Περὶ μεθόδου δεινότητος

W. 402ΕΡΜΟΓΕΝΟΥΕ ΠΕΡΙ ΜΕΘΟΔΟΥ ΔΕΙΝΟΤΗΤΟΣSp. 426

1 Πᾶν μέρος λόγου εὕρηται μὲν ἐπὶ μηνύσει πράγματος, καιροῦ δὲ ἰδίου τυχόν, ὁ δὲ καιρὸς κατὰ ἤθους προσθήκην γινόμενος ἰδίαν διάνοιαν ἀπεργάζεται, οὐ μόνον ἰδίαν, ἀλλὰ καὶ διάφορον, οὐ μόνον διάφορον, ἀλλὰ καὶ διαφόρους, οὐ μόνον διαφόρους, ἀλλὰ καὶ ἐναντίας. οἶον κακοῦργος πᾶς ὁ κακόν τι ἐργαζόμενος, ἰδίως δʼ ὁ κλέπτης. διάφορον δέ, οἷον δημηγορεῖν τὸ ἐν δήμῳ ἀγορεύειν, ἰδίως δὲ τὸ κεχαρισμένα λέγειν κοὶ τὸ ἀπαίδευτα λέγειν. διαφόρους δέ, οἷον ἄνθρωπος γένους ὄνομα καὶ ἤθους ἡμέρου καὶ τύχης ὄνομα καὶ πανουργίας. ἐναντίας δέ, ὡς τὸ τμείνατʼ ἐπὶ χρόνον, τὸν πολύν, τὸν ὀλίγον, καὶ παρὰ Πλάτωνι χρόνονʼ δὴ τὸν πολὑν δηλοῖ· καὶ τὸ «ταὐτός, ὧ Φαίθων, P ═ PaPc VcAcSf. Ph 1. 2 sic PVcSfPh; Ἑρμογένους om AcLb Md 0h Vil, m.1Nc ἑρμογένους τέχνης ῥητορικῆς τὸ περὶ μεθόδου δεινότητος Οf 4 pr. δὲ om. Vf | vix san |ὁ — 5 γινόμενος post 5 ἀπεργάζεται Sc 5 ἐργάζεται VcSfPh, v I.P |καὶ οὐ Ld 6 καὶ add. ante οὐ P 7 καὶ add ante οὐ Od 8 〈ἰδίαν μὲν〉 οἷον? 9 δʼ om. m 1Sf 10 δὲ om. Ph |cf Plat. Gorg. 502 CD | καὶ Vt καὶ — 11 λέγειν om. Va 18 Hom. Β 299 14 [τὸν πολύν] Spengel; schol Ven. A: ὅτι Ζηνόδοτος γράφει ‘ἔτι χρόνονʼ, ἀπι- θάνως· ἔμιφασις γὰρ γίνεται πολλοῦ χρόνου διὰ τοῦ ‘ἔτιʼ | Plat Phaedr 278 D (ἐν χρόνω), Tin 21 D (διὰ χρόνον)? fortasse l 14 παρὰ Θουκυδίδῃ [2, 18] vel tale quid submotum est, cum glos- sema παρὰ Πλατωνι ad l. 15 ascriptum eo irreperet 15 Plat Phaedon 57 A γένου; αὐτός, ὦ Ἐχέκρατες» ὅ μὲν γὰρ ἤρετο ὡς θαυμάζων καὶ μακαρίζων τὸν παραγενόμενον, ὃ δὲ ἀποκρίνεται σεμνυνόμενος καὶ μεγαφρονῶν.

Περὶ πάσης λεξειος. 403

Πάσης λέξεως τῆς ἀγνοουμένης ἐν πεζῷ λόγῳ τρεῖς 2 μέθοδοι τῆς εὑρέσεως· ἢ γὰρ ἐθνική ἐστιν ἡ λέξις ἢ 427 τεχνικὴ ἢ νομική. ὁ γοῦν παρασάγγης οὐκ οἶδα τίς ἔστιν· ἐθνικὸν γάρ ἐστι καὶ Περσικὸν ὁδοῦ μέτρον, οἱ τριάκοντα στάδιοι· σχοῖνος δὲ Αἰγύπτιον, οἱ ἑξήκοντα στάδιοι. νομικὸν δὲ ὄνομα τὸ τοιοῦτον «τπομπεύειν ἀντὶ τοῦ κατηγορεῖν εἶλετο». ἐν Ἀθήναις τοῖς Διονυσίοις ἐπόμπευον καὶ ἀλλήλοις διελοιδοροῦντο καὶ τοῦτο ἐκαλεῖτο πομπεύειν· καὶ ἡ εἴσαγγελία καὶ ἡ φάσις καὶ ἄλλα τοιαῦτα ὀνόματα νομικά ἐστι. τεχνικὰ δὲ ἐκεῖνα· τζεύξαντες τὰς παλαιὰς ναῦς» ναυπηγικὸν ὄνομα, καὶ δὶς διὰ τεσσάρων μουσικόν, καὶ μοσχεύειν γεωργικόν, καὶ ὅσα τοιαῦτα.

Περὶ τῶν κατὰ τὴν λέξιν ἀμαρτημάτιον.

Τὰ ἁμαρτήματα κατὰ τὴν λέξιν κατὰ δύο τρόπους 3 404 γίνεται, ἀκυρίαν καὶ παραφθοράν· ἀκυρίαν μέν, οἶον, 1 εἴρετο Vc 3 ἀποκρίνἕτει Pa 4 mg PPπ; om. VcSf περὶ πάσης λέξεως ἀγνοουμένης ἐν πεζῶι λόγωι LcPe: πόσαι μέθοδοι τῆς ἀγνοουμένης λέξεως ἐν πεζῶι λόγωι mg. (m.1?) Ac; πόσαι καὶ ποῖαι μέθοδοι τῆς εὑρέσεως ἀγνοουμένης λέξεως ἐν πεζῶι λόγωι mg Ph |mg. ᾱ PAc 5 aliter [Dion .] AIt lI 1 p 366, 18 386, 13 Us 7 τί Ald 8 καὶ om Nc Οd Viq 9 αἰγύπτιος Ac σχοῖνος — 10 τοιοῦτον om. Pc: cf. Herod 2, 6; Athen. IIl 121fsq οἱ om. Vb, cf Herod 10 νομικὸν δὲ om Ph |Dem. 18, 124 10. 11 τιμᾶν εν αλιοις (vel αλλω ?) mg Ph | γὰρ τοῖς Ac 13 εἰσ- αγγελία δὲ καὶ Ald. 14 τὰ ἄλλα La 15 Thuc. 1, 29 16 τὸ ὄνομα Sc Vt |διὰ πασῶν Md 0h Vs, v l. Lb 18 supr PPπ; om Vc Ac Sf Ph |mg β PAc 19 τὰ περὶ τὴν λέξιν ἁμαρτήματα Sc Vt, cf [Dion ] lI 1 p. 365, 3 Us. ἐὰν εἴπῃ τις ‘ἐρωτῶ καὶ παρακαλῶ’ ἀντὶ τοῦ δέομαι, ἀκύρως εἴρηκε· τὸ μὲν γὰρ παρακαλεῖν ἢ καλεῖν ἐστιν ἢ προτρέπεσθαι, τὸ δὲ ἐρωτᾶν πυνθάνεσθαι. παραφθορὰν δέ, οἷον, ὃ καλοῦσι διάζωμα, ἐάν τις εἴπῃ διαζώστραν ἢ τὸ αἱμωδεῖν ἀμμωδεῖν καὶ τὰ τοιαῦτα.

Πότε ταυτότητι ὀκομάτων χρησόμεθα καὶ πότε ποικιλίᾳ.

4 Πότε ταυτότητι ὀνομάτων χρησόμεθα καὶ πότε ποικιλίᾳ; ταυτότητι μέν, ὅταν τοῦ πράγματος ἓν ὄνομα ᾖ τὸ ἐναργέστατον· τότε γὰρ οὐ ζητεῖν δεῖ χορηγίαν ἀφανίζουσαν τὴν ἐνάργειαν τοῦ πράγματος, ἐὰν δέ τις παραλάβῃ, ἐπίδειξιν μὲν ἄκαιρον ἐποιήσατο, τὴν χρείαν δὲ ἀπολώλεκε τῆς συγγραφῆς. Ὅμηρος «ὡς δὲ χιὼν κατατήκετʼ ἐν ἀκροπόλοισιν ὄρεσσιν, 428 ἥν τʼ Εὖρος κατέτηξεν, ἐπὴν Ζέφυρος καταχεύῃ, τηκομένης δʼ ἄρα τῆς ποταμοὶ πλήθουσι ῥέοντες· ὣς τῆς τήκετο καλὰ παρήια δακρυχεούσης. » οὔτε τὸ λείβεται οὔτε τὸ χεῖται οὔτε τὸ λύεται οὕτως ἁρμόζει ὡς τὸ ‘τήκεται’· ὄψις γάρ ἐστι χιόνος ἀναλισκομένης ἡ τηκεδών.

Ὅταν δὲ πολλὰ ὀνόματα ἔχῃ τις ἰσότιμα καὶ ὁμοίως ἔχοντα ἐνάργειαν χρήσιμον, ἡ ποικιλία ἁρμόζει, οἷον Ὅμηρος 1 καὶ om. Ph | cf. Suid s. v. παρακαλεῖν 2 ἀκυρίως Ph γὰρ om. Ph 4. 5 διαζώστραν εἴπηι Pc 5 ἢ (pro καὶ) Ph | de eo- dem verbo: [Dion.] lI 1 p 366, 2 sq. (cf. 365. 3) Us. 6. 7 px, mg. P; om. Vc AcPh; περὶ ταυτότητος ὀνόματος καὶ ποικιλίας mg. Sf, (ὀνομάτων) Vt | mg. PAc 8. 9 πηλικία (sic) Ph 9 ἦι ὄνομα AcSfPh 10 τότε γὰρ om. VcPh 12 μὲν om. St Ph | cf. [Dion.] lI 1 p. 366, 16. 17 Us 18 γραφῆς Sf 14 Hom. τ 205 | δὲ om. Ph 17 δάκρυα χεούσης Pa 19. 20 ἀναλισκομένη ἡ Ph, m. 1Vc 21 τις μὴ ἰσότιμα μὴδὲ ὁμοίως Ac «ὡς δʼ ὅταν ὠδίνουσαν ἔχῃ βέλος ὀξὺ γυναῖκα, δριμύ, τό τε προϊεῖσι μογοστόκοι Κἰλείθυιαι, 405 Ἥρης θυγατέρες πικρὰς ὠδῖνας ἔχουσαι»· ἔχομεν ὀξύ, δριμύ, πικρόν, ἐπεὶ δʼ οὐκ ἔχει ἄλλο ἰσότιμον, ἐπὶ τὸ πρῶτον ἐπανέρχεται «ὣς ὀξεῖʼ ὀδύναι δῦνον μένος Ἀτρείδαο». καὶ ὁ Θουκυδίδης ἐν τῷ προοιμίῳ τεκμήριον, σημεῖον, παράδειγμα, μαρτύριον, καὶ ἀεὶ κύκλον ποιεῖται τῶν ὀνομάτων· «ἐκ δὲ τεκμηρίων, ὧν ἐπὶ μακρότατον σκοποῦντί μοι πιστεῦσαι ξυμβαίνει», καὶ «μαρτύριον δή· Δήλου γὰρ καθαιρομένης ὑπὸ Ἀθηναίων», καὶ «σημεῖον δʼ ἐστὶ ταῦτα τῆς Ἑλλάδος ἔτι οὕτω νεμόμενα περί τε Λοκροὺς τοὺς Ὀζόλας καὶ Αἰτωλοὺς καὶ Ἀκαρνᾶνας», καὶ «παράδειγμα τόδε τοῦ λόγου οὐκ ἐλάχιστόν ἐστι διὰ τὰς μετοικίας ἐς τὰ ἄλλα μὴ ὁμοίως αὐξηθῆναι».

Περὶ περιττότητος.

Ἡ περιττότης ἐστὶ διπλῆ, καὶ κατὰ λέξιν καὶ κατὰ γνώμην· ἑκατέρα δὲ διπλῆ, καὶ ἡ κατὰ λέξιν καὶ ἡ κατὰ 429 γνώμην, καὶ ἡ μὲν κατὰ λέξιν γίνεται διατριβῇ καὶ 1 Hom. Λ 269 1 —15 cf. [Dion.] lI 1 p. 385, 15—386, 8 Us. (loci Thucydidei simili modo turbati) 2 τό om. Ph 4 ἔχει μὲν Ac | πικρόν· ὀξύ· δριμύ Vc | ἐπειδὴ δʼ VcSfPh 6 Hom. Λ 272 | ὀξεῖαι PVc | ὀξεῖεσο δῦναι Ph 9 Thuc 1, 1 10 Thuc. 1. 8 | καὶ μαρτύριον δέ om. Vc 11 καθαιρουμένης PAcPh | Thuc. 1, 6: σημεῖον — 12 νεμόμενα; ea laudat etiam [Dion.] l. l. 386, 7 12 δʼ om. Sf | νεμόμενα Sc Vt, Thuc. 1, 5; γενόμενα Vc AcPh, (γρ καὶ νεμόμενα ἤγουν κατοικούμενα m.2) Sf; γινό- μενα P 13 περί τε — Ἀκαρνᾶνας leguntur Thuc 1, 5 (καὶ μέχρι τοῦδε πολλὰ τῆς Ἑλλάδος τῷ παλαιῷ τρόπῳ νέμεται περί τε Λ. κτλ.); om. [Dion.] 14 Thuc. 1, 2: καὶ παράδειγμα κτλ. 16 supr. PΡπ, mg. Sf om. VcAcPh | mg. PAc 17 pr καὶ om. Sf 18 pr. καὶ — 19 γνώμην om. Sf 18 utrumque ἡ om. Ph 19 καὶ ἡ μὲν κατὰ λέξιν om. Ph 406 πλήθει, ἡ δὲ κατὰ γνώμην κατὰ ἐπενθυμήσεις καὶ λόγων καθολικῶν τοῖς ἰδίοις συμπλοκήν.

Διατριβή ἐστι βραχέος διανοήματος ἠθικοῦ ἔκτασις, ἵνα ἐμμείνῃ τὸ ἦθος τοῦ λέγοντος ἐν τῇ γνώμῃ τοῦ ἀκούοντος, οἷον τὴν μὲν ὕβριν Μειδίου πάντες ἴστεʼ, ἐξέτεινε δʼ αὐτὸ οὕτως «τὴν μὲν ἀσέλγειαν καὶ τὴν ὕβριν, ᾗ πρὸς ἅπαντας ἀεὶ χρῆται Μειδίας, οὐδένα οὔθʼ ὑμῶν οὔτε τῶν ἄλλων πολιτῶν ἀγνοεῖν οἴομαι»· καὶ τὸ Περὶ τοῦ στεφάνου προοίμιον ὁμοίως ἔχει

Πλῆθος δέ ἐστι ποικίλων ὀνομάτων ἰσοτίμων ἐπίχυσις εἰς κίνησιν ἤθους, οἷον «τοῦ δὲ παρόντος ἀγῶνος ἡ προαίρεσις αὐτὴ ἐχθροῦ μὲν ἐπήρειαν ἔχει καὶ ὕβριν καὶ λοιδορίαν καὶ προπηλακισμὸν ὁμοῦ καὶ πάντα τὰ τοιαῦτα», ὅπου καὶ τὸ πλῆθος ἔδειξεν εἰπὼν ‘ὁμοῦ’.

Ἡ δὲ ἐπενθύμησίς ἐστιν ἐνθύμημα ἐπιφερόμενον, ὃ μὴ προστεθὲν μὲν οὐ ποθεῖται, προστεθὲν δὲ τὸ πᾶν ὠφελεῖ. οἱ δὲ καθολικοὶ λόγοι δῆλον ὅ τί ποτέ εἰσι. παραδείγματα καὶ τῶν ἐπενθυμήσεων καὶ τῶν καθολικῶν λόγων παραλλάξ εἰσιν, ὡς ἐν τῷ Θουκυδίδου ἐπιταφίῳ· ὧν ὁ καιρὸς οὗτος· πρὸς μὲν τὰ σκληρὰ καὶ αὐθάδη διανοήματα ἐπενθυμήσεις παραλαμβάνονται, ἵνα μαλάξωσι τὰ ἤθη, πρὸς δὲ τὴν πίστιν τῶν ἰδίων λόγων οἱ κοινοὶ λόγοι καὶ καθολικοί. ἀμφοτέρων δʼ 407 ἦν ἐν τῷ ἐπιταφίῳ χρεία· καὶ γὰρ αὔθαδές ἐστι καὶ ἄπιστον τὸ λέγειν ‘οὐκ ἔδει λέγεσθαι ἐπιτάφιον’, τῶν 3 διατριβή δε ἐστὶ Vδ | ἔκστασις VcPh 6 αὐτὸ VcSfPh; αὐ- τὴν PAc | Dem. 21, 1 7 πάντας Ph | χρῆται μειδίας ἀεὶ Pc 8 οὔθʼ VcSf; om. PAcPh 9 τὸ τοῦ περὶ στεφάνου Ph 11 Dem. 18, 12 12 αὕτη codd. 18 δὲ (pro καὶ) Sf | ἐνθυμή- σεων Ph 19 παραλλὰξ εἰσὶν Sf, m.po.P, v.l.P; παραλλάξεις Ph, m.1P Vc; παραλλάξεις εἰσίν Ac | ὡς om v.l.P 21 νοήματα Ac 25 γενέσθαι Pa 25. p. 419, 1 τοῖς πάλαι οὕτως ἐδοκιμάσθη Thuc. 2, 3 πάλαι οὕτω δοκιμασάντων. πρὸς μὲν οὖν τὸ αὔθαδες αἱ ἐπενθυμήσεις, πρὸς δὲ τὸ ἄπιστον οἱ καθολικοὶ λόγοι.

430

Τῶν δὲ αὐθαδῶν καὶ τολμηρῶν διανοημάτων θερα 6 καὶ παραμυθίαι δύο, ἢ βραχεῖα προσθήκη ἢ ὁμολογία τοῦ τολμήματος. βραχεῖα μὲν οὖν προσθήκη οὔτως «ὁ μὲν οὖν παρὼν καιρός, Ἀθηναῖοι, μονονουχὶ λέγει φωνὴν ἀφιείς, ὅτι τῶν πραγμάτων ὑμῖν ἐκείνων αὐτοῖς ἀντιληπτέον ἐστί» καὶ πάλιν ἀλλαχοῦ «ὥσπερ ἑωλοκρασίαν τινά μου τῆς ἑαυτοῦ πονηρίας κατασκεεδάσας»· καὶ Πλάτων «ἁλμυρὰν ἀκοὴν ἀποκλύσασθαι ποτίμῳ λόγῳ», αὔθαδες τοῦτο· τίς οὖν ἡ βραχεῖα προσθήκη; «οἷον ἁλμυρὰν ἀκοήν». — Ὁμολογία δὲ τοῦ τολμήματος, ὡς ἐν τῷ Κατὰ Τιμοκράτους «καὶ γὰρ εἰ φορτικὸς ὁ λόγος εἶναι δοκεῖ, ὅμως ἐρῶ· ἀποκτείνατε αὐτόν, ἵνα τοῖς ἀσεβέσιν ἐν Ἅιδου θῇ τοῦτον τὸν νόμον».

