ὁ μὲν οὖν, ἵν’ οὗτος ἄρξειεν ἡμῶν, πολλὰ μὲν εἰπών, πολλὰ δὲ ποιήσας χαλεπός τε ἐπὶ τοῖς λεγομένοις ἔσται καὶ ζητήσει τὸν λελυπη- κότα ποιῆσαι κακῶς οὔσης αὐτῷ δυνάμεως ὁπόσης ἐθέλει· ἐμοὶ δὲ ἴσως μὲν ὑπάρξει σωτηρία τε καὶ τὸ διαφυγεῖν παρὰ τῆς σῆς εὐνοίας τε καὶ βοηθείας, ὦ βασιλεῦ. εἰ δ’ οὖν ἡττηθείη τὸ δίκαιον τῆς ἑνός τινος ἰσχύος, ἀρκέσει γε εἰς παραμυθίαν ἐμοὶ τὸ μὴ φόβῳ σεσιγῆσθαι τὰ ῥηθέντα ἂν πρὸς σὲ δικαίως.

3. Οὑτοσὶ τοίνυν Τισάμενός γένει μέν ἐστι πρός, καὶ ὅ γε τῆς μητρὸς αὐτῷ πατὴρ ἐν πολλαῖς γεγένηται διατριβαῖς, αὐτὸς δὲ ἀνάγκῃ μέν, ὅσον ἅψα- σθαι, μετέσχε λόγων, ἀποκλίνας δὲ ταχέως εἰς ὀρχη- στὰς καὶ μακαρίσας αὐτούς τε καὶ ὅσοι περὶ αὐτούς, ἥδιστα μὲν ἂν ἡγεμὼν ἐγένετο τοῦ χοροῦ, τούτου δὲ πολλοῖς εἰργόμενος αἰτιάμασι δι’ ᾀσμάτων ἃ ποιῶν παρεῖχεν αὐτοῖς, ἦν ἐπὶ τῆς σκηνῆς χάριν τε διδοὺς αὐτοῖς καὶ παρ’ αὐτῶν λαμβάνων. τοῖς μὲν γὰρ ᾀσμάτων ἔδει, τῷ δὲ τοῦ ταῦτα εἰς ὄρχησιν ἄγεσθαι.

ἔπειτα ἦν ἐξαίφνης ἡγεμὼν ἔθνους, ἐν ᾧ τῶν ὑπτίων εἶναι δοξάντων οὐδενὸς διενεγκὼν ἀπῆλθεν οὐδὲν ἔχων διηγήσασθαι περὶ αὑτοῦ καλόν. καὶ πά- 17 Αmm. XIV 6, 19 23 cf. t. II 174, 13 3 οὕτως coni Mor quod probavit Re Anim 10 ἐμοὶ om C 12 ἐστι λαμπρός] ἐπίλαμπρος Mor 13 αὐτοῦ ? 15 μετεσχηκότων Mor sed γρ μετέσχε λόγων in marg 17 ἐγί- γνετο Va 18 αἰτιάμασι in marg inser A αἰτιάμασιν Ι 21 τοῦ om Va Mor 24 αὐτοῦ BV λῖν οὐ πολλοῖς ἔτεσιν ὕστερον παρεδρεύει στρατηγῷ οὐ διὰ τὴν περὶ τὸ πρᾶγμα ἐμπειρίαν, οὐδὲ γὰρ ἐν συνδίκων τάξει πώποτε ἐγεγόνει, ἀλλ’ οὐδὲν οἴεται δεῖν τοιαύτης ἐμπειρίας ἐνταῦθα, καθῆσθαι γὰρ οὐκ ἐπ’ ἐξετάσει δικῶν, ἀλλ’ ἐπὶ πληγαῖς τὸν στρατηγόν, ὥστ’ ἔρ- γον εἶναι τῷ τοιούτῳ παρέδρῳ κοινωνίαν | τρυφῆς τρυφῆς R II 241 καὶ μάλιστα δὴ ποτοῦ.

καὶ σπέρμα γε πρὸς ἀρχὴν τοῦτο πολλάκις, ὃ δὴ καὶ νῦν γεγένηται τῆς τοῦ ματος εὐφημίας τοῦτο πεποιηκυίας. προσήκειν γὰρ δὴ τῷ παρηδρευκότι τὸ καὶ ἐπιστῆναι πόλεσιν. ἐν- ταῦθα ἦν ἀκούειν λεγόντων τῶν τὸν ἄνθρωπον εἰδό- των, ὡς ἀπολεῖται τὰ πράγματα τῇ Τισαμένου μωρίᾳ καὶ ἀτεχνίᾳ. καὶ ταχέως ἠκολούθησεν ἡ πίστις, ἥκων αὐτὸς καὶ δεικνύμενος. ὁ μὲν γὰρ θρόνος καὶ οἱ ρυκες καὶ οἱ ῥαβδοῦχοι καὶ ὁ τῶν ὑπηρετῶν ἀριθμὸς τῆς ἀρχῆς, τὰς ἡμέρας δὲ ἦν ἰδεῖν ἀναλουμένας μάτην οὔθ’ ὁρῶντος τούτου τὸ δέον οὔτ’ ἄλλοις ὁρῶσιν μένου.

καὶ ὁ δὴ κελεύσας αὐτὸν περὶ τὸν Εὐφρά- την ἐπ’ ὠνῇ σίτου διατρίβειν μισοῦντος μὲν ἐδόκει, φιλοῦντος δὲ ἔργον ἐποίει παρ’ ἀνθρώποις| ἦττον δεξιοῖς ἀναγκάζων αὐτοῦ τὴν ἄνοιαν διάγειν, οὗ τῆς ἀνοίας ἔμελλεν ἕξειν ἥττονα τὸν ἔλεγχον. καίτοι μέγα φρονεῖν ἀξιοῖ τὸ καῦμα τὸ παρ’ ἐκείνοις τραγῳδῶν. ἐγὼ 18 Dinias cf. p. 168, 16 23 Dem. de fals. leg. p. 400, 17 3 πώποτ’ V | οἴεται scripsi οἶμαι libri edd οἰόμενος coni Re 4 δεῖν Mor sed γρ δεῖ in marg δεῖ libri Re 5 ἐπεξε- τάσει Ι | ὥστε V 8 νυνὶ Re 9 προσήκειν reposui e libris προσήκει edd 10 καὶ τὸ? 11 τὸν τῶν C 16 ἀρχῆς Mor sed ταύτης in marg | ἀναλωμένας Ι 20 παρὰ PIBVa Mor 21 ὧν V οὐ Μοr 22 ἔμελλεν Ρ sed λ alterum in ras m4 ἔμελλον Mor 23 τραγῳδῶν Ρ sed ων in ras m4 δὲ τῶν μὲν ἐπὶ τούτοις αὐτὸν ἐπαίνων οὐκ ἀποστερῶ, πάνυ γὰρ δὴ γενναίως ἐνεγκεῖν τήν τε φλόγα λέγεται καί τινας ἑτέρας ταλαιπωρίας, οἶδα δ’ ὅτι καὶ πάντες οἱ περὶ αὐτὸν καὶ οἱ τούτων οἰκέται καὶ ὀνηλάται τὸν αὐτὸν ἤλιον, ἥλιον, ὥστ’ εἰ τούτῳ σεμνύνεσθαι δώ- R II 242 σομεν, κἀκείνοις | καὶ πολλῷ γε πλέον ἐκείνοις, ὅσῳ τῆς θεραπείας ἧς οὗτος ἀπήλαυεν, οὐκ ἦν ἐκεί- νοις. ὅ γε μὴν ἔπραττε, τί ποτ’ ἦν τοῦτο; ὅ καὶ τῶν ὑπηρετῶν ὁστισοῦν ῥᾳδίως ἄν, ὥσπερ αὖ καὶ τὸν ἔμ- πρόσθεν χρόνον, ἐν ᾧ τῇδε τοῖς ἄρχουσι καθημένοις τὰ τοιαῦτα ὀξέως ἐπράττετο.

