οὐ μὴν ἀλλ’ εἰ ἐμοὶ μὲν ταῦτα ἥδιστα, τούτῳ δὲ ἐγίγνετο βλαβερά, λόγον ἂν εἶχεν ὑμῖν ἡ πρὸς τὸν εὐεργέτην χάρις· ἐπειδὴ δὲ οἷς ἂν αὐτὸς ἡσθείην, ταῦτα τούτῳ λυσιτε- λοῦντα φανήσεται, μὴ κατὰ Θεμιστοκλέους, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, τιμήσητε τὴν Θεμιστοκλέους δόξαν μηδὲ θῆσθε ψῆφον ᾗ νῦν οὗτος ἡσθεὶς μετὰ ταῦτα μέμψε- τᾶι.

ὁ μὲν οὖν ἀνὴρ θυμοῦ μεστός, ὡς ὁρᾶτε, καὶ δυσχεραίνει μου τὸν λόγον, ἀκουσάτω δὲ ὅμως διὰ τέλους καὶ τοῦτο ὑπομεινάτω καὶ τάχα ἔσται πρᾳότερος. καλείτω δὲ τὸν λόγον, εἰ μὲν βούλεται, νουθεσίαν, εἰ δ’ ἐθέλει ἥδιον, ἀπολογίαν. παραιτοῦμαι δὲ αὐτόν, ἐὰν ἀναγκασθῶ μνησθῆναί τινος ὧν οὐκ ἂν ἠβουλόμην, τῶν ἀναγκασάντων ἡγεῖσθαι τὰ ῥήματα.

6. Ἐποιησάμην, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, τοῦτον ἐκ 4 Plat. apol. p. 20 D; Phaed. p. 87 B; Parm. p. 128 B 18 cf. p. 487,15. Plut. Them. 1, 1. Val. Max. VI9 ext. 2. Ael. var. hist. XII 43 ὧς καὶ Λιβάνιος Lacapenus cod. Mosq. fol. 30 s. v. παράγει τὸ φενακίζει καὶ ἐξαπατᾶ 1 τῇ τούτου σοφίᾳ Lacap 4 παρεχόμεθα δικαίων reposui e libris παρέχομεν edd ποιήσασθε Ma ποιήσητε I 5 μὲν ante ἐμοὶ libri edd delevi auctore Sinteni | μὲν om MaI | ἐγίνετο C Lau γίνεται I 6 λογισμὸν I 7 ἡσθείην Lau sed ν del se- quente τ vocis ταῦτα ἡσθείη CMa sed in hoc ν add m 5 9 μὴ δὲ BLILau 10 θῆσθε scripsi e CMaB coll t. II 64, 3; IV 104, 2; 269,16 θῆτε LILau edd | ᾖ — 11 ὁρᾶτε in Ma detrita et μετὰ — ὁρᾶτε in marg add m 2 | μέμψεται reposui e libris sed μέμφεται in marg Ma 2, ut coni Re μέμφεται edd 12 ἀκουέτω I 15 δ’ ἐθέλει scripsi eC δὲ θέλει BLlLau edd sed θέλει delendum coni Re δὲ βούλεται ἥδιστον Ma 16 ἐβουλόμην CLau 11 ἀν- αγκασάντων L sed σὰ in ras m 2 ἀναγκασόντων CI ἀναγκαζόντων Lau 18 διήγησις in marg I γυναικὸς ἧς ἐδόκει τῇ Τύχῃ κἀκείνην τε, ὥσπερ ὑμῶν ἕκαστος ἢν ἔχει κατὰ τοὺς νόμους ἔστεργον καὶ τοῦ- τον ἔτρεφον, ὥσπερ ὑμεῖς τοὺς ὑμετέρους αὐτῶν, τά τε ἄλλα καὶ παρὰ τοὺς διδασκάλους ἔπεμπον εἰδὸς ὅτι μέγα ταῖς ψυχαῖς ἡ παίδευσις ἀγαθόν.

ἐνταῦθα οὗτος ἰσχὺν μὲν φύσεως ἐδείκνυ καὶ πολὺ ταύτῃ παρῄει τοὺς συμφοιτῶντας, ἐπείθετο δὲ οὐ πάντα τοῖς ἄγουσιν, ἀλλ’ αὑτὸν ἐν τοῖς πολλοῖς ἐποίει κύριον καὶ RIV 376 πρὸς τὰς ὁρμὰς | τῆς γνώμης αἰ τῶν παραινούν- τῶν ἐπῳδαὶ μικρὸν ἴσχυον. εἰς ἃ βλέπων τις τῶν δι- δασκάλων οὗτος ὁ νέος, πολλάκις ἔφη, ποτέροις μὲν αὑτὸν δώσει τῶν ἔργων, εἴτε τοῖς χείροσιν εἴτε τοῖς ἀμείνοσιν, οὐκ ἂν εἴη προειπεῖν. ὁπο- τέρωσε δ’ ἂν ἀποκλίνῃ, μέγα τι ποιῶν ἐν ἐκεί- νῷ φανεῖται. καὶ οὐκ ἐψεύσατο. ὁρᾶτε γοῦν ἡλίκους ὑμῖν ἔλυσε φόβους.

ἀλλὰ ταῦτα μὲν ὕστεροι, τότε δέ, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, πολλὰ τούτου πράττοντος ἐφ’ οἷς ὑπὸ τῶν φίλων ἐνεκαλούμην ἐγώ, παρ’ ἐμοῦ γὰρ ἡγοῦντο δεδόσθαι τὴν ἐξουσίαν, ἔλεγον πρὸς τοῦτον· ὦ παῖ, παῦσαι τούτων τῶν ἔργων ἃ τοὺς μὲν ἐπιτηδείους ἡμῖν ἀνιᾷ, τοὺς δὲ δυσμενεῖς εὐ- φραίνει. κράτει τῶν ἡδονῶν αἷς ἀκολουθεῖ ψόγος. μέγα φρονοῦσιν οἱ τῶν ἄλλων πατέρες 5 Plut. Them. 2, 1 10 cf. p. 488, 8 sq.; 496, 18. Plut. Them. 2, 2 1 τῇ inaerui e libris om edd 2 τοὺς inserui e CBL om reliqui libri sed verba usque ad τοῦτον in Ma detrita, edd 3 αὑτῶν CI sed in hoc ’e’ corr m 2 4 παρὰ reposui e libris sed in Ma detrita et in L utrumque ἁ in ras m 2 περὶ edd sed „lege παρὰ aut πρὸς“ Re 11 πολλάκις ἔφη scripsi eCMaBILau ἔφη πολλάκις L edd 12 ἐπιδώσει I 14 ὑπο- κλίνη I | τί C 15 15 καὶ om Md | γὰρ C 16 ὑμῖν scripsi e CBILau ἡμῖν MaL edd 18 τὸν φίλον Ma 19 ἡγεῖτο C I ἂν post ἔλεγον CMaLILau edd delevi 21 ὑμῖν Ma ἐπὶ τοῖς υἱέσιν, ἐγὼ δὲ ἐρυθριῶ. καὶ πρὸς Δῖός, ὦ ἄνδρες δικασταί, εἴ τι ψεύδομαι τούτων, οὗτος αὐτὸς ὑφ’ ὑμῶν ἐρωτάσθω. φήσει γὰρ ὡς ἀκήκοε καὶ ταῦτα καὶ ἔτι πλείω. μάτην δὲ ἄρα ἔλεγον. ἑαυτῷ γὰρ ἠξίου προσέχειν, ἀλλ’ οὐ τῷ πατρί.

τὰ μὲν οὖν ἄλλα καὶ φέρειν οἷός τε ἦν ἀχθόμενος μέν, ὅμως δὲ πείθων ἐμαυτὸν ἀνέχεσθαι· ἐφ’ ᾧ δὲ λίαν ἐπλήγην τότε μὲν ἐπράχθη, νῦν δὲ οὐκ εἰρήσεται. ὧν γὰρ καὶ ὑμᾶς εὐξαίμην ἂν ἐπιλήσεσθαι, πῶς ἂν ταῦτα δίκαιος εἴην εἰς μέσον φέρειν; ἀλλ’ οὗτός γε μέμνηται καὶ τί τὸ πεπραγμένον καὶ ποῦ καὶ πότε.

τότ’ οὖν ἐλο- γιζόμην πρὸς ἐμαυτόν, ὧς, εἰ μὲν ἐπιτρέποιμι ταῦτα ὁδῷ βαδίζειν, γενναῖος ἀπολεῖταί μοι παῖς καὶ οὐκ ἐμοὶ μόνον, ἀλλὰ καὶ τῇ πατρίδι· εἰ δὲ ἐπιστροφήν τινα ποιησαίμην καὶ λυπήσαιμι καὶ δίκην ἐπιθείην δυναμένην βοηθῆσαι τῇ φύσει, κερδανῶ μὲν αὐτός, κερδανεῖ δὲ ἡ πόλις, ἔσται δὲ ἡ δόξα μὲν τῆς οἰκίας, ὁ καρπὸς δὲ κοινός.

