τοὺς μὲν οὖν C = codex Chisianus Α = Monacensis gr. 483 (Augustanus) Ρ = Palatinus gr. 282 Ι = Marcianus append. XCI 2 Β = Barberinus II 41 Μ = Marcianus gr. 437 2 cf. t. III 72,1 sq. et t. II 590,1 sq. R 1 μθ ante περὶ AC2 sed in hoc ξ in marg in ras m2 πρὸς τὸν βασιλέα post προστασιῶν Μ τοῦ πρὸς βασιλέα περὶ τῆς στάσεως λόγ. κζ Macar fol. 91r κε in marg rubr Β 5 ἐμαυτῷ —6 ἄγειν citat Plan fol. 103v 8 μέ σοι scripsi auctore Re μοι libri edd cf. t. II 591,3 R 10 πρόθυμος Sintenis ἠν ἄν M χαλεπανοῦντας, οὗτοι δέ εἰσιν οἱ τοῖς τῶν ἄλλων κα- κοῖς τὰ αὑτῶν μείζω ποιοῦντες, οἶδα, βασιλεῦ, πολλούς τε ὄντας καὶ δύναμιν ἔχοντας, ἐγὼ δὲ ὀργιεῖσθαι μὲν αὐτοὺς καὶ ζητήσειν παρ’ ἐμοῦ τιμωρίαν οἶμαι, λήψε- σθαι δὲ οὐδέποτε τῆς σῆς κεφαλῆς σωζομένης παρὰ τῶν τὸν σὸν βίον τεθαυμακότων θεῶν. οὔτε γὰρ ἐθελήσειν σε προδοῦναι τὸν σύμβουλον οὔτε βοηθεῖν πειρώμενον οὐκ ἀρκέσειν. τί οὖν δεῖ σιωπᾶν τηνάλλως φοβούμενον ἐν ἀσφαλείᾳ τοσαύτῃ

3. Εὖ πράττειν μὲν οὖν βουλοίμην ἂν καὶ τοὺς τῶν ὅλων ἄρχοντας δυνάμεων καὶ τοὺς ὑπὸ τούτοις μερῶν καὶ ζῆν ἐν εὐθυμίᾳ καὶ τούτους κἀκείνους, οὐ μὴν Ι οὔτε κακὰ κερδαίνειν οὔτ’ ἄλλοις τοῦ R II 501 πάντα τολμᾶν αἰτίους εἶναι. οἷα πολλὰ δρᾶται νῦν. ἄκουε δή, βασιλεῦ, καὶ διδάσκου.

δεινά σοι ταῦτα φαίνεται, βασιλεῦ, ἀλλ’ οὐ τὰ μέγιστα ἀκήκοας, εἴπερ αἰγῶν τε καὶ προβάτων μεῖζον αἰ θυγατέρες, ὧν οὐδὲ αὐτῶν ἀπἐ- χονται. τί οὖν ἔτι δεῖ λέγειν πληγὰς καὶ ὕβρεις καὶ ὡς γυναῖκες γυναῖκας ἕλκουσι λαβόμεναι τῶν τριχῶν, καὶ ὡς φρέατα ἄχρηστα καθιστᾶσι τοῖς ἔχουσι τοῖς ὑφ’ αὑτῶν ἐμβαλλομένοις καὶ ὡς ποταμῶν ἀποστεροῦσι καὶ διὰ τούτων <καὶ> κήπων, τρέφοντες οἱ μὲν πλείους, οἱ δὲ ἐλάττους ἐν μέσαις ταῖς κώμαις καθημένους τὰ πολλὰ καὶ κοιμωμένους ἐπ’ οἴνῳ πολλῷ καὶ κρέασιν, ὅπως, εἴ τις τῶν ἀδικουμένων ἀλγήσας ἀμύνοιτο, πληγὴ δ’ εἰσέλθοι καὶ ἐπὶ στρατιώτην, εἶτα R II 503 τοῦτ’ ὄλεθρος εἴη τῷ | πατάξαντι μηδαμόθεν ὄντος αὐτῷ μηδενὸς λόγου; δεῖν γὰρ αὑτὸν ὑποσχεῖν ἐν ἁπάσῃ μέθῃ στρατιώτῃ πάντα ἀνεχόμενον καὶ μηδὲν ἐνταῦθα εἶναι τοὺς νόμους.

τοῦτο καὶ λῃστὰς γεωργοὺς ἐποίησε, τοῦτ’ αὐτῶν εἰς τὰς χεῖρας ἐνέθηκε σίδηρον οὐ τὸν τῇ γῇ φίλον, ἀλλ’ ὃς ἀποκτίννυσι. 1 κλαίουσιν τοί 2 οἳ ΑΡ sed in hoc add m3 οἵ ΙΒ γε γελῶσι C 4 μὴ δὲ ΑΡΙΒΜ 8 λέγειν CAPIB λέγειν, Μ λέγειν; Got Ι πληγὰς Μ Re πληγαὶ reliqui libri Got 9 γυναῖκες num delendum et λαβόμενοι scrobemdim? | γυναῖκας om Got 10 καθιστῶσι ΒΜ 11 ἑαυτῶν Re 12 τούτων] τῶν τοιούτων Μ Ι καὶ inserui auctore Re 16 „num διέλθοι aut προέλθοι aut δέ τις ἔλθοι?“ Re Ι δὲ Re | εἰσέλθῃ Ι 18 αὑτὸν Α sed ‘ e ’ corr, Ρ αὐτὸν reliqui libri Got Ι ὑποσχεῖν αὐτὸν ΒΜ 19 γλώσση C Ι πάντα ἀνεχόμενον Ρ sed ἁ ἀνεχό in ras m2 20 λῃστὰς ΙΒ 21 αὐτῶν — 22 ἀποκτίννυσι citat Plan l. l. 21 εἰς τὰς αὐτῶν χεῖρας Plan 22 ἀποκτείννυσι C τοῦ δύνασθαι γὰρ αὐτοῖς αὐξομένου διὰ τῶν ἐγκαθη- μένων στρατιωτῶν καὶ τὸ τολμᾶν ἐπίδοσιν λαμβάνει τῶν φυλάκων τῆς χώρας κατὰ τὴν παροιμίαν τοὺς τοιούτους ὁρώντων καὶ οὐχ ὁρώντων, ἴσασι γὰρ ἐπὶ πολλῷ βοηθήσοντες τοῖς κειμένοις διὰ τὸν προστάτην. καὶ γὰρ δὴ καὶ τοσούτοις κακοῖς τοὔνομα τοῦτο ἔθεντο, πρέπει δέ, οἶμαι, τοῖς δικαίαις ἐπικουρίαις ἐξαιρου- μένοις εἰς ἄδειαν ἀδικουμένην ἀσθένειαν.