ὁ δ’ ὠδύρετο μὲν ὡς ἐν ἀγρίοις καθήμενος χωρίοις καὶ τέρψεων τῶν αὐτῷ κεχαρισμένων ἀμοίροις καὶ παρὰ τῶν ἐν τοῖς βασιλείοις δυναμένων ᾔτει τούτων τὴν ἀπαλλαγήν, τιμᾶσθαι δὲ ὡς ἐπ’ ἔργοις ἑκουσίοις ἀξιοῖ. καίτοι εἴ τι καὶ χρη- στὸν ἐν τούτοις ἐστί, Δεινίου τοῦτο ἔστι τοῦ κατα- κεκλεικότος αὐτὸν ἐν ἐκείνοις τοῖς τόποις. ἐφ’ οὓς ἧκον μὲν οἱ ῥήτορες, ὡς μᾶλλον αὑτοῖς αὐτόθι χρη- σόμενοι σχολὴν ἄγοντος τοῦ τὴν ἀρχὴν ἔχοντος, 2 τε om BVa Mor 3 δὲ Re 5 ὥστε Va edd | „malim δώσομεν, δώσομεν“ Re 6 πλέον scripsi e BV πλεῖον reliqui libri edd 7 ἀπ λαυεν cum ras 1 litt V supra quam ΄ pos m2 ἀπέλαυεν Re ἀπολαύειν Cobet Coll. 129 8 ὅ γε Ρ sed ras 1 litt post o | οὖν Mor 9 ὅστις οὖν ΑΡ sed in hoc ΄ et ’ eras, Mor ὅς τι οὖν Ι | ἂν Μor sed γρ ὤν ἢ ἦν in marg 11 ὅ δ’ PIBVa | δὲ Re 12 αὑτῷ Re 14 τι- μωμένων Ι δυνάμεων Μοr sed γρ δυναμένων in marg 15 ὡς om Ι post ὡς lacuna 4 litt Ρ | ἐπ’ reposui e CA sed in hoc γρ ἐπὶ τοῖς in marg, Ρ sed in ras m3, V ἐπὶ τοῖς reliqui libri edd | ἔργοις om Ι | τοῖς ante ἑκουσίοις inser Re delevi | χρηστὸν Ρ sed ηστ ex ὗς corr m2 16 δεινὸν Mor τοῦ δεῖνος coni Re Anim Κυνηγίου Monnier cf. p. 163 not 3 | κατακεκληκότος Mor 17 αὐτὸν Ρ sed ‘ add m2 αὑτὸν VaV 18 αὐτοῖς 07 Mor ὁρῶντες | δὲ αὐτὸν τῷ σίτῳ μόνον προσκεέμενον R II 243 τἄλλα ἐῶντα χαίρειν, οὕτω μεγαλήτωρ ἦν κατὰ τοὺς ποιητὰς εἰπεῖν, ἀναβάντες ἐπὶ τοὺς ἵππους δεῦρ’ ἥκον- τες συνῆσαν ἀλλήλοις οὐ πείσαντες, εἶτ’ ἀπελθόντες, ἀλλὰ σιγῇ τοῦτο δράσαντες εὖ εἰδότες, ὡς ἐδίδοσαν χάριν. τοσοῦτ’ ἀπεῖχον τοῦ τι δεινὸν ἐντεῦθεν γενή.- σεσθαι νομίζειν.

ὁ δ’ ἦν αὐτὸς δεῦρ’ ἀφιγμένος· φυγὴ μὲν ἀπὸ τῶν δικῶν, | ἐν εὐχῇ δὲ αἱ κλήσεις R II 244 ἃς καλεῖ μὲν ἱππόδρομος, καλεῖ δὲ θέατρα, ὅς ὁ μὲν ἐπιστάμενος δικάζειν ζημίαν τε ἡγεῖται καὶ δυσχεραί- νεῖ, οἱ δὲ τούτῳ προσόμοιοι δέχονται μεθ’ ἡδονῆς μᾶλλον ἢ τῶν παίδων οἱ τὰ γράμματα μανθάνοντες. τηρεῖ δὲ οὐδὲ έν τούτοις ὁ Τισάμενός τὸ προσῆκον, ἀλλ’ ἐν τῷ μάλιστα βούλεσθαι ταῦτα εἰδέναι δοκεῖν ἀηδίαν ὅτι πλείστην ἐπεισάγει τοῖς γιγνομένοις νῦν μὲν τῶν δοθέντων ἂν δικαίως ἀποστερῶν, νῦν δὲ πλήθει πληγῶν τῶν κατὰ γυμνοῦ τοῦ σώματος. οἱ δ’ ἐπαινούμενοι τῶν ἀρχόντων παρόντες ἀποῦσιν ἐῴκεσαν τὴν μὲν βασιλείαν τῇ παρουσίᾳ τιμῶντες, αὑτοὺς δὲ τῷ μὴ τὰ τοιαῦτα ἐξετάζειν ἀκριβῶς.

9. Ἀλλ’ ἐκεῖσε ἐπάνειμι, ὅτι μεγίστη ταῖς δίκαις 1 μόνον reposui ex APIBVa μόνῳ reliqui libri edd 2 τἆλλα Α | δὲ ἐῶντα V ὁ· ἀναβάντες — ἥκοντες om Va Mor 4 συνῆσαν bis Ι συνῄδεσαν coni Re at cf. t. II 295, 12 R | εἶτ’ <ἔλαθον> ἀπελθόντες Re Anim 6 τοσαῦτ’ C | τί 7 ὃ Α sed in ὡς corr m4, IV ὡς BVa Mor | δεῦρο Va edd 8 φ.υγῆι Α φυγὴ CPIBVa φυγὴ Mor quod corr Re 9 ἁ (2) coni Mor 11 τοῦτο Va | προςόμοιοι Mor sed γρ προό- μοιοι in marg 12 γράμματα Mor sed γρ τραύματα in marg 13 ὁ secundum constantem in hac oratione usum delendum videtur 15 γινομένοις CV 16 δικαίως ἂν δοθέντων V | ἀποστερρῶν C 17 κατὰ — 18 τῶν om Mor | post σώματος participium quale ἀποκναίων excidisse coni Re | δὲ Re 19 ἀτιμάζοντες coni Mor | αὐτοὺς I ἄνθρωπος οὑτοσὶ βλάβη. ἢ γὰρ ἐπ’ ἄλλα ἄττα κατα- φεύγει ταύτας ἀφεὶς ἢ δικάσαι καταναγκασθεὶς ἐν τῷ φλυαρεῖν ἀνάλωσε τὸν χρόνον αὐτοῦ μὲν οὐ τολμῶν ἅψασθαι τοῦ πράγματος, κύκλῳ δὲ περιερχόμενος καὶ οὔτε οὗ τὸ δίκαιόν ἐστιν ἰδεῖν ἔχων οὔτε σιωπᾶν αἱ- ρούμενος, ἀλλὰ ῥέων ἀχρήστῳ ῥεύματι οἵῳ τά τε ὦτα R II 245 ἀνιᾶσαι | καὶ κόψαι τοῖς συνδίκοις τοὺς πόδας. ἀντὶ δὲ τοῦ τέλος ζητεῖν καὶ γνώσει στῆσαι τὴν δίκην ἀποπέμπει πάλιν εἰσόδου δεησομένους ταὐτὸ καὶ αὐ- τῆς πεισομένης οὐ τευξομένης τέλους.

τίνας οὖν οἴει γίγνεσθαι τοὺς δικαζομένους ἐν τοιούτοις κακοῖς; τίνα ψυχὴν ἔχειν; τί μὲν πρὸς αὑτοὺς λέγειν, τί δὲ πρός τε τὴν γῆν καὶ τὸν ἥλιον; οἱ δ’ ἐπειδὰν παύ- σωνται θρηνοῦντες, οἱ μὲν ἐπὶ πολλοῖς ἀπῆλθον οἷς δεδαπάνηνται ψυχὴν ἄρχοντος ἀναμενοῦντες, οἱ δ’ ἀντὶ πλειόνων ἐλάττω λαβόντες ἠγάπησαν. τοῖς δ’ ἐκ τοῦ συνδικεῖν τὸν βίον ποιουμένοις τὸ τηνάλλως καθῆσθαι περίεστιν, οἱ κήρυκες δέ τινας ἐπ’ οὐδενὶ καλοῦντες καλοῦσιν ὅμως ὑπὲρ τοῦ δοκεῖν εἶναί τι τὸ πραττό- μένον, ἐπεὶ τό γε ἀληθὲς ὕπνος πολύς. τὰς δὲ μέχρι τῆς ἐσπέρας καθέδρας οὐκ ἔργων ἐπιθυμία ποιεῖ, συμ- 7 cf. ad t. Ι 246, 22 12 Dem. p. 842, 15. 1225, 18 1 ἅνθρωπος Cobet Coll. 119 | ἄλλα ἄττα scripsi e B ἄλ- λαττα V ἄλλα ἅττα reliqui libri edd 3 αὐτοῦ P sed u (2) in ras m2 | οὐ τολμῶν] ἀτόλμων Va ἀποτολμῶν Mor 5 οὔτε Mor sed γρ ὂν τὸ in marg | οὗ om Mor | ἐστιν ἰδεῖν] ἐπιδεικνύειν Mor 6 ὄντα Β 7 ἀνιᾶσαι libri sed ΄ in ~ corr P3, Re 11 γίνεσθαι Mor γενέσθαι Re 12 αὐτοὺς CAP βοά in hoc ’ in ‘ I Mor οἵ PBV | δὲ edd ἐπειδ’ ἂ Α παύσονται Mor 14 πολλοῖς Ρ sed ὄις in ras m2 15 ἄρχοντος ἀναμενοῦντες sana non videntur „num ψῆφον ἄρχον- τος δευτέρου vel ὑστέρου“ Re | ἀναμένοντες Β | οἵ IBV et ex corr P3 | δὲ Re 16 ἑλίττω Ρ sed ἔλα in ras m2 | δὲ edd 17 τηνάλως CI 19 δ’ ὅμως Mor | πραγματευόμενον Mor βουλαὶ δὲ ἰατρικῆς καὶ τὰ τῇ γαστρὶ συμφέροντα, ὥστ εἶναι γέλωτα τοῖς ὁρῶσι τὰς πρὸ τοῦ ζεύγους λαμπάδας.