σκοπῶν δὴ παρ’ ἐμαυτῷ πῶς ἂν τοῦτο γένοιτο καὶ τὰς ἐκ λόγων βουλὰς ὑπεροφθείσας ὁρῶν ἦλθον ἐπὶ τὴν ἀπὸ τῶν πραγμάτων καὶ τοὺς δικαστὰς λαβὼν συνοργιζομένους διέστησα τοῦτον ἐμαυτοῦ πολλὰ μὲν πρὸ τοῦ δικαστηρίου, νὴ Δία, δακρύσας, πολλὰ δὲ ἐν αὐτῷ παρὰ πάντα | τὸν λόγον, πολὺ δὲ R IV 377 7 sq. cf. p. 488, 16 sq. Idomen. fr. 5 ed. Mueller Fr. hist. U 491 15 cf. p. 281, 12 1 δὲ om I 2 αὐτὸς οὗτος ἐρωτάσθω C S ἐφ’ Ma ἀφ’ Lau παρ’ I | ὅσ’ C | ἀκήκοεν Lau G οἰός τ’ Ma 8 ἐπράχθη L sed ἡ in ras m 2 ἐπράχθην Lau ἐταράχθην B 10 γε om | 11 τότ’ scripsi e Lau cum Gasda τό τ’ B η τοῦτ’ CMaI edd τοῦτο L 14 δ’ BI 19 ’δε L | ἐμαυτὸν Lau 20 παιδείας C 21 ἀπὸ inser Ma 2 24 τὸν om C πλείω μετὰ τἀς ψήφους οἴκοι. τὰς γὰρ ἀποκηρύξεις οὐ τῶν ἐκβαλλομένων μᾶλλον εἶναι δεῖ νομίζειν ἀθυμίαν ἢ τῶν ἠναγκασμένων ἐκβαλεῖν. ὁ μὲν γὰρ οὐκ ἔχει τὴν οἰκίαν, ὁ δὲ οὐκ ἔχει τὸν υἱόν.

διῆγον οὖν ἐν οἷσπερ οἱ συμφοραῖς κεχρημένοι πότους μὲν καὶ σύνδειπνα καὶ τὰ τέρψιν ἔχοντα πάντα ἀπλῶς ἀποδι- δράσκων, αἰτῶν δὲ νύκτα καὶ ἡμέραν παρὰ τῶν θεῶν ἐπιθυμίαν βελτιόνων ἔργων ἐνθεῖναι Θεμιστοκλεῖ. καὶ οὐκ ἠτύχησα. γενόμενος γὰρ ἐφ’ ἑαυτοῦ καὶ τὴν ψυχὴν ἀλγήσας καὶ καταστὰς εἰς τὴν ὑπὲρ τῶν ἀναγκαίων φροντίδα κάλλη μὲν σωμάτων καὶ τοὺς περὶ ταῦτα ἔρωτας καὶ τὰς οὐκ ἐπαινουμένας ἡδονὰς οὐκέθ’ ὁμοίως ἐδίωκεν οὐδ’ ἠμέλει παντελῶς τῆς διανοίας, ἀλλὰ καὶ χρηστῶν ἔργων ἐμέμνητο καὶ μεθίστη τινὰ καὶ μετέ- βάλλε καὶ τὴν φύσιν οὐχ ὁμοίως ἀπώλλυε καί τινα ἀγρυπνίαν ἠγρύπνει βελτίω τῶν προτέρων εἰς Μιλτι- άδην βλέπων καὶ τὸ Μαραθῶνι τρόπαιον. ἐφ’ οἷς αὐτὸν ὁρμήσας ἀναλαβεῖν ἐπέσχον τοῦ ῥιζωθῆναι τὴν 1 cf. Meier-Schoemann-Lipsius, Att. ProzeB p. 535 sq. 6 Plat. conv. p. 1 72 B 14 Plut. Them. 2, 5 cum notaBaueri p. 10 sq. 1 τὰς — - 3 ἐκβαλεῖν citat floril. NeapoL foL 285 r, — 4 υἱόν praemissis verbis τῆς μελέτης ἐν ᾖ ἀντιλέγει θεμιστοκλῆς ἀξιοῦντος Νεοκλέους ἀναλαμβάνειν αὐτὸν καὶ μελετῶντος Maca- rius fol. 85 v | γὰρ om Macar 2 ἀθυμίαν om C 3 ἐκβάλλειν BILau 4 δ’ Ma Macar 5 πότους Ma sed in τούτους corr m 2 | δὲ Ma | ante καὶ ras 4 litt L 6 τὰ om C τέρψιν reposui e libris cum Cobeto Coll. 293 τρέφειν edd τέρπειν lacobs Add 45, τρυφὴν Anth Pal III 68 10 εἰς τὴν om Ma 11 ὑπὲρ CI sed in hoc γρ περὶ suprascr m 2, Lau 12 οὐκ om Lau | ἡδονὰς om Ma | οὐκ ἔθ’ Mal edd 14 μεθίστατο vel μεθίστη αὐτὸν legendum coni Gasda | μετέβαλε Re 15. οὐχ om BILau 16 καὶ ante ἀγρυπνίαν CL | καὶ ante εἰς | 17 καὶ om ILau | ta Lau 18 τοῦ BCripsi cum Gasda τὸ C τῷ reliqui iibri edd cf ad t. III 161,21 ἀρετήν.

τούτων, ὦ ἄνδρες δικασταί, γιγνομένων πολλοί μοι προσιόντες καὶ τῶν ἀναγκαίων καὶ τῶν ἐπιτηδείων εὖγε, ὦ Νεόκλεις, ἔλεγον. καλῶς εἶδες ὅθεν ἂν ἐπανορθώσαις τὸν υἱόν. εἰς δέον, ὡς ἔοικε, πάντα ἐκεῖνά σοι πέπρακται. μεγάλας φροντίδας εἰς τὸν νοῦν ἐμβέβληκε καὶ προσδέ- χεται κίνησιν Περσικὴν καὶ πῶς ἂν τὴν προσ- βολὴν ἀποκρούσαιτο σκοπεῖ.

καὶ ταῦτα ἀκούων ἡδόμην τε καὶ τῶν ἐλπίδων εἰς λύσιν τῆς ἀποκηρύξεως ἀνέμενον τὸ τέλος. ὃ καλῶς ποιοῦν ἥκει. μέγας ἡμῖν, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, Θεμιστοκλῆς ἐν βου- λαῖς, ἐν ἔργοις, ἐν λόγοις, ἐν ὅπλοις, ἐν γῇ, ἐν θα- λάττῃ, ἐν τοῖς Ἕλλησιν, ἐν τοῖς βαρβάροις. καὶ διὰ τὴν τούτου γνώμην οἷς ἠκολουθοῦμεν ἡγεμόσι, τού- των πεφήναμεν βελτίους. λύεται δὴ μετὰ τῶν κοινῶν φόβων καὶ τῆς ἀποκηρύξεως ἡ γνῶσις καὶ τὸ εἰκὸς ὁ καιρὸς λαμβάνει. ὥσπερ γὰρ πρότερον ἐκείνων ἴδει τῶν τοῦτον | σωφρονιούντων, οὕτω νῦν τῆς RIV 378 ἀρετῆς ἀνωμολογημένης πεπαῦσθαι χρὴ ταῦτα ὧν πρό- τερον ἔδει.

Θηβαῖοι δὲ δικαίως ἂν μεθ’ ὑμῶν πολεμοῦντες ἔδοσαν αὑτοὺς τῷ Μήδῳ καὶ συνεπεστράτευον. οὐκοῦν τὰ προσήκοντα μὴ βου- ληθεῖσι μεταμέλει νῦν καί εἰσιν ἀθλιώτατοι πάντων ἀνθρώπων ἐξ ὧν οὐκ ἠθέλησαν. πάλιν ἥκοντος ἐκ Δελφῶν τοῦ ξυλίνου τείχους καὶ σοῦ τὸν νοῦν εὑρόν- τος τῶν λογίων καὶ τὰς τριήρεις ἐν τῷ τείχει τούτῳ δηλοῦσθαι λέγοντος καὶ παραινοῦντος ἐκλείπειν τὴν πόλιν ἦσαν οἱ μὴ βουλόμενοι τοῦτο. καὶ καταμείναντες ὡς δὴ τῆς ἀκροπόλεως ξύλοις τετειχισμένης ἀπώλοντο κακῶς οἶ μὴ βουληθέντες.

