The following text is encoded in accordance with EpiDoc standards and with the CTS/CITE Architecture.
οὐκ ἂν ἔτι α δυναίμην ἐνεγκεῖν τούς οὐ δυ- Sieb.
ναμένους τουτουσὶ παύσασθαι τῶν κατ’ Ὀλυμπίου
βλασφημιῶν, ἃς κατὰ τοῦ τεθνεῶτος, ἐπειδήπερ οὐ
ζῇ, καταφρονοῦντες πεποίηνται. δεῖ γὰρ αὐτούς μα-
θεῖν, ὧς οὐ παντάπασι τέθνηκε ζώντων αὐτοῦ τῶν
φίλων.
ὧν ἐμὲ πρῶτον ἔδει φανῆναι χαλεπῶς ἐνη-
νοχότα τὸν μᾶλλον ἑτέρων ἀπολελαυκότα τῆς ἀνδρίας
ἐκείνου. δεινὸν γάρ, εἰ ὁ μὲν οὐδένα πόνον μέλλοντα
βελτίω τἀμὰ ποιήσειν ἔφυγεν, ἐγὼ δὲ μὴ λόγῳ τὴν
χάριν ἀποδοίην. ὂν εἰ μὲν | οἱ λοιδοροῦντες οὐκ Sieb.
ᾤοντο ἔσεσθαι, γνώτωσαν οὐκ ὀρθῶς ὑπειληφότες· εἰ
δὲ τὰ δίκαιά με ποιοῦντα γράψειν αἰσχρόν, χείρω με
τῆς τῶν ἐχθρῶν ἐλπίδος ἐπιδειχθῆναι.
3. Πόλεμον μὲν οὖν οἶδα κινήσων ἐπ᾿ ἐμαυτόν,
οἱ γὰρ ἔλεγχον τῆς αὑτῶν ἀδικίας ἕξοντες οὐκ ἔσθ᾿
ὅ τι καθ’ ἡμῶν οὐ βουλεύσουσι, κἂν δύνωνται καὶ
ποιήσουσιν· ἐμοὶ δὲ οὐ καλὸν μᾶλλον δείσαι τὰς τού-
ἀμελῶν ὃ μόνον τοῖς οἰχομένοις ἐστὶν ἡ παρὰ τῶν
ζώντων πρὸς τοὺς κατηγοροῦντας <βοήθεια>, a
ἂν προφάσεως ἐπιεικοῦς εὐπορήσαιμι σχεδὸν ἐν ἴσῳ
τοῖς κακῶς λέγουσι καθιστάμενος τῷ σιγῇ τὰ παρ’
ἐκείνων φέρειν.
4. Ἤλπιζον μὲν οὖν πολλά τε καὶ καλὰ περὶ ἐκεί-
νου τοὺς τὴν πόλιν οἰκοῦντας ἅπαντας ἐρεῖν τά τε
πρὸ τῆς νόσου ταύτης ἐκλογιζόμενος καὶ ὡς ἐν αὐτῇ
πολλάκις καθ’ ἑκάστην ἡμέραν ᾔεσαν ἐπισκεψόμενοι
ἄξιον προσθεῖναι τὰς νύκτας ταῖς ἡμέραις. καὶ γὰρ ἐν
νυκτὶ παρεῖχον τῇ κλίμακι πράγματα, ἀνέβησαν, κατέ-
βησαν, πάλιν τοῦτο, πάλιν ἐκεῖνο, καὶ τῶν ἰατρῶν
οὐκ ἐώντων οὐ κατέκειτο εἰσιέναι πρός γε ταῖς θύραις
ἐκάθηντο καὶ ταῖς θεραπαίναις συνῆσαν.
ᾤμην μὲν
οὖν συμβάσης τῆς τελευτῆς αὑτοῖς τοὺς ἀνθρώπους
κατέχεαν λόγους διά πάσης ἰόντες τῆς πόλεως.
6. Τί δὴ τὸ τούτων τῶν λόγων αἴτιον;
Οἱ μέν οὐδαμοῦ τῶν διαθηκῶν εἶναί φασι καὶ
τοῦτο αἰτιῶνται. φέρε δὴ πρὸς τούτους πρῶτον δια-
λεχθῶμεν. πῶς ἂν οὖν, ὦ βέλτιστοι, διὰ πάντων
μὲν στρατιωτῶν, ἀπάντων δὲ συνδίκων τῶν τ' εἰς
τὴν βουλὴν τελούντων ἀπάντων ἤρχετο τῶν αὐτοῦ δι-
δούς; οὐδὲ γὰρ εἰ Μίδαν ὁμοῦ καὶ Κροῖσον καὶ Κι-
νύραν πλούτῳ παρῄει καὶ χρήμασιν, οὐκ ἂν οἷός τ’
ἣν τοσούτων ἀνθρώπων τὴν δεινὴν ταύτην ἐπιθυμίαν
ἐμπλῆσαι.
