Text encoded in accordance with the latest EpiDoc standards (January 2014)
( Περὶ ῥήματοϲ καθολικῶϲ).
(Περὶ ϲυζυγιῶν).
τὸ ῥῆμα (sc. ἐθέλω) τῶν παραλόγων κατὰ τὸν τόνον ἐϲτὶ τριϲύλλαβον ὄν, ὡϲ δείκνυται ἐν τοῖϲ περὶ ῥημάτων.
( Περὶ παρ ῳχημένων).
πᾶν ῥῆμα οἵαϲ
ἄν εἴη ϲυζυγίαϲ καὶ καταλήξεωϲ, ἢ ἀπὸ φωνήεντοϲ ὄρχεται ἢ διφθόγγου ἢ ϲυμφώνου.
εἰ μὲν οὖν ἀπὸ φωνήεντοϲ, ἢ μεταβολικοῦ ἢ ἀμεταβόλου· εἰ μὲν ἀπὸ
ἀμεταβόλου δηλονότι η ῖ ῦ ω οὐδεμία τροπὴ γίνεται ἐν τοῖϲ παρῳχημένοιϲ οἷον
χῶ ἤχουν ἤχηκα ἠχήκειν χηϲα, ἰξεύω ἴξευκα ἰξεύκειν ξευϲα, ὑβρίζω ὕβριζον
βρικα ὑβρίκειν θβριϲα, ὦφελῶ ὦφέληκα φελήκειν ὠφέληϲα. ταῦτά τοι καὶ
ἀμετάβολα προϲαγορεύεται. τὸ δὲ ὑβρίζω καὶ ἰξεύω καὶ τὰ ὅμοια ἐν μὲν τῷ ἐνεϲτῶτι
θέϲει μακρὸν τὸ δίχρονον ἔχει, ἐν δὲ τοῖϲ παρψχημένοιϲ φύϲει μακρὸν τῷ
λόγῳ τῆϲ αὐξήϲεωϲ.
Εί δὲ τὸ ῥῆμα ἄρχεται ἀπὸ φωνήεντοϲ μεταβολικοῦ δηλονότι τὸ ᾶ ε ο, γίνεται
τροπὴ ἐν τοῖϲ παρῳχημένοιϲ τοῦ βραχέοϲ εἰϲ μακρὸν μεταβαλλομένου. καὶ
εἰ μὲν ἄρχεται τὸ θέμα ἀπὸ τοῦ ᾱ τρέπεται κοινῶϲ τὸ ᾱ εἰϲ η οἰον ἀνύω ἤνυον
ἤνυκα ἠνύκειν νυϲα πλὴν τῶν ϲεϲημειωμένων ἀηθέϲϲω ἀἡθεϲϲον «ἀήθεϲϲον γὰρ
ἐπ’ αὐτόνα» (Κ 493), ἀηδίζομαι ἀηδιζόμην διὰ τὴν ἐπαλληλίαν τῶν δύο ῆ, ὄω τὸ
πνέω ὄεν ῖνα μὴ ϲυνεμπέϲῃ τῷ ῆεν, ἀω τὸ ἀκούω ὄιον νᾷ μὴ ϲυνεμπέϲῃ
τῷ ἤϊον τῷ ἐπορευόμην.
Τὰ δὲ ἀπὸ τοῦ ε ἀρχόμενα ῥήματα ἀδιαφόρωϲ εἴωθε κλίνεϲθαι καὶ διὰ τῆϲ ει
διφθόγγου κατ’ ἀρχὴν καὶ διὰ τοῦ η. ἀπὸ γοῦν τοῦ ἑλκῶ περιϲπωμένου εἵλκεον
( 395) φήϲαϲ τὸν παρατατικὸν διὰ τοῦ ῆ τὸν ἀόριϲτονἐξήνεγκεν ἐν τῷ «Λητὼ γὰρ
Εί δὲ ἄρχεται ἀπὸ τοῦ ο μικροῦ τὸ θέμα, τρέπεται τὸ μικρὸν εἰϲ ω μέγα,
ὀνομάζω ὦνόμαζον ὠνόμακα ὠνομάκειν ὦνόμαϲα.
Ταῦτα δὲ παρὰ ποιηταῖϲ ἀναύξητα ἤτοι ἄτρεπτα μένει διὰ τὸ μέτρον ἔθει Ἰωνικῷ, ἄκουεν ἀντὶ τοῦ ῆκουεν, ἔλαυνεν ἀντὶ τοῦ λαυνεν, ὀνόμαϲεν ἀντί τοῦ ὦνόμαϲεν.
Ὅτε δὲ τὸ ῥῆμα ἄρχεται ἀπὸ τῶν τριῶν τούτων μεταβολικῶν φωνηέντων,
οἰ Ἀττικοὶ ποιοῦϲιν ἴδιον παρακείμενον ἐνεργητικόν, παθητικὸν καὶ μέϲον, ἵνα
μὴ ἀπορῶϲι παρακειμένων ἀπὸ φωνήεντοϲ ἀρχομένων, τὰ ἀρκτικὰ δύο γράμματα
τοῦ ἐνεϲτῶτοϲ προϲτιθέντεϲ τῷ κοινῷ παρακειμένῳ καὶ τὴν τρίτην ϲυλλαβήν, εἰ
μακρὰ εἶη, ὡϲ τὰ πολλά ϲυϲτέλλοντεϲ ἐπὶ τῶν τριϲυλλάβων, ἀλείφω ήλειφα κοινῶϲ
καὶ ἀλήλιφα Ἀττικῶϲ, ἐλεύθω ἤλευκα ἤλευθα μέϲοϲ καὶ Ἀττικῶϲ ἐλήλυθα,
ὀμῶ ὤμοκα καὶ ὀμώμοκα, ἀλείφομαι ἠλειμμαι καὶ ἀλήλιμμαι. ϲέϲημείωται τὸ
ὑφήφαϲται, ὅτι ἀπὸ τοῦ ῦ ἀρχομένου τοῦ ἐνεϲτῶτοϲ ἐγένετο Ἀττικὸϲ παρακείμενοϲ.
γέγονε δὲ τοῦτον τὸν τρόπον· ἔϲτιν ὑφάζω ὑφάϲω ὕφακα, Θφαϲμαι φαϲται
καὶ ὑφύφαϲται Ἀττικῶϲ ἢ ὑφαίνω φαγκα ὕφαϲμαι καὶ ὑφύφαϲμαι Ἀττικῶϲ.
καὶ ἐπειδὴ οὐ θέλει ὁ Ἀττικὸϲ παρακείμενοϲ ἔχειν ἐν τῇ α καὶ β’ ϲυλλαβῇ
τὸ αὐτὸ ϲτοιχεῖον οἷον ἀλήλιφα καὶ ἐλήλυθακαὶ ὀμώμοκα, τούτου χάρινκαὶ τροπὴ
παρηκολούθηϲε τοῦ ῦ εἰϲ η καὶ γέγονεν ὑφήφαϲται. ἔϲτι δὲ καί τινα, ὦν ἡ τρίτη
ἀπ’ ἀρχῆϲ ϲυλλαβὴ οὐ ϲυϲτέλλεται. ἀπὸ τοῦ ἄλημι ὁ παθητικὸϲ παρακείμενοϲ
λαμαι καὶ Ἀττικῶϲ ἀλήλαμαι καὶ κατὰ ὑπέρθεϲιν ἀλάλημαι. δύναται δὲ καὶ εἶναι
ἐνεϲτώϲ ἐϲτι γὰρ ἄλημι ὡϲ τίθημι ἀλέσαι ὡϲ τίθεμαι καὶ διπλαϲιαϲμὸϲ μετ’ ἐπεκτάϲεωϲ
Αἰολικῆϲ ἀλάλημαι.
Ἑν ἐνίοιϲ δὲ μόνον προϲτίθεται ε ἐν παρατατικῷ καὶ παρακειμένῳ οἰον ὥρων ἑώρων, ὥρακα ἑώρακα, ὦνοῦμαι ἐωνούμην ἐώνημαι. τὸ δὲ ξυνέηκα ἔειπε ποιητικά.
Εἰ δὲ τὸ ῥῆμα ἄρχεται ἀπὸ διφθόγγου, ἤ ἀπὸ τρεπτῆϲ ἢ ἀπὸ ἀτρέπτου. εἰ
μὲν ἀπὸ ἀτρέπτου δηλονότι εῦ αι ου οὐδεμία τροπὴ γίνεται ἐν τοῖϲ παρψχημένοιϲ.
ἡ μὲν ει δίφθογγοϲ, ἐπειδὴ ἔχει γνήϲιον μέγεθοϲ, τὸ γὰρ ε μεγεθυνόμενον
διὰ τῆϲ προϲθήκηϲ τοῦ ι μεγεθύνεται οἷον τυφθέντοϲ τυφθεῖϲα, δαρέντοϲ δαρεῖϲα
καὶ αὐτὸ δὲ τὸ ει τὸ ὄνομα τοῦ ϲτοιχείου διὰ τοῦ ϲ καὶ ῑ γράφεται καὶ ἐκρωνεὶται,
25; praeceptum de ἀλάλημαι composui ex Herod. Odyss. Pros. μ 284 et περὶ
παθῶν in E. M. 56, 27, similia tradit Choer. 569, 15 de diplasiasmo perfecti
cf. etiam E. M. 134, 52. 1. 20 cf. Il. Pr. Δ 3, ubi ἑήνδανε, ἑέϲϲατο, ἔωϲεν,
ἐψνοχόει proteruntur.
ἡ ευ δίφθογγοϲ ὡϲ μὴ ἔχουϲα γνήϲιον μέγεθοϲ (τὸ γὰρ υ οὐκ ἔϲτι γνήϲιον
μέγεθοϲ τοῦ ε, ἀλλὰ τοῦ ο) ὀφείλει τρέπειν τὸ ἑ εἰϲ η, ὡϲ καὶ
παρὰ Ἀττικοῖϲ. ηὐφράνθη γὰρ λέγουϲι καὶ ηὐχόμην. ἀλλ’ ἐπεκράτηϲε
κατὰ κοινὴν διάλεκτον ἡ ευ δίφθογγοϲ μὴ τρέπεϲθαι οἷον εὔχομαι εὐχόμην,
εὐφραίνομαι εὐφραινόμην, εὐχαριϲτῶ εὐχαρίϲτουν καὶ ἴϲωϲ χάριν
εὐφωνίαϲ, ὡϲ λέγει ὁ Ἡρωδιανόϲ.
Εἰ δὲ ἄρχεται ἀπὸ τρεπτοῦ δηλονότι αι αυ οι, γίνεται ἡ αὐτὴ τροπὴ τῶν
μεταβολικῶν φωνηέντων. εἰ μὲν ἀπὸ τῆϲ αι, τρέπεται τὸ α εἰϲ η καὶ τὸ ι προϲχόμην,
αἰϲχύνομαι ᾐϲχυνόμην, αἰτῶ ᾔτουν εἰ δὲ ἁπὸ τῆϲ αυ, τρέπεται τὸ α
εἰϲ η οἶον αὐλῶ ηὔλουν, αὔξω ηὔξουν, αὐχῶ ηὔχουν, αὐτομολῶ ηὐτομόλουν. εἰ
δὲ ἀπὸ τῆϲ οι, τρέπεται τὸ 5 εἰϲ ω καὶ τὸ ι προϲγράφεται οἷον οἴχομαι ᾠχόμην,
οἰκῶ ὤκουν, οἰκοδομῶ ᾠκοδόμουν, οἰκονομῶ ᾠκονόμουν πλὴν τῶν ϲεϲημειωμένων
ἀτρέπτων, οἰῶμαι οἰώθην «οἰώθη δ’ Ὀδυϲϲεύϲ» (Λ 401), «Τρώων δ’
οἰώθη καὶ Ἀχαιῶν φύλοπιϲ αἰνή»(Ζ 1), οἰμῶ οἴμηϲα «οἴμηϲεν δὲ ἀλείϲ» (Χ 308).
οἰνῶ οἴνουν «μήπω οἰνωθέντεϲ» (π 292) καὶ οἰνίζω οἴνιζον «ἐκ τ’ ὄρα οἰνίζοντο»
(Η 472), οἰϲτρῶ οἴϲτρηϲα, οἰωνίζομαι οἰωνιζόμην, οἰωνοϲκοπῶοἰωνοϲκόπουν, οἰωνοπολῶ
οἰωνοπόλουν, οἰακίζω οἰάκιζον, οἰακονομῶ οἰακονομούμην, οἰακοϲτροφῶ
οἰακοϲτρόφουν. τινὲϲ δὲ προϲτιθέαϲι καὶ τὸ οἰδαίνω οἴδαινον καὶ τὸ οἰκουρῶ οἰκού
ῥοῦν καὶ τὸ οἰμώζω οἴμωζον, ᾠκούρουν καὶ ὠμώζουν παρὰ Ϲοφοκλεῖ ἐν Τραχινίαιϲ
(928) «ἰδὼν δ’ ὁ παῖϲ ᾤμωξε» καὶ παρὰ τῷ ποιητῇ (ν 198) « ᾤμωξέν τ ἄρ’ ἔπειτα
καὶ ὣ πεπλήγετο μηρώ».
Εἰ δὲ ἀπὸ ϲυμφώνου ἄρχεται τὸ ῥῆμα, ὁ παρατατικὸϲ καὶ ἀόριϲτοϲ πρῶτοϲ
καὶ δεύτεροϲ προϲλαμβάνουϲιν ἑ, γράφω ἔγραφον ἔγραψα. οἱ δὲ Ἀττικοὶ αὔξηϲιν
ἐπὶ αὐξήϲεωϲ ποιοῦντεϲ ἠδυνάμην ἀντὶ ἐδυνάμην καὶ ἠβουλόμην ἀντὶ ἐβουλόμην
καὶ ἤμελλον ἀντὶ ἔμελλον λέγουϲιν.
Ὅτε δὲ ὁ παρατατικὸϲ ἄρχεται ἀπὸ μακρᾶϲ φύϲει ὡϲ ἐπὶ τῶν ἀπὸ φωνήεντοϲ
ἀρχομένων, ἀπὸ τῆϲ αὐτῆϲ ἄρχεται καὶ ὁ παρακείμενοϲ ἠγόραζον ἠγόρακα, ὠνόμανοπολῶ
ὦνόμακα. ὅτε δὲ ἄρχεται ἀπὸ μακρᾶϲ θέϲει ὡϲ ἐπί τῶν ἀπὸ δύο ϲυμφώνων ἀρχομένων,
ἀπὸ τῆϲ αὐτῆϲ ἄρχεται καὶ ὁ παρακείμενοϲ οἷον ἔφθειρονἔφθαρκα, ἔϲπειρον
ἔϲπαρκα. ὅτε δὲ ὁ παρατατικὸϲ ἄρχεται ἀπὸ βραχείαϲ ἢ κοινῆϲ, ὡϲ ἐπὶ τῶν
ἀπὸ ϲυμφώνου ἀρχομένων, ἀναδιπλαϲιάζεται ὁ παρακείμενοϲ διὰ τοῦ αὐτοῦ πρώτου
ϲυμφώνου τοῦ ἐνεϲτῶτοϲ μετὰ τοῦ ε, ἔτυπτον τέτυφα, ἔλεγον λέλεχα, ἔγραφον
γέγραφα, ἔπλυνον πέπλυκα. χωρὶϲ τῶν ἀρχομένων ἀπὸ γν γνωρίζω ἐγνώριζονἐγνώρικα
— τὸ ἐγλυμμένοι καὶ ἐβλαϲτηκότεϲ παρ’Εὐπόλιδι παράλογά ἐϲτιν καὶ πλὴν
τῶν ἀρχομένων ἀπὸ ρ, ῥαπίζω ἐρράπικα. διπλοῦν δὲ τὸ ρ ἐν τούτοιϲ παρὰ τοῖϲ ῤήτορϲι.
παρὰ ποιηταῖϲ δὲ πολλάκιϲ διὰ τὸ μέτρον ἐκβάλλεται τὸ ἓν ἐν τοῖϲ παρῳχημένοιϲ
«ἄλλοϲ δ’ ἄλλῳ ἔρεζε θεῷ» (Β 400) καὶ «μνήϲομαι ὥϲ μ’ ἀϲύφηλον ἐν Ἀργείοιϲιν
ἔρεξεν» (I 648). τὸ δὲ «ῥερυπωμένα» (ζ 59) ἀντὶ ἐρρυπωμένα, ῥεραπιϲμένῳ
νώτῳ» παρὰ Ἀνακρέοντι καὶ «ῥερῖφθαι ἔποϲ» παρὰ Πινδάρῳ κατὰ τὴν ποιητικὴν
ἐξουϲίαν οὕτω γέγονε — καὶ πλὴν τῶν ἀρχομένων ἀπὸ διπλῶν ψ ζῶ
ἔζηκα, ψάλλω ἔψαλκα, ξηραίνω ἐξήραγκα. τὰ δὲ ἀπὸ δαϲέων θ φ χ ἀρχόμενα
λήξω λέληχα καὶ εἴληχα, μείρομαι μεροῦμαι μέμαρμαι καὶ εἵμαρμαι, ὅθεν καὶ
εἱμαρμένη. ὅτε δὲ ὁ παρακείμενοϲ ἄρχεται ἀπὸ ϲυμφώνου, μετὰ τοῦ ἀναδιπλαϲιαϲμοῦ
βραχεῖαν ἔχει τὴν ἄρχουϲαν τέτυφα ἢ κοινὴν δύο ϲυμφώνων ἑπομένων,
ὦν τὸ μὲν πρῶτον ἄφωνον, τὸ δὲ δεύτερον ἀμετάβολον γέγραφα, πέπληγα. ϲεϲημείωται
τὸ μέμνημαι, κέκτημαι — καὶ ἔκτημαι εὕρηται «Ἴλιον ἐκτῆϲθαι»(I 402) —
πέπταμαι πέπτωκα, καὶ περὶ μὲν τοῦ μέμνημαι ἔϲτιν εἰπεῖν ταύτην τὴν ἀπολογίαν·
οὐδέποτε ἀμετάβολον ἀμεταβόλου προηγεῖται κατὰ ϲύλληψιν οἷον ἀρνόϲ, ἅρμα,,
ἕρνοϲ, ἅλμη, εἰ μὴ μόνον τὸ μ τοῦ ν ὡϲ μνήμη, μημεῖον, μνῆμα, μνᾶ. τὸ γὰρ
προηγεῖϲθαι τῶν ἀμεταβόλων κατὰ ϲύλληψιν ἴδιον τῶν ἀφώνων ἐϲτὶν οἶον κλέοϲ,
ἀγρόϲ, ἀκμὴ, πνεῦϲαι, θνήϲκω, πρῶτοϲ. ἐπειδὴ οὖν τὸ μ ϲύνταξιν ἀφώνου ἀνεδέξατο
καὶ προηγήϲατο τοῦ ν τοῦ ἀμεταβόλου, ἀνεδιπλαϲιάϲθη τὸ μέμνημαι·
ἄλλωϲ τε δὲ καὶ πολλάκιϲ εὑρίϲκεται καὶ ἐν μέτρῳ τὸ μν ἀποτελοῦν κοινὴν ϲυλλαβὴν
οἶον ὡϲ παρὰ Καλλιμάχῳ,
πέπταμαι καὶ πέπτωκα κατὰ πλεοναϲμὸν τοῦ κ καὶ π γέγονε Αἰολικῶϲ. οἱ γὰρ
Αἰολεῖϲ εἰώθαϲι προϲτιθέναι ϲύμφωνον ὥϲπερ τὸ ἐπτερύγωμαι πεπτερύγωμαι.
ἔτι δὲ εἰ μὲν μέλλων ἄρχεται ἀπὸ φωνήεντοϲ, ἰϲοϲυλλαβεῖ αὐτῷ ὁ κοινὸϲ
παρακείμενοϲ ἀγοράϲω ἠγόρακα, ὀμόϲω ὤμοκα. εἰ δὲ ἀπὸ ϲυμφώνου, περιττεύει
τύψω τέτυφα, ποιήϲω πεποίηκα. ὁ ὑπερϲυντέλικοϲ ἐν τοῖϲ ἀπὸ φωνήεντοϲ ἀρχομένοιϲ
ἰϲοϲυλλαβεῖ καὶ ὁμοχρονεῖ τῷ παρακειμένῳ ἠγόρακα ἠγοράκειν, ἔφθαρκα
ἐφθάρκειν, ἐν δὲ τοῖϲ ἀπὸ ϲυμφώνου ἀρχομένοιϲ ὑπὲρ τὰϲ τοῦ παρακειμένου
ϲυλλαβὰϲ παραλαμβάνει ε τέτυφα ἐτετύφειν, γέγραφα ἐγεγράφειν. μεγεθύνεται
δὲ πολλάκιϲ ἐν τοῖϲ Ἀττικοῖϲ τοῖϲ ἀπὸ βραχείαϲ ἀρχομένοιϲ, ὀμώμοκα ὠμωμώκειν,
ἀκήκοα ἠκηκόειν. καὶ ταῦτα μὲν ἐκ τοῦ πολυμαθοῦϲ Ἡρωδιανοῦ περὶ
παρῳχημένων γενικῶϲ.
ἐπὶ τῶν ἀπὸ προθέϲεωϲ ἀρχομένων γίνεται ϲύνθεϲιϲ
κλίϲεωϲ, τουτέϲτι κατὰ χρόνον γίνεται ἡ ϲύνθεϲιϲ καὶ ὡϲ ἄν τιϲ
εἴποι, πρῶτον κλίνεται καὶ οὕτω ϲυντίθεται οἷον ἀπὸ τοῦ γράφω
γίνεται καταγράφω καὶ ἀπὸ τοῦ ἔγραφον κατέγραφον καὶ ἀπὸ τοῦ
γέγραφα γίνεται καταγέγραφα καὶ ἀπὸ τοῦ ἐγεγράφειν γίνεται κατεγεγράφειν
καὶ ἀπὸ τοῦ ἔγραψα τὸ κατέγραψα καὶ ἀπὸ τοῦ γράψω τὸ
καταγράψω. τοῦτο δὲ γίνεται, ἵνα μὴ ἐξαμαυρωθῇ ἡ πρόθεϲιϲ ἔξωθέν
τί ποτε δεχομένη. τῆϲ γὰρ προθέϲεωϲ οὐδὲν ἐθέλει προτίθεϲθαι. —
οὕτω καὶ ἐν τῷ καταγράφω οὐ λέγομεν, ὅτι πρόθεϲίϲ ἐϲτιν ἡ
κατά, ἀλλὰ μέροϲ τοῦ ῥήματοϲ, εἰ καὶ ἀπὸ προθέϲεωϲ ἐγένετο ἡ ϲύνθεϲιϲ,
ἀλλωϲ τε ἰδοὺ τὸ ϲυνήγοροϲ ἀπὸ προθέϲεωϲ ἄρχεται, καὶ ὅμωϲ
λέγεται εὐϲυνήγοροϲ, καὶ πάλιν ϲύμβουλοϲ εὐϲύμβουλοϲ, ἐπανοίκτηϲ
θυρεπανοίκτηϲ· οὐκ ὤφειλεν οὖν οὐδὲ ταῦτα ἀπὸ προθέϲεωϲ ἀρχόμενα
δέξαϲθαι ἔξωθέν τί ποτε. ταῦτα μὲν οὖν ὁ Ἡρωδιανόϲ.
(Περὶ ἐνεϲτῶτοϲ).
Τᾶν δεύτερον εἰϲ ϲ λῆγον ἀποβολῇ τοῦ ϲ ποιε τὸ τρίτον πρόϲωπον οἶον
τύπτειϲ τύπτει, λέγειϲ λέγει, ἐτύφθηϲ ἐτύφθη, ποιεῖϲ ποιεῖ, βοᾶϲ βοᾷ, χρυϲοῖϲ
χρυϲοῖ, ἔλεγεϲ ἔλεγε, ἔτυπτεϲ ἔτυπτε, ἔλαβεϲ ἔλαβε, ἔμαθεϲ ἔμαθε χωρίϲ τοῦ
παρακειμένου καὶ τοῦ πρώτου ἀορίϲτου καὶ τῶν ἀπὸ τῶν εἰϲ μι. καὶ «χωρὶϲ μὲν τοῦ
παρακειμένου καὶ τοῦ πρώτου ἀορίϲτου» πρόϲκειται, ἐπειδὴ ἐπὶ τούτων οὐ μόνον
τὸ ϲ ἀποβάλλεται, ἀλλὰ καὶ τροπὴ παρακολουθεῖ τοῦ α εἰϲ ε οἷον τέτυφαϲ τέτυφε,
πεποίηκαϲ πεποίηκε, ἔτυψαϲ ἔτυψε. «χωρὶϲ δὲ τῶν ἀπὸ τῶν εἰϲ μι» πρόϲκειται,
ἐπειδὴ ἐπὶ τούτων κατὰ τὸν ἐνεϲτῶτα οὐχ ὅτι τὸ ϲ οὐκ ἀποβάλλεται, ἀλλὰ καὶ
τὸ ι προϲέρχεται οἷον τίθημι τίθηϲ τίθηϲι, ἵϲτημι ἵϲτηϲ ἵϲτηϲι, δίδωμι δίδωϲδίδωϲι,
ζεύγνυμι ζεύγνυϲ ζεύγνυϲι.