7. Ἡ προστασία δὲ αὕτη πᾶν τοὐναντίον ποιεῖ. ῥώμην δίδωσιν | εἰς τὸ κακοῦν ἑτέρους. ὧν εἰσι R II 504 καὶ οἱ τὸν φόρον εἰσπράττοντες. οὓς ἐβουλόμην ἐν- ταῦθά μοι καὶ παρεῖναι καὶ βοᾶν οἷα πεπόνθασι. πάντως δ’ ἂν τοῦτο μετὰ δακρύων ἐγίγνετο παρ’ ἀνδρῶν πενήτων ἐξ εὐδαιμόνων γεγενημένων. πῶς γενομένων δέῃ μαθεῖν, ὦ βασιλεῦ; ἔρχονται ἐπὶ τὰς κώμας ταύτας τὰς διὰ τῶν στρατηγῶν τετειχισμένας οἱ κομιούμενοι τὸν φόρον ἔργον τοῦτο ἔχοντες καὶ λειτουργίαν. εἶτ’ ἀπαιτοῦσι τὴν μὲν πρώτην πρᾴως καὶ βραχυτέρᾳ τῇ φωνῇ, καταφρονούμενοι δὲ καὶ κατα- γελώμενοι μετὰ ἀγανακτήσεως ἴδη καὶ μεῖζον φθεγγό- μένοι καὶ οἷον εἰκὸς τοὺς τῶν δικαίων ἀτυχοῦντας. εἶτ’ ἠπείλησαν τοὺς ἄρχοντας, μάτην Ι ἐλάττους R II 505 ὄντας τῶν τὰς κώμας καρπουμένων. εἶθ’ ἥψαντο καὶ ἐπεσπάσαντο. οἱ δ’ ἔδειξαν, ὡς εἰσὶν αὐτοῖς λίθοι. 11 sq. cf. Cod. Theod. XII 1, 128 21 cf. t. II 386, 3 6 γὰρ om Got Ι τοῦτ’ Re 7 δ’ Re | δικαίαις Re δικαίοις libri Got | ἐξαιρουμέναις Β 8 ἀδικουμένην ἀσθένειαν om in lac 10 litt Β 10 ῥώμην δίδωσιν] „videtur γὰρ interponen- dum“ a Re 15 θέλεις? 18 εἶτ᾿ scripsi e CAP εἶτα reliqui libri edd | πράως ΡΙΒΜ Got 20 μετ’ Re 22 εἰτα ΙΒΜ | ἠπείλησαν Re ἠπείλησε libri sed ἑ (2) eras Ι 23 ὄντες Re οἳ Α οἵ PIBM

λαμβάνοντες οὖν οἱ πράκτορες ἀντὶ καρπῶν ματα ἀναστρέφουσιν εἰς ἄστυ τῷ περὶ τοῖς ἱματίοις αἵματι δηλοῦντες ἃ πεπόνθασι. καὶ τὸν μὲν θυμού- μενον οὐκ ἔχουσιν, ἡ γὰρ τοῦ τὸν μισθὸν εἰληφότος δύναμις οὐκ ἐᾷ, ἀκούουσι δὲ οἱ δυστυχεῖς, ὅτι χρὴ καταβάλλειν ἢ μαστιγουμένους ἀπειπεῖν. οἱ δὲ οὔσης μὲν ἀνάγκης τοῦτο ποιεῖν, τὰ δὲ παρὰ τῶν ἀγρῶν ἀπεγνωκότες καὶ δεδιότες ἕτερα τραύματα, χρυσίου δ’ οὐκ ὄντος οὐδ’ ἀργυρίου πωλοῦσι μὲν θεραπαίνας θρηνοῦντες, πωλοῦσι δὲ ἀκολούθους, τροφέων υἱούς, ἀντιλαμβανομένους τῶν τοῦ πωλοῦντος γονάτων.

ἔρχονται δὲ καὶ εἰς ἀγρούς, οὐχ ὡς πρότερον μετὰ R II 506 τῶν τέκνων, ἀλλ’ ἀποδωσόμενοι μετὰ τῶν | ὠνησο- μένων. καὶ τράπεζα αὐτοῖς κοινὴ παρατίθεται, τὴν τιμὴν δὲ τῆς γῆς φόρον ὁ πεπρακὼς γιγνομένην ὁρᾷ. ἐξιὼν δὲ τῶν πατρῴων, ἔστι δ’ οὗ καὶ παππῴων, πων εἰς τοὺς ἐκείνων τάφους καὶ τιμῶν τοῖς διὰ τῶν χειρῶν φιλήμασι συγγνώμην ἔχειν ἀξιῶν ἀπέρχεται. εἶτα φροντὶς ὑπὲρ τροφῆς αὐτῷ τε καὶ γυναικὶ καὶ παισίν, εἶτα οὐδαμόθεν φαινομένης ἡ τοῦ προσαιτεῖν ἀνάγκη.

οὕτω βουλευτὴς βουλῆς ἐξαλείφεται οὐ σπόγγου γράμματα ἀφαιροῦντος, ἀλλ’ οὐκέτ’ οὔσης οὐσίας. ταῦτ’ ἐλάττους ποιεῖ τὰς βουλὰς ἀντὶ νων, ταῦτ’ ὀλίγους τοὺς καθ’ ἑκάστην ἀντὶ πλειόνων. 6 cf. p. 13,12 24 cf. p. 456,23sq. 2 παρὰ ΙΒΜ 4 οἱ Ι sed ο eras 5 ὅ, τί B 7 οὐ τοῦτο C 8 ἀπεγνωκότες Ρ sed πεγνω in ras m2 9 δὲ Β Got | οὐδ’ Ρ sed οὐ in ras m2 14 μὲν αὐτοῖς Β | παρα- τίθεται κοινὴ ΙΒΜ 16 πατρῴων et παππῴων ΒΜ 19 ante φροντὶς ras 2 litt Α 20 παισὶ Ι 21 τῆς βουλῆς Re 22 οὐκέτ᾿ Β οὐκ ἔτ᾿ reliqui libri sed ’ (2) eras Ρ2 23 ταῦτα ΙΒΜ 24 καθεκάστην ΡΙΒΜ ταυτὶ δὲ ζημία πόλεως ὅλης. καὶ γὰρ ἂν τοῖς ἄλλοις εὖ πράττῃ, τούτῳ δὲ χωλεύῃ τῷ μέρει, μικρὰ τὰ | ἄλλα καὶ μικρὰ ποιεῖ τῆς βασιλείας τὰ πράγματα. R II 507 διὰ γὰρ τῶν ἀρχομένων ἐκείνη καὶ αὔξεται καὶ αντίον. οὐκοῦν βλάπτονται μὲν αἰ βουλαὶ ταῖς καλαῖς προστασίαις, βλάπτονται δὲ ταῖς βλάβαις τῶν βουλῶν αἱ πόλεις, πάλιν δὲ αὗ ταῖς τούτων οἱ μάχιμοι. Μ- οὐκ ἀμελητέον σοι, βασιλεῦ, δι’ ὧν ἔνι καὶ κρατεῖν καὶ μὴ κρατεῖσθαι καὶ φοβεῖν καὶ μὴ φοβεῖσθαι. ἄνελε δὴ τὰς τοιαύτας προστασίας ἃς εἶναι παρ’ ἡμῖν βούλοιντ’ ἂν οἱ πολέμιοι.