τί δ’ ἣν καὶ τὸ δίκαιον αὐτοῖς πρὸς
Ὀλύμπιον; οὔτε γὰρ ὁδὸν μακρὰν ἐπορεύθησαν ἐκείνου
κελεύοντος οὔτε πλοῦν πολύν τε καὶ χαλεπὸν ὑπὲρ
τῶν ἐκείνῳ συμφερόντων ἤνεγκαν οὔτε ναῦς δυναμένας
βλάβην ἐνεγκεῖν ἀφειλκύσαντο. ἀλλ’ οὐδέ τῶν ἑαυτῶν
ἀμελήσαντες εἰς τὸ τέρπειν ἐκεῖνον ταῖς παρ’ ἡμέραν
συνουσίαις πολὺν ἀνηλώκασι χρόνον. ἀλλ’ | οὐδὲ Sieb.
κοινωνίαν εἴποιεν ἂν τραπέζης ἢ λουτρῶν ἢ παιδιᾶς ἢ
ὡς πληγὰς ἔδοσάν τε καὶ ἔλαβον συμπλακέντες τοῖς τὸν
ἄνθρωπον πεποιηκόσι κακῶς ἢ μέλλουσιν. ἀλλ᾿ ἐὰν λα-
βόμενός <τινος> a αὐτῶν ἴρη· σὺ δὲ τοῦ χάριν
κακῶς λέγοντας ἔσχε καὶ τοὺς ὀρεωκόμους καὶ τοὺς
ταῖς καμήλοις τἀκ τῶν ἀγρῶν ἡμῖν ἄγοντας.
οὕτως
ἐχθές ποθεν ἥκων <τις> a ἠδικῆσθαι ταῖς
λέγει. τῶν γάρ ἐν τῇ βουλῇ, φησίν, οὐδεὶς οὐ-
δενὸς οὐδὲ τοῦ μικροτάτου τετύχηκε καὶ ταῦτα
χάριτας αὐτῷ δεδωκότες. ἀντὶ γὰρ ὧν εὖ πεποιήκει
καὶ κοινῇ τὴν βουλὴν καὶ καθ’ ἕκαστον ἰδίᾳ πειθο-
μένους ἴν τισιν ἔσχε καὶ οὐκ ἀντιτείνοντας.
ἐκεῖ-
νος γὰρ ἣν ὁ δεθῆναι κωλύσας τὴν βουλήν, ἡνίκα ἡ
πόλις τῇ προσδοκίᾳ τῆς τοῦ κρατοῦντος ὀργῆς ἐσείετο,
μόνος ἐγγυητὴν καταστήσας αὐτὸν τῶν ἄλλων τὸ
αὑτῶν θεραπευόντων, ἐκεῖνος ὁ τοὺς εἰς λειτουργίαν
ἐμβαίνοντας ἐπὶ τὰ αὐτοῦ χρήματα καλῶν πάντα
φόβον ἀνελών, ἐκεῖνος ὁ παύων ἄρχοντας θυμου-
μένους, ἐκεῖνος ὁ ποιῶν ἡμέρους, ὁ διδάσκων μὴ τῶν
ὀφειλομένων τιμῶν τοὺς βουλεύοντας ἀποστερεῖν. τά
μὲν εἰς τούτους παρ’ ἐκείνου καὶ πολλὰ καὶ μεγάλα,
πῶς οὖν ὧν εὐεργετήκει καὶ μισθὸν
προσώφειλεν; ὥσπερ ἂν εἴ τις ἰατρὸν ἀναστήσαντα
ἐκείνης τὸ καὶ τὸ βουλομένης γενέσθαι.
11. Περὶ μέν γε τῶν ἐν τοῖς δικαστηρίοις τοῖς
δικαζομένοις καὶ] παρεστώτων καὶ βοηθούντων πρῶτον
μὲν ἐκεῖνο λέγω, ὅτι μισθὸν ἔχουσι τῶν βοηθειῶν
πλείω τοῦ τεταγμένου διὰ τὴν Ὀλυμπίου φιλοτιμίαν
καὶ οὐκ ἂν εἶεν δίκαιοι τῶν διαθηκῶν κατηγορεῖν οὐκ
ἐν αὐταῖς ὄντες ἔχοντες ὑπὲρ ὧν ἐβοήθουν. οὐδὲ γὰρ
τἄλλα πωλοῦντες τὰς τῶν ἔω διαθήκας ἀπαι-
τοῦσί τι λῆμμα μετά τὰς τιμὰς ἃς ὧν ἀπέδοντο ἔχου-
σιν. ὁ δέ καὶ διά τούτων τι κερδάνας οὗτος ἄλλην
ἔχει τοῦ κέρδους πρόφασιν. ἢν οὐχ εὑρίσκω παρ’
ὑμῖν. ἀλλ’ ἔστιν ὃ μὲν ὑμῶν μόνον, τῷ δὲ καὶ ἔργον
τι πέπρακται, περὶ οὐ νῦν οὐ καιρὸς λέγειν. ἀλλ’
ὅμως πολλὰ μὲν καὶ βλάσφημα παρ’ ἀμφοῖν τῶν τε
ἐν τῷ βουλεύειν καὶ συναγορεύειν, ἕπονται δὲ τούτοις
καὶ οἷς ἡδὺ τὸ κακῶς λέγειν ἐκ τοῦ μηδέν πράττειν
λαμβάνον τὴν γένεσιν.