καὶ τί λέγω τοὺς παῖδας; ἀλλὰ τὴν μεγάλην ταύτην καὶ θαυμαστὴν ναυμαχίαν πῶς συνήγαγες; ἆρ’ ἑκόντων Ἑλλήνων καὶ βουλομένων συμπλέκεσθαι; καὶ μὴν ἐδέ- δοκτο φεύγειν καὶ ζητεῖν αἰσχρὰν σωτηρίαν, | RIV 379 ἀλλ’ ὅμως ταῦτα ἐγνωκότας ἔδειξας ἐξαίφνης ἐν μέσῳ τῶν βαρβάρων ὥστ’ ἀνάγκην εἶναι ναυμαχεῖν. καὶ οἷς ἔδρων οὐχὶ βουληθέντες ἐνίκων καὶ ὧν ἔλαβον ἄν, εἰ προῄσθοντο, παρὰ σοῦ δίκην, ἀντὶ τούτων σὲ σω- τἤρᾳ τῆς Ἑλλάδος καλοῦσιν. οὕτως οὐδὲν θαυμαστὸν τὸ αὐτὸ καὶ βαρὺ τοῖς ποιοῦσιν εἷναι καὶ λυσιτελέστα- τον. καὶ νῦν μή μοι τοῦτο λέγε μόνον, ὡς οὐκ ἂν βουλοίμην καὶ ἄκοντι χαριζόμενος ἐν οἷς χαρίζῃ λυπεῖς, ἀλλ’ εἰ μὴ καλὸν ἀκολουθῆσαι τοῖς τῷ πατρὶ δοκοῦσι καὶ δοῦναι χάριν ἐν τῷ λαβεῖν.

19. Τί δὲ καὶ τοσοῦτον μεμφόμενος ἥκεις ἐναντιω- 4 Dem. p. 539,24 10 cf. p. 72, 3 et 73,8. Her. VIII 75 sq. 1 οἰκείαν I 3 τοῖς ἀκουσίοις I | τοῖς om I 4 λυσιτε- λήσοντα B | τοὺς(1) om L sed in ras 4 litt in qua οὑς m 2 τοὺς(3) om I num delendum? 5 εἰς φροντιστήριον I 6 γινό- μενοι I 9 συνήγαγεν I sed γες suprascr m 2 | ἑκόντων scripsi cum lacobsio Add 201 Lect 117 Cobeto Coll 293 ἑκόντων τῶν Ma ἐκ τῶν reliqui libri edd 10 ἑλλήνων Lau sed λην in ras m 2 ἐθελόντων Gasda | καὶ(1) om in ras 1 litti 14 av om I 15 προίσταντο I 16 ἐλπίδος ILau 17 καὶ βαρὺ post ποιοῦσι Ma, post εἶναι Β 18 μή τι τοιοῦτο I 20 κακὸν I 22 comma post δὲ CMaBLLau edd delevi cum lacobsio σόμενος; ἀντεῖπόν σου ταῖς δημηγορίαις; ἤλγησα τοῖς κατορθώμασιν; ἐφθόνησα τοῖς ἐπαίνοις; ἐξήνεγκά τι πρὸς τοὺς ἐναντίους τῶν ἀπορρήτων; εἰπὲ τὸ ἀδίκημα. ἔλεγξόν με πονηρὸν περὶ σεαυτόν.

ἢ σὺ νομίζεις, Θεμιστόκλεις, ὅτι μισότεκνός τις ὢν ἐγὼ καὶ Σκύθης τὸν τρόπον καὶ τῆς φύσεως ἀλιτήριος καὶ τὸ μή σοι συνοικεῖν | εὐδαιμονίαν IV 380 τιθέμενος ἐδεήθην τότε δικαστῶν; οὐκ ἔστιν. ἀνὴρ Ἕλλην, Ἀθηναῖος, τῆς ἡμερωτάτης πόλεως, ἐν τοῖς ἤθεσι τῆς δημοκρατίας τραφείς, ὃν ἐγέννησα, ὅν ἀνέ- θρεψα, ὅν ἐν ταῖς ἐμαυτοῦ χερσὶν οὐκ ὀλιγάκις ἤνεγκα, ἐν ᾧ τὰς τοῦ γήρως εἶχον ἐπικουρίας, τοῦτον ὁρῶν εὔτα- κτον, κόσμιον, σώφρονα, τοῖς ὅλοις ἄμεμπτον ἐμίσουν. ἐξήλαυνον, ἐποίουν ἀλλότριον; ποῖον φάρμακον πιών; ἐκ ποίας μανίας κατ’ ἐμαυτοῦ φέρων τὴν πληγήν;

οὐκ 4 Aeschin. p. 64, 41 6 Arist. Eq. 445. Thuc. I 126,7, Andoc. myst. .51 p. 7,44 7 Plat. rep. IV p. 430 B 6 ἀλιτήριος· ἀνόσιος. ὁ ἐνεχόμενος μιάσματι καὶ ἐξημαρτη- κὼς εἰς θεούς. ἐκλήθη δὲ ἀπὸ τούτου. λιμὸς κατέλαβέ ποτε τούς Ἀθηναίους καὶ οἱ πένητες τὰ τῶν ἀλούντων ἄλευρα διήρπαζον. ἀπὸ γοῦν ἐκείνων καταχρηστικῶς τοὺς πονηροὺς ἀλιτηρίους ἐκά- λουν.· παρέτεινε δὲ τὸ ὄνομα ἐπὶ τῶν μετὰ βίας τι ποιούν- των ἀπὸ τῆς σιτοδείας τῆς κατὰ τὸν Αἰτωλικὸν πόλεμον γενο- μένης. παράγεται δὲ ἀπὸ τοῦ ἀλιτραίνειν ὃ ἔστιν ἁμαρτάνειν B (Cf. Suid. 8. V. ἀλιτήριοι) 1 περὶ C 2 y scripsi ἡ C ἦν reliqui libri edd 6 ἀλιτήριος MaI | μὴ σοὶ CB 7 ἡγούμενος CMaB 9 τοῖς ante τῆς CMa | ἀνέθρεψα scripsi e MaBL sed in hoc ἀνεθρ in ras m 2, Lau cum Cobeto Coll 293 ἀνέθρεψεν I ἔθρεψα C ἐνέ- τρεψα edd sed ἔτρεψα coni Re 10 ἐπὶ Ma | ἐμαυτοῦ I sed γρ ἑαυτοῦ suprascr m 2 | ἤνεγκεν et 11 εἶχεν Ι 11 ἐπικουρίας Ma sed κουρίας corr m2 12 σώφρονα, κόσμιον I | ἐμίσουν L sed ἐμί in ras m 2 ἐμίσει et 13 ἐξήλαυνεν et ἐποίει I 13 λαυνον — ἐκ in marg add Ma 4 14 ἐμοῦ CMa ἦν ἀγριώτερος ἐγὼ τῶν θηρίων, οὐκ ἦν οἷος παραβῆ- ναι τῆς φύσεως τὸν νόμον ὃν ἐκεῖνα τηρεῖ στέργοντα, κηδόμενα, προπολεμοῦντα τῶν τέκνων. οὐδ’ ἠγνόουν ὅτι πᾶσα ἀποκήρυξις κοινὴ τοῦ τε ἀπιόντος τοῦ τε ἀπελαύνοντός ἐστι λύπη. ὥσπερ γὰρ ὁ λοιδορῶν ἐκεῖ- νον τὸν ἔξω τῆς οἰκίας ἂν εἴποι, οὕτως ὁ τοῦτον καὶ οὗτος ἂν εἴποι τὸν τοιοῦδε πατέρα.

πῶς οὖν ταῦτα ἑκὼν ὑπέμεινα; οὐχ ἑκών, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, μὰ τοὺς θεούς· ἀλλὰ τί δὴ παθών; αὑτὸν ἐρωτησάτω Θεμιστοκλῆς, οἶδε γάρ, καὶ ῥᾳδίως ἀποκρίναιτ’ ἂν αὐτὸς αὑτῷ. τί οὖν ἐχρῆν με ποιεῖν; ἐπαινεῖν τὰ ἁμαρτήματα καὶ παρακαλεῖν ἐπ’ αὐτῶν διατρίβειν καὶ χορηγεῖν εἰς αὐτά; καὶ τίς οὐκ ἂν ἔκρινέ με δικαίως; πῶς δ’ οὐκ ἂν οὗτος αὐτὸς πρὸ τῶν ἄλλων ἀπάντων, εἰ κατέχειν δέον παρεῖχον εἰς ἃ μὴ προσῆκεν ἄδειαν, καὶ βελτίω ποιεῖν, ἐγὼ δὲ προσετίθην τοῖς χείροσι;