11. Τὸ δὲ ζητεῖν προστάτην οὐ μόνον ἐκείνων ἐστὶ τῶν ἀγρῶν οἱ πολλῶν εἰσι τῶν ἐχόντων ἑκάστου μέρος οὐ πολὺ κεκτημένου, ἀλλὰ καὶ οἷς εἰς ὁ δεσπό- της. καὶ οὗτοι τὸν μισθωτὸν προστίθενται τῇ τοῦ δεσπότου ζημίᾳ τὸν μισθὸν πορίζοντες καὶ διδόντες ἐξ ὧν ἀποστεροῦσι. καίτοι καὶ τῶν ἐπιφανῶν εἰσιν αἰ κῶμαι καὶ τῶν οἵων τε ὄντων χεῖρα ὀρέξαι λυπου- μένοις. ἀλλ’, οἶμαι, τὸ κακῶς ποιεῖν διώκοντες, οὐ τὸ παθεῖν φεύγοντες δυνάμεις τινῶν ὠνοῦνται, αἷς χρώ- μένοι πολλοῦ χρόνου προϊόντος καὶ 1 πρὸς τοὺς R II 508 5 cf. Cod. Theod. XII 1, 128 cum nota Gothofredi 1 ἄν τις βοί 2 χωλεύῃ Ρ sed ἡ in ras m5 χωλεύει Ι | μικρὰ καὶ τὰ ἄλλα. ὄντα δὲ ταῦτα μικρὰ καὶ μικρὰ ποιεῖ coni Re 4 σώζεται Re 5 τιμαὶ C 1 αὖ ταῖς Re αὐταῖς libri Got 8 ὦ βασιλεῦ Re 9 φοβεῖσθαι καὶ μὴ φοβεῖν coni Re 10 δὴ scripsi auctore Re δὲ libri edd 14 μέρος οὐ Re μέρους τοῦ libri Got | οἷς Ρ sed ὁ in ras m2 15 μισθωτὸν Ρ sed ὢ in ras m2 μισθὸν Β 17 ἀποστεροῦσι Ρ sed στεροῦσι in ras m2 21 πολλοὶ? | καὶ πρὸς — 410, 2 ὀφθαλμὸν citat Plan l. l. | τοὺς αὑτῶν κυρίους] ἐκείνους Plan αὑτῶν κυρίους <ἐπισπέρχοντας> τοῦτο τῆς γῆς μένης ἄγριον ἔστησαν ὀφθαλμὸν ὡς ἀνάγκης μὲν ὄντες ἔξω, γνώμῃ δὲ ἐργαζόμενοι καὶ οὐχ ἁψόμενοι τῆς γῆς, εἰ μὴ πείθοιεν αὐτούς.

οἱ δὲ πρῶτοι ταῦτα τε- τολμηκότες ἔσχον ταχέως πολλοὺς τοὺς ἀκολουθήσαντας κακοῦ παραδείγματος γενομένους μιμητάς. εἶθ’ οἱ μὲν γράφονται καὶ κατηγοροῦσι, τοῖς δ’ εἰσὶ βοηθοῦντες καὶ λόγῳ <καὶ ἔργῳ> καὶ πλέον τῶν νόμων ἤνεγκεν ὁ βοηθῶν, ὥστ’ εἶναι τὸ ὁρώμενον θέαμα ἐλεεινόν. τί τοῦτο; βοαὶ τῶν περὶ τὴν γῆν ἐχόντων, γλῶτται θρα- σεῖαι, πλῆθος συνδίκων, ἀγῶνες, δίκαι, νῖκαι. καὶ ὁ μὲν εἰς γῆν κύπτων ἀπῆλθεν, οἱ δὲ ἕπονται τωθά- ζοντες. οἷον δή τι καὶ τὸ περὶ ἡμᾶς, βασιλεῦ, γεγένηται.

Ἰουδαῖοι τῶν πάνυ γῆν ἡμῖν πολὺν ἐργαζόμενοι R II 509 χρόνον, γενεὰς | τέτταρας, ἐπεθύμησαν μὴ ὅπερ ἦσαν εἶναι καὶ τὸν παλαιὸν ἀποσεισάμενοι ζυγὸν ἠξίουν ὁρισταὶ τοῦ πῶς ἡμῖν αὐτοῖς χρηστέον εἶναι. ταῦτ οὐκ ἐνεγκόντες χρώμεθα δικαστηρίῳ. καὶ μαθὼν ὁ καθήμενος, τίνες ὄντες εἰς τίνα παροινοῦσιν ἐν τίνι τὰς ἐλπίδας ἔχοντες, τοὺς μὲν ἔδησε διπλῷ δεσμῷ, τῷ τε οἰκήματι καὶ σιδήρῳ, τοὺς δὲ τὰ ὄντα φράσοντας ἐκέλευσεν ἄγεσθαι. καὶ ταῦτα εἰπὼν καὶ χαλεπήνας 1 αὑτῶν Re αὐτῶν libri Got | ἐπισπέρχοντας inserui auctore Re coll. p. 130, 9 et Luc. Char. § 17 τοὺς ἐργάτας ἐπι- σπἐρχων | τοῦτο — βουλομένης om Plan | τῆς γῆς in lac 7 litt om Β 3 γνῶ cum lac 3 litt Β | δ’ Re 4 αὑτοὺς ΑΡ Got 8 καὶ ἔργῳ insserui e Μ ut coni Re om reliqui libri edd | τῷ νόμῳ Got 10 <πόνους> ἐχόντων coni Re ἔχοντος ἔχοντος Got 11 νίκαι libri sed in ~ corr P2, edd 14 τῶν bis CAIM sed in hoc alterum eras | πάνυ γῆν ἡμῖν in lac 10—11 litt om Β 15 τέσσαρας ΙΒΜ 18 δικαστηρίω Ρ sed ὢ in ras m2 20 τοὺς μὲν — 22 ἄγεσθαι citat Plan l. l. 21 ὄντα μὴ φράσοντας Got | „num φράσαντας?“ Re πρὸς ἐμὲ μνησθέντα λύσεως ᾤχετο ἀπιὼν ἑτέρωσε, οἱ δ’ ἐπὶ τὸ τῶν πολλῶν πάλαισμα, τὸν οἶκον τοῦ στρα- τηγοῦ, καὶ τὴν ἐναντίαν τοῖς | δικαίοις ἀσπίδα. R II 510 καὶ κριθαὶ καὶ σῖτος καὶ νῆτται καὶ χιλὸς ἵπποις.