12. Καὶ πρὸς μὲν τοὺς ἐκ τοῦ μὴ λαμβάνειν ἐπὶ
τὸ κακῶς λέγειν ἥκοντας ἀρκεῖ, τὸ νῦν εἶναι, τοσαῦτα·
ἐφ’ ᾧ δ’ ἄν τις δικαιότερον σχετλιάσαι καὶ καλέσαι
γῆν τε καὶ οὐρανὸν καὶ θάλατταν καὶ τοὺς ἐν ἑκάστω
βάνουσι, καὶ οὗ τὴν δωρεὰν οὐκ ἔφυγον, τοῦτον ὅπου
ποτ’ ἂν ὦσιν ἐλαύνουσιν ἐάν τε οἴκοι ἐάν τ’ ἐπ’
ἀγορᾶς ἐάν τε παρὰ τοῖς ἄρχουσιν ἐάν τε ἐπ’ ὀχήματος
ἐάν τε ἑτέρωθι καθῶνται ἐάν τε περιπατῶσιν. οἶμαι
δὲ αὐτοὺς κἀν τοῖς ὀνείρασι ταῦτα ποιεῖν.
καὶ εἰ
μὲν πονηρὸς καὶ πανοῦργος καὶ θεοῖς ἐχθρός, τί μὴ
φεύγεις τὰ παρ’ αὐτοῦ δῶρα; εἰ δὲ βέλτιστον ἡγού-
μενος λαμβάνεις, τί τὸν τοιοῦτον συκοφαντεῖς; τί δέ
λαβὼν ἀπὸ τοῦ μὴ λαβόντος λέγεις κακῶς; τί δ’ ἀφεὶς
τὸ δοθέν σκοπεῖν ἐκ τοῦ μὴ δοθέντος βλασφημεῖς;
τῷ δεῖνι, φησί, πλέον, ἐμοὶ δὲ οὐ τοσοῦτον.
ἕτερος δέ γε τὸ τῷ δεῖνι τοσοῦτον ὅσον αὐτῷ μέμ-
φεται. τί οὖν αὐτὸν ἔδει ποιεῖν, εἰ μήτε τοῦτο ἔδει
μήτε ἐκεῖνο, ἀλλ’ ἐποίει κατηγορίαν καὶ τὸ ἴσον καὶ
τὸ οὐκ ἴσον;
καίτοι καὶ πατέρας ἴσμεν οὕτω
παισὶ προσενηνεγμένους. τῷ μὲν ἔδοσαν πλείω τά-
λαντα, τῷ δὲ ἐλάττω, τοὺς δ’ ἴσμεν ἴσον ἑκάστῳ
νείμαντας. νῦν μέν γὰρ τοῦτ’ ἐφάνη δίκαιον, νῦν
δὲ ἐκεῖνο, οἱ δὲ στέργουσι. νῦν δὲ ὕβρις ἄμφω, καὶ
τὸ μὴ ὅσον ἄλλος, ἀλλ’ ἧττον, καὶ τὸ ὅσον ἕτερος,
ἀλλὰ μὴ πλέον. καὶ οὐκ ἐννοοῦσιν ἀνδρῶν ἀπαίδων
ἐνταυθοῖ γραφείσας διαθήκας οὐδ’ ὡς τὰς μὲν ἂν
15. Καὶ εἰ δὴ δεῖ κατηγορεῖν Ὀλυμπίου, τοῦτ’ ἄν
τις ἔχοι κατ’ αὐτοῦ | λέγειν τὸ μὴ ταῖς διαθήκαις
συλλεγέντα διὰ τοιούτων γραμμάτων. ἆρ’ οὖν τὸ μὲν
ἀφιᾶσι κὰτ αὐτοῦ ῥῆμα, τά δὲ σιγῶσιν ὡς ἄν τινες
τὸ μέν αὑτοῖς χαριζόμενοι, τὸ δὲ τοῖς ἀπὸ τῆς ἀλη-
θείας; ἔδει μὲν οὖν καὶ τάχα ἄν τις, εἰ καὶ μὴ ῥᾳδίως,
ἤνεγκε· νῦν δὲ τίς οὐκ ἂν ἀποπνιγείη πρὸς τὰς ὑπερ-
βολὰς τῶν κατ’ ἐκείνου ῥημάτων; μικρὸν γὰρ δή φασιν
εἶναι καὶ τοὺς Κέρκωπας καὶ τὸν Σίσυφον καὶ τὸν
Φρυνώνδαν καὶ τὸν Εὐρύβατον πρὸς τἀς μηχανὰς
Ὀλυμπίου καὶ τέχνας καὶ παρακρούσεις.