τίς δ’ ἂν ἔδοξα περὶ τὸν δῆμον εἶναι ῥᾴθυμος ὢν ἐν τοῖς ἐμαυτοῦ καὶ κακός; τίς δ’ ἂν φίλου παίδων ἐπί- τροπος πονηρὸς τῶν ἐμαυτοῦ γεγονώς; πατρὸς δὴ ποιῶν ἔργον ἐπηνώρθουν τὸν υἱόν. καὶ τὸ μὲν ὄνομα 1 comma post θηρίων posui colon ILau signum interro- gationis reliqui libri edd | ὄιος scripsi auctore Gasda ὡς libri edd 2 στέργοντα — 3 τέκνων] οὐδὲ γὰρ ἐκεῖνα φέρει τὴν τῶν παίδων στέρησιν 1 3 οὐκ I 4 τ’ (1 et 2) C 5 ὧσπερ — 7 πατέρα labem contraxisse censet Gasda 6 οὗτος Ma | τοῦ- τον Lau sed ο(2) in ras m 2 7 οὕτως L sed ex οὗτος corr m-, ILau num αὐτὸς? | τοῦ ante τοιοῦδε Lau sed τοῦ τοι in ras m2, in marg inser Ma 4 edd delevi 8 αὐτὰ C 9 αὐτὸν Lau 10 καὶ om B | ἀποκρίναιτο C 11 αὐτῷ reposui e C BL sed in hoc ’ in ras m2, ILau αὐτῶ Ma edd 12 αὐτὰ 1 13 ταῦτα MaB 14 αὐτὸς L sed αὖ in ras m 2 | καὶ ante πρὸ L et inser Ma 4 edd delevi 15 εἰς ἃ scripsi e B ὡς ἂν CILau ἃ Ma ὧν in ras L 2 edd 16 num ποιεῖν > ἐγὼ προσετίθην? | προσετίθην I sed ν add m 2 11 δὲ B edd 19 ἐμαυτοῦ scripsi e CMaBILau ἐμῶν L edd L δὲ B ἀηδές, ἀποκήρυξις, τὸ δὲ ἔργον καλόν, ἐπανόρθωσις. ἲς. πεῖθε τούτους ἢ ὡς ἐν καλοῖς Κότε διετρίβομεν ἢ ὡς οὐ κωλύειν ἀπὸ τῶν φαυλοτέρων ἔρων ἔδει. εἰ δὲ μισοῦντος τὰ τοιαῦτα εἶναι φήσεις, ἐν τοῖς μισοῦσιν, οἶμαι, καὶ τοὺς διδασκάλους θήσομεν, οἱ σκῦτος κάθηνται φέρον- τες καὶ τοὺς ἀργοτέρους τῶν νέων ἐπεγείρουσι πλη- γαῖς καὶ οὐδεὶς αὐτοῖς τῶν πατέρων | χαλεπαίνει, R IV 381 ἀλλ’ ἴσασιν οὐχ ἧττον χάριν τῶν πληγῶν ἢ τῶν μα- θήσεων.

ἀλλ’ οὐδὲ γὰρ τοὺς οἰκέτας, ὅταν πέδαις, ὦ Θεμιστόκλεις, καὶ μύλωνι κολάζωμεν, οὐκ ἀπολλύναι βουλόμενοι ταῦτα ποιοῦμεν, ἀλλ’ ὅπως ἂν ἀμείνοσι τούτοις χρησαίμεθα. καὶ οὕτω πανταχοῦ τοῦτο τῶν κηδομένων ἐστίν, ὥσθ’ οἱ πάντων εἶναι δοκοῦντες ἡμερώτατοι τροφεῖς καὶ βοῇ καὶ ἀπειλῇ καὶ τῷ ῥαπίσαι καὶ πολλοῖς ἑτέροις ἃ τρέφουσι λυποῦσι καὶ διὰ τῶν δακρύων τῶν ἐφ’ ἑκάστῳ τούτων φερομένων εἰς τὴν τῶν βελτιόνων ἐγκαθιστᾶσι συνήθειαν.

τί οὖν ἠδίκουν ἀλγῶν μὲν ἐφ’ οἷς ἠτύχουν, πειρώμενος δὲ λῦσαι τοῦτο τὸ δυσχερές; οὐ κοινὸν Ἑλλήνων καὶ 6 cf. t. IV 186, 2 sq. 2 πεῖθε τούτους scripsi auctore Re πείθῃ τούτοις libri sed in πεῖθε τούτους corr L 2, edd πεῖθε ἐν τούτοις lacobs Lect 117 | ἢ inserui e CMalLau om BL edd | διατρίβων la- cobs I ἐγκαλεῖς C | κακοῖς | 3 ἀποφαυλοτέρων I | μισοῦντος reposui e CBLILau cum lacobsio Gasda Cobeto Coll 293 coll. p. 497, 20 μισοῦντα Ma edd 5 σκῦτος I cf. t. II 151,20; IV 186,4 8 ἧττον scripsi e CILau ἥττω MaBL sed in hoc et ὢ in ras m 2, edd 9 ἀλλ’ om Ma | οὐδὲ om Ma οὐ C καὶ B 10 m θεμιστόκλεις πέδαις C | μύλωνι cf. ad t. II 543, 10 I κολάζωμεν reposui e CMaLLau κολάζομεν B edd κολάζοιμεν I 12 τούτοις reposui e CBLILau τούτους Ma edd | χρησώμεθα Ma et Gasda at cf. t. II 21, 9 | τοῦτο om B 14 ἡμερώτεροι C 17 ἐγκαθιστῶσι Bl sed in hoc ὢ ex ἁ corr m 2 19 λῦσαι λύσαι BI) τοῦτο scripsi e CMaBILau τοῦτο λῦσαι L edd βαρβάρων αὑτοῖς καὶ παισὶ τὰ βελτίω προξενεῖν; οὐ τοὺς μὲν ἀναμαρτήτους τῶν παίδων ἐπαινεῖν, τοὺς δὲ ὀλισθαίνοντας παιδεύειν; οἱ δὲ νομοθέται, πρὸς Δῖός, οὐ πατέρων ὧς ἀληθῶς γνώμῃ χρώμενοι τὰς τιμωρίας ἔγραψαν ἢ ζῶντας ποιοῦντες βελτίους ἢ μὴ δυναμένοις δέξασθαι μεταβολὴν ἀμείνω κρίνοντες τὸν θάνατον;

λέγεται δὲ καὶ τοὺς θεοὺς τοῖς ἀδικοῦσιν ἐπιπέμ- πειν ζημίας ὑφ’ ὧν ἐπὶ τὸ τὰ δίκαια τιμᾶν προτρέ- πονται. καίτοι τοὺς θεούς, ὧν ἄνθρωποι κτήματα, ποῦ προσῆκόν ἐστιν οἴεσθαι τὰ αὑτῶν ἐθέλειν φθείρειν; ἀλλ’ ὅμως κολάζουσιν. οὐκοῦν προνοουμένων ὁ λογι- σμός. οὐδεὶς δέ, οἶμαι, νοῦν ἔχων τοῖς οὕτω διακειμέ- νοις ἀφεὶς εἰδέναι χάριν ἐπιτιμᾷ.

29. Ναί φησιν, ἀλλ’ ἐξῆν ἄλλως ἐπανορθοῦν, ῥήμασι πικροῖς, λόγοις ἀνιαροῖς, ὀργῇ μεγάλῃ, θυμῷ πολλῷ. καὶ τί τούτων οὐκ ἀνάλωται; τί δὲ οὐ πέπρακται; τί δὲ παραλέλειπται; πόσαι μὲν ταῦτα ἔσχον ἡμ·έραι, πόσαι δὲ νύκτες βοῶντος, ἀγανακτοῦντος, ἀπειλοῦντος, στένοντος, ὡς ἀποκηρύξω λέγοντος μέν, μέλλοντος δέ; ἀλλὰ γὰρ οὐκ ἔχω τί χρήσωμαι. λυπεῖν τε γὰρ οὐκ ἐθέλω τουτονὶ καὶ δι’ ὧν ἀπολογοῦμαι, ἀνάγκη τοῦτο συμβαίνειν. ὅπερ οὖν ἐξ ἀρχῆς ἐδεήθην, ἴστω μοι παρρησία. μόνως γὰρ ἂν οὕτω τύχοιμι τῶν 1 αὑτοῖς scripsi e CBL sed in hoc ’ in ras m 2, I αὐτοῖς MaLau edd | τοῖς ante παισὶ I 5 δυναμένους CBILau 8 ζημίας scripsi e CBLLau ut coni Re ζημίαν Mal edd | ἐφ’ Lau I ἐπὶ τὸ om I 9 οἱ ante ἄνθρωποι C | κτήματά που C 10 αὐτῶν scripsi e C αὐτῶν reliqui libri sed ’ in ’ corr I 2, edd 11 κομίζουσιν Ma sed γρ κολάζουσιν in marg m 4 οὐκ οὖν Lau 12 οὕτως ἠδικημένοις Πα 17 καὶ post δὲ in ras I 2 18 ἐμοῦ post βοῶντος inserendum coni Gasda at cf. t. II 91, 12; 454, 14; IV 89, 18; 104, 11; 348, 17 20 χρή- σωμαι scripsi cum Gasda χρήσομαι libri edd 22 τοῦτο ἀν- άγκη CMaB | ἐξαρχῆς CMaBL edd 23 ἂν om C διαλλαγῶν.