καὶ ὁ μὲν προσέταξεν ἐᾶν τοὺς λιπόντας τὴν τάξιν, ὁ δὲ ὑπήκουσέ τε καὶ ὑπέσχετο. καὶ ὁ δικάζων ὃ μὲν οὐκ ἦν, ἦν, ὃ δ’ ἦν, οὐκ ἦν, ἀντὶ δικαστοῦ συνήγορ·ος. τοιγαροῦν εἷλκεν ὑπὸ τὴν ψῆφον ἡμᾶς καθ’ ἑκάστην ἡμέραν πέμπων ἄλλον ἐπ’ ἄλλῳ, τὸ ἤδη βουλόμενος, τὸ μήπω μεμφόμενος, σπεύδων ἐπὶ τὴν ἐχθρὰν τοῖς θεοῖς χάριν. καὶ οὕτως ἦν δῆλος τὸ δίκαιον προησό- μενος τῇ χάριτι, ὥσθ’ οἱ νυκτὸς ἐξιόντες παρ’ αὐτοῦ τῶν ἡμῖν ἐπιτηδείων οἷς συντυγχάνοιεν ἔλεγον κεκρί- σθαι μοι τὴν δίκην καὶ τὸ κράτος ἔσεσθαι τῶν δίκων.

καὶ ὡς τοῦθ’ οὕτως εἶχεν, ἐδείχθη τῆς ἐπιούσης. οἱ μὲν γὰρ μεθ’ ἡμῶν ὄντες ῥήτορες ἤκουον, ὅτι | δεῖ σιωπᾶν ἐν ἀφθονίᾳ τῶν ἰσχυρῶν τῶν δὲ R II 511 σὺν ἐκείνοις οὐδὲν ἦν ἀσθενὲς ἐν σκιαῖς τοῖς ἅπασι. τῆς ψήφου δὲ τεθείσης οἵαν τὸ κράνος καὶ ὁ θώραξ Μέλεν, αὑτὸν ἐδίωκεν ὁ ἐψηφισμένος, οὐ γὰρ εἴα τὸ συνειδὸς ἠρεμεῖν, καὶ πρὸς τοὺς οὐδὲν οὐδὲν αἰτιω- μένους ὤμνυ πάντας ὅρκους ἦ μὴν ὀρθὴν πεποιῆσθαι 2 Aesch. Chtes. § 205 p. 83,19 10 Hes. opp. 249 sq. 1 εἰς ΙΒ | οἵ Α οἵ PBM 2 δὲ Re 5 προσέταξεν ἐᾶν Re προσέταξε κἂν libri Got 6 καὶ ὁ—7 συνήγορος citat Plan l. l. 7 ἦν (2) om Ι | ἀντι Ρ sed eras 8 καθε- κἄστην Ι 10 ἔχθραν Β 12 προιόντες C 13 ἐντυγχάνοιεν Cobet Coll. 293 at cf. p. a 227, 7 | κεκρίσθαι Ρ sed in ras m2 κεκρῖσθαί Α 16 ἤκουον, ὅτι δεῖ Ρ sed ἤκου et ὅτι δεῖ in ras m2 18 ἢν] ἂν Got 19 οἴαν ex οἷ ἂν corr Α οἱ ἂν Got 20 αὑτὸν Re αὐτὸν libri Got | ὁ om Ι τὴν κρίσιν. ἧττον γὰρ ἡγεῖτο κακὸν τὴν εἰς τοὺς θεοὺς ἀσέβειαν ἢ τὸ φθέγξασθαί τι τούτων ἃ σιγᾶ- σθαι βούλοιτ’ ἂν ὁ στρατηγός.

ὂν ἠξίουν ἔγωγε μᾶλλον δεδιέναι τὸ λυμαίνεσθαι τοῖς δικαίοις ἢ τὸ πυθέσθαι τινάς, ὡς αὐτὸς ταῦτα κελεύσειεν. ἃ εἰ μέν ἐστι δίκαια, τί ἂν αἰσχύνοιτο; εἰ δὲ ἄδικα, τί τῶν τοιούτων ἐπιθυμεῖ; εἰ δ’ οὐδὲ ἐμοὶ τὸ δίκαιον ἐσώθη τῷ πλεῖστα δὴ περὶ λόγους κάμνοντι καὶ γράμμασι δὴ παρὰ σοῦ κεκοσμημένῳ καὶ τὴν τῶν πεφοιτηκότων ἕξοντι λύπην, τὶ χρὴ περὶ τῶν ἄλλων οἷς οὐδὲν των ἔστιν, ὑπολαμβάνειν;

17. Ταυτὶ | μὲν οὖν εἰς ἀπόδειξιν εἴρηταί μοι τοῦ ταῖς ἀποστροφαῖς ταυταισὶ ταῖς τῶν γεωργῶν πολλοὺς οἴκους διασείεσθαι. καθ’ ἑκάστην γὰρ δὴ πόλιν τοιοῦτοι μὲν γεωργοί, τοιαῦται δὲ θύραι, οῦτοι δὲ μισθοί, τοιαῦται δὲ συνθῆκαι, τοιαῦτα δὲ κέρδη, τοιαῦται δὲ ζημίαι, τοιαῦται δὲ εὐφροσύναι, τοιαῦται δὲ κατήφειαι. καὶ γὰρ ἐκ τῶν ἄλλων ἀγρῶν οἷς ὁδὸς οὐκ ἔνι τὰ τοιαῦτα ὑβρίζειν, γυναῖκας κατα- λιπόντες οὐκ ὀλίγοι καὶ τέκνα φέρονται πρὸς τοὺς ἰσχύοντας ἐκείνους, τοὺς τοιούτους πύργους, ἀπολαύ- σοντες τῆς παρανόμου δυνάμεως. κἂν ὁ κατηγορῶν γένηται τῶν τοῦ στρατηγοῦ τις, αὐτῷ μέλειν εἰπὼν 8 cf. t. Ι 241,13; III 87,10; 359,11; Eunap. vit. Lib. t. Ι 7,23 sq. cum nota mea 13 cf. t. II 434,20 15 cf. p. 411,2 3 ὃ Re 4 τοῖς δικαίοις Ρ sed τοῖς δι in ras m2 7 δὲ Re | οὐδ’ ΙΒΜ Got | τὸ Α sed ὁ in ras 13 ἀποστρο- φαῖς Α sed σ eras, Re ἀποτροφαῖς reliqui libri Got | ταῖς om Β 14 καθεκάστην Ι | δὴ om Β 15 θύραι in θῆραι corr Μ2 16 τοιοῦτ(??) μὲν Ι 17 δ’ Re 19 τὰ om IBM 20 καὶ om Got 23 μέλλειν C τοῦ κατηγορουμένου καταπαλαίσας τὸν αἰτιασάμενον ἀπῆλθε.