οὐκοῦν
τοῦτον τὸν Εὐρύβατον καὶ τὸν Φρυνώνδαν πάντα
ἐθεραπεύετε τὸν χρόνον τὸν μακρὸν τοῦτον τὸν τοσ-
ούτων ἐτῶν τοῖς καλλίστοις αὐτὸν κοσμοῦντες ὀνό-
μασι τοῖς τῶν ἡμιθέων; ὥσθ’ οἱ μὲν ὄντες αὐτῷ
φίλοι παρὰ τῶν οὐκ ὄντων ἐζηλοῦντο, οἱ δὲ οὐκ ὄντες
ὅπως ἔσονται πάντα ἐποίουν. ᾔδεσαν γὰρ ὡς ἐντεῦθεν
κακδν τε ἣν τι διαφυγεῖν καὶ τυχεῖν ἀγαθοῦ τινος.
καὶ ταῦτα καὶ ἔτι πλείω τούτων τόν τε ἄλλον ἦν
χρόνον καὶ τοῦ νοσήματος ἄγχοντος καὶ ἄρτι τὴν
ψυχὴν ἀφέντος καὶ μέχρι τῆς ὑπὸ τῷ δεσμῷ διαθήκης,
αὐτὸν γάρ ἕκαστος ἐποίει ταῖς ἐλπίσι κληρονόμον, τῆς
μαχαίρας δέ τὰ συνέχοντα τεμούσης καὶ τὰς σφραγῖδας
ἀνελούσης καὶ πάντα εἰς φῶς ἀναγούσης καὶ τῶν
ἐν τῷ κερδαίνειν ζώντων ἕτερα μὲν προσδοκησάντων,
ἕτερα δὲ ὁρώντων, ὀστράκου, φασί, μεταπεσόντος ὁ
λυμεών, ὁ ψεύστης, ὁ ἐπίορκος, ὁ καταποντι-
στῆς, ὁ τοιχωρύχος, ὁ τῷ δικαίῳ πολέμιος, ὁ
μήτε ἀνθρώπους φοβούμενος μήτε τοὺς θεοὺς
αἰδούμενος.
ὁ αὐτὸς οὑν ἄνθρωπος καὶ πονηρὸς
καὶ χρηστὸς καὶ θεοῖς ἐχθρὸς <καὶ φίλος> καὶ στε-
τερον ποιούσης, τὸ μὲν πρὶν ἢ φανῆναι, τὸ δὲ φα-
νείσης. καὶ βοῶσιν οἶ πρόσθεν ὑπιόντες αὐτόν, ὡς
οὐδὲ ταφῆς ἄξιος ἣν τυχεῖν, εἰδότες ὡς πάντων ἀν-
θρώπῳ ῥᾷστον ζῶντι τὸν οὐ ζῶντα προπηλακίσαι.
πάντως δέ ὁρῶμεν οἷα πάσχουσιν οἱ νεκροὶ παρὰ τῶν
ἐκ τάφων ἀξιούντων εὐπορεῖν. εἰ δέ τις αὐτὸν ἐξαί-
φνης ἀνέστησε θεῶν ὥσπερ οὖς ἀκούομεν, ἐξέπεσον
ἂν αἰ καρδίαι τοῖς ὑβρισταῖς τούτοις καὶ πάντα φθεγ-
γομένοις καὶ πάλιν ἂν ἥπτοντο τῶν χειρῶν, ἴσως δ’
19. Ὑπισχνεῖτο γὰρ ἡμῶν ἑκάστῳ τὸν κλῆρον,
φασί. κατὰ ποίαν ἀνάγκην; τίνα μὲν ὑμῖν ἐνορῶν
ἰσχύν, τίνα δὲ ἀσθένειαν ἐν ἑαυτῷ; τίνας μέλλων δι’
ὑμῶν δυσμενεῖς καταχώσειν; ποῖον αὑτῷ χρυσίον αὐ-
ξήσειν; ποῖον ἀργύριον; ποίαν γῆν; ποίους ἀγρούς;
εἰ δὲ μὴ ταῦτα, τίνος κινδύνου λύσιν ὠνούμενος;
γραφήν τις ἀπήνεγκε κατ’ αὐτοῦ τὸν βασιλέως οἶκον
ἀδικεῖν, καὶ τὰ τῶν ἐλέγχων ἐγγὺς καὶ ἡ τιμὴ θά-
νατος καὶ ὑμῶν ἦν τὸ σβέσαι μόνων καὶ μισθὸν ἔδει
τὸν κλῆρον εἶναι μέλλοντα αὐτῷ τὴν σωτηρίαν οἴσειν ;
οὐχ ὁ μὲν νέος καὶ λαμπρὸς καὶ τῷ δύνασθαι
διασύρειν ἑτέρους καὶ] φοβερὸς καὶ δυσπολέμητος καὶ
τρέπεσθαι μᾶλλον εἰωθὼς ἢ τοῦτο πάσχειν, τὰ δ’
ὑμέτερα μεγάλα μὲν καὶ αὐτά, τῶν ἐκείνου δὲ ἥττω;
πῶς οὖν παρ’ ὑμῶν μέν ὑποσχέσεις οὔτε μείζους οὔτ’
ἐλάττους ἤσαν ἐκείνῳ, παρ’ ἐκείνου δὲ ὑμῖν | τη-
ἔχοντα.