11. Ἔτι τοίνυν, ὦ βασιλεῦ, παραλαβὼν τὸν δῆμον ἑαυτὸν ἐγνωκότα εἰς τὸ μὴ γιγνώσκειν ἑαυτὸν γαγε διδάξας αὐτόν, ὡς μέγα τι τῷ ἄρχοντι τὸ λε- χθῆναί τι παρ’ ἐκείνων εἰς αὐτὸν εὔφημον. δῆμος δὲ πεισθείς, ὡς ἄρχει τοῦ ἄρχοντος καὶ ὑφ’ ᾧ τέτακται τῷ νόμῳ, τοῦτον | ἐξ ὕβρεως ὑφ’ αὑτῷ πεποίηται, R II 246 πολλὰ κινῶν τῶν καθεστηκότων ἄρχεται.

12. Ὡς δὲ τοῦτο τοιοῦτόν ἐστι, μάθοις ἄν, ὦ βα- σιλεῦ, ῥᾳδίως. ἐν τῷ θεάτρῳ ποτὲ συμβὰν οἶμαί τι τὸν δῆμον ἄφωνον ἐκάθισε. τοῦθ’ οὗτος ἡγήσατο συμφορὰν ἄλλοις τε πολλοῖς τοῦτο δηλῶν καὶ τῇ χρόᾳ. ἔδει δὲ αὐτόν, ὡς ἔοικεν, ὁμολογῆσαι καὶ τῇ φωνῇ τὸ πάθος, καί, προὔπεμπον γὰρ αὐτόν τινες οὐ πλείους ἀνθρώπων εἴκοσιν, ἐφ’ ὅσοις ἄν τις ᾐσχύνθη, λεγόν- των οὖν τινα τῶν εἰωθότων, ἃ τῶν ἀρχόντων οἱ βελ- τίους ἔπαυον, καταβαίνων ὁ θαυμάσιος ἀπὸ τοῦ γους Τισάμενός, τίς ὑμῖν, ἔφη, τὰς γλώττας ἀπέδωκεν; ὡς οὐκ ἦσάν γε ὑμῖν ἐν τῷ θεάτρῳ. τοιούτοις αὑτὸν ῥήμασιν ἐποίησε ταπεινὸν μηνύσας, ὡς τὸ μὲν ζημίαν, τὸ δὲ ἡγοῖτο κέρδος.

13. Ἀλλὰ τὰ πρὸς τὴν βουλὴν αὐτῷ καλά τε καὶ τὸν ἄρχοντα δεικνύοντα; ἀλλ’ ἔπραττε μὲν οὐδὲ πρότερον εὖ, προσκατεπόντισε δὲ αὐτὴν ὁ κακὸς ἄνθρωπος οὗτος ἃ παρῶπτο τοῖς ὑπάρχοις δι’ ἀσθέ- νειαν τῆς βουλῆς, αὐτὸς ἀναζητῶν, διερευνώμενος, οὐκ ἐῶν κεῖσθαι, μέχρι δραχμῆς καὶ ὀβολοῦ καὶ τῶν οὕτω μικρῶν ἀκριβολογούμενος, ἄλλοις μὲν ἐγκαλῶν, ἑτέρους δὲ εἰσπράττων. ἑτέρους δὲ ὅταν εἴπω, τοὺς βουλεύ- R II 247 ὄντας λέγω τοὺς ἐκ πολλῶν | ὀλίγους τεθνεώτων μὲν τῶν ὀφειλόντων, προσαιτούντων δὲ τῶν ἐκείνων υἱέων οὐ διὰ κακίαν τῶν πατέρων, ἀλλὰ διὰ τοὺς τὰ τοιαῦτα ἀξιοῦντας ἐσθίειν, τοὺς δεινοὺς ὑπηρέτας, οἵ καὶ λαμβάνουσι καὶ σιγῶνται τῷ παρ’ ἑαυτῶν φόβῳ.

ὁ τοίνυν καὶ στατῆρα καὶ στατῆρος ἥμισυ καὶ τρίτον εἰς μέσον ἕλκων οὗτος ἦν, ἃ τῷ πλήθει τῶν ἐτῶν ἐκάθευδε, καὶ ταῦτα ἔπραττεν, ὅπως εἰς τὴν ποίησιν αὐτῷ τῶν οἰκημάτων εἴη χρήματα, ὧν οὐδεὶς οὐδὲν οὐδεπώποτε εἶδεν ἀχρηστότερον. ὁ δὲ λίθοις μὲν ἠξίου μείζω τὴν πόλιν ποιεῖν, τὰ δ’ εἰς τὴν βου- Λὴν ἐλάττω πάντων μὲν γελώντων, πάντων δὲ χόντων τῆς περὶ τοῦτο σπουδῆς τὴν ἀχρηστίαν τῷ μηδὲ διὰ τῶν θηρίων τὸν λειτουργήσοντα εἶναι.

ὁ 3 cf. t. II 576,17 8(1. R 3 δ’ Re 6 τὸν Ι 15 ἢν, ἃ] ἡνίκα Mor | καὶ ante ἃ inser Re quod expunxi 18 οὐδὲ πώποτε APIV 20 μὲν γελώντων, πάντων om V μὲν ἐλάττω, πάντων δὲ reliqui libri Mor cancellavit Re postquam ἐγκαλούντων vel ἐναντιουμένων pro ἐλάττω scribendum coni Anim γελώντων scripsi cum Mon- nerio et Sinteni 21 τὸ IV 22 μὴ δὲ APIBV | λειτουργή- σαντα V | ὅ Α ὅ ΙΒV et ex ὁ corr P2 δ’ ἐπειδὴ τις μῖμος τὰ μὲν θάλαμον, τὸν δ’ ἐπωνό- μασε νυμφίον καὶ τὰ μὲν ἔφη πέρας | ἔχειν, τὸν R II 248 δ’ οὐ φαίνεσθαι, ἀνάπτεται μὲν τουτὶ τὸ κάθαρμα, τὸ δὲ τῶν ἀνοήτων παθὼν πάντως ἔφη δεῖν φανῆναι τὸν καινὸν τοῦτον νυμφίον, τῶν κωλυόντων δὲ οὐδὲν ὁρᾶν ἠξίου, ἀλλὰ τῇ τῶν ἐν τῷ βουλεύειν ἀδυναμίᾳ μεμιγμένας ὕβρεσιν ἀπειλὰς ἀντεξῆγεν οὖσαν μὲν αὐ- τοῖς δύναμιν οὐκ ἔχων ἐπιδεῖξαι, τὴν λειτουργίαν δὲ τοὺς ἀθλίους ὑπομεῖναι κελεύων, σὸν ἐν τῷ τοῦτο τολμᾶν, ὦ βασιλεῦ, περιυβρίζων νόμον. σὺ γὰρ ἡμῖν τοῦτον προπέρυσιν ἔθηκας τὴν μὲν ἀνάγκην τῆς αύτης | δαπάνης ἀναιρῶν, γνώμης δὲ τὸ πρᾶγμα R II 249 ποιῶν. λέγει γοῦν ὁ νόμος· βούλει καὶ τοῦτο ποι- εῖν; οὐδεὶς ὁ κωλύσων. ἀλλ’ οὐκ ἐθέλεις; οὐ- δεὶς ὁ καταναγκάσων. ἀλλ’ οὗτος ἀναγινωσκο- μένου τοῦ νόμου προσῆγε τὰς ἀνάγκας, ὥσπερ ἐν τῷ γραμματείῳ τυραννίδα παρὰ σοῦ λαβών, ἀλλ’ οὐκ ἀρ- χὴν ἔννομον.

καίτοι καὶ εἰ Μίδαι πάντες ἦσαν τὰ εἰς χρήματα καὶ πολὺς ὁ χρυσὸς παρ’ ἑκάστῳ, θηρία δὲ οὐκ ἐβούλοντο τρέφειν οὐδὲ τοὺς ταῦτα ὑπομε- νοῦντας ἀνθρώπους, κατ’ ἐξουσίαν ἔφευγον ἂν τὸ 11 cf. Cod. Theod. XV 9, 1; Symm. ep. Χ 28 1 δὲ edd | τι Ι | μῖμος BV | τόν PBV | ἐπωνόμασε scripsi e V ὠνόμασε reliqui libri sed ω in ras P2, edd 2 ἄχει V | τόν ΡΒ 3 τύπτεται Monnier | τὸ δὲ Mor sed γρ τόδε in marg 4 παθῶν CAPIVa Mor 6 τῆς τῆς ἀδυναμίας Mor 9 ἄθλους Mor | τοῦτο Ρ sed οῦ in ras m2 11 τῆς Ρ sed η ex οι corr m3 13 γ’ οὖν ΑΡ οὖν Mor 14 οὐ θέλεις, V 17 γραμματίῳ V 18 μίδαι Α sed γρ μὴ δὲ in marg, Ρ sed ἴδαι in ras 3 litt μὴ δὲ B Va μηδὲ Mor | τὰ εἰς Α sed γρ ἐνδεεῖς τὰ εἰς in marg, Ρ sed in ras 12 litt m2, ἐνδεεῖς τὰ εἰς BVa Mor 20 δ᾿ Re ἀνάλωμα. νῦν δὲ πάντες θεραπεύουσι δανειστὰς καὶ λυπηροὶ λήγοντες αὐτοῖς εἰσιν οἱ μῆνες. εἰσὶ δὲ οἶς οὐδ’ ἂν πρόοιντό τινες ὡς οὐ κομιούμενοι.