περ ϲυντάξεωϲ ϲτοιχείων fr. 14.
ἄξιόν ἐϲτι ζητῆϲαι, τίνοϲ χάριν ἀπὸ πληθυντικῶν κανόνιζομεν
τὰ δυϊκὰ ἐν ῥήμαϲι· δοκεῖ γὰρ τοῦτο ἀτάκτωϲ ἔχειν· οὐδεὶϲ γὰρ τὰ πρῶτα
ἐκ τῶν ὑϲτέρων κανονίζει. καὶ ἔϲτιν εἰπεῖν, ὡϲ λέγει Φιλόξενοϲ, ἐπειδὴ τὰ
δυικὰ ὑϲτερογενῆ ἐϲτιν ὕϲτερον γὰρ ἐπενοήθη τὰ δυικά ὅθεν οὐδὲ πᾶϲα διάλεκτοϲ
κέχρηται τῷ δυϊκῷ ἀριθμῷ. οἱ γὰρ Αἰολεῖϲ παντελῶϲ δυϊκὰ οὐκ ἔχουϲιν,
ὥϲπερ οἱ Ῥωμαῖοι ἄποικοι ὄντεϲ τῶν Αἰολέων ἀλλ’ οὔτε διάλεκτοϲ ἔχει τὰ δυϊκά,
ἀλλ’ εἰϲ πάντα τῷ πληθυντικῷ ἀριθμῷ κέχρηται ἀντὶ τοῦ δυικοῦ ἀριθμοῦ, μὴ
ἔχουϲα δυικά. εἰκότωϲ οὖν, ἐπειδὴ τελευταῖον ἐπενοήθη τὰ δυικά, ἔκ τῶν πληθυντικῶν
κανονίζετοι προτερευόντων αὐτῶν.
τὰ τρίτα πρόϲωπα πληθυντικὰ ὁριϲτικὰ ἐνεϲτῶτοϲ
χρόνου τὴν αὐτὴν φωνὴν καὶ τὸν αὐτὸν τόνον ἀποφέρεται ταῖϲ πληθυντικαῖϲ
δοτικαῖϲ μετοχαῖϲ, λέγομεν λέγεται λέγουϲι καὶ τοῖϲ λέγουϲιν,
(Περὶ παρατατικοῦ).
τὰ ἑνικὰ καὶ τὰ πληθυντικὰ ὁμοφωνοῦντα καὶ ὁμόχρονά
ἐϲτιν οἷον ἔλεγον ἐγώ καὶ ἔλεγον ἐκεῖνοι. ἐν δὲ τοῖϲ ϲυγκοπεῖϲι
τρίτοιϲ ἡ ϲυγκοπὴ ἀναδέχεται τὴν λῆξιν τὴν αὐτὴν τῇ παραληγούϲῃ τῆϲ
γενικῆϲ τῆϲ κατὰ τὴν μετοχήν, ἔϲτηϲαν ἔϲταν, ϲτάντοϲ γάρ· ἔβηϲαν
ἔβαν, βάντοϲ γάρ· ἐκοϲμήθηϲαν ἐκόϲμηθεν, κοϲμηθέντοϲ γάρ· «φάνεν
δέ οἱ εὐρέεϲ ὦμοι» (ϲ 68), φανέντοϲ γάρ· ἔφυμεν ἔφυτε ἔφυϲαν
ἔφυν, ἐπεὶ φύντοϲ ἔδυμεν ἔδυτε ἔδυϲαν ἔδυν, ἐπεὶ δύντοϲ. περὶ δὲ
τοῦ «τῆϲ δ’ ἦν τρεῖϲ κεφαλαί» (Hesiod. Theog. 321) ἐν τοῖϲ περὶ
ῥήματοϲ ἐροῦμεν.
ἔαϲκε κατὰ ϲυϲτολήν. οὕτωϲ καὶ πάντεϲ· τὰ γὰρ διὰ τοῦ ϲκε παρηγμένα Ἰακῶϲ βραχεῖαν ἔχει τὴν παραλήγουϲαν «ὧδε δέ τιϲ εἴπεϲκε» (271) καὶ «τὴν αὐτὸϲ φορέεϲκε» (0 646).
(Περὶ παρακειμένου).
εἴ τιϲ εἶποι, διὰ τί γὰρ τετύφατε καὶ ἐτύψατε διὰ
τοῦ α φαμὲν καὶ μὴ τετύφετε καὶ ἐτύψετε διὰ τοῦ ε, λέγομεν ὅτι οὐ δύναται
εἶναι τετύφετε καὶ ἐτύψετε διὰ τοῦ ε, ἐπειδὴ τετύφαμεν καὶ ἐτύψαμεν
διὰ τοῦ α ἐϲτὶ τὸ πρῶτον πρόϲωπον τῶν πληθυντικῶν· καθόλου δὲ τὰ
εἰϲ μεν πληθυντικὰ τροπῇ τοῦ μεν εἰϲ τε τὸ δεύτερον ποιεῖ καὶ φυλάττει
τὴν παραλήγουϲαν, ὅϲα ἔχει τὴν μετοχὴν εἰϲ ϲ οἷον ἐτίθεμεν ἐτίθετε,
τιθείϲ γάρ, ἐδίδομεν ἐδίδοτε, διδούϲ γάρ, ἐτύφθημεν ἐτύφθητε, τυφθείϲ
γάρ, ἐτετύφειμεν ἐτετύφειτε, τετυφώϲ γάρ, ἐτύψαμεν ἐτύψατε, τύψαϲ γάρ.
λέγει δὲ ὁ Ἡρωδιανόϲ, ὅτι εὑρίϲκεται χρῆϲιϲ τῆϲ διὰ τοῦ ε γραφῆϲ,
ὡϲ παρὰ Ἀριϲτοφάνει ἐν Ὄρνιϲι
(Περὶ μέϲου παρακειμένου).
εἰ ὁ ἐνεϲτὼϲ διὰ δύο ἀμεταβόλων, διὰ τοῦ πρώτου
ἀμεταβόλου ἐκφέρεται ὁ παρακείμενοϲ ὁ μέϲοϲ οἷον τέμνω τέτομα,
κάμνω κέκαμα. ἐκ τούτου πιθανεύονταί τινεϲ καὶ λέγουϲιν, ὅτι ἐν τῷ
τίλλω τέτιλα καὶ πάλλω πέπαλα καὶ ϲτέλλω ἔϲτολα καὶ ἐν τοῖϲ ὁμοίοιϲ
τὸ δεύτερον λ ἀπεβλήθη καὶ τὸ πρῶτον ἐφυλάχθη· ὁ δὲ Ἡρωδιανὸϲ
οὐ βούλεται τοῦτο, ἀλλὰ λέγει, ὅτι τὸ πρῶτον λ ἀπεβλήθη καὶ τὸ δεῦ
τερον ἐφυλάχθη· φηϲὶ γάρ, ὅτι πρῶτον μὲν ἐν τῷ τέμνω τέτομα καὶ
κάμνω κέκαμα τὸ ν ἀπὸ πλεοναϲμοῦ ἐϲτι· κάμω γὰρ καὶ τέμω ἦν· καὶ
κατὰ πλεοναϲμὸν τοῦ ν γέγονε κάμνω καὶ τέμνω, καὶ λοιπὸν τὸ ν τὸ
πλεονάϲαν κατὰ τὸν ἐνεϲτῶτα ἀπεβλήθη κατὰ τὸν μέϲον παρακείμενον·
δεύτερον δὲ δυνάμεθα αὐτὰ λέγειν, λέγω δὲ τὸ κέκαμα καὶ τέτομα, ὡϲ
ἀπὸ περιϲπωμένων θεμάτων ἐϲτὶν οἷον ὡϲ ἀπὸ τοῦ κάμω καὶ τεμῶ·
τρίτον δέ, ὥϲπερ τὸ τέρπω καὶ πέρθω οὐ λέγομεν πέμπτηϲ εἶναι ϲυζυγίαϲ
διὰ τὸ ρ τὸ ἐν τῇ παραληγούϲῃ, ἀλλὰ τὸ μὲν τέρπω πρώτηϲ διὰ τὸ
π ἐν τῇ παραληγούϲῃ, τὸ δὲ πέρθω τρίτηϲ διὰ τὸ θ τὸ ἐν τῇ ληγούϲῃ.
οὕτωϲ καὶ τὸ τίλλω καὶ τὸ πάλλω καὶ τὸ ϲτέλλω καὶ τὰ ὅμοια λέγομεν
εἶναι πέμπτηϲ ϲυζυγίαϲ, οὐ διὰ τὸ λ τὸ ἐν τῇ παραληγούϲῃ, ἀλλὰ
τὸ λ τὸ ἐν τῇ ληγούϲῃ· τὰ δὲ χαρακτηριϲτικὰ τοῦ ἐνεϲτῶτοϲ θέλει εἶναι
καὶ ἐν τῷ μέϲῳ παρακειμένῳ χαρακτηριϲτικὰ οἷον πείθω πέποιθα, λέγω
λέλογα, δηλονότι διὰ τοῦ δευτέρου λ ἐξηνέχθη ὁ μέϲοϲ παρακείμενοϲ
ἐν τῷ τέτιλα καὶ πέπαλα καὶ ἔϲτολα καὶ τοῖϲ ὁμοίοιϲ, ἐπειδὴ αὐτό
ἐϲτιν, ὡϲ εἴρηται, τὸ χαρακτηριϲτικὸν τοῦ ἐνεϲτῶτοϲ. εἰ δὲ ὁ ἐνεϲτὼϲ
διὰ καθαροῦ τοῦ ω ἐκφέρεται, ὁ μέϲοϲ παρακείμενοϲ διὰ καθαροῦ
τοῦ α ἐκφέρεται οἷον ἀκούω ἤκουα καὶ ἀκήκοα ὁ Ἀττικόϲ, δείω
δέδια καὶ δείδια κατὰ πλεοναϲμὸν τοῦ ι, δαίω (τὸ ϲημαῖνον τὸ καίω)
δέδηα καὶ καίω κέκηα· εἴω (ϲημαίνει δὲ τὸ πορεύομαι) ὡϲ παρὰ Ϲώφρονι
«ἐγκίκρα, ὡϲ εἴω», τουτέϲτι κέραϲον ἵνα πορευθῶ, καὶ ὁ μέϲοϲ
παρακείμενοϲ εἶα διὰ καθαροῦ α καὶ κατὰ ἔκταϲιν Ἀττικὴν τοῦ ε εἰϲ
η ᾖα διὰ τοῦ η καὶ ι ὥϲπερ εἰκάζω εἴκαζον καὶ ᾔκαζον καὶ πάλιν εἴδειν
ᾔδειν, καὶ κατὰ διάλυϲιν τοῦ ι ἤϊα, ὡϲ παρὰ τῷ ποιητῇ (δ 433)
ϲιϲ, ἀλλὰ δοκεῖ ὅμωϲ πρωτότυπον αὐτὸ εἶναι τοῦ νείφω, ὡϲ ὑποδηλοῖ καὶ τὸ ἐξ αὐτοῦ νέφοϲ καὶ ἡ νεφέλη.
περὶ ποϲότητοϲ τῶν ϲυλλαβῶν λέγομεν ὅτι μὲν
ἐπὶ βαρυτόνων θεμάτων ἰϲοϲυλλαβεῖ τῷ ἐνεργητικῷ παρακειμένῳ ὁ μέϲοϲ
παρακείμενοϲ οἷον τύπτω τέτυφα τέτυπα, νύϲϲω νένυχα νένυγα,
νήθω νένηκα νένηθα, πείθω πέπεικα πέποιθα, πλήϲϲω πέπληχα πέπληγα.
κείρω κέκαρκα κέκορα, φθείρω ἔφθαρκα ἔφθορα, ἐπὶ δὲ τῶν περιϲπωμένων
θεμάτων μιᾷ ϲυλλαβῇ ἐνδεῖ τοῦ ἐνεργητικοῦ ὁ μέϲοϲ παρακείμενοϲ
οἶον δουπῶ δουπήϲω δεδούπηκα δέδουπα, μυκῶ μυκήϲω μεμύκηκα
μέμυκα, κτυπῶ κτυπήϲω ἐκτύπηκα ἔκτυπα.
ὥϲπερ μέλω μελήϲω μεμέληκα καὶ μέϲοϲ παρακείμενοϲ
μέμηλα καὶ ὤλεκα ὦλα, τεθάληκα τέθηλα, οὕτω βεβούληκα
βέβουλα. τοιοῦτόν τι καὶ τὸ λέληκα· «δαιμόνιη, τί λέληκαϲ » (Hes.
Opp. 207), καὶ τὸ δεδούπηκα δέδουπα κατὰ Ἡρωδιαν ὸν «δεδουπότοϲ
Οἰδιπόδαο» (ψ 679). καὶ ἕτερα οὐκ ὀλίγα, ἐν οἷϲ καὶ τὸ ἐκτύπηκα
ἔκτυπα· εἰϲὶ γὰρ περιϲπώμενοι τοιοῦτοι μέϲοι παρακείμενοι ὡϲ
πολλαχοῦ φανεῖται· 5 καὶ αὐτοὶ κατὰ τὰ προρρηθέντα μιᾷ ϲυλλαβῇ
ἐνδέουϲι τοῦ ἐνεργητικοῦ, ὅπερ ἐν τοῖϲ βαρυνομένοιϲ οὐκ ἔϲτι ῥήμαϲιν.
ἐν ἐκείνοιϲ γὰρ ἰϲοϲυλλαβεῖ καθόλου ὁ μέϲοϲ τῷ ἐνεργητικῷ.
δεῖ γινώϲκειν ὅτι τότε ἐπιλιμπάνουϲιν οἱ μέϲοι
παρακείμενοι, ἡνίκα ἀπὸ τῶν περιϲπωμένων θεμάτων εὑρεθῇ ὁ ἐνεργητικὸϲ
παρακείμενοϲ, καὶ τριϲύλλαβοϲ ἀπὸ δύο ϲυμφώνων ἀρχόμενοϲ, ἢ
ἀπὸ μόνου τοῦ ε οἷον θλῶ θλάϲω τέθλακα, κλῶ κλάϲω κέκλακα, ϲμῶ
ϲμήϲω ἔϲμηκα, δρῶ δράϲω δέδρακα, ζῶ ζήϲω ἔζηκα· καὶ τοῦτο εὐλόγωϲ,
ἐπειδὴ ὁ ἐνεργητικὸϲ παρακείμενοϲ ἀπὸ περιϲπωμένων ὑπάρχων
μιᾷ ϲυλλαβῇ περιττεύει τοῦ μέϲου παρακειμένου, οἷον μυκῶ μεμύκηκα
μέμυκα, δουπῶ δεδούπηκα δέδουπα εἰ ἐποιήϲαμεν οὖν μέϲον παρακείμενον
ἐπὶ τῶν προλεχθέντων, φημὶ τοῦ τέθλακα καὶ κέκλακα καὶ δέδρακα,
ἔϲμηκα, ἔζηκα, ἤμελλεν ὁ μέϲοϲ παρακείμενοϲ μιᾷ ϲυλλαβῇ ἐνδεῖν τοῦ
ἐνεργητικοῦ παρακειμένου, καὶ εἶχεν εἰϲ διϲυλλαβίαν περιπεϲεῖν, ὅπερ
ἐϲτὶν ἄτοπον ϲπανίωϲ γὰρ εὑρίϲκεται διϲύλλαβοϲ παρακείμενοϲ ἐν χρήϲει·
ϲπάνιον δὲ εἶπον διὰ τὸ οἶδα
τοῦ δείδοικα πρωτότυπον ὂν τὸ δέδοικα
ἐκ τοῦ δείδω τὸ δειλιῶ ἔχει ἀπορίαν πῶϲ διὰ τοῦ κ ἐκφέρεται καὶ μὴ
διὰ τοῦ θεματικοῦ δ διὰ τὸν κανόνα, δι’ ὃν ὥριϲται καθολικῶϲ, ὅτι
ἐπὶ τῶν βαρυτόνων, δι’ οὗ ϲυμφώνου ἐκφέρεται ὁ ἐνεϲτώϲ, διὰ τοῦ
αὐτοῦ καὶ ὁ μέϲοϲ παρακείμενοϲ οἷον λείβω λέλοιβα, λέγω λέλογα κατὰ
τὸν Ἡρωδιανόν, καθ’ ὃν ἔδει ἀπὸ τοῦ δείδω δέδοιδα εἶναι τὸν
μέϲον παρακείμενον. λύϲιϲ δὲ τῆϲ ἀπορίαϲ ταύτηϲ τὸ μὴ χρῆναι τρία
παράλληλα δ παραλαμβάνεϲθαι. τὸ γὰρ τοιοῦτον ψελλιϲμῷ, φηϲίν, ὑποπίπτει.
διὸ ἀντειϲῆλθε τοῦ τρίτου δ τὸ κ τοῦ ἐνεργητικοῦ παρακειμένου
τοῦ δείδω δείϲω δέδεικα, ὃϲ ἐϲιγήθη διὰ τὸ τοῦ μέϲου παρακειμένου
πολύχρηϲτον. ὅτι δ’ ἐν πολλοῖϲ ἡ παραλληλία φεύγεται, δηλοῖ καὶ ὁ
τεμένιοϲ, ὃν δέον ὂν διφθόγγῳ παραλήγεϲθαι κατὰ τὸν κανόνα τοῦ
κήτειοϲ κήδειοϲ ἐπιτήδειοϲ καὶ τῶν ὁμοίων ὅμωϲ, ἵνα μὴ ἐπάλληλα εἴη
τὰ τρία ἑ, ἐγράφη διὰ μόνου τοῦ ι· Ϲοφοκλῆϲ (Τrach. 754) «τεμενίαν
τε φυλλάδα». οὕτω καὶ τὸ «ἴριδι δίῃ» κακίζεται κατὰ τὸ ἀλλεπάλληλον
τῶν διχρόνων.
περὶ τοῦ ἔολπα ζηταοῦϲιν ὅτι πόθεν γέγονε; —
λέγει δὲ ὁ Ἡρωδιαν ὸϲ ὅτι δύναται εἶναι ὡϲ ἀπὸ τριϲυλλάβου τοῦ
ἐέλπω, τούτου γὰρ ὁ μέϲοϲ παρακείμενοϲ ἤελπα καὶ κατὰ τροπὴν τοῦ
ε εἰϲ τὸ ο καὶ ϲυϲτολῇ τοῦ η εἰϲ τὸ ε ἔολπα.
τὸ ἔμμορε Ζηνόβιοϲ καὶ Ἡρωδιανὸϲ οὕτω κανονίζουϲι μείρω μερῶ, ὁ μὲν παρακείμενοϲ μέμορα καὶ ἐν ὑπερθέϲει τοῦ ἔμμορα.
Ἡρωδιανὸϲ ἐκ τοῦ λήχω τὸ λαγχάνω παράγων
τὸ λέλοχα τροπῇ τοῦ η εἰϲ ο μικρὸν ὁμοίωϲ τῷ πήθω πέποθε
λέγει καὶ πλεονάζειν ἐν αὐτοῖϲ τὸ ν ὡϲ καὶ ἐν τῷ κέχανδα οἷον «οἶκον
κεχανδότα πολλὰ καὶ ἐϲθλά (δ 96).
οὐδέποτε μέϲοϲ παρακείμενοϲ διὰ δύο ϲυμφώνων κατὰ ϲύλληψιν ἐκφέρεται οὐδὲ διὰ διπλῶν ἔνθεν οὔτε ἀπὸ τοῦ χραιϲμῶ οὕτε ἀπὸ τοῦ ὀλιϲθῶ μέϲοι γεγόναϲι παρακείμενοι ὥϲπερ οὐδὲ ἀπὸ τοῦ λιχμῶ, ἵνα μὴ διὰ δύο ϲυμφώνων ἐξενεχθῶϲι. τὸ γὰρ «γλώϲϲῃϲι δνοφερῇϲι λελιχμότεϲ» παρ’ Ἡϲιόδῳ (Theog. 826) οὕτωϲ ἐγένετο· ἐϲτι τι περιϲπώμενον λιχμῶ οὗ ὁ παρακείμενοϲ λελίχμηκα καὶ ἡ μετοχὴ λελιχμηκώϲ καὶ κατὰ ϲυγκοπὴν λελιχμώϲ. καὶ τὸ πεφυζώϲ γέγονεν ἀπὸ τοῦ πεφυζηκώϲ καὶ κατὰ ϲυγκοπὴν πεφυζώϲ.
(Περὶ ὑπερϲυντελικοῦ).
( Περὶ πρώτου ἀορίϲτου).
ὥϲπερ τὸ κρῆναι ἀπὸ διϲυλλάβου τοῦ κραίνω καὶ
τὸ μιῆναι ἀπὸ τοῦ μιαίνω, οὕτω καθ’ Ἡρωδιανὸν καὶ τὸ κυδῆναι
ἐκ τοῦ κυδαίνω, εἰ καὶ κυδᾶναι, φηϲί, καθ’ ἡμᾶϲ λέγεται ὡϲ καὶ κερδᾶναι.
ἄξιόν ἐϲτι ζητῆϲαι, διὰ τί τῶν ϲεϲημειωμένων
ἐν τῷ πρώτῳ ἀορίϲτῳ, φημὶ δὲ τὸ ἤνεγκα καὶ εἶπα καὶ ἔδωκα καὶ
ἔθηκα καὶ ἧκα τὰ μὲν δύο τὰ ἀπὸ τῶν εἰϲ ω, λέγω δὲ τὸ εἶπα καὶ
ἤνεγκα, κλίνεται μὲν καὶ εἰϲ τὰϲ μετοχὰϲ καὶ εἰϲ τὰϲ λοιπὰϲ ἐγκλίϲειϲ,
τὰ δὲ τρία τὰ ἀπὸ τῶν εἰϲ μι, λέγω δὲ τὸ ἔθηκα καὶ ἔδωκα καὶ ἧκα,
οὐ κλίνεται οὕτε εἰϲ τὰϲ μετοχὰϲ οὔτε εἰϲ τὰϲ λοιπὰϲ ἐγκλίϲειϲ καὶ
λέγει ὁ Ἀπολλώνιοϲ ταύτην τὴν ἀπολογίαν κτλ. ὁ δὲ Ἡρωδιανὸϲ
ἄλλην ἀπολογίαν παραδίδωϲιν ἔχουϲαν οὕτωϲ τὸ εἶπα διὰ τοῦ
ψ ὤφειλεν ἐκφέρεϲθαι, ἐπειδὴ καὶ ὁ μέλλων τὸ ψ ἔχει, ἔψω γάρ
ἐϲτι· τοῦ δὲ μέλλοντοϲ τὸ ψ ἔχοντοϲ καὶ ὁ πρῶτοϲ ἀόριϲτοϲ διὰ τοῦ
ψ ἐκφέρεται οἷον γράψω ἔγραψα, τύψω ἔτυψα· καὶ πάλιν τὸ ἤνεγκα
διὰ τοῦ ξ ὤφειλεν ἐκφέρεϲθαι, ἐπειδὴ καὶ ὁ μέλλων διὰ τοῦ ξ ἐκφέρεται,
καὶ ϲ δοκεῖ ϲυγκεῖϲθαι, τὸ δὲ ψ ἐκ τοῦ π καὶ ϲ, εἰκότωϲ ὡϲ μέροϲ τι.
τῆϲ ἀναλογίαϲ φυλάξαντα ἀκωλύτωϲ κλίνεται καὶ εἰϲ τὰϲ μετοχὰϲ καὶ.
εἰϲ τὰϲ λοιπὰϲ ἐγκλίϲειϲ· τὸ δὲ ἔδωκα καὶ ἔθηκα καὶ ἧκα διὰ τοῦ ϲ
ὤφειλεν εἶναι, ἐπειδὴ καὶ ὁ μέλλων διὰ τοῦ ϲ ἐκφέρεται, δώϲω γὰρ
καὶ θήϲω καὶ ἥϲω ἐϲτὶν ὁ μέλλων, ἐξ οὗ καὶ τὸ ἀφήϲω τοῦ δὲ μέλλοντοϲ
διὰ τοῦ ϲ ὄντοϲ καὶ ὁ πρῶτοϲ ἀόριϲτοϲ διὰ τοῦ ϲ ἐκφέρεται
οἷον ποιήϲω ἐποίηϲα, νοήϲω ἐνόηϲα· ἐπειδὴ οὖν τὸ ἔθηκα, ἔδωκα,
ἧκα διὰ τοῦ ϲ ὤφειλεν εἶναι, οὐκ ἐγένετο δὲ οὕτωϲ, ἀλλὰ διὰ τοῦ
κ, τὸ δὲ x πρὸϲ τὸ ϲ οὐδεμίαν ϲυγγένειαν ἔχει, εἰκότωϲ ὡϲ μὴ φυλάξαντα
μέροϲ τι τῆϲ ἀναλογίαϲ κωλύεται κλίνεϲθαι καὶ εἰϲ τὰϲ μετοχὰϲ
καὶ εἰϲ τὰϲ λοιπὰϲ ἐγκλίϲειϲ.