21. Οὐ τοίνυν οὐδὲ πρὸς τὸν ἄρχοντα νῦν ἡμῶν
εἰπεῖν τι φαίνεταί μοι τοιοῦτον δίκαιόν τε εἰδὼς ἐκεῖνον
ὄντα καὶ ὡς αὐτὸς μετά τῆς τῶν δικαίων ἀγωνιεῖται
μοίρας καὶ ὡς οὐδὲν ἂν δέοι πρός γε τοιοῦτον τόπον
ὑπὲρ χρημάτων βομβεῖν μέλλοντά γε ἀνύσειν οὐδέν.
καὶ τῶν δικαστηρίων.
εἰ δ’ ὄντως ἐφθέγξατο
τοιοῦτον, καὶ ὃς ἀκούσας ἠνέσχετο, καὶ νῦν ἐπὶ μικροῖς
τοῖς δεδομένοις ἀγανακτεῖ, κηρύττει δὴ πρὸς ἅπαντας,
ὅτι τούτων οὐδὲν ἐγὼ διαφέρω τῶν ὑπ’ ἐμοῦ
κατεψηφισμένων καὶ ἐξεμεσάντων καὶ τιμωρίᾳ
τιμωρουμένων, ἀλλ’ εἰκότως ἂν μετ' αὐτῶν δί-
κην διδοὺς λαμβάνω γνώμῃ μὲν ἴσος ὤν, τῇ
τύχῃ δὲ βελτίων.
καὶ περὶ ἑτέρων δὲ ἐν ἀρχαῖς
ὄντων ταὐτὰ λέγοντες οἱ φάσκοντες ἐκείνοις εἶναι φίλοι
ταὐτά με καὶ περὶ ἐκείνων ἀναγκάζουσι λέγειν, ὡς μετὰ
δωροδοκίας διὰ τῶν πολλῶν ἦλθον ἀρχῶν ἐν μὲν τῷ
δικάζειν ὑπέρ τοῦ τι δεῖν λαβεῖν <ὄντες>, α
δέ λαμβάνοντες.
ἐγὼ δέ ἡγοῦμαι οὐδεμίαν γεγε-
νῆσθαι τοιαύτην ὑπόσχεσιν οὐδὲ ἐψεῦσθαι τὸν ἄνθρω-
πον. εἰ δ’ οὖν καὶ σφόδρα τοῦθ’ οὕτως ἔχοι, συγγνοίην
ὅ ἂν τῷ τοὺς κακοὺς ἄρχοντας ἐξηπατηκότι, οὐ γὰρ οὐ-
δαμῶς ἄλλως ἣν τῶν δικαίων τυχεῖν ἢ τὰς περιουσίας
ἐλπίδας ὑποτείναντι. φενακισμὸν ἀπῄτει τὸ πρᾶγμα
25. Ἀλλὰ πρὸς τῷ, φασί, μὴ φυλάξαι τὰ
πρὸς ἐκείνους ἡμάρτανεν ἀναξίοις τισὶν ὡς
πλεῖστα διδούς. καὶ λέγουσι δὴ τὸν δεῖνα καὶ τὸν
δεῖνα. οἷς εἰ καὶ τρὶς τοσαῦτα ἐδεδώκει, τὰ δίκαια ἂν
ἐποίει, τὰ γὰρ ὀφειλόμενα ἂν ἐδίδου. τίς γὰρ οὐκ
οἶδε τώδε τὼ ἄνδρε λιμένας Ὀλυμπίῳ γεγενημένους,
ἀποστροφήν, παραμυθίαν, παραψυχήν, ἀφορμὴν εὐ-
θυμίας, λύπης φάρμακον;
οὕτω δὲ τῶν αὑτῶν
ἀμελήσαντες καὶ τὸ τοῖς ἐκείνῳ δοκοῦσιν ὑπηρετεῖν
ποιησάμενοι βίον καὶ πάντως εἰς Ὀλύμπιον βλέποντες
πάντα μὲν ἀπέκρυψαν τὰ γονέων, πάντα δὲ τά παίδων,
πάντα δὲ τά ἀδελφῶν καὶ προσέτι τὰ τῶν οἰκετῶν,
ἐκείνων μὲν πλείω κάμνοντες, τῷ δὲ ἑκόντες τὰ τούτων
πράττοντες, ἐν ταῖς ἡδοναῖς ταῖς ἐκείνου <μᾶλλον> a
ταῖς ἑαυτῶν ἡδόμενοι, ἐν ταῖς εὐχαῖς τἀκείνου τῶν
αὑτῶν προτιθέντες.
ταῦτ᾿ οὖν ὁρῶν καὶ ταῦτ’
ἀριθμῶν καὶ τούτοις εὐφραινόμενος καθ’ ἑκάστην
ἡμέραν τί ποιήσειν ἔμελλε; διαθήκαις ἀδικήσειν καὶ
τῶν <οὐ τὴν> αὐτὴν περὶ αὑτὸν ἐσχηκότων γνώμην
ἀτιμοτέρους καταστήσειν; δικαίως μὲν ἂν ἐν ἀχαρίστοις
ἐτάττετο τοῖς μέν τούτων πόνοις ῥᾳστώνην αὐτὸς
ἐσχηκώς, ἐν δέ τῷ καιρῷ τῶν ἀμοιβῶν ἑκὼν ἀγνοήσας,
τίς τίνος δικαιότερος ἔχειν πλέον. οὐ γὰρ γένος ἐν
ἐν κοινωνίᾳ πραγμάτων δοκιμαζόντων καὶ δεικνύντων.