τῶν δὴ τοιούτων λεγόντων τὴν ἀπορίαν, ὀμνύντων, ἃ ὀφεί- λοιεν ἀριθμούντων, δεομένων, ἱκετευόντων μὴ σφᾶς ἐμβάλλειν εἰς αἰσχύνην τὴν ἐκ τοῦ τῆς ἀπορίας ἐλέγ- R ΙΙ 250 χοῦ μηδέ γε εἰς κινδύνους | τοὺς ἀπὸ τῶν θεω- μένων οὐδὲν Τισάμενός ἐγίνετο βελτίων, ἀλλὰ τῶν αὐτῶν εἴχετο ῥημάτων οὐκ ἐῶν μεμνῆσθαι τοῦ νόμου. καίτοι τούτου τίνα οὐκ ἂν δικαίως δοίη δίκην; ἢ εἰ μὲν εἰκόνος σῆς ἀντειλημμένους ἀπέσπα, δεινὸν ἂν ἦν, καταπεφευγότας δὲ ἐπὶ τὸν σὸν νόμον ἀφέλκων οὐκ ἴσον τι ποιεῖν εἰκότως ἂν δοκοίη; ἀντὶ γὰρ τοῦ χαλκοῦ τὰ γράμματα ἦν αὐτοῖς.

ὁ δὲ μάτην ἐδεί- κνυ τὸν νόμον κείμενον, εἶθ’ ὥσπερ παραβαίνοντας νόμον, ἀλλ’ οὐ νόμῳ χρωμένους πᾶσι κακοῖς περιέ- βαλλεν ὑβρίζων, παροινῶν, ἀσελγαίνων, φοβῶν, ταράτ- των, ἔχθρᾳ τὴν βουλὴν δεχόμενος, ἀνευρίσκων ὅθεν ἀπολοῦνται, τούς τι τοιοῦτο μηνύοντας αὐτῷ νομίζων 2 ἤτοι λυποῦνται οἱ δανεισάμενοι ἐνισταμένων τῶν μηνῶν καθ’ οὓς δεῖ ἀποδοῦναι τὰ δεδανεισμένα V2 2 λέγοντες Β 3 οὐδὰν ΙΒ | πρόοιντο Ρ sed o (2) in ε corr m2 προεῖντο V 4 τοιούτων] τούτων Mor 6 ἐμβάλλειν Ρ sed ἐυβα in ras m2 7 μὴ δέ PBV 8 ἐγίγνετο Va ἐγένετο Re 9 ἀργῶν Mor 10 τούτου] δεόμενος coni Mor | ἴνα Mor | δικαίως om Β 11 ἀπέσειε Μοr, γρ ἀπέσωσε in marg 12 σοῦ V 13 Ἶσον ΙΒ | τί Β 15 εἶθ’ scripsi εἰ δ’ C ὃ δ’ Α sed γρ εἴ δ’ in marg, Va ὅδ’ reliqui libri sed in ras P4 οὐδὲ Mor καὶ Re 16 ἀλλ’ οὐ] „imo uero ὁλλὰ“ Re Anim | περιέβαλεν V edd sed γρ περιέβαλλον in marg Mor 17 παρανοῶν Mor 19 ἀπολοῦνται] βουλευταί inse- rendum coni Mor | αὐτῷ reposui e libirs αὑτῷ edd εὐεργέτας. ἐν δὲ ταῖς ἀπροσδοκήτοις βλάβαις μεῖζον τὸ διὰ τοῦ τάχους ἐπῆν κακόν. μάλιστα μὲν γὰρ | πρὶν ἐξελθεῖν ἠξίου καταβάλλειν, ἡ φιλανθρωπία R II 251 δὲ μίαν εἶχεν ἡμέραν, μεθ’ ἣν οὐδεμία συγγνώμη.

19. Καὶ τοῦτο τὸ δίκαιον ἔν τε τοῖς ἄλλοις κἀν τῷ φόρῳ. μὴν μὲν γὰρ οὑτοσὶ τῷ ἔτει τέταρτος, τὸ τρίτον τοῦ ἐνιαυτοῦ μέρος, ἠδικῆσθαι δὲ τὸν βασιλέα φησὶν οὐ τοῦ παντὸς εἰσενηνεγμένου. πῶς, ὦ κατα- γέλαστε; καὶ γὰρ ἐν ἀγροῖς κείμενον ἔκειτ’ ἂν τῷ βασιλεῖ καὶ οὐκ ἂν ἦν ἔλαττον. οὐδὲ γὰρ ἐνταῦθα κείμενον πλέον, τῷ φέροντι δὲ οὐκ ἴσον ἢ τήμερον ἅπαν ἢ μεμερισμένον εἰς μῆνας εἰσενεγκεῖν. οὐ δὴ κέρδος ἐκείνῳ ζημίαν ζημίαν δὲ ἡμῖν προξενῶν τὸ ταχὺ τοῦτο ζητεῖ.

καὶ διὰ τοῦτο στρατιῶται στρατιώτας μαστιγοῦσι γυμνούς, οὗ πολλοὶ τοῦτο μέλλουσιν ὁρᾶν, οἱ αὐτοῦ στρατιῶται τοὺς θατέρου, οἱ δὲ ἐπὶ τοὺς βουλευτὰς | χωροῦσι καὶ δρῶσιν ὃ πεπόνθασιν, R II 252 ἀρχόμενοι μὲν ἀπὸ τῶν οἰκετῶν, προιόντες δὲ ἐπὶ τὰ νῶτα τῶν δεσποτῶν, καὶ ῥάβδοι ῥάβδων διάδοχοι, πρόγονοι δὲ καὶ χορηγίαι καὶ δόξα καὶ τὰ ἄλλα δὴ τὰ τῶν πολιτευομένων μικρά τε καὶ ἀσθενῆ καὶ οὐδε- νὸς ἄξια. ταύτην δὴ τὴν ἀτιμίαν τί ποιεῖ; τὸ μὴ πλουτεῖν ἡμῖν τοὺς πολιτευομένους μηδ’ ἔχειν τὰ τη- λικαῦτα λειτουργεῖν. εἰ δὲ μὴ μόνοι ταῦτα 1 δὲ om Ι 2 τοῦ om Va Mor δὲ om I 5 κἀν reposui ex APIBV καὶ reliqui libri edd 11 ἶσον Ρ sed ~ ex ΄ corr m3, ΙΒ 12 ἐξενεγκεῖν Β I οὐδὲ Mor 13 οὐ ante προξενῶν CAPIB Va Mor delevi ὁ Re („leg. aut οὗτος aut μικρὰν“ Αnim) 14 διατοῦτο APIBV 17 ὁρῶσιν Mor sed γρ ἐρῶσι in marg 20 τἄλλα Re 21 τὰ om Mor | μηδενὸς Ι 23 μὴ δ’ APIB | τηλικαῦτα Ρ sed αυ in ras m2 24 οἱ Re Anim θασιν, ἀλλὰ διὰ τούτους γε καὶ εἴ τις ἄλλος, ὅπως τὸ τούτων συσκιάζηται καὶ μὴ λίαν ἔκδηλον ᾖ.

21. Ἆρ’ οὖν ἐν ταῖς ἐπὶ τῶν δικαστηρίων ὕβρεσι τὴν παροινίαν ἔστησεν; ἐξεῦρε μὲν οὖν ἃ μηδεὶς ἂν ἕτερος ἐνεθυμήθη, τὸν ἐν Βεροίᾳ ταύτῃ δεῦρο καλέσας μετά τε τῶν ὑπ’ αὐτοῦ τρεφομένων θηρίων καὶ τῶν ἐπ’ αὐτὰ μεμισθωμένων ἀνδρῶν. καὶ ἧκεν ἄγων κτους τε καὶ παρδάλεις καὶ τοὺς τούτων ποτὲ μὲν R II 253 ἡττημένους, | ποτὲ δὲ κεκρατηκότας καὶ ἦν μέγας τῇ βραχυτέρᾳ τὴν μείζω νικῶν πόλιν· καὶ γὰρ εἰ τί- μιον ἐν τῇ Βεροίᾳ τὸ χρῆμα τῶν λόγων, ἀλλ’ οὐκ ἴσον ἥδε κἀκείνη. ἐβούλετ’ οὖν ἐκείνην ἐνταῦθα κατὰ τῆσδε κωμάζειν καὶ τὴν βουλὴν τῆς βουλῆς εἶναι βελτίω δοκεῖν καὶ τῇ μὲν εἶναι μέγα φρονεῖν, τὴν δὲ τετα- πεινῶσθαι καὶ γεγονέναι μικρὰν καὶ ἐξεληλέγχθαι καὶ μηδὲ ἐλεύθερον ἔχειν βλέπειν.