( Περὶ δευτέρου ἀορίϲτου).
de numero syllabarum perfecti secundi exposuit,
sic etiam de numero syllabarum aoristi secundi disseruisse putandus est in eum
modum , quo disputat Choerob. 619,14: περὶ τῆϲ ποϲότητοϲ τῶν ϲυλλαβῶν ἔϲτιν
εἰπεῖν, ὅτι ἀπὸ μὲν βαρυτόνων θεμάτων ἰϲοϲυλλαβεῖ τῷ πρώτῳ ἀορίϲτῳ ὁ δεύτεροϲ
ἀόριϲτοϲ οἷον τύπτω τύψω ἔτυψα ἔτυπον, ῥάπτω ἔρραψα ἔρραφον, νύϲϲω
ἔνυξα ἔνυγον, γράψα ἔγραψα ἔγραφον, ἐξ οὖ τὸ ἐγράφην, ἀπὸ δὲ περιϲπωμένων
θεμάτων μιᾷ αὐτοῦ ἐνδεῖ ὁ δεύτεροϲ ἀόριϲτοϲ, οἷον δουπῶ ἐδούπηϲα ἔδουπον,
μυκῶ ἐμύκηϲα ἔμυκον, χραιϲμῶ ἐχραίϲμηϲα ἔχραιϲμον, ὀλιϲθῶ ὠλίϲθηϲα ὤλιϲθον.
Atque etiam de quantitate vocalis in paenultima tractasse eum arbitror sic
fere nt Choer. 623, 13: ἰϲτέον ὅτι δεύτεροϲ ἀόριϲτοϲ εἴτε ἀπὸ βαρυτόνων
θεμάτων εἴτε ἀπὸ περιϲπωμένων βραχείᾳ θέλει παραλήγεϲθαι, οἶον λείπω ἔλιπον,
τρώγω ἔτραγον, λήβω ἔλαβον, κτυπῶ ἔκτυπον, μυκῶ ἔμυκον τὰ γὰρ φυλάττοντα
τὴν παραλήγουϲαν μακρὰν ἐν τῷ δευτέρῳ ἀορίϲτῳ εὐαρίθμητα· ἔϲτι
δὲ ταῦτα· χραιϲμῶ ἔχραιϲμον, ὀλιϲθῶ ὤλιϲθον, βλαϲτῶ ἔβλαϲτον, ἀλαλκῶ ἤλαλκον,
ἁμαρτῶ ἥμαρτον, καὶ κατὰ ὑπερβιβαϲμὸν τοῦ ρ καὶ τροπῇ τοῦ α εἰϲ ο καὶ
πλεοναϲμῷ τοῦ β ἤμβροτον. ἔϲτι καὶ τὸ δουπῶ ἔδουπον μακρᾃ παραληγόμενον,
καὶ τὸ τέρπω ἔταρπον, πλήϲϲω ἔπληγον καὶ ἔπλαγον πρὸϲ διάφορον ϲημαινόμενον
ὁ γὰρ πλήϲϲων ἢ ὁ πληϲϲόμενοϲ ἢ ϲωματικῶϲ πλήϲϲεται ἢ ψυχικῶϲ, καὶ εἰ
μὲν ϲωματικῶϲ, ἔπληγον, διὰ τοῦ η, ἐξ οὗ καὶ τὸ ἐπλήγην, εἰ δὲ ψυχικῶϲ,
ἔπλαγον, διὰ τοῦ α, ἐξ οὖ τὸ ἐπλάγην καὶ κατεπλάγην. ἀμέλει ὁ ποιητήϲ,
πειδὴ ἐπὶ τῆϲ ψυχικῆϲ διαθέϲεωϲ κατεπλήγη εἶπε διὰ τοῦ η διὰ τὴν ἀνάγκην
τοῦ μέτρου, τούτου χάριν προϲέθηκε τὸ φίλον ἦτορ,
μακρᾷ παραληγόμενον, ὅπερ γίνεται κατὰ ὑπερβιβαϲμὸν ἔδραθον, ϲημαίνει δὲ τὸ
ἐκοιμήθην ἐϲτι δὲ καὶ τὸ ἔπεφνον· ἔϲτι καὶ τὸ ἅδε τὸ ϲημαῖνον τὸ ἤρεϲε.
γέγονε δὲ τοῦτον τὸν τρόπον ἔϲτιν ἥδω ἐξ οὐ τὸ ἥδομαι, τούτου ὁ δεύτεροϲ.
ἀόριϲτοϲ λόγῳ μὲν ποραληγούϲηϲ γίνεται ἅδον διὰ τοῦ α, ἐξ οὗ τὸ
ὥϲπερ λήβω ἔλαβον, μήθω ἔμαθον, θήκω ἔδακον λόγῳ δὲ ἀρχούϲηϲ γίνεται ἦδον
διὰ τοῦ η, καί ἦδε καὶ κατὰ διάλυϲιν τοῦ η εἰϲ ε καὶ α γίνεται ἕαδα, ὥϲπερ
ἥλω ἑάλω ἔϲτι καὶ τὸ δέρκω ἔδαρκον, ὅπερ γίνεται κατὰ ὑπερβιβαϲμὸν ἔδρακον·
ἔϲτι καὶ τὸ πέρθω ἔπαρθον, ὅπερ γίγνεται κατὰ ὑπερβιβαϲμὸν ἔπραθον· ἔϲτι καὶ
τὸ κακέμφατον τὸ ἔπαρδον μακρῷ παραληγόμενον, ὅτι ἀπὸ τοῦ πέρδω, ἐξ οὐ τὸ
πέρδομαι, ἔπαρδον καὶ ἀπέπαρδον· τὸ ἦλθον καὶ εὗρον λόγῳ ἀρχούϲηϲ ἔχουϲι
τὴν μακράν· ἐπειδὴ γὰρ ταῦτα διϲύλλαβά ἐϲτι καὶ τὴν αὐτὴν ἔχει ἄρχουϲαν καὶ
παραλήγουϲαν, τῷ λόγῳ τῆϲ ἀρχούϲηϲ ἔϲχε τὴν μακρὰν καὶ οὐ τῷ λόγῳ τῆϲ
παραληγούϲηϲ. γέγονε δὲ τὸ ἦλθον τοῦτον τὸν τρόπον· ὥϲπερ ἀπὸ τοῦ φεύγω
γέγονεν ἔφυγον καὶ ἀπὸ τοῦ τεύχω ἔτυχον, οὕτω καὶ ἀπὸ τοῦ ἐλεύθω γέγονε
ἢλυθον καὶ κατὰ ϲυγκοπὴν ἦλθον. ὡϲαύτωϲ δὲ καὶ τὸ εἶπον, ὡϲ ἀπὸ τοῦ ἔπω
γενόμενον, λόγῳ ἀρχούϲηϲ ἔϲχε τὴν μακράν· τὸ γὰρ ε μεγεθυνόμενον διὰ τῆϲ
προϲθήκηϲ τοῦ ι μεγεθύνεται οἷον ἔχω εἶχον, ἕλκω εἶλκον, ἢ τρέπεται εἰϲ η
οἷον ἑρμηνεύω ἡρμήνευον, ἐλαύνω ἤλαυνον οὐ δυνάμεθα δὲ λέγειν, ὅτι ἐν τῷ
εἰπον δευτέρῳ ἀορίϲτῳ λόγῳ παραληγούϲηϲ προϲῆλθε τὸ ι, ἐπειδὴ ὡϲ εἰρήκαμεν,
ἡνίκα ᾖ ἀπὸ βαρυτόνων θεμάτων ὁ δεύτεροϲ ἀόριϲτοϲ, βραχείᾳ θέλει παραλήγεϲθαι
οἷον ἔτυπον, ἔνυγον, ἔλαβον, ἔμαθον. ἰϲτέον δὲ ὅτι εἰδον γενόμενον ἀπὸ
τοῦ εἴδω λόγῳ ἀρχούϲηϲ διὰ τῆϲ ει διφθόγγου γράφεται οἷον
Ἔλθωμεν δὲ καὶ μάθωμεν πῶϲ ϲυϲτέλλεται ἐν τῷ δευτέρῳ ἡ παραλήγουϲα.
ίϲτέον ὅτι ὀφείλει ὁ δεύτεροϲ ἀόριϲτοϲ διχρόνῳ παραλήγεϲθαι, ὅθεν ἐπὶ τοῦ τρώγω
ἔτραγον τὸ ω εἰϲ τὸ α ἐτράπη καὶ ἐπὶ τοῦ λήβω ἔλαβον τὸ η εἰϲ α τρέπεται
ἐν τῷ δευτέρῳ ἀορίϲτῳ κατὰ τὴν παραλήγουϲαν, εἰϲ α δὲ ϲυϲτελλόμενον, δηλονότι
βραχύ, διὰ τὸ τὸν δεύτερον ἀόριϲτον βραχείᾳ θέλειν παραλήγεϲθαι, ὡϲ εἴρηται.
ἔϲτω δὲ παραδείγματα τοῦ κανόνοϲ ταῦτα· λήβω ἔλαβον, μήθω ἔμαθον, πρήθω
(τὸ καίω) ἔπραθον, φηγῷ ἔφαγον, λήθω ἔλαθον, πήθω ἔπαθον, δήκω ἔδακον,
λήχω ἔλαχον, τήκω ἔτακον (ἐξ οὗ τὸ ἐτάκην), πλήϲϲω ἔπλαγον (ἐξ οὗ τὸ ἐπλάγην
πρὸϲ διάφορον ϲημαινόμενον, ὡϲ ἐν τοῖϲ προλαβοῦϲινεἰρήκαμεν)· ἡ ευ δίφθογ
γοϲ τὸ ε ἀποβάλλει καὶ τὸ δίχρονον φυλάττει ἐν τῷ δευτέρῳ ἀορίϲτῳ. φεύγω ἔφυγον,
τεύχω ἔτυχον, πεύθω ἔπυθον (ἐξ οὗ τὸ ἐπυθόμην), ἐλεύθω ἤλυθον καὶ κατὰ
ϲυγκοπὴν ῆλθον. ἰϲτέον δὲ ὅτι ἐκ τοῦ ἔτυχον γίνεται ὁ δεύτεροϲ ἀόριϲτοϲ ἐτυχόμην
τετύχοντο κατὰ ἀναδιπλαϲιαϲμὸν καὶ τροπῇ τοῦ χ εἰϲ τὸ ἀντίϲτοιχον τὸ ψιλόν,
φημὶ δὲ εἰϲ τὸ κ, «ετετύκοντό τε δαῖτα» (Α 467). ἐὰν εὑρεθῇ δύο δίχρονα, τὸ
δεύτερον ἀποβάλλεται ἐν τῷ δευτέρῳ ἀορίϲτῳ καὶ τὸ πρῶτον φυλάττεται οἷον
καίω ἔκαον ἐξ οὖ τὸ ἐκάην. χαίρω ἔχαρον ἐξ οὖ τὸ ἐχάρην, μαίνω μαίνομαι ἔμανον
ἐξ οὗ τὸ ἐμάνην, φαίνω ἔφανον ἐξ οὐ τὸ ἐφάνην, χαίνω ἔχανον, παύω ἔπαον
ἐξ οὗ τὸ ἐπάην καὶ ἀνεπάην ἐν τῇ ϲυνηθείᾳ· ἡ ει δίφθογγοϲ ἐν τῷ δευτέρῳ ἀορίϲτῳ
ἀποβάλλει τὸ ε καὶ φυλάττει τὸ ι οἷον λείπω ἔλιπον, πείθω ἔπιθον ἐξ οὗ
τὸ ἀπαρέμφατον πιθεῖν ὥϲπερ λαβεῖν καὶ κατὰ ἀναδιπλαϲιαϲμὸν πεπιθεῖν, λείβω
ϲυλλαβὰϲ τὸ ι μόνον ἀποβάλλεται, οὐκέτι δὲ τροπὴ παρηκολούθηϲε τοῦ ε εἰϲ τὸ
α ἐν τῷ δευτέρῳ ἀορίϲτῳ οἶον ἐγείρω ἤγερον, ὀφείλω ὤφελον.
ἰϲτέον δὲ ὅταν εὑρεθῇ τὸ ε ϲὺν ἀμεταβόλῳ, ὡϲ
ἐπὶ τὸ πλεῖϲτον τρέπεται εἰϲ τὸ α κατὰ τὸν δεύτερον ἀόριϲτον ἐν τῇ
παραληγούϲῃ, εἶτε τοῦ ε προηγεῖται τὸ ἀμετάβολον, εἴτε ἐπιφέρεται
αὐτῷ· τῆϲ ε′ ϲυζυγίαϲ τὸ ι δηλονότι ἀποβάλλεται οἷον κείρω ἔκαρον,
φθείρω ἔφθαρον, ϲτείλω ἔϲταλον ἐξ οὐ τὸ ἐϲτάλην καὶ ἀπεϲτάλην,
δείρω ἔδαρον ἐξ οὗ τὸ ἐδάρην, τέμνω ἔταμον, πέρθω ἔπαρθον καὶ κατὰ
ὑπερβιβαϲμὸν ἔπραθον, δέρκω ἔδαρκον, πέρδω ἔπαρδον ἐξ οὗ πέρδομαι,
δρέμω ἔδραμον· τοῦτο δὲ καὶ προηγούμενον ἔχει τὸ ε καὶ ἐπιφερόμενον
ἔχει τὸ ἀμετάβολον· τοῦτο δὲ δύναται, ὥϲ φηϲιν Ἡρωδιανόϲ,
καὶ ἀπὸ περιϲπωμένου τοῦ δραμῶ εἶναι ἐξ οὖ ὁ δεδράμηκα παρακείμενοϲ·
καὶ ταῦτα μὲν ἐπιφερομένου τῷ ε τοῦ ἀμεταβόλου· καὶ προηγουμένου
δὲ τοῦ ε τοῦ ἀμεταβόλου οἷον κλέπτω ἔκλαπον ἐξ οὗ τὸ ἐκλάπην,
πλέκω ἔπλακον ἐξ οὖ τὸ ἐπλάκην, τρέπω ἔτραπον ἐξ οὗ τὸ ἐτράπην,
τρέφω ἔτραφον ἐξ οὗ τὸ ἐτράφην, ϲτρέφω ἔϲτραφον ἐξ οὗ τὸ ἐϲτράφην,
βρέχω ἔβραχον ἐξ οὗ τὸ ἐβράχην. πρόϲκειται « ὡϲ ἐπὶ τὸ πλεῖϲτον»
διὰ τὸ ἀγείρω ἤγειρον, ἀείρω ἤερον καὶ ὀφείλω ὤφελον καὶ λέγω
ἔλεγον ἐξ οὗ τὸ ἐλέγην καὶ κατελέγην ἐπὶ τούτων γὰρ οὐκ ἐτράπη
τὸ ε εἰϲ α.
ἰϲτέον ὅτι τὸ ἔπεϲον μονῆρέϲ ἐϲτιν, οὐδέποτε
γὰρ ὁ δεύτεροϲ ἀόριϲτοϲ πρὸ τῆϲ ον ϲυλλαβῆϲ τὸ ϲ ἔχει οἷον ἔτυπον,
ἔνυγον, ἔλαβον, ἔμαθον, ἔφαγον, ἔδακον. λέγει δὲ Ἡρωδιανόϲ, ὅτι
ἐϲτὶν ὅμοιον αὐτῷ τὸ κακέμφατον, φημὶ δὲ τὸ ἔχεϲον, καὶ αὐτὸ πρὸ
τῆϲ ον ϲυλλαβῆϲ τὸ ϲ ἔχει καὶ παρατίθεται τὴν χρῆϲιν παρ’ Ἀλκαίῳ
ἐν Γανυμήδει ἔχουϲαν οὕτωϲ (Com. graec. ed. Mein. II 826)
ὥϲπερ ἀπὸ τοῦ φυϲῶ φυϲήϲω γίνεται φύϲημα καὶ ἀπὸ τοῦ νοϲῶ νοϲήϲω
νόϲημα, τὸν αὐτὸν τρόπον καὶ ἀπὸ τοῦ πεϲῶ περιϲπωμένου γίνεται
πεϲήϲω καὶ πέϲημα, ὄνομα ῥηματικόν, ὡϲ παρ’ Ἐὐριπίδη ἐν Ἀνδρομόχῃ
(652)
ὁ Ἡρωδιανὸϲ λέγει τοῦτο sc. τὸ ἷξον in «οἱ
δ’ ἷξον κοίλην Λακεδαίμονα» (δ I) καὶ τὰ ὅμοια ἐκ μέλλοντοϲ μετατεθεῖϲθαι
εἰϲ ἐνεϲτῶτα ἵξω καὶ ὁ παρατατικὸϲ ἷξον ἷξεϲ ἷξε τὸ πληθυντικὸν
ἵξομεν ἷξετε ἷξον. ὅτι δὲ οὐκ ἔϲτι δεύτεροϲ ἀόριϲτοϲ, ἀλλὰ παρατατικόϲ,
ἐλέγχει καὶ τὰ προϲτακτικά. εὑρήϲειϲ γὰρ βῆϲε καὶ ἷξε καὶ οἷϲε
ὡϲ τύπτε καὶ γράφε. εἰ δὲ ἦν ἀόριϲτοϲ, ἦν ἂν βῆϲον καὶ ἷξον. ἔϲτι
δὲ οἴϲω μέλλων, οὗ ἄλλο κίνημα οὐχ εὕρηται πλήν τοῦ μέλλοντοϲ.
οὗτοϲ δὲ μετάγεται κατὰ ποιητικὴν ἐξουϲίαν εἰϲ ἐνεϲτῶτα, οὗ τὸ προϲτακτικὸν
οἶϲε «οἶϲε θέειον γρηΰ» (χ 481) καὶ «οἴϲετε πῦρ » (0 718).
εἰ ὁ ἐνεϲτὼϲ διὰ καθαροῦ τοῦ ω ἐκφέρεται, καὶ ὁ δεύτεροϲ ἀόριϲτοϲ διὰ καθαροῦ τοῦ ον ἐκφέρεται οἷον κίω ἔκιον ὡϲ παρὰ τῷ ποιητῇ «ἔκιον μεγάλῳ ἀλαλητῷ » (Μ 138), καίω ἔκαον ἐξ οὗ τὸ ἐκάην, πίω ἔπιον.
«οἱ μὲν ἔτι ζωὸν γόον Ἕκτορα δῖον » (Ζ 500)
ἀντὶ τοῦ ἐγόων. ὁ μὲν Ἀπολλώνιοϲ δευτέραϲ ϲυζυγίαϲ αὐτὸ εἶναι λέγει
καὶ παρατατικοῦ, ὁ δὲ Ἡρωδιανὸϲ δευτέρου ἀορίϲτου ὥϲπερ κτυπῶ
ἔκτυπον, οὕτω γοῶ ἔγοον.
λίγξε (Δ 125) τοῦτο δηλοῖ μίμηϲιν ἤχου, ὃν
ἀφιεμένου τοῦ βέλουϲ ἀποτελεῖ ἡ νευρά. τὰ δὲ κατὰ μίμηϲιν φωνῆϲ
λεγόμενα εἰϲ ἰδιότητα γέγονε· καὶ τοίνυν τὸ λίγξε, εἰ καὶ ἀορίϲτου α΄
χαρακτῆρα ἔχει, ἀλλ’ οὖν τὸ θέμα αὐτοῦ μὴ ζητήϲειϲ, ὅθεν τὸν
Νίκανδρόν τινεϲ ἐμέμψαντο ἐν τῷ λέγειν «ἐπιλίζονταϲ ὀϊϲτούϲ». τοῦ
γὰρ λίγξε τὸ θέμα θελήϲαϲ εἰπεῖν ἔφθειρε τὴν τοῦ ἤχου μίμηϲιν· οὐ
γὰρ ἀπὸ θέματοϲ τὰ τοιαῦτα κέκλιται, ἀλλ’ ἀπὸ τῶν φωνῶν μόνων
αὐτῶν ἡ ὀνοματοποιΐα γέγονε καὶ τὸ «ϲίζ’ ὀφθαλμόϲ» (ι 394 )
καιόμενοϲ γὰρ ὁ τοῦ Κύκλωποϲ ὀφθαλμὸϲ ποιὰν ἀπετέλεϲε φωνήν.
τοῦ οὖν ϲίζω χαρακτῆρα ἔχοντοϲ ἐνεϲτῶτοϲ χρόνου μὴ ζήτει μηδένα
εἰρημένον, ἐφ’ οὗ τινεϲ οὐ προϲεϲχηκότεϲ τῇ μιμήϲει τῆϲ φωνῆϲ
ἠπόρηϲαν, ὡϲ Ἡρωδιανόϲ φηϲι, πῶϲ ἀπὸ θέματοϲ τοῦ κρίζω ὢν ὁ δεύτεροϲ
ἀόριϲτοϲ οὕτε διὰ τοῦ γ ἐϲτὶν οὕτε διὰ τοῦ δ ὡϲ τὸ φράζω
ἔφραδον καὶ ϲτίζω ἔϲτιγον, ἀλλὰ διὰ τοῦ ὅτι δέ ἐϲτι τὸ κρίζω θέμα,
δῆλον ἐκ τῶν κινημάτων· ὁ γὰρ ποιητήϲ φηϲιν «αἱ κεκριγυῖαι » (ω 9)
καὶ ῥηματικὸν ὄνομα κριγή ὡϲ παρ’ Ἱππώνακτι « κριγὴ δὲ νεκρῶν ἄγγελόϲ
τε καὶ κῆρυξ». ϲχηματίζει δὲ τὸ κρίζω Ἡρωδιανὸϲ οὕτωϲ ἔϲτι
μονοϲύλλαβον κρῶ, ἀφ’ οὖ τὸ κράζω ἕτερον ῥῆμα καὶ κρώζω ἀπὸ δὲ
τοῦ κράζω γίνεται κρίζω ὡϲ ϲτάζω ϲτίζω, ϲεβάζω ϲεβίζω. τούτου δὲ
τοῦ κρίζω ἡμαρτημένον ἀόριϲτον παραλαμβάνει τὸ κρίκε. ἡμεῖϲ δὲ οὐ
φαμὲν ἡμαρτῆϲθαι, ἀλλὰ πεποιῆϲθαι.
( Περὶ πρώτου μέλλοντοϲ).
ἄξιόν ἐϲτι ζητῆϲαι διὰ ποίαν αἰτίαν ὁ μέλλων ϲυνάρχεϲθαι
θέλει τῷ ἰδίῳ ἐνεϲτῶτι οἷον τύπτω τύψω, λέγω λέξω, ἄγω ἄξω, οἰκῶ οἰκήϲω.
καὶ ἔϲτιν εἰπεῖν τὴν ἀπολογίαν ταύτην ἰϲτέον ὅτι ἀναλογεῖ ὁ μέλλων τῇ εὐθείᾳ,
ὁ δὲ ἐνεϲτὼϲ τῇ γενικῇ πάντα γὰρ τὰ ὄντα ἐν τῇ εὐθείᾳ ἐϲτὶ καὶ ἐν τῷ μέλλοντι,
καὶ πάντα τὰ ὄντα ἐν τῇ γενικῇ ἐϲτὶ καὶ ἐν τῷ ἐνεϲτῶτι οἷον τὸ ν, ξ, ρ
ϲ, ψ ἐϲτίν ἐν τῇ εὐθείᾳ ὡϲ ἐν τῷ Δίων, Φοῖνιξ, Νέϲτωρ, Πάριϲ, Πέλοψ, ἀλλὰ
καὶ ἐν τῷ μέλλοντί ἐϲτιν οἶον τύψω, λέξω, ποιήϲω, κερῶ, ῥανῶ· καὶ πάλιν διὰ
τοῦ γ, κ, χ. β, π, φ, δ, θ, τ, καὶ διὰ καθαροῦ τοῦ οϲ ἐκφέρεται ἡ γενικὴ οἷον
Φοίνικοϲ, τέττιγοϲ, ὄνυχοϲ, Πέλοποϲ, Ἄραβοϲ, κίνυφοϲ, Πάριδοϲ, ὄρνιθοϲ, Λάχητοϲ,
βότρυοϲ· ἀλλὰ καὶ ὁ ἐνεϲτὼϲ ἐκφέρεται διὰ τούτων τῶν ϲυμφώνων καὶ
διὰ καθαροῦ τοῦ ω οἷον λέγω, πλέκω, τρέχω, τέρπω, λείβω, γράφω, δίδω, πείθω,
ἀνύτω, ἀκούω, οὐκ ἀντιϲτρέφοντοϲ τοῦ κανόνοϲ οὐδὲ γὰρ πάντα τὰ ὄντα ἐν τῷ
μέλλοντί ἐϲτι καὶ ἐν τῇ εὐθείᾳ, οὐδὲ πάντα τὰ ὄντα ἐν τῷ ἐνεϲτῶτι καὶ ἐν τῇ
γενικῇ ἰδοὺ γὰρ τὸ μ καὶ τὸ λ ἔϲτιν ἐν τῷ μέλλοντιοἶον τιλῶ, νεμῶ, καὶ ὅμωϲ
οὐκ ἔϲτιν ἐν τῇ εὐθείᾳ (τὸ γὰρ Δανιὴλ καὶ Ἀδάμ βάρβαρά ἐϲτι)· καὶ πάλιν ὁ ἐνεϲτὼϲ
ἔχει πρὸ τοῦ ω τὸ ζ καὶ τὰ δύο ϲϲ οἷον πλήϲϲω, ϲυρίζω, καὶ ὅμωϲ ἡ γενικὴ
ἀπὸ κλίϲεωϲ οὐκ ἔχει ταῦτα. πρόϲκειται «ἀπὸ κλίϲεωϲ » διὰ τὸ μαζὸϲ μαζοῦ καὶ
Παρναϲϲὸϲ Παρναϲϲοῦ ἐνταῦθα γὰρ ἀπὸ τῆϲ εὐθείαϲ ἐϲτὶ τὸ ζ καὶ τὰ δύο ϲϲ.