Περὶ παραλείψεως καὶ ἀποσιωπήσεως. 408

Πότε παράλειψις καὶ ἀποσιώπησις γίνεται; ὅταν βουληθῶμεν 7 τὴν ὑπόνοιαν μείζονα καταστῆσαι τοῦ πράγματος 1 οὖν AcSf γὰρ Vk Nc: om. PVcPh 2 αἱ AcSf; om. PVc (1.2 Vc: τὸ ⌊I⌉ἄυ|θαδες m.po.⌉ Vc; Ph: τὸ θαυμᾶσαι) | λόγοι om. Pa 3 non incipit novum caput VcAcSfPh; caput ε P (mg. πόσαι καὶ ποῖαι παραμυθίαι τῶν αὐθαδῶν καὶ τολμηρῶν διανοημάτων P): ε περὶ αὐθαδῶν ἐπινοημάτων Pπ, mg. int. Pa | δὲ om. Ph | ἐπινοημάτων Pπ 4 ⌊ἡ m.2 ex ἢ⌉ βραχεία προσθήκη ⌊καὶ add m.2; ἡ m.2 ex ἢ⌉ St | cf 448, 22; de metaphoris (τὸ ὡσπερεί φάναι καὶ οἱονεί κτλ.) cf. Aristotelem et Theophrastum Π. ὕψ 32, 3. 4; cf. Arist Rhet. Γ 7 p. 1408 b 2. Π. εὑρ. p. 202, 16 6 Dem. 1, 2 | ὦ ἀθηναῖοι om. VcSfPh 7 ἐκείνων om. Ac 8 αὐτοῖς om. Sf | αὐτοῖς ἀντιληπτέον ἐστί om. Ph | ἐστί om., ἢ ἐκείνων εἴπερ σωτηρίας αὐτῶν φροντίζετε add. Ac, cf. Dem. | Dem. 18, 50 9 τινὰ ἀλλʼ οὐ τῆς Ph 9. 10 κατεσκέδασεν Ph Sf; κατεσκέδασας Vc 10 Plat. Phaedr. 243 D | οἷον ἁλμυρὰν P 11 δὲ ante τοῦτο add. Sf, (er.) Vc 13 cf. Dem. 24, 104 15 τοιοῦτον (om τὸν) Ph 16 supr. Ac, mg. PSf: om. VcPh | mg. ε AcSf. ϛ P 17 τότε Ac ἐν τῇ γνώμῃ τῶν ἀκουόντων, ἢ λέγομεν· οἶον λάβωμεν πρῶτον ἐκ τοῦ λόγου παράδειγμα ‘πῶς οὗτος κέχρηται τῷ πάτρι’· λέγω ἴσως ἢ ἀντεῖπεν ἢ οὐκ ἐπείσθη, ἡ δὲ ἀποσιώπησις μείζονα τὴν ὑπόνοιαν πεποίηκεν, ὡς ‘ἐπιβουλεύων τῷ πατρί’. Δημοσθένης δὲ τῇ ἀποσιωπήσει τῇ τελείᾳ οὕτως κέχρηται ἐν τῷ Περὶ τοῦ στεφάνου «ἀλλ᾿ ἐμοὶ μὲν — οὐ βούλομαι δὲ δυσχερὲς οὐδὲν εἰπεῖν ἀρχόμενος τοῦ λόγου».

Ἐν προσποιήσει δὲ παραλείψεως μνήμη τῶν πραγμάτων κατὰ τρεῖς τρόπους γίνεται, ἤτοι ὅταν μικρὰ μὲν τὰ πράγματα, χρήσιμα δὲ τῷ λέγοντι· ἢ ὅταν ᾖ γνώριμα, διὰ μὲν τὸ γνώριμα εἶναι φησὶ παραλιπεῖν, 431 διὰ δὲ τὸ χρήσιμα εἶναι λέγει αὐτά· ἢ ὅταν ἐπαχθῆ ᾖ, χρήσιμα δὲ τῷ λέγοντι, διὰ μὲν τὸ ἐπαχθῆ εἶναι φησὶ παραλιπεῖν, διὰ δὲ τὸ χρήσιμα εἶναι λέγει αὐτά.

Παραδείγματα τούτων, τῶν μὲν μικρῶν ἐν τῷ Κατὰ Μειδίου «ὅσα μὲν οὖν ἢ τοὺς χορευτὰς κωλύων ἀφεθῆναι τῆς στρατείας ἠνώχληκεν, ἢ προβαλλόμενος καὶ κελεύων ἑαυτὸν εἰς Διονύσια χειροτονεῖν ἐπιμελητήν, ἢ τἆλλα ὅσα τοιαῦτα, ἐάσω», εἶτα τὴν αἰτίαν ἐπιφέρει τοῦ προσποιεῖσθαι παραλιπεῖν «οὐ γὰρ ἀγνοῶ τοῦθʼ, ὅτι τῷ μὲν ἐπηρεαζομένῳ τὴν αὐτὴν τούτων ἕκαστον 409 ὀργὴν ἥνπερ ἄλλʼ ὁτιοῦν τῶν δεινοτάτων παρίστη, 1 ἧι λέγοιμεν Ac; ἢ εἰ λέγοιμεν Vδ; ἢ λεγομένων Ph 2 exsp ἐκ τοῦ βίου, cf 451, 14 | ad problema p. 208, 18 refert Diac. 3 πρί⌊I⌉ AcSf 6 τελ⌊εί ex ευταί⌉αι Ph | τοῦ om. Ph 7 Dem. 18,3 | cf. 361, 13 | δὲ m.1, γὰρ m.po., Vc 8 εἰπεῖν οὐδὲν Ac SfPh, Dem.; οὐδὲν om. Vc 13 λέγη Pa 14 μὲν τὸ PaVc AcSf; δὲ τὸ Pc; ⌊τὸ del.⌉ μὲν τὸ Ph 15 παραλείπει Ph 15 λέ- γηι Pa 17 Dem. 21, 15 18 τὰς Pa | στρατιᾶς Ph 21 προσ- ποιεῖσθαι hic et p. 421, 6 suspect. | παραλείπειν Ac; παραλειπεῖν Ph 23 ⌊ἥν m.po.⌉ περ Vc; ὥσπερ Sf | παρίστη AcPh, (σι add. m.po.) PcVcSf; παρίστησι Pa ὑμῖν δὲ τοῖς ἔξω τοῦ πράγματος οὖσιν οὐκ ἂν ἴσως ἄξια αὐτὰ καθʼ ἑαυτὰ ἀγῶνος φανείη». — Τῶν δὲ γνωρίμων ἐν τῷ Περὶ τῆς ἀτελείας «ἐγὼ δʼ ὅτι μὲν τινῶν κατηγοροῦντα πάντας ἀφαιρεῖσθαι τὴν δωρεἀν τῶν ἀδίκων ἐστίν, ἐάσω», εἶτα τὴν αἰτίαν ἐπιφέρει τοῦ προσποιεῖσθαι παραλιπεῖν «καὶ γὰρ εἴρηται τρόπον τινὰ καὶ ὑφʼ ὑμῶν ἴσως γινώσκεται». — Τῶν δὲ ἐπαχθῶν παράδειγμα ἐν τῷ Περὶ τοῦ στεφάνου «ἐν μὲν δὴ τοῖς ἰδίοις εἰ μὴ πάντες ἴστε ὅτι κοινὸς καὶ φιλάνθρωπος καὶ πᾶσι τοῖς δεομένοις ἐπαρκῶν, σιωπῶ καὶ οὐδὲν ἂν εἴποιμι περὶ αὐτῶν, οὔτε εἴ τινας ἐκ τῶν πολεμίων ἐλυσάμην, οὔτε εἴ τισι θυγατέρας ἀποροῦσι συνεξέδωκα», εἶτα τὴν αἰτίαν τοῦ παραλιπεῖν ἐπιφέρει «ἐγὼ νομίζω τὸν μὲν εὖ παθόντα δεῖν μεμνῆσθαι παρὰ πάντα τὸν χρόνον, τὸν δʼ εὖ ποιήσαντα εὐθὺς ἐπιλελῆσθαι, εἰ δεῖ τὸν μὲν χρηστοῦ, τὸν δὲ μὴ μικροψύχου ποιεῖν ἔργον ἀνθρώπου. τὸ δὲ τὰς ἰδίας 432 εὐεργεσίας ἀναμιμνῄσκειν μικροῦ δεῖν ὅμοιόν ἐστι τῷ ὀνειδίζειν».

Περὶ περιπλοκῆς. 410

Τὸ περιπλέκειν διαβάλλεται μὲν ὡς κακία τοῦ λέγειν, 8 εἰ δὲ ἐν καιρῷ γίγνοιτο, ζηλωτὸν ἂν σχῆμα εὑρεθείη. καιρὸς οὖν τῆς περιπλοκῆς τῶν λόγων τριπλοῦς. 3 τῆς om῎ PAc | Dem. 20, 2 | τινῶν m.po. suppl. Sf 5 εἶτα — 6 παραλιπεῖν om. SfPh, (m.2 suppl.) Vc; utique προσποι- εἱσθαι suspect., cf p. 420, 21 7 διαγινώσκεται Pa 8 τοῦ om. Ac 8. 9 ἐν δὲ τοῖς Dem. 18, 268 9 δὴ om. Vδ | κοινῶς καὶ φιλανθρώπως Ph 11 τούτων VcAcsfPh | τισιν Ph 14 δεῖν P, Dem.; om VcAcSfPh 18 μικροῦ δεῖν om. Pc 20 supr VcSf, mg P; περὶ τοῦ περιπλέκειν Pπ; περιπεριπλοκῆς πότε περιπλέκειν εὔκαιρον καὶ ποσαχῶς γίνεται mg Ph, (om. περὶ περιπλοκῆς) mg. Ac | mg. ς Ac, ζ P περιπλέκομεν γάρ, ἤτοι ὅταν αἰσχρὰ τὰ λεγόμενα· φυλαττόμενοι γὰρ τὴν ἀπρέπειαν τοῦ λόγου αὐτῷ τῷ περιπλέκειν δηλοῦμεν ἃ θέλομεν εὐπρεπῶς καὶ πικρότερον τὸν λόγον ποιούμεθα· ἢ ὅταν λυπηρὰ ᾖ τοῖς ἀκούουσιν, ἢ ὅταν ἐπαχθῆ τοῖς λέγουσι.

Παραδείγματα τῶν μὲν αἰσχρῶν ἐν τῷ Κατὰ Τιμάρχου φησὶν Αἰσχίνης «εἰδὼς δʼ αὐτὸν ἔνοχον ὄντα», θέλει μὲν εἰπεῖν «τῇ πορνείᾳ», φυλαττόμενος δὲ τὸ αἰσχρὸν περιπλέκει λέγων «οἷς ὀλίγῳ πρότερον ἠκούσατ’ ἀναγινώσκοντος τοῦ γραμματέως»· — Τῶν δὲ λυπηρῶν ὁ Δημοσθένης, ὡς ἐν τοῖς Φιλιππικοῖς φησιν «ὁ μὲν οὖν παρὼν καιρὸς μονονουχὶ λέγει φωνὴν ἀφιείς, ὅτι τῶν πραγμάτων ὑμῖν ἐκείνων αὐτοῖς ἀντιληπτέον ἐστί», καὶ ἐπειδὴ λυπηρόν ἐστι τὸ λέγειν ‘εἰ δὲ μή, ἀπολεῖται τὰ πράγματα’, περιέπλεξεν «εἴπερ ὑπὲρ 411 σωτηρίας ὑμῶν αὐτῶν φροντίζετε»· καὶ πάλιν παρὰ πόδας ἔνεστί γε περιπλοκὴ μετὰ συλλήψεως «ἡμεῖς δέ», ὑπακούεται ‘ἀμελοῦμεν’, ἀλλὰ τοῦτο λυπηρόν ἐστι τοῖς Ἀθηναίοις· πῶς οὖν περιέπλεξεν; «οὐκ οἶδ᾿ ὅντινά μοι δοκοῦμεν ἔχειν τρόπον πρὸς αὐτά». — Τῶν δὲ ἐπαχθῶν τὸ παράδειγμα ἐν τῷ Κατὰ Μειδίου· φησὶ γὰρ ὁ Δημοσθένης πρῶτον μὲν ὅτι «ἐθελοντὴς χορηγεῖν ὑπέστην», ὅπερ ἐστὶ φιλοτιμίας, εἶτα δὲ «κληρουμένων 2 γὰρ om. Ph, (suppl. m.po.) Vc | αὐτῶ⌊ι⌉ τ⌊ῶ m.po. ex ὸ] Vc 6 παράδειγμα VcAcSfPh; cf 420, 16 7 Aesch 1, 2 11 ὡς ante 12 ὁ Pe: suspect., cf. l. 7 | φησιν PAc ; om. Vδ; ἐστιν VcPh: ⌊ἐστὶ, del m.1⌉ φησίν Sf 12 Dem. 1, 2 | cf. 419, 6 14 καὶ ἐπει- δὴ PSf; καὶ om. VcPh; ἐπειδὴ δὲ Ac 15 ἀπολεῖτ⌊ε m.po. ex αι⌉Sf 16 ὑμῶν om. VcAcSfPh, Dem | ἐφροντίζετε Ph 17 ὑμεῖς AcPh. (ὑ ex cr.) Vc 18 ὑπακούεται P, (γρ καὶ ὑπόκειται m.2) Sf; ὑπακούετε AcPh: ⌊ὑ m.po.⌉πακούετ⌊αι er.; οντ?ες supr. m.po.⌉ Vc 20 τρόπον ἔχειν VcAcSfPh | δέ γ᾿ Ph 21 τὸ om. Ma 23 ὑπέστη Ald.; ὕπεστιν Vc; ὑπεσχόμην mg. P; Dem. 21, 13 ὑπεσχόμην ἐγὼ χορηγήσειν ἐθελοντής 433 πάντων πρῶτος αἱρεῖσθαι τὸν αὐλητὴν ἔλαχον», ὅπερ ἐστὶν εὐτυχίας· ἐπάγει γοῦν λέγων «ὑμεῖς μὲν οὖν, ὡς εἰκός, ἀμφότερα ἀπεδέξασθε, τήν τε φιλοτιμίαν τὴν ἐμήν», καὶ ἐπειδὴ ἐπαχθές ἐστι τὸ λέγειν ῾ τὴν εὐτυχίανʼ, περιέπλεξε «καὶ τὸ συμβὰν ἀπὸ τῆς τύχης».

Ὅτι δὲ τὸ ὄνομα τοῦ σχήματος τοῦτό ἐστιν ἡ περιπλοκή, Αἰσχίνης φησὶν ἐν τῷ Κατὰ Τμάρχου «οὗτος φανήσεται οὐ μόνον ἡταιρηκώς, ἀλλὰ — μὰ τὸν Διόνυσον, οὐκ οἶδ᾿ ὅπως δεῖ περιπλέκειν ὅλην τὴν ἡμέ— ραν — καὶ πεπορνευμένος», ὡς δι᾿ ὅλου τοῦ λόγου περιπλέξας διὰ τὸ αἰσχρὰ εἶναι τὰ ῥήματα, ἐπὶ τέλει δὲ νικηθεὶς ὑπὸ τῆς χολῆς εἶπε «καὶ πεπορνευμένος.

Περὶ ἐπαυαλήψεως. 412

Ἐπανάληψις γίνεται κατὰ τρόπους τρεῖς, ἐπὶ πράγματος 9 διδασκαλίᾳ, ἐπὶ προσώπου συστάσει ἢ διαβολῇ, ἐπὶ ἤθους βεβαιώσει.

Ἐπὶ πράγματος διδασκαλίᾳ, ὡς παρ᾿ Ὁμήρῳ «ἀλλ᾿ ὃ μὲν Αἰθίοπας μετεκίαθε τηλόθ᾿ ἐόντας, Αἰθίοπας, τοὶ διχθὰ δεδαίαται, ἕσχατοι ἀνδρῶν»· 1 πάντων om. VcSfPh | πρῶτον m. 1Pa 2 τῆς εὐτυχίας Vc Ac Sf Ph | ὀῦν Ph 4. 5 καὶ τὴν εὐτυχίαν Ma 5 τῆς om. Vc 6 τοῦ σχήματος ante τὸ Vc Ac Sf Ph 7 οὗτος Ph; οὕτως· PV Ac Sf; Aesch. 1, 52: οὐκέτι δήπου φαίνεται μόνον ἡταιρηκὼς κτλ. 8 δὲ οὐ Vc 9 δεῖ om. Vc, (add. m. 2) Sf; δυνήσομαι Aesch. 10 γρ καὶ ὅς· ἀντὶ τοῦ ὅστις αἰσχίνης P 11 ῥήματα P; εἰρημένα Vc Ac Sf Ph, v.l. P 12 εἶπεν ὑπὸ τῆς χολῆς Pa | καὶ πεπορνευμένος P; om. Vc Ph, (suppl., m. 2?) Sf; καὶ περιπλέκειν (sic) Ac 18 supr Vc Sf. mg. P; ἐπανάληψις mg. Ac; περὶ ἐπ- αναλήψεως ἐπὶ πόσοις καὶ ποίοις ἐπαναλήψεις (sic) γίνεται mg Ph | mg. ζ Ac, η P 14 τρεῖς m.po. suppl. Pc 17 καὶ ante ἐπὶ add m.po. Pc 18 Hom. α 22 18 — 424, 10 eadem fere exemupla [Plut.] De vita et poesi Homeri 32—34 ἐπανέλαβε τὸ ὄνομα, ἵνα δείξῃ, ὅτι δύο γένη Αἰθιόπων. — Ἐπὶ προσώπου συστάσει «Νιρεὺς δ᾿ Αἰσύμηθεν ἄγε τρεῖς νῆας ἐίσας, Νιρεύς, Ἀγλαΐης υἱὸς Χαρόποιό τ᾿ ἄνακτος, Νιρεύς, ὃς κάλλιστος ἀνὴρ ὑπὸ Ἴλιον ἦλθεν»· ἐπανέλαβεν, ἵνα κοσμήσῃ τὸ πρόσωπον. ἐπὶ διαβολῇ δὲ «Ἆρες, Ἄρες βροτολοιγέ»· ἐπανέλαβεν, ἵνα τὸ πρόσωπον διαβάλῃ. — Ἐπὶ ἤθους βεβαιώσει «τοῦ δ᾿ ἐγὼ ἀντίος εἶμι, καὶ εἰ πυρὶ χεῖρας ἔοικεν. εἰ πυρὶ χεῖρας ἔοικεν»· 434 ἐπανέλαβεν, ἵνα τὸ ἀνδρεῖον βεβαιώσῃ.

