент Килданилер'е теслим едиледжеи халде сен бана, ‚Тарлайъ чаърдъън танъклар ьонюнде гюмюшле сатън ал‘ дедин.“ Бунун юзерине РАБ Йеремя'я шьойле сесленди: „Бютюн инсанлъън Танръсъ РАБ беним. Вар мъ япамаяджаъм бир шей? Бу йюзден РАБ дийор ки: Бак, бу кенти Килданилер'ле Бабил Кралъ Небукаднессар'ън елине вермек юзерейим; ону еле гечирсин. Кенте салдъран Килданилер гелип ону атеше вереджеклер. Кенти де дамларънда Баал 'ън онуруна бухур якъп башка илахлара дьокмелик сунулар сунарак бени ьофкелендирдиклери евлери де якаджаклар. „Чюнкю Исраил ве Яхуда халкларъ генчликлеринден бери хеп гьозюмде кьотю оланъ япъйор; Исраил халкъ еллеринин яптъкларъйла бени сюрекли ьофкелендирийор, дийор РАБ. Евет, бу кент курулдуундан бу яна бени ьойле ьофкелендирди, къздърдъ ки ону ьонюмден сьокюп атаджаъм. Чюнкю Исраил ве Яхуда халкларънън –кендилеринин, кралларънън, ьондерлеринин, кяхинлеринин, пейгамберлеринин, Яхуда ве Йерушалим'де яшаянларън– бени ьофкелендирмек ичин яптъкларъ кьотюлюклерин хадди хесабъ йок. Бана йюзлерини деил, съртларънъ чевирдилер. Онларъ дефаларджа уярмама каршън динлемедилер, йола гелмедилер. Бана аит олан бу тапънаа иренч путларънъ йерлештиререк ону кирлеттилер. Бен-Хинном Вадиси'нде илах Молек 'е суну оларак оулларънъ, къзларънъ атеште курбан етмек ичин Баал'ън тапънма йерлерини курдулар. Бьойле иренч шейлер япарак Яхуда'йъ гюнаха сюрюклемелерини не буйурдум, не де аклъмдан гечирдим. „Сиз бу кент ичин, ‚Кълъчла, кътлъкла, салгън хасталъкла Бабил Кралъ'нън елине верилийор‘ дийорсунуз. Ама шимди Исраил'ин Танръсъ РАБ дийор ки: Къзгънлъкла, газапла, бюйюк ьофкейле онларъ сюрдююм юлкелерден хепсини топлаяджаъм. Онларъ бурая гери гетирип гювенлик ичинде яшамаларънъ салаяджаъм. Онлар беним халкъм оладжак, бен де онларън Танръсъ оладжаъм. Тек бир йюрек, тек бир яшам тарзъ вереджеим онлара; герек кендилеринин герексе чоджукларънън ийилии ичин бенден хеп корксунлар. Онларла калъджъ бир антлашма япаджаъм: Онлара ийилик етмектен вазгечмейеджек, бенден хич айрълмасънлар дийе йюреклерине Танръ коркусу саладжаъм. Онлара ийилик етмектен севинч дуяджаъм; герчектен бютюн йюреимле, бютюн джанъмла онларъ бу юлкеде дикеджеим. „ РАБ дийор ки: Бу халкън башъна бютюн бу бюйюк фелакетлери насъл гетирдийсем, онлара сьоз вердиим бютюн ийиликлери де ьойле салаяджаъм. Сизлерин, ‚Виран олмуш, инсансъз, хайвансъз, Килданилер'ин елине верилмиш‘ дедииниз бу юлкеде йине тарлалар сатън алънаджак. Бенямин бьолгесинде, Йерушалим чевресиндеки кьойлерде, Яхуда кентлеринде, далък бьолгенин, Шефела'нън ве Негев'ин кентлеринде гюмюшле тарлалар сатън алънаджак, сатъш белгелери танъкларън ьонюнде имзаланъп мюхюрленеджек. Чюнкю ески гьоненчлерине кавуштураджаъм онларъ“ дийор РАБ. Йеремя мухафъз авлусунда тутуклуйкен, РАБ она икинджи кез сесленди: „Дюняйъ яратан, йерини алсън дийе она бичим верен, адъ РАБ олан шьойле дийор: ‚Бана якар да сени янътлаяйъм; билмедиин бюйюк, акъл алмаз шейлери сана билдирейим.‘ Кушатма рампаларъна, кълъджа каршъ сипер олсун дийе бу кентин йъкълмъш олан евлерийле Яхуда кралларънън сарайларъ ичин Исраил'ин Танръсъ РАБ шьойле дийор: ‚Килданилер савашмак, евлери ьофке ве къзгънлъкла вурдуум инсанларън джесетлерийле долдурмак юзере геледжеклер. О инсанлар ки, яптъкларъ кьотюлюклер йюзюнден бу кенттен йюзюмю чевирдим. „‚Йине де бу кенти ийилештирип салъа кавуштураджаъм. Халкъна шифа вереджек, бол есенлик, гювенлик ичинде яшамаларънъ салаяджаъм. Яхуда'йъ ве Исраил'и ески гьоненджине кавуштураджак, ьонджеден олдуу гиби бина едеджеим. Онларъ бана каршъ ишледиклери бютюн гюнахлардан аръндъраджак, бана каршъ ишледиклери гюнахларъ да исянларънъ да баъшлаяджаъм. Дюнядаки бютюн улусларън ьонюнде бу кент беним ичин севинч, ьовгю ве онур кайнаъ оладжак. Бу улуслар Йерушалим халкъна яптъъм ийиликлери, саладъъм гьоненджи дуйунджа, коркуя капълъп титрейеджеклер.‘ „Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, ‚Виран олмуш, инсансъз, хайвансъз калмъш бу юлкенин бютюн кентлеринде чобанларън сюрюлерини динлендиреджеи отлаклар оладжак йениден. Далък бьолгеде, Шефела, Негев, Бенямин бьолгесиндеки кентлерде, Йерушалим'ин чевресиндеки кьойлерде, Яхуда кентлеринде чобан денеинин алтъндан гечен сюрюлер оладжак‘ дийор РАБ. „‚Исраил ве Яхуда халкъна вердиим гюзел сьозю йерине гетиреджеим гюнлер гелийор‘ дийор РАБ. „‚О гюнлерде, о заманда, Давут ичин дору бир дал йетиштиреджеим; Юлкеде адил ве дору оланъ япаджак. О гюнлерде Яхуда куртуладжак, Йерушалим гювенлик ичинде яшаяджак. О, Яхве сидкену адъйла анъладжак.‘ РАБ шьойле дийор: ‚Исраил тахтъ юзеринде отуран Давут сойунун ардъ аркасъ кесилмейеджек. Левили кяхинлерден ьонюмде якмалък суну сунаджак, тахъл сунусу якаджак, курбан кеседжек бири хич ексик олмаяджак.‘“ РАБ Йеремя'я шьойле сесленди: Кулум Давут'ун сойуну ве бана хизмет еден Левилилер'и сайъламаз гьок джисимлери кадар, ьолчюлемез дениз куму кадар чоалтаджаъм.‘“ РАБ Йеремя'я шьойле сесленди: „Бу халкън, ‚ РАБ сечтии ики аилейи де реддетти‘ дедиини гьормюйор мусун? Халкъмъ ьойле кючюмсюйорлар ки, артък бир улус саймъйорлар ону. РАБ дийор ки, ‚Гедже ве гюндюзле бир антлашма япъп йерин, гьоюн куралларънъ саптамасайдъм, Якуп сойуйла кулум Давут'у да реддедер, Давут'ун оулларъндан биринин Ибрахим, Исхак, Якуп сойуна краллък етмесини саламаздъм. Ама бен онларъ ески гьоненчлерине кавуштураджак, онлара аджъяджаъм.‘“ Бабил Кралъ Небукаднессар'ла бютюн ордусу, краллъъ алтъндаки бютюн улусларла халклар, Йерушалим ве чевресиндеки кентлере каршъ савашъркен РАБ Йеремя'я шьойле сесленди: „Исраил'ин Танръсъ РАБ дийор ки, ‚Гит, Яхуда Кралъ Сидкия'я РАБ шьойле дийор де: Бу кенти Бабил Кралъ'нън елине теслим етмек юзерейим, ону атеше вереджек. Ве сен Сидкия, онун елинден качъп куртуламаяджаксън; кесинликле якаланаджак, онун елине теслим едиледжексин. Бабил Кралъ'нъ гьозюнле гьореджек, онунла йюзйюзе конушаджаксън. Сонра Бабил'е гьотюрюледжексин. „‚Анджак, ей Яхуда Кралъ Сидкия, РАБ 'бин сьозюню динле! РАБ сенин ичин шьойле дийор: Кълъчла ьолмейеджексин, есенликле ьоледжексин. Аталарън олан сенден ьонджеки кралларън онуруна атеш яктъкларъ гиби, сенин онуруна да атеш якъп сенин ичин ах ефендимиз дийерек аът тутаджаклар. Бен РАБ сьойлюйорум буну.‘“ Пейгамбер Йеремя бютюн бунларъ Йерушалим'де Яхуда Кралъ Сидкия'я сьойледи. О сърада Бабил Кралъ'нън ордусу Йерушалим'е ве Яхуда'нън хенюз еле гечирилмемиш кентлерине –Лакиш'е, Азека'я– салдърмактайдъ. Яхуда'да сурлу кент оларак ялнъз бунлар калмъштъ. Крал Сидкия Йерушалим'деки халкла кьолелерин ьозгюрлююню илан еден бир антлашма яптъктан сонра РАБ Йеремя'я сесленди. Бу антлашмая гьоре херкес кадън, еркек Ибрани кьолелерини ьозгюр бъракаджак, хич кимсе Яхуди кардешини янънда кьоле оларак тутмаяджактъ. Бьойледже бу антлашманън йюкюмлюлюю алтъна гирен бютюн ьондерлерле халк кадън, еркек кьолелерини ьозгюр бъракарак антлашмая уйдулар. Артък кимсейи кьоле оларак тутмадълар. Антлашмая уярак кьолелери ьозгюр бърактълар. Ама сонра дюшюнджелерини деиштиререк ьозгюр бърактъкларъ кадън, еркек кьолелери гери алъп зорла кьолелештирдилер. Бунун юзерине РАБ Йеремя'я шьойле сесленди: „Исраил'ин Танръсъ РАБ дийор ки: Аталарънъзъ Мъсър'дан, кьоле олдукларъ юлкеден чъкардъъмда онларла бир антлашма яптъм. Онлара дедим ки, ‚Сизе сатълъп алтъ йъл кьолелик еден Ибрани кардешлеринизи йединджи йъл ьозгюр бъракаджаксънъз.‘ Ама аталарънъз бени динлемедилер, кулак асмадълар. Сизсе сонрадан йола гелип гьозюмде дору оланъ яптънъз: Хепиниз Ибрани кардешлеринизин ьозгюрлююню илан еттиниз. Ьонюмде, бана аит олан тапънакта бу дорултуда бир антлашма япмъштънъз. Ама дюшюндженизи деиштиререк адъма сайгъсъзлък еттиниз. Кенди истеинизле ьозгюр бърактъънъз кадън, еркек кьолелеринизи гери алъп зорла кьолелештирдиниз. „Бу неденле РАБ дийор ки, Ибрани кьоле кардешлеринизи, йуртташларънъзъ ьозгюр бъракмаярак бени динлемединиз. Шимди бен сизе ‚ьозгюрлюк‘ –кълъч, кътлък ве салгън хасталъкла йок олманъз ичин ‚ьозгюрлюк‘– илан едеджеим, дийор РАБ. Сизи дюнядаки бютюн краллъклара дехшет вериджи бир ьорнек япаджаъм. джан дюшманларънън елине теслим едеджеим. Джесетлери йъртъджъ кушлара, ябанъл хайванлара йем оладжак. „Яхуда Кралъ Сидкия'йла ьондерлерини де джан дюшманларънън елине, юзеринизден чекилен Бабил ордусунун елине теслим едеджеим. Буйруу бен вереджеим дийор РАБ. Бабиллилер'и бу кенте гери гетиреджеим. Салдъръп кенти еле гечиреджек, атеше вереджеклер. Яхуда кентлерини ичинде кимсенин яшамаяджаъ бир виранейе чевиреджеим.“ Яхуда Кралъ Йошия олу Йехояким дьонеминде РАБ Йеремя'я шьойле сесленди: „Рекавлълар'ън евине гидип онларла конуш. Онларъ РАБ 'бин Тапънаъ'нън одаларъндан бирине гьотюрюп шарап ичир.“ Бунун юзерине Хавассиня олу Йирмея олу Яазаня'йъ, кардешлерини, бютюн чоджукларънъ ве Рекав аилесинин ьобюр юйелерини янъма алъп Танръ адамъ Йигдаля олу Ханан'ън оулларънън РАБ 'бин Тапънаъ'ндаки одасъна гьотюрдюм. Бу ода ьондерлерин одасънън битишиинде, капъ гьоревлиси Шаллум олу Маасея'нън одасънън юстюндейди. Рекав аилесинин юйелеринин ьонюне шарап долу тестилер, кяселер коярак, „Буйрун, шарап ичин“ дедим. Не вар ки, „Биз шарап ичмейиз“ дийе каршълък вердилер, „Чюнкю атамъз Рекав олу Йехонадав бизе шу буйруу верди: ‚Сиз де сойунуздан геленлер де асла шарап ичмейеджексиниз! Айръджа ев япмаяджак, тохум екмейеджек, ба дикмейеджексиниз. Бьойле шейлер единмейеджек, ьомюр бойу чадърларда яшаяджаксънъз. Ьойле ки, гьоч еттииниз топракларда узун сюре яшаясънъз.‘ Атамъз Рекав олу Йехонадав'ън бизе буйурдуу хер шейи яптък. Кендимиз де каръларъмъз, оулларъмъз, къзларъмъз да хич шарап ичмедик. Ичинде отурмак ичин евлер япмадък, балар, тарлалар, екинлер единмедик. Чадърларда яшадък; атамъз Йехонадав не буйурдуйса хепсини яптък. Ама Бабил Кралъ Небукаднессар бу юлкейе салдърънджа, ‚Хайди, Килдан ве Арам ордусундан качмак ичин Йерушалим'е гиделим‘ дедик. Бунун ичин Йерушалим'де калдък.“ Бундан сонра РАБ Йеремя'я шьойле сесленди: „Исраил'ин Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ шьойле дийор: ‚Гит, Яхуда халкъна ве Йерушалим'де яшаянлара шунларъ сьойле: Сьозлерими динлейерек хич дерс алмаяджак мъсънъз, дийор РАБ. Рекав олу Йехонадав, сойуна шарап ичмемелерини буйурду; буйрууна уйулду. Бугюне дек шарап ичмедилер. Чюнкю аталарънън буйрууна уйдулар. Бенсе сизе дефаларджа сеслендиим халде бени динлемединиз. Дефаларджа сизе кулларъм пейгамберлери гьондердим. Кьотю йолунуздан дьонмениз, давранъшларънъзъ дюзелтмениз, башка илахларън ардънджа гидип онлара тапънмаманъз ичин хепинизи уярдълар. Анджак о заман сизе ве аталарънъза вердиим топракта яшаяджаксънъз. Ама кулак верип бени динлемединиз. Рекав олу Йехонадав'ън сойу аталарънън вердии буйруу тутту, ама бу халк бени динлемеди.‘ „Бу йюзден Исраил'ин Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, ‚Иште, Яхуда ве Йерушалим'де яшаян херкесин башъна сьозюню еттиим хер фелакети гетирмек юзерейим. Чюнкю онларъ уярдъм, ама динлемедилер; онларъ чаърдъм, ама янът вермедилер.‘“ Йеремя Рекав аилесине шьойле деди: „Исраил'ин Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, ‚Атанъз Йехонадав'ън буйрууна уйдунуз, онун бютюн уяръларънъ диккате алдънъз, сизе буйурдуу хер шейи яптънъз.‘ Бунун ичин Исраил'ин Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, ‚Рекав олу Йехонадав'ън сойундан ьонюмде хизмет едеджек оланлар хичбир заман ексилмейеджек.‘“ Яхуда Кралъ Йошия олу Йехояким'ин краллъънън дьордюнджю йълънда РАБ Йеремя'я шьойле сесленди: „Бир томар ал, Йошия'нън дьонеминден бу яна Исраил, Яхуда ве ьотеки улусларла илгили сана сьойледиим хер шейи яз. Белки Яхуда халкъ башъна гетирмейи тасарладъъм бютюн фелакетлери дуяр да кьотю йолундан дьонер; бен де сучларънъ, гюнахларънъ баъшларъм.“ Йеремя Нерия олу Барук'у чаъръп РАБ 'бин кендисине сьойледии бютюн сьозлери томара яздърдъ. Сонра Барук'а шу буйруу верди: „Бен тутуклуйум, РАБ 'бин Тапънаъ'на гидемем. Сен оруч гюню РАБ 'бин Тапънаъ'на гит. Орадаки халка сана яздърдъъм РАБ 'бин сьозлерини томардан оку. Яхуда кентлеринден гелен халка да оку. Белки РАБ 'бе ялварър, кьотю йолларъндан дьонерлер. Чюнкю РАБ 'бин бу халка каршъ сьозюню еттии ьофке ве къзгънлъъ бюйюктюр.“ Нерия олу Барук, Пейгамбер Йеремя'нън буйурдуу хер шейи яптъ. РАБ 'бин томарда язълъ сьозлерини тапънакта окуду. Яхуда Кралъ Йошия олу Йехояким'ин краллъънън бешинджи йълънън докузунджу айъ, Йерушалим'де яшаян бютюн халк ве Яхуда кентлеринден Йерушалим'е гелен херкес ичин РАБ 'бин ьонюнде оруч илан едилди. Шафан олу Язман Гемаря'нън йукаръ авлуда, тапънаън Йени Капъсъ'нън гиришиндеки одасънда Барук, Йеремя'нън сьозлерини томардан РАБ 'бин Тапънаъ'ндаки бютюн халка окуду. Шафан олу Гемаря олу Микая томардан окунан РАБ 'бин сьозлерини дуйунджа, ашаъя инип сарайдаки язман одасъна гитти. Бютюн ьондерлер орада топлантъ халиндейди: Язман Елишама, Шемая олу Делая, Акбор олу Елнатан, Шафан олу Гемаря, Хананя олу Сидкия ве ьобюрлери. Микая Барук'ун халка окудуу томардан дуйдуу хер шейи онлара илетти. Бунун юзерине бютюн ьондерлер Куши олу Шелемя олу Нетаня олу Йехуди'йи Барук'а гьондердилер. Йехуди Барук'а, „Халка окудуун томаръ ал, гел“ деди. Нерия олу Барук томаръ алъп янларъна гитти. Ьондерлер, „Лютфен отур, бизе де оку“ дедилер. Барук да томаръ онлара окуду. Бютюн бу сьозлери дуяр дуймаз, коркуйла бирбирлерине бакъп Барук'а, „Бютюн бу сьозлери кесинликле крала билдирмемиз герек“ дедилер. Сонра Барук'а, „Сьойле бизе, бютюн бунларъ насъл яздън? Йеремя мъ яздърдъ сана?“ дийе сордулар. Барук, „Евет“ дийе янътладъ, „Бютюн бу сьозлери о сьойледи. Бен де хепсини мюреккепле томара яздъм.“ Бунун юзерине Барук'а, „Гит, сен де Йеремя да гизленин. Нереде олдуунузу кимсе билмесин“ дедилер. Томаръ Язман Елишама'нън одасънда бъракъп авлуда булунан кралън янъна гиттилер. Она дуйдукларъ хер сьозю илеттилер. Крал томаръ алъп гетирмеси ичин Йехуди'йи гьондерди. Йехуди томаръ Язман Елишама'нън одасъндан гетирди. Крала ве янъндаки ьондерлере окуду. Докузунджу айдъ, крал къшлък сарайъндайдъ. Ьонюнде мангалда атеш янъйорду. Йехуди томардан юч дьорт сютун окур окумаз крал язман чакъсъйла онларъ кесип мангалдаки атеше аттъ. Томарън тюмю янъп битене дек бу иши сюрдюрдю. Томардаки сьозлери дуян кралла гьоревлилери не корктулар не де гийсилерини йърттълар. Елнатан, Делая ве Гемаря томаръ якмамасъ ичин ялвардъларса да крал онларъ динлемеди. Язман Барук'у ве Пейгамбер Йеремя'йъ тутукламаларъ ичин олу Йерахмеел'е, Азриел олу Серая'я ве Авдеел олу Шелемя'я буйрук верди. Ойса РАБ онларъ гизлемишти. Крал, Йеремя'нън Барук'а яздърдъъ сьозлери ичерен томаръ яктъктан сонра, РАБ Йеремя'я шьойле сесленди: „Башка бир томар ал, Яхуда Кралъ Йехояким'ин яктъъ илк томардаки бютюн сьозлери яздър. Яхуда Кралъ Йехояким ичин де ки, ‚ РАБ шьойле дийор: Бабил Кралъ'нън кесинликле гелип бу юлкейи виранейе чевиреджеини, ичиндеки инсанъ да хайванъ да йок едеджеини неден томара яздън дийе соруп томаръ яктън. Бу йюзден РАБ Яхуда Кралъ Йехояким ичин шьойле дийор: Давут'ун тахтънда отуран кимсеси олмаяджак; ьолюсю гюндюзюн съджаа, гедже аяза бъракъладжак. Ишледиклери сучлар йюзюнден кендисини де чоджукларъйла гьоревлилерини де джезаландъраджаъм. Онларън, Йерушалим'де яшаянларън ве Яхуда халкънън башъна сьозюню еттиим бютюн фелакетлери гетиреджеим. Чюнкю бени динлемедилер.‘“ Бунун юзерине Йеремя башка бир томар алъп Нерия олу Язман Барук'а верди. Яхуда Кралъ Йехояким'ин атеше атъп яктъъ томардаки бютюн сьозлери Барук Йеремя'нън азъндан томара яздъ. Бу сьозлере, бензер бирчок сьоз даха екленди. Бабил Кралъ Небукаднессар'ън Яхуда'я атадъъ Йошия олу Сидкия, Йехояким олу Йехоякин'ин йерине крал олду. Ама кендиси де гьоревлилерийле юлке халкъ да РАБ 'бин Пейгамбер Йеремя араджълъъйла сьойледии сьозлери диккате алмадълар. Крал Сидкия, Шелемя олу Йехукал'ла Маасея олу Кяхин Сефаня'йъ шу хаберле Пейгамбер Йеремя'я гьондерди: „Лютфен бизим ичин Танръмъз РАБ 'бе ялвар.“ О сърада Йеремя даха джезаевине конмамъштъ, халк арасънда долашъйорду. Фиравунун ордусу Мъсър'дан чъкмъштъ. Йерушалим'и кушатма алтънда тутан Килданилер бу хабери дуйунджа Йерушалим'ден чекилдилер. Деркен РАБ Пейгамбер Йеремя'я шьойле сесленди: „Исраил'ин Танръсъ РАБ дийор ки: Данъшмак ичин сизи бана гьондерен Яхуда Кралъ'на шьойле дейин: ‚Сизе ярдъм етмек ичин Мъсър'дан чъкъп гелен фиравунун ордусу юлкесине дьонеджек. Килданилер де дьонеджек; бу кентле савашъп ону еле гечиреджек, атеше вереджеклер.‘ „ РАБ дийор ки, ‚Килданилер юзеримизден чекилип гидеджек‘ дийерек кендинизи алдатмайън. Чюнкю чекилип гитмейеджеклер! Сизинле савашан бютюн Бабил ордусуну бозгуна уратсанъз, чадърларънда ялнъз яралълар калса биле, бунлар чадърлардан чъкъп бу кенти атеше вереджеклер.“ Фиравунун ордусу йюзюнден Бабил ордусу Йерушалим'ден чекилиндже, Йеремя, „Ялан!“ деди, „Бен Килданилер'ин тарафъна гечмийорум.“ Ама Йирия ону динлемеди. Йеремя'йъ тутуклайъп ьондерлере гьотюрдю. Йеремя'я ьофкеленен ьондерлер ону дьовдюртюп джезаевине чевирдиклери Язман Йонатан'ън евине капаттълар. Бьойледже бодрумда бир хюджрейе капатълан Йеремя узун сюре орада калдъ. Сонра Крал Сидкия Йеремя'йъ сарайъна гетиртти. Орада кендисине гизлидже, „ РАБ 'ден бир сьоз вар мъ?“ дийе сорду. „Евет“ дийе янътладъ Йеремя, „Бабил Кралъ'нън елине вериледжексин.“ Сонра Крал Сидкия'я шьойле деди: „Сана, гьоревлилерине ве бу халка каршъ не гюнах ишледим ки бени джезаевине капаттънъз? ‚Бабил Кралъ сана да бу юлкейе де салдърмаяджак‘ дийен пейгамберлерин хани нереде? Шимди лютфен бени динле, ей ефендим крал! Лютфен дилеими кабул ет. Бени Язман Йонатан'ън евине гери гьондерме. Орада ьолмек истемийорум.“ Бунун юзерине Крал Сидкия Йеремя'нън мухафъз авлусуна капатълмасънъ, кенттеки екмек битене дек хер гюн фърънджълар сокаъндан кендисине бир екмек верилмесини буйурду. Бьойледже Йеремя мухафъз авлусунда калдъ. Маттан олу Шефатя, Пашхур олу Гедаля, Шелемя олу Йехукал ве Малкия олу Пашхур Йеремя'нън халка сьойледии шу сьозлери дуйдулар: „ РАБ дийор ки, ‚Бу кентте калан кълъчтан, кътлъктан, салгъндан ьоледжек. Килданилер 'е гиденсе са каладжак, джанънъ куртаръп яшаяджак.‘ РАБ дийор ки, ‚Бу кент кесинликле Бабил Кралъ'нън ордусуна теслим едиледжек, Бабил Кралъ ону еле гечиреджек.‘“ Ьондерлер крала, „Бу адам ьолдюрюлмели“ дедилер, „Чюнкю сьойледии бу сьозлерле кентте калан аскерлерин ве халкън джесаретини къръйор. Бу адам халкън ярарънъ деил, зарарънъ истийор.“ Крал Сидкия, „Иште о сизин елинизде“ дийе янътладъ, „Крал сизе енгел оламаз ки.“ Бьойледже Йеремя'йъ алъп кралън олу Малкия'нън мухафъз авлусундаки сарнъджъна халатларла саркътарак индирдилер. Сарнъчта су йокту, ялнъз чамур вардъ. Йеремя чамура баттъ. Сарайда гьоревли хадъм Кушлу Ебет-Мелек Йеремя'нън сарнъджа атълдъънъ дуйду. Крал Бенямин Капъсъ'нда отуруркен, Ебет-Мелек сарайдан чъкъп кралън янъна гитти ве она шьойле деди: „Ефендим крал, бу адамларън Пейгамбер Йеремя'я яптъкларъ кьотюдюр. Ону сарнъджа аттълар, орада ачлъктан ьоледжек. Чюнкю кентте екмек калмадъ.“ Бунун юзерине крал, „Бурадан янъна юч адам ал, Пейгамбер Йеремя'йъ ьолмеден сарнъчтан чъкарън“ дийе она буйрук верди. Ебет-Мелек янъна адамларъ аларак сарай хазинесинин алт одасъна гитти. Орадан ески безлер, йъртък пъртък гийсилер алъп халатларла сарнъджа, Йеремя'я саркъттъ. Сонра Йеремя'я, „Бу ески безлери, йъртък гийсилери халатларла балайъп колтукларънън алтъна гечир“ дийе сесленди. Йеремя сьойленени яптъ. Ону халатларла чекип сарнъчтан чъкардълар. Йеремя мухафъз авлусунда калдъ. Крал Сидкия Пейгамбер Йеремя'йъ РАБ 'бин Тапънаъ'нън ючюнджю гиришине гетиртерек, „Сана бир шей сораджаъм“ деди, „Бенден бир шей гизлеме.“ Йеремя, „Сана бир шей билдирирсем, бени ьолдюрмейеджек мисин?“ дийе каршълък верди, „Юстелик ьоют версем биле бени динлемейеджексин.“ Крал Сидкия, „Бизе яшам верен РАБ 'бин варлъъ хаккъ ичин сени ьолдюрмейеджеим, джанънън пешинде олан бу адамларън елине сени теслим етмейеджеим“ дийерек гизлидже ант ичти. Бунун юзерине Йеремя Сидкия'я шу каршълъъ верди: „Исраил'ин Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ Танръ дийор ки, ‚Бабил Кралъ'нън комутанларъна теслим олурсан, джанън баъшланаджак, бу кент де атеше верилмейеджек. Сен де аилен де са каладжаксънъз. Ама Бабил Кралъ'нън комутанларъна теслим олмазсан, кент Килданилер 'е теслим едиледжек, ону атеше вереджеклер. Сен де онлардан качъп куртуламаяджаксън.‘“ Крал Сидкия, „Килданилер'ин тарафъна гечен Яхудилер'ден коркуйорум“ деди, „Килданилер бени онларън елине веребилир, онлар да бана кьотю давранърлар.“ „Вермезлер“ дийе янътладъ Йеремя, „Лютфен сана актардъъм РАБ 'бин сьозюню ишит. О заман са калър, ийилик гьорюрсюн. Ама теслим олмак истемезсен, РАБ бана шуну ачъкладъ: Яхуда Кралъ'нън сарайънда калан бютюн кадънлар Бабил Кралъ'нън комутанларъна чъкаръладжак. О кадънлар сана, „‚Гювендиин инсанлар Сени алдатъп йенилгийе ураттъ; Чамура баттъ аякларън, Гювендиин инсанлар сени бъракъп гитти‘ дийеджеклер. „Бютюн каръларън, чоджукларън Килданилер'е теслим едиледжек. Сен де онлардан качъп куртуламаяджак, Бабил Кралъ'нън елийле якаланаджаксън. Бу кент атеше вериледжек.“ Сидкия, „Ьолмек истемийорсан, конуштукларъмъзъ кимсе дуймасън“ деди, „Гьоревлилер сенинле конуштууму дуйуп да гелир, ‚Крала не сьойледин, крал сана не деди, ачъкла бизе, бизден гизлеме! Йокса сени ьолдюрюрюз‘ дерлерсе, ‚Бени Йонатан'ън евине гери гьондерме, йокса орада ьолюрюм дийе крала ялвардъм‘ дерсин.“ Бютюн гьоревлилер гелип Йеремя'йъ соргуя чектилер. Йеремя кралън кендисине сьойлемесини буйурдуу хер шейи онлара анлаттъ. Соргуйу бърактълар. Чюнкю кралла яптъъ конушма дуйулмамъштъ. Йеремя Йерушалим'ин еле гечирилдии гюне дек мухафъз авлусунда калдъ. Яхуда Кралъ Сидкия'нън докузунджу йълънън онунджу айънда Бабил Кралъ Небукаднессар бютюн ордусуйла Йерушалим ьонлерине гелерек кенти кушаттъ. Сидкия'нън краллъънън он биринджи йълънда, дьордюнджю айън докузунджу гюню кент сурларънда гедик ачълдъ. Йерушалим еле гечирилиндже Бабил Кралъ'нън бютюн комутанларъ –Самгарлъ Нергал-Саресер, аскери данъшман Небо-Сарсеким, баш гьоревли Нергал-Саресер ве бютюн ьотеки гьоревлилер– ичери гирип Орта Капъ'да отурдулар. Яхуда Кралъ Сидкия'йла аскерлер онларъ гьорюндже качтълар. Гедже крал бахчесинин йолундан ики дуварън арасъндаки капъдан качарак Арава йолуна чъктълар. Ама артларъна дюшен Килдани ордусу Ериха оваларънда Сидкия'я йетишти, ону якалайъп Хама топракларънда, Ривла'да Бабил Кралъ Небукаднессар'ън хузуруна чъкардълар. Небукаднессар онун хаккънда карар верди: Ривла'да Сидкия'нън гьозю ьонюнде оулларънъ, сонра да бютюн Яхуда илери геленлерини ьолдюрттю. Сидкия'нън гьозлерини ойду, зинджире вуруп Бабил'е гьотюрдю. Килданилер сарайла халкън евлерини атеше вердилер, Йерушалим сурларънъ йъктълар. Комутан Небузарадан кентте са каланларъ, кенди сафъна гечен качакларъ ве гери калан халкъ Бабил'е сюргюн етти. Анджак хичбир шейи олмаян базъ йоксулларъ Яхуда'да бърактъ, онлара ба ве тарла верди. Бабил Кралъ Небукаднессар, мухафъз бирлии комутанъ Небузарадан араджълъъйла Йеремя'йла илгили шу буйруу верди: „Ону сорумлулуун алтъна ал, она ийи бак, хич зарар верме, сенден не дилерсе яп.“ Бунун юзерине мухафъз бирлии комутанъ Небузарадан, аскери данъшман Небушазбан, баш гьоревли Нергал-Саресер ве Бабил Кралъ'нън ьобюр гьоревлилери адам гьондерип Йеремя'йъ мухафъз авлусундан гетирттилер. Евине гери гьотюрмеси ичин Шафан олу Ахикам олу Гедаля'нън коруйуджулууна вердилер. Бьойледже Йеремя халкъ арасънда яшамънъ сюрдюрдю. Йеремя даха мухафъз авлусунда тутуклуйкен РАБ она шьойле сесленмишти: „Гит, Кушлу Ебет-Мелек'е де ки, ‚Исраил'ин Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ шьойле дийор: Бу кент юзерине ярар деил, зарар вереджек сьозлерими йерине гетирмек юзерейим. О гюн оланларъ сен де гьореджексин. Ама о гюн сени куртараджаъм дийор РАБ. Корктуун адамларън елине теслим едилмейеджексин. Сени кесинликле куртараджаъм, кълъчла ьолдюрюлмейеджексин. Хич деилсе джанънъ куртармъш оладжаксън. Чюнкю бана гювендин, дийор РАБ.‘“ Мухафъз бирлии комутанъ Небузарадан Йеремя'йъ Рама'да салъвердиктен сонра РАБ Йеремя'я сесленди. Небузарадан ону Бабил'е сюрюлен Йерушалим ве Яхуда халкъйла бирликте зинджире вурулмуш оларак Рама'я гьотюрмюштю. Мухафъз бирлии комутанъ Йеремя'йъ янъна чаъртъп, „Танрън РАБ бурая каршъ бу фелакети белирледи“ деди, „Шимди дедиини яптъ, япаджаънъ сьойледии хер шейи йерине гетирди. Чюнкю РАБ 'бе каршъ гюнах ишлединиз, О'нун сьозюню динлемединиз. Бютюн бунлар бу йюзден башънъза гелди. Иште еллериндеки зинджирлери чьозюйорум. Бенимле Бабил'е гелмейи йелерсен гел, сана ийи бакаръм; еер бенимле Бабил'е гелмек истемезсен де сорун йок. Бак, бютюн юлке ьонюнде! Ийи ве дору билдиин йере гит. Ама бурада калърсан Бабил Кралъ'нън Яхуда кентлерине вали атадъъ Шафан олу Ахикам олу Гедаля'нън янъна дьонюп онунла бирликте халкън арасънда яша я да истедиин йере гит.“ Мухафъз бирлии комутанъ Йеремя'я йийеджек ве армаан верип йолуна гьондерди. Йеремя Миспа'я, Ахикам олу Гедаля'нън янъна гитти. Онунла ве юлкеде калан халкла бирликте орада яшамая башладъ. Кърдаки орду комутанларъйла адамларъ, Бабил Кралъ'нън Ахикам олу Гедаля'йъ юлкейе вали атадъънъ, Бабил'е сюрюлмемиш йоксул кадън, еркек ве чоджукларъ она еманет еттиини дуйунджа, Миспа'я, Гедаля'нън янъна гелдилер. Геленлер Нетаня олу Исмаил, Кареах'ън оулларъ Йоханан ве Йонатан, Танхумет олу Серая, Нетофалъ Ефай'ън оулларъ, Маакалъ олу Яазаня ве адамларъйдъ. Шафан олу Ахикам олу Гедаля онлара ве адамларъна ант ичерек, „ Килданилер 'е куллук етмектен коркмайън“ деди, „Юлкейе йерлешип Бабил Кралъ'на хизмет един. Бьойлеси сизин ичин даха ийи олур. Бана гелиндже, Миспа'да каладжаъм, геледжек Килданилер'ин ьонюнде сизи темсил едеджеим. Сиз шарап, яз мейвелери, зейтиняъ топлайъп капларънъзда деполайън ве алдъънъз кентлерде яшайън.“ Моав, Аммон, Едом ве ьобюр юлкелерде яшаян Яхудилер'ин хепси, Бабил Кралъ'нън Яхуда'да бир кесим халкъ са бърактъънъ ве Шафан олу Ахикам олу Гедаля'йъ онлара вали атадъънъ дуйунджа, сюрюлмюш олдукларъ юлкелерден гери дьонюп Яхуда'я, Миспа'да булунан Гедаля'нън янъна гелдилер. Сонра бол бол шарап ве яз мейвеси топладълар. Кареах олу Йоханан'ла кърдаки бютюн орду комутанларъ да Миспа'да булунан Гедаля'нън янъна гелдилер. Она, „Аммон Кралъ Баалис'ин сени ьолдюрмек ичин Нетаня олу Исмаил'и гьондердиини билмийор мусун?“ дедилер. Гелгелелим Ахикам олу Гедаля онлара инанмадъ. Кареах олу Йоханан Миспа'да Гедаля'я гизлидже, „Изин вер де гидип Нетаня олу Исмаил'и ьолдюрейим“ деди, „Кимсе билмейеджек! Неден сени ьолдюрсюн де чевренде топланан бютюн Яхудилер даълсън, Яхуда'да са калмъш оланлар йок олсун?“ Ама Ахикам олу Гедаля, „Бьойле бир шей япма! Исмаил'ле илгили сьойледиклерин ялан“ деди. О йълън йединджи айънда крал сойундан ве кралън баш гьоревлилеринден Елишама олу Нетаня олу Исмаил, он адамъйла бирликте Миспа'я, Ахикам олу Гедаля'нън янъна гитти. Орада, Миспа'да бирликте йемек йерлеркен, Нетаня олу Исмаил'ле янъндаки он адам аяа калкъп Бабил Кралъ'нън юлкейе вали атадъъ Шафан олу Ахикам олу Гедаля'йъ кълъчла ьолдюрдюлер. Исмаил Миспа'да Гедаля'йла бирликте олан бютюн Яхудилер'и ве орадаки Килдан аскерлерини де ьолдюрдю. Гедаля ьолдюрюлдюктен бир гюн сонра, ьолюм хабери дуйулмадан ьондже Шекем'ден, Шило'дан, Самирийе'ден сакалларънъ търаш етмиш, гийсилерини йъртмъш, беденлеринде яралар ачмъш сексен адам гелди. РАБ 'бин Тапънаъ'нда сунмак ичин янларънда тахъл, гюннюк гетирмишлерди. Нетаня олу Исмаил Миспа'дан алая алая онларъ каршъламая чъктъ. Онларъ гьорюндже, „Ахикам олу Гедаля'я гелин“ деди. Кенте гириндже, Нетаня олу Исмаил ве янъндакилер онларъ ьолдюрюп бир сарнъджа аттълар. Анджак онлардан он киши Исмаил'е, „Бизи ьолдюрме!“ дедилер, „Тарлада саклъ будайъмъз, арпамъз, зейтиняъмъз ве балъмъз вар.“ Бьойледже Исмаил вазгечип онларъ ьобюрлерийле бирликте ьолдюрмеди. Исмаил'ин ьолдюрдюю адамларън беденлерини атмъш олдуу сарнъч бюйюктю. Крал Аса, бу сарнъджъ Исраил Кралъ Бааша'дан корунмак ичин казмъштъ. Нетаня олу Исмаил орайъ ьолюлерле долдурду. Исмаил, мухафъз бирлии комутанъ Небузарадан'ън Ахикам олу Гедаля'нън сорумлулууна бърактъъ Миспа'даки бютюн халкъ ве крал къзларънъ тутсак алдъ. Нетаня олу Исмаил тюмюню тутсак алъп Аммонлулар'а съънмак юзере йола чъктъ. Кареах олу Йоханан ве янъндаки орду комутанларъ, Нетаня олу Исмаил'ин ишледии джинайетлери дуйунджа, бютюн адамларънъ алъп Нетаня олу Исмаил'ле савашмая гиттилер. Гивон'даки бюйюк хавузун якънънда она йетиштилер. Исмаил'ин янъндаки адамлар, Кареах олу Йоханан ве янъндаки орду комутанларънъ гьорюндже севиндилер. Исмаил'ин Миспа'дан тутсак оларак гьотюрдюю херкес гери дьонюп Кареах олу Йоханан'а катълдъ. Нетаня олу Исмаил ве секиз адамъйса Йоханан'дан качъп Аммонлулар'а съъндълар. Кареах олу Йоханан'ла янъндаки орду комутанларъ са каланларън хепсини –Ахикам олу Гедаля'йъ ьолдюрен Нетаня олу Исмаил'ден куртаръп Гивон'дан гери гетирдии йиит аскерлери, кадънларъ, чоджукларъ, сарай гьоревлилерини– Миспа'дан алъп гьотюрдюлер. Орду комутанларъ, Кареах олу Йоханан, Хошая олу Азаря ве кючюк бюйюк бютюн халк яклашъп Пейгамбер Йеремя'я шьойле дедилер: „Лютфен дилеимизи кабул ет! Бизим ичин, бютюн са калан бу халк ичин Танрън РАБ 'бе якар. Чюнкю бир заманлар сайъджа чок олан бизлер гьордююн гиби шимди азънлъкта калдък. Танрън РАБ нерейе гидеджеимизи, не япаджаъмъзъ бизе билдирсин.“ Пейгамбер Йеремя, „Олур“ деди, „Истеиниз уярънджа Танрънъз РАБ 'бе якараджаъм. РАБ бана не янът верирсе, бир шей сакламадан сизе билдиреджеим.“ Бунун юзерине, „Танрън РАБ 'бин сенин араджълъънла бизе билдиреджеи хер сьозю йерине гетирмезсек, РАБ арамъзда герчек ве гювенилир танък олсун“ дедилер, „Сени кендисине гьондердиимиз Танръмъз РАБ 'бин сьозюню беенсек де беенмесек де динлейеджеиз ки, юзеримизе ийилик гелсин. Евет, Танръмъз РАБ 'бин сьозюню динлейеджеиз.“ Он гюн сонра РАБ Йеремя'я сесленди. Йеремя, Кареах олу Йоханан'ла янъндаки орду комутанларънъ ве кючюк бюйюк бютюн халкъ чаърдъ. Онлара шьойле деди: „Дилеинизи ьонюне сунмам ичин бени кендисине гьондердииниз Исраил'ин Танръсъ РАБ дийор ки, ‚Бу юлкеде калърсанъз, сизи бина едерим, йъкмам; дикерим, сьокмем. Чюнкю башънъза гетирдиим фелакете юзюлюйорум. Корктуунуз Бабил Кралъ'ндан артък коркмайън, ондан коркмайън дийор РАБ. Чюнкю бен сизинлейим, сизи куртараджак, онун елинден ьозгюр къладжаъм. Сизе севедженлик гьостереджеим. Шьойле ки, Бабил Кралъ сизе аджъяджак, сизи топракларънъза гери гьондереджек.‘ „Ама, ‚Бу юлкеде калмаяджаъз‘ дер, Танрънъз РАБ 'бин сьозюню динлемезсениз, ‚Саваш гьормейеджеимиз, бору сеси дуймаяджаъмъз, ачлък чекмейеджеимиз Мъсър'а гидип орада яшаяджаъз‘ дерсениз, РАБ 'бин сьозюню динлейин, ей Яхуда'дан са каланлар! Исраил'ин Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ шьойле дийор: ‚Еер Мъсър'а гидип орада йерлешмейе кесин карарлъйсанъз, корктуунуз кълъч сизе орада йетишеджек, тасаландъънъз кътлък Мъсър'да яканъза япъшаджак, орада ьоледжексиниз. Йерлешмек юзере Мъсър'а гитмейе карарлъ олан херкес кълъчтан, кътлъктан, салгън хасталъктан ьоледжек. Башларъна гетиреджеим фелакеттен куртулуп са калан олмаяджак.‘ „Исраил'ин Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, ‚Ьофкем, къзгънлъъм Йерушалим'де яшаянларън юзерине дьокюлдюю гиби, сиз Мъсър'а гиденлерин юзерине де дьокюледжек. Сиз ланетлик, дехшет конусу оладжак, ашаъланаджак, йериледжексиниз. Бурайъ бир даха гьормейеджексиниз.‘ Ей Яхуда'дан са каланлар, РАБ сизе, ‚Мъсър'а гитмейин!‘ дийе буйурмуштур. Буну ийи билин. Бугюн сизи уяръйорум: Бени Танрънъз РАБ 'бе гьондерип, ‚Бизим ичин Танръмъз РАБ 'бе якар. О'нун бизе сьойлейеджеи хер шейи билдир, япаджаъз‘ демекле кендинизи алдатъйорсунуз! Бугюн сизе билдирдим, ама Танрънъз РАБ 'бин беним араджълъъмла сизе илеттии сьозлерин хичбирини динлемединиз. Шимди ийи билин ки, йерлешмек юзере гитмейе джан аттъънъз йерде кълъчтан, кътлъктан, салгън хасталъктан ьоледжексиниз.“ Йеремя Танръларъ РАБ 'бин бютюн бу сьозлерини –Танръларъ РАБ 'бин онун араджълъъйла кендилерине илеттии хер шейи– халка билдирмейи битириндже Хошая олу Азаря, Кареах олу Йоханан ве бютюн кюстах адамлар она, „Ялан сьойлюйорсун!“ дедилер, „Танръмъз РАБ, ‚Йерлешмек юзере Мъсър'а гитмейин‘ демек ичин гьондермеди сени бизе. Бизи ьолдюрсюнлер, Бабил'е сюрсюнлер дийе Килданилер 'ин елине теслим етмек ичин Нерия олу Барук сени бизе каршъ къшкъртъйор.“ Бьойледже Кареах олу Йоханан, бютюн орду комутанларъ ве халк РАБ 'бин Яхуда'да калмаларъна илишкин буйрууна каршъ гелдилер. Кареах олу Йоханан'ла бютюн орду комутанларъ, сюрюлдюклери улуслардан йерлешмек юзере Яхуда'я гери дьонен Яхуда халкънъ алъп гьотюрдюлер. Мухафъз бирлии комутанъ Небузарадан'ън Шафан олу Ахикам олу Гедаля'нън сорумлулууна бъракмъш олдуу бютюн кадънларъ, еркеклери, чоджукларъ, крал къзларънъ да гьотюрдюлер. Пейгамбер Йеремя'йла Нерия олу Барук'у да алъп РАБ 'бин сьозюню динлемейерек Мъсър'а гиттилер. Тахпанхес'е вардълар. Тахпанхес'те РАБ Йеремя'я шьойле сесленди: „Яхудилер'ин гьозю ьонюнде елине бюйюк ташлар ал, Тахпанхес'те фиравун сарайънън гиришиндеки тула калдъръмън харджъна гьом. Онлара де ки, ‚Исраил'ин Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ шьойле дийор: Иште кулум Бабил Кралъ Небукаднессар'ъ бурая гетиртип тахтънъ харджа гьомдююм бу ташларън юзерине кураджаъм. Небукаднессар отаънъ бу ташларън юзерине кураджак. Гелип Мъсър'ъ бозгуна уратаджак. Ьолюм ичин айръланлар ьолюме, Сюргюн ичин айръланлар сюргюне, Кълъч ичин айръланлар кълъджа гидеджек. Мъсър илахларънън тапънакларънъ атеше верип якаджак, илахларъ алъп гьотюреджек. Чобан гийсисийле кендисини насъл ьортерсе, о да Мъсър'ъ ьойле ьортеджек. Сонра орадан са салим чъкаджак. Мъсър'даки Гюнеш Тапънаъ'нън дикили ташларънъ къраджак, Мъсър илахларънън тапънакларънъ атеше вереджек.‘“ Мъсър'ън Мигдол, Тахпанхес, Ноф кентлеринде ве Патрос бьолгесинде яшаян Яхудилер'е илишкин РАБ Йеремя'я шьойле сесленди: Пейгамбер кулларъмъ дефаларджа гьондерип, ‚Нефрет еттиим бу иренчликлери япмайън!‘ дийерек онларъ уярдъм. Ама динлемедилер, кулак асмадълар. Кьотюлюклеринден дьонмедилер, башка илахлара бухур якмактан вазгечмедилер. Бу йюзден къзгън ьофкеми дьоктюм; Яхуда кентлерине, Йерушалим сокакларъна каршъ ьофкем гидерек шиддетленди. Онлар бугюн олдуу гиби йъкък ве ъссъз бъракълдъ. „Исраил'ин Танръсъ РАБ, Хер Шейе Егемен Танръ шьойле дийор: Неден бу бюйюк фелакети башънъза гетирийорсунуз? Кадън еркек, чолук чоджук Яхуда халкъндан кесилип атъладжак, сизден са калан олмаяджак. Йерлешмек юзере гелдииниз Мъсър'да еллеринизин яптъкларъйла, башка илахлара бухур якмакла бени ьофкелендирийорсунуз. Башънъза фелакет гетирийорсунуз. Дюнядаки улусларджа ашаъланаджак, йериледжексиниз. Яхуда'да, Йерушалим сокакларънда аталарънъзън, Яхуда кралларъйла каръларънън, кендинизин, каръларънъзън яптъъ кьотюлюклери унуттунуз му? Бугюне дек пишманлък дуймадълар, бенден коркмадълар. Сизе ве аталарънъза вердиим яса ве кураллар уярънджа яшамадълар. „Бу йюзден Исраил'ин Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки: Башънъза йъкъм гетирмейе, бютюн Яхуда халкънъ йок етмейе карарлъйъм. Йерлешмек юзере Мъсър'а гелмейе карарлъ олан Яхуда'нън са каланларънъ еле аладжаъм. Хепси Мъсър'да йок оладжак; кълъчтан гечириледжек я да кътлъктан ьоледжек. Кючюк бюйюк хепси кълъчтан, кътлъктан ьоледжек. Ланетленеджек, дехшет конусу оладжак, ашаъланаджак, йериледжеклер. Йерушалим'и джезаландърдъъм гиби, Мъсър'да яшаянларъ да кълъчла, кътлъкла, салгън хасталъкла джезаландъраджаъм. Йерлешмек ичин Мъсър'а гелен Яхуда халкънън са каланларъндан хичбири куртулмаяджак, хич кимсе са калъп Яхуда'я дьонмейеджек. Йерлешмек юзере орая дьонмек истеселер де, качъп куртулан биркач киши дъшънда дьонен олмаяджак.“ Каръларънън башка илахлара бухур яктъънъ билен еркеклер, орада дуран кадънлар, Мъсър'ън Патрос бьолгесинде яшаян бютюн халк –ки бюйюк бир топлулукту– Йеремя'я шу каршълъъ верди: „ РАБ 'бин адъйла бизе сьойледиклерини динлемейеджеиз! Терсине, япаджаъмъзъ сьойледиимиз хер шейи кесинликле япаджаъз: Гьок Краличеси'не бухур якаджак, аталаръмъзън, кралларъмъзън, ьондерлеримизин ве кендимизин Яхуда кентлеринде, Йерушалим сокакларънда яптъъмъз гиби она дьокмелик сунулар дьокеджеиз. О заманлар бол йийеджеимиз вардъ, хер ишимиз йолундайдъ, съкънтъ чекмийордук. Ойса Гьок Краличеси'не бухур якмайъ, дьокмелик сунулар дьокмейи бърактъъмъз гюнден бу яна хер йьонден йоклук чекийоруз; кълъчтан, кътлъктан йок олуйоруз.“ Кадънлар, „Евет, Гьок Краличеси'не бухур якъп дьокмелик сунулар дьокеджеиз! Она бензер пиделер пиширип кендисине дьокмелик сунулар дьоктююмюзю коджаларъмъз билмийор муйду санки?“ дийе екледилер. Бунун юзерине Йеремя она каршълък верен кадън еркек бютюн халка шьойле деди: „Сизин, аталарънъзън, кралларънъзън, ьондерлеринизин, юлке халкънън Яхуда кентлеринде, Йерушалим сокакларънда яктъънъз бухуру РАБ унутту му? Хабери йок муйду? РАБ яптъънъз кьотюлюклере, иренчликлере артък даянамадъъ ичин, бугюн олдуу гиби юлкениз ашаъланъп йерилди, кимсенин яшамадъъ дехшет вериджи бир виранелик олду. Сиз башка илахлара бухур яктънъз, РАБ 'бе каршъ гюнах ишлединиз; О'нун сьозюню динлемединиз, ясасъна, куралларъна, антлашма кошулларъна уймадънъз. Бу йюзден бугюн олдуу гиби башънъза фелакет гелди.“ Йеремя бютюн халка, ьозелликле де кадънлара, „ РАБ 'бин сьозюне кулак верин, ей Мъсър'да яшаян Яхудалълар“ деди, „Исраил'ин Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, ‚Гьок Краличеси'не бухур якаджаъз, дьокмелик сунулар дьокеджеиз, адакларъмъзъ кесинликле йерине гетиреджеиз‘ дийерек сиз де каръларънъз да вердииниз сьозю йерине гетирдиниз. „Ьойлейсе вердииниз сьозю тутун! Ададъънъз адакларъ тюмюйле йерине гетирин! Мъсър'да яшаян Яхудилер, РАБ 'бин сьозюню динлейин! ‚Бюйюк адъм юзерине ант ичийорум ки‘ дийор РАБ, ‚Мъсър'да яшаян Яхудилер'ден хичбири бундан бьойле адъмъ азъна алъп Егемен РАБ 'бин варлъъ хаккъ ичин дийе ант ичмейеджек. Чюнкю онларън ярарънъ деил, зарарънъ гьозлюйорум; Мъсър'да яшаян Яхудилер йок олана дек кълъчтан, кътлъктан ьоледжек. Кълъчтан куртулуп да Мъсър'дан Яхуда'я дьоненлерин сайъсъ пек аз оладжак. Мъсър'а йерлешмейе гелен Яхуда халкъндан са каланлар о заман кимин сьозюнюн йерине гелдиини анлаяджак: Беним сьозюмюн мю, йокса онларънкинин ми? „‚Башънъза йъкъм гетиреджеим; сьозюмюн йерине геледжеини билесиниз дийе‘ дийор РАБ, ‚Сизи бурада джезаландъраджаъма илишкин белирти шу оладжак.‘ РАБ дийор ки, ‚Яхуда Кралъ Сидкия'йъ джан дюшманъ Бабил Кралъ Небукаднессар'ън елине насъл теслим еттимсе, Мъсър Фиравуну Хофра'йъ да джан дюшманларънън елине ьойле теслим едеджеим.‘“ Яхуда Кралъ Йошия олу Йехояким'ин дьордюнджю йълънда Нерия олу Барук, Пейгамбер Йеремя'нън кендисине сьойледии сьозлери томара яздъктан сонра Йеремя она шунларъ сьойледи: „Ей Барук, Исраил'ин Танръсъ РАБ сана шьойле дийор: Сен, ‚Вай башъма! Чюнкю РАБ аджъма аджъ каттъ. Инлемектен биткин дюштюм, бана рахат йок‘ дедин. „ РАБ бана, ‚Она шьойле дийеджексин‘ деди: ‚ РАБ дийор ки, бютюн юлкейи йъкаджаъм; бина еттиими йъкаджак, диктиими сьокеджеим. Сана гелиндже, бюйюк шейлер пешинде ми кошуйорсун? Сакън кошма! Чюнкю бютюн халкън юзерине фелакет гетирмек юзерейим‘ дийор РАБ, ‚Ама сен нерейе гидерсен гит, джанънъ баъшлаяджаъм.‘“ РАБ улуслара илишкин Пейгамбер Йеремя'я шьойле сесленди: Мъсър'а илишкин: Яхуда Кралъ Йошия олу Йехояким'ин дьордюнджю йълънда, Бабил Кралъ Небукаднессар'ън Фърат къйъсънда, Каркамъш'та йенилгийе ураттъъ Фиравун Неко'нун ордусуйла илгили билдири: „Кючюк бюйюк калканларъ дизин, Савашмак ичин илерлейин! Атларъ кошун, бейгирлере бинин! Миферлеринизи такън, йеринизи алън! Мъзракларънъзъ джилалайън, Зърхларънъзъ кушанън! Не гьорюйорум? Дехшете дюштюлер, гери чекилийорлар! Йиитлери бозгуна урамъш, Аркаларъна бакмадан качъшъйорлар. Хер йер дехшет ичинде“ дийор РАБ. „Аяъ тез олан качамъйор, Йиит качъп куртуламъйор. Кузейде, Фърат къйъсънда Тьокезлейип дюштюлер. Нил гиби йюкселен, Ърмак гиби суларъ чалкаланан ким? Мъсър'дър Нил гиби йюкселен, Ърмак гиби суларъ чалкаланан. ‚Йюкселип йерйюзюню каплаяджаъм; Кентлери де ичлеринде отуранларъ да Йок едеджеим‘ дийор Мъсър. Шахланън, ей атлар! Чългънджа салдърън, ей саваш арабаларъ! Ей калкан ташъян Кушлу, Путлу йиитлер, Яй чекен Лудлулар, илерлейин! „Чюнкю о гюн Раб'бин, Хер Шейе Егемен РАБ 'бин гюнюдюр. Дюшманларъндан ьоч алмасъ ичин Ьоч гюнюдюр. Кълъч дояна дек йийеджек, Канларънъ кана кана ичеджек. Чюнкю Раб, Хер Шейе Егемен РАБ Кузейде, Фърат къйъсънда курбан хазърлъйор. „Ей ерден къз Мъсър, Гилат'а гит де мерхем ал! Ама бошуна чок илач кулланъйорсун, Сенин ичин шифа йок. Улуслар утанджънъ дуйду, Ферядънла долду йерйюзю. Йиит йииде тьокезлейип Икиси бирликте йере серилийор.“ Бабил Кралъ Небукаднессар'ън гелип Мъсър'а салдъраджаъна илишкин РАБ 'бин Пейгамбер Йеремя'я билдирдии сьоз шудур: „Мъсър'да билдирин, Мигдол'да дуйурун, Ноф'та, Тахпанхес'те дуйурун: ‚Йерини ал, хазърлан, Чюнкю чеврендекилери йийип битирийор кълъч!‘ Илахън Апис неден качтъ? Боан неден аякта каламадъ? Чюнкю РАБ ону йере серди! Бойуна тьокезлейип бирбирлеринин юзерине дюшеджеклер. ‚Калкън, аджъмасъзларън кълъджъ йюзюнден халкъмъза, Йурдумуза дьонелим‘ дийеджеклер. ‚Фиравун яйгараджънън бири, Фърсатъ качърдъ‘ дийеджеклер. „Варлъъм хаккъ ичин“ дийор Крал, Адъ Хер Шейе Егемен РАБ, „Далар арасънда Тавор Даъ насълса, Кармел Даъ дениз къйъсънда насълса, Сизе салдъраджак киши де ьойледир. Ей сизлер, Мъсър'да яшаянлар, Топлайън ешянъзъ, сюргюне гидеджексиниз! Ноф ьойле виран олуп янаджак ки, Кимсе отурмаяджак ичинде. „Мъсър гюзел бир дюве, Ама кузейден ат синеи гелийор она. Юджретли аскерлери бесили даналар гиби. Онлар да гери дьонюп бирликте качаджак, Йерлеринде дурмаяджаклар. Чюнкю юзерлерине йъкъм гюню, Джезаландъръладжакларъ ан геледжек. Дюшман ордусу илерлейиндже, Мъсър йълан гиби тъслаярак качаджак. Аач кесен адамлар гиби Балталарла она салдъраджаклар. Гюр олса биле кеседжеклер орманънъ“ дийор РАБ, „Чюнкю чекиргелерден даха чок онлар, Сайъя вуруламазлар. Мъсър утандъръладжак, Кузей халкънън елине теслим едиледжек.“ Исраил'ин Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, „Иште Но Кенти'нин илахъ Амон'у, фиравуну, Мъсър'ла илахларънъ, кралларънъ ве фиравуна гювененлери джезаландърмак юзерейим. Хепсини джан дюшманларъ Бабил Кралъ Небукаднессар'ла гьоревлилеринин елине теслим едеджеим. Ама сонра, ескиден олдуу гиби инсанлар йине Мъсър'да яшаяджак“ дийор РАБ. „Коркма, ей кулум Якуп, Йълма, ей Исраил. Чюнкю сени узак йерлерден, Сойуну сюргюн едилдии юлкеден куртараджаъм. Якуп йине хузур ве гювенлик ичинде оладжак, Кимсе ону коркутмаяджак. Коркма, ей кулум Якуп, Чюнкю бен сенинлейим“ дийор РАБ. „Сени араларъна сюрдююм улусларън хепсини Тюмюйле йок етсем де, Сени бюсбютюн йок етмейеджеим. Адалетле йола гетиреджек, Хич джезасъз бъракмаяджаъм сени.“ Фиравун Газзе'йе салдърмадан ьондже РАБ 'бин Пейгамбер Йеремя'я билдирдии Филистлилер'е илишкин сьоз шудур: РАБ дийор ки, „Бакън сулар кузейден насъл йюкселийор! Ташкън бир ърмак оладжак, Юлкейи ве ичиндеки хер шейи, Кентлери ве ичинде яшаянларъ каплаяджак. Инсанлар якараджак, Юлкеде яшаян херкес ферят едеджек. Дьортнала кошан айгърларън Тойнак сеслеринден, Саваш арабаларънън такъртъсъндан, Текерлеклерин гюрюлтюсюнден Бабалар дьонюп чоджукларъна бакмаяджак; Еллеринде дерман калмаяджак. Чюнкю Филистлилер'ин йок едиледжеи гюн гелийор. Сур ве Сайда'я ярдъм едебиледжек Са калан херкес кесилип йок едиледжек. РАБ Кафтор къйъсъндан гелен Филистлилер'ин Са каланларънъ йок едеджек. Газзе ястан сачънъ йоладжак, Ашкелон сустуруладжак. Ей овада са каланлар, Не замана дек беденлеринизи яралаяджаксънъз? Ах, РАБ 'бин кълъджъ! Ятъшмана даха не кадар заман вар? Дьон кънъна! Дур ве сессиз ол! Ама РАБ она буйрук вермишкен, Ашкелон'а, дениз къйъсъна Салдърмак юзере гьоревлендирмишкен Кълъч насъл ятъшабилир?“ Моав'а илишкин: Исраил'ин Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ шьойле дийор: „Вай Нево'нун башъна геленлере! Чюнкю виранейе чевриледжек. Кирятайим утандъръладжак, еле гечириледжек. Мисгав утандъръладжак, кърълъп дьокюледжек. Моав артък ьовюлмейеджек, Хешбон'да онун йъкъмъ ичин дюзен кураджак, ‚Хайди, шу Моав улусуна сон верелим‘ дийеджеклер. Ей Мадмен, сен де сустуруладжаксън, Кълъч ковалаяджак сени. Хоронайим'ден ферят дуйуладжак: ‚Кент махволду, бюйюк йъкъма урадъ!‘ „Моав йъкъладжак, Явруларънън алайъшъ дуйуладжак. Алая алая чъкъйорлар Лухит Йокушу'ндан, Хоронайим инишинде Йъкъмън неден олдуу аджъ ферятлар дуйулуйор. Качън, джанънъзъ куртарън! Чьолде ябан ешеи гиби кошун! „Евет, башаръларъна, мал варлъъна гювендиин ичин Сен де еле гечириледжексин. Илахън Кемош да кяхинлери ве гьоревлилерийле бирликте Сюргюн едиледжек. Йок едиджи хер кенте ураяджак, Тек кент куртулмаяджак. Вади йерле бир оладжак, Яйла алтюст едиледжек“ дийор РАБ. „Моав топраъна туз дьокюн, късърлашсън, Кентлери ьойле виран оладжак ки, Кимсе яшамаяджак ораларда. Ланет олсун РАБ 'бин ишини савсаклаяна! Кълъджънъ кан дьокмектен алъкояна ланет олсун! Моав генчлиинден бу яна гювенликтейди, Шарап тортусу гиби дургун калдъ, Бир каптан ьобюрюне бошалтълмадъ, Сюргюне гьондерилмеди. О йюзден тадънъ йитирмеди, кокусу бозулмадъ. „Ама ону бошалтаджак адамларъ гьондереджеим гюнлер гелийор“ дийор РАБ, „Ону бошалтаджаклар. Капларънъ бошалтаджак, кюплерини парампарча едеджеклер. Исраил халкъ гювендии Бейтел'ден насъл утандъйса, Моав да Кемош илахъндан ьойле утанаджак. „Насъл, ‚Биз йиидиз, Саваша хазър аскерлериз‘ дерсиниз? Моав ве кентлерини йерле бир еден, Салдъръя гечти. Ен сечкин генчлери кесиме гидеджек. Адъ Хер Шейе Егемен РАБ олан Крал бьойле дийор. Моав'ън йъкъмъ якънда гелийор, Ураяджаъ фелакет хъзла яклашъйор. Дьовюнюн онун ичин, Ей чевресинде яшаян, юнюню билен сизлер! ‚Кудрет асасъ, Гьоркемли денек насъл да кърълдъ!‘ дейин. „Ей Дивон Кенти'нде яшаян халк, Гьоркеминден ин, Куру топрак юстюнде отур. Чюнкю Моав'ъ йерле бир еден сана да салдъраджак, Калелерини йъкаджак. Ей сен, Ароер'де отуран, Йол кенарънда дур да гьозле! Качан адама, куртулан кадъна, ‚Не олду?‘ дийе сор. Моав утандърълдъ, дармадаън олду. Ферят ет, хайкър! Моав'ън йъкълдъънъ Арнон Вадиси'нде дуйур. Моав'ън бойнузу кесилди, колу кърълдъ“ дийор РАБ. „Моав'ъ сархош един, Чюнкю РАБ 'бе бюйюклюк тасладъ. Моав кенди кусмуунда йуварланаджак, Алай конусу оладжак. Исраил сенин ичин гюлюнеси бир улус му олду? Хърсъзлар арасънда мъ якаландъ ки, Ондан сьоз еттикче баш саллъйорсун? „Ей Моав'да яшаянлар, Кентлеринизи терк едип каялара съънън. Учурумун азънда йувасънъ япан Гюверджин гиби олун. Моав'ън не денли гурурланъп бюйюклендиини, Кендини не денли беендиини, Кибирленип кюстахлаштъънъ, Ьовюнюп кабардъънъ дуйдук. Кюстахлъънъ билийорум“ дийор РАБ, „Ьовюнмеси бошунадър, яптъкларъ да. Бу йюзден Моав ичин хайкъраджак, Бютюн Моав ичин ферят едеджеим. Алаяджаъм Кир-Хересет халкъ ичин. Ей Сивма асмасъ, Сенин ичин Язер халкъндан чок алаяджаъм. Филизлерин гьолю ашъп Язер'е улаштъ. Йок едиджи яз мейвелерини, юзюмюню йок етти. Моав'ън мейве бахчелеринден, тарлаларъндан Севинч ве неше йок олду. Юзюм съкма чукурларъндан шарап акъшънъ дурдурдум; Кимсе севинч чълъкларъйла юзюм езмийор, Чълъклар вар, ама севинч чълъкларъ деил. „Хешбон ве Елале'нин хайкъръшларъ Яхас'а улашъйор. Соар'дан Хоронайим'е, Еглат-Шелишия'я дек чълъклар йюкселийор. Чюнкю Нимрим суларъ биле куруду. Моав'да пута тапълан йерлерде Суну сунанларъ, Илахларъна бухур яканларъ Йок едеджеим“ дийор РАБ. „Бу йюзден йюреим ней гиби Инлийор Моав ичин; Кир-Хересет халкъ ичин ней гиби Инлийор йюреим. Чюнкю елде еттиклери зенгинлик учуп гитти. „Херкес сачънъ сакалънъ кеседжек, Елини яралаяджак, Белине чул сараджак. Моав дамларънда, мейданларънда Ялнъз алайъш вар. Чюнкю Моав'ъ кимсенин беенмедии Бир кап гиби кърдъм“ дийор РАБ. „Насъл да дармадаън олду Моав! Насъл аджъйла ферят едийор! Насъл да съртънъ дьонюйор утанчтан! Моав чевресиндекилере алай конусу, Дехшет вериджи бир ьорнек олду.“ РАБ дийор ки, „Бакън! Дюшман бирден чулланан бир картал гиби Канатларънъ Моав'ън юзерине ачаджак. Керийот еле гечириледжек, Калелер алънаджак. О гюн Моавлъ аскерлерин йюреи, Доум санджъсъ чекен кадънън йюреи гиби оладжак. Моав йъкъма ураяджак, Халк олмактан чъкаджак; Чюнкю РАБ 'бе каршъ бюйюклюк тасладъ. Ьонюнде дехшет, чукур ве тузак вар, Ей Моав халкъ!“ дийор РАБ. „Дехшеттен качан чукура дюшеджек, Чукурдан чъкан тузаа якаланаджак; Чюнкю Моав'ън юзерине Джезаландърма йълънъ гетиреджеим“ дийор РАБ. „Хешбон'ун гьолгесинде Биткин дюшмюш качкънлар. Чюнкю Хешбон'дан атеш, Сихон'ун ортасъндан алев чъктъ; Моавлълар'ън алънларънъ, Каргаша чъкаранларън башларънъ якъп йок етти. Вай сана, ей Моав! Илах Кемош'ун халкъ йок олду, Оулларън сюргюне гьондерилди, Къзларън тутсак алъндъ. Ама сон гюнлерде Йине ески гьоненджине кавуштураджаъм Моав'ъ“ дийор РАБ. Моав'ън яргъсъ бурада сона ерийор. РАБ Аммонлулар'а илишкин шьойле дийор: „Исраил'ин чоджукларъ йок му? Йок му мирасчъсъ? Ьойлейсе неден илах Молек Гад'ъ мюлк единди? Неден онун халкъ Гад кентлеринде отуруйор? Иште бу неденле“ дийор РАБ, „Аммонлулар'ън Рабба Кенти'не каршъ Саваш нарасънъ ишиттиреджеим гюнлер гелийор. Рабба ъссъз бир хьойюк оладжак, Кьойлери атеше вериледжек. Бьойледже Исраил, кендисини мюлк единенлери Мюлк единеджек“ дийор РАБ. „Хайкър, ей Хешбон! Ай Кенти йъкълдъ! Ферят един, ей Рабба къзларъ! Чул сарънъп яс тутун. Дуварларън арасънда орая бурая кошушун. Чюнкю Молек кяхинлери ве гьоревлилерийле бирликте Сюргюне гьондериледжек. Веримли вадилеринле не кадар ьовюнюйорсун, Ей дьонек къз! Серветине гювенерек, ‚Бана ким салдърабилир?‘ дийорсун. Бютюн чевренден Дехшет сачаджаъм юзерине“ Дийор Раб, Хер Шейе Егемен РАБ. „Хер бириниз апар топар сюрюледжек, Качкънларъ топлаян олмаяджак. Ама сонра Аммонлулар'ъ Ески гьоненджине кавуштураджаъм“ дийор РАБ. Хер Шейе Егемен РАБ Едом'а илишкин шьойле дийор: „Теман Кенти'нде билгелик калмадъ мъ артък? Акъллъ кишилерде ьоют тюкенди ми? Билгеликлери йозлаштъ мъ? Качън, гери дьонюн, деринликлере съънън, Ей Дедан'да яшаянлар! Чюнкю Есав'ъ джезаландърдъъмда Башъна фелакет гетиреджеим. Юзюм топлаянлар баъна гирсейди, Биркач салкъм бъракмазлар мъйдъ? Гедже хърсъзлар гелселерди, Ялнъзджа герексиндиклерини чалмазлар мъйдъ? Ойса бен Есав'ъ чърълчъплак сояджак, Гизли йерлерини ачъа чъкараджаъм, Гизленемейеджек. Чоджукларъ, акрабаларъ, комшуларъ Йъкъма ураяджак. Кендиси де йок оладжак! Ьоксюз чоджукларънъ бърак, Бен яшатъръм онларъ. Дул кадънларън да бана гювенсинлер.“ РАБ дийор ки, „Хак етмейенлер биле кясейи ичмек зорундайкен, Сен ми джезасъз каладжаксън? Хайър, джезасъз калмаяджаксън, Кесинликле ичеджексин кясейи. Адъм юзерине ант ичерим ки“ дийор РАБ, „Босра дехшет конусу оладжак, йериледжек, Виранейе дьонеджек, ашаъланаджак. Бютюн кентлери сонсуза дек йъкък каладжак.“ РАБ 'ден бир хабер алдъм: Улуслара гьондердии хаберджи, „Едом'а салдърмак ичин топланън, Саваша хазърланън!“ дийор. „Бак, сени улуслар арасънда кючюк дюшюреджеим, Инсанлар сени хор гьореджек. Сачтъън дехшет ве йюреиндеки гурур Сени алдаттъ. Сен ки, кая ковукларънда яшъйор, Тепенин дорууну елинде тутуйорсун. Йуванъ картал гиби йюксеклерде курсан да, Орадан индиреджеим сени“ дийор РАБ. „Едом дехшет конусу оладжак, Орадан гечен херкес шашкън шашкън бакъп Башъна гелен белалардан ьотюрю Онунла алай едеджек. Содом'ла Гомора'йъ ве чевредеки кьойлери Насъл йерле бир еттимсе“ дийор РАБ, „Орада да кимсе отурмаяджак, Инсан орая йерлешмейеджек. „Шериа чалълъкларъндан Сулак отлаа чъкан аслан гиби Едом'у бир анда йурдундан коваджаъм. Сечеджеим кишийи она йьонетиджи атаяджаъм. Вар мъ беним гибиси? Вар мъ бана дава ачаджак бири, Бана каршъ дураджак чобан?“ Бу йюзден РАБ 'бин Едом'а каршъ не тасарладъънъ, Теман'да яшаянлара каршъ не амачладъънъ ишитин: „Сюрюнюн кючюклери биле сюрюледжек, Халкъ йюзюнден Едом отлакларъ чьоле дьонюштюрюледжек. Йъкълъшларънън гюрюлтюсюнден йерйюзю титрейеджек, Чълъкларъ Камъш Денизи 'не дек дуйуладжак. Дюшман картал гиби юзерлерине чулланаджак, Канатларънъ Босра'я каршъ ачаджак. О гюн Едомлу аскерлерин йюреи, Доум санджъсъ чекен кадънън йюреи гиби оладжак.“ Шам'а илишкин: „Хама ве Арпат утанаджак, Чюнкю кьотю хабер ишиттилер. Коркудан еридилер, Сессиз дурамаян дениз гиби Кайгъйла сарсълдълар. „Шам гючсюз дюштю, Качмак ичин дьондю; Телаша капълдъ, Доуран кадън гиби Санджъ ве аджълар сардъ ону. Насъл олду да севинч булдуум юнлю кент Терк едилмеди? Бу йюзден генчлери мейданларда дюшеджек, Бютюн савашчъларъ сустуруладжак о гюн“ Дийор Хер Шейе Егемен РАБ. „Шам сурларънъ атеше вереджеим, Якъп йок едеджек Бен-Хадат'ън сарайларънъ.“ Бабил Кралъ Небукаднессар'ън бозгуна ураттъъ Кедар ве Хасор краллъкларъна илишкин РАБ шьойле дийор: „Калкън, Кедар'а салдърън, Доу халкънъ йок един. Чадърларъйла сюрюлери алънаджак, Чадър перделери, Ешяларъйла девелери алънъп гьотюрюледжек. Инсанлар, ‚Хер йер дехшет ичинде!‘ дийе баъраджаклар онлара. Качън, узаклашън! Деринликлере съънън, Ей Хасор'да отуранлар!“ дийор РАБ. „Чюнкю Бабил Кралъ Небукаднессар Сизе дюзен курду; Сизин ичин бир тасаръсъ вар. Калкън, тасасъз ве гювенлик ичинде Яшаян улуса салдърън“ дийор РАБ. „Онун кент капъларъ, сюргюлери йок, Халкъ тек башъна яшъйор. Девелери яма едиледжек, Сайъсъз сюрюлери чапул малъ оладжак. Зюлюфлерини кесенлери Дьорт яна даътаджаъм, Хер яндан фелакет гетиреджеим башларъна“ дийор РАБ. „Чакалларън ураъ Хасор, Сонсуза дек виран каладжак, Орада кимсе отурмаяджак, Инсан орая йерлешмейеджек.“ Яхуда Кралъ Сидкия'нън краллъънън башлангъджънда РАБ 'бин Пейгамбер Йеремя'я билдирдии Елам'а илишкин сьоз шудур: Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, „Бакън, Елам'ън яйънъ, Асъл гюджюню къраджаъм. Юзерине гьоюн дьорт уджундан Дьорт рюзгаръ гьондереджек, Халкънъ бу рюзгарлара даътаджаъм. Елам сюргюнлеринин гитмедии Бир улус калмаяджак. Дюшманларънън ьонюнде, Джан дюшманларънън ьонюнде Елам'ъ дармадаън едеджеим. Башларъна фелакет гьондереджек, Шиддетли ьофкеми ядъраджаъм“ дийор РАБ, „Онларъ бюсбютюн йок едене дек Пешлерине кълъджъ саладжаъм. Елам'да тахтъмъ кураджак, Елам Кралъ'йла ьондерлерини Йок едеджеим“ дийор РАБ. „Ама сон гюнлерде Елам'ъ ески гьоненджине кавуштураджаъм“ дийор РАБ. РАБ 'бин Бабил ве Килдан юлкесине илишкин Пейгамбер Йеремя араджълъъйла билдирдии сьоз шудур: „Улуслара дуйурун, хабери билдирин! Санджак дикип дуйурун, хичбир шей гизлемейин! ‚Бабил еле гечириледжек‘ дейин, ‚Илахъ Бел утандъръладжак, Илахъ Мардук парампарча оладжак. Путларъ утандъръладжак, Илахларъ парампарча оладжак.‘ Чюнкю кузейден гелен бир улус она салдъраджак, Юлкесини виран едеджек. Орада кимсе яшамаяджак, Инсан да хайван да качъп гидеджек. О гюнлерде, о заманда“ дийор РАБ, „Исраил халкъйла Яхуда халкъ бирликте геледжек; Танръларъ РАБ 'би арамак ичин Алая алая геледжеклер. Йюзлери Сийон'а дьонюк, Орая гиден йолу сораджак, Калъджъ, унутулмаз бир антлашмайла РАБ 'бе баланмак ичин геледжеклер. „Халкъм йитик койунлардър, Чобанларъ онларъ баштан чъкардъ. Даларда башъбош доландърдълар онларъ, Да, тепе аваре долаштълар, Кенди аълларънъ унуттулар. Ким булдуйса йеди онларъ. Дюшманларъ, ‚Биз сучлу деилиз‘ дедилер, ‚Чюнкю онлар герчек отлакларъ олан РАБ 'бе, Аталарънън умуду РАБ 'бе каршъ гюнах ишледилер.‘ „Бабил'ден качъп куртулун! Килдан юлкесини терк един, Сюрюйе йьон верен теке гиби олун! Чюнкю бирбирийле анлашмъш бюйюк улусларъ Кузейдеки топраклардан къшкъртъп Бабил'ин каршъсъна чъкараджаъм. Бабил'ле савашмак юзере каршъсъна дизиледжек, Ону кузейден еле гечиреджеклер. Окларъ уста савашчъ оку гибидир, Хичбири бош дьонмейеджек. Килдан юлкеси ямая ураяджак, Ону ямалаянлар мала дояджак“ дийор РАБ. „Ей мирасъмъ ямалаян сизлер! Мадем севинип джошуйорсунуз, Харман дьовен дюве гиби съчръйор, Айгър гиби кишнийорсунуз; Аннениз бюйюк утанджа боуладжак, Сизи доуранън йюзю къзараджак. Улусларън ен ьонемсизи, Курак, бозкър, чьол оладжак. РАБ 'бин ьофкеси йюзюнден кимсе яшамаяджак орада, Бюсбютюн ъссъз каладжак. Хер гечен, Бабил'ин алдъъ яраларъ гьорюндже шашаджак, Хайрете дюшеджек. Бабил'ин чевресинде савашмак юзере дизилин, Ей бютюн яй чекенлер! Окларла салдърън она, окларънъзъ есиргемейин! Чюнкю о РАБ 'бе каршъ гюнах ишледи. Хер яндан она каршъ саваш нарасъ йюкселтин! Теслим олду, кулелери дюштю, Сурларъ йерле бир олду. Чюнкю РАБ 'бин ьоджюдюр бу. Ондан ьоч алън. Яптъънън айнъсънъ япън она. Екин екени бичим вакти оракчъйла бирликте Бабил'ден атън. Зорбанън кълъджъ йюзюнден Херкес халкъна дьонсюн, Юлкесине качсън.“ „Исраил асланларън коваладъъ Даълмъш бир сюрюдюр. Ьондже Асур Кралъ йеди ону. Сонра Бабил Кралъ Небукаднессар кемиклерини езди.“ Бу йюзден Исраил'ин Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, „Асур Кралъ'нъ насъл джезаландърдъйсам, Бабил Кралъ'йла юлкесини де ьойле джезаландъраджаъм. Исраил'и йениден отлаъна кавуштураджаъм, Кармел'де, Башан'да отлаяджак; Ефрайим ве Гилат далък бьолгелеринде Истедии кадар йийип дояджак. О гюнлерде, о заманда“ дийор РАБ, „Исраил'ин сучу араштъръладжак Ама булунамаяджак; Яхуда'нън гюнахларъ да араштъръладжак Ама булунамаяджак. Чюнкю са бърактъкларъмъ баъшлаяджаъм.“ „Мератайим юлкесине, Пекот'та яшаянлара салдър. Онларъ ьолдюр, тюмюйле йок ет“ дийор РАБ, „Сана не буйурдуйсам хепсини яп. Юлкеде саваш, бюйюк йъкъм Гюрюлтюсю дуйулуйор. Дюнянън балйозу Насъл да кърълъп парампарча олду! Бабил улуслар арасънда насъл дехшет олду! Сенин ичин тузак курдум, ей Бабил, Билмеден тузаъма дюштюн. Булунуп якаландън, Чюнкю РАБ 'бе каршъ чъктън. РАБ силахханесини ачтъ, Ьофкесинин силахларънъ чъкардъ. Раб'бин, Хер Шейе Егемен РАБ 'бин Килдан юлкесинде япаджаъ иш вар. Узактан она салдърън. Амбарларънъ ачън, Малларънъ тахъл гиби кюме кюме йъън. Тамамен йок един ону, Герийе хичбир шей калмасън. Генч боаларънъ ьолдюрюн, Кесиме гитсинлер! Вай башларъна! Чюнкю онларън гюню, Джезаландърълма заманъ гелди. Динлейин! Танръмъз РАБ 'бин ьоч алдъънъ, Тапънаънън ьоджюню алдъънъ Бабил'ден качъп куртуланлар Сийон'да дуйуруйорлар. „Окчуларъ, яй геренлерин хепсини чаърън Бабил'е каршъ, Чевресини кушатън, качъп куртулан олмасън. Яптъкларъна гьоре каршълък верин она, Яптъкларънън айнъсънъ япън. Чюнкю РАБ 'бе, Исраил'ин Кутсалъ'на Кюстахлък етти. Бу йюзден генчлери мейданларда дюшеджек, Бютюн савашчъларъ сустуруладжак о гюн“ дийор РАБ. „Иште, сана каршъйъм, ей кюстах!“ Дийор Раб, Хер Шейе Егемен РАБ. „Чюнкю сенин гюнюн, Сени джезаландъраджаъм заман гелди. Кюстах тьокезлейип дюшеджек, Ону калдъран олмаяджак. Кентлерини атеше вереджеим, Бютюн чевресини якъп йок едеджек.“ Хер Шейе Егемен РАБ шьойле дийор: „Исраил халкъ да Яхуда халкъ да Езийет чекийор. Онларъ тутсак еденлер съкъ тутмуш, Салъвермек истемийорлар. Ама онларън Куртаръджъсъ гючлюдюр, О'нун адъ Хер Шейе Егемен РАБ 'дир. Онларън юлкесине хузур, Бабил'де яшаянларайса каргашалък гетирмек ичин Даваларънъ хараретле савунаджак. „Килданилер'е каршъ кълъч!“ дийор РАБ, „Бабил'де яшаянлара, Бабил ьондерлерине, Билгелерине каршъ кълъч! Сахте пейгамберлере каршъ кълъч! Апталлъкларъ ортая чъкаджак. Йиитлерине каршъ кълъч! Шашкъна дьонеджек онлар. Атларъна, саваш арабаларъна Араларъндаки ябанджълара каршъ кълъч! Хепси кадън гиби юркек оладжак. Хазинелерине каршъ кълъч! Яма едиледжек онлар. Суларъна кураклък! Куруяджак сулар. Чюнкю Бабил путлар юлкесидир, Коркунч путлар йюзюнден халкъ чълдърмъш. „Бу йюзден ябанъл хайванлар, чакаллар, Байкушлар яшаяджак орада, Артък инсан яшамаяджак, Кушаклар бойу кимсе отурмаяджак. Содом'ла Гомора'йъ ве чевредеки кьойлери Насъл йерле бир еттимсе“ дийор РАБ, „Орада да кимсе отурмаяджак, Инсан орая йерлешмейеджек. Иште кузейден бир орду гелийор. Дюнянън учларъндан Бюйюк бир улус Ве бирчок крал харекете гечийор. Яй, пала кушанмъшлар, Гаддар ве аджъмасъзлар. Атлара бинмиш гелиркен, Кюкрейен денизи андъръйор сеслери. Саваша хазър савашчълар Каршъна дизиледжеклер, ей Бабил къзъ! Бабил Кралъ онларън хаберини алдъ, Еллеринде дерман калмадъ. Доуран кадън гиби Юзюнтю, санджъ сардъ ону. Шериа чалълъкларъндан Сулак отлаа чъкан аслан гиби Килданилер'и бир анда йурдундан коваджаъм. Сечеджеим кишийи орая йьонетиджи атаяджаъм. Вар мъ беним гибиси? Вар мъ бана дава ачаджак бири, Бана каршъ дураджак чобан?“ Бу йюзден РАБ 'бин Бабил'е каршъ не тасарладъънъ, Килдан юлкесине каршъ не амачладъънъ ишитин: „Сюрюнюн кючюклери биле сюрюледжек, Халкъ йюзюнден отлакларъ чьоле дьонюштюрюледжек. ‚Бабил дюштю‘ сесийле йерйюзю титрейеджек, Чълъъ улуслар арасънда дуйуладжак.“ РАБ дийор ки, „Иште Бабил'е ве Лев-Камай'да яшаянлара каршъ Йок едиджи бир рюзгар чъкараджаъм. Тахъл савуранларъ гьондереджеим Бабил'е; Ону савуруп айъкласънлар, Юлкесини бошалтсънлар дийе. Йъкъм гюню хер яндан салдъраджаклар она. Окчу яйънъ гермесин, Зърхънъ кушанмасън. Онун генчлерини есиргемейин! Ордусуну тюмюйле йок един. Килдан юлкесинде ьолюлер, Бабил сокакларънда яралълар сериледжек йере. Исраил'ин Кутсалъ'на каршъ Юлкелери сучла долу олмасъна каршън, Танръларъ Хер Шейе Егемен РАБ Исраил ве Яхуда халкларънъ бъракмадъ. Бабил'ден качън! Херкес джанънъ куртарсън! Бабил'ин сучу йюзюнден йок олмайън! Чюнкю РАБ 'бин ьоч алма заманъдър, Она хак еттиини вереджек. Бабил РАБ 'бин елинде бир алтън кясейди, Бютюн дюняйъ сархош етти. Улуслар шарабънъ ичтилер, Бу йюзден чълдърдълар. Ансъзън дюшюп парампарча оладжак Бабил, Яс тутун онун ичин! Ярасъна мерхем сюрюн, белки ийилешир. ‚Бабил'и ийилештирмек истедик, ама ийилешмеди. Бъракалъм ону, Хепимиз кенди юлкемизе дьонелим. Чюнкю онун яргъсъ гьоклере еришийор, Булутлара кадар йюкселийор. „‚ РАБ хаклъ олдуумузу гьостерди, Гелин, Танръмъз РАБ 'бин нелер яптъънъ Сийон'да анлаталъм.‘ „Окларъ билейин, Ок кълъфларънъ долдурун! РАБ Мед кралларънъ харекете гечирди, Амаджъ Бабил'и йок етмек. РАБ ьоджюню, тапънаънън ьоджюню аладжак. Бабил сурларъна каршъ санджак калдърън! Мухафъзларъ пекиштирин, Ньобетчилери йерлештирин, Пусу курун! Чюнкю РАБ Бабил халкъ ичин сьойледиклерини Хем тасарладъ хем де йерине гетирди. Ей сизлер, акарсуларън къйъсънда яшаян, Хазинеси бол оланлар, Сонунуз гелди, заманънъз долду. Хер Шейе Егемен РАБ варлъъ хаккъ ичин ант ичти: Сени чекирге сюрюсюйле долдурур гиби Аскерлерле долдураджаъм. Сана каршъ зафер чълъкларъ атаджаклар.“ „Гюджюйле йерйюзюню яратан, Билгелиийле дюняйъ куран, Аклъйла гьоклери яян РАБ 'дир. О гюрлейиндже гьоктеки сулар чаълдар, Йерйюзюнюн дьорт буджаъндан булутлар йюкселтир, Ямур ичин шимшек чактърър, Амбарларъндан рюзгар естирир. Хепси будала, билгисиз. Хер куйумджу яптъъ путтан утанаджак. О путлар япмаджъктър, Солук йоктур онларда. Ярарсъз, алай едилеси неснелердир, Джезаландърълънджа йок оладжаклар. Якуп'ун Пайъ онлара бенземез. Мирасъ олан оймак дахил Хер шейе бичим верен О'дур, Хер Шейе Егемен РАБ 'дир адъ. „Сен беним саваш чомаъм, Саваш силахъмсън. Улусларъ парчалаяджак, Краллъкларъ йок едеджеим сенинле. Сенинле атларла биниджилерини, Саваш арабаларъйла сюрюджюлерини къръп езеджеим. Еркеклерле кадънларъ, Генчлерле яшлъларъ, Деликанлъларла генч къзларъ, Чобанла сюрюсюню, Чифтчийле ьокюзлерини, Валилерле ярдъмджъларънъ дармадаън едеджеим. „Бабил'де ве Килдан юлкесинде яшаянлара Сийон'да яптъкларъ бютюн кьотюлююн каршълъънъ Гьозлеринизин ьонюнде ьодетеджеим“ дийор РАБ. „Ей йъкъджъ да, сана каршъйъм, Ей бютюн дюняйъ йъкан“ дийор РАБ, „Елими сана каршъ калдъръп Сени учурума йуварлаяджак, Янък бир даа чевиреджеим. Сенден кьоше ташъ, темел ташъ олмаяджак, Чюнкю сонсуза дек виран каладжаксън“ дийор РАБ. „Юлкейе санджак дикин! Улуслар арасънда бору чалън! Улусларъ Бабил'ле савашмая хазърлайън. Арарат, Минни, Ашкеназ краллъкларънъ Она каршъ топлайън. Она каршъ бир комутан атайън, Чекирге сюрюсю кадар ат гьондерин юзерине. Улусларъ –Мед кралларънъ, валилерини, Бютюн ярдъмджъларънъ, Йьонетими алтъндаки бютюн юлкелери– Онунла савашмая хазърлайън. Юлке титрейип къвранъйор! Чюнкю РАБ 'бин Бабил диярънъ Ъссъз бир виранейе чевирме амаджъ Йерине гелмели. Бабил йиитлери саваштан вазгечти, Калелеринде отуруйорлар. Гючлери тюкенди, Юркек кадънлара дьондюлер. Отурдукларъ йерлер атеше верилди, Капъ сюргюлери кърълдъ. Исраил'ин Танръсъ, Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, „Заманъ гелиндже харман йери насъл чиненирсе, Бабил къзъ да ьойле оладжак. Къса сюре сонра онун да Бичим заманъ геледжек.“ Бунун ичин РАБ дийор ки, „Иште даванъзъ бен савунаджаъм, Ьоджюнюзю бен аладжаъм; Онун ърмаънъ курутаджак, Кайнаънъ кеседжеим. Бабил таш йъънъна, чакал йувасъна дьонеджек, Дехшет ве алай конусу оладжак. Кимсе яшамаяджак орада. Халкъ генч асланлар гиби кюкрейеджек, Аслан явруларъ гиби хомурданаджак. Ама къзъштъкларънда онлара шьолен верип Хепсини сархош едеджеим; Кейифленсинлер, Уянмаяджакларъ сонсуз бир уйкуя Далсънлар дийе“ дийор РАБ. „Онларъ кузу гиби, коч ве теке гиби Боазланмая гьотюреджеим.“ „Шешак насъл алъндъ! Бютюн дюнянън ьовюнч кайнаъ насъл еле гечирилди! Улуслар арасънда Бабил насъл дехшет олду! Дениз басаджак Бабил'и, Кабаран далгалар ьортеджек. Кентлери виран оладжак, Топракларъ кимсенин яшамадъъ, гечмедии Курак бир чьоле дьонеджек. Бабил илахъ Бел'и орада джезаландъраджак, Йуттууну она кустураджаъм. Артък акън акън улуслар гелмейеджек она. Бабил сурларъ йъкъладжак. „Орадан чък, ей халкъм! Хепиниз джанънъзъ куртарън! Качън РАБ 'бин къзгън ьофкесинден! Юлкеде дуяджаънъз сьойлентилер йюзюнден Джесаретинизи йитирмейин, коркмайън. Бир йъл бир сьойленти дуйулур, ертеси йъл бир башкасъ; Юлкедеки зорбалъкла, Ьондерин ьондере каршъ чъктъъйла Илгили сьойлентилер яйълър. Иште бу йюзден Бабил'ин путларънъ Джезаландъраджаъм гюнлер гелийор. Бютюн юлке утандъръладжак, Ьолдюрюленлер юлкенин ортасънда йере сериледжек. О заман йер, гьок ве онлардаки хер шей Бабил'ин башъна геленлере севинеджек. Чюнкю кузейден гелен йок едиджилер Салдъраджаклар она“ дийор РАБ. Йеремя шьойле дийор: „Исраил'ин ьолдюрюленлери йюзюнден дюшмелидир Бабил. Йерйюзюнде ьолдюрюлен херкес Бабил йюзюнден дюштю. Ей сизлер, кълъчтан куртуланлар, Качън, ояланмайън! РАБ 'би анън узактан, Йерушалим'и дюшюнюн!“ „Резил олдук, чюнкю ашаъландък, Йюзюмюз утанч ичинде. Чюнкю ябанджълар РАБ 'бин Тапънаъ'нън Кутсал йерлерине гирмишлер.“ „Бу йюзден“ дийор РАБ, „Путларънъ джезаландъраджаъм гюнлер гелийор, Яралълар инлейеджек бютюн юлкеде. Бабил гьоклере чъкса, Йюксектеки калесини пекиштирсе де, Йок едиджилери гьондереджеим юзерине“ дийор РАБ. „Бабил'ден чълък, Килдан юлкесинден бюйюк йъкъм сеси дуйулуйор. Чюнкю РАБ Бабил'и йъкъма уратъйор; Шаматасънъ сустуруйор. Дюшман енгин сулар гиби кюкрюйор, Сеслеринин гюрюлтюсю янкъланъйор. Чюнкю Бабил'е каршъ бир йок едиджи чъкаджак; Йиитлери тутсак оладжак, Яйларъ парампарча едиледжек. Чюнкю РАБ каршълък верен бир Танръ'дър, Хер шейин там каршълъънъ верир. Бабил ьондерлерини, билгелерини, валилерини, Ярдъмджъларънъ, йиитлерини ьойле сархош едеджеим ки, Сонсуз бир уйкуя даладжак, хич уянмаяджаклар“ Дийор адъ Хер Шейе Егемен РАБ олан Крал. Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, „Бабил'ин калън сурларъ йерле бир едиледжек, Йюксек капъларъ атеше вериледжек. Халкларън чектии емек бошуна, Улусларън дидинмеси атеше яраяджак.“ Яхуда Кралъ Сидкия'нън краллъънън дьордюнджю йълънда, баш гьоревли Махсея олу Нерия олу Серая Сидкия'йла бирликте Бабил'е гиттиинде Пейгамбер Йеремя она шу буйруу верди. Йеремя Бабил'ин башъна геледжек бютюн фелакетлери, Бабил'е илишкин бютюн бу сьозлери бир томара язмъштъ. Йеремя Серая'я шьойле деди: „Бабил'е варър вармаз бютюн бу сьозлери окумайъ унутма. Де ки, ‚Я РАБ, бурайъ йъкаджаънъ, ичинде инсан да хайван да яшамаяджаънъ, юлкенин сонсуза дек виран каладжаънъ сьойледин.‘ Окумайъ битириндже томаръ бир таша балайъп Фърат'а фърлат. Сонра де ки, ‚Бабил башъна гетиреджеим фелакет йюзюнден батаджак, бир даха калкамаяджак. Биткин дюшеджеклер.‘“ Йеремя'нън сьозлери бурада сон булуйор. Сидкия йирми бир яшънда крал олду ве Йерушалим'де он бир йъл краллък яптъ. Аннеси Ливналъ Йеремя'нън къзъ Хамутал'дъ. Йехояким гиби Сидкия да РАБ 'бин гьозюнде кьотю оланъ яптъ. РАБ Йерушалим'ле Яхуда'я ьофкелендии ичин онларъ хузурундан аттъ. Сидкия Бабил Кралъ'на каршъ аякландъ. Сидкия'нън краллъънън докузунджу йълънда, онунджу айън онунджу гюню, Бабил Кралъ Небукаднессар бютюн ордусуйла Йерушалим ьонлерине гелип ордугах курду. Кентин чевресине рампа яптълар. Крал Сидкия'нън краллъънън он биринджи йълъна кадар кент кушатма алтънда калдъ. Дьордюнджю айън докузунджу гюню кентте кътлък ьойле шиддетленди ки, халк бир локма екмек буламаз олду. Сонунда кентин сурларънда бир гедик ачълдъ. Килданилер кенти чепечевре кушатмъш олмасъна каршън, бютюн аскерлер гедже крал бахчесинин йолундан ики дуварън арасъндаки капъдан качарак Арава йолуна чъктълар. Ама Килдани ордусу Крал Сидкия'нън ардъна дюшерек Ериха оваларънда она йетишти. Сидкия'нън бютюн ордусу даълдъ. Крал Сидкия якаланъп Хама топракларънда, Ривла'да Бабил Кралъ'нън хузуруна чъкарълдъ. Бабил Кралъ онун хаккънда карар верди. Сидкия'нън гьозю ьонюнде оулларънъ, сонра да бютюн Яхуда ьондерлерини ьолдюрттю. Сидкия'нън гьозлерини ойду, зинджире вуруп Бабил'е гьотюрдю. Сидкия ьолдюю гюне дек джезаевинде тутулду. Бабил Кралъ Небукаднессар'ън краллъънън он докузунджу йълънда, бешинджи айън онунджу гюню мухафъз бирлии комутанъ, Бабил Кралъ'нън гьоревлиси Небузарадан Йерушалим'е гирди. РАБ 'бин Тапънаъ'нъ, сарайъ ве Йерушалим'деки бютюн евлери атеше верип ьонемли япъларъ яктъ. Мухафъз бирлии комутанъ ьондерлииндеки Килдани ордусу Йерушалим'и чеврелейен бютюн сурларъ йъктъ. Комутан Небузарадан йоксуллардан базъларънъ, кентте са каланларъ, Бабил Кралъ'нън сафъна гечен качакларъ ве занаатчъларъ сюргюн етти. Анджак баджълък, чифтчилик япсънлар дийе базъ йоксулларъ орада бърактъ. Килданилер РАБ 'бин Тапънаъ'ндаки тунч сютунларъ, аяклъкларъ, тунч хавузу парчалайъп тунчларъ Бабил'е гьотюрдюлер. Тапънак тьоренлеринде кулланълан коваларъ, кюреклери, фитил машаларънъ, чанакларъ, табакларъ, бютюн тунч ешяларъ алдълар. Мухафъз бирлии комутанъ саф алтън ве гюмюш тасларъ, бухурданларъ, чанакларъ, коваларъ, кандилликлери, табакларъ, дьокмелик суну тасларънъ алъп гьотюрдю. РАБ 'бин Тапънаъ ичин Крал Сюлейман'ън яптърмъш олдуу ики сютун, хавуз ве алтъндаки он ики тунч боа хейкелийле аяклъклар ичин хесапсъз тунч харджанмъштъ. Хер сютун он секиз аршън йюксеклииндейди, чевреси он ики аршъндъ. Хер биринин калънлъъ дьорт пармактъ, ичи бошту. Юзеринде тунч бир башлък вардъ. Башлъън йюксеклии беш аршъндъ, чевреси тунчтан а ве нар мотифлерийле безенмишти. Ьобюр сютун да нар мотифлерийле сюсленмишти ве ьотекине бензийорду. Янларда доксан алтъ нар мотифи вардъ. Башлъъ чеврелейен а мотифинин юзеринде топлам йюз нар мотифи булунуйорду. Мухафъз бирлии комутанъ Небузарадан Башкяхин Серая'йъ, Башкяхин Ярдъмджъсъ Сефаня'йъ ве юч капъ ньобетчисини тутсак алдъ. Кентте калан аскерлерин комутанънъ, кралън йеди данъшманънъ, айръджа юлке халкънъ аскере язан орду комутанънън язманънъ ве юлке халкъндан кентте булунан алтмъш кишийи тутсак етти. Хепсини Ривла'я, Бабил Кралъ'нън янъна гьотюрдю. Бабил Кралъ Хама юлкесинде, Ривла'да онларъ идам етти. Бьойледже Яхуда халкъ юлкесинден сюрюлмюш олду. Небукаднессар'ън сюргюне гьотюрдюю халкън сайъсъ шудур: Йединджи йъл 3 023 Яхуди; Небукаднессар'ън он секизинджи йълънда Йерушалим'ден 832 киши; йирми ючюнджю йълънда, мухафъз бирлии комутанъ Небузарадан'ън сюрдюю 745 Яхуди. Хепси 4 600 кишийди. Яхуда Кралъ Йехоякин'ин сюргюндеки отуз йединджи йълъ Евил-Меродак Бабил Кралъ олду. Евил-Меродак о йълън он икинджи айънън йирми бешинджи гюню, Яхуда Кралъ Йехоякин'е лютфедерек ону джезаевинден чъкардъ. Кендисийле татлъ татлъ конушту ве она Бабил'деки ьотеки сюргюн краллардан даха юстюн бир йер верди. Йехоякин джезаеви гийсилерини юстюнден чъкардъ. Яшадъъ сюредже Бабил Кралъ'нън софрасънда йер алдъ. Яшамъ бойунджа Бабил Кралъ тарафъндан гюнлюк йийеджеи сюрекли каршъландъ. О кент ки, инсан долуйду, Насъл да тек башъна калдъ шимди! Бюйюктю улуслар арасънда, Дул кадъна дьондю! Сойлуйду иллер арасънда, Ангаря алтъна дюштю! Геджелейин аджъ аджъ алъйор, Янакларънда гьозяшъ; Авутан тек киши биле йок Бунджа ойнашъ арасънда. Достларъ она хаинлик етти, Дюшман олду. Яхуда аджъ чекип аър кьолелик еттиктен сонра Сюргюн едилди, Улусларън арасънда отуруйор, Ама рахат буламъйор. О съкънтъдайкен ардъна дюшенлер она йетишти. Сийон'а гиден йоллар яс тутуйор, Чюнкю байрамлара гелен йок. Бютюн капъларъ ъссъз, кяхинлери инлийор, Ерден къзларъ съкънтъда, кендиси де аджъ чекийор. Хасъмларъ баша гечти, дюшманларъ рахат ичинде. Чок исян еттии ичин РАБ она аджъ чектирийор, Явруларъ хасъмларънън гьозю ьонюнде сюргюне гитти. Сийон къзънън бютюн гюзеллии учту, Ьондерлери отлак буламаян гейиклере дьондю, Дерманларъ кесилди Кендилерини ковалаянларън ьонюнде. Йерушалим съкънтъ ичинде башъбош долашъркен Ески гюнлердеки варлъънъ анъмсъйор. Халкъ хасмънън елине дюшюп де Ярдъмъна кошан чъкмайънджа, Хасъмларъ халине бакъп Йъкълъшъна гюлдюлер. Йерушалим бюйюк гюнах ишледи, Бу йюзден кирленди. Она сайгъ дуянларън хепси Шимди ону хор гьорюйор, Чюнкю ону чъплак гьордюлер. О да инлейип ьобюр яна дьонюйор. Кирлилии етеклериндейди, Сонуну дюшюнмеди; Бу йюзден дюшюшю коркунч олду, Авутанъ йок. „Я РАБ, дюшкюн халими гьор, Чюнкю дюшманъм казандъ!“ Деерли хер шейине дюшман ел узаттъ. Тапънаъна башка улусларън гирдиини гьордю, Топлулууна гирмесини ясакладъън улуслар. Халкъ инлейип екмек аръйор, Йениден гючлерине кавушмак ичин Деерли нелери варса екмекле деиштилер; „Бак да гьор, я РАБ, не кадар сефил олдум.“ „Ей сизлер, йолдан геченлер, Сизин ичин ьонеми йок му бунун? Бакън да гьорюн, башъма гелен дерт гибиси вар мъ? Ьойле бир дерт ки, РАБ ьофкесинин алевлендии гюн Башъма ядърдъ ону. Атеш салдъ йукаръдан, Кемиклеримин ичине ишледи атеш; А серди аякларъма, Гери чевирди бени; Махветти, байгън калдъм бютюн гюн. Исянларъм бойундуруа дьондю, РАБ 'бин елийле бирбирине туттурулуп Бойнума гечирилди, гюджюм тюкенди. Раб каршъ дурамадъъм Инсанларън елине верди бени. Хиче сайдъ бени савунан йиитлери, Генчлерими къръп гечирмек ичин чаръ яптъ ордулара, Раб ерден Яхуда къзънъ Юзюм съкма чукурунда чинеди адета. „Алъйорум бунлара, Гьозлеримден яшлар бошанъйор; Чюнкю бени авутан, Джанъмъ тазелейен бенден узак. Чоджукларъм шашкъна дьондю, Чюнкю дюшманъм юстюн чъктъ.“ Сийон еллерини ачмъш, Ама ону авутан йок. РАБ Якуп сойуна каршъ буйрук верди, Комшуларъ она хасъм олсун, деди. Йерушалим араларънда пачаврая дьондю. „ РАБ хаклъдър, чюнкю буйрууна каршъ гелдим. Шимди динлейин, ей халклар, чектиим аджъйъ гьорюн; Ерден къзларъм, генчлерим сюргюне гитти. Ойнашларъмъ чаърдъм, Ама алдаттълар бени. Йениден гючлерине кавушмак ичин йийеджек араркен Кяхинлеримле ьондерлерим кентте джан верди. Гьор, я РАБ, не съкънтълар чектиими, Ичим канъйор, йюреим бурук, Чюнкю чок асилик еттим; Дъшаръда кълъч бени чоджукларъмдан айърмакта, Ичердейсе ьолюм кол гезмекте. Инледиими дуйдулар, Бени авутан олмадъ. Бютюн дюшманларъм башъма гелен фелакети дуйду, Сен яптън дийе севинчтен джоштулар. Илан еттиин гюню гетир, Онлар да беним гиби олсунлар. Яптъкларъ хер кьотюлюю анъмса, Исянларъмдан ьотюрю бана не яптънса онлара да яп; Чюнкю сюрекли инлийор, байгънлък гечирийорум.“ Раб ьофкелениндже Сийон къзънъ насъл булутла капладъ! Исраил'ин гьоркемини гьоктен йере фърлаттъ, Ьофкелендии гюн аяънън табуресини анъмсамадъ. Якуп сойунун яшадъъ хер йери аджъмадан йутту, Яхуда къзънън сурлу кентлерини газабъйла йъктъ, Йерле бир етти онларъ, Краллъънъ ве ьондерлерини алчалттъ. Къзгън ьофкесийле Исраил'ин гюджюню кьокюнден кести, Дюшманън ьонюнде са елини онларън юстюнден чекти, Чевресини йийип битирен алевли атеш гиби Якуп сойуну яктъ. Дюшман гиби яйънъ герди, Хасъм гиби са елини калдърдъ, Гьоз зевкини окшаян херкеси ьолдюрдю, Газабънъ Сийон къзънън чадъръ юстюне атеш гиби дьоктю. Раб адета бир дюшман олуп Исраил'и йутту, Бютюн сарайларънъ йутуп сурлу кентлерини йъктъ, Яхуда къзънън ферядънъ, фиганънъ арша чъкардъ. Бахче чардаънъ сьокер гиби кенди чардаънъ сьокюп аттъ, Булушма йерини йок етти, РАБ Сийон'да байрам ве Шабат гюнлерини унуттурду, Шиддетли ьофкеси йюзюнден кралъ да кяхини де реддетти. Раб сунаънъ аттъ, Тапънаънъ терк етти; Сийон сарайларънъ чевирен сурларъ дюшман елине бърактъ. Байрам гюнюнде олдуу гиби, Дюшман РАБ 'бин Тапънаъ'нда севинч чълъкларъ аттъ. РАБ Сийон къзънън сурларънъ йъкмая карар верди, Ипи герди ве йъкмактан ел чекмеди, Ич ве дъш сурлара яс туттурду, Икисинин де гюджю тюкенди. Сийон'ун капъларъ йере баттъ, РАБ капъ сюргюлерини къръп йок етти, Кралъйла ьондерлери башка улусларън арасънда калдъ, Кутсал Яса уйгуланмаз олду, Пейгамберлерине РАБ 'ден гьорюм гелмийор артък. Сийон къзънън илери геленлери сускун, йере отурмуш, Башларъна топрак сачъп чул кушанмъшлар, Йерушалим'ин ерден къзларъ йере емиш башларънъ. Гьозлерим тюкенмекте аламактан, Ичим канъйор; Халкъмън йъкъмъндан Йюреим съзлъйор, Чюнкю кент мейданларънда чоджукларла бебеклер байълмакта. Кент мейданларънда яралълар гиби байълъп Джан чекиширкен аннелеринин барънда, „Екмекле шарап нереде?“ дийе соруйорлар аннелерине. Сенин ичин не дийейим? Ей Йерушалим къзъ, сени нейе бензетейим? Ей Сийон'ун ерден къзъ, сана нейи ьорнек гьостерейим де Сени авутайъм? Сендеки гедик дениз кадар бюйюк, Ким сана шифа веребилир? Пейгамберлерин сенин ичин бош ве анламсъз гьорюмлер гьордюлер. Сучуну ортая чъкарсалардъ, ески гьоненджине кавушабилирдин; Ойса сени аяртаджак бош гьорюмлер гьордюлер. Йолдан гечен херкес ел чърпарак сенинле алай едийор, Йерушалим къзъна баш саллайъп ъслък чаларак, „Бютюн дюнянън севинджи, гюзеллик симгеси дедиклери кент бу му?“ дийорлар. Дюшманларънън хепси сенинле алай етти, Ъслък чалъп диш гъджърдатарак, „Ону йуттук“ дийорлар, „Иште бекледиимиз гюн, сонунда гьордюк ону.“ РАБ дюшюндююню яптъ, Гечмиште сьойледии сьозю йерине гетирди, Йъктъ, аджъмадъ, Дюшманъ сенин халине севиндирди, Хасъмларънъ гючлю кълдъ. Халк Раб'бе йюректен ферят едийор. Ей Сийон къзънън сурларъ, Гедже гюндюз гьозяшън сел гиби аксън! Динленме, гьозюне уйку гирмесин! Калк, гедже хер ньобет башънда хайкър, Раб'бин хузурунда йюреини су гиби дьок! Хер сокак башънда ачлъктан байълан чоджукларънън башъ ичин О'на еллерини ач. „Бак, я РАБ, гьор! Киме бьойле яптън? Кадънлар чоджукларънъ, севгили явруларънъ мъ йесин? Кяхинле пейгамбер Раб'бин Тапънаъ'нда мъ ьолдюрюлсюн? Генчлер, яшлълар сокакларда, йерлерде ятъйор, Кълъчтан гечирилди ерден къзларъмла генчлерим, Ьофкелендиин гюн ьолдюрдюн онларъ, аджъмадан боазладън. Бир байрам гюню давет едер гиби Бени дехшете дюшюренлери давет еттин хер яндан. РАБ 'бин ьофкелендии гюн качъп куртулан, Са калан олмадъ. Севгийле бюйюттююм чоджукларъмъ Дюшманъм йок етти.“ РАБ 'бин газап денеи алтънда аджъ чекен адам беним. Бени гюттю, Ъшъкта деил каранлъкта йюрюттю. Евет, дьонюп дьонюп бютюн гюн бана елини калдъръйор. Етими, дерими йъпраттъ, кемиклерими кърдъ. Бени кушаттъ, Аджъ ве захметле сардъ чевреми. Чоктан ьолмюш ьолюлер гиби Бени каранлъкта яшаттъ. Чевреме дувар чекти, дъшаръ чъкамъйорум, Зинджирими аърлаштърдъ. Ферят едип ярдъм истейиндже де Дуама сет чекийор. Йонтма ташларла йолларъмъ кести, Долаштърдъ йолларъмъ. Беним ичин О пусуя ятмъш бир айъ, Гизленмиш бир асландър. Йолларъмъ саптърдъ, параладъ, Махветти бени. Яйънъ герди, окуну савурмак ичин Бени нишангах оларак дикти. Окларънъ бьобреклериме сапладъ. Халкъмън ьонюнде гюлюнч дюштюм, Гюн бойу алай конусу олдум тюркюлерине. Бени аджъя дойурду, Бана доясъя пелинсуйу ичирди. Дишлерими чакъл ташларъйла кърдъ, Кюл ичинде диз чьоктюрдю бана. Есенлик йюзю гьормеди джанъм, Мутлулуу унуттум. Бу йюзден дийорум ки, „Дерманъм тюкенди, РАБ 'ден умудум кесилди.“ Аджъмъ, башъбошлууму, Пелинотуйла ьодю анъмса! Хяля онларъ дюшюнмекте Ве съкълмактайъм. Ама шуну анъмсадъкча умутланъйорум: РАБ 'бин севгиси хич тюкенмез, Мерхамети асла сон булмаз; Хер сабах тазеленир онлар, Садакатин бюйюктюр. „Беним пайъма дюшен РАБ 'дир“ дийор джанъм, „Бу йюзден О'на умут балъйорум.“ РАБ кендисини беклейенлер, О'ну араян джанлар ичин ийидир. РАБ 'бин куртаръшънъ сессиздже беклемек ийидир. Инсан ичин бойундуруу генчкен ташъмак ийидир. РАБ инсана бойундурук такънджа, Инсан тек башъна отуруп сусмалъ; Умудуну кесмеден йере капанмалъ, Кендисине вурана янаънъ дьонюп Утанджа доймалъ; Чюнкю Раб кимсейи сонсуза дек гери чевирмез. Дерт версе де, Бюйюк севгисинден ьотюрю йине мерхамет едер; Чюнкю истейерек аджъ чектирмез, Инсанларъ юзмез. Юлкедеки бютюн тутсакларъ аяк алтънда езмейи, Йюджелер Йюджеси'нин хузурунда инсан хаккънъ саптърмайъ, Давасънда инсана хаксъзлък етмейи Раб дору булмаз. Раб буйурмадъкча ким бир шей сьойлер де йерине гелир? Ийиликлер гиби фелакетлер де Йюджелер Йюджеси'нин азъндан чъкмъйор му? Инсан, яшаян инсан Ничин гюнахларънън джезасъндан якънър? Давранъшларъмъзъ сънайъп гьозден гечирелим, Йине РАБ 'бе дьонелим. Еллеримизин янъсъра йюреклеримизи де гьоклердеки Танръ'я ачалъм: „Биз каршъ чъкъп башкалдърдък, Сен баъшламадън. Ьофкейле ьортюнюп бизи коваладън, Аджъмадан ьолдюрдюн. Дуалар сана еришмесин дийе Булутларъ ьортюндюн. Улуслар арасънда бизи пислие, сюпрюнтюйе чевирдин. Дюшманларъмъзън хепси бизимле алай етти. Дехшет ве чукур, къргън ве йъкъм чъктъ ьонюмюзе.“ Кърълан халкъм йюзюнден Гьозлеримден сел гиби яшлар акъйор. Дуруп динмеден яш бошанъйор гьозюмден, РАБ гьоклерден бакъп гьорюнджейе дек. Кентимдеки къзларън халини гьордюкче Йюреим съзлъйор. Бош йере бана дюшман оланлар бир куш гиби авладълар бени. Бени сарнъджа атъп ьолдюрмек истедилер, Юзериме таш аттълар. Сулар башъмдан аштъ, „Тюкендим“ дедим. Сарнъджън дибинден сени адънла чаърдъм, я РАБ; Сесими, „Ахъма, чаръма кулаънъ капама!“ дедиими дуйдун. Сени чаърънджа яклашъп, „Коркма!“ дедин. Давамъ сен савундун, я Раб, Джанъмъ куртардън. Бана япълан хаксъзлъъ гьордюн, я РАБ, Давамъ сен гьор. Бенден насъл ьоч алдъкларънъ, Бана насъл долап чевирдиклерини гьордюн. Отуруп калкъшларъна бак, Алай конусу олдум тюркюлерине. Яптъкларънън каршълъънъ вер, я РАБ. Инат етмелерини сала, Ланетин юзерлеринден ексилмесин. Гьоклеринин алтъндан ьофкейле ковала, йок ет онларъ, я РАБ. Алтън насъл донуклаштъ, Саф алтън насъл деишти! Кутсал ташлар сокак башларъна даълмъш. Деерлери саф алтънла ьолчюлен Сийон чоджукларъ Насъл чьомлекчи иши, топрак тести йерине сайълър олду! Чакаллар биле меме верип явруларънъ емзирир, Ама халкъм чьолдеки девекушларъ кадар аджъмасъз олду. Сусузлуктан емзиктеки бебеклерин дили дамаъна япъшъйор, Чоджуклар екмек истийор, верен йок. Онлар ки, йемеин ен ийисини йерлерди, Сокакларда перишан олдулар; Онлар ки, ал гийсилер ичинде бюйюдюлер, Чьоп йъънларънъ капъшър олдулар. Халкъмън сучу ел демеден, бир анда йъкълан Содом'ун гюнахъндан даха бюйюктюр. Бейлери кардан темиз, сюттен актълар, Бедендже мерджандан къзъл, ладживертташъ кадар бичимлийдилер. Шимдийсе гьорюнюшлери кьомюрден кара, Сокакларда танънмаз олдулар. Бир дери бир кемие дьондюлер, одун гиби курудулар. Кълъчла ьолдюрюленлер кътлъктан ьоленлерден мутлудур, Чюнкю кътлъктан ьоленлер тарла юрюнюнюн йоклуундан йъпранарак еримектелер. Мерхаметли кадънлар чоджукларънъ еллерийле пиширдилер, Халкъм кърълъркен йийеджек олду бу кендилерине. РАБ ьофкесини бошалттъ, къзгън ьофкесини дьоктю, Темеллерини йийип битирен атеши Сийон'ун ичинде тутуштурду. Дюнядаки кралларън ве инсанларън хичбири Йерушалим капъларъндан хасъмларън, дюшманларън гиреджеине инанмаздъ. Пейгамберлеринин гюнахъ, кяхинлеринин сучу йюзюнденди бу, Чюнкю онлар кентин ортасънда доруларън канънъ дьоктюлер. Сокакларда кьорлер гиби долашъйорлар, Канла кирлендиклери ичин кимсе гийсилерине докунамъйор. „Чекилин! Кирлилер!“ дийе баърдълар онлара, „Чекилин! Чекилин! Докунмайън!“ Качъп башъбош долаштъкларънда, Ьотеки улуслар, „Артък бурада калмасънлар“ дедилер. РАБ кендиси даъттъ онларъ, Артък йюзлерине бакмаяджак. Кяхинлери саймадълар, яшлълара аджъмадълар. Бош йере ярдъм беклемектен гьозлеримизин фери сьонюйор, Гьозетлеме кулесинде бизи куртарамаяджак бир улусу бекледикче бекледик. Излеримизи сюрюйорлар, Сокакларъмъзда геземез олдук. Сонумуз яклаштъ, гюнлеримиз тюкенди, Чюнкю сонумуз гелди. Бизи ковалаянлар гьоктеки карталлардан чевикти, Даларън юстюнде коваладълар бизи, Чьолде бизе пусу курдулар. Яшам солуумуз, РАБ 'бин месхеттии крал онларън чукурунда якаландъ; Хани онун ичин, „Улусларън арасънда онун гьолгесинде яшаяджаъз“ дедиимиз. Ус юлкесинде яшаян Едом къзъ, севин, джош, Анджак кясе сана да геледжек, сархош олуп сойунаджаксън. Ей Сийон къзъ, сучунун джезасъ сона ерди, РАБ бир даха сени сюргюне гьондермейеджек. Ама, ей Едом къзъ, сучун йюзюнден сени джезаландъръп гюнахларънъ ортая чъкараджак. Анъмса, я РАБ, башъмъза гелени, Бак да утанджъмъзъ гьор. Мюлкюмюз ябанджълара гечти, Евлеримиз еллере. Ьоксюз калдък, бабасъз, Аннелеримиз дул кадънлара дьондю. Суйумузу парайла ичтик, Одунумузу парайла алмак зорунда калдък. Бизи ковалаянлар енсемизде, Йоргун дюштюк, рахатъмъз йок. Екмек ичин Мъсър'а, Асур'а ел ачтък. Аталаръмъз гюнах ишледи, Ама артък онлар йок; Сучларънън джезасънъ биз йюклендик. Кьолелер юстюмюзде салтанат сюрюйор, Бизи еллеринден куртараджак кимсе йок. Чьолдеки кълъчлъ хайдутлар йюзюнден Екмеимизи джанъмъз пахасъна казанъйоруз. Кътлъън якъджъ съджаъндан Деримиз фърън гиби къзардъ. Сийон'да кадънларън, Яхуда кентлеринде ерден къзларън ързъна гечтилер. Ьондерлер еллеринден асълдъ, Яшлълар сайгъ гьормеди. Деирмен ташънъ генчлер чевирди, Чоджуклар одун йюкю алтънда тьокезледи. Яшлълар кент капъсънда отурмаз олду, Генчлер саз чалмаз олду. Йюреимизин севинджи дурду, Ойунумуз яса дьондю. Тач дюштю башъмъздан, Вай башъмъза! Чюнкю гюнах ишледик. Бу йюзден йюреимиз байгън, Бунлардан ьотюрю гьозлеримиз карардъ. Виран олан Сийон Даъ'нън юстюнде Чакаллар гезийор! Ама сен, сонсуза дек тахтънда отурурсун, я РАБ, Егеменлиин кушаклар бойу сюрер. Ничин бизи хеп унутуйорсун, Неден бизи узун сюре терк едийорсун? Бизи кендине дьондюр, я РАБ, дьонериз, Ески гюнлеримизи гери вер. Бизи бюсбютюн аттъйсан, Бизе чок ьофкеленмиш олмалъсън. Отузунджу йълда, дьордюнджю айън бешинджи гюню Кевар Ърмаъ къйъсънда сюргюнде яшаянлар арасъндайкен гьоклер ачълдъ, Танръ'дан гелен гьорюмлер гьордюм. Крал Йехоякин'ин сюргюнлююнюн бешинджи йълънда, айън бешинджи гюню, Килдан юлкесинде, Кевар Ърмаъ къйъсънда РАБ Бузи олу Кяхин Хезекиел'е сесленди. РАБ 'бин ели орада онун юзериндейди. Кузейден есен касърганън гьоз алъджъ бир ъшъкла чевреленмиш, атеш сачан бюйюк бир булутла гелдиини гьордюм. Атешин ортасъ ъшълдаян мадени андъръйорду. Ен ортасънда инсана бензер дьорт джанлъ яратък дуруйорду; хер биринин дьорт йюзю, дьорт канадъ вардъ. Баджакларъ димдикти, аякларъ бузаъ аяъна бензийор ве джилалъ тунч гиби парлъйорду. Дьорт янларънда, канатларън алтънда инсан еллери вардъ. Дьордюнюн де йюзлери, канатларъ вардъ. Канатларъ бирбирине деерек досдору илерлийор, илерлеркен саа сола дьонмюйорду. Хер яратъън дьорт йюзю вардъ: Ьонде дьордюнюн йюзю инсан йюзюне, сада дьордюнюн аслан йюзюне, солда дьордюнюн ьокюз йюзюне, аркада дьордюнюн картал йюзюне бензер бир йюзю вардъ. Йюзлери бьойлейди. Канатларъ йукаръя дору ачълмъштъ. Хер яратъън ики канадъ янда ьобюр яратъкларън канадъна деийор, ики канатла да беденлерини ьортюйорду. Хер бири досдору илерлийорду. Рухларъ онларъ нерейе йьонлендирирсе, саа сола сапмадан орая гидийорлардъ. Джанлъ яратъкларън гьорюнюшю янан атеш кьозлери я да мешале гибийди. Атеш яратъкларън ортасънда харекет едийорду; ъшък сачъйор ве ичинден шимшеклер чакъйорду. Яратъклар шимшек чакар гиби хъзла илери гери гидип гелийорлардъ. Бу дьорт йюзлю яратъклара бакаркен, хер биринин янънда, йере деен бир текерлек гьордюм. Текерлеклерин гьорюнюшю ве япъсъ шьойлейди: Саръ якут гиби парлъйорлардъ ве дьордю де бирбирине бензийорду. Гьорюнюшлери ве япълъшларъ ич иче гирмиш бир текерлек гибийди. Харекет единдже яратъкларън бактъкларъ дьорт йьонден бирине дору саа сола сапмадан илерлийорду. Текерлеклерин кенаръ йюксек ве коркунчту; хепси чепечевре гьозлерле долуйду. Джанлъ яратъклар харекет единдже, янларъндаки текерлеклер де харекет едийорду; яратъклар йерден йюкселдикче, текерлеклер де онларла бирликте йюкселийорду. Рухларъ онларъ нерейе йьонлендирирсе орая гидийорлардъ. Текерлеклер де онларла бирликте йюкселийорду. Чюнкю яратъкларън руху текерлеклердейди. Яратъклар харекет еттиинде онлар да харекет едийор, яратъклар дурдуунда онлар да дуруйор, яратъклар йерден йюкселдиинде онлар да йюкселийорду. Чюнкю яратъкларън руху текерлеклердейди. Куббейе бензер, биллур гиби парлак ве коркунч бир шей джанлъ яратъкларън башларъ юзерине яйълмъштъ. Куббенин алтънда канатларънън бири ьобюрюнюн канатларъна дору ачълмъштъ. Хер биринин беденини ьортен башка ики канадъ вардъ. Яратъклар харекет единдже, канатларънън чъкардъъ сеси дуйдум. Гюрюл гюрюл акан суларън чаълтъсънъ, Хер Шейе Гюджю Йетен'ин сесини, бир ордунун гюрюлтюсюню андъръйорду. Дурунджа канатларънъ индирийорлардъ. Канатларъ иник дуруркен, башларъ юзериндеки куббеден бир сес дуйулду. Башларъ юзериндеки куббенин юстюнде ладживертташъндан япълмъш тахта бензер бир несне вардъ. Йюксекте, тахтъ андъран неснеде инсана бензер бири отуруйорду. Гьордюм ки, бели андъран късмънън йукаръсъ ичи атеш долу маден гиби ъшълдъйорду, белден ашаъсъ атеше бензийорду ве чевреси гьоз алъджъ бир ъшъкла кушатълмъштъ. Гьорюнюшю ямурлу бир гюн булутларън арасънда олушан гьоккушаъна бензийорду. Ьойлейди чевресини саран парлаклък. РАБ 'бин гьоркемини андъран олайън гьорюнюшю бьойлейди. Гьорюндже, йюзюстю йере йъълдъм, биринин конуштууну дуйдум. Бана, „Ей инсанолу, аяа калк, сенинле конушаджаъм“ деди. О бенимле конушур конушмаз Рух ичиме гирди, бени аякларъмън юзеринде дурдурду; бенимле конушанъ дуйдум. Бана, „Ей инсанолу, сени Исраил халкъна, бана башкалдъран о аси улуса гьондерийорум“ деди, „Онлар ве аталаръ бугюне кадар бана каршъ гелдилер. Бу халк дикбашлъ ве инатчъдър. Сени онлара гьондерийорум. Онлара, ‚Егемен РАБ шьойле дийор‘ дийеджексин. Бу аси халк сени истер динлесин, истер динлемесин, йине де араларънда бир пейгамбер олдууну биледжектир. Сен, ей инсанолу, онлардан ве сьозлеринден коркма! Чевренде чалълар, дикенлер олса, акреплер арасънда яшасан биле коркма. Аси бир халк олсалар биле, онларън сьойлейеджеклеринден коркма, онлар йюзюнден йългънлъа дюшме. Сени истер динлесинлер, истер динлемесинлер, онлара сьозлерими сьойлейеджексин. Чюнкю онлар аси бир халктър. Сен, ей инсанолу, сана сьойлейеджеими динле! Бу башкалдъран халк гиби аси олма! Азънъ ач, сана вереджеими йе!“ Бактъм, бана дору узанмъш бир ел гьордюм; ичинде томар халинде бир китап вардъ. Томаръ ьонюмде ачтъ, хер ики янъ да язълъйдъ. Орада аътлар, инилтилер, фиганлар язълъйдъ. Бана, „Ей инсанолу, сана верилени йе. Бу томаръ йедиктен сонра гит, Исраил халкъна сеслен“ деди. Бьойледже азъмъ ачтъм, йемем ичин томаръ бана верди. Бана, „Ей инсанолу, сана вердиим томаръ йе, мидени онунла долдур“ деди. Бунун юзерине томаръ йедим. Бал гиби татлъ гелди бана. Сонра шьойле деди: „Ей инсанолу, Исраил халкъна гит, онлара сьозлерими илет. Чюнкю сени конушмасъ анлашълмаз, дили зор бир халка деил, Исраил халкъна гьондерийорум. Евет, сени конушмасъ анлашълмаз, дили зор, дедиклерини анламадъън халклара гьондермийорум. Онлара гьондерсейдим, сени динлерлерди. Исраил халкъ сени динлемек истемейеджектир, чюнкю о бени динлемек истемийор. Бютюн Исраил халкъ дикбашлъ ве инатчъдър. Сени онлар кадар инатчъ япаджаъм, сенин алнънъ онларънки кадар катълаштъраджаъм. Алнънъ чакмак ташъндан даха серт бир кая гиби япаджаъм. Хер не кадар аси бир халксалар да онлардан коркма, йълма.“ Бана, „Ей инсанолу, ийидже динле ве сана сьойлейеджеклерими йюреине йерлештир“ деди, „Шимди сюргюнде яшаян халкъна гит ве сени истер динлесинлер, истер динлемесинлер, онлара, ‚Егемен РАБ шьойле дийор‘ де.“ Сонра Рух бени калдърдъ ве аркамда, „ РАБ 'бин гьоркемине кенди йеринде ьовгюлер олсун!“ дийе бюйюк бир гюрлеме дуйдум. Джанлъ яратъкларън бирбирине чарпан канатларънън чъкардъъ сеси, янларъндаки текерлеклерин гюрюлтюсюню, бюйюк бир гюрлеме дуйдум. Рух бени калдъръп гьотюрдю. РАБ 'бин гючлю ели юзеримде олдуу халде, юзюнтюйле, ьофкейле гиттим. Кевар Ърмаъ къйъсъндаки Тел-Абиб'де яшаян сюргюнлерин янъна гелдим. Орада, яшадъкларъ йерде онларън арасънда шашкънлък ичинде йеди гюн калдъм. Йеди гюн сонра РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, сени Исраил халкъна бекчи атадъм. Бенден бир сьоз дуяр дуймаз онларъ беним йериме уяраджаксън. Кьотю кишийе, ‚Кесинликле ьоледжексин‘ дедиим заман ону уярмаз, яшамънъ куртармак амаджъйла ону кьотю йолундан дьондюрмек ичин конушмазсан, о киши гюнахъ ичинде ьоледжек; ама онун канъндан сени сорумлу тутаджаъм. Анджак кьотю кишийи уярдъън халде кьотюлююнден ве кьотю йолундан дьонмезсе, о гюнахъ ичинде ьоледжек. Ама сен джанънъ куртармъш оладжаксън. „Дору киши дорулуундан дьонер де кьотюлюк япарса, ону йъкъма уратаджаъм, о да ьоледжек. Ону уярмадъън ичин гюнахъ ичинде ьоледжек, яптъъ дору ишлер анълмаяджак. Анджак онун канъндан сени сорумлу тутаджаъм. Ама дору кишийи гюнах ишлемесин дийе уярърсан, о да гюнах ишлемезсе, кесинликле яшаяджак. Чюнкю о уярълара кулак вермиштир; сен де джанънъ куртармъш оладжаксън.“ РАБ 'бин ели орада юзеримдейди. Бана, „Калк, овая гит“ деди, „Орада сенинле конушаджаъм.“ Бьойледже калкъп овая гиттим. РАБ 'бин гьоркеми тъпкъ Кевар Ърмаъ къйъсънда гьордююм гиби орада дурмактайдъ. Йюзюстю йере йъълдъм. Рух ичиме гирди, бени аякларъмън юзеринде дурдурду. Бенимле шьойле конушту: „Гит, евине капан. Халкън арасъна чъкмаман ичин сени халатларла балаяджаклар, ей инсанолу. Дилини дамаъна япъштъраджаъм; конушмаяджак, онларъ пайлаямаяджаксън. Чюнкю бу халк асидир. Ама сенинле конуштуумда дилини чьозеджеим. Онлара, ‚Егемен РАБ шьойле дийор‘ дийеджексин. Динлейен динлесин, динлемейен динлемесин. Чюнкю бу халк асидир.“ „Сен, ей инсанолу, бир тула ал, ьонюне кой, юзерине Йерушалим Кенти'ни чиз. Кенти кушат, дуварла чевир. Кенте каршъ топрак рампалар яп, ордугах кур, чевресине кютюклер йерлештир. Сонра демир бир садж ал; демирден бир дувар гиби кендинле кентин арасъна кой. Йюзюню она дору чевир. Кент кушатма алтънда тутуладжак, ону сен кушатаджаксън. Бу Исраил халкъ ичин бир белирти оладжак. „Сонра сол янъна узан, Исраил халкънън гюнахънъ йюклен. Сол янъна узанаджаън гюнлер кадар онларън сучунун джезасънъ чекеджексин. Сучларънън йъл сайъсъ кадар сана гюн айърдъм. Бьойледже юч йюз доксан гюн Исраил халкънън сучунун джезасънъ чекеджексин. „Буну яптъктан сонра, бу кез са янъна узан, Яхуда халкънън сучунун джезасънъ чек. Сана кърк гюн, хер йъл ичин бир гюн айърдъм. Йюзюню Йерушалим кушатмасъна чевир, чъплак колларънъ калдъръп Йерушалим'е каршъ пейгамберлик ет. Кушатма гюнлерини битиринджейе дек бир яндан ьобюр яна дьонмемен ичин сени халатларла балаяджаъм. „Будай, арпа, бакла, мерджимек, даръ, къзъл будай ал, бир каба кой. Бунлардан кендине екмек яп. Бир янъна узанаджаън юч йюз доксан гюн бойунджа бу екмектен йийеджексин. Хер гюн белирли заманда йемен ичин йирми шекел екмек тартаджаксън. Бунун гиби суйу да белирли заманда, ьолчюйле, бир хинин алтъда бири кадар ичеджексин. Йийеджеини арпа пидеси йер гиби йе ве инсан дъшкъсъндан атеш якъп юзеринде халкън гьозю ьонюнде пишир.“ РАБ, „Улуслар арасъна даътаджаъм Исраил халкъ бьойлеликле кирли сайълан йийеджеклери йийеджек“ деди. Бен, „Ейвах, ей Егемен РАБ!“ дийе каршълък вердим, „Хичбир заман кирли сайълан бир шейе докунмадъм. Генчлиимден бу яна кендилиинден ьолмюш я да ябанъл бир хайван тарафъндан ьолдюрюлмюш бир хайванън етини йемедим, азъма кирли сайълан ет коймадъм.“ „Пеки“ деди, „Екмеини инсан дъшкъсъ йерине тезек якъп юзеринде пиширмене изин вереджеим.“ Сонра, „Инсанолу, Йерушалим'и хер тюрлю йийеджектен йоксун бъракаджаъм“ деди, „Бу халк йийеджеини тартъйла ве кайгъ ичинде йийеджек, суйуну ьолчюйле ве шашкънлък ичинде ичеджек. Йийеджеи де суйу да азаладжак. Хепси шашкънлъа дюшеджек, гюнахларъ ичинде ерийип йок оладжак. „Ей инсанолу, кескин бир кълъч ал, бербер устурасъ гиби кулланарак башънъ, сакалънъ търаш ет. Сонра бир терази гетир, кълларъ бьолюмлере айър. Йерушалим'ин кушатълмасъ битиндже, кълларън ючте бирини кентин ортасънда якаджаксън. Ючте бирини кълъчла кентин чевресине фърлатаджак, калан ючте бирини де рюзгара савураджаксън. Бен де ялън кълъч онларън пешине дюшеджеим. Биркач тел къл бърак, гийсинин къвръмларъна так. Йине биркачънъ алъп атеше ат, янсън. О къллардан бютюн Исраил халкъна атеш яйъладжак. „Егемен РАБ дийор ки: Бу Йерушалим'и улусларън ортасъна йерлештирдим, чевресини юлкелерле кушаттъм. Ьойлейкен Йерушалим чевресиндеки бютюн улуслардан ве юлкелерден даха чок кьотюлюк япарак илкелерими, куралларъмъ чинеди. Илкелериме каршъ гелди, куралларъм уярънджа давранмадъ. Бундан ьотюрю Егемен РАБ дийор ки: Чевренизде яшаян улуслардан даха азгъндънъз, куралларъмъ излемединиз, илкелериме уймадънъз. Чевренизде яшаян улусларън илкелерине де уймадънъз. „Бундан ьотюрю Егемен РАБ дийор ки: Иште бен сизе каршъйъм, улусларън гьозю ьонюнде сизи джезаландъраджаъм. Яптъънъз бютюн иренчликлер йюзюнден ьонджеден япмадъъмъ, бир даха япмаяджаъмъ сизе япаджаъм. Бьойледже аранъзда бабалар чоджукларънъ, чоджуклар да бабаларънъ йийеджеклер. Сизи джезаландъраджаъм, са каланларънъзъ хер яна даътаджаъм. Егемен РАБ варлъъм хаккъ ичин дийор, мадем тапънаъмъ иренч пут ве уйгуламаларънъзла кирлеттиниз, бен де сизи есиргемейеджек, сизе аджъмаяджак, сизи кайърмаяджаъм. Кентте яшаянларънъзън ючте бири салгън хасталък я да кътлък йюзюнден йок оладжак; ючте бириниз чевреде кълъчтан гечириледжек; ючте биринизи де хер яна даътъп ялън кълъч пешинизе дюшеджеим. „Бьойледже къзгънлъъм сон буладжак, онлара каршъ ьофкеми ятъштъраджаъм. О заман бен де рахата кавушаджаъм. Ьофкеми онларън юзерине бошалтънджа, бен РАБ 'бин късканчлъъмдан онларла конуштууму анлаяджаклар. „Чеврениздеки улуслар арасънда, йолдан хер геченин гьозю ьонюнде сизи йъкъма уратаджак, ашаълаяджаъм. Ьофке, къзгънлък ве аджъ пайламаларла сизи джезаландърдъъмда чеврениздеки улуслар арасънда алай конусу оладжак, ашаъланаджаксънъз; дерс алънаджак, шашъладжак бир дурума дюшеджексиниз. Бен, РАБ буну сьойледим. Сизи йок етмек ичин юзеринизе ьолдюрюджю, йъкъджъ кътлък окларънъ саладжаъм. Юзеринизе саладжаъм кътлъъ даха да артъраджак, сизи хер тюрлю йийеджектен йоксун бъракаджаъм. Юзеринизе кътлък ве ябанъл хайванлар саладжаъм, сизи чоджукларънъздан едеджеклер. Салгън хасталък ве дьокюлен кан сизи сюпюрюп йок едеджек; башънъза да кълъч гетиреджеим. Бен, РАБ бьойле сьойледим.“ РАБ бана шьойле сесленди: „Ей инсанолу, йюзюню Исраил даларъна дору чевир ве онлара каршъ пейгамберлик ет. Де ки, ‚Ей Исраил даларъ, Егемен РАБ 'бин сьозюню динлейин. Егемен РАБ далара, тепелере, вадилере, дерелере шьойле дийор: Юзеринизе кълъч гьондереджеим, тапънма йерлеринизи йъкаджаъм. Сунакларънъзъ девиреджек, бухур сунакларънъзъ парампарча едеджеим. Кълъчтан гечирилмиш халкънъзъ путларънъзън ьонюне дюшюреджеим. Исраиллилер'ин джесетлерини путларънън ьонюне атаджак, кемиклерини сунакларънън чевресине даътаджаъм. Яшадъънъз хер йерде кентлериниз якълъп йъкъладжак, тапънма йерлериниз йерле бир едиледжек. Ьойле ки, сунакларънъз деврилип йъкълсън, путларънъз езилип парампарча олсун, бухур сунакларънъз йок едилсин, ел емеиниз боша чъксън. Халкънъз хер йерде ьолдюрюледжек. О заман беним РАБ олдууму анлаяджаксънъз. „‚Биркач кишийи ьолюмден куртараджаъм. Юлкелере, улуслар арасъна даълан базъларънъз кълъчтан куртуладжак. Куртуланлар тутсак алъндъкларъ улусларда бени анъмсаяджаклар. Бенден дьонен садакатсиз йюреклеринден, путларъ ардънджа шехвете сюрюклейен гьозлеринден дерин аджъ дуйдум. Яптъкларъ кьотюлюклер ве иренч уйгуламалар йюзюнден кендилеринден тиксинеджеклер. Беним РАБ олдууму, башларъна бу фелакети гетиреджеими бошуна сьойлемедиими анлаяджаклар. „‚Егемен РАБ шьойле дийор: Еллерини чърп, аякларънъ йере вур, Исраил халкънън бютюн кьотю ве иренч уйгуламаларъндан ьотюрю ах чек! Чюнкю кълъчла, кътлъкла, салгън хасталъкла йок оладжаклар. Узактакилер салгън хасталъктан ьоледжек, якъндакилер кълъчтан гечириледжек, кушатма сърасънда са каланлар кътлъктан ьоледжек. Бьойледже онлара дуйдуум ьофкейе сон вереджеим. Путларънън арасъна, сунакларънън чевресине, хер йюксек тепейе, да дорууна, хер йешерен бол япраклъ ааджън алтъна джесетлери серилиндже, беним РАБ олдууму анлаяджаклар. Ораларда путларъна гюзел кокулу бухур сундулар. Елими онлара каршъ узатаджак, чьолден Ривла'я кадар яшадъкларъ юлкейи йерле бир едип ъссъз бъракаджаъм. О заман беним РАБ олдууму анлаяджаклар.‘“ РАБ бана шьойле сесленди: „Ей инсанолу, Егемен РАБ Исраил юлкесине шьойле дийор: Сон яклаштъ! Юлкенин дьорт кьошесинин сону гелди. Сенин де сонун гелди! Сенин юзерине ьофкеми ядъраджаъм. Яптъкларъна гьоре сени яргълаяджак, бютюн иренч уйгуламаларънън каршълъънъ вереджеим. Сана аджъмаяджак, сени есиргемейеджеим. Яптъкларънън ве сендеки иренч уйгуламаларън каршълъънъ вереджеим. О заман беним РАБ олдууму анлаяджаксънъз. „Егемен РАБ шьойле дийор: Йъкъм! Иште дуйулмамъш бир йъкъм гелийор. Сонун гелди! Евет, сонун гелди! Сана каршъ уянъйор. Иште гелийор. Ей юлкеде яшаян халк, йъкъма ураяджаксън. Йъкъм заманъ яклаштъ! Гюн якън! Даларън юзеринден севинч сеси йерине каргаша сеси гелийор. Чок якънда къзгънлъъмъ юзерине бошалтаджак, сана дуйдуум ьофкейи юзерине дьокеджеим. Яптъкларъна гьоре сени яргълаяджак, бютюн иренч уйгуламаларънън каршълъънъ вереджеим. Сана аджъмаяджак, сени есиргемейеджеим. Яптъкларънън ве сендеки иренч уйгуламаларън каршълъънъ вереджеим. О заман сени джезаландъранън бен РАБ олдууму анлаяджаксън. „Иште о гюн! Гюн яклаштъ! Йъкъм хазър. Денек чичекленди, гурур томурджукландъ. Зорбалък аякланъп кьотюлююн сопасъ олду. Халктан, о калабалъктан кимсе калмаяджак; малларъндан, гьоркемлеринден бир шей калмаяджак. „Сон яклаштъ! Гюн гелди! Алъджъ севинмесин, сатъджъ юзюлмесин. Чюнкю ьофкем бютюн халкън юзерине яаджак. Сатъджъ яшадъъ сюредже саттъънъ гери аламаяджак. Чюнкю херкеси илгилендирен бу гьорюм деиштирилмейеджек. Ишледии гюнахлар йюзюнден кимсе джанънъ коруямаяджак. Боразан чалъндъ, херкес хазър, ама кимсе саваша гитмейеджек. Чюнкю ьофкем бютюн халкън юзериндедир. „Иште дъшарда кълъч, ичерде салгън хасталък ве кътлък. Кентин дъшъндакилер кълъчла ьолдюрюледжек, кенттекилерсе кътлъктан, салгън хасталъктан йок оладжак. Са каланлар вадилердеки гюверджинлер гиби далара качаджак; хер бири гюнахъндан ьотюрю инлейеджек. Еллер гевшейеджек, дизлер титрейеджек. Чул кушанаджак, дехшете дюшеджеклер. Йюзлери утанчтан къзараджак, башларъ търаш едиледжек. Гюмюшлерини сокаа атаджаклар. Алтънларъ кирли сайъладжак. РАБ 'бин ьофкесини бошалттъъ гюн онларъ не алтънларъ, не гюмюшлери куртарабилир. Бунларла не ачлъкларънъ гидеребилир, не карънларънъ дойурабилирлер. Алтън ве гюмюш онларъ суча сюрюкледи. Мюджевхерлеринин гюзеллиийле гурурланърлардъ. Иренч, тиксиндириджи путларънъ бунлардан яптълар. Бу йюзден мюджевхерлерини кирли бир неснейе чевиреджеим. Хепсини яма мал оларак ябанджъ улуслара, ганимет оларак дюнядаки кьотюлере вереджеим; онларъ кирлетеджеклер. Йюзюмю онлардан чевиреджеим. Деерли тапънаъмъ кирлетеджеклер; зорбалар ичери гирип орайъ кирлетеджеклер. „Кендинизе зинджирлер хазърлайън! Юлкеде кан акътълъйор, кент зорбалък долу. Улусларън ен кьотюлерини бурая гетиреджеим; евлеринизи мюлк единеджеклер. Гючлюлерин гуруруна сон вереджеим. Кутсал йерлери кирлетиледжек. Корку гелиндже есенлик араяджак, ама буламаяджаклар. Йъкъм юстюне йъкъм геледжек. Кьотю хаберлер бирбирини ковалаяджак. Пейгамберден гьорюм истейеджеклер; кяхин Кутсал Яса'йъ ьоретемейеджек, илери геленлер ьоют веремейеджек. Крал яс тутаджак, ьондер умутсузлуа дюшеджек, юлкедеки халкън коркудан еллери титрейеджек. Онларъ яптъкларъна гьоре джезаландъраджак, яргъладъкларъ гиби яргълаяджаъм. О заман беним РАБ олдууму анлаяджаклар.“ Сюргюнлююн алтънджъ йълъ, алтънджъ айън бешинджи гюню евде Яхуда'нън илери геленлерийле отуруркен Егемен РАБ 'бин ели бана докунду. Бактъм, инсана бензер бирини гьордюм: Гьорюнюшю, белинден ашаъсъ атеши андъръйор, белинден йукаръсъ маден гиби ъшълдъйорду. Ели андъран бир шей узатъп бени сачларъмдан тутту. Рух бени йерле гьок арасъна калдърдъ ве Танръ'дан гелен гьорюмлерде Йерушалим'е, ич авлунун кузейе бакан капъсънън гириш бьолюмюне гьотюрдю. Танръ'нън късканчлъънъ уяндъран късканчлък путу орада дикилийди. Овада гьордююм гьорюмдеки гиби, Исраил'ин Танръсъ'нън гьоркеми орадайдъ. Сонра бана, „Ей инсанолу, кузейе бак!“ деди. Бактъм, сунак капъсънън кузейе бакан гириш бьолюмюнде дуран късканчлък путуну гьордюм. Бана, „Инсанолу, не яптъкларънъ гьорюйор мусун?“ деди, „Тапънаъмдан узаклашайъм дийе Исраил халкъ чок иренч шейлер япъйор. Бундан даха иренч шейлер гьореджексин.“ Бени авлунун гириш бьолюмюне гетирди. Бактъм, дуварда бир делик гьордюм. Бана, „Хайди дуваръ дел, инсанолу“ деди. Дуваръ делдим, орада бир капъ гьордюм. Бана, „Ичери гир де бурада яптъкларъ кьотю ве иренч шейлери гьор“ деди. Бьойледже ичерийе гирип бактъм. Дуварън хер янъна чешит чешит сюрюнген, иренч хайван шекиллери ве Исраил халкънън бютюн путларъ ойулмушту. Исраил илери геленлеринден йетмиш кишийле Шафан олу Яазаня орада, путларън ьонюнде дуруйорду. Хер биринин елинде бир бухурдан вардъ; бухурун кокусу булут гиби йюкселийорду. „Инсанолу, Исраил халкънън илери геленлеринин кенди путларънън одаларънда, каранлъкта нелер яптъкларънъ гьордюн мю?“ деди, „Онлар, ‚ РАБ бизи гьормюйор, РАБ юлкейи бърактъ‘ дийорлар.“ Бана йине, „Даха иренч шейлер яптъкларънъ да гьореджексин“ деди. Бундан сонра бени РАБ 'бин Тапънаъ'нън кузейе бакан капъсънън гириш бьолюмюне гьотюрдю. Орада отуруп Таммуз ичин алаян кадънларъ гьордюм. Бана, „Инсанолу, буну гьордюн мю? Бундан даха иренч шейлер де гьореджексин“ деди. Бени РАБ 'бин Тапънаъ'нън ич авлусуна гьотюрдю. Тапънаън гиришинде, ейванла сунак арасънда йирми беш кадар адам вардъ. Съртларънъ РАБ 'бин Тапънаъ'на, йюзлерини доуя дьонмюш, гюнеше тапънъйорлардъ. Бана, „Инсанолу, бунларъ гьордюн мю?“ деди, „Яхуда халкъ бурада яптъъ иренч шейлер йетмийормуш гиби, юлкейи зорбалъкла долдуруп бени сюрекли ьофкелендирийор. Бак, далъ насъл бурунларъна узатъйорлар! Бундан ьотюрю онлара ьофкейле давранаджак, аджъмаяджаъм, онларъ есиргемейеджеим. Йюксек сесле бени чаърсалар биле онларъ динлемейеджеим.“ Сонра йюксек сесле, „Кенти джезаландъраджак оланлар, еллеринде йок едиджи силахларъйла бурая гелсин“ дийе сеслендиини дуйдум. Кузейе бакан йукаръ капъ йолундан алтъ кишинин гелдиини гьордюм. Хер биринин елинде ьолюмджюл бир силах вардъ. Араларънда кетен гийсили, белинде язъ такъмъ олан бир адам вардъ. Ичерийе гирип тунч сунаън янънда дурдулар. Исраил Танръсъ'нън гьоркеми булундуу йерден, Керувлар 'ън юзеринден айрълъп тапънаън ешиине гитти. РАБ кетен гийсили, белинде язъ такъмъ олан адама сесленди: „Йерушалим Кенти'нин ичинден геч, орада япълан иренч шейлерден ьотюрю дьовюнюп алаянларън алънларъна ишарет кой“ деди. Ьобюрлерине, „Кент бойунджа ону излейин ве кимсейе аджъмадан, кимсейи есиргемеден ьолдюрюн“ дедиини дуйдум. „Яшлъйъ, генджи, генч къзъ, кадънъ, чоджукларъ ьолдюрюн. Ялнъз алънларънда ишарет оланлара докунмайън. Ише тапънаъмдан башлайън.“ Онлар да тапънаън ьонюнде дуран Исраил илери геленлеринден ише башладълар. Онлара, „Тапънаъ кирлетин, авлуларънъ джесетлерле долдурун. Хайди башлайън!“ деди. Бунун юзерине онлар гидип кенттекилери ьолдюрмейе башладълар. Онлар халкъ ьолдюрюркен бен тек башъма калдъм. Йюзюстю йере капанъп, „Ах, ей Егемен РАБ! Ьофкени Йерушалим юзерине бошалтъркен, гери калан бютюн Исраиллилер'и де ми йок едеджексин?“ дийе хайкърдъм. „Исраил ве Яхуда халкънън гюнахъ пек бюйюк“ дийе каршълък верди, „Юлке кан, кент хаксъзлък долу. Онлар, ‚ РАБ юлкейи бърактъ, РАБ гьормюйор‘ дийорлар. Бен де онлара аджъмаяджак, онларъ есиргемейеджеим. Яптъкларънъ кенди башларъна гетиреджеим.“ Деркен кетен гийсили, белинде язъ такъмъ олан адам, „Буйрукларънъ йерине гетирдим“ дийе хабер верди. Бактъм, Керувлар 'ън башъ юзериндеки куббенин юзеринде ладживертташъндан тахта бензер бир несне гьордюм. РАБ кетен гийсили адама, „Керувлар'ън алтъндаки текерлеклерин арасъна гир. Авучларънъ Керувлар'ън арасъндаки атеш кьозлерийле долдуруп кентин юзерине кьозлери сач“ деди. Адамън орая гирдиини гьордюм. Адам орая гирдиинде, Керувлар тапънаън гюней тарафънда дуруйорду. Булут тапънаън ич авлусуну долдурду. РАБ 'бин гьоркеми Керувлар'ън юзеринден айрълъп тапънаън ешиине гитти. Тапънак булутла долду. Авлу РАБ 'бин гьоркеминин парълтъсъйла долуйду. Керувлар'ън канатларънън сеси дъш авлудан биле дуйулуйорду; тъпкъ Хер Шейе Гюджю Йетен Танръ'нън сеси гибийди. РАБ кетен гийсили адама, „Керувлар'дан ве текерлеклерин арасъндан атеш ал“ дийе буйурунджа, адам орая гирип бир текерлеин янънда дурду. Сонра Керувлар'дан бири араларъндаки атеше елини узаттъ, бираз атеш алъп кетен гийсили адамън авучларъна койду. Адам атеши алъп орадан айрълдъ. Керувлар'ън канатларъ алтънда инсан елине бензер бир шекил гьорюндю. Бактъм, хер Керув'ун янънда бирер тане олмак юзере дьорт текерлек гьордюм. Текерлеклер саръ якут гиби парълдъйорду. Дьордю де бирбирине бензийор, ич иче гирмиш бир текерлеи андъръйорду. Харекет единдже Керувлар'ън бактъкларъ дьорт йьонден бирине дору, саа сола дьонмеден илерлийорду. Ьон текерлек нерейе йьонелирсе, ьобюр текерлеклер де онун ардънджа гидийорду. Керувлар'ън беденлери –съртларъ, еллери, канатларъ– ве дьордюнюн де текерлеклери чепечевре гьозлерле долуйду. Текерлеклере „Дьонен текерлеклер“ дендиини дуйдум. Хер Керув'ун дьорт йюзю вардъ: Биринджи йюз ьокюз йюзюне, икинджиси инсан йюзюне, ючюнджюсю аслан йюзюне, дьордюнджюсю картал йюзюне бензийорду. Керувлар йукаръя дору йюкселди. Бунлар даха ьондже Кевар Ърмаъ къйъсънда гьордююм джанлъ яратъклардъ. Керувлар харекет единдже, янларъндаки текерлеклер де харекет едийор, Керувлар йерден йюкселмек ичин канатларънъ ачънджа, текерлеклер де янларъндан айрълмъйорду. Керувлар дурдуунда онлар да дуруйор, Керувлар йерден йюкселдиинде онлар да йюкселийорду. Чюнкю яратъкларън руху текерлеклердейди. РАБ 'бин гьоркеми тапънаън ешиинден айрълъп Керувлар'ън юзеринде дурду. Бен бакаркен Керувлар канатларънъ ачъп йерден йюкселди, текерлеклер де онларла йюкселди. РАБ 'бин Тапънаъ'нън Доу Капъсъ'нън гиришинде дурдулар. Исраил Танръсъ'нън гьоркеми онларън юзериндейди. Кевар Ърмаъ къйъсънда, Исраил Танръсъ'нън алтънда гьордююм ве Керувлар олдууну анладъъм джанлъ яратъклар бунлардъ. Хер биринин дьорт йюзю, дьорт канадъ вардъ. Канатларънън алтънда инсан елини андъран бир шей вардъ. Йюзлери Кевар Ърмаъ къйъсънда гьордююм йюзлере бензийорду. Хер бири досдору илерлийорду. Рух бени йине йукаръя калдъръп РАБ 'бин Тапънаъ'нън Доу Капъсъ'на гьотюрдю. Капънън гириш бьолюмюнде йирми беш адам вардъ. Араларънда халкън ьондерлеринден Аззур олу Яазаня'йъ, Беная олу Пелатя'йъ гьордюм. РАБ бана, „Инсанолу, бунлар кьотюлюк тасарлаян ве бу кентте кьотю ьоют верен адамлардър“ деди, „Онлар, ‚Йъкъм якън деил, ев япманън заманъдър. Бу кент казан, биз де етиз‘ дийорлар. Бундан ьотюрю онларъ уяр, ей инсанолу, онларъ уяр.“ Сонра РАБ 'бин Руху юзериме инип шунларъ сьойлемеми буйурду: „ РАБ шьойле дийор: Ей Исраил халкъ, нелер сьойледиинизи ве нелер дюшюндююнюзю билирим. Бу кентте бирчок киши ьолдюрдюнюз, кентин сокакларънъ ьолюлерле долдурдунуз. „Бундан ьотюрю Егемен РАБ шьойле дийор: Орая аттъънъз ьолюлер ет, кент де казандър. Ама сизи кентин дъшъна сюреджеим. Кълъчтан корктунуз, ама бен юзеринизе кълъч гьондереджеим. Егемен РАБ бьойле дийор. Сизи кенттен чъкаръп ябанджъларън елине теслим едеджеим. Сизи джезаландъраджаъм. Кълъчла ьолдюрюледжексиниз. Сизи Исраил сънърънда джезаландъраджаъм. О заман беним РАБ олдууму анлаяджаксънъз. Бу кент сизин ичин казан олмаяджак, сиз де онун ичинде ет олмаяджаксънъз. Сизи Исраил сънърънда джезаландъраджаъм. О заман беним РАБ олдууму анлаяджаксънъз. Куралларъмъ излемединиз, илкелериме уймадънъз; чеврениздеки улусларън илкелерине уйдунуз.“ Бен пейгамберликте булунуркен Беная олу Пелатя ьолдю. Йюзюстю йере капанъп, „Ах, ей Егемен РАБ! Гери калан Исраиллилер'и бюсбютюн мю йок едеджексин?“ дийе йюксек сесле хайкърдъм. РАБ бана шьойле сесленди: „Ей инсанолу, Йерушалим'де яшаянлар сенин кардешлерин, акрабаларън ве ьобюр Исраиллилер ичин, ‚Онлар РАБ 'ден узаклар, бу юлке мюлк оларак бизе верилди‘ демишлер.“ „Бу йюзден де ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: Онларъ узактаки улуслар арасъна гьондердим, юлкелер арасъна даъттъм. Ьойлейкен гиттиклери юлкелерде къса сюре ичин онлара барънак олдум.‘ „Де ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: Сизи улуслар арасъндан топлаяджак, даълмъш олдуунуз юлкелерден гери гетиреджек, Исраил юлкесини йениден сизе вереджеим.‘ „Юлкейе дьонеджек, тиксиндириджи, иренч путларъ орадан сьокюп атаджаклар. Онлара тек бир йюрек вереджеим, ичлерине йени бир рух кояджаъм. Ичлериндеки таш йюреи чъкаръп онлара еттен бир йюрек вереджеим. О заман куралларъмъ излейеджек, илкелериме уймая ьозен гьостереджеклер. Онлар халкъм оладжак, бен де онларън Танръсъ оладжаъм. Тиксиндириджи, иренч путлара гьонюлден йьонеленлере гелиндже, яптъкларънън айнъсънъ башларъна гетиреджеим. Бьойле дийор Егемен РАБ.“ Керувлар канатларънъ ачтъ, текерлеклер янларънда дуруйорду. Исраил Танръсъ'нън гьоркеми онларън юзериндейди. РАБ 'бин гьоркеми кентин ортасъндан йюкселип кентин доусундаки даа конду. Гьорюмде Танръ'нън Руху бени йукаръ калдъръп Килдан юлкесиндеки сюргюнлерин янъна гьотюрдю. Сонра гьордююм гьорюм кайболду. Бен де РАБ 'бин бана гьостердии хер шейи сюргюндекилере анлаттъм. РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, аси бир халкън арасънда яшъйорсун. Гьозлери варкен гьормюйор, кулакларъ варкен ишитмийорлар. Чюнкю бу халк асидир. „Сен, инсанолу, сюргюне гидеджекмиш гиби ешянъ топла, онларън гьозю ьонюнде, гюндюзюн йола чък, булундуун йерден башка бир йере гит. Ким билир, аси бир халк олмаларъна каршън сени гьорюп анлаябилирлер. Гюндюзюн, халкън гьозю ьонюнде топладъън сюргюн ешянъ чъкар. Акшам йине онларън гьозю ьонюнде сюргюне гиден бири гиби йола чък. Онлар сени излеркен дуваръ делип ешянъ чъкар. Сени излерлеркен ешянъ съртлайъп каранлъкта ташъ. Юлкейи гьормемек ичин йюзюню ьорт. Чюнкю япаджакларън Исраил халкъ ичин бир уяръ оладжактър.“ Бана верилен буйрук уярънджа даврандъм. Гюндюзюн сюргюне гидеджекмиш гиби ешяларъмъ чъкардъм. Акшам елимле дуваръ делдим. Ешяларъмъ каранлъкта чъкаръп онлар излеркен съртъмда ташъдъм. Ертеси сабах РАБ бана сесленди: „Инсанолу, о аси Исраил халкъ сана, ‚Не япъйорсун?‘ дийе сормадъ мъ? „Онлара де ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: Йерушалим'деки ьондер ве орада яшаян бютюн Исраил халкъна илишкин бир билдиридир бу. Бен сизин ичин бир уяръйъм‘ де. Сана яптъъмън тъпкъсъ онлара да япъладжак. Тутсак оларак сюргюне гидеджеклер. „Онларън ьондери каранлъкта ешясънъ съртънда ташъярак йола койуладжак. Ешясънъ чъкармак ичин дуварда бир гедик ачаджак. Юлкейи гьормемек ичин йюзюню ьортеджек. Онун юзерине аъмъ атаджаъм, курдуум тузаа дюшеджек. Ону Бабил'е, Килдан юлкесине гьотюреджеим, ама юлкейи гьоремеден орада ьоледжек. Чевресиндекилерин тюмюню –ярдъмджъларънъ, ордусуну– дюнянън дьорт буджаъна даътаджаъм. Ялън кълъч онларън пешлерине дюшеджеим. Онларъ улуслар арасъна даътъп юлкелере сюрдююмде, беним РАБ олдууму анлаяджаклар. Гиттиклери улусларда яптъкларъ бютюн иренч уйгуламаларъ анлатмаларъ ичин араларъндан биркач кишийи кълъчтан, кътлъктан, салгън хасталъктан са бъракаджаъм. Бьойледже беним РАБ олдууму анлаяджаклар.“ РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, йийеджеини титрейерек йе, суйуну коркудан юрперерек ич. Юлкеде яшаян халка де ки, ‚Егемен РАБ Исраил ве Йерушалим'де яшаянлар ичин шьойле дийор: Йийеджеклерини умутсузлук ичинде йийеджек, суларънъ шашкънлък ичинде ичеджеклер. Орада яшаянларън яптъъ зорбалък йюзюнден юлке ъссъз бъракъладжак. Халкън ичинде яшадъъ кентлер якъладжак, юлке чьоле дьонюшеджек. О заман беним РАБ олдууму анлаяджаксънъз.‘“ РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, Исраил'де яйгън олан, ‚Гюнлер гечийор, хер гьорюм боша чъкъйор‘ дейишинин анламъ недир? Онлара де ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: Бен бу дейише сон вереджеим. Бундан бьойле Исраил'де бир даха сьойленмейеджек.‘ Йине онлара де ки, ‚Хер гьорюмюн йерине геледжеи гюнлер яклаштъ. Артък Исраил халкъ арасънда ялан гьорюм я да алдатъджъ фалджълък олмаяджак. Ама бен РАБ, не дерсем геджикмеден оладжак. Сиз, ей аси Исраил халкъ, сьойледиклеримин тюмюню сизин гюнлеринизде йерине гетиреджеим. Бьойле дийор Егемен РАБ.‘“ РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, Исраил халкъ, ‚Онун гьордюю гьорюм узак гюнлер ичин, пейгамберлик сьозлери де узак геледжекле илгили‘ дийор. „Бундан ьотюрю онлара де ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: Сьойледиим сьозлерден хичбири артък геджикмейеджек, не дерсем оладжак. Бьойле дийор Егемен РАБ.‘“ РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, пейгамберликте булунан Исраил пейгамберлерине каршъ сен пейгамберлик ет. Кендилиинден пейгамберлик еден о пейгамберлере де ки, ‚ РАБ 'бин сьозюне кулак верин! Егемен РАБ шьойле дийор: Хичбир гьорюм гьормемиш ама курдукларъ хаяллер уярънджа давранан акълсъз пейгамберлерин вай башъна! Ей Исраил, пейгамберлерин йъкънтълар арасъндаки чакаллара бензийор. РАБ 'бин гюнюнде Исраил халкънън савашта диренмеси ичин гидип дувардаки гедиклери онармадънъз. Онларън гьорюмлери уйдурмадър. Яптъкларъ ялан пейгамберликлере РАБ 'бин сьозюдюр дийорлар. Ойса онларъ бен гьондермедим. Йине де сьойледиклеринин йерине геледжеини умуйорлар. Бен сьойлемедиим халде, РАБ 'бин сьозюдюр дийорсунуз. Ойса гьордююнюз гьорюмлер уйдурма, яптъънъз фалджълък ялан деил ми? „‚Бу йюзден Егемен РАБ шьойле дийор: Сьойледииниз бош сьозлер, гьордююнюз ялан гьорюмлерден ьотюрю сизе каршъйъм. Бьойле дийор Егемен РАБ. Елим уйдурма гьорюм гьорен, ялан йере фалджълък еден пейгамберлере каршъ оладжак. Онлар халкъмън топлулуунда булунмаяджак, Исраил халкънън кютююне язълмаяджак, Исраил юлкесине гирмейеджеклер. О заман беним Егемен РАБ олдууму анлаяджаксънъз. „‚Есенлик йоккен есенлик дийерек халкъмъ алдатъйорлар. Бири даянъксъз бир дувар япънджа, сахте пейгамберлер юзерине съва вуруйорлар. Дуваръ съваянлара де ки: Дувар йъкъладжак; саанак ямур яаджак, ардъндан долу ядъраджаъм. Шиддетли бир рюзгар чъкъп дувара каршъ еседжек. Дувар чьокюндже сизе, нереде дувара вурдуунуз съва демейеджеклер ми? „‚Онун ичин Егемен РАБ шьойле дийор: Ьофкемден дуваръ йерле бир етмек ичин шиддетли бир рюзгар гьондереджеим; къзгънлъъмдан саанак ямур ве долу ядъраджаъм. Съва вурдуунуз дуваръ йъкъп йерле бир едеджеим. Темели ачълъп ортая чъкаджак. Йъкъладжак ве алтънда йок оладжаксънъз. О заман беним РАБ олдууму анлаяджаксънъз. „Сен, ей инсанолу, кендилиинден пейгамберлик еден халкънън къзларъна йюзюню чевир. Онлара каршъ пейгамберлик ет. Де ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: Инсанларъ тузаа дюшюрмек ичин херкесе билек баъ дикен, хер бойда баш ьортюсю япан кадънларън вай башъна! Кенди джанънъзъ коруркен халкъмън джанънъ мъ тузаа дюшюреджексиниз? Биркач авуч арпайла биркач дилим екмек ичин халкъмън арасънда бени кючюк дюшюрдюнюз. Ялана кулак верен халкъма ялан сьойлейерек ьолюмю хак етмемиш джанларъ ьолдюрдюнюз, ьолюмю хак етмиш джанларъ яшаттънъз. „‚Бундан ьотюрю Егемен РАБ шьойле дийор: Инсанларъ куш гиби тузаа дюшюрен сихирли билек баларънъза каршъйъм. Онларъ билеклеринизден копараджаъм. Куш гиби тузаа дюшюрдююнюз инсанларъ ьозгюр къладжаъм. Ьортюлеринизи йъртаджак, халкъмъ елинизден куртараджаъм. Бир даха тузаънъза дюшмейеджеклер. О заман беним РАБ олдууму анлаяджаксънъз. Мадем инджитмек истемедиим дору кишинин джесаретини яланларънъзла кърдънъз ве джанънъ куртармак ичин кьотю кишийи кьотю йолундан дьонмемейе йюреклендирдиниз, бир даха уйдурма гьорюмлер гьормейеджек, фалджълък етмейеджексиниз. Халкъмъ елинизден куртараджаъм. О заман беним РАБ олдууму анлаяджаксънъз.‘“ Исраил илери геленлеринден кимиси гелип янъма отурду. О сърада РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, бу адамларън йюреи путлара балъ. Диктиклери путларън кендилерини гюнаха сокмасъна оланак верийорлар. Ьойлейсе онларън бана данъшмасъна изин вермели мийим? Бунун ичин онларла конуш ве де ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: Йюреини пута балаян, диктии путун кендисини гюнаха сокмасъна оланак верен, сонра да пейгамбере данъшмая гелен хер Исраилли'йе путларънън чоклууна гьоре бен РАБ кендим каршълък вереджеим. Буну, путларъ йюзюнден бана сърт чевирен Исраил халкънън йюреини йениден кендиме чекмек ичин япаджаъм.‘ „Бу йюзден Исраил халкъна де ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: Гери дьонюн! Путларънъздан вазгечин, иренч уйгуламаларънъзъ бъракън! „‚Исраил халкъндан бири я да Исраил'де яшаян бир ябанджъ бенден айрълър, йюреини путлара балар, диктии путларън кендисини гюнаха сокмасъна оланак верир, сонра да бана данъшмак юзере бир пейгамбере гидерсе, бен РАБ кендим она каршълък вереджеим. О кишийе каршъ чъкаджаъм. Ону бир белирти, бир алай конусу япъп халкъмън арасъндан атаджаъм. О заман беним РАБ олдууму анлаяджаксънъз. „‚Бир пейгамбер аяртълър да бир сьоз сьойлерсе, ону аяртан беним. Елими она каршъ узатаджаъм, ону халкъм Исраил'ин арасъндан чъкаръп йок едеджеим. Сучларънън джезасънъ чекеджеклер. Пейгамбер де она данъшан да айнъ шекилде джезаландъръладжак. Бьойледже Исраил халкъ бир даха бенден айрълмаяджак, гюнахларъйла кендилерини кирлетмейеджеклер. Онлар халкъм оладжаклар, бен де онларън Танръсъ оладжаъм. Егемен РАБ бьойле дийор.‘“ РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, еер бир юлке бана садакатсизлик едер, гюнах ишлерсе, бен де о юлкейе каршъ елими узатър, ону хер тюрлю йийеджектен йоксун бъракър, юзерине кътлък гьондерир, инсанларъ ве хайванларъ йок едерсем; шу юч адам –Нух, Даниел, Ейюп– орада олсалар биле, дорулукларъйла анджак кенди джанларънъ куртарабилирлер. Егемен РАБ бьойле дийор. „Я да юлкейе ябанъл хайванлар гьондерирсем ве юлкейи кимсесиз бъракърларса, юлке виранейе дьонер, хайванлар йюзюнден кимсе ичинден гечемезсе; Варлъъм хаккъ ичин дийор Егемен РАБ, бу юч киши о юлкеде яшаса биле, не оулларънъ не де къзларънъ куртарабилирлер. Анджак кенди джанларънъ куртарабилирлер. Юлке исе виранейе дьонер. „Я да о юлкейе кълъч гьондерир, ‚Кълъч юлкейи ярсън‘ дер, орадаки инсанларъ ве хайванларъ йок едерсем; варлъъм хаккъ ичин дийор Егемен РАБ, бу юч киши орада олса биле, не оулларънъ не де къзларънъ куртарабилирлер. Анджак кенди джанларънъ куртарабилирлер. „О юлкейе салгън хасталък гьондерир, кан дьокерек ьофкеми ядърър, орадаки инсанларъ ве хайванларъ йок едерсем; варлъъм хаккъ ичин дийор Егемен РАБ, Нух, Даниел ве Ейюп орада олса биле, не оулларънъ не де къзларънъ куртарабилирлер. Дорулукларъйла анджак кенди джанларънъ куртарабилирлер. „Егемен РАБ шьойле дийор: Йерушалим'деки инсанларъ ве хайванларъ йок етмек ичин юзерине дьорт аър яргъмъ –кълъджъ, кътлъъ, ябанъл хайванларъ, салгън хасталъъ– гьондердиимде даха нелер нелер оладжак! Орада са бъракъладжак кими оулларънъз, къзларънъз оладжак, чъкъп янънъза геледжеклер. Онларън давранъшларънъ ве яптъкларънъ гьорюндже, Йерушалим'ин башъна гетирдиим йъкъмдан ве хер тюр фелакеттен авунту буладжаксънъз. Онларън давранъшларънъ ве яптъкларънъ гьорюндже авутуладжак, Йерушалим'ин башъна гетирдиклеримин амачсъз олмадъънъ анлаяджаксънъз. Егемен РАБ бьойле дийор.“ РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, асма одунунун херханги бир орман ааджънън далъндан даха фазла деери вар мъ? Асма одунундан ярарлъ бир шей япълабилир ми? Я да юзерине ешя асмак ичин ондан аскъ япарлар мъ? Якът оларак атеше атълър да атеш одунун ики уджуну якъп ортасънъ кьомюрлештириндже, ише ярар мъ? Янмадан ьондже ише ярамадъйса, янъп кьомюр халине гелдиктен сонра бир ише ярар мъ? „Бу неденле Егемен РАБ шьойле дийор: Орман аачларъ арасънда асма одунуну насъл якът оларак атеше вердимсе, Йерушалим'де яшаян халка да айнъсънъ япаджаъм. Онлара йюз чевиреджеим. Шимди атештен куртулсалар биле, атеш онларъ йине де якъп йок едеджек. Онлара йюз чевириндже, беним РАБ олдууму анлаяджаксънъз. Юлкейи виранейе чевиреджеим. Чюнкю бана садакатсизлик еттилер. Егемен РАБ бьойле дийор.“ РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, Йерушалим'е яптъъ иренч уйгуламаларъ билдир. Де ки, ‚Егемен РАБ Йерушалим'е шьойле дийор: Кьокенин ве доумун ачъсъндан Кенан юлкесинденсин; бабан Аморлу, анненсе Хититли 'йди. Додуун гюн гьобек баън кесилмеди, темизлемек ичин сени йъкамадълар, тузла оваламадълар, кундаа сармадълар. Кимсе бунлардан бирини япаджак кадар сана аджъмадъ, севедженлик гьостермеди. Сенден тиксиндиклери ичин додуун гюн сени къра аттълар. „‚Янъндан гечтим, сенин кенди канънън ичинде къмълдадъънъ гьордюм. Кенди канънън ичиндейкен яша! дедим. Евет, Кенди канънън ичиндейкен яша! дедим. Кърда йетишен бир битки гиби сени гелиштирдим. Гелиштин, бюйюдюн, кусурсуз бир гюзеллие ериштин. Гьоюслерин олушту, сачларън узадъ. Ама чърълчъплактън. „‚Йине янъндан гечтим, сана бактъм, севги чаъндъ. Гийсимин етеини юзерине сердим, чъплаклъънъ ьорттюм. Сана ант ичтим, сенинле антлашма яптъм. Егемен РАБ бьойле дийор. Ве беним олдун. „‚Сени йъкадъм, юзериндеки канъ темизледим, дерине зейтиняъ сюрдюм. Сана ишлемели гийсилер гийдирдим, дериден чарък вердим. Белине индже кетен кушак баладъм, сени пахалъ гийсилерле ьорттюм, такъларла сюследим. Билеклерине билезиклер, бойнуна герданлък тактъм. Бурнуна халка, кулакларъна кюпелер, башъна гьоркемли бир тач тактъм. Алтънла гюмюшле сюслендин; гийсилерин индже кетенден, пахалъ, ишлемели кумаштандъ. Индже унла, балла, зейтиняъйла беслендин. Гитгиде гюзеллештин, краллъа яраштън. Гюзеллиинден ьотюрю юнюн улуслар арасънда яйълдъ. Чюнкю сени гьоркемимле донаттъъм ичин гюзеллиин кусурсузду. Егемен РАБ бьойле дийор. „‚Ама сен гюзеллиине гювендин, юнюню кулланарак фахишелик еттин. Хер гечене гьонлюню каптърдън, кендини теслим еттин. Гийсилеринден алъп кендине сюслю тапънма йерлери яптън, ораларда фахишелик еттин. Бьойлеси не олмуштур, не де оладжактър. Сана вердиим алтън, гюмюш сюслерден еркек суретлери яптън, онларла фахишелик еттин. Ишлемели гийсилерини алъп онларън юзерине ьорттюн. Онлара зейтиняъмъ, бухуруму сундун. Йемен ичин саладъъм йийеджеи –индже уну, зейтиняънъ, балъ– гюзел кокулу бир суну оларак онлара сундун. Бьойле яптън дийор Егемен РАБ. „‚Бана доурдуун оулларъ, къзларъ алъп йийеджек оларак путлара курбан еттин. Фахишелик етмен йетмийормуш гиби, чоджукларъмъ кесип суну оларак атеште путлара курбан еттин. Бютюн иренч уйгуламаларънъ, фахишеликлерини япаркен генчлик гюнлерини, чърълчъплак олдуун, канънън ичинде къмълдандъън заманъ анъмсамадън. „‚Егемен РАБ, вай, вай башъна дийор! Яптъън кьотюлюклере ек оларак, кендине фухуш йуваларъ курдун, бютюн мейданларда йюксек тапънма йерлери яптън. Хер йолун башъна кендин ичин йюксек тапънма йерлери курдун, гюзеллиини кирлеттин, хер гечене кендини теслим еттин, фахишеликлерини артърдън. Шехвет дюшкюню комшуларън Мъсърлълар'ла фахишелик еттин. Фахишеликлерини артърмакла бени ьофкелендирдин. Иште бу йюзден елими сана каршъ узаттъм, йийеджек пайънъ азалттъм. Ахлаксъз давранъшъндан утанч дуян дюшманларън Филист къзларъ диледиклерини япсънлар дийе сени онлара теслим еттим. Асурлулар'ла да фахишелик еттин, чюнкю доймамъштън. Евет, онларла фахишелик еттин, йине доймадън. Фахишелиини тиджарет дияръ олан Килдан юлкесине дек артърдън, йине де доймадън. „‚Бютюн бунларъ япаркен йюреин не кадар йъпранмъш‘ дийор Егемен РАБ, ‚Йюзсюз бир фахише гиби даврандън! Хер йолун башъна фухуш йуваларъ кураркен, бютюн мейданларда йюксек тапънма йерлери япаркен, фахише гиби биле деилдин, юджретини кючюмседин. „‚Коджасънън йерине ябанджъларъ йелейен, зина еден бир кадъндън! Фахишелере юджрет ьоденир. Ойса сен бютюн ойнашларъна армаанлар даъттън. Фахишелик етмек ичин хер яндан сана гелсинлер дийе рюшвет вердин. Фахишелиинде ьобюр кадънлара бенземийорсун. Чюнкю фахишелик едесин дийе кимсе сенин пешине дюшмюйор. Юджрет ьодейен сенсин, кимсе сана юджрет ьодемийор. Бу йюзден ьобюрлерине бенземийорсун. „‚Бу неденле, ей фахише, РАБ 'бин сьозюню динле! Егемен РАБ шьойле дийор: Йюзсюзлююн ортая дьокюлдюю, ойнашларънла фахишелик едеркен чъплаклъън мейдана чъктъъ ичин, бютюн иренч путларън йюзюнден, онлара чоджукларънън канънъ вердиин ичин, дюшюп калктъън бютюн ойнашларънъ –севдиклерини де нефрет еттиклерини де– топлаяджаъм. Сана каршъ онларъ хер яндан топлаяджак, чъплаклъънъ онларън ьонюне середжеим; бютюн чъплаклъънъ гьореджеклер. Сана зина еден, кан дьокен кадънлара верилен джезайъ вереджеим. Канънъ акътарак сени ьофкемин ве късканчлъъмън ьоджюне терк едеджеим. Сени ойнашларънън елине теслим едеджеим. Фухуш йуваларънъ йъкаджак, йюксек тапънма йерлерини бозаджаклар. Юзериндеки гийсилери сояджак, гюзел мюджевхерлерини алъп сени чърълчъплак бъракаджаклар. Халкъ сана каршъ къшкъртаджаклар. Сени ташлаяджак, кълъчларъйла делик дешик едеджеклер. Евлерини атеше вереджек, сени бирчок кадънън гьозю ьонюнде яргълаяджаклар. Фахишеликлерине сон вереджеим, артък ойнашларъна юджрет ьодемейеджексин. Бьойледже сана каршъ ьофкем ятъшаджак, късканчлъъм динеджек. Сусаджак, бир даха ьофкеленмейеджеим. „‚Мадем генчлик гюнлерини анъмсамадън, яптъкларънла бени ьофкелендирдин, бен де яптъкларънъ сенин башъна гетиреджеим. Бьойле дийор Егемен РАБ. Бу иренч уйгуламаларъна ек оларак ахлаксъзлък да еттин. „‚Херкес сенин ичин шу дейиши сьойлейеджек: Аннеси насълса къзъ да ьойле. Сен коджасъндан ве чоджукларъндан тиксинен анненин къзъсън; коджаларъндан ве чоджукларъндан тиксинен къзкардешлеринин къзкардешисин. Аннен Хититли, бабан Аморлу'йду. Къзларъйла сенин кузейинде яшаян Самирийе аблан, къзларъйла сенин гюнейинде яшаян Содом къзкардешиндир. Сен ялнъз онларън йолунда йюрюмекле, онларън иренч уйгуламаларъна уймакла калмадън, бютюн яптъкларънла къса сюреде онлардан даха бюйюк кьотюлюк еттин. Варлъъм хаккъ ичин дийор Егемен РАБ, къзкардешин Содом'ла къзларъ, къзларънла сенин яптъкларънъ асла япмадълар. „‚Къзкардешин Содом'ун гюнахъ шуйду: Кендиси де къзларъ да гурурлуйду, екмее доймушлардъ, умурсамазлардъ. Дюшкюне, йоксула ярдъм елини узатмадълар. Кендилерини беенмишлерди. Ьонюмде иренч шейлер яптълар. Бу неденле, гьордююн гиби онларъ ьонюмден сюпюрюп аттъм. Самирийе ишледиин гюнахън яръсънъ биле ишлемеди. Сен онлардан чок даха иренч шейлер яптън. Яптъън иренчликлерле къзкардешлерини сучсуз чъкардън. Дюшеджеин утанджа катланаджаксън. Чюнкю къзкардешлерини хаклъ гиби гьостердин. Ишледиин гюнахлар онларънкинден даха иренч олдуундан сенин янънда сучсуз калъйорлар. Бунун ичин утан ве дюшеджеин утанджа катлан. Чюнкю къзкардешлерини сучсуз чъкардън! „‚Содом'ла къзларънъ, Самирийе'йле къзларънъ, онларла бирликте де сени ески гьоненджине кавуштураджаъм. Утанджа боуладжаксън. Бютюн яптъкларъндан ьотюрю къзкардешлерине авунту оладжак ве утанаджаксън. Къзкардешлерин Содом ве Самирийе иле къзларъ ески дурумларъна дьонеджеклер; къзларънла сен де ьойле. Ахлаксъзлъънън ве яптъън иренчликлерин сонучларъна катланаджаксън. РАБ бьойле дийор. „‚Егемен РАБ шьойле дийор: Сенинле яптъъм антлашмайъ бозарак ичтиин андъ кючюмседин. Бен де хак еттиин бичимде сени джезаландъраджаъм. Генчлик гюнлеринде сенинле яптъъм антлашмайъ анъмсаяджаъм. Сенинле сонсуза дек калъджъ бир антлашма япаджаъм. Бюйюк, кючюк къзкардешлерини янъна алдъънда яптъкларънъ анъмсаяджак ве утанаджаксън. Сенинле яптъъм антлашмада олмадъъ халде онларъ къзларън олсунлар дийе сана вереджеим. Сенинле йениден антлашма япаджаъм, беним РАБ олдууму анлаяджаксън. Бютюн яптъкларънъ баъшладъъмда, анъмсаяджак ве утанаджаксън. Утанджъндан бир даха азънъ ачмаяджаксън. Егемен РАБ бьойле дийор.‘“ РАБ бана шьойле сесленди: „Ей инсанолу, Исраил халкъна бир билмедже сор, симгесел бир ьойкю анлат. Де ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: Канатларъ узун ве гючлю, ренк ренк тюйлерле долу ири бир картал Любнан'а гелди, бир седир ааджънън тепесине конуп ону еле гечирди. Ааджън тепесиндеки филизлери копаръп тиджарет юлкесине гьотюрдю, тюджджарлар кентине йерлештирди. „‚Юлкенин тохумундан алъп веримли топраа екти; ону сьоют ааджъ гиби акарсуларън къйъсъна дикти. Тохум филизленип йерде яйълан бодур бир асма олду. Далларъ картала дору яйълдъ, кьоклерийсе ашаъя, дерине инди. Бьойледже дал салан, филиз верен бир асма олду. „‚Гелгелелим, канатларъ гючлю, бол тюйлю башка бир ири картал да вардъ. Асма бу кез дикилдии йерден кьоклерини бу картала дору чевирди; суласън дийе далларънъ она дору салдъ. Даллансън, юрюн версин, гьоркемли бир асма олсун дийе акарсуларън къйъсъндаки веримли топраа дикилмишти.‘ „Онлара де ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: Асма серпиледжек ми? Курусун дийе илк картал кьокюню сьокюп мейвесини копармаяджак мъ? Асманън йени филизленен бютюн далларъ куруяджак. Кьокюнден сьокюп атмак ичин гючлю еле я да бюйюк ордуя герек дуйулмаяджак. Евет, асма дикилмиш, ама серпилип гелишеджек ми? Доу рюзгаръ она чарпънджа бюсбютюн курумаяджак мъ? Евет, филизлендии йерде солуп куруяджак.‘“ РАБ бана шьойле сесленди: „О аси халка де ки, ‚Бунларън не анлама гелдиини билмийор мусунуз?‘ Онлара де ки, ‚Бабил Кралъ Йерушалим'е гитти; кралънъ, ьондерлерини тутсак алъп кендисийле бирликте Бабил'е гьотюрдю. Сонра кралън сойундан гелен бирини алъп ант ичиререк онунла бир антлашма яптъ. Юлкенин ьондерлерини де тутсак алдъ. Ьойле ки, юлке герилесин, бир даха йюкселмесин, анджак яптъъ антлашмайъ йерине гетиререк яшаябилсин. Не вар ки, Яхуда Кралъ, кендисине ат ве чок сайъда аскер вермеси ичин Мъсър'а елчилер гьондеререк Бабил Кралъ'на башкалдърдъ. Яхуда Кралъ башараджак мъ? Бьойле шейлер япан куртулур му? Яптъъ антлашмайъ бозан куртулур му? „‚Егемен РАБ, варлъъм хаккъ ичин дийор, ону тахта отуртан кралън юлкесинде, Бабил'де ьоледжек. Чюнкю ичтии андъ кючюмседи, яптъъ антлашмайъ бозду. Бабиллилер бирчок кишийи йок етмек ичин топрак рампалар, кушатма дуварларъ яптъънда, фиравун гючлю ордусу ве бюйюк калабалъкларла савашта она ярдъмджъ олмаяджак. Яптъъ антлашмайъ бозарак ичтии андъ кючюмседи. Сьоз вердии халде, бютюн бунларъ яптъ. Бу йюзден куртулмаяджак. „‚Бу неденле Егемен РАБ шьойле дийор: Варлъъм хаккъ ичин, бана ичтии андъ кючюмседии, антлашмамъ боздуу ичин ону джезаландъраджаъм. Аъмъ гереджеим, тузаъма дюшеджек. Ону Бабил'е гетиреджек, бана садакатсизлиинден ьотюрю орада яргълаяджаъм. Ен сечкин аскерлери кълъчтан гечириледжек, са каланлар дюнянън дьорт буджаъна даъладжак. О заман конушанън бен РАБ олдууму анлаяджаксънъз. „‚Егемен РАБ шьойле дийор: Седир ааджънън тепесинден Бир филиз алъп дикеджеим. Ен йюксек далларъндан кьорпе бир чубук копаръп Йюксек, улу бир даън юзерине дикеджеим. Ону Исраил'ин ен йюксек даънън юзерине дикеджеим. Дал будак салъп юрюн вереджек, Гьоркемли бир седир ааджъ оладжак. Хер чешит куш далларъна тюнейеджек, Гьолгесинде барънаджак. Бютюн орман аачларъ Хер йюксек ааджъ бодурлаштъранън, Хер бодур ааджъ йюкселтенин, Хер йешил ааджъ курутанън Ве куру ааджъ йешертенин Бен РАБ олдууму анлаяджаклар. Буну бен РАБ сьойлюйорум ве дедиими япаджаъм.‘“ РАБ бана шьойле сесленди: „Исраил ичин, ‚Бабалар корук йеди, Чоджукларън дишлери камаштъ‘ дийорсунуз. Бу дейишле не демек истийорсунуз? „Варлъъм хаккъ ичин дийор Егемен РАБ, Исраил'де артък бу дейиши азънъза алмаяджаксънъз. Хер яшаян джан бенимдир. Бабанън джанъ да, чоджуун джанъ да бенимдир. Ьоледжек олан, гюнах ишлейен джандър. „Дийелим ки, адил ве дору оланъ япан дору бир адам вар. Даларда путлара сунулан курбандан йемез, Исраил халкънън путларъна бел баламаз. Комшусунун каръсънъ кирлетмез, Ядет гьорен кадъна яклашмаз. Кимсейе хаксъзлък етмез, Рехин оларак алдъънъ гери верир, Сойгунджулук етмез, Ач олана екмеини верир, Чъплаъ гийдирир. Фаизле пара вермез, Ашъръ кяр гютмез. Елини кьотюлюктен чекер, Ики киши арасънда дорулукла яргълар. Куралларъмъ излер, Илкелерими ьозенле уйгулар. Иште бьойле бири дору кишидир. О яшаяджактър. Егемен РАБ бьойле дийор. „Дийелим ки, бу адамън зорба, кан дьокен, Кардешине бунлардан бирини япан бир олу вар. Бабасъ бунлардан хичбирини япмазкен, Оул даларда путлара сунулан курбандан йер, Комшусунун каръсънъ кирлетир. Дюшкюне, йоксула хаксъзлък едер, Сойгунджулук едер, Рехини гери вермез. Путлара бел балар, Иренч шейлер япар. Фаизле пара верир, ашъръ кяр гюдер. Бьойле бири яшаяджак мъ? Хайър, яшамаяджак! Бютюн бу иренчликлери япмъштър, ьолдюрюледжектир. Онун канъндан кендиси сорумлу оладжактър. „Дийелим ки, бу оулун да бир олу олур ве бабасънън ишледии бютюн гюнахларъ гьорюр, Ама хичбирини япмаз; Даларда путлара сунулан курбандан йемез, Исраил халкънън путларъна бел баламаз, Комшусунун каръсънъ кирлетмез; Кимсейе хаксъзлък етмез, Рехин алмаз, Сойгунджулук етмез, Ач олана екмеини верир, Чъплаъ гийдирир. Бьойле бири елини кьотюлюктен чекер, Фаиз алмаз, ашъръ кяр гютмез, Куралларъмъ излер, Илкелерими уйгуларса, Бабасънън гюнахъ йюзюнден ьолмейеджек, Кесинликле яшаяджактър. Ама бабасъ кенди гюнахъ йюзюнден ьоледжектир. Чюнкю зорбалък етти, кардешини сойду, Халкъ арасънда ийи олмаянъ яптъ. „Ама сиз, ‚Оул неден бабасънън ишледии сучлардан сорумлу тутулмасън?‘ дерсиниз. Бу оул адил ве дору оланъ япмъш, бютюн куралларъмъ диккатле излемиштир. Бьойле бири кесинликле яшаяджактър. Ьоледжек олан гюнах ишлейен кишидир. Оул бабасънън сучундан сорумлу тутуламаз, баба да олунун сучундан сорумлу тутуламаз. Дору киши дорулуунун, кьотю киши кьотюлююнюн каршълъънъ аладжактър. „Кьотю киши ишледии бютюн гюнахлардан дьонер, буйрукларъма уяр, адил ве дору оланъ япарса, кесинликле яшаяджак, ьолмейеджектир. Ишледии гюнахлардан хичбири она каршъ анълмаяджактър. Дорулуу сайесинде яшаяджактър. Бен кьотю кишинин ьолюмюнден севинч дуймам, анджак кьотю кишинин кьотю йолларъндан дьонюп яшамасъндан севинч дуяръм. Егемен РАБ бьойле дийор. „Дору киши дорулуундан дьонер, гюнах ишлер, кьотю кишинин яптъъ бютюн иренч шейлери япарса, яшаяджак мъ? Онун яптъъ дору ишлерин хичбири анълмаяджактър. Садакатсизлии йюзюнден сучлудур, гюнахларъ йюзюнден ьоледжектир. „Сиз йине де, ‚Раб'бин йолу дору деил‘ дийорсунуз. Ей Исраил халкъ, динле: Беним йолум му дору деил? Дору олмаян сизин йолларънъз деил ми? Дору киши дорулуундан дьонер де кьотюлюк япарса, бу йюзден ьоледжек. Евет, ишледии гюнах йюзюнден ьоледжектир. Ама кьотю киши, яптъъ кьотюлюктен дьонер, адил ве дору оланъ япарса, джанънъ куртараджактър. Чюнкю исянларънън фаркъна варъйор ве онлардан дьонюйор. Бьойле бири кесинликле яшаяджак, ьолмейеджектир. Ьойлейкен, Исраил халкъ, ‚Раб'бин йолу дору деил‘ дийор. Ей Исраил халкъ, беним йолларъм мъ дору деил? Дору олмаян сизин йолларънъз деил ми? „Бу йюзден, ей Исраил халкъ, сизлери, хер биринизи йолунуза гьоре яргълаяджаъм. Егемен РАБ бьойле дийор. Дьонюн! Исянларънъздан дьонюн! Гюнахън сизи йъкъма сюрюклемесине изин вермейин. Исянларънъзъ кендинизден узаклаштърън. Йени бир йюрек, йени бир рух единин. Неден ьоледжексин, ей Исраил халкъ? Чюнкю бен кимсенин ьолюмюнден севинч дуймам. Егемен РАБ бьойле дийор. Ьойлейсе гюнахънъздан дьонюн де яшайън!“ „Сен Исраил ьондерлери ичин шу аътъ як ве де ки, „‚Аннен нейди? Асланлар арасънда диши бир аслан! Генч асланлар арасънда ятар, Явруларънъ беслерди. Бюйюттюю яврулардан бири Генч бир аслан олду. Авънъ капъп парчаламайъ ьоренди, Инсан йийен бир аслан олду. Хабери улуслар арасънда дуйулду. Курдукларъ тузаа дюштю, Ону ченгеллерле Мъсър'а сюрюкледилер. Диши аслан бекледи, умудунун боша чъктъънъ гьорюндже, Явруларъндан башка бирини алъп Генч бир аслан оларак йетиштирди. Явру асланлар арасънда долашмая башладъ, Генч бир аслан олду. Авънъ капъп парчаламайъ ьоренди, Инсан йийен бир аслан олду. Онларън калелерини йъктъ, Кентлерини виранейе чевирди. Юлкеде яшаян херкес Онун кюкрейишинден дехшете дюштю. Чевредеки улуслар юзерине гелдилер, Аларънъ гердилер, Ону тузаа дюшюрдюлер. Ченгел такъп ону кафесе койдулар Ве Бабил Кралъ'на гьотюрдюлер. Исраил даларънда кюкрейиши бир даха дуйулмасън дийе Ону гьозетим алтънда туттулар. „‚Аннен су къйъсъндаки баънда Дикилмиш бир асма гибийди. Бол су сайесинде дал будак салдъ, Юрюн верди. Далларъ крал асасъ оладжак кадар гючленди. Асма бой аттъ, Булутлара дек йюкселди. Йюксеклии ве далларънън чоклуу Херкесче гьорюлдю. Ама ону ьофкейле кьокюнден сьокюп йере аттълар. Доу рюзгаръ юрюнюню курутту. Гючлю далларъ копарълъп куруду, Атеш онларъ якъп йок етти. Шимди чьоле, Курак, сусуз бир йере дикилди. Гьовдеси атеш алдъ, Филизини, юрюнюню якъп йок етти. Крал асасъ оладжак кадар гючлю далъ калмадъ.‘ Бу бир аъттър ве аът оларак каладжактър.“ Сюргюнлююмюзюн йединджи йълъ, бешинджи айън онунджу гюню, Исраил илери геленлеринден базъ кишилер РАБ 'бе данъшмак ичин гелип ьонюме отурдулар. РАБ о сърада бана сесленди: „Инсанолу, Исраил илери геленлерине де ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: Бана данъшмая мъ гелдиниз? Варлъъм хаккъ ичин дийор Егемен РАБ, бана данъшманъза изин вермейеджеим.‘ „Онларъ яргълаяджак мъсън? Ей инсанолу, онларъ яргълаяджак мъсън? Ьойлейсе онлара аталарънън иренч уйгуламаларънъ анъмсат. Онлара де ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: Исраил'и сечтиим гюн Якуп сойуна ант ичтим ве кендими Мъсър'да онлара ачъкладъм. Ант ичерек, Танрънъз РАБ беним дедим. О гюн, онларъ Мъсър'дан чъкараджаъма, кендилери ичин сечтиим ен гюзел юлкейе, сют ве бал акан юлкейе гьотюреджеиме сьоз вердим. Онлара, херкес бел баладъъ иренч путларъ атсън, Мъсър путларъйла кендинизи кирлетмейин, Танрънъз РАБ беним дедим. „‚Не вар ки, бана каршъ гелдилер, бени динлемек истемедилер. Бел баладъкларъ иренч путларъ хичбири атмадъ, Мъсър путларънъ да бъракмадълар. Бу йюзден Мъсър'да ьофкеми онларън юзерине ядъраджаъмъ, къзгънлъъмъ дьокеджеими сьойледим. Ама араларънда яшадъкларъ улусларън гьозюнде адъм лекеленмесин дийе буну япмадъм. Бу улусларън гьозю ьонюнде Исраиллилер'и Мъсър'дан чъкарарак кендими онлара ачъкламъштъм. Бу йюзден Исраиллилер'и Мъсър'дан чъкаръп чьоле гьотюрдюм. Уйгулаян кишийе яшам верен куралларъмъ онлара вердим, илкелерими танъттъм. Кендилерини кутсал къланън бен РАБ олдууму анласънлар дийе арамъзда бир белирти оларак Шабат гюнлерими де онлара вердим. „‚Бьойлейкен Исраил халкъ чьолде бана башкалдърдъ. Уйгулаян кишийе яшам верен куралларъмъ излемедилер, илкелерими реддеттилер. Шабат гюнлерими де хиче сайдълар. Бу йюзден чьолде ьофкеми юзерлерине ядъръп онларъ йок едеджеими сьойледим. Ама Исраиллилер'и Мъсър'дан чъкардъъмъ гьорен улусларън гьозюнде адъма леке гелмесин дийе буну япмадъм. Бен де кендилерине вердиим ен гюзел юлкейе, сют ве бал акан юлкейе онларъ гьотюрмейеджеиме чьолде ант ичтим. Чюнкю илкелерими реддеттилер, куралларъмъ излемедилер, Шабат гюнлерими хиче сайдълар. Йюреклери путларъна балъйдъ. Йине де онлара аджъдъм, онларъ йок етмедим, чьолде ишлерине сон вермедим. Чьолде чоджукларъна аталарънъзън куралларънъ излемейин, илкелерине гьоре яшамайън, путларъйла кендинизи кирлетмейин дедим. Бен Танрънъз РАБ 'бим, беним куралларъмъ излейин, беним илкелерим уярънджа яшайън. Арамъзда бир белирти олсун дийе Шабат гюнлерими кутсал сайън. О заман беним Танрънъз РАБ олдууму анлаяджаксънъз дедим. „‚Не вар ки, чоджуклар бана каршъ гелдилер. Куралларъмъ излемедилер. Уйгулаян кишийе яшам верен илкелерим уярънджа диккатле яшамадълар. Шабат гюнлерими хиче сайдълар. Бу йюзден чьолде ьофкеми юзерлерине ядъраджаъмъ, къзгънлъъмъ дьокеджеими сьойледим. Ама елими гери чектим, Исраиллилер'и Мъсър'дан чъкардъъмъ гьорен улусларън гьозюнде адъма леке гелмесин дийе буну япмадъм. Онларъ улусларън арасъна даътаджаъма, башка юлкелере гьондереджеиме чьолде ант ичтим. Чюнкю илкелерими излемедилер, куралларъмъ реддеттилер. Шабат гюнлерими хиче сайдълар, гьозлерини аталарънън путларъна диктилер. Бен де онлара ийи олмаян кураллар, яшам вермейен илкелер вердим. Хер илк доан чоджуу атеште курбан едерек сундукларъ сунуларла кендилерини кирлетмелерине изин вердим. Ьойле ки, онларъ дехшете дюшюрейим де беним РАБ олдууму анласънлар.‘ „Бу неденле, ей инсанолу, Исраил халкъна де ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: Аталарънъз йине иханет етмекле бана кюфретмиш олдулар. Кендилерине вермейе ант ичтиим юлкейе онларъ гетирдиимде, гьордюклери хер йюксек тепеде, сък япраклъ хер ааджън алтънда курбанларънъ кестилер. Бени ьофкелендирен сунуларънъ, гюзел кокулу сунуларъйла дьокмелик сунуларънъ орада сундулар. Онлара гиттиклери бу пута тапълан йерин не олдууну сордум.‘“ Орасъ бугюн де Бама адъйла анълъйор. „Бу неденле Исраил халкъна де ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: Аталарънъз гиби сиз де кендинизи кирлетеджек мисиниз? Онларън путларъна гьонюл вереджек мисиниз? Шимдийе дек оулларънъзъ атеште курбан едип сунуларънъзъ сунмакла, путларънъзла кендинизи кирлеттиниз. Ьойлейкен гелип бана данъшманъза изин верир мийим, ей Исраил халкъ? Варлъъм хаккъ ичин дийор Егемен РАБ, бана данъшманъза изин вермейеджеим. „‚Сиз ааджа, таша тапан ьотеки улуслар гиби, дюнядаки ьобюр халклар гиби олмак истийоруз дийорсунуз. Ама бу дюшюндюклериниз хичбир заман герчеклешмейеджек. Варлъъм хаккъ ичин дийор Егемен РАБ, сизи гючлю ве кудретли елле, шиддетли ьофкейле йьонетеджеим. Гючлю ве кудретли елле, шиддетли ьофкейле сизи улуслар арасъндан чъкараджак, даълмъш олдуунуз юлкелерден топлаяджаъм. Сизи улусларън чьолюне гетиреджек, орада йюз йюзе яргълаяджаъм. Аталарънъзъ Мъсър Чьолю'нде насъл яргъладъйсам, сизи де ьойле яргълаяджаъм. Егемен РАБ бьойле дийор. Сизи йоклайъп антлашмама балъ калманъзъ салаяджаъм. Аранъзда бана каршъ геленлерле башкалдъранларъ айъраджаъм. Онларъ яшадъкларъ юлкелерден чъкараджаъм. Ама Исраил юлкесине гирмейеджеклер. О заман беним РАБ олдууму анлаяджаксънъз. „‚Ей Исраил халкъ, Егемен РАБ шьойле дийор: Хер бириниз гидип путларънъза тапънън! Ама сонра бени динлейеджексиниз ве армаанларънъзла, путларънъзла бир даха кутсал адъмъ кирлетмейеджексиниз. Чюнкю кутсал даъмда, Исраил'ин йюксек даънда, дийор Егемен РАБ, бютюн Исраил халкъ орада, юлкеде бана куллук едеджек. Орада онларъ кабул едеджеим. Орада сунуларънъзъ, сечме армаанларънъзъ, бютюн кутсал адакларънъзъ истейеджеим. Сизи улусларън арасъндан чъкаръп даълмъш олдуунуз юлкелерден топладъъмда, бени хошнут еден бир коку гиби кабул едеджеим. Улусларън гьозю ьонюнде аранъзда кутсаллъъмъ гьостереджеим. Сизлери аталарънъза вермейе ант ичтиим юлкейе, Исраил юлкесине гетирдиимде, беним РАБ олдууму анлаяджаксънъз. Бютюн яптъкларънъзъ, кендинизи кирлеттииниз бютюн уйгуламаларъ орада анъмсаяджак, яптъънъз кьотюлюклерден ьотюрю кендинизден тиксинеджексиниз. Ей Исраил халкъ, кьотю йолларънъза, йозлашмъш уйгуламаларънъза гьоре деил, адъм уруна сизинле илгилендиимде, беним РАБ олдууму анлаяджаксънъз. Егемен РАБ бьойле дийор.‘“ РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, йюзюню гюнейе чевир, гюнейе сеслен, Негев Орманъ'на каршъ пейгамберлик ет. Негев Орманъ'на де ки, ‚ РАБ 'бин сьозюне кулак вер. Егемен РАБ шьойле дийор: Сенин ичинде атеш тутуштураджаъм. Атеш бютюн аачларънъ –йешил ааджъ да куру ааджъ да– йийип битиреджек. Тутушан алев сьондюрюлемейеджек. Гюнейден кузейе, хер йюз атешин съджаъндан кавруладжак. Атеши тутуштуранън бен РАБ олдууму херкес гьореджек, атеш сьондюрюлмейеджек.‘“ Бунун юзерине, „Ах, ей Егемен РАБ!“ дедим, „Онлар беним ичин, ‚Симгесел ьойкюлер анлатан адам деил ми бу?‘ дийорлар.“ РАБ бана шьойле сесленди: „Ей инсанолу, йюзюню Йерушалим'е чевир, кутсал йерлерине каршъ конуш, Исраил юлкесине каршъ пейгамберлик ет. Она де ки, ‚ РАБ шьойле дийор: Бен сана каршъйъм! Кълъджъмъ кънъндан чъкараджак, ичиндеки дору кишийи де кьотю кишийи де кесип йок едеджеим. Дору кишийи де кьотю кишийи де кесип йок етмек ичин кълъджъм кънъндан чъкаджак ве гюнейден кузейе херкесе каршъ оладжак. Бьойледже херкес кълъджънъ кънъндан чъкаранън бен РАБ олдууму анлаяджак. Ону бир даха йерине коймаяджаъм.‘ „Сен, ей инсанолу, инле! Онларън гьозю ьонюнде език бир йюрекле аджъ аджъ инле! Сана, ‚Неден бьойле инлийорсун?‘ дийе сордукларънда, ‚Якънда дуйуладжак хаберден ьотюрю‘ дийе янътлаяджаксън. ‚Хер йюрек ерийеджек, хер ел гевшейеджек, хер рух байгън дюшеджек, хер дизин баъ чьозюледжек. Евет, хабер дуйуладжак! Бу кесинликле йерине геледжек.‘ Егемен РАБ бьойле дийор.“ РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, пейгамберлик ет ве де ки, ‚Раб шьойле дийор: „‚Кълъч, кълъч, Биленди, джилаландъ. Ьолдюрмек ичин биленди, Шимшек гиби чаксън дийе джилаландъ. Насъл севинебилириз? Кълъч олумун асасънъ сърадан бир сопа гиби кючюмседи. Кълъч кулланълмак ичин Джилаланмая верилди; Ьолдюренин елине верилсин дийе биленип джилаландъ. Инсанолу, баър, хайкър! Чюнкю бу кълъч халкъма каршъ; Бютюн Исраил ьондерлерине каршъ. Онлар халкъмла бирликте кълъджа теслим едилдилер. Бунун ичин барънъ дьов. „‚Денеме кушкусуз геледжек. Кълъджън кючюмседии аса варлъънъ сюрдюремезсе не олур? Бьойле дийор Егемен РАБ.‘ „Сен, ей инсанолу, пейгамберлик ет, ел чърп. Бърак кълъч ики, юч кез вурсун. Бу ьолдюрен бир кълъчтър, Чок сайъда инсан къран, Инсанъ хер яндан саран кълъчтър. Йюреклери ерисин, Тьокезлейип дюшенлер чок олсун дийе Бютюн капъларънда ьолдюрмек ичин Гьоревлендирдим кълъджъ. Ах, кълъч шимшек гиби парладъ, Ьолдюрмек ичин биленди. Ей кълъч, саа, сонра сола саврул, Азън нерейе дьонерсе, орая саврул! Бен де елими чърпаджаъм Ве ьофкем динеджек. Буну бен РАБ сьойлюйорум.“ РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, Бабил Кралъ'нън кълъджъ гелсин дийе ики йол белирле; икиси де айнъ юлкеден башламалъ. Кент йолунун башладъъ йере бир ишарет кой. Аммонлулар'ън Рабба Кенти'не я да Яхуда'я ве сурларла чеврили Йерушалим'е илерлесин дийе кълъч ичин йол белирле. Чюнкю Бабил Кралъ ики йолун айрълдъъ, йолларън чаталлаштъъ йерде фала бакмак ичин дураджак. Окларъ силкелейеджек, аиле путларъна данъшаджак, курбан едилен бир хайванън джиерине бакаджак. Кютюк йерлештирмек, ьолдюр буйрууну вермек, саваш нараларъ атмак, капълара кютюк йерлештирмек, топрак рампалар олуштурмак, кушатма дуварларъ япмак ичин са елинде Йерушалим'и гьостерен ок оладжак. Онунла ант ичерек антлашма япанлар фала янлъш бакълдъънъ санаджак. Ама крал сучларънъ анъмсатъп онларъ тутсак аладжак. „Бундан ьотюрю Егемен РАБ шьойле дийор: ‚Мадем сучларънъзъ, исянларънъзъ анъмсаттърдънъз, бютюн уйгуламаларънъзда гюнахларънъзъ ачъа чъкардънъз, мадем бютюн бунларъ яптънъз, сиз де тутсак алънъп гьотюрюледжексиниз. „‚Сен, ей сайгъсъз, кьотю Исраил ьондери, гюнюн яклаштъ, сонунда яргъ гюнюн гелди. Егемен РАБ шьойле дийор: Саръъ чъкар, таджъ калдър. Артък ескиси гиби олмаяджак. Алчакгьонюллю йюкселтиледжек, гурурлу алчалтъладжак. Йъкъм! Йъкъм! Кенти йерле бир едеджеим! Хак сахиби гелинджейе дек онарълмаяджак. Кенти она вереджеим.