ἐπειδὴ οὖν ὁ μέλλων ἀναλογεῖ τῇ εὐθείᾳ, ὁ δὲ ἐνεϲτὼϲ τῇ γενικῇ, ἡ δὲ γενικὴ
ϲυνάρχεται τῇ εὐθείᾳ οἷον λέβητοϲ λέβηϲ, Λάχητοϲ Λάχηϲ, Τρωόϲ Τρώϲ, Πηλέωϲ
Πηλεύϲ, Αἴαντοϲ Αἴαϲ, ἔρωτοϲ ἔρωϲ· τὸ γὰρ Ζεὺϲ Διόϲ Βοιωτικόν ἐϲτι καὶ τὸ
περὶ τῆϲ ποϲότητοϲ τῶν ϲυλλαβῶν ἰϲτέον ὅτι ἐπὶ μὲν βαρυτόνων
θεμάτων ἰϲοϲυλλαβεῖ ὁ μέλλων τῷ ἐνεϲτῶτι οἷον τύπτω τύψω τὸ γὰρ
παρ’ Ἀριϲτοφάνει τυπτήϲω ἐν Πλούτῳ (21)
μέλλων τοῦ ἐνεϲτῶτοϲ, οἷον θέλω θελήϲω, μέλω μελήϲω,
μελήϲουϲιν δέ μοι ἵπποι (Ε 228),
ὀφείλω ὀφειλήϲω ἐπὶ δὲ περιϲπωμένων μιῇ ϲυλλαβῇ περιττεύει ὁ μέλλων τοῦ
ἐνεϲτῶτοϲ οἶον ποιῶ ποιήϲω, νοῶ νοήϲω, γελῶ γελάϲω, περῶ περάϲω, ϲτεφανῶ
ϲτεφανώϲω, γυψῶ γυψώϲω, καὶ ἐπὶ τούτων δὲ ἐὰν λάβῃ τιϲ τὴν ἐντέλειαν, εὑρίϲκει
τὸν μέλλοντα ἰϲοϲύλλαβον τῷ ἐνεϲτῶτι οἷον ποιέω ποιήϲω, βοάω βοήϲω,
χρυϲόω χρυϲώϲω, ἀλλὰ λοιπὸν ὁ ἐνεϲτὼϲ ϲυναιρούμενοϲ ἔνδειαν πάϲχει ϲυλλαβῆϲ
οἶον ποιέω ποιῶ, βοάω βοῶ, χρυϲόω χρυϲῶ, καὶ τούτου χάριν εὑρίϲκεται ὁ μέλλων
μιᾷ ϲυλλαβῇ περιττεύων τοῦ ἐνεϲτῶτοϲ. καὶ ἄξιόν ἐϲτι ζητῆϲαι διὰ τί τὰ
δι’ ἑνὸϲ λ ἐκφερόμενα περιττοϲυλλάβουϲ ἔχει τοὺϲ μέλλονταϲ οἶον θέλω θελήϲω,
μέλω μελήϲω (τὸ ἐν φροντίδι εἰμί), ὀφείλω ὀφειλήϲω. καὶ λέγει ὁ Ἀπολλώνιοϲ
ταύτην τὴν αἰτίαν, ὅτι πολλά ἐϲτι ῥήματα καὶ ὡϲ ἀπὸ βαρυτόνων καὶ ἀπὸ περιϲπωμένων
ποιεῖται τὴν κλίϲιν οἶον τύπτω τύψω καὶ τυπτῶ τυπτήϲω,
ὥϲπερ νοῶ νοήϲω νενόηκα ἐνόηϲα. ταῦτα μὲν Ἀπολλώνιοϲ.
ὁ δὲ Ἡρωδιανὸϲ ἀνατρέπει αὐτὸν λέγων, ὅτι
κακῶϲ λέγειϲ, τὰ γὰρ ὡϲ ἀπὸ βαρυτόνων καὶ ὡϲ ἀπὸ περιϲπωμένων
ποιοῦντα τὴν κλίϲιν ἐν τῷ αὐτῷ χρόνῳ καὶ ὡϲ ἀπὸ περιϲπωμένων
καὶ ὡϲ ἀπὸ βαρυτόνων ποιεῖται τὴν κλίϲιν οἶον τύπτω τύψω τυπτῶ
τυπτήϲω, ῥίπτω ἔρριπτον καὶ ῥιπτῶ ἐῤῥίπτουν, εἴδω εἴϲω καὶ εἰδῶ
εἰδήϲω τὰ δὲ ἔχοντα ἕν λ οὐ ποιεῖται κατὰ τὸν αὐτὸν χρόνον καὶ ὡϲ
ἀπὸ βαρυτόνων θεμάτων καὶ ὡϲ ἀπὸ περιϲπωμένων τὴν κλίϲιν ἀλλ’
ἕωϲ μὲν τοῦ παρατατικοῦ, ὡϲ εἴρηται, ἀπὸ βαρυτόνων ποιεῖται τὴν
κλίϲιν, οὐδέποτε δὲ ὡϲ ἀπὸ περιϲπωμένων· κρεῖττον οὖν ἐϲτιν εἰπεῖν,
φημί, τὴν ἀπολογίαν ταύτην· ἐν τοῖϲ ῥήμαϲι τὸ ϲ καὶ τὸ λ πέφυκε
διπλαϲιάζεϲθαι οἷον πλήϲϲω, τινάϲϲω, πάλλω, τίλλω· καὶ τὰ μὲν ἔχοντα
δύο ϲϲ ἢ δύο λλ χαίρει τῇ βαρείᾳ τάϲει οἷον νύϲϲω, πλήϲϲω, τινάϲϲω,
χαίρει τῇ περιϲπωμένῃ τάϲει οἷον φιλῶ, χρυϲῶ, γελῶ, λαλῶ, ἐλῶ (ϲημαίνει
δὲ τὸ ἐλαύνω), ὀφειλῶ (leg. ὠφελῶ), πωλῶ, ἀμελῶ. ταῦτα οὖν ἔχοντα
ἓν λ καὶ μὴ περιϲπαϲθέντα, λέγω δὲ τὸ μέλω καὶ θέλω καὶ ὀφείλω, ἀνεμερίϲατο
τὴν κλίϲιν, καὶ ἕωϲ μὲν τοῦ παρατατικοῦ, ὡϲ εἴρηται, ἀπὸ
βαρυτόνων κλίνεται, μετὰ δὲ τὸν παρατατικὸν ἐν τοῖϲ ἐφεξῆϲ χρόνοιϲ
ὡϲ ἀπὸ τῶν περιϲπωμένων ποιεῖται τὴν κλίϲιν. τούτου οὖν χάριν τὰ
δι’ ἑνὸϲ λ ἐκφερόμενα ἔχει τὸν μέλλοντα μιᾷ ϲυλλαβῇ περιττεύοντα τοῦ
ἐνεϲτῶτοϲ.
ἰϲτέον ὅτι ἀναλογίαν ἔχει ὁ μέλλων τῇ εὐθείᾳ, ὁ δὲ ἐνεϲτὼϲ
τῇ γενικῇ· ἐπειδὴ οὖν ὅτε ἡ εὐθεῖα διὰ τοῦ ψ ἐκφέρεται, τότε ἡ γενικὴ
διὰ τοῦ β ἢ ἢ φ ἐκφέρεται οἷον Ἄραψ Ἄραβοϲ, Κύκλωψ Κύκλωποϲ, Κίνυψ
Κίνυφοϲ (ἔϲτι δὲ ὄνομα ποταμοῦ), τούτου χάριν καὶ ὅτε ὁ ἐνεϲτὼϲ διὰ τοῦ β
ἢ π φ ἢ πτ ἐκφέρεται, τότε ὁ μέλλων διὰ τοῦ ψ ἐκφέρεται οἷον λείβω λείψω,
γράφω γράψω, τέρπω τέρψω· καὶ πάλιν ἐπειδὴ ὅτε ἡ εὐθεῖα διὰ τοῦ ξ ἐκφέρεται
τότε ἡ γενικὴ διά τοῦ ἢ κ ἢ χ ἢ κτ ἐκφέρεται οἷον Φοίνιξ Φοίνικοϲ, τέττιξ
τέττιγοϲ, ὄνυξ ὄνυχοϲ, ἄναξ ἄνακτοϲ, τούτου χάριν καὶ ὅτε ὁ ἐνεϲτὼϲ ἢ διὰ τοῦ
ἤ κ ἤ ἤ κτ, τότε ὁ μέλλων διὰ τοῦ ξ ἐκφέρεται οἷον λέγω λέξω, πλέκω
πλέξω, τρέχω θρέξω, πέκω (an πέκτω?) πέξω· καὶ πάλιν ἐπειδὴ ὅτε ἡ εὐθεῖα
διὰ τοῦ ϲ ἐκφέρεται καὶ περιττοϲυλλάβωϲ κλίνεται, τότε ἡ γενικὴ διὰ τὸῦ Θ
ἤ διὰ καθαροῦ τοῦ οϲ ἐκφέρεται οἷον Πάριϲ Πάριδοϲ, ὄρνιϲ ὄρνιθοϲ, Λάχηϲ Λάχητοϲ,
βότρυϲ βότρυοϲ· τούτου οὖν χάριν ὅτε ὁ ἐνεϲτὼϲ διὰ τὸῦ δ ἢ Θ ἤ τ ἤ διὰ
καθαροῦ τοῦ ω ἐκφέρεται, τότε ὁ μέλλων διὰ τοῦ ϲ ἐκφέρεται οἷον ᾄδω ἄϲω,
πείθω πείϲω, ἀνύτω ἀνύϲω, ἀκούω ἀκούϲω. καὶ πάλιν ἐπειδὴ ἡ εὐθεῖα δι’ ἀμεταβόλου
ἐκφέρεται, τότε ἡ γενικὴ διὰ τοῦ αὐτοῦ ἀμεταβόλου ἐκφέρεται οἶον
Ἕκτωρ Ἕκτοροϲ, Νέϲτωρ Νέϲτοροϲ, Πλάτων Πλάτωνοϲ, Θέων Θέωνοϲ (τὸ γὰρ
ἦπαρ ἥπατοϲ καὶ δέλεαρ δελέατοϲ ἑτερόκλιτα λέγουϲιν εἶναι, ὡϲ ἀπὸ τῆϲ εἰϲ αϲ
καταλήξεωϲ, ὁμοίωϲ δὲ καὶ ἡ ὕδατοϲ γενικὴ ὡϲ ἀπὸ τοῦ ὕδαϲ ἐϲτί) τούτου
χάριν καὶ ὅτε ὁ ἐνεϲτὼϲ δι’ ἀμεταβόλου ἐκφέρεται, τότε καὶ ὁ μέλλων διὰ
τοῦ αὐτοῦ ἀμεταβόλου ἐκφέρεται οἶον κείρω κερῶ, ῥαίνω ῥανῶ, τίλλω τιλῶ,
νέμω νεμῶ.
ἡ τετάρτη ϲυζυγία τῶν βαρυτόνων διφορεῖται κατὰ
τὸν μέλλοντα· πῇ γὰρ διὰ τοῦ ϲ ἐκφέρεται οἷον ϲυρίζω ϲυρίϲω, ἐλπίζω
ἐλπίϲω, φράζω φράϲω· πῇ δὲ διὰ τοῦ ξ οἷον πλήϲϲω πλήξω, ϲφάζω
ϲφάξω. καὶ λέγει ὁ Ἡρωδιανόϲ, ὅτι εἰκότωϲ ἀτακτεῖ ὁ μέλλων τῆϲ
τετάρτηϲ ϲυζυγίαϲ τῶν βαρυτόνων, καὶ πῇ μὲν διὰ τοῦδε ϲυμφώνου
ἐκφέρεται, πῇ δὲ διὰ τοῦδε, ἐπειδὴ καὶ ὁ ἐνεϲτὼϲ ἀτακτεῖ. ποία δὲ
ϲυγγένεια ἐπὶ τῶν β΄ ϲϲ πρὸϲ τὸ ξ; οὐ γάρ ἐϲτι τὰ β΄ ϲϲ διπλοῦν ϲύμφωνον,
ὡϲ πρὸϲ τὸ ξ, διπλᾶ γάρ ἐϲτι τρία, ζ ξ ψ.
δύναται ὁ ἐρέϲω μέλλων, ἐξ οὗ ὁ ἀόριϲτοϲ α′
ἡ τοιαύτη ὕφεϲιϲ τοῦ ϲ (sc. qualis exstat in v.
«αὐτὰρ ἐπεί κε θάνω, κτεριοῦϲί με δῖοι Ἀχαιοί») Ἀττική ἐϲτι καὶ περιϲπᾷ.
τοὺϲ μέλλονταϲ διά τι αἴτιον, εἰ παραλήγεται τῷ ι ϲυνεϲταλμένῳ, ὅπερ
καὶ ἐπὶ τοῦ «τόνδε δ’ ἐγὼ κομιῶ » (ο 546). τὸ μέντοι ἐρύω οὐ δύναται
ἔχεϲθαι ταύτηϲ τῆϲ φύϲεωϲ, ἀλλ’ ἐϲτὶν ἐνεϲτὼϲ ἀντὶ μέλλοντοϲ.
Causa autem perispaseos, quam significat Herodianus b. l., explicate exponitur
ap. Choer. 647, 3: ἰϲτέον ὅτι ἐπὶ τῶν διὰ τοῦ ιζω ὑπερδιϲυλλάβων διὰ τοῦ
ι γραφομένων εἰώθαϲιν οἱ Ἀθηναῖοι ἀποβάλλειν τὸ ϲ κατὰ τὸν μέλλοντα καὶ περιϲπᾶν
οἷον γεμίζω γεμίϲω γεμιῶ, ἐλπίζω ἐλπίϲω ἐλπιῶ, ϲυρίζω ϲυρίϲω ϲυριῶ,
λακτίζω λακτίϲω λακτιῶ, βαδίζω βαδίϲω βαδιῶ, κουφίζω κουφίϲω κουφιῶ. ἀποβάλλουϲι
δὲ τὸ ϲ πρῶτον καὶ οὕτωϲ περιϲπῶϲιν, ἐπειδὴ τὸ ϲ χαρακτηριϲτικόν
ἐϲτι βαρυτόνου μέλλοντοϲ οἷον ποιήϲω, νοήϲω, λαλήϲω· ἀποβάλλουϲι γὰρ πρῶτον
τὸ αἴτιον τῆϲ βαρείαϲ τάϲεωϲ καὶ οὕτωϲ περιϲπῶϲι τοῦτο δὲ ποιοῦϲι κατὰ
τὸν μέλλοντα διὰ ταύτην τὴν αἰτίαν· κανών ἐϲτιν ὁ λέγων, ὅτι ἡ παραλήγουϲα
τοῦ βαρυτόνου μέλλοντοϲ ἢ ἴϲη θέλει εἶναι πρὸϲ τὴν παραλήγουϲαν τοῦ βαρυτόνου
ἐνεϲτῶτοϲ, ἢ μείζων , οὐδέποτε δὲ ἐλάττων, χωρὶϲ τοῦ πνίγω πνίξω,
ἐρείκω ἐρείξω, ψύχω ψύξω ἴϲη μὲν οἷον λείπω λείψω, πείθω πείϲω, λείβω
λείψω, τύπτω τύψω, ῥάπτω ῥάψω, βλάπτω βλάψω· μείζων δὲ οἷον λέγω λέξω,
πλέκω πλέξω, γράφω γράψω, τρέχω θρέξω, ἔχω ἕξω. πρόϲκειται «βαρυτόνου
ἐνεϲτῶτοϲ» διὰ τὸ ἀρκῶ ἀρκέϲω· ἐνταῦθα γὰρ ἡ παραλήγουϲα τοῦ βαρυτόνου
μέλλοντοϲ ἐλάττων ἐϲτὶ τῆϲ παραληγούϲηϲ τοῦ ἐνεϲτῶτοϲ ἀλλ’ οὐκ ἀντίκειται
ἡμῖν, ἐπειδὴ οὐκ ἔϲτι βαρύτονοϲ ἐνεϲτώϲ. πρόϲκειται «βαρυτόνου μέλλοντοϲ»,
διὰ τὸ κείρω κερῶ ἐνταῦθα γὰρ ἡ παραλήγουϲα τοῦ μέλλοντοϲ ἐλάττων ἐϲτὶ τῆϲ
παραληγούϲηϲ τοῦ ἐνεϲτῶτοϲ ἀλλ’ οὐκ ἀντίκειται ἡμῖν, ἐπειδὴ οὐκ ἔϲτι βαρύτονοϲ
μέλλων. ἐπειδὴ οὖν ἐν τῇ τετάρτῃ ϲυζυγίᾳ παρεβιάϲθη ὁ κανών, ὁ γὰρ ϲυρίζω
καὶ δεϲπόζω καὶ γεμίζω καὶ ἑτοιμάζω θέϲει μακρῷ παραλήγονται, τὸ δὲ θέϲει μακρὸν
τοῦ φύϲει βραχέοϲ μεῖζόν ἐϲτι, τούτου χάριν ταύτην τὴν παραλογίαν φεύγοντεϲ
οἱ Ἀθηναῖοι περιϲπῶϲι τὸν μέλλοντα. κανὼν γάρ ἐϲτιν ὁ λέγων, ὅτι
ἡνίκα ὁ μέλλων ἐλάττονα ἔχει τὴν ἰδίαν παραλήγουϲαν τῆϲ παροληγούϲηϲ τοῦ
βαρυτόνου ἐνεϲτῶτοϲ, περιϲπᾶται οἷον κείρω κερῶ, ϲπείρω ϲπερῶ, φθείρω φθερῶ.
καὶ ἄξιόν ἐϲτι ζητῆϲαι, διὰ τί ἐπὶ τῶν ἄλλων τοῦτο οὐ ποιοῦϲι ἐπὶ γὰρ τῶν
διὰ τοῦ αζω καὶ οζω οὐκ ἀποβάλλουϲι τὸ ϲ κατὰ τὸν μέλλοντα καὶ περιϲπῶϲιν
οἷον δεϲπόζω δεϲπόϲω, ἁρμόζω ἁρμόϲω, ἀγοράζω ἀγοράϲω, ἑτοιμάζω ἑτοιμάϲω.
καὶ ἔϲτιν εἰπεῖν, ὅτι ἐπὶ τῶν διὰ τοῦ αζω καὶ ἐπὶ τῶν διὰ τοῦ οζω τοῦτο οὐ ποιοῦϲιν,
ἵνα μὴ φεύγοντεϲ τὸ ἓν ἄτοπον μείζονι ἀτόπῳ περιπέϲωϲι· οἱ γὰρ Ἀθηναῖοι
ὅπου εὕρωϲι ἀλλεπάλληλα φωνήεντα δυνάμενα ϲυναιρεθῆναι ϲυναιροῦϲιν αὐτὰ οἷον
Ἐρετριέωϲ Ἐρετριῶϲ, Πειραιέωϲ Πειραιῶϲ, Δημοϲθένεοϲ Δημοϲθένουϲ, Διομήδεοϲ
Διομήδουϲ. εἰ ἀπέβαλλον οὖν ἐπὶ τούτων τὸ ϲ κατὰ τὸν μέλλοντα καὶ περιέϲπαϲαν,
ἤμελλον ϲυναίρεϲιν ποιῆϲαι ἀλλεπαλλήλων τῶν αὐτοῦ φωνηέντων οἷον ἑτοιμάζω
ἑτοιμάϲω καὶ ἑτοιμῶ ὡϲ τὸ βοῶ· καὶ πάλιν δεϲπόζω δεϲπόϲω δεϲπῶ, ὥϲπερ
χρυϲόω χρυϲῶ. εἰ ἐποίηϲαν δὲ ϲυναίρεϲιν, ἤμελλεν ὁ μέλλων ἐλάττοναϲ ϲυλλαβὰϲ
ἔχειν τοῦ ἐνεϲτῶτοϲ, ὅπερ ἐϲτίν ἀδύνατον. ὁ μέλλων γὰρ ἰϲοϲυλλαβεῖν
ω οὐδέποτε κιρνᾶται οὕτε παρ’ ἡμῖν οὕτε παρὰ τοῖϲ Ἀθηναίοιϲ οὕτε παρ’ ἄλλῃ
τινὶ διαλέκτῳ οἷον μειδιῶ, ἐρυθριῶ, ἀξιῶ, κοπιῶ.
Cur a verbis in υζω futur tram Atticum non formatum sit, id a technicis non traditum esse dicit Choer.
ἔλϲαν Αἰολικωτέρα κλίϲιϲ
Choer. 545, 1 τὸ φθερῶ οἱ Αἰολεῖϲ θέλοντεϲ βαρύνειν ἅτε δὴ βαρυντικοὶ
ὄντεϲ φθέρϲω λέγουϲι τὸ ϲ προϲτιθέντεϲ. τὸ γὰρ ϲ χαρακτηριϲτικόν ἐϲτι βαρυτόνου
μέλλοντοϲ οἶον ποιήϲω, νοήϲω. καί πάλιν τὸ κερῶ κέρϲω λέγουϲιν ἐξ οὗ
τὸ «ἀπέκερϲε τένονταϲ» (Κ 456).
ἔϲτι δὲ κακονίϲαι τὴν παραλήγουϲαν τοῦ μέλλοντοϲ τῆϲ
πρώτηϲ ϲυζυγίαϲ τῶν περιϲπωμένων οὕτωϲ· ὅτε γὰρ μακρᾷ παραλήγεται ὁ ἐνεϲτώϲ,
τότε ὁ μέλλων διὰ τοῦ η ἐκφέρεται οἷον ποιῶ ποιήϲω, εὑρῶ εὑρήϲω,
τηρῶ τηρήϲω, ἀθλῶ ἀθλήϲω, πενθῶ πενθήϲω, ὀλιϲθῶ ὀλιϲθήϲω· δεῖ προϲθεῖναι
χωρὶϲ τοῦ ἀρκῶ ἀρκέϲω, τοῦτο γὰρ μακρᾷ παραληγόμενον κατὰ τὸν ἐνεϲτῶτα
διὰ τοῦ ε ἐξηνέχθη κατὰ τὸν μέλλοντα, καὶ χωρὶϲ τοῦ νεικῶ νεικέϲω, οἶον
τοῦ ἑ λεγομένου οἷον αἰνέϲω καὶ ἐπαινέϲω, ὡϲ παρὰ Ϲοφοκλεῖ (Αi. 536)
καὶ τὴν παραλήγουϲαν ἔχει ὁ γὰρ πονῶν ἢ ψυχικῶϲ ἢ ϲωματικῶϲ πονεῖ·
καὶ εἰ μὲν ϲωματικῶϲ, διὰ τοῦ πονέϲω δεῖ λέγειν, εἰ δὲ ψυχικῶϲ πονήϲω διὰ
τοῦ η· διὰ τοῦτο ϲεϲημειούμεθα παρ’ Ἀριϲτοφάνει (Pac. 820)
περὶ δὲ τῆϲ παραληγούϲηϲ τοῦ μέλλοντοϲ τῆϲ δευτέραϲ ϲυζυγίαϲ
τῶν περιϲπωμένων ἔϲτιν εἰπεῖν ταῦτα ἰϲτέον ὅτι ὁ μέλλων τῆϲ δευτέραϲ
ϲυζυγίαϲ τῶν περιϲπωμένων ἢ τῷ η παραλήγεται ἢ τῷ α οἷον βοήϲω,
ἐάϲω, καὶ τῷ α ἢ μακρῷ ἢ βραχεῖ· ἡνίκα μὲν τὸ λ πρὸ τοῦ α κατὰ τὸν μέλλοντα,
Φ 102,
α τὸ ρ τῶν δὲ ἐχόντων τὸ α καθαρὸν ἔϲτωϲαν παραδείγματα ταῦτα· ἀνιῶ
ἀνιάϲω, κοπιῶ κοπιάϲω, ἀγωνιῶ ἀγωνιάϲω, μειδιῶ μειδιάϲω, ἀροτριῶ ἀροτριάϲω,
(ἐρυθριῶ ἐρυθριάϲω, ἐῶ ἐάϲω τὸ γὰρ
πρὸ τοῦ α μήτε ρ μήτε φωνῆεν οὐκ ἀντίκειται ἡμῖν, ἐπειδὴ ἀπὸ τοῦ πεινήϲω
καὶ διψήϲω γέγονε κατὰ τροπὴν Δωρικὴν τοῦ η εἰϲ α μακρόν.