ἐρώτα ὃ τὸν Ἀχιλλέα καὶ κλαίειν ἐποίει καὶ καθ-
εύδειν οὐκ εἴα. οὐ γὰρ τὸ γένος αὐτὸν εἰσῄει τοῦ
τεθνεῶτος, ἀλλὰ πλοῖά τε καὶ πόλεμοι, ἃ μετ' ἀλλήλων
διήνεγκαν πλέοντές τε καὶ πόλεις κενοῦντες. οὗτοι δὲ
οὐ συνέπλευσαν μὲν οὐδὲ συνεπολέμησαν, οὐ γὰρ ἣν
τὸ ἀναγκάζον, ἀλλ’ ὁ μέν αὐτῷ τὸν οἶκον ἐταμίευε,
πρᾶγμα ἐπίπονον, ὁ δ’ οὐ μικρὸν ἀφίστατο ποιῶν τὸ
κελευόμενον καὶ τοῖς νεύμασιν ὑπακούων ὀξέως μο-
νονοὺ συμπεφυκὼς <οὐδὲ> a νυκτὸς ἠνιᾶτο
τε καὶ τὸ λυποῦν ἐλαύνων καὶ παρακαθήμενος καὶ
ἰώμενος, ἀντὶ τοῦ καθεύδειν ἐκτεταμένος.
ὥστε
εἰ καὶ τοῦ παντὸς ἐπεποιήκει κυρίους, εἰκότως ἂν
ἐθαυμάζετο. παντὸς γὰρ αἵματος ὁ τρόπος ἰσχυρότερον
πρὸς ἀγάπην. φιλῶν μὲν γὰρ οὐδεὶς τὸν φιλούμενον
ἂν καταβλάψαι, χεὶρ δὲ πατρὸς ἤδη παῖδα ἀπέκτεινε
δέοντος τῷ δεῖνι δεδωκὼς διελέγχεται μᾶλλον ἢ τοῦ
προσήκοντος ἀφελών.
30. Καὶ μὴν τά γε τῆς μητρὸς οὕτως ἴσχεν.
ἐκείνη τειχίζοντα τὴν οἰκίαν εὑροῦσα τὸν Ὀλύμπιον,
Μίκκαλον δὲ οὐ τοιοῦτον, ἀρκεῖ γὰρ τοσοῦτον εἰπεῖν,
τῷ μὲν ἔδωκε πλείω, | τῷ δὲ ἐλάττω οὐ συνθήκας Sieb.
τινὰς τῇ δόσει προσθεῖσα οὐδὲ ὑβρίσασα τούτῳ τὸν
λαβόντα, ἀλλ’ ὅ τι ἂν ἐθέλῃ χρῆσθαι τοῖς δοθεῖσιν
ἀφεῖσα. εὔχετο μέντοι τοιοῦτον εἰς τὸν πρεσβύτερον
γενέσθαι τὸν νεώτερον, ὡς ταῖς τιμαῖς αὀτοῦ <μείζω>
ποιῆσαι τἀκείνου.
ὁ μὲν οὖν Ὀλύμπιος παῖδα αὑτοῦ
νομίζων τὸν ἀδελφὸν νουθεσίαις τε ποιεῖν ἐπειρᾶτο βελ-
τίω καὶ δυοῖν ἀρχαῖν ἐκόσμει δι' ἀνδρὸς ὑπάρχου ταῦτα
δυνηθείς, ὁ δ’ ἀπαλλαγεὶς τοῦ βουλεύειν καθαρῶς διὰ
τῶν ἀρχῶν κακὸς εἰς τὸν εὐεργέτην γίνεται καὶ τῆς
ψυχῆς ἐκβαλὼν τὰς χάριτας καὶ οὐδαμοῦ πρὸς αὑτὸν
εἰπών, τίς ἀντὶ τίνος διὰ τίνα γέγονε, πολέμιός τε ἣν
καὶ ἔβαλλε καὶ ἐτίτρωσκε καὶ οὐδέν ὅ τι οὐκ ἔπραττε
καταρώμενος ἐν χερσὶ ταῖς Ὀλυμπίου τρεφομέναις
παραμυθίᾳ τῆς ἀπαιδίας ἑκατέραις τε ἀπειλῶν δεσμω-
τήρια καὶ βασάνους καὶ τὰ δεινότατα καὶ τὴν αὐτὴν
ἡμέραν ὄψεσθαι τήν τε ἐκείνου τελευτὴν καὶ ταῦτα.