‘ „Сен, ей инсанолу, пейгамберлик ет ве де ки, ‚Ашаълайъджъ сьозлер сьойлейен Аммонлулар ичин Егемен РАБ шьойле дийор: „‚Кълъч, кълъч, Ьолдюрмек ичин кънъндан чекилмиш, Йок етмек ичин, Шимшек гиби парламак ичин джилаланмъш! Сизе илишкин гьорюмлер алдатъджъдър, Ачълан фал яландър. Ьолдюрюледжек кьотюлерин енселери юзерине Йерлештириледжексин, ей кълъч! Онларън гюню яклаштъ, Сонунда яргъ гюнлери гелди. Кълъч кънъна койулсун! Яратълдъънъз йерде, Аталарънъзън юлкесинде Яргълаяджаъм сизи. Ьофкеми юзеринизе дьокеджеим, Къзгънлъъмъ юзеринизе юфлейеджеим; Аджъмасъз адамларън, Якъп йок етмекте уста кишилерин елине Теслим едеджеим сизи. Атеше якът оладжаксънъз, Канънъз юлкенизин ортасънда дьокюледжек, Бир даха анълмаяджаксънъз. Чюнкю буну бен РАБ сьойлюйорум.‘“ РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, Йерушалим'и яргълаяджак мъсън? Кан дьокен бу кенти яргълаяджак мъсън? Ьойлейсе бютюн иренч уйгуламаларънъ она билдир. Шьойле дийеджексин: ‚Егемен РАБ дийор ки: Ей кенди ичинде кан дьокерек йъкъмънъ хазърлаян, путлар япарак кендини кирлетен кент! Дьоктююн кан йюзюнден сучлу булундун, яптъън путларла кирлендин. Бьойледже гюнлерин яклаштъ, йълларънън сонуна улаштън. Бу йюзден сени улуслара алай конусу едеджеим, бютюн юлкелерин гьозюнде сени гюлюнч дурума дюшюреджеим. Ей адъ кьотюйе чъкмъш, каргаша долу кент, якъндакилер де узактакилер де сенинле алай едеджеклер. „‚Иште ичиндеки хер Исраил ьондери йеткисини кулланарак кан дьокюйор. Сенин ичинде аннейе, бабая кьотю даврандълар, ябанджъя баскъ яптълар, ьоксюзе, дул кадъна хаксъзлък еттилер. Беним кутсал ешяларъма сайгъсъзлък еттин, Шабат гюнлерими хиче сайдън. Кан дьокмек ичин ифтира еденлер, даларда путлара курбан едилен хайванларъ йийенлер, кендилерини шехвете каптъранлар сенин ичинде яшъйор. Бабаларънън каръларъйла ятанлар, ядет гьорен динсел ачъдан кирли кадънларла джинсел илишки куранлар сенин ичинде яшъйор. Сенин ичинде кими комшусунун каръсъйла иренч шейлер яптъ; кими утанмадан гелинини кирлетти; кими ьоз къзкардешийле илишки курду. Сенин ичинде кан дьокмек ичин рюшвет алдълар. Фаиз алдън, тефеджилик яптън, зорбалъкла комшуларъндан хаксъз казанч саладън. Бени унуттун. Егемен РАБ бьойле дийор. „‚Единдииниз хаксъз казанчтан, ичинизде дьоктююнюз кандан ьотюрю еллерими бирбирине вураджаъм. Сизинле урашаджаъм гюн джесаретиниз каладжак мъ? Еллериниз гючлю олабиледжек ми? Буну бен РАБ сьойлюйорум ве дедиими япаджаъм. Сизи улуслар арасъна даътъп юлкелере сюреджеим. Сиздеки рухсал кирлилие сон вереджеим. Улусларън гьозюнде ашаъланаджак ве беним РАБ олдууму анлаяджаксънъз.‘“ РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, Исраил халкъ беним ичин джюруф гиби олду. Хепси потада тунч, калай, демир, куршундур; гюмюшюн джюруфудур. Бундан ьотюрю Егемен РАБ шьойле дийор: ‚Хепиниз джюруф гиби олдуунуз ичин сизи Йерушалим'ин ортасъна топлаяджаъм. Еритмек ичин атеши юфлейерек гюмюшю, тунджу, демири, куршуну, калайъ насъл потая атъйорларса, бен де ьофкемле, къзгънлъъмла сизи топлаяджак, кентин ортасъна койуп еритеджеим. Сизи топлаяджак, ьофкемин атешини юзеринизе юфлейеджеим; сиз де кентин ичинде ерийип йок оладжаксънъз. Гюмюш потада насъл ерирсе, сиз де кентин ичинде ьойле ерийеджексиниз. О заман юзеринизе къзгънлъънъ дьокенин бен, РАБ олдууму анлаяджаксънъз.‘“ РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, юлкейе де ки, ‚Сен ьофке гюню темизленмемиш, юзерине ямур ямамъш бир юлкесин.‘ Ьондерлери кюкрейен, авънъ парчалаян аслан гиби орада дюзен курдулар. Джанлара къйдълар, хазинелер, деерли неснелер алдълар, бирчок кадънъ дул бърактълар. Кяхинлери ясамъ хиче сайдълар, кутсал ешяларъмъ кирлеттилер, кутсалла баяъ арасъндаки айръмъ япмадълар, кирлийле темиз арасъндаки фаркъ ьоретмедилер, Шабат гюнлеримден гьозлерини чевирдилер. Кутсаллъъмъ ьонемсемедилер. Йьонетиджилери авънъ парчалаян курт гибидир. Хаксъз казанч елде етмек ичин кан дьокюйор, джанлара къйъйорлар. Пейгамберлери уйдурма гьорюмлерле, ялан фал ачарак бу сучларъ гизледилер; бен РАБ конушмадъъм халде, ‚Егемен РАБ шьойле дийор‘ дийорлар. Юлке халкъ баскъ уйгуладъ, сойгунджулук етти. Дюшкюне, йоксула баскъ яптъ, ябанджъя хаксъз йере кьотю даврандъ. „Ичлеринде дуваръ ьореджек, гедикте дуруп ьонюмде юлкейи савунаджак, ону йерле бир етмеми енгеллейеджек бир адам арадъм, ама хич кимсейи булмадъм. Бунун ичин ьофкеми юзерлерине бошалтаджак, къзгънлъъмла онларъ якъп йок едеджеим. Яптъкларънъ кенди башларъна гетиреджеим.“ Егемен РАБ бьойле дийор. РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, бир аннеден дома ики кадън вардъ. Генчликлеринде Мъсър'да фахишелик еттилер. Мемелери орада окшандъ, ерденликлерини орада йитирдилер. Бюйююнюн адъ Охола, кючююнюн Охолива'йдъ. Беним олдулар; оуллар, къзлар доурдулар. Охола Самирийе'дир, Охолива да Йерушалим. Асурлулар'ън ен сечкин адамларъна фахише оларак кендини верди. Гьонюл вердии бу кишилерин путларъна баланарак кендини кирлетти. Мъсър'да башладъъ фахишелии бъракмадъ. Генчкен онунла яттълар, ерденлиини боздулар, шехветлерини онун юзерине бошалттълар. „Бу неденле ону ойнашларънън, гьонюл вердии Асурлулар'ън елине теслим еттим. Чъплаклъънъ ачтълар, оулларънъ, къзларънъ алдълар, ону кълъчла ьолдюрдюлер. Кендисине верилен джезадан ьотюрю кадънлар арасънда адъ кьотюйе чъктъ. „Къзкардеши Охолива буну гьордю, ама шехвети ве фахишеликлери къзкардешининкинден даха утанч вериджийди. О да хепси де генч, якъшъклъ Асурлулар'а –валилере, комутанлара, ийи донанмъш савашчълара, атлълара– гьонюл верди. Кендисини не кадар кирлеттиини гьордюм. Икиси де айнъ йолу изледилер. Охолива гьорюр гьормез онлара гьонюл верди, Килдан юлкесине улаклар гьондерди. Бунун юзерине Бабиллилер онунла ятакта севишмек юзере гелдилер, зина едерек ону кирлеттилер. Ону ьойле кирлеттилер ки, сонунда хепсинден тиксинип йюзюню чевирди. Фахишеликлерини сергилейип чъплаклъънъ ачънджа къзкардешинден тиксинерек йюзюмю чевирдиим гиби, ондан да тиксинерек йюзюмю чевирдим. Генчлиинде Мъсър'да яптъъ фахишеликлери анъмсаярак, фахишелиини даха да артърдъ. Еркеклик органларъ ешеинкине, менилери айгърънкине бензейен ойнашларъна гьонюл верди. Ьойле ки, Мъсър'да генчлииндеки шехвет дюшкюнлююню ьозледин. Мемелерин орада окшанмъш, ерденлиини орада йитирмиштин. „Бундан ьотюрю, ей Охолива, Егемен РАБ шьойле дийор: Тиксиндиин ойнашларънъ сана каршъ къшкъртаджаъм. Онларъ хер яндан сана каршъ аякландъраджаъм. Бабиллилер'и, бютюн Килданилер'и, Пекотлулар'ъ, Шоалълар'ъ, Коалълар'ъ, онларла бирликте бютюн Асурлулар'ъ, якъшъклъ генчлери –валилери, комутанларъ, субайларъ, юнлю адамларъ, атлъларъ– сана каршъ аякландъраджаъм. Силахларла, саваш ве йюк арабаларъйла, чок улуслу бир ордуйла сана салдъраджаклар. Сени хер яндан бюйюк, кючюк калканларла, миферлерле сараджаклар. Джезаландърмаларъ ичин сени онларън елине теслим едеджеим. Сени кенди куралларъна гьоре яргълаяджаклар. Ьофкеми сана йьонелтеджеим, онларън сана къзгънлъкла давранмаларънъ салаяджаъм. Бурнуну, кулакларънъ кеседжеклер. Са каланларъ кълъчла ьолдюреджеклер. Оулларънъ, къзларънъ аладжаклар, са каланларъ атеш якъп йок едеджек. Юзериндеки гийсийи сояджак, гюзел мюджевхерлерини аладжаклар. Мъсър'да яптъън ахлаксъзлъклара, фахишеликлере сон вереджеим. Бьойле шейлере ьозлем дуймаяджак, бир даха Мъсър'ъ анъмсамаяджаксън. „Егемен РАБ шьойле дийор: Сени нефрет еттиин, тиксиндиин адамларън елине теслим едеджеим. Къзкардешинин йолуну изледин. Бу неденле, сана онун кясесинден ичиреджеим. „Егемен РАБ шьойле дийор: Къзкардешинин кясесинден ичеджексин, О дерин ве геништир; Сана гюледжек, сенинле алай едеджеклер, Допдолу бир кясе. Сархош оладжак, умутсузлуа боуладжаксън, Къзкардешин Самирийе'нин кясеси Йъкъм, перишанлък кясесидир. Ондан ичеджек, тюкетеджексин; Парчаларънъ кемиреджек Ве гьосюню паралаяджаксън. Буну бен сьойлюйорум дийор Егемен РАБ. „Бундан ьотюрю Егемен РАБ шьойле дийор: Мадем бени унуттун, бана сърт чевирдин, сен де ахлаксъзлъънън, фахишелиинин джезасънъ йюкленеджексин.“ РАБ бана сесленди: „Инсанолу, Охола'йла Охолива'йъ яргълаяджак мъсън? Ьойлейсе онлара иренч уйгуламаларънъ билдир. Чюнкю фахишелик еттилер, кан дьоктюлер. Путларъйла фахишелик еттилер; бана доурдукларъ чоджукларъ йийеджек оларак путларъна сундулар. „Сиз ики къзкардеш узакларда яшаян адамларън гелмеси ичин улаклар гьондердиниз. Адамлар гелиндже, онлар ичин йъканъп гьозлеринизе сюрме чектиниз, мюджевхерлеринизи тактънъз. Шък бир диванън юзерине отурдунуз, ьонюне бир софра куруп юзерине бухуруму, зейтиняъмъ койдунуз. „Кайгъсъз калабалъън сеси янкъландъ чевресинде. Дюзейсиз бир йъън калабалъкла бирликте чьолден Сабалълар гетирилди. Ики къзкардешин колуна билезиклер тактълар, башларъна гюзел бир тач койдулар. Фахишеликтен йъпранмъш кадън ичин, ‚Бъракън, фахише оларак куллансънлар ону. Чюнкю ьойледир‘ дедим. Онунла яттълар. Фахишейе гидер гиби, бу ики ахлаксъз кадънън –Охола'йла Охолива'нън– янъна гиттилер. Ама дору адамлар зина еден, кан дьокен кадънлара верилен джезайла онларъ джезаландъраджаклар. Чюнкю бу ики кадън фахишелик еттилер, еллери канлъдър. „Егемен РАБ шьойле дийор: Онларъ дехшете дюшюреджек, малларънъ ямалаяджак бир калабалък саладжаъм юзерлерине. Онларъ таша тутаджак, кълъчларъйла парчалаяджаклар; оулларънъ, къзларънъ ьолдюреджек, евлерини атеше вереджеклер. „Юлкеде ахлаксъзлъа сон вереджеим. Ьойле ки, бютюн кадънлар ичин бир уяръ олсун бу, сизин яптъънъз ахлаксъзлъъ япмасънлар. Яптъънъз фахишеликлерин каршълъънъ ьодейеджек, путлара тапънарак ишледииниз гюнахларън джезасънъ чекеджексиниз. Бьойледже беним Егемен РАБ олдууму анлаяджаксънъз.“ Сюргюнлююмюзюн докузунджу йълъ, онунджу айън онунджу гюню РАБ бана шьойле сесленди: „Ей инсанолу, бу гюню, бу гюнюн тарихини там оларак яз. Чюнкю Бабил Кралъ там бу гюн Йерушалим'и кушатмая башладъ. Бу аси халка симгесел бир ьойкю анлат. Онлара де ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: „‚Казанъ атеше койун, атеше койун, Ичине су долдурун. Етин парчаларънъ да койун, Етин ен ийи парчаларънъ, Буду ве дьошю. Сечме кемиклери де долдурун. Сюрюнюн ен ийилерини сечин, Казанън алтъна одун йъън, Бъракън су кайнасън, Кемиклер пишсин. Егемен РАБ дийор ки, Кан дьокен о кентин вай башъна! Пас тутмуш, Пасъндан темизленмемиш о казанън вай башъна! Казандан ети кура чекмеден Парча парча чъкарън. Чюнкю дьоктюю кан орталъкта дуруйор; Чъплак бир каянън юзерине дьоктю канъ, Топракла ьортюлебиледжек бир йере дьокмеди. Ьофкейи алевлендирмек, Ьоч алмак ичин, Онун канънъ чъплак бир каянън юзерине дьоктюм ки, ьортюлемесин. Егемен РАБ шьойле дийор: Кан дьокен кентин вай башъна! Бен кендим атеш ичин одун йъаджаъм. Одунларъ йъ! Атеши тутуштур! Ети ийидже пишир! Бахаратъ кат! Кемиклер каврулсун! Сонра бош казанъ Атеш кьозлеринин юзерине кой. Къзсън, бакъръ янсън, Ичиндеки пислик ерисин, Пасъ йок олсун. Бютюн емеклер боша чъктъ, Казанън калън пасъ чъкмъйор. Атеш биле пасъ темизлемийор. Яптъън ахлаксъзлък сени кирлетти. Сени темизлемек истедим, Ама сен пислиинден темизленмек истемедин. Сана каршъ ьофкем ятъшънджая дек Пислиинден темизленмейеджексин. Буну бен РАБ сьойлюйорум. Харекете гечменин заманъ гелди, Есиргемейеджеим, Аджъмаяджак, пишман олмаяджаъм. Йолларъна ве яптъкларъна гьоре яргъланаджаксън. Бьойле дийор Егемен РАБ.‘“ РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, ен чок севдиин кишийи бир вурушта сенин елинден аладжаъм. Яс тутмаяджак, аламаяджак, гьозяшъ дьокмейеджексин. Ичин ичин инле; ьолюлер ичин яс тутмаяджаксън. Саръън башънда, чаръън аякларънда калсън; йюзюнюн алт късмънъ ьортме, яс тутанларън йийеджеини йеме.“ Сабах халка сеслендим, акшам каръм ьолдю. Ертеси сабах бана сьойленени яптъм. Халк бана, „Бу яптъкларънън бизимле илгиси не? Бизе ачъкламаяджак мъсън?“ дийе сорду. Бунун юзерине, „ РАБ бана шьойле сесленди“ дедим, „Исраил халкъна де ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: Ьовюндююнюз гюч кайнаънъз, гьозюнюзде деерли олан, йюреинизин юзерине титредии тапънаъмън кирлетилмесине изин вереджеим. Гериде бърактъънъз оулларънъзла къзларънъз кълъчтан гечириледжек. Бен не яптъйсам, сиз де айнъсънъ япаджаксънъз. Йюзюнюзюн алт късмънъ ьортмейеджексиниз, яс тутанларън йийеджеини йемейеджексиниз. Саръкларънъз башларънъзда, чаръкларънъз аякларънъзда оладжак. Яс тутмаяджак, аламаяджаксънъз. Анджак гюнахларънъзън ичинде ерийип йок оладжаксънъз, кенди аранъзда инлейип дураджаксънъз. Хезекиел сизин ичин бир белирти оладжак; о не яптъйса, сиз де айнъсънъ япаджаксънъз. Бунлар олунджа, беним Егемен РАБ олдууму анлаяджаксънъз.‘ О гюн дилин чьозюледжек, качъп куртуланла конушаджак, бир даха сускун олмаяджаксън. О гюн онлар ичин бир белирти оладжаксън. О заман беним РАБ олдууму анлаяджаклар.“ РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, йюзюню Аммонлулар'а чевир, онлара каршъ пейгамберлик ет. Онлара де ки, ‚Егемен РАБ 'бин сьозюню динлейин! Егемен РАБ шьойле дийор: Мадем тапънаъм кирлетилдии, Исраил юлкеси виранейе чеврилдии, Яхуда халкъ сюргюне гиттии заман, Хах, хах! дийерек алай еттиниз, бен де сизи мирас оларак доуда яшаян халка теслим едеджеим. Обаларънъ, чадърларънъ юлкенизде кураджаклар; юрюнюнюзю йийеджек, сютюнюзю ичеджеклер. Рабба Кенти'ни девелер ичин отлак, Аммон юлкесини сюрюлер ичин аъл япаджаъм. О заман беним РАБ олдууму анлаяджаксънъз. Егемен РАБ шьойле дийор: Мадем Исраил'ле алай едерек еллеринизи чърптънъз, аякларънъзъ йере вурдунуз, бютюн йюреинизле севиндиниз, бен де сизе каршъ елими узатаджак, чапул малъ оларак сизи улуслара теслим едеджеим. Сизи халклар арасъндан сюпюрюп атаджак, юлкелер арасъндан сьокюп чъкараджак, йок едеджеим. О заман беним РАБ олдууму анлаяджаксънъз.‘“ „Егемен РАБ шьойле дийор: ‚Мадем Моав ве Сеир халкъ, Бакън, Яхуда халкънън ьотеки улуслардан фаркъ йок, деди, бен де Моав'ън сънърънъ, юлкенин сюсю олан сънър кентлерини, Бейтйешимот, Баал-Меон ве Кирятайим'и савунмасъз бъракаджаъм. Аммонлулар улуслар арасънда бир даха анълмасън дийе Моав'ъ Аммонлулар'ла бирликте мюлк оларак доуда яшаян халка вереджеим. Бьойледже Моав'ъ джезаландъраджаъм. О заман беним РАБ олдууму анлаяджаклар.‘“ „Егемен РАБ шьойле дийор: ‚Мадем Едом Яхуда халкъндан ьоч аларак бюйюк суч ишледи, Егемен РАБ шьойле дийор: Бен де Едом'а каршъ елими узатаджак, инсанларъ да хайванларъ да йок едеджек, юлкейи виранейе чевиреджеим. Теман'дан Дедан'а кадар Едомлулар кълъчла вурулуп йок оладжаклар. Халкъм Исраил араджълъъйла Едом'дан ьоч аладжаъм. Исраиллилер онлара ьофкем, къзгънлъъм уярънджа давранаджак. Бьойледже Едомлулар ьоджюмю анлаяджаклар. Егемен РАБ бьойле дийор.‘“ „Егемен РАБ шьойле дийор: ‚Мадем Филистлилер Яхуда'я аджъмасъзджа даврандълар, ескиден вар олан дюшманлъкларъйла ону йерле бир едерек ьоч алдълар, Егемен РАБ шьойле дийор: Елими Филистлилер'е каршъ узатаджаъм, Керетлилер'и сьокюп атаджаъм, къйъда яшаянлардан са каланларънъ йок едеджеим. Онлардан аър бир ьоч аладжак, онларъ ьофкейле пайлаяджаъм. Кендилеринден ьоч алънджа, беним РАБ олдууму анлаяджаклар.‘“ Сюргюнлююмюзюн он биринджи йълъ, айън биринджи гюню РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, мадем Сур Кенти, Йерушалим ичин, ‚Ох, ох! Улусларън капъсъ олан кент йъкълдъ, капъларъ бана ачълдъ. О виранейе дьондю, бен зенгинлешеджеим‘ деди, Егемен РАБ шьойле дийор: Ей Сур, сана каршъйъм! Дениз далгаларънъ насъл кабартърса, бен де улусларъ сенин юзерине ьойле салдъртаджаъм. Сур'ун дуварларънъ йъкаджак, кулелерини йерле бир едеджеклер. Топраънъ казъп сюпюреджек, сени чъплак бир каялък халине гетиреджеим. Сур денизин ортасънда, балъкчъларън а гердиклери бир йер оладжак. Егемен РАБ бьойле дийор. Улуслар Сур'у ямалаяджак, Сур'а балъ къйъ кентлеринде яшаянларъ кълъчтан гечиреджек. О заман Сурлулар беним РАБ олдууму анлаяджаклар. „Егемен РАБ шьойле дийор: Краллар кралъ Бабил Кралъ Небукаднессар'ъ атларла, саваш арабаларъйла, атлъларла, бюйюк бир ордуйла кузейден Сур'а гетирийорум. Сур'а балъ къйъ кентлеринде яшаянларъ кълъчтан гечиреджек, сизе каршъ кушатма дуварларъ, топрак рампалар япаджак, калканънъ сизе каршъ калдъраджак. Дуварларънъзда гедик ачмак ичин кютюклер йерлештиреджек, силахларъйла кулелеринизи йъкаджак. Сайъсъз атънън чъкардъъ тоз сизи ьортеджек. Дуварларънда гедик ачълмъш бир кенте гирер гиби кент капъларънъздан гирдиинде, атлъларън, текерлеклерин, саваш арабаларънън гюрюлтюсюнден дуварларънъз сарсъладжак. Атларънън търнакларъ бютюн сокакларънъзъ чинейеджек. Халкънъз кълъчтан гечириледжек, гючлю сютунларънъз девриледжек. Серветинизи аладжак, малларънъзъ ямалаяджаклар. Дуварларънъзъ йъкаджак, гюзел евлеринизи йерле бир едеджеклер. Ташларънъзъ, керестенизи, топраънъзъ денизе атаджаклар. Окудуунуз гюрюлтюлю шаркълара сон вереджеим. Лирлеринизин сеси бир даха дуйулмаяджак. Сизи чъплак бир каялък халине гетиреджеим, балъкчъларън а гердиклери бир йер оладжаксънъз. Бир даха курулмаяджаксънъз. Чюнкю бен РАБ сьойлюйорум. Егемен РАБ бьойле дийор. „Егемен РАБ Сур'а шьойле дийор: Йъкъмънън сесинден, яралъларън инилтисинден, сенин ичинде япълан къйъм йюзюнден къйъ халкларъ титрейеджек. Къйъда яшаян бютюн ьондерлер тахтларъндан инеджек; кафтанларънъ, ишлемели гийсилерини чъкараджаклар. Дехшет ичинде йере отуруп хер ан титрейерек башларъна геленлере шашаджаклар. Сонра сенин ичин шьойле бир аът якаджаклар: „‚Насъл олду да йъкълдън, Ей денизджилерин отурдуу юнлю кент! Сен ве сенде отуранлар, Денизде гючлюйдюнюз. Дехшет салмъштънъз Орада яшаян херкесе. Йъкъмън олдуу гюн Къйъ халкларъ титрейеджек, Орада яшаянлар Чьокюшюне шашаджаклар.‘ „Егемен РАБ шьойле дийор: Ъссъз калмъш кентлер гиби сени виран бир кент яптъъм, енгин денизлери юзерине бошалттъъм, дерин сулар сени ьорттюю заман, ьолюм чукуруна иненлерле бирликте сени ески заман инсанларънън янъна индиреджеим. Ьолюм чукуруна иненлерле бирликте ески калънтълар арасъна, йерйюзюнюн деринликлерине йерлештиреджеим. Ьойле ки, бир даха дьонюп яшаянлар диярънда йерини алмаясън. Сени йългънлъа дюшюреджеим, бу сенин сонун оладжак. Сени араяджаклар ама буламаяджаклар. Егемен РАБ бьойле дийор.“ РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, Сур Кенти ичин бир аът як. Денизин къйъсънда курулмуш, къйъ халкларъйла тиджарет япан Сур Кенти'не де ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: „‚Ей Сур, гюзелликте кусурсузум дедин. Сънърларън денизин баръндайдъ, Куруджуларън гюзеллиини доруа улаштърдълар. Бютюн керестелерини Сенир'ин чам аачларъндан яптълар, Сана дирек япмак ичин Любнан'дан седир аачларъ алдълар. Кюреклерини Башан мешелеринден, Гювертени Киттим къйъларъндан гетирилен Селви аачларъндан яптълар, Филдишийле сюследилер. Мъсър'ън ишлемели индже кетенинден йелкенин, Байраън олду сенин. Гювертенин гьолгелии Елиша къйъларънън Ладживерт, мор кумашъндандъ. Кюрекчилерин Сайдалъ ве Арватлъ'йдъ, Гемиджилерин, ичиндеки беджерикли кишилерди, ей Сур. Гемилериндеки гедиклери онаранлар Гевал'ън денейимли, уста адамларъйдъ. Дениздеки бютюн гемилер ве денизджилер Малларънъ деиш токуш етмек ичин сана гелдилер. Персли, Лудлу, Путлу аскерлер Ордунда хизмет етти. Калканларънъ, миферлерини Дуварларъна астълар, Сана гьоркем казандърдълар. Арват'тан, Хелек'тен гелен адамлар Чепечевре дуварларънъ корудулар. Гаммат'тан гелен адамлар Кулелеринде бекледилер. Калканларънъ дуварларъна астълар. Гюзеллиини доруа улаштърдълар. „‚Таршиш сенинле тиджарет яптъ, Сенде хер чешит мал вардъ. Малларъна каршълък Сана гюмюш, демир, калай, куршун вердилер. Йяван, Тувал, Мешек сенинле тиджарет яптъ, Малларъна каршълък Сана кьоле ве тунч каплар вердилер. Бейттогарма халкъ Малларъна каршълък Сана ат, саваш атъ, катър верди. Родос халкъ сенинле тиджарет яптъ. Бирчок къйъ халкъ сенин мюштеринди. Сенден алдъкларъ мала каршълък Филдиши ве абаноз вердилер. Сенде чок чешит юрюн олдуундан, Едом сенинле тиджарет яптъ. Малларъна каршълък Сана фирузе, мор кумаш, ишлемели гийсилер, Индже кетен, мерджан, якут вердилер. Яхуда ве Исраил сенинле тиджарет яптъ. Малларъна каршълък Сана Миннит будайъ, даръ, бал, зейтиняъ, пелесенк вердилер. Дедан халкъ малларъна каршълък Сана ейерлик кумаш верди. Арабистан ве Кедар ьондерлери мюштеринди, Малларъна каршълък Сана кузу, коч, теке вердилер. Саба ве Раама тюджджарларъ сенинле тиджарет яптъ, Малларъна каршълък Сана хер чешит бахаратън ен ийисини, деерли ташлар, алтън вердилер. Харран, Канне, Еден, Саба, Ашур, Килмат тюджджарларъ Сенинле тиджарет яптъ. Пазарларъндаки маллара каршълък Гюзел гийсилер, ладживерт кумаш, ишлемелер, Сък докунмуш, иплерле сарълмъш ренкли халълар вердилер. Тиджарет гемилери сенин малларънъ ташъдъ, Денизин барънда бюйюк йюкле долдун. Кюрекчилерин сени ачък денизлере гьотюрдю, Ама доу рюзгаръ Денизин барънда парчаладъ сени. Гемин казая ураяджаъ гюн, Зенгинлиин, малларън, тиджари ешяларън, Гемиджилерин, кълавузларън, калафатчъларън, Сенинле тиджарет япанлар, Аскерлерин ве гемиде олан херкес Денизин деринликлерине батаджак. Гемиджилеринин баъръшъндан Къйълар титрейеджек. Кюрекчилер гемилерини бъракаджак, Гемиджилерле кълавузлар къйъда дураджак. Йюксек сесле хайкъръп Сенин ичин аджъ аджъ алаяджаклар; Башларъна топрак серпеджек, Кюлде йуварланаджаклар. Сенин йюзюнден башларънъ търаш едеджек, Чул кушанаджаклар. Сенин ичин аджъ аджъ алаяджак, Яс тутаджаклар. Алайъп яс тутаркен, Сенин ичин бир аът якаджаклар: Хер янъ денизле чеврили Сур Кенти гиби Сустурулмуш бир кент вар мъ? Малларън денизашъръ юлкелере вардъънда Бирчок улусу дойурдун, Бюйюк зенгинлиин, чешит чешит малънла Дюня кралларънъ зенгинлештирдин. Шимдийсе денизде, суларън деринликлеринде Дармадаън олдун, Малларън ве чалъшанларънън тюмю Сенинле бирликте баттъ. Къйъ халкларъ Башъна геленлере шаштълар; Кралларънън тюйлери коркудан дикен дикен олду, Йюзлери сарардъ. Улусларън арасъндаки тюджджарлар, Башъна геленлере шашаджаклар; Сонун коркунч олду. Бир даха вар олмаяджаксън.‘“ РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, Сур ьондерине де ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: „‚Гурура капълъп Бен танръйъм, Денизлерин барънда, Танръ'нън тахтънда отуруйорум дедин. Кендини Танръ сандън, Ойса сен Танръ деил, инсансън. Иште, Даниел'ден даха билгесин, Кимсе сенден бир гиз саклаямаз. Билгелиин, анлайъшън сайесинде, Кендине сервет бириктирдин, Хазинелерине алтън, гюмюш йъдън. Тиджареттеки юстюн беджерилерин сайесинде Серветини чоалттън, Зенгинлиин сени гурура сюрюкледи. Бу йюзден Егемен РАБ шьойле дийор: Мадем кендини Танръ гиби билге сандън, Бен де ябанджъларъ, ен аджъмасъз улусларъ Юзерине гьондереджеим. Билгелиинин гюзеллиине кълъч чекеджек, Гьоркемини кирлетеджеклер. Сени ьолюм чукуруна индиреджеклер, Денизлерин барънда коркунч бир ьолюмле ьоледжексин. О заман сени ьолдюренлерин ьонюнде Бен Танръ'йъм дийеджек мисин? Сени ьолдюренлерин елинде Сен Танръ деил, инсансън. Ябанджъларън елинде, Сюннетсизин ьолюмюйле ьоледжексин. Егемен РАБ бьойле дийор.‘“ РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, Сур Кралъ ичин бир аът як. Она дийеджексин ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: „‚Кусурсузлукта ьорнек бирийдин, Билгелиин ве гюзеллиин ексиксизди. Сен Танръ'нън бахчеси Аден'дейдин. Якут, топаз, айташъ, Саръ якут, оникс, йешим, Ладживертташъ, фирузе, зюмрютле, чешит чешит деерли ташла безенмиштин. Какма ве ойма ишлерин хеп алтъндандъ. Бунлар яратълдъън гюн хазърланмъшлардъ. Месхедилмиш, коруйуджу бир Керув оларак Сени орая йерлештирдим. Танръ'нън кутсал даъндайдън, Янан ташлар арасънда долаштън. Яратълдъън гюнден Сенде кьотюлюк булунана дек Йолларънда кусурсуздун. Тиджаретинин боллуундан Зорбалъкла долдун Ве гюнах ишледин. Бу йюзден кирли бир шей гиби Сени Танръ'нън даъндан аттъм, Янан ташларън арасъндан ковдум, Ей коруйуджу Керув. Гюзеллиинден ьотюрю Гурура капълдън, Гьоркеминден ьотюрю Билгелиини боздун. Бьойледже сени йере аттъм, Кралларън ьонюнде сени йюзкарасъ яптъм. Ишледиин пек чок гюнах Ве тиджареттеки хиледжилиин йюзюнден Кутсал йерлерини кирлеттин. Сени якъп йок едеджек Бир атеш чъкардъм ичинден, Бютюн сейреденлерин гьозю ьонюнде Сени йерйюзюнде кюле чевирдим. Сени танъян бютюн улуслар сана шаштъ, Сонун коркунч олду. Бир даха вар олмаяджаксън.‘“ РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, йюзюню Сайда'я чевир, она каршъ пейгамберлик ет. Дийеджексин ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: „‚Иште сана каршъйъм, ей Сайда, Сенин ичинде йюджеледжеим. Онларъ джезаландърънджа, Кутсаллъъмъ онлара гьостериндже, Беним РАБ олдууму анлаяджаклар. Юзерине салгън хасталък гьондереджек, Сокакларънда кан акътаджаъм. Кентин ичинде, хер янънда Кълъчла яралананлар дюшюп ьоледжеклер. О заман беним РАБ олдууму анлаяджаклар.‘“ „‚Исраил халкънъ кючюмсейен Чевре улуслардан хичбири Бир даха Исраил ичин батан бир чалъ, Аджътан бир дикен олмаяджак. О заман беним РАБ олдууму анлаяджаклар. „‚Егемен РАБ шьойле дийор: Исраил халкънъ араларъна даълмъш олдукларъ улуслардан топладъъм, улусларън гьозю ьонюнде кутсаллъъмъ гьостердиим заман кулум Якуп'а вердиим кенди юлкелерине йерлешеджеклер. Орада гювенлик ичинде яшаяджак, евлер япаджак, балар дикеджеклер. Онларъ кючюмсейен бютюн чевре улусларъ джезаландърдъъмда гювенлик ичинде яшаяджаклар. О заман беним Танръларъ РАБ олдууму анлаяджаклар.‘“ Сюргюнлююмюзюн онунджу йълъ, онунджу айън он икинджи гюню РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, йюзюню фиравуна чевир, она ве Мъсър'а каршъ пейгамберлик ет. Онлара де ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: „‚Кенди каналларънън ичинде ятан Бюйюк джанавар фиравун, Иште, сана каршъйъм. Сен ки, Нил бенимдир, Ону кендим ичин яптъм дерсин. Ченелерине ченгеллер такаджак, Каналларъндаки балъкларъ Сенин пулларъна япъштъраджаъм. Пулларъна япъшмъш балъкларла бирликте Сени каналларъндан чъкараджаъм. Сени де каналларъндаки бютюн балъкларъ да Чьоле атаджаъм. Кърлара дюшеджексин, Топланмаяджак, гьомюлмейеджексин. Сени йем оларак ябанъл хайванлара Ве йъртъджъ кушлара вереджеим. О заман Мъсър'да яшаян херкес Беним РАБ олдууму анлаяджак. „‚Чюнкю сен Исраил халкъна камъш бир денек олдун. Сени еллерийле туттукларънда парчаланъп онларън омузларънъ ярдън. Сана даяндъкларънда парчаланъп беллерини бурктун. „‚Бу йюзден Егемен РАБ шьойле дийор: Юзерине халкънъ ве хайванларънъ ьолдюреджек бир кълъч гьондерийорум. Мъсър кимсесиз бъракъладжак, виранейе чевриледжек. О заман беним РАБ олдууму анлаяджаклар. „‚Мадем Нил бенимдир, ону бен яптъм дедин, бен де сана ве каналларъна каршъйъм. Мъсър'ъ Мигдол'дан Асван'а, Куш сънъръна дек кимсесиз бъракаджак, виранейе чевиреджеим. Ичинден инсан аяъ да, хайван аяъ да гечмейеджек. Кърк йъл орада кимсе яшамаяджак. Мъсър'ъ ъссъз калмъш юлкелер гиби ъссъз бъракаджаъм. Кентлери, виран олмуш кентлер арасънда кърк йъл кимсесиз каладжак. Мъсърлълар'ъ улуслар арасъна гьондереджек, юлкелере даътаджаъм. „‚Егемен РАБ шьойле дийор: Кърк йъл сонра онларъ даълмъш олдукларъ улуслардан топлаяджаъм. Сюргюндекилери гери гетирип Патрос'а, йуртларъна дьондюреджеим. Орада гючсюз бир краллък олуштураджаклар. Краллъкларън ен гючсюзю оладжак, бир даха улусларън юзеринде егеменлик сюрмейеджек. Улусларъ йьонетмесинлер дийе онларъ кючюк дюшюреджеим. Мъсър бир даха Исраил халкънън гювенеджеи бир йер олмаяджак. Анджак Мъсърлълар онлара Мъсър'а дьонмекле ишледиклери гюнахъ анъмсатаджаклар. О заман Исраиллилер беним Егемен РАБ олдууму анлаяджаклар.‘“ Сюргюнлююмюзюн йирми йединджи йълъ, биринджи айън биринджи гюню РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, Бабил Кралъ Небукаднессар ордусуну Сур Кенти'не каршъ бюйюк бир салдъръя гечирди; херкесин сачъ дьокюлдю, аър йюк йюзюнден омуз дерилери йюзюлдю. Ама Сур'а каршъ ордусуну салдъръя гечирмесине каршън, бундан не кендиси не де ордусу ярарландъ. Бу йюзден Егемен РАБ шьойле дийор: Мъсър'ъ Бабил Кралъ Небукаднессар'а вереджеим, онун серветини алъп гьотюреджек. Ордусуна юджрет оларак юлкеден ямаладъъ чапул малънъ даътаджак. Хизметине каршълък Мъсър'ъ она вердим; чюнкю о да ордусу да бана хизмет еттилер. Егемен РАБ бьойле дийор. „О гюн Исраил халкънъ гючле донатаджаъм. Онларън арасънда сенин дилини чьозеджеим. О заман беним РАБ олдууму анлаяджаклар.“ РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, пейгамберлик ет ве де ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: „‚Ах о гюн дийе хайкър. Чюнкю о гюн якън. РАБ 'бин гюню якън, Булутларън гюню, Улусларън йъкъм заманъ. Бир кълъч Мъсър'а каршъ чъкаджак. Куш 'у аджълар сараджак. Мъсър'да вуруланлар йере серилиндже Юлкенин сервети алънъп гьотюрюледжек, Темеллери йок едиледжек. Мъсър'ла бирликте Куш, Пут, Луд, Арабистан, Кув ве антлашма яптъъм халкъм Кълъчтан гечириледжек. „‚ РАБ шьойле дийор: Мъсър'ъ дестеклейенлер ьолдюрюледжек, Мъсър'ън ьовюндюю орду чьокеджек, Мигдол'дан Асван'а дек кълъчтан гечириледжеклер. Бьойле дийор Егемен РАБ. Кимсесиз калмъш юлкелер арасънда Кимсесиз каладжаклар. Кентлери виран олмуш кентлер гиби оладжак. Мъсър'ъ атеше вердиимде, Ону дестеклейенлер езилдиинде, Беним РАБ олдууму анлаяджаклар. „‚О гюн кайгъсъз Кушлулар'ъ коркутмак ичин гемилерле улаклар гьондереджеим. Мъсър'ън йъкъм гюню гелдиинде коркуя капъладжаклар. Иште о гюн гелийор. „‚Егемен РАБ шьойле дийор: Бабил Кралъ Небукаднессар араджълъъйла Мъсър'ън зенгинлиине сон вереджеим. О ве ордусу, улусларън ен аджъмасъзъ, Юлкейи йерле бир етмек ичин геледжеклер. Мъсър'а каршъ кълъчларънъ чекеджек, Юлкейи ьолдюрюленлерле долдураджаклар. Нил'ин каналларънъ курутуп Юлкейи кьотю кишилере теслим едеджеим, Юлкейи де ичиндеки хер шейи де Ябанджълар елийле виран едеджеим. Буну бен РАБ сьойлюйорум. Егемен РАБ шьойле дийор: Путларъ йок едеджек, Ноф'таки деерсиз путлара сон вереджеим. Мъсър'да артък ьондер олмаяджак, Юлкейе корку саладжаъм. Патрос'у виранейе чевиреджек, Соан'ъ атеше вереджек, Но Кенти'ни джезаландъраджаъм. Ьофкеми Мъсър'ън калеси Син юзерине бошалтаджак, Калабалък Но халкъна сон вереджеим. Мъсър'ъ атеше вереджеим, Син аджъдан къвранаджак, Но Кенти'нин сурларъ яръладжак, Ноф сюрекли тедиргин оладжак. Он Кенти ве Пи-Бесет генчлери Кълъчтан гечириледжек, Орадаки халк сюргюне гьондериледжек. Тахпанхес'те Мъсър'ън бойундурууну кърдъъм заман, Орада гюндюз геджейе дьонеджек, Ьовюндюю ордуя сон вериледжек, Кент булутларла капланаджак, Кьойлериндеки халк сюргюне гьондериледжек. Мъсър'ъ бьойле джезаландърдъъмда Беним РАБ олдууму анлаяджаклар.‘“ Сюргюнлююмюзюн он биринджи йълъ, биринджи айън йединджи гюню РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, фиравунун колуну кърдъм. Ийилешмесин, кълъч тутаджак кадар гючленмесин дийе кимсе ону баламадъ, саргъ безийле сармадъ. Бу йюзден Егемен РАБ шьойле дийор: Фиравуна каршъйъм. Хер ики колуну, салам оланъ да кърък оланъ да къраджаъм. Кълъджъ елинден дюшюреджеим. Мъсърлълар'ъ улуслар арасъна гьондереджек, юлкелере даътаджаъм. Бабил Кралъ'нън колларънъ гючлендирип кълъджъмъ онун елине вереджеим. Фиравунун исе колларънъ къраджаъм. Бабил Кралъ'нън ьонюнде аър яралъ бири гиби инлейеджек. Бабил Кралъ'нън гюджюне гюч катаджак, фиравунун гюджюню зайъфлатаджаъм. Кълъджъмъ Бабил Кралъ'нън елине вердиимде ве о кълъджъ Мъсър'а дору узаттъънда, беним РАБ олдууму анлаяджаклар. Мъсърлълар'ъ улуслар арасъна гьондереджек, юлкелере даътаджаъм. О заман беним РАБ олдууму анлаяджаклар.“ Сюргюнлююмюзюн он биринджи йълъ, ючюнджю айън биринджи гюню РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, фиравуна ве халкъна де ки, „‚Гьоркемде ким сенинле бой ьолчюшебилир? Асур'а бак! Любнан'да бир седир ааджъйдъ, Ормана гьолге салан гюзел далларъ вардъ. Чок йюксекти, тепеси булутлара еришийорду. Сулар ааджъ беследи, Дерин су кайнакларъ бюйюттю. Акарсулар дикили олдуу йерин чевресине акъйор, Каналларъ кърдаки бютюн аачлара еришийорду. Кърдаки бютюн аачлардан даха чок бюйюдю. Бол су верилдии ичин Дал будак салдъ, далларъ узадъ. Кушлар далларъна йува яптъ, Ябанъл хайванлар далларъ алтънда явруладъ, Бюйюк улуслар гьолгесинде яшадъ. Гюзелликте ешсизди. Далларъ гидерек узадъ, Чюнкю кьоклери бол су алъйорду. Танръ'нън бахчесиндеки седир аачларъндан хичбири Онунла бой ьолчюшемезди, Чам аачларъ далларъ кадар биле деилди. Чънарлар онун далларъйла бой ьолчюшемезди. Танръ'нън бахчесиндеки аачларън хичбири Онун кадар гюзел деилди. Сък далларла о седир ааджънъ гюзеллештирдим. Танръ'нън бахчеси Аден'деки бютюн аачлар ону къскандъ. „‚Бу йюзден Егемен РАБ шьойле дийор: Аач бюйюйюп бой аттъъ, тепеси булутлара ериштии, бюйюклююнден ьотюрю гурура капълдъъ ичин бен де ону ковдум, улусларън ьондеринин елине теслим еттим. Она кьотюлюю уярънджа давранаджак. Ябанджъ улусларън ен аджъмасъзъ ону кесип ялнъз бърактъ. Далларъ далара, дерелере дюштю; юлкенин вадилеринде кесилмиш дуруйор. Йерйюзюндеки бютюн улуслар гьолгесинден чекилип ону бърактълар. Бютюн кушлар деврик ааджа конду, ябанъл хайванлар далларъ арасъна йерлешти. Ьойле ки, суларън якънънда йетишен хичбир аач бьойлеси бюйюйюп бой атмасън, тепесини булутлара ериштирмесин; бол суйла суланан хичбир аач бу денли йюкселмесин. Чюнкю хепси ьолюм чукуруна инен инсанларла бирликте ьолюме, йерин деринликлерине гидеджек. „‚Егемен РАБ шьойле дийор: Седир ааджъ ьолюлер дияръна индии гюн, она яс тутсунлар дийе дерин су кайнакларънъ капаттъм. Ърмакларънъ дурдурдум, гюр суларънън ьонюню кестим. О аач йюзюнден Любнан'ъ каранлъа бодум, бютюн орман аачларънъ куруттум. Ьолюм чукуруна иненлерле бирликте ону ьолюлер дияръна индирдиимде, йъкълъшънън гюрюлтюсюнден улусларъ титреттим. О заман Аден Бахчеси'ндеки бютюн аачлар, Любнан'ън ен сечкин, ен ийи, бол суланан аачларъ йерин деринликлеринде авунч булду. Гьолгесинде яшаянлар, улуслар арасънда ону дестеклейенлер де онунла бирликте ьолюлер дияръна, кълъчла ьолдюрюлмюшлерин янъна индилер. „‚Аден аачларъндан хангиси гьоркем ве йюджеликте сенинле бой ьолчюшебилир? Ама сен де Аден аачларъйла бирликте йерин деринликлерине индириледжек, сюннетсизлере, кълъчла ьолдюрюлмюшлере катъладжаксън. „‚Иште фиравунла халкънън сону бьойле оладжактър.‘ Егемен РАБ бьойле дийор.“ Сюргюнлююмюзюн он икинджи йълъ, он икинджи айън биринджи гюню РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, фиравун ичин бир аът як. Она де ки, „‚Улуслар арасънда генч бир аслан гиби кендини ьоне сюрдюн, Ама сен денизлердеки бир джанавар гибисин. Ърмакларънъ каръштърър, Аякларънла суларъ чалкалар, Ърмакларъ буландърърсън.‘“ Егемен РАБ шьойле дийор: „Бюйюк бир калабалъкла Аъмъ сенин юзерине атаджаъм; Онлар сени аъмла чекеджеклер. Сени карая атаджак, Кърлара фърлатаджаъм. Гьокте учан кушларън сенин юзерине конмаларънъ салаяджаъм, Йерйюзюндеки ябанъл хайванлара Сени йем оларак вереджеим. Беденини даларън юзерине середжек, Вадилери чюрюйен беденинле долдураджаъм. Юлкейи далара дек акан канънла ъслатаджаъм, Вадилер сенинле доладжак. Сени ортадан калдърдъъм заман Гьоклери ьортеджек, Йълдъзларъ карартаджак, Гюнеши булутла капатаджаъм. Ай ъшъънъ вермейеджек. Сенин йюзюнден гьокте ъшък верен бютюн джисимлери карартаджак, Юлкени каранлъа гьомеджеим.“ Бьойле дийор Егемен РАБ. „Сени танъмадъън юлкелере, Улусларън арасъна сюргюне гьондердиимде, Пек чок халкън йюреи юзюнтюйле сарсъладжак. Башъна геленлерден ьотюрю Пек чок халкъ шашкъна чевиреджеим. Кълъджъмъ ьонлеринде салладъъм заман, Сенин йюзюнден краллар дехшетле юрпереджек. Йъкъма урадъън гюн Хепси кенди джанъ ичин Хер ан коркуйла титрейеджек. Егемен РАБ шьойле дийор: Бабил Кралъ'нън кълъджъ юзерине геледжек. Йиитлерин, улусларън ен аджъмасъзънън, Сенин халкънъ кълъчтан гечирмесине изин вереджеим. Мъсър'ън гуруруну къраджак, Бютюн ордусуну йок едеджеклер. Бол суларън янънда бютюн съърларънъ йок едеджеим. Бундан бьойле инсан аяъ да хайван аяъ да Суларъ каръштъръп буландърмаяджак. О заман суларънъ дупдуру къладжак, Ърмакларънъ я гиби акътаджаъм. Егемен РАБ бьойле дийор. Мъсър'ъ виранейе чевирдиимде, Юлкейи хер шейден йоксун бърактъъмда, Орада яшаян херкеси йок еттиимде, Беним РАБ олдууму анлаяджаклар. „Она якаджакларъ аът будур. Улусларън къзларъ бу аътъ якаджаклар. Мъсър ичин, халкъ ичин бу аътъ якаджаклар.“ Егемен РАБ бьойле дийор. Сюргюнлююмюзюн он икинджи йълъ, айън он бешинджи гюню РАБ бана шьойле сесленди: „Ей инсанолу, Мъсър халкъ ичин яс тут. Онларъ ве гючлю улусларън къзларънъ ьолюм чукуруна иненлерле бирликте йерин деринликлерине индир. Онлара де ки, ‚Сен башкаларъндан даха мъ гюзелсин? Ашаъ ин ве орадаки сюннетсизлере катъл.‘ Мъсър халкъ кълъчла ьолдюрюленлерин арасъна дюшеджек. Кълъч хазър, бъракън Мъсър бютюн халкъйла бирликте сюрюкленсин. Гючлю ьондерлер, ьолюлер дияръндан, Мъсър ве ону дестеклейенлер ичин, ‚Ашаъ индилер, кълъчла ьолдюрюлен сюннетсизлерле бирликте бурада ятъйорлар‘ дийеджеклер. „Асур бютюн ордусуйла орада. Кълъчтан гечирилмиш, ьолмюш аскерлеринин мезарларъ чевресини сармъш. Мезарларъ ьолюм чукурунун ен дибинде, ордусу мезарънън чевресинде дуруйор. Яшаянлар диярънда корку саланларън хепси кълъчтан гечирилмиш, ьолмюш. „Елам бютюн халкъйла кенди мезарънън чевресинде дуруйор. Хепси кълъчтан гечирилмиш, ьолмюш, сюннетсиз оларак йерин деринликлерине инмиш. Яшаянлар диярънда корку салмъшлардъ, шимдийсе утанч ичинде ьолюм чукуруна иненлере катълдълар. Елам ичин ьолдюрюленлер арасънда бир ятак япълдъ. Бютюн халкъ мезарънън чевресинде. Хепси сюннетсиз, кълъчтан гечирилерек ьолмюш. Яшаянлар диярънда корку салмъшлардъ, шимдийсе утанч ичинде ьолюм чукуруна иненлере катълдълар, ьолдюрюленлерин арасъна йерлештирилдилер. „Мешек ве Тувал бютюн халкъйла кенди мезарларъ чевресинде дуруйор. Хепси сюннетсиз, кълъчтан гечирилерек ьолдюрюлмюш. Яшаянлар диярънда корку салмъшлардъ. Ьолюлер дияръна саваш силахларъйла инен, кълъчларъ башларънън алтъна конан, калканларъ кемиклери юзерине йерлештирилен ьобюр ьолдюрюлмюш сюннетсиз йиитлерле бирликте мезара конмаяджак мъ онлар? Ойса бу йиитлер яшаянлар диярънда корку салмъшлардъ. „Сен де, ей фиравун, дюшеджек ве кълъчла ьолдюрюленлерле бирликте сюннетсизлерин арасъна конаджаксън. „Едом, кралларъ ве ьондерлерийле орада. Гючлю олмаларъна каршън кълъчла ьолдюрюленлерин янъна кондулар. Ьолюм чукуруна иненлерин, сюннетсизлерин янънда ятъйорлар. „Бютюн кузей ьондерлери, бютюн Сайдалълар орада. Гючлерийле корку салдъкларъ халде ьолдюрюленлерле бирликте утанч ичинде индилер. Сюннетсиз оларак кълъчла ьолдюрюленлерле бирликте утанч ичинде ьолюм чукуруна иненлерин янъна кондулар. „Фиравунла ордусу кълъчла ьолдюрюлмюш бу бюйюк калабалъъ гьорюндже авунч буладжак.“ Бьойле дийор Егемен РАБ. „Яшаянлар диярънда корку салмасънъ саладъъм халде, фиравунла халкъ, кълъчла ьолдюрюленлерле бирликте сюннетсизлерин янъна конаджак.“ Бьойле дийор Егемен РАБ. РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, кенди халкъна шьойле дийеджексин: ‚Бир юлкенин юзерине кълъч гьондердиим, юлке халкъ араларъндан бирини сечип бекчи атадъъ, бекчи кълъджън юлкенин юзерине яклаштъънъ гьорюп халкъ уярмак ичин бору чалдъъ заман; ким бору сесини ишитип де уяръйъ диккате алмазса, кълъч да гелип ону ьолдюрюрсе, канъндан кендиси сорумлудур. Бору сесини дуймуш, ама уяръйъ диккате алмамъштър; канъндан кендиси сорумлудур. Уяръйъ диккате алсайдъ, джанънъ куртараджактъ. Не вар ки, бекчи кълъджън юлкенин юзерине яклаштъънъ гьорюп халкъ уярмак ичин бору чалмазса, кълъч да гелип халктан бирини ьолдюрюрсе, о киши кенди гюнахъ ичинде ьолдюрюлмюштюр; канъндан бекчийи сорумлу тутаджаъм.‘ „Инсанолу, сени Исраил халкъна бекчи атадъм. Бенден бир сьоз дуяр дуймаз онларъ беним йериме уяраджаксън. Кьотю кишийе, ‚Ей кьотю киши, кесинликле ьоледжексин‘ дедиим заман, ону уярмаз, кьотю йолундан дьондюрмек ичин конушмазсан, о киши гюнахъ ичинде ьоледжек; ама онун канъндан сени сорумлу тутаджаъм. Анджак кьотю кишийи уярдъън халде йолундан дьонмезсе, о гюнахъ ичинде ьоледжек. Ама сен джанънъ куртармъш оладжаксън. „Инсанолу, Исраил халкъна де ки, ‚Сиз шьойле дийорсунуз: Исянларъмъзла гюнахларъмъз бизи чьокертийор, онлардан ьотюрю ерийип йок олуйоруз. Дурум бьойлейкен насъл яшаябилириз?‘ Онлара де ки, ‚Варлъъм хаккъ ичин дийор Егемен РАБ, бен кьотю кишинин ьолюмюнден севинч дуймам, анджак кьотю кишинин кьотю йолларъндан дьонюп яшамасъндан севинч дуяръм. Дьонюн! Кьотю йолларънъздан дьонюн! Ничин ьолесиниз, ей Исраил халкъ!‘ „Сен, ей инсанолу, халкъна де ки, ‚Дору киши Танръ'я башкалдърърса, дорулуу ону куртармаз. Кьотю киши кьотюлююнден дьондюю заман кьотюлюю йъкъмъна неден олмаз. Дору киши Танръ'я башкалдърърса, дорулуу яшамасънъ саламаз.‘ Дору киши ичин, ‚Кесинликле яшаяджак‘ десем, ама о дорулууна гювенип де кьотюлюк япса, яптъъ дору ишлерин хичбири анъмсанмаяджак. Яптъъ кьотюлюктен ьотюрю ьоледжек. Кьотю кишийе, ‚Кесинликле ьоледжексин‘ десем, ама о гюнахъндан дьонюп адил ве дору оланъ япса, алдъъ рехини гери версе, чалдъънъ ьодесе, яшам верен кураллар уярънджа давранъп гюнах ишлемесе кесинликле яшаяджак, ьолмейеджектир. Ишледии гюнахлардан хичбири она каршъ анъмсанмаяджактър, адил ве дору оланъ япмъштър; кесинликле яшаяджактър. „Сенин халкън, ‚Раб'бин йолу дору деил‘ дийор. Ойса дору олмаян онларън йолу. Дору киши дорулуундан дьонер де кьотюлюк япарса, яптъъ кьотюлююн ичинде ьоледжектир. Кьотю киши яптъъ кьотюлюктен дьонер де адил ве дору оланъ япарса, яптъъ бу ишлерле яшаяджактър. Ей Исраил халкъ, ‚Раб'бин йолу дору деил‘ дийорсун. Хер биринизи кенди йолуна гьоре яргълаяджаъм.“ Сюргюнлююмюзюн он икинджи йълъ, онунджу айън бешинджи гюню Йерушалим'ден качъп куртулан бири янъма гелип, „Кент дюштю!“ деди. Акшам, Йерушалим'ден качъп куртулан адам гелмеден ьондже, РАБ 'бин ели юзеримдейди, конушамъйордум. Сабах о янъма гелмеден РАБ дилими чьоздю. Дилим ачълдъ, артък конушабилирдим. РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, Исраил'ин виран олмуш кентлеринде яшаянлар, ‚Ибрахим тек кишийкен юлкейи мирас алмъштъ. Ойса биз калабалъъз, юлке мирас оларак бизе верилмиштир‘ дийорлар. Бу неденле онлара де ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: Ети канъйла йийор, путларънъза бел балъйор, кан дьокюйорсунуз. Йине де юлкейи мирас алмайъ мъ умуйорсунуз? Кълъджънъза гювенийор, иренч шейлер япъйор, комшунузун каръсънъ кирлетийорсунуз. Йине де юлкейи мирас алмайъ мъ умуйорсунуз?‘ „Онлара де ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: Варлъъм хаккъ ичин, виран олмуш кентлерде яшаянлар кълъчтан гечириледжек, кърда яшаянларъ йем оларак ябанъл хайванлара вереджеим, калелерде, маараларда яшаянлар салгън хасталъкла йок оладжак. Юлкейи ъссъз, кимсесиз бъракаджаъм, ьовюндюклери гюч сон буладжак. Исраил даларъ ъссъз каладжак, орадан кимсе гечмейеджек. Яптъкларъ иренч шейлерден ьотюрю юлкейи ъссъз, кимсесиз бърактъъм заман беним РАБ олдууму анлаяджаклар.‘ „Сен, ей инсанолу, халкън дувар диплеринде, евлерин капъларъ ьонюнде сенин хаккънда конушуйор. Бирбирлерине, ‚Хайди, гидип РАБ 'ден гелен сьозюн не олдууну дуялъм‘ дийорлар. Халк хер заманки гиби сана гелийор. Беним халкъм оларак ьонюнде отуруйор, сьозлерини динлийор, ама дедиклерини япмъйорлар. Аъзларъйла истекли олдукларънъ ачъклъйорлар, ама йюреклери хаксъз казанч пешинде. Сен онлар ичин гюзел сесле севги езгилери окуян, ийи чалгъ чалан бири гибисин. Сьозлерини динлийор, ама дедиклерини япмъйорлар. „Бютюн бунлар герчеклешиндже –ки герчеклешеджек– араларънда бир пейгамбер булундууну анлаяджаклар.“ РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, Исраил'ин чобанларъна каршъ пейгамберлик ет ве онлара, бу чобанлара шьойле де: ‚Егемен РАБ дийор ки: Вай кенди кендини гюден Исраил чобанларъна! Чобанларън сюрюйю гютмеси герекмез ми? Яъ йийор, йюню гийийор, бесили койунларъ кесийорсунуз, ама сюрюйю кайърмъйорсунуз. Зайъфларъ гючлендирмединиз, хасталаръ ийилештирмединиз, яралъларън ярасънъ сармадънъз. Йолуну шашъранларъ гери гетирмединиз, йитиклери арамадънъз. Анджак сертлик ве шиддетле онлара егемен олдунуз. Чобанларъ олмадъъ ичин даълдълар, ябанъл хайванлара йем олдулар. Койунларъм бютюн даларда, йюксек тепелерде башъбош доландълар. Койунларъм йерйюзюне даълдъ. Онларъ не араян вар, не соран. „‚Бу йюзден, ей чобанлар, РАБ 'бин сьозюню динлейин: Варлъъм хаккъ ичин дийор Егемен РАБ, чобан олмадъъндан койунларъм яма едилди, ябанъл хайванлара йем олду. Чобанларъм койунларъмъ арамадълар, онларъ гюдеджеклерине кенди кендилерини гюттюлер. Онун ичин, ей чобанлар, РАБ 'бин сьозюню динлейин. Егемен РАБ шьойле дийор: Бен чобанлара каршъйъм! Койунларъмдан онларъ сорумлу тутаджаъм, койунларъмъ гютмелерине сон вереджеим. Ьойле ки, артък кенди кендилерини гюдемейеджеклер. Койунларъмъ онларън азъндан куртараджаъм, артък онлара йем олмаяджаклар. „‚Егемен РАБ шьойле дийор: Бен кендим койунларъмъ арайъп сораджаъм. Даълмъш койунларънън арасъндаки бир чобан сюрюсюйле насъл илгиленирсе, бен де койунларъмла ьойле илгиленеджеим. Булутлу, каранлък бир гюн даълмъш олдукларъ хер йерден онларъ куртараджаъм. Онларъ улусларън арасъндан чъкараджак, юлкелерден топлаяджак, кенди йуртларъна гери гетиреджеим. Онларъ Исраил даларънда, вадилерде, юлкенин бютюн отурулабилир йерлеринде гюдеджеим. Онларъ ийи бир отлакта гюдеджеим; яйлаларъ Исраил'ин йюксек даларъ юзеринде оладжак. Орада ийи бир отлакта ятаджак, Исраил'ин йюксек даларъндаки веримли отлакларда отлаяджаклар. Бен кендим койунларъмъ гюдеджеим, онларъ кендим ятъраджаъм. Егемен РАБ бьойле дийор. Йитени араяджак, йолуну шашъранъ гери гетиреджеим. Яралънън ярасънъ сараджак, зайъфъ гючлендиреджеим. Ама семизлерле гючлюлери йок едеджеим. Койунларъмъ адалетле гюдеджеим. „‚Сиз, ей беним сюрюм, Егемен РАБ шьойле дийор: Койунла койун арасънда яргъйъ бен вереджеим. Кочларла текелере гелиндже, ийи отлакта отламанъз йетмийор му ки, отлакларънъзън гери каланънъ аякларънъзла чинийорсунуз? Дуру су ичмениз йетмийор му ки, гери калан суйу аякларънъзла буландъръйорсунуз? Койунларъм аякларънъзън чинедиини отламак, аякларънъзън буландърдъънъ ичмек зорунда калъйор. „‚Бу неденле Егемен РАБ онлара шьойле дийор: Семиз койунла джълъз койун арасънда бен кендим яргъчлък япаджаъм. Мадем бютюн джълъз койунларъ ковуп даътънджая дек бьорюнюзле вуруйор, омузунузла итийор, бойнузларънъзла какъйорсунуз, бен де койунларъмъ куртараджаъм, артък чапул малъ олмаяджаклар. Койунла койун арасънда бен яргъчлък япаджаъм. Башларъна, онларъ гюдеджек тек чобан оларак кулум Давут'у кояджаъм. Онларъ о гюдеджек, чобанларъ о оладжак. Бен РАБ онларън Танръсъ оладжаъм, кулум Давут да онларън арасънда ьондер оладжак. Бен РАБ, бьойле дийорум. „‚Онларла бир есенлик антлашмасъ япаджаъм, юлкедеки йъртъджъ хайванларъ йок едеджеим. Чьолде гювенлик ичинде яшаяджак, орманларда уйуяджаклар. Онларъ да даъмън чевресини де берекетли къладжаъм. Ямуру заманънда ядъраджаъм. Берекетли ямурлар оладжак. Кърдаки аачлар мейве вереджек, топрак юрюн вереджек. Халк юлкесинде гювенлик ичинде оладжак. Бойундурукларънън баларънъ копаръп онларъ кьоле еденлерин елинден куртардъъм заман беним РАБ олдууму анлаяджаклар. Артък улусларън чапул малъ, ябанъл хайванларън йеми олмаяджаклар. Гювенлик ичинде яшаяджаклар, кимсе онларъ коркутмаяджак. Онлар ичин юнлю бир фиданлък йетиштиреджеим. Артък юлке кътлъктан йок олмаяджак, улусларън ашаъламасъна урамаяджаклар. О заман бен Танръларъ РАБ 'бин онларла бирликте олдууму ве Исраил сойунун да беним халкъм олдууну анлаяджаклар.‘ Бьойле дийор Егемен РАБ. ‚Беним койунларъм, отлаъмън койунларъ сиз инсанларсънъз. Бен сизин Танрънъз'ъм.‘ Бьойле дийор Егемен РАБ.“ РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, йюзюню Сеир Даъ'на чевир, она каршъ пейгамберлик ет. Она де ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: Ей Сеир Даъ, сана каршъйъм! Елими сана каршъ узатаджак, сени виран едип кимсесиз бъракаджаъм. Кентлерини йерле бир едеджеим, кимсесиз каладжаксън. О заман беним РАБ олдууму анлаяджаксън. „‚Мадем Исраиллилер'е хеп кин беследин, йъкъма урадъкларънда, джезаландърълмаларънън заманъ доруа улаштъънда, онларъ кълъджа теслим еттин, варлъъм хаккъ ичин дийор Егемен РАБ, сенин канънъ акътаджаъм, кан пешини бъракмаяджак. Мадем кан дьокмектен нефрет етмедин, кан пешини бъракмаяджак. Сеир Даъ'нъ виран едип кимсесиз бъракаджаъм, орая гидип гелени кесип атаджаъм. Даларънъ ьолюлерле долдураджаъм; кълъчтан гечириленлер сенин тепелеринде, вадилеринде, дерелеринде дюшюп ьоледжеклер. Сени сонсуза дек виран едеджеим, кентлеринде кимсе отурмаяджак. О заман беним РАБ олдууму анлаяджаксън. „‚Сиз, бу ики улус, бу ики юлке бизим оладжак, онларъ мирас аладжаъз демиштиниз. Ойса РАБ оралардадър. Бундан ьотюрю варлъъм хаккъ ичин дийор Егемен РАБ, беследииниз кин йюзюнден халкъма насъл ьофкейле, късканчлъкла даврандъйсанъз, бен де сизе ьойле давранаджаъм. Сизи яргъладъъм заман онлара кендими танътаджаъм. О заман Исраил даларъна сьовгюлеринизи дуйдууму анлаяджаксънъз. Шьойле демиштиниз: „Йерле бир олдулар, йуталъм дийе бизе верилдилер.“ Бана каршъ бьобюрлендиинизи, сайгъсъзджа конуштуунузу да дуйдум. Егемен РАБ шьойле дийор: Бютюн йерйюзю севиниркен, сени йерле бир едеджеим. Исраил халкънън мирасъ йерле бир олдуунда насъл севиндинсе, бен де сана ьойле давранаджаъм. Ей Сеир Даъ, виран оладжаксън; бютюн Едом да виран оладжак. О заман беним РАБ олдууму анлаяджаклар.‘“ „Инсанолу, Исраил даларъна пейгамберлик ет ве де ки, ‚Ей Исраил даларъ, РАБ 'бин сьозюню динлейин! Егемен РАБ шьойле дийор: Дюшман сизин хаккънъзда, Хах, хах! Бу ески тепелер мюлкюмюз олду! дедии ичин пейгамберлик ет ве де ки, Егемен РАБ шьойле дийор: Даларънъзъ виран еттилер, сизи хер яндан съкъштъръп чинедилер; бьойледже улусларън мюлкю олдунуз, диле дюштюнюз, алай конусу олдунуз, ей Исраил даларъ, Егемен РАБ 'бин сьозюню динлейин! Егемен РАБ даларла тепелере, вадилерле дерелере, йъкънтълара, чеврениздеки улусларън ямасъна, алайъна урамъш, терк едилмиш кентлере шьойле дийор: Егемен РАБ шьойле дийор: Йюреклери севинч долу, ашаълаярак отлакларънъзъ ямаламак ичин юлкеме сахип чъкан ьотеки улуслара, ьозелликле Едом'а каршъ бюйюк бир късканчлъкла конуштум.‘ Бу неденле Исраил юлкеси ичин пейгамберлик ет ве далара, тепелере, вадилере, дерелере де ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: Улусларън ашаъламасъна хедеф олдуунуз ичин ьофкейле, късканчлъкла конуштум. Бу неденле Егемен РАБ шьойле дийор: Ант ичийорум ки, чеврениздеки улуслар да ашаъланаджактър. „‚Ама сиз, ей Исраил даларъ, дал будак саладжак ве халкъм Исраил ичин юрюн вереджексиниз. Чюнкю халкъм Исраил якънда йурдуна дьонеджек. Сизи кайъраджак, сизе йьонеледжеим. Ишленеджек, екиледжексиниз. Юлкенизде яшаянларън сайъсънъ, евет, бютюн Исраил халкънън сайъсънъ чоалтаджаъм. Кентлерде инсанлар яшаяджак, йъкънтълар онаръладжак. Юлкениздеки инсан ве хайван сайъсънъ чоалтаджаъм. Веримли оладжак, чоаладжаклар. Гечмиште олдуу гиби юлкениз инсанларла долуп ташаджак. Сизи ескисинден даха веримли къладжаъм. О заман беним РАБ олдууму анлаяджаксънъз. Юлкенизе инсанларън, халкъм Исраил'ин гирмесини салаяджаъм. Сизи сахипленеджеклер. Сиз де онларън мирасъ оладжаксънъз. Онларъ бир даха чоджукларъндан йоксун бъракмаяджаксънъз. „‚Егемен РАБ шьойле дийор: Ей юлке, инсанлар сана инсан йийен, улусуну чоджуксуз бъракан юлке дийорлар. Бундан бьойле артък сен инсан йемейеджек, улусуну чоджуксуз бъракмаяджаксън. Егемен РАБ бьойле дийор. Артък улусларън ашаъламаларънъ сизе ишиттирмейеджеим. Улусларън ашаъламасъна урамаяджаксънъз. Халкънъзън бир даха тьокезлемесине изин вермейеджексиниз.‘ Егемен РАБ бьойле дийор.“ РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, Исраил халкъ кенди юлкесинде яшаркен тутуму ве давранъшларъйла юлкейи кирлетти. Онларън давранъшъ беним гьозюмде ядет гьорен бир кадънън кирлилии гибийди. Бу йюзден ьофкеми юзерлерине бошалттъм. Чюнкю юлкеде кан дьоктюлер, путларъйла ону кирлеттилер. Онларъ улуслара даъттъм, юлкелере яйълдълар. Онларъ тутумларъна ве давранъшларъна гьоре яргъладъм. Улусларън арасънда хер гиттиклери йерде кутсал адъмъ кирлеттилер. Чюнкю онлар ичин, ‚Бу РАБ 'бин халкъ, ьойлейкен юлкесинден чъкмак зорунда калдъ‘ денди. Исраил халкънън гиттии улуслар арасънда кирлеттии кутсал адъмън онуру ичин кайгъландъм. „Бу неденле Исраил халкъна де ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: Ей Исраил халкъ, сизин хатърънъз ичин деил, гиттииниз улуслар арасънда кирлеттииниз кутсал адъмън хатъръ ичин бунларъ япаджаъм. Улуслар арасънда кирленен, онлар арасънда кирлеттииниз бюйюк адъмън кутсаллъънъ гьостереджеим. Онларън гьозю ьонюнде кутсаллъъмъ сизин араджълъънъзла канътладъъмда, улуслар беним РАБ олдууму анлаяджаклар. Егемен РАБ бьойле дийор. „‚Сизи улуслар арасъндан аладжак, бютюн юлкелерден топлайъп юлкенизе гери гетиреджеим. Юзеринизе темиз су дьокеджеим, арънаджаксънъз. Сизи бютюн кирлиликлеринизден ве путларънъздан аръндъраджаъм. Сизе йени бир йюрек вереджек, ичинизе йени бир рух кояджаъм. Ичиниздеки таштан йюреи чъкараджак, сизе еттен бир йюрек вереджеим. Рухуму ичинизе кояджаъм; куралларъмъ излеменизи, буйрукларъма уйуп онларъ уйгуламанъзъ салаяджаъм. Аталарънъза вердиим юлкеде яшаяджак, беним халкъм оладжаксънъз, бен де сизин Танрънъз оладжаъм. Сизи бютюн кирлиликлеринизден куртараджаъм. Будая сесленеджек ве ону чоалтаджаъм. Артък сизе кътлък гьондермейеджеим. Улусларън арасънда бир даха кътлък утанджъ чекмемениз ичин аачларън мейвесини, тарлаларън юрюнюню чоалтаджаъм. О заман кьотю йолларънъзъ, кьотю ишлеринизи анъмсаяджаксънъз. Гюнахларънъз, иренч уйгуламаларънъз йюзюнден кендинизден тиксинеджексиниз. Буну сизин хатърънъз ичин япмадъъмъ ийи билин. Егемен РАБ бьойле дийор. Давранъшларънъздан утанън, йюзюнюз къзарсън, ей Исраил халкъ! „‚Егемен РАБ шьойле дийор: Сизи бютюн гюнахларънъздан аръттъъм гюн, кентлеринизде яшаманъзъ салаяджаъм; йъкънтълар онаръладжак. Гелип геченлерин гьозюнде виран олан юлкенин топракларъ ишленеджек. Шьойле дийеджеклер: Виран олан бу юлке Аден бахчеси гиби олду; йъкълъп йерле бир олмуш, кимсесиз калмъш кентлер йениден гючлендирилийор, ичинде отурулуйор. О заман чевренизде калан улуслар йъкъланъ йениден япанън, чъплак йерлери йениден дикенин бен РАБ олдууму анлаяджаклар. Буну бен РАБ сьойлюйорум ве дедиими япаджаъм.‘ „Егемен РАБ шьойле дийор: Исраил халкънън бенден йине ярдъм дилемесини салаяджак ве онлар ичин шуну япаджаъм: Онларъ бир койун сюрюсю гиби чоалтаджаъм. Байрамларда Йерушалим насъл курбанлък хайванларла долуйорса, виран олмуш кентлер де инсан топлулукларъйла ьойле долуп ташаджак. О заман беним РАБ олдууму анлаяджаклар.“ РАБ 'бин ели юзеримдейди, Руху'йла бени дъшаръ чъкардъ, кемиклерле долу бир ованън ортасъна койду. Бени онларън арасънда хер йьоне долаштърдъ. Овада хер йере яйълмъш, тамамен курумуш пек чок кемик вардъ. РАБ, „Инсанолу, бу кемиклер джанланабилир ми?“ дийе сорду. Бен, „Сен билирсин, ей Егемен РАБ “ дийе янътладъм. Бунун юзерине, „Бу кемиклер юзерине пейгамберлик ет“ деди, „Онлара де ки, ‚Куру кемиклер, РАБ 'бин сьозюню динлейин! Егемен РАБ бу кемиклере шьойле дийор: Ичинизе рух кояджаъм, джанланаджаксънъз. Сизе каслар вереджек, юзеринизде ет олуштураджаъм, сизи дерийле каплаяджаъм. Ичинизе рух кояджаъм, джанланаджаксънъз. О заман беним РАБ олдууму анлаяджаксънъз.‘“ Бьойледже бана верилен буйрук уярънджа пейгамберлик еттим. Бен пейгамберлик едеркен бир гюрюлтю олду, бир такъртъ дуйулду. Кемиклер бирбирлерийле бирлешийорду. Бактъм, иште юзерлеринде каслар, етлер олушуйор, юстлерини дери каплъйорду. Ама онларда рух йокту. Сонра бана шьойле деди: „Рюзгара пейгамберлик ет, инсанолу, пейгамберлик ет ве де ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: Ей рюзгар, гел дьорт яндан ес. Бу ьолдюрюлмюшлерин юзерине юфле ки джанлансънлар!‘“ Бьойледже бана верилен буйрук уярънджа пейгамберлик еттим. Онларън ичине солук гириндже джанланъп аяа калктълар. Чок, чок бюйюк бир калабалък олуштуруйорлардъ. Сонра бана, „Инсанолу, бу кемиклер бютюн Исраил халкънъ симгелийор“ деди, „Онлар, ‚Кемиклеримиз куруду, умудумуз йок олду, биттик‘ дийорлар. Бу йюзден пейгамберлик ет ве онлара де ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: Ей халкъм, мезарларънъзъ ачъп сизи орадан чъкараджак, Исраил юлкесине гери гетиреджеим. Мезарларънъзъ ачъп сизи чъкардъъм заман беним РАБ олдууму анлаяджаксънъз, ей халкъм. Рухуму ичинизе кояджаъм, джанланаджаксънъз. Сизи кенди юлкенизе йерлештиреджеим. О заман, буну сьойлейенин ве япанън бен РАБ олдууму анлаяджаксънъз.‘“ Бьойле дийор РАБ. РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, бир денек ал, юзерине ‚Яхуда ве достларъ Исраиллилер ичин‘ дийе яз. Сонра башка бир денек ал, юзерине ‚Йусуф'ла достларъ Исраиллилер ичин Ефрайим'ин денеи‘ дийе яз. Ики денеи ян яна гетиререк бирлештир. Ьойле ки, елинде бир денек гиби олсун. „Халкъндан бири, ‚Бу яптъънън анламъ не? Бизе ачъкламаз мъсън?‘ дийе сорарса, шьойле янътлаяджаксън: ‚Егемен РАБ шьойле дийор: Ефрайим'ин елиндеки денеи –Йусуф'ла достларъ Исраил оймакларънън денеини– алъп Яхуда денеийле бирлештиреджеим. Икисинден бир денек япъп елимде тутаджаъм.‘ Юзерине яздъън денеклери гьоребиледжеклери шекилде елинде тут. Онлара де ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: Исраиллилер'и гиттиклери улусларън ичинден аладжаъм. Онларъ хер йерден топлайъп юлкелерине гери гетиреджеим. Онларъ юлкеде, Исраил даларъ юзеринде тек бир улус япаджаъм. Хепсинин тек кралъ оладжак. Артък ики айръ улус олмаяджаклар, ики краллъа бьолюнмейеджеклер. Артък путларъйла, иренч уйгуламаларъйла, исянларъйла кендилерини кирлетмейеджеклер. Онларъ йерлештиклери, ичинде гюнах ишледиклери йерлерден куртаръп аръндъраджаъм. Онлар халкъм оладжак, бен де онларън Танръсъ оладжаъм. „‚Кулум Давут онларън кралъ оладжак, хепсинин тек чобанъ оладжак. Буйрукларъмъ излейеджек, куралларъма уяджак, онларъ уйгулаяджаклар. Кулум Якуп'а вердиим, аталарънъзън яшадъъ юлкейе йерлешеджеклер. Кендилери, чоджукларъ, чоджукларънън чоджукларъ сонсуза дек орада яшаяджаклар. Кулум Давут да сонсуза дек онларън ьондери оладжак. Онларла есенлик антлашмасъ япаджаъм. Бу онларла сонсуза дек гечерли бир антлашма оладжак. Онларъ йениден орая йерлештирип сайъджа чоалтаджаъм. Тапънаъмъ сонсуза дек онларън ортасъна кураджаъм. Конутум араларънда оладжак; онларън Танръсъ оладжаъм, онлар да беним халкъм оладжак. Тапънаъм сонсуза дек онларън арасънда олдукча улуслар Исраил'и кутсал къланън бен РАБ олдууму анлаяджаклар.‘“ РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, йюзюню Магог юлкесинден Рош'ун, Мешек'ин, Тувал'ън ьондери Гог'а чевир, она каршъ пейгамберлик ет. Де ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: Ей Рош'ун, Мешек'ин, Тувал'ън ьондери Гог, сана каршъйъм. Сени гелдиин йолдан гери чевиреджек, ченелерине ченгел такаджаъм. Сени ве бютюн ордуну, атларъ, там донанмъш атлъларъ, кючюк бюйюк калканлъ, хепси кълъч кулланан бюйюк калабалъъ дъшаръя сюрюклейеджеим. Онларла бирликте хепси калканлъ, миферли Перслилер'и, Кушлулар 'ъ, Путлулар'ъ, Гомер'ин бютюн ордусуну, узак кузейдеки Бейттогарма'нън бютюн ордусуну ве янъндаки бирчок улусу да сюрюклейеджеим. „‚Хазър ол! Чевренде топланмъш бюйюк калабалъкла бирликте хазърлан. Онларъ сен гьозетеджексин. Узун заман сонра саваша чаръладжаксън. Геледжек йълларда, халкъ бирчок улустан узун замандър ъссъз калмъш Исраил даларънда топланмъш, саваштан рахата кавушмуш бир юлкейе салдъраджаксън. Улуслар арасъндан чъкарълмъш олан бу халк, шимди гювенлик ичинде яшъйор. Сен, бютюн аскерлерин ве сенинле олан бирчок улус чъкъп касърга гиби геледжексиниз; юлкейи каплаян булут гиби оладжаксънъз. „‚Егемен РАБ шьойле дийор: О гюн аклъна базъ дюшюнджелер геледжек, кьотю дюзенлер тасарлаяджаксън. Дийеджексин ки: Сурсуз кьойлери олан бир юлкейе салдъраджак, есенлик ве гювенлик ичинде яшаян инсанларън юзерине йюрюйеджеим. Бу кьойлерин тюмю сурсуз; капъларъ да капъ сюргюлери де йок. Виран олмуш кентлерде яшаян халкъ сойуп малънъ яма едеджеим. Сюрюсю, малъ олан, дюнянън ортасънда яшаян бу улусларън арасъндан топланмъш халка каршъ елими узатаджаъм. Саба, Дедан, Таршиш тюджджарларъ ве кьойлери сана, Ямаламак ичин ми гелдин? Чапул малъ топламак, алтън, гюмюш ташъмак, хайван, мал гьотюрмек, бол ганимет елде етмек ичин ми бу калабалъъ топладън? дийеджек.‘ „Бу йюзден, ей инсанолу, пейгамберлик ет ве Гог'а де ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: О гюн халкъм Исраил гювенлик ичинде яшаркен буну фаркетмейеджек мисин? Сен ве сенинле бирликте бирчок улустан олушан тюмю ата бинмиш бюйюк бир калабалък, гючлю бир орду узак кузейден геледжексиниз. Юлкейи каплаян бир булут гиби халкъм Исраил'ин юзерине йюрюйеджексиниз. Сон гюнлерде, ей Гог, сени юлкеме салдъртаджаъм. Ьойле ки, улусларън гьозю ьонюнде кутсаллъъмъ сенин араджълъънла гьостердиим заман бени танъябилсинлер. „‚Егемен РАБ шьойле дийор: Ески гюнлерде кулларъм Исраил пейгамберлери араджълъъйла хаккънда конуштуум киши деил мисин сен? О дьонемде сени онлара салдъртаджаъма илишкин йълларджа пейгамберлик еттилер. „‚Гог Исраил юлкесине салдърдъъ гюн ьофкем алевленеджек. Егемен РАБ бьойле дийор. Късканчлъъмла ве ьофкемин шиддетийле дийорум ки, о гюн Исраил юлкесинде бюйюк бир йер сарсънтъсъ оладжак. Дениздеки балъклар, гьоктеки кушлар, кърдаки хайванлар, йерде сюрюнен бютюн яратъклар ве дюнядаки бютюн инсанлар ьонюмде титрейеджеклер. Далар йерле бир едиледжек, каялъклар уфаланаджак, хер дувар чьокеджек. Бютюн даларъмда Гог'а каршъ кълъджъ чаъраджаъм. Егемен РАБ бьойле дийор. Херкес бирбирине кълъч чекеджек. Ону салгън хасталъкла, канла джезаландъраджаъм; онун, ордусунун, ондан яна олан бирчок улусун юзерине саанак ямур, долу, атешли кюкюрт ядъраджаъм. Бьойледже бюйюклююмю, кутсаллъъмъ гьостереджек, бирчок улусун гьозюнде кендими танътаджаъм. О заман беним РАБ олдууму анлаяджаклар.‘“ „Инсанолу, Гог'а каршъ пейгамберлик ет ве она де ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: Ей Рош'ун, Мешек'ин, Тувал'ън ьондери Гог, сана каршъйъм. Сени гери чевирип сюрюклейеджеим. Сени узак кузейден чъкаръп Исраил'ин даларъна гетиреджеим. Сол елиндеки яйънъ вураджак, са елиндеки окларънъ дюшюреджеим. Сен де аскерлеринле сенден яна олан улуслар да Исраил даларъна сериледжексиниз. Сизи йем оларак хер чешит йъртъджъ куша, ябанъл хайвана вереджеим. Ачък кърларда дюшюп ьоледжексиниз. Чюнкю буну бен сьойледим. Егемен РАБ бьойле дийор. Магог'ун ве къйъда гювенлик ичинде яшаянларън юзерине атеш ядъраджаъм. О заман беним РАБ олдууму анлаяджаклар. „‚Халкъм Исраил арасънда кутсал адъмъ танътаджаъм. Бундан бьойле кутсал адъмън ашаъланмасъна изин вермейеджеим. Улуслар беним Исраил'де кутсал олан РАБ олдууму анлаяджаклар. О гюн яклаштъ! Сьойледиклерим оладжак. Егемен РАБ бьойле дийор. Будур сьозюню еттиим гюн! „‚О заман Исраил кентлеринде яшаянлар дъшаръ чъкъп топладъкларъ силахларъ якаджаклар. Кючюк бюйюк калканларъ, яйларъ, окларъ, сопаларъ, мъзракларъ атеше атаджаклар. Бунларла йеди йъл атеш якаджаклар. Кърдан одун топламаяджак, ормандан одун кесмейеджеклер. Якмак ичин силахларъ кулланаджаклар. Малларънъ ямалаянларъ ямалаяджак, кендилерини соянларъ сояджаклар. Егемен РАБ бьойле дийор. „‚О гюн Лут Гьолю'нюн доусунда, Гезгинлер Дереси'нде Гог'а Исраил'де билинен бир мезар йери вереджеим. Гог'ла бютюн ордусу орада гьомюледжек. Орая Хамон-Гог Вадиси адъ вериледжек. Орадан гечеджек гезгинлерин ьоню кесиледжек. Исраил халкъ юлкейи аръндърмак ичин онларъ гьомеджек. Бу йеди ай сюреджек. Онларъ бютюн юлке халкъ гьомеджек. Гьоркемими ачъкладъъм гюн онлар ичин онур оладжак. Егемен РАБ бьойле дийор. „‚Юлкейи аръндърмак ичин адамлар гьоревлендириледжек. Базъларъ юлкейи сюрекли долашаджак, ьобюрлерийсе йерде калан джесетлери гьомеджеклер. Йеди айлък сюре битиндже, араштърма ишине башлаяджаклар. Бу адамлар юлкенин хер янънъ долашаджак. Бир инсан кемии гьорюндже, мезарджълар ону Хамон-Гог Вадиси'не гьомюнджейе дек, янъна бир ишарет кояджак. Орада Хамона адънда бир кент оладжак. Бьойлеликле юлке аръндъръладжак.‘ „Инсанолу, Егемен РАБ шьойле дийор: Хер чешит куша ве ябанъл хайвана сеслен: ‚Сизин ичин хазърлаяджаъм курбана, Исраил даларъ юзериндеки бюйюк курбана гелин, хер яндан топланън! Орада ет йийеджек, кан ичеджексиниз. Башан'ън бесили хайванларънън –кочларън, кузуларън, текелерин, боаларън– етини йийип канънъ ичер гиби йиитлерин етини йийеджек, дюня ьондерлеринин канънъ ичеджексиниз. Сизин ичин хазърлаяджаъм курбандан дояна дек я йийеджексиниз, сархош олунджая дек кан ичеджексиниз. Софрамда атлардан, атлълардан, йиитлерден ве хер чешит аскерден бол бол йийип дояджаксънъз.‘ Егемен РАБ бьойле дийор. „Гьоркемими улуслар арасънда ачъклаяджаъм. Бютюн улуслар кендилерине вердиим джезайъ, юзерлерине койдуум елими гьореджеклер. Исраил халкъ о гюнден башлаярак беним Танръларъ РАБ олдууму анлаяджак. Улуслар Исраил халкънън ишледии суч йюзюнден, бана иханет еттии ичин сюргюне гиттиини анлаяджаклар. Йюзюмю онлардан гизледим, онларъ дюшманларънън елине теслим еттим, хепси кълъчтан гечирилди. Онларъ кирлиликлерине, исянларъна гьоре джезаландърдъм, йюзюмю онлардан гизледим. „Бундан ьотюрю Егемен РАБ шьойле дийор: Якуп'ун сюргюндеки сойуну гери гетиреджек, Исраил халкъна аджъяджаъм. Кутсал адъмъ късканчлъкла коруяджаъм. Юлкелеринде гювенлик ичинде яшайънджа, онларъ коркутан кимсе олмайънджа, утанчларънъ, бана еттиклери бютюн иханетлери унутаджаклар. Онларъ улуслар арасъндан гери гетирип дюшман юлкелеринден топладъъм заман, онлар араджълъъйла бирчок улуса кутсаллъъмъ гьостереджеим. О заман беним Танръларъ РАБ олдууму анлаяджаклар. Онларъ улуслар арасъна сюргюне гьондермеме каршън, хичбирини бъракмадан юлкелерине гери гетиреджеим. Онлардан бир даха йюзюмю гизлемейеджеим, чюнкю Исраил халкъ юзерине Рухум'у дьокеджеим.“ Егемен РАБ бьойле дийор. Сюргюнлююмюзюн йирми бешинджи йълъ, йълън башънда, айън онунджу гюню, Йерушалим Кенти'нин дюшюшюнюн он дьордюнджю йълъ, там о гюн РАБ 'бин ели бени якалайъп орая гьотюрдю. Гьорюмде Танръ бени Исраил юлкесине гьотюрюп чок йюксек бир даън юзерине койду. Даън гюнейинде кенте бензер япълар вардъ. Танръ бени орая гьотюрдю, тунджа бензер бир адам гьордюм. Елинде кетен ип ве бир ьолчю денеи тутарак капънън гиришинде дуруйорду. Бана, „Инсанолу, гьозлеринле гьор, кулакларънла ишит, сана гьостереджеим хер шейе диккат ет“ деди, „Сен бунун ичин бурая гетирилдин. Гьореджеин хер шейи Исраил халкъна анлат.“ Тапънаъ чепечевре кушатан бир дувар гьордюм. Адамън елиндеки ьолчю денеинин узунлуу алтъ аршъндъ. Хер аршъна бир елин ени кадар узунлук екленмишти. Адам дуваръ ьолчтю; калънлъъ ве йюксеклии бир ьолчю денеи кадардъ. Сонра доуя бакан капъя гитти, басамакларъ чъкъп капъ ешиини ьолчтю. Ени бир ьолчю денеи кадардъ. Бекчи одаларънън хер биринин узунлуу ве генишлии бир ьолчю денеи кадардъ. Одаларън арасъндаки дуварън калънлъъ беш аршъндъ. Тапънаа бакан ейванън капъ ешии бир ьолчю денеи узунлуктайдъ. Ейванъ ьолчтю; генишлии секиз аршън, капъ сьовелеринин калънлъъ икишер аршъндъ. Ейван тапънаа бакъйорду. Доу Капъсъ'нън хер янънда ючер бекчи одасъ вардъ. Хепси айнъ ьолчюдейди. Одалар арасъндаки дуварларън ьолчюсю де айнъйдъ. Адам капънън генишлиини ьолчтю. Генишлии он, ич гиришин генишлии он юч аршъндъ. Хер бекчи одасънън ьонюнде бир аршън йюксеклиинде бир дувар вардъ. Одалар каре шеклиндейди, кенарларъ алтъшар аршъндъ. Сонра гиришлери каршъ каршъя олан одаларън арка дуварларънън арасънъ ьолчтю; йирми беш аршъндъ. Сютунларъ ьолчтю, алтмъш аршъндъ. Капънън чевресиндеки авлу сютунлара кадар узанъйорду. Капъ гиришинден ейванън сонуна кадарки узаклък елли аршъндъ. Хер ики яндаки бекчи одаларънда, одалар арасъндаки дуварларда ве ейванън чепечевре дуварларънда иче бакан кафесли пенджерелер вардъ. Бьолме дуварларъ хурма ааджъ мотифлерийле каплъйдъ. Адам бундан сонра бени дъш авлуя гьотюрдю. Орада одалар ве дъш авлуйу чеврелейен таш йол вардъ. Таш йол бойунджа отуз ода вардъ. Гиришин ики янъндаки таш йолун генишлии капъларън узунлуу кадардъ. Бу ашаъ таш йолду. Авлунун генишлиини ашаъ гириштен ич авлунун гиришине дек ьолчтю. Доу ве кузейдеки узаклък йюз аршъндъ. Адам дъш авлунун кузейе бакан капъсънън узунлууну ве генишлиини ьолчтю. Ики яндаки ючер бекчи одасънън, араларъндаки дуварларън ве ейванън ьолчюсю, биринджи капънън ьолчюсюнюн айнъсъйдъ. Узунлуу елли аршън, генишлии йирми беш аршъндъ. Пенджерелерин, ейванън, хурма ааджъ мотифлеринин ьолчюсю, доуя бакан капънън ьолчюсюнюн айнъсъйдъ. Орая йеди басамакла чъкълъйорду, ейван бунларън каршъсъндайдъ. Доу Капъсъ'на олдуу гиби, Кузей Капъсъ'на да бакан бир ич авлу капъсъ вардъ. Адам бу ики капъ арасъндаки узаклъъ ьолчтю, йюз аршъндъ. Адам бени гюнейе дору гьотюрдю. Орада гюнейе бакан бир капъ гьордюм. Адам капънън сьовелерини ве ейванъ ьолчтю. Ьолчюлери ьобюрлеринин айнъсъйдъ. Ьобюрлеринде олдуу гиби, бу капънън ве ейванън хер янънда да пенджерелер вардъ. Узунлуу елли аршън, генишлии йирми беш аршъндъ. Орая йеди басамакла чъкълъйорду, ейван бунларън каршъсъндайдъ. Ики капъ сьовеси де хурма ааджъ мотифлерийле каплъйдъ. Ич авлунун гюнейе бакан бир капъсъ вардъ. Адам бу капъдан гюнейдеки дъш капъя кадар олан узаклъъ ьолчтю, йюз аршъндъ. Адам бени Гюней Капъсъ'ндан ич авлуя гьотюрдю. Гюней Капъсъ'нъ ьолчтю. Ьолчюлери ьобюрлеринин айнъсъйдъ. Бекчи одаларънън, одалар арасъндаки дуварларън, ейванън ьолчюлери ьобюрлеринин айнъсъйдъ. Дъш дуварларда ве ейванън хер янънда пенджерелер вардъ. Гиришин узунлуу елли аршън, генишлии йирми беш аршъндъ. Адам бени доудаки ич авлуя гьотюрдю. Орадаки капъйъ ьолчтю. Ьолчюлери ьобюрлеринин айнъсъйдъ. Бекчи одаларънън, одалар арасъндаки дуварларън, ейванън ьолчюлери ьобюрлеринин айнъсъйдъ. Дъш дуварларда ве ейванън хер янънда пенджерелер вардъ. Гиришин узунлуу елли аршън, генишлии йирми беш аршъндъ. Ейван дъш авлуя бакъйорду. Капъ сьовелери хурма ааджъ мотифлерийле каплъйдъ. Орая секиз басамакла чъкълъйорду. Сонра адам бени Кузей Капъсъ'на гьотюрдю. Капъйъ ьолчтю. Ьолчюлери ьобюрлеринин айнъсъйдъ. Бунун да бекчи одаларъ, араларъндаки дуварлар, ейванъ айнъйдъ. Капънън хер янънда пенджерелер вардъ. Гиришин узунлуу елли аршън, генишлии йирми беш аршъндъ. Ейван дъш авлуя бакъйорду. Капъ сьовелери хер янда хурма ааджъ мотифлерийле каплъйдъ. Орая секиз басамакла чъкълъйорду. Ич авлу гиришлериндеки ейванларън янънда капъсъ ейвана ачълан бир ода вардъ. Якмалък сунулар бурада йъканъйорду. Ейванън хер ики янънда икишер маса вардъ. Якмалък суну, гюнах сунусу ве суч сунусу ичин хайванлар бу масаларън юзеринде кесилийорду. Ейванън дъш дуварънън янънда, Кузей Капъсъ'нън басамакларънън хер ики янънда икишер олмак юзере дьорт маса даха вардъ. Бьойледже курбанлък хайванларън кесими ичин капънън хер ики янънда дьордер олмак юзере секиз маса вардъ. Якмалък сунулар ичин йонтма таштан дьорт маса вардъ. Хер масанън узунлуу ве генишлии бирер бучук аршън, йюксеклии бир аршъндъ. Якмалък сунуларла ьобюр курбанларън кесиминде кулланълан алетлери бунларън юзерине койуйорлардъ. Оданън дуварларъна чифте ченгеллер асълмъштъ; хер бири бир ел генишлииндейди. Масалар сунуладжак курбан ети ичин кулланълъйорду. Ич капънън дъш бьолюмюнде, ич авлуда ики ода вардъ. Бунлардан бири Кузей Капъсъ'нън янъндайдъ ве гюнейе бакъйорду, ьобюрю Гюней Капъсъ'нън янъндайдъ ве кузейе бакъйорду. Адам бана, „Гюнейе бакан ода тапънакта хизмет гьореджек кяхинлер ичин“ деди, „Кузейе бакан ода да сунакта хизмет гьореджек кяхинлер ичин. Бунлар Леви сойундан, РАБ 'бе хизмет етмек ичин О'на яклашан Садокоулларъ'дър.“ Адам авлуйу ьолчтю. Карейди, узунлуу йюз аршън, генишлии йюз аршъндъ. Сунак тапънаън ьонюндейди. Адам сонра бени тапънаън ейванъна гьотюрюп ейванън капъ сьовелерини ьолчтю. Хер ики яндаки сьовелерин генишлии бешер аршъндъ. Гиришин генишлии он дьорт аршън, ики яндаки дуварларън генишлии де ючер аршъндъ. Ейванън узунлуу йирми аршън, генишлии он ики аршъндъ. Орая басамакларла чъкълъйорду. Капъ сьовелеринин хер бир янънда сютунлар вардъ. Бундан сонра адам бени тапънаън ана бьолюмюне гьотюрюп капъ сьовелерини ьолчтю. Сьовелерин генишлии хер яндан алтъ аршъндъ. Гиришинин генишлии он аршън, хер яндан буна балъ дуварларън генишлии бешер аршъндъ. Ана бьолюмю де ьолчтю. Узунлуу кърк аршън, генишлии йирми аршъндъ. Сонра ич одая гидип гиришин сьовелерини ьолчтю. Хер бири ики аршън генишлииндейди. Гиришин генишлии алтъ аршън, хер яндан буна балъ дуварларън генишлии йеди аршъндъ. Ана бьолюмюн ьотесиндеки ич одайъ ьолчтю. Узунлуу ве генишлии йирмишер аршъндъ. Адам, „Бу Ен Кутсал Йер 'дир“ деди. Тапънаън дуварънъ ьолчтю, калънлъъ алтъ аршъндъ. Тапънаън чевресиндеки хер ян оданън генишлии дьорт аршъндъ. Бу ян одалар юч каттъ, хер катта отуз ода вардъ. Тапънаън дуварларъ бойунджа ян одалара дестек гьореви япан чъкънтълар вардъ. Ьойле ки, дестеклер тапънак дуварларъна гирмесин. Тапънаън чевресиндеки ян одалар йукаръ ката дору чъктъкча генишлийорду. Тапънаън чевресиндеки япънън йукаръя чъкан бир мердивени вардъ. Йукаръя дору чъкълдъкча ян одалар генишлийорду. Мердивенле алт каттан орта ката, орадан да юст ката чъкълъйорду. Тапънаън чевресинде ян одаларън темелини олуштуран йюксек бир калдъръм гьордюм. Узунлуу бир денек кадар, яни алтъ аршъндъ. Ян одаларън гириши ачък алана бакъйорду; бири кузейде, ьобюрю гюнейдейди. Ачък алана битишик темелин генишлии хер яндан беш аршъндъ. Тапънаън батъсънда ачък алана бакан бир япъ вардъ. Генишлии йетмиш аршъндъ; дуварънън калънлъъ хер яндан беш аршън, узунлуу доксан аршъндъ. Бундан сонра адам тапънаъ ьолчтю. Узунлуу йюз аршъндъ. Тапънаън ачък аланъ, япъ ве дуварларъ йюз аршън узунлуктайдъ. Доуда тапънаън ачък аланънън тапънаън ьонюйле бирликте генишлии йюз аршъндъ. Адам тапънаън аркасъндаки ачък алана бакан япънън ики янъндаки коридорларън узунлууну ьолчтю; йюз аршъндъ. Ана бьолюм, ич ода, авлуя бакан ейван, капъ ешиклери, кафесли пенджерелер, ешиин каршъсъндаки юч катъ чеврелейен коридорлар табандан пенджерелере дек аач каплъйдъ. Пенджерелер ачълъп капанабилийорду. Гиришин юстю, ич ода, дъшаръсъ ве бютюн ич ве дъш дуварлар дюзенли аралъкларла Керув ве хурма ааджъ мотифлерийле каплъйдъ. Ики Керув арасънда бир хурма ааджъ вардъ. Хер Керув'ун ики йюзю вардъ: Бир янда хурма ааджъна бакан инсан йюзю, ьобюр янда хурма ааджъна бакан генч аслан йюзю. Тапънак чепечевре Керув ве хурма ааджъ оймаларъйла безенмишти. Табандан гиришин юстюндеки бьолюме дек ана бьолюмюн дуварларъ Керув ве хурма ааджъ оймаларъйла каплъйдъ. Ана бьолюмюн капъ сьовелери каре шеклиндейди, Ен Кутсал Йер'ин ьонюндеки капъ сьовелери бунлара бензийорду. Юч аршън йюксеклиинде, ики аршън узунлуунда аачтан япълмъш бир сунак вардъ. Кьошелери, аякларъ, янларъ аачтандъ. Адам бана, „ РАБ 'бин ьонюндеки маса будур“ деди. Ана бьолюмюн ве Ен Кутсал Йер'ин чифт канатлъ бирер капъсъ вардъ. Хер капънън ики ментешели канадъ вардъ. Дуварлара олдуу гиби, ана бьолюмюн капъларъна да Керув ве хурма ааджъ оймаларъ япълмъштъ. Дъшарда, ейванън ьонюнде аачтан бир асма таван вардъ. Ейванън ян дуварларъндаки кафесли пенджерелерин ики янъ хурма ааджъ оймаларъйла каплъйдъ. Тапънаън ян одаларъйла асма таванларъ бьойлейди. Адам бени кузейе гиден йолдан дъш авлуя чъкардъ. Тапънаън ачък аланъна ве дъш авлунун кузейиндеки япълара бакан одалара гьотюрдю. Капъсъ кузейе бакан бу япънън узунлуу йюз аршън, генишлии елли аршъндъ. Ич авлунун йирми аршънлък бьолюмюйле дъш авлунун таш йолуна бакан юч катън коридорларъ каршъ каршъяйдъ. Одаларън ьонюнде генишлии он аршън, узунлуу йюз аршън олан бир ич коридор вардъ. Капъларъ кузейе бакъйорду. Япънън юст каттаки одаларъ алт ве орта каттаки одалардан даха дардъ. Чюнкю юст каттаки коридорлар даха чок йер каплъйорду. Авлуларда сютунлар олмасъна каршън, ючюнджю каттаки одаларън сютунларъ йокту. Бу йюзден бу одалар алт ве орта каттаки одалардан даха дардъ. Одаларън ьонюнде, одалара ве дъш авлуя паралел бир дъш дувар вардъ, елли аршън узунлуктайдъ. Дъш авлу янъндаки съра одаларън узунлуу елли аршънкен, ана бьолюме даха якън съра одаларън узунлуу йюз аршъндъ. Алт каттаки одаларън дъш авлудан гириледжек гиби доу йьонюнде бир гиришлери вардъ. Ич авлунун гюнейи бойунджа, ачък алана ве дъш авлудаки япълара бакан башка одалар вардъ. Бундан сонра адам, „Тапънаън ачък аланъна бакан кузей ве гюнейдеки одалар кутсалдър“ деди, „ РАБ 'бин ьонюнде хизмет еден кяхинлер орада ен кутсал сунулардан йийеджеклер. Ен кутсал сунуларъ –тахъл, гюнах ве суч сунуларънъ – орая кояджаклар. Чюнкю орасъ кутсалдър. Кяхинлер кутсал алана гирдиктен сонра, хизмет едеркен гийдиклери гийсилери орада бъракмадан дъш авлуя чъкмаяджаклар. Чюнкю бу гийсилер кутсалдър. Халкън булундуу йерлере гитмеден ьондже башка гийсилер гиймелилер.“ Адам ич тапънаъ ьолчмейи битириндже, бени Доу Капъсъ'ндан дъшаръя гьотюрдю, о аланъ хер яндан ьолчтю. Доу янънъ ьолчю денеийле ьолчтю, беш йюз аршън кадардъ. Кузей янънъ ьолчтю, беш йюз аршън кадардъ. Гюней янънъ ьолчтю, беш йюз аршън кадардъ. Сонра батъя дьонюп ьолчтю, беш йюз аршън кадардъ. Бьойледже аланън дьорт янънъ ьолчтю. Кутсал оланъ кутсал олмаяндан айърмак ичин аланън чевресинде бир дувар вардъ; узунлуу ве генишлии бешер йюз аршъндъ. Адам бени доуя бакан капъя гьотюрдю. Исраил Танръсъ'нън гьоркеминин доудан гелдиини гьордюм. Сеси гюрюл гюрюл акан суларън сеси гибийди. Гьоркеминден йерйюзю айдънлъкла долду. Гьордююм гьорюм, Танръ кенти йок етмейе гелдиинде ве Кевар Ърмаъ къйъсънда гьордююм гьорюмлере бензийорду. Йюзюстю йере дюштюм. РАБ 'бин гьоркеми доуя бакан капъдан тапънаа гирди. Рух бени аяа калдъръп ич авлуя гьотюрдю. РАБ 'бин гьоркеми тапънаъ долдурду. Адам орада янъмда дуруркен, тапънактан биринин бана сеслендиини дуйдум. Бана шьойле деди: „Инсанолу, тахтъмън йери, аякларъмън басаджаъ, Исраил халкъйла сонсуза дек яшаяджаъм йер бурасъдър. Бундан бьойле Исраил халкъ да кралларъ да фахишеликлерийле ве кралларънън джесетлерийле бир даха кутсал адъмъ кирлетмейеджек. Онлар капъ ешиклерини капъ ешиимин, сьовелерини сьовелеримин битишиине йерлештирдилер. Бенимле араларънда ялнъзджа бир дувар вардъ. Иренч уйгуламаларъйла кутсал адъмъ кирлеттилер. Бу йюзден ьофкемле онларъ йок еттим. Шимди фахишеликлерини, кралларънън джесетлерини бенден узаклаштърсънлар; бен де сонсуза дек араларънда яшаяйъм. „Инсанолу, гюнахларъндан утанмаларъ ичин бу тапънаъ Исраил халкъна танът. Тапънаън тасаръсънъ инджелесинлер. Еер бютюн яптъкларъндан утанъйорларса, тапънаън тасарънъ –дюзенлемесини, гиришлерини, чъкъшларънъ– куралларънъ, ясаларънъ онлара билдир. Тасаръ онларън гьозю ьонюнде яз ки, бютюн дюзенине, куралларъна балълъкла уябилсинлер. Тапънакла илгили яса шудур: Даън тепесинде тапънаъ чеврелейен бютюн алан чок кутсал оладжак. Иште тапънакла илгили яса бьойле. „Аршън ьолчюсюйле сунаън ьолчюлери шунлардър: –Бу аршън, бир аршъна ек оларак бир елин ени кадардър.– Сунаъ чеврелейен хендеин деринлии бир аршън, генишлии бир аршън, чевресиндеки кенарлък бир каръш. Сунаън йюксеклиийсе шьойле: Сунаън йердеки хендектен алт чъкънтъя кадарки бьолюмюнюн йюксеклии ики аршън, генишлии бир аршън, кючюк чъкънтъдан бюйюк чъкънтъя кадарки бьолюмюн йюксеклии дьорт аршън, генишлии бир аршън. Сунаън курбан якълан юст бьолюмюнюн йюксеклии дьорт аршън; юст бьолюмден йукаръ дору дьорт бойнуз узанаджак. Сунаън юст бьолюмю каре шеклинде оладжак. Узунлуу он ики аршън, генишлии он ики аршън. Юст чъкънтънън дьорт яндан узунлуу ве генишлии де он дьордер аршън. Чевресиндеки кенарлък яръм аршън, хендеин чевреси бир аршън. Сунаън басамакларъ доуя бакаджак.“ Адам конушмасънъ шьойле сюрдюрдю: „Инсанолу, Егемен РАБ шьойле дийор: ‚Сунак япъладжаъ гюн, юзеринде якмалък сунулар сунмак ве кан дьокмек ичин кураллар шунлардър: Бана хизмет етмек юзере ьонюме гелен Садок сойундан Левили кяхинлере гюнах сунусу оларак бир боа вереджексин. Егемен РАБ бьойле дийор. Боанън канъндан бираз алъп сунаън дьорт бойнузуна, чъкънтънън дьорт кьошесине ве чевресиндеки кенарлъън юзерине сюреджексин. Бьойледже сунаъ пак кълъп аръндъраджаксън. Боайъ гюнах сунусу оларак аладжак, тапънаън дъшънда, тапънак аланънда белирленен йерде якаджаксън. „‚Икинджи гюн гюнах сунусу оларак кусурсуз бир теке сунаджаксън. Сунаъ боанън канъйла аръндърдъън гиби текенин канъйла да аръндър. Аръндърма ишлемини битириндже, сюрюден кусурсуз бир боайла бир коч сунаджаксън. Бунларъ РАБ 'бин ьонюне гетиреджексин. Кяхинлер юзерлерине туз серпип якмалък суну оларак РАБ 'бе сунаджаклар. „‚Йеди гюн бойунджа гюнах сунусу оларак хер гюн бир теке салаяджаксън; кусурсуз бир боайла сюрюден бир коч да салаяджаксън. Йеди гюн сунаъ аръндъръп пак къладжаклар. Бьойледже сунак аданмъш оладжак. Йеди гюн битиндже, кяхинлер секизинджи гюн ве даха сонра якмалък ве есенлик сунуларънъзъ сунаън юзеринде сунаджак. О заман сизи кабул едеджеим. Егемен РАБ бьойле дийор.‘“ Бундан сонра адам бени тапънаън доуя бакан дъш капъсъна гери гетирди. Капъ капалъйдъ. РАБ бана, „Бу капъ капалъ каладжак, ачълмаяджак, бурадан кимсе гирмейеджек!“ деди, „Исраил'ин Танръсъ РАБ бу капъдан гирди, бу йюзден капалъ каладжак. Ялнъз ьондер –ьондер олдуу ичин– РАБ 'бин ьонюнде отуруп екмек йемек юзере ейвандан гиребилир, айнъ йолдан да чъкабилир.“ Адам Кузей Капъсъ йолундан тапънаън ьонюне гетирди бени. Бактъм, РАБ 'бин гьоркеминин тапънаъ долдурдууну гьордюм. Йюзюстю йере дюштюм. РАБ бана шьойле сесленди: „Инсанолу, РАБ 'бин Тапънаъ'нън бютюн куралларъ ве ясаларъйла илгили сьойлейеджеклерими ийи динле, хер шейе ийи бак, кулак вер. Тапънаа кимин гирип чъкаджаъна диккат ет. Аси Исраил халкъна де ки, ‚Егемен РАБ шьойле дийор: Ей Исраил халкъ, яптъънъз иренчликлере бир сон верин артък! Йюреи ве бедени сюннет едилмемиш ябанджъларъ тапънаъма алдънъз, бана йийеджек оларак я, кан сунмакла тапънаъмъ кирлеттиниз. Бьойледже иренч уйгуламаларънъзла антлашмамъ боздунуз. Кутсал ешяларъма илишкин сорумлулуунузу йерине гетирмединиз. Тапънаъмда бу ешялара бакмаларъ ичин башкаларънъ гьоревлендирдиниз. Егемен РАБ шьойле дийор: Йюреи ве бедени сюннет едилмемишлерден, Исраил халкъ арасънда яшаян ябанджълардан хичбири тапънаъма гирмейеджек. „‚Исраил кьотю йола саптъъ заман бени бъракан, йолдан сапъп путларъна баланан Левилилер'се гюнахларънън джезасънъ чекеджеклер. Ама тапънаъмда онлар хизмет едеджек: Тапънаън капъларъндан сорумлу оладжаклар; тапънаън хизметини япаджак, якмалък суну ве курбанлък хайванларъ халк ичин кеседжек, халкън ьонюнде дураджак, халка хизмет едеджеклер. Путларънън ьонюнде Исраил халкъна хизмет едерек халкъ гюнаха соктулар. Бу неденле бен РАБ онларъ гюнахларъ йюзюнден джезаландъраджаъма ант ичтим. Егемен РАБ бьойле дийор. Кяхин оларак хизмет етмек юзере бана яклашмаяджаклар. Кутсал ешяларъма, ен кутсал сунуларъма докунмаяджаклар. Иренч уйгуламаларънън утанджънъ йюкленеджеклер. Йине де тапънаън хизмети ве орада япъладжак бютюн ишлер ичин онларъ гьоревлендиреджеим. „‚Анджак Исраил бени бъракъп кьотю йола саптъънда тапънаъмън хизметини садакатле япан Садок сойундан Левили кяхинлер ьонюмде хизмет етмек юзере бана яклашаджак. Я ве кан сунуларънъ сунмак ичин ьонюмде онлар дураджак. Бьойле дийор Егемен РАБ. Ялнъз онлар гиреджек тапънаъма; ьонюмде хизмет етмек ичин ялнъз онлар софрама яклашаджак, гьорев япаджаклар. „‚Кяхинлер ич авлунун капъларъндан гиреджеклери заман кетен гийси гийеджек; ич авлунун капъларънда я да тапънакта хизмет едеркен йюнлю гийси гиймейеджеклер. Башларъна кетен сарък сараджак, кетен дон гийеджеклер. Кендилерини терлетеджек бир шей гиймейеджеклер. Дъш авлуя халкън янъна чъкмадан ьондже, хизмет едеркен гийдиклери гийсилери чъкаръп кутсал одалара кояджак, башка гийсилер гийеджеклер. Ьойле ки, о гийсилерин кутсаллъънъ халка гечирмесинлер. „‚Кяхинлер башларънъ търаш етмейеджек, сачларънъ узатмаяджаклар. Анджак сачларънъ кесип дюзелтеджеклер. Ич авлуя гиреджеи заман хичбир кяхин ички ичмейеджек. Кяхинлер дул я да бошанмъш кадънла евленмейеджек. Исраил сойундан ерден бир къзла я да башка бир кяхинден дул калмъш бир кадънла евленебилирлер. Кутсалла баяъ арасъндаки айръмъ халкъма онлар ьоретеджек, кирлийле темизи айърт етмейи онлар гьостереджеклер. „‚Даваларда яргъч оларак кяхинлер гьорев япаджак, илкелерим уярънджа карар вереджеклер. Байрамларъмла илгили ясаларъма, куралларъма уяджак, Шабат гюнлерими кутсал тутаджаклар. „‚Кяхин бир ьолюнюн янъна гидерек кендини кирлетмейеджек; ьолю аннеси, бабасъ, олу, къзъ, кардеши я да евленмемиш къзкардешийсе кендини кирлетебилир. Аръндъктан сонра йеди гюн беклейеджек. Тапънакта хизмет етмек юзере ич авлуя гиреджеи гюн, кендиси ичин бир гюнах сунусу сунаджак. Егемен РАБ бьойле дийор. „‚Кяхинлерин пайъ вардър, онларън мирасъ беним. Исраил'де онлара мюлк вермейеджексиниз. Онларън мирасъ беним. Кяхинлер тахъл, гюнах ве суч сунуларънъ йийеджеклер. Исраил'де РАБ 'бе аданан хер шей онларън оладжак. Илк юрюнлерин ен ийилери ве бютюн ьозел армаанларънъз кяхинлерин оладжак. Евинизе берекет ясън дийе тахълънъзън илкини онлара вереджексиниз. Кяхинлер ьолю булунмуш я да ябанъл хайван тарафъндан парчаланмъш хичбир куш я да хайван йемейеджек.‘“ „‚Юлкейи мюлк оларак пайлаштърдъънъз заман, РАБ 'бе юлкеден пай оларак 25 000 аршън узунлукта, 20 000 аршън генишликте кутсал бир бьолге айъраджаксънъз. Бютюн бу бьолге кутсал оладжак. Узунлуу ве генишлии 500 аршънлък бир бьолюм кутсал йер ичин, 50 аршънлък бир йер де чевресиндеки алан ичин айръладжак. Бу бьолгеден узунлуу 25 000 аршънлък, генишлии 10 000 аршънлък бир бьолюм ьолчеджексиниз. Тапънак, Ен Кутсал Йер орада оладжак. Бурасъ тапънакта хизмет етмек юзере РАБ 'бе яклашан кяхинлере айръладжак ве юлкенин кутсал пайъ оладжак. Кяхинлерин евлери де тапънак да о кутсал бьолгеде оладжак. Тапънакта хизмет еден Левилилер'е мирас оларак 25 000 аршън узунлукта, 10 000 аршън генишликте бир бьолге вериледжек. Орада, яшамаларъ ичин кендилерине аит кентлер оладжак. „‚Кутсал бьолгейе дюшен пайла бирликте кент ичин узунлуу 25 000, генишлии 5 000 аршънлък бир пай айъраджаксънъз; бу бютюн Исраил халкъ ичин оладжак. „‚Кутсал бьолгейе дюшен пай иле кенте дюшен пайън ики янъндаки топраклар ьондере вериледжек. Батъдан батъя, доудан доуя дору узанаджак. Батъ сънъръндан доу сънъръна дек узунлуу бир Исраил оймаъна дюшен пай кадардър. Бу топрак Исраил'де ьондерин пайъ оладжак. Бундан бьойле ьондерлерим халкъма бир даха баскъ япмаяджак, ама оймакларъна гьоре Исраил халкъна юлкейи мирас оларак вереджеклер. „‚Егемен РАБ шьойле дийор: Йетер артък, ей Исраил ьондерлери! Зорбалъъ, баскъйъ бъракън. Адил ве дору оланъ япън. Халкъмъ кенди топракларъндан ковмайън. Егемен РАБ бьойле дийор. Дору ьолчюлер кулланън, кулландъънъз ефа ве бат дору олсун. Ефа иле бат айнъ ьолчюде олсун. Бат хомерин онда бирине, ефа да хомерин онда бирине ешит олмалъ. Икисинин де ьолчюсю хомере гьоре оладжак. Бир шекел йирми герая ешит олмалъ. Алтмъш шекел де бир миная ешит олмалъ.‘“ „‚Сунаджаънъз сунулар шунлардър: Хер хомер будайдан ефанън алтъда бири, хер хомер арпадан ефанън алтъда бири кадарънъ вереджексиниз. Бат ьолчюсюне гьоре истенен зейтиняъ миктаръ, хер кордан батън онда бири кадардър. Бир кор он бат я да бир хомере ешиттир. Исраил'ин сулак отлакларъндаки сюрюден ики йюз койундан бир койун алънаджак. Халкън гюнахларънъ баъшлатмак ичин бу койунлар якмалък сунулар, тахъл ве есенлик сунуларъ ичин кулланъладжак. Егемен РАБ бьойле дийор. Юлке халкъ бу армаанларъ Исраил'деки ьондере вереджек. Исраил'де кутланан бютюн байрамларда –шенликлерде, Йени Ай тьоренлеринде, Шабат гюнлеринде– тахъл сунуларънъ, якмалък ве дьокмелик сунуларъ ьондер салаяджак. Исраил халкънън гюнахларънъ баъшлатмак ичин якмалък сунуларъ, гюнах, тахъл, есенлик сунуларънъ салаяджак. „‚Егемен РАБ шьойле дийор: Биринджи айън биринджи гюню кусурсуз бир боа аладжак, тапънаъ аръндъраджаксън. Кяхин гюнах сунусунун канъндан алъп тапънаън капъ сьовелерине, сунаън юст чъкънтъсънън дьорт кьошесине, ич авлунун капъ сьовелерине сюреджек. Янлъшлъкла я да билгисизликтен гюнах ишлейен бири ичин айън йединджи гюню айнъсънъ япаджаксън. Бьойледже тапънаъ аръндъраджаксън. „‚Биринджи айън он дьордюнджю гюню Фъсъх Байрамъ 'нъ йеди гюн кутлаяджак, маясъз екмек йийеджексиниз. О гюн ьондер кендиси ве юлке халкъ ичин гюнах сунусу оларак бир боа салаяджак. Йеди гюн байрам бойунджа хер гюн РАБ 'бе якмалък суну оларак кусурсуз йеди боайла йеди коч, гюнах сунусу оларак да бир теке салаяджак. Тахъл сунусу оларак хер боа ве коч ичин бирер ефа тахъл, хер ефа ичин бир хин зейтиняъ салаяджак. „‚Йединджи айън он бешинджи гюню башлаян ве йеди гюн сюрен байрамда ьондер якмалък сунуларъ, гюнах ве тахъл сунуларънъ, зейтиняънъ хер гюн айнъ миктарда салаяджак. „‚Егемен РАБ шьойле дийор: Ич авлунун доуя бакан капъсъ алтъ чалъшма гюню капалъ, Шабат Гюню ве Йени Ай Гюню исе ачък каладжак. Ьондер дъшаръдан ейвана гирип капъ сьовесинин янънда дураджак. Кяхинлер онун якмалък ве есенлик сунуларънъ сунаджаклар. Ьондер капъ ешиинде тапъндъктан сонра чъкъп гидеджек. Капъ акшама дек ачък каладжак. Шабат гюнлери ве Йени Ай тьоренлеринде юлке халкъ бу капънън гиришинде РАБ 'бин ьонюнде тапънаджак. Ьондер Шабат Гюню РАБ 'бе сунаджаъ якмалък суну оларак кусурсуз алтъ кузу, бир коч сунаджак. Коч ичин вериледжек тахъл сунусу бир ефа тахъл оладжак, кузулар ичин веребиледжеи кадар тахъл сунусу сунабилир. Хер ефа тахъл ичин бир хин зейтиняъ вериледжек. Йени Ай Гюню кусурсуз бир боа, алтъ кузу ве бир коч сунаджак. Боа ве коч ичин тахъл сунусу оларак бирер ефа тахъл салаяджак; кузулар ичин истедии кадар тахъл салаябилир. Хер ефа тахъл ичин бир хин зейтиняъ салаяджак. Ьондер ичери гиреджеи заман ейвандан гиреджек ве айнъ йолдан дъшаръ чъкаджак. „‚Юлке халкъ байрамларда РАБ 'бин ьонюне гелдиинде, тапънмак ичин Кузей Капъсъ'ндан гирен Гюней Капъсъ'ндан чъкаджак, Гюней Капъсъ'ндан гирен Кузей Капъсъ'ндан чъкаджак. Хич кимсе гирдии капъдан чъкмаяджак. Херкес гирдии капънън каршъсъндаки капъдан чъкаджак. Ьондер халкън арасънда оладжак. Халкла бирликте гиреджек, халкла бирликте чъкаджак. „‚Байрамларда ве кутсал гюнлерде боа ве коч ичин тахъл сунусу оларак бирер ефа тахъл вереджек; кузулар ичин веребиледжеи кадар тахъл салаябилир. Хер ефа тахъл ичин бир хин зейтиняъ вереджек. Ьондер РАБ 'бе гьонюлден верилен якмалък сунулар я да есенлик сунуларъ сунаджаъ заман доуя бакан капъ кендисине ачъладжак. Якмалък сунуларъ я да есенлик сунуларънъ Шабат Гюню сундуу гиби сунаджак. Сонра дъшаръ чъкаджак; о чъктъктан сонра капъ капанаджак. „‚Хер гюн, хер сабах якмалък суну оларак РАБ 'бе бир яшънда кусурсуз бир кузу салаяджаксън. Бунунла бирликте хер сабах тахъл сунусу оларак ефанън алтъда бири тахъл ве индже уну ъслатмак ичин бир хинин ючте бири кадар зейтиняъ салаяджаксън. Бу тахъл сунусунун РАБ 'бе сунулмасъ сюрекли бир курал оладжак. Бьойледже гюнлюк якмалък суну оларак хер сабах кузу, тахъл сунусу ве зейтиняъ сунуладжак.‘“ „‚Егемен РАБ шьойле дийор: Еер ьондер оулларъндан бирине кенди мюлкюнден армаан едерсе, бу мюлк торунларъна да гечеджек. Мирас йолуйла бу онларън мюлкю оладжак. Ьондер гьоревлилеринден бирине кенди мюлкюнден армаан едерсе, гьоревли топрак парчасънъ ьозгюрлюк йълъна дек елинде тутаджак. Сонра ьондере гери вереджек. Ьондерин мирасъ анджак оулларъна гечебилир, онларън оладжак. Ьондер халкъ мюлкюнден коварак мирасларъндан етмемели. Оулларъна анджак кенди мюлкюнден мирас веребилир. Ьойле ки, халкъмдан хич кимсе мюлкюнден айрълъп даълмасън.‘“ Бундан сонра адам бени капъ янъндаки гириштен кузейе бакан, кяхинлере аит кутсал одалара гетирди. Бана батъда бир йер гьостерди. „Кяхинлерин суч сунусуйла гюнах сунусунун етини хашлаяджакларъ, тахъл сунусуну пиширеджеклери йер бурасъ“ деди, „Ьойле ки, бунларъ дъш авлуя чъкаръп кутсаллъкларънъ халка гечирмесинлер.“ Даха сонра адам бени дъш авлуя чъкаръп сърайла авлунун дьорт кьошесине гьотюрдю. Авлунун хер кьошесинде кючюк бирер авлу олдууну гьордюм. Дъш авлунун дьорт кьошесинде кърк аршън узунлуунда, отуз аршън генишлиинде бирер капалъ авлу вардъ. Кьошелердеки авлуларън ьолчюсю айнъйдъ. Дьорт авлунун чевресинде де таш дувар вардъ; дуварън дибинде йемек пиширмек ичин йерлер япълмъштъ. Бана, „Бунлар тапънакта хизмет еденлерин халкън сундуу курбан етини пиширеджеклери мутфаклар“ деди. Адам бени тапънаън гиришине гери гетирди. Доуя дору тапънаън капъ ешиинин алтъндан сулар актъънъ гьордюм. Тапънак доуя бакъйорду. Сулар тапънаън гюней янънън алтъндан, сунаън гюнейинден ашаъя акъйорду. Бени орадан, Кузей Капъсъ'ндан чъкаръп дъш йолдан доуя бакан дъш капъя гьотюрдю. Сулар гюней йьонюнден акъйорду. Адам елинде бир ьолчю ипийле доуя дору гитти. Бин аршън ьолчтюктен сонра бени аяк билеине дек чъкан сулара гетирди. Бин аршън даха ьолчтю ве бени дизе кадар чъкан сулара гетирди. Бин аршън даха ьолчтю, бени беле кадар чъкан сулара гетирди. Бин аршън даха ьолчтю, ичинден гечемедиим бир ърмак олушту. Сулар йюкселмишти, ичинден йюрюйерек каршъя гечилемезди, йюзюледжек кадар дерин бир ърмак олушмушту. Бана, „Инсанолу, буну гьордюн мю?“ дийе сорду. Даха сонра бени ърмаън къйъсъна гери гетирди. Орая варънджа, ърмаън хер ики къйъсънда бирчок аач гьордюм. Бана шьойле деди: „Бу сулар доу бьолгесине дору акъйор, орадан Арава Вадиси'не, сонра Лут Гьолю'не дьокюлюйор. Гьоле дьокюлюндже орадаки сулар татлъ суя дьонюшеджек. Ърмаън актъъ йерлерде хер чешит джанлъ яратък кайнашаджак. Чок сайъда балък оладжак. Чюнкю бу сулар орая акъйор, орадаки тузлу суйу татлъ суя дьонюштюрюйор. Ърмак актъъ хер йере яшам гетиреджек. Ърмак къйъсъ бойунджа балъкчълар дураджак; Ейн-Геди'ден Ейн-Еглайим'е дек а гереджек йерлер оладжак. Акдениз'деки гиби чок сайъда балък чешиди оладжак. Ама Лут Гьолю'нюн чамурлу, батаклък кесими татлъ суя дьонюшмейеджек, тузла оларак каладжак. Ърмаън хер ики янънда хер чешит мейве ааджъ йетишеджек. Япракларъ солмаяджак, мейвелери тюкенмейеджек. Хер ай мейве вереджеклер, чюнкю тапънактан чъкан сулар орая акъйор. Мейвелери йийеджек оларак, япракларъ шифа ичин кулланъладжак.“ Егемен РАБ шьойле дийор: „Юлкейи мюлк оларак Исраил'ин он ики оймаъна бьоледжеиниз сънърлар шьойле оладжак: Йусуф'а ики пай дюшеджек. Юлкейи он ики оймак арасънда ешит оларак пайлашаджаксънъз. Юлкейи аталарънъза вереджеиме ант ичтим. Бу юлке сизе мюлк оларак вериледжек. „Юлкенин сънъръ шьойле оладжак: Кузейде Акдениз'ден, Хетлон йолуйла Лево-Хамат'а, Седат'а, Берота'я ве Шам'ла Хама'нън топракларъ арасънда булунан Сиврайим'е, Хавран сънърънда Хасер-Хаттикон'а кадар узанаджак. Сънър денизден Хасар-Енан'а, Шам'ън кузей сънъръ бойунджа узанаджак, Хама сънъръ кузейде оладжак. Кузей сънъръ бу оладжак. „Доуда сънър Хавран'ла Шам арасънда Гилат'ъ Исраил'ден айъран Шериа Ърмаъ бойунджа Лут Гьолю'не ве Тамар'а дек узанаджак. Доу сънъръ бу оладжак. „Гюнейде сънър Тамар'дан Мерива-Кадеш суларъна, Мъсър Вадиси бойунджа Акдениз'е дек узанаджак. Гюней сънъръ бу оладжак. „Батъда Лево-Хамат'ън каршъсъндаки ноктая дек Акдениз сънър олуштураджак. Батъ сънъръ бу оладжак. „Бу юлкейи Исраил оймакларъна гьоре аранъзда пайлашаджаксънъз. Юлкейи ичинизде яшаян ве ичиниздейкен чоджукларъ олан ябанджъларла кендиниз арасънда мюлк оларак бьолюшеджексиниз. Онларъ Исраил'де доан йерлилер саяджаксънъз. Онларън да Исраил оймакларъ арасънда сизин гиби мюлклери оладжак. Ябанджъ ханги оймаа йерлешмишсе, орада она дюшен пайъ мюлк оларак вереджексиниз.“ Егемен РАБ бьойле дийор. „Оймакларън адларъ шунлардър: Кузей сънърънда Дан'а бир пай вериледжек. Дан сънъръ Хетлон йолундан Лево-Хамат'а узанаджак; Хасар-Енан ве Хама'я якън Шам'ън кузей сънъръ доудан батъя узанан сънърън бир бьолюмюню олуштураджак. „Ашер'е бир пай вериледжек; сънъръ Дан'ън доудан батъя узанан сънъръна битишик оладжак. „Нафтали'йе бир пай вериледжек; сънъръ Ашер'ин доудан батъя узанан сънъръна битишик оладжак. „Манашше'йе бир пай вериледжек; сънъръ Нафтали'нин доудан батъя узанан сънъръна битишик оладжак. „Ефрайим'е бир пай вериледжек; сънъръ Манашше'нин доудан батъя узанан сънъръна битишик оладжак. „Рубен'е бир пай вериледжек; сънъръ Ефрайим'ин доудан батъя узанан сънъръна битишик оладжак. „Яхуда'я бир пай вериледжек; сънъръ Рубен'ин доудан батъя узанан сънъръна битишик оладжак. „Яхуда'нън доудан батъя узанан сънъръна битишик топраклар, РАБ 'бе айъраджаънъз ьозел армаан оладжак. Генишлии 25 000 аршън, доудан батъя узунлуу бир оймаа дюшен пай кадар оладжак. Тапънак бунун ортасънда оладжак. „ РАБ 'бе ьозел оларак сунаджаънъз пайън узунлуу 25 000 аршън, генишлии 10 000 аршън оладжак. Бу кяхинлер ичин кутсал пай оладжак. Кузейде узунлуу 25 000 аршън, батъда генишлии 10 000 аршън, доуда генишлии 10 000 аршън, гюнейде узунлуу 25 000 аршън оладжак. РАБ 'бин Тапънаъ бунун ортасънда оладжак. Бу бьолге Садок сойундан гелен кутсанмъш кяхинлер ичин оладжак. Онлар бана балълъкла хизмет еттилер, Исраил халкъ йолдан саптъънда Левилилер де йолдан саптъ, ама онлар сапмадъ. Орасъ юлкенин кутсал пайъндан ьозел бир армаан оларак онлара вериледжек. Левилилер'ин топракларъна битишик чок кутсал бир бьолге оладжак. „Левилилер'ин кяхинлерин сънъръ якънънда 25 000 аршън узунлукта, 10 000 аршън генишликте бир пайларъ оладжак. Бу бьолгенин узунлуу 25 000 аршън, генишлии 10 000 аршън оладжак. Левилилер орайъ сатмаяджак, деиш токуш етмейеджеклер. Бу, юлкенин ен ийи бьолюмюдюр, башкасънън елине гечмемели. Чюнкю орасъ РАБ 'бе аданмъштър. „Бьолгенин гери калан 25 000 аршън узунлукта, 5 000 аршън генишликтеки бьолюмю халкън йерлешмеси ичиндир. Орасъ евлере, отлаклара айръладжак. Кент бунун ортасънда куруладжак. Ьолчюлери шьойле оладжак: Кузейде, гюнейде, доуда, батъда 4 500'ер аршън. Кент ичин айрълан отлак да кузейде, гюнейде, доуда, батъда 250'шер аршън оладжак. Кутсал бьолгенин сънърънда калан йерин доусу 10 000 аршън, батъсъ 10 000 аршън оладжак. Кутсал бьолгейе битишик топракларда йетишен юрюн кентте чалъшанларън оладжак. Исраил'ин хер оймаъндан кентте чалъшанлар топраъ ишлейеджеклер. Бу бьолгенин тамамъ каре шеклиндедир. Хер янъ 25 000 аршъндър. Ьозел бир армаан оларак кентин мюлкюйле бирликте кутсал бьолгейе дюшен пайъ айъраджаксънъз. „Кутсал бьолгейе дюшен пай иле кенте дюшен пайън ики янъндаки топраклар ьондере вериледжек. Бу топраклар кутсал бьолгейе дюшен 25 000 аршънлък пайън доусундан ве батъсъндан юлкенин доу ве батъ сънърларъна узанаджак. Оймаклара дюшен пайлар бойунджа узанан бу ики бьолге ьондерин оладжак. Кутсал бьолгейе дюшен пай иле тапънак бунун ортасънда оладжак. Бьойледже Левилилер'е дюшен пай иле кенте дюшен пай ьондере верилен топракларън ортасънда каладжак. Ьондере вериледжек топраклар Яхуда'йла Бенямин сънъръ арасънда каладжак. „Гери калан оймаклара дюшен пай шьойле: Бенямин'е бир пай вериледжек; сънъръ доудан батъя узанаджак. „Шимон'а бир пай вериледжек; сънъръ Бенямин'ин доудан батъя узанан сънъръна битишик оладжак. „Иссакар'а бир пай вериледжек; сънъръ Шимон'ун доудан батъя узанан сънъръна битишик оладжак. „Зевулун'а бир пай вериледжек; сънъръ Иссакар'ън доудан батъя узанан сънъръна битишик оладжак. „Гад'а бир пай вериледжек; сънъръ Зевулун'ун доудан батъя узанан сънъръна битишик оладжак. „Гад'ън гюней сънъръ Тамар'дан гюнейе, орадан Мерива-Кадеш суларъна, орадан да Мъсър Вадиси бойунджа Акдениз'е дек узанаджак. „Мюлк оларак Исраил оймакларъна бьолюштюреджеиниз юлке будур. Онлара дюшеджек пайлар бунлардър.“ Бьойле дийор Егемен РАБ. 4 500 аршън узунлуктаки доу янънда юч капъ оладжак: Йусуф Капъсъ, Бенямин Капъсъ, Дан Капъсъ. 4 500 аршън узунлуктаки гюней янънда юч капъ оладжак: Шимон Капъсъ, Иссакар Капъсъ, Зевулун Капъсъ. 4 500 аршън узунлуктаки батъ янънда юч капъ оладжак: Гад Капъсъ, Ашер Капъсъ, Нафтали Капъсъ. „Кентин чевреси 18 000 аршън оладжак ве о гюнден башлаярак кентин адъ ‚Яхве шамма ‘ оладжак.“ Яхуда Кралъ Йехояким'ин краллъънън ючюнджю йълънда Бабил Кралъ Небукаднессар Йерушалим'ин юзерине йюрюйюп кенти кушаттъ. Раб, Яхуда Кралъ Йехояким'и ве Танръ'нън Тапънаъ'ндаки базъ ешяларъ Небукаднессар'ън елине теслим етти. Небукаднессар бунларъ Шинар юлкесине гьотюрюп кенди илахънън тапънаънън хазинесине йерлештирди. Крал бу генчлер ичин кенди софрасъндан гюнделик йийеджек ве шарап айърдъ. Юч йъл еитилдиктен сонра генчлер кралън ьонюне чъкаръладжаклардъ. Сечилен генчлер арасънда Яхудалълар'дан Даниел, Хананя, Мишаел ве Азаря да вардъ. Сарай гьоревлилеринин йьонетиджиси онлара йени адлар койду. Даниел'е Белтешассар, Хананя'я Шадрак, Мишаел'е Мешак, Азаря'я Абед-Него адънъ верди. Даниел динсел ачъдан кендини кирлетмемек ичин кралън онлара айърдъъ йемеклерден йемейи де шараптан ичмейи де истемеди. Бу йолдан кендини кирлетмемек ичин сарай гьоревлилеринин йьонетиджисине риджада булунду. Танръ сарай гьоревлилери йьонетиджисинин Даниел'е севгийле, севедженликле давранмасънъ саладъ. Адам Даниел'е, „Йийеджек ичеджек пайънъзъ айъран ефендимиз кралдан коркаръм“ деди, „Еер йюзюнюзю яшътънъз олан ьобюр генчлерин йюзюнден даха солгун гьорюрсе, башъмъ техликейе сокмуш олурсунуз.“ Сонра йюзлеримизи кралън йемеклерини йийен ьобюр генчлерин йюзлерийле къяслайън ве кулларънъза гьордююнюзе гьоре давранън.“ Гьозетиджи бу истеи кабул етти ве онлара он гюн денеме фърсатъ верди. Он гюн сонра дьорт генч кралън йемеклерини йийен ьобюр генчлерин хепсинден даха салъклъ, даха ийи бесленмиш гьорюнюйорду. Бьойледже гьозетиджи о гюнден сонра кралън генчлер ичин айърдъъ йемекле шарабъ калдърдъ ве онлара себзе вермейи сюрдюрдю. Танръ бу дьорт гендже хер конуда билги, беджери, билгелик верди. Даниел хер чешит гьорюмю ве дюшю йорумлаябилийорду. Кралън белирледии сюре тамамланънджа, сарай гьоревлилери йьонетиджиси генчлери Небукаднессар'а гьотюрдю. Крал онларла гьорюштю; ичлеринде Даниел, Хананя, Мишаел, Азаря гибиси йокту. Бу йюзден кралън хизметине онлар атандъ. Крал билгелик ве анлайъшла илгили конуларда онларъ сънадъ ве дьорт генджи юлкесиндеки бютюн сихирбазлардан, фалджълардан он кат юстюн булду. Крал Кореш'ин краллъънън биринджи йълъна дек Даниел сарайда калдъ. Краллъънън икинджи йълънда Небукаднессар бир дюш гьордю. Руху юзюнтюйле сарсълдъ, уйкусу качтъ. Дюшюнюн не олдууну сьойлесинлер дийе сихирбазларъ, фалджъларъ, бюйюджюлери, йълдъзбилимджилери чаърттъ. Хепси гелип кралън ьонюнде дурдулар. Крал, „Бени юзюнтюйле сарсан бир дюш гьордюм. Не анлама гелдиини ьоренмек истийорум“ деди. Йълдъзбилимджилер Арамидже, „Ей крал, сен чок яша!“ дедилер, „Дюшюню бу кулларъна анлат ки, не анлама гелдиини сьойлейелим.“ Крал, „Гьордююм дюшю ве не анлама гелдиини бана ачъкламазсанъз, караръм кесин, парампарча едиледжексиниз“ дийе каршълък верди, „Евлериниз де чьоплюе чевриледжек. Ама дюшю ве не анлама гелдиини ачъклаябилирсениз, сизи бюйюк армаанларла ьодюллендирип онурландъраджаъм. Онун ичин бана дюшю ве не анлама гелдиини ачъклайън.“ Онлар йине, „Ей крал, дюшю бу кулларъна анлат ки, не анлама гелдиини сьойлейелим“ дедилер. Бунун юзерине крал, „Караръмън кесин олдууну билдииниз ичин заман казанмак истедиинизи анлъйорум“ деди, „Ама дюшюн не олдууну бана ачъкламазсанъз, сизин ичин тек джеза вардър. Дурумун деишеджеини умарак бана ялан янлъш шейлер сьойлемек ичин аранъзда анлашмъшсънъз. Шимди бана дюшюн не олдууну сьойлейин ки, не анлама гелдиини ачъклаябиледжеинизи анлаяйъм.“ Йълдъзбилимджилер, „Йерйюзюнде сенин бу истеини йерине гетиреджек тек киши йоктур“ дийе янътладълар, „Калдъ ки, бюйюк, гючлю хичбир крал бир сихирбаздан, фалджъдан я да йълдъзбилимджиден бьойле бир шей истемемиштир. Кралън истеини йерине гетирмек гючтюр. Инсанлар арасънда яшамаян илахлардан башка крала буну ачъклаябиледжек кимсе йоктур.“ Буна чок ьофкеленен крал, Бабил'деки бютюн билгелерин ьолдюрюлмесини буйурду. Бьойледже хепсинин ьолдюрюлмеси ичин буйрук чъктъ. Даниел'ле аркадашларънън ьолдюрюлмеси ичин де адамлар гьондерилди. Даниел Бабил'ин билгелерини ьолдюрмейе гиден кралън мухафъз бирлии комутанъ Арйок'ла билгедже, акъллъджа конушту. Арйок'а, „Кралън буйруу неден бу денли серт?“ дийе сорду. Арйок дуруму Даниел'е анлаттъ. Бунун юзерине Даниел крала гидип дюшюнюн не анлама гелдиини сьойлейебилмеси ичин заман истеди. Сонра евине дьонюп олуп битенлери аркадашларъ Хананя'я, Мишаел'е, Азаря'я анлаттъ. Гьоклерин Танръсъ'на якармаларънъ истеди; ьойле ки, Танръ онлара лютфедип бу гизи ачъкласън ве кендисийле аркадашларъ Бабил'ин ьобюр билгелерийле бирликте ьолдюрюлмесинлер. Гедже гиз бир гьорюмде Даниел'е ачъкландъ. Бунун юзерине Даниел Гьоклерин Танръсъ'нъ ьовдю. Шьойле деди: „Танръ'нън адъна ьонджесизликтен сонсузлуа дек ьовгюлер олсун! Билгелик ве гюч О'на ьозгюдюр. О'дур заманларъ ве мевсимлери деиштирен. Кралларъ тахттан индирир, тахта чъкарър. Билгелере билгелик, Анлайъшлълара билги верир. Дерин ве гизли шейлери ортая чъкарър, Каранлъкта нелер олдууну билир, Чевреси ъшъкла кушатълмъштър. Ей аталаръмън Танръсъ, Сана шюкредер, сени ьоверим. Сен ки, бана билгелик ве гюч вердин, Сенден истедиклеримизи бана билдирдин Ве кралън дюшюню бизе ачъкладън.“ Даниел, кралън Бабил'ин билгелерини ьолдюрмейе атадъъ Арйок'а гидерек, „Бабил'ин билгелерини йок етме“ деди, „Бени крала гьотюр, дюшюнюн не анлама гелдиини ачъклаяджаъм.“ Арйок ону хемен крала гьотюрдю ве, „Сюргюндеки Яхудалълар арасънда кралън дюшюню йорумлаябиледжек бирини булдум“ деди. Крал, ьобюр адъ Белтешассар олан Даниел'е, „Гьордююм дюшю ве не анлама гелдиини бана сьойлейебилир мисин?“ дийе сорду. Даниел шьойле янътладъ: „Кралън ачъкланмасънъ истедии гизи не бир билге, не фалджъ, не де сихирбаз ачъклаябилир. Ама гьокте гизлери ачъклаян бир Танръ вар. Геледжекте нелер оладжаънъ Крал Небукаднессар'а О билдирмиштир. Ятаънда ятаркен гьордююн дюш ве гьорюмлер шунлардър: „Сен, ей крал, ятаркен геледжекле илгили дюшюнджелере далдън, гизлери ачан да нелер оладжаънъ сана билдирди. Бана гелиндже, ей крал, ьобюр инсанлардан даха билге олдуум ичин деил, дюшюнюн не анлама гелдиини билесин, аклъндан геченлери анлаясън дийе бу гиз бана ачъкландъ. „Ей крал, дюшюнде ьонюнде дуран бюйюк бир хейкел гьордюн. Чок бюйюк ве олаанюстю парлактъ, гьорюнюшю юркютюджюйдю. Башъ саф алтъндан, гьосюйле колларъ гюмюштен, карнъйла калчаларъ тунчтан, баджакларъ демирден, аякларънън бир кесими демирден, бир кесими килденди. Сен бакъйордун ки, бир таш инсан ели демеден кесилип хейкелин демирден, килден аякларъна чарпарак онларъ парампарча етти. Демир, кил, тунч, гюмюш, алтън айнъ анда парчаландъ; язън харман йериндеки саман чьоплери гиби олдулар. Деркен бир рюзгар чъктъ, хич из бъракмадан хепсини алъп гьотюрдю. Хейкеле чарпан ташса бюйюк бир да олду, бютюн дюняйъ долдурду. „Гьордююн дюш буйду. Шимди де не анлама гелдиини сана ачъклаялъм. Сен, ей крал, кралларън кралъсън. Гьоклерин Танръсъ сана егеменлик, гюч, кудрет, йюджелик верди. Инсаноулларънъ, ябанъл хайванларъ, гьокте учан кушларъ сенин елине теслим етти. Сени хепсине егемен кълдъ. Алтъндан баш сенсин. Сенден сонра сенден даха ашаъ дурумда башка бир краллък чъкаджак. Сонра бютюн дюняда егеменлик сюреджек тунчтан ючюнджю бир краллък чъкаджак. Дьордюнджю краллък демир гиби гючлю оладжак. Чюнкю демир хер шейи къръп езер. Демир гиби тюмюню къръп парчалаяджак. Аякларла пармакларън бир кесиминин чьомлекчи килинден, бир кесиминин демирден олдууну гьордюн; яни бьолюнмюш бир краллък оладжак бу. Ьойлейкен онда демирин гюджю де булунаджак, чюнкю демири килле каръшък гьордюн. Аяк пармакларънън бир кесими демирден, бир кесими килден олдуу гиби, краллъън да бир бьолюмю гючлю, бир бьолюмю зайъф оладжак. Демирин килле каръшък олдууну гьордююне гьоре халклар евлилик баъйла бирбирлерийле каръшаджаклар, ама демирин килле каръшмадъъ гиби онлар да бирбирине балъ калмаяджаклар. „Бу краллар дьонеминде Гьоклерин Танръсъ хич йъкълмаяджак, башка халкън елине гечмейеджек бир краллък кураджак. Бу краллък ьонджеки краллъкларъ езип йок едеджек, кендисийсе сонсуза дек сюреджек. Инсан ели демеден дадан кесилип гелен ташън демири, тунджу, кили, гюмюшю, алтънъ парчаладъънъ гьордюн. Улу Танръ бундан сонра нелер оладжаънъ крала ачъкламъштър. Дюш герчек, йоруму да гювенилирдир.“ Бунун юзерине Крал Небукаднессар Даниел'ин ьонюнде йюзюстю йере капандъ. Она бир суну ве бухур сунулмасънъ буйурду. Даниел'е, „Мадем бу гизи ачъклаябилдин, Танрън герчектен танръларън Танръсъ, кралларън Ефендиси“ деди, „Гизлери ачан О'дур.“ Сонра Даниел'и йюксек бир гьореве гетирди; она бирчок деерли армаан верди. Ону Бабил Или'не вали атадъ, Бабил'ин бютюн билгелеринин башканъ яптъ. Даниел'ин истеи юзерине Шадрак'ъ, Мешак'ъ, Абед-Него'йу да Бабил Или'нде йюксек гьоревлере атадъ. Даниел исе сарайда калдъ. Крал Небукаднессар алтън бир хейкел яптъ; бойу алтмъш, ени алтъ аршъндъ. Ону Бабил Или'нде, Дура Овасъ'на дикти. Сатрапларъ, каймакамларъ, валилери, данъшманларъ, хазнедарларъ, яргъчларъ, гювенлик гьоревлилерини ве иллерин бютюн ьобюр йюксек мемурларънъ диктии хейкели адама тьоренине чаърттъ. Бьойледже сатраплар, каймакамлар, валилер, данъшманлар, хазнедарлар, яргъчлар, гювенлик гьоревлилери ве иллерин бютюн ьобюр йюксек мемурларъ Крал Небукаднессар'ън диктии хейкели адама тьорени ичин топланарак хейкелин ьонюнде дурдулар. Сонра хаберджи йюксек сесле баърдъ: „Ей халклар, улуслар, хер дилден инсанлар, сизе шьойле япманъз буйрулуйор: Бору, ней, лир, канун, арп, давул ве хер чешит чалгъ сесини дуяр дуймаз йере капанъп Крал Небукаднессар'ън дикмиш олдуу алтън хейкеле тапънаджаксънъз. Хер ким йере капанъп тапънмазса хемен къзгън фъръна атъладжактър.“ Бу йюзден не заман бору, ней, лир, канун, арп ве хер чешит чалгъ сеси дуйулса, бютюн халклар, улуслар, хер дилден инсанлар йере капанъп Крал Небукаднессар'ън диктии алтън хейкеле тапъндълар. Бунун юзерине базъ Килданилер яклашъп Яхудилер'и сучладълар. Крал Небукаднессар'а, „Ей крал, сен чок яша!“ дедилер, Ойса Бабил Или'нде йюксек гьоревлере атадъън Шадрак, Мешак, Абед-Него адънда базъ Яхудилер вар. Бу адамлар сени саймадълар, ей крал. Сенин илахларъна куллук етмийор, диктиин алтън хейкеле тапънмъйорлар.“ Бюйюк ьофкейе капълан Небукаднессар, Шадрак'ъ, Мешак'ъ, Абед-Него'йу чаърттъ. Бу кишилер кралън янъна гетирилдилер. Небукаднессар, „Ей Шадрак, Мешак, Абед-Него, илахларъма куллук етмедииниз, диктиим алтън хейкеле тапънмадъънъз дору му?“ дийе сорду, „Шимди бору, ней, лир, канун, арп, давул ве хер чешит чалгъ сесини дуяр дуймаз йере капанъп яптъъм хейкеле тапънмая хазърсанъз не ийи! Ама она тапънмазсанъз, хемен къзгън фъръна атъладжаксънъз. О заман бакалъм ханги илах сизи елимден куртараджак?“ Шадрак, Мешак, Абед-Него, „Бу конуда кендимизи савунма гереини дуймуйоруз“ дийе каршълък вердилер, „Къзгън фъръна атълсак биле, ей крал, кендисине куллук еттиимиз Танръ бизи къзгън фъръндан куртарабилир; сенин елинден де бизи куртараджактър. Ама бизи куртармаса биле бил ки, ей крал, илахларъна куллук етмейиз, диктиин алтън хейкеле тапънмайъз.“ Небукаднессар Шадрак, Мешак, Абед-Него'я чок ьофкеленди; онлара каршъ тутуму деишти. Фърънън хер заманкинден йеди кат даха чок ъсътълмасънъ буйурду. Сонра ордусундаки базъ гючлю аскерлере Шадрак'ъ, Мешак'ъ, Абед-Него'йу балайъп къзгън фъръна атмаларънъ буйурду. Бьойледже бу кишилер, шалварларъ, кафтанларъ, саръкларъ ве ьобюр гийсилерийле бирликте баланъп къзгън фъръна атълдълар. Кралън буйруу чок съкъ, фърън да чок ъсътълмъш олдуундан, Шадрак'ъ, Мешак'ъ, Абед-Него'йу гьотюрен адамларъ атешин алевлери якъп ьолдюрдю. Юч адамса –Шадрак, Мешак, Абед-Него– балъ оларак къзгън фъръна дюштюлер. О заман Крал Небукаднессар шашкънлък ичинде бирден аяа калктъ. Данъшманларъна, „Биз атешин ичине балъ юч киши атмадък мъ?“ дийе сорду. Данъшманлар, „Кушкусуз, ей крал“ дийе каршълък вердилер. Крал, „Бен дьорт киши гьорюйорум“ деди, „Атешин ичинде йюрюйорлар, баларъндан чьозюлмюш, хичбир зарара урамамъшлар. Дьордюнджюнюн гьорюнюмю де бир илахи варлъа бензийор.“ Сонра къзгън фърънън капъсъна яклашарак, „Ей Йюдже Танръ'нън кулларъ Шадрак, Мешак, Абед-Него, дъшаръ чъкъп бурая гелин!“ дийе сесленди. Бунун юзерине Шадрак, Мешак, Абед-Него атешин ичинден чъктълар. Сатраплар, каймакамлар, валилер, кралън данъшманларъ онларън чевресинде топландълар. Адамларън беденлеринде атешин хичбир еткиси олмадъънъ гьордюлер. Башларъндаки тек сач янмамъш, гийсилери деишмемиш, атешин кокусу юзерлерине синмемишти. Бунун юзерине Небукаднессар, „Шадрак, Мешак ве Абед-Него'нун Танръсъ'на ьовгюлер олсун!“ деди, „Мелеини гьондерип кендисине гювенен кулларънъ куртардъ. Онлар буйруума каршъ гелдилер, кенди Танръларъ'ндан башка бир илаха куллук едип тапънмамак ичин джанларънъ техликейе аттълар. Иште буйуруйорум: Ханги халктан, улустан я да дилден олурса олсун, Шадрак, Мешак ве Абед-Него'нун Танръсъ'ндан сайгъсъзджа сьоз еден херкес парампарча едиледжек, евлери чьоплюе чевриледжек. Чюнкю бьойле куртарабилен башка бир танръ йоктур.“ Сонра Шадрак'ъ, Мешак'ъ, Абед-Него'йу Бабил Или'нде даха йюксек гьоревлере атадъ. Крал Небукаднессар дюнядаки бютюн халклара, улуслара ве хер дилден инсанлара шу билдирийи гьондерди: „Есенлииниз бол олсун! Йюдже Танръ'нън беним ичин герчеклештирдии белиртилери ве шашъласъ ишлери сизе билдирмейи уйгун гьордюм. „Белиртилери не бюйюк! Шашъласъ ишлери не йюдже! Краллъъ ебеди краллъктър, Егеменлии кушаклар бойу сюреджек. „Бен, Небукаднессар, евимде хузур, сарайъмда гьоненч ичиндейдим. Бени коркутан бир дюш гьордюм. Ятаъмда ятаркен дюшюнджелеримле гьорюмлерим бени юркюттю. Дюшюн не анлама гелдиини ачъкламаларъ ичин Бабил'ин бютюн билгелеринин янъма гетирилмесини буйурдум. Сихирбазлар, йълдъзбилимджилер, фалджълар янъма гелиндже, гьордююм дюшю онлара анлаттъмса да не анлама гелдиини ачъклаямадълар. Сонунда илахъмън адъндан гелен Белтешассар адъйла чарълан ве кендисинде кутсал илахларън руху булунан Даниел янъма гелди. Гьордююм дюшю она анлаттъм. „Она шьойле дедим: Ей сихирбазларън башканъ Белтешассар, сенде кутсал илахларън руху олдууну, хер гизи ачъклаябиледжеини билийорум. Иште гьордююм дюш: Не анлама гелдиини бана ачъкла. Ятаркен гьордююм гьорюмлер шунлар: Дюнянън ортасънда чок йюксек бир аач гьордюм. Аач бюйюдю, гючленди, бойу гьоклере еришти. Дюнянън дьорт буджаъндан гьорюлюйорду. Япракларъ гюзелди, херкесе йетеджек кадар бол мейвеси вардъ. Ябанъл хайванлар гьолгесинде барънъйор, гьокте учан кушлар далларъна тюнюйорду. Хер джанлъ ондан бесленийорду. „Ятаъмда ятаркен гьордююм гьорюмлерде гьоктен инен бир гьозджю, кутсал бир варлък гьордюм. Йюксек сесле, ‚Ааджъ ве далларънъ кесин, япракларънъ йолун, мейвесини атън‘ дийе баърдъ, ‚Алтънда барънан хайванларла далларъна тюнейен кушлар качсън. Ама кьоклерин булундуу кютюю демирле, тунчла чеврелейип йерде, отларън ичинде бъракън. „‚Гьоюн чийийле ъслансън, хайванларла бирликте йердеки отлардан пай алсън. Ондаки инсан йюреи деиштирилсин, йерине хайван йюреи верилсин. Юзеринден йеди вакит гечсин. Бу яргъйъ гьозджюлер, караръ кутсаллар верди. Ьойле ки, хер джанлъ Йюдже Олан'ън инсан краллъкларъ юзеринде егеменлик сюрдююню ве онларъ диледии кишийе, ен хор гьорюлен бирине биле веребиледжеини билсин.‘ „Иште бен Крал Небукаднессар'ън гьордюю дюш! Шимди, ей Белтешассар, бунун не анлама гелдиини сьойле. Чюнкю краллъъмдаки билгелерин хичбири бу дюшюн не анлама гелдиини бана ачъклаямадъ. Ама сен ачъклаябилирсин, чюнкю кутсал илахларън руху вар сенде.“ О заман ьобюр адъ Белтешассар олан Даниел бир сюре шашкън шашкън дурду, дюшюнджелери ону юркюттю. Бунун юзерине крал, „Ей Белтешассар, бу дюш де йоруму да сени юркютмесин“ деди. Белтешассар, „Ей ефендим, кешке бу дюш сенден нефрет еденлерин, йоруму да дюшманларънън башъна гелсейди!“ дийе каршълък верди, „Бюйюйен, гючленен, бойу гьоклере еришен, дюнядаки херкесче гьорюлебилен бир аач гьордюн. Япракларъ гюзелди, мейвеси херкесе йетеджек кадар болду. Ябанъл хайванлар алтънда барънър, гьокте учан кушлар далларъна тюнерди. Ей крал, о аач сенсин! Сен бюйюдюн, гючлендин. Бюйюклююн гидерек гьоклере еришти, егеменлиин дюнянън дьорт буджаъна яйълдъ. „Сен, ей крал, бир гьозджюнюн, кутсал бир варлъън гьоктен индиини гьордюн. ‚Ааджъ кесип йок един, ама кьоклерин булундуу кютюю демирле, тунчла чеврелейип йерде, отларън ичинде бъракън. Гьоюн чийийле ъслансън; юзеринден йеди вакит гечинджейе дек ябанъл хайванларла бирликте пай алсън‘ дийорду. „Ей ефендим крал, дюшюн анламъ ве Йюдже Олан'ън сенин башъна гетиреджеи яргъ шудур: Инсанлар арасъндан ковуладжак, ябанъл хайванларла яшаяджаксън; ьокюз гиби отла бесленеджек, гьоюн чийийле ъсланаджаксън. Йюдже Олан'ън инсан краллъкларъ юзеринде егеменлик сюрдююню ве краллъъ диледии кишийе вердиини анлайънджая дек йеди вакит гечеджек. Кьоклерин булундуу кютююн бъракълмасъ ичин буйрук верилди. Бунун анламъ шу: Сен гьоклерин егеменлик сюрдююню анлайънджа краллъън сана гери вериледжек. Бу йюзден, ей крал, ьоюдюмю бенимсе: Дору оланъ япарак гюнахъндан, дюшкюнлере ийилик едерек сучларъндан вазгеч. Олур я, гьоненджин узун сюрер.“ Бунларън хепси Крал Небукаднессар'ън башъна гелди. Он ики ай сонра крал Бабил Сарайъ'нън дамънда гезинийорду. Крал, „Иште онурум ве йюджелиим ичин юстюн гюджюмле краллъъмън башкенти оларак курдуум бюйюк Бабил!“ деди. Даха сьозюню битирмеден гьоктен бир сес дуйулду: „Ей Крал Небукаднессар, краллък сенден алъндъ. Инсанлар арасъндан ковуладжак, ябанъл хайванларла яшаяджаксън. Ьокюз гиби отла бесленеджексин. Йюдже Олан'ън инсан краллъкларъ юзеринде егеменлик сюрдююню ве краллъъ диледии кишийе вердиини анлайънджая дек йеди вакит гечеджек.“ Небукаднессар'а илишкин бу сьоз хемен йерине гелди. Инсанлар арасъндан ковулду. Ьокюз гиби отла бесленди. Бедени гьоюн чийийле ъсландъ. Сачъ картал тюйю, търнакларъ куш пенчеси гиби узадъ. Белирленен сюренин сонунда бен Небукаднессар гьозлерими гьое калдърдъм ве кендиме гелдим. Йюдже Олан'ъ ьовдюм. Сонсуза дек Дири Олан'ъ онурландъръп йюджелттим. О'нун егеменлии ебеди егеменликтир, Краллъъ кушаклар бойу сюреджек. Дюняда яшаянлар бир хич сайълър. О гьоктеки гючлере де дюняда яшаянлара да Диледиини япар. О'нун елини дурдураджак, О'на, „Не япъйорсун?“ дийеджек кимсе йоктур. О анда аклъм башъма гелди. Краллъъмън йюджелии ичин онурум ве гьоркемим бана гери верилди. Данъшманларъмла сойлу адамларъм бени арадълар. Краллъъма кавуштум, бана даха бюйюк йюджелик верилди. Бен Небукаднессар Гьоклерин Кралъ'на шюкредерим. О'ну ьовер, йюджелтирим. Чюнкю бютюн яптъкларъ герчек, йолларъ дорудур; кендини беенмишлери алчалтмая гюджю йетер. Крал Белшассар сойлу адамларъндан бин кишийе бюйюк бир шьолен верди, онларла шарап ичти. Шарабънъ кейифле ичеркен, атасъ Небукаднессар'ън Йерушалим'деки тапънактан чъкаръп гетирдии алтън ве гюмюш капларън гетирилмесини буйурду. Ьойле ки, кендиси, каръларъ, джарийелери, сойлу адамларъ онларла ичсинлер. Бьойледже Танръ'нън Йерушалим'деки тапънаъндан алънан алтън каплар гетирилди; крал, каръларъ, джарийелери, сойлу адамларъ онларла ичтилер. Шарапларънъ ичеркен алтъндан, гюмюштен, тунчтан, демирден, аачтан, таштан илахларъ ьовдюлер. Ансъзън бир инсан елинин пармакларъ белирди, кандиллиин янъндаки сарай дуварънън съвасъ юзерине язмая башладъ. Крал язан ели гьордю, аклъндан геченлер ону юркюттю, бензи солду; ели аяъ тутмаз олду, дизлеринин баъ чьозюлдю. Йюксек сесле Бабил'ин билгелерини –фалджъларла йълдъзбилимджилери– чаърттъ. Онлара, „Бу язъйъ ким окуйуп не анлама гелдиини бана ачъкларса, кендисине мор гийси гийдирилип бойнуна алтън зинджир такъладжак ве юлкеде ючюнджю ьондер оладжак“ деди. Кралън бютюн билгелери гелдийсе де язъйъ кимсе окуямадъ, не анлама гелдиини де ачъклаямадъ. Бу йюзден Крал Белшассар даха да коркту, бензи бюсбютюн солду. Сойлу адамларъйса шашкъндъ. Кралла сойлуларън сеслерини дуян краличе шьолен салонуна гелди. „Чок яша, ей крал!“ деди, „Аклъндан геченлер сени юркютмесин, бензин солмасън! Юлкенде кендисинде кутсал илахларън руху булунан бири вар. Атан Крал Небукаднессар'ън дьонеминде каврайъша, садуйуя, илахлара ьозгю билгелие сахип олмакла танънърдъ. Атан Крал Небукаднессар ону сихирбазларън, йълдъзбилимджилерин, фалджъларън башканлъъна атадъ. Кралън Белтешассар дийе чаърдъъ Даниел олаанюстю бир руха, билгийе, садуйуя сахиптир. Юстелик дюшлери йорумлама, билмеджелери чьозме, гиземлери ачъклама йетенеи де вардър. Даниел'и чаърт, язънън не анлама гелдиини о сана сьойлейеджектир.“ Бьойледже Даниел'и кралън ьонюне гетирдилер. Крал, „Крал атамън Яхуда'дан гетирдии, Яхуда сюргюнлеринден Даниел сен мисин?“ дийе сорду, „Сенде илахларън руху булундууну, каврайъш, садуйу ве олаанюстю билгеликле донанмъш олдууну дуйдум. Бу язъйъ окуйуп не анлама гелдиини сьойлемелери ичин билгелерле фалджъларъ чаърттъм. Ама не анлама гелдиини ачъклаямадълар. Сенин йорум япабилдиини, гиземлери ачъклаябилдиини дуйдум. Бу язъйъ окур, не анлама гелдиини ачъклаябилирсен, сана мор гийси гийдирилип бойнуна алтън зинджир такъладжак; юлкеде ючюнджю ьондер оладжаксън.“ Даниел, „Армаанларън сенин олсун, ьодюллерини де бир башкасъна вер“ дийе каршълък верди, „Ама бен йине де язъйъ окуйуп не анлама гелдиини сана ачъклаяджаъм. „Ей крал, Йюдже Танръ атан Небукаднессар'а краллъъ, бюйюклюю, йюджелии, гьоркеми верди. Танръ'нън саладъъ бюйюклюк йюзюнден бютюн халклар, улуслар, хер дилден инсан ондан коркуп титреди. Диледиини ьолдюрюр, диледиини яшатърдъ; диледиини йюджелтир, диледиини алчалтърдъ. Не вар ки, гурура капълъп сайгъсъзлъкта дирениндже краллък тахтъндан индирилди, йюджелии кендисинден алъндъ. Инсанлар арасъндан ковулду ве она хайван йюреи верилди. Йюдже Танръ'нън инсанларън краллъъ юзеринде егеменлик сюрдююню, ону диледии кишийе вердиини анлайънджая дек ябан ешеклери арасънда яшадъ, ьокюз гиби отла бесленди, бедени гьоюн чийийле ъсландъ. „Ама ей сен, онун торуну Белшассар, бунларън хепсини билдиин халде алчакгьонюллюлюю бенимсемедин. Бунун йерине гьоюн Рабби'не каршъ кендини йюкселттин. О'нун тапънаъндан алдъкларъ капларъ сана гетирдилер. Сен, каръларън, джарийелерин, сойлу адамларън онларла шарап ичтиниз. Гьормейен, дуймаян, анламаян алтъндан, гюмюштен, тунчтан, демирден, аачтан, таштан илахларъ ьовдюн. Солууну елинде тутан, бютюн йолларънъ гьозетен Танръ'йъ исе йюджелтмедин. Бу йюзден Танръ о язъйъ язан ели гьондерди. „Язълан язъ шудур: МЕНЕ, МЕНЕ, ТЕКЕЛ ве ПАРСИН. „Бу сьозджюклерин анламъ шудур: МЕНЕ: Танръ сенин краллъънън гюнлерини сайдъ ве она сон верди. ТЕКЕЛ: Теразиде тартълдън ве ексик булундун. ПЕРЕС: Краллъън икийе бьолюнерек Медлер'ле Перслер'е верилди.“ Белшассар'ън буйруу юзерине Даниел'е мор гийси гийдирилип бойнуна алтън зинджир такълдъ ве юлкеде ючюнджю ьондер илан едилди. Килдан Кралъ Белшассар о гедже ьолдюрюлдю. Алтмъш ики яшънда олан Медли Дариус краллъъ елине гечирди. Дариус бютюн юлкейи йьонетеджек йюз йирми сатрап атамайъ уйгун гьордю. Бунларън башъна да бири Даниел олмак юзере юч бакан атадъ. Крала зарар гелмемеси ичин баканлар сатраплардан хесап сораджаклардъ. Кендисинде булунан олаанюстю рух сайесинде Даниел ьобюр баканларла сатраплардан юстюн олдуундан, крал ону бютюн юлкенин башъна атамайъ тасарлъйорду. Бунун юзерине ьобюр баканларла сатраплар Даниел'и юлке йьонетими конусунда сучламак ичин фърсат колламая башладълар. Анджак не сучланаджак бир янънъ, не де бир янлъшънъ булдулар. Чюнкю Даниел гювенилир бирийди. Кендисинде хичбир ексиклик я да янлъшлък буламадълар. Сонунда, „Даниел'и Танръсъ'нън Ясасъ'йла илгили бир конуда сучлаямазсак, бир сучлама недени буламаяджаъз“ дедилер. Бунун юзерине баканларла сатраплар хеп бирликте крала гидип, „Ей Крал Дариус, чок яша!“ дедилер, „Юлкенин бютюн баканларъ, каймакамларъ, сатрапларъ, данъшманларъ, валилери оларак кралън зорлу бир яса чъкармасъ юзеринде анлаштък. Ей крал, ким отуз гюн ичинде сенден башка бир инсана я да илаха дуа едерсе, аслан чукуруна атълсън. Шимди, ей крал, ясаъ кой; Медлер'ле Перслер'ин деишмез ясасъ уярънджа язъйъ имзала ки деиштирилемесин.“ Бьойледже Крал Дариус ясаъ ичерен ясайъ имзаладъ. Даниел ясанън имзаландъънъ ьорениндже евине гитти. Йукаръ одасънън Йерушалим йьонюне бакан пенджерелери ачъктъ. Даха ьондже яптъъ гиби хер гюн юч кез диз чьокюп дуа етти, Танръсъ'на ьовгюлер сунду. Она тузак куран адамлар хеп бирликте орая гиттиклеринде, ону Танръсъ'на дуа едип ялваръркен гьордюлер. Бунун юзерине крала гидип чъкардъъ ясайла илгили шунларъ сьойледилер: „Ей крал, ким отуз гюн ичинде сенден башка бир инсана я да илаха дуа едерсе, аслан чукуруна атълсън дийе яса имзаламадън мъ?“ Крал, „Медлер'ле Перслер'ин деишмез ясасъ уярънджа чъкардъъм яса гечерлидир“ дийе каршълък верди. Бунун юзерине, „Ей крал, Яхуда сюргюнлеринден олан Даниел сени де имзаладъън ясайъ да саймъйор; гюнде юч кез дуа едийор“ дедилер. Буну дуян крал чок юзюлдю, Даниел'и куртармайъ кафасъна койду. Ону куртармак ичин гюнеш батънджая дек ураштъ. О заман адамлар топлу халде крала гидип, „Ей крал, Медлер'ле Перслер'ин ясасъ уярънджа, кралън койдуу ясанън я да ясаън деиштирилемейеджеини билмелисин“ дедилер. Бунун юзерине крал Даниел'и гетирип аслан чукуруна атмаларънъ буйурду. Даниел'е де, „Кендисине сюрекли куллук еттиин Танрън сени куртарсън!“ деди. Бир таш гетирип чукурун азъна койдулар. Даниел'ле илгили хичбир шей деиштирилмесин дийе крал хем кенди мюхюр йюзююйле, хем сойлуларън мюхюр йюзюклерийле ташъ мюхюрледи. Сонра сарайъна дьондю; геджейи йемек йемеден, еленмеден гечирди; уйкусу качтъ. Шафак сьокеркен калкъп аджеле аслан чукуруна гитти. Чукура яклашънджа юзгюн бир сесле, „Ей яшаян Танръ'нън кулу Даниел, кендисине сюрекли куллук еттиин Танрън сени асланлардан куртарабилди ми?“ дийе хайкърдъ. Даниел, „Ей крал, сен чок яша!“ дийе янътладъ, „Танръм мелеини гьондерип асланларън азънъ кападъ. Бени инджитмедилер. Чюнкю Танръ'нън ьонюнде сучсуз булундум. Сана каршъ да, ей крал, хичбир янлъшлък япмадъм.“ Крал буна чок севинди, Даниел'и чукурдан чъкармаларънъ буйурду. Даниел чукурдан чъкарълдъ. Беденинде хичбир яра изи булунмадъ. Чюнкю Танръсъ'на гювенмишти. Кралън буйруу уярънджа, Даниел'и хаксъз йере сучлаян адамларъ, каръларъйла, чоджукларъйла бирликте гетирип аслан чукуруна аттълар. Даха чукурун дибине вармадан асланлар онларъ капъп кемиклерини кърдълар. Крал Дариус дюняда яшаян бютюн халклара, улуслара ве хер дилден инсанлара шьойле яздъ: „Есенлииниз бол олсун! Краллъъмда яшаян херкесин Даниел'ин Танръсъ'ндан коркуп титремесини буйуруйорум. О яшаян Танръ'дър, Сонсуза дек вар оладжак. Краллъъ йъкълмаяджак, Егеменлии сон булмаяджак. О куртарър, О яшатър, Гьокте де йерде де Белиртилер, шашъласъ ишлер япар. Даниел'и асланларън пенчесинден куртаран О'дур.“ Бьойледже Дариус'ун ве Персли Кореш'ин краллъъ дьонеминде Даниел'ин ишлери ийи гитти. Бабил Кралъ Белшассар'ън краллъънън биринджи йълънда, Даниел ятаънда ятаркен бир дюш ве гьорюмлер гьордю. Сонра дюшюнюн ьозетини яздъ; шьойле деди: „Гедже бир гьорюмде гьоюн дьорт рюзгарънън бюйюк денизе салдърдъънъ гьордюм. Денизден бирбиринден фарклъ дьорт бюйюк яратък чъктъ. „Биринджи яратък аслана бензийорду, картал канатларъ вардъ. Бен бакаркен канатларъ копарълдъ, яратък йерден калдърълдъ, инсан гиби аякларъ юзерине дурдурулду. Она бир инсан йюреи верилди. „Икинджи яратък айъя бензийорду. Бир янъ юзеринде дорулмушту. Азънда, дишлери арасънда юч кабурга кемии вардъ. Она, ‚Хайди калк, йийебилдиин кадар ет йе!‘ дедилер. „Сонра бактъм, парса бензер бир башка яратък гьордюм. Съртънда дьорт куш канадъ вардъ. Бу яратъън дьорт башъ вардъ ве она егеменлик верилмишти. „Бундан сонраки гедже гьорюмлеримде коркунч, юркютюджю, чок гючлю дьордюнджю бир яратък гьордюм. Бюйюк демир дишлери вардъ; йийип парчалъйор, артакаланъ аякларъ алтънда чинийорду. Кендисинден ьонджеки яратъклара бенземийорду. Он бойнузу вардъ. „Бен гьозюмю дикмиш бойнузлара бакаркен, онларън арасъндан даха кючюк башка бир бойнуз чъктъ. Илк бойнузлардан ючю онун ьонюнде сьокюлдю. Бу бойнузун инсан гьозю гиби гьозлери, бьобюрленен бир азъ вардъ. „Бен бакаркен Тахтлар курулду, Ескиден бери вар Олан йерине отурду. Гийсилери кар гиби беяз, Башъндаки сачлар йюн гиби апактъ. Тахтъ алев алев, Текерлеклери къзгън атеш гибийди. Ьонюнден атештен бир ърмак чъкъп акъйорду. Бинлердже бинлер О'на хизмет едийорду; Он бинлердже он бинлер Ьонюнде дуруйорду. Махкеме курулду, Китаплар ачълдъ. „Бойнузун сьойледии ьовюнген сьозлери дуйунджа бактъм, яратък гьозюмюн ьонюнде ьолдюрюлдю, бедени къзгън атеше атълдъ, йок олду. Ьобюр яратъклара гелиндже, егеменлик онлардан алънмъш, анджак белирли бир сюре ичин яшамаларъна изин верилмишти. „Гедже гьорюмлеримде инсанолуна бензер биринин гьоюн булутларъйла гелдиини гьордюм. Ескиден бери вар Олан'ън янъна дору илерледи, О'нун ьонюне гетирилди. Она егеменлик, йюджелик ве краллък верилди. Бютюн халклар, улуслар ве хер дилден инсан она тапъндъ. Егеменлии хич битмейеджек сонсуз бир егеменлик, краллъъ хич йъкълмаяджак бир краллъктър.“ „Бен Даниел'е гелиндже, рухум юзюнтюйле сарсълдъ, гьордююм гьорюмлер бени юркюттю. Орада дуранлардан бирине яклаштъм, бютюн бунларън герчек анламънъ ачъкламасънъ истедим. „О да бана бунларън не анлама гелдиини ачъкладъ: ‚Бу дьорт бюйюк яратък йерйюзюнде ортая чъкаджак дьорт кралдър. Ама Йюджелер Йюджеси'нин кутсалларъ краллъъ аладжак, сонсуза дек еллеринде тутаджаклар. Евет, сонсузлара дек.‘ „Бундан сонра ьобюрлеринден фарклъ, чок коркунч, демирден дишлери, тунчтан търнакларъ олан, йийип парчалаян, артакаланъ аякларъ алтънда чинейен дьордюнджю яратъън не анлама гелдиини ьоренмек истедим. Бунун янъсъра башъндаки он бойнуздан сонра чъкан ьобюр бойнузун не олдууну да ьоренмек истедим. Бу бойнузун ьонюнден юч бойнуз дюшмюштю, санки ьотекилерден даха ириджейди. Гьозлери ве бьобюрленен бир азъ вардъ. Бен бактъъм сърада бу бойнуз кутсалларла савашъйор ве онларъ йенийорду. Ескиден бери вар Олан –Йюджелер Йюджеси– гелип кутсалларънън лехине яргъ верене дек бу бьойле сюрдю. Кутсалларън краллъъ алма заманъ гелмишти. „Бана шу ачъкламайъ яптъ: ‚Дьордюнджю яратък йерйюзюнде ортая чъкаджак дьордюнджю краллъктър. Бютюн ьобюр краллъклардан фарклъ оладжак, бютюн дюняйъ йийип битиреджек, чинейип парчалаяджак. Он бойнуз бу краллъктан чъкаджак он кралдър. Бунлардан сонра ьонджекилерден фарклъ бир башка крал ортая чъкъп юч кралъ тахтларъндан индиреджек. Йюджелер Йюджеси'ни кьотюлейен сьозлер сьойлейеджек, О'нун кутсалларъна баскъ япаджак. Белирленен заманларъ, ясаларъ деиштирмейи амачлаяджак. Кутсаллар юч бучук йъл ичин елине теслим едиледжеклер. „‚Ама махкеме куруладжак, онун егеменлиине сон вериледжек, бюсбютюн йок едиледжек. Гьоклерин алтъндаки краллъклара ьозгю краллък, егеменлик ве бюйюклюк кутсаллара, Йюджелер Йюджеси'нин халкъна вериледжек. Бу халкън краллъъ сонсуза дек сюреджек, бютюн улуслар она куллук едип сьозюню динлейеджек.‘ „Иште олайън гелишими бурада битийор. Бен Даниел'е гелиндже, дюшюнджелерим бени чок юркюттю, бензим солду. Ама бу олайъ ичимде сакладъм.“ Крал Белшассар'ън краллъънън ючюнджю йълънда, бен Даниел даха ьондже гьордююм гьорюмден башка бир гьорюм гьордюм. Гьорюмде кендими Елам Или'ндеки Сус Калеси'нде, Улай Каналъ'нън янънда гьордюм. Гьозлерими калдъръп бакънджа канал къйъсънда дуран бир коч гьордюм; ики узун бойнузу вардъ. Бойнузлардан даха геч чъканъ ьобюрюнден даха узунду. Кочун батъя, кузейе, гюнейе дору бойнуз аттъънъ гьордюм. Хичбир хайван она каршъ коямъйор, кимсе онун елинден куртарамъйорду. Коч диледии гиби даврандъ ве гитгиде гючленди. Бен бу олайъ дюшюнюркен, батъдан ансъзън гьозлери арасънда чарпъджъ бир бойнузу олан бир теке гелди. Йере басмадан бютюн дюняйъ аштъ. Гюч ве ьофкейле, каналън янънда дурдууну гьордююм ики бойнузлу коча дору кошту. Ьофкейле салдърдъънъ, коча вуруп бойнузларънъ кърдъънъ гьордюм. Кочун текейе каршъ дураджак гюджю йокту; теке кочу йере вуруп чинеди. Кочу онун елинден куртараджак кимсе йокту. Теке чок гючленди, ама ен гючлю олдуу сърада бюйюк бойнузу кърълдъ. Кърълан бойнузун йерине, гьоюн дьорт рюзгаръна дору чарпъджъ дьорт бойнуз чъктъ. Бу бойнузларън биринден башка бир кючюк бойнуз чъктъ; гюнейе, доуя ве Гюзел Юлке'йе дору яйъларак чок гючленди. Гьоклерин ордусуна еришинджейе дек бюйюдю. Гьоктеки ордудан ве йълдъзлардан базъларънъ йерйюзюне дюшюрдю, аякларъ алтъна алъп чинеди. Кендисини Гьок Ордусу'нун Ьондери кадар йюкселтти. Танръ'я сунулан гюнлюк суну калдърълдъ, О'нун тапънаъ йъкълдъ. Башкалдъръ йюзюнден гюнлюк сунуя каршъ чъкълдъ. Герчек аяк алтънда чиненди. Кючюк бойнуз яптъъ хер шейде башарълъ олду. Сонра кутсал бир варлъън конуштууну дуйдум. Башка кутсал бир варлък она, „Бу гьорюмде –гюнлюк сунуйла, йъкъм гетирен башкалдъръйла, кутсал йерин ве ордунун аяк алтънда чиненмесийле илгили гьорюмде– оланлар не замана дек сюреджек?“ дийе сорду. Кутсал варлък бана, „2 300 акшам, сабах оладжак, сонра кутсал йер йениден дюзене конуладжак“ деди. Бен Даниел, гьордююм гьорюмюн не анлама гелдиини чьозмейе чалъшъркен, инсана бензер бири каршъмда дурду. Бир инсан сесинин Улай Каналъ'ндан, „Ей Джебраил, гьорюмюн не анлама гелдиини шуна ачъкла“ дийе сеслендиини дуйдум. Джебраил дурдуум йере яклашънджа коркудан йере йъълдъм. Бана, „Ей инсанолу!“ деди, „Бу гьорюмюн сонла илгили олдууну анла.“ О бенимле конушуркен, йюзюкойун йере узанмъш, дерин бир уйкуя далмъшъм. Докунуп бени аяа калдърдъ. Бана, „Даха сонра Танръ'нън ьофкеси сона ердиинде нелер оладжаънъ сана сьойлейеджеим“ деди, „Чюнкю гьорюм сонун белирленен заманъйла илгилидир. Гьордююн ики бойнузлу коч Мед ве Перс кралларънъ симгелер. Теке Грек Кралъ'дър; гьозлери арасъндаки бюйюк бойнуз биринджи кралдър. Кърълан бойнузун йерине чъкан дьорт бойнуз, улусундан чъкаджак дьорт краллъъ симгелийор. Ама илк крал кадар гючлю олмаяджаклар. „Бу дьорт краллъън сону яклашъп япълан кьотюлюклер доруа варънджа, серт йюзлю ве алдатмада уста бир крал ортая чъкаджак. Кендисинден гелмейен бюйюк бир гюдже кавушаджак. Шашъртъджъ йъкъмлар япаджак, ел аттъъ хер иште башарълъ оладжак. Гючлюлери ве кутсал халкъ йок едеджек. Япаджаъ ишлери алдатарак башараджак, кендисини йюкселтеджек. Гювенликте олан бирчокларънъ йок едеджек, Ьондерлер Ьондери'не каршъ дураджак. Ама кендиси инсан ели демеден йок едиледжек. „Акшам ве сабахла илгили сана билдирилен гьорюм герчектир. Ама сен гьорюмю гизли тут. Чюнкю узак бир геледжекле илгилидир.“ Бен Даниел гюнлердже биткин ве хаста калдъм. Сонра калкъп кралън ишлерини япмайъ сюрдюрдюм. Бу анлашълмасъ гюч гьорюмден ьотюрю шашкъндъм. Бунун юзерине йюзюмю Раб Танръ'я чевирдим. Дуайла, якаръшла, оручла О'на ялвардъм; чул кушанъп кюлде отурдум. РАБ Танръм'а дуа едип гюнахларъмъзъ итираф еттим. Шьойле дедим: „Я Раб, кендисини севенлерле, буйрукларъна уянларла яптъъ антлашмая балъ калан йюдже ве гьоркемли Танръ! Буйрукларъндан, илкелеринден айрълъп гюнах, суч ишледик, кьотюлюк яптък, башкалдърдък. Сенин адъна кралларъмъза, ьондерлеримизе, аталаръмъза, юлкедеки бютюн халка сесленен кулларън пейгамберлери динлемедик. „Сен адалетлисин, я Раб! Садакатсизлиимиз йюзюнден бизи узак якън юлкелере сюрдюн. Ораларда яшаян биз Яхудилер, Йерушалим халкъ, Исраиллилер бугюн утанч ичиндейиз. Евет, я РАБ, бизлер, кралларъмъз, ьондерлеримиз, аталаръмъз сана каршъ ишледиимиз гюнах йюзюнден утанч ичиндейиз. Сана каршъ гелдиимиз халде, сен аджъян, баъшлаян Танръмъз Раб'син. Танръмъз РАБ 'бин сьозюне кулак вермедик, кулларъ пейгамберлер араджълъъйла бизе вердии ясалара уймадък. Бютюн Исраил халкъ ясанъ чинеди, съртънъ сана дьонюп сени динлемек истемеди. „Бу йюзден Танръ кулу Муса'нън Ясасъ'нда язълан ланет башъмъза ядъ, ичилен ант йерине гелди. Чюнкю сана каршъ гюнах ишледик. Юзеримизе бюйюк йъкъм гетиререк бизим ве бизи йьонетен ьондерлеримиз ичин сьойледиин сьозлери йерине гетирдин. Йерушалим'ин башъна гелен, гьоюн алтъндаки башка хичбир кентин башъна гелмемиштир. Муса'нън Ясасъ'нда язълдъъ гиби, бютюн бу йъкъмлар башъмъза гелди. Буна каршън, ей Танръмъз РАБ, сучумуздан дьонюп сенин герчеклерине йьонелерек лютфуну дилемедик. РАБ юзеримизе йъкъм гьондермектен джаймадъ. Чюнкю Танръмъз РАБ яптъъ хер шейде адилдир. Бизсе О'нун сьозюне кулак вермедик. „Ей Танръмъз Раб, сен халкънъ Мъсър'дан гючлю елинле чъкардън ве бугюн олдуу гиби юн казандън. Бизсе гюнах ишледик, кьотюлюк яптък. Я Раб, дору ишлерин уярънджа кентин Йерушалим'ден, кутсал даъндан ьофкени, къзгънлъънъ калдърманъ дилерим. Гюнахларъмъз ве аталаръмъзън сучларъ йюзюнден Йерушалим де халкън да чевремиздекилерин тюмюне алай конусу олду. „Шимди, ей Танръмъз, кулунун дуасънъ, якаръшънъ ишит. Адън уруна, я Раб, йюзюню виран тапънаъна чевир. Ей Танръм, кулак вер ве ишит! Гьозлерини ач, сенин олан виран кенти гьор. Дорулуумуздан деил, сенин бюйюк мерхаметинден ьотюрю дилекте булунуйоруз. Я Раб, динле! Я Раб, баъшла! Ишит ве давран, я Раб! Ей Танръм, адънън хатъръ ичин геджикме! Чюнкю кент ве халк сениндир.“ Бен даха конушуп дуа едеркен, гюнахъмъ ве халкъм Исраил'ин гюнахънъ ачъкча кабул едип Танръм'ън кутсал даъ ичин Танръм РАБ 'бе дилекте булунуркен, даха дуа едийоркен, ьонджеден гьорюмде гьордююм адам –Джебраил– акшам сунусу саатинде хъзла учарак янъма гелди. „Даниел, сана анлайъш вермек ичин гелдим“ дийе ачъкладъ, „Сен Танръ'я ялвармая башлар башламаз, дуан янътландъ; буну билдирмейе гелдим. Чюнкю сен чок севилен бирисин. Бу неденле сьозюн анламънъ кавра ве гьорюмю анла: „Башкалдъръйъ ортадан калдърмак, гюнаха сон вермек, сучу баъшлатмак, сонсуза дек калъджъ дорулуу саламак, гьорюм ве пейгамберлии мюхюрлемек, Ен Кутсал'ъ месхетмек ичин сенин халкъна ве кутсал кентине йетмиш хафта кадар заман саптанмъштър. „Шуну бил ве анла: Йерушалим'и йениден курмак ичин буйруун верилмесинден, месхедилмиш олан ьондерин гелишине дек йеди хафта гечеджек. Алтмъш ики хафта ичинде Йерушалим йениден сокакларла, хендеклерле куруладжак. Анджак бу съкънтълъ заманларда оладжак. Бу алтмъш ики хафта сонунда месхедилмиш олан ьолдюрюледжек ве ону дестеклейен олмаяджак. Геледжек ьондерин халкъ, кенти ве кутсал йери йерле бир едеджек. Сону туфанла оладжак: Саваш сона дек сюреджек. Йъкъмларън да оладжаъ карарлаштърълдъ. Геледжек ьондер бирчокларъйла бир хафталък салам бир антлашма япаджак. Хафтанън яръсъ гечиндже, курбанъ да сунуйу да калдъраджак. Карарлаштърълан йъкъм башъна гелинджейе дек йок едиджи ьондер тапънаън юст бьолюмюне йъкъджъ иренч шейлер йерлештиреджек.“ Перс Кралъ Кореш'ин краллъънън ючюнджю йълънда Белтешассар дийе чарълан Даниел'е бир гиз ачъкландъ. Бюйюк бир савашла илгили олан бу гиз герчекти. Даниел гьорюмде кендисине ачъкланан гизи анладъ. О сърада бен Даниел юч хафтадър яс тутуйордум. Юч хафта долана дек азъма не гюзел бир йийеджек я да ет койдум, не шарап ичтим, не де я сюрюндюм. Биринджи айън йирми дьордюнджю гюню, Бюйюк Ърмак'ън, яни Диджле'нин къйъсъндайкен, гьозлерими калдъръп бакънджа кетен гийси гийинмиш, белине Уфаз алтънъндан кемер кушанмъш бир адам гьордюм. Бедени саръ якут гибийди. Йюзю шимшек гиби парлъйорду. Гьозлери алевли мешалелере бензийорду. Колларъйла баджакларъ джилалъ тунч гиби парлъйор, сеси бюйюк бир калабалъън чъкардъъ гюрюлтюйю андъръйорду. Гьорюмю ялнъз бен Даниел гьордюм. Янъмдакилер гьормедилер, ама дехшете дюшерек гизленмек ичин качтълар. Бьойледже бен ялнъз калдъм. Бу бюйюк гьорюмю сейредеркен гюджюм тюкенди, бензим бюсбютюн солду, кендими топарлаямадъм. Сонра адамън сесини дуйунджа йюзюстю йере дюшюп дерин бир уйкуя далдъм. Деркен бир ел докунду, титредим; бени дизлеримле еллеримин юзерине калдърдъ. Бана, „Ей Даниел, сен ки чок севилен бирисин!“ деди, „Аяа калк ве сьойлейеджеклериме ийи кулак вер. Чюнкю сана гьондерилдим.“ О бунларъ сьойлер сьойлемез титрейерек аяа калктъм. „Коркма, ей Даниел!“ дийе девам етти, „Анлайъша еришмейе ве кендини Танрън'ън ьонюнде алчалтмая карар вердиин гюн дуан ишитилди. Иште бу йюзден гелдим. Перс краллъънън ьондери йирми бир гюн бана каршъ дурду. Сонра баш ьондерлерден Микаил бана ярдъма гелди, чюнкю орада, Перс кралларънън янънда алъконулмуштум. Сон гюнлерде халкънън башъна нелер геледжеини сана ачъкламак ичин гелдим шимди, чюнкю бу гьорюм геледжекле илгилидир.“ О бунларъ сьойлейиндже, сускун сускун йере бактъм. Деркен инсанолуна бензейен бири дудакларъма докунду. Бен де азъмъ ачъп конушмая башладъм. Каршъмда дурана, „Ей ефендим, бу гьорюм йюзюнден аджъ чекийорум, кендими топарлаямъйорум“ дедим, „Бен кулун насъл сенинле конушайъм? Гюджюм тюкенди, солуум кесилди.“ Инсана бензейен варлък йине докунуп бени гючлендирди. „Ей чок севилен адам, коркма!“ деди, „Есенлик олсун сана! Гючлю ол! Евет, гючлю ол!“ О бенимле конушунджа гючлендим. „Конушманъ сюрдюр, ефендим, чюнкю бана гюч вердин“ дедим. Бунун юзерине, „Сана неден гелдиими билийор мусун?“ деди, „Чок якънда дьонюп Перс ьондерийле савашаджаъм. Бен гидиндже Грек ьондери геледжек. Ама ьондже Герчек Китап'та нелер язълдъънъ сана билдиреджеим. Онлара каршъ ьондериниз Микаил дъшънда бана ярдъм еден кимсе йок. „Медли Дариус'ун краллъънън биринджи йълънда Микаил'и дестеклейип корумак ичин онун янънда дурдум.“ „Шимди сана герчеи билдиреджеим: Перс краллъънда юч крал даха ортая чъкаджак. Ама дьордюнджю крал ьобюр ючюнден даха зенгин оладжак. Зенгинлии сайесинде елде едеджеи гючле херкеси Грек юлкесине каршъ къшкъртаджак. Сонра гючлю бир крал чъкаджак. Бюйюк йеткийле краллък едеджек ве диледии гиби давранаджак. Не вар ки, о гюджюнюн доруундайкен, краллъъ дармадаън едиледжек, гьоюн дьорт рюзгаръ гиби дьорт парчая бьолюнеджек. Краллък онун сойундан геленлере гечмейеджек, йерине геченлерин хичбири онун гиби егеменлик сюрмейеджек. Краллъъ йъкълъп башкаларъна вериледжек. „Гюней Кралъ гючленеджек. Анджак комутанларъндан бири ондан даха чок гючленеджек ве краллъъ бюйюк оладжак. Биркач йъл сонра бу икиси узлашаджак. Гюней Кралъ япълан узлашмайъ онайламак ичин къзънъ Кузей Кралъ'на еш оларак вереджек. Ама къз гюджюню коруямаяджак. Кралън ьомрю де гюджю де узун сюрмейеджек. Бу арада къзла бабасъ да, она ешлик еденлерле ону дестеклейен де еле вериледжек. „Бабасънън йерине къзън аилесинден бири ортая чъкаджак. Кузей Кралъ'нън ордусуна салдъръп калесини аладжак. Онларла савашъп йенеджек. Онларън илахларънъ, дьокме путларънъ, деерли алтън ве гюмюш капларънъ алъп Мъсър'а гьотюреджек. Кузей Кралъ'нъ биркач йъл рахат бъракаджак. Сонра Кузей Кралъ гидип Гюней Кралъ'нън юлкесине салдъраджак, ардъндан кенди юлкесине дьонеджек. Кузей Кралъ'нън оулларъ саваша хазърланарак чок бюйюк бир орду топлаяджаклар. Орду сел гиби ташаджак, ьонюне гелени алъп гьотюреджек, гелип Гюней Кралъ'нън калесине даянаджак. „Гюней Кралъ ьофкейле чъкъп Кузей Кралъ'на каршъ савашаджак. Кузей Кралъ бюйюк бир орду топладъъ халде, бу орду Гюней Кралъ'нън елине теслим едиледжек. Бу бюйюк орду йенилгийе урайънджа Гюней Кралъ гурура капъладжак. Он бинлердже инсанъ ьолдюреджек, ама зафери узун сюрмейеджек. Чюнкю Кузей Кралъ ьонджекинден даха бюйюк бир орду топлаяджак ве биркач йъл сонра бюйюк, ийи донатълмъш бир ордуйла юлкейе дору илерлейеджек. „Бу сърада бирчокларъ Гюней Кралъ'на каршъ чъкаджак. Сенин халкъндан базъ зорбалар да, гьорюм йерине гелсин дийе аякланаджак, ама йенилгийе ураяджаклар. Сонра Кузей Кралъ гелип топрак йъарак тепеджиклер япаджак ве сурлу кенти еле гечиреджек. Гюней Кралъ'нън гючлери буна каршъ дурамаяджак. Ен сечме аскерлеринин биле каршъ дурмая гючлери йетмейеджек. Кенте салдъран Кузей Кралъ диледии гиби давранаджак, кимсе она каршъ дурамаяджак. Гюзел Юлке'йи йьонетеджек, йъкъп йок етме йеткиси онун елинде оладжак. Краллъънън бютюн гюджюню топлайъп Гюней Кралъ'нън юзерине йюрюмейи амачлаяджак ве Гюней Кралъ'йла бир антлашма япаджак. Юлкесини йерле бир етмек ичин къзънъ еш оларак она вереджек. Ама тасаръсъ башарълъ олмаяджак, она ярар саламаяджак. Бундан сонра дениз къйъсъндаки бьолгелере йьонеледжек, бирчокларънъ еле гечиреджек. Не вар ки, бир комутан онун сайгъсъзлъкларънъ сона ердиреджек, сайгъсъзлъънън каршълъънъ вереджек. Бунун юзерине Кузей Кралъ кенди юлкесинин калелерине йьонеледжек, ама тьокезлейип дюшеджек. Бир даха да ортая чъкмаяджак. „Йерине гечен крал, краллъънън йюджелии ичин зорла верги топлаяджак бирини гьондереджек. Ама биркач гюн ичинде ьофкесиз ве савашсъз йок едиледжек. „Йерине краллъкла онурландърълмамъш деерсиз бири гечеджек. Халк гювенлик ичиндейкен, курдуу дюзенлер сайесинде гелип краллъъ еле гечиреджек. Чок гючлю ордуларъ сюпюрюп йок едеджек; антлашма ьондери де йок едиледжек. Онунла антлашма яптъктан сонра хилейе башвураджак. Аз сайъда инсанла гиттикче гючленеджек. Бекленмедик бир анда илин зенгин бьолгелерине салдъръп бабаларънън, аталарънън япмадъъ шейлери япаджак. Адамларъна яма ве чапул малъ, серветлер даътаджак. Калелере салдърмак ичин дюзенлер кураджак, ама бу узун сюрмейеджек. „Гюджюню ве джесаретини топлаярак бюйюк бир ордуйла Гюней Кралъ'на каршъ чъкаджак. Гюней Кралъ да бюйюк ве чок гючлю бир ордуйла савашаджак. Не вар ки, курулан дюзенлер йюзюнден она каршъ дурамаяджак. Софрасъндан йийенлер Гюней Кралъ'нъ йъкмая чалъшаджаклар; ордусу даъладжак, бирчокларъ вурулуп ьолдюрюледжек. Хер ики крал да кьотюлюк тасарлаяджак. Айнъ масада отуруп бирбирлерине ялан сьойлейеджеклер. Анджак бу бир ярар саламаяджак. Чюнкю сон йине де белирленен заманда геледжек. Кузей Кралъ бюйюк бир серветле юлкесине дьонеджек, ама амаджъ кутсал антлашмая каршъ гелмек оладжак. Диледиини яптъктан сонра юлкесине дьонеджек. „Белирленен заманда дьонюп йине Гюней'е салдъраджак. Анджак бу кез сонуч ьонджекинден фарклъ оладжак. Она каршъ коймак ичин Киттим'ден гелен гемилер джесаретини къраджак. Гери дьонеджек ве ьофкейле кутсал антлашмая каршъ чъкаджак, кутсал антлашмайъ бъраканларъ йине кайъраджак. „Аскерлери гидип тапънакла калейи кирлетеджек, гюнлюк сунуларъ калдъръп йъкъджъ иренч шейи кояджаклар. Кузей Кралъ антлашмайъ бозанларъ ялтакланарак аяртаджак, ама Танръсъ'нъ танъян халк вар гюджюйле она каршъ дураджак. „Халкън арасъндаки билге кишилер бирчокларънъ еитеджеклер. Ама бир сюре бу кишилер я кълъчла ьолдюрюледжек, якъладжак, тутсак едиледжек я да малларъндан едиледжеклер. Йенилгийе урайънджа бираз ярдъм гьореджеклер. Ичтенликтен узак бирчок киши онлардан яна гечеджек. Билгелерден кимиси тьокезлейеджек; ьойле ки, сон гелинджейе дек арънъп темизленебилсин, лекесиз дурума гелебилсинлер. Чюнкю сон йине де белирленен заманда геледжек. „Крал диледии гиби давранаджак. Кендини бютюн танрълардан даха бюйюк, даха йюдже гьостереджек, танръларън Танръсъ'на каршъ дуйулмамъш сьозлер сьойлейеджек. Танръ'нън ьофкеси тамамланънджая дек башарълъ оладжак. Чюнкю тасарланан, йерине геледжектир. Крал хичбир танръя, аталарънън илахларъна да кадънларън баландъъна да илги гьостермейеджек. Кендисини хепсинден юстюн гьореджек. Бу илахларън йерине, калелер илахънъ йюджелтеджек. Аталарънън танъмадъъ бу илаха алтън, гюмюш, деерли ташлар, пахалъ армаанлар сунуп ону онурландъраджак. Бу ябанджъ илахън ярдъмъйла ен гючлю калелере салдъраджак; ону кабул еденлери алабилдиине онурландъраджак, онларъ бирчокларънън башъна ьондер атаяджак, юлкейи ьодюл оларак онлар арасънда бьолюштюреджек. „Сон гелиндже, Гюней Кралъ Кузей Кралъ'йла саваша тутушаджак. Кузей Кралъ саваш арабаларъйла, атлъларла, бирчок гемилерле салдъраджак. Хер шейи сюпюрюп гьотюрен сел гиби ташарак бирчок юлкеден гечеджек. Гюзел Юлке'йе де гиреджек, бирчок юлке йенилгийе ураяджак. Анджак Едом, Моав ве Аммон ьондерлери онун елинден куртуладжак. Ьобюр юлкелере де салдъраджак. Мъсър биле елинден куртулмаяджак. Алтън ве гюмюш хазинелерине, Мъсър'ън бютюн деерли ешяларъна ел кояджак. Лувлулар'ла Кушлулар онун ардънджа йюрюйеджеклер. Не вар ки, доудан ве кузейден гелен хаберлер ону юркютеджек. Бирчокларънъ йъкъп йок етмек ичин бюйюк ьофкейле йола чъкаджак. Денизле гюзел кутсал да арасънда сарай чадърларънъ кураджак. Йине де яшамъ сон буладжак ве она ярдъм еден олмаяджак.“ „О заман сенин халкънъ коруян бюйюк ьондер Микаил гьорюнеджек. Улусун олушумундан бери хич гьорюлмемиш бир съкънтъ дьонеми оладжак. Бу дьонемде халкън –адъ китапта язълъ оланлар– куртуладжак. Йерйюзю топраънда уйуянларън бирчоу уянаджак: Кимиси сонсуз яшама, кимиси утанджа ве сонсуз иренчлие гьондериледжек. Билгелер гьоккуббе гиби, бирчокларънъ дорулуа дьондюренлер йълдъзлар гиби сонсуза дек парлаяджаклар. Ама сен, ей Даниел, сон гелинджейе дек бу сьозлери сакла, китабъ мюхюрле. Билгилери артсън дийе бирчокларъ орая бурая гидеджек.“ Бен Даниел бактъм, бири ърмаън бу къйъсънда, ьобюрю ьобюр къйъсънда дуран башка ики варлък гьордюм. Ичлеринден бири, ърмаън суларъ юзеринде дуран кетен гийсили адама, „Бу шашъртъджъ олайларън сон булмасъ не кадар заман аладжак?“ дийе сорду. Ърмаън суларъ юзеринде дуран кетен гийсили адамън са ве сол елини гьое калдърарак сонсуза дек Дири Олан'ън адъйла ант ичип, „Юч бучук йъл аладжак“ дедиини дуйдум, „Кутсал халкън гюджю тюмюйле кърълънджа, бютюн бу олайлар сон буладжак.“ Адамън сьойледиклерини дуйдумса да анламадъм. Бунун ичин, „Ей ефендим, бунларън сону не оладжак?“ дийе сордум. Шьойле янътладъ: „Сен гит, Даниел. Бу сьозлер сон гелинджейе дек сакланъп мюхюрленеджек. Бирчокларъ кендилерини арътъп темизленеджек, лекесиз дурума геледжек, ама кьотюлер кьотюлюк етмейи сюрдюреджек. Кьотюлерин хичбири анламаяджак, билгелер анлаяджак. „Гюнлюк сунунун калдърълъп йъкъджъ иренч шейин кондуу замандан башлаярак 1 290 гюн гечеджек. Беклейип 1 335 гюне улашана не мутлу! „Сана гелиндже, ей Даниел, сон гелинджейе дек йолуна девам ет. Рахатъна кавушаджак ве гюнлерин сонунда ьодюлюню алмак ичин уянаджаксън.“ Уззия, Йотам, Ахаз ве Хизкия'нън Яхуда'да ве Йехоаш олу Яровам'ън Исраил'де краллък еттии дьонемде РАБ 'бин Беери олу Хошеа'я билдирдии сьозлер. РАБ Хошеа араджълъъйла конушмая башладъънда она шьойле деди: „Гит, кьотю бир кадънла евлен, ондан зина чоджукларън олсун. Чюнкю юлке халкъ бенден айръларак адидже зина едийор.“ Бьойледже Хошеа гидип Дивлайим'ин къзъ Гомер'ле евленди. Кадън хамиле калъп кендисине бир оул доурду. РАБ Хошеа'я, „Чоджуун адънъ Йизреел кой“ деди, „Чюнкю чок гечмеден Йизреел'де дьокюлен канън ьоджюню Йеху сойундан аладжаъм. Исраил краллъънън сонуну гетиреджеим. Ве о гюн Йизреел Вадиси'нде Исраил'ин яйънъ къраджаъм.“ Гомер йине хамиле калдъ ве бир къз доурду. РАБ Хошеа'я, „Адънъ Ло-Рухама кой“ деди, „Чюнкю артък Исраил сойуна аджъмаяджаъм, онларъ баъшламаяджаъм. Анджак Яхуда сойуна мерхамет едеджеим. Бен куртараджаъм онларъ, ама яй, кълъч, саваш, ат ве атлълар араджълъъйла деил, кенди араджълъъмла.“ Гомер Ло-Рухама'йъ сюттен кесиндже йине хамиле калдъ ве бир оул доурду. РАБ Хошеа'я, „Адънъ Ло-Амми кой“ деди, „Чюнкю сиз беним халкъм деилсиниз, бен де сизин Танрънъз деилим. „Йине де Исраиллилер'ин сайъсъ денизин куму гиби сайъламаз, ьолчюлемез оладжак. Кендилерине, ‚Сиз халкъм деилсиниз‘ денилен йерде, ‚Яшаян Танръ'нън чоджукларъсънъз‘ денеджек. Яхуда ве Исраил халкларъ йениден бирлешеджек. Башларъна тек ьондер атаяджаклар. Юлкеден чъкаджаклар. Чюнкю Йизреел гюню бюйюк бир гюн оладжак. „Кардешлеринизи ‚Халкъм‘, къзкардешлеринизи ‚Мерхамете ермишлер‘ дийе чаърън.