περὶ δὲ τῆϲ παραληγούϲηϲ τοῦ μέλλοντοϲ τῆϲ τρίτηϲ ϲυζυγίαϲ
τῶν περιϲπωμένων ἔϲτιν εἰπεῖν ταῦτα ὅτι ἡ τρίτη ϲυζυγία τῶν περιϲπωμένων
κατὰ τὸν μέλλοντα ἢ τῷ ω παραλήγεται οἶον χρυϲῶ χρυϲώϲω ἢ τῷ
ο οἷον ὀμῶ ὀμόϲω. καὶ ἔϲτιν εἰπεῖν, διὰ τί; ὅτι ὅϲα μὲν ἔχει ὀνόματα παρακείμενα
διὰ τοῦ ω ἐκφέρεται κατὰ τὸν μέλλοντα οἶον χρυϲόϲ χρυϲῶ χρυϲώϲω,
ἄργυροϲ ἀργυρῶ ἀργυρώϲω, γύψοϲ γυψῶ γυψώϲω, χείρ χειρῶ χειρώϲω (ἐξ οὗ
τὸ χειροῦμαι καὶ χειρώϲομαι), πῦρ πυρόϲ πυρῶ πυρώϲω, ϲτέφανοϲ ϲτεφανῶ
ϲτεφανώϲω, ὀρθόϲ ὀρθῶ ὀρθώϲω, ϲτρεβλόϲ ϲτρεβλῶ ϲτρεβλώϲω, κακόϲ κακῶ
κακώϲω, ταπεινόϲ ταπεινῶ ταπεινώϲω ὅϲα δ’ οὐκ ἔχει ὄνομα προüποκείμενον,
διὰ τοῦ ο ἐκφέρεται κατὰ τὸν μέλλοντα οἶον ὀμῶ ὀμόϲω, ὀνῶ ὀνόϲω
(ϲημαίνει δὲ τὸ μέμφομαι) καὶ ἀρῶ ἀρόϲω (ϲημαίνει δὲ τὸ ἀροτριῶ), τοῦτο δὲ
διφορεῖται· τινὲϲ μὲν γὰρ διὰ τοῦ ο γράφουϲιν αὐτὸ ϲ δοξάζοντεϲ μὴ ἔχειν
αὐτὸ ὄνομα προυποκείμενον, τινὲϲ δὲ διὰ τοῦ ω γράφουϲιν αὐτὸ λέγοντεϲ ὅτι
ἔχει ὄνομα προυποκείμενον τὸ Ἄρηϲ, Ἄρηϲ γάρ ἐϲτιν ὁ ϲίδηροϲ.
( Περὶ δευτέρου μέλλοντοϲ).
ἰϲτέον ὅτι λέγει ὁ Ἡρωδιανόϲ, ὡϲ οὐδέποτε
εὑρίϲκεται δεύτεροϲ μέλλων ἐνεργητικὸϲ ὁριϲτικὸϲ ἐν χρήϲει· ἃϲ γάρ,
φηϲί, παρέθετο χρήϲειϲ ὁ Ἀπολλώνιοϲ, ἢ πεπλαϲμέναι αὐτῷ εἰϲιν ὡϲ
τὸ φυγῶ, δράμῶ (οὐδέτεροι γὰρ μέλλοντεϲ· οὐδεὶϲ γὰρ τῶν παλαιῶν,
φηϲί, τούτοιϲ ἐχρήϲατο) ἢ ἐνεϲτῶτέϲ εἰϲιν ἀντὶ μελλόντων, ὡϲ τὸ
ὑπῆρχον, ἐν διαλύϲει παραλαμβάνονται; ἄρα οὖν ἐντέλειαί εἰϲιν
ἐνεϲτῶτοϲ τοῦ γαμῶ καὶ τελῶ. πρόϲκειται «ὁριϲτικόϲ», ἐπειδὴ τὸ εὐφρανεῖν
ἀπαρέμφατον γίνεται κατὰ διάλυϲιν,
Εὐπόλιδι ἐν Χρυϲῷ Γένει οἷον
(Περὶ παθητικῶν).
( Περὶ ἐνεϲτῶτοϲ καὶ παρατατικοῦ).
πᾶϲ ἐνεϲτὼϲ ὁριϲτικὸϲ καὶ πᾶϲ μέλλων ὁριϲτικὸϲ εἰϲ ω λήγων
προϲθήκῃ τῆϲ μαι ἢ παθητικὸν ἢ μέϲον ποιοῦϲι, καὶ ὁ μὲν ἐνεϲτὼϲ προϲλαμβάνων
τὴν μαι ϲυλλαβὴν παθητικὸν καὶ μέϲον ποιεῖ οἷον τύπτω τύπτομαι ὑπ’
αὐτοῦ καὶ τύπτομαι αὐτόν, καὶ πάλιν βιάζω βιάζομαι ὑπ’ αὐτοῦ καὶ βιάζομαι
αὐτόν. ὁ δὲ μέλλων προϲθήκῃ τῆϲ μαι μέϲον ποιεῖ μέλλοντα οἷον τύψω τύψομαι·
ὁ δὲ δεύτεροϲ ἐνεργητικὸϲ μέλλων δεύτερον μέϲον μέλλοντα ποιεῖ οἷον τυπῶ τυποῦμαι,
νυγῶ νυγοῦμαι, καρῶ καροῦμαι, ϲταλῶ ϲταλοῦμαι. ἰϲτέον δ’ ὅτι προϲερχομένηϲ
τῆϲ μαι ϲυλλαβῆϲ ἢ φυλάττεται τὸ ω ἢ τρέπεται εἰϲ τὸ ο ἤ εἰϲ τὴν
ου δίφθογγον· καὶ φυλάττεται μὲν τὸ ω τῆϲ δευτέραϲ ϲυζυγίαϲ τῶν περιϲπωμένων
ἐν μόνῳ ἐνεϲτῶτι οἷον βοῶ βοῶμαι, περῶ περῶμαι, γελῶ γελῶμαι. πρόϲκειται
«ἐν μόνῳ τῷ ἐνεϲτῶτι, ἐπειδὴ ἔν τῷ μέλλοντι τρέπεται ἡ δευτέρα ϲυζυγία
τῶν περιϲπωμένων τὸ ω εἰϲ τὸ o οἷον βοῶ βοήϲομαι, ἀκροάϲω ἀκροάϲομαι,
καὶ ὅλοιϲ δὲ τοῖϲ ὑποτακτικοῖϲ ὁποίαϲ ἄν εἴη ϲυζυγίαϲ τὸ ῥῆμα ἢ ὁποίου χρόνου
φυλάττεται τὸ ω οἷον ἐᾶν τύπτωμαι, ἐὰν βοῶμαι, ἐὰν περῶ ἐὰν περῶμαι, ἐὰν
χρυϲῶ ἐὰν χρυϲῶμαι τρέπεται δὲ τὸ ω εἰϲ τὸ o ἐπὶ ὅλων τῶν βαρυτόνων εἴτε
ἐνεϲτῶτεϲ ὦϲιν εἴτε μέλλοντεϲ, χωρὶϲ τῶν ὑποτακτικῶν δηλονότι, οἷον τύπτω
τύπτομαι, λέγω λέγομαι, λέξω λέξομαι, ποιήϲω ποιήϲομαι· ἐπὶ δὲ τῶν περιϲπωμένων,
ὑπεϲταλμένων τῶν τῆϲ δευτέραϲ ϲυζυγίαϲ τῶν περιϲπωμένων, τρέπεται.
τὸ ω εἰϲ τὴν ου δίφθογγον εἴτε ἐνεϲτῶτέϲ εἰϲιν εἴτε μέλλοντεϲ οἷον ποιῶ ποιοῦμαι,
ϲτεφανῶ ϲτεφανοῦμαι, κουφιῶ κουφιοῦμαι.
Τὰ δὲ εἰϲ μι λήγοντα ῥήματα τροπῇ τῆϲ μι εἰϲ μαι τὸ παθητικὸν ποιεῖ οἷον
τίθημι τίθεμαι, καὶ ϲυϲτέλλει τὴν παραλήγουϲαν· καὶ εἰ μὲν ἔχει ἡ πρώτη ϲυζυγία
τὴν εἰϲ μι , ϲυϲτέλλει τὴν παραλήγουϲαν εἰϲ τὸ ε οἷον τίθημι τίθεμαι, ἵημι ἵεμαι·
ἡ δὲ δευτέρα εἰϲ τὸ α ϲυϲτέλλει τὴν παραλήγουϲαν οἷον ἵϲτημι ἵϲταμαι· ἡ δὲ τρίτη
εἰϲ τὸ ο ϲυϲτέλλει τὴν παραλήγουϲαν οἶον δίδωμι δίδομαι· ἡ δὲ τετάρτη τὸ δίχρονον
μόνον οἷον πήγνυμι πήγνυμαι, ὄλλυμι ὄλλυμαι, ζεύγνυμι ζεύγνυμαι. τούτων
οὕτωϲ ἐχόντων, τὸ ἧμαι τὸ ϲημαῖνον κάθημαι καὶ τὸ κεῖμαι δοκεῖ μήτε ἀπὸ τῶν
εἰϲ ω εἶναι μήτε ἀπὸ τῶν εἰϲ μι· καὶ ἀπὸ τῶν εἰϲ ω δοκεῖ μὴ εἶναι, ἐπειδὴ τὰ
ἀπὸ τῶν εἰϲ ω ἢ τῷ ο παραλήγεται ἐν τῷ εἰϲ μαι παθητικῷ ἐνεϲτῶτι οἷον τύπτομαι,
ἢ τῷ ο οἷον δίδομαι, ἢ διχρόνῳ ϲυνεϲταλμένῳ οἷον ζεύγνυμαι· ταῦτα δὲ
οὐδενὶ ἐϲ τούτων παραλήγεται, ἄρα οὐκ ἔϲτιν οὕτε παρὰ τῶν εἰϲ μι. τί οὖν
ἔϲτιν εἰπεῖν ; λέγομεν ὅτι ἀπὸ τῶν εἰϲ μι ἐϲτίν ἐλέγχεται γὰρ ταῦτα ἀπὸ τῶν
δευτέρων προϲώπων ὄντα ἀπὸ τῶν εἰϲ μι, λέγω δὴ ἀπὸ τοῦ ἦμαι ἦϲαι καὶ ἀπὸ
τοῦ κεῖϲαι οἷον ὡϲ παρὰ τῷ ποιητῇ (Υ 389)
οὐδὲν εἰϲ μην λῆγον ῥῆμα τρέψαν τὸ ν εἰϲ ϲ δεύτερον πρόϲωπον ἀποτελεῖ. ἀλλὰ μόνον τὸ ἐδάμην ἐποίηϲε τὸ ἐδάμηϲ καὶ ἀποβολῇ τοῦ ϲ τρίτον ἐδάμη. τὸ δὲ αἴτιον λέγεται ἐν τοῖϲ περὶ ῥημάτων.
Περὶ παρακειμένου).
ὅτι ὥϲπερ τὸ ὕφαϲμα διὰ τοῦ ϲ οὕτω καὶ μετοχή
ἐϲτιν ὑφαϲμένοϲ Ἡρωδιανὸϲ δηλοῖ, ὃϲ καὶ Ἀττικῶν αὐτό φηϲιν
εἶναι, οἳ καὶ μεμολυϲμένοϲ φαϲὶ καὶ μεμαραϲμένοϲ· εἰ καὶ ἄλλωϲ ὥϲπερ
(Περὶ ὑπερϲυντελικοῦ).
(Περὶ πρώτου ἀορίϲτου).
(Περὶ δευτέρου ἀορίϲτου).
(Περὶ μέϲου ἀορίϲτου πρώτου).
(Περὶ μέϲου ἀορίϲτου δευτέρου).
(Περὶ μέλλοντοϲ πρώτου).
(Περὶ μέλλοντοϲ δευτέρου).
(Περὶ μέϲου μέλλοντοϲ πρώτου).
προπεριϲπαϲτέον τὸ ἐϲϲεῖται. οὐ γὰρ προπαροξυντέον, ὥϲ τινεϲ, ἐπεὶ Δώριον. ἤδη γὰρ πολλὴ χρῆϲιϲ τῶν τοιούτων παρὰ Ἀττικοῖϲ.
οἱ μέϲοι μέλλοντεϲ ἐκ τῶν ἐνεργητικῶν μελλόντων γίνονται,
ὁ α΄ ἀπὸ τοῦ πρώτου καὶ ὁ δεύτεροϲ ἀπὸ τοῦ δευτέρου τοῦτον τὸν τρόποον·
πᾶϲ μέλλων ἐνεργητικὸϲ προϲλαβὼν τὴν μαι γίνεται, ὁ μὲν πρῶτοϲ μέλλων ἐνεργητικὸϲ
πρῶτοϲ μέϲοϲ μέλλων γίνεται, ὁ δὲ δεύτεροϲ ἐνεργητικὸϲ β΄ μέϲοϲ μέλλων
γίνεται, καὶ εἰ μὲν βαρύνεται ὁ ἐνεργητικὸϲ μέλλων, τρέπει τὸ ω εἰϲ τὸ ο
ἐν τῷ μέϲῳ μέλλοντι, τύψω τύψομαι, γράψω γράψομαι, λέξω λέξομαι, ποιήϲω
ποιήϲομαι, ἀκούϲω ἀκούϲομαι, εἰ δὲ περιϲπᾶται ὁ μέλλων ὁ ἐνεργητικόϲ, τρέπει
τὸ ω εἰϲ τὴν ου δίφθογγον ἐν τῷ μέϲῳ μέλλοντι οἶον κερῶ κεροῦμαι, φθερῶ
φθεροῦμαι, εὐφρανῶ εὐφρανοῦμαι, τυπῶ τυποῦμαι, νυγῶ νυγοῦμαι, δράμω δραμοῦμαι,
πεϲῶ πεϲοῦμαι· ἀμέλει οἱ Ἀθηναῖοι λακτιῶ καὶ κουφιῶ καὶ βαδιῶ λέγοντεϲ
περιϲπωμένωϲ τοὺϲ μέϲουϲ τούτων μελλόντων διὰ τῆϲ ου διφθόγγου προφέρονται
οἶον λακτιοῦμαι, βαδιοῦμαι, κουφιοῦμαι, καὶ οἱ Δωριεῖϲ δὲ πάνταϲ τοὺϲ
μέλλονταϲ περιϲπῶντεϲ καὶ λέγοντεϲ τυψῶ, γραψῶ, ποιηϲῶ, κλαυϲῶ, φευξῶ, καὶ
τοὺϲ μέϲουϲ αὐτῶν διὰ τῆϲ ου διφθόγγου προφέρονται οἶον ποιηϲοῦμαι, τυψοῦμαι,
γραψοῦμαι, κλαυϲοῦμαι, πλευϲοῦμαι. ταῦτα δὲ οὐ μόνον παρὰ τοῖϲ Δωριεῦϲιν
ἀλλὰ καὶ παρὰ τοῖϲ Ἀττικοῖϲ οὕτωϲ ἐπεκράτηϲε λέγεϲθαι. ἰϲτέον δ᾿ ὅτι εἰ
μὲν ἀπὸ περιϲπωμένων μελλόντων μέϲοι μέλλοντεϲ κλίϲιν ἀναδέχονται, ὁμοίωϲ
τοῖϲ ἐνεϲτῶϲι καὶ παθητικοῖϲ τῆϲ α ϲυζυγίαϲ τῶν περιϲπωμένων· ὥϲπερ γὰρ
ποιοῦμαι ποιῇ ποιεῖται ποιούμεθον ποιεῖϲθον ποιεῖϲθον ποιούμεθα ποιεῖϲθε ποιοῦνται,
οὕτωϲ καὶ τυποῦμαι τυπῇ τυπεῖται τυπούμεθον τυπεῖϲθον τυπούμεθα τυπεῖϲθε
τυποῦνται. πλὴν εἰ καὶ τὴν αὐτὴν ἔχουϲι κλίϲιν οἱ παθητικοὶ ἐνεϲτῶτεϲ τῆϲ
α΄ ϲυζυγίαϲ τῶν περιϲπωμένων καὶ οἱ ἀπὸ περιϲπωμένων μέϲοι μέλλοντεϲ. ἀλλ᾿
οὖν χρὴ γινώϲκειν ὅτι οἱ μὲν παθητικοὶ ἐνεϲτῶτεϲ τῆϲ πρώτηϲ ϲυζυγίαϲ τῶν
περιϲπωμένων, λέγω δὴ ὁ ποιοῦμαι καὶ νοοῦμαι καὶ οἱ ὅμοιοι, ἀπὸ τῶν ἐντελῶν
ϲυναιρεθέντεϲ, λέγω δὴ τοῦ ποιέομαι καὶ τοῦ νοέομαι, πρὸϲ τὴν ϲυναίρεϲιν ποιοῦνται
τὴν κλίϲιν· οἱ δὲ ἀπὸ περιϲπωμένων μελλόντων μέϲοι μέλλοντεϲ, λέγω
δὴ ὁ τυποῦμαι καὶ ὁ καροῦμαι καὶ οἱ ὅμοιοι, οὐκ ἀπὸ ϲυναιρέϲεωϲ ποιοῦνται τὴν
κλίϲιν, οὐδὲ γάρ εἰϲιν ἀπὸ τῶν ἐντελῶν ϲυνῃρημένοι.
(Περὶ μέϲου μέλλοντοϲ δευτέρου).
ἰϲτέον ὅτι ὁ α΄ μέλλων ὁ ἐνεργητικὸϲ πῇ μὲν τὸ
ω εἰϲ τὸ ο τρέπει ἐν τῷ πρώτῳ μέϲῳ μέλλοντι οἷον τύψω τύψομαι,
πῇ δὲ εἰϲ τὴν δῦ δίφθογγον, καρῶ καροῦμαι. ὁ δὲ β΄ μέλλων ὁ ἐνεργητικὸϲ
ἀεὶ τὸ ω εἰϲ τὴν ου δίφθογγον τρέπει ἐν τῷ α΄ μέϲῳ μέλλοντι.
καὶ ὁ μὲν α΄ μέλλων ὁ ἐνεργητικόϲ, ἐπειδὴ πῇ μὲν βαρύνεται, πῇ δὲ
περιϲπᾶται οἷον τύψω, εὐφρανῶ, τούτου χάριν ἡνίκα βαρύνεται τρέπει
τὸ ω εἰϲ τὸ ο, ἡνίκα δὲ περιϲπᾶται, τρέπει τὸ ω εἰϲ τὴν ου δίφθογγον
ὁ β΄ μέλλων ὁ ἐνεργητικόϲ, ἐπειδὴ ἀεὶ περιϲπᾶται, τούτου χάριν
ἀεὶ εἰϲ τὴν ου δίφθογγον τρέπει τὸ ω ἐν τῷ β΄ μέλλοντι. δεῖ δὲ καὶ
τοῦτο γινώϲκειν, ὅτι εἰ καί φηϲιν Ἡρωδιανὸϲ μήποτε εὑρίϲκεϲθαι
ἐν χρήϲει β΄ μέλλοντα ἐνεργητικὸν ὁριϲτικόν, ἀλλ’ οὖν ἀπὸ τοῦ β΄ μέλλοντοϲ
μέϲου εὑρίϲκεται ἐν χρήϲει· ὥϲπερ καὶ ὁ δραμοῦμαι ἀπὸ τοῦ
δραμω καὶ ὁ κατθανοῦμαι ἀπὸ τοῦ κατθάνω.
(Περὶ τοῦ μετ᾿ ὀλίγον μέλλοντοϲ).
(Περὶ ἀπαρεμφάτων).
δύο τελικὰ ἐϲτι τῶν ἀπαρεμφάτων, τὸ ν καὶ ἡ αι δίφθογγοϲ
οἷον τύπτειν τύπτεϲθαι. καὶ τοῦτο εἰκότωϲ. ἐπειδὴ γὰρ τὰ ἀπαρέμφατα ἐν μιᾷ
ἐνταῦθα τελικὸν ὑπάρχον τῶν ῥημάτων οἶον ἔτυψαϲ οὐκ ἔϲτι τελικὸν τῶν ἀπαρεμφάτων,
ἐπειδὴ τὸ ϲ τελικόν ἐϲτι μόνου δευτέρου προϲώπου παῤ ἡμῖν καὶ
παρὰ τοῖϲ Ἀθηναίοιϲ οἷον τέτυφαϲ. πρόϲκειται «παῤ ἡμῖν καὶ παρὰ τοῖϲ Ἀθηναίοιϲ»,
ἐπειδὴ παρὰ ταῖϲ διαλέκτοιϲ εὑρίϲκεται τὸ ϲ καὶ α προϲώπου τελικὸν καὶ
γ΄, ὡϲ παρὰ θεοκρίτῳ (7, 2)
κανονίζεται τὰ ἀπὸ βαρυτόνων γινόμενα ἀπαρέμφατα ἀπὸ
τοῦ ἐνεϲτῶτοϲ· πᾶϲ ἐνεϲτὼϲ ἀπὸ βαρυτόνων θεμάτων κατὰ τὸ τρίτον πρόϲωπον
προϲλαμβάνων τὸ ν τὸ ἀπαρέμφατον ποιεῖ τοῦ ἐνεϲτῶτοϲ καὶ παρατατικοῦ οἶον
τύπτει τύπτειν, λέγει λέγειν, γράφει γράφειν, κόπτει κόπτειν, πλήττει πλήττειν,
ᾄδεῖ ᾄδειν, πλέκει πλέκειν τὰ δὲ ἀπὸ περιϲπωμένων γινόμενα ἀπαρέμφατα κανονίζεται
ἀπὸ τοῦ παρατατικοῦ τοῦτον τὸν τρόπον· πᾶϲ παρατατικὸϲ ἀπὸ περιϲπωμένων
κατὰ τὸ γ΄ πρόϲωπον προϲλαμβάνων τὸ ν μετὰ περιϲπωμένου τόνου καὶ
τὴν ἐν ἀρχαῖϲ κλιτικὴν ἔκταϲιν ἀποβάλλων τὸ ἀπαρέμφατον ποιεῖ οἶον ἐποίει ποιεῖν,
ἐνόει νοεῖν, ἐτέλει τελεῖν, ἐβόα βοᾶν, ἐγέλα γελᾶν, ἐπέρα περᾶν, ἔχρύϲου χρυϲοῦν,
ἐϲτεφάνου ϲτεφανοῦν, ὤρθου ὀρθοῦν, ἵδρου ἱδροῦν ὅτι γὰρ καὶ ἐπὶ τῶν
περιϲπωμένων τὰ ἀπαρέμφατα τοῦ ἐνεϲτῶτοϲ καὶ παρατατικοῦ ἀπὸ τοῦ παρατατικοῦ
κανονίζεται καὶ οὐκ ἀπὸ τοῦ ἐνεϲτῶτοϲ, δῆλον ἐκ τῆϲ δευτέραϲ ϲυζυγίαϲ
τῶν περιϲπωμένων καὶ ἐκ τῆϲ γ΄· καὶ ἐκ μὲν τῆϲ γ΄, ὅτι χρυϲοῦν καὶ ϲτεφανοῦν
λέγομεν διὰ τῆϲ ου διφθόγγου τὰ ἀπαρέμφατα, ἐπειδὴ καὶ ὁ παρατατικὸϲ ἐχρύ-ϲου
καὶ ἐϲτεφάνου ἐϲτὶ διὰ τῆϲ ου διφθόγγου· εἰ δὲ ἐγένετο ἀπὸ τοῦ ἐνεϲτῶτοϲ,
χρυϲοῖν καὶ ϲτεφανοῖν εἴχομεν λέγειν, χρυϲῶ γὰρ χρυϲοῖϲ χρυϲοῖ καὶ ϲτεφανῶ
ϲτεφανοῖϲ ϲτεφανοῖ ἐϲτιν ὁ ἐνεϲτώϲ ἀπὸ δὲ τῆϲ δευτέραϲ ϲυζυγίαϲ τῶν περιϲπωμένων
δῆλόν ἐϲτιν, ὅτι ἐπὶ τῶν περιϲπωμένων τὰ ἀπαρέμφατα ἀπὸ τοῦ παρατατικοῦ
γίνεται καὶ οὐκ ἀπὸ τοῦ ἐνεϲτῶτοϲ, ὅτι βοᾶν καὶ γελᾶν λέγομεν χωρὶϲ
τοῦ ῑ εἰ δὲ ἐκανονίζετο ἐκ τοῦ ἐνεϲτῶτοϲ, βοᾷν καὶ γελᾷν εἶχεν εἶναι ϲὺν τῷ
ῑ, ἐπειδὴ καὶ ὁ ἐνεϲτὼϲ βοῶ βοᾷϲ βοᾷ, γελῶ γελᾷϲ γελᾷ ἐϲτι ϲὺν τῷ ῑ. εἰ δέ
τιϲ εἴποι, διὰ τί γὰρ τὸ βοᾶν καὶ γελᾶν οὐκ ἔχει τὸ ῑ προϲγεγραμμένον, λέγομεν
ὅτι τὰ εἰϲ ν λήγοντα ῥήματα οὐδέποτε ἔχει πρὸ τοῦ ν τί ποτε ἀνεκφώνητον οἷον
ἐτύφθην, ἐδάρην, ἐβόων, ἐγέλων, ἐπέρων· οὕτωϲ οὖν καὶ βοᾶν καὶ γελᾶν χωρίϲ
τοῦ ῑ ἄλλωϲ τε δὲ διὰ τοῦτο τὸ βοᾶν καὶ γελᾶν οὐκ ἔχει τὸ ῑ προϲγεγραμμένον,
ἐπειδὴ οὐδὲ τὸ βοᾶϲθαι, καὶ γελᾶϲθαι ἔχει τὸ ῑ προϲγεγραμμένον κατὰ τὴν παραλήγουϲαν·
καθόλου δὲ τὰ εἰϲ ϲθαι ἀπαρέμφατα προπεριϲπώμενα χρόνου ἐνεϲτῶτοϲ
τὴν ἰδίαν παραλήγουϲαν ἔχει ἐπὶ τῶν ἐνεργητικῶν ὁ δὲ λόγοϲ ἐπὶ τῶν φωνηέντων
οἷον ποιεῖϲθαι ποιεῖν, νοεῖϲθαι νοεῖν, χρυϲοῦϲθαι χρυϲοῦν, ϲτεφανοῦϲθαι
ϲτεφανοῦν· εἰ οὖν τὸ βοᾶϲθαι καὶ γελᾶϲθαι οὐκ ἔχει τὸ ῑ προϲγεγραμμένον κατὰ
τὴν παραλήγουϲαν, ἄρα οὐδὲ τὸ βοᾶν καὶ γελᾶν ἔχει τὸ ῑ προϲγεγραμμένον κατὰ
τὴν παραλήγουϲαν.