ἀναμνήσθητι τοίνυν ὡς οὐκ εὐθὺς | συνῆψα ταῖς πρώταις αἰτίαις τὴν ἀποκήρυξιν, RIV 382 ἀλλ’ ἠρξάμην μὲν ἐκ δεήσεων, προὔβην δὲ εἰς βλέμμα χαλεπόν, ἔπειτα εἰς ῥῆμα, τρίτον ἐπὶ τούτοις, οὐκ ἐκοινώνησα τραπέζης, οὐ προσεφθεγξάμην, εἶθ’ ὧς ἄν τις ἀπειπών, παρέδωκα τοῖς οἰκείοις τὰς νουθεσίας. τοῦ πράγματος δ’ οὐ λήγοντος ἦλθον ἐπὶ τὸ μόνον δυνάμενον κωλύσαι τὴν νόσον, οὐχ ἴνα ἀποστερήσαιμι τῶν πατρῴων τοῦτον, ἀλλ’ ἵνα ἀγαθὸς κληρονόμος φανείη.

καὶ οὐκ ἔδοξα τοῖς δικασταῖς ληρεῖν οὐδ’ ἀδικεῖν ἐν τῷ μιμεῖσθαι τοὺς ἰατρούς. τί οὖν ἐστι τὸ ἐκείνων; ὅταν μὲν εἴκῃ τὰ πάθη τοῖς φαρμάκοις, οὕτως ἀπίασι καὶ πλέον οὐδὲν ἐνοχλοῦσιν· ἐπειδὰν δὲ μεῖζον ᾖ τὸ κακὸν τῆς ἀπ’ ἐκείνων βοηθείας, ἔκαυσαν, ἔτε- μον, οὐδὲν ὤκνησαν τῶν ἀλγεῖν μὲν ποιούντων, τοῦ δεινοῦ δὲ κρατούντων. καὶ ἡμῖν τοίνυν εἰ μὲν ἀπέχρη τὰ ἄλλα, τοῖς προτέροις ἂν ἐχρώμεθα μόνοις· καλού- μενοι δὲ ἐπὶ μείζω τί ἐμέλλομεν ποιεῖν; οὐχ ὧν ἐμε- μνήμην ἰατρῶν ἄρτι, τούτοις ἀκολουθεῖν, ὧν τοῖς ἀρρωστοῦσιν οὐδὲν οὔτε λυπηρότερον οὔτε χρησιμώ- τερον;

ὁρῶ δέ τι παραπλήσιον καὶ περὶ τοὺς 1 διαλλαγῶν Ma sed 7)5 supra cbv | ante ἀναμνήσθητι ras 4—5 liti Lau 7 δ’ inserui δὲ ante πράγματος Gasda om libri edd 8 κωλῦσαι CMaBLLau edd at cf. 1. 1 272.5; 402, 3; 487, 12; t. II 260, 8; 411, 5; t. III 211, 8; 285, 18; t. V 116, 12 κωλύσαιμι I sed γρ ἀποστερήσαιμι suprascr m 2 9 τοῦτον τῶν πατρῴων I | τούτων B 10 οὐκ C 11 ἔστι C | τὸ scripsi e CBILau τὰ Ma L edd 12 οὕτως scripsi οὕτω libri edd 13 ἀπίασι scripsi cum Gasda coll Soph. Phil. 1067. Ant. 315. Eur. Alc. 680. Soph. Oed. Col. 1279 ποιοῦσι ποιοῦσιν B) libri edd I καὶ — ἐνοχλοῦσιν om B | πάλιν I 15 voce ἀλγεῖν inci- pit Cr fol. 15 r sed pauca dispici queunt 16 ἀπέχρη Ma sed ε corr m 4 17 πραοτέροις Ma 20 λυπηρότερον L Bed ρότε- ρον e ρὸν corr m 2 λυπηρὸν CMaBILau 21 τι cum ras ὃ litt C ἵππους συμβαῖνον. καὶ γὰρ ἐκείνων τὰς ἀταξίας ὁ ἱππεύων πρῶτον μὲν πειρᾶται φωνῇ κατασχεῖν, ἔπειτα μάστιγι, τούτων δὲ οὐκ ἀποχρώντων τῷ χαλινῷ τὴν γνάθον καθῄμαξεν, ὁ δ’ ἐσωφρόνησε. καὶ οὐδεὶς αὐτόν φησι λυμαίνεσθαι τὸ θρέμμα τούτοις, ἀλλ’ εἶναι δι- δάσκαλον ἵππου σπουδαῖον.

εἰς ταῦτα καὶ τὰ τῆς ἀποκηρύξεως, ὦ Θεμιστόκλεις, φέρει, τὴν ἀταξίαν ἀπο- θέσθαι τὸν νέον καὶ γενέσθαι καλὸν κἀγαθόν. τοῦτο οἱ πατέρες ζητοῦσι, τοῦτο πρὸ τῶν πατέρων ὁ νόμος. οὐ γὰρ δή που κατὰ τῶν γενῶν ἐγράφη διασπῶν τε αὐτὰ καὶ τέμνων. οὐ γὰρ τοῦτ’ ἔργον νόμου βλάπτειν τοὺς θεμένους, ἀλλ’ εὖ ποιεῖν, οὐδ’ ἴνα αὐτὸς ἀντὶ τῶν ἐκβαλλομένων γίγνοιτο τῶν χρημάτων κύριος, γελοῖον γάρ, ἀλλ’ ὅπως ἐπανίοιεν εἰς τὸν πατρῷον οἶκον ὑγιαινούσαις ταῖς γνώμαις. σημεῖον δέ, οὐ γὰρ RIV 383 ἄλυτον | ἔγραψεν εἶναι τὴν ἀποκήρυξιν, ἀλλ’ οἷς ἐκβάλλειν, τούτοις ἔδωκεν ἀπολαβεῖν καὶ τοῖς αὐτοῖς ἀποστῆναί τε τῆς τοῦ πατρὸς τάξεως καὶ πάλιν αὐτὴν κομίσασθαι. 4 Plat. Phaedr. p. 254 E 1 ὁ ἱππεύων τὰς ἀταξίας | 2 τῇ ante φωνὴ | 4 ὁ δ’ scripsi cum lacobsio Lect 117 ὅδ’ libri edd | καθῄμαξε καὶ ὧδ’ lacobs Add 127 | αὐτῶν C 5 τὸ θρέμμα τούτοις λυμαίνεσθαι | 6 ἵππου reposui e libris ἵππον Cr edd ἵππων coni Re 8 τῶν νέων I sed in τὸν νέον corr m 2 10 γὰρ om C I νεῶν Ma 11 αὐτὸν Lau | καὶ γὰρ οὐ τοῦτ’ I 12 χρωμένους L sed χρῶ in ras 14 ὅπως reposui e Ma BLILau, ut coni Re ὅπερ Cr edd ὧσπερ C | ἐπανίοιμεν Ma sed ὲν supra μὲν m 4 | πατρῷον I 15 ὑγιαινούσῃ Ma | οὐδὲ I 16 ἔγραψεν εἷναι scripsi e CMaBLILau ἔγραψε Cr edd 17 „fort. τούτοις ἔδωκε καὶ ἀπολαβεῖν scil. τοὺς παῖδας. Alias si οἶς non ad γονεῦσι referatur, sed ad ῥήμασι, tum leg. erit ἐμβάλλει [leg. ἐκβάλλει] quibiis verbis eiicit h. e. eiiciendi liberos facultatem dat patribiis, iisdem verbis etiam eos resumendi dat facultatem” Re

Ἀλλ’ εἰσὶν οἳ παίδων κακίας εὐχερῶς ἤνεγκαν. οὐ λέγεις μοι πατέρας, ὦ Θεμιστόκλεις, ἀλλ’ ἐχθροὺς καὶ πολεμίους καὶ ὧν ἐγέννησαν ὀλέθρους καὶ οὓς ἐγὼ φαίην ἂν εἶναι τῶν ἀνδροφόνων κακίους, οὓς οὐδὲ τὰ δίκαια τῆς φύσεως ἠνάγκασε γενέσθαι χρηστούς. σὺ μὲν οὖν φὴς εἶναί τινας οἱ παισὶν ἐπέ- τρεψαν ὅ τι βούλονται δρᾶν, εὕροι δ’ ἄν τις ἴσως καὶ παιδὸς πατέρα προαγωγόν, εἰ καὶ μὴ παρ’ ἡμῖν, μὴ γὰρ εἴη τις τοιοῦτος Ἀθήνησιν, ἀλλ’ ἑτέρωθι.