τίνος δὴ <παῦσαι> ταυτασὶ τὰς τίνος τηρῆσαι τοῖς ἐκδεξαμένοις τοὺς ἀγρούς; σόν, βασιλεῦ, τὸ ἔργον. | παρὰ σοῦ προσήκει τὸ δῶρον R II 513 ἐλθεῖν. σὸν καὶ παθεῖν τι καὶ ἰάσασθαι καὶ μὴ τὸν ζῆλον ἕρποντα περιιδεῖν. μᾶλλον δὲ πολὺν μὲν ἤδη τοῦτο περιῶπται χρόνον, δεῖ δὲ αὐτό που καὶ στῆναι.

19. Ἐρήσεται τοίνυν μέ τις ὑπὲρ τῶν γεωργῶν, εἰ μὴ ἐξέσται βοηθείας ἑαυτοῖς πορίζειν. τὰς μὲν οὐκ ἀδίκους φαίην ἄν, τὰς δὲ κακὰς οὐδαμῶς. πρώτην μὲν τὴν παρὰ τῶν θεῶν, ἣ γένοιτ’ ἂν εὐχαῖς τε καὶ θεραπείαις· ἔπειτα τὴν δι’ ὑδάτων βλαπτόντων μὲν ἀπωθουμένων, μελλόντων δὲ ὠφελεῖν ἐπαγομένων. ἔστι καὶ τοὺς κυρίους τῶν κτημάτων πρὸς αὑτοὺς ποιῆσαι φιλανθρωποτέρους, ὡς τὰ μὲν ὀφείλουσιν ἀφεῖναι, τὰ δὲ καὶ δοῦναι, ἤντ’ αὖ δίκης που πρὸς ἀλλήλους δέωνται, τοῦτον εἰσιέναι, πλὴν εἴ τι δέοιτο μείζονος.

| πάσαις δὲ ἐπικουρίαις οὐ χρη- R II 514 στέον, κἂν ὦσιν οὐ κατὰ νόμον κἂν ποιῶσί με τῶν ἐμῶν ἄκυρον. εἰσὶν ἡμῖν, ὦ βασιλεῦ, πόλεις ἐπὶ τῶν ὁρίων τῶν πρὸς τοὺς βαρβάρους. ἢν οὖν ἔριδι καὶ φιλονεικίᾳ τινὶ πόλις ἐλαττουμένη πόλεως καλέσῃ συμ- μάχους τοὺς γείτονας βαρβάρους, ἀνεκτὸν <ἢ> καλόν 2 ἀπῆλθεν Ρ sed ν eras, edd | δὴ Ρ sed ἡ in ras m2 δὲ Μ | παῦσαι inserui, ἀποφράττειν coni Re | διαδύσεις scripsi auctore Re coll. p. 389,22; t. II 250,8 διαλύσεις libri edd 3 ἐκδεξαμένοις scripsi coll. t. Ι 374, 16 auctore Re qui aut τοῖς ἐκδεξαμένοις aut τοὺς ἐκλεξαμένους scribendum coni ἐκλεξαμέ- νοις libri edd 9 μὴ om Got 11 τῶν om Β 14 αὑτούς Re αὐτοὺς libri Got 15 et 16 τὰ Ρ | ἤν Ρ sed ῞ in ras m2 16 δίκης που] „malim δικαστοῦ“ Re | που om Got 17 εἰσιέναι scripsi coll. p. a 439,2 εἰδέναι libri edd 18 δ’ Re 19 (2) scripsi καὶ libri edd 23 ἢ inserui auctore Re | καλόν om Ι sed ἀνεκτόν τι καὶ καλὸν ποιήσει in marg, ΒΜ τι ποιήσει καὶ ἐπαίνων, ἀλλ’ οὐ τιμωρίας ἄξιον; ἐμοὶ μὲν κἂν κατασκαφῆναι δοκεῖ καὶ τοῖς πολίταις γενέ- σθαι τάφος, ἵνα μὴ τοιαῦτα νικῴη. εἰ γὰρ καὶ κρα- τεῖν ἔδει προσθήκῃ τινί, ταύτην ἔνδοθεν ἔδει καὶ παρὰ τῶν οἰκείων εἶναι.

οὐδὲ γὰρ οἰκέτην ἄξιον δίκης ἐφ’ οἷς ἔπαθεν ἀξιοῦντα τυχεῖν εἰς τὸν δεῖνα καὶ τὸν δεῖνα βλέπειν καὶ παραστάντα ἱκετεύειν τὸν οὐ κύριον ἀφέντα τὸν δεσπότην. οὐδὲ γὰρ ἅπας ἔτ ἄν εἴη τοῦ δεσπότου, ἀλλ’ οὐκ ἂν μικρὸν μέρος τοῦ βεβοηθηκότος ποιοῖ μερίζων μὲν τὴν εὐνοίαν, μερίζων δὲ τὰ τοῦ σώματος. καὶ γὰρ καὶ τοῦτον ἐχρῆν βάνειν μὲν δίκην, λαμβάνειν δὲ διὰ τοῦ δεσπότου· τὸ δὲ δι’ ἄλλου κἂν ἀποστερήσαι τοῦ δούλου πολλάκις τὸν δεσπότην καταπεφρονημένον ἐκ τῆς παρ’ ἄλλου 15 βοηθείας.

22. Τί οὖν, φησίν, εἰ τῆς χρείας ἐλάττων ὁ τὸν ἀγρὸν ἔχων εἴη καὶ δέοι δυνατωτέρας R II 515 κεφαλῆς; ὁ μὲν λεγέτω πρὸς ἐκεῖνον, ἐκεῖνος | δὲ πρὸς τοῦτον, καὶ σὺ μὲν ἐκείνου, τούτου δὲ ἐκεῖνος δείσθω. καὶ σύ τ’ ἂν ὠφελοῖο ταύτῃ βλάπτοιτό τ’ ἂν οὐδ’ ἐκεῖνος πεπηγυίας τῆς περὶ ταῦτα τάξεως. οὐ γὰρ δὴ τοῖς μὲν περὶ τὴν γῆν τούτοις καὶ πόρρω τῶν πόλεων καὶ βουσὶ συζῶσιν ἐπείθοντ’ ἂν καὶ συνἐ- πραττον, τοῖς δὲ ἐκείνων κυρίοις οὐκ ἂν προσεῖχον οὐδ’ ἂν τὸ μὲν παρ’ ἐκείνων λαβεῖν ἡγοῦντο καλόν, 1 καὶ om Got 2 μὲν om Re | δοκῆ CIBM 8 ἀφέντα P sed αφε in ras m2 10 ποιοῖ scripsi auctore Re ποιεῖ libri edd 13 ἀποστερῆσαι Ρ sed ~ a in corr m5, Ι Got 14 καταπεφρονημένον Ρ sed ὁ (2) in ras m2 18 κεφαλῆς; Got κεφαλῆς libri | ἐκεῖνος] ὁ Β 10 δ’ Re 20 τ’ἂν PI (1) | τ’ (2) Re δ’ libri Got | post ἂν ras 2 litt Ι 21 πεπηγνίας Ρ sed υι in ras m5 22 δεῖ Ι | τὴν om ΙΒΜ | πόρρωι Α 23 ζῶσιν Ι 24 δ’ Re τὸ δὲ παρὰ τούτων οὐ καλὸν καὶ ταῦτα ἴσον ὄν. ἔστι δ’ οὐχ ὅμοιον τοὺς δεσπότας ὑπὲρ τῶν μένων δοῦναι τοῖς δυναμένοις ἤ τοὺς ἐργάτας ἐπὶ τοῖς δεσπόταις. τὸ μὲν γὰρ βεβαιοῖ τὰ ὄντα τοῖς ἔχουσι, τὸ δ’ οὐκ ἐᾷ θαρρεῖν ὡς ἐπὶ σαθροῖς.