εὐλόγωϲ τὰ ἀπαρέμφατα τοῦ ἐνεργηκικοῦ παρακειμένου
καὶ ὑπερϲυντελικοῦ καὶ τοῦ μέϲου παρακειμένου εἰϲ ναι ἐϲτίν, ἐπειδὴ καὶ ἡ μετοχὴ
αὐτῶν εἰϲ ϲ μετ᾿ ὀξείαϲ τάϲεώϲ ἐϲτιν οἷον τετυφώϲ, πεποιηκώϲ, δεδουπάϲ·
τὰ δὲ ἔχοντα τὴν μετοχὴν εἰϲ ϲ μετ’ ὀξείαϲ τάϲεωϲ εἰϲ ναι ἔχει τὸ ἀπαρέμφατον
οἶον τυφθείϲ τυφθῆναι, τυπείϲ τυπῆναι, ἱϲτάϲ ἱϲτάναι, διδούϲ διδόναι, ζευγνύϲ
τοῦ φυλάττεϲθαι, δηλονότι ἐν τοῖϲ ἀπαρεμφάτοιϲ, τὴν παραλήγουϲαν τοῦ πρώτου
προϲώπου τῶν πληθυντικῶν ἐξ οὖ κανονίζεται οἶον τυφθείϲἐτύφθημεν τυφθῆναι,
τυπείϲ ἐτύπημεν τυπῆναι, τιθείϲ τίθεμεν τιθέναι, ἱϲτάϲ ἵϲταμεν ἱϲτάναι,
διδούϲ δίδομεν διδόναι, ζευγνύϲ ζεύγνυμεν ζευγνύναι, ϲτάϲ ἔϲτημεν ϲτῆναι, γνούϲ
ἔγνωμεν γνῶναι, βιούϲ ἐβίωμεν βιῶναι, ἁλούϲ ἥλωμεν ἁλῶναι· ϲεϲημείωται τὸ
δοῦναι, θεῖναι, εἷναι· ταῦτα γὰρ ἀπαρέμφατα ὄντα δευτέρου ἀορίϲτουἐνεργητικοῦ
οὐκ ἐφύλαξε τὴν παραλήγουϲαν τοῦ πρώτου προϲώπου τῶν πληθυντικῶν, ἐξ οὗ
κανονίζετοι· ἔδομεν γὰρ καὶ ἔθεμεν καὶ ἕμεν ἐϲτὶ τὸ πρῶτον πρόϲωπον τῶν
πληθυντικῶν· οὐ μόνον δὲ κατὰ τοῦτο ϲεϲημείωται τὸ δοῦναι, θεῖναι, εἶναι, ἀλλὰ
καὶ κατὰ ἄλλο τὰ γὰρ εἰϲ ναι ἀπαρέμφατα ἔχοντα τὸ κλιτικὸν οὐ θέλει
διφθόγγῳ παραλήγεϲθαι οἶον τυφθῆναι τυπῆναι τετυφέναι. πρόϲκειται «ἔχοντα
τὸ ν κλιτικὸν» διὰ τὸ μεῖναι· τοῦτο γὰρ διφθόγγῳ παραλήγεται, ἀλλ᾿ οὐκ ἔχει
τὸ ν κλιτικὸν ἀλλὰ θεματικόν· ἀπὸ γὰρ τοῦ ἐνεϲτῶτοϲ ἔχει αὐτό· μένω γάρ ἐϲτιν
ὁ ἐνεϲτὼϲ καὶ ἔχει τὸ ν παράλογα οὖν ἐϲτι ταῦτα, φημὶ δὴ τὸ θεῖναι, δοῦναι,
εἶναι, ὡϲ διφθόγγῳ παραληγόμενα ἔχοντα τὸ ν κλιτικόν. ἀλλ᾿ ἔϲτιν ἀπολογήϲαϲθαι
περὶ αὐτῶν οὕτωϲ· ἰϲτέον ὅτι διὰ τὴν τοιαύτην αἰτίαν ταῦτα διφθόγγῳ
παραλήγεται· ἀπὸ τοῦ ἔδομεν γὰρ γέγονε δόναι καὶ ἀπὸ τοῦ ἔθεμεν θέναι καὶ
ἀπὸ τοῦ ἕμεν ἕναι· καὶ ἐπεὶ τὰ εἰϲ ναι ἀπαρέμφατα ἀορίϲτου ὄντα μακρῷ θέλει
παραλήγεϲθαι οἶον τυφθῆναι, τυπῆναι, ϲτῆναι, βῆναι, γνῶναι, βιῶναι, ἀναγνῶναι,
δαρῆναι, νυγῆναι, ἀναγκάζεται καὶ ταῦτα μακρᾷ παραλήγεϲθαι, ὡϲ ἀορίϲτου
ὄντα· καὶ ἐπειδὴ τὸ μὲν ο μεγεθυνόμενον διὰ τῆϲ προϲθήκηϲ τοῦ υ μεγεθύνεται
οἷον τύπτοντεϲ τύπτουϲα, λέγοντεϲ λέγουϲα, τὸ διά τῆϲ προϲθήκηϲ τοῦ ῑ μεγεθύνεται
οἷον τυφθέντοϲ τυφθεῖϲα, νυγέντοϲ νυγεῖϲα, τούτου χάριν τὸ μὲν δόναι
ἐμεγεθύνθη διὰ τῆϲ προϲθήκηϲ τοῦ υ καὶ γέγονε δοῦναι, τὸ δὲ θέναι καὶ ἕναι
διά τῆϲ προϲθήκηϲ τοῦ ῑ ἐμεγεθύνθη καὶ γέγονε θεῖναι καὶ εἶναι τούτου χάριν
ταῦτα διφθόγγῳ παραλήγεται. πρόϲκειται δὲ ἀνωτέρω «τα εἰϲ ναι ἀπαρέμφατα»,
ἐπειδὴ τὰ εἰϲ ϲαι ἀπαρέμφατα ἀορίϲτου ὄντα οὐ πάντωϲ μακρᾷ παραλήγεται οἶον
τελέϲαι, ϲυρίϲαι, λεπίϲαι. πρόϲκειται δὲ ἐν τῷ κανόνι «ἀορίϲτου ὄντα» διὰ τὸ
τετυφέναι, τετυπέναι, τιθέναι, διδόναι ταῦτα γὰρ εἰϲ ναι ἀπαρέμφατα ὄντα οὐ
παραλήγεται μακρᾷ, ἀλλ᾿ οὐκ ἔϲτιν ἀορίϲτου χρόνου. ἄξιον δέ ἐϲτι ζητῆϲαι εἰ ἄρα τὸ
θεῖναι καὶ δοῦναι καὶ εἶναι διὰ τοῦτο προϲέλαβε τὸ ῡ καὶ ῑ, ἐπειδὴ ἠναγκάζετο, ὡϲ
εἴρηται, μακρᾷ παραλήγεϲθαι ὡϲ ἀορίϲτου ὄντα, διὰ τί μὴ μᾶλλον τὸ μὲν δόναι γέγονε
δῶναι κατὰ ἔκταϲιν τοῦ ο εἰϲ ω, ὥϲπερ ὀμνύω ὤμνυον, τὸ δὲ θέναι καὶ ἕναι
θῆναι καὶ ἧναι διὰ τοῦ η κατὰ ἔκταϲιν τοῦ ε εἰϲ τὸ η, ὥϲπερ ἐλέγχω ἤλεγχον οὕτω
γὰρ εἰ ἐγένετο καὶ μακρῷ εὑρίϲκετο παραληγόμενα καὶ οὐκέτι παράλογα ὡϲ διφθόγγῳ
παραληγόμενα. ἔϲτιν οὖν εἰπεῖν, ὅτι εἰ ἐγετο ταῦτα οὕτωϲ κατὰ ἔκταϲιν τῶν φωνηέντων,
οὐδὲ ὅλωϲ ἐφυλάττετό τι τῆϲ παραληγούϲηϲ τοῦ α΄ προϲώπου τῶν πληθυντικῶν,
φημὶ δὴ τοῦ ἔδομεν, ἔθεμεν, ἔμεν (ὅπερ ϲημαίνει τὸ ἀπελύϲαμεν)· τούτου
οὕν χάριν τὸ μὲν δοῦναι τὸ υ προϲέλαβε, τὸ δὲ θεῖναι καὶ εἷναι τὸ ῑ, ἵνα εὑρεθῇ ἐν
ταὐτῷ καὶ φυλάττοντα τὸ φωνῆεν τῆϲ παραληγούϲηϲ τοῦ πρώτου προϲώπου τῶν
πληθυντικῶν τοῦ ἰδίου ὁριϲτικοῦ, καὶ μακρὰν ποιοῦντα τὴν παραλήγουϲαν. τούτων
οὕτωϲ ἐχόντων, ζητοῦμεν διὰ τί ὁ παρακείμενοϲ ὁ ἐνεργητικὸϲ καὶ ὁ μέϲοϲ
ἔχοντεϲ τὴν μετοχὴν εἰϲ ϲ μετ’ ὀξείαϲ τάϲεωϲ οὐ φυλάττουϲι τὴν παραλήγουϲαν
τοῦ ἰδίου πρώτου προϲώπου τῶν πληθυντικῶν ἐν τοῖϲ ἀπαρεμφάτοιϲ· οὐδὲ γὰρ
λέγομεν τετύφαμεν τετυφάναι καὶ τετύπαμεν τετυπάναι, ὥϲπερ ἐτύφθημεν τυφθῆναι,
καὶ ἐτύπημεν τυπῆναι ἀλλὰ τετυφέναι καὶ τετυπέναι διὰ τοῦ ε. καὶ ἔϲτιν
εἰπεῖν τὴν ἀπολογίαν ταύτην τῷ λόγῳ τῆϲ παραληγούϲηϲ τοῦ α΄ προϲώπου τῶν
πληθυντικῶν τοῦ παρακειμένου διὰ τοῦ πρώτου (leg. ᾱ) βραχέοϲ ὤφειλεν εἶναι τὸ
ἔχουϲι τὴν μετοχήν, ἀναγκάζονται καὶ τὰ ἀπαρέμφατα ϲυνεζευγμένα
ἔχειν, ὦν γὰρ αἱ μετοχαὶ ϲυνεζευγμέναι εἰϲί, τούτων καὶ τὰ ἀπαρέμφατα ϲυνεζευγμένα
ἐϲτί· ϲυνεζευγμένου δὲ ὄντοϲ τοῦ ἀπαρεμφάτου τοῦ παρακειμένου καὶ
ὑπερϲυντελικοῦ, οὐ δύναται τὰ ἀπαρέμφατα τὴν ει δίφθογγον ἔχειν κατὰ τὴν
παραλήγουϲαν καὶ τὸ πρῶτον ϲυνεϲταλμένον. τῶν οὖν δύο κανόνων μαχομένων
καὶ τοῦ μὲν ἑνὸϲ ἀπαιτοῦντοϲ τὴν ει δίφθογγον, τοῦ δὲ ἑτέρου τὸ ᾱ ϲυνεϲταλμένον,
τὰ τῆϲ ἀναλογίαϲ ἀνεμερίϲαντο, καὶ ὁ μὲν βραχὺϲ χρόνοϲ ἐφυλάχθη τοῦ
παρακειμένου, καὶ γὰρ τὸ ε βραχύ ἐϲτιν ὁμοίωϲ τῷ ᾱ ϲυνεϲταλμένῳ, τὸ δὲ φωνῆεν
τοῦ ὑπερϲυντελικοῦ ἐφυλάχθη, λέγω δὴ τὸ ε, καὶ γὰρ ὁ ὑπερϲυντελικὸϲ τὴν
ει δίφθογγον ἔχει. εἰ δέ τιϲ εἴποι, διὰ τί γὰρ μὴ ἐκ τοῦ ἐναντίου γέγονε τετυφᾶναι
διὰ μακροῦ τοῦ ᾱ, ἵνα ἡ μὲν ποιότηϲ τῆϲ παραληγούϲηϲ τοῦ τετύφαμεν
παρακειμένου φυλαχθῇ, τουτέϲτι τὸ ᾱ, ὁ δὲ χρόνοϲ τοῦ ἐτετύφειμεν ὑπερϲυντελικοῦ,
τουτέϲτιν ὁ μακρόϲ, λέγομεν ὅτι εὐλόγωϲ μᾶλλον τῇ παραληγούϲῃ τοῦ
ὑπερϲυντελικοῦ ἀκολουθεῖ τὸ ἀπαρέμφατον τοῦ παρακειμένου καὶ ὑπερϲυντελικοῦ,
καὶ δῆλον ἐκ τοῦ εἰδέναι ἀπαρεμφάτου παρακειμένου καὶ ὑπερϲυντελικοῦ τοῦ
ϲημαίνοντοϲ τὸ γινώϲκειν, οὗ ἡ μετοχὴ ὁ εἰδώϲ. τοῦτο γάρ οὐ τῇ ἀρχούϲῃ τοῦ
οἶδα μέϲου παρακειμένου ἠκολούθηϲεν, ἀλλὰ τῇ ἀρχούϲῃ τοῦ ἔδειν ὑπερϲυντελικοῦ,
ὅϲτιϲ καὶ κατ᾿ ἔκταϲιν Ἀττικὴν διὰ τοῦ η καὶ ῑ γίνεται ᾔδειν.
οὐκ ἔϲτιν ἐντελὲϲ τὸ ἰδέειν, ἀλλὰ τοὐναντίον
ἀπὸ τοῦ ἰδεῖν γέγονε κατὰ διάλυϲιν ὥϲπερ ἀπὸ τοῦ εὐφρανεῖν τὸ
εὐφρανέειν· οἱ γὰρ δεύτεροι ἀόριϲτοι καὶ μέλλοντεϲ οὐκ ἔχουϲι τὴν περιϲπωμένην
ἀπὸ ἐντελείαϲ ὥϲπερ οἱ περιϲπώμενοι ἐνεϲτῶτεϲ.
ἄπρηκτόν γε νέεϲθαι: τούτεϲτι πορεύεϲθαι. οὕτωϲ
Ἀρίϲταρχοϲ. Δημήτριοϲ δὲ γενέεϲθαι ἀντὶ τοῦ γενήϲεϲθαι, βιαίωϲ πάνυ.
οὐδὲ γὰρ τὸ πυθέϲθαι πυθέεϲθαι γίνεται οὐδὲ λαβέϲθαι λαβέεϲθαι, ἵνα
καὶ γενέϲθαι γενέεϲθαι γένηται.
ὤφειλε τὸ ἀπαρέμφατον τοῦ δευτέρου ἀορίϲτου καὶ τοῦ δευτέρου
μέλλοντοϲ διακεχωριϲμένον εἶναι, ἐπειδὴ καὶ ἡ μετοχὴ τούτων διακεχωριϲμένη
ἐϲτίν, ὅτι ἡ μετοχὴ τοῦ δευτέρου ἀορίϲτου καὶ τοῦ δευτέρου μέλλοντοϲ
τῇ μὲν φωνῇ ϲυνέπεϲον, τόνῳ δὲ διεϲτάληϲαν ἡ μὲν γὰρ τοῦ δευτέρου ἀορίϲτου
μετοχὴ ὀξύνεται, ἡ δὲ τοῦ δευτέρου μέλλοντοϲ περιϲπᾶται οἶον τυπών ἡ τοῦ
δευτέρου ἀορίϲτου καὶ τυπῶν ἡ τοῦ δευτέρου μέλλοντοϲ ὤφειλεν οὖν καὶ τὸ
ἀπαρέμφατον τοῦ δευτέρου ἀορίϲτου καὶ τοῦ δευτέρου μέλλοντοϲ τῇ μὲν φωνῇ
ϲυμπεϲεῖν, τῷ δὲ τόνῳ διιϲτάναι, καὶ ὤφειλεν τὸ μὲν ἀπαρέμφατον τοῦ δευτέρου
ἀορίϲτου ὀξυνθῆναι ὁμοίωϲ τῇ ἰδίᾳ μετοχῇ, τὸ δὲ ἀπαρέμφατον τοῦ β΄
μέλλοντοϲ περιϲπαϲθῆναι παραπληϲίωϲ τῇ οἰκείᾳ μετοχῇ· ἀλλ᾿ ἐπειδή, ὡϲ ἐν τοῖϲ
προλαβοῦϲιν ἐμάθομεν, τὰ ῥήματα ἀποϲτρέφεται τὴν ὀξεῖαν τάϲιν, ἐξ ἀνάγκηϲ
περιϲπᾶται. περιεϲπάϲθη οὖν τὸ ἀπαρέμφατον τοῦ δευτέρου ἀορίϲτου, καὶ ϲυνέπεϲε
τῷ ἀπαρεμφάτῳ τοῦ δευτέρου μέλλοντοϲ, καὶ λοιπὸν εὑρίϲκεται τὸ ἀπαρέμφατον
τοῦ δευτέρου ἀορίϲτου καὶ τοῦ δευτέρου μέλλοντοϲ ἓν οἶον τυπεῖν· ὅτι
δὲ τοῦτο ἀληθέϲ ἐϲτι, καὶ ἡ τοῦ τόνου χρεία τὴν ϲυνέμπτωϲιν ἐποίηϲε γενέϲθαι,
παθητικοῦ ἀπαρέμφατον τυπῆναι καὶ νυγῆναί ἐϲτι, τὸ δὲ τοῦ δευτέρου μέλλοντοϲ
τυπήϲεϲθαι καὶ νυγήϲεϲθαι.
(Περὶ προϲτακτικῶν).
οὐ μόνον ἐπὶ τῶν εἰϲ ω
ῥημάτων, ἀλλὰ καὶ ἐπὶ τῶν εἰϲ μι τὰ τρίτα πρόϲωπα τῶν παρατατικῶν
δεύτερα γίνεται τῶν προϲτακτικῶν οἷον νόει, φίλει, βόα.
τὸ προϲτακτικὸν τοῦ ἐνεϲτῶτοϲ καὶ τοῦ παρατατικοῦ κανονίζεται
τοῦτον τὸν τρόπον πᾶν τρίτον πρόϲωπον ἑνικὸν τοῦ ἐνεργητικοῦ παρατατικοῦ
τοῦ ὁριϲτικοῦ, τὴν ἐν ἀρχαῖϲ κλιτικὴν ἔκταϲιν ἀποβαλόν, τὸ προϲτοκτικὸν
ποιεῖ τοῦ ἐνεϲτῶτοϲ καὶ παρατατικοῦ, τῆϲ βαρείαϲ τάϲεωϲ φυλαττομένηϲ οἷον
ἔτυπτε τύπτε, ἔλεγε λέγε, ἔγραφε γράφε, ἔκοπτε κόπτε, ἐποίει ποίει, ἐνόει νόει,
ἐβόα βόα, ἐγέλα γέλα, ἐχρύϲου χρύϲου, ἐϲτεφάνου ϲτεφάνου.
ex duobus perfecti imperativis in ε et θ
hunc posteriorem in θι reiecit et solum exitum ε perfecto assignavit: ὁ Ἀπολλώνιοϲ
λέγει ὅτι εἰϲ ε λήγει τὸ προϲτακτικὸν τοῦ παρακειμένου καὶ ὑπερϲυντελικοῦ
ὁμοφώνωϲ τῷ τρίτῳ προϲώπῳ τῶν ἑνικῶν τοῦ ὁριϲτικοῦ παρακειμένου καὶ
ὑπερϲυντελικοῦ οἶον τέτυφε ἐκείνοϲ τέτυφε ϲύ, τέτυπε ἐκεῖνοϲ τέτυπε ϲύ· τότε
γάρ, φηϲίν, εἰϲ θι ἐϲτὶ τὸ προϲτακτικόν, ἡνίκα ἐϲτὶν οὐ μόνον εἰϲ ϲ καὶ ὀξύτονοϲ
ἡ μετοχή, ἀλλὰ καὶ διὰ τοῦ ντ κλινομένη οἶον τυπείϲ τυπέντοϲ τύπηθι, νυγείϲ
νυγέντοϲ νύγηθι, δαρείϲ δαρέντοϲ δάρηθι, ϲταλείϲ ϲταλέντοϲ ϲτάληθι, γνούϲ
γνόντοϲ γνῶθι· εἰ οὖν ἄρα ὁ ἐνεργητικὸϲ καί μέϲοϲ παρακείμενοϲ οὐκ ἔχουϲι τὴν
μετοχὴν διὰ τοῦ ντ κλινομένην, εἰ καὶ ἔχουϲιν αὐτὴν εἰϲ ϲ μετ’ ὀξείαϲ τάϲεωϲ
οἶον τετυφώϲ τετυφότοϲ, τετυπώϲ τετυπότοϲ, δηλονότι οὐδὲ τὸ προϲτακτικὸν
δύναται ἔχειν εἰϲ θι.
Herodianus contra finem θι solum comprobavit propter eas, ut
videtur, causas, quas Choerob. profert 745, 25: ἰϲτέον ὅτι λέγουϲί
τινεϲ, ὡϲ εἰϲ θι ἐϲτὶ τὰ προϲτακτικὰ τοῦ παρακειμένου καὶ ὑπερϲυντελικοῦ,
ἐπειδὴ πᾶϲα μετοχὴ εἰϲ ϲ λήγουϲα μετ’ ὀξείαϲ τάϲεωϲ εἰϲ θι
ἔχει τὸ προϲτακτικὸν οἷον τυπείϲ τύπηθι, νυγείϲ νύγηθι, δαρείϲ δάρηθι·
εἰ οὖν τετυφρώϲ ἡ μετοχὴ εἰϲ ϲ μετ’ ὀξείαϲ τάϲεωϲ, δηλονότι καὶ τέτυφθι
τὸ προϲτακτικὸν εἰϲ θι· προϲτιθέαϲι δὲ καὶ τοῦτο, ὅτι ἐπειδὴ τὸ
τρίτον πρόϲωπον τὸ ὁριϲτικὸν τοῦ παρακειμένου τὸ ἑνικὸν διὰ τοῦ ᾱ
ὤφειλεν εἶναι οἶον τέτυφαϲ τέτυφα ἐκεῖνοϲ, οὐκ ἐγένετο δὲ οὕτωϲ,
ἀλλ᾿ ἔτρεψε τὸ ᾱ εἰϲ τὸ ε, ἵνα μὴ ὁμοφωνήϲῃ τῷ ἰδίῳ πρώτῳ, τέτυφα
ἐγώ, τούτου χάριν ὡϲ μὴ γνηϲίαν κατάληξιν ἔχοντοϲ τοῦ γ΄ προϲώπου,
οὐκ ἐγένετο ἐξ αὐτοῦ τὸ προϲτακτικόν, ἀλλ᾿ εἰϲ θι.