ὅστις οὖν τὴν μὲν πρώτην καθαιρεῖ, τὴν δὲ οὐδὲ δευτέραν ἐπαίρει καὶ παρέχει προπηλακίζειν τὴν ἑαυτῆς βελτίω, τὸν σὸν οὐδὲν οὗτος οἶκον ἀδικεῖ; τὰ μέγιστα μὲν οὖν, ἑέ· τις ἀκριβῶς λογίζοιτο. ἐπέμφθη γὰρ οὐ συνταράξων, ὦ 11 cf. p. 127, 16. t. Ι 502, 9 1 τε Mor | ἄλλος πένεται coni Re Anim 3 ἐν] ἐπὶ Β | ἐπὶ ἐπὶ Β 4 πονηρίαν Re | ἂν om V | ἂν ἕτερος] ἕτερος ἂν C 5 βερροία IV cf. l. 11; p. 50, 13; 99, 4; 177, 6 | λειτονργοῦντα post βεροίᾳ excidisse coni Monnerius 6 τε Re γε libri Mor 7 μισθωσαμένων Β 9 ἡττωμένους APBVa ἡττωμένους Ι Mor 10 πόλει Ι 11 βερροία IV | γρ ἀλόγων Gothofredus Cod. Theod. XV 5,1 I ἴσον Ρ sed in ras m3 ἶσον Β 12 ἤδη κἀκείνῃ Μοr | ἐβούλετο Ι 13 κομίζειν Va Mor | εἶναι om Ι 14 τη Ρ sed ~ suprascr m4, I | την Ρ sed suprascr m4, Ι 15 ἐξεληλέγχθαι Β Mor 16 μὴ δὲ ΡΒ ·μηδὲν V 17 οὐ Ρ sed δὲ add m3, Β Va Mor 18 τὸ I 19 ταμέγιστα Ι βασιλεῦ, τὸν περὶ τὰς πόλεις κόσμον οὐδὲ ταῖς μὲν τὸ ὄν σφισιν ἀξίωμα λυμανούμενος, τὰς δὲ ἐλάττους ἐπάξων ταῖς μείζοσιν, ἀλλὰ τὰ μὲν ὡς εἶχε διατηρήσων, ἑκάστης δὲ ᾗ προσῆκεν ἐπιμελησόμενος καὶ ποιήσων εὐδαιμονεστέραν προνοίᾳ.

ὁ δ’ ἐν τῷ δεῦρο τὸν ἐκ Βεροίας ἐφ’ οἷσπερ ἤγαγεν ἄγειν ἐβόα πρὸς τας, ὅτι τήνδε τὴν πόλιν ὑπ’ ἐκείνῃ κεῖσθαι δεῖ καὶ τοῦ τῆς μητροπόλεως ὀνόματος ἀποστατέον αὐτῇ καὶ τῇ βουλῇ τὴν βουλὴν ὑπεικτέον καὶ ἄνδρα ἀνδρὶ καὶ γνωστέον τοὺς ἀμείνονας. γνοίης | δ’ ἄν, ὅτι R II 254 ταῦθ’ ὕβρις ἦν, ἔκ τε ἡδονῆς καὶ λύπης, ὧν ἡ μὲν ἦν τῶν πρὸς ἡμᾶς εὐνοικῶς ἐχόντων, ἡ δὲ ἡδονὴ τῶν οὐχ οὕτως. ὑβρίζεσθαι δὲ οὐκ ἂν βούλοιο τὰς πόλεις. ἀλλ’ οὗτος ὑβρίζειν βούλοιτ’ ἄν. πῶς ἂν οὖν ὁ οῦτος εἰκότως ἄρχοι;

24. Ἀλλὰ σὺ μὲν ὁ τῶν ὅλων κύριος καὶ παρ’ ὅτου καὶ παθεῖν τι τοιοῦτον οὐ λίαν ἀφόρητον, τιμᾷς ἡμῖν τὴν πόλιν ἐν τοῖς εἰς τοὺς πρέσβεις καὶ πραττο- μένοις καὶ λεγομένοις, καὶ γίγνεται καθ’ ἑκάστην πρε- σβείαν ἡ πόλις ἡμῖν λαμπροτέρα, Τισάμενός δὲ κάθη- τᾶι σκοπῶν καὶ ζητῶν, ἐξ ὅτου γένοιτ’ ἂν ἀδοξοτέρα. εἶτα πονηροὺς μὲν ποιμένας ἀπελαύνουσι τῶν ποιμνίων οἱ τούτων κύριοι καὶ παύσαντες ἐκείνους ἑτέροις παρ- 12 Dem. p. 197,4; 1228,14; 1490,19 2 ἐν B 5 ὃ A ὅ PIBV δὲ Re 6 βερροίας ἄγειν V Βοά εἰ in ω corr m2 8 ὀνόματος Β sed ος in ras m2 9 γρ ὑπακτέον in marg Mor 10 δ’ ἄν] δὲ Va Mor 12 τῶν (1) om Mor sed inserendum coni 13 δ’ Re 17 ἡμᾶς Mor 18 γρ τήνδε in marg Mor 19 λεγομένοις καὶ πραττομένοις V | γίνεται Va edd | πρεσβείαν om Va Mor 20 δὲ om Ι 21 ἀδοξότερος Mor sed ἀδοξοτέρα coni ἔδωκαν τοῖς λυσιτελεστέροις, σὺ δ’ ἐκείνους ἐπὶ πό- λεως τοιαύτης οὐ μιμήσῃ; ᾗ τοιαῦτα μὲν τἀρχαῖα, αῦτα δὲ τὰ μετ’ ἐκεῖνα, τοιαῦτα δὲ τὰ νῦν, ᾗ πλὴν δυοῖν πόλεων ἔνι τι πρὸς ἁπάσας εἰπεῖν περὶ αὑτῆς.

νόμιζε δὲ καὶ τὰς ἄλλας ἀπὸ τῶν αὐτῶν διασώσειν, R II 255 αἷς χείρω τὰ πράγματα διὰ | τὴν τοῦδε κακίαν· ἐπεὶ καὶ αὐτὴν ταύτην ᾗ κεχαρίσθαι φησίν, ἐν αὐτοῖς τούτοις κατέβλαψε μετενεγκὼν εἰς τὴν ἡμετέραν δα- πάνην ἐκείνοις ὀφειλομένην, ὥστ’ ἢ πένητα αὐτῇ ποι- ἥσει τὸν πολιτευόμενον τῇ κατ’ ἄμφω δαπάνῃ ἢ τῇ παρ’ ἡμῖν ἐκείνην ὧν εἶχεν ἂν ἀποστερήσει.

26. Ἠδικῆσθαι γάρ φησιν οὐ κληθεὶς ἐπὶ τὴν τοιαύτην θέαν ὑπὸ τοῦ τὴν θέαν παρέχοντος. εἰ δὲ οὐ κληθεὶς ἠδίκηται, παρ’ αὐτοῦ ζητείτω τὴν δίκην τοῦ δόντος τῷ λειτουργοῦντι τὴν τούτου ἐξουσίαν, ὅτ’ αὐτοῦ μνησθέντος κλήσεως, ἡνίκα ἐπ’ Εὐφράτην οὖτος πρᾶττε, ἀπεκρίνατο, τὸ σόν, ἐμοὶ δὲ ἐφ’ ᾧπερ ἐτάχθην μελήσει, τοὺς λέγων. εἰ μὲν οὖν ἐψεύδου ταῦτα λέγων, οὐ λαμβάνειν δίκην, ἀλλὰ διδόναι δίκαιος εἶ, διὰ τί γὰρ δὴ καὶ ἐξηπάτας; εἰ 1 δὲ Re 3 ἢ Mor 4 πόλεων Ρ sed ΄ et ῳ in ras m3 πόλεων CI πολέοιν Α sed in πόλεωιν corr m1, Β sed ΄ supra ὁ eras, VaV V πολέοιν edd formam a grammaticis traditam retinui hic ut t. Ι 607,3; II 266, 11; 342, 18; 343,5, quae qui- dem portenti instar visa est Henrico van Herwerden (Mus. Rhen. LIX 344; LX 107), sed apud Libanium non magis est quam ταῖν | τί Ι | αὑτῆς Ρ sed ‘ in ras m4 αὐτῆς Mor qui τῆς σῆς coni 5 διασώζειν V 6 ἐν αἷς V 9 ὥστε Va edd | αὐτὴ V 11 εἶχεν Mor, γρ εἶχον in marg 12 ὁ V 13 παρασχόντος Mor 14 οὐ κληθεὶς] ἐγκληθεὶς Β | παρ’ αὐτοῦ om Mor 15 τούτων Mor 16 ἡνίκ’ Re 17 ᾔει Ρ sed in ras m2 εἴη Β | πρᾶττε Ρ sed ~ ex ΄ corr m3 πρᾶττε edd 18 μελήσει τοῦ πυρὸς Va Mor, unde μελήσει τοῦ πνροῦ effecit Ρ. Wesseling ad Diod. S. I 46 t. Ι p. 83 εἰ — 19 λέγων om B 20 δι- ατί PIBV | δὴ om V δ’ ἀληθεύοντος ἦν ἐκεῖνα, τὸ μὴ καὶ δεύτερον | κληθῆναι παρὰ σοῦ γεγένηται. εἰ δὲ δὴ καὶ τὸ R II 256 δίκαιον ἦν ἐν ταῖς αἰτίαις, ἐπὶ τὸν ἡμαρτηκότα χωρεῖν ἔδει τὴν ὀργήν, οὐ, μὰ Δία, τὴν βουλὴν ὅλην. οὐδὲ γὰρ ἐλειτουργοῦμεν, εἴποιεν ἄν, ἅπαντες οὐδ’ ἣν ἔδει ποιεῖσθαι κλῆσιν ἐξελίπομεν.