ἔτι τοίνυν ἔστι παρ’ οὐκ ὀλίγοις τούτων καὶ τὸ δύνασθαι παρ’ ὅτου καὶ τὸ βοηθεῖν ἄλλοις ἔστι. πῶς οὖν οὐχ ἱκα- νὸν αὐτοῖς, μᾶλλον δὲ καὶ τούτοις καὶ τοῖς τούτων | πράγμασιν [ἱκανὸν] α οἱ στρατηγοὶ κτώμενοι δι᾿ αὑ- R II 516 τῶν τὴν πλεονεξίαν; εἰ γὰρ δὴ διὰ τῶν δεσποτῶν, οὐχὶ καὶ κατ’ αὐτῶν τὰ αὐτῶν ἕξειν ᾤοντο. βουλο- μένοις δ’ ἦν κατὰ πρώτων, ἔπειτα καθ’ ἑτέρων μυρίων, ὅπως ἐξείη δρᾶν ἃ πρότερον διῆλθον. διὰ τοῦτο τοὺς τὴν καλὴν μέν, ἄοπλον δὲ κεκτημένους δύναμιν οὐδὲ ζῆν νομίζουσιν.

μὴ τοίνυν μηδὲ τοῖς στρατηγοῖς ὁδὸς ἀνεῴχθω κερδῶν κακῶν μηδὲ τὸ μὲν τούτων ὁράτω τις, τῆς δὲ τῶν ὀλίγα κεκτημένων μερίδος ἀμελείτω, οὐδὲ γὰρ τοῦτο σώζει Ῥωμαίοις τὴν ἰσχὺν καὶ τοῖς πολεμίοις τὸν φόβον, ἐὰν καθ’ ἡμέραν τε καὶ νύκτα καινῶν δέῃ κιβωτῶν τοῖς στρατηγοῖς διὰ τὸν ἐπιρρέοντα πλοῦ- τον, οὐ γὰρ πλούτῳ γένοιτ’ ὂν στρατηγικώτερος, ἀλλ’ ἀρετῇ καὶ τέχνῃ καὶ δόξης ἔρωτι καὶ τῷ μᾶλλον ψόγον δεδιέναι θανάτου.

οὐδ’ οὗτος ἂν εἰκότως ταύτην ἄρχοι τὴν ἀρχήν, ὅτῳ πλῆθος ἔνι ταλάντων ἐξαριθμεῖν, ἀλλ’ ὅτῳ λαφύρων καὶ αἰχμαλώτων καὶ τροπαίων, οἵους τοῖς πατράσιν ὑπῆρχεν τοῖς ἡμετέροις ὁρᾶν. ὧν ὁ πλεῖστον μὲν χρόνον, πλείστων δὲ ἡγησάμενος τιωτῶν ἕνα μὲν μόλις ἀγρὸν ἐπρίατο, ἔτι δὲ τῶν οὐκ 6 Dem. p. 1063,7 1 βαλλαντιοτόμοι ΑΒ 3 ἑκάστη Ι 7 ὑπομείναι Ρ sed in ras m4 ὑπομεῖναι ΙΒ 10 μὴ δ’ et 11 sq. μὴ δὲ ΑΡΙΒΜ τοί 11 ἀνεῴχθω κερδῶν ὀδὸς ΙΒΜ 14 τοῖς om Β 15 τὸν ante τοῖς CAP edd om ΙΒΜ del Sintenis transposui | κενῶν C om ΙΒΜ sed in hoc καινῶν in marg 16 κιβω- τίων Β 22 τοῖς ἡμετέροις ὑπῆρχεν Β 23 ἡγησάμενος Ρ sed ὁ in ras m2 24 ἔτι Re τί libri Got ἐπαινουμένων, οἰκέτας δὲ εἶχεν ἕνδεκα, ἡμιόνους δεκα, τρεῖς δὲ ἵππους, κύνας δὲ Λακαίνας τέτταρας, ἀλλ’ ὅμως δέος μὲν αὐτοῦ ταῖς τῶν βαρβάρων ἐνῴκει R II 519 ψυχαῖς. τηθίδα δ’ ἐμὴν | ἔγημεν ἐπὶ μεγίστη προικί, ἕδνα δὲ ἦν τὸ κλέος. ὁ δὲ γήμας οὐδὲ δει- πνῶν ἐμεθύσκετο, οὐδὲ γὰρ ἐν τῷ στρατηγεῖν οὔτε καλῶν οὔτε καλούμενος, ἀλλ’ ἦρχε καὶ τῆς γαστρὸς οὐχ ἦττον ἢ τῶν στρατιωτῶν. τοὺς δὲ νῦν καὶ αὐτὸ τοῦτο διαφθείρει τὸ ζῆν ἐν τοσούτοις ποιοῦν αὐτοὺς φιλοψύχους ἀντὶ φιλοτίμων καὶ πεῖθον φεύγειν ἀπὸ τῶν καλῶν κινδύνων ἐπὶ τὰ παρέχοντα τρυφᾶν.