τί οὖν; παρὰ τοῦτο τοὺς πονηροὺς μιμησόμεθα; καὶ σὺ μὲν οὐκ ἐμιμοῦ τοὺς δειλοὺς τῶν στρατηγῶν, ἐμὲ δὲ ἠξίους τοὺς κακοὺς τῶν πατέρων; καὶ μὴν τοῖς μὲν τῶν οὐκ εὖ πεφυκότων πατράσι κἂν συγγνοίη τις οὐκ ἀποκηρύττουσιν εἰδόσιν ὡς ἀμήχανον μεταστῆσαι τὴν φύσιν καὶ ποιῆσαι μεγάλην ἐκ μικρᾶς· ἡμῖν δὲ ὑπὲρ μεγίστων ἦν, ὦ Θεμιστόκλεις, ὁ λόγος τῆς σῆς φύσεως, ἣ μαντεύεσθαι παρεῖχεν ἃ δὴ δέδεικται. οὔκουν ἄξιον ἦν αὐτὴν παριδεῖν ἀπολλυμένην παρ’ ἐμοί;

πάν- τως δὲ καὶ τοὺς γεωργοὺς ὁρᾷς οὐ τὸν αὐτὸν ὑπὲρ ἁπάσης γῆς ἔχοντας λόγον, ἀλλὰ τῆς μὲν λεπτῆς ἀμε- λοῦντας, τὴν δ’ ἀγαθὴν ἐκκαθαίροντας. ἴσασι γὰρ τὴν 4 ἂν ἐγὼ φαίην I 5 ἠνάγκασαν C 6 φὴς libri edd cf. ad p. 33, 7 7 8 πατέρα om B | ἡμῖν reposui e libris, ut coni Re ἡμῶν edd 9 τίς Cr τὶς ILati | τοιοῦτος om Ma 10 sig- num interrogationis om CILau punctum Ma | τοῦτο inaer Ma 4 I μιμούμεθα C 12 δειλοὺς I | μὴ Ma 13 τῶν om I inser Ma 2 | κἂν inserui e C καὶ Ma om reliqai iibri edd | ἂν post τις Ma 14 vocibus εἰδόσιν ὡς deainit Cr fol 15 r quae in folio 15 v exstant erasa sunt ut dispici iam non queant 17 δὴ in- serui e MaBILau om CL edd | δέδοκται L sed ὁ in εἰ corr m2, ILau 18 ἢν αὐτὴν C ἢ ναύτην LILau | ἢ ναῦν post αὐτὴν libri edd delevi auctore lacobsio Lect 117 ut orta e dittographia duarum vocum antecedentium ᾖ ναῦν (ceu tamquam) coni Re | ἐμοὶ ex ἐμοῦ corr Lau | signum interrogationis posui colon libri edd μὲν οὐδὲν ἢ μικρὸν ἀντὶ τῶν πόνων παρέχουσαν, τὴν δὲ λαμπρῶς ἀμειβομένην τὰς περὶ αὐτὴν σπουδάς. ἐμιμούμην δὴ τοὺς γεωργοὺς περὶ τὴν σὴν φύσιν διὰ τῆς ἀποκηρύξεως καὶ κατ’ ἐκείνους ἐθεράπευον τὰς τῆς φορᾶς ἀφορμάς, ὅπως ἀναδοθεῖεν εὖ καὶ καλῶς οἱ R IV 384 καρποὶ τῶν ἐμποδισμάτων ἀπαλλαγέντες | ἁπάν- των.

ἀντὶ τούτων οὖν ἀγανακτεῖς καὶ τῶν ἔργων μοι μαρτυρούντων οὐ συγχωρεῖς ταῦτα πεπρᾶχθαι καλῶς; εἰ μὲν γὰρ μὴ συνήνεγκέ σοι τῆς παιδείας ὁ τρόπος, μάλιστα μέν, ὦ ἄνδρες δικασταί, τί τοῦτο πρὸς τὸν ὀνῆσαι προαιρούμενον; εἰ γὰρ ὁ μὲν διδά- σκαλος ἐπιμελοῖτο τοῦ χοροῦ καὶ δι’ ὧν ἂν ὡς ἄριστ’ ἐπιδιδοῖ δεικνύοι, μαλακίζοιντο δὲ οἱ χορευταὶ καὶ μὴ προσέχοιεν ἢ καὶ νὴ Δί’ ἐρίζοιεν πρὸς ἀλλήλους ἀντὶ τοῦ συμπνεῖν, οὐ τοῦ διδάξαι βουληθέντος τοῦτο ἔγκλημα, τῶν δὲ οὐκ ἐθελησάντων μαθεῖν.

νῦν δ’ οὐδὲ τοῦτ’ ἔστιν εἰπεῖν ὧς οὐκ ἔτυχον τοῦ σκοποῦ. τετύχηκα γὰρ τῶν θεῶν συλλαβόντων ὑπὲρ ἅπαντα τοξότην. παρὰ γὰρ τῆς λυπηρᾶς ἐκείνης ἀποκηρύξεως, 1 μικρὸν scripsi e CMaBLLau μικρὰν I edd 2 παρ’ C .3 τοὺς γεωργοὺς L Mor et coni Gasda, nisi αὐτοὺς scri- batur τὸν γεωργὸν CMaBILau γεωργοὺς om Re τούτους coni Sintenis | τὴν φύσιν τὴν σὴν C | σὴν om L 4 καὶ om Ma 5 συμφορᾶς C | ἂν δοθεῖεν C 7 γοῦν C 9 συνή- νεγκε I sed supra ἑ eras | σοι eras I 11 γὰρ ὁ μὲν scripsi e CMaBILau μὲν γὰρ ὁ L edd 12 ἐπεμελεῖτο B I ἂν om B I ἄριστα διδοῖ CMa sed in hoc ὃς supra α(2) m 4, BILau 13 δεικνύῃ C δεικνύει B 14 καὶ om C | δία I 15 διαλάξαι I διάλλαξαι Ma διαλέξαι Lau 17 ’δε I | τοῦ reposui e libris, ut coni Re ποῦ Mor που Re 18 τετύχηκα L sed ἁ in ras m 2 | συλλαβόντων scripsi e CMaBLLau Par 3018 cum Bastio append. ep. crit. ed. Schaefer Lipsiae 1809 p. 41 coU. p. 276, 8 συμβαλόντων I συμβαλλόντων edd 19 παρὰ in ras L 2 | γὰρ inserui e CMaBILau om L edd ὦ Θεμιστόκλεις, πάντα ἡμῖν τὰ πανταχοῦ γῆς καὶ θαλάττης θαυμαζόμενα, οἱ περὶ τῶν ἐκ Λαυρίου χρη- μάτων λόγοι δι’ ὧν ἔπεισας Ἀθηναίους ἀντὶ τοῦ νέμεσθαι ναῦς ποιεῖν, ὁ τοῦ Μαραθῶνι τροπαίου ζῆ- λος, ῥημάτων ἐξήγησις, ναυμαχίαι δύο περὶ Εὔβοιαν καὶ νῖκαι, ψήφισμα μετοικίζον εἰς τὴν θάλατταν τὴν πόλιν, ὁ τῶν ἔργων κολοφών, ἡ Σαλαμίς, περὶ ἢν τὴν Ἀσίαν ἐβάπτισας.

σὺ τὸν νομισθέντα θεὸν τῷ πλήθει τῆς δυνάμεως ἣν ἦγε, τὸν ἀναλώσαντα πινο- μένους ποταμούς, τὸν ὑπὸ γῆν μὲν δείξαντα θάλατταν, τριήρεις δὲ πλεούσας δι’ ὀρῶν μέσων, τὸν τὰ τῶν νεφῶν πρὸς τὸν ἥλιον ἐργαζόμενον τοῖς βέλεσι, σὺ τοῦτον ἀνέστησας μὲν ἐκ τοῦ θρόνου ναυμαχῶν, ἠνάγ- κασας δὲ πλεῦσαι τὸν τοῦ τρέμοντος πλοῦν.