καὶ μείζω γε τὴν ὕβριν ἐποίει τὸ μηδέ ἐν παρα-
βύστῳ γίνεσθαι τὰς ἀπειλάς, ἀλλ’ ἐν πολλῷ τῷ φωτὶ
καὶ τοῖς ἀπάντων ὠσίν. ὑφ' ὧν Ὀλύμπιος εἰκότως
ἐδάκνετο τὴν ψυχὴν καὶ ἐδεδίει τὸ μέλλον καὶ εἶναι
πρὸς Μίκκαλον Ὀλύμπιος ἐκωλύετο πολλῶν τῶν μη-
νυόντων ὄντων ἀπὸ παντὸς χωρίου, ὅτι Μίκκαλος
ἐκεῖνος ἓν ἔργον ἔχει, τοὺς κατ’ Ὀλυμπίου λόγους,
πολλούς δὲ τῶν παρόντων οὐ φέροντας τοὺς μέν ἀπο-
πηδᾶν, τοὺς δὲ μένοντας ἀμύνεσθαι.
ἆρά γε
στεφάνων ἄξια ταῦτ’ εἶναι δοκεῖ; ἐν οἷς Μίκκαλος
ἔμενεν οὐδὲν μετριώτερος γιγνόμενος ὄντων τῶν παρ-
μᾶλλον ἢ βλαβερᾶς. ὁ δ’ ἣν ἐν τοῖς ἀεὶ δευτέροις
σφοδρότερος μίαν ταύτην ἔχων ᾠδὴν ἐξ ἔω πρὸς ἐσπέ-
ραν. ἔπαυε δὲ αὐτὸν οὐδὲ τὸ λοῦσθαι πολὺ τῆς ἀπὸ
τοῦ τοιαῦτα λέγειν ἡδονῆς λειπόμενον.
οὐ μᾶλλον
οὖν Ὀλύμπιος ἐποίει κακῶς τὸν Μίκκαλον ἢ Μίκκαλος
ἐπισπωμένων, εἰ δὲ ἐποίουν τὰ δίκαια καὶ τοῖς θεοῖς
ἤρεσκον, οὐκ ἂν ἐκάοντο. καὶ Μίκκαλος ἐπιθυμήσας
κακῶν ἣν ἐν οἷς ἐβούλετο.
ἀλλ’ οἴεταί τις Ὀλύμ-
πιον τὸν πολλοῖς εὐδαιμονίας αἴτιον οὐκ οὖσιν ἐν
τῷ γένει μισῆσαί ποτ’ ἂν ἑκόντα τὸν ἀδελφόν; οὐκ
ἔστιν. ἀλλ’ ὁ μὲν ἐβούλετο κἀνταῦθα εἶναι χρηστός,
ὁ δὲ αὐτὸν ἀνῆπτε. τετελευτηκότος τοίνυν ἐν τῷ
ταῦτα ἁμαρτάνειν Μικκάλου μεταστήσειν μὲν ἅπας
ᾤετο τὴν ἔχθραν Ὀλύμπιον ἐπὶ τὸν παῖδα τὸν ἐκείνου,
γίνεται δὲ ὁ βέλτιστος κρείττων τῆς προσδοκίας ἀμεί-
νῶν αὐτοῦ τοῦ γεγεννηκότος φανείς.
36. Εἰσὶ τοίνυν οἳ προσιόντες ἐμοὶ σχῆμα προσ-
θέντες αὑτοῖς τῶν ὑπὲρ ἡμῶν ἀχθομένων τοιαῦτα εἰῶ
θασι λέγειν ὑποκινοῦντες ἄμα τὴν κεφαλήν, ὡς ἄν τινες
οὐ φέροντες ὅ τι ἄν τις εἰς ἐμὲ πλημμελῇ. λέγουσι
τοίνυν· οὐ γὰρ καὶ τὰ πρὸς σέ συνέχεε δίκαια
περιθεὶς μὲν φθόνου καὶ πραγμάτων γέμουσαν
προσηγορίαν, δοὺς δὲ ὧν ἄν τις καὶ καταγελά-
σειε δέον ἑτέρους μὲν ποιῆσαι τὰ χαλεπώτερα,
σοὶ δ’ εἰ καὶ μηδὲν ἄλλο, τήν γε ἀπὸ τῆς δευ-
ἐμοὶ
δὲ ἅ τε παρὰ ζῶντος ὑπῆρξεν Ὀλυμπίου μέγιστα κέ-
κριται πάντων τῶν παρ’ ὧντινων γεγενημένων τά
τε ἤδη μεθεστηκότος δεδομένα τὰ μικρὰ δὴ κατά τὸν
ὑμέτερον λόγον μείζω χιλίων ἀγρῶν, καὶ τό γε οὐδὲν
οὐκ ἂν ἤνεγκε λύπην ἐν πολλῷ μείζονι τῆς φιλίας αὐ-
τοῦ τὴν βάσανον λαβούσης, οἷον δ’] ἂν ἣν, εἰ καὶ
μέρος τοῦτ’ ἐπεποιήκει τῶν διαθηκῶν τὴν τοῦ μηδὲν
εἰς ἐμὰς πέμψαι χεῖρας αἰτίαν λέγων, ὅτι τῷ φιλτάτῳ
ἔστι πεπεῖσθαι ἐμέ μηδέν αὐτὸν ζητεῖν.