διὰ τοῦτο πάντας ὑμᾶς οὐ πλούτου πορίζειν ἔδει τοῖς στρατηγοῖς ἀφορμάς, ἀλλ’ ἔργων μεγάλων ἐπιθυμητὰς ἀποφαίνειν. νῦν δὲ ἓν βλέπουσι, χρήματα, καὶ πᾶσα πρόφασις τοῦτο δυναμένη ταχέως ἁρπάζεται, καὶ τηλι- καῦτά σφισιν ἔνδον ὄρη χρυσοῦ καὶ ἀργύρου προσ- τιθεμένων ἄλλων ἄλλοις ἀναβέβηκεν, ὥστ’ ἀπιστεῖν ἀκούοντας τῶν ἐπὶ τούτῳ τεταγμένων, εἰ ἔστιν αὐτοῖς ὅσον ἔστιν. ἐν δὲ τοῖς ὑμετέροις θησαυροῖς, οὓς ἔδει γέμειν μᾶλλον τῆς ἀρχῆς ὄντας ἢ <τοὺς> τῶν ἐπ’ 4 cf. ep. 1402 13 Her. VII 6,1 4 τηθὶς ἡ θεία, ἡ πατρὸς ἀδελφὴ ἢ μητρός Ρ4 5 ἔδνα] τὰ διδόμενα δῶρα ὑπὸ τοῦ γαμοῦντος τῇ γαμουμένῃ Ρ3 1 ἡμιόνους <δὲ> ? 4 δὲ ΒΜ edd 5 ἕδνα Β 6 „post στρατηγεῖν deesse videtur ἑωρᾶτο vel tale quid“ a Re immo cogi- tandum est δειπνῶν ἐμεθύσκετο 8 καὶ om Β 11 διατοῦτο APIBM 12 ὑμᾶς scripsi auctore Re ἡμᾶς libri edd 14 ἒν βλέπουσι scripsi auctore Cobeto Coll. 136 coll. p. 444, 17 ἐμβλέπουσι libri Got „malim βλέπουσί“ Re 15 τηλικαῦτα σφισιν libri edd 16 ἀργύρου P sed οὐ in ras m2 | προτιθε- μένων C 18 τοῦτο ΙΒΜ 19 ὑμετέροις ΒΜ Re ἡμετέροις reliqui libri Got qui ὑμετέροις coni 20 <τοὺς> inserui auctore Re om libri edd ὄντων, μικροῦ τοὔδαφος | ἅπαν ὁρᾶται, τὸ κρυπτό- R II 620 μένον δὲ ὀλίγον. ὑμεῖς δὲ ἀμφότερα εἰδότες οὐδὲν ἐκείνων ἐπὶ τοὺς πολέμους ἕλκετε, ἀλλὰ κειμένων ἀπέχεσθε καὶ ταῦτα ὄντος λογισμοῦ τοῦ παραινοῦντος ἅπτεσθαι.

ἡδέως δ’ ἂν ἠρόμην αὐτοὺς ἐναντίον τοῦδε τοῦ θρόνου, τί καὶ βούλεται τὸ πλῆθος αὐτοῖς τούτων τῶν χρημάτων καὶ τίς ὁ νοῦς τῶν σωρῶν. οὔτε γὰρ θυγατέρας λέγοντες λέγοιεν ἄν τι οὔθ’ υἱοὺς οὔτε γάμους ἢ ’κείνων ἢ τούτων οὔτε καιρὸν εἰς ὑπά- τους ἄγοντα οὐδ’ ἄλλην ἄμεμπτον δαπάνην οὐδεμίαν. ἀναγκάζετ’ οὖν ἐπ’ ἐκείνην ἰέναι καὶ τὸν οὐ βουλό- μενον, ἣν οὐδὲ ὄναρ ἐννοεῖν ἀσφαλές. οὕτως εἴ τις ὑμᾶς ἐν ἐλάττοσι ποιήσειεν, εὐεργέτης ἂν εἴη μᾶλλον ἢ εἰ πάντα δοίη.

εἰ δ’ οὐκ ἂν δύναιντο μὴ βάνειν, ἀλλ’ ἀνάγκη νοσεῖν, πολλοὶ κρουνοὶ τούτοις ῥέουσιν ἀπὸ πολλῶν | τῶν πηγῶν ὁρμώμενοι καὶ R II 521 πολλάκις ἕκαστον Μίδαν ποιοῦντες καὶ Κινύραν καὶ τὰ τούτων. τοσοῦτον μέν ἐστι τὸ παρὰ τῶν περὶ αὐ- τοὺς τῶν διδόντων, ὅπως αὐτοῖς ἐξείη λαμβάνειν, τοσοῦτον δὲ τὸ παρὰ τῆς τροφῆς τῶν λόχων. οἷς ἔνι ζῶντα ποιεῖν τὸν οἰχόμενόν ἐσθίειν τε αὐτοῖς ἐν τῷ τοῦ τεθνεῶτος ὀνόματι.

ὄντων δὲ τούτων λων εἰσὶ Πακτωλοὶ μείζονες, χρυσὸς ὁ δικαίως μὲν ἂν μείνας ἐν ταῖς χερσὶ τῶν στρατιωτῶν, μεθιστάμενος 23 cf t. Ι 531,8; II 461,15 2 δ’ ΙΒΜ 3 πολεμίονς CIBM Re 5 αὐτοὺς om Got 9 ’κείνων ΒΜ κείνων reliqui libri edd 10 οὐδὲ μίαν Α 12 οὐδ’ Re 13 ὑμῶν αὐτοὺς coni Re 14 δὲ ΙΒΜ 17 ἢ ΙΒΜ | ινύραν Re κιννύραν libri Got cf. t. II 548,2 20 τῆς τροφῆς scripsi auctore Re τῇ τροφῇ libri edd | λόχων Ρ sed χ in ras m2 λόγων Got qui ἀλόγων coni 22 τεθνεῶτος Ρ sed τε in ras m2 δὲ ἐπὶ τὰς τῶν στρατηγῶν, ᾧ πένης τε καὶ ἀθυμ·ό- τερος ὁ μάχιμος γίγνεται μέρη τε ὑποδημάτων φορῶν καὶ χλαμύδος εἴδωλον. πολλάκις δὲ καὶ ἀπὸ τῆς γα- στρὸς ἡ φορά, ὥστ’ ἄγουσιν ἐπὶ τὰς μάχας πεινῶντα R II 522 σώματα.

| ἐξεύρηται δὲ καὶ ἄλλα σοφίσματα χρυσίτιδος γῆς οὐ χείρω. βραδυτὴς τῆς βουλῆς περὶ τιμὴν οὐκ ἀρχαίαν μέν, εἰσελθοῦσαν δὲ ὅμως, εἶτα τοῦτ’ ὀργὴν ἐποίησεν, εἶθ’ αἱ καταλλαγαὶ χρήματα. χρήματα δὲ κἀκεῖθεν· στρατιώτης ἀγοραῖον ἐρεθίζει σκώπτων καὶ κνίζων ῥήμασι καὶ λαμβανόμενος καὶ ἕλκων καὶ ἐπισπώμενος. εἶθ’ ὁ μὲν ἅπτεταί πως καὶ αὐτός, τῶν πεπραγμένων δὲ οὐκ ἴσων εἷναι δοκούντων, μὴ γὰρ εἶναι φωνὴν ἢ χεῖρα τοῖς τοιούτοις ἐπὶ τὸν στρατιώτην, ἀρπάξεθ᾿ ὁ κατηναγκασμένος ἀλγῆσαι καὶ ἔστιν ἐν τοῖς σημείοις καὶ τὸ μὴ τυπτόμενος ἀποθα- νεῖν ὠνεῖται. πολλὰ τοιαῦτα καθ’ ἑκάστην ἡμέραν καὶ σπείρεται καὶ θερίζεται μικρὰ πρὸς τὸ ῥηθησό- μενον. τὸ δέ ἐστιν αἱ τιμαὶ τῶν ἀρχῶν, ἄργυρος, ἄχθος καμήλων. καὶ παραλείπω τἀκ τῆς ὑμετέρας οἰκίας εἰς τὰς ἐκείνων καθ’ ἕκαστον ἐνιαυτὸν ἰόντα.