“ „Азарлайън анненизи, азарлайън, Чюнкю о беним каръм деил артък, Бен де онун коджасъ деилим. Йюзюнден акан фахишелии, Койнундан зиналаръ атсън. Йокса ону чърълчъплак сояджак, Аннеден дома едеджеим, Чьоле, чорак топраа чевиреджек, Сусузлуктан ьолдюреджеим. Аджъмаяджаъм чоджукларъна, Чюнкю онлар зина чоджукларъдър. Аннелери зина етти, Онлара гебе калдъ, резиллик етти. ‚Ойнашларъмън ардъндан гидеджеим‘ деди, ‚Екмеими, суйуму, япаъмъ, кетеними, зейтиняъмъ, ичкими онлар верийор.‘ Иште бу йюзден онун йолуна дикенли чит чекеджеим, Йолуну буламасън дийе Ьонюне дувар ьореджеим. Ойнашларънън ардъна дюшеджек, Ама онлара еришемейеджек, Онларъ араяджак, Ама буламаяджак. О заман, ‚Илк коджама дьонейим‘ дийеджек, ‚Чюнкю о заманки халим шимдикинден ийийди!‘ Ама кендисине тахъл, йени шарап, зейтиняъ веренин, Баал ичин харджадъъ алтънла гюмюшю бол бол салаянън Бен олдууму билмеди. Бу йюзден заманънда тахълъмъ, Мевсиминде йени шарабъмъ гери аладжаъм; Чъплак беденини ьортен япаъмъ, кетеними чекип аладжаъм. Евет, ойнашларънън ьонюнде айъбънъ ортая чъкараджаъм, Кимсе елимден куртарамаяджак ону. Бютюн севинджине, байрамларъна, Йени Ай тьоренлерине, Шабат гюнлерине, Динсел байрамларънън тюмюне сон вереджеим. Виран едеджеим асмаларънъ, инджир аачларънъ, Хани, ‚Бунлар ойнашларъмън бана вердии юджреттир‘ дедии; Чалълъа чевиреджеим онларъ, Йем оладжаклар ябанъл хайванлара. Джезаландъраджаъм ону, Бааллар'а бухур яктъъ гюнлер ичин; Халкаларла, такъларла сюсленмиш, Ойнашларънън ардънджа гитмиш, Бени унутмушту“ Дийор РАБ. „Иште бу йюзден ону икна едип чьоле гьотюреджек, Онунла достча конушаджаъм. Кендисине орада балар вереджеим, Акор Вадиси'ни она умут капъсъ япаджаъм. Генчлик гюнлеринде олдуу гиби, Мъсър'дан чъктъъ гюнлерде олдуу гиби, Езгилер сьойлейеджек. Ве о гюн геледжек“ дийор РАБ, „Бана, ‚Коджам‘ дийеджексин; Артък, ‚Ефендим ‘ демейеджексин. Азъндан Бааллар'ън адънъ силеджеим, Адларъ бир даха анълмаяджак. Кърдаки хайванларла, гьоктеки кушларла, Топракта яшаян джанлъларла, Халкъм ичин о гюн антлашма япаджаъм; Юлкеден яйъ, кълъджъ, савашъ калдъраджаъм, Гювенлик ичинде ятъраджаъм онларъ. Сени сонсуза дек кендиме еш аладжаъм, Дорулук, адалет, севги, мерхамет темелинде Сенинле евленеджеим. Садакатле сенинле евленеджеим, РАБ 'би танъяджаксън. „Ве о гюн янът вереджеим“ дийор РАБ, „Гьоклере янът вереджеим; Онлар да йере янът вереджек; Йерсе, тахъла, йени шараба, Зейтиняъна янът вереджек, Онлар да Йизреел'е янът вереджеклер. Ону юлкеде кендим ичин екеджеим, Мерхамете ермемиш олана аджъяджаъм, Халкъм олмаяна, ‚Халкъмсън‘ дийеджеим; Онлар да бана, ‚Танръм‘ дийеджеклер.“ РАБ бана шьойле деди: „Исраиллилер'ин башка илахлара йьонелмелерине, юзюм пестиллерине гьонюл вермелерине каршън, РАБ онларъ насъл севийорса, сен де гит, о кадънъ сев, башкасънджа севилмиш, зина етмиш олса биле.“ Бьойледже ону он беш шекел гюмюш, бир хомер бир летек арпа каршълъънда сатън алдъм кендиме. Она, „Узун сюре бенимле яшаяджаксън“ дедим, „Зина етмейеджек, башка бир еркекле достлук курмаяджаксън. Бен де сана ьойле давранаджаъм.“ Чюнкю Исраиллилер узун сюре крал, ьондер, курбан, дикили таш, ефод, аиле путу олмадан яшаяджак. Сонра дьонюп Танръларъ РАБ 'би, кралларъ Давут'у араяджаклар. Сон гюнлерде коркарак РАБ 'бе ве О'нун ийилиине йьонеледжеклер. Ей Исраиллилер, динлейин РАБ 'бин сьозюню, Чюнкю РАБ 'бин давасъ вар бу юлкеде яшаянларла; „Йок олмуш севги, садакат, Танръ билгиси. Ланет, ялан, адам ьолдюрме, хърсъзлък, Зина алмъш хер шейин йерини. Зорбалък едийорлар, Кан юстюне кан дьокюйорлар. Бу йюзден юлке яс тутуйор, Тюкенийор орада яшаян херкес, Кърдаки хайванлар, гьоктеки кушлар Дениздеки балъклар… „Анджак кимсе кимсейле чекишмесин, Кимсе кимсейи сучламасън, Чюнкю халкън кяхинле чекишенлере бензийор. Сен гюндюз тьокезлейеджексин, Пейгамбер де гедже сенинле бирликте, Йок едеджеим аннени. „Йок олду халкъм билгисизликтен, Сен билгийи реддеттиин ичин, Бен де сени реддедеджеим, Бана кяхинлик етмейесин дийе. Сен Танрън'ън ясасънъ унуттуун ичин, Бен де сенин чоджукларънъ унутаджаъм. Кяхинлер чоалдъкча Даха чок гюнах ишледилер бана каршъ, Онларън онуруну утанджа чевиреджеим. Халкъмън гюнахларъйла бесленийорлар, Онларън суч ишлемесини истийорлар. Халкън башъна геленлер кяхинлерин башъна да геледжек, Туттукларъ йол йюзюнден джезаландъраджаъм онларъ, Яптъкларънън каршълъънъ вереджеим. Йийеджеклер, ама доймаяджаклар, Зина едеджеклер, ама чоалмаяджаклар. Чюнкю РАБ 'би динлемектен вазгечтилер. „Зина, йени ве ески шарап инсанън аклънъ башъндан алър. Халкъм тахта пута данъшъйор, Денеинден янът алъйор. Чюнкю зина руху онларъ саптърдъ, Кенди Танръларъ'ндан айръларак зина еттилер. Да башларънда курбан кесийор, Тепелерде меше, аселбент, ябанъл фъстък аачларъ алтънда бухур якъйорлар, Гьолгелери гюзел олдуу ичин. Бу йюзден къзларънъз фахишелик едийор, Гелинлериниз зина. Фахишелик еттиклеринде къзларънъзъ, Зина еттиклеринде гелинлеринизи джезаландърмаяджаъм. Чюнкю еркеклериниз фахишелерле ойнашъйор, Путларън тапънаънда фухуш япанларла курбан кесийорлар. Анлайъшсъз халк махволаджак. „Ей Исраил, сен зина етсен де, Яхуда суч ишлемесе бари. „Гилгал'а гитмейин, Бейтавен'е чъкмайън. ‚Яшаян РАБ 'бин хаккъ ичин‘ дийе ант ичмейин. Чюнкю Исраил инатчъ бир инек гиби инат етти, Шимди РАБ насъл гюдер онларъ отлакта кузу гиби? Ефрайим путларъна сарълдъ, Бърак ону! Ичкилери тюкенди, Хяля зина едийорлар; Ьондерлери резиллие гьонюл верди. Рюзгар онларъ канатларъна сардъ, Курбанларъ йюзюнден утанаджаклар. „Ей кяхинлер, ишитин буну! Ей Исраиллилер, диккатле динлейин! Кулак верин, ей сарайдакилер! Бу яргъ сизе уйгуланаджак. Чюнкю сиз Миспа'да бир тузак, Тавор Даъ'на серилмиш бир а олдунуз. Башкалдъранлар азъттъкча азъттъ, Ама бен хепсини йола гетиреджеим. Ефрайим'и танъръм, Исраил'де де беним ичин гизли бир шей йок. Чюнкю даха йени зина еттин, ей Ефрайим, Кирленмиш Исраил. Яптъкларъ ишлер Танръларъ'на дьонмейе изин вермийор, Чюнкю зина руху вар ичлеринде, РАБ 'би танъмъйорлар. Исраил'ин гуруру кендине каршъ танъклък едийор; Суч ичинде тьокезлийор Исраил'ле Ефрайим, Яхуда да бирликте. Даварларъйла, съърларъйла РАБ 'би арамая гидеджеклер, Ама буламаяджаклар. Чюнкю РАБ онлардан узаклаштъ. РАБ 'бе иханет еттилер, Евлилик дъшъ чоджук яптълар; Шимди йийип битиреджек Йени Ай тьоренлери, Хем онларъ хем де тарлаларънъ. „Гива'да бору, Рама'да боразан чалън, Бейтавен'де саваш чаръсъ япън; Дюшман пешинизде, ей Беняминлилер! Азар гюню Ефрайим йъкъма ураяджак, Караръмъ билдирийорум Исраил оймакларъна. Яхуда ьондерлери сънър ташларънън йерини деиштиренлере бензийор, Газабъмъ су гиби дьокеджеим юзерлерине. Баскъ гьордю Ефрайим, Езилди яргъ ьонюнде, Чюнкю биле биле бош шейлерин ардъна дюштю. Бен Ефрайимлилер'е каршъ гюве, Яхуда халкъна каршъ кюф гиби оладжаъм. „Ефрайим хасталъънъ, Яхуда ярасънъ гьорюндже, Ефрайим Асур'а гитти, Бюйюк кралдан ярдъм истеди. Ама о сизе шифа веремез, Яранъзъ ийилештиремез. Чюнкю бен Ефрайим'е бир аслан, Яхуда халкъна генч бир аслан гиби салдъраджаъм. Бен парчалаяджаъм онларъ, Алъп гьотюреджеим, куртаран чъкмаяджак. Сонра гидип йериме дьонеджеим, Онлар сучларънъ кабул единджейе, Йюзюмю арайънджая дек орада каладжаъм. Съкънтъя дюшюндже гайретле бени араяджаклар.“ „Гелин, РАБ 'бе дьонелим. Бизи О парчаладъ, О ийилештиреджек. Бизи О яраладъ, Ярамъзъ О сараджак. Ики гюн сонра бизи дирилтеджек, Ючюнджю гюн аяа калдъраджак, Хузурунда яшаялъм дийе. РАБ 'би танъялъм, РАБ 'би танъмая гайрет еделим. О тан гиби шашмадан доаджак, Ямур гиби, топраъ сулаян Сон ямур гиби бизе геледжектир.“ Танръ шьойле дийор: „Ей Ефрайим, не япайъм сана? Ей Яхуда, сана не япайъм? Севгиниз сабах сисине бензийор, Еркенден учуп гиден чий гиби. Бу йюзден сизи пейгамберлер араджълъъйла лиме лиме дорадъм, Азъмдан чъкан сьозлерле ьолдюрдюм; Яргъларъм шимшек гиби ъшълдъйор. Чюнкю бен курбандан деил, балълъктан хошланъръм, Якмалък сунулардан чок бени танъманъзъ истерим. Ойса онлар Адам Кенти'нде Антлашмая уймадълар, Орада бана иханет еттилер. Гилат кьотюлюк япанларън кентидир, Кан излерийле долудур. Хайдут четелери насъл пусуя ятарса, Кяхинлер такъмъ да ьойле; Шекем йолунда адам ьолдюрюйор, Резиллик япъйорлар. Исраил халкънда коркунч бир шей гьордюм. Ефрайим зиная капълмъш, Кирленмиш Исраил. „Ей Яхуда, сенин ичин де бир хасат гюню саптандъ. „Не заман халкъмън дурумуну дюзелтмек, „Исраил'е шифа вермек истесем, Ефрайим'ин сучларъ, Самирийе'нин кьотюлюклери ортая чъкъйор. Чюнкю хиле япъйорлар, Евлере хърсъз гирийор, Дъшарда хайдут четелери сойгун япъйор. Не вар ки, дюшюнмюйорлар, Кьотюлюклерини унутмадъъмъ. Гюнахларъ кушатъйор онларъ, Гьозюмюн ьонюнделер. „Кралъ кьотюлюклерийле, Ьондерлери яланларъйла севиндирийорлар. Хепси зиная дюшкюн, Йорулан хамур екшийинджейе дек Фърънджънън атешини каръштърмая герек дуймадъъ фърън гиби къзгънлар. Кралъмъзън шенлик гюнюнде, Ьондерлер шарабън атешинден хасталандълар, Крал да алайджъларла елеле верди. Фърън гибидир йюреклери, Долап чевиререк она яклашърлар. Ичин ичин янар ьофкелери Гедже бойунджа. Алевли атеш гиби парлар Сабах олунджа. Хепси фърън гиби къзгъндър, Йутар йьонетиджилерини. Бютюн кралларъ дюштю, Кимсе ярдъма чаърмъйор бени. „Ефрайим ьотеки халкларла каръшъйор, Чеврилмемиш пидейе дьондю. Гюджюню ябанджълар йеди, Фаркънда деил; Сачларъна ак дюштю, Фаркънда деил. Исраил'ин гуруру кендине каршъ танъклък едийор; Бютюн бунлара каршън Йине де дьонмюйорлар бана, Танръларъ РАБ 'бе, Арамъйорлар бени. „Ефрайим бьон, акълсъз бир гюверджин гиби, Я Мъсър'ъ ярдъма чаъръйор, Я Асур'а гидийор. Гиттиклеринде аъмъ юзерлерине атаджак, Гьокте учан кушлар гиби онларъ йере индиреджеим. Топлулукларъна билдирилдии гиби, Онларъ йола гетиреджеим. Вай онларън халине, Чюнкю бенден узаклаштълар! Фелакет геледжек башларъна, Чюнкю башкалдърдълар бана! Бен онларъ куртармак истийорум, Онларса ифтира едийор бана. Йюректен якармъйорлар, Улуйорлар ятакларънън юзеринде. Тахъл ве йени шарап ичин кендилерини яралъйор, Бана сърт чевирийорлар. Бен онларъ еиттим, билеклерине гюч вердим, Онларса бана дюзен куруйор. Дьонюйорлар, Ама Йюдже Олан'а деил; Кусурлу яй гибилер. Арсъз диллери йюзюнден Ьондерлери кълъчтан гечириледжек. Мъсър'да гюлюнч дурума дюшеджеклер бу йюзден.“ „Бору чалмая хазърлан! Дюшман картал гиби долашъйор евимин юзеринде; Чюнкю Исраил антлашмая уймадъ, Ясама каршъ чъктълар. ‚Ей Танръмъз, Биз Исраиллилер сени танъйоруз!‘ Дийе бана якаръйорлар. Ийи оланъ реддеттилер, Дюшман ковалаяджак онларъ. Краллар атадълар бана сормадан, Ьондерлер сечтилер бенден хаберсиз. Алтън ве гюмюшлерийле йъкъмларъна йол ачан путлар яптълар. Ей Самирийе, атън бузаъ путунузу, Ьофкем алевленийор сизе каршъ! Хич ми темиз оламаяджаксънъз? Чюнкю бу Исраил'ин ишидир. О бузаъйъ бир уста яптъ, Танръ деилдир о. Самирийе'нин бузаъ путу парчаланаджак. Чюнкю рюзгар екен касърга бичер. Баш вермейен будай ун вермез. Версе биле ябанджълар йутаджак ону. „Йутулду Исраил, Шимди улуслар арасънда кимсенин беенмедии бир кап гиби. Тек башъна долашан ябан ешеи гиби Асур'а гиттилер, Ефрайим юджретли ойнашлар тутту. Улуслар арасънда ойнашлар тутсалар да, Шимди онларъ бир арая топлаяджаъм. Чюнкю азалмая башладълар гючлю кралън баскъсъ алтънда. „Ефрайим гюнах сунусу сунмак ичин чок сунак яптъ, Бунлар гюнах ишлемелерине неден олду. Ясамдаки пек чок шейи онлар ичин яздъм, Не вар ки гарипседилер бунларъ. Бана сундукларъ курбанлара гелиндже, Курбан кесийор, ети кендилери йийорлар; Ойса РАБ буну япанлардан хошланмаз. Шимди анъмсаяджак сучларънъ, Гюнахларъ ичин онларъ джезаландъраджак; Гери дьонеджеклер Мъсър'а. Чюнкю Исраил Яратъджъсъ'нъ унутту, Сарайлар яптъ; Яхуда'йса бирчок кенти сурларла чевирди, Ама атеш гьондереджеим кентлеринин юстюне, Йийип битирсин калелерини.“ Ей Исраил, ьотеки халклар гиби севинме, джошма! Чюнкю кенди Танрън'а вефасъзлък едерек зина еттин, Харман йерлеринин тюмюнде зина казанджъна гьонюл вердин. Ама харман йери, шарап текнеси халкъ дойурмаяджак, Йени шарап умутларъ боша чъкаджак. РАБ 'бин диярънда калмаяджаклар, Мъсър'а дьонеджек Ефрайим, Асур'да кирли сайълан шейлери йийеджеклер. РАБ 'бе шарап сунуларъ дьокмейеджеклер, О'ну хошнут етмейеджек курбанларъ. Курбанларъ яс йемеине дьонеджек, Кирли сайъладжак онларъ йийенлерин хепси. Ялнъз кенди карънларънъ дойураджак йийеджеклери, РАБ 'бин Тапънаъ'на гирмейеджек. Не япаджаксънъз динсел байрамларда, РАБ 'бин байрам гюнюнде? Йъкъмдан качсалар биле, Мъсър бир арая топлаяджак онларъ, Моф гьомеджек. Деерли гюмюш ешяларънъ ябанъл отлар сараджак, Дикен битеджек чадърларънда. Онларън джеза гюнлери гелди, Хесап гюнлери чаттъ. Буну билсин Исраил! Сучунузун чоклуундан, Дюшманлъънъзън бюйюклюю йюзюнден, Пейгамбер аптал, рухсал инсан дели сайълдъ. Пейгамбер Танръм'ън янъсъра Ефрайим'е гьозджюлюк едер, Ама тузак курулмуш бютюн йолларъна, Дюшманлък вар Танръ'нън Тапънаъ'нда. Алабилдиине йозлаштълар, Гива'да олдуу гиби. Танръ сучларънъ анъмсаяджак, Гюнахларънън джезасънъ вереджек. „Исраил чьолде Бир салкъм юзюм гиби гелди бана, Аталаръйса инджир ааджънън илк юрюню гиби. Ама Баал-Пеор'а гелдиклеринде Утанч долу пута ададълар кендилерини, Севдиклери шей кадар иренч олдулар. Ефрайим'ин гьоркеми бир куш гиби учуп гидеджек, Не доум не гебелик оладжак, кимсе гебе калмаяджак. Чоджукларънъ бюйютселер биле, Чоджукларъндан едеджеим онларъ, Кимсе калмайънджая дек; Евет, вай башларъна, Онларъ терк еттиимде! Ефрайим'и, Сур Кенти гиби, Гюзел бир йере курулмуш гьордюм. Ама Ефрайим чоджукларънъ джелладън ьонюне гьотюреджек.“ Я РАБ, вер онлара не вереджексен! Дюшюк япан рахимлер, сютсюз мемелер вер. „Гилгал'даки кьотюлюклери йюзюнден, Нефрет еттим орада онлардан. Ишледиклери гюнахлардан ьотюрю, Онларъ евимден коваджаъм. Артък севмейеджеим онларъ, Бютюн ьондерлери асидир. Вурулду Ефрайим, Кьоклери куруду, Мейве вермейеджеклер артък. Чоджук доурсалар биле, Рахимлеринин деерли мейвелерини ьолдюреджеим.“ Реддедеджек Танръм онларъ, Чюнкю О'ну динлемедилер, Улуслар арасънда долашъп дураджаклар. Исраил серпилен бир асмая бензер, Мейвесини верийор. Мейвеси арттъкча, Сунакларъ да арттъ. Юлкеси зенгинлештикче, Ону гюзел дикили ташларла донаттъ. Ичлери ялан долду, Шимди сучларънън джезасънъ ташъмалълар. РАБ сунакларънъ йъкаджак, Дикили ташларънъ йок едеджек. О заман, „Кралсъз калдък“ дийеджеклер, „Чюнкю РАБ 'ден коркмадък. Кралъмъз олса биле, Не япабилирди бизе?“ Антлашма япаркен, Бош сьозлер верийор, ялан йере ант ичийорлар, Бу йюзден давалар, сюрюлмюш тарладаки зехирли от гиби бой верийор. Самирийе'де яшаянлар Бейтавен'деки инек путу йюзюнден коркуя капъладжак. Халкъ онун ардъндан яс тутаджак, Онун гьоркемийле джошан путперест кяхинлер Орадан сюргюн едилдии ичин дьовюнеджек. Пут армаан оларак бюйюк крала, Асур'а гьотюрюледжек. Ефрайим резил оладжак, Исраил алдъъ ьоюттен утанаджак. Самирийе, Кралъ'йла бирликте Су юстюндеки чубук гиби акъп гидеджек. Исраил'ин гюнахъ олан Авен'деки пута тапълан йерлер йок оладжак, Сунакларънъ дикенлер, деведикенлери сараджак. О заман далара, „Бизи ьортюн!“, Тепелере, „Юзеримизе дюшюн!“ дийеджеклер. „Ей Исраил, Гива'да гечирдиин гюнлерден бери Гюнах ишледин. Орада дирендиниз бана. Кьотюлере каршъ ачълан саваш Гива'да сизе еришемез ми? Истедиим заман онларъ джезаландъраджаъм, Чифте гюнахларъна баландъкларъ заман, Улуслар топланаджак онлара каршъ. Ефрайим еитилмиш инее бензер, Будай дьовмейи север. Ама бен бойундурук такаджаъм онун гюзел бойнуна. Кошум вураджаъм Ефрайим'ин съртъна, Яхуда чифт сюреджек, Якуп търмък чекеджек. Дорулук екин кендиниз ичин, Севги мейвелери бичин. Надаса бърактъънъз топраъ ишлейин; Чюнкю РАБ 'бе йьонелме заманъдър, Гелип юзеринизе дорулук ядърънджая дек. Ама сиз кьотюлюк ектиниз, Фесат бичтиниз, Яланън мейвесини йединиз. Чюнкю кенди йолунуза, Йиитлеринизин чоклууна гювендиниз. Бу йюзден халкънъзън арасънда саваш уултусу чъкаджак, Йъкъладжак бютюн сурларънъз, Шалман'ън савашта Бейтарвел'и йъктъъ гиби. Аннелер чоджукларъйла бирликте йере чалънъп парчаландъ. Ей Бейтел, сана да айнъсъ япъладжак, Кьотюлююнюн бюйюклюю йюзюнден. Тан ааръркен Исраил Кралъ бюсбютюн йок оладжак. „Чоджуклуунда севдим Исраил'и, Олуму Мъсър'дан чаърдъм. Пейгамберлер Исраил'и чаърдъкча, Исраил узаклаштъ онлардан. Курбан кестилер Бааллар 'а, Бухур яктълар путлара. Ефрайим'е йюрюмейи бен ьореттим, Колларъма алдъм онларъ. Ама кендилерине шифа веренин бен олдууму анламадълар. Онларъ инсанджъл иплерле, Севги баларъйла кендиме чектим; Бойундурукларънъ калдъран бири гиби олдум, Еилип йийеджеклерини вердим. „Мъсър'а дьонмейеджеклер, Асур крал оладжак башларъна, Чюнкю бана дьонмек истемедилер. Фъръл фъръл кълъч дьонеджек кентлеринде, Капъ сюргюлерини йок едеджек, Тюкетеджек онларъ дюзенлери йюзюнден. Халкъм бенден узаклашмая карарлъ. Бени, Йюдже Олан'ъ чаърсалар биле, Асла йюджелтмейеджеим онларъ. „Насъл вазгечерим сенден, ей Ефрайим? Насъл теслим едерим сени, ей Исраил? Адма'я яптъъмъ насъл сана япаръм? Сени насъл Севойим'е чевиририм? Йюреим деишти ичимде, Алевленди аджъма дуйгуларъм. Къзгън ьофкеми башънъза ядърмаяджаъм, Ефрайим'и йениден йок етмейеджеим. Чюнкю бен инсан деил, Танръ'йъм, Кутсал Олан'ъм аранъзда, Артък ьофкейле юзеринизе вармаяджаъм. Аслан гиби кюкрейен РАБ 'бин ардънджа йюрюйеджеклер; О кюкрейиндже титрейерек геледжек чоджукларъ батъдан. Мъсър'дан кушлар гиби, Асур'дан гюверджинлер гиби Титрейерек геледжеклер. Евлерине отуртаджаъм онларъ“ Дийор РАБ. Ефрайим яланла, Исраил халкъ хилейле чевреми сардъ. Яхуда'йса хяля дизгинсиз, Танръ'я, Кутсал ве Садък Олан'а каршъ. Ефрайим рюзгаръ гюдюйор, Доу рюзгарънън ардъна дюшюйор бютюн гюн; Яланъ, зорбалъъ артъйор. Асур'ла антлашма япъйор, Мъсър'а зейтиняъ гьондерийор. РАБ 'бин давасъ вар Яхуда'йла, Якуп сойуну изледии йола гьоре джезаландъраджак, Яптъкларънън каршълъънъ вереджек. Якуп ана рахминде кардешинин топууну тутту, Бюйюйюндже Танръ'йла гюрешти. Бу йюзден Танрън'а дьон сен, Севгийе, адалете саръл, Сюрекли Танрън'ъ бекле. Ефрайим тюджджардър, Хилели терази кулланър, Алдатмайъ север. „Чок зенгин олдум“ дийе бьобюрленир, „Варлъа кавуштум, Чок емек чектим, Гюнах денеджек бир суч буламаяджаклар бенде.“ „Ама сени Мъсър'дан чъкаран Танрън РАБ беним. Байрам гюнлериндеки гиби, Сени йине чадърларда отуртаджаъм. Пейгамберлере де сьойледим, Чок гьорюмлер саладъм, Онлар араджълъъйла ьорнеклер вердим.“ Кьотюлюк мю вар Гилат'та? Герчектен деерсиз бир халк! Гилгал'да съър юстюне съър курбан едийорлар, Сунакларъ сюрюлмюш тарладаки таш йъънларънъ андъръйор. Якуп Арам'а качтъ, Исраил бир каръ ичин кул олду, Койун гюттю. РАБ Исраил'и бир пейгамбер араджълъъйла Мъсър'дан чъкардъ, Йине бир пейгамбер коруду онларъ. Ама Ефрайим Танръ'йъ ашъръ ьофкелендирди. Раб дьоктюклери канън хесабънъ сораджак, Ашаъламаларънън каршълъънъ вереджек. Ефрайим конуштуунда херкес титрерди, Йюджелмишти Исраил'де. Ама Баал 'а тапарак суч ишлейиндже ьолдю. Шимди гюнах юстюне гюнах ишлийорлар, Гюмюшлеринден дьокме путлар, Акъллъджа тасарланмъш путлар япъйорлар, Хепси де уста иши. Бу инсанлар хаккънда, „Инсан курбан еденлер Бузаъларъ ьопюйор!“ дийе конушулуйор. Бу йюзден сабах сисине, Еркен учуп гиден чийе, Харман йеринден саврулан саман чьопюне, Баджадан тютен думана дьонеджеклер. „Ама сени Мъсър'дан чъкаран Танрън РАБ беним, Бенден башка танръ танъмаяджаксън, Чюнкю башка куртаръджъ йоктур. Бен сана чьолде, Курак топракларда гьоз кулак олдум. Отлаклара сахип олунджа дойдулар, Дойунджа гурура капълдълар; Бу йюзден унуттулар бени. Бен де онлара каршъ бир аслан гиби оладжаъм, Бир парс гиби йол кенарънда пусуя ятаджаъм. Явруларъндан едилмиш диши айъ гиби Каршъларъна чъкаджак, Йюреклеринин зарънъ йъртаджаъм, Диши аслан гиби онларъ ораджъкта йийип битиреджеим, Ябанъл бир хайван парчалаяджак онларъ. „Ей Исраил, бана, ярдъмджъна каршъ чъкман Йъкъма уратъйор сени. Нереде сени бютюн кентлеринде Куртараджак кралън? Йьонетиджилерин нереде? Хани, онлар ичин: ‚Бана бир крал ве ьондерлер вер!‘ демиштин. Ьофкелендиимде бир крал вердим сана, Газаба гелиндже алъп гьотюрдюм ону. Ефрайим'ин сучу бирикмиш, Гюнахъ кайда гечмиш. Доум санджъларъ чекен кадънън акълсъз олудур о, Чюнкю заманъ гелдиинде, Ачък рахимден чъкмъйор. „Онларъ фидйейле куртараджаъм Ьолюлер диярънън елинден, Ьолюмден фидйейле куртараджаъм. Фелакетин нереде, ей ьолюм? Йъкъджълъън нереде, ей ьолюлер дияръ? Хич пишманлък дуймаяджаъм. „Кардешлери арасънда серпилип гелишсе де, Доу рюзгаръ, чьолден есен РАБ 'бин солуу юзерине геледжек, Онун кайнаъ куруяджак, Пънаръ кесиледжек, Деерли ешяларънън хазинеси ямаланаджак. Самирийе халкъ сучунун джезасънъ чекеджек, Чюнкю Танръсъ'на башкалдърдъ. Кълъчла йъкъладжаклар, Йере чалънъп парчаланаджак явруларъ, Гебе кадънларънън карнъ яръладжак.“ Танрън РАБ 'бе дьон, ей Исраил, Чюнкю сучларъндан ьотюрю тьокезледин. Дуаларла гидин, РАБ 'бе дьонюн, О'на, „Баъшла бютюн сучларъмъзъ“ дейин, „Лютфет, кабул ет бизи, Ьойле ки, дудакларъмъзън курбанънъ суналъм. Асур куртарамаз бизи, Саваш атларъна бинмейеджеиз. Артък еллеримизле яптъъмъза ‚Танръмъз‘ демейеджеиз, Чюнкю ьоксюз сенде мерхамет булур.“ „Онларън дьонеклиини дюзелтеджеим, Гьонюлден севеджеим онларъ, Чюнкю онлара каршъ ьофкем динди. Чий гиби оладжаъм Исраил'е; Замбак гиби чичек ачаджак, Любнан седири гиби кьок саладжаклар. Далланъп будакланаджаклар, Гьоркемлери зейтин ааджънъ, Кокуларъ Любнан седирини андъраджак. Йине инсанлар отураджак гьолгесинде; Будай гиби гелишеджек, Асма гиби серпиледжеклер; Любнан шарабъ кадар юн казанаджаклар. Ей Ефрайим, артък не ишим вар путларла? Янътлаяджак, сенинле илгиленеджеим. Йешил чам гибийим бен, Сенин веримлилиин бенден кайнакланъйор.“ Билге киши каврасън бунларъ, Анлаян анласън. Чюнкю РАБ 'бин йолларъ адилдир; Бу йолларда йюрюр дорулар, Ама башкалдъранлар бу йолларда сенделер. РАБ 'бин Петуел олу Йоел'е билдирдиклери. Ей яшлълар, динлейин, Юлкеде яшаян херкес, кулак верин: Сизин заманънъзда я да аталарънъзън заманънда Хич бьойле бир шей олду му? Буну чоджукларънъза анлатън; Чоджукларънъз кенди чоджукларъна, Онларън чоджукларъ да бир сонраки кушаа анлатсънлар. Генч чекиргеден артакалан юрюню олгунлашмъш чекирге йеди, Ондан артакаланъ йумуртадан йени чъкан чекирге йеди; Ондан артакаланъ да явру чекиргелер йеди. Ей сархошлар, айълън ве алайън. Ей шарап дюшкюнлери, татлъ шарап ичин аът якън. Чюнкю шарабънъзъ азънъздан каптълар. Гючлю ве сайъламаяджак кадар бюйюк бир чекирге ордусу салдърдъ юлкеме. Аслан дишине бензер, Диши асланън кесиджи дишлерине бензер дишлери вар. Асмаларъмъ харап еттилер, Инджир аачларъмъ махветтилер, Кабукларънъ сойуп йере аттълар. Сойулан даллар бембеяз. Сьозлюсюню йитирип чул кушанан бир генч къз гиби яс тутун. РАБ 'бин Тапънаъ'на гьотюрюледжек Тахъл ве шарап сунусу йок артък. РАБ 'бе хизмет еден кяхинлер яс тутуйорлар. Тарлалар харап олду, топрак аджълъ. Чюнкю тахъл махволду, Йени шарап тюкенди, зейтиняъ кесилди. Арпа, будай ичин дьовюнюн, ей ъргатлар, Аът якън, ей баджълар, Чюнкю тарлаларън юрюню йок олду. Асмалар куруду, инджир аачларъ солду; Нар, хурма, елма, бютюн мейве аачларъ куруду. Инсанолунун севинджи йок олду. Ей кяхинлер, чул кушанъп яс тутун. Ей сунакта хизмет еденлер, аът якън, Ей Танръм'ън хизметкярларъ, тапънаа гелин, Чул ичинде геджелейин. Чюнкю Танрънъз'ън Тапънаъ ичин Тахъл ве шарап сунусу калмадъ. Оруч ичин гюн белирлейин, ьозел бир топлантъ япън; Яшлъларъ ве юлкеде яшаянларън тюмюню Танрънъз РАБ 'бин Тапънаъ'на топлайъп РАБ 'бе якарън. Ейвахлар олсун! Чюнкю РАБ 'бин гюню якъндър. Хер Шейе Гюджю Йетен'ин гьондереджеи йъкъм гиби гелийор о гюн. Йийеджеимиз гьозюмюзюн ьонюнде йок едилди. Танръмъз'ън Тапънаъ'нда севинч ве джошку сона ерди. Тохумлар кесеклерин алтънда чюрюдю, Тахъл йок олду, Амбарлар бош калдъ, деполар йъкълдъ. Хайванлар насъл да инлийор! Съър сюрюлери чаресиз. Чюнкю отлаклар куруду. Койун сюрюлери перишан олду. Я РАБ, сана якаръйорум. Чюнкю атеш отлакларъ йок етти, Бютюн аачларъ кавурду. Ябанъл хайванлар биле сана сесленийор. Чюнкю акарсулар куруду, Атеш отлакларъ йок етти. Сийон'да бору чалън, Кутсал даъмда бору сесийле халкъ уярън. Юлкеде яшаян херкес коркудан титресин. Чюнкю РАБ 'бин гюню чок яклаштъ, гелийор. Зифири каранлък бир гюн оладжак, Булутлу, койу каранлък бир гюн. Даларън юзерине чьокен каранлък гиби Калабалък ве гючлю бир чекирге ордусу гелийор. Бьойлеси хичбир заман гьорюлмеди, Кушаклар бойу да гьорюлмейеджек. Ьонлерини атеш кавуруйор, Артларъ алев алев. Ьонлеринде Аден бахчеси гиби узанан топраклар Артларънда ъссъз чьоллере дьонюйор. Хичбир шей онлардан куртуламъйор. Атлара бензийорлар, Саваш атларъ гиби кошуйорлар. Саваш арабаларънън, анъзъ йийип битирен алевлерин Чъкардъъ гюрюлтюйе бензер бир сесле, Саваша хазърланмъш гючлю бир орду гиби Съчрая съчрая даларъ ашъйорлар. Улуслар онларън каршъсънда дехшете дюшюйор; Херкесин бети бензи солуйор. Йиитлер гиби салдъръйорлар, Аскерлер гиби сурларъ ашъйорлар. Досдору илерлийорлар, Йолларъндан сапмадан. Итишип какъшмадан, Хер бири кенди йолундан йюрюйор. Савунма хатларънъ яръп гечийорлар, Сърайъ бозмадан. Кенте дору кошушуйор, Сурларън юзеринден ашъйорлар. Евлере търманъйор ве хърсъз гиби Пенджерелерден ичери сюзюлюйорлар. Йерйюзю ьонлеринде сарсълъйор, Гьокйюзю титрийор; Гюнеш ве ай караръйор, Йълдъзларън парълтъсъ гьорюнмез олуйор. РАБ ордусунун башънда гюрлюйор. Сайъсъздър О'нун ордуларъ Ве буйрууна уян гючлюдюр. РАБ 'бин о бюйюк гюню не коркунчтур! О гюне ким даянабилир? РАБ дийор ки, „Шимди оруч тутарак, алайъп яс тутарак Бютюн йюреинизле бана дьонюн. Гийсилеринизи деил, Йюреклеринизи паралайън Ве Танрънъз РАБ 'бе дьонюн. Чюнкю РАБ лютфедер, аджър, Тез ьофкеленмез, севгиси енгиндир, Джезаландърмактан вазгечер. Ким билир, белки сизе аджър да караръндан дьонер. Ардънда берекет бъракър. О заман О'на тахъл ве шарап сунуларъ сунарсънъз. „Сийон'да бору чалън, Оруч ичин гюн белирлейин, ьозел бир топлантъ япън. Халкъ топлайън, топлулуу кутсал кълън, Яшлъларъ бир арая гетирин. Чоджукларъ, хатта емзикте оланларъ топлайън. Гювей одасъндан, гелин гердеинден чъкъп гелсин. Кяхинлер, РАБ 'бин хизметкярларъ, Тапънаън гиришийле сунак арасънда алашъп, ‚Я РАБ, халкънъ есирге‘ дийе ялварсънлар. ‚Мирасън олан халкънън ашаъланмасъна изин верме, Улуслар онунла алай етмесин. Халклар арасънда неден, Онларън Танръсъ нереде? денсин?‘“ О заман РАБ халкъна аджъйъп юлкесини есиргейеджек. Халкъна шьойле янът вереджек: „Бакън, сизе тахъл, йени шарап Ве зейтиняъ вереджеим, Бунлара дояджаксънъз. Артък улусларън сизи ашаъламасъна изин вермейеджеим. Кузейден гелен чекирге ордусуну сизден узаклаштъраджаъм, Курак ве ъссъз бир юлкейе сюреджеим. Ьонден гиденлери Лут Гьолю'не, Аркадан геленлери Акдениз'е сюреджеим. Лешлери кокаджак, Кокуларъ гьоклере йюкселеджек. Чюнкю коркунч шейлер яптълар. „Ей топрак, коркма, севинчле джош! Чюнкю РАБ бюйюк ишлер яптъ. Ей кър хайванларъ, коркмайън! Чюнкю отлаклар йешерийор. Аачлар мейвелерини йюкленийор, Инджир аачларъ, асмалар юрюнлерини верийор. Ей Сийон халкъ, Танрънъз РАБ 'де севинч булун, джошун. Илк ямуру сизе там ьолчюсюйле верийор; Даха ьондже олдуу гиби, Илк ве сон ямурларъ ядъръйор. Харман йери тахълла доладжак. Шарап ве зейтиняъ текнелери ташаджак. Юзеринизе гьондердиим бюйюк чекирге ордусунун, Олгунлашмъш ве йумуртадан йени чъкмъш чекиргенин, Яврунун ве генч чекиргенин Сизе кайбеттирдии йълларъ гери вереджеим. Бол бол йийип дояджак Ве сизин ичин харикалар яратан Танрънъз РАБ 'бин адънъ ьоведжексиниз. Халкъм бир даха утандърълмаяджак. Биледжексиниз ки, Исраил халкънън арасъндайъм, Танрънъз РАБ беним, башка бири йок. Халкъм бир даха утандърълмаяджак.“ „Ондан сонра бютюн инсанларън юзерине Рухум'у дьокеджеим. Оулларънъз, къзларънъз пейгамберликте булунаджаклар. Яшлъларънъз дюшлер, Генчлериниз гьорюмлер гьореджек. О гюнлер кадън, еркек кулларънъзън юзерине де Рухум'у дьокеджеим. Гьоклерде ве йерйюзюнде, Кан, атеш ве думан сютунларъндан белиртилер гьостереджеим. РАБ 'бин бюйюк ве коркунч гюню гелмеден ьондже Гюнеш карараджак, ай кан ренгине дьонеджек. О заман РАБ 'би адъйла чаъран херкес куртуладжак. РАБ 'бин дедии гиби, Сийон Даъ'нда ве Йерушалим'де куртулуп Са каланлар арасънда РАБ 'бин чаъраджаъ кимселер оладжак.“ „О гюнлер Яхуда ве Йерушалим халкънъ Сюргюнден гери гетирдиимде, Бютюн улусларъ топлайъп Йехошафат Вадиси'не индиреджеим. Мирасъм олан Исраил халкънъ Улуслар арасъна даъттъкларъ ве юлкеми бьолюштюклери ичин Онларъ орада яргълаяджаъм. Чюнкю халкъм ичин кура чектилер, Еркек чоджукларъ фахишелере юджрет оларак вердилер. Ичтиклери шараба каршълък къзларъ саттълар. Ей Сур, Сайда ве бютюн Филист халкъ, Бана япмак истедииниз недир? Нейе каршълък вермейе чалъшъйорсунуз? Еер каршълък верирсениз, Каршълъънъ чарчабук ьодетирим сизе. Алтънъмъ, гюмюшюмю алъп Деерли ешяларъмъ тапънакларънъза гьотюрдюнюз. Яхуда ве Йерушалим халкънъ Топракларъндан узаклаштърмак ичин Греклер'е саттънъз. Гьореджексиниз, онларъ, саттъънъз йерде Харекете гечиреджеим. Онлара яптъънъзъ кенди башънъза гетиреджеим. Оулларънъзъ, къзларънъзъ Яхуда халкъна саттъраджаъм. Онларъ узак бир улуса, Сабалълар'а сатаджаклар.“ РАБ бьойле дийор. „Улуслар арасънда шуну дуйурун: Саваша хазърланън, йиитлеринизи харекете гечирин. Бютюн савашчъларънъз топланъп салдъръя гечсин. Сабан демирлеринизи Чекичле дьовюп кълъч япън, Баджъ бъчакларънъзъ мъзрак япън. Гючсюз олан ‚Гючлюйюм‘ десин. Ей чевредеки улуслар, Тез гелин, бир арая топланън. Я РАБ, йиитлерини орая индир. Улуслар харекете гечип Йехошафат Вадиси'нде топлансънлар. Чюнкю чевредеки бютюн улусларъ Яргъламак ичин орада оладжаъм. Салън оракларъ, екинлер олгунлаштъ. Гелин, юзюмлери чинейин, Съкма чукуру юзюмле долу, шарап текнелери ташъйор. Улусларън кьотюлюклери бу денли чоктур.“ Калабалъклар, Яргъ вадисини долдуран нидже калабалъклар… Яргъ вадисинде РАБ 'бин гюню яклаштъ. Гюнеш ве ай караръйор, Йълдъзларън парълтъсъ гьорюнмез олуйор. РАБ Сийон'дан кюкрейеджек, Йерушалим'ден гюрлейеджек. Гьок ве йер сарсъладжак. Ама РАБ кенди халкъ ичин съънак, Исраиллилер ичин кале оладжак. „О заман биледжексиниз ки, Сийон'да, кутсал даъмда отуран Танрънъз РАБ беним. Йерушалим кутсал оладжак; Ябанджълар бир даха орайъ еле гечиремейеджек. „О гюн далардан Татлъ шарап дамлаяджак; Тепелерде сют, Яхуда дерелеринде су акаджак. РАБ 'бин Тапънаъ'ндан чъкан бир пънар Шиттим Вадиси'ни сулаяджак. „Ама Мъсър виранейе, Едом ъссъз чьоле дьонеджек. Чюнкю Яхудалълар'ън юлкесине салдъръп Сучсуз инсанларън канънъ дьоктюлер. Ойса Яхуда сонсуза дек яшаяджак. Йерушалим кушактан кушаа сюреджек. Акан канларън ьоджюню аладжаъм, Сучлуйу джезасъз бъракмаяджаъм.“ РАБ Сийон'да отурур. Текоалъ койун йетиштириджилеринден Амос'ун сьозлери. Уззия'нън Яхуда, Йехоаш олу Яровам'ън Исраил Кралъ олдуу гюнлерде, депремден ики йъл ьондже Амос Исраил'ле илгили гьорюмлер гьордю. Шьойле деди: „ РАБ Сийон'дан кюкрюйор, Йерушалим'ден гюрлюйор. Яс тутуйор чобанларън отлакларъ, Кармел Даъ'нън дорукларъ куруйор.“ РАБ шьойле дийор: „Шамлълар'ън джезасънъ калдърмаяджаъм. Чюнкю гюнах юстюне гюнах ишледилер, Демир дювенлерле Гилат халкънъ дьовдюлер. Бу йюзден Хазаел'ин евине атеш ядъраджаъм, Якъп йок едеджек Бен-Хадат'ън сарайларънъ. Шам'ън капъ сюргюсюню къраджаъм, Сьокюп атаджаъм Авен Вадиси'нде отуранъ, Бейтеден'де елинде асайла долашанъ; Кир'е сюргюн едиледжек Арам халкъ.“ РАБ дийор. РАБ шьойле дийор: „Газзелилер'ин джезасънъ калдърмаяджаъм. Чюнкю гюнах юстюне гюнах ишледилер, Едомлулар'а теслим етмек ичин Бютюн халкъ сюргюн еттилер. Бу йюзден Газзе сурларъна атеш ядъраджаъм, Якъп йок едеджек сарайларънъ. Сьокюп атаджаъм Ашдот'та отуранъ, Ашкелон'да елинде асайла долашанъ, Елимин терсини гьостереджеим Екрон'а, Йок оладжак Филистлилер'ин са каланларъ!“ Егемен РАБ бьойле дийор. РАБ шьойле дийор: „Сурлулар'ън джезасънъ калдърмаяджаъм. Чюнкю гюнах юстюне гюнах ишледилер, Бютюн халкъ Едомлулар'а теслим едип сюрдюлер, Достлук антлашмасънъ анъмсамадълар. Бу йюзден Сур Кенти'нин сурларъна атеш ядъраджаъм, Якъп йок едеджек сарайларънъ.“ РАБ шьойле дийор: „Едомлулар'ън джезасънъ калдърмаяджаъм. Чюнкю гюнах юстюне гюнах ишледилер, Кълъчла коваладълар кардешлерини, Аджъма недир билмедилер; Хеп йъртъджъйдъ ьофкелери, Сонсуза дек сюрдю газапларъ. Бу йюзден Теман'а атеш ядъраджаъм, Якъп йок едеджек Босра сарайларънъ.“ РАБ шьойле дийор: „Аммонлулар'ън джезасънъ калдърмаяджаъм. Чюнкю гюнах юстюне гюнах ишледилер, Сънърларънъ генишлетмек ичин Гилатлъ гебе кадънларън карънларънъ ярдълар. Бу йюзден Рабба сурларънъ тутуштураджаъм, Саваш гюню чълъкларла, Касърга гюню фъртънайла Атеш якъп йок едеджек сарайларънъ. Кралларъйла гьоревлилери, Хепси сюргюне гидеджек.“ РАБ бьойле дийор. РАБ шьойле дийор: „Моавлълар'ън джезасънъ калдърмаяджаъм. Чюнкю гюнах юстюне гюнах ишледилер, Едом Кралъ'нън кемиклерини Киречлешинджейе дек яктълар. Бу йюзден Моав'а атеш ядъраджаъм, Якъп йок едеджек Керийот сарайларънъ. Каргаша, саваш нараларъ, Бору сеслери арасънда ьоледжек Моав халкъ. Сьокюп атаджаъм ичинден йьонетиджисини, Ьолдюреджеим онунла бютюн гьоревлилерини.“ РАБ бьойле дийор. РАБ шьойле дийор: „Яхудалълар'ън джезасънъ калдърмаяджаъм. Чюнкю гюнах юстюне гюнах ишледилер, Реддеттилер ясамъ, Куралларъма уймадълар; Яланджъ путлар саптърдъ онларъ, Аталарънън да изледии путлар. Бу йюзден Яхуда'я атеш ядъраджаъм, Якъп йок едеджек Йерушалим сарайларънъ.“ РАБ шьойле дийор: „Исраиллилер'ин джезасънъ калдърмаяджаъм, Чюнкю гюнах юстюне гюнах ишледилер, Доруйу пара ичин, Йоксулу бир чифт чарък ичин саттълар. Онлар ки, Йоксулун башънъ тоз топрак ичинде чинер Ве мазлумун хаккънъ бир яна итерлер. Баба оул айнъ къзла ятарак Кутсал адъмъ кирлетирлер. Хер сунаън янъна, Рехин алънан гийсилерин юзерине узанър, Танръларъ'нън Тапънаъ'нда Джеза каршълъъ алънан шарабъ ичерлер. Ама бен онларън ьонюнде Аморлулар'ъ йок еттим; Седир аачларъ кадар бойлу, Меше кадар гючлю олса да, Йукаръдан мейвесини, Ашаъдан кьокюню куруттум. Сизи Мъсър'дан бен чъкардъм, Амор топракларънъ сахипленесиниз дийе Чьолде кърк йъл сизе йол гьостердим. Оулларънъздан пейгамберлер, Генчлеринизден бана аданмъш кишилер атадъм. Дору деил ми, ей Исраиллилер?“ РАБ бьойле дийор. „Сизсе бана аданмъш кишилере шарап ичирдиниз Ве пейгамберлере, ‚Пейгамберлик етмейин!‘ Дийе буйрук вердиниз. „Тахъл йюклю араба топраъ насъл езерсе, Иште бен де сизи ьойле езеджеим. Хъзлъ кошан качамаяджак, Гючлю гюджюню гьостеремейеджек, Йиит джанънъ куртарамаяджак, Окчу йерини коруямаяджак, Аяъ тез олан узаклашамаяджак, Атлъ джанънъ куртарамаяджак, Ен йюрекли йиитлер биле О гюн силахларънъ бъракъп качаджак.“ РАБ бьойле дийор. Ей Исраиллилер, кулак верин РАБ 'бин сизе, Мъсър'дан чъкардъъ халка сьойледии шу сьозлере: „Йерйюзюндеки бютюн халклар арасъндан ялнъз сизи танъдъм, Бу йюзден сучларънъзъ каршълъксъз бъракмаяджаъм.“ Ики киши анлашмадан бирликте йюрюр мю? Авъ олмаян аслан орманда кюкрер ми? Бир шей якаламадъкча генч аслан ининде хомурданър мъ? Тузак курулмамъшса, Йердеки капана куш дюшер ми? Ичине бир шей дюшмедикче Капан йерден фърлар мъ? Кентте бору чалънър да халк коркмаз мъ? РАБ 'бин онайъ олмадан бир кентин башъна фелакет гелир ми? Герчек шу ки, Егемен РАБ кулу пейгамберлере Съррънъ ачмадъкча бир шей япмаз. Аслан кюкрер де ким коркмаз? Егемен РАБ сьойлер де ким пейгамберлик етмез? Ашдот ве Мъсър сарайларъна дуйурун: „Самирийе даларънда топланън“ дейин, „Кентин ортасъндаки бюйюк каргашайъ, Ичиндеки баскъйъ гьорюн.“ РАБ, „Онлар дорулук недир билмийорлар“ дийор, „Сарайларъна зорбалък ве чапул йъмъшлар.“ Бу йюзден Егемен РАБ дийор ки, „Дюшман кушатмакта юлкенизи, Сарайларънъзъ ямалаяджак, гючсюз къладжак сизи.“ РАБ шьойле дийор: „Бир чобан асланън азъндаки хайванън ики баджаънъ Я да кулаънън парчасънъ насъл капарса, Самирийе'де седир кьошелерине, Диван ястъкларъна Курулан Исраиллилер де ьойле куртаръладжак. Динлейин ве Якуп сойуну уярън.“ Егемен РАБ, Хер Шейе Егемен Танръ конушуйор: „Исянларъндан ьотюрю Исраил'и джезаландърдъъм гюн, Бейтел'ин сунакларънъ да йок едеджеим. Кесилип йере дюшеджек сунаън бойнузларъ. Хем къшлък хем язлък еви вураджаъм, Йок оладжак филдиши евлер, Сону геледжек бюйюк евлерин.“ РАБ бьойле дийор. Ей сизлер, Самирийе Даъ'ндаки Башан инеклери, Йоксула баскъ япан, Мазлуму езен, Бейлерине, „Гетир де ичелим!“ дийен ханъмлар! Кулак верин шу сьозлере: Егемен РАБ кутсаллъъ юстюне ант ичерек шьойле деди: „Иште гелийор о гюнлер; Сизи ет канджаларъйла, Ен сон каланларънъзъ балък ченгеллерийле гьотюреджеклери гюнлер. Хер бириниз каршънъздаки гедиктен чъкаджак, Хармон'а атъладжаксънъз.“ РАБ бьойле дийор. „Бейтел'е гелип гюнах ишлейин, Гилгал'а гелип даха да гюнах ишлейин! Хер сабах курбанларънъзъ, Юч гюнде бир де ондалъкларънъзъ гетирин. Шюкран сунусу оларак маялъ екмек якън, Гьонюлден вердииниз сунуларъ ачъклайъп дуйурун! Чюнкю бундан хошланъйорсунуз, ей Исраиллилер.“ Егемен РАБ бьойле дийор. „Бютюн кентлеринизде ачлъктан нефесиниз кокту, Булундуунуз хер йерде сизе кътлък вердим, Йине де бана дьонмединиз.“ РАБ бьойле дийор. „Хасат мевсимине даха юч ай варкен, Сизден ямуру да есиргедим. Бир кенте ямур ядърдъм, Ьобюрюне ядърмадъм. Бир тарла ямур алдъ, Ьотеки алмайъп куруду. Су булмак ичин Кент кент серсемдже долаштънъз; Суя доямадънъз, Йине де бана дьонмединиз.“ РАБ бьойле дийор. „Самйели ве кюфле сизи джезаландърдъм, Махветтим баларънъзъ, бахчелеринизи, Инджир ве зейтин аачларънъзъ чекирге йеди, Йине де бана дьонмединиз.“ РАБ бьойле дийор. „Мъсър'да олдуу гиби Аранъза салгън хасталък гьондердим, Кълъчтан гечирдим йиитлеринизи, Атларънъзъ дюшманларънъза вердим, Ордугахънъзън пис кокусуну бурунларънъза долдурдум; Йине де бана дьонмединиз.“ РАБ бьойле дийор. „Содом ве Гомора'йъ алтюст еттиим гиби, Алтюст еттим ичинизден базъларънъ. Атештен куртарълан янък одун парчасъна дьондюнюз, Йине де йьонелмединиз бана.“ РАБ бьойле дийор. „Бу йюзден сана шуну япаджаъм, ей Исраил. Япаджакларъм ичин Танрън'ъ каршъламая хазърлан, ей Исраил!“ Чюнкю далара бичим верен, Рюзгаръ яратан, дюшюнджелерини инсана билдирен, Шафаъ каранлъа чевирен, Дюнянън йюксек йерлерине аяк басан иште О'дур, О'нун адъ РАБ, Хер Шейе Егемен Танръ'дър. Ей Исраил халкъ, кулак вер, Юзерине якаджаъм аътън сьозлерине: „Дюштю ерден къз Исраил, Бир даха калкамаз, Серилмиш кенди топраъна, Калдъран йок.“ Бу йюзден Егемен РАБ шьойле дийор: „Бин кишийле саваша чъкан кентин Йюз адамъ са каладжак, Йюз кишийле чъканън Он адамъ каладжак Исраил халкъна.“ Бу йюзден РАБ Исраил халкъна шьойле дийор: „Бана йьонелин, яшарсънъз; Бейтел'е гитмейин, Гилгал'а гирмейин, Беер-Шева'я гечмейин, Чюнкю Гилгал халкъ кесинликле сюргюн едиледжек, Бейтел бир хич оладжак.“ РАБ 'бе йьонелин, яшарсънъз, Йокса Йусуф сойунда бир атеш гиби парлар, Бейтел'и якъп йок едер. Янгънъ сьондюреджек кимсе чъкмаз. Ей адалети аджъ пелинотуна чевиренлер, Дорулуу йере чаланлар! Юлкер ве Орйон такъмйълдъзларънъ яратан, Зифири каранлъъ сабаха чевирен, Гюндюзю геджейле карартан, Дениз суларънъ чаъръп Йерйюзюне дьокенин адъ РАБ 'дир. Калейи ансъзън йъкар, Сурлу кенти йерле бир едер. Махкемеде кендилерини азарлаяндан нефрет едийор, Дору конушандан иренийорлар. Йоксулу ездииниз, Ондан зорла будай копардъънъз ичин Яптъънъз йонтма таш евлерде отурмаяджак, Диктииниз гюзел баларън шарабънъ ичмейеджексиниз. Чюнкю исянларънъзън чок, Гюнахларънъзън сайъсъз олдууну билийорум, Ей дору кишийе баскъ япан, Рюшвет алан, Махкемеде мазлумун хаккънъ йийенлер! Бу йюзден сусмак дюшер акъллъ инсана Бьойле бир заманда, Чюнкю заман кьотюдюр. Кьотюлюе деил, Ийилие йьонелин ки яшаясънъз; Бьойледже дедииниз гиби, РАБ, Хер Шейе Егемен Танръ сизинле олур. Кьотюлюктен нефрет един, Ийилии севин, Махкемеде адалети коруйун. Белки РАБ, Хер Шейе Егемен Танръ, Йусуф'ун сойундан са каланлара лютфедер. Бу йюзден РАБ, Хер Шейе Егемен Танръ Раб шьойле дийор: „Бютюн мейданларда чълък копаджак, Сокакларда иним иним инлейеджеклер; Ъргатларъ яс тутмая, Аътчъларъ ферят етмейе чаъраджаклар. Бютюн баларда чълък копаджак, Чюнкю бен аранъздан гечеджеим.“ РАБ бьойле дийор. Вай башъна, РАБ 'бин гюнюню ьозлемле беклейенлерин! Ничин ьозлюйорсунуз РАБ 'бин гюнюню? О гюн айдънлък деил, каранлък оладжак. Насъл ки, бири асланън ьонюнден качар да каршъсъна айъ чъкар, Евине дьонер, елини дувара даяр да елини йълан сокар. РАБ 'бин гюню айдънлък деил, каранлък олмаяджак мъ? Хем де зифири каранлък, Бир парълтъ биле йок. РАБ шьойле дийор: „Иренийор, тиксинийорум байрамларънъздан, Хошланмъйорум динсел топлантъларънъздан, Якмалък ве тахъл сунуларънъзъ Бана сунсанъз биле кабул етмейеджеим, Бесили хайванларънъздан сунаджаънъз Есенлик сунуларъна дьонюп бакмаяджаъм. Узак тутун бенден езгилеринизин гюрюлтюсюню, Ченклеринизин сесини динлемейеджеим. Бунун йерине адалет су гиби, Дорулук ърмак гиби сюрекли аксън. „Ей Исраил халкъ, чьолде кърк йъл бойунджа Бана мъ курбанлар, сунулар сундунуз? Герчекте кралънъз Саккут'у, путунуз Кайван'ъ, Кендиниз ичин яптъънъз илахън йълдъзънъ ташъдънъз. Бу йюзден сизи Шам'ън ьотесине сюреджеим.“ РАБ бьойле дийор, О'нун адъ Хер Шейе Егемен Танръ'дър. Вай башъна Сийон'даки кайгъсъзларън, Самирийе Даъ'нда кендилерини гювенде сананларън, Исраил халкънън башвурдуу Ьондер улусун танънмъш инсанларънън! Калне Кенти'не гидин де гьорюн, Орадан бюйюк Хама'я гечин, Филистлилер'ин Гат Кенти'не инин, Сизин бу краллъкларънъздан даха мъ ийилер? Топракларъ сизинкинден даха мъ гениш? Ей сизлер, кьотю гюню узак санан, Зорбалък тахтънъ яклаштъранлар. Ей сизлер, филдиши сюслю ятаклара узананлар, Седирлере сериленлер, Сечме кузулар, бесили бузаълар йийенлер, Ченк ешлиинде тюркю сьойлейенлер, Давут гиби бесте япанлар, Тас тас шарап иченлер, Яларън ен гюзелини сюрюненлер, Йусуф'ун йъкъмъна кедерленмейенлер! Бу йюзден шимди бунлар Сюргюне гидеджеклерин башънъ чекеджеклер; Сона ереджек седире сериленлерин джюмбюшю. Егемен РАБ башъ юзерине ант ичти, Хер Шейе Егемен Танръ РАБ шьойле дийор: „Якуп'ун гурурундан иренийор, Сарайларъндан тиксинийорум. Бу йюзден ичиндеки хер шейле кенти Дюшмана теслим едеджеим.“ Еер бир евден он киши калмъшса, Онлар да ьоледжек. Ьолюнюн акрабасъ якмак ичин джеседи евден алмая гелиндже, Евдекине, „Янънда кимсе вар мъ?“ дийе сораджак, О да, „Хайър!“ янътънъ алънджа, „Сус!“ дийеджек, „ РАБ 'бин адъ анълмамалъ.“ Чюнкю РАБ буйуруйор, Бюйюк ев тоза, Кючюк ев кюле дьонеджек. Атлар кая юзеринде кошар мъ? Кимсе денизде ьокюзле чифт сюрер ми? Ама сиз адалети зехире, Дорулук мейвесини пелинотуна чевирдиниз. Сизлер, Ло-Девар Кенти'ни алдък дийе севиненлер, „Карнайим'и кенди билеимизле еле гечирмедик ми?“ дийенлерсиниз. „Иште бу йюзден, ей Исраил халкъ, Юзеринизе бир улус гьондереджеим“ Дийор Хер Шейе Егемен Танръ РАБ, „Лево-Хамат'тан Арава Вадиси'не кадар езеджеклер сизи.“ Егемен РАБ бана шуну гьостерди: Кралън пайъна дюшен отлар бичилмишти. Отлар йениден йешермейе башларкен РАБ сюрюйле чекирге яратъйорду. Чекиргелер юлкедеки йешил биткилери йийип битириндже: „Ей Егемен РАБ, лютфен халкънъ баъшла!“ дедим, „Якуп сойу буна насъл даянър? Затен кючюк бир халк!“ Бунун юзерине РАБ дюшюнджесини деиштирди. „Герчеклешмейеджек бу“ деди. Егемен РАБ бана шуну гьостерди: Бактъм, Егемен РАБ халкънъ джезаландърмак ичин атеши чаърдъ. Атеш енгинлери якъп тюкетти, карайъ якъп тюкетмейе башладъ. О заман, „Ей Егемен РАБ, лютфен дур!“ дедим, „Якуп сойу буна насъл даянър? Затен кючюк бир халк!“ Бунун юзерине РАБ дюшюнджесини деиштирди. Егемен РАБ, „Бу да герчеклешмейеджек“ деди. Башка бир гьорюмде шуну гьостерди бана: Бактъм, Раб чекюл кулланъларак ьорюлмюш дюмдюз бир дуварън янънда дуруйор; елинде бир чекюл вар. РАБ, „Не гьорюйорсун, Амос?“ дийе сорду. Бен де, „Бир чекюл“ дедим. Бунун юзерине Раб, „Иште, халкъм Исраил'ин ортасъна да бир чекюл кояджаъм“ деди, „Бир даха онларъ есиргемейеджеим. „Йок оладжак Исхак сойунун тапънма йерлери, Йъкъладжак Исраил'ин кутсал йерлери, Кълъчла йюрюйеджеим Яровам сойунун юстюне.“ Бейтел'деки Кяхин Аматся, Исраил Кралъ Яровам'а хабер гьондерип шьойле деди: „Амос Исраил'ин гьобеинде сана дюзен курду. Юлке онун бунджа сьозюню калдърамаз. Чюнкю Амос дийор ки, „‚Яровам кълъчла ьолдюрюледжек, Исраил халкъ кесинликле юлкесинин дъшъна, Сюргюне гьондериледжек.‘“ Бунун юзерине Аматся Амос'а, „Чек гит, ей билиджи!“ деди, „Яхуда'я кач. Екмеини орада казан. Орада пейгамберлик ет. Бир даха Бейтел'де пейгамберлик етме. Чюнкю бурасъ кралън кутсал йери, краллък тапънаъдър.“ Амос, „Бен не пейгамбердим не де пейгамбер олуйдум“ дийе каршълък верди, „Ялнъзджа съър йетиштирирдим. Ябанъл инджир аачларъна бакардъм. РАБ бени сюрюнюн ардъндан алдъ, ‚Гит, халкъм Исраил'е пейгамберлик ет‘ деди. Шимди кулак вер РАБ 'бин сьозлерине: „‚Исраил'е каршъ пейгамберлик етме, Исхак сойуна каршъ конушма!‘ дийорсун. Бу йюзден РАБ шьойле дийор: ‚Карън кентте фахише оладжак, Оулларън, къзларън кълъчтан гечириледжек. Ьолчю ипийле пайлашъладжак топраън, Сен исе кирли сайълан топракта джан вереджексин. Исраил халкъ кесинликле юлке дъшъна, Сюргюне гьондериледжек.‘“ Егемен РАБ бана шуну гьостерди: Бактъм бир сепет олгун мейве. Бана, „Не гьорюйорсун, Амос?“ дийе сорду. „Бир сепет олгун мейве“ дийе янътладъм. Бунун юзерине РАБ, „Халкъм Исраил'ин сону гелди“ деди, „Бир даха онларъ есиргемейеджеим. О гюн сарайдаки тюркюлер яс чълъкларъна дьонеджек.“ Егемен РАБ, „Хер йер атълмъш джесетлерле доладжак, сессизлик хюкюм сюреджек“ дийор. Динлейин буну, ей йоксулу чинейенлер, Юлкедеки мазлумларъ йок еденлер! Дийорсунуз ки, „Йени Ай Тьорени гечсе де тахълъмъзъ сатсак, Шабат Гюню гечсе де будайъмъзъ сатъша чъкарсак. Ьолчеи кючюлтюп фиятъ йюкселтсек, Хилели тартъ кулланъп Йоксулларъ гюмюш, Мазлумларъ бир чифт чарък каршълъънда сатън алсак. Будай йерине сюпрюнтюсюню сатсак.“ Якуп сойунун гурур дуйдуу РАБ кенди башъ юстюне ант ичти: „Онларън яптъкларънън хичбирини асла унутмаяджаъм. Бу йюзден йер сарсълмаяджак мъ, Юзеринде яшаян херкес яс тутмаяджак мъ? Бютюн йер Нил гиби йюкселеджек, Кабаръп йине инеджек Мъсър'ън ърмаъ гиби.“ „О гюн“ дийор Егемен РАБ, „Ьолейин гюнеши батъраджаъм, Гюпегюндюз йерйюзюню карартаджаъм. Байрамларънъзъ яса, Бютюн езгилеринизи аъта дьондюреджеим. Хер беле чул кушаттъраджаъм, Хер башън сачънъ йолдуртаджаъм. О гюню бириджик оулун ардъндан тутулан яса чевиреджек, Сонуну аджъ гетиреджеим. „Иште гюнлер гелийор, Юлкейе кътлък гьондереджеим“ Дийор Егемен РАБ, „Екмек я да су кътлъъ деил, РАБ 'бин сьозлерине сусамъшлък гьондереджеим. РАБ 'бин сьозюню булмак ичин Инсанлар денизден денизе, Кузейден доуя дек долашаджак, Орая бурая кошаджак, ама буламаяджаклар. О гюн гюзел къзлар, Йиитлер сусузлуктан байъладжак. Самирийе танръчасъ Ашима юзерине ант иченлер, ‚Ей Дан, сенин илахънън башъ юзерине‘ Ве, ‚Беер-Шева илахънън башъ юзерине‘ дийенлер Дюшеджек ве бир даха калкмаяджак.“ Раб'би гьордюм, Сунаън янънда дуруйорду. „Сютун башлъкларъна вур, Ешиклер сарсълсън“ деди, „Башлъкларъ инсанларън башънда парала. Са каланларъ кълъчтан гечиреджеим. Качан, куртулан олмаяджак, Ьолюлер диярънъ делип гирселер, Елими узатъп онларъ чъкараджаъм. Гьоклере чъксалар, Онларъ орадан индиреджеим. Кармел Даъ'нън дорукларъна гизленселер, Артларъна дюшюп онларъ якалаяджаъм. Гьозюмюн ьонюнден узаа, денизин дибине гирселер, Орада йълана буйрук вереджеим, Онларъ сокаджак. Дюшманларънджа сюргюн едилселер, Орада кълъджа буйрук вереджеим, Онларъ бичеджек. Гьозюмю юзерлеринден айърмаяджаъм, Ама ийилик ичин деил, кьотюлюк ичин.“ Раб, Хер Шейе Егемен РАБ Йере докунунджа йер ерир, Юзеринде яшаян херкес яса бюрюнюр, Бютюн йерйюзю Нил гиби кабарър, Мъсър'ън ърмаъ гиби йине алчалър. Йукаръ одаларънъ гьокйюзюнде япан, Куббесини йерйюзюнде куран, Денизин суларънъ чаъръп йерйюзюне дьокен О'дур; О'нун адъ РАБ 'дир. „Ей Исраиллилер, Беним ичин Кушлулар 'дан не фаркънъз вар?“ Дийор РАБ. „Исраиллилер'и Мъсър'дан, Филистлилер'и Кафтор'дан, Арамлълар'ъ Кир'ден чъкаран бен деил мийим? „Иште, Егемен РАБ 'бин гьозлери Бу гюнахлъ краллъън юзериндедир. Ону йерйюзюнден сьокюп атаджаъм, Анджак Якуп сойуну бюсбютюн йок етмейеджеим“ Дийор РАБ. „Иште буйрук вереджеим, Бютюн улуслар арасъндан Исраил'и калбурла елер гиби елейеджеим, Бир чакъл биле йере дюшмейеджек. Халкъмън арасъндаки бютюн гюнахлълар, ‚Кьотюлюк бизи булмаз, бизе еришмез‘ дийенлер Кълъчтан гечириледжек.“ „О гюн Давут'ун йъкък чардаънъ йениден кураджаъм, Гедиклерини капаяджак, Йъкък йерлерини онараджаъм, Ону ескиси гиби япаджаъм, Ьойле ки, Едомлулар'ън са каланларънъ, Бана аит олан бютюн улусларъ сахипленсинлер.“ Буну япаджак олан РАБ бьойле дийор. „Иште, гюнлер гелийор“ дийор РАБ, „Чифт сюрен оракчъя, Юзюм басан екин екене еришеджек, Далардан татлъ шарап дамлаяджак, Бютюн тепелерден акаджак. Сюргюн халкъм Исраил'и гери гетиреджеим, Йъкък кентлери онаръп орада яшаяджаклар, Балар дикип шарабънъ ичеджеклер, Бахчелер япъп мейвесини йийеджеклер. Онларъ топракларъна дикеджеим, Бир даха сьокюлмейеджеклер Кендилерине вердиим топрактан.“ Танрънъз РАБ бьойле дийор. Овадя'нън гьорюмю. Егемен РАБ 'бин Едом ичин сьойледиклери: РАБ 'ден бир хабер алдък: Улуслара гьондердии хаберджи, „Гелин, Едом'ла савашалъм!“ дийор. Едом'а, „Бак, сени улуслар арасънда кючюк дюшюреджеим, Херкес сени хор гьореджек“ дийор. „Кая ковукларънда яшаян, Евини йюксеклерде куран сен! Йюреиндеки гурур сени алдаттъ. Ичинден, ‚Бени ким йере индиребилир?‘ дийорсун. Картал гиби йюкселсен де, Йуванъ йълдъзлар арасънда курсан да, Орадан индиреджеим сени“ дийор РАБ. „Хърсъзлар я да хайдутлар гедже сана гелселерди, Ялнъзджа герексиндиклерини чалмазлар мъйдъ? Юзюм топлаянлар баъна гирсейди, Биркач салкъм бъракмазлар мъйдъ? Ама сени не фелакетлер беклийор; Есав'ън хер шейи ямаланаджак, Гизли хазинелери ортая чъкаръладжак. Сенинле антлашма япанларън хепси Сени топраъндан сюреджек. Гювендиин инсанлар Сени алдатъп йенилгийе уратаджак, Екмеини йийенлер сана тузак кураджак Ве сен фаркъна вармаяджаксън биле.“ РАБ дийор ки, „О гюн Едом'ун билге адамларънъ, Есав'ън даларъндаки билгичлери йок едеджеим. Ей Теман, йиитлерин ьойле бир коркуя капъладжак ки, Есав'ън даларънда булунанларън хепси Къйъма урайъп йок оладжак. „Якуп сойундан гелен кардешлерине Яптъън зорбалъктан ьотюрю утанджа боуладжак Ве сонсуза дек йок оладжаксън. Чюнкю ябанджълар онларън малънъ мюлкюню ямаладъкларъ гюн Узакта дуруп сейреттин. Ьотеки улуслар капъларъндан ичери гирип Йерушалим ичин кура чектиклеринде Сен де онлардан бири гиби даврандън. Яхудалъ кардешлеринин о кьотю гюнюнден Зевк алмамалъйдън. Башларъна гелен йъкъма севинмемели, Съкънтълъ гюнлеринде онларла алай етмемелийдин. Халкъм фелакете урадъъ гюн Кенте гирмемелийдин, О гюн халкъмън урадъъ кьотюлюктен зевк алмамалъ, Малънъ мюлкюню еле гечирмейе калкмамалъйдън. Качмая чалъшанларъ ьолдюрмек ичин Йол азънда дурмамалъ, О съкънтълъ гюнде куртуланларъ Дюшмана теслим етмемелийдин.“ „ РАБ 'бин бютюн улусларъ яргълаяджаъ гюн яклаштъ. Ей Едом, не яптъйсан сана да айнъсъ япъладжак. Яптъкларън кенди башъна геледжек. Ей Яхудалълар, кутсал даъмда насъл ичтийсениз, Бютюн улуслар да ьойле ичеджеклер. Ичип ичип йок оладжаклар, Хич вар олмамъш гиби.“ „Ама куртуланлар Сийон Даъ'нда топланаджак Ве орасъ кутсал оладжак. Якуп сойу да мирасъна кавушаджак. Якуп сойу атеш, Йусуф сойу алев, Есав сойу анъз оладжак. Онларъ якъп йок едеджеклер. Есав сойундан куртулан олмаяджак.“ РАБ бьойле дийор. Яхудалълар'дан Негев халкъ Есав'ън даларънъ; Шефела халкъ Филист бьолгесини; Яхудалълар'ън тюмю Ефрайим ве Самирийе топракларънъ; Беняминлилер Гилат'ъ мюлк единеджеклер. Кенан'дан сюрюлмюш олан Исраилли савашчълар Сарефат'а кадар узанан топракларъ, Сефарат'таки Йерушалимли сюргюнлер де Негев'деки кентлери мюлк единеджеклер. Халкъ куртаранлар Есав'ън даларънъ йьонетимлери алтъна алмак ичин Сийон Даъ'на чъкаджаклар ве егеменлик РАБ 'бин оладжак. Не вар ки, Йунус РАБ 'бин хузурундан Таршиш'е качмая калкъштъ. Яфа'я инип Таршиш'е гиден бир геми булду. Юджретини ьодейип гемийе бинди, РАБ 'ден узаклашмак ичин Таршиш'е дору йола чъктъ. Йолда РАБ шиддетли бир рюзгар гьондерди денизе. Ьойле бир фъртъна копту ки, геми нередейсе парчаланаджактъ. Гемиджилер коркуя капълдъ, хер бири кенди илахъна ялвармая башладъ. Гемийи хафифлетмек ичин йюклери денизе аттълар. Йунус исе текненин амбаръна инмиш, ятъп дерин бир уйкуя далмъштъ. Геми каптанъ Йунус'ун янъна гидип, „Хей! Насъл уйурсун сен?“ деди, „Калк, танръна ялвар, белки халимизи гьорюр де йок олмайъз.“ Сонра денизджилер бирбирлерине, „Гелин, кура чекелим“ дедилер, „Бакалъм, бу бела кимин йюзюнден башъмъза гелди.“ Кура чектилер, кура Йунус'а дюштю. Бунун юзерине Йунус'а, „Сьойле бизе!“ дедилер, „Бу бела кимин йюзюнден башъмъза гелди? Не иш япъйорсун сен, нереден гелийорсун, нерелисин, ханги халка менсупсун?“ Йунус, „Ибрани'йим“ дийе каршълък верди, „Денизи ве карайъ яратан Гьоклерин Танръсъ РАБ 'бе тапаръм.“ Денизджилер бу янът каршъсънда дехшете дюштюлер. „Неден яптън буну?“ дийе сордулар. Йунус'ун РАБ 'ден узаклашмак ичин качтъънъ билийорлардъ. Даха ьондже онлара анлатмъштъ. Дениз гиттикче кудуруйорду. Йунус'а, „Денизин динмеси ичин сана не япалъм?“ дийе сордулар. Йунус, „Бени калдъръп денизе атън“ дийе янътладъ, „О заман сулар дурулур. Чюнкю билийорум, бу шиддетли фъртъная беним йюзюмден якаландънъз.“ Денизджилер карая дьонмек ичин кюреклере асълдълар, ама башарамадълар. Чюнкю дениз гиттикче кудуруйорду. РАБ 'бе сесленерек, „Я РАБ, ялваръйоруз“ дедилер, „Бу адамън джанъ йюзюнден йок олмаялъм. Сучсуз бир адамън ьолюмюнден бизи сорумлу тутма. Чюнкю сен кенди истедиини яптън, я РАБ.“ Сонра Йунус'у калдъръп денизе аттълар, кудуран дениз сакинлешти. Бу олайдан ьотюрю денизджилер РАБ 'ден ьойле корктулар ки, О'на курбанлар сундулар, адаклар ададълар. Бу арада РАБ Йунус'у йутаджак бюйюк бир балък саладъ. Йунус юч гюн юч гедже бу балъън карнънда калдъ. Йунус балъън карнъндан Танръсъ РАБ 'бе шьойле дуа етти: „Я РАБ, съкънтъ ичинде сана якардъм, Янътладън бени. Ярдъм истедим ьолюлер диярънън баръндан, Кулак вердин сесиме. Бени енгине, денизин та дибине фърлаттън. Сулар сардъ чевреми. Азгън далгалар гечти юзеримден. ‚Хузурундан ковулдум‘ дедим, ‚Йине де гьореджеим кутсал тапънаънъ.‘ Сулар боаджак кадар кушаттъ бени, Чевреми енгинлер сардъ, Йосунлар долаштъ башъма. Даларън кьоклерине кадар баттъм, Дюня сонсуза дек сюргюленди аркамдан; Ама, я РАБ, Танръм, Джанъмъ сен куртардън чукурдан. Солуум тюкениндже сени андъм, я РАБ, Дуам сана, кутсал тапънаъна еришти. Деерсиз путлара тапанлар, Вефасъзлък етмиш олурлар. Ама шюкранла курбан сунаджаъм сана, Адаъмъ йерине гетиреджеим. Куртулуш сенден гелир, я РАБ!“ РАБ балъа буйрук верди ве балък Йунус'у карая кусту. РАБ Йунус'а икинджи кез шьойле сесленди: „Калк, Нинова'я, о бюйюк кенте гит ве сана сьойлейеджеклерими халка билдир.“ Йунус РАБ 'бин сьозю уярънджа калкъп Нинова'я гитти. Нинова ьойле бюйюк бир кентти ки, анджак юч гюнде долашълабилирди. Йунус кенте гирип долашмая башладъ. Бир гюн гечиндже, „Кърк гюн сонра Нинова йъкъладжак!“ дийе илан етти. Нинова халкъ Танръ'я инандъ. Оруч илан едерек бюйююнден кючююне хепси чула саръндъ. Нинова Кралъ оланларъ дуйунджа, тахтъндан калкъп кафтанънъ чъкардъ; чула сарънарак кюле отурду. Ардъндан Нинова'да шу буйруу яйъмладъ: „Крал ве сойлуларън буйруудур: Хичбир инсан я да хайван –истер съър, истер давар олсун– азъна бир шей коймаяджак, отламаяджак, ичмейеджек. Бютюн инсанлар ве хайванлар чула сарънсън. Херкес вар гюджюйле Танръ'я якарарак кьотю йолдан, зорбалъктан вазгечсин. Белки о заман Танръ фикрини деиштирип бизе аджър, къзгън ьофкесинден дьонер де йок олмайъз.“ Танръ Ниновалълар'ън яптъкларънъ, кьотю йолдан дьондюклерини гьорюндже, онлара аджъдъ, япаджаънъ сьойледии кьотюлюктен вазгечти. Йунус буна чок гюдженип ьофкеленди. РАБ 'бе шьойле дуа етти: „Ах, я РАБ, бен даха юлкемдейкен бьойле оладжаънъ сьойлемедим ми? Бу йюзден Таршиш'е качмая калкъштъм. Билийордум, сен лютфеден, аджъян, тез ьофкеленмейен, севгиси енгин, джезаландърмактан вазгечен бир Танръ'сън. Я РАБ, лютфен шимди джанъмъ ал. Чюнкю беним ичин ьолмек яшамактан ийидир.“ РАБ, „Не хакла ьофкеленийорсун?“ дийе каршълък верди. Йунус кенттен чъктъ, кентин доусундаки бир йерде дурду. Кендисине бир чардак яптъ, гьолгесинде отуруп кентин башъна нелер геледжеини гьормек ичин беклемейе башладъ. РАБ Танръ Йунус'ун юзерине гьолге саладжак, съкънтъсънъ гидереджек бир кенеоту саладъ. Йунус буна чок севинди. Ама ертеси гюн шафак сьокеркен, Танръ'нън саладъъ бир битки курду кенеотуну кемирип курутту. Гюнеш доунджа Танръ якъджъ бир доу рюзгаръ естирди. Йунус башъна вуран гюнештен байълмак юзерейди. Ьолюмю дилейерек, „Беним ичин ьолмек яшамактан ийидир“ деди. Ама Танръ, „Кенеоту йюзюнден ьофкеленмейе хаккън вар мъ?“ деди. Йунус, „Елбетте хаккъм вар, ьолесийе ьофкелийим“ дийе каршълък верди. РАБ, „Кенеоту бир геджеде чъктъ ве бир геджеде йок олду“ деди, „Сен емек вермедиин, бюйютмедиин бир кенеотуна аджъйорсун да, бен Нинова'я, о коджа кенте аджъмаяйъм мъ? О кентте саънъ солундан айърт едемейен йюз йирми бини ашкън инсан, чок сайъда хайван вар.“ Яхуда кралларъ Йотам, Ахаз ве Хизкия заманънда РАБ Морешетли Мика'я, Самирийе ве Йерушалим'ле илгили оларак бир гьорюмде шуну билдирди: Ей халклар, хепиниз дуйун; Ей дюня ве бютюн ичиндекилер, динлейин. Егемен РАБ кенди кутсал тапънаъндан сизе каршъ танъклък едеджек. Иште, РАБ йеринден чъкъп геледжек, Йерйюзюне инип да дорукларънда йюрюйеджек. Далар О'нун ьонюнде атеш каршъсънда ерийен балмуму гиби ерийеджек, Вадилер, байър ашаъ акан сулар гиби яръладжак. Бютюн бунлар Якупоулларъ'нън исянъ Ве Исраил халкънън гюнахларъ йюзюнден оладжак. Якупоулларъ'нън исянъндан ким сорумлу? Самирийе деил ми? Яхуда'даки путперестликтен ким сорумлу? Йерушалим деил ми? Бу йюзден РАБ, „Самирийе'йи кърдаки таш йъънъна, Ба дикиледжек йере чевиреджеим“ дийор, „Ташларънъ вадийе дьокюп темеллерини ачаджаъм. Бютюн путларъ парампарча едиледжек, Тапънакларъндаки фахишелере верилен армаанлар якъладжак. Самирийе'нин бютюн путларънъ йок едеджеим. Фахишелерин юджретийле топладъъ армаанлар Йине фахишелере юджрет оладжак.“ Бен Мика, бундан ьотюрю алайъп аът якаджаъм, Чърчъплак, ялънаяк долашаджаъм. Чакал гиби улуйуп байкуш гиби ьотеджеим. Чюнкю Самирийе'нин яраларъ онмаз. Яхуда да айнъ сона урамак юзере. Халкъмън яшадъъ Йерушалим'ин капъларъна даяндъ йъкъм. Буну Гат'а дуйурмайън, Аламайън сакън! Бейтофра'да тоз топрак ичинде йуварланън. Ей Шафир халкъ, Чъплак ве утанч ичинде гечип гит. Саанан'да яшаянлар кентлеринден чъкамаяджаклар, Бейтесел халкъ яс тутаджак. Кеседжек сизден ярдъмънъ. Марот'та яшаянлар куртулмайъ сабърсъзлъкла беклийор. Чюнкю РАБ 'бин гьондердии фелакет Йерушалим'ин капъларъна даяндъ. Ей Лакиш'те отуранлар, атларъ кошун арабалара. Сийон Кенти'ни гюнаха илк дюшюрен сиз олдунуз. Чюнкю Исраил'ин исянънъ ьорнек алдънъз. Бундан ьотюрю Морешет-Гат'а веда армаанларъ вереджексиниз. Исраил кралларъ Акзив Кенти'нден бошуна ярдъм беклейеджек. Ей Мареша'да яшаянлар, РАБ кентинизи еле гечиреджек оланъ юзеринизе гьондереджек. Исраил'ин йюдже ьондерлери Адуллам'даки маарая съънаджак. Севгили чоджукларънъз ичин сачларънъзъ йолуп казъйън. Акбабалар гиби кафаларънъзън кели гьорюнсюн. Чюнкю чоджукларънъз сизден алънъп сюргюне гьотюрюледжек. Ятаркен фесат ве кьотюлюк тасарлаянларън вай халине! Орталък аарънджа тасарладъкларънъ япарлар. Чюнкю гючлери буна йетер. Гьоз диктиклери тарлаларъ зорла алър, евлере ел коярлар. Бирини евинден, бир башкасънъ мирасъндан едерлер. Бу неденле РАБ бу халка шьойле дийор: „Бакън, сизе ьойле бир бела хазърлъйорум ки, Бундан яканъзъ куртарамаяджаксънъз. Ьойле амансъз бир заман геледжек ки, Башънъз дик йюрюйемейеджексиниз. О гюн сизинле алай едеджеклер. Сизин ичин шу аджъклъ езгийи сьойлейеджеклер: ‚Бюсбютюн махволдук! РАБ халкъмъзън варънъ йоуну башкаларъна бьолюштюрюйор, Топракларъмъзъ хаинлере даътъйор.‘“ Бу неденле, юлкейи курайла бьолюштюрме заманъ гелиндже РАБ 'бин топлулуунда сизден кимсе булунмаяджак. Инсанлар, „Пейгамберлик етмейин“ дийорлар, „Бу конуларда пейгамберлик етмемели. Утандърълмаяджаъз.“ Ей Якупоулларъ, бьойле конушулур му? „ РАБ 'бин сабръ мъ тюкенди аджаба? О бьойле шейлер япар мъ? Беним сьозлерим дору йолда йюрюйенин яраръна деил ми?“ дийор РАБ, „Даха дюн халкъм дюшман гиби аякландъ. Саваштан дьоненлерин, кайгъсъзджа ьонюнюзден геченлерин съртъндан Гюзел гийсилерини съйъръп алърсънъз. Халкъмън кадънларънъ рахат евлеринден ковар, Чоджукларънъ йюдже хузурумдан йоксун бъракърсънъз. Калкъп гидин, динленме йериниз деил бурасъ! Мурдарлъънъз йюзюнден бу йер коркунч бичимде йъкъладжак. Яланджъ, алдатъджъ бири гелип, ‚Сизе шарап ве ичкиден сьоз едейим‘ десе, Бу халк ону пейгамбер кабул едеджек.“ „Ей Якупоулларъ, Елбетте хепинизи бир арая гетиреджеим. Исраил'ин гериде каланларънъ елбетте топлаяджаъм. Аълдаки давар гиби, Отлактаки сюрю гиби бир арая гетиреджеим сизлери. Топракларънъз инсанларла доладжак.“ Танръ йолу ачъп халкън ьонюнден гидеджек. Кент капъларънъ къръп дъшаръ чъкаджаклар. Кралларъ олан РАБ ьонлеринден гидеджек. Дедим ки, „Ей Якупоулларъ'нън ьондерлери, Исраил халкънън йьонетиджилери, Динлейин! Адил олманъз герекмез ми? Сиз ки ийиден нефрет едер, кьотюйю северсиниз. Халкъмън дерисини йюзер, етини кемиинден съйърърсънъз. Халкъмън дерисини йюзер, етини йерсиниз. Кемиклерини кърар, Тенджереде, казанда хашланаджак ет гиби дорарсънъз.“ Гюн геледжек РАБ 'бе якараджаклар. Ама О янътламаяджак, Йюзюню онлардан гизлейеджек. Чюнкю кьотюлюк яптълар. РАБ дийор ки, „Ей халкъмъ саптъран пейгамберлер, Сизи дойуранлара есенлик дилер, Дойурмаянлара саваш ачарсънъз. Бу неденле юзеринизе гьорюмсюз геджелер чьокеджек. Каранлъктан фал бакамаяджаксънъз. Ей пейгамберлер, гюнешиниз батаджак, гюнюнюз карараджак. Билиджилер утандъръладжак. Резил оладжак фалджълар. Утанчтан йюзлерини ьортеджеклер. Чюнкю Танръ'дан янът гелмейеджек.“ Ама Якупоулларъ'на исянларънъ, Исраил халкъна гюнахларънъ билдирмек ичин Бен РАБ 'бин Руху'йла, гючле, Адалет ве джесаретле донатълдъм. Адалеттен нефрет еден, Доруларъ чарпътан ей Якупоулларъ'нън ьондерлери Ве Исраил халкънън йьонетиджилери, ийи динлейин: Сийон'у кан дьокерек, Йерушалим'и зорбалъкла бина едийорсунуз. Ьондерлери рюшветле йьонетир, Кяхинлери юджретле ьоретир, Пейгамберлери пара ичин фалджълък едер. Сонра да, „ РАБ бизимле бирликте деил ми? Башъмъза бир шей гелмез“ дийерек РАБ 'бе даянмая калкъшърлар. Сийон тарла гиби сюрюледжек сизин йюзюнюзден. Таш йъънъна дьонеджек Йерушалим. Тапънаън курулдуу да Чалъларла капланаджак. РАБ 'бин Тапънаъ'нън курулдуу да, Сон гюнлерде даларън ен йюджеси, Тепелерин ен йюксеи оладжак. Орая акън едеджек халклар. Бирчок улус геледжек, „Хайди, РАБ 'бин Даъ'на, Якуп'ун Танръсъ'нън Тапънаъ'на чъкалъм“ дийеджеклер, „О бизе кенди йолуну ьоретсин, Биз де О'нун йолундан гиделим. Чюнкю яса Сийон'дан, РАБ 'бин сьозю Йерушалим'ден чъкаджак.“ РАБ халклар арасънда яргъчлък едеджек, Узаклардаки гючлю улусларън анлашмазлъкларънъ чьозеджек. Инсанлар кълъчларънъ чекичле дьовюп сабан демири, Мъзракларънъ баджъ бъчаъ япаджаклар. Улус улуса кълъч калдърмаяджак, Саваш еитими япмаяджаклар артък. Херкес кенди асмасънън, инджир ааджънън алтънда отураджак. Кимсе кимсейи коркутмаяджак. Буну сьойлейен, Хер Шейе Егемен РАБ 'дир. Бютюн халклар илахларънън изинден гитсе биле, Биз сонсуза дек Танръмъз РАБ 'бин изинден гидеджеиз. „Гюн геледжек, дюшкюню, сюргюне гьондерип ездиим халкъ Бир арая гетиреджеим“ дийор РАБ, „Дюшкюню яшатаджак, Узаклара сюрюленлери гючлю бир улус япаджаъм. Онларъ Сийон Даъ'нда бугюнден сонсуза дек бен йьонетеджеим.“ Ве сен, сюрюнюн гьозджю кулеси олан ей Сийон Кенти'нин доруу, Ески егеменлиине кавушаджаксън. Ей Йерушалим, краллъънъ йениден елде едеджексин. Неден ьойле хъчкъра хъчкъра алъйорсун шимди? Доуран кадън гиби неден аджъ чекийорсун? Кралън олмадъъ ичин ми, Ьоютчюн ьолдюю ичин ми? Доуран кадън гиби аръ чек, аджъйла къвран, ей Сийон халкъ. Шимди кенттен чъкъп кърларда конаклаяджаксън. Бабил'е гидеджек, Орада ьозгюрлюе кавушаджаксън. РАБ сени орада куртараджак дюшманларънън елинден. Ама шимди бирчок улус сана каршъ бирлешти. „Сийон мурдар олсун, Башъна геленлери гьозлеримизле гьорелим“ дийорлар. Не вар ки, РАБ 'бин не дюшюндююню билмийорлар, О'нун тасаръларънъ анламъйорлар. РАБ онларъ харман йеринде дьовюлен будай деметлери гиби Джезаландърмак ичин топладъ. РАБ шьойле дийор: „Ей Сийон халкъ, калк ве харманъ дьов. Чюнкю сени демир бойнузлу, Тунч търнаклъ боалар кадар гючлю къладжаъм. Бирчок халкъ езип гечеджек, Зорбалъкла елде еттиклери сервети, зенгинликлери бана, Йерйюзюнюн сахиби олан Раб'бе адаяджаксън.“ Ей ордулар кенти, шимди ордуларънъ топла. Чевремизи сардълар, Исраил'и йьонетенин янаъна денекле вураджаклар. Ама сен, ей Бейтлехем Ефрата, Яхуда бойларъ арасънда ьонемсиз олдуун халде, Исраил'и беним адъма йьонетеджек олан сенден чъкаджак. Онун кьокени ьонджесизлие, заманън башлангъджъна даянър. Бу йюзден ону доураджак олан кадън доурана дек РАБ Исраиллилер'и дюшманларъна теслим едеджек. Сонра ьобюр сойдашларъ Исраиллилер'е катъладжак. О гелиндже, халкънъ РАБ 'ден алдъъ гючле Танръсъ РАБ 'бин гьоркемли адъна йьонетеджек. Халк гювенлик ичинде яшаяджак. Чюнкю бютюн дюня онун бюйюклююню кабул едеджек. Халкъна есенлик гетиреджек. Асурлулар юлкемизе салдъръп Калелеримизи еле гечириндже, Онлара каршъ чок сайъда ьондер чъкараджаъз. Асур топракларънъ кълъчла, Немрут'ун топракларънъ ялън кълъчла йьонетеджеклер. Юлкемизе салдъръп сънърларъмъздан ичери гиреджек олан Асурлулар'дан Бизи бу ьондерлер куртараджак. Якуп'ун сойундан гериде каланлар, Бирчок халкън арасънда РАБ 'бин гьондердии чий гиби, Кимсейе даянмадан, кимсенин онайънъ беклемеден Отларъ сулаян саанак ямурларъ гиби оладжаклар. Орман хайванларъ арасънда аслан не исе, Давар сюрюлерини паралайъп даътан, куртулма фърсатъ вермейен генч аслан не исе, Якуп'ун сойундан гериде каланлар да улуслар арасънда, Халкларън ортасънда ьойле оладжаклар. Ей Исраиллилер, дюшманларънъзъ йенеджексиниз. Каршътларънъзън хепси ортадан калкаджак. РАБ дийор ки, „О гюн атларънъзъ елинизден аладжак, Саваш арабаларънъзъ йок едеджеим. Юлкениздеки кентлери йъкаджак, Бютюн калелеринизи йерле бир едеджеим. Бюйю япма гюджюнюзю къраджаъм, Аранъзда фалджъ калмаяджак. Путларънъзъ, дикили ташларънъзъ калдъръп атаджаъм. Еллеринизле яптъънъз путлара артък тапмаяджаксънъз. Ашера путларънъзъ сьокюп атаджаъм, Йерле бир едеджеим кентлеринизи. Сьоз динлемейен улусларъ ьофке ве газапла джезаландъраджаъм.“ РАБ 'бин сьойледиине кулак верин: Калкън, даванъзъ даларън ьонюнде диле гетирин. Тепелер дуйсун сесинизи. Ей далар ве йерйюзюнюн сарсълмаз темеллери, РАБ 'бин сучламасънъ динлейин. Чюнкю РАБ халкъндан даваджъ, Исраил'ден шикяйетчи. „Ей халкъм, сана не яптъм?“ дийор РАБ, „Сана насъл йюк олдум, янътла. Сени Мъсър'дан бен чъкардъм, Бен куртардъм сени кьолелик дияръндан. Сана ьонджюлюк етсинлер дийе Муса'йъ, Харун'у, Мирям'ъ бен гьондердим. Ей халкъм, Моав Кралъ Балак'ън нелер ьоютледиини, Беор олу Балам'ън ону насъл янътладъънъ анъмса. Шиттим'ден Гилгал'а дек олуп битени ан. Сизлери насъл куртардъъмъ о заман анлаяджаксън.“ РАБ 'бин ьонюне не иле чъкайъм, Йюдже Танръ'я насъл тапънайъм? О'нун ьонюне якмалък сунуйла мъ, Бир яшънда данайла мъ чъкайъм? Бинлердже коч сунсам, Зейтиняъндан он бинлердже дере акътсам, РАБ хошнут калър мъ? Сучума каршълък илк олуму, Ишледиим гюнах ичин беденимин юрюнюню версем олур му? Ей инсанлар, РАБ ийи оланъ сизе билдирди; Адил давранманъздан, садакати севменизден Ве алчакгьонюллюлюкле йолунда йюрюменизден башка Танрънъз РАБ сизден не истеди? Динлейин! РАБ кенте сесленийор. О'нун адъндан коркмак билгеликтир. Дийор ки, „Ей халк ве кент меджлиси, динлейин. Кьотю адамларън евлери Хаксъзджа казанълмъш серветлерле долу, Билмийор муйум санъйорсунуз? Ексик ьолчек ланетлидир. Хилели терази кулланан, Торбасънда ексик аърлъклар олан адамъ насъл аклаяйъм? Кентин зенгинлери зорба, Халкъ да яланджъдър. Диллеринден алдатъджъ сьозлер дьокюлюр. Гюнахларънъздан ьотюрю йъкъмънъзъ, Махвънъзъ хазърладъм биле. Йийеджек, ама доймаяджаксънъз. Ач каладжак карнънъз, Бириктиреджексиниз, ама саклаямаяджаксънъз. Коруябилдиинизи кълъчла йок едеджеим. Екеджек, ама бичемейеджексиниз. Зейтин езеджек, ама яънъ сюрюнемейеджексиниз. Юзюмю съкаджак, ама шарабънъ ичемейеджексиниз. Крал Омри'нин буйрукларъна, Ахав сойунун кьотю адетлерине уйдуунуз, Онларън тьорелерини изледииниз ичин сизи утанджа боаджаъм, йъкъма уратаджаъм. Халкъм оларак ашаъланмая даянмак зорунда каладжаксънъз.“ Вай халиме беним! Язън мейве топландъктан Ве бабозумундан артакалан юзюмлер алъндъктан сонра Тек бир салкъм буламаян адам гибийим. Джанъм турфанда инджири насъл да чекийор! Юлкеде Танръ'я садък кул калмадъ. Инсанлар арасънда дюрюст кимсе йок. Херкес кан дьокмек ичин пусуда. Кардеш кардеше тузак куруйор. Кьотюлюк япмакта еллери не беджерикли! Ьондерлер армаан истийор, яргъчлар рюшвет алъйор. Гючлюлер хер истедиклерини зорла яптъръйор, Дюзен юстюне дюзен куруйорлар. Ен ийилери чалъ чърпъдан деерсиз, Ен дюрюстлери дикенли читтен бетердир. Ама пейгамберлеринин уярдъъ гиби, Джезаландъръладжакларъ гюн гелди чаттъ. Шашкънлък ичинделер шимди. Инанмайън комшунуза, Достунуза гювенмейин. Койнунузда ятан карънъзън янънда биле Съкъ тутун азънъзъ. Чюнкю оул бабасъна сайгъсъзлък едийор, Къз аннесине, гелин кайнанасъна каршъ гелийор. Инсанън дюшманъ кенди ев халкъдър. Ама бен умутла РАБ 'бе бакъйор, Куртаръджъм олан Танръ'йъ беклийорум. Дуяджак бени Танръм. Халиме севинме, ей дюшманъм! Дюшсем де калкаръм. Каранлъкта калсам биле РАБ бана ъшък олур. РАБ 'бе каршъ гюнах ишледиим ичин, О'нун ьофкесине даянмалъйъм. Сонунда давамъ савунуп хаккъмъ аладжак, Бени ъшъа чъкараджак, адалетини гьореджеим. Дюшманъм да гьореджек ве утанч ичинде каладжак. О дюшман ки, „Хани Танрън РАБ нереде?“ дийе соруйорду бана. Онун дюшюшюню гьозлеримле гьореджеим. Сокактаки чамур гиби аяк алтънда чиненеджек. Ей Йерушалим, Сурларънън онаръладжаъ, Сънърларънън генишлетиледжеи гюн геледжек. Халкъмъздан оланлар о гюн Асур'дан Мъсър'а, Мъсър'дан Фърат'а кадар узанан топраклардан, Денизлер арасънда, далар арасънда калан топраклардан сана геледжеклер. Ама юлке, ичинде яшаянларън яптъъ кьотюлюклер йюзюнден виранейе дьонеджек. Я РАБ, мирасън олан Ве Кармел'ин ортасъндаки орманда айръ яшаян сюрюню, халкънъ Денеинле гют. Гечмиште олдуу гиби, Башан'да ве Гилат'та бесленсинлер. Бизи Мъсър'дан чъкардъън гюнлердеки гиби, Харикалар ярат халкън ичин. Улуслар буну гьорюндже Яптъкларъ бунджа зорбалъктан утанаджаклар. Еллерийле аъзларънъ капаяджак, кулакларънъ тъкаяджаклар. Йъланлар гиби, сюрюнгенлер гиби топрак ялаяджак, Титрейерек съънакларъндан чъкаджаклар. Ей Танръмъз РАБ, дехшет ичинде сана дьонеджек Ве сенден коркаджаклар. Сенин гиби сучларъ силен, Кенди халкъндан гериде каланларън исянларънъ баъшлаян башка танръ вар мъ? Сонсуза дек ьофкели калмазсън, Чюнкю мерхаметтен хошланърсън. Бизе йине аджъяджаксън, Чинейеджексин сучларъмъзъ аяк алтънда. Бютюн гюнахларъмъзъ денизин дибине атаджаксън. Гечмиште аталаръмъза ант ичтиин гиби, Якуп'ун ве Ибрахим'ин торунларъ олан бизлере де Вердиин сьозю тутаджак ве садък каладжаксън. Нинова иле илгили билдири, Елкошлу Нахум'ун гьорюмюню анлатан китаптър. РАБ късканч, ьоч алъджъ бир Танръ'дър. Ьоч алър ве газапла долудур. Хасъмларъндан ьоч алър, Дюшманларъна каршъ ьофкеси сюреклидир. РАБ тез ьофкеленмез ве чок гючлюдюр. Сучлунун сучуну асла янъна коймаз. Гечтии йерде касъргалар, фъртъналар копар. О'нун аякларънън тозудур булутлар. Бир буйрукла курутур денизи, Курутур бютюн ърмакларъ. Солар Башан'ън, Кармел Даъ'нън йешилликлери Ве Любнан'ън чичеклери. Далар РАБ 'бин ьонюнде титрер, Ерир тепелер. Йер сарсълър ьонюнде. Дюня ве юзеринде яшаянларън тюмю титрер. О'нун газабъна ким каршъ дурабилир, Ким даянабилир къзгън ьофкесине? Атеш гиби дьокюлюр ьофкеси, Каяларъ парампарча едер. РАБ ийидир, Съънактър съкънтъ анънда. Корур кендисине съънанларъ. Ама Нинова'йъ азгън селлерле йок едеджек, Дюшманларънъ каранлъа сюреджек. РАБ 'бе каршъ нелер тасарларсанъз, Хепсини йок едеджек. Икинджи кез кимсе каршъ коямаяджак. Бирбирине долашмъш дикенлер гиби, Куру анъз гиби, Янъп битеджексиниз, ей айяшлар. Ей Нинова, РАБ 'бе каршъ кьотюлюк тасарлаян, Шер ьоютлейен киши сенден чъктъ. РАБ дийор ки, „Асурлулар гючлю ве чок олсалар биле, йок олуп гидеджеклер. Ей халкъм, сени съкънтъя соктуйсам да, бир даха сокмаяджаъм. Шимди бойундурууну парчалайъп юзериндеки баларъ копараджаъм.“ РАБ, „Артък сойуну сюрдюреджек торунларън олмасън“ Дийе буйурду, ей Нинова. „Танръларънън тапънаъндаки ойма ве дьокме путларъ йок едеджеим“ дийор. „Мезарънъ хазърлаяджаъм. Чюнкю сен ашаълъксън.“ Иште, мюжде гетиренин аякларъ даларъ ашъп гелийор, Сизе есенлик хаберини гетирийор. Ей Яхудалълар, байрамларънъзъ кутлайън, Адак сьозюнюзю йерине гетирин. О кьотю улусун истиласъна урамаяджаксънъз бир даха. Чюнкю о бюсбютюн йок едилди. Салдъръ алтъндасън, ей Нинова, сурларънъ кору, Йолу гьозле, белини дорулт, топла бютюн гюджюню. Чюнкю РАБ Якуп'ун сойуну Исраил'ин ески гьоркемине кавуштураджак; Дюшманларъ онларъ перишан едип асмаларънъ харап етмиш олса биле. Аскерлеринин калканларъ къпкъзъл, Йиитлер аллар кушанмъш. Саваш арабаларънън демирлери хазърлък гюню насъл да парълдъйор! Чам мъзраклар салланъйор хавада. Сокаклардан фъртъна гиби гечийор саваш арабаларъ, Мейданлардан кошушуйорлар хер йьоне, Шимшек гиби сеиртийорлар. Гьорюнюшлери мешалелерден фарксъз. Нинова Кралъ топлуйор сечкин аскерлерини, Ама сенделийорлар йолда. Салдъранлар кент сурларъна дору сеиртийор, Сиперлер курулуйор. Ърмакларън капъларъ ачълдъ Ве йерле бир олду сарай. Танръ'нън дедии олду, сойуп гьотюрдюлер кенти. Гюверджинлер гиби инлийор кадън кьолелер, Гьоюслерини дьоверек. Качъп гидийор Нинова халкъ, Бошалан бир хавузун суйу гиби, „Дурун, дурун!“ дийе баъръйорлар, Ама гери дьонюп бакан йок. Ямалайън алтънънъ, гюмюшюню, Йок серветинин сону. Хер тюр деерли ешяйла долуп ташъйор. Йъкълдъ, йерле бир олду, виранейе дьондю Нинова. Ерийор йюреклер, Бюкюлюйор дизлер, титрийор беденлер, Херкесин бети бензи солуйор. Асланларън инине, Явру асланларън беслендии йере не олду? Асланла дишисинин ве явруларънън коркусузджа гезиндии йере не олду? Аслан, явруларъна йетеджек кадарънъ авладъ, Дишилери ичин авънъ боазладъ. Маарасънъ авладъкларъйла, Инини курбанларъйла долдурду. Хер Шейе Егемен РАБ, „Сана каршъйъм“ дийор, „Якаджаъм саваш арабаларънъ, Думанларъ тютеджек. Генч асланларънъ кълъч йийип тюкетеджек. Йерйюзюнде ав бъракмаяджаъм сана Улакларънън сеси ишитилмейеджек артък.“ Еллери канлъ кентин вай халине! Яланла, таланла долу. Ямаламактан гери калмъйор. Камчъ шакламаларъ, текерлек гюрюлтюлери, Кошан атлар, сарсълан саваш арабаларъ, Салдъран атлълар, чакан кълъчлар, Парълдаян мъзраклар, йъън йъън ьолюлер… Сайъсъз джесет. Йюрюркен аяклар такълъйор ьолюлере. Хер шей о алъмлъ, бюйюджю фахишенин сънърсъз ахлаксъзлъъндан олду. Фахишелиийле улусларъ, бюйюлерийле халкларъ кендине тутсак етти. Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, „Сана каршъйъм, ей Нинова! Савураджаъм етеклерини йюзюне. Улуслара чъплаклъънъ, Халклара айъп йерлерини гьостереджеим. Сени писликле съвайъп резил едеджеим. Дехшетле сейредеджек херкес сени. Сени ким гьорсе качаджак. ‚Харабейе дьондю Нинова‘ дийеджеклер, ‚Ким дьовюнеджек онун ичин? Нереден булалъм ону авутаджак бирилерини?‘“ Сен Но-Амон'дан даха мъ юстюнсюн? О кент ки, каналлар арасъндайдъ, Суйла чевреленмишти, Калеси Нил Ърмаъ, сурларъйса сулардъ. Куш ве Мъсър онун сънърсъз гюджюнюн кайнаъйдъ. Пут ве Лув да яндашларъйдъ. Ьойлейкен тутсак дюштю, халкъ сюрюлдю. Явруларъ кьоше башларънда парампарча едилди. Сойлуларъ ичин кура чекилди, Зинджире вурулду илери геленлери. Аджъйла кендинден гечеджексин, ей Нинова, Дюшманларъндан корунаджак йер араяджаксън. Сенин калелерин инджир ааджънън илк олгунлашан мейвеси гибидир. Бир силкелейиште йийенин азъна дюшеджеклер. Аскерлерине бак! Кадън гиби хепси. Капъларън ардъна кадар дюшмана ачък. Атеш йийип битирмиш капъ сюргюлерини. Кушатма вакти ичин су бириктир кендине, Савунманъ гючлендир. Тула япмак ичин кили чине, Калъпларъ хазърла. Орада атеш сени йийип битиреджек, Кълъч сени кесип бичеджек. Генч чекиргелерин йийип битирдии екин гиби йок оладжаксън. Чекиргелер гиби, генч чекиргелер гиби чоалмалъсън. Тюджджарларънън сайъсъ гьоктеки йълдъзлардан чок. Ама дюшманларън генч чекиргелер гиби юлкейи талан едип гидеджеклер. Коруйуджуларънла гьоревлилерин серин гюнлерде дуварлара конан чекиргелер гибидир, Гюнеш доунджа учуп кайъплара каръшан чекирге сюрюсю гиби. Ей Асур Кралъ, йьонетиджилерин ьолдю, Уйуду сонсуза дек сойлуларън. Халкън далара даълдъ. Онларъ топлаяджак кимсе йок. Урадъън фелакеттен куртулуш йок, яраларън ьолюмджюл. Башъна геленлери дуянлар севинчле ел овуштуруйорлар. Чюнкю динмейен вахшетинден ким качабилди ки? Пейгамбер Хабаккук'а бир гьорюмде верилен билдиридир. Я РАБ, не замана дек сени ярдъма чаъраджаъм, Бени дуймуйор мусун? „Зорбалък вар“ дийе хайкъръйорум сана, Ама куртармъйорсун! Бунджа кьотюлюю бана неден гьостерийорсун, Насъл хош гьорюрсюн бунджа хаксъзлъъ? Нерейе баксам шиддет ве зорбалък вар. Кавгаларън, чекишмелерин сону гелмийор. Бу йюзден яса ишлемез олду, Бир тюрлю йерини булмуйор хак. Кьотюлер доруларъ къскаджа алмъш Ве бьойледже адалет саптърълъйор. „Бакън ьобюр улуслара, Гьордюклеринизе бюсбютюн шашаджаксънъз. Сизин гюнюнюзде ьойле ишлер япаджаъм ки, Анлатсалар инанмаяджаксънъз. Башкаларъна аит топракларъ еле гечирмек ичин Дюнянън дьорт янъна йюрюйен о аджъмасъз ве салдърган улусу, Килданилер 'и гючлендиреджеим. Дехшетли ве коркунчтурлар, Гурурлу ве башларъна буйруктурлар. Парстан чевиктир атларъ, Ач курттан даха азгън. Атлъларъ йери дешерек гелийор узаклардан, Авъна салдъран картал гиби учуйорлар, Ямаламак ичин гелийор хепси. Ордуларъ чьол рюзгаръ гиби илерлийор Ве кум гиби тутсак топлуйорлар. Кючюмсюйорлар кралларъ, Йьонетиджилерле алай едийорлар. Дудак бюкюйорлар бютюн сурлу кентлере, Ьонлерине топрак йъъп онларъ еле гечирийорлар. Рюзгар гиби гечип гидийорлар. Бу сучлу адамларън илахларъ кенди гючлеридир.“ Я РАБ, кутсал Танръм, Ьонджесизликтен бери вар олан сен деил мисин? Сен ьолмейеджексин. Я РАБ, бизи яргъламак ичин Килданилер 'и ми сечтин? Ей съънаъмъз, онлара мъ вердин джезаландърма йеткисини? Кьотюйе бакамаяджак кадар сафтър гьозлерин. Хаксъзлъъ хош гьоремезсин. Ьойлейсе насъл хош гьорюрсюн Бу хаин адамларъ? Дорулар кьотюлере йем олуркен Неден сусуйорсун? Инсанларъ дениздеки балъклара, Йьонетиджиден йоксун сюрюнгенлере чевирдин. Килданилер онларъ олтайла, ала, Серпме ала тутар гиби тутуйор Ве севинч чълъкларъ атъйорлар. Курбан кесийорлар аларъна бу йюзден. Кендилерине леззетли ве бол йийеджек салаян аларъ ичин бухур якъйорлар. Аларънъ дурмадан бошалтмая, Улусларъ аджъмасъзджа ьолдюрмейе девам едеджеклер ми? Ньобет йеринде, гьозджю кулесинде дурайъм, Бакайъм РАБ бана не дийеджек, Якънмаларъма не янът вереджек гьорейим. Шьойле янътладъ РАБ: „Гьореджеклерини таш левхалара оярак яз. Ьойле ки, херкес бир чърпъда окусун. Бу олайларън заманъ гелмеди хенюз. Сонун белиртилеридир бунлар ве ялан деилдир. Геджикийормуш гиби гьорюнсе де бекле оладжакларъ, Кесинликле оладжак, геджикмейеджек. Бакън шу ьовюнген кишийе, нийети ийи деилдир. Ама дору киши садакатийле яшаяджактър. Сервет алдатъджъдър. Кюстахлар калъджъ деилдир; Ачгьозлюдюрлер ьолюлер дияръ гиби Ве ьолюм гиби хич доймазлар. Юлкелери еле гечирип халкларъ тутсак алърлар. Тутсак алънанлар онларъ кючюмсейип алай етмейеджеклер ми? ‚Кендисине аит олмаянъ еле гечиренин, Харач аларак зенгинлешенин вай халине! Даха не кадар сюреджек бу?‘ демейеджеклер ми? Хараджа кестиклериниз ансъзън аякланмаяджак мъ? Уянъп яканъза япъшмаяджаклар мъ? Иште о заман онлар ичин чапул малъ гиби оладжаксънъз. Бирчок улусу сойдуунуз, Кан дьоктююнюз, Юлкелере, кентлере ве ораларда яшаян херкесе зорбалък еттииниз ичин, Халклардан са каланлар да сизи сояджаклар. Евини хаксъз казанчла долдуранън, Фелакеттен качмак ичин йувасънъ йюксек йере куранън вай халине! Бирчок халкъ къйъма уратмакла Кенди сойунузу утанджа бодунуз, Кенди йъкъмънъзъ хазърладънъз. Дувар ташларъ биле хайкъраджак буну Ве янкъланаджак ахшап киришлер. Кан дьокерек кентлер куранън, Зорбалъкла белделер япанън вай халине! Халкларън бютюн емеклеринин янмасъ, Улусларън бютюн чабаларънън боша гитмеси Хер Шейе Егемен РАБ 'бин иши деил ми? Чюнкю сулар денизи насъл долдуруйорса, Дюня да РАБ 'бин йюджелиинин билгисийле доладжак. Чъплак беденлерини сейретмек ичин Комшуларъна ички ичирип сархош еден, Ичкийе зехир биле катан сизлерин вай халине! Онур йерине утанджа боуладжаксънъз. Шимди съра сизде, ичин де чъплаклъънъз гьорюнсюн. РАБ сизе са елиндеки джеза долу кяседен ичиреджек. Онурунуз къръладжак, резил оладжаксънъз. Любнан'а еттииниз зорбалък кенди башънъза геледжек. Телеф еттииниз хайванлар сизи дехшете дюшюреджек. Чюнкю инсан канъ дьоктюнюз, Юлкелере, кентлере ве ораларда яшаян херкесе зорбалък еттиниз. Инсанън бичим вердии ойма я да дьокме путун не яраръ вар ки алдатмактан башка? Путу япан, яптъъна гювенир, Ама яптъъ не ки, дилсиз путтан башка. Тахта пута, ‚Джанлан!‘ дийенин, Дилсиз таша, ‚Уян‘ дийенин Вай халине! Пут йол гьостеребилир ми? Алтънла, гюмюшле капланмъш, Ама ичинде яшам солуу йок. Ойса РАБ кутсал тапънаъндадър. Суссун бютюн дюня О'нун ьонюнде.“ Пейгамбер Хабаккук'ун Дуасъ ― Шигйонот Макамънда Я РАБ, юнюню дуйдум ве яптъкларънън каршъсънда юрпердим. Гюнюмюзде де айнъ шейлери яп, я РАБ, Шимди херкес билсин нелер япабилдиини. Ьофкелийкен мерхаметини анъмса! Танръ Теман'дан, Кутсал Танръ Паран Даъ'ндан гелди. Гьоркеми капладъ гьоклери, О'на сунулан ьовгюлер дюняйъ долдурду. Гюнеш гиби парълдъйор, Еллери ъшък сачъйор. Гюджюнюн гизи еллеринде. Яйълъйор салгън хасталъклар ьонюсъра, Ардъсъра да ьолюмджюл хасталъклар. Дурушуйла дюняйъ сарстъ, Титретти улусларъ бакъшъйла, Яшлъ далар дармадаън олду, Дюня курулалъ бери вар олан тепелер О'на баш еди. Танръ'нън йолларъ деишмездир. Кушан чадърларънъ чаресизлик ичинде гьордюм, Мидян конутларъ коркудан титрийорду. Я РАБ, нехирлере ми ьофкелендин? Газабън ърмаклара мъ? Йокса денизе ми къздън да, Атларъна, йенилмез саваш арабаларъна биндин? Гердин яйънъ, Окларън ичтиин антлардър. Йерйюзюню акарсуларла ярдън. Сарсълдъ далар сени гьорюндже, Селлер хер янъ сюпюрюп гечти. Енгин денизлер гюрледи, далгалар йюкселди. Учушан окларънън пърълтъсъндан, Парлаян мъзраънън ъшълтъсъндан, Йерлеринде дуракалдъ гюнеш ве ай. Газап ичинде илерледин йерйюзюнде, Улусларъ ьофкейле чинейип ездин. Кенди халкънъ, сечтиин улусу куртармая гелдин. Кьотю сойун башънъ ездин, Сойдун ону тепеден търнаа. Башънъ кенди мъзраъйла делдин. Аскерлери фъртъна гиби гелмишти бизи даътмая, Сакланан дюшкюнлери йок етмиш гиби севинийорлардъ. Сенсе атларънла чинейип гечтин бюйюк денизлери, Суларънъ кьопюртерек… Сесини дуйунджа йюреим хопладъ, Сеирди дудакларъм, Кемиклерим ериди санки, Чьозюлдю дизлеримин баъ. Ама бизе салдъран халкън фелакете ураяджаъ гюню Сабърла беклейеджеим. Томурджукланмаса инджир аачларъ, Асмалар юзюм вермесе, Боша гитсе де зейтине верилен емек, Тарлалар юрюн вермесе де, Бошалса да давар аълларъ, Съър калмаса да ахърларда, Бен йине РАБ сайесинде севинеджеим, Куртулушумун Танръсъ сайесинде севинчтен джошаджаъм. Егемен РАБ гюджюмдюр беним. Аякларъма гейик аяънън чевиклиини верир. Ашъртър бени йюксеклерден. Мюзик шефи ичин: Телли сазлар ешлиинде сьойленеджек. РАБ, Яхуда Кралъ Амон олу Йошия заманънда Хизкия олу Амаря олу Гедаля олу Куши олу Сефаня'я шьойле сесленди: „Йерйюзюнден хер шейи силип сюпюреджеим. Инсанларъ, хайванларъ, Гьоктеки кушларъ, Дениздеки балъкларъ, Кьотюлери ве онларън гюнах тузакларънъ силип сюпюреджеим. Йок едеджеим инсанъ йерйюзюнден.“ Иште бьойле дийор РАБ. Сусун Егемен РАБ 'бин ьонюнде, Чюнкю О'нун гюню яклаштъ. РАБ бир курбан хазърладъ, Конукларънъ чаърдъ. „О курбан гюню“ дийор РАБ, „Ьондерлери, крал оулларънъ, Ябанджъларън геленеклерине уянларъ Джезаландъраджаъм. Илахларън тапънакларънъ зорбалък ве хилейле долдуран путперестлери О гюн джезаландъраджаъм. Дийорум ки, о гюн кентин Балък Капъсъ'ндан чълъклар, Икинджи Махалле'ден ферятлар Ве тепелерден бюйюк чатъртълар йюкселеджек.“ Иште бьойле дийор РАБ. „Кентин ашаъ махаллесинде отуранлар, ферят един. Бютюн тюджджарларънъз йок оладжак, Гюмюш тиджарети япанларън хепси махволаджак. О гюн кандилле араяджаъм Йерушалим'ин хер янънъ, Ичлеринден, ‚ РАБ бир шей япмаз, Не ийилик едер не кьотюлюк‘ Дийен о рахатъна дюшкюн аймазларъ джезаландъраджаъм. Серветлери ямаланаджак. Виранейе дьонеджек евлери. Яптъкларъ евлерде отурамаяджак, Диктиклери баларън шарабънъ ичемейеджеклер.“ РАБ 'бин бюйюк гюню яклаштъ, Яклаштъ ве чабуджак гелийор. Динлейин, РАБ 'бин гюнюнде Ен йиит аскер биле аджъ аджъ ферят едеджек. Ьофке гюню о гюн! Аджъ ве съкънтъ, Йъкъм ве фелакет, Зифири каранлък бир гюн оладжак, Булутлу, койу каранлък бир гюн. Сурлу кентлере, кьошелердеки йюксек кулелере каршъ Саваш боруларънън чалъндъъ, Саваш нараларънън атълдъъ гюндюр. РАБ дийор ки, „Инсанларъ ьойле бир фелакете уратаджаъм ки, Кьорлер гиби, нерейе гиттиклерини гьоремейеджеклер. Чюнкю бана каршъ гюнах ишледилер. Су гиби акаджак канларъ, Беденлери йерде чюрюйеджек.“ РАБ 'бин ьофке гюнюнде, Алтънларъ да гюмюшлери де Онларъ куртарамаяджак. РАБ 'бин късканчлък атеши бютюн юлкейи якъп йок едеджек. РАБ юлкеде яшаянларън хепсини коркунч бир сона уратаджак. Ей РАБ 'бин илкелерини йерине гетиренлер, Юлкедеки бютюн алчакгьонюллюлер, РАБ 'бе йьонелин. Дорулуу ве алчакгьонюллюлюю амач единин. Белки РАБ 'бин ьофке гюнюнде куртулабилирсиниз. Газзе бомбош каладжак, Виранейе дьонеджек Ашкелон, Бошалтъладжак Ашдот ьоле вакти, Екрон темелден йъкъладжак. Дениз къйъсънда яшаян Керет улусунун вай халине! Ей Филист юлкеси Кенан, РАБ 'бин яргъсъ сана каршъдър. Хепинизи йок едеджек РАБ, Юлкеде яшаян кимсе калмаяджак. Дениз къйъсъндаки юлкениз, Чобан барънакларъйла сюрю аълларънън булундуу отлаклара дьонеджек; Яхуда оймаъндан са каланларън елине гечеджек. Орада отлатаджаклар сюрюлерини, Ашкелон'ун евлеринде геджелейеджеклер. Чюнкю Танръларъ РАБ онларъ кайъраджак. Ески гьоненчлерине кавуштураджак онларъ. Гурурланмаларънън, Хер Шейе Егемен РАБ 'бин халкънъ ашаълайъп Алай етмелеринин каршълъъ бу оладжак. Дехшете дюшюреджек РАБ онларъ, Йерйюзюнюн бютюн илахларънъ йок едеджек. Къйълардаки бютюн улуслар, Булундукларъ йерде О'на тапънаджаклар. „Ей Кушлулар, Сиз де беним кълъджъмла ьоледжексиниз“ дийор РАБ. РАБ елини кузейе дору узатъп Асур'у йок едеджек. Нинова'йъ виранейе, Чьол гиби курак бир алана чевиреджек. Орасъ сюрюлерин, хер тюрлю хайванън яттъъ йер оладжак. Сютун башлъкларънда исхаккушларъ, кър байкушларъ барънаджак. Сеслери пенджерелерде янкъланаджак, Йъкънтълар долдураджак ешиклерин ьонюню, Седир киришлер ортая чъкаджак. Иште будур гювенликте олдууну санан, „Бир бен варъм, бенден башкасъ йок“ дийен елендже дюшкюню кент. Насъл да виранейе дьондю, Ябанъл хайванлара барънак олду! Янъндан хер гечен гьордюю дехшеттен иркилийор. Башкалдъран, йозлашан, аджъмасъз кентин вай халине! Сьоз динлемеди, дерс алмадъ, РАБ 'бе гювенмеди, Танръсъ'на съънмадъ. Йьонетиджилери кюкрейен асланлар, Ьондерлери акшам гезен ач куртлар гиби, Сабаха бир шей бъракмазлар. Пейгамберлери сорумсуз ве гювенилмездир. Кяхинлери кутсал оланъ кирлетип, Ясайъ чарпътърлар. Ама адил РАБ хяля о кентте; О хаксъзлък етмез, Аксатмадан даътър адалетини хер йени гюнюн сабахънда. Не вар ки, бу йетмийор хаксъзларъ утандърмая. РАБ дийор ки, „Улусларъ йок еттим, Калелерини йъктъм, сокакларънъ харап еттим. О сокаклардан гечен кимсе йок артък. Кентлери виранейе дьондю, Есер калмадъ инсандан. Халкъм бенден коркар, Дерс алър бундан дедим. О заман конутларъна докунмаз, Онларъ тасарладъъм джезая чарптърмаздъм. Ама хер тюрлю кьотюлюю япмая истекли гьорюнюйорлар.“ Бу йюзден, „Беклейин де гьорюн“ дийор РАБ, „Улусларъ яргълаяджаъм гюню беклейин. Улусларъ топламая, Краллъкларъ бир арая гетирмейе, Газабъмъ, къзгън ьофкеми Юзерлерине дьокмейе карар вердим. Чюнкю късканчлъъмън атеши бютюн дюняйъ йийип битиреджек. О заман, хеп бирликте бени адъмла чаърмаларъ, Омуз омуза бана хизмет етмелери ичин, Халкларън дудакларънъ пак къладжаъм. Даълмъш олан, бана тапан халкъм, Куш ърмакларънън ьотесинден Бана сунулар гетиреджек. Халкъм бана яптъъ бунджа кьотюлюк йюзюнден утандърълмаяджак о гюн. Чюнкю гурурлу, кюстах оланларъ узаклаштъраджаъм араларъндан. Кутсал даъмда бир даха бьобюрленмейеджеклер. Орада садедже беним адъма съънан уйсал ве алчакгьонюллюлери бъракаджаъм. Исраиллилер'ден гериде каланлар хаксъзлък етмейеджек, Ялан сьойлемейеджек, Кимсейи алдатмаяджак, Ток карна ятаджаклар ве онларъ коркутан олмаяджак.“ Ей Сийон къзъ, езгилер сьойле! Ей Исраил, хайкър! Йюректен севин, севинчле джош, Ей Йерушалим къзъ! РАБ сенин джезанъ калдърдъ, Ковду дюшманларънъ. Исраил'ин Кралъ РАБ сенинле. Коркма артък кьотюлюктен. О гюн Йерушалим'е денеджек ки, „Коркма, ей Сийон, гевшемесин еллерин. Танрън РАБ, о гючлю Куртаръджъ сенинле. Алабилдиине севинеджек сенин ичин, Севгисийле сени йенилейеджек, езгилерле джошаджак.“ Крал Дариус'ун краллъънън икинджи йълънда, алтънджъ айън биринджи гюню РАБ Пейгамбер Хагай араджълъъйла Шеалтиел'ин торуну Яхуда Валиси Зеруббабил ве Йехосадак олу Башкяхин Йешу'я сесленди: „Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, ‚Бу халк, РАБ 'бин Тапънаъ'нъ йениден курмак ичин вакит даха гелмеди дийор.‘“ Сонра РАБ, Пейгамбер Хагай араджълъъйла шьойле сесленди: „Бу тапънак йъкък дурумдайкен, сизин аач капламалъ евлеринизде отурманъзън сърасъ мъ?“ Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, „Шимди туттуунуз йолларъ ийи дюшюнюн! Чок ектиниз ама аз бичтиниз; йийорсунуз ама доямъйорсунуз, ичийорсунуз ама нешеленемийорсунуз; гийинийорсунуз ама ъсънамъйорсунуз; юджретинизи алъйорсунуз ама паранъзъ санки делик кесейе койуйорсунуз.“ Бол юрюн умдунуз ама аз топладънъз. Еве не гетирдийсениз юфлейип даъттъм. Аджаба неден?“ Бьойле соруйор Хер Шейе Егемен РАБ. „Йъкък дуран тапънаъмдан ьотюрю! Ойса хепиниз кенди евинизле урашъйорсунуз. Иште бунун ичиндир ки, гьок чийини, топрак юрюнюню сизден есиргийор. Юлкейи –даларънъ, тахълънъ, йени шарабънъ, зейтиняънъ, топраън вердии юрюнлери, инсанларънъ, хайванларънъ, еллеринизин бютюн емеини– кураклъкла джезаландърдъм.“ Шеалтиел'ин торуну Зеруббабил, Йехосадак олу Башкяхин Йешу ве сюргюнден дьонен халкън тюмю Танръларъ РАБ 'бин сьозюне, О'нун тарафъндан гьондерилен Пейгамбер Хагай'ън сьозлерине кулак вердилер. Халк РАБ 'ден коркту. Сонра РАБ 'бин улаъ Хагай, РАБ 'бин шу сьозлерини халка билдирди: „ РАБ, ‚Бен сизинле бирликтейим‘ дийор.“ Йединджи айън йирми биринджи гюню РАБ Пейгамбер Хагай араджълъъйла шьойле сесленди: „Шеалтиел'ин торуну Яхуда Валиси Зеруббабил'е, Йехосадак олу Башкяхин Йешу'я ве сюргюнден дьонен халка де ки, ‚Аранъзда бу тапънаъ ьонджеки гьоркемийле гьорен калдъ мъ? Шимди сизе насъл гьорюнюйор? Бир хич оларак гьорюнмюйор му? Шимди сен, ей Зеруббабил, йюреклен!‘ РАБ бьойле дийор. ‚Ей Йехосадак олу Башкяхин Йешу, йюреклен! Ей юлке халкъ, йюреклен!‘ РАБ бьойле дийор. ‚Иши сюрдюрюн. Чюнкю бен сизинле бирликтейим.‘ Бьойле дийор Хер Шейе Егемен РАБ. ‚Мъсър'дан чъктъънъзда, сизе бу конуда сьоз вердим. Рухум аранъздадър. Коркмайън!‘ „Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, ‚Къса заманда бир кез даха йери, гьою, денизи, карайъ сарсаджаъм. Бютюн улусларъ сарсаджаъм, деерли ешяларънъ бурая гетиреджеклер. Бен де бу тапънаъ гьоркемле долдураджаъм.‘ Бьойле дийор Хер Шейе Егемен РАБ. ‚Гюмюш де, алтън да беним‘ дийор Хер Шейе Егемен РАБ. ‚Йени тапънаън гьоркеми, ьонджекинден даха бюйюк оладжак. Бурая есенлик вереджеим.‘ Бьойле дийор Хер Шейе Егемен РАБ.“ Дариус'ун краллъънън икинджи йълънда, докузунджу айън йирми дьордюнджю гюню РАБ, Пейгамбер Хагай'а сесленди: „Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, ‚ Кяхинлере ясайла илгили шу соруйу сор: Еер бири гийсисинин къвръмларъ арасънда кутсанмъш ет ташър ве о къвръм екмее, йемее, шараба, зейтиняъна я да башка бир йийеджее деерсе, о йийеджек кутсал олур му?‘“ Кяхинлер, „Хайър“ дийе янътладълар. Хагай конушмасънъ шьойле сюрдюрдю: „Ьолюйе докундуу ичин кирли сайълан бири, бу йийеджеклерден бирине докунурса, о йийеджек кирленмиш олур му?“ Кяхинлер, „Евет, кирленмиш олур“ дийе каршълък вердилер. Бунун юзерине Хагай шьойле деди: „ РАБ, ‚Бу халк, бу улус гьозюмде бьойледир‘ дийор, ‚Хер яптъкларъ, сунакта хер сундукларъ да кирлидир.‘“ Еллеринизин бютюн емеини самйелийле, кюфле, долуйла джезаландърдъм. Йине де бана дьонмединиз.‘ РАБ бьойле дийор. ‚Бугюнден, докузунджу айън йирми дьордюнджю гюнюнден, РАБ 'бин Тапънаъ'нън темелинин атълдъъ гюнден башлаярак оладжакларъ ийи дюшюнюн. Амбарда хич тохум калдъ мъ? Асма, инджир, нар, зейтин аачларъ бугюне дек юрюн верди ми? „‚Бугюнден башлаярак юзеринизе берекет ядъраджаъм.‘“ Айън йирми дьордюнджю гюню РАБ Хагай'а икинджи кез сесленди: „Яхуда Валиси Зеруббабил'е де ки, бен йери, гьою сарсмак юзерейим. Кралларън тахтларънъ девиреджеим, ябанджъ улусларън гюджюню йок едеджеим. Саваш арабаларъйла сюрюджюлерини де девиреджеим; атларла биниджилери дюшеджек, хепси кардешинин кълъджъйла ьолдюрюледжек. „Хер Шейе Егемен РАБ ‚О гюн сени аладжаъм, ей Шеалтиел'ин торуну кулум Зеруббабил‘ дийор, ‚Ве сени мюхюр йюзюю гиби япаджаъм. Чюнкю бен сени сечтим.‘ Бьойле дийор Хер Шейе Егемен РАБ.“ Дариус'ун краллъънън икинджи йълънън секизинджи айънда РАБ Иддо олу Берекя олу Пейгамбер Зекерия араджълъъйла шьойле сесленди: „ РАБ аталарънъза чок ьофкеленди. Бу неденле халка де ки, Хер Шейе Егемен РАБ бьойле дийор: ‚Хер Шейе Егемен РАБ, бана дьонюн‘ дийор; ‚Бен де сизе дьонерим дийор Хер Шейе Егемен РАБ. Аталарънъз гиби давранмайън! Ьонджеки пейгамберлер, Хер Шейе Егемен РАБ кьотю йолларънъздан ве кьотю уйгуламаларънъздан дьонюн дийор, дийерек онларъ уярдълар. Не вар ки, онлар динлемедилер, бана алдъръш етмедилер. Бьойле дийор РАБ. Хани аталарънъз нереде? Пейгамберлер де сонсуза кадар мъ яшар? Пейгамбер кулларъма буйурдуум сьозлер ве кураллар аталарънъза улашмадъ мъ?‘ „Онлар да дьонюп, ‚Хер Шейе Егемен РАБ йолларъмъза ве уйгуламаларъмъза бакарак бизим ичин не дюшюндюйсе айнен яптъ‘ дедилер.“ Дариус'ун краллъънън икинджи йълънда, он биринджи ай олан Шеват айънън йирми дьордюнджю гюню РАБ Иддо олу Берекя олу Пейгамбер Зекерия'я гьорюмлерле сесленди. Гедже вадидеки мерсин аачларънън арасънда къзъл ата бинмиш бир адам гьордюм. Аркасънда къзъл, кула ве беяз атлар вардъ. „Ефендим, бунлар не?“ дийе сордум. Бенимле конушан мелек, „Бунларън не олдууну сана гьостереджеим“ дийе янътладъ. Мерсин аачларъ арасънда дуран адам да, „Бунлар дюняйъ долашмак ичин РАБ 'бин гьондердиклеридир“ дийе ачъкладъ. Мерсин аачларъ арасънда дуран РАБ 'бин мелеине, „Дюняйъ долаштък“ дедилер, „Иште бютюн дюня есенлик ве гювенлик ичинде!“ Бунун юзерине РАБ 'бин мелеи, „Ей Хер Шейе Егемен РАБ, йетмиш йълдър ьофкелендиин Йерушалим'ден ве Яхуда кентлеринден севедженлиини не замана дек есиргейеджексин?“ деди. РАБ бенимле конушан мелеи татлъ, авутуджу сьозлерле янътладъ. Бунун юзерине бенимле конушан мелек, „Шуну дуйур!“ деди, „Хер Шейе Егемен РАБ, ‚Йерушалим ве Сийон ичин бюйюк късканчлък дуйуйорум‘ дийор, ‚Тасасъз улуслара исе чок ьофкелийим; чюнкю бен бираз ьофкеленмиштим, онларса кьотюлюе кьотюлюк каттълар.‘ „Онун ичин РАБ, ‚Йерушалим'е севедженликле дьонеджеим‘ дийор, ‚Тапънаъм орада йениден куруладжак ве Йерушалим юзерине ьолчю ипи чекиледжек!‘ Бьойле дийор Хер Шейе Егемен РАБ. „Шуну да дуйур: Хер Шейе Егемен РАБ, ‚Кентлерим йине боллукла долуп ташаджак‘ дийор, ‚Бен РАБ, Сийон'у йине авутаджаъм, Йерушалим'и йине сечеджеим.‘“ Сонра гьозлерими калдъръп бактъм, дьорт бойнуз вардъ. Бенимле конушан мелее, „Бунлар не?“ дийе сордум. Мелек, „Бунлар Яхуда, Исраил ве Йерушалим халкънъ даътмъш олан бойнузлардър“ дийе каршълък верди. Сонра РАБ бана дьорт уста гьостерди. „Бунлар не япмая гелийор?“ дийе сордум. Мелек, „Шу бойнузлар Яхуда халкънъ ьойле даъттъ ки, кимсе башънъ калдърамадъ“ деди, „Бу усталар да Яхуда халкънъ даътмак ичин бойнуз калдъран улусларъ йълдъръп бойнузларънъ йере чалмая гелдилер.“ Сонра гьозлерими калдъръп бактъм, елинде ьолчю ипи тутан бир адам вардъ. „Нерейе гидийорсун?“ дийе сордум. Адам, „Йерушалим'и ьолчмейе, генишлиинин, узунлуунун не кадар олдууну ьоренмейе гидийорум“ дийе янътладъ. Бенимле конушан мелек янъмдан айрълънджа башка бир мелек ону каршъламая чъктъ. Ьонджеки мелее шьойле деди: „Кош, о гендже де ки, ичинде барънаджак сайъсъз инсан ве хайвандан ьотюрю Йерушалим сурсуз бир кент оладжак. РАБ, ‚Бен кендим онун чевресинде атештен сур ве ичиндеки гьоркем оладжаъм‘ дийор.“ РАБ, „Хайди! Хайди! Кузей юлкесинден качън!“ дийор, „Чюнкю сизи гьоюн дьорт буджаъна даъттъм.“ Бьойле дийор РАБ. „Бабил'де отуран Сийон халкъ, хайди качъп куртул!“ Чюнкю Хер Шейе Егемен РАБ бени онурландърдъ ве сизи ямаламъш улуслара шу хаберле гьондерди: „Сизе докунан гьозбебеиме докунмуш олур“ дийор, „Елими онлара каршъ калдъраджаъм, кьолелери онларъ ямалаяджак.“ О заман сиз де бени Хер Шейе Егемен РАБ 'бин гьондердиини анлаяджаксънъз. РАБ, „Ей Сийон къзъ, севинчле баър! Чюнкю аранъзда яшамая гелийорум“ дийор. О гюн бирчок улус РАБ 'бе баланаджак, О'нун халкъ оладжак. О заман РАБ аранъзда яшаяджак, сиз де бени Хер Шейе Егемен РАБ 'бин гьондердиини анлаяджаксънъз. РАБ кутсал топракларда Яхуда'йъ кенди пайъ оларак мирас единеджек ве Йерушалим'и йине сечеджек. Ей инсанлар, РАБ 'бин ьонюнде сессиз дурун! РАБ кутсал конутундан калкмъш гелийор! РАБ, мелеинин ьонюнде дуран Башкяхин Йешу'йу ве ону сучламак ичин саънда дуран Шейтан'ъ бана гьостерди. РАБ 'бин мелеи Шейтан'а, „ РАБ сени азарласън, ей Шейтан!“ деди, „Йерушалим'и сечен РАБ сени азарласън! Бу адам атештен чъкарълан яръ янмъш одун парчасъ деил ми?“ Йешу мелеин ьонюнде чок кирли гийсилер ичинде дуруйорду. Мелек ьонюндеки мелеклере, „Юзеринден кирли гийсилери чъкарън“ деди. Сонра Йешу'я, „Бак, сучуну калдърдъм. Сана байрамлък гийсилер гийдиреджеим“ деди. Бен де Йешу'нун башъна темиз бир сарък сармаларънъ сьойледим. Башъна темиз бир сарък саръп ону гийдирдилер. РАБ 'бин мелеи де онун янънда дуруйорду. Сонра РАБ 'бин мелеи Йешу'йу уярдъ: „Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, ‚Еер йолларъмда йюрюр, вердиим гьоревлери йерине гетирирсен, тапънаъмъ сен йьонетеджек, авлуларъмъ сен коруяджаксън. Сана бурада дуранларън арасъна катълъп хузурума чъкма айръджалъънъ вереджеим. „‚Ей Башкяхин Йешу, сен ве ьонюнде отуран кяхин аркадашларън, динлейин! Чюнкю онлар геледжек олайларън ьонбелиртисидир. Дал адъндаки кулуму ортая чъкаръйорум. Йешу'нун ьонюне койдуум таша бакън! О тек ташън йеди гьозю вар; онун юзерине бир язът ояджаъм‘ дийор Хер Шейе Егемен РАБ, ‚Бир гюнде бу юлкенин гюнахънъ калдъраджаъм. О гюн хер бириниз комшусуну асмасънън, инджир ааджънън алтънда отурмая чаъраджак.‘ Бьойле дийор Хер Шейе Егемен РАБ.“ Бенимле конушан мелек йине гелди ве уйкудан уяндърър гиби бени уяндърдъ. „Не гьорюйорсун?“ дийе сорду. „Сом алтън бир кандиллик гьорюйорум“ дийе янътладъм, „Тепесинде зейтиняъ ичин бир тас, юзеринде йеди кандил, кандиллерде йедишер олук вар. Айръджа кандиллиин янънда, бири зейтиняъ тасънън саънда, ьобюрю солунда ики зейтин ааджъ да вар.“ Бенимле конушан мелее, „Бунларън анламъ недир, ефендим?“ дийе сордум. Мелек, „Бунларън анламънъ билмийор мусун?“ дийе каршълък верди. „Хайър, ефендим“ дедим. Бунун юзерине шьойле деди: „ РАБ Зеруббабил'е, ‚Гючле кувветле деил, анджак беним Рухум'ла башараджаксън‘ дийор. Бьойле дийор Хер Шейе Егемен РАБ. Сен ким олуйорсун, ей улу да? Зеруббабил'ин ьонюнде бир дюзлюк оладжаксън! О тапънаън сон ташънъ чъкаръркен, халк да, ‚Не гюзел, не гюзел!‘ дийе баъраджак.“ РАБ бана йине сесленди: „Бу тапънаън темелини Зеруббабил'ин еллери аттъ, тапънаъ тамамлаяджак олан да онун еллеридир. О заман бени сизе Хер Шейе Егемен РАБ 'бин гьондердиини анлаяджаксънъз. „Кючюк ишлери япма гюнюню ким кючюмсюйор? Инсанлар Зеруббабил'ин елинде чекюлю гьорюндже севинеджеклер. –„Бу йеди кандил РАБ 'бин бютюн йерйюзюнде долашан гьозлеридир.“– Мелее, „Кандиллиин саъндаки ве солундаки бу ики зейтин ааджъ недир?“ дийе сордум, „Алтън гиби я акътан ики алтън олуун янъндаки бу ики зейтин далъ недир?“ „Бунларън анламънъ билмийор мусун?“ дийе каршълък верди. „Хайър, ефендим“ дедим. Мелек, „Бунлар бютюн дюнянън Рабби'не хизмет еден, зейтиняъйла кутсанмъш ики кишидир“ дийе ачъкладъ. Гьозлерими йине калдъръп бакънджа, учан бир томар гьордюм. Мелек, „Не гьорюйорсун?“ дийе сорду. „Учан бир томар гьорюйорум. Узунлуу йирми, генишлии он аршън “ дийе янътладъм. Мелек, „Бютюн юлкейе яаджак ланеттир бу“ деди, „Томарън бир янъна язъланлар уярънджа, хърсъзлък еден херкес сьокюлюп атъладжак; ьобюр янъна язъланлар уярънджа да ялан йере ант иченлер ковуладжак. Хер Шейе Егемен РАБ, ‚Ланет ядъраджаъм‘ дийор, ‚Хърсъзън ве беним адъмла ялан йере ант иченин еви юзерине ланет яаджак. Ве ланет о евин юзеринде каладжак; керестесийле, ташларъйла бирликте евин тюмюню йок едеджек.‘“ Сонра бенимле конушан мелек яклашъп, „Гьозлерини калдър“ деди, „Ортая чъкан шу несненин не олдууна бак.“ „Недир?“ дийе сордум. „Бир ьолчю кабъ “ деди, сонра екледи: „Бу, бютюн юлке халкънън сучудур.“ Деркен куршун капак калдърълдъ. Кабън ичинде бир кадън отуруйорду. Мелек, „Иште бу кьотюлюктюр!“ дийерек кадънъ герисингери ьолчю кабъна итип куршун капаъ йерине койду. Гьозлерими калдъръп бакънджа, рюзгарда учарак яклашан ики кадън гьордюм. Лейлек канатларъна бензейен канатларъ вардъ. Кабъ йерле гьок арасъна калдърдълар. Бенимле конушан мелее, „Кабъ нерейе гьотюрюйорлар?“ дийе сордум. „Кадън ичин бир ев япмак юзере Шинар топракларъна“ дийе янътладъ, „Ев хазър олунджа кап орая, йерине конуладжак.“ Йине гьозлерими калдъръп бактъм, ики тунч даън арасъндан чъкъп гелен дьорт саваш арабасъ гьордюм. Биринджи саваш арабасънън къзъл, икинджисинин сиях, ючюнджюсюнюн беяз, дьордюнджюсюнюн бенекли атларъ вардъ. Атларън хепси гючлюйдю. Бенимле конушан мелее, „Бунлар не, ефендим?“ дийе сордум. Мелек шьойле каршълък верди: „Бунлар бютюн дюнянън Рабби'не хизмет еттиклери йерден чъкан гьоюн дьорт рухудур. Сиях атларън чектии саваш арабасъ бьолгенин кузейине, беяз атларънки батъя, бенекли атларънки де гюнейе дору гидийор.“ Йола чъктъкларънда гючлю атлар йерйюзюню долашмак юзере гитмек истийорлардъ. Мелек, „Гидин, йерйюзюню долашън!“ дейиндже, гидип йерйюзюню долаштълар. Сонра мелек бана сесленди: „Бак, бьолгенин кузейине гиденлер, орада ьофкеми ятъштърдълар.“ РАБ бана шьойле сесленди: „Армаанларъ сюргюнден дьоненлерден –Бабил'ден гелен Хелдай, Товия ве Йедая'дан– ал ве айнъ гюн Сефаня олу Йошия'нън евине гит. Алдъън алтънла гюмюштен бир тач япарак Йехосадак олу Башкяхин Йешу'нун башъна так. Она Хер Шейе Егемен РАБ шьойле дийор де: ‚Иште Дал адъндаки адам! Булундуу йерде филизленеджек ве РАБ 'бин Тапънаъ'нъ кураджак. Евет, РАБ 'бин Тапънаъ'нъ кураджак олан одур. Гьоркемле кушанаджак, тахтънда отуруп егеменлик сюреджек. Тахтънда отуран кяхин оладжак. Икиси арасънда там бир уйум оладжак.‘ Хелдай'ън, Товия'нън, Йедая'нън, Сефаня олу Йошия'нън анъсъна тач РАБ 'бин Тапънаъ'на конуладжак. Узактакилер де гелип РАБ 'бин Тапънаъ'нън япъмънда чалъшаджак. Бьойледже бени сизе Хер Шейе Егемен РАБ 'бин гьондердиини анлаяджаксънъз. Танрънъз РАБ 'бин сьозюне ьозенле уярсанъз бютюн бунлар герчеклешеджектир.“ Крал Дариус'ун краллъънън дьордюнджю йълънън докузунджу айъ олан Кислев айънън дьордюнджю гюню РАБ Зекерия'я сесленди. Хер Шейе Егемен РАБ бана деди ки, „Бютюн юлке халкъна ве кяхинлере сор: ‚Йетмиш йълдър бешинджи ве йединджи айларда оруч тутуп дьовюндююнюзде герчектен беним ичин ми оруч туттунуз? Йийип ичеркен кендиниз ичин йийип ичмийор муйдунуз? Йерушалим'ле чевресиндеки кентлер гьоненч ичинде яшаркен, Негев ве Шефела инсанларла долуйкен, РАБ 'бин ьонджеки пейгамберлер араджълъъйла ачъкладъъ сьозлер бунлар деил ми?‘“ РАБ Зекерия'я йине сесленди: „Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, ‚Герчек адалетле яргълайън; бирбиринизе севги ве севедженлик гьостерин. Дул кадъна, ьоксюзе, ябанджъя, йоксула баскъ япмайън. Йюреинизде бирбиринизе каршъ кьотюлюк тасарламайън.‘ „Ама аталаръмъз динлемек истемедилер; инатла съртларънъ чевирдилер, дуймамак ичин кулакларънъ тъкадълар. Кутсал Яса'йъ ве Хер Шейе Егемен РАБ 'бин кенди Руху'йла гьондердии, ьонджеки пейгамберлер араджълъъйла илеттии сьозлери динлемемек ичин йюреклерини таш гиби сертлештирдилер. Бу йюзден Хер Шейе Егемен РАБ онлара чок ьофкеленди. „‚Мадем бен чаърънджа динлемедилер‘ дийор Хер Шейе Егемен РАБ, ‚Онлар чаърънджа, бен де онларъ динлемейеджеим. Онларъ танъмадъкларъ улусларън арасъна фъртъна гиби даъттъм. Гериде бърактъкларъ юлке ьойле ъссъз калдъ ки, орая кимсе гидип гелемез олду. Гюзелим юлкейи виранейе чевирдилер.‘“ Хер Шейе Егемен РАБ бана йине сесленди: Хер Шейе Егемен РАБ, „Сийон ичин бюйюк късканчлък дуйуйорум“ дийор, „Евет, ону шиддетле късканъйорум. Сийон'а дьонеджек ве Йерушалим'де отураджаъм. Йерушалим'е Садък Кент, Хер Шейе Егемен РАБ 'бин даъна Кутсал Да денеджек. Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, „О гюнлерде сюргюнден дьонен халкън гьозюнде бу оланаксъз олса да, беним гьозюмде де бьойле ми олмалъ?“ Бьойле дийор Хер Шейе Егемен РАБ. „Хер Шейе Егемен РАБ 'бин Тапънаъ'нън курулмасъ ичин темел атълдъънда орада булунан пейгамберлерин бу гюнлерде сьойледии сьозлери дуян сизлер йюрекленин!“ дийор Хер Шейе Егемен РАБ, „О гюнлерден ьондже инсан я да хайван ичин юджрет йокту. Дюшман йюзюнден хич кимсе гювенлик ичинде гидип гелемийорду. Чюнкю херкеси бирбирине дюшюрмюштюм. Ама шимди сюргюнден дьонен бу халка гечмиш гюнлерде даврандъъм гиби давранмаяджаъм.“ Бьойле дийор Хер Шейе Егемен РАБ, „Екилен тохум веримли оладжак; асма юзюм, топрак юрюн, гьоклер чий вереджек. Бунларън тюмюню сюргюнден дьонен бу халка мюлк оларак вереджеим. Сизи куртараджаъм, ей Яхуда ве Исраил халкъ. Сиз улуслар арасънда насъл ланет конусу олдуйсанъз, шимди де берекет кайнаъ оладжаксънъз. Коркмайън, йюрекли олун!“ Хер Шейе Егемен РАБ шьойле дийор: „Аталарънъз бени ьофкелендирдиинде башънъза фелакет гетирмейи тасарладъм ве вазгечмедим“ дийор Хер Шейе Егемен РАБ, „Шимди де Йерушалим ве Яхуда халкъна йине ийилик япмайъ тасарладъм. Коркмайън! Япманъз герекенлер шунлардър: Бирбиринизе герчеи сьойлейин, кент капъларънъзда есенлии салаян герчек адалетле яргълайън, йюреинизде бирбиринизе каршъ кьотюлюк тасарламайън, ялан йере ант ичмектен тиксинин. Чюнкю бен бютюн бунлардан нефрет едерим.“ Бьойле дийор РАБ. Хер Шейе Егемен РАБ бана йине сесленди: Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, „Дьордюнджю, бешинджи, йединджи ве онунджу айларън оручларъ Яхуда халкъ ичин севинч, джошку долу мутлу байрамлар оладжак. Бу неденле герчеи ве есенлии севин.“ Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, „Даха бирчок халк, бирчок кентте яшаянлар геледжек. Бир кентте яшаянлар башка кенте гидип, ‚ РАБ 'бе ялвармак, Хер Шейе Егемен РАБ 'бе йьонелмек ичин хемен йола чъкалъм. Бен де гидеджеим‘ дийеджеклер. Хер Шейе Егемен РАБ 'бе йьонелмек, О'на ялвармак ичин чок сайъда халкла бирчок улус Йерушалим'е геледжек.“ Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, „О гюнлерде хер дил ве улустан он киши бир Яхуди'нин етеинден тутуп, ‚Изин верин, сизинле гиделим. Чюнкю Танръ'нън сизинле олдууну дуйдук‘ дийеджеклер.“ Билдири: РАБ 'бин сьозю Хадрак юлкесине ве Шам Кенти'не йьонеликтир. Чюнкю инсанларън, ьозелликле бютюн Исраил оймакларънън гьозю РАБ 'бе чеврилидир. Бу сьоз Хадрак сънъръндаки Хама'я, Чок беджерикли олмасъна каршън Сур ве Сайда кентлерине де йьонеликтир. Сур кендине бир кале яптъ; Топрак кадар гюмюш Ве сокактаки чамур кадар алтън бириктирди. Ама Раб онун мал варлъънъ алъп гьотюреджек; Дениздеки гюджюню йок едеджек Ве атеш кенти йийип битиреджек. Ашкелон буну гьорюндже коркаджак; Газзе аджъдан къвранаджак, Екрон да ьойле, чюнкю умуду сьонеджек. Газзе кралънъ йитиреджек, Ашкелон ъссъз каладжак. Ашдот'та мелез бир халк отураджак, Филистлилер'ин гуруруну къраджаъм. Аъзларъндан канъ алънмамъш ети, Дишлеринин арасъндан ясак йийеджеклери аладжаъм. Са каланлар Танръмъз'а баланаджак Ве Яхуда оймаънда бир бой сайъладжак. Екрон Йевуслулар гиби оладжак. Акън еден ордулара каршъ Евимин чевресинде ордугах кураджаъм. Хичбир къйъджъ Бир даха халкъмън юзеринден гечмейеджек, Чюнкю артък халкъмъ бен гьозетийорум. Ей Сийон къзъ, севинчле джош! Севинч чълъкларъ ат, ей Йерушалим къзъ! Иште кралън! О адил куртаръджъ ве алчакгьонюллюдюр. Ешее, евет, съпая, Ешек яврусуна бинмиш сана гелийор! Саваш арабаларънъ Ефрайим'ден, Атларъ Йерушалим'ден узаклаштъраджаъм. Саваш яйларъ къръладжак. Кралънъз улуслара баръшъ дуйураджак, Онун егеменлии бир денизден бир денизе, Фърат'тан йерйюзюнюн учларъна дек узанаджак. Сизе гелиндже, Сизинле яптъъм курбан канъйла йюрюрлюе гирмиш антлашма уярънджа, Сюргюндеки халкънъзъ Сусуз чукурдан чъкаръп ьозгюр къладжаъм. Каленизе дьонюн, Ей сиз, умут сюргюнлери! Бугюн билдирийорум ки, Сизе йитирдиинизин ики катънъ вереджеим. Яхуда'йъ яйъмъ герер гиби гереджеим Ве Ефрайим'и ок гиби она долдураджаъм. Оулларънъ Греклер'е каршъ уяндъраджаъм, ей Сийон Ве сени бир савашчънън кълъджъ гиби япаджаъм. О заман РАБ халкънън юзеринде гьорюнеджек, Оку шимшек гиби чакаджак. Егемен РАБ бору чаладжак Ве гюней фъртъналаръйла илерлейеджек. Онларъ Хер Шейе Егемен РАБ коруяджак. Дюшманларънъ йок едеджек Ве сапан ташларъйла йенеджеклер. Шарап ичмиш гиби ичип гюрлейеджек Ве курбан канъ серпмекте кулланълан чанаклар гиби сунаън кьошелерине доладжаклар. О гюн Танръларъ РАБ Сюрюсю олан халкънъ куртараджак. О'нун юлкесинде тач мюджевхерлери гиби парлаяджаклар. Не якъшъклъ ве гюзел оладжаклар! Деликанлълар тахълла, Генч къзлар йени шарапла гючленеджек. Илкбахарда РАБ 'ден ямур дилейин. О'дур ямур булутларънъ олуштуран. Инсанлара ямур саанакларъ Ве херкесе тарлада от верир. Ойса аиле путларъндан алънан янътлар боштур, Фалджълар ялан гьорюмлер гьорюр Ве герчек янъ олмаян дюшлер анлатарак Бошуна авутурлар. Бу йюзден халк сюрю гиби даънък, Съкънтъ чекийор, чюнкю чобан йок. РАБ шьойле дийор: „Ьофкем чобанлара каршъ алевленди, Ьондерлери джезаландъраджаъм. Хер Шейе Егемен РАБ кенди сюрюсюню, Яхуда халкънъ кайъраджак. Гьоркемли саваш атъ гиби япаджак онларъ. Кьоше ташъ, Чадър казъъ, Саваш яйъ Ве бютюн ьондерлер Яхуда'дан чъкаджак. Савашта дюшманларънъ сокаклардаки чамурда чинейен йиитлер гиби оладжаклар. РАБ онларла олдуу ичин Савашаджак ве атлъларъ утандъраджаклар. „Яхуда халкънъ гючлендиреджеим, Йусуф сойуну куртаръп Сюргюнден гери гетиреджеим. Чюнкю онлара аджъйорум. Санки онларъ реддетмемишим гиби оладжаклар. Чюнкю бен онларън Танръсъ РАБ 'бим ве онларъ янътлаяджаъм. Ефрайимлилер йиитлер гиби оладжаклар, Шарап ичмиш гиби йюреклери джошаджак. Чоджукларъ буну гьорюп нешеленеджек, Йюреклери РАБ 'де севинч буладжак. „Ъслък чалъп онларъ топлаяджаъм, Онларъ кесинликле куртараджаъм. Ескиден олдуу гиби Йине чоаладжаклар. Онларъ халклар арасъна даъттъмса да, Узак юлкелерде бени анъмсаяджаклар; Чоджукларъйла бирликте са каладжак ве гери дьонеджеклер. Онларъ Мъсър'дан гери гетиреджек, Асур'дан топлаяджаъм; Гилат'а, Любнан'а гетиреджеим. Онлара йетериндже йер булунмаяджак. Съкънтъ денизинден гечеджеклер, Денизин далгаларъ ятъшаджак, Нил'ин бютюн деринликлери куруяджак. Асур'ун гуруру алашаъ едиледжек, Мъсър'ън краллък асасъ елинден алънаджак. Халкъмъ кенди гюджюмле гючлендиреджеим, Адъма лайък бир яшам сюрдюреджеклер.“ Бьойле дийор РАБ. Ей Любнан, капъларънъ ач ки, Атеш седир аачларънъ якъп йок етсин! Ей чам ааджъ, хайкър! Седир ааджъ йъкълдъ, Улу аачлар йок олду! Хайкърън, ей Башан мешелери, Гюр орманън аачларъ деврилди! Чобанларън хайкъръшънъ дуй, Чюнкю гюзелим отлакларъ йок олду! Генч асланларън кюкремесини динле, Чюнкю Шериа Ърмаъ'нън къйъсъндаки аачлък йок олду! Танръм РАБ, „Кесиме айрълмъш сюрюйю сен гют“ дийор, „Сюрюйю сатън аланлар койунларъ кесийор ама джезаларънъ чекмийорлар. Койунларъ сатанлар да, ‚Танръ'я ьовгюлер олсун, зенгин олдум!‘ дийорлар. Чобанлар кенди сюрюлерине аджъмъйор. Чюнкю юлкеде яшаян халка артък аджъмаяджаъм“ дийор РАБ, „Херкеси кенди комшусунун ве кралънън елине теслим едеджеим. Юлкейи езеджеклер, бен де халкъ еллеринден куртармаяджаъм.“ Бунун юзерине кесиме айрълмъш сюрюнюн ьозелликле езиленлерини гюттюм. Елиме ики денек алдъм; бирине „Лютуф“, ьотекине „Бирлик“ адънъ койдум. Бьойледже сюрюйю гютмейе башладъм. Бир айда юч чобанъ башъмдан савдъм. Чюнкю бен сюрюден бъкмъштъм, сюрю де бенден тиксинмишти. Сюрюйе, „Артък сизи гютмейеджеим. Ьолен ьолсюн, кесилен кесилсин, гери каланлар да бирбиринин етини йесин“ дедим. Сонра „Лютуф“ адъндаки денеими алдъм ве бютюн улусларла япмъш олдуум антлашмайъ бозмак ичин кърдъм. Бьойледже антлашма о гюн бозулду. Бени гьозлейен сюрюнюн езиленлери РАБ 'бин сьозюнюн йерине гелдиини анладълар. Онлара, „Уйгун гьорюрсениз юджретими ьодейин, йокса бош верин“ дедим. Онлар да юджрет оларак бана отуз гюмюш вердилер. РАБ бана, „Чьомлекчийе ат“ деди. Бьойледже бана бичтиклери йюксек деерин каршълъъ олан отуз гюмюшю алъп РАБ 'бин Тапънаъ'ндаки чьомлекчийе аттъм. Сонра Яхуда иле Исраил арасъндаки кардешлии бозмак ичин „Бирлик“ адъндаки ьотеки денеими кърдъм. РАБ бана, „Сен йине акълсъз бир чобан гиби донат кендини“ деди, „Юлкейе ьойле бир чобан атаяджаъм ки, йитиклере бакмаяджак, даълмъшларъ арамаяджак, яралъларъ ийилештирмейеджек, саламларъ беслемейеджек. Анджак семиз койунларън етини йийеджек, търнакларънъ копараджак. „Сюрюйю терк еден деерсиз чобанън вай халине! Кълъч колуну ве са гьозюню вурсун! Колу тамамен курусун, Са гьозю кьор олсун!“ Билдири: Иште РАБ 'бин Исраил'е илишкин сьозлери. Гьоклери герен, йерйюзюнюн темелини атан, инсанън ичиндеки руха бичим верен РАБ шьойле дийор: „Йерушалим'и чевредеки бютюн халкларъ серсемлетен бир кясе япаджаъм. Йерушалим гиби Яхуда да кушатма алтъна алънаджак. О гюн Йерушалим'и бютюн халклар ичин аър бир таш япаджаъм. Ону калдърмая йелтенен херкес аър яраланаджак. Йерйюзюнюн бютюн улусларъ Йерушалим'е каршъ бирлешеджек. О гюн хер атъ дехшете дюшюреджек, хер атлъйъ чългъна дьондюреджеим. Яхуда халкънъ гьозетеджеим, ама ьобюр халкларън бютюн атларънъ кьор едеджеим. О заман Яхуда ьондерлери, ‚Хер Шейе Егемен Танръсъ РАБ 'бе гювенен Йерушалим халкъ гюч кайнаъмъздър‘ дийе дюшюнеджеклер. „О гюн Яхуда ьондерлерини одунларън ортасънда янан бир мангал гиби, екин деметлери арасънда алев алев янан бир мешале гиби япаджаъм. Сада солда, чевредеки бютюн халкларъ якъп йок едеджеклер. Йерушалим исе сапасалам йеринде дураджак. „Бен РАБ ьондже чадърларда отуран Яхуда халкънъ куртараджаъм. Ьойле ки, Давут сойуйла Йерушалим'де отуранлар Яхуда'дан даха чок онура кавушмасън. Бен РАБ о гюн Йерушалим'де отуранларъ коруяджаъм. Бьойледже араларъндаки ен гючсюз киши Давут гиби, Давут сойу да Танръ гиби, кендилерине ьонджюлюк еден РАБ 'бин мелеи гиби оладжак. О гюн Йерушалим'е салдъран бютюн улусларъ йок етмейе башлаяджаъм. „Давут сойуйла Йерушалим'де отуранларън юзерине лютуф ве якаръш рухуну дьокеджеим. Бана, яни дештиклерине бакаджаклар; бириджик олу ичин яс тутан бири гиби яс тутаджак, илк олу ичин аджъ чекен бири гиби аджъ чекеджеклер. О гюн Йерушалим'де тутулан яс, Мегиддо Овасъ'нда, Хадат-Риммон'да тутулан яс гиби бюйюк оладжак. „О гюн Давут сойуну ве Йерушалим'де яшаянларъ гюнахтан ве рухсал кирлиликтен аръндърмак ичин бир пънар ачъладжак. О гюн юлкеден путларън адларънъ калдъраджаъм, бир даха анълмаяджаклар“ дийор Хер Шейе Егемен РАБ, „Сахте пейгамберлери де, кирли руху да юлкеден узаклаштъраджаъм. Бири йине пейгамберлик едеджек олурса, ьоз аннесийле бабасъ, ‚Ьоледжексин, чюнкю РАБ 'бин адъйла ялан сьойлюйорсун‘ дийеджеклер. Пейгамберлик еттиинде де ьоз аннеси бабасъ онун беденини дешеджеклер. „О гюн хер пейгамбер пейгамберлик едеркен гьордюю гьорюмден утанаджак; инсанларъ алдатмак ичин чулдан гийси гиймейеджек. ‚Бен пейгамбер деилим, чифтчийим. Генчлиимден бери хеп тарлада чалъштъм ‘ дийеджек. Бири, ‚Баръндаки бу яралар не?‘ дийе сордуунда да, ‚Бунлар достларъмън евинде алдъъм яралар‘ дийе янътлаяджак.“ „Уян, ей кълъч! Чобанъма, якънъма каршъ харекете геч“ Дийор Хер Шейе Егемен РАБ. „Чобанъ вур да Койунлар дармадаън олсун. Бен де елими кючюклере каршъ калдъраджаъм. Бютюн юлкеде“ дийор РАБ, „Халкън ючте икиси вурулуп ьоледжек, Ючте бири са каладжак. Калан ючте бирини атештен гечиреджеим, Онларъ гюмюш гиби арътаджаъм, Алтън гиби сънаяджаъм. Бени адъмла чаъраджаклар, Бен де онлара каршълък вереджеим, ‚Бунлар беним халкъм‘ дийеджеим. Онлар да, ‚Танръмъз РАБ 'дир‘ дийеджеклер.“ Иште РАБ 'бин гюню гелийор! Ей Йерушалим халкъ, сенден ямаланан мал гьозлеринин ьонюнде пайлашъладжак. Йерушалим'е каршъ савашмаларъ ичин бютюн улусларъ бир арая гетиреджеим. Кент еле гечириледжек, евлер ямаланаджак, кадънларън ързъна гечиледжек. Кентте яшаянларън яръсъ сюргюне гьондериледжек, гери каланлар кентте каладжак. Сонра РАБ, саваш заманларънда яптъъ гиби, гидип бу улуслара каршъ савашаджак. О гюн О'нун аякларъ Йерушалим'ин доусундаки Зейтин Даъ'нън юзеринде дураджак. Зейтин Даъ доуя ве батъя дору ортадан ярълъп чок бюйюк бир вади олуштураджак. Даън яръсъ кузейе, ьобюр яръсъ гюнейе чекиледжек. Ярълан даъмън олуштурдуу вадиден качаджаксънъз, чюнкю вади Асал'а дек узанаджак. Яхуда Кралъ Уззия дьонеминде депремден насъл качтъйсанъз, ьойле качаджаксънъз. О заман Танръм РАБ бютюн кутсалларла бирликте геледжек! О гюн ъшък олмаяджак, ъшък верен джисимлер карараджак. Ьозел бир гюн, ялнъз РАБ 'бин билдии бир гюн оладжак. Гедже де гюндюз де олмаяджак. Гедже айдънлък оладжак. О гюн Йерушалим'ин ичинден дири сулар акаджак. Яз къш суларън яръсъ Лут Гьолю'не, ьобюр яръсъ Акдениз'е акаджак. РАБ бютюн дюнянън кралъ оладжак. О гюн ялнъз РАБ, ялнъз О'нун адъ каладжак. Бютюн юлке Гева'дан Йерушалим'ин гюнейиндеки Риммон'а дек Арава Овасъ гиби оладжак. Ама Йерушалим йюкселтиледжек ве Бенямин Капъсъ'ндан илк капъя, Кьоше Капъсъ'на, Хананел Кулеси'нден кралън юзюм съкма чукурларъна дек йерли йеринде дураджак. Инсанлар орая йерлешип гювенлик ичинде яшаяджак. Йерушалим бир даха йъкъма урамаяджак. Йерушалим'е каршъ савашан бютюн халкларъ РАБ шу белайла джезаландъраджак: Даха сакен беденлери, гьозлери, диллери чюрюйеджек. О гюн РАБ инсанларъ бюйюк дехшете дюшюреджек. Херкес янъндакинин елини якалаяджак, бирбирлерине салдъраджаклар. Яхудалълар да Йерушалим'де савашаджак. Чевредеки бютюн улусларън сервети, чок миктарда алтън, гюмюш, гийси топланаджак. Дюшман ордугахларъндаки бютюн хайванлар да –ат, катър, деве, ешек– бензер бир белая чарптъръладжак. Йерушалим'е салдъран улуслардан са каланларън хепси Хер Шейе Егемен РАБ олан Крал'а тапънмак ве Чардак Байрамъ 'нъ кутламак ичин йълдан йъла Йерушалим'е гидеджеклер. Йерйюзю халкларъндан хангиси Хер Шейе Егемен РАБ олан Крал'а тапънмак ичин Йерушалим'е гитмезсе, юлкесине ямур ямаяджак. Мъсърлълар бунлара катълъп Йерушалим'е гитмезлерсе, РАБ онларъ да Чардак Байрамъ'нъ кутламак ичин Йерушалим'е гитмейен бютюн улусларън башъна гетирдии айнъ белайла джезаландъраджак. Мъсърлълар'а ве Чардак Байрамъ'нъ кутламак ичин Йерушалим'е гитмейен бютюн улуслара вериледжек джеза будур. О гюн атларън чънгъракларъ юзерине, „ РАБ 'бе аданмъштър“ дийе язъладжак. РАБ 'бин Тапънаъ'ндаки казанлар да сунаън ьонюндеки чанаклар гиби оладжак. Йерушалим ве Яхуда'да хер казан Хер Шейе Егемен РАБ 'бе аданаджак. Курбан кесмейе геленлер бу казанларъ курбан етини пиширмек ичин кулланаджаклар. О гюн Хер Шейе Егемен РАБ 'бин Тапънаъ'нда артък тюджджар булунмаяджак. РАБ 'бин Малаки араджълъъйла Исраил халкъна билдириси. РАБ, „Сизи севдим“ дийор. „Ойса сиз, ‚Бизи насъл севдин?‘ дийе соруйорсунуз.“ РАБ, „Есав Якуп'ун аабейи деил ми?“ дийе каршълък верийор, „Бен Якуп'у севдим, Есав'дан исе нефрет еттим. Даларънъ виранейе чевирдим, йурдуну кърън чакалларъна вердим.“ Едомлулар, „Биз езилдик, ама йъкънтъларъ йениден кураджаъз“ деселер де, Хер Шейе Егемен РАБ шу каршълъъ вереджек: „Онлар курабилирлер, ама бен йъкаджаъм. Юлкелери кьотюлюк юлкеси, кендилери де РАБ 'бин хер заман ланетледии халк оларак танънаджак. Буну гьозлеринизле гьорюндже, ‚ РАБ Исраил сънърънън ьотесинде де бюйюктюр!‘ дийеджексиниз.“ Хер Шейе Егемен РАБ, адънъ кючюмсейен сиз кяхинлере, „Оул бабасъна, кул ефендисине сайгъ гьостерир“ дийор, „Еер бен бабайсам, хани бана сайгънъз? Еер ефендийсем, хани бенден коркунуз? „Ойса сиз, ‚Адънъ насъл кючюмседик?‘ дийе соруйорсунуз. „Хем сунаъма мурдар йийеджек гетирийор, хем де, ‚Йийеджеи насъл мурдар еттик?‘ дийе соруйорсунуз. „‚ РАБ 'бин софрасъ кючюмсенир‘ деменизле. Кьор хайван курбан етмек кьотю деил ми? Топал я да хаста хайван курбан етмек кьотю деил ми? Бьойле бир хайванъ кенди валине сун бакалъм! Сенден хошнут калър мъ, я да сени кабул едер ми?“ Бьойле дийор Хер Шейе Егемен РАБ. „Шимди бизе лютфетмеси ичин Танръ'я ялварън. Сиз бьойле сунулар сунаркен хич сизи кабул едер ми?“ Бьойле дийор Хер Шейе Егемен РАБ. „Не олурду, сунаъмда бошуна атеш якмаясънъз дийе аранъзда тапънаън капъларънъ капатан бири олсайдъ! Бен сизден хошнут деилим“ дийор Хер Шейе Егемен РАБ, „Гетиреджеиниз сунуларъ да кабул етмейеджеим. Доудан батъя кадар улуслар арасънда адъм бюйюк оладжак! Хер йерде адъма бухур якъладжак, темиз сунулар сунуладжак. Чюнкю улуслар арасънда адъм бюйюк оладжак!“ дийор Хер Шейе Егемен РАБ. „‚Раб'бин софрасъ мурдардър, йемеи де кючюмсенир‘ дийерек адъмъ баяълаштъръйорсунуз. Юстелик, ‚Не йоруджу!‘ дийерек бана бурун къвъръйорсунуз.“ Бьойле дийор Хер Шейе Егемен РАБ. „Курбан оларак чалънтъйъ, топалъ, хастайъ гетирдиинизде, елинизден кабул му едейим?“ дийе соруйор РАБ. „Сюрюсюнден ададъъ еркек хайван йерине Раб'бе кусурлу хайван курбан еден алдатъджъя ланет олсун! Чюнкю бен бюйюк бир кралъм“ дийор Хер Шейе Егемен РАБ, „Ве улуслар адъмдан корку дуяджак.“ „Шимди, ей кяхинлер, бу буйрук сизин ичиндир. Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, сьоз динлемез, адъмъ онурландърмая истекли олмазсанъз, юзеринизе ланет ядъръп хайърдуаларънъзъ ланете чевиреджеим. Ланетледим биле. Чюнкю бени онурландърмая истекли деилсиниз. „Сойунузу пайлаяджаъм. Байрамларънъзда курбан еттииниз хайванларън гюбресини йюзюнюзе сачаджаъм. Сизи ьонюмден атаджаъм. Леви'йле яптъъм антлашманън сюрмеси ичин сизе бу буйруу гьондердиими билесиниз.“ Бьойле дийор Хер Шейе Егемен РАБ. „Онунла яшам ве есенлик вереджек бир антлашма яптъм ве бана сайгъ гьостерсин дийе кендисине бунларъ вердим. Бенден коркуп адъма сайгъ гьостерди. Дору ьоют азъндайдъ. Дудакларънда хиле йокту. Бенимле есенлик ве дорулук ичинде йюрюдю. Бирчокларънъ да суч йолундан дьондюрдю. „Кяхинин дудакларъ билгийи корумалъ ве инсанлар онун азъндан ьоют арамалъ. Чюнкю о Хер Шейе Егемен РАБ 'бин улаъдър. Не вар ки, сиз йолдан саптънъз ве ьореттиклеринизле бирчокларънъ суча сюрюклединиз; Леви'йле яптъъм антлашмайъ боздунуз.“ Бьойле дийор Хер Шейе Егемен РАБ. „Беним йолларъмъ излемединиз, Кутсал Яса'йла илгили конуларда адам кайърдънъз. Бу йюзден бен де бютюн халкън ьонюнде сизи ашаълайъп гюлюнч дурума дюшюрдюм.“ Хепимизин бабасъ бир деил ми? Бизи яратан айнъ Танръ деил ми? Ьойлейсе неден аталаръмъзън яптъъ антлашмайъ бозарак херкес кардешине иханет едийор? Яхуда халкъ хаиндже даврандъ. Исраил'де ве Йерушалим'де иренч шейлер япълдъ: Яхуда ябанджъ илаха тапънан къзла евленерек РАБ 'бин севдии кутсал йери кирлетти. Буну япан киши, ким олурса олсун, Хер Шейе Егемен РАБ 'бе сунулар гетирсе биле РАБ ону Якуп'ун топлулуундан атсън! Яптъънъз башка бир шей вар: РАБ 'бин сунаънъ гьозяшъ селине боуйорсунуз. Алайъп съзланъйорсунуз. Чюнкю РАБ артък гетирдииниз сунулара илги гьостермийор, онларъ елинизден беенийле кабул етмийор. „Неден?“ дийе соруйорсунуз. Чюнкю РАБ сенинле генчкен евлендиин карън арасънда танъктър. О йолдашън ве евлилик антлашмасъйла карън олдуу халде она иханет еттин. Танръ сизи тек беден ве рух япмадъ мъ? Неден тек? Чюнкю О кендисине ьозгю бир сой аръйорду. Онун ичин кендинизе диккат един, хичбириниз генчкен евлендии каръсъна иханет етмесин. Исраил'ин Танръсъ РАБ, „Бен бошанмадан нефрет едерим“ дийор, „Гийсисинин юстюне бир де зорбалъъ кушанан кишиден де нефрет едерим.“ Бьойле дийор Хер Шейе Егемен РАБ. Бунун ичин кендинизе диккат един ве иханет етмейин. Сьозлеринизле РАБ 'би усандърдънъз. „О'ну нейле усандърдък?“ дийе соруйорсунуз. „Кьотюлюк япан херкес РАБ 'бин гьозюнде ийидир, О онлардан хошнуттур“ я да „Хани, адалет салаян Танръ нереде?“ дийерек усандърдънъз. „Иште хаберджими гьондерийорум. Ьонюмде йолу хазърлаяджак. Арадъънъз Раб ансъзън тапънаъна геледжек; гьормейи ьозледииниз антлашма хаберджиси геледжек“ дийор Хер Шейе Егемен РАБ. Ама онун геледжеи гюне ким даянабилир? О белириндже ким дурабилир? Чюнкю о маден арътъджънън атеши, чамашърджънън кюл суйу гиби оладжак; гюмюш еритип арътан гиби давранаджак: Левилилер'и аръндъръп алтън, гюмюш темизлер гиби темизлейеджек. Бьойледже РАБ 'бе дорулукла сунулар сунаджаклар. Гечмиш гюнлерде, гечмиш йълларда олдуу гиби, РАБ Яхуда ве Йерушалим'ин сунаджаъ сунулардан хошнут каладжак. Хер Шейе Егемен РАБ, „Яргъламак ичин сизе яклашаджаъм“ дийор, „Бюйюджюлере, зина еденлере, ялан йере ант иченлере, ишчинин, дулун, ьоксюзюн, ябанджънън хаккънъ чинейенлере –бенден коркмаянлара– каршъ хемен танък оладжаъм.“ „Бен РАБ 'бим, деишмем. Сиз бунун ичин йок олмадънъз, ей Якуп сойу! Аталарънъзън гюнлеринден бу яна куралларъмъ чинединиз, онлара уймадънъз. Бана дьонюн, бен де сизе дьонерим“ дийор Хер Шейе Егемен РАБ. „Ойса сиз, ‚Насъл дьонериз?‘ дийе соруйорсунуз. „Инсан Танръ'дан чалар мъ? Ойса сиз бенден чалъйорсунуз. „‚Сенден насъл чалъйоруз?‘ дийе соруйорсунуз. „Ондалъкларъ, сунуларъ чалъйорсунуз. Сиз ланете урадънъз. Чюнкю бютюн улус бенден чалъйорсунуз. Тапънаъмда йийеджек булунмасъ ичин бютюн ондалъкларънъзъ амбара гетирин. Бени бунунла сънайън“ дийор Хер Шейе Егемен РАБ. „Гьореджексиниз ки, гьоклерин капакларънъ сизе ачаджаъм, юзеринизе долуп ташан берекет ядъраджаъм. Чекиргелерин екинлеринизи йемесини енгеллейеджеим. Тарлада асманъз юрюнсюз калмаяджак“ дийор Хер Шейе Егемен РАБ. „Бютюн улуслар не мутлу сизе дийеджеклер. Чюнкю юлкениз ьозленен бир йер оладжак.“ Бьойле дийор Хер Шейе Егемен РАБ. „Бана каршъ серт сьозлер сьойлединиз“ дийор РАБ. „Ойса сиз, ‚Сана каршъ не сьойледик?‘ дийе соруйорсунуз. „Шуну дединиз: ‚Танръ'я куллук етмек ярарсъздър. Хер Шейе Егемен РАБ 'бин истеклерини йерине гетирмек, О'нун ьонюнде яс тутар гиби давранмак бизе не казанч салъйор? Шимди кендини беенмишлере мутлу дийоруз. Кьотюлюк еденлер башарълъ олуйор, Танръ'йъ денейенлер джезадан куртулуйор.‘“ Бунун юзерине РАБ 'ден корканлар бирбирлерийле конуштулар. РАБ дедиклерине кулак верип дуйду. РАБ 'ден коркуп адънъ саянлар ичин О'нун ьонюнде бир анма китабъ язълдъ. Хер Шейе Егемен РАБ, „Ьоз халкъмъ ортая чъкардъъм гюн, беним оладжаклар“ дийор, „Бир баба кендисине хизмет еден олуну насъл есиргерсе бен де онларъ ьойле есиргейеджеим. О заман сиз дору кишийле кьотю киши, Танръ'я куллук еденле етмейен арасъндаки айръмъ йине гьореджексиниз.“ Хер Шейе Егемен РАБ дийор ки, „Иште о гюн гелийор, фърън гиби янъйор. Кендини беенмишлерле кьотюлюк япанлар самандан фарксъз оладжак; о гюн хепсини якаджак. Онларда не кьок, не дал бъракъладжак. Ама сиз, адъма сайгъ гьостеренлер ичин ъшънларъйла шифа гетирен дорулук гюнеши доаджак. Ве чъкъп ахърдан салънмъш бузаълар гиби съчраяджаксънъз. Кьотюлери езеджексиниз. Чюнкю бунларъ яптъъм гюн, аяънъзън алтънда кюл оладжаклар.” Бьойле дийор Хер Шейе Егемен РАБ. „Кулум Муса'нън ясасънъ, бютюн Исраил'е илетмеси ичин Хорев Даъ'нда она вердиим куралларъ, илкелери анъмсайън. „ РАБ 'бин бюйюк ве коркунч гюню гелмеден ьондже сизе Пейгамбер Иляс'ъ гьондереджеим. О бабаларън йюреклерини чоджукларъна, чоджукларън йюреклерини бабаларъна дьондюреджек. Ьойле ки, гелип юлкейи ланетлейерек йок етмейейим.” Яхуда, Тамар'дан доан Перес'ле Зерах'ън бабасъйдъ, Перес Хесрон'ун бабасъйдъ, Хесрон Рам'ън бабасъйдъ, Рам Амминадав'ън бабасъйдъ, Амминадав Нахшон'ун бабасъйдъ, Нахшон Салмон'ун бабасъйдъ, Салмон, Рахав'дан доан Боаз'ън бабасъйдъ, Боаз, Рут'тан доан Овет'ин бабасъйдъ, Овет Ишай'ън бабасъйдъ, Ишай Крал Давут'ун бабасъйдъ, Давут, Урия'нън каръсъндан доан Сюлейман'ън бабасъйдъ, Сюлейман Рехавам'ън бабасъйдъ, Рехавам Авия'нън бабасъйдъ, Авия Аса'нън бабасъйдъ, Аса Йехошафат'ън бабасъйдъ, Йехошафат Йехорам'ън бабасъйдъ, Йехорам Уззия'нън бабасъйдъ, Уззия Йотам'ън бабасъйдъ, Йотам Ахаз'ън бабасъйдъ, Ахаз Хизкия'нън бабасъйдъ, Хизкия Манашше'нин бабасъйдъ, Манашше Амон'ун бабасъйдъ, Амон Йошия'нън бабасъйдъ, Йошия, Бабил сюргюню сърасънда доан Йехоякин'ле кардешлеринин бабасъйдъ, Йехоякин, Бабил сюргюнюнден сонра доан Шеалтиел'ин бабасъйдъ, Шеалтиел Зеруббабил'ин бабасъйдъ, Зеруббабил Авихут'ун бабасъйдъ, Авихут Еляким'ин бабасъйдъ, Еляким Азор'ун бабасъйдъ, Азор Садок'ун бабасъйдъ, Садок Ахим'ин бабасъйдъ, Ахим Елихут'ун бабасъйдъ, Елихут Елазар'ън бабасъйдъ, Елазар Маттан'ън бабасъйдъ, Маттан Якуп'ун бабасъйдъ, Якуп Мерйем'ин коджасъ Йусуф'ун бабасъйдъ. Мерйем'ден Месих дийе танънан Иса доду. Буна гьоре, Ибрахим'ден Давут'а кадар топлам он дьорт кушак, Давут'тан Бабил сюргюнюне кадар он дьорт кушак, Бабил сюргюнюнден Месих'е кадар он дьорт кушак вардър. Иса Месих'ин доуму шьойле олду: Аннеси Мерйем, Йусуф'ла нишанлъйдъ. Ама бирликте олмаларъндан ьондже Мерйем'ин Кутсал Рух'тан гебе олдуу анлашълдъ. Нишанлъсъ Йусуф, дору бир адам олдуу ве ону херкесин ьонюнде утандърмак истемедии ичин ондан сессиздже айрълмак нийетиндейди. Ама бьойле дюшюнмеси юзерине Раб'бин бир мелеи рюяда она гьорюнерек шьойле деди: „Давут олу Йусуф, Мерйем'и кендине еш оларак алмактан коркма. Чюнкю онун рахминде олушан, Кутсал Рух'тандър. Мерйем бир оул доураджак. Адънъ Иса кояджаксън. Чюнкю халкънъ гюнахларъндан О куртараджак.“ Бютюн бунлар, Раб'бин пейгамбер араджълъъйла билдирдии шу сьоз йерине гелсин дийе олду: „Иште, къз гебе калъп бир оул доураджак; адънъ Иммануел кояджаклар.“ Иммануел, Танръ бизимле демектир. Йусуф уянънджа Раб'бин мелеинин буйрууна уйду ве Мерйем'и еш оларак янъна алдъ. Ама олуну доурунджая дек Йусуф она докунмадъ. Доан чоджуун адънъ Иса койду. Крал Хиродес буну дуйунджа кендиси де бютюн Йерушалим халкъ да тедиргин олду. Бютюн башкяхинлери ве халкън дин билгинлерини топлаярак онлара Месих'ин нереде доаджаънъ сорду. „Яхудийе'нин Бейтлехем Кенти'нде“ дедилер. „Чюнкю пейгамбер араджълъъйла шьойле язълмъштър: ‚Ей сен, Яхуда'даки Бейтлехем, Яхуда ьондерлери арасънда хич де ен ьонемсизи деилсин! Чюнкю халкъм Исраил'и гюдеджек ьондер Сенден чъкаджак.‘“ Бунун юзерине Хиродес йълдъзбилимджилери гизлидже чаъръп онлардан йълдъзън гьорюндюю анъ там оларак ьоренди. „Гидин, чоджуу диккатле арайън, булунджа бана хабер верин, бен де гелип О'на тапънайъм“ дийерек онларъ Бейтлехем'е гьондерди. Йълдъзбилимджилер, кралъ динледиктен сонра йола чъктълар. Доуда гьормюш олдукларъ йълдъз онлара йол гьостерийорду, чоджуун булундуу йерин юзерине варънджа дурду. Йълдъзъ гьордюклеринде олаанюстю бир севинч дуйдулар. Еве гирип чоджуу аннеси Мерйем'ле бирликте гьорюндже йере капанарак О'на тапъндълар. Хазинелерини ачъп О'на армаан оларак алтън, гюннюк ве мюр сундулар. Сонра гьордюклери бир дюште Хиродес'ин янъна дьонмемелери ичин уярълънджа юлкелерине башка йолдан дьондюлер. Йълдъзбилимджилер гиттиктен сонра Раб'бин бир мелеи Йусуф'а рюяда гьорюнерек, „Калк!“ деди, „Чоджукла аннесини ал, Мъсър'а кач. Бен сана хабер веринджейе дек орада кал. Чюнкю Хиродес ьолдюрмек ичин чоджуу аратаджак.“ Бьойледже Йусуф калктъ, айнъ гедже чоджукла аннесини алъп Мъсър'а дору йола чъктъ. Хиродес'ин ьолюмюне дек орада калдъ. Бу, Раб'бин пейгамбер араджълъъйла билдирдии шу сьоз йерине гелсин дийе олду: „Олуму Мъсър'дан чаърдъм.“ Хиродес, йълдъзбилимджилер тарафъндан алдатълдъънъ анлайънджа чок ьофкеленди. Онлардан ьорендии вакти гьоз ьонюне аларак Бейтлехем ве бютюн йьоресинде булунан ики ве ики яшъндан кючюк еркек чоджукларън хепсини ьолдюрттю. Бьойлеликле Пейгамбер Йеремя араджълъъйла билдирилен шу сьоз йерине гелмиш олду: „Рама'да бир сес дуйулду, Алайъш ве аджъ ферят сеслери! Чоджукларъ ичин алаян Рахел Авутулмак истемийор. Чюнкю онлар йок артък!“ Бунун юзерине Йусуф калктъ, чоджукла аннесини алъп Исраил'е дьондю. Ама Яхудийе'де Хиродес'ин йерине олу Архелас'ън крал олдууну дуйунджа орая гитмектен коркту. Рюяда уярълънджа Джелиле бьолгесине гитти. Орая варънджа Насъра денен кенте йерлешти. Бу, пейгамберлер араджълъъйла билдирилен, „О'на Насъралъ денеджектир“ сьозю йерине гелсин дийе олду. Нитеким Пейгамбер Йешая араджълъъйла сьозю едилен киши Яхя'дър. Йешая шьойле демишти: „Чьолде хайкъран, ‚Раб'бин йолуну хазърлайън, Гечеджеи патикаларъ дюзлейин‘ дийе сесленийор.“ Яхя'нън деве тюйюнден гийсиси, белинде дери кушаъ вардъ. Йедии, чекирге ве ябан балъйдъ. Не вар ки, бирчок Фериси'йле Садуки 'нин вафтиз олмак ичин кендисине гелдиини гьорен Яхя онлара шьойле сесленди: „Ей енгереклер сойу! Геледжек газаптан качмак ичин сизи ким уярдъ? Бундан бьойле тьовбейе ярашър мейвелер верин. Кенди кендинизе, ‚Биз Ибрахим'ин сойунданъз‘ дийе дюшюнмейин. Бен сизе шуну сьойлейейим: Танръ, Ибрахим'е шу ташлардан да чоджук яратабилир. Балта аачларън кьокюне даянмъш биле. Ийи мейве вермейен хер аач кесилип атеше атълър. Герчи бен сизи тьовбе ичин суйла вафтиз едийорум, ама бенден сонра гелен бенден даха гючлюдюр. Бен О'нун чаръкларънъ чъкармая биле лайък деилим. О сизи Кутсал Рух'ла ве атешле вафтиз едеджек. Ябасъ елиндедир. Харман йерини темизлейеджек, будайънъ топлайъп амбара йъаджак, саманъ исе сьонмейен атеште якаджак.“ Бу сърада Иса, Яхя тарафъндан вафтиз едилмек юзере Джелиле'ден Шериа Ърмаъ'на, Яхя'нън янъна гелди. Не вар ки Яхя, „Беним сенин тарафъндан вафтиз едилмем герекиркен сен ми бана гелийорсун?“ дийерек О'на енгел олмак истеди. Иса она шу каршълъъ верди: „Шимдилик буна разъ ол! Чюнкю дору олан хер шейи бу шекилде йерине гетирмемиз герекир.“ О заман Яхя О'нун дедиине разъ олду. Иса вафтиз олур олмаз судан чъктъ. О анда гьоклер ачълдъ ве Иса, Танръ'нън Руху'нун гюверджин гиби инип юзерине кондууну гьордю. Гьоклерден гелен бир сес, „Севгили Олум будур, О'ндан хошнудум“ деди. Бундан сонра Иса, Иблис тарафъндан дененмек юзере Рух араджълъъйла чьоле гьотюрюлдю. Иса кърк гюн кърк гедже оруч туттуктан сонра аджъктъ. О заман Аяртъджъ яклашъп, „Танръ'нън Олу'йсан, сьойле шу ташлар екмек олсун“ деди. Иса она шу каршълъъ верди: „‚Инсан ялнъз екмекле яшамаз, Танръ'нън азъндан чъкан хер сьозле яшар‘ дийе язълмъштър.“ Иса Иблис'е шу каршълъъ верди: „‚Танрън Раб'би денемейеджексин‘ дийе де язълмъштър.“ Иблис бу кез Иса'йъ чок йюксек бир даа чъкардъ. О'на бютюн гьоркемийле дюня юлкелерини гьостеререк, „Йере капанъп бана тапарсан, бютюн бунларъ сана вереджеим“ деди. Иса она шьойле каршълък верди: „Чекил гит, Шейтан! ‚Танрън Раб'бе тападжак, ялнъз О'на куллук едеджексин‘ дийе язълмъштър.“ Бунун юзерине Иблис Иса'йъ бъракъп гитти. Мелеклер гелип Иса'я хизмет еттилер. Иса, Яхя'нън тутукландъънъ дуйунджа Джелиле'йе дьондю. Насъра'дан айръларак Зевулун ве Нафтали йьоресинде, Джелиле Гьолю къйъсънда булунан Кефарнахум'а йерлешти. Каранлъкта яшаян халк, Бюйюк бир ъшък гьордю. Ьолюмюн гьолгеледии диярда Яшаянлара ъшък доду.“ О гюнден сонра Иса шу чаръда булунмая башладъ: „Тьовбе един! Чюнкю Гьоклерин Егеменлии яклаштъ.“ Иса, Джелиле Гьолю'нюн къйъсънда йюрюркен Петрус дийе де анълан Симун'ла кардеши Андреас'ъ гьордю. Балъкчъ олан бу ики кардеш гьоле а атъйорлардъ. Онлара, „Ардъмдан гелин“ деди, „Сизлери инсан тутан балъкчълар япаджаъм.“ Онлар да хемен аларънъ бъракъп О'нун ардъндан гиттилер. Иса даха илери гидиндже башка ики кардеши, Зебеди'нин оулларъ Якуп'ла Йуханна'йъ гьордю. Бабаларъ Зебеди'йле бирликте текнеде аларънъ онаръйорлардъ. Онларъ да чаърдъ. Хемен текнейи ве бабаларънъ бъракъп Иса'нън ардъндан гиттилер. Иса, Джелиле бьолгесинин хер тарафънъ долаштъ. Буралардаки хавраларда ьоретийор, гьоксел егеменлиин Мюждеси'ни дуйуруйор, халк арасънда растланан хер хасталъъ, хер иллети ийилештирийорду. Юню бютюн Сурийе'йе яйълмъштъ. Тюрлю хасталъклара якаланмъш бютюн хасталаръ, аджъ чекенлери, джинлилери, саралъларъ, фелчлилери О'на гетирдилер; хепсини ийилештирди. Джелиле, Декаполис, Йерушалим, Яхудийе ве Шериа Ърмаъ'нън каршъ якасъндан гелен бюйюк калабалъклар О'нун ардъндан гидийорду. Иса калабалъкларъ гьорюндже даа чъктъ. Отурунджа ьоренджилери янъна гелди. Иса конушмая башлайъп онлара шунларъ ьоретти: „Не мутлу рухта йоксул оланлара! Чюнкю Гьоклерин Егеменлии онларъндър. Не мутлу яслъ оланлара! Чюнкю онлар теселли едиледжеклер. Не мутлу йумушак хуйлу оланлара! Чюнкю онлар йерйюзюню мирас аладжаклар. Не мутлу дорулуа аджъкъп сусаянлара! Чюнкю онлар дойуруладжаклар. Не мутлу мерхаметли оланлара! Чюнкю онлар мерхамет буладжаклар. Не мутлу йюреи темиз оланлара! Чюнкю онлар Танръ'йъ гьореджеклер. Не мутлу баръшъ салаянлара! Чюнкю онлара Танръ оулларъ денеджек. Не мутлу дорулук уруна зулюм гьоренлере! Чюнкю Гьоклерин Егеменлии онларъндър. „Беним йюзюмден инсанлар сизе сьовюп зулметтиклери, ялан йере сизе каршъ хер тюрлю кьотю сьозю сьойледиклери заман не мутлу сизе! Севинин, севинчле джошун! Чюнкю гьоклердеки ьодюлюнюз бюйюктюр. Сизден ьондже яшаян пейгамберлере де бьойле зулметтилер.“ „Йерйюзюнюн тузу сизсиниз. Ама туз тадънъ йитирирсе, бир даха она насъл туз тадъ верилебилир? Артък дъшаръ атълъп аяк алтънда чиненмектен башка ише ярамаз. „Дюнянън ъшъъ сизсиниз. Тепейе курулан кент гизленемез. Кимсе кандил якъп тахъл ьолчеинин алтъна коймаз. Терсине, кандиллие кояр; евдекилерин хепсине ъшък салар. Сизин ъшъънъз инсанларън ьонюнде ьойле парласън ки, ийи ишлеринизи гьоререк гьоклердеки Бабанъз'ъ йюджелтсинлер!“ „ Кутсал Яса 'йъ я да пейгамберлерин сьозлерини гечерсиз кълмак ичин гелдиими санмайън. Бен гечерсиз кълмая деил, тамамламая гелдим. Сизе дорусуну сьойлейейим, йер ве гьок ортадан калкмадан, хер шей герчеклешмеден, Кутсал Яса'дан уфаджък бир харф я да бир нокта биле йок олмаяджак. Бу неденле, бу буйрукларън ен кючююнден бирини ким чинер ве башкаларъна ьойле ьоретирсе, Гьоклерин Егеменлии'нде ен кючюк сайъладжак. Ама бу буйрукларъ ким йерине гетирир ве башкаларъна ьоретирсе, Гьоклерин Егеменлии'нде бюйюк сайъладжак. Сизе шуну сьойлейейим: Дорулуунуз дин билгинлерийле Ферисилер 'инкини ашмадъкча, Гьоклерин Егеменлии'не асла гиремезсиниз!“ „Аталаръмъза, ‚Адам ьолдюрмейеджексин. Ьолдюрен яргъланаджак‘ дендиини дуйдунуз. Ама бен сизе дийорум ки, кардешине ьофкеленен херкес яргъланаджактър. Ким кардешине ашаълайъджъ бир сьоз сьойлерсе, Йюксек Курул 'да яргъланаджактър. Ким кардешине ахмак дерсе, джехеннем атешини хак едеджектир. Сенден даваджъ оланла даха йолдайкен чабуджак анлаш. Йокса о сени яргъджа, яргъч да гардияна теслим едебилир; сонунда да хапсе атълабилирсин. Сана дорусуну сьойлейейим, борджунун сон курушуну ьодемеден орадан асла чъкамазсън.“ „‚Зина етмейеджексин‘ дендиини дуйдунуз. Ама бен сизе дийорум ки, бир кадъна шехветле бакан хер адам, йюреинде о кадънла зина етмиш олур. Еер са гьозюн гюнах ишлемене неден олурса, ону чъкар ат. Чюнкю вюджудунун бир юйесинин йок олмасъ, бютюн вюджудунун джехеннеме атълмасъндан ийидир. Еер са елин гюнах ишлемене неден олурса, ону кес ат. Чюнкю вюджудунун бир юйесинин йок олмасъ, бютюн вюджудунун джехеннеме гитмесинден ийидир. „‚Ким каръсънъ бошарса она бошанма белгеси версин‘ денмиштир. Ама бен сизе дийорум ки, каръсънъ фухуш дъшънда бир неденле бошаян ону зиная итмиш олур. Бошанмъш бир кадънла евленен де зина етмиш олур.“ „Йине аталаръмъза, ‚Ялан йере ант ичмейеджексин, ама Раб'бин ьонюнде ичтиин антларъ йерине гетиреджексин‘ дендиини дуйдунуз. Башънъзън юзерине де ант ичмейин. Чюнкю сачънъзън тек телини ак я да кара едемезсиниз. ‚Евет‘иниз евет, ‚хайър‘ънъз хайър олсун. Бундан фазласъ Шейтан'дандър.“ „‚Гьозе гьоз, дише диш‘ дендиини дуйдунуз. Ама бен сизе дийорум ки, кьотюйе каршъ диренмейин. Са янаънъза бир токат атана ьобюр янаънъзъ да чевирин. Сизе каршъ даваджъ олуп минтанънъзъ алмак истейене абанъзъ да верин. Сизи бин адъм йол йюрюмейе зорлаянла ики бин адъм йюрюйюн. Сизден бир шей дилейене верин, сизден ьодюнч истейени гери чевирмейин.“ „‚Комшуну севеджексин, дюшманъндан нефрет едеджексин‘ дендиини дуйдунуз. Ама бен сизе дийорум ки, дюшманларънъзъ севин, сизе зулмеденлер ичин дуа един. Ьойле ки, гьоклердеки Бабанъз'ън оулларъ оласънъз. Чюнкю О, гюнешини хем кьотюлерин хем ийилерин юзерине додурур; ямуруну хем доруларън хем ерилерин юзерине ядърър. Еер ялнъз сизи севенлери северсениз, не ьодюлюнюз олур? Верги гьоревлилери де ьойле япмъйор му? Ялнъз кардешлеринизе селам верирсениз, фазладан не япмъш олурсунуз? Путперестлер де ьойле япмъйор му? Бу неденле, гьоксел Бабанъз йеткин олдуу гиби, сиз де йеткин олун.“ „Дорулуунузу инсанларън гьозю ьонюнде гьостериш амаджъйла сергилемектен качънън. Йокса гьоклердеки Бабанъз'дан ьодюл аламазсънъз. „Бу неденле, бирисине садака вериркен буну боразан чалдърарак илан етмейин. Икийюзлюлер, инсанларън ьовгюсюню казанмак ичин хавраларда ве сокакларда бьойле япарлар. Сизе дорусуну сьойлейейим, онлар ьодюллерини алмъшлардър. Сиз садака вериркен, сол елиниз са елинизин не яптъънъ билмесин. Ьойле ки, вердииниз садака гизли калсън. Гизлидже япъланъ гьорен Бабанъз сизи ьодюллендиреджектир.“ „Дуа еттииниз заман икийюзлюлер гиби олмайън. Онлар, херкес кендилерини гьорсюн дийе хавраларда ве джадделерин кьоше башларънда дикилип дуа етмектен зевк алърлар. Сизе дорусуну сьойлейейим, онлар ьодюллерини алмъшлардър. Ама сиз дуа едеджеиниз заман ич оданъза чекилип капъйъ ьортюн ве гизлиде олан Бабанъз'а дуа един. Гизлилик ичинде япъланъ гьорен Бабанъз сизи ьодюллендиреджектир. Дуа еттиинизде, путперестлер гиби бош сьозлер текрарлайъп дурмайън. Онлар сьоз калабалъъйла сеслерини дуйурабиледжеклерини санърлар. Сиз онлара бенземейин! Чюнкю Бабанъз нелере герексинмениз олдууну сиз даха О'ндан дилемеден ьондже билир. „Бунун ичин сиз шьойле дуа един: ‚Гьоклердеки Бабамъз, Адън кутсал кълънсън. Егеменлиин гелсин. Гьокте олдуу гиби, йерйюзюнде де Сенин истедиин олсун. Бугюн бизе гюнделик екмеимизи вер. Бизе каршъ суч ишлейенлери баъшладъъмъз гиби, Сен де бизим сучларъмъзъ баъшла. Аяртълмамъза изин верме. Бизи кьотю оландан куртар. Чюнкю егеменлик, гюч ве йюджелик Сонсузлара дек сениндир! Амин ‘. „Башкаларънън сучларънъ баъшларсанъз, гьоксел Бабанъз да сизин сучларънъзъ баъшлар. Ама сиз башкаларънън сучларънъ баъшламазсанъз, Бабанъз да сизин сучларънъзъ баъшламаз.“ „ Оруч туттуунуз заман, икийюзлюлер гиби сурат асмайън. Онлар оруч туттукларънъ инсанлара белли етмек ичин кендилерине перишан бир гьорюнюм верирлер. Сизе дорусуну сьойлейейим, онлар ьодюллерини алмъшлардър. Сиз оруч туттуунуз заман, башънъза я сюрюп йюзюнюзю йъкайън. Ьойле ки, инсанлара деил, гизлиде олан Бабанъз'а оручлу гьорюнесиниз. Гизлилик ичинде япъланъ гьорен Бабанъз сизи ьодюллендиреджектир.“ „Йерйюзюнде кендинизе хазинелер бириктирмейин. Бурада гюве ве пас онларъ йийип битирир, хърсъзлар да гирип чаларлар. Бунун йерине кендинизе гьокте хазинелер бириктирин. Орада не гюве не пас онларъ йийип битирир, не де хърсъзлар гирип чалар. Хазинениз нередейсе, йюреиниз де орада оладжактър. „Беденин ъшъъ гьоздюр. Гьозюнюз саламса, бютюн бедениниз айдънлък олур. Гьозюнюз бозукса, бютюн бедениниз каранлък олур. Буна гьоре, ичиниздеки ‚ъшък‘ каранлъкса, не коркунчтур о каранлък! „Хич кимсе ики ефендийе куллук едемез. Я биринден нефрет едип ьобюрюню север, я да бирине баланъп ьобюрюню хор гьорюр. Сиз хем Танръ'я, хем де парая куллук едемезсиниз.“ „Бу неденле сизе шуну сьойлюйорум: ‚Не йийип не ичеджеиз?‘ дийе джанънъз ичин, ‚Не гийеджеиз?‘ дийе бедениниз ичин кайгъланмайън. Джан йийеджектен, беден де гийеджектен даха ьонемли деил ми? Гьокте учан кушлара бакън! Не екер, не бичер, не де амбарларда йийеджек бириктирирлер. Гьоксел Бабанъз йине де онларъ дойурур. Сиз онлардан чок даха деерли деил мисиниз? Ханги бириниз кайгъланмакла ьомрюню бир анлък узатабилир? Гийеджек конусунда неден кайгъланъйорсунуз? Кър замбакларънън насъл бюйюдююне бакън! Не чалъшърлар, не де иплик еирирлер. Ама сизе шуну сьойлейейим, бютюн гьоркемине каршън Сюлейман биле бунлардан бири гиби гийинмиш деилди. Бугюн вар олуп ярън оджаа атъладжак олан кър отуну бьойле гийдирен Танръ'нън сизи де гийдиреджеи чок даха кесин деил ми, ей кът иманлълар? „Ьойлейсе, ‚Не йийеджеиз?‘ ‚Не ичеджеиз?‘ я да ‚Не гийеджеиз?‘ дийерек кайгъланмайън. Улуслар хеп бу шейлерин пешинден гидерлер. Ойса гьоксел Бабанъз бютюн бунлара герексинмениз олдууну билир. Сиз ьонджеликле О'нун егеменлиинин ве дорулуунун ардъндан гидин, о заман сизе бютюн бунлар да вериледжектир. О халде ярън ичин кайгъланмайън. Ярънън кайгъсъ ярънън олсун. Хер гюнюн дерди кендине йетер.“ „Башкасънъ яргъламайън ки, сиз де яргъланмаясънъз. Чюнкю насъл яргъларсанъз ьойле яргъланаджаксънъз. Ханги ьолчекле верирсениз, айнъ ьолчекле аладжаксънъз. Сен неден кардешинин гьозюндеки чьопю гьорюрсюн де кенди гьозюндеки мертеи фаркетмезсин? Кенди гьозюнде мертек варкен кардешине насъл, ‚Изин вер, гьозюндеки чьопю чъкарайъм‘ дерсин? Сени икийюзлю! Ьондже кенди гьозюндеки мертеи чъкар, о заман кардешинин гьозюндеки чьопю чъкармак ичин даха ийи гьорюрсюн. „Кутсал оланъ кьопеклере вермейин. Инджилеринизи домузларън ьонюне атмайън. Йокса бунларъ аякларъйла чинедиктен сонра дьонюп сизи парчалаябилирлер.“ „Дилейин, сизе вериледжек; арайън, буладжаксънъз; капъйъ чалън, сизе ачъладжактър. Чюнкю хер дилейен алър, араян булур, капъ чалана ачълър. Хангиниз кендисинден екмек истейен олуна таш верир? Я да балък истерсе йълан верир? Сизлер кьотю йюрекли олдуунуз халде чоджукларънъза гюзел армаанлар вермейи билийорсанъз, гьоклердеки Бабанъз'ън, кендисинден дилейенлере гюзел армаанлар вереджеи чок даха кесин деил ми? „Инсанларън сизе насъл давранмасънъ истийорсанъз, сиз де онлара ьойле давранън. Чюнкю Кутсал Яса'нън ве пейгамберлерин сьойледии будур.“ „Дар капъдан гирин. Чюнкю йъкъма гьотюрен капъ гениш ве йол енлидир. Бу капъдан гиренлер чоктур. Ойса яшама гьотюрен капъ дар, йол да четиндир. Бу йолу буланлар аздър.“ „Сахте пейгамберлерден сакънън! Онлар сизе кузу постуна бюрюнерек яклашърлар, ама ьозде йъртъджъ куртлардър. Онларъ мейвелеринден танъяджаксънъз. Дикенли биткилерден юзюм, деведикенлеринден инджир топланабилир ми? Бунун гиби, хер ийи аач ийи мейве верир, кьотю аач исе кьотю мейве верир. Ийи аач кьотю мейве, кьотю аач да ийи мейве веремез. Ийи мейве вермейен хер аач кесилип атеше атълър. Бьойледже сахте пейгамберлери мейвелеринден танъяджаксънъз. „Бана, ‚Я Раб, я Раб!‘ дийе сесленен херкес Гьоклерин Егеменлии'не гирмейеджек. Анджак гьоклердеки Бабам'ън истеини йерине гетирен гиреджектир. О гюн бирчокларъ бана дийеджек ки, ‚Я Раб, я Раб! Биз сенин адънла пейгамберлик етмедик ми? Сенин адънла джинлер ковмадък мъ? Сенин адънла бирчок муджизе япмадък мъ?‘ О заман бен де онлара ачъкча, ‚Сизи хич танъмадъм, узак дурун бенден, ей кьотюлюк япанлар!‘ дийеджеим.“ „Иште бу сьозлерими дуйуп уйгулаян херкес, евини кая юзерине куран акъллъ адама бензер. Ямур яар, селлер басар, йеллер есер, еве салдърър; ама ев йъкълмаз. Чюнкю кая юзерине курулмуштур. Бу сьозлерими дуйуп да уйгуламаян херкес, евини кум юзерине куран будала адама бензер. Ямур яар, селлер басар, йеллер есер, еви сарсар. Ев йъкълър; йъкълъшъ да коркунч олур.“ Иса конушмасънъ битириндже, халк О'нун ьоретишине шашъп калдъ. Чюнкю онлара кенди дин билгинлери гиби деил, йеткили бири гиби ьоретийорду. Иса дадан ининдже бюйюк бир калабалък О'нун ардъндан гитти. Бу сърада джюзамлъ бир адам яклашъп, „Я Раб, истерсен бени темиз кълабилирсин“ дийерек О'нун аякларъна капандъ. Иса елини узатъп адама докунду, „Истерим, темиз ол!“ деди. Адам анънда джюзамдан темизленди. Сонра Иса адама, „Сакън кимсейе бир шей сьойлеме!“ деди. „Гит, кяхине гьорюн ве джюзамдан темизлендиини херкесе канътламак ичин Муса'нън буйурдуу сунуйу сун.“ Иса, „Гелип ону ийилештиреджеим“ деди. Ама йюзбашъ, „Я Раб, евиме гирмене лайък деилим“ деди, „Йетер ки бир сьоз сьойле, ушаъм ийилешир. Бен де буйрук алтънда бир адамъм, беним де буйруумда аскерлерим вар. Бирине, ‚Гит‘ дерим, гидер; ьотекине, ‚Гел‘ дерим, гелир; кьолеме, ‚Шуну яп‘ дерим, япар.“ Иса, дуйдуу бу сьозлере хайран калдъ. Ардъндан геленлере, „Сизе дорусуну сьойлейейим“ деди, „Бен Исраил'де бьойле иманъ олан бирини гьормедим. Сизе шуну сьойлейейим, доудан ве батъдан бирчок инсан геледжек, Гьоклерин Егеменлии'нде Ибрахим'ле, Исхак'ла ве Якуп'ла бирликте софрая отураджаклар. Ама бу егеменлиин асъл мирасчъларъ дъшаръдаки каранлъа атъладжак. Орада алайъш ве диш гъджъртъсъ оладжак.“ Сонра Иса йюзбашъя, „Гит, инандъън гиби олсун“ деди. Ве ушак о анда ийилешти. Иса Петрус'ун евине гелдиинде онун кайнанасънън атешлер ичинде яттъънъ гьордю. Елине докунунджа кадънън атеши дюштю. Кадън калкъп Иса'я хизмет етмейе башладъ. Акшам олунджа бирчок джинлийи кендисине гетирдилер. Иса онлардаки кьотю рухларъ тек сьозле ковду, хасталарън хепсини ийилештирди. Бу, Пейгамбер Йешая араджълъъйла билдирилен шу сьоз йерине гелсин дийе олду: „Зайъфлъкларъмъзъ О калдърдъ, Хасталъкларъмъзъ О юстленди.“ Иса, чевресиндеки калабалъъ гьорюндже гьолюн каршъ якасъна гечилмесини буйурду. О сърада дин билгинлеринден бири О'на яклашъп, „Ьоретменим“ деди, „Нерейе гидерсен, сенин ардъндан геледжеим.“ Иса она, „Тилкилерин ини, кушларън йувасъ вар, ама Инсанолу 'нун башънъ яслаяджак бир йери йок“ деди. Башка бир ьоренджиси Иса'я, „Я Раб, изин вер, ьондже гидип бабамъ гьомейим“ деди. Иса она, „Ардъмдан гел“ деди. „Бърак ьолюлери, кенди ьолюлерини кендилери гьомсюн.“ Иса текнейе бининдже, ардъндан ьоренджилери де бинди. Гьолде ансъзън бюйюк бир фъртъна копту. Ьойле ки, далгалар текненин юзеринден ашъйорду. Иса бу арада уйуйорду. Ьоренджилер гидип О'ну уяндърарак, „Я Раб, куртар бизи, йокса ьоледжеиз!“ дедилер. Иса, „Неден коркуйорсунуз, ей кът иманлълар?“ деди. Сонра калкъп рюзгаръ ве гьолю азарладъ. Орталък сютлиман олду. Хепси хайрет ичинде калдъ. „Бу насъл бир адам ки, рюзгар да гьол де О'нун сьозюню динлийор?“ дедилер. Иса гьолюн каршъ якасънда Гадаралълар'ън мемлекетине вардъ. Орада О'ну мезарлък мааралардан чъкан ики джинли каршъладъ. Бунлар ьойле техликелийди ки, кимсе о йолдан гечемийорду. Иса'я, „Ей Танръ'нън Олу, бизден не истийорсун?“ дийе баърдълар. „Бурая, вактинден ьондже бизе ишкендже етмек ичин ми гелдин?“ Онлардан узакта отлаян бюйюк бир домуз сюрюсю вардъ. Джинлер Иса'я, „Бизи коваджаксан, шу домуз сюрюсюне гьондер“ дийе ялвардълар. Иса онлара, „Гидин!“ деди. Джинлер де адамлардан чъкъп домузларън ичине гирдилер. О анда бютюн сюрю дик ямачтан ашаъ кошушарак гьоле атлайъп боулду. Домузларъ гюденлер качъп кенте гиттилер. Джинли адамларла илгили хаберлер дахил, олуп битенлерин хепсини анлаттълар. Бунун юзерине бютюн кент халкъ Иса'йъ каршъламая чъктъ. О'ну гьорюндже бьолгелеринден айрълмасъ ичин ялвардълар. Иса текнейе бинип каршъ къйъя гечти ве кенди кентине гитти. Кендисине, ятак юзеринде фелчли бир адам гетирдилер. Иса онларън иманънъ гьорюндже фелчлийе, „Джесур ол, олум, гюнахларън баъшландъ“ деди. Бунун юзерине базъ дин билгинлери ичлеринден, „Бу адам Танръ'я кюфредийор!“ дедилер. Онларън не дюшюндюклерини билен Иса деди ки, „Йюреинизде неден кьотю дюшюнджелере йер верийорсунуз? Хангиси даха колай? ‚Гюнахларън баъшландъ‘ демек ми, йокса ‚Калк, йюрю‘ демек ми? Не вар ки, Инсанолу 'нун йерйюзюнде гюнахларъ баъшлама йеткисине сахип олдууну билесиниз дийе…“ Сонра фелчлийе, „Калк, ятаънъ топла, евине гит!“ деди. Адам да калкъп евине гитти. Халк буну гьорюндже коркуя капълдъ. Инсана бьойле бир йетки верен Танръ'йъ йюджелттилер. Иса орадан гечеркен, верги топлама йеринде отуран бирини гьордю. Матта адъндаки бу адама, „Ардъмдан гел“ деди. Адам да калкъп Иса'нън ардъндан гитти. Сонра Иса, Матта'нън евинде софрада отуруркен, бирчок верги гьоревлисийле гюнахкяр гелип О'нунла ве ьоренджилерийле бирликте софрая отурду. Буну гьорен Ферисилер, Иса'нън ьоренджилерине, „Сизин ьоретмениниз неден верги гьоревлилери ве гюнахкярларла бирликте йемек йийор?“ дийе сордулар. Иса буну дуйунджа шьойле деди: „Саламларън деил, хасталарън хекиме ихтияджъ вар. Гидин де, ‚Бен курбан деил, мерхамет истерим‘ сьозюнюн анламънъ ьоренин. Чюнкю бен дору кишилери деил, гюнахкярларъ чаърмая гелдим.“ Бу арада Яхя'нън ьоренджилери гелип Иса'я, „Неден биз ве Ферисилер оруч тутуйоруз да сенин ьоренджилерин тутмуйор?“ дийе сордулар. Иса шьойле каршълък верди: „Гювей араларъндайкен, даветлилер яс тутар мъ? Ама гювейин араларъндан алънаджаъ гюнлер геледжек, о заман оруч тутаджаклар. Хич кимсе ески гийсийи йени кумаш парчасъйла ямамаз. Чюнкю йени кумаш чекер, гийсиден копар, йъртък даха бетер олур. Хич кимсе йени шарабъ ески тулумлара долдурмаз. Йокса тулумлар патлар; хем шарап дьокюлюр, хем де тулумлар махволур. Йени шарап йени тулумлара конур, бьойледже хер икиси де корунмуш олур.“ Иса онлара бу сьозлери сьойлеркен бир хавра йьонетиджиси гелип О'нун ьонюнде йере капанарак, „Къзъм аз ьондже ьолдю. Ама сен гелип елини онун юзерине коярсан, дириледжек“ деди. Иса калкъп ьоренджилерийле бирликте адамън ардъндан гитти. Там о сърада, он ики йълдър канамасъ олан бир кадън Иса'нън аркасъндан йетишип гийсисинин етеине докунду. Ичинден, „Гийсисине бир докунсам куртулурум“ дийорду. Иса аркасъна дьонюп ону гьорюндже, „Джесур ол, къзъм! Иманън сени куртардъ“ деди. Ве кадън о анда ийилешти. Калабалък дъшаръ чъкарълънджа Иса ичери гирип къзън елини тутту, къз аяа калктъ. Бу хабер бютюн бьолгейе яйълдъ. Иса орадан айрълъркен ики кьор, „Ей Давут Олу, халимизе аджъ!“ дийе ферят едерек О'нун ардъндан гиттилер. Иса еве гириндже кьорлер янъна гелди. Онлара, „Истедиинизи япабиледжеиме инанъйор мусунуз?“ дийе сорду. Кьорлер, „Инанъйоруз, я Раб!“ дедилер. Бунун юзерине Иса кьорлерин гьозлерине докунарак, „Иманънъза гьоре олсун“ деди. Ве адамларън гьозлери ачълдъ. Иса, „Сакън кимсе буну билмесин“ дийерек онларъ съкъ съкъ уярдъ. Онлар исе чъкъп Иса'йла илгили хабери бютюн бьолгейе яйдълар. Адамлар чъкаркен Иса'я дилсиз бир джинли гетирдилер. Джин ковулунджа адамън дили чьозюлдю. Халк хайрет ичинде, „Исраил'де бьойлеси хич гьорюлмемиштир“ дийорду. Ферисилер исе, „Джинлери, джинлерин ьондеринин гюджюйле ковуйор“ дийорлардъ. Иса бютюн кент ве кьойлери долашарак хавраларда ьоретийор, гьоксел егеменлиин Мюждеси'ни дуйуруйор, хер хасталъъ, хер иллети ийилештирийорду. Калабалъкларъ гьорюндже онлара аджъдъ. Чюнкю чобансъз койунлар гиби шашкън ве перишандълар. О заман Иса ьоренджилерине, „Юрюн бол, ама ишчи аз“ деди, „Бу неденле юрюнюн сахиби Раб'бе ялварън, юрюнюню калдъраджак ишчилер гьондерсин.“ Иса он ики ьоренджисини янъна чаъръп онлара кьотю рухлар юзеринде йетки верди. Бьойледже кьотю рухларъ коваджак, хер хасталъъ, хер иллети ийилештиреджеклерди. Иса Оникилер'и шу буйрукла халкън арасъна гьондерди: „Ьотеки улусларън арасъна гирмейин. Самирийелилер'ин кентлерине де урамайън. Бунун йерине, Исраил халкънън йитик койунларъна гидин. Гиттииниз хер йерде Гьоклерин Егеменлии'нин яклаштъънъ дуйурун. Хасталаръ ийилештирин, ьолюлери дирилтин, джюзамлъларъ темиз кълън, джинлери ковун. Каршълъксъз алдънъз, каршълъксъз верин. Кушаънъза алтън, гюмюш, я да бакър пара коймайън. Йолджулук ичин не торба, не йедек минтан, не чарък, не де денек алън. Чюнкю ишчи йийеджеини хак едер. Ханги кент я да кьойе гирерсениз, орада сайгъдеер бирини арайън ве айрълънджая дек онунла калън. Онун евине гиреркен, евдекилере есенлик дилейин. Еер евдекилер буна лайъкса, диледииниз есенлик юзерлеринде калсън; лайък деиллерсе, сизе гери дьонсюн. Сизи кабул етмез, сьозлеринизи динлемезлерсе о евден я да кенттен айрълъркен, аякларънъзън тозуну силкин. Сизе дорусуну сьойлейейим, яргъ гюню о кентин хали Содом'ла Гомора бьолгесинин халинден бетер оладжактър.“ „Иште, сизи койунлар гиби куртларън арасъна гьондерийорум. Йълан гиби зеки, гюверджин гиби саф олун. Инсанлардан сакънън. Чюнкю сизи махкемелере вереджек, хавраларънда камчълаяджаклар. Бенден ьотюрю валилерин, кралларън ьонюне чъкаръладжак, бьойледже онлара ве улуслара танъклък едеджексиниз. Сизлери махкемейе вердиклеринде, нейи насъл сьойлейеджеинизи дюшюнерек кайгъланмайън. Не сьойлейеджеиниз о анда сизе билдириледжек. Чюнкю конушан сиз деил, араджълъънъзла конушан Бабанъз'ън Руху оладжак. „Кардеш кардеши, баба чоджууну ьолюме теслим едеджек. Чоджуклар анне бабая башкалдъръп онларъ ьолдюртеджек. Беним адъмдан ьотюрю херкес сизден нефрет едеджек. Ама сонуна кадар даянан куртуладжактър. Бир кентте сизе зулметтиклери заман ьотекине качън. Сизе дорусуну сьойлейейим, Инсанолу гелинджейе дек Исраил'ин бютюн кентлерини долашмъш олмаяджаксънъз. „Ьоренджи ьоретменинден, кьоле ефендисинден юстюн деилдир. Ьоренджинин ьоретмени гиби, кьоленин де ефендиси гиби олмасъ йетерлидир. Инсанлар евин ефендисине Баалзевул дерлерсе, ев халкъна нелер демезлер!“ „Бу йюзден онлардан коркмайън. Чюнкю ьортюлю олуп да ачъа чъкарълмаяджак, гизли олуп да билинмейеджек хичбир шей йоктур. Сизе каранлъкта сьойледиклерими, сиз гюн ъшъънда сьойлейин. Кулаънъза фъсълдананъ, дамлардан дуйурун. Бедени ьолдюрен, ама джанъ ьолдюремейенлерден коркмайън. Джанъ да бедени де джехеннемде махведебилен Танръ'дан коркун. Ики серче бир метелие сатълмъйор му? Ама Бабанъз'ън изни олмадан бунлардан бир теки биле йере дюшмез. Сизе гелиндже, башънъздаки бютюн сачлар биле сайълъдър. Онун ичин коркмайън, сиз бирчок серчеден даха деерлисиниз. „Инсанларън ьонюнде бени ачъкча кабул еден херкеси, бен де гьоклердеки Бабам'ън ьонюнде ачъкча кабул едеджеим. Инсанларън ьонюнде бени инкяр едени, бен де гьоклердеки Бабам'ън ьонюнде инкяр едеджеим.“ „Йерйюзюне баръш гетирмейе гелдиими санмайън! Баръш деил, кълъч гетирмейе гелдим. Чюнкю бен бабайла оулун, аннейле къзън, гелинле кайнананън арасъна айрълък сокмая гелдим. ‚Инсанън дюшманъ кенди ев халкъ оладжак.‘ Аннесини я да бабасънъ бени севдиинден чок севен бана лайък деилдир. Олуну я да къзънъ бени севдиинден чок севен бана лайък деилдир. Чармъхънъ йюкленип ардъмдан гелмейен бана лайък деилдир. Джанънъ куртаран ону йитиреджек. Джанънъ беним урума йитирен исе ону куртараджактър. „Сизи кабул еден бени кабул етмиш олур. Бени кабул еден де бени гьондерени кабул етмиш олур. Бир пейгамбери пейгамбер олдуу ичин кабул еден, пейгамбере ярашан бир ьодюл аладжактър. Дору бирини дору олдуу ичин кабул еден, дору кишийе ярашан бир ьодюл аладжактър. Бу сърадан кишилерден бирине, ьоренджим олдуу ичин бир бардак соук су биле верен, сизе дорусуну сьойлейейим, ьодюлсюз калмаяджактър.“ Иса, он ики ьоренджисине бу буйрукларъ вердиктен сонра онларън кентлеринде ьоретмек ве Танръ сьозюню дуйурмак юзере орадан айрълдъ. Иса онлара шьойле каршълък верди: „Гидин, ишитип гьордюклеринизи Яхя'я билдирин. Кьорлерин гьозлери ачълъйор, кьотюрюмлер йюрюйор, джюзамлълар темиз кълънъйор, саърлар ишитийор, ьолюлер дирилийор ве Мюжде йоксуллара дуйурулуйор. Бенден ьотюрю сенделейип дюшмейене не мутлу!“ Яхя'нън ьоренджилери айрълъркен Иса халка Яхя'дан сьоз етмейе башладъ. „Чьоле не гьормейе гиттиниз?“ деди. „Рюзгарда салланан бир камъш мъ? Сьойлейин, не гьормейе гиттиниз? Пахалъ гийсилер гиймиш бир адам мъ? Ойса пахалъ гийси гийенлер, крал сарайларънда булунур. Ьойлейсе не гьормейе гиттиниз? Бир пейгамбер ми? Евет! Сизе шуну сьойлейейим, гьордююнюз киши пейгамберден де юстюндюр. ‚Иште, хаберджими сенин ьонюнден гьондерийорум; О ьонден гидип сенин йолуну хазърлаяджак‘ дийе язълмъш олан сьозлер онунла илгилидир. Сизе дорусуну сьойлейейим, кадъндан доанлар арасънда Вафтизджи Яхя'дан даха юстюн бири чъкмамъштър. Бунунла бирликте, Гьоклерин Егеменлии'нде ен кючюк олан ондан юстюндюр. Вафтизджи Яхя'нън ортая чъктъъ гюнден бу яна Гьоклерин Егеменлии зорланъйор, зорлу кишилер ону еле гечирмейе чалъшъйор. Яхя'я дек бютюн пейгамберлерле Кутсал Яса, оладжакларъ ьонджеден билдирдилер. Еер буну кабул етмек истерсениз, геледжек олан Иляс одур. Кулаъ олан, ишитсин! Яхя гелдии заман оруч тутуп ичкиден качъндъ, она ‚джинли‘ дийорлар. Инсанолу гелдии заман йийип ичти. Бу кез де дийорлар ки, ‚Шу обур ве айяш адама бакън! Верги гьоревлилери ве гюнахкярларла дост олду!‘ Не вар ки билгелик, ортая койдуу ишлерле доруланър.“ Сизе шуну сьойлейейим, яргъ гюню сизин халиниз Сур ве Сайда'нън халинден бетер оладжактър! Я сен, ей Кефарнахум, гьое ми чъкаръладжаксън? Хайър, ьолюлер дияръна индириледжексин! Чюнкю сенде япълан муджизелер Содом'да япълмъш олсайдъ, бугюне дек аякта калърдъ. Сана шуну сьойлейейим, яргъ гюню сенин халин Содом бьолгесинин халинден бетер оладжактър!“ Иса бундан сонра шьойле деди: „Баба, йерин ве гьоюн Рабби! Бу герчеклери билге ве акъллъ кишилерден гизлейип кючюк чоджуклара ачтъън ичин сана шюкредерим. Евет Баба, сенин истеин буйду. „Бабам хер шейи бана теслим етти. Оул'у, Баба'дан башка кимсе танъмаз. Баба'йъ да Оул'дан ве Оул'ун О'ну танътмак истедии кишилерден башкасъ танъмаз. „Ей бютюн йоргунлар ве йюкю аър оланлар! Бана гелин, бен сизе рахат веририм. Бойундурууму йюкленин, бенден ьоренин. Чюнкю бен йумушак хуйлу, алчакгьонюллюйюм. Бьойледже джанларънъз рахата кавушур. Бойундурууму ташъмак колай, йюкюм хафифтир.“ О съраларда, бир Шабат Гюню Иса екинлер арасъндан гечийорду. Ьоренджилери аджъкънджа башакларъ копаръп йемейе башладълар. Буну гьорен Ферисилер Иса'я, „Бак, ьоренджилерин Шабат Гюню ясак оланъ япъйор“ дедилер. Иса онлара, „Давут'ла янъндакилер аджъкънджа Давут'ун не яптъънъ окумадънъз мъ?“ дийе сорду. „Танръ'нън евине гирди, кендисинин ве янъндакилерин йемеси ясак олан, анджак кяхинлерин йийебиледжеи адак екмеклерини йеди. Айръджа кяхинлерин хер хафта тапънакта Шабат Гюню'йле илгили буйруу чинедиклери халде сучлу сайълмадъкларънъ Кутсал Яса'да окумадънъз мъ? Сизе шуну сьойлейейим, бурада тапънактан даха юстюн бир шей вар. Еер сиз, ‚Бен курбан деил, мерхамет истерим‘ сьозюнюн анламънъ билсейдиниз, сучсузларъ яргъламаздънъз. Чюнкю Инсанолу Шабат Гюню'нюн де Рабби'дир.“ Иса орадан айрълъп онларън хаврасъна гитти. Орада ели сакат бир адам вардъ. Иса'йъ сучламак амаджъйла кендисине, „Шабат Гюню бир хастайъ ийилештирмек Кутсал Яса'я уйгун мудур?“ дийе сордулар. Иса онлара шу каршълъъ верди: „Хангинизин бир койуну олур да Шабат Гюню чукура дюшерсе ону тутуп чъкармаз? Инсан койундан чок даха деерлидир! Демек ки, Шабат Гюню ийилик япмак Яса'я уйгундур.“ Сонра адама, „Елини узат“ деди. Адам елини узаттъ. Ели ьотеки гиби йине сапасалам олуверди. Бунун юзерине Ферисилер дъшаръ чъктълар, Иса'йъ йок етмек ичин анлаштълар. Иса буну билдии ичин орадан айрълдъ. Бирчок киши ардъндан гитти. Иса хепсини ийилештирди. Ким олдууну ачъкламамаларъ ичин онларъ уярдъ. Чекишип баърмаяджак, Сокакларда кимсе О'нун сесини дуймаяджак. Езилмиш камъшъ кърмаяджак, Тютен фитили сьондюрмейеджек, Ве сонунда адалети зафере улаштъраджак. Улуслар да О'нун адъна умут балаяджак.“ Даха сонра Иса'я кьор ве дилсиз бир джинли гетирдилер. Иса адамъ ийилештирди. Адам конушмая, гьормейе башладъ. Бютюн калабалък шашъръп калдъ. „Бу, Давут'ун Олу олабилир ми?“ дийе соруйорлардъ. Ферисилер буну дуйунджа, „Бу адам джинлери, анджак джинлерин ьондери Баалзевул 'ун гюджюйле ковуйор“ дедилер. Онларън не дюшюндююню билен Иса шьойле деди: „Кенди ичинде бьолюнен юлке йъкълър. Кенди ичинде бьолюнен кент я да ев аякта каламаз. Еер Шейтан Шейтан'ъ коварса, кенди ичинде бьолюнмюш демектир. Бу дурумда онун егеменлии насъл аякта калабилир? Еер бен джинлери Баалзевул'ун гюджюйле ковуйорсам, сизин адамларънъз кимин гюджюйле ковуйор? Бу дурумда сизи кенди адамларънъз яргълаяджак. Ама бен джинлери Танръ'нън Руху'йла ковуйорсам, Танръ'нън Егеменлии юзеринизе гелмиш демектир. „Бир кимсе гючлю адамън евине гирип малънъ насъл чалабилир? Анджак ону баладъктан сонра евини соябилир. „Бенден яна олмаян бана каршъдър. Бенимле бирликте топламаян даътъйор демектир. Бунун ичин сизе дийорум ки, инсанларън ишледии хер гюнах, еттии хер кюфюр баъшланаджак; ама Рух'а едилен кюфюр баъшланмаяджактър. Инсанолу 'на каршъ бир сьоз сьойлейен, баъшланаджак; ама Кутсал Рух'а каршъ бир сьоз сьойлейен, не бу чада, не де геледжек чада баъшланаджактър. „Я ааджъ ийи, мейвесини де ийи сайън; я да ааджъ кьотю, мейвесини де кьотю сайън. Чюнкю хер аач мейвесинден танънър. Сизи енгереклер сойу! Кьотю олан сизлер насъл ийи сьозлер сьойлейебилирсиниз? Чюнкю аъз йюректен ташанъ сьойлер. Ийи инсан ичиндеки ийилик хазинесинден ийилик, кьотю инсан ичиндеки кьотюлюк хазинесинден кьотюлюк чъкарър. Сизе шуну сьойлейейим, инсанлар сьойледиклери хер бош сьоз ичин яргъ гюню хесап вереджеклер. Кенди сьозлеринизле акланаджак, йине кенди сьозлеринизле сучлу чъкаръладжаксънъз.“ Бунун юзерине базъ дин билгинлери ве Ферисилер, „Ьоретменимиз, сенден доаюстю бир белирти гьормек истийоруз“ дедилер. Иса онлара шу каршълъъ верди: „Кьотю ве вефасъз кушак бир белирти истийор! Ама она Пейгамбер Йунус'ун белиртисинден башка бир белирти гьостерилмейеджектир. Йунус, насъл юч гюн юч гедже о коджа балъън карнънда калдъйса, Инсанолу да юч гюн юч гедже йерин барънда каладжактър. Нинова халкъ, яргъ гюню бу кушакла бирликте калкъп бу кушаъ яргълаяджак. Чюнкю Ниновалълар, Йунус'ун чаръсъ юзерине тьовбе еттилер. Бакън, Йунус'тан даха юстюн олан бурададър. Гюней Краличеси, яргъ гюню бу кушакла бирликте калкъп бу кушаъ яргълаяджак. Чюнкю краличе, Сюлейман'ън билгедже сьозлерини динлемек ичин дюнянън та ьобюр уджундан гелмишти. Бакън, Сюлейман'дан даха юстюн олан бурададър. „Кьотю рух инсандан чъкънджа курак йерлерде доланъп хузур арар, ама буламаз. О заман, ‚Чъктъъм еве, кенди евиме дьонейим‘ дер. Еве гелиндже орайъ бомбош, сюпюрюлмюш, дюзелтилмиш булур. Бунун юзерине гидер, янъна кендисинден кьотю йеди рух даха алър ве еве гирип йерлеширлер. Бьойледже о кишинин сон дуруму илкинден бетер олур. Бу кьотю кушаън башъна геледжек олан да будур.“ Иса даха халка конушуркен, аннесийле кардешлери гелди. Дъшаръда дурмуш, О'нунла конушмак истийорлардъ. Бириси Иса'я, „Бак, анненле кардешлерин дъшаръда дуруйор, сенинле гьорюшмек истийорлар“ деди. Иса, кендисийле конушана, „Кимдир аннем, кимдир кардешлерим?“ каршълъънъ верди. Елийле ьоренджилерини гьостеререк, „Иште аннем, иште кардешлерим!“ деди. „Гьоклердеки Бабам'ън истеини ким йерине гетирирсе, кардешим, къзкардешим ве аннем одур.“ Айнъ гюн Иса евден чъктъ, гидип гьол къйъсънда отурду. Чевресинде бюйюк бир калабалък топландъ. Бу йюзден Иса текнейе бинип отурду. Бютюн калабалък къйъда дуруйорду. Иса онлара бензетмелерле бирчок шей анлаттъ. „Бакън“ деди, „Екинджинин бири тохум екмейе чъктъ. Ектии тохумлардан кими йол кенаръна дюштю. Кушлар гелип бунларъ йеди. Кими, топраъ аз, каялък йерлере дюштю; топрак дерин олмадъъндан хемен филизленди. Не вар ки, гюнеш доунджа каврулдулар, кьок саламадъкларъ ичин куруйуп гиттилер. Кими, дикенлер арасъна дюштю. Дикенлер бюйюдю, филизлери боду. Кими исе ийи топраа дюштю. Базъсъ йюз, базъсъ алтмъш, базъсъ да отуз кат юрюн верди. Кулаъ олан ишитсин!“ Ьоренджилери гелип Иса'я, „Халка неден бензетмелерле конушуйорсун?“ дийе сордулар. Иса шьойле янътладъ: „Гьоклерин Егеменлии'нин сърларънъ билме айръджалъъ сизе верилди, ама онлара верилмеди. Чюнкю кимде варса, она даха чок вериледжек, боллуа кавуштуруладжак. Ама кимде йокса, елиндеки де алънаджак. Онлара бензетмелерле конушмамън недени будур. Чюнкю, ‚Гьордюклери халде гьормезлер, Дуйдукларъ халде дуймаз ве анламазлар.‘ „Бьойледже Йешая'нън пейгамберлик сьозю онлар ичин герчеклешмиш олду: ‚Дуяджак дуяджак, ама хич анламаяджаксънъз, Бакаджак бакаджак, ама хич гьормейеджексиниз! Чюнкю бу халкън йюреи дуйгусузлаштъ, Кулакларъ аърлаштъ. Гьозлерини кападълар. Ьойле ки, гьозлери гьормесин, Кулакларъ дуймасън, йюреклери анламасън Ве бана дьонмесинлер. Дьонселерди, онларъ ийилештирирдим.‘ „Ама не мутлу сизе ки, гьозлериниз гьорюйор, кулакларънъз ишитийор! Сизе дорусуну сьойлейейим, нидже пейгамберлер, нидже дору кишилер сизин гьордюклеринизи гьормек истедилер, ама гьоремедилер. Сизин ишиттиклеринизи ишитмек истедилер, ама ишитемедилер. „Шимди екинджийле илгили бензетмейи сиз динлейин. Ким гьоксел егеменликле илгили сьозю ишитир де анламазса, кьотю олан гелир, онун йюреине екилени сьокер гьотюрюр. Йол кенаръна екилен тохум иште будур. Дикенлер арасънда екилен де шудур: Сьозю ишитир, ама дюнясал кайгълар ве зенгинлиин алдатъджълъъ сьозю боар ве юрюн вермесини енгеллер. Ийи топраа екилен тохум исе, сьозю ишитип анлаян бирине бензер. Бьойлеси елбетте юрюн верир, кими йюз, кими алтмъш, кими де отуз кат.“ Иса онлара башка бир бензетме анлаттъ: „Гьоклерин Егеменлии, тарласъна ийи тохум екен адама бензер“ деди. „Херкес уйуркен, адамън дюшманъ гелди, будайън арасъна делидже екип гитти. Екин гелишип башак салънджа, делиджелер де гьорюндю. „Мал сахибинин кьолелери гелип она шьойле дедилер: ‚Ефендимиз, сен тарлана ийи тохум екмедин ми? Бу делиджелер нереден чъктъ?‘ „Мал сахиби, ‚Буну бир дюшман япмъштър‘ деди. „‚Гидип делиджелери топламамъзъ истер мисин?‘ дийе сорду кьолелер. „‚Хайър‘ деди адам. ‚Делиджелери топларкен белки будайъ да сьокерсиниз. Бъракън бичим вактине дек бирликте бюйюсюнлер. Бичим вакти оракчълара, ьондже делиджелери топлайън дийеджеим, якмак ичин демет япън. Будайъ исе топлайъп амбаръма койун.‘“ Иса онлара бир бензетме даха анлаттъ: „Гьоклерин Егеменлии, бир адамън тарласъна ектии хардал танесине бензер“ деди. „Хардал тохумларън ен кючюю олдуу халде, гелишиндже бахче биткилеринин бойуну ашар, аач олур. Бьойледже кушлар гелип далларънда барънър.“ Иса онлара башка бир бензетме анлаттъ: „Гьоклерин Егеменлии, бир кадънън юч ьолчек уна каръштърдъъ маяя бензер. Сонунда бютюн хамур кабарър.“ Иса бютюн бунларъ халка бензетмелерле анлаттъ. Бензетме кулланмадан онлара хичбир шей анлатмаздъ. Бу, пейгамбер араджълъъйла билдирилен шу сьоз йерине гелсин дийе олду: „Азъмъ бензетмелер анлатарак ачаджаъм, Дюнянън курулушундан бери Гизли калмъш сърларъ диле гетиреджеим.“ Бундан сонра Иса халктан айрълъп еве гитти. Ьоренджилери янъна гелип, „Тарладаки делиджелерле илгили бензетмейи бизе ачъкла“ дедилер. Иса, „Ийи тохуму екен, Инсанолу 'дур“ дийе каршълък верди. „Тарла исе дюнядър. Ийи тохум, гьоксел егеменлиин оулларъ, делиджелер де кьотю оланън оулларъдър. Делиджелери екен дюшман, Иблис'тир. Бичим вакти, чаън сону; оракчълар исе мелеклердир. „Делиджелер насъл топланъп якълърса, чаън сонунда да бьойле оладжактър. Дору кишилер о заман Бабаларъ'нън егеменлиинде гюнеш гиби парлаяджаклар. Кулаъ олан ишитсин!“ „Гьоклерин Егеменлии, тарлада саклъ бир дефинейе бензер. Ону булан йениден сакладъ, севинчле кошуп гитти, варънъ йоуну сатъп тарлайъ сатън алдъ. „Йине Гьоклерин Егеменлии, гюзел инджилер араян бир тюджджара бензер. Тюджджар, чок деерли бир инджи булунджа гитти, варънъ йоуну сатъп о инджийи сатън алдъ.“ „Йине Гьоклерин Егеменлии, денизе атълан ве хер чешит балъъ топлаян аа бензер. А долунджа ону къйъя чекерлер. Отуруп ише яраян балъкларъ каплара кояр, ярамаянларъ атарлар. Иса, „Бютюн бунларъ анладънъз мъ?“ дийе сорду. „Евет“ каршълъънъ вердилер. О да онлара, „Иште бьойледже Гьоклерин Егеменлии ичин еитилмиш хер дин билгини, хазинесинден хем йени хем ески деерлер чъкаран бир мал сахибине бензер“ деди. Иса бютюн бу бензетмелери анлаттъктан сонра орадан айрълдъ. Кенди мемлекетине гитти ве орадаки хаврада халка ьоретмейе башладъ. Халк шашъп калмъштъ. „Адамън бу билгелии ве муджизелер яратан гюджю нереден гелийор?“ дийорлардъ. „Марангозун олу деил ми бу? Аннесинин адъ Мерйем деил ми? Якуп, Йусуф, Симун ве Яхуда О'нун кардешлери деил ми? Къзкардешлеринин хепси арамъзда яшамъйор му? О халде О'нун бютюн бу яптъкларъ нереден гелийор?“ Ве гюдженип О'ну реддеттилер. Ама Иса онлара шьойле деди: „Бир пейгамбер, кенди мемлекетинден ве евинден башка йерде хор гьорюлмез.“ Имансъзлъкларъ йюзюнден Иса орада пек фазла муджизе япмадъ. Хиродес, кардеши Филипус'ун каръсъ Хиродия йюзюнден Яхя'йъ тутуклатмъш, балатъп зиндана аттърмъштъ. Чюнкю Яхя Хиродес'е, „О кадънла евленмен Кутсал Яса'я айкъръдър“ демишти. Хиродес Яхя'йъ ьолдюртмек истемиш, ама халктан коркмушту. Чюнкю халк Яхя'йъ пейгамбер сайъйорду. Къз, аннесинин къшкъртмасъйла, „Бана шимди, бир тепси юзеринде Вафтизджи Яхя'нън башънъ вер“ деди. Крал буна чок юзюлдюйсе де, конукларънън ьонюнде ичтии анттан ьотюрю бу дилеин йерине гетирилмесини буйурду. Адам гьондерип зинданда Яхя'нън башънъ кестирди. Кесик баш тепсийле гетирилип къза верилди, къз да буну аннесине гьотюрдю. Яхя'нън ьоренджилери гелип джеседи алдълар ве гьомдюлер. Сонра гидип Иса'я хабер вердилер. Иса буну дуйунджа, тек башъна тенха бир йере чекилмек юзере бир текнейле орадан айрълдъ. Буну ьоренен халк, кентлерден чъкъп О'ну яя оларак изледи. Иса текнеден ининдже бюйюк бир калабалъкла каршълаштъ. Онлара аджъдъ ве хаста оланларънъ ийилештирди. Акшама дору ьоренджилери янъна гелип, „Бурасъ ъссъз бир йер“ дедилер, „Вакит де геч олду. Халкъ салъвер де кьойлере гидип кендилерине йийеджек алсънлар.“ Иса, „Гитмелерине герек йок, онлара сиз йийеджек верин“ деди. Ьоренджилер, „Бурада беш екмекле ики балъктан башка бир шейимиз йок ки“ дедилер. Иса, „Онларъ бурая, бана гетирин“ деди. Халка чайъра отурмаларънъ буйурдуктан сонра, беш екмекле ики балъъ алдъ, гьозлерини гьое калдърарак шюкретти; сонра екмеклери бьолюп ьоренджилерине верди, онлар да халка даъттълар. Херкес йийип дойду. Артакалан парчалардан он ики сепет долусу топладълар. Йемек йийенлерин сайъсъ, кадън ве чоджуклар харич, яклашък беш бин еркекти. Бундан хемен сонра Иса ьоренджилерине, текнейе бинип кендисинден ьондже каршъ якая гечмелерини буйурду. Бу арада халкъ евлерине гьондереджекти. Халкъ гьондердиктен сонра дуа етмек ичин тек башъна даа чъктъ. Акшам олуркен орада ялнъздъ. О сърада текне къйъдан бир хайли узакта далгаларла боушуйорду. Чюнкю рюзгар каршъ йьонден есийорду. Сабаха каршъ Иса, гьолюн юстюнде йюрюйерек онлара яклаштъ. Ьоренджилер, О'нун гьолюн юстюнде йюрюдююню гьорюндже дехшете капълдълар. „Бу бир хаялет!“ дийерек коркуйла баръштълар. Ама Иса хемен онлара сесленерек, „Джесур олун, беним, коркмайън!“ деди. Петрус буна каршълък, „Я Раб“ деди, „Еер сен исен, буйрук вер суйун юстюнден йюрюйерек сана гелейим.“ Иса, „Гел!“ деди. Петрус да текнеден инди, суйун юстюнден йюрюйерек Иса'я яклаштъ. Ама рюзгарън не кадар гючлю естиини гьорюндже коркту, батмая башладъ. „Я Раб, бени куртар!“ дийе баърдъ. Иса хемен елини узатъп ону тутту. Она, „Ей кът иманлъ, неден кушку дуйдун?“ деди. Онлар текнейе биндиктен сонра рюзгар динди. Текнедекилер, „Сен герчектен Танръ'нън Олу'сун“ дийерек О'на тапъндълар. Гьолю ашъп Гиннесар'да карая чъктълар. Йьоре халкъ Иса'йъ танъйънджа чеврейе хабер салдъ. Бютюн хасталаръ О'на гетирдилер. Гийсисинин етеине бир докунсак дийе ялваръйорлардъ. Докунанларън хепси ийилешти. Иса онлара шу каршълъъ верди: „Я сиз, неден тьорениз уруна Танръ буйрууну чинийорсунуз? Чюнкю Танръ шьойле буйурду: ‚Аннене бабана сайгъ гьостереджексин‘; ‚Аннесине я да бабасъна сьовен кесинликле ьолдюрюледжектир.‘ Бана бошуна тапарлар. Чюнкю ьореттиклери, садедже инсан буйрукларъдър.‘“ Иса, халкъ янъна чаъръп онлара, „Динлейин ве шуну беллейин“ деди. „Аъздан гирен шей инсанъ кирлетмез. Инсанъ кирлетен аъздан чъкандър.“ Бу сърада ьоренджилери О'на гелип, „Билийор мусун?“ дедилер, „Ферисилер бу сьозю дуйунджа гюджендилер.“ Иса шу каршълъъ верди: „Гьоксел Бабам'ън дикмедии хер фидан кьокюнден сьокюледжектир. Бъракън онларъ; онлар кьорлерин кьор кълавузларъдър. Еер кьор кьоре кълавузлук едерсе, икиси де чукура дюшер.“ Петрус, „Бу бензетмейи бизе ачъкла“ деди. „Сиз де ми хяля анламъйорсунуз?“ дийе сорду Иса. „Аза гирен хер шейин мидейе индиини, орадан да хелая атълдъънъ билмийор мусунуз? Не вар ки аъздан чъкан, йюректен кайнакланър. Инсанъ кирлетен де будур. Чюнкю кьотю дюшюнджелер, джинайет, зина, фухуш, хърсъзлък, ялан йере танъклък ве ифтира хеп йюректен кайнакланър. Инсанъ кирлетен бунлардър. Йъканмамъш еллерле йемек йемек инсанъ кирлетмез.“ Иса орадан айрълъп Сур ве Сайда бьолгесине гечти. О йьореден Кенанлъ бир кадън Иса'я гелип, „Я Раб, ей Давут Олу, халиме аджъ! Къзъм джине тутулду, чок кьотю дурумда“ дийе ферят етти. Иса кадъна хичбир каршълък вермеди. Ьоренджилери яклашъп, „Сал шуну, гитсин!“ дийе риджа еттилер. „Аркамъздан баъръп дуруйор.“ Иса, „Бен ялнъз Исраил халкънън кайболмуш койунларъна гьондерилдим“ дийе янътладъ. Кадън исе яклашъп, „Я Раб, бана ярдъм ет!“ дийерек О'нун ьонюнде йере капандъ. Иса она, „Чоджукларън екмеини алъп кьопеклере атмак дору деилдир“ деди. Кадън, „Хаклъсън, я Раб“ деди. „Ама кьопеклер де ефендилеринин софрасъндан дюшен кърънтъларъ йер.“ О заман Иса она шу каршълъъ верди: „Ей кадън, иманън бюйюк! Диледиин гиби олсун.“ Ве кадънън къзъ о саатте ийилешти. Иса орадан айрълдъ, Джелиле Гьолю'нюн къйъсъндан гечерек даа чъкъп отурду. Янъна бюйюк бир калабалък гелди. Бераберлеринде кьотюрюм, кьор, чолак, дилсиз ве даха бирчок хаста гетирдилер. Хасталаръ О'нун аякларънън дибине бърактълар. О да онларъ ийилештирди. Халк, дилсизлерин конуштууну, чолакларън ийилештиини, кьорлерин гьордююню, кьотюрюмлерин йюрюдююню гьорюндже шаштъ ве Исраил'ин Танръсъ'нъ йюджелтти. Иса ьоренджилерини янъна чаъръп, „Халка аджъйорум“ деди. „Юч гюндюр янъмдалар, йийеджек хичбир шейлери йок. Онларъ ач ач евлерине гьондермек истемийорум, йолда байълабилирлер.“ Ьоренджилер кендисине, „Бьойле ъссъз бир йерде бу кадар калабалъъ дойураджак екмеи нереден булалъм?“ дедилер. Иса, „Кач екмеиниз вар?“ дийе сорду. „Йеди екмекле биркач кючюк балъъмъз вар“ дедилер. Бунун юзерине Иса, халка йере отурмаларънъ буйурду. Йеди екмекле балъкларъ алдъ, шюкредип бунларъ бьолдю, ьоренджилерине верди. Онлар да халка даъттълар. Херкес йийип дойду. Артакалан парчалардан йеди кюфе долусу топладълар. Йемек йийенлерин сайъсъ, кадън ве чоджуклар харич, дьорт бин еркекти. Иса, халкъ евлерине гьондердиктен сонра текнейе бинип Магадан бьолгесине гечти. Ферисилер'ле Садукилер Иса'нън янъна гелдилер. О'ну денемек амаджъйла кендилерине гьоктен бир белирти гьостермесини истедилер. Иса онлара шу каршълъъ верди: „Акшам, ‚Гьокйюзю къзъл олдууна гьоре хава ийи оладжак‘ дерсиниз. Сабах, ‚Бугюн гьок къзъл ве булутлу, хава бозаджак‘ дерсиниз. Гьокйюзюнюн гьорюнюмюню йорумлаябилийорсунуз да, заманън белиртилерини йорумлаямъйор мусунуз? Кьотю ве вефасъз кушак бир белирти истийор! Ама она Йунус'ун белиртисинден башка бир белирти гьостерилмейеджек.“ Сонра Иса онларъ бъракъп гитти. Ьоренджилер гьолюн каршъ якасъна гечеркен екмек алмайъ унутмушлардъ. Иса онлара, „Диккатли олун, Ферисилер'ин ве Садукилер'ин маясъндан качънън!“ деди. Онлар исе кенди араларънда тартъшарак, „Екмек алмадъъмъз ичин бьойле дийор“ дедилер. Бунун фаркънда олан Иса шьойле деди: „Ей кът иманлълар! Екмеиниз йок дийе ничин тартъшъйорсунуз? Бен сизе, ‚Ферисилер'ин ве Садукилер'ин маясъндан качънън‘ деркен, екмектен сьоз етмедиими насъл олур да анламазсънъз?“ Екмек маясъндан деил де, Ферисилер'ле Садукилер'ин ьоретисинден качънън дедиини о заман анладълар. Иса, Филипус Сезарийеси бьолгесине гелдиинде ьоренджилерине шуну сорду: „Халк, Инсанолу 'нун ким олдууну сьойлюйор?“ Ьоренджилери шу каршълъъ вердилер: „Кими Вафтизджи Яхя, кими Иляс, кими де Йеремя я да пейгамберлерден биридир дийор.“ Иса онлара, „Сиз не дерсиниз“ деди, „Сиздже бен кимим?“ Симун Петрус, „Сен, яшаян Танръ'нън Олу Месих 'син“ янътънъ верди. Иса она, „Не мутлу сана, Йунус олу Симун!“ деди. „Бу сърръ сана ачан инсан деил, гьоклердеки Бабам'дър. Бен де сана шуну сьойлейейим, сен Петрус'сун ве бен килисеми бу каянън юзерине кураджаъм. Ьолюлер диярънън капъларъ она каршъ диренемейеджек. Гьоклерин Егеменлии'нин анахтарларънъ сана вереджеим. Йерйюзюнде балаяджаън хер шей гьоклерде де баланмъш оладжак; йерйюзюнде чьозеджеин хер шей гьоклерде де чьозюлмюш оладжак.“ Бу сьозлерден сонра Иса, кендисинин Месих олдууну кимсейе сьойлемемелери ичин ьоренджилерини уярдъ. Бундан сонра Иса, кендисинин Йерушалим'е гитмеси, илери геленлер, башкяхинлер ве дин билгинлеринин елинден чок аджъ чекмеси, ьолдюрюлмеси ве ючюнджю гюн дирилмеси геректиини ьоренджилерине анлатмая башладъ. Бунун юзерине Петрус О'ну бир кенара чекип азарламая башладъ. „Танръ корусун, я Раб! Сенин башъна асла бьойле бир шей гелмейеджек!“ деди. Ама Иса Петрус'а дьонюп, „Чекил ьонюмден, Шейтан!“ деди, „Бана енгел олуйорсун. Дюшюнджелерин Танръ'я деил, инсана ьозгюдюр.“ Сонра Иса, ьоренджилерине шунларъ сьойледи: „Ардъмдан гелмек истейен кендини инкяр етсин, чармъхънъ йюкленип бени излесин. Джанънъ куртармак истейен ону йитиреджек, джанънъ беним урума йитирен исе ону куртараджактър. Инсан бютюн дюняйъ казанъп да джанъндан олурса, бунун кендисине не яраръ олур? Инсан кенди джанъна каршълък не веребилир? Инсанолу, Бабасъ'нън гьоркеми ичинде мелеклерийле геледжек ве херкесе, яптъънън каршълъънъ вереджектир. Сизе дорусуну сьойлейейим, бурада булунанлар арасънда, Инсанолу'нун кенди егеменлии ичинде гелишини гьормеден ьолюмю татмаяджак оланлар вар.“ Алтъ гюн сонра Иса, янъна ялнъз Петрус, Якуп ве Якуп'ун кардеши Йуханна'йъ аларак йюксек бир даа чъктъ. Онларън гьозю ьонюнде Иса'нън гьорюнюмю деишти. Йюзю гюнеш гиби парладъ, гийсилери ъшък гиби бембеяз олду. О анда Муса'йла Иляс ьоренджилере гьорюндю. Иса'йла конушуйорлардъ. Петрус Иса'я, „Я Раб“ деди, „Бурада булунмамъз не ийи олду! Истерсен бурада юч чардак курайъм: Бири сана, бири Муса'я, бири де Иляс'а.“ Петрус даха конушуркен парлак бир булут онлара гьолге салдъ. Булуттан гелен бир сес, „Севгили Олум будур, О'ндан хошнудум. О'ну динлейин!“ деди. Ьоренджилер буну ишитиндже, дехшет ичинде йюзюстю йере капандълар. Иса гелип онлара докунду, „Калкън, коркмайън!“ деди. Башларънъ калдърънджа Иса'дан башка кимсейи гьоремедилер. Дадан инерлеркен Иса онлара, „ Инсанолу ьолюмден дирилмеден, гьордюклеринизи кимсейе сьойлемейин“ дийе буйурду. Ьоренджилери О'на шуну сордулар: „Пеки, дин билгинлери неден ьондже Иляс'ън гелмеси геректиини сьойлюйорлар?“ Иса, „Иляс герчектен геледжек ве хер шейи йениден дюзене кояджак“ дийе янътладъ. „Сизе шуну сьойлейейим, Иляс затен гелди, ама ону танъмадълар, она япмадъкларънъ бъракмадълар. Айнъ шекилде Инсанолу да онларън елинден аджъ чекеджектир.“ О заман ьоренджилер Иса'нън кендилерине Вафтизджи Яхя'дан сьоз еттиини анладълар. Калабалъън янъна вардъкларънда бир адам Иса'я яклашъп ьонюнде диз чьоктю. „Я Раб“ деди, „Олумун халине аджъ! Сарасъ вар, чок аджъ чекийор. Сък сък атеше, суя дюшюйор. Ону сенин ьоренджилерине гетирдим, ама ийилештиремедилер.“ Иса, „Ей имансъз ве сапмъш кушак!“ деди. „Сизинле даха не кадар каладжаъм? Сизе даха не кадар катланаджаъм? Чоджуу бурая, бана гетирин.“ Иса джини азарлайънджа, джин чоджуктан чъктъ, чоджук о анда ийилешти. Сонра ьоренджилер тек башларъна Иса'я гелип, „Биз джини неден ковамадък?“ дийе сордулар. Кефарнахум'а гелдиклеринде, ики дирхемлик тапънак вергисини топлаянлар Петрус'а гелип, „Ьоретмениниз тапънак вергисини ьодюйор, деил ми?“ дийе сордулар. Петрус, „Ьодюйор“ деди. Петрус еве гелиндже, даха кендиси бир шей сьойлемеден Иса она, „Симун, не дерсин?“ деди. „Дюня кралларъ гюмрюк я да вергийи кимлерден алър? Кенди оулларъндан мъ, ябанджълардан мъ?“ Петрус'ун, „Ябанджълардан“ демеси юзерине Иса, „О халде оуллар муафтър“ деди. „Ама верги топлаянларъ гюджендирмейелим. Гьоле гидип олтанъ ат. Туттуун илк балъъ чъкар, онун азънъ ач, дьорт дирхемлик бир акче буладжаксън. Парайъ ал, икимизин вергиси оларак онлара вер.“ Бу сърада ьоренджилери Иса'я яклашъп, „Гьоклерин Егеменлии'нде ен бюйюк кимдир?“ дийе сордулар. Ким бу чоджук гиби алчакгьонюллю олурса, Гьоклерин Егеменлии'нде ен бюйюк одур. Бьойле бир чоджуу беним адъм уруна кабул еден, бени кабул етмиш олур. „Ама ким бана иман еден бу кючюклерден бирини гюнаха дюшюрюрсе, бойнуна коджаман бир деирмен ташъ асълъп денизин дибине атълмасъ кендиси ичин даха ийи олур. Инсанъ гюнаха дюшюрен тузаклардан ьотюрю вай дюнянън халине! Бьойле тузакларън олмасъ качънълмаздър. Ама бу тузаклара араджълък еден кишинин вай халине! „Еер елин я да аяън гюнах ишлемене неден олурса, ону кесип ат. Тек ел, тек аякла яшама кавушман, ики елле, ики аякла сьонмез атеше атълмандан ийидир. Еер гьозюн гюнах ишлемене неден олурса, ону чъкар ат. Тек гьозле яшама кавушман, ики гьозле джехеннем атешине атълмандан ийидир. „Сиз не дерсиниз? Бир адамън йюз койуну олса ве бунлардан бири йолуну шашърса, доксан докузуну даларда бъракъп йолуну шашъранъ арамая гитмез ми? Сизе дорусуну сьойлейейим, еер ону булурса, йолуну шашърмамъш доксан докуз койун ичин севиндиинден даха чок онун ичин севинир. Бунун гиби, гьоклердеки Бабанъз да бу кючюклерден хичбиринин кайболмасънъ истемез.“ „Еер кардешин сана каршъ гюнах ишлерсе, она гит, сучуну кендисине гьостер. Хер шей ялнъз икинизин арасънда калсън. Кардешин сени динлерсе, ону казанмъш олурсун. Ама динлемезсе, янъна бир я да ики киши даха ал ки, сьойленен хер шей ики я да юч танъън сьозюйле дорулансън. Онларъ да динлемезсе, дуруму инанлълар топлулууна билдир. Топлулуу да динлемезсе, ону путперест я да верги гьоревлиси сай. „Сизе дорусуну сьойлейейим, йерйюзюнде балаяджаънъз хер шей гьокте де баланмъш оладжак. Йерйюзюнде чьозеджеиниз хер шей гьокте де чьозюлмюш оладжак. Йине сизе шуну сьойлейейим, йерйюзюнде аранъздан ики киши, дилейеджеклери херханги бир шей ичин анлашърларса, гьоклердеки Бабам дилеклерини йерине гетирир. Нереде ики я да юч киши беним адъмла топланърса, бен де орада, араларъндайъм.“ Бунун юзерине Петрус Иса'я гелип, „Я Раб“ деди, „Кардешим бана каршъ кач кез гюнах ишлерсе ону баъшламалъйъм? Йеди кез ми?“ Иса, „Йеди кез деил“ деди. „Йетмиш кере йеди кез дерим сана. Шьойле ки, Гьоклерин Егеменлии, кьолелерийле хесаплашмак истейен бир крала бензер. Крал хесап гьормейе башладъънда кендисине, борджу он бин талантъ булан бир кьоле гетирилди. Кьоленин ьодеме гюджю олмадъъндан ефендиси онун, каръсънън, чоджукларънън ве бютюн малънън сатълъп борджун ьоденмесини буйурду. Кьоле йере капанъп ефендисине, ‚Не олур, сабрет! Бютюн борджуму ьодейеджеим‘ деди. Ефендиси кьолейе аджъдъ, борджуну баъшлайъп ону салъверди. „Ама кьоле чъкъп гитти, кендисине йюз динар борджу олан башка бир кьолейе растладъ. Ону якалайъп, ‚Борджуну ьоде‘ дийерек боазъна сарълдъ. Бу кьоле йюзюстю йере капандъ, ‚Не олур, сабрет! Борджуму ьодейеджеим‘ дийе ялвардъ. Ама илк кьоле буну реддетти. Гитти, борджуну ьодейинджейе дек адамъ зиндана капаттъ. Ьотеки кьолелер, оланларъ гьорюндже чок юзюлдюлер. Ефендилерине гидип бютюн олуп битенлери анлаттълар. „Бунун юзерине ефендиси кьолейи янъна чаърдъ. ‚Ей кьотю кьоле!‘ деди. ‚Бана ялвардъън ичин бютюн борджуну баъшладъм. Беним сана аджъдъъм гиби, сенин де кьоле аркадашъна аджъман герекмез мийди?‘ Бу ьофкейле ефендиси, бютюн борджуну ьодейинджейе дек ону ишкенджеджилере теслим етти. „Еер хер бириниз кардешини гьонюлден баъшламазса, гьоксел Бабам да сизе ьойле давранаджактър.“ Иса конушмасънъ битирдиктен сонра Джелиле'ден айрълъп Яхудийе 'нин Шериа Ърмаъ'нън каршъ якасъндаки топракларъна гечти. Бюйюк халк топлулукларъ да О'нун ардъндан гитти. Хаста оланларъ орада ийилештирди. Иса'нън янъна гелен базъ Ферисилер, О'ну денемек амаджъйла шуну сордулар: „Бир адамън, херханги бир неденле каръсънъ бошамасъ Кутсал Яса'я уйгун мудур?“ Шьойле ки, онлар артък ики деил, тек бедендир. О халде Танръ'нън бирлештирдиини, инсан айърмасън.“ Ферисилер Иса'я, „Ьойлейсе“ дедилер, „Муса неден еркеин бошанма белгеси верип каръсънъ бошаябиледжеини сьойледи?“ Иса онлара, „Инатчъ олдуунуз ичин Муса каръларънъзъ бошаманъза изин верди“ деди. „Башлангъчта бу бьойле деилди. Бен сизе шуну сьойлейейим, каръсънъ фухуштан башка бир неденле бошайъп башкасъйла евленен, зина етмиш олур. Бошанан кадънла евленен де зина етмиш олур.“ Ьоренджилер Иса'я, „Еер еркекле каръсъ арасъндаки илишки буйса, хич евленмемек даха ийи!“ дедилер. Иса онлара, „Херкес бу сьозю кабул едемез, анджак Танръ'нън гюч вердии кишилер кабул едебилир“ деди. „Чюнкю кимиси доуштан хадъмдър, кимиси инсанлар тарафъндан хадъм едилир, кимиси де Гьоклерин Егеменлии уруна кендини хадъм саяр. Буну кабул едебилен етсин!“ Еллерини онларън юзерине койдуктан сонра орадан айрълдъ. Адамън бири Иса'я гелип, „Ьоретменим, сонсуз яшама кавушмак ичин насъл бир ийилик япмалъйъм?“ дийе сорду. Иса, „Бана неден ийилик хаккънда сору соруйорсун?“ деди. „Ийи олан ялнъз бири вар. Яшама кавушмак истийорсан, О'нун буйрукларънъ йерине гетир.“ Генч адам, „Бунларън хепсини йерине гетирдим“ деди, „Даха не ексиим вар?“ Иса она, „Еер ексиксиз олмак истийорсан, гит, варънъ йоуну сат, парасънъ йоксуллара вер; бьойледже гьоклерде хазинен олур. Сонра гел, бени изле“ деди. Генч адам бу сьозлери ишитиндже юзюнтю ичинде орадан узаклаштъ. Чюнкю чок малъ вардъ. Иса ьоренджилерине, „Сизе дорусуну сьойлейейим“ деди, „Зенгин киши Гьоклерин Егеменлии'не зор гиреджек. Йине шуну сьойлейейим ки, девенин ине делиинден гечмеси, зенгинин Танръ Егеменлии'не гирмесинден даха колайдър.“ Буну ишитен ьоренджилер бюсбютюн шашърдълар, „Ьойлейсе ким куртулабилир?“ дийе сордулар. Иса онлара бакарак, „Инсанлар ичин бу имкянсъз, ама Танръ ичин хер шей мюмкюндюр“ деди. Бунун юзерине Петрус О'на, „Бак“ деди, „Биз хер шейи бъракъп сенин ардъндан гелдик, казанджъмъз не оладжак?“ Иса онлара, „Сизе дорусуну сьойлейейим“ деди, „Хер шей йенилендиинде, Инсанолу гьоркемли тахтъна отурдуунда, сиз, евет ардъмдан гелен сизлер, он ики тахта отуруп Исраил'ин он ики оймаънъ яргълаяджаксънъз. Беним адъм уруна евлерини, кардешлерини, анне я да бабасънъ, чоджукларънъ я да топракларънъ бъракан херкес, бунларън йюз катънъ елде едеджек ве сонсуз яшамъ мирас аладжак. Не вар ки, биринджилерин бирчоу сонунджу, сонунджуларън бирчоу да биринджи оладжак.“ „Гьоклерин Егеменлии, сабах еркенден баънда чалъшаджак ишчи арамая чъкан топрак сахибине бензер. Адам, ишчилерле гюнлюю бир динара анлашъп онларъ баъна гьондерди. „ Саат докуза дору текрар дъшаръ чъктъ, чаршъ мейданънда бош дуран башка адамлар гьордю. Саат беше дору чъкънджа, орада дуран башка ишчилер гьордю. Онлара, ‚Неден бютюн гюн бурада бош дуруйорсунуз?‘ дийе сорду. „‚Кимсе бизе иш вермеди ки‘ дедилер. „Онлара, ‚Сиз де баа гидин, чалъшън‘ деди. „Акшам олунджа, баън сахиби кяхясъна, ‚Ишчилери чаър‘ деди. ‚Сонунджудан башлаярак илкине кадар, хепсине юджретлерини вер.‘ „Саат беше дору ише башлаянлар гелип кяхядан бирер динар алдълар. Илк башлаянлар гелиндже даха чок аладжакларънъ сандълар, ама онлара да бирер динар верилди. Параларънъ алънджа ба сахибине сьойленмейе башладълар: ‚Ен сон чалъшанлар ялнъз бир саат чалъштъ‘ дедилер. ‚Ама онларъ гюнюн йюкюню ве съджаънъ чекен бизлерле бир туттун!‘ „Ба сахиби онлардан бирине шьойле каршълък верди: ‚Аркадаш, сана хаксъзлък етмийорум ки! Сенинле бир динара анлашмадък мъ? Хаккънъ ал, гит! Сана вердиими сонунджуя да вермек истийорум. Кенди парамла истедиими япмая хаккъм йок му? Йокса джьомертлиими късканъйор мусун?‘ „Иште бьойледже сонунджулар биринджи, биринджилер де сонунджу оладжак.“ О'нунла алай етмелери, камчълайъп чармъха гермелери ичин О'ну ьотеки улуслара теслим едеджеклер. Не вар ки О, ючюнджю гюн дириледжек.“ О сърада Зебеди оулларънън аннеси оулларъйла бирликте Иса'я яклаштъ. Ьонюнде йере капанарак кендисинден бир дилеи олдууну сьойледи. Иса кадъна, „Не истийорсун?“ дийе сорду. Кадън, „Буйрук вер, сенин егеменлиинде бу ики олумдан бири саънда, бири солунда отурсун“ деди. „Сиз не диледиинизи билмийорсунуз“ дийе каршълък верди Иса. „Беним ичеджеим кяседен сиз ичебилир мисиниз?“ „Евет, ичебилириз“ дедилер. Иса онлара, „Елбетте беним кясемден ичеджексиниз“ деди, „Ама саъмда я да солумда отурманъза изин вермек беним елимде деил. Бабам бу йерлери белирли кишилер ичин хазърламъштър.“ Буну ишитен он ьоренджи ики кардеше къздълар. Ама Иса онларъ янъна чаъръп шьойле деди: „Билирсиниз ки, улусларън ьондерлери онлара егемен кесилир, илери геленлери де аърлъкларънъ хиссеттирирлер. Сизин аранъзда бьойле олмаяджак. Аранъзда бюйюк олмак истейен, ьотекилерин хизметкяръ олсун. Аранъзда биринджи олмак истейен, ьотекилерин кулу олсун. Нитеким Инсанолу, хизмет едилмейе деил, хизмет етмейе ве джанънъ бирчокларъ ичин фидйе оларак вермейе гелди.“ Ериха'дан айрълърларкен бюйюк бир калабалък Иса'нън ардъндан гитти. Йол кенарънда отуран ики кьор, Иса'нън орадан гечмекте олдууну дуйунджа, „Я Раб, ей Давут Олу, халимизе аджъ!“ дийе баърдълар. Калабалък онларъ азарлаярак сустурмак истедийсе де онлар, „Я Раб, ей Давут Олу, халимизе аджъ!“ дийерек даха чок баърдълар. Иса дуруп онларъ чаърдъ. „Сизин ичин не япмамъ истийорсунуз?“ дийе сорду. Онлар да, „Я Раб, гьозлеримиз ачълсън“ дедилер. Иса онлара аджъдъ, гьозлерине докунду. О анда йениден гьормейе башладълар ве О'нун ардъндан гиттилер. Сизе бир шей дийен олурса, ‚Раб'бин бунлара ихтияджъ вар, хемен гери гьондереджек‘ дерсиниз.“ Бу олай, пейгамбер араджълъъйла билдирилен шу сьоз йерине гелсин дийе олду: „ Сийон къзъна дейин ки, ‚Иште, алчакгьонюллю Кралън, Ешее, евет съпая, Ешек яврусуна бинмиш Сана гелийор.‘“ Ьоренджилер гидип Иса'нън кендилерине буйурдуу гиби яптълар. Ешекле съпайъ гетирип юзерлерине гийсилерини яйдълар, Иса съпая бинди. Халкън бюйюк бир бьолюмю гийсилерини йолун юзерине серди. Базъларъ да аачлардан дал кесип йола серийорду. Ьонден гиден ве аркадан гелен калабалъклар шьойле баъръйорлардъ: „Давут Олу'на хозана! Раб'бин адъйла гелене ьовгюлер олсун, Ен йюджелерде хозана!“ Иса Йерушалим'е гирдии заман бютюн кент, „Бу кимдир?“ дийерек чалкандъ. Калабалъклар, „Бу, Джелиле'нин Насъра Кенти'нден Пейгамбер Иса'дър“ дийорду. Иса, тапънаън авлусуна гиререк орадаки бютюн алъджъ ве сатъджъларъ дъшаръ ковду. Пара бозанларън масаларънъ, гюверджин сатанларън сехпаларънъ девирди. Онлара шьойле деди: „‚Евиме дуа еви денеджек‘ дийе язълмъштър. Ама сиз ону хайдут инине чевирдиниз!“ Иса тапънактайкен кендисине гелен кьор ве кьотюрюмлери ийилештирди. Не вар ки, башкяхинлерле дин билгинлери, О'нун яраттъъ харикаларъ ве тапънакта, „Давут Олу'на хозана!“ дийе баъран чоджукларъ гьорюндже ьофкелендилер. Иса'я, „Бунларън не сьойледиини дуйуйор мусун?“ дийе сордулар. „Дуйуйорум“ деди Иса. „Сиз шу сьозю хич окумадънъз мъ? ‚Кючюк чоджукларън ве емзиктекилерин дудакларъндан кендине ьовгюлер дьоктюрдюн.‘“ Иса онларъ бъракъп кенттен чъктъ. Бейтаня'я дьонюп геджейи орада гечирди. Иса сабах еркенден кенте дьонеркен аджъкмъштъ. Йол кенарънда гьордюю бир инджир ааджъна яклаштъ. Аачта япрактан башка бир шей буламайънджа ааджа, „Артък сонсуза дек сенде мейве йетишмесин!“ деди. Инджир ааджъ о анда куруду. Ьоренджилер буну гьорюндже шашкъна дьондюлер. „Инджир ааджъ бирденбире насъл куруду?“ дийе сордулар. Иса онлара шу каршълъъ верди: „Сизе дорусуну сьойлейейим, еер иманънъз олур да кушку дуймазсанъз, ялнъз инджир ааджъна оланъ япмакла калмазсънъз; шу даа, ‚Калк, денизе атъл‘ дерсениз, дедииниз оладжактър. Иманла дуа едерсениз, диледииниз хер шейи алърсънъз.“ Иса тапънаа гирмиш ьоретийорду. Бу сърада башкяхинлер ве халкън илери геленлери О'нун янъна гелерек, „Бунларъ ханги йеткийле япъйорсун, бу йеткийи сана ким верди?“ дийе сордулар. Иса онлара шу каршълъъ верди: „Бен де сизе бир сору сораджаъм. Бана янът верирсениз, бен де сизе бунларъ ханги йеткийле яптъъмъ сьойлерим. Яхя'нън вафтиз етме йеткиси нереден гелди, Танръ'дан мъ, инсанлардан мъ?“ Буну араларънда шьойле тартъшмая башладълар: „‚Танръ'дан‘ дерсек, бизе, ‚Ьойлейсе она ничин инанмадънъз?‘ дийеджек. Йок еер ‚Инсанлардан‘ дерсек… Халкън тепкисинден коркуйоруз. Чюнкю херкес Яхя'йъ пейгамбер сайъйор.“ Иса'я, „Билмийоруз“ дийе янът вердилер. Иса, „Бен де сизе бунларъ ханги йеткийле яптъъмъ сьойлемейеджеим“ деди. „Ама шуна не дерсиниз? Бир адамън ики олу вардъ. Адам биринджисине гидип, ‚Олум, гит бугюн бада чалъш‘ деди. „Олу, ‚Гитмем!‘ деди. Ама сонра пишман олуп гитти. „Адам икинджи олуна гидип айнъ шейи сьойледи. О, ‚Олур, ефендим‘ деди, ама гитмеди. „Икисинден хангиси бабасънън истеини йерине гетирмиш олду?“ „Биринджиси“ дийе каршълък вердилер. Иса да онлара, „Сизе дорусуну сьойлейейим, верги гьоревлилерийле фахишелер, Танръ'нън Егеменлии'не сизден ьондже гирийорлар“ деди. „Яхя сизе дорулук йолуну гьостермейе гелди, она инанмадънъз. Ойса верги гьоревлилерийле фахишелер она инандълар. Сиз буну гьордюктен сонра биле пишман олуп она инанмадънъз.“ „Бир бензетме даха динлейин: Топрак сахиби бир адам, ба дикти, чевресини читле чевирди, юзюм съкма чукуру каздъ, бир де бекчи кулеси яптъ. Сонра баъ баджълара киралайъп йолджулуа чъктъ. Бабозуму яклашънджа, юрюнден кендисине дюшени алмаларъ ичин кьолелерини баджълара йолладъ. Баджълар адамън кьолелерини якаладъ, бирини дьовдю, бирини ьолдюрдю, ьотекини де ташладъ. Ба сахиби бу кез илкинден даха чок сайъда кьоле йолладъ. Баджълар бунлара да айнъ шейи яптълар. Сонунда ба сахиби, ‚Олуму саярлар‘ дийерек баджълара ону йолладъ. „Ама баджълар адамън олуну гьорюндже бирбирлерине, ‚Мирасчъ бу; гелин, ону ьолдюрюп мирасъна коналъм‘ дедилер. Бьойледже ону якаладълар, бадан атъп ьолдюрдюлер. Бу дурумда баън сахиби гелдии заман баджълара не япаджак?“ Иса'я шу каршълъъ вердилер: „Бу коркунч адамларъ коркунч бир шекилде йок едеджек; баъ да, юрюнюню кендисине заманънда вереджек олан башка баджълара киралаяджак.“ Иса онлара шуну сорду: „Кутсал Язълар'да шу сьозлери хич окумадънъз мъ? ‚Япъджъларън реддеттии таш, Иште кьошенин баш ташъ олду. Раб'бин ишидир бу, Гьозюмюзде харика бир иш!‘ „Бу неденле сизе шуну сьойлейейим, Танръ'нън Егеменлии сизден алънаджак ве бунун юрюнлерини йетиштирен бир улуса вериледжек. „Бу ташън юзерине дюшен, парампарча оладжак; таш да кимин юзерине дюшерсе, ону езип тоз едеджек.“ Башкяхинлер ве Ферисилер, Иса'нън анлаттъъ бензетмелери дуйунджа бунларъ кендилери ичин сьойледиини анладълар. О'ну тутукламак истедилерсе де, халкън тепкисинден корктулар. Чюнкю халк, О'ну пейгамбер сайъйорду. Крал шьолене давет еттиклерини чаърмак юзере кьолелерини гьондерди, ама даветлилер гелмек истемеди. „Крал йине башка кьолелерини гьондериркен онлара деди ки, ‚Даветлилере шуну сьойлейин: Бакън, бен зияфетими хазърладъм. Съърларъм, бесили хайванларъм кесилди. Хер шей хазър, буйрун шьолене!‘ „Ама даветлилер алдърмадълар. Бири тарласъна, бири тиджаретине гитти. Ьобюрлери де кралън кьолелерини якалайъп хърпаладълар ве ьолдюрдюлер. Крал ьофкеленди. Ордуларънъ гьондерип о катиллери йок етти, кентлерини атеше верди. „Сонра кьолелерине шьойле деди: ‚Дююн шьолени хазър, ама чаърдъкларъм буна лайък деилмиш. Гидин йол кавшакларъна, кими булурсанъз дююне чаърън.‘ Бьойледже кьолелер йоллара дьокюлдю, ийи кьотю кими булдуларса, хепсини топладълар. Дююн йери конукларла долду. „Крал конукларъ гьормейе гелдиинде, орада дююн гийсиси гиймемиш бир адам гьордю. Она, ‚Аркадаш, дююн гийсиси гиймеден бурая насъл гирдин?‘ дийе сорунджа, адамън дили тутулду. „О заман крал, ушакларъна, ‚Шунун еллерини аякларънъ балайън, дъшаръя, каранлъа атън!‘ деди. ‚Орада алайъш ве диш гъджъртъсъ оладжактър.‘ „Чюнкю чаръланлар чок, ама сечиленлер аздър.“ Бунун юзерине Ферисилер чъкъп гиттилер. Иса'йъ, кенди сьойлейеджеи сьозлерле тузаа дюшюрмек амаджъйла дюзен курдулар. Хиродес янлъларъйла бирликте гьондердиклери кенди ьоренджилери Иса'я гелип, „Ьоретменимиз“ дедилер, „Сенин дюрюст бири олдууну, Танръ йолуну дюрюстче ьореттиини, кимсейи кайърмадъънъ билийоруз. Чюнкю инсанлар арасънда айръм япмазсън. Пеки, сьойле бизе, сендже Сезар 'а верги вермек Кутсал Яса'я уйгун му, деил ми?“ Иса онларън кьотю нийетлерини билдиинден, „Ей икийюзлюлер!“ деди. „Бени неден денийорсунуз? Верги ьодеркен кулландъънъз парайъ гьостерин бана!“ О'на бир динар гетирдилер. Иса, „Бу ресим, бу язъ кимин?“ дийе сорду. „Сезар'ън“ дедилер. О заман Иса, „Ьойлейсе Сезар'ън хаккънъ Сезар'а, Танръ'нън хаккънъ Танръ'я верин“ деди. Бу сьозлери дуйунджа шаштълар, Иса'йъ бъракъп гиттилер. Арамъзда йеди кардеш вардъ. Илки евленди ве ьолдю. Чоджуу олмадъъндан каръсънъ кардешине бърактъ. Икинджиси, ючюнджюсю, йединджисине кадар хепсине айнъ шей олду. Хепсинден сонра кадън да ьолдю. Буна гьоре дирилиш гюню кадън бу йеди кардештен хангисинин каръсъ оладжак? Чюнкю хепси де онунла евленди.“ Иса онлара, „Сиз Кутсал Язълар'ъ ве Танръ'нън гюджюню билмедииниз ичин янълъйорсунуз“ дийе каршълък верди. „Дирилиштен сонра инсанлар не евленир, не де евлендирилир, гьоктеки мелеклер гибидирлер. Ьолюлерин дирилмеси конусуна гелиндже, Танръ'нън сизе билдирдии шу сьозю окумадънъз мъ? ‚Бен Ибрахим'ин Танръсъ, Исхак'ън Танръсъ ве Якуп'ун Танръсъ'йъм‘ дийор. Танръ ьолюлерин деил, дирилерин Танръсъ'дър.“ Бунларъ ишитен халк, О'нун ьоретишине шашъп калдъ. Ферисилер, Иса'нън Садукилер'и сустурдууну дуйунджа бир арая топландълар. Иса она шу каршълъъ верди: „‚Танрън Раб'би бютюн йюреинле, бютюн джанънла ве бютюн аклънла севеджексин.‘ Иште илк ве ен ьонемли буйрук будур. Илкине бензейен икинджи буйрук да шудур: ‚Комшуну кендин гиби севеджексин.‘ Кутсал Яса'нън тюмю ве пейгамберлерин сьозлери бу ики буйруа даянър.“ Иса шьойле деди: „О халде насъл олуйор да Давут, Рух'тан есинленерек О'ндан ‚Раб‘ дийе сьоз едийор? Шьойле дийор Давут: ‚Раб Раббим'е деди ки, Бен дюшманларънъ Аякларънън алтъна серинджейе дек Саъмда отур.‘ Давут О'ндан Раб дийе сьоз еттиине гьоре, О насъл Давут'ун Олу олур?“ Иса'я хич кимсе каршълък веремеди. О гюнден сонра артък кимсе де О'на бир шей сормая джесарет едемеди. Бу неденле сизе сьойледиклеринин тюмюню япън ве йерине гетирин, ама онларън яптъкларънъ япмайън. Чюнкю сьойледиклери шейлери кендилери япмазлар. Аър ве ташънмасъ гюч йюклери балайъп башкаларънън съртъна йюклерлер, кендилерийсе бу йюклери ташъмак ичин пармакларънъ биле ойнатмак истемезлер. „Яптъкларънън тюмюню гьостериш ичин япарлар. Ьорнеин, хамаиллерини бюйюк, гийсилеринин пюскюллерини узун япарлар. Шьоленлерде башкьошейе, хавраларда ен сечкин йерлере курулмая байълърлар. Мейданларда селамланмактан ве инсанларън кендилерини ‚ Рабби ‘ дийе чаърмаларъндан зевк дуярлар. „Кимсе сизи ‚Рабби‘ дийе чаърмасън. Чюнкю сизин тек ьоретмениниз вар ве хепиниз кардешсиниз. Йерйюзюнде кимсейе ‚Баба‘ демейин. Чюнкю тек Бабанъз вар, О да гьоксел Баба'дър. Кимсе сизи ‚Ьондер‘ дийе чаърмасън. Чюнкю тек ьондериниз вар, О да Месих'тир. Аранъзда ен юстюн олан, ьотекилерин хизметкяръ олсун. Кендини йюджелтен алчалтъладжак, кендини алчалтан йюджелтиледжектир. „Вай халинизе ей дин билгинлери ве Ферисилер, икийюзлюлер! Тек бир кишийи дининизе дьондюрмек ичин денизлери, къталаръ долашърсънъз. Дининизе дьонени де кендинизден ики кат джехеннемлик япарсънъз. „Вай халинизе кьор кълавузлар! Дийорсунуз ки, ‚Тапънак юзерине ант иченин андъ сайълмаз, ама тапънактаки алтън юзерине ант ичен, андънъ йерине гетирмек зорундадър.‘ Будалалар, кьорлер! Хангиси даха ьонемли, алтън мъ, алтънъ кутсал кълан тапънак мъ? Йине дийорсунуз ки, ‚Сунак юзерине ант иченин андъ сайълмаз, ама сунактаки адаън юзерине ант ичен, андънъ йерине гетирмек зорундадър.‘ Ей кьорлер! Хангиси даха ьонемли, адак мъ, адаъ кутсал кълан сунак мъ? Ьойлейсе сунак юзерине ант ичен, хем сунаън хем де сунактаки хер шейин юзерине ант ичмиш олур. Тапънак юзерине ант ичен де хем тапънак, хем де тапънакта яшаян Танръ юзерине ант ичмиш олур. Гьок юзерине ант ичен, Танръ'нън тахтъ ве тахтта отуранън юзерине ант ичмиш олур. „Вай халинизе ей дин билгинлери ве Ферисилер, икийюзлюлер! Сиз наненин, дереотунун ве кимйонун ондалъънъ верирсиниз де, Кутсал Яса'нън даха ьонемли конуларънъ –адалети, мерхамети, садакати– ихмал едерсиниз. Ондалък вермейи ихмал етмеден асъл бунларъ йерине гетирмениз герекирди. Ей кьор кълавузлар! Кючюк синеи сюзер айърър, ама девейи йутарсънъз! „Вай халинизе ей дин билгинлери ве Ферисилер, икийюзлюлер! Бардаън ве чанаън дъшънъ темизлерсиниз, ойса бунларън ичи ачгьозлюлюк ве ташкънлъкла долудур. Ей кьор Фериси! Сен ьондже бардаън ве чанаън ичини темизле ки, дъштан да темиз олсунлар. „Вай халинизе ей дин билгинлери ве Ферисилер, икийюзлюлер! Сиз дъштан гюзел гьорюнен, ама ичи ьолю кемиклери ве хер тюрлю писликле долу баданалъ мезарлара бензерсиниз. Дъштан инсанлара дору гьорюнюрсюнюз, ама ичте икийюзлюлюк ве кьотюлюкле долусунуз. „Вай халинизе ей дин билгинлери ве Ферисилер, икийюзлюлер! Пейгамберлерин мезарларънъ япар, дору кишилерин анътларънъ донатърсънъз. ‚Аталаръмъзън яшадъъ гюнлерде яшасайдък, онларла бирликте пейгамберлерин канъна гирмездик‘ дийорсунуз. Бьойледже, пейгамберлери ьолдюренлерин торунларъ олдуунуза кендиниз танъклък едийорсунуз. Хайди, аталарънъзън башлаттъъ иши битирин! „Сизи йъланлар, енгереклер сойу! Джехеннем джезасъндан насъл качаджаксънъз? Иште бунун ичин сизе пейгамберлер, билге кишилер ве дин билгинлери гьондерийорум. Бунлардан кимини ьолдюреджек, чармъха гереджексиниз. Кимини хавраларънъзда камчълаяджак, кенттен кенте ковалаяджаксънъз. Бьойлеликле, дору киши олан Хабил'ин канъндан, тапънакла сунак арасънда ьолдюрдююнюз Берекя олу Зекерия'нън канъна кадар, йерйюзюнде акътълан хер дору кишинин канъндан сорумлу тутуладжаксънъз. Сизе дорусуну сьойлейейим, бунларън хепсинден бу кушак сорумлу тутуладжактър. „Ей Йерушалим! Пейгамберлери ьолдюрен, кендисине гьондериленлери ташлаян Йерушалим! Тавуун дживдживлерини канатларъ алтъна топладъъ гиби бен де кач кез сенин чоджукларънъ топламак истедим, ама сиз истемединиз. Бакън, евиниз ъссъз бъракъладжак! Сизе шуну сьойлейейим: ‚Раб'бин адъйла гелене ьовгюлер олсун!‘ дийеджеиниз замана дек бени бир даха гьормейеджексиниз.“ Иса тапънактан чъкъп гидеркен, ьоренджилери, тапънаън биналарънъ О'на гьостермек ичин янъна гелдилер. Иса онлара, „Бютюн бунларъ гьорюйор мусунуз?“ деди. „Сизе дорусуну сьойлейейим, бурада таш юстюнде таш калмаяджак, хепси йъкъладжак!“ Иса, Зейтин Даъ'нда отуруркен ьоренджилери ялнъз оларак янъна гелдилер. „Сьойле бизе“ дедилер, „Бу дедиклерин не заман оладжак, сенин гелишини ве чаън битимини гьостерен белирти не оладжак?“ Иса онлара шу каршълъъ верди: „Сакън кимсе сизи саптърмасън! Бирчокларъ, ‚ Месих беним‘ дийерек беним адъмла гелип бирчок кишийи алдатаджаклар. Саваш гюрюлтюлери, саваш хаберлери дуяджаксънъз. Сакън коркмайън! Бунларън олмасъ герек, ама бу даха сон демек деилдир. Улус улуса, девлет девлете саваш ачаджак; йер йер кътлъклар, депремлер оладжак. Бютюн бунлар, доум санджъларънън башлангъджъдър. „О заман сизи съкънтъя сокаджак, ьолдюреджеклер. Беним адъмдан ьотюрю бютюн улуслар сизден нефрет едеджек. О заман бирчок киши имандан сападжак, бирбирлерини еле вереджек ве бирбирлеринден нефрет едеджеклер. Бирчок сахте пейгамбер тюрейеджек ве бунлар бирчок кишийи саптъраджак. Кьотюлюклерин чоалмасъндан ьотюрю бирчокларънън севгиси соуяджак. Ама сонуна кадар даянан куртуладжактър. Гьоксел егеменлиин бу Мюждеси бютюн улуслара танъклък олмак юзере дюнянън хер йеринде дуйуруладжак. Иште о заман сон геледжектир. Дамда олан, евиндеки ешяларънъ алмак ичин ашаъ инмесин. Тарлада олан, абасънъ алмак ичин гери дьонмесин. О гюнлерде гебе олан, чоджук емзирен кадънларън вай халине! Дуа един ки, качъшънъз къша я да Шабат Гюню 'не растламасън. Чюнкю о гюнлерде ьойле коркунч бир съкънтъ оладжак ки, дюнянън башлангъджъндан бу яна бьойлеси олмамъш, бундан сонра да олмаяджактър. О гюнлер късалтълмамъш олсайдъ, хич кимсе куртуламаздъ. Ама сечилмиш оланлар уруна о гюнлер късалтъладжак. Еер о заман бири сизе, ‚Иште Месих бурада‘, я да ‚Иште шурада‘ дерсе, инанмайън. Чюнкю сахте месихлер, сахте пейгамберлер тюрейеджек; бунлар бюйюк белиртилер ве харикалар япаджаклар. Ьойле ки, еллеринден гелсе, сечилмиш оланларъ биле саптъраджаклар. Иште сизе ьонджеден сьойлюйорум. „Бунун ичин сизе, ‚Иште Месих чьолде‘ дерлерсе гитмейин. ‚Бакън, ич одаларда‘ дерлерсе инанмайън. Чюнкю Инсанолу 'нун гелиши, доуда чакъп батъя кадар хер тарафтан гьорюлен шимшек гиби оладжактър. „Леш нередейсе, акбабалар орая юшюшеджек. „О гюнлерин съкънтъсъндан хемен сонра, ‚Гюнеш карараджак, Ай ъшък вермез оладжак, Йълдъзлар гьоктен дюшеджек, Гьоксел гючлер сарсъладжак.‘ „О заман Инсанолу'нун белиртиси гьокте гьорюнеджек. Йерйюзюндеки бютюн халклар алайъп дьовюнеджек, Инсанолу'нун гьоктеки булутлар юзеринде бюйюк гюч ве гьоркемле гелдиини гьореджеклер. Кендиси гючлю бир боразан сесийле мелеклерини гьондереджек. Мелеклер О'нун сечтиклерини гьоюн бир уджундан ьобюр уджуна дек, дюнянън дьорт буджаъндан топлаяджаклар. „Инджир ааджъндан дерс алън! Далларъ филизленип япракларъ сюрюндже, яз мевсиминин якън олдууну анларсънъз. Айнъ шекилде, бютюн бунларън герчеклештиини гьордююнюзде билин ки, Инсанолу якъндър, капъдадър. Сизе дорусуну сьойлейейим, бютюн бунлар олмадан бу кушак ортадан калкмаяджак. Йер ве гьок ортадан калкаджак, ама беним сьозлерим асла ортадан калкмаяджактър.“ „О гюню ве саати, не гьоктеки мелеклер, не де Оул билир; Баба'дан башка кимсе билмез. Нух'ун гюнлеринде насъл олдуйса, Инсанолу 'нун гелишинде де ьойле оладжак. Нух'ун гемийе биндии гюне дек, туфандан ьонджеки гюнлерде инсанлар йийип ичийор, евленип евлендирилийорлардъ. Туфан гелинджейе, хепсини сюпюрюп гьотюрюнджейе дек башларъна геледжеклерден хаберсиздилер. Инсанолу'нун гелиши де ьойле оладжак. О гюн тарлада булунан ики кишиден бири алънаджак, бири бъракъладжак. Деирменде будай ьоютен ики кадъндан бири алънаджак, бири бъракъладжак. „Бунун ичин уянък калън. Чюнкю Раббиниз'ин геледжеи гюню билемезсиниз. Ама шуну билин ки, ев сахиби, хърсъзън гедже ханги саатте геледжеини билсе, уянък калър, евинин сойулмасъна фърсат вермез. Бунун ичин сиз де хазър олун! Чюнкю Инсанолу беклемедииниз саатте геледжектир. „Ефендинин, хизметкярларъна вактинде йийеджек вермек ичин башларъна атадъъ гювенилир ве акъллъ кьоле кимдир? Ефендиси еве дьондююнде ишинин башънда буладжаъ о кьолейе не мутлу! Сизе дорусуну сьойлейейим, ефендиси ону бютюн малънън юзеринде йеткили къладжак. „О заман Гьоклерин Егеменлии, кандиллерини алъп гювейи каршъламая чъкан он къза бензейеджек. Бунларън беши акъллъ, беши акълсъздъ. Акълсъзлар янларъна кандиллерини алдълар, ама я алмадълар. Акъллълар исе, кандиллерийле бирликте каплар ичинде я да алдълар. Гювей геджикиндже хепсини уйку бастъ, далъп уйудулар. „Гедже яръсъ бир сес янкъландъ: ‚Иште гювей гелийор, ону каршъламая чъкън!‘ Бунун юзерине къзларън хепси калкъп кандиллерини тазеледилер. „Акълсъзлар акъллълара, ‚Кандиллеримиз сьонюйор, бизе я верин!‘ дедилер. „Акъллълар, ‚Олмаз! Хем бизе хем сизе йетмейебилир. Ен ийиси сатъджълара гидин, кендинизе я алън‘ дедилер. „Не вар ки, онлар я сатън алмая гидерлеркен гювей гелди. Хазърлъклъ олан къзлар, онунла бирликте дююн шьоленине гирдилер ве капъ капандъ. „Даха сонра гелен ьобюр къзлар, ‚Ефендимиз, ефендимиз, ач капъйъ бизе!‘ дедилер. „Гювей исе, ‚Сизе дорусуну сьойлейейим, сизи танъмъйорум‘ деди. „Бу неденле уянък калън. Чюнкю о гюню ве о саати билемезсиниз.“ „Гьоксел егеменлик, йолджулуа чъкан бир адамън кьолелерини чаъръп малънъ онлара еманет етмесине бензер. „Адам, хер биринин йетенеине гьоре, бирине беш, бирине ики, бирине де бир талант веререк йола чъктъ. Беш талант алан, хемен гидип бу парайъ ишлетти ве беш талант даха казандъ. Ики талант алан да ики талант даха казандъ. Бир талант алан исе гидип топраъ каздъ ве ефендисинин парасънъ сакладъ. „Узун заман сонра бу кьолелерин ефендиси дьондю, онларла хесаплашмая отурду. Беш талант алан гелип беш талант даха гетирди, ‚Ефендимиз‘ деди, ‚Бана беш талант еманет етмиштин; бак, беш талант даха казандъм.‘ „Ефендиси она, ‚Аферин, ийи ве гювенилир кьоле!‘ деди. ‚Сен кючюк ишлерде гювенилир олдууну гьостердин, бен де сени бюйюк ишлерин башъна гечиреджеим. Гел, ефендинин шенлиине катъл!‘ „Ики талант алан да гелди, ‚Ефендимиз‘ деди, ‚Бана ики талант еманет етмиштин; бак, ики талант даха казандъм.‘ „Ефендиси она, ‚Аферин, ийи ве гювенилир кьоле!‘ деди. ‚Сен кючюк ишлерде гювенилир олдууну гьостердин, бен де сени бюйюк ишлерин башъна гечиреджеим. Гел, ефендинин шенлиине катъл!‘ „Сонра бир талант алан гелди, ‚Ефендимиз‘ деди, ‚Сенин серт бир адам олдууну билийордум. Екмедиин йерден бичер, харман савурмадъън йерден девширирсин. Бу неденле корктум, гидип сенин вердиин талантъ топраа гьомдюм. Иште, ал паранъ!‘ Хайди, елиндеки талантъ алън, он талантъ олана верин! Чюнкю кимде варса, она даха чок вериледжек ве о боллук ичинде оладжак. Ама кимде йокса, кендисинде олан да елинден алънаджак. Шу ярарсъз кьолейи дъшаръя, каранлъа атън. Орада алайъш ве диш гъджъртъсъ оладжактър.‘“ „ Инсанолу кенди гьоркеми ичинде бютюн мелеклерийле бирликте гелиндже, гьоркемли тахтъна отураджак. Улусларън хепси О'нун ьонюнде топланаджак, О да койунларъ кечилерден айъран бир чобан гиби, инсанларъ бирбиринден айъраджак. Койунларъ саъна, кечилери солуна аладжак. „О заман Крал, саъндаки кишилере, ‚Сизлер, Бабам'ън кутсадъкларъ, гелин!‘ дийеджек. ‚Дюня курулдуундан бери сизин ичин хазърланмъш олан егеменлии мирас алън! Чюнкю аджъкмъштъм, бана йийеджек вердиниз; сусамъштъм, бана ичеджек вердиниз; ябанджъйдъм, бени ичери алдънъз. Чъплактъм, бени гийдирдиниз; хастайдъм, бенимле илгилендиниз; зиндандайдъм, янъма гелдиниз.‘ „О вакит дору кишилер О'на шу каршълъъ вереджек: ‚Я Раб, сени не заман ач гьорюп дойурдук, сусуз гьорюп су вердик? Не заман сени ябанджъ гьорюп ичери алдък, я да чъплак гьорюп гийдирдик? Сени не заман хаста я да зинданда гьорюп янъна гелдик?‘ „Крал да онларъ шьойле янътлаяджак: ‚Сизе дорусуну сьойлейейим, бу ен басит кардешлеримден бири ичин яптъънъзъ, беним ичин япмъш олдунуз.‘ „Сонра солундакилере шьойле дийеджек: ‚Ей ланетлилер, чекилин ьонюмден! Иблис'ле мелеклери ичин хазърланмъш сьонмез атеше гидин! „О вакит онлар да шьойле каршълък вереджеклер: ‚Я Раб, сени не заман ач, сусуз, ябанджъ, чъплак, хаста я да зинданда гьордюк де ярдъм етмедик?‘ „Крал да онлара шу янътъ вереджек: ‚Сизе дорусуну сьойлейейим, мадемки бу ен басит кардешлеримден бири ичин буну япмадънъз, беним ичин де япмамъш олдунуз.‘ „Бунлар сонсуз азаба, дорулар исе сонсуз яшама гидеджеклер.“ Бу сърада башкяхинлерле халкън илери геленлери, Каяфа адъндаки башкяхинин сарайънда топландълар. Иса'йъ хилейле тутуклайъп ьолдюрмек ичин дюзен курдулар. Ама, „Байрамда олмасън ки, халк арасънда каргашалък чъкмасън“ дийорлардъ. Ьоренджилер буну гьорюндже къздълар. „Недир бу савурганлък?“ дедилер. „Бу я пахалъя сатълабилир, парасъ йоксуллара верилебилирди.“ Сьойлененлери фаркеден Иса, ьоренджилерине, „Кадънъ неден юзюйорсунуз?“ деди. „Беним ичин гюзел бир шей яптъ. Йоксуллар хер заман аранъздадър, ама бен хер заман аранъзда олмаяджаъм. Кадън бу гюзел кокулу яъ, бени гьомюлмейе хазърламак ичин беденимин юзерине бошалттъ. Сизе дорусуну сьойлейейим, бу Мюжде дюнянън нересинде дуйурулурса, бу кадънън яптъъ да онун анълмасъ ичин анлатъладжак.“ Яхуда о андан итибарен Иса'йъ еле вермек ичин фърсат колламая башладъ. Маясъз Екмек Байрамъ'нън илк гюню ьоренджилер Иса'нън янъна гелерек, „ Фъсъх йемеини йемен ичин нереде хазърлък япмамъзъ истерсин?“ дийе сордулар. Иса онлара, „Кенте варъп о адамън евине гидин“ деди. „Она шьойле дейин: ‚Ьоретмен дийор ки, заманъм яклаштъ. Фъсъх Байрамъ'нъ, ьоренджилеримле бирликте сенин евинде кутлаяджаъм.‘“ Ьоренджилер, Иса'нън буйрууну йерине гетиререк Фъсъх йемеи ичин хазърлък яптълар. Акшам олунджа Иса он ики ьоренджисийле йемее отурду. Йемек йерлеркен, „Сизе дорусуну сьойлейейим, сизден бири бана иханет едеджек“ деди. Бу сьоз онларъ кедере боду. Текер текер, „Я Раб, бени демек истемедин я?“ дийе сормая башладълар. О да, „Бана иханет едеджек олан“ деди, „Елиндеки екмеи бенимле бирликте сахана батърандър. Инсанолу, кендиси ичин язълмъш олдуу гиби гидийор, ама Инсанолу'на иханет еденин вай халине! О адам хич домамъш олсайдъ, кендиси ичин даха ийи олурду.“ О'на иханет едеджек олан Яхуда, „ Рабби, йокса бени ми демек истедин?“ дийе сорду. Иса она, „Сьойледиин гибидир“ каршълъънъ верди. Йемек сърасънда Иса елине екмек алдъ, шюкредип екмеи бьолдю ве ьоренджилерине верди. „Алън, йийин“ деди, „Бу беним беденимдир.“ Сонра бир кясе алъп шюкретти ве буну ьоренджилерине веререк, „Хепиниз бундан ичин“ деди. „Чюнкю бу беним канъмдър, гюнахларън баъшланмасъ ичин бирчокларъ уруна акътълан антлашма канъдър. Сизе шуну сьойлейейим, Бабам'ън егеменлиинде сизинле бирликте йенисини ичеджеим о гюне дек, асманън бу юрюнюнден бир даха ичмейеджеим.“ Илахи сьойледиктен сонра дъшаръ чъкъп Зейтин Даъ'на дору гиттилер. Бу арада Иса ьоренджилерине, „Бу гедже хепиниз бенден ьотюрю сенделейип дюшеджексиниз“ деди. „Чюнкю шьойле язълмъштър: ‚Чобанъ вураджаъм, Сюрюдеки койунлар дармадаън оладжак.‘ Ама бен дирилдиктен сонра сизден ьондже Джелиле'йе гидеджеим.“ Петрус О'на, „Херкес сенден ьотюрю сенделейип дюшсе де бен асла дюшмем“ деди. „Сана дорусуну сьойлейейим“ деди Иса, „Бу гедже хороз ьотмеден бени юч кез инкяр едеджексин.“ Петрус, „Сенинле бирликте ьолмем герексе биле сени асла инкяр етмем“ деди. Ьоренджилерин хепси де айнъ шейи сьойледи. Сонра Иса ьоренджилерийле бирликте Гетсемани денен йере гелди. Ьоренджилерине, „Бен шурая гидип дуа едеджеим, сиз бурада отурун“ деди. Петрус иле Зебеди'нин ики олуну янъна алдъ. Кедерленмейе, аър бир съкънтъ дуймая башламъштъ. Онлара, „Ьолесийе кедерлийим“ деди. „Бурада калън, бенимле бирликте уянък дурун.“ Бираз илерледи, йюзюстю йере капанъп дуа етмейе башладъ. „Баба“ деди, „Мюмкюнсе бу кясе бенден узаклаштърълсън. Йине де беним деил, сенин истедиин олсун.“ Ьоренджилерин янъна дьондююнде онларъ уйумуш булду. Петрус'а, „Демек ки бенимле бирликте бир саат уянък каламадънъз!“ деди. „Уянък дуруп дуа един ки, аяртълмаясънъз. Рух истеклидир, ама беден гючсюздюр.“ Иса икинджи кез узаклашъп дуа етти. „Баба“ деди, „Еер бен ичмеден бу кясенин узаклаштърълмасъ мюмкюн деилсе, сенин истедиин олсун.“ Гери гелдиинде ьоренджилерини йине уйумуш булду. Онларън гьоз капакларъна аърлък чьокмюштю. Онларъ бъракъп текрар узаклаштъ, йине айнъ сьозлерле ючюнджю кез дуа етти. Сонра ьоренджилерин янъна дьонерек, „Хяля уйуйор, динленийор мусунуз?“ деди. „Иште саат яклаштъ, Инсанолу гюнахкярларън елине верилийор. Калкън, гиделим. Иште бана иханет еден гелди!“ Иса даха конушуркен, Оникилер 'ден бири олан Яхуда гелди. Янънда, башкяхинлерле халкън илери геленлери тарафъндан гьондерилмиш кълъчлъ сопалъ бюйюк бир калабалък вардъ. Иса'я иханет еден Яхуда, „Кими ьоперсем, Иса О'дур, О'ну тутуклайън“ дийе онларла сьозлешмишти. Досдору Иса'я гидип, „Селам, Рабби!“ дийерек О'ну ьоптю. Иса, „Аркадаш, не япаджаксан яп!“ деди. Бунун юзерине адамлар яклаштъ, Иса'йъ якалайъп тутукладълар. Иса'йла бирликте оланлардан бири, ани бир харекетле кълъджънъ чекти, башкяхинин кьолесине вуруп кулаънъ учурду. О заман Иса она, „Кълъджънъ йерине кой!“ деди. „Кълъч чекенлерин хепси кълъчла ьоледжек. Йокса Бабам'дан ярдъм истейемез мийим санъйорсун? Истесем, хемен шу ан бана он ики тюменден фазла мелек гьондерир. Ама бьойле олмасъ геректиини билдирен Кутсал Язълар о заман насъл йерине гелир?“ Бундан сонра Иса калабалъа дьонюп шьойле сесленди: „Ничин бир хайдутмушум гиби бени кълъч ве сопаларла якаламая гелдиниз? Хер гюн тапънакта отуруп ьоретийордум, бени тутукламадънъз. Ама бютюн бунлар, пейгамберлерин яздъкларъ йерине гелсин дийе олду.“ О заман ьоренджилерин хепси О'ну бъракъп качтъ. Иса'йъ тутуклаянлар, О'ну Башкяхин Каяфа'я гьотюрдюлер. Дин билгинлерийле илери геленлер де орада топланмъшлардъ. Петрус, Иса'йъ узактан, та башкяхинин авлусуна кадар изледи. Сонуджу гьормек ичин ичери гирип ньобетчилерин янъна отурду. Башкяхинлерле Йюксек Курул 'ун ьотеки юйелери, Иса'йъ ьолюм джезасъна чарптърмак ичин кендисине каршъ яланджъ танъклар аръйорлардъ. Башкяхин аяа калкъп Иса'я, „Хич янът вермейеджек мисин?“ деди. „Недир бунларън сана каршъ еттии бу танъклъклар?“ Иса сусмая девам етти. Башкяхин исе О'на, „Яшаян Танръ адъна ант ичмени буйуруйорум, сьойле бизе, Танръ'нън Олу Месих сен мисин?“ деди. Иса, „Сьойледиин гибидир“ каршълъънъ верди. „Юстелик сизе шуну сьойлейейим, бундан сонра Инсанолу 'нун, Кудретли Олан'ън саънда отурдууну ве гьоюн булутларъ юзеринде гелдиини гьореджексиниз.“ Бунун юзерине башкяхин гийсилерини йъртарак, „Танръ'я кюфретти!“ деди. „Артък танъклара не ихтияджъмъз вар? Иште кюфюрю ишиттиниз. Буна не дийорсунуз?“ „Ьолюмю хак етти!“ дийе каршълък вердилер. Петрус исе дъшаръда, авлуда отуруйорду. Бир хизметчи къз янъна гелип, „Сен де Джелилели Иса'йла бирликтейдин“ деди. Ама Петрус буну херкесин ьонюнде инкяр едерек, „Неден сьоз еттиини анламъйорум“ деди. Сонра авлу капъсънън ьонюне чъктъ. Ону гьорен башка бир хизметчи къз орада булунанлара, „Бу адам Насъралъ Иса'йла бирликтейди“ деди. Петрус ант ичерек, „Бен о адамъ танъмъйорум“ дийе йине инкяр етти. Орада дуранлар аз сонра Петрус'а яклашъп, „Герчектен сен де онлардансън. Конушман сени еле верийор“ дедилер. Петрус кендине ланет окуйуп ант ичерек, „О адамъ танъмъйорум!“ деди. Там о анда хороз ьоттю. Петрус, Иса'нън, „Хороз ьотмеден бени юч кез инкяр едеджексин“ дедиини хатърладъ ве дъшаръ чъкъп аджъ аджъ аладъ. Сабах олунджа бютюн башкяхинлерле халкън илери геленлери, Иса'йъ ьолюм джезасъна чарптърмак конусунда анлаштълар. О'ну баладълар ве гьотюрюп Вали Пилатус'а теслим еттилер. Иса'я иханет еден Яхуда, О'нун махкум едилдиини гьорюндже яптъъна пишман олду. Отуз гюмюшю башкяхинлере ве илери геленлере гери гьотюрдю. „Бен сучсуз бирини еле вермекле гюнах ишледим“ деди. Онлар исе, „Бундан бизе не? Ону сен дюшюн“ дедилер. Яхуда параларъ тапънаън ичине фърлатарак орадан айрълдъ, гидип кендини астъ. Параларъ топлаян башкяхинлер, „Кан бедели олан бу параларъ тапънаън хазинесине коймак дору олмаз“ дедилер. Кенди араларънда анлашарак бу парайла ябанджълар ичин мезарлък япмак юзере Чьомлекчи Тарласъ'нъ сатън алдълар. Бунун ичин бу тарлая бугюне дек „Кан Тарласъ“ денилмиштир. Иса валинин ьонюне чъкарълдъ. Вали О'на, „Сен Яхудилер'ин Кралъ мъсън?“ дийе сорду. Иса, „Сьойледиин гибидир“ деди. Башкяхинлерле илери геленлер О'ну сучлайънджа хич каршълък вермеди. Пилатус О'на, „Сенин алейхинде яптъкларъ бунджа танъклъъ дуймуйор мусун?“ деди. Иса тек конуда биле она янът вермеди. Вали буна чок шаштъ. Хер Фъсъх Байрамъ 'нда вали, халкън истедии бир тутуклуйу салъвермейи адет единмишти. О гюнлерде Барабба адънда юнлю бир тутуклу вардъ. Халк бир арая топландъънда, Пилатус онлара, „Сизин ичин кими салъвермеми истерсиниз, Барабба'йъ мъ, Месих денен Иса'йъ мъ?“ дийе сорду. Иса'йъ късканчлъктан ьотюрю кендисине теслим еттиклерини билийорду. Пилатус яргъ кюрсюсюнде отуруркен каръсъ она, „О дору адама докунма. Дюн гедже рюямда О'нун йюзюнден чок съкънтъ чектим“ дийе хабер гьондерди. Башкяхинлер ве илери геленлер исе, Барабба'нън салъверилмесини ве Иса'нън ьолдюрюлмесини истесинлер дийе халкъ къшкърттълар. Вали онлара шуну сорду: „Сизин ичин хангисини салъвермеми истерсиниз?“ „Барабба'йъ“ дедилер. Пилатус, „Ьойлейсе Месих денен Иса'йъ не япайъм?“ дийе сорду. Хеп бир аъздан, „Чармъха герилсин!“ дедилер. Пилатус, „О не кьотюлюк яптъ ки?“ дийе сорду. Онлар исе даха йюксек сесле, „Чармъха герилсин!“ дийе баръшъп дурдулар. Пилатус, елинден бир шей гелмедиини, терсине, бир каргашалъън башладъънъ гьорюндже су алдъ, калабалъън ьонюнде еллерини йъкайъп шьойле деди: „Бу адамън канъндан бен сорумлу деилим. Бу ише сиз бакън!“ Бютюн халк шу каршълъъ верди: „О'нун канънън сорумлулуу бизим ве чоджукларъмъзън юзеринде олсун!“ Бунун юзерине Пилатус онлар ичин Барабба'йъ салъверди. Иса'йъ исе камчълаттъктан сонра чармъха герилмек юзере аскерлере теслим етти. Сонра валинин аскерлери Иса'йъ вали конаъна гьотюрюп бютюн табуру башъна топладълар. О'ну сойуп юзерине кърмъзъ бир кафтан гечирдилер. Дикенлерден бир тач ьорюп башъна койдулар, са елине де бир камъш туттурдулар. Ьонюнде диз чьокюп, „Селам, ей Яхудилер'ин Кралъ!“ дийерек О'нунла алай еттилер. Юзерине тюкюрдюлер, камъшъ алъп башъна вурдулар. О'нунла бьойле алай еттиктен сонра кафтанъ юзеринден чъкаръп кенди гийсилерини гийдирдилер ве чармъха гермейе гьотюрдюлер. Дъшаръ чъктъкларънда Симун адънда Киренели бир адама растладълар. Иса'нън чармъхънъ она зорла ташъттълар. Аскерлер О'ну чармъха гердиктен сонра кура чекерек гийсилерини араларънда пайлаштълар. Сонра отуруп янънда ньобет туттулар. Башънън юзерине, БУ, ЙАХУДИЛЕР'ИН КРАЛЪ ИСА'ДЪР дийе язан бир суч яфтасъ астълар. Иса'йла бирликте, бири саънда ьобюрю солунда олмак юзере ики хайдут да чармъха герилди. Танръ'я гювенийорду; Танръ О'ну севийорса, куртарсън бакалъм! Чюнкю, ‚Бен Танръ'нън Олу'йум‘ демишти.“ Иса'йла бирликте чармъха герилен хайдутлар да О'на айнъ шекилде хакарет еттилер. Ьолейин он икиден юче кадар бютюн юлкенин юзерине каранлък чьоктю. Саат юче дору Иса йюксек сесле, „Ели, Ели, лема шевактани?“ яни, „Танръм, Танръм, бени неден терк еттин?“ дийе баърдъ. Орада дуранлардан базъларъ буну ишитиндже, „Бу адам Иляс'ъ чаъръйор“ дедилер. Ичлеринден бири хемен кошуп бир сюнгер гетирди, екши шараба батъръп бир камъшън уджуна такарак Иса'я ичирди. Ьобюрлери исе, „Дур бакалъм, Иляс гелип О'ну куртараджак мъ?“ дедилер. Иса, йюксек сесле бир кез даха баърдъ ве рухуну теслим етти. О анда тапънактаки перде йукаръдан ашаъя йъртъларак икийе бьолюндю. Йер сарсълдъ, каялар ярълдъ. Мезарлар ачълдъ, ьолмюш олан бирчок кутсал кишинин джесетлери дирилди. Бунлар мезарларъндан чъкъп Иса'нън дирилишинден сонра кутсал кенте гирдилер ве бирчок кимсейе гьорюндюлер. Иса'йъ беклейен йюзбашъ ве берабериндеки аскерлер, депреми ве ьобюр олайларъ гьорюндже дехшете капълдълар, „Бу герчектен Танръ'нън Олу'йду!“ дедилер. Орада, олуп битенлери узактан излейен бирчок кадън вардъ. Бунлар, Джелиле'ден Иса'нън ардъндан гелип О'на хизмет етмишлерди. Араларънда Меджделли Мерйем, Якуп иле Йусуф'ун аннеси Мерйем ве Зебеди оулларънън аннеси де вардъ. Акшама дору Йусуф адънда зенгин бир Араматялъ гелди. О да Иса'нън бир ьоренджисийди. Пилатус'а гидип Иса'нън джеседини истеди. Пилатус да джеседин она верилмесини буйурду. Меджделли Мерйем иле ьотеки Мерйем исе орада, мезарън каршъсънда отуруйорлардъ. Онун ичин буйрук вер де ючюнджю гюне дек мезаръ гювенлик алтъна алсънлар. Йокса ьоренджилери гелир, джеседини чалар ве халка, ‚Ьолюмден дирилди‘ дерлер. Сон алдатмаджа илкинден бетер олур.“ Пилатус онлара, „Янънъза аскер алън, гидип мезаръ диледииниз гиби гювенлик алтъна алън“ деди. Онлар да аскерлерле бирликте гиттилер, ташъ мюхюрлейип мезаръ гювенлик алтъна алдълар. Шабат Гюню 'ню излейен хафтанън илк гюню, тан йери ааръркен, Меджделли Мерйем иле ьобюр Мерйем мезаръ гьормейе гиттилер. Ансъзън бюйюк бир депрем олду. Раб'бин бир мелеи гьоктен инди ве мезара гидип ташъ бир яна йуварлаярак юзерине отурду. Гьорюнюшю шимшек гиби, гийсилери исе кар гиби бембеяздъ. Ньобетчилер коркудан титремейе башладълар, сонра ьолю гиби йере йъкълдълар. Мелек кадънлара шьойле сесленди: „Коркмайън! Чармъха герилен Иса'йъ арадъънъзъ билийорум. О бурада йок; сьойлемиш олдуу гиби дирилди. Гелин, О'нун яттъъ йери гьорюн. Чабук гидин, ьоренджилерине шьойле дейин: ‚Иса ьолюмден дирилди. Сизден ьондже Джелиле'йе гидийор, кендисини орада гьореджексиниз.‘ Иште бен сизе сьойлемиш булунуйорум.“ Кадънлар корку ве бюйюк севинч ичинде хемен мезардан узаклаштълар; кошарак Иса'нън ьоренджилерине хабер вермейе гиттилер. Иса ансъзън каршъларъна чъктъ, „Селам!“ деди. Яклашъп Иса'нън аякларъна саръларак О'на тапъндълар. О заман Иса, „Коркмайън!“ деди. „Гидип кардешлериме хабер верин, Джелиле'йе гитсинлер, бени орада гьореджеклер.“ Кадънлар даха йолдайкен ньобетчи аскерлерден базъларъ кенте гидерек олуп битенлери башкяхинлере билдирдилер. Еер бу хабер валинин кулаъна гидеджек олурса биз ону ятъштърър, сизе бир зарар гелмесини ьонлериз.“ Бьойледже аскерлер парайъ алдълар ве кендилерине сьойлендии гиби яптълар. Бу сьойленти Яхудилер арасънда бугюн де яйгъндър. Он бир ьоренджи Джелиле'йе, Иса'нън кендилерине билдирдии даа гиттилер. Иса'йъ гьордюклери заман О'на тапъндълар. Ама базъларъ кушку ичиндейди. Иса янларъна гелип кендилерине шунларъ сьойледи: „Гьокте ве йерйюзюнде бютюн йетки бана верилди. Бу неденле гидин, бютюн улусларъ ьоренджилерим оларак йетиштирин; онларъ Баба, Оул ве Кутсал Рух'ун адъйла вафтиз един; сизе буйурдуум хер шейе уймайъ онлара ьоретин. Иште бен, дюнянън сонуна дек хер ан сизинле бирликтейим.“ Танръ'нън Олу Иса Месих 'ле илгили Мюжде'нин башлангъджъ. Пейгамбер Йешая'нън Китабъ'нда шьойле язълмъштър: „Иште, хаберджими сенин ьонюнден гьондерийорум; О сенин йолуну хазърлаяджак.“ „Чьолде хайкъран, ‚Раб'бин йолуну хазърлайън, Гечеджеи патикаларъ дюзлейин‘ дийе сесленийор.“ Бьойледже Вафтизджи Яхя чьолде ортая чъктъ. Инсанларъ, гюнахларънън баъшланмасъ ичин тьовбе едип вафтиз олмая чаъръйорду. Бютюн Яхудийе халкъ ве Йерушалимлилер'ин хепси она гелийор, гюнахларънъ итираф едийор, онун тарафъндан Шериа Ърмаъ'нда вафтиз едилийорду. Яхя'нън деве тюйюнден гийсиси, белинде дери кушаъ вардъ. Чекирге ве ябан балъ йерди. Шу хабери яйъйорду: „Бенден сонра бенден даха гючлю олан гелийор. Еилип О'нун чаръкларънън баънъ чьозмейе биле лайък деилим. Бен сизи суйла вафтиз еттим, ама О сизи Кутсал Рух'ла вафтиз едеджектир.“ О гюнлерде Джелиле'нин Насъра Кенти'нден чъкъп гелен Иса, Яхя тарафъндан Шериа Ърмаъ'нда вафтиз едилди. Там судан чъкаркен, гьоклерин ярълдъънъ ве Рух'ун гюверджин гиби юзерине индиини гьордю. Гьоклерден, „Сен беним севгили Олум'сун, сенден хошнудум“ дийен бир сес дуйулду. О ан Рух, Иса'йъ чьоле гьондерди. Иса чьолде калдъъ кърк гюн бойунджа Шейтан тарафъндан дененди. Ябанъл хайванлар арасъндайдъ, мелеклер О'на хизмет едийорду. Яхя'нън тутукланмасъндан сонра Иса, Танръ'нън Мюждеси'ни дуйура дуйура Джелиле'йе гитти. „Заман долду“ дийорду, „Танръ'нън Егеменлии яклаштъ. Тьовбе един, Мюжде'йе инанън!“ Иса, Джелиле Гьолю'нюн къйъсъндан гечеркен, гьоле а атмакта олан Симун иле кардеши Андреас'ъ гьордю. Бу адамлар балъкчъйдъ. Иса онлара, „Ардъмдан гелин“ деди, „Сизлери инсан тутан балъкчълар япаджаъм.“ Онлар да хемен аларънъ бъракъп О'нун ардъндан гиттилер. Иса бираз илери гидиндже Зебеди'нин оулларъ Якуп'ла Йуханна'йъ гьордю. Текнеде аларънъ онаръйорлардъ. Хемен онларъ чаърдъ. Онлар да бабаларъ Зебеди'йи ишчилерле бирликте текнеде бъракъп Иса'нън ардъндан гиттилер. Кефарнахум'а гирдилер. Шабат Гюню Иса хаврая гидип ьоретмейе башладъ. Халк О'нун ьоретишине шашъп калдъ. Чюнкю онлара дин билгинлери гиби деил, йеткили бири гиби ьоретийорду. Иса, „Сус, чък адамдан!“ дийерек кьотю руху азарладъ. Кьотю рух адамъ сарстъ ве бюйюк бир чълък атарак ичинден чъктъ. Херкес шашъп калдъ. Бирбирлерине, „Бу насъл шей?“ дийе сормая башладълар. „Йепйени бир ьорети! Кьотю рухлара биле йеткийле буйрук верийор, онлар да сьозюню динлийор.“ Бьойледже Иса'йла илгили хабер, Джелиле бьолгесинин хер йерине хъзла яйълдъ. Иса хаврадан чъкар чъкмаз, Якуп ве Йуханна иле бирликте Симун ве Андреас'ън евине гитти. Симун'ун кайнанасъ атешлер ичинде ятъйорду. Дуруму хемен Иса'я билдирдилер. О да хастая яклаштъ, елинден тутуп калдърдъ. Кадънън атеши дюштю, онлара хизмет етмейе башладъ. Акшам олуп гюнеш батънджа, бютюн хасталаръ ве джинлилери Иса'я гетирдилер. Бютюн кент халкъ капъя топланмъштъ. Иса, чешитли хасталъклара якаланмъш бирчок кишийи ийилештирди, бирчок джини ковду. Джинлерин конушмасъна изин вермийорду. Чюнкю онлар кендисинин ким олдууну билийорлардъ. Сабах чок еркенден, орталък хенюз аармадан Иса калктъ, евден чъкъп ъссъз бир йере гитти, орада дуа етмейе башладъ. Симун иле янъндакилер Иса'йъ арамая чъктълар. О'ну булунджа, „Херкес сени аръйор!“ дедилер. Иса онлара, „Башка йерлере, якън касабалара гиделим“ деди. „Ораларда да Танръ сьозюню дуйурайъм. Бунун ичин чъкъп гелдим.“ Бьойледже хавраларънда Танръ сьозюню дуйурарак ве джинлери коварак бютюн Джелиле бьолгесини долаштъ. Иса'я джюзамлъ бири гелди, диз чьокерек, „Истерсен бени темиз кълабилирсин“ дийе ялвардъ. Иса'нън йюреи съзладъ, елини узатъп адама докунду, „Истерим, темиз ол!“ деди. Адам анънда джюзамдан куртулуп тертемиз олду. Иса ону съкъджа уярарак хемен янъндан узаклаштърдъ. „Сакън кимсейе бир шей сьойлеме!“ деди. „Гит, кяхине гьорюн ве джюзамдан темизлендиини херкесе канътламак ичин Муса'нън буйурдуу сунуларъ сун.“ Не вар ки, адам чъкъп гитти, олайла илгили хабери хер тарафа яйъп дуйурмая башладъ. Ьойле ки, Иса артък хичбир кенте ачъкча гиремез олду. Анджак дъшаръда, ъссъз йерлерде калъйорду. Ве халк хер йерден О'на акън едийорду. Биркач гюн сонра Иса текрар Кефарнахум'а гелдиинде, евде олдуу дуйулду. О кадар чок инсан топландъ ки, артък капънън ьонюнде биле дураджак йер калмамъштъ. Иса онлара Танръ сьозюню анлатъйорду. Бу арада О'на дьорт кишинин ташъдъъ фелчли бир адамъ гетирдилер. Калабалъктан О'на яклашамадъкларъ ичин, булундуу йерин юзериндеки дамъ делип ачарак фелчлийи юстюнде яттъъ шилтейле бирликте ашаъ индирдилер. Иса онларън иманънъ гьорюндже фелчлийе, „Олум, гюнахларън баъшландъ“ деди. Акълларъндан гечени хемен рухунда сезен Иса онлара, „Аклънъздан неден бьойле шейлер гечирийорсунуз?“ деди. „Хангиси даха колай, фелчлийе, ‚Гюнахларън баъшландъ‘ демек ми, йокса, ‚Калк, шилтени топла, йюрю‘ демек ми? Адам калктъ, хемен шилтесини топладъ, хепсинин гьозю ьонюнде чъкъп гитти. Херкес шашакалмъштъ. Танръ'йъ ьовюйорлар, „Бьойлесини хич гьормемиштик“ дийорлардъ. Иса йине чъкъп гьол къйъсъна гитти. Бютюн халк янъна гелди, О да онлара ьоретмейе башладъ. Йолдан гечеркен, верги топлама йеринде отуран Алфай олу Леви'йи гьордю. Она, „Ардъмдан гел“ деди. Леви де калкъп Иса'нън ардъндан гитти. Сонра Иса, Леви'нин евинде йемек йеркен, бирчок верги гьоревлисийле гюнахкяр О'нунла ве ьоренджилерийле бирликте софрая отурмушту. О'ну излейен бьойле бирчок киши вардъ. Ферисилер 'ден базъ дин билгинлери, О'ну гюнахкярлар ве верги гьоревлилерийле бирликте йемекте гьорюндже ьоренджилерине, „Ничин верги гьоревлилери ве гюнахкярларла бирликте йемек йийор?“ дийе сордулар. Буну дуян Иса онлара, „Саламларън деил, хасталарън хекиме ихтияджъ вар“ деди. „Бен дору кишилери деил, гюнахкярларъ чаърмая гелдим.“ Яхя'нън ьоренджилерийле Ферисилер оруч тутаркен, базъ кишилер Иса'я гелип, „Яхя'нън ве Ферисилер'ин ьоренджилери оруч тутуйор да сенин ьоренджилерин неден тутмуйор?“ дийе сордулар. Иса шьойле каршълък верди: „Гювей араларънда олдуу сюредже даветлилер оруч тутар мъ? Гювей араларънда олдукча оруч тутмазлар! Ама гювейин араларъндан алънаджаъ гюнлер геледжек, онлар иште о заман, о гюн оруч тутаджаклар. Хич кимсе ески гийсийи йени кумаш парчасъйла ямамаз. Йокса йени яма чекер, ески гийсиден копар, йъртък даха бетер олур. Хич кимсе йени шарабъ ески тулумлара долдурмаз. Йокса шарап тулумларъ патлатър, шарап да тулумлар да махволур. Йени шарап йени тулумлара долдурулур.“ Бир Шабат Гюню Иса екинлер арасъндан гечийорду. Ьоренджилери йолда гидеркен башакларъ копармая башладълар. Ферисилер Иса'я, „Бак, Шабат Гюню ясак оланъ неден япъйорлар?“ дедилер. Иса онлара, „Давут'ла янъндакилер ач ве мухтач калънджа Давут'ун не яптъънъ хич окумадънъз мъ?“ дийе сорду. „Башкяхин Авиятар'ън заманънда Давут, Танръ'нън евине гирди, кяхинлерден башкасънън йемеси ясак олан адак екмеклерини йеди ве янъндакилере де верди.“ Сонра онлара, „Инсан Шабат Гюню ичин деил, Шабат Гюню инсан ичин яратълдъ“ деди. „Бу неденле Инсанолу Шабат Гюню'нюн де Рабби'дир.“ Иса йине хаврая гирди. Орада ели сакат бир адам вардъ. Базъларъ Иса'йъ сучламак амаджъйла, Шабат Гюню хастайъ ийилештиреджек ми дийе О'ну гьозлюйорлардъ. Иса, ели сакат адама, „Калк, ьоне чък!“ деди. Сонра хаврадакилере, „Кутсал Яса'я гьоре Шабат Гюню ийилик япмак мъ дору, кьотюлюк япмак мъ? Джан куртармак мъ дору, джан алмак мъ?“ дийе сорду. Онлардан сес чъкмадъ. Иса, чевресиндекилере ьофкейле бактъ. Йюреклеринин дуйгусузлуу О'ну кедерлендирмишти. Адама, „Елини узат!“ деди. Адам елини узаттъ, ели йине сапасалам олуверди. Бунун юзерине Ферисилер дъшаръ чъктълар, Иса'йъ йок етмек ичин Хиродес янлъларъйла хемен гьорюшмейе башладълар. Иса, калабалъън арасънда съкъшъп калмамак ичин ьоренджилерине бир кайък хазър булундурмаларънъ сьойледи. Бирчокларънъ ийилештирмиш олдуундан, чешитли хасталъклара якалананлар О'на докунмак ичин юзерине юшюшюйорду. Кьотю рухлар О'ну гьорюндже аякларъна капанъйор, „Сен Танръ'нън Олу'сун!“ дийе баъръйорлардъ. Ама Иса, ким олдууну ачъкламамаларъ ичин онларъ съкъ съкъя уярдъ. Иса, даа чъкарак истедии кишилери янъна чаърдъ. Онлар да янъна гиттилер. Иса бундан сонра еве гитти. Йине ьойле бюйюк бир калабалък топландъ ки, Иса'йла ьоренджилери йемек биле йийемедилер. Якънларъ буну дуйунджа, „Аклънъ качърмъш“ дийерек О'ну алмая гелдилер. Йерушалим'ден гелен дин билгинлери исе, „ Баалзевул О'нун ичине гирмиш“ ве „Джинлери, джинлерин ьондеринин гюджюйле ковуйор“ дийорлардъ. Бунун юзерине Иса дин билгинлерини янъна чаъръп онлара бензетмелерле сесленди. „Шейтан, Шейтан'ъ насъл ковабилир?“ деди. „Бир юлке кенди ичинде бьолюнмюшсе, аякта каламаз. Бир ев кенди ичинде бьолюнмюшсе, аякта каламаз. Шейтан да кендине каршъ гелип кенди ичинде бьолюнмюшсе, артък аякта каламаз; сону гелмиш демектир. Хич кимсе гючлю адамън евине гирип малънъ чаламаз. Анджак ону баладъктан сонра евини соябилир. Иса бу сьозлери, „О'нда кьотю рух вар“ дедиклери ичин сьойледи. Даха сонра Иса'нън аннесийле кардешлери гелди. Дъшаръда дурдулар, хабер гьондерип О'ну чаърдълар. Иса'нън чевресинде отуран калабалъктан базъларъ, „Бак“ дедилер, „Анненле кардешлерин дъшаръда, сени истийорлар.“ Иса буна каршълък онлара, „Кимдир аннем ве кардешлерим?“ деди. Сонра чевресинде отуранлара бакъп шьойле деди: „Иште аннем, иште кардешлерим! Танръ'нън истеини ким йерине гетирирсе, кардешим, къзкардешим ве аннем одур.“ Иса гьол къйъсънда халка йине ьоретмейе башладъ. Чевресинде чок бюйюк бир калабалък топландъ. Бу йюзден Иса гьолдеки бир текнейе бинип отурду. Бютюн калабалък гьол къйъсънда дуруйорду. Ектии тохумлардан кими йол кенаръна дюштю. Кушлар гелип бунларъ йеди. Кими, топраъ аз каялък йерлере дюштю. Топрак дерин олмадъъндан хемен филизленди. Не вар ки, гюнеш доунджа каврулдулар, кьок саламадъкларъ ичин куруйуп гиттилер. Кими, дикенлер арасъна дюштю. Дикенлер бюйюдю, филизлери боду ве филизлер юрюн вермеди. Кими исе ийи топраа дюштю, бюйюйюп чоалдъ, юрюн верди. Базъсъ отуз, базъсъ алтмъш, базъсъ да йюз кат юрюн верди.“ Сонра Иса шуну екледи: „Ишитеджек кулаъ олан ишитсин!“ Оникилер 'ле ьобюр излейиджилери Иса'йла ялнъз калънджа, кендисинден бензетмелерин анламънъ сордулар. О да онлара шьойле деди: „Танръ'нън Егеменлии'нин сърръ сизлере ачъкландъ, ама дъшаръда оланлара хер шей бензетмелерле анлатълър. Ьойле ки, ‚Бакъп бакъп гьормесинлер, Дуйуп дуйуп анламасънлар да, Дьонюп баъшланмасънлар.‘“ Иса сонра онлара, „Сиз бу бензетмейи анламъйор мусунуз?“ деди. „Ьойлейсе бютюн бензетмелери насъл анлаяджаксънъз? Екинджинин ектии, Танръ сьозюдюр. Базъ инсанлар сьозюн екилдии йерде йол кенаръна дюшен тохумлара бензер. Бунлар сьозю ишитир ишитмез, Шейтан гелир, йюреклерине екилен сьозю алър гьотюрюр. Ийи топраа екиленлер исе, сьозю ишитен, ону бенимсейен, кими отуз, кими алтмъш, кими де йюз кат юрюн верен кишилердир.“ Онлара, „Кандили, тахъл ьолчеинин я да ятаън алтъна коймак ичин ми гетирирлер?“ деди. „Кандиллие коймак ичин деил ми? Гизли олан не варса, ачъа чъкарълмак юзере гизленмиштир; саклъ олан не варса, айдънлъа чъкмак юзере сакланмъштър. Ишитеджек кулаъ олан ишитсин!“ Иса шьойле девам етти: „Ишиттиклеринизе диккат един! Ханги ьолчекле верирсениз, айнъ ьолчекле аладжаксънъз. Хатта сизе даха фазласъ вериледжек. Чюнкю кимде варса, она даха чок вериледжек. Ама кимде йокса, елиндеки де алънаджак.“ Сонра Иса шьойле деди: „Танръ'нън Егеменлии, топраа тохум сачан адама бензер. Гедже олур, уйур; гюндюз олур, калкар. Кендиси насъл олдууну билмез ама, тохум филизленир, гелишир. Топрак кендилиинден юрюн верир. Ьондже филизи, сонра башаъ, сонунда да башаъ долдуран танелери верир. Юрюн олгунлашънджа, адам хемен ораъ вурур. Чюнкю бичим вакти гелмиштир.“ Иса сонра шьойле деди: „Танръ'нън Егеменлии'ни нейе бензетелим, насъл бир бензетмейле анлаталъм? Иса, Танръ сьозюню, буна бензер бирчок бензетмейле халкън анлаябилдии ьолчюде анлатърдъ. Бензетме кулланмадан онлара хичбир шей анлатмаздъ. Ама кенди ьоренджилерийле ялнъз калдъънда, онлара хер шейи ачъклардъ. О гюн акшам олунджа ьоренджилерине, „Каршъ якая гечелим“ деди. Ьоренджилер калабалъъ гериде бъракарак Иса'йъ, ичинде булундуу текнейле гьотюрдюлер. Янънда башка текнелер де вардъ. Бу сърада бюйюк бир фъртъна копту. Далгалар текнейе ьойле биндирди ки, текне нередейсе суйла долмушту. Иса, текненин къч тарафънда бир ястъа ясланмъш уйуйорду. Ьоренджилер О'ну уяндъръп, „Ьоретменимиз, ьоледжеиз! Хич алдърмъйор мусун?“ дедилер. Иса калкъп рюзгаръ азарладъ, гьоле, „Сус, сакин ол!“ деди. Рюзгар динди, орталък сютлиман олду. Иса ьоренджилерине, „Неден коркуйорсунуз? Хяля иманънъз йок му?“ деди. Онлар исе бюйюк корку ичинде бирбирлерине, „Бу адам ким ки, рюзгар да гьол де О'нун сьозюню динлийор?“ дедилер. Гьолюн каршъ якасъна, Герасалълар'ън мемлекетине вардълар. Иса текнеден инер инмез, кьотю руха тутулмуш бир адам мезарлък мааралардан чъкъп О'ну каршъладъ. Мезарларън ичинде яшаян бу адамъ артък кимсе зинджирле биле балъ тутамъйорду. Бирчок кез зинджир ве кьостеклерле баландъъ халде, зинджирлери копармъш, кьостеклери парчаламъштъ. Хич кимсе онунла баша чъкамъйорду. Гедже гюндюз мезарларда, даларда баъръп дуруйор, кендини ташларла яралъйорду. Узактан Иса'йъ гьорюндже кошуп гелди, О'нун ьонюнде йере капандъ. Йюксек сесле хайкърарак, „Ей Иса, йюдже Танръ'нън Олу, бенден не истийорсун? Танръ хаккъ ичин сана ялваръръм, бана ишкендже етме!“ деди. Чюнкю Иса, „Ей кьотю рух, адамън ичинден чък!“ демишти. Сонра Иса адама, „Адън не?“ дийе сорду. „Адъм Тюмен. Чюнкю сайъмъз чок“ деди. Рухларъ о бьолгеден чъкармамасъ ичин Иса'я ялваръп якардъ. Орада, даън ямаджънда отлаян бюйюк бир домуз сюрюсю вардъ. Кьотю рухлар Иса'я, „Бизи шу домузлара гьондер, онлара гирелим“ дийе ялвардълар. Иса'нън изин вермеси юзерине кьотю рухлар адамдан чъкъп домузларън ичине гирдилер. Яклашък ики бин домуздан олушан сюрю, дик ямачтан ашаъ кошушарак гьоле атлайъп боулду. Домузларъ гюденлер качъп кентте ве кьойлерде олайън хаберини яйдълар. Халк олуп битени гьормейе чъктъ. Иса'нън янъна гелдиклеринде, ьонджелери бир тюмен джине тутулан адамъ гийинмиш, аклъ башъна гелмиш, отурмуш гьорюндже корктулар. Олайъ гьоренлер, джинли адама оланларъ ве домузларън башъна геленлери халка анлаттълар. Бунун юзерине халк, бьолгелеринден айрълмасъ ичин Иса'я ялвармая башладъ. Иса текнейе бинеркен, ьонджелери джинли олан адам О'на, „Сенинле гелейим“ дийе ялвардъ. Ама Иса адама изин вермеди. Она, „Евине, якънларънън янъна дьон“ деди. „Раб'бин сенин ичин нелер яптъънъ, сана насъл мерхамет еттиини онлара анлат.“ Адам да гитти, Иса'нън кендиси ичин нелер яптъънъ Декаполис'те дуйурмая башладъ. Анлаттъкларъна херкес шашъп калъйорду. Иса текнейле каршъ якая дьонюндже, чевресинде бюйюк бир калабалък топландъ. Кендиси гьолюн къйъсънда дуруйорду. Иса адамла бирликте гитти. Бюйюк бир калабалък да ардъндан гидийор, О'ну съкъштъръйорду. Орада, он ики йълдър канамасъ олан бир кадън вардъ. Бирчок хекимин елинден чок чекмиш, варънъ йоуну харджамъш, ама ийилешеджеине даха да кьотюлешмишти. Кадън, Иса хаккънда анлатъланларъ дуймушту. Бу неденле, калабалъкта О'нун аркасъндан гелип гийсисине докунду. Ичинден, „Гийсилерине биле докунсам куртулурум“ дийорду. О анда канамасъ кесиливерди. Кадън, беденинин деринлиинде аджъдан куртулдууну хиссетти. Иса исе, кендисинден бир гюджюн акъп гиттиини хемен анладъ. Калабалъън ортасънда дьонюп, „Гийсилериме ким докунду?“ дийе сорду. Ьоренджилери О'на, „Сени съкъштъран калабалъъ гьорюйорсун! Насъл олуйор да, ‚Бана ким докунду‘ дийе соруйорсун?“ дедилер. Иса кендисине докунанъ гьормек ичин чевресине бакъндъ. Кадън да кендисиндеки деишиклии билийорду. Коркуйла титрейерек гелди, Иса'нън аякларъна капандъ ве О'на бютюн герчеи анлаттъ. Иса она, „Къзъм“ деди, „Иманън сени куртардъ. Есенликле гит. Аджъларън сон булсун.“ Иса даха конушуркен, хавра йьонетиджисинин евинден адамлар гелди. Йьонетиджийе, „Къзън ьолдю“ дедилер. „Ьоретмени неден хяля рахатсъз едийорсун?“ Иса бу сьозлере алдърмадан хавра йьонетиджисине, „Коркма, ялнъз иман ет!“ деди. Иса, Петрус, Якуп ве Якуп'ун кардеши Йуханна'дан башка хич кимсенин кендисийле бирликте гитмесине изин вермеди. Хавра йьонетиджисинин евине вардъкларънда Иса, аджъ аджъ алайъп ферят еден гюрюлтюлю бир калабалъкла каршълаштъ. Ичери гиререк онлара, „Нийе гюрюлтю едип алъйорсунуз?“ деди. „Чоджук ьолмеди, уйуйор.“ Онлар исе кендисийле алай еттилер. Ама Иса хепсини дъшаръ чъкардъктан сонра чоджуун аннесини бабасънъ ве кендисийле бирликте оланларъ алъп чоджуун булундуу одая гирди. Чоджуун елини тутарак она, „Талита куми!“ деди. Бу сьоз, „Къзъм, сана сьойлюйорум, калк“ демектир. Он ики яшънда олан къз хемен аяа калктъ, йюрюмейе башладъ. Орадакилери дерин бир шашкънлък алдъ. Иса, „Буну кимсе билмесин“ дийерек онларъ съкъ съкъя уярдъ ве къза йемек верилмесини буйурду. Иса орадан айръларак кенди мемлекетине гитти. Ьоренджилери де ардъндан гиттилер. Шабат Гюню олунджа Иса хаврада ьоретмейе башладъ. Сьойледиклерини ишитен бирчок киши шашъп калдъ. „Бу адам бунларъ нереден ьоренди?“ дийе соруйорлардъ. „Кендисине верилен бу билгелик недир? Насъл бьойле муджизелер япабилийор? Мерйем'ин олу, Якуп, Йосе, Яхуда ве Симун'ун кардеши олан марангоз деил ми бу? Къзкардешлери бурада, арамъзда яшамъйор му?“ Ве гюдженип О'ну реддеттилер. Иса да онлара, „Бир пейгамбер, кенди мемлекетинден, акраба чевресинден ве кенди евинден башка йерде хор гьорюлмез“ деди. Орада биркач хастайъ, юзерлерине еллерини коярак ийилештирмектен башка хичбир муджизе япамадъ. Халкън имансъзлъъна шашъйорду. Иса чевредеки кьойлери долашъп ьоретийорду. Он ики ьоренджисини янъна чаърдъ ве онларъ икишер икишер халк арасъна гьондермейе башладъ. Онлара кьотю рухлар юзеринде йетки верди. Йолджулук ичин янларъна денектен башка бир шей алмамаларънъ сьойледи. Не екмек, не торба, не де кушакларънда пара гьотюреджеклерди. Онлара чарък гиймелерини сьойледи. Ама, „Ики минтан гиймейин“ деди. „Бир йере гиттииниз заман, орадан айрълънджая дек хеп айнъ евде калън“ дийе девам етти. „Инсанларън сизи кабул етмедиклери, сизи динлемедиклери бир йерден айрълъркен, онлара уяръ олсун дийе аяънъзън алтъндаки тозу силкин!“ Бьойледже ьоренджилер йола чъкъп инсанларъ тьовбейе чаърмая башладълар. Бирчок джин ковдулар; бирчок хастайъ, юзерлерине я сюререк ийилештирдилер. Крал Хиродес де олуп битенлери дуйду. Чюнкю Иса'нън юню хер тарафа яйълмъштъ. Базъларъ, „Бу адам, ьолюмден дирилен Вафтизджи Яхя'дър. Олаанюстю гючлерин онда еткин олмасънън недени будур“ дийорду. Башкаларъ, „О Иляс'тър“ дийор, йине башкаларъ, „Ески пейгамберлерден бири гиби бир пейгамбердир“ дийорду. Хиродес бунларъ дуйунджа, „Башънъ кестирдиим Яхя дирилди!“ деди. Хиродия бу йюзден Яхя'я кин баламъштъ; ону ьолдюртмек истийор, ама башарамъйорду. Чюнкю Яхя'нън дору ве кутсал бир адам олдууну билен Хиродес ондан коркуйор ве ону коруйорду. Яхя'йъ динледии заман бюйюк бир шашкънлък ичинде калъйор, йине де ону динлемектен зевк алъйорду. Не вар ки, Хиродес'ин кенди доум гюнюнде сарай бюйюклери, комутанлар ве Джелиле'нин илери геленлери ичин вердии шьоленде бекленен фърсат доду. Хиродия'нън къзъ ичери гирип данс етти. Бу, Хиродес'ле конукларънън хошуна гитти. Крал генч къза, „Диле бенден, не дилерсен веририм“ деди. Ант ичерек, „Бенден не дилерсен, краллъъмън яръсъ да олса, веририм“ деди. Къз дъшаръ чъкъп аннесине, „Не истейейим?“ дийе сорду. „Вафтизджи Яхя'нън башънъ исте“ деди аннеси. Къз хемен кошуп кралън янъна гирди, „Вафтизджи Яхя'нън башънъ бир тепси юзеринде хемен бана вермени истийорум“ дийерек дилеини ачъкладъ. Крал буна чок юзюлдюйсе де, конукларънън ьонюнде ичтии анттан ьотюрю къзъ реддетмек истемеди. Хемен бир джеллат гьондерип Яхя'нън башънъ гетирмесини буйурду. Джеллат зиндана гидерек Яхя'нън башънъ кести. Кесик башъ бир тепси юзеринде гетирип генч къза верди, къз да аннесине гьотюрдю. Яхя'нън ьоренджилери буну дуйунджа гелип джеседи алдълар ве мезара койдулар. Елчилер, Иса'нън янъна дьонерек яптъкларъ ве ьореттиклери хер шейи О'на анлаттълар. Иса онлара, „Гелин, тек башъмъза тенха бир йере гиделим де бираз динленин“ деди. Гелен гиден ьойле чокту ки, йемек йемейе биле вакит буламъйорлардъ. Текнейе бинип тек башларъна тенха бир йере дору йол алдълар. Гиттиклерини гьорен бирчок киши онларъ танъдъ. Халк дживардаки бютюн кентлерден яя оларак йола дьокюлюп онлардан ьондже орая вардъ. Иса текнеден ининдже бюйюк бир калабалъкла каршълаштъ. Чобансъз койунлара бензейен бу инсанлара аджъдъ ве онлара бирчок конуда ьоретмейе башладъ. Иса исе, „Онлара сиз йийеджек верин“ дийе каршълък верди. Ьоренджилер Иса'я, „Гидип ики йюз динарлък екмек алъп онлара йедирелим ми яни?“ дийе сордулар. Иса онлара, „Кач екмеиниз вар, гидин бакън“ деди. Ьоренип гелдилер, „Беш екмекле ики балъъмъз вар“ дедилер. Иса херкеси кюме кюме йешил чайъра отуртмаларънъ буйурду. Халк йюзер еллишер кишилик бьолюклер халинде отурду. Иса беш екмекле ики балъъ алдъ, гьозлерини гьое калдърарак шюкретти; сонра екмеклери бьолдю ве халка даътмаларъ ичин ьоренджилерине верди. Ики балъъ да хепсинин арасънда пайлаштърдъ. Йемек йийен еркеклерин сайъсъ беш бин кадардъ. Бундан хемен сонра Иса ьоренджилерине, текнейе бинип кендисинден ьондже каршъ якада булунан Бейтсайда'я гечмелерини буйурду. Бу арада кендиси халкъ евлерине гьондереджекти. Онларъ уурладъктан сонра, дуа етмек ичин даа чъктъ. Онлар исе, гьолюн юстюнде йюрюдююню гьорюндже О'ну хаялет санарак баръштълар. Хепси О'ну гьормюш ве дехшете капълмъштъ. Иса хемен онлара сесленерек, „Джесур олун, беним, коркмайън!“ деди. Текнейе бинип онлара катълънджа рюзгар динди. Онларса бюйюк бир шашкънлък ичиндейди. Екмекле илгили муджизейи биле анламамъшлардъ; зихинлери кьорелмишти. Иса'йла ьоренджилери гьолю аштълар, Гиннесар'да карая чъкъп текнейи баладълар. Онлар текнеден ининдже, халк Иса'йъ хемен танъдъ. Базъларъ кошарак бютюн йьорейи долаштъ. Иса'нън булундуу йери ьорененлер, хасталаръ шилтелерийле орая гьотюрмейе башладълар. Кьой олсун, кент я да чифтлик олсун, Иса'нън гиттии хер йерде, хасталаръ мейданлара ятъръйор, садедже гийсисинин етеине докунмаларъна изин вермеси ичин ялваръйорлардъ. Докунанларън хепси де ийилешти. Йерушалим'ден гелен Ферисилер ве базъ дин билгинлери, Иса'нън чевресинде топландълар. О'нун ьоренджилеринден базъларънън мурдар, яни йъканмамъш еллерле йемек йедиклерини гьордюлер. Ферисилер, хатта бютюн Яхудилер, аталарънън тьореси уярънджа еллерини ийидже йъкамадан йемек йемезлер. Чаршъдан дьонюндже де, йъканмадан йемек йемезлер. Айръджа кясе, тести ве бакър капларън йъканмасъйла илгили башка бирчок тьорейе де уярлар. Ферисилер ве дин билгинлери Иса'я, „Ьоренджилерин неден аталаръмъзън тьоресине уймуйорлар, ничин мурдар еллерле йемек йийорлар?“ дийе сордулар. Иса онларъ шьойле янътладъ: „Йешая'нън сиз икийюзлюлерле илгили пейгамберлик сьозю не кадар йериндедир! Язмъш олдуу гиби, ‚Бу халк, дудакларъйла бени саяр, Ама йюреклери бенден узак. Бана бошуна тапарлар. Чюнкю ьореттиклери, садедже инсан буйрукларъдър.‘ Сиз Танръ буйрууну бир яна бъракмъш, инсан тьоресине уйуйорсунуз.“ Иса онлара айръджа шуну сьойледи: „Кенди тьоренизи сюрдюрмек ичин Танръ буйрууну бир кенара итмейи не де гюзел беджерийорсунуз! Муса, ‚Аннене бабана сайгъ гьостереджексин‘ ве, ‚Аннесине я да бабасъна сьовен кесинликле ьолдюрюледжектир‘ дийе буйурмушту. Бьойледже кушактан кушаа актардъънъз тьорелерле Танръ'нън сьозюню гечерсиз кълъйорсунуз. Буна бензер даха бирчок шей япъйорсунуз.“ Иса, халкъ йине янъна чаъръп онлара, „Хепиниз бени динлейин ве шуну беллейин“ деди. Иса калабалъъ бъракъп еве гириндже, ьоренджилери О'на бу бензетменин анламънъ сордулар. О да онлара, „Демек сиз де анламъйорсунуз, ьойле ми?“ деди. „Дъшаръдан инсанън ичине гирен хичбир шейин ону кирлетемейеджеини билмийор мусунуз? Дъштан гирен, инсанън йюреине деил, мидесине гидер, орадан да хелая атълър.“ Иса бу сьозлерле, бютюн йийеджеклерин темиз олдууну билдирмиш олуйорду. Иса шьойле девам етти: „Инсанъ кирлетен, инсанън ичинден чъкандър. Бу кьотюлюклерин хепси ичтен кайнакланър ве инсанъ кирлетир.“ Иса орадан айръларак Сур бьолгесине гитти. Бурада бир еве гирди. Кимсенин буну билмесини истемийорду, ама гизленемеди. Кючюк къзъ кьотю руха тутулмуш бир кадън, Иса'йла илгили хабери дуяр дуймаз гелди, аякларъна капандъ. Яхуди олмаян бу кадън Сурийе-Фенике ъркъндандъ. Къзъндан джини ковмасъ ичин Иса'я риджа етти. Иса она, „Бърак, ьондже чоджуклар дойсунлар“ деди. „Чоджукларън екмеини алъп кьопеклере атмак дору деилдир.“ Кадън буна каршълък, „Хаклъсън, Раб“ деди. „Ама кьопеклер де софранън алтънда чоджукларън екмек кърънтъларънъ йер.“ Иса она, „Бу сьозден ьотюрю джин къзъндан чъктъ, гидебилирсин“ деди. Кадън евине гиттиинде чоджууну джинден куртулмуш, ятакта ятар булду. Сур бьолгесинден айрълан Иса, Сайда йолуйла Декаполис бьолгесинин ортасъндан гечерек текрар Джелиле Гьолю'не гелди. О'на саър ве дили тутук бир адам гетирдилер, елини юзерине коймасъ ичин ялвардълар. Иса адамъ калабалъктан айъръп бир яна чекти. Пармакларънъ адамън кулакларъна сокту, тюкюрюп онун дилине докунду. Сонра гьое бакарак ичини чекти ве адама, „Еффата“, яни „Ачъл!“ деди. Адамън кулакларъ хемен ачълдъ, дили чьозюлдю ве дюзгюн бир шекилде конушмая башладъ. Иса орада булунанларъ, буну кимсейе сьойлемемелери ичин уярдъ. Ама онларъ не кадар уярдъйса, онлар да хабери о кадар яйдълар. Халк бюйюк бир хайрет ичинде калмъштъ. „Яптъъ хер шей ийи. Саърларън кулакларънъ ачъйор, дилсизлери конуштуруйор!“ дийорлардъ. Онларъ ач ач евлерине гьондерирсем, йолда байълърлар. Хем базъларъ узак йолдан гелийор.“ Ьоренджилери буна каршълък, „Бьойле ъссъз бир йерде бу кадар кишийи дойураджак екмеи инсан нереден булабилир?“ дедилер. Иса, „Кач екмеиниз вар?“ дийе сорду. „Йеди тане“ дедилер. Бунун юзерине Иса, халка йере отурмаларънъ буйурду. Сонра йеди екмеи алдъ, шюкредип бунларъ бьолдю, даътмаларъ ичин ьоренджилерине верди. Онлар да халка даъттълар. Биркач кючюк балъкларъ да вардъ. Иса шюкредип бунларъ да даътмаларънъ сьойледи. Херкес йийип дойду. Артакалан парчалардан йеди кюфе долусу топладълар. Ферисилер гелип Иса'йла тартъшмая башладълар. О'ну денемек амаджъйла гьоктен бир белирти гьостермесини истедилер. Иса ичтен бир ах чекерек, „Бу кушак неден бир белирти истийор?“ деди. „Сизе дорусуну сьойлейейим, бу кушаа хичбир белирти гьостерилмейеджек.“ Сонра онларъ орада бъракъп йине текнейе бинди ве каршъ якая йьонелди. Ьоренджилер екмек алмайъ унутмушлардъ. Текнеде, янларънда ялнъз бир екмек вардъ. Иса онлара шу уяръда булунду: „Диккатли олун, Ферисилер'ин маясъндан ве Хиродес 'ин маясъндан сакънън!“ Онлар исе кенди араларънда, „Екмеимиз олмадъъ ичин бьойле дийор“ шеклинде тартъштълар. Бунун фаркънда олан Иса, „Екмеиниз йок дийе ничин тартъшъйорсунуз?“ деди. „Хяля акъл ердиремийор, анламъйор мусунуз? Зихниниз кьорелди ми? „Йеди екмеи дьорт бин кишийе бьолюштюрдююмде кач кюфе долусу йемек фазласъ топладънъз?“ „Йеди“ дедилер. Иса онлара, „Хяля анламъйор мусунуз?“ деди. Иса иле ьоренджилери Бейтсайда'я гелдилер. Орада базъ кишилер Иса'я кьор бир адам гетирип она докунмасъ ичин ялвардълар. Иса кьорюн елинден тутарак ону кьойюн дъшъна чъкардъ. Гьозлерине тюкюрюп еллерини юзерине койду ве, „Бир шей гьорюйор мусун?“ дийе сорду. Адам башънъ калдъръп, „Инсанлар гьорюйорум“ деди, „Аачлара бензийорлар, ама йюрюйорлар.“ Сонра Иса еллерини йениден адамън гьозлери юзерине койду. Адам гьозлерини ачтъ, бактъ; ийилешмиш ве хер шейи ачък сечик гьормейе башламъштъ. Иса, „Кьойе биле гирме!“ дийерек ону евине гьондерди. Иса, ьоренджилерийле бирликте Филипус Сезарийеси'не балъ кьойлере гитти. Йолда ьоренджилерине, „Халк беним ким олдууму сьойлюйор?“ дийе сорду. Ьоренджилери О'на шу каршълъъ вердилер: „Вафтизджи Яхя дийорлар. Ама кими Иляс, кими де пейгамберлерден бири олдууну сьойлюйор.“ О да онлара, „Сиз не дерсиниз, сиздже бен кимим?“ дийе сорду. Петрус, „Сен Месих 'син“ янътънъ верди. Бунун юзерине Иса бу конуда кимсейе бир шей сьойлемемелери ичин онларъ уярдъ. Иса, Инсанолу 'нун чок аджъ чекмеси, илери геленлер, башкяхинлер ве дин билгинлериндже реддедилмеси, ьолдюрюлмеси ве юч гюн сонра дирилмеси геректиини онлара анлатмая башладъ. Бунларъ ачъкча сьойлюйорду. Бунун юзерине Петрус О'ну бир кенара чекип азарламая башладъ. Иса дьонюп ьотеки ьоренджилерине бактъ; Петрус'у азарлаярак, „Чекил ьонюмден, Шейтан!“ деди. „Дюшюнджелерин Танръ'я деил, инсана ьозгюдюр.“ Ьоренджилерийле бирликте халкъ да янъна чаъръп шьойле конушту: „Ардъмдан гелмек истейен кендини инкяр етсин, чармъхънъ йюкленип бени излесин. Джанънъ куртармак истейен ону йитиреджек, джанънъ беним ве Мюжде'нин уруна йитирен исе ону куртараджактър. Инсан бютюн дюняйъ казанъп да джанъндан олурса, бунун кендисине не яраръ олур? Инсан кенди джанъна каршълък не веребилир? Бу вефасъз ве гюнахкяр кушаън ортасънда, ким бенден ве беним сьозлеримден утанърса, Инсанолу да, Бабасъ'нън гьоркеми ичинде кутсал мелеклерле бирликте гелдиинде о кишиден утанаджактър.“ Иса, „Сизе дорусуну сьойлейейим“ дийе девам етти, „Бурада булунанлар арасънда, Танръ Егеменлии'нин гючлю бичимде герчеклештиини гьормеден ьолюмю татмаяджак оланлар вар.“ Алтъ гюн сонра Иса, янъна ялнъз Петрус, Якуп ве Йуханна'йъ аларак йюксек бир даа чъктъ. Онларън гьозю ьонюнде Иса'нън гьорюнюмю деишти. Гийсилери гьоз камаштъръджъ бир беязлъа бюрюндю; йерйюзюнде хичбир чамашърджънън еришемейеджеи бир беязлъктъ бу. О анда Муса'йла Иляс ьоренджилере гьорюндю. Иса'йла конушуйорлардъ. Петрус Иса'я, „ Рабби, бурада булунмамъз не ийи олду! Юч чардак куралъм: Бири сана, бири Муса'я, бири де Иляс'а“ деди. Не сьойлейеджеини билмийорду. Чюнкю чок коркмушлардъ. Бу сърада бир булут гелип онлара гьолге салдъ. Булуттан гелен бир сес, „Севгили Олум будур, О'ну динлейин!“ деди. Ьоренджилер бирден чеврелерине бактълар, ама бу кез янларънда Иса'дан башка кимсейи гьоремедилер. Дадан инерлеркен Иса, Инсанолу ьолюмден дирилмеден орада гьордюклерини хич кимсейе сьойлемемелери ичин онларъ уярдъ. Бу уяръя уймакла бирликте кенди араларънда, „Ьолюмден дирилмек не демек?“ дийе тартъшъп дурдулар. Иса'я, „Дин билгинлери неден ьондже Иляс'ън гелмеси геректиини сьойлюйорлар?“ дийе сордулар. О да онлара шьойле деди: „Герчектен де ьондже Иляс гелир ве хер шейи йениден дюзене кояр. Ама насъл олуйор да Инсанолу'нун чок аджъ чекеджеи ве хиче сайъладжаъ язълмъштър? Сизе шуну сьойлейейим, Иляс гелди биле, онун хаккънда язълмъш олдуу гиби, она япмадъкларънъ бъракмадълар.“ Ьотеки ьоренджилерин янъна дьондюклеринде, онларън чевресинде бюйюк бир калабалъън топландъънъ, биртакъм дин билгинлеринин онларла тартъштъънъ гьордюлер. Калабалък Иса'йъ гьорюндже бюйюк бир шашкънлъа капълдъ ве кошуп О'ну селамладъ. Иса ьоренджилерине, „Онларла не тартъшъйорсунуз?“ дийе сорду. Халктан бири О'на, „Ьоретменим“ дийе каршълък верди, „Дилсиз бир руха тутулан олуму сана гетирдим. Рух ону нереде якаларса йере чарпъйор. Чоджук азъндан кьопюклер сачъйор, дишлерини гъджърдатъйор ве каскатъ кесилийор. Руху ковмаларъ ичин ьоренджилерине башвурдум, ама башарамадълар.“ Иса онлара, „Ей имансъз кушак!“ деди. „Сизинле даха не кадар каладжаъм? Сизе даха не кадар катланаджаъм? Чоджуу бана гетирин!“ Чоджуу кендисине гетирдилер. Рух, Иса'йъ гьорюр гьормез чоджуу шиддетле сарстъ; чоджук йере дюштю, азъндан кьопюклер сачарак йуварланмая башладъ. Иса чоджуун бабасъна, „Бу хал чоджуун башъна гелели не кадар олду?“ дийе сорду. „Кючюклююнден бери бьойле“ деди бабасъ. „Юстелик рух ону ьолдюрмек ичин сък сък атеше, суя аттъ. Елинден бир шей гелирсе, бизе ярдъм ет, халимизе аджъ!“ Иса она, „Елимден гелирсе ми? Иман еден бири ичин хер шей мюмкюн!“ деди. Чоджуун бабасъ хемен, „Иман едийорум, имансъзлъъмъ йенмеме ярдъм ет!“ дийе ферят етти. Иса, халкън кошушуп гелдиини гьорюндже кьотю руху азарлаярак, „Сана буйуруйорум, дилсиз ве саър рух, чоджуун ичинден чък ве она бир даха гирме!“ деди. Бунун юзерине рух бир чълък аттъ ве чоджуу шиддетле сарсарак чъктъ. Чоджук ьолю гиби харекетсиз калдъ, ьойле ки орадакилерин бирчоу, „Ьолдю!“ дийорду. Ама Иса елинден тутуп калдърънджа, чоджук аяа калктъ. Иса еве гирдиктен сонра ьоренджилери ьозел оларак О'на, „Биз кьотю руху неден ковамадък?“ дийе сордулар. Иса онлара, „Бу тюр рухлар анджак дуайла ковулабилир“ янътънъ верди. Орадан айрълмъш, Джелиле бьолгесинден гечийорлардъ. Иса хич кимсенин буну билмесини истемийорду. Ьоренджилерине ьоретиркен шьойле дийорду: „ Инсанолу, инсанларън елине теслим едиледжек ве ьолдюрюледжек, ама ьолдюрюлдюктен юч гюн сонра дириледжек.“ Онлар бу сьозлери анламъйор, Иса'я сору сормактан да коркуйорлардъ. Кефарнахум'а вардълар. Еве гирдиктен сонра Иса онлара, „Йолда нейи тартъшъйордунуз?“ дийе сорду. Хич биринден сес чъкмадъ. Чюнкю йолда араларънда кимин ен бюйюк олдууну тартъшмъшлардъ. Иса отуруп Оникилер'и янъна чаърдъ. Онлара шьойле деди: „Биринджи олмак истейен ен сонунджу олсун, херкесин хизметкяръ олсун.“ Йуханна О'на, „Ьоретменим“ деди, „Сенин адънла джин кован бирини гьордюк, ама бизи излейенлерден олмадъъ ичин она енгел олмая чалъштък.“ „Она енгел олмайън!“ деди Иса. „Чюнкю беним адъмла муджизе япъп да ардъндан бени кьотюлейеджек кимсе йоктур. Бизе каршъ олмаян, бизден янадър. Сизе дорусуну сьойлейейим, Месих'е аит олдуунуз ичин сизлере бир бардак су верен ьодюлсюз калмаяджактър.“ „Ким бана иман еден бу кючюклерден бирини гюнаха дюшюрюрсе, бойнуна коджаман бир деирмен ташъ гечирилип денизе атълмасъ кендиси ичин даха ийи олур. Еер гьозюн гюнах ишлемене неден олурса, ону чъкар ат. Танръ'нън Егеменлии'не тек гьозле гирмен, ики гьозле джехеннеме атълмандан ийидир. ‚Орадакилери кемирен курт ьолмез, Якан атеш сьонмез.‘ Чюнкю херкес атешле тузланаджактър. Туз ярарлъдър. Ама туз тузлулууну йитирирсе, бир даха она насъл тат веребилирсиниз? Ичинизде туз олсун ве бирбиринизле баръш ичинде яшайън!“ Иса орадан айрълъп Яхудийе 'нин Шериа Ърмаъ'нън каршъ якасъндаки топракларъна гечти. Чевресинде йине калабалъклар топланмъштъ; хер заманки гиби онлара ьоретийорду. Янъна гелен базъ Ферисилер О'ну денемек амаджъйла, „Бир еркеин, каръсънъ бошамасъ Кутсал Яса'я уйгун мудур?“ дийе сордулар. Иса каршълък оларак, „Муса сизе не буйурду?“ деди. Онлар, „Муса, еркеин бир бошанма белгеси язарак каръсънъ бошамасъна изин вермиштир“ дедилер. Иса онлара, „Инатчъ олдуунуз ичин Муса бу буйруу яздъ“ деди. „Танръ, яратълъшън башлангъджъндан ‚Инсанларъ еркек ве диши оларак яраттъ.‘ О халде Танръ'нън бирлештирдиини инсан айърмасън.“ Ьоренджилери евде О'на йине бу конуйла илгили базъ сорулар сордулар. Иса онлара, „Каръсънъ бошайъп башкасъйла евленен, каръсъна каршъ зина етмиш олур“ деди. „Коджасънъ бошайъп башкасъйла евленен кадън да зина етмиш олур.“ Бу арада базъларъ кючюк чоджукларъ Иса'нън янъна гетирийор, онлара докунмасънъ истийорлардъ. Не вар ки, ьоренджилер онларъ азарладълар. Иса буну гьорюндже къздъ. Ьоренджилерине, „Бъракън, чоджуклар бана гелсин“ деди. „Онлара енгел олмайън! Чюнкю Танръ'нън Егеменлии бьойлелерининдир. Сизе дорусуну сьойлейейим, Танръ'нън Егеменлии'ни бир чоджук гиби кабул етмейен, бу егеменлие асла гиремез.“ Чоджукларъ куджаъна алдъ, еллерини юзерлерине койуп онларъ кутсадъ. Иса йола чъкаркен, бири кошарак янъна гелди. Ьонюнде диз чьокюп О'на, „Ийи ьоретменим, сонсуз яшама кавушмак ичин не япмалъйъм?“ дийе сорду. Иса, „Бана неден ийи дийорсун?“ деди. „Ийи олан ялнъз бири вар, О да Танръ'дър. О'нун буйрукларънъ билийорсун: ‚Адам ьолдюрмейеджексин, зина етмейеджексин, чалмаяджаксън, ялан йере танъклък етмейеджексин, кимсенин хаккънъ йемейеджексин, аннене бабана сайгъ гьостереджексин.‘“ Адам, „Ьоретменим, бунларън хепсини генчлиимден бери йерине гетирийорум“ деди. Она севгийле бакан Иса, „Бир ексиин вар“ деди. „Гит нейин варса сат, парасънъ йоксуллара вер; бьойледже гьокте хазинен олур. Сонра гел, бени изле.“ Бу сьозлер юзерине адамън йюзю асълдъ, юзюнтю ичинде орадан узаклаштъ. Чюнкю чок малъ вардъ. Иса чевресине гьоз гездирдиктен сонра ьоренджилерине, „Варлъклъ кишилерин Танръ Егеменлии'не гирмеси не гюч оладжак!“ деди. Ьоренджилер О'нун сьозлерине шаштълар. Ама Иса онлара йине, „Чоджуклар“ деди, „Танръ'нън Егеменлии'не гирмек не гючтюр! Девенин ине делиинден гечмеси, зенгинин Танръ Егеменлии'не гирмесинден даха колайдър.“ Ьоренджилер бюсбютюн шашърмъшлардъ. Бирбирлерине, „Ьойлейсе ким куртулабилир?“ дийорлардъ. Иса онлара бакарак, „Инсанлар ичин бу имкянсъз, ама Танръ ичин деил. Танръ ичин хер шей мюмкюндюр“ деди. Петрус О'на, „Бак, биз хер шейи бъракъп сенин ардъндан гелдик“ демейе башладъ. Не вар ки, биринджилерин бирчоу сонунджу, сонунджуларън бирчоу да биринджи оладжак.“ О'нунла алай едеджек, юзерине тюкюреджек ве О'ну камчълайъп ьолдюреджеклер. Не вар ки О, юч гюн сонра дириледжек.“ Зебеди'нин оулларъ Якуп иле Йуханна Иса'я яклашъп, „Ьоретменимиз, бир дилеимиз вар, буну япманъ истийоруз“ дедилер. Иса онлара, „Сизин ичин не япмамъ истийорсунуз?“ дийе сорду. „Сен йюджелиине кавушунджа биримизе саънда, ьотекимизе де солунда отурма айръджалъънъ вер“ дедилер. „Сиз не диледиинизи билмийорсунуз“ деди Иса. „Беним ичеджеим кяседен сиз ичебилир мисиниз? Беним вафтиз оладжаъм гиби сиз де вафтиз олабилир мисиниз?“ Буну ишитен он ьоренджи Якуп'ла Йуханна'я къзмая башладълар. Иса онларъ янъна чаъръп шьойле деди: „Билирсиниз ки, улусларън ьондерлери сайъланлар, онлара егемен кесилир, илери геленлери де онлара аърлъкларънъ хиссеттирирлер. Сизин аранъзда бьойле олмаяджак. Аранъзда бюйюк олмак истейен, ьотекилерин хизметкяръ олсун. Аранъзда биринджи олмак истейен, хепинизин кулу олсун. Чюнкю Инсанолу биле хизмет едилмейе деил, хизмет етмейе ве джанънъ бирчокларъ ичин фидйе оларак вермейе гелди.“ Сонра Ериха'я гелдилер. Иса, ьоренджилери ве бюйюк бир калабалъкла бирликте Ериха'дан айрълъркен, Тимай олу Бартимай адънда кьор бир диленджи йол кенарънда отуруйорду. Насъралъ Иса'нън орада олдууну дуйунджа, „Ей Давут Олу Иса, халиме аджъ!“ дийе баърмая башладъ. Бирчок кимсе ону азарлаярак сустурмак истедийсе де о, „Ей Давут Олу, халиме аджъ!“ дийерек даха чок баърдъ. Иса дурду, „Чаърън ону“ деди. Кьор адама сесленерек, „Не мутлу сана! Калк, сени чаъръйор!“ дедилер. Адам абасънъ юстюнден атарак аяа фърладъ ве Иса'нън янъна гелди. Иса, „Сенин ичин не япмамъ истийорсун?“ дийе сорду. Кьор адам, „Раббуни, гьозлерим гьорсюн“ деди. Иса, „Гидебилирсин, иманън сени куртардъ“ деди. Адам о анда йениден гьормейе башладъ ве йол бойунджа Иса'нън ардъндан гитти. Бири сизе, ‚Буну нийе япъйорсунуз?‘ дерсе, ‚Раб'бин она ихтияджъ вар, хемен гери гьондереджек‘ дерсиниз.“ Гиттилер ве йол юзеринде, бир евин сокак капъсънън янънда балъ булдукларъ съпайъ чьоздюлер. Орада дуранлардан базъларъ, „Съпайъ не дийе чьозюйорсунуз?“ дедилер. Ьоренджилер Иса'нън кендилерине сьойледиклерини текрарлайънджа, адамлар онларъ рахат бърактъ. Съпайъ Иса'я гетирип юзерине кенди гийсилерини яйдълар. Иса съпая бинди. Бирчокларъ гийсилерини, базъларъ да чевредеки аачлардан кестиклери далларъ йола сердилер. Ьонден гиденлер ве аркадан геленлер шьойле баъръйорлардъ: „ Хозана! Раб'бин адъйла гелене ьовгюлер олсун! Атамъз Давут'ун яклашан егеменлии кутлу олсун! Ен йюджелерде хозана!“ Иса Йерушалим'е варънджа тапънаа гитти, хер тарафъ гьозден гечирди. Сонра вакит илерлемиш олдуундан Оникилер'ле бирликте Бейтаня'я дьондю. Ертеси гюн Бейтаня'дан чъктъкларънда Иса аджъкмъштъ. Узакта, япракланмъш бир инджир ааджъ гьорюндже белки инджир булурум дийе яклаштъ. Ааджън янъна вардъънда япрактан башка бир шей буламадъ. Чюнкю инджир мевсими деилди. Иса ааджа, „Артък сонсуза дек сенден кимсе мейве йийемесин!“ деди. Ьоренджилери де буну дуйдулар. Орадан Йерушалим'е гелдилер. Иса тапънаън авлусуна гиререк орадаки алъджъ ве сатъджъларъ дъшаръ ковду. Пара бозанларън масаларънъ, гюверджин сатанларън сехпаларънъ девирди. Йюк ташъян хич кимсенин тапънаън авлусундан гечмесине изин вермеди. Халка ьоретиркен шунларъ сьойледи: „‚Евиме, бютюн улусларън дуа еви денеджек‘ дийе язълмамъш мъ? Ама сиз ону хайдут инине чевирдиниз.“ Башкяхинлер ве дин билгинлери буну дуйунджа Иса'йъ йок етмек ичин бир йол арамая башладълар. О'ндан коркуйорлардъ. Чюнкю бютюн халк О'нун ьоретисине хайрандъ. Акшам олунджа Иса'йла ьоренджилери кенттен айрълдъ. Сабах еркенден инджир ааджънън янъндан гечерлеркен, ааджън кьоктен курумуш олдууну гьордюлер. Олайъ хатърлаян Петрус, „ Рабби, бак! Ланетледиин инджир ааджъ курумуш!“ деди. Иса онлара шьойле каршълък верди: „Танръ'я иман един. Сизе дорусуну сьойлейейим, ким шу даа, ‚Калк, денизе атъл!‘ дер ве йюреинде кушку дуймадан дедиинин оладжаъна инанърса, дилеи йерине геледжектир. Бунун ичин сизе дийорум ки, дуайла диледииниз хер шейи даха шимдиден алмъш олдуунуза инанън, дилеиниз йерине геледжектир. Иса да онлара, „Сизе бир сору сораджаъм“ деди. „Бана янът верин, бен де сизе бунларъ ханги йеткийле яптъъмъ сьойлерим. Яхя'нън вафтиз етме йеткиси Танръ'дан мъйдъ, инсанлардан мъ? Янът верин бана.“ Буну араларънда шьойле тартъшмая башладълар: „‚Танръ'дан‘ дерсек, ‚Ьойлейсе она ничин инанмадънъз?‘ дийеджек. Йок еер ‚Инсанлардан‘ дерсек…“ Халкън тепкисинден коркуйорлардъ. Чюнкю херкес Яхя'йъ герчектен пейгамбер сайъйорду. Иса'я, „Билмийоруз“ дийе янът вердилер. Иса да онлара, „Бен де сизе бунларъ ханги йеткийле яптъъмъ сьойлемейеджеим“ деди. Иса онлара бензетмелерле конушмая башладъ. „Адамън бири ба дикти, чевресини читле чевирди, юзюм съкмак ичин бир чукур каздъ, бир де бекчи кулеси яптъ. Сонра баъ баджълара киралайъп йолджулуа чъктъ. Мевсими гелиндже баън юрюнюнден пайъна дюшени алмак юзере баджълара бир кьоле йолладъ. Баджълар кьолейи якалайъп дьовдю ве ели бош гьондерди. Ба сахиби бу кез онлара башка бир кьоле йолладъ. Ону да башъндан яралайъп ашаъладълар. Бирини даха йолладъ, ону ьолдюрдюлер. Даха бирчок кьоле йолладъ. Кимини дьовюп кимини ьолдюрдюлер. „Ба сахибинин янънда тек киши калдъ, о да севгили олуйду. ‚Олуму саярлар‘ дийерек баджълара ен сон ону йолладъ. „Ама баджълар бирбирлерине, ‚Мирасчъ будур, гелин ону ьолдюрелим, мирас бизим олур‘ дедилер. Бьойледже ону якаладълар, ьолдюрюп бадан дъшаръ аттълар. „Бу дурумда баън сахиби не япаджак? Гелип баджъларъ йок едеджек, баъ да башкаларъна вереджек. Иса'нън бу бензетмеде кендилеринден сьоз еттиини анлаян Яхуди ьондерлер О'ну тутукламак истедилер; ама халкън тепкисинден корктукларъ ичин О'ну бъракъп гиттилер. Даха сонра Иса'йъ сьойлейеджеи сьозлерле тузаа дюшюрмек амаджъйла Ферисилер'ден ве Хиродес янлъларъндан базъларънъ О'на гьондердилер. Бунлар гелип Иса'я, „Ьоретменимиз“ дедилер, „Сенин дюрюст бири олдууну, кимсейи кайърмадан, инсанлар арасънда айръм япмадан Танръ йолуну дюрюстче ьореттиини билийоруз. Сезар 'а верги вермек Кутсал Яса'я уйгун му, деил ми? Верелим ми, вермейелим ми?“ Онларън икийюзлюлююню билен Иса шьойле деди: „Бени неден денийорсунуз? Бана бир динар гетирин бакайъм.“ Парайъ гетирдилер. Иса, „Бу ресим, бу язъ кимин?“ дийе сорду. „Сезар'ън“ дедилер. Иса да, „Сезар'ън хаккънъ Сезар'а, Танръ'нън хаккънъ Танръ'я верин“ деди. Иса'нън сьозлерине шашакалдълар. Йеди кардеш вардъ. Биринджиси евленди ве чоджук бъракмадан ьолдю. Икинджиси айнъ кадънъ алдъ, о да чоджук сахиби олмадан ьолдю. Ючюнджюсюне де ьойле олду. Йедиси де чоджуксуз ьолдю. Хепсинден сонра кадън да ьолдю. Дирилиш гюню, ьолюмден дирилдиклеринде кадън бунлардан хангисинин каръсъ оладжак? Чюнкю йедиси де онунла евленди.“ Иса онлара шьойле каршълък верди: „Не Кутсал Язълар'ъ не де Танръ'нън гюджюню билийорсунуз. Янълманъзън недени де бу деил ми? Инсанлар ьолюмден дирилиндже не евленир не евлендирилир, гьоклердеки мелеклер гибидирлер. Ьолюлерин дирилмеси конусуна гелиндже, Муса'нън Китабъ'нда, алевленен чалъйла илгили бьолюмде Танръ'нън Муса'я сьойледиклерини окумадънъз мъ? ‚Бен Ибрахим'ин Танръсъ, Исхак'ън Танръсъ ве Якуп'ун Танръсъ'йъм‘ дийор. Танръ ьолюлерин деил, дирилерин Танръсъ'дър. Сиз бюйюк бир янългъ ичиндесиниз.“ Онларън тартъшмаларънъ динлейен ве Иса'нън онлара гюзел янът вердиини гьорен бир дин билгини яклашъп О'на, „Буйрукларън ен ьонемлиси хангисидир?“ дийе сорду. Иса шьойле каршълък верди: „Ен ьонемлиси шудур: ‚Динле, ей Исраил! Танръмъз Раб тек Раб'дир. Танрън Раб'би бютюн йюреинле, бютюн джанънла, бютюн аклънла ве бютюн гюджюнле севеджексин.‘ Икинджиси де шудур: ‚Комшуну кендин гиби севеджексин.‘ Бунлардан даха бюйюк буйрук йоктур.“ Дин билгини Иса'я, „Ийи сьойледин, ьоретменим“ деди. „‚Танръ тектир ве О'ндан башкасъ йоктур‘ демекле доруйу сьойледин. Инсанън Танръ'йъ бютюн йюреийле, бютюн анлайъшъйла ве бютюн гюджюйле севмеси, комшусуну да кенди гиби севмеси, бютюн якмалък сунулардан ве курбанлардан даха ьонемлидир.“ Иса онун акъллъджа янът вердиини гьорюндже, „Сен Танръ'нън Егеменлии'нден узак деилсин“ деди. Бундан сонра кимсе О'на сору сормая джесарет едемеди. Иса тапънакта ьоретиркен шуну сорду: „Насъл олуйор да дин билгинлери, ‚ Месих, Давут'ун Олу'дур‘ дийорлар? Давут'ун кендиси, Кутсал Рух'тан есинленерек шьойле демишти: ‚Раб Раббим'е деди ки, Бен дюшманларънъ Аякларънън алтъна серинджейе дек Саъмда отур.‘ Давут'ун кендиси О'ндан Раб дийе сьоз еттиине гьоре, О насъл Давут'ун Олу олур?“ Орадаки бюйюк калабалък О'ну зевкле динлийорду. Дул кадънларън малънъ мюлкюню сьомюрен, гьостериш ичин узун узун дуа еден бу кишилерин джезасъ даха аър оладжактър.“ Иса тапънакта баъш топланан йерин каршъсънда отурмуш, кутулара пара атан халкъ сейредийорду. Бирчок зенгин киши кутуя бол пара аттъ. Йоксул бир дул кадън да гелди, биркач куруш дееринде ики бакър пара аттъ. Иса ьоренджилерини янъна чаърарак, „Сизе дорусуну сьойлейейим“ деди, „Бу йоксул дул кадън кутуя херкестен даха чок пара аттъ. Чюнкю ьотекилерин хепси, зенгинликлеринден артанъ аттълар. Бу кадън исе йоксуллууна каршън, варънъ йоуну, гечинмек ичин елинде не варса, тюмюню верди.“ Иса тапънактан чъкаркен ьоренджилеринден бири О'на, „Ьоретменим“ деди, „Шу гюзел ташлара, шу гьоркемли япълара бак!“ Иса она, „Бу бюйюк япъларъ гьорюйор мусун? Бурада таш юстюнде таш калмаяджак, хепси йъкъладжак!“ деди. Иса онлара анлатмая башладъ: „Сакън кимсе сизи саптърмасън“ деди. „Бирчокларъ, ‚Бен О'йум‘ дийерек беним адъмла гелип бирчок кишийи саптъраджаклар. Саваш гюрюлтюлери, саваш хаберлери дуйунджа коркмайън. Бунларън олмасъ герек, ама бу даха сон демек деилдир. Улус улуса, девлет девлете саваш ачаджак; йер йер депремлер, кътлъклар оладжак. Бунлар, доум санджъларънън башлангъджъдър. „Ама сиз кендинизе диккат един! Инсанлар сизи махкемелере вереджек, хавраларда дьоведжеклер. Бенден ьотюрю валилерин, кралларън ьонюне чъкаръладжак, бьойледже онлара танъклък едеджексиниз. Не вар ки, ьондже Мюжде'нин бютюн улуслара дуйурулмасъ герекир. Сизи тутуклайъп махкемейе вердиклеринде, ‚Не сьойлейеджеиз?‘ дийе ьонджеден кайгъланмайън. О анда сизе не есинленирсе ону сьойлейин. Чюнкю конушан сиз деил, Кутсал Рух оладжак. Кардеш кардеши, баба чоджууну ьолюме теслим едеджек. Чоджуклар анне бабаларъна башкалдъръп онларъ ьолдюртеджек. Беним адъмдан ьотюрю херкес сизден нефрет едеджек. Ама сонуна кадар даянан куртуладжактър. „Йъкъджъ иренч шейин, булунмамасъ герекен йерде дикилдиини гьордююнюз заман –окуян анласън– Яхудийе'де булунанлар далара качсън. Дамда олан, евинден бир шей алмак ичин ашаъ инмесин, ичери гирмесин. Тарлада олан, абасънъ алмак ичин гери дьонмесин. О гюнлерде гебе олан, чоджук емзирен кадънларън вай халине! Дуа един ки, качъшънъз къша растламасън. Чюнкю о гюнлерде ьойле бир съкънтъ оладжак ки, Танръ'нън вар еттии яратълъшън башлангъджъндан бу яна бьойлеси олмамъш, бундан сонра да олмаяджактър. Раб о гюнлери късалтмамъш олсайдъ, хич кимсе куртуламаздъ. Ама Раб, сечилмиш оланлар, кенди сечтии кишилер уруна о гюнлери късалтмъштър. Еер о заман бири сизе, ‚Иште Месих бурада‘, я да, ‚Иште шурада‘ дерсе, инанмайън. Чюнкю сахте месихлер, сахте пейгамберлер тюрейеджек; бунлар, белиртилер ве харикалар япаджаклар. Ьойле ки, еллеринден гелсе сечилмиш оланларъ саптъраджаклар. Ама сиз диккатли олун. Иште сизе хер шейи ьонджеден сьойлюйорум.“ „О заман Инсанолу 'нун булутлар ичинде бюйюк гюч ве гьоркемле гелдиини гьореджеклер. Инсанолу о заман мелеклерини гьондереджек, сечтиклерини йерйюзюнюн бир уджундан гьоюн ьобюр уджуна дек, дюнянън дьорт буджаъндан топлаяджак. „Инджир ааджъндан дерс алън. Далларъ филизленип япракларъ сюрюндже, яз мевсиминин якън олдууну анларсънъз. Айнъ шекилде, бу олайларън герчеклештиини гьордююнюзде билин ки Танръ'нън Егеменлии якъндър, капъдадър. Сизе дорусуну сьойлейейим, бютюн бунлар олмадан бу кушак ортадан калкмаяджак. Йер ве гьок ортадан калкаджак, ама беним сьозлерим асла ортадан калкмаяджактър.“ „О гюню ве о саати, не гьоктеки мелеклер, не де Оул билир; Баба'дан башка кимсе билмез. Диккат един, уянък калън, дуа един. Чюнкю о анън не заман геледжеини билемезсиниз. Бу, йолджулуа чъкан бир адамън дурумуна бензер. Евинден айрълъркен кьолелерине йетки ве гьорев верир, капъдаки ньобетчийе де уянък калмасънъ буйурур. Сиз де уянък калън. Чюнкю ев сахиби не заман геледжек, акшам мъ, гедже яръсъ мъ, хороз ьоттююнде ми, сабаха дору му, билемезсиниз. Ансъзън гелип сизи уйкуда булмасън! Сизе сьойледиклерими херкесе сьойлюйорум; уянък калън!“ Фъсъх ве Маясъз Екмек Байрамъ 'на ики гюн калмъштъ. Башкяхинлерле дин билгинлери Иса'йъ хилейле тутуклайъп ьолдюрменин бир йолуну аръйорлардъ. „Байрамда олмасън, йокса халк арасънда каргашалък чъкар“ дийорлардъ. Иса Бейтаня'да джюзамлъ Симун'ун евинде софрада отуруркен янъна бир кадън гелди. Кадън каймакташъндан бир кап ичинде чок деерли, саф хинтсюмбюлю яъ гетирмишти. Кабъ кърарак яъ О'нун башъна дьоктю. „Кадънъ рахат бъракън“ деди Иса. „Неден юзюйорсунуз ону? Беним ичин гюзел бир шей яптъ. Йоксуллар хер заман аранъздадър, диледииниз анда онлара ярдъм едебилирсиниз; ама бен хер заман аранъзда олмаяджаъм. Кадън елинден гелени яптъ, бени гьомюлмейе хазърламак юзере даха шимдиден беденими яладъ. Сизе дорусуну сьойлейейим, Мюжде дюнянън нересинде дуйурулурса, бу кадънън яптъъ да онун анълмасъ ичин анлатъладжак.“ Бу арада Оникилер 'ден бири олан Яхуда Искариот, Иса'йъ еле вермек амаджъйла башкяхинлерин янъна гитти. Онлар буну ишитиндже севиндилер, Яхуда'я пара вермейи ваат еттилер. О да Иса'йъ еле вермек ичин фърсат колламая башладъ. Фъсъх курбанънън кесилдии Маясъз Екмек Байрамъ 'нън илк гюню ьоренджилери Иса'я, „Фъсъх йемеини йемен ичин нерейе гидип хазърлък япмамъзъ истерсин?“ дийе сордулар. О да ьоренджилеринден икисини шу сьозлерле ьонден гьондерди: „Кенте гидин, орада су тестиси ташъян бир адам чъкаджак каршънъза. Ону излейин. Адамън гидеджеи евин сахибине шьойле дейин: ‚Ьоретмен, ьоренджилеримле бирликте Фъсъх йемеини йийеджеим конук одасъ нереде? дийе соруйор.‘ Ев сахиби сизе юст катта дьошенмиш, хазър бюйюк бир ода гьостереджек. Орада бизим ичин хазърлък япън.“ Ьоренджилер йола чъкъп кенте гиттилер. Хер шейи, Иса'нън кендилерине сьойледии гиби булдулар ве Фъсъх йемеи ичин хазърлък яптълар. Акшам олунджа Иса Оникилер 'ле бирликте гелди. Софрая отурмуш йемек йерлеркен Иса, „Сизе дорусуну сьойлейейим“ деди, „Сизден бири, бенимле йемек йийен бири бана иханет едеджек.“ Онлар да кедерленерек бирер бирер кендисине, „Бени демек истемедин я?“ дийе сормая башладълар. Иса онлара, „Оникилер'ден биридир, екмеини бенимле бирликте сахана батърандър“ деди. „Евет, Инсанолу кендиси ичин язълмъш олдуу гиби гидийор, ама Инсанолу'на иханет еденин вай халине! О адам хич домамъш олсайдъ, кендиси ичин даха ийи олурду.“ Иса йемек сърасънда елине екмек алдъ, шюкредип екмеи бьолдю ве, „Алън, бу беним беденимдир“ дийерек ьоренджилерине верди. Сонра бир кясе алъп шюкретти ве буну ьоренджилерине верди. Хепси бундан ичти. „Бу беним канъм“ деди Иса, „Бирчокларъ уруна акътълан антлашма канъдър. Сизе дорусуну сьойлейейим, Танръ'нън Егеменлии'нде йенисини ичеджеим о гюне дек, асманън юрюнюнден бир даха ичмейеджеим.“ Илахи сьойледиктен сонра дъшаръ чъкъп Зейтин Даъ'на дору гиттилер. Бу арада Иса ьоренджилерине, „Хепиниз сенделейип дюшеджексиниз“ деди. „Чюнкю шьойле язълмъштър: ‚Чобанъ вураджаъм, Койунлар дармадаън оладжак.‘ Ама бен дирилдиктен сонра сизден ьондже Джелиле'йе гидеджеим.“ Петрус О'на, „Херкес сенделейип дюшсе биле бен дюшмем“ деди. „Сана дорусуну сьойлейейим“ деди Иса, „Бугюн, бу гедже, хороз ики кез ьотмеден сен бени юч кез инкяр едеджексин.“ Ама Петрус юстелейерек, „Сенинле бирликте ьолмем герексе биле сени асла инкяр етмем“ деди. Ьоренджилерин хепси де айнъ шейи сьойледи. Сонра Гетсемани денилен йере гелдилер. Иса ьоренджилерине, „Бен дуа едеркен сиз бурада отурун“ деди. Петрус'у, Якуп'у ве Йуханна'йъ янъна алдъ. Хюзюнленмейе ве аър бир съкънтъ дуймая башламъштъ. Онлара, „Ьолесийе кедерлийим“ деди. „Бурада калън, уянък дурун.“ Бираз илерледи, йюзюстю йере капанъп дуа етмейе башладъ. „Мюмкюнсе о саати яшамаяйъм“ деди. „Абба, Баба, сенин ичин хер шей мюмкюн, бу кясейи бенден узаклаштър. Ама беним деил, сенин истедиин олсун.“ Ьоренджилеринин янъна дьондююнде онларъ уйумуш булду. Петрус'а, „Симун“ деди, „Уйуйор мусун? Бир саат уянък каламадън мъ? Уянък дуруп дуа един ки, аяртълмаясънъз. Рух истеклидир, ама беден гючсюздюр.“ Йине узаклаштъ, айнъ сьозлери текрарлаярак дуа етти. Гери гелдиинде ьоренджилерини йине уйумуш булду. Онларън гьоз капакларъна аърлък чьокмюштю. Иса'я не дийеджеклерини билемийорлардъ. Иса ючюнджю кез янларъна дьондю, „Хяля уйуйор, динленийор мусунуз?“ деди. „Йетер! Саат гелди. Иште Инсанолу гюнахкярларън елине верилийор. Калкън, гиделим. Иште бана иханет еден гелди!“ Там о анда, Иса даха конушуркен, Оникилер 'ден бири олан Яхуда чъкагелди. Янънда башкяхинлер, дин билгинлери ве илери геленлер тарафъндан гьондерилмиш кълъчлъ сопалъ бир калабалък вардъ. Иса'я иханет еден Яхуда, „Кими ьоперсем, Иса О'дур. О'ну тутуклайън, гювенлик алтъна алъп гьотюрюн“ дийе онларла сьозлешмишти. Гелир гелмез Иса'я яклаштъ, „ Рабби “ дийерек О'ну ьоптю. Онлар да Иса'йъ якалайъп тутукладълар. Иса'нън янънда булунанлардан бири кълъджънъ чекти, башкяхинин кьолесине вуруп кулаънъ учурду. Иса онлара, „Ничин бир хайдутмушум гиби бени кълъч ве сопаларла якаламая гелдиниз?“ деди. „Хер гюн тапънакта, янъбашънъзда ьоретийордум, бени тутукламадънъз. Ама бу, Кутсал Язълар йерине гелсин дийе олду.“ О заман ьоренджилеринин хепси О'ну бъракъп качтъ. Иса'нън ардъндан садедже кетен безе сарънмъш бир генч гидийорду. Бу генч де якаландъ. Ама кетен безден съйрълъп чъплак оларак качтъ. Иса'йъ гьоревли башкяхине гьотюрдюлер. Бютюн башкяхинлер, илери геленлер ве дин билгинлери де орада топландъ. Петрус, Иса'йъ башкяхинин авлусуна кадар узактан изледи. Авлуда ньобетчилерле бирликте атешин башънда отуруп ъсънмая башладъ. Башкяхинлер ве Йюксек Курул 'ун ьотеки юйелери, Иса'йъ ьолюм джезасъна чарптърмак ичин кендисине каршъ танък аръйор, ама буламъйорлардъ. Бирчок киши О'на каршъ ялан йере танъклък еттийсе де, танъклъкларъ бирбирини тутмадъ. Ама бу ноктада биле танъклъкларъ бирбирини тутмадъ. Сонра башкяхин топлулуун ортасънда аяа калкарак Иса'я, „Хич янът вермейеджек мисин? Недир бунларън сана каршъ еттии бу танъклъклар?“ дийе сорду. Не вар ки, Иса сусмая девам етти, хич янът вермеди. Башкяхин О'на йениден, „Йюдже Олан'ън Олу Месих сен мисин?“ дийе сорду. Иса, „Беним“ деди. „Ве сизлер, Инсанолу 'нун Кудретли Олан'ън саънда отурдууну ве гьоюн булутларъйла гелдиини гьореджексиниз.“ Базъларъ О'нун юзерине тюкюрмейе, гьозлерини балаярак О'ну йумрукламая башладълар. „Хайди, пейгамберлиини гьостер!“ дийорлардъ. Ньобетчилер де О'ну араларъна алъп токатладълар. Петрус исе буну инкяр едерек, „Сенин неден сьоз еттиини билмийорум, анламъйорум“ деди ве дъшаръя, дъш капънън ьонюне чъктъ. Бу арада хороз ьоттю. Хизметчи къз Петрус'у гьорюндже чевреде дуранлара йине, „Бу адам онлардан бири“ демейе башладъ. Петрус текрар инкяр етти. Чевреде дуранлар аз сонра Петрус'а йине, „Герчектен онлардансън; сен де Джелилели'син“ дедилер. Петрус кендине ланет окуйуп ант ичерек, „Сьозюню еттииниз о адамъ танъмъйорум“ деди. Там о анда хороз икинджи кез ьоттю. Петрус, Иса'нън кендисине, „Хороз ики кез ьотмеден бени юч кез инкяр едеджексин“ дедиини хатърладъ ве хюнгюр хюнгюр аламая башладъ. Сабах олунджа башкяхинлер, илери геленлер, дин билгинлери ве Йюксек Курул 'ун ьотеки юйелери бир данъшма топлантъсъ яптъктан сонра Иса'йъ баладълар, гьотюрюп Пилатус'а теслим еттилер. Пилатус О'на, „Сен Яхудилер'ин Кралъ мъсън?“ дийе сорду. Иса, „Сьойледиин гибидир“ янътънъ верди. Башкяхинлер О'на каршъ бирчок сучламада булундулар. Пилатус О'на йениден, „Хич янът вермейеджек мисин?“ дийе сорду. „Бак, сени не чок шейле сучлуйорлар!“ Ама Иса артък янът вермийорду. Пилатус буна шаштъ. Пилатус, хер Фъсъх Байрамъ 'нда халкън истедии бир тутуклуйу салъверирди. Аякланма сърасънда адам ьолдюрен исянджъларла бирликте Барабба адънда бир тутуклу да вардъ. Халк, Пилатус'а гелип хер заманки гиби кендилери ичин бирини салъвермесини истеди. Пилатус онлара, „Сизин ичин Яхудилер'ин Кралъ'нъ салъвермеми истер мисиниз?“ деди. Башкяхинлерин Иса'йъ късканчлъктан ьотюрю кендисине теслим еттиклерини билийорду. Не вар ки башкяхинлер, Иса'нън деил, Барабба'нън салъверилмесини истемелери ичин халкъ къшкърттълар. Пилатус онлара текрар сесленерек, „Ьойлейсе Яхудилер'ин Кралъ дедииниз адамъ не япайъм?“ дийе сорду. „О'ну чармъха гер!“ дийе баърдълар йине. Пилатус онлара, „О не кьотюлюк яптъ ки?“ деди. Онлар исе даха йюксек сесле, „О'ну чармъха гер!“ дийе баръштълар. Халкъ мемнун етмек истейен Пилатус, онлар ичин Барабба'йъ салъверди. Иса'йъ исе камчълаттъктан сонра чармъха герилмек юзере аскерлере теслим етти. Аскерлер Иса'йъ, Преториум денилен вали конаъна гьотюрюп бютюн табуру топладълар. О'на мор бир гийси гийдирдилер, дикенлерден бир тач ьорюп башъна гечирдилер. „Селам, ей Яхудилер'ин Кралъ!“ дийерек О'ну селамламая башладълар. Башъна бир камъшла вуруйор, юзерине тюкюрюйор, диз чьокюп ьонюнде йере капанъйорлардъ. О'нунла бьойле алай еттиктен сонра мор гийсийи юзеринден чъкаръп кенди гийсилерини гийдирдилер ве чармъха гермек юзере О'ну дъшаръ гьотюрдюлер. Кърдан гелмекте олан Симун адънда Киренели бир адам орадан гечийорду. Искендер ве Руфус'ун бабасъ олан бу адама Иса'нън чармъхънъ зорла ташъттълар. Иса'йъ Голгота, яни Кафатасъ денилен йере гьотюрдюлер. О'на мюрле каръшък шарап вермек истедилер, ама ичмеди. Сонра О'ну чармъха гердилер. Ким не аладжак дийе кура чекерек гийсилерини араларънда пайлаштълар. Иса'йъ чармъха гердиклеринде саат докузду. Юзериндеки суч яфтасънда, ЙАХУДИЛЕР'ИН КРАЛЪ дийе язълъйдъ. Айнъ шекилде башкяхинлер ве дин билгинлери де О'нунла алай едерек араларънда, „Башкаларънъ куртардъ, кендини куртарамъйор“ дийе конушуйорлардъ. „Исраил'ин Кралъ Месих шимди чармъхтан инсин де гьорюп иман еделим.“ Иса'йла бирликте чармъха гериленлер де О'на хакарет еттилер. Ьолейин он икиден юче кадар бютюн юлкенин юзерине каранлък чьоктю. Саат ючте Иса йюксек сесле, „Елохи, Елохи, лема шевактани“ яни, „Танръм, Танръм, бени неден терк еттин?“ дийе баърдъ. Орада дуранлардан базъларъ буну ишитиндже, „Бакън, Иляс'ъ чаъръйор“ дедилер. Араларъндан бири кошуп бир сюнгери екши шараба батърдъ, бир камъшън уджуна такарак Иса'я ичирди. „Дур бакалъм, Иляс гелип О'ну индиреджек ми?“ деди. Ама Иса йюксек сесле баърарак сон нефесини верди. О анда тапънактаки перде йукаръдан ашаъя йъртъларак икийе бьолюндю. Иса'нън каршъсънда дуран йюзбашъ, О'нун бу шекилде сон нефесини вердиини гьорюндже, „Бу адам герчектен Танръ'нън Олу'йду“ деди. Олуп битенлери узактан излейен базъ кадънлар да вардъ. Араларънда Меджделли Мерйем, кючюк Якуп иле Йосе'нин аннеси Мерйем ве Саломе булунуйорду. Иса даха Джелиле'дейкен бу кадънлар О'нун ардъндан гитмиш, О'на хизмет етмишлерди. О'нунла бирликте Йерушалим'е гелмиш олан даха бирчок кадън да олуп битенлери излийорду. Пилатус, Иса'нън бу кадар чабук ьолмюш олмасъна шаштъ. Йюзбашъйъ чаъръп, „Ьолели чок олду му?“ дийе сорду. Йюзбашъдан дуруму ьорениндже Йусуф'а, джеседи алмасъ ичин изин верди. Йусуф кетен без сатън алдъ, джеседи чармъхтан индирип безе сардъ, каяя ойулмуш бир мезара ятърарак мезарън гиришине бир таш йуварладъ. Меджделли Мерйем иле Йосе'нин аннеси Мерйем, Иса'нън нерейе конулдууну гьордюлер. Шабат Гюню гечиндже, Меджделли Мерйем, Якуп'ун аннеси Мерйем ве Саломе гидип Иса'нън джеседине сюрмек юзере бахарат сатън алдълар. Хафтанън илк гюню сабах чок еркенден, гюнешин доушуйла бирликте мезара гиттилер. Араларънда, „Мезарън гиришиндеки ташъ бизим ичин ким яна йуварлаяджак?“ дийе конушуйорлардъ. Башларънъ калдъръп бакънджа, о коджаман ташън яна йуварланмъш олдууну гьордюлер. Мезара гирип са тарафта, беяз кафтан гийинмиш генч бир адамън отурдууну гьорюндже чок шашърдълар. Адам онлара, „Шашърмайън!“ деди. „Чармъха герилен Насъралъ Иса'йъ аръйорсунуз. О дирилди, бурада йок. Иште О'ну ятърдъкларъ йер. Шимди ьоренджилерине ве Петрус'а гидип шьойле дейин: ‚Иса сизден ьондже Джелиле'йе гидийор. Сизе билдирдии гиби, кендисини орада гьореджексиниз.‘“ Кадънлар мезардан чъкъп качтълар. Онларъ бир титреме, бир шашкънлък алмъштъ. Коркуларъндан кимсейе бир шей сьойлемедилер. Иса, хафтанън илк гюню сабах еркенден дирилдии заман ьондже Меджделли Мерйем'е гьорюндю. Ондан йеди джин ковмушту. Мерйем гитти, Иса'йла булунмуш олан, шимдийсе яс тутуп гьозяшъ дьокен ьоренджилерине хабери верди. Не вар ки онлар, Иса'нън яшадъънъ, Мерйем'е гьорюндююню дуйунджа инанмадълар. Бундан сонра Иса кърлара дору йюрюмекте олан ьоренджилеринден икисине деишик бир бичимде гьорюндю. Бунлар гери дьонюп ьобюрлерине хабер вердилер, ама ьобюрлери бунлара да инанмадълар. Иса даха сонра, софрада отурурларкен Онбирлер 'е гьорюндю. Онларъ имансъзлъкларъндан ве йюреклеринин дуйгусузлуундан ьотюрю азарладъ. Чюнкю кендисини дири гьоренлере инанмамъшлардъ. Иса онлара шьойле буйурду: „Дюнянън хер янъна гидин, Мюжде'йи бютюн яратълъша дуйурун. Иман едип вафтиз олан куртуладжак, иман етмейен исе хюкюм гийеджек. Раб Иса, онлара бу сьозлери сьойледиктен сонра гьое алъндъ ве Танръ'нън саънда отурду. Ьоренджилери де гидип Танръ сьозюню хер йере яйдълар. Раб онларла бирликте чалъшъйор, гьорюлен белиртилерле сьозюню дорулуйорду. Ьойле ки, сана верилен билгилерин дорулууну билесин. Яхудийе Кралъ Хиродес заманънда, Авия бьолююнден Зекерия адънда бир кяхин вардъ. Харун сойундан гелен каръсънън адъ исе Елизабет'ти. Хер икиси де Танръ'нън гьозюнде дору кишилерди, Раб'бин бютюн буйрук ве куралларъна ексиксиздже уярлардъ. Елизабет късър олдуу ичин чоджукларъ олмуйорду. Икисинин де яшъ илерлемишти. Зекерия, хизмет сърасънън кенди бьолююнде олдуу бир гюн, Танръ'нън ьонюнде кяхинлик гьоревини йерине гетирийорду. Кяхинлик геленеи уярънджа Раб'бин Тапънаъ'на гирип бухур якма гьореви курайла она верилмишти. Бухур якма саатинде бютюн халк топлулуу дъшаръда дуа едийорду. Бу сърада, Раб'бин бир мелеи бухур сунаънън саънда дуруп Зекерия'я гьорюндю. Зекерия ону гьорюндже шашърдъ, коркуя капълдъ. Мелек, „Коркма, Зекерия“ деди, „Дуан кабул едилди. Карън Елизабет сана бир оул доураджак, адънъ Яхя кояджаксън. Севинип джошаджаксън. Бирчокларъ да онун доумуна севинеджек. О, Раб'бин гьозюнде бюйюк оладжак. Хич шарап ве ички ичмейеджек; даха аннесинин рахминдейкен Кутсал Рух'ла доладжак. Исраилоулларъ'ндан бирчоуну, Танръларъ Раб'бе дьондюреджек. Бабаларън йюреклерини чоджукларъна дьондюрмек, сьоз динлемейенлери дору кишилерин анлайъшъна йьонелтмек ве Раб ичин хазърланмъш бир халк йетиштирмек юзере, Иляс'ън руху ве гюджюйле Раб'бин ьонюнден гидеджектир.“ Зекерия мелее, „Бундан насъл емин олабилирим?“ деди. „Чюнкю бен яшландъм, каръмън да яшъ илерледи.“ Мелек она шьойле каршълък верди: „Бен Танръ'нън хузурунда дуран Джебраил'им. Сенинле конушмак ве бу мюждейи сана билдирмек ичин гьондерилдим. Иште, белирленен заманда йерине геледжек олан сьозлериме инанмадъън ичин дилин тутуладжак, бунларън герчеклешеджеи гюне дек конушамаяджаксън.“ Зекерия'йъ беклейен халк, онун тапънакта бу кадар узун сюре калмасъна шаштъ. Зекерия исе дъшаръ чъктъънда онларла конушамадъ. О заман тапънакта бир гьорюм гьордююню анладълар. Кендиси онлара ишаретлер япъйор, ама конушамъйорду. Гьорев сюреси битиндже Зекерия евине дьондю. Бир сюре сонра каръсъ Елизабет гебе калдъ ве беш ай евине капандъ. „Буну беним ичин япан Раб'дир“ деди. „Бу гюнлерде бенимле илгиленерек инсанлар арасънда утанджъмъ гидерди.“ Онун янъна гирен мелек, „Селам, ей Танръ'нън лютфуна еришен къз! Раб сенинледир“ деди. Сьойлененлере чок шашъран Мерйем, бу селамън не анлама гелебиледжеини дюшюнмейе башладъ. Ама мелек она, „Коркма Мерйем“ деди, „Сен Танръ'нън лютфуна ериштин. Бак, гебе калъп бир оул доураджак, адънъ Иса кояджаксън. О бюйюк оладжак, кендисине ‚Йюджелер Йюджеси'нин Олу‘ денеджек. Раб Танръ О'на, атасъ Давут'ун тахтънъ вереджек. О да сонсуза дек Якуп'ун сойу юзеринде егеменлик сюреджек, егеменлиинин сону гелмейеджектир.“ Мерйем мелее, „Бу насъл олур? Бен еркее вармадъм ки“ деди. Мелек она шьойле янът верди: „Кутсал Рух сенин юзерине геледжек, Йюджелер Йюджеси'нин гюджю сана гьолге саладжак. Бунун ичин доаджак олана кутсал, Танръ Олу денеджек. Бак, сенин акрабаларъндан Елизабет де яшлълъънда бир оула гебе калдъ. Късър билинен бу кадън шимди алтънджъ айъндадър. Танръ'нън япамаяджаъ хичбир шей йоктур.“ „Бен Раб'бин кулуйум“ деди Мерйем, „Бана дедиин гиби олсун.“ Бундан сонра мелек онун янъндан айрълдъ. О гюнлерде Мерйем калкъп аджелейле Яхуда'нън далък бьолгесиндеки бир кенте гитти. Зекерия'нън евине гирип Елизабет'и селамладъ. Насъл олду да Раббим'ин аннеси янъма гелди? Бак, селамън кулакларъма ериштии ан, чоджук рахмимде севинчле хопладъ. Иман еден кадъна не мутлу! Чюнкю Раб'бин она сьойледии сьозлер герчеклешеджектир.“ Чюнкю О, сърадан бири олан кулуйла илгиленди. Иште, бундан бьойле бютюн кушаклар бени мутлу саяджак. Чюнкю Гючлю Олан, беним ичин бюйюк ишлер яптъ. О'нун адъ кутсалдър. Кушаклар бойунджа кендисинден корканлара мерхамет едер. Билеийле бюйюк ишлер яптъ; Гурурлуларъ йюреклериндеки курунтуларла дармадаън етти. Хюкюмдарларъ тахтларъндан индирди, Сърадан инсанларъ йюкселтти. Ач оланларъ ийиликлерле дойурду, Зенгинлери исе еллери бош чевирди. Мерйем, юч ай кадар Елизабет'ин янънда калдъ, сонра кенди евине дьондю. Елизабет'ин доурма вакти гелди ве бир оул доурду. Комшуларъйла акрабаларъ, Раб'бин она не бюйюк мерхамет гьостердиини дуйунджа, онун севинджине катълдълар. Секизинджи гюн чоджуун сюннетине гелдилер. Она бабасъ Зекерия'нън адънъ вереджеклерди. Ама аннеси, „Хайър, адъ Яхя оладжак“ деди. Она, „Акрабаларън арасънда бу адъ ташъян кимсе йок ки“ дедилер. Бунун юзерине бабасъна ишаретле чоджуун адънъ не коймак истедиини сордулар. Зекерия бир язъ левхасъ истеди ве, „Адъ Яхя'дър“ дийе яздъ. Херкес шашакалдъ. О анда Зекерия'нън азъ ачълдъ, дили чьозюлдю. Танръ'йъ ьоверек конушмая башладъ. Чевреде отуранларън хепси коркуя капълдъ. Бютюн бу олайлар, Яхудийе'нин далък бьолгесинин хер янънда конушулур олду. Дуян херкес дерин дерин дюшюнюйор, „Аджаба бу чоджук не оладжак?“ дийорду. Чюнкю Раб онунла бирликтейди. Чоджуун бабасъ Зекерия, Кутсал Рух'ла доларак шу пейгамберликте булунду: „Исраил'ин Танръсъ Раб'бе ьовгюлер олсун! Чюнкю халкънън ярдъмъна гелип онларъ фидйейле куртардъ. Бьойледже аталаръмъза мерхамет едерек Кутсал антлашмасънъ анмъш олду. Чоджук бюйюйор, рухсал йьонден гючленийорду. Исраил халкъна гьорюнеджеи гюне дек ъссъз йерлерде яшадъ. О гюнлерде Сезар Августус бютюн Рома дюнясънда бир нюфус сайъмънън япълмасъ ичин буйрук чъкардъ. Бу илк сайъм, Кириниус'ун Сурийе валилии заманънда япълдъ. Херкес язълмак ичин кенди кентине гитти. Бьойледже Йусуф да, Давут'ун сойундан ве торунларъндан олдуу ичин Джелиле'нин Насъра Кенти'нден Яхудийе бьолгесине, Давут'ун кенти Бейтлехем'е гитти. Орада, хамиле олан нишанлъсъ Мерйем'ле бирликте язъладжактъ. Айнъ йьореде, сюрюлеринин янънда ньобет тутарак геджейи кърларда гечирен чобанлар вардъ. Раб'бин бир мелеи онлара гьорюндю ве Раб'бин гьоркеми чеврелерини айдънлаттъ. Бюйюк бир коркуя капълдълар. Иште сизе бир ишарет: Кундаа сарълмъш ве йемликте ятан бир бебек буладжаксънъз.“ Мелеклер янларъндан айрълъп гьое чекилдиктен сонра чобанлар бирбирлерине, „Хайди, Бейтлехем'е гиделим, Раб'бин бизе билдирдии бу олайъ гьорелим“ дедилер. Аджелейле гидип Мерйем'ле Йусуф'у ве йемликте ятан бебеи булдулар. Онларъ гьорюндже, чоджукла илгили кендилерине анлатъланларъ билдирдилер. Буну дуянларън хепси, чобанларън сьойледиклерине шашъп калдълар. Мерйем исе бютюн бу сьозлери дерин дерин дюшюнерек йюреинде саклъйорду. Чобанлар, ишитип гьордюклеринин тюмю ичин Танръ'йъ йюджелтип ьоверек гери дьондюлер. Хер шейи, кендилерине анлатълдъъ гиби булмушлардъ. Секизинджи гюн, чоджуу сюннет етме заманъ гелиндже, О'на Иса адъ верилди. Бу, О'нун анне рахмине дюшмесинден ьондже мелеин кендисине вердии исимди. Муса'нън Ясасъ'на гьоре арънма гюнлеринин битиминде Йусуф'ла Мерйем чоджуу Раб'бе адамак ичин Йерушалим 'е гьотюрдюлер. Нитеким Раб'бин Ясасъ'нда, „Илк доан хер еркек чоджук Раб'бе аданмъш сайъладжак“ дийе язълмъштър. Айръджа Раб'бин Ясасъ'нда буйрулдуу гиби, курбан оларак „бир чифт кумру я да ики гюверджин яврусу“ сунаджаклардъ. О сърада Йерушалим'де Шимон адънда бир адам вардъ. Дору ве диндар бирийди. Исраил'ин авутулмасънъ ьозлемле беклийорду. Кутсал Рух онун юзериндейди. Раб'бин Месихи'ни гьормеден ьолмейеджеи Кутсал Рух араджълъъйла кендисине билдирилмишти. „Ей Раббим, вердиин сьозю туттун; Артък бен, кулун хузур ичинде ьолебилирим. Иса'нън аннесийле бабасъ, О'нун хаккънда сьойлененлере шаштълар. Шимон онларъ кутсайъп чоджуун аннеси Мерйем'е шьойле деди: „Бу чоджук, Исраил'де бирчок кишинин дюшмесине я да йюкселмесине йол ачмак ве алейхинде конушуладжак бир белирти олмак юзере белирленмиштир. Сенин калбине де адета бир кълъч сапланаджак. Бютюн бунлар, бирчокларънън йюреиндеки дюшюнджелерин ачъа чъкмасъ ичин оладжак.“ Там о сърада ортая чъкан Анна, Танръ'я шюкредерек Йерушалим'ин куртулушуну беклейен херкесе Иса'дан сьоз етмейе башладъ. Йусуф'ла Мерйем, Раб'бин Ясасъ'нда ьонгьорюлен хер шейи йерине гетирдиктен сонра Джелиле'йе, кенди кентлери Насъра'я дьондюлер. Чоджук бюйюйор, гючленийор ве билгеликте йеткинлешийорду. Танръ'нън лютфу О'нун юзериндейди. Иса'нън аннеси бабасъ хер йъл Фъсъх Байрамъ 'нда Йерушалим'е гидерлерди. Иса он ики яшъна гелиндже, байрам геленеине уярак йине гиттилер. Буламайънджа О'ну арая арая Йерушалим'е дьондюлер. Юч гюн сонра О'ну тапънакта булдулар. Дин ьоретменлери арасънда отурмуш, онларъ динлийор, сорулар соруйорду. О'ну динлейен херкес, зекясъна ве вердии янътлара хайран калъйорду. Аннесийле бабасъ О'ну гьорюндже шашърдълар. Аннеси, „Чоджуум, бизе буну ничин яптън? Бак, бабанла бен бюйюк кайгъ ичинде сени арайъп дурдук“ деди. О да онлара, „Бени ничин арайъп дурдунуз?“ деди. „Бабам'ън евинде булунмам геректиини билмийор муйдунуз?“ Не вар ки онлар не демек истедиини анламадълар. Иса онларла бирликте йола чъкъп Насъра'я дьондю. Онларън сьозюню динлерди. Аннеси бютюн бу олуп битенлери йюреинде сакладъ. Иса билгеликте ве бойда гелишийор, Танръ'нън ве инсанларън беенисини казанъйорду. Сезар Тибериус'ун егеменлиинин он бешинджи йълъйдъ. Яхудийе'де Понтиус Пилатус валилик япъйорду. Джелиле'йи Хиродес, Итурея ве Трахонитис бьолгесини Хиродес'ин кардеши Филипус, Авилини'йи Лисаниас йьонетийорду. Ханан иле Каяфа башкяхинлик едийорлардъ. Бу сърада Танръ чьолде булунан Зекерия олу Яхя'я сесленди. О да Шериа Ърмаъ'нън чевресиндеки бютюн бьолгейи долашарак инсанларъ, гюнахларънън баъшланмасъ ичин тьовбе едип вафтиз олмая чаърдъ. Нитеким Пейгамбер Йешая'нън сьозлерини ичерен китапта шьойле язълмъштър: „Чьолде хайкъран, ‚Раб'бин йолуну хазърлайън, Гечеджеи патикаларъ дюзлейин‘ дийе сесленийор. ‚Хер вади долдуруладжак, Хер да ве хер тепе алчалтъладжак. Доламбачлъ йоллар дорултуладжак, Енгебели йоллар дюзлештириледжек. Ве бютюн инсанлар Танръ'нън саладъъ куртулушу гьореджектир.‘“ Яхя, вафтиз олмак ичин кендисине гелен калабалъклара шьойле сесленди: „Ей енгереклер сойу! Геледжек газаптан качмак ичин сизи ким уярдъ? Бундан бьойле тьовбейе ярашър мейвелер верин! Кенди кендинизе, ‚Биз Ибрахим'ин сойунданъз‘ демейе калкмайън. Бен сизе шуну сьойлейейим: Танръ, Ибрахим'е шу ташлардан да чоджук яратабилир. Балта аачларън кьокюне даянмъш биле. Ийи мейве вермейен хер аач кесилип атеше атълър.“ Халк она, „Ьойлейсе биз не япалъм?“ дийе сорду. Яхя онлара, „Ики минтанъ олан бирини минтанъ олмаяна версин; йийеджеи олан йийеджеи олмаянла пайлашсън“ янътънъ верди. Базъ верги гьоревлилери де вафтиз олмая гелерек, „Ьоретменимиз, биз не япалъм?“ дедилер. Яхя, „Сизе буйруландан чок верги алмайън“ деди. Базъ аскерлер де, „Я биз не япалъм?“ дийе сордулар. О да, „Каба кувветле я да ялан сучламаларла кимседен пара копармайън“ деди, „Юджретинизле йетинин.“ Халк умут ичинде беклийорду. Яхя'йла илгили оларак херкесин аклънда, „Аджаба Месих бу му?“ сорусу вардъ. Яхя исе хепсине шьойле янът верди: „Бен сизи суйла вафтиз едийорум, ама бенден даха гючлю Олан гелийор. Бен О'нун чаръкларънън баънъ чьозмейе биле лайък деилим. О сизи Кутсал Рух'ла ве атешле вафтиз едеджек. Харман йерини темизлемек ве будайъ топлайъп амбаръна йъмак ичин ябасъ елинде хазър дуруйор. Саманъ исе сьонмейен атеште якаджак.“ Яхя башка бирчок конуда халка чаръда булунуйор, Мюжде'йи дуйуруйорду. Иса гьоревине башладъъ заман отуз яшларъндайдъ. Йусуф'ун олу олдуу санълъйорду. Йусуф да Ели олу, Маттат олу, Леви олу, Малки олу, Яннай олу, Йусуф олу, Маттитя олу, Амос олу, Нахум олу, Хесли олу, Нагай олу, Махат олу, Маттитя олу, Шими олу, Йосек олу, Йода олу, Йоханан олу, Реша олу, Зеруббабил олу, Шеалтиел олу, Нери олу, Малки олу, Адди олу, Косам олу, Елмадам олу, Ер олу, Йешу олу, Елиезер олу, Йорим олу, Маттат олу, Леви олу, Шимон олу, Яхуда олу, Йусуф олу, Йонам олу, Еляким олу, Мала олу, Менна олу, Маттата олу, Натан олу, Давут олу, Ишай олу, Овет олу, Боаз олу, Салмон олу, Нахшон олу, Амминадав олу, Рам олу, Хесрон олу, Перес олу, Яхуда олу, Якуп олу, Исхак олу, Ибрахим олу, Терах олу, Нахор олу, Серук олу, Реу олу, Пелек олу, Евер олу, Шелах олу, Кенан олу, Арпакшат олу, Сам олу, Нух олу, Лемек олу, Метушелах олу, Ханок олу, Йерет олу, Махалалел олу, Кенан олу, Енош олу, Шит олу, Адем олу, Танръ Олу'йду. Бунун юзерине Иблис О'на, „Танръ'нън Олу'йсан, шу таша сьойле екмек олсун“ деди. Иса, „‚Инсан ялнъз екмекле яшамаз‘ дийе язълмъштър“ каршълъънъ верди. Сонра Иблис Иса'йъ йюксеклере чъкарарак бир анда О'на дюнянън бютюн юлкелерини гьостерди. О'на, „Бютюн бунларън йьонетимини ве зенгинлиини сана вереджеим“ деди. „Бунлар бана теслим едилди, бен де диледиим кишийе веририм. Бана тапарсан, хепси сенин оладжак.“ Иса она шу каршълъъ верди: „‚Танрън Раб'бе тападжак, ялнъз О'на куллук едеджексин‘ дийе язълмъштър.“ Иблис О'ну Йерушалим'е гьотюрюп тапънаън тепесине чъкардъ. „Танръ'нън Олу'йсан, кендини бурадан ашаъ ат“ деди. „Чюнкю шьойле язълмъштър: ‚Танръ, сени корумаларъ ичин Мелеклерине буйрук вереджек.‘ ‚Аяън бир таша чарпмасън дийе Сени еллери юзеринде ташъяджаклар.‘“ Иса она шьойле каршълък верди: „‚Танрън Раб'би денемейеджексин!‘ дийе буйрулмуштур.“ Иблис, Иса'йъ хер бакъмдан денедиктен сонра бир сюре ичин О'нун янъндан айрълдъ. Иса, Рух'ун гюджюйле донанмъш оларак Джелиле'йе дьондю. Хабер бютюн бьолгейе яйълдъ. Оранън хавраларънда ьоретийор, херкес тарафъндан ьовюлюйорду. Сонра китабъ капаттъ, гьоревлийе гери верип отурду. Хаврадакилерин хепси диккатле О'на бакъйорду. Иса, „Динледииниз бу Язъ бугюн йерине гелмиштир“ дийе конушмая башладъ. Херкес Иса'йъ ьовюйор, азъндан чъкан лютуфкяр сьозлере хайран калъйорду. „Йусуф'ун олу деил ми бу?“ дийорлардъ. Иса онлара шьойле деди: „Кушкусуз бана шу дейими хатърлатаджаксънъз: ‚Ей хеким, ьондже кендини ийилештир! Кефарнахум'да яптъкларънъ дуйдук. Айнъсънъ бурада, кенди мемлекетинде де яп.‘“ „Сизе дорусуну сьойлейейим“ дийе девам етти Иса, „Хичбир пейгамбер кенди мемлекетинде кабул гьормез. Йине сизе герчеи сьойлейейим, гьокйюзюнюн юч йъл алтъ ай капалъ калдъъ, бютюн юлкеде коркунч бир кътлъън баш гьостердии Иляс заманънда Исраил'де чок сайъда дул кадън вардъ. Иляс бунлардан хичбирине гьондерилмеди; ялнъз Сайда бьолгесинин Сарефат Кенти'нде булунан дул бир кадъна гьондерилди. Пейгамбер Елиша'нън заманънда Исраил'де чок сайъда джюзамлъ вардъ. Бунлардан хичбири ийилештирилмеди; ялнъз Сурийели Нааман ийилештирилди.“ Хаврадакилер бу сьозлери дуйунджа ьофкеден кудурдулар. Аяа калкъп Иса'йъ кентин дъшъна ковдулар. О'ну учурумдан ашаъ атмак ичин кентин курулдуу тепенин ямаджъна гьотюрдюлер. Ама Иса онларън арасъндан гечерек орадан узаклаштъ. Сонра Иса Джелиле'нин Кефарнахум Кенти'не гитти. Шабат Гюню халка ьоретийорду. Йеткийле конуштуу ичин О'нун ьоретишине шашъп калдълар. Иса, „Сус, чък адамдан!“ дийерек джини азарладъ. Джин адамъ херкесин ьонюнде йере вурдуктан сонра, она хич зарар вермеден ичинден чъктъ. Херкес шашкъна дьонмюштю. Бирбирлерине, „Бу насъл сьоз? Гюч ве йеткийле кьотю рухлара чъкмаларънъ буйуруйор, онлар да чъкъйор!“ дийорлардъ. Иса'йла илгили хабер о бьолгенин хер янънда янкъландъ. Иса хаврадан айръларак Симун'ун евине гитти. Симун'ун кайнанасъ хастайдъ, атешлер ичиндейди. Онун ичин Иса'дан ярдъм истедилер. Иса кадънън башуджунда дуруп атеши азарладъ, кадънън атеши дюштю. Кадън хемен аяа калкъп онлара хизмет етмейе башладъ. Гюнеш батаркен херкес чешитли хасталъклара якаланмъш акрабаларънъ Иса'я гетирди. Иса хер биринин юзерине еллерини коярак онларъ ийилештирди. Бирчоунун ичинден джинлер де, „Сен Танръ'нън Олу'сун!“ дийе баърарак чъкъйорду. Не вар ки, Иса онларъ азарладъ, конушмаларъна изин вермеди. Чюнкю кендисинин Месих олдууну билийорлардъ. Сабах олунджа Иса дъшаръ чъкъп ъссъз бир йере гитти. Халк исе О'ну аръйорду. Булундуу йере гелдиклеринде О'ну янларънда алъкоймая чалъштълар. Ама Иса, „Ьобюр кентлерде де Танръ'нън Егеменлии'йле илгили Мюжде'йи яймам герек“ деди. „Чюнкю бунун ичин гьондерилдим.“ Бьойледже Яхудийе'деки хавраларда Танръ сьозюню дуйурмая девам етти. Халк, Гиннесар Гьолю'нюн къйъсънда дуран Иса'нън чевресини сармъш, Танръ'нън сьозюню динлийорду. Иса, гьолюн къйъсънда ики текне гьордю. Балъкчълар текнелеринден инмиш аларънъ йъкъйорлардъ. Ики текнеден Симун'а аит оланъна бинен Иса, она къйъдан бираз ачълмасънъ риджа етти. Сонра отурду, текненин ичинден халка ьоретмейе девам етти. Конушмасънъ битириндже Симун'а, „Дерин сулара ачълън, балък тутмак ичин аларънъзъ атън“ деди. Симун шу каршълъъ верди: „Ефендимиз, бютюн гедже чабаладък, хичбир шей тутамадък. Йине де сенин сьозюн юзерине аларъ атаджаъм.“ Буну япънджа ьойле чок балък якаладълар ки, аларъ йъртълмая башладъ. Ьобюр текнедеки ортакларъна ишарет едерек гелип ярдъм етмелерини истедилер. Онлар да гелдилер ве хер ики текнейи балъкла долдурдулар; текнелер нередейсе батъйорду. Симун Петрус буну гьорюндже, „Я Раб, бенден узак дур, бен гюнахлъ бир адамъм“ дийерек Иса'нън дизлерине капандъ. Кендиси ве янъндакилер, тутмуш олдукларъ балъкларън чоклууна шашъп калмъшлардъ. Симун'ун ортакларъ олан Зебеди оулларъ Якуп'ла Йуханна'йъ да айнъ шашкънлък алмъштъ. Иса Симун'а, „Коркма“ деди, „Бундан бьойле балък йерине инсан тутаджаксън.“ Сонра онлар текнелери карая чектилер ве хер шейи бъракъп Иса'нън ардъндан гиттилер. Иса кентлерден бириндейкен, хер янънъ джюзам капламъш бир адамла каршълаштъ. Адам Иса'йъ гьорюндже йюзюстю йере капанъп ялвардъ: „Я Раб, истерсен бени темиз кълабилирсин“ деди. Иса елини узатъп адама докунду, „Истерим, темиз ол!“ деди. Адам анънда джюзамдан куртулду. Иса она, бундан кимсейе сьоз етмемесини буйурду. „Гит, кяхине гьорюн ве джюзамдан темизлендиини херкесе канътламак ичин Муса'нън буйурдуу сунуларъ сун“ деди. Не вар ки, Иса'йла илгили хабер даха да чок яйълдъ. Калабалък халк топлулукларъ Иса'йъ динлемек ве хасталъкларъндан куртулмак амаджъйла акън акън гелийорду. Кендиси исе ъссъз йерлере чекилип дуа едийорду. Бир гюн Иса ьоретийорду. Джелиле'нин ве Яхудийе'нин бютюн кьойлеринден ве Йерушалим'ден гелен Ферисилер 'ле Кутсал Яса ьоретменлери О'нун чевресинде отуруйорлардъ. Иса, Раб'бин гюджю сайесинде хасталаръ ийилештирийорду. О сърада биркач киши, ятак юзеринде ташъдъкларъ фелчли бир адамъ евден ичери сокуп Иса'нън ьонюне коймая чалъшъйорду. Калабалъктан ьотюрю ону ичери сокаджак йол буламайънджа дама чъктълар, киремитлери калдъръп адамъ ятакла бирликте орта йере, Иса'нън ьонюне индирдилер. Иса онларън иманънъ гьорюндже, „Достум, гюнахларън баъшландъ“ деди. Дин билгинлерийле Ферисилер, „Танръ'я кюфреден бу адам ким? Танръ'дан башка ким гюнахларъ баъшлаябилир?“ дийе дюшюнмейе башладълар. Акълларъндан геченлери билен Иса онлара шьойле сесленди: „Аклънъздан неден бьойле шейлер гечирийорсунуз? Хангиси даха колай, ‚Гюнахларън баъшландъ‘ демек ми, йокса ‚Калк, йюрю‘ демек ми? Не вар ки, Инсанолу 'нун йерйюзюнде гюнахларъ баъшлама йеткисине сахип олдууну билесиниз дийе…“ Сонра фелчли адама, „Сана сьойлюйорум, калк, ятаънъ топлайъп евине гит!“ деди. Адам онларън гьозю ьонюнде хемен аяа калктъ, юзеринде яттъъ ятаъ топладъ ве Танръ'йъ йюджелтерек евине гитти. Херкеси бир шашкънлък алмъштъ. Танръ'йъ йюджелтийор, бюйюк корку ичинде, „Бугюн шашъладжак ишлер гьордюк!“ дийорлардъ. Бу олайдан сонра Иса дъшаръ чъктъ, верги топлама йеринде отуран Леви адънда бир верги гьоревлисини гьордю. Адама, „Ардъмдан гел“ деди. О да калктъ, хер шейи бъракъп Иса'нън ардъндан гитти. Сонра Леви, евинде Иса'нън онуруна бюйюк бир шьолен верди. Верги гьоревлилерийле башка кишилерден олушан бюйюк бир калабалък онларла бирликте йемее отурмушту. Ферисилер'ле онларън дин билгинлери сьойленмейе башладълар. Иса'нън ьоренджилерине, „Сиз неден верги гьоревлилери ве гюнахкярларла бирликте йийип ичийорсунуз?“ дедилер. Иса онлара шу каршълъъ верди: „Салъклъ оланларън деил, хасталарън хекиме ихтияджъ вар. Бен дору кишилери деил, гюнахкярларъ тьовбейе чаърмая гелдим.“ Онлар Иса'я, „Яхя'нън ьоренджилери сък сък оруч тутуп дуа едийорлар, Ферисилер'ин ьоренджилери де ьойле. Сенинкилер исе йийип ичийор“ дедилер. Иса шьойле каршълък верди: „Гювей араларънда олдуу сюредже даветлилере оруч туттурабилир мисиниз? Ама гювейин араларъндан алънаджаъ гюнлер геледжек, онлар иште о заман, о гюнлер оруч тутаджаклар.“ Иса онлара шу бензетмейи де анлаттъ: „Хич кимсе йени гийсиден бир парча йъртъп ески гийсийи ямамаз. Йокса хем йени гийси йъртълър, хем де о гийсиден копарълан яма ескисине уймаз. Хич кимсе йени шарабъ ески тулумлара долдурмаз. Йокса йени шарап тулумларъ патлатър; хем шарап дьокюлюр, хем де тулумлар махволур. Йени шарабъ йени тулумлара долдурмак герек. Юстелик хич кимсе ески шарабъ ичтиктен сонра йенисини истемез. ‚Ескиси гюзел‘ дер.“ Бир Шабат Гюню Иса екинлер арасъндан гечийорду. Ьоренджилери башакларъ копаръйор, авучларънда уфалайъп йийорлардъ. Ферисилер'ден базъларъ, „Шабат Гюню ясак оланъ неден япъйорсунуз?“ дедилер. Иса онлара шьойле каршълък верди: „Давут'ла янъндакилер аджъкънджа Давут'ун не яптъънъ окумадънъз мъ? Танръ'нън евине гирди, кяхинлерден башкасънън йемеси ясак олан адак екмеклерини алъп йеди ве янъндакилере де верди.“ Сонра Иса онлара, „ Инсанолу Шабат Гюню'нюн де Рабби'дир“ деди. Бир башка Шабат Гюню Иса хаврая гирмиш ьоретийорду. Орада са ели сакат бир адам вардъ. Иса'йъ сучламак ичин фърсат коллаян дин билгинлерийле Ферисилер, Шабат Гюню хасталаръ ийилештиреджек ми дийе О'ну гьозлюйорлардъ. Иса, онларън не дюшюндюклерини билийорду. Ели сакат олан адама, „Аяа калк, ьоне чък“ деди. О да калктъ, орта йерде дурду. Иса онлара, „Сизе сорайъм“ деди, „Кутсал Яса'я гьоре Шабат Гюню ийилик япмак мъ дору, кьотюлюк япмак мъ? Джан куртармак мъ дору, ьолдюрмек ми?“ Гьозлерини хепсинин юзеринде гездирдиктен сонра адама, „Елини узат“ деди. Адам елини узаттъ, ели йине сапасалам олуверди. Онлар исе ьофкеден делийе дьондюлер ве араларънда Иса'я не япабиледжеклерини тартъшмая башладълар. О гюнлерде Иса, дуа етмек ичин даа чъктъ ве бютюн геджейи Танръ'я дуа едерек гечирди. Иса бунларла бирликте ашаъ инип дюзлюк бир йерде дурду. Ьоренджилеринден бюйюк бир калабалък ве бютюн Яхудийе'ден, Йерушалим'ден, Сур'ла Сайда якънларъндаки къйъ бьолгесинден гелен бюйюк бир халк топлулуу да орадайдъ. Иса'йъ динлемек ве хасталъкларъна шифа булмак ичин гелмишлерди. Кьотю рухлар йюзюнден съкънтъ чекенлер де ийилештирилийорду. Калабалъкта херкес Иса'я докунмак ичин чабалъйорду. Чюнкю О'нун ичинден акан бир гюч херкесе шифа верийорду. Иса, гьозлерини ьоренджилерине чевиререк шьойле деди: „Не мутлу сизе, ей йоксуллар! Чюнкю Танръ'нън Егеменлии сизиндир. Не мутлу сизе, шимди ачлък чекенлер! Чюнкю дойуруладжаксънъз. Не мутлу сизе, шимди алаянлар! Чюнкю гюледжексиниз. Инсанолу 'на балълъънъз йюзюнден Инсанлар сизден нефрет еттиклери, Сизи топлум дъшъ едип ашаъладъкларъ Ве адънъзъ кьотюлейип сизи реддеттиклери заман Не мутлу сизе! О гюн севинин, джошкуйла зъплайън! Чюнкю гьоктеки ьодюлюнюз бюйюктюр. Нитеким онларън аталаръ да Пейгамберлере бьойле даврандълар. Ама вай халинизе, ей зенгинлер, Чюнкю теселлинизи алмъш булунуйорсунуз! Вай халинизе, шимди карнъ ток олан сизлер, Чюнкю ачлък чекеджексиниз! Вай халинизе, ей шимди гюленлер, Чюнкю яс тутуп алаяджаксънъз! Бютюн инсанлар сизин ичин ийи сьозлер сьойледиклери заман, Вай халинизе! Чюнкю онларън аталаръ да Сахте пейгамберлере бьойле даврандълар.“ Бир янаънъза вурана ьобюр янаънъзъ да чевирин. Абанъзъ аландан минтанънъзъ да есиргемейин. Сизден бир шей дилейен херкесе верин, малънъзъ аландан ону гери истемейин. Инсанларън сизе насъл давранмасънъ истийорсанъз, сиз де онлара ьойле давранън. „Еер ялнъз сизи севенлери северсениз, бу сизе не ьовгю казандърър? Гюнахкярлар биле кендилерини севенлери север. Сизе ийилик япанлара ийилик япарсанъз, бу сизе не ьовгю казандърър? Гюнахкярлар биле бьойле япар. Гери аладжаънъзъ умдуунуз кишилере ьодюнч верирсениз, бу сизе не ьовгю казандърър? Гюнахкярлар биле вердиклерини гери алмак кошулуйла гюнахкярлара ьодюнч верирлер. Ама сиз дюшманларънъзъ севин, ийилик япън, хичбир каршълък беклемеден ьодюнч верин. Аладжаънъз ьодюл бюйюк оладжак, Йюджелер Йюджеси'нин оулларъ оладжаксънъз. Чюнкю О, нанкьор ве кьотю кишилере каршъ ийи йюреклидир. Бабанъз мерхаметли олдуу гиби, сиз де мерхаметли олун.“ „Башкасънъ яргъламайън, сиз де яргъланмазсънъз. Сучлу чъкармайън, сиз де сучлу чъкарълмазсънъз. Башкасънъ баъшлайън, сиз де баъшланърсънъз. Верин, сизе вериледжектир. Ийидже бастърълмъш, силкеленмиш ве ташмъш, долу бир ьолчекле куджаънъза бошалтъладжак. Ханги ьолчекле верирсениз, айнъ ьолчекле аладжаксънъз.“ Иса онлара шу бензетмейи де анлаттъ: „Кьор кьоре кълавузлук едебилир ми? Икиси де чукура дюшмез ми? Ьоренджи ьоретменинден юстюн деилдир, ама еитимини тамамлаян хер ьоренджи ьоретмени гиби оладжактър. „Сен неден кардешинин гьозюндеки чьопю гьорюрсюн де кенди гьозюндеки мертеи фаркетмезсин? Кенди гьозюндеки мертеи гьормезкен, кардешине насъл, ‚Кардеш, изин вер, гьозюндеки чьопю чъкарайъм‘ дерсин? Сени икийюзлю! Ьондже кенди гьозюндеки мертеи чъкар, о заман кардешинин гьозюндеки чьопю чъкармак ичин даха ийи гьорюрсюн.“ „Ийи аач кьотю мейве, кьотю аач да ийи мейве вермез. Хер аач мейвесинден танънър. Дикенли биткилерден инджир топланмаз, чалълардан юзюм девширилмез. Ийи инсан йюреиндеки ийилик хазинесинден ийилик, кьотю инсан ичиндеки кьотюлюк хазинесинден кьотюлюк чъкарър. Инсанън азъ, йюреинден ташанъ сьойлер. „Ничин бени ‚Я Раб, я Раб‘ дийе чаъръйорсунуз да сьойледиклерими япмъйорсунуз? Бана гелен ве сьозлерими дуйуп уйгулаян кишинин киме бензедиини сизе анлатайъм. Бьойле бир киши, евини япаркен топраъ казан, деринлере инип темели кая юзерине атан адама бензер. Сел суларъйла кабаран ърмак о еве салдърса да, ону сарсамаз. Чюнкю ев салам япълмъштър. Ама сьозлерими дуйуп да уйгуламаян киши, евини темел коймаксъзън топраън юзерине куран адама бензер. Кабаран ърмак салдърънджа ев хемен чьокер. Евин йъкълъшъ да коркунч олур.“ Иса, кендисини динлейен халка бютюн бу сьозлери сьойледиктен сонра Кефарнахум'а гитти. Орада бир йюзбашънън чок деер вердии кьолеси ьолюм дьошеинде хаста ятъйорду. Иса'йла илгили хаберлери дуян йюзбашъ, гелип кьолесини ийилештирмесини риджа етмек юзере О'на Яхудилер'ин базъ илери геленлерини гьондерди. Бунлар Иса'нън янъна гелиндже ичтен бир ялваръшла О'на шьойле дедилер: „Бу адам сенин ярдъмъна лайъктър. Чюнкю улусумузу севийор. Хаврамъзъ яптъран да кендисидир.“ Иса онларла бирликте йола чъктъ. Еве яклаштъъ сърада, йюзбашъ базъ достларънъ йоллайъп О'на шу хабери гьондерди: „Я Раб, захмет етме; евиме гирмене лайък деилим. Бу йюзден янъна гелмейе де кендими лайък гьормедим. Сен йетер ки бир сьоз сьойле, ушаъм ийилешир. Бен де буйрук алтънда бир гьоревлийим, беним де буйруумда аскерлерим вар. Бирине, ‚Гит‘ дерим, гидер; ьотекине, ‚Гел‘ дерим, гелир; кьолеме, ‚Шуну яп‘ дерим, япар.“ Бу сьозлери дуян Иса йюзбашъя хайран калдъ. Ардъндан гелен калабалъа дьонерек, „Сизе шуну сьойлейейим“ деди, „Исраил'де биле бьойле иман гьормедим.“ Гьондериленлер еве дьондюклеринде кьолейи ийилешмиш булдулар. Бундан къса бир сюре сонра Иса, Наин денилен бир кенте гитти. Ьоренджилерийле бюйюк бир калабалък О'на ешлик едийорду. Иса кентин капъсъна там яклаштъъ сърада, дул аннесинин тек олу олан бир адамън дженазеси калдърълъйорду. Кент халкъндан бюйюк бир калабалък да кадънла бирликтейди. Раб кадънъ гьорюндже она аджъдъ. Кадъна, „Алама“ деди. Яклашъп дженазе седйесине докунунджа седйейи ташъянлар дурду. Иса, „Деликанлъ“ деди, „Сана сьойлюйорум, калк!“ Ьолю дорулуп отурду ве конушмая башладъ. Иса ону аннесине гери верди. Херкеси бир корку алмъштъ. „Арамъзда бюйюк бир пейгамбер ортая чъктъ!“ ве „Танръ, халкънън ярдъмъна гелди!“ дийерек Танръ'йъ йюджелтмейе башладълар. Иса'йла илгили бу хабер бютюн Яхудийе'йе ве чевре бьолгелере яйълдъ. Адамлар Иса'нън янъна гелиндже шьойле дедилер: „Бизи сана Вафтизджи Яхя гьондерди. ‚Геледжек Олан сен мисин, йокса башкасънъ мъ беклейелим?‘ дийе соруйор.“ Там о сърада Иса, чешитли хасталъклара, иллетлере ве кьотю рухлара тутулмуш бирчок кишийи ийилештирди, бирчок кьорюн гьозюню ачтъ. Сонра Яхя'нън ьоренджилерине шьойле каршълък верди: „Гидин, гьорюп ишиттиклеринизи Яхя'я билдирин. Кьорлерин гьозлери ачълъйор, кьотюрюмлер йюрюйор, джюзамлълар темиз кълънъйор, саърлар ишитийор, ьолюлер дирилийор ве Мюжде йоксуллара дуйурулуйор. Бенден ьотюрю сенделейип дюшмейене не мутлу!“ Яхя'нън гьондердии хаберджилер гиттиктен сонра Иса, халка Яхя'дан сьоз етмейе башладъ. „Чьоле не гьормейе гиттиниз?“ деди. „Рюзгарда салланан бир камъш мъ? Сьойлейин, не гьормейе гиттиниз? Пахалъ гийсилер гиймиш бир адам мъ? Ойса шахане гийсилер гийип боллук ичинде яшаянлар крал сарайларънда булунур. Ьойлейсе не гьормейе гиттиниз? Бир пейгамбер ми? Евет! Сизе шуну сьойлейейим, гьордююнюз киши пейгамберден де юстюндюр. ‚Иште, хаберджими сенин ьонюнден гьондерийорум; О ьонден гидип сенин йолуну хазърлаяджак‘ дийе язълмъш олан сьозлер онунла илгилидир. Сизе шуну сьойлейейим, кадъндан доанлар арасънда Яхя'дан даха юстюн оланъ йоктур. Бунунла бирликте, Танръ'нън Егеменлии'нде ен кючюк олан ондан юстюндюр.“ Яхя тарафъндан вафтиз едилен халк, хатта верги гьоревлилери биле буну дуйунджа Танръ'нън адил олдууну доруладълар. Ойса Яхя тарафъндан вафтиз едилмейе янашмаян Ферисилер'ле Кутсал Яса узманларъ, Танръ'нън кендилерийле илгили тасаръсънъ реддеттилер. Иса, „Бу кушаън инсанларънъ нейе бензетейим? Бунлар нейе бензийорлар?“ деди. „Чаршъ мейданънда отуруп бирбирлерине, ‚Сизе кавал чалдък, ойнамадънъз; Аът яктък, аламадънъз‘ дийе сесленен чоджуклара бензийорлар. Вафтизджи Яхя гелдии заман оруч тутуп шараптан качъндъ, она ‚джинли‘ дийорсунуз. Инсанолу гелдии заман йийип ичти. Бу кез де дийорсунуз ки, ‚Шу обур ве айяш адама бакън! Верги гьоревлилери ве гюнахкярларла дост олду!‘ Не вар ки билгелик, ону бенимсейен херкес тарафъндан доруланър.“ Ферисилер'ден бири Иса'йъ йемее чаърдъ. О да Фериси'нин евине гидип софрая отурду. Иса'йъ евине чаърмъш олан Фериси буну гьорюндже кенди кендине, „Бу адам пейгамбер олсайдъ, кендисине докунан бу кадънън ким ве не тюр бир кадън олдууну, гюнахкяр бири олдууну анлардъ“ деди. Бунун юзерине Иса Фериси'йе, „Симун“ деди, „Сана бир сьойлейеджеим вар.“ О да, „Буйур, ьоретменим“ деди. „Тефеджийе борчлу ики киши вардъ. Бири беш йюз, ьобюрю де елли динар борчлуйду. Борчларънъ ьодейеджек гючте олмадъкларъндан, тефеджи хер икисинин де борджуну баъшладъ. Буна гьоре, хангиси ону чок север?“ Симун, „Санъръм, кендисине даха чок баъшланан“ дийе янътладъ. Иса она, „Дору сьойледин“ деди. Сонра кадъна бакарак Симун'а шунларъ сьойледи: „Бу кадънъ гьорюйор мусун? Бен сенин евине гелдим, аякларъм ичин бана су вермедин. Бу кадън исе аякларъмъ гьозяшларъйла ъслатъп сачларъйла силди. Сен бени ьопмедин, ама бу кадън еве гирдиимден бери аякларъмъ ьопюп дуруйор. Сен башъма зейтиняъ сюрмедин, ама бу кадън аякларъма гюзел кокулу я сюрдю. Бу неденле сана шуну сьойлейейим, кендисинин чок олан гюнахларъ баъшланмъштър. Чок севги гьостермесинин недени будур. Ойса кендисине аз баъшланан, аз север.“ Сонра кадъна, „Гюнахларън баъшландъ“ деди. Иса'йла бирликте софрада отуранлар кенди араларънда, „Ким бу адам? Гюнахларъ биле баъшлъйор!“ шеклинде конушмая башладълар. Иса исе кадъна, „Иманън сени куртардъ, есенликле гит“ деди. Бундан къса бир сюре сонра Иса он ики ьоренджисийле бирликте кьой кент долашмая башладъ. Танръ'нън Егеменлии'ни дуйуруп мюжделийорду. Кими каялък йере дюштю, филизлениндже сусузлуктан куруйуп гитти. Кими, дикенлер арасъна дюштю. Филизлерле бирликте бюйюйен дикенлер филизлери боду. Кими исе ийи топраа дюштю, бюйюйюндже йюз кат юрюн верди.“ Бунларъ сьойледиктен сонра, „Ишитеджек кулаъ олан ишитсин!“ дийе сесленди. „Бензетменин анламъ шудур: Тохум Танръ'нън сьозюдюр. Йол кенаръндакилер сьозю ишитен кишилердир. Ама сонра Иблис гелир, инанъп куртулмасънлар дийе сьозю йюреклеринден алър гьотюрюр. Каялък йере дюшенлер, ишиттиклери сьозю севинчле кабул еден, ама кьок саламадъкларъ ичин анджак бир сюре инанан кишилердир. Бьойлелери денендиклери заман имандан дьонерлер. Дикенлер арасъна дюшенлер, сьозю ишитен ама заманла яшамън кайгъларъ, зенгинликлери ве зевклери ичинде боулан, долайъсъйла олгун юрюн вермейенлердир. Ийи топраа дюшенлер исе, сьозю ишитиндже ону ийи ве салам бир йюректе саклаянлардър. Бунлар сабърла даянарак юрюн верирлер.“ „Хич кимсе кандил якъп буну бир капла ьортмез, я да ятаън алтъна коймаз. Терсине, ичери гиренлер ъшъъ гьорсюнлер дийе ону кандиллие кояр. Чюнкю ачъа чъкарълмаяджак гизли хичбир шей йок; билинмейеджек, айдънлъа чъкмаяджак саклъ хичбир шей йоктур. Бунун ичин, насъл динледиинизе диккат един. Кимде варса, она даха чок вериледжек. Ама кимде йокса, кендисинде вар сандъъ биле елинден алънаджак.“ Иса'нън аннесийле кардешлери О'на гелдилер, ама калабалъктан ьотюрю кендисине яклашамадълар. Иса'я, „Анненле кардешлерин дъшаръда дуруйор, сени гьормек истийорлар“ дийе хабер верилди. Иса хабери гетиренлере шьойле каршълък верди: „Аннемле кардешлерим, Танръ'нън сьозюню дуйуп йерине гетиренлердир.“ Бир гюн Иса ьоренджилерийле бирликте бир текнейе бинерек онлара, „Гьолюн каршъ якасъна гечелим“ деди. Бьойледже къйъдан ачълдълар. Текнеде гидерлеркен Иса уйкуя далдъ. О сърада гьолде фъртъна копту. Текне су алмая башлайънджа техликели бир дурума дюштюлер. Гидип Иса'йъ уяндърарак, „Ефендимиз, Ефендимиз, ьоледжеиз!“ дедилер. Иса калкъп рюзгаръ ве кабаран далгаларъ азарладъ. Фъртъна динди ве орталък сютлиман олду. Иса ьоренджилерине, „Нереде иманънъз?“ деди. Онлар корку ве шашкънлък ичиндейдилер. Бирбирлерине, „Бу адам ким ки, рюзгара, суя биле буйрук верийор, онлар да сьозюню динлийор!“ дедилер. Джелиле'нин каршъсънда булунан Герасалълар'ън мемлекетине вардълар. Иса карая чъкънджа кенттен бир адам О'ну каршъладъ. Джинли ве узун замандан бери гийси гиймейен бу адам евде деил, мезарлък маараларда яшъйорду. Адам Иса'йъ гьорюндже чълък атъп ьонюнде йере капандъ. Йюксек сесле, „Ей Иса, йюдже Танръ'нън Олу, бенден не истийорсун?“ деди. „Сана ялваръръм, бана ишкендже етме!“ Чюнкю Иса, кьотю руха адамън ичинден чъкмасънъ буйурмушту. Кьотю рух адамъ сък сък еткиси алтъна алъйорду. Адам зинджир ве кьостеклерле баланъп башъна ньобетчи конулдуу халде баларънъ паралъйор ве джин тарафъндан ъссъз йерлере сюрюлюйорду. Иса она, „Адън не?“ дийе сорду. О да, „ Тюмен “ дийе янътладъ. Чюнкю онун ичине бир сюрю джин гирмишти. Джинлер, дипсиз деринликлере гитмелерини буйурмасън дийе Иса'я ялваръп дурдулар. Орада, даън ямаджънда отлаян бюйюк бир домуз сюрюсю вардъ. Джинлер, домузларън ичине гирмелерине изин вермеси ичин Иса'я ялвардълар. О да онлара изин верди. Адамдан чъкан джинлер домузларън ичине гирдилер. Сюрю дик ямачтан ашаъ кошушарак гьоле атлайъп боулду. Домузларъ гюденлер олуп битени гьорюндже качтълар, кентте ве кьойлерде олайън хаберини яйдълар. Бунун юзерине халк олуп битени гьормейе чъктъ. Иса'нън янъна гелдиклери заман, джинлерден куртулан адамъ гийинмиш ве аклъ башъна гелмиш оларак Иса'нън аякларъ дибинде отурмуш булдулар ве корктулар. Олайъ гьоренлер, джинли адамън насъл куртулдууну халка анлаттълар. О заман Гераса йьоресинден гелен бютюн калабалък бюйюк бир коркуя капъларак Иса'нън янларъндан айрълмасънъ риджа еттилер. О да гери дьонмек юзере текнейе бинди. Каршъ якая дьонен Иса'йъ халк каршъладъ. Чюнкю херкес О'ну беклийорду. О сърада, хавра йьонетиджиси олан Яир адънда бир адам гелип Иса'нън аякларъна капандъ, евине гелмеси ичин ялвардъ. Чюнкю он ики яшларъндаки бириджик къзъ ьолмек юзерейди. Иса орая гидеркен калабалък О'ну хер яндан съкъштъръйорду. Он ики йълдър канамасъ олан бир кадън да орадайдъ. Варънъ йоуну хекимлере харджамъштъ; ама хичбири ону ийилештиремемишти. Иса'нън аркасъндан йетишип гийсисинин етеине докунду ве о анда канамасъ кесилди. Иса, „Бана ким докунду?“ деди. Херкес инкяр едеркен Петрус, „Ефендимиз, калабалък сени чепечевре сармъш съкъштъръйор“ деди. Ама Иса, „Бириси бана докунду“ деди. „Ичимден бир гюджюн акъп гиттиини хиссеттим.“ Яптъънъ гизлейемейеджеини анлаян кадън титрейерек гелди, Иса'нън аякларъна капандъ. Бютюн халкън ьонюнде, О'на неден докундууну ве о анда насъл ийилештиини анлаттъ. Иса она, „Къзъм“ деди, „Иманън сени куртардъ. Есенликле гит.“ Иса даха конушуркен хавра йьонетиджисинин евинден бири гелди. Йьонетиджийе, „Къзън ьолдю“ деди, „Артък ьоретмени рахатсъз етме.“ Иса буну дуйунджа хавра йьонетиджисине шьойле деди: „Коркма, ялнъз иман ет, къзън куртуладжак.“ Иса адамън евине гелиндже Петрус, Йуханна, Якуп ве къзън аннеси бабасъ дъшънда хич кимсенин кендисийле бирликте ичери гирмесине изин вермеди. Херкес къз ичин алъйор, дьовюнюйорду. Иса, „Аламайън“ деди, „Къз ьолмеди, уйуйор.“ Къзън ьолдююню билдиклери ичин Иса'йла алай еттилер. О исе къзън елини тутарак, „Къзъм, калк!“ дийе сесленди. Руху йениден беденине дьонен къз хемен аяа калктъ. Иса, къза йемек верилмесини буйурду. Къзън аннесийле бабасъ шашкънлък ичиндейди. Иса, оланларъ хич кимсейе анлатмамаларъ ичин онларъ уярдъ. Иса, Оникилер 'и янъна чаъръп онлара бютюн джинлер юзеринде ве хасталъкларъ ийилештирмек ичин гюч ве йетки верди. Сонра онларъ Танръ'нън Егеменлии'ни дуйурмая ве хасталара шифа вермейе гьондерди. Онлара шьойле деди: „Йолджулук ичин янънъза хичбир шей алмайън: Не денек, не торба, не екмек, не пара, не де йедек минтан. Ханги еве гирерсениз, кенттен айрълънджая дек орада калън. Сизи кабул етмейенлере гелиндже, кенттен айрълъркен онлара уяръ олсун дийе аякларънъзън тозуну силкин.“ Онлар да йола чъктълар, хер йерде Мюжде'йи яярак ве хасталаръ ийилештиререк кьой кьой долаштълар. Хиродес, „Яхя'нън башънъ бен кестирдим. Шимди хаккънда бьойле хаберлер дуйдуум бу адам ким?“ дийор ве Иса'йъ гьорменин бир йолуну аръйорду. Елчилер гери дьонюндже, яптъкларъ хер шейи Иса'я анлаттълар. Сонра Иса ялнъзджа онларъ янъна алъп Бейтсайда денилен бир кенте чекилди. Буну ьоренен халк О'нун ардъндан гитти. Иса онларъ илгийле каршъладъ, кендилерине Танръ'нън Егеменлии'нден сьоз етти ве шифая ихтияджъ оланларъ ийилештирди. Гюнбатъмъна дору Оникилер гелип О'на, „Халкъ салъвер де чевредеки кьойлере ве чифтликлере гидип кендилерине барънак ве йийеджек булсунлар. Чюнкю ъссъз бир йердейиз“ дедилер. Иса, „Онлара сиз йийеджек верин“ деди. „Беш екмекле ики балъктан башка бир шейимиз йок“ дедилер. „Йокса бунджа халк ичин йийеджек алмая биз ми гиделим?“ Орада яклашък беш бин еркек вардъ. Иса ьоренджилерине, „Халкъ яклашък еллишер кишилик кюмелер халинде йере отуртун“ деди. Ьоренджилер ьойле япъп херкеси йере отурттулар. Иса, беш екмекле ики балъъ алдъ, гьозлерини гьое калдърарак шюкретти; сонра бунларъ бьолдю ве халка даътмаларъ ичин ьоренджилерине верди. Херкес йийип дойду. Артакалан парчалардан он ики сепет долусу топландъ. Бир гюн Иса тек башъна дуа едийорду, ьоренджилери де янъндайдъ. Иса онлара, „Халк беним ким олдууму сьойлюйор?“ дийе сорду. Шьойле янътладълар: „Вафтизджи Яхя дийорлар. Ама кими Иляс, кими де ески пейгамберлерден бири дирилмиш, дийор.“ Иса онлара, „Сиз не дерсиниз“ деди, „Сиздже бен кимим?“ Петрус, „Сен Танръ'нън Месихи 'син“ янътънъ верди. Иса, онларъ уярарак буну хич кимсейе сьойлемемелерини буйурду. Инсанолу 'нун чок аджъ чекмеси, илери геленлер, башкяхинлер ве дин билгинлериндже реддедилмеси, ьолдюрюлмеси ве ючюнджю гюн дирилмеси геректиини сьойледи. Сонра хепсине, „Ардъмдан гелмек истейен кендини инкяр етсин, хер гюн чармъхънъ йюкленип бени излесин“ деди, „Джанънъ куртармак истейен ону йитиреджек, джанънъ беним урума йитирен исе ону куртараджактър. Инсан бютюн дюняйъ казанъп да джанънъ йитирирсе, джанъндан олурса, бунун кендисине не яраръ олур? Ким бенден ве беним сьозлеримден утанърса, Инсанолу да кендисинин, Бабасъ'нън ве кутсал мелеклерин гьоркеми ичинде гелдиинде о кишиден утанаджактър. Сизе герчеи сьойлейейим, бурада булунанлар арасънда, Танръ'нън Егеменлии'ни гьормеден ьолюмю татмаяджак оланлар вар.“ Бу сьозлери сьойледиктен яклашък секиз гюн сонра Иса, янъна Петрус, Йуханна ве Якуп'у аларак дуа етмек юзере даа чъктъ. Иса дуа едеркен йюзюнюн гьорюнюмю деишти, гийсилери шимшек гиби парълдаян бир беязлъа бюрюндю. Петрус иле янъндакилерин юзерине уйку чьокмюштю. Ама уйкуларъ ийидже даълънджа Иса'нън гьоркемини ве янънда дуран ики кишийи гьордюлер. Бунлар Иса'нън янъндан айрълъркен Петрус Иса'я, „Ефендимиз“ деди, „Бурада булунмамъз не ийи олду! Юч чардак куралъм: Бири сана, бири Муса'я, бири де Иляс'а.“ Аслънда не сьойледиинин фаркънда деилди. Петрус даха бунларъ сьойлеркен бир булут гелип онлара гьолге салдъ. Булут онларъ сарънджа корктулар. Булуттан гелен бир сес, „Бу беним Олум'дур, сечилмиш Олан'дър. О'ну динлейин!“ деди. Сес кесилиндже Иса'нън тек башъна олдуу гьорюлдю. Ьоренджилер буну гизли туттулар ве о гюнлерде хич кимсейе гьордюклеринден сьоз етмедилер. Ертеси гюн дадан индиклери заман, Иса'йъ бюйюк бир калабалък каршъладъ. Калабалъън ичинден бир адам, „Ьоретменим“ дийе сесленди, „Ялваръръм, олуму бир гьор, о тек чоджуумдур. Бир рух ону якалъйор, о да бирденбире чълък атъйор. Рух ону, азъндан кьопюклер гелене дек шиддетле сарсъйор. Беденини яра бере ичинде бъракарак гючбела айрълъйор. Руху ковмаларъ ичин ьоренджилерине ялвардъм, ама башарамадълар.“ Иса шьойле каршълък верди: „Ей имансъз ве сапмъш кушак! Сизинле даха не кадар калъп сизе катланаджаъм? Олуну бурая гетир.“ Чоджук даха Иса'я яклашъркен джин ону йере вуруп шиддетле сарстъ. Ама Иса кьотю руху азарладъ, чоджуу ийилештиререк бабасъна гери верди. Онлар бу сьозю анламадълар. Сьозю каврамасънлар дийе анламъ кендилеринден гизленмишти. Юстелик Иса'я бу сьозле илгили сору сормактан коркуйорлардъ. Ьоренджилер, араларънда кимин ен бюйюк олдууну тартъшмая башладълар. Йуханна буна каршълък, „Ефендимиз“ деди, „Сенин адънла джин кован бирини гьордюк, ама бизимле бирликте сени излемедии ичин она енгел олмая чалъштък.“ Иса, „Она енгел олмайън!“ деди. „Сизе каршъ олмаян, сизден янадър.“ Гьое алънаджаъ гюн яклашънджа Иса, карарлъ адъмларла Йерушалим'е дору йола чъктъ. Кенди ьонюнден хаберджилер гьондерди. Бунлар, кендиси ичин хазърлък япмак юзере гидип Самирийелилер 'е аит бир кьойе гирдилер. Ама Самирийелилер Иса'йъ кабул етмедилер. Чюнкю Йерушалим'е дору гидийорду. Ьоренджилерден Якуп'ла Йуханна буну гьорюндже, „Раб, бунларъ йок етмек ичин бир буйрукла гьоктен атеш ядърмамъзъ истер мисин?“ дедилер. Ама Иса дьонюп онларъ азарладъ. Сонра башка бир кьойе гиттилер. Йолда гидерлеркен бир адам Иса'я, „Нерейе гидерсен, сенин ардъндан геледжеим“ деди. Иса она, „Тилкилерин ини, кушларън йувасъ вар, ама Инсанолу'нун башънъ яслаяджак бир йери йок“ деди. Бир башкасъна, „Ардъмдан гел“ деди. Адам исе, „Изин вер, ьондже гидип бабамъ гьомейим“ деди. Иса она шьойле деди: „Бърак ьолюлери, кенди ьолюлерини кендилери гьомсюн. Сен гидип Танръ'нън Егеменлии'ни дуйур.“ Бир башкасъ, „Я Раб“ деди, „Сенин ардъндан геледжеим ама, изин вер, ьондже евимдекилерле ведалашайъм.“ Иса она, „Сабанъ тутуп да герийе бакан, Танръ'нън Егеменлии'не лайък деилдир“ деди. Бу олайлардан сонра Раб йетмиш киши даха гьоревлендирди. Бунларъ икишер икишер, кендисинин гидеджеи хер кенте, хер йере кенди ьонюнден гьондерди. Онлара, „Юрюн бол, ама ишчи аз“ деди, „Бу неденле юрюнюн сахиби Раб'бе ялварън, юрюнюню калдъраджак ишчилер гьондерсин. Хайди гидин! Иште, сизи кузулар гиби куртларън арасъна гьондерийорум. Янънъза не кесе, не торба, не де чарък алън. Йолда хич кимсейле селамлашмайън. Ханги еве гирерсениз, ьондже, ‚Бу еве есенлик олсун!‘ дейин. Орада есенликсевер бири варса, диледииниз есенлик онун юзеринде каладжак; йокса, сизе дьонеджектир. Гирдииниз евде калън, сизе не верирлерсе ону йийип ичин. Чюнкю ишчи юджретини хак едер. Евден еве ташънмайън. „Бир кенте гирдиинизде сизи кабул едерлерсе, ьонюнюзе конуланъ йийин. Орада булунан хасталаръ ийилештирин ве кендилерине, ‚Танръ'нън Егеменлии сизе яклаштъ‘ дейин. Сизе шуну сьойлейейим, яргъ гюню о кентин хали Содом Кенти'нин халинден бетер оладжактър. „Вай халине, ей Хоразин! Вай халине, ей Бейтсайда! Сизлерде япълан муджизелер Сур ве Сайда'да япълмъш олсайдъ, чоктан чул кушанъп кюл ичинде отурарак тьовбе етмиш олурлардъ. Ама яргъ гюню сизин халиниз Сур ве Сайда'нън халинден бетер оладжактър. Я сен, ей Кефарнахум, гьое ми чъкаръладжаксън? Хайър, ьолюлер дияръна индириледжексин! „Сизи динлейен бени динлемиш олур, сизи реддеден бени реддетмиш олур. Бени реддеден де бени гьондерени реддетмиш олур.“ Йетмишлер севинч ичинде дьондюлер. „Я Раб“ дедилер, „Сенин адънъ андъъмъзда джинлер биле бизе бойун еийор.“ Иса онлара шьойле деди: „Шейтан'ън гьоктен йълдъръм гиби дюштююню гьордюм. Бен сизе, йъланларъ ве акреплери аяк алтънда езмек ве дюшманън бютюн гюджюню алт етмек ичин йетки вердим. Хичбир шей сизе зарар вермейеджектир. Бунунла бирликте, рухларън сизе бойун емесине севинмейин, адларънъзън гьокте язълмъш олмасъна севинин.“ О анда Иса Кутсал Рух'ун еткисийле джошарак шьойле деди: „Баба, йерин ве гьоюн Рабби! Бу герчеклери билге ве акъллъ кишилерден гизлейип кючюк чоджуклара ачтъън ичин сана шюкредерим. Евет Баба, сенин истеин буйду. „Бабам хер шейи бана теслим етти. Оул'ун ким олдууну Баба'дан башка кимсе билмез. Баба'нън ким олдууну да Оул'дан ве Оул'ун О'ну танътмак истедии кишилерден башкасъ билмез.“ Сонра ьоренджилерине дьонюп ьозел оларак шьойле деди: „Сизин гьордюклеринизи гьорен гьозлере не мутлу! Сизе шуну сьойлейейим, нидже пейгамберлер, нидже краллар сизин гьордюклеринизи гьормек истедилер, ама гьоремедилер. Сизин ишиттиклеринизи ишитмек истедилер, ама ишитемедилер.“ Бир Кутсал Яса узманъ Иса'йъ денемек амаджъйла гелип шьойле деди: „Ьоретменим, сонсуз яшамъ мирас алмак ичин не япмалъйъм?“ Иса она, „Кутсал Яса'да не язълмъштър?“ дийе сорду. „Орада не окуйорсун?“ Адам шьойле каршълък верди: „Танрън Раб'би бютюн йюреинле, бютюн джанънла, бютюн гюджюнле ве бютюн аклънла севеджексин. Комшуну да кендин гиби севеджексин.“ Иса она, „Дору янът вердин“ деди. „Буну яп ве яшаяджаксън.“ Ойса адам кендини хаклъ чъкармак истейерек Иса'я, „Пеки, комшум ким?“ деди. Иса шьойле янът верди: „Адамън бири Йерушалим'ден Ериха'я инеркен хайдутларън елине дюштю. Ону сойуп дьовдюлер, яръ ьолю бъракъп гиттилер. Бир растлантъ оларак о йолдан бир кяхин гечийорду. Адамъ гьорюндже йолун ьобюр янъндан гечип гитти. Бир Левили де орая варъп адамъ гьорюндже айнъ шекилде гечип гитти. О йолдан гечен бир Самирийели исе адамън булундуу йере гелип ону гьорюндже, йюреи съзладъ. Адамън янъна гитти, яраларънън юзерине яла шарап дьокерек сардъ. Сонра адамъ кенди хайванъна биндирип хана гьотюрдю, онунла илгиленди. Ертеси гюн ики динар чъкарарак ханджъя верди. ‚Она ийи бак‘ деди, ‚Бундан фазла не харджарсан, дьонюшюмде сана ьодерим.‘ „Сендже бу юч кишиден хангиси хайдутлар арасъна дюшен адама комшу гиби даврандъ?“ Яса узманъ, „Она аджъйъп ярдъм еден“ деди. Иса, „Гит, сен де ьойле яп“ деди. Иса, ьоренджилерийле бирликте йола девам едип бир кьойе гирди. Марта адънда бир кадън Иса'йъ евинде конук етти. Марта'нън Мерйем адъндаки къзкардеши, Раб'бин аякларъ дибине отурмуш О'нун конушмасънъ динлийорду. Марта исе ишлеринин чоклуундан ьотюрю телаш ичиндейди. Иса'нън янъна гелерек, „Я Раб“ деди, „Кардешимин бени хизмет ишлеринде ялнъз бъракмасъна алдърмъйор мусун? Она сьойле де бана ярдъм етсин.“ Раб она шу каршълъъ верди: „Марта, Марта, сен чок шей ичин кайгъланъп телашланъйорсун. Ойса герекли олан тек бир шей вардър. Мерйем ийи оланъ сечти ве бу кендисинден алънмаяджак.“ Иса бир йерде дуа едийорду. Дуасънъ битириндже ьоренджилеринден бири, „Я Раб“ деди, „Яхя'нън кенди ьоренджилерине ьореттии гиби сен де бизе дуа етмесини ьорет.“ Иса онлара, „Дуа едеркен шьойле сьойлейин“ деди: „Баба, адън кутсал кълънсън. Егеменлиин гелсин. Хер гюн бизе гюнделик екмеимизи вер. Гюнахларъмъзъ баъшла. Чюнкю биз де бизе каршъ суч ишлейен херкеси баъшлъйоруз. Аяртълмамъза изин верме.“ Сизе шуну сьойлейейим, аркадашлък гереи калкъп она истедиини вермесе биле, адамън йюзсюзлююнден ьотюрю калкар, ихтияджъ нейсе она верир. „Бен сизе шуну сьойлейейим: Дилейин, сизе вериледжек; арайън, буладжаксънъз; капъйъ чалън, сизе ачъладжактър. Чюнкю хер дилейен алър, араян булур, капъ чалана ачълър. „Аранъзда ханги баба, екмек истейен олуна таш верир? Я да балък истерсе балък йерине йълан верир? Я да йумурта истерсе она акреп верир? Сизлер кьотю йюрекли олдуунуз халде чоджукларънъза гюзел армаанлар вермейи билийорсанъз, гьоктеки Баба'нън, кендисинден дилейенлере Кутсал Рух'у вереджеи чок даха кесин деил ми?“ Иса адамън биринден дилсиз бир джини ковуйорду. Джин чъкънджа адамън дили чьозюлдю. Халк хайрет ичинде калдъ. Ама ичлеринден базъларъ, „Джинлери, джинлерин ьондери Баалзевул 'ун гюджюйле ковуйор“ дедилер. Базъларъ исе О'ну денемек амаджъйла гьоктен бир белирти гьостермесини истедилер. Онларън не дюшюндююню билен Иса шьойле деди: „Кенди ичинде бьолюнен юлке йъкълър, кенди ичинде бьолюнен ев чьокер. Шейтан да кенди ичинде бьолюнмюшсе, онун егеменлии насъл аякта калабилир? Сиз, беним Баалзевул'ун гюджюйле джинлери ковдууму сьойлюйорсунуз. Еер бен джинлери Баалзевул'ун гюджюйле ковуйорсам, сизин адамларънъз кимин гюджюйле ковуйор? Сизи бу дурумда кенди адамларънъз яргълаяджак. Ама бен джинлери Танръ'нън елийле ковуйорсам, Танръ'нън Егеменлии юзеринизе гелмиш демектир. „Тепеден търнаа силахланмъш гючлю бир адам кенди евини корудуу сюредже, малларъ гювенлик ичинде олур. Не вар ки, ондан даха гючлю бири салдъръп ону алт еттиинде гювендии бютюн силахларъ елинден алър ве малларънъ ямалаярак бьолюштюрюр. Бенден яна олмаян бана каршъдър, бенимле бирликте топламаян даътъйор демектир. „Кьотю рух инсандан чъкънджа курак йерлерде доланъп хузур арар. Буламайънджа да, ‚Чъктъъм еве, кенди евиме дьонейим‘ дер. Еве гелиндже орайъ сюпюрюлмюш, дюзелтилмиш булур. Бунун юзерине гидер, кендисинден кьотю йеди рух даха алър ве еве гирип йерлеширлер. Бьойледже о кишинин сон дуруму илкинден бетер олур.“ Иса бу сьозлери сьойлеркен калабалъън ичинден бир кадън О'на, „Не мутлу сени ташъмъш олан рахме, емзирмиш олан мемелере!“ дийе сесленди. Иса, „Даха дорусу, не мутлу Танръ'нън сьозюню динлейип уйгулаянлара!“ деди. Чевредеки калабалък бюйюркен Иса конушмая башладъ. „Шимдики кушак кьотю бир кушактър“ деди. „Доаюстю бир белирти истийор, ама она Йунус'ун белиртисинден башка бир белирти гьостерилмейеджек. Йунус насъл Нинова халкъна бир белирти олдуйса, Инсанолу да бу кушак ичин ьойле оладжактър. Гюней Краличеси, яргъ гюню бу кушаън адамларъйла бирликте калкъп онларъ яргълаяджак. Чюнкю краличе, Сюлейман'ън билгедже сьозлерини динлемек ичин дюнянън та ьобюр уджундан гелмишти. Бакън, Сюлейман'дан даха юстюн олан бурададър. Нинова халкъ, яргъ гюню бу кушакла бирликте калкъп бу кушаъ яргълаяджак. Чюнкю Ниновалълар, Йунус'ун чаръсъ юзерине тьовбе еттилер. Бакън, Йунус'тан даха юстюн олан бурададър.“ „Хич кимсе кандил якъп ону гизли йере я да тахъл ьолчеинин алтъна коймаз. Терсине, ичери гиренлер ъшъъ гьорсюнлер дийе ону кандиллие кояр. Беденин ъшъъ гьоздюр. Гьозюн саламса, бютюн беденин де айдънлък олур. Гьозюн бозукса, беденин де каранлък олур. Ьойлейсе диккат ет, сендеки ‚ъшък‘ каранлък олмасън. Еер бютюн беденин айдънлък олур ве хичбир янъ каранлък калмазса, кандилин сени ъшънларъйла айдънлаттъъ заманки гиби, беденин тюмден айдънлък олур.“ Иса конушмасънъ битириндже бир Фериси О'ну евине йемее чаърдъ. О да ичери гиререк софрая отурду. Иса'нън йемектен ьондже йъканмадъънъ гьорен Фериси шаштъ. Раб она шьойле деди: „Сиз Ферисилер, бардаън ве табаън дъшънъ темизлерсиниз, ама ичиниз ачгьозлюлюк ве кьотюлюкле долудур. Ей акълсъзлар! Дъшъ япанла ичи япан айнъ деил ми? Сиз капларънъзън ичиндекини садака оларак верин, о заман сизин ичин хер шей темиз олур. „Ама вай халинизе, ей Ферисилер! Сиз наненин, седефотунун ве хер тюр себзенин ондалъънъ верирсиниз де, адалети ве Танръ севгисини ихмал едерсиниз. Ондалък вермейи ихмал етмеден есас бунларъ йерине гетирмениз герекирди. Вай халинизе, ей Ферисилер! Хавраларда ен сечкин йерлере курулмая, мейданларда селамланмая байълърсънъз. Вай халинизе! Инсанларън, фаркънда олмадан юзерлеринде гезиндии белирсиз мезарлара бензийорсунуз.“ Кутсал Яса узманларъндан бири сьоз алъп Иса'я, „Ьоретменим, бунларъ сьойлемекле бизе де хакарет етмиш олуйорсун“ деди. Иса, „Сизин де вай халинизе, ей Яса узманларъ!“ деди. „Инсанлара ташънмасъ гюч йюклер йюклерсиниз, кендиниз исе бу йюклери калдърмак ичин пармаънъзъ биле къпърдатмазсънъз. Вай халинизе! Пейгамберлерин анътларънъ япарсънъз, ойса онларъ сизин аталарънъз ьолдюрмюштюр. Бьойлеликле аталарънъзън яптъкларъна танъклък едерек бунларъ онайламъш олуйорсунуз. Чюнкю онлар пейгамберлери ьолдюрдюлер, сиз де анътларънъ япъйорсунуз. Иште бунун ичин Танръ'нън Билгелии шьойле демиштир: ‚Бен онлара пейгамберлер ве елчилер гьондереджеим, бунлардан кимини ьолдюреджек, кимине зулмедеджеклер.‘ Вай халинизе, ей Яса узманларъ! Билги капъсънън анахтарънъ алъп гьотюрдюнюз. Кендиниз бу капъдан гирмединиз, гирмек истейенлере де енгел олдунуз.“ Иса орадан айрълънджа, дин билгинлерийле Ферисилер О'ну шиддетле съкъштърарак бирчок конуда азънъ арамая башладълар. Азъндан чъкаджак бир сьозле О'ну тузаа дюшюрмек ичин фърсат коллуйорлардъ. О сърада халктан бинлердже киши бирбирлерини езерджесине топланмъштъ. Иса ьондже кенди ьоренджилерине шунларъ сьойлемейе башладъ: „Ферисилер'ин маясъндан –яни, икийюзлюлюктен– качънън. Ьортюлю олуп да ачъа чъкарълмаяджак, гизли олуп да билинмейеджек хичбир шей йоктур. Бунун ичин каранлъкта сьойледииниз хер сьоз гюн ъшъънда дуйуладжак, капалъ капълар ардънда кулаа фъсълдадъкларънъз дамлардан дуйуруладжактър. „Сиз достларъма сьойлюйорум, бедени ьолдюрен, ама ондан сонра башка бир шей япамаянлардан коркмайън. Кимден коркманъз геректиини сизе ачъклаяйъм: Кишийи ьолдюрдюктен сонра джехеннеме атма йеткисине сахип олан Танръ'дан коркун. Евет, сизе сьойлюйорум, О'ндан коркун. Беш серче ики метелие сатълмъйор му? Ама бунлардан бир теки биле Танръ катънда унутулмуш деилдир. Нитеким башънъздаки бютюн сачлар биле сайълъдър. Коркмайън, сиз бирчок серчеден даха деерлисиниз. „Сизе шуну сьойлейейим, инсанларън ьонюнде бени ачъкча кабул еден херкеси, Инсанолу да Танръ'нън мелеклери ьонюнде ачъкча кабул едеджек. Ама ким бени инсанлар ьонюнде инкяр едерсе, кендиси де Танръ'нън мелеклери ьонюнде инкяр едиледжек. Инсанолу'на каршъ бир сьоз сьойлейен херкес баъшланаджак. Ойса Кутсал Рух'а кюфреден баъшланмаяджактър. „Сизи хавра топлулукларънън, йьонетиджилерин ве йеткилилерин ьонюне чъкардъкларънда, ‚Кендимизи нейле, насъл савунаджаъз?‘ я да, ‚Не сьойлейеджеиз?‘ дийе кайгъланмайън. Кутсал Рух о анда сизе не сьойлемениз геректиини ьоретеджектир.“ Калабалъън ичинден бири Иса'я, „Ьоретменим, кардешиме сьойле де мирасъ бенимле пайлашсън“ деди. Иса она шьойле деди: „Ей адам! Ким бени юзеринизде яргъч я да хакем яптъ?“ Сонра онлара, „Диккатли олун!“ деди. „Хер тюрлю ачгьозлюлюктен сакънън. Чюнкю инсанън яшамъ, малънън чоклууна балъ деилдир.“ Иса онлара шу бензетмейи анлаттъ: „Зенгин бир адамън топракларъ бол юрюн верди. Адам кенди кендине, ‚Не япаджаъм? Юрюнлерими кояджак йерим йок‘ дийе дюшюндю. Сонра, ‚Шьойле япаджаъм‘ деди. ‚Амбарларъмъ йъкъп даха бюйюклерини япаджаъм, бютюн тахълларъмъ ве малларъмъ орая йъаджаъм. Кендиме, ей джанъм, йълларджа йетеджек кадар бол малън вар. Рахатъна бак, йе, ич, яшамън тадънъ чъкар дийеджеим.‘ „Ама Танръ она, ‚Ей акълсъз!‘ деди. ‚Бу гедже джанън сенден истенеджек. Бириктирдиин бу шейлер киме каладжак?‘ „Кендиси ичин сервет бириктирен, ама Танръ катънда зенгин олмаян кишинин сону бьойле олур.“ Иса ьоренджилерине шьойле деди: „Бу неденле сизе шуну сьойлюйорум: ‚Не йийеджеиз?‘ дийе джанънъз ичин, ‚Не гийеджеиз?‘ дийе бедениниз ичин кайгъланмайън. Джан йийеджектен, беден де гийеджектен даха ьонемлидир. Каргалара бакън! Не екер, не бичерлер; не килерлери, не амбарларъ вардър. Танръ йине де онларъ дойурур. Сиз кушлардан чок даха деерлисиниз! Ханги бириниз кайгъланмакла ьомрюню бир анлък узатабилир? Бу кючюджюк ише биле гюджюнюз йетмедиине гьоре, ьобюр конуларда неден кайгъланъйорсунуз? „Замбакларън насъл бюйюдююне бакън! Не чалъшърлар, не де иплик еирирлер. Ама сизе шуну сьойлейейим, бютюн гьоркемине каршън Сюлейман биле бунлардан бири гиби гийинмиш деилди. Ей кът иманлълар, бугюн вар олуп ярън оджаа атъладжак олан кър отуну бьойле гийдирен Танръ'нън сизи де гийдиреджеи чок даха кесиндир. ‚Не йийеджеиз, не ичеджеиз?‘ дийе дюшюнюп тасаланмайън. Дюня улусларъ хеп бу шейлерин пешинден гидерлер. Ойса Бабанъз, бунлара герексинмениз олдууну билир. Сиз О'нун егеменлиинин ардъндан гидин, о заман сизе бунлар да вериледжектир. „Коркма, ей кючюк сюрю! Чюнкю Бабанъз, егеменлии сизе вермейи уйгун гьордю. Малларънъзъ сатън, садака оларак верин. Кендинизе ескимейен кеселер, гьоклерде тюкенмейен бир хазине единин. Орада не хърсъз она яклашър, не де гюве ону йер. Хазинениз нередейсе, йюреиниз де орада оладжактър.“ „Кушакларънъз белинизде балъ ве кандиллериниз янар дурумда хазър олун. Дююн шенлиинден дьонеджек олан ефендилеринин гелип капъйъ чалдъъ ан капъйъ ачмак ичин хазър беклейен кьолелер гиби олун. Ефендилери гелдиинде уянък булунан кьолелере не мутлу! Сизе дорусуну сьойлейейим, ефендилери белине кушаънъ балаяджак, кьолелерини софрая отуртаджак ве гелип онлара хизмет едеджек. Ефенди гедженин истер икинджи, истер ючюнджю ньобетинде гелсин, уянък буладжаъ кьолелере не мутлу! Ама шуну билин ки, ев сахиби, хърсъзън ханги саатте геледжеини билсе, евинин сойулмасъна фърсат вермез. Сиз де хазър олун. Чюнкю Инсанолу беклемедииниз саатте геледжектир.“ Петрус, „Я Раб“ деди, „Бу бензетмейи бизим ичин ми анлатъйорсун, йокса херкес ичин ми?“ Раб де шьойле деди: „Ефендинин, ушакларъна вактинде азък вермек ичин башларъна атадъъ гювенилир ве акъллъ кяхя кимдир? Ефендиси еве дьондююнде ишинин башънда буладжаъ о кьолейе не мутлу! Сизе герчеи сьойлейейим, ефендиси ону бютюн малънън юзеринде йеткили къладжак. „Ефендисинин истеини билип де хазърлък япмаян, онун истеини йерине гетирмейен кьоле чок даяк йийеджек. Ойса билмеден даяъ хак еден давранъшларда булунан, аз даяк йийеджек. Киме чок верилмишсе, ондан чок истенеджек. Киме чок шей еманет едилмишсе, кендисинден даха фазласъ истенеджектир. „Бен дюняя атеш ядърмая гелдим. Кешке бу атеш даха шимдиден алевленмиш олсайдъ! Катланмам герекен бир вафтиз вар. Бу вафтиз герчеклешинджейе дек насъл да съкънтъ чекийорум! Йерйюзюне баръш гетирмейе ми гелдиими санъйорсунуз? Сизе хайър дийорум, айрълък гетирмейе гелдим. Бундан бьойле бир евде беш киши, икийе каршъ юч, юче каршъ ики бьолюнмюш оладжак. Баба олуна каршъ, оул бабасъна каршъ, анне къзъна каршъ, къз аннесине каршъ, кайнана гелинине каршъ, гелин кайнанасъна каршъ оладжактър.“ Иса халка шунларъ да сьойледи: „Батъда бир булутун йюкселдиини гьорюндже сиз хемен, ‚Саанак гелийор‘ дийорсунуз, ве ьойле олуйор. Рюзгарън гюнейден естиини гьорюндже, ‚Чок съджак оладжак‘ дийорсунуз, ве ьойле олуйор. Сизи икийюзлюлер! Йерйюзюнюн ве гьокйюзюнюн гьорюнюмюнден бир анлам чъкарабилийорсунуз да, шимдики заманън анламънъ насъл олуйор да чъкарамъйорсунуз? „Дору олана неден кендиниз карар вермийорсунуз? Сизден даваджъ оланла бирликте яргъджа гидеркен, йолда онунла анлашмак ичин елинизден гелени япън. Йокса о сизи яргъджън ьонюне сюрюклер, яргъч гардиянън елине верир, гардиян да сизи хапсе атар. Сизе шуну сьойлейейим, борджунузун сон курушуну ьодемедикче орадан асла чъкамазсънъз.“ О сърада базъ кишилер гелип Иса'я бир хабер гетирдилер. Пилатус'ун насъл базъ Джелилелилер'и ьолдюрюп канларънъ кенди кестиклери курбанларън канъна каттъънъ анлаттълар. Иса онлара шьойле каршълък верди: „Бьойле аджъ чекен бу Джелилелилер'ин, бютюн ьобюр Джелилелилер'ден даха гюнахлъ олдууну му санъйорсунуз? Сизе хайър дийорум. Ама тьовбе етмезсениз, хепиниз бьойле махволаджаксънъз. Я да, Шилоах'таки куле юзерлерине йъкълънджа ьолен о он секиз кишинин, Йерушалим'де яшаян ьобюр инсанларън хепсинден даха сучлу олдууну му санъйорсунуз? Сизе хайър дийорум. Ама тьовбе етмезсениз, хепиниз бьойле махволаджаксънъз.“ Иса шу бензетмейи анлаттъ: „Адамън биринин баънда дикили бир инджир ааджъ вардъ. Адам гелип аачта мейве арадъ, ама буламадъ. Баджъя, ‚Бак‘ деди, ‚Бен юч йълдър гелип бу инджир ааджънда мейве аръйорум, буламъйорум. Ону кес. Топраън бесинини неден бош йере тюкетсин?‘ „Баджъ, ‚Ефендим‘ дийе каршълък верди, ‚Ааджъ бир йъл даха бърак, бу арада бен чевресини казъп гюбрелейейим. Геледжек йъл мейве верирсе, не ийи; вермезсе, ону кесерсин.‘“ Бир Шабат Гюню Иса, хавралардан биринде ьоретийорду. Он секиз йълдър ичинде хасталък руху булунан бир кадън да орадайдъ. Ики бюклюм олмуш, белини хич дорултамъйорду. Иса ону гьорюндже янъна чаърдъ. „Кадън“ деди, „Хасталъъндан куртулдун.“ Еллерини кадънън юзерине койду. Кадън хемен дорулду ве Танръ'йъ йюджелтмейе башладъ. Иса'нън хастайъ Шабат Гюню ийилештирмесине къзан хавра йьонетиджиси калабалъа сесленерек, „Чалъшмак ичин алтъ гюн вардър“ деди. „О гюнлер гелип ийилешин, Шабат Гюню деил.“ Раб она шу каршълъъ верди: „Сизи икийюзлюлер! Хер бириниз Шабат Гюню кенди ьокюзюню я да ешеини йемликтен чьозюп суя гьотюрмез ми? Буна гьоре, Шейтан'ън он секиз йълдър балъ туттуу, Ибрахим'ин бир къзъ олан бу кадънън да Шабат Гюню бу бадан чьозюлмеси герекмез мийди?“ Иса'нън бу сьозлери, кендисине каршъ геленлерин хепсини утандърдъ. Бютюн калабалък исе О'нун яптъъ гьоркемли ишлерин тюмюню севинчле каршъладъ. Сонра Иса шунларъ сьойледи: „Танръ'нън Егеменлии нейе бензер, ону нейе бензетейим? Танръ'нън Егеменлии, бир адамън бахчесине ектии хардал танесине бензер. Тане гелишип аач олур, кушлар далларънда барънър.“ Иса йине, „Танръ'нън Егеменлии'ни нейе бензетейим?“ деди. „О, бир кадънън юч ьолчек уна каръштърдъъ маяя бензер. Сонунда бютюн хамур кабарър.“ Иса кьой кент долашарак ьоретийор, Йерушалим'е дору илерлийорду. Ев сахиби калкъп капъйъ капаттъктан сонра дъшаръда дуруп, ‚Я Раб, капъйъ ач бизе!‘ дийерек капъйъ вурмая башлаяджаксънъз. „О да сизе, ‚Ким олдуунузу, нереден гелдиинизи билмийорум‘ дийе каршълък вереджек. „О заман, ‚Биз сенин ьонюнде йийип ичтик, сен де бизим сокакларъмъзда ьореттин‘ демейе башлаяджаксънъз. „О да сизе шьойле дийеджек: ‚Ким олдуунузу, нереден гелдиинизи билмийорум. Чекилин ьонюмден, ей кьотюлюк япанлар!‘ „Ибрахим'и, Исхак'ъ, Якуп'у ве бютюн пейгамберлери Танръ'нън Егеменлии'нде, кендинизи исе дъшаръ атълмъш гьордююнюз заман, аранъзда алайъш ве диш гъджъртъсъ оладжактър. Инсанлар доудан батъдан, кузейден гюнейден геледжек ве Танръ'нън Егеменлии'нде софрая отураджаклар. Ве иште, сонунджу олан базъларъ биринджи, биринджи олан базъларъ да сонунджу оладжак.“ Там о сърада базъ Ферисилер гелип Иса'я, „Бурадан айрълъп башка йере гит. Хиродес сени ьолдюрмек истийор“ дедилер. Иса онлара шьойле деди: „Гидин, о тилкийе сьойлейин, ‚Бугюн ве ярън джинлери ковуп хасталаръ ийилештиреджеим ве ючюнджю гюн хедефиме улашаджаъм.‘ Йине де бугюн, ярън ве ьобюр гюн йолума девам етмелийим. Чюнкю бир пейгамберин Йерушалим'ин дъшънда ьолмеси дюшюнюлемез! „Ей Йерушалим! Пейгамберлери ьолдюрен, кендисине гьондериленлери ташлаян Йерушалим! Тавуун дживдживлерини канатларъ алтъна топладъъ гиби бен де кач кез сенин чоджукларънъ топламак истедим, ама сиз истемединиз. Бакън, евиниз ъссъз бъракъладжак! Сизе шуну сьойлейейим: ‚Раб'бин адъйла гелене ьовгюлер олсун!‘ дийеджеиниз замана дек бени бир даха гьормейеджексиниз.“ Бир Шабат Гюню Иса Ферисилер'ин илери геленлеринден биринин евине йемек йемейе гитти. Херкес О'ну диккатле гьозлюйорду. Ьонюнде, вюджуду су топламъш бир адам вардъ. Иса, Кутсал Яса узманларъна ве Ферисилер'е, „Шабат Гюню бир хастайъ ийилештирмек Кутсал Яса'я уйгун мудур, деил мидир?“ дийе сорду. Онлар сес чъкармадълар. Иса адамъ тутуп ийилештирди, сонра еве гьондерди. Иса онлара шьойле деди: „Хангиниз олу я да ьокюзю Шабат Гюню куйуя дюшер де хемен чъкармаз?“ Онлар буна хичбир каршълък веремедилер. Бир йере чарълдъън заман гит, ен аркада отур. Ьойле ки, сени чаъран гелиндже, ‚Аркадашъм, даха ьоне буйурмаз мъсън?‘ десин. О заман сенинле бирликте софрада отуран херкесин ьонюнде онурландърълмъш олурсун. Кендини йюджелтен херкес алчалтъладжак, кендини алчалтан йюджелтиледжектир.“ Иса кендисини йемее чаърмъш олана да шьойле деди: „Бир ьолен я да акшам йемеи вердиин заман достларънъ, кардешлерини, акрабаларънъ ве зенгин комшуларънъ чаърма. Йокса онлар да сени чаърарак каршълък верирлер. Ама зияфет вердиин заман йоксулларъ, кьотюрюмлери, сакатларъ, кьорлери чаър. Бьойледже мутлу олурсун. Чюнкю бунлар сана каршълък вереджек дурумда деилдирлер. Каршълъъ сана, дору кишилер дирилдии заман вериледжектир.“ Софрада отуранлардан бири буну дуйунджа Иса'я, „Танръ'нън Егеменлии'нде йемек йийеджек олана не мутлу!“ деди. Иса она шьойле деди: „Адамън бири бюйюк бир шьолен хазърлайъп бирчок конук чаърдъ. Шьолен саати гелиндже даветлилере, ‚Буйурун, хер шей хазър‘ дийе хабер вермек юзере кьолесини гьондерди. „Не вар ки, хепси анлашмъшчасъна ьозюр дилемейе башладълар. Биринджиси, ‚Бир тарла сатън алдъм, гидип гьормек зорундайъм. Риджа едерим, бени хош гьор‘ деди. „Бир башкасъ, ‚Беш чифт ьокюз алдъм, онларъ денемейе гидийорум. Риджа едерим, бени хош гьор‘ деди. „Йине бир башкасъ, ‚Йени евлендим, бу неденле гелемийорум‘ деди. „Кьоле гери дьонюп дуруму ефендисине билдирди. Бунун юзерине ев сахиби ьофкеленерек кьолесине, ‚Кош‘ деди, ‚Кентин джадделерине, сокакларъна чък; йоксулларъ, кьотюрюмлери, кьорлери, сакатларъ бурая гетир.‘ „Кьоле, ‚Ефендим, буйруун йерине гетирилмиштир, ама даха йер вар‘ деди. „Ефендиси кьолейе, ‚Чъкъп йолларъ ве чит бойларънъ долаш, булдукларънъ гелмейе зорла да евим долсун‘ деди. ‚Сизе шуну сьойлейейим, илк чарълан о адамлардан хичбири беним йемеимден татмаяджактър.‘“ Чармъхънъ йюкленип ардъмдан гелмейен, ьоренджим оламаз. „Аранъздан бири бир куле япмак истерсе, буну тамамлаяджак кадар парасъ вар мъ йок му дийе ьондже отуруп япаджаъ масрафъ хесап етмез ми? „Я да ханги крал башка бир кралла саваша гиттиинде, юзерине йирми бин аскерле йюрюйен дюшмана он бин аскерле каршъ коябилир мийим дийе ьондже отуруп бир деерлендирме япмаз? Еер каршъ коямаяджакса, ьобюрю хенюз узактайкен елчилер гьондерип баръш кошулларънъ истер. Айнъ шекилде сизден ким варънъ йоуну гьозден чъкармазса, ьоренджим оламаз. „Туз ярарлъдър. Ама туз тадънъ йитирирсе, бир даха насъл о тадъ казанабилир? Не топраа, не де гюбрейе ярар; ону чьопе атарлар. Ишитеджек кулаъ олан ишитсин.“ Бютюн верги гьоревлилерийле гюнахкярлар Иса'йъ динлемек ичин О'на акън едийорду. Ферисилер'ле дин билгинлери исе, „Бу адам гюнахкярларъ кабул едийор, онларла бирликте йемек йийор“ дийе сьойленийорлардъ. Сизе шуну сьойлейейим, айнъ шекилде гьокте, тьовбе еден тек бир гюнахкяр ичин, тьовбейи герексинмейен доксан докуз дору киши ичин дуйуландан даха бюйюк севинч дуйуладжактър.“ „Я да он гюмюш парасъ олан бир кадън бунлардан бир танесини кайбетсе, кандил якъп еви сюпюререк парайъ булана дек хер тарафъ диккатле арамаз мъ? Парайъ булунджа да аркадашларънъ, комшуларънъ чаъръп, ‚Бенимле бирликте севинин, кайбеттиим парайъ булдум!‘ дер. Сизе шуну сьойлейейим, айнъ шекилде Танръ'нън мелеклери де тьовбе еден бир тек гюнахкяр ичин севинч дуяджаклар.“ Иса, „Бир адамън ики олу вардъ“ деди. „Бунлардан кючюю бабасъна, ‚Баба‘ деди, ‚Малъндан пайъма дюшени вер бана.‘ Баба да серветини ики олу арасънда пайлаштърдъ. „Бундан биркач гюн сонра кючюк оул хер шейини топлайъп узак бир юлкейе гитти. Орада сефахат ичинде бир яшам сюререк варънъ йоуну чарчур етти. Деликанлъ хер шейини харджадъктан сонра, о юлкеде шиддетли бир кътлък баш гьостерди, о да йоклук чекмейе башладъ. Бунун юзерине гидип о юлкенин ватандашларъндан биринин хизметине гирди. Адам ону, домуз гютмек юзере отлакларъна йолладъ. Деликанлъ, домузларън йедии кечибойнузларъйла карнънъ дойурмая джан атъйорду. Ама хич кимсе она бир шей вермеди. „Аклъ башъна гелиндже шьойле деди: ‚Бабамън нидже ишчисинин фазласъйла йийеджеи вар, бенсе бурада ачлъктан ьолюйорум. Калкъп бабамън янъна дьонеджеим, она, Баба дийеджеим, Танръ'я ве сана каршъ гюнах ишледим. Бен артък сенин олун оларак анълмая лайък деилим. Бени ишчилеринден бири гиби кабул ет.‘ „Бьойледже калкъп бабасънън янъна дьондю. Кендиси даха узактайкен бабасъ ону гьордю, она аджъдъ, кошуп бойнуна сарълдъ ве ону ьоптю. Олу она, ‚Баба‘ деди, ‚Танръ'я ве сана каршъ гюнах ишледим. Бен артък сенин олун оларак анълмая лайък деилим.‘ „Бабасъ исе кьолелерине, ‚Чабук, ен ийи кафтанъ гетирип она гийдирин!‘ деди. ‚Пармаъна йюзюк такън, аякларъна чарък гийдирин! Бесили данайъ гетирип кесин, йийелим, еленелим. Чюнкю беним бу олум ьолмюштю, яшама дьондю; кайболмушту, булунду.‘ Бьойледже еленмейе башладълар. „Бабанън бюйюк олу исе тарладайдъ. Гелип еве яклаштъънда чалгъ ве ойун сеслерини дуйду. Ушаклардан бирини янъна чаъръп, ‚Не олуйор?‘ дийе сорду. „О да, ‚Кардешин гелди, бабан да она са салим кавуштуу ичин бесили данайъ кести‘ деди. Ойса сенин малънъ фахишелерле йийен шу олун еве дьонюндже, онун ичин бесили данайъ кестин.‘ „Бабасъ она, ‚Олум, сен хер заман янъмдасън, нейим варса сениндир‘ деди. ‚Ама севинип еленмек герекийорду. Чюнкю бу кардешин ьолмюштю, яшама дьондю; кайболмушту, булунду!‘“ Иса ьоренджилерине шунларъ да анлаттъ: „Зенгин бир адамън бир кяхясъ вардъ. Кяхя, ефендисинин малларънъ чарчур едийор дийе ефендисине ихбар едилди. Ефендиси кяхяйъ чаъръп она, ‚Недир бу сенин хаккънда дуйдукларъм? Кяхялъънън хесабънъ вер. Чюнкю сен артък кяхялък едемезсин‘ деди. „Кяхя кенди кендине, ‚Не япаджаъм бен?‘ деди. ‚Ефендим кяхялъъ елимден алъйор. Топрак казмая гюджюм йетмез, диленмектен утанъръм. Кяхялъктан ковулдуум заман башкаларъ бени евлерине кабул етсинлер дийе не япаджаъмъ билийорум.‘ „Бьойлеликле ефендисине борджу оланларън хепсини тек тек янъна чаърдъ. Биринджисине, ‚Ефендиме не кадар борджун вар?‘ деди. „Адам, ‚Йюз ьолчек зейтиняъ‘ каршълъънъ верди. „Кяхя она, ‚Борч сенедини ал ве хемен отур, елли ьолчек дийе яз‘ деди. „Сонра бир башкасъна, ‚Сенин борджун не кадар?‘ деди. „‚Йюз ьолчек будай‘ деди ьотеки. „Она да, ‚Борч сенедини ал, сексен ьолчек дийе яз‘ деди. „Ефендиси, дюрюст олмаян кяхяйъ, акъллъджа даврандъъ ичин ьовдю. Герчектен бу чаън инсанларъ, кендилерине бензер кишилерле илишкилеринде, ъшъкта йюрюйенлерден даха акъллъ олуйорлар. Сизе шуну сьойлейейим, дюнянън алдатъджъ серветини кендинизе дост единмек ичин кулланън ки, бу сервет йок олунджа сизи сонсуза дек каладжак конутлара кабул етсинлер.“ „Ен кючюк иште гювенилир олан киши, бюйюк иште де гювенилир олур. Ен кючюк иште дюрюст олмаян киши, бюйюк иште де дюрюст олмаз. Дюнянън алдатъджъ сервети конусунда гювенилир деилсениз, герчек сервети сизе ким еманет едер? Башкасънън малъ конусунда гювенилир деилсениз, кенди малънъз олмак юзере сизе ким бир шей верир? „Хичбир ушак ики ефендийе куллук едемез. Я биринден нефрет едип ьобюрюню север, я да бирине баланъп ьобюрюню хор гьорюр. Сиз хем Танръ'я, хем парая куллук едемезсиниз.“ Парайъ севен Ферисилер бютюн бу сьозлери дуйунджа Иса'йла алай етмейе башладълар. О да онлара шьойле деди: „Сиз инсанлар ьонюнде кендинизи темизе чъкаръйорсунуз, ама Танръ йюреинизи билийор. Инсанларън гурурландъкларъ не варса, Танръ'я иренч гелир. „Кутсал Яса ве пейгамберлерин деври Яхя'нън заманъна дек сюрдю. О замандан бу яна Танръ'нън Егеменлии мюжделенийор ве херкес орая зорла гирмейе чалъшъйор. Йерин ве гьоюн ортадан калкмасъ, Кутсал Яса'нън уфаджък бир ноктасънън йок олмасъндан даха колайдър. „Каръсънъ бошайъп башкасъйла евленен зина етмиш олур. Коджасъндан бошанмъш бир кадънла евленен де зина етмиш олур.“ „Зенгин бир адам вардъ. Мор, индже кетен гийсилер гийер, боллук ичинде хер гюн еленирди. „Бир гюн йоксул адам ьолдю, мелеклер ону алъп Ибрахим'ин янъна гьотюрдюлер. Сонра зенгин адам да ьолдю ве гьомюлдю. Ьолюлер диярънда ъстърап чекен зенгин адам башънъ калдъръп узакта Ибрахим'и ве онун янънда Лазар'ъ гьордю. ‚Ей бабамъз Ибрахим, аджъ бана!‘ дийе сесленди. ‚Лазар'ъ гьондер де пармаънън уджуну суя батъръп дилими серинлетсин. Бу алевлерин ичинде азап чекийорум.‘ „Ибрахим, ‚Олум‘ деди, ‚Яшамън бойунджа сенин ийилик пайънъ, Лазар'ън да кьотюлюк пайънъ алдъънъ унутма. Шимдийсе о бурада теселли едилийор, сен де азап чекийорсун. Юстелик, арамъза ьойле бир учурум конду ки, не бурадан сизе гелмек истейенлер гелебилир, не де орадан кимсе бизе гелебилир.‘ „Зенгин адам шьойле деди: ‚Ьойлейсе баба, сана риджа едерим, Лазар'ъ бабамън евине гьондер. Чюнкю беш кардешим вар. Лазар онларъ уярсън ки, онлар да бу ъстърап йерине дюшмесинлер.‘ „Ибрахим, ‚Онларда Муса'нън ве пейгамберлерин сьозлери вар, онларъ динлесинлер‘ деди. „Зенгин адам, ‚Хайър, Ибрахим баба, динлемезлер!‘ деди. ‚Анджак ьолюлер арасъндан бири онлара гидерсе, тьовбе едерлер.‘ „Ибрахим она, ‚Еер Муса иле пейгамберлери динлемезлерсе, ьолюлер арасъндан бири дирилсе биле икна олмазлар‘ деди.“ Иса ьоренджилерине шьойле деди: „Инсанъ гюнаха дюшюрен тузакларън олмасъ качънълмаздър. Ама бу тузаклара араджълък еден кишинин вай халине! Бьойле бир киши бу кючюклерден бирини гюнаха дюшюреджеине, бойнуна бир деирмен ташъ гечирилип денизе атълса, кендиси ичин даха ийи олур. Яшантънъза диккат един! Кардешиниз гюнах ишлерсе, ону азарлайън; тьовбе едерсе, баъшлайън. Гюнде йеди кез сизе каршъ гюнах ишлер ве йеди кез сизе гелип, ‚Тьовбе едийорум‘ дерсе, ону баъшлайън.“ Елчилер Раб'бе, „Иманъмъзъ артър!“ дедилер. Раб шьойле деди: „Бир хардал танеси кадар иманънъз олса, шу дут ааджъна, ‚Кьокюнден сьокюл ве денизин ичине дикил‘ дерсиниз, о да сьозюнюзю динлер. „Хангинизин чифт сюрен я да чобанлък еден бир кьолеси олур да, тарладан дьонюшюнде она, ‚Чабук гел, софрая отур‘ дер? Терсине она, ‚Йемеими хазърла, кушаънъ бала, бен йийип ичеркен бана хизмет ет. Сонра сен йийип ичерсин‘ демез ми? Вердии буйрукларъ йерине гетирди дийе кьолейе тешеккюр едер ми? Сиз де бьойледже, сизе верилен буйрукларън хепсини йерине гетирдиктен сонра, ‚Биз деерсиз кулларъз; садедже япмамъз герекени яптък‘ дейин.“ Йерушалим'е дору йолуна девам еден Иса, Самирийе иле Джелиле арасъндаки сънър бьолгесинден гечийорду. Иса онларъ гьорюндже, „Гидин, кяхинлере гьорюнюн“ деди. Адамлар йолда гидеркен джюзамдан темизлендилер. Иса, „Ийилешенлер он киши деил мийди?“ дийе сорду. „Ьобюр докузу нереде? Танръ'йъ йюджелтмек ичин бу ябанджъдан башка гери дьонен олмадъ мъ?“ Сонра адама, „Аяа калк, гит“ деди. „Иманън сени куртардъ.“ Ферисилер Иса'я, „Танръ'нън Егеменлии не заман геледжек?“ дийе сордулар. Иса онлара шьойле янът верди: „Танръ'нън Егеменлии гьозе гьорюнюр бир шекилде гелмез. Инсанлар да, ‚Иште бурада‘ я да, ‚Иште шурада‘ демейеджеклер. Чюнкю Танръ'нън Егеменлии аранъздадър.“ Иса ьоренджилерине шьойле деди: „Ьойле гюнлер геледжек ки, Инсанолу 'нун гюнлеринден бирини гьормейи ьозлейеджексиниз, ама гьормейеджексиниз. Инсанлар сизе, ‚Иште орада‘, ‚Иште бурада‘ дийеджеклер. Гитмейин, онларън аркасъндан кошмайън. Шимшек чакъп гьою бир уджундан ьобюр уджуна дек насъл айдънлатърса, Инсанолу кенди гюнюнде ьойле оладжактър. Ама ьондже О'нун чок аджъ чекмеси ве бу кушак тарафъндан реддедилмеси герекир. „Нух'ун гюнлеринде насъл олдуйса, Инсанолу'нун гюнлеринде де ьойле оладжак. Нух'ун гемийе биндии гюне дек инсанлар йийип ичийор, евленип евлендирилийорлардъ. Сонра туфан гелип хепсини йок етти. Лут'ун гюнлеринде де дурум айнъйдъ. Инсанлар йийип ичийор, алъп сатъйор, тохум екийор, ев япъйорлардъ. Ама Лут'ун Содом'дан айрълдъъ гюн гьоктен атешле кюкюрт ядъ ве хепсини йок етти. „Инсанолу'нун ортая чъкаджаъ гюн дурум айнъ оладжактър. О гюн дамда олан, евдеки ешяларънъ алмак ичин ашаъ инмесин. Тарлада олан да гери дьонмесин. Лут'ун каръсъна оланларъ хатърлайън! Джанънъ есиргемек истейен ону йитиреджек. Джанънъ йитирен исе ону яшатаджактър. Сизе шуну сьойлейейим, о гедже айнъ ятакта олан ики кишиден бири алънаджак, ьобюрю бъракъладжак. Онлар Иса'я, „Бу олайлар нереде оладжак, Раб?“ дийе сордулар. О да онлара, „Леш нередейсе, акбабалар да орая юшюшеджек“ деди. Йине о кентте бир дул кадън вардъ. Яргъджа сюрекли гидип, ‚Даваджъ олдуум кишиден хаккъмъ ал‘ дийорду. Раб шьойле девам етти: „Адалетсиз яргъджън не сьойледиини дуйдунуз. Танръ да, гедже гюндюз кендисине якаран сечилмишлеринин хаккънъ алмаяджак мъ? Онларъ чок беклетеджек ми? Сизе шуну сьойлейейим, онларън хаккънъ тез аладжактър. Ама Инсанолу гелдии заман аджаба йерйюзюнде иман буладжак мъ?“ Фериси аякта кенди кендине шьойле дуа етти: ‚Танръм, ьобюр инсанлара –сойгунджулара, хак йийенлере, зина еденлере– я да шу верги гьоревлисине бенземедиим ичин сана шюкредерим. Хафтада ики гюн оруч тутуйор, бютюн казанджъмън ондалъънъ верийорум.‘ „Верги гьоревлиси исе узакта дурду, гьозлерини гьое калдърмак биле истемийорду, анджак гьосюню дьоверек, ‚Танръм, бен гюнахкяра мерхамет ет‘ дийорду. „Сизе шуну сьойлейейим, Фериси деил, бу адам акланмъш оларак евине дьондю. Чюнкю кендини йюджелтен херкес алчалтъладжак, кендини алчалтан исе йюджелтиледжектир.“ Базъларъ бебеклери биле Иса'я гетирийор, онлара докунмасънъ истийорлардъ. Буну гьорен ьоренджилер онларъ азарладълар. Ама Иса чоджукларъ янъна чаърарак, „Бъракън, чоджуклар бана гелсин, онлара енгел олмайън!“ деди. „Чюнкю Танръ'нън Егеменлии бьойлелерининдир. Сизе дорусуну сьойлейейим, Танръ'нън Егеменлии'ни бир чоджук гиби кабул етмейен, бу егеменлие асла гиремез.“ Илери геленлерден бири Иса'я, „Ийи ьоретменим, сонсуз яшама кавушмак ичин не япмалъйъм?“ дийе сорду. Иса, „Бана неден ийи дийорсун?“ деди. „Ийи олан ялнъз бири вар, О да Танръ'дър. О'нун буйрукларънъ билийорсун: ‚Зина етмейеджексин, адам ьолдюрмейеджексин, чалмаяджаксън, ялан йере танъклък етмейеджексин, аннене бабана сайгъ гьостереджексин.‘“ „Бунларън хепсини генчлиимден бери йерине гетирийорум“ деди адам. Иса буну дуйунджа она, „Хяля бир ексиин вар“ деди. „Нейин варса хепсини сат, парасънъ йоксуллара даът; бьойледже гьоклерде хазинен олур. Сонра гел, бени изле.“ Адам бу сьозлери дуйунджа чок юзюлдю. Чюнкю сон дередже зенгинди. Онун юзюнтюсюню гьорен Иса, „Варлъклъ кишилерин Танръ Егеменлии'не гирмеси не кадар гюч!“ деди. „Нитеким девенин ине делиинден гечмеси, зенгинин Танръ Егеменлии'не гирмесинден даха колайдър.“ Буну ишитенлер, „Ьойлейсе ким куртулабилир?“ дедилер. Иса, „Инсанлар ичин имкянсъз олан, Танръ ичин мюмкюндюр“ деди. Петрус, „Бак, биз хер шейимизи бъракъп сенин ардъндан гелдик“ деди. Иса, Оникилер 'и бир яна чекип онлара шьойле деди: „Шимди Йерушалим'е гидийоруз. Пейгамберлерин Инсанолу 'йла илгили яздъкларънън тюмю йерине геледжектир. Ьоренджилер бу сьозлерден хичбир шей анламадълар. Бу сьозлерин анламъ онлардан гизленмишти, анлатъланларъ кавраямъйорлардъ. Иса Ериха'я яклашъркен кьор бир адам йол кенарънда отурмуш диленийорду. Адам орадан гечен калабалъъ дуйунджа, „Не олуйор?“ дийе сорду. Она, „Насъралъ Иса гечийор“ дедилер. О да, „Ей Давут Олу Иса, халиме аджъ!“ дийе баърдъ. Ьонден гиденлер ону азарлаярак сустурмак истедилерсе де о, „Ей Давут Олу, халиме аджъ!“ дийерек даха чок баърдъ. Иса, „Гьозлерин гьорсюн“ деди. „Иманън сени куртардъ.“ Адам о анда йениден гьормейе башладъ ве Танръ'йъ йюджелтерек Иса'нън ардъндан гитти. Буну гьорен бютюн халк Танръ'я ьовгюлер сунду. Иса Ериха'я гирди. Кентин ичинден гечийорду. Орада верги гьоревлилеринин башъ олан, Заккай адънда зенгин бир адам вардъ. Иса'нън ким олдууну гьормек истийор, ама бойу къса олдуу ичин калабалъктан ьотюрю гьоремийорду. Иса'йъ гьоребилмек ичин ьонден кошуп бир ябанъл инджир ааджъна търмандъ. Чюнкю Иса орадан гечеджекти. Иса орая варънджа йукаръ бакъп, „Заккай, чабук ашаъ ин!“ деди. „Бугюн сенин евинде калмам герекийор.“ Заккай хъзла ашаъ инди ве севинч ичинде Иса'йъ евине буйур етти. Буну гьоренлерин хепси сьойленмейе башладъ: „Гидип гюнахкяр бирине конук олду!“ дедилер. Заккай аяа калкъп Раб'бе шьойле деди: „Я Раб, иште малъмън яръсънъ йоксуллара верийорум. Бир кимседен хаксъзлъкла бир шей алдъмса, дьорт катънъ гери вереджеим.“ Иса деди ки, „Бу ев бугюн куртулуша кавушту. Чюнкю бу адам да Ибрахим'ин олудур. Нитеким Инсанолу, кайболанъ арайъп куртармак ичин гелди.“ Орадакилер бу сьозлери динлеркен Иса конушмасънъ бир бензетмейле сюрдюрдю. Чюнкю Йерушалим'е яклашмъштъ ве онлар, Танръ'нън Егеменлии'нин хемен ортая чъкаджаънъ санъйорлардъ. Бу неденле Иса шьойле деди: „Сойлу бир адам, крал атанъп дьонмек юзере узак бир юлкейе гитти. Гитмеден ьондже кьолелеринден онуну чаъръп онлара бирер мина верди. ‚Бен дьонюнджейе дек бу параларъ ишлетин‘ деди. „Не вар ки, юлкесинин халкъ адамдан нефрет едийорду. Аркасъндан темсилджилер гьондеререк, ‚Бу адамън юзеримизе крал олмасънъ истемийоруз‘ дийе хабер илеттилер. „Адам крал атанмъш оларак гери дьондююнде, парайъ вермиш олдуу кьолелери чаъртъп не казандъкларънъ ьоренмек истеди. Биринджиси гелди, ‚Ефендимиз‘ деди, ‚Сенин бир минан он мина даха казандъ.‘ „Ефендиси она, ‚Аферин, ийи кьоле!‘ деди. ‚Ен кючюк иште гювенилир олдууну гьостердиин ичин он кент юзеринде йеткили оладжаксън.‘ „Икинджиси гелип, ‚Ефендимиз, сенин бир минан беш мина даха казандъ‘ деди. „Ефендиси она да, ‚Сен беш кент юзеринде йеткили оладжаксън‘ деди. „Башка бири гелди, ‚Ефендимиз‘ деди, ‚Иште сенин минан! Ону бир мендиле саръп сакладъм. Чюнкю сенден корктум, серт адамсън; кендинден коймадъънъ алър, екмедиини бичерсин.‘ „Ефендиси она, ‚Ей кьотю кьоле, сени кенди азъндан чъкан сьозле яргълаяджаъм‘ деди. ‚Кендинден коймадъънъ алан, екмедиини бичен серт бир адам олдууму билдиине гьоре, неден парамъ фаизе вермедин? Бен де гелдиимде ону фаизийле гери алърдъм.‘ „Сонра чевреде дуранлара, ‚Елиндеки минайъ алън, он минасъ олана верин‘ деди. „Она, ‚Ефендимиз‘ дедилер, ‚Онун затен он минасъ вар!‘ „О да, ‚Сизе шуну сьойлейейим, кимде варса она даха чок вериледжек. Ама кимде йокса, кендисинде олан да елинден алънаджак‘ деди. ‚Бени крал оларак истемейен о дюшманларъма гелиндже, онларъ бурая гетирин ве гьозюмюн ьонюнде кълъчтан гечирин!‘“ Иса, бу сьозлери сьойледиктен сонра ьонден йюрюйерек Йерушалим'е дору илерледи. Бири сизе, ‚Ону ничин чьозюйорсунуз?‘ дийе сорарса, ‚Раб'бин она ихтияджъ вар‘ дерсиниз.“ Гьондерилен ьоренджилер гиттилер, хер шейи Иса'нън кендилерине анлаттъъ гиби булдулар. Съпайъ чьозерлеркен хайванън сахиплери онлара, „Съпайъ нийе чьозюйорсунуз?“ дедилер. Онлар да, „Раб'бин она ихтияджъ вар“ каршълъънъ вердилер. Съпайъ Иса'я гетирдилер, юзерине кенди гийсилерини атарак Иса'йъ юстюне биндирдилер. Иса илерлеркен халк, гийсилерини йола серийорду. Иса Зейтин Даъ'ндан ашаъ инен йола яклаштъъ сърада, ьоренджилеринден олушан калабалъън тюмю, гьормюш олдукларъ бютюн муджизелерден ьотюрю, севинч ичинде йюксек сесле Танръ'йъ ьовмейе башладълар. „Раб'бин адъйла гелен Крал'а ьовгюлер олсун! Гьокте есенлик, ен йюджелерде йюджелик олсун!“ дийорлардъ. Калабалъън ичинден базъ Ферисилер О'на, „Ьоретмен, ьоренджилерини сустур!“ дедилер. Иса, „Сизе шуну сьойлейейим, бунлар сусаджак олса, ташлар баъраджактър!“ дийе каршълък верди. Иса Йерушалим'е яклашъп кенти гьорюндже аладъ. „Кешке бугюн сен де есенлие гиден йолу билсейдин“ деди. „Ама шимдилик бу сенин гьозлеринден гизленди. Сенин ичин ьойле гюнлер геледжек ки, дюшманларън сени сетлерле чевиреджек, кушатъп хер яндан съкъштъраджаклар. Сени де, баръндаки чоджукларъ да йере чаладжаклар. Сенде таш юстюнде таш бъракмаяджаклар. Чюнкю Танръ'нън сенин ярдъмъна гелдии заманъ фаркетмедин.“ Сонра Иса тапънаън авлусуна гиререк сатъджъларъ дъшаръ ковмая башладъ. Онлара, „‚Евим дуа еви оладжак‘ дийе язълмъштър. Ама сиз ону хайдут инине чевирдиниз“ деди. О гюнлерден биринде, Иса тапънакта халка ьоретип Мюжде'йи дуйуруркен, башкяхинлер ве дин билгинлери, илери геленлерле бирликте чъкагелдилер. О'на, „Сьойле бизе, бунларъ ханги йеткийле япъйорсун? Бу йеткийи сана ким верди?“ дийе сордулар. Буну араларънда шьойле тартъштълар: „‚Танръ'дан‘ дерсек, ‚Она ничин инанмадънъз?‘ дийеджек. Йок еер ‚Инсанлардан‘ дерсек, бютюн халк бизи таша тутаджак. Чюнкю Яхя'нън пейгамбер олдууна инанмъшлардър.“ Сонунда, „Нереден олдууну билмийоруз“ янътънъ вердилер. Иса да онлара, „Бен де сизе бунларъ ханги йеткийле яптъъмъ сьойлемейеджеим“ деди. Иса сьозюне девам едерек халка шу бензетмейи анлаттъ: „Адамън бири ба дикти, буну баджълара киралайъп узун сюре йолджулуа чъктъ. Мевсими гелиндже, баън юрюнюнден пайъна дюшени вермелери ичин баджълара бир кьоле йолладъ. Ама баджълар кьолейи дьовюп ели бош гьондердилер. Ба сахиби башка бир кьоле даха йолладъ. Баджълар ону да дьовдюлер, ашаълайъп ели бош гьондердилер. Адам бир ючюнджюсюню йолладъ, баджълар ону да яралайъп ковдулар. „Баън сахиби, ‚Не япаджаъм?‘ деди. ‚Севгили олуму гьондерейим. Белки ону саярлар.‘ „Ама баджълар ону гьорюндже араларънда шьойле конуштулар: ‚Мирасчъ будур; ону ьолдюрелим де мирас бизе калсън.‘ Бьойледже, ону бадан дъшаръ атъп ьолдюрдюлер. „Бу дурумда баън сахиби онлара не япаджак? Гелип о баджъларъ йок едеджек, баъ да башкаларъна вереджек.“ Халк буну дуйунджа, „Танръ корусун!“ деди. Иса гьозлеринин ичине бакарак шьойле деди: „Ьойлейсе Кутсал Язълар'даки шу сьозюн анламъ недир? ‚Япъджъларън реддеттии таш, Иште кьошенин баш ташъ олду.‘ О ташън юзерине дюшен херкес парампарча оладжак, таш да кимин юзерине дюшерсе ону езип тоз едеджек.“ Иса'нън бу бензетмейи кендилерине каршъ анлаттъънъ фаркеден дин билгинлерийле башкяхинлер О'ну о анда якаламак истедилер, ама халкън тепкисинден корктулар. Иса'йъ диккатле гьозлюйорлардъ. О'на, кендилерине дюрюст сюсю верен мухбирлер гьондердилер. О'ну, сьойлейеджеи бир сьозле тузаа дюшюрмек ве бьойлеликле валинин йетки ве яргъсъна теслим етмек истийорлардъ. О да, „Ьойлейсе Сезар'ън хаккънъ Сезар'а, Танръ'нън хаккънъ Танръ'я верин“ деди. Иса'йъ, халкън ьонюнде сьойледии сьозлерле тузаа дюшюремедилер. Вердии янъта шашарак сусуп калдълар. Йеди кардеш вардъ. Биринджиси кендине бир еш алдъ, ама чоджуксуз ьолдю. Сон оларак кадън да ьолдю. Буна гьоре, дирилиш гюню кадън бунлардан хангисинин каръсъ оладжак? Чюнкю йедиси де онунла евленди.“ Иса онлара шьойле деди: „Бу чаън инсанларъ евленип евлендирилирлер. Ама геледжек чаа ве ьолюлерин дирилишине еришмейе лайък гьорюленлер не евленир, не евлендирилир. Бир даха ьолмелери де сьоз конусу деилдир. Чюнкю мелеклере бензерлер ве дирилишин чоджукларъ оларак Танръ'нън чоджукларъдърлар. Муса биле алевленен чалъйла илгили бьолюмде Раб ичин, ‚Ибрахим'ин Танръсъ, Исхак'ън Танръсъ ве Якуп'ун Танръсъ‘ дейимини кулланарак ьолюлерин дириледжеине ишарет етмишти. Танръ ьолюлерин деил, дирилерин Танръсъ'дър. Чюнкю О'на гьоре бютюн инсанлар диридир.“ Иса онлара шьойле деди: „Насъл олуйор да, ‚ Месих Давут'ун Олу'дур‘ дийорлар? Давут О'ндан ‚Раб‘ дийе сьоз еттиине гьоре, О насъл Давут'ун Олу олур?“ Дул кадънларън малънъ мюлкюню сьомюрен, гьостериш ичин узун узун дуа еден бу кишилерин джезасъ даха аър оладжактър.“ Иса башънъ калдърдъ ве баъш топланан йерде баъшларънъ бъракан зенгинлери гьордю. Чюнкю бунларън хепси кутуя, зенгинликлеринден артанъ аттълар. Бу кадън исе йоксуллууна каршън, гечинмек ичин елинде не варса хепсини верди.“ Онлар да, „Пеки, ьоретменимиз, бу дедиклерин не заман оладжак? Бунларън герчеклешмек юзере олдууну гьостерен белирти не оладжак?“ дийе сордулар. Иса, „Сакън сизи саптърмасънлар“ деди. „Бирчокларъ, ‚Бен О'йум‘ ве ‚Заман яклаштъ‘ дийерек беним адъмла геледжеклер. Онларън ардъндан гитмейин. Саваш ве исян хаберлери дуйунджа телашланмайън. Ьондже бунларън олмасъ герек, ама сон хемен гелмейеджек.“ Сонра онлара шьойле деди: „Улус улуса, девлет девлете саваш ачаджак. Шиддетли депремлер, йер йер кътлъклар ве салгън хасталъклар, коркунч олайлар ве гьокте олаанюстю белиртилер оладжак. „Ама бютюн бу олайлардан ьондже сизи якалайъп зулмедеджеклер. Сизи хавралара теслим едеджек, зинданлара атаджаклар. Беним адъмдан ьотюрю кралларън, валилерин ьонюне чъкаръладжаксънъз. Бу сизе танъклък етме фърсатъ оладжак. Буна гьоре кендинизи насъл савунаджаънъзъ ьонджеден дюшюнмемекте карарлъ олун. Чюнкю бен сизе ьойле бир конушма йетенеи, ьойле бир билгелик вереджеим ки, сизе каршъ чъканларън хичбири буна каршъ диренемейеджек, бир шей дийемейеджек. Анне бабанъз, кардешлериниз, акраба ве достларънъз биле сизи еле вереджек ве базъларънъзъ ьолдюртеджеклер. Беним адъмдан ьотюрю херкес сизден нефрет едеджек. Не вар ки, башънъздаки сачлардан бир тел биле йок олмаяджактър. Даянмакла джанларънъзъ казанаджаксънъз. „Йерушалим'ин ордулар тарафъндан кушатълдъънъ гьорюндже билин ки, кентин йъкъладжаъ заман яклашмъштър. О заман Яхудийе'де булунанлар далара качсън, кентте оланлар дъшаръ чъксън, кърдакилер кенте дьонмесин. Чюнкю о гюнлер, язълмъш оланларън тюмюнюн герчеклешеджеи джеза гюнлеридир. О гюнлерде гебе олан, чоджук емзирен кадънларън вай халине! Чюнкю юлке бюйюк съкънтъя дюшеджек ве бу халк газаба ураяджактър. Кълъчтан гечириледжек, тутсак оларак бютюн улуслар арасъна сюрюледжеклер. Йерушалим, ьотеки улусларън дьонемлери тамамланънджая дек онларън аякларъ алтънда чиненеджектир. „Гюнеште, айда ве йълдъзларда белиртилер гьорюледжек. Йерйюзюнде улуслар денизин ве далгаларън уултусундан шашкъна дьонеджек, дехшете дюшеджеклер. Дюнянън юзерине геледжек фелакетлери беклейен инсанлар коркудан байъладжак. Чюнкю гьоксел гючлер сарсъладжак. О заман Инсанолу 'нун булут ичинде бюйюк гюч ве гьоркемле гелдиини гьореджеклер. Бу олайлар герчеклешмейе башлайънджа дорулун ве башларънъзъ калдърън. Чюнкю куртулушунуз якън демектир.“ Иса онлара шу бензетмейи анлаттъ: „Инджир ааджъна я да херханги бир ааджа бакън. Бунларън япракландъънъ гьордююнюз заман яз мевсиминин якън олдууну кендилиинизден анларсънъз. Айнъ шекилде, бу олайларън герчеклештиини гьордююнюзде билин ки, Танръ'нън Егеменлии якъндър. Сизе дорусуну сьойлейейим, бютюн бунлар олмадан, бу кушак ортадан калкмаяджак. Йер ве гьок ортадан калкаджак, ама беним сьозлерим асла ортадан калкмаяджактър. Хер ан уянък калън, герчеклешмек юзере олан бютюн бу олайлардан куртулабилмек ве Инсанолу'нун ьонюнде дурабилмек ичин дуа един.“ Иса гюндюз тапънакта ьоретийор, геджелери исе кенттен дъшаръ чъкъп Зейтин Даъ'нда сабахлъйорду. Сабах еркенден бютюн халк О'ну тапънакта динлемек ичин О'на акън едийорду. Фъсъх денилен Маясъз Екмек Байрамъ яклашмъштъ. Башкяхинлерле дин билгинлери Иса'йъ ортадан калдърмак ичин бир йол аръйор, ама халктан коркуйорлардъ. Шейтан, Оникилер 'ден бири олуп Искариот дийе адландърълан Яхуда'нън йюреине гирди. Яхуда гитти, башкяхинлер ве тапънак коруйуджуларънън комутанларъйла Иса'йъ насъл еле веребиледжеини гьорюштю. Онлар буна севиндилер ве кендисине пара вермейе разъ олдулар. Буну кабул еден Яхуда, калабалъън олмадъъ бир заманда Иса'йъ еле вермек ичин фърсат колламая башладъ. Фъсъх курбанънън кесилмеси герекен Маясъз Екмек Гюню гелди. Иса, Петрус'ла Йуханна'йъ, „Гидин, Фъсъх йемеини йийебилмемиз ичин хазърлък япън“ дийерек ьонден гьондерди. О'на, „Нереде хазърлък япмамъзъ истерсин?“ дийе сордулар. Ев сахиби сизе юст катта, дьошенмиш бюйюк бир ода гьостереджек. Орада хазърлък япън.“ Онлар да гиттилер, хер шейи Иса'нън кендилерине сьойледии гиби булдулар ве Фъсъх йемеи ичин хазърлък яптълар. Сизе шуну сьойлейейим, Фъсъх йемеини, Танръ'нън Егеменлии'нде йеткинлие еришеджеи замана дек, бир даха йемейеджеим.“ Сонра кясейи аларак шюкретти ве, „Буну алън, аранъзда пайлашън“ деди. „Сизе шуну сьойлейейим, Танръ'нън Егеменлии гелене дек, асманън юрюнюнден бир даха ичмейеджеим.“ Сонра елине екмек алдъ, шюкредип екмеи бьолдю ве онлара верди. „Бу сизин урунуза феда едилен беденимдир. Бени анмак ичин бьойле япън“ деди. Айнъ шекилде, йемектен сонра кясейи алъп шьойле деди: „Бу кясе, сизин урунуза акътълан канъмла герчеклешен йени антлашмадър. Ама бана иханет едеджек кишинин ели шу анда бенимкийле бирликте софрададър. Инсанолу, белирленмиш олан йолдан гидийор. Ама О'на иханет еден адамън вай халине!“ Елчилер, араларънда буну кимин япабиледжеини тартъшмая башладълар. Айръджа араларънда хангисинин ен юстюн сайъладжаъ конусунда бир чекишме олду. Иса онлара, „Улусларън кралларъ, кенди улусларъна егемен кесилирлер. Илери геленлери де кендилерине ийиликсевер унванънъ якъштърърлар“ деди. „Ама сиз бьойле олмаяджаксънъз. Аранъзда ен бюйюк олан, ен кючюк гиби олсун; йьонетен, хизмет еден гиби олсун. Хангиси даха бюйюк, софрада отуран мъ, хизмет еден ми? Софрада отуран деил ми? Ойса бен аранъзда хизмет еден бири гиби олдум. Денендиим заманлар бенимле бирликте даянмъш оланлар сизлерсиниз. Бабам бана насъл бир егеменлик вердийсе, бен де сизе бир егеменлик верийорум. Ьойле ки, егеменлиимде беним софрамда йийип ичесиниз ве тахтта отурарак Исраил'ин он ики оймаънъ яргълаясънъз. „Симун, Симун, Шейтан сизлери будай гиби калбурдан гечирмек ичин изин алмъштър. Ама бен, иманънъ йитирмейесин дийе сенин ичин дуа еттим. Гери дьондююн заман кардешлерини гючлендир.“ Симун Иса'я, „Я Раб, бен сенинле бирликте зиндана да, ьолюме де гитмейе хазъръм“ деди. Иса, „Сана шуну сьойлейейим, Петрус, бу гедже хороз ьотмеден бени танъдъънъ юч кез инкяр едеджексин“ деди. Сонра Иса онлара, „Бен сизи кесесиз, торбасъз ве чаръксъз гьондердиим заман, херханги бир ексииниз олду му?“ дийе сорду. „Хичбир ексиимиз олмадъ“ дедилер. О да онлара, „Шимди исе кесеси олан да, торбасъ олан да янъна алсън“ деди. „Кълъджъ олмаян, абасънъ сатъп бир кълъч алсън. Сизе шуну сьойлейейим, язълмъш олан шу сьозюн яшамъмда йерине гелмеси герекийор: ‚О, сучлуларла бир сайълдъ.‘ Герчектен де бенимле илгили язълмъш оланлар йерине гелмектедир.“ „Я Раб, иште бурада ики кълъч вар“ дедилер. О да онлара, „Йетер!“ деди. Иса дъшаръ чъктъ, хер заманки гиби Зейтин Даъ'на гитти. Ьоренджилер де О'нун ардъндан гиттилер. Орая варънджа Иса онлара, „Дуа един ки аяртълмаясънъз“ деди. Гьоктен бир мелек Иса'я гьорюнерек О'ну гючлендирди. Дерин бир аджъ ичинде олан Иса даха хараретле дуа етти. Тери, топраа дюшен кан дамлаларънъ андъръйорду. Иса дуадан калкъп ьоренджилерин янъна дьонюндже онларъ юзюнтюден уйумуш булду. Онлара, „Ничин уйуйорсунуз?“ деди. „Калкъп дуа един ки аяртълмаясънъз.“ Иса'нън чевресиндекилер оладжакларъ анлайънджа, „Я Раб, кълъчла вуралъм мъ?“ дедилер. Ичлеринден бири башкяхинин кьолесине вурарак са кулаънъ учурду. Ама Иса, „Бъракън, йетер!“ деди, сонра кьоленин кулаъна докунарак ону ийилештирди. Иса, юзерине йюрюйен башкяхинлере, тапънак коруйуджуларънън комутанларъна ве илери геленлере шьойле деди: „Ничин бир хайдутмушум гиби кълъч ве сопаларла гелдиниз? Хер гюн тапънакта сизинле бирликтейдим, бана ел сюрмединиз. Ама бу саат сизиндир, каранлъън егемен олдуу сааттир.“ Иса'йъ тутукладълар, алъп башкяхинин евине гьотюрдюлер. Петрус онларъ узактан излийорду. Авлунун ортасънда атеш якъп чевресинде отурдукларънда Петрус да гелип онларла бирликте отурду. Бир хизметчи къз атешин ъшъънда отуран Петрус'у гьордю. Ону диккатле сюзерек, „Бу да О'нунла бирликтейди“ деди. Ама Петрус, „Бен О'ну танъмъйорум, кадън!“ дийе инкяр етти. Бираз сонра ону гьорен башка бири, „Сен де онлардансън“ деди. Петрус, „Деилим, аркадаш!“ деди. Яклашък бир саат сонра йине бир башкасъ ъсрарла, „Герчектен бу да О'нунла бирликтейди“ деди. „Чюнкю Джелилели'дир.“ Петрус, „Сен не дийорсун бе адам, анламъйорум!“ деди. Там о анда, Петрус даха конушуркен хороз ьоттю. Иса'йъ гьоз алтънда тутан адамлар О'нунла алай едийор, О'ну дьовюйорлардъ. Гьозлерини балайъп, „Пейгамберлиини гьостер бакалъм, сана вуран ким?“ дийе соруйорлардъ. Кендисине даха бир сюрю кюфюр ядърдълар. Гюн доунджа халкън илери геленлери, башкяхинлер ве дин билгинлери топландълар. Иса, бунлардан олушан Йюксек Курул 'ун ьонюне чъкарълдъ. О'на, „Сен Месих исен, сьойле бизе“ дедилер. Иса онлара шьойле деди: „Сизе сьойлесем, инанмазсънъз. Сизе сору сорсам, янът вермезсиниз. Не вар ки, бундан бьойле Инсанолу, кудретли Танръ'нън саънда отураджактър.“ Онларън хепси, „Яни, сен Танръ'нън Олу мусун?“ дийе сордулар. О да онлара, „Сьойледииниз гиби, бен О'йум“ деди. „Артък танъклъа не ихтияджъмъз вар?“ дедилер. „Иште кенди азъндан дуйдук!“ Сонра бютюн курул юйелери калкъп Иса'йъ Пилатус'а гьотюрдюлер. О'ну шьойле сучламая башладълар: „Бу адамън улусумузу йолдан саптърдъънъ гьордюк. Сезар 'а верги ьоденмесине енгел олуйор, кендисинин де Месих, яни бир крал олдууну сьойлюйор.“ Пилатус Иса'я, „Сен Яхудилер'ин Кралъ мъсън?“ дийе сорду. Иса, „Сьойледиин гибидир“ янътънъ верди. Пилатус, башкяхинлерле халка, „Бу адамда хичбир суч гьормюйорум“ деди. Ама онлар юстеледилер: „Яхудийе'нин хер тарафънда ьоретисини яярак халкъ къшкъртъйор; Джелиле'ден башлайъп та бурая кадар гелди“ дедилер. Пилатус буну дуйунджа, „Бу адам Джелилели ми?“ дийе сорду. Иса'нън, Хиродес 'ин йьонетиминдеки бьолгеден гелдиини ьорениндже, кендисини о сърада Йерушалим'де булунан Хиродес'е гьондерди. Хиродес Иса'йъ гьорюндже чок севинди. О'на илишкин хаберлери дуйдуу ичин чоктандър О'ну гьормек истийор, герчеклештиреджеи бир белиртийе танък олмайъ умуйорду. О'на бирчок сору сорду, ама О хич каршълък вермеди. Орада дуран башкяхинлерле дин билгинлери, Иса'йъ аър бир дилле сучладълар. Хиродес де аскерлерийле бирликте О'ну ашаълайъп алай етти. О'на гьостеришли бир кафтан гийдирип Пилатус'а гери гьондерди. Бу олайдан ьондже бирбирине дюшман олан Хиродес'ле Пилатус, о гюн дост олдулар. Хиродес де булмамъш олмалъ ки, О'ну бизе гери гьондерди. Гьорюйорсунуз, ьолюм джезасънъ геректирен хичбир шей япмадъ. Ама онлар хеп бир аъздан, „Йок ет бу адамъ, бизе Барабба'йъ салъвер!“ дийе баърдълар. Барабба, кентте чъкан бир аякланмая катълмактан ве адам ьолдюрмектен хапсе атълмъштъ. Иса'йъ салъвермек истейен Пилатус онлара йениден сесленди. Онлар исе, „О'ну чармъха гер, чармъха гер!“ дийе баръшъп дурдулар. Пилатус ючюнджю кез, „Бу адам не кьотюлюк яптъ ки?“ деди. „Ьолюм джезасънъ геректиреджек хичбир суч булмадъм О'нда. Бу неденле О'ну дьовдюрюп салъвереджеим.“ Истедиклери кишийи, аякланмая катълмак ве адам ьолдюрмектен хапсе атълан кишийи салъверди. Иса'йъ исе онларън истеине бърактъ. Аскерлер Иса'йъ гьотюрюркен, кърдан гелмекте олан Симун адънда Киренели бир адамъ якаладълар, чармъхъ съртъна йюклейип Иса'нън аркасъндан йюрюттюлер. Бюйюк бир халк топлулуу да Иса'нън ардъндан гидийорду. Араларънда Иса ичин дьовюнюп аът якан кадънлар вардъ. Иса бу кадънлара дьонерек, „Ей Йерушалим къзларъ, беним ичин аламайън“ деди. „Кендиниз ве чоджукларънъз ичин алайън. Чюнкю ьойле гюнлер геледжек ки, ‚Късър кадънлара, хич доурмамъш рахимлере, емзирмемиш мемелере не мутлу!‘ дийеджеклер. О заман далара, ‚Юзеримизе дюшюн!‘ ве тепелере, ‚Бизи ьортюн!‘ дийеджеклер. Чюнкю яш ааджа бьойле япарларса, куруя нелер оладжактър?“ Иса'йла бирликте идам едилмек юзере айръджа ики сучлу да гьотюрюлюйорду. Кафатасъ денилен йере вардъкларънда Иса'йъ, бири саънда ьобюрю солунда олмак юзере, ики сучлуйла бирликте чармъха гердилер. Иса, „Баба, онларъ баъшла“ деди. „Чюнкю не яптъкларънъ билмийорлар.“ О'нун гийсилерини араларънда пайлашмак ичин кура чектилер. Халк орада дурмуш, оланларъ сейредийорду. Йьонетиджилер Иса'йла алай едерек, „Башкаларънъ куртардъ; еер Танръ'нън Месихи, Танръ'нън сечтии О исе, кендини де куртарсън“ дийорлардъ. Башънън юзеринде шу яфта вардъ: ЙАХУДИЛЕР'ИН КРАЛЪ БУДУР Чармъха асълан сучлулардан бири, „Сен Месих деил мисин? Хайди, кендини де бизи де куртар!“ дийе кюфретти. Не вар ки, ьобюр сучлу ону азарладъ. „Сенде Танръ коркусу да мъ йок?“ дийе каршълък верди. „Сен де айнъ джезайъ чекийорсун. Нитеким биз хаклъ оларак джезаландърълъйор, яптъкларъмъзън каршълъънъ алъйоруз. Ойса бу адам хичбир кьотюлюк япмадъ.“ Сонра, „Ей Иса, кенди егеменлиине гирдиинде бени ан“ деди. Иса она, „Сана дорусуну сьойлейейим, сен бугюн бенимле бирликте дженнетте оладжаксън“ деди. Иса йюксек сесле, „Баба, рухуму еллерине бъракъйорум!“ дийе сесленди. Буну сьойледиктен сонра сон нефесини верди. Оланларъ гьорен йюзбашъ, „Бу адам герчектен дору бирийди“ дийерек Танръ'йъ йюджелтмейе башладъ. Олайъ сейретмек ичин бирикен халкън тюмю олуп битенлери гьорюндже гьоюслерини дьове дьове гери дьондюлер. Ама Иса'нън бютюн танъдъкларъ ве Джелиле'ден О'нун ардъндан гелен кадънлар узакта дурмуш, оланларъ сейредийорлардъ. Йюксек Курул юйелеринден Йусуф адънда ийи ве дору бир адам вардъ. Бир Яхуди кенти олан Араматя'дан олуп Танръ'нън Егеменлии'ни умутла беклейен Йусуф, Курул'ун карарънъ ве ейлемини онайламамъштъ. Пилатус'а гидип Иса'нън джеседини истеди. Джеседи чармъхтан индирип кетен безе сардъ, хич кимсенин конулмадъъ, каяя ойулмуш бир мезара ятърдъ. Хазърлък Гюню 'йдю ве Шабат Гюню башламак юзерейди. Иса'йла бирликте Джелиле'ден гелен кадънлар да Йусуф'ун ардъндан гидерек мезаръ ве Иса'нън джесединин орая насъл конулдууну гьордюлер. Евлерине дьонерек бахарат ве гюзел кокулу ялар хазърладълар. Ама Шабат Гюню, Танръ'нън буйруу уярънджа динлендилер. Кадънлар хафтанън илк гюню, сабах чок еркенден, хазърламъш олдукларъ бахаратъ алъп мезара гиттилер. Ташъ мезарън гиришинден йуварланмъш булдулар. Ама ичери гириндже Раб Иса'нън джеседини буламадълар. Онлар бу дурум каршъсънда шашъръп калмъшкен, шимшек гиби парълдаян гийсилере бюрюнмюш ики киши янларънда белирди. Коркуя капълан кадънлар башларънъ йере едилер. Адамлар исе онлара, „Дири оланъ неден ьолюлер арасънда аръйорсунуз?“ дедилер. „О бурада йок, дирилди. Даха Джелиле'дейкен сизе сьойледиини анъмсайън. Инсанолу 'нун гюнахлъ инсанларън елине верилмеси, чармъха герилмеси ве ючюнджю гюн дирилмеси геректиини билдирмишти.“ О заман кадънлар Иса'нън сьозлерини анъмсадълар. Мезардан дьонюп бютюн бунларъ Онбирлер 'е ве ьотекилерин хепсине билдирдилер. Бунларъ елчилере анлатанлар, Меджделли Мерйем, Йоханна, Якуп'ун аннеси Мерйем ве бунларла бирликте булунан ьобюр кадънлардъ. Не вар ки, бу сьозлер елчилере сачма гелди ве кадънлара инанмадълар. Йине де, Петрус калкъп мезара кошту. Еилип ичери бактъънда кетен безлерден башка бир шей гьормеди. Олай каршъсънда шашкъна дьонмюш бир халде орадан узаклаштъ. Айнъ гюн ьоренджилерден икиси, Йерушалим'ден алтмъш ок атъмъ узаклъкта булунан ве Еммаус денилен бир кьойе гитмектейдилер. Бютюн бу олуп битенлери кенди араларънда конушуйорлардъ. Бунларъ конушуп тартъшърларкен Иса янларъна гелди ве онларла бирликте йюрюмейе башладъ. Ама онларън гьозлери О'ну танъма гюджюнден йоксун бъракълмъштъ. Иса, „Йолда бирбиринизле не тартъшъп дуруйорсунуз?“ деди. Юзгюн бир халде, олдукларъ йерде дурдулар. Бунлардан адъ Клеопас олан О'на, „Йерушалим'де булунуп да бу гюнлерде орада олуп битенлери билмейен тек ябанджъ сен мисин?“ дийе каршълък верди. Иса онлара, „Ханги олуп битенлери?“ деди. О'на, „Насъралъ Иса'йла илгили олайларъ“ дедилер. „О адам, Танръ'нън ве бютюн халкън ьонюнде герек сьоз, герек ейлемде гючлю бир пейгамберди. Бизимле бирликте оланлардан базъларъ мезара гитмиш ве дуруму, там кадънларън анлатмъш олдуу гиби булмушлар. Ама О'ну гьормемишлер.“ Иса онлара, „Сизи акълсъзлар! Пейгамберлерин бютюн сьойледиклерине инанмакта аър давранан кишилер! Месих 'ин бу аджъларъ чекмеси ве йюджелиине кавушмасъ герекли деил мийди?“ деди. Сонра Муса'нън ве бютюн пейгамберлерин язъларъндан башлаярак, Кутсал Язълар'ън хепсинде кендисийле илгили оланларъ онлара ачъкладъ. Онларла софрада отуруркен Иса екмек алдъ, шюкретти ве екмеи бьолюп онлара верди. О заман онларън гьозлери ачълдъ ве кендисини танъдълар. Иса исе гьозлеринин ьонюнден кайболду. Онлар бирбирине, „Йолда кендиси бизимле конушуркен ве Кутсал Язълар'ъ бизе ачъкларкен йюреклеримиз насъл да севинчле чарпъйорду, деил ми?“ дедилер. Калкъп хемен Йерушалим'е дьондюлер. Онбирлер 'и ве онларла бирликте оланларъ топланмъш булдулар. Бунлар, „Раб герчектен дирилди, Симун'а гьорюнмюш!“ дийорлардъ. Кендилери де йолда олуп битенлери ве екмеи бьолдюю заман Иса'йъ насъл танъдъкларънъ анлаттълар. Бунларъ анлатърларкен Иса гелип араларънда дурду. Онлара, „Сизе есенлик олсун!“ деди. Юрктюлер, бир хаялет гьордюклерини санарак коркуя капълдълар. Иса онлара, „Неден телашланъйорсунуз? Неден кушкулар доуйор ичинизде?“ деди. „Еллериме, аякларъма бакън; иште беним! Докунун да гьорюн. Хаялетин ети кемии олмаз, ама гьорюйорсунуз, беним вар.“ Буну сьойледиктен сонра онлара еллерини ве аякларънъ гьостерди. Севинчтен хяля инанамаян, шашкънлък ичиндеки ьоренджилерине, „Сизде йийеджек бир шей вар мъ?“ дийе сорду. Кендисине бир парча къзармъш балък вердилер. Иса ону алъп гьозлеринин ьонюнде йеди. Сонра онлара шьойле деди: „Даха сизлерле бирликтейкен, ‚Муса'нън Ясасъ'нда, пейгамберлерин язъларънда ве Мезмурлар'да бенимле илгили язълмъш оланларън тюмюнюн герчеклешмеси геректир‘ демиштим.“ Бундан сонра Кутсал Язълар'ъ анлаябилмелери ичин зихинлерини ачтъ. Сизлер бу олайларън танъкларъсънъз. Бен де Бабам'ън ваат еттиини сизе гьондереджеим. Ама сиз, йюджелерден геледжек гючле кушанънджая дек кентте калън.“ Иса онларъ кентин дъшъна, Бейтаня'нън якънларъна кадар гьотюрдю. Еллерини калдърарак онларъ кутсадъ. Ве онларъ кутсаркен янларъндан айрълдъ, гьое алъндъ. Ьоренджилери О'на тапъндълар ве бюйюк севинч ичинде Йерушалим'е дьондюлер. Сюрекли тапънакта булунуйор, Танръ'йъ ьовюйорлардъ. Башлангъчта Сьоз вардъ. Сьоз Танръ'йла бирликтейди ве Сьоз Танръ'йдъ. Башлангъчта О, Танръ'йла бирликтейди. Хер шей О'нун араджълъъйла вар олду, вар олан хичбир шей О'нсуз олмадъ. Яшам О'ндайдъ ве яшам инсанларън ъшъъйдъ. Ъшък каранлъкта парлар. Каранлък ону алт едемеди. Танръ'нън гьондердии Яхя адлъ бир адам ортая чъктъ. Танъклък амаджъйла, ъшъа танъклък етсин ве херкес онун араджълъъйла иман етсин дийе гелди. Кендиси ъшък деилди, ама ъшъа танъклък етмейе гелди. Дюняя гелен, хер инсанъ айдънлатан герчек ъшък вардъ. О, дюнядайдъ, дюня О'нун араджълъъйла вар олду, ама дюня О'ну танъмадъ. Кенди йурдуна гелди, ама кенди халкъ О'ну кабул етмеди. Кендисини кабул едип адъна иман еденлерин хепсине Танръ'нън чоджукларъ олма хаккънъ верди. Онлар не кандан, не беден не де инсан истеинден додулар; терсине, Танръ'дан додулар. Сьоз, инсан олуп арамъзда яшадъ. О'нун йюджелиини –Баба'дан гелен, лютуф ве герчекле долу бириджик Оул'ун йюджелиини– гьордюк. Яхя О'на танъклък етти. Йюксек сесле шьойле деди: „‚Бенден сонра гелен бенден юстюндюр. Чюнкю О бенден ьондже вардъ‘ дийе сьозюню еттиим киши будур.“ Нитеким хепимиз О'нун долулуундан лютуф юзерине лютуф алдък. Кутсал Яса Муса араджълъъйла верилди, ама лютуф ве герчек Иса Месих араджълъъйла гелди. Танръ'йъ хичбир заман хич кимсе гьормеди. Баба'нън барънда булунан ве Танръ олан бириджик Оул О'ну танъттъ. Онлар да кендисине, „Ьойлейсе сен кимсин? Иляс мъсън?“ дийе сордулар. О да, „Деилим“ деди. „Сен бекледиимиз пейгамбер мисин?“ сорусуна, „Хайър“ янътънъ верди. Бу кез, „Ким олдууну сьойле де бизи гьондеренлере бир янът верелим“ дедилер. „Кендин ичин не дийорсун?“ Яхя, „Пейгамбер Йешая'нън дедии гиби, ‚Раб'бин йолуну дюзлейин‘ дийе чьолде хайкъранън сесийим бен“ деди. Яхя онлара шьойле янът верди: „Бен суйла вафтиз едийорум, ама аранъзда танъмадъънъз бири дуруйор. Бенден сонра гелен О'дур. Бен О'нун чаръънън баънъ чьозмейе биле лайък деилим.“ Бютюн бунлар Шериа Ърмаъ'нън ьотесинде булунан Бейтаня'да, Яхя'нън вафтиз еттии йерде олду. Яхя ертеси гюн Иса'нън кендисине дору гелдиини гьорюндже шьойле деди: „Иште, дюнянън гюнахънъ ортадан калдъран Танръ Кузусу! Кендиси ичин, ‚Бенден сонра бири гелийор, О бенден юстюндюр. Чюнкю О бенден ьондже вардъ‘ дедиим киши иште будур. Бен О'ну танъмъйордум, ама Исраил'ин О'ну танъмасъ ичин бен суйла вафтиз едерек гелдим.“ Яхя танъклъънъ шьойле сюрдюрдю: „Рух'ун гюверджин гиби гьоктен индиини, О'нун юзеринде дурдууну гьордюм. Бен О'ну танъмъйордум. Ама суйла вафтиз етмек ичин бени гьондерен, ‚Рух'ун кимин юзерине инип дурдууну гьорюрсен, Кутсал Рух'ла вафтиз еден О'дур‘ деди. Бен де гьордюм ве ‚Танръ'нън Олу будур‘ дийе танъклък еттим.“ Ертеси гюн Яхя йине ьоренджилеринден икисийле бирликтейди. Орадан гечен Иса'я бакарак, „Иште Танръ Кузусу!“ деди. Онун сьойледиклерини дуян ики ьоренджи Иса'нън ардъндан гитти. Иса аркасъна дьонюп ардъндан гелдиклерини гьорюндже, „Не аръйорсунуз?“ дийе сорду. Онлар да, „Рабби, нереде отуруйорсун?“ дедилер. Рабби, ьоретменим анламъна гелир. Иса, „Гелин, гьорюн“ деди. Гидип О'нун нереде отурдууну гьордюлер ве о гюн О'нунла калдълар. Саат дьорт суларъйдъ. Яхя'йъ ишитип Иса'нън ардъндан гиден ики кишиден бири Симун Петрус'ун кардеши Андреас'тъ. Андреас ьондже кенди кардеши Симун'у буларак она, „Биз Месих'и булдук“ деди. Месих, месхедилмиш анламъна гелир. Андреас кардешини Иса'я гьотюрдю. Иса она бактъ, „Сен Йуханна'нън олу Симун'сун. Кефас дийе чаръладжаксън“ деди. Кефас, кая анламъна гелир. Ертеси гюн Иса, Джелиле'йе гитмейе карар верди. Филипус'у булуп она, „Ардъмдан гел“ деди. Филипус да Андреас иле Петрус'ун кенти олан Бейтсайда'дандъ. Филипус, Натанел'и буларак она, „Муса'нън Кутсал Яса'да хаккънда яздъъ, пейгамберлерин де сьозюню еттии кишийи, Йусуф олу Насъралъ Иса'йъ булдук“ деди. Натанел Филипус'а, „Насъра'дан ийи бир шей чъкабилир ми?“ дийе сорду. Филипус, „Гел де гьор“ деди. Иса, Натанел'ин кендисине дору гелдиини гьорюндже онун ичин, „Иште, ичинде хиле олмаян герчек бир Исраилли!“ деди. Натанел, „Бени нереден танъйорсун?“ дийе сорду. Иса, „Филипус чаърмадан ьондже сени инджир ааджънън алтънда гьордюм“ янътънъ верди. Натанел, „Рабби, сен Танръ'нън Олу'сун, сен Исраил'ин Кралъ'сън!“ деди. Иса она деди ки, „Сени инджир ааджънън алтънда гьордююмю сьойледиим ичин ми инанъйорсун? Бунлардан даха бюйюк шейлер гьореджексин.“ Сонра да, „Сизе дорусуну сьойлейейим, гьоюн ачълдъънъ, Танръ мелеклеринин Инсанолу юзеринде йюкселип индиклерини гьореджексиниз“ деди. Ючюнджю гюн Джелиле'нин Кана Кьойю'нде бир дююн вардъ. Иса'нън аннеси де орадайдъ. Иса'йла ьоренджилери де дююне чарълмъшлардъ. Шарап тюкениндже аннеси Иса'я, „Шарапларъ калмадъ“ деди. Иса, „Анне, бенден не истийорсун? Беним саатим даха гелмеди“ деди. Аннеси хизмет еденлере, „Сизе не дерсе ону япън“ деди. Яхудилер'ин геленексел темизлии ичин орая конмуш, хер бири сексенле йюз йирми литре алан алтъ таш кюп вардъ. Иса хизмет еденлере, „Кюплери суйла долдурун“ деди. Кюплери аъзларъна кадар долдурдулар. Сонра хизмет еденлере, „Шимди бираз алъп шьолен башканъна гьотюрюн“ деди. Онлар да гьотюрдюлер. Иса бу илк доаюстю белиртисини Джелиле'нин Кана Кьойю'нде герчеклештирди ве йюджелиини гьостерди. Ьоренджилери де О'на иман еттилер. Бундан сонра Иса, аннеси, кардешлери ве ьоренджилери Кефарнахум'а гидип орада биркач гюн калдълар. Яхудилер'ин Фъсъх Байрамъ якъндъ. Иса да Йерушалим'е гитти. Тапънаън авлусунда съър, койун ве гюверджин сатанларъ, орада отурмуш пара бозанларъ гьордю. Иптен бир камчъ япарак хепсини койунлар ве съърларла бирликте тапънактан ковду, пара бозанларън параларънъ дьокюп масаларънъ девирди. Гюверджин сатанлара, „Бунларъ бурадан калдърън, Бабам'ън евини пазар йерине чевирмейин!“ деди. Ьоренджилери, „Евин ичин гьостердиим гайрет бени йийип битиреджек“ дийе язълмъш олан сьозю хатърладълар. Яхуди йеткилилер Иса'я, „Бунларъ яптъъна гьоре, бизе насъл бир белирти гьостереджексин?“ дийе сордулар. Иса шу янътъ верди: „Бу тапънаъ йъкън, юч гюнде ону йениден кураджаъм.“ Яхуди йеткилилер, „Бу тапънак кърк алтъ йълда япълдъ, сен ону юч гюнде ми кураджаксън?“ дедилер. Ама Иса'нън сьозюню еттии тапънак кенди беденийди. Иса ьолюмден дирилиндже ьоренджилери бу сьозю сьойледиини хатърладълар, Кутсал Язъ'я ве Иса'нън сьойледии бу сьозе иман еттилер. Фъсъх Байрамъ'нда Иса'нън Йерушалим'де булундуу сърада герчеклештирдии белиртилери гьорен бирчокларъ О'нун адъна иман еттилер. Ама Иса бютюн инсанларън йюреини билдии ичин онлара гювенмийорду. Инсан хаккънда кимсенин О'на бир шей сьойлемесине герек йокту. Чюнкю кендиси инсанън ичинден геченлери билийорду. Иса она шу каршълъъ верди: „Сана дорусуну сьойлейейим, бир кимсе йениден домадъкча Танръ'нън Егеменлии'ни гьоремез.“ Никодим, „Яшланмъш бир адам насъл доабилир? Аннесинин рахмине икинджи кез гирип доабилир ми?“ дийе сорду. Иса шьойле янът верди: „Сана дорусуну сьойлейейим, бир кимсе судан ве Рух'тан домадъкча Танръ'нън Егеменлии'не гиремез. Беденден доан бедендир, Рух'тан доан рухтур. Сана, ‚Йениден домалъсънъз‘ дедииме шашма. Йел диледии йерде есер; сесини ишитирсин, ама нереден гелип нерейе гиттиини билемезсин. Рух'тан доан херкес бьойледир.“ Никодим Иса'я, „Бунлар насъл олабилир?“ дийе сорду. Иса она шьойле янът верди: „Сен Исраил'ин ьоретмени олдуун халде бунларъ анламъйор мусун? Сана дорусуну сьойлейейим, биз билдиимизи сьойлюйоруз, гьордююмюзе танъклък едийоруз. Сизлер исе бизим танъклъъмъзъ кабул етмийорсунуз. Сизлере йерйюзюйле илгили шейлери сьойледиим заман инанмазсанъз, гьокле илгили шейлери сьойледиимде насъл инанаджаксънъз? Гьоктен инмиш олан Инсанолу 'ндан башка хич кимсе гьое чъкмамъштър. Муса чьолде йъланъ насъл йукаръ калдърдъйса, Инсанолу'нун да ьойледже йукаръ калдърълмасъ герекир. Ьойле ки, О'на иман еден херкес сонсуз яшама кавушсун. „Чюнкю Танръ дюняйъ о кадар чок севди ки, бириджик Олу'ну верди. Ьойле ки, О'на иман еденлерин хичбири махволмасън, хепси сонсуз яшама кавушсун. Танръ, Олу'ну дюняйъ яргъламак ичин гьондермеди, дюня О'нун араджълъъйла куртулсун дийе гьондерди. О'на иман еден яргъланмаз, иман етмейен исе затен яргъланмъштър. Чюнкю Танръ'нън бириджик Олу'нун адъна иман етмемиштир. Яргъ да шудур: Дюняя ъшък гелди, ама инсанлар ъшък йерине каранлъъ севдилер. Чюнкю яптъкларъ ишлер кьотюйдю. Кьотюлюк япан херкес ъшъктан нефрет едер ве яптъкларъ ачъа чъкмасън дийе ъшъа яклашмаз. Ама герчеи уйгулаян киши яптъкларънъ, Танръ'я даянарак яптъънъ гьостермек ичин ъшъа гелир.“ Бундан сонра Иса'йла ьоренджилери Яхудийе дияръна гиттилер. Иса онларла бирликте орада бир сюре каларак вафтиз етти. Яхя да Салим якънъндаки Айнон'да вафтиз едийорду. Чюнкю орада бол су вардъ. Инсанлар гелип вафтиз олуйорлардъ. Яхя хенюз хапсе атълмамъштъ. О съраларда Яхя'нън ьоренджилерийле бир Яхуди арасънда темизленме конусунда бир тартъшма чъктъ. Ьоренджилери Яхя'я гелерек, „Рабби“ дедилер, „Шериа Ърмаъ'нън каршъ якасънда бирликте олдуун ве кендиси ичин танъклък еттиин адам вар я, иште О вафтиз едийор, херкес де О'на гидийор.“ Яхя шьойле янът верди: „Инсан, кендисине гьоктен верилмедикче хичбир шей аламаз. ‚Бен Месих деилим, ама О'нун ьонджюсю оларак гьондерилдим‘ дедииме сиз кендиниз танъксънъз. Гелин киминсе, гювей одур. Ама гювейин янънда дуран ве ону динлейен досту онун сесини ишитиндже чок севинир. Иште беним севинджим бьойледже тамамландъ. О бюйюмели, бенсе кючюлмелийим.“ Йукаръдан гелен, херкестен юстюндюр. Дюнядан олан дюняя аиттир ве дюнядан сьоз едер. Гьоктен гелен исе, херкестен юстюндюр. Не гьормюш не ишитмишсе она танъклък едер, ама танъклъънъ кимсе кабул етмез. О'нун танъклъънъ кабул еден, Танръ'нън герчек олдууна мюхрюню басмъштър. Танръ'нън гьондердии киши Танръ'нън сьозлерини сьойлер. Чюнкю Танръ, Рух'у ьолчюйле вермез. Баба Оул'у север; хер шейи О'на теслим етмиштир. Оул'а иман еденин сонсуз яшамъ вардър. Ама Оул'ун сьозюню динлемейен яшамъ гьормейеджектир. Танръ'нън газабъ бьойлесинин юзеринде калър. Гидеркен Самирийе'ден гечмеси герекийорду. Бьойледже Самирийе'нин Сихар денилен кентине гелди. Бурасъ Якуп'ун кенди олу Йусуф'а вермиш олдуу топраън якънъндайдъ. Якуп'ун куйусу да орадайдъ. Иса, йолджулуктан йорулмуш олдуу ичин куйунун янъна отурмушту. Саат он ики суларъйдъ. Самирийели бир кадън су чекмейе гелди. Иса она, „Бана су вер, ичейим“ деди. Иса'нън ьоренджилери йийеджек сатън алмак ичин кенте гитмишлерди. Самирийели кадън, „Сен Яхуди'син, бенсе Самирийели бир кадънъм“ деди, „Насъл олур да бенден су истерсин?“ Чюнкю Яхудилер'ин Самирийелилер'ле илишкилери йоктур. Иса кадъна шу янътъ верди: „Еер сен Танръ'нън армаанънъ ве сана, ‚Бана су вер, ичейим‘ дийенин ким олдууну билсейдин, сен О'ндан дилердин, О да сана яшам суйуну верирди.“ Кадън, „Ефендим“ деди, „Су чекеджек бир шейин йок, куйу да дерин, яшам суйуну нереден буладжаксън? Сен, бу куйуйу бизе вермиш, кендиси, оулларъ ве даварларъ ондан ичмиш олан атамъз Якуп'тан даха мъ бюйюксюн?“ Иса шьойле янът верди: „Бу судан хер ичен йине сусаяджак. Ойса беним вереджеим судан ичен сонсуза дек сусамаз. Беним вереджеим су, иченде сонсуз яшам ичин фъшкъран бир пънар оладжак.“ Кадън, „Ефендим“ деди, „Бу суйу бана вер. Бьойледже не сусаяйъм, не де су чекмек ичин бурая кадар гелейим.“ Иса, „Гит, коджанъ чаър ве бурая гел“ деди. Кадън, „Коджам йок“ дийе янътладъ. Иса, „Коджам йок демекле доруйу сьойледин“ деди. „Беш коджая вардън. Шимди бирликте яшадъън адам коджан деил. Доруйу сьойледин.“ Кадън, „Ефендим, анлъйорум, сен бир пейгамберсин“ деди. „Аталаръмъз бу дада тапъндълар, ама сизлер тапълмасъ герекен йерин Йерушалим'де олдууну сьойлюйорсунуз.“ Иса она шьойле деди: „Кадън, бана инан, ьойле бир саат гелийор ки, Баба'я не бу дада, не де Йерушалим'де тапънаджаксънъз! Сиз билмедиинизе тапъйорсунуз, биз билдиимизе тапъйоруз. Чюнкю куртулуш Яхудилер'дендир. Ама ичтенликле тапънанларън Баба'я рухта ве герчекте тапънаджакларъ саат гелийор. Иште, о саат шимдидир. Баба да кендисине бьойле тапънанларъ аръйор. Танръ рухтур, О'на тапънанлар да рухта ве герчекте тапънмалъдърлар.“ Кадън Иса'я, „Месих денилен месхедилмиш Олан'ън геледжеини билийорум“ деди, „О гелиндже бизе хер шейи билдиреджек.“ Иса, „Сенинле конушан бен, О'йум“ деди. Бу сърада Иса'нън ьоренджилери гелдилер. О'нун бир кадънла конушмасъна шаштълар. Бунунла бирликте хичбири, „Не истийорсун?“ я да, „О кадънла неден конушуйорсун?“ демеди. Халк да кенттен чъкъп Иса'я дору гелмейе башладъ. Бу арада ьоренджилери О'на, „ Рабби, йемек йе!“ дийе риджа едийорлардъ. Ама Иса, „Беним, сизин билмедииниз бир йийеджеим вар“ деди. Ьоренджилер бирбирлерине, „Аджаба бири О'на йийеджек ми гетирди?“ дийе сордулар. Иса, „Беним йемеим, бени гьондеренин истеини йерине гетирмек ве О'нун ишини тамамламактър“ деди. „Сизлер, ‚Екинлери бичмейе даха дьорт ай вар‘ демийор мусунуз? Иште, сизе сьойлюйорум, башънъзъ калдъръп тарлалара бакън. Екинлер сарармъш, бичилмейе хазър! Екен ве бичен бирликте севинсинлер дийе, бичен киши шимдиден юджретини алър ве сонсуз яшам ичин юрюн топлар. ‚Бири екер, башкасъ бичер‘ сьозю бу дурумда дорудур. Бен сизи, емек вермедииниз бир юрюню бичмейе гьондердим. Башкаларъ емек вердилер, сиз исе онларън емеинден ярарландънъз.“ О кенттен бирчок Самирийели, „Яптъъм хер шейи бана сьойледи“ дийе танъклък еден кадънън сьозю юзерине Иса'я иман етти. Самирийелилер О'на гелип янларънда калмасъ ичин риджа еттилер. О да орада ики гюн калдъ. О'нун сьозю юзерине даха бирчокларъ иман етти. Бунлар кадъна, „Бизим иман етмемизин недени артък сенин сьозлерин деил“ дийорлардъ. „Кендимиз ишиттик, О'нун герчектен дюнянън Куртаръджъсъ олдууну билийоруз.“ Бу ики гюнден сонра Иса орадан айрълъп Джелиле'йе гитти. Иса'нън кендиси, бир пейгамберин кенди мемлекетинде сайгъ гьормедиине танъклък етмишти. Джелиле'йе гелдии заман Джелилелилер О'ну ийи каршъладълар. Чюнкю онлар да байрам ичин гитмишлер ве байрамда О'нун Йерушалим'де яптъъ хер шейи гьормюшлерди. Иса йине, суйу шараба чевирдии Джелиле'нин Кана Кьойю'не гелди. Орада сарая балъ бир мемур вардъ. Олу Кефарнахум'да хастайдъ. Адам, Иса'нън Яхудийе'ден Джелиле'йе гелдиини ишитиндже янъна гитти, евине гелип ьолмек юзере олан олуну ийилештирмеси ичин О'на ялвардъ. Иса адама, „Сизлер белиртилер ве харикалар гьормедикче иман етмейеджексиниз“ деди. Сарай мемуру Иса'я, „Ефендим, чоджуум ьолмеден йетиш!“ деди. Иса, „Гит, олун яшаяджак“ деди. Адам, Иса'нън сьойледии сьозе иман едерек гитти. Даха йолдайкен кьолелери ону каршълайъп олунун яшадъънъ билдирдилер. Адам онлара, олунун ийилешмейе башладъъ саати сорду. „Дюн ьоле юстю саат бирде атеши дюштю“ дедилер. Баба бунун, Иса'нън, „Олун яшаяджак“ дедии саат олдууну анладъ. Кендиси ве бютюн ев халкъ иман етти. Иса, бу икинджи белиртийи де Яхудийе'ден Джелиле'йе дьондюктен сонра герчеклештирди. Иса бундан сонра Яхудилер'ин бир байрамъ неденийле Йерушалим'е гитти. Йерушалим'де Койун Капъсъ янънда, Ибранидже 'де Бейтеста денилен беш ейванлъ бир хавуз вардър. Орада отуз секиз йълдър хаста олан бир адам вардъ. Иса хаста ятан бу адамъ гьорюндже ве узун замандър бу дурумда олдууну анлайънджа, „Ийи олмак истер мисин?“ дийе сорду. Хаста шьойле янът верди: „Ефендим, су чалкандъъ заман бени хавуза индиреджек кимсем йок, там гиреджеим ан бенден ьондже башкасъ гирийор.“ Иса она, „Калк, шилтени топла ве йюрю“ деди. Адам о анда ийилешти. Шилтесини топлайъп йюрюмейе башладъ. О гюн Шабат Гюню 'йдю. Бу йюзден Яхуди йеткилилер ийилешен адама, „Бугюн Шабат Гюню“ дедилер, „Шилтени топламан ясактър.“ Ама адам онлара шьойле янът верди: „Бени ийилештирен киши бана, ‚Шилтени топла ве йюрю‘ деди.“ „Сана, ‚Шилтени топла ве йюрю‘ дийен адам ким?“ дийе сордулар. Ийилешен адам исе О'нун ким олдууну билмийорду. Орасъ калабалъктъ, Иса да чекилип гитмишти. Иса даха сонра адамъ тапънакта булду. „Бак, ийи олдун. Артък гюнах ишлеме де башъна даха кьотю бир шей гелмесин“ деди. Адам гидип Яхуди йеткилилере кендисини ийилештиренин Иса олдууну билдирди. Шабат Гюню бьойле шейлер яптъъ ичин Иса'я зулметмейе башладълар. Ама Иса онлара шу каршълъъ верди: „Бабам хяля чалъшмактадър, бен де чалъшъйорум.“ Иште бу неденле Яхуди йеткилилер О'ну ьолдюрмек ичин даха чок гайрет еттилер. Чюнкю ялнъз Шабат Гюню дюзенини бозмакла калмамъш, Танръ'нън кенди Бабасъ олдууну сьойлейерек кендисини Танръ'я ешит кълмъштъ. Иса Яхуди йеткилилере шьойле каршълък верди: „Сизе дорусуну сьойлейейим, Оул, Баба'нън яптъкларънъ гьормедикче кендилиинден бир шей япамаз. Баба не япарса Оул да айнъ шейи япар. Чюнкю Баба Оул'у север ве яптъкларънън хепсини О'на гьостерир. Шашасънъз дийе О'на бунлардан даха бюйюк ишлер де гьостереджектир. Баба насъл ьолюлери дирилтип онлара яшам верийорса, Оул да диледии кимселере яшам верир. Баба кимсейи яргъламаз, бютюн яргълама ишини Оул'а вермиштир. Ьойле ки, херкес Баба'йъ онурландърдъъ гиби Оул'у онурландърсън. Оул'у онурландърмаян, О'ну гьондерен Баба'йъ да онурландърмаз. „Сизе дорусуну сьойлейейим, сьозюмю ишитип бени гьондерене иман еденин сонсуз яшамъ вардър. Бьойле бири яргъланмаз, ьолюмден яшама гечмиштир. Сизе дорусуну сьойлейейим, ьолюлерин Танръ Олу'нун сесини ишитеджеклери ве ишитенлерин яшаяджакларъ саат гелийор, гелди биле. Чюнкю Баба, кендисинде яшам олдуу гиби, Оул'а да кендисинде яшам олма ьозеллиини верди. О'на яргълама йеткисини де верди. Чюнкю О Инсанолу 'дур. Буна шашмайън. Мезарда оланларън хепсинин О'нун сесини ишитеджеклери саат гелийор. Ве онлар мезарларъндан чъкаджаклар. Ийилик япмъш оланлар яшамак, кьотюлюк япмъш оланлар яргъланмак юзере дириледжеклер.“ „Бен кендилиимден хичбир шей япамам. Ишиттиим гиби яргъларъм ве беним яргъм адилдир. Чюнкю амаджъм кенди истедиими деил, бени гьондеренин истедиини япмактър. Еер кендим ичин бен танъклък едерсем, танъклъъм гечерли олмаз. Ама беним ичин танъклък еден башка бири вардър. О'нун беним ичин еттии танъклъън гечерли олдууну билирим. Сиз Яхя'я адамлар гьондердиниз, о да герчее танъклък етти. Инсанън танъклъънъ кабул еттиим ичин деил, куртулманъз ичин бунларъ сьойлюйорум. Яхя, янан ве ъшък сачан бир чърайдъ. Сизлер онун ъшъънда бир сюре ичин джошмак истединиз. Ама беним, Яхя'нънкинден даха бюйюк бир танъклъъм вар. Тамамламам ичин Баба'нън бана вердии ишлер, шу яптъъм ишлер, бени Баба'нън гьондердиине танъклък едийор. Бени гьондерен Баба да беним ичин танъклък етмиштир. Сиз хичбир заман не О'нун сесини ишиттиниз, не де суретини гьордюнюз. О'нун сьозю сизде яшамъйор. Чюнкю О'нун гьондердии кишийе иман етмийорсунуз. Кутсал Язълар'ъ араштъръйорсунуз. Чюнкю бунлар араджълъъйла сонсуз яшама сахип олдуунузу санъйорсунуз. Бана танъклък еден де бу язълардър! Ьойлейкен сиз, яшама кавушмак ичин бана гелмек истемийорсунуз. „Инсанлардан ьовгю кабул етмийорум. Ама бен сизи билирим, ичинизде Танръ севгиси йоктур. Бен Бабам'ън адъна гелдим, ама бени кабул етмийорсунуз. Ойса башка бириси кенди адъна гелирсе, ону кабул едеджексиниз. Бирбиринизден ьовгюлер кабул едийор, ама тек олан Танръ'нън ьовгюсюню казанмая чалъшмъйорсунуз. Бу дурумда насъл иман едебилирсиниз? Баба'нън ьонюнде сизи сучлаяджаъмъ санмайън. Сизи сучлаян, умут баладъънъз Муса'дър. Муса'я иман етмиш олсайдънъз, бана да иман едердиниз. Чюнкю о беним хаккъмда язмъштър. Ама онун язъларъна иман етмезсениз, беним сьозлериме насъл иман едеджексиниз?“ Бундан сонра Иса, Джелиле –Таберийе– Гьолю'нюн каршъ якасъна гечти. Ардъндан бюйюк бир калабалък гидийорду. Чюнкю хасталар юзеринде яптъъ муджизелери гьормюшлерди. Иса даа чъкъп орада ьоренджилерийле бирликте отурду. Яхудилер'ин Фъсъх Байрамъ якъндъ. Иса башънъ калдъръп бюйюк бир калабалъън кендисине дору гелдиини гьорюндже Филипус'а, „Бунларъ дойурмак ичин нереден екмек алалъм?“ дийе сорду. Бу сьозю ону денемек ичин сьойледи, аслънда кендиси не япаджаънъ билийорду. Филипус О'на шу янътъ верди: „Хер биринин бир локма йийебилмеси ичин ики йюз динарлък екмек биле йетмез.“ Иса, „Халкъ йере отуртун“ деди. Орасъ чайърлъктъ. Бьойледже халк йере отурду. Яклашък беш бин еркек вардъ. Иса екмеклери алдъ, шюкреттиктен сонра отуранлара даъттъ. Балъклардан да истедиклери кадар верди. Херкес дойунджа Иса ьоренджилерине, „Артакалан парчаларъ топлайън, хичбир шей зиян олмасън“ деди. Онлар да топладълар. Йедиклери беш арпа екмеинден артакалан парчаларла он ики сепет долдурдулар. Халк, Иса'нън яптъъ муджизейи гьорюндже, „Герчектен дюняя геледжек олан пейгамбер будур“ деди. Иса онларън гелип кендисини крал япмак юзере зорла гьотюреджеклерини билдиинден тек башъна йине даа чекилди. Акшам олунджа ьоренджилери гьоле индилер. Бир текнейе бинерек гьолюн каршъ якасъндаки Кефарнахум'а дору йол алдълар. Каранлък басмъш, Иса хенюз янларъна гелмемишти. Гючлю бир рюзгар естиинден гьол кабармая башладъ. Ьоренджилер беш километре кадар кюрек чектиктен сонра, Иса'нън гьолюн юстюнде йюрюйерек текнейе яклаштъънъ гьорюндже корктулар. Ама Иса, „Коркмайън, беним!“ деди. Бунун юзерине О'ну текнейе алмак истедилер. О анда текне гидеджеклери къйъя улаштъ. Ертеси гюн, гьолюн каршъ якасънда калан халк, ьонджеден орада садедже бир тек текне булундууну, Иса'нън кенди ьоренджилерийле бирликте бу текнейе бинмедиини, ьоренджилеринин ялнъз гиттиклерини анладъ. Раб'бин шюкретмесинден сонра халкън екмек йедии йерин якънъна Таберийе'ден башка текнелер гелди. Халк, Иса'нън ве ьоренджилеринин орада олмадъънъ гьорюндже текнелере бинерек Кефарнахум'а, Иса'йъ арамая гитти. О'ну гьолюн каршъ якасънда булдукларъ заман, „ Рабби, бурая не заман гелдин?“ дийе сордулар. Иса шьойле янът верди: „Сизе дорусуну сьойлейейим, доаюстю белиртилер гьордююнюз ичин деил, екмеклерден йийип дойдуунуз ичин бени аръйорсунуз. Гечиджи йийеджек ичин деил, сонсуз яшам бойунджа калъджъ йийеджек ичин чалъшън. Буну сизе Инсанолу вереджек. Чюнкю Баба Танръ О'на бу онайъ вермиштир.“ Онлар да шуну сордулар: „Танръ'нън истедии ишлери япмак ичин не япмалъйъз?“ Иса, „Танръ'нън иши О'нун гьондердии кишийе иман етмениздир“ дийе янът верди. Бунун юзерине, „Гьорюп сана иман етмемиз ичин насъл бир белирти герчеклештиреджексин? Не япаджаксън?“ дедилер. „Аталаръмъз чьолде ман йедилер. Язълмъш олдуу гиби, ‚Йемелери ичин онлара гьоктен екмек верди.‘“ Иса онлара деди ки, „Сизе дорусуну сьойлейейим, гьоктен екмеи сизе Муса вермеди, гьоктен сизе герчек екмеи Бабам верир. Чюнкю Танръ'нън екмеи, гьоктен инен ве дюняя яшам верендир.“ Онлар да, „Ефендимиз, бизлере хер заман бу екмеи вер!“ дедилер. Иса, „Яшам екмеи Бен'им. Бана гелен асла аджъкмаз, бана иман еден хичбир заман сусамаз“ деди. „Ама бен сизе дедим ки, ‚Бени гьордюнюз, йине де иман етмийорсунуз.‘ Баба'нън бана вердиклеринин хепси бана геледжек ве бана гелени асла ковмам. Чюнкю кенди истеими деил, бени гьондеренин истеини йерине гетирмек ичин гьоктен индим. Бени гьондеренин истеи, бана вердиклеринден хичбирини йитирмемем, сон гюн хепсини дирилтмемдир. Чюнкю Бабам'ън истеи, Оул'у гьорен ве О'на иман еден херкесин сонсуз яшама кавушмасъдър. Бен де бьойлелерини сон гюнде дирилтеджеим.“ „Гьоктен инмиш олан екмек Бен'им“ дедии ичин Яхудилер О'на каршъ сьойленмейе башладълар. „Йусуф олу Иса деил ми бу?“ дийорлардъ. „Аннесини де, бабасънъ да танъйоруз. Шимди насъл олуйор да, ‚Гьоктен индим‘ дийор?“ Иса, „Аранъзда сьойленмейин“ деди. „Бени гьондерен Баба бир кимсейи бана чекмедикче, о кимсе бана гелемез. Бана гелени де сон гюнде дирилтеджеим. Пейгамберлерин яздъъ гиби, ‚Танръ онларън хепсине кенди йолларънъ ьоретеджектир.‘ Баба'йъ ишитен ве О'ндан ьоренен херкес бана гелир. Бу, бир кимсенин Баба'йъ гьордюю анламъна гелмез. Баба'йъ садедже Танръ'дан гелен гьормюштюр. Сизе дорусуну сьойлейейим, иман еденин сонсуз яшамъ вардър. Яшам екмеи Бен'им. Аталарънъз чьолде ман йедилер, йине де ьолдюлер. Гьоктен инен ьойле бир екмек вар ки, ондан йийен ьолмейеджек. Гьоктен инмиш олан дири екмек Бен'им. Бу екмектен йийен сонсуза дек яшаяджак. Дюнянън яшамъ уруна вереджеим екмек де беним беденимдир.“ Бунун юзерине Яхудилер, „Бу адам йемемиз ичин беденини бизе насъл веребилир?“ дийерек бирбирлерийле чекишмейе башладълар. Иса онлара шьойле деди: „Сизе дорусуну сьойлейейим, Инсанолу'нун беденини йийип канънъ ичмедикче, сизде яшам олмаз. Беденими йийенин, канъмъ иченин сонсуз яшамъ вардър ве бен ону сон гюнде дирилтеджеим. Чюнкю беденим герчек йийеджек, канъм герчек ичеджектир. Беденими йийип канъмъ ичен бенде яшар, бен де онда. Яшаян Баба бени гьондердии ве бен Баба'нън араджълъъйла яшадъъм гиби, беденими йийен де беним араджълъъмла яшаяджак. Иште гьоктен инмиш олан екмек будур. Аталарънъзън йедиклери ман гиби деилдир. Аталарънъз ьолдюлер. Ойса бу екмеи йийен сонсуза дек яшар.“ Иса бу сьозлери Кефарнахум'да хаврада ьоретиркен сьойледи. Ьоренджилеринин бирчоу буну ишитиндже, „Бу сьоз чок четин, ким кабул едебилир?“ дедилер. Ьоренджилеринин буна каршъ сьойлендиини анлаян Иса, „Бу сизи шашъртъйор му?“ деди. „Я Инсанолу 'нун ьонджеден булундуу йере йюкселдиини гьорюрсениз…? Яшам верен Рух'тур. Беден бир ярар саламаз. Сизлере сьойледиим сьозлер рухтур, яшамдър. Йине де аранъзда иман етмейенлер вар.“ Иса иман етмейенлерин ве кендисине иханет едеджек кишинин ким олдууну баштан бери билийорду. „Сизлере, ‚Баба'нън бана йьонелтмедии хич кимсе бана гелемез‘ демемин недени будур“ деди. Бунун юзерине ьоренджилеринин бирчоу гери дьондюлер, артък О'нунла долашмаз олдулар. Иса о заман Оникилер 'е, „Сиз де ми айрълмак истийорсунуз?“ дийе сорду. Симун Петрус шу янътъ верди: „Раб, биз киме гиделим? Сонсуз яшамън сьозлери сендедир. Иман едийор ве билийоруз ки, сен Танръ'нън Кутсалъ'сън.“ Иса онлара шу каршълъъ верди: „Сиз Оникилер'и сечен бен деил мийим? Буна каршън ичинизден бири иблистир.“ Симун Искариот'ун олу Яхуда'дан сьоз едийорду. Чюнкю Яхуда Оникилер'ден бири олдуу халде Иса'я иханет едеджекти. Бундан сонра Иса Джелиле'де долашмая башладъ. Яхуди йеткилилер О'ну ьолдюрмейи амачладъкларъ ичин Яхудийе'де долашмак истемийорду. Яхудилер'ин Чардак Байрамъ яклашмъштъ. Бу неденле Иса'нън кардешлери О'на, „Бурадан айръл, Яхудийе'йе гит“ дедилер, „Ьоренджилерин де яптъън ишлери гьорсюнлер. Чюнкю кендини ачъкча танътмак истейен бир кимсе яптъкларънъ гизлемез. Мадемки бу шейлери япъйорсун, кендини дюняя гьостер!“ Кардешлери биле О'на иман етмийорлардъ. Иса онлара, „Беним заманъм даха гелмеди“ деди, „Ойса сизин ичин заман хеп уйгундур. Дюня сизден нефрет едемез, ама бенден нефрет едийор. Чюнкю яптъкларънън кьотю олдууна танъклък едийорум. Сиз бу байрамъ кутламая гидин. Бен шимдилик гитмейеджеим. Чюнкю беним заманъм даха долмадъ.“ Иса бу сьозлери сьойлейип Джелиле'де калдъ. Не вар ки, кардешлери байрамъ кутламая гидиндже, кендиси де гитти. Анджак ачъктан ачъа деил, гизлидже гитти. Яхуди йеткилилер О'ну байрам сърасънда аръйор, „О нереде?“ дийе соруйорлардъ. Калабалък арасънда О'нунла илгили бир сюрю лаф фъсълданъйорду. Базъларъ, „Ийи адамдър“, базъларъ да, „Хайър, там терсине, халкъ саптъръйор“ дийорлардъ. Бунунла бирликте йеткилилерден корктукларъ ичин, хич кимсе О'ндан ачъкча сьоз етмийорду. Байрамън яръсъ гечмишти. Иса тапънаа гидип ьоретмейе башладъ. Яхудилер шашърдълар. „Бу адам хич ьореним гьормедии халде, насъл бу кадар билгили олабилир?“ дедилер. Иса онлара, „Беним ьоретим беним деил, бени гьондерениндир“ дийе каршълък верди. „Еер бир кимсе Танръ'нън истеини йерине гетирмек истийорса, бу ьоретинин Танръ'дан мъ олдууну, йокса кендилиимден ми конуштууму биледжектир. Кендилиинден конушан кендини йюджелтмек истер, ама кендисини гьондерени йюджелтмек истейен дорудур ве О'нда хаксъзлък йоктур. Муса сизе Кутсал Яса'йъ вермеди ми? Йине де хичбириниз Яса'йъ йерине гетирмийор. Неден бени ьолдюрмек истийорсунуз?“ Калабалък, „Джин чарпмъш сени!“ деди. „Сени ьолдюрмек истейен ким?“ Иса, „Бен бир муджизе яптъм, хепиниз шашкъна дьондюнюз“ дийе янът верди. „Муса сизе сюннети буйурдуу ичин –аслънда бу, Муса'дан деил, аталарънъздан калмадър– Шабат Гюню бирини сюннет едерсиниз. Муса'нън Ясасъ бозулмасън дийе Шабат Гюню бири сюннет едилийор да, Шабат Гюню бир адамъ тамамен ийилештирдим дийе бана неден къзъйорсунуз? Дъш гьорюнюше гьоре яргъламайън, яргънъз адил олсун.“ Йерушалимлилер'ин базъларъ, „Ьолдюрмек истедиклери адам бу деил ми?“ дийорлардъ. „Бакън, ачъкча конушуйор, О'на бир шей демийорлар. Йокса ьондерлер О'нун Месих олдууну герчектен кабул еттилер ми? Ама биз бу адамън нереден гелдиини билийоруз. Ойса Месих гелдии заман О'нун нереден гелдиини кимсе билмейеджек.“ О сърада тапънакта ьоретен Иса йюксек сесле шьойле деди: „Хем бени танъйорсунуз, хем де нереден олдууму билийорсунуз! Бен кендилиимден гелмедим. Бени гьондерен герчектир. О'ну сиз танъмъйорсунуз. Бен О'ну танъръм. Чюнкю бен О'нданъм, бени О гьондерди.“ Бунун юзерине О'ну якаламак истедилер, ама кимсе О'на ел сюрмеди. Чюнкю О'нун саати хенюз гелмемишти. Халктан бирчок киши исе О'на иман етти. „Месих гелиндже, бунун яптъкларъндан даха мъ чок муджизе япаджак?“ дийорлардъ. Ферисилер халкън Иса хаккънда бьойле фъсълдаштъънъ дуйдулар. Башкяхинлер ве Ферисилер О'ну якаламак ичин гьоревлилер гьондердилер. Иса, „Къса бир сюре даха сизинлейим“ деди, „Сонра бени гьондерене гидеджеим. Бени араяджаксънъз ама буламаяджаксънъз. Ве беним булундуум йере сиз гелемезсиниз.“ Бунун юзерине Яхудилер бирбирлерине, „Бу адам нерейе гидеджек де биз О'ну буламаяджаъз?“ дедилер. „Йокса Греклер арасънда даълмъш оланлара гидип Греклер'е ми ьоретеджек? ‚Бени араяджаксънъз ама буламаяджаксънъз. Ве беним булундуум йере сиз гелемезсиниз‘ дийор. Не демек истийор?“ Байрамън сон ве ен ьонемли гюню Иса аяа калктъ, йюксек сесле шьойле деди: „Бир кимсе сусамъшса бана гелсин, ичсин. Кутсал Язъ'да дендии гиби, бана иман еденин ‚ичинден дири су ърмакларъ акаджактър.‘“ Буну, кендисине иман еденлерин аладжаъ Рух'ла илгили оларак сьойлюйорду. Рух хенюз верилмемишти. Чюнкю Иса хенюз йюджелтилмемишти. Халктан базъларъ бу сьозлери ишитиндже, „Герчектен бекледиимиз пейгамбер будур“ дедилер. Базъларъ да, „Бу Месих'тир“ дийорлардъ. Башкаларъ исе, „Оламаз! Месих Джелиле'ден ми геледжек?“ дедилер. „Кутсал Язъ'да, ‚Месих, Давут'ун сойундан, Давут'ун яшадъъ Бейтлехем Кенти'нден геледжек‘ денмемиш мидир?“ Бьойледже Иса'дан долайъ халк арасънда айрълък доду. Базъларъ О'ну якаламак истедилерсе де, кимсе О'на ел сюрмеди. Гьоревлилер гери дьонюндже, башкяхинлерле Ферисилер, „Ничин О'ну гетирмединиз?“ дийе сордулар. Гьоревлилер, „Хич кимсе хичбир заман бу адамън конуштуу гиби конушмамъштър“ каршълъънъ вердилер. Ферисилер, „Йокса сиз де ми алдандънъз?“ дедилер. „Ьондерлерден я да Ферисилер'ден О'на иман еден олду му хич? Кутсал Яса'йъ билмейен бу халк ланетлидир.“ Она, „Йокса сен де ми Джелиле'денсин?“ дийе каршълък вердилер. „Араштър, бак, Джелиле'ден пейгамбер чъкмаз.“ Бундан сонра херкес евине гитти. Иса исе Зейтин Даъ'на гитти. Ертеси сабах еркенден йине тапънаа дьондю. Бютюн халк О'нун янъна гелийорду. О да отуруп онлара ьоретмейе башладъ. „Муса, Яса'да бизе бьойле кадънларън ташланмасънъ буйурду, сен не дерсин?“ Бунларъ Иса'йъ денемек амаджъйла сьойлюйорлардъ; О'ну сучлаябилмек ичин бир неден аръйорлардъ. Иса еилмиш, пармаъйла топраа язъ язъйорду. Дурмадан айнъ соруйу сормаларъ юзерине дорулду ве, „Ичинизде ким гюнахсъзса, илк ташъ о атсън!“ деди. Сонра йине еилди, топраа язмая башладъ. Буну ишиттиклери заман, башта яшлълар олмак юзере, бирер бирер дъшаръ чъкъп Иса'йъ ялнъз бърактълар. Кадън исе орта йерде дуруйорду. Иса дорулуп она, „Кадън, нереде онлар? Хичбири сени яргъламадъ мъ?“ дийе сорду. Кадън, „Хичбири, Ефендим“ деди. Иса, „Бен де сени яргъламъйорум“ деди. „Гит, артък бундан сонра гюнах ишлеме!“ Иса йине халка сесленип шьойле деди: „Бен дюнянън ъшъъйъм. Беним ардъмдан гелен, асла каранлъкта йюрюмез, яшам ъшъъна сахип олур.“ Ферисилер, „Сен кендин ичин танъклък едийорсун, танъклъън гечерли деил“ дедилер. Иса онлара шу каршълъъ верди: „Кендим ичин танъклък етсем биле танъклъъм гечерлидир. Чюнкю нереден гелдиими ве нерейе гидеджеими билийорум. Ойса сиз нереден гелдиими, нерейе гидеджеими билмийорсунуз. Сиз инсан гьозюйле яргълъйорсунуз. Бен кимсейи яргъламам. Яргъласам биле беним яргъм дорудур. Чюнкю бен ялнъз деилим, бен ве бени гьондерен Баба, бирликте яргъларъз. Ясанъзда да, ‚Ики кишинин танъклъъ гечерлидир‘ дийе язълмъштър. Кендим ичин танъклък еден бир бен варъм, бир де бени гьондерен Баба беним ичин танъклък едийор.“ О заман О'на, „Бабан нереде?“ дийе сордулар. Иса шу каршълъъ верди: „Сиз не бени танърсънъз, не де Бабам'ъ. Бени танъсайдънъз, Бабам'ъ да танърдънъз.“ Иса бу сьозлери тапънакта ьоретиркен, баъш топланан йерде сьойледи. Кимсе О'ну якаламадъ. Чюнкю саати хенюз гелмемишти. Иса йине онлара, „Бен гидийорум. Бени араяджаксънъз ве гюнахънъзън ичинде ьоледжексиниз. Беним гидеджеим йере сиз гелемезсиниз“ деди. Яхуди йеткилилер, „Йокса кендини ми ьолдюреджек?“ дедилер. „Чюнкю, ‚Беним гидеджеим йере сиз гелемезсиниз‘ дийор.“ Иса онлара, „Сиз ашаъдансънъз, бен йукаръданъм“ деди. „Сиз бу дюнядансънъз, бен бу дюнядан деилим. Иште бу неденле сизе, ‚Гюнахларънъзън ичинде ьоледжексиниз‘ дедим. Беним О олдуума иман етмезсениз, гюнахларънъзън ичинде ьоледжексиниз.“ О'на, „Сен кимсин?“ дийе сордулар. Иса, „Башлангъчтан бери сизе не сьойледимсе, О'йум“ деди. „Сизинле илгили сьойлейеджек ве сизлери яргълаяджак чок шейим вар. Бени гьондерен герчектир. Бен О'ндан ишиттиклерими дюняя билдирийорум.“ Иса'нън кендилерине Баба'дан сьоз еттиини анламадълар. Бу неденле Иса шьойле деди: „ Инсанолу 'ну йукаръ калдърдъънъз заман беним О олдууму, кендилиимден хичбир шей япмадъъмъ, ама тъпкъ Баба'нън бана ьореттии гиби конуштууму анлаяджаксънъз. Бени гьондерен бенимледир, О бени ялнъз бъракмадъ. Чюнкю бен хер заман О'ну хошнут едени япаръм.“ Бу сьозлер юзерине бирчокларъ О'на иман етти. „Биз Ибрахим'ин сойунданъз“ дийе каршълък вердилер, „Хичбир заман кимсейе кьолелик етмедик. Насъл олуйор да сен, ‚Ьозгюр оладжаксънъз‘ дийорсун?“ Иса, „Сизе дорусуну сьойлейейим, гюнах ишлейен херкес гюнахън кьолесидир“ деди. „Кьоле ев халкънън сюрекли бир юйеси деилдир, ама оул сюрекли юйесидир. Бунун ичин, Оул сизи ьозгюр къларса, герчектен ьозгюр олурсунуз. Ибрахим'ин сойундан олдуунузу билийорум. Йине де бени ьолдюрмек истийорсунуз. Чюнкю йюреинизде сьозюме йер вермийорсунуз. Бен Бабам'ън янънда гьордюклерими сьойлюйорум, сиз де бабанъздан ишиттиклеринизи япъйорсунуз.“ „Бизим бабамъз Ибрахим'дир“ дийе каршълък вердилер. Иса, „Ибрахим'ин чоджукларъ олсайдънъз, Ибрахим'ин яптъкларънъ япардънъз“ деди. „Ама шимди бени –Танръ'дан ишиттии герчеи сизлере билдирени– ьолдюрмек истийорсунуз. Ибрахим буну япмадъ. Сиз бабанъзън яптъкларънъ япъйорсунуз.“ „Биз зинадан домадък. Бир тек Бабамъз вар, о да Танръ'дър“ дедилер. Иса, „Танръ Бабанъз олсайдъ, бени севердиниз“ деди. „Чюнкю бен Танръ'дан чъкъп гелдим. Кендилиимден гелмедим, бени О гьондерди. Сьойледиклерими неден анламъйорсунуз? Беним сьозюмю динлемейе даянамъйорсунуз да ондан. Сиз бабанъз Иблис'тенсиниз ве бабанъзън арзуларънъ йерине гетирмек истийорсунуз. О башлангъчтан бери катилди. Герчее балъ калмадъ. Чюнкю онда герчек йоктур. Ялан сьойлемеси доалдър. Чюнкю о яланджъдър ве яланън бабасъдър. Ама бен герчеи сьойлюйорум. Иште бунун ичин бана иман етмийорсунуз. Хангиниз бана гюнахлъ олдууму канътлаябилир? Герчеи сьойлюйорсам, ничин бана иман етмийорсунуз? Танръ'дан олан, Танръ'нън сьозлерини динлер. Иште сиз Танръ'дан олмадъънъз ичин динлемийорсунуз.“ Яхудилер О'на шу каршълъъ вердилер: „‚Сен, джин чарпмъш бир Самирийели 'син‘ демекте хаклъ деил мийиз?“ Иса, „Бени джин чарпмадъ“ деди. „Бен Бабам'ъ онурландъръйорум, ама сиз бени ашаълъйорсунуз. Бен кендими йюджелтмек истемийорум, ама буну истейен ве яргълаян бири вардър. Сизе дорусуну сьойлейейим, бир кимсе сьозюме уярса, ьолюмю асла гьормейеджектир.“ Яхудилер, „Сени джин чарптъънъ шимди анлъйоруз“ дедилер. „Ибрахим ьолдю, пейгамберлер де ьолдю. Ойса сен, ‚Бир кимсе сьозюме уярса, ьолюмю асла татмаяджактър‘ дийорсун. Йокса сен бабамъз Ибрахим'ден юстюн мюсюн? О ьолдю, пейгамберлер де ьолдю. Сен кендини ким санъйорсун?“ Иса шу каршълъъ верди: „Еер бен кендими йюджелтирсем, йюджелиим хичтир. Бени йюджелтен, ‚Танръмъз‘ дийе чаърдъънъз Бабам'дър. Сиз О'ну танъмъйорсунуз, ама бен танъйорум. О'ну танъмадъъмъ сьойлерсем, сизин гиби яланджъ олурум. Ама бен О'ну танъйор ве сьозюне уйуйорум. Бабанъз Ибрахим гюнюмю гьореджеи ичин севинчле джошмушту. Гьордю ве севинди.“ Яхудилер, „Сен даха елли яшънда биле деилсин. Ибрахим'и де ми гьордюн?“ дедилер. Иса, „Сизе дорусуну сьойлейейим, Ибрахим домадан ьондже бен варъм“ деди. О заман Иса'йъ ташламак ичин йерден таш алдълар, ама О гизленип тапънактан чъктъ. Иса йолда гидеркен доуштан кьор бир адам гьордю. Ьоренджилери Иса'я, „ Рабби, ким гюнах ишледи де бу адам кьор доду? Кендиси ми, йокса аннеси бабасъ мъ?“ дийе сордулар. Иса шу янътъ верди: „Не кендиси, не де аннеси бабасъ гюнах ишледи. Танръ'нън ишлери онун яшамънда гьорюлсюн дийе кьор доду. Бени гьондеренин ишлерини вакит даха гюндюзкен япмалъйъз. Гедже гелийор, о заман кимсе чалъшамаз. Дюняда олдуум сюредже дюнянън ъшъъ Бен'им.“ Бу сьозлери сьойледиктен сонра йере тюкюрдю, тюкюрюкле чамур яптъ ве чамуру адамън гьозлерине сюрдю. Адама, „Гит, Шилоах Хавузу'нда йъкан“ деди. Шилоах, гьондерилмиш анламъна гелир. Адам гидип йъкандъ, гьозлери ачълмъш оларак дьондю. Комшуларъ ве ону даха ьондже дилениркен гьоренлер, „Отуруп диленен адам деил ми бу?“ дедилер. Кими, „Евет, одур“ деди, кими де „Хайър, ама она бензийор“ деди. Кендиси исе, „Бен ойум“ деди. „Ьойлейсе, гьозлерин насъл ачълдъ?“ дийе сордулар. О да шьойле янът верди: „Иса адъндаки адам чамур япъп гьозлериме сюрдю ве бана, ‚Шилоах'а гит, йъкан‘ деди. Бен де гидип йъкандъм ве гьозлерим ачълдъ.“ Она, „Нереде О?“ дийе сордулар. „Билмийорум“ деди. Ескиден кьор олан адамъ Ферисилер 'ин янъна гьотюрдюлер. Иса'нън чамур япъп адамън гьозлерини ачтъъ гюн Шабат Гюню 'йдю. Бу неденле Ферисилер де адама гьозлеринин насъл ачълдъънъ сордулар. О да, „Иса гьозлериме чамур сюрдю, йъкандъм ве шимди гьорюйорум“ деди. Бунун юзерине Ферисилер'ин базъларъ, „Бу адам Танръ'дан деилдир“ дедилер. „Чюнкю Шабат Гюню'ню тутмуйор.“ Ама башкаларъ, „Гюнахкяр бир адам насъл бу тюр белиртилер герчеклештиребилир?“ дедилер. Бьойледже араларънда айрълък доду. Ескиден кьор олан адама йине сордулар: „Сенин гьозлерини ачтъъна гьоре, О'нун хаккънда сен не дийорсун?“ Адам, „О бир пейгамбердир“ деди. Яхуди йеткилилер, гьозлери ачълан адамън аннесийле бабасънъ чаърмадан онун даха ьондже кьор олдууна ве гьозлеринин ачълдъъна инанмадълар. Онлара, „Кьор доду дедииниз олунуз бу му? Пеки, шимди насъл гьорюйор?“ дийе сордулар. Адамън аннесийле бабасъ шу каршълъъ вердилер: „Бунун бизим олумуз олдууну ве кьор додууну билийоруз. Ама шимди насъл гьордююню, гьозлерини кимин ачтъънъ билмийоруз, она сорун. Ергин яштадър, кендиси ичин кендиси конушсун.“ Яхуди йеткилилерден корктукларъ ичин бьойле конуштулар. Чюнкю йеткилилер, Иса'нън Месих олдууну ачъкча сьойлейени хавра дъшъ етмек ичин араларънда сьозбирлии етмишлерди. Бундан долайъ адамън аннесийле бабасъ, „Ергин яштадър, она сорун“ дедилер. Ескиден кьор олан адамъ икинджи кез чаъръп, „Танръ хаккъ ичин доруйу сьойле“ дедилер, „Биз бу адамън гюнахкяр олдууну билийоруз.“ О да шьойле янът верди: „О'нун гюнахкяр олуп олмадъънъ билмийорум. Билдиим бир шей вар, кьордюм, шимди гьорюйорум.“ О заман она, „Сана не яптъ? Гьозлерини насъл ачтъ?“ дедилер. Онлара, „Сизе демин сьойледим, ама динлемединиз“ деди. „Ничин йениден ишитмек истийорсунуз? Йокса сиз де ми О'нун ьоренджилери олмак нийетиндесиниз?“ Адама сьоверек, „О'нун ьоренджиси сенсин!“ дедилер. „Биз Муса'нън ьоренджилерийиз. Танръ'нън Муса'йла конуштууну билийоруз. Ама бу адамън нереден гелдиини билмийоруз.“ Адам онлара шу каршълъъ верди: „Шашъладжак шей! О'нун нереден гелдиини билмийорсунуз, ама гьозлерими О ачтъ. Танръ'нън, гюнахкярларъ динлемедиини билириз. Ама Танръ, кендисине тапан ве истеини йерине гетирен кишийи динлер. Дюня вар олалъ, бир кимсенин доуштан кьор олан биринин гьозлерини ачтъъ дуйулмамъштър. Бу адам Танръ'дан олмасайдъ, хичбир шей япамаздъ.“ Онлар буна каршълък, „Тамамен гюнах ичинде додун, сен ми бизе дерс вереджексин?“ дийерек ону дъшаръ аттълар. Иса адамъ ковдукларънъ дуйду. Ону буларак, „Сен Инсанолу 'на иман едийор мусун?“ дийе сорду. Адам шу янътъ верди: „Ефендим, О кимдир? Сьойле де кендисине иман едейим.“ Иса, „О'ну гьордюн. Шимди сенинле конушан О'дур“ деди. Адам, „Раб, иман едийорум!“ дийерек Иса'я тапъндъ. Иса, „Гьормейенлер гьорсюн, гьоренлер кьор олсун дийе яргъчлък етмек юзере бу дюняя гелдим“ деди. О'нун янънда булунан базъ Ферисилер бу сьозлери ишитиндже, „Йокса биз де ми кьорюз?“ дийе сордулар. Иса, „Кьор олсайдънъз гюнахънъз олмаздъ“ деди, „Ама шимди, ‚Гьорюйоруз‘ дедииниз ичин гюнахънъз дуруйор.“ „Сизе дорусуну сьойлейейим, койун аълъна капъдан гирмейип башка йолдан гирен киши хърсъз ве хайдуттур. Капъдан гирен исе койунларън чобанъдър. Капъйъ беклейен она капъйъ ачар. Койунлар чобанън сесини ишитирлер, о да кенди койунларънъ адларъйла чаърър ве онларъ дъшаръ гьотюрюр. Кенди койунларънън хепсини дъшаръ чъкарънджа ьонлеринден гидер, койунлар да ону излер. Чюнкю онун сесини танърлар. Бир ябанджънън пешинден гитмезлер, ондан качарлар. Чюнкю ябанджъларън сесини танъмазлар.“ Иса онлара бу ьорнеи анлаттъйса да, не демек истедиини анламадълар. Бунун ичин Иса йине, „Сизе дорусуну сьойлейейим“ деди, „Бен койунларън капъсъйъм. Бенден ьондже геленлерин хепси хърсъз ве хайдутту, ама койунлар онларъ динлемеди. Капъ Бен'им. Бир кимсе беним араджълъъмла ичери гирерсе куртулур. Гирер, чъкар ве отлак булур. Хърсъз анджак чалъп ьолдюрмек ве йок етмек ичин гелир. Бенсе инсанлар яшама, бол яшама сахип олсунлар дийе гелдим. Бен ийи чобанъм. Ийи чобан койунларъ уруна джанънъ верир. Койунларън чобанъ ве сахиби олмаян юджретли адам, курдун гелдиини гьорюндже койунларъ бъракъп качар. Курт да онларъ капар ве даътър. Адам качар. Чюнкю юджретлидир ве койунлар ичин кайгъ дуймаз. Бу аълдан олмаян башка койунларъм вар. Онларъ да гетирмелийим. Беним сесими ишитеджеклер ве тек сюрю, тек чобан оладжак. Джанъмъ, текрар гери алмак юзере веририм. Бунун ичин Баба бени север. Джанъмъ кимсе бенден аламаз; бен ону кендилиимден веририм. Ону вермейе де текрар гери алмая да йетким вар. Бу буйруу Бабам'дан алдъм.“ Бу сьозлерден долайъ Яхудилер арасънда йине айрълък доду. Бирчоу, „О'ну джин чарпмъш, делидир. Ничин О'ну динлийорсунуз?“ дийорду. Башкаларъ исе, „Бунлар, джин чарпмъш бир адамън сьозлери деил“ дедилер. „Джин, кьорлерин гьозлерини ачабилир ми?“ О сърада Йерушалим'де Тапънаън Ачълъшънъ Анма Байрамъ кутланъйорду. Мевсим къштъ. Иса тапънаън авлусунда, Сюлейман'ън Ейванъ'нда йюрюйорду. Яхуди йеткилилер О'нун чевресини сарарак, „Бизи даха не кадар заман кушкуда бъракаджаксън?“ дедилер. „Еер Месих исен, бизе ачъкча сьойле.“ Иса онлара шу каршълъъ верди: „Сизе сьойледим, ама иман етмийорсунуз. Бабам'ън адъйла яптъъм ишлер бана танъклък едийор. Ама сиз иман етмийорсунуз. Чюнкю беним койунларъмдан деилсиниз. Койунларъм сесими ишитир. Бен онларъ танъръм, онлар да бени излер. Онлара сонсуз яшам веририм; асла махволмаяджаклар. Онларъ хич кимсе елимден капамаз. Онларъ бана верен Бабам хер шейден юстюндюр. Онларъ Баба'нън елинден капмая кимсенин гюджю йетмез. Бен ве Баба бириз.“ Яхуди йеткилилер О'ну ташламак ичин йерден йине таш алдълар. Иса онлара, „Сизе Баба'дан кайнакланан бирчок ийи ишлер гьостердим“ деди. „Бу ишлерден хангиси ичин бени ташлъйорсунуз?“ Шьойле янът вердилер: „Сени ийи ишлерден ьотюрю деил, кюфреттиин ичин ташлъйоруз. Инсан олдуун халде Танръ олдууну илери сюрюйорсун.“ Иса шу каршълъъ верди: „Ясанъзда, ‚Сиз илахларсънъз, дедим‘ дийе язълъ деил ми? Танръ, кендилерине сьозюню гьондердии кимселери илахлар дийе адландърър. Кутсал Язъ да гечерлилиини йитирмез. Баба бени кендине айъръп дюняя гьондерди. Ьойлейсе ‚Танръ'нън Олу'йум‘ дедиим ичин бана насъл ‚Кюфредийорсун‘ дерсиниз? Еер Бабам'ън ишлерини япмъйорсам, бана иман етмейин. Ама япъйорсам, бана иман етмесениз биле, яптъъм ишлере иман един. Ьойле ки, Баба'нън бенде, беним де Баба'да олдууму билесиниз ве анлаясънъз.“ О'ну йине якаламая чалъштъларса да, еллеринден съйрълъп куртулду. Текрар Шериа Ърмаъ'нън каршъ якасъна, Яхя'нън башлангъчта вафтиз еттии йере гитти ве орада калдъ. Бирчокларъ, „Яхя хич муджизе япмадъ, ама бу адам ичин сьойледиклеринин хепси дору чъктъ“ дийерек Иса'я гелдилер. Ве орада бирчокларъ О'на иман етти. Мерйем иле къзкардеши Марта'нън кьойю олан Бейтаня'дан Лазар адънда бир адам хасталанмъштъ. Мерйем, Раб'бе гюзел кокулу я сюрюп сачларъйла О'нун аякларънъ силен кадъндъ. Хаста Лазар исе Мерйем'ин кардешийди. Ики къзкардеш Иса'я, „Раб, севдиин киши хаста“ дийе хабер гьондердилер. Иса буну ишитиндже, „Бу хасталък ьолюмле сонучланмаяджак; Танръ'нън йюджелиине, Танръ Олу'нун йюджелтилмесине хизмет едеджек“ деди. Иса Марта'йъ, къзкардешини ве Лазар'ъ северди. Ьоренджилер, „ Рабби “ дедилер, „Яхуди йеткилилер демин сени ташламая калкъштълар. Йине орая мъ гидийорсун?“ Иса шу каршълъъ верди: „Гюнюн он ики саати йок му? Гюндюз йюрюйен сенделемез. Чюнкю бу дюнянън ъшъънъ гьорюр. Ойса гедже йюрюйен сенделер. Чюнкю кендисинде ъшък йоктур.“ Бу сьозлери сьойледиктен сонра, „Достумуз Лазар уйуду“ дийе екледи, „Ону уяндърмая гидийорум.“ Ьоренджилер, „Я Раб“ дедилер, „Уйудуйса ийилешеджектир.“ Иса Лазар'ън ьолюмюнден сьоз едийорду, ама онлар олаан уйкудан сьоз еттиини санмъшлардъ. Бунун юзерине Иса ачъкча, „Лазар ьолдю“ деди. „Иман едесиниз дийе, орада булунмадъъма сизин ичин севинийорум. Шимди онун янъна гиделим.“ „Икиз “ дийе анълан Томас ьобюр ьоренджилере, „Биз де гиделим, О'нунла бирликте ьолелим!“ деди. Иса Бейтаня'я яклашънджа Лазар'ън дьорт гюндюр мезарда олдууну ьоренди. Бейтаня, Йерушалим'е он беш ок атъмъ кадар узаклъктайдъ. Бирчок Яхуди, кардешлерини йитирен Марта'йла Мерйем'и авутмая гелмишти. Марта Иса'нън гелдиини дуйунджа О'ну каршъламая чъктъ, Мерйем исе евде калдъ. Марта Иса'я, „Я Раб“ деди, „Бурада олсайдън, кардешим ьолмезди. Шимди биле, Танръ'дан не дилерсен Танръ'нън ону сана вереджеини билийорум.“ Иса, „Кардешин дириледжектир“ деди. Марта, „Сон гюн, дирилиш гюню онун дириледжеини билийорум“ деди. Иса она, „Дирилиш ве яшам Бен'им“ деди. „Бана иман еден киши ьолсе де яшаяджактър. Яшаян ве бана иман еден асла ьолмейеджек. Буна иман едийор мусун?“ Марта, „Евет, я Раб“ деди. „Сенин, дюняя геледжек олан Танръ'нън Олу Месих олдууна иман еттим.“ Буну сьойледиктен сонра гидип къзкардеши Мерйем'и гизлидже чаърдъ. „Ьоретмен бурада, сени чаъръйор“ деди. Мерйем буну ишитиндже хемен калкъп Иса'нън янъна гитти. Иса хенюз кьойе вармамъштъ, хяля Марта'нън кендисини каршъладъъ йердейди. Мерйем'ле бирликте евде булунан ве кендисини теселли еден Яхудилер, онун хъзла калкъп дъшаръ чъктъънъ гьордюлер. Аламак ичин мезара гиттиини санарак ону изледилер. Мерйем Иса'нън булундуу йере вардъ. О'ну гьорюндже аякларъна капанарак, „Я Раб“ деди, „Бурада олсайдън, кардешим ьолмезди.“ Мерйем'ин ве онунла гелен Яхудилер'ин аладъънъ гьорен Иса'нън ичини хюзюн капладъ, йюреи съзладъ. „Ону нерейе койдунуз?“ дийе сорду. О'на, „Я Раб, гел гьор“ дедилер. Иса аладъ. Яхудилер, „Бакън, ону не кадар севийормуш!“ дедилер. Ама ичлеринден базъларъ, „Кьорюн гьозлерини ачан бу киши, Лазар'ън ьолюмюню де ьонлейемез мийди?“ дедилер. Иса йине деринден хюзюнленерек мезара вардъ. Мезар бир маарайдъ, гиришинде де бир таш дуруйорду. Иса, „Ташъ чекин!“ деди. Ьоленин къзкардеши Марта, „Раб, о артък кокмуштур, ьолели дьорт гюн олду“ деди. Иса она, „Бен сана, ‚Иман едерсен Танръ'нън йюджелиини гьореджексин‘ демедим ми?“ деди. Бунун юзерине ташъ чектилер. Иса гьозлерини гьокйюзюне калдърарак шьойле деди: „Баба, бени ишиттиин ичин сана шюкредийорум. Бени хер заман ишиттиини билийордум. Ама буну, чевреде дуран халк ичин, бени сенин гьондердиине иман етсинлер дийе сьойледим.“ Бунларъ сьойледиктен сонра йюксек сесле, „Лазар, дъшаръ чък!“ дийе баърдъ. Ьолю, еллери аякларъ саргъларла балъ, йюзю пешкирле сарълмъш оларак дъшаръ чъктъ. Иса орадакилере, „Ону чьозюн, бъракън гитсин“ деди. О заман, Мерйем'е гелен ве Иса'нън яптъкларънъ гьорен Яхудилер'ин бирчоу Иса'я иман етти. Ама ичлеринден базъларъ Ферисилер 'е гидерек Иса'нън яптъкларънъ онлара билдирдилер. Бунун юзерине башкяхинлер ве Ферисилер, Йюксек Курул 'у топлайъп дедилер ки, „Не япаджаъз? Бу адам бирчок доаюстю белирти герчеклештирийор. Бьойле девам етмесине изин верирсек, херкес О'на иман едеджек. Ромалълар да гелип кутсал йеримизи ве улусумузу ортадан калдъраджаклар.“ Ичлеринден бири, о йъл башкяхин олан Каяфа, „Хичбир шей билмийорсунуз“ деди. „Бютюн улус йок оладжаъна, халк уруна бир тек адамън ьолмеси сизин ичин даха уйгун. Буну анламъйор мусунуз?“ Бьойледже о гюнден итибарен Иса'йъ ьолдюрмек ичин дюзен курмая башладълар. Бу йюзден Иса артък Яхудилер арасънда ачъкча долашмаз олду. Орадан айръларак чьоле якън бир йере, Ефрайим денилен кенте гитти. Ьоренджилерийле бирликте орада калдъ. Яхудилер'ин Фъсъх Байрамъ якъндъ. Ташрадакилерин бирчоу байрамдан ьондже арънмак ичин Йерушалим'е гитти. Орада Иса'йъ арайъп дурдулар. Тапънактайкен бирбирлерине, „Не дерсиниз, байрама хич гелмейеджек ми?“ дийе соруйорлардъ. Башкяхинлерле Ферисилер О'ну якалаябилмек ичин, йерини биленлерин хабер вермесини буйурмушлардъ. Иса, Фъсъх Байрамъ 'ндан алтъ гюн ьондже, ьолюмден дирилттии Лазар'ън булундуу Бейтаня'я гелди. Орада кендиси ичин бир зияфет дюзенледилер. Марта хизмет едийорду. Иса'йла бирликте софрада отуранлардан бири де Лазар'дъ. Мерйем, чок деерли саф хинтсюмбюлю яъндан яръм литре кадар гетиререк Иса'нън аякларъна сюрдю ве сачларъйла аякларънъ силди. Ев яън гюзел кокусуйла долду. Буну, йоксулларла илгилендии ичин деил, хърсъз олдуу ичин сьойлюйорду. Ортак пара кутусу ондайдъ ве кутуя конуландан ашъръйорду. Иса, „Кадънъ рахат бърак“ деди. „Буну беним гьомюледжеим гюн ичин сакласън. Йоксуллар хер заман аранъздадър, ама бен хер заман аранъзда олмаяджаъм.“ Яхудилер'ден бюйюк бир калабалък Иса'нън Бейтаня'да булундууну ьоренди ве ялнъз Иса ичин деил, О'нун ьолюмден дирилттии Лазар'ъ да гьормек ичин орая гелди. Башкяхинлер исе Лазар'ъ да ьолдюрмейи тасарладълар. Чюнкю онун йюзюнден бирчок Яхуди гидип Иса'я иман едийорду. Ертеси гюн, байрамъ кутламая гелен бюйюк калабалък Иса'нън Йерушалим'е гелмекте олдууну дуйду. Хурма далларъ аларак О'ну каршъламая чъктълар. „ Хозана! Раб'бин адъйла гелене, Исраил'ин Кралъ'на ьовгюлер олсун!“ дийе баъръйорлардъ. Ьоренджилери илкин бунларъ анламадълар. Ама Иса йюджелтилдиктен сонра бу сьозлерин О'нун хаккънда язълдъънъ, халкън бунларъ О'нун ичин яптъънъ хатърладълар. Лазар'ъ мезардан чаъръп ьолюмден дирилттии сърада Иса'йла бирликте булунан калабалък буна танъклък етти. Иса'нън бу доаюстю белиртийи герчеклештирдиини дуян халк О'ну каршъламая чъктъ. Ферисилер исе бирбирлерине, „Гьорюйорсунуз, елинизден хичбир шей гелмийор. Бютюн дюня О'нун пешине такълдъ“ дедилер. Байрамда тапънмак юзере Йерушалим'е гиденлер арасънда базъ Греклер вардъ. Бунлар, Джелиле'нин Бейтсайда Кенти'нден олан Филипус'а гелерек, „Ефендимиз, Иса'йъ гьормек истийоруз“ дийе риджа еттилер. Филипус гитти, буну Андреас'а билдирди. Андреас ве Филипус да гидип Иса'я хабер вердилер. Иса, „ Инсанолу 'нун йюджелтиледжеи саат гелди“ дийе каршълък верди. „Сизе дорусуну сьойлейейим, будай танеси топраа дюшюп ьолмедикче ялнъз калър. Ама ьолюрсе чок юрюн верир. Джанънъ севен ону йитирир. Ама бу дюняда джанънъ гьозден чъкаран ону сонсуз яшам ичин коруяджактър. Бана хизмет етмек истейен, ардъмдан гелсин. Бен нередейсем бана хизмет еден де орада оладжак. Баба, бана хизмет едени онурландъраджактър. Шимди йюреим съкълъйор, не дийейим? ‚Баба, бени бу сааттен куртар‘ мъ дийейим? Ама бен бу амач ичин бу саате гелдим. Баба, адънъ йюджелт!“ Бунун юзерине гьоктен бир сес гелди: „Адъмъ йюджелттим ве йине йюджелтеджеим.“ Орада дуран ве буну ишитен калабалък, „Гьок гюрледи“ деди. Башкаларъ, „Бир мелек О'нунла конушту“ деди. Иса, „Бу сес беним ичин деил, сизин ичинди“ деди. „Бу дюня шимди яргъланъйор. Бу дюнянън егемени шимди дъшаръ атъладжак. Бен йерден йукаръ калдърълдъъм заман бютюн инсанларъ кендиме чекеджеим.“ Иса буну, насъл ьоледжеини белиртмек ичин сьойлюйорду. Калабалък О'на шьойле каршълък верди: „Кутсал Яса'дан ьорендиимизе гьоре Месих сонсуза дек каладжактър. Насъл олуйор да сен, ‚Инсанолу йукаръ калдърълмалъдър‘ дийорсун? Кимдир бу Инсанолу?“ Иса, „Ъшък къса бир сюре даха аранъздадър“ деди. „Каранлъкта калмамак ичин ъшъънъз варкен йюрюйюн. Каранлъкта йюрюйен нерейе гиттиини билмез. Сизде ъшък варкен ъшъа иман един ки, ъшък оулларъ оласънъз.“ Иса бу сьозлери сьойледиктен сонра узаклашъп онлардан гизленди. Гьозлери ьонюнде бунджа доаюстю белирти герчеклештирдии халде О'на иман етмедилер. Бютюн бунлар Пейгамбер Йешая'нън сьойледии шу сьоз йерине гелсин дийе олду: „Раб, вердиимиз хабере ким инандъ? Раб'бин гюджю киме ачъкландъ?“ Бунларъ сьойлейен Йешая, Иса'нън йюджелиини гьормюш ве О'нун хаккънда конушмушту. Бунунла бирликте, ьондерлерин биле бирчоу Иса'я иман етти. Ама Ферисилер йюзюнден, хавра дъшъ едилмемек ичин иман еттиклерини ачъкча сьойлемедилер. Чюнкю инсандан гелен ьовгюйю, Танръ'дан гелен ьовгюден даха чок севийорлардъ. Иса йюксек сесле, „Бана иман еден бана деил, бени гьондерене иман етмиш олур“ деди. „Бени гьорен бени гьондерени де гьорюр. Бана иман еден хич кимсе каранлъкта калмасън дийе, дюняя ъшък оларак гелдим. Сьозлерими ишитип де онлара уймаянъ бен яргъламам. Чюнкю бен дюняйъ яргъламая деил, дюняйъ куртармая гелдим. Бени реддеден ве сьозлерими кабул етмейен кишийи яргълаяджак бири вар. О кишийи сон гюнде яргълаяджак олан, сьойледиим сьоздюр. Чюнкю бен кендилиимден конушмадъм. Бени гьондерен Баба'нън кендиси не сьойлемем ве не конушмам геректиини бана буйурду. О'нун буйруунун сонсуз яшам олдууну билийорум. Бунун ичин не сьойлюйорсам, Баба'нън бана сьойледии гиби сьойлюйорум.“ Фъсъх Байрамъ 'ндан ьонджейди. Иса, бу дюнядан айрълъп Баба'я гидеджеи саатин гелдиини билийорду. Дюняда кендисине аит оланларъ хеп севмишти; сонуна кадар да севди. Акшам йемеи сърасънда Иблис, Симун Искариот'ун олу Яхуда'нън йюреине Иса'я иханет етме истеини коймушту биле. Иса, Баба'нън хер шейи кендисине теслим еттиини, кендисинин Танръ'дан чъкъп гелдиини ве Танръ'я дьонеджеини билийорду. Йемектен калктъ, юстлююню бир яна койду, бир хавлу алъп белине доладъ. Сонра бир леене су долдуруп ьоренджилерин аякларънъ йъкамая ве белине доладъъ хавлуйла куруламая башладъ. Иса, Симун Петрус'а гелди. Симун, „Я Раб, аякларъмъ сен ми йъкаяджаксън?“ деди. Иса она шу янътъ верди: „Не яптъъмъ шимди анлаямазсън, ама сонра анлаяджаксън.“ Петрус, „Беним аякларъмъ асла йъкамаяджаксън!“ деди. Иса, „Йъкамазсам янъмда йерин олмаз“ дийе янътладъ. Симун Петрус, „Я Раб, о халде ялнъз аякларъмъ деил, еллерими ве башъмъ да йъка!“ деди. Иса она деди ки, „Йъканмъш олан тамамен темиздир; аякларънън йъканмасъндан башка шейе ихтияджъ йоктур. Сизлер темизсиниз, ама хепиниз деил.“ Иса, кендисине кимин иханет едеджеини билийорду. Бу неденле, „Хепиниз темиз деилсиниз“ демишти. Онларън аякларънъ йъкадъктан сонра гийинип йине софрая отурду. „Сизе не яптъъмъ анлъйор мусунуз?“ деди. „Сиз бени Ьоретмен ве Раб дийе чаъръйорсунуз. Дору сьойлюйорсунуз, ьойлейим. Бен Раб ве Ьоретмен олдуум халде аякларънъзъ йъкадъм; ьойлейсе, сизлер де бирбиринизин аякларънъ йъкамалъсънъз. Сизе яптъъмън айнъсънъ япманъз ичин бир ьорнек гьостердим. Сизе дорусуну сьойлейейим, кьоле ефендисинден, елчи де кендисини гьондеренден юстюн деилдир. Билдииниз бу шейлери япарсанъз, не мутлу сизе!“ „Хепиниз ичин сьойлемийорум, бен сечтиклерими билирим. Ама, ‚Екмеими йийен бана иханет етти ‘ дийен Кутсал Язъ'нън йерине гелмеси ичин бьойле оладжак. Сизе шимдиден, бунлар олмадан ьондже сьойлюйорум ки, бунлар олунджа, беним О олдуума инанасънъз. Сизе дорусуну сьойлейейим, беним гьондердиим херханги бир кимсейи кабул еден бени кабул етмиш олур. Бени кабул еден де бени гьондерени кабул етмиш олур.“ Иса бунларъ сьойледиктен сонра рухунда дерин бир съкънтъ дуйду. Ачъкча конушарак, „Сизе дорусуну сьойлейейим, сизден бири бана иханет едеджек“ деди. Ьоренджилер, кимден сьоз еттиини мерак едерек бирбирлерине бактълар. Ьоренджилеринден бири Иса'нън гьосюне ясланмъштъ. Иса ону северди. Симун Петрус бу ьоренджийе, кимден сьоз еттиини Иса'я сормасъ ичин ишарет етти. О да Иса'нън гьосюне ясланмъш дурумда, „Я Раб, кимдир о?“ дийе сорду. Иса, „Локмайъ сахана батъръп киме верирсем одур“ дийе янътладъ. Сонра локмайъ батъръп Симун Искариот'ун олу Яхуда'я верди. Яхуда локмайъ алър алмаз Шейтан онун ичине гирди. Иса да она, „Япаджаънъ тез яп!“ деди. Софрада отуранларън хичбири, Иса'нън она бу сьозлери неден сьойледиини анламадъ. Пара кутусу Яхуда'да олдуундан, базъларъ Иса'нън она, „Байрам ичин бизе герекли шейлери ал“ я да, „Йоксуллара бир шей вер“ демек истедиини сандълар. Яхуда локмайъ алдъктан хемен сонра дъшаръ чъктъ. Гедже олмушту. Яхуда дъшаръ чъкънджа Иса, „ Инсанолу шимди йюджелтилди“ деди. „Танръ да О'нда йюджелтилди. Танръ О'нда йюджелтилдиине гьоре, Танръ да О'ну кендинде йюджелтеджек. Хем де хемен йюджелтеджектир. Чоджуклар! Къса бир сюре даха сизинлейим. Бени араяджаксънъз, ама Яхудилер'е сьойледиим гиби, шимди сизе де сьойлюйорум, беним гидеджеим йере сиз гелемезсиниз. Сизе йени бир буйрук верийорум: Бирбиринизи севин. Сизи севдиим гиби сиз де бирбиринизи севин. Бирбиринизе севгиниз олурса, херкес бунунла беним ьоренджилерим олдуунузу анлаяджактър.“ Симун Петрус О'на, „Я Раб, нерейе гидийорсун?“ дийе сорду. Иса, „Гидеджеим йере шимди ардъмдан гелемезсин, ама сонра геледжексин“ дийе янътладъ. Петрус, „Я Раб, неден шимди сенин ардъндан гелемейейим? Сенин ичин джанъмъ веририм!“ деди. Иса шьойле янътладъ: „Беним ичин джанънъ мъ вереджексин? Сана дорусуну сьойлейейим, хороз ьотмеден бени юч кез инкяр едеджексин.“ „Йюреиниз съкълмасън. Танръ'я иман един, бана да иман един. Бабам'ън евинде каладжак чок йер вар. Ьойле олмаса сизе сьойлердим. Чюнкю сизе йер хазърламая гидийорум. Гидер ве сизе йер хазърларсам, сиз де беним булундуум йерде оласънъз дийе йине гелип сизи янъма аладжаъм. Беним гидеджеим йерин йолуну билийорсунуз.“ Томас, „Я Раб, сенин нерейе гидеджеини билмийоруз, йолу насъл билебилириз?“ деди. Иса, „Йол, герчек ве яшам Бен'им“ деди. „Беним араджълъъм олмадан Баба'я кимсе гелемез. Бени танъсайдънъз, Бабам'ъ да танърдънъз. Артък О'ну танъйорсунуз, О'ну гьордюнюз.“ Филипус, „Я Раб, бизе Баба'йъ гьостер, бу бизе йетер“ деди. Иса, „Филипус“ деди, „Бунджа замандър сизинле бирликтейим. Бени даха танъмадън мъ? Бени гьормюш олан, Баба'йъ гьормюштюр. Сен насъл, ‚Бизе Баба'йъ гьостер‘ дийорсун? Беним Баба'да, Баба'нън да бенде олдууна инанмъйор мусун? Сизе сьойледиим сьозлери кендилиимден сьойлемийорум, ама бенде яшаян Баба кенди ишлерини япъйор. Бана иман един; бен Баба'дайъм, Баба да бендедир. Хич деилсе бу ишлерден долайъ иман един. Сизе дорусуну сьойлейейим, беним яптъъм ишлери, бана иман еден де япаджак; хатта даха бюйюклерини япаджактър. Чюнкю бен Баба'я гидийорум. Баба Оул'да йюджелтилсин дийе, беним адъмла диледииниз хер шейи япаджаъм. Беним адъмла бенден не дилерсениз япаджаъм.“ „Бени севийорсанъз, буйрукларъмъ йерине гетирирсиниз. Сизи ьоксюз бъракмаяджаъм, сизе гери дьонеджеим. Аз сонра дюня артък бени гьормейеджек, ама сиз бени гьореджексиниз. Бен яшадъъм ичин сиз де яшаяджаксънъз. О гюн анлаяджаксънъз ки, бен Бабам'дайъм, сиз бендесиниз, бен де сиздейим. Ким буйрукларъмъ билир ве йерине гетирирсе, иште бени севен одур. Бени севени Бабам да севеджектир. Бен де ону севеджеим ве кендими она гьостереджеим.“ Яхуда –Искариот деил– О'на, „Я Раб, насъл олур да кендини дюняя гьостермейип бизе гьостереджексин?“ дийе сорду. Иса она шу каршълъъ верди: „Бени севен сьозюме уяр, Бабам да ону север. Биз де она гелир, онунла бирликте яшаръз. Бени севмейен, сьозлериме уймаз. Ишиттииниз сьоз беним деил, бени гьондерен Баба'нъндър. „Бен даха аранъздайкен сизе бунларъ сьойледим. Ама Баба'нън беним адъмла гьондереджеи Ярдъмджъ, Кутсал Рух, сизе хер шейи ьоретеджек, бютюн сьойледиклерими сизе хатърлатаджак. Сизе есенлик бъракъйорум, сизе кенди есенлиими верийорум. Бен сизе дюнянън вердии гиби вермийорум. Йюреиниз съкълмасън ве коркмасън. Сизе, ‚Гидийорум, ама янънъза дьонеджеим‘ дедиими ишиттиниз. Бени севсейдиниз, Баба'я гидеджеим ичин севинирдиниз. Чюнкю Баба бенден юстюндюр. Бунларъ сизе шимдиден, хер шей олуп битмеден ьондже сьойледим. Ьойле ки, бунлар олунджа инанасънъз. Артък сизинле узун узун конушмаяджаъм. Чюнкю бу дюнянън егемени гелийор. Онун беним юзеримде хичбир йеткиси йоктур. Ама дюнянън, Баба'йъ севдиими ве Баба'нън бана буйурдуу хер шейи йерине гетирдиими анламасънъ истийорум. Хайди калкън, бурадан гиделим.“ „Бен герчек асмайъм ве Бабам баджъдър. Бенде мейве вермейен хер чубуу кесип атар, мейве верен хер чубуу исе даха чок мейве версин дийе будайъп темизлер. Сизе сьойледиим сьозле сиз шимдиден темизсиниз. Бенде калън, бен де сизде калайъм. Чубук асмада калмазса кендилиинден мейве веремез. Бунун гиби, сиз де бенде калмазсанъз мейве веремезсиниз. Бен асмайъм, сиз чубукларсънъз. Бенде калан ве беним кендисинде калдъъм киши чок мейве верир. Бенсиз хичбир шей япамазсънъз. Бир кимсе бенде калмазса, чубук гиби дъшаръ атълър ве курур. Бьойлелерини топлар, атеше атъп якарлар. Еер бенде калърсанъз ве сьозлерим сизде калърса, не истерсениз дилейин, сизе вериледжектир. Бабам чок мейве верменизле йюджелтилир. Бьойлеликле ьоренджилерим олурсунуз. „Баба'нън бени севдии гиби, бен де сизи севдим. Беним севгимде калън. Еер буйрукларъмъ йерине гетирирсениз севгимде калърсънъз, тъпкъ беним де Бабам'ън буйрукларънъ йерине гетирдиим ве севгисинде калдъъм гиби… Бунларъ сизе, севинджим сизде олсун ве севинджиниз тамамлансън дийе сьойледим. Беним буйруум шудур: Сизи севдиим гиби бирбиринизи севин. Хич кимседе, инсанън, достларъ уруна джанънъ вермесинден даха бюйюк бир севги йоктур. Сизе буйурдукларъмъ япарсанъз, беним достларъм олурсунуз. Артък сизе кул демийорум. Чюнкю кул ефендисинин не яптъънъ билмез. Сизе дост дедим. Чюнкю Бабам'дан бютюн ишиттиклерими сизе билдирдим. Сиз бени сечмединиз, бен сизи сечтим. Гидип мейве вересиниз, мейвениз де калъджъ олсун дийе сизи бен атадъм. Ьойле ки, беним адъмла Баба'дан не дилерсениз сизе версин. Сизе шу буйруу верийорум: Бирбиринизи севин!“ „Дюня сизден нефрет едерсе, сизден ьондже бенден нефрет етмиш олдууну билин. Дюнядан олсайдънъз, дюня кендисине аит оланъ северди. Не вар ки, дюнянън деилсиниз; бен сизи дюнядан сечтим. Бунун ичин дюня сизден нефрет едийор. Сизе сьойледиим сьозю хатърлайън: ‚Кьоле ефендисинден юстюн деилдир.‘ Бана зулметтилерсе, сизе де зулмедеджеклер. Беним сьозюме уйдуларса, сизинкине де уяджаклар. Бютюн бунларъ сизе беним адъмдан ьотюрю япаджаклар. Чюнкю бени гьондерени танъмъйорлар. Еер гелмемиш ве онлара сьойлемемиш олсайдъм, гюнахларъ олмаздъ; ама шимди гюнахларъ ичин ьозюрлери йоктур. Бенден нефрет еден, Бабам'дан да нефрет едер. Башка хич кимсенин япмадъъ ишлери онларън арасънда япмамъш олсайдъм, гюнахларъ олмаздъ. Шимдийсе яптъкларъмъ гьордюклери халде хем бенден хем де Бабам'дан нефрет еттилер. Бу, ясаларънда язълъ, ‚Йок йере бенден нефрет еттилер‘ сьозю йерине гелсин дийе олду. „Баба'дан сизе гьондереджеим Ярдъмджъ, яни Баба'дан чъкан Герчеин Руху гелдии заман, бана танъклък едеджек. Сиз де танъклък едеджексиниз. Чюнкю башлангъчтан бери бенимле бирликтесиниз. „Бунларъ сизе, сенделейип дюшмейесиниз дийе сьойледим. Сизи хавра дъшъ едеджеклер. Евет, ьойле бир саат гелийор ки, сизи ьолдюрен херкес Танръ'я хизмет еттиини санаджак. Бунларъ, Баба'йъ ве бени танъмадъкларъ ичин япаджаклар. Бунларъ сизе шимдиден билдирийорум. Ьойле ки, саати гелиндже бунларъ сизе сьойледиими хатърлаясънъз. Башлангъчта бунларъ сизе сьойлемедим. Чюнкю сизинле бирликтейдим.“ „Шимдийсе бени гьондеренин янъна гидийорум. Не вар ки, ичинизден хичбири бана, ‚Нерейе гидийорсун?‘ дийе сормуйор. Ама бунларъ сьойледиим ичин йюреиниз кедерле долду. Сизе герчеи сьойлюйорум, беним гидишим сизин ярарънъзадър. Гитмезсем, Ярдъмджъ сизе гелмез. Ама гидерсем, О'ну сизе гьондеририм. О гелиндже гюнах, дорулук ве геледжек яргъ конусунда дюняйъ сучлу олдууна икна едеджектир: Гюнах конусунда, чюнкю бана иман етмезлер; дорулук конусунда, чюнкю Баба'я гидийорум, артък бени гьормейеджексиниз; яргъ конусунда, чюнкю бу дюнянън егемени яргъланмъш булунуйор. „Сизе даха чок сьойлейеджеклерим вар, ама шимди бунлара даянамазсънъз. Не вар ки О, яни Герчеин Руху гелиндже, сизи тюм герчее йьонелтеджек. Чюнкю кендилиинден конушмаяджак, ялнъз дуйдукларънъ сьойлейеджек ве геледжекте оладжакларъ сизе билдиреджек. О бени йюджелтеджек. Чюнкю беним оландан алъп сизе билдиреджек. Баба'нън неси варса бенимдир. ‚Беним оландан алъп сизе билдиреджек‘ демемин недени будур. „Къса сюре сонра бени артък гьормейеджексиниз; йине къса сюре сонра бени гьореджексиниз.“ Ьоренджилеринден базъларъ бирбирлерине, „Не демек истийор?“ дийе сордулар. „‚Къса сюре сонра бени гьормейеджексиниз; йине къса сюре сонра бени гьореджексиниз‘ дийор. Айръджа, ‚Чюнкю Баба'я гидийорум‘ дийор.“ Онун ичин, „Бу ‚къса сюре‘ дедии недир? Сьойледиклерини анламъйоруз“ дейип дурдулар. Иса кендисине сору сормак истедиклерини анладъ. Онлара деди ки, „‚Къса сюре сонра бени гьормейеджексиниз; йине къса сюре сонра бени гьореджексиниз‘ демеми ми тартъшъйорсунуз? Сизе дорусуну сьойлейейим, сиз алайъп яс тутаджаксънъз, дюня исе севинеджектир. Кедерленеджексиниз, ама кедериниз севиндже дьонюшеджек. Кадън доум япаджаъ заман аръ чекер. Чюнкю саати гелмиштир. Ама доурунджа, дюняя бир чоджук гетирменин севинджийле чектии аджъйъ унутур. Бунун гиби, сиз де шимди кедерленийорсунуз, ама сизи йине гьореджеим. О заман йюректен севинеджексиниз. Севинджинизи кимсе сизден аламаз. О гюн бана хичбир шей сормаяджаксънъз. Сизе дорусуну сьойлейейим, беним адъмла Баба'дан не дилерсениз, сизе вереджектир. Шимдийе дек беним адъмла бир шей дилемединиз. Дилейин, аладжаксънъз. Ьойле ки, севинджиниз там олсун. „Сизе бунларъ ьорнеклерле анлаттъм. Ьойле бир саат гелийор ки, артък ьорнеклерле конушмаяджаъм; Баба'йъ сизе ачъкча танътаджаъм. О гюн дилейеджеинизи беним адъмла дилейеджексиниз. Сизин ичин Баба'дан истекте булунаджаъмъ сьойлемийорум. Чюнкю бени севдииниз ве Баба'дан чъкъп гелдииме иман еттииниз ичин Баба'нън кендиси сизи севийор. Бен Баба'дан чъкъп дюняя гелдим. Шимди дюняйъ бъракъп Баба'я дьонюйорум.“ Ьоренджилери, „Иште, шимди ачъкча конушуйорсун, хич ьорнек кулланмъйорсун“ дедилер. „Шимди сенин хер шейи билдиини анлъйоруз. Кимсенин сана сору сормасъна герек йок. Танръ'дан гелдиине бунун ичин иман едийоруз.“ Иса онлара, „Шимди иман едийор мусунуз?“ дийе каршълък верди. „Иште, хепинизин евлеринизе гитмек юзере даъладжаънъз ве бени ялнъз бъракаджаънъз саат гелийор, гелди биле. Ама бен ялнъз деилим, Баба бенимле бирликтедир. Бунларъ сизе, бенде есенлииниз олсун дийе сьойледим. Дюняда съкънтънъз оладжак. Ама джесур олун, бен дюняйъ йендим!“ Иса бунларъ сьойледиктен сонра, гьозлерини гьокйюзюне калдъръп шьойле деди: „Баба, саат гелди. Олун'у йюджелт ки, Оул да сени йюджелтсин. Чюнкю сен О'на бютюн инсанлък юзеринде йетки вердин. Ьойле ки, О'на вердиклеринин хепсине сонсуз яшам версин. Сонсуз яшам, тек герчек Танръ олан сени ве гьондердиин Иса Месих'и танъмаларъдър. Япмам ичин бана вердиин иши тамамламакла сени йерйюзюнде йюджелттим. Баба, дюня вар олмадан ьондже бен сенин янъндайкен сахип олдуум йюджеликле шимди бени янънда йюджелт. „Дюнядан бана вердиин инсанлара сенин адънъ ачъкладъм. Онлар сениндилер, бана вердин ве сенин сьозюне уйдулар. Бана вердиин хер шейин сенден олдууну шимди билийорлар. Чюнкю бана илеттиин сьозлери онлара илеттим, онлар да кабул еттилер. Сенден чъкъп гелдиими герчектен анладълар, бени сенин гьондердиине иман еттилер. Онлар ичин истекте булунуйорум. Дюня ичин деил, бана вердиин кимселер ичин истекте булунуйорум. Чюнкю онлар сениндир. Беним олан хер шей сениндир, сенинкилер де бенимдир. Бен онларда йюджелтилдим. Бен артък дюняда деилим, ама онлар дюнядалар. Бен сана гелийорум. Кутсал Баба, онларъ бана вердиин кенди адънла кору ки, бизим гиби бир олсунлар. Кендилерийле бирликте олдуум сюредже, бана вердиин кенди адънла онларъ есиргейип корудум. Кутсал Язъ йерине гелсин дийе, махва гиден адамдан башка ичлеринден хичбири махволмадъ. „Иште шимди сана гелийорум. Севинджимин онларда тамамланмасъ ичин бунларъ бен дюнядайкен сьойлюйорум. Бен онлара сенин сьозюню илеттим, дюня исе онлардан нефрет етти. Чюнкю бен дюнядан олмадъъм гиби, онлар да дюнядан деиллер. Онларъ дюнядан узаклаштърманъ деил, кьотю оландан коруманъ истийорум. Бен дюнядан олмадъъм гиби, онлар да дюнядан деиллер. Онларъ герчекле кутсал къл. Сенин сьозюн герчектир. Сен бени дюняя гьондердиин гиби, бен де онларъ дюняя гьондердим. Онлар да герчекле кутсал кълънсънлар дийе кендими онларън уруна адъйорум. Бана вердиин йюджелии онлара вердим. Ьойле ки, бизим бир олдуумуз гиби бир олсунлар. Бен онларда, сен бенде олмак юзере там бир бирлик ичинде булунсунлар ки, дюня бени сенин гьондердиини, бени севдиин гиби онларъ да севдиини анласън. Баба, бана вердиклеринин де булундуум йерде бенимле бирликте олмаларънъ ве беним йюджелиими, бана вердиин йюджелии гьормелерини истийорум. Чюнкю дюнянън курулушундан ьондже сен бени севдин. Адил Баба, дюня сени танъмъйор, ама бен сени танъйорум. Бунлар да бени сенин гьондердиини билийорлар. Бана беследиин севги онларда олсун, бен де онларда олайъм дийе сенин адънъ онлара билдирдим ве билдирмейе девам едеджеим.“ Иса бу сьозлери сьойледиктен сонра ьоренджилерийле бирликте дъшаръ чъкъп Кидрон Вадиси'нин ьотесине гечти. Орада бир бахче вардъ. Иса'йла ьоренджилери бу бахчейе гирдилер. О'на иханет еден Яхуда да бурайъ билийорду. Чюнкю Иса, ьоренджилерийле орада сък сък булушурду. Бьойледже Яхуда янъна бир бьолюк аскерле башкяхинлерин ве Ферисилер 'ин гьондердии гьоревлилери аларак орая гелди. Онларън еллеринде фенерлер, мешалелер ве силахлар вардъ. Иса, башъна геледжеклерин хепсини билийорду. Ьоне чъкъп онлара, „Кими аръйорсунуз?“ дийе сорду. „Насъралъ Иса'йъ“ дийе каршълък вердилер. Иса онлара, „Беним“ деди. О'на иханет еден Яхуда да онларла бирликте дуруйорду. Иса, „Беним“ дейиндже герилейип йере дюштюлер. Бунун юзерине Иса онлара йине, „Кими аръйорсунуз?“ дийе сорду. „Насъралъ Иса'йъ“ дедилер. Иса, „Сизе сьойледим, беним“ деди. „Еер бени аръйорсанъз, бунларъ бъракън гитсинлер.“ Кендисинин даха ьондже сьойледии, „Сенин бана вердиклеринден хичбирини йитирмедим“ шеклиндеки сьозю йерине гелсин дийе бьойле конушту. Симун Петрус янънда ташъдъъ кълъджъ чекти, башкяхинин Малкус адъндаки кьолесине вуруп са кулаънъ копардъ. Иса Петрус'а, „Кълъджънъ кънъна кой! Баба'нън бана вердии кяседен ичмейейим ми?“ деди. Бунун юзерине комутанла буйруундаки аскер бьолюю ве Яхуди гьоревлилер Иса'йъ тутуп баладълар. О'ну ьондже, о йъл башкяхин олан Каяфа'нън кайънбабасъ Ханан'а гьотюрдюлер. Халкън уруна бир тек адамън ьолмесинин даха уйгун оладжаънъ Яхуди йеткилилере телкин еден Каяфа иди. Симун Петрус'ла башка бир ьоренджи Иса'нън ардъндан гидийорлардъ. О ьоренджи башкяхинин танъдъъ олдуу ичин Иса'йла бирликте башкяхинин авлусуна гирди. Петрус исе дъшаръда, капънън янънда дуруйорду. Башкяхинин танъдъъ ьоренджи дъшаръ чъкъп капъджъ къзла конушту ве Петрус'у ичери гетирди. Капъджъ къз Петрус'а, „Сен де бу адамън ьоренджилеринден деил мисин?“ дийе сорду. Петрус, „Хайър, деилим“ деди. Хава соук олдуу ичин кьолелер ве ньобетчилер яктъкларъ кьомюр атешинин чевресинде дурмуш ъсънъйорлардъ. Петрус да онларла бирликте аякта ъсънъйорду. Башкяхин Иса'я, ьоренджилери ве ьоретисийле илгили сорулар сорду. Иса ону шьойле янътладъ: „Бен сьойледиклерими дюняя ачъкча сьойледим. Хер заман бютюн Яхудилер'ин топландъкларъ хавраларда ве тапънакта ьореттим. Гизли хичбир шей сьойлемедим. Бени неден соргуя чекийорсун? Конуштукларъмъ ишитенлерден сор. Онлар не сьойледиими билийорлар.“ Иса бунларъ сьойлейиндже, янънда дуран гьоревлилерден бири, „Башкяхине насъл бьойле каршълък верирсин?“ дийерек О'на бир токат аттъ. Иса она, „Еер янлъш бир шей сьойледимсе, янлъшъмъ гьостер!“ дийе янътладъ. „Ама сьойледиклерим доруйса, ничин бана вуруйорсун?“ Бунун юзерине Ханан, О'ну балъ оларак Башкяхин Каяфа'я гьондерди. Симун Петрус хяля атешин янънда дурмуш ъсънъйорду. О'на, „Сен де О'нун ьоренджилеринден деил мисин?“ дедилер. „Хайър, деилим“ дийерек инкяр етти. Башкяхинин кьолелеринден бири, Петрус'ун, кулаънъ кестии адамън акрабасъйдъ. Бу кьоле Петрус'а, „Бахчеде, сени О'нунла бирликте гьормедим ми?“ дийе сорду. Петрус йине инкяр етти ве там о анда хороз ьоттю. Сабах еркенден Яхуди йеткилилер Иса'йъ Каяфа'нън янъндан аларак вали конаъна гьотюрдюлер. Динсел куралларъ бозмамак ве Фъсъх йемеини йийебилмек ичин кендилери вали конаъна гирмедилер. Бунун юзерине Пилатус дъшаръ чъкъп янларъна гелди. „Бу адамъ нейле сучлуйорсунуз?“ дийе сорду. Она шу каршълъъ вердилер: „Бу адам кьотюлюк еден бири олмасайдъ, О'ну сана гетирмездик.“ Пилатус, „О'ну сиз алън, кенди ясанъза гьоре яргълайън“ деди. Яхуди йеткилилер, „Бизим хич кимсейи ьолюм джезасъна чарптърмая йеткимиз йок“ дедилер. Бу, Иса'нън насъл ьоледжеини белиртмек ичин сьойледии сьозлер йерине гелсин дийе олду. Пилатус йине вали конаъна гирди. Иса'йъ чаъръп О'на, „Сен Яхудилер'ин Кралъ мъсън?“ дийе сорду. Иса шьойле каршълък верди: „Буну кендилиинден ми сьойлюйорсун, йокса башкаларъ мъ сана сьойледи?“ Пилатус, „Бен Яхуди мийим?“ деди. „Сени бана кенди улусун ве башкяхинлерин теслим еттилер. Не яптън?“ Иса, „Беним краллъъм бу дюнядан деилдир“ дийе каршълък верди. „Краллъъм бу дюнядан олсайдъ, яндашларъм, Яхуди йеткилилере теслим едилмемем ичин савашърлардъ. Ойса беним краллъъм бурадан деилдир.“ Пилатус, „Демек сен бир кралсън, ьойле ми?“ деди. Иса, „Крал олдууму сен сьойлюйорсун“ каршълъънъ верди. „Бен герчее танъклък етмек ичин додум, бунун ичин дюняя гелдим. Герчектен яна олан херкес беним сесими ишитир.“ Пилатус О'на, „Герчек недир?“ дийе сорду. Буну сьойледиктен сонра Пилатус йине дъшаръя, Яхудилер'ин янъна чъктъ. Онлара, „Бен О'нда хичбир суч гьормюйорум“ деди. „Ама сизин бир геленеиниз вар, хер Фъсъх Байрамъ'нда сизин ичин бирини салъверийорум. Яхудилер'ин Кралъ'нъ сизин ичин салъвермеми истер мисиниз?“ Онлар йине, „Бу адамъ деил, Барабба'йъ истериз!“ дийе баръштълар. Ойса Барабба бир хайдутту. О заман Пилатус Иса'йъ тутуп камчълаттъ. Аскерлер де дикенлерден бир тач ьорюп О'нун башъна гечирдилер. Сонра О'на мор бир кафтан гийдирдилер. Ьонюне гелийор, „Селам, ей Яхудилер'ин Кралъ!“ дийор, йюзюне токат атъйорлардъ. Пилатус йине дъшаръ чъктъ. Яхудилер'е, „Иште, О'ну дъшаръя, сизе гетирийорум. О'нда хичбир суч булмадъъмъ билесиниз“ деди. Бьойледже Иса, башъндаки дикенли тач ве юзериндеки мор кафтанла дъшаръ чъктъ. Пилатус онлара, „Иште о адам!“ деди. Башкяхинлер ве гьоревлилер Иса'йъ гьорюндже, „Чармъха гер, чармъха гер!“ дийе баръштълар. Пилатус, „О'ну сиз алъп чармъха герин!“ деди. „Бен О'нда бир суч буламъйорум!“ Яхудилер шу каршълъъ вердилер: „Бизим бир ясамъз вар, бу ясая гьоре О'нун ьолмеси герекир. Чюнкю кендисинин Танръ Олу олдууну илери сюрюйор.“ Пилатус бу сьозю ишитиндже даха чок коркту. Йине вали конаъна гирип Иса'я, „Сен нереден гелийорсун?“ дийе сорду. Иса она янът вермеди. Пилатус, „Бенимле конушмаяджак мъсън?“ деди. „Сени салъвермейе де, чармъха гермейе де йетким олдууну билмийор мусун?“ Иса, „Сана гьоктен верилмесейди, беним юзеримде хичбир йеткин олмаздъ“ дийе каршълък верди. „Бу неденле бени сана теслим еденин гюнахъ даха бюйюктюр.“ Бунун юзерине Пилатус Иса'йъ салъвермек истеди. Ама Яхудилер, „Бу адамъ салъверирсен, Сезар 'ън досту деилсин!“ дийе баръштълар. „Крал олдууну илери сюрен херкес Сезар'а каршъ гелмиш олур.“ Пилатус бу сьозлери ишитиндже Иса'йъ дъшаръ чъкардъ. Таш Дьошеме – Ибранидже 'де Габбата– денилен йерде яргъ кюрсюсюне отурду. Фъсъх Байрамъ 'на Хазърлък Гюню 'йдю. Саат он ики суларъйдъ. Пилатус Яхудилер'е, „Иште, сизин Кралънъз!“ деди. Онлар, „Йок ет О'ну! Йок ет, чармъха гер!“ дийе баръштълар. Пилатус, „Кралънъзъ мъ чармъха герейим?“ дийе сорду. Башкяхинлер, „Сезар'дан башка кралъмъз йок!“ каршълъънъ вердилер. Бунун юзерине Пилатус Иса'йъ, чармъха герилмек юзере онлара теслим етти. Аскерлер Иса'йъ алъп гьотюрдюлер. Иса чармъхънъ кендиси ташъйъп Кафатасъ – Ибранидже 'де Голгота– денилен йере чъктъ. Орада О'ну ве ики кишийи даха чармъха гердилер. Бири бир янда, ьобюрю ьотеки янда, Иса исе ортадайдъ. Пилатус бир де яфта язъп чармъхън юзерине астърдъ. Яфтада шьойле язълъйдъ: НАСЪРАЛЪ ИСА ― ЙАХУДИЛЕР'ИН КРАЛЪ Иса'нън чармъха герилдии йер кенте якъндъ. Бьойледже Ибранидже, Латиндже ве Грекче язълан бу яфтайъ Яхудилер'ин бирчоу окуду. Бу йюзден Яхуди башкяхинлер Пилатус'а, „‚Яхудилер'ин Кралъ‘ дийе язма“ дедилер. „Кендиси, ‚Бен Яхудилер'ин Кралъ'йъм деди‘ дийе яз.“ Пилатус, „Не яздъмса яздъм“ каршълъънъ верди. Аскерлер Иса'йъ чармъха гердиктен сонра гийсилерини алъп хер бирине бирер пай дюшеджек бичимде дьорт парчая бьолдюлер. Минтанънъ да алдълар. Минтан бойдан боя тек парча дикишсиз бир докумайдъ. Бирбирлерине, „Буну йъртмаялъм“ дедилер, „Киме дюшеджек дийе кура чекелим.“ Бу олай, шу Кутсал Язъ йерине гелсин дийе олду: „Гийсилерими араларънда пайлаштълар, Елбисем юзерине кура чектилер.“ Бунларъ аскерлер яптъ. Иса'нън чармъхънън янънда исе аннеси, тейзеси, Клопас'ън каръсъ Мерйем ве Меджделли Мерйем дуруйорду. Иса, аннесийле севдии ьоренджинин якънънда дурдууну гьорюндже аннесине, „Анне, иште олун!“ деди. Сонра ьоренджийе, „Иште, аннен!“ деди. О андан итибарен бу ьоренджи Иса'нън аннесини кенди евине алдъ. Даха сонра Иса, хер шейин артък тамамландъънъ билерек Кутсал Язъ йерине гелсин дийе, „Сусадъм!“ деди. Орада екши шарап долу бир кап вардъ. Шараба батърълмъш бир сюнгери мерджанкьошк далъна такарак О'нун азъна узаттълар. Иса шарабъ тадънджа, „Тамамландъ!“ деди ве башънъ еерек рухуну теслим етти. Яхуди йеткилилер Пилатус'тан чармъха гериленлерин баджакларънън кърълмасънъ ве джесетлерин калдърълмасънъ истедилер. Хазърлък Гюню олдуундан, джесетлерин Шабат Гюню чармъхта калмасънъ истемийорлардъ. Чюнкю о Шабат Гюню бюйюк байрамдъ. Бунун юзерине аскерлер гидип биринджи адамън, сонра да Иса'йла бирликте чармъха герилен ьотеки адамън баджакларънъ кърдълар. Иса'я гелиндже О'нун ьолмюш олдууну гьордюлер. Бу йюзден баджакларънъ кърмадълар. Ама аскерлерден бири О'нун бьорюню мъзракла делди. Бьорюнден хемен кан ве су актъ. Буну гьорен адам танъклък етмиштир ве танъклъъ дорудур. Доруйу сьойледиини билир. Сиз де иман едесиниз дийе танъклък етмиштир. Бунлар, „О'нун бир тек кемии кърълмаяджак“ дийен Кутсал Язъ'нън йерине гелмеси ичин олду. Йине башка бир Язъ'да, „Беденини дештиклерине бакаджаклар“ денийор. Бундан сонра Араматялъ Йусуф, Иса'нън джеседини калдърмак ичин Пилатус'а башвурду. Йусуф, Иса'нън ьоренджисийди, ама Яхуди йеткилилерден корктуундан буну гизли тутуйорду. Пилатус изин вериндже, Йусуф гелип Иса'нън джеседини калдърдъ. Даха ьондже геджелейин Иса'нън янъна гелен Никодим де отуз литре кадар каръшък мюр ве саръсабър ьозю аларак гелди. Икиси, Иса'нън джеседини алъп Яхудилер'ин гьомме геленеине уйгун оларак ону бахаратла кетен безлере сардълар. Иса'нън чармъха герилдии йерде бир бахче, бу бахченин ичинде де хенюз хич кимсенин конулмадъъ йени бир мезар вардъ. О гюн Яхудилер'ин Хазърлък Гюню 'йдю. Мезар да якън олдуундан Иса'йъ орая койдулар. Хафтанън илк гюню еркенден, орталък даха каранлъккен Меджделли Мерйем мезара гитти. Ташън мезарън гиришинден калдърълмъш олдууну гьордю. Кошарак Симун Петрус'а ве Иса'нън севдии ьобюр ьоренджийе гелди. „Раб'би мезардан алмъшлар, нерейе койдукларънъ да билмийоруз“ деди. Бунун юзерине Петрус'ла ьотеки ьоренджи дъшаръ чъкъп мезара йьонелдилер. Икиси бирликте кошуйорду. Ама ьотеки ьоренджи Петрус'тан даха хъзлъ кошарак мезара ьондже вардъ. Еилип ичери бактъ, кетен безлери орада серили гьордю, ама ичери гирмеди. О заман мезара илк варан ьотеки ьоренджи де ичери гирди. Оланларъ гьордю ве иман етти. Иса'нън ьолюмден дирилмеси геректиини белиртен Кутсал Язъ'йъ хенюз анламамъшлардъ. Бундан сонра ьоренджилер йине евлерине дьондюлер. Мерйем исе мезарън дъшънда дурмуш алъйорду. Аларкен еилип мезарън ичине бактъ. Беязлара бюрюнмюш ики мелек гьордю; бири Иса'нън джесединин яттъъ йерин башуджунда, ьотеки аякуджунда отуруйорду. Мерйем'е, „Кадън, ничин алъйорсун?“ дийе сордулар. Мерйем, „Раббим'и алмъшлар“ деди. „О'ну нерейе койдукларънъ билмийорум.“ Бунларъ сьойледиктен сонра аркасъна дьондю, Иса'нън орада, аякта дурдууну гьордю. Ама О'нун Иса олдууну анламадъ. Иса, „Кадън, ничин алъйорсун?“ деди. „Кими аръйорсун?“ Мерйем О'ну бахчъван санарак, „Ефендим“ деди, „Еер О'ну сен гьотюрдюнсе, нерейе койдууну сьойле де гидип О'ну алайъм.“ Иса она, „Мерйем!“ деди. О да дьондю, Иса'я Ибранидже, „Раббуни!“ деди. Раббуни, ьоретменим демектир. Иса, „Бана докунма!“ деди. „Чюнкю даха Баба'нън янъна чъкмадъм. Кардешлериме гит ве онлара сьойле, беним Бабам'ън ве сизин Бабанъз'ън, беним Танръм'ън ве сизин Танрънъз'ън янъна чъкъйорум.“ Меджделли Мерйем ьоренджилерин янъна гитти. Онлара, „Раб'би гьордюм!“ деди. Сонра Раб'бин кендисине сьойледиклерини онлара анлаттъ. Хафтанън о илк гюню акшам олунджа, ьоренджилерин Яхуди йеткилилерден коркусу неденийле булундукларъ йерин капъларъ капалъйкен Иса гелди, орталарънда дуруп, „Сизе есенлик олсун!“ деди. Буну сьойледиктен сонра онлара еллерини ве бьорюню гьостерди. Ьоренджилер Раб'би гьорюндже севиндилер. Иса йине онлара, „Сизе есенлик олсун!“ деди. „Баба бени гьондердии гиби, бен де сизи гьондерийорум.“ Буну сьойледиктен сонра онларън юзерине юфлейерек, „Кутсал Рух'у алън!“ деди. „Кимин гюнахларънъ баъшларсанъз, баъшланмъш олур; кимин гюнахларънъ баъшламазсанъз, баъшланмамъш калър.“ Оникилер 'ден бири, „Икиз “ дийе анълан Томас, Иса гелдиинде онларла бирликте деилди. Ьобюр ьоренджилер она, „Биз Раб'би гьордюк!“ дедилер. Томас исе, „О'нун еллеринде чивилерин изини гьормедикче, чивилерин изине пармаъмла докунмадъкча ве елими бьорюне сокмадъкча инанмам“ деди. Секиз гюн сонра Иса'нън ьоренджилери йине евдейдилер. Томас да онларла бирликтейди. Капълар капалъйкен Иса гелип орталарънда дурду, „Сизе есенлик олсун!“ деди. Сонра Томас'а, „Пармаънъ узат“ деди, „Еллериме бак, елини узат, бьорюме кой. Имансъз олма, иманлъ ол!“ Томас О'ну, „Раббим ве Танръм!“ дийе янътладъ. Иса, „Бени гьордююн ичин ми иман еттин?“ деди. „Гьормеден иман еденлере не мутлу!“ Иса, ьоренджилеринин ьонюнде, бу китапта язълъ олмаян башка бирчок доаюстю белирти герчеклештирди. Не вар ки язъланлар, Иса'нън, Танръ'нън Олу Месих олдууна иман едесиниз ве иман едерек О'нун адъйла яшама кавушасънъз дийе язълмъштър. Симун Петрус ьотекилере, „Бен балък тутмая гидийорум“ деди. Онлар, „Биз де сенинле гелийоруз“ дедилер. Дъшаръ чъкъп текнейе биндилер. Ама о гедже бир шей тутамадълар. Сабах олуркен Иса къйъда дуруйорду. Не вар ки ьоренджилер, О'нун Иса олдууну анламадълар. Иса, „Чоджуклар, балъънъз йок му?“ дийе сорду. „Йок“ дедилер. Иса, „Аъ текненин са янъна атън, тутарсънъз“ деди. Бунун юзерине аъ аттълар. О кадар чок балък туттулар ки, артък аъ чекемез олмушлардъ. Иса'нън севдии ьоренджи, Петрус'а, „Бу Раб'дир!“ деди. Симун Петрус О'нун Раб олдууну ишитиндже юзеринден чъкармъш олдуу юстлюю гийип гьоле атладъ. Ьобюр ьоренджилер балък долу аъ чекерек текнейле гелдилер. Чюнкю карадан анджак ики йюз аршън кадар узактайдълар. Карая чъкънджа орада янан бир кьомюр атеши, атешин юзеринде балък ве екмек гьордюлер. Иса онлара, „Шимди туттуунуз балъклардан гетирин“ деди. Симун Петрус текнейе атладъ ве там йюз елли юч ири балъкла йюклю аъ карая чекти. Бу кадар чок балък олдуу халде а йъртълмамъштъ. Иса онлара, „Гелин, йемек йийин“ деди. Ьоренджилерден хичбири О'на, „Сен кимсин?“ дийе сормая джесарет едемеди. Чюнкю О'нун Раб олдууну билийорлардъ. Иса гидип екмеи алдъ, онлара верди. Айнъ шекилде балъкларъ да верди. Иште бу, Иса'нън ьолюмден дирилдиктен сонра ьоренджилере ючюнджю гьорюнюшюйдю. Йемектен сонра Иса, Симун Петрус'а, „Йуханна олу Симун, бени бунлардан даха чок севийор мусун?“ дийе сорду. Петрус, „Евет, я Раб“ деди, „Сени севдиими билирсин.“ Иса она, „Кузуларъмъ отлат“ деди. Икинджи кез йине она, „Йуханна олу Симун, бени севийор мусун?“ дийе сорду. О да, „Евет, я Раб, сени севдиими билирсин“ деди. Иса она, „Койунларъмъ гют“ деди. Ючюнджю кез она, „Йуханна олу Симун, бени севийор мусун?“ дийе сорду. Петрус кендисине ючюнджю кез, „Бени севийор мусун?“ дийе сормасъна юзюлдю. „Я Раб, сен хер шейи билирсин, сени севдиими де билирсин“ деди. Иса она, „Койунларъмъ отлат“ деди. „Сана дорусуну сьойлейейим, генчлиинде кенди кушаънъ кендин балар, истедиин йере гидердин. Ама яшланънджа еллерини узатаджаксън, башкасъ сени балаяджак ве истемедиин йере гьотюреджек.“ Буну, Танръ'йъ не тюр бир ьолюмле йюджелтеджеини белиртмек ичин сьойледи. Сонра она, „Ардъмдан гел“ деди. Петрус аркасъна дьондю, Иса'нън севдии ьоренджинин кендилерини изледиини гьордю. Бу ьоренджи, акшам йемеинде Иса'нън гьосюне ясланан ве, „Я Раб, сана ким иханет едеджек?“ дийе соран ьоренджидир. Петрус ону гьорюндже Иса'я, „Я Раб, я бу не оладжак?“ дийе сорду. Иса, „Бен гелинджейе дек онун яшамасънъ истийорсам, бундан сана не?“ деди. „Сен ардъмдан гел!“ Бу йюзден кардешлер арасънда о ьоренджинин ьолмейеджеине даир бир сьойленти чъктъ. Ама Иса Петрус'а, „О ьолмейеджек“ демемишти. Садедже, „Бен гелинджейе дек онун яшамасънъ истийорсам, бундан сана не?“ демишти. Бютюн бунлара танъклък еден ве бунларъ язан ьоренджи будур. Онун танъклъънън дору олдууну билийоруз. Иса'нън яптъъ даха башка чок шей вардър. Бунлар тек тек язълсайдъ, санъръм язълан китаплар дюняя съмаздъ. Иса, ьолюм аджъсънъ чектиктен сонра бирчок инандъръджъ канътларла елчилере дирилмиш олдууну гьостерди. Кърк гюн сюрейле онлара гьорюнерек Танръ'нън Егеменлии хаккънда конушту. Кендилерийле бирликтейкен онлара шу буйруу вермишти: „ Йерушалим 'ден айрълмайън, Баба'нън вердии ве бенден дуйдуунуз сьозюн герчеклешмесини беклейин. Шьойле ки, Яхя суйла вафтиз етти, ама сизлер биркач гюне кадар Кутсал Рух'ла вафтиз едиледжексиниз.“ Елчилер бир арая гелдиклеринде Иса'я шуну сордулар: „Я Раб, Исраил'е егеменлии шимди ми гери вереджексин?“ Иса онлара, „Баба'нън кенди йеткисийле белирлемиш олдуу заманларъ ве тарихлери билменизе герек йок“ каршълъънъ верди. „Ама Кутсал Рух юзеринизе ининдже гюч аладжаксънъз. Йерушалим'де, бютюн Яхудийе ве Самирийе'де ве дюнянън дьорт буджаънда беним танъкларъм оладжаксънъз.“ Иса бунларъ сьойледиктен сонра, онларън гьозлери ьонюнде йукаръ алъндъ. Бир булут О'ну алъп гьозлеринин ьонюнден узаклаштърдъ. Иса гидеркен онлар гьозлерини гьое дикмиш бакъйорлардъ. Там о сърада, беяз гийсилер ичинде ики адам янларънда белирди. „Ей Джелилелилер, неден гьое бакъп дуруйорсунуз?“ дийе сордулар. „Аранъздан гьое алънан Иса, гьое чъктъънъ насъл гьордюнюзсе, айнъ шекилде гери геледжектир.“ Бундан сонра елчилер, Йерушалим'ден яклашък бир километре узаклъктаки Зейтин Даъ'ндан Йерушалим'е дьондюлер. Кенте гириндже калдъкларъ евин юст катъндаки одая чъктълар. Петрус, Йуханна, Якуп, Андреас, Филипус, Томас, Барталмай, Матта, Алфай олу Якуп, Йуртсевер Симун ве Якуп олу Яхуда орадайдъ. Бунлар Иса'нън аннеси Мерйем, ьобюр кадънлар ве Иса'нън кардешлерийле там бир бирлик ичинде сюрекли дуа едийорду. Яхуда бизден бири сайълмъш ве бу хизметте йерини алмъштъ.“ Бу адам, яптъъ кьотюлююн каршълъънда алдъъ юджретле бир тарла сатън алдъ. Сонра баш ашаъ дюштю, бедени ярълдъ ве бютюн баърсакларъ дъшаръ дьокюлдю. Йерушалим'де яшаян херкес олайъ дуйду. Тарлая кенди диллеринде Кан Тарласъ анламъна гелен Хакелдема адънъ вердилер. „Нитеким Мезмурлар Китабъ'нда шьойле язълмъштър“ деди Петрус. „‚Онун конуту ъссъз калсън, Ичинде отуран олмасън.‘ Ве, ‚Онун гьоревини бир башкасъ юстленсин.‘ Бьойледже ики кишийи, Барсабба денилен ве Йустус дийе де билинен Йусуф иле Маттия'йъ ьонердилер. Ардъндан бу ики кишийе кура чектирдилер; кура Маттия'я дюштю. Бьойлеликле Маттия он бир елчийе катълдъ. Пентикост Гюню гелдиинде бютюн иманлълар бир арада булунуйорду. Ансъзън гьоктен, гючлю бир рюзгарън есишини андъран бир сес гелди ве булундукларъ еви тюмюйле долдурду. Атештен диллере бензер бир шейлерин даълъп хер биринин юзерине индиини гьордюлер. Иманлъларън хепси Кутсал Рух'ла долдулар, Рух'ун онларъ конуштурдуу башка диллерле конушмая башладълар. О сърада Йерушалим'де, дюнянън хер юлкесинден гелмиш диндар Яхудилер булунуйорду. Сесин дуйулмасъ юзерине бюйюк бир калабалък топландъ. Херкес кенди дилинин конушулдууну дуйунджа шашакалдъ. Хайрет ве шашкънлък ичинде, „Бакън, бу конушанларън хепси Джелилели деил ми?“ дийе сордулар. „Насъл олуйор да хер биримиз кенди ана дилини ишитийор? Хепси хайрет ве шашкънлък ичинде бирбирлерине, „Бунун анламъ не?“ дийе сордулар. Башкаларъйса, „Бунлар тазе шарабъ фазла качърмъш“ дийе алай еттилер. О гюнлер кадън еркек Кулларъмън юзерине Рухум'у дьокеджеим, Онлар да пейгамберлик едеджеклер. Йукаръда, гьокйюзюнде харикалар яратаджаъм. Ашаъда, йерйюзюнде белиртилер, Кан, атеш ве думан булутларъ гьорюледжек. Раб'бин бюйюк ве гьоркемли гюню гелмеден ьондже Гюнеш карараджак, Ай кан ренгине дьонеджек. О заман Раб'би адъйла чаъран херкес куртуладжак.‘ „Ей Исраиллилер, шу сьозлери динлейин: Билдииниз гиби Насъралъ Иса, Танръ'нън, кендиси араджълъъйла аранъзда яптъъ муджизелер, харикалар ве белиртилерле кимлии канътланмъш бир кишидир. Танръ'нън белирленмиш амаджъ ве ьонгьорюсю уярънджа елинизе теслим едилен бу адамъ, яса танъмаз кишилерин елийле чармъха чивилейип ьолдюрдюнюз. Танръ исе, ьолюм аджъларъна сон веререк О'ну дирилтти. Чюнкю О'нун ьолюме тутсак калмасъ оланаксъздъ. О'нунла илгили оларак Давут шьойле дер: ‚Раб'би хер заман ьонюмде гьордюм, Саъмда дурдуу ичин сарсълмам. Бу неденле йюреим мутлу, дилим севинчлидир. Дахасъ, беденим де умут ичинде яшаяджак. Чюнкю сен джанъмъ ьолюлер дияръна терк етмейеджексин, Кутсалънън чюрюмесине изин вермейеджексин. Яшам йолларънъ бана билдирдин; Варлъънла бени севинчле долдураджаксън.‘ „Кардешлер, сизе ачъкча сьойлейебилирим ки, бюйюк атамъз Давут ьолдю, гьомюлдю, мезаръ да бугюне дек янъбашъмъзда дуруйор. Давут бир пейгамберди ве сойундан бирини тахтъна отуртаджаъна даир Танръ'нън кендисине ант ичерек сьоз вердиини билийорду. Геледжеи гьоререк Месих 'ин ьолюмден дирилишине илишкин шунларъ сьойледи: ‚О, ьолюлер дияръна терк едилмеди, бедени чюрюмеди.‘ Танръ, Иса'йъ ьолюмден дирилтти ве биз хепимиз бунун танъкларъйъз. О, Танръ'нън саъна йюджелтилмиш, ваат едилен Кутсал Рух'у Баба'дан алмъш ве шимди гьордююнюз ве ишиттииниз гиби, бу Рух'у юзеримизе дьокмюштюр. „Бьойлеликле бютюн Исраил халкъ шуну кесинликле билсин: Танръ, сизин чармъха гердииниз Иса'йъ хем Раб хем Месих япмъштър.“ Бу сьозлери дуянлар, йюреклерине ханчер сапланмъш гиби олдулар. Петрус ве ьобюр елчилере, „Кардешлер, не япмалъйъз?“ дийе сордулар. Петрус онлара шу каршълъъ верди: „Тьовбе един, хер бириниз Иса Месих'ин адъйла вафтиз олсун. Бьойледже гюнахларънъз баъшланаджак ве Кутсал Рух армаанънъ аладжаксънъз. Бу ваат сизлер, чоджукларънъз, узактакилерин хепси ичин, Танръмъз Раб'бин чаъраджаъ херкес ичин гечерлидир.“ Петрус даха бирчок сьозлерле онларъ уярдъ. „Кендинизи бу сапък кушактан куртарън!“ дийе ялвардъ. Онун сьозюню бенимсейенлер вафтиз олду. О гюн яклашък юч бин киши топлулуа катълдъ. Бунлар кендилерини елчилерин ьоретисине, пайдашлъа, екмек бьолмейе ве дуая ададълар. Херкеси бир корку сармъштъ. Елчилерин араджълъъйла бирчок белиртилер ве харикалар япълъйорду. Иманлъларън тюмю бир арада булунуйор, хер шейи ортаклаша кулланъйорлардъ. Малларънъ мюлклерини сатъйор ве бунун парасънъ херкесе ихтияджъна гьоре даътъйорлардъ. Бир гюн Петрус'ла Йуханна, саат ючте, дуа вактинде тапънаа чъкъйорлардъ. О сърада, доуштан кьотюрюм олан бир адам, тапънаън Гюзел Капъ дийе адландърълан капъсъна гетирилийорду. Тапънаа гиренлерден пара диленмеси ичин ону хер гюн гетирип орая бъракърлардъ. Тапънаа гирмек юзере олан Петрус'ла Йуханна'йъ гьорен адам, кендилеринден садака истеди. Петрус'ла Йуханна она диккатле бактълар. Сонра Петрус, „Бизе бак“ деди. Адам, онлардан бир шей аладжаънъ умарак гьозлерини онларън юзерине дикти. Петрус, „Бенде алтън ве гюмюш йок, ама бенде оланъ сана верийорум“ деди. „Насъралъ Иса Месих'ин адъйла, йюрю!“ Сонра ону са елинден каврайъп калдърдъ. Адамън аякларъ ве билеклери о анда сапасалам олду. Съчрайъп аяа калктъ, йюрюмейе башладъ. Йюрюйюп съчраярак, Танръ'йъ ьоверек онларла бирликте тапънаа гирди. Бютюн халк, онун йюрюйюп Танръ'йъ ьовдююню гьордю. Онун, тапънаън Гюзел Капъсъ'нда отуруп пара диленен киши олдууну анлайънджа ондаки деишиклик каршъсънда бюйюк бир хайрет ве шашкънлъа дюштюлер. Адам, Петрус'ла Йуханна'йъ бир тюрлю бъракамъйорду. Бютюн халк хайрет ичинде Сюлейман'ън Ейванъ денилен йерде онлара дору кошушту. Буну гьорен Петрус халка шьойле сесленди: „Ей Исраиллилер, буна неден шаштънъз? Неден гьозлеринизи дикмиш бизе бакъйорсунуз? Кенди гюджюмюз я да диндарлъъмъзла бу адамън йюрюмесини саламъшъз гиби…! Ибрахим'ин, Исхак'ън ве Якуп'ун Танръсъ, аталаръмъзън Танръсъ, Кулу Иса'йъ йюджелтти. Сиз О'ну еле вердиниз. Пилатус О'ну сербест бъракмая карар вердии халде, сиз О'ну Пилатус'ун ьонюнде реддеттиниз. Кутсал ве адил Олан'ъ реддедип бир катилин салъверилмесини истединиз. Сиз Яшам Ьондери'ни ьолдюрдюнюз, ама Танръ О'ну ьолюмден дирилтти. Биз бунун танъкларъйъз. Гьордююнюз ве танъдъънъз бу адам, Иса'нън адъ сайесинде, О'нун адъна олан иманла сапасалам олду. Хепинизин гьозю ьонюнде ону там салъа кавуштуран, Иса'нън араджълъъйла еткин олан имандър. „Шимди ей кардешлер, йьонетиджилериниз гиби сизин де билгисизликтен ьотюрю бьойле даврандъънъзъ билийорум. Ама бютюн пейгамберлерин азъндан Месихи 'нин аджъ чекеджеини ьонджеден билдирен Танръ, сьозюню бу шекилде йерине гетирмиштир. Танръ'нън ески чалардан бери кутсал пейгамберлеринин азъндан билдирдии гиби, хер шейин йениден дюзенленеджеи замана дек Иса'нън гьокте калмасъ герекийор. Муса шьойле демишти: ‚Танрънъз Раб сизе, кенди кардешлеринизин арасъндан беним гиби бир пейгамбер чъкараджак. О'нун сизе сьойлейеджеи хер сьозю динлейин. О пейгамбери динлемейен херкес Танръ'нън халкъндан копарълъп йок едиледжектир.‘ „Самуел ве ондан сонра конушан пейгамберлерин хепси бу гюнлери дуйурду. Сизлер пейгамберлерин мирасчъларъ, Танръ'нън аталарънъзла яптъъ антлашманън мирасчъларъсънъз. Нитеким Танръ Ибрахим'е шьойле демишти: ‚Сенин сойунун араджълъъйла йерйюзюндеки бютюн халклар кутсанаджак.‘ Танръ, сизлери кьотю йолларънъздан дьондюрюп кутсамак ичин Кулу'ну ортая чъкаръп ьондже сизе гьондерди.“ Кяхинлер, тапънак коруйуджуларънън комутанъ ве Садукилер, халка сесленмекте олан Петрус'ла Йуханна'нън юзерине йюрюдюлер. Чюнкю онларън халка ьоретмелерине ве Иса'йъ ьорнек гьостеререк ьолюлерин дириледжеини сьойлемелерине чок къзмъшлардъ. Онларъ якаладълар, акшам олдуу ичин ертеси гюне дек хаписте туттулар. Не вар ки, конушмайъ динлемиш оланларън бирчоу иман етти. Бьойледже иманлъ еркеклерин сайъсъ ашаъ йукаръ беш бине улаштъ. Ертеси гюн Яхудилер'ин йьонетиджилери, илери геленлери ве дин билгинлери Йерушалим'де топландълар. Башкяхин Ханан'ън янъсъра, Каяфа, Йуханна, Искендер ве башкяхин сойундан гелен херкес орадайдъ. Петрус'ла Йуханна'йъ хузурларъна гетиртип онлара, „Сиз буну ханги гючле я да кимин адъна даянарак яптънъз?“ дийе сордулар. О заман Кутсал Рух'ла долан Петрус онлара шьойле деди: „Халкън йьонетиджилери ве илери геленлер! Иса, ‚Сиз япъджълар тарафъндан хиче сайълан, Ама кьошенин баш ташъ дурумуна гелен таш‘тър. Башка хич кимседе куртулуш йоктур. Бу гьоюн алтънда инсанлара баъшланмъш, бизи куртарабиледжек башка хичбир ад йоктур.“ Курул юйелери, Петрус'ла Йуханна'нън йюреклилиини гьорюп де бунларън еитим гьормемиш, сърадан кишилер олдукларънъ анлайънджа шаштълар ве онларън Иса'йла бирликте булундукларънъ фаркеттилер. Ийилештирилен адам, Петрус ве Йуханна'йла бирликте гьозлери ьонюнде дуруйорду; бунун ичин хичбир каршълък веремедилер. Курул юйелери онлара дъшаръ чъкмаларънъ буйурдуктан сонра дуруму кенди араларънда тартъшмая башладълар. „Бу адамларъ не япаджаъз?“ дедилер. „Йерушалим'де яшаян херкес, бунларън елийле олаанюстю бир белирти герчеклештирилдиини билийор. Биз буну инкяр едемейиз. Ама бу хаберин халк арасънда даха чок яйълмасънъ ьонлемек ичин онларъ техдит еделим ки, бундан бьойле Иса'нън адъндан кимсейе сьоз етмесинлер.“ Бьойледже онларъ чаърдълар, Иса'нън адънъ хич анмамаларънъ, о адъ кулланарак хичбир шей ьоретмемелерини буйурдулар. Ама Петрус'ла Йуханна шьойле каршълък вердилер: „Танръ'нън ьонюнде, Танръ'нън сьозюню деил де сизин сьозюнюзю динлемек дору мудур, кендиниз карар верин. Биз гьордюклеримизи ве ишиттиклеримизи анлатмадан едемейиз.“ Курул юйелери онларъ бир даха техдит еттиктен сонра сербест бърактълар; онларъ джезаландърмак ичин хичбир герекче буламамъшлардъ. Чюнкю бютюн халк, олуп битенлер ичин Танръ'йъ йюджелтийорду. Нитеким бу муджизе сонуджу ийилешен адамън яшъ къркъ гечмишти. Сербест бъракълан Петрус'ла Йуханна, аркадашларънън янъна дьонерек башкяхинлерле илери геленлерин кендилерине сьойледии хер шейи билдирдилер. Аркадашларъ буну дуйунджа хеп бирликте Танръ'я шьойле сеслендилер: „Ей Ефендимиз! Йери гьою, денизи ве онларън ичиндекилерин тюмюню яратан сенсин. Кутсал Рух араджълъъйла кулун атамъз Давут'ун азъндан шьойле дедин: ‚Улуслар неден хиддетленди, Халклар неден бош дюзенлер курду? Дюнянън кралларъ саф баладъ, Хюкюмдарлар бирлешти Раб'бе ве Месихи'не каршъ.‘ Ве шимди я Раб, онларън савурдуу техдитлере бак! Сенин сьозюню там бир йюреклиликле дуйурмак ичин биз кулларъна гюч вер. Кутсал Кулун Иса'нън адъйла хасталаръ ийилештирмек ичин, белиртилер ве харикалар япмак ичин елини узат.“ Дуаларъ битиндже топландъкларъ йер сарсълдъ. Хепси Кутсал Рух'ла долдулар ве Танръ'нън сьозюню джесаретле дуйурмая девам еттилер. Инананлар топлулуунун йюреи ве дюшюнджеси бирди. Хич кимсе сахип олдуу херханги бир шей ичин „Бу бенимдир“ демийор, хер шейлерини ортак кабул едийорлардъ. Елчилер, Раб Иса'нън ьолюмден дирилдиине чок еткили бир бичимде танъклък едийорлардъ. Танръ'нън бюйюк лютфу хепсинин юзериндейди. Петрус она, „Хананя, насъл олду да Шейтан'а уйдун, Кутсал Рух'а ялан сьойлейип мюлкюн парасънън бир късмънъ кендине сакладън?“ деди. „Мюлк сатълмадан ьондже сана аит деил мийди? Сен ону саттъктан сонра да парайъ диледиин гиби кулланамаз мъйдън? Неден йюреинде бьойле бир дюзен курдун? Сен инсанлара деил, Танръ'я ялан сьойлемиш олдун.“ Хананя бу сьозлери ишитиндже йере йъкълъп джан верди. Оланларъ дуян херкеси бюйюк бир корку сардъ. Генчлер калкъп Хананя'нън ьолюсюню кефенледилер ве дъшаръ ташъйъп гьомдюлер. Бундан яклашък юч саат сонра Хананя'нън каръсъ, оланлардан хаберсиз ичери гирди. Петрус, „Сьойле бана, мюлкю бу фията мъ саттънъз?“ дийе сорду. „Евет, бу фията“ деди Сафира. Петрус она шьойле деди: „Раб'бин Руху'ну сънамак ичин насъл олду да сьозбирлии еттиниз? Иште, коджанъ гьоменлерин аяк сеслери капъда, сени де дъшаръ ташъяджаклар.“ Кадън о анда Петрус'ун аякларъ дибине йъкълъп джан верди. Ичери гирен генчлер ону ьолмюш булдулар, ону да дъшаръ ташъярак коджасънън янъна гьомдюлер. Инанлълар топлулуунун тюмюню ве олайъ дуянларън хепсини бюйюк бир корку сардъ. Елчилерин араджълъъйла халк арасънда бирчок белиртилер ве харикалар япълъйорду. Иманлъларън хепси Сюлейман'ън Ейванъ'нда топланъйорду. Халк онлара бюйюк сайгъ дуйдуу халде, дъшаръдан хич кимсе онлара катълмайъ гьозе аламъйорду. Буна каршън, Раб'бе инанъп топлулуа катълан еркек ве кадънларън сайъсъ гидерек арттъ. Бютюн бунларън сонуджу, йолдан гечен Петрус'ун хич деилсе гьолгеси базъларънън юзерине дюшсюн дийе халк, хаста оланларъ джадделере чъкартъп шилтелер ве дьошеклер юзерине ятърър олду. Йерушалим'ин чевресиндеки касабалардан да калабалъклар гелийор, хасталаръ ве кьотю рухлардан аджъ чекенлери гетирийорлардъ. Бунларън хепси ийилештирилди. Елчилер бу буйруа уярак гюн доаркен тапънаа гирип ьоретмейе башладълар. Башкяхин ве янъндакилер гелиндже Йюксек Курул 'у, Исраил халкънън бютюн илери геленлерини топлантъя чаърдълар. Сонра елчилери гетиртмек ичин тутукевине адам йолладълар. Бу сьозлери ишитен тапънак коруйуджуларънън комутанъйла башкяхинлер шашкъна дьондюлер, бу ишин сонунун нерейе вараджаънъ мерак етмейе башладълар. О сърада янларъна гелен бири, „Бакън, хапсе аттъънъз адамлар тапънакта дикилмиш, халка ьоретийор“ дийе хабер гетирди. Бунун юзерине комутанла гьоревлилер гидип елчилери гетирдилер. Халкън кендилерини ташламасъндан корктукларъ ичин зор кулланмадълар. Петрус ве ьобюр елчилер шьойле каршълък вердилер: „Инсанлардан чок, Танръ'нън сьозюню динлемек герек. Аталаръмъзън Танръсъ, сизин чармъха геререк ьолдюрдююнюз Иса'йъ дирилтти. Исраил'е, гюнахларъндан тьовбе етме ве баъшланма фърсатънъ вермек ичин Танръ О'ну Ьондер ве Куртаръджъ оларак кенди саъна йюкселтти. Биз, Танръ'нън кенди сьозюню динлейенлере вердии Кутсал Рух'ла бирликте бу олайларън танъкларъйъз.“ Курул юйелери бу сьозлери ишитиндже чок ьофкелендилер ве елчилери йок етмек истедилер. Бир сюре ьондже Тевдас да кенди кендисийле илгили бюйюк иддиаларда булунарак башкалдърдъ. Дьорт йюз кадар киши де она катълдъ. Ама адам ьолдюрюлдю, излейиджилеринин хепси даътълдъ, харекет йок олду. Ондан сонра, сайъм япълдъъ гюнлерде ортая чъкан Джелилели Яхуда, пек чок инсанъ аяртъп пешине тактъ. Ама о да ьолдюрюлдю ве излейиджилеринин хепси дармадаън олду. Шимди сизе шуну сьойлейейим: Бу адамларла урашмайън, онларъ рахат бъракън! Чюнкю бу гиришим, бу харекет инсан ишийсе, йок олуп гидеджектир. Йок еер Танръ'нън ишийсе, бу адамларъ йок едемезсиниз. Хатта кендинизи Танръ'я каршъ савашър дурумда булабилирсиниз.“ Курул юйелери Гамалиел'ин бу ьоюдюню кабул еттилер. Елчилери ичери чаъртъп камчълаттълар ве Иса'нън адъндан сьоз етмемелерини буйурдуктан сонра салъвердилер. Елчилер Иса'нън адъ уруна хакарете лайък гьорюлдюклери ичин Йюксек Курул'ун хузурундан севинч ичинде айрълдълар. Хер гюн тапънакта ве евлерде ьоретмектен ве Месих Иса'йла илгили Мюжде'йи яймактан гери калмадълар. Иса'нън ьоренджилеринин сайъджа чоалдъъ о гюнлерде, Грекче конушан Яхудилер, гюнлюк ярдъм даътъмънда кенди дулларъна герекен илгинин гьостерилмедиини илери сюререк Ибранидже конушан Яхудилер'ден якънмая башладълар. Бунун юзерине Оникилер, бютюн ьоренджилери бир арая топлайъп шьойле дедилер: „Танръ'нън сьозюню яйма ишини бъракъп мадди ишлерле урашмамъз дору олмаз. Бу неденле, кардешлер, аранъздан Рух'ла ве билгеликле долу, йеди сайгън киши сечин. Онларъ бу иш ичин гьоревлендирелим. Биз исе кендимизи дуая ве Танръ сьозюню яймая адаялъм.“ Бьойледже Танръ'нън сьозю яйълъйор, Йерушалим'деки ьоренджилерин сайъсъ арттъкча артъйор, кяхинлерден бирчоу да иман чаръсъна уйуйорду. Танръ'нън лютфуйла ве кудретле долу олан Истефанос, халк арасънда бюйюк белиртилер ве харикалар япъйорду. Не вар ки, Азатлълар Хаврасъ дийе билинен хавранън базъ юйелери ве Кирене'ден, Искендерийе'ден, Киликя'дан ве Ася Или 'нден базъ кишилер Истефанос'ла чекишмейе башладълар. Ама Истефанос'ун конушмасъндаки билгелие ве Рух'а каршъ коямадълар. Бунун юзерине биркач кишийи ел алтъндан аяртарак онлара, „Бу адамън Муса'я ве Танръ'я каршъ кюфюр долу сьозлер сьойледиини дуйдук“ дедирттилер. Бьойлеликле халкъ, илери геленлери ве дин билгинлерини къшкърттълар. Гидип Истефанос'у якаладълар ве Йюксек Курул 'ун ьонюне чъкардълар. Гетирдиклери яланджъ танъклар, „Бу адам дурмадан бу кутсал йере ве Яса'я каршъ конушуйор“ дедилер. „‚Насъралъ Иса бурайъ йъкаджак, Муса'нън бизе еманет еттии тьорелери де деиштиреджек‘ дедиини дуйдук.“ Курул'да отуранларън хепси, Истефанос'а бактъкларънда йюзюнюн бир мелек йюзюне бензедиини гьордюлер. Башкяхин, „Бу иддиалар дору му?“ дийе сорду. „Бунун юзерине Ибрахим Килданилер 'ин юлкесини бъракъп Харран'а йерлешти. Бабасънън ьолюмюнден сонра да Танръ ону орадан алъп шимди сизин яшадъънъз бу юлкейе гетирди. Бурада она херханги бир мирас, бир каръш топрак биле вермемишти. Ама Ибрахим'ин о сърада хич чоджуу олмадъъ халде, Танръ бу юлкейи мюлк оларак она ве ондан сонра геледжек торунларъна вереджеини ваат етти. Танръ шьойле деди: ‚Сенин сойун ябанджъ бир юлкеде, гурбетте яшаяджак. Дьорт йюз йъл кьоле оларак чалъштъръладжак, баскъ гьореджек. Ама бен кьолелик едеджеклери улусу джезаландъраджаъм. Бундан сонра орадан чъкаджак ве бана бу йерде тапънаджаклар.‘ Сонра Танръ онунла, сюннете даялъ антлашмайъ яптъ. Бьойлеликле Ибрахим, Исхак'ън бабасъ олду ве ону секиз гюнлюккен сюннет етти. Ве Исхак Якуп'ун, Якуп да он ики бюйюк атамъзън бабасъ олду. „Сонра бютюн Мъсър ве Кенан юлкесини кътлък вурду, бюйюк съкънтълар башладъ. Аталаръмъз йийеджек буламадълар. Мъсър'да тахъл булундууну дуян Якуп, аталаръмъзъ орая илк йолджулукларъна гьондерди. Мъсър'а икинджи гелишлеринде Йусуф кардешлерине кимлиини ачъкладъ. Фиравун бьойледже Йусуф'ун аилесини танъмъш олду. Йусуф хабер йоллайъп бабасъ Якуп'у ве бютюн акрабаларънъ, топлам йетмиш беш кишийи чаърттъ. Бьойледже Якуп Мъсър'а гитти. Кендиси де аталаръмъз да орада ьолдюлер. Кемиклери сонра Шекем'е гетирилерек Ибрахим'ин Шекем'де Хамор оулларъндан бир миктар гюмюш каршълъънда сатън алмъш олдуу мезара конулду. „Танръ'нън Ибрахим'е вердии сьозюн герчеклешеджеи заман яклаштъънда, Мъсър'даки халкъмъзън нюфусу бир хайли чоалмъштъ. Сонунда Йусуф хаккънда билгиси олмаян йени бир крал Мъсър'да тахта чъктъ. Бу адам, халкъмъза каршъ хаиндже даврандъ, аталаръмъза кьотюлюк етти. Онларъ, йени доан чоджукларънъ ачъкта бъракъп ьолюме терк етмейе зорладъ. Муса, Мъсърлълар'ън бютюн билим далларънда еитилди. Герек сьозде, герек ейлемде гючлю бири олду. „Кърк яшънъ долдурунджа Муса'нън йюреинде ьоз кардешлери Исраилоулларъ'нън дурумуну якъндан гьорме арзусу доду. Онлардан бирине хаксъзлък едилдиини гьорен Муса, ону савунду. Хаксъзлъъ япан Мъсърлъ'йъ ьолдюререк езиленин ьоджюню алдъ. ‚Кардешлерим Танръ'нън беним араджълъъмла кендилерини куртараджаънъ анларлар‘ дийе дюшюнюйорду. Ама онлар буну анламадълар. Ертеси гюн Муса, кавга еден ики Ибрани'йле каршълашънджа онларъ баръштърмак истеди. ‚Ефендилер‘ деди, ‚Сиз кардешсиниз. Нийе бирбиринизе хаксъзлък едийорсунуз?‘ „Не вар ки, сойдашъна хаксъзлък еден киши Муса'йъ яна итерек, ‚Ким сени башъмъза йьонетиджи ве яргъч атадъ?‘ деди. ‚Йокса дюн Мъсърлъ'йъ ьолдюрдююн гиби бени де ми ьолдюрмек истийорсун?‘ Бу сьоз юзерине Муса Мидян юлкесине качтъ. Орада гурбетте яшадъ ве ики оул бабасъ олду. „Кърк йъл гечтиктен сонра Муса'я, Сина Даъ'нън якънларъндаки чьолде, янан бир чалънън алевлери ичинде бир мелек гьорюндю. „Сонра Раб, ‚Чаръкларънъ чъкар! Чюнкю бастъън йер кутсал топрактър‘ деди. ‚Мъсър'да халкъма япълан баскъйъ якъндан гьордюм, инилтилерини дуйдум ве онларъ куртармая гелдим. Шимди гел, сени Мъсър'а гьондереджеим.‘ „Бу Муса, ‚Ким сени йьонетиджи ве яргъч атадъ?‘ дийе реддеттиклери Муса'йдъ. Танръ ону, чалъда кендисине гьорюнен мелеин араджълъъйла йьонетиджи ве куртаръджъ оларак гьондерди. Халкъ Мъсър'дан чъкаран, орада, Камъш Денизи 'нде ве кърк йъл бойунджа чьолде белиртилер ве харикалар япан ойду. Исраилоулларъ'на, ‚Танръ сизе кенди кардешлеринизин арасъндан беним гиби бир пейгамбер чъкараджак‘ дийен Муса одур. Чьолдеки топлулуун арасънда яшамъш, Сина Даъ'нда кендисийле конушан мелекле ве аталаръмъзла бирликте булунмуш олан одур. Бизе илетмек юзере яшам долу сьозлер алдъ. „Не вар ки, аталаръмъз онун сьозюню динлемек истемедилер. Ону реддеттилер, Мъсър'а дьонмейи ьозлер олдулар. Харун'а, ‚Бизе ьонджюлюк едеджек илахлар яп‘ дедилер. ‚Чюнкю бизи Мъсър'дан чъкаран о Муса'я не олду билмийоруз!‘ Ве о гюнлерде бузаъ бичиминде бир пут япъп она курбан сундулар. Кенди еллерийле яптъкларъ бу пут ичин бир шенлик дюзенледилер. Бу йюзден Танръ онлардан йюз чевирип онларъ гьоксел джисимлере куллук етмейе терк етти. Пейгамберлерин китабънда язълмъш олдуу гиби: ‚Ей Исраил халкъ, Чьолде кърк йъл бойунджа Бана мъ сунулар, курбанлар сундунуз? Сиз Молек 'ин чадърънъ Ве илахънъз Рефан'ън йълдъзънъ ташъдънъз. Тапънмак ичин яптъънъз путлардъ бунлар. Бу йюзден сизи Бабил'ин ьотесине сюреджеим.‘ „Чьолде аталаръмъзън Танъклък Чадъръ вардъ. Муса буну, кендисийле конушан Танръ'нън буйурдуу гиби, гьордюю ьорнее гьоре япмъштъ. Танъклък Чадъръ'нъ ьонджеки кушактан теслим алан аталаръмъз, Йешу'нун ьондерлиинде ьотеки улусларън топракларънъ еле гечирдиклери заман, чадъръ янларънда гетирдилер. Улусларъ аталаръмъзън ьонюнден кован, Танръ'нън кендисийди. Чадър Давут'ун заманъна дек калдъ. Танръ'нън беенисини казанмъш олан Давут, Якуп'ун Танръсъ ичин бир конут япмая изин истеди. Ойса Танръ ичин бир ев япан Сюлейман олду. „Ей дик кафалълар, йюреклери ве кулакларъ сюннет едилмемиш оланлар! Сиз тъпкъ аталарънъза бензийорсунуз, хер заман Кутсал Рух'а каршъ диренийорсунуз. Курул юйелери бу сьозлери дуйунджа ьофкеден кудурдулар, Истефанос'а каршъ дишлерини гъджърдаттълар. Кутсал Рух'ла долу олан Истефанос исе, гьозлерини гьое дикип Танръ'нън гьоркемини ве Танръ'нън саънда дуран Иса'йъ гьордю. „Бакън“ деди, „Гьоклерин ачълдъънъ ве Инсанолу 'нун Танръ'нън саънда дурмакта олдууну гьорюйорум.“ Бунун юзерине кулакларънъ тъкайъп чълъклар атарак хеп бирликте Истефанос'а салдърдълар. Ону кенттен дъшаръ атъп таша туттулар. Истефанос'а каршъ танъклък етмиш оланлар, кафтанларънъ Саул адлъ бир генджин аякларънън дибине бърактълар. Истефанос таш ямуру алтънда, „Раб Иса, рухуму ал!“ дийе якаръйорду. Сонра диз чьокерек йюксек сесле шьойле деди: „Я Раб, бу гюнахъ онлара йюклеме!“ Буну сьойледиктен сонра гьозлерини яшама кападъ. Истефанос'ун ьолдюрюлмесини Саул да онайламъштъ. О гюн Йерушалим'деки килисейе каршъ коркунч бир баскъ дьонеми башладъ. Елчилер харич бютюн иманлълар Яхудийе ве Самирийе'нин хер янъна даълдълар. Базъ диндар кишилер, Истефанос'у гьомдюктен сонра онун ичин бюйюк яс туттулар. Саул исе инанлълар топлулууну къръп гечирмейе башладъ. Ев ев долашарак, кадън еркек демеден иманлъларъ дъшаръ сюрюклюйор, хапсе атъйорду. Бунун сонуджу даълан иманлълар, гиттиклери хер йерде Танръ сьозюню мюжделийорлардъ. Филипус, Самирийе Кенти'не гидип орадакилере Месих 'и танътмая башладъ. Филипус'у динлейен ве герчеклештирдии белиртилери гьорен калабалъклар, хеп бирликте онун сьойледиклерине кулак вердилер. Бирчокларънън ичинден кьотю рухлар йюксек сесле хайкърарак чъктъ; бирчок фелчли ве кьотюрюм ийилештирилди. Ве о кентте бюйюк севинч олду. Не вар ки, кентте бир сюреден бери бюйюджюлюк япан ве Самирийе халкънъ шашкъна чевирен Симун адлъ бири вардъ. Симун, бюйюк адам олдууну иддиа едийорду. Кючюк бюйюк, херкес ону диккатле динлер, „Бюйюк Гюч дедиклери Танръ гюджю иште будур“ дерлерди. Узун замандан бери онларъ бюйюджюлююйле шашкъна чевирдии ичин ону диккатле динлерлерди. Ама Танръ'нън Егеменлии ве Иса Месих адъйла илгили Мюжде'йи дуйуран Филипус'ун сьойледиклерине инандъкларъ заман, еркеклер де кадънлар да вафтиз олдулар. Симун'ун кендиси де инанъп вафтиз олду. Ондан сонра сюрекли оларак Филипус'ун янънда калдъ. Доаюстю белиртилери ве япълан бюйюк муджизелери гьорюндже шашкъна дьондю. Йерушалим'деки елчилер, Самирийе халкънън, Танръ'нън сьозюню бенимседиини дуйунджа Петрус'ла Йуханна'йъ онлара гьондердилер. Петрус'ла Йуханна орая варънджа, Самирийели иманлъларън Кутсал Рух'у алмаларъ ичин дуа еттилер. Чюнкю Рух даха хичбиринин юзерине инмемишти. Раб Иса'нън адъйла вафтиз олмушлардъ, о кадар. Петрус'ла Йуханна онларън юзерине еллерини койунджа, онлар да Кутсал Рух'у алдълар. Петрус, „Паран да йок олсун, сен де!“ деди, „Чюнкю Танръ'нън армаанънъ парайла елде едебиледжеини сандън. Сенин бу иште бир пайън, бир хаккън йок. Йюреин, Танръ'нън гьозюнде дору деилдир. Бу кьотюлююнден тьовбе ет ве Раб'бе ялвар, йюреиндеки бу дюшюндже белки баъшланър. Сенин кин долу, кьотюлюе тутсак бири олдууну гьорюйорум.“ Симун, „Беним ичин Раб'бе ялварън да сьойледиклеринизден хичбири башъма гелмесин“ дийе каршълък верди. Петрус'ла Йуханна танъклък едип Раб'бин сьозюню билдирдиктен сонра, Самирийе'нин бирчок кьойюнде де Мюжде'йи дуйура дуйура Йерушалим'е дьондюлер. Бу арада Раб'бин бир мелеи Филипус'а шьойле сесленди: „Калк, гюнейе дору, Йерушалим'ден Газзе'йе инен йола, чьол йолуна гит.“ Филипус да калкъп гитти. Гидеркен Етийопялъ бир хадъм гьордю. Бу адам Етийопя Краличеси Кандаки'нин везирлеринден бирийди. Краличенин бютюн хазинелеринден сорумлуйду. Йерушалим'е, тапънмая гелмишти. Гери дьонеркен арабасънда отурмуш, Пейгамбер Йешая'нън Китабъ'нъ окуйорду. Рух Филипус'а, „Гит“ деди, „Шу арабая йетиш.“ Филипус кошуп арабанън янъна гелди ве хадъмън Пейгамбер Йешая'йъ окумакта олдууну ишитти. „Аджаба окудукларънъ анлъйор мусун?“ дийе сорду. Хадъм, „Бири бана йол гьостермедикче насъл анлаябилирим ки?“ дийерек Филипус'ун арабая бинип янъна отурмасънъ риджа етти. Кутсал Язълар'дан окудуу бьолюм шуйду: „Койун гиби кесиме гьотюрюлдю; Къркъджънън ьонюнде кузу насъл сес чъкармазса, О да ьойледже азънъ ачмадъ. Ашаъландъънда адалет О'ндан есиргенди. О'нун сойуну ким анаджак? Чюнкю йерйюзюндеки яшамъна сон верилди.“ Хадъм Филипус'а, „Лютфен ачъклар мъсън, пейгамбер кимден сьоз едийор, кендисинден ми, бир башкасъндан мъ?“ дийе сорду. Бунун юзерине Филипус анлатмая койулду. Кутсал Язълар'ън бу бьолюмюнден башлаярак она Иса'йла илгили Мюжде'йи билдирди. Сонра арабанън дурмасънъ буйурду. Филипус'ла хадъм бирликте суя гирдилер ве Филипус хадъмъ вафтиз етти. Судан чъктъкларъ заман Раб'бин Руху Филипус'у хемен орадан узаклаштърдъ. Филипус'у бир даха гьормейен хадъм севинч ичинде йолуна девам етти. Филипус исе кендини Ашдот Кенти'нде булду. Сезарийе'йе варънджая дек бютюн кентлери долашарак Мюжде'йи дуйурду. Йол алъп Шам'а яклаштъъ сърада, бирденбире гьоктен гелен бир ъшък чевресини айдънлаттъ. Йере йъкълан Саул, бир сесин кендисине, „Саул, Саул, неден бана зулмедийорсун?“ дедиини ишитти. Саул, „Ей Ефендим, сен кимсин?“ деди. „Бен сенин зулметтиин Иса'йъм“ дийе янът гелди. „Хайди калк ве кенте гир, не япман геректии сана билдириледжек.“ Саул'ла бирликте йолджулук еден адамларън диллери тутулду, олдукларъ йерде калакалдълар. Сеси дуйдуларса да, кимсейи гьоремедилер. Саул йерден калктъ, ама гьозлерини ачтъънда хичбир шей гьоремийорду. Сонра кендисини елинден тутуп Шам'а гьотюрдюлер. Юч гюн бойунджа гьозлери гьормейен Саул хичбир шей йийип ичмеди. Шам'да Хананя адънда бир Иса ьоренджиси вардъ. Бир гьорюмде Раб она, „Хананя!“ дийе сесленди. „Бурадайъм, я Раб“ деди Хананя. Раб она, „Калк“ деди, „Дору Сокак денилен сокаа гит ве Яхуда'нън евинде Саул адънда Тарсуслу бирини сор. Шу анда орада дуа едийор. Гьорюмюнде янъна Хананя адлъ биринин гелдиини ве гьозлерини ачмак ичин еллерини кендисинин юзерине койдууну гьормюштюр.“ Хананя шьойле каршълък верди: „Я Раб, бирчокларънън бу адам хаккънда нелер анлаттъкларънъ дуйдум. Йерушалим'де сенин кутсалларъна нидже кьотюлюк япмъш! Бурада да сенин адънъ анан херкеси тутукламак ичин башкяхинлерден йетки алмъштър.“ Раб она, „Гит!“ деди. „Бу адам, беним адъмъ ьотеки улуслара, краллара ве Исраилоулларъ'на дуйурмак юзере сечилмиш бир араджъмдър. Беним адъм уруна не кадар съкънтъ чекмеси герекеджеини она гьостереджеим.“ Бунун юзерине Хананя гитти, еве гирди ве еллерини Саул'ун юзерине койду. „Саул кардеш“ деди, „Сен бурая гелиркен йолда сана гьорюнен Раб, яни Иса, гьозлерин ачълсън ве Кутсал Рух'ла доласън дийе бени йолладъ.“ О анда Саул'ун гьозлеринден балък пулуну андъран шейлер дюштю. Саул йениден гьормейе башладъ. Калкъп вафтиз олду. Сонра йемек йийип куввет булду. Саул биркач гюн Шам'даки ьоренджилерин янънда калдъ. Хавраларда Иса'нън Танръ'нън Олу олдууну хемен дуйурмая башладъ. Ону дуянларън хепси шашкъна дьондю. „Йерушалим'де бу адъ ананларъ къръп гечирен адам бу деил ми? Бурая да, ьойлелерини тутуклайъп башкяхинлере гьотюрмек амаджъйла гелмеди ми?“ дийорлардъ. Саул исе гюнден гюне гючленийорду. Иса'нън Месих олдууна даир канътлар гьостеререк Шам'да яшаян Яхудилер'и шашкъна чевирийорду. Арадан гюнлер гечти. Яхудилер Саул'у ьолдюрмек ичин бир дюзен курдулар. Не вар ки, курдукларъ дюзенле илгили хабер Саул'а улаштъ. Яхудилер ону ьолдюрмек ичин гедже гюндюз кентин капъларънъ гьозлюйорлардъ. Ама Саул'ун ьоренджилери геджелейин кендисини алдълар, кентин сурларъндан саркъттъкларъ бир кюфе ичинде ашаъ индирдилер. Саул Йерушалим'е варънджа орадаки ьоренджилере катълмая чалъштъ. Ама хепси ондан коркуйор, Иса'нън ьоренджиси олдууна инанамъйорлардъ. О заман Барнаба ону алъп елчилере гьотюрдю. Онлара, Саул'ун Шам йолунда Раб'би насъл гьордююню, Раб'бин де онунла конуштууну, Шам'да исе онун Иса адънъ насъл коркусузджа дуйурдууну анлаттъ. Бьойлеликле Саул, Йерушалим'де гирип чъктъкларъ хер йерде ьоренджилерле бирликте булунарак Раб'бин адънъ коркусузджа дуйурмая башладъ. Дили Грекче олан Яхудилер'ле конушуп тартъшъйорду. Ама онлар ону ьолдюрмейи тасарлъйорлардъ. Кардешлер буну ьорениндже ону Сезарийе'йе гьотюрюп орадан Тарсус'а йолладълар. Бютюн Яхудийе, Джелиле ве Самирийе 'деки инанлълар топлулуу есенлие кавушту. Гелишен ве Раб коркусу ичинде яшаян топлулук Кутсал Рух'ун ярдъмъйла сайъджа бюйюйорду. Бу арада хер тарафъ долашан Петрус, Лидда'да яшаян кутсаллара да урадъ. Орада Енеас адънда бирине растладъ. Енеас фелчлийди. Секиз йълдан бери яталактъ. Петрус она, „Енеас, Иса Месих сени ийилештирийор“ деди. „Калк, ятаънъ топла.“ Енеас хемен аяа калктъ. Лидда ве Шарон'да яшаян херкес ону гьордю ве Раб'бе дьондю. Яфа'да, Иса ьоренджиси олан Табита адънда бир кадън вардъ. Табита, джейлан анламъна гелир. Бу кадън хер заман ийилик япъп йоксуллара ярдъм едерди. О гюнлерде хасталанъп ьолдю. Ьолюсюню йъкайъп юст каттаки одая койдулар. Лидда Яфа'я якън олдуундан, Петрус'ун Лидда'да булундууну дуян ьоренджилер она ики киши йоллайъп, „Вакит кайбетмеден янъмъза гел“ дийе ялвардълар. Петрус калкъп онларла бирликте гитти. Еве варънджа ону юст каттаки одая чъкардълар. Бютюн дул кадънлар алаярак Петрус'ун чевресинде топландълар. Она, Джейлан'ън кендилерийле бирликтейкен диктии ентарилерле юстлюклери гьостердилер. Петрус, херкеси дъшаръ чъкарттъ, диз чьокюп дуа етти. Сонра ьолюйе дору дьонерек, „Табита, калк“ деди. Кадън гьозлерини ачтъ, Петрус'у гьорюндже дорулуп отурду. Петрус елини узатарак ону аяа калдърдъ. Сонра кутсалларла дул кадънларъ чаърдъ, Джейлан'ъ дири оларак онлара теслим етти. Бу олайън хабери бютюн Яфа'я яйълдъ ве бирчокларъ Раб'бе инандъ. Петрус узунджа бир сюре Яфа'да, Симун адънда бир дериджинин евинде калдъ. Сезарийе'де Корнелиус адънда бир адам вардъ. „Италян“ табурунда йюзбашъйдъ. Диндар бир адамдъ. Хем кендиси хем де бютюн ев халкъ Танръ'дан коркардъ. Халка чок ярдъмда булунур, Танръ'я сюрекли дуа едерди. Бир гюн саат юч суларънда, бир гьорюмде Танръ'нън бир мелеинин кендисине гелдиини ачъкча гьордю. Мелек она, „Корнелиус“ дийе сесленди. Корнелиус корку ичинде гьозлерини она дикти, „Не вар, ефендим?“ деди. Мелек она шьойле деди: „Дуаларън ве садакаларън анълмак юзере Танръ катъна улаштъ. Шимди Яфа'я адам йолла, Петрус оларак да танънан Симун'у чаърт. Петрус, еви дениз къйъсънда булунан Симун адлъ бир дериджинин янънда калъйор.“ Кендисийле конушан мелек узаклаштъктан сонра Корнелиус, ики ушаъйла ьозел ярдъмджъларъндан диндар бир аскери чаърдъ. Кендилерине хер шейи анлаттъктан сонра онларъ Яфа'я гьондерди. Ертеси гюн онлар йол алъп кенте яклашърларкен, саат он ики суларънда Петрус дуа етмек ичин дама чъктъ. Аджъкънджа да йемек истеди. Йемек хазърланъркен Петрус кендинден гечти. Гьоюн ачълдъънъ ве бюйюк бир чаршафъ андъран бир несненин дьорт кьошесинден саркътъларак йерйюзюне индирилдиини гьордю. Чаршафън ичинде, йерйюзюнде яшаян хер тюрден дьорт аяклъ хайванлар, сюрюнгенлер ве кушлар вардъ. Бир сес она, „Калк Петрус, кес ве йе!“ деди. „Асла олмаз, я Раб!“ деди Петрус. „Хичбир заман баяъ я да мурдар херханги бир шей йемедим.“ Сес текрар, икинджи кез дуйулду; Петрус'а, „Танръ'нън темиз кълдъкларъна сен баяъ деме“ деди. Бу, юч кез текрарландъ. Сонра чаршафъ андъран несне хемен гьое алъндъ. Петрус шашкънлък ичиндейди. Гьордюю гьорюмюн не анлама гелебиледжеини дюшюнюркен, Корнелиус'ун гьондердии адамлар сора сора Симун'ун евинин капъсъна кадар гелдилер. Евдекилере сесленерек, „Петрус дийе танънан Симун бурада мъ калъйор?“ дийе сордулар. Петрус хяля гьорюмюн анламънъ дюшюнюркен Рух она, „Бак, юч киши сени аръйор“ деди. „Хайди калк, ашаъ ин. Хич чекинмеден онларла гит. Чюнкю онларъ бен гьондердим.“ Петрус ашаъ инип адамлара, „Арадъънъз киши беним“ деди. „Гелишинизин себеби не аджаба?“ „Дору ве Танръ'дан коркан, бютюн Яхуди улусунджа ийилиийле танънан, Корнелиус адънда бир йюзбашъ вар“ дедилер. „Кутсал бир мелек она, сени евине чаъртъп сенин сьойлейеджеклерини динлемесини буйурду.“ Бунун юзерине Петрус онларъ ичери алъп конук етти. Ертеси гюн Петрус калктъ, онларла бирликте йола чъктъ. Яфа'даки кардешлерден базъларъ да она катълдъ. Икинджи гюн Сезарийе'йе вардълар. Бу арада Корнелиус, акраба ве якън достларънъ топламъш онларъ беклийорду. Еве гирен Петрус'у каршъладъ, тапънърджасъна аякларъна капандъ. Петрус исе ону аяа калдърарак, „Калк, бен де инсанъм“ деди. Петрус Корнелиус'ла конуша конуша ичери гирдиинде бирчок инсанън топланмъш олдууну гьордю. Онлара шьойле деди: „Бир Яхуди'нин башка улустан бирийле илишки курмасънън, ону зиярет етмесинин тьоремизе айкъръ олдууну билирсиниз. Ойса Танръ бана, хич кимсейе баяъ я да мурдар демемем геректиини гьостерди. Бу неденле, чарълдъъм заман хич итираз етмеден гелдим. Шимди, бени не амачла чаърттъънъзъ сорабилир мийим?“ Корнелиус, „Юч гюн ьондже бу съраларда, саат ючте евимде дуа едийордум“ деди. „Бирденбире, парлак гийсили бир адам ьонюме чъкъверди. ‚Корнелиус‘ деди, ‚Танръ сенин дуанъ ишитти, вердиин садакаларъ андъ. Яфа'я адам йолла, Петрус дийе танънан Симун'у чаърт. О, дениз къйъсънда отуран дериджи Симун'ун евинде калъйор.‘ Бунун юзерине сана хемен адам йолладъм. Сен де лютфедип гелдин. Иште шимди биз хепимиз, Раб'бин сана буйурдуу хер шейи динлемек юзере Танръ'нън ьонюнде топланмъш булунуйоруз.“ Танръ'нън, херкесин Рабби олан Иса Месих араджълъъйла есенлии мюжделейерек Исраилоулларъ'на илеттии билдириден хабериниз вардър. „Биз Иса'нън, Яхудилер'ин юлкесинде ве Йерушалим'де яптъкларънън хепсине танък олдук. О'ну чармъха герип ьолдюрдюлер. Ама Танръ О'ну ючюнджю гюн дирилтти ве ачъкча гьорюнмесини саладъ. Иса халкън тюмюне деил де, Танръ'нън ьонджеден сечтии танъклара –ьолюмден дирилмесинден сонра кендисийле бирликте йийип ичен бизлере– гьорюндю. Танръ тарафъндан ьолюлерле дирилерин Яргъджъ оларак атанан кишинин кендиси олдууну халка дуйурмамъзъ, буна танъклък етмемизи буйурду. Пейгамберлерин хепси О'нунла илгили танъклъкта булунуйорлар. Шьойле ки, О'на инанан херкесин гюнахларъ О'нун адъйла баъшланър.“ Петрус даха бу сьозлери сьойлеркен Кутсал Рух, конушмайъ динлейен херкесин юзерине инди. Петрус'ла бирликте гелен Яхуди иманлълар, Кутсал Рух армаанънън ьотеки улуслардан оланларън да юзерине дьокюлмесини шашкънлъкла каршъладълар. Бьойлеликле онларън Иса Месих адъйла вафтиз олмаларънъ буйурду. Сонра онлар Петрус'а, биркач гюн янларънда калмасъ ичин риджада булундулар. Елчилерле бютюн Яхудийе'деки кардешлер, ьотеки улусларън да Танръ'нън сьозюню кабул еттиклерини дуйдулар. Ама Петрус Йерушалим'е гиттии заман сюннет янлъларъ ону елештирдилер. „ Сюннетсиз кишилерин евине гидип йемек йемишсин!“ дедилер. Петрус баштан башлаярак оланларъ тек тек онлара анлаттъ. „Бен Яфа Кенти'нде дуа едийордум“ деди. „Кендимден гечерек бир гьорюм гьордюм. Бюйюк бир чаршафъ андъран бир несненин дьорт кьошесинден саркътълдъънъ, бунун гьоктен инип беним булундуум йере кадар гелдиини гьордюм. Гьозлерими чаршафа дикип диккатле бактъм. Чаршафън ичинде, йерйюзюнде яшаян дьорт аяклълар, ябанъл хайванлар, сюрюнгенлер ве кушлар гьордюм. Сонра бир сесин бана, ‚Калк, Петрус, кес ве йе!‘ дедиини ишиттим. „‚Асла олмаз, я Раб!‘ дедим. ‚Азъма хичбир заман баяъ я да мурдар бир шей гирмеди.‘ „Сес икинджи кез гьоктен гелди: ‚Танръ'нън темиз кълдъкларъна сен баяъ деме‘ деди. Бу, юч кез текрарландъ; сонра хер шей йениден гьое алъндъ. „Там о сърада Сезарийе'ден бана гьондерилен юч киши, булундуумуз евин ьонюнде дурдулар. Рух бана, айръм гьозетмеден онларла бирликте гитмеми сьойледи. Бу алтъ кардеш де бенимле гелдилер, варъп адамън евине гирдик. Адам бизе, евинде белирен мелеи насъл гьордююню анлаттъ. Мелек она шьойле демиш: ‚Яфа'я адам йолла, Петрус дийе танънан Симун'у чаърт. О сана, сенин ве бютюн ев халкънън куртулуш буладжаъ сьозлер сьойлейеджек.‘ „Бен конушмая башлайънджа Кутсал Рух, башлангъчта бизим юзеримизе индии гиби, онларън да юзерине инди. О заман Раб'бин сьойледии шу сьозю анъмсадъм: ‚Яхя суйла вафтиз етти, сизлер исе Кутсал Рух'ла вафтиз едиледжексиниз.‘ Бьойлеликле Танръ, Раб Иса Месих'е инанмъш олан бизлере вердии армаанън айнъсънъ онлара вердийсе, бен кимим ки Танръ'я каршъ кояйъм?“ Бунларъ динледиктен сонра ятъштълар. Танръ'йъ йюджелтерек шьойле дедилер: „Демек ки Танръ, тьовбе етме ве яшама кавушма фърсатънъ ьотеки улуслара да вермиштир.“ Истефанос'ун ьолдюрюлмесийле башлаян баскъ сонуджу даълан иманлълар, Фенике, Къбръс ве Антакя'я кадар гиттилер. Танръ сьозюню садедже Яхудилер'е дуйуруйорлардъ. Ама ичлеринден Къбръслъ ве Киренели олан базъ адамлар Антакя'я гидип Греклер 'ле де конушмая башладълар. Онлара Раб Иса'йла илгили Мюжде'йи билдирдилер. Онларън арасънда еткин олан Раб'бин гюджю сайесинде чок сайъда киши инанъп Раб'бе дьондю. Олуп битенлерин хабери, Йерушалим'деки килисейе улаштъ. Бунун юзерине иманлълар Барнаба'йъ Антакя'я гьондердилер. О гюнлерде Йерушалим'ден Антакя'я базъ пейгамберлер гелди. Бунлардан Хагавос адлъ бири ортая чъкъп бютюн дюняда шиддетли бир кътлък оладжаънъ Рух араджълъъйла билдирди. Бу кътлък, Клавдиус'ун импараторлуу сърасънда олду. Ьоренджилер, хер бири кенди гюджю оранънда, Яхудийе'де яшаян кардешлере гьондерилмек юзере ярдъм топламайъ карарлаштърдълар. Бу караръ йерине гетирип баъшларънъ Барнаба ве Саул'ун елийле килисенин ихтиярларъна гьондердилер. О сърада крал Хиродес, килиседен базъ кишилере езийет етмейе башладъ. Йуханна'нън кардеши Якуп'у кълъчла ьолдюрттю. Яхудилер'ин бундан мемнун калдъънъ гьорюндже ардъндан Петрус'у да якалаттъ. Буну, Маясъз Екмек Байрамъ сърасънда яптъ. Петрус'у тутуклатъп хапсе аттърдъ ве дьордер кишилик дьорт такъм аскерин гьозетимине теслим етти. Фъсъх Байрамъ 'ндан сонра ону халкън ьонюнде яргъламак нийетиндейди. Бу неденле Петрус хаписте тутулду. Ама инанлълар топлулуу онун ичин Танръ'я хараретле дуа едийорду. Петрус, Хиродес'ин кендисини яргълаяджаъ гюнден ьонджеки гедже, чифт зинджирле балъ оларак ики аскерин арасънда уйуйорду. Капъда дуран ньобетчилер де зинданън гювенлиини салъйорду. Бирденбире Раб'бин бир мелеи гьорюндю ве хюджреде бир ъшък парладъ. Мелек, Петрус'ун бьорюне докунуп ону уяндърдъ. „Чабук, калк!“ деди. О анда зинджирлер Петрус'ун билеклеринден дюштю. Мелек она, „Кушаънъ бала, чаръкларънъ гий“ деди. Петрус да сьойленени яптъ. „Абанъ гий, бени изле“ деди мелек. Петрус ону излейерек дъшаръ чъктъ. Ама мелеин яптъънън герчек олдууну анламъйор, бир гьорюм гьордююню санъйорду. Биринджи ве икинджи ньобетчийи гечерек кенте ачълан демир капъя гелдилер. Капъ, ьонлеринде кендилиинден ачълдъ. Дъшаръ чъкъп бир сокак бойунджа йюрюдюлер, сонра мелек ансъзън Петрус'ун янъндан айрълдъ. О заман кендине гелен Петрус, „Раб'бин бана мелеини гьондердиини шимди герчектен анлъйорум“ деди. „О бени Хиродес'ин елинден ве Яхуди халкънън ураяджаъмъ умдуу бютюн белалардан куртардъ.“ Петрус оланларън фаркъна варънджа Маркос дийе танънан Йуханна'нън аннеси Мерйем'ин евине гитти. Орада бирчок киши топланмъш дуа едийорду. Петрус'ун дъш капъйъ чалмасъ юзерине Рода адлъ бир хизметчи къз капъя бакмая гитти. Петрус'ун сесини танъян къз, севинджинден капъйъ ачмадан текрар ичери кошарак, „Петрус капъда дуруйор!“ дийе хабер верди. „Чълдърмъшсън сен!“ дедилер она. Ама къз юстелейиндже, „Онун мелеи олмалъ“ дедилер. Петрус исе капъйъ чалмая девам етти. Капъйъ ачъп ону гьорюндже шашъп калдълар. Петрус, елийле сусмаларънъ ишарет едерек Раб'бин ону зиндандан насъл чъкардъънъ анлаттъ. Сонра, „Бу хаберлери Якуп'ла ьобюр кардешлере илетин“ дийерек орадан айрълъп башка бир йере гитти. Аскерлер сабахлейин бюйюк бир телаша капълдълар. Бирбирлерине, „Петрус'а не олду?“ дийе сордулар. Хиродес ону араттъ, буламайънджа да ньобетчилери соргуя чекти ве идам едилмелери ичин буйрук верди. Бундан сонра Хиродес, Яхудийе'ден Сезарийе'йе гидип бир сюре орада калдъ. Бу арада Сур ве Сайда халкларъна атеш пюскюрюйорду. Бунлар бирлешип кендисийле гьорюшмейе гелдилер. Ьондже кралън башданъшманъ Властус'у кенди тарафларъна чекерек баръш истеинде булундулар. Чюнкю кенди юлкелеринин герексиндии йийеджеклер кралън юлкесинден саланъйорду. Белирленен гюнде краллък гийсилерини гийен Хиродес тахтъна отурарак халка бир конушма яптъ. Халк, „Бу бир инсанън сеси деил, бир илахън сесидир!“ дийе баъръйорду. О анда Раб'бин бир мелеи Хиродес'и вурду. Чюнкю Танръ'я аит олан йюджелии кендине мал етмишти. Ичи куртларджа кемирилерек джан верди. Танръ'нън сьозю исе яйълъйор, еткисини артъръйорду. Гьоревлерини тамамлаян Барнаба'йла Саул, Маркос дийе танънан Йуханна'йъ янларъна аларак Йерушалим'ден дьондюлер. Антакя'даки килиседе пейгамберлер ве ьоретменлер вардъ: Барнаба, Нигер денилен Шимон, Киренели Лукиус, бьолге кралъ Хиродес'ле бирликте бюйюмюш олан Менахем ве Саул. Бунлар Раб'бе тапънъп оруч тутарларкен Кутсал Рух кендилерине шьойле деди: „Барнаба'йла Саул'у, кендилерини чаърмъш олдуум гьорев ичин бана айърън.“ Бьойледже оруч тутуп дуа еттиктен сонра, Барнаба'йла Саул'ун юзерине еллерини койуп онларъ йолджу еттилер. Кутсал Рух'ун буйрууйла йола чъкан Барнаба'йла Саул, Селефкийе'йе гиттилер, орадан да гемийле Къбръс'а гечтилер. Саламис'е варънджа Яхудилер'ин хавраларънда Танръ'нън сьозюню дуйурмая башладълар. Йуханна'йъ да ярдъмджъ оларак янларъна алмъшлардъ. Адайъ баштан баша гечерек Баф'а гелдилер. Орада бюйюджю ве сахте пейгамбер Барйешу адънда бир Яхуди'йле каршълаштълар. Иште шимди Раб'бин ели сана каршъ калктъ. Кьор оладжаксън, бир сюре гюн ъшъънъ гьоремейеджексин.“ О анда адамън юзерине бир сис, бир каранлък чьоктю. Дьорт дьонерек, елинден тутуп кендисине йол гьостереджек бирилерини арамая башладъ. Оланларъ гьорен вали, Раб'ле илгили ьоретийи хайранлъкла каршъладъ ве иман етти. Павлус'ла берабериндекилер Баф'тан денизе ачълъп Памфиля бьолгесинин Перге Кенти'не гиттилер. Йуханна исе онларъ бъракъп Йерушалим'е дьондю. Онлар Перге'ден йолларъна девам едерек Писидя сънъръндаки Антакя'я гечтилер. Шабат Гюню хаврая гирип отурдулар. Кутсал Яса ве пейгамберлерин язъларъ окундуктан сонра, хавранън йьонетиджилери онлара, „Кардешлер, халка вереджек бир ьоюдюнюз варса буйурун, конушун“ дийе хабер йолладълар. Павлус аяа калктъ, елийле бир ишарет япарак, „Ей Исраиллилер ве Танръ'дан коркан ябанджълар, динлейин“ деди. Халк бир крал истейиндже, Танръ онлар ичин Бенямин оймаъндан Киш олу Саул'у йетиштирди. Саул кърк йъл краллък яптъ. Танръ, ону тахттан индирдиктен сонра онлара крал оларак Давут'у баша гечирди. Онунла илгили шу танъклъкта булунду: ‚Ишай олу Давут'у гьонлюме уйгун бир адам оларак гьордюм, о хер истедиими япар.‘ Танръ, вердии сьозю тутарак бу адамън сойундан Исраил'е бир Куртаръджъ, Иса'йъ гьондерди. Иса'нън гелишинден ьондже Яхя, бютюн Исраил халкънъ, тьовбе едип вафтиз олмая чаърдъ. Яхя гьоревини тамамларкен шьойле дийорду: ‚Бени ким санъйорсунуз? Бен Месих деилим. Ама О бенден сонра гелийор. Бен О'нун аяъндаки чаръън баънъ чьозмейе биле лайък деилим.‘ „Кардешлер, Ибрахим'ин сойундан геленлер ве Танръ'дан коркан ябанджълар, бу куртулуш билдириси бизе гьондерилди. Чюнкю Йерушалим'де яшаянлар ве онларън йьонетиджилери Иса'йъ реддеттилер. О'ну махкум етмекле хер Шабат Гюню окунан пейгамберлерин сьозлерини йерине гетирмиш олдулар. О'нда ьолюм джезасънъ геректирен херханги бир суч буламадъкларъ халде, Пилатус'тан О'нун идамънъ истедилер. О'нунла илгили язъланларън хепсини йерине гетирдиктен сонра О'ну чармъхтан индирип мезара койдулар. Ама Танръ О'ну ьолюмден дирилтти. Иса, даха ьондже кендисийле бирликте Джелиле'ден Йерушалим'е геленлере гюнлердже гьорюндю. Бу кишилер шимди халка О'нун танъклъънъ япъйор. „Танръ, О'ну асла чюрюмемек юзере ьолюмден дирилттиини шу сьозлерле белиртмиштир: ‚Сизе, Давут'а сьоз вердиим Кутсал ве гювенилир ниметлери вереджеим.‘ „Бунун ичин башка бир йерде де шьойле дер: ‚Кутсалънън чюрюмесине изин вермейеджексин.‘ „Давут, кенди кушаънда Танръ'нън амаджъ уярънджа хизмет еттиктен сонра гьозлерини яшама кападъ, аталаръ гиби гьомюлдю ве бедени чюрюйюп гитти. Ойса Танръ'нън дирилттии Киши'нин бедени чюрюмеди. Павлус'ла Барнаба хаврадан чъкаркен халк онларъ, бир сонраки Шабат Гюню айнъ конулар юзеринде конушмая чаърдъ. Хаврадаки топлулук даълънджа, Яхудилер ве Яхудилие дьонюп Танръ'я тапан ябанджълардан бирчоу онларън ардъндан гитти. Павлус'ла Барнаба онларла конушарак онларъ девамлъ Танръ'нън лютфунда яшамая ьозендирдилер. Ертеси Шабат Гюню кент халкънън хемен хемен тюмю Раб'бин сьозюню динлемек ичин топланмъштъ. Калабалъъ гьорен Яхудилер бюйюк бир късканчлък ичинде, кюфюрлерле Павлус'ун сьойледиклерине каршъ чъктълар. Павлус'ла Барнаба исе джесаретле каршълък вердилер: „Танръ'нън сьозюню илк ьондже сизе билдирмемиз герекийорду. Сиз ону реддеттиинизе ве кендинизи сонсуз яшама лайък гьормедиинизе гьоре, биз шимди ьотеки улуслара гидийоруз. Чюнкю Раб бизе шьойле буйурмуштур: ‚Йерйюзюнюн дьорт буджаъна куртулуш гьотюрмен ичин Сени улуслара ъшък яптъм.‘“ Ьотеки улуслардан оланлар буну ишитиндже севиндилер ве Раб'бин сьозюню йюджелттилер. Сонсуз яшам ичин белирленмиш оланларън хепси иман етти. Бьойледже Раб'бин сьозю бютюн йьореде яйълдъ. Не вар ки Яхудилер, Танръ'я тапан сайгън кадънларла кентин илери гелен еркеклерини къшкърттълар, Павлус'ла Барнаба'я каршъ бир баскъ харекети башлатъп онларъ бьолге сънърларънън дъшъна аттълар. Бунун юзерине Павлус'ла Барнаба, онлара бир уяръ олсун дийе аякларънън тозуну силкерек Коня'я гиттилер. Ьоренджилер исе севинч ве Кутсал Рух'ла долуйду. Айнъ шекилде Коня'да да Яхудилер'ин хаврасъна гирен Павлус'ла Барнаба ьойле еткили конуштулар ки, хем Яхудилер'ден хем де Греклер 'ден чок киши иман етти. Ама инанмаян Яхудилер, ьотеки улуслардан оланларъ кардешлере каршъ къшкъртарак зихинлерини буландърдълар. Орада узунджа бир сюре калан Павлус'ла Барнаба, Раб хаккънда джесаретле конушуйорлардъ. Раб де онлара белиртилер ве харикалар япма гюджю веререк кенди лютфуну ачъклаян билдирийи доруладъ. Кент халкъ икийе бьолюндю. Базъларъ Яхудилер'ин, базъларъ да елчилерин тарафънъ тутту. Яхудилер'ле ьотеки улуслардан оланлар ве бунларън йьонетиджилери, елчилери хърпалайъп таша тутмак ичин дюзен курдулар. Листра'да, аякларъ тутмаян бир адам вардъ. Доуштан кьотюрюмдю, хич йюрюйемийорду. Павлус'ун не яптъънъ гьорен халк Ликаоня дилинде, „Танрълар инсан кълъъна гирип янъмъза инмиш!“ дийе хайкърдъ. Барнаба'я Зеус, Павлус'а да конушмада ьонджюлюк еттии ичин Хермес адънъ тактълар. Кентин хемен дъшънда булунан Зеус Тапънаъ'нън кяхини кент капъларъна боалар ве челенклер гетирди, халкла бирликте елчилере курбан сунмак истеди. Не вар ки елчилер, Барнаба'йла Павлус, буну дуйунджа гийсилерини йъртарак калабалъън ичине далдълар. „Ефендилер, неден бьойле шейлер япъйорсунуз?“ дийе баърдълар. „Биз де сизин гиби инсанъз, айнъ ярадълъша сахибиз. Сизе мюжде гетирийоруз. Сизи бу бош шейлерден вазгечмейе, йери, гьою, денизи ве бунларън ичиндекилерин хепсини яратан, яшаян Танръ'я дьонмейе чаъръйоруз. Гечмиш чаларда Танръ, бютюн улусларън кенди йолларъндан гитмелерине изин верди. Йине де кендини танъксъз бъракмадъ. Сизе ийилик едийор. Гьоктен ямур ядъръйор, чешитли юрюнлерийле мевсимлери дюзенлийор, сизи йийеджекле дойуруп йюреклеринизи севинчле долдуруйор.“ Бу сьозлерле биле халкън кендилерине курбан сунмасънъ гючлюкле енгеллейебилдилер. Не вар ки, Антакя ве Коня'дан гелен базъ Яхудилер, халкъ кенди тарафларъна чекерек Павлус'у ташладълар; ону ьолмюш санарак кентин дъшъна сюрюкледилер. Ама ьоренджилер чевресинде топланънджа Павлус аяа калкъп кенте дьондю. Ертеси гюн Барнаба'йла бирликте Дербе'йе гитти. Иманлълар ичин хер килиседе ихтиярлар сечтилер. Дуа ве оручла онларъ, инандъкларъ Раб'бе еманет еттилер. Писидя бьолгесинден гечерек Памфиля'я гелдилер. Перге'де Танръ сьозюню билдирдиктен сонра Анталя'я гиттилер. Орадан гемийле, артък тамамламъш булундукларъ гьорев ичин Танръ'нън лютфуна еманет едилдиклери йер олан Антакя'я дьондюлер. Орая вардъкларънда инанлълар топлулууну бир арая гетирип Танръ'нън кендилери араджълъъйла нелер яптъънъ, ьотеки улуслара иман капъсънъ насъл ачтъънъ анлаттълар. Орадаки ьоренджилерин янънда узун бир сюре калдълар. Яхудийе'ден гелен базъ кишилер Антакя'даки кардешлере, „Сиз Муса'нън тьореси уярънджа сюннет олмадъкча куртуламазсънъз“ дийе ьоретийорлардъ. Павлус'ла Барнаба бу адамларла бир хайли чекишип тартъштълар. Сонунда Павлус'ла Барнаба'нън, башка биркач кардешле бирликте Йерушалим'е гидип бу соруну елчилер ве ихтиярларла гьорюшмеси карарлаштърълдъ. Бьойледже килисе тарафъндан гьондериленлер, ьотеки улуслардан оланларън Танръ'я насъл дьондююню анлата анлата Фенике ве Самирийе бьолгелеринден гечерек бютюн кардешлере бюйюк севинч вердилер. Йерушалим'е гелдиклеринде инанлълар топлулуу, елчилер ве ихтиярларджа ийи каршъландълар. Танръ'нън кендилери араджълъъйла япмъш олдуу хер шейи анлаттълар. Не вар ки, Фериси мезхебинден базъ иманлълар калкъп шьойле дедилер: „Ьотеки улуслардан оланларъ сюннет етмек ве онлара Муса'нън Ясасъ'на уймаларънъ буйурмак герекир.“ Елчилерле ихтиярлар бу конуйу гьорюшмек ичин топландълар. Узунджа бир тартъшмадан сонра Петрус аяа калкъп онлара, „Кардешлер“ деди, „Ьотеки улуслар Мюжде'нин билдирисини беним азъмдан дуйуп инансънлар дийе Танръ'нън узун заман ьондже аранъздан бени сечтиини билийорсунуз. Инсанън йюреини билен Танръ, Кутсал Рух'у тъпкъ бизе вердии гиби онлара да вермекле, онларъ кабул еттиини гьостерди. Онларла бизим арамъзда хичбир айръм япмадъ, иман етмелери юзерине йюреклерини аръндърдъ. Ьойлейсе, не бизим не де аталаръмъзън ташъямадъъ бир бойундуруу ьоренджилерин бойнуна гечиререк шимди неден Танръ'йъ денийорсунуз? Бизлер, Раб Иса'нън лютфуйла куртулдуумуза инанъйоруз; онлар да ьойле.“ Бунун юзерине бютюн топлулук сусту ве Барнаба'йла Павлус'у динлемейе башладъ. Барнаба'йла Павлус, Танръ'нън кендилери араджълъъйла ьотеки улуслар арасънда яптъъ харикаларла белиртилери тек тек анлаттълар. Онлар конушмаларънъ битириндже Якуп сьоз алдъ: „Кардешлер, бени динлейин“ деди. „Симун, Танръ'нън ьотеки улуслардан кендине аит оладжак бир халк чъкармак амаджъйла онлара илк кез насъл яклаштъънъ анлатмъштър. „Бу неденле, канъмджа ьотеки улуслардан Танръ'я дьоненлере гючлюк чъкармамалъйъз. Анджак путлара сунулуп мурдар хале гелен етлерден, фухуштан, боуларак ьолдюрюлен хайванларън етинден ве кандан сакънмаларъ геректиини онлара язмалъйъз. Чюнкю чок ески заманлардан бери Муса'нън сьозлери хер кентте дуйурулмакта, хер Шабат Гюню хавраларда окунмактадър.“ Бунун юзерине бютюн инанлълар топлулууйла елчилер ве ихтиярлар, кенди араларъндан сечтиклери адамларъ Павлус ве Барнаба'йла бирликте Антакя'я гьондермейе карар вердилер. Кардешлерин ьонде геленлеринден Барсабба денилен Яхуда иле Силас'ъ сечтилер. Онларън елийле шу мектубу йолладълар: „Кардешлериниз олан биз елчилерле ихтиярлардан, ьотеки улуслардан олуп Антакя, Сурийе ве Киликя'да булунан сиз кардешлере селам! Бизден базъ кишилерин янънъза гелдиини, сьозлерийле сизи тедиргин едип аклънъзъ каръштърдъънъ дуйдук. Ойса онларъ биз гьондермедик. Бу неденле арамъздан сечтиимиз базъ кишилери, севгили кардешлеримиз Барнаба ве Павлус'ла бирликте сизе гьондермейе ойбирлиийле карар вердик. Бу икиси, Раббимиз Иса Месих'ин адъ уруна джанларънъ гьозден чъкармъш кишилердир. Караръмъз уярънджа сизе Яхуда иле Силас'ъ гьондерийоруз. Онлар айнъ шейлери сьозлю оларак да актараджаклар. Адамлар бьойледже йола койулуп Антакя'я гиттилер. Топлулуу бир арая гетиререк онлара мектубу вердилер. Иманлълар, мектуптаки йюреклендириджи сьозлери окуйунджа севиндилер. Кендилери пейгамбер олан Яхуда иле Силас, бирчок конушмалар япарак кардешлери йюреклендирип рухча пекиштирдилер. Павлус'ла Барнаба исе Антакя'да калдълар, бирчокларъйла бирликте ьоретип Раб'бин сьозюню мюжделедилер. Бундан бир сюре сонра Павлус Барнаба'я, „Раб'бин сьозюню дуйурдуумуз бютюн кентлере дьонюп кардешлери зиярет еделим, насъл олдукларънъ гьорелим“ деди. Барнаба, Маркос денилен Йуханна'йъ да янларънда гьотюрмек истийорду. Ама Павлус, Памфиля'да кендилерини йюзюстю бъракъп бирликте гьореве девам етмейен Маркос'у янларънда гьотюрмейи уйгун гьормеди. Араларънда ьойлесине кескин бир анлашмазлък чъктъ ки, бирбирлеринден айрълдълар. Барнаба Маркос'у алъп Къбръс'а дору йелкен ачтъ. Силас'ъ сечен Павлус исе, кардешлердже Раб'бин лютфуна еманет едилдиктен сонра йола чъктъ. Сурийе ве Киликя бьолгелерини долашарак инанлъ топлулукларънъ пекиштирди. Павлус, Дербе ве Листра'я да урадъ. Листра'да Тимотеос адънда бир Иса ьоренджиси вардъ. Аннеси иманлъ бир Яхуди, бабасъ исе Грек 'ти. Листра ве Коня'даки кардешлер ондан ьовгюйле сьоз едийорлардъ. Тимотеос'у кендисийле бирликте гьотюрмек истейен Павлус, ораларда булунан Яхудилер йюзюнден ону сюннет еттирди. Чюнкю хепси, бабасънън Грек олдууну билийорду. Кент кент долашарак Йерушалим'деки елчилерле ихтиярларън алдъъ карарларъ иманлълара илетийор, бунлара уймаларънъ истийорлардъ. Бьойлеликле топлулукларън иманъ гючленийор ве сайъларъ гюнден гюне артъйорду. Кутсал Рух'ун, Танръ сьозюню Ася Или 'нде яймаларънъ енгеллемеси юзерине Павлус'ла аркадашларъ Фрикя ве Галатя бьолгесинден гечтилер. Мися сънъръна гелдиклеринде Битиня бьолгесине гечмек истедилер. Ама Иса'нън Руху онлара изин вермеди. Бунун юзерине Мися'дан гечип Троас Кенти'не гиттилер. О гедже Павлус бир гьорюм гьордю. Ьонюнде Македонялъ бир адам дурмуш, она ялваръйорду: „Македоня'я гечип бизе ярдъм ет“ дийорду. Павлус'ун гьордюю бу гьорюмден сонра хемен Македоня'я гитменин бир йолуну арадък. Чюнкю Танръ'нън бизи, Мюжде'йи орадакилере дуйурмая чаърдъъ сонуджуна вармъштък. Троас'тан денизе ачълъп дору Семадирек Адасъ'на, ертеси гюн де Неаполис'е гиттик. Орадан да Филипи'йе гечтик. Бурасъ бир Рома йерлешим меркези ве Македоня'нън о бьолгесинде ьонемли бир кентти. Биркач гюн бу кентте калдък. Шабат Гюню кент капъсъндан чъкъп ърмак къйъсъна гиттик. Орада бир дуа йери оладжаънъ дюшюнюйордук. Отурдук, орада топланмъш кадънларла конушмая башладък. Бизи динлейенлер арасънда Тиятира Кенти'нден Лидя адънда бир кадън вардъ. Мор кумаш тиджарети япан Лидя, Танръ'я тапан бирийди. Павлус'ун сьойледиклерине кулак вермеси ичин Раб онун йюреини ачтъ. Лидя, ев халкъйла бирликте вафтиз олдуктан сонра бизи евине чаърдъ. „Бени Раб'бин бир инанлъсъ кабул едийорсанъз, гелин, евимде калън“ деди ве бизи разъ етти. Бир гюн биз дуа йерине гидеркен, каршъмъза, фалджълък рухуна тутулмуш кьоле бир къз чъктъ. Бу къз, геледжектен хабер веререк ефендилерине бир хайли казанч салъйорду. Павлус'у ве бизлери излейерек, „Бу адамлар йюдже Танръ'нън кулларъдър, сизе куртулуш йолуну билдирийорлар!“ дийе баъръп дурду. Ве гюнлердже сюрдюрдю буну. Сонунда, бундан чок рахатсъз олан Павлус аркасъна дьонерек руха, „Иса Месих'ин адъйла, бу къзън ичинден чъкманъ буйуруйорум“ деди. Рух хемен къзън ичинден чъктъ. Къзън ефендилери, казанч умутларънън йок олдууну гьорюндже Павлус'ла Силас'ъ якалайъп чаршъ мейданъна, йеткилилерин ьонюне сюрюкледилер. Халк да Павлус'ла Силас'а япълан салдъръя катълдъ. Яргъчлар онларън гийсилерини йъртъп съйърарак денекле дьовюлмелери ичин буйрук верди. Онларъ ийидже дьовдюрдюктен сонра хапсе аттълар. Зинданджъя, онларъ съкъ гювенлик алтънда тутмасънъ буйурдулар. Бу буйруу алан зинданджъ онларъ хаписханенин ич бьолмесине атарак аякларънъ томруа вурду. Гедже яръсъна дору Павлус'ла Силас дуа едийор, Танръ'йъ илахилерле йюджелтийорлардъ. Ьобюр тутуклулар да онларъ динлийорду. Бирденбире ьойле шиддетли бир депрем олду ки, тутукеви темелден сарсълдъ. Бир анда бютюн капълар ачълдъ, херкесин зинджирлери чьозюлдю. Зинданджъ уяндъ. Зиндан капъларънъ ачък гьорюндже кълъджънъ чекип джанъна къймак истеди. Чюнкю тутуклуларън качтъънъ санмъштъ. Ама Павлус йюксек сесле, „Джанъна къйма, хепимиз бурадайъз!“ дийе сесленди. Зинданджъ ъшък гетиртип ичери далдъ. Титрейерек Павлус'ла Силас'ън ьонюнде йере капандъ. Онларъ дъшаръ чъкарарак, „Ефендилер, куртулмак ичин не япмам герекир?“ дийе сорду. Онлар, „Раб Иса'я иман ет, сен де ев халкън да куртулурсунуз“ дедилер. Сонра кендисине ве ев халкънън хепсине Раб'бин сьозюню билдирдилер. Гедженин о саатинде зинданджъ онларъ гьотюрюп яраларънъ йъкадъ. Сонра хем кендиси хем ев халкъ хемен вафтиз олду. Павлус'ла Силас'ъ евине гьотюререк софра курду. Танръ'я инанмак, ону ве евиндекилерин хепсини севиндже бомушту. Гюн доунджа яргъчлар гьоревлилери гьондеререк, „О адамларъ сербест бърак“ дедилер. Зинданджъ бу сьозлери Павлус'а илетти. „Яргъчлар сербест бъракълманъз ичин хабер гьондерди. Шимди чъкабилирсиниз, есенликле гидин“ деди. Ама Павлус гьоревлилере шьойле деди: „Рома ватандашъ олдуумуз халде, бизи яргъламадан херкесин ьонюнде дьовюп хапсе аттълар. Шимди бизи гизлидже ми коваджаклар? Олмаз бьойле шей! Кендилери гелсинлер, бизи алъп чъкарсънлар!“ Гьоревлилер бу сьозлери яргъчлара илетти. Яргъчлар, Павлус'ла Силас'ън Рома ватандашъ олдууну дуйунджа корктулар. Гелип ьозюр диледилер. Сонра онларъ дъшаръ чъкарарак кенттен айрълмаларънъ риджа еттилер. Павлус'ла Силас зиндандан чъкънджа Лидя'нън евине гиттилер. Кардешлерле гьорюшюп онларъ йюреклендирдиктен сонра орадан айрълдълар. Амфиполис ве Аполлоня'дан гечерек Селаник'е гелдилер. Бурада Яхудилер'ин бир хаврасъ вардъ. Павлус, хер заманки гиби Яхудилер'е гидерек арт арда юч Шабат Гюню онларла Кутсал Язълар юзеринде тартъштъ. Месих 'ин аджъ чекип ьолюмден дирилмеси геректиине даир ачъкламаларда булунуйор, канътлар гьостерийорду. „Сизе дуйурмакта олдуум бу Иса, Месих'тир“ дийорду. Онлардан базъларъ, Танръ'я тапан Греклер'ден бюйюк бир топлулук ве илери гелен кадънларън да бирчоу икна олуп Павлус'ла Силас'а катълдълар. Яхудилер буну къскандъ. Чаршъ пазардан топладъкларъ базъ кьотю инсанлардан бир калабалък олуштуруп кентте каргашалък чъкарттълар. Павлус'ла Силас'ъ булмак ве халкън ьонюнде яргъламак амаджъйла Ясон'ун евине салдърдълар. Онларъ буламайънджа, Ясон иле базъ кардешлери кент йеткилилеринин ьонюне сюрюкледилер. „Дюняйъ алтюст еден о адамлар бурая да гелдилер“ дийе баъръйорлардъ. „Ясон онларъ евине алдъ. Онларън хепси, Иса адънда башка бир крал олдууну сьойлейерек Сезар 'ън буйрукларъна каршъ гелийорлар.“ Бу сьозлери ишитен калабалък ве кентин йеткилилери телаша капълдъ. Сонунда йеткилилер Ясон ве ьобюрлерини кефалетле сербест бърактълар. Кардешлер хемен о гедже Павлус'ла Силас'ъ Верия Кенти'не гьондердилер. Онлар орая варънджа Яхудилер'ин хаврасъна гиттилер. Верия'даки Яхудилер Селаник'текилерден даха ачък фикирлийди. Танръ сьозюню бюйюк илгийле каршълаярак хер гюн Кутсал Язълар'ъ инджелийор, ьоретиленлерин дору олуп олмадъънъ араштъръйорлардъ. Бьойлеликле ичлеринден бирчокларъ ве чок сайъда сайгън Грек кадън ве еркек иман етти. Селаник'теки Яхудилер Павлус'ун Верия'да да Танръ'нън сьозюню дуйурдууну ьорениндже орая гиттилер, халкъ къшкъртъп аяа калдърдълар. Бунун юзерине кардешлер Павлус'у хемен дениз къйъсъна йолладълар. Силас иле Тимотеос исе Верия'да калдълар. Павлус'ла бирликте гиденлер ону Атина'я кадар гьотюрдюлер. Сонра Павлус'тан, Силас'ла Тимотеос'ун бир ан ьондже кендисине йетишмелери йолунда буйрук аларак гери дьондюлер. Онларъ Атина'да беклейен Павлус, кенти путларла долу гьорюндже йюреинде дерин бир аджъ дуйду. Бу неденле, герек хаврада Яхудилер'ле ве Танръ'я тапан ябанджъларла, герек хер гюн чаршъ мейданънда каршълаштъъ кишилерле тартъшъп дурду. Епикюрджю ве Стоаджъ базъ филозофлар онунла атъшмая башладълар. Кими, „Бу лафебеси не демек истийор?“ деркен, кими де, „Галиба ябанджъ илахларън хаберджилиини япъйор“ дийорду. Чюнкю Павлус, Иса'йла ве дирилишле илгили Мюжде'йи дуйуруйорду. Онлар Павлус'у алъп Арес Тепеси Курулу'на гьотюрдюлер. Она, „Яйдъън бу йени ьоретинин не олдууну ьоренебилир мийиз?“ дедилер. „Кулаъмъза ябанджъ гелен базъ конулардан сьоз едийорсун. Бунларън анламънъ ьоренмек истериз.“ Бютюн Атиналълар ве кентте булунан ябанджълар, вакитлерини хеп йени дюшюнджелери анлатарак ве динлейерек гечирирлерди. Павлус, Арес Тепеси Курулу'нун ьонюне чъкъп шунларъ сьойледи: „Ей Атиналълар, сизин хер бакъмдан чок диндар олдуунузу гьорюйорум. Бен чевреде долашъркен, тапъндъънъз йерлери инджелеркен юзеринде, БИЛИНМЕЙЕН ТАНРЪ'ЙА дийе язълмъш бир сунаа биле растладъм. Сизин билмеден тапъндъънъз бу Танръ'йъ бен сизе танътайъм. „Дюняйъ ве ичиндекилерин тюмюню яратан, йерин ве гьоюн Рабби олан Танръ, елле япълмъш тапънакларда отурмаз. Херкесе яшам, солук ве хер шейи верен кендиси олдууна гьоре, бир шейе герексинмеси вармъш гиби О'на инсан елийле хизмет едилмез. Танръ, бютюн улусларъ тек инсандан тюретти ве онларъ йерйюзюнюн дьорт буджаъна йерлештирди. Улусларън сюрелерини ве йерлешеджеклери бьолгелерин сънърларънъ ьонджеден саптадъ. Буну, кендисини арасънлар ве ел йордамъйла да олса булабилсинлер дийе яптъ. Аслънда Танръ хичбиримизден узак деилдир. Нитеким, ‚О'нда яшъйор ве харекет едийоруз; О'нда варъз.‘ Базъ озанларънъзън белирттии гиби, ‚Биз де О'нун сойунданъз.‘ „Танръ'нън сойундан олдуумуза гьоре, танръсал ьозюн, инсан дюшюнджеси ве беджерисийле бичимлендирилмиш алтън, гюмюш я да таштан бир неснейе бензедиини дюшюнмемелийиз. Танръ, гечмиш дьонемлерин билгисизлиини гьормезликтен гелди; ама шимди хер йерде херкесин тьовбе етмесини буйуруйор. Чюнкю дюняйъ, атадъъ Киши араджълъъйла адалетле яргълаяджаъ гюню саптамъштър. Бу Киши'йи ьолюмден дирилтмекле бунун гювенджесини херкесе вермиштир.“ Ьолюлерин дирилмесийле илгили сьозлери дуйунджа кими алай етти, кими де, „Сени бу конуда бир даха динлемек истериз“ деди. Бунун юзерине Павлус араларъндан чъкъп гитти. Биркач киши она катълъп инандъ. Бунларън арасънда курул юйеси Дионисиос, Дамарис адлъ бир кадън ве биркач киши даха вардъ. Бундан сонра Павлус Атина'дан айрълъп Коринт'е гитти. Павлус, хер Шабат Гюню хаврада тартъшарак хем Яхудилер'и хем Греклер'и икна етмейе чалъшъйорду. Силас'ла Тимотеос Македоня'дан гелиндже, Павлус кендини тюмюйле Танръ сьозюню яймая верди. Яхудилер'е, Иса'нън Месих олдууна даир танъклък едийорду. Ама Яхудилер каршъ гелип она сьовмейе башлайънджа Павлус, гийсилерини силкерек, „Башънъза геледжеклерин сорумлусу сизсиниз!“ деди. „Сорумлулук бенден гитти. Бундан бьойле ьотеки улуслара гидеджеим.“ Павлус орадан чъктъ, Танръ'я тапан Титиус Йустус адлъ биринин евине гитти. Йустус'ун еви хавранън битишииндейди. Хавранън йьонетиджиси Криспус бютюн ев халкъйла бирликте Раб'бе инандъ. Павлус'у динлейен Коринтлилер'ден бирчоу да инанъп вафтиз олду. Бир гедже Раб бир гьорюмде Павлус'а, „Коркма“ деди, „Конуш, сусма! Бен сенинле бирликтейим; хич кимсе сана докунмаяджак, кьотюлюк япмаяджак. Чюнкю бу кентте беним халкъм чоктур.“ Павлус, орада бир бучук йъл калдъ ве халка сюрекли Танръ'нън сьозюню ьоретти. Галлио'нун Ахая Валиси олдуу съраларда, хеп бирликте Павлус'а каршъ гелен Яхудилер ону махкемейе чъкардълар. „Бу адам Яса'я айкъръ бичимде Танръ'я тапънмаларъ ичин инсанларъ кандъръйор“ дедилер. Павлус там сьозе башлаяджаккен Галлио Яхудилер'е шьойле деди: „Ей Яхудилер, даванъз бир хаксъзлък я да джидди бир сучла илгили олсайдъ, сизлери сабърла динлемем герекирди. Ама сорун бир ьорети, базъ адлар ве кенди ясанъзла илгили олдууна гьоре, бу давая кендиниз бакън. Бен бьойле шейлере яргъчлък етмек истемем.“ Сонра Галлио онларъ махкемеден ковду. Хеп бирликте, хавранън йьонетиджиси Состенис'и якалайъп махкеменин ьонюнде дьовдюлер. Галлио исе олуп битенлере хич алдърмадъ. Павлус Коринт'теки кардешлерин янънда бир сюре даха калдъ. Сонра онларла ведалаштъ, Прискилла ве Аквила иле бирликте Сурийе'йе гитмек юзере гемийле йола чъктъ. Адакта булунмуш олдуу ичин Кенхере'де сачларънъ кестирмишти. Ефес'е вардъкларъ заман Прискилла ве Аквила'йъ орада бърактъ. Кендиси хаврая гидерек Яхудилер'ле тартъшмая башладъ. Бунлар даха узун бир сюре калмасънъ истедилерсе де, Павлус кабул етмеди. Ама онлара веда едеркен, „Танръ дилерсе янънъза йине дьонеджеим“ деди. Сонра Ефес'тен денизе ачълдъ. Сезарийе'йе вардъктан сонра Йерушалим'е гидип орадаки килисейи зиярет етти, орадан да Антакя'я гечти. Бир сюре орада калдъктан сонра йола чъктъ; Галатя бьолгесини ве Фрикя'йъ долашарак бютюн ьоренджилери рухча пекиштирди. Бу арада Искендерийе доумлу Аполлос адънда бир Яхуди Ефес'е гелди. Юстюн бир конушма йетенеи олан Аполлос, Кутсал Язълар'ъ чок ийи билийорду. Раб'бин йолунда еитилмиш бир кишийди. Атешли бир рухла конушуйор ве садедже Яхя'нън вафтизини билдии халде Иса'йла илгили герчеклери дору ьоретийорду. Хаврада джесаретле конушмая башладъ. Кендисини динлейен Прискилла иле Аквила, ону янларъна аларак Танръ йолуну она даха дору бичимде ачъкладълар. Аполлос Ахая'я гитмек истейиндже кардешлер ону джесаретлендирдилер. Ону ийи каршъламаларъ ичин орадаки ьоренджилере мектуп яздълар. Аполлос Ахая'я варънджа Танръ'нън лютфуйла иман етмиш оланлара чок ярдъм етти. Шьойле ки Кутсал Язълар'дан, Иса'нън Месих олдууну канътлаярак Яхудилер'ин иддиаларънъ ачъкча ве гючлю бир шекилде чюрюттю. „Ьойлейсе нейе даянарак вафтиз олдунуз?“ дийе сорду. „Яхя'нън ьоретисине даянарак вафтиз олдук“ дедилер. Павлус, „Яхя'нън яптъъ вафтиз, тьовбейле илгили бир вафтизди“ деди. „Халка, кендисинден сонра геледжек Олан'а, яни Иса'я инанмаларънъ сьойледи.“ Онлар буну дуйунджа, Раб Иса'нън адъйла вафтиз олдулар. Павлус еллерини онларън юзерине койунджа Кутсал Рух юзерлерине инди ве билмедиклери диллерле конушуп пейгамберлик етмейе башладълар. Ашаъ йукаръ он ики кишийдилер. Хаврая гирен Павлус джесаретле конушмая башладъ. Юч ай бойунджа орадакилерле тартъшъп дурду, онларъ Танръ'нън Егеменлии конусунда икна етмейе чалъштъ. Не вар ки, базъларъ серт бир тутум такънъп икна олмамакта дирендилер ве Иса'нън йолуну халкън ьонюнде кьотюлемейе башладълар. Бунун юзерине Павлус онлардан айрълдъ. Ьоренджилерини де алъп гьотюрдю ве Тиранус'ун дерсханесинде хер гюн тартъшмаларънъ сюрдюрдю. Бу дурум ики йъл сюрдю. Сонунда Яхуди олсун Грек олсун, Ася Или 'нде яшаян херкес Раб'бин сьозюню ишитти. Танръ, Павлус'ун елийле олаанюстю муджизелер яратъйорду. Шьойле ки, Павлус'ун беденине деен пешкир ве пештамаллар хаста оланлара гьотюрюлдююнде, хасталъкларъ йок олуйор, кьотю рухлар ичлеринден чъкъйорду. Чевреде долашъп кьотю рухларъ ковмакла урашан базъ Яхудилер де кьотю рухлара тутсак оланларъ Раб Иса'нън адънъ анарак куртармая калкъштълар. „Павлус'ун танъттъъ Иса'нън адъйла сизе емредийоруз!“ дийорлардъ. Буну япанлар арасънда Скева адлъ бир Яхуди башкяхинин йеди олу да вардъ. Кьотю рух исе онлара шьойле каршълък верди: „Иса'йъ билийор, Павлус'у да танъйорум, ама сиз кимсиниз?“ Ичинде кьотю рух булунан адам онлара салдърдъ, хепсини алт едерек бозгуна ураттъ. Ьойле ки, о евден чъплак ве яралъ оларак качтълар. Бу хабер, Ефес'те яшаян бютюн Яхудилер'ле Греклер'е улаштъ. Хепсини бир корку алдъ ве Раб Иса'нън адъ бюйюк бир сайгънлък казандъ. Иман еденлерин бирчоу гелийор, яптъкларъ кьотюлюклери итираф едип анлатъйорду. Бюйюджюлюкле урашмъш бир сюрю киши де китапларънъ топлайъп херкесин ьонюнде яктълар. Китапларън деерини хесапладъкларънда топлам елли бин гюмюш туттууну гьордюлер. Бьойлеликле Раб'бин сьозю гючлю бичимде яйълъп еткинлик казанъйорду. Павлус, бу олуп битенлерден сонра Македоня ве Ахая'дан гечип Йерушалим'е гитмейе карар верди. „Орая гиттиктен сонра Рома'йъ да гьормем герек“ дийорду. Ярдъмджъларъндан икисини, Тимотеос иле Ерастус'у Македоня'я гьондеререк кендиси бир сюре даха Ася Или'нде калдъ. О сърада Иса'нън йолуна илишкин бюйюк бир каргашалък чъктъ. Артемис Тапънаъ'нън гюмюштен макетлерини япан Димитриос адлъ бир куйумджу, ел санатчъларъна бир хайли иш салъйорду. Санатчъларъ ве бензер ишлерле урашанларъ бир арая топлаярак онлара шьойле деди: „Ефендилер, бу иштен бюйюк казанч саладъъмъзъ билийорсунуз. Ама Павлус денен бу адамън, елле япълан танръларън герчек танрълар олмадъънъ сьойлейерек ялнъз Ефес'те деил, нередейсе бютюн Ася Или 'нде чок сайъда кишийи кандъръп саптърдъънъ гьорюйор ве дуйуйорсунуз. Хем бу санатъмъз сайгънлъънъ йитирмек техликесийле каршъ каршъядър, хем де улу танръча Артемис'ин Тапънаъ'нън хиче сайълмасъ ве бютюн Ася Или'йле бютюн дюнянън тапъндъъ танръчанън, улулуундан йоксун калмасъ техликеси вардър.“ Орадакилер буну дуйунджа ьофкейле долдулар. „Ефеслилер'ин Артемиси улудур!“ дийе баърмая башладълар. Кент бюсбютюн каръштъ. Халк, Павлус'ун йол аркадашларъндан Македонялъ Гайус ве Аристархус'у якалайъп сюрюклейерек бирликте тиятроя кошушту. Павлус халкън арасъна гирмек истедийсе де, ьоренджилер ону бъракмадъ. Хатта, Павлус'ун досту олан базъ Ася Или йьонетиджилери она хабер йоллаярак тиятрода гьорюнмемеси ичин ялвардълар. Тиятродаки топлулук каръшъклък ичиндейди. Хер кафадан бир сес чъкъйорду. Чоу не ичин топландъънъ биле билмийорду. Яхудилер Искендер'и ьоне чъкарънджа калабалъктан базъларъ олайъ она баладъ. Елийле бир ишарет япан Искендер, халка савунмасънъ япмак истеди. Ама халк кендисинин Яхуди олдууну анлайънджа хеп бир аъздан яклашък ики саат бойунджа, „Ефеслилер'ин Артемиси улудур!“ дийе баъръп дурду. Калабалъъ ятъштъран беледийе язманъ, „Ей Ефеслилер“ деди, „Ефес Кенти'нин, улу Артемис Тапънаъ'нън ве гьоктен дюшен кутсал ташън бекчиси олдууну билмейен вар мъ? Бунларъ хич кимсе инкяр едемез. Бунун ичин сакин олманъз ве дюшюнджесиз бир шей япмаманъз герекир. Бурая гетирдииниз бу адамлар, не тапънакларъ яма еттилер, не де танръчамъза сьовдюлер. Димитриос ве санатчъ аркадашларънън херханги биринден шикяйети варса, махкемелер ачък, яргъчлар да вар. Каршълъклъ сучламаларънъ орада япсънлар. Соруштураджаънъз башка бир дурум варса, бунун ясал бир топлантъда чьозюмленмеси герекир. Бугюнкю олайлардан ьотюрю аякланма сучундан яргъланмак техликесиндейиз. Хичбир герекчеси олмаян бу каргашанън хесабънъ веремейеджеиз.“ Бунларъ сьойледиктен сонра топлулуу даъттъ. Павлус, каргашалък ятъштъктан сонра ьоренджилери чаъртъп онларъ йюреклендирди. Сонра кендилерине веда едерек Македоня'я гитмек юзере йола чъктъ. О йьорелери долашарак иманлъларъ йюреклендирен бирчок конушмалар яптъктан сонра Йунанистан'а гитти. Орада юч ай калдъ. Сурийе'йе дениз йолуйла гитмек юзерейкен Яхудилер'ин кендисине каршъ бир дюзен курмасъ неденийле дьонюшю Македоня юзеринден япмая карар верди. Пирос олу Вериялъ Сопатер, Селаниклилер'ден Аристархус иле Секундус, Дербели Гайус, Тимотеос ве Ася Или 'нден Тихикос иле Трофимос онунла бирликте гиттилер. Бунлар ьонден гидип бизи Троас'та бекледилер. Биз де Маясъз Екмек Байрамъ 'ндан сонра Филипи'ден денизе ачълъп беш гюнде Троас'а гелерек онларла булуштук. Орада йеди гюн калдък. Хафтанън илк гюню екмек бьолмек ичин бир арая топландъъмъзда Павлус иманлълара бир конушма яптъ. Ертеси гюн орадан айръладжаъ ичин конушмасънъ гедже яръсъна дек сюрдюрдю. Топланмъш олдуумуз юст каттаки одада бирчок кандил янъйорду. Ефтихос адлъ бир деликанлъ пенджереде отуруйорду. Павлус конушмасънъ узаттъкча Ефтихос'у уйку бастъ. Уйкуя далънджа да икинджи каттан ашаъ дюштю ве йерден ьолюсю калдърълдъ. Ашаъ инен Павлус деликанлънън юзерине капанъп ону куджакладъ. „Телашланмайън, яшъйор!“ деди. Сонра йукаръ чъкъп екмек бьолдю ве йемек йеди. Гюн доунджая дек онларла узун узун конушту, сонра орадан айрълдъ. Чоджуу дири оларак евине гьотюрен иманлълар бу олайдан бюйюк джесарет алдълар. Биз ьонден гидерек гемийе биндик ве Ассос'а харекет еттик. Павлус'у орадан аладжактък. Кендиси карадан гитмек истедии ичин буну бьойле дюзенлемишти. Бизи Ассос'та каршълайънджа ону гемийе алъп Мидилли'йе гечтик. Орадан денизе ачълъп ертеси гюн Сакъз Адасъ'нън каршъсъна гелдик. Ючюнджю гюн Сисам'а урадък ве бир гюн сонра Милет'е вардък. Павлус, Ася Или'нде вакит кайбетмемек ичин Ефес'е урамамая карар вермишти. Пентикост Гюню Йерушалим'де олабилмек умудуйла аджеле едийорду. Павлус, Милет'тен Ефес'е хабер йоллаярак килисенин ихтиярларънъ янъна чаърттъ. Янъна гелдиклери заман онлара шьойле деди: „ Ася Или 'не аяк бастъъм илк гюнден бери, сизинле булундуум бютюн сюре бойунджа, насъл даврандъъмъ билийорсунуз. Яхудилер'ин курдуу дюзенлерден чектиим съкънтъларън ортасънда Раб'бе там бир алчакгьонюллюлюкле, гьозяшларъ ичинде куллук еттим. Ярарлъ олан херханги бир шейи сизе дуйурмактан, герек ачъкта герек евден еве долашарак сизе ьоретмектен чекинмедим. Хем Яхудилер'и хем де Греклер 'и, тьовбе едип Танръ'я дьонмейе ве Раббимиз Иса'я инанмая чаърдъм. „Шимди де Рух'а бойун еерек Йерушалим'е гидийорум. Орада башъма нелер геледжеини билмийорум. Анджак Кутсал Рух, бени зинджирлер ве съкънтъларън бекледиине даир хер кентте бени уяръйор. Джанъмъ хич ьонемсемийорум, она деер вермийорум. Йетер ки яръшъ битирейим ве Раб Иса'дан алдъъм гьореви, Танръ'нън лютфуну билдирен Мюжде'йе танъклък етме гьоревини тамамлаяйъм. „Шимди араларънда долашъп Танръ'нън Егеменлии'ни дуйурдуум сизлерден хичбиринин йюзюмю бир даха гьормейеджеини билийорум. Бу йюзден бугюн сизе шуну ачъкча сьойлейейим: Бен кимсенин ураяджаъ джезадан сорумлу деилим. Танръ'нън истеини сизе там оларак билдирмектен чекинмедим. Кендинизе ве Кутсал Рух'ун сизи гьозетмен оларак гьоревлендирдии бютюн сюрюйе гьоз кулак олун. Раб'бин кенди канъ пахасъна сахип олдуу килисейи гютмек юзере атандънъз. Бен гиттиктен сонра сюрюйю есиргемейен йъртъджъ куртларън аранъза гиреджеини билийорум. Хатта ьоренджилери кенди пешлеринден сюрюклемек ичин сизин аранъздан да сапък сьозлер сьойлейен кишилер чъкаджак. Бунун ичин уянък дурун. Юч йъл бойунджа, аралъксъз, гедже гюндюз демеден, гьозяшъ дьокерек хер биринизи насъл уярдъъмъ хатърлайън. „Шимди сизи Танръ'я ве О'нун лютфуну билдирен сьозе еманет едийорум. Бу сьоз, сизи рухча гелиштиреджек ве кутсал кълънмъш олан бютюн инсанлар арасънда мираса кавуштураджак гючтедир. Бен хич кимсенин алтънъна, гюмюшюне я да гийсисине гьоз дикмедим. Сиз де билирсиниз ки, бу еллер хем беним, хем де бенимле бирликте оланларън герексинмелерини каршъламак ичин хизмет етмиштир. Яптъъм хер иште сизлере, бьойле емек веререк гючсюзлере ярдъм етмемиз ве Раб Иса'нън, ‚Вермек, алмактан даха бюйюк мутлулуктур‘ дийен сьозюню унутмамамъз геректиини гьостердим.“ Павлус бу сьозлери сьойледиктен сонра диз чьокюп онларла бирликте дуа етти. Сонра хепси аджъ аджъ алаярак Павлус'ун бойнуна сарълдълар, ону ьоптюлер. Онларъ ен чок юзен, „Йюзюмю бир даха гьормейеджексиниз“ демеси олду. Сонра ону гемийе кадар гечирдилер. Онлардан айрълънджа денизе ачълъп дору Истанкьой'е гиттик. Ертеси гюн Родос'а, орадан да Патара'я гечтик. Фенике'йе гидеджек бир геми булдук, буна бинип денизе ачълдък. Къбръс'ъ гьорюндже гюнейинден гечерек Сурийе'йе йьонелдик ве Сур Кенти'нде карая чъктък. Геми, йюкюню орада бошалтаджактъ. Иса'нън орадаки ьоренджилерини арайъп булдук ве янларънда бир хафта калдък. Ьоренджилер Рух'ун йьонлендирмесийле Павлус'у Йерушалим'е гитмемеси ичин уярдълар. Гюнюмюз долунджа кенттен айрълъп йолумуза девам еттик. Иманлъларън хепси, ешлери ве чоджукларъйла бирликте бизи кентин дъшъна кадар гечирдилер. Дениз къйъсънда диз чьокюп дуа еттик. Бирбиримизле ведалаштъктан сонра биз гемийе биндик, онлар да евлерине дьондюлер. Сур'дан дениз йолджулуумуза девам едерек Батламя Кенти'не гелдик. Орадаки кардешлери зиярет едип бир гюн янларънда калдък. Ертеси гюн айрълъп Сезарийе'йе гелдик. Йедилер'ден бири олан мюждеджи Филипус'ун евине гидерек онун янънда калдък. Бу адамън пейгамберлик еден, евленмемиш дьорт къзъ вардъ. Орая варъшъмъздан биркач гюн сонра Яхудийе'ден Хагавос адлъ бир пейгамбер гелди. Бу адам бизе яклашъп Павлус'ун кушаънъ алдъ, бунунла кенди еллерини аякларънъ балаярак деди ки, „Кутсал Рух шьойле дийор: ‚Яхудилер, бу кушаън сахибини Йерушалим'де бьойле балайъп ьотеки улуслара теслим едеджеклер.‘“ Бу сьозлери дуйунджа хем бизлер хем де оралълар Йерушалим'е гитмемеси ичин Павлус'а ялвардък. Бунун юзерине Павлус шьойле каршълък верди: „Не япъйорсунуз, не дийе алайъп йюреими съзлатъйорсунуз? Бен Раб Иса'нън адъ уруна Йерушалим'де ялнъз баланмая деил, ьолмейе де хазъръм.“ Павлус'у икна едемейиндже, „Раб'бин истедии олсун“ дийерек сустук. Бир сюре сонра хазърлъъмъзъ япъп Йерушалим'е дору йола чъктък. Сезарийе'деки ьоренджилерден базъларъ да бизимле бирликте гелдилер. Бизи, евинде каладжаъмъз адама, ески ьоренджилерден Къбръслъ Минасон'а гьотюрдюлер. Йерушалим'е вардъъмъз заман кардешлер бизи севинчле каршъладълар. Ертеси гюн Павлус'ла бирликте Якуп'у гьормейе гиттик. Ихтиярларън хепси орада топланмъштъ. Павлус, онларън хал хатърънъ сордуктан сонра, хизметинин араджълъъйла Танръ'нън ьотеки улуслар арасънда яптъкларънъ текер текер анлаттъ. Бунларъ ишитиндже Танръ'йъ йюджелттилер. Павлус'а, „Гьорюйорсун кардеш, Яхудилер арасънда бинлердже иманлъ вар ве хепси Кутсал Яса'нън джандан савунуджусудур“ дедилер. „Не вар ки, дуйдукларъна гьоре сен ьотеки улуслар арасънда яшаян бютюн Яхудилер'е, чоджукларънъ сюннет етмемелерини, тьорелеримизе уймамаларънъ сьойлюйор, Муса'нън Ясасъ'на сърт чевирмелери геректиини ьоретийормушсун. Шимди не япмалъ? Сенин бурая гелдиини мутлака дуяджаклар. Бунун ичин сана дедиимизи яп. Арамъзда адак адамъш дьорт киши вар. Бунларъ янъна ал, кендилерийле бирликте арънма тьоренине катъл. Башларънъ търаш едебилмелери ичин курбан масрафларънъ сен ьоде. Бьойлеликле херкес, сенинле илгили дуйдукларънън асълсъз олдууну, сенин де Кутсал Яса'я уйгун оларак яшадъънъ анласън. Ьотеки улуслардан олан иманлълара гелиндже, биз онлара, путлара сунулан курбанларън етинден, кандан, боуларак ьолдюрюлен хайванлардан ве фухуштан сакънмаларънъ ьонгьорен караръмъзъ язмъштък.“ Бунун юзерине Павлус о дьорт кишийи янъна алдъ, ертеси гюн онларла бирликте арънма тьоренине катълдъ. Сонра тапънаа гиререк арънма гюнлеринин не заман тамамланаджаънъ, хер биринин адъна не заман курбан сунуладжаънъ билдирди. Йеди гюнлюк сюре битмек юзерейди. Ася Или 'нден базъ Яхудилер Павлус'у тапънакта гьорюндже бютюн калабалъъ къшкъртарак ону якаладълар. „Ей Исраиллилер, ярдъм един!“ дийе баърдълар. „Хер йерде херкесе, халкъмъза, Кутсал Яса'я ве бу кутсал йере каршъ ьоретилер яян адам будур. Юстелик тапънаа базъ Греклер'и сокарак бу кутсал йери кирлетти.“ Бу Яхудилер, даха ьондже кентте Павлус'ун янънда гьордюклери Ефесли Трофимос'ун, Павлус тарафъндан тапънаа сокулдууну санъйорлардъ. Бютюн кент аяа калкмъштъ. Хер тарафтан кошушуп гелен халк Павлус'у тутуп тапънактан дъшаръ сюрюкледи. Аркасъндан тапънаън капъларъ хемен капатълдъ. Онлар Павлус'у ьолдюрмейе чалъшъркен, бютюн Йерушалим'ин каръштъъ хабери Рома табурунун комутанъна улаштъ. Комутан хемен йюзбашъларла аскерлери янъна аларак калабалъън олдуу йере кошту. Комутанла аскерлери гьорен халк Павлус'у дьовмейи бърактъ. О заман комутан яклашъп Павлус'у якаладъ, чифт зинджирле баланмасъ ичин буйрук верди. Сонра, „Кимдир бу адам, не яптъ?“ дийе сорду. Калабалъктакилерин хер бири айръ бир шей баъръйорду. Каргашалъктан ьотюрю кесин билги единемейен комутан, Павлус'ун калейе гьотюрюлмесини буйурду. Павлус мердивенлере гелдиинде калабалък ьойлесине азмъштъ ки, аскерлер ону ташъмак зорунда калдълар. Калабалък, „Ьолдюрюн ону!“ дийе баърарак онларъ излийорду. Каледен ичери гирмек юзерейкен Павлус комутана, „Сана бир шей сьойлейебилир мийим?“ деди. Комутан, „Грекче билийор мусун?“ деди. „Сен бундан бир сюре ьондже бир аякланма башлатъп дьорт бин тедхишчийи чьоле гьотюрен Мъсърлъ деил мисин?“ Павлус, „Бен Киликя'дан Тарсуслу бир Яхуди, хич де ьонемсиз олмаян бир кентин ватандашъйъм“ деди. „Риджа едерим, халка биркач сьоз сьойлемеме изин вер.“ Комутанън изин вермеси юзерине Павлус мердивенде дикилип елийле халка бир ишарет яптъ. Дерин бир сессизлик олунджа, Ибрани дилинде конушмая башладъ. „Кардешлер ве бабалар, сизе шимди япаджаъм савунмайъ динлейин“ деди. Иса'нън йолундан гиденлере ьолдюресийе зулмедер, кадън еркек демеден онларъ балайъп хапсе атардъм. Башкяхин иле бютюн курул юйелери сьойледиклерими дорулаябилирлер. Онлардан Яхуди кардешлере язълмъш мектуплар аларак Шам'а дору йола чъкмъштъм. Амаджъм, орадаки Иса инанлъларънъ да джезаландърмак юзере балайъп Йерушалим'е гетирмекти. „Бен ьолейе дору йол алъп Шам'а яклашъркен, бирденбире гьоктен парлак бир ъшък чевреми айдънлаттъ. Йере йъкълдъм. Бир сесин бана, ‚Саул, Саул! Неден бана зулмедийорсун?‘ дедиини ишиттим. „‚Ей Ефендим, сен кимсин?‘ дийе сордум. „Сес бана, ‚Бен сенин зулметтиин Насъралъ Иса'йъм‘ деди. Янъмдакилер ъшъъ гьордюлерсе де, бенимле конушанън сьойледиклерини анламадълар. „‚Раб, не япмалъйъм?‘ дийе сордум. „Раб бана, ‚Калк, Шам'а гит‘ деди, ‚Япманъ тасарладъъм хер шей орада сана билдириледжек.‘ Парлаян ъшъън гьоркеминден гьозлерим гьормез олдуундан, янъмдакилер елимден тутуп бени Шам'а гьотюрдюлер. „Хананя, ‚Аталаръмъзън Танръсъ, кендисинин истеини билмен ве Адил Олан'ъ гьорюп О'нун азъндан бир сес ишитмен ичин сени сечмиштир‘ деди. ‚Гьорюп ишиттиклерини бютюн инсанлара дуйурарак О'нун танъклъънъ япаджаксън. Хайди, не беклийорсун? Калк, О'нун адънъ анарак вафтиз ол ве гюнахларъндан арън!‘ „‚Я Раб‘ дедим, ‚Беним хаврадан хаврая гидерек сана инананларъ тутуклайъп дьовдююмю билийорлар. Юстелик сана танъклък еден Истефанос'ун канъ дьокюлдюю заман, бен де орадайдъм. Ону ьолдюренлерин кафтанларъна бекчилик едерек япъланларъ онайладъм.‘ „Раб бана, ‚Гит‘ деди, ‚Сени узактаки улуслара гьондереджеим.‘“ Павлус'у бурая кадар динлейенлер, бу сьоз юзерине, „Бьойлесини йерйюзюнден темизлемели, яшамасъ уйгун деил!“ дийе сеслерини йюкселттилер. Кендисини съръмларла балайъп колларънъ герийорлардъ ки, Павлус орада дуран йюзбашъя, „Махкемеси япълмамъш бир Рома ватандашънъ камчъламанъз ясая уйгун мудур?“ деди. Йюзбашъ буну дуйунджа гидип комутана хабер верди. „Не япъйорсун?“ деди. „Бу адам Рома ватандашъймъш.“ Комутан Павлус'ун янъна гелди, „Сьойле бакайъм, сен Ромалъ мъсън?“ дийе сорду. Павлус да, „Евет“ деди. Комутан, „Бен бу ватандашлъъ йюклю бир пара ьодейерек елде еттим“ дийе каршълък верди. Павлус, „Бен исе доуштан Рома ватандашъйъм“ деди. Ону соргуя чекеджек оланлар хемен янъндан чекилип гиттилер. Кендисини балатан комутан да, онун Рома ватандашъ олдууну анлайънджа коркту. Комутан ертеси гюн, Яхудилер'ин Павлус'у там оларак нейле сучладъкларънъ ьоренмек ичин ону хапистен гетиртти, башкяхинлерле бютюн Йюксек Курул 'ун топланмасъ ичин буйрук верди ве ону ашаъ индирип Курул'ун ьонюне чъкардъ. Йюксек Курул'у диккатле сюзен Павлус, „Кардешлер“ деди, „Бен бугюне дек Танръ'нън ьонюнде тертемиз бир виджданла яшадъм.“ Башкяхин Хананя, Павлус'ун янънда дуранлара онун азъна вурмаларъ ичин буйрук верди. Бунун юзерине Павлус она, „Сени баданалъ дувар, Танръ сана вураджактър!“ деди. „Хем отурмуш Кутсал Яса'я гьоре бени яргълъйорсун, хем де Яса'йъ чинейерек бени дьовдюрюйорсун.“ Чевреде дуранлар, „Танръ'нън башкяхинине хакарет ми едийорсун?“ дедилер. Павлус, „Кардешлер, башкяхин олдууну билмийордум“ деди. „Нитеким, ‚Халкънъ йьонетенлери кьотюлеме‘ дийе язълмъштър.“ Орадакилерден бир бьолюмюнюн Садуки, ьобюрлеринин де Фериси мезхебинден олдууну анлаян Павлус, Йюксек Курул'а шьойле сесленди: „Кардешлер, бен ьозбеьоз Фериси'йим. Ьолюлерин дириледжеи умудуну беследиим ичин яргъланмактайъм.“ Павлус'ун бу сьозю юзерине Ферисилер'ле Садукилер чекишмейе башладълар, Курул икийе бьолюндю. Садукилер, ьолюмден дирилиш, мелек ве рух йоктур дерлер; Ферисилер исе бунларън хепсине инанърлар. Курул'да бюйюк бир каргашалък чъктъ. Фериси мезхебинден базъ дин билгинлери калкъп атешли бир шекилде, „Бу адамда хичбир суч гьормюйоруз“ дийе баърдълар. „Бир рух я да бир мелек кендисийле конушмушса, не олмуш?“ Чекишме ьойле шиддетленди ки комутан, Павлус'у парчалаяджаклар дийе коркту. Аскерлерин ашаъ инип ону зорла араларъндан аларак калейе гьотюрмелерини буйурду. О гедже Раб Павлус'а гьорюнюп, „Джесур ол“ деди, „Йерушалим'де бенимле илгили насъл танъклък еттинсе, Рома'да да ьойле танъклък етмен герекир.“ Ертеси сабах Яхудилер араларънда гизли бир анлашма яптълар. „Павлус'у ьолдюрмеден бир шей йийип ичерсек, бизе ланет олсун!“ дийе ант ичтилер. Бу анлашмая катъланларън сайъсъ къркъ ашъйорду. Бунлар башкяхинлерле илери геленлерин янъна гидип шьойле дедилер: „Биз, ‚Павлус'у ьолдюрмеден азъмъза бир шей коярсак, бизе ланет олсун!‘ дийе ант ичтик. Шимди сиз Йюксек Курул 'ла бирликте, Павлус'а илишкин дуруму даха айрънтълъ бир шекилде араштъраджакмъш гиби, комутанън ону сизе гетирмесини риджа един. Биз де, Павлус даха Курул'а гелмеден ону ьолдюрмейе хазър оладжаъз.“ Не вар ки, Павлус'ун къзкардешинин олу онларън пусу курдууну дуйду. Варъп калейе гирди ве хабери Павлус'а илетти. Йюзбашълардан бирини янъна чаъран Павлус, „Бу генджи комутана гьотюр, кендисине илетеджеи бир хабер вар“ деди. Йюзбашъ, генджи алъп комутана гьотюрдю. „Тутуклу Павлус бени чаъръп бу генджи сана гетирмеми риджа етти. Сана бир сьойлейеджеи вармъш“ деди. Комутан, генджи елинден тутуп бир яна чекти. „Бана билдирмек истедиин недир?“ дийе сорду. „Яхудилер сьозбирлии еттилер“ деди, „Павлус'ла илгили дуруму даха айрънтълъ бир шекилде араштърмак истийорлармъш гиби, ярън ону Йюксек Курул'а гьотюрмени риджа едеджеклер. Ама сен онлара канма! Араларъндан кърктан фазла киши она пусу курмуш беклийор. ‚Ону ортадан калдърмадан бир шей йийип ичерсек, бизе ланет олсун!‘ дийе ант ичтилер. Шимди хазърлар, сенден олумлу бир янът гелмесини беклийорлар.“ Комутан, „Бунларъ бана ачъкладъънъ хич кимсейе сьойлеме“ дийе уярдъктан сонра генджи салъверди. Комутан, йюзбашълардан икисини янъна чаъръп шьойле деди: „Акшам саат докузда Сезарийе'йе харекет етмек юзере ики йюз пияде, йетмиш атлъ ве ики йюз мъзраклъ хазърлайън. Айръджа Павлус'у биндирип Вали Феликс'ин янъна са салим улаштърмак ичин хайван салайън.“ Бу адамъ Яхудилер якаламъш ьолдюрмек юзерейдилер. Не вар ки, кендисинин Рома ватандашъ олдууну ьорениндже аскерлерле йетишип ону куртардъм. Кендисини нейле сучладъкларънъ билмек истедиим ичин ону Яхудилер'ин Йюксек Курулу'нун ьонюне чъкарттъм. Сучламанън, Яхудилер'ин ясасъна илишкин базъ сорунларла илгили олдууну ьорендим. Ьолюм я да хапис джезасънъ геректирен херханги бир сучлама йокту. Бана бу адама каршъ бир тузак курулдуу билдирилиндже ону хемен сана гьондердим. Ону сучлаянлара да кендисийле илгили шикяйетлерини сана билдирмелерини буйурдум.“ Аскерлер, кендилерине верилен буйрук уярънджа Павлус'у алъп геджелейин Антипатрис'е гьотюрдюлер. Ертеси гюн, атлъларъ Павлус'ла бирликте йола девам етмек юзере бъракарак калейе дьондюлер. Атлълар Сезарийе'йе варънджа мектубу валийе верип Павлус'у теслим еттилер. Бундан беш гюн сонра Башкяхин Хананя, базъ илери геленлер ве Тертуллус адлъ бир хатип Сезарийе'йе гелип Павлус'ла илгили шикяйетлерини валийе илеттилер. Сени фазла йормак истемийорум; сьойлейеджеимиз биркач сьозю хошгьорюйле динлемени риджа едийорум. „Биз шуну анладък ки, бу адам дюнянън хер янънда бютюн Яхудилер арасънда каргашалък чъкаран бир фесатчъ ве Насрани тарикатънън елебашъларъндан биридир. Орадаки Яхудилер де анлатъланларън дору олдууну сьойлейерек бу сучламалара катълдълар. Валинин бир ишарети юзерине Павлус шьойле каршълък верди: „Сенин йъллардан бери бу улуса яргъчлък еттиини билдиим ичин, кенди савунмамъ севинчле япъйорум. Сен кендин де ьоренебилирсин, тапънмак амаджъйла Йерушалим'е гидишимден бу яна садедже он ики гюн гечти. Бени не тапънакта, не хавраларда, не де кентин башка бир йеринде херханги бирийле тартъшъркен я да халкъ аякландърмая чалъшъркен гьормюшлердир. Шу анда бана йьонелттиклери сучламаларъ да сана канътлаямазлар. Бунунла бирликте, сана шуну итираф едейим ки, кендилеринин тарикат дедиклери Йол'ун бир излейиджиси оларак аталаръмъзън Танръсъ'на куллук едийорум. Кутсал Яса'да ве пейгамберлерин китапларънда язълъ хер шейе инанъйорум. Айнъ бу адамларън кабул еттии гиби, хем дору кишилерин хем дору олмаянларън ьолюмден дириледжеине даир Танръ'я умут баладъм. Бу неденле бен герек Танръ, герек инсанлар ьонюнде виджданъмъ темиз тутмая хер заман ьозен гьостерийорум. „Узун йъллар сонра, улусума баъшлар гетирмек ве адаклар сунмак ичин Йерушалим'е гелдим. Бени тапънакта адаклар сунаркен булдукларъ заман арънмъш дурумдайдъм. Чевремде не бир калабалък не де каръшъклък вардъ. Анджак орада Ася Или 'нден базъ Яхудилер булунуйорду. Онларън бана каршъ бир дийеджеклери варса, сенин ьонюне чъкъп сучламаларънъ белиртмелери герекир. Бурадакилер де, Йюксек Курул 'ун ьонюндеки дурушмам сърасънда бенде не суч булдукларънъ ачъкласънлар. Ьонлерине чъкарълдъъмда, ‚Бугюн, ьолюлерин дирилиши конусунда тарафънъздан яргъланмактайъм‘ дийе сесленмиштим. Олса олса бени бу конуда сучлаябилирлер.“ Иса'нън йолуна илишкин дерин билгиси олан Феликс дурушмайъ башка бир гюне ертелеркен, „Даванъзла илгили караръмъ комутан Лисиас гелиндже веририм“ деди. Орадаки йюзбашъя да Павлус'у гьозалтънда тутмасънъ, ама кендисине бираз сербестлик танъмасънъ, она ярдъмда булунмак истейен достларъндан хичбирине енгел олмамасънъ буйурду. Биркач гюн сонра Феликс, Яхуди олан каръсъ Друсилла иле бирликте гелди, Павлус'у чаъртарак Месих Иса'я олан инанджъ конусунда ону динледи. Павлус дорулук, ьозденетим ве геледжек олан яргъ гюнюнден сьоз единдже Феликс коркуя капълдъ. „Шимдилик гидебилирсин“ деди, „Фърсат булунджа сени йине чаъртъръм.“ Бир яндан да Павлус'ун кендисине рюшвет вереджеини умуйорду. Бу неденле ону сък сък чаъртър, онунла сохбет едерди. Ики йъл долунджа гьоревини Поркиус Фестус'а девреден Феликс, Яхудилер'ин гьонлюню казанмак амаджъйла Павлус'у хаписте бърактъ. Еялете вардъктан юч гюн сонра Фестус, Сезарийе'ден Йерушалим'е гитти. Фестус, онларън арасънда садедже секиз он гюн кадар калдъ; сонра Сезарийе'йе дьондю. Ертеси гюн яргъ кюрсюсюне отурарак Павлус'ун гетирилмесини буйурду. Павлус ичери гириндже, Йерушалим'ден гелен Яхудилер чевресини сардълар ве канътлаямадъкларъ бирчок аър сучламада булундулар. Павлус, „Не Яхудилер'ин ясасъна, не тапънаа, не де Сезар 'а каршъ хичбир гюнах ишлемедим“ дийерек кендини савунду. Яхудилер'ин гьонлюню казанмак истейен Фестус, Павлус'а шьойле каршълък верди: „Йерушалим'е гидип орада беним ьонюмде бу конуларда яргъланмак истер мисин?“ Павлус, „Бен Сезар'ън яргъ кюрсюсю ьонюнде дурмактайъм“ деди, „Бурада яргъланмам герекир. Сен де чок ийи билийорсун ки, Яхудилер'е каршъ хичбир суч ишлемедим. Шайет сучум варса, ьолюм джезасънъ геректиреджек бир шей япмъшсам, ьолмектен чекинмем. Йок еер бунларън бана каршъ яптъъ сучламалар асълсъз исе, хич кимсе бени онларън елине теслим едемез. Давамън Сезар'а илетилмесини истийорум.“ Фестус, данъшма курулуйла гьорюштюктен сонра шу янътъ верди: „Даванъ Сезар'а илеттин, Сезар'а гидеджексин.“ Биркач гюн сонра Крал Агриппа иле Берники, Фестус'а бир незакет зияретинде булунмак юзере Сезарийе'йе гелдилер. Бир сюре орада калдълар. Бу арада Фестус, Павлус'ла илгили дуруму крала анлаттъ. „Феликс'ин тутуклу оларак бърактъъ бир адам вар“ деди. „Йерушалим'де булундуум сърада Яхудилер'ин башкяхинлерийле илери геленлери, онунла илгили шикяйетлерини ачъкладълар, ону джезаландърмамъ истедилер. „Бен онлара, ‚Херханги бир санъъ, кендисини сучлаянларла йюзлештирмеден, кендисине йьонелтилен итхамларла илгили оларак савунма фърсатъ вермеден, ону сучлаянларън елине теслим етмек Ромалълар'ън геленеине айкъръдър‘ дедим. Онлар бенимле бурая гелиндже, хич вакит кайбетмеден, ертеси гюн яргъ кюрсюсюне отуруп адамън гетирилмесини буйурдум. Не вар ки, калкъп конушан даваджълар она, бекледиим тюрден кьотюлюклерле илгили хичбир сучлама йьонелтмедилер. Анджак онунла чекиштиклери базъ сорунлар вардъ. Бунлар, кенди динлерине ве ьолмюш де Павлус'ун иддиасъна гьоре яшамакта олан Иса адъндаки бирине илишкин конулардъ. Бунларъ насъл соруштураджаъмъ билемедиим ичин Павлус'а, Йерушалим'е гидип орада бу конуларда яргъланмая разъ олуп олмаяджаънъ сордум. Ама кендиси давасънъ Импаратор'а илетти, Импаратор'ун караръна дек тутуклу калмак истеди. Бен де ону Импаратор'а гьондереджеим замана кадар тутуклу калмасънъ буйурдум.“ Агриппа Фестус'а, „Бен де бу адамъ динлемек истердим“ деди. Фестус да, „Ярън ону динлерсин“ деди. Ертеси гюн Агриппа иле Берники бюйюк бир тантанайла гелип комутанлар ве кентин илери геленлерийле бирликте топлантъ салонуна гирдилер. Фестус'ун буйруу юзерине Павлус ичери гетирилди. Фестус, „Крал Агриппа ве бурада бизимле булунан бютюн ефендилер“ деди, „Йерушалим'де олсун, бурада олсун, бютюн Яхуди халкънън бана шикяйет еттии бу адамъ гьорюйорсунуз. ‚Ону артък яшатмамалъ!‘ дийе хайкъръйорлардъ. Ойса бен, ьолюм джезасънъ геректирен хичбир суч ишлемедиини анладъм. Йине де, кендиси давасънън Импаратор'а илетилмесини истедиинден, ону гьондермейе карар вердим. Ама Ефендимиз'е бу адамла илгили язаджак кесин бир шейим йок. Бу йюзден ону сизин ьонюнюзе ве ьозелликле, Крал Агриппа, сенин ьонюне чъкартмъш булунуйорум. Амаджъм, бу соруштурманън сонуджунда язаджак бир шей булабилмектир. Бир тутуклуйу Импаратор'а гьондериркен, кендисине йьонелтилен сучламаларъ белиртмемек бендже анламсъз.“ Ьозелликле шуна севинийорум ки, сен Яхудилер'ин бютюн тьорелерини ве сорунларънъ якъндан билен бирисин. Бу неденле бени сабърла динлемени риджа едийорум. „Бютюн Яхудилер, герек башлангъчта кенди мемлекетимде, герек Йерушалим'де, генчлиимден бери насъл яшадъъмъ билирлер. Бени ескиден бери танърлар ве истеселер, гечмиште динимизин ен титиз мезхеби олан Ферисилие балъ яшадъъма танъклък едебилирлер. Шимди исе, Танръ'нън аталаръмъза олан ваадине умут баладъъм ичин бурада булунмакта ве яргъланмактайъм. Бу, он ики оймаъмъзън гедже гюндюз Танръ'я джанла башла куллук едерек еришмейи умдукларъ вааттир. Ей кралъм, Яхудилер'ин бана йьонелттиклери сучламалар бу умутла илгилидир. Сизлер, Танръ'нън ьолюлери дирилтмесини неден ‚инанълмаз‘ гьорюйорсунуз? „Дорусу бен де, Насъралъ Иса адъна каршъ елимден гелени япмам геректии дюшюнджесиндейдим. Ве Йерушалим'де буну яптъм. Башкяхинлерден алдъъм йеткийле кутсаллардан бирчоуну хапсе аттърдъм; ьолюм джезасъна чарптърълдъкларъ заман ойуму онларън алейхинде кулландъм. Бютюн хавраларъ долашъп сък сък онларъ джезаландърър, инандъкларъна кюфретмейе зорлардъм. Ьойлесине кудурмуштум ки, онлара зулметмек ичин булундукларъ ябанджъ кентлере биле гидердим. „Бир кересинде башкяхинлерден алдъъм йетки ве гьоревле Шам'а дору йола чъкмъштъм. Ей кралъм, ьоленде йолда гидеркен, гьоктен гелип беним ве йол аркадашларъмън чевресини айдънлатан, гюнештен даха парлак бир ъшък гьордюм. Хепимиз йере йъкълмъштък. Бир сесин бана Ибрани дилинде сеслендиини дуйдум. ‚Саул, Саул, неден бана зулмедийорсун?‘ деди. ‚Ювендирейе каршъ тепмекле кендине зарар верийорсун.‘ „Бен де, ‚Ей Ефендим, сен кимсин?‘ дедим. „‚Бен сенин зулметтиин Иса'йъм‘ дийе янът верди Раб. ‚Хайди, аяа калк. Сени хизметимде гьоревлендирмек ичин сана гьорюндюм. Хем гьордюклерине, хем де кендимле илгили сана гьостереджеклериме танъклък едеджексин. „Бунун ичин, ей Крал Агриппа, бу гьоксел гьорюме уймазлък етмедим. Ьондже Шам ве Йерушалим халкънъ, сонра бютюн Яхудийе бьолгесини ве ьотеки улусларъ, тьовбе едип Танръ'я дьонмейе ве бу тьовбейе ярашър ишлер япмая чаърдъм. Яхудилер'ин бени тапънакта якалайъп ьолдюрмейе калкмаларънън недени буйду. Ама бугюне дек Танръ ярдъмджъм олду. Бу сайеде бурада дуруйор, бюйюк кючюк херкесе танъклък едийорум. Беним сьойледиклерим, пейгамберлерин ве Муса'нън ьонджеден хабер вердии олайлардан башка бир шей деилдир. Онлар, Месих 'ин аджъ чекеджеини ве ьолюмден дириленлерин илки оларак герек кенди халкъна, герек ьотеки улуслара ъшъън доушуну илан едеджеини билдирмишлерди.“ Павлус бу шекилде савунмасънъ сюрдюрюркен Фестус йюксек сесле, „Павлус, чълдърмъшсън сен! Чок окумак сени делиртийор!“ деди. Павлус, „Сайън Фестус“ деди, „Бен чълдърмъш деилим. Герчек ве акла уйгун сьозлер сьойлюйорум. Крал бу конуларда билгили олдуу ичин кендисийле чекинмеден конушуйорум. Бу олайлардан хичбиринин онун диккатинден качмадъъ канъсъндайъм. Чюнкю бунлар юджра бир кьошеде япълмъш ишлер деилдир. Крал Агриппа, сен пейгамберлерин сьозлерине инанъйор мусун? Инандъънъ билийорум.“ Агриппа Павлус'а шьойле деди: „Бу кадар къса бир сюреде бени икна едип Месихчи ми япаджаксън?“ „Истер къса истер узун сюреде олсун“ деди Павлус, „Танръ'дан дилерим ки ялнъз сен деил, бугюн бени динлейен херкес, бу зинджирлер дъшънда беним гиби олсун!“ Агриппа да Фестус'а, „Бу адам давасънъ Сезар 'а илетмесейди, сербест бъракълабилирди“ деди. Италя'я дору йелкен ачмамъза карар верилиндже, Павлус'ла ьотеки базъ тутуклуларъ Августус табурундан Йулиус адлъ бир йюзбашъя теслим еттилер. Ася Или 'нин къйъларъндаки лиманлара ураяджак олан бир Едремит гемисине бинерек денизе ачълдък. Селаник'тен Македонялъ Аристархус да янъмъздайдъ. Ертеси гюн Сайда'я урадък. Павлус'а достча давранан Йулиус, ихтиячларънъ каршъламаларъ ичин достларънън янъна гитмесине изин верди. Орадан йине денизе ачълдък. Рюзгар терс йьонден естии ичин Къбръс'ън рюзгар алтъндан гечтик. Киликя ве Памфиля ачъкларъндан гечерек Ликя'нън Мира Кенти'не гелдик. Орада, Италя'я гидеджек бир Искендерийе гемиси булан йюзбашъ, бизи о гемийе биндирди. Гюнлердже аър аър йол аларак Книдос Кенти'нин ачъкларъна гючлюкле гелебилдик. Рюзгар бизе енгел олдуундан Салмоне бурнундан доланарак Гирит'ин рюзгар алтъндан гечтик. Къйъ бойунджа гючлюкле илерлейерек Ласея Кенти'нин якънларънда булунан ве Гюзел Лиманлар денилен бир йере гелдик. Ама йюзбашъ, Павлус'ун сьойледиклерини динлейеджеине, каптанла геми сахибинин сьозюне уйду. Лиман къшламая елверишли олмадъъндан гемидекилерин чоу, орадан текрар денизе ачълмая, мюмкюнсе Феникс'е улашъп къшъ орада гечирмейе карар вердилер. Феникс, Гирит'ин лодос ве карайеле капалъ бир лиманъдър. Гюнейден хафиф бир рюзгар есмейе башлайънджа, бекледиклери анън гелдиини санарак демир алдълар; Гирит къйъсънъ якъндан излейерек илерлемейе башладълар. Не вар ки, чок гечмеден карадан Евракилон денен бир касърга копту. Касъргая тутулан геми рюзгара каршъ гидемейиндже, кендимизи сюрюкленмейе бърактък. Гавдос денен кючюк бир аданън рюзгар алтъна съънарак геминин филикасънъ гючлюкле салама алабилдик. Филикайъ йукаръ чектиктен сонра халатлар кулланарак гемийи алттан кушаттълар. Сирте Кьорфези'нин сълъкларънда карая отурмактан корктукларъ ичин йелкен такъмларънъ индирип кендилерини сюрюкленмейе бърактълар. Фъртъна бизи бир хайли хърпаладъъ ичин ертеси гюн гемиден йюк атмая башладълар. Ючюнджю гюн геминин такъмларънъ кенди еллерийле денизе аттълар. Гюнлердже не гюнеш не де йълдъзлар гьорюндю. Фъртъна да оланджа шиддетийле сюрдююнден, артък куртулуш умудуну тюмден йитирмиштик. Адамлар узун заман йемек йийемейиндже Павлус ортая чъкъп шьойле деди: „Ефендилер, бени динлейип Гирит'тен айрълмаманъз, бу зарар ве зияна урамаманъз герекирди. Шимди сизе ьоюдюм шу: Джесур олун! Геми махволаджак, ама аранъзда хичбир джан кайбъ олмаяджак. Бунун ичин ефендилер, джесур олун! Танръ'я инанъйорум ки, хер шей тъпкъ бана билдирилдии гиби оладжак. Анджак бир адада карая отурмамъз герекийор.“ Он дьордюнджю гедже Ийон Денизи'нде сюрюкленийордук. Гедже яръсъна дору гемиджилер карая яклаштъкларънъ сезинледилер. Денизин деринлиини ьолчтюлер ве йирми кулач олдууну гьордюлер. Бираз илерледиктен сонра бир даха ьолчтюлер, он беш кулач олдууну гьордюлер. Каялъклара биндирмектен коркарак къчтан дьорт демир аттълар ве гюнюн тез домасъ ичин дуа еттилер. Бу сърада гемиджилер гемиден качма гиришиминде булундулар. Баш тарафтан демир атаджаклармъш гиби япъп филикайъ денизе индирдилер. Ама Павлус йюзбашъйла аскерлере, „Бунлар гемиде калмазса, сиз куртуламазсънъз“ деди. Бунун юзерине аскерлер иплери кесип филикайъ денизе дюшюрдюлер. Гюн домак юзерейкен Павлус херкеси йемек йемейе чаърдъ. „Бугюн он дьорт гюндюр кайгълъ бир беклейиш ичиндесиниз, хичбир шей йемейип ач калдънъз“ деди. „Бунун ичин сизе риджа едийорум, йемек йийин. Куртулушунуз ичин бу герекли. Хичбиринизин башъндан тек къл биле ексилмейеджектир.“ Павлус бунларъ сьойледиктен сонра екмек алдъ, хепсинин ьонюнде Танръ'я шюкретти, екмеи бьолюп йемейе башладъ. Хепси бундан джесарет аларак йемек йеди. Гемиде топлам ики йюз йетмиш алтъ кишийдик. Херкес дойдуктан сонра, будайъ денизе бошалтарак гемийи хафифлеттилер. Гюндюз олунджа гьордюклери карайъ танъямадълар. Ама кумсалъ олан бир кьорфез фаркедерек, мюмкюнсе гемийи орада карая отуртмая карар вердилер. Демирлери кесип денизде бърактълар. Айнъ анда дюменлерин иплерини чьозюп ьон йелкени рюзгара веререк кумсала йьонелдилер. Геми бир кум йюкселтисине чарпъп карая отурду. Геминин башъ кума сапланъп къмълдамаз олду, къч тарафъ исе далгаларън шиддетийле даълмая башладъ. Аскерлер, тутуклулардан хичбири йюзерек качмасън дийе онларъ ьолдюрмек нийетиндейди. Куртулдуктан сонра аданън Малта адънъ ташъдъънъ ьорендик. Йерлилер бизе олаанюстю бир якънлък гьостердилер. Хава яъшлъ ве соук олдуу ичин атеш якъп хепимизи достча каршъладълар. Павлус бир йъън чалъ чърпъ топлайъп атешин юзерине аттъ. О анда ъсъдан качан бир енгерек онун елине япъштъ. Йерлилер Павлус'ун елине асълан йъланъ гьорюндже бирбирлерине, „Бу адам кушкусуз бир катил“ дедилер. „Денизден куртулду, ама адалет ону яшатмадъ.“ Не вар ки, елини силкип йъланъ атешин ичине фърлатан Павлус хичбир зарар гьормеди. Халк, Павлус'ун беденинин шишмесини я да бирденбире дюшюп ьолмесини беклийорду. Ама узун сюре беклейип де она бир шей олмадъънъ гьорюндже фикирлерини деиштирдилер. „Бу бир илахтър!“ дедилер. Булундуумуз йерин якънънда аданън баш йеткилиси олан Публиус адлъ биринин топракларъ вардъ. Бу адам бизи евине кабул едерек юч гюн достча аърладъ. О сърада Публиус'ун бабасъ канлъ исхале якаланмъш атешлер ичинде ятъйорду. Хастанън янъна гирен Павлус дуа етти, еллерини юзерине койуп ону ийилештирди. Бу олай юзерине ададаки ьобюр хасталар да гелип ийилештирилдилер. Бизи бир сюрю армаанла онурландърдълар; денизе ачъладжаъмъз заман герексиндиимиз малземелери гемийе йюкледилер. Юч ай сонра, къшъ адада гечирен ве икиз танрълар симгесини ташъян бир Искендерийе гемисийле денизе ачълдък. Сиракуза Кенти'не урайъп юч гюн калдък. Орадан да йолумуза девам едерек Региум'а гелдик. Ертеси гюн гюнейден есмейе башлаян рюзгарън ярдъмъйла ики гюнде Путеоли'йе вардък. Орада булдуумуз кардешлер, бизи янларънда бир хафта калмая чаърдълар. Сонунда Рома'я вардък. Хаберимизи алан Рома'даки кардешлер, бизи каршъламак ичин Аппиус Чаршъсъ'на ве Юч Ханлар'а кадар гелдилер. Павлус онларъ гьорюндже Танръ'я шюкретти, йюрекленди. Рома'я гирдиимизде Павлус'ун, бир аскер гьозетиминде ялнъз башъна калмасъна изин верилди. Юч гюн сонра Павлус, Яхудилер'ин илери геленлерини бир арая чаърдъ. Бунлар топландъкларъ заман Павлус кендилерине шьойле деди: „Кардешлер, халкъмъза я да аталаръмъзън тьорелерине каршъ хичбир шей япмадъъм халде, Йерушалим'де тутукланъп Ромалълар'ън елине теслим едилдим. Онлар бени соргуя чектиктен сонра сербест бъракмак истедилер. Чюнкю ьолюм джезасънъ геректирен хичбир суч ишлемемиштим. Ама Яхудилер буна каршъ чъкънджа, давамъ Сезар 'а илетмек зорунда калдъм. Буну, кенди улусумдан херханги бир шикяйетим олдуу ичин япмадъм. Бен Исраил'ин умуду уруна бу зинджире вурулмуш булунуйорум. Сизи бурая, иште бу конуйу гьорюшмек ве конушмак ичин чаърдъм.“ Онлар Павлус'а, „Яхудийе'ден сенинле илгили мектуп алмадък, орадан гелен кардешлерден хичбири де сенин хаккънда кьотю бир хабер гетирмеди, кьотю бир шей сьойлемеди“ дедилер. „Биз сенин фикирлерини сенден дуймак истериз. Чюнкю хер йерде бу мезхебе каршъ чъкълдъънъ билийоруз.“ Павлус'ла бир гюн карарлаштърдълар ве о гюн, даха бюйюк бир калабалъкла онун калдъъ йере гелдилер. Павлус сабахтан акшама дек онлара Танръ'нън Егеменлии 'не илишкин ачъкламаларда булунду ве бу конуда танъклък етти. Герек Муса'нън Ясасъ'на, герек пейгамберлерин язъларъна даянарак онларъ Иса хаккънда икна етмейе чалъштъ. Базъларъ онун сьозлерине инандъ, базъларъ исе инанмадъ. Бирбирлерийле анлашамайънджа, Павлус'ун шу сон сьозюнден сонра айрълдълар: „Пейгамбер Йешая араджълъъйла аталарънъза сесленен Кутсал Рух дору сьойледи. Рух деди ки, ‚Бу халка гидип шуну сьойле: Дуяджак дуяджак, ама хич анламаяджаксънъз, Бакаджак бакаджак, ама хич гьормейеджексиниз. Чюнкю бу халкън йюреи дуйгусузлаштъ, Кулакларъ аърлаштъ. Гьозлерини кападълар. Ьойле ки, гьозлери гьормесин, Кулакларъ дуймасън, йюреклери анламасън, Ве бана дьонмесинлер. Дьонселерди, онларъ ийилештирирдим.‘ Павлус там ики йъл кенди кираладъъ евде калдъ ве зияретине гелен херкеси кабул етти. Хичбир енгелле каршълашмадан Танръ'нън Егеменлии'ни там бир джесаретле дуйуруйор, Раб Иса Месих'ле илгили герчеклери ьоретийорду. Иса Месих'ин кулу, Танръ'нън Мюждеси'ни яймак юзере сечилип елчи олмая чарълан бен Павлус'тан селам! Хер улустан инсанън иман едип сьоз динлемесини саламак ичин Месих араджълъъйла ве О'нун адъ уруна Танръ лютфуна ве елчилик гьоревине сахип олдук. Иса Месих'ин чарълмъшларъ олан сизлер де бу улуслардансънъз. Танръ'нън Рома'да булунан, кутсал олмая чарълан бютюн севдиклерине, Бабамъз Танръ'дан ве Раб Иса Месих'тен сизе лютуф ве есенлик олсун. Илкин хепиниз ичин Иса Месих араджълъъйла Танръм'а шюкредийорум. Чюнкю иманънъз бютюн дюняда дуйурулуйор. Чюнкю рухча пекишмениз ичин сизе рухсал бир армаан улаштърмак юзере сизи гьормейи чок истийорум. Яни, бен аранъздайкен каршълъклъ оларак бирбиримизин иманъйла джесарет булуруз демек истийорум. Кардешлер, ьотеки улуслар арасънда олдуу гиби, чалъшмаларъмън сизин аранъзда да юрюн вермеси ичин янънъза гелмейи бирчок кез амачладъъмъ, ама шимдийе дек хеп енгеллендиими билменизи истийорум. Греклер 'е ве Грек олмаянлара, билгелере ве билгисизлере каршъ сорумлулуум вар. Бу неденле Рома'да булунан сизлере де Мюжде'йи елимден гелдииндже билдирмек ичин сабърсъзланъйорум. Чюнкю Мюжде'ден утанмъйорум. Мюжде иман еден херкесин –ьондже Яхудилер'ин, сонра Яхуди олмаянларън– куртулушу ичин Танръ гюджюдюр. Танръ'нън инсанъ акладъъ, Мюжде'де ачъкланър. Акланма ялнъз иманла олур. Язълмъш олдуу гиби, „Иманла акланан яшаяджактър.“ Хаксъзлъкла герчее енгел олан инсанларън бютюн танръсъзлъъна ве хаксъзлъъна каршъ Танръ'нън газабъ гьоктен ачъкча гьостерилмектедир. Чюнкю Танръ'я илишкин билинен не варса, гьозлеринин ьонюндедир; Танръ хепсини гьозлеринин ьонюне сермиштир. Танръ'нън гьорюнмейен нителиклери –сонсуз гюджю ве Танрълъъ– дюня яратълалъ бери О'нун яптъкларъйла анлашълмакта, ачъкча гьорюлмектедир. Бу неденле ьозюрлери йоктур. Танръ'йъ билдиклери халде О'ну Танръ оларак йюджелтмедилер, О'на шюкретмедилер. Терсине, дюшюнджелеринде будалалъа дюштюлер; анлайъшсъз йюреклерини каранлък бюрюдю. Акъллъ олдукларънъ илери сюреркен акълсъз олуп чъктълар. Ьолюмсюз Танръ'нън йюджелии йерине ьолюмлю инсана, кушлара, дьорт аяклълара, сюрюнгенлере бензейен путларъ йеледилер. Бу йюзден Танръ, бирбирлеринин беденлерини ашаъласънлар дийе, онларъ йюреклеринин туткуларъ ичинде ахлаксъзлъа теслим етти. Танръ'йла илгили герчеин йерине яланъ койдулар. Ярадан'ън йерине яратъа тапъп куллук еттилер. Ойса Танръ сонсуза дек ьовюлмейе лайъктър! Амин. Иште бьойледже Танръ онларъ утанч вериджи туткулара теслим етти. Кадънларъ биле доал илишки йерине доал олмаянъ йеледилер. Айнъ шекилде еркеклер де кадънла доал илишкилерини бъракъп бирбирлери ичин шехветле янъп тутуштулар. Еркеклер еркеклерле утанч вериджи илишкилере гирдилер ве кенди беденлеринде сапъклъкларъна ярашан каршълъъ алдълар. Танръ'йъ танъмакта ярар гьормедиклери ичин Танръ онларъ ярарсъз дюшюнджелере, якъшъксъз давранъшлара теслим етти. Хер тюрлю хаксъзлък, кьотюлюк, ачгьозлюлюк ве кинле долдулар. Късканчлък, ьолдюрме хърсъ, чекишме, хиле, кьотю нийетле долудурлар. Бьойле даврананларън ьолюмю хак еттиине илишкин Танръ буйрууну билдиклери халде, бунларъ ялнъз япмакла калмаз, япанларъ да онайларлар. Бу неденле сен, ей башкасънъ яргълаян инсан, ким олурсан ол, ьозрюн йоктур. Башкасънъ яргъладъън конуда кендини махкум едийорсун. Чюнкю ей яргълаян сен, айнъ шейлери япъйорсун. Бьойле даврананларъ Танръ'нън хаклъ оларак яргъладъънъ билириз. Бу гиби шейлери япанларъ яргълаян, ама айнъсънъ япан ей инсан, Танръ'нън яргъсъндан качабиледжеини ми санъйорсун? Танръ'нън сънърсъз ийилиини, хошгьорюсюню, сабрънъ хор му гьорюйорсун? О'нун ийилиинин сени тьовбейе йьонелттиини билмийор мусун? Инатчълъън ве тьовбесиз йюреин йюзюнден Танръ'нън адил яргъсънън ачъкланаджаъ газап гюню ичин кендине каршъ газап бириктирийорсун. Танръ „херкесе, яптъкларънън каршълъънъ вереджектир.“ Сюрекли ийилик едерек йюджелик, сайгънлък, ьолюмсюзлюк араянлара сонсуз яшам вереджек. Бенджиллерин, герчее уймайъп хаксъзлък пешинден гиденлерин юзеринейсе газап ве ьофке ядъраджак. Чюнкю Танръ инсанлар арасънда айръм япмаз. Кутсал Яса 'йъ билмеден гюнах ишлейенлер Яса олмадан да махволаджаклар. Яса'йъ билдиклери халде гюнах ишлейенлерсе Яса'йла яргъланаджаклар. Чюнкю Танръ катънда акланаджак оланлар Яса'йъ ишитенлер деил, йерине гетиренлердир. Кутсал Яса'дан йоксун улуслар Яса'нън гереклерини кендиликлеринден яптъкча, Яса'дан хаберсиз олсалар биле кенди ясаларънъ коймуш олурлар. Бьойлеликле Кутсал Яса'нън геректирдиклеринин йюреклеринде язълъ олдууну гьостерирлер. Виджданларъ буна танъклък едер. Дюшюнджелерийсе онларъ я сучлар я да савунур. Яйдъъм Мюжде'йе гьоре Танръ'нън, инсанларъ гизлидже яптъкларъ шейлерден ьотюрю Иса Месих араджълъъйла яргълаяджаъ гюн бьойле оладжактър. Я сен? Кендине Яхуди дийор, Кутсал Яса'я даянъп Танръ'йла ьовюнюйорсун. Танръ'нън истеини билийорсун. Ен юстюн деерлери айърт етмейи Яса'дан ьоренмишсин. Ьойлейсе башкасъна ьоретиркен, кендине де ьоретмез мисин? Чалмамайъ ьоютлеркен, чалар мъсън? „Зина етмейин“ деркен, зина едер мисин? Путлардан тиксиниркен, тапънакларъ ямалар мъсън? Кутсал Яса'йла ьовюнюркен, Яса'я каршъ гелерек Танръ'йъ ашаълар мъсън? Нитеким шьойле язълмъштър: „Сизин йюзюнюзден улуслар арасънда Танръ'нън адъна кюфредилийор.“ Кутсал Яса'йъ йерине гетирирсен, сюннетин елбет яраръ вардър. Ама Яса'я каршъ гелирсен, сюннетли олманън хичбир анламъ калмаз. Бу неденле, сюннетсизлер Яса'нън буйрукларъна уярса, сюннетли сайълмаяджак мъ? Сен Кутсал Язълар'а ве сюннете сахип олдуун халде Яса'йъ чинерсен, бедендже сюннетли олмаян ама Яса'я уян киши сени яргъламаяджак мъ? Чюнкю не дъштан Яхуди олан герчек Яхуди'дир, не де гьорюнюште, беденсел олан сюннет герчек сюннеттир. Анджак ичтен Яхуди олан Яхуди'дир. Сюннет де йюрекле илгилидир; язълъ ясанън деил, Рух'ун ишидир. Ичтен Яхуди олан киши, инсанларън деил, Танръ'нън ьовгюсюню казанър. Ьойлейсе Яхуди'нин не юстюнлюю вар? Сюннетин яраръ недир? Хер йьонден чоктур. Илк оларак, Танръ'нън сьозлери Яхудилер'е еманет едилмиштир. Пеки, кими Яхудилер гювенилмез чъкмъшса не олур? Онларън гювенилмезлии Танръ'нън гювенилирлиини ортадан калдърър мъ? Кесинликле хайър! Херкес яланджъ олса биле, Танръ'нън доруйу сьойледии билинмелидир. Язълмъш олдуу гиби: „Ьойле ки, сьозлеринде дору чъкасън Ве яргъландъънда давайъ казанасън.“ Ама бизим хаксъзлъъмъз Танръ'нън адил олдууну ортая чъкаръйорса, не дийелим? Инсанларън дилийле конушуйорум: Газапла джезаландъран Танръ хаксъз мъ? Кесинликле хайър! Ьойле олса Танръ дюняйъ насъл яргълаяджак? Ама Танръ'нън хер заман доруйу сьойледии беним яланъмла йюджелии ичин даха ачък шекилде ортая чъкмъшса, бен ничин йине бир гюнахкяр оларак яргъланъйорум? Базъларънън бизи кьотюлейерек, сьойледиимизи илери сюрдюю гиби ничин, „Кьотюлюк япалъм да бундан ийилик чъксън“ демейелим? Бьойлелеринин яргъланмасъ йериндедир. Шимди не дийелим? Биз Яхудилер ьотеки улуслардан юстюн мюйюз? Елбетте деилиз. Истер Яхуди истер Грек олсун, даха ьондже херкеси гюнахън денетиминде олмакла сучладък. Язълмъш олдуу гиби: „Дору кимсе йок, тек киши биле йок. Анлаян кимсе йок, Танръ'йъ араян йок. Хепси саптъ, Тюмю ярарсъз олду. Ийилик еден йок, тек киши биле!“ „Аъзларъ ачък бирер мезардър. Диллерийле алдатърлар.“ „Енгерек зехири вар дудакларънън алтънда.“ „Аъзларъ ланет ве аджъ сьозле долудур.“ „Аякларъ кан дьокмейе сеиртир. Йъкъм ве дерт вар йолларънда. Есенлик йолуну да билмезлер.“ „Танръ коркусу йоктур онларда.“ Кутсал Яса'да сьойлененлерин хер аъз капансън, бютюн дюня Танръ'я хесап версин дийе Яса'нън йьонетими алтъндакилере сьойлендиини билийоруз. Бу неденле Яса'нън гереклерини япмакла хич кимсе Танръ катънда акланмаяджактър. Чюнкю Яса сайесинде гюнахън билинджине варълър. Ама шимди Яса'дан баъмсъз оларак Танръ'нън инсанъ насъл аклаяджаъ ачъкландъ. Яса ве пейгамберлер буна танъклък едийор. Танръ инсанларъ Иса Месих'е олан иманларъйла аклар. Буну, иман еден херкес ичин япар. Хич айръм йоктур. Чюнкю херкес гюнах ишледи ве Танръ'нън йюджелиинден йоксун калдъ. Инсанлар Иса Месих'те олан куртулушла, Танръ'нън лютфуйла, каршълъксъз оларак акланърлар. Ьойлейсе нейле ьовюнебилириз? Хичбир шейле! Ханги илкейе даянарак? Яса'йъ йерине гетирме илкесине ми? Хайър, иман илкесине. Чюнкю инсанън, Яса'нън гереклерини япарак деил, иман едерек акландъъ канъсъндайъз. Йокса Танръ ялнъз Яхудилер'ин Танръсъ мъ? Ьотеки улусларън да Танръсъ деил ми? Елбет ьотеки улусларън да Танръсъ'дър. Чюнкю сюннетлилери иманларъ сайесинде, сюннетсизлери де айнъ иманла аклаяджак олан Танръ тектир. Ьойлейсе биз иман араджълъъйла Кутсал Яса'йъ гечерсиз ми кълъйоруз? Хайър, там терсине, Яса'йъ дорулуйоруз. Шу халде сойумузун атасъ Ибрахим'ин дуруму ичин не дийелим? Еер Ибрахим яптъъ ийи ишлерден долайъ акландъйса, ьовюнмейе хаккъ вардър; ама Танръ'нън ьонюнде деил. Кутсал Язъ не дийор? „Ибрахим Танръ'я иман етти, бьойледже акланмъш сайълдъ.“ Чалъшана верилен юджрет лютуф деил, хак сайълър. Анджак чалъшмаян, ама танръсъзъ аклаяна иман еден киши иманъ сайесинде акланмъш сайълър. Нитеким, ийи ишлерине бакмаксъзън Танръ'нън акланмъш сайдъъ кишинин мутлулууну Давут да шьойле анлатър: „Не мутлу сучларъ баъшланмъш, Гюнахларъ ьортюлмюш оланлара! Гюнахъ Раб тарафъндан сайълмаяна не мутлу!“ Бу мутлулук ялнъз сюннетлилер ичин ми, йокса айнъ заманда сюннетсизлер ичин мидир? Дийоруз ки, „Ибрахим, иманъ сайесинде акланмъш сайълдъ.