πιστὸν δὲ αὐτὸν ἀρνούμενον ταύτην ἐποίει τὴν κοινωνίαν καὶ τὸ παρὰ τῆς μείζονος ἀρχῆς προειρῆσθαι τῷδε μένειν τε αὐτοῦ καὶ μὴ κινεῖσθαι, πρὶν ἂν αὐτὸς ἀπ’ Αἰγύπτου τε καὶ τῶν Νείλου ῥευμάτων ἐπανέλθῃ. καὶ τοῦτο οὕτως ἐστὶν ἰσχυρόν, ὥστε καὶ λυθὲν σοῖς, ὦ βασιλεῦ, γράμμασι δόντος τοῖς Τισαμένῳ βοηθοῦσι τὴν χάριν ὅμως ἐτετήρητο. ὁ δὲ τοῦ μὴ καλέσαντος ὀρθῶς οὐ κεκληκότος μισεῖ μὲν ἐκεῖνον, μισεῖ δὲ τοὺς ἄλλους, λῆξαι δὲ οὐδὲ ἐν μακρῷ δεδύνηται τῷ χρόνῳ.

28. Ἀλλὰ τούτους μέν, εἰ καὶ μὴ δικαίως, ὅμως ἐγκαλῶν τι ζημιοῖ, τοὺς δὲ δικαζομένους, ἐρῶ γὰρ ὅ με διέφυγε πρότερον, τί λαβὼν αὐτὸν ἠδικηκότας ἀπόλ- λυσι καὶ ταῦτα διὰ γάμων; τὰς γὰρ αὑτοῦ θυγατέρας ἐκδιδοὺς πολὺ πρὸ τῆς τῶν γάμων ἡμέρας εἰσκαλέσας τῶν ῥητόρων τὸν χορὸν | σιγᾶτε, ἔφη, τῆς R II 257 σιγῆς ἀρξάμενοι τήμερον, μέχρις ἂν αἱ κόραι τῶν νυμφίων γένωνται, τὸ πρᾶγμα ἑορτὴν ὀνο- 8 cf. p. 168, 16 1 δὲ PBVa edd 3 τοῦ ἡμαρτηκότος coni Mor 4 οὔ PBV | ἐπὶ τὴν edd at cf. t. II 473, 3 5 οὐδὲ Re 6 αὖ τὸν Re quod improbavit Monnerius 8 τόδε Va προειρῆσθαι· τὸ δὲ Mor 13 τοῦ libri Mor γ’ οὐ Re 17 τί B 18 ἠδι- κηκότα Μοr 19 αὐτοῦ IV 22 μέχρι APIVaV Mor sed in hoc γρ μέχρις in marg μάσας. τὸ δὲ ἦν ἀποφράς, βλάβη μὲν τοῖς οὐ λέγουσι, βλάβη δὲ τοῖς τῆς ἐκείνων δεομένοις φωνῆς.

τοι θυγατέρας ἄρχων οὐ πρῶτος τῇδε ἐξέδωκεν, ἀλλ’ ἐπὶ πολλοῖς ἑτέροις, οἱ δέ τινες καὶ αὐτοὶ γυναῖκας ἠγάγοντο. ἀλλ’ ὅμως οὐδετέρους οἱ γάμοι τῶν δικῶν ἀπήγαγον, ἀλλὰ τὰ μὲν εἰς τοὺς γάμους φέροντα διὰ τῶν φίλων αὐτοῖς ἐπράττετο, τὸν ἄρχοντα δὲ ἦν ὁρᾶν ἐν τοῖς ἑαυτοῦ. ὁδὶ δὲ παρειστήκει μὲν τοῖς ὃ τὴν νύμφην δέξεται ῥάπτουσιν, ἐν δὲ τοῖς πρὸς τοὺς μα- γείρους λόγοις διέτριβεν. οἷς δ’ ἦσαν αἰ δίκαι, πολλοὶ δὲ ἐν αὐτοῖς πένητες, ἐχθροί τε ἦσαν τοῖς γάμοις καὶ κατηρῶντο τοῖς ἐστεφανωμένοις.

30. Εἶτ’ ἀπὸ ταυτησὶ τῆς ἀργίας τῆς πολλῆς | R II 258 πολὺς ἦν ἐν πληγαῖς. τοῦτο γὰρ ἡ τοῦδε ἀρχὴ συκοφάντην ἡδέως ἰδεῖν, ἀπ’ αἰτίας ἐπὶ τὴν δίκην δραμεῖν, τοῖς διὰ πληγῶν κακοῖς προσθεῖναι δεσμόν. ὁ δεσμὸς οὗτος ἑτέραν, ὦ βασιλεῦ, δίκην ἔχει τὴν ἐν χρήμασι· δεῖ γὰρ ὑπερβαίνοντα τὸν οὐδὸν τὸν κύριον τῆς θύρας θεραπεῦσαι χρυσίῳ, χρυσίου δὲ οὐκ ὄντος τὸν μὲν δεῖ καθῆσθαι γυμνόν, εἶναι δὲ τὴν ἐσθῆτα τοῦ φύλακος, μητέρα δὲ γραῦν, εἴπερ εἴη τῷ δεδε- μένω, πλανωμένην ἀγείρειν ὅσον ἂν προσαιτοῦσα δύ- νηται.

οἱ μὲν οὖν ἄλλοι μετὰ τὰς πληγὰς τοῖς οἰκείοις ἀφεῖσαν τὸν τοῦτο πεπονθότα καὶ ἰατροῖς δὴ καὶ ἰατρῶν φαρμάκοις, ὁ δὲ πέμπει τοὺς ἀθλίους ἀπο- λουμένους τοῖς ἐν τῷ δεσμωτηρίῳ κακοῖς. καὶ εἰ μὲν 24 cf. p. 68, 11. 75, 16 3 τῇδε] ὁδὶ ? Sintenis coll. 1. 8 4 γυναῖκεσ Ι sed εσ del 8 παρεστήκει Mor 9 num <δωμάτιον> ῥάπτουσιν ? 10 Re οἱ CAIVa οἵ ΒV οἱ Ρ sed in ἵ corr m2, Mor 14 τοῦ δὶ Re quod improbavit Monnerius 20 τον Ι | δεῖ καθῆσθαι Β sed εῖ κα in ras m2 22 ἄγειν C ἢ αὑτὸν ἀναμιμνήσκων ἔλυεν ἢ τοῖς ὑπηρέταις ἦν ἀναμιμνήσκειν ἐξουσία, μετριώτερον ἂν ἦλθε, νῦν δ’ ἀνάγκη πρὸς πολλῶν γόνατα προσπεσεῖν οὐ πάντων τὰ τοιαῦτα αἰδουμένων, τῶν δ’ αὖ ἐπιεικεστέρων οἱ μὲν ἀσχολίαν, οἱ δ’ ἄλλο τι φήσαντες δώσειν μὲν εἶ- πον τὴν χάριν, εὐθὺς δὲ οὐ δύνασθαι. τῷ δὲ μακρό- τερον τὸ | κακόν.

32. Εἶτ’ ἂν μὴ φιλάνθρωπος ἀκούσῃ, δεινὰ πεπον- θἐναι φησὶ καὶ τῇ φύσει τῇ αὑτοῦ ματος στέρεσθαι οὐκ αἰσχυνόμενος πληγὰς ἑτέρας τὰς κατὰ τῶν οὐ δυναμένων εἰσπρᾶξαι τοὺς οὐ δυναμένους ἐκτίσαι. καίτοι τί μιαρώτερον τοῦ μὴ δύνασθαι μὲν λέγειν, ὡς οὐχ οὕτω τοῦτ’ ἐχρῆν, τῆς δὲ τῶν τομένων ἀπορίας ἀπαιτεῖν δίκας τοὺς τεταγμένους εἰσπράττειν; ὅμοιον γὰρ τοῦτό γε τῷ παρὰ τῶν ἰα- τρῶν ἀπαιτεῖν ζῶντας τοὺς τεθνηκότας. οὔτε γὰρ ἐκεῖνο τῶν ἐχόντων ἐστὶ φύσιν τοῦτό τε τῶν των. κἂν δείρῃ τις τὸν ὀφείλοντα, τὸ δέρμα μὲν ἀφέλοιτ’ ἄν, χρήματα δὲ τὸν οὐκ ἔχοντα ἔχειν οὐκ ἔσθ’ ὅπως ἂν ποιήσειεν. ὁ δὲ τοὺς μὲν πράκτορας, | εἰ μὴ δύναιντ’ ἂν εἰσπρᾶξαι, δίκαιον εἶναί φησιν R II 260 2 τοῦτο οὐχ ἕπεται τῷ λόγῳ οὕτως κείμενον V2 1 αὑτὸν Ρ sed ‘ e ’ corr m4 αὐτὸν Β Mor | ἀναμιμνήσκων Mor 2 ἐξουσία — 3 ἀνάγκη om Mor | ἦν Re quod impro- bavit Monnerius num δπῆλθε? | δὲ Re 5 οἱ AI οἴ Ρ sed ΄ add m3, BV | δὲ τῷ τω corr P4 αὑοῦ P sed ‘ in ras m4 αδτοῦ IBVaV Mor ἑαυτοῦ Re 10 τὰς — 11 εἰσπρᾶξαι om Mor 11 εἰσπράξαι BV 12 ἐκτῖσαι Ρ sed ~ in ras m3, fortasse recte cf. ad t. II 465, 3 13 ὡς om Mor | οὐχ „deletum mallem“ Re 14 εὐπορίας Μοr 15 ΙΒ 16 τοῦ Ι 17 γε Mor om Ι 19 ἀφαιροῖτ’ Μοr | οὐκέθ’ Mor 21 ἂν delendum videtur | φασὶν Mor οἴκοθεν θεῖναι, οὕτως ἐστὶν ἡμῖν Αἰακός, ὁ δ’ οὐδὲ τοῦτο δυνάμενος τύπτεται.