ἀλλ᾿ ἐνεϲτῶτόϲ ἐϲτι καὶ παρατατικοῦ, τοῦ παρακειμένου εἰϲ
λέγει ὁ Ἡρωδιανὸϲ ὅτι εἰκότωϲ εἰϲ ον ἐγένετο
τὸ προϲτακτικὸν τοῦ α΄ ἀορίϲτου καὶ μέλλοντοϲ· εἰϲ ε γάρ, φηϲίν, οὐκ
ἠδύνατο γενέϲθαι, ἐπειδὴ τὸ ε οὐκ ἔϲτιν ἐνταῦθα γνήϲιον τοῦ γ΄ προϲώπου
τοῦ ὁριϲτικοῦ ἑνικοῦ πᾶν γὰρ δεύτερον πρόϲωπον εἰϲ ϲ λῆγον
ἀποβολῇ τοῦ ϲ τὸ γ΄ ποιεῖ οἶον τύπτειϲ τύπτει ἔτυπτεϲ ἔτυπτε, ἔλεγεϲ
ἔλεγε, ἔμαθεϲ ἔμαθε, χωρὶϲ τοῦ ἐνεϲτῶτοϲ τῶν εἰϲ μι· ἐπ᾿ ἐκείνων γὰρ
οὐκ ἀποβάλλεται τὸ ϲ, ἀλλὰ τοὐναντίον καὶ τὸ ῑ προϲέρχεται οἷον
τίθημι τίθηϲ τίθηϲι, ἵϲτημι ἵϲτηϲ ἵϲτηϲι, δίδωμι δίδωϲ δίδωϲι, ζεύγνυμι
ζεύγνυϲ ζεύγνυϲι· εἰ οὖν εἰϲ αϲ ἐϲτὶ τὸ δεύτερον πρόϲωπον δηλονότι
καὶ τὸ γ΄ ὤφειλεν εἶναι ἔτυψα ἐκεῖνοϲ κατὰ ἀποβολὴν τοῦ ϲ, ἀλλ᾿
ἐπειδὴ οὐκ ἐνεδέχετο κατὰ τὸν αὐτὸν ἀριθμὸν καὶ κατὰ τὴν αὐτὴν διάλεκτον
ὁμοφωνεῖν τὸ γ΄ τῷ πρώτῳ, τούτου χάριν καὶ τροπὴ παρηκολούθηϲε
τοῦ ᾱ εἰϲ ε καὶ ἐγένετο ἔτυψε. ἐπειδὴ οὖν τὸ ε οὐκ ἔϲτι
γνήϲιον τοῦ γ΄ προϲώπου τοῦ ἑνικοῦ τοῦ α΄ ἀορίϲτου, ἐμάθομεν γὰρ
ὅτι διὰ τοῦ ᾱ ὤφειλεν εἶναι, τούτου χάριν οὐκ ἐκφέρεται δι᾿ αὐτοῦ,
φημὶ δὲ διὰ τοῦ ε, τὸ προϲτακτικὸν τοῦ α΄ ἀορίϲτου καὶ μέλλοντοϲ.
λέγει δὲ πάλιν ὁ Ἡρωδιανόϲ, ὅτι μὴ δυνάμενον γενέϲθαι εἰϲ ε
διατί οὐκ ἐγένετο εἰϲ ᾱ, ἵνα τὸ κεχρεωϲτημένον τῷ γ΄ προϲώπῳ τῶν
ἑνικῶν τοῦ α΄ ἀορίϲτου ἀναδέξηται τὸ προϲτακτικόν οὐδὲ γὰρ ἔχει
πρῶτον ἵνα αὐτῷ ϲυνεμπέϲῃ, ὥϲπερ ἐν τοῖϲ ὁριϲτικοῖϲ. καὶ λέγει, ὅτι
οὕτε εἰϲ ᾱ ἠδύνατο γενέϲθαι τὸ προϲτακτικὸν τοῦ α΄ ἀορίϲτου καὶ μέλλοντοϲ,
ἐπειδὴ τὸ ᾱ τοῦ α΄ ἀορίϲτου ϲυνεϲταλμένονἐϲτὶν οἷον ἔτυψα, ἐποίηϲα,
ἐνόηϲα. οὐ δύναται δὲ τὸ προϲτακτικὸν διὰ τοῦ ᾱ ϲυνεϲταλμένου ἐκφέρεϲθαι,
ἐπειδὴ τὰ εἰϲ ᾱ λήγοντα προϲτακτικὰ μὴ ὄντα κατὰ ἀποκοπὴν
μακροκαταληκτεῖν θέλει οἷον βόα, πέρα, γέλα, ὅρα, φύρα, ϲίγα,
ϲιώπα, τίμα, κυβέρνα. εἰ οὖν ἐξηνέχθη τὸ προϲτακτικὸν τοῦ α΄ ἀορίϲτου
καὶ μέλλοντοϲ διὰ τοῦ ᾱ, ϲυνεϲταλμένον ἤμελλεν ἔχειν τὸ α· ὡϲ
γὰρ εἴρηται τὸ ᾱ τοῦ α΄ ἀορίϲτου ϲυνεϲταλμένον ἐϲτίν, ὅπερ ἄτοπον.
μὴ δυνάμενον οὖν τὸ προϲτακτικὸν τοῦ α΄ ἀορίϲτου καὶ μέλλοντοϲ μήτε
εἰϲ ε εἶναι, μήτε εἰϲ ᾱ, ὡϲ δέδεικται, μήτε εἰϲ θι, ἐπειδὴ οὐκ ἔχει τὴν
μετοχὴν εἰϲ ϲ μετ᾿ ὀξείαϲ τάϲεωϲ καὶ διὰ τοῦ ντ κλινομένην (εἰ γὰρ
καὶ εἰϲ ϲ καὶ διὰ τοῦ ντ κλινομένην αὐτὴν ἔχει, ἀλλ᾿ οὐκ ὀξύτονον οἷον
τύψαϲ τύψαντοϲ, ἐκεῖνα δὲ ἔχει προϲτακτικὸν εἰϲ θι, ὅϲα ἔχει τὴν μετοχὴν
εἰϲ ϲ μετ᾿ ὀξείαϲ τάϲεωϲ καὶ διὰ τοῦ ντ κλινομένην οἷον τυπείϲ
τυπέντοϲ τύπηθι, νυγείϲ νυγέντοϲ νύγηθι, δαρείϲ δαρέντοϲ δάρηθι, γνούϲ
γνόντοϲ γνῶθι), ἐξ ἀνάγκηϲ γέγονεν εἰϲ ον κατὰ μίμηϲιν τῶν Ϲυρακουϲίων
τὸ γ΄ πρόϲωπον τῶν προϲτακτικῶν τοῦ α΄ ἀορίϲτου
καὶ μέλλοντοϲ διὰ τοῦ ᾱ ἐγένετο οἷον τυψάτω. ἔϲτι δὲ εἰπεῖν
ὅτι τὸ ᾱ τὸ κεχρεωϲτημένον τῷ γ΄ προϲώπῳ τοῦ ἀορίϲτου τοῦ ὁριϲτικοῦ
τὸ προϲτακτικὸν γ΄ πρόϲωπον ἀνεδέξατο. ἐκεῖ μὲν γάρ, φημὶ δὲ
ἐν τῷ ὁριϲτικῷ, διὰ τὴν ϲυνέμπτωϲιν τὴν πρὸϲ τὸ α΄ πρόϲωπον τροπὴ
παρηκολούθηϲε τοῦ α εἰϲ ε, ὡϲ ἐν τῷ προϲτακτικῷ ἀποϲταλείϲηϲ τῆϲ
ϲυμπτώϲεωϲ τὸ κεχρεωϲτημένον α προϲῆλθε. τούτων οὕτωϲ ἐχόντων
δεῖ γινώϲκειν ὅτι εὑρίϲκονται παρὰ τῷ ποιητῇ τινεϲ κινήϲειϲ ὡϲ ἀπὸ
τῆϲ διὰ τοῦ ετω κλίϲεωϲ· τὸ γὰρ «ἄξετε δὲ Πριάμοιο βίαν» (Γ 105) καὶ
οἴϲετε πῦρ (Ο 718)» ὡϲ ἀπὸ τοῦ ἀξέτω καὶ οἰϲέτω ποιεῖ. ἀπὸ γὰρ τοῦ
ἀξάτω ἄξατε εἶχεν εἶναι καὶ ἀπὸ τοῦ οἰϲάτω οἴϲατε. ταῦτα ὁ Ἡρωδιανὸϲ
πάντα οὐ λέγει εἶναι προϲτακτικὰ α΄ ἀορίϲτου καὶ μέλλοντοϲ,
ἀλλ’ ἐνεϲτῶτοϲ καὶ παρατατικοῦ, τοῦ μέλλοντοϲ κατὰ ποιητικὴν ἄδειαν
μετενεχθέντοϲ εἰϲ ἐνεϲτῶτα, καὶ λοιπὸν τοῦ ἐνεϲτῶτοϲ κλιθέντοϲ εἰϲ
παρατατικὸν καὶ ἀπὸ τοῦ παρατατικοῦ ἀκολούθωϲ προενεχθέντοϲ τοῦ
προϲτακτικοῦ.
λεύϲετε:
Ἀρίϲταρχοϲ ἓν ϲ γράφει ἐγὼ δὲ ἐνεϲτῶτα αὐτὸ λέγω ὡϲ ἀπὸ τοῦ
μέλλοντοϲ ὥϲπερ καὶ τὸ «ἄξετε» καὶ «οἴϲετε» καὶ καταβήϲεο δίφρου»
(Ε 109).
τὸ «ὄψεϲθε Τρῶεϲ καὶ Τρῳάδεϲ» (Ω 704) ἐνεϲτῶτα
εἶναί φηϲιν Ἡρωδιανὸϲ ἀπὸ τοῦ ὄψομαι γενόμενον μέλλοντοϲ· οὐ
γὰρ μαντεύεται αὐτοῖϲ, φηϲίν, ἀλλ᾿ ἀντὶ τοῦ ἴδετε καὶ πάλιν «ἀλλ᾿
ὄψεϲθ᾿ ἵνα τώγε καθεύδετον» (θ 313).
τὰ εἰϲ μην ἔχοντα τὸ μ κλιτικὸν εἶτε παθητικὰ εἴτε μέϲα
τοῦ ἰδίου β΄ προϲώπου ἀποβάλλοντα τὴν ἐν ἀρχῇ κλιτικὴν ἔκταϲιν τὸ προϲτακτικὸν
ποιεῖ, τοῦ αὐτοῦ δηλονότι τόνου φυλαττομένου οἶον ἐτυπτόμην ἐτύπτου
τύπτου, ἐγραφόμην ἐγράφου γράφου, ἐποιούμην ἐποιοῦ ποιοῦ, ἐβοώμην ἐβοῶ
βοῶ, ἐχρυϲούμην ἐχρυϲοῦ χρυϲοῦ, ἐτετύμμην ἐτέτυψο τέτυψο, ἐπεποιήμην ἐπεποίηϲο
πεποίηϲο, ἐτυπόμην ἐτύπου τύπου, ἐνυγόμην ἐνύγου νύγου, ἐπυθόμην
ἐπύθου πύθου, ἐλαβόμην ἐλάβου λάβου. ταῦτα δέ, φημὶ τὰ προϲτακτικὰ τοῦ β΄
μέϲου ἀορίϲτου, οἱ Ἀθηναῖοι περιϲπῶϲιν οἷον τυποῦ καὶ λαβοῦ καὶ νυγοῦ καὶ πυθοῦ.
ὑπεξαιρείϲθω δὲ ὁ πρῶτοϲ μέϲοϲ ἀόριϲτοϲ. ἐκεῖνοϲ γὰρ εἰϲ μην λήγει καὶ
διὰ τὸ ἐδάμην. τοῦτο γὰρ εἰϲ μην λήγει καὶ ὅμωϲ εἰϲ θι ἔχει τὸ προϲτακτικὸν
οἶον δάμηθι, καὶ οὐκ ἀπὸ τοῦ ἰδίου β΄ προϲώπου ποιεῖ αὐτὸ κατὰ ἀποβολὴν
τῆϲ κατ᾿ ἀρχὴν κλιτικῆϲ ἐκτάϲεωϲ ἐδάμηϲ γάρ ἐϲτι τὸ β΄ πρόϲωπον καὶ
οὐ γίνεται τὸ β΄ πρόϲωπον δάμηϲ ἀλλ᾿ οὐκ ἀντίκειται ἡμῖν τοῦτο, ἔπειδὴ οὐκ
ἔχει τὸ μ κλιτικὸν ἀλλὰ θεματικόν, ἀπὸ γὰρ τοῦ ἐνεϲτῶτοϲ ἔχει αὐτό. δάμνω
γάρ ἐϲτιν ὁ ἐνεϲτὼϲ καὶ ἔχει τὸ μ.
πᾶν β΄ πρόϲωπον πληθυντικὸν ὁριϲτικὸν εἴτε ἐνεργητικὸν
εἴτε παθητικὸν εἴτε μέϲον τροπῇ τοῦ ε εἰϲ ω προϲτακτικὸν τρίτον ἑνικὸν γίνεται
ἐνεργητικὸν ἢ παθητικὸν ἢ μέϲον, δηλονότι καὶ τῆϲ ἐν ἀρχῇ κλιτικῆϲ ἐκτάϲεωϲ
ἀποβαλλομένηϲ χωρίϲ τοῦ παρακειμένου· καὶ ἐπὶ τῶν ἐνεργητικῶν ἁρμόζει ὁ
αὐτὸϲ λόγοϲ οἶον ἐτύπτετε τυπτέτω, ἐγράφετε γραφέτω, ἐποιεῖτε ποιείτω, ἐβοᾶτε
βοάτω, ἐχρυϲοῦτε ἐχρυϲούτω, ἐτύψατε τυψάτω, ποιήϲατε ἐποιηϲάτω, ἐλάβετε
λαβέτω, ἐτύπετε τυπέτω, ἐνύγετε νυγέτω. δεῖ προϲθεῖναι, χωρὶϲ τοῦ ἐνεργητικοῦ
παρακειμένου καὶ τοῦ μέϲου, τετύφατε γὰρ καὶ τετύπατε τὸ ὁριϲτικὸν διὰ
τοῦ ᾱ, τὸ δὲ προϲτακτικὸν τετυφέτω καὶ τετυπέτω διὰ τοῦ ε ἀπὸ γὰρ τοῦ
τέτυφε ϲύ καὶ τέτυπε ϲύ γέγονε ταῦτα προϲθέϲει τῆϲ τω.
o δύο ἀόριϲτοι οἱ παθητικοί, φημὶ δὲ ὁ α΄ καὶ ὁ β΄, κατὰ
τὸ γ΄ ἑαυτῶν πρόϲωπον προϲλαμβάνοντεϲ τὴν θι ϲυλλαβήν, ἀλλὰ καὶ τὴν ἐν ἀρχαῖϲ
κλιτικὴν ἔκταϲιν ἀποβάλλοντεϲ, τὸ προϲτακτικὸν ποιοῦϲιν ἑαυτῶν τε καὶ τῶν
μελλόντων· ὁ α΄ ἀόριϲτοϲ τοῦ α΄ ἀορίϲτου καὶ μέλλοντοϲ α΄ καὶ ὁ β΄ ἀόριϲτοϲ τοῦ
β΄ ἀορίϲτου καὶ μέλλοντοϲ οἶον ἐτύφθη τύφθηθι, καὶ διὰ τὴν ἐπαλληλίαν τῶν δαϲέων
κατὰ μετάθεϲιν τοῦ θ εἰϲ τ τύφθητι, ἐλέχθη λέχθηθι, καὶ διὰ τὴν ἐπαλληλίαν
τῶν δαϲέων κατὰ μετάθεϲιν τοῦ θ εἰϲ λέχθητι, ἐνύγη νύγηθι, ἐϲτάλθη
ϲτάλθητι, ἐδάρη δάρηθι εἰϲ θι δὲ ταῦτα ἔχει τὸ προϲτακτικόν, ἐπειδὴ εἰϲ ϲ μετ’
ὀξείαϲ τάϲεωϲ ἔχει τὴν μετοχὴν οἷον τυφθείϲ τυφθέντοϲ, δαρείϲ δαρέντοϲ τὰ δὲ
ἔχοντα τὴν μετοχὴν εἰε ϲ μετ᾿ ὀξείαϲ τάϲεωϲ οἶον ἱϲτάϲ ἱϲτάντοϲ ἵϲταθι, διδούϲ
διδόντοϲ δίδοθι, ζευγνύϲ ζευνύντοϲ ζεύγνυθι, πηγνύϲ πηγνύντοϲ πήγνυθι, ϲτάϲ
ϲτάντοϲ ϲτῆθι, βάϲ βάντοϲ βῆθι, γνούϲ γνόντοϲ γνῶθι, οὕτωϲ οὖν καὶ τυπείϲ
τυπέντοϲ τύπηθι, τυφθείϲ τυφθέντοϲ τύφθηθι, καὶ διὰ τὴν ἐπαλληλίαν τῶν δαϲέων
τύφθητι κατὰ μετάθεϲιν τοῦ θ εἰϲ τ. δε΄ δὲ γινώϲκειν, ὅτι τότε τρέπεται
τὸ θ εἰϲ τ ἐν τοῖϲ εἰϲ θι προϲτακτικοῖϲ ἡνίκα προηγεῖται ἕτερον θ οἷον τύφθηθι
τύφθητι, λέχθηθι λέχθητι, νύχθηθι νύχθητι, ἡνίκα δὲ μὴ προηγεῖται ἕτερον θ,
οὐ τρέπεται τὸ θ εἰϲ τ οἷον φάθι ἀντὶ τοῦ εἰπέ, ὡϲ παρ’ Ἀριϲτοφάνει ἐν Ἱππεῦϲι
(23) «αὐτὸ φάθια». ϲεϲημείωται ἐν τῷ κανόνι τῷ λέγοντι, ὅτι τὰ ἔχοντα τὴν
μετοχὴν εἰϲ ϲ μετ’ ὀξείαϲ τάϲεωϲ εἰϲ θι ποιε τὸ προϲτακτικόν, τὸ δόϲ, θέϲ, ἕϲ,
ϲημαίνει δὲ τὸ πέμψον, ἐξ οὖ ἐν ϲυνθέϲει τὸ ἄφεϲ καὶ πρόεϲ καὶ πάρεϲ καὶ μέθεϲ
ταῦτα γὰρ ἔχοντα τὴν μετοχὴν εἰϲ ϲ μετ’ ὀξείαϲ τάϲεωϲ οἷον δούϲ δόντοϲ, θείϲ
θέντοϲ, εἵϲ ἕντοϲ, ἐξ οὖ καὶ τὸ ἀφείϲ ἀφέντοϲ, οὐκ ἐγένετο εἰϲ θι ἐν τοῖϲ προϲτακτικοῖϲ,
δόϲ γὰρ καὶ θέϲ καὶ ἕϲ τὰ προϲτακτικά. πρόϲκειται ἐν τῷ κανόνι,
«μετ᾿ ὀξείαϲ τάϲεωϲ οἶον τὰ ἔχοντα τὴν μετοχὴν εἰϲ ϲ μετ’ ὀξείαϲ τάϲεωϲ», διὰ
τὸ τύψαϲ τύψαντοϲ· αὕτη γὰρ εἰϲ ϲ λήγει, καὶ ἐπειδὴ οὐκ ἔϲτιν ὀξυνομένη, οὐ
ποιεῖ τὸ προϲτακτικὸν εἰϲ θι, τύψον γὰρ τὸ προϲτακτικόν.
ἄξιόν ἐϲτι ζητῆϲαι τοῦτο, εἰ ἄρα τὰ εἰϲ μην ἔχοντα
τὸ μ κλιτικὸν εἴτε παθητικὰ εἴτε μέϲα τοῦ ἰδίου δευτέρου προϲώπου
ἀποβάλλοντα τὴν ἐν ἀρχαῖϲκλιτικὴν ἔκταϲιν τὸ προϲτακτικὸν ποιεῖ οἷον
ἐτυπτόμην ἐτύπτου τύπτου καὶ ἐπὶ τοῖϲ ὁμοίοιϲ, διατί ὁ α΄ μέϲοϲ ἀόριϲτοϲ
εἰϲ μην λήγων καὶ ἔχων τὸ μ κλιτικὸν οὐκ ἀποβάλλει τοῦ ἰδίου
δευτέρου προϲώπου τὴν ἐν ἀρχαῖϲ κλιτικὴν ἔκταϲιν καὶ ποιεῖ τὸ προϲτακτικὸν
οἷον ἐτυψάμην ἐτύψω, καὶ οὐ λέγομεν τὸ προϲτακτικὸν τύψω
ἀλλὰ τύψαι, καὶ πάλιν ἐποιηϲάμην ἐποιήϲω, καὶ οὐ λέγομεν τὸ προϲτακτικὸν
ποιήϲω ἀλλὰ ποίηϲαι, ἐν ταὐτῷ δὲ ζητοῦμεν καὶ διὰ ποίαν
αἰτίαν εἰϲ τὴν αι δίφθογγον λήγει τὸ προϲτακτικὸν τοῦ α΄ μέϲου ἀορίϲτου
καὶ μέλλοντοϲ οἷον ποίηϲαι, λοῦϲαι, κτῆϲαι, ἄϲπαϲαι, κατάδεξαι,
ἁμίλληϲαι, λόγιϲαι. καὶ λέγει ὁ Ἡρωδιανὸϲ ταύτην τὴν ἀπολογίαν·
ὅτι διὰ τοῦτο β΄ πρόϲωπον τοῦ μέϲου ἀορίϲτου πρώτου καὶ μέλλοντοϲ
ἀποβάλλων τὴν ἐν ἀρχαῖϲ αὐτοῦ κλιτικὴν ἔκταϲιν οὐ ποιεῖ τὸ προϲτακτικὸν
οἷον ἐτυψάμην ἐτύψω οὐ γίνεται τύψω, ἐπειδὴ τὰ εἰϲ μην
ἔχοντα τὸ μ κλιτικὸν τότε ἔχει τὰ ἴδια προϲτακτικὰ ὁμοιοκατάληκτα.
τοῖϲ ἰδίοιϲ δευτέροιϲ προϲώποιϲ, ἡνίκα καὶ τὸ προϲτακτικὸν τὸ ἐνεργητικὸν
ἢ ὁμοιοκαταληκτεῖ τῷ ἰδίῳ ὁριϲτικῷ ἢ εἰϲ θι λήγει οἷον ἔτυπτον
ἔτυπτεϲ ἔτυπτε τύπτε ὁμοιοκαταλήκτωϲ, ἀλλὰ καὶ ἐτυπτόμην
ἐτύπτου τύπτου ὁμοιοκαταλήκτωϲ. πάλιν ἔϲτιν ἔτυπον ἔτυπεϲ τύπε
ὁμοικαταλήκτωϲ καὶ ἐτυπόμην ἐτύπου τύπου καὶ τυποῦ Ἀττικῶϲ ὁμοιοκαταλήκτωϲ.
πάλιν ἔϲτιν τέτυφα ὅθεν τετύφω ἐτέτυφον ἐτέτυφε καὶ
τέτυφε ϲύ τὸ προϲτακτικὸν ὁμοιοκαταλήκτωϲ, ἀλλὰ καὶ ἐτετύμμην ἐτέτυψο
τέτυψο ὁμοιοκαταλήκτωϲ. καὶ πάλιν ἐδίδων ἐδίδωϲ ἐδίδω καὶ τὸ προϲτακτικὸν
δίδοθι εἰϲ θι λήγει, ἀλλὰ καὶ ἐδιδόμην ἐδίδοϲο δίδοϲο ὁμοιοκαταλήκτωϲ.