“ Ханги дурумда акланмъш сайълдъ? Сюннет олдуктан сонра мъ, сюннетсизкен ми? Сюннетлийкен деил, сюннетсизкен… Ибрахим даха сюннетсизкен иманла акландъънън канътъ оларак сюннет ишаретини алдъ. Ьойле ки, сюннетсиз олдукларъ халде иман еденлерин хепсинин бабасъ олсун, бьойледже онлар да акланмъш сайълсън. Бьойлеликле атамъз Ибрахим, ялнъз сюннетли олмакла калмаян, ама кендиси сюннетсизкен сахип олдуу иманън изинден йюрюйен сюннетлилерин де бабасъ олду. Чюнкю Ибрахим'е ве сойуна дюнянън мирасчъсъ олма ваади Кутсал Яса йолуйла деил, имандан гелен акланма йолуйла верилди. Еер Яса'я балъ оланлар мирасчъ олурса, иман бош ве ваат гечерсиздир. Яса, Танръ'нън газабъна йол ачар. Ама ясанън олмадъъ йерде ясая каршъ гелмек де сьоз конусу деилдир. Ибрахим умутсуз бир дурумдайкен бирчок улусун бабасъ оладжаъна умутла иман етти. „Сенин сойун бьойле оладжак“ сьозюне гювенийорду. Йюз яшъна яклашмъшкен, ьолю денебиледжек беденини ве Сара'нън ьолю рахмини дюшюндююнде иманъ зайъфламадъ. Имансъзлък едип Танръ'нън ваадинден кушкуланмадъ; терсине, иманъ гючленди ве Танръ'йъ йюджелтти. Танръ'нън ваадини йерине гетиреджек гючте олдууна тюмюйле гювенди. Бунун ичин де акланмъш сайълдъ. Иса сучларъмъз ичин ьолюме теслим едилди ве акланмамъз ичин дирилтилди. Бьойледже иманла акландъъмъза гьоре, Раббимиз Иса Месих сайесинде Танръ'йла баръшмъш олуйоруз. Ичинде булундуумуз бу лютфа Месих араджълъъйла, иманла кавуштук ве Танръ'нън йюджелиине еришмек умудуйла ьовюнюйоруз. Умут дюш къръклъъна уратмаз. Чюнкю бизе верилен Кутсал Рух араджълъъйла Танръ'нън севгиси йюреклеримизе дьокюлмюштюр. Евет, биз даха чаресизкен Месих белирленен заманда танръсъзлар ичин ьолдю. Бир кимсе дору инсан ичин гюч ьолюр, ама ийи инсан ичин белки бири ьолмейи гьозе алабилир. Танръ исе бизи севдиини шунунла канътлъйор: Биз даха гюнахкяркен, Месих бизим ичин ьолдю. Бьойледже шимди О'нун канъйла акландъъмъза гьоре, О'нун араджълъъйла Танръ'нън газабъндан куртуладжаъмъз чок даха кесиндир. Чюнкю биз Танръ'нън дюшманларъйкен Олу'нун ьолюмю сайесинде О'нунла баръштъкса, баръшмъш оларак Олу'нун яшамъйла куртуладжаъмъз чок даха кесиндир. Ялнъз бу кадар да деил, бизи шимди Танръ'йла баръштърмъш олан Раббимиз Иса Месих араджълъъйла, Танръ'нън кендисийле де ьовюнюйоруз. Гюнах бир инсан араджълъъйла, ьолюм де гюнах араджълъъйла дюняя гирди. Бьойледже ьолюм бютюн инсанлара яйълдъ. Чюнкю хепси гюнах ишледи. Кутсал Яса'дан ьондже де дюняда гюнах вардъ; ама яса олмайънджа гюнахън хесабъ тутулмаз. Ойса ьолюм Адем'ден Муса'я дек, геледжек Киши'нин ьорнеи олан Адем'ин сучуна бензер бир гюнах ишлемемиш оланлар юзеринде де егеменди. Не вар ки, Танръ'нън армаанъ Адем'ин сучу гиби деилдир. Чюнкю бир кишинин сучу йюзюнден бирчокларъ ьолдюйсе, Танръ'нън лютфу ве бир тек адамън, яни Иса Месих'ин лютфуйла верилен баъш бирчокларъ яраръна даха да чоалдъ. Танръ'нън баъшъ о тек адамън гюнахънън сонуджу гиби деилдир. Тек сучтан сонра верилен яргъ махкумийет гетирди; ойса бирчок сучтан сонра верилен армаан акланмайъ саладъ. Чюнкю ьолюм бир тек адамън сучу йюзюнден о тек адам араджълъъйла егеменлик сюрдюйсе, Танръ'нън бол лютфуну ве акланма баъшънъ аланларън бир тек адам, яни Иса Месих сайесинде яшамда егеменлик сюреджеклери чок даха кесиндир. Иште, тек бир сучун бютюн инсанларън махкумийетине йол ачтъъ гиби, бир дорулук ейлеми де бютюн инсанлара яшам верен акланмайъ саладъ. Чюнкю бир адамън сьоздинлемезлии йюзюнден насъл бирчоу гюнахкяр кълъндъйса, бир адамън сьоз динлемесийле бирчоу да дору кълънаджактър. Кутсал Яса суч чоалсън дийе арая гирди; ама гюнахън чоалдъъ йерде Танръ'нън лютфу даха да чоалдъ. Ьойле ки, гюнах насъл ьолюм йолуйла егеменлик сюрдюйсе, Танръ'нън лютфу да Раббимиз Иса Месих араджълъъйла сонсуз яшам вермек юзере дорулукла егеменлик сюрсюн. Ьойлейсе не дийелим? Лютуф чоалсън дийе гюнах ишлемейе девам мъ еделим? Кесинликле хайър! Гюнах каршъсънда ьолмюш олан бизлер артък насъл гюнах ичинде яшаръз? Месих Иса'я вафтиз едилдиимизде, хепимизин О'нун ьолюмюне вафтиз едилдиимизи билмез мисиниз? Баба'нън йюджелии сайесинде Месих насъл ьолюмден дирилдийсе, биз де йени бир яшам сюрмек юзере вафтиз йолуйла О'нунла бирликте ьолюме гьомюлдюк. Еер О'нункине бензер бир ьолюмде О'нунла бирлештийсек, О'нункине бензер бир дирилиште де О'нунла бирлешеджеиз. Артък гюнаха кьолелик етмейелим дийе, гюнахлъ варлъъмъзън ортадан калдърълмасъ ичин ески ярадълъшъмъзън Месих'ле бирликте чармъха герилдиини билириз. Чюнкю ьолмюш киши гюнахтан ьозгюр кълънмъштър. Месих'ле бирликте ьолмюшсек, О'нунла бирликте яшаяджаъмъза да инанъйоруз. Чюнкю Месих'ин ьолюмден дирилмиш олдууну ве бир даха ьолмейеджеини, ьолюмюн артък О'нун юзеринде егеменлик сюрмейеджеини билийоруз. О'нун ьолюмю гюнаха каршълък илк ве сон ьолюм олмуштур. Сюрмекте олдуу яшамъ исе Танръ ичин сюрмектедир. Сиз де бьойледже кендинизи гюнах каршъсънда ьолю, Месих Иса'да Танръ каршъсънда дири сайън. Бу неденле беденин туткуларъна уймамак ичин гюнахън ьолюмлю беденлеринизде егеменлик сюрмесине изин вермейин. Беденинизин юйелерини хаксъзлъа арач едерек гюнаха сунмайън. Ьолюмден дириленлер гиби кендинизи Танръ'я адайън; беденинизин юйелерини дорулук арачларъ оларак Танръ'я сунун. Гюнах сизе егемен олмаяджактър. Чюнкю Кутсал Яса'нън йьонетими алтънда деил, Танръ'нън лютфу алтъндасънъз. Ьойлейсе не дийелим? Яса'нън йьонетими алтънда деил де, Танръ'нън лютфу алтънда олдуумуз ичин гюнах мъ ишлейелим? Кесинликле хайър! Сьоз динлейен кьолелер гиби кендинизи киме теслим едерсениз, сьозюню динледииниз кишинин кьолелери олдуунузу билмез мисиниз? Я ьолюме гьотюрен гюнахън я да дорулуа гьотюрен сьоздинлерлиин кьолелерисиниз. Ама шюкюрлер олсун Танръ'я! Ескиден гюнахън кьолелери олан сизлер, адандъънъз ьоретинин ьозюне йюректен баландънъз. Гюнахтан ьозгюр кълънарак дорулуун кьолелери олдунуз. Доанъзън гючсюзлюю йюзюнден инсан ьолчюлерине гьоре конушуйорум. Беденинизин юйелерини ахлаксъзлъа ве кьотюлюк япмак юзере кьотюлюе насъл кьоле оларак сундунузса, шимди де бу юйелеринизи кутсал олмак юзере дорулуа кьоле оларак сунун. Сизлер гюнахън кьолесийкен дорулуктан ьозгюрдюнюз. Шимди утандъънъз шейлерден о дьонемде не казанджънъз олду? Онларън сонуджу ьолюмдюр. Ама шимди гюнахтан ьозгюр кълънъп Танръ'нън кулларъ олдуунуза гьоре, казанджънъз кутсаллашма ве бунун сонуджу олан сонсуз яшамдър. Чюнкю гюнахън юджрети ьолюм, Танръ'нън армаанъ исе Раббимиз Месих Иса'да сонсуз яшамдър. Билмез мисиниз ки, ей кардешлер –Кутсал Яса'йъ биленлере сьойлюйорум– Яса инсана анджак яшадъъ сюредже егемендир? Ьорнеин, евли кадън, коджасъ яшадъкча ясайла она балъдър; коджасъ ьолюрсе, ону коджасъна балаян ясадан ьозгюр олур. Буна гьоре кадън, коджасъ яшаркен башка бир еркекле илишки курарса, зина етмиш сайълър. Ама коджасъ ьолюрсе, кадън ясадан ьозгюр олур. Шьойле ки, башка бир еркее варърса, зина етмиш олмаз. Айнъ шекилде кардешлерим, сиз де бир башкасъна –ьолюмден дирилмиш олан Месих'е– вармак юзере Месих'ин бедени араджълъъйла Кутсал Яса каршъсънда ьолдюнюз. Бу да Танръ'нън хизметинде веримли олмамъз ичиндир. Чюнкю биз бенлиин денетиминдейкен, Яса'нън къшкърттъъ гюнах туткуларъ беденимизин юйелеринде еткинди. Бунун сонуджу оларак ьолюме гьотюрен мейвелер вердик. Шимдийсе биз, даха ьондже тутсаъ олдуумуз Яса каршъсънда ьолдююмюз ичин Яса'дан ьозгюр кълъндък. Сонуч оларак, язълъ ясанън ески йолунда деил, Рух'ун йени йолунда куллук едийоруз. Ьойлейсе не дийелим? Кутсал Яса гюнах мъ олду? Кесинликле хайър! Ама Яса олмасайдъ, гюнахън не олдууну билемездим. Яса, „Гьоз дикмейеджексин“ демесейди, башкасънън малъна гьоз дикменин не олдууну билемездим. Не вар ки гюнах, бу буйруун вердии фърсатла ичимде хер тюрлю ачгьозлюлюю юретти. Чюнкю Кутсал Яса олмадъкча гюнах ьолюдюр. Чюнкю гюнах буйруун вердии фърсатла бени алдаттъ, буйрук араджълъъйла бени ьолдюрдю. Иште бьойле, Яса герчектен кутсалдър. Буйрук да кутсал, дору ве ийидир. Ьойлейсе, ийи олан бана ьолюм мю гетирди? Кесинликле хайър! Ама гюнах, гюнах оларак танънсън дийе, ийи оланън араджълъъйла бана ьолюм гетирийорду. Ьойле ки, буйрук араджълъъйла гюнахън не денли гюнахлъ олдуу анлашълсън. Яса'нън рухсал олдууну билириз. Бенсе бенлиин денетиминдейим, кьоле гиби гюнаха сатълмъшъм. Не яптъъмъ анламъйорум. Чюнкю истедиими япмъйорум; нефрет еттиим не исе, ону япъйорум. Ама истемедиими япарсам, Яса'нън ийи олдууну кабул етмиш олурум. Ьойлейсе буну артък бен деил, ичимде яшаян гюнах япъйор. Ичимде, яни бенлиимде ийи бир шей булунмадъънъ билийорум. Ичимде ийийи япмая истек вар, ама гюч йок. Истедиим ийи шейи япмъйорум, истемедиим кьотю шейи япъйорум. Истемедиими япъйорсам, буну япан артък бен деил, ичимде яшаян гюнахтър. Бундан шу куралъ чъкаръйорум: Бен ийи оланъ япмак истеркен, каршъмда хеп кьотюлюк вардър. Ич варлъъмда Танръ'нън Ясасъ'ндан зевк алъйорум. Ама беденимин юйелеринде бамбашка бир яса гьорюйорум. Бу да аклъмън онайладъъ ясая каршъ савашъйор ве бени беденимин юйелериндеки гюнах ясасъна тутсак едийор. Не заваллъ инсанъм! Ьолюме гьотюрен бу беденден бени ким куртараджак? Раббимиз Иса Месих араджълъъйла Танръ'я шюкюрлер олсун! Сонуч оларак бен аклъмла Танръ'нън Ясасъ'на, ама бенлиимле гюнахън ясасъна куллук едийорум. Бьойледже Месих Иса'я аит оланлара артък хичбир махкумийет йоктур. Чюнкю яшам верен Рух'ун ясасъ, Месих Иса сайесинде бени гюнахън ве ьолюмюн ясасъндан ьозгюр кълдъ. Инсан бенлиинден ьотюрю гючсюз олан Кутсал Яса'нън япамадъънъ Танръ яптъ. Ьоз Олу'ну гюнахлъ инсан бензерлиинде гюнах сунусу оларак гьондерип гюнахъ инсан бенлиинде яргъладъ. Ьойле ки, Яса'нън гереи, бенлие гьоре деил, Рух'а гьоре яшаян бизлерде йерине гелсин. Бенлие уянлар бенликле илгили, Рух'а уянларса Рух'ла илгили ишлери дюшюнюрлер. Бенлие даянан дюшюндже ьолюм, Рух'а даянан дюшюнджейсе яшам ве есенликтир. Чюнкю бенлие даянан дюшюндже Танръ'я дюшмандър; Танръ'нън Ясасъ'на бойун емез, еемез де… Бенлиин денетиминде оланлар Танръ'йъ хошнут едемезлер. Не вар ки, Танръ'нън Руху ичинизде яшъйорса, бенлиин деил, Рух'ун денетиминдесиниз. Ама ичинде Месих'ин Руху олмаян киши Месих'ин деилдир. Еер Месих ичиниздейсе, бедениниз гюнах йюзюнден ьолю олмакла бирликте, акланмъш олдуунуз ичин рухунуз диридир. Месих Иса'йъ ьолюмден дирилтен Танръ'нън Руху ичинизде яшъйорса, Месих'и ьолюмден дирилтен Танръ, ичинизде яшаян Руху'йла ьолюмлю беденлеринизе де яшам вереджектир. Ьойлейсе кардешлерим, борчлуйуз ама, бенлие гьоре яшамак ичин бенлие борчлу деилиз. Чюнкю бенлие гьоре яшарсанъз ьоледжексиниз; ама беденин кьотю ишлерини Рух'ла ьолдюрюрсениз яшаяджаксънъз. Танръ'нън Руху'йла йьонетиленлерин хепси Танръ'нън оулларъдър. Чюнкю сизи йениден коркуя сюрюклейеджек кьолелик рухуну алмадънъз, оуллук рухуну алдънъз. Бу рухла, „Абба, Баба!“ дийе сесленириз. Рух'ун кендиси, бизим рухумузла бирликте, Танръ'нън чоджукларъ олдуумуза танъклък едер. Еер Танръ'нън чоджукларъйсак, айнъ заманда мирасчъйъз. Месих'ле бирликте йюджелтилмек юзере Месих'ле бирликте аджъ чекийорсак, Танръ'нън мирасчъларъйъз, Месих'ле ортак мирасчъларъз. Канъм шу ки, бу анън аджъларъ, гьозюмюзюн ьонюне сериледжек йюджеликле каршълаштърълмая демез. Яратълъш, Танръ чоджукларънън ортая чъкмасънъ бюйюк ьозлемле беклийор. Бютюн яратълъшън шу ана дек бирликте инлейип доум аръсъ чектиини билийоруз. Ялнъз яратълъш деил, биз де –евет Рух'ун турфандасъна сахип олан бизлер де– евлатлъа алънмайъ, яни беденлеримизин куртулмасънъ ьозлемле беклейерек ичимизден инлийоруз. Чюнкю бу умутла куртулдук. Ама гьорюлен умут, умут деилдир. Гьордюю шейи ким умут едер? Ойса гьормедиимизе умут баларсак, сабърла беклейебилириз. Бунун гиби, Рух да гючсюзлююмюзде бизе ярдъм едер. Не ичин дуа етмемиз геректиини билмейиз, ама Рух'ун кендиси, сьозле анлатъламаз инилтилерле бизим ичин араджълък едер. Йюреклери араштъран Танръ, Рух'ун дюшюнджесинин не олдууну билир. Чюнкю Рух, Танръ'нън истеи уярънджа кутсаллар ичин араджълък едер. Танръ'нън, кендисини севенлерле, амаджъ уярънджа чарълмъш оланларла бирликте хер дурумда ийилик ичин еткин олдууну билириз. Чюнкю Танръ ьонджеден билдии кишилери Олу'нун бензерлиине дьонюштюрмек юзере ьонджеден белирледи. Ьойле ки, Оул бирчок кардеш арасънда илк доан олсун. Танръ ьонджеден белирледии кишилери чаърдъ, чаърдъкларънъ акладъ ве акладъкларънъ йюджелтти. Ьойлейсе буна не дийелим? Танръ бизден янайса, ким бизе каршъ олабилир? Ьоз Олу'ну биле есиргемейип О'ну хепимиз ичин ьолюме теслим еден Танръ, О'нунла бирликте бизе хер шейи баъшламаяджак мъ? Танръ'нън сечтиклерини ким сучлаяджак? Онларъ аклаян Танръ'дър. Ким сучлу чъкараджак? Ьолмюш, юстелик дирилмиш олан Месих Иса, Танръ'нън саъндадър ве бизим ичин араджълък етмектедир. Месих'ин севгисинден бизи ким айърабилир? Съкънтъ мъ, елем ми, зулюм мю, ачлък мъ, чъплаклък мъ, техлике ми, кълъч мъ? Язълмъш олдуу гиби: „Сенин уруна бютюн гюн ьолдюрюлюйоруз, Касаплък койун сайълъйоруз.“ Ама бизи севенин араджълъъйла бу дурумларън хепсинде галиплерден юстюнюз. Месих'е аит бири оларак герчеи сьойлюйорум, ялан сьойлемийорум. Виджданъм да сьойледиклерими Кутсал Рух араджълъъйла дорулуйор. Йюреимде бюйюк бир кедер, динмейен бир аджъ вар. Бюйюк аталар онларън аталаръдър. Месих де бедендже онлардандър. О хер шейин юзеринде хюкюм сюрен, сонсуза дек ьовюледжек Танръ'дър! Амин. Танръ'нън сьозю боша чъктъ демек истемийорум. Чюнкю Исраил сойундан геленлерин хепси Исраилли сайълмаз. Ибрахим'ин сойундан олсалар биле, хепси онун чоджукларъ деилдир. Ама, „Сенин сойун Исхак'ла сюреджек“ дийе язълмъштър. Демек ки Танръ'нън чоджукларъ олаан йолдан доан чоджуклар деилдир; Ибрахим'ин сойу сайъланлар Танръ'нън ваади уярънджа доан чоджуклардър. Чюнкю ваат шьойлейди: „Геледжек йъл бу заманда геледжеим ве Сара'нън бир олу оладжак.“ Айръджа Ребека бир еркектен, атамъз Исхак'тан икизлере гебе калмъштъ. Язълмъш олдуу гиби, „Якуп'у севдим, Есав'дан исе нефрет еттим.“ Ьойлейсе не дийелим? Танръ адалетсизлик ми едийор? Кесинликле хайър! Чюнкю Муса'я шьойле дийор: „Мерхамет еттииме мерхамет едеджеим, Аджъдъъма аджъяджаъм.“ Демек ки бу, инсанън истеине я да чабасъна деил, Танръ'нън мерхаметине балъдър. Танръ Кутсал Язъ'да фиравуна шьойле дийор: „Гюджюмю сенин араджълъънла гьостермек Ве адъмъ бютюн дюняда дуйурмак ичин Сени йюкселттим.“ Демек ки Танръ диледиине мерхамет едер, диледиинин йюреини насърлаштърър. Шимди бана, „Ьойлейсе Танръ инсанъ неден хяля сучлу булуйор? О'нун истеине ким каршъ дурабилир?“ дийеджексин. Ама, ей инсан, сен кимсин ки Танръ'я каршълък верийорсун? „Кендисине бичим верилен, бичим верене, ‚Бени ничин бьойле яптън‘ дер ми?“ Я да чьомлекчинин айнъ кил йъънъндан бир кабъ онурлу иш ичин, ьотекини баяъ иш ичин япмая хаккъ йок му? Еер Танръ газабънъ гьостермек ве гюджюню танътмак истеркен, газабъна хедеф олуп махволмая хазърлананлара бюйюк сабърла катландъйса, не дийелим? Йюджелтмек юзере ьонджеден хазърлайъп мерхамет еттиклерине йюджелиинин зенгинлиини гьостермек ичин буну яптъйса, не дийелим? Ялнъз Яхудилер арасъндан деил, ьотеки улуслар арасъндан да чаърдъъ бу инсанлар бизиз. Танръ Хошеа Китабъ'нда шьойле дийор: „Халкъм олмаяна халкъм, Севгили олмаяна севгили дийеджеим.“ „Кендилерине, ‚Сиз халкъм деилсиниз‘ денилен йерде, Яшаян Танръ'нън чоджукларъ дийе адландъръладжаклар.“ Йешая, Исраил ичин шьойле сесленийор: „Исраилоулларъ'нън сайъсъ Денизин куму кадар чок олса да, Анджак пек азъ куртуладжак. Чюнкю Раб йерйюзюндеки яргълама ишини Тез япъп битиреджек.“ Йешая'нън ьонджеден дедии гиби: „Хер Шейе Егемен Раб Сойумузу сюрдюреджек биркач кишийи Са бъракмамъш олсайдъ, Содом гиби олур, Гомора'я бензердик.“ Ьойлейсе не дийелим? Акланма пешинде олмаян улуслар акланмая, имандан гелен акланмая кавуштулар. Акланмак ичин Яса'нън ардъндан гиден Исраил исе Яса'йъ йерине гетиремеди. Неден? Чюнкю иманла деил, ийи ишлерле олурмуш гиби акланмая чалъштълар ве „сюрчме ташъ“нда сюрчтюлер. Язълмъш олдуу гиби: „Иште, Сийон 'а бир сюрчме ташъ, Бир тьокезлеме каясъ койуйорум. О'на иман еден утандърълмаяджак.“ Кардешлер! Исраиллилер'ин куртулмасънъ йюректен ьозлюйор, бунун ичин Танръ'я ялваръйорум. Онлара илишкин танъклък едерим ки, Танръ ичин гайретлидирлер; ама бу билинчли бир гайрет деилдир. Танръ'нън ьонгьордюю дорулуу анламадъкларъ ве кенди дорулукларънъ йерлештирмейе чалъштъкларъ ичин Танръ'нън ьонгьордюю дорулуа бойун емедилер. Ойса хер иман еденин акланмасъ ичин Месих, Кутсал Яса'нън сонудур. Муса, Кутсал Яса'я даянан дорулукла илгили шьойле язъйор: „Яса'нън гереклерини япан, онлар сайесинде яшаяджактър.“ Не денийор? „Танръ сьозю сана якъндър, Азънда ве йюреиндедир.“ Иште дуйурдуумуз иман сьозю будур. Иса'нън Раб олдууну азънла ачъкча сьойлер ве Танръ'нън О'ну ьолюмден дирилттиине йюректен иман едерсен, куртуладжаксън. Чюнкю инсан йюректен иман едерек акланър, иманънъ азъйла ачъклаярак куртулур. Кутсал Язъ, „О'на иман еден утандърълмаяджак“ дийор. Чюнкю Яхуди Грек айръмъ йоктур, айнъ Раб хепсинин Рабби'дир. Кендисини чаъранларън тюмюне елиачъктър. „Раб'би адъйла чаъран херкес куртуладжак.“ Ама иман етмедиклери кишийи насъл чаъраджаклар? Дуймадъкларъ кишийе насъл иман едеджеклер? Танръ сьозюню яян олмазса, насъл дуяджаклар? Сьозю яймая гьондерилмезлерсе, сьозю насъл яяджаклар? Язълмъш олдуу гиби: „Ийи хабер мюжделейенлерин аякларъ не гюзелдир!“ Не вар ки, херкес Мюжде'йе уймадъ. Йешая'нън дедии гиби: „Я Раб, вердиимиз хабере ким инандъ?“ Демек ки иман, хабери дуймакла, дуймак да Месих'ле илгили сьозюн яйълмасъйла олур. Ама соруйорум: Онлар дуймадълар мъ? Елбет дуйдулар. „Сеслери бютюн йерйюзюне, Сьозлери дюнянън дьорт буджаъна улаштъ.“ Йине соруйорум: Исраил анламадъ мъ? Ьондже Муса, „Бен сизи улус олмаянла къскандъраджаъм, Анлайъшсъз бир улусла сизи ьофкелендиреджеим“ дийор. Сонра Йешая джесаретле, „Арамаянлар бени булду, Сормаянлара кендими гьостердим“ дийор. Ьоте яндан Исраил ичин шьойле дийор: „Сьоз динлемейен, аси бир халка Бютюн гюн еллерими узатъп дурдум.“ Ьойлейсе соруйорум: Танръ кенди халкъндан йюз мю чевирди? Кесинликле хайър! Бен де Ибрахим сойундан, Бенямин оймаъндан бир Исраилли'йим. Танръ ьонджеден билдии кенди халкъндан йюз чевирмеди. Йокса Иляс'ла илгили бьолюмде Кутсал Язъ'нън не дедиини, Иляс'ън Танръ'я насъл Исраил'ден якъндъънъ билмез мисиниз? „Я Раб, сенин пейгамберлерини ьолдюрдюлер, сенин сунакларънъ йъктълар. Ялнъз бен калдъм. Бени де ьолдюрмейе чалъшъйорлар.“ Танръ'нън она вердии янът недир? „ Баал 'ън ьонюнде диз чьокмемиш йеди бин кишийи кендиме айърдъм.“ Айнъ шекилде, шимдики дьонемде де Танръ'нън лютфуйла сечилмиш кючюк бир топлулук вардър. Еер бу, лютуфла олмушса, ийи ишлерле олмамъш демектир. Йокса лютуф артък лютуф олмактан чъкар! Сонуч не? Исраил арадъъна кавушамадъ, сечилмиш оланлар исе кавуштулар. Герийе каланларънса йюреклери насърлаштърълдъ. Язълмъш олдуу гиби: „Танръ онлара уйушуклук руху верди; Бугюне дек гьормейен гьозлер, дуймаян кулаклар верди.“ Давут да шьойле дийор: „Софраларъ онлара тузак, Капан, тьокез ве джеза олсун. Гьозлери карарсън, гьоремесинлер. Беллерини хеп ики бюклюм ет!“ Ьойлейсе соруйорум: Исраиллилер, бир даха калкмамак юзере ми сенделейип дюштюлер? Кесинликле хайър! Ама онларън сучу йюзюнден ьотеки улуслара куртулуш верилди; ьойле ки, Исраиллилер онлара имренсин. Еер Исраиллилер'ин сучу дюняя зенгинлик, бозгуну улуслара зенгинлик гетирдийсе, бютюнлюю чок даха бюйюк бир зенгинлик гетиреджектир! Ьотеки улуслардан олан сизлере сьойлюйорум: Улуслара елчи оларак гьондерилдиим ичин гьоревими йюдже саяръм. Бьойлеликле белки сойдашларъмъ имрендирип базъларънъ куртаръръм. Чюнкю онларън реддедилмеси дюнянън Танръ'йла баръшмасънъ саладъйса, кабул едилмелери ьолюмден яшама гечиш деил де недир? Хамурун илк парчасъ кутсалса, тюмю кутсалдър; кьок кутсалса, даллар да кутсалдър. О заман, „Бен ашъланайъм дийе даллар кесилди“ дийеджексин. Дору, онлар имансъзлък йюзюнден кесилдилер. Сенсе иманла йеринде дуруйорсун. Бьобюрленме, корк! Чюнкю Танръ асъл далларъ есиргемедийсе, сени де есиргемейеджектир. Онун ичин Танръ'нън ийилиини де сертлиини де гьор. О, дюшенлере каршъ серттир; ама О'нун ийилиине балъ калърсан, сана ийи давранър. Йокса сен де кесилип атълърсън! Имансъзлъкта диренмезлерсе, Исраиллилер де ьоз ааджа ашъланаджаклар. Чюнкю Танръ'нън онларъ ески йерлерине ашъламая гюджю вардър. Еер сен доал япъсъ ябанъл зейтин ааджъндан кесилип доая айкъръ оларак джинс зейтин ааджъна ашъландънса, асъл далларън ьоз зейтин ааджъна ашъланаджакларъ чок даха кесиндир! Кардешлер, билгичлие капълмаманъз ичин шу сърдан хаберсиз калманъзъ истемем: Исраиллилер'ден бир бьолюмюнюн йюреи, ьотеки улуслардан куртуладжакларън сайъсъ тамамланънджая дек дуярсъз каладжактър. Сонунда бютюн Исраил куртуладжактър. Язълмъш олдуу гиби: „Куртаръджъ Сийон 'дан геледжек, Якуп'ун сойундан танръсъзлъъ узаклаштъраджак. Онларън гюнахларънъ калдъраджаъм заман Кендилерийле япаджаъм антлашма будур.“ Исраиллилер Мюжде'йи реддедерек сизин урунуза Танръ'я дюшман олдулар; ама Танръ'нън сечимине гьоре, аталаръ сайесинде севилмектедирлер. Чюнкю Танръ'нън армаанларъ ве чаръсъ гери алънамаз. Бир заманлар Танръ'нън сьозюню динлемейен сизлер шимди Исраиллилер'ин сьоздинлемезлиинин сонуджу мерхамете кавуштунуз. Бунун гиби, Исраиллилер де, сизин кавуштуунуз мерхаметле мерхамете еришмек ичин шимди сьоз динлемез олдулар. Чюнкю Танръ, мерхаметини херкесе гьостермек ичин херкеси сьоздинлемезлиин тутсаъ кълдъ. Танръ'нън зенгинлии не бюйюк, билгелии ве билгиси не дериндир! О'нун яргъларъ не денли акъл ермез, йолларъ не денли анлашълмаздър! „Раб'бин дюшюнджесини ким билебилди? Я да ким О'нун ьоютчюсю олабилди?“ „Ким Танръ'я бир шей верди ки, Каршълъънъ О'ндан истейебилсин?“ Хер шейин кайнаъ О'дур; хер шей О'нун араджълъъйла ве О'нун ичин вар олду. О'на сонсуза дек йюджелик олсун! Амин. Ьойлейсе кардешлерим, Танръ'нън мерхамети адъна сизе ялваръръм: Беденлеринизи дири, кутсал, Танръ'йъ хошнут еден бирер курбан оларак сунун. Рухсал тапънманъз будур. Бу чаън гидишине уймайън; бунун йерине, Танръ'нън ийи, беенилир ве йеткин истеинин не олдууну айърт едебилмек ичин дюшюндженизин йениленмесийле деишин. Танръ'нън бана баъшладъъ лютуфла хепинизе сьойлюйорум: Кимсе кендисине гереинден чок деер вермесин. Херкес Танръ'нън кендисине вердии иман ьолчюсюне гьоре дюшюнджелеринде садуйулу олсун. Танръ'нън бизе баъшладъъ лютфа гьоре, айръ айръ рухсал армаанларъмъз вардър. Биринин армаанъ пейгамберликсе, иманъ оранънда пейгамберлик етсин. Хизметсе, хизмет етсин. Ьоретмексе, ьоретсин. Ьоют верен, ьоютте булунсун. Баъшта булунан, буну джьомертче япсън. Йьонетен, гайретле йьонетсин. Мерхамет еден, буну гюлер йюзле япсън. Севгиниз икийюзлю олмасън. Кьотюлюктен тиксинин, ийилие баланън. Бирбиринизе кардешлик севгисийле балъ олун. Бирбиринизе сайгъ гьостермекте яръшън. Гайретиниз ексилмесин. Рухта атешли олун. Раб'бе куллук един. Умудунузла севинин. Съкънтъя даянън. Кендинизи дуая верин. Ихтияч ичинде олан кутсаллара ярдъм един. Конуксевер олмайъ амач единин. Сизе зулмеденлер ичин ийилик дилейин. Ийилик дилейин, ланет етмейин. Севиненлерле севинин, алаянларла алайън. Бирбиринизле айнъ дюшюнджеде олун. Бьобюрленмейин; терсине, хор гьорюленлерле аркадашлък един. Билгичлик тасламайън. Кьотюлюе кьотюлюкле каршълък вермейин. Херкесин гьозюнде ийи оланъ япмая диккат един. Мюмкюнсе, елинизден гелдииндже херкесле баръш ичинде яшайън. Севгили кардешлер, кимседен ьоч алмайън; буну Танръ'нън газабъна бъракън. Чюнкю шьойле язълмъштър: „Раб дийор ки, ‚Ьоч бенимдир, бен каршълък вереджеим.‘“ Ама, „Дюшманън аджъкмъшса дойур, Сусамъшса су вер. Буну япмакла ону утанджа боарсън.“ Кьотюлюе йенилме, кьотюлюю ийиликле йен. Херкес, баштаки йьонетиме балъ олсун. Чюнкю Танръ'дан олмаян йьонетим йоктур. Вар оланлар Танръ тарафъндан курулмуштур. Бу неденле, йьонетиме каршъ диренен, Танръ буйрууна каршъ гелмиш олур. Каршъ геленлер яргъланър. Ийилик еденлер деил, кьотюлюк еденлер йьонетиджилерден коркмалъдър. Йьонетимден коркмамак истер мисин, ьойлейсе ийи оланъ яп, йьонетимин ьовгюсюню казанърсън. Чюнкю йьонетим, сенин ийилиин ичин Танръ'я хизмет етмектедир. Ама кьотю оланъ япарсан, корк! Йьонетим, кълъджъ бош йере ташъмъйор; кьотюлюк япанън юзерине Танръ'нън газабънъ салан ьоч алъджъ оларак Танръ'я хизмет едийор. Бунун ичин, ялнъз Танръ'нън газабъ неденийле деил, видждан неденийле де йьонетиме балъ олмак герекир. Верги ьодеменизин недени де будур. Чюнкю йьонетиджилер Танръ'нън бу амач ичин гайретле чалъшан хизметкярларъдър. Херкесе хаккънъ верин: Верги хаккъ олана верги, гюмрюк хаккъ олана гюмрюк, сайгъ хаккъ олана сайгъ, онур хаккъ олана онур верин. Бирбиринизи севмектен башка хич кимсейе бир шей борчлу олмайън. Чюнкю башкаларънъ севен, Кутсал Яса'йъ йерине гетирмиш олур. „Зина етмейеджексин, адам ьолдюрмейеджексин, чалмаяджаксън, башкасънън малъна гьоз дикмейеджексин“ буйрукларъ ве бундан башка не буйрук варса, шу сьозде ьозетленмиштир: „Комшуну кендин гиби севеджексин.“ Севен киши комшусуна кьотюлюк етмез. Бу неденле севмек Кутсал Яса'йъ йерине гетирмектир. Буну, яшадъънъз заманън билинджинде оларак япън. Артък сизин ичин уйкудан уянма саати гелмиштир. Чюнкю шу анда куртулушумуз илк иман еттиимиз заманкинден даха якъндър. Гедже илерледи, гюндюз яклаштъ. Бунун ичин каранлъън ишлерини юзеримизден атъп ъшъън силахларънъ кушаналъм. Кендимизи чългънджа еленджейе ве сархошлуа, ахлаксъзлъа ве сефахате, чекишмейе ве късканчлъа каптърмаялъм. Гюн ъшъънда олдуу гиби, сайгън бир яшам сюрелим. Раб Иса Месих'и кушанън. Бенлиинизин туткуларъна уймайъ дюшюнмейин. Иманъ зайъф оланъ аранъза кабул един, ама тартъшмалъ конулара гирмейин. Бири хер шейи йийебиледжеине инанър; иманъ зайъф оланса ялнъз себзе йер. Хер шейи йийен, йемейени хор гьормесин. Хер шейи йемейен, йийени яргъламасън. Чюнкю Танръ ону кабул етмиштир. Сен кимсин ки, башкасънън кулуну яргълъйорсун? Кулу хаклъ чъкаран да хаксъз чъкаран да ефендисидир. Кул хаклъ чъкаджактър. Чюнкю Раб'бин ону хаклъ чъкармая гюджю вардър. Кими бир гюню башка бир гюнден юстюн саяр, кими хер гюню бир саяр. Херкесин кенди гьорюшюне там гювени олсун. Белли бир гюню кутлаян, Раб ичин кутлар. Хер шейи йийен, Танръ'я шюкредерек Раб ичин йер. Базъ шейлери йемейен де Раб ичин йемез ве Танръ'я шюкредер. Хичбиримиз кендимиз ичин яшамайъз, хичбиримиз де кендимиз ичин ьолмейиз. Яшарсак Раб ичин яшаръз; ьолюрсек Раб ичин ьолюрюз. Ьойлейсе, яшасак да ьолсек де Раб'бе аитиз. Месих хем ьолюлерин хем яшаянларън Рабби олмак юзере ьолюп дирилди. Сен неден кардешини яргълъйорсун? Я сен, кардешини неден кючюмсюйорсун? Танръ'нън яргъ кюрсюсю ьонюне хепимиз чъкаджаъз. Язълмъш олдуу гиби: „Раб шьойле дийор: ‚Варлъъм хаккъ ичин хер диз ьонюмде чьокеджек, Хер дил Танръ олдууму ачъкча сьойлейеджек.‘“ Бьойледже хер биримиз кенди адъна Танръ'я хесап вереджектир. Онун ичин, артък бирбиримизи яргъламаялъм. Бунун йерине, хичбир кардешин йолуна сюрчме я да тьокезлеме ташъ коймамая карарлъ олун. Раб Иса'я аит бири оларак кесинликле билийорум ки, хичбир шей кендилиинден мурдар деилдир. Ама бир шейи мурдар саян ичин о шей мурдардър. Йедиин бир шей йюзюнден кардешин инджинмишсе, артък севги йолунда йюрюмюйорсун демектир. Месих'ин, уруна ьолдюю кардешини йедиклеринле махветме! Сизе гьоре ийи оланън кьотюленмесине фърсат вермейин. Чюнкю Танръ'нън Егеменлии, йийеджек ичеджек соруну деил, дорулук, есенлик ве Кутсал Рух'та севинчтир. Месих'е бу йолда хизмет еден, Танръ'йъ хошнут едер, инсанларън да беенисини казанър. Ьойлейсе кендимизи есенлик гетирен ве каршълъклъ гелишмемизи салаян ишлере верелим. Йийеджек уруна Танръ'нън ишини бозма! Хер йийеджек темиздир, ама йедиклерийле башкасънън сюрчмесине йол ачан киши кьотюлюк етмиш олур. Ет йемемен, шарап ичмемен, кардешинин сюрчмесине йол ачаджак бир шей япмаман ийидир. Бу конулардаки инанджънъ Танръ'нън ьонюнде кендине сакла. Онайладъъ шейден ьотюрю кендини яргъламаян киши не мутлудур! Ама бир йийеджектен кушкуланан киши ону йерсе яргъланър; чюнкю иманла йемийор. Имана даянмаян хер шей гюнахтър. Иманъ гючлю олан бизлер, кендимизи хошнут етмейе деил, гючсюзлерин зайъфлъкларънъ йюкленмейе борчлуйуз. Хер биримиз комшусуну рухча гелиштирмек ичин комшусунун ийилиини гьозетерек ону хошнут етсин. Чюнкю Месих биле кендини хошнут етмейе чалъшмадъ. Язълмъш олдуу гиби: „Сана едилен хакаретлере бен урадъм.“ Ьонджеден не язълдъйса, бизе ьоретмек ичин, сабърла ве Кутсал Язълар'ън вердии джесаретле умудумуз олсун дийе язълдъ. Сабър ве джесарет кайнаъ олан Танръ'нън, сизлери Месих Иса'нън истеине уйгун оларак айнъ дюшюнджеде бирлештирмесини дилерим. Ьойле ки, Раббимиз Иса Месих'ин Танръсъ'нъ ве Бабасъ'нъ бирлик ичинде хеп бир аъздан йюджелтесиниз. Бу неденле, Месих сизи кабул еттии гиби, Танръ'нън йюджелии ичин бирбиринизи кабул един. Йешая да шьойле дийор: „Ишай'ън Кьокю ортая чъкаджак, Улуслара егемен олмак юзере йюкселеджек. Улуслар О'на умут балаяджак.“ Умут кайнаъ олан Танръ, Кутсал Рух'ун гюджюйле умутла долуп ташманъз ичин иман яшамънъзда сизлери там бир севинч ве есенликле долдурсун. Сизе гелиндже, кардешлерим, ийиликле долу, хер билгийле донанмъш олдуунуздан бен еминим. Айръджа, бирбиринизе ьоют веребиледжек дурумдасънъз. Йине де Танръ'нън бана баъшладъъ лютуфла базъ нокталаръ йениден анъмсатмак ичин сизе язма джесаретини гьостердим. Бен Танръ'нън лютфуйла улуслар яраръна Месих Иса'нън хизметкяръ олдум. Танръ'нън Мюждеси'ни бир кяхин оларак яймактайъм. Ьойле ки улуслар, Кутсал Рух'ла кутсал кълънарак Танръ'йъ хошнут еден бир суну олсун. Бунун ичин Месих Иса'я аит бири оларак Танръ'я вердиим хизметле ьовюнебилирим. Бир башкасънън аттъъ темел юзерине инша етмемек ичин Мюжде'йи Месих'ин адънън дуйулмадъъ йерлерде яймайъ амач единдим. Язълмъш олдуу гиби: „О'ндан хаберсиз оланлар гьореджеклер. Дуймамъш оланлар анлаяджаклар.“ Иште бу йюзден янънъза гелмем кач кез енгелленди. Ама шимди кутсаллара бир хизмет ичин Йерушалим'е гидийорум. Чюнкю Македоня ве Ахая'да булунанлар, Йерушалим'деки кутсаллар арасънда йоксул оланлар ичин ярдъм топламайъ уйгун гьордюлер. Евет, уйгун гьордюлер. Герчекте онлара ярдъм борчлулар. Улуслар, онларън рухсал берекетлерине ортак олдукларъна гьоре, маддесел берекетлерле онлара хизмет етмейе борчлулар. Бу иши битирип саланан ярдъмъ онлара улаштърдъктан сонра сизе ураяджаъм, сонра да Испаня'я гидеджеим. Янънъза гелдиимде, Месих'ин берекетинин долулууйла геледжеими билийорум. Кардешлер, Раббимиз Иса Месих ве Рух'ун севгиси адъна сизе ялваръйорум, беним ичин Танръ'я дуа едерек урашъма катълън. Яхудийе'деки имансъзлардан куртулмам ичин ве Йерушалим'е олан хизметимин кутсалларджа кабул едилмеси ичин дуа един. Ьойле ки, Танръ'нън истеийле севинчле янънъза гелип сизлерле гьонлюмю ферахлатайъм. Есенлик верен Танръ хепинизле бирликте олсун! Амин. Кенхере'деки килисенин гьоревлиси олан къзкардешимиз Фиби'йи сизе салък веририм. Кутсаллара ярашър бичимде ону Раб'бин адъна кабул един. Херханги бир ихтияджъ олурса, кендисине ярдъм един. Чюнкю о, бен дахил, бирчокларъна дестек саламъштър. Месих Иса йолунда емекташларъм олан Приска ве Аквила'я селам един. Онлар беним урума яшамларънъ техликейе аттълар. Ялнъз бен деил, ьотеки улусларън бютюн килиселери де онлара миннеттардър. Онларън евиндеки инанлълар топлулууна да селам сьойлейин. Ася Или 'нден Месих'е илк иман еден севгили кардешим Епенетус'а селам един. Сизин ичин чок чалъшмъш олан Мерйем'е селам сьойлейин. Месих'ин елчилери арасънда танънмъш ве бенден ьондже Месих'е инанмъш олан сойдашларъм ве хаписхане аркадашларъм Андроникус'ла Йуня'я селам един. Раб'бе аит олан севгили кардешим Амплиатус'а селам сьойлейин. Месих йолунда емекташъмъз олан Урбанус'а ве севгили кардешим Стакис'е селам един. Месих'ин беенисини казанмъш олан Апеллис'е селам сьойлейин. Аристобулус'ун ев халкъндан оланлара селам един. Сойдашъм Херодион'а селам сьойлейин. Наркис'ин ев халкъндан Раб'бе аит оланлара селам сьойлейин. Раб'бин хизметинде чалъшан Трифена'йла Трифоса'я селам един. Раб'бин хизметинде чок чалъшмъш олан севгили Персис'е селам сьойлейин. Раб'бин сечкин кулу олан Руфус'а ве бана да аннелик етмиш олан аннесине селам един. Асинкритус, Флегон, Хермес, Патровас, Хермас ве янларъндаки кардешлере селам един. Филологус'ла Йуля'я, Нереус'ла къзкардешине, Олимпас'ла янларъндаки бютюн кутсаллара селам един. Бирбиринизи кутсал ьопюшле селамлайън. Месих'ин бютюн килиселери сизе селам едерлер. Кардешлер, сизе ялваръръм, алдъънъз ьоретийе каршъ гелерек айрълъклара ве сапмалара неден оланлара диккат един, онлардан сакънън. Бьойле кишилер Раббимиз Месих'е деил, кенди миделерине куллук едийорлар. Саф кишилерин йюреклерини кулаъ окшаян татлъ сьозлерле алдатъйорлар. Сьоздинлерлиинизи херкес дуйду, бу неденле сизин адънъза севинийорум. Ийилик конусунда билге, кьотюлюк конусунда денейимсиз олманъзъ истерим. Есенлик верен Танръ чок гечмеден Шейтан'ъ аякларънъзън алтънда езеджектир. Раббимиз Иса'нън лютфу сизинле бирликте олсун. Емекташъм Тимотеос, сойдашларъмдан Лукиус, Ясон ве Сосипатер сизе селам едерлер. Мектубу язъя гечирен бен Тертиус, Раб'бе аит бири оларак сизе селамларъмъ гьондеририм. Танръ, дуйурдуум Мюжде ве Иса Месих'ле илгили билдири уярънджа, сонсуз чалардан бери саклъ тутулан сърръ ачъклаян вахий уярънджа сизи рухча пекиштиреджек гючтедир. О сър шимди айдънлъа чъкарълмъш ве ьонджесиз Танръ'нън буйрууна гьоре пейгамберлерин язъларъ араджълъъйла бютюн улусларън иман едерек сьоз динлемеси ичин билдирилмиштир. Билге олан тек Танръ'я Иса Месих араджълъъйла сонсуза дек йюджелик олсун! Амин. Танръ'нън Месих Иса'да сизе баъшладъъ лютуфтан ьотюрю сизин ичин хер заман Танръм'а шюкредийорум. Шьойле ки, Раббимиз Иса Месих'ин гьорюнмесини беклеркен хичбир рухсал армаандан йоксун деилсиниз. Раббимиз Иса Месих кенди гюнюнде кусурсуз олманъз ичин сизи сонуна дек пекиштиреджектир. Сизлери Олу Раббимиз Иса Месих'ле пайдашлъа чаъран Танръ гювенилирдир. Кардешлер, Раббимиз Иса Месих'ин адъйла ялваръйорум: Хепиниз уйум ичинде олун, аранъзда бьолюнмелер олмадан айнъ дюшюндже ве гьорюште бирлешин. Кардешлерим, Клои'нин ев халкъндан аранъзда чекишмелер олдууну ьорендим. Шуну демек истийорум: Хер бириниз, „Бен Павлус янлъсъйъм“, „Бен Аполлос янлъсъйъм“, „Бен Кефас янлъсъйъм“ я да „Бен Месих янлъсъйъм“ дийормуш. Месих бьолюндю мю? Сизин ичин чармъха герилен Павлус муйду? Павлус'ун адъйла мъ вафтиз едилдиниз? Евет, бир де Истефанас'ън ев халкънъ вафтиз еттим; бунун дъшънда кимсейи вафтиз еттиими анъмсамъйорум. Чюнкю Месих бени вафтиз етмейе деил, Месих'ин чармъхтаки ьолюмю боша гитмесин дийе, билгедже сьозлере даянмаксъзън Мюжде'йи яймая гьондерди. Чармъхла илгили билдири махва гиденлер ичин сачмалък, биз куртулмакта оланлар ичинсе Танръ гюджюдюр. Нитеким шьойле язълмъштър: „Билгелерин билгелиини йок едеджеим, Акъллъларън аклънъ боша чъкараджаъм.“ Хани нереде билге киши? Дин билгини нереде? Нереде бу чаън хюнерли тартъшмаджъсъ? Танръ дюня билгелиинин сачма олдууну гьостермеди ми? Мадемки дюня Танръ'нън билгелии уярънджа Танръ'йъ кенди билгелиийле танъмадъ, Танръ иман еденлери сачма сайълан билдирийле куртармая разъ олду. Яхудилер доаюстю белиртилер истер, Греклер 'се билгелик арар. Ама биз чармъха герилмиш Месих'и дуйуруйоруз. Яхудилер буну йюзкарасъ, ьотеки улуслар да сачмалък саярлар. Ойса Месих, чарълмъш оланлар ичин –истер Яхуди истер Грек олсун– Танръ'нън гюджю ве Танръ'нън билгелиидир. Чюнкю Танръ'нън „сачмалъъ“ инсан билгелиинден даха юстюн, Танръ'нън „зайъфлъъ“ инсан гюджюнден даха гючлюдюр. Кардешлерим, алдъънъз чаръйъ дюшюнюн. Бирчоунуз инсан ьолчюлерине гьоре билге, гючлю я да сойлу кишилер деилдиниз. Не вар ки, Танръ билгелери утандърмак ичин дюнянън сачма сайдъкларънъ, гючлюлери утандърмак ичин де дюнянън зайъф сайдъкларънъ сечти. Дюнянън ьонемли гьордюклерини хиче индирмек ичин дюнянън ьонемсиз, сойсуз, деерсиз гьордюклерини сечти. Ьойле ки, Танръ'нън ьонюнде хич кимсе ьовюнемесин. Ама сиз Танръ сайесинде Месих Иса'дасънъз. О бизим ичин танръсал билгелик, дорулук, кутсаллък ве куртулуш олду. Бунун ичин язълмъш олдуу гиби, „Ьовюнен, Раб'ле ьовюнсюн.“ Кардешлер, Танръ'йла илгили билдирийи дуйурмак ичин сизе гелдиимде, сьоз усталъъйла я да юстюн билгеликле гелмедим. Аранъздайкен, Иса Месих'тен ве О'нун чармъха герилишинден башка хичбир шей билмемейе карарлъйдъм. Сизе зайъфлък ве корку ичинде гелдим, тир тир титрийордум! Сьозюм ве билдирим, инсан билгелиинин икна едиджи сьозлерине деил, Рух'ун канътлайъджъ гюджюне даянъйорду. Ьойле ки, иманънъз инсан билгелиине деил, Танръ гюджюне даянсън. Герчи олгун кишилер арасънда билгедже сьозлер сьойлюйоруз; ама бу билгелик не шимдики чаън, не де бу чаън гелип гечиджи ьондерлеринин билгелиидир. Язълмъш олдуу гиби, „Танръ'нън кендисини севенлер ичин хазърладъкларънъ Хичбир гьоз гьормеди, Хичбир кулак дуймадъ, Хичбир инсан йюреи каврамадъ.“ Ойса Танръ Рух араджълъъйла бунларъ бизе ачъкладъ. Чюнкю Рух хер шейи, Танръ'нън дерин дюшюнджелерини биле араштърър. Инсанън дюшюнджелерини, инсанън ичиндеки рухундан башка ким билебилир? Бунун гиби, Танръ'нън дюшюнджелерини де Танръ'нън Руху'ндан башкасъ билемез. Танръ'нън бизе лютфеттиклерини билелим дийе, бу дюнянън рухуну деил, Танръ'дан гелен Рух'у алдък. Рухсал кишилере рухсал герчеклери ачъкларкен, Танръ'нън лютфеттиклерини инсан билгелиинин ьореттии сьозлерле деил, Рух'ун ьореттии сьозлерле билдиририз. Доал киши, Танръ'нън Руху'йла илгили герчеклери кабул етмез. Чюнкю бунлар она сачма гелир, рухча деерлендирилдиклери ичин бунларъ анлаямаз. Рухсал киши хер конуда яргъ йюрютебилир, ама кимсе онун хаккънда яргъ йюрютемез. „Раб'бин дюшюнджесини ким билди ки, О'на ьоют веребилсин?“ Ойса биз Месих'ин дюшюнджесине сахибиз. Кардешлер, бен сизинле рухсал кишилерле конушур гиби конушамадъм. Бенлие уянларла, Месих'те хенюз бебеклик чаънда оланларла конушур гиби конуштум. Сизе сют вердим, катъ йийеджек деил. Чюнкю катъ йийеджеи хенюз йийемийордунуз. Шимди биле йийемезсиниз. Чюнкю хяля бенлие уйуйорсунуз. Аранъзда късканчлък ве чекишме олмасъ, бенлие уйдуунузу, ьобюр инсанлар гиби яшадъънъзъ гьостермийор му? Бириниз, „Бен Павлус янлъсъйъм“, ьотекиниз, „Бен Аполлос янлъсъйъм“ дийорса, ьобюр инсанлардан не фаркънъз калър? Аполлос ким, Павлус ким? Иман етменизе араджъ олмуш хизметкярлардър. Раб хер биримизе бир гьорев вермиштир. Тохуму бен ектим, Аполлос суладъ. Ама Танръ бюйюттю. Ьонемли олан, екен я да сулаян деил, екилени бюйютен Танръ'дър. Екенле сулаянън деери бирдир. Хер бири кенди емеинин каршълъънъ аладжактър. Биз Танръ'нън емекташларъйъз. Сизлер де Танръ'нън тарласъ, Танръ'нън бинасъсънъз. Танръ'нън бана лютфеттии гьорев уярънджа билге бир мимар гиби темел аттъм, башкаларъ да бу темел юзерине инша едийор. Херкес насъл инша еттиине диккат етсин. Чюнкю хич кимсе атълан темелден, яни Иса Месих'тен башка бир темел атамаз. Бу темел юзерине кими алтън, гюмюш я да деерли ташларла, кими де тахта, от я да камъшла инша едеджек. Херкесин яптъъ иш белли оладжак, яргъ гюню ортая чъкаджак. Херкесин иши атешле ачъа вуруладжак. Атеш хер ишин нителиини сънаяджак. Бир кимсенин инша еттиклери атеше даянърса, о кимсе ьодюлюню аладжак. Яптъкларъ янарса, зарар едеджек. Кендиси куртуладжак, ама атештен гечмиш гиби оладжактър. Танръ'нън тапънаъ олдуунузу, Танръ'нън Руху'нун сизде яшадъънъ билмийор мусунуз? Ким Танръ'нън тапънаънъ йъкарса, Танръ да ону йъкаджак. Чюнкю Танръ'нън тапънаъ кутсалдър ве о тапънак сизсиниз. Кимсе кендини алдатмасън. Аранъздан бири бу чаън ьолчюлерине гьоре кендини билге санъйорса, билге олмак ичин „акълсъз“ олсун! Чюнкю бу дюнянън билгелии Танръ'нън гьозюнде акълсъзлъктър. Язълмъш олдуу гиби, „О, билгелери курназлъкларънда якалар.“ Йине, „Раб билгелерин дюшюнджелеринин бош олдууну билир“ дийе язълмъштър. Бу неденле хич кимсе инсанларла ьовюнмесин. Чюнкю хер шей сизиндир. Павлус, Аполлос, Кефас, дюня, яшам ве ьолюм, шимдики ве геледжек заман, хер шей сизиндир. Сиз Месих'инсиниз, Месих де Танръ'нъндър. Бьойледже инсанлар бизи Месих'ин хизметкярларъ ве Танръ'нън сърларънън кяхяларъ сайсън. Кяхяда аранан башлъджа нителик гювенилир олмасъдър. Сизин тарафънъздан я да олаан бир махкеме тарафъндан яргъланърсам хич алдърмам. Кенди кендими де яргъламъйорум. Кендимде бир кусур гьормюйорум. Ама бу бени акламаз. Бени яргълаян Раб'дир. Бу неденле, белирленен замандан ьондже хичбир шейи яргъламайън. Раб'бин гелишини беклейин. О, каранлъън гизледиклерини айдънлъа чъкараджак, йюреклердеки амачларъ ачъа вураджактър. О заман херкес Танръ'дан пайъна дюшен ьовгюйю аладжактър. Кардешлер, бизден ьорнек аларак, „Язълмъш оланън дъшъна чъкмайън“ сьозюнюн анламънъ ьоренмениз ичин бу илкелери сизин ярарънъза кендиме ве Аполлос'а уйгуладъм. Ьойле ки, хич кимсе бирийле ьовюнюп бир башкасънъ хор гьормесин. Сени башкасъндан юстюн кълан ким? Танръ'дан алмадъън нейин вар ки? Мадем алдън, ничин алмамъш гиби ьовюнюйорсун? Затен ток ве зенгинсиниз! Биз олмадан краллар олмушсунуз! Кешке герчектен краллар олсайдънъз да, биз де сизинле бирликте краллък етсейдик! Канъмджа Танръ биз елчилери, ен гериден гелен ьолюм хюкюмлюлери гиби гьозлер ьонюне серди. Хем мелеклер хем инсанлар ичин, бютюн еврен ичин сейирлик ойун олдук. Биз Месих уруна акълсъзъз, ама сиз Месих'те акъллъсънъз! Биз зайъфъз, сиз гючлюсюнюз! Сиз сайгъдеер кишилерсиниз, бизсе деерсизиз! Шу ана дек ач, сусуз, чъплаъз. Дьовюлюйоруз, барънаджак йеримиз йок. Кенди еллеримизле чалъшъп емек верийоруз. Бизе сьовенлере ийилик дилийоруз, зулмедилиндже сабредийоруз. Ифтирая урайънджа татлълъкла каршълък верийоруз. Шу ана дек адета дюнянън сюпрюнтюсю, хер шейин дьокюнтюсю олдук. Бунларъ сизи утандърмак ичин деил, сиз севгили чоджукларъмъ уярмак ичин язъйорум. Чюнкю Месих'ин йолунда сайъсъз еитиджиниз олса да чок сайъда бабанъз йоктур. Сизе Мюжде'йи улаштърмакла Месих Иса'да маневи бабанъз олдум. Бу неденле бени ьорнек алмая чаъръйорум сизи. Раб'бе садък олан севгили чоджуум Тимотеос'у бу амачла сизе гьондерийорум. Хер йерде, хер килиседе ьореттиим ве Месих'те изледиим йолларъ о сизе анъмсатаджактър. Базъларънъз янънъза гелмейеджеими санарак кюстахлашъйор. Ама Раб дилерсе якънда янънъза геледжеим. О заман бу кюстахларън сьойледиклерини деил, гючлеринин не олдууну ьоренеджеим. Чюнкю Танръ'нън Егеменлии лафта деил, гючтедир. Не истийорсунуз? Сизе сопайла мъ гелейим, йокса севги ве йумушак бир рухла мъ? Аранъзда фухуш олдуу сьойленийор, юстелик путперестлер арасънда биле растланмаян тюрден бир фухуш! Бири бабасънън каръсънъ алмъш. Сиз хяля бьобюрленийорсунуз! Ойса яс тутуп бу иши япанъ аранъздан атманъз герекмез мийди? Ьовюнмениз йерсиздир. Азъджък маянън бютюн хамуру кабарттъънъ билмийор мусунуз? Йени бир хамур олабилмек ичин ески маядан арънъп темизленин. Затен маясъзсънъз. Чюнкю Фъсъх кузумуз Месих курбан едилди. Бунун ичин ески маяйла –кин ве кьотюлюк маясъйла– деил, ичтенлиин ве дюрюстлююн маясъз екмеийле байрам еделим. Мектубумда сизе фухуш япанларла аркадашлък етмеменизи яздъм. Кушкусуз дюнядаки ахлаксъзларъ, ачгьозлюлери, сойгунджуларъ я да путперестлери демек истемедим. Ьойле олсайдъ, дюнядан айрълмак зорунда калърдънъз! Ама шимди сизе шуну язъйорум: Кардеш дийе билиниркен фухуш япан, ачгьозлю, путперест, сьовюджю, айяш я да сойгунджу оланла аркадашлък етмейин, бьойле бирийле йемек биле йемейин. Инанлълар топлулуунун дъшъндакилери яргъламая беним не хаккъм вар? Сизин де яргъламанъз герекен кишилер топлулуун ичиндекилер деил ми? Топлулуун дъшънда каланларъ Танръ яргълар. „Кьотю адамъ аранъздан ковун!“ Сизден биринин ьобюрюне каршъ бир давасъ варса кутсаллар ьонюнде деил де, имансъзлар ьонюнде яргъланмая джесарет едер ми? Кутсалларън дюняйъ яргълаяджаънъ билмийор мусунуз? Мадем дюняйъ яргълаяджаксънъз, бьойле ьонемсиз даваларъ гьормейе йетерли деил мисиниз? Бу яшамла илгили давалар бир яна, мелеклери биле яргълаяджаъмъзъ билмийор мусунуз? Бу яшамла илгили даваларънъз олдуунда, инанлълар топлулуунда ен ьонемсиз сайъланларъ мъ яргъч атъйорсунуз? Сизи утандърмак ичин сьойлюйорум буну. Кардешлер арасъндаки даваларда яргъчлък едеджек кадар билге бири йок му аранъзда? Кардеш кардеше каршъ дава ачъйор, юстелик имансъзлар ьонюнде! Аслънда бирбиринизден даваджъ олманъз биле сизин ичин дюпедюз йенилгидир. Хаксъзлъа урасанъз даха ийи олмаз мъ? Доландърълсанъз даха ийи олмаз мъ? Бунун йерине, сиз кендиниз хаксъзлък едип башкасънъ доландъръйорсунуз. Юстелик буну кардешлеринизе япъйорсунуз. Базъларънъз бьойлейдиниз; ама йъкандънъз, кутсал кълъндънъз, Раб Иса Месих адъйла ве Танръмъз'ън Руху араджълъъйла акландънъз. „Бана хер шей сербест“ дийорсунуз, ама хер шей ярарлъ деилдир. „Бана хер шей сербест“ дийорсунуз, ама хичбир шейин тутсаъ олмаяджаъм. „Йемек миде ичин, миде де йемек ичиндир“ дийорсунуз, ама Танръ хем мидейи хем де йемеи ортадан калдъраджактър. Беден фухуш ичин деил, Раб ичиндир. Раб де беден ичиндир. Раб'би дирилтен Танръ, кудретийле бизи де дирилтеджек. Беденлеринизин Месих'ин юйелери олдууну билмийор мусунуз? Месих'ин юйелерини алъп бир фахишенин юйелери ми япайъм? Асла! Йокса фахишейле бирлешенин, онунла тек беден олдууну билмийор мусунуз? Чюнкю „Икиси тек беден оладжак“ денийор. Раб'ле бирлешен кишийсе О'нунла тек рух олур. Фухуштан качънън. Инсанън ишледии бютюн ьобюр гюнахлар беденин дъшъндадър; ама фухуш япан, кенди беденине каршъ гюнах ишлер. Беденинизин, Танръ'дан алдъънъз ве ичиниздеки Кутсал Рух'ун тапънаъ олдууну билмийор мусунуз? Кендинизе аит деилсиниз. Бир бедел каршълъъ сатън алъндънъз; онун ичин Танръ'йъ беденинизде йюджелтин. Шимди бана яздъънъз конулара гелелим: „Еркеин кадъна докунмамасъ ийидир“ дийорсунуз. Ама фухуштан ьотюрю хер еркек каръсъйла, хер кадън да коджасъйла яшасън. Еркек каръсъна, кадън да коджасъна хаккънъ версин. Кадънън бедени кендисине деил, коджасъна аиттир. Бунун гиби, еркеин бедени де кендисине деил, каръсъна аиттир. Гечиджи бир сюре ичин анлашъп кендинизи дуая вермектен башка бир неденле бирбиринизи махрум етмейин. Сонра йине бирлешин ки, кендинизи денетлейемедииниз ичин Шейтан сизи аяртмасън. Буну бир буйрук оларак деил, бир узлашма йолу оларак сьойлюйорум. Херкесин беним гиби олмасънъ дилердим. Ама херкесин Танръ'дан алдъъ рухсал бир армаанъ вардър; киминин шьойле, киминин бьойле. Йине де евли олмаянларла дул кадънлара шуну сьойлейейим: Беним гиби калсалар кендилери ичин ийи олур. Ама кендилерини денетлейемийорларса, евленсинлер. Чюнкю ичин ичин янмактанса евленмек даха ийидир. Евлилерейсе шуну буйуруйорум, даха дорусу Раб буйуруйор: Кадън коджасъндан айрълмасън. Айрълърса евленмесин, я да коджасъйла баръшсън. Еркек де каръсънъ бошамасън. Гери каланлара Раб деил, бен сьойлюйорум: Еер бир кардешин каръсъ иман етмемишсе ама кендисийле яшамая разъйса, ону бошамасън. Бир кадънън коджасъ иман етмемишсе ама кендисийле яшамая разъйса, кадън ону бошамасън. Чюнкю иман етмемиш коджа каръсъ араджълъъйла, иман етмемиш кадън да иманлъ коджасъ араджълъъйла кутсанър. Йокса чоджукларънъз мурдар олурду. Ама шимди кутсалдърлар. Иман етмейен айрълърса айрълсън. Кардеш я да къзкардеш бьойле дурумларда ьозгюрдюр. Танръ сизи баръш ичинде яшамая чаърдъ. Ей кадън, коджанъ куртаръп куртарамаяджаънъ нереден билийорсун? Ей еркек, карънъ куртаръп куртарамаяджаънъ нереден билийорсун? Анджак херкес Раб'бин кендиси ичин белирледии дурума уйгун бичимде, Танръ'дан алдъъ чаръя гьоре яшасън. Буну бютюн килиселере буйуруйорум. Бири сюннетлийкен ми чарълдъ, сюннетсиз олмасън. Бир башкасъ сюннетсизкен ми чарълдъ, сюннет олмасън. Сюннетли олуп олмамак ьонемли деилдир. Ьонемли олан, Танръ'нън буйрукларънъ йерине гетирмектир. Херкес не дурумда чарълдъйса, о дурумда калсън. Кьолейкен ми чарълдън, юзюлме. Ама ьозгюр олабилирсен, фърсатъ качърма! Чюнкю Раб'бин чаръсънъ алдъъ заман кьоле олан кимсе, шимди Раб'бин ьозгюрюдюр. Ьозгюркен чарълан киши де Месих'ин кьолесидир. Бир бедел каршълъъ сатън алъндънъз, инсанлара кьоле олмайън. Кардешлер, херкес не дурумда чарълдъйса, Танръ ьонюнде о дурумда калсън. Къзлара гелиндже, Раб'ден онларла илгили бир буйрук алмъш деилим. Ама Раб'бин мерхамети сайесинде гювенилир бири оларак дюшюндюклерими сьойлюйорум. Ьойле санъйорум ки, шимдики съкънтълар неденийле инсанън олдуу гиби калмасъ ийидир. Карън варса, бошанмайъ истеме. Карън йокса, кендине еш арама. Ама евленирсен гюнах ишлемиш олмазсън. Бир къз да евленирсе гюнах ишлемиш олмаз. Не вар ки, евлененлер бу яшамда съкънтъларла каршълашаджак. Бен сизи бу съкънтълардан есиргемек истийорум. Кайгъсъз олманъзъ истийорум. Евли олмаян еркек, Раб'би насъл хошнут едеджеини дюшюнерек Раб'бин ишлери ичин кайгъланър. Евли еркексе каръсънъ насъл хошнут едеджеини дюшюнерек дюня ишлери ичин кайгъланър. Бьойледже илгиси бьолюнюр. Евли олмаян кадън я да къз хем бедендже хем рухча кутсал олмак амаджъйла Раб'бин ишлери ичин кайгъланър. Евли кадънса коджасънъ насъл хошнут едеджеини дюшюнерек дюня ишлери ичин кайгъланър. Буну сизин ийилииниз ичин сьойлюйорум, ьозгюрлююнюзю късътламак ичин деил. Илгинизи даътмадан, Раб'бе аданмъш оларак, О'на ярашър бичимде яшаманъзъ истийорум. Бир кимсе нишанлъ олдуу къза якъшъксъз даврандъънъ дюшюнюйорса, ашъръ туткуларъ варса ве евленмеси герекийорса, истедиини япсън, гюнах ишлемиш олмаз; евленсинлер. Ама зорунлулук алтънда булунмаян, йюреи карарлъ, истедиини япабиледжек дурумдаки киши, нишанлъсъйла евленмемейе йюреинде карар вермишсе, ийи едер. Късаджасъ нишанлъсъйла евленен ийи едер, евленмейенсе даха ийи едер. Кадън, коджасъ яшадъкча коджасъна балъдър. Коджасъ ьолюрсе диледии кимсейле евленмекте ьозгюрдюр; йетер ки, о киши Раб'бе аит бири олсун. Ама дул кадън, олдуу гиби калърса даха мутлу олур. Бен бьойле дюшюнюйорум ве санъръм бенде де Танръ'нън Руху вардър. Шимди путлара сунулан курбанларън етине гелелим. „Хепимизин билгиси вар“ дийорсунуз, буну билийоруз. Билги инсанъ бьобюрлендирир, севгийсе гелиштирир. Бир шей билдиини санан, хенюз билмеси геректии гиби билмийордур. Ама Танръ'йъ севени Танръ билир. Путлара сунулан курбан етинин йенмесине гелиндже, билийоруз ки, „Дюняда пут бир хичтир“ ве „Бирден фазла Танръ йоктур“. Не вар ки, херкес бу билгийе сахип деилдир. Хяля путперест алъшканлъкларънън еткисинде калан базъларъ, йедиклери етин пута сунулдууну дюшюнюйорлар. Виджданларъ зайъф олдуу ичин лекеленийор. Йийеджек бизи Танръ'я яклаштърмаз. Йемезсек бир кайбъмъз олмаз, йерсек де бир казанджъмъз олмаз. Ялнъз диккат един, бу ьозгюрлююнюз виджданъ зайъф оланларън сюрчмесине неден олмасън. Еер зайъф виджданлъ бири, билгили олан сени бир пут тапънаънда софрая отурмуш гьорюрсе, пута сунулан курбанън етини йемек ичин джесарет алмаз мъ? Сонучта бу зайъф виджданлъ киши, Месих'ин уруна ьолдюю бу кардеш, сенин билгин йюзюнден махволур! Бу шекилде кардешлере каршъ гюнах ишлейип онларън зайъф виджданларънъ яралаярак Месих'е каршъ гюнах ишлемиш олурсунуз. Бу неденле, йедиим шей кардешимин сенделейип дюшмесине йол ачаджакса, кардешимин дюшмемеси ичин бир даха ет йемейеджеим. Ьозгюр деил мийим? Елчи деил мийим? Раббимиз Иса'йъ гьормедим ми? Сизлер Раб йолунда вердиим емеин юрюню деил мисиниз? Башкаларъ ичин елчи деилсем биле, сизлер ичин елчийим я! Раб йолунда елчилиимин канътъ сизсиниз. Бени соргуя чекенлере каршъ кендими бьойле савунурум. Йийип ичмейе хаккъмъз йок му бизим? Ьобюр елчилер гиби, Раб'бин кардешлери ве Кефас гиби, янъмъзда иманлъ бир еш гездирмейе хаккъмъз йок му? Гечими ичин чалъшмасъ герекен ялнъз Барнаба'йла бен мийим? Ким кенди парасъйла аскерлик япар? Ким ба дикер де юрюнюню йемез? Ким сюрюйю гюдер де сютюнден ичмез? Инсансал ачъдан мъ сьойлюйорум бунларъ? Кутсал Яса да айнъ шейлери сьойлемийор му? Аранъза рухсал тохумлар ектийсек, сизден маддесел бир харман бичмемиз чок му? Башкаларънън сизден ярдъм алмая хакларъ варса, бизим даха чок хаккъмъз йок му? Ама биз бу хаккъмъзъ кулланмадък. Месих Мюждеси'нин яйълмасъна енгел олмаялъм дийе хер шейе катланъйоруз. Тапънакта чалъшанларън тапънактан беслендиклерини, сунакта гьоревли оланларън да сунакта аданан адаклардан пай алдъкларънъ билмийор мусунуз? Бунун гиби, Раб Мюжде'йи яянларън да гечимлерини Мюжде'ден саламасънъ буйурду. Ама бен бу хаклардан хичбирини кулланмъш деилим. Бунлар бана салансън дийе де язмъйорум. Буну япмактанса ьолмейи йелерим. Кимсе бени бу ьовюнчтен йоксун бъракмаяджактър! Мюжде'йи яйъйорум дийе ьовюнмейе хаккъм йок. Чюнкю буну япмакла йюкюмлюйюм. Мюжде'йи яймазсам вай халиме! Еер Мюжде'йи гьонюлден яярсам, ьодюлюм олур; гьонюлсюздже яярсам, ялнъзджа бана еманет едилен гьореви япмъш олурум. Пеки, ьодюлюм недир? Мюжде'йи каршълъксъз яймак ве бьойледже Мюжде'йи яймактан доан хаккъмъ кулланмамактър. Бен ьозгюрюм, кимсенин кьолеси деилим. Ама даха чок киши казанайъм дийе херкесин кьолеси олдум. Яхудилер'и казанмак ичин Яхудилер'е Яхуди гиби даврандъм. Кендим Кутсал Яса'нън денетими алтънда олмадъъм халде, Яса алтънда оланларъ казанмак ичин онлара Яса алтъндаймъшъм гиби даврандъм. Танръ'нън Ясасъ'на сахип олмаян бири деилим, Месих'ин Ясасъ алтъндайъм. Буна каршън, Яса'я сахип олмаянларъ казанмак ичин Яса'я сахип деилмишим гиби даврандъм. Гючсюзлери казанмак ичин онларла гючсюз олдум. Не япъп япъп базъларънъ куртармак ичин херкесле хер шей олдум. Бунларън хепсини Мюжде'де пайъм олсун дийе, Мюжде уруна япъйорум. Кошу аланънда яръшанларън хепси коштуу халде ьодюлю бир кишинин казандъънъ билмийор мусунуз? Ьойле кошун ки ьодюлю казанасънъз. Яръша катълан херкес кендини хер йьонден денетлер. Бьойлелери буну чюрюйюп гидеджек бир дефне таджъ казанмак ичин япарлар. Бизсе хич чюрюмейеджек бир тач ичин япъйоруз. Бунун ичиндир ки, амачсъзджа кошан бири гиби кошмуйорум. Йумрууму хавайъ дьовер гиби боша атмъйорум. Мюжде'йи башкаларъна дуйурдуктан сонра кендим реддедилмемек ичин бедениме езийет чектирип ону кьоле едийорум. Кардешлер, аталаръмъзън хепсинин булут алтънда корундууну ве хепсинин денизден гечтиини билменизи истийорум. Муса'я баланмак юзере хепси булутта ве денизде вафтиз едилди. Хепси айнъ рухсал йийеджеи йеди; хепси айнъ рухсал ичеджеи ичти. Артларъндан гелен рухсал каядан ичтилер; о кая Месих'ти. Не вар ки, Танръ онларън чоундан хошнут деилди; нитеким джесетлери чьоле серилди. Бу олайлар, онлар гиби кьотю шейлере ьозлем дуймамамъз ичин бизе дерс олсун дийе олду. Онлардан базъларъ гиби пута тапанлар олмайън. Нитеким шьойле язълмъштър: „Халк йийип ичмейе отурду, сонра калкъп чългънджа еленди.“ Онлардан базъларъ гиби фухуш япмаялъм. Фухуш япанларън йирми юч бини бир гюнде йок олду. Йине базъларъ гиби Раб'би денемейелим. Бьойле япанларъ йъланлар ьолдюрдю. Кимилери гиби де сьойленип дурмайън. Сьойлененлери ьолюм мелеи ьолдюрдю. Бу олайлар башкаларъна дерс олсун дийе онларън башъна гелди; чаларън сонуна улашмъш олан бизлери уярмак ичин язъя гечирилди. Онун ичин, аякта салам дурдууну санан диккат етсин, дюшмесин! Херкесин каршълаштъъ денемелерден башка денемелерле каршълашмадънъз. Танръ гювенилирдир, гюджюнюзю ашан бичимде дененменизе изин вермез. Даянабилмениз ичин денемейле бирликте чъкъш йолуну да салаяджактър. Бу неденле, севгили кардешлерим, путперестликтен качънън. Аклъ башънда инсанларла конушур гиби конушуйорум. Сьойледиклерими кендиниз тартън. Танръ'я шюкреттиимиз шюкран кясесийле Месих'ин канъна пайдаш олмуйор муйуз? Бьолюп йедиимиз екмекле Месих'ин беденине пайдаш олмуйор муйуз? Екмек бир олдуу гиби, биз де чок олдуумуз халде бир бедениз. Чюнкю хепимиз бир екмеи пайлашъйоруз. Исраил халкъна бакън; курбан етини йийенлер сунаа пайдаш деил мидир? Ьойлейсе не демек истийорум? Пута сунулан курбан етинин бир ьозеллии ми вар? Я да путун бир ьонеми ми вар? Хайър, йок! Дедиим шу: Путперестлер курбанларънъ Танръ'я деил, джинлере сунуйорлар. Джинлерле пайдаш олманъзъ истемем. Хем Раб'бин, хем джинлерин кясесинден ичемезсиниз; хем Раб'бин, хем джинлерин софрасъна ортак оламазсънъз. Йокса Раб'би къскандърмая мъ чалъшъйоруз? Биз О'ндан даха мъ гючлюйюз? „Хер шей сербест“ дийорсунуз, ама хер шей ярарлъ деилдир. „Хер шей сербест“ дийорсунуз, ама хер шей япъджъ деилдир. Херкес кенди ярарънъ деил, башкаларънън ярарънъ гьозетсин. Касаплар чаршъсънда сатълан хер ети видждан соруну япмадан, соргусуз суалсиз йийин. Чюнкю „Йерйюзю ве ичиндеки хер шей Раб'биндир.“ Иман етмемиш бири сизи йемее чаърър, сиз де гитмек истерсениз, ьонюнюзе конулан хер шейи видждан соруну япмадан, соргусуз суалсиз йийин. Ама бири сизе, „Бу курбан етидир“ дерсе, хем буну сьойлейен ичин, хем де видждан хузуру ичин йемейин. Сенин деил, ьобюр адамън видждан хузуру ичин демек истийорум. Беним ьозгюрлююмю неден башкасънън виджданъ яргъласън? Шюкредерек йемее катълърсам, шюкреттиим йийеджектен ьотюрю неден кънанайъм? Сонуч оларак, не йер не ичерсениз, не япарсанъз, хер шейи Танръ'нън йюджелии ичин япън. Яхудилер'ин, Греклер 'ин я да Танръ топлулуунун тьокезлейип дюшмесине неден олмайън. Бен де кенди яраръмъ деил, куртулсунлар дийе бирчокларънън ярарънъ гьозетерек херкеси хер йьонден хошнут етмейе чалъшъйорум. Месих'и ьорнек алдъъм гиби, сиз де бени ьорнек алън. Хер дурумда бени анъмсадъънъз ве сизе илеттиим ьоретилери олдуу гиби корудуунуз ичин сизи ьовюйорум. Ама шуну да билменизи истерим: Хер еркеин башъ Месих, кадънън башъ еркек, Месих'ин башъ да Танръ'дър. Башъна бир шей такъп дуа я да пейгамберлик еден хер еркек, башънъ кючюк дюшюрюр. Ама башъ ачък дуа я да пейгамберлик еден хер кадън, башънъ кючюк дюшюрюр. Бьойлесинин, башъ търаш едилмиш бир кадъндан фаркъ йоктур. Кадън башънъ ачарса, сачънъ кестирсин. Ама кадънън сачънъ кестирмеси я да търаш етмеси айъпса, башънъ ьортсюн. Еркек башънъ ьортмемели; о, Танръ'нън бензери ве йюджелиидир. Кадън да еркеин йюджелиидир. Чюнкю еркек кадъндан деил, кадън еркектен яратълдъ. Еркек кадън ичин деил, кадън еркек ичин яратълдъ. Бу неденле ве мелеклер уруна кадънън башъ юзеринде йеткиси олмалъдър. Не вар ки, Раб'де не кадън еркектен не де еркек кадъндан баъмсъздър. Чюнкю кадън еркектен яратълдъъ гиби, еркек де кадъндан доар. Ама хер шей Танръ'дандър. Сиз кендиниз карар верин: Кадънън ачък башла Танръ'я дуа етмеси уйгун му? Бу конуда чекишмек истейен варса, шуну билсин ки, бизим я да Танръ'нън килиселеринин бьойле бир алъшканлъъ йоктур. Топлантъларънъз ярардан чок зарар гетирдии ичин ашаъдаки уяръларъ япаркен сизи ьовемем. Биринджиси, топлулукча бир арая гелдиинизде аранъзда айрълъклар олдууну дуйуйорум. Буна бираз да инанъйорум. Чюнкю Танръ'нън беенисини казананларън белли олмасъ ичин аранъзда бьолюнмелер олмасъ герекийор! Топландъънъзда Раб'бин Софрасъ'на катълмак ичин топланмъйорсунуз. Хер бириниз ьотекини беклемеден кенди йемеини йийор. Кими ач калъйор, кими сархош олуйор. Йийип ичмек ичин евлериниз йок му? Танръ'нън топлулууну хор му гьорюйорсунуз, йийеджеи олмаянларъ утандърмак мъ истийорсунуз? Сизе не дийейим? Сизи ьовейим ми? Бу конуда ьовемем! Айнъ бичимде йемектен сонра кясейи алъп шьойле деди: „Бу кясе канъмла герчеклешен йени антлашмадър. Хер ичтиинизде бени анмак ичин бьойле япън.“ Бу екмеи хер йедиинизде ве бу кяседен хер ичтиинизде, Раб'бин гелишине дек Раб'бин ьолюмюню илан етмиш олурсунуз. Бу неденле ким уйгун олмаян бичимде екмеи йер я да Раб'бин кясесинден ичерсе, Раб'бин беденине ве канъна каршъ суч ишлемиш олур. Киши ьондже кендини сънасън, сонра екмектен йийип кяседен ичсин. Чюнкю бедени фаркетмеден йийип ичен, бьойле йийип ичмекле кенди кендини махкум едер. Иште бу йюзден бирчоунуз зайъф ве хастадър, базъларънъз да ьолмюштюр. Кендимизи дорулукла яргъласайдък, яргъланмаздък. Дюняйла бирликте махкум олмаялъм дийе Раб бизи яргълайъп тербийе едийор. Ьойлейсе кардешлерим, йемек ичин бир арая гелдиинизде бирбиринизи беклейин. Ач олан карнънъ евде дойурсун. Ьойле ки, топланманъз яргъланманъза йол ачмасън. Ьобюр сорунларъ исе гелдиимде чьозерим. Рухсал армаанлара гелиндже, кардешлерим, бу конуда билгисиз калманъзъ истемем. Билийорсунуз, путпересткен шьойле я да бьойле саптърълъп дилсиз путлара тапмая йьонелтилмиштиниз. Бунун ичин билменизи истерим ки: Танръ'нън Руху араджълъъйла конушан хич кимсе, „Иса'я ланет олсун!“ демез. Кутсал Рух'ун араджълъъ олмаксъзън да кимсе, „Иса Раб'дир“ дийемез. Чешитли рухсал армаанлар вардър, ама Рух бирдир. Чешитли гьоревлер вардър, ама Раб бирдир. Чешитли еткинликлер вардър, ама херкесте хепсини еткин кълан айнъ Танръ'дър. Херкесин ортак яраръ ичин херкесе Рух'у белли еден бир йетенек верилийор. Бунларън тюмюню еткин кълан тек ве айнъ Рух'тур. Рух бунларъ херкесе диледии гиби, айръ айръ даътър. Беден бир олмакла бирликте бирчок юйеден олушур ве чок сайъдаки бу юйелерин хепси тек бир беден олуштурур. Месих де бьойледир. Истер Яхуди истер Грек, истер кьоле истер ьозгюр олалъм, хепимиз бир беден олмак юзере айнъ Рух'та вафтиз едилдик ве хепимизин айнъ Рух'тан ичмеси саландъ. Иште беден тек юйеден деил, бирчок юйеден олушур. Аяк, „Ел олмадъъм ичин бедене аит деилим“ дерсе, бу ону беденден айърмаз. Кулак, „Гьоз олмадъъм ичин бедене аит деилим“ дерсе, бу ону беденден айърмаз. Бютюн беден гьоз олсайдъ, насъл дуярдък? Бютюн беден кулак олсайдъ, насъл коклардък? Герчек шу ки, Танръ беденин хер юйесини диледии бичимде бедене йерлештирмиштир. Еер хепси бир тек юйе олсайдъ, беден олур муйду? Герчек шу ки, чок сайъда юйе, ама тек беден вардър. Гьоз еле, „Сана ихтияджъм йок!“ я да баш аяклара, „Сизе ихтияджъм йок!“ дийемез. Там терсине, беденин даха зайъф гьорюнен юйелери вазгечилмездир. Беденин даха аз деерли сайдъъмъз юйелерине даха чок деер веририз. Бьойледже гьостеришсиз юйелеримиз даха гьостеришли олур. Гьостеришли юйелеримизин ьозене ихтияджъ йоктур. Ама Танръ, деери аз олана даха чок деер веререк беденде бирлии саладъ. Ьойле ки, беденде айрълък олмасън, юйелер бирбирини ешит бичимде гьозетсин. Бир юйе аджъ чекерсе, бютюн юйелер бирликте аджъ чекер; бир юйе йюджелтилирсе, бютюн юйелер бирликте севинир. Сизлер Месих'ин беденисиниз, бу беденин айръ айръ юйелерисиниз. Танръ килиседе илкин елчилери, икинджи оларак пейгамберлери, ючюнджю оларак ьоретменлери, сонра муджизе япанларъ, хасталаръ ийилештирме армаанларъна сахип оланларъ, башкаларъна ярдъм еденлери, йьонетме йетенеи оланларъ ве чешитли диллерле конушанларъ атадъ. Хепси елчи ми? Хепси пейгамбер ми? Хепси ьоретмен ми? Хепси муджизе япар мъ? Хепсинин хасталаръ ийилештирме армаанларъ вар мъ? Хепси билмедии диллери конушабилир ми? Хепси бу диллери чевиребилир ми? Ама сиз даха юстюн армаанларъ гайретле истейин. Шимди сизе ен ийи йолу гьостерейим. Инсанларън ве мелеклерин дилийле конушсам, ама севгим олмаса, сес чъкаран бакърдан я да чънлаян зилден фаркъм калмаз. Пейгамберликте булунабилсем, бютюн сърларъ билсем, хер билгийе сахип олсам, даларъ йеринден ойнатаджак кадар бюйюк иманъм олса, ама севгим олмаса, бир хичим. Варъмъ йоуму садака оларак даътсам, беденими якълмак юзере теслим етсем, ама севгим олмаса, бунун бана хичбир яраръ олмаз. Севги сабърлъдър, севги шефкатлидир. Севги късканмаз, ьовюнмез, бьобюрленмез. Севги каба давранмаз, кенди чъкарънъ арамаз, колай колай ьофкеленмез, кьотюлююн хесабънъ тутмаз. Севги хаксъзлъа севинмез, герчек оланла севинир. Севги хер шейе катланър, хер шейе инанър, хер шейи умут едер, хер шейе даянър. Севги асла сон булмаз. Ама пейгамберликлер ортадан калкаджак, диллер сона ереджек, билги ортадан калкаджактър. Чюнкю билгимиз де пейгамберлиимиз де сънърлъдър. Не вар ки, йеткин олан гелдиинде сънърлъ олан ортадан калкаджактър. Чоджуккен чоджук гиби конушур, чоджук гиби анлар, чоджук гиби дюшюнюрдюм. Йетишкин бири олунджа чоджукча давранъшларъ бърактъм. Шимди хер шейи айнадаки силик гьорюнтю гиби гьорюйоруз, ама о заман йюз йюзе гьорюшеджеиз. Шимди билгим сънърлъдър, ама о заман билиндиим гиби там биледжеим. Иште калъджъ олан юч шей вардър: Иман, умут, севги. Бунларън ен юстюню де севгидир. Севгинин ардънджа кошун ве рухсал армаанларъ, ьозелликле пейгамберлик йетенеини гайретле истейин. Билмедии дилде конушан, инсанларла деил, Танръ'йла конушур. Кимсе ону анламаз. О, рухуйла сърлар сьойлер. Пейгамберликте булунанса инсанларън рухча гелишмеси, джесарет ве теселли булмасъ ичин инсанлара сесленир. Билмедии дилде конушан кенди кендини гелиштирир; ама пейгамберликте булунан, инанлълар топлулууну гелиштирир. Хепинизин диллерле конушмасънъ истерим, ама пейгамберликте булунманъзъ йелерим. Диллер инанлълар топлулуунун гелишмеси ичин чеврилмедикче пейгамберликте булунан, диллерле конушандан юстюндюр. Шимди кардешлерим, янънъза гелип диллерле конушсам, ама сизе бир вахий, бир билги, бир пейгамберлик сьозю я да бир ьорети гетирмесем, сизе не яраръм олур? Кавал я да лир гиби сес верен джансъз неснелер биле деишик сеслер чъкармаса, кавал мъ, лир ми чалъндъънъ ким анлар? Боразан белиргин бир сес чъкармаса, ким саваша хазърланър? Бунун гиби, сиз де анлашълър бир дил конушмазсанъз, сьойледиклериниз насъл анлашълър? Хавая конушмуш олурсунуз! Кушкусуз дюняда чешит чешит диллер вардър, хичбири де анламсъз деилдир. Не вар ки, конушулан дили анламазсам, бен конушана ябанджъ олурум, конушан да бана ябанджъ олур. Бу неденле, сиз де рухсал армаанлара хевеслендиинизе гьоре, инанлълар топлулууну гелиштирен рухсал армаанлар бакъмъндан зенгинлешмейе бакън. Бунун ичин, билмедии дили конушан, кенди сьойледиклерини чевиребилмек ичин дуа етсин. Билмедиим дилле дуа едерсем рухум дуа едер, ама зихнимин буна каткъсъ олмаз. Ьойлейсе не япмалъйъм? Рухумла да зихнимле де дуа едеджеим. Рухумла да зихнимле де илахи сьойлейеджеим. Танръ'йъ ялнъз рухунла ьоверсен, йени катъланлар сенин не сьойледиини билмедиинден, еттиин шюкран дуасъна насъл „Амин!“ десин? Уйгун бичимде шюкредийор олабилирсин, ама бу башкасънъ гелиштирмез. Диллерле хепинизден чок конуштуум ичин Танръ'я шюкредийорум. Ама инанлълар топлулуунда диллерле он бин сьоз сьойлемектенсе, башкаларънъ еитмек ичин зихнимден беш сьоз сьойлемейи йелерим. Кардешлер, чоджук гиби дюшюнмейин. Кьотюлюк конусунда чоджуклар гиби, ама дюшюнмекте йетишкинлер гиби олун. Кутсал Яса 'да шьойле язълмъштър: „Раб, ‚Ябанджъ диллер конушанларън араджълъъйла, Ябанджъларън дудакларъйла бу халка сесленеджеим; Йине де бени динлемейеджеклер!‘ дийор.“ Гьорюлюйор ки, билинмейен диллер иманлълар ичин деил, имансъзлар ичин бир белиртидир. Пейгамберликсе имансъзлар ичин деил, иманлълар ичин бир белиртидир. Шимди бютюн инанлълар топлулуу бир арая гелип хеп бирликте билмедиклери диллерле конушурларкен йени катъланлар я да иман етмейенлер ичери гирерсе, „Сиз чълдърмъшсънъз!“ демезлер ми? Ама херкес пейгамберликте булунуркен иман етмейен я да йени катълан бири ичери гирерсе, сьойленен хер сьозле гюнахлъ олдууна икна едиледжек, хер сьозле яргъланаджак. Йюреиндеки гизли дюшюнджелер ачъа чъкаджак ве, „Танръ герчектен аранъздадър!“ дийерек йюзюстю йере капанъп Танръ'я тапънаджактър. Ьойлейсе не дийелим, кардешлер? Топландъънъзда хер биринизин бир илахиси, ьоретеджек бир конусу, бир вахйи, билмедии дилде сьойлейеджек бир сьозю я да бир чевириси вардър. Хер шей топлулуун гелишмеси ичин олсун. Еер билинмейен диллерле конушуладжакса, ики я да ен чок юч киши сърайла конушсун, бири де сьойлененлери чевирсин. Чевири япаджак бири йокса, билмедии дилде конушан, топлулукта сессиз калсън, ичинден Танръ'йла конушсун. Ики я да юч пейгамбер конушсун, ьобюрлери сьойлененлери ийидже дюшюнюп тартсън. Топлантъда отуранлардан бирине вахий гелирсе, конушмакта олан суссун. Херкесин ьоренмеси ве джесарет булмасъ ичин хепиниз текер текер пейгамберликте булунабилирсиниз. Пейгамберлерин рухларъ пейгамберлерин денетими алтъндадър. Чюнкю Танръ каръшъклък деил, есенлик Танръсъ'дър. Кутсалларън бютюн топлулукларънда бьойледир. Кадънлар топлантъларънъзда сессиз калсън. Конушмаларъна изин йоктур. Кутсал Яса'нън да белирттии гиби, уйсал олсунлар. Ьоренмек истедиклери бир шей варса, евде коджаларъна сорсунлар. Чюнкю кадънън топлантъ сърасънда конушмасъ айъптър. Танръ'нън сьозю сизден ми кайнакландъ, я да ялнъз сизе ми улаштъ? Кендини пейгамбер я да рухча олгун саян варса, билсин ки, сизе яздъкларъм Раб'бин буйруудур. Бунларъ ьонемсемейенин кендиси де ьонемсенмесин. Шимди, кардешлер, сизе билдирдиим, сизин де кабул едип балъ калдъънъз Мюжде'йи анъмсатмак истийорум. Сизе мюжделедиим сьозе съмсъкъ сарълърсанъз, онун араджълъъйла куртулурсунуз. Йокса бошуна иман етмиш олурсунуз. Кефас 'а, сонра Оникилер 'е гьорюндю. Даха сонра да беш йюзден чок кардеше айнъ анда гьорюндю. Бунларън чоу хяля яшъйор, базъларъйса ьолдюлер. Бен елчилерин ен ьонемсизийим. Танръ'нън килисесине зулметтиим ичин елчи оларак анълмая биле лайък деилим. Ама шимди нейсем, Танръ'нън лютфуйла ьойлейим. О'нун бана олан лютфу боша гитмеди. Елчилерин хепсинден чок емек вердим. Аслънда бен деил, Танръ'нън бенде олан лютфу емек верди. Иште, герек беним яйдъъм, герек ьобюр елчилерин яйдъъ ве сизин де иман еттииниз билдири будур. Еер Месих'ин ьолюмден дирилдии дуйурулуйорса, насъл олуйор да аранъзда базъларъ ьолюлер дирилмез дийор? Ьолюлер дирилмезсе, Месих де дирилмемиштир. Месих дирилмемишсе, билдиримиз де иманънъз да боштур. Бу дурумда Танръ'йла илгили танъклъъмъз да ялан демектир. Чюнкю Танръ'нън, Месих'и дирилттиине танъклък еттик. Ама ьолюлер герчектен дирилмезсе, Танръ Месих'и де дирилтмемиштир. Ьолюлер дирилмезсе, Месих де дирилмемиштир. Месих дирилмемишсе иманънъз ярарсъздър, сиз де хяля гюнахларънъзън ичиндесиниз. Буна гьоре Месих'е аит оларак ьолмюш оланлар да махволмушлардър. Еер ялнъз бу яшам ичин Месих'е умут баламъшсак, херкестен чок аджънаджак дурумдайъз. Ойса Месих, ьолмюш оланларън илк ьорнеи оларак ьолюмден дирилмиштир. Ьолюм бир инсан араджълъъйла гелдиине гьоре, ьолюмден дирилиш де бир инсан араджълъъйла гелир. Херкес насъл Адем'де ьолюйорса, херкес Месих'те яшама кавушаджак. Хер бири сърасъ гелиндже дириледжек: Илк ьорнек оларак Месих, сонра Месих'ин гелишинде Месих'е аит оланлар. Бундан сонра Месих хер йьонетими, хер хюкюмранлъъ, хер гюджю ортадан калдъръп егеменлии Баба Танръ'я теслим еттии заман сон гелмиш оладжак. Чюнкю Танръ бютюн дюшманларънъ аякларъ алтъна серинджейе дек О'нун егеменлик сюрмеси герекир. Ортадан калдъръладжак сон дюшман ьолюмдюр. Чюнкю, „Танръ хер шейи Месих'ин аякларъ алтъна серерек О'на баъмлъ кълдъ.“ „Хер шей О'на баъмлъ кълъндъ“ сьозюнюн, хер шейи Месих'е баъмлъ кълан Танръ'йъ ичермедии ачъктър. Хер шей Оул'а баъмлъ кълънънджа, Оул да хер шейи кендисине баъмлъ кълан Танръ'я баъмлъ оладжактър. Ьойле ки, Танръ хер шейде хер шей олсун. Дирилиш йокса, ьолюлер ичин вафтиз едиленлер не оладжак? Ьолюлер герчектен дирилмейеджексе, инсанлар неден ьолюлер ичин вафтиз едилийорлар? Биз де неден хер саат кендимизи техликейе атъйоруз? Кардешлер, сизинле илгили оларак Раббимиз Месих Иса'да сахип олдуум ьовюнджюн хаккъ ичин хер гюн ьолюйорум. Еер инсансал неденлерле Ефес'те джанаварларла дьовюштюмсе, бунун бана яраръ не? Еер ьолюлер дирилмейеджексе, „Йийелим ичелим, насъл олса ярън ьоледжеиз.“ Алданмайън, „Кьотю аркадашлъклар ийи хуйу бозар.“ Усланъп кендинизе гелин, артък гюнах ишлемейин. Базъларънъз Танръ'йъ хич танъмъйор. Утанасънъз дийе сьойлюйорум бунларъ. Ама бири чъкъп, „Ьолюлер насъл дириледжек? Насъл бир беденле геледжеклер?“ дийе сорабилир. Не акълсъзджа бир сору! Ектиин тохум ьолмедикче яшама кавушмаз ки! Екеркен, олушаджак биткинин кендисини деил, ялнъзджа тохумуну –будай я да башка бир биткинин тохумуну– екерсин. Танръ тохума диледии бедени –хер бирине кендине ьозгю бедени– верир. Хер джанлънън ети айнъ деилдир. Инсан ети башка, хайван ети башка, куш ети, балък ети башка башкадър. Гьоксел беденлер вардър, дюнясал беденлер вардър. Гьоксел оланларън гьоркеми башка, дюнясал оланларънки башкадър. Гюнешин гьоркеми башка, айън гьоркеми башка, йълдъзларън гьоркеми башкадър. Гьоркем бакъмъндан йълдъз йълдъздан фарклъдър. Ьолюлерин дирилиши де бьойледир. Беден чюрюмейе махкум оларак гьомюлюр, чюрюмез оларак дирилтилир. Дюшкюн оларак гьомюлюр, гьоркемли оларак дирилтилир. Зайъф оларак гьомюлюр, гючлю оларак дирилтилир. Доал беден оларак гьомюлюр, рухсал беден оларак дирилтилир. Доал беден олдуу гиби, рухсал беден де вардър. Нитеким шьойле язълмъштър: „Илк инсан Адем яшаян джан олду.“ Сон Адем'се яшам верен рух олду. Ьондже рухсал олан деил, доал олан гелди. Рухсал олан сонра гелди. Илк инсан йерден, яни топрактандър. Икинджи инсан гьоктендир. Топрактан олан инсан насълса, топрактан оланлар да ьойледир. Гьоксел инсан насълса, гьоксел оланлар да ьойледир. Бизлер топрактан олана насъл бензедийсек, гьоксел олана да бензейеджеиз. Кардешлер, шуну демек истийорум, ет ве кан Танръ'нън Егеменлии'ни мирас аламаз. Чюрюйен де чюрюмезлии мирас аламаз. Чюнкю бу чюрюйен беден чюрюмезлии, бу ьолюмлю беден ьолюмсюзлюю гийинмелидир. Чюрюйен ве ьолюмлю беден чюрюмезлии ве ьолюмсюзлюю гийининдже, „Ьолюм йок едилди, зафер казанълдъ!“ дийе язълмъш олан сьоз йерине геледжектир. „Ей ьолюм, заферин нереде? Ей ьолюм, дикенин нереде?“ Ьолюмюн дикени гюнахтър. Гюнах исе гюджюню Кутсал Яса'дан алър. Раббимиз Иса Месих араджълъъйла бизи зафере улаштъран Танръ'я шюкюрлер олсун! Бу неденле, севгили кардешлерим, Раб йолунда вердииниз емеин боша гитмейеджеини билерек даянън, сарсълмайън, Раб'бин ишинде хер заман гайретли олун. Кутсаллара япъладжак пара ярдъмъна гелиндже: Галатя килиселерине не буйурдуйсам, сиз де ьойле япън. Хафтанън илк гюню херкес казанджъна гьоре бир миктар пара айъръп бириктирсин. Ьойле ки, янънъза гелдиимде пара топламая герек калмасън. Орая вардъъмда, баъшларънъзъ гьотюрмек юзере уйгун гьордююнюз кишилери танътъджъ мектупларла Йерушалим 'е гьондереджеим. Беним де гитмеме деерсе, онларъ янъма алъп гидеджеим. Македоня'дан гечтиктен сонра янънъза геледжеим. Чюнкю Македоня'дан гечмек нийетиндейим. Белки бир сюре янънъзда калъръм, хатта къшъ да сизинле гечиребилирим. Ьойле ки, сонра нерейе гидеджек олсам, бана ярдъм едебилесиниз. Сизи ьойле късаджа гьорюп гечмек истемийорум. Раб'бин изнийле узунджа бир сюре янънъзда калмайъ умут едийорум. Ама Пентикост Гюню'не дек Ефес'те каладжаъм. Чюнкю бюйюк ве еткили ишлер япмам ичин бурада бана бир капъ ачълдъ. Не вар ки, бана каршъ чъканлар чоктур. Тимотеос янънъза гелирсе, бир шейден коркмамасъна диккат един. Чюнкю о да беним гиби Раб'бин ишини япъйор. Кимсе ону хор гьормесин. Янъма гелмеси ичин ону есенликле уурлайън. Кардешлерле бирликте онун да гелмесини беклийорум. Кардешимиз Аполлос'а гелиндже, кардешлерле бирликте сизе гелмеси ичин она чок риджада булундум, ама шимдилик гелмейе хич де истекли деил. Фърсат булунджа геледжек. Уянък калън, иманда димдик дурун, мерт ве гючлю олун. Хер шейи севгийле япън. Истефанас, Фортунатус ве Ахайкос'ун гелишине севиндим. Йоклуунузу бана унуттурдулар. Сизин рухунузу да беним рухуму да ферахлаттълар. Бьойлелеринин деерини билин. Ася Или 'ндеки килиселер сизе селам едер. Аквила ве Приска, евлеринде булушан топлулукла бирликте Раб'де сизе чок селам едерлер. Бурадаки бютюн кардешлерин сизе селамъ вар. Бирбиринизи кутсал ьопюшле селамлайън. Бен Павлус, бу селамъ кенди елимле язъйорум. Раб'би севмейене ланет олсун. Мараната! Раб Иса'нън лютфу сизинле бирликте олсун. Хепинизе Месих Иса'да севгилер! Амин. Танръ'нън истеийле Месих Иса'нън елчиси атанан бен Павлус ве кардешимиз Тимотеос'тан Ахая'нън хер янъндаки бютюн кутсаллара ве Танръ'нън Коринт'теки килисесине селам! Бабамъз Танръ'дан ве Раб Иса Месих'тен сизлере лютуф ве есенлик олсун. Хер тюрлю теселлинин кайнаъ олан Танръ'я, мерхаметли Баба'я, Раббимиз Иса Месих'ин Танръсъ ве Бабасъ'на ьовгюлер олсун! Кендисинден алдъъмъз теселлийле хер тюрлю съкънтъда оланларъ теселли едебилмемиз ичин бизи бютюн съкънтъларъмъзда теселли едийор. Чюнкю Месих'ин аджъларънъ насъл бюйюк ьолчюде чекийорсак, Месих сайесинде бюйюк теселли де булуйоруз. Съкънтъ чекийорсак, бу сизин теселлиниз ве куртулушунуз ичиндир. Теселли булуйорсак бу, бизим чектиимиз аджъларън айнъсъна даянманъзда еткин олан бир теселли булманъз ичиндир. Сизе илишкин умудумуз сарсълмаз. Чюнкю аджъларъмъза олдуу гиби, теселлимизе де ортак олдуунузу билийоруз. Кардешлерим, Ася Или 'нде чектиимиз съкънтълардан хаберсиз калманъзъ истемийоруз. Даянабиледжеимизден чок аър бир йюк алтъндайдък. Ьойле ки, яшамактан биле умудумузу кесмиштик. Ьолюме махкум олдуумузу ичимизде хиссеттик. Ама бу, кендимизе деил, ьолюлери дирилтен Танръ'я гювенмемиз ичин олду. Дюняя ве ьозелликле сизе, инсан билгелиийле деил, Танръ'нън лютфуйла, Танръ'дан гелен сафлък ве ичтенликле даврандъъмъза виджданъмъз танъктър. Ве биз бунунла ьовюнюйоруз. Буну истеркен аджаба карарсъз мъйдъм? Я да истеклерим бенликтен ми доуйор ки, ьондже „Евет, евет“, сонра „Хайър, хайър“ дийейим? Танръ'нън гювенилирлии хаккъ ичин дийорум ки, сизе илеттиимиз сьоз хем „евет“ хем „хайър“ деилдир. Силванус ве Тимотеос'ла бирликте сизе танъттъъмъз Танръ'нън Олу Иса Месих хем „евет“ хем „хайър“ деилди. О'нда ялнъз „евет“ вардър. Чюнкю Танръ'нън бютюн ваатлери Месих'те „евет“ тир. Бу неденле Танръ'нън йюджелии ичин Месих араджълъъйла Танръ'я „Амин“ дериз. Бизи сизинле бирликте Месих'те пекиштирен ве месхетмиш олан Танръ'дър. О бизи мюхюрледи, гювендже оларак да йюреклеримизе Кутсал Рух'у йерлештирди. Танръ'йъ танък тутаръм ки, Коринт'е дьонмейишимин недени сизи есиргемекти. Иманънъза егемен олмак истемийоруз, севинмениз ичин сизинле бирликте чалъшъйоруз. Чюнкю иманда димдик дуруйорсунуз. Сизе текрар кедер долу бир зиярет япмамая карар вердим. Чюнкю сизи кедерлендирирсем, кедер вердиим сизлерден башка бени ким севиндиреджек? Буну яздъм ки, гелдиимде бени севиндирмеси герекенлер бени кедерлендирмесин. Севинджимин хепинизин севинджи олдууна илишкин хепинизе гювеним вар. Кедерленесиниз дийе деил, сизе беследиим дерин севгийи анлаясънъз дийе бюйюк бир съкънтъ ве йюрек аджъсъйла гьозяшларъ ичинде сизе яздъм. Еер бири бир башкасънъ кедерлендирдийсе, бени деил –абартмадан сьойлейейим– бир дереджейе кадар хепинизи кедерлендирмиш олур. Бьойле бирине чоунлуун вердии бу джеза йетерлидир. Ашъръ кедере боулмасън дийе о кишийи даха фазла джезаландърмайъп баъшламалъ ве теселли етмелисиниз. Бунун ичин она дуйдуунуз севгийи йенилеменизи риджа едерим. Сизи сънамак ве хер дурумда сьоз динлейенлер олуп олмадъънъзъ анламак ичин яздъм сизе. Кими баъшларсанъз, бен де ону баъшларъм. Еер бир шейи баъшладъмса, буну сизин ичин Месих'ин ьонюнде баъшладъм. Ьойле ки, Шейтан'ън ойунуна гелмейелим. Чюнкю онун дюзенлерини билмез деилиз. Бизи хер заман Месих'ин зафер алайънда йюрютен, О'ну танъманън гюзел кокусуну араджълъъмъзла хер йерде яян Танръ'я шюкюрлер олсун! Чюнкю биз хем куртуланлар хем де махволанлар арасънда Танръ ичин Месих'ин гюзел кокусуйуз. Махволанлар ичин ьолюме гьотюрен ьолюм кокусу, куртуланлар ичинсе яшама гьотюрен яшам кокусуйуз. Бьойлеси бир ише ким йетерлидир? Бирчокларъ гиби, Танръ'нън сьозюню тиджарет араджъ япанлар деилиз. Танръ тарафъндан гьондерилен ве Месих'е аит олан кишилер оларак Танръ'нън ьонюнде ичтенликле конушуйоруз. Кендимизи йине тавсийе етмейе ми башлъйоруз? Йокса базъларъ гиби сизе я да сизден тавсийе мектупларъна ихтияджъмъз мъ вар? Бютюн инсанларджа билинен ве окунан, йюреклеримизе язълмъш мектубумуз сизсиниз. Хизметимизин сонуджу олуп мюреккепле деил, яшаян Танръ'нън Руху'йла, таш левхалара деил, инсан йюреинин левхаларъна язълмъш Месих'ин мектубу олдуунуз ачъктър. Месих сайесинде Танръ'я бьойле бир гювенимиз вардър. Херханги бир шейи кенди башаръмъз оларак саймая йетерлийиз демек истемийорум; бизи йетерли кълан Танръ'дър. О бизи язълъ ясая деил, Рух'а даялъ йени бир антлашманън хизметкярларъ олмая йетерли кълдъ. Язълъ яса ьолдюрюр, Рух исе яшатър. Инсанъ сучлу чъкаран хизметин йюджелии варса, акланмайъ салаян хизметин йюджелии чок даха ашкъндър. Чюнкю ескиден йюджелтилмиш оланън, шимди йюджеликте ашкън олана гьоре йюджелии йоктур. Гечиджи олан, йюджелик ичинде гелдийсе, калъджъ оланън йюджелии чок даха бюйюктюр. Бьойле бир умуда сахип олдуумуз ичин бюйюк джесаретле конушабилириз. Йюзюндеки парлаклъън гидерек сьондююню Исраилоулларъ гьормесин дийе йюзюню печейле ьортен Муса гиби деилиз. Исраилоулларъ'нън зихинлери кьорелмишти. Бугюн биле Ески Антлашма окунуркен зихинлери айнъ печейле ьортюлю калъйор. Чюнкю бу пече анджак Месих араджълъъйла калкар. Не вар ки, бугюн биле Муса'нън язъларъ окундуунда йюреклерини бир пече ьортюйор. Ойса не заман бири Раб'бе дьонерсе, о пече калдърълър. Раб Рух'тур, Раб'бин Руху нередейсе орада ьозгюрлюк вардър. Ве биз хепимиз печесиз йюзле Раб'бин йюджелиини гьоререк йюджелик юстюне йюджеликле О'на бензер олмак юзере деиштирилийоруз. Бу да Рух олан Раб сайесинде олуйор. Бу хизмети Танръ'нън мерхаметийле юстлендиимиз ичин джесаретимизи йитирмейиз. Утанч вериджи гизли йолларъ реддеттик. Хилейе башвурмайъз, Танръ'нън сьозюню де чарпътмайъз. Герчеи ортая коярак кендимизи Танръ'нън ьонюнде хер инсанън виджданъна тавсийе едериз. Яйдъъмъз Мюжде ьортюлюйсе де, махволанлар ичин ьортюлюдюр. Танръ'нън гьорюнюмю олан Месих'ин йюджелиийле илгили Мюжде'нин ъшъъ имансъзларън юзерине домасън дийе, бу чаън илахъ онларън зихинлерини кьор етмиштир. Биз кендимизи илан етмийоруз; ама Месих Иса'йъ Раб, кендимизи де Иса уруна кулларънъз илан едийоруз. Чюнкю, „Ъшък каранлъктан парлаяджак“ дийен Танръ, Иса Месих'ин йюзюнде парлаян кенди йюджелиини танъмамъздан доан ъшъъ бизе вермек ичин йюреклеримизи айдънлаттъ. Юстюн гюджюн бизден деил, Танръ'дан кайнакландъъ билинсин дийе бу хазинейе топрак каплар ичинде сахибиз. Хер йьонден съкъштърълмъшъз, ама езилмиш деилиз. Шашърмъшъз, ама чаресиз деилиз. Коваланъйоруз, ама терк едилмиш деилиз. Йере йъкълмъшъз, ама йок олмуш деилиз. Иса'нън яшамъ беденимизде ачъкча гьорюлсюн дийе Иса'нън ьолюмюню хер ан беденимизде ташъйоруз. Чюнкю Иса'нън яшамъ ьолюмлю беденимизде ачъкча гьорюлсюн дийе, биз яшаянлар Иса уруна сюрекли оларак ьолюме теслим едилийоруз. Бьойледже ьолюм бизде, яшамса сизде еткин олмактадър. „Иман еттим, бу неденле конуштум“ дийе язълмъштър. Айнъ иман рухуна сахип оларак биз де иман едийор ве бу неденле конушуйоруз. Чюнкю Раб Иса'йъ дирилтен Танръ'нън, бизи де Иса'йла дирилтип сизинле бирликте кенди ьонюне чъкараджаънъ билийоруз. Бютюн бунлар сизин ярарънъзадър. Бьойлеликле Танръ'нън лютфу чоалъп даха чок инсана улаштъкча, Танръ'нън йюджелии ичин шюкран да артсън. Бу неденле джесаретимизи йитирмейиз. Хер не кадар дъш варлъъмъз харап олуйорса да, ич варлъъмъз гюнден гюне йениленийор. Чюнкю гечиджи, хафиф съкънтъларъмъз бизе, аърлъкта хичбир шейле каршълаштъръламаяджак кадар бюйюк, сонсуз бир йюджелик казандърмактадър. Гьозлеримизи гьорюнен шейлере деил, гьорюнмейенлере чевирийоруз. Чюнкю гьорюненлер гечиджидир, гьорюнмейенлерсе сонсуза дек калъджъдър. Билийоруз ки, баръндъъмъз бу дюнясал чадър йъкълърса, гьоклерде Танръ'нън бизе саладъъ бир конут –елле япълмамъш, сонсуза дек каладжак бир евимиз– вардър. Шимдийсе гьоксел евимизи гийинмейи ьозлейерек инлийоруз. Ону гийинирсек чъплак калмайъз. Дюнясал чадърда яшаян бизлер аър бир йюк алтънда инлийоруз. Асъл истедиимиз сойунмак деил, гийинмектир. Ьойле ки, ьолюмлю олан, яшам тарафъндан йутулсун. Бизлери там бу амач ичин хазърламъш ве гювендже оларак бизе Рух'у вермиш олан Танръ'дър. Бу неденле хер заман джесаретимиз вардър. Шуну билийоруз ки, бу беденде яшадъкча Раб'ден узактайъз. Гьозле гьорюлене деил, имана даянарак яшаръз. Джесаретимиз вардър дийорум ве беденден узакта, Раб'бин янънда олмайъ йелериз. Бунун ичин, истер беденде яшаялъм истер беденден узак олалъм, амаджъмъз Раб'би хошнут етмектир. Чюнкю беденде яшаркен герек ийи герек кьотю, яптъкларъмъзън каршълъънъ алмак ичин хепимиз Месих'ин яргъ кюрсюсю ьонюне чъкмак зорундайъз. Раб'ден коркманън не демек олдууну билдиимизден инсанларъ икна етмейе чалъшъйоруз. Не олдуумузу Танръ билийор; умаръм сиз де виджданънъзда билийорсунуз. Кендимизи йине сизе тавсийе етмейе чалъшмъйоруз. Ама йюрекле деил, дъш гьорюнюшле ьовюненлери янътлаябилмениз ичин бизимле ьовюнменизе фърсат верийоруз. Еер кендимизде деилсек, бу Танръ ичиндир. Аклъмъз башъмъздайса, бу сизин ичиндир. Бизи зорлаян, Месих'ин севгисидир. Яргъмъз шу: Бири херкес ичин ьолдю; ьойлейсе хепси ьолдю. Евет, Месих херкес ичин ьолдю. Ьойле ки, яшаянлар артък кендилери ичин деил, кендилери уруна ьолюп дирилен Месих ичин яшасънлар. Бу неденле, биз артък кимсейи инсан ьолчюлерине гьоре танъмайъз. Месих'и бу ьолчюлере гьоре танъдъкса да, артък ьойле танъмъйоруз. Бир кимсе Месих'тейсе, йени яратъктър; ески шейлер гечмиш, хер шей йени олмуштур. Бунларън хепси Танръ'дандър. Танръ, Месих араджълъъйла бизи кендисийле баръштърдъ ве бизе баръштърма гьоревини верди. Шьойле ки Танръ, инсанларън сучларънъ саймаярак дюняйъ Месих'те кендисийле баръштърдъ ве баръштърма сьозюню бизе еманет етти. Бьойледже, Танръ араджълъъмъзла чаръда булунуйормуш гиби Месих'ин адъна елчилик едийор, О'нун адъна ялваръйоруз: Танръ'йла баръшън. Танръ, гюнахъ билмейен Месих'и бизим ичин гюнах сунусу яптъ. Ьойле ки, Месих сайесинде Танръ'нън дорулуу олалъм. Танръ'йла бирликте чалъшан бизлер, О'нун лютфуну бош йере кабул етмеменизи айръджа риджа едийоруз. Чюнкю Танръ дийор ки, „Уйгун заманда сени дуйдум, Куртулуш гюню сана ярдъм еттим.“ Уйгун заман иште шимдидир, куртулуш гюню иште шимдидир. Хизметимизин кьотюленмемеси ичин хичбир конуда хич кимсенин сюрчмесине неден олмадък. Танънмъйор гибийиз, ама ийи танънъйоруз. Ьолюмюн азъндайъз, ама иште яшъйоруз. Дьовюлюйорсак биле ьолдюрюлмюш деилиз. Кедерлийиз ама хер заман севинийоруз. Йоксулуз ама бирчокларънъ зенгин едийоруз. Хичбир шейимиз йок ама хер шейе сахибиз. Ей Коринтлилер, сизинле ачъкча конуштук, сизе йюреимизи ачтък. Сизден севгимизи есиргемедик, ама сиз бизден севгинизи есиргединиз. Бизе айнъ каршълъъ веребилмек ичин –чоджукларъма сьойлер гиби сьойлюйорум– сиз де йюреинизи ачън. Имансъзларла айнъ бойундуруа гирмейин. Чюнкю дорулукла фесадън не ортаклъъ, ъшъкла каранлъън не пайдашлъъ олабилир? Месих'ле Белиял уйум ичинде олабилир ми? Иман еденле иман етмейенин ортак янъ олабилир ми? Танръ'нън тапънаъйла путлар уйушабилир ми? Чюнкю биз яшаян Танръ'нън тапънаъйъз. Нитеким Танръ шьойле дийор: „Араларънда яшаяджак, Араларънда йюрюйеджеим. Онларън Танръсъ оладжаъм, Онлар да беним халкъм оладжак.“ Бу неденле, „Имансъзларън арасъндан чъкъп айрълън“ дийор Раб. „ Мурдара докунмайън, Бен де сизи кабул едеджеим.“ Хер Шейе Гюджю Йетен Раб дийор ки, „Сизе Баба оладжаъм, Сиз де оулларъм, къзларъм оладжаксънъз.“ Севгили кардешлер, бу ваатлере сахип олдуумуза гьоре, бедени ве руху лекелейен хер шейден кендимизи аръндъралъм; Танръ коркусуйла кутсаллъкта йеткинлешелим. Йюреклеринизде бизе йер верин. Кимсейе хаксъзлък етмедик, кимсейи йолдан саптърмадък, кимсейи сьомюрмедик. Буну сизи яргъламак ичин сьойлемийорум. Даха ьондже де сьойледиим гиби, йюреимизде ьойле бир йериниз вар ки, сизинле ьолюрюз де яшаръз да. Сизе чок гювенийор, сизинле чок ьовюнюйорум. Теселлийле долуйум. Бютюн съкънтълар арасънда севинджим сонсуздур. Македоня'я гелдиимизде де хич рахат йюзю гьормедик. Хер бакъмдан съкънтъ чекийордук. Дъшаръда кавгалар, йюреимизде коркулар вардъ. Танръ'нън истеийле чекилен аджъ, кишийи куртулушла сонучланан ве пишманлък доурмаян тьовбейе гьотюрюр. Дюнянън аджъларъйса ьолюм гетирир. Бакън бу аджълар, Танръ'нън истеийле чектииниз бу аджълар сизде не бюйюк джиддийет, пакланмак ичин не бюйюк истек яраттъ! Сизде не бюйюк ьофке, корку, ьозлем, гайрет ве сучлуйу джезаландърма арзусу уяндърдъ! Бу конуда хер бакъмдан масум олдуунузу канътладънъз. Сизе о мектубу яздъмса да, хаксъзлък едени я да хаксъзлък гьорени дюшюнерек язмадъм; бизе не денли аданмъш олдуунузу Танръ ьонюнде ачъкча гьорменизи истийордум. Бютюн бунларла теселли булуйоруз. Теселлимизе ек оларак Титус'ун севинджи бизи даха да чок севиндирди. Чюнкю хепиниз онун йюреини ферахлаттънъз. Сизлери она ьовдюм, бени утандърмадънъз. Сизе сьойледиимиз хер шей насъл дору идийсе, сизи Титус'а ьовмемиз де ьойледже дору чъктъ. Хепинизин насъл сьоз динледиини, кендисини насъл сайгъ ве коркуйла кабул еттиинизи анъмсадъкча сизе олан севгиси даха да артъйор. Сизе хер бакъмдан гювенебилдиим ичин севинийорум. Еллеринден гелдии кадарънъ, хатта даха фазласънъ кенди истеклерийле вердиклерине танъклък едерим. Кутсаллара япълан ярдъма каткъда булунма айръджалъънън кендилерине верилмеси ичин бизе ялваръп якардълар. Умдуумуздан да ьоте, кендилерини ьондже Раб'бе, сонра Танръ'нън истеийле бизе ададълар. Бу неденле, аранъзда даха ьондже башладъъ бу хайърлъ иши тамамламасъ ичин Титус'у истеклендирдик. Иманда, сьоз сьойлемекте, билгиде, хер тюр гайретте, бизе беследииниз севгиде, хер шейде юстюн олдуунуз гиби, бу хайърлъ иште де юстюн олмая бакън. Буну буйрук оларак сьойлемийорум, ялнъзджа севгинизин ичтенлиини ьотекилерин гайретийле каршълаштърарак сънамак истийорум. Раббимиз Иса Месих'ин лютфуну билирсиниз. О'нун йоксуллууйла сиз зенгин оласънъз дийе, зенгин олдуу халде сизин урунуза йоксул олду. Бу конуда сизе ярарлъ оланъ салък верийорум. Гечен йъл баъш топламая илк гиришен, хатта буна илк хевесленен сиз олдунуз. Шимди бу иши тамамлайън; буну джандан арзуладъънъз гиби, елинизден гелдииндже тамамламая бакън. Чюнкю истек варса, инсанън елинде олмаяна гьоре деил, елиндекине гьоре ярдъмда булунмасъ уйгундур. Титус'ун йюреинде сизин ичин айнъ илгийи уяндъран Танръ'я шюкюрлер олсун! Чюнкю Титус ялнъз риджамъзъ кабул етмекле калмадъ, сизе дерин илги дуйдуу ичин кенди истеийле янънъза гелийор. Мюжде'йи яйма чабаларъндан ьотюрю бютюн килиселердже ьовюлен бир кардеши де онунла бирликте гьондерийоруз. Юстелик бу кардеш, Раб'би йюджелтмек ве ярдъма хазър олдуумузу гьостермек ичин йюрюттююмюз бу хайърлъ хизметте йол аркадашъмъз олмак юзере килиселер тарафъндан сечилди. Бу бюйюк баъшла илгили хизметимизде кимсенин елештирисине хедеф олмамая ьозен гьостерийоруз. Чюнкю ялнъз Раб'бин гьозюнде деил, инсанларън гьозюнде де дору оланъ япмая диккат едийоруз. Бирчок конуда дефаларджа денейип гайретли булдуумуз, шимди сизе дуйдуу бюйюк гювенле чок даха гайретли олан кардешимизи де бу ики кишийле бирликте гьондерийоруз. Титус'а гелиндже, о беним пайдашъм ве аранъздаки емекташъмдър. Ьобюр кардешлеримизсе килиселерин елчилери, Месих'ин къванджъдърлар. Бунун ичин онлара севгинизи канътлайън, килиселерин ьонюнде сизинле ьовюнмемизин неденини гьостерин. Кутсаллара япъладжак бу ярдъмла илгили оларак сизе язмама герек йок. Чюнкю ярдъма хазър олдуунузу билийорум. Ахая'даки сизлерин гечен йълдан бери хазърлъклъ олдууну сьойлейерек Македонялълар каршъсънда сизинле ьовюнмектейим. Гайретиниз онларън чоуну харекете гечирди. Бу конуда сизинле ьовюнмемиз боша чъкмасън; дедиим гиби, хазърлъклъ оласънъз дийе кардешлери янънъза гьондерийорум. Ьойле ки, базъ Македонялълар бенимле бирликте гелир ве сизи хазърлъксъз булурларса, сизлер бир яна, бизлер дуйдуумуз гювенден ьотюрю утанмаялъм. Бу неденле ьондже янънъза гелмелери ве джьомертче вермейи ваат еттииниз армаанларъ хазърламаларъ ичин кардешлере риджада булунмайъ герекли гьордюм. Ьойле ки, армаанънъз джимрилик деил, джьомертлик ьорнеи оларак хазър олсун. Шуну унутмайън: Аз екен аз бичер, чок екен чок бичер. Херкес йюреинде нийет еттии гиби версин; истексиздже я да зорланмъш гиби деил. Чюнкю Танръ севинчле верени север. Хер заман, хер йьонден, хер шейе йетерли ьолчюде сахип оларак хер ийи ише джьомертче каткъда булунабилмениз ичин, Танръ хер нимети сизе бол бол салаяджак гючтедир. Нитеким шьойле язълмъштър: „Армаанлар даъттъ, йоксуллара верди; Дорулуу сонсуза дек калъджъдър.“ Екинджийе тохум ве йийеджек екмек салаян Танръ, сизин де екеджеинизи салайъп чоалтаджак, дорулуунузун юрюнлерини артъраджактър. Хер дурумда джьомерт олманъз ичин хер бакъмдан зенгинлештирилийорсунуз. Джьомертлииниз бизим араджълъъмъзла Танръ'я шюкран недени олуйор. Яптъънъз бу хизмет ялнъз кутсалларън ексиклерини гидермекле калмъйор, бирчокларънън Танръ'я шюкретмесийле де зенгинлешийор. Онлар, ичтенлиинизи канътлаян бу хизметтен ьотюрю, ачъкча бенимседииниз Месих Мюждеси'не уярак кендилерийле ве херкесле малънъзъ джьомертче пайлаштъънъз ичин Танръ'йъ йюджелтийорлар. Танръ'нън сизе баъшладъъ олаанюстю лютуфтан долайъ сизлер ичин дуа едийор, сизи ьозлюйорлар. Сьозле анлатъламаян армаанъ ичин Танръ'я шюкюрлер олсун! Олаан инсанлар гиби яшъйорсак да, инсансал гюдже даянарак савашмъйоруз. Чюнкю савашъмъзън силахларъ инсансал силахлар деил, калелери йъкан танръсал гюдже сахип силахлардър. Сафсаталаръ, Танръ билгисине каршъ дикленен хер енгели йъкъйор, хер дюшюнджейи тутсак едип Месих'е баъмлъ кълъйоруз. Месих'е тюмюйле баъмлъ олдуунуз заман, О'на баъмлъ олмаян хер ейлеми джезаландърмая хазър оладжаъз. Гьозюнюзюн ьонюндекине бакън. Бир кимсе Месих'е аит олдууна гювенийорса, йине дюшюнсюн: Кендиси кадар биз де Месих'е аитиз. Сизи йъкмак ичин деил, гелиштирмек ичин Раб'бин бизе вердии йеткийле бираз фазла ьовюнсем де утанмам. Мектупларъмла сизи коркутмая чалъшъйормуш гиби гьорюнмек истемийорум. Чюнкю базъларъ, „Мектупларъ аър ве еткилидир, ама кишисел варлъъ еткисиз, конушма йетенеи де съфър“ дийормуш. Бьойле дийенлер шуну билсин ки, узактайкен мектупларъмъзда не дийорсак, аранъздайкен де ьойле давранъйоруз. Кендилерини тавсийе еден базъларъйла кендимизи бир тутмая я да каршълаштърмая елбетте джесарет едемейиз! Онлар кендилерини кендилерийле ьолчюп каршълаштърмакла акълсъзлък едийорлар. Ама биз хаддимизи ашъп фазла ьовюнмейиз; ьовюнмемиз, Танръ'нън бизим ичин белирледии, сизлере кадар да узанан аланън сънърларъ ичинде калър. Еткинлик аланъмъз сизе кадар узанмасайдъ, сизинле илгиленмекле сънърларъмъзън дъшъна чъкмъш сайълабилирдик. Ойса Месих'ин Мюждеси'ни сизе кадар илк улаштъран биз олдук. Башкаларънън емеийле ьовюнюп хаддимизи ашмайъз. Умудумуз одур ки, сизин иманънъз бюйюдюкче сайенизде еткинлик аланъмъз алабилдиине генишлейеджек. Бьойлеликле Мюжде'йи сизлерден даха ьотелере яябиледжеиз. Чюнкю башкасънън еткинлик аланънда башарълмъш ишлерле ьовюнмек истемийоруз. „Ьовюнен, Раб'ле ьовюнсюн.“ Кабуле деер киши кенди кендини тавсийе еден деил, Раб'бин тавсийе еттии кишидир. Умаръм япаджаъм кючюк бир акълсъзлъъ хош гьорюрсюнюз. Не олур, бени хош гьорюн! Сизлер ичин танръсал бир късканчлък дуйуйорум. Чюнкю сизлери ел демемиш къз гиби тек ере, Месих'е сунмак юзере нишанладъм. Не вар ки, йъланън Хавва'йъ курназлъъйла алдатмасъ гиби, дюшюнджелеринизин Месих'е олан ичтен ве пак аданмъшлъктан саптърълмасъндан коркуйорум. Чюнкю сизе гелен ве бизим танъттъъмъздан деишик бир Иса'йъ танътанларъ пекяля хош гьорюйорсунуз. Айръджа, алдъънъз рухтан фарклъ бир руху ве кабул еттиинизден фарклъ бир мюждейи кабул едерек бунларъ хош гьорюйорсунуз. Сьозюм она юстюн елчилерден хич де ашаъ олдууму санмъйорум! Аджеми бир конушмаджъ олабилирим, ама билгиден яна аджеми деилим. Буну сизе хер дурумда, хер бакъмдан ачъкча гьостердик. Йюджелмениз ичин кендими алчалтарак Танръ'нън Мюждеси'ни сизе каршълъксъз билдирмекле гюнах мъ ишледим? Сизе хизмет етмек ичин ярдъм алдъъм башка килиселери адета сойдум. Аранъздайкен ихтияджъм олдуу халде хичбиринизе йюк олмадъм. Чюнкю Македоня'дан гелен кардешлер ексиклерими тамамладълар. Сизе йюк олмамая хеп ьозен гьостердим, бундан бьойле де ьозен гьостереджеим. Месих'ин герчеине сахип оларак кесинликле дийебилирим ки, Ахая Или'нде хич кимсе бени бьойле ьовюнмектен алъкоямаз. Неден ми? Сизи севмедиимден ми? Танръ билийор ки, сизи севийорум. Ьовюндюклери конуда бизе ешит сайълмак истейен фърсатчълара фърсат вермемек ичин, яптъъмъ япмая девам едеджеим. Бу тюр адамлар сахте елчилер, дюзенбаз ишчилер, кендилерине Месих'ин елчиси сюсю веренлердир. Буна шашмамалъ. Шейтан да кендисине ъшък мелеи сюсю верир. Она хизмет еденлерин де кендилерине дорулуун хизметкярларъ сюсю вермеси шашъртъджъ деилдир. Онларън сону яптъкларъна гьоре оладжактър. Йине сьойлюйорум, кимсе бени акълсъз санмасън. Ьойле санъйорсанъз, акълсъз бирини кабул едер гиби де олса бени кабул един ки, бен де бираз ьовюнейим! Сьойледиклерими Раб'бин сьойлейеджеи гиби деил, акълсъз бири гиби, бу ьовюнген тавърла сьойлюйорум. Мадемки бирчокларъ не олдукларъйла ьовюнюйорлар, бен де ьовюнеджеим. Сизлер акъллъ олдуунуз ичин акълсъзлара севе севе катланъйорсунуз! Аслънда сизи кьоле еденлере, сьомюренлере, сизден ярарлананлара, бюйюклюк таслаянлара я да сизи токатлаянлара катланъйорсунуз. Утанарак кабул едийорум ки, биз буну япаджак гючте деилдик! Ама биринин ьовюнмейе джесарет еттии конуда –акълсъз бири гиби конушуйорум– бен де ьовюнмейе джесарет едийорум. Онлар Ибрани ми? Бен де Ибрани'йим. Исраилли ми? Бен де Исраилли'йим. Ибрахим'ин сойундан мъдърлар? Бен де онун сойунданъм. Месих'ин хизметкярларъ мъдърлар? Аклъмъ качърмъш гиби конушуйорум. Бен О'нун даха юстюн бир хизметкяръйъм. Бен даха чок емек вердим, хапсе даха чок гирдим, сайъсъз даяк йедим, чок кез ьолюмле бурун буруна гелдим. Беш кез Яхудилер'ден отуз докузар кърбач йедим. Юч кез денекле дьовюлдюм, бир кез ташландъм, юч кез дениз казасъна урадъм. Бир гюн бир гедже ачък денизде калдъм. Сък сък йолджулук еттим. Ърмакларда, хайдутлар арасънда, герек сойдашларъмън герексе ьотеки улусларън арасънда техликелере урадъм. Кентте, кърда, денизде, сахте кардешлер арасънда техликелере дюштюм. Емек вердим, съкънтъ чектим, чок кез уйкусуз калдъм. Ачлъъ, сусузлуу таттъм. Чок кез йийеджек съкънтъсъ чектим, соукта чъплак калдъм. Ьобюр сорунларън янъсъра, бютюн килиселер ичин хер гюн чектиим кайгънън баскъсъ вар юзеримде. Ким гючсюз олур да бен гючсюз олмам? Ким гюнаха дюшюрюлюр де бен онун ичин янмам? Ьовюнмем герекийорса, гючсюзлююмю гьостерен шейлерле ьовюнеджеим. Раб Иса'нън сонсуза дек ьовюледжек олан Танръсъ ве Бабасъ билийор ки, ялан сьойлемийорум. Шам'да Крал Аретас'ън валиси бени якалатмак ичин кенти денетим алтъна алмъштъ. Ама бени кюфе ичинде сурдаки бир пенджереден саркъттълар; бьойледже онун елинден съйрълъп качтъм. Ярарлъ олмаса да ьовюнмек гереклидир. Шимди гьорюмлере ве Раб'бин вахийлерине гелейим. Он дьорт йъл ьондже алънъп ючюнджю гьое гьотюрюлмюш бир Месих излейиджиси танъйорум. Бу, беденсел оларак мъ, йокса беден дъшънда мъ олду, билмийорум, Танръ билир. Бьойле бирийле ьовюнеджеим. Ама кендимле илгили оларак, гючсюзлюклеримден башка бир шейле ьовюнмейеджеим. Ьовюнмек истесем биле акълсъз олмаяджаъм. Чюнкю герчеи сьойлемиш оладжаъм. Ама кимсе бени гьордююнден я да ишиттиинден даха юстюн гьормесин дийе ьовюнмектен качънъйорум. Алдъъм вахийлерин юстюнлююйле гурурланмаяйъм дийе бана беденде бир дикен, бени йумрукламак ичин Шейтан'ън бир мелеи верилди, гурурланмаяйъм дийе. Бундан куртулмак ичин Раб'бе юч кез ялвардъм. Ама О бана, „Лютфум сана йетер. Чюнкю гюджюм, гючсюзлюкте тамамланър“ деди. Иште, Месих'ин гюджю ичимде булунсун дийе гючсюзлюклеримле севинерек даха чок ьовюнеджеим. Бу неденле Месих уруна гючсюзлюклери, хакаретлери, зорлукларъ, зулюмлери ве дарлъкларъ севинчле каршълъйорум. Чюнкю не заман гючсюзсем, о заман гючлюйюм. Акълсъз бири гиби даврандъм, ама бени буна сиз зорладънъз. Аслънда бени сиз тавсийе етмелийдиниз. Чюнкю бир хич исем де, сьозюм она юстюн елчилерден хич де ашаъ деилим. Елчилиимин канътларъ аранъзда бюйюк бир сабърла, белиртилер, харикалар ве муджизелерле гьостерилди. Сизе йюк олмайъшъмдан башка ьобюр килиселерден не ексииниз вар ки? Бу хаксъзлъъмъ баъшлайън! Иште, ючюнджю кез янънъза гелмейе хазъръм ве сизе йюк олмаяджаъм. Чюнкю сизде оланъ деил, сизи истийорум. Чоджукларън анне бабаларъ ичин деил, анне бабаларън чоджукларъ ичин пара бириктирмеси герекир. Бен де джанларънъз уруна малъмъ да кендими де севе севе харджаяджаъм. Сизи даха чок северсем, даха аз мъ севиледжеим? Ьойле олсун, бен сизе йюк олмадъм. Ама курназ бири олдуумдан сизи хилейле елде етмишим! Сизе гьондердиим адамлардан бири араджълъъйла сизи сьомюрдюм мю? Титус'у сизе гелмейе истеклендирдим ве ьобюр кардеши де онунла бирликте гьондердим. Титус сизи сьомюрмеди, деил ми? Айнъ рухла давранмадък мъ, айнъ йолу излемедик ми? Бунджа замандър ьонюнюзде кендимизи савундуумузу му дюшюнюйорсунуз? Танръ'нън ьонюнде, Месих'е аит кишилер оларак конушуйоруз. Севгили кардешлер, яптъъмъз хер шей сизин гелишмениз ичиндир. Чюнкю гелдиимде сизи истедиим дурумда буламаяджаъмдан коркуйорум. Сизлер де бени истедииниз дурумда буламаябилирсиниз. Аранъзда чекишме, късканчлък, ьофке, бенджил туткулар, ифтира, дедикоду, бьобюрленме, каргаша олмасъндан коркуйорум. Коркаръм сизе текрар гелдиимде Танръм бени ьонюнюзде утандъраджак; даха ьондже гюнах ишлейип де капълдъкларъ писликлерден, фухуш ве сефахаттен тьовбе етмейен бирчокларъ ичин яс тутаджаъм. Бу, янънъза ючюнджю гелишим оладжак. Хер сучлама ики я да юч танъън танъклъъйла доруланмалъдър. Даха ьондже, аранъзда икинджи кез булундуумда, гечмиште гюнах ишлемиш оланларла онларън дъшънда каланларън хепсине сьойлемиштим, шимди сизден узактайкен де йинелийорум: Текрар янънъза гелирсем, хич кимсейи есиргемейеджеим! Месих'ин беним араджълъъмла конуштууна илишкин канът истийорсунуз. Месих сизе каршъ гючсюз деилдир; О'нун гюджю сизде еткиндир. Гючсюзлюк ичинде чармъха герилдии халде, шимди Танръ'нън гюджюйле яшъйор. Биз де О'нда гючсюз олдуумуз халде, Танръ'нън гюджю сайесинде О'нунла бирликте сизин ярарънъза яшаяджаъз. Иман йолунда олуп олмадъънъзъ анламак ичин кендинизи сънайъп йоклайън. Иса Месих'ин ичинизде олдууну билмийор мусунуз? Йокса сънавдан башаръсъз чъкарсънъз. Умаръм бизим башаръсъзлъа урамадъъмъзъ анлаяджаксънъз. Кьотю бир шей япмаманъз ичин Танръ'я дуа едийоруз. Дилеимиз, бизим сънавъ гечмиш гьорюнмемиз деил, биз сънавда башаръсъз гьорюнсек биле сизин ийи оланъ япманъздър. Чюнкю герчее каршъ деил, анджак герчек уруна бир шей япабилириз. Биз гючсюз, сизсе гючлюйкен севинийоруз. Йеткин олманъз ичин де дуа едийоруз. Раб'бин йъкмак деил, гелиштирмек ичин бана вердии йеткийи янънъза гелдиимде серт бичимде кулланмак зорунда калмаяйъм дийе, бунларъ аранъзда деилкен язъйорум. Сон оларак хошча калън, кардешлерим. Яшантънъзъ дюзелтин, чаръма кулак верин, дюшюнджелеринизде бирлик олун, есенлик ичинде яшайън. Севги ве есенлик кайнаъ олан Танръ сизинле бирликте оладжактър. Бирбиринизи кутсал ьопюшле селамлайън. Бютюн кутсаллар сизе селам едер. Раб Иса Месих'ин лютфу, Танръ'нън севгиси ве Кутсал Рух'ун пайдашлъъ хепинизле бирликте олсун. Бабамъз Танръ'дан ве Раб Иса Месих'тен сизлере лютуф ве есенлик олсун. Месих, Бабамъз Танръ'нън истеине уярак бизи шимдики кьотю чадан куртармак ичин гюнахларъмъза каршълък кендини феда етти. Танръ'я сонсузлара дек йюджелик олсун! Амин. Сизи Месих'ин лютфуйла чаъранъ бъракъп деишик бир мюждейе бьойлесине чарчабук дьонменизе шашъйорум. Герчекте башка бир мюжде йоктур. Анджак аклънъзъ каръштъръп Месих'ин Мюждеси'ни чарпътмак истейенлер вардър. Истер биз, истер гьоктен бир мелек сизе билдирдиимизе терс дюшен бир мюжде билдирирсе, ланет олсун она! Даха ьондже сьойледиимизи шимди йине сьойлюйорум: Бир кимсе сизе кабул еттиинизе терс дюшен бир мюжде билдирирсе, она ланет олсун! Шимди бен инсанларън онайънъ мъ, Танръ'нън онайънъ мъ аръйорум? Йокса инсанларъ мъ хошнут етмейе чалъшъйорум? Еер хяля инсанларъ хошнут етмек истесейдим, Месих'ин кулу олмаздъм. Кардешлерим, яйдъъм Мюжде'нин инсандан кайнакланмадъънъ билменизи истийорум. Чюнкю бен ону инсандан алмадъм, кимседен де ьоренмедим. Буну бана Иса Месих вахий йолуйла ачъкладъ. Яхуди динине балъ олдуум заман насъл бир яшам сюрдююмю дуйдунуз. Танръ'нън килисесине алабилдиине зулмедийор, ону къръп гечирийордум. Яхуди дининде яшътъм олан сойдашларъмън бирчоундан даха илеридейдим, аталаръмън геленеклерини савунмакта чок даха гайретлийдим. Йерушалим 'е, бенден ьондже елчи оланларън янъна да гитмедим; Арабистан'а гиттим, сонра йине Шам'а дьондюм. Бундан юч йъл сонра Кефас 'ла танъшмак юзере Йерушалим'е гиттим, он беш гюн онун янънда калдъм. Ьобюр елчилерден хичбирини гьормедим, ялнъз Раб Иса'нън кардеши Якуп'у гьордюм. Бакън, сизе яздъкларъмън ялан олмадъънъ Танръ'нън ьонюнде белиртийорум. Сонра Сурийе ве Киликя бьолгелерине гиттим. Яхудийе'нин Месих'е аит килиселери бени шахсен танъмъйорлардъ. Ялнъз, „Бир заманлар бизе зулмеден адам, ьонджелери йъкмая чалъштъъ иманъ шимди яйъйор“ дендиини дуймушлардъ. Бьойледже бенден ьотюрю Танръ'йъ йюджелтийорлардъ. Он дьорт йъл арадан сонра Титус'у да янъма алъп Барнаба'йла бирликте йине Йерушалим'е гиттим. Вахий уярънджа гиттим. Бош йере кошмаяйъм я да кошмуш олмаяйъм дийе, ьотеки улуслар арасънда яйдъъм Мюжде'йи ьозел оларак илери геленлере сундум. Бенимле бирликте олан Титус биле Грек олмасъна каршън сюннет едилмейе зорланмадъ. Не вар ки, Иса Месих'те сахип олдуумуз ьозгюрлюю ел алтъндан ьоренмек ве бьойледже бизи кьолелештирмек ичин гизлидже арамъза съзан сахте кардешлер вардъ. Мюжде герчеи сюрекли сизинле калсън дийе бир ан биле онлара бойун еип теслим олмадък. Ама илери геленлер –не олдукларъ бендже ьонемли деил, Танръ инсанлар арасънда айръм япмаз– евет, бу илери геленлер сьойледиклериме бир шей катмадълар. Там терсине, Мюжде'йи сюннетлилере билдирме иши насъл Петрус'а верилдийсе, сюннетсизлере билдирме ишинин де бана верилдиини гьордюлер. Чюнкю сюннетлилере елчилик етмеси ичин Петрус'та еткин олан Танръ, ьотеки улуслара елчилик етмем ичин бенде де еткин олду. Топлулуун диреклери сайълан Якуп, Кефас ве Йуханна бана баъшланан лютфу сезиндже пайдашлъъмъзън ишарети оларак бана ве Барнаба'я са еллерини узаттълар. Ьотеки улуслара бизлерин, Яхудилер'е кендилеринин гитмесини уйгун гьордюлер. Анджак йоксулларъ анъмсамамъзъ истедилер. Затен бен де буну япмая гайрет едийордум. Не вар ки, Кефас Антакя'я гелдии заман, сучлу олдуу ичин она ачъкча каршъ гелдим. Чюнкю Якуп'ун янъндан базъ адамлар гелмеден ьондже Кефас ьотеки улуслардан оланларла бирликте йемек йерди. Ама о адамлар гелиндже сюннет янлъларъндан коркарак сюннетсизлерден узаклаштъ, онларла йемек йемез олду. Ьобюр Яхудилер де онун гиби икийюзлюлюк еттилер. Сонунда Барнаба биле онларън икийюзлюлююне капълдъ. Мюжде герчеине уйгун давранмадъкларънъ гьорюндже хепсинин ьонюнде Кефас'а шьойле дедим: „Яхуди олдуун халде Яхуди гиби деил, ьотеки улуслардан бири гиби яшъйорсун, насъл олур да улусларъ Яхуди гиби яшамая зорларсън? Доуштан Яхуди олан бизлер ьотеки улуслардан олан ‚гюнахлълар‘ деилиз. Йине де инсанън Кутсал Яса 'нън гереклерини япарак деил, Иса Месих'е иман едерек акландъънъ билийоруз. Бунун ичин биз де Яса'нън гереклерини япарак деил, Месих'е иман едерек акланалъм дийе Месих Иса'я иман еттик. Чюнкю хич кимсе Яса'нън гереклерини япарак акланмаз. Месих'те акланмак истеркен кендимиз гюнахлъ чъкарсак, Месих гюнахън ярдакчъсъ мъ олур? Кесинликле хайър! Йъктъъмъ йениден курарсам, ясайъ чинедиими канътламъш олурум. Чюнкю бен Танръ ичин яшамак юзере Яса араджълъъйла Яса каршъсънда ьолдюм. Месих'ле бирликте чармъха герилдим. Артък бен яшамъйорум, Месих бенде яшъйор. Шимди беденде сюрдюрдююм яшамъ, бени севен ве беним ичин кендини феда еден Танръ Олу'на иманла сюрдюрюйорум. Танръ'нън лютфуну гечерсиз саймъш деилим. Чюнкю акланма Яса араджълъъйла саланабилсейди, о заман Месих бош йере ьолмюш олурду.“ Ей акълсъз Галатялълар! Сизи ким бюйюледи? Иса Месих чармъха герилмиш оларак гьозлеринизин ьонюнде тасвир едилмеди ми? Сизден ялнъз шуну ьоренмек истийорум: Кутсал Рух'у, Яса'нън гереклерини япарак мъ, йокса дуйдукларънъза иман едерек ми алдънъз? Бу кадар акълсъз мъсънъз? Рух'ла башладъктан сонра шимди инсан чабасъйла мъ битирмейе чалъшъйорсунуз? Бош йере ми бу кадар аджъ чектиниз? Герчектен бошуна мъйдъ? Сизе Кутсал Рух'у верен ве аранъзда муджизелер яратан Танръ, буну Яса'нън гереклерини яптъънъз ичин ми, йокса дуйдукларънъза иман еттииниз ичин ми япъйор? Ьорнеин, „Ибрахим Танръ'я иман етти, бьойледже акланмъш сайълдъ.“ Ьойлейсе шуну билин ки, Ибрахим'ин герчек оулларъ иман еденлердир. Кутсал Язъ, Танръ'нън ьотеки улусларъ иманларъна гьоре аклаяджаънъ ьонджеден гьоререк Ибрахим'е, „Бютюн улуслар сенин араджълъънла кутсанаджак“ мюждесини ьонджеден верди. Бьойледже иман еденлер, иман етмиш олан Ибрахим'ле бирликте кутсанърлар. Яса'нън гереклерини япмъш олмая гювененлерин хепси ланет алтъндадър. Чюнкю шьойле язълмъштър: „Яса Китабъ'нда язълъ олан хер шейи сюрекли йерине гетирмейен херкес ланетлидир.“ Танръ катънда хич кимсенин Яса'йла акланмадъъ ачъктър. Чюнкю „Иманла акланан яшаяджактър.“ Яса имана даялъ деилдир. Терсине, „Яса'нън гереклерини япан, онлар сайесинде яшаяджактър.“ Кардешлер, инсан яшамъндан бир ьорнек верейим. Инсанлар арасънда япълмъш биле олса, онайланмъш бир антлашмайъ кимсе гечерсиз саймаз, она бир шей еклемез. Ваатлер Ибрахим'е ве сойундан олана верилди. Танръ бирчок кишиден сьоз едийормуш гиби, „Ве сойундан оланлара“ демийор; „Сойундан олана“ демекле тек бир кишиден, яни Месих'тен сьоз едийор. Шуну демек истийорум: Дьорт йюз отуз йъл сонра гелен Яса, Танръ'нън ьонджеден онайладъъ антлашмайъ гечерсиз кълмаз, ваади ортадан калдърмаз. Чюнкю мирас Яса'я балъйса, артък вааде балъ деилдир. Ама Танръ мирасъ Ибрахим'е ваатле баъшламъштър. Ьойлейсе Яса'нън амаджъ нейди? Яса сучларъ ортая чъкармак ичин антлашмая екленди. Ваади алан ве Ибрахим'ин сойундан олан Киши гелене дек йюрюрлюкте каладжактъ. Мелеклер йолуйла, бир араджъ елийле дюзенленди. Араджъ тек бир тарафа аит деилдир; Танръ исе бирдир. Ьойлейсе Кутсал Яса Танръ'нън ваатлерине айкъръ мъдър? Кесинликле хайър! Чюнкю яшам салаябилен бир яса верилсейди, елбетте инсанлар ясайла акланърдъ. Ойса Иса Месих'е олан имана даянан ваат иман еденлере верилсин дийе, Кутсал Язъ бютюн дюняйъ гюнахън тутсаъ илан едийор. Бу иман гелмеден ьондже Яса алтънда хапседилмиштик, геледжек иман ачъкланънджая дек Яса'нън тутуклусуйдук. Яни иманла акланалъм дийе Месих'ин гелишине дек Яса еитменимиз олду. Ама иман гелмиш олдуундан, артък Яса'нън денетиминде деилиз. Чюнкю Месих Иса'я иман еттииниз ичин хепиниз Танръ'нън оулларъсънъз. Вафтизде Месих'ле бирлешенлеринизин хепси Месих'и гийинди. Артък не Яхуди не Грек, не кьоле не ьозгюр, не еркек не диши айръмъ вар. Хепиниз Месих Иса'да бирсиниз. Еер Месих'е аитсениз, Ибрахим'ин сойундансънъз, вааде гьоре де мирасчъсънъз. Шуну демек истийорум: Мирасчъ хер шейин сахибийсе де, чоджук олдуу сюредже кьоледен фарксъздър. Бабасънън белирледии замана дек василерин, векиллерин гьозетими алтъндадър. Бунун гиби, биз де рухсал йьонден чоджуккен, дюнянън темел илкелерине балъ яшаян кьолелердик. Оуллар олдуунуз ичин Танръ ьоз Олу'нун „Абба! Баба!“ дийе сесленен Руху'ну йюреклеринизе гьондерди. Бу неденле артък кьоле деил, оулларсънъз. Оуллар олдуунуз ичин де Танръ сизи айнъ заманда мирасчъ яптъ. Не вар ки, ескиден Танръ'йъ танъмадъънъз заманларда, герчек олмаян танрълара кьолелик еттиниз. Шимдийсе Танръ'йъ танъдънъз, даха дорусу Танръ тарафъндан танъндънъз. Ьойлейсе насъл олуйор да бу деерсиз, еткисиз илкелере дьонюйорсунуз? Йениден онларън кьолеси ми олмак истийорсунуз? Ьозел гюнлер, айлар, мевсимлер, йъллар кутлуйорсунуз! Сизин ичин коркуйорум. Йокса урунуза бош йере ми емек вердим? Кардешлер, сизе ялваръйорум, беним гиби олун. Чюнкю бен де сизин гиби олдум. Бана хич хаксъзлък етмединиз. Билдииниз гиби, Мюжде'йи сизе илк кез беденсел хасталъъм неденийле билдирмиштим. Беденсел дурумум сизин ичин четин бир денеме олдуу халде бени не хор гьордюнюз не де реддеттиниз. Танръ'нън бир мелеини, хатта Месих Иса'йъ кабул едер гиби кабул еттиниз бени. Шимди о севинджинизе не олду? Сизин ичин танъклък едерим ки, елинизден гелсе гьозлеринизи ояр бана верирдиниз. Пеки, сизе герчеи сьойледиим ичин дюшманънъз мъ олдум? Башкаларъ сизи казанмая гайрет едийор, ама нийетлери ийи деил. Кендилери ичин гайрет едесиниз дийе сизи бизден айърмак истийорлар. Нийет ийийсе, ялнъз аранъзда олдуум заман деил, хер заман гайретли олмак ийидир. Чоджукларъм! Месих сизде бичимленинджейе дек сизин ичин йине доум аръсъ чекийорум. Шимди янънъзда булунмайъ ве сесимин тонуну деиштирмейи истердим. Бу халинизе шашъйорум! Кутсал Яса алтънда яшамак истейен сизлер, сьойлейин бана, Яса'нън не дедиини билмийор мусунуз? Ибрахим'ин бири кьоле, бири де ьозгюр кадъндан ики олу олдуу язълъдър. Кьоле кадъндан олан олаан йолдан, ьозгюр кадъндан оланса ваат сонуджу доду. Бурада бир бензетме вардър. Бу кадънлар ики антлашмайъ симгелемектедир. Бири Сина Даъ'ндандър, кьоле оладжак чоджуклар доурур. Бу Хаджер'дир. Хаджер, Арабистан'даки Сина Даъ'нъ симгелер. Шимдики Йерушалим'ин каршълъъдър. Чюнкю чоджукларъйла бирликте кьолелик етмектедир. Ойса гьоксел Йерушалим ьозгюрдюр, аннемиз одур. Нитеким шьойле язълмъштър: „Севин, чоджук доурмаян ей късър кадън! Доум аръсъ недир билмейен сен, Йюкселт сесини, хайкър! Чюнкю терк едилмиш кадънън, Коджасъ оландан даха чок чоджуу вар.“ Кардешлер, Исхак гиби сизлер де ваат чоджукларъсънъз. Олаан йолдан доан, Кутсал Рух'а гьоре доана о заман насъл зулметтийсе, шимди де ьойле олуйор. Ама Кутсал Язъ не дийор? „Кьоле кадънла олуну ков. Чюнкю кьоле кадънън олу Ьозгюр кадънън олуйла бирликте Асла мираса ортак олмаяджактър.“ Иште бьойле, кардешлер, бизлер кьоле кадънън деил, ьозгюр кадънън чоджукларъйъз. Месих бизи ьозгюр олалъм дийе ьозгюр кълдъ. Бунун ичин даянън. Бир даха кьолелик бойундурууна гирмейин. Бакън, бен Павлус сизе дийорум ки, сюннет олурсанъз Месих'ин сизе хич яраръ олмаз. Сюннет едилен хер адамъ бир даха уяръйорум: Кутсал Яса'нън тюмюню йерине гетирмек зорундадър. Яса араджълъъйла акланмая чалъшан сизлер Месих'тен айрълдънъз, Танръ'нън лютфундан узак дюштюнюз. Ама биз акланманън вердии умудун герчеклешмесини Рух'а даянарак, иманла беклийоруз. Месих Иса'да не сюннетлилиин не де сюннетсизлиин яраръ вардър; ярарлъ олан, севгийле еткисини гьостерен имандър. Ийи кошуйордунуз. Сизи герчее уймактан ким алъкойду? Буна канманъз сизи чаъранън истеи деилдир. „Азъджък мая бютюн хамуру кабартър.“ Башка тюрлю дюшюнмейеджеинизе илишкин Раб'де сизе гювеним вар. Ама аклънъзъ каръштъран ким олурса олсун, джезасънъ чекеджектир. Бана гелиндже, кардешлер, еер хяля сюннети савунуйор олсайдъм, бугюне дек баскъ гьорюр мюйдюм? Ьойле олсайдъ, чармъх енгели ортадан калкардъ. Аклънъзъ челенлер кешке кендилерини хадъм етселер! Кардешлер, сиз ьозгюр олмая чарълдънъз. Анджак ьозгюрлюк бенлик ичин фърсат олмасън. Бирбиринизе севгийле хизмет един. Бютюн Кутсал Яса тек бир сьозде ьозетленмиштир: „Комшуну кендин гиби севеджексин.“ Ама бирбиринизи ъсъръп йийорсанъз, диккат един, бирбиринизи йок етмейесиниз! Шуну демек истийорум: Кутсал Рух'ун йьонетиминде яшайън. О заман бенлиин туткуларънъ асла йерине гетирмезсиниз. Чюнкю бенлик Рух'а, Рух да бенлие айкъръ оланъ арзулар. Бунлар бирбирине каршъттър; сонуч оларак, истедиинизи япамъйорсунуз. Рух'ун йьонетиминдейсениз, Яса'я баъмлъ деилсиниз. Месих Иса'я аит оланлар, бенлии, тутку ве арзуларъйла бирликте чармъха гермишлердир. Рух сайесинде яшъйорсак, Рух'ун изинде йюрюйелим. Бош йере ьовюнен, бирбирине мейдан окуян, бирбирини късканан кишилер олмаялъм. Кардешлер, еер бири суч ишлеркен якаланърса, рухсал олан сизлер, бьойле бирини йумушак рухла йола гетирин. Сиз де аяртълмамак ичин кендинизи коллайън. Бирбиринизин аър йюкюню ташъйън, бьойледже Месих'ин Ясасъ'нъ йерине гетирирсиниз. Киши бир хичкен кендини бир шей санъйорса, кендини алдатмъш олур. Херкес кенди яптъкларънъ денетлесин. О заман башкасънън яптъкларъйла деил, ялнъз кенди яптъкларъйла ьовюнебилир. Херкес кендине дюшен йюкю ташъмалъ. Танръ сьозюнде еитилен, кендисини еитенле бютюн ниметлери пайлашсън. Алданмайън, Танръ алая алънмаз. Инсан не екерсе ону бичер. Кенди бенлиине екен, бенликтен ьолюм бичеджектир. Рух'а екен, Рух'тан сонсуз яшам бичеджектир. Ийилик япмактан усанмаялъм. Гевшемезсек мевсиминде бичериз. Бунун ичин фърсатъмъз варкен херкесе, ьозелликле иман аилесинин юйелерине ийилик япалъм. Бакън, сизе кенди елимле не денли бюйюк харфлерле язъйорум! Беденде гьостерише ьонем веренлер, ялнъз Месих'ин чармъхъ уруна зулюм гьормемек ичин сизи сюннет олмая зорлуйорлар. Ойса сюннетлилерин кендилери биле Кутсал Яса'йъ йерине гетирмийор, сизин беденлеринизле ьовюнебилмек ичин сюннет олманъзъ истийорлар. Бана гелиндже, Раббимиз Иса Месих'ин чармъхъндан башка бир шейле асла ьовюнмем. О'нун чармъхъ араджълъъйла дюня беним ичин ьолюдюр, бен де дюня ичин. Сюннетли олуп олмаманън ьонеми йоктур, ьонемли олан йени яратълъштър. Бу курала уян херкесе ве Танръ'нън Исраили'не есенлик ве мерхамет олсун. Бундан бьойле кимсе бана сорун чъкармасън. Чюнкю бен Иса'нън яра излерини беденимде ташъйорум. Кардешлер, Раббимиз Иса Месих'ин лютфу рухунузла бирликте олсун! Амин. Танръ'нън истеийле Месих Иса'нън елчиси атанан бен Павлус'тан Ефес'те булунан кутсаллара, Месих Иса'я аит олан садъклара селам! Бабамъз Танръ'дан ве Раб Иса Месих'тен сизлере лютуф ве есенлик олсун. Бизи Месих'те хер рухсал кутсамайла гьоксел йерлерде кутсамъш олан Раббимиз Иса Месих'ин Бабасъ Танръ'я ьовгюлер олсун. О кенди ьонюнде севгиде кутсал ве кусурсуз олмамъз ичин дюнянън курулушундан ьондже бизи Месих'те сечти. Кенди истеи ве ийи амаджъ уярънджа Иса Месих араджълъъйла кендисине оуллар олалъм дийе бизи ьонджеден белирледи. Ьойле ки, севгили Олу'нда бизе баъшладъъ йюдже лютфу ьовюлсюн. Танръ сър олан истеини, Месих'те единдии ийи амач уярънджа бизе ачъкладъ. Заман долунджа герчеклештиреджеи бу тасаръя гьоре, йердеки ве гьоктеки хер шейи Месих'те бирлештиреджек. Хер шейи кенди истеи дорултусунда дюзенлейен Танръ'нън амаджъ уярънджа ьонджеден белирленип Месих'те сечилдик. Ьойле ки, Месих'е илк умут балаян бизлер, О'нун йюджелиинин ьовюлмеси ичин яшаялъм. Герчеин билдирисини, куртулушунузун Мюждеси'ни дуйуп О'на иман еттиинизде, сиз де ваат едилен Кутсал Рух'ла О'нда мюхюрлендиниз. Рух, Танръ'нън йюджелиинин ьовюлмеси ичин Танръ'я аит оланларън куртулушуна дек мирасъмъзън гювенджесидир. Раббимиз Иса Месих'ин Танръсъ, йюдже Баба, кендисини танъманъз ичин сизе билгелик ве вахий рухуну версин дийе дуа едийорум. Танръ О'ну бютюн йьонетимлерин, хюкюмранлъкларън, гюч ве егеменликлерин, ялнъз бу чада деил, геледжек чада да анъладжак бютюн адларън чок юстюне чъкардъ. Хер шейи аякларъ алтъна серерек О'на баъмлъ кълдъ. О'ну хер шейин юзеринде баш олмак юзере килисейе верди. Килисе О'нун беденидир, хер йьонден хер шейи долдуранън долулуудур. Бир заманлар хепимиз бьойле инсанларън арасънда, бенлиин ве аклън истеклерини йерине гетиререк бенлиимизин туткуларъна гьоре яшъйордук. Доал оларак ьотекилер гиби биз де газап чоджукларъйдък. Танръ бизи Месих Иса'да, Месих'ле бирликте дирилтип гьоксел йерлерде отуртту. Буну, Месих Иса'да бизе гьостердии ийиликле, лютфунун сонсуз зенгинлиини геледжек чаларда сергилемек ичин яптъ. Иман йолуйла, лютуфла куртулдунуз. Бу сизин башарънъз деил, Танръ'нън армаанъдър. Кимсенин ьовюнмемеси ичин ийи ишлерин ьодюлю деилдир. Чюнкю биз Танръ'нън япътъйъз, О'нун ьонджеден хазърладъъ ийи ишлери япмак юзере Месих Иса'да яратълдък. Бунун ичин, ьотеки улуслардан доан сизлер бир заманлар не олдуунузу анъмсайън: Беденде елле япълмъш сюннете сахип олуп „сюннетли“ дийе анъланларън „сюннетсиз“ дедиклери сизлер, о заман Месихсиз, Исраил'де ватандашлъктан йоксун, вааде даянан антлашмалара ябанджъ, дюняда умутсуз ве танръсъздънъз. Ама бир заманлар узак олан сизлер, шимди Месих Иса'да Месих'ин канъ сайесинде якън кълъндънъз. О гелип хем узакта олан сизлере хем де якъндакилере есенлии мюжделеди. О'нун араджълъъйла хепимиз тек Рух'та Баба'нън хузуруна чъкабилириз. Бьойледже артък ябанджъ ве гарип деил, кутсалларла бирликте йуртташ ве Танръ'нън ев халкъсънъз. Елчилерле пейгамберлерден олушан темел юзерине инша едилдиниз. Кьоше ташъ Месих Иса'нън кендисидир. Бютюн япъ Раб'бе аит кутсал бир тапънак олмак юзере О'нда кенетленип йюкселийор. Сиз де Рух араджълъъйла Танръ'нън конуту олмак юзере хеп бирликте Месих'те инша едилийорсунуз. Бу неденледир ки, бен Павлус сиз улуслар уруна Месих Иса'нън тутуклусу олдум. Танръ'нън бана баъшладъъ лютфу сизе улаштърмакла гьоревлендирилдиими дуймушсунуздур. Йукаръда късаджа деиндиим гиби Танръ, сър олан тасаръсънъ бана вахий йолуйла билдирди. Бу мектубу окудуунузда Месих съррънъ насъл каврадъъмъ анлаябилирсиниз. Бу сър ьонджеки кушаклара ачъкча билдирилмемишти. Шимдийсе Месих'ин кутсал елчилерине ве пейгамберлерине Рух араджълъъйла ачъкланмъш булунуйор. Шьойле ки, ьотеки улуслар да мираса ортактър, айнъ беденин юйелеридир ве Мюжде араджълъъйла Месих Иса'да вааде ортактър. Танръ'нън еткин гюджюйле бана верилен лютуф армаанъ уярънджа бу Мюжде'йи яймакла гьоревлендирилдим. Ьойле ки, Танръ'нън чок йьонлю билгелии, килисе араджълъъйла гьоксел йерлердеки йьонетимлере ве хюкюмранлъклара шимдики дьонемде билдирилсин. Бу, Танръ'нън башлангъчтан бери тасарладъъ ве Раббимиз Месих Иса'да йерине гетирдии амаджа уйгунду. Месих'те ве Месих'е олан иманъмъзла Танръ'я джесарет ве гювенле яклашабилириз. Бу неденле, урунуза чектиим съкънтълар каршъсънда йълмаманъзъ риджа едийорум. Бунлар сизе йюджелик казандърър. Танръ, бизде еткин олан кудретийле, диледиимиз я да дюшюндююмюз хер шейден чок даха фазласънъ япабиледжек гючтедир. Килиседе ве Месих Иса'да бютюн кушаклар бойунджа сонсузлара дек О'на йюджелик олсун! Амин. Бу неденле, Раб'бин уруна тутуклу олан бен, алдъънъз чаръя ярашър бичимде яшаманъзъ риджа едерим. Хер бакъмдан алчакгьонюллю, йумушак хуйлу, сабърлъ олун. Бирбиринизе севгийле, хошгьорюйле давранън. Рух'ун бирлиини есенлик баъйла корумая гайрет един. Ама лютуф хер биримизе Месих'ин армаанъ ьолчюсюнде баъшландъ. Бунун ичин Кутсал Язъ шьойле дер: „Йюксее чъктъ ве тутсакларъ пешине тактъ, Инсанлара армаанлар верди.“ Шимди бу „чъктъ“ сьозджюю, Месих ьондже ашаълара, йерйюзюне инди демек деил де недир? Инен де О'дур, хер шейи долдурмак юзере бютюн гьоклерин чок юстюне чъкан да О'дур. Кендиси кимини елчи, кимини пейгамбер, кимини мюждеджи, кимини ьондер ве ьоретмен атадъ. Ьойле ки, кутсаллар хизмет гьоревини япмак ве Месих'ин беденини гелиштирмек юзере донатълсън. Сонунда хепимиз иманда ве Танръ Олу'ну танъмада бирлие, йеткинлие, Месих долулуундаки олгунлук дюзейине еришеджеиз. Бьойледже артък инсанларън курназлъъйла, алдатъджъ дюзенлер курмактаки беджерилерийле, хер ьоретинин рюзгаръйла чалкаланъп ьотейе берийе сюрюкленен чоджуклар олмаяджаъз. Терсине, севгийле герчее уярак беденин башъ олан Месих'е дору хер йьонден бюйюйеджеиз. О'нун ьондерлиинде бютюн беден, хер еклемин ярдъмъйла кенетленип кайнашмъш оларак хер юйесинин дюзенли ишлейишийле бюйюйюп севгиде гелишийор. Бунун ичин шуну сьойлюйор ве Раб адъна сизи уяръйорум: Артък ьотеки улуслар гиби бош дюшюнджелерле яшамайън. Онларън зихинлери карардъ. Билгисизликлери ве йюреклеринин дуйгусузлуу йюзюнден Танръ'нън яшамъна ябанджълаштълар. Бютюн дуярлълъкларънъ йитирип ачгьозлюлюкле хер тюрлю пислии япмак юзере кендилерини сефахате вердилер. Ама сиз Месих'и бьойле ьоренмединиз. Кушкусуз Иса'нън сесини дуйдунуз, О'ндаки герчее уйгун оларак О'нун йолунда еитилдиниз. герчек дорулук ве кутсаллъкта Танръ'я бензер яратълан йени ярадълъшъ гийинмейи ьорендиниз. Бунун ичин яланъ юзеринизден съйъръп атарак хер бириниз комшусуна герчеи сьойлесин. Чюнкю хепимиз айнъ беденин юйелерийиз. Ьофкеленин, ама гюнах ишлемейин. Ьофкенизин юзерине гюнеш батмасън. Иблис'е де фърсат вермейин. Хърсъзлък еден артък хърсъзлък етмесин. Терсине, кенди еллерийле ийи оланъ япарак емек версин; бьойледже ихтияджъ оланла пайлашаджак бир шейи олсун. Азънъздан хич кьотю сьоз чъкмасън. Ишитенлер ярарлансън дийе, ихтияджа гьоре, башкаларънън гелишмесине яраяджак оланъ сьойлейин. Танръ'нън Кутсал Руху'ну кедерлендирмейин. Куртулуш гюню ичин о Рух'ла мюхюрлендиниз. Хер кьотю нийетле бирликте хер тюрлю кин, ьофке, къзгънлък, баръшма ве ифтира сизден узак олсун. Бирбиринизе каршъ ийи йюрекли, шефкатли олун. Танръ сизи Месих'те баъшладъъ гиби, сиз де бирбиринизи баъшлайън. Бунун ичин, севгили чоджукларъ оларак Танръ'йъ ьорнек алън. Месих бизи насъл севдийсе ве бизим ичин кендисини гюзел кокулу бир суну ве курбан оларак насъл Танръ'я сундуйса, сиз де ьойледже севги йолунда йюрюйюн. Аранъзда фухуш, ахлаксъзлък я да ачгьозлюлюк анълмасън биле. Кутсаллара ярашмаз бу. Аранъзда ачък сачъклък, будаладжа конушмалар, баяъ шакалар да олмасън. Бунлар сизе якъшмаз. Бунун йерине шюкредин. Шуну кесинликле билин ки, фухуш япанън, пислие дюшкюн оланън я да путперест демек олан ачгьозлю кишинин, Месих'ин ве Танръ'нън Егеменлии'нде мирасъ йоктур. Хич кимсе сизи бош сьозлерле алдатмасън. Бу шейлерден ьотюрю Танръ'нън газабъ сьоз динлемейенлерин юзерине гелир. Онун ичин бьойлелерийле отуруп калкмайън. Бир заманлар каранлъктънъз, ама шимди Раб'де ъшъксънъз. Ъшък чоджукларъ оларак яшайън. Чюнкю ъшъън мейвеси хер ийиликте, дорулукта ве герчекте гьорюлюр. Раб'би нейин хошнут еттиини айърт един. Каранлъън мейвесиз ишлерине катълмайън. Терсине, онларъ ачъа чъкарън. Каранлъктакилерин гизлидже яптъкларъндан сьоз етмек биле айъптър. Ъшъън ачъа вурдуу хер шей гьорюнюр. Чюнкю гьорюнен хер шей ъшъктър. Бунун ичин шьойле денийор: „Уян, ей уйуян! Ьолюмден дирил! Месих сана ъшък сачаджак.“ Ьойлейсе насъл яшадъънъза чок диккат един. Билгеликтен йоксун оланлар гиби деил, билгелер гиби яшайън. Фърсатъ деерлендирин. Чюнкю яшадъъмъз гюнлер кьотюдюр. Бунун ичин акълсъз олмайън, Раб'бин истеинин не олдууну анлайън. Шарапла сархош олмайън, бу сизи сефахате гьотюрюр. Бунун йерине Рух'ла долун: Бирбиринизе мезмурлар, илахилер, рухсал езгилер сьойлейин; йюректен Раб'бе езгилер, мезмурлар окуйун; дурмадан, хер шей ичин Раббимиз Иса Месих'ин адъйла Баба Танръ'я шюкредин; Месих'е дуйдуунуз сайгъдан ьотюрю бирбиринизе баъмлъ олун. Ей кадънлар, Раб'бе баъмлъ олдуунуз гиби, коджаларънъза баъмлъ олун. Чюнкю Месих беденин куртаръджъсъ оларак килисенин башъ олдуу гиби, еркек де кадънън башъдър. Килисе Месих'е баъмлъ олдуу гиби, кадънлар да хер дурумда коджаларъна баъмлъ олсунлар. Ей коджалар, Месих килисейи насъл севип онун уруна кендини феда еттийсе, сиз де каръларънъзъ ьойле севин. Месих килисейи суйла йъкайъп танръсал сьозле темизлейерек кутсал кълмак ичин кендини феда етти. Ьойле ки, килисейи юзеринде леке, бурушуклук я да буна бензер бир шей олмадан, гьоркемли бичимде кендине сунабилсин. Амаджъ килисенин кутсал ве кусурсуз олмасъдър. Айнъ бичимде коджалар да каръларънъ кенди беденлери гиби севмелидир. Каръсънъ севен кендини север. Хич кимсе хичбир заман кенди беденинден нефрет етмемиштир. Терсине, ону беслер ве кайърър; тъпкъ Месих'ин килисейи беслейип кайърдъъ гиби. Чюнкю бизлер О'нун беденинин юйелерийиз. „Бунун ичин адам аннесини бабасънъ бъракъп каръсъна баланаджак, икиси тек беден оладжак.“ Бу сър бюйюктюр; бен буну Месих ве килисейле илгили оларак сьойлюйорум. Сизе гелиндже, хер бириниз каръсънъ кендиси гиби севсин. Кадън да коджасъна сайгъ гьостерсин. Ей чоджуклар, Раб йолунда анне бабанъзън сьозюню динлейин. Чюнкю дорусу будур. Ей бабалар, сиз де чоджукларънъзън ьофкесини уяндърмайън. Онларъ Раб'бин тербийе ве ьоюдюйле бюйютюн. Ей кьолелер, дюнядаки ефендилеринизин сьозюню Месих'ин сьозюню динлер гиби сайгъ ве коркуйла, саф йюрекле динлейин. Буну, ялнъз инсанларъ хошнут етмек истейенлер гиби гьозе хош гьорюнмек ичин япмайън. Месих'ин кулларъ оларак Танръ'нън истеини джандан йерине гетирин. Инсанлара деил, Раб'бе хизмет едер гиби гьонюлден хизмет един. Чюнкю истер кьоле истер ьозгюр олсун, херкесин яптъъ хер ийилиин каршълъънъ Раб'ден аладжаънъ билийорсунуз. Ей ефендилер, сиз де кьолелеринизе айнъ бичимде давранън. Артък онларъ техдит етмейин. Онларън да сизин де Ефендиниз'ин гьоклерде олдууну ве инсанлар арасънда айръм япмадъънъ билийорсунуз. Сон оларак Раб'де, О'нун юстюн гюджюйле гючленин. Иблис'ин хилелерине каршъ дурабилмек ичин Танръ'нън саладъъ бютюн силахларъ кушанън. Чюнкю савашъмъз инсанлара каршъ деил, йьонетимлере, хюкюмранлъклара, бу каранлък дюнянън гючлерине, кьотюлююн гьоксел йерлердеки рухсал ордуларъна каршъдър. Бу неденле, кьотю гюнде даянабилмек, герекли хер шейи яптъктан сонра йеринизде дурабилмек ичин Танръ'нън бютюн силахларънъ кушанън. Бунларън хепсине ек оларак, Шейтан'ън бютюн атешли окларънъ сьондюребиледжеиниз иман калканънъ алън. Куртулуш миферини ве Рух'ун кълъджънъ, яни Танръ сьозюню алън. Хер тюрлю дуа ве ялваръшла, хер заман Рух'ун йьонетиминде дуа един. Бу амачла, бютюн кутсаллар ичин ялваръшта булунарак там бир аданмъшлъкла уянък дурун. Азъмъ хер ачтъъмда бана герекли сьоз верилсин дийе беним ичин де дуа един; ьойле ки, Мюжде'нин съррънъ джесаретле билдиребилейим. Уруна зинджире вурулмуш дурумда елчилик еттиим Мюжде'йи геректии гиби джесаретле дуйурабилмем ичин дуа един. Насъл олдууму, не яптъъмъ сизин де билмениз ичин севгили кардешимиз, Раб'бин гювенилир хизметкяръ Тихикос сизе хер шейи билдиреджектир. Кендисини бу амачла, дурумумузу илетмеси ве йюреклеринизе джесарет вермеси ичин сизе гьондерийорум. Баба Танръ'дан ве Раб Иса Месих'тен кардешлере иманла бирликте есенлик ве севги дилийорум. Танръ'нън лютфу Раббимиз Иса Месих'и ьолюмсюз севгийле севенлерин хепсийле бирликте олсун. Месих Иса'нън кулларъ бен Павлус ве Тимотеос'тан Филипи'деки гьозетменлер ве гьоревлилерле бирликте Месих Иса'я аит бютюн кутсаллара селам! Бабамъз Танръ'дан ве Раб Иса Месих'тен сизлере лютуф ве есенлик олсун. Сизи хатърладъкча Танръм'а шюкредийорум. Сизде ийи бир ише башламъш олан Танръ'нън буну Месих Иса'нън гюнюне дек тамамлаяджаъна гювеним вар. Хепиниз ичин бьойле дюшюнмекте хаклъйъм. Хер ан йюреимдесиниз. Истер зинджире вурулмуш, истер Мюжде'йи савунуп доруламакта олайъм, хепиниз бенимле бирликте Танръ'нън лютфуна ортаксънъз. Хепинизи Месих Иса'нън севгисийле насъл ьозледииме Танръ танъктър. Дуам шу ки, севгиниз, билги ве хер тюр сезгийле дурмадан артсън. Кардешлер, шуну билменизи истерим: Башъма геленлер даха чок Мюжде'нин яйълмасъна ярамъштър. Сонуч оларак бютюн сарай мухафъзларъ дахил, херкес Месих уруна зинджире вурулдууму ьоренди. Кардешлерин чоу да зинджире вурулушумдан ьотюрю Раб'бе гювенерек Танръ'нън сьозюню коркусузджа сьойлемекте даха да джесур давранъйорлар. Герчи кими Месих'и късканчлък ве рекабетле, кимийсе ийи нийетле дуйуруйор. Сонунджулар, Мюжде'йи савунмая атандъъмъ билерек буну севгийле япъйорлар. Ьотекилерсе Месих'и темиз йюрекле деил, бенджил туткуларла дуйуруйорлар. Бьойледже тутуклулуумда бана съкънтъ вереджеклерини санъйорлар. Ама не ьонеми вар? Истер арт нийетле истер ичтенликле олсун, хер дурумда Месих дуйурулмуш олуйор. Буна севинийорум, севинеджеим де. Чюнкю дуаларънъзла ве Иса Месих'ин Руху ярдъмъйла бунун бана куртулуш гетиреджеини билийорум. Хичбир шекилде утандърълмаяджаъмъ, яшасам да ьолсем де Месих'ин хер заманки гиби шимди де беденимде йюджелтилмеси ичин там бир джесарет гьостеребиледжеими беклийор ве умут едийорум. Чюнкю беним ичин, яшамак Месих'тир, ьолмек казанчтър. Хаятта калърсам ярарлъ ишлер япаджаъм. Ама хангисини сечеджеими билемийорум. Ики сеченек арасънда калдъм. Дюнядан айрълъп Месих'ле бирликте олмайъ арзулуйорум; бу чок даха ийи. Ама хаятта калмам сизин ичин даха гереклидир. Бундан емин оларак каладжаъмъ билийорум. Иманда гелишип севинмениз ичин хепинизле бирликте олмая девам едеджеим. Ьойле ки, текрар янънъза гелдиимде, Месих Иса'да бенимле даха чок ьовюнебилесиниз. Хичбир шейи бенджил туткуларла я да бош ьовюнмейле япмайън. Хер бириниз алчакгьонюллюлюкле ьобюрюню кендинден юстюн сайсън. Ялнъз кенди ярарънъ деил, башкаларънън ярарънъ да гьозетсин. Месих Иса'даки дюшюндже сизде де олсун. Месих, Танръ ьозюне сахип олдуу халде, Танръ'я ешитлии съмсъкъ саръладжак бир хак саймадъ. Бунун ичин де Танръ О'ну пек чок йюкселтти ве О'на хер адън юстюнде олан адъ баъшладъ. Ьойлейсе севгили кардешлерим, хер заман сьоз динледииниз гиби, ялнъз бен аранъздайкен деил, ама шимди йоклуумда, куртулушунузу сайгъ ве коркуйла сонуджа гьотюрмек ичин даха чок гайрет един. Чюнкю кендисини хошнут едени хем истемениз хем де япманъз ичин сизде еткин олан Танръ'дър. Канъм иманънъзън сунусу ве хизмети юзерине адак шарабъ гиби дьокюледжек олса да севинийор, хепинизин севинджине катълъйорум. Айнъ шекилде сиз де севинин ве беним севинджиме катълън. Дурумунузу ьоренмек, бьойледже ичими рахатлатмак юзере якънда Тимотеос'у янънъза гьондеребиледжеиме илишкин Раб Иса'да умудум вар. Тимотеос гиби дюшюнен, дурумунузла ичтенликле илгиленеджек башка кимсем йок. Херкес кенди ишини дюшюнюйор, Месих Иса'нънкини деил. Ама Тимотеос'ун, деерини канътламъш бири олдууну, бабасънън янънда хизмет еден чоджук гиби, Мюжде'нин яйълмасъ ичин беним янъмда хизмет еттиини билирсиниз. Дурумум белли олур олмаз ону сизе гьондермейи умуйорум. Бен де якънда геледжеим, бу конуда Раб'бе гювенийорум. Ама мухтач анъмда бана ярдъм етмек юзере гьондердииниз елчийи, омуз омуза мюджаделе вердиим кардешим ве емекташъм Епафродитус'у сизе гери йолламайъ герекли гьордюм. Чюнкю хепинизи ьозлюйор, хаста олдууну ьорендииниз ичин чок юзюлюйорду. Герчектен де ьоледжек кадар хастайдъ. Ама Танръ она аджъдъ; ялнъз она деил, аджъ юстюне аджъ дуймаяйъм дийе бана да аджъдъ. Иште бу неденле, ону текрар гьорюп севинесиниз дийе кендисини даха бюйюк бир истекле янънъза гьондерийорум. Бьойлеликле беним де кайгъларъм хафифлейеджек. Ону Раб'де там бир севинчле кабул един, онун гиби кишилери онурландърън. Чюнкю сизин бана япамадъънъз ярдъмъ япмак ичин джанънъ техликейе атарак Месих'ин иши уруна нередейсе ьолюйорду. Сонуч оларак, кардешлерим, Раб'де севинин. Сизе айнъ шейлери язмак бана усанч вермез; хем бу сизин ичин бир гювенджедир. Кьотюлюк япан о адамлардан, о кьопеклерден сакънън; о сюннет баназларъндан сакънън! Чюнкю герчек сюннетлилер Танръ'нън Руху араджълъъйла тапънан, Месих Иса'йла ьовюнен, инсансал ьозелликлере гювенмейен бизлериз. Бен аслънда бунлара да гювенебилирдим. Еер башка бири бунлара гювенебиледжеини санъйорса, бен даха чок гювенебилирим. Секиз гюнлюккен сюннет олдум. Исраил сойундан, Бенямин оймаъндан, ьозбеьоз Ибрани'йим. Кутсал Яса 'я балълък дерсениз, Фериси 'йдим. Гайрет дерсениз, килисейе зулмеден бирийдим. Яса'я даянан дорулук дерсениз, кусурсуздум. Ама беним ичин казанч олан хер шейи Месих уруна зарар сайдъм. Бунлара шимдиден кавуштууму я да йеткинлие ериштиими сьойлемийорум. Ама Месих Иса'нън бени казанмакла беним ичин ьонгьордюю ьодюлю казанмак ичин кошуйорум. Бунун ичин олгун оланларъмъзън хепси бу дюшюнджеде олсун. Херханги бир конуда фарклъ бир дюшюнджениз варса, Танръ буну да сизе ачъкча гьостереджек. Анджак, ериштиимиз дюзейе уйгун бир яшам сюрелим. Кардешлер, хепиниз бени ьорнек алън. Сизе вердиимиз ьорнек уярънджа яшаянлара диккатле бакън. Сизе дефаларджа сьойледиим гиби, шимди гьозяшларъ ичинде текрар сьойлюйорум: Бирчок киши Месих'ин чармъхъна дюшман оларак яшъйор. Онларън сону йъкъмдър; танръларъ миделеридир. Айъпларъйла ьовюнюр, ялнъз бу дюняйъ дюшюнюрлер. Ойса бизим ватанъмъз гьоклердедир. Орадан Куртаръджъ'йъ, Раб Иса Месих'и беклийоруз. О хер шейи кендине балъ кълмая йетен гюджюнюн еткинлиийле заваллъ беденлеримизи деиштирип кенди йюдже беденине бензер хале гетиреджектир. Бу неденле, ей севгилилер, севинджим, башъмън таджъ, ичтен ьозледиим севгили кардешлерим, бьойледже Раб'де димдик дурун. Еводия'я риджа едийорум, Синтихи'йе риджа едийорум, Раб йолунда айнъ дюшюнджеде олун. Евет, герчек йолдашъм, сана да ялваръръм, бу кадънлара ярдъм ет. Чюнкю онлар бенимле, Клемент'ле ве адларъ яшам китабънда булунан ьобюр емекташларъмла бирликте Мюжде'йи яймак ичин мюджаделе еттилер. Раб'де хер заман севинин; йине сьойлюйорум, севинин! Уйсаллъънъз бютюн инсанларджа билинсин. Раб'бин гелиши якъндър. Хич кайгъланмайън; хер конудаки дилеклеринизи, Танръ'я дуа едип ялварарак шюкранла билдирин. О заман Танръ'нън хер каврайъшъ ашан есенлии Месих Иса араджълъъйла йюреклеринизи ве дюшюнджелеринизи коруяджактър. Сонуч оларак, кардешлерим, герчек, сайгъдеер, дору, пак, севимли, хайранлък уяндъран, ердемли ве ьовюлмейе деер не варса, ону дюшюнюн. Бенден ьорендииниз, кабул еттииниз, ишиттииниз, бенде гьордююнюз не варса, ону япън. О заман есенлик верен Танръ сизинле оладжактър. Бана дуйдуунуз илгийи сонунда тазеледииниз ичин Раб'де чок севиндим. Аслънда илги дуйуйордунуз, ама буну гьостермейе фърсатънъз олмадъ. Буну ихтияджъм олдуу ичин сьойлемийорум. Чюнкю бен хер дурумда елдекийле йетинмейи ьорендим. Йоксуллук чекмейи де билирим, боллук ичинде яшамайъ да. Истер ток истер ач, истер боллук истер ихтияч ичинде олайъм, хер дурумда, хер кошулда яшаманън съррънъ ьорендим. Бени гючлендиренин араджълъъйла хер шейи япабилирим. Йине де съкънтъларъма ортак олмакла ийи еттиниз. Сиз де билирсиниз, ей Филипилилер, Мюжде яйълмая башладъънда, Македоня'дан айрълъшъмдан сонра сизден башка хичбир топлулук каршълъклъ ярдъмлашма конусунда бенимле ишбирлии япмадъ. Бен Селаник'тейкен де, ихтияджъм олдуунда биркач кез бана ярдъмда булундунуз. Армаан пешинде деилим, ама рухсал казанджън хесабънъзда бирикмесини истийорум. Беним хер шейим вар, боллук ичиндейим. Епафродитус'ун елийле гьондердииниз армаанларъ алънджа бир ексиим калмадъ. Бунлар гюзел кокулу сунулар, Танръ'нън беенисини казанан, О'ну хошнут еден курбанлардър. Танръм да хер ихтияджънъзъ кенди зенгинлиийле Месих Иса'да гьоркемли бир бичимде каршълаяджактър. Бабамъз Танръ'я сонсузлара дек йюджелик олсун! Амин. Месих Иса'я аит бютюн кутсаллара селам сьойлейин. Янъмдаки кардешлер сизе селам едерлер. Бютюн кутсаллар, ьозелликле Сезар 'ън ев халкъндан оланлар сизе селам едерлер. Раб Иса Месих'ин лютфу рухунузла бирликте олсун. Сизлер ичин дуа едеркен Танръ'я, Раббимиз Иса Месих'ин Бабасъ'на хер заман шюкредийоруз. Чюнкю Месих Иса'я иман еттиинизи ве бютюн кутсалларъ севдиинизи дуйдук. Мюжде'йи бизим адъмъза Месих'ин гювенилир хизметкяръ олан севгили емекташъмъз Епафрас'тан ьорендиниз. Рух'тан кайнакланан севгинизи де бизе о билдирди. Буну ишиттиимиз гюнден бери биз де сизлер ичин дуа етмектен, там бир билгелик ве рухсал анлайъшла Танръ'нън истеини бютюнюйле билменизи саламасънъ дилемектен гери калмадък. Раб'бе ярашър бичимде яшаманъз, О'ну хер йьонден хошнут етмениз, хер ийи иште мейве веререк Танръ'йъ танъмакта илерлемениз ичин дуа едийоруз. Хер шейе севинчле катланъп сабредебилмениз ичин О'нун йюдже гюджюне даянарак бютюн кудретле гючленменизи дилийоруз. Бизи кутсалларън ъшъктаки мирасъна ортак олмая йетерли кълан Баба'я шюкретмениз ичин дуа едийоруз. О бизи каранлъън хюкюмранлъъндан куртаръп севгили Олу'нун егеменлиине актардъ. О'нда куртулуша, гюнахларъмъзън баъшъна сахибиз. Гьорюнмез Танръ'нън гьорюнюмю, бютюн яратълъшън илк доанъ О'дур. Нитеким йерде ве гьокте, гьорюнен ве гьорюнмейен хер шей –тахтлар, егеменликлер, йьонетимлер, хюкюмранлъклар– О'нда яратълдъ. Хер шей О'нун араджълъъйла ве О'нун ичин яратълдъ. Хер шейден ьондже вар олан О'дур ве хер шей варлъънъ О'нда сюрдюрмектедир. Беденин, яни килисенин башъ О'дур. Хер шейде илк йери алсън дийе башлангъч олан ве ьолюлер арасъндан илк доан О'дур. Чюнкю Танръ бютюн долулуунун О'нда булунмасънъ уйгун гьордю. Месих'ин чармъхта акътълан канъ араджълъъйла есенлии саламъш оларак йердеки ве гьоктеки хер шейи О'нун араджълъъйла кендисийле баръштърмая разъ олду. Яптъънъз кьотюлюклер йюзюнден бир заманлар дюшюнджелеринизде Танръ'я ябанджъ ве дюшмандънъз. Шимдийсе Месих сизи Танръ'нън ьонюне кутсал, лекесиз ве кусурсуз оларак чъкармак ичин ьоз беденинин ьолюмю сайесинде сизи Танръ'йла баръштърдъ. Йетер ки, дуйдуунуз Мюжде'нин вердии умуттан копмадан, иманда темелленип йерлешмиш оларак калън. Бен Павлус, гьоюн алтъндаки бютюн яратълъша дуйурулан бу Мюжде'нин хизметкяръ олдум. Сизин ичин аджъ чектииме шимди севинийорум. Месих'ин, кенди бедени, яни килисе уруна чектии съкънтълардан ексик каланларънъ кенди беденимде тамамлъйорум. Танръ кутсалларъна бу съррън улуслар арасънда не денли йюдже ве зенгин олдууну билдирмек истеди. Бу съррън ьозю шудур: Месих ичиниздедир. Бу да сизе йюджелие кавушма умудуну верийор. Хер инсанъ Месих'те йеткинлешмиш оларак Танръ'я сунмак ичин херкеси уярарак ве херкеси там бир билгеликле еитерек Месих'и танътъйоруз. О'нун кудретле бенде еткин олан гюджюне даянарак урашъп емек вермемин амаджъ да будур. Герек сизлер, герек Лаодикя'дакилер, герексе сизлер гиби йюзюмю хич гьормемиш оланлар ичин не денли бюйюк бир ураш вердиими билменизи истерим. Кимсе сизи кулаъ окшаян сьозлерле алдатмасън дийе сьойлюйорум буну. Чюнкю хер не кадар бедендже аранъзда деилсем де, рухча сизинле бирликтейим. Дюзенлилиинизи, Месих'е иманънъзън саламлъънъ гьорюп севинийорум. Бу неденле Раб Месих Иса'йъ насъл кабул еттинизсе, О'нда ьойледже яшайън. Шюкранла долуп ташарак О'нда кьокленин ве гелишин, сизе ьоретилдии гиби иманда гючленин. Диккатли олун! Месих'е деил де, инсанларън геленеине, дюнянън темел илкелерине даянан фелсефейле, бош ве алдатъджъ сьозлерле кимсе сизи тутсак етмесин. Чюнкю Танрълъън бютюн долулуу бедендже Месих'те булунуйор. Сиз де хер йьонетим ве хюкюмранлъън башъ олан Месих'те долулуа кавуштунуз. Айръджа Месих'ин герчеклештирдии сюннет сайесинде беденин бенлиинден сойунарак елле япълмаян сюннетле О'нда сюннет едилдиниз. Вафтизде О'нунла бирликте гьомюлдюнюз, О'ну ьолюмден дирилтен Танръ'нън гюджюне иман едерек О'нунла бирликте дирилдиниз. Сизлер сучларънъз ве бенлиинизин сюннетсизлии йюзюнден ьолюйкен, Танръ сизи Месих'ле бирликте яшама кавуштурду. Бютюн сучларъмъзъ О баъшладъ. Куралларъйла бизе каршъ ве алейхимизде олан язълъ антлашмайъ силди, ону чармъха чакарак ортадан калдърдъ. Йьонетимлерин ве хюкюмранлъкларън елиндеки силахларъ алъп онларъ чармъхта йенерек ачъкча гьозлер ьонюне серди. Бу неденле кимсе йийеджек ичеджек, байрам, Йени Ай я да Шабат Гюню конусунда сизи яргъламасън. Бунлар геледжек шейлерин гьолгесидир, аслъ исе Месих'тедир. Бу куралларън хепси, кулланълдъкча йок оладжак неснелерле илгилидир; инсанларън буйрукларъна, ьоретилерине даянър. Кушкусуз бу куралларън уйдурук диндарлък, сьозде алчакгьонюллюлюк, бедене езийет ачъсъндан билгедже бир гьорюнюшю вардър; ама бенлиин туткуларънъ денетлемекте хичбир ярарларъ йоктур. Месих'ле бирликте дирилдиинизе гьоре, гьоктеки деерлерин ардъндан гидин. Месих орада, Танръ'нън саънда отуруйор. Йерйюзюндеки деил, гьоктеки деерлери дюшюнюн. Чюнкю сиз ьолдюнюз, яшамънъз Месих'ле бирликте Танръ'да саклъдър. Яшамънъз олан Месих гьорюндюю заман, сиз де О'нунла бирликте йюджелмиш оларак гьорюнеджексиниз. Бу неденле беденин дюнясал еилимлерини –фухшу, пислии, шехвети, кьотю арзуларъ ве путперестликле еш олан ачгьозлюлюю– ьолдюрюн. Бунлар йюзюнден Танръ'нън газабъ сьоз динлемейенлерин юзерине гелийор. Гечмиште бунларла ич иче яшадъънъз заман сиз де бу йолларда йюрюдюнюз. Ама шимди ьофке, къзгънлък, кьотю нийет дахил, хепсини юзеринизден съйъръп атън. Азънъздан хичбир ифтира я да едепсиз сьоз чъкмасън. Бирбиринизе ялан сьойлемейин. Чюнкю ески ярадълъшъ кьотю алъшканлъкларъйла бирликте юзеринизден чъкаръп аттънъз; ексиксиз билгийе еришмек ичин Яратъджъсъ'на бензер олмак юзере йениленен йени ярадълъшъ гийиндиниз. Бу йениликте Грек ве Яхуди, сюннетли ве сюннетсиз, барбар, Искит, кьоле ве ьозгюр айръмъ йоктур. Месих хер шейдир ве хер шейдедир. Ьойлейсе, Танръ'нън кутсал ве севгили сечилмишлери оларак йюректен севедженлии, ийилии, алчакгьонюллюлюю, сабръ, йумушаклъъ гийинин. Бирбиринизе хошгьорюлю давранън. Биринизин ьотекинден бир шикяйети варса, Раб'бин сизи баъшладъъ гиби, сиз де бирбиринизи баъшлайън. Бунларън хепсинин юзерине йеткин бирлиин баъ олан севгийи гийинин. Месих'ин есенлии йюреклеринизде хакем олсун. Тек бир беденин юйелери оларак бу есенлие чарълдънъз. Шюкредиджи олун! Месих'ин сьозю бютюн зенгинлиийле ичинизде яшасън. Там бир билгеликле бирбиринизе ьоретин, ьоют верин, мезмурлар, илахилер, рухсал езгилер сьойлейерек йюреклеринизде шюкранла Танръ'я намелер йюкселтин. Сьойледииниз, яптъънъз хер шейи Раб Иса'нън адъйла, О'нун араджълъъйла Баба Танръ'я шюкредерек япън. Ей кадънлар, Раб'бе аит оланлара ярашър бичимде коджаларънъза баъмлъ олун. Ей коджалар, каръларънъзъ севин. Онлара серт давранмайън. Ей чоджуклар, хер конуда анне бабаларънъзън сьозюню динлейин. Чюнкю бу Раб'би хошнут едер. Ей бабалар, чоджукларънъзъ инджитмейин, йокса джесаретлери кърълър. Ей кьолелер, дюнядаки ефендилеринизин хер сьозюню динлейин. Буну, ялнъз инсанларъ хошнут етмек истейенлер гиби гьозе хош гьорюнен хизметле деил, саф йюрекле, Раб коркусуйла япън. Хаксъзлък еден еттии хаксъзлъън каршълъънъ аладжак, хичбир айръм япълмаяджактър. Ей ефендилер, гьокте сизин де бир Ефендиниз олдууну билерек кьолелеринизе адалет ве ешитликле давранън. Кендинизи дуая верин. Дуада уянък калън, шюкредин. Айнъ заманда бизим ичин де дуа един ки Танръ, сьозюню яймамъз ве уруна хапседилдиим Месих съррънъ ачъкламамъз ичин бизе бир капъ ачсън. Бу сърръ геректии гиби ачъклъкла билдиребилмем ичин дуа един. Сизден олмаянлара каршъ билгедже давранън. Фърсатъ деерлендирин. Сьозюнюз тузла тербийе едилмиш гиби хер заман лютуфла долу олсун. Бьойледже херкесе насъл каршълък вермек геректиини биледжексиниз. Раб йолунда емекташъм ве гювенилир бир хизметкяр олан севгили кардешимиз Тихикос, бенимле илгили хер шейи сизе билдиреджектир. Иште бу амачла, дурумумузу илетмеси ве йюреклеринизе джесарет вермеси ичин кендисини сизе гьондерийорум. Онунла бирликте, сизден бири олан, гювенилир ве севгили кардеш Онисимос'у да гьондерийорум. Бурада олуп битен хер шейи сизе билдиреджеклер. Хаписхане аркадашъм Аристархус ве Барнаба'нън йеени Маркос сизе селам едерлер. Маркос'ла илгили буйруклар алдънъз; янънъза гелирсе кендисини кабул един. Йустус дийе танънан Йешу да сизе селам едер. Танръ'нън Егеменлии ичин чалъшан емекташъм Яхудилер ялнъз бунлардър. Бунлар бана теселли олдулар. Сизден бири ве Месих Иса'нън кулу олан Епафрас сизе селам едер. Танръ'нън хер истеинден емин, йеткин кишилер оларак аякта каласънъз дийе сизин ичин хер заман дуайла мюджаделе едийор. Герек сизин герексе Лаодикя ве Хиераполис'текилер ичин чок емек вердиине танъклък едерим. Севгили хеким Лука'йла Димас да сизе селам едерлер. Лаодикя'даки кардешлере, Нимфа'я ве евиндеки топлулуа селам един. Бу мектуп аранъзда окундуктан сонра Лаодикя килисесине де окутун. Сиз де Лаодикя'дан геледжек мектубу окуйун. Архиппус'а, „Раб йолунда юстлендиин гьореви тамамламая диккат ет!“ дейин. Бен Павлус бу селамъ елимле язъйорум. Зинджире вурулдууму унутмайън. Танръ'нън лютфу сизинле бирликте олсун. Павлус, Силванус ве Тимотеос'тан Баба Танръ'я ве Раб Иса Месих'е аит олан Селаник килисесине селам! Сизлере лютуф ве есенлик олсун. Танръ'нън севдии кардешлерим, сизлери О'нун сечтиини билийоруз. Чюнкю яйдъъмъз Мюжде сизе ялнъз сьозле деил, кудретле, Кутсал Рух'ла ве бюйюк гювенле улаштъ. Нитеким аранъздайкен сизин ярарънъза насъл яшадъъмъзъ билирсиниз. Сиз де бюйюк съкънтълара каршън, Кутсал Рух'ун вердии севинчле Танръ сьозюню кабул едерек бизи ве Раб'би ьорнек алдънъз. Бьойледже Македоня ве Ахая'даки бютюн иманлълара ьорнек олдунуз. Раб'бин сьозю сизден яйълдъ. Танръ'я иманънъзън хабери ялнъз Македоня ве Ахая'я деил, хер йере улаштъ. Артък бизим бир шей сьойлемемизе герек калмадъ. Кардешлер, сизе яптъъмъз зияретин боша гитмедиини сиз де билийорсунуз. Билдииниз гиби, даха ьондже Филипи'де езийет гьормюш, ашаъланмъштък. Ама шиддетли каршъ коймалара рамен, танръсал Мюжде'йи сизе дуйурмак ичин Танръмъз'дан джесарет алдък. Чаръмъз ялана я да кирли бир амаджа даянмъйор; бунун хилели бир йьоню де йоктур. Терсине, Танръ тарафъндан Мюжде'йи еманет алмая лайък гьорюлдююмюз ичин, инсанларъ деил, йюреклеримизи сънаян Танръ'йъ хошнут едеджек бичимде конушуйоруз. Билдииниз гиби, хичбир заман похпохлайъджъ сьозлерле я да ачгьозлюлюю ьортен бир маскейле гелмедик. Танръ буна танъктър. Инсанлардан –не сизден не башкаларъндан– геледжек ьовгюнюн пешинде де деилдик. Месих'ин елчилери оларак сизе аърлъъмъзъ хиссеттиребилирдик. Ама чоджукларънъ баръна басан бир анне гиби сизе шефкатле даврандък. Сизлере ьойлесине гьонюлден баланмъштък ки, сизинле ялнъз Танръ'нън Мюждеси'ни деил, кенди джанларъмъзъ да пайлашмая разъйдък. Чюнкю сизи о денли чок севдик! Евет, кардешлер, насъл урашъп дидиндиимизи анъмсарсънъз. Хичбиринизе йюк олмамак ичин гедже гюндюз чалъштък, Танръ'нън Мюждеси'ни сизе дуйурдук. Иман еден сизлере каршъ давранъшъмъзън не денли кутсал, адил, кусурсуз олдууна сиз танъксънъз; Танръ да буна танъктър. Билдииниз гиби, бир баба чоджукларъна насъл давранърса, хер биринизе ьойле даврандък. Сизи йюреклендирдик, теселли еттик; сизлери егеменлиине ве йюджелиине чаъран Танръ'я ярашър бичимде яшамая ьозендирдик. Танръ'я сюрекли шюкретмемиз ичин бир неден даха вар: Танръ сьозюню бизден дуйуп кабул еттииниз заман буну инсан сьозю оларак деил, герчекте олдуу гиби, Танръ сьозю оларак бенимсединиз. Сиз иманлъларда еткин олан да бу сьоздюр. Чюнкю кардешлер, сиз Танръ'нън Яхудийе'де булунан ве Месих Иса'я балъ олан килиселерини ьорнек алдънъз. Онларън Яхудилер'ден чектии съкънтъларън айнъсънъ сиз де кенди йуртташларънъздан чектиниз. Кардешлер, къса бир сюре ичин дюшюнджеде олмаса да беденде сизден ърак дюштюк. Ама бюйюк бир ьозлемле йюзюнюзю йениден гьормек ичин чок чаба гьостердик. Евет, янънъза гелмек истийордук. Хеле бен Павлус, буну биркач кез истедим. Ама Шейтан бизе енгел олду. Умудумуз, севинджимиз кимдир? Раббимиз Иса гелдиинде О'нун ьонюнде ьовюнеджеимиз зафер таджъ недир? Сиз деил мисиниз? Евет, ьовюнджюмюз ве севинджимиз сизсиниз. Чюнкю съкънтъ чекеджеимизи сизе ьонджеден, даха янънъздайкен сьойлемиштик. Билдииниз гиби, ьойле олду. Бу неденле бен де даха фазла даянамадъм; аджаба Аяртъджъ бир йолуну булуп сизи аярттъ мъ, емеимиз боша мъ гитти дийе иман дурумунузу ьоренмек ичин Тимотеос'у гьондердим. Ама янънъздан хенюз дьонен Тимотеос, иманънъза, севгинизе илишкин бизе гюзел хаберлер гетирди. Бизи хер заман ийи анъларла хатърладъънъзъ, сизи гьормейи ьозледиимиз кадар сизин де бизи ьозледиинизи сьойледи. Бу неденле кардешлер, бютюн чиле ве съкънтъларъмъз арасънда, иманънъздан ьотюрю сизинле теселли булдук. Чюнкю сиз Раб'бе балъ калърсанъз, биз асъл о заман яшаръз. Танръмъз'ън ьонюнде сизден ьотюрю бюйюк севинч дуймактайъз. Буна каршълък Танръмъз'а сизин ичин йетериндже насъл шюкредебилириз? Сизинле йюз йюзе гьорюшмек, иман конусундаки ексиклеринизи тамамламак ичин гедже гюндюз вар гюджюмюзле дуа едийоруз. Бабамъз Танръ'нън кендиси ве Раббимиз Иса сизе кавушмамъз ичин йолумузу ачсън! Раб бирбиринизе ве бютюн инсанлара беследииниз севгийи, бизим сизе беследиимиз севги ьолчюсюнде чоалтъп артърсън! Ьойле ки, Раббимиз Иса бютюн кутсалларъйла гелдиинде, Бабамъз Танръ'нън ьонюнде кутсаллъкта кусурсуз олманъз ичин йюреклеринизи пекиштирсин. Кардешлер, насъл яшаманъз, Танръ'йъ насъл хошнут етмениз геректиини бизден ьорендиниз. Нитеким ьойле яшъйорсунуз. Сон оларак бу конуда даха да илерлемениз ичин Раб Иса адъна сизе риджа едийор, ялваръйоруз. Раб Иса'нън йеткисийле сизе ханги буйрукларъ илеттиимизи билийорсунуз. Танръ'нън истеи шудур: Кутсал олманъз, фухуштан качънманъз, ве бу конуда хаксъзлък едип кардешини алдатмамасъдър. Даха ьондже де сизе сьойледиимиз, сизи уярдъъмъз гиби, Раб бютюн бу сучлардан ьотюрю инсанларъ джезаландъраджактър. Чюнкю Танръ бизи ахлаксъзлъа деил, кутсал бир яшам сюрмейе чаърдъ. Долайъсъйла бу чаръйъ реддеден киши инсанъ деил, сизе Кутсал Руху'ну верен Танръ'йъ реддетмиш олур. Кардешлик севгиси конусунда кимсенин сизе бир шей язмасъна герек йоктур. Чюнкю Танръ сизе бирбиринизи севмейи ьоретти. Герчекте бютюн Македоня'даки кардешлерин хепсини севийорсунуз. Кардешлер, сизе риджа едийоруз, бу конуда даха да илерлейин. Сизе буйурдуумуз гиби, сакин бир яшам сюрмейи, кенди ишинизе бакмайъ, еллеринизле чалъшмайъ амач единин. Ьойле ки, кимсейе мухтач олмадан ьобюр инсанларън ьонюнде сайгън бир яшам сюресиниз. Кардешлер, умуду олмаян ьобюр инсанлар гиби кедерленмемениз ичин, гьозлерини яшама капамъш оланлар конусунда билгисиз калманъзъ истемийоруз. Иса'нън ьолюп дирилдиине инанъйоруз. Айнъ шекилде Танръ, Иса'я балъ оларак гьозлерини яшама капамъш оланларъ да О'нунла бирликте гери гетиреджектир. Раб'бин сьозюне даянарак сизе дийоруз ки, биз яшамакта оланлар, Раб'бин гелишинде хаятта оланлар, гьозлерини яшама капаянларън ьонюне асла гечмейеджеиз. Раб'бин кендиси, бир емир чаръсъйла, башмелеин сесленмесийле, Танръ'нън боразанъйла гьоктен инеджек. Ьондже Месих'е аит ьолюлер дириледжек. Сонра биз яшамакта оланлар, хаятта оланлар, онларла бирликте Раб'би хавада каршъламак юзере булутлар ичинде алънъп гьотюрюледжеиз. Бьойледже сонсуза дек Раб'ле бирликте оладжаъз. Иште бирбиринизи бу сьозлерле теселли един. Кардешлер, бу олайларън заманъ ве тарихи конусунда сизе язмая герек йоктур. Чюнкю сиз де чок ийи билирсиниз ки, Раб'бин гюню гедже хърсъз насъл гелирсе ьойле геледжектир. Инсанлар, „Хер шей есенлик ве гювенлик ичинде“ дедиклери бир анда, гебе кадънън бирден санджъланмасъ гиби, ансъзън йъкъма ураяджак ве асла качамаяджаклар. Ама кардешлер, сиз каранлъкта деилсиниз ки, о гюн сизи хърсъз гиби якаласън. Хепиниз ъшък чоджукларъ, гюндюз чоджукларъсънъз. Геджейе я да каранлъа аит деилиз. Ьойлейсе башкаларъ гиби уйумаялъм, айък ве уянък олалъм. Чюнкю уйуянлар гедже уйур, сархош оланлар да гедже сархош олурлар. Гюндюзе аит олан бизлерсе, иман ве севги зърхънъ кушанъп башъмъза мифер оларак куртулуш умудуну гийерек айък дуралъм. Чюнкю Танръ бизи газаба ураялъм дийе деил, Раббимиз Иса Месих араджълъъйла куртулуша кавушалъм дийе белирледи. Месих бизлер ичин ьолдю; ьойле ки, истер уянък истер уйкуда олалъм, О'нунла бирликте яшаялъм. Бунун ичин шимди яптъънъз гиби, бирбиринизи йюреклендирип рухча гелиштирин. Кардешлер, аранъзда чалъшанларън, Раб йолунда сизе ьондерлик едип ьоют веренлерин деерини билменизи риджа едериз. Яптъкларъ иштен ьотюрю онлара фазласъйла сайгъ, севги гьостерин. Бирбиринизле баръш ичинде яшайън. Сизе ялваръръз, кардешлер, бош гезенлери уярън, йюрексизлери джесаретлендирин, гючсюзлере дестек олун, херкесе каршъ сабърлъ олун. Сакън кимсе кьотюлюе кьотюлюкле каршълък вермесин. Бирбириниз ве бютюн инсанлар ичин хер заман ийилии амач единин. Хер заман севинин. Сюрекли дуа един. Хер дурумда шюкредин. Чюнкю Танръ'нън Месих Иса'да сизин ичин истедии будур. Рух'у сьондюрмейин. Пейгамберлик сьозлерини кючюмсемейин. Хер шейи сънайън, ийи олана съмсъкъ тутунун. Хер чешит кьотюлюктен качънън. Есенлик кайнаъ олан Танръ'нън кендиси сизи тюмюйле кутсал кълсън. Рухунуз, джанънъз ве бедениниз Раббимиз Иса Месих'ин гелишинде ексиксиз ве кусурсуз олмак юзере корунсун. Сизи чаъран Танръ гювенилирдир; буну япаджактър. Кардешлер, бизим ичин дуа един. Бютюн кардешлери кутсал ьопюшле селамлайън. Раб адъна сизе буйуруйорум, бу мектуп бютюн кардешлере окунсун. Раббимиз Иса Месих'ин лютфу сизинле бирликте олсун. Павлус, Силванус ве Тимотеос'тан Бабамъз Танръ'я ве Раб Иса Месих'е аит Селаник килисесине селам! Баба Танръ'дан ве Раб Иса Месих'тен сизлере лютуф ве есенлик олсун. Кардешлер, сизин ичин хер заман Танръ'я шюкран борчлуйуз. Бьойле япмамъз да йериндедир. Чюнкю иманънъз бюйюдюкче бюйюйор, хер биринизин ьобюрюне олан севгиси артъйор. Бу неденле бизлер, катландъънъз бютюн зулюм ве съкънтълар каршъсъндаки сабър ве иманънъздан ьотюрю Танръ'нън килиселери арасънда сизинле ьовюнюйоруз. Бютюн бунлар Танръ'нън адил яргъсънън белиртисидир. Сонуч оларак, урунда аджъ чектииниз Танръ Егеменлии 'не лайък сайъладжаксънъз. Иште бу неденле Танръмъз сизи чаръсъна лайък гьорсюн, ийилие йьонелик хер дилеинизи, имана даянан хер урашънъзъ кенди гюджюйле сонучландърсън дийе сизин ичин хер заман дуа едийоруз. Ьойле ки, Танръмъз'ън ве Раб Иса Месих'ин лютфуйла Раббимиз Иса'нън адъ сизде йюджелтилсин, сиз де О'нда йюджелтилесиниз. Хич кимсе хичбир шекилде сизи алдатмасън. Чюнкю имандан дьонюш башламадъкча, махволаджак олан о яса танъмаз адам ортая чъкмадъкча о гюн гелмейеджектир. Бу адам, танръ дийе анълан я да тапълан хер шейе каршъ гелерек кендини хепсинден йюдже гьостереджек, хатта кендисини Танръ илан едерек Танръ'нън Тапънаъ'нда отураджактър. Даха янънъздайкен бунларъ сизе сьойледиими хатърламъйор мусунуз? Заманъ гелиндже ортая чъкаръладжак олан бу адамъ шимдилик нейин енгелледиини билийорсунуз. Евет, яса танъмазлъън гизли гюджю шу анда биле еткиндир; ама бу гюджю шимдилик енгеллейен ортадан калдърълънджая дек гьоревини сюрдюреджектир. Сонра яса танъмаз адам ортая чъкаджак. Раб Иса ону азънън солууйла ьолдюреджек, гелишинин гьоркемийле йок едеджек. Иште бу неденле Танръ ялана канмаларъ ичин онларън юзерине янълтъджъ бир гюч гьондерийор. Ьойле ки, герчее инанмаян ве кьотюлюктен хошлананларън хепси яргълансън. Ама биз, ей Раб'бин севдии кардешлер, сизлер ичин хер заман Танръ'я шюкран борчлуйуз. Чюнкю Танръ, Рух араджълъъйла кутсал кълънъп герчее инанарак куртулманъз ичин сизи та башлангъчтан сечти. Раббимиз Иса Месих'ин йюджелиине кавушманъз ичин, билдирдиимиз Мюжде'йле сизи бу куртулуша чаърдъ. Ьойлейсе даянън, кардешлерим! Истер сьозле истер мектупла, сизе илеттиимиз ьоретилере съмсъкъ тутунун. Сон оларак, кардешлер, Раб'бин сьозю аранъзда олдуу гиби хъзла яйълъп йюджелтилсин дийе бизим ичин дуа един. Ахлаксъз, кьотю инсанлардан куртулмамъз ичин де дуа един. Чюнкю херкес иман етмиш деилдир. Ама Раб гювенилирдир. О сизи пекиштиреджек, кьотю оландан коруяджактър. Буйурдукларъмъзъ яптъънъза ве япаджаънъза даир Раб'де сизе гювенийоруз. Раб йюреклеринизи Танръ'нън севгисине, Месих'ин сабръна йьонелтсин. Кардешлер, бизден алдъкларъ ьоретилере уймайъп бош гезен бютюн кардешлерден узак дурманъзъ Раб Иса Месих'ин адъйла буйуруйоруз. Бизлери насъл ьорнек алманъз геректиини кендиниз билийорсунуз. Чюнкю биз аранъздайкен бош гезенлер деилдик. Кимсенин екмеини каршълъксъз йемедик. Херханги биринизе йюк олмамак ичин урашъп дидиндик, гедже гюндюз чалъштък. Ярдъмларънъзъ хак етмедиимиз ичин деил, излейебиледжеиниз бир ьорнек бъракмак ичин бьойле яптък. Хатта сизинле бирликтейкен шу буйруу вермиштик: „Чалъшмак истемейен йемек де йемесин!