τί οὖν δεῖ μετὰ τοσοῦτον ὄμβρον λημμάτων ἀθλίους ποιεῖν ἀνθρώπους οἷς οὐδὲν ἔνι πλὴν τῶν R II 523 ἀγρῶν; τί δ’ ἀσεβεῖ πόρῳ τὰ | αὑτῶν ἐπὶ μεῖζον 6 Plut. de cup. div. p. 526 B 2 γίνεται ΙΒΜ 4 ὥστε ΙΒΜ 6 δὲ om Μ 6 τῆς τιμῆς τῆς βουλῆς Ι 7 περὶ τὴν τιμὴν ΒΜ 13 εἶναι φωνὴν| „interpone δεῖ aut οἴονται δεῖν εἶναι“ Re 14 ἁρπάζεται ΙΒΜ cf. t. II 97,6 15 σ(??)με(??)οις Μ | θανεῖν CIBM 16 ὠνεῖται scripsi ὤνηται libri edd sed „aut ὠνεῖται leg. est aut ἑώνηται“ Re 18 τόδ’ Got | δ’ Re 19 παραλείπω Ρ sed α (2) et ὢ in ras m2 19 τἀκ Α τὰ ’κ Ρ τὰ Got 23 „malim τοῖς τὰ“ Re | αὑτῶν Re αὐτῶν libri Got ἄγουσι συμπράττειν; μᾶλλον δὲ πολλοὶ μὲν ἄδικοι οὐδὲ γὰρ οἱ παρὰ τῶν δυνάμεωυ δίκαιοι, πολλῷ δὲ οὗτος ἀδικώτατος. πατήρ μοι κατέλιπεν ἀγρὸν ἢ μήτηρ ἢ οἱ τούτους τεκόντες ἢ ἐπριάμην αὐτός, ἐν ᾧ γεωργοὺς εἶχον σωφρονοῦντας προσκυνοῦντας τὴν Τύχην ἐν ταῖς παρ’ ἐμοῦ φιλανθρωπίαις. εἶτα σὺ τούτους λαβὼν ἐκμαινεις καὶ κινεῖς ἀνελπίστους μους καὶ ποιεῖς ἀνθρώπους εὐγενεῖς ἀπόρους.

35. Ἀλλ’ οὗτοι μὲν ἑκόντες οὐκ ἄν ποτε χαλινώ- σαιεν τὴν ἑαυτῶν ἀπληστίαν, τῆς σῆς δὲ δεῖται τὸ πρᾶγμα, βασιλεῦ, καὶ φρονήσεως καὶ τύχης· σὺ γὰρ μόνος ἂν ἰατρὸς κατασταίης ἕλκους οὐ φορητοῦ. καὶ μήτοι νομίσῃς ἀκούσεσθαι παρ’ ἐμοῦ περὶ νόμου τοὺς μὲν ἐπισχήσοντος, τοῖς δὲ βοηθήσοντος. ἔστι γὰρ καὶ γέγραπται καὶ κεῖται νομοθέτην ἔχων τὸν σβέσαντα μὲν τυραννίδα, στήσαντα δὲ Σκυθικὴν φλόγα, καὶ μέγιστόν ἐστί μοι κατὰ τῶν πραττομένων, | ὅτι μου συνα- R II 524 γορεύει τῷ λόγῳ διὰ τοῦ νόμου βασιλεὺς θεοείκελος, εἶπεν ἂν Ὅμηρος, τῇ ψυχῇ μᾶλλον ἤ τῷ σώματι.

36. Τί οὖν νῦν ἐσπούδακα νόμου πάλαι περὶ τού- τῶν κειμένου; οὐ τὸ τεθῆναι νόμον, γελοῖον γάρ, ἀλλὰ τὸ μὴ γεγράφθαι μάτην. μάτην γὰρ δὴ γέγραπται, μάτην, ὦ βασιλεῦ, ὄντων μὲν τῶν προσιόντων, ὄντων 15 Νοn Valentem, sed Theodosium significat; vide p. 422, 9 sq.; 477,14 sq.; sed cf. etiam p. 401 not. 3 16 Maximi cf. p. 161, 2 Zos. IV 46 | cf. t. II 508 sq. 18 Od. θ 256. cf. II. 133,2 sq. ep. 1521 1 ἄδικοι <πόροι> 3 ἀδικώτατος scripsi auctore Re ἀδικώτερος libri edd 4 τοιούτους Got 5 σωφρονοῦντας om ΙΒΜ 7 ἐκβαίνεις CIBM 11 καὶ (2) om Ι | γὰρ] δὲ Μ 13 μήτι CIBM 16 στήσαντος Ι num σβέσαντα? 19 τῇ ψυχῇ in marg Μ 20 ἐσπούδακα νῦν ΒΜ 21 γέλοιον Re δὲ τῶν δεχομένων καὶ τῶν μὴ ζητούντων τοὺς συνα- γωνιουμένους καὶ τῶν τοῦτο ποιούντων. ἃ γὰρ ἂν ἐδρᾶτο μηδενὸς νόμου κωλύοντος, ταῦτα κωλύοντος γίγνεται καὶ τό τε ἔργον πολὺ τό τε ὄνομα πανταχοῦ.

δέομαι δή σου κυρῶσαι τῇ τῶν οὐ πεισθέντων τιμωρίᾳ τὸν νόμον. ἢ τί τὸ κέρδος τῶν γραμμάτων, ὅταν μηδὲν διαφέρῃ τῶν γεγραμμένων ἀνθρώπων παρ’ ὧν γένοιτ’ ἂν οὐδέν; τουτὶ δὲ ζημία μὲν τοῖς βασι- λευομένοις, οὐ καλὸν δὲ τῷ θέντι τὸν νόμον τοῦ δόξαντος ὄντος ἀκύρου. ἀλλ’ ὁ μὲν τὸν τοῦ δεῖνος ὑπερβὰς νόμον δώσει δίκην, ὁ δὲ σὸν ἀθῷος ἄπεισιν; καὶ τοῖς μὲν ἄλλοις ἐμμενεῖ τοῖς σοῖς, τούτου δὲ κρείττων ἔσται τῆς αὐτῆς καὶ γνώμης ὄντος καὶ | R II 525 πορφύρας;

δὸς δὴ νεῦρα τῷ νόμῳ καὶ ποίη- σὸν αὐτὸν ὡς ἀληθῶς νόμον ἀντὶ ψιλῆς προσηγορίας. εἰ δὲ οὐκ ἐθελήσεις, ἐξάλειψον. τοῦ γὰρ κείμενον ὑπερορᾶσθαι βέλτιον τὸ μηδὲ κεῖσθαι. ἀλλὰ μήποτε τοῦτ’ ἐπίδοιμι γιγνόμενον, ἀλλ’ ἐκεῖνός τε ἀθάνατος μετὰ τοῦ σοῦ σπέρματος μένοι καὶ τῇ τῶν ἠδικηκότων δίκῃ τὰ λοιπὰ βελτίω γένοιτο.