33. Τοῦτον οὖν ἐάσεις ἄρχειν, δι’ ὂν πολλοὶ μὲν ὀδυρμοί, πολλοὶ δὲ θρῆνοι, πολλὰ δὲ δάκρυα, πολλὰ δὲ κατὰ τῶν θεῶν ῥήματα; ναί, τὰ γὰρ <τῶν> τοῖς ἐργαστηρίοις καὶ πρὸς ταύταις ταῖς τέ- χναις ἄμεινον ἔσχεν. ἀλλ’ ἄρτι βαρεῖαν αὐτοὺς ὑπομείναντας φορὰν ὁ τῶν πενήτων οὑτοσὶ κηδεμὼν γράφειν ἠνάγκαζε τὰ περὶ τὰς θύρας οὐσῶν ἐν αὐτοῖς γραφῶν ἃς ἀφ’ ὁμοίας ἀδικίας τῶν πρίν τινες των ἔδειξαν τὴν μὲν πενίαν ἐπιτείναντες τοῖς ἀθλίοις, ποιοῦντες δὲ οὐ καλλίω τὴν πόλιν, τῶν γὰρ ἐν τοῖς R II 261 γραφεῦσι τῶν] φαυλοτάτων | ἔργα ταῦτα. ὡς δ’ ὄντων τούτων ἐκ τῶν ἔμπροσθεν χρόνων ἐπιβάλλειν ἐκέλευεν ἕτερα τοῖς οὐ διεφθαρμένοις.

τί δὴ τὸ τούτων αἴτιον; τοῖς γραφεῦσιν εἴς τινας στοὰς χρη- σάμενος δοῦναι τῆς γραφῆς τὸν μισθόν, ἡ δίκαιον ἦν, οὐκ ἐθέλων διέλυσεν αὐτὸν ἐκ τῶν οὐκ ἀναγκαίων γραφῶν. καὶ οἱ μὲν ἔγραφον, οἱ δὲ ἐδάκρυον ἐκ τοῦ πεινῆν μέλλοντες τὰ δίκαια πρὸς ἐκείνους ποιήσειν. 1 cf. t. II 319, 21 R 10 cf. p. 37, 8 sq. 1 ἔστιν V | δὲ Re 3 ἄρξειν Mor | ὃν Mor sed γρ οὗ in marg 5 τῶν inserui auctore Re coll. 183, 9 9 ἠναγκάζετο V | τὰ om V 10 ἀφ’ Ρ sed αφ in ras m2 ἐφ’ Μοr | τινες Re τινος libri sed ἑ θηρία ὁ pos V2, Mor 11 ἔδεξαν Μοr qui ἐδέξαωτο vel ἔλεξαν coni | ἄθλοις Ι 13 γραφεῦσιν Mor sed γρ γραφεῖσι in marg | τῶν libri Monnier cancellavi τῶν τού- των Μοr τῷ φαυλοτάτῳ Re qui τῷ πάντων φαυλοτάτῳ coni | ταῦτα. ὡς δ’ ὄντων scripsi ταύτας (e ταῦτα corr A, ταῦτα V Mor Monnier et coni Re) δόντων libri Mor Re ταῦτα. οὗτος δ’ ὄντων Monnier τούτων ἐκ τῶν ἔμπροσθεν χρόνων] τῶν ἀρχόντων τῶν ἐν τῷ ἔμπροσθεν χρόνῳ, πολλὰ διεφθάρη. ὁ δὲ coni Re 17 ἢ Ι 18 αὐτὸν om Mor ὁρᾷς, ὦ βασιλεῦ, τοῦ ἄρχοντος τὸν πόνον; ἐπέταξεν ἐν ὀλίγαις συλλαβαῖς. οὐκ ἦν ἀντειπεῖν τοῖς ἐπιτατ- τομένοις. ἀφῄρουν τῆς ἑαυτῶν τροφῆς.

ὁ δ’ ἀφορ- μὴν ὀδυρμῶν παρασχὼν τῇ πόλει πῶς ἂν εἴη καλλίω τήνδε πεποιηκὼς | τὴν πόλιν; ἐγὼ μὲν γὰρ τὸ R II 262 τοὺς ἀπόρους εὐπορωτέρους ποιεῖν ὥραν ἡγοῦμαι πόλεως, ὁδὶ δ’ αὖ τῶν ἐναντίων αἴτιος ἡμῖν οἷς τε εἶπον τούτοις τοῖς περιττοῖς καὶ οἷς ἐρῶ. τοὺς γὰρ αὐτοὺς δὴ τούτους τοὺς ἐν τοῖς ἐργαστηρίοις κελεύει τριπλάσιον ἐν τῇ νυκτὶ παρέχειν τὸ πῦρ. πόθεν οὖν ἔλαιον τοσοῦτον πρίωμαι τὸ διὰ τὸ πολὺ πῦρ τοῦτο πλείονος ἢ πρόσθεν πωλούμενον; πόσον μοι τὸ παρὰ τῶν χειρῶν ἀργύριον; πόσα δι’ αὐτοῦ μοι γένηται; τί πρὸς ἐρεῖ Τισα- μενός;

ἐν τοίνυν τῷ καιρῷ τῆς ἀναπαύλης, τοι- οῦτον γὰρ ἀρχομένη νύξ, ἐκταράττει τοὺς ταλαιπώρους ταῖς κατὰ τῶν θυρῶν πληγαῖς ἃς πλήττουσιν οἱ τῶν φυλῶν ἐπιμεληταὶ τῷ περὶ ταύτας φόβῳ μὴ διαφθα- ρεῖεν ποιοῦντες τὴν ἀνάγκην τοῦ πυρός. | οὗ γι- R II 263 γνομένου οἶδα βοήσασαν γυναῖκα χήραν ἄνωθεν, ὅτι πῶς ἂν ἅψαι δυναίμην; πόθεν ἂν ἔλαιόν μοι 18 cf. 111 499,12; 525,10 1 ἄρχοντος<τὸν τρόπον.> τὸν πόνον ἐπέταξεν coni cf. p. 37, 8 I πόνον· Monnerius fortasse recte 3 γραφῆς Mor sed γρ τροφῆς in marg 4 ὀδυρμῶν om Ι ὀδυ cum lacuna 4—5 litt C | τῇ inserui e V oml reliqui libri 7 ὁδὶ scripsi σὺ libri edd ὁ Re Anim P sed ει, ex o corr ut videtur, in ras m2 11 τοσοῦτον,. πόθεν οὖν πρίωνται; τὸ) διὰ Mor 12 πλείονος Re πλέονος libri Mor 13 μοι om C | μοι λοιπὸν τὸ Mor 14 δ’ Mor 15 τὴν C 19 πυρὸς οὐ γιγνομένου; Mor 21 ἂν (2) om Mor γένοιτο τὸν πολὺν ἤδη χρόνον ἐλαίου μὴ γε- γευμένῃ;

ἀλλὰ τούτῳ τοῦτ’ εἶναι νεανικὸν δοκεῖ τὸ κελεῦσαι καὶ τὸ πεπραγμένον ἰδεῖν, εἰ δὲ δίκαιον ἢ μὴ, εἰ συμφέρον ἢ τοὐναντίον, οὐδεὶς λόγος. κἂν εἰσελθών τις ὡς αὐτὸν τῶν εἶναι δοκούντων φίλων εἴπῃ τἀληθῆ περὶ τοῦ πράγματος καὶ παραινέσῃ πεπαῦσθαι, ληρεῖν ἔδοξε. καίτοι τίς ἡ περὶ τοῦτο σπουδὴ <τὸ> εἶναι τοσοῦτον ἐν καθευδούσῃ τῇ πόλει; οὐ γὰρ ἂν τοῖς καθεύδουσιν εἴη ἄν τι παρ’ αὐτοῦ τοῖς τε φύλαξιν ἀπόχρη τὸ ἀρχαῖον· κακούργους γε οὐκ ἔστιν εἰπεῖν ἥττους μὲν γεγονέναι νῦν, εἶναι δὲ πρὸ τοῦ πλείους. ἀλλ’ ἔστιν ἅπαν τοῦτο μέθης καὶ ἀσελγείας καὶ τοῦ μηδὲν φροντίζειν τῶν ἐν πενίᾳ ζώντων.