“ Чюнкю аранъзда базъларънън бош гездиини дуйуйоруз. Бунлар хичбир иш япмъйор, башкаларънън ишине каръшъп дуруйорлармъш. Бьойлелерине Раб Иса Месих адъна ялваръйор, шуну буйуруйоруз: Сакин бир шекилде чалъшъп кенди казанчларъндан йесинлер. Сизлерсе кардешлер, ийилик япмактан усанмайън. Еер бу мектуптаки сьозлеримизе уймаян олурса ону мимлейин. Яптъкларъндан утанмасъ ичин онунла илишкинизи кесин. Йине де ону дюшман саймайън, бир кардеш оларак уярън. Есенлик кайнаъ олан Раб'бин кендиси сизе хер заман, хер дурумда есенлик версин. Раб хепинизле бирликте олсун. Бен Павлус бу селамъ кенди елимле язъйорум. Хер мектубумун ьозел ишаретидир бу; бьойле язаръм. Раббимиз Иса Месих'ин лютфу хепинизле бирликте олсун. Бу буйруун амаджъ, пак йюректен, темиз видждандан, ичтен имандан доан севгийи уяндърмактър. Базъ кишилер бунлардан сапарак бош конушмалара далдълар. Кутсал Яса ьоретмени олмак истийорлар, ама не сьойледиклери сьозлери не де иддиалъ олдукларъ конуларъ анлъйорлар. Яса'йъ ьозюне уйгун бичимде кулланан ичин Яса'нън ийи олдууну билийоруз. Мюбарек Танръ'нън бана еманет едилен йюдже Мюждеси'не гьоре бу бьойледир. Бени гючлендирен Раббимиз Месих Иса'я шюкредерим. Чюнкю бени гювенилир саярак хизметине алдъ. Бир заманлар О'на кюфреден, залим ве кюстах бири олдуум халде бана мерхамет едилди. Чюнкю не яптъйсам билгисизликтен ве имансъзлъктан яптъм. Ама Раббимиз'ин лютфу, иманла ве Месих Иса'да олан севгийле бирликте бол бол юзериме дьокюлдю. „Месих Иса гюнахкярларъ куртармак ичин дюняя гелди“ сьозю, гювенилир ве хер бакъмдан кабуле лайък бир сьоздюр. Гюнахкярларън ен кьотюсю беним. Ама Месих Иса, кендисине иман едип сонсуз яшама кавушаджак оланлара ьорнек олайъм дийе сънърсъз сабрънъ ьонджеликле бенде сергилемек ичин бана мерхамет етти. Онур ве йюджелик сонсузлара дек бютюн чаларън Кралъ, ьолюмсюз ве гьорюнмез тек Танръ'нън олсун! Амин. Олум Тимотеос, сенин хаккънда ьонджеден сьойленен пейгамберлик сьозлери уярънджа, бу буйруу сана еманет едийорум. Ьойле ки, бу сьозлере даянарак ийи савашъ сюрдюресин. Имана ве темиз видждана саръл. Базъларъ темиз виджданъ бир яна итерек иман конусунда баттълар. Хименеос ве Искендер бунлардандър. Кюфретмемейи ьоренсинлер дийе онларъ Шейтан'а теслим еттим. Бьойле япмак ийидир ве Куртаръджъмъз Танръ'йъ хошнут едер. О бютюн инсанларън куртулуп герчеин билинджине еришмесини истер. Бен бунун хаберджиси ве елчиси атандъм –герчеи сьойлюйорум, ялан сьойлемийорум– улуслара иманъ ве герчеи ьоретмейе атандъм. Буна гьоре, еркеклерин ьофкеленип чекишмеден, хер йерде пак еллер йюкселтерек дуа етмелерини истерим. Кадън сюкунет ве там бир уйсаллък ичинде ьоренсин. Кадънън ьоретмесине, еркее егемен олмасъна изин вермийорум; сакин олсун. Ама доум япъп куртуладжактър; йетер ки, садуйуйла иман, севги ве кутсаллъкта яшасън. Иште гювенилир сьоз: Бир кимсе гьозетмен олмайъ гьонюлден истийорса, ийи бир гьорев арзу етмиш олур. Анджак гьозетмен айъпланаджак бир янъ олмаян, тек карълъ, ьолчюлю, садуйулу, сайгън, конуксевер, ьоретмейе йетенекли бири олмалъ. Шарап дюшкюню, зорба олмамалъ; уйсал, кавгадан ве пара севгисинден узак олмалъ. Евини ийи йьонетмели, чоджукларъна сьоз динлетмели, хер йьонден сайгълъ олмаларънъ саламалъ. Кенди евини йьонетмесини билмейен, Танръ'нън топлулууну насъл кайърабилир? Гьозетмен йени иман етмиш бири олмамалъ. Йокса гурура капълъп Иблис'ин урадъъ яргъя ураябилир. Топлулуун дъшъндакилер тарафъндан да ийи бир инсан оларак танънмалъдър. Ьойле ки, айъпланаджак дурума ве Иблис'ин тузаъна дюшмесин. Айнъ шекилде килисе гьоревлилери, ьозю сьозю айръ, шарап туткуну, хаксъз казанч пешинде кошан кишилер деил, аърбашлъ кишилер олмалъ. Темиз виджданла иманън сърръна сарълмалъдърлар. Бунлар да ьондже дененсин; елештириледжек бир йьонлери йокса гьорев алсънлар. Айнъ шекилде кадънлар аърбашлъ олмалъ; ифтираджъ деил, ама ьолчюлю ве хер бакъмдан гювенилир олмалъ. Гьоревлилер тек карълъ, чоджукларънъ ве евлерини ийи йьонетен кишилер олсун. Гьоревлерини ийи япанлар, кендилери ичин ийи бир йер единир, Месих Иса'я иманда бюйюк джесарет казанърлар. Кушкусуз Танръ йолунун сърръ бюйюктюр. О, беденде гьорюндю, Рух'ча доруландъ, Мелеклердже гьорюлдю, Улуслара танътълдъ, Дюняда О'на иман едилди, Йюджелик ичинде йукаръ алъндъ. Ойса Танръ'нън яраттъъ хер шей ийидир, хичбир шей реддедилмемели; йетер ки, шюкранла кабул едилсин. Чюнкю хер шей Танръ'нън сьозюйле ве дуайла кутсал кълънър. Бунларъ кардешлере ьоютлерсен, иманън ве изледиин ийи ьоретинин сьозлерийле бесленмиш оларак Месих Иса'нън ийи бир гьоревлиси олурсун. Кутсаллъктан йоксун коджакаръ масалларънъ реддет. Кендини Танръ йолунда еит. Бедени еитменин бираз яраръ вар; ама шимдики ве геледжек яшамън ваадини ичерен Танръ йолунда йюрюмек хер йьонден ярарлъдър. Бу гювенилир ве хер бакъмдан кабуле лайък бир сьоздюр. Бунун ичин емек верийор, мюджаделе едийоруз. Чюнкю умудумузу бютюн инсанларън, ьозелликле иман еденлерин Куртаръджъсъ олан дири Танръ'я баладък. Бунларъ буйур ве ьорет. Генчсин дийе кимсе сени кючюмсемесин. Конушмада, давранъшта, севгиде, иманда, паклъкта иманлълара ьорнек ол. Бен янъна гелинджейе дек кендини топлулуа Кутсал Язълар'ъ окумая, ьоют вермейе, ьоретмейе ада. Пейгамберлик сьозюйле, ихтиярлар курулунун еллерини сенин юзерине коймасъйла сана верилен ве хяля сенде олан рухсал армаанъ ихмал етме. Бу конуларън юзеринде дур, кендини бунлара вер ки, илерледиини херкес гьорсюн. Кендине ве ьоретине диккат ет, бу йолда йюрюмейе девам ет. Чюнкю буну япмакла хем кендини хем сени динлейенлери куртараджаксън. Герчектен кимсесиз дул кадънлара сайгъ гьостер. Ама дул кадънън чоджукларъ я да торунларъ варса, бунлар ьонджеликле кенди ев халкъна ярдъм едерек Танръ йолунда йюрюмейи ве бюйюклерине ийилик борджуну ьодемейи ьоренсинлер. Чюнкю бу Танръ'йъ хошнут едер. Герчектен кимсесиз, ялнъз калмъш дул кадън умудуну Танръ'я баламъштър; гедже гюндюз О'на дилекте булунмая ве дуа етмейе девам едер. Кендини зевке верен дул кадънса даха яшаркен ьолмюштюр. Айъпланаджак дурума дюшмемелери ичин онларъ бу конуларда уяр. Кенди якънларъна, ьозелликле де ев халкъна бакмаян киши иманъ инкяр етмиш, имансъздан бетер олмуштур. Даха генч дулларъ листейе алма. Чюнкю беденсел арзуларъ Месих'е балълъкларъна баскън чъкънджа евленмек истерлер. Бьойледже вердиклери илк сьозю чинейерек хюкюм гийерлер. Айнъ заманда ев ев гезерек тембеллие алъшърлар. Ялнъз тембеллие алъшмакла калмазлар, юзерлерине дюшмейен сьозлер сьойлейерек башкаларънън ишине каръшан бошбоазлар олурлар. Бу неденле, даха генч дулларън евленмелерини, чоджук япмаларънъ, евлерини йьонетмелерини, дюшмана хичбир ифтира фърсатъ вермемелерини истерим. Кимиси затен сапмъш, Шейтан'ън ардъна дюшмюштюр. Иманлъ бир кадънън дул якънларъ варса онлара ярдъм етсин. Инанлълар топлулуу йюк алтъна гирмесин ки, герчектен кимсесиз олан дуллара ярдъм едебилсин. Топлулуу ийи йьонетен ихтиярлар, ьозелликле Танръ сьозюню дуйуруп ьоретмейе емек веренлер ики кат сайгъя лайък гьорюлсюн. Чюнкю Кутсал Язъ'да шьойле денийор: „Харман дьовен ьокюзюн азънъ балама“ ве „Ишчи юджретини хак едер.“ Ики я да юч танък олмадъкча, бир ихтияра йьонелтилен сучламайъ кабул етме. Гюнах ишлейенлери херкесин ьонюнде азарла ки, ьобюрлери де корксун. Бу сьойледиклерими ян тутмадан, кимсейи кайърмадан йерине гетирмен ичин сени Танръ'нън, Месих Иса'нън ве сечилмиш мелеклерин ьонюнде уяръйорум. Биринин юзерине еллерини коймакта аджеледжи давранма, башкаларънън гюнахларъна ортак олма. Кендини темиз тут. Артък ялнъз су ичмектен вазгеч; миден ве сък сък баш гьостерен рахатсъзлъкларън ичин бираз да шарап ич. Базъ кишилерин гюнахларъ беллидир, кендилеринден ьондже яргъ кюрсюсюне улашър. Базъларънън гюнахларъйса сонрадан ортая чъкар. Бунун гиби, ийи ишлер де беллидир; белли олмаянлар биле гизли каламаз. Кьолелик бойундуруу алтънда оланларън хепси кенди ефендилерини там бир сайгъя лайък гьорсюнлер ки, Танръ'нън адъ ве ьоретиси кьотюленмесин. Ефендилери иман етмиш оланларса, насъл олса кардешиз дейип ефендилерине сайгъсъзлък етмесинлер. Терсине, даха ийи хизмет етсинлер. Чюнкю бу ийи хизметтен ярарлананлар, севдиклери иманлълардър. Бу илкелери ьорет ве ьоютле. Ойса елдекийле йетинерек Танръ йолунда йюрюмек бюйюк казанчтър. Чюнкю дюняя не бир шей гетирдик, не де ондан бир шей гьотюребилириз. Йийеджеимиз, гийеджеимиз варса бунларла йетинириз. Зенгин олмак истейенлер аяртълъп тузаа дюшерлер, инсанъ чьокюше ве йъкъма гьотюрен бирчок сачма ве зарарлъ арзулара капълърлар. Чюнкю хер тюрлю кьотюлююн бир кьокю де пара севгисидир. Кимилери зенгин олма хевесийле имандан саптълар, кенди кендилерине чок аджъ чектирдилер. Ама сен, ей Танръ адамъ, бу шейлерден кач! Дорулуун, Танръ йолунун, иманън, севгинин, сабрън, уйсаллъън ардъндан кош. Иман урунда йюдже мюджаделейи сюрдюр. Сонсуз яшама съмсъкъ саръл. Бунун ичин чарълдън ве бирчок танък ьонюнде йюдже инанджъ ачъкча бенимседин. Шимдики чада зенгин оланлара гурурланмамаларънъ, гелип гечиджи зенгинлие умут баламамаларънъ буйур. Зевк алмамъз ичин бизе хер шейи бол бол верен Танръ'я умут баласънлар. Ийилик япмаларънъ, ийиликтен яна зенгин, елиачък ве пайлашмая истекли олмаларънъ буйур. Бьойлеликле герчек яшама кавушмак юзере геледжек ичин кендилерине салам темел оладжак бир хазине бириктирмиш олурлар. Ей Тимотеос, сана еманет едилени кору! Кутсаллъктан йоксун, бош сьозлерден, ялан йере „билги“ денен дюшюнджелерин челишкилеринден сакън. Кимилери бу сьозде билгийе сахип олдукларънъ илери сюререк имандан саптълар. Танръ'нън лютфу сизлерле бирликте олсун. Дурмадан, гедже гюндюз дуаларъмда сени анарак аталаръм гиби темиз виджданла куллук еттиим Танръ'я шюкредийорум. Гьозяшларънъ анъмсъйор, севинчле долмак ичин сени гьормейи ьозлемле беклийорум. Сендеки ичтен иманъ анъмсъйорум. Ьондже бюйюканнен Лоис'ин ве аннен Евники'нин сахип олдуу имана шимди сенин де сахип олдууна еминим. Бу неденле, еллерими сенин юзерине коймамла Танръ'нън сана вердии армаанъ алевлендирмен геректиини хатърлатъйорум. Чюнкю Танръ бизе коркаклък руху деил, гюч, севги ве ьозденетим руху вермиштир. Бунун ичин Раббимиз'е танъклък етмектен де О'нун уруна тутуклу булунан бенден де утанма. Танръ'нън гюджюйле Мюжде уруна бенимле бирликте съкънтъя гьоюс гер. Бен Мюжде'нин хаберджиси, елчиси ве ьоретмени атандъм. Бу аджъларъ чекмемин недени де будур. Ама бундан утанмъйорум. Чюнкю киме инандъъмъ билийорум. О'нун бана еманет еттиини о гюне дек коруяджак гючте олдууна еминим. Бенден ишитмиш олдуун дору сьозлери ьорнек аларак иманла ве Месих Иса'да олан севгийле бунлара балъ кал. Сана еманет едилен ийи ьоретилери ичимизде яшаян Кутсал Рух араджълъъйла кору. Билийорсун, Ася Или 'ндекилерин хепси бени терк едип гиттилер. Фигелос'ла Хермогенис де бунлардандър. Раб, Онисифорос'ун ев халкъна мерхамет етсин. Чюнкю о чок кез ичими ферахлаттъ ве зинджире вурулмуш олмамдан утанмадъ. Терсине, Рома'я гелдиинде бени гайретле арайъп булду. О гюн Раб'ден мерхамет булмасънъ дилерим. Ефес'те онун бана не кадар хизмет еттиини сен де чок ийи билирсин. Олум, Месих Иса'да олан лютуфла гючлен. Бирчок танък ьонюнде бенден ишиттиин сьозлери, башкаларъна да ьоретмейе йетерли оладжак гювенилир кишилере еманет ет. Месих Иса'нън ийи бир аскери оларак бенимле бирликте съкънтъя гьоюс гер. Аскерлик япан киши гюнлюк яшамла илгили ишлере каръшмаз; кендисини аскерлие чаъранъ хошнут етмейе чалъшър. Бунун гиби, спор яръшмасъна катълан киши де кураллар уярънджа яръшмазса зафер таджънъ гийемез. Емек верен чифтчи юрюнден илк пайъ алан киши олмалъдър. Дедиклерими ийи дюшюн. Раб сана хер конуда анлайъш вереджектир. Яйдъъм Мюжде'де ачъкландъъ гиби, Давут'ун сойундан олуп ьолюмден дирилмиш олан Иса Месих'и анъмса. Бу Мюжде уруна бир сучлу гиби зинджире вурулмая кадар варан съкънтълара катланъйорум. Ама Танръ'нън сьозю зинджире вурулмуш деилдир. Бунун ичиндир ки, сечилмишлер уруна хер шейе даянъйорум. Ьойле ки, онлар да сонсуз йюджелиин янъсъра Месих Иса'да олан куртулуша кавушсунлар. Шу гювенилир бир сьоздюр: „О'нунла бирликте ьолдюйсек, О'нунла бирликте яшаяджаъз. Даянърсак, О'нунла бирликте егеменлик сюреджеиз. О'ну инкяр едерсек, О да бизи инкяр едеджек. Биз садък калмасак да, О садък каладжак. Чюнкю кенди ьозюне айкъръ давранамаз.“ Бу конуларъ иманлълара анъмсат. Динлейенлери фелакете сюрюклемектен башка яраръ олмаян келиме кавгаларъ чъкармамаларъ ичин онларъ Танръ'нън ьонюнде уяр. Кендини Танръ'я макбул, герчеин билдирисини дору кулланан, алнъ ак бир ишчи оларак сунмая гайрет ет. Баяъ, бош сьозлерден сакън. Чюнкю бунлара даланлар танръсъзлъкта даха да илери гидеджеклер. Сьозлери кангрен гиби яйъладжак. Хименеос'ла Филитос бунлардандър. Дирилиш олуп битти дийерек герчек йолдан саптълар. Шимди де базъларънън иманънъ алтюст едийорлар. Не вар ки, Танръ'нън аттъъ салам темел, „Раб кендине аит оланларъ билир“ ве „Раб'бин адънъ анан херкес кьотюлюктен узак дурсун“ сьозлерийле мюхюрленмиш оларак дуруйор. Бюйюк бир евде ялнъз алтън ве гюмюш каплар булунмаз; тахта ве топрак каплар да вардър. Кими онурлу, кими баяъ иш ичин кулланълър. Бунун гиби, киши де кендини баяъ ишлерден арътърса, онурлу амачлара уйгун, кутсал кълънмъш, ефендисине ярарлъ, хер ийи ише хазър бир кап олур. Генчлик арзуларъндан кач. Темиз йюрекле Раб'бе якаранларла бирликте дорулуун, иманън, севгинин ве есенлиин ардъндан кош. Сачма, джахилдже тартъшмалара гирмейи реддет. Бунларън кавга доурдууну билирсин. Раб'бин кулу кавгаджъ олмамалъ. Терсине, херкесе шефкатле давранмалъ, ьоретме йетенеи олмалъ, хаксъзлъклара сабърла даянмалъдър. Кендисине каршъ оланларъ йумушак хуйла йола гетирмели. Герчеи анламаларъ ичин Танръ белки онлара бир тьовбе йолу ачар. Бьойлеликле айълабилир, истеини йерине гетирмелери ичин кендилерини тутсак еден Иблис'ин тузаъндан куртулабилирлер. Шуну бил ки, сон гюнлерде четин анлар оладжактър. Яннис'ле Ямбрис насъл Муса'я каршъ гелдилерсе, бунлар да герчее каршъ гелирлер. Дюшюнджелери йозлашмъш, иман конусунда реддедилмиш инсанлардър. Ама даха илери гидемейеджеклер. Чюнкю Яннис'ле Ямбрис ьорнеиндеки гиби, бунларън да акълсъзлъънъ херкес ачъкча гьореджектир. Месих Иса'я аит олуп Танръ йолуна ярашър бир яшам сюрмек истейенлерин хепси зулюм гьореджек. Ама кьотюлер ве сахтекярлар, алдатарак ве алданарак гиттикче даха бетер оладжаклар. Кутсал Язълар'ън тюмю Танръ есинлемесидир ве ьоретмек, азарламак, йола гетирмек, дорулук конусунда еитмек ичин ярарлъдър. Бунлар сайесинде Танръ адамъ хер ийи иш ичин донатълмъш оларак йеткин олур. Чюнкю ьойле бир заман геледжек ки, салам ьоретийе катланамаяджаклар. Кулакларънъ окшаян сьозлер дуймак ичин чеврелерине кенди арзуларъна уйгун ьоретменлер топлаяджаклар. Кулакларънъ герчее тъкайъп масаллара сападжаклар. Ама сен хер дурумда айък ол, съкънтъя гьоюс гер, мюждеджи оларак ишини яп, гьоревини тамамла. Чюнкю канъм адак шарабъ гиби дьокюлмек юзере. Беним ичин айрълма заманъ гелди. Йюдже мюджаделейи сюрдюрдюм, яръшъ битирдим, иманъ корудум. Бундан бьойле дорулук таджъ беним ичин хазър дуруйор. Адил яргъч олан Раб о гюн бу таджъ бана, ялнъз бана деил, О'нун гелишини ьозлемле беклемиш оланларън хепсине вереджектир. Янъма тез гелмейе гайрет ет. Чюнкю Димас бу дюняйъ севдии ичин бени терк едип Селаник'е гитти. Крискис Галатя'я, Титус Далмачя'я гитти. Янъмда ялнъз Лука вар. Маркос'у алъп бераберинде гетир, япаджаъм хизметте бана ярдъм едер. Тихикос'у Ефес'е гьондердим. Троас'та Карп'ън янънда бърактъъм абайъ, китапларъ, ьозелликле язъ дерилерини гелиркен бераберинде гетир. Бакърджъ Искендер бана чок кьотюлюк етти. Раб она яптъкларънън каршълъънъ вереджектир. Сен де ондан сакън. Чюнкю сьойледиклеримизе шиддетле каршъ койду. Илк савунмамда бенден яна чъкан олмадъ, хепси бени терк етти. Бунун хесабъ онлардан сорулмасън. Ама Танръ билдириси араджълъъмла там оларак ачъклансън, бютюн улуслар буну дуйсун дийе Раб ярдъмъма гелип бени гючлендирди. Асланън азъндан бьойле куртулдум! Раб бени хер кьотюлюктен куртаръп гювенлик ичинде гьоксел егеменлиине улаштъраджак. Сонсузлара дек О'на йюджелик олсун! Амин. Приска, Аквила ве Онисифорос'ун ев халкъна селам сьойле. Ерастус, Коринт'те калдъ. Трофимос'у да Милет'те хаста бърактъм. Къш бастърмадан гелмейе гайрет ет. Еввулус, Пуденс, Линус, Клавдия ве бютюн кардешлер сана селам едерлер. Раб рухунла бирликте олсун. Танръ'нън лютфу сизлерле олсун. Танръ'нън сечтии кишилерин иман етмелери, Танръ йолуна уйгун герчеи анламаларъ ичин Танръ'нън кулу ве Иса Месих'ин елчиси атанан бен Павлус'тан селам! Елчилиим, ялан сьойлемейен Танръ'нън заманън башлангъджъндан ьондже ваат еттии сонсуз яшам умудуна даянмактадър. Куртаръджъмъз Танръ'нън буйрууйла бана еманет едилен билдириде Танръ, кенди сьозюню уйгун заманда ачъкламъштър. Ортак иманъмъза гьоре ьоз олум олан Титус'а Баба Танръ'дан ве Куртаръджъмъз Месих Иса'дан лютуф ве есенлик олсун. Гери калан ишлери дюзене сокман ве сана буйурдуум гиби хер кентте ихтиярлар атаман ичин сени Гирит'те бърактъм. Ихтияр сечиледжек киши елештириледжек йьоню олмаян, тек карълъ бири олсун. Чоджукларъ иманлъ олмалъ, сефахатле сучланан я да аси чоджуклар олмамалъ. Гьозетмен, Танръ евинин кяхясъ олдууна гьоре, елештириледжек йьоню олмамалъ. Дикбашлъ, тез ьофкеленен, шарап дюшкюню, зорба, хаксъз казанч пешинде кошан бири олмамалъ. Терсине, конуксевер, ийиликсевер, садуйулу, адил, пак, кендини денетлейебилен бири олмалъ. Хем башкаларънъ салам ьоретийле йюреклендирмек, хем де каршъ чъканларъ икна едебилмек ичин иманлълара ьоретилен гювенилир сьозе съмсъкъ сарълмалъ. Чюнкю аси, бошбоаз, алдатъджъ бирчок киши вардър. Ьозелликле сюннет янлъларъ бунлардандър. Онларън азънъ капамак герек. Хаксъз казанч уруна, ьоретмемелери герекени ьоретерек базъ аилелери тюмюйле йъкъйорлар. Кендилеринден бири, ьоз пейгамберлеринден бири шьойле демиштир: „Гиритлилер хеп яланджъдър, азгън джанаварлар, тембел обурлардър.“ Йюреи темиз оланлар ичин хер шей темиздир, ама йюреи кирли оланлар ве имансъзлар ичин хичбир шей темиз деилдир. Чюнкю онларън зихинлери де виджданларъ да кирленмиштир. Танръ'йъ танъдъкларънъ илери сюрер, ама яптъкларъйла О'ну ядсърлар. Сьоз динлемез, хичбир ийи ише ярамаз иренч кишилердир. Сана гелиндже, салам ьоретийе уйгун оланъ ьорет. Яшлъ еркеклере ьолчюлю, аърбашлъ, садуйулу олмаларънъ буйур. Иманда, севгиде ве сабърда салам олсунлар. Айнъ шекилде яшлъ кадънлар сайгън бир яшам сюрмели. Ифтираджъ, шараба тутсак олмамалъ; ийи оланъ ьоретмели. Генч еркеклери де садуйулу олмая ьозендир. Кьолелери, хер конуда ефендилерине баъмлъ олмая ьозендир. Ефендилерини хошнут етсинлер. Терс янът вермеден, хърсъзлък япмадан, тюмюйле гювенилир олдукларънъ гьостерсинлер. Бьойледже Куртаръджъмъз Танръ'йла илгили ьоретийи хер йьонден чекиджи кълсънлар. Чюнкю Танръ'нън бютюн инсанлара куртулуш салаян лютфу ортая чъкмъштър. Бу лютуф, танръсъзлъъ ве дюнясал арзуларъ реддедип шимдики чада садуйулу, дору, Танръ йолуна ярашър бир яшам сюребилмемиз ичин бизи еитийор. Бу арада, мюбарек умудумузун герчеклешмесини, улу Танръ ве Куртаръджъмъз Иса Месих'ин йюджелик ичинде гелмесини беклийоруз. Месих бизи хер сучтан куртармак, арътъп кендисине аит, ийилик етмекте гайретли бир халк япмак юзере кендини бизим ичин феда етти. Бунларъ там бир йеткийле билдир, динлейенлери истеклендир, гюнахлъ оланларъ икна ет. Хич кимсе сени кючюмсемесин. Йьонетиджилерле йьонетимлере балъ олмаларъ, сьоз динлемелери ве ийи олан хер шейи япмая хазър олмаларъ геректиини иманлълара анъмсат. Кимсейи кьотюлемесинлер. Кавгаджъ деил, уйсал олсунлар. Херкесе хер заман йумушак даврансънлар. Чюнкю бир заманлар биз де анлайъшсъз, сьоз динлемез, колай алданан, тюрлю арзулара ве зевклере кьоле олан, кьотюлюк ве късканчлък ичинде яшаян, нефрет едилен ве бирбиримизден нефрет еден кишилердик. Ьойле ки, О'нун лютфуйла акланмъш оларак умут ичинде сонсуз яшамън мирасчъларъ олалъм. Бу гювенилир бир сьоздюр. Танръ'я иман етмиш оланларън, кендилерини ийи ишлере вермейе ьозен гьостермелери ичин бу конуларда ъсрарлъ олманъ истийорум. Бунлар инсан ичин ийи ве ярарлъдър. Акълсъз тартъшмалардан, сояаджъ дидишмелеринден, Кутсал Яса 'йла илгили чекишме ве кавгалардан сакън. Бунлар ярарсъз ве бош шейлердир. Биринджи ве икинджи уяръдан сонра бьолюджю кишийле илишкини кес. Бьойле биринин сапмъш олдуундан ве гюнах ишледиинден емин олабилирсин; о кенди кендини махкум етмиштир. Бен Артемас'ъ я да Тихикос'у сана гьондерир гьондермез, Никополис'е, янъма гелмейе гайрет ет. Чюнкю къшъ орада гечирмейе карар вердим. Хукукчу Зенас'ла Аполлос'у йолджу едеркен бир ексиклери олмамасъна диккат ет. Бизимкилер де кендилерини ийи ишлере вермейи ьоренсинлер. Бьойлеликле темел ихтиячларъ каршъламъш ве веримсиз бир яшам сюрмемиш олурлар. Янъмдакилерин хепси сана селам едер. Бизи севен иманлълара селам сьойле. Танръ'нън лютфу хепинизле бирликте олсун. Бабамъз Танръ'дан ве Раб Иса Месих'тен сизлере лютуф ве есенлик олсун. Месих'те сахип олдуумуз хер ийилиин билинджине варарак имана даянан пайдашлъкта еткин олман ичин дуа едийорум. Севгин беним ичин бюйюк севинч ве теселли кайнаъ олду. Чюнкю кутсалларън йюреклери сенин сайенде ферахладъ, кардешим. Кендисини, яни джан джиерими сана гери гьондерийорум. Онисимос'ун бир сюре сенден айрълмасъ белки де ону темелли гери алман ичинди. Ону артък кьоле деил, кьоледен юстюн, севгили бир кардеш оларак гери аладжаксън. О, ьозелликле беним ичин чок деерлидир. Ама хем бир инсан, хем де Раб'бе аит бири оларак сенин ичин даха да чок севиледжек бир кардештир. Бу неденле, еер бени йолдашън сайъйорсан, кендисини бени кабул едер гиби кабул ет. Сана херханги бир хаксъзлък етмишсе я да бир борджу варса, буну беним хесабъма сай. Бен Павлус буну кенди елимле язъйорум, беделини бен ьодерим. Сенин кенди яшамънъ биле бана борчлу олдууну сьойлемеме герек йок. Евет, кардеш, Раб йолунда бана бир ярдъмън олсун. Месих'те йюреими ферахлат. Сьозюмю динлейеджеинден емин оларак ве истедиимден фазласънъ да япаджаънъ билерек сана язъйорум. Бу арада бана калабиледжеим бир йер хазърла. Чюнкю дуаларънъз араджълъъйла сизлере баъшланаджаъмъ умуйорум. Раб Иса Месих'ин лютфу рухунузла бирликте олсун. Танръ ески заманларда пейгамберлер араджълъъйла бирчок кез чешитли йоллардан аталаръмъза сесленди. Бу сон чада да хер шейе мирасчъ кълдъъ ве араджълъъйла еврени яраттъъ кенди Олу'йла бизе сесленмиштир. Оул, Танръ йюджелиинин парълтъсъ, О'нун варлъънън ьоз гьорюнюмюдюр. Гючлю сьозюйле хер шейи девам еттирир. Гюнахлардан арънмайъ саладъктан сонра, йюджелерде улу Танръ'нън саънда отурду. Мелеклерден не денли юстюн бир адъ мирас алдъйса, онлардан о денли юстюн олду. Чюнкю Танръ мелеклерин херханги бирине, „Сен беним Олум'сун, Бугюн бен сана Баба олдум“ Я да, „Бен О'на Баба оладжаъм, О да бана Оул оладжак“ демиш мидир? Йине Танръ илк доанъ дюняя гьондериркен дийор ки, „Танръ'нън бютюн мелеклери О'на тапънсън.“ Мелеклер ичин, „Кенди мелеклерини рюзгар, Хизметкярларънъ атеш алеви япар“ дийор. Ама Оул ичин шьойле дийор: „Ей Танръ, тахтън сонсузлуклар бойунджа калъджъдър, Егеменлиинин асасъ адалет асасъдър. Дорулуу севдин, кьотюлюктен нефрет еттин. Бунун ичин Танръ, сенин Танрън, Сени севинч яъйла Аркадашларъндан даха чок месхетти.“ Йине дийор ки, „Я Раб, башлангъчта Дюнянън темеллерини сен аттън. Гьоклер де сенин еллеринин япътъдър. Онлар йок оладжак, ама сен калъджъсън. Хепси бир гийси гиби ескийеджек. Бир кафтан гиби дюреджексин онларъ, Бир гийси гиби деиштириледжеклер. Ама сен хеп айнъсън, Йълларън тюкенмейеджек.“ Танръ мелеклерин херханги бирине, „Бен дюшманларънъ Аякларънън алтъна серинджейе дек, Саъмда отур“ демиш мидир? Бютюн мелеклер куртулушу мирас аладжаклара хизмет етмек ичин гьондерилен гьоревли рухлар деил мидир? Бу неденле, акънтъя капълъп сюрюкленмемек ичин ишиттиклеримизи даха чок ьонемсемелийиз. Танръ да белиртилер, харикалар, чешитли муджизелер ве кенди истеи уярънджа даъттъъ Кутсал Рух армаанларъйла буна танъклък етти. Танръ, сьозюню еттиимиз геледжек дюняйъ мелеклере балъ кълмадъ. Ама бири бир йерде шьойле танъклък етмиштир: „Я Раб, инсан не ки, ону анасън, Я да инсанолу не ки, она илги гьостересин? Ону мелеклерден бираз ашаъ кълдън, Башъна йюджелик ве онур таджънъ койдун, Еллеринин япътларъ юзерине ону гьоревлендирдин. Хер шейи аякларъ алтъна серерек Она баъмлъ кълдън.“ Танръ хер шейи инсана баъмлъ кълмакла инсана баъмлъ олмаян хичбир шей бъракмадъ. Не вар ки, хер шейин инсана баъмлъ кълъндъънъ хенюз гьормюйоруз. Ама мелеклерден бираз ашаъ кълънмъш олан Иса'йъ, Танръ'нън лютфуйла херкес ичин ьолюмю татсън дийе чектии ьолюм аджъсъ сонуджунда йюджелик ве онур таджъ гийдирилмиш оларак гьорюйоруз. Бирчок оулу йюджелие ериштириркен онларън куртулуш ьонджюсюню аджъларла йеткинлие ердирмеси, хер шейи кендиси ичин ве кенди араджълъъйла вар еден Танръ'я уйгун дюшюйорду. Чюнкю хепси –кутсал кълан да кутсал кълънанлар да– айнъ Баба'дандър. Бунун ичиндир ки, Иса онлара „кардешлерим“ демектен утанмъйор. „Адънъ кардешлериме дуйураджаъм, Топлулуун ортасънда Сени илахилерле ьоведжеим“ дийор. Йине, „Бен О'на гювенеджеим“ ве йине, „Иште бен ве Танръ'нън бана вердии чоджуклар“ дийор. Бу чоджуклар еттен ве кандан олдукларъ ичин Иса, ьолюм гюджюне сахип оланъ, яни Иблис'и, ьолюм араджълъъйла еткисиз кълмак юзере онларла айнъ инсан япъсънъ алдъ. Буну, ьолюм коркусу йюзюнден яшамларъ бойунджа кьоле оланларън хепсини ьозгюр кълмак ичин яптъ. Кушкусуз О, мелеклере деил, Ибрахим'ин сойундан оланлара ярдъм едийор. Бунун ичин хер йьонден кардешлерине бенземеси герекийорду. Ьойле ки, Танръ'я хизметинде мерхаметли ве садък бир башкяхин олуп халкън гюнахларънъ баъшлатабилсин. Чюнкю кендиси дененип аджъ чектии ичин денененлере ярдъм едебилир. Бунун ичин, гьоксел чаръя ортак олан кутсал кардешлерим, диккатинизи ачъкча бенимседиимиз инанджън елчиси ве башкяхини Иса'я чевирин. Муса Танръ'нън бютюн евинде Танръ'я насъл садък калдъйса, Иса да кендисини гьоревлендирене садъктър. Еви япан насъл евден даха чок сайгъ гьорюрсе, Иса да Муса'дан даха бюйюк йюджелие лайък сайълдъ. Хер евин бир япъджъсъ вардър, хер шейин япъджъсъ исе Танръ'дър. Муса, геледжекте сьойленеджек сьозлере танъклък етмек ичин Танръ'нън бютюн евинде бир хизметкяр оларак садък калдъ. Ойса Месих, О'нун еви юзеринде йеткили оул оларак садъктър. Еер джесаретимизи ве ьовюндююмюз умуду гевшемеден сонуна дек сюрдюрюрсек, О'нун еви бизиз. Аталарънъз бени орада сънайъп денедилер Ве кърк йъл бойунджа яптъкларъмъ гьордюлер. Бу неденле о кушаа дарълдъм Ве дедим ки, ‚Йюреклери хеп кьотюйе сапар, Йолларъмъ ьоренмедилер. Ьофкелендиимде ант ичтиим гиби, Онлар хузур дияръма асла гирмейеджеклер.‘“ Ей кардешлер, хичбиринизде дири Танръ'йъ терк еден кьотю, имансъз бир йюреин булунмамасъна диккат един. „Гюн бугюндюр“ денилдикче бирбиринизи хер гюн йюреклендирин. Ьойле ки, хичбиринизин йюреи гюнахън алдатъджълъъйла насърлашмасън. Чюнкю Месих'е ортак олдук. Ялнъз башлангъчтаки гювенимизи гевшемеден сонуна дек сюрдюрмелийиз. Йукаръда белиртилдии гиби, „Бугюн О'нун сесини дуярсанъз, Аталарънъзън башкалдърдъъ гюнкю гиби Йюреклеринизи насърлаштърмайън.“ О'нун сесини ишитип башкалдъран кимлерди? Муса ьондерлиинде Мъсър'дан чъканларън хепси деил ми? Танръ кимлере кърк йъл даргън калдъ? Гюнах ишлейип джесетлери чьоле сериленлере деил ми? Сьозюню динлемейенлер дъшънда кенди хузур дияръна кимлерин гирмейеджеине ант ичти? Гьорюйоруз ки, имансъзлъкларъндан ьотюрю орая гиремедилер. Бу неденле Танръ'нън хузур дияръна гирме ваади хяля гечерлийкен, херханги биринизин буна еришмемиш сайълмасъндан коркалъм. Чюнкю онлар гиби биз де ийи хабери алдък. Ама онлар дуйдукларъ сьозю иманла бирлештирмедиклери ичин бунун кендилерине бир яраръ олмадъ. Биз инанмъш оланлар хузур дияръна гирериз. Нитеким Танръ шьойле демиштир: „Ьофкелендиимде ант ичтиим гиби, Онлар хузур дияръма асла гирмейеджеклер.“ Ойса Танръ дюнянън курулушундан бери ишлерини тамамламъштър. Чюнкю бир йерде йединджи гюнле илгили шуну демиштир: „Танръ бютюн ишлеринден йединджи гюн динленди.“ Бу конуда йине дийор ки, „Онлар хузур дияръма асла гирмейеджеклер.“ Демек ки, базъларънън хузур дияръна гиреджеи кесиндир. Даха ьондже ийи хабери алмъш оланлар сьоз динлемедиклери ичин о дияра гиремедилер. Бу йюзден Танръ, узун заман сонра Давут'ун араджълъъйла, „бугюн“ дийерек йине бир гюн белирлийор. Даха ьондже денилдии гиби, „Бугюн О'нун сесини дуярсанъз, Йюреклеринизи насърлаштърмайън.“ Еер Йешу онларъ хузура кавуштурсайдъ, Танръ даха сонра бир башка гюнден сьоз етмезди. Бьойледже Танръ халкъ ичин бир Шабат Гюню рахатъ калъйор. Танръ ишлеринден насъл динлендийсе, О'нун хузур дияръна гирен де кенди ишлеринден ьойледже динленир. Бу неденле о хузур дияръна гирмейе гайрет еделим; ьойле ки, хичбиримиз айнъ тюр сьоздинлемезликтен ьотюрю дюшмесин. Танръ'нън сьозю дири ве еткилидир, ики аъзлъ кълъчтан даха кескиндир. Джанла руху, иликле еклемлери бирбиринден айъраджак кадар деринлере ишлер; йюреин дюшюнджелерини, амачларънъ яргълар. Танръ'нън гьормедии хичбир яратък йоктур. Кендисине хесап вереджеимиз Танръ'нън гьозю ьонюнде хер шей чъплак ве ачъктър. Танръ Олу Иса гьоклери ашан бюйюк башкяхинимиз олдуу ичин ачъкча бенимседиимиз инанджа съмсъкъ сарълалъм. Чюнкю башкяхинимиз зайъфлъкларъмъзда бизе якънлък дуямаян бири деилдир; терсине, хер аланда бизим гиби дененмиш, ама гюнах ишлемемиштир. Онун ичин Танръ'нън лютуф тахтъна джесаретле яклашалъм; ьойле ки, ярдъм герексиндиимизде мерхамет гьорелим ве лютуф булалъм. Инсанлар арасъндан сечилен хер башкяхин, гюнахлара каршълък сунулар ве курбанлар сунмак юзере Танръ'йла илгили конуларда инсанларъ темсил етмек ичин атанър. Билгисизлере, йолдан сапанлара йумушак давранабилир. Чюнкю кендиси де зайъфлъкларла кушатълмъштър. Бундан ьотюрю, халк ичин олдуу гиби, кендиси ичин де гюнах сунусу сунмак зорундадър. Кимсе башкяхин олма онуруну кенди кендине аламаз; анджак Харун гиби, Танръ тарафъндан чарълърса алър. Нитеким Месих де башкяхин олмак ичин кенди кендини йюджелтмеди. О'на, „Сен беним Олум'сун, Бугюн бен сана Баба олдум“ дийен Танръ О'ну йюджелтти. Башка бир йерде де дийор ки, „Мелкиседек дюзени уярънджа Сен сонсуза дек кяхинсин.“ Месих, йерйюзюнде олдуу гюнлерде кендисини ьолюмден куртараджак гючте олан Танръ'я бюйюк ферят ве гьозяшларъйла дуа етти, якардъ ве Танръ коркусу неденийле ишитилди. Оул олдуу халде, чектии аджъларла сьоз динлемейи ьоренди. Йеткин кълънънджа, сьозюню динлейен херкес ичин сонсуз куртулуш кайнаъ олду. Чюнкю Танръ тарафъндан Мелкиседек дюзени уярънджа башкяхин атанмъштъ. Бу конуда сьойлейеджек чок сьозюмюз вар, ама кулакларънъз уйуштуу ичин анлатмак зор. Шимдийе дек ьоретмен олманъз герекиркен, Танръ сьозлеринин темел илкелерини сизе йени баштан ьоретеджек бирине ихтияджънъз вар. Сизе йине сют герекли, катъ йийеджек деил! Сютле бесленен херкес бебектир ве дорулук сьозюнде денейимсиздир. Катъ йийеджек, йетишкинлер ичиндир; онлар дуйуларънъ ийи иле кьотюйю айърт етмек юзере алъштърмайла еитмиш кишилердир. Танръ изин верирсе, буну япаджаъз. Юзерине сък сък яан ямуру емен ве кимлер ичин ишленийорса онлара ярарлъ биткилер юретен топраъ Танръ берекетли кълар. Ама дикенли битки, деведикени юретен топрак ярарсъздър; ланетленмейе якъндър, сону янмактър. Сизе гелиндже, севгили кардешлер, бьойле конуштуумуз халде, дурумунузун даха ийи олдууна, куртулуша уйгун дюштююне еминиз. Танръ адалетсиз деилдир; емеинизи ве кутсаллара хизмет етмиш оларак ве етмейе девам едерек О'нун адъна гьостердииниз севгийи унутмаз. Умудунуздан доан там гювенджейе кавушманъз ичин хер биринизин сона дек айнъ гайрети гьостермесини дилийоруз. Тембел олмаманъзъ, ваат едиленлери иман ве сабър араджълъъйла мирас аланларън ьорнеине уйманъзъ истийоруз. Танръ Ибрахим'е ваатте булундуу заман, юзерине ант ичеджек даха юстюн бири олмадъъ ичин кенди юзерине ант ичерек шьойле деди: „Сени кутсадъкча кутсаяджаъм, Сойуну чоалттъкча чоалтаджаъм.“ Бьойледже Ибрахим сабърла даянарак вааде еришти. Инсанлар кендилеринден юстюн бири юзерине ант ичерлер. Онлар ичин ант, сьойленени дорулар ве хер тартъшмайъ сона ердирир. Танръ да амаджънън деишмезлиини ваадин мирасчъларъна даха ачъкча белиртмек истедии ичин ваадини антла пекиштирди. Ьойле ки, ьонюмюзе конан умуда тутунмак ичин Танръ'я съънан бизлер, Танръ'нън ялан сьойлемеси оланаксъз олан бу ики деишмез шей араджълъъйла бюйюк джесарет булалъм. Джанларъмъз ичин геми демири гиби салам ве гювенилир олан бу умут, перденин аркасъндаки ич бьолмейе гечер. Мелкиседек дюзени уярънджа сонсуза дек башкяхин олан Иса орая урумуза ьонджю оларак гирди. Бу Мелкиседек, Шалем Кралъ ве йюдже Танръ'нън кяхинийди. Кралларъ бозгуна уратмактан дьонен Ибрахим'и каршъламъш ве ону кутсамъштъ. Ибрахим де она хер шейин ондалъънъ верди. Мелкиседек, адънън анламъна гьоре, ьондже „Дорулук Кралъ“дър; сонра да „Шалем Кралъ“, яни „Есенлик Кралъ“дър. Бабасъз, аннесиздир; сояаджъ йоктур. Не гюнлеринин башлангъджъ, не яшамънън сону вардър. Танръ'нън Олу гиби сонсуза дек кяхин каладжактър. Бакън, бюйюк ата Ибрахим'ин ганиметтен ондалък вердии бу адам не кадар бюйюктюр! Левиоулларъ'ндан олуп кяхинлик гьоревини юстлененлере Кутсал Яса уярънджа халктан, яни Ибрахим'ин сойундан олдукларъ халде, кардешлеринден ондалък алмаларъ буйрулмуштур. Мелкиседек исе Левили кяхинлерин сойундан олмадъъ халде, ваатлери алан Ибрахим'ден ондалък кабул етмиш ве ону кутсамъштър. Хич кушкусуз, кутсаян кутсанандан юстюндюр. Биринде ьолюмлю инсанлар ондалък алъйор, ьотекинде яшадъъна танъклък едилен бири алъйор. Ондалък алан Леви биле Ибрахим араджълъъйла ондалък вермиштир денебилир. Чюнкю Мелкиседек Ибрахим'и каршъладъъ заман, Леви хяля атасънън бедениндейди. Еер Левилилер'ин кяхинлии араджълъъйла йеткинлие еришилебилсейди –нитеким Кутсал Яса бу кяхинлии ьонгьоререк халка верилди– Харун дюзенине гьоре деил де, Мелкиседек дюзенине гьоре башка бир кяхинин гелмесинден сьоз етмейе не герек калърдъ? Чюнкю кяхинлик деишиндже, Яса да зорунлу оларак деишир. Кендисинден бьойле сьоз едилен киши башка бир оймактандър. Бу оймактан хич кимсе сунакта хизмет етмемиштир. Раббимиз'ин Яхуда оймаъндан гелдии ачъктър. Муса бу оймактан сьоз едеркен кяхинлере илишкин бир шей сьойлемеди. Мелкиседек бензери башка бир кяхин ортая чъктъъндан, бу сьойледиимиз артък даха да ачъктър. О, Яса'нън сойла илгили ьонкошулуна гьоре деил, йок едилемез бир яшамън гюджюне гьоре кяхин олмуштур. Чюнкю, „Мелкиседек дюзени уярънджа Сен сонсуза дек кяхинсин“ дийе танъклък едилийор. Ьонджеки буйрук, зайъфлъъ ве ярарсъзлъъ неденийле гечерсиз кълъндъ. Чюнкю Яса хичбир шейи йеткинлештиремеди. Бунун йерине, араджълъъйла Танръ'я яклаштъъмъз даха салам бир умут верилди. Бу да антсъз олмадъ. Ьобюрлери ант ичилмеден кяхин олмушлардъ. Ама О кендисине, „Раб ант ичти, караръндан дьонмез, Сен сонсуза дек кяхинсин“ дийен Танръ'нън андъйла кяхин олду. Бьойледже Иса даха ийи бир антлашманън кефили олмуштур. Ьонджеки дюзенде чок сайъда кяхин гьорев алдъ. Чюнкю ьолюм, гьоревлерини сюрдюрмелерини енгеллийорду. Ама Иса сонсуза дек яшадъъ ичин кяхинлии сюреклидир. Бу неденле О'нун араджълъъйла Танръ'я яклашанларъ тюмюйле куртараджак гючтедир. Чюнкю онлара араджълък етмек ичин хеп яшамактадър. Бьойле бир башкяхинимиз –кутсал, сучсуз, лекесиз, гюнахкярлардан айрълмъш, гьоклерден даха йюджелере чъкарълмъш бир башкяхинимиз– олмасъ уйгундур. О, ьобюр башкяхинлер гиби хер гюн ьондже кенди гюнахларъ, сонра да халкън гюнахларъ ичин курбанлар сунмак зорунда деилдир. Чюнкю кендини сунмакла буну илк ве сон кез яптъ. Кутсал Яса, зайъфлъкларъ олан инсанларъ башкяхин атамактадър. Ама Яса'дан сонра гелен ант сьозю, сонсуза дек йеткин кълънмъш олан Оул'у башкяхин атамъштър. Хер башкяхин сунулар, курбанлар сунмак ичин атанър. Бу неденле бизим башкяхинимизин де сунаджак бир шейи олмасъ герекир. Еер кендиси йерйюзюнде олсайдъ, кяхин оламаздъ. Чюнкю Кутсал Яса уярънджа сунуларъ сунанлар вар. Бунлар гьоктекинин ьорнеи ве гьолгеси олан тапънакта хизмет едийорлар. Нитеким Муса тапънма чадърънъ курмак юзерейкен Танръ тарафъндан шьойле уярълдъ: „Хер шейи сана дада гьостерилен ьорнее гьоре япмая диккат ет.“ Шимдийсе, Иса даха ийи ваатлер юзерине курулмуш даха ийи бир антлашманън араджъсъ олдуу кадар, даха юстюн бир гьореве де сахип олмуштур. Еер о илк антлашма кусурсуз олсайдъ, икинджисине герек дуйулмаздъ. Ойса халкънъ кусурлу булан Танръ шьойле дийор: „‚Исраил халкъйла ве Яхуда халкъйла Йени бир антлашма япаджаъм гюнлер гелийор‘ Дийор Раб. ‚Аталарънъ Мъсър'дан чъкармак ичин Еллеринден туттуум гюн Онларла яптъъм антлашмая бенземейеджек. Чюнкю онлар антлашмама балъ калмадълар, Бен де онлардан йюз чевирдим‘ Дийор Раб. ‚О гюнлерден сонра Исраил халкъйла Япаджаъм антлашма шудур‘ дийор Раб, ‚Ясаларъмъ зихинлерине ишлейеджеим, Йюреклерине язаджаъм. Бен онларън Танръсъ оладжаъм, Онлар да беним халкъм оладжак. Хич кимсе йуртташънъ, кардешини, Раб'би танъ дийе еитмейеджек. Чюнкю кючюк бюйюк хепси танъяджак бени. Чюнкю сучларънъ баъшлаяджаъм, Гюнахларънъ артък анмаяджаъм.‘“ Танръ, „Йени бир антлашма“ демекле илкини ескимиш саймъштър. Ескийип кьохнелешенсе чок гечмеден йок олур. Илк антлашманън тапънма куралларъ ве дюнясал тапънаъ вардъ. Бир чадър курулмушту. Кутсал Йер денен биринджи бьолмеде кандиллик, маса ве адак екмеклери булунурду. Икинджи перденин аркасънда Ен Кутсал Йер денен бир бьолме вардъ. Алтън бухур сунаъйла хер янъ алтънла капланмъш Антлашма Сандъъ бурадайдъ. Сандъън ичинде алтъндан япълмъш ман тестиси, Харун'ун филизленмиш денеи ве антлашма левхаларъ вардъ. Сандъън юстюнде Баъшланма Капаъ'нъ гьолгелейен йюдже Керувлар дурурду. Ама шимди бунларън айрънтъларъна гиремейиз. Хер шей бьойле дюзенлендиктен сонра кяхинлер хер заман чадърън илк бьолмесине гирер, тапънма гьоревлерини йерине гетирирлер. Ама ич бьолмейе йълда бир кез ялнъз башкяхин гиребилир. Юстелик кендиси ичин ве халкън билмеден ишледии сучлар ичин сунаджаъ курбан канъ олмаксъзън гиремез. Кутсал Рух бунунла чадърън илк бьолмеси дурдукча, кутсал йере гиден йолун хенюз ачъкча гьостерилмедиини белиртийор. Бу, шимдики ча ичин бир ьорнектир; сунулан курбанларла сунуларън тапънан кишинин виджданънъ йеткинлештиремедиини гьостерийор. Бунлар ялнъз йийеджек, ичеджек, чешитли динсел йъканмаларла илгилидир; йени дюзенин башлангъджъна кадар гечерли олан беденсел кураллардър. Ама Месих, геледжек ийи шейлерин башкяхини оларак ортая чъктъ. Инсан елийле япълмамъш, яни бу яратълъштан олмаян даха бюйюк, даха йеткин чадърдан гечти. Текелерле даналарън канъйла деил, сонсуз куртулушу салаярак кенди канъйла кутсал йере илк ве сон кез гирди. Текелерле боаларън канъ ве серпилен дюве кюлю мурдар оланларъ кутсал кълъйор, беденсел ачъдан темизлийор. Ьойлейсе сонсуз Рух араджълъъйла кендини лекесиз оларак Танръ'я сунмуш олан Месих'ин канънън, дири Танръ'я куллук едебилмемиз ичин виджданъмъзъ ьолю ишлерден темизлейеджеи не кадар даха кесиндир! Бу неденле, чарълмъш оланларън ваат едилен сонсуз мирасъ алмаларъ ичин Месих йени антлашманън араджъсъ олду. Кендиси онларъ илк антлашма заманънда ишледиклери сучлардан куртармак ичин фидйе оларак ьолдю. Ортада бир васийет варса, васийет еденин ьолюмюнюн канътланмасъ герекир. Чюнкю васийет анджак ьолюмден сонра гечерли олур. Васийет еден яшадъкча, васийетин хичбир еткинлии йоктур. Бу неденле илк антлашма биле кан акътълмадан йюрюрлюе гирмеди. Муса, Кутсал Яса'нън хер буйрууну бютюн халка билдирдиктен сонра су, ал япаъ, мерджанкьошкоту иле даналарън ве текелерин канънъ алъп хем китабън хем де бютюн халкън юзерине серпти. „Танръ'нън уйманъзъ буйурдуу антлашманън канъ будур“ деди. Айнъ бичимде чадърън ве тапънмада кулланълан бютюн ешяларън юзерине кан серпти. Нитеким Кутсал Яса уярънджа хемен хер шей канла темиз кълънър, кан дьокюлмеден баъшлама олмаз. Бьойлеликле аслъ гьоклерде олан ьорнеклерин бу курбанларла, ама гьоктеки асълларънън бунлардан даха ийи курбанларла темиз кълънмасъ геректи. Чюнкю Месих, асъл кутсал йерин ьорнеи олуп инсан елийле япълан кутсал йере деил, ама шимди бизим ичин Танръ'нън ьонюнде гьорюнмек юзере асъл гьое гирди. Башкяхин хер йъл кендисинин олмаян канла Ен Кутсал Йер 'е гирер; ойса Месих кендисини текрар текрар сунмак ичин гьое гирмеди. Ьойле олсайдъ, дюнянън курулушундан бери Месих'ин текрар текрар аджъ чекмеси герекирди. Ойса Месих, кендисини бир кез курбан едерек гюнахъ ортадан калдърмак ичин чаларън сонунда ортая чъкмъштър. Кутсал Яса'да геледжек ийи шейлерин аслъ йоктур, садедже гьолгеси вардър. Бу неденле Яса, хер йъл сюрекли айнъ курбанларъ сунарак Танръ'я яклашанларъ асла йеткинлие ердиремез. Ердиребилсейди, курбан сунмая сон верилмез мийди? Чюнкю тапънанлар бир кез гюнахларъндан аръндъктан сонра артък гюнахлълък дуйгусу калмаздъ. Анджак о курбанлар инсанлара йълдан йъла гюнахларънъ анъмсатъйор. Чюнкю боаларла текелерин канъ гюнахларъ ортадан калдърамаз. Бунун ичин Месих дюняя гелиркен шьойле дийор: „Курбан ве суну истемедин, Ама бана бир беден хазърладън. Якмалък сунудан ве гюнах сунусундан Хошнут олмадън. О заман шьойле дедим: ‚Кутсал Язъ томарънда Беним ичин язълдъъ гиби, Сенин истеини япмак юзере, Ей Танръ, иште гелдим.‘“ Месих илкин, „Курбан, суну, якмалък суну, гюнах сунусу истемедин ве бунлардан хошнут олмадън“ деди. Ойса бунлар Яса'нън бир гереи оларак сунулур. Сонра, „Сенин истеини япмак юзере иште гелдим“ деди. Яни икинджийи гечерли кълмак ичин биринджийи ортадан калдъръйор. Танръ'нън бу истеи уярънджа, Иса Месих'ин беденинин илк ве сон кез сунулмасъйла кутсал кълъндък. Хер кяхин хер гюн аякта дуруп гьоревини япар ве гюнахларъ асла ортадан калдърамаян айнъ курбанларъ текрар текрар сунар. Ойса Месих гюнахлар ичин сонсуза дек гечерли тек бир курбан сундуктан сонра Танръ'нън саънда отурду. О замандан бери дюшманларънън, кенди аякларънън алтъна серилмесини беклийор. Чюнкю кутсал кълънанларъ тек бир сунуйла сонсуза дек йеткинлие ердирмиштир. Кутсал Рух да бу конуда бизе танъклък едийор. Ьондже дийор ки, „Раб, ‚О гюнлерден сонра Онларла япаджаъм антлашма шудур: Ясаларъмъ йюреклерине кояджаъм, Зихинлерине язаджаъм‘ дийор.“ Сонра шуну еклийор: „Онларън гюнахларънъ ве сучларънъ артък анмаяджаъм.“ Бунларън баъшланмасъ дурумунда артък гюнах ичин сунуя герек йоктур. Танръ'нън евинден сорумлу бюйюк бир кяхинимиз булунмактадър. Ьойлейсе йюреклеримиз серпмейле кьотю видждандан арънмъш, беденлеримиз темиз суйла йъканмъш оларак, иманън вердии там гювенджейле, йюректен бир ичтенликле Танръ'я яклашалъм. Ачъкча бенимседиимиз умуда съмсъкъ тутуналъм. Чюнкю ваат еден Танръ гювенилирдир. Бирбиримизи севги ве ийи ишлер ичин насъл гайрете гетиребиледжеимизи дюшюнелим. Базъларънън алъштъъ гиби, бир арая гелмектен вазгечмейелим; о гюнюн яклаштъънъ гьордюкче бирбиримизи даха да чок йюреклендирелим. Муса'нън Ясасъ'нъ хиче саян, ики я да юч танъън сьозюйле аджъмасъзджа ьолдюрюлюр. Еер бир кимсе Танръ Олу'ну аяклар алтъна алър, кендисини кутсал кълан антлашма канънъ баяъ саяр ве лютуфкяр Рух'а хакарет едерсе, бундан не кадар даха аър бир джезая лайък гьорюледжек санърсънъз? Чюнкю, „Ьоч бенимдир, каршълъънъ бен вереджеим“ ве йине, „Раб халкънъ яргълаяджак“ дийени танъйоруз. Дири Танръ'нън елине дюшмек коркунч бир шейдир. Сизлерсе айдънландъктан сонра аджъларла долу бюйюк бир мюджаделейе даяндъънъз о илк гюнлери анъмсайън. Базен ситемлере, съкънтълара урайъп сейирлик олдунуз, базен де айнъ дурумда оланларла даянъшма ичине гирдиниз. Хем хапистекилерин дертлерине ортак олдунуз, хем де даха ийи ве калъджъ бир малънъз олдууну билерек малларънъзън яма едилмесини севинчле каршъладънъз. Онун ичин джесаретинизи йитирмейин; бу джесаретин ьодюлю бюйюктюр. Чюнкю Танръ'нън истеини йерине гетирмек ве ваат едилене кавушмак ичин даянма гюджюне ихтияджънъз вардър. Артък, „Геледжек олан пек якънда геледжек Ве геджикмейеджек. Дору адамъм, иманла яшаяджактър. Ама гери чекилирсе, ондан хошнут олмаяджаъм.“ Бизлер гери чекилип махволанлардан деилиз; иман едип джанларънън куртулушуна кавушанларданъз. Иман, умут едиленлере гювенмек, гьорюнмейен шейлерин варлъъндан емин олмактър. Аталаръмъз бунунла Танръ'нън беенисини казандълар. Евренин Танръ'нън буйрууйла яратълдъънъ, бьойледже гьорюленлерин гьорюнмейенлерден олуштууну иман сайесинде анлъйоруз. Хабил'ин Танръ'я Кайин'ден даха ийи бир курбан сунмасъ иман сайесинде олду. Иманъ сайесинде дору бири оларак Танръ'нън беенисини казандъ. Чюнкю Танръ онун сундуу адакларъ кабул етти. Нитеким Хабил ьолмюш олдуу халде, иман сайесинде хяля конушмактадър. Иман сайесинде Ханок ьолюмю татмамак юзере йукаръ алъндъ. Кимсе ону буламадъ, чюнкю Танръ ону йукаръ алмъштъ. Йукаръ алънмадан ьондже Танръ'йъ хошнут еден бири олдууна танъклък едилди. Иман олмадан Танръ'йъ хошнут етмек оланаксъздър. Танръ'я яклашан, О'нун вар олдууна ве кендисини араянларъ ьодюллендиреджеине иман етмелидир. Иман сайесинде Нух, хенюз олмамъш олайларла илгили оларак Танръ тарафъндан уярълънджа, Танръ коркусуйла ев халкънън куртулушу ичин бир геми яптъ. Бунунла дюняйъ яргъладъ ве имана даянан дорулуун мирасчъсъ олду. Иман сайесинде Ибрахим мирас аладжаъ йере гитмеси ичин чарълънджа, Танръ'нън сьозюню динледи ве нерейе гидеджеини билмеден йола чъктъ. Иман сайесинде бир ябанджъ оларак ваат едилен юлкейе йерлешти. Айнъ ваадин ортак мирасчъларъ олан Исхак ве Якуп'ла бирликте чадърларда яшадъ. Чюнкю мимаръ ве куруджусу Танръ олан темелли кенти беклийорду. Ибрахим, яшъ гечмиш ве каръсъ Сара късър олдуу халде, иманъ сайесинде ваат едени гювенилир сайдъъндан чоджук сахиби олмак ичин гюч булду. Бьойледже тек бир адамдан, юстелик ьолюден фарксъз биринден гьоктеки йълдъзлар, дениз къйъсъндаки кум кадар сайъсъз торун мейдана гелди. Бу кишилерин хепси иманлъ оларак ьолдюлер. Ваат едиленлере кавушамадъларса да бунларъ узактан гьорюп селамладълар, йерйюзюнде ябанджъ ве конук олдукларънъ ачъкча кабул еттилер. Бьойле конушанлар бир ватан арадъкларънъ гьостерийорлар. Айрълдъкларъ юлкейи дюшюнселерди, гери дьонмейе фърсатларъ олурду. Ама онлар даха ийисини, яни гьоксел оланъ арзу едийорлардъ. Бунун ичиндир ки, Танръ онларън Танръсъ оларак анълмактан утанмъйор. Чюнкю онлара бир кент хазърладъ. Ибрахим сънандъъ заман иманла Исхак'ъ курбан оларак сунду. Ваатлери алмъш олан Ибрахим бириджик олуну курбан етмек юзерейди. Ойса Танръ она, „Сенин сойун Исхак'ла сюреджек“ демишти. Ибрахим Танръ'нън ьолюлери биле дирилтебиледжеини дюшюндю; нитеким Исхак'ъ симгесел шекилде ьолюмден гери алдъ. Иман сайесинде Исхак геледжек олайларла илгили оларак Якуп'ла Есав'ъ кутсадъ. Якуп ьолюркен иман сайесинде Йусуф'ун ики олуну да кутсадъ, денеинин уджуна ясланарак Танръ'я тапъндъ. Йусуф ьолюркен иман сайесинде Исраилоулларъ'нън Мъсър'дан чъкаджаънъ анъмсаттъ ве кемиклерине илишкин буйрук верди. Муса додуунда аннесийле бабасъ ону иманла юч ай гизледилер. Чюнкю чоджуун гюзел олдууну гьордюлер ве кралън ферманъндан коркмадълар. Муса бюйюйюндже иман сайесинде фиравунун къзънън олу оларак танънмайъ реддетти. Бир сюре ичин гюнахън сефасънъ сюрмектенсе, Танръ'нън халкъйла бирликте баскъ гьормейи йеледи. Месих уруна ашаъланмайъ Мъсър хазинелеринден даха бюйюк зенгинлик сайдъ. Чюнкю аладжаъ ьодюлю дюшюнюйорду. Кралън ьофкесинден коркмадан иманла Мъсър'дан айрълдъ. Гьорюнмез Олан'ъ гьорюр гиби даяндъ. Илк доанларъ ьолдюрен мелек Исраиллилер'е докунмасън дийе Муса иманла, Фъсъх курбанънън кесилмесини ве канънън капълара сюрюлмесини саладъ. Иман сайесинде Исраиллилер карадан гечер гиби Камъш Денизи 'нден гечтилер. Мъсърлълар буну денейиндже боулдулар. Исраиллилер йеди гюн бойунджа Ериха сурларъ чевресинде доландълар; сонунда иманларъ сайесинде сурлар йъкълдъ. Фахише Рахав джасусларъ достча каршъладъъ ичин иманъ сайесинде сьоз динлемейенлерле бирликте ьолдюрюлмеди. Даха не дийейим? Гидйон, Барак, Шимшон, Йифтах, Давут, Самуел ве пейгамберлерле илгили оланларъ анлатсам, заман йетмейеджек. Бунлар иман сайесинде юлкелер еле гечирдилер, адалети саладълар, ваат едиленлере кавуштулар, асланларън азънъ кападълар. Къзгън атеши сьондюрдюлер, кълъджън азъндан качъп куртулдулар. Гючсюзлюкте куввет булдулар, савашта гючлендилер, ябанджъ ордуларъ бозгуна ураттълар. Кадънлар дирилен ьолюлерини гери алдълар. Башкаларъйса салъверилмейи реддедерек дирилип даха ийи бир яшама кавушма умудуйла ишкенджелере катландълар. Даха башкаларъ алая алънъп камчъландъ, хатта зинджире вурулуп хапседилди. Ташландълар, тестерейле бичилдилер, кълъчтан гечирилип ьолдюрюлдюлер. Койун посту, кечи дериси ичинде долаштълар, йоксуллук чектилер, съкънтълара урадълар, баскъ гьордюлер. Дюня онлара лайък деилди. Чьоллерде, даларда, маараларда, йералтъ ойукларънда доланъп дурдулар. Иманларъ сайесинде бунларън хепси Танръ'нън беенисини казандъкларъ халде, хичбири ваат едилене кавушмадъ. Бизден айръ оларак йеткинлие ермесинлер дийе, Танръ бизим ичин даха ийи бир шей хазърламъштъ. Иште чевремизи бу денли бюйюк бир танъклар булуту сардъъна гьоре, биз де хер йюкю ве бизи колайджа кушатан гюнахъ юзеримизден съйъръп аталъм ве ьонюмюзе конан яръшъ сабърла кошалъм. Гьозюмюзю иманъмъзън ьонджюсю ве тамамлайъджъсъ Иса'я дикелим. О кендисини беклейен севинч уруна утанджъ хиче сайъп чармъхта ьолюме катландъ ве шимди Танръ'нън тахтънън саънда отуруйор. Йорулуп джесаретинизи йитирмемек ичин, гюнахкярларън бунджа каршъ коймасъна катланмъш Олан'ъ дюшюнюн. Гюнаха каршъ вердииниз мюджаделеде хенюз канънъзъ акътаджак кадар диренмиш деилсиниз. Сизе оуллар дийе сесленен шу ьоюдю де унуттунуз: „Олум, Раб'бин тербийе едишини хафифе алма, Раб сени азарлайънджа джесаретини йитирме. Чюнкю Раб севдиини тербийе едер, Оуллуа кабул еттии херкеси джезаландърър.“ Тербийе едилмек уруна аджълара катланмалъсънъз. Танръ сизе оулларъна давранър гиби давранъйор. Ханги оул бабасъ тарафъндан тербийе едилмез? Херкесин гьордюю тербийеден йоксунсанъз, оуллар деил, ясадъшъ евлатларсънъз. Калдъ ки, бизи тербийе еден дюнясал бабаларъмъз вардъ ве онлара сайгъ дуярдък. Ьойлейсе Рухлар Бабасъ'на баъмлъ олуп яшамамъз чок даха ьонемли деил ми? Бабаларъмъз бизи къса бир сюре ичин, уйгун гьордюклери гиби тербийе еттилер. Ама Танръ, кутсаллъъна ортак олалъм дийе бизи кенди яраръмъза тербийе едийор. Тербийе едилмек башлангъчта хич татлъ гелмез, аджъ гелир. Не вар ки, бьойле еитиленлер ичин бу сонрадан есенлик верен дорулуу юретир. Херкесле баръш ичинде яшамая, кутсал олмая гайрет един. Кутсаллъа сахип олмадан кимсе Раб'би гьоремейеджек. Диккат един, кимсе Танръ'нън лютфундан йоксун калмасън. Ичинизде сизи рахатсъз едеджек ве бирчокларънъ зехирлейеджек аджъ бир кьок филизленмесин. Кимсе фухуш япмасън я да илк оуллук хаккънъ бир йемее каршълък сатан Есав гиби кутсал деерлере сайгъсъзлък етмесин. Билийорсунуз, Есав даха сонра кутсанма хаккънъ мирас алмак истедийсе де гери чеврилди. Кутсанмак ичин гьозяшъ дьокюп ялвармасъна каршън, вермиш олдуу карарън сонуджуну деиштиремеди. „Даа бир хайван биле докунса ташланаджак“ буйрууна даянамадълар. Гьорюнюм ьойле коркунчту ки, Муса, „Чок коркуйорум, титрийорум“ деди. Бунларъ сьойлейени реддетмемейе диккат един. Чюнкю йерйюзюнде кендилерини уяранъ реддеденлер куртуламадъларса, гьоклерден бизи уярандан йюз чевирирсек, бизим де куртуламаяджаъмъз чок даха кесиндир. О заман О'нун сеси йери сарсмъштъ. Ама шимди, „Бир кез даха ялнъз йери деил, гьою де сарсаджаъм“ дийе сьоз вермиштир. „Бир кез даха“ сьозю, сарсъланларън, яни яратълмъш олан шейлерин ортадан калдъръладжаънъ, бьойлеликле сарсълмаянларън каладжаънъ анлатъйор. Бьойледже сарсълмаз бир егеменлие кавуштуумуз ичин миннеттар олалъм. Ьойле ки, Танръ'йъ хошнут едеджек бичимде сайгъ ве коркуйла тапъналъм. Чюнкю Танръмъз якъп йок еден бир атештир. Кардеш севгиси сюрекли олсун. Конуксевер олмактан гери калмайън. Чюнкю бу сайеде базъларъ билмеден мелеклери конук еттилер. Хаписте оланларъ, онларла бирликте хапседилмиш гиби анъмсайън. Сизин де бир бедениниз олдууну дюшюнерек баскъ гьоренлери хатърлайън. Херкес евлилие сайгъ гьостерсин. Евлилик ятаъ гюнахла лекеленмесин. Чюнкю Танръ фухуш япанларъ, зина еденлери яргълаяджак. Яшайъшънъз пара севгисинден узак олсун. Сахип олдукларънъзла йетинин. Чюнкю Танръ шьойле деди: „Сени асла терк етмейеджеим, Сени асла йюзюстю бъракмаяджаъм.“ Бьойледже джесаретле дийоруз ки, „Раб беним ярдъмджъмдър, коркмам; Инсан бана не япабилир?“ Танръ'нън сьозюню сизе илетмиш олан ьондерлеринизи анъмсайън. Яшайъшларънън сонуджуна бакарак онларън иманънъ ьорнек алън. Иса Месих дюн, бугюн ве сонсуза дек айнъдър. Чешитли гарип ьоретилерин еткисине капълъп сюрюкленмейин. Йюреин йийеджеклерле деил, Танръ лютфуйла гючленмеси ийидир. Йийеджеклере гювененлер хичбир ярар гьормедилер. Бир сунаъмъз вар ки, тапънма чадърънда хизмет еденлерин ондан йемейе хакларъ йоктур. Башкяхин гюнах сунусу оларак хайванларън канънъ кутсал йере ташър, ама бу хайванларън джесетлери ордугахън дъшънда якълър. Бунун гиби, Иса да кенди канъйла халкъ кутсал кълмак ичин кент капъсънън дъшънда аджъ чекти. Ьойлейсе биз де О'нун урадъъ ашаъланмая катланарак ордугахтан дъшаръя чъкъп янъна гиделим. Чюнкю бурада калъджъ бир кентимиз йоктур, биз геледжектеки кенти ьозлюйоруз. Бу неденле, Иса араджълъъйла Танръ'я сюрекли ьовгю курбанларъ, яни О'нун адънъ ачъкча анан дудакларън мейвесини суналъм. Ийилик япмайъ, сизде оланъ башкаларъйла пайлашмайъ унутмайън. Чюнкю Танръ бу тюр курбанлардан хошнут олур. Ьондерлеринизин сьозюню динлейин, онлара балъ калън. Чюнкю онлар джанларънъз ичин хесап вереджек кишилер оларак сизи колларлар. Онларън сьозюню динлейин ки, гьоревлерини инлейерек деил –бунун сизе яраръ олмаз– севинчле япсънлар. Бизим ичин дуа един. Виджданъмъзъ темиз туттуумуза, хер бакъмдан олумлу бир яшам сюрмек истедиимизе еминиз. Янънъза тез заманда дьонебилмем ичин дуа етменизи ьозелликле риджа едийорум. Есенлик верен Танръ, койунларън бюйюк Чобанъ'нъ, Раббимиз Иса'йъ сонсуза дек сюреджек антлашманън канъйла ьолюмден дирилтти. Танръ, истеини йерине гетиребилмениз ичин сизи хер ийиликле донатсън; кендисини хошнут еден шейи Иса Месих араджълъъйла бизлерде герчеклештирсин. Месих'е сонсузлара дек йюджелик олсун! Амин. Кардешлер, сизе риджа едийорум, ьоютлерими хош гьорюн. Затен сизе късаджа яздъм. Кардешимиз Тимотеос'ун салъверилдиини билменизи истийорум. Якънда янъма гелирсе, онунла бирликте сизи гьормейе геледжеим. Ьондерлеринизин хепсине ве бютюн кутсаллара селам сьойлейин. Италя'дан оланлар сизе селам едерлер. Танръ'нън лютфу хепинизле бирликте олсун! Амин. Танръ'нън ве Раб Иса Месих'ин кулу бен Якуп, даълмъш олан он ики оймаа селам едерим. Кардешлерим, чешитли денемелерле йюз йюзе гелдиинизде буну бюйюк севинчле каршълайън. Чюнкю билирсиниз ки, иманънъзън сънанмасъ даянма гюджюню яратър. Даянма гюджю де, хичбир ексии олмаян, олгун, йеткин кишилер олманъз ичин там бир еткинлие еришсин. Ичинизден биринин билгеликте ексии варса, херкесе джьомертче, азарламадан верен Танръ'дан истесин; кендисине вериледжектир. Ялнъз хич кушку дуймадан, иманла истесин. Чюнкю кушку дуян киши рюзгарън сюрюклейип савурдуу дениз далгасъна бензер. Гюнеш якъджъ съджаъйла доар ве оту курутур. Отун чичеи дюшер, гьорюнюшюнюн гюзеллии йок олур. Зенгин де бунун гиби кенди урашларъ ичинде кайболуп гидеджектир. Не мутлу денемейе даянан кишийе! Денемеден башаръйла чъктъъ заман Раб'бин кендисини севенлере ваат еттии яшам таджънъ аладжактър. Аяртълан киши, „Танръ бени аяртъйор“ демесин. Чюнкю Танръ кьотюлюкле аяртъламадъъ гиби кендиси де кимсейи аяртмаз. Херкес кенди арзуларъйла сюрюкленип алданарак аяртълър. Сонра арзу гебе калър ве гюнах доурур. Гюнах олгунлашънджа да ьолюм гетирир. Севгили кардешлерим, алданмайън! Хер нимет, хер мюкеммел армаан йукаръдан, кендисинде деишкенлик я да дьонеклик гьолгеси олмаян Ъшъклар Бабасъ'ндан гелир. О, яраттъкларънън бир анламда илк мейвелери олмамъз ичин бизлери кенди истеи уярънджа, герчеин билдирисийле яшама кавуштурду. Севгили кардешлерим, шуну аклънъзда тутун: Херкес динлемекте чабук, конушмакта яваш, ьофкеленмекте де яваш олсун. Чюнкю инсанън ьофкеси Танръ'нън истедии дорулуу саламаз. Бунун ичин, хер тюрлю пислии ве хер тарафа яйълмъш олан кьотюлюю юстюнюзден съйъръп атарак, ичинизе екилмиш, джанларънъзъ куртараджак гючте олан сьозю алчакгьонюллюлюкле кабул един. Танръ сьозюню ялнъз дуймакла калмайън, сьозюн уйгулайъджъларъ да олун. Йокса кендинизи алдатмъш олурсунуз. Чюнкю сьозюн динлейиджиси олуп да уйгулайъджъсъ олмаян киши, айнада кенди доал йюзюне бакан кишийе бензер. Кендини гьорюр, сонра гидер ве насъл бир киши олдууну хемен унутур. Ойса мюкеммел ясая, ьозгюрлюк ясасъна якъндан бакъп она балъ калан, унуткан динлейиджи деил де еткин уйгулайъджъ олан киши, яптъкларъйла мутлу оладжактър. Диндар олдууну санъп да дилини дизгинлемейен киши кендини алдатър. Бьойлесинин диндарлъъ боштур. Баба Танръ'нън гьозюнде темиз ве кусурсуз диндарлък, кишинин съкънтъ чекен ьоксюзлер ве дулларла илгиленмеси ве кендини дюнянън лекелемесинден корумасъдър. Кардешлерим, йюдже Раббимиз Иса Месих'е иман еденлер оларак инсанлар арасънда айръм япмайън. Динлейин, севгили кардешлерим: Танръ, бу дюняда йоксул оланларъ иманда зенгинлешмек ве кендисини севенлере ваат еттии егеменлиин мирасчъларъ олмак юзере сечмеди ми? Ама сиз йоксулун онуруну кърдънъз. Сизи сьомюрен зенгинлер деил ми? Сизи махкемелере сюрюклейен онлар деил ми? Аит олдуунуз Киши'нин йюдже адъна кюфреден онлар деил ми? „Комшуну кендин гиби севеджексин“ дийен Кутсал Язъ'я уярак Кралъмъз Танръ'нън Ясасъ'нъ герчектен йерине гетирийорсанъз, ийи едийорсунуз. Ама инсанлар арасънда айръм япарсанъз, гюнах ишлемиш олурсунуз; Яса тарафъндан, Яса'йъ чинемектен сучлу булунурсунуз. Чюнкю Яса'нън хер дедиини йерине гетирсе де тек конуда ондан сапан киши бютюн Яса'я каршъ сучлу олур. Нитеким „Зина етмейеджексин“ дийен, айнъ заманда „Адам ьолдюрмейеджексин“ демиштир. Зина етмез, ама адам ьолдюрюрсен, Яса'йъ йине де чинемиш олурсун. Ьозгюрлюк Ясасъ'йла яргъланаджак оланлар гиби конушуп давранън. Чюнкю яргъ мерхамет гьостермейене каршъ мерхаметсиздир. Мерхамет яргъя галип гелир. Кардешлерим, бир кимсе ийи ейлемлери йоккен иманъ олдууну сьойлерсе, бу нейе ярар? Бьойлеси бир иман ону куртарабилир ми? Бунун гиби, тек башъна ейлемсиз иман да ьолюдюр. Ама бири шьойле дийебилир: „Сенин иманън вар, бенимсе ейлемлерим.“ Ейлемлерин олмадан сен бана иманънъ гьостер, бен де сана иманъмъ ейлемлеримле гьостерейим. Сен Танръ'нън бир олдууна инанъйорсун, ийи едийорсун. Джинлер биле буна инанъйор ве титрийорлар! Ей акълсъз адам, ейлем олмадан иманън ярарсъз олдууна канът мъ истийорсун? Атамъз Ибрахим, олу Исхак'ъ сунаън юзеринде Танръ'я адама ейлемийле акланмадъ мъ? Гьорюйорсун, онун иманъ ейлемлерийле бирликте еткинди; иманъ ейлемлерийле тамамландъ. Бьойлеликле, „Ибрахим Танръ'я иман етти, бьойледже акланмъш сайълдъ “ дийен Кутсал Язъ йерине гелмиш олду. Ибрахим'е де Танръ'нън досту денди. Гьорюйорсунуз, инсан ялнъз иманла деил, ейлемле де акланър. Айнъ бичимде, улакларъ конук едип деишик бир йолдан гери гьондерен фахише Рахав да бу ейлемийле акланмадъ мъ? Рухсуз беден насъл ьолюйсе, ейлемсиз иман да ьолюдюр. Кардешлерим, биз ьоретменлерин даха титиз бир яргъламадан гечеджеини билийорсунуз; бу неденле чоунуз ьоретмен олмайън. Чюнкю хепимиз чок хата япаръз. Сьозлерийле хата япмаян кимсе, бютюн беденини де дизгинлейебилен йеткин бир кишидир. Бизе бойун емелери ичин атларън азъна гем вуруруз, бьойледже бютюн беденлерини йьонлендиририз. Дюшюнюн, гемилер де о кадар бюйюк олдуу, гючлю рюзгарлар тарафъндан сюрюклендии халде, дюменджинин гьонлю нерейе истерсе кючюджюк бир дюменле о йьоне чеврилирлер. Бунун гиби, дил де беденин кючюк бир юйесидир, ама бюйюк ишлерле ьовюнюр. Дюшюнюн, кючюджюк бир къвълджъм коджа бир орманъ тутуштурабилир. Дил де бир атеш, беденимизин юйелери арасънда бир кьотюлюк дюнясъдър. Бютюн варлъъмъзъ кирлетир. Джехеннемден алевленмиш оларак яшамъмъзън гидишини алевлендирир. Инсан сойу, хер тюр ябанъл хайванъ, кушу, сюрюнгени ве дениз яратъънъ евджиллештирмиш ве евджиллештирмектедир. Ама дили хичбир инсан евджиллештиремез. Дил ьолдюрюджю зехирле долу, динмейен бир кьотюлюктюр. Дилимизле Раб'би, Баба'йъ ьовериз. Йине дилимизле Танръ'я бензер яратълмъш инсана сьовериз. Ьовгю ве сьовгю айнъ аъздан чъкар. Кардешлерим, бу бьойле олмамалъ. Бир пънар айнъ гьозден татлъ ве аджъ су акътър мъ? Кардешлерим, инджир ааджъ зейтин я да асма инджир веребилир ми? Бунун гиби, тузлу су кайнаъ татлъ су веремез. Аранъзда билге ве анлайъшлъ олан ким? Олумлу яшайъшъйла, билгеликтен доан алчакгьонюллюлюкле ийи ейлемлерини гьостерсин. Ама йюреинизде кин, късканчлък, бенджиллик варса ьовюнмейин, герчеи ядсъмайън. Бьойлеси „билгелик“ гьоктен инен деил, дюнядан, инсан доасъндан, джинлерден гелен билгеликтир. Чюнкю нереде късканчлък, бенджиллик варса, орада каръшъклък ве хер тюр кьотюлюк вардър. Ама гьоктен инен билгелик хер шейден ьондже пактър, сонра баръшчълдър, йумушактър, уйсалдър. Мерхамет ве ийи мейвелерле долудур. Кайъръджълъъ, икийюзлюлюю йоктур. Баръш ичинде екен баръш япъджъларъ дорулук юрюнюню бичерлер. Аранъздаки кавгаларън, чекишмелерин кайнаъ недир? Беденинизин юйелеринде савашан туткуларънъз деил ми? Бир шей арзу едийор, елде едемейиндже адам ьолдюрюйорсунуз. Късканъйорсунуз, истеинизе еришемейиндже чекишип кавга едийорсунуз. Елде едемийорсунуз, чюнкю Танръ'дан дилемийорсунуз. Диледииниз заман да дилеинизе кавушамъйорсунуз. Чюнкю кьотю амачла, туткуларънъз уруна кулланмак ичин дилийорсунуз. Ей вефасъзлар, дюняйла достлуун Танръ'я дюшманлък олдууну билмийор мусунуз? Дюняйла дост олмак истейен, кендини Танръ'я дюшман едер. Сиздже Кутсал Язъ бош йере ми шьойле дийор: „Танръ ичимизе койдуу руху късканчлък дереджесинде ьозлер.“ Йине де бизе даха чок лютфедер. Бу неденле Язъ шьойле дийор: „Танръ кибирлилере каршъдър, Ама алчакгьонюллюлере лютфедер.“ Бунун ичин Танръ'я баъмлъ олун. Иблис'е каршъ диренин, сизден качаджактър. Танръ'я яклашън, О да сизе яклашаджактър. Ей гюнахкярлар, еллеринизи гюнахтан темизлейин. Ей карарсъзлар, йюреклеринизи паклайън. Кедерленин, яс тутуп алайън. Гюлюшюнюз яса, севинджиниз юзюнтюйе дьонюшсюн. Раб'бин ьонюнде кендинизи алчалтън, сизи йюджелтеджектир. Кардешлерим, бирбиринизи йермейин. Кардешини йерен я да яргълаян киши, Яса'йъ йермиш ве яргъламъш олур. Яса'йъ яргъларсан, Яса'нън уйгулайъджъсъ деил, яргълайъджъсъ олурсун. Ойса тек Яса койуджу, тек Яргъч вардър; куртармая да махветмейе де гюджю йетен О'дур. Я комшусуну яргълаян сен, ким олуйорсун? Бунун йерине, „Раб дилерсе яшаяджак, шуну шуну япаджаъз“ демелисиниз. Не вар ки, шимди кюстахлъкларънъзла ьовюнюйорсунуз. Бу тюр ьовюнмелерин хепси кьотюдюр. Бу неденле, япълмасъ герекен ийи шейи билип де япмаян, гюнах ишлемиш олур. Динлейин шимди ей зенгинлер, башънъза геледжек фелакетлерден ьотюрю ферят едип алайън. Серветиниз чюрюмюш, гийсинизи гюве йемиштир. Алтънларънъз, гюмюшлериниз пас тутмуштур. Онларън пасъ сизе каршъ танъклък едеджек, етинизи атеш гиби йийеджек. Бу сон чада серветинизе сервет каттънъз. Иште, екинлеринизи бичен ишчилерин хаксъзджа алъкойдуунуз юджретлери сизе каршъ хайкъръйор. Оракчъларън ферядъ Хер Шейе Егемен Раб'бин кулаъна еришти. Йерйюзюнде зевк ве боллук ичинде яшадънъз. Боазланаджаънъз гюн ичин кендинизи бесийе чектиниз. Сизе каршъ коймаян дору кишийи яргълайъп ьолдюрдюнюз. Ьойлейсе кардешлер, Раб'бин гелишине дек сабредин. Бакън, чифтчи илк ве сон ямурларъ алънджая дек топраън деерли юрюнюню насъл сабърла беклийор! Сиз де сабредин. Йюреклеринизи гючлендирин. Чюнкю Раб'бин гелиши якъндър. Кардешлер, яргъланмамак ичин бирбиринизе каршъ хомурданмайън. Иште, Яргъч капънън ьонюнде дуруйор. Кардешлер, Раб'бин адъйла конушмуш олан пейгамберлери съкънтъларда сабър ьорнеи оларак алън. Съкънтъя даянмъш оланларъ мутлу саяръз. Ейюп'юн насъл даяндъънъ дуйдунуз. Раб'бин ен сонунда онун ичин нелер яптъънъ билирсиниз. Раб чок шефкатли ве мерхаметлидир. Кардешлерим, ьонджеликле шуну сьойлейейим: Не гьок юзерине, не йер юзерине, не де башка бир шей юзерине ант ичин. „Евет“иниз евет, „хайър“ънъз хайър олсун ки, яргъя урамаясънъз. Ичинизден бири съкънтъда мъ, дуа етсин. Севинчли ми, илахи сьойлесин. Ичинизден бири хаста мъ, килисенин ихтиярларънъ чаъртсън; Раб'бин адъйла юзерине я сюрюп онун ичин дуа етсинлер. Иманла едилен дуа хастайъ ийилештиреджек ве Раб ону аяа калдъраджактър. Еер хаста гюнах ишлемишсе, гюнахларъ баъшланаджактър. Бу неденле, шифа булмак ичин гюнахларънъзъ бирбиринизе итираф един ве бирбириниз ичин дуа един. Дору кишинин ялваръшъ чок гючлю ве еткилидир. Иляс да тъпкъ бизим гиби инсандъ. Ямур ямамасъ ичин гайретле дуа етти; юч йъл алтъ ай юлкейе ямур ямадъ. Йениден дуа етти; гьок ямуруну, топрак да юрюнюню верди. Месих Иса'нън елчиси бен Петрус'тан Понтус, Галатя, Кападокя, Ася Или ве Битиня'я даълмъш ве бураларда ябанджъ оларак яшаян сечилмишлере селам! Иса Месих'ин сьозюню динлемениз ве О'нун канънън юзеринизе серпилмеси ичин, Баба Танръ'нън ьонгьорюсю уярънджа Рух тарафъндан кутсал кълънарак сечилдиниз. Лютуф ве есенлик артан ьолчюде сизин олсун. Заман сона ереркен ачъа чъкарълмая хазър олан куртулуша кавушасънъз дийе иман сайесинде Танръ'нън гюджюйле корунуйорсунуз. Бу неденле шимди къса бир сюре чешитли денемелер сонуджу аджъ чекмениз герекийорса да, севинчле джошмактасънъз. Бьойлеликле ичтенлии канътланан иманънъз, Иса Месих гьорюндююнде сизе ьовгю, йюджелик, онур казандъраджак. Иманънъз, атешле арътълдъъ халде йок олуп гиден алтъндан даха деерлидир. Месих'и гьормемиш олсанъз да О'ну севийорсунуз. Шу анда О'ну гьормедииниз халде О'на иман едийор, сьозле анлатълмаз йюдже бир севинчле джошуйорсунуз. Чюнкю иманънъзън сонуджу оларак джанларънъзън куртулушуна еришийорсунуз. Сизе баъшланаджак лютуфтан сьоз етмиш олан пейгамберлер, бу куртулушла илгили диккатли инджелемелер, араштърмалар яптълар. Ичлеринде олан Месих Руху, Месих'ин чекеджеи аджълара ве бу аджъларън ардъндан геледжек йюджеликлере танъклък еттиинде, Рух'ун ханги заманъ я да насъл бир дьонеми белирттиини араштърдълар. Шимди сизе де билдирилен герчеклерле кендилерине деил, сизе хизмет еттиклери онлара ачъкча гьостерилди. Бу герчеклери гьоктен гьондерилен Кутсал Рух'ун гюджюйле сизе Мюжде'йи илетенлер билдирди. Мелеклер бу герчеклери якъндан гьормейе бюйюк ьозлем дуярлар. Бу неденле зихинлеринизи ейлеме хазърлайъп айък каларак умудунузу тюмюйле Иса Месих'ин гьорюнмесийле сизе саланаджак олан лютфа балайън. Сьоз динлейен чоджуклар оларак, билгисиз олдуунуз гечмиш замандаки туткуларънъза уймайън. Сизи чаъран Танръ кутсал олдууна гьоре, сиз де хер давранъшънъзда кутсал олун. Нитеким шьойле язълмъштър: „Кутсал олун, чюнкю бен кутсалъм.“ Кимсейи кайърмадан, кишийи яптъкларъна бакарак яргълаян Танръ'йъ Баба дийе чаърдъънъза гьоре, гурбети андъран бу дюнядаки заманънъзъ Танръ коркусуйла гечирин. Дюнянън курулушундан ьондже билинен Месих, чаларън сонунда сизин ярарънъза ортая чъктъ. О'ну ьолюмден дирилтип йюджелтен Танръ'я О'нун араджълъъйла иман едийорсунуз. Бьойледже иманънъз ве умудунуз Танръ'дадър. Герчее уймакла кендинизи аръттънъз, кардешлер ичин ичтен бир севгийе сахип олдунуз. Онун ичин бирбиринизи джандан, йюректен севин. Чюнкю ьолюмлю деил, ьолюмсюз бир тохумдан, яни Танръ'нън дири ве калъджъ сьозю араджълъъйла йениден додунуз. Бу неденле хер кьотюлюю, хилейи, икийюзлюлюю, късканчлъъ ве бютюн ифтираларъ юзеринизден съйъръп атън. Йени домуш бебеклер гиби, хилесиз сютю андъран Танръ сьозюню ьозлейин ки, бунунла бесленип бюйюйерек куртулуша еришесиниз. Чюнкю Раб'бин ийилиини таттънъз. Инсанларджа реддедилмиш, ама Танръ'я гьоре сечкин ве деерли олан дири таша, Раб'бе гелин. О сизи дири ташлар оларак рухсал бир тапънаън япъмънда куллансън. Бьойлеликле, Иса Месих араджълъъйла Танръ'нън беенисини казанан рухсал курбанлар сунмак юзере кутсал бир кяхинлер топлулуу олурсунуз. Чюнкю Кутсал Язъ'да шьойле денийор: „Иште, Сийон 'а бир таш, Сечкин, деерли бир кьоше ташъ койуйорум. О'на иман еден хич утандърълмаяджак.“ Ама сиз сечилмиш сой, Крал'ън кяхинлери, кутсал улус, Танръ'нън ьоз халкъсънъз. Сизи каранлъктан шашъласъ ъшъъна чаъран Танръ'нън ердемлерини дуйурмак ичин сечилдиниз. Бир заманлар халк деилдиниз, ама шимди Танръ'нън халкъсънъз. Бир заманлар мерхамете еришмемиштиниз, шимдийсе мерхамете ериштиниз. Севгили кардешлер, сизе ялваръръм, джана каршъ савашан бенлиин туткуларъндан качънън. Чюнкю бу дюняда ябанджъ ве конуксунуз. Инанмаянлар арасънда олумлу бир яшам сюрюн. Ьойле ки, кьотюлюк япанлармъшсънъз гиби сизе ифтира етселер де, ийи ишлеринизи гьоререк Танръ'йъ, кендилерине яклаштъъ гюн йюджелтсинлер. Чюнкю Танръ'нън истеи, ийилик япарак акълсъзларън билгисизлиини сустурманъздър. Ьозгюр инсанлар оларак яшайън, анджак ьозгюрлююнюзю кьотюлюк япмак ичин бахане етмейин. Танръ'нън кулларъ оларак яшайън. Херкесе сайгъ гьостерин. Иманлъ кардешлеринизи севин, Танръ'дан коркун, крала сайгъ гьостерин. Ей хизметкярлар, ефендилеринизин ялнъз ийи ве йумушак хуйлу оланларъна деил, терс хуйлу оланларъна да там бир сайгъйла баъмлъ олун. Хаксъз йере аджъ чекен киши, Танръ билинджийле аджъя катланърса, Танръ'йъ хошнут едер. Чюнкю гюнах ишлейип дьовюлдююнюзде даянърсанъз, бунда ьовюледжек не вар? Ама ийилик едип аджъ чектиинизде даянърсанъз, Танръ'йъ хошнут едерсиниз. Нитеким бунун ичин чарълдънъз. Месих, изинден гидесиниз дийе урунуза аджъ чекерек сизе ьорнек олду. „О гюнах ишлемеди, азъндан хилели сьоз чъкмадъ.“ Кендисине сьовюлдююнде сьовгюйле каршълък вермеди, аджъ чектиинде кимсейи техдит етмеди; давасънъ, адалетле яргълаян Танръ'я бърактъ. Бизлер гюнах каршъсънда ьолелим, дорулук уруна яшаялъм дийе, гюнахларъмъзъ чармъхта кенди беденинде йюкленди. О'нун яраларъйла шифа булдунуз. Чюнкю йолуну шашърмъш койунлар гибийдиниз, шимдийсе джанларънъзън Чобанъ'на ве Гьозетмени'не дьондюнюз. Сюсюнюз ьоргюлю сачлар, алтън такълар, гюзел гийсилер гиби дъшла илгили олмасън. Гизли олан ич варлъънъз, сакин ве йумушак бир рухун солмаян гюзеллиийле сюсюнюз олсун. Бу, Танръ'нън гьозюнде чок деерлидир. Чюнкю гечмиште умудуну Танръ'я баламъш олан кутсал кадънлар да коджаларъна баъмлъ оларак бьойле сюсленирлерди. Ьорнеин Сара Ибрахим'и „Ефендим“ дийе чаърър, сьозюню динлерди. Ийилик едер, хичбир техдиттен йълмазсанъз, сиз де Сара'нън чоджукларъ олурсунуз. Бунун гиби, ей коджалар, сиз де даха зайъф варлъклар олан каръларънъзла анлайъш ичинде яшайън. Танръ'нън лютфеттии яшамън ортак мирасчъларъ олдукларъ ичин онлара сайгъ гьостерин. Ьойле ки, дуаларънъза бир енгел чъкмасън. Сонуч оларак хепиниз айнъ дюшюнджеде бирлешин. Башкаларънън дуйгуларънъ пайлашън. Бирбиринизи кардешче севин. Шефкатли, алчакгьонюллю олун. Кьотюлюе кьотюлюкле, сьовгюйе сьовгюйле деил, терсине, кутсамайла каршълък верин. Чюнкю кутсанмайъ мирас алмак ичин чарълдънъз. Шьойле ки, „Яшамдан зевк алмак, Ийи гюнлер гьормек истейен, Дилини кьотюлюктен, Дудакларънъ яландан узак тутсун. Кьотюлюктен сакънъп ийилик япсън. Есенлии амачласън, ардънджа гитсин. Чюнкю Раб'бин гьозлери Дору кишилерин юзериндедир. Кулакларъ онларън якаръшъна ачъктър. Ама Раб кьотюлюк япанлара каршъдър.“ Ийилик япмакта гайретли олурсанъз, сизе ким кьотюлюк едеджек? Дорулук уруна аджъ чексениз биле, не мутлу сизе! Инсанларън „корктуундан коркмайън, юркмейин.“ Месих'и Раб оларак йюреклеринизде кутсайън. Ичиниздеки умудун неденини соран херкесе уйгун бир янът вермейе хер заман хазър олун. Ялнъз буну йумушак хуйла, сайгъйла япън. Виджданънъзъ темиз тутун. Ьойле ки, Месих'е аит оларак сюрдюрдююнюз олумлу яшамъ кънаянлар сизе еттиклери ифтирадан утансънлар. Ийилик едип аджъ чекмек –еер Танръ'нън истеи буйса– кьотюлюк япъп аджъ чекмектен даха ийидир. Нитеким Месих де бизлери Танръ'я улаштърмак амаджъйла дору киши оларак дору олмаянлар ичин гюнах сунусу оларак илк ве сон кез ьолдю. Бедендже ьолдюрюлдю, ама рухча дирилтилди. Рухта гидип бунларъ зинданда олан рухлара да дуйурду. Бир заманлар, Нух'ун гюнлеринде геми япълъркен, Танръ'нън сабърла беклемесине каршън бу рухлар сьоз динлемемишлерди. О гемиде биркач киши, даха дорусу секиз киши суйла куртулду. Бу олай вафтизи симгелийор. Беденин кирден арънмасъ деил, Танръ'я йьонелен темиз виджданън дилеи олан вафтиз, Иса Месих'ин дирилишийле шимди сизи де куртаръйор. Гьое чъкмъш олан Месих, Танръ'нън саъндадър. Бютюн мелеклер, йеткилер ве гючлер О'на балъ кълънмъштър. Месих бедендже аджъ чектиине гьоре, сиз де айнъ дюшюнджейле силахланън. Чюнкю бедендже аджъ чекмиш олан, гюнаха сърт чевирмиштир. Сонуч оларак, дюнядаки яшамънън гери калан бьолюмюню артък инсан туткуларъна гьоре деил, Танръ'нън истеине гьоре сюрдюрюр. Инанмаянларън хошландъкларънъ япарак сефахат, шехвет, сархошлук, чългън еленджелер, ички алемлери ве илке танъмаян путперестлик ичинде яшаярак гечмиште харджадъънъз гюнлер йетер! Инанмаянлар, кендинизи онларла бирликте айнъ сефахат селине атмаманъзъ ядъргъйор, сизе сьовюйорлар. Онлар, ьолюлери де дирилери де яргъламая хазър олан Танръ'я хесап вереджеклер. Чюнкю ьолюлер бедендже ьобюр инсанлар гиби яргълансън, ама рухча Танръ гиби яшасън дийе Мюжде онлара да билдирилди. Хер шейин сону якъндър. Бу неденле, садуйулу олун ве дуа етмек ичин айък дурун. Хер шейден ьондже бирбиринизи джандан севин. Чюнкю севги бирчок гюнахъ ьортер. Сьойленмексизин бирбиринизе конуксеверлик гьостерин. Хер бириниз ханги рухсал армаанъ алдъйсанъз, буну Танръ'нън чок йьонлю лютфунун ийи кяхяларъ оларак бирбиринизе хизмет етмекте кулланън. Конушан, Танръ'нън сьозлерини илетир гиби конушсун. Башкаларъна хизмет еден, Танръ'нън вердии гючле хизмет етсин. Ьойле ки, Иса Месих араджълъъйла Танръ хер шейде йюджелтилсин. Йюджелик ве кудрет сонсузлара дек Месих'индир! Амин. Севгили кардешлерим, сънанманъз ичин сизе гийдирилен атештен гьомлеи, сизе гарип бир шей олуйормуш гиби ядъргамайън. Терсине, Месих'ин аджъларъна ортак олдуунуз оранда севинин ки, Месих'ин гьоркеми гьорюндююнде де севинчле джошасънъз. Месих'ин адъндан ьотюрю хакарете урарсанъз, не мутлу сизе! Чюнкю Танръ'нън йюдже Руху юзеринизде булунуйор. Хичбириниз катил, хърсъз, кьотюлюк япан я да башкаларънън ишине каръшан бири оларак аджъ чекмесин. Ама Месих инанлъсъ олдуу ичин аджъ чекен, бундан утанч дуймасън. Ташъдъъ бу адла Танръ'йъ йюджелтсин. Чюнкю яргънън, Танръ'нън ев халкъндан башлаяджаъ ан гелмиштир. Еер яргълама ьондже бизден башларса, Танръ'нън Мюждеси'не кулак асмаянларън сону не оладжак? „Дору киши гючлюкле куртулуйорса, Танръсъз ве гюнахлъ кишийе не оладжак?“ Бунун ичин, Танръ'нън истеи уярънджа аджъ чекенлер, ийилик едерек джанларънъ гювенилир Ярадан'а еманет етсинлер. Баш Чобан гьорюндюю заман йюджелиин солмаз таджъна кавушаджаксънъз. Ей генчлер, сиз де ихтиярлара баъмлъ олун. Хепиниз бирбиринизе каршъ алчакгьонюллюлюю кушанън. Чюнкю, „Танръ кибирлилере каршъдър, Ама алчакгьонюллюлере лютфедер.“ Уйгун заманда сизи йюджелтмеси ичин, Танръ'нън кудретли ели алтънда кендинизи алчалтън. Бютюн кайгъларънъзъ О'на йюклейин, чюнкю О сизи кайърър. Айък ве уянък олун. Дюшманънъз Иблис кюкрейен аслан гиби йутаджак бирини араярак долашъйор. Дюнянън хер йериндеки кардешлеринизин де айнъ аджъларъ чектиини билерек иманда сарсълмадан Иблис'е каршъ диренин. Сизлери Месих'те сонсуз йюджелиине чаъран ве бютюн лютфун кайнаъ олан Танръ'нън кендиси къса бир сюре аджъ чекменизден сонра сизи йеткинлештирип пекиштиреджек, гючлендирип темеллендиреджектир. Кудрет сонсузлара дек О'нун олсун! Амин. Кендисини гювенилир бир кардеш сайдъъм Силванус араджълъъйла сизе късаджа язмъш булунуйорум. Сизи йюреклендирийор ве сьозюню еттиим лютфун Танръ'нън герчек лютфу олдууна танъклък едийорум. Буна балъ калън. Сизлер гиби сечилмиш олан Бабил'деки килисе ве олум Маркос сизе селам едерлер. Бирбиринизи севгийле ьоперек селамлайън. Сизлере, Месих'е аит олан херкесе есенлик олсун. Иса Месих'ин кулу ве елчиси бен Симун Петрус'тан Танръмъз ве Куртаръджъмъз Иса Месих'ин дорулуу сайесинде бизимкийле ешдеер бир имана кавушмуш оланлара селам! Танръ'йъ ве Раббимиз Иса'йъ танъмакла лютуф ве есенлик артан ьолчюде сизин олсун. Кенди йюджелии ве ердемийле бизи чаъранън танръсал гюджю, кендисини танъмамъз сонуджунда яшамамъз ве Танръ йолунда йюрюмемиз ичин герекен хер шейи бизе верди. О'нун йюджелии ве ердеми сайесинде бизе чок бюйюк ве деерли ваатлер верилди. Ьойле ки, дюняда кьотю арзуларън йол ачтъъ йозлашмадан куртулмуш оларак, бу ваатлер араджълъъйла танръсал ьозяпъя ортак оласънъз. Чюнкю бу нителиклере артан ьолчюде сахип олурсанъз, Раббимиз Иса Месих'и танъмакта еткисиз ве веримсиз олмазсънъз. Бу нителиклере сахип олмаян узаъ гьоремез, кьордюр. Ески гюнахларъндан темизлендиини унутмуштур. Бунун ичин, ей кардешлер, чарълмъшлъънъзъ ве сечилмишлиинизи кьоклештирмейе даха чок гайрет един. Бунларъ япарсанъз, хичбир заман тьокезлемезсиниз. Бьойледже Раббимиз ве Куртаръджъмъз Иса Месих'ин сонсуз егеменлиине гирме хаккъ сизе джьомертче саланаджактър. Онун ичин, хер не кадар бунларъ билийорсанъз ве сахип олдуунуз герчекле пекиштирилмишсениз де, бунларъ сизе хер заман анъмсатаджаъм. Бу беденде яшадъъм сюредже бунларъ анъмсатарак сизи гайрете гетирмейи дору булуйорум. Раббимиз Иса Месих'ин бана билдирдии гиби, беденден айрълъшъмън якън олдууну билийорум. Бен бу дюнядан гьочтюктен сонра да бунларъ сюрекли анъмсаябилмениз ичин шимди хер гайрети гьостереджеим. Раббимиз Иса Месих'ин кудретини ве гелишини сизе билдириркен уйдурма масаллара башвурмадък. О'нун гьоркемини гьозлеримизле гьордюк. Месих, йюдже ве гьоркемли Олан'дан кендисине улашан сесле, „Севгили Олум будур, О'ндан хошнудум“ дийен сесле Баба Танръ'дан онур ве йюджелик алдъ. Кутсал дада О'нунла бирликте булундуумуз ичин гьоктен гелен бу сеси биз де ишиттик. Пейгамберлерин сьозлери бизим ичин даха бюйюк кесинлик казандъ. Гюн ааръп сабах йълдъзъ йюреклеринизде доунджая дек, каранлък йерде ъшък сачан чърая бензейен бу сьозлере кулак верирсениз, ийи едерсиниз. Ьонджеликле шуну билин ки, Кутсал Язълар'даки хичбир пейгамберлик сьозю кимсенин ьозел йоруму деилдир. Чюнкю хичбир пейгамберлик сьозю инсан истеинден кайнакланмадъ. Кутсал Рух тарафъндан йьонелтилен инсанлар Танръ'нън сьозлерини илеттилер. Ама Исраил халкъ арасънда сахте пейгамберлер вардъ; тъпкъ сизин де аранъзда янлъш ьорети яянлар оладжаъ гиби. Бунлар кендилерини сатън алан Ефенди'йи биле ядсъярак гизлидже аранъза йъкъджъ ьоретилер сокаджаклар. Бьойлелери кенди башларъна ани бир йъкъм гетиреджек. Бирчокларъ да онларън сефахатине капъладжак. Онларън йюзюнден герчеин йолуна сьовюледжек. Ачгьозлюлюклеринден ьотюрю уйдурма сьозлерле сизи сьомюреджеклер. Онлар ичин чоктан бери верилмиш олан яргъ геджикмез. Онларъ беклейен йъкъм да уйукламаз. Танръ гюнах ишлейен мелеклери есиргемеди; онларъ джехеннеме атъп каранлъкта зинджире вурду. Яргъланънджая дек орада тутуладжаклар. Танръ ески дюняйъ да есиргемеди. Ама танръсъзларън дюнясъна туфанъ гьондердиинде, дорулук йолуну билдирен Нух'у ве йеди кишийи даха коруду. Содом ве Гомора кентлерини якъп йъкарак яргъладъ. Бьойледже танръсъзларън башъна геледжеклере бир ьорнек верди. Ама илке танъмаян кишилерин сефих яшайъшъндан азап дуян дору адам Лут'у куртардъ. Чюнкю онларън арасънда яшаян бу дору адам, гьорюп ишиттии яса танъмаз давранъшлар йюзюнден дору йюреинде хер гюн ъстърап чекерди. Ойса мелеклер биле, гюч ве кудретте даха юстюн олдукларъ халде бу варлъкларъ Раб'бин ьонюнде сьоверек яргъламазлар. Ама анламадъкларъ конуларда сьовюп саян бу кишилер, ичгюдюлерийле яшаян, якаланъп боазланмак юзере доан, акълдан йоксун хайванлар гибидир. Хайванлар гиби онлар да йъкъма ураяджаклар. Еттиклери хаксъзлъа каршълък зарар гьореджеклер. Гюндюзюн зевк алемлерине далмайъ елендже саярлар. Бирер леке ве йюзкарасъдърлар. Сизинле йийип ичеркен кенди хилелеринден зевк алърлар. Гьозлери зинайла долудур, гюнаха доймазлар. Карарсъз кишилери аяртърлар. Йюреи ачгьозлюлюе алъштърълмъш ланетли инсанлардър. Хаксъзлъкла елде еттии казанджъ севен Беор олу Балам'ън йолуну тутарак дору йолу бъракъп саптълар. Балам ишледии сучтан ьотюрю азарландъ. Конушамаян ешек, инсан дилийле конушарак бу пейгамберин чългънлъъна енгел олду. Бу кишилер, сусуз пънарлар, фъртънанън даъттъъ сис гибидирлер. Онларъ койу каранлък беклийор. Чюнкю янлъш йолда йюрюйенлерден хенюз куртуланларъ, бош ве курумлу сьозлер сьойлейерек бенлиин туткуларъйла, сефахатле аяртърлар. Онлара ьозгюрлюк ваат едерлер, ойса кендилери йозлашмъшлъън кьолесидирлер. Чюнкю инсан нейе йенилирсе онун кьолеси олур. Раб ве Куртаръджъ Иса Месих'и танъмакла дюнянън чиркефлиинден куртулдуктан сонра йине айнъ ишлере каръшъп йенилирлерсе, сон дурумларъ илк дурумларъндан бетер олур. Чюнкю дорулук йолуну билип де кендилерине еманет едилен кутсал буйруктан гери дьонмектенсе, бу йолу хич билмемиш олмак онлар ичин даха ийи олурду. Шу герчек ьоздейиш онларън дурумуну анлатъйор: „Кьопек кенди кусмууна дьонер“, „Домуз да йъкандъктан сонра чамурда йуварланмая дьонер.“ Севгили кардешлер, шимди бу беним сизе яздъъм икинджи мектуптур. Хер ики мектубумда да бу конуларъ анъмсатарак темиз дюшюнджелеринизи уяндърмая чалъштъм. Ьойле ки, кутсал пейгамберлерин чок ьонджеден сьойледии сьозлери ве Куртаръджъмъз Раб'бин елчилериниз араджълъъйла вердии буйруу анъмсаясънъз. Не вар ки, гьоклерин чок ьонджеден Танръ'нън сьозюйле вар олдууну, йерин судан ве су араджълъъйла шекиллендиини биле биле унутуйорлар. О заманки дюня йине суйла, туфанла махволмушту. Шимдики йер ве гьоклерсе атеше верилмек юзере айнъ сьозле сакланъйор, танръсъзларън яргъланарак махволаджаъ гюне дек корунуйорлар. Севгили кардешлерим, шуну унутмайън ки, Раб'бин гьозюнде бир гюн бин йъл, бин йъл бир гюн гибидир. Базъларънън дюшюндюю гиби Раб ваадини йерине гетирмекте геджикмез; ама сизе каршъ сабредийор. Чюнкю кимсенин махволмасънъ истемийор, херкесин тьовбе етмесини истийор. Ама Раб'бин гюню хърсъз гиби геледжек. О гюн гьоклер бюйюк бир гюрюлтюйле ортадан калкаджак, маддесел ьоелер янарак йок оладжак, йер ве йерйюзюнде япълмъш олан хер шей янъп тюкенеджек. Ама биз Танръ'нън ваади уярънджа дорулуун барънаджаъ йени гьоклери, йени йерйюзюню беклийоруз. Бунун ичин, севгили кардешлерим, мадемки бунларъ беклийорсунуз, Танръ'нън ьонюнде лекесиз, кусурсуз ве баръш ичинде олмая гайрет един. Севгили кардешимиз Павлус'ун да кендисине верилен билгеликле сизе яздъъ гиби, Раббимиз'ин сабрънъ куртулуш фърсатъ сайън. Павлус бютюн мектупларънда бу конулардан бьойле сьоз едер. Мектупларънда гюч анлашълан базъ йерлер вар ки, билгисиз ве карарсъз кишилер, ьобюр Кутсал Язълар'ъ олдуу гиби бунларъ да чарпътарак кенди йъкъмларънъ хазърлъйорлар. Бу неденле, севгили кардешлерим, илке танъмаян кишилерин алдатмасъйла сюрюкленип карарлълъънъздан сапмамак ичин бунларъ ьонджеден билерек сакънън. Ьоте яндан Раббимиз ве Куртаръджъмъз Иса Месих'ин лютфунда ве О'ну танъмакта илерлейин. Шимди ве сонсуза дек О'на йюджелик олсун! Амин. Яшам Сьозю'йле илгили оларак башлангъчтан бери вар оланъ, ишиттиимизи, гьозлеримизле гьордююмюзю, сейредип еллеримизле докундуумузу дуйуруйоруз. Яшам ачъкча гьорюндю, О'ну гьордюк ве О'на танъклък едийоруз. Баба'йла бирликте олуп бизе гьорюнмюш олан сонсуз Яшам'ъ сизе дуйуруйоруз. Евет, сизин де бизлерле пайдашлъънъз олсун дийе гьордююмюзю, ишиттиимизи сизе дуйуруйоруз. Бизим пайдашлъъмъз да Баба'йла ве Олу Иса Месих'ледир. Бунларъ сизе, севинджимиз там олсун дийе язъйоруз. Месих'тен ишиттиимиз ве шимди сизе илеттиимиз билдири шудур: Танръ ъшъктър, О'нда хич каранлък йоктур. О'нунла пайдашлъъмъз вар дейип де каранлъкта йюрюрсек, ялан сьойлемиш, герчее уймамъш олуруз. Ама О ъшъкта олдуу гиби биз де ъшъкта йюрюрсек, бирбиримизле пайдашлъъмъз олур ве Олу Иса'нън канъ бизи хер гюнахтан аръндърър. Гюнахъмъз йок дерсек, кендимизи алдатъръз, ичимизде герчек олмаз. Ама гюнахларъмъзъ итираф едерсек, гювенилир ве адил олан Танръ гюнахларъмъзъ баъшлайъп бизи хер кьотюлюктен аръндъраджактър. Гюнах ишлемедик дерсек, О'ну яланджъ дурумуна дюшюрмюш олуруз; О'нун сьозю ичимизде олмаз. Явруларъм, бунларъ сизе гюнах ишлемейесиниз дийе язъйорум. Ама ичимизден бири гюнах ишлерсе, адил олан Иса Месих бизи Баба'нън ьонюнде савунур. О гюнахларъмъзъ, ялнъз бизим гюнахларъмъзъ деил, бютюн дюнянън гюнахларънъ да баъшлатан курбандър. Буйрукларънъ йерине гетирирсек, О'ну танъдъъмъздан емин олабилириз. „О'ну танъйорум“ дейип де буйрукларънъ йерине гетирмейен яланджъдър, кендисинде герчек йоктур. Ама О'нун сьозюне уян кишинин Танръ'я олан севгиси герчектен йеткинлешмиштир. Танръ'да олдуумузу бунунла анларъз. „Танръ'да яшъйорум“ дийен, Месих'ин йюрюдюю йолда йюрюмелидир. Севгили кардешлерим, сизе йени бир буйрук деил, башлангъчтан бери кабул еттииниз ески буйруу язъйорум. Ески буйрук, ишитмиш олдуунуз Танръ сьозюдюр. Йине де сизе йени бир буйрук язъйорум. Бунун герчек олдуу, Месих'те ве сизде гьорюлюйор. Чюнкю каранлък гечийор, герчек ъшък шимдиден парлъйор. Ъшъкта олдууну сьойлейип де кардешинден нефрет еден хяля каранлъктадър. Кардешини севен ъшъкта яшар ве башкасънън тьокезлемесине неден олмаз. Ама кардешинден нефрет еден каранлъктадър, каранлъкта йюрюр ве нерейе гиттиини билмез. Чюнкю каранлък гьозлерини кьор етмиштир. Явруларъм, сизе язъйорум, Чюнкю Месих'ин адъ уруна гюнахларънъз баъшландъ. Бабалар, сизе язъйорум, Чюнкю башлангъчтан бери вар Олан'ъ танъйорсунуз. Генчлер, сизе язъйорум, Чюнкю кьотю оланъ йендиниз. Чоджуклар, сизе яздъм, Чюнкю Баба'йъ танъйорсунуз. Бабалар, сизе яздъм, Чюнкю башлангъчтан бери вар Олан'ъ танъйорсунуз. Генчлер, сизе яздъм, Чюнкю гючлюсюнюз, Танръ'нън сьозю ичинизде яшъйор, Кьотю оланъ йендиниз. Дюняйъ да дюняя аит шейлери де севмейин. Дюняйъ севенин Баба'я севгиси йоктур. Чюнкю дюняя аит олан хер шей –бенлиин туткуларъ, гьозюн туткуларъ, мадди яшамън вердии гурур– Баба'дан деил, дюнядандър. Дюня да дюнясал туткулар да гечер, ама Танръ'нън истеини йерине гетирен сонсуза дек яшар. Чоджуклар, бу сон сааттир. Месих Каршътъ 'нън геледжеини дуйдунуз. Нитеким шимдиден чок сайъда Месих каршътъ тюремиш булунуйор. Сон саат олдууну бундан билийоруз. Бунлар арамъздан чъктълар, ама бизден деилдилер. Бизден олсалардъ, бизимле калърлардъ. Айрълмаларъ хичбиринин бизден олмадъънъ ортая чъкардъ. Сизлерсе Кутсал Олан тарафъндан месхедилдиниз; хепиниз билгилисиниз. Герчеи билмедииниз ичин деил, герчеи ве хичбир яланън герчекле илгиси олмадъънъ билдииниз ичин сизе язъйорум. Иса'нън Месих олдууну ядсъян яланджъ деилсе, ким яланджъдър? Баба'йъ ве Оул'у ядсъян Месих каршътъдър. Оул'у ядсъянда Баба да йоктур; Оул'у ачъкча кабул еденде Баба да вардър. Башлангъчтан бери ишиттииниз сьоз ичинизде яшасън. Башлангъчтан бери ишиттииниз сьоз ичинизде яшарса, сиз де Оул'да ве Баба'да яшарсънъз. Месих'ин бизе ваат еттии будур, яни сонсуз яшамдър. Бунларъ сизи саптърмак истейенлерле илгили оларак язъйорум. Сизе гелиндже, О'ндан алдъънъз месх сизде калър. Кимсенин сизе бир шей ьоретмесине герек йоктур. О'нун сизе хер шейи ьоретен месхи герчектир, сахте деилдир. Сизе ьореттии гиби, Месих'те яшайън. Евет, явруларъм, шимди Месих'те яшайън ки, О гьорюндююнде джесаретимиз олсун, гелдиинде О'нун ьонюнде утанмаялъм. О'нун дору олдууну билирсениз, дору оланъ япан херкесин О'ндан додууну да билирсиниз. Бакън, Баба бизи о кадар чок севийор ки, бизе „Танръ'нън чоджукларъ“ денийор! Герчектен де ьойлейиз. Дюня Баба'йъ танъмадъъ ичин бизи де танъмъйор. Севгили кардешлерим, даха шимдиден Танръ'нън чоджукларъйъз, ама не оладжаъмъз хенюз бизе гьостерилмеди. Анджак, Месих гьорюндюю заман О'на бензер оладжаъмъзъ билийоруз. Чюнкю О'ну олдуу гиби гьореджеиз. Месих'те бу умуда сахип олан, Месих пак олдуу гиби кендини пак кълар. Гюнах ишлейен, ясая каршъ гелмиш олур. Чюнкю гюнах демек, ясая каршъ гелмек демектир. Месих'ин, гюнахларъ калдърмак ичин ортая чъктъънъ ве кендисинде гюнах олмадъънъ билирсиниз. Месих'те яшаян, гюнах ишлемез. Гюнах ишлейен О'ну не гьормюштюр, не де танъмъштър. Явруларъм, кимсе сизи алдатмасън. Месих дору олдуу гиби, дору оланъ япан да дору кишидир. Гюнах ишлейен, Иблис'тендир. Чюнкю Иблис башлангъчтан бери гюнах ишлемектедир. Танръ'нън Олу, Иблис'ин яптъкларъна сон вермек ичин ортая чъктъ. Танръ'дан домуш олан, гюнах ишлемез. Чюнкю Танръ'нън тохуму онда яшар. Танръ'дан домуш олдуу ичин гюнах ишлейемез. Дору оланъ япмаян ве кардешини севмейен киши Танръ'дан деилдир. Иште Танръ'нън чоджукларъйла Иблис'ин чоджукларъ бьойле айърт едилир. Башлангъчтан бери ишиттииниз буйрук шудур: Бирбиримизи севелим. Шейтан'а аит олуп кардешини ьолдюрен Кайин гиби олмаялъм. Кайин кардешини неден ьолдюрдю? Кенди яптъкларъ кьотю, кардешинин яптъкларъ дору олдуу ичин ьолдюрдю. Кардешлер, дюня сизден нефрет едерсе шашмайън. Биз кардешлери севдиимиз ичин ьолюмден яшама гечтиимизи билийоруз. Севмейен ьолюмде калър. Кардешинден нефрет еден катилдир. Хичбир катилин сонсуз яшама сахип олмадъънъ билирсиниз. Севгинин не олдууну Месих'ин бизим ичин джанънъ вермесинден анлъйоруз. Бизим де кардешлеримиз ичин джанъмъзъ вермемиз герекир. Дюня малъна сахип олуп да кардешини ихтияч ичинде гьордюю халде ондан шефкатини есиргейен кишиде Танръ'нън севгиси олабилир ми? Явруларъм, сьозле ве дилле деил, ейлемле ве ичтенликле севелим. О'нун буйруу Олу Иса Месих'ин адъна инанмамъз ве Иса'нън буйурдуу гиби бирбиримизи севмемиздир. Танръ'нън буйрукларънъ йерине гетирен Танръ'да яшар, Танръ да о кишиде яшар. Ичимизде яшадъънъ бизе вердии Рух сайесинде билириз. Севгили кардешлерим, хер руха инанмайън. Танръ'дан олуп олмадъкларънъ анламак ичин рухларъ сънайън. Чюнкю бирчок сахте пейгамбер дюнянън хер янъна яйълмъш булунуйор. Иса Месих'ин беден алъп гелдиини кабул еден хер рух Танръ'дандър. Танръ'нън Руху'ну бунунла танъяджаксънъз. Иса'йъ кабул етмейен хичбир рух Танръ'дан деилдир. Бьойлеси, Месих Каршътъ 'нън рухудур. Онун геледжеини дуйдунуз. Затен о шимдиден дюнядадър. Явруларъм, сиз Танръ'дансънъз ве сахте пейгамберлери йендиниз. Чюнкю сизде олан, дюнядакинден юстюндюр. Сахте пейгамберлер дюнядандър. Бу неденле сьойледиклери сьозлер де дюнядандър ве дюня онларъ динлер. Бизсе Танръ'данъз; Танръ'йъ танъян бизи динлер, Танръ'дан олмаян динлемез. Герчеин Руху'йла ялан рухуну бьойле айърт едериз. Севгили кардешлерим, бирбиримизи севелим. Чюнкю севги Танръ'дандър. Севен херкес Танръ'дан домуштур ве Танръ'йъ танър. Севмейен киши Танръ'йъ танъмаз. Чюнкю Танръ севгидир. Танръ бириджик Олу араджълъъйла яшаялъм дийе О'ну дюняя гьондерди, бьойледже бизи севдиини гьостерди. Танръ'йъ биз севмиш деилдик, ама О бизи севди ве Олу'ну гюнахларъмъзъ баъшлатан курбан оларак дюняя гьондерди. Иште севги будур. Севгили кардешлерим, Танръ бизи бу кадар чок севдиине гьоре биз де бирбиримизи севмейе борчлуйуз. Хич кимсе хичбир заман Танръ'йъ гьормюш деилдир. Ама бирбиримизи северсек, Танръ ичимизде яшар ве севгиси ичимизде йеткинлешмиш олур. Танръ'да яшадъъмъзъ ве О'нун бизде яшадъънъ бизе кенди Руху'ндан вермиш олмасъндан анлъйоруз. Баба'нън Олу'ну дюнянън Куртаръджъсъ оларак гьондердиини гьордюк, шимди буна танъклък едийоруз. Ким Иса'нън Танръ'нън Олу олдууну ачъкча кабул едерсе, Танръ онда яшар, о да Танръ'да яшар. Танръ'нън бизе олан севгисини танъдък ве буна инандък. Танръ севгидир. Севгиде яшаян Танръ'да яшар, Танръ да онда яшар. Яргъ гюнюнде джесаретимиз олсун дийе севги бьойлеликле ичимизде йеткин кълънмъштър. Чюнкю Месих насълса, биз де бу дюняда ьойлейиз. Севгиде корку йоктур. Терсине, йеткин севги коркуйу силер атар. Чюнкю корку ишкенджедир. Коркан киши севгиде йеткин кълънмамъштър. Бизсе севийоруз, чюнкю ьондже О бизи севди. „Танръ'йъ севийорум“ дейип де кардешинден нефрет еден яланджъдър. Чюнкю гьордюю кардешини севмейен, гьормедии Танръ'йъ севемез. „Танръ'йъ севен кардешини де севсин“ дийен буйруу Месих'тен алдък. Иса'нън Месих олдууна инанан херкес Танръ'дан домуштур. Баба'йъ севен О'ндан домуш оланъ да север. Танръ'йъ севип буйрукларънъ йерине гетирмекле, Танръ'нън чоджукларънъ севдиимизи анларъз. Танръ'йъ севмек О'нун буйрукларънъ йерине гетирмек демектир. О'нун буйрукларъ да аър деилдир. Чюнкю Танръ'дан домуш олан херкес дюняйъ йенер. Бизе дюняя каршъ зафер казандъран иманъмъздър. Иса'нън Танръ Олу олдууна иман еденден башка дюняйъ йенен ким? Суйла ве канла гелен Иса Месих'тир. О ялнъз суйла деил, суйла ве канла гелмиштир. Буна танъклък еден Рух'тур. Чюнкю Рух герчектир. Инсанларън танъклъънъ кабул едийоруз, ойса Танръ'нън танъклъъ даха юстюндюр. Чюнкю бу, Танръ'нън танъклъъдър, кенди Олу'йла илгили оларак яптъъ танъклъктър. Танръ'нън Олу'на инанан, йюреинде Танръ'нън танъклъъна сахиптир. Танръ'я инанмаянса О'ну яланджъ дурумуна дюшюрмюш олур. Чюнкю Танръ'нън Олу'йла илгили танъклъъна инанмамъштър. Танъклък да шудур: Танръ бизе сонсуз яшам верди, бу яшам О'нун Олу'ндадър. Кендисинде Танръ Олу булунанда яшам вардър, кендисинде Танръ Олу булунмаянда яшам йоктур. Танръ Олу'нун адъна иман еден сизлере, сонсуз яшама сахип олдуунузу билесиниз дийе бунларъ яздъм. Танръ'нън ьонюнде гювенимиз шу ки, О'нун истеине уйгун не дилерсек бизи ишитир. Хер не дилерсек бизи ишиттиини билдиимизе гьоре, О'ндан диледиклеримизи алдъъмъзъ да билириз. Кардешинин ьолюмджюл олмаян бир гюнах ишледиини гьорен, онун ичин дуа етсин. Дуасъйла кардешине яшам вереджектир. Бу, ьолюмджюл олмаян гюнах ишлейенлер ичин гечерлидир. Ьолюмджюл гюнах да вардър, бунун ичин дуа етсин демийорум. Хер кьотюлюк гюнахтър, ама ьолюмджюл олмаян гюнах да вардър. Танръ'дан домуш оланън гюнах ишлемедиини билириз. Танръ'дан домуш олан Иса Месих ону корур ве кьотю олан она докунамаз. Билийоруз ки, биз Танръ'данъз, бютюн дюня исе кьотю оланън денетиминдедир. Йине билийоруз ки, Танръ'нън Олу гелмиш ве герчек Олан'ъ танъмамъз ичин бизе анлама гюджю вермиштир. Биз герчек Олан'дайъз, О'нун Олу Иса Месих'тейиз. О герчек Танръ ве сонсуз яшамдър. Явруларъм, кендинизи путлардан коруйун. Бен ихтиярдан, Танръ'нън сечтии, герчектен севдиим ханъмефендийе ве чоджукларъна селамлар! Ялнъз бен деил, герчеи биленлерин хепси де сизлери севийор. Чюнкю герчек ичимизде яшъйор ве сонсуза дек бизимле оладжак. Баба Танръ'дан ве Баба'нън Олу Иса Месих'тен гелен лютуф, мерхамет ве есенлик де герчекте ве севгиде бизимле оладжактър. Сенин чоджукларъндан базъларънън Баба'дан алдъъмъз буйруа уярак герчеин изинден йюрюдююню гьорюндже чок севиндим. Шимди сана риджа едийорум, ханъмефенди, бирбиримизи севелим. Бу сана яздъъм йени бир буйрук деил, башлангъчтан бери кабул еттиимиз буйруктур. Севги Танръ'нън буйрукларъна уйгун яшамамъз демектир. Башлангъчтан бери ишиттииниз гиби, О'нун буйруу севги йолунда йюрюмениздир. Не вар ки, Иса Месих'ин беден алъп гелдиини кабул етмейен бирчок алдатъджъ дюнянън хер янъна яйълдъ. Алдатъджъ, Месих каршътъ олан бунлардър. Башардъкларънъзъ йитирмемек ве ьодюлюнюзю ексиксиз алмак ичин кендинизе диккат един. Хаддини ашъп Месих'ин ьоретисине балъ калмаян хич кимседе Танръ йоктур. Бу ьоретийе балъ каланда исе хем Баба, хем де Оул вардър. Сизе гелип де бу ьоретийи гетирмейени евинизе алмайън, она селам биле вермейин. Чюнкю бьойле бирине селам верен, кьотю ишлерине ортак олур. Сизе язаджак чок шейим вар, ама бунларъ кяътла, мюреккепле илетмек истемедим. Севинджимиз там олсун дийе янънъза гелмек ве сизинле йюз йюзе конушмак умудундайъм. Танръ'нън сечтии къзкардешинин чоджукларъ сана селам едерлер. Бен ихтиярдан, герчектен севдиим севгили Гайус'а селам! Севгили кардешим, джанън гьоненч ичинде олдуу гиби, хер бакъмдан салъклъ ве гьоненч ичинде олман ичин дуа едийорум. Базъ кардешлер гелип сенин герчее балъ калдъъна, герчеин изинден йюрюдююне танъклък единдже чок севиндим. Беним ичин, чоджукларъмън герчеин изинден йюрюдюклерини дуймактан даха бюйюк бир севинч оламаз! Севгили кардешим, сана ябанджъ олдукларъ халде, кардешлер ичин яптъън хер шейи ичтен бир балълъкла япъйорсун. Онлар килисе ьонюнде севгине танъклък еттилер. Онларъ Танръ'я ярашър бичимде ярдъмларънла бирликте уурларсан ийи едерсин. Чюнкю инанмаянлардан хичбир ярдъм алмадан, Месих'ин адъ уруна йола чъктълар. Бу неденле, герчек уруна емекташлар олмак ичин бьойлелерини дестеклемелийиз. Килисейе базъ шейлер яздъм, ама араларънда ен юстюн олма севдасънда олан Диотрефис бизи кабул етмийор. Бунун ичин, еер гелирсем, бизе йьонелттии хаксъз сучламаларла яптъъ кьотюлюклери анъмсатаджаъм. Бунунла йетинмейерек кардешлери де кабул етмийор, кабул етмек истейенлере де енгел олуп онларъ килиседен дъшаръ атъйор. Севгили кардешим, кьотюйю деил, ийийи ьорнек ал. Ийилик япан киши Танръ'дандър. Кьотюлюк япанса Танръ'йъ гьормемиштир. Херкесле бирликте герчеин кендиси, Димитриос'ун деерли бири олдууна танъклък едийор. Биз де танъклък едериз. Танъклъъмъзън дору олдууну билийорсун. Сана язаджак чок шейим вар, ама мюреккепле, калемле язмак истемийорум. Якънда сени гьормек умудундайъм, о заман йюз йюзе конушуруз. Есен кал! Аркадашлар сана селам едерлер. Сен де орадаки аркадашлара адлъ адънджа селам сьойле. Иса Месих'ин кулу, Якуп'ун кардеши бен Яхуда'дан, Баба Танръ тарафъндан севилип Иса Месих ичин корунмуш олан чарълмъшлара селам! Мерхамет, есенлик ве севги артан ьолчюде сизин олсун. Севгили кардешлерим, сизе ортак куртулушумузла илгили язмая чок гайрет еттим. Бу арада сизи кутсаллара илк ве сон кез еманет едилен иман урунда мюджаделейе ьозендирмек ичин язма гереини дуйдум. Чюнкю Танръмъз'ън лютфуну сефахате арач еден, тек Ефендимиз ве Раббимиз Иса Месих'и ядсъян базъ танръсъзлар гизлидже аранъза създълар. Онларън яргъланаджакларъ чоктан бери язълмъштър. Бютюн бунларъ билдииниз халде, сизе анъмсатмак истерим ки, илк ве сон кез халкъ Мъсър'дан куртаран Раб иман етмейенлери даха сонра йок етти. Йеткилеринин сънъръ ичинде калмайъп кендилерине айрълан йери терк етмиш олан мелеклери, бюйюк яргъ гюню ичин чьозюлмез баларла балаярак каранлъа хапсетти. Содом, Гомора ве чеврелериндеки кентлер де бензер бичимде кендилерини фухуш ве сапъклъа теслим еттилер. Сонсуза дек атеште янма джезасънъ чекен бу кентлер дерс алънаджак бирер ьорнектир. Аранъза съзан бу кишилер де онлар гиби гьордюклери дюшлере даянарак ьоз беденлерини кирлетийор, Раб'бин йеткисини хиче сайъйор, йюдже варлъклара сьовюйорлар. Ойса Башмелек Микаил биле Муса'нън джеседи конусунда Иблис'ле чекишип тартъшъркен, сьоверек ону яргъламая калкъшмадъ. Анджак, „Сени Раб азарласън“ деди. Ама бу кишилер анламадъкларъ хер шейе сьовюйорлар. Ьоте яндан, акълдан йоксун хайванлар гиби ичгюдюлерийле анладъкларъ не варса, онларъ йъкъма гьотюрюйор. Вай онларън халине! Чюнкю Кайин'ин йолундан гиттилер. Казанч ичин кендилерини Балам'ънкине бензер бир янългъя каптърдълар. Корах'ънкине бензер бир исянда махволдулар. Севги шьоленлеринизде сизинле бирликте первасъзджа йийип ичен бу кишилер бирер кара лекедир. Ялнъз кендилерини беслейен чобанлардър. Рюзгарън сюрюкледии ямурсуз булутлара, ики кез ьолмюш, кьокюнден сьокюлмюш, сонбахарън мейвесиз аачларъна бензерлер. Кьопююню савуран денизин азгън далгаларъ гиби айъпларънъ чеврейе савурурлар. Серсери йълдъзлар гибидирлер. Онларъ сонсуза дек сюреджек койу каранлък беклийор. Бунлар хеп якънъп сьойленир, кенди туткуларънън пешинден гидерлер. Аъзларъндан курумлу сьозлер чъкар, кенди чъкарларъ ичин башкаларънъ похпохларлар. Ама сиз, севгили кардешлерим, Раббимиз Иса Месих'ин елчилери тарафъндан ьонджеден сьойленен сьозлери анъмсайън. Сизе демишлерди ки, „Дюнянън сон гюнлеринде алай еденлер, танръсъзлъа йьонелип кенди туткуларъна гьоре яшаянлар оладжактър.“ Бунлар бьолюджю, инсан доасъйла сънърлъ, Кутсал Рух'тан йоксун кишилердир. Ама сиз, севгили кардешлерим, кендинизи тюмден кутсал олан иманънъзън темели юзеринде гелиштирин. Кутсал Рух'ун йьонетиминде дуа един. Раббимиз Иса Месих'ин сизи сонсуз яшама кавуштураджак олан мерхаметини беклеркен кендинизи Танръ'нън севгисинде коруйун. Кими карарсъзлара мерхамет един. Кимини атештен чекип куртарън. Кимине де коркуйла мерхамет един. Ама гюнахлъ бир беденин лекеледии гийсиден биле тиксинин. Иса Месих'ин вахйидир. Танръ якън заманда олмасъ герекен олайларъ кулларъна гьостермеси ичин О'на бу вахйи верди. О да гьондердии мелеи араджълъъйла буну кулу Йуханна'я илетти. Йуханна, Танръ'нън сьозюне ве Иса Месих'ин танъклъъна –гьордюю хер шейе– танъклък етмектедир. Бу пейгамберлик сьозлерини окуяна, бурада язъланларъ динлейип йерине гетирене не мутлу! Чюнкю бекленен заман якъндър. Иште булутларла гелийор! Хер гьоз О'ну гьореджек, О'нун беденини дешмиш оланлар биле. О'нун ичин дьовюнеджек йерйюзюнюн бютюн халкларъ. Евет, бьойле оладжак! Амин. Вар олан, вар олмуш ве геледжек олан, Хер Шейе Гюджю Йетен Раб Танръ, „ Алфа ве Омега Бен'им“ дийор. Иса'я аит бири оларак съкънтъда, танръсал егеменликте ве сабърда ортаънъз ве кардешиниз олан бен Йуханна, Танръ'нън сьозю ве Иса'я танъклък уруна Патмос денилен адада булунуйордум. Раб'бин гюнюнде Рух'ун еткисинде каларак аркамда боразан сесине бензер йюксек бир сес ишиттим. Сес, „Гьордюклерини китаба яз ве йеди килисейе, яни Ефес, Измир, Бергама, Тиятира, Сарт, Филаделфя ве Лаодикя'я гьондер“ деди. Башъ, сачъ ак япаъ гиби беяз, кар гиби бембеяздъ. Гьозлери алев алев янан атешти санки. Аякларъ, оджакта кор халине гелмиш парлак тунджа бензийорду. Сеси, гюрюл гюрюл акан суларън сеси гибийди. Са елинде йеди йълдъз вардъ. Азъндан ики аъзлъ кескин бир кълъч узанъйорду. Йюзю бютюн гюджюйле парлаян гюнеш гибийди. О'ну гьорюндже, ьолю гиби аякларънън дибине йъълдъм. О исе са елини юзериме койуп шьойле деди: „Коркма! Илк ве сон Бен'им. Дири Олан Бен'им. Ьолмюштюм, ама иште сонсузлуклар бойунджа дирийим. Ьолюмюн ве ьолюлер диярънън анахтарларъ бендедир. Бунун ичин гьордюклерини, шимди оланларъ ве бундан сонра оладжакларъ яз. Са елимде гьордююн йеди йълдъзла йеди алтън кандиллиин сърръна гелиндже, йеди йълдъз йеди килисенин мелеклери, йеди кандилликсе йеди килиседир.“ „Ефес'теки килисенин мелеине яз. Йеди йълдъзъ са елинде тутан, йеди алтън кандиллиин ортасънда йюрюйен шьойле дийор: ‚Яптъкларънъ, чалъшканлъънъ, сабрънъ билийорум. Кьотю кишилере катланамадъънъ да билийорум. Елчи олмадъкларъ халде кендилерини елчи дийе танътанларъ сънадън ве онларъ яланджъ булдун. Евет, сабърлъсън, адъм уруна аджълара даяндън ве йълмадън. Не вар ки, бир конуда сана каршъйъм: Башлангъчтаки севгинден узаклаштън. Бунун ичин, нереден дюштююню анъмса! Тьовбе ет ве башлангъчта яптъкларънъ сюрдюр. Тьовбе етмезсен, гелип кандиллиини йеринден калдъръръм. Йине де олумлу бир янън вар: Николас янлъларънън яптъкларъндан нефрет едийорсун; бен де нефрет едерим. Кулаъ олан, Рух'ун килиселере не дедиини ишитсин. Галип гелене Танръ'нън дженнетинде булунан яшам ааджъндан йеме хаккънъ вереджеим.‘“ „Измир'деки килисенин мелеине яз. Ьолмюш ве яшама дьонмюш, илк ве сон олан шьойле дийор: ‚Съкънтъларънъ, йоксуллууну билийорум. Ойса зенгинсин! Яхуди олдукларънъ сьойлейен, ама Яхуди деил де Шейтан'ън хаврасъ дурумунда оланларън ифтираларънъ билийорум. Чекмек юзере олдуун съкънтълардан коркма! Бак, дененесиниз дийе Иблис ичинизден базъларънъ якънда зиндана атаджак. Он гюн съкънтъ чекеджексиниз. Ьолюм пахасъна да олса садък кал, сана яшам таджънъ вереджеим. Кулаъ олан, Рух'ун килиселере не дедиини ишитсин. Галип гелен, икинджи ьолюмден хичбир зарар гьормейеджек.‘“ „Бергама'даки килисенин мелеине яз. Ики аъзлъ кескин кълъджа сахип олан шьойле дийор: ‚Нереде яшадъънъ билийорум; Шейтан'ън тахтъ орададър. Йине де адъма съмсъкъ балъсън. Аранъзда, Шейтан'ън яшадъъ йерде ьолдюрюлен садък танъъм Антипа'нън гюнлеринде биле бана олан иманънъ ядсъмадън. Не вар ки, биркач конуда сана каршъйъм: Аранъзда Балам'ън ьоретисине балъ оланлар вар. Путлара сунулан курбанларън етини йемелери, фухуш япмаларъ ичин Исраилоулларъ'нъ аяртмайъ Балак'а ьоретен Балам'дъ. Бунун гиби, сизин аранъзда да Николас янлъларънън ьоретисине балъ оланлар вар. Бунун ичин тьовбе ет! Йокса янъна тез гелир, азъмдаки кълъчла онлара каршъ савашъръм. Кулаъ олан, Рух'ун килиселере не дедиини ишитсин. Галип гелене саклъ мандан вереджеим. Айръджа, она беяз бир таш ве бу ташън юзеринде язълъ олан йени бир ад, аландан башка кимсенин билмедии бир ад вереджеим.‘“ „Тиятира'даки килисенин мелеине яз. Гьозлери алев алев янан атеше, аякларъ парлак тунджа бензейен Танръ'нън Олу шьойле дийор: ‚Яптъкларънъ, севгини, иманънъ, хизметини, сабрънъ билийорум. Сон яптъкларънън илк яптъкларънъ аштъънъ да билийорум. Не вар ки, бир конуда сана каршъйъм: Кендини пейгамбер дийе танътан Изебел адъндаки кадънъ хошгьорюйле каршълъйорсун. Бу кадън ьоретисийле кулларъмъ саптъръп фухуш япмая, путлара сунулан курбанларън етини йемейе йьонелтийор. Тьовбе етмеси ичин она бир сюре танъдъм, ама фухуш япмактан тьовбе етмек истемийор. Бак, ону ятаа дюшюреджеим; онун яптъкларъндан тьовбе етмезлерсе, онунла зина еденлери де бюйюк съкънтъларън ичине атаджаъм. Онун чоджукларънъ салгън хасталъкла ьолдюреджеим. О заман бютюн килиселер, гьонюллери ве йюреклери денетлейенин бен олдууму биледжеклер. Хер биринизе яптъкларънъзън каршълъънъ вереджеим. Кулаъ олан, Рух'ун килиселере не дедиини ишитсин.‘“ „Сарт'таки килисенин мелеине яз. Танръ'нън йеди рухуна ве йеди йълдъза сахип олан шьойле дийор: ‚Яптъкларънъ билийорум. Яшъйорсун дийе ад япмъшсън, ама ьолюсюн. Уян! Герийе калан ве ьолмек юзере олан не варса гючлендир. Чюнкю яптъкларънън Танръм'ън ьонюнде тамамланмамъш олдууну гьордюм. Бу неденле нелер алдъънъ, нелер ишиттиини анъмса. Бунларъ йерине гетир, тьовбе ет! Еер уянмазсан, хърсъз гиби геледжеим. Ханги саатте геледжеими хич билемейеджексин. Ама Сарт'та, аранъзда гийсилерини лекелемемиш биркач киши вар ки, беязлар ичинде бенимле бирликте йюрюйеджеклер. Чюнкю буна лайъктърлар. Галип гелен бьойледже беяз гийсилер гийеджек. Онун адънъ яшам китабъндан хич силмейеджеим. Бабам'ън ве мелеклеринин ьонюнде о кишинин адънъ ачъкча анаджаъм. Кулаъ олан, Рух'ун килиселере не дедиини ишитсин.‘“ „Филаделфя'даки килисенин мелеине яз. Кутсал ве герчек олан, Давут'ун анахтаръна сахип олан, ачтъънъ кимсенин капаямадъъ, кападъънъ кимсенин ачамадъъ киши шьойле дийор: ‚Яптъкларънъ билийорум. Иште ьонюне кимсенин капаямаяджаъ ачък бир капъ койдум. Гюджюнюн аз олдууну билийорум; йине де сьозюме уйдун, адъмъ ядсъмадън. Бак, Шейтан'ън хаврасъндан оланларъ, Яхуди олмадъкларъ халде Яхуди олдукларънъ илери сюрен яланджъларъ ьойле едеджеим ки, гелип аякларъна капанаджак, беним сени севдиими анлаяджаклар. Сьозюме уярак сабърла даяндън. Бен де йерйюзюнде яшаянларъ денемек ичин бютюн дюнянън юзерине геледжек олан дененме саатинден сени есиргейеджеим. Тез гелийорум. Таджънъ кимсе елинден алмасън дийе сахип олдууна съмсъкъ саръл. Галип гелени Танръм'ън Тапънаъ'нда сютун япаджаъм. Бьойле бири артък орадан хич айрълмаяджак. Онун юзерине Танръм'ън адънъ, Танръм'а аит кентин –гьоктен Танръм'ън янъндан инен йени Йерушалим'ин– адънъ ве беним йени адъмъ язаджаъм. Кулаъ олан, Рух'ун килиселере не дедиини ишитсин.‘“ „Лаодикя'даки килисенин мелеине яз. Амин, садък ве герчек танък, Танръ яратълъшънън кайнаъ шьойле дийор: ‚Яптъкларънъ билийорум. Не соуксун, не съджак. Кешке я соук я съджак олсайдън! Ойса не съджак не соуксун, ълъксън. Бу йюзден сени азъмдан кусаджаъм. Зенгиним, зенгинлештим, хичбир шейе герексинмем йок дийорсун; ама заваллъ, аджънаджак дурумда, йоксул, кьор ве чъплак олдууну билмийорсун. Зенгин олмак ичин бенден атеште арътълмъш алтън, гийинип чъплаклъънън айъбънъ ьортмек ичин беяз гийсилер, гьормек ичин гьозлерине сюрмек юзере мерхем сатън алманъ салък верийорум. Бен севдиклерими азарлайъп тербийе едерим. Онун ичин гайрете гел, тьовбе ет. Иште капъда дурмуш, капъйъ чалъйорум. Бири сесими ишитир ве капъйъ ачарса, онун янъна гиреджеим; бен онунла, о да бенимле, бирликте йемек йийеджеиз. Бен насъл галип гелерек Бабам'ла бирликте Бабам'ън тахтъна отурдумса, галип гелене де бенимле бирликте тахтъма отурма хаккънъ вереджеим. Кулаъ олан, Рух'ун килиселере не дедиини ишитсин.‘“ Бундан сонра гьокте ачък дуран бир капъ гьордюм. Бенимле конуштууну ишиттиим, боразан сесине бензейен илк сес шьойле деди: „Бурая чък! Бундан сонра олмасъ герекен олайларъ сана гьостерейим.“ О анда Рух'ун еткисинде каларак гьокте бир тахт ве тахтта отуран бирини гьордюм. Тахтта отуранън, йешим ве кърмъзъ акик ташъна бензер бир гьорюнюшю вардъ. Зюмрюдю андъран бир гьоккушаъ тахтъ чеврелийорду. Тахтън чевресинде йирми дьорт айръ тахт вардъ. Бу тахтлара башларънда алтън тачлар олан, беяз гийсилере бюрюнмюш йирми дьорт ихтияр отурмушту. Тахттан шимшеклер чакъйор, уултулар, гьок гюрлемелери ишитилийорду. Тахтън ьонюнде алев алев янан йеди мешале вардъ. Бунлар Танръ'нън йеди рухудур. Тахтън ьонюнде биллур гиби, санки джамдан бир дениз вардъ. Тахтън ортасънда ве чевресинде, ьоню ве аркасъ гьозлерле каплъ дьорт яратък дуруйорду. Биринджи яратък аслана, икинджиси даная бензийорду. Ючюнджю яратъън йюзю инсан йюзю гибийди. Дьордюнджю яратък учан бир карталъ андъръйорду. Дьорт яратъън хер биринин алтъшар канадъ вардъ. Яратъкларън хер янъ, канатларънън алт тарафъ биле гьозлерле каплъйдъ. Гедже гюндюз дуруп динленмеден шьойле дийорлар: „Кутсал, кутсал, кутсалдър, Хер Шейе Гюджю Йетен Раб Танръ, Вар олмуш, вар олан ве геледжек олан.“ Тахтта отуранън са елинде ики янъ да язълъ, йеди мюхюрле мюхюрленмиш бир томар гьордюм. Йюксек сесле, „Томаръ ачмая, мюхюрлерини чьозмейе ким лайъктър?“ дийе сесленен гючлю бир мелек де гьордюм. Ама не гьокте, не йерйюзюнде, не де йер алтънда томаръ ачъп ичине бакабиледжек кимсе йокту. Аджъ аджъ аламая башладъм. Чюнкю томаръ ачъп ичине бакмая лайък кимсе булунамадъ. Бунун юзерине ихтиярлардан бири бана, „Алама!“ деди. „Иште, Яхуда оймаъндан гелен Аслан, Давут'ун Кьокю галип гелди. Томаръ ве йеди мюхрюню О ачаджак.“ Тахтън, дьорт яратъън ве ихтиярларън ортасънда, боазланмъш гиби дуран бир Кузу гьордюм. Йеди бойнузу, йеди гьозю вардъ. Бунлар Танръ'нън бютюн дюняя гьондерилмиш йеди рухудур. Кузу гелип тахтта отуранън са елинден томаръ алдъ. Томаръ алънджа, дьорт яратъкла йирми дьорт ихтияр О'нун ьонюнде йере капандълар. Хер биринин елинде бирер лир ве кутсалларън дуаларъ олан бухур долу алтън таслар вардъ. Йени бир езги сьойлюйорлардъ: „Томаръ алмая, Мюхюрлерини ачмая лайъксън! Чюнкю боазландън Ве канънла хер оймактан, хер дилден, Хер халктан, хер улустан Инсанларъ Танръ'я сатън алдън. Онларъ Танръмъз'ън хизметинде Бир краллък халине гетирдин, Кяхинлер яптън. Дюня юзеринде егеменлик сюреджеклер.“ Сонра тахтън, яратъкларън ве ихтиярларън чевресинде чок сайъда мелек гьордюм, сеслерини ишиттим. Сайъларъ бинлердже бинлер, он бинлердже он бинлерди. Йюксек сесле шьойле дийорлардъ: „Боазланмъш Кузу Гюджю, зенгинлии, билгелии, кудрети, Сайгъйъ, йюджелии, ьовгюйю Алмая лайъктър.“ Ардъндан гьокте, йерйюзюнде, йер алтънда ве денизлердеки бютюн яратъкларън, бунлардаки бютюн варлъкларън шьойле дедиини ишиттим: „Ьовгю, сайгъ, йюджелик ве гюч сонсузлара дек Тахтта отуранън ве Кузу'нун олсун!“ Дьорт яратък, „Амин“ дедилер. Ихтиярлар да йере капанъп тапъндълар. Сонра Кузу'нун йеди мюхюрден бирини ачтъънъ гьордюм. О анда дьорт яратъктан биринин, гьок гюрюлтюсюне бензер бир сесле, „Гел!“ дедиини ишиттим. Бакънджа беяз бир ат гьордюм. Биниджисинин яйъ вардъ. Кендисине бир тач верилди ве галип гелен бири оларак зафер казанмая чъктъ. Кузу икинджи мюхрю ачънджа, икинджи яратъън „Гел!“ дедиини ишиттим. О заман къзъл ренкте башка бир ат чъктъ ортая. Биниджисине дюнядан баръшъ калдърма йеткиси верилди. Бунун сонуджу оларак инсанлар бирбирлерини боазлаяджаклар. Атлъя айръджа бюйюк бир кълъч верилди. Кузу ючюнджю мюхрю ачънджа, ючюнджю яратъън „Гел!“ дедиини ишиттим. Бакънджа сиях бир ат гьордюм. Биниджисинин елинде бир терази вардъ. Дьорт яратъън ортасънда санки бир сесин шьойле дедиини ишиттим: „Бир ьолчек будай бир динара, юч ьолчек арпа бир динара. Ама зейтиняъна, шараба зарар верме!“ Кузу дьордюнджю мюхрю ачънджа, „Гел!“ дийен дьордюнджю яратъън сесини ишиттим. Бакънджа солук ренкли бир ат гьордюм. Биниджисинин адъ Ьолюм'дю. Ьолюлер дияръ онун ардънджа гелийорду. Бунлара кълъчла, кътлъкла, салгън хасталъкла, йерйюзюнюн ябанъл хайванларъйла ьолюм сачмак ичин йерйюзюнюн дьортте бири юзеринде йетки верилди. Кузу бешинджи мюхрю ачънджа, сунаън алтънда, Танръ'нън сьозю ве сюрдюрдюклери танъклък неденийле ьолдюрюленлерин джанларънъ гьордюм. Йюксек сесле ферят едерек шьойле дийорлардъ: „Кутсал ве герчек олан Ефендимиз! Йерйюзюнде яшаянларъ яргълайъп онлардан канъмъзън ьоджюню алмак ичин даха не кадар беклейеджексин?“ Онларън хер бирине беяз бирер кафтан верилди. Кендилери гиби ьолдюрюледжек олан ьобюр Танръ кулларънън ве кардешлеринин сайъсъ тамамланънджая дек къса бир сюре даха беклемелери истенди. Кузу алтънджъ мюхрю ачънджа, бюйюк бир депрем олдууну гьордюм. Гюнеш кечи кълъндан япълмъш сиях бир чул гиби карардъ. Ай баштан ашаъ кан ренгине дьондю. Инджир ааджъ, гючлю бир рюзгарла сарсълдъънда насъл хам инджирлерини дьокерсе, гьоктеки йълдъзлар да ьойледже йерйюзюне дюштю. Гьокйюзю дюрюлен бир томар гиби ортадан калктъ. Хер да, хер ада йеринден сьокюлюп алъндъ. Дюня кралларъ, бюйюклери, комутанларъ, зенгинлери, гючлюлери, ьозгюрю кьолеси херкес мааралара, далардаки каяларън арасъна гизлендилер. Далара, каялара, „Юзеримизе дюшюн!“ дедилер, „Тахтта отуранън йюзюнден ве Кузу'нун газабъндан саклайън бизи! Чюнкю онларън газабънън бюйюк гюню гелди. Буна ким даянабилир?“ Бундан сонра йерйюзюнюн дьорт кьошесинде дуран дьорт мелек гьордюм. Бунлар карая, денизе я да херханги бир аач юзерине есмесин дийе, йерйюзюнюн дьорт рюзгарънъ тутуйорлардъ. Сонра гюндоусундан йюкселен башка бир мелек гьордюм. Яшаян Танръ'нън мюхрюню ташъйорду. Карая, денизе зарар вермек ичин йетки верилен дьорт мелее йюксек сесле баърдъ: „Биз Танръмъз'ън кулларънъ алънларъндан мюхюрлейене дек карая, денизе я да аачлара зарар вермейин!“ Мюхюрленмиш оланларън сайъсънъ ишиттим. Исраилоулларъ'нън бютюн оймакларъндан 144 000 киши мюхюрленмишти: Яхуда оймаъндан 12 000 киши мюхюрленмишти. Рубен оймаъндан 12 000, Гад оймаъндан 12 000, Ашер оймаъндан 12 000, Нафтали оймаъндан 12 000, Манашше оймаъндан 12 000, Шимон оймаъндан 12 000, Леви оймаъндан 12 000, Иссакар оймаъндан 12 000, Зевулун оймаъндан 12 000, Йусуф оймаъндан 12 000, Бенямин оймаъндан 12 000 киши мюхюрленмишти. Бундан сонра гьордюм ки, хер улустан, хер оймактан, хер халктан, хер дилден олушан, кимсенин саямаяджаъ кадар бюйюк бир калабалък тахтън ве Кузу'нун ьонюнде дуруйорду. Хепси де бирер беяз кафтан гиймишти, еллеринде хурма далларъ вардъ. Йюксек сесле баъръйорлардъ: „Куртаръш, тахтта отуран Танръмъз'а Ве Кузу'я ьозгюдюр!“ Бютюн мелеклер тахтън, ихтиярларън ве дьорт яратъън чевресинде дуруйорду. Тахтън ьонюнде йюзюстю йере капанъп Танръ'я тапънарак шьойле дийорлардъ: „Амин! Ьовгю, йюджелик, билгелик, Шюкран, сайгъ, гюч, кудрет, Сонсузлара дек Танръмъз'ън олсун! Амин!“ Бу сърада ихтиярлардан бири бана сорду: „Беяз кафтан гиймиш олан бу кишилер ким, нереден гелдилер?“ „Сен буну билийорсун, ефендим“ дедим. Бана деди ки, „Бунлар о бюйюк съкънтъдан гечип геленлердир. Кафтанларънъ Кузу'нун канъйла йъкамъш, бембеяз етмишлердир. Бунун ичин, „Танръ'нън тахтъ ьонюнде дуруйор, Тапънаънда гедже гюндюз О'на тапънъйорлар. Тахтта отуран, чадърънъ онларън юзерине гереджек. Артък аджъкмаяджак, Артък сусамаяджаклар. Не гюнеш не кавуруджу съджак Чарпаджак онларъ. Чюнкю тахтън ортасънда олан Кузу онларъ гюдеджек Ве яшам суларънън пънарларъна гьотюреджек. Танръ гьозлеринден бютюн яшларъ силеджек.“ Кузу йединджи мюхрю ачънджа, гьокте яръм саат кадар сессизлик олду. Танръ'нън ьонюнде дуран йеди мелеи гьордюм. Онлара йеди боразан верилди. Алтън бир бухурдан ташъян башка бир мелек гелип сунаън ьонюнде дурду. Тахтън ьонюндеки алтън сунакта бютюн кутсалларън дуаларъйла бирликте сунмак юзере кендисине чок миктарда бухур верилди. Кутсалларън дуаларъйла бухурун думанъ, Танръ'нън ьонюнде мелеин елинден йюкселди. Мелек бухурданъ алдъ, сунаън атешийле долдуруп йерйюзюне аттъ. Гьок гюрлемелери, уултулар ишитилди, шимшеклер чактъ, йер сарсълдъ. Йеди мелек еллериндеки йеди боразанъ чалмая хазърландъ. Биринджи мелек боразанънъ чалдъ. Канла каръшък долу ве атеш олушту, йерйюзюне ядъ. Йерин ючте бири, аачларън ючте бири ве бютюн йешил отлар яндъ. Икинджи мелек боразанънъ чалдъ. Алев алев янан, да гиби бюйюк бир кютле денизе атълдъ. Денизин ючте бири кана дьонюштю. Дениздеки яратъкларън ючте бири ьолдю, гемилерин ючте бири йок олду. Ючюнджю мелек боразанънъ чалдъ. Гьоктен мешале гиби янан бюйюк бир йълдъз ърмакларън ючте бири юзерине ве су пънарларънън юзерине дюштю. Бу йълдъзън адъ Пелин'дир. Суларън ючте бири пелин гиби аджълаштъ. Аджълашан сулардан ичен бирчок инсан ьолдю. Дьордюнджю мелек боразанънъ чалдъ. Гюнешин ючте бири, айън ючте бири, йълдъзларън ючте бири вурулду. Сонуч оларак ъшъкларънън ючте бири сьондю, гюндюзюн ве гедженин ючте бири ъшъксъз калдъ. Сонра гьоюн ортасънда учан бир картал гьордюм. Йюксек сесле шьойле баърдъънъ ишиттим: „Боразанларънъ чаладжак олан ьобюр юч мелеин боразан сеслеринден йерйюзюнде яшаянларън вай, вай, вай халине!“ Бешинджи мелек боразанънъ чалдъ. Гьоктен йере дюшмюш бир йълдъз гьордюм. Дипсиз деринликлере ачълан куйунун анахтаръ она верилди. Дипсиз деринликлерин куйусуну ачънджа, куйудан бюйюк бир оджаън думанъ гиби бир думан чъктъ. Куйунун думанъндан гюнеш ве хава карардъ. Думанън ичинден йерйюзюне чекиргелер ядъ. Бунлара йерйюзюндеки акреплерин гюджюне бензер бир гюч верилмишти. Чекиргелере йерйюзюндеки отлара, херханги бир битки я да ааджа деил де, ялнъз алънларънда Танръ'нън мюхрю булунмаян инсанлара зарар вермелери сьойленди. Бу инсанларъ ьолдюрмелерине деил, беш ай сюрейле ишкендже етмелерине изин верилди. Яптъкларъ ишкендже акребин инсанъ соктуу заман вердии аджъя бензийорду. О гюнлерде инсанлар ьолюмю араяджак, ама буламаяджаклар. Ьолюмю ьозлейеджеклер, ама ьолюм онлардан качаджак. Чекиргелерин гьорюнюмю, саваша хазърланмъш атлара бензийорду. Башларънда алтън тачлара бензер башлъклар вардъ. Йюзлери инсан йюзлери гибийди. Сачларъ кадън сачъна, дишлери аслан дишине бензийорду. Демир зърхлара бензер гьоюс зърхларъ вардъ. Канатларънън сеси саваша кошан чок сайъда атлъ арабанън сесине бензийорду. Акребинкине бензер куйрукларъ ве инелери вардъ. Куйрукларънда, инсанлара беш ай зарар вереджек гюдже сахиптилер. Башларънда крал оларак дипсиз деринликлерин мелеи вардъ. Бу мелеин Ибранидже адъ Аваддон, Грекче адъйса Аполйон'дур. Биринджи „вай“ гечти, иште бундан сонра ики „вай“ даха гелийор. Алтънджъ мелек боразанънъ чалдъ. Танръ'нън ьонюндеки алтън сунаън дьорт бойнузундан гелен бир сес ишиттим. Сес, елинде боразан олан алтънджъ мелее, „Бюйюк Фърат Ърмаъ'нън янънда балъ дуран дьорт мелеи чьоз“ деди. Там о саат, о гюн, о ай, о йъл ичин хазър тутулан дьорт мелек, инсанларън ючте бирини ьолдюрмек юзере чьозюлдю. Атлъ ордуларънън сайъсъ ики йюз милйонду, сайъларънъ дуйдум. Гьорюмюмде атларъ ве биниджилерини гьордюм. Атеш, гьокякут ве кюкюрт ренгинде гьоюс зърхларъ кушанмъшлардъ. Атларън башларъ аслан башъна бензийорду. Аъзларъндан атеш, думан, кюкюрт фъшкъръйорду. Инсанларън ючте бири бунларън азъндан фъшкъран атеш, думан ве кюкюрттен, бу юч беладан ьолдю. Атларън гюджю аъзларънда ве куйрукларъндадър. Йъланъ андъран куйрукларънън башъйла зарар верирлер. Герийе калан инсанлар, яни бу белалардан ьолмемиш оланлар, кенди еллерийле яптъкларъ путлардан дьонюп тьовбе етмедилер. Джинлере ве гьоремейен, ишитемейен, йюрюйемейен алтън, гюмюш, тунч, таш, тахта путлара тапмактан вазгечмедилер. Адам ьолдюрмектен, бюйю, фухуш, хърсъзлък япмактан да тьовбе етмедилер. Сонра гьоктен инен гючлю башка бир мелек гьордюм. Булута сарънмъштъ, башънън юзеринде гьоккушаъ вардъ. Йюзю гюнеше, аякларъ атештен сютунлара бензийорду. Йеди гьок гюрлемеси сеслендиинде язмак юзерейдим ки, гьоктен, „Йеди гьок гюрлемесинин сьойледиклерини мюхюрле, язма!“ дийен бир сес ишиттим. Денизле каранън юзеринде дурдууну гьордююм мелек, са елини гьое калдърдъ. Гьою ве гьоктекилери, йери ве йердекилери, денизи ве дениздекилери яратанън, сонсузлуклар бойунджа яшаянън хаккъ ичин ант ичип деди ки, „Артък геджикме олмаяджак. Йединджи мелек боразанънъ чалдъъ заман, Танръ'нън сър олан тасаръсъ тамамланаджак. Нитеким Танръ буну, кулларъ пейгамберлере мюжделемишти.“ Гьоктен ишиттиим сес бенимле йине конушмая башладъ: „Гит, денизле каранън юзеринде дуран мелеин елиндеки ачък томаръ ал“ деди. Мелеин янъна гидип кючюк томаръ бана вермесини истедим. „Ал, буну йе!“ деди. „Миденде бир аджълък япаджак, ама азъна бал гиби татлъ геледжек.“ Кючюк томаръ мелеин елинден алъп йедим, азъмда бал гиби татлъйдъ. Ама йутунджа мидем аджълаштъ. Сонра бана шьойле денди: „Йине бирчок халк, улус, дил ве кралла илгили оларак пейгамберликте булунмалъсън.“ Бана денее бензер бир ьолчю камъшъ верилип шьойле денди: „Гит, Танръ'нън Тапънаъ'нъ ве сунаъ ьолч, орада тапънанларъ сай! Тапънаън дъш авлусуну бърак, орайъ ьолчме. Чюнкю орасъ, кутсал кенти кърк ики ай аякларъйла чинейеджек олан улуслара верилди. Ики танъъма гюч вереджеим; чул гийсилер ичинде бин ики йюз алтмъш гюн пейгамберлик едеджеклер.“ Бунлар йерйюзюнюн Рабби ьонюнде дуран ики зейтин ааджъйла ики кандилликтир. Бири онлара зарар вермейе калкъшърса, аъзларъндан атеш фъшкъраджак ве дюшманларънъ йийип битиреджек. Онлара зарар вермек истейен херкесин бьойле ьолдюрюлмеси герекир. Пейгамберлик еттиклери сюредже ямур ямасън дийе гьою капамая йеткилери вардър. Суларъ кана дьонюштюрме ве йерйюзюню, кач кез истерлерсе, хер тюрлю белайла вурма йеткисине сахиптирлер. Танъклък гьоревлери сона ериндже дипсиз деринликлерден чъкан джанавар онларла савашаджак, онларъ йенип ьолдюреджек. Джесетлери, симгесел оларак Содом ве Мъсър дийе адландърълан бюйюк кентин анайолуна сериледжек. Онларън Рабби де орада чармъха герилмишти. Хер халктан, оймактан, дилден, улустан инсан юч бучук гюн джесетлерини сейредеджек, джесетлеринин мезара конулмасъна изин вермейеджеклер. Йерйюзюнде яшаянлар онларън бу дурумуна севинип байрам едеджек, бирбирлерине армаанлар гьондереджеклер. Чюнкю бу ики пейгамбер йерйюзюнде яшаянлара чок езийет етмишти. Юч бучук гюн сонра ики пейгамбер, Танръ'дан гелен яшам солууну алънджа аяа калктълар. Онларъ гьоренлер дехшете капълдъ. Ики пейгамбер гьоктен гелен йюксек бир сесин, „Бурая чъкън!“ дедиини ишиттилер. Сонра дюшманларънън гьозю ьонюнде бир булут ичинде гьое йюкселдилер. Там о саатте шиддетли бир депрем олду, кентин онда бири йъкълдъ. Депремде йеди бин киши джан верди. Герийе каланлар дехшете капълъп гьоктеки Танръ'йъ йюджелттилер. Икинджи „вай“ гечти. Иште, ючюнджю „вай“ тез гелийор. Йединджи мелек боразанънъ чалдъ. Гьокте йюксек сеслер дуйулду: „Дюнянън егеменлии Раббимиз'ин ве Месихи'нин олду. О сонсузлара дек егеменлик сюреджек.“ Улуслар газаба гелмишлерди. Шимдийсе сенин газабън юзерлерине гелди. Ьолюлери яргъламак, Кулларън олан пейгамберлери, кутсалларъ, Кючюк олсун бюйюк олсун, Сенин адъндан корканларъ ьодюллендирмек Ве йерйюзюню махведенлери махветмек заманъ да гелди.“ Ардъндан Танръ'нън гьоктеки тапънаъ ачълдъ, тапънакта О'нун Антлашма Сандъъ гьорюндю. О анда шимшеклер чактъ, уултулар, гьок гюрлемелери ишитилди. Йер сарсълдъ, шиддетли бир долу фъртънасъ копту. Гьокте олаанюстю бир белирти, гюнеше сарънмъш бир кадън гьорюндю. Ай аякларънън алтъндайдъ, башънда он ики йълдъздан олушан бир тач вардъ. Кадън гебейди. Доум санджъларъ ичинде къвранъйор, ферят едийорду. Ардъндан гьокте башка бир белирти гьорюндю: Йеди башлъ, он бойнузлу, къзъл ренкли бюйюк бир еждерхайдъ бу. Йеди башънда йеди тач вардъ. Куйрууйла гьоктеки йълдъзларън ючте бирини сюрюклейип йерйюзюне аттъ. Сонра доум япмак юзере олан кадънън ьонюнде дурду; кадън доурур доурмаз еждерха чоджуу йутаджактъ. Кадън бир оул, бютюн улусларъ демир чомакла гюдеджек бир еркек чоджук доурду. Чоджук хемен алънъп Танръ'я, Танръ'нън тахтъна гьотюрюлдю. Кадънса чьоле качтъ. Орада бин ики йюз алтмъш гюн бесленмеси ичин Танръ тарафъндан хазърланмъш бир йери вардъ. Бюйюк еждерха –Иблис я да Шейтан денен, бютюн дюняйъ саптъран о ески йълан– мелеклерийле бирликте йерйюзюне атълдъ. Бундан сонра гьокте йюксек бир сесин шьойле дедиини дуйдум: „Танръмъз'ън куртаръшъ, гюджю, егеменлии Ве Месихи'нин йеткиси шимди герчеклешти. Чюнкю кардешлеримизин сучлайъджъсъ, Онларъ Танръмъз'ън ьонюнде гедже гюндюз сучлаян Ашаъ атълдъ. Кардешлеримиз Кузу'нун канъйла Ве еттиклери танъклък билдирисийле Ону йендилер. Ьолюмю гьозе аладжак кадар Вазгечмишлерди джан севгисинден. Бунун ичин, ей гьоклер ве орада яшаянлар, Севинин! Вай халинизе, йер ве дениз! Чюнкю Иблис заманънън аз олдууну билерек Бюйюк бир ьофкейле юзеринизе инди.“ Еждерха йерйюзюне атълдъънъ гьорюндже, еркек чоджуу доуран кадънъ коваламая башладъ. Йъланън ьонюнден чьоле, юч бучук йъл бесленеджеи йере учуп качабилмеси ичин кадъна бюйюк картал канатларъ верилди. Йълан азъндан, кадънъ селле сюпюрюп гьотюрмек ичин онун ардъндан ърмак гиби су акъттъ. Ама йерйюзю, азънъ ачъп еждерханън азъндан акъттъъ ърмаъ йутарак кадъна ярдъм етти. Бунун юзерине еждерха кадъна ьофкеленди. Кадънън сойундан герийе каланларла, Танръ'нън буйрукларънъ йерине гетирип Иса'я танъклъкларънъ сюрдюренлерле савашмая гитти. Денизин къйъсънда дикилип дурду. Сонра он бойнузлу, йеди башлъ бир джанаварън денизден чъктъънъ гьордюм. Бойнузларънън юзеринде он тач вардъ, башларънън юзеринде кюфюр нителиинде адлар язълъйдъ. Гьордююм джанавар парса бензийорду. Аякларъ айъ аяъ, азъ аслан азъ гибийди. Еждерха джанавара кенди гюджю ве тахтъйла бирликте бюйюк йетки верди. Джанаварън башларъндан бири ьолюмджюл бир яра алмъша бензийорду. Не вар ки, бу ьолюмджюл яра ийилешмишти. Бютюн дюня шашкънлък ичинде джанаварън ардъндан гитти. Инсанлар джанавара йетки верен еждерхая таптълар. „Джанавар гибиси вар мъ? Онунла ким савашабилир?“ дийерек джанавара да таптълар. Джанавара, курумлу сьозлер сьойлейен, кюфюрлер савуран бир аъз ве кърк ики ай сюрейле кулланабиледжеи бир йетки верилди. Танръ'я кюфретмек, О'нун адъна ве конутуна, яни гьокте яшаянлара кюфретмек ичин азънъ ачтъ. Кутсалларла савашъп онларъ йенмесине изин верилди. Джанавар хер оймак, хер халк, хер дил, хер улус юзеринде йеткили кълъндъ. Йерйюзюнде яшаян ве дюня курулалъ бери боазланмъш Кузу'нун яшам китабъна адъ язълмамъш олан херкес она тападжак. Кулаъ олан ишитсин! Тутсак дюшеджек олан Тутсак дюшеджек. Кълъчла ьолдюрюледжек олан Кълъчла ьолдюрюледжек. Бу, кутсалларън сабрънъ ве иманънъ геректирир. Бундан сонра башка бир джанавар гьордюм. Йерден чъкан бу джанаварън кузу гиби ики бойнузу вардъ, ама еждерха гиби сес чъкаръйорду. Илк джанаварън бютюн йеткисини онун адъна кулланъйор, йерйюзюню ве орада яшаянларъ ьолюмджюл ярасъ ийилешен илк джанавара тапмая зорлуйорду. Инсанларън гьозю ьонюнде, гьоктен йере атеш ядъраджак кадар бюйюк белиртилер герчеклештирийорду. Илк джанаварън адъна герчеклештирмесине изин верилен белиртилер сайесинде, йерйюзюнде яшаянларъ саптърдъ. Онлара кълъчла яраланан, ама са калан джанаварън онуруна бир хейкел япмаларънъ буйурду. Джанаварън хейкелине яшам солуу вермеси ичин кендисине гюч верилди. Ьойле ки, хейкел конушабилсин ве кендисине тапмаян херкеси ьолдюребилсин. Кючюк бюйюк, зенгин йоксул, ьозгюр кьоле, херкесин са елине я да алнъна бир ишарет вурдуруйорду. Ьойле ки, бу ишарети, яни джанаварън адънъ я да адънъ симгелейен сайъйъ ташъмаян не бир шей сатън алабилсин, не де сатабилсин. Бу кону билгелик геректирир. Анлаябилен, джанавара аит сайъйъ хесапласън. Чюнкю бу сайъ инсанъ симгелер. Сайъсъ 666'дър. Сонра Кузу'нун Сийон Даъ'нда дурдууну гьордюм. О'нунла бирликте 144 000 киши вардъ. Алънларънда кендисинин ве Бабасъ'нън адларъ язълъйдъ. Гьоктен, гюрюл гюрюл акан суларън сесини, гючлю гьок гюрлемесини андъран бир сес ишиттим. Ишиттиим сес, лир чаланларън чъкардъъ сесе бензийорду. Бу 144 000 киши, тахтън ьонюнде, дьорт яратъън ве ихтиярларън ьонюнде йени бир езги сьойлюйорду. Йерйюзюнден сатън алънмъш олан бу кишилерден башка кимсе о езгийи ьоренемеди. Кендилерини кадънларла лекелемемиш оланлар бунлардър. Пак кишилердир. Кузу нерейе гидерсе ардъсъра гидерлер. Танръ'я ве Кузу'я аит оладжакларън илк бьолюмю олмак юзере инсанлар арасъндан сатън алънмъшлардър. Аъзларъндан хич ялан чъкмамъштър. Кусурсуздурлар. Бундан сонра гьоюн ортасънда учан башка бир мелек гьордюм. Йерйюзюнде яшаянлара –хер улуса, хер оймаа, хер диле, хер халка– илетмек юзере сонсуза дек калъджъ олан Мюжде'йи гетирийорду. Йюксек сесле шьойле дийорду: „Танръ'дан коркун! О'ну йюджелтин! Чюнкю О'нун яргълама саати гелди. Гьою, йери, денизи, су пънарларънъ яратана тапънън!“ Ардъндан гелен икинджи бир мелек, „Йъкълдъ! Кенди азгън фухуш шарабънъ бютюн улуслара ичирен бюйюк Бабил йъкълдъ!“ дийорду. Чектиклери ишкендженин думанъ сонсузлара дек тютеджек. Джанавара ве хейкелине тапъп онун адънън ишаретини аланлар гедже гюндюз рахат йюзю гьормейеджеклер. Бу да, Танръ'нън буйрукларънъ йерине гетирен, Иса'я иманларънъ сюрдюрен кутсалларън сабрънъ геректирир.“ Гьоктен бир сес ишиттим. „Яз! Бундан бьойле Раб'бе аит оларак ьоленлере не мутлу!“ дийорду. Рух, „Евет“ дийор, „Урашларъндан динленеджеклер. Чюнкю яптъкларъ онларъ излейеджек.“ Сонра беяз бир булут гьордюм. Булутун юзеринде „инсанолуна бензер бири“ отуруйорду. Башънда алтън бир тач, елинде кескин бир орак вардъ. Тапънактан чъкан башка бир мелек булутун юзеринде отурана йюксек сесле баърдъ: „Ораънъ узат ве бич! Бичме саати гелди. Чюнкю йерин екини олгунлашмъш булунуйор.“ Булутун юзеринде отуран, ораънъ йерин юзерине салладъ, йерин екини бичилди. Гьоктеки тапънактан башка бир мелек чъктъ. Онун да кескин бир ораъ вардъ. Атеш юзеринде йеткили олан башка бир мелек де сунактан чъкъп гелди. Кескин ораъ олана йюксек сесле, „Кескин ораънъ узат!“ деди. „Йерин асмасънън салкъмларънъ топла. Чюнкю юзюмлери олгунлаштъ.“ Бунун юзерине мелек ораънъ йерин юзерине салладъ. Йерин асмасънън юрюнюню топлайъп Танръ ьофкесинин бюйюк масарасъна аттъ. Кентин дъшънда чиненен масарадан кан актъ. Кан, 1 600 ок атъмъ кадар яйълъп атларън гемлерине дек йюкселди. Гьокте бюйюк ве шашъласъ башка бир белирти гьордюм: Сон йеди белайъ ташъян йеди мелекти. Чюнкю Танръ'нън ьофкеси бу белаларла сон булуйорду. Атешле каръшък джамдан дениз гиби бир шей гьордюм. Джанавара, хейкелине ве адънъ симгелейен сайъя каршъ зафер казананлар, еллеринде Танръ'нън вердии лирлерле джам денизин юзеринде дурмушлардъ. Бундан сонра гьоктеки тапънаън, яни Танъклък Чадъръ'нън ачълдъънъ гьордюм. Йеди белайъ ташъян йеди мелек темиз, парлак кетен гийсилер гиймиш, гьоюслерине алтън кушаклар сарънмъш оларак тапънактан чъктъ. Дьорт яратъктан бири йеди мелее, сонсузлуклар бойунджа яшаян Танръ'нън ьофкесийле долу йеди алтън тас верди. Тапънак Танръ'нън йюджелиинден ве гюджюнден ьотюрю думанла долду. Йеди мелеин йеди беласъ сона еринджейе дек кимсе тапънаа гиремеди. Сонра тапънактан йюкселен гюр бир сесин йеди мелее, „Гидин, Танръ'нън ьофкесийле долу йеди тасъ йерйюзюне бошалтън!“ дедиини ишиттим. Биринджи мелек гидип тасънъ йерйюзюне бошалттъ. Джанаварън ишаретини ташъйъп хейкелине тапанларън юзеринде аджъ верен иренч яралар олушту. Икинджи мелек тасънъ денизе бошалттъ. Дениз ьолю канъна бензер кана дьонюштю, ичиндеки бютюн джанлълар ьолдю. Ючюнджю мелек тасънъ ърмаклара, су пънарларъна бошалттъ; бунлар да кана дьонюштю. Сулардан сорумлу мелеин шьойле дедиини ишиттим: „Вар олан, вар олмуш олан кутсал Танръ! Бу яргъларънда адилсин. Кутсалларън ве пейгамберлерин канънъ дьоктюклери ичин, Ичеджек оларак сен де онлара кан вердин. Буну хак еттилер.“ Сунактан гелен бир сесин, „Евет, Хер Шейе Гюджю Йетен Раб Танръ, Яргъларън дору ве адилдир“ дедиини ишиттим. Дьордюнджю мелек тасънъ гюнеше бошалттъ. Бунунла гюнеше инсанларъ якма гюджю верилди. Инсанлар коркунч бир ъсъйла каврулдулар. Тьовбе едип бу белалара егемен олан Танръ'йъ йюджелтеджеклерине, О'нун адъна кюфреттилер. Бешинджи мелек тасънъ джанаварън тахтъна бошалттъ. Джанаварън егеменлии каранлъа гьомюлдю. Инсанлар ъстъраптан диллерини ъсърдълар. Ъстърап ве яраларъндан ьотюрю Гьоюн Танръсъ'на кюфреттилер. Яптъкларъндан тьовбе етмедилер. Алтънджъ мелек тасънъ бюйюк Фърат Ърмаъ'на бошалттъ. Гюндоусундан гелен кралларън йолу ачълсън дийе ърмаън суларъ куруду. Бундан сонра еждерханън азъндан, джанаварън азъндан ве сахте пейгамберин азъндан курбаая бензер юч кьотю рухун чъктъънъ гьордюм. Бунлар доаюстю белиртилер герчеклештирен джинлерин рухларъдър. Хер Шейе Гюджю Йетен Танръ'нън бюйюк гюнюнде оладжак саваш ичин бютюн дюнянън кралларънъ топламая гидийорлар. „Иште хърсъз гиби гелийорум! Чъплак долашмамак ве утанч ичинде калмамак ичин уянък дуруп гийсилерини юстюнде булундурана не мутлу!“ Юч кьотю рух, кралларъ Ибранидже Армагедон денилен йере топладълар. Йединджи мелек тасънъ хавая бошалттъ. Тапънактаки тахттан йюкселен гюр бир сес, „Тамам!“ деди. О анда шимшеклер чактъ, уултулар, гьок гюрлемелери ишитилди. Ьойле бюйюк бир депрем олду ки, йерйюзюнде инсан олду олалъ бу кадар бюйюк бир депрем олмамъштъ. Бюйюк кент юче бьолюндю. Улусларън кентлери йерле бир олду. Танръ бюйюк Бабил'и анъмсадъ, она атешли газабънън шарабънъ ичерен кясейи верди. Бютюн адалар ортадан калктъ, далар йок олду. Инсанларън юзерине гьоктен танеси яклашък кърк кило аърлъънда ири долу ядъ. Долу беласъ ьойле коркунчту ки, инсанлар бу йюзден Танръ'я кюфреттилер. Йеди тасъ алан йеди мелектен бири гелип бенимле конушту: „Гел!“ деди. „Сана енгин суларън кенарънда отуран бюйюк фахишенин чарптъръладжаъ джезайъ гьостерейим. Дюня кралларъ онунла фухуш яптълар. Йерйюзюнде яшаянлар онун фухшунун шарабъйла сархош олдулар.“ Бундан сонра мелек бени Рух'ун йьонетиминде чьоле гьотюрдю. Орада йеди башлъ, он бойнузлу, юзери кюфюр нителиинде адларла каплъ кърмъзъ бир джанаварън юстюне отурмуш бир кадън гьордюм. Кадън, мор ве кърмъзъ гийсилере бюрюнмюш, алтънлар, деерли ташлар, инджилерле сюсленмишти. Елинде иренч шейлерле, фухшунун чиркефликлерийле долу алтън бир кясе вардъ. Алнъна шу гиземли ад язълмъштъ: БЮЙЮК БАБИЛ, ДЮНЙА ФАХИШЕЛЕРИНИН ВЕ ИРЕНЧЛИКЛЕРИНИН АНАСЪ Кадънън, кутсалларън ве Иса'я танъклък етмиш оланларън канъйла сархош олдууну гьордюм. Ону гьорюндже бюйюк бир шашкънлъа дюштюм. Мелек бана, „Неден шаштън?“ дийе сорду. „Кадънън ве ону ташъян йеди башлъ, он бойнузлу джанаварън съррънъ бен сана ачъклаяйъм. Гьордююн джанавар бир заманлар вардъ, ама шимди йок. Бираз сонра дипсиз деринликлерден чъкаджак ве йъкъма гидеджек. Йерйюзюнде яшаян ве дюня курулалъ бери адларъ яшам китабъна язълмамъш оланлар джанаваръ гьорюндже шашаджаклар. Чюнкю о бир заманлар вардъ, шимди йок, ама йине геледжек. „Буну анламак ичин билгелик герек. Йеди баш, кадънън юзеринде отурдуу йеди тепедир; айнъ заманда йеди кралдър. Бунларън беши дюштю, бири дуруйор, ьотекийсе хенюз гелмеди. Гелиндже къса сюре калмасъ герек. Яшамъш, ама шимди йок олан джанаварън кендиси секизинджи кралдър. О да йедилерден биридир ве йъкъма гитмектедир. Гьордююн он бойнуз хенюз егеменлик сюрмемиш он кралдър; джанаварла бирликте бир саат егеменлик сюрмек юзере йетки аладжаклар. Дюшюндже бирлии ичинде олан бу краллар гючлерини ве йеткилерини джанавара вереджеклер. Кузу'я каршъ савашаджаклар, ама Кузу онларъ йенеджек. Чюнкю Кузу, раблерин Рабби, кралларън Кралъ'дър. О'нунла бирликте оланлар, чарълмъш, сечилмиш ве О'на садък калмъш оланлардър.“ Бундан сонра мелек бана, „Шу гьордююн сулар –фахишенин кенарънда отурдуу сулар– халклар, топлумлар, улуслар ве диллердир“ деди. „Гьордююн джанаварла он бойнуз фахишеден нефрет едеджек, ону перишан едип чъплак бъракаджаклар. Етини йийип кендисини атеште якаджаклар. Чюнкю Танръ, амаджънъ герчеклештирме истеини онларън йюреине коймуштур. Ьойле ки, Танръ'нън сьозлери йерине гелинджейе дек краллъкларънъ джанавара девретмекте сьозбирлии едеджеклер. Гьордююн кадън дюня кралларъ юзеринде егеменлик сюрен бюйюк кенттир.“ Бундан сонра бюйюк йеткийе сахип башка бир мелеин гьоктен индиини гьордюм. Йерйюзю онун гьоркемийле айдънландъ. Мелек гюр бир сесле баърдъ: „Йъкълдъ! Бюйюк Бабил йъкълдъ! Джинлерин барънаъ, Хер кьотю рухун ураъ, Хер мурдар ве иренч кушун съънаъ олду. Чюнкю бютюн улуслар Азгън фухшунун шарабъндан ичтилер. Дюня кралларъ да Онунла фухуш яптълар. Дюня тюджджарларъ Онун ашъръ сефахатийле зенгинлештилер.“ Гьоктен башка бир сес ишиттим: „Ей халкъм!“ дийорду. „Онун гюнахларъна ортак олмамак, Урадъъ белалара урамамак ичин чък орадан! Чюнкю юст юсте йъълан гюнахларъ гьое еришти, Ве Танръ онун сучларънъ анъмсадъ. Бабил насъл даврандъйса, каршълъънъ она айнен верин, Яптъкларънън ики катънъ ьодейин. Хазърладъъ кяседеки ичкинин Ики катънъ хазърлайъп она ичирин. Кендини йюджелттии, сефахате вердии оранда Ъстърап ве кедер верин она. Чюнкю ичинден дийор ки, ‚Тахтънда отуран бир краличейим, дул деилим. Асла яс тутмаяджаъм!‘ Бу неденле башъна геледжек белалар –Ьолюм, яс ве кътлък– Бир гюн ичинде геледжек. Атеш ону йийип битиреджек. Чюнкю ону яргълаян Раб Танръ гючлюдюр. „Кендисийле фухуш япан ве сефахатте яшаян дюня кралларъ ону якан атешин думанънъ гьорюндже онун ичин алайъп дьовюнеджеклер. Чектии ъстъраптан дехшете дюшеджек, узакта дуруп, ‚Вай башъна коджа кент, Вай башъна гючлю кент Бабил! Бир саат ичинде джезанъ булдун‘ дийеджеклер. „Дюня тюджджарларъ онун ичин алайъп яс тутуйор. Чюнкю малларънъ сатън аладжак кимсе йок артък. „Дийеджеклер ки, ‚Джанънън чектии мейвелер елинден гитти, Бютюн деерли ве гьоз алъджъ малларън йок олду. Инсанлар бунларъ бир даха гьоремейеджек.‘ Бабил'де бу малларъ сатарак зенгинлешен тюджджарлар, кентин чектии ъстъраптан дехшете дюшеджеклер. Узакта дуруп алаяджак, яс тутаджаклар. „‚Вай башъна, вай!‘ дийеджеклер. ‚Индже кетен, мор ве кърмъзъ кумаш кушанмъш, Алтън, деерли таш ве инджилерле сюсленмиш Коджа кент! Башларъна топрак дьоктюлер, яс тутуп алаярак ферят еттилер: ‚Вай башъна коджа кент, вай! Денизде гемилери оланларън хепси Онун сайесинде, онун деерли малларъйла Зенгин олмушлардъ. Кент бир саат ичинде виранейе дьондю.‘ Ей гьок, кутсаллар, елчилер, пейгамберлер! Онун башъна геленлере севинин! Чюнкю Танръ ону яргълайъп хаккънъзъ алдъ.“ Сонра гючлю бир мелек деирмен ташъна бензер бюйюк бир ташъ калдъръп денизе атарак шьойле деди: „Коджа кент Бабил де Иште бьойле шиддетле атъладжак Ве бир даха гьорюлмейеджек. Артък сенде лир чаланларън, езги окуянларън, Кавал ве боразан чаланларън сеси Хич ишитилмейеджек. Артък сенде хичбир ел санатънън устасъ булунмаяджак. Сенде артък деирмен сеси дуйулмаяджак. Артък сенде хич кандил ъшъъ парламаяджак. Сенде артък гелин гювей сеси дуйулмаяджак. Сенин тюджджарларън дюнянън бюйюклерийди. Бютюн улуслар сенин бюйюджюлююнле йолдан сапмъштъ. Пейгамберлерин, кутсалларън Ве йерйюзюнде боазланан херкесин канъ Сенде булунду.“ Бундан сонра гьокте бюйюк бир калабалъън сесини андъран йюксек бир сес ишиттим. „Халелуя!“ дийорлардъ. „Куртаръш, йюджелик ве гюч Танръмъз'а ьозгюдюр. Чюнкю О'нун яргъларъ дору ве адилдир. Йерйюзюню фухшуйла йозлаштъран Бюйюк фахишейи яргълайъп Кенди кулларънън канънън ьоджюню алдъ.“ Икинджи кез, „Халелуя! Онун думанъ сонсузлара дек тютеджек“ дедилер. Йирми дьорт ихтиярла дьорт яратък йере капанъп, „Амин! Халелуя!“ дийерек тахтта отуран Танръ'я тапъндълар. Сонра тахттан бир сес йюкселди: „Ей Танръмъз'ън бютюн кулларъ! Кючюк бюйюк, О'ндан коркан хепиниз, О'ну ьовюн!“ Ардъндан бюйюк бир калабалъън, гюрюл гюрюл акан суларън, гючлю гьок гюрлемелеринин сесине бензер сеслер ишиттим. „Халелуя!“ дийорлардъ. „Чюнкю Хер Шейе Гюджю Йетен Раб Танръмъз Егеменлик сюрюйор. Севинелим, джошалъм! О'ну йюджелтелим! Чюнкю Кузу'нун дююню башлъйор, Гелини хазърландъ. Гиймеси ичин она темиз ве парлак Индже кетен гийсилер верилди.“ Индже кетен кутсалларън адил ишлерини симгелер. Сонра мелек бана, „Яз!“ деди. „Не мутлу Кузу'нун дююн шьоленине чарълмъш оланлара!“ Ардъндан екледи: „Бунлар герчек сьозлердир, Танръ'нън сьозлеридир.“ Она тапънмак юзере аякларъна капандъм. Ама о, „Сакън япма!“ деди. „Бен де сенин ве Иса'я танъклъънъ сюрдюрен кардешлерин гиби бир Танръ кулуйум. Танръ'я тап! Чюнкю Иса'я танъклък, пейгамберлик рухунун ьозюдюр.“ Бундан сонра гьоюн ачълмъш олдууну, беяз бир атън орада дурдууну гьордюм. Биниджисинин адъ Садък ве Герчек'тир. Адалетле яргълар, савашър. Гьозлери алев алев янан атеш гибидир. Башънда чок сайъда тач вар. Юзеринде кендисинден башка кимсенин билмедии бир ад язълъдър. Кана батърълмъш бир кафтан гиймишти. Танръ'нън Сьозю адъйла анълър. Беяз, темиз, индже кетене бюрюнмюш олан гьоктеки ордулар, беяз атлара бинмиш О'ну излийорлардъ. Азъндан улусларъ вураджак кескин бир кълъч узанъйор. Онларъ демир чомакла гюдеджек. Хер Шейе Гюджю Йетен Танръ'нън атешли газабънън шарабънъ юретен масарайъ кендиси чинейеджек. Кафтанънън ве калчасънън юзеринде шу ад язълъйдъ: КРАЛЛАРЪН КРАЛЪ ВЕ РАБЛЕРИН РАББИ Сонра джанаваръ, дюня кралларънъ ве онларън ордуларънъ, ата бинмиш Олан'ла О'нун ордусуна каршъ савашмак юзере топланмъш гьордюм. Джанаварла онун ьонюнде доаюстю белиртилер герчеклештирен сахте пейгамбер якаландъ. Сахте пейгамбер, джанаварън ишаретини алъп хейкелине тапанларъ бу белиртилерле саптърмъштъ. Хер икиси де кюкюртле янан атеш гьолюне дири дири атълдъ. Герийе каланлар, ата бинмиш Олан'ън азъндан узанан кълъчла ьолдюрюлдю. Бютюн кушлар бунларън етийле дойду. Сонра бир мелеин гьоктен индиини гьордюм. Елинде дипсиз деринликлерин анахтаръ ве бюйюк бир зинджир вардъ. Мелек еждерхайъ –Иблис я да Шейтан денен о ески йъланъ– якалайъп бин йъл ичин баладъ. Бин йъл тамамланънджая дек улусларъ бир даха саптърмасън дийе ону дипсиз деринликлере аттъ, орая капайъп гириши мюхюрледи. Бин йъл гечтиктен сонра къса бир сюре ичин сербест бъракълмасъ герекийор. Базъ тахтлар ве бунлара отуранларъ гьордюм. Онлара яргълама йеткиси верилмишти. Иса'я танъклък ве Танръ'нън сьозю уруна башъ кесиленлерин джанларънъ да гьордюм. Бунлар, джанавара ве хейкелине тапмамъш, алънларъна ве еллерине онун ишаретини алмамъш оланлардъ. Хепси дирилип Месих'ле бирликте бин йъл егеменлик сюрдюлер. Илк дирилиш будур. Ьолюлерин гери каланъ бин йъл тамамланмадан дирилмеди. Илк дирилише дахил оланлар мутлу ве кутсалдър. Икинджи ьолюмюн бунларън юзеринде йеткиси йоктур. Онлар Танръ'нън ве Месих'ин кяхинлери оладжак, О'нунла бирликте бин йъл егеменлик сюреджеклер. Бин йъл тамамланънджа Шейтан атълдъъ зиндандан сербест бъракъладжак. Йерйюзюнюн дьорт буджаъндаки улусларъ –Гог'ла Магог'у – саптърмак, саваш ичин бир арая топламак юзере зиндандан чъкаджак. Топлананларън сайъсъ дениз куму кадар чоктур. Йерйюзюнюн дьорт бир янъндан гелерек кутсалларън ордугахънъ ве севилен кенти кушаттълар. Ама гьоктен атеш ядъ, онларъ якъп йок етти. Онларъ саптъран Иблис исе джанаварла сахте пейгамберин де ичинде булундуу атеш ве кюкюрт гьолюне атълдъ. Гедже гюндюз, сонсузлара дек ишкендже чекеджеклердир. Сонра бюйюк, беяз бир тахт ве тахтта отуранъ гьордюм. Йерле гьок ьонюнден качтълар, йок олуп гиттилер. Тахтън ьонюнде дуран кючюк бюйюк, ьолюлери гьордюм. Сонра китаплар ачълдъ. Яшам китабъ денен башка бир китап даха ачълдъ. Ьолюлер китапларда язъланлара бакъларак яптъкларъна гьоре яргъландъ. Дениз кендисинде олан ьолюлери, ьолюм ве ьолюлер дияръ да кендилеринде олан ьолюлери теслим еттилер. Хер бири яптъкларъна гьоре яргъландъ. Ьолюм ве ьолюлер дияръ атеш гьолюне атълдъ. Иште бу атеш гьолю икинджи ьолюмдюр. Адъ яшам китабъна язълмамъш оланлар атеш гьолюне атълдъ. Бундан сонра йени бир гьокле йени бир йерйюзю гьордюм. Чюнкю ьонджеки гьокле йерйюзю ортадан калкмъштъ. Дениз де йокту артък. Кутсал кентин, йени Йерушалим'ин гьоктен, Танръ'нън янъндан индиини гьордюм. Гювейи ичин хазърланмъш сюслю бир гелин гибийди. Тахттан йюкселен гюр бир сесин шьойле дедиини ишиттим: „Иште, Танръ'нън конуту инсанларън арасъндадър. Танръ онларън арасънда яшаяджак. Онлар О'нун халкъ оладжаклар, Танръ'нън кендиси де онларън арасънда булунаджак. Онларън гьозлеринден бютюн яшларъ силеджек. Артък ьолюм олмаяджак. Артък не яс, не алайъш, не де ъстърап оладжак. Чюнкю ьонджеки дюзен ортадан калктъ.“ Тахтта отуран, „Иште хер шейи йенилийорум“ деди. Сонра, „Яз!“ дийе екледи, „Чюнкю бу сьозлер гювенилир ве герчектир.“ Бана, „Тамам!“ деди, „ Алфа ве Омега, башлангъч ве сон Бен'им. Сусаяна яшам суйунун пънаръндан каршълъксъз су вереджеим. Галип гелен бунларъ мирас аладжак. Бен онун Танръсъ оладжаъм, о да бана оул оладжак. Ама коркак, имансъз, иренч, адам ьолдюрен, фухуш япан, бюйюджю, путперест ве бютюн яланджълара гелиндже, онларън йери, кюкюртле янан атеш гьолюдюр. Икинджи ьолюм будур.“ Сон йеди белайла долу йеди тасъ ташъян йеди мелектен бири гелип бенимле конушту. „Гел!“ деди, „Кузу'я еш оладжак гелини сана гьостерейим.“ Бюйюк ве йюксек сурларъ ве он ики капъсъ вардъ. Капъларъ он ики мелек беклийорду. Капъларън юзерине Исраилоулларъ'нън он ики оймаънън адларъ язълмъштъ. Доуда юч капъ, кузейде юч капъ, гюнейде юч капъ, батъда юч капъ вардъ. Кенти чеврелейен сурларън он ики темел ташъ булунуйорду. Бунларън юзеринде Кузу'нун он ики елчисинин адларъ язълъйдъ. Бенимле конушан мелеин елинде кенти ве кент капъларъйла сурларъ ьолчмек ичин алтън бир ьолчю камъшъ вардъ. Кент каре бичиминдейди, узунлуу енине ешитти. Мелек кенти камъшла ьолчтю, хер бир янъ 12 000 ок атъмъ гелди. Узунлуу, ени ве йюксеклии бирбирине ешитти. Мелек сурларъ да ьолчтю. Кулландъъ инсан ьолчюсюне гьоре 144 аршъндъ. Сурлар йешимден япълмъштъ. Кент исе, джам дурулуунда саф алтъндандъ. Он ики капъ он ики инджийди; капъларън хер бири бирер инджиден япълмъштъ. Кентин анайолу джам сайдамлъънда саф алтъндандъ. Кентте тапънак гьормедим. Чюнкю Хер Шейе Гюджю Йетен Раб Танръ ве Кузу, кентин тапънаъдър. Айдънланмак ичин кентин гюнеш я да ая герексиними йоктур. Чюнкю Танръ'нън гьоркеми ону айдънлатъйор. Кузу да онун чърасъдър. Улуслар кентин ъшъънда йюрюйеджеклер. Дюня кралларъ серветлерини орая гетиреджеклер. Кентин капъларъ гюндюз хич капанмаяджак, орада гедже олмаяджак. Улусларън гьоркеми ве зенгинлии орая ташънаджак. Орая мурдар хичбир шей, иренч ве алдатъджъ ишлер япан хич кимсе асла гирмейеджек; ялнъз адларъ Кузу'нун яшам китабънда язълъ оланлар гиреджек. Мелек бана Танръ'нън ве Кузу'нун тахтъндан чъкан биллур гиби беррак яшам суйу ърмаънъ гьостерди. Кентин анайолунун ортасънда акан ърмаън ики янънда он ики чешит мейве юретен ве хер ай мейвесини верен яшам ааджъ булунуйорду. Ааджън япракларъ улуслара шифа вермек ичиндир. Артък хичбир ланет калмаяджак. Танръ'нън ве Кузу'нун тахтъ кентин ичинде оладжак, кулларъ О'на тапънаджак. О'нун йюзюню гьореджек, алънларънда О'нун адънъ ташъяджаклар. Артък гедже олмаяджак. Чъра ъшъъна да гюнеш ъшъъна да герексинмелери олмаяджак. Чюнкю Раб Танръ онлара ъшък вереджек ве сонсузлара дек егеменлик сюреджеклер. Мелек бана, „Бу сьозлер гювенилир ве герчектир“ деди. „Пейгамберлерин рухларънън Танръсъ олан Раб, якън заманда олмасъ герекен олайларъ кулларъна гьостермек ичин мелеини гьондерди.“ „Иште тез гелийорум! Бу китаптаки пейгамберлик сьозлерине уяна не мутлу!“ Бунларъ ишитен ве гьорен бен Йуханна'йъм. Ишитип гьордююмде бунларъ бана гьостерен мелее тапмак ичин аякларъна капандъм. Ама о бана, „Сакън япма!“ деди, „Бен сенин, пейгамбер кардешлерин ве бу китабън сьозлерине уянлар гиби бир Танръ кулуйум. Танръ'я тап!“ Сонра бана, „Бу китабън пейгамберлик сьозлерини мюхюрлеме“ деди, „Чюнкю бекленен заман якъндър. Кьотюлюк япан, йине кьотюлюк япсън. Кирли олан, кирли ишлерини сюрдюрсюн. Дору олан, йине доруйу япсън. Кутсал олан кутсал калсън.“ „Иште тез гелийорум! Вереджеим ьодюллер янъмдадър. Херкесе яптъънън каршълъънъ вереджеим. Алфа ве Омега, биринджи ве сонунджу, башлангъч ве сон Бен'им. „Кафтанларънъ йъкаян, бьойлеликле яшам ааджъндан йемейе хак казанарак капълардан гечип кенте гиренлере не мутлу! Кьопеклер, бюйюджюлер, фухуш япанлар, адам ьолдюренлер, путперестлер, яланъ севип хиле япанларън хепси дъшаръда каладжаклар. „Бен Иса, килиселерле илгили бу танъклъъ сизлере илетсин дийе мелеими гьондердим. Давут'ун кьокю ве сойу Бен'им, парлак сабах йълдъзъ Бен'им.“ Рух ве Гелин, „Гел!“ дийорлар. Ишитен, „Гел!“ десин. Сусаян гелсин. Дилейен, яшам суйундан каршълъксъз алсън. Бу китаптаки пейгамберлик сьозлерини дуян херкеси уяръйорум! Хер ким бу сьозлере бир шей катарса, Танръ да бу китапта язълъ белаларъ она катаджактър. Хер ким бу пейгамберлик китабънън сьозлеринден бир шей чъкарърса, Танръ да бу китапта язълъ яшам ааджъндан ве кутсал кенттен она дюшен пайъ чъкараджактър. Бунлара танъклък еден, „Евет, тез гелийорум!“ дийор. Амин! Гел, я Раб Иса! Раб Иса'нън лютфу кутсалларла бирликте олсун! Амин.