Παρὰ δὲ τοῖς πεζοῖς ἐπὶ μὲν πράγματος διδασκαλία Ξενορῶν ἐν Ἀπομνημονεύμασιν «ἀδικεῖ Σωκράτης οὓς μὲν ἡ πόλις νομίζει θεοὺς οὐ νομίζων, ἕτερα δὲ καινὰ δαιμόνια εἰσφέρων· ἀδικεῖ δὲ καὶ τοὺς νέους διαφθείρων». καὶ Δημοσθένης ἐν Φιλιππικοῖς «πάντες ὅσοι 413 πώποτε ἐκπεπλεύκασι στρατηγοὶ παρ᾿ ἡμῶν, ἢ ἐγὼ πάσχειν ὁτιοῦν ἕτοιμός εἰμι, παρὰ τούτων τῶν τὰς νήσους οἰκούντων χρήματα λαμβάνουσι. λαμβάνουσι δὲ οἱ μὲν πλείονας ἔχοντες ναῦς πλείονα». — Ἐπὶ δὲ προσώπου συστάσει, ὡς Ξενοφῶν πολλάκις Κῦρον ἐπαναλαμβάνων. ἐπὶ δὲ διαβολῇ, ὡς ὁ Δημοσθένης 1 ὅτι om. Vc 3 Hom. B 671 | δ᾿ om. Ph Sf, (m. 2 suppl.) Vc αἰσύμηθεν P Ac, (ἰ ex ὐ) Vc; αὖ σύμηθεν Ph, (αἰ post αὖ postea add.; m. 1?)) Sf 4 om. P 6 γρ συστήση P 7 Hom. Ε 31 μιαιφόνε add. Vc; μιαιφόνε τειχεσιβλῆτα add. Pc 8 διαβάλληι Vc, m. 1Pc Sf | ἤθους δὲ Vc 9 Hom. Υ 371 | cf 304, 10 | ἐγὼν P | αἴτιός εἰμι m. 1 Vc 10 μένος δ᾿ αἴθωνι σιδήρῳ add. vulg.; δέμας δ᾿ αἴθωνι σιδήρω (om altero εἰ — ἔοικεν) Vd 12 Xen Mem. l 1, 1 17 ὑμῶν Pc, Dem. 8, 24 20 πλείους Pc 21 ὡς P Vc Ac; ὁ Sf om. Ph | e. g. ad Cyrop. lII 2, 14 sq. relcgat Diac. 22 ὁ P: om. Vc Ac Sf Ph 22 et p. 425, 2 cf. 353, 3 et 6 356, 15 «ἀλλʼ Ἀνδροτίων ἡμῖν πομπείων ἐπισκευαστής, Ἀνδροτίων, ὦ γῆ καὶ θεοί», καὶ ἀλλαχοῦ «ὑμεῖς δὲ Χαρίδημον εἰ χρὴ φρουρεῖν βουλεύεσθε; Χαρίδημον; οἴμοι.» — Ἐπὶ ἤθους βεβαιώσει «ἔστιν ὑμῖν, ὦ Ἀθηναῖοι, χρήματα, ἔστιν ὅσα οὐδενὶ τῶν ἄλλων ἀνθρώπων στρατιωτικά», καὶ πάλιν ἐν τῷ Κατὰ Μειδίου «ἀλλ᾿ ἵππον, ἵππον μὲν οὐκ ἐτόλμησεν ὁ κατάρατος οὑτοσὶ πρίασθαι». καὶ Ἡρόδοτος «τφονεὺς μὲν τοῦ ἑωυτοῦ ἀδελφεοῦ, φονεύς δὲ τοῦ καθήραντος ».

Περὶ τοῦ κατὰ πεῦσιν σχήματος.

Τὸ κατὰ πεῦσιν σχῆμα ἀναντίρρητόν ἐστι· γίνεται 10 γὰρ ἢ περὶ τῶν φύσει ὁμολογουμένων, οἷον ‘ἆῤ οὐκ ἔστι νῦν ἡμέρα;’ ἢ περὶ τῶν τῷ λόγῳ προαποδεδειγμένων, 414 οἷον ῾ εὑρέθης ἐπὶ τῆς οἰκίας διορωρυγμένου 435 τοῦ τοίχου ὑφαιρούμενος τὸ ἱμάτιον· ἀῤ οὐκ εἶ κλέπτης;’ καὶ γὰρ τὰ τῷ λόγῳ προαποδεδειγμένα ἴσα τοῖς φύσει ὁμολογουμένοις τῇ δυνάμει ἐστίν.

Ἀναντίρρητον δὲ ὂν τὸ σχῆμα τρεῖς ἔχει μορφάς, ἢ πρὸς τοὺς ἀκούοντας ἢ πρὸς τούς ἀντιλέγοντας ἢ αὐτοῦ πρὸς ἑαυτὸν τοῦ ῥήτορος.

Ἡ πρὸς τοὺς ἀκούοντας πεῦσις ἐλεγκτική, οἷον «πότε 1 Dem. 22, 78 | ὑμῖν Ac Sf, Dem.; cf. 353, 3 2 Dem. 23. 210 2. 3 εἰ χρὴ φρουρεῖν χαρίδημον Vc Ph 3 χαρίδημον; ὦ γῆ καὶ θεοί οἴμοι Pc 4 Dem. 1, 19 | ὑμῶν P | ὦ (om. Ἀθηναῖοι) Ph 6 Dem. 21, 174 7 μὲν om. Sf Ph | οὗτος Pc h Vc 8 Her. 1, 45 9 ἀδελ- φοῦ Sf, m. 1Vc 10 supr. Vc Sf, mg P; om. Ac; περι τοῦ κατὰ πεῦσιν· περι τίνων γίνεται τὸ κατὰ πεῦσιν σχῆμα καὶ πόσας καὶ ποίας ἔχει μορφάς· καὶ οἶα ἑκάστη πόσας δ᾿ ἐπιστροφὰς ἔχει ἡ πρὸς ἑαυτόν Ph | mg η Ac Ph. θ P 12 δὲ (pro γὰρ) P 12. 13 cf. 362, 17 14 εὑρέθ Vc 14. 15 τοῦ τοίχου διορωρυγμένου Vc Sf Ph 16 τοῦ λόγου m. 1VcSf 21. p. 426, 2: 277, 5. 6. 360, 17 21 Dem. 4,10 οὖν, ὦ Ἀθηναῖοι, πότε ἃ δεῖ πράξετε; ἐπειδὰν τι γένηται;» — Ἡ πρὸς τοὺς ἀντιλέγοντας ἀνατρεπτική, οἷον «τὸ λαβεῖν οὖν τὰ διδόμενα ὁμολογῶν ἔννομον εἶναι, τὸ χάριν τούτων ἀποδοῦναι παρανόμων γράφῃ; — Ἡ αὐτοῦ πρὸς ἑαυτὸν τοῦ ῥήτορος πεῦσις διπλῆ· ἀκοῆς ἐπιστροφὴν ἔχει καὶ πίστωσιν κατὰ πρόληψιν ὑπονοίας καὶ λύσιν. ὅταν γὰρ αὐτὸς ἑαυτοῦ πυνθάνηται ὁ ῥήτωρ, ἅμα καὶ ἐπέστρεψε τοὺς ἀκούοντας καὶ τὴν πίστιν προκατέλαβε· πιστεύει γὰρ ἕκαστος τῶν ἀκουόντων ἐννοῶν, ὅτι οὐκ ἂν ἠρώτησεν ἑαυτὸν ὁ ῥήτωρ, εἰ μὴ ἐπίστευεν ἀποδείξειν, καὶ εἴ τινα ἔχει ὑπόνοιαν ὁ ἀκροατής, θεραπεύεται· ὥσπερ ἐπὶ ταύτης τῆς 415 ἐρωτήσεως «ἔστιν ὑμῖν πόρος, ὃν ἂν μὲν ἤδη ζητῆτε οὐχ εὑρήσετε, ἐὰν δὲ περιμένητε, εὑρήσετε», εἶτ᾿ ἐπιφέρει «τίς οὖν ἔσθ᾿ οὗτος ὁ νῦν μὲν οὐκ ὤν, αὖθις δὲ γενησόμενος; αἰνίγματι γὰρ ὅμοιον τοῦτο· ἐγὼ φράσω.»

Περὶ ἀσυνδέτου.

11 Τὸ ἀσύνδετον σχῆμα καὶ τὸ μετὰ τῶν συνδέσμων λεγόμενον δοκεῖ τὸ μὲν δεδέσθαι, τὸ δὲ λελύσθαι. ταὐτὸ 1 ω (om. Ἀθηναῖοι) Ph | πράξατε Ph 3 Dem. 18, 119 5 δι- πλῆ· P; διπλῆν Ac Ph, (ν er.) Sf, (ν m. po. in ras.) Vc; Diac.: διότι γράφεται διπλῆ, διὰ τοῦτο ἀσαφὲς ἔδοξέ τισι τὸ ῥητὸν κατὰ τὸ ἐλλειπτικόν· ὤφειλε γὰρ εἰπεῖν οὕτως ‘ἡ . . . διπλῆν ἔχει τὴν ἐνέργειαν, ἀκοῆς . .’ . . ἐμοὶ δὲ μηδὲν ἐλλείπειν δοκεῖ· χρὴ γὰρ στίξαι τελείαν εἰς τὸ ‘διπλῆν ἀκοῆς ἐπιστροφὴν ἔχει’ κτλ. 6 ἀκοῆς ἐπιστροφὴν ἕχει καὶ, numeri m. po., Sf | καὶ om. Ph 7 καὶ ante ὑπονοίας Ma | ἑαυτὸν Ph 10 ἐννο[ι er.]ῶν Pc 11 ἐπίστευσεν Ac Ph 11. 12 ὑπόνοιαν ἔχει Ac, (εἶχεν) Pc 13 Dem. 14, 24 | ζητεῖτε Ph 14 περιμείνητε Vc 16 γενησόμενος· ἀι- νίγματι γὰρ ὅμοιον, τοῦτο ἐγὼ, numeri m.po., Sf | ὅμοιον τὸ τοῦτο Pa; ὅμοιον· ⌊I— lI⌉ τοῦτο⌊Ι⌉ Pc | τοῦτο m.1 (m. po. γρ τοῦ- τον) Vc 17 supr. PaSf, (καὶ συνδεδεμένου add. m. 2) Vc; mg. δὲ ἀμφότερα δηλοῖ, καὶ ἐργάζεται καὶ μέγεθος ὁμοίως καὶ ἦθος, ὅταν ἑκατέρου καιρὸς ᾖ. ταὐτὸν δ᾿ ἐργαζόμενα οὐχ ὁμοίως ἐργάζεται, ἀλλὰ τὸ μὲν μετὰ συνδέσμων 436 πραγματικὸν πλῆθος ἢ μέγεθος, οἷον «Ὄλυνθον μὲν δὴ καὶ Μεθώνην καὶ Ἀπολλωνίαν καὶ δύο καὶ τριάκοντα πόλεις ἐπὶ Θρᾴκης ἐῶ», τὸ δὲ ἄνευ συνδέσμων λεγόμενον ἡθικόν ἐστι «καὶ πάλιν ἡνίκα Πύδνα, Ποτίδαια, Μεθώνη, Παγασαί, τἆλλα, ἵνα μὴ καθ᾿ ἕκαστον λέγων διατρίβω, πολιορκούμενα ἀπηγγέλλετο».

Περὶ προεκθέσεως καὶ ἀνακεφαλαιώσεως. 416

Τὸ ἐν ἀρχῇ τι λέγειν ἐπὶ κεφαλαίων, περὶ ὧν τις 12 μέλλει κατασκευάζειν ἢ διδάσκειν, οἱ τεχνικοὶ καλοῦσι προέκθεσιν, τὸ δ᾿ ἐπὶ τέλους ἀναμιμνῄσκειν τὰ ἀποδεδειγμένα ἢ λελεγμένα οἱ τεχνικοὶ καλοῦσιν ἀνακεφαλαίωσιν. οἱ δὲ παλαιοὶ τὴν μὲν προέκθεσιν καλοῦσιν ὑπόσχεσιν, τὴν δὲ ἀνακεφαλαίωσιν ἐπάνοδον, ὡς Δημοσθένης δηλοῖ λέγων οὕτως «δίκαιόν ἐστιν ἐμὲ τρία ὑμῖν ὑπεσχημένον ἀποδείξειν, ἓν μὲν ὡς παρὰ τοὺς νόμους», καὶ τὸ ἕτερον οὕτως «ἐπάνειμι δὴ πάλιν ἐπὶ τὰς ἀποδείξεις, ὡς τὰ τούτων ἀδικήματα καὶ δωροδοκήματα τῶν νῦν πραγμάτων»· καὶ Πλάτων ἐν ἀρχῇ Pc Ac Ph | mg. θ Ac Ph, ι P 18 cf. 316, 2. 319, 4. 357, 1—20 | alt. τὸ om. Ph Pπ 2 ἦθος P Ac; πλῆθος Vc Sf Ph, v.l. P ἦθος Ac | Dem. 9, 26 5 καὶ ἀπολλωνίαν καὶ μεθώνην Ac 7 συνδέσμου Vc | Dem 1, 9 8 παγασαὶ μεθώνη Vc 9 ἕκαστα Ac | ἅμα λέγων Ph | λέγω Pa 9. 10 ἀπήγγελτο Ph 11 supr. Pa Vc Sf; mg. Pch, (add. ἢ ὡς οἱ παλαιοὶ ὑποσχέσεως καὶ ἐπανόδου) Ac | mg. ι Ac Ph, ια P 14. 15 τὰ ἀποδεδ⌊ει ex ιδα, m. 2?⌉ γμένα Sf 15 λε- λεγμένα P Ac, m. 2 v.l. Vc; δεδειγμένα Vc Ph, (ειγ ex ιδαγ, m. 2? po.?) Sf; δεδιδαγμένα mg. P 17. 18 cf. 236, 22 18 Dem. 23, 18 20 Dem. 18, 42 22 ὁ πλάτων Ac | Plat Phaedr. 266 DE φησι προοίμια καὶ διηγήσεις, εἶτα πίστεις, «τὸ δὲ δὴ τέλος τῶν λόγων ἔοικε πᾶσιν εἶναι κοινῇ συνδεδογμένον, οὗ τινὲς μὲν ἐπάνοδον ὄνομα τίθενται, τινὲς δὲ ἄλλο τι », καὶ ἄξιον ζητῆσαι, τί ἐστι τὸ τἄλλο τι». «τσυλλογίσασθαι δὴ βούλομαι», φησὶν ὁ ∠ημοσθέ νῆς, «τὰ κατηγορημένα».

417 Περὶ τῶν ἴσιοn σχημάτων.

13 Τὰ ἴσα σχήματα ταὐτὰ ὄντα ποτὲ μέν ἐστιν ἀγωνιστικά, ποτὲ δὲ ἐπιδεικτικά, ποτὲ δὲ σοφιστικά.

Ἀγωνιστικὰ μέν ἐστιν, ὅταν τῇ φύσει τῶν πραγμάτων 437 συνδράμῃ ἔξωθεν πάρεργον, ὅ καὶ χωρὶς τῶνμιάτων ἕκαστον αὐτὸ καθʼ ἑαυτὸ πρᾶγμα μηνύει καὶ λεχθὲν λανθάνει, πολλάκις δὲ ἀναγινωσκόμενον εὑρίσκεται· οἶον «νῦν δʼ ἄγε νῆα μέλαιναν ἐρύσσομεν εἰς ἄλα δῖαν, ἐς δʼ ἐρέτας ἐπιτηδὲς ἀγείρομεν, ἐς δʼἑκατόμβην θείομεν, ἂν δʼ αὐτὴν Χρυσηίδα καλλιπάρῃον βήσομεν»· τέσσαρα ἴσα, ‘ἐρύσσομενʼ, ‘ἀγείρομενʼ, ‘θείομενʼ, ‘βήσομενʼ. καὶ Θουκυδίδης «αἴτιον δʼ ἦν οὐχ ἡ ὀλιγανθρωπία, ὅσον ἡ ἀχρηματία· τῆς γὰρ τροφῆς ἀπορίᾳ 3 ᾧ Plat. Phaedr.267 D | ὄνομα ἐπάνοδον SfPh 4 καὶ — ἄλλο τι om. Ac | ἐστι etiam post ἄξιόν Vc 5 Dem. 19,177 | cf. 52, 11. 12 | dσυλλογεῖσθαι Ph | δὴ om. Pa | φησὶν ὁ Vδ; φησὶ ante 6 τὰ add. Portus 6 τὰ εἰρημένα Ph 7 supr. VeSf (om. τῶν) Px, mg. PaAc; om Pch | mg. ια Ac, ιβ P 11 πάρεργ⌊ α ex ον⌉ Sf | ὃ Ph, (τε add m. 2) Vc ὅτε P: ἃ Ac, (ex ὃ) Sf; γρ ὃ καὶ χωρὶς τῶν ὀνομάτων ἑκάστου mg P 12 αὐτῶν καθʼ αὐτὸ Vc AcSfPh μηνύηι . . . 13 λανθάνηι. . .εὑρίσκηται Ph 15 Hom. Α 141 17 ἐν (pro ἂν) Pc 19 τέσσαρα — βήσομεν om. Pc 20 Thuc. 1, 11 | οὐκ (om ἡ)AcPh: οὐχὶ (om.ἡ)Vδ 21 ἀχρη⌊ ματ m.po.; ex στ?⌉ία Sf τόν τε στρατὸν ἐλάσσω ἤγαγον». καὶ Δημοσθένης «ἂν τοίνυν ἐξελέγξω σαφῶς Αἰσχίνην τουτονὶ καὶ μηδὲν ἀληθὲς ἀπηγγελκότα καὶ κεκωλυκότα ἐμοῦ τὸν δῆμον ἀκοῦσαι τἀληθῆ καὶ ἀνηλωκότα τούς χρόνους καὶ πάντων τούτων δῶρα καὶ μισθοὺς εἰληφότα».

Ἐπιδεικτικὰ δέ ἐστιν, ὅταν τὰ ἀγωνιστικὰ πολλὰ γένηται καὶ ἐπιτηδευθῇ εἰδημόνως εἰς ἡδονὴν ἀκοῆς σώφρονα, ὥσπερ τὰ παρὰ Ἰσοκράτει ἴσα τὰ ἐν ταῖς παραινέσεσι μάλιστα.

418

Σοφιστικὰ δέ ἐστιν, ἃ νῦν μὲν ἐπαινεῖται, ὑπὸ δὲ τῶν παλαιῶν κωμῳδεῖται, ὅσα αἰσχρῶς καὶ κενῶς κολακεύει τὴν ἀκοήν· ἃ Πλάτων διαβάλλει «ὦ λῷστε Πῶλε, ἵνα προσείπω σε κατὰ σέ» καὶ «Παυσανίου δὲ παυσαμένου· διδάσκουσι γάρ με ἴσα λέγειν οὑτωσὶ οἱ σοφοί». — Δημοσθένης δὲ καὶ Ὅμηρος καὶ τὰ τοιαῦτα ἐποίησαν ἀγωνιστικά, «Πρόθοος θοὸς ἡγεμόνευεν», ὄνομα καὶ ἀρετή, καὶ «ἐρρῶσθαι πολλὰ φράσας τῷ σοφῷ Σοφοκλεῖ».

438 Περὶ ὑπερβατοῦ.

Οἱ νῦν οἴονται τὸ ὑπερβατὸν πλοκὴν εἶναι ἑρμηνείας14 καὶ περίοδον κεκαλλωπισμένην· οὐκ ἴσασι δέ, τί ἐστιν ὑπερβατόν. τὸ γὰρ ὑπερβατὸν οὐ μόνον οὐκ ἔστι 1 Dem. 19, 8 | cf. 300, 23. 301, 2 | ἂν om. Vc Sf Ph 2 ἐλέγξω Sf | τοῦτο νικᾶν Ph 3 ἀληθ⌊ὲ ex ῶ⌉ς Sf | ἐπηγγελκότα Pa h 4 ἀνηλωκότα Pa; ἀναλωκότα Pc 8 καὶ ὥσπερ τὰ παρὰ τῶι Vc Ac Ph, (om. τὰ) Sf 10. 11 contraria similibus verbis Diodor. XII 53, 4 11 κ⌊ε⌉νῶς PaVc 12 Plat Gorg. 467 B 13 Plat. Symp. 185 C | cf. 302, 4 14 μὲν γὰρ ἴσα Ph 16 Hom. Β 758 cf. 304, 9 17 Dem. 19, 248 19 supr Pa Vc Sf, mg. P ch; πῶς γίνεται ὑπερ- βατόν mg. Ac | mg. ιβ Ac, ιγ P 22 ⌊οὐ μόνον⌉ω |ὀυκ er.⌉ έστι Pa | οὐ μόνον om. Ph (etiam in argumento mg.) 22 p. 430, 3: cf 232, 1; 305, 16 καλὸν σχῆμα, ἀλλὰ καὶ ἀναγκαῖον· γίνεται δέ, ὅταν τὴν αἰτίαν τοῦ λεγομένου, ἣν μέλλει ποθεῖν ὁ ἀκροατής, μέσην ὁ λέγων τάξῃ· καὶ οὕτως γίνεται σαφηνείας ὄργανον τὸ ὑπερβατόν, οἷον ὦ φίλοι, οὐ γάρ τ᾿ ἴδμεν, ὅπῃ ζόφος οὐδ᾿ ὅπῃ ἠώς, οὐδ᾿ ὅπῃ ἠέλιος φαεσίμβροτος εἶσ᾿ ὑπὸ γαῖαν, οὐδ᾿ ὅπῃ ἀννεῖται· ἀλλὰ φραζώμεθα θᾶσσον». 419 εἰ γὰρ εἰρήκει ‘ὦ φίλοι, φραζώμεθα θᾶσσον’, ἐτάραξεν ἂν αὐτούς καὶ ἐποίησεν ἐρωτῆσαι, τί γέγονε· διὰ τοῦτο διὰ μέσου τὰς αἰτίας τοῦ φράζεσθαι θᾶσσον ἔταξι. καὶ Θουκυδίδης «τοὶ δὲ Ἀθηναῖοι ἐφοβήθησαν, μὴ πολέμιαι ἦσαν αἱ νῆες» — διὰ τί; ὁ Θουκυδίδης ἔταξε διὰ μέσου τὴν αἰτίαν τοῦ φόβου «τἦν γὰρ νύξ»· διὰ τοῦτο καὶ ὁ τὴν αἰτίαν σημαίνων σύνδεσμος προηγεῖται, ὁ γάρ.

Μακρὸν δὲ γίνεται ὑπερβατόν, ὁπόταν ἡ αἰτία ἑτέρας αἰτίας χρείαν ἔχῃ, οἷον «ἐπειδὴ δὲ οἵ τε Ἀθηναίων τύραννοι καὶ οἱ ἐκ τῆς ἄλλης Ἑλλάδος ἐπὶ πολὺ καὶ πρὶν τυραννευθείσης οἱ πλεῖστοι καὶ τελευταῖοι πλὴν τῶν ἐν Σικελία ὑπὸ Λακεδαιμονίων κατελύθησαν» — πῶς, ὦ Θουκυδίδη; «ἡ γὰρ Λακεδαίμων μετὰ τὴν κτίσιν τῶν νῦν ἐνοικούντων ἐν αὐτῇ Δωριέων ἐπὶ πλεῖστον χρόνον στασιάσασα ὅμως ἐκ παλαιτάτου καὶ 4 οἷον om. VcAcSfPh 5 Hom. κ 190 | ⌊τ᾿⌉ Vc; ποτ᾿ Sf 7 ἀν- νεῖται Ph; ἀ⌊Ι⌉νεῖται Vc; ἀνεῖται PAcSf 7 et 8 φρασώμεθα P 8. 9 | ἐτάραξεν ⌊γὰρ m. 1 supr.⌉ ἂν αὐτοὺς καὶ ἐποίησεν ἐρωτῆσαι τί γέγονεν εἰ εἴρηκεν ὦ φίλοι φρασώμεθα θᾶσσον διατοῦτο | Pc 9 ἂν om. Ph 10 ἔταξε ante τοῦ Vc Sf, (ἐξέταξε) Ph 11 οἱ δὲ Κερ- κυραῖοι et ὦσιν Thuc. 1, 51 | cf. Theon lI 82, 20 Sp. | δὲ, γὰρ supr. (m.2?), Vc 12 ἔταξε post 13 μέσου Vc Sf Ph, post αἰτίαν Ac 14 ὁ om. Ph 10 ἑτέρας om. Vc 17 Thuc. 1, 18 22 ἐν αὐτῆι οἰκούντων Pc 23 παλαιοτάτου Sf, (ο er.) VcPh εὐνομήθη καὶ ἀεὶ ἀτυράννευτος ἦν»· αἰτίαν τῆς αἰτίας ἀποδίδωσιν «ἔτη γάρ ἐστι μάλιστα τετρακόσια, ἃ Λακεδαιμόνιοι τῇ αὐτῇ πολιτείᾳ χρῶνται, καὶ δι᾿ αὐτὸ δυνάμενοι 439 καὶ τὰ ἐν ταῖς ἄλλαις πόλεσι καθιστᾶν»· εἶτα ἐπανέρχεται ἐπὶ τὴν ἀρχὴν «μετὰ δὲ τὴν τῶν τυράννων κατάλυσιν». Τὸ δὲ παῤ Ὁμήρῳ «αὐτὰρ ἐπεὶ διά τε σκόλοπας καὶ τάφρον ἔβησαν φεύγοντες» οὐκ ἔστιν, ὡς δοκεῖ τισίν, ὑπερβατόν· οὐδεμία γὰρ σἰτία μέση κεῖται, ἀλλ᾿ ὡς ἐγένετο ἡ δυσκολία τῆς ὁδοῦ 420 διὰ σκολόπων καὶ τάφρου, εἶτα ὁμαλὴ ἔξοδος ἐν τῇ φυγῇ, οὕτω καὶ ἡ ἑρμηνεία ἔχει, τὸ πάθος τῶν φευγόντων τῆς λέξεως μιμουμένης.

Περὶ ἀντιθέτου.

Τὸ ἀντίθετον σχῆμα ἀναντίρρητόν ἐστι· γίνεται γὰρ 15 διὰ τῶν ὁμολογουμένων. ἔστι δὲ διανοήματι διανόημα ἀντικείμενον. ἁπλούστατον δὲ ὂν ἰσχυρόν ἐστιν, οἷον «ἐδίδασκες γράμματα, ἐγὼ δ᾿ ἐφοίτων· ἐτέλεις, ἐγὼ δ᾿ ἐτελούμην· ἐτριταγωνίστεις, ἐγὼ δ᾿ ἐθεώρουν· ἐγραμμάτευες, ἐγὼ δ᾿ ἐκκλησίαζον· ἐξέπιπτες, ἐγὼ δ᾿ ἐσύριττον».

Τοῦτο δὲ τὸ ἀντίθετον ὁ Δημοσθένης ἐποίησε κακόηθες, 1 εἰς ἀεὶ Ac 4 καθίστασαν Thuc. 5 γὰρ (pro δὲ) Ac 8 Hom. Ο 1 | τάφον Ph 10 τισίν: cf. schol. Ven. A (ὑπερβατὸν γὰρ ὁ τρόπος) 12 τάφρων Ac; τάφων Ph 15 supr. VcSf; mg. P, (τοῦ ἀντ.) Ac, (add. τί ἐστι καὶ οἷον) Ph | mg. ιγ AcPh, ιδ P 16 cf. p. 173 18 ⌊circ. IX⌉ἀντικείμενον Vc 20. 21 ordo mutatus est, cf. Dem. 18, 265 20 post ἐτελούμην add. Vc: καὶ σὺ μὲν ἐχόρευες ἐγὼ δ᾿ ἐχορήγουν, quod explicat etiam Diac 23 δὲ om. Ac Ph τὸ μὲν πρᾶγμα ἀληθὲς λαμβάνων, τὸ δὲ ἀντικείμενον ψευδὲς ὄν· ὡς ἐν τῷ Περὶ τῆς παραπρεσβείας εἰσάγει συμπόσιον Φιλίππου καὶ τῶν Ὀλύμπια νενικηκότων καὶ διάλογον Σατύρου τοῦ κωμικοῦ ὑποκριτοῦ, οὕτω δὲ ψυχαγωγεῖ τοὺς ἀκούοντας, ὥστε οἰηθῆναι ἐν συμποσίῳ εἶναι· εἶτα ἀντιτίθησι συμπόσιον ἕτερον ὡς γενόμενον Αἰσχίνῃ ψευδόμενος μηδέποτε γενόμενον, ἵνα ἐψυχαγωγημένοι διὰ τῶν προτέρων λόγων οἱ δικασταὶ πιστεύωσι καὶ τοῖς ἐπιφερομένοις ὡς ὁμοίως ἀληθέσι. τοῦτο κακόηθες ἀντίθετον.

421

Περὶ παρίσου καὶ πῶς γέκεται.

440

16 Πάρισον σχῆμα ἔστι τε καὶ λέγεται, ὅταν τὸ αὐτὸ ὄνομα ἄλλην καὶ ἄλλην προσλαβὸν συλλαβὴν διαφερούσας διανοίας ἔχῃ. παρὰ μὲν Ἰσοκράτει οὕτως «ἐὰν ᾖς φιλομαθής, ἔσῃ πολυμαθής»· τὸ γὰρ μανθάνειν ἐν ἀμφοτέροις ἐστίν, ἀλλ᾿ ὅπου μὲν τὸ πολυ πρόσκειται καὶ σημαίνει τὸν πολλὰ εἰδότα, ὅπου δὲ τὸ φιλο πρόσκειται καὶ ἔστιν ὁ ἡδέως μανθάνων. καὶ παρὰ τῷ Θουκυδίδῃ «καὶ προεπιβουλεύειν αὐτοῖς μᾶλλον ἢ ἀντεπιβουλεύειν»· τὸ γὰρ ἐπιβουλεύειν ἐν ἀμφοτέροις εἴρηται, 1 τὸ μὲν — 2 ὄν om. Vδ 2 ψεῦδος AcSfPh | ὃς ? cf. 423, 10 | τῶι παρὰ τῆς πρεσβείας Ph | περὶ om. VcSf; περὶ τῆς om. Ac | Dem. 19, 192. 196 3 εἰσάγει λόγωι Vc; εἰσάγει γὰρ Vδ ¦ ὀλυμ- πίαι Ac; γρ΄ ἐν ὀλυμπία Pc 4 τοῦ om. Ph | post ὑποκριτοῦ add Sf: αἰτουμένου τὴν θυγατέρα ἀπολλωφάνους; repetunt Vc Ph: καὶ φιλίππου καὶ τῶν ὀλ νενικηκότων 5 οὕτω δὲ P Ac; καὶ οὕτω Vc Sf Ph 7 αἰσχίνη, m. 1, P; αἰσχίνου Vc Ac St Ph 9 πι- στεύσωσι Vc Ac Sf 11 sic mg P Pπ, (καὶ om.) supr. Vc Sf; mg. περὶ παρίσου (om. cet.) Ph, (παρίσων) Ac | mg ιδ Ac Ph, ιε Pa 14 lsocr. 1, 18 | ἦς ⌊ὁ er.⌉ Pa 16 καὶ om. Sf 17 φιλο Sf Ph; φιλῶ Vc; φίλον Pc Ac; φίλτρον (cr.; ex φίλτερον?) Pa 18 pr. καὶ om. Sf 19 Thuc. 1, 33 20 τὸ γὰρ ἐπιβουλεύειν om. Ph | γαρ om. Sf ἀλλ᾿ ὅπου μὲν πρόσκειται προ καὶ σημαίνει τὸ φθάνειν ἐπιβουλεύοντα, ὅπου δὲ ἀντι πρόθεσις καὶ δηλοῖ τὸ ἀμύνεσθαι δεύτερον.

Περὶ προσποιήσεως.

Πότε ῥήτωρ προσποιήσεται σχεδιάζειν; τριῶν οὐσῶν 17 ἰδεῶν ῥητορικῆς ἐν τῇ συμβουλευτικῇ μάλιστα δεῖ καὶ ὁμολογεῖν, ὅτι ἐβουλεύσατο· οὐ γὰρ ἀνέχεται ὁ συμβουλευόμενος τὰ ἐπιόντα λέγοντος τοῦ συμβουλεύοντος, τοὐναντίον δὲ χρὴ ἐσκέφθαι ὁμολογεῖν καὶ πεφροντικέναι, ὡς ὁ Δημοσθένης «ἀλλ᾿ ὡς ἔοικεν ὁ καιρὸς 422 ἐκεῖνος οὐ μόνον εὔνουν ἡμῖν καὶ πλούσιον ἄνδρα ἐκάλει, ἀλλὰ καὶ παρηκολουθηκότα ἐξ ἀρχῆς τοῖς πράγμασι»· μάλιστα γὰρ τοῦτο δεῖ προσεῖναι τῷ συμβούλῳ, ἐμπειρίαν πραγμάτων.

Ἐν δὲ τῇ δικανικῇ, κἂν ἐσκεμμένος ἥκῃς, προσποιοῦ αὐτόθεν λέγειν, ὅπερ ποιοῦσι πάντες οἱ παλαιοί· γράψαντες γὰρ πάντες ὑποκρίνονται σχεδιάζειν — διὰ τί; ὅτι ὁ δικαστὴς ὑποπτεύει τὸν ῥήτορα καὶ δέδοικε, μὴ ἐξαπατηθῇ τῇ δυνάμει τῆς ῥητορικῆς. αὐτὸ τοίνυν τοῦτό ἐστι τέχνη τοῦ ῥήτορος τὸ δοκεῖν αὐτόθεν λέγειν, 441 ἵνα καὶ οὕτως ὁ δικαστὴς παραχθῇ· καὶ προοίμια ὡς 1 τὸ προ Vc Ac | καὶ om. Sf 2 ἡ ἀντι Ma | προτίθεται? | καὶ om. Sf 3 δεύτερον om. m. 1Ma 4 supr. VcSf, mg. P Ac Ph | σχεδιασμοῦ add. Portus | mg. ιε Ac Ph, ις P 10 Dem 18, 172 13 μάλιστα γὰρ τοῦτο scripsi; μάλιστα τοῦτο Ph; μάλιστα· τοῦτο γὰρ Pa Ac Sf, (γὰρ supr., m. 1?) Vc, (δὲ m po. supr. post μάλιστα·) Pc 15 ἐσκεμμένως Ph | ἐσκεμμένος — 16 αὐτόθεν: cf. 358, 16 | cf. Dem. 21, 191 c. schol. 18 ὁ om. Ph 19 τοί- νυν καὶ Vc Ac Sf Ph 20 ἔστω Sf Ph | τέχνη τοῦ Ph, v. l.P; τεχ- νίτου PVcAcSf | cf. Alex. IIl 14, 10 Sp. 21 παραχθῆι Ac, (π m. 1 ex τ) Sf, v.l. Diac.; ταραχθῆ PVcPh, v.l.m.2 Sf | καὶ om. Ph, add. (m. 2?) Vc αὐτόθεν εὑρίσκοντες λέγουσι πάλαι σκεψάμενοι καὶ κεφάλαια ὡς μεταξὺ ἀναμνησθέντες κατὰ πάσας τὰς δίκας.

Ἐν δέ γε ἐγκωμιαστικῇ ἰδέα οὐ κωλύει ἀμφοτέροις χρῆσθαί ποτε, καὶ ὁμολογίᾳ γραφῆς καὶ προσποιήσει σχεδίου.

Περὶ αὐξήσεως, πότε χρηστέον ἐν δίκαις εὐκαίρως.

18 Πότε ῥήτωρ αὐξήσει χρήσεται ἐν δίκαις, εἶτα τότε ταῖς ἀποδείξεσι; δύο δὴ καιροὶ τῆς χρήσεως καὶ μέθοδοι, 423 ὅταν τὸ πρᾶγμα ἀμελῆται ἢ τὸ πρόσωπον τὸ κρινόμενον ἔνδοξον ᾖ. ταύτῃ τῇ τέχνῃ χρῆται Αἰσχίνης ἐν τῷ Κατὰ Τιμάρχου καὶ ἐν τῷ Κατὰ Κτησιφῶντος. ἐν μὲν γὰρ τῷ Κατὰ Τιμάρχου καὶ τὸ πρᾶγμα ἀμελεῖται — λοιδορία γὰρ δοκεῖ ἡ ἑταίρησις εἶναι καὶ σκῶμμα ταπεινότερον —, καὶ τὸ πρόσωπον τὸ κρινόμενον ἔνδοξόν ἐστιν — ὁ γὰρ Τίμαρχος τιμᾶται καὶ λελειτούργηκε καὶ ἀρχὰς ἦρξε καὶ ἔστι περὶ μέσην ἡλικίαν —. καὶ ἐν τῷ Κατὰ Κτησιφῶντος ἡ τῶν παρανόμων γραφὴ ἀμελεῖται διὰ τὰς συμφορὰς τῆς πόλεως τό τε πρόσωπον τιμᾶται, Δημοσθένης, καὶ ἀξίωμα ἔχει. διὰ τοῦτο πρότερον αὔξει, εἶτα τότε ἀποδείκνυσιν, ἵνα ἐπιστρέψῃ καὶ ἀναγκάσῃ προσέχειν τοὺς δικαστὰς καὶ μήτε τιμῇ τοῦ προσώπου μήτε καταφρονήσει τοῦ πράγματος μὴ θέλωσιν ἀκούειν. αὕτη ἡ αἰτία τοῦ καὶ τῇ 1 καὶ om. Ph; supr. Vc 3 γε om. Vc, add. (m. 1?) Ph 6 supr. Vc Sf; mg. P Ph, (om. πότε — εὐκαίρως) Ac | mg. ις AcPh, ιζ P 7 〈πρότερον〉 αὐξήσει? | τότε P AcSfPh; πότε m.1Vc, v. l. m. po. Pa ad 7. 18 cf. 377, 19 (283, 19) 8 δὲ Sf Ph, ?m. 1Vc | αἱ (pro καὶ) Ph, m. 1Vc 9 καὶ (pro ἢ) Sf 12 γὰρ om. Vc 18 τὰς etiam ante τῆς Vc Ac Sf Ph 19 δημοσθένους Ph, (-ης Ac; del.? | cf. 290, 3 20 ἵνα ⌊ll er.; μὴ?⌉ Pc 22. 28 πράγμα μὴ m.po. ex τος] Pc 23 θέλουσιν Ph | τοῦ om. Ph αὐτῇ τάξει ἐν ἀμφοτέροις τοῖς βιβλίοις τὰ περὶ τῶν πολιτειῶν διεξελθεῖν.