38. Ἀλλ’ ὅμως οὕτως ἔχοντος τοῦ πράγματος ἤλ-
πισάν τινες ἔχθραν ἐμποιήσειν πρὸς τὸν οἰχόμενον
καὶ ἔπειθε ταῦτα αὐτοὺς περὶ ἐκείνου λέγειν. ἀλλ’
ἐμοὶ καὶ πρὸς ἀπελθόντας ἔστι φιλία καὶ τῷ τῆς ὁμι-
λίας ἀποστεροῦντι θανάτῳ τὸ καὶ τοῦ φιλεῖν οὐ δί-
δωμι μείζονι τούτῳ χαριζόμενος τῶν τὰ ἄνθη φερόντων
ἐπὶ τοὺς τάφους, ἃ καὶ μισῶν ἄν τις ἐνέγκαι φόβῳ
τοῦ νόμου. τἀμὰ δὲ ἴστε καὶ ὧς ἐνοικεῖ μου τῇ
ψυχῇ τῶν φίλων ἕκαστος τῶν ὑπὸ γῆς. ἴσασι δὲ
τοῦτο μᾶλλον αἰ νύκτες. τῆς γὰρ ἡμέρας ἐν τοῖς πρὸς
τοὺς ζῶντας λόγοις ἀναλωμένης ἐκεῖναι τὰς πρὸς ἐκεί-
νους ἔχουσι συνουσίας καὶ ἀκούω μέν οὐδέν, λέγω δέ.
οἶ δέ οὐ δυνηθέντες ὅστις ἐγὼ τὸν τρόπον μαθεῖν
καὶ ταῦτα ἐν τοσούτοις ἔτεσιν ἦλθον ἐκπολεμώσοντες
ἄνθρωπον ἐν ἀδαμαντίνῃ φιλίᾳ δεδεμένον πάνυ τὴν
ἐμὴν ψυχὴν νομίζοντες ἐοικέναι ταῖς αὑτῶν ταῖς μικραῖς,
τῷ λοιπῷ μετ’ ἐκείνου βιωσόμενος ἢ τῷ παντὶ τοῦ σὺν
ἐκείνῳ στερόμενος.
40. Παύσασθε δὴ μετὰ τοιούτων μοι προσιόντες
ῥημάτων καὶ πειρώμενοι κινῆσαι τὰ τούτῳ οὐ πεισό-
μενα. οὐχ οὕτω τις εὑρεθήσεται ῥήτωρ δεινὸς ἢ γόης. "
ἐρωτῶ τοίνυν καὶ ὑμᾶς καὶ πάντας ἀνθρώπους, ποῦ
πονηρὸς Ὀλύμπιος ἢ πότε ἢ περὶ τίνας; οὗ τὴν δικαιο-
σύνην πολλαὶ μέν βοῶσι δίκαι, πολλοὶ δὲ δικασταί,
μυρία δὲ δικαστήρια, βοᾶτε δὲ καὶ ὑμεῖς οἱ κακῶς
λέγοντες διὰ τοῦ τῆς φιλίας χρόνου. τὸν γὰρ αὖ
κακὸν ἐφεύγετ’ ἄν, ἀλλ' οὐκ ἐδιώκετε, νῦν δὲ φαίνεσθε
διώκοντες, ἀλλ' οὐ φεύγοντες. οὕτως ἢ χρηστὸς ἐκεῖ-
νος μεθ’ ὑμῶν ἤ ὑμεῖς μετ’ ἐκείνου κακοί.
εἶτ’
οἴεσθε ταῦτα ποιοῦντες ἀσφαλῶς ἀσελγαίνειν ὡς οὔθ’
ὁρώμενοι παρά τῶν τεθνεώτων οὔθ’ ὑπάρχον ἐκείνοις
ἀκούειν ἃ λέγετε; τοῖς δ’ εἰσὶν ἄγγελοι τῶν τῇδε καὶ
λεγομένων καὶ πραττομένων οἱ μετ’ ἐκείνους ἀπιόντες.
τοὺς δ’ εἰκὸς ἐθέλειν αὐτοῖς βοηθεῖν. δύναμις δὲ
αὐτοῖς παρ’ αὐτοῦ τοῦ τεθνάναι μείζων καὶ μηνίσαντες
ταχέως ἠμύναντο.
πάνυ τοίνυν πιστεύω τοῖς μὲν
ἔχουσι παῖδας ἀπολεῖσθαι τοὺς ὄντας, οἷς δὲ οὐκ εἰσίν,
οὐδέ ἔσεσθαι, γυναῖκας δὲ τὰς τούτων ἑτέροις ἲς ἀντὶ
καὶ πικρῶν καὶ μετ' ὀδυνῶν γένοιτ’ ἂν ἐκ τῶν τοι-
ούτων ἀποθανεῖσθαι. ταῦτα έσται, ταῦτά τις ὄψεται,
ταῦτα παιδεύσει τοὺς ἄλλους μὴ καταθεῖν τοὺς τετε-
λευτηκότας ὡς οὐδὲν ὄντας ἔτι.