καὶ πάλιν ἵϲτην ἵϲτηϲ ἵϲτη καὶ τὸ προϲτακτικὸν ἵϲταθι εἰϲ θι
λήγει, καὶ ἱϲτάμην ἵϲταϲο τὸ προϲτακτικὸν ὁμοιοκαταλήκτωϲ. καὶ πάλιν
ἐπήγνυν ἐπήγνυϲ ἐπήγνυ καὶ τὸ προϲτακτικὸν πήγνυθι εἰϲ θι λήγει,
ἀλλὰ καὶ ἐπηγνύμην ἐπήγνυϲο πήγνυϲο ὁμοιοκαταλήκτωϲ. εἰ οὖν τὸ
προϲτακτικὸν τοῦ α΄ ἀορίϲτου ἐνεργητικοῦ οὔτε ὁμοιοκαταληκτεῖ τῷ ἰδίῳ
ὁριϲτικῷ, οὔτε εἰϲ θι λήγει, ἔτυψε γὰρ τὸ ὁριϲτικὸν καὶ τύψον τὸ
προϲτακτικόν, δηλονότι εἰκότωϲ οὐ δύναται τὸ προϲτακτικὸν τοῦ α΄
μέϲου ἀορίϲτου ὁμοιοκαταληκτεῖν τῷ β΄ προϲώπῳ τοῦ μέϲου α΄ ἀορίϲτου
ὁριϲτικοῦ. διατί δὲ εἰϲ τὴν αι δίφθογγον λήγει τὸ προϲτακτικὸν
τοῦ α΄ μέϲου ἀορίϲτου, λέγει ὁ Ἡρωδιανὸϲ ταύτην τὴν ἀπολογίαν· ἡ
αι δίφθογγοϲ εὑρίϲκεται ἐν πάϲαιϲ ταῖϲ λοιπαῖϲ ἐγκλίϲεϲι· καὶ γὰρ ἐν
τοῖϲ ἀπαρεμφάτοιϲ εὑρίϲκεται οἷον τύψαι ποιῆϲαι, καὶ ἐν τοῖϲ εὐκτικοῖϲ
οἷον ποιήϲαιμι ποιήϲαιϲ ποιήϲαι, καὶ ἐν τοῖϲ ὑποτακτικοῖϲ οἷον ἐὰν
τύπτωμαι, καὶ ἐν τοῖϲ ὁριϲτικοῖϲ οἷον τύπτομαι. ἐπειδὴ οὖν ἐν πάϲαιϲ
(Περὶ εὐκτικῶν).
íϲτέον ὅτι πολλὴν ὁμοιότητα ἔχει τὰ εὐκτικὰ πρὸϲ τὴν δοτικήν
ὥϲπερ γὰρ τὸ ῑ χαρακτηριϲτικόν ἐϲτι τῆϲ δοτικῆϲ οἷον τῷ καλῷ, τῷ Αἴαντι,
τὸν αὐτὸν τρόπον τὸ ῑ χαρακτηριϲτικόν ἐϲτι τῶν εὐκτικῶν οἶον τύπτοιμι τυπτοίμην
τυφθείην. ἀλλ᾿ ἐν μὲν τῇ δοτικῇ κατὰ τὸ τέλοϲ εὑρίϲκεται τὸ ῑ οἷον τῷ
ϲοφῷ, ἐν δὲ τοῖϲ εὐκτικοῖϲ κατὰ τὴν παραλήγουϲαν οἶον τύπτοιμι τυπτοίμην
τυφθείην. ἄλλωϲ τε δὲ ἐν μὲν τῇ δοτικῇ οὐ πάντωϲ εὑρίϲκεται τὸ ῑ ἐν διφθόγγῳ
οἶον Αἴαντι, βότρυϊ, ἐν δὲ τοῖϲ εὐκτικοῖϲ πάντωϲ ἐν διφθόγγῳ εὑρίϲκεται τὸ ῑ
οἷον τύπτοιμι τυφθείη. πληϲιάζει δὲ καὶ κατ’ ἄλλο τὰ εὐκτικὰ τῇ δοτικῇ· ὥϲπερ
γὰρ ἐν ταῖϲ εἰϲ ω ληγούϲαιϲ δοτικαῖϲ οὐ προϲγράφουϲιν οἱ Αἰολεῖϲ τὸ ῑ οἶον Ὁμήρω,
ἀνθρώπω, τὸν αὐτὸν τρόπον καὶ ἐπὶ τῶν εὐκτικῶν πολλάκιϲ ἀποβάλλουϲι τὸ ῑ. ἔϲτι
γὰρ λάχοιμι, λάχοιϲ, λάχοι· τοῦτο γίνεται Ἀττικῶϲ λαχοίην λαχοίηϲ λαχοίη, ὥϲπερ
ἐτύφθην ἐτύφθηϲ ἐτύφθη, καὶ ἀποβάλλουϲιν οἱ Αἰολεῖϲ τὸ ῑ καὶ λέγουϲι λαχόηϲ.
Δεῖ δὲ γινώϲκειν ὅτι τὰ εὐκτικὰ ἢ εἰϲ μι λήγει ἢ εἰϲ μην ἢ εἰϲ ην καθαρὸν
οἷον τύπτοιμι τυπτοίμην τυφθείην. καὶ τὰ μὲν εἰϲ μι ἐνεργητικά ἐϲτιν ἢ μέϲα,
οὐδέποτε δὲ παθητικά· ἐνεργητικὰ μὲν οἷον τύπτοιμι, βοῶμι, χρυϲοῖμι, τετύφοιμι,
μέϲα δὲ οἷον τετύποιμι, δεδούποιμι, πεποίθοιμι. τὰ δὲ εἰϲ μην παθητικά ἐϲτιν ἢ
μέϲα, οὐδέποτε δὲ ἐνεργητικά· παθητικὰ μὲν οἷον τυπτοίμην, λεγοίμην, χρυϲοίμην,
μέϲα δὲ οἷον τυψαίμην λαβοίμην. τὰ δὲ εἰϲ ην καθαρὸν ἢ παθητικά ἐϲτιν ἢ
ἐνεργητικά, οὐδέποτε δὲ μέϲα· ἐνεργητικὰ μὲν οἷον τιθείην, ἱϲταίην, γνοίην, δοίην,
παθητικὰ δὲ οἷον τυφθείην, δαρείην, νυγείην. καὶ ἰϲτέον ὅτι ὅϲα μὲν ἔχει εἰϲ
μενοϲ τὴν μετοχὴν, εἰϲ μην ἔχει τὸ εὐκτικὸν οἷον τυπτόμενοϲ τυπτοίμην, τυφθηϲόμενοϲ
τυφθηϲοίμην, τυψάμενοϲ τυψαίμην· ὅϲα δὲ ἔχει τὴν μετοχὴν εἰϲ ϲ μετ᾿
ὀξείαϲ τάϲεωϲ καὶ διὰ τοῦ ντ κλινομένην, εἰϲ ην καθαρὸν ἔχει τὸ εὐκτικὸν οἶον
τυφθείϲ τυφθέντοϲ τυφθείην, δαρείϲ δαρέντοϲ δαρείην, ἱϲτάϲ ἱϲτάντοϲ ἱϲταίην,
δούϲ δόντοϲ δοίην, γνούϲ γνόντοϲ γνοίην. τὰ δὲ μηδὲν τούτων ἔχοντα τουτέϲτι
μήτε εἰϲ μενοϲ ἔχοντα τὴν μετοχὴν μήτε εἰϲ μετ’ ὀξείαϲ τάϲεωϲ καὶ διὰ τοῦ εἰϲ μι ἔχει τὸ εὐκτικὸν οἶον τύπτων τύπτοντοϲ τύπτοιμι, βοῶν
βοῶντοϲ βοῶμι, τετυφώϲ τετυφότοϲ τετύφοιμι. τοῦτο γὰρ ἔχει τὴν μετοχὴν εἰϲ
ϲ μετ’ ὀξείαϲ τάϲεωϲ, ἀλλ’ οὐκ ἔχει αὐτὴν διὰ τοῦ ντ κλινομένην, ἵνα ποιήϲωμεν
εἰϲ ην τὸ εὐκτικόν. δε δὲ γινώϲκειν ὅτι πολλάκιϲ εὑρίϲκομεν εἰϲ ην καθαρὸν
εὐκτικὰ μὴ οὔϲηϲ τῆϲ μετοχῆϲ εἰϲ ϲ μετ’ ὀξείαϲ τάϲεωϲ καὶ διὰ τοῦ ντ κλινομένηϲ,
ντ κλινομένην
περιπατοίην, περιπατῶν γὰρ περιπατοῦντόϲ ἐϲτιν ἡ μετοχὴ διὰ τοῦ ντ κλινομένη,
μὴ οὔϲηϲ τῆϲ μετοχῆϲ, ἤγουν τῆϲ εὐθείαϲ, εἰϲ ϲ μετ’ ὀξείαϲ τάϲεωϲ.
τοῦτο δὲ ὁ μὲν Ἀπολλώνιοϲ ϲχηματίζει οὕτωϲ, λέγων, ὅτι ἔϲτι περιπατοῖμι περιπατοῖϲ
περιπατοῖ καὶ Ἀττικῶϲ γίνεται περιπατοίη κατὰ πλεοναϲμὸν τοῦ η· καὶ
ἐπειδὴ πᾶν τρίτον πρόϲωπον εἰϲ η καταλῆγον προϲθέϲει τοῦ ϲ ποιεῖ τὸ β΄
καὶ τροπῇ τοῦ ϲ εἰϲ ποιεῖ τὸ α΄ οἷον ἐτύφθη ἐτύφθηϲ ἐτύφθην, ἐδάρη
ἐδάρηϲ ἐδάρην, ἐνύγη ἐνύγηϲ ἐνύγην, τούτου χάριν ἐγένετο τὸ β πρόϲωπον προϲθέϲει
τοῦ ϲ περιπατοίηϲ καὶ τροπῇ τοῦ ϲ εἰϲ τὸ ν περιπατοίην τὸ πρῶτον.
ὁ δὲ Ἡρωδιανὸϲ ἀλλοίωϲ ϲχηματίζει αὐτὸ
ὅτι ἀπὸ τοῦ περιπατοῖμι τροπῇ τῆϲ μι εἰϲ ην καὶ ἐκ τούτου τὸ
πάντα τὰ εὐκτικὰ εἴτε εἰϲ μι λήγει εἴτε εἰϲ μην εἴτε
εἰϲ ην καθαρὸν διφθόγγῳ θέλει παραλήγεϲθαι τῇ μετὰ τοῦ οἷον τύπτοιμι πεποιήμην
τυπτοίμην τυψαίμην τυφθηϲοίμην τυφθείηϲ νυγοίην γνοίην δοίην. καὶ
φυλάττει τὴν δίφθογγον καὶ ἐν τοῖϲ ἑνικοῖϲ καὶ ἐν τοῖϲ δυικοῖϲ καὶ ἐν τοῖϲ
πληθυντικοῖϲ. δεῖ δὲ προϲθεῖναι, χωρὶϲ τῆϲ δ΄ ϲυζυγίαϲ τῶν εἰϲ μι ταῦτα γὰρ
οὐ παραλήγεται τῇ διφθόγγῳ· ζευγνύην γὰρ καὶ ὀμνύην χωρὶϲ τοῦ ῑ.
Formas ὀμνύην, ζευγνύην, πηγνύην ῑ destitutas eodem modo quo ab Apollonio,
de quo cf. Skrsecxka Apollon. Lehre vom Verbum I 6, ab Herodiano explicatas
arbitror: Choer. 774, 13: καὶ λέγει ὁ Ἀπολλώνιοϲ ταύτην τὴν ἀπολογίαν, ὅτι
τὸ ζευγνύην καὶ τὸ πηγνύην καὶ τὸ ὀμνύην προϲθέϲει τοῦ μ παθητικὰ γίνεται
οἶον ζευγνύμην, πηγνύμην, ὀμνύμην. εἰ εἶχον τὸ ῖ κατὰ τὴν παραλήγουϲαν,
ἤμελλον ἀποβάλλειν αὐτὸ ἐν τοῖϲ παθητικοῖϲ, ἐπειδὴ μετὰ τὴν υι δίφθογγον ϲύμφωνον
οὐχ εὑρίϲκεται ἐπιφερόμενον οἷον ἅρπυια, μυῖα, υἱόϲ ὃ οὖν εἶχον ἀποβάλλειν
ἐν τοῖϲ παθητικοῖϲ, προαπέβαλον ἐν τοῖϲ ἐνεργητικοῖϲ. τούτου οὖν χάριν
τὰ εὐκτικὰ ἐπὶ τῆϲ δ΄ ϲυζυγίαϲ τῶν εἰϲ μι οὐ παραλήγεται διφθόγγῳ.
ἰϲτέον ὅτι τὰ εἰϲ μὲν εὐκτικά, εἰ μὲν διφθόγγῳ παραλήγεται,
ἀποβολῇ τοῦ μ τὸ γ΄ πρόϲωπον τῶν πληθυντικῶν ποιεῖ οἶον τύπτοιμεν τύπτοιεν,
λέγοιμεν λέγοιεν, τύψαιμεν τύψαιεν, τύψοιμεν τύψοιεν, τετύφοιμεν τετύφοιεν,
ποιοῖμεν ποιοῖεν, βοῷμεν βοῷεν, γελῷμεν γελῷεν, τρυγῷμεν τρυγῷεν,
χρυϲοῖμεν χρυϲοῖεν. εἰ δὲ ἑνὶ φωνήεντι παραλήγεται, τροπῇ τῆϲ μεν εἰϲ ϲαν τὸ
γ΄ πρόϲωπον τῶν πληθυντικῶν ποιεῖ οἶον τυφθείημεν τυφθείηϲαν, δαρείημεν δαρείηϲαν,
νυγείημεν νυγείηϲαν. ἀμέλει ἀπὸ τοῦ δοίημεν καὶ τὸ γ΄ πρόϲωπον τῶν
πληθυντικῶν δοίηϲαν γίνεται, ἐπειδὴ ἑνὶ φωνήεντι παραλήγεται· ἡνίκα δὲ γένηται
κατὰ ϲυγκοπὴν τοῦ η
κανονίζεται τὸ εὐκτικὸν τοῦ ἐνεργητικοῦ παρακειμένου καὶ
ὑπερϲυντελικοῦ καὶ τοῦ μέϲου παρακειμένου καὶ ὑπερϲυντελικοῦ τοῦτον τὸν τρὸπον
ἡ γενικὴ τῆϲ μετοχῆϲ τοῦ ἐνεργητικοῦ παρακειμένου καὶ ὑπερϲυντελικοῦ
καὶ ἡ γενικὴ τῆϲ μετοχῆϲ τοῦ μέϲου παρακειμένου καὶ ὑπερϲυντελικοῦ τρέπουϲαι.
τὴν τελευταίαν ϲυλλαβὴν εἰϲ μι καὶ πρὸ τοῦ μι δεχόμεναι τὸ ῑ τὸ εὐκτικὸν ποιοῦϲιν
ἡ ἐνεργητικὴ τὸ ἐνεργητικὸν καὶ ἡ μέϲη τὸ μέϲον οἷον τετυφότοϲ τετύφοιμι,
πεποιηκότοϲ πεποιήκοιμι, τετυπότοϲ τετύποιμι, δεδουπότοϲ δεδούποιμι, πεποιθότοϲ
πεποίθοιμι. ἰϲτέον δὲ ὅτι ταῦτα, εἰ καὶ ἔχει τὴν μετοχὴν εἰϲ ϲ μετ’ ὀξείαϲ
τάϲεωϲ, ἀλλ’ οὖν οὐκ ἔχει αὐτὴν διὰ τοῦ ντ κλινομένην οἶον τετυφώϲ τετυφότοϲ,
πεποιθώϲ πεποιθότοϲ, καὶ τούτου χάριν οὐκ ἔχει εἰϲ ην καθαρὸν τὸ εὐκτικόν·
καθαρὸν ἔχειν τὸ εὐκτικόν. ἀλλ’ ἔϲτιν εἰπεῖν ὅτι ὥϲπερ ἀπὸ τοῦ περιπατοῖμι
γέγονε περιπατοίην Ἀττικῶϲ κατὰ τροπὴν τῆϲ μι εἰϲ ην, τὸν αὐτὸν τρόπον καὶ
ἀπὸ τοῦ εἰδώϲ εἰδότοϲ γέγονεν εἴδοιμι, ὤϲπερ τετυφώϲ τετυφότοϲ τετύφοιμι, καὶ
ἀπὸ τοῦ εἴδοιμ γέγονεν εἰδοίην κατὰ τροπὴν Ἀττικὴν τῆϲ μι εἰϲ ην καὶ κατὰ τροπὴν
τοῦ ο εἰϲ τὸ ε εἰδείην.
ἰϲτέον ὅτι τύψαντοϲ ἔϲτιν ἡ γενικὴ τῆϲ μετοχῆϲ, καὶ λοιπὸν
τρέπουϲα τὴν τελευταίαν ϲυλλαβὴν εἰϲ μι καὶ πρὸ τοῦ μ δεχομένη τὸ ῑ καὶ ἀποβάλλουϲα
τὰ μὴ δυνάμενα ϲυνεκφωνηθῆναι ϲτοιχεῖα, φημὶ δὲ τὸ ν, τὸ εὐκτικὸν
ποιεῖ οἶον τύψαιμι· εἰ γὰρ καὶ εἶχε τὴν μετοχὴν τούτου εἰϲ καὶ διὰ τοὺ ντ κλινομένην,
ἀλλ᾿ οὐκ ἔχει αὐτὴν ὀξύτονον, καὶ τούτου χάριν οὐκ ἔχει εἰϲ ην καθαρὸν
τὸ εὐκτικόν. δεῖ δὲ γινώϲκειν ὅτι τὰ εὐκτικὰ τοῦ α΄ ἀορίϲτου ἐνεργητικοῦ οἱ
Αἰολεῖϲ διὰ τοῦ εια προφέρονται οἷον τύψαιμι τύψεια, ὑποϲτρέψαιμι ὑποϲτρέψεια.
καὶ τῷ μὲν α΄ προϲώπῳ οἱ Αἰολεῖϲ μόνοι κέχρηνται, τῷ δὲ δευτέρῳ καὶ τρίτῳ
καὶ οἱ Ἀθηναῖοι οἶον τύψειαϲ τύψειε, καὶ τύψειαν τὸ γ΄ τῶν πληθυντικῶν· τίϲειαϲ
τίϲειε καὶ τίϲειαν τὸ γ΄ τῶν πληθυντικῶν, ὡϲ παρὰ τῷ ποιητῇ (A 42)
προπαροξυτονητέον τὸ μεμνέῳτο· γράφεται δὲ καὶ
ϲὺν τῷ ῑ τὸ ω. οὕτω δὲ καὶ ὁ Ἀϲκαλωνίτηϲ, ἐκ τοῦ μεμνέοιτο ἡγούμενοϲ
αὐτὸ εἶναι. παρὰ μέντοι Ξενοφῶντι ἄνευ τοῦ ε ἐϲτὶν ὁ ϲχηματιϲμὸϲ
καὶ προπεριϲπᾶται ἐν Κύρου παιδείαϲ πρώτῳ (6, 3) « ἀλλ’ ὅτε
τὰ ἄριϲτα πράττοι, τότε μάλιϲτα τὸν θεὸν μεμνῷτο ». τὸ δὲ ἀνάλογον
διὰ τοῦ η προϲκειμένου τοῦ ῑ παρ᾿ Ἀριϲτοφάνει ἐν Πλούτῳ δευτέρῳ
(992) «ἵνα τοὐμὸν ἱμάτιον φορῶν μεμνῇτό μου» καὶ πάλιν προπεριϲπαϲτέον.
ἐν ἑτέροιϲ μέντοι ἐντελῶϲ περὶ τοῦ ϲχηματιϲμοῦ διέλαβον.
(Περὶ ὑποτακτικῶν).
πᾶν ἐνεργητικὸν ἢ μέϲον ἢ παθητικὸν ὑποτακτικὸν μὴ ἔχοντοϲ
τὸ μ κλιτικὸν τοῦ ἰδίου ὁριϲτικοῦ παρῳχημένου τοῦτον τὸν τρόπον κανονίζεται· πᾶϲ
παρψχημένοϲ ὁριϲτικὸϲ εἴτε ἐνεργητικὸϲ εἴτε μέϲοϲ εἴτε παθητικὸϲ μὴ ἔχων τὸ μ
κλιτικὸν τρέπων τὴν τελευταίαν ϲυλλαβὴν εἰϲ ω μετὰ τοῦ ἀποβάλλειν τὴν ἐν
ἀρχαῖϲ αὐτοῦ κλιτικὴν ἔκταϲιν τὸ ὑποτακτικὸν ποιεῖ οἶον ἔτυπτον ἐὰν τύπτω, ἔλεγον
ἐὰν λέγω, ἔγραφον ἐὰν γράφω, ἐποίουν ἐὰν ποιῶ, ἐβόων ἐὰν βοῶ, ἐχρύϲουν
ἐὰν χρυϲῶ, ἔμαθον ἐὰν μάθω, ἔλαβον ἐὰν λάβω, ἔτυπον ἐὰν τύπω, ἔφαγον ἐὰν
φάγω, ἔτυψα ἐὰν τύψω, ἐποίηϲα ἐὰν ποιήϲω, ἐνόηϲα ἐὰν νοήϲω, ἐλάληϲα ἐὰν
λαλήϲω, ἐτετύφειν ἐὰν τετύφω, ἐπεποιήκειν ἐὰν πεποιήκω, ἐτετύπειν ἐὰν τετύπω,
ἐδεδούπειν ἐάν δεδούπω, ἐϲτάλκειν ἐὰν ἐϲτάλκω, ἐφθάρκειν ἐὰν ἐφθάρκω· ἐπὶ
παρακειμένου ἀποβαλλομένη, ὅπερ ἐϲτίν ἀδύνατον. πάλιν ἐτύφθην ἐὰν τυφθῶ,
ἐτύπην ἐὰν τυπῶ, ἐνύγην ἐὰν νυγῶ, ἐδάμην ἐὰν δαμῶ· τοῦτο γὰρ οὐκ ἔχει τὸ
μ κλιτικὸν ἀλλὰ θεματικόν.
πᾶϲ παρῳχημένοϲ ὁριϲτικὸϲ ἔχων τὸ κλιτικόν, εἴτε παθητικὸϲ
εἴτε μέϲοϲ, τρέπων τὴν τελευταίαν ϲυλλαβὴν εἰϲ μαι καὶ τὸ παραλῆγον
φωνῆεν εἰϲ ω μετὰ τὸ ἀποβαλεῖν τὴν ἐν ἀρχαῖϲ κλιτικὴνἔκταϲιν, δηλονότι χωρὶϲ
τοῦ παρακειμένου, οὖτοϲ γάρ οὐδαμοῦ ἀποβάλλει τὴν ἐν ἀρχαῖϲ αὐτοῦ κλιτικὴν
ἔκταϲιν, οὕτε ἐν ταῖϲ μετοχαῖϲ οὕτε ἐν ταῖϲ λοιπαῖϲ ἐγκλίϲεϲι, τὸ ὑποτακτικὸν
ποιεῖ οἷον ἐτυπτόμην ἐὰν τύπτωμαι, ἐλεγόμην ἐὰν λέγωμαι, ἐποιούμην ἐὰν ποιῶμαι,
ἐβοώμην ἐὰν βοῶμαι, ἐχρυϲούμην ἐὰν χρυϲῶμαι, ἐτυψάμην ἐὰν τύψωμαι
ἐποιηϲάμην ἐὰν ποιήϲωμαι, ἐτυπόμην ἐὰν τύπωμαι, ἐλαβόμην ἐὰν λάβωμαι,
ἐτιθέμην ἐὰν τιθῶμαι, ἱϲτάμην ἐὰν ἱϲτῶμαι, ἐδιδόμην ἐὰν διδῶμαι, ἐδυνάμην ἐὰν
δύνωμαι, ἐκρεμάμην ἐὰν κρέμωμαι, ἐπιϲτάμην ἐὰν ἐπίϲτωμαι, ἐπεποιήμην ἐὰν
πεποιῶμαι, ἐκεκτήμην ἐὰν κεκτῶμαι, ἐμεμνήμην ἐὰν μεμνῶμαι. ἐὰν δὲ εὑρεθῇ
ἐν τῷ παθητικῷ παρακειμένῳ πρὸ τοῦ μ ἕτερον ϲύμρωνον, τότε τὸ ὑποτακτικὸν
διὰ μετοχῆϲ ἀναπληροῦται καὶ ὑπαρκτικοῦ ῥήματοϲ οἶον τέτυμμαι ἐὰν τετυμμένοϲ
ὦ, λέλεγμαι ἐὰν λελεγμένοϲ ὦ, ἔϲπμρμαι ἐὰν ἐϲπαρμένοϲ ὦ, ἔφθαρμαι
ἐὰν ἐφθαρμένοϲ ὦ. πρόϲκειται ἐν τῷ κανόνι «ἔχον τὸ μ κλιτικὸν» διὰ τὸ ἐδάμην.
τούτου γὰρ τὸ ὑποτακτικὸν οὐκ ἔϲτιν εἰϲ μαι, ἀλλ’ εἰϲ ω οἶον δαμῶ, ἀλλ’
οὐκ ἔχει τὸ μ κλιτικόν, ἀλλὰ θεματικόν, ἀπὸ γὰρ τοῦ ἐνεϲτῶτοϲ ἔχει αὐτό
δάμνω γάρ ἐϲτιν ὁ ἐνεϲτὼϲ καὶ ἔχει τὸ μ κλιτικόν.
(Περὶ μετοχῶν).