Oratio 4 Libanius Richard Foerster University of Leipzig European Social Fund Saxony Gregory Crane Gregory R. Crane Editor-in-Chief, Perseus Digital Library Digital Divide Data Corrected and encoded the text Matt Munson Project Manager (University of Leipzig) Annette Geßner Project Assistant (University of Leipzig) Thibault Clérice Lead Developer (University of Leipzig) Bruce Robertson Technical Advisor Greta Franzini Project Manager (University of Leipzig), 2013-2014 Frederik Baumgardt Technical Manager (University of Leipzig), 2013-2015 Simona Stoyanova Project Manager (University of Leipzig), 2015 Project Assistant (University of Leipzig), 2013-2014 University of Leipzig tlg2200.tlg00404.opp-grc1.xml Available under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License 2014 University of Leipzig Germany Richard Foerster Libanius Libanii Opera Orationes I-V Teubner Leipzig 1903 1.1 Internet Archive

The following text is encoded in accordance with EpiDoc standards and with the CTS/CITE Architecture.

Latin Greek German
ΠΕΡΙ ΤΟΪ ΜΗ ΑΗΡΕΙΝ.

Πολλάκις ἐν τῷ τοῦδε δικαστηρίῳ λῆρος ὑπ’ R 208 αὐτοῦ κεκλημένος ἐν τῷ ὑμετέρῳ τούτῳ πειράσομαι δεῖξαι πολὺ τοῦτο τὸ ῥῆμα τῆς ἀληθείας ἀφεστηκὸς οὕτω μεγάλοις τοῖς ἐλέγχοις, ὥστ’ αὐτὸν τοῦτον τὸ μὴ ἔχειν ἀντειπεῖν ὁμολογῆσαι τῇ σιωπῇ.

εἰ μὲν οὖν ἅπας ὅστις εἰς γῆρας ἧκεν, οὗτος ἐξέπιπτε τοῦ φρονεῖν καὶ τῆς φύσεως οὗτος ἦν νόμος τὸν ἐκεῖνο λαβόντα τοῦτο οὐκ ἔχειν, μάλιστα μὲν οὖν οὐδ’ οὕτως ἐχρῆν ὑπερφρονεῖν οὐδ’ ὀνειδίζειν οὐδὲ κακίαν τοῦ C = codex Chisianus Α = codex Monacensis gr. 483 (Augustanus) Ρ = codex Palatinus gr. 282 V = codex Vindobonensis U = codex Urbinas gr. 126 I = codex Marcianus append. XCI 2 Β = codex Barberinus II 41 Μ = codex Marcianus gr. 437 Mo = codex Monacensis gr. 101 Bong = editio Bongiovanniana Re = Reiskius 2 Εὐτροπίου vid. § 16. 3 δεῖξαι πειράσομαι ΒΜ 4 δεῖξαι om Bong 5 τοῖς om IBM Bong | ν in αὐτὸν m. rec. (p) in ras C | τοῦτο CAPIBM Bong | ὸ in τὸ corr in ῶ Ρ4 τῶ V sed ω m. rec. (r) in ras 7 οὕτω Ι | ἐξέπεσε edd 9 οὖν om PVIBMo, fortasse recte | οὕτω σ᾿ ἐχρῆν ex οὕτω σε χρὴ corr Α 10 ὑπερφρονεῖν scripsi φρονεῖν libri edd καταφρονεῖν coni Sintenis | κακία Μο γέροντος τὴν ἀτυχίαν νομίζειν, ὥσπερ οὐδὲ τῶν μικρῶν ἢ σιμῶν ἢ κωφῶν ἢ τυφλῶν·

εἰ δ’ ἔστι φρονεῖν καὶ πρὸς τοῦτο προβάντα χρόνου καὶ πολὺ πλείους τῶν 4 τοῦτο παθόντων οἱ μὴ παθόντες εἰσί, τί δεῖ κατὰ τῆς R 209 ψυχῆς τὴν ἡλικίαν | λαμβάνειν καὶ νομίζειν τὸ γῆρας ἐν αὑτῷ καὶ τὸ ληρεῖν κομίζειν;

ἢ σὺ τολμήσεις εἰπεῖν, ὡς ἐλήρει μὲν Πλατῶν, ἐλήρει δὲ Ἰσοκράτης, ἐλήρει δὲ Σοφοκλῆς, οὐκ ἐσωφρόνει δὲ Γοργίας, οὐκ ᾔδει δ’ ἑαυτὸν ὁ Τυανεὺς ἐκεῖνος;

Ὅμηρος δὲ τί μαθὼν εἰς Ἴλιον ἄγει τὸν Πύλιον γέροντα τὸν τοῖς τε Λαπίθαις συνηγωνισμένον καὶ μετὰ τῶν Ἀτρειδῶν πλέοντα; ἦ ἵνα γέλωτα παρέχῃ τοῖς Ἀχαιοῖς ἐν ταῖς ὑπὲρ τῶν ὅλων βουλαῖς ἐκφερόμενος τοῦ δέοντος;

ἀλλ’ ἕνα μή τις τῶν σοὶ παραπλησίων ὑπολάβῃ τι τοιῦτον ἀκούων τὸ μετὰ δὲ τριτάτοισιν ἄνασσε, διὰ τῆς εὐχῆς Ἀγαμέμνονος ἅπαν τοῦτ’ ἀνεῖλεν, ἣν ἐποιήσατο πρὸς τὸν Δία καὶ τὸν Ἀπόλλω καὶ τὴν Ἀθηνᾶν νίκην αἰτῶν. ἀφεὶς γὰρ Αἴαντα τὸν Λοκρὸν καὶ τὸν μέγαν καὶ τὸν Τυδέως καὶ αὐτὸν τὸν Ἀχιλλέα 7 Cf. [Lucian.] Macrob. § 21 | [Luc.] l. l. § 23 8 Cf. [Luc.] l. l. §§ 24 et 23. Plin. n. h. VII § 156 9 Philostr. vit. Apollon. Tyan. VIII 29 p. 171 10 Cf. [Lucian.] l. l. § 3 11 II. α 269 15 II. α 252 16 ΙΙ. β 371 sq. 3 τοῦ χρόνου edd χρόνον Μο | πολλοὶ Ι 4 τούτω Ι 6 ἁυτῶι in textu, γρ ταὐτῶ in marg A ταυτῶ PBMMo Βong ταυτὸ Ι 7 πλάττων Ι | ἐλήρει δὲ] καὶ ΒΜ | ἰσοκράτης Α σωκράτης Μ σωκράτης PIBMo 8 η in σοφοκλῆς in ras duarum litterarum C v 10 παθὼν Bong 11 συναγωνισά- μενον Bong 12 ἄγοντα Μο | ἦ scripsi ἢ libri edd 13 a φερόμενος Μο ἐκφερόμενον Re 14 ὑπολάβοι ΒΜ sed in hoc οι in ras | τί CAIMo om V 15 δὲ om BM τ tertium in τριτάτοισιν in ras C v 18 Αἴαντε vel Αἴαντας Gasda 19 καὶ secundum inser P4 om CAVUMo Re δέκα συμβούλων ἐμνήσθη Νέστορι παραπλησίων, ὡς οὕτω δράσων, ἐφ’ ὅπερ ἧκεν.

7. Εἶεν. ἀλλ’ ἐκεῖνα μὲν ἀρχαῖα καὶ παλαιά, τί δαὶ Ἡρώδης ὁ Ἀθηναῖος ὁ πονεῖν είδώς, ὁ τῷ θη- 4 σαύρῳ πλούσιος; τί | δαὶ ὁ Σπαρτιάτης σοφιστὴς ὁ R 210 τῷ πίνειν εὐπορώτερος εἰς λόγους γιγνόμενος; τί δ’ ὁ παρ’ ἐκεῖνον μὲν οὐ φοιτήσας, παρ’ ἔνα δὲ τῶν νου μαθητῶν, ὁ Καππαδόκης, ᾠ καὶ τεθνεῶτι τῶν βασιλέων τις τὸν νεκρὸν τιμήσας ἀπέπεμψε;

τού- . του μακροβιώτερος ἦν, ᾧ πολλή τις ἡ παρὰ τῶν προ- λόγων δόξα παρευδοκιμούντων τοὺς ἀγῶνας αὐτῷ. οὗτος τοίνυν ὁ Αἰγύπτιος οὐκ ἐν πλούτῳ μὲν ἀπῆλθεν, ἀφῆκε δὲ τὴν ψυχὴν ἄνευ πλάνης.

Ἀλλὰ τῶν ἐνταῦθά με βούλει μεμνῆσθαι; οὐκοῦν ὑγιαίνων μὲν Αἰδέσιος τὰς φρένας ᾤχετο, ταὐτὸ δὲ ὑπῆρξε τοῖς μετ’ ἐκεῖνον; ὧν ἐγὼ τῷ πρεσβυτέρῳ τὸν ἴσον βεβίωκα χρόνον καὶ οἶδά γε θρηνήσας αὐτὸν ὑπὲρ τοὺς ἄλλους, νέος τῶν ἐκείνου ῥευμάτων ἀποστερού- μενος· καίτοι ληροῦντος ἀπελθόντος τί θρηνεῖν ἔδει; ἀλλ’ οἶμαι τὸν σοφιστὴν εὑρίσκομεν καθ’ ἑκάστην ἡμέ- ραν ἐπιδιδόντα.

4 Philostr. vit. soph. II 1, 15 p. 73 et 2 p. 56 8 Pausanias Caesareensis (Philostr. l. l. II 13)? 12 Ptolomaeus vel Apol- lonius vel Pollux Naucratitae (Philostr. l. l. II 15, 2; II 12)? 15 Eunap. vit. soph. 48, 8 sq. 16 Zenobius cf. p. 130, 15; 134, 11 et ep. 407 2 ῞ et ω in οὕτω in ras Ρ2 τοῦτο U 4 δὲ VBMMo Bong 5 δὲ VIBMMo Bong Sintenis 6 εὐπορώτατο·ς Ι | γινόμενος IV | δαὶ Ι δὲ ΒΜ 9 τίς VIBMMo | ἀπέπεμψεν Β 10 διὰ ΒΜ Bong 11 δόξαν Μο sed ν erasum 14 με scripsit Re e Μο μοι reliqui libri Bong 15 αἰδέσι ος cum rasura unius vel duarum litterarum U 18 νέους Μο | ν in ἐκείνου in ras Ρ2 | ἀπεστερημένος Re 19 καὶ τί Ι 20 καθε- κάστην Μο

10. Ἀλλ’ ἐγὼ ληρῶ καὶ παραφρονῶ καὶ γήρᾳ R 211 τοῦτό μοι συμβέβηκεν· εἶτ᾿ ἐν τοσάύτῃ πόλει | σοὶ μόνῳ τοῦτ’ ἀνεφάνη, τοὺς δ’ ἄλλους ἔλαθε τοὺς προσ- αγορεύοντας, τοὺς προσιόντας, τοὺς συγκαθημένους, τοὺς ὁμιλοῦντας, τοὺς λαλοῦντας, τοὺς ἐν ταῖς ἐπι- δείξεσι πάντα ποιοῦντας; οἳ πότ’ ἂν ὑπήκουσαν ἀν- θρώπῳ μεθύοντι καὶ πρὸ τῆς τῶν οἰκείων φροντίδος τὰς ἐμὰς φλυαρίας ἔθεντο;

11. Ἀλλ’ ἐάσωμεν, εἰ δοκεῖ, τὴν εἰς χρόνον ζημίαν. περὶ δὲ τῶν παῖδας τοὺς αὑτῶν εἰσαγόντων καὶ παρα- διδόντων, παῖδες δὲ καὶ πρὸ τῶν ψυχῶν τοῖς πατράσι, τί τις ἂν φαίη; καὶ γὰρ εἰ τοὺς ἀπόντας τὸ πρᾶγμα διέφυγε, (καίτοι πῶς ἂν τοῦτό γε ἠγνοήθη;) τοῖς παροῦσιν ἔκδηλον ἂν ἦν.