Περὶ ἐγνωσμένου ψεύσματος, πότε χρηστέον αὐτῷ.

Πότε ῥήτωρ ψεύσεται συνειδότων τῶν ἀκροατῶν, 19 ὅτι ψεύδεται; ὅταν τὸ ψεῦδος συμφέρῃ τοῖς ἀκούουσι· 342 διὰ γὰρ τὸ οἰκεῖον λυσιτελὲς οὐκ ἐλέγχουσι τὸν ῥήτορα. οὕτω Δημοσθένης ἐψεύσατο ἐν τῷ Περὶ τοῦ στεφάνοῦ· Αἰσχίνου γὰρ λέγοντος, ὅτι οἱ Ἀθηναῖοι ὑπὸ τὸν αὐτὸν καιρὸν πρέσβεις πρὸς Φίλιππον ἔπεμψαν περὶ εἰρήνης καὶ πρὸς τούς συμμάχους περὶ συμμαχίας κατὰ Φιλίππου, καὶ τοῦτο πεποιηκότων Ἀθηναίων, φησὶν 424 ὅτι «καὶ διαβάλλει τὰ μέγιστα τὴν πόλιν, ἐν οἷς ψεύδεται· εἰ γὰρ ὑμεῖς ἅμα τοὺς μὲν Ἕλληνας εἰς πόλεμον παρεκαλεῖτε, αὐτοὶ δὲ περὶ εἰρήνης πρὸς Φίλιππον πρέσβεις ἐπέμπετε, Εὐρυβάτου πρᾶγμα, οὐ πόλεως ἔργον οὐδὲ χρηστῶν ἀνθρώπων διεπράττεσθε».

Περὶ ὅρκον, ποῖον οὐκ ὀμεῖται καὶ ποῖον ὀμεῖται.

Πότε ῥήτωρ ὀμόσει καὶ ὅρκῳ χρήσεται; οὐδέποτε ἐπὶ πράγματος ὀμεῖται, οἷον ‘ἐποίησεν οὗτος φόνον ἢ προδοσίαν ἢ τόδε τι’, ἀλλ᾿ ἐπὶ ἤθους βεβαιώσει, ὡς ὁ Δημοσθένης 1 Aesch. 1, 4. 3, 6 3 mg. P, (καὶ πότε) Ph; supr. (καὶ πότε) VcSf; περὶ ἐγνωσμένων ψευσμάτων πότε χρηστέον αὐτοῖς supr. Ac | mg. ιζ AcPh, ιη P | χρήσεται Pπ 4 ὁ ῥήτωρ Ac 7 τοῦ om. Ph 8 Aesch. 3, 68 | οἱ om. Pc ὑπ⌊ὸ ex ὲρ | Vc 11 τοῦ φιλίππου Ac 11. 12 φασὶν Ph 12 Dem. 18, 24 | καὶ om. Pc ¦ τὴν πόλιν τὰ μέγιστα οἷς Vc | τὴν om. Ph 14 παρακαλεῖτε Ac Ph 15 πέμπετε Vc; ἀπεπέμπετε Ac; ἔπεμπον Ph 17 supr. Vc Sf (καὶ om.) mg. Ph; om. P: περὶ ὅρκου πῶς ὀμεῖται ῥήτωρ (om. cet.) supr. Ac | mg. ιη AcPh. ιθ P 18 πότε — χρήσεται VcSf; (ὁ ῥήτωρ) Vδ, (ὁ er.) Ph; mg. P; om. Ac 19 πράγματι Diac. 19. 20 προδίδωσιν Vc Sf Ph 20 cf. 326, 24 «ὡς μὲν ἐμοὶ δοκεῖ, δι᾿ ἀμφότερα, ὦ Ἀθηναῖοι, νὴ τοὺς θεούς, κἀμὲ νομίζοντες δεινὰ πεπονθέναι» καὶ πάλιν «πολλὰς δὲ δεήσεις καὶ νὴ Δία ἀπειλὰς ὑπομείνας». ἐκ τούτου δηλοῦται, ὅτι ῥήτωρ πραγματικὸν ὅρκον οὐκ ὄμνυσιν ἀλλ᾿ ἠθικόν.

Πρῶτος δὲ ὅρκον ἠθικὸν Ὅμηρος ὤμοσεν, εἶτα Πλάτων ἐμιμιήσατο, εἶτα Δημοσθένης ἐκληρονόμησε Πλάτωνος· 425 ἠθικὸν δ᾿ ἕκαστος ὀμόσας καὶ ἰδίᾳ ἕκαστος ἰδέα τοῦ ἤθους ἐχρήσατο, Ὅμηρὸς μὲν τραγικὸν «οὔ, μὰ Ζῆν᾿, Ἀγέλαε, καὶ ἄλγεα πατρὸς ἐμεῖο», τὰς συμφορὰς τοῦ πατρὸς ὅρκον ἐποιήσατο, Πλάτων δὲ ἠθικὸν μὲν ὁμοίως, ἠθικὸν δ᾿ ἐκ τοῦ ἐναντίου ἤθους «οὔ, μὰ τὸν Ζῆν᾿, Καλλίκλεις, Δημοσθένης δὲ ἠθικὸν πολιτικὸν «οὔ, μὰ τοὺς ἐν Μαραθῶνι προκινδυνεύσαντας 443 καὶ τοὺς ἐν Σαλαμῖνι παραταξαμένους».

Περὶ συνηγόρων, τίσι δοτέον.

21 Πότε ἐν τοῖς προβλήμασι ῥήτωρ μέρεσί τισι συνηγόρους δώσει καὶ κατὰ πόσους τρόπους; τέσσαρας· ἢ διὰ 1 Dem. 21, 2 | ὦ (om. Ἀθηναῖοι) Ph 2 νομίζοντ Pa 2 Dem. 21, 3 | δὲ om. VcSfPh 5 ἀλλ᾿ ἠθικόν: cf. 327, 4 sq. 6 ὅμηρος ὅρκον ἠθικὸν Ac 7 ὁ δημοσθένης Ph 7.8 Πλάτωνος scripsi; πάντων codd.; Quint. Χll 10, 24: non illud iusiurandum ‘per caesos in Marathone ac Salamine propugnatores reipublicae’ satis manifesta docet praeceptorem eius 〈sc. Demosthenis〉 Platonem fuisse? 8 ἑκάστου Ph 9 ἰδέαι τοῦ ἤθους Pc Vc; τοῦ ἤθους ἰδέα PaAcSf, (τοῦ ex τὸ) Ph | ἐχρήσατο P Ac; χρησάμενος VcSf Ph 10 Hom. υ 339 | ἐμοῖο Sf 13 μὰ τὸν Ζῆθον, om. οὐ, Plat Gorg 489 Ε: Diac.: σφάλμα ἐστὶ γραφικὸν 〈τὸ οὐ W VII 1282, 9 μὰ τὸν Ζῆνα παρὰ πᾶσι (ἐν ἅπασι W VII) γὰρ τοῖς 〈〈Πλατω- νικοῖς W VII〉 βιβλίοις μὰ (om. W VII) τὸν Ζῆθον ἔχει (ἀπό- μνυσιν W VII) 14 Dem. 18, 208 | cf. 327, 15 sq. 16 supr. Vc Sf, (om τίσι δοτέον) Ac; mg P Ph | mg. ιθ AcPh, κ P 17 ὁ ῥήτωρ Pc φύσιν, εἰ γυνή τίς ἐστι, συνήγορον δώσομεν· ἢ δι᾿ ἡλικίαν, εἰ παιδίον ἐστὶν ἢ ὑπέργηρως καὶ ἀσθενής· ἢ διὰ τύχην, εἰ δοῦλός ἔστιν ἢ ἄτιμος, ὥσπερ ἐν τῷ Κατὰ Μειδίου Δημοσθένης Στράτωνι συναγορεύει· ἢ εἰ δι᾿ εὐπρέπειαν κατέγνωσταί τις, καὶ τούτῳ δώσομεν συνήγορον.

Περὶ τοῦ ἐναντία λέγοντα κατορθοῦν ἐναντία. 426

Τίς μέθοδος τοῦ ἐναντία λέγοντα, οἷς βούλεται γενέσθαι, 22 κατορθοῦν, ὃ βούλεται, μὴ δοκοῦντα ἐναντία οἷς θέλει λέγειν; ἡ κακία ἡ ἐν λόγοις ἐνταῦθα ἀρετὴ φαίνεται. τίς δέ ἐστι κακία ἐν λόγοις; εὐδιάλυτα λέγειν καὶ ἐναντία καὶ στρεφόμενα. ταῦτα ἐν τούτῳ τῷ σχήματι τῶν λόγων ἀρετὴ γίνεται.

Ὅμηρος αὐτὸ πεποίηκεν· Ἀγαμέμνων ἐστὶν ὁ ἀποπειρώμενος τοῦ Ἑλληνικοῦ καὶ βουλόμενος αὐτοὺς μένειν λέγων δεῖν μὴ μένειν ἀλλὰ φεύγειν, καὶ δι᾿ ὅλης τῆς δημηγορίας εὐδιάλυτα λέγει καὶ στρεφόμενα, διδοὺς ἀντιλαβὰς τοῖς ἐναντιουμένοις, ἐπὶ τέλει δὲ καὶ ἐναντιώματα λέγων· τὸ γὰρ φάναι «καὶ δὴ δοῦρα σέσηπε νεῶν καὶ σπάρτα λέλυνται» 1 συνηγόρ⌊ους, ex ων?⌉ Pa 2 καὶ PAc, (postea add. m.1) Sf; εἰ Pn; η, utrumque m. po., Vc | ἀσθενής ἐστιν ἢ VcSfPh 3 ἔστι τις Ph | ἢ P AcSf Ph; εἰ Vc | ἄτιμός ἐστιν VcSfPh Dem 21, 83 sq. | συνηγορεύει Pa | εἰ om. Ph 4. 5 Diac.: τουτ- ἐστιν ὁ ἡταιρηκώς 5 τούτου P 7 supr. VcSf, mg. P Ph; τίς ἡ ἐν λόγοις κακία supr. Ac | mg. κ AcPh, P 8. 9 λέ- γοντος . . δοκοῦντος VcAcPh; λέγοντα . . δοκοῦντα Sf, (ος m.1 supr.) P | cf. [Dion.] lI 1 p. 296, 15 sq. Us. 9 ἐναντίου Ph 10 alt. ἡ om. Vc 10 sq. cf. [Dion.] lI 1 p.327, 19 sq. 328, 25 sq. 322, 4 cet. Us. [Plut.] De vita et poesi Hom. 166 14 ὁ P; ante ἀγαμέμνων VcAcSfPh 15 καὶ om. VcSf 18 cf. [Dion.] lI 1 p. 321, 1. 330, 6. 7 Us. 20 Hom. Β 135 | νεῶν om. m. 1Vc | λέ- λυται Ac δηλονότι ἐναντίον ἐστὶ φανερῶς τῷ ‘φεύγωμεν’· πῶς 444 γὰρ φεύξονται ναῦς οὐκ ἔχοντες; τοῦτο δ᾿ ἂν εἶπε καὶ κωλύων τις αὐτοὺς ἀποπλεῖν, οὐ κελεύων δὲ μένειν τοῖς λόγοις.

Ἐν δὲ ταῖς σχολικαῖς ὑποθέσεσιν ἔστι καὶ ἄλλη τις τέχνη, ἣ βοηθεῖ ταῖς τοῦ ἀντιδίκου προτάσεσι καὶ διὰ μακρῶν προβάλλεται καὶ διὰ μαρτυριῶν ἔσθ᾿ ὅτε. ἀλλὰ ἀντιλέγειν προσποιοῦ· οὕτω γὰρ λέγων οὐχ ὑποπτευθήσῃ, καὶ ὃ βούλει, σοὶ ἔσται. ἐν γὰρ τῷ τοιούτῳ σχήματι τῶν λόγων τὸ μὲν νικῆσαι λέγοντα ἡττηθῆναί ἐστι, τὸ δὲ ἡττηθῆναι λέγοντα νικῆσαι ἐστι· γέγονε γάρ, ὃ βουλόμεθα.

Περὶ τοῦ προτείνειν τὰς τοῦ ἐναντίου προτάσεις.

23 Ὁ κατηγορῶν τὰς τοῦ μέλλοντος ἀποκρίνεσθαι οὐχ ἀπλῶς προτείνι προτάσεις, ἀλλὰ κατὰ τρόπους τρεῖς, ἐπιστήμην, δόξαν, ἀκοήν· ἐπιστήμην μὲν ‘οἶδα, ὅπερ νὴ Δία ἐρεῖ’ καὶ ὅσα τοιαῦτα, δόξαν δὲ οἶον ‘τάχα τοίνυν ἴσως ἐρεῖ’, ὡς ἀμφιβάλλων περὶ τῆς προτάσεως, ἀκοὴν δὲ ὡς ἀκούων περὶ τῆς προτάσεως ‘πυνθάνομαι τοίνυν μέλλειν αὐτὸν λέγειν’.

5 Hom. Β 140 c. schol. Ven. B 2 δʼ ἀῦ εἶπε ⌊καὶ m.1 supr.⌉ Pc 3 δὲ om. Vδ | μένειν PVcSfPh; ἐν Vh; μόνοις Ac; μόνον Vδ 5 cf. [Dion.] lI 1 p. 329, 14 sq Us. | σχολικαῖς Ac 6 βο- ηθεῖ Vc Ac Sf Ph; βοηθεῖται P 7 διὰ μαρτυριῶν PAc; διὰ μαρτυρίας VcSf; διὰ μαρτυρίαις Ph, v.l.P 8 γὰρ καὶ VcAcSf Ph | cf 250, 1 sq. 366, 17 sq. 11 pr. ἐστὶ om. Ph 13 supr. VcAcSf, mg P Ph | mg. κα AcPh, κβ P 1 (ὁ γὰρ) — p. 439, 11 laudat Dox. (in Herm. Π. ἰδ. p. 238, 14) | cf. [Dion.] lI 1 p. 362, 17 sq. Us. | οὐ κατηγοροῦντας τοῦ Ph 16 〈οἷον〉 οἶδα Spengel ὅτι (pro περ) Fuhr; cf. [Dion.] l. 23 17 οἷον PSf Ph, Dox.: om. VcAc 17. 18 cf. Dem. 21, 191 18 ὡς postea add. Vc (m. 1?); om.SfPh 18 τὴν πρότασιν Dox. 19 ἀκούω ἢ (om. περὶ τῆς προτάσεως) Dox.

Τὰ μὲν δὴ σχήματα τῆς προτάσεως τῶν τοῦ ἀπολογουμένου κεφαλαίων ταῦτα· ὁ δὲ καιρὸς ἑκάστου τίς; δεῖ γὰρ εἰδέναι, πότε τῇ ἐπιστήμῃ καὶ τῇ δόξῃ καὶ τῇ ἀκοῇ χρησόμεθα· ἡ γὰρ ἀκαιρία πολλάκις καὶ ἐναντία ποιεῖ. τῶν μελλόντων προτείνεσθαι ὑπὸ τοῦ ἀπολογουμένου ~~τοῦ οὖν ἀντιδίκου~~ τὰ μέν ἐστιν ἰσχυρότερα, τὰ δὲ ἀσθενῆ, τὰ δὲ μέσα· τὰ μὲν οὖν ἀσθενῆ 428 τοῦ ἀντιδίκου ὡς εἰδὼς τῇ ἐπιστήμῃ προβαλῇ, τὰ δὲ μέσα τῇ ἕξει ὡς στοχαζόμενος, ὅπερ ἐστὶ τῇ δόξῃ, τὰ δὲ ἰσχυρὰ ὡς πυνθανόμενος. ἵνα δοκῇς ἀκούειν αὐτά, μὴ συνειδέναι δὲ ἰσχυρὰ ὄντα. Οὕτω μὲν δὴ δεῖ 445 προτείνειν.

Δημοσθένης δὲ τὰ ἄμικτα ἔμιξεν ἐν τῷ Κατὰ Μειδίου, ἐπιστήμην ὁμοῦ καὶ ἀκοήν, λέγων οὕτως «ἔστι δὲ πρῶτον μὲν ἐκεῖνο οὐκ ἄδηλος ἐρῶν, ἐξ ὧν ἰδία πρός τινας αὐτὸς διεξιὼν ἀπηγγέλλετό μοι»· διὰ μὲν γὰρ τὴν φύσιν τοῦ πράγματος καὶ τὴν ἰσχύν τοῦ κεφαλαίου τῇ ἀκο κέχρηται, διὰ δὲ τὴν προσποίησιν τῆς καταφρονήσεως τῇ ἐπιστήμῃ. ἀλλὰ καὶ ἐν τῷ Περὶ τῆς ἀτελείας ἰσχυρότατον προτείνων τοῦ Λεπτίνου κεφάλαιον, τὸ τῆς ἀξίας, τῇ ἐπιστήμῃ προέτεινεν οὕτως «ἔστι δ᾿ οὐκ ἄδηλον τοῦθ᾿, ὅτι Λεπτίνης, κἄν τις ἄλλος ὑπὲρ τοῦ νόμου λεγῃ, δίκαιον μὲν οὐδὲν ἐρεῖ περὶ αὐτοῦ, 5 τὰ μέλλοντα Dox. | ἐπὶ Dox. 6 τοῦ οὖν ἀντιδίκου P Vc Ac SfPh; om. Vδ, Dox. 6. 7 ἰσχυρὰ Dox. 8 προβαλεῖ AcSfPh, Dox. 9 τῆ λέξει Ph; τῇ τάξει, ἕ supr. Vδ; ⌊ΙΙ⌉τ|ῆ m. po. ex ι; Ι er.⌉ έξει Vc; cf. Syr. 1 p. 35, 6 10 δοκῆι Ac Ph, Dox. | αὐτὰ ἀκούειν Sf 11 συνειδέναι VcStPh, m. 2Pc, cf. Syr 1 p. 35, 4 (addit τοῖς ἀντιδίκοις), [Dion.] lI 1 p. 363, 7 Us. (addit τοῖς ἐναντίοις); συν- ιέναι PAc, Dox, m.po.Vc | δὲ om. VcSfPh 11. 12 ⌊εἰπεῖν del.⌉ προτείνειν Ph 14 ὁμοῦ om. Vδ | Dem. 21, 25 16 ἐπηγγέλλετό Ph 1 ἀξίας (τα m. 2?) Vc | cf. 441, 12 22 Dem. 20, 1 | τοῦθ᾿ om. Pah VcAc 23 περὶ αὐτοῦ ἐρεῖ Vc φήσει δὲ ἀναξίους τινὰς εὑρομένους ἀτέλειαν ἐκδεδυκέναι τὰς λειτουργίας». λέγομεν οὖν, ὅτι ὁ Δημοσθένης χρῆται τοῖς σχήμασι καὶ κατὰ φύσιν καὶ παρὰ φύσιν, καὶ ἐνταῦθα τῷ μὲν Λεπτίνῃ ἰσχυρότατόν ἐστι τοῦτο τὸ κεφάλαιον, τῷ δὲ Δημοσθένει εὔλυτον.

429 Περὶ τοῦ λεληθότος τὰ αὐτὸ λέγειν ἢ ἑαυτῷ ἢ ἄλλοις.

24 Τοῦ ταὐτὰ λέγοντα ἢ ἑαυτῷ ἢ ἄλλῳ τινὶ μὴ δοκεῖν τὰ αὐτὰ λέγειν διπλῆ μέθοδος· τάξεως μεταβολή, καὶ μήκη καὶ βραχύτητες. ἡ δὲ αὐτὴ καὶ τοῦ παραφράζειν μέθοδος· ἢ γὰρ τὴν τάξιν μεταβάλλεις, περ ἐκεῖνος ἐχρήσατο, ἢ τὸ μέτρον· εἴπερ γὰρ διὰ μακρῶν ἐκεῖνος, ταῦτα ἐν βραχέσι συνελὼν λέγεις, ἢ τὸ ἐναντίον.

Τίς δὲ ἑκατέρου τούτων ὁ καιρός; ἡ μὲν συμβουλευτικὴ μήκη καὶ βραχύτητας ἐπιδέχεται· τῆς γὰρ τάξεως μεταβολὴν οὐ δύναται ἔχειν, ὅτι ἐν συμβουλῇ πάντως πρῶτον τὸ κατεπεῖγον εἶναι δεῖ παρὰ παντὶ συμβουλεύοντι. ἐν δὲ τῇ πανηγυρικῇ νόμος ἐστὶ τῶν κεφαλαίων τῆς τάξεως ἀμετάβλητος ἡ φύσις τῶν πραγμάτων. 446 χρώμεθα οὖν τοῖς μήκεσι καὶ ταῖς βραχύτησιν, ὥσπερ ἐν συμβουλευτικῇ μὲν ἰδέᾳ ἐποίησεν ὁ Δημοσθένης ἔν τε τοῖς Ὀλυνθιακοῖς καὶ ἐν τῷ Περὶ τῶν ἐν Χερρονήσῳ 1 εὐρομένους Ph, m.1Vc, (α m. 1 supr.) P; εὑραμένους AcSf 3. 4 καὶ παρὰ φύσιν om. P VcPh; γρ καὶ οὕτως· καὶ κατὰ φύσιν καὶ κατὰ τέχνην. ἢ οὕτως· καὶ κατὰ φύσιν καὶ παρὰ φύσιν Pa; γρ΄ καὶ κατα τέχνην m. 2Sf 4 ὡς καὶ ἐνταῦθα Ac 6. 7 supr. AcSf, (τοῖς ἄλλοις) Vc; mg. Pa, (om. τὰ) Pc, (om. τοῦ) Ph | mg. κβ VcAcPh, P | ἢ τοῖς ἄλλοις Vc; ἢ καὶ ἄλλοις Pπ 11 μετα- βαλεῖς Vδ 12 γὰρ et ἐκεῖνος om. VcAcSfPh 14 δὲ om. VcPh 16 ἐν μὲν VcAcSfPh πάντων Sf 17 παντὶ τῶι Pc 21 ὁ om. VcSfPh 22 τῶ Vδ τοῖς PVcAcSfPh | ἐπὶ Ph σρατιωτῶν· τὰ αὐτὰ γὰρ λέγων ἑαυτῷ μάλιστα ἔλαθεν. ἐν δὲ πανηγυρικῇ ἰδέα Πλάτων τὰ αὐτὰ λέγων Θουκυδίδῃ ἐν τῷ Ἐπιταφίῳ οὐ μόνον ἔλαθεν, ἀλλὰ καὶ ἄλλα λέγειν ἔδοξε· τὰ γοῦν περὶ τῶν πολέμων Θουκυδίδης μὲν ἐπιμνησθεὶς παρῆκεν, ὁ Πλάτων δὲ ἐπεξειργάσατο· τοὐναντίον δὲ Πλάτων μὲν παρῆκε τὰ περὶ τῆς πολιτείας, Θουκυδίδης δὲ ἐπεξῆλθεν.

Ἐν δὲ τῇ δικανικῇ ἰδέᾳ καὶ ἡ τῆς τάξεως μεταβολὴ χώραν ἔχει, ὥσπερ Δημοσθένης ἐποίησεν ἐν τῷ Περὶ τῆς ἀτελείας· Φορμίωνος γὰρ προκατηγορήσαντος τοῦ νόμου καὶ χρησαμένου τοῖς κεφαλαίοις τῆς διαιρέσεως, 430 τῷ δικαίῳ, τῷ συμφέροντι, τῷ καλῷ, τῷ τῆς ἀξίας, ἀνέστρεψε τὴν τάξιν μεταβάλλων· πῶς δὲ τοῦτο ἐποίησεν, ἐν τοῖς περὶ τοῦ λόγου διεξήλθομεν.

Περὶ τοῦ ἀνεπαχθῶς ἑαυτὸυ ἑπαινεῖν.

Τοῦ ἑαυτὸν ἐπαινεῖν ἐπαχθοῦς ὄντος καὶ εὐμισήτου, 25 τοῦ ἀνεπαχθῶς ποιῆσαι μέθοδοι τρεῖς· κοινότης λόγου, ἀνάγκης προσποίησις, προσώπου ὑπαλλαγή.

Τούτων παραδείγματα. ὁ Ἰσοκράτης ἐν τῷ πρώτῳ λόγῳ τῶν παραινέσεων τὸ πρῶτον προοίμιον ἑαυτοῦ ἔπαινον κατεσκεύασε· θέλει γὰρ εἰπεῖν ὅτι ἐγὼ ἀνήρ 1 cf. Theon. lI 63, 32 Sp. 4 ἐπὶ Vc | πολέμων VcAcSfPh, v.l. Pa, cf. Thuc. 2, 36; πολεμίων P 5 μὲν om. Sf | Plat. Menex 239 A sq. 6 τὰ Sf; om. PVcAcPh 7 τῆς om. Ac 13 ἀντ- ἐστρεψε VcSf μεταβάλλων Ph; μεταβαλών PVcAcSf 14 scil. ἐν τοῖς εἰς τοὺς δημοσίους ὑπομινήμασιν, cf. 308, 12 | περὶ αὐτοῦ λόγοις Sf, (τούτου) m.po. Vc 15 supr. VcAcSf, mg. P Ph mg. κγ VcAcPh, κδ Pc (er.? Pa) 10 cf. Alex. III 4, 13 Sp.; Aristid. II 506, 8 Sp. | ὄντως Ph 17 addidi 19 τὰ παρα- δείγματα AcSfPh | ὁ om. Ph 20 ἑαυτοῦ mg. suppl. m. 1Ph 21 cf. [Dion.] lI 1 p. 24, 19 Us. Plut De se ipsum laudando c. 1 sq. εἰμι σπουδαιότατος καὶ μόνος φίλος ἀγαθὸς ἀποθανόντος τοῦ πατρός, ὦ Δημόνικε, σοὶ εὐνοῶν᾿· πῶς οὖν αὐτὸ ποιεῖ; κοινῷ τῷ λόγῳ χρῆται περί τε σπουδαίων ἀνδρῶν καὶ φαύλων λέγων καὶ διακρίνων ἤθη ἀγαθῶν καὶ πονηρῶν φίλων, οὕτω δὲ φαίνεται αὐτὸς ὢν τῶν ἀγαθῶν ἀνδρῶν. — Ὁ δὲ Δημοσθένης ἐν τῷ Περὶ τοῦ 447 στεφάνου μέλλων ἑαυτὸν ἐπαινεῖν καὶ τὴν ἑαυτοῦ πολιτείαν πολλάκις τῇ ἀνάγκῃ χρῆται λέγων «ἐὰν δ᾿ 431 ἐφ᾿ ἃ καὶ πεποίηκα καὶ πεπολίτευμαι βαδίζω, πολλάκις λέγειν ἀναγκασθήσομαι περὶ ἐμαυτοῦ». — Ἐπειδὴ δὲ τῇ ἀνάγκῃ πολλάκις χρώμενος ὕποπτός ἐστι, καὶ τῇ τοῦ προσώπου ὑπαλλαγῇ χρῆται. ἔστι δὲ τοῦτο· ὅταν τι μέτριον λέγῃ, τότε πρὸς τοὺς Ἀθηναίους λέγει, ὅταν δὲ ὑπερήφανον καὶ ἐπαχθές, πρὸς Αἰσχίνην· «οὐ λίθοις ἐτείχισα τὴν πόλιν οὐδὲ πλίνθοις ἐγώ, ἀλλὰ τὸν ἐμὸν τειχισμὸν εἰ βούλει σκοπεῖν, εὑρήσεις ὅπλα καὶ πόλεις καὶ συμμάχους», καὶ πάλιν ἀλλαχοῦ «ὧν μέντοι ἐκ τῆς δίας οὐσίας ἐπέδωκα, οὐδεμίαν ἡμέραν ὑπεύθυνος εἶναί φημι. ἀκούεις, Αἰσχίνη;» ἀπέστρεψε τὸν λόγον, ἵνα δοκοίη τὸν ἐχθρὸν λυπεῖν, μὴ Ἀθηναίοις ὀνειδίζειν.

2 εὐνοῶν Pa, (ν m.po. in ras.) Pc; εὐνοῶ VcAcSfPh 3 lsocr. 1, 1 sq. 4 φαύλων· λέγων γὰρ καὶ Sf 5 δὲ om. VcAcSfPh 8 Dem. 18, 4 10 ἑαυτοῦ Ph ad 11 et 20 cf. [Dion.] lI 1 p. 336, 11 13 Us. 13 λέγει om. Ph 14 Dem. 18, 299 15 ἐτειχήσατο Ph 16 ἐὰν βούληι VcSfPh, cf. Dem. 17 Dem. 18, 112 17. 18 μὲν τῆς ἐκ τῆς Ph 19 εἰμι (pro εἶναί φημι) Ph 20 δοκῆι Ph 20. 21 ἀθηναίους Ph, (υ ex ι, m.1?) Sf

Περὶ παλαισμάτων δικαστηρίων, ἃ Δημοσθέκης ἐτεχκήσατο.

Δύο παλαίσματα δικαστηρίων Δημοσθένης ἐπετεχνήσατο, 26 τό τε οἰκεῖον ἰσχυρόν, κἂν μὴ κρινόμενον ᾖ, εἰς κρίσιν ἀγαγεῖν καὶ τὸ τοῦ ἀντιδίκου ἰσχυρὸν κρινόμενον ἐκβαλεῖν. ταῦτα τοίνυν ἀμφότερα ποιεῖ Δημοσθένης καὶ λανθάνει πράττων· ὅταν γὰρ τὸ οἰκεῖον εἰσάγῃ χαριζόμενος ἑαυτῷ, ἀνάγκην προσποιεῖται, ὅταν δὲ τὸ τοῦ ἀντιδίκου ἐκβάλλῃ πανουργῶν, ἁπλότητα ὑποκρίνεται.

Τοῦτο ἐποίησε καὶ ἐν δυσὶ λόγοις, ἔν τε τῷ Περὶ τοῦ στεφάνου καὶ ἐν τῷ Κατὰ Ἀριστοκράτους. ὅταν 432 γὰρ τὸ τῆς πολιτείας καὶ ἀξίας ἐπάγῃ, ἀνάγκην ὑποκρίνεται «ἐὰν δὲ ἐφ᾿ ἃ καὶ πεποίηκα καὶ πεπολίτευμαι 448 βαδίζω, πολλάκις λέγειν ἀναγκασθήσομαι περὶ ἐμαυτοῦ»· ὅταν δὲ τούς νόμους κλέπτῃ, ἁπλότητα προσποιεῖται λέγων οὕτως «ἔτι μέντοι καὶ τοὺς νόμους δεικτέον εἶναί μοι δοκεῖ», ὡς παρέργου μνημονεύων τοῦ ἰσχυροῦ τῷ ἀντιδίκῳ. — Καὶ πάλιν ἐν τῷ Κατ᾿ Ἀριστοκράτους εἰσάγων τὸν περὶ Χερρονήσου λόγον 1. 2 mg. P; supr. (ἐπετεχνάσατο) Ac, (τῶν δικαστηρίων; ἐπετεχ- νήσατο) VcSf om. Ph | mg. κδ AcPh, κε P 3 δημοσθένους VcSfPh ἃ δημοσθένους Ac 3. 4 ἐπετεχνήσατο Pa, (ἐπ supr., m. 1?) Pc; ἐπιτεχνήματα VcAcSfPh; γρ ἐπὶ τέχνη μετὰ δημο- σθένην Pa; γρ΄ ἐπιτεχνήμα δημοσθέ Pc 5. 6 καὶ ante κρινόμενον supr. Vδ 9 ἐκβάλῃ Sf | καὶ ἁπλότητα VcSfPh 11 καὶ om. Portus 12 τοῦ om. Ph | καὶ — ἀριστοκράτους Ac, m.po. PaVc Sf; om. P VcSFPh 13 γὰρ PAc; om. Ph; suppl. m.po. Vc, m.2 Sf [ἐπαγάγηι VcPh; ἐπεισάγηι Ac 14 Dem. 18, 4 16. 17 444, 3; cf. [Dion.] II 1 p. 302, 23 Us (de Demosth. Π. παραπρεσβ.): ἁπλότη- τος προσχήματι κλέπτων τὴν πανουργίαν τῆς κατασκευῆς 16 ἁπλό- τητ⌊α ex ι | Vc 17 Dem. 18, 58 18 πάρεργον Ph 19. 20 καὶ πάλιν λέγων θεάσασθε — τοὺς λόγους (sicut p. 444, 5. 6) καὶ πά- λιν ἐν Vc, (om. ult. καὶ) AcSfPh οὐδὲν προσήκοντα τῷ ἀγῶνι φησὶν «ἀνάγκη δέ ἐστι πρῶτον ἁπάντων δεῖξαι, τι ποτε ἔστι τὸ Χερρόνησον ἀσφαλῶς ἔχειν ἡμᾶς πεποιηκός, εἶτα πανουργῶν καὶ πολίτην ἐργαζόμενος τὸν Χαρίδημον, ἵνα αὐτῷ ἰσχύῃ ὁ περὶ τῶν νόμων λόγος, ἐπιφέρει «θεάσασθε τοίνυν, ὡς δικαίως καὶ ἀπλῶς ποιήσομαι τοὺς λόγους, ὃς εἰς μὲν ταύτην τίθεμαι τὴν τάξιν αὐτόν, ἐν ᾗ πλείστης ἂν τυγχάνοι τιμῆς, ἃ δ᾿ οὐδ᾿ ἡμῖν τοῖς γένει πολίταις ἐστίν, οὐδ᾿ ἐκείνῳ δεῖν οἶμαι γενέσθαι παρὰ τοὺς νόμους».

433 Περὶ δευτερολογιῶν, διὰ ποίας αἰτίας μερίζεται λόγος, καὶ πῶς γίνονται.

27 Δευτερολογιῶν εἴδη τάδε· ἤτοι γὰρ διὰ μέγεθος τοῦ ἀγῶνος μερίζεται ἡ κατηγορία ἢ ἡ ἀπολογία· ἢ προκατηγορήσαντός τινος καὶ προαγωνισαμένου ὁ δεύτερος λέγων αὐξήσει χρῆται, ὥσπερ οἱ Κατὰ Ἀριστογείτονος λόγοι ἔχουσιν· ἢ τὰ αὐτὰ ὁ δεύτερος λέγων οὐκ αὔξει μέν, προστίθησι δέ τινα ἢ ἀφαιρεῖ, ὥσπερ κατορθῶν τὰ εἰρημένα, ὡς ἔχει ὁ τοῦ Νέστορος λόγος ἐν τῇ δευτέρᾳ ῥαψῳδίᾳ μετὰ τὴν Ὀδυσσέως δημηγορίαν· ἢ προαγωνισαμένου ἑτέρου ὁ δεύτερος λέγων τὰ μέλλοντα δεύτερα λέγεσθαι ὑπὸ τοῦ ἀντιδίκου προκαταλαμβάνει λέγων, ὥσπερ ὁ Κατ᾿ Ἀνδροτίωνος ἔχει, προκατηγορήσαντος γὰρ Εὐκτήμονος, ἃ μέλλει λέγειν Ἀνδροτίων, ὁ Διόδωρος προκαταλαμβάνει. Οὗτοι τέσσαρες τρόποι δευτερολογίας.

1 Dem. 23, 8 2 τὸ om. Ph 3 ὑμᾶς Vδ; cf. 235, 22 5 Dem. 23, 24 6 εἰ Pc 8 τυγχάνηι Pc 11. 12 supr. VcSf, (δευτερολογίας et γίνεται) Ac; mg. (γίνεται) P Ph | mg. κε AcPh, κς P 13 γὰρ om. VcSfPh 14 ἢ κατηγορία ἢ (om. ἡ) Ph 17 αὐξήσει (om. οὐκ et μὲν) Ph: ⌊ οὐκ m.po.supr.⌉ αὔξει μὲν m. po.] Vc 19 Hom. Β 337 23. 24 κατηγορήσαντος VcAcPh 24 γὰρ m.2 suppl. Sf

Περὲ διηγήσεως.

Οἱ παλαιοὶ διηγούμενοι διπλῇ τινι μεθόδῳ χρῶνται, 28 ἀναφορῷ δι᾿ ἀσφάλειαν καὶ διὰ πίστιν βεβαιώσει, οἷον 434 Ἰσοκράτης «Ζεὺς γὰρ Ἡρακλέα καὶ Τάνταλον γεννήσας, ὡς οἱ μῦθοι λέγουσι καὶ πάντες πιστεύουσι», τὸ μὲν «ὡς οἱ μῦθοι λέγουσιν» ἀναφορά, τὸ δὲ «καὶ πάντες πιστεύουσιν» ἡ βεβαίωσις. καὶ Εὐριπίδης «Ζεύς, ὡς λέλεκται» ἀναφορά, «τῆς ἀληθείας ὕπο» βεβαίωσις. καὶ Ἡρόδοτος «οὕτω δὴ λέγουσι Κορίνθιοι» ἀναφορά, «ὁμολογέουσι δέ σφι Λέσβιοι» βεβαίωσις. καὶ Θουκυδίδης «λέγουσι δέ» ἀναφορά, «καὶ οἱ τὰ σαφέστατα Πελοποννησίων μνήμῃ παρὰ τῶν προτέρων δεδεγμένοι» βεβαίωσις. καὶ Δημοσθένης «ὡς δὲ ἐγὼ τῶν ἐν αὐτῇ τῇ χώρᾳ γεγενημένων τινὸς ἤκουον, ἀνδρὸς οὐδαμῶς οἵου τε ψεύδεσθαι, ὸὐδένων εἰσὶ βελτίους»· καὶ τοῦτο παρὰ Πλάτωνος ἔλαβεν «ὡς ἐγώ του παρὰ βασιλέως ἐλθόντος ἤκουσα, ἀνδρὸς ἀξιοπίστου».

Περὶ κοινῶν διανοημάτων. πῶς αὐτὰ ἰδιώσομεν λέγοκτες.

Οἱ παλαιοὶ κοινὰ λέγοντες διανοήματα ὁμολογία τῆς 29 κοινότητος ἴδια αὑτῶν ποιοῦσιν. Ἰσοκράτης «ἅπαντες 435 1 supr. VcSf, (διηγήσεων) Ac; mg. P Ph | mg. κς VcAcPh, κζ P 3 Diac.: τινὲς εἰς τὸ ‘ἀσφάλειαν’ στίζουσιν, εἶτα τὸ ἐξῆς ἀναγινώσκουσι καὶ πίστιν βεβαιώσει᾿ . . . ἔνιοι δὲ ‘δι’ ἀσφάλειαν καὶ πίστιν᾿ ἀναγινώσκουσιν, εἶτα τὸ ἐξῆς ‘βεβαιώσει’ 4 lsocr. 1, 50 6 οἱ om. Vc 7 Eur. fr 591 N.²; Rhein. Museum 63, 145 l. 13; 146 l. 1 8 καὶ τῆς Vc | ὕπο om. Ph, (m. po. suppl.) Vc | ἡ βεβαίωσις VcSfPh 9 οὕτω P VcAc, v. l. m. 2Sf; τῶι Ph, Her. 1, 23; το Sf 10 ὁμολογοῦσι Ph | καὶ — 13 βεβαίωσις om. Pc | Thuc. 1, 9 12 δεδιδαγμένοι m. 2Sf 13 Dem. 2, 17 14 γεγεν- νημένων Pa | ἤκουσα τινὸς Vc 15 καὶ τὸ τοῦ Ph 16 παρὰ add. Ma, cf. 348, 6 | Plat. Alcib. I 123 B | του PcVcAc; που Pa, m.1Sf; τῶν Ph 18. 19 supr. VcSf, (ἰδιασόμεθα) Ac; mg. Pa, (νοημάτων) Pc, (καὶ πῶς) Ph | mg. κζ VcAc, κζ P 20 διανοή- ματα λέγοντες Ac 21 lsocr 8, 1 μὲν εἰώθασιν οἱ παριόντες ἐνθάδε ταῦτα μέγιστα φάσκειν εἶναι, περὶ ὧν ἂν αὐτοὶ ποιῶνται τοὺς λόγους· οὐ μὴν ἀλλ᾿ εἰ τῳ καὶ ἄλλῳ ταῦτα ἥρμοσε λέγειν, καὶ ἐμοὶ προσήκει», καὶ Δημοσθένης ἐν τῷ Κατὰ Τιμοκράτους «εἰώθασι μὲν οὖν οἱ πολλοί», καὶ Αἰσχίνης ἐν τῷ Κατὰ Τμάρχου «καὶ ὡς ἔοικεν οἱ εἰωθότες λόγοι λέγεσθαι ἐπὶ τοῖς δημοσίοις ἀγῶσιν οὔκ εἰσι ψευδεῖς· αἱ γὰρ ἴδιαι ἔχθραι πολλὰ πάνυ τῶν κοινῶν ἐπανορθοῦσι», καὶ πάλιν Αἰσχίνης ἐν τῷ Κατὰ Τιμάρχου 450 «οὐκ ἀγνοῶ δὲ, ὅτι ἃ μέλλω ἐν πρώτοις λέγειν». Ἐν δὲ τοῖς Ὀλυνθιακοῖς Δημοσθένης τῷ πρώτῳ λόγῳ, χρώμενος κοινῷ διανοήματι τῷ ἀντὶ πολλῶν χρημάτων αὐτοὺς αἱρήσεσθαι τὸ κοινῇ συμφέρον, οὐ χρῆται τῇ ὁμολογίᾳ τῆς κοινότητος, διότι πανουργῶν χρῆται, καὶ παραλείπει τὴν ὁμολογίαν, προκατασκευάζει δὲ διὰ τοῦ προοιμίου τὰ θεωρικὰ χρήματα δεῖν ἀποδοῦναι τοῖς στρατιώταις. εἰ μὲν οὖν ὡμολόγει τὴν κοινότητα, ἔφασκε δὲ λυσιτελεῖν καὶ αὑτῷ εἰπεῖν, ὑπωπτεύετο· νῦν δὲ κοινῷ χρησάμενος διανοήματι καὶ λαθὼν αὐτοὺς ὁμολογοῦντας ὕστερον ἀναμιμνῄσκει ἀρνεῖσθαι αἰσχυνομένους περὶ τῶν θεωρικῶν χρημάτων. διὰ τοῦτο καὶ ἐπεσφραγίσατο ἐν ἀρχῇ τὸ διανόημα οὕτως «ὅτε τοίνυν τοῦθ᾿ οὕτως ἔχει». ἔθος δὲ Δημοσθένους 436 ἐστίν, ὅταν τι διοικήσηται ἑαυτῷ χρήσιμον, μὴ πρότερον ἀφίστασθαι, πρὶν ἢ ἐπισφραγίσηται. πεποίηκε 2 ποιοῦνται, mg. ῶν, Ph 5 Dem. 24, 4 6 Aesch. 1, 2 6 καὶ — 9 τιμάρχου m. po. suppl. Vc 10 Aesch 1, 4 11 τῶν Ὀλυνθιακῶν? | δημοσθένης om. VcSfPh | ἐν τῷ vulg.. cf. p. 447, 3 12 τὸ Ph 13 νομίζειν add. ante αὐτοὺς Vc Ac Sf Ph, cf. Dem. 1, 1 15 προπαρασκευάζει VcSfPh 16 et 20 Dem. 1, 19. 20 21 αἰσχυνόμενος Ph 23 Dem. 1, 1 | δὲ m.po. suppl. Vc 28. 24 δημοσθένει VcAcSfPh 25 ἐπισφραγίσεται P AcPh | πεποίηται Ph; πεποίηκεν δὲ Vc τοῦτο ἐν τοῖς τέτρασι λόγοις, ἐν τῷ Περὶ τοῦ στεφάνου, ἐν τῷ Κατὰ Μειδίου, ἐν τῷ Κατὰ Ἀριστοκράτους, ἐν τῷ πρώτῳ τῶν Ὀλυνθιακῶν.

Περὶ χρήσεως ἐπῶ ἐν πεζῷ λόγῳ.

Κατὰ πόσους τρόπους ἐν πεζῷ λόγῳ χρῆσις ἐπῶν 30 γίνεται; κατὰ δύο, κόλλησιν καὶ παρῳδίαν. καὶ κόλλησις μέν ἐστιν, ὅταν ὁλόκληρον τὸ ἔπος εὐφυῶς κολλήσῃ τῷ λόγῳ, ὥστε συμφωνεῖν δοκεῖν· οἷον παρὰ τῷ Αἰσχίνῃ ἐν τῷ Κατὰ Τιμάρχου ἐπιστᾶσά που ἡ τοῦ Πατρόκλου ψυχὴ καθεύδοντι τῷ Ἀχιλλεῖ ἐπισκήπτει περὶ τοῦ ὁμόταφος αὐτῷ γενέσθαι τοὐ γὰρ ἔτι ζωοί γε φίλων ἀπάνευθεν ἑταίρων βουλὰς ἑζόμενοι βουλεύσομεν καὶ τὰ ἑξῆς, καὶ πάλιν φησὶν Εὐριπίδης 451 «ὁ δ᾿ εἰς τὸ σῶφρον ἐπ᾿ ἀρετήν τ᾿ ἄγων ἔρως ζηλωτὸς ἀνθρώποισιν, ὧν εἴην ἐγώ». — Κατὰ παρῳδίαν δέ, ὅταν μέρος εἰπὼν τοῦ ἔπους παρ᾿ αὑτοῦ τὸ λοιπὸν πεζῶς ἑρμηνεύσῃ καὶ πάλιν τοῦ ἔπους εἰπὼν ἕτερον ἐκ τοῦ ἰδίου προσθῇ, ὡς μίαν γενέσθαι τὴν ἰδέαν· οἷον Δημοσθένης ἐν τῷ Παραπρεσβείας «ὅστις δ᾿ ὁμιλῶν ἥδεται ταὐτὰ πρεσβεύων Φιλοκράτει, 437 1 τοῖς om. Sf (cf. 443, 11) | τοῦ om Ph 3 ὀλυνθιακῶι (om. τῶν) Ph 4 supr. VcAcSf, mg. P Ph | mg. κη VcAcPh, κθ 5 καὶ ποίους add. ante ἐν Sf | ἐν τῶι VcAc | cf. 336, 15 sq. 6 alt. καὶ om. VcSfPh 12 Aesch. 1, 149; Hom. Ψ 77 14 ἐφ- εξῆς VcSfPh | ὅ φησιν Sf; φησὶν ὁ Ph 15 Aeschinis 1, 151 Eurip. Stheneboeae fr. 672 Rhein. Museum 63, 148 l. 19 | οὐδεὶς (ex ὀυδ᾿ εἰς?) Ph | ἀρετῆι Vc, m. 1Sf 16 ὡς Ph | κἀγώ Vc 18 πεζῶς λοιπὸν (om. τὸ) Pc 19 ἕτερον 〈μέρος〉 ? 20 περὶ παραπρεσβείας Ac 21 Dem. 19, 245; Eur. fr. 812 N.² | τὰ αὐτὰ AcSfPh; ταῦτα Pc; καὶ ταῦτα Dem. οὐπώποτ᾿ ἠρώτησα γινώσκων, ὅτι ἀργύριον εἴληφεν οὗτος, ὥσπερ Φιλοκράτης ὁμολογῶν».

Περὶ τῶν κεκρατηκότων ἐν τοῖς ἀκροαταῖς παθῶν.

31 Πρὸς τὰ κεκρατηκότα πάθη οὐ δεῖ ἀντιτείνειν, ἀλλ᾿ εἴκοντα παραμυθεῖσθαι. Ὅμηρος ἐποίησε, Θουκυδίδης ἐμιμήσατο, Δημοσθένης διεδέξατο, Ἰσοκράτης παρέδωκεν. Ὅμηρος «ἦ μὴν καὶ πόνος ἐστὶν ἀνιηθέντα νέεσθαι· καὶ γάρ τίς θ᾿ ἕνα μῆνα μένων ἀπὸ ἧς ἀλόχοιο ἀσχαλάᾳ σὺν νηὶ πολυζύγῳ». Θουκυδίδης ἐν Περικλέους λόγῳ «δουλοῖ γὰρ φρόνημα τὸ αἰφνίδιον καὶ ἀπροσδόκητον καὶ πλείστῳ παραλόγῳ ξυμβαῖνον». Δημοσθένης «εἰ δέ τις ὑμῶν τὸν Φίλιππον εὐτυχοῦντα ὁρῶν ταύτῃ φοβερὸν προσπολεμῆσαι νομίζει, σώφρονος μὲν ἀνδρὸς λογισμῷ χρῆται· μεγάλη γὰρ ῥοπή». Ἰσοκράτης δὲ σαφῶς οὕτως αὐτὸ παραδίδωσι «μηδὲ πρὸς τὰς τῶν παραπλησιαζόντων ὀργὰς τραχέως ἀπαντῶν, ἀλλὰ θυμουμένοις μὲν αὐτοῖς εἴκων, πεπαυμένοις δὲ τῆς ὀργῆς ἐπιπλήττων».

438

Περὶ ὁμολογουημένων ἀδικημάτων.

452

32 Τῶν ὁμολογουμένων ἀδικημάτων μία παραμυθία ἡ ὁμολογία καὶ ἀπολογία. Ὅμηρος τοῦτο ἐδίδαξεν, Ἡρόδοτος 3 mg. Pa, (περὶ om.) Pc; supr. (τῶν om.; ἀκούουσι) VcAc Sf; mg. περι κεκρατηκότων, om. cet., Ph | mg. κθ VcAc, λ P 4 cf. [Dion.] lI 1 p. 281, 8. 9 Us. 8 Hom. Β 291 10 ἀσχα- λάαῖς Ph 11 Thuc. 2, 61 13 Dem. 2, 22 14. 15 ταύτη τοι φοβερὸν προσπολεμίσαι νομίσοι Vc 15 νομίσει Sf 16 σαφῶς Vδ 17 πλησιαζόντων VcAc, lsocr. 1, 31 18 ἀπαντᾶν VcAc 19 εἴκειν Ac | ἐπιπλήττειν Ac 20 supr. VcAcSf, mg. P Ph mg. λ VcAcPh, λα P 21. 22 sic PSfPh ἡ ἀπολογία καὶ ὁμολογία ἐμιμήσατο. οἷον Ἑλένη τῶν κακῶν αἰτία πᾶσι, καὶ Ἕλλησι καὶ βαρβάροις, καὶ μάλιστα τοῖς Τρωσὶν ὁμολογουμένως κακὸν ἐλήλυθε· τί οὖν ποιεῖ; ὅταν διαλέγηται τῶν Τρώων τινί, ἑαυτῆς κατηγορεῖ καὶ ὁμολογεῖ τὴν ἀδικίαν, καὶ τοῦτο οὐ μόνον αὐτῇ ἀπολογίας, ἀλλὰ καὶ ἐλέου καὶ παραμυθίας αἴτιον γίνεται· αὐτῷ γοῦν τῷ Πριάμῳ διαλεγομένη ἑαυτῆς κατηγορεῖ, ὥστε τὸν γέροντα, εἰ καὶ ἐμίσει αὐτήν, μεταβαλέσθαι καὶ ἐλεεῖν· ἀποκρίνεται οὖν «οὔ τί μοι αἰτίη ἐσσί· θεοί νύ μοι αἴτιοί εἴσι». — Καὶ παῤ Ἡροδότῳ ὁ Ἄδραστός ἐστιν, ὑπὸ Κροίσου εὐεργετηθεὶς καὶ καθαρθεὶς καὶ φύλαξ τοῦ παιδὸς αὐτοῦ ἐκπεμφθείς· εἶτα ἀποκτείνας τὸν Ἄτυν ἐν τῇ θήρᾳ καὶ τοῦ Κροίσου βοῶντος καὶ ἀγανακτοῦντος ἑαυτὸν προτείνων, κατηγορεῖ ἑαυτοῦ καὶ ἀποκτεῖναι κελεύει· ὥστε τὸν Κροῖσον παρ᾿ Ἡροδότῳ τὴν τοῦ Πριάμου φωνὴν ἀφιέναι πρὸς τὸν νεανίσκον «εἶς δέ μοι οὐ σὺ τούτων αἴτιος, ἀλλὰ θεῶν κού τις, ὅς μοι προεσήμαινεν ἐν τῷ ὀνείρῳ».

Vc; ἡ ὁμολογία καὶ ἡ κατηγορία Ac | Diac.: ἡ δὲ σύνταξις ἔστι τοιαύτη μία παραμυθία καὶ ἀπολογία τῶν ὁμολογουμένων ἀδι- κημάτων ἡ ὁμολογία τοῦ ἀδικήματός ἐστιν; cf. [Dion.] lI 1 p. 314 6. 367, 8 Us. (de elocutionis vitiis); Fuhr, Nov. Symb. Joachim. 1907 p. 114 8 κακὸν Ac; κακῶς P Vc Sf Ph (κακὸν ἤλυθε de Achille Φ 39 de Ulixe γ 306) 5 τοῦτο om. Ph | ἀπολογία AcSf, (ex cr. m. po.) Vc; ὁμολογία Ph, ?Vc m. 1 6 [Dion.] II 1 p. 314, 6. 334, 4. 14 Us. 8 μεταβάλλεσθαι AcPh 9 γοῦν Vδ 10 Hom. Γ 164 11 Her. 1, 35 sq. 13 εἶτα αὐτὸς ἀποκτείνας VcSfPh 14 παρ- εδίδου ἑαυτὸν Κροίσῳ προτείνων τὰς χεῖρας Her. 1, 45 17 ἦς Ac 18 κοῦ PVcAcSf; καί Ph; γρ καὶ οὔ τις ἄλλος P | προ- εσήμανεν VcAc; προεμήνυσεν Sf

439 Περὶ τοῦ τραγικῶς λέγειν.

33 Τὸ τραγικῶς λέγειν Ὅμηρος μὲν ἐδίδαξε, Δημοσθένης δὲ ἐμιμήσατο. ὅτι μὲν γὰρ τραγῳδὸς καὶ πατὴρ τραγῳδίας Ὅμηρος, Πλάτων μαρτυρεῖ· ὅπως δ᾿ ἐτραγῴδησεν ἐν τῇ ἑαυτοῦ ποιήσει, θεωρητέον.

Ἰλίου ἅλωσιν οὐκ εἶπε, τέχνῃ παραλιπών· οὐ γὰρ ἥρμοζεν αὐτοῦ τῇ τῆς ποιήσεως τραγῳδίᾳ ἑνὸς πολιχνίου πόρθησις· τί οὖν ποιεῖ; πάσης πόλεως εἶπε πόρθησιν ἐν δυσὶν ἔπεσιν «ἄνδρας μὲν κτείνουσι, πόλιν δέ τε πῦρ ἀμαθύνει, 453 τέκνα δέ τ᾿ ἄλλοι ἄγουσι βαθυζώνους τε γυναῖκας». ἂν δ᾿ Ἕκτωρ ἀποθάνῃ, Ἀνδρομάχη λέγει τι καὶ Ἑκάβη, ἀλλὰ καὶ Ἑλένη καὶ χορὸς Τρῳάδων, καὶ πολλὰ δράματα ὡς εἰπεῖν ἀποπληροῦντα τὴν τραγῳδίαν. τί οὖν ἐκ τούτων τὸν χρηστὸν νομίσομεν Ὅμηρον λέγειν ἡμῖν; τὰ μεγάλα τῇ βραχύτητι τῆς ἑρμηνείας φυλάττει μεγάλα, τῆς συντομίας τὸ μέγεθος αὐτοῖς διασῳζούσης, τὰ δὲ μικρὰ καὶ φαῦλα τῇ περιβολῇ τῶν λόγων μέγεθος προσλαμβάνει.

Ταὐτὰ ποιεῖ Δημοσθένης καὶ οὕτω τραγῳδεῖ Φωκέων ἅλωσιν ἔθνους ὅλου ἐν ὀλίγοις ῥήμασι λέγων «ἦν 1 supr. VcAcSfPh, mg. P | mg. λα VcAcPh, λβ P Plat. Reip/ Χ 598 D 5 αὐτοῦ Ac 6 τέχν vix. san.; Laurentus vertit ‘artificiose | eam relingurens’ | καταλιπών P 8. 9 πόρθησιν εἶπεν VcAcSfPh 10 Hom. Ι 593 |⌊II⌉κτείνουσι⌊ν er.⌉ Vc | ἀμαλ θύνει Ph ad 10. 20 451, 3: cf. Theon lI 62, 24; 31. 63, 3 Sp. Aps l 2 p. 317, 3 Sp. -H. 11 δ᾿ (om τ᾿) Ac Ph 12 Hom. Ω 725. 748. 762 τ⌊ί καὶ m. po.; ex η⌉ Vc; τι (om. καὶ) Ph 15 τὸν om. Ph | νομίσωμεν Ph | ἡμῖν ante ὅμηρον Vc, ante λέγειν Sf Ph ; om. Ac 16 φυλάττειν VcAcPh 18 σμικρὰ Pc 19 παρα- λαμβάνει VcSf; προσλαμβάνειν Ac 20 οὗτος Sf; οὕτως VcAc Ph 21 Dem. 19. 65 ἰδεῖν οἰκίας κατεσκαμμένας, τείχη περίῃρημένα, χώραν ἔρημον τῶν ἐν ἡλικίᾳ, γύναια δὲ καὶ παιδάρια ὀλίγα 440 καὶ πρεσβύτας ἀνθρώπους οἰκτρούς»· μονονουχὶ παρέφρασε τὸ Ὁμηρικόν. ἐν δὲ τῷ Κατὰ Κόνωνος αἰκίας τῆς ὕβρεως περιήγησιν ἐποίησεν ἀκριβῶς ἕκαστα διηγούμενος, δηλονότι τὴν φαυλότητα τοῦ πράγματος αἴρων εἰς μέγεθος τῇ περιττοτέρᾳ ἑρμηνείᾳ καὶ τὴν ὕβριν τραγῳδῶν.

Περὶ τοῦ κωμικῶς λέγειυ.

Τοῦ κωμικῶς λέγειν ἅμα καὶ σκώπτειν ἀρχαίως τρεῖς 34 μέθοδοι· τὸ κατὰ παρῳδίαν σχῆμα, τὸ παρὰ προσδοκίαν, τὸ ἐναντίας ποιεῖσθαι τὰς εἰκόνας τῇ φύσει τῶν πραγμάτων. τούτων παραδείγματα λάβωμεν τὰ μὲν ἐκ τοῦ κωμικοῦ, τὰ δὲ ἐκ τοῦ βίου, τὰ δὲ ἐκ τοῦ ῥήτορος.

441

Τὸ μὲν κατὰ παρῳδίαν οὕτως ἔχει «ὁλᾷς; Θέωλος τὴν κεφαλὴν κόλακος ἔχει»· θέλων γὰρ εἰπεῖν ‘τὴν κεφαλὴν κόρακος ἔχει’ διὰ τὸ τραυλὸς εἶναι δῆθεν ἁμαρτὼν τῇ φωνῇ διεκωῴδησε τὸν τρόπον.

Τὸ δὲ παρὰ προσδοκίαν τοῦτο 454 «βδελυρὸν μὲν οὖν τὸ πρᾶγμα καὶ οὐκ ἂν ἐβουλόμην λαχεῖν, ἐπειδὴ δὲ ἔλαχον»· 2 ὀλίγα om. P; γρ γυναῖκα δὲ καὶ παιδάρια ὀλίγα Pa, (γύ- ναια) Pc 3. 4 μονονουχὶ παραμικρὸν παρέφρασε Sf 4 Dem 54, 3 sq. 9 supr. VcAcSfPh, mg. P | mg λβ VcAcPh, λγ P 10 τὸ Ph 11 cf. Auct. ad. Her. Ι 6, 10 14 τὰ δὲ ἐκ τοῦ βίου post ῥήτορος Pc; del. Spengel, at cf. 452, 5 sq. | ἀπὸ (pro alt. ἐκ) AcSfPh 15 τὸ scripsi; τὰ codd. 16 Arist. Vesp. 45 ὁλᾶις θεόδωλος . . κόλακος Vc | θεόδωλος Ph; θεόδωλον Sf 17 θέλων — ἔχει om. Vc 18 τὴν φωνὴν VcSfPh 20 οὕτω AId. 21 Fragm com. anon. 187. IV p. 650 Meineke τὸ om. Ph | γρ οὐκανεβαλόμην Ac 22 τυχεῖν Sf προσδοκᾷ μὲν ὁ ἀκροατὴς ἀκοῦσαι ‘ὑπομενῶ’ , φησὶ δὲ «οὐκ ἂν ἐβουλόμην».

Τὸ δὲ ἐναντίως χρῆσθαι ταῖς εἰκόσι πρὸς τὰ μεγέθη τῶν πραγμάτων οὕτω γίνεται, ἐὰν μεγάλῳ μικρὸν ἀντιτιθῶμεν καὶ μικρῷ μέγα, οἷον ‘ἐμαχέσαντο οἱ ὄρτυγες ὡς Αἴας καὶ Ἕκτωρ’ καὶ ‘Ἕκτωρ καὶ Ἀχιλλεὺς ἐμαχέσαντο ὡς ἀλεκτρυόνες’.

Τούτοις πᾶσι χρῆται Δημοσθένης ἐν τῷ Περὶ τοῦ στεφάνο· ὅθεν δηλοῦται, ὅτι κωμῳδεῖν ἐπίσταται· τῇ 442 μὲν παρῳδία οὕτως «τὸν μὲν πατέρα ἀντὶ Τρόμητος ἐποίησεν Ἀτρόμητον», τῷ δὲ παρὰ προσδοκίαν οὕτω περὶ Αἰσχίνου λέγων «οὐδὲ γὰρ ὧν ἔτυχεν ἦν, ἀλλ᾿ οἷς ὁ δῆμος καταρᾶται», τῇ δ᾿ ἐναντιώσει τῶν εἰκόνων οὕτως «αὐτοτραγικὸς πίθηκος, ἀρουραῖος Οἱνόμαος».

Περὶ ἀμφιβολίας.

35 Τοῖς μὲν πολλοῖς δοκεῖ πολλὰς ἐν τοῖς βιβλίοις ἀμφιβολίας γίνεσθαι ὑπὸ τῶν παλαιῶν· ἡμεῖς δὲ φαμέν, ὅτι οὐ δύναται ἔν τῳ παλαιῷ βιβλίῳ ἀμφιβολία εἶναι· ἀνάγκη γὰρ τὴν διάνοιαν εἶναι ἄτοπον τὴν ἑτέραν ἢ τὴν σύνταξιν τῆς λέξεως. τὸ γοῦν παρʼ Ὁμήρῳ «θεοῖσι δὲ θῦσαι ἀνώγει Πάτροκλον, ὃν ἑταῖρον τοῦτο λέγουσιν εἶναι ἀμφιβολίαν, πότερον Πάτροκλον κελεύῖει 3 ἐναντίως, in argumento mg. ἐναντιαις, Ph 4 παραδειγ- μάτων VcPh 4. 5 ἀντιτιθῶμεν Pc; ἀντιθῶμεν Pah VcAc 6 ὡς om. AcPh | alt. καὶ Ἕκτωρ om. Ac Ph 6. 7 cf. Demetr De eloc. 160 9 ἔνθεν Vδ, (ὅ supr.) Pa 10 et 12 Dem 18. 130 11 τὸ Vc Sf 14 (αὐτο om.) τραγικὸς Ph |Dem. 18, 242 15 supr. Vc Ac Sf Ph, mg. P | mg. λ VcAcPh, λδ P 16 de controversia simili cf. [Dion.] ΙΙ 1 p. 323, 6; 295, 3 Js. | cf. Theon lI 82, 29 Sp. 17 γενέσθαι Vδ 18 ἀμφιλογία Ph 20 δὲ (pro γοῦν) Vc Ac | Hom. Ι 219 21 ὃν om. Ac 22 ἀμφίβολον Πάτροκλον om. Vc σφαγιασθῆναι ἢ τῷ Πατρόκλῳ προσέταξε τοῖς θεοῖς θῦσαι. καὶ τὸ «ὦ Ζεῦ, γένοιτο καταβαλεῖν τὸν σῦν ἐμέ» ἀμφίβολόν φασιν εἶναι, λέγοντες καὶ τοῦτον εἶναι δύνασθαι τὸν νοῦν εὐχομένου τῷ Διὶ ὑπὸ τοῦ συὸς καταβληθῆναι· οὕτω μὲν δὴ ὁ νοῦς ἄτοπός ἐστιν, ἡ δὲ ἑρμηνεία ἄλογος. τὸν αὐτὸν δὲ τρόπον «στασιάσαντες 455 δὲ ἔτη πολλά, ὡς λέγεται, ἀπὸ πολέμου τινὸς τῶν προσοίκων 443 βαρβάρων ἐφθάρησαν»· ζητοῦσιν, ὑπὸ τίνος ἐφθάρησαν, ὑπὸ τοῦ πολέμου ἢ ὑπὸ τῆς στάσεως. ἀδύνατον ὑπὸ τοῦ πολέμου εἶναι τὴν φθοράν· ὃ δὲ λέγει, τοιοῦτόν ἐστιν ‘στασιάσαντες ἀπὸ πολέμου, ἐφθάρησαν’, ἵνα ἡ μὲν στάσις ᾖ γεγονυῖα ἐκ τοῦ πολέμου, ἡ δὲ φθορὰ ἐκ τῆς στάσεως· οὐ δεῖ γὰρ λέγειν ‘ἀπὸ πλέμου ἐφθάρησαν’ . Τοσαῦτα περὶ ἀμφιβολίας.

Περὶ ἐργασίας δημηγορίας, διαλόγου, κωμῳδίας, τραγῳδίας, συμποσίων Σωκρατικῶν.

Δημηγορία, διάλογος, κωμῳδία, τραγῳδία, συμπόσια 36 Σωκρατικὰ διά τινος διπλῆς μεθόδου πάντα πλέκεται.

3 sq. cf. Aristid. ΙΙ 508, 6 Sp. |adesp. fr 188 N.² | καταλαβεῖν Ph 4. 5 δύνασθαι καὶ τοῦτον εἶναι VcAcSfPh 5 εὐχομένωι c; exsp. εὔχομαι | τοῦ om. Pc 7 καὶ τὸ post τρόπον add. Ac Thuc 1, 24 8 τινὲς Vc 9 τίνων Ac 10. 11 〈ἀλλ᾿ ἔστιν〉 ἀδύνατον ? 11 ⌊ὑ m.po⌉ πὸ Vc 11 sq. Diac.: παροραμα τοῦτο τῷ Ἑρμογένει ἐγένετο 11. 12 ὃ λέγει δὲ τοῦτό ἐστιν VcSfPh 18 ἵνα — 14 στάσεως om. Ac 14 οὐδεὶς γὰρ λέγει (m. po. γρ΄ καὶ οὐ δεῖ λέγειν) Vc | γαρ supr. Ph 15 τοσαῦτα περὶ ἀμφι- βολίας om. Vc 16. 17 supr. Ac Sf, (διαλόγου δημηγορίας) Vc mg. Ph: περὶ δημηγορίας διαλόγου καὶ τῶν λοιπῶν Pπ, mg. P | mg. λδ VcAcPh, λε P

Ἡ μὲν δημηγορία ἐπιτίμησιν ἔχει καὶ παραμυθίαν, τῆς μὲν ἐπιτιμήσεως κολαζούσης καὶ παιδευούσης τὰς γνώμας τῶν ἀκουόντων, τῆς δὲ παραμυθίας τὸ λυπηρὸν ἐκβαλλούσης ἐκ τῆς ἐπιτιμήσεως. παράδειγμα ταύτης τῆς πλοκῆς πάντες οἱ ψιλιππικοὶ ἀναμὶξ συγκείμενοι

Κωμῳδίας δὲ πλοκὴ πικρὰ καὶ γελοῖα, τῶν μὲν πικρῶν σωφρονιζόντων, τῶν δὲ γελοίων παραμυθουμένων ὅπερ καὶ ἐξ αὐτῶν τῶν ποιημάτων ἔστι καταμαθεῖν, οὐχ ἥκιστα δὲ ἐν τοῖς Ἀχαρνεῦσιν ὁ Ἀριστοφάνης δηλοῖ λέγων οὕτως «ὅσα δὴ δέδηγμαι τὴν ἐμαυτοῦ καρδίαν τὸ πικρόν, «ἥσθην δὲ βαιά» 444 λέγων γελοῖον πάθος.

Τραγῳδίας πλοκὴ οἶκτος καὶ θαῦμα, ὅπερ ἔστι καταμαθεῖν καὶ ἐκ τῶν τραγῳδιῶν, οὐχ ἥκιστα δὲ καὶ ἀπὸ τῶν Ὁμήρου· τοῦτον γὰρ ἔφη ὁ Πλάτων πατέρα τρογῳδίας εἶναι καὶ χορηγόν· εὑρήσομεν οὖν ἐν τοῖς προοιμίοις αὐτοῦ ἀναμὶξ οἶκτον καὶ θαῦμα.

Συμποσίου Σωκρατικοῦ πλοκὴ σπουδαῖα καὶ γελοῖα 456 καὶ πρόσωπα καὶ πράγματα, ὥσπερ καὶ ἐν τῷ Ξενοφῶντος καὶ ἐν τῷ Πλάτωνος Συμποσίῳ. ἀλλὰ καὶ ἐν τῇ Κύρου παιδείᾳ φησὶ Ξενοφῶν «ἀεὶ μὲν οὖν ἐπεμελεῖτο ὁ Κῦρος, ὁπότε συσκηνοῖεν, ὅπως εὐχαριτώτερο τε λόγοι ῥηθήσονται καὶ παρορμῶντες εἰς ἀρετήν».

1 μὲν γὰρ Vδ |cf. [Dion.] ΙΙ 1 p. 331, 25 Us. 2 ἐπιτιμία Vc 4 ἐκβαλούσης Sf | τὸ ἐκ Vc | παραδείγματα Vc 9 ὁ om. Vc Sf 11 Arist. Ach 1 | δὴ om. Ac 13 δὲ βαιαὶ Vc: βεβαία Ph 14 λόγων Ac Sf Ph, (ε ex ο?) Vc | γελοίων Vc Ac Sf Ph 15 δὲ πλοκὴ Vc Ph 17 cf. 450, 3; Plat Reip. X 598 D 18 εἶναι om. Vc 19 ἀναμὶξ om. P 23 Xen Cyrop. ΙΙ 2, 1 24 εὐχα- ριστότεροί Ac Sf Ph 25 ῥηθήσωνται Ac Sf; ἐμβληθήσονται Xen.

Διαλόγου πλοκὴ ἠθικοὶ λόγοι καὶ ζητητικοί. ὅταν ἀναμίξῃς προσδιαλεγόμενος καὶ ζητῶν, οἱ ἠθικοὶ παρεμβληθέντες λόγοι ἀναπαύουσι τὴν ψυχήν, ὅταν δ᾿ αὖ ἀναπαύσηται, ἐπάγεται ἡ ζήτησις, ὥσπερ ἐν ὀργάνῳ ἡ τάσις καὶ ἄνεσις γίνεται.

Περὶ ἀποφράσεως.

Ἡ ἀπόφασις τῇ καταφάσει ποτὲ μὲν τὸ ἴσον δύναται, 37 ποτὲ δὲ τὸ ἔλαττον, ποτὲ δὲ τὸ πλέον. ἴσον μέν, ὅταν δι᾿ ἐγγύτητα τῆς λέξεως φεύγων τις τὴν ταυτότητα μεταβάλλῃ τὴν λέξιν· οἷον «θύων τε γὰρ φανερὸς ἦν καὶ μαντικῇ χρώμενος οὐκ ἀφανὴς ἦν», ταὐτὸ ἐδήλωσεν. 445 ἔλαττον δὲ καὶ πλέον ἤτοι ὑποστελλομένων ἡμῶν δι᾿ ἀσφάλειαν ἢ ἐπιτεινόντων δι᾿ αὔξησιν κατὰ ἤθους προσθήκην· οἷον «ὦ ξεῖν᾿ , ἐπεὶ οὔτε κακῷ οὔτ᾿ ἄφρονι φωτὶ ἔοικας»· ἐνταῦθα τὸ ‘οὐ κακῷ καὶ ἄφρονι’ ἔλαττόν ἐστι τοῦ ‘ἀγαθῷ καὶ φρονίμῳ’· οὐ γὰρ δὴ οἷδεν αὐτόν, ἵνα αὐτῷ ταῦτα μαρτυρῇ, ἀλλʼ ἱκανὴν φιλοφροσύνην εἶναι νομίζει κακίαν ἀφελεῖν, οὐχὶ ἀρετὴν προσθεῖναι. ὅταν δὲ λέγῃ «ἐπεὶ οὔ μιν ἀφαυρότατος βάλ᾿ Ἀχαιῶν», μεῖζον ἡ ἀπόφασις δηλοῖ τῆς καταφάσεως· τὸν γὰρ πάνυ

1 διαλόγου — 5 γίνεται post 454, 14 πάθος Vδ |cf. W. Schmid. Der Atticismus l 219, 4 2 ἀναμίξεις, η supr. (m. 2?), Ph: ἀνα- μίξι⌊Ι⌉ς Sf | καὶ om. Vc Ph | οἱ γὰρ Sf 2. λόγοι παρεμβληθέντες Ac 2 δ᾿ ὀῦν Vc 5 καὶ ἡ ἄνεσις Sf 6 mg. P; (καὶ κατα- φάσεως add.) supr Vc Ac Sf, mg Ph | mg. λε Vc Ac Ph, λς P 7 cf. 306, 8 10 μεταβαίη Vc Sf; μεταβάλλ⌊η ex ει⌉ Pa Xen. Mem. Ι 1, 2 |φανερῶς Ph 11 ταυτὸν Sf; ταὐτὸ γὰρ Ac 15 ὦ om. Hom. ζ 187; ἠ Ph |ξέν᾿ Vc; ξεῖν᾿ ⌊Ι⌉ Pa 17 ἀγαθοῦ καὶ φρονίμου P Ac 19 καὶ κακίαν Pc 20 Hom. Ο 11