40. Τούτων ἴσθι μὲν καὶ τῇ σαυτοῦ σοφίᾳ καὶ τοῖς ἀνέμοις χάριν, ἴσθι δὲ καὶ τῇ τοῦ πατρὸς ὀργῇ. 3 Her. VII 144. Aristid. t. II p. 231, 11 4 Her. VII 143 6 Her. VIII 11 et 16. Aristid. 1. 1. p. 251, 22 6 Her. VHI 61 7 Her. VII 21 9 cf. ῥ’ 499, 2. Her. VH 21 10 cf. p. 499, 4. Her. VII 22. Aristid. p. 242,1 11 Her. VII 226. Aristid. p. 242, 3 sq. 12 cf. p. 499, 3 13 Her. VIII 90 14 Aristid. p. 239, 7 sq. 1 πάντα] ταῦτα coni Gasda 2 περὶ inserui e CB ut coni Re omreliqui libri edd I λαβρίου Lau I Λαυρείου coni Re 3 οἱ ante λόγοι Ma sed del | λόγιοι I 4 ποιεῖν om C inser Ma 4 | ἐν ante μαραθῶνι MaB cf. p. 464, 17 | μαρθῶνι L sed ι inser m 2 | τρόπαιον I 6 ἡ τῶν ante ῥημάτων Gasda χρημάτων libri sed χρ in ῥ corr L2 corr Mor | αἰ ante ναυ- μαχίαι Gasda | ὑπὲρ I 6 νίκαι libri edd | καὶ ante ψήφισμα CI, τὸ Gasda ψήφισμα L sed ψη in ras m 2 ψηφίσματα B μετοικίζοντα B | θάλασσαν LI 7 καὶ ante ἡ L sed eras, I Lau 10 „ὑπὸ aut delendum aut cum ὁπλίταις permutandum” lacobs Add 354 ὑπὲρ coni Gasda | θάλατταν scripsi e MaB θάλασσαν reliqui libri edd 11 πλεούσας L sed λε in ras m 2 12 τὸν om MaI 13 τοίνυν ante τοῦτον C | θρόνου L sed θ in ras m 2 χρόνου CMa sed in hoc γρ θρόνου suprascr m 4, BILau 16 ἀνέμοις scripsi e CMaB ἐμοῖς LILau edd καὶ νόμιζε σπέρμα τούτων γενέσθαι τὴν ἀποκήρυξιν. ἢν ὥρα πεπαῦσθαι. οὐ γὰρ ἀπὸ τῶν πρώτων ἔδει, RIV 385 φησίν, ἢ | δευτέρων ἢ τρίτων; πάνυ γε. καὶ παρ’ ἐμοί γε ἐπέπαυτο καὶ τῇ ἐμῇ ψήφῳ μετῆν σοι τῆς οἰκίας. ἔχαιρον γὰρ ἐφ’ ἑκάστῳ καὶ ἡβρυνόμην, ὥσπερ ἂν εἰ παρ’ ἐμοῦ ταῦτα ἐξιὼν ἔπραττες, καὶ πρὸς τοὺς συνήθεις ταῦτ’ ἔλεγον· ὁ παῖς μοι νενίκηκε, καὶ πάλιν· ὁ παῖς μοι κεκράτηκε. τοὐμοῦ παιδὸς ὁ μέγας ἥττηται στόλος. εἶπεν οὖν οὑμὸς υἱὸς καὶ πέπεικε. πείσας τὸ ἔργον προσέθηκεν. εὔ- δαιμον ἀπέφηνε τοῖς κατορθώμασι τὸ γένος.

ταῦτα ἔλεγον, ταῦτα ἤκουον. καί τινες προσιόντες μοι καὶ μεμνημένοι τῶν σῶν ἀντὶ τοῦ Θεμιστοκλέους τὸν παῖδα τὸν ἐμὸν ὠνόμαζον παρ’ ἐμοῦ τοῦ προσ- ῥήματος τὰς ἀρχὰς εἰληφότες. δικαστήριον δὲ ὁρᾶν καὶ δικαστὰς καθίζειν καὶ καλεῖν ἐπὶ τὸν οἶκον τῶν μικρῶν τούτων οὐκ ἐδίδου τὰ μείζω καιρόν, πυκνὴ γὰρ ἡ διαδοχὴ τῶν φροντίδων καὶ πόνων. καὶ παρε- δίδου σε τὰ βουλεύματα μὲν ἔργοις, ἔργα δὲ πάλιν 3 τρίτων] ἐπαύσω δηλονότι suprascr I 2 sed „aut delenda sunt vocabula καὶ τοῖς ἐμοῖς aut deest aliquid” Re θεοῖς coni lacobs Lect 118 et Sintenis ἔργοις Cobet Coll 294 I ἴσως I 1 στοργῇ L 1 γεγενῆσθαι MaB 2 ἔδει om I 3 τῶν ante δευτέ- ρων L edd delevi 4 πέπαυτο Ma 5 ἠβρυνόμην MaLI Lau cf. ad t. II 265, 7 et 327, 9 6 ἐμοὶ C 7 ταῦτα CMa | νενίκηκε scripsi e CB νενίκηκεν reliqui libri edd | καὶ πάλιν inserui e C πάλιν MaB om LILau edd 8 τοὐμοῦ scripsi e CI τοῦ ἐμοῦ reliqui libri edd 9 οὖν inser Ma 4 | οὑμὸς scripsi οὑμὸς L οὑμὸς CBILau ὁ ἐμὸς Ma edd 10 πέ- πεικε reposui e libris πέπεικεν Ma) πεποίηκε edd 12 ταῦτ’ (2) I 13 μοι inserui e CMaBILau om L edd | μεμυημένοι C | τοῦ et 14 τὸν (1 et 2) om I 16 λαλεῖν Πα 19 ἔργα I sed γ inser m 2 βουλεύμασι, καὶ ἐῴκεις νηὶ κῦμα τὸ μὲν διαφευγούσῃ, πρὸς δὲ τὸ μαχομένῃ. καὶ ἦν ἀνάγκη τοὺς μὲν ἐρωτᾶν, τοῖς δὲ ἀποκρίνεσθαι, τοῖς δὲ προστάττειν, τοὺς δὲ καλεῖν, τοὺς δὲ ἐκπέμπειν, καὶ τοῖς μὲν ἐπιτιμᾶν, τοὺς δὲ ἐπαινεῖν, τοῖς δὲ πιστεύειν, τοῖς δὲ ἀπιστεῖν, τοὺς μὲν ὑφορᾶσθαι, τοῖς δὲ θαρρεῖν, τοῖς μὲν ἅπερ ἐφρό- νεις λέγειν, πρὸς δὲ τοὺς ἀπάτῃ χρῆσθαι. καὶ οὐδεὶς ἂν ἐξαριθμήσειεν ἃ τότε σου τὴν γνώμην καὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς καὶ τὰ ὧτα ἐζήτει. ᾧ τοίνυν οὐκ ἐνῆν ὑπὸ πλήθους τῶν περιεστηκότων πραγμάτων οὐδ’ ἀναπνεῖν, τούτῳ προσῆκε προστιθέναι φορτίον, λόγους ἀναβολὴν δεχομένους; καὶ τοῖς οὐκ ἐπείγουσι τὰ κατεπείγοντα βλάπτειν ἔδει; καὶ τίς οὐκ ἂν ἔφησέ με μηδὲ καιρὸν εἰδέναι;

διὰ τοῦτο τὴν συνέχειαν ἐκείνην τῶν πραγμάτων οὐδενὶ διακόψας μετὰ τὴν βασιλέως φυγὴν τῷ καιρῷ χρῶμαι. οὐδὲ γάρ, εἰ παλαιστὴς ὢν ἐτύγχανέ μοι Θεμιστοκλῆς, εἶτ’ | ἐν τῷ τῆς ἀποκηρύξεως R IV 386 ἠγωνίζετο χρόνῳ, ἐγὼ δ’ ἐθεώμην, ὁ δὲ ἐπηνεῖτο μέν, οὔπω δὲ εἶχε τὸν στέφανον. εἰσελθὼν ἂν εἰς τὸν ἀγῶνα τὴν ἀποκύρυξιν ἔλυον πρᾶγμα ἐμβαλὼν πολὺ τῶν ἐν ταῖς χερσὶ κεχωρισμένον, ἀλλὰ τοῦτ’ ἂν εἰκό- τως ἐποίουν ἐπὶ τῷ κηρύγματι. τοῦτ’ οὖν καὶ νῦν ἐπὶ τῷ στεφάνῳ ποιῶ, στέφανον γὰρ ἔγωγε καλῶ σὸν τὸν βασιλέως δρασμόν.

πατέρα οὖν ἀνιῶν θεοῖς οἴει κεχαρισμένα ποιεῖν; οὐκ οἶσθ’ ὅτι μεθ’ ἡμῶν ἑστήκασιν ἐν ταῖς πρὸς τὰ τέκνα διαφοραῖς; οὐκ ἤκουσας Ὁμήρου τοι- οῦτόν τι λέγοντος; θεῶν δὲ καὶ τῆς παρ’ ἐκείνων εὐνοίας ἅπασι μὲν ἀνθρώποις οἶμαι δεῖν, μάλιστα δὲ τοῖς τὰ μέγιστα πράττουσιν ὑμῖν, ἐπεὶ καὶ νῦν συμ- μαχίαν ἴσμεν δαιμόνων Ἐλευσινόθεν ἀφικομένων τῇ πόλει. ταύτης τοίνυν μηδαμῶς σαυτὸν ἀποστερήσῃς πρὸς τὰ λοιπὰ τῶν ἔργων.

ἀλλὰ μηδὲ παρά τοῖς ἀνθρώποις τὴν χείρω δόξαν ἐνέγκῃ. τίς γὰρ οὐκ ἐρεῖ 2 Her. Vin 65. Plut. Them. 16. Aristid. t. II p. 282, 18 | Her. VII 189 3 Her. VII — 143. Anth. Pal. XIV 93. Aristid. L 1. p. 282, 13 11 IL ι 453 sq.; ο 204; Od. β 134; λ 280 14 cf. ad L 2 17 Plat. leg. VI p. 762 A 1 ἧξον Mal sed in hoc ἧ in εἶ corr m 2 2 τοῦ ante ἰάκχου L sed eras, ILau | τοῦ ante βορέου I 4 γὰρ ante ἐγὼ C I σὸς Ma sed ς e ν corr m 2 b οὐ — 8 ποτέ praemisso κείμενον in marg L 2 6 συγχυθῇ scripsi e CMaBILau συγχοῖς in marg L 2 συγχῇς edd συγχέῃς Gasda 7 γεγέννη- κεν reposui e libris (sed scriptura in Cr incerta) cum Gasda γεγένηκεν edd 8 οἴην Ma sed γρ οἴει suprascr m 3 | κεχω- ρισμένα Ma 10 ἀκήκοας CMa 12 δεῖ L sed ν add m 2, Lnu, fortasse recte | δὲ τοῖς τὰ om C 13 τοῖς τὰ om Ma | τὴν ante νῦν C 14 δαιμόνων ἴσμεν Ma | ἔλευσιν ὅθεν CLau ἔλευσιν I | ἀφικομένων scripsi cum Gasda ἀφικνουμένων libri edd 15 τοίνυν reposui e CrCMaBILau νῦν L edd | σαυτὸν om I αὐτὸν Lau 16 μὴ δὲ BILau 17 ἐνέγκῃς CB τῶν πρεσβυτέρων πρὸς τὸν ·πλησίον; ὁρᾷς τὸν ὑβρι- στήν; ὁρᾷς τὴν ὑπερηφανίαν; ἐπῆρεν αὐτὸν ἡ Σαλαμίς. ἐξώγκωται τῇ νίκῃ. τὸν πατέρα δια- πτύει. τοῦ γένους ὑπερφρονεῖ. νῦν μὲν ὁ πατὴρ αὐτῷ φαῦλόν τι φαίνεται, μικρὸν δὲ ὕστερον ἐγὼ καὶ σὺ οἱ γείτονες, εἶτ’ ἄλλοι πλείους. τούτους μὴ ποιήσῃς κατὰ σοῦ γενέσθαι τοὺς λόγους.

ἀλλ’, ὅ δοκεῖ σπανιώτατον εἶναι, σωφρονῶν ἐν ταῖς εὐπραξίαις φάνηθι, ὥστ’ ἀμφοτέρωθεν εὐδοκιμεῖν εἷναί σοι, τῇ τε τῶν βαρβάρων φθορᾷ τῇ τ’ ἐπιεικείᾳ τῶν τρόπων. εἰ γὰρ μέτοικος ἦν, εἰ γὰρ ξένος, εἰ γὰρ ἀπελεύθερος, ἐδεόμην δὲ οὕτω δίκαια, πατὴρ ὢν οὐκ ἂν εἰκότως ἐτύγχανον;

νῦν μέν, ὦ Θεμιστόκλεις, ἔχεις ἅπαντας ὑπιόντας καὶ θεραπεύοντας, ἄρτι γὰρ ἐκ μεγάλων | ἥκεις, νόμιζε δὲ παρὰ τοῖς αὐτοῖς RIV 387 τούτοις ἀνθρώποις καὶ φθόνον εἶναι πρὸς τὸν εἰρηα- σμένον, ὅς νῦν μὲν κρύπτεται, καιρὸν δὲ ἀναμένει. παρελώμεθα δὴ τούτων τοὺς τοιούτους τῶν λόγων· τὸν σκληρόν, τὸν ἀγνώμονα, τὸν ἀδιάλλακτον, τὸν ἐχθρὸν τῆς οἰκίας. μὴ τοίνυν δεδόσθω χώρα 20 τοῖς ἀηδεστέροις τῶν λόγων, ἀλλ’ ἴστων ἅπαντες εὔφη- μοι καὶ λαβὴ μηδεμία τινὶ τῶν κακοηθεστέρων.

τοῦ- το καὶ Ξέρξην εἰς Σοῦσα κομισθὲν ἀνιάσει. νῦν μὲν 3 Her. VI 126 19 Dem. p. 100, 13; 135, 12; 702, 11 10 τῆς et φθορᾶς L sed σ bis add m2 I φορᾶ C | τε ILau 13 „fort. ἀπετύγχανον repulsam“ Re 16 πρὸς εἰργασμένον scripsi e CBILau πρὸς τὸν εἰργασμένων Ma τῶν εἰργασμένων L sed τῶν ia ras et ω ex ὁ corr m2 18 τοῦ- τον CMa I τοῖς τοιούτοις Ma 19 δὲ post τὸν(1) CBL 21 ἀκηδεστέροις Re 22 μηδεμία τινὶ] μηδενὶ LILau 23 ξέρξη I | σοῦσαν Ma ὧτα Lau LIBANIUS ed. Poerster. V 31 γὰρ αὐτόν, ὧς εἰκός, οἱ παραμυθούμενοι λέγουσιν ὧς ἐκεῖνος μέντοι Θεμιστοκλῆς ὁ παρ’ Ἕλλησι λαμπρὸς κακὸς εἶναι παρὰ τῶν δικαστῶν κατέ- γνωσται καὶ τῆς τοῦ πατρὸς οἰκίας ἀπεκλείσθη· εἰ δὲ πύθοιτό σε καὶ ταύτην κεκομισμένον, ἑτέρα τοῦ- το τῷ Πέρσῃ συμφορά.

καὶ μήν, εἰ μὲν δι’ εὐ- τυχίας τὸν λοιπὸν πορεύσῃ βίον, καλὸν αἰτίας ἀπάσης σαυτὸν καθαρεύειν· εἰ δ’ ἀνάγκη τι καὶ προσπταῖσαι, χαλεπὸν γὰρ ἄνθρωπον διὰ τέλους εὐτυχεῖν, τὸ δοκεῖν τῆς νῦν ἀτιμίας ὑπέχειν δίκην διαφύγωμεν.

πῶς με βούλει νῦν ἀπελθεῖν ἀτιμασθέντα; καρτεροῦντα καὶ φέ- ροντα καὶ φαιδρόν; οὐκ ἂν δυναίμην. ἀλλὰ σκυθρωπὸν καὶ δακρύοντα καὶ συνεσταλμένον; εἶτ’ οὐ δεινὸν ἐμοὶ σὲ τούτων αἴτιον καταστῆναι, Νεοκλεῖ Θεμιστοκλέα; αὐτὴν οἴου τὴν οἰκίαν φωνὴν λαβοῦσαν δεῖσθαι σου καὶ ἱκε- τεύειν· ἐγώ σε ἐδεξάμην τικτόμενον, ὦ παῖ, καὶ παρ’ ἐμοὶ τὴν πρώτην ἔρρηξας φωνὴν καὶ τὸν ἥλιον εἶδες καὶ μαστοῦ μετέσχες καὶ τῆς ἄλλης τροφῆς καὶ γραμμάτων ἥψω καὶ τὴν πρώτην ἡλικίαν δ’ διεγένου. καὶ τῶν δυσχερῶν ἐκείνων 8 cf. t. II 143, 3. Her. III 40, 1 1 ὧς om CMaBILau | λέγουσιν scripsi e CMaBILau λέγοιεν L edd γὰρ) ἂν — λέγοιεν „nisi λέγειν“ lacobs Lect 118 5 ταύτην κεκομισμένον scripsi e BLau, ut coni Re ταύτην κεκομισμένην C ταύτῃ κεκομισμένον Ma ταύτῃ κεκοσμημένον IL sed in hoc κο in ras m2, edd τοῦτο L sed e τούτω corr m 2 6 εὐτυχίας L sed εὑ in ras m 2 8 σαυτὸν scripsi e C αὐτὸν MaBLI sed in hoc in σαυτὸν corr m 2, edd αὐτὸν Lau 10 διαφύγωμεν L sed υ in ras m 2 18 καὶ(2) om Re | γε Ma 14 καταστῆναι om ILau inser L2 αὐτὴν — 16 ἱκετεύειν om I 15 οἰκείαν Ma sed ει in ι corr m 2 16 ἱκετεύειν Ma sed γρ οἰκετεύειν in marg m 3 19 τροφῆς L sed τρο in ras m 2 20 διεγένου scripsi cum Cobeto Coll 294 et Sinteni ἐγένου libri edd sed „aut deest hic συμπεσόντων ἤλγουν καί σε ἤλπιζον ἀπολή- ψεσθαι πάλιν. ἥκει δὴ τὸ προσδοκώμενον καὶ τὸν εἰσάγοντα ἔχεις. μὴ τοίνυν ἀντίτεινε μηδὲ τὸν ἐμοὶ κόσμον ὀφειλόμενον ἑτέρα οἰκία καρ- πούσθω τις.