ἔστιν οὖν ὅστις εἵλετ ἂν ὃν ἐγέννησε κατακρημνίσαι; καὶ βορβόρου μὲν οὐκ ἂν ἔδωκε πιεῖν, τῶν δὲ ἀπὸ τῆς ἐμῆς ἀφροσύνης; οὐκ ἔστι ταῦτα, οὐκ ἔστιν· οὐδ’ ἂν κρατήσαις εἷς ὢν καὶ οὗτος πίθηκος τοσούτων μὲν γονέων, τοσούτων δὲ πόλεων, οὕτω δὲ πολλῶν ἐθνῶν. οὐδὲ γὰρ εἰ Δάφνην ταύτην τὴν οὕτω καλὴν καὶ δένδρεσι καὶ κήποις καὶ πηγαῖς καὶ καταγωγαῖς ἀηδὲς εἶναι λέγοις χωρίον, περιέσῃ τῆς ἀληθείας.

R 212

13. Βούλεσθέ με προσθεῖναι | ταῖς ἀποδείξεσιν, ἢ 2 μοι τοῦτο ΙΒΜ Bong | συμβέβηκε Re | εἶτα ΙΒΜ 4 προσιόντας in προσόντας corr Α2 5 τοὺς λαλοῦντας om Bong 6 οἳ <πῶς> α ποτ’ Cobet Mnem. V 105 (= Coll. 101), recte | ἤκουσαν ἀνθρώπου μεθύοντος Μο 7 μεθιέντι Gasda 9 ἐάσομεν Μο | ἐσ Ι 10 ἑαυτῶν Ι αὐτῶν ΑΡΜο | εἰσα- γαγόντων Β 12 τίς CAPMo 13 καίτοι γε ΙΜ Bong | τοῦ Ι 14 δῆλον ἦν ἄν Μο 17 σαῖς in κρατήσαις in ras P3 κρατήσας U 21 καὶ om Bong | λέγεις ΡΒΜ (in hoc tamen ε in ras) Bong 23 ει et ε in ἀποδείξεσιν in ras P3 ex o γρ η et α ut videtur | εἰ A εἰ CPMo καὶ τοῖς εἰρημένοις νενίκηκα; ἀλλὰ περιττὸν μέν, τὸ δ’ οὖν ὑμῖν ἀρέσκον οὐ φεύξομαι· οὐκοῦν, ὥσπερ ὑμῶν ἕκαστος, οἶδα μὲν τὸ πρεσβύτερον τῆς πόλεως μέρος, οἶδα δὲ τὸ νεώτερον καὶ ποτέρωθι μὲν τὸ θέα- τρον, ἐν ποτέρῳ δὲ ὁ ἱππόδρομος, καὶ τῶν πυλῶν ἑκάστη ποῖ φέρει, καὶ ὡς ὁ βασιλεὺς ἄνευ ταλαιπωρίας καθεῖλε τὸν τύραννον, καὶ ὡς ὁ παῖς αὐτῷ μέγας ἐστὶν ἐν παιδί. ἐπίσταμαι δέ, πόσοι μὲν ἄρχοντες ἡμῖν, πό- σον δὲ ἑκάστῳ τὸ μέτρον, καὶ τί τὸ ἀεὶ παρὸν τῆς ἡμέρας μέρος, καὶ τί μὲν ἐμόν, τί δ’ οὐκ ἐμόν, καὶ τῷ μὲν χρῶμαι, τοῦ δ’ ἀπέχομαι.

τί δαί; τοὺς φοιτῶντας ὡς ἡμᾶς οὐκ οἶδα, καὶ τίνος ἕκαστος καὶ πόθεν, ὀνόματά τε αὐτῶν καὶ τύχας, καὶ τίνι μὲν αὐτῶν ἔνι χρήματα, τίνι δὲ οὔ; ἀλλ’ ἐπὶ τὸ δειπνεῖν ἐρχόμενος ἐμνήσθην τοῦ σιτίου μὲν ὡς ποτοῦ, ποτοῦ δὲ ὡς σίτου; καὶ τί δεῖ περὶ τὰ τοιαῦτα διατρίβειν, ἀλλ’ οὐκ ἐξ ὧν αὐτῶν δεῖ, καλῶς τὴν κατηγορίαν ἐλέγχειν; ἐὰν γάρ με λάβῃς ἀγνοοῦντα, τίς εἶ σὺ καὶ τίνων γέγονας, μαίνεσθαί με μᾶλλον ἢ τὸν Ὀρέστην λέγειν.

7 Μάξιυον cf. Zosim. IV 47. Oros. VII 35. Pacat. Paneg. Theod. c. 40 sq. | Ἀρκάδιος cf. Hydat. chron. ed. Mommsen Chron. Min. saec. IV—VII t. 2 p. 15, 14 20 λέγειν ἤτοι λέγε· τῆς ἀττικῆς καὶ τοῦτο συνηθείας· καὶ ποιηταὶ τούτῳ χρῶνται Σοφοκλῆς τότ’ ἤδη φάσκειν ἐμὲ μαν- τικῇ μηδὲν φρονεῖν (Oed. R. 462. Cf. Bruhn, Sophokles, Anhang § 123), καὶἈριστείδης πολλαχοῦ τῶν ἑσυτοῦ λόγων τούτῳ χρῆται V 1 το ς cum rasura unius litterae U 2 οὖν om Μο | ἡμῖν Ι 4 ποτέρωθεν Μο 6 πῆ Ι 7 ὡς om Bong 10 δὲ Β 11 δὲ VBMo Sintenis 14 δ’ Re | ἀλλὰ Ι 15 μὲν τοῦ σιτίου Re | τοῦ om Μο 16 σιτίου V 17 αὐτῶν Re e Μο αὐτὸν reliqui libri Bong 20 ειν in λέγειν in ras P3 λέγειν Α sed γε supra γειν m2 λέγε U R 213

15. Κώμη τις ἤνεγκέ σοι τὸν πατέρα, φυγὼν | δὲ ἐκεῖνος πόνους τοὺς τῷ γεωργῷ προσήκοντας καὶ κατὰ τοῦτο τήν τε γῆν ἀδικήσας οἷς τε τῶν καρπῶν μέλει θεοῖς θυρωρὸς ἄρχοντος κιναίδου καθίσταται καὶ ᾧ κιναίδων ἔδει, καὶ τὸ τὰ τοιαῦτα τοῦτον ὑπηρετεῖν δύνασθαι δοῦλον αὐτῷ τὸν ἄρχοντα ποιεῖ, τοῦτο δὲ τούτῳ χρυσίον.

γενόμενος δὲ Εὐτροπίου τοῦδε πατήρ, δέον τὸν υἱὸν ἀποδοῦναι δικέλλῃ καὶ σμινύῃ καὶ βουσὶ καὶ ἀρότρῳ, καὶ διὰ τοῦδε τὴν γῆν ἀδικεῖν ἠξίου μεταθεὶς αὐτὸν ἐπὶ μουσεῖα καὶ λόγους οὐκ οὔσης τοῖς διδασκάλοις ἐξουσίας οἷς βούλοιντο κλείειν τὰς θύρας.

καὶ πάλιν αὐτὸς ἦν ὁ πατήρ, διὰ μὲν τῶν προτέρων τὴν Δήμητραν ἀδικῶν, τῷ δὲ τῶν μισθῶν ἀποστερεῖν τὰς Μούσας. οὔκουν ἔχοι τις ἂν εἰπεῖν τὸν λαβόντα. καὶ ταῦτα ἐποίει παρόντων χρημάτων ἀπὸ τῆς διακονίας ὧν ἔφην, τῆς μὲν τῶν οὐκ εἰσπρατ- τόντων ἀπολαύων ἐπιεικείας, τῆς δὲ τῶν δεινὰ πάσχειν λεγόντων καταφρονῶν ὀργῆς.

ὢν δὲ οὗτος ὁ λίθος R 214 μεγάλης αἴτιος | τοῖς διδάσκουσι ταλαιπωρίας ἔχων αὐτὸς οὐδὲν ἄγεται μὲν ἐπὶ τὴν τῶν νόμων μάθησιν, ὃ τῶν τὴν διάνοιαν βραδυτέρων ἐστίν. ὢν δὲ καὶ ἐν ἐκείνοις λίθος διφθέρας μὲν παχείας τε καὶ πλατείας τὰ γόνατα βαρυνούσας ἔφερεν, ἴδη δὲ τοῦ τῶν συνη- 1 τίς CAPIB 2 ἐκεῖ Ι 5 ι prius in κιναίδων o in ras Μ2 | τὸ scripsi e VMo τωι C τῶ Ρ sed ὁ m3 suprapos τῷ reliqui libri edd | τὰ om V 6 αὑτῷ edd αὐτὸν τῶ ἄρχοντι m2 supra αὐτῶ τὸν ἄρχοντα Ρ τώ ἄρ- χοντι U 7 τοῦ δὲ Μο 8 ἀποδοῦναι τὸν υἱὸν Re | σμινύνῃ Μ 9 υσι in βουσὶ in ras Ρ3 10 ἐπὶ τὰ μουδεῖα Μο 11 acu- tus supra α et οις in διδασκάλοις in ras P3 13 ν in δήμη- τραν in ΑΡ erasum Δήμητρα Re 14 ἔχει CAPI | τίς CA1 19 διδασκάλοις Re 23 δὲ om Μο γόρων μετεσχηκὼς ἀριθμοῦ συνεῖπεν οὐδενὶ τῶν των, οὐ ξένοις, οὐ πολίταις, οὐκ ἀνδράσιν, οὐ γυναι- ξίν, οὐκ ἀπόροις, οὐκ εὐποροῦσιν· οὐ γὰρ ἐδόκει χρή- σιμος ἂν γενέσθαι. διόπερ οὐκ εἶχε τοὺς αὐτοῦ δεη- σομένους.

19. Ἀρά σοι δοκῶ ληρεῖν ἐν τούτοις ἢ τῶν ἀληθῶν ὑπὸ τῆς ἡλικίας ἐκφέρεσθαι, ἀλλ’ οὐκ αὐτὰ τὰ ὄντα διὰ πάσης ἀκριβείας ἐν τούτοις εἰρηκέναι τά τε τοῦ πατρὸς τά τε σά; καίτοι τοῦ γε παραφρονοῦντος ἦν ἕτερα ἀνθ’ ἑτέρων λέγειν καὶ μηδ’ αὐτὸ τοῦτ’ εἰδέναι, ὅτι ἀνθ’ ἑτέρων ἕτερα. εἰ μὲν οὖν τοῦτο πέπονθα, δεῖξον καὶ οὐκ ἀδικεῖς· εἰ δ’ οὐκ ἂν δύναιο, πῶς οὐκ ἠσέλγαινες;

20. Εἶμι δὴ καὶ διὰ τῶν λοιπῶν, σὺ δέ με παρα- τηρεῖν. ἐδόκεις εἶναι δίκαιος Κυνηγίῳ λειτουργεῖν καὶ τῇ ’κείνου ψήφῳ | τῶν βοηθούντων ἦσθα. ταύτης R 215 τῆς ψήφου τὸ δίκαιον βοηθείαις ἀδίκοις ποιήσας ἀσθενὲς καὶ καταναγκάσας τὴν βουλὴν εἰς ἑαυτὴν γενέσθαι κακὴν ἄρχων ἡμῖν ἀφῖξαι, οὐ μισθὸν ἀρετῆς τὴν ἀρχὴν λαβών. οὔτε γὰρ ἐν πολέμῳ σύ γε λαμ- πρός, οὐδὲ γὰρ στρατιώτης σύ τις, οὔτ’ ἐν τοῖς διὰ λόγων ἀγῶσιν, ὀλίγον γὰρ δὴ τῶν ἐν ταῖς εἰκόσι ῥη- 15 Cf. Hydat. chron. ed. Mommsen chron. min. saec. IV—VII t. 2 p. 15, 18. Gothofr. Pros. Theod. p. 356. 1 συνεῖπε δὲ Μο 3 ἐδόκει τι(??)ν α (τίσιν α Β) χρήσιμος ΒΜ Bong 4 αὐτοὺς Μο 7 ἀληθίας Ι 9 τοῦτο γε Μο 10 ἕτερον ἀνθ’ ἑτέρου Re | μηδὲ ΙΜ | τοῦτο ΙΒΜ Bong | γινώσκειν Ι 11 α in πέπονθα in ras ex ε P3 12 δὲ ΙΒ 13 ἡ in ἠσέλγαινες in ras Μ2 14 δὴ] δεῖ Ι δὲ Bong 16 βουλευόντων Μο | ὴῖσθα C 17 ἐποίησας Re 18 α ultimum in καταναγκάσας in ras C v | ἑαυτήν τε V 19 γενέσθαι] εἶναι U 21 γὰρ om V 22 o in ὀλίγον ex ω corr C n ὀλίγων Bong | εἰκόσι ex εἴκοσι corr C8 τορῶν διήνεγκας.

ἀλλ’ ἥκεις ἐωνημένος, ὅπερ ἂν καὶ σοῦ τις φαυλότερος, καὶ τὴν τιμὴν οἴκοθεν ἅπασαν οὐ καταβαλὼν δοῦλος εἶ τῶν δεδανεικότων συγκαθημέ- νων, συνδειπνούντων, ἐπικειμένων, ὅ τι βούλοιντο κε- λευόντων, νυττόντων, εἰς κλοπὰς ἐπεγειρόντων.

καὶ διὰ τοῦτο τὸ δάνεισμα νόμοι τε παραβαίνονται καὶ χάριτες πονηραὶ δίδονται, καὶ νίκας καὶ ἥττας οὐ συμ- βαινούσας τοῖς νόμοις δέχεται τὸ δικαστήριον, καὶ ὁ τοῖς ὑπηρέταις ἐπιτάττων καὶ θυμούμενος ὑπ’ ἐκείνοις τέ ἐστι καὶ ταῖς ἐκείνων ὀργαῖς, κἂν μὴ τὸ δοκοῦν σφίσι καταπραχθῇ καὶ ταχέως, ἐβρόντησαν.

φημὶ R 216 δέ σε καὶ ταπεινὸν εἶναι καὶ ὑβριστήν· τὸ | μὲν γὰρ ἃ σύνοισθα σαυτῷ ποιεῖ, τὸ δ’ ἵν’ ἐκεῖνο κρύ- πτηται, γίγνεται, καὶ ἔστι τὸ προπηλακίζειν παραπέ- τασμα ταῖς κλοπαῖς. μᾶλλον δὲ οὐδὲ κλοπὰς τό γε σὸν ἄξιον καλεῖν· ὁ μὲν γὰρ κλέπτης ὅπως ὑφαιρού- μενος λήσει, ζητεῖ καὶ τὴν ἴσην ποιεῖται σπουδὴν περί τε τὸ λαβεῖν καὶ τοῦτο· σὺ δὲ τὰ τῶν ἀπαιτούντων ἃ δεδώκασι μιμῇ καὶ διὰ τῶν πόλεων χωρεῖς ἀγείρων, ἔχων τοὺς προδρόμους πρὸς τὰς βουλὰς βοῶντας· ἢ δότε ἢ ἀπολεῖσθε· ὁ γὰρ αὐτίκα ἥξων οὗτος πρᾷος μὲν τοῖς διδοῦσι καὶ πατήρ, χαλεπὸς δὲ τοῖς τοῦτο μὴ ποιοῦσι καὶ σκορπίος.

καὶ ὡς οὐ ψεύδομαι, μαρτυροῦσαν μὲν ἔχω Χαλκίδα τὴν δε- ξαμένην πληγὰς πεπραμένας, μαρτυροῦσαν δὲ τὴν Ἀπα- 3 καταλαβὼν Βοng 4 ι prius in ἐπικειμένων corr ex ει C v 7 ἥττας καὶ νίκας Ι 9 καὶ om Μο | ἐκείνους Μο 11 παραχθῆ Μο 13 σύνοισθα cum rasura 1 litterae post α Μο | δὲ Ι edd Ι ἵνα ΙΒΜ Βοng | ἐκείνοις Μ 14 γίνεται ΒΜ | ἔστιν Α | τὸ — 15 κλοπαῖς versum comoediae agnoscit Kock Fr. com. Att. III p. 500, 499 τὸ om Bong 17 λήσῃ Μ Bong 19 χωρὶς Ι 24 μὲν οm Bong 25 πεπραμένας Re e Μο πεπραγμένας reliqui libri (sed γ erasum in V) et Bong μέων τὴν ἄνδρας μὲν ἀρίστους ἠδικηκυῖαν, φίλην δὲ σοί, καὶ κακῶς μὲν ὑπ’ ἄλλων ἀκούουσαν, ἐπαίνων δὲ παρὰ σοῦ τυγχάνουσαν διὰ τὴν εἰς τὴν εὐλογίαν | ἀνάγκην τὴν ἀπὸ τοῦ πάντα λαβεῖν. οὐδὲ γὰρ R 217 ὀσπρίων ὁ σεμνὸς οὗτος ἀπέσχετο, ὧν ἐνέπλησε τὸν ἀγρὸν τὸν ἑαυτοῦ πιέσας τοὺς ὤμους τῶν τοῦτον αὐτῷ γεωργούντων.

καὶ περὶ τεττάρων δὲ ἑτέρων πόλεων οὐχ οὕτω μὲν μεγάλων, πόλεων δὲ καὶ αὐτῶν ἤκουσα παραπλήσια τοῦ πευθῆνος ἐλεοῦντος μὲν τοὺς δεδωκότας, ἀπειλοῦντος δὲ τῷ λαβόντι, ἕως αὐτὸν διήλλαξεν ἡ κοινωνία τῶν λημμάτων.

ᾐσθόμην δὲ αὐτὸν καὶ τῇδε χεῖρας μὲν | ἐπὶ τὴν βουλὴν ἀφέντα, R 218 ἑλκύσαι δὲ οὐ δυνηθέντα τοῖς χειροτέχναις ἐπιθέμε- νον. μελλήσεως δέ τινος γενομένης τὰς πληγὰς ἐκεί- νας ἤκουσα τὰς ἀμυθήτους γενέσθαι, παρ’ ὧνπερ ἤλπισε καὶ θανάτους ἔσεσθαι.

οὐ γὰρ ὑπὲρ τῶν Ἰχθῦς ἐσθιόντων ἀγανακτῶν οὐδ’ ὑπὲρ τῶν ἔλαιον ὠνουμένων καὶ ξύλα τοὺς μὲν ὅλως ὧν ἐπώλουν ἔπαυε, τοῖς δὲ τῶν τιμῶν ἀφῄρει, ἀλλ’ εἰς τὴν παρ’ αὑτοῦ πρᾶσιν ταῦτα ἄγων ἐκακοτέχνει, καὶ τὸ μὲν σχῆμα εὐπρόσωπον, τὸ δ’ ἔργον χρηματίζεσθαι βουλομένου.

χρημάτων τοίνυν εἵνεκα λέγει τε ὅσα λέγει, πράτ- 9 πευθὴν ὁ τὰ μακρόθεν μανθάνων καὶ ἀπαγγέλλων V 19 δφῄρει] τι δηλονότι ἀφαιρεῖται δὲ τὴν ἀρχήν τις τὴν τοῦ δεῖνος ἤτοι μετὰ ἐξουσίας ἁρπάζει καὶ ὡς ὑπερέχων V 5 ὀσπρίων Re ὁ σπείρων libri (sed in Ρ pro ὁ est rasura unius litterae) et Bong 8 μὴ Μο 10 ω in δεδωκότας corr ex o C n 12 αὐτοῦ Ι | ἐφέντα conicio coll. II. α 567 Od. α 254 Εur. Hec. 1128 17 ἐσθιόντων ex ἑστιώντων corr Β | οὐδὲ ΙΒΜ Βong | ῶ in τῶν corr ex οὶ α P3 18 ἅλως ΙΒΜ Bong 19 τοὺς C | αὑτοῦ Re αὐτοῦ libri Bong 20 στάσιν Ι 21 δὲ ΙΒΜ 22 τοίνυν] τὲ ΙΒΜ Bong τει τε ὅσα πράττει, κἀν τοῖς ὀνείρασιν οὐ πόλεις, ἃς οὐκ εἶδεν, ὁρᾷ οὐδὲ πηγὰς καὶ λίμνας καὶ πελάγη καὶ ποταμούς, ἀλλ’ ἀργύριον, χρυσίον, ἐσθῆτας, βαλάντια, R 219 νῦν μὲν ἐν | ταῖς χερσὶ κείμενα, νῦν δὲ διαφεύγοντα, μεθ’ ἡμέραν δὲ καθ’ αὑτόν τε ὢν ἐκεῖσε βλέπει κἂν λαλῇ τῳ, τὴν ψυχὴν ἐν ἐκείνοις ἔχει κἀν ταῖς ἑωθιναῖς εὐχαῖς ἀνθ’ ὑγείας καὶ εὐδοξίας καὶ παίδων σωτηρίας τὸν δώσοντα φανῆναι παρὰ τοῦ Δῖός αἰτεῖ. ῥύεται δὲ οὐδένα τῶν ὑπηρετῶν οὐδ’ ἡ λίαν πενία. ταῦτα ὁ ληρῶν ἐγὼ παρὰ τῶν ἐξεπισταμένων ἀκούσας καὶ μέμνημαι καὶ δεινὰ νομίζω.

29. Νομίζω δὲ κἀκεῖνο δεινὸν τὸ δυστυχεῖς τινας ἀρτοπόπους εἰσπράττειν ἐθέλειν χρυσίον, ὥς τινος ἀλοῦντος αὐτοῖς τὸν σῖτον ὕδατος. ὧν ἐπ’ ἐμὲ κατα- φυγόντων καὶ λεγόντων δίκαια κατηγορῶν οὗτος ἄλλα τε καὶ ὡς ἐμὲ παρακρούοιντο, (τοῖς α δὲ ἐβοήθει θές), οὐ πρότερον ἀπέσχετο, πρὶν ἢ ἔσεισε. τότε δὲ ἔλεγον δίκαια, οὓς οὗτος ὑφ’ ἑαυτῶν ἔφασκεν ἐξελη- λέγχθαι.

30. Ἀλλ’ οὐδ’ ὅταν Σκύλλαν σε καλῶ, παραφρο- 20 Cf. p. 93, 8. Aesch. Ag. 1232. Eur. Med. 1342. 1358. Cic. in Verr. V 146 1 καὶ ΒΜ Bong 2 οἶδεν Μ Bong 3 χρυσὸν Re | βαλλάντια VM Bong cf. Ι 244, 13 R 4 δὲ καὶ διαφεύγοντα Β 5 μεθημέσαν V | δὲ scripsi τε libri edd | τε C sed τ m. rec. (v) a in ras om Mo 6 τῳ e τῷ corr P3 τῶ 7 ὑγιείας V edd cf. Ι 466, 5 R 8 o in δώσοντα in ras m. rec. (n) C 10 ἐπισταμένων I Bong 13 ἀρτοπόπους CA (sed in hoc in marg γρ ἀρτοποιούς) Ρ (sed in hoc acutus et πους in ras m3) Re ἀρτοποιοὺς VUIBMMo a Βοng Cf. Cobet Miscell. 14 ἁλοῦντος ΒΜ 16 post τἀληθὲς in Α erasum καὶ 17 σε in ἔσεισε in ras C v ἔσεισεν ΑΜ 18 αὐτὸς Β | ἔλεγεν ὑφ᾿ ἑαυτῶν BM Bong | υτῶ in ἑαυτῶν in ras C v 20 σκίλλαν V νῶν καὶ ἁμαρτάνων τοῦτο ποιῶ, ἀλλ’ εἴπερ τις ἕτερος, νοῦν ἔχων. περὶ γὰρ δὴ τὴν σὴν ὁρῶ κεφαλὴν | ἔνθεν καὶ ἔνθεν ἑτέρας οὐκ ὀλίγας συγγενεῖς, ἀκρι- R 220 βῶς συγγενεῖς, ταὐτὰ ζητοῦντας, τῶν αὐτῶν ἐπιθυ- μοῦντας, περισκοποῦντας, ἐφ’ ὂν χρὴ τοὺς ὀδόντας ἐνεγκεῖν. σὺ δ’ εἷς εἶναι δοκῶν πολλαπλοῦς τις ὤν ἐλέγχῃ, καὶ οἱ μὲν κήρυκες μόνου, τὸ δὲ ἄρχειν κοινὸν τοῦ γένους.

καὶ οὐδὲ αἰ γυναῖκες ἔξω τοῦ καὶ ἀπειλεῖν καὶ κερδαίνειν. καὶ διὰ τοὺς πολλοὺς τας οἱ τοῖς προσαιτοῦσι πρότερον διδόντες τῶν προσ- αἰτούντων γεγένηνται καὶ βοηθοῦντες τέως ἐν τῷ δεῖ- σθαι τῶν βοηθησόντων εἰσί.

παρὰ τούτων ἴσως ἐπαίνους ἐπὶ ταῖς ὕβρεσιν αἷς ὑβρίζεις ἀκούεις, ἐλάτ- τους μέν, ὅταν εἰς τοὺς ἄλλους, μείζους δέ, ὅταν εἰς ἐμέ· εὖ γε, ὦ οὗτος· τοῦτ’ ἄρχων, τοῦτ’ ἀνήρ, τοὐτ᾿ είδὼς αὑτόν. | οὕτως ἄν γένοιο μέγας, εἰ R 221 τὰ τοῦδε καθέλοις, εἰ μὴ πορευθείης ὡς αὐτὸν μηδὲ τὴν τῶν τοῦτο παθόντων μιμήσαιο πεινότητα, τῶν μὲν εἰς τὴν οἰκίαν ἐλθόντων αὐτῷ, τῶν δ’ εἰς τὸ διδασκαλεῖον.

καὶ οὐχ ἧκέ γε. καὶ τοῦτό ἐστι τὸ λαμπρόν, κἄν τις αὐτὸν ἔρηται· σὺ δὲ δὴ τῷ ποτε τῶν ἐπὶ τῆς ἀρχῆς σε- μνύνῃ μάλιστα; τοῦτ’ ἂν εἴποι τὸ τῶν τετιμηκότων με ταύτῃ πολλὴν κατεγνωκέναι μωρίαν.

4 ταῦτα Μο 8 καὶ alterum om Β 13 ἃς Re, quod e Par 1000 corr Boissonade An. IV 352 16 αὐτὸν Ι 17 καθέλεις Ι | εἰς ΒΜ Bong 18 τὴν in marg pos. m. ant. (p) C suprapos. m. ant. Α om VIBM Bong 20 αὐτῶν Ι 21 καὶ τοῦ τοῦτο Ι 23 τὸ] τῶ ΒΜ Bong | κατεγνωκότων Μ Bong 24 μοι Β | ταύτην Μο | ante μωρίαν rasura duraum litterarum (ut videtur εἰ) in I

34. Οὕτως οἶδά σου τὰς πολλὰς κεφαλάς, αἱ πᾶσαι δίκην ἂν ἔδοσαν, εἰ μὴ τοῦτο ὁ ληρῶν οὗτος ἐκώλυ- σεν. ὡς γὰρ ὁ φόβος ἐνεποίησεν αὐτῷ νόσον δι’ πνίας καὶ ἦν δῆλον, ὡς οὔτε δεδιὼς καθευδήσοι, μὴ καθεύδων δὲ ἀπολεῖται, λέγει πρὸς ἐμὲ ταῦτα ὁ πρε- σβύτης ἰατρὸς καὶ ὡς, εἰ μή τις σβέσει τὸν φόβον, οὐδὲ αὐτὸς δυνήσεται τὴν νόσον, ἐλεεινόν τε ἔφασκεν εἶναι θέαμα γυναῖκα καὶ παιδία.

κἀγὼ πᾶσι μὲν λόγοις, ἁπάσῃ δὲ τέχνῃ τοὺς δικαίως ἂν ἀπολομένους ἐξήρπασα. ὁ δ’ ἀπαλλαγεὶς τοῦ τὸ σῶμα νοσεῖν ἐνόσει R 222 τὴν ψυχὴν πάλιν καὶ τὴν ἀγορὰν ἐτάραττεν | οὐδα- μοῦ στῆναι τὰς ἐφ’ ἑκάστῳ τιμὰς ἐῶν, εἰδώς, ὡς ἀπὸ νοσούσης καὶ αὐτῆς καὶ φθειρομένης γένοιτ’ ἄν τις καὶ πρόσοδος αὐτῷ τε καὶ τῷ γένει. τοῦτ’ αὐτὸν ἐποίει κινεῖν τὰ τεταγμένα [καὶ] α παρὰ τῶν εὖ νούντων καὶ νενομοθετημένα.

ὁ δ’ ἄλλους οὐκ ἐρρῶσθαι τὰς φρένας λέγων αὐτός, οὐκ ὢν γέρων, ἐν μάχῃ τῇ πρὸς αὑτὸν ζῶν οὐκ οἶδε. ξίφει μὲν γὰρ τοὺς ἄξια θανάτου δεδρακότας οὐ παραδίδωσιν εὐλα- βῆς εἶναι λέγων καὶ πρὸς τοὺς τοιούτους ὀκνηρὸς θα- νάτους, μάστιγι δὲ ταὐτὸ ποιῶν οὐκ οἴεται δρᾶν, ὅ φησι φεύγειν.

ὅς καὶ χθὲς πληγῶν εἶδος πολὺν 2 οὗτος] ἐγὼ Βονγ | ἐκώλυσε Ι 3 φόνος V sed ν erasum 4 καθευδήσει coni Re, recte, ut videtur 5 ταῦθ’ ΒΜ Bong 6 σβέσῃ ΒΜ Bong 9 ἁπάσῃ] πάση V | άπολομένους scripsi ex AVUI et Ρ in quo tamen o alterum in ras m2 ἀπολουμέ- νους CBMMo edd 10 νοσεῖν] νοσῇ Μο 13 καὶ alterum om 1 | φθειρομένης scripsi ut suprascriptum est m5 supra φερομένης in Ρ φερομένης libri edd 14 τοῦτο ΙΒΜ Bong 15 καὶ cancellavi 16 καὶ scripsi τὰ libri edd | οὐδ’ Ι 18 ἑαυτὸν Ρ et m. ant. ex ἀυτὸν corr Α αὐτὸν ΙΜο 19 εὐλα- βεῖς Ι 21 αὐτὸ Μο 22 ὡς Μο ἤδη χρόνον ἐξεληλαμένον ὡς ὑβρίζον τὸ σχῆμα τῆς πολιτείας, ἀνενεώσατό τε καὶ πάλιν τοῖς ἁπάντων ὀφθαλμοῖς ἔδειξε κρύπτων τὸ τοῦ ξαινομένου πρόσω- πον ὑφ’ ἑτέρῳ, πῖλος τοῦτ’ ἔστιν εἰς ὄνου πρόσωπον πεποιημένος, μιγνὺς τῷ τοιούτῳ κακῷ γέλωτα καὶ προστιθεὶς διὰ τῆς τέρψεως τῇ συμφορᾷ ποιοῦντός τι καὶ τοῦ κώδωνος καὶ τὸν γενόμενον ἂν διὰ τῶν κρύων ἔλεον ἐξορίζων.

καὶ ταύταις ταῖς πληγαῖς πολλοὺς ἀποκτείνας οὐκ ἀποκτεῖναί φησι, διότι πληγαῖς. ἔστι δὲ τοῦτο πολλῷ δεινότερον βραδὺν ἀντ’ ὀξέος ία ποιοῦν τοῦ θανάτου τὸν τρόπον. καίτοι | χρηστοὶ R 223 μὲν οὐκ ἦσαν οὗτοι, πονηροὶ δὲ οὐχ οὕτως ἐν κλοπαῖς τισι μικραῖς ὄντων αὐτοῖς τῶν ἐγκλημάτων, ὧν ἔνιοι ναῦται μετὰ ναυαγίαν ταῦτα ἠναγκασμένοι. ἀλλ’ ὅμως [καὶ] α ἀπέθνησκον καὶ μαστιγούμενοι.

39. Τίνες οὖν οἱ μισθοί σου τῆς πολλῆς συνέσεως; οἱ ληροῦντες ἡμεῖς ὁρῶμέν σε τρέμοντά τε καὶ σαυτῷ φυγὴν ἐπιβάλλοντα καὶ ζητοῦντα πόλιν ἔξω Συρίας τῆς ἀρχθείσης. οὕτως ἤρχθη καλῶς. ὑπὸ δὲ φρονή- σεως κηρύττεις ὃ ποιήσεις, κύριος ἰὸν σιωπᾶν.

ἐγὼ δὲ ἴσως ἔξω τὸν οὐ τοιαῦτα περὶ ἐμοῦ λέγοντα, οἷα 6 προστιθεὶς] ἤτοι αὔξων V 1 o in ἐξεληλαμένον in lacuna inser M3 | ὑβρίζων Μο ὑβρίζου Ι 5 τοιώδε ΒΜ Bong 6 ὄψεως ΒΜ Bong 9 ἀπο- κτείνας πολλοὺς ΙΒΜ Bong 10 τοῦτο] τὸ οὕτω Μο | πολὺ ΒΜ Βοng | spiritus et ξ in ὀξέος in ras P2 11 χρηστὸν Μο 12 οὕτως ex ὅτως corr C n 15 καὶ om UP sed in hoc rasura trium litterarum cancellavi 17 ἡμεῖς om Bong | τε om Μο 18 γη in φυγὴν in ras Ρ2 19 ἀχθείσης Μο | ἤχθη Ι 21 ἵξω UMo | τὸν οὐ in textu, γρ τοῦ νου (accentus periit) in marg A τοῦ νοῦ UMoB sed in hoc τ ν ~ in ras m2 τὸν τοῦ νοῦ οὐ Ι τοιαῦτα scripsi ταῦτα libri edd R 224 σύ, | πρότερον μέν, ἡνίκα τῶν ἑταίρων τινὰ πέμψας ἠξίουν γραῦν τινὰ δίκην δικάσαι πολλῶν ἐτῶν ἀριθμὸν ἀνηλωκυῖαν, ὕστερον δέ, ἡνίκα μέ τις τῶν ὑπηρετῶν ἔφησεν ἕπεσθαί σοι. καὶ ὁ μὲν ᾤετό σε πήδημα συνά- ψειν τοῖς πρώτοις ῥήμασι, σὺ δὲ τὸν μὲν ἀπειλῆς ἄξιον ἡγήσω, τὸν ἡνίοχον δὲ τῷ ποδὶ πρὸς τάχος ἐκί- νησας, πρὸς δὲ τὸν παρακαθήμενον εἶπες, ὅτι πάλιν οὗτος ἥκει κόψων ἡμᾶς οἷς φλυαρήσει· ἐγὼ δὲ τἀκριβὲς μὲν ὕστερον ἐπυθόμην, τότε δὲ ἐκ τῶν ὀμμά- τῶν τὴν γνώμην εὑρὼν ὡς τάχιστα ἀπῆλθον, ἀφεὶς τὸ περὶ ὧν ἀφῖγμαι διαλεχθῆναι.

2 ἀριθμῶν Ι 4 σου Μο 8 κόψω cum rasura unius litterae U 9 δ’ ΒΜ Bong 11 ἀφίγμην Gasda, at cf. or. Ι p. a 97, 10 ἀπολογήσομαι. or. VI § 9 p. 243, 12 R ἡγεῖται et § 17 p. 245, 10 οἴεται.