38. Εἶτά με ἐρήσεταί τις, εἰ δεδωροδόκηκεν ὁ ἄν- θρωπος. εἰ δὲ τοῦτο μὲν οὔ, διέθηκε δὲ οὕτω τοὺς ἀρχομένους, ὡς ἤκουσάς μου διδάσκοντος, ἀγαθός ἐστι κακὸς ὤν, ἐπεὶ μὴ χρημάτων <εἵνεκά> ἐστι κακός; δὲ αὐτὸν μὲν οὔ φημι λαβεῖν, λαβεῖν δὲ ἑτέρους διὰ τοῦτον τῶν μὲν ἀδικεῖν προαιρουμένων ἐπί τε τοὺς κηδεστὰς καταφευγόντων καὶ τὸν τούτου ἀδελφὸν καὶ τὴν τούτων μητέρα καὶ τὸν οὐδεπώποτε] ταύτην | 2 cf. t. II 396, 1 1 τὸν scripsi e V cum Mor quod delendum censuit Re Anim τῆι Α sed in marg manu recentissima (Ehingeri?) τὸν τῇ reliqui libri Re | χρόνου Μοι | γευσαμένῃ Mor 3 voice πεπραγμένου desinit Mor lacuna indicata, unde etiam vox la- cuna manu illa recentissima in marg A scripta fluxit 4 εἰ scripsi ἢ libri edd 6 τόληθὲς Ι 7 τις Re | τοῦτο re- posui e libris τούτου ἡ ταῦτα Re | σπουδὴ Ρ sed ΄ in ras m3 | τὸ inserui 9 ἄν om V | δὲ ? 10 γε scripsi τε libri sed δὲ suprascr P3, Re 11 δ’ ἢ coni Monnerius 17 εἵνεκά inserui coll. t. Ι 295, 22 18 μὲν om Ι 19 τοῦτον. libri Re . delevi 21 τούτου CB | οὐδέποτε Β λυπήσαντα τὸν βέλτιστον ἰατρόν, ὧν ἕκαστος R II 264 ὅτου μνησθείη, τοῦτ’ εὐθὺς ἔδει πεπρᾶχθαι, ἦν δὲ οὐχ οἷόν τε ὁμοῦ καὶ τοὺς νόμους κρατεῖν καὶ τού- τους κερδαίνειν. οἱ δὲ ἐκέρδαινον καθ’ ἑκάστην ἡμέ- ραν. οὐκ ἄρα τοῖς νόμοις ὑπῆρχε κρατεῖν. ὁ δὲ τὸ δύνασθαι τοὺς νόμους ἀφαιρούμενος σώζειν ἂν αὐτοὺς οὗτος δοκοῖ; τί γάρ; εἰ τὸ χρυσίον εἰς μὲν τὰς τοῦδε χεῖρας οὐκ ἔρχοιτο, εἰς δὲ τὰς ἑτέρων τούτου ποντος, ἦττον τὸ δίκαιον ἐκ δωροδοκίας ἀπόλωλεν;

διὰ τοῦτο ὅταν τις μέγα ἐργάσηται κακὸν καὶ φόβοι παρὰ τῶν νόμων ὦσι, γελᾷ· δρόμον γὰρ αὑτῷ μὲν ἔσεσθαι παρὰ τὸν κηδεστὴν μετὰ χρημάτων, ἐκείνῳ δὲ παρὰ τὸν πατέρα τῆς γυναικός, ἐκ δὲ τῶν καλῶν τούτων εἰσόδων καὶ λόγων οἰχήσεσθαι τὸ δίκαιον κα- ταπατηθέν. οὗτος μὲν οὖν οὐκ ἔσχε πόρον τοιοῦτον, ἑτέροις δὲ παρέσχε, καὶ τὰ αὑτοῦ μὲν ἐντεῦθεν οὐκ ηὔξησεν, οἶκον δὲ ἀνθρώπου πονηροῦ.

πολλοὶ δὴ τῶν πανδοκέων τοῖς λῃσταῖς συμπράττουσι μὲν εἰς τὴν ἀπὸ τῶν φόνων πρόσοδον, λαμβάνουσι δὲ οὐδέν, ἀλλ’ ἀρκοῦν αὐτοῖς κέρδος τὸ τοῖς κακούργοις κεχα- ρίσθαι. καὶ κάθηται Τισάμενός ψήφους περὶ τοιούτων φέρων. οἶδα δέ τινας τούτων μὲν οὐδέτερον πεποιη- κότας οὔτ’ αὐτοὺς λαβόντας οὔθ’ ἑτέρους πεποιηκότας 2 πεπρᾶχθαι Ρ sed ΄ in ~ corr m3, Ι 7 δοκῆ C 8 τῶν ante ἑτέρων Α sed del m1, Re qui τῶν ἑταίρων coniecit delevi coll. 1. 16 σφῶν C | πέμποντος; Monnier 9 ἀπόλωλεν Ι sed ν del m1 ἀπόλωλε V 10 διατοῦτο APIBV | τίς Ι 11 αὑτῷ C Re αὐτῶι Α αὐτῶ reliqui libri 15 οὗτος Ρ sed o in ras m3 16 αὑτοῦ Ρ sed ‘ in ras m3, V Re αὐοῦ reliqui libri 17 δὴ scripsi auctore Monnerio δὲ libri edd 18 λῃσταῖς ΙΒ 21 περὶ scripsi ὑπὲρ libri Re | τῶν τοιούτων Ι 22 οὐδὲν Β λαβεῖν, τῇ δὲ ἄλλῃ κακίᾳ λυμηναμένους τὰς πόλεις καὶ μισουμένους ὅμως ἐκ τῶν ἄλλων συμφορῶν καὶ οὐ δόξαντας εἶναι χρηστοὺς διὰ τὸ πεπρακέναι μηδέν.

41. ὥστ’ εἰ καὶ πᾶν τοῦτο | ἦν ὑπὲρ αὐτοῦ τὸ μέρος, ἔκ γε τῶν ἄλλων κατεκλύζετ’ ἄν, ὅς τοῖς δε- σμώταις διετέλεσε προστιθείς, ἐξάγων δὲ οὐδένα οὔτ’ ἀπολογησόμενον οὔτ’ ἀποθανούμενον, ὡς πολλῷ τοῖς δεσμώταις κουφότερον ἀφεῖναι τὴν ψυχὴν ἢ τὰ σφῶν αὐτῶν ὁρᾶν ὀστᾶ διὰ τοῦ δέρματος. ὁ δ’ ἐμπλήσας τὸ οἴκημα σωμάτων ἀπὸ πάσης αἰτίας αὐτῷ κτείνει τῷ πλήθει τοὺς δεθέντας.

ὧν οὐ ταύτην οἱ πλείους ὤφειλον δίκην, ἀλλ’ οὐδ’ οἱ θάνατον ὀφείλοντες τὴν δίκην τὸν οὕτω. τέμνει γὰρ ὁ νόμος τὴν κεφαλήν, οὐκ ἀποπνίγει τῇ στενοχωρίᾳ. καὶ τὴν ἐνταῦθα ὀξύ- τητᾷ κέρδος εἶναι συμβαίνει τῷ τεμνομένῳ, ὁ δ’ ἐν μὲν τῷ δῆσαι ταχύς, ἐν δὲ τῷ κρῖναι βραδύς, μᾶλλον δὲ φεύγει τὰς κρίσεις μᾶλλον ἢ τὰ παιδία τὰς Μορμόνας καὶ τὸν ἄρχοντα τοῦτ’ εἶναι νομίζει τὸ διὰ λήρων ἐπ’ ἄριστον προελθεῖν.

43. Ἀπάλλαξον δὴ τὰς σαυτοῦ πόλεις τοιούτων κακῶν καὶ πέμψον ἄνδρα νοῦν τε ἔχοντα καὶ πόνων ἐπιθυμητὴν καὶ πλείω πράξοντα ἢ λαλήσοντα καὶ 17 cf. p. 108, 6 1 τῇ Monnier | δ’ Re 2 ἔκ τῶν Monnier 3 οὐ om Va 6 προστιθείς] „uidetur intercidisse μὲν“ Monnier 7 ὡς scripsi ὃ libri Re | πολλῷ — 9 δέρματος citat Macar fol. 90 9 ὁ Ρ sed accent. eras ὁ A ὅ V | δὲ Re 11 δεδεμένους V sed γρ δεθέντας in marg m2 12 ὤφειλον A sed ε supra ει scr m2 | τῇ δίκῃ coni Re at cf. t. Ι 488, 9 15 ὁ δ’ scripsi e Ρ (sed in ὅ δ’ corr m3) cum Monnerio ὃ δ’ Α ὅδ’ V ὁδ’ reliqui libri Re 16 κρίναι Ι πείσοντα μᾶλλον ἢ ἀναγκάσοντα καὶ βοηθήσοντα πέ- νησιν, οὐκ ἐπιτρίψοντα, καὶ διαγνωσόμενον, τί μὲν δυνατόν, τί δὲ οὔ, καὶ καιρὸν μὲν πληγῶν, καιρὸν δὲ εἰσόμενον ἀπειλῆς, ὅλως οὐδὲν ἐοικότα τῷ λοιμῷ τούτῳ.