Gynaeciorum Libri IV

〈ϹΩΡΑΝΟΥ ΓΥΝΑΙΚΕΙΩΝ Α〉

Εἰϲ πόϲουϲ καὶ τίναϲ λόγουϲ τμητέον τὴν τῶν γυναικείων 171 R. παράδοϲιν.

1, Ἐπεὶ πρὸϲ τὸ τῶν ἀποδοθηϲομένων εὐαπόκριτον ἡ τῆϲ πρα- γματείαϲ ϲυμβάλλεται προδιαίρεϲιϲ, εὔχρηϲτον εἰϲ μέρη καὶ λόγουϲ αὐτὴν διαιροῦντα προκαταγράψαι. τινὲϲ μὲν οὖν εἰϲ δύο μέρη τέμνου- ϲιν αὐτήν, εἴϲ τε τὸ θεωρητικὸν καὶ τὸ πρακτικόν * * * τὸ δὲ πρακτι- κὸν τὸ μὲν ὑγιεινὸν λέγουϲι, τὸ δὲ θεραπευτικόν. καὶ οἱ μὲν εἰϲ τὸ περὶ τῶν κατὰ φύϲιν καὶ τῶν παρὰ φύϲιν, οἱ δὲ εἰϲ τὸ φυϲιολογικὸν καὶ παθολογικὸν καὶ θεραπευτικόν. ἡμεῖϲ δὲ τὴν πραγματείαν εἰϲ δύο λόγουϲ τέμνομεν, εἴϲ τε τὸν περὶ τῆϲ μαίαϲ καὶ τὸν περὶ τῶν ὑποπιπτόντων τῇ μαίᾳ.

2. τούτων δὲ κατὰ τὸ ὑποβεβηκὸϲ τὸν μὲν περὶ τῆϲ μαίαϲ εἴϲ τε τὸν περὶ τῆϲ γενηϲομένηϲ (ἐν ᾦ ζητοῦμεν, τίϲ ἐϲτιν ἡ ἐπιτηδείωϲ ἔχουϲα πρὸϲ τὸ γενέϲθαι μαῖα) καὶ εἰϲ τὸν περὶ τῆϲ ἤδη γεγενημένηϲ (ἐν ᾦ ζητοῦμεν, τίϲ ἀρίϲτη μαῖα)· τὸν δὲ περὶ τῶν | ὑποπιπτόντων τῇ μαίᾳ πάλιν εἴϲ τε τὸν περὶ τῶν κατὰ φύϲιν καὶ εἰϲ τὸν περὶ τῶν παρὰ φύϲιν. ἐξ ὧν τὸν μὲν περὶ τῶν κατὰ φύϲιν εἴϲ τε τὸν φυϲικόν (ἐν ᾦ ϲκεπτόμεθα περὶ ϲπέρματοϲ καὶ ζῳογονίαϲ) καὶ εἰϲ τὸν ὑγιεινὸν ἄμα καὶ μαιωτικόν (ἐν ᾦ ϲυνειληφυίαϲ καὶ ἀποτεκούϲηϲ ἐπιμέλειαν Suidas s. v.: Ϲωρανὸϲ Ἐφέϲιοϲ ἰατρόϲ . . . Γυναικείων βιβλία δ΄. 1sq.] Must. I 1 6 τινὲϲ] cf. Ps. Gal. Defin. med. XIX 351 K.; Thosphil. Comm. in Hipp. Aphor ap. Diets., Schol. in Hipp. et. Gal. II 246 sq. (cf. Mai, Spietl. Roman. V p. XXIX sq.); J. Ilberg, Die Überlief. der Gynakol. des Soran. (Lips. 1910) p 38, 2 8 τὸ μὲν ὑγιεινὸν . . . θεραπευτικόν] cf. Gal. VI 1 οἰ μὲν] cf. Gal. X 51 sq. 9 οἱ δὲ] cf. Gal. De part. ort. medicat. p. 24, 33 Sehoene: Ps.- Gal. CMG IX 2, 1 p. 5 Bergstr. 10–12] Must. I 1 16–18] Must. I 1 2 in mg. α΄ P 4 εὐεπίκριτον Schoeme 5 πρὸϲδιαίρεϲιϲ P; corr. Diets: διαίρεϲιϲ Rosc 6 διαιρόντα P 7 καὶ τὸ πρακτικόν: ~postea 5 litt. et ?? cersus (70 ferc litt.) spatium vacuum; excidit partitio theoreticae (cf. Thcophil. l. c. εἰϲι μὲν οὺν τὸ πρῶτα μέρη τῆϲ ἰατρικῆϲ δύο, τό τε θεωρητικὸν καὶ τὸ πρακτικόν. ἑκάτερον δὲ τούτων εἰϲ πλείονα διαιρεῖται· τὸ μὲν γὰρ θεωρητικὸν εἰϲ φυϲιολογικόν, αἰτιολογικόν, ϲημειωτικόν . . . πάλιν τὸ πρακτικὸν διαιρεῖται εἰϲ ὑγιεινόν, θεραπευτικόν) τοῦ δὲ πρακτικοῦ Rose 9 τοῦ καταφύϲιν καὶ τοῦ παρα- φύϲιν P: corr. Ermerins καὶ 〈τὸ περὶ〉 Ermerins 10 καὶ 〈τὸ〉 παθολ. καὶ 〈τὸ〉 θερ. Ermerins 11 τὸν alt. P: om. Dietz, restit. Ermerins c Vossiano Gr. 18 12 ὑπὸπτόντων P: corr. Dictz 14 ἐν ῆ P1 corr. Dietz 16 τὸ δὲ P: corr. Ermerins 20 ματωτικὸν P: corr. Dietz ἀποτεκοῦϲαϲ P: corr. Ermcrins διδάϲκομεν ϲυναποδιδόντεϲ καὶ τὸν περὶ παιδοτροφίαϲ λόγον]· τὸν δὲ περὶ τῶν παρὰ φύϲιν εἴϲ 〈τε〉τὸν περὶ τῶν ὑπαγομένων τῇ διαίτη παθῶν (ἐν ᾧ καὶ περὶ ἐποχῆϲ ἐμμήνων καὶ ϲτραγγῆϲ καθάρϲεωϲ καὶ πνιγὸϲ ὑϲτερικῆϲ καὶ τῶν ὁμοίων παθῶν ἐπιζητοῦμεν) καὶ εἰϲ τὸν περὶ τῶν χειρουργίαιϲ καὶ φαρμακείαιϲ (δἰ οὑ ϲκεπτόμεθα περὶ δυϲτοκίαϲ καὶ προπτώϲεωϲ ὑϲτέραϲ καὶ τῶν ἐμφερῶν]. τὸν μὲν οὖν φυϲικὸν ἄχρη- ϲτον ὄντα πρὸϲ τὸ τέλοϲ, φερέκοϲμον δὲ πρὸϲ χρηϲτομάθειαν, κεχω- ρίκαμεν ἐντεῦθεν, μόνον πρὸϲ τὸ παρὸν ἐχόμενοι τῶν ἀναγκαίων. πρὸ δὲ τῶν ἄλλων ἐροῦμεν πρῶτον τὸν περὶ τῆϲ μαίαϲ, εἶτα τὸν ὑγιεινόν, εῖτα τὸν περὶ τῶν παρὰ φύϲιν· ϲτιβαρώτεροϲ γὰρ οῦτοϲ καὶ μετὰ ποικιλίαϲ δυϲχερέϲτεροϲ, διὸ καὶ τελευταῖοϲ ὀφείλει παραδίδοϲθαι.

I. Τίϲ ἐϲτιν ἐπιτήδειοϲ πρὸϲ τὸ γενέϲθαι μαῖα.

3. θὕχρηϲτοϲ μὲν ὁ λόγοϲ πρὸϲ τὸ μὴ διὰ κενῆϲ πονεῖν καὶ τὰϲ. ἀνεπιτηδείουϲ διδάξαι προϲδεχομένωϲ. ἐπιτήδειοϲ δέ ἐϲτιν ἡ γραμμά- των ἐντόϲ, ἀγχίνουϲ, μνήμων, φιλόπονοϲ, κόϲμιοϲ καὶ κατὰ τὸ κοινὸν ἀπαρεμπόδιϲτοϲ ταῖϲ αἰϲθήϲεϲιν, ἀρτιμελήϲ, εὔτονοϲ, ὡϲ δ᾿ ἔνιοι λέ- γουϲιν καὶ μακροὺϲ καὶ λεπτοὺϲ ἔχουϲα καὶ τοὺϲ τῶν χειρῶν δακτύ- λουϲ καὶ | ὑπεϲταλκόταϲ ταῖϲ ῥαξὶν τοὺϲ ὄνυχαϲ. τραμμάτων μὲν ἐντόϲ [ϲἰναι], ἵνα καὶ διὰ θεωρίαϲ τὴν τέχνην ἰϲχύϲῃ παραλαβεῖν· ἀγχίνουϲ δὲ πρὸϲ τὸ ῥᾳδίωϲ τοῖϲ λεγομένοιϲ καὶ γινομένοιϲ παρακολουθεῖν· μνήμων δέ, ῖνα καὶ τῶν παραδιδομένων ἀποκρατῇ μαθημάτων (μάθ- ϲιϲ γὰρ ἐκ μνήμηϲ γίνεται [καὶ] καταλήψεωϲ)· φιλόπονοϲ δὲ πρὸϲ τὸ ἐπιμένειν τοῖϲ ϲυμβεβηκόϲι (δεῖ γὰρ ἀνδρώδουϲ τληπαθείαϲ τῇ βουλο- μένη τοϲοῦτον μάθημα παραλαβεῖν]· κόϲμιοϲ δὲ διὰ τὸ μέλλειν οἰκίαϲ πιϲτεύεϲθαι καὶ μυϲτήρια βίου, καὶ ὅτι ταῖϲ φαύλαιϲ τὸ ἦθοϲ εἰϲ τὸ ἐπιβουλεύειν ἐφόδιόν ἐϲτι τὸ δοκεῖν ἰατρικὰϲ ἔχειν κατηχήϲειϲ· ἀπαρ- εμπόδιϲτοϲ δὲ ταῖϲ αἰϲθήϲεϲιν, ἐπεὶ τὰ μὲν ὁρᾶν δεῖ, τῶν δὲ ἐξ ἀνακρίϲεωϲ ἀκούειν, τὰ δὲ διὰ τῆϲ ἁφῆϲ καταλαμβάνειν· ἀρτιμελὴϲ δὲ πρὸϲ τὸ τῆϲ ἐν τοῖϲ ἔργοιϲ ὑπηρεϲίαϲ ἀπαρεμπόδιϲτοϲ εἶναι· εὔτονοϲ δέ, διὰ γὰρ τῆϲ ἐν τῷ περιοδεύειν κακοπαθείαϲ διϲϲὴν τὴν πρᾶξιν παραλαμβάνει· μακροὺϲ δὲ καὶ λεπτοὺϲ ἔχουϲα τούϲ δακτύλουϲ καὶ 6 τὸν μὲν οῦν φυϲικόν] scil. περὶ ϲπέρματοϲ καὶ ζψογονίαϲ (cf, p. 3, 18sq.; cf. p. 9, 18; 10, 22) 32, 4; M. Wellmanm, Eragm. d. griech. Arste I 8 14—16] Must. I 3 2 τε add. Kind 3 ϲτραγκῆϲ P (ut solet) 4 τῶν alt. Ermerins: τὸν ἔν P 5 〈οὐ〉 φαρμακείαιϲ Rose, falso (cf. ‘Gynak. d. Sor.’ p. 70) 6 ἐμφερόντων P: corr. Ermerons κεχωρήκαμεν P: corr. Daremberg 8 ante ἐντεῦθεν distinguit P 13 in mg. β΄ P 14 πρὸϲ| δεχομένωϲ P. —μένουϲ Ermerins 15 τὸ Ermerins: τὸν P 17 καὶ ate τοὺϲ om. edd. 19 εἰναι,ῖ να P: εἰναι del. Ermerins 22 καὶ del. Schoene (cf. Plutarch. p. 1061 c) 23 τὴν βουλο- μένην P: correxi 24 κόϲμειον P. corr. Dietz 30 διϲϲὴν Kalbfleisch: δὶϲ P 30 sq. διὰ 〈τὸ μέλλειν 〉 παρὰ τῆϲ ἐν τ. π. κ. δύϲτηνον πρ. παραλαμβάνειν coui. Schoenr 31 παραμβάνειν P: παραλαμβάνει edd. ὑπεϲταλκόταϲ τοὺϲ ὄνυχαϲ, εἰϲ τὸ τῆϲ ἐν βάθει φλεγμονῆϲ ἀϲκυλτό- τερον ἅπτεϲθαι. τοῦτο μέντοι γε καὶ δι᾿ αὐτῆϲ ἐπιτυγχάνεται τῆϲ ἐν τοῖϲ ἔργοιϲ ϲπουδαιοτέραϲ τριβῆϲ καὶ ϲυγγυμναϲίαϲ.

II. Τίϲ ἀρίϲτη μαῖα.

4. Τὰ ϲυμπληροῦντα τὴν ἀρίϲτην μαῖαν εἰπεῖν ἀναγκαῖον, ῖνα αἱ μὲν ἄριϲται γινώϲκωϲιν ἑαυτάϲ, αἱ δὲ ἀρτιμαθεῖϲ ὡϲ εἰϲ ἀρχετύπουϲ ταύταϲ ἀποβλέπωϲιν, ὁ βίοϲ δὲ παρὰ τὰϲ χρείαϲ εἰδῇ, τίναϲ δεῖ μετα- καλεῖϲθαι. κατὰ τὸ κοινὸν μὲν οὖν τελείαν φαμὲν τὴν μόνον τοῦ τέλουϲ τῆϲ ἰατρικῆϲ ἐπιτυγχάνουϲαν, ἀρίϲτην δὲ τὴν προϲειληφυῖάν τι καὶ πρὸϲ ταῖϲ προϲταϲίαιϲ ἐν τοῖϲ θεωρήμαϲιν πολύπειρον. μερικώ- τερον δὲ λέγομεν ἀρίϲτην μαῖαν τὴν γεγυμναϲμένην ἐν πᾶϲι τοῖϲ μέρεϲιν τῆϲ θεραπείαϲ (τὰ μὲν γὰρ διαιτῆϲαι δεῖ, τὰ δὲ χειρουργῆϲαι, τὰ δὲ φαρμάκοιϲ διορθώϲαϲθαι) καὶ τὰ ὑγιεινὰ παραγγέλματα δοῦναι δυναμένην καὶ τὸ κοινὀν καὶ τὸ προϲεχὲϲ ἰδεῖν καὶ τὸ ϲυμφέρον ἐκ τούτου λαμβάνουϲαν καὶ μήτ᾿ ἀπὸ τῶν αἰτίων μήτ᾿ ἀπὸ τῆϲ πλει- ϲτάκιϲ τηρήϲεωϲ τῶν καθόλου ϲυμ〈βαινόν〉των ἦ τινοϲ τούτων· εἶτα κατὰ μέροϲ οὐ παρατυπουμένην ἐν ταῖϲ τῶν ϲυμπτωμάτων μεταβολαῖϲ, παρηγοροῦϲαν δὲ κατὰ τὴν πρὸϲ τὸ πάθοϲ ἀκολουθίαν, ἀτάραχον, ἀκατάπληκτον ἐν τοῖϲ κινδύνοιϲ, δεξιῶϲ τὸν περὶ τῶν βοηθημάτων λόγον ἀποδιδόναι δυναμένην, παραμυθίαν ταῖϲ καμνούϲαιϲ πορίζουϲαν, ϲυμπάϲχουϲαν καὶ οὐ πάντωϲ προτετοκυῖαν, ὡϲ ἔνιοι λέγουϲιν, ῖνα ϲυνειδήϲει τῶν ἀλγημάτων ταῖϲ τικτούϲαιϲ ϲυμπαθῇ, 〈οὐ〉 μᾶλλον γὰρ 〈τοῦτο〉 τετοκυίαϲ· εὔτονον δὲ διὰ τὰϲ ὑπουργίαϲ καὶ οὐ πάντωϲ νέαν, ὥϲ φαϲίν τινεϲ, καὶ γὰρ νέα τιϲ ἄτονοϲ καὶ οὐ νέα τοὐναντίον εὔτονοϲ· ϲώφρονα δὲ καὶ νήφουϲαν ἀεὶ διὰ τὸ ἄδηλον τῶν πρὸϲ τὰϲ κινδυνευούϲαϲ μετακλήϲεων· ἥϲυχον δὲ ἔχουϲαν θυμὸν ὡϲ πολλῶν τῶν ἐν τῷ βίῳ μυϲτηρίων μετέχειν μέλλουϲαν· ἀφιλάργυρον ὡϲ μὴ διὰ μιϲθὸν κακῶϲ δοῦναι φθόριον· ἀδειϲιδαίμονα χάριν τοῦ μὴ δι᾿ ὄνειρον ἢ διὰ κληδόναϲ ἢ ϲύνηθέϲ τι μυϲτήριον καὶ βιωτικὴν θρηϲκείαν ὑπερ- ιδεῖν τὸ ϲυμφέρον. ἐπιτηδευέτω δὲ καὶ τὴν τῶν χειρῶν τρυφερίαν, 8—28] Must. I 5 15 ἀπὸ τῶν αἰτίων] cf. Cels. praef. p. 3, 10; 9, 31; Gal. XIV 278 15sq. ἁπὸ τῆϲ πλειϲτάκιϲ τηρήϲεωϲ] Gal. I 162 1 τὰϲ . . . φλεγμωνὰϲ ἀϲκεπτότερον P: corr. Ermerins 5 in mg. γ΄ P 7 ἀποβλέπουϲιν P ῆδη τίναϲ P: corr. Eimerins 8 τὴν μόνην P: corr. .Rose: μόνην τὴν Ermerins 10 τι Rose: τἐ P: γε Ermcrins πρὸ τῆϲ προϲταϲίαϲ P: correxi: πρὸϲ τῇ προϲταϲίᾳ Ermcrins hiatum inferens 13 τὰ ὑγιεινὰ Schoene: ταῦτ᾿ ἴνα P: ταὺτην καὶ Rose: ταύτην τὰ Ermcrins 16 post ϲυν ἴαϲ. litt. ?? in P: erat fortasse ϲυν〈βαινόν〉των (uel ϲυν〈εδρευόν〉των sive ϲυν〈πτωμά〉των) ῆ τινοϲ τοὺτων: ‘Nikil ad ?? medicorum Placita, neque dogmaticorum (ἀπὸ τῶν αἰτἶων) neque empiricorum (ἀπὸ τῆϲ πλειϲτάκιϲ τηρήϲεωϲ τῶν καθόλου ϲυμ. βαινόντων) alioruniue’ (cf. M. Wellmann, Real- Encvel. V 2521) 21 οὺ προ- τετοκυῖαν Rose: προτετοκυία P 22 ϲυνειδήϲει Rose: ϲυνειθήϲη P: ϲυνηθείᾳ. Diet: ἁλπημάτων P οὐ add. Schoene (cf. p. 53, 13 sq.) 23 τοῦτο add. Rose 26 μετακλῆϲεωϲ P: corr. Dictz ἔχουϲα P. corr. Dietz φυλαττομένη καὶ τὰϲ ϲκληρύνειν δυναμέναϲ ἐριουργίαϲ, διὰ χριϲμάτων δὲ προϲκατακτωμένη τὸ ἁπαλόν, εἰ μὴ πάρεϲτιν φυϲικῶϲ, καὶ τοῦτο. τοιαύτην μὲν εἶναι δεῖ τὴν ἀρίϲτην μαῖαν.

5. ἐπειδὴ δὲ μεταβαίνειν ἐπὶ τὸν γυναικεῖον ὑγιεινὸν λόγον μέλ- λομεν, δεήϲει πρῶτον τὴν φύϲιν τῶν γυναικείων διηγήϲαϲθαι τόπων. ἔξ ὧν τὰ μὲν αὐτόθεν καταλαμβάνεται, τὰ δὲ ἐξ ἀνατομῆϲ. ἥτιϲ 〈εὶ〉 καὶ ἄχρηϲτόϲ ἐϲτιν, ὅμωϲ ἐπεὶ παραλαμβάνεται [ἐκ] χρηϲτομαθείαϲ ἕνεκα, διδάξομεν καὶ τὰ ἐκ ταύτηϲ ἐπιγνωϲθέντα. ῥᾳδίωϲ τε γὰρ πιϲτευθηϲόμεθα λέγοντεϲ ἄχρηϲτον τὴν ἀνατομήν, εἰ πρότερον αὐτὴν εἰδότεϲ εὑρεθείημεν, καὶ οὐ παρέξομεν ὑπόνοιαν τοῦ δι᾿ ἄγνοιαν παραιτεῖϲθαί τι τῶν ὑπειλημμένων εὐχρήϲτων.

III, Τίϲ φύϲιϲ μήτραϲ καὶ γυναικείου αἰδοίου.

6. Ἡ μήτρα καὶ ὑϲτέρα λέγεται καὶ δελφύϲ· μήτρα μὲν οὖν, ὅτι μήτηρ ἐϲτὶ πάντων τῶν ἐξ αὐτῆϲ γεννωμένων ἐμβρύων, ἢ ὅτι τὰϲ ἐχούϲαϲ αὐτὴν μητέραϲ ποιεῖ, κατὰ δέ τιναϲ, ὅτι μέτρον ἔχει χρόνου πρὸϲ κάθαρϲιν καὶ ἀπότεξιν· ὑϲτέρα δὲ διὰ τὸ ὕϲτερον ἀποδιδόναι τὰ ἑαυτῆϲ ἐνεργήματα, ἢ διὰ τὸ ἐϲχάτην κεῖϲθαι πάντων τῶν ϲπλάγχνων, εἰ καὶ μὴ πρὸϲ ἀκρίβειαν ἀλλὰ κατὰ πλάτοϲ· δελφὺϲ δὲ διὰ τὸ ἀδελ. φῶν αὐτὴν εἶναι γεννητικήν.

7. κεῖται δὲ ἐν τῇ τῶν ἰϲχίων εὐρυχωρίᾳ [ἐντὸϲ τοῦ περιτοναίου] μεταξὺ κύϲτεωϲ καὶ ἀπευθυϲμένου ἐντέρου, τούτῳ μὲν ἐπικειμένη, τῇ κύϲτει δὲ ὑποκειμἐνη ποτὲ μὲν ὅλη, ποτὲ δὲ ἀπὸ μέρουϲ διὰ τὸ κατὰ μέγεθοϲ ἐξαλλάϲϲεϲθαι. ταῖϲ μὲν γὰρ νηπίαιϲ μικροτέρα τῆϲ κύϲτεώϲ ἐϲτιν (διὸ καὶ ὅλη ταύτην ὑπελήλυθεν), ταῖϲ δὲ ἐν ἀκμῇ παρθένοιϲ. ἴϲη τῇ κύϲτει κατὰ τὰ ὑπερκείμενα, ταῖϲ δὲ προηλικεϲτέραιϲ καὶ ἤδη διακεκορευμέναιϲ καὶ μᾶλλον 〈ταῖϲ〉 προκεκυηκυίαιϲ μείζων, ῶϲτε ταῖϲ 12—p. 12, 27 traditur et apud Oribasium, Coll. med. XXIV 31. 32 (t. III 369—382 B-D.) cf. Die Gynakologie des Sornos von Ephesos p. 27—33. 13 § 6] cf. Aet. XVI 1: Must. I 6 13sq. μήτρα . . ὅτι μήτηρ] cf. Diels, Vorsokr. II3 138, 2 (Ps.-Democrit.) 20—22] cf. Anon. in Rufi) edit. Paris. (1879) p. 183, 9 20 § 7] cf. Aet. XVI 1; Must. I 7 2 πρκατακτωμένην P: corr. Ermerins ἁπαλῶν P: ἁπαλὰϲ Rose: corr. Kalbfieisch 6 ἐξ ante ὡν ?? εἰ add. ?? 7 ἐπὶ P: ἐπειδὴ edd. παραλαμβάνεται Rεinhold: καταλαμβάνεται P ἐκ χρηϲτο- μαθείαν P: corr. Dietz 8 τὸ ἐκ ταύτηϲ ἐπιγνωϲθὲν τὰ P. corr. Dietz ῥᾳδίωϲ τε] ῥᾳδιέϲτερον Schoene 12 Ἐκ τῶν Ϲωρανοῦ. Περὶ μήτραϲ καὶ αἰδοίου γυναικείου Orib. 13 in mg. δ΄ P λέγεται Orib : λέγην P οὑν Orib.: om. P 14 πάντων om. Orib. γεννωμένων Orib.: γινομένων P 15 μη- τέραϲ ποιεῖ Orib.: ποιεῖ μητέραϲ P 17 τὰ ἑαυτῆϲ ἐνεργήματα Orib : τὰϲ ἑαυτῆϲ ἐνεργείαϲ P πάντων P (cf. Aet. ‘omnibus’ Must.): om. Orib. 18 κατὰ Orib.: καὶ κατὰ P 20 ἰϲχίων Orib.: ‘coxas’ Muat.: ϲπλάγχνων P post εὐρυχωρία P exhibct ἐντὸϲ τοῦ περιτοναίου: om. Orib. et Must.; verba inconsulte interpolata esse collatis Galeni (II 887) et Aetii (XVI 1) locis demonstravi. Gynak. d. Sor.’ p. 31sq. 21 ἐντέρου (hiat) om. Gat. ἐπίκειταιμένη P 23 μέγεθοϲ Orib : μέροϲ P ἐξαλάϲϲεϲθαι P: ἐἔαλλάττεϲθαι Orib. 24 ὅλην (δλη Ermerins) ταύτην Orib.: ταύτην δλην P 25 προηλικεϲτέραιϲ Orib. P: πορηλικεϲτέραιϲ Rose ἤδη Orib.: om. P 26 ταῖϲ addidi προκεκυηκυίαιϲ Orib.: κεκυηκυίατιϲP πλείϲταιϲ ἐν λήξει τοῦ κόλου προϲαναπαύεϲθαι, μᾶλλον δὲ ἐν τῷ κυοφορεῖν (ὡϲ καὶ τῇ ὁράϲει καταλαμβάνειν ἔϲτιν) εἰϲ πολὺ διογκου- μένου τοῦ περιτοναίου καὶ τοῦ ἐπιγαϲτρίου ἐκ τοῦ τηλικοῦτον εἴναι. τὸ ἀποτικτόμενον μετὰ τῶν ϲὺν αὐτῷ χιτώνων καὶ ὑγρῶν. μετὰ δὲ τὴν ἀπότεξιν ϲυϲτέλλεται μέν, ἀλλ’ ὥϲτε μεῖζον ἔχειν τὸ μέγεθοϲ τοῦ πρὸ τῆϲ ἀποτέξεωϲ. τότε γοῦν ἐϲτι μείζων τῆϲ κύϲτεωϲ, οὐ κατ᾿ ἴϲον δὲ ὑπελήλυθεν αὐτήν· κατὰ μὲν γὰρ τὰ ἐμπρόϲθια μέρη προπαλέϲτε- ρόϲ ἐϲτιν ὁ τῆϲ κύϲτεωϲ τράχηλοϲ (ὡϲ ἃν τὴν οὐρήθραν πέραϲ ἔχων καὶ ὅλῳ τῷ γυναικείῳ παρατεινόμενοϲ κόλπῳ), προανακεχώρηκεν δὲ ἀπὸ τῆϲ ὑϲτέραϲ· κατὰ δὲ τὰ ὄπιϲθεν ἀνωτέρω τοῦ τῆϲ κύϲτεωϲ πυθμένοϲ ὁ τῆϲ μήτραϲ ἐϲτὶν πυθμὴν κείμενοϲ ὑπὸ τὸν ὀμφαλόν, ὥϲτε τῆϲ κύϲτεωϲ τὴν μὲν εὐρυχωρίαν ἐπικεῖϲθαι τῷ τραχήλῳ τῆϲ ὑϲτέραϲ, τὸν δὲ πυθμένα τῷ κύτει.

8. ϲυνέχεται δὲ λεπτοῖϲ ὑμέϲιν ἡ μήτρα πρὸϲ μὲν τὰ ὑπερκεί μενα τῇ κύϲτει, πρὸϲ δὲ τὰ ὑποκείμενα τῷ ἀπευθυϲμένῳ, πρὸϲ δὲ τὰ πλάγια καὶ τὰ ἐξόπιϲθεν τοῖϲ ἐκπεφυκόϲιν ἀπὸ τῶν ἰϲχίων καὶ τοῦ ἱεροῦ ὀϲτέου. τούτων γοῦν ϲυνελκομένων μὲν διὰ φλεγμονὴν ἀναϲπᾶ- ται καὶ παρεγκλίνεται, παριεμένων δὲ καὶ χαλωμένων προπίπτει, ζῷον μὲν οὐκ οὐϲα (καθὼϲ ἐνίοιϲ ἔδοξε), τοῖϲ ἄλλοιϲ δὲ παραπληϲίωϲ αἴϲθηϲιν ἁπτικὴν ἔχουϲα καὶ διὰ τοῦτο ϲυϲτελλομένη μὲν ὑπὸ τῶν ψυχόντων, χαλωμένη δὲ ὑπὸ τῶν ἀραιούντων.

9. ϲχῆμα δὲ μήτραϲ· οὐχ ὡϲ ἐπὶ τῶν ἀλόγων ζψων ἑλικοειδήϲ, ἰατρικῇ δὲ ϲικύᾳ παραπλήϲιοϲ· ἀπὸ γὰρ περιφεροῦϲ καὶ πλατέοϲ 19. ἐνίοιϲ] ef. Plat. Tim. 91 B; Gal. VIII 425 22 § 9] Must. I 10 sq. 1 λήξει Orib.: ἄλιἔι P. ἕλιἔι Diets 1—4 μᾶλλον . . . χιτψνων iusto spatio relicto desunt in P (cf. ‘Gunakol. d. Sor’ p. 28): sevavit Orib. 2 διογκου- μένου Orib. cod. F: διογκομένου Orib cod. Pal.: διογκωμένου Dietz 3 ὑπο- γαϲτρίου Ermerins; sed cf. Rose in indice p. 389 sq. 4sq. μετὰ δὲ τὴν ἀπό- τεξιν Orib.: μὲν διὰ τὴν ἀπόταξιν P 5 μέν, ἄλλωϲ Orib.: μεγάλωϲ P τε μ. ἔχει Orib P. corr. Schoene 6 ἀποτάξεωϲ Orib. Pol., P: κυἡϲεωϲ Ermerins τότ᾿ οὑν Orib.: τοῦτο γοῦν P: corr. Kalbficisch ἐϲτι μείζων Orib.: μεῖζον ἐϲτίν P κατ᾿ ἰϲον Orib: τὸ κατ᾿ ἴϲον P 7 ἔμπρόϲθια Orib.: ἔμπροϲθεν P 9 παρατεινόμενοϲ Orib : προϲανατεινόμενοϲ καὶ παρατριβόμενοϲ P (uidetur παρατριβόμενοϲ ex lec- tione genuina παρατεινόμενοϲ adecripta corrptum esse): παρατρυπώμενοϲ pro παρατριβόμενοϲ Krmerins προανακεχώρηκε editt.: προϲανοκεχώρηκεν Orib. P 12 — 16 ἐπικεῖϲθαι . . . πλάγια desunt in P lacuna rebicta tertia fere parte maiore (ct. ‘Gynok. d. Sor p. 28) 13 τῷ κύτει Ermerins: τῇ κύϲτει Orib. 16 καὶ τὰ ἐξ. Orib : κατεξόπιϲθεν P 18 παρειμένων Orib. χαλωμένων Orib. (χαλου- μένων codd.): χαλατονούντων P 20 τοπκὴν Orib μὲν om. codd Orib. 21 ψυχόντων Orib. et P: ϲτυφόντιων Ermerins: πυκνούντων Reinhold χαλω- μένη Orib. (χαλουμένη codd): χαλωμένην P post ἀραιούντων exhibet P haec: ἐντεῦθεν καὶ δι᾿ ἄλλαϲ μὸν αἰτίαϲ καὶ διὰ ταύτην· ἐκ μὲν γερόντων νέαι, φαϲί, ϲυλαμβάνουϲιν ὅτι τέϲϲαρεϲ (sic) δακτύλουϲ ἀφέϲτηκεν αὐτῶν τὸ ϲτόμιον ἀπὸ τῶν πτερυγομάτων, ἐκ δὲ νέων πρεϲβύτιδεϲ οὑϲ ἔτι, ὅτι πολὺ τὸ ϲτόμιον αὐταῖϲ ἀφέϲτηκεν ἀπὸ τῶν πτερυγωμάτων ὑπαναβεβηκόϲ. post ἕξ δακτύλουϲ p. 8, 11 traiecit Rose , α Sorano esse aliena iudicavit Daremberg in edit. Ermerns. p. XXXIII (cf. ‘Gynak. d. Sor.’ p. 30) 22 ad ca quae sequntur cf. uter maginem in Mustionis codice Bruxell. 3714 (fol. 16*), *Gynak. d. Sor.’ tab. III a p. 99. 117 ἑλικοειδἡϲ Orib.: —ἐϲ P 23 παραπλήϲιοϲ Orib.: —ον P ἀρξαμένη τοῦ κατὰ τὸν πυθμένα πέρατοϲ πρὸϲ λόγον ἐπὶ ϲτενὸν ϲυν- άγεται τὸ ϲτόμιον. κέκληται δ᾿ αὐτῆϲ τὸ μὲν πρῶτον καὶ προάγον μέροϲ ϲτόμιον, τὸ δὲ μετὰ τοῦτο τράχηλοϲ, τὸ δὲ ἑπόμενον αὐχήν, ἡ ϲυνδρομὴ δὲ τούτων καυλόϲ, τὰ δὲ ἑκατέρωθεν μετὰ τὴν ϲτενό- τητα τοῦ τραχήλου πλατυνόμενα πρῶτα μέρη τῆϲ ὑϲτέραϲ ὦμοι, τὰ δὲ μετὰ ταῦτα πλευρά, τὸ δὲ ὕϲτατον πυθμήν, τὸ δὲ ὑποκείμενον βάϲιϲ, τὸ δ᾿ ὅλον χώρημα κύτοϲ καὶ γάϲτρα καὶ κόλποϲ.

10, τὸ δὲ ϲτόμιον κατὰ μέϲον κεῖται τοῦ γυναικείου αἰδοίου, περιϲφίγγεται γὰρ ὁ τράχηλοϲ ὑπὸ * * τῶν πτερυγωμάτων. τούτων δὲ ἀφέϲτηκε τὸ ϲτόμιον ταῖϲ μὲν μᾶλλον, ταῖϲ δὲ ἧττον παρὰ τὰϲ ἡλι- κίαϲ (ὡϲ ἐπὶ τὸ πολὺ δὲ ταῖϲ | ἤδη τελείαιϲ πέντε ἢ ἔξ δακτύλουϲ), προχειρότερον δὲ γίνεται κατὰ τὰϲ ἀποτέξειϲ ἐπεκτεινομένου τοῦ τρα- χήλου. διάφορον δὲ ἔχει καὶ τὸ μέγεθοϲ, πλὴν ἐπί γε τῶν πλείϲτων ἐν τῷ κατὰ φύϲιν τηλικοῦτόν ἐϲτιν ἡλίκον τὸ ἐκτὸϲ πέραϲ τῆϲ ἀκου- ϲτικῆϲ εὐρυχωρίαϲ. διίϲταται δὲ κατά τιναϲ καιρούϲ, καθάπερ ἐν τῇ ὀρέξει τῆϲ ϲυνουϲίαϲ πρὸϲ παραδοχὴν τοῦ ϲπέρματοϲ κἀν ταῖϲ καθάρ- ϲεϲιν πρὸϲ ἀπόκριϲιν τοῦ αῖματοϲ κὰν τοῖϲ ϲυλλήψεϲιν πρὸϲ λόγον τῆϲ τοῦ ἐμβρύου ϲυναυξήϲεωϲ. ἐν δὲ τῇ ἀποτέξει καὶ πλεῖϲτον πρὸϲ- ανευρύνεται μέχρι τοῦ καὶ χεῖραϲ τελείων παραδέχεϲθαι. κατὰ μέντοι τὴν φύϲιν τρυφερόν ἐϲτιν καὶ ϲαρκῶδεϲ ἐπὶ τῶν ἀδιακορεύτων, ϲομ- φότητι πνεύμονοϲ ἢ τρυφερίᾳ γλώττηϲ ἐοικόϲ, ἐπὶ δὲ τῶν ἀποκεκυ- ηκυιῶν τυλωδέϲτερον γίνεται, κεφαλῇ πολύποδοϲ ἢ ἄκρῳ βρόγχου, καθώϲ φηϲιν Ἡρόφιλοϲ, ὅμοιον, τυλούμενον τῇ παρόδῳ τῶν ἀπο- κρινομένων καὶ ἀποτικτομένων.

11. ἡ δὲ ὅλη μήτρα κατὰ τὸ πλειϲτοδυναμοῦν ἐϲτιν νευρώδηϲ. ϲυγκέκριται γὰρ οὐκ ἐκ νεύρων μόνον, ἀλλὰ καὶ ἐκ φλεβῶν καὶ ἀρτη- ριῶν καὶ ϲαρκόϲ· ἐξ ὧν τὰ νεῦρα μὲν ἀπὸ νωτιαίαϲ μήνιγγοϲ λαμ- βάνει τὴν καταρχήν, αἱ δὲ ἀρτηρίαι καὶ φλέβεϲ ἀπὸ τῆϲ παρακειμένηϲ 8] Must. I 12 8—11] Must. I 13 13—15] Must I 15 19—24] Must. I 14 23 καθώϲ φηϲιν Ἡρόφιλοϲ] cf infra lib. IV 35, 2 (de orificio uteri) ὅμοιον κεφαλῇ πολύποδοϲ, ὡϲ Ἡρόφιλοϲ ἔλεγεν et Gal. II 897 (de utcri cervice) εἰκάζει δὲ αὐτοῦ τὴν φύϲιν ὁ Ἡρόφιλοϲ βρόγχου τῷ ἄκρῳ 25—27] Must. I 8 1 post ἀρξαμένῃ add. ἀπὸ P τὸν om. Orib. ϲτενὸν Orib.: τέλει P 3 post ϲτόμιον add. πρὸϲ P, quod varia lectio videtur fuisse ad προάγον (πρὸϲ ἄγον Orib. cod F) 5 πρῶτα μέρη Orib: πρώτερον P: πρῶτα μὲν Rose τῆϲ ῦϲτέραϲ scrpst: τῶν ὑϲτερῶν Orib : ὑϲτέραϲ P 8 τοῦ γυναικείου αἰδοίου Orib.: τὸ γυναικεῖον αἰδοῖον P 9 περιϲφίγκεται P lacuman agnovit Kalbfleisch ex- pletitque coll. p. 11, 11—13 verbis 〈τοῦ ἔνδον αὺτοῦ μέρουϲ, τὸ δὲ ?? μέροϲ ὐπὸ〉. τούτων Orib.: τοῦτο P 10 τὸ ϲτόμιον Otib.: om. P ἤττον Orib.: ἔλαττον P 11 δακτύλον P 14 ἐν Orib.: om. P 16 καθάρϲεϲιν πρὸϲ ἀπόκριϲιν Orib.: καθάρϲεϲι ό πρὸϲ ἔω κρίϲιν P 20 ἐπὶ δὲ τῶν Orib. ϲοφό- τητι P 21 πλεύμονοϲ Orib. τῶν Orib.: om. P 22 κεφαλῇ Orib.: ὡϲ κεφαλὴ P 25 πλεῖϲτον δυναμοῦν Orib. P νευρῶδεϲ P (Orib. cod. F) 26 ϲύγκειται Orib. 26sq. ἐκ φλεβῶν καὶ ἀρτηριῶν καὶ ϲαρκὸϲ P: φλεβῶν καὶ ϲαρκῶν καὶ ἀρτηριῶν Orib. 27 sq. λαμβάνει τὴν καταρχὴν Orib.: καταλαμβά- νει τὴν ἀρχὴν P 28 αἰ ante φλέβεϲ add. Ermerins τῇ ῥάχει κοίληϲ φλεβὸϲ καὶ παχείαϲ ἀρτηρίαϲ. δύο μὲν γὰρ ἀποϲχί- ζονται φλέβεϲ ἀπὸ τῆϲ κοίληϲ φλεβόϲ, δύο δὲ ἀρτηρίαι ἀπὸ τῆϲ παχείαϲ ἀρτηρίαϲ. ῶν ἀνὰ μία φλὲψ καὶ ἀρτηρία φέρονται πρὸϲ ἑκά τερον νεφρόν, ἔπειτα πρὶν εἰϲ αὐτούϲ ἐμφυῆναι διϲχιδεῖϲ γενόμεναι ταῖϲ μὲν δυϲὶν ἐκφύϲεϲιν εἰϲ ἑκάτερον νεφρὸν ἐμφύονται, ταῖϲ δὲ δυϲὶ τὴν ὑϲτέραν ἀναπλέκουϲιν, ὥϲτε γίνεϲθαι τεϲϲάρων εἰϲ αὐτὴν ἀγγείων ἔμφυϲιν, δύο μὲν ἀρτηριῶν, δύο δὲ φλεβῶν. ἐκ τούτων δὲ καὶ εἰϲ ἑκάτερον τῶν διδύμων ἀνὰ μία 〈μὲν〉 φλέψ, ἀνὰ μία δὲ ἐμπέφυκεν ἀρτηρία.

12. προϲπαραπεφύκαϲιν δὲ ἔξωθεν οἱ δίδυμοι ϲύνεγγυϲ τοῦ αὐχέ- νοϲ παῤ ἑκάτερον πλευρὸν ἀνὰ εἶϲ. καὶ εἰϲὶν μὲν ψαφαροὶ καὶ ἀδε- νώδειϲ ἰδίῳ ϲκεπόμενοι ὑμένι, κατὰ ϲχῆμα δὲ οὐχ ὡϲ ἐπὶ τῶν ἀρρέ- νων ὑπομήκειϲ ὑπάρχουϲιν, ὑπόϲιμοι δὲ καὶ ϲτρογγύλοι καὶ ἐπ᾿ ὀλίγον πλατυνόμενοι κατὰ βάϲιν. ὁ ϲπερματικὸϲ δὲ πόροϲ ἀπὸ τῆϲ ὑϲτέραϲ δι᾿ ἑκατέρου φέρεται διδύμου καὶ τοῖϲ πλευροῖϲ παραταθεὶϲ μέχρι τῆϲ κύϲτεωϲ εἰϲ τὸν ταύτηϲ ἐμφύεται τράχηλον. ἔνθεν δὲ δοκεῖ τὸ τοῦ θήλεοϲ ϲπέρμα πρὸϲ ζῳογονίαν μὴ ϲυλλαμβάνεϲθαι τῷ εἰϲ τὸ ἐκτὸϲ ἐκχεῖϲθαι, περὶ οὐ διελάβομεν ἐν τῷ Περὶ ϲπέρματοϲ λόγῳ. ἔνιοι δέ, καθὼϲ βούλεται καὶ †χιοϲ, καὶ ἀνὰ ἕνα κρεμαϲτῆρά φαϲιν αὐτοῖϲ ἐμπεφυκέναι. καὶ ἡμεῖϲ δὲ τοῦτο | ἐπὶ τῆϲ αὐτοψίαϲ ἱϲτορήκαμεν ἐπί τινοϲ ἐντεροκηλικῆϲ γυναικόϲ, ἐφ᾿ ῆϲ ἐν τῇ χειρουργίᾳ προέπιπτεν ὁ δίδυμοϲ χαλαϲθέντων τῶν κατεχόντων αὐτὸν καὶ περιειληφότων ἀγ- γείων, ϲὺν οἶϲ καὶ ὁ κρεμαϲτὴρ ὑπεξέπεϲεν.

10—14] Must. I 16 14—17] Must. I 17 17sq.] cf. Gal. IV 596 Ἡρόφιλοϲ δὲ οὐκ οῖδ᾿ ὅπωϲ ἐκτὸϲ ἐκχεῖϲθαί φηϲι τὸ τῶν θηλειῶν ϲπέρμα κτλ. 1—3 δόο μὲν γὰρ . . . ἀρτηρίαϲ om. P (cf. ‘Gynal. d. Sor.’ p. 29) 3 ἀνομία Orib.: μία P: ἀνὰ μίαν Rose (cf. dva εἰϲ Apocal. Joh. 21, 21 ; Radermcher, Neutest. Gramm.2 20) 4 ἔπειτα Orib.: εἰτα P αὐτοὑϲ Orib.: αὐτὸν P διϲχιδεῖϲ γινὸ- υεναι Orib.: διϲχιδἑϲ γενόμεναι P 5 ἐκφύϲεϲιν Orib.: ἐμφύϲηϲιν P 8 ἀνὰ μία scripsi bis cum Orib. (ἀνομία): utroque loco ἀνὰ μίαν P μὲν aud. Er- mcrins: om. P (et, sicut δὲ, Orib.) 10 προϲπαραπεφύκαϲι Orib.: παραπεφύ- καϲιν P 11 ἀνὰ εἰϲ Orib. et P: ἀνὰ ἔνα Rose ψαφαροὶ Orib.: ψαθαροὶ P 12 κατὰ del. Ermerins οὺχ ὡϲ ἐπὶ Orib.: οὐ κατὰ τοὺϲ P ἀρνέων P 13 ὐπομήκειϲ Orib.: ἐπιμήκειϲ P ὑπὸϲιμοι δὲ καὶ ϲτρογγύλοι καὶ ego: ὑπό- ϲιμοι δὲ καὶ ϲτρογγύλοι Orib.: καὶ ὑπόϲιμα, ϲτρογγύλοι δὲ καὶ P 14 ἀπὸ Orib. et P: ἐπὶ Rose 15 δι᾿ Orib. ἐε P: per testiculos’ Must. φέρεται 〈Orib.: φέρεϲθαι P ταὶϲ πλευραῖϲ Orib. μέχρι τῶν τῆϲ Orib. cod. Pal. 16 δὲ δοκεῖ τὸ Orib: ἐδοκεῖτο P. ἐδόκει τὸ Rose: fortusse ἐνθένδ᾿ ἐδόκει 17 ϲπἐρμα Orib.: ϲπέρματοϲ P μηδὲν ϲυμβόλλεϲθαι Gompers, speciose τῷ Orib.: διὰ τὸ P 18 περιελάβομεν Orib. cod. Pal. λόγῳ Orib.: om. P 19 Ἡρόφιλοϲ conieci: χἰοϲ Orib. (χιὁϲ PaI): ὁ χίοϲ P: Βακχεῖοϲ Rose (cf. ‘Gynak. d. Sor.’ p. 33) ἀνὰ ἕνα κρεμαϲτῆρα Reinhold. ἀνακρεμαϲτῆρα Orib.: ἀνακρεμαϲτῆραϲ P: (crat, ut videtur, in archet. ANA) αὐταῖϲ Orib. PaI. 20 ἐμπεφυκέναι Orib.: ἐκπεφυκέναι P ἐκ τῆϲ coni. Kalbfieisch 21 ἐντεροκηλικῆϲ Orib.: ἐντεροκή- ληϲ P προέπιπτεν Orib.: προϲέπιπτεν P 22 χαλαϲθέντων τῶν Orib.: χαλαϲμάτων P: κεχαλαϲμἐνων τῶν Rose καὶ περιειληφότων Orib.: τῶν εἰληφό- των P 23 ὑπεφἐπεϲεν Kind: ὑπερέπεϲεν Orib. Pal.: ὑπέπεϲεν P

13. δὲ ὅλη μήτρα ϲυνέϲτηκεν ἐκ δυοῖν χιτώνων ἐναντίωϲ ἑαυ- τοῖϲ ἐϲχηματιϲμένων ἐμφερῶϲ ταῖϲ τῶν χαρτῶν ἰϲίν. ὁ μὲν οὖν ἔξωθεν νευρωδέϲτερόϲ ἐϲτι καὶ λειότεροϲ καὶ ϲκληρότεροϲ καὶ λευκό- τεροϲ, ὁ δὲ ἔϲωθεν ϲαρκωδέϲτεροϲ καὶ δαϲύτεροϲ καὶ ἁπαλώτεροϲ καὶ ἐνερευθέϲτεροϲ, δι’ ὅλου μὲν καταπεπλεγμένοϲ ἀγγείοιϲ, πλείοϲιν δὲ καὶ ἀξιολόγοιϲ κατὰ τὸν πυθμένα καὶ τοῦ ϲπέρματοϲ ἐκεῖ κολλωμένου καὶ τῆϲ καθάρϲεωϲ ἐκεῖθεν φερομένηϲ. οἱ μέντοι δύο χιτῶνεϲ οὐτοι ϲυν- έχονται πρὸϲ ἀλλήλουϲ ὑμέϲι λαγαροῖϲ καὶ νεύροιϲ, ὥϲτε πολλάκιϲ ἐπεκτεινομένων αὐτῶν προπίπτειν τὴν ὑϲτέραν, τοῦ μὲν νευρώδουϲ χιτῶνοϲ κατὰ χώραν μένοντοϲ, τοῦ δὲ ἔϲωθεν κατ᾿ ἐκτροπὴν προ- πίπτοντοϲ.

14. ἔτι κοινῶϲ ἐπὶ μὲν τῶν ἀτόκων ἡ μήτρα κατὰ τὸν πυθμένα ϲτολίδαϲ ἔχει δύο κατὰ τὸ πλεῖϲτον πιλοειδῶϲ ἐνδεδιπλωμέναϲ, ἐπὶ δὲ τῶν τετοκυιῶν ἐκτείνεται ὅλη καὶ περιφερὴϲ γίνεται. Διοκλῆϲ δὲ καὶ κοτυληδόναϲ καὶ πλεκτάναϲ καὶ κεραίαϲ λεγομέναϲ εἰναί φηϲιν ἐν τῇ εὐρυχωρίᾳ τῆϲ ὑϲτέραϲ, αἵτινεϲ μαϲτοειδεῖϲ ἐκφύϲειϲ ὑπάρχουϲι πλατεῖαι μὲν κατὰ βάϲιν, μείουροι δὲ κατὰ τὸ ἄκρον, ἑκατέρωθεν κείμεναι τῶν πλευρῶν, προνοητικῶϲ ὑπὸ τῆϲ φύϲεωϲ γεγεννημέναι χάριν τοῦ τὸ ἔμβρυον προμελετᾶν τὰϲ θηλὰϲ τῶν μαϲτῶν ἐπιϲπᾶϲθαι. καταψεύδονται δὲ τῆϲ ἀνατομῆϲ (οὐχ εὑρίϲκονται γὰρ αἱ κοτυλη δόνεϲ), καὶ ἀφύϲικόϲ ἐϲτιν ὁ περὶ αὐτῶν εἰϲαγόμενοϲ λόγοϲ, ὡϲ ἐν τοῖϲ Περὶ ζῳογονίαϲ ὑπομνήμαϲιν ἀποδέδεικται.

15. τὴν μέντοι γε μήτραν οὐχ ὑποληπτέον κυριότητα πρὸϲ τὸ ζῆν ἔχειν· οὐ γὰρ προπίπτει μόνον, ἐπὶ ἐνίων δὲ καὶ ἀποκόπτεται δίχα τοῦ θάνατον αὺταῖϲ ἐπενεγκεῖν, ὡϲ ἱϲτόρηκεν Θεμίϲων· ἐν Γαλατίᾳ δὲ τὰϲ ὑϲ εὐτροφωτέραϲ γίγνεϲθαί φαϲι μετὰ τὴν ἐκτομὴν τῆϲ μήτραϲ. πάϲχουϲα μέντοι πρὸϲ ϲυμπάθειαν ϲτόμαχον ἄγει καὶ μήνιγγαϲ. ἔϲτι δέ τιϲ αὐτῇ καὶ πρὸϲ τοὺϲ μαϲτοὺϲ φυϲικὴ ϲυμπάθεια· μεγεθυνομένηϲ γοῦν αὐτῆϲ ἐν ταῖϲ ἀκμαῖϲ καὶ οἱ μαϲτοὶ ϲυνδιογκοῦνται, καὶ αὐτὴ μὲν τὸ ϲπέρμα τελεϲιουργεῖ, μαϲτοὶ δ᾿ εἰϲ τροφὴν τῶν κυηθηϲομένων γάλα παραϲκευάζουϲι, καὶ φερομένων μὲν τῶν καταμηνίων ϲβέννυται 1 § 13] Must. I 9, 9a 14—22] Diocles, Anotom. fr. 27 (Wellmann, Fragm. d. gr. Arste I 129) 25sq.] cf. Gal. IV 570 28 φυϲικὴ ϲυμπάθεια cf. Vindician. p. 223, 4 Wellm. (e Sor. Περὶ ζῳογονίαϲ) 2 ίϲίν Orib.: ἴναιϲ P (ct. Heracus ad Marcellum p. 248, G Niederm. Corp. Med. Lat. V 368): ἴνεϲι Rose 3 καὶ τελειότεροϲ Orib. Pal. καὶ ϲκληρό- τεροϲ καὶ τελειότεροϲ (iterum) καὶ λευκότεροϲ Orib. P Pal.: λευκότεροϲ δὲ (τε Rose) καὶ ϲκληρότεροϲ P 6 κολλωμένου Orib. et P. προϲκολλωμένου Ermo- rins 7 oὐτοι P. αὐτοῖϲ Orib. codd. 8 ἀλλήλουϲ Orib: ἀλλήλοιϲ P 9 προπίπτειν Orib.: προπίπτει P νευρώδουϲ Orib.: νευρῶδοϲ P 13 δύο post ἔχει Orib., post πλεῖϲτον P πιλοειδῶϲ Orib.: λοειδῶϲ post lacunam 5 fere litterarum P: κυκλοειδῶϲ Dietz: πιοειδῶϲ Rose: τυλοειδῶϲ Schoene: an χειλοειδῶϲ ? 15 πλεκταίναϲ Orib. κεραίαϲ Orib.: κερ cum spatio 3 litt. P 16 ὑϲτέραϲ Orib.: μήτραϲ P 16—11,5 〈αἵτινεϲ . . . προ〉 λέγομεν desunt in P ?? spatio in codice relicto; servavit Orib. (cf. ‘Gynak. d. Sor. p. 28 sq.) 25 αὐταῖϲ Her- ?? αὐτὴν Orib. 26 eratne φηϲι? 30 κυηϲομένων Orib. Pal. τὸ γάλα, φερομένου δὲ τοῦ γάλακτοϲ οὐκέτι φαίνεται κάθαρϲιϲ, καθά- περ καὶ ἐπὶ τῶν παρηλικεϲτέρων ϲυϲτελλομένηϲ τῆϲ ὑϲτέραϲ καὶ οἱ μαϲτοὶ τρόπῳ τινὶ μαραίνονται καὶ πάϲχοντοϲ τοῦ ἐμβρύου ϲτενοῦται τὸ μέγεθοϲ αὐτῶν. ἐπὶ γοῦν τῶν κυοφορουϲῶν θεαϲάμενοι ῥικνοῦ- μένουϲ τοὺϲ μαϲτὺϲ καὶ ϲυναγομένουϲ γενηϲομένην προλέγομεν ἔκ- τρωϲιν.

16. καὶ τοιαύτη μὲν ἡ φύϲιϲ τῆϲ μήτραϲ. τὸ δὲ γυναικεῖον αἰδοῖον καὶ κόλποϲ ὠνόμαϲται γυναικεῖοϲ. ὑμὴν δέ ἐϲτιν νευρώδηϲ καὶ. ὑπό τι περιφερὴϲ ὥϲπερ ἔντερον, εὐρυχωρέϲτερον μὲν κατὰ τὸ ἐνδον, ϲτενότερον δὲ κατὰ τὸ ἐκτόϲ, ἐν ᾦ καὶ τοὺϲ πληϲιαϲμοὺϲ ϲυμβέβηκεν γίνεϲθαι. τὸ μὲν οὖν ἔνδον αὐτοῦ μέροϲ περιπέφυκεν τῷ τραχήλῳ τῆϲ | μήτραϲ ὡϲ ἐπὶ τῶν ἀρρένων ἡ πόϲθη τῇ βαλάνῳ, τὸ δὲ ἔξω τοῖϲ πτερυγώμαϲιν, τὸ δὲ κάτω τῇ ἕδρα, τὰ δὲ πλάγια τοῖϲ ϲαρκώ- δεϲιν τῶν ἰϲχίων, τὸ δὲ ἄνω τῷ τραχήλῳ τῆϲ κύϲτεωϲ· οὖτοϲ γάρ, ὡϲ ἔφην, ὑπερπεϲών τὸ ϲτόμιον τῆϲ ὑϲτέραϲ καὶ παραταθεὶϲ ἄνωθεν τῷ αἰδοίῳ κατ᾿ ἄκρον εἰϲ τὸν οὐρητικὸν πόρον ἐμφύεται. φαίνεται τοίνυν, ὡϲ ὁ γυναικεῖοϲ κόλποϲ ὑπόκειται μὲν τῷ τραχήλῳ τῆϲ κύϲιτεωϲ, ἐπίκειται δὲ τῷ δακτυλίῳ καὶ τῷ ϲφιγκτῆρι καὶ τῷ ἄκρῳ τοῦ ἀπευ- θυϲμένου. κατὰ δὲ μῆκόϲ ἐϲτιν, ὡϲ ἔμπροϲθεν ὑπεδείξαμεν, ἄνιϲοϲ, οὐ μόνον παρὰ τὰϲ ἡλικίαϲ ἢ παρὰ τὰϲ ϲυνουϲίαϲ (ἐν αἷϲ ἐπεκϲτεινόμενοϲ ὁ τράχηλοϲ τῆϲ ὑϲτέραϲ, ὥϲπερ καὶ τὸ τῶν ἀρρένων αἰδοῖον, ἐπι- λαμβάνει τι τοῦ κόλπου). ἀλλὰ καὶ τῷ φύϲει τινὰϲ μὲν προπετέϲτερον ἔχειν τὸν τράχηλον, τινὰϲ δὲ ἄγαν κολοβόν [ἢ κονδόν]· ταῖϲ δὲ πλεί- ϲταιϲ τῶν τελείων ἕξ ἐϲτιν δακτύλων. ϲυμπέπτωκε μέντοι γε καὶ ϲτενότερόϲ ἐϲτιν ἐπὶ παρθένων ϲτολίϲι κεχρημένοϲ ϲυνεχομέναιϲ ὑπ’ ἀγγείων ἀπὸ τῆϲ ὑϲτέραϲ τὴν ἀπόφυϲιν εἰληφότων, ἅπερ καὶ κατὰ τὰϲ διακορήϲειϲ ἁπλουμένων τῶν ϲτολίδων ῥήγνυται καὶ ὀδύνην ἐπι- φέρει καὶ ἀποκρίνεται τὸ ϲυνήθωϲ ἐπιφερόμενον αἷμα.

17. τὸ γὰρ οἴεϲθαι διαπεφυκέναι λεπτὸν ὑμένα διαφράϲϲοντα τὸν κόλπον, τοῦτον δὲ ῥήγνυϲθαι κατὰ τὰϲ διακορήϲειϲ καὶ ὀδύνην ἐπι- 15 ὡϲ ἔφην] supre § 7 19 ὧϲ ἔμπροϲθεν ὑπεδείξαμεν] supra § 10 1 οὐκ ἐπιφαίνεται Sehoene 4 ῥικνουμένουϲ Herucerden (erat in archet., mi fallor, ῥιγν): ὁηγνυμένουϲ codd. Orib.: ῥακουμένουϲ Ermcrins 7 post μήτραϲ addunt Περὶ γυναικείου αἰδοίου Orib. et P in mg. ε΄ P 9 εὐρυχω- ρέϲτεροϲ Ermerins 10 ϲτενότερον Orib. Pal.: ϲτενώτερον P. ϲτενώτεροϲ Ermerins 11 προϲπέφυκε Ermerins 12 μήτραϲ Orib.: ὑϲτέραϲ I ὡϲ . . . βαλάνῳ om. P: ἡ πόϲθη τῇ βαλάνῳ om. codd. Orib aliquot 15 ἔφην Orib. ἐφ P παραταθεὶϲ Orib.: παρατεθεὶϲ P 16 τῷ αἰδοίῳ Orib.: τοῦ αἰδοίου P 18 δακτιιλίῳ Orib.: δακτύλῳ P ϲφιγκτῆρι Orib.: ϲφικτῆρι P 90 τὰϲ ante ϲυνουϲίαϲ om. P 23 κολοβὸν ἢ κονδόν Orib.: κονδὸν P (cf ‘Gyuak. d. Sor’ p. 30) ταῖϲ δὲ πλείϲταιϲ Orib: ταῖϲ πλείϲτοιϲ δὲ P 24 ϲυμπέπτωκε μέντοι γε Orib.: ϲυμπέπτεκε μέντοι P 25 ϲτενότεροϲ Orib.: ϲτερότεροϲ P 26 ἀπόφυϲιν Orib.: ἀπόφαϲιν P κατὰ P: διὰ Orib. codd. 27 διακορἡϲειϲ Orib.: διακορεὐϲειϲ P (item quater in codcn cap.) ῥήγνυται γὰρ Orib. καὶ ὀδύνην ἐπιφέρει ate ἁπλ. Orib.: om. P: framsposui 28 ἀποκρίνεται Orib.: ἀποκρίνει P φέρειν ἢ θᾶττον καθάρϲεωϲ γινομένηϲ, ἐμμείναντα δὲ καὶ ϲωματο- ποιηθέντα τὸ ἄτρητον | λεγόμενον πάθοϲ ἀποτελεῖν, ψεῦδόϲ ἐϲτι. πρῶτον μὲν γὰρ διὰ τῆϲ ἀνατομῆϲ οὐχ εύρίϲκεται· δεύτερον δὲ ἐπὶ τῶν παρθένων ἐχρῆν ἀντικόπτειν τι τῇ μηλώϲει (νυνὶ δὲ μέχρι βάθουϲ ἄπειϲιν ἡ μήλη)· τρίτον δὲ εἰ κατὰ τὰϲ διακορήϲειϲ ῥηγνύμενοϲ ὁ ὑμὴν ὀδύνηϲ γίνεται παραίτιοϲ, ἐχρῆν ἐξ ἀνάγκηϲ ἐπὶ τῶν παρθένων ἔμπροϲθεν τῆϲ διακορήϲεωϲ ἐπιφανείϲηϲ καθάρϲεωϲ περιωδυνίαν παρ- ακολουθεῖν, κατὰ δὲ τὴν διακόρηϲιν μηκέτι. καὶ ἄλλωϲ εἰ ϲωματο- ποιηθεὶϲ ὁ ὑμὴν τὸ ἄτρητον ποιεῖ πάθοϲ, ἔδει κατὰ τὸν αὐτὸν τόπον εὐρίϲκεϲθαι διηνεκῶϲ αὐτόν, ὃν τρόπον καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων μερῶν ἕκαϲτον ἐπὶ τοῦ ἰδίου πάντοτε τόπου θεωροῦμεν μένον· νυνὶ δὲ ἐπὶ τῶν ἀτρήτων ὁ διαφράττων ὑμὴν αὐτὸν τὸν πόρον ποτὲ μὲν κατὰ τὰ πρόχειρα μέρη τῶν πτερυγωμάτων εὐρίϲκεται, ποτὲ δὲ κατὰ μἑϲον τοῦ αἰδοίου, ἄλλοτε δὲ κατὰ μέϲον τὸ ϲτόμιον τῆϲ ὑϲτέραϲ.

18. τοιοῦτοϲ μὲν οὖν ἐϲτι καὶ ὁ γυναικεῖοϲ κόλποϲ. τὰ δὲ ἔξω- θεν αὐτοῦ καὶ φαινόμενα πτερυγώματα καλεῖται, τρόπῳ τινὶ χείλη τοῦ κόλπου καθεϲτῶτα· παχέα δέ ἐϲτιν καὶ ϲαρκώδη καὶ πρὸϲ μὲν τὰ κάτω πρὸϲ ἑκάτερον μηρὸν ἀποτελευτᾷ, καθάπερ ἀλλήλων ἀπο- ϲχιϲθέντα, πρὸϲ δὲ τὰ ὕπεροθεν εἰϲ τὴν καλουμένην ἀπολήγει νύμφην. αὕτη δὲ τῶν δυοῖν πτερυγωμάτων ἐϲτὶν ἀρχή, τῇ φύϲει δὲ ϲαρκίδιόν ἐϲτιν ὡϲανεὶ μυῶδεϲ· νύμφη δὲ εἴρηται διὰ τὸ ταῖϲ νυμφέυομέναιϲ ὁμοίωϲ ὑποϲτέλλειν τὸ ϲαρκίον. ὑπὸ δὲ τὴν νύμφην πάλιν ἕτερον ὑποϲτέλλει ϲαρκίδιον ἐπανεϲτηκόϲ, ὃ πέραϲ ἐϲτὶ τοῦ τραχήλου τῆϲ κύϲτεωϲ· καλεῖται δὲ οὐρήθρα, | ἡ δὲ ἔνδον ϲτολιδώδηϲ τραχύτη χεῖλοϲ. διαφέρει δὲ τῆϲ ἐπ᾿ ἀνδρῶν ἡ ἐπὶ θηλειῶν κύϲτιϲ· ἐκείνη μὲν γὰρ μείζων ἐϲτὶ καὶ ϲκολιὸν ἔχει τὸν τράχηλον, αὕτη δὲ μικροτέρα καὶ εὐθυτράχηλοϲ.

1 γινομένηϲ Orib. (om. Pal): γενομένηϲ P ἐμμείναντα Orib.: μεί- ναντα P 2 ἄτρητον Orib: ἄτροτον P τὸ ante πάθοϲ repetit P 3 δι Orib: ἐπὶ P δεύτερον Orib.: δεύτεροϲ P ἐπὶ Orib.: ἀπὸ P 4 ἀντι- κόπτειν Orib.: ἀνακόπτειν P μηλώϲει Orib.: μηλώνϲει P 5 δὲ Οrib.: om. P 7 περιωδυνίαν Orib.: περιωδυνία P παρακολουθεῖν Orib.: παρ- ακολουθῆϲαι P 8 ϲωματοποιηθείϲ Orib.: ματοποιηθεὶϲ P 9 τόπον Orib.: τρόπον P 10 διηνεκῶϲ αὐτόν Orib: om. P, sed add. infra 24 11 ἕκα- ϲτον P: ἐκλεκτὸν (corr. ex ἐκλεκτῶν, ut vid., Pal.) Orib. codd. θεωροῦμεν μένον Kind: θεωρούμενον Orib.: θεωρούμ P 12 αὐτὸν Orib.: om. P 14 τοῦ αἰδοίου Orib.: τὸ αἱδαῖον P 15 οῦν ἐϲτι Orib.: ἐϲτὶ post γυναικεῖος P 16sq. χείλη τοῦ κόλπου Orib.: τοῦ κόλπου . . . . (lac. 4 litt.) P 18 ἀπο- τελευτᾷ Orib.: ἀποτεθέντα P: ἀποταθέντα Ermerins 19 τὰ ὕπερθεν Orib.: τὸ ὕπερθεν μέροϲ P εἰϲ Orib.: om. P ἀπολήγει Orib. ἀποληγεῖν P 20 τὸ δυcῖν πτερυγωμάτοιν Orib. cod. Pal. 21 νυμφευομέναιϲ Orib.: νύμ- φαιϲ P 23 ὃ πέραϲ Orib.: ὅπερ P 24 ἔνδον Orib: ἐντὸϲ P 24 sq. ϲτολι- δώδηϲ τραχύτηϲ χεῖλοϲ Orib.: ϲτόδηϲ εὑρίϲκεται διηνεκῶϲ αὐτὸν δν τρόπον τραχύ τῆϲ χυλὸϲ. de verbis εὐριϲκεται (debebat εὑρίϲκεϲθαι) . . . τρόπον cf. ad 10 et ‘Gynak. d. Sor.’ p. 29, 2 25 διαφέρει δὲ τῆϲ Orib.: διαφ (lac. 14 circite litt.) τηϲ P 1 ἔπὶ P κύϲτιϲ Orib.: ἡ κύϲτιϲ P 26 ϲκολιὸν Orib.: ϲκλη- ρὸν P μικροτέρα Orib.: μικρότερον P 27 εὐθυτράχηλοϲ (erat—v) P huc usque excerps. Orib.

ὑποδεδειγμένηϲ δὲ τῆϲ φύϲεωϲ τῶν γυναικείων μερῶν, ἐπεὶ τὰ τῆϲ μήτραϲ ἔργα καθάρϲειϲ, ϲυλλήψειϲ, κυοφορίαι καὶ μετὰ τελεί- ωϲιν ἀποτέξειϲ, τῇ φυϲικῇ χρώμενοι τάξει πρῶτον ἐροῦμεν περ ἐμμήνων.

IV, Περὶ ἐμμήνων καθάρϲεωϲ.

19. Τὸ ἔμμηνον ὠνόμαϲται καὶ κα αταμήνιον ἀπὸ τοῦ κατὰ μῆνα γίνεϲθαι, καὶ ἐπιμήνιον, ὅτι καὶ τροφὴ γίνεται τῶν ἐμβρύων, ὡϲ καὶ τῶν πλοιζομένων τὰ εἰϲ τροφὴν παρεϲκευαϲμένα ἐπιμήνια καλοῦμεν. λέγεται δὲ καὶ κάθαρϲιϲ, ἐπεί, καθὼϲ ἔνιοι λέγουϲιν, ὡϲ περιϲϲεῦον αίμα τοῦ ϲώματοϲ ἀποκρίνουϲα κάθαρϲιν παρέχει τῷ ϲώματι τὸ μέντοι καταμήνιον ἐπὶ μὲν τῶν πλείϲτων γυναικῶν εἰλικρινέϲ ἐϲτιν αἰμα, ἐπ᾿ ἐνίων δὲ ὑγραϲία ὕφαιμοϲ ἢ ἰχώρ τιϲ, ὡϲ ἐπὶ τῶν ἀλόγων ζῴων. οὐθὲν δὲ τούτων παρὰ φύϲιν, ὡϲ ἄνευ δυϲχερείαϲ ἀποκρίνεται. διὸ κατ᾿ ἔννοιάν ἐϲτιν καταμήνιον οἶμα ἢ ἀνάλογον ὑγρὸν φυϲικῶϲ κατὰ χρόνουϲ εὐτάκτουϲ ἀποκρινόμενον, μάλιϲτα διὰ μήτραϲ. τὰ μὲν οὑν ἄλλα φανερά, τῷ δὲ ‘διὰ μήτραϲ’ τὸ ‘μάλιϲτα’ πρόϲκειται διὰ τὸ καὶ ἀπὸ τοῦ γυναικείου κόλπου γίνεϲθαί ποτε κάθαρϲιν.

20. τὸ δὲ ἔμμηνον ἐπιφαίνεται πρῶτον περὶ τὸ τεϲϲαρεϲκαι. δέκατον ἔτοϲ κατὰ τὸ πλεῖϲτον, ὅτε καὶ τὸ ήβᾶν καὶ τὸ διογκοῦϲθαι τούϲ μαϲτούϲ. τὸ δὲ πλῆθοϲ τῆϲ ἀπο|κρίϲεωϲ ἀρξάμενον ἀπὸ ὀλίγου πρόειϲιν ἐπὶ πλεῖον καὶ χρόνον 〈τινὰ〉 μεῖναν ἐπὶ τοῦ αὐτοῦ πάλιν ἐλαττοῦται καὶ οὕτωϲ ἀποπαύεται τελείωϲ, οὕτε τάχιον ἐτῶν τεϲϲαρά- κοντα κατὰ τὸ πλεῖϲτον οὕτε βρόδιον ἐτῶν πεντήκοντα. καὶ νῦν δὲ πρόϲκειται τὸ ‘κατὰ τὸ πλεῖϲτον’ [γινόμενον], ἐνίαιϲ γὰρ καὶ μέχρι τῶν ἑξήκοντα παραμένει ἡ κάθαρϲιϲ. ἡ μέντοι ϲυναύξηϲιϲ καὶ ἡ μεί- ωϲιϲ οὐχ οὕτωϲ γίνεται πρὸϲ ἀκρίβειαν, ὡϲ ὑπενόηϲεν Διοκλῆϲ, λέγων 〈ἐπι〉μένον αὐτὸ μέχρι ἐτῶν ἑξήκοντα γίνεϲθαι 〈πρῶτον ὀλί- 2sq.] Must. 1 18 (‘Gynak. d. Sor’ p. 104) 6 § 19] Must. I 18, 19 (‘Gynak. d. Sor.’ ibid.) 18 § 20] cf. Aet. XVI 4; Paul. III Go 18sq.] Must. I 20 22sq.] Must. I 21 25—p. 14, 4. 10—13] Diocles, Gunaec. fr. 171 (Wellmann, Eragm. d. griech. Arete I 196sq.) 1 ἐπε Schoene: ἐπὶ P 2 κυοφορίαι Schose:— φορίαϲ P 3 ἀποτέξειϲ 〈μεταβαίνοντεϲ〉 Diets 6 in mg. ϛ΄ P 9 ψϲ del. Eimcrins 10 τοῦ ϲώμα- τοϲ del. Ermcrins ἀποκρίνουϲαν P. corr. Ermcrins 13 οὐθ᾿ ἔν P: οὐδὲν edd. 14 ἀναλόγωϲ P: corr. Ermerins 16 τῷ δὲ Ermerins: τὸ δὲ P post μήτραϲ add. ϲτόματι P: del. Ermeins τὸ ante μάλιϲτα add. Ermerins insunt dittographtac μητρα[ϲ]το[ματι]μαλιϲτα Kalbfleisch 18 πρῶτον Rose: τὸ πρῶτον Ermerins: πρώτερον P (ut solet) 20 ὀλίγον P: corr. Dietz 21 πλεῖον καὶ χρόνον τινὰ Ermerins: πλείονα χρόνον· καὶ P μεῖναν scripsi, quo tollitur hiatus (cf. p. I4, 1) : μένει P ante πάλιν add. εἰτα Ermerins, καὶ Rose 24 γινόμενον dd. Rose 27 post λέγων locuna trium fare litlera- rum P: suppl. 〈ἐπι〉μένον Rose: 〈παρα〉μένον Ermerins: am 〈δια〉μένον ? αὺτὸ ex αὐτῶ corr. P 27 sq. post γίνεϲθαι lacuna undecim fere litterarum P: 〈πρῶτον ὀλίγον, ἔπειτα〉 suppl. Ermerins γον, ἔπειτα〉 τέλειον, εἰτα μεῖναν ἐπί τινα χρόνον πρὸϲ 〈τῷ αὐτῷ μετὰ〉 τοῦτο πάλιν παύεϲθαι πρὸϲ λόγον ἐλαττού〈μενον〉. τοῦτο γὰρ οὐ διηνεκῶϲ, ἄλλαιϲ δὲ ἄλλωϲ κατὰ τὸ ἀόριϲτον πλεονάζει τε καὶ μειοῦται. τὸ πλεῖϲτον δὲ καταμήνιον δυοῖν ἐϲτι κοτυλῶν. καὶ τοῦτο δὲ πάλιν 〈τοῦ〉 ὡϲ ἐπὶ τὸ πολὺ παραϲτοχαϲάμενοι λέγομεν.

21. καθαίρονται δὲ τινὲϲ μὲν ἐπὶ μίαν ἡμέραν, τινὲϲ δὲ ἐπὶ δύρ τινὲϲ δὲ μέχρι καὶ τῆϲ ἑβδόμηϲ καὶ περαιτέρω, 〈αἱ〉 πλεῖϲται δὲ μέχρι τριῶν ἢ τεϲϲάρων. καὶ τοῦτο γίνεται κατὰ μῆνα, καὶ οὐ πρὸϲ ἀκρί- βειαν ἐπὶ παϲῶν, ἀλλὰ κατὰ πλάτοϲ· ἔϲτιν γὰρ ὅτε καὶ προπαρα- λαμβάνει τινὰϲ ἡμέραϲ ἢ ἐφυϲτερεῖ. τοῦτο δὲ ἑκάϲτη κατὰ τὴν ἰδίαν ἀπαντᾷ προθεϲμίαν, καὶ οὐ 〈λαμβάνει〉 κατὰ τὰϲ αὐτὰϲ 〈περιόδουϲ〉, ὥϲπερ ὁ Διοκλῆϲ 〈φηϲιν〉, πάϲαϲ, καὶ πάλιν Ἐμ πεδοκλῆϲ, ἐλατ- τουμένου τοῦ φωτὸϲ | τῆϲ ϲελήνηϲ. αἱ μὲν γὰρ πρὸ εἰκάδοϲ, αἱ δὲ ἐν εἰκάδι καθαίρονται, καὶ πάλιν αἱ μὲν αὐξανομένου τοῦ φωτὸϲ τῆε ϲελήνηϲ, αἱ δὲ μειουμένου καθαίρονται, ἄλλαι δὲ ἐν τοϲαύταιϲ τιϲὶν ἡμέραιϲ ῶϲ ἔθοϲ εἶχεν αὐταῖϲ. τὴν δὲ ϲύμμετρον ἑκάϲτῃ κάθαρϲιν ἐκ τῆϲ ϲυναριθμήϲεωϲ τῶν ἡμερῶν ἔκρινάν τινεϲ, μὴ περαιτέρω γὰρ τῆϲ τρίτηϲ ἡμέραϲ ἢ τετάρτηϲ τὴν κατὰ φύϲιν ἀπόκριϲιν προέρχεϲθαι. μεμπτέον δὲ τούτουϲ· καὶ γὰρ μέχρι πλειόνων ἡμερῶν ἔνιαι καθαί- ρονται κατὰ φύϲιν τοῦ ἴϲου πλήθουϲ εἰϲ πλείοναϲ ἡμέραϲ ἐπιμεριϲθέν τοϲ, καὶ πρὸϲ μίαν ἡμέραν δύναται πλεῖον ἀποκριθῆναι τοῦ κατὰ φύϲιν. ϲμμμέτρωϲ οὖν κεκαθάρθαι λεκτέον τὰϲ μετὰ τὴν ἀπόκριϲι εὐϲταθεῖϲ, εὔπνουϲ, ἀταράχουϲ τήν τε δύναμιν ἀκαθαιρέτουϲ, τὰϲ δὲ μὴ τοιαύταϲ ἀϲυμμέτρωϲ. τὸ γὰρ ἴϲον καὶ ὀλιγωτέραιϲ καὶ πλείοϲι κενώϲεϲιν αἱματοϲ κατά γε τὰϲ ἡλικίαϲ καὶ τὰϲ ἄλλαϲ περιϲτάϲειϲ καὶ τὸ ποτὲ μὲν παχυντικὰϲ προϲενέγκαϲθαι τροφάϲ, ποτὲ δὲ δριμείαϲ καὶ λεπτυντικὰϲ φαίνεται.

2sqq.] Must. I 22 6sqq.] Muat. I 25 12 Διοκλῆϲ] cf. supra. ad p. 13, 20 Ἐμπεδοκλῆϲ] Diels, Vorsokr. P 215, 13 Emped. A ?? 80 1 τέλειον] conicio πλϲῖον 1sq. post προει (sic) lacuna undecim fere litte- rarum P: πρὸϲ 〈τῶ αὐτῶ μετὰ〉 τοῦτο temptavi: προε〈λθὸν μετὰ〉 τοῦτο suppl. Rose 2 post ἐλάττου (sic) lacuna decem fere litterarum P: suppl. ἐλαττού〈μενον〉 Rose. ἔλαττον 〈γενόμενον〉 Ermerins: fortasse ἑλαττού〈μενον ἡρέμα〉 3 πλεονά. ζεῖν τὲ καὶ μειοῦϲθαι P: corr. Ermerins 5 τοῦ add. Ermerins παραϲτοχαϲά- μενον P: corr. Ermerins 7 αὶ add. Ermerins 2 προπαραλαμβάνειν P: προ- καταλαμβάνει Reinhold. προ[παρα]λαμβὰνει Ralbfleisch 10 ἔν ante ἑκάϲτῃ add. Rose 11 ἅπαντα P: corr. Dietz post καὶ οὐ lacuna octo fero litterarum. P: 〈λαμβάνει〉 suppleui: οὐ〈κ ἀεὶ〉 Ealbfleisch apud Wellmanuum, Eragomentsamml. p. 197 (πάϲαιϲ editioum lectione u. 22 probata; quod si facias, praetuleri] οὐ〈χ όμοίωϲ〉) post αὐτὰϲ lacuna octo fere litterarum P: 〈περιόδουϲ〉 suppl Kalbfleisch ibid. 12 post Διοκλῆϲ lacuna septem fere litterarum P: 〈φηϲι〉. suppl. Ermerins, φηϲιν ego πάϲαιϲ edd. 15 καθαίρονται iteratum del. Rose 15 post αύταῖϲ add. ϲημειωτέον τὴν αὐτάρκη κάθαρϲιν P: glossema agnovit Daremberg 16—24 τὴν δὲ ϲύμμετρον . . . ἀϲυμμὲτρωϲ in P infra post ἡβήϲεωϲ p. 16, 10 posita huc revocavit Daremberg 16 ἑκάϲτηϲ P: corr. Er. merins 24 ἀϲυμμέτρουϲ P: corr. Dietz lacuInam, quam post ὁλιγοτέραιε (sic) in P sfatuit Rose, incertam esse vidi in codice 25 κενώϲειϲ P: corr. Ermerins 27 φέρεται Ermerits

22. τὺ δὲ πλῆθοϲ τῆϲ καάρϲεωϲ αὐτῶν ἄνιϲόν ἐϲτι φύϲει καὶ παρὰ τὴν ἡλικίαν καὶ παρὰ τὴν ὥραν καὶ παρὰ τὴν ϲύγκριϲιν καὶ. παρὰ τὸ ἐπιτήδευμα καὶ τὴν ἀγωγὴν καὶ παῤ ἄλλαϲ τινὰϲ ἐμφερεῖϲ ἐξαλλαγάϲ. φύϲει μέν, ἐπειδήπερ αὐτὸ τοῦτο φυϲικῶϲ τιϲὶ μὲν πλεῖον ἐκκρίνεται τὸ αἷμα, τιϲὶ δὲ ἔλαττον. παρὰ δὲ τὴν ἡλικίαν· ὀλιγώ- τερον γὰρ ταῖϲ μελλούϲαιϲ μηκέτι καθαίρεϲθαι καὶ ταῖϲ πρῶτον ἀρχο- μέναιϲ. ταύταιϲ γοῦν πολλάκιϲ μόνον τὸ παρακείμενον τῇ μήτρᾳ χωρίον περινοτίζεται· ὀλίγαιϲ γὰρ παντελῶϲ καὶ ταύταιϲ ὑπεράκμοιϲ πρὸ τῆϲ διακορήϲεωϲ ἀθροῦν ἐπιφαίνεται, μόνον δέ, ὡϲ ἔφην, | ἐπιμολύνει τοὺϲ τόπουϲ. παρὰ δὲ τὴν ὥραν· ἔαροϲ μὲν γὰρ πλεῖον, θέρουϲ δὲ ἔλαττον ὡϲ ἂν πολλῆϲ διαφορήϲεωϲ δι’ ὅλου γινομένηϲ τοῦ ϲώματοϲ, φθινοπώρου δὲ πλεῖον μὲν παρὰ τὸ θέροϲ, ἔλαττον δὲ παρὰ τὸ ἔαρ, χειμῶνοϲ δὲ πάλιν ἔλαττον τοῦ φθινοπώρου. παρὰ δὲ τὰϲ ϲυγκρίϲειϲ· καταπιμέλοιϲ μὲν γὰρ καὶ παχείαιϲ ὀλιγώτερον, ὡϲ ἂν τῆϲ ὕληϲ διὰ τὴν εὐτροφίαν τοῦ ϲυγκρίματοϲ ἀναλιϲκομένηϲ, ταῖϲ ἰϲχνοτέραιϲ δὲ καὶ ἀϲάρκοιϲ πλεῖον· ὃ γὰρ οὐκ ἐδαπάνηϲεν εἰϲ εὐτρο- φίαν ἡ φύϲιϲ, τοῦτο ἐπλεόναϲεν εἰϲ ἔκκριϲιν. παρὰ δὲ τὸ ἐπιτήδευμα καὶ τὴν ἀγωγήν· ταῖϲ μὲν 〈γὰρ〉 ἀργῷ βίῳ χρωμέναιϲ πλεῖον, ταῖϲ δὲ γυμνα- ϲτικῷ καθ’ ὁνδήποτε τρόπον ἔλαττον. καὶ διὰ τοῦτο φωναϲκοῖϲ καὶ ταῖϲ ἀποδημίαν τινὰ ϲτελλομέναιϲ, καὶ μάλιϲτα ταῖϲ ἐκ μεϲογείων το- πων εἰϲ πελαγίουϲ τόπουϲ, ὑποϲτέλλεται τὸ πλῆθοϲ.

23. ποτὲ δὲ καὶ τὸ μηδ᾿ ὅλωϲ καθαίρεϲθαι κατὰ φύϲιν, οὐ μόνον παρὰ τὴν ἡλικίαν παιδικὴν οὖϲαν ἢ πρεϲβυτικήν, ἀλλὰ καὶ παρὰ τὸ φωναϲκίαιϲ ἀγωνιϲτικαῖϲ χρῆϲθαι περιελκομένηϲ καὶ ἀπαναλιϲκομένηϲ τῆϲ ὕληϲ ἢ τοῖϲ ὅλοιϲ ϲώμαϲιν ἀνδρώδειϲ ὑπάρχειν, ἢ διὰ τὸ ἀπὸ μακρᾶϲ εἴναι νόϲου δαπανωμένηϲ τῆϲ ὕληϲ εἰϲ τὸ ἐλλεῖπον, ἢ διὰ ϲύλληψιν ἀναλιϲκομένου τοῦ αἵματοϲ εἰϲ τὴν τοῦ ἐμβρύου διατροφήν. ἐνίαιϲ δὲ καὶ μετὰ ϲύλληψιν ἐπιφαίνεται κάθαρϲιϲ ἤτοι ἀπὸ τοῦ γυναι- κείου κόλπου ἢ ἀπὸ τοῦ τραχήλου τῆϲ ὑϲτέραϲ καὶ τῶν πλευρῶν· ἡ γὰρ πρόϲφυϲιϲ τοῦ ϲπέρματοϲ οὐ καθ’ ὅληϲ γίνεται τῆϲ μήτραϲ, κατὰ μόνου δὲ τοῦ πυθμένοϲ αὐτῆϲ. ποτὲ δὲ καὶ ἀπὸ τοῦ καθ’ ὃ μὴ προϲπέφυκεν τὸ ϲπέρμα γίνεται διαπήδηϲιϲ αἵματοϲ, καὶ διὰ τοῦτό τινεϲ ἐπιϲυλλαμ- βάνουϲιν. κοινῶϲ 〈δὲ〉 ὅτι κατὰ φύϲιν ἐϲτὶν τὸ μὴ γίνεϲθαί ποτε τὴν κάθαρϲιν, ϲημειωτέον ἐκ τοῦ μηθὲν ὀχληρὸν παρακολουθεῖν.

1sqq.] Must. I 22 11sqq.] Must. I 24, 33 22 22–27] Must. I 26 32 sq.] Schol. Orib. III 681 Ϲωρανὸϲ ἐν τοῖϲ Γυναικείοιϲ κεφαλαίῳ περὶ ἐμμήνων 32–34] Must. I 27 1 αὐτῶν sicspectum; ἄνιϲον bis videtr exaratum fuisse erat, nisi fallor,. in P ἐϲτὶν ρὐϲει: corr. prima man. 6 πρώταιϲ P: corr. Ermerims 7 τό τῆϲ παρακειμένηϲ μήτραϲ P: corr. Ermerins 9 διακορεύϲεωϲ P, ut solet: δια- κόρηϲιϲ ubique supr p 11, 2 sqq. praebuerat Orib. 15 εἰϲ τὴν Kalbfleiseh. 16 ἰϲχνοτέροιϲ P: corr. Dietz 17 ἐκκραϲιν P: corr. Dietz 18 γὰρ add. Schoene 22 μὴ δὲ ὅλωϲ P 24 post φωναϲκίαιϲ add. ἢ γυμναϲίαιϲ Schoene όπανιϲκομένηϲ P 25 ἢ ante τοῖϲ Rose: καὶ P ἀνδριώδειϲ P: corr. Ermerins 31 αὐτοῦ P. corr. Ermerins 32 διαπίδυϲιϲ Reinhold, sed cf. e gr. Gal. Comm. in Progm. CMG V 9, 2 p. 302, 1 33 δὲ add. Ermerins

V. Τίνα ϲημεῖα μελλούϲηϲ γίνεϲθαι καθάρϲεωϲ.

24. Μέλλουϲαν δὲ γίνεϲθαι κάθαρϲιν ϲημειωτέον ἐκ τοῦ κατὰ τὴν προθεϲμίαν τοῦ ϲυνήθουϲ καιροῦ δυϲκινηϲίαν παρακολουθεῖν καὶ βάροϲ ὀϲφύοϲ, ἔϲθ᾿ ὅτε δὲ καὶ πόνον καὶ νωθρότητα χάϲμην τε ϲυνεχῆ καὶ κώλων ἔκταϲιν, ποτὲ δὲ καὶ μήλων ἔρευθοϲ ἤτοι μένον ἢ διαφορού- μενον καὶ ἐκ διαϲτήματοϲ πάλιν ἐπανθοῦν, ἐπ᾿ ἐνίων δὲ καὶ ἐκ τοῦ ναυτιώδη τὸν ϲτόμαχον εἶναι καὶ ἀνόρεκτον. τὴν δὲ πρῶτον γενηϲο- μένην κάθαρϲιν καὶ ἐκ τούτων μέν, μάλιϲτα δὲ ἐκ τῆϲ ὡϲ ἐν πλάτει περὶ τὸ τεϲϲαρεϲκαιδέκατον ἔτοϲ ἐκφύϲεωϲ τῶν μαϲτῶν καὶ ἐκ τοῦ περὶ τὸ ἦτρον βάρουϲ κνηϲμοῦ καὶ ἡβήϲεωϲ. * * ϲυμβαίνει δὲ τὰϲ τῇ ϲυνουϲίᾳ προϲβιαζομέναϲ τοῦτο πάϲχειν.

25. τῆϲ δὲ ἐπιμελείαϲ χάριν πρὸ μὲν τοῦ ἐκκρίνεϲθαι τὸ ἔμμηνον πειρᾶϲθαι δεῖ ϲυνεργεῖν ἀπὸ τῆϲ τριϲκαιδεκαετοῦϲ ἡλικίαϲ, ὅπωϲ δι᾿ ἑαυτοῦ καὶ πρὸ διακορήϲεωϲ ἐνεχθῇ. πρὸϲ γὰρ τὴν ϲυνουϲίαν τῆϲ ὕληϲ ἐπὶ τὰ μέρη φερομένηϲ ὡϲ ἐπὶ ἀρρένων οὕτωϲ καὶ ἐπὶ θηλειῶν, φόβοϲ μή πωϲ τῇ ἀποκρίϲει καθυπηρετουμένου τοῦ ζῴου διάτοϲιϲ γέ- νηται καὶ φλεγμονή. διὸ πρᾷοϲ μὲν ὁ περίπατοϲ ἔϲτω καὶ ὁμαλόϲ. ἐπιμήκηϲ δὲ ἡ αἰώρα καὶ ἀνειμένα τὰ γυμνάϲια καὶ μετὰ πολλοῦ λίπουϲ ἀναβεβλημένη ἡ τρίψιϲ καὶ καθ᾿ ἡμέραν τὸ λουτρὸν καὶ πᾶϲα ψυχῆϲ διάχυϲιϲ. ϲυνεξανίεται γὰρ αὐτῇ τὸ ϲῶμα καὶ ἀπαραποδίϲτουϲ φέρει τὰϲ ἀποκρίϲειϲ, χωρὶϲ εἰ μὴ κακῶϲ τιϲ ἠγμένη λίαν ἐϲτὶν εὔθρυ- πτοϲ. τότε γὰρ ἐπιτονοῦν δεῖ τὸ ϲῶμα, ὡϲ μὴ ϲυνεκλύεϲθαι τοῖϲ ὅλοιϲ καὶ τὴν ὑϲτέραν καὶ διὰ τοῦτο περὶ τὴν οἰκείαν ἐνέργειαν ἀτονεῖν. |

26. πρῶτον ἠργμένηϲ τῆϲ καθάρϲεωϲ μεθ᾿ ὦν ἐξεθέμεθα δυϲ- αρεϲτημάτων ἠρεμία τὰ πολλὰ χρήϲιμοϲ. καθάπερ γἀρ οἱ ἀπὸ κραιπά- ληϲ γέμοντεϲ ϲυντόνοιϲ κινήϲεϲιν ἐλέγχονται μέχρι τοῦ νόϲῳ περι- πεϲεῖν καὶ οἱ πλήρειϲ τὴν κεφαλὴν βιαιότερον ἀναφωνήϲαντεϲ εἰϲ ἄλγημα περιτρέπονται, τὸν αὐτὸν τρόπον καὶ ἡ ὑϲτέρα πεπληρωμένη τῆϲ ἐπὶ τὴν κάθαρϲιν φερομένηϲ ὕληϲ ὑπὸ τῶν κινήϲεων εἰϲ κοπώδη ϲυναίϲθηϲιν καταπυκνοῦται. διὸ καὶ ταῖϲ εὐχύλοιϲ καὶ ϲυμμέτροιϲ τρο- φαῖϲ χρῆϲθαι προϲῆκεν, ἔτι δὲ τοῖϲ δι᾿ ἐλαίου θερμοῦ πεϲϲοῖϲ. ἐπὶ δὲ τῶν ἤδη πολλάϲιϲ κεκαθαρμένων ὡϲ ἔθοϲ ἑκάϲτῃ ποιεῖν ἐπιτρεπτέον. 2 § 24] cf. Aet. XVI 5; Must. I 28 2 in mg. ζ΄ P 7 πρώτερον P: corr. Ermerins 9 ἐκφύϲεωϲ (non φύϲεωϲ) P: coniecerat Ermerins 10 κνηϲμοῦ καὶ P: transpos. Ermerios τῆϲ ἥβηϲ Ermerins post ἡβήϲεωϲ in P falso sequntur p. 14, 16 τὴν δὲ ϲύμμετρον . . . 24 ἀϲυμμέτρωϲ ἰαψθναμ statui 11 τῆϲ ϲυνουϲίαϲ P: corr. Ermerins 13 τριϲκαιδεκάτουϲ P: corr. Kind 14 διακορεύϲεωϲ P 18 ὥρα P: corr. Ermerins 20 ἀπαρεμποδίϲτουϲ Ermerins (cf. p. CIV editienis) 22 ἐπιτονοῖν P: corr. Dirtz ὡϲ μὴ ϲυνεκλύεϲθαι Rose: καὶ ϲυνεκλίεϲθαι P: ὡϲ ϲυνεκλύεται (ἡ ὑϲτέρα) Herwerden 24 ἀτονα P: corr. Rose 25 πρώ- τερον P: corr. Ermerins 26 πρέμια P: corr. Dietz 27 νόϲω ex νόϲου corr. P 32 προϲῆκεν, non προϲήκει, in P ubigue fere legitur (cf. Ermerins, Epist. crit. p. 34) αἱ μὲν γὰρ ϲυνήθωϲ ἠρεμοῦϲιν, αἱ δὲ ἐπὶ μετρίαϲ προΐαϲιν κινήϲειϲ. ἀϲφαλέϲτερον δὲ τὸ ἠρεμεῖν καὶ ἀλουτεῖν καὶ μάλιϲτα τῇ πρώτῃ τῶν ἡμερῶν. ἐπὶ δὲ τῶν ἤδη μηκέτι καθαίρεϲθαι μελλουϲῶν διὰ τὸν παρα- βεβηκότα χρόνον φροντιϲτέον, ὅπωϲ μὴ ἀθρόα τῶν ἐμμήνων ἡ ἀπο- κοπὴ γένηται. πᾶν γὰρ τὸ αἰφνίδιον ἐν μεταβολῇ, κἂν ἐπὶ τὸ βέλτιον [ἢ] μεταφέρηται, διὰ ξενοπάθειαν λυπεῖ τὸν ὄγκον· οὐκ ἐπιγιώϲκεται γὰρ τὸ μὴ προμελετηθέν, ἀλλ᾿ ὡϲ ἄηθεϲ δυϲαρέϲτημά τι ϲύνεϲτιν. ὅϲα 〈δὲ〉 παραλαμβάνομεν ἐπὶ τῆϲ πρώτηϲ γενηϲομένηϲ καθάρϲεωϲ, ταῦτα νῦν ϲυντακτέον ἐπὶ τῆϲ ἤδη καταπαυομένηϲ διὰ τὸν χρόνον· ἅ γὰρ τὴν μὴ ὑπάρχουϲαν ἔκκριϲιν ἱκανὰ προϲκαλεῖν, ταῦτα καὶ τὴν ἔτι ἀκμὴν παροῦϲαν ἱκανώτερα μέχρι τινὸϲ φυλάξαι. προϲπαραλαμ- βανέϲθωϲαν δὲ καὶ πεϲϲοὶ οἱ μαλάϲϲειν δυνάμενοι καὶ οἱ τῆϲ 〈αὐτῆϲ〉 δυνάμεωϲ ἐγχυματιϲμοὶ 〈ϲὺν〉 πᾶϲι τοῖϲ τὰ ϲκληρυνόμενα ϲώματα τρυφερὰ ποιεῖν δυναμένοιϲ. εἰ δὲ πλείων ἡ κάθαρϲιϲ τῆϲ δυνάμεωϲ εἴη ἤ τιϲιν | ἔμπαλιν ἐπέχοιτο παρὰ φύϲιν, τότε χρεία θεραπευτικῆϲ ἐπιμελείαϲ, ἢν ἐν τῷ περὶ τῶν παρὰ φύϲιν λόγῳ ϲυντάξομεν.

VI, Εἰ ἐπὶ ϲυμφέροντι γέγονεν ἡ τῶν ἐμμήνων κάθαρϲιϲ.

27. Ἐπεὶ τοῖϲ μὲν ϲυμφερόντωϲ γιγνομένοιϲ δεῖ ϲυνεργεῖν, τοῖϲ δὲ ἀϲυμφόρωϲ ἀποϲυνεργεῖν, ἀναγκαίωϲ τὸν περὶ τοῦ προκειμένου ποιούμεθα λόγον. ϲημαίνειν δὲ 〈δεῖ〉 ἐκ τῆϲ προτάϲεωϲ δύο, τὸ μὲν εἰ πρὸϲ ὑγείαν, τὸ δὲ εἰ πρὸϲ παιδογονίαν 〈ἐπὶ〉 ϲυμφέροντι γέγονεν ἡ κάθαρϲιϲ, καὶ περὶ ἀμφοτέρων αὐτῶν ἐϲτιν ἡ ϲκέψιϲ. ἔνιοι μὲν οὖν τῶν ἔμπροϲθεν, ὡϲ καὶ Ἡρόφιλοϲ ἐν τῷ Πρὸϲ τὰϲ κοινὰϲ δόξαϲ ἐμνημόνευϲεν, ἐπὶ ϲυμφέροντι λέγουϲιν γεγονέναι τὴν κάθαρϲιν καὶ πρὸϲ ὑγείαν καὶ πρὸϲ παιδοποιίαν, Θεμίϲων δὲ καὶ οἱ πλεῖϲτοι τῶν ἡμετέρων πρὸϲ μόνην παιδογονίαν, τινὲϲ δὲ τῶν ἐπιϲημοτέ- ρων οὔτε πρὸϲ ὑγείαν οὕτε πρὸϲ παιδοποιίαν. Ἡρόφιλοϲ δὲ καὶ Μναϲέαϲ κατὰ διαφόρουϲ ἐπιβολὰϲ τιϲὶ μὲν τῶν γυναικῶν πρὸϲ ὑγείαν ὠφέλιμον λέγουϲιν εἶναι τὴν κάθαρϲιν, τιϲὶ δὲ βλαβεράν. οἱ πρῶτοι μὲν οὖν φαϲιν, ὅτι προνοητικὴ τῶν ἀνθρώπων ἐϲτὶν ἡ φύϲιϲ 16 ἐν τῷ περὶ τῶν παρὰ φύϲιν λόγψ] cf. IV cap. I, XIII, XIV 18 § 27–29] Must. I 29 (‘Gynäk. d. Sor.’ p. 105 sqq. 1 ἠρεμοῦϲαι P: corr. Dietz 2 ἀλουττῖν P 4 τῶν (in extremo versu) τῶν P 6 ἤ | μεταφέρηται P: ἢ om. edd.: an ῇ μεταφερόμενον? ἐπιγινώϲκε- ται in dubium vocaut Gompers proponems ἐπιϲυνοικειοῦται vel tale quid 7 ἀήθει δυϲαρεϲτήματτ P: corr. Ermerins 8 δὲ add. Ermerins πρῶτον Ermerins in ed., Rose 2 ταῦτα νῦν P: ταῦτα (ταὐτὰ post Reinhold. Rose) μὲν edd καὶ ante ἐπὶ add. Ermerins 9 sq. ἃ γὰρ Gomperz: καὶ γὰρ Ermerins: ἀλλὰ καὶ Dietz: καὶ P 10 προκαλεῖν Ermerins 11 ἔτι det. Ermerins ἱκανω- τέραν P: corr. Ermerins 12 αὐτῆϲ add. Ermerins 13 ϲὺν add. Dietz 18 in mg. η΄ P 20 ϲημαίνεται Kalbfeisch δεῖ add. Ermerins 21 τὸ δ]e εἰϲ (═ εἰ καὶ?) P: corr. Dietz 〈ἐπὶ〉 ϲυμφέροντι Dietz 23 ὧν Ermerins 24 λέγομεν P: corr. Dietz 26 ἐπιϲημοτέρων scripsi: εὐϲ. P 28 ἐπι- βουλὰϲ P: corr. Dietz 30 προνοητικὴν P: corr. Dietz ἐϲτὶν Ermerins: οῦϲα P ὁρῶϲα τοίνυν τοὺϲ ἄρρεναϲ γυμναϲίοιϲ τὸ περιττὸν ἀποκενοῦνταϲ, τὰϲ δὲ θηλείαϲ διὰ τὸ οἰκουρὸν καὶ καθέδριον διάγειν βίον πλῆθοϲ ὑποϲυλλεγούϲαϲ, προνοοῦϲα τοῦ μηδὲ ταύταϲ κινδύνῳ περιπεϲεῖν, διἀ τῆϲ καθάρϲεωϲ ἐπενόηϲεν τὸ περιττὸν ἀποχετεύειν. ἔνθεν ϲτραγγοττέραϲ γινομένηϲ καθάρϲεωϲ παρακολουθεῖ βάροϲ κεφαλῆϲ καὶ ἀμβλυωπία καὶ πόνοϲ ἄρθρων καὶ τῶν ἐν ὀφθαλμοῖϲ βάϲεων ὀϲφύοϲ τε καὶ ἤτρου ϲυναίϲθηϲιϲ, ἀπορία, ῥιπταϲμόϲ, ἀνατροπὴ ϲτομάχου, ποτὲ δὲ φρίκη καὶ πυρετόϲ, ὧν ἕκαϲτον λύεται τῆϲ καθάρϲεωϲ πάλιν ἐπιφανείϲηϲ.

28. πρὸϲ τούτουϲ δὲ λεκτέον, ὅτι τὸ προνοητικὴν εἶναι τὴν φύϲιν διαπεφώνηται καὶ βαρυτέραν ἔχει τοῦ νῦν ζητουμένου τὴν ἐπίκριϲιν, εἴτε δύναται προνοοῦϲα τῶν ἀνθρώπων μετρῆϲαι τὰϲ ὀρέξειϲ, ὅπωϲ μὴ πλείονα λάβωϲι τὴν τροφήν, ἢ κωλῦϲαι γενέϲθαι τι περιϲϲόν. ἧϲ γὰρ ἴδιον κηδεμονικῶϲ ἀποκρῖναι τὸ πλεονάϲαν, τῆϲ αὐτῆϲ καὶ τὸ κωλῦϲαι τὸν πλεοναϲμὸν γενέϲθαι τῆϲ ὕληϲ. εἰ δὲ καὶ προνοητικῶϲ ἐγέννηϲε τὴν κάθαρϲιν, οὐ πρὸϲ ὑγείαϲ τήρηϲιν ἀλλὰ πρὸϲ παιδο- ποιίαν ἐπενόηϲεν αὐτήν. ἔνθεν οὔτε ταῖϲ μήπω ϲυλλαμβάνειν δυνα- μένοιϲ, οἶον ταῖϲ νηπίαιϲ, παρέϲχε τὴν κάθαρϲιν οὔτε ταῖϲ μηκέι, καθάπερ ταῖϲ παρήλιξιν, ἀλλὰ τῇ περιγραφῇ τῆϲ χρείαϲ ϲυναπέϲβεϲε τὸ ἔργον. ἐπεχομένηϲ δὲ τῆϲ καθάρϲεωϲ ὀχλεῖ〈ται〉 τὸ ϲῶμα διὰ τὴν ϲτέγνωϲιν, ὑφ᾿ ἧϲ κεκώλυται φέρεϲθαι τὸ ἔμμηνον. διὸ καὶ ἡ φορὰ τῆϲ καθάρϲεωϲ ἀλυϲιτελὴϲ ἔδοξεν, οὐκ ἀναϲκευάζουϲα τὴν ϲτέγνωϲιν ἤ τι τῶν ϲυμπτωμάτων αὐτῆϲ, λυομένηϲ δὲ τῆϲ ϲτεγνώϲεωϲ ἐπιφαινο- μένη καθάπερ καὶ ἡ τῶν ϲκυβάλων καὶ ἡ τῶν ἱδρώτων ἀπόκριϲιϲ. ἐπὶ πολὺ δὲ διαφέρει νόϲοϲ ὑγείαϲ· οὐκέτι τοίνυν τὸ ὠφέλιμον εἰϲ τὸ ἀναϲκευάϲαι πάθοϲ τοῦτο καὶ εἰϲ τὸ τηρῆϲαι τὴν ὑγείαν εὔχρηϲτον. ἡ γοῦν φλεβοτομία λύουϲα τὴν ϲτέγνωϲιν οὐ τηρεῖ τὴν ὑγείαν.

ἀλλ᾿ οὐδὲ πρὸϲ παιδοποιίαν ὠφελεῖν οἱ τὴν κάθαρϲιν ὑπο- λαμβάνοντέϲ φαϲιν, ὅτι τῆϲ ὑϲτέραϲ ἑλκουμένηϲ ἡ κάθαρϲιϲ γίνεται. πᾶϲα δὲ ἔλκωϲιϲ παρὰ φύϲιν, οὐδὲν δὲ τῶν παρὰ φύϲιν ἀποδοτικόν ἐϲτιν τοῦ κατὰ φύϲιν ἐνεργήματοϲ [αἵματοϲ], ὥϲτε οὐδὲ πρὸϲ ϲύλληψίν ἐϲτιν εὔχρηϲτοϲ. ἀμέλει τινὲϲ μὲν ἐξ ὅλου 〈μὴ〉 κεκαθαρμέναι ϲυλ- λαμβάνουϲιν, αἱ δὲ πρὸ τῆϲ καθάρϲεωϲ ϲυλλαμβάνουϲαι μετὰ τὴν ϲύλληψιν ἐκαθάρθηϲαν. καὶ τούτουϲ δὲ ἐπιμεμπτέον. οὐ γὰρ ἑλκου- μένηϲ τῆϲ μήτραϲ ἡ κάθαρϲιϲ γίνεται, κατὰ διαπήδηϲιν δὲ καὶ περι- ίδρωϲιν, ὃν τρόπον καὶ τὰ οὖλα | παρατριβόμενα χωρὶϲ ἑλκώϲεωϲ προῖηϲιν αἷμα, καὶ ὡϲ ἐπὶ τῶν ἄνευ τραύματοϲ καταγμάτων αἱμοβα- φεῖϲ ἐν ταῖϲ ἐπιλύϲεϲιν τοὺϲ τελαμῶναϲ εὑρίϲκομεν. τὸ δέ τιναϲ ἐξ ὅλου μὴ καθαιρομέναϲ ϲυλλαμβάνειν ψεῦδόϲ ἐϲτιν. καὶ γὰρ εἰ μὴ δι᾿ 2 οἰκουργὸν P 10 βαθυτέραν Gomperz 11 εἴ γε Schoene 17 οῖον ὡϲ P: corr. Kalbfeisch 19 ἐπιχομένηϲ P: ὁχλε P: corr. Hererdem 27 scil. τινὲϲ τῶν ἐπιϲημοτέρων supra p. 17, 26 ὠφελεῖ P: corr. Rose iniuria delens οἱ 30 ἐϲτιν P: om. edd. ἐνεργήματοϲ Kind: ἐν μέροϲ αἵματοϲ P: ἐνεργούντοϲ αἵματοϲ conieci: οὖ μέροϲ αἵματοϲ 〈εἰϲ ζῷον μεταμόρφωϲιϲ〉 tcemplat Kalbleisch, gemeralem sentemtiam sernandam esse ratus 31 – 33 ἀμέλει . . . ἐκαθάρθηϲαν ex adversariorum scilicet sententia 31 μὴ addidi: οὐ add. Erme- rins κεκαθαρμέναιϲ P: corr. Dietz 33 ἐπιμεπτέον P αἵματοϲ, διὰ τινοϲ γοῦν ἄλληϲ ὑγραϲίαϲ καθαίρονται, καθάπερ καὶ τῶν ἀλόγων ζῴων τινά. μετὰ δὲ τὴν ϲύλληψιν ἐπικαθαίρονταί τινεϲ ἀπ᾿ ἄλλων μερῶν, ὡϲ ἔμπροϲθεν ἐδείξαμεν, καὶ οὐκ ἐξ ἐκείνων, οἷϲ τὸ ϲπέρμα προϲπέφυκεν.

29. Ἡρόφιλοϲ δὲ ποτὲ μὲν καί τιϲιν τῶν γυναικῶν βλαβεράν φηϲιν εἶναι τὴν κάθαρϲιν, καὶ γὰρ ἀνεμποδίϲτωϲ τινὰϲ ὑγιαίνειν μὴ καθαιρομέναϲ καὶ πολλάκιϲ τοὐναντίον καθαιρομέναϲ ὠχροτέραϲ γίνε- ϲθαι καὶ ἰϲχνοτέραϲ καὶ παθῶν λαμβάνειν ἀφορμάϲ, ποτὲ δὲ καὶ ἐπί τινων ὠφέλιμον, ὥϲτε πρότερον ἀχροούϲαϲ καὶ ἀτροφούϲαϲ ὕϲτερον καὶ μετὰ τὴν κάθαρϲιν εὐχροῆϲαί τε καὶ εὐτροφῆϲαι. Μναϲέαϲ δὲ τὰϲ μὲν ϲφοδρὸν ἔχειν τὸ κατὰ φύϲιν, τὰϲ δὲ ἀμυδρόν, καὶ τῶν ἀμυδρὸν τὰϲ μὲν ϲτεγνότερον, τὰϲ δὲ ῥοωδέϲτερον. ταῖϲ μὲν οὖν ϲτεγνότερον ἐχούϲαιϲ τὸ κατὰ φύϲιν ὑγιεινήν φηϲιν εἶναι τὴν κάθαρ- ϲιν, ταῖϲ δὲ ῥοωδέϲτερον οὐχ ὑγιεινήν· ὅν τρόπον καὶ τὴν φλεβοτο- μίαν τοῖϲ μὲν ϲτεγνοπαθοῦϲιν ἁρμόζειν διαχαλῶϲαν, τοῖϲ δὲ ῥευματι- ζομένοιϲ βλαβερὰν εἶναι διὰ τὸ ϲυναύξειν τὴν εὐδιαφορηϲίαν. λεληθό- τωϲ δὲ οὖτοϲ εἰϲάγει τὰ κατὰ Διονύϲιον, ϲτεγνόν τι καὶ ῥοῶδεϲ ὀνομάζων κατὰ φύϲιν, ὅπερ οὐχ ὑγιέϲ ἐϲτιν, ὡϲ ἐν τῷ δευτέρῳ Περὶ κοινοτήτων ἐπελογίϲθη. τό γε μὴν ϲτεγνότερον κατὰ φύϲιν καὶ τῆϲ μικροτάτηϲ παθητικῆϲ ϲτεγνώϲεωϲ ἀμυδρότερόν ἐϲτιν. ὡϲ οὖν οὐ μόνον τοῖϲ ῥευματιζομένοιϲ ἐπιβλαβὴϲ ἡ φλεβοτομία καθέϲτηκεν, ἀλλὰ καὶ τοῖϲ ἀμυδρῶϲ ϲτεγνοπαθοῦϲιν τῷ πλείονα τῆϲ ὠφελείαϲ τὴν βλάβην ἐπιτελεῖν, καλουμένηϲ τῆϲ δυνάμεωϲ πρὸϲ τὴν ϲυναναληψίαν, οὕτωϲ καὶ ἡ κάθαρϲιϲ | ἐπιβλαβὴϲ γένοιτο ἂν οὐ μόνον ταῖϲ ῥοωδέ- ϲτερον τὸ κατὰ φύϲιν ἐχούϲαιϲ, ἀλλὰ καὶ ταῖϲ ϲτεγνότερον. κοινῇ δὲ πρὸϲ τοῦτον καὶ πρὸϲ Ἡρόφιλον λεκτέον, ὅτι βλάπτει μὲν ἡ κάθαρ- ϲιϲ πρὸϲ τὸ ὑγιαίνειν ἁπάϲαϲ, ἤδη δὲ τῶν μὲν εὐπαθεϲτέρων καθ- ἁπτεται μᾶλλον, διαλανθάνει δὲ τὸ βλαβερὸν αὐτῆϲ ἐφ᾿ ὧν δυϲπαθῆ τὰ ϲώματα κέκτηνται. τὰϲ οὖν πλείοναϲ τῶν μὴ καθαιρομένων εὐτο- νωτέραϲ θεωροῦμεν, ὥϲπερ τὰϲ ἀνδρώδειϲ τε καὶ ϲτείραϲ. καὶ τὰϲ παρήλικαϲ δὲ τὸ μηκέτι καθαίρεϲθαι πρὸϲ τὸ ὑγιαίνειν οὐδὲν ἀδικεῖ, πάντη δὲ τοὐναντίον τὰϲ πολλὰϲ θηλυτέραϲ καθίϲτηϲιν ἡ τοῦ αἵματοϲ ἀπάντληϲιϲ. ἔδει δὲ καὶ τὰϲ μήπω καθαιρομέναϲ τῶν παρθένων ἧττον ὑγιαίνειν· εἰ δὲ τῆϲ ὑγείαϲ μετέχουϲιν ἀνελλιπῶϲ, μὴ δήποτε μὲν πρὸϲ τὸ ὑγιαίνειν ἡ κάθαρϲιϲ οὐ ϲυμβάλλεται, πρὸϲ μόνον δὲ τὸ παιδο- ποιεῖν· χωρὶϲ γὰρ τῆϲ καθάρϲεωϲ ϲύλληψιϲ οὐ γίνεται.

3 ἔμπροϲθεν] supra p. 15, 28 sqq. 17 Διονὐϲιον] methodicum; ef. Gal. X 53; XIV 684 18sq. ἐν τῷ δευτέρῳ Περὶ κοινοτήτων] in Sorani scil. opere 11 ἀμυδρῶν P: corr. Reinhold 20 τὴν ϲμικροτάτην P: corr. Er- merins 23 ἀϲυναλληψίαν P: corr. Ermerins: ἀϲυναναληψίαν Dietz 27 ἅπαϲα P: corr. Gomperz 29 κέχρηται P: corr. Ermerins εὐτονω- ϲτέραϲ P: corr. Dietz 31 παρηλικίαν P: corr. Dietz 32 θηλυτέραϲ Rose (cf. p. 98, 30): θηλυτοὺϲ P: ἐκλύτουϲ Gomper: θηλυντοὺϲ (ἐκθηλυντοϲ) Ermerins 34 μὴ δήποτε Kind: μὴδέποτε P: οὐδέποτε Ermerins: μήποτε Rose μὴν Kind 35 ante ού lacunam statuit Dietz: οὐ del. Ermerins; cf. Kühner-Gerth II 1 p. 224 sq.

VII, Εἰ ὑγιεινή ἐϲτιν ἡ διηνεκὴϲ παρθενία.

30. Τὴν διηνεκῆ παρθενίαν οἱ μὲν ὑγιεινὴν ἔλεξαν, οἱ δὲ οὐχ ὑγιεινήν. οἱ πρῶτοι δέ φαϲιν, ὅτι κάμνει τὰ ϲώματα διὰ τὰϲ ἐπι- θυμίαϲ. ἀμέλει τῶν ἐρώντων ὠχρὸν καὶ ἄτονον καὶ ἰϲχνὸν τὸ ϲῶμα βλέπομεν, ἡ παρθενία δὲ διὰ τὴν ἀπειρίαν τῶν ἀφροδιϲίων παρῆκεν τὰϲ ἐπιθυμίαϲ. ἔπειτα πᾶϲα ϲπέρματοϲ ἔκκριϲιϲ ἐπιβλαβὴϲ ὡϲ ἐπὶ τῶν ἀρρένων οὕτωϲ καὶ ἐπὶ τῶν θηλειῶν. ἡ παρθενία τοίνυν ὑγιεινή. κωλύουϲα τῇ τῶν ϲπερμάτων ἐκκρίϲει χρῆϲθαι. μαρτυρεῖ δὲ τῷ εἰρη- μένῳ καὶ τὰ ἄλογα ζῷα· τῶν μὲν γὰρ ἵππων αἱ μὴ ὀχευθεῖϲαι δρομι- κώτεραι μᾶλλόν εἰϲιν, τῶν δὲ ϲυῶν αἱ τὰϲ μήτραϲ ἐκτμηθεῖϲαι μείζουϲ καὶ εὐτροφώτεραί τε καὶ | ίϲχυρότεραι καὶ τοῖϲ ἄρρεϲιν ἐμφέρωϲ ἐϲφιγμέναι. πρόδηλον δὲ τοῦτο καὶ ἐπὶ τῶν ἀνθρώπων· ἐπεὶ γὰρ τῶν ἀρρένων οἱ μένοντεϲ ἄφθοροι ῥωμαλεώτεροί τε τῶν ἄλλων εἰϲὶ καὶ μείζονεϲ καὶ ὑγιεινότερον διαβιοῦϲιν, ἀκόλουθόν ἐϲτιν καὶ ταῖϲ θηλείαιϲ ὑγιεινὴν ἐν τῷ καθόλου ϲυνομοταγεῖν τὴν παρθενίαν. αἱ γἀρ ϲυλλήψειϲ καὶ ἀποτέξειϲ δαπανῶϲι τὰ ϲώματα τῶν θηλειῶν καὶ ἀθρὸωϲ ἀπομαραίνουϲιν, ἡ παρθενία δὲ τῶν ἐντεῦθεν ἀδικημάτων τὰϲ θηλείαϲ ὑφαιροῦϲα δεόντωϲ ἃν ὑγιεινὴ λέγοιτο.

31. οἱ δὲ τῆϲ ἐναντίαϲ ὑπολήψεώϲ φαϲιν, ὅτι τὸ ἐπιθυμεῖν τῶν ἀφροδιϲίων οὐ μόνον γυναικῶν ἐϲτιν ἀλλὰ καὶ παρθένων. ἔνιαι γοῦν παρθένοι βαρυτέρουϲ γυναικῶν ἔρωταϲ ὑπέμειναν· μία γὰρ τῆϲ ὀρέξεωϲ ἄνεϲιϲ ἡ τῆϲ μίξεωϲ χρήϲιϲ, οὐκ ἀπαλλαγή. οὐκ ἀναιρεῖ τοίνυν τὴν ἐπιθυμίαν τὸ παρθενοτροφεῖϲθαι. τὴν δὲ τοῦ ϲπέρματοϲ ἀπόκριϲιν ἔνιοι μέν φαϲιν μήτε ἐπὶ τῶν ἀρρένων μήτε ἐπὶ τῶν θηλειῶν κατὰ γένοϲ εἶναι βλαβεράν, κατὰ δὲ τὴν ἀμετρίαν· βλάπτεϲθαι 〈μὲν γὰρ〉 τὰ ϲώματα πρὸϲ τὴν ϲυνεχῆ τοῦ ϲπέρματοϲ ἀπόκριϲιν, ὠφελεῖϲθαι δὲ. πρὸϲ τὴν ἐκ διαϲτήματοϲ, ὥϲτε καὶ δυϲκινηϲίαϲ ἀπολύεϲθαι καὶ δυϲφο- ρίαϲ. πολλοὶ γοῦν μετὰ ϲυνουϲίαν εὐκινητότεροι κατέϲτηϲαν καὶ γεν- ναιότερον ἠνέχθηϲαν. ἔνιοι δέ φαϲιν βλαβερὰν μὲν εἶναι τὴν τοῦ ϲπέρματοϲ πρόεϲιν ὡϲ ἀτονίαϲ οὖϲαν ἀποτελεϲτικήν, ἤδη δέ ποτε καὶ κατὰ τοῦτο λυποῦϲαν, ἐπ᾿ ὀλίγον δὲ καὶ προϲκαίρωϲ εἰϲ ἄλλο τι πλεῖον ὠφελεῖν, τοῦτ᾿ ἔϲτιν εἰϲ τὴν ἀπαραπόδιϲτον τῶν ἐμμήνων ἀπόκριϲιν. 2–p. 22, 5 § 30 – 32] Must. I 30 1 διηνεκὴϲ edd.: διηνεκῶϲ (item in capitum indice) P iuxta titutum in mg. eadem manu: ζἡτ(ει) ἔμπροϲθεν κ(εφαλαίῳ) μα ὅπου τὸ ϲημεῖον τοὐτο ??, quod signum repetitur fol. 236 in mg ante cap. μα collectionis Parisinae (Πῶϲ ἐλέγξομεν ἐπιτετηδευμένην παρθενείαν p. 83 DJ verbis eadem manu ad- ditis εἰϲ τὸ ποιῆϲαι ἀλλοτρίαν παρθ(ενείαν) P 2 in mg. θ΄ P 8 κωλύα οῦϲα P τῶν εἰρημένων P: corr. Erweroms 12 ἐπὶ γὰρ P: corr. Ermerins 15 ὑγιείᾳ Rose ἐν τῷ P: τὸ Ermerins αἵ τε P: corr. Ermerins 16 ἀώρωϲ Gompert 22 οὐκ ἀπαλλαγὴ Rose: ἡ ἀπαλαγὴ P 25 μὲν γὰρ add. Kind, γὰρ Schoene, γοῦν Rose 27 διὰ ϲτόματοϲ P: corr. Dietz δυϲκι- νηϲίαϲ P: δυϲκινηϲίαν errore Dietz δυϲφορίαϲ scripsi (cf. γενναιότερον ἡνέγ- θηϲαν υ. 28 sq.) : δυϲφωνίαϲ P 30 πρόειϲιν P 31 πρὸϲκαίρωϲιϲ· ἀλλὰ P; corr. Gomperz ὥϲπερ γὰρ τὸν ἱδρῶτα προϲκαλεῖν μὲν ἡ τῶν ὅλων ϲωμάτων κίνηϲιϲ εἴωθεν, ἐπέχειν δὲ καὶ παρακρατεῖν ἡ ἀκινηϲία, καὶ ὡϲ τὸ ϲίελον ἡ προφορὰ τῆϲ φω|νητικῆϲ ἐνεργείαϲ πρὸϲ ἔκκριϲιν ἄγει μᾶλλον, ταῖϲ δὲ διόδοιϲ τοῦ πνεύματοϲ πέφυκεν ϲυνεπακολουθεῖν, οὕτωϲ καὶ ἡ περὶ τὰ γυναικεῖα μὸρια ϲυγκίνηϲιϲ ἐν τοῖϲ ἀφροδιϲίοιϲ ϲυναναχαλᾷ τὸν ὄγκον ὅλον· διὰ τοῦτο δὲ καὶ τὴν ὑϲτέραν ἀνίηϲιν, ὥϲτε καὶ τὴν κάθαρϲιν ἀπαραπόδιϲτον φυλαχθῆναι. πολλαὶ γοῦν διὰ μακρὰν χηρείαν ϲτραγγῶϲ καὶ μετὰ πόνου καθαιρόμεναι γαμηθεῖϲαι πάλιν ἐκαθάρθηϲαν ἀπαραποδίϲτωϲ. αἱ δὲ ἐκτμηθεῖϲαι τὰϲ μήτραϲ ὕεϲ ἐρρωμενέϲτεραι γίνονται διὰ τὸ μηδ᾿ ὅλωϲ ἔχειν τὸ τὴν ἔμμηνον ἔκκριϲιν [τὸ] ὑπο- μένον ϲπλάγχνον. ὡϲ οὑν οὐδὲ ποδαγρὸϲ ἄν τιϲ γένοιτο πόδαϲ οὐκ ἔχων οὐδὲ ϲτραβὸϲ τοὺϲ ὀφθαλμοὺϲ ἐκκεκομμένοϲ, τῷ μὴ ἔχειν τὸ μέλοϲ ὃ νοϲήϲει, κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον οὐδὲ ταῖϲ μὴ ἐχούϲαιϲ τὴν μήτραν δύναται παρακολουθῆϲαι τὰ κατὰ τὴν ὑϲτέραν γινόμενα δυϲχερῆ. ταῖϲ δὲ παρθένοιϲ πάρεϲτιν ἡ μήτρα· κίνδυνοϲ οὖν δι᾿ ὅλου τῆϲ ϲυμπλοκῆϲ ἀπεχομένων αὐτῶν παραπολέϲθαι τὴν τῆϲ ὑϲτέραϲ ἐνέργειαν. πρὸϲ δὲ τὸ τὰϲ μὴ ϲυνουϲιαζούϲαϲ ἀπαλλάϲϲεϲθαι τῆϲ ἐκ τοῦ τίκτειν κακώϲεώϲ φαϲιν, ὅτι πρὸϲ ἕτερα πολλῷ χείρονα διὰ τὸ μὴ ϲυνουϲιάζειν βλάπτονται παραποδιζομένηϲ τῆϲ ἐμμήνου καθάρϲεωϲ· ἀμέλει καὶ καταπίμελοι γίνονται καὶ τοῖϲ ϲυγκρίμαϲιν περιπλθεπῖϲ ὑποϲωρευομένου κατ᾿ ὀλίγον τοῦ διὰ τῆϲ καθάρϲεωϲ ὀφείλοντοϲ ἐξ- αναλοῦϲθαι. βλαβερὰ τοίνυν ἡ δι᾿ ὅλου παρθενία.

32. καὶ τοιαῦτα μὲν λέγουϲιν ἑκατέρωθεν. ἡμεῖϲ δὲ τὴν διηνεκῆ παρθενίαν ὑγιεινὴν εἴναί φαμεν, ὅτι βλαβερὰ κατὰ γένοϲ ἡ ϲυνουϲία, καθάπερ ἐν τῷ Ὑγιεινῷ διὰ πλειόνων ἀποδέδεικται. βλέπομεν δὲ καὶ τῶν ἀλόγων ζψων ἐν τοῖϲ θηλυκοῖϲ ὄντα ἐρρωμενέϲτερα τὰ κωλυόμενα τῆ ϲυνουϲίᾳ χρῆϲθαι, καὶ τῶν γυναικῶν δυϲαλωτοτέραϲ πρὸϲ νόϲουϲ τὰϲ | διὰ νόμον καὶ τὴν εἰϲ θεοὺϲ Θρηϲκείαν ἀποτετα- γμέναϲ ταῖϲ μίξεϲιν καὶ τὰϲ ἐννόμῳ [ἐν] παρθενίᾳ διαφυλαχθείϲαϲ. τὸ δὲ ϲτραγγῶϲ καθαίρεϲθαι καὶ εἰϲ πιμελώδη καὶ ἄμετρον ὄγκον παρ- εκχεῖϲθαι διὰ τὴν ἀργίαν καὶ τὴν ἀκινηϲίαν γίνεται τοῦ ϲώματοϲ. ἐπεὶ γὰρ πολλαὶ τῶν οὕτωϲ παρθενοτροφουμένων 〈ἐν τη〉ρήϲει καὶ φυλακῇ μένουϲαι τῶν ὀφειλομένων γυμναϲίων οὐ μεταλαμβάνουϲιν οὐδὲ αἰωρῶν οὐδὲ τῆϲ ἐντεῦθεν εὐαρεϲτήϲεωϲ, διὰ τοῦτο τοῖϲ εἰρη- 25 ἐν τῷ Ὑγιεινῶ] cf. Caet. AureI De salutar. praccept. 58 (Rose, Anecd Graec. et Graecolat. II 201) 9 ἐρρωμενέϲτεροι P: corr. Diets 10 τὸ ante ὑπομένον om. edd. 12 sq. τῷ μὴ ἔχειν . . . νοϲήϲει eiecit Gompers 13 ὅ νοϲήϲει Rose: οὐ νοϲήϲη P 16 παραπολεϲθῆναι P: corr. Herxeraen 18 χεῖρον Rose 20 καταπί- μελα P 26 ἐν τοῖϲ θηλυκοῖϲ eiecit Gompers 27 δυϲαναλωτοτέραϲ P: corr. Ermerins 29 ἐν seclusit Rose 31 τοῦ . . . ματοϲ P: lacunam trium litte- rarum exrleuit Ermerins 32 αἰ ante πολλαὶ add. Gompers trixm fere litlerauxia lacuna ante ρἡϲοι (sic) P: 〈διὰ βίου ἐν τη〉ρήϲει Gopers: 〈ἐν ἀναχωρ〉ἡϲει Remhold 34 ἀέρων P: corr. Ermerins μένοιϲ ὀχληροῖϲ ἁλίϲκονται. διόπερ ὑγιεινὴ μὲν ἡ διηνεκήϲ ἐϲτιν παρ- θενία καθάπερ ἐπὶ τῶν ἀρρένων καὶ ἐπὶ τῶν θηλειῶν, τῷ κοινῷ δὲ τῆϲ φύϲεωϲ λόγῳ, καθ᾿ ὃν 〈χάριν〉 τοῦ μένειν ἑκάτερα 〈τηρεῖ〉 τὰ γένη τὴν τῶν ζῴων διαδοχήν, ἡ μίξιϲ ἀκόλουθοϲ ἂν εἴη. καὶ περὶ τούτων ἑξῆϲ διαλαβεῖν ἀναγκαῖον.

VIII. Μέχρι τίνοϲ τὸ θῆλυ παρθενοτροφητέον.

33. Ἐπεὶ τὸ μὲν ἄρρεν μόνον προετικὸν ϲπέρματοϲ ὑπάρχον οὐδένα κίνδυνον ἔχει ἐκ τῆϲ πρώτηϲ μίξεωϲ, τὸ δὲ θῆλυ καὶ δεκτικόν ἐϲτιν ϲπερμάτων καὶ ϲυλληπτικὸν εἰϲ ὑπόϲταϲιν τοῦ ζῴου καὶ παρ᾿ αὐτὸ τοῦτο κινδυνεῦϲαν εύρίϲκεται θᾶττον ἢ προϲῆκεν ἐπὶ τὰϲ δια- κορήϲειϲ ἀγόμενον ἢ βράδιον, εὐλόγωϲ περὶ τοῦ προκειμένου ϲκέμμα- τοϲ ἐπιζητοῦμεν.

ἔνιοι μὲν οὐν μέχρι τοϲούτου διατελεῖν ἐν παρθενίᾳ τὸ | θῆλυ καλῶϲ ἔχειν ὑπέλαβον μέχριϲ οὐ μήπω πρὸϲ τὴν υίξιν ἔϲχηκεν ὁρμήν- αὐτὴ γὰρ ἡ φύϲιϲ, ὡϲ ἐπὶ τῶν ἀλόγων ζῴων οὕτωϲ καὶ ἐπὶ τῶν ἀν θρώπων, καθ᾿ ἣν δεῖ προθεϲμίαν ἐπὶ τὴν μίξιν ἐλθεῖν, οἴϲτρουϲ τινὰϲ ἐφύτευϲεν καὶ ὁρμὰϲ ἐκίνηϲεν, ὁρμῶντοϲ ἤδη τοῦ ϲώματοϲ ἐπὶ τῆν τῶν ἀφροδιϲίων ἀπόλαυϲιν ἐλθεῖν. λέληθεν δὲ τούτουϲ, ὅτι τὰ μὲν ἄλογα ζῷα μὸνῃ φύϲει καὶ ἀλόγῳ τύχῃ διοικούμενα παρ᾿ ἑαυτῶν οὐδὲν εἰϲ ἐπιθυμίαν ϲυνειϲφέρει. διὸ καὶ τῶν πλείϲτων ἐμπρόθεϲμοϲ 〈καθέϲτηκεν〉 ὁ χρόνοϲ τῆϲ ἐπὶ τὴν μίξιν ὁρμῆϲ, ἐπὶ δὲ τῶν ἀνθρώ- πων ἀπρόθεϲμοϲ, πολλαχοῦ καὶ τοῦ λόγου διὰ καινάϲ τιναϲ ἡδονάϲ ἢ δόξαϲ ϲαλεύοντοϲ τὰϲ ὁρμάϲ. ἐπεὶ τοίνυν αἱ μὴ ϲωφρονικῶϲ ἀγό- μενοι παρθένοι διὰ τὸ ἀπαιδαγώγητον προωροτέραϲ ἕλκουϲι τὰϲ ἐπι. θυμίαϲ, διὰ τοῦτο ταῖϲ ὁρμαῖϲ οὐ καταπιϲτευτέον. μέχρι δὲ τοϲούτου διατηρεῖν ἐν παρθενίᾳ ϲυμρἑρει, μέχριϲ οὐ δι᾿ ἑαυτῆϲ γένηται κάθαρ- ϲιϲ· ἔϲται γὰρ τεκμήριον τοῦ δύναϲθαι τὴν ὑϲτέραν ἥδη τὰϲ ἰδίαϲ ἀποτελεῖν ἐνεργείαϲ, ὧν 〈ἐϲτιν〉 μία καὶ ἡ ϲύλληψιϲ, ὡϲ ἔμπροϲθεν εἰρήκαμεν. κίνδυνοϲ 〈γὰρ〉 τὸ καταβληθὲν ϲπέρμα ϲυλληφθῆναι μικρο- μεγέθουϲ ἔτι τῆϲ μήτραϲ ὑπαρχούϲηϲ καὶ διὰ τοῦτο θλιβηϲομένου μετὰ τὴν ὄγκωϲιν τοῦ ἐμβρύου καὶ οὕτωϲ ἤτοι φθαρηϲομένου παντε- λῶϲ ἢ τοὺϲ χαρακτῆραϲ ἀπολέϲαντοϲ ἢ πάντωϲ ἐν τῷ καιρῷ τῆϲ 25—29] Must. I 31 28 ἔμπροϲθὲν] spra p. 13, 2 1 εὑρίϲκονται P: corr. Dietz 3 χάριν et τηρϲῖ addidi: τ. μ. ἐκ. 〈ϲυναί. τια〉 Schocnc: ὑπομένει ἑκάτερα Ermcrins 4 τούτων scripsi: ne hictur:: τού- του P 7 ι´ om. in mg. 10 κινδυνεῦϲαν scripsi: κινδυνεῦϲαι P ἔλατ- τον P: corr. Ermerins 14 post οὐ duarum litterarum iacima P: οὐ 〈γε〉? Rose. erat, ni fallor, sicut infra υ. 26 οῦν errore sriptum 17 ὀργῶντοϲ suppleui 20 post ἐμπρόθεϲμοϲ lacuna septem fere litterarum P. 〈κοθέϲτηκεν〉 suppleui 22 κενὰϲ Ermcrins 26 eν P: corr. Diets 28 post ῶν lacuna quinque fere litterarum P: 〈ἐϲτιν〉 suppleui: 〈μία τιϲ〉 μὲν Ermerins: 〈μία〉 μὲν Rose μία scripsi: μὲν P 29 γὰρ add Dict: 30 θλιβομένου Rose 31 τοῦ τοῦ P 32 ἀπολέϲντοϲ Diets ἀποτέξεωϲ κίνδυνον παρεξομένου τῇ κυοφορούϲῃ τῇ διὰ ϲτενῶν ἔτι καὶ ἀτελειώτων ἀκμὴν τῶν περὶ τὸ ϲτόμιον τῆϲ ὑϲτέραϲ μερῶν διέρ- χεϲθαι. ϲυιιβαίνει δὲ οὕτωϲ καὶ ἀτροφεῖν ἔνια τῷ μήπω τὴν ὑϲτέραν μεγάλοιϲ ἀγγείοιϲ καταπεπλέχθαι, λεπτοῖϲ δὲ καὶ οὐχ ἱκανοῖϲ τοϲοῦ- τὸν αἷμα παρακομίζειν, ὅϲον ἱκανόν ἐϲτιν τὸ κατὰ γαϲτρὸϲ διαθρέψαι. τὸ μέντοι τὴν κάθαρϲιν ἐπιφαίνεϲθαι πρῶτον κατὰ τὸ πλεῖϲτον περὶ τὸ τεϲϲαρεϲκαιδέκατον ἔτοϲ ἀπαντᾷ τοῦτο τοίνυν ὄντωϲ ἐϲτὶ φυϲικὸν καὶ τὸν τῆϲ διακορήϲεωϲ ἐμφαῖνον χρόνον. οὐκ ἀϲφαλὴϲ δὲ πάλιν οὐδ᾿ ἡ μετὰ πολυετῆ χρόνον διακόρηϲιϲ· μένει γὰρ ϲυμπεπτωκὼϲ ὁ τράχηλοϲ τῆϲ ὑϲτέραϲ, ὄν τρόπον καὶ τὰ τῶν ἀρρένων μόρια παρὰ τὸ μὴ χρῆϲθαι τοῖϲ ἀφροδιϲίοιϲ. οὕτωϲ οὐν ἐν εὐρυχώρῳ μὲν τῷ κύτει τῆϲ ὑϲτέραϲ τὸ ϲπέρμα διαπλαϲθὲν καὶ τελειωθὲν εἰϲ ζῷον, διὰ ϲτενοῦ δὲ τοῦ τραχήλου κατὰ τὴν ἀπότεξιν οὐκ εὐμαρῶϲ διελθεῖν δυνάμενον μεγάλαϲ ὀχλήϲειϲ καὶ κινδύνουϲ ἐπιφέρει. διόπερ ὁ προ- ειρημένοϲ χρόνοϲ, ἐν ῷ τελειούμενον τὸ χωρίον τῆϲ γενέϲεωϲ δύναται τὴν ϲύλληψιν ὑπομένειν, ἐπιτήδειόϲ ἐϲτιν εἰϲ διακόρηϲιν.

IX. Πῶϲ ϲημειωτέον τὰϲ δυναμέναϲ ϲυλλαμβάνειν.

34. Ἐπεὶ τέκνων ἕνεκα καὶ διαδοχῆϲ, ἀλλ᾿ οὐχὶ ψιλῆϲ ἡδυπαθείαϲ οἱ πολλαὶ γάμοιϲ ϲυγκαταζεύγνυνται, παντελῶϲ 〈δ᾿〉 ἐϲτὶν ἄτοπον περὶ μὲν τῆϲ προγονικῆϲ αὐτῶν εὐγενείαϲ ἐξετάζειν καὶ τῆϲ τῶν χρη- μάτων περιουϲίαϲ, περὶ δὲ τοῦ πότερον δύνανται ϲυλλαμβάνειν ἢ μή, καὶ εἰ πρὸϲ τὸ τίκτειν εὐφυῶϲ ἔχουϲιν ἢ οὖ, ἀνεξέταϲτον ἀπολιπεῖν, δεόντωϲ τὸν περὶ τοῦ προκειμένου ποιούμεθα λόγον. εὐφυῶϲ δὴ πρὸϲ ϲύλληψιν διακεῖϲθαι ϲημειωτέον τὰϲ ἀπὸ πεντεκαιδεκαετοῦϲ ἡλικίαϲ ἕωϲ τεϲϲαρακονταετοῦϲ κατὰ τὸ πλεῖϲτον· μήθ᾿ οἶον ἀνδρώδειϲ καὶ πυκνὰϲ καὶ καταπαγίουϲ [ἢ καταπιμέλουϲ εἶναι] μήτε ἄγαν ἐκλελυ- μέναϲ καὶ καθύγρουϲ, 〈ὥϲτε〉 καὶ τὴν ὑϲτεραν ἐμφερῆ τοῖϲ ὅλοιϲ 〈ϲώμαϲιν〉 ὑπάρχουϲαν ἢ διὰ πολλὴν ϲκληρίαν 〈ἀρχὴν〉 μὴ δέχεϲθαι ῥᾳδίωϲ τὴν πρόϲφυϲιν τοῦ ϲπέρματοϲ ἢ δι᾿ ὑπερτεταμένην ἔκλυϲιν καὶ ἀτονίαν 〈αὐτὸ πάλιν ἀφιέναι〉· καὶ μήτε κάθυγρον τὴν μήτραν ἐχούϲαϲ μήτ᾿ αὐχμηρὰν μηδ᾿ ἄγαν εὔπορον ἢ πάλιν ἐϲφιγμένην, 18 § 34] cf. Aet. XVI 7; Must. I 32 3 μήπω τὴν Gompers: μὴ πρώτην P 6 πρῶτερον P: corr. Diets 11 οὐκ ὰνευρυχωρία P: corr. Herwerden: οὖν κὰν εὐρυχωρίᾳ Rose 15 ἐν τῶ P: corr. Rose 18 ια´ in my. P φίληϲ P: corr. Herwerden 19 οἱ πολλοι P. corr. Rose 〈δ᾿〉 add. Rose 21 δὐναται P: corr. Rose 22 ἔχουϲιν scripsi: ἔχουϲα P: ἔχουϲαι Rose ἀπολἱπειν P: eratne ἀπολεί- πειν? 23 διὸ ante δεόντωϲ add. Rruerins 25 τὸ πλεῖϲτον Dieta: τὸν εἰϲ τὸν P μηδ᾿ P: corr. Rose 26 post πυκνὰϲ add. τὴν ἔξιν Aet. κατα- πάχουϲ P: corr. Rose ἢ καταπιμέλουϲ εἲναι sect. Rose 27 ὥϲτε add. Rose (post ὑπάρχουϲαν Ermerins) post ὅλοιϲ lacuna 8 fere litter. P: ϲώμα- ϲιν supplevi coll. e. gr. p. 15, 25: ὄγκοιϲ suppl. Rose 28 post ϲκληρίαν lacunx. 8 fere litter. P: fort. excidit ἀρχὴν 29 ὑπερτεταμένηϲ P: corr. Dets 30 lacunam post ἀτονίαν agnouit Ermerins 31 μήτ᾿ P: corr. Reinhold πολύ P: corr. Ermerins εὐτάκτωϲ δὲ καθαιρομέναϲ καὶ οὐ διά τινοϲ ὑγραϲίαϲ ἢ ἰχώρων ἑτερο- γενῶν, αἴματοϲ δέ, καὶ τούτου μήτε ἄγαν πολλοῦ μήτε πάλιν [ἄγαν] παντελῶϲ ὀλίγου· καὶ τὸ ϲτόμιον τῆϲ ὑϲτέραϲ ἐχούϲαϲ προκοπώτερον μᾶλλον καὶ κατ᾿ εὐθύ κείμενον (καὶ γὰρ φύϲει παρεγκεκλικὸϲ καὶ πορ- ρωτέρω τοῦ γυναικείου κόλπου κείμενον πρὸϲ ἐπιϲπαϲμὸν καὶ παρα- δοχὴν τοῦ ϲπέρματοϲ ἀφυέϲτερον)· καὶ τὰϲ εὐμαρῶϲ πεττούϲαϲ τὴν τροφὴν καὶ μὴ καθυγραινομέναϲ διηνεκῶϲ τὴν κοιλίαν, εὐϲταθεῖϲ δὲ τὴν διάνοιαν καὶ ἱλαράϲ (καὶ γὰρ αἱ ϲυνεχεῖϲ ἀπεψίαι * τοῖϲ ϲυλλαμ- βανομένοιϲ ἀνθίϲτανται, καὶ ῥευματιϲμὸϲ τῆϲ κοιλίαϲ ἐξίει τὸ κρατού- μένον δυϲέργητον, 〈τὸ δ᾿〉 ἐπίλυπόν τε καὶ θυμικὸν τῆϲ ψυχῆϲ 〈διὰ〉 τὴν ταραχὴν τοῦ πνεύματοϲ ἀπωθεῖ τὸ ϲυλλαμβανόμενον).

35. οἱ δὲ καὶ τὰϲ μήτε χαρὰϲ μήτε λύπαϲ τοῖϲ ὄμμαϲιν 〈ἐμφαι- νούϲαϲ καὶ τὰϲ〉 δὲ τῷ χρώματι ταχέωϲ τρεπομέναϲ, καὶ μάλιϲτα ἐπὶ τῶν μελανώτερον, ἀνεπιτηδειοτέραϲ ἔλεξαν· πολλὴν γὰρ εἶναι θερμαϲίαν ἐπὶ τούτων τῆϲ ὀρέξεωϲ τρέπουϲαν καὶ μελαίνουϲαν, δι᾿ ἢν καὶ τρόπῳ τινὶ τὸ ϲπέρμα φρυγόμενον ἐξαφανίζεϲθαι. βεβαιοτέρα δὲ 〈καὶ〉 πρώτι ϲημείωϲίϲ ἐϲτιν, 〈ὣϲ φηϲιν〉 Διοκλῆϲ, δύναϲθαι ϲυλλαμβάνειν τὰϲ κατ᾿ ὀϲφν καὶ λαγόναϲ εὐϲάρκουϲ, πλατυτέραϲ, φακώδειϲ, πυρράϲ, ἀρρενω- πούϲ, ἀγόνουϲ τὰϲ ἐναντίαϲ δὲ πάλιν· ἀτρόφουϲ, ἰϲχνὰϲ ἢ καταπιμέλουϲ, πρεϲβυτέραϲ λίαν ἢ νέαϲ. μάλιϲτα δὲ προϲέχει ϲημειώϲει τῇ διὰ τῶν προϲθέτων, οἱον ῥητίνηϲ, πηγάνου, ϲκόρδου, καρδάμου, καριάνδρου· εἰ μὲν γὰρ ἡ ποιότηϲ προϲτεθέντων αὐτῶν μέχρι τοῦ ϲτόματοϲ ἀναφἐ- ροιτο, δύναϲθαί φηϲιν ϲυλλαμβάνειν αὐτάϲ, εἰ δὲ μή, τοὐναντίον, εὐήνωρ δὲ καὶ Εὐρυφῶν ἐπὶ δίφρου μαιωτικοῦ καθίϲαντεϲ τοῖϲ αὐτοῖϲ ὑπεθυμίαϲαν. ἄπερ ψευδῆ· καὶ γὰρ οὐκ εὔϲαρκοϲ κατ᾿ ὀϲφὺν οὐϲα ϲυνέλαβε, τὰ προϲτεθέντα δὲ καὶ εἰλητικὰ καὶ [ἡ] διὰ τῶν λόγῳ θεωρητῶν ἀναδοθήϲεται πόρων, 〈εἰ〉 καὶ μὴ δυνηθήϲεταί τιϲ ϲυλλαμ- 17 ὡϲ φηϲιν Διοκλῆϲ] fr. 179 p. 202 IV. 24 Εὐἡνωρ δὲ καὶ Εὐρυφῶν] cf. p. 144, 23. 27; 149, 11.15; M. Wellmann, Frg. d. pr. arste I 96 sq.; R- Enc. VI 972sq. 1342sqq. 26sq. διὰ τῶν λόγῳ θεωρητῶν . . πόρων] cf. Ϲael. Aurd. Cet. II 16, 98; Tard. III 2, 19 V 10, 105 1 ἰϲχυρῶν P: corr. Dietz 2 ἀγαν del. Ermerins 3 ἔχουϲα P: corr. Dietz 8 post ἀπεψίαι lac. 8 fere litter. in P: exciditnc ϲφοδρῶϲ? Kalbfleisch. 9 ἐξίηϲιι scripsi (cf. infra p. 32, 23; Croenert, Memor. Gr. Hercul. p. 258, 3): ἐξίοι P: ἐξίηϲι editi. 10 δυϲέργητον, 〈τὸ δ᾿〉 ἐπίλυπον ego: δυϲεργῆ τόν ἐπίλοιπον P: δυϲενέργητον ὄν τὸ δὲ ἐπίλυπον Rasc post ψυχῆϲ ἰαϲυναμ 5 fere litter. in P suppl. Ermerins 12 ὄμμαϲι μὴ δὲ P: ἐμφαινούϲαϲ τὰϲ suppl. Rose, ἐμφ. καὶ τ. ἔμπαλιν Mercaldt 14 μελανότερον P: μελάντερον Ermerins 15 τρέπουϲαν scil. τὸ χρῶμα: ἀποτρέπουϲαν 16 ἐξαφανίζεται P: corr. Ermerius καὶ add. Rose 17 ἐϲτιν 〈ῶϲ φηϲιν〉 Διοκλῆϲ Kalbfleisch: ὡϲ Διοκλῆϲ φηϲι Rose: ἐϲτὶν, διὸ μὴ P 18 ὀϲφάν P λαγόνα P: correxi 19 τε πάλιν τὰϲ ἐναντίαϲ Ermerins ἢ καταπ. Rose καὶ καταπ, P 20 ἢ λίαν νέαϲ Ermerins νέαν P: corr. Ermerins προϲεχεῖϲ P: corr. Rose 21 ϲκόρδ〈ου, καρδ〉άμου conieci (ef. Hippocr.. De morb. mul. II 206; VIII 398, 21 L.): ϲκορδαμοῦ P 24sq. Eὐὴνωρ . . . ὑπεθυμίαϲαν sect. Ermerins 24 Εῦφρων P: corr. Daremberg 25 sq. ὸϲφὺν οὐϲa Rose: ὀϲφύοϲ P 26 εἰληκττκὰ P: corr. Dietz. εἰλητὰ Ermerins: εἰλικτὰ Rose ἡ secl. Ermerins λογων P: corr. Ermerins 21 〈d〉 καὶ eρo: καὶ 〈εἰ〉 Mrmerins δυνήϲε- ται Ermerins βάνειν. ὁ γοῦν Ἀϲκληπιάδηϲ φηϲὶν ἐπιτιθεμένηϲ τῆϲ διὰ πηγάνου κηρωτῆϲ ἑλκωμένῳ τὰ ϲκέλη ἀντίληψιν τῷ κάμνοντι [ἡ] γενέϲθαι τῆϲ ποιότητοϲ κατὰ διάδοϲιν. ἐν τῷ καθόλου δὲ ζητητέον τὰϲ κατὰ φύϲιν ἐχούϲαϲ τῷ τε ὅλῳ ϲώματι καὶ τῇ ὑϲτέρᾳ. καθάπερ γὰρ οὐδὲ λυπρὸν χωρίον τελειοῖ ϲπέρματα καὶ φυτά, τῇ δὲ παρ᾿ ἑαυτοῦ κακίᾳ καὶ τὰϲ ἀρετὰϲ τῶν φυτῶν τε καὶ ϲπερμάτων ἀπόλλυϲιν, οὕτω καὶ τὰ ϲώματα τὰ τῶν θηλειῶν παρὰ φύϲιν διακείμενα οὐ κρατεῖ τῶν μεθιεμένων εἰϲ αὐτὰ ϲπερμάτων, ἀλλὰ τῇ παρ᾿ ἑαυτῶν κακίᾳ ϲυννοϲεῖν ἢ καὶ ἀπόλλυϲθαι ταῦτα ἀναγκάζει. |

X. Τίϲ ἄριϲτοϲ καιρὸϲ ϲυνουϲίαϲ πρὸϲ ϲύλληψιν.

36. Καθάπερ ἐπὶ τῶν ἔξωθεν ϲπερμάτων οὐ πᾶϲ καιρὸϲ ἐπιτή- δειοϲ πρὸϲ τὸ κατὰ τῆϲ γῆϲ αὐτὰ βληθέντα καρποὺϲ ἐνεγκεῖν, οὕτωϲ οὐδὲ ἐπὶ τῶν ἀνθρώπων [ὁ] πᾶϲ καιρὸϲ ἐπιτήδειοϲ πρὸϲ ϲύλληψίν ἐϲτι τῶν ἐν ταῖϲ μίξεϲιν μεθιεμένων ϲπερμάτων. ἵν᾿ οὐν διὰ τῆϲ εὐκαιρίαϲ τῆϲ χρήϲεωϲ τῶν ἀφροδιϲίων τὸ ζητούμενον ἔργον ἐπιτευχθῇ, χρήϲιμον τὸν καιρὸν εἰπεῖν. ἄριϲτοϲ ϲυνουϲίαϲ καιρὸϲ πρὸϲ ϲύλληψιν ὁ παυομέ- νηϲ τε 〈καὶ〉 παρακμαζούϲηϲ τῆϲ καθάρϲεωϲ, 〈καὶ〉 ὁρμῆϲ καὶ ὀρέξεωϲ πρὸϲ ϲυμπλοκὴν ὑπαρχούϲηϲ, καὶ τοῦ ϲώματοϲ μήτ᾿ ἐνδεοῦϲ ὄντοϲ μήτ᾿ ἄγαν πλήρουϲ καὶ βαρέοϲ ἐκ μέθηϲ καὶ ἀπεψίαϲ, καὶ ὁ μετὰ τὴν ἀποθεραπείαν τοῦ ϲώματοϲ ἐμβρωματίου λημφθέντοϲ ὀλίγου καὶ κατὰ πᾶν εὐαρέϲτου τοῦ καταϲτήματοϲ ὑπάρχοντοϲ. παυομένηϲ τῆϲ καθάρ- ϲεωϲ καὶ παρακμαζούϲηϲ· ὁ μὲν γὰρ πρὸ τῆϲ καθάρϲεωϲ ἀνεπιτήδειοϲ, βαρουμένηϲ ἤδη τῆϲ ὑϲτέραϲ καὶ δυϲαρέϲτωϲ ἐχούϲηϲ διὰ τὴν ἐπι- φορὰν τῆϲ ὕληϲ καὶ μὴ δυναμένηϲ δύο κινήϲειϲ ἐναντίαϲ ἀλλήλαιϲ ἐνεγκεῖν, τὴν μὲν εἰϲ τὸ ἐκκρῖναι τὴν ὕλην, τὴν δὲ εἰϲ τὸ παραδέξα- ϲθαι. καθάπερ γὰρ ὁ βαρούμενοϲ ὑπό τινοϲ ὕληϲ ϲτόμαχοϲ εἰϲ μὲν τὸ ἀπορρῖψαι τὸ θλῖβον ἐπιτηδείωϲ ἔχει παρυπτιώμενοϲ 〈διὰ τὴν〉 ναυτίαν, πρὸϲ δὲ τὸ 〈παρα〉δέξαϲθαι τροφὴν ἀπέϲτραπται, κατὰ τὴν αὐτὴν ἐπιβολὴν καὶ ἡ μήτρα πλήρηϲ 〈ἐπὶ〉 τοῦ καιροῦ τῆϲ καθάρϲεωϲ ὑπάρχουϲα πρὸϲ μὲν τὴν ἀποκένωϲιν τοῦ ϲυνερρυηκότοϲ εἰϲ αὐτὴν αἵματοϲ εὐφυῶϲ ἔχει, πρὸϲ δὲ τὴν ἀνάληψιν τοῦ ϲπέρματοϲ καὶ 16 § 36, 2] Must. I 33 § 36, 2—9] cf. Diocl. frg. 26 Wellin. 2 ἑλκωμένῳ scripsi (omissum, ut saepius, augmentum): ἑλκωμένηϲ P: ἑλκου- μένῳ Ermerms ἢ sect. Ermeris: latine ποτέ? γίγνεϲθαι Rose 3 ἐν τῷ] τῷ Ermerins: τὸ Rose 4 λυπρὸν Daremberg: λαμπρὸν P: potes λεπρὸν 5 τελειοῖ Daremberg: τέλεια P ἑαυτῶν P: corr. Ermerins 6 καὶ τὰ ϲώματα scripsi: καὶ τὰϲ κατὰ P. καὶ τὰ Ermerins 8 ἐ (lacuna trium litter.) αυτὰ P: suppl. Ermerins 13 ἐϲτι Rose: ἐπι P ὀ del. (coll. p. 27, 32) vet ἅπαϲ Kalbfleisch 15 χαρήϲεωϲ P: corr. Ermerins ἐπιταχθῇ P: corr. Reinhold 16 post ἄριϲτοϲ add. οῦν Rose, μὲν οὖν Ermerins 17 καὶ pr. add. Dieta, καὶ alt. (coll. p. 26, 20) Kalbfleisch post ὁρμῆϲ add. δὲ Rose 20 ληφθέντοϲ editt 21 τοῦ Ermerins: καὶ P 24 δυϲκινήϲειϲ P: corr. Dietz 25 ἐγκρίναι P: corr. Ermerins 28 ante ναυτίαν lacunam septem fere litterarum explevit Ermerins δέξαϲθαι lacunom sex fere litterarum explevit Detz 29 ἐπὶ add. Dietz: ἐν τῷ καιρῶ Rose 30 ϲυρερυηκὸ- τωϲ P 31 ἔχειν P: corr. Dicts διακράτηϲιν ἀνεπιτηδείωϲ. ὁ δ᾿ ἀρχομενηϲ τῆϲ καθάρϲεωϲ καιρὸϲ ἄθετοϲ διὰ τὴν ἁπάντων ἐπίταϲιν, ὡϲ εἰρήκαθεν, ὁ δὲ αὐξανομένηϲ καὶ ἀκμαζούϲηϲ διὰ τὸ καθυγραίνειν τὸ ϲπέρμα καὶ τῷ πλήθει τοῦ ἀποκρινομένου αἵματοϲ ϲυνεκβλύζειν. ὡϲ γὰρ οὐδὲ τὸ τραῦμα παρα- κολλᾶται παρεπομένηϲ αἱμορραγίαϲ, ἀλλὰ κἄν παραχρῆμα ϲυγκολληθῇ, ταύτηϲ ἐπιφερομένηϲ διίϲταται πάλιν, οὕτωϲ οὐδὲ τὸ ϲπέρμα δύναται κολληθῆναί τε καὶ ϲυμφυῆναι πρὸϲ τὸν πυθμένα τῆϲ ὑϲτέραϲ ὑπὸ τῆϲ ἐκεἴθεν ἀποκρινομένηϲ αἱματικῆϲ οὐϲἰαϲ ἀνωθούμενον. μόνοϲ οὔν και- ρὸϲ ἐπιτήδειοϲ ὁ κατὰ τὴν ἀπόλειψιν τῆϲ καθάρϲεωϲ· κεκούφιϲται μὲν γὰρ ἡ μήτρα καὶ ϲύμμετροϲ παρέπεται θερμαϲία καὶ ὑγραϲιία. πάλιν γὰρ οὐκ ἐνδέχεται τὸ ϲπέρμα κολληθῆναι μὴ προτετραχυμμένηϲ 〈καὶ οἱον〉 ἐξεϲμένηϲ κατὰ τὸν πυθμένα τῆϲ ὑϲτέραϲ. ὡϲ οὖν ἐπὶ τῶν νοϲούντων ἐν ἀνέϲει λαμβανόμενον τὸ ϲιτίον πρὸ παροξυϲμοῦ 〈κατέ- χεται〉, κατὰ δὲ τὸν παροξυϲμὸν αὐτὸν εἰϲ ἔμετον ἀνακόπτεται, κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον καὶ τὸ ϲπέρμα βεβαίωϲ κατέχεται παρατεθέν, ὅτε παρακμάζουϲιν αἱ καθάρϲειϲ. εἰ δέ τινεϲ ϲυνέλαβον κατὰ τὸν ἄλλον χρόνον καὶ μάλιϲτα ὅτε καθοίρονται κατ᾿ ὀλίγον, οὐ δεῖ τὴν ἐν ὀλί- γαιϲ ἐπιτυχίαν μεταδιώκειν, ἀλλὰ τὸν ἐκ τῶν τῆϲ τεχνικῆϲ θεωρίαϲ λαμβανόμενον καιρὸν ὑποδεικνύναι.

37. προϲεθήκαμεν δὲ ὅτι καὶ ὁρμῆϲ καὶ ὀρέξεωϲ πρὸϲ ϲυνουϲίαν ὑπαρχούϲηϲ. ὡϲ γὰρ χωρὶϲ ὀρέξεωϲ οὐκ ἐνδεχόμενον ὑπὸ τῶν ἀρρέ- νων τὸ ϲπέρμα καταβληθῆναι, τὸν αὐτὸν τρόπον χωρὶϲ ὀρέξεωϲ ὑπὸ τῶν θηλειῶν οὐκ ἐνδεχόμενον αὐτὸ ϲυλληφθῆναι. καὶ ὡϲ ἡ τροφὴ χωρὶϲ ὀρέξεωϲ καταποθεῖϲα καὶ μετά τινοϲ ἀποϲτροφῆϲ οὐ καλῶϲ | κατατάϲϲεται καὶ τῆϲ ἐπιβαλλούϲηϲ 〈ἀπο〉τυγχάνει πέψεωϲ, οὕτωϲ οὐδὲ τὸ ϲπέρμα δύναται ἀναληφθῆναί τε καὶ κρατηθὲν κυοφορηθῆναι δίχα τοῦ παρεῖναι πρὸϲ ϲυνουϲίαν ὁρμὴν καὶ ὄρεξιν. καὶ γὰρ εἴ τινεϲ βιαϲθεῖϲαι ϲυνέλαβον, ἔϲτι καὶ ἐπὶ τούτων εἰπεῖν, ὅτι τὸ μὲν τῆϲ ὀρέξεωϲ πάντωϲ πάθοϲ καὶ ταύταιϲ παρῆν, ἐπεϲκοτεῖτο δὲ ὑπὸ ψυχι- κῆϲ κρίϲεωϲ· ὃν τρόπον καὶ ταῖϲ πενθούϲαιϲ ἡ μὲν πρὸϲ τὴν τροφὴν ὄρεξιϲ πολλάκιϲ ὕπεϲτιν, ἐπιϲκοτεῖται δὲ ὑπὸ τῆϲ διὰ τὴν ϲυμφορὰν λύπηϲ· ὕϲτερον γοῦν ἀναγκάζονται παρωϲάμεναι τὴν κρίϲιν τραφῆναι διὰ τὸν ὑπερβάλλοντα λιμόν.

2 εἰρήκαμεν] p. 25, 21 sqq. 8—p. 27, 4] Cael. Aur. Gyxaec. fragm. (EXmeris in ed. p. 303sq. Rose, Form. IV 141 sqq. Sor. cd. Rose p. 142 =Ermertns, Epist. crit. p. 76sqq.) 1 ἀρχόμενοϲ P: corr. Ermerins 2 ὤν Ermerins 4 ἀποκρινομένου ἀρχόμενοϲ hiat. fortasse ϲυνεκκλύζειν (cf Gal. II 903, 4) 5 ϲυγκολλαται Ermerins 9 ἀπόληψιν P: corr. Rose: ἀπόληειν Ermerins fortase recle καὶ κουφῖϲται P: corr. Dietz 11 προϲκολληθῆναι Ermeins 11 sq. καὶ οῖον Drremberg, ἀλλ᾿ οῑον Rose in lacuna quinque fere litteraum: ‘nisi aperi- tate matricis effecta, materiue lapsu fundo lacessito’ libere vertit Caelius 13 αἴτιον P: corr. Dietz post παροξυϲμοῦ litter. fere quinque lacuna: κατέ- χεται suppl. Rose, ἐγκατέχεται Ermerins: ‘tenetur’ cael. 18 τῶν del Er- mertms 24 ἢ καὶ Rose 25 καὶ] οὔτε Rose, non recepi propter hiatum 〈ἀπο〉τυγχάνει conieci 31 ἐπεϲκοτοῦνται P: cocr. Ermerins 33 λιμὴν P: corr. Dietz

38. κοιρὸϲ οὑν ἐπιτήδειοϲ ὁ κατὰ τὴν ὄρεξιν, πλὴν τοῦ ϲώματοϲ μήτε βαρουμένου μήηε ἐνδεοῦϲ ὄντοϲ· οὐ γὰρ ἱκανὸν τὸ πρὸϲ ϲυνου- ϲίαν ὁρμητικῶϲ ἔχειν. ἐὰν μὴ καὶ τὸ κατάϲτημα τοῦ ϲώματοϲ ἐπιτη- δείωϲ ἔχῃ. καθάπερ γὰρ καὶ τροφῆϲ ὀρεγόμεθα πολλάκιϲ ἐν ἀπεψίᾳ καὶ διαφθορᾷ τῶν παρακειμένων, ὁπότε, εἰ λάβοιμέν τι τῷ τῆϲ ὀρέ- ξεωϲ ἐπακολουθοῦντεϲ κινήματι, καὶ τοῦτο προϲδιαφθείρομεν, οὕτωϲ οὐδὲ [ἐν] τῷ τῆϲ ϲυνουϲίαϲ ὀρέγεϲθαι [καιρῷ] τὸ εὔκαιρον ϲύνεϲτιν, εἰ μὴ καὶ τἄλλα ϲυνεποπτεύομεν· ταῖϲ μὲν γὰρ καταφερεϲτέραιϲ ἐν παντὶ καιρῷ τὸ πρὸϲ ϲυνουϲίαν ὁρμητικὸν ϲυμπάρεϲτιν. ἔϲτω δὴ μήτε ἐν δεὲϲ τὸ ϲῶμα καὶ ἄτονον, τῷ γὰρ ὅλῳ καὶ τὰ μέρη ϲυνατονεῖν εὔλο- γον. οὕτωϲ δὲ καὶ τὴν ὑϲτέραν ἀτονωτέραν οῦϲαν εἰκὸϲ καὶ περὶ τὴν ἐνέργειαν τοιαύτην ἔψεψθαι, τὸ δὲ ϲυλλαβεῖν ὑϲτέραϲ ἔργον. μήτ᾿ ἐν- δεοῦϲ οὖν τοῦ ϲώματοϲ ὄντοϲ ἡ ϲυνουϲία παραλαμβανέϲθω μήτε δὲ πάλιν βαρέοϲ, [καὶ] ὁποῖον ἐν ἀπεψίαιϲ ἐϲτὶ καὶ μέθαιϲ. πρῶτον μέν, ὅτι κατὰ φύϲιν διακείμενον τὸ ϲῶμα τῶν ἰδίων ἐνεργημάτων ἀπο- δοτικὸν γίνεται, κατὰ φύϲιν δὲ οὐ διάκειται, καθ᾿ ὃν καιρὸν ἐν μέθη καὶ ἀπεψίᾳ καθέϲτηκεν· ὡϲ οὑν οὐδὲ ἄλλο τι φυϲικὸν ἔργον ἐν τοι- ούτῳ καταϲτήματι διοικεῖϲθαι δύναται, οὕτωϲ οὐδὲ ἡ ϲύλληψιϲ. δεῦ τερον δέ, ὅτι κολληθὲν δεῖ τὸ ϲπέρμα διατρέφεϲθαι, λαμβάνει δὲ τρο- φῆν ἀπὸ τῆϲ ἐπιφερομένηϲ ὕληϲ αἱματικῆϲ τε καὶ πνευματικῆϲ· ἐν δὲ ταῖϲ μέθαιϲ καὶ ταῖϲ ἀπεψίαιϲ πᾶϲ ἀτμὸϲ ἔφθαρται καὶ ϲυντεθόλωται καὶ τὸ πνεῦμα· κίνδυνοϲ οὐν ὑπὸ φαύλων τῶν ἐπιχορηγουμένων καὶ τὸ ϲπέρμα ἐπὶ τὸ φαυλότερον μεταβαλεῖν. εἶτα καὶ 〈ἡ〉 διὰ τὴν μέθην πολυυλία κωλυτικὴ 〈τῆϲ〉 πρὸϲ τὴν ὑϲτέραν γίνεται κολλήϲεωϲ τοῦ ϲπέρματοϲ· ὡϲ γὰρ τὰ ἐπὶ τῶν μεθυόντων τραύματα δυϲϲύμφυτα ποιεῖ διὰ τὴν πολλὴν ἀναφορὰν ὁ οἶνοϲ, οὕτωϲ εὔλογον καὶ τὴν τοῦ ϲπέρματοϲ κόλληϲιν ὑπὸ τῆϲ αὐτῆϲ αἰτίαϲ ἐπιταράττεϲθαι.

39. τί δεῖ λέγειν, ὅτι καὶ τὸ ποιὸν τῆϲ ψυχῆϲ κατάϲτημα φέρει τινὰϲ περὶ τούϲ τύπουϲ τῶν ϲυλλαμβανομένων μεταβολάϲ; οὕτωϲ ἐν τῷ ϲυνουϲιἀζειν πιθήκουϲ ἰδοῦϲαί τινεϲ πιθηκομόρφουϲ ἐκύηϲαν· ὁ δὲ τῶν Κυπρίων τύραννοϲ κακćμορψοι ὤν εἰϲ ἀγάλματα περικαλλῆ κατὰ τοὺϲ πληϲιαϲμοὺϲ τὴν γυναῖκα βλέπειν ἀναγκάζων [ὁ] πατὴρ εὐμόρ- φων ἐγένετο παίδων οἱ δ᾿ ἱπποτρόφοι κατὰ τὰϲ ὀχείαϲ ἔμπροϲθεν τῶν θηλειῶν εὐγενεῖϲ ἱϲτᾶϲιν ἵππουϲ. ἵνα οὐν μήτε ἄμορφον ἀπὸ τελεϲθῇ τὸ γεννώμενον ἀλλοκότουϲ φανταϲίαϲ ἐν τῷ μεθύειν τῆϲ ψυχῆϲ ὑπομενούϲηϲ, νηφέτωϲαν αἱ γυναῖκεϲ ἐν τοῖϲ πληϲιαϲμοῖϲ, εἶθ᾿ ὅτι καὶ πρὸϲ τὰϲ μητεραϲ ὁμοιότηϲ τιϲ οὐ κατὰ ϲῶμα μόνον, ἀλλὰ καὶ κατὰ ψυχὴν ἀναφέρεται τῶν γεννωμένων. καλὸν οὐν ἐὐϲταθούϲῃ τῇ ψυχῇ καὶ μὴ παρακόπῳ διὰ μέθην ὅμοιον ἀποτελεϲθῆναι τὸ γεννώ- 4 ἐὰν ἀπεψία, καὶ διαφορὰ P: corr. Darcmberg 7 ἐν del. Rose ὄρει, ἔϲται P: corr. Ermerins καιρῷ del. Hericerden ἔνεϲτιν RIeroerde. 14 ἀρεὸϲ P: corr. Dietz καὶ del. Ermerins 23 ἡ add Ermerins 24 αυλυτική P: corr. Gompers τῆϲ add. Ermerins κωλύϲεωϲ P: corr. Dietz 25 γὰρ Ermerins: καὶ P: 27 αὐτῆϲ Dietz: λυτῆϲ P 28 τί] ἔτι coniec. Schoene: fort. ἔτι 〈δὲ〉, πt solet 32 γυναίκαν P βλέπων P: corr. Dietz ὀ del. Dietz 36 νεφετῶϲαι P: corr. Ermerins μένον. παντελῶϲ γε μὴν ἄτοπόν ἐϲτι τὸν μὲν γεωργὸν φυλάττεϲθαι τὸ μὴ | κατὰ διύγρων καὶ λιμναζομένων χωρίων ἀφεῖναι τὰ ϲπέρματα, τοὺϲ δὲ ἀνθρώπουϲ ὑπολαμβάνειν, ὅτι καλῶϲ περιγενήϲεται τῆϲ ζῳογο- νίαϲ ἡ φύϲιϲ διύγροιϲ καὶ κατακεκλυϲμένοιϲ τοῖϲ ϲώμαϲιν 〈ὑπὸ〉 πο- λυυλίαϲ ἐναποτιθεμένων τῶν ϲπερμάτων.

40. ϲὺν δὲ τούτοιϲ ἄριϲτοϲ καιρὸϲ εἴρηται καὶ ὁ μετὰ τὴν ἀπο- θεραπείαν ἐμβρωματίου ληφθέντοϲ ὀλίγου, τοῦ μὲν ἐμβρώματοϲ παρ- ἐξοντοϲ ἐπανάϲταϲιν ὁρμητικὴν πρὸϲ τὸν πληϲιαϲμὸν γενέϲθαι μὴ περι- ϲπωμένηϲ τῆϲ ἐπὶ ϲυνουϲίαν ὁρμῆϲ τῇ πρὸϲ τὸ ϲιτίον ὀρέξει, τῆϲ δὲ ἀποθεραπείαϲ τὸ ἑτοιμότερον τοῦ καταβληθέντοϲ κρατῆϲαι ϲπέρματοϲ. ὥϲπερ γὰρ καὶ πρὸϲ τὴν ἀνάδοϲιν τῆϲ τροφῆϲ ϲυνεργεῖν ἡ ἀποθερα- πεία πέφυκεν, οὕτωϲ καὶ πρὸϲ τὴν ἀνάληψιν καὶ κατοχὴν τοῦ ϲπέρ- ματοϲ, ἀποπεφορτιϲμένων μὲν τῶν χθιζῶν ὡϲ ἂν εἴποι τιϲ περιττω- μάτων, διακεκαθαρμένου δὲ τοῦ ϲώματοϲ καὶ πρὸϲ τὰϲ φυϲικὰϲ οἰκονο- μίαϲ εὐϲταθῶϲ ἔχοντοϲ. ὡϲ οὐν καὶ ὁ γεωργὸϲ τὴν γῆν προεκκαθάραϲ καὶ τὴν ἀλλοτρίαν ὑπεξελόμενοϲ ὕλην τότε ϲπείρει, κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον καὶ ἡμεῖϲ παραινοῦμεν προαποθεραπευθέντοϲ τοῦ ϲώματοϲ τὴν εἰϲ γέννηϲιν ἀνθρώπου ϲπορὰν μετέρχεϲθαι. τοῦτο δὲ οὐκ ἔϲτι μαχό- μενον τῷ λέγειν ἐν τῷ Ὑγιεινῷ ϲυνουϲίαϲ ἄριϲτον καιρὸν εἶναι τὸν πρὸ τῆϲ ἀποθεραπείαϲ. ἐκεῖ μὲν γὰρ κοινῶϲ περὶ πάϲηϲ τῆϲ ἄλληϲ εἴρηται ϲυνουϲίαϲ, καὶ ἐπ᾿ ἀνδρῶν, ἐνταῦθα δὲ ἐξαιρέτωϲ ἐπὶ τῆϲ κατ᾿ ἐπιτήδευϲιν τεκνοποιίαϲ. ὅϲον μὲν γὰρ ἐφ᾿ ἑαυτῷ τὸ ἀπο- θεραπεύεϲθαι μετὰ τὴν ἐκ τῶν ἀφροδιϲίων ταραχὴν ὑγιεινόν, ὅϲον δὲ ἐπὶ τὸ διακρατηθῆναι τὸ ϲπέρμα ἠρεμεῖν κατάλληλον.

41. τινὲϲ δὲ τῶν παλαιῶν καὶ τοὺϲ ἀπὸ τῶν ἔξζωθεν καιροὺϲ ὥριϲαν· ἐπιτήδειον γὰρ εἶναι τὸν καιρὸν πληρουμένηϲ τῆϲ ϲελήνηϲ. ϲυμπαθεῖν γὰρ τὰ ἐπίγεια τοῖϲ μεταρϲίοιϲ, καὶ ὡϲ τὰ πλεῖϲτα τῶν θαλαϲϲίων εὐτροφεῖν μὲν πληρουμένηϲ τῆϲ ϲελήνηϲ, ἀτροφεῖν δὲ μειουμένηϲ καὶ τῶν κατοικιδίων μυῶν τούϲ λοβοὺϲ τοῦ ἥπατοϲ αὔξε- ϲθαι μὲν πληρουμένηϲ τῆϲ ϲελήνηϲ, ἐλαττοῦϲθαι δὲ μειουμένηϲ, οὕτωϲ καὶ τὰϲ ϲπερματικὰϲ δυνάμειϲ ἐν ἡμῖν τε καὶ τοῖϲ ἄλλοιϲ ζψοιϲ αὕξε- ϲθαι μὲν πληρουμένηϲ τῆϲ ϲελήνηϲ, ἐλαττοῦϲθαι δὲ μειουμένηϲ. ἔτι δὲ κράτιϲτον καιρὸν εἶναι πρὸϲ τὸ γενέϲθαι ϲύλληψιν τὸν ἐαρινόν. ἐν μὲν γὰρ τῷ χειμῶνι πεπυκνωμένων τῶν ϲωμάτων δυϲϲύλληπτα γίνεϲθαι τὰ ϲπέρματα, κἂν ϲυλληφθῇ δέ, μένειν ἄτροφα παραπληϲίωϲ τοῖϲ ἀφεθεῖϲι κατὰ γῆϲ (καὶ γὰρ ταῦτα κωλύεϲθαι χειμῶνοϲ ἀναφῦναι. 19. ἐν τῷ Ὑγιεινῷ] cf. Ϲael. Αθρελ. De salutar. praeccpt. 59 (Rose, Anecd. Graec. et Graccolat. II 201), operis maioris compendiuim 3 τῶν δὲ ἀνθρώπων Rose 4 ὑπὸ add. Ermerins 5 ἐναποτιθεμένηϲ τὰ ϲπέρματα P. corr Ermerins: ἐναποτιθεμένη τὰ ϲπέρματα Dietz 9 τηϲ ἐπί ϲυνουϲίαϲ P: corr. Dietz 11 ϲυνεργεῖ P: corr. Dietz 14 διακεκαθαρ- μένον P: corr. Diets 19 λεγομένῳ conieci 28 εὐτροφῇ et ἀτροφεῖ (erat —ῆ) P: corr. Rose in my. ιγ’ P 36 κωλύεται P: corr. Ermerins τῶν τε ζῴων ὅϲα χειμῶνοϲ ἀποτίκτεται, ταῦτα δύϲτροφα γίνεϲθαι)· τὸ θέροϲ δὲ πάντα ποιεῖν ἄτονα τῇ πολλῇ διαφορήϲει, διὰ τοῦτο δὲ καὶ τὰ ϲπέρματα καὶ τὰ ϲυλληπτικὰ μέρη τούτων, ὃν τρόπον καὶ ὅλα τὰ ϲώματα. ταῦτα δὲ καὶ δίχα λόγου δυϲωπεῖν ἱκανὴ καθέϲτηκεν ἡ ἀπὸ τῶν φαινομένων μαρτύρηϲιϲ· ἐν παντὶ γὰρ χρόνῳ καὶ γινομέναϲ καὶ τελεϲφορουμέναϲ τὰϲ ϲυλλήψειϲ θεωροῦμεν. εἰ δέ τινεϲ κακοθερεῖϲ οὖϲαι φύϲειϲ χεῖρον ἔχουϲιν θέρουϲ ἢ πάλιν κακοχείμεροι χειμῶνοϲ, οὐκ εἰϲ τὰϲ ὥραϲ ἀποβλέψομεν, εἰϲ δὲ τὸ ποιὸν κατάϲτημα τοῦ ϲώμα- τοϲ. κοινῶϲ γὰρ τοῦτον ὑποτιθέμεθα τὸν καιρόν, ἐν ῷ καὶ ἀνενδεὲϲ καὶ ἀβαρὲϲ καὶ πανταχόθεν εὐάρεϲτόν ἐϲτι τὸ ϲῶμα. πρὸϲ δὲ τὰϲ μεταβολὰϲ τῆϲ ϲελήνηϲ εἰ τιϲ ἐγένετο καὶ τῶν ἡμετέρων μετακόϲμηϲιϲ ϲωμάτων, πάντωϲ ἂν καὶ ταύτην τετηρήκειμεν, ὃν τρόπον ἐπὶ τῶν μυῶν καὶ τῶν ὀϲτρέων· εἰ δὲ μηδέν τι τοιοῦτον ἐπὶ τῶν ἡμετέρων γινόμενον τετήρηται ϲωμάτων, ἔϲται μὲν πιθανόϲ, ψευδὴϲ δὲ πᾶϲ ὁ τοιοῦτοϲ λόγοϲ.|

XI, θἰ ὑγιεινή ἐϲτιν ἡ ϲύλληψιϲ.

42. Ἔνιοι τὴν ϲύλληψιν ὑγιεινὴν εἶναι νομίζουϲιν, ὅτι πᾶν φυϲι- κὸν ἔργον ὠφέλιμόν ἐϲτιν, φυϲικὸν δὲ ἐνέργημα καὶ ἡ ϲύλληψιϲ· δεύ- τερον, ὅτι ϲτραγγῶϲ τινὲϲ καθαιρόμεναι καὶ ὑϲτερικὰϲ ὑπομένουϲαι θλίψειϲ ϲυλλήψεϲι χρηϲάμεναι τῶν ὀχληρῶν ἀπηλλάγηϲαν. πρὸϲ ταῦτα δὲ λεκτέον, ὅτι καὶ ἡ κάθαρϲιϲ φυϲικὸν ἔργον, ἀλλ᾿ οὐχ ὑγιεινόν, ὡϲ ὑπεμνήϲαμεν. οὐ πάντωϲ γε μὴν εἶ τι ὠφέλιμόν ἐϲτιν, τοῦτο καὶ ὑγιεινόν. ἀμέλει καὶ τὸ καθαίρεϲθαι καὶ ϲυλλαμβάνειν ὠφέλιμον μέν ἐϲτιν εἰϲ γένεϲιν ἀνθρώπων, οὐ μὴν ὑγιεινὸν ταῖϲ κυοφορούϲαιϲ. ϲυλ- λαβοῦϲαι μὲν γὰρ οὐκ ἀπαλλάϲϲονται τῶν προϋπαρχόντων περὶ τὴν ὑϲτέραν ὀχληρῶν, ἀπαλλαϲϲόμεναι δὲ τούτων τότε ϲυλλαμβάνουϲιν. εἰ δὲ καὶ ὑπὸ τῆϲ ϲυλλήψεωϲ ἀπαλλάϲϲονται, βοήθημα γίνεται νόϲων ἡ ϲύλληψιϲ, οὐ τηρητικὸν τοῦ ὑγιαίνειν, ὥϲπερ οὐδ᾿ ἡ φλεβοτομία διὰ τοῦτο ὑγιεινὸν γίνεται παράλημμα, διότι λύει νόϲουϲ. κατὰ δὲ τὸ προηγούμενον λεκτέον, ὡϲ πολλὰ μὲν δυϲχερῆ παρέπεται ταῖϲ κυοφο- ρούϲαιϲ βαρουμέναιϲ καὶ τὴν κίϲϲαν ὑπομενούϲαιϲ. ἤδη 〈δὲ〉 γνωϲτέον, ὅτι καὶ τὴν ἑνὶ τῷ ζῴῳ αὐτάρκη τροφὴν μεριϲθῆναι δεῖ πρὸϲ δύο ζῴων θρέψιν τε καὶ αὔξηϲιν, ὥϲτε μηκέτι μένειν αὐτάρκη τῇ κυοφο- ρούϲῃ· ὅ τι γὰρ τῷ κυοφορουμένῳ προϲμερίζεται, τοῦτο κατ᾿ ἀνάγκην ἀφαιρεῖται τῆϲ κυοφορούϲηϲ. οὐ γὰρ ἐνδέχεται πλείονα λαμβάνειν αὐτὴν ὡϲ καὶ ἀπαναλώϲεωϲ γινομένηϲ πλείονοϲ, οὐδὲ γὰρ οἴϲει τὴν 17 § 42] Must. I 34 21 sq. ὡϲ ὑπεμνήϲαμεν] p. 18, 14sqq. 2 τῷ θέρει P: corr. Rose 3 κατὰ ϲυλλ. P: corr. Ermerins 5 γὰρ Rose: μὲν P: μὲν 〈γὰρ〉 Ermerins 7 θεωρίαϲ P: corr. Ermerins 12 ἐτε- τηρήκειμεν Ermerins 17 ὑγιειν P 25 γὰρ scripsi: τάχα P: γὰρ τάχα. Ermerins 28 τὸ ὑγιαίνειν P: corr. Ermerins 31 ἤδη δὲ Ermerins: ἔτι δὲ Dietz 32 ἐνὶ Ermerins: ἐν P 34 ὅ τι Rose: πάντα P οἰκονομίαν τῆϲ πλείονοϲ τὸ τῆϲ πέψεωϲ ἔργον. εἰ τοίνυν λαμβάνει μὲν ὅϲην δύναται πέϲϲειν, τῆϲ δὲ πεϲϲομένηϲ τὸ προϲτιθέμενον τῷ κυοφορουμένῳ τῆϲ κυοφορούϲηϲ ἀφαιρεῖται. τὸ δ᾿ ἐλαττωτικὸν οὐχ ὑγιεινόν, οὐδὲ ἡ ϲύλληψιϲ ὑγιεινή. ὅτι δὲ τὴν ἀτροφίαν καὶ τὴν ἀτονίαν καὶ τὸ προωρότερον γῆραϲ αἱ κυήϲειϲ ἀποτελοῦϲι, πρόδηλον μὲν κἀκ τῶν ἐναργῶν, ἔτι δὲ καὶ ἐκ τῆϲ πρὸϲ τὴν γῆν ὁμοιότητοϲ, ἥτιϲ ἐπὶ τοϲοῦτον ἐξαναλοῦται πρὸϲ τὰϲ ἐπαλλήλουϲ καρπογονίαϲ, ὥϲτε μὴ δύναϲθαι τούϲ καρποὺϲ κατ᾿ ἔτοϲ ἀναφέρειν.

XII. Τίνα ϲημεῖα ϲυλλήψεωϲ.

43. Ἡ ϲύληψιϲ ὠνόμαϲται μὲν ἀπὸ τοῦ ϲυγκράτηϲιϲ εἰναι τοῦ ϲπέρματοϲ, καλεῖται δὲ κύηϲιϲ παρὰ τὸ κεύθηϲιϲ εἰναι, τοῦτ᾿ ἔϲτιν ἀπόκρυψιϲ· τὸ γὰρ κεύθειν ἐϲτὶ τὸ κρύπτειν, καὶ τὸ ἐν τῇ μήτρᾳ δὲ ϲυνειλημμένον κρύπτεται. κατ᾿ ἔννοιαν δὲ ϲύλληψίϲ ἐϲτιν κράτηϲιϲ ἐπίμονοϲ ϲπέρματοϲ ἢ ἐμβρύου ἢ ἐμβρύων ἡ ἐν ὑϲτέρᾳ διὰ φυϲικὴν αἰτίαν. ‘κράτηϲιϲ’ μέν, κατοχὴ γάρ ἐϲτιν ἡ ϲύλληψιϲ· ‘ἐπίμονοϲ’ δὲ διὰ τὸ ϲχετικῶϲ ἐνιάκιϲ κρατεῖϲθαι τὸ ϲπέρμα καὶ παραυτίκα πάλιν ἀποπτύεϲθαι, τὸ δὲ τοιοῦτον μὴ εἶναι ϲύλληψιν. ‘ϲπέρματοϲ’ δὲ ‘〈ἢ〉 ἐμβρύου’, ὅτι κατὰ μὲν τοὺϲ πρώτουϲ χρόνουϲ, ὅτε ἀκμὴν ἀδιατύ- πωτόϲ ἐϲτιν ὁ γόνοϲ, ἡ ϲύλληψιϲ ϲπέρματοϲ ὑπάρχει, μετὰ δὲ τοὺϲ πρώτουϲ χρόνουϲ, τετυπωμένου τοῦ κατὰ γαϲτρὸϲ καὶ μηκέτι ὄντοϲ τοῦ ϲπέρματοϲ, οὐ παύεται μὲν οὖϲα ϲύλληψιϲ, ἔϲτιν δὲ οὐ ϲπέρματοϲ, ἀλλ’ ἐμβρύου· μεταβέβληται γὰρ ἤδη τὸ ϲπέρμα καὶ φύϲιϲ ἐϲτί, κατὰ προκοπὴν δὲ καὶ ψυχή, καὶ οὐκέτι ϲπέρμα. διὸ καὶ τῆϲ ϲυλλήψεωϲ διαφοράν τινεϲ 〈εἰϲ〉άγοντεϲ τὴν μὲν ἀτελῆ λέγουϲιν ὡϲ τὴν πρώτην, τὴν δὲ τελείαν ὡϲ τὴν δευτέραν. ἕνεκα δὲ τοῦ τὰ δύο τῆϲ ϲυλλήψεωϲ εἰδη περιλαβεῖν ϲπέρματοϲ᾿ ἔφαμεν ‘ἢ ἐμβρύου’. διὰ δὲ τὸ καὶ δίδυμά ποτε ἢ τρίδυμα ϲυλλαμβάνεϲθαι προϲεθήκαμεν ‘〈ἢ〉 ἐμβρύων’. ‘ἐν μήτρᾳ’, παῤ ὅϲον οὐκ ἐν ὁποιῳδήποτε μέρει κράιτηϲιϲ ἐπίμονοϲ τοῦ ϲπέρματοϲ ἡ ϲύλληψίϲ ἐϲτιν, ἀλλ᾿ ἡ ἐν ὑϲτέρᾳ· καθ᾿ ὃν γὰρ καιρὸν ἐν τοῖϲ ϲπερματικοῖϲ περιέχεται πόροιϲ, κρατεῖται μὲν ἐπιμόνωϲ, ἀλλ᾿ οὐκ ἔϲτιν τοῦτο ϲύλληψιϲ. ἐπὶ τέλει δὲ πρόϲκειται ‘διὰ φυϲικὴν αἰτίαν’ ἐπεὶ πολλάκιϲ κρατεῖται τὸ ϲπέρμα καὶ ἐπιμόνωϲ καὶ ἐν ὑϲτέρ καὶ διὰ ψύξιν μεμυκότοϲ τοῦ ϲτομίου τῆϲ ὑϲτέραϲ, καὶ τὸ ἔμβρυον δὲ ἐν ταῖϲ δυϲτοκίαιϲ. ἀλλ᾿ αἱ τοιαῦται κρατήϲειϲ οὐκ εἰϲὶ ϲυλλήψειϲ, οὐ γὰρ 10sq.] Oribasii Synopa. lat. IX 40, 72 (VI 345 B.—D.) 1sq. λαμβανόμενοϲ ἣν P: corr. Dietz ὁ γηρᾶϲαι P: distur. Kind: γη- ρᾶϲαι 〈αἰ〉 Ermerins 10 in mg. ιδ´ P ὀνόμαϲθαι P 16 ϲχεδίωϲ Ermerins 17 ἢ add. Ermerins 21 μένουϲα P: corr. Daremberg 22 post μετα- βέβληται iner. μὲν Rose ἐϲτι ═ P 2 ψυχήν P: corr. Dietz ούκ ἐϲτιν P: corr. Ermerins 24 ἄγοντεϲ P: suppl. Ermerins 25 δὲ (alt.) Dieta νὲ P 27 προϲθέ(ή?)καμεν P: corr. Rose ὴ add. Ermerins 30 κρατεῖ P: corr. Ermerins 32 κρατεῖ τε τὸ P: corr. Ermerins καὶ ante διὰ del. Ermerins 34 δυϲτοκυίαιϲ P, ut solet ὑπὸ τῆϲ κατὰ φύϲιν ἐνεργείαϲ, ὑπὸ δὲ τῆϲ παρὰ φύϲιν ἀποτελοῦνται. διαφέρει δὲ ἀνάληψιϲ ϲυλλήψεωϲ. ἀνάληψιϲ μὲν γάρ ἐϲτιν ἡ φορὰ τοῦ ϲπέρματοϲ ἐπὶ τὸν πυθμένα τῆϲ ὑϲτέραϲ, ϲύλληψιϲ δὲ ἡ μετὰ τὴν φορὰν κράτηϲίϲ τε καὶ ϲυγκόλληϲιϲ· καὶ ἀνάληψιϲ μὲν μόνου ἐϲτὶ ϲπέρ- ματοϲ, ϲύλληψιϲ δὲ καὶ ἐμβρύου.

44. τούτων οὕτωϲ προδιακεκαθαρμένων ἰϲτέον ὡϲ τινὲϲ μὲν ἀκατάληπτον ἔφαϲαν ϲυναντᾶν 〈αὐτήν〉. καθ᾿ ἡμᾶϲ οὑν ἐκ τῶν πλει- όνων ὑφ᾿ ἓν καὶ μετὰ διοριϲμοῦ ποιήϲαϲθαι δεῖ τὴν ϲημείωϲιν τῆϲ ϲυλλήψεωϲ, οἰον ἐκ τοῦ κατὰ τὸ πέραϲ τοῦ πληϲιαϲμοῦ φρικώδουϲ ϲυναιϲθήϲεωϲ ἀντίληψιν γεγονέναι τῇ γυναικὶ καὶ τὸ ϲτόμιον μεμυκέναι τῆϲ ὑϲτέραϲ [τὸ] μετ᾿ εὐαφείαϲ καὶ τρυφερίαϲ (ἐν γὰρ ταῖϲ ψύξεϲιν καὶ ταῖϲ φλεγμοναῖϲ ϲυμπίπτει μέν, ἀλλὰ μετ᾿ ἀπηνείαϲ καὶ ϲκληρίαϲ), μὴ ἐπικαθυγραίνεϲθαι δὲ τῷ ϲπέρματι τὸ γυναικεῖον αἰδοῖον ἢ ἐπ᾿ ὀλίγον, ἀνιεμένου παντὸϲ 〈ἢ〉 τοῦ πλείονοϲ ὑγροῦ· μετὰ δέ τινα χρόνον κἀκ τοῦ τὴν ἐπίμηνον κάθαρϲιν ἐπέχεϲθαι ἢ ἐπ᾿ ὀλίγον φαίνεϲθαι, βαρυτέραν δὲ γίνεϲθαι τὴν ὀϲφὺν καὶ λεληθότωϲ ἐπαίρεϲθαι τούϲ μαϲτοὺϲ μετά τινοϲ ἐπιπόνου ϲυναιϲθήϲεωϲ, ὑπανατρέπεϲθαι δὲ τὸν ϲτόμαχον καὶ τὰ ἐπὶ τοῦ ϲτήθουϲ ἀγγεῖα κυρτὰ καὶ πελιὰ φαίνεϲθαι καὶ τὰ κύλα τῶν ὀφθαλμῶν ὑπόχλωρα, ποτὲ δὲ καὶ ϲπίλουϲ μελανί- ζοντοϲ ἐπιπολῆϲ ταῖϲ ὄψεϲιν ἐπιτρέχειν καὶ τὴν λεγομένην ἔφηλιν γενέϲθαι· μετὰ δὲ ταῦτα τήν τε κίϲϲαν ἐπιφαίνεϲθαι καὶ πρὸϲ λόγον τῆϲ τοῦ χρόνου προκοπῆϲ διογκοῦϲθαι τὸ ἐπιγάϲτριον, εἶτα καὶ κινή- ϲεωϲ τοῦ κατὰ γαϲτρὸϲ ἀντιλαμβάνεϲθαι τὴν κυοφοροῦϲαν.

XIII. Τίνα κατὰ τοὺϲ ἀρχαίουϲ ϲημεῖα τοῦ ἄρρεν εἶναι τὸ κυοφορούμενον ἢ θῆλυ.

45. Ἱπποκράτηϲ τοῦ μὲν ἄρρεν κύειν φηϲὶν εἶναι 〈ϲημεῖα〉 τὸ τ᾿ εὐχρουϲτέραν ὑπάρχειν τὴν κύουϲαν καὶ εὐκινητοτέραν καὶ 〈τὸ〉 τὸν δεξιὸν μαζὸν μείζονα ἔχειν καὶ εὐογκότερον καὶ πληρέϲτερον καὶ μάλιϲτα τὴν θηλὴν ἐπαίρεϲθαι, τοῦ δὲ θῆλυ τιὸ μετ᾿ ὠχριόϲεωϲ ὀγκω- δέϲτερον εἰναι τὸν εὐώνυμον μαζὸν καὶ μάλιϲτα τὴν θηλήν, ἀπὸ 6 § 44] exceps. Aet. XVI 8 7—14] Must. I 35 26 § 45] ercerps Aet. XII 9; Must. I 36 Ἱπποκράτηϲ] Hipp. IV 546 (Aphor. V 42); VIII 416 210: 486 § 19 L. 4 προϲκόλληϲιϲ Ermerins 7 αὐτὴν add. Kalbfieisch 10 post γυναικὶ signo apposito in mg. non nulla ex Aetii capite XVI 8 exempta add. P (p. 41, 23 D. ἀλγεν—26 τῆϲ μήτραϲ [sic]) 11 τὸ del. Ermerins 12 ϲυμπίπτειν P: corr. Ermerins 14 πάντωϲ Ermerins addidi 19 κόιλα P: corr. Ermerins (cf. Ruf. Ephes. De part. corp. hum. 21 p. 136, 4 Dbg. — R.; Pollux II 66) 20 ἐφηλὶν P elitt 22 διογγοῦϲθαι P 23 post κυοφο- ροῦϲαν sequmtur in P (p. 42, 14 — 17 D.) Aetiana ex XVI 8 (p. 11, 1 — 3 Z.) 26 in mg. ιε´ P φαϲὶν P: corr. Dieta εἰναι 〈ϲημεῖα〉 ego. ϲημεῖον (sine εἰνοι) Rose collato Aetio 27 τὸ ex Aet. suppl Rose ψευδοῦϲ ὑπολήψεωϲ ἐπὶ ταύτην ἐλθὼν τὴν ἀπόφαϲιν. ᾤετο γὰρ ἐν μὲν τοῖϲ δεξιοῖϲ μέρεϲιν τῆϲ ὑϲτέραϲ ϲυλληφθέντοϲ τοῦ ϲπέρματοϲ ἄρρεν ἀποτελεῖϲθαι, ἐν δὲ τοῖϲ εὐωνύμοιϲ θῆλυ. τοῦτο δὲ ὡϲ οὐκ ἀληθέϲ, ἐν τοῖϲ φυϲικοῖϲ Περὶ ζψογονίαϲ παρίϲταμεν ὑπομνήμαϲιν. οἱ δὲ εἰ μὲν ἄρρεν εἴη τὸ κατὰ γαϲτρόϲ, ὀξυτέραϲ καὶ ϲφοδροτέραϲ παρέπεϲθαι τὰϲ κινήϲειϲ φαϲὶν αὐτοῦ πρὸϲ τὴν ἀντίληψιν τῆϲ κυούϲηϲ, εἰ δὲ θῆλυ, καὶ βραδυτέραϲ καὶ νωθροτέραϲ μετὰ τοῦ καὶ τὴν κύουϲαν δυϲκινητοτέραν εἰναι καὶ ἀϲωδεϲτέραν τῇ δυνάμει. τὴν μὲν γὰρ εὔχροιαν ἐπὶ τῶν ἀρρενοτόκων γίνεϲθαι διὰ τὴν ἀπὸ τῆϲ κινήϲεωϲ τοῦ τατὰ γαϲτρὸϲ γυμναϲίαν, τὴν δὲ δύϲχροιαν ἐπὶ τῶν θηλυτόκων διὰ τὴν περὶ τὸ κυούμενον ἀργίαν. ταῦτα δὲ τοῦ πιθανοῦ μᾶλλον ἢ τοῦ ἄλη- θοῦϲ ἔχεται, παῤ ὅϲον ἐπὶ τῆϲ ἐναργείαϲ ὁρῶμεν τοτὲ ταῦτα, 〈το〉τὲ καὶ τὰ ἐναντία [τε] παρηκολουθηκότα.

XIV, Τίϲ ἡ τῶν ϲυνειληφυιῶν ἐπιμέλεια.

46. Ἡ τῶν ϲυνειληφυιῶν ἐπιμέλεια τρίχρονόϲ ἐϲτιν. ἡ μὲν τὰρ ἐϲτι τῶν πρώτων χρόνων εἰϲ τήρηϲιν τοῦ καταβληθέντοϲ ϲπέρματοϲ. ἡ δὲ τῶν δευτέρων πρὸϲ παρηγορίαν τῶν ἐπιγινομένων ϲυμπτωμάτων. καθάπερ ἡ τῆϲ ἐπιγινομένηϲ κίϲϲηϲ, ἡ δὲ τῶν τελευταίων καὶ πληϲίον ἤδη τῆϲ ἀποκυήϲεωϲ εἰϲ τὴν τοῦ ἐμβρύου τελείωϲιν καὶ εἰϲ εὐχερίῆ τῆϲ ἀποτέξεωϲ ὑπομονήν. ἐξ ὧν περὶ τῆϲ πρώτηϲ κατὰ τὸ παρὸν ποιηϲόμεθα τὴν ἐπίϲκεψιν.

δεῖ τοίνυν τῆϲ ϲυλλήψεωϲ γενομένηϲ φυλάττεϲθαι πᾶϲαν ὑπερ- βολὴν καὶ κίνηϲιν ϲωματικήν τε καὶ ψυχικήν. ἐξίεται γὰρ τὸ ϲπέρμα καὶ διὰ φόβον καὶ διὰ λύπην καὶ χαρὰν αἰφνίδιον καὶ καθόλου δία- νοίαϲ ἰϲχυρὰν ταραχὴν καὶ γυμναϲίαν ϲφοδρὰν καὶ βιαίουϲ κατοχὰϲ πνεύματοϲ, βῆχαϲ, πταρμούϲ, πληγάϲ, πτώματα, καὶ μάλλον τὰ ἐπὶ τῶν ἰϲχίων, βάρουϲ ἄρϲειϲ, πηδήματα, ϲκληρὰϲ καθέδραϲ, φαρμακείαϲ. δριμέων καὶ πταρμικῶν προϲφοράν, ἔνδειαν, ἀπεψίαν, μέθην, ἔμετον 1 ᾤετο γὰρ] Hipp. IV 550 (Aphor. V 48, cf. Gal. XVII B 840 sq.); V 136 (Epid. II 6, 16) 11 τοθ πιθανοῦ μαλλὸν] cf. Gal. XVII B 835 22sq. § 46, 2 sq.] excerps. Aet. XVI 12 (p. 15, 6—14 Z.) 1 ᾠετο Ermerins: ὥϲτε P 4 παρίϲταμαι P: coit. Ermerins ὑπό- μνηϲιν P: corr Διετς 8 δυϲκίν|ὴ| P: corr. Reinhold τὴ δυνάμει] cf. GaI. in Hipp. Prorrh. II 43 (XVI p. 665 K.; CMG V 9, 2 p. 87, 2) port δυ- νομει ex Aet. p. 11, 19—22 Z. add. P (p. 43, 18—32 D.) 12 ἐνεργείαϲ P: corr. Ermerins τοτὲ 〈μὲν〉 Ermerins 13 〈το〉τὲ 〈δὲ〉 Ermerins τε del. Ermerins post παρηκολουθηκότα ex Aet. p. 11, 22—12, 44 Z. alia add. P (p. 44, 62—15 D.) 14 in mg. ιϛ´ P 18 πληϲίῶν P 19 ἤδη Ermerins: ἡ δὲ P εἰϲ τὴν τοῦ] ἐϲτί, τέλεί τοῦ (ου in ras.) P. ἐϲτιν, εἰϲ τε τὴν τοῦ Ermerins: εἰϲ τε τὴν τοῦ Rose 22 γινομένηϲ P: corr. Dietz 24 sq. δια- νοίαϲ ἰϲχυρὰν Rose coll. Aetio: δεῖ μόναϲ τηρειν P 25 γυμνάϲια ϲφοδρὰ Rose (τὰ βίαια γυμνάϲια Aet.) 26 sq. τὰ ἐπὶ τῶν ἰϲχίων scripsi: τοῦ ἔπατα ἰϲχίων P: τὰ ἐπὶ τὰ ἰϲχία Ermerins 2 βάρουϲ ἄρϲειϲ Rose: βόροϲ· ἄρϲιϲ P: βάρουϲ ὄρϲιν Ermerins ϲκληρὰ P: corr. Dietz κοιλιολυϲίαν, ῥύϲιν αἵματοϲ διὰ ῥινῶν καὶ αἱμορροἴδοϲ ἢ ἄλλου τόπου καὶ χαλαϲμὸν διά τινοϲ τῶν θερμαίνειν δυναμένων καὶ διὰ πυρετὸν δὲ ϲφοδρὸν καὶ ῥῖγοϲ καὶ ϲπαϲμὸν καὶ τὸ κοινότερον πᾶν τὸ βιαίαν κίνηϲιν ἐπάγον, δι᾿ ὧν ἔκτρωϲιϲ ἀποτελεῖται. τούτων οὑν τὰ ἐπὶ τῆϲ ἡμετέραϲ ἐξουϲίαϲ ὑπάρχοντα πεφυλάχθαι προϲῆκεν, καὶ δι᾿ ἠρεμίαϲ κλινήρη τὴν ϲυνειληφυῖαν τηρεῖν πρὸϲ μίαν ἢ δευτέραν ἡμέραν, ἀπεριέργωϲ χρωμένην ἀλείμματι χάριν τοῦ καὶ ὄρεξιν ἀνακύψαι καὶ. τὴν δοθεῖϲαν τροφὴν ἐξοικειωθῆναι, παραιτεῖϲθαι δὲ καὶ τὴν τοῦ ἐπι- γαϲτρίου τρίψιν, ἵνα μὴ διὰ τῆϲ τοπικῆϲ ϲυγκινήϲεωϲ ἀποϲπαϲθῇ τὸ κολλώμενον ϲπέρμα, ϲυναλείφειν δὲ αὐτὴν ἐλαίῳ νεοτριβεῖ καὶ ὀμφακί- ζοντι καὶ τροφὴν ϲιτώδη διδόναι καὶ ὀλιγωτέραν. τὸ λουτρὸν δὲ παραπέμπειν, εἰ δυνατόν, ἕωϲ ἑπτὰ ἡμερῶν· ὑποπῖπτον γὰρ τῆ τοῦ ὅλου ϲώματοϲ ἀραιώϲει καὶ τὴν τρυφερίαν τοῦ ϲπέρματοϲ ϲυνεκλύϲει, χωρὶϲ εἰ μὴ νομίζοι τιϲ, ὅτι τὰ μὲν μήπω βεβαίωϲ κεκολλημένα τραύ- ματα προϲδιίϲτηϲιν τὸ βαλανεῖον καὶ τὰ πυκνότατα τῶν ἀθλητῶν ἀνίηϲιν ϲώματα, τὸ ϲπέρμα δὲ οὐκ ἂν ἐκτήξειεν τρυφερὰν ἔτι καὶ νεοπαγῆ τὴν ϲύϲταϲιν ἔχον. ἔνθεν οὐκ ἀλλότριον καὶ τὸν οἰνον ἀπὸ- δοκιμάϲαι μέχρι καὶ τῶν ἴϲων ἡμερῶν εἰϲ τὸ μὴ βιαίαϲ καὶ πληκτικὰϲ γίνεϲθαι τὰϲ ἀναδόϲειϲ. ὡϲ γὰρ τὰ κατεαγέντα τῶν ὀϲτῶν μὴ κινοῦ- μένα πήγνυται τοῖϲ μορίοιϲ, οὕτωϲ καὶ τὸ ϲπέρμα πρὸϲ τὴν ὑϲτέραν ἔμφυϲιν ἀϲφαλῆ καὶ ἰϲχυρὰν ἀπολαμβάνει μὴ ϲυντιναϲϲόμενον ὑπὸ τῶν κινεῖν δυναμένων. οὐ μὴν ἕωϲ πλείονοϲ τούτοιϲ πάλιν ἐνδιατρι- πτέον, ἵνα μὴ τοῦ ϲώματοϲ ἐξαϲθενοῦντοϲ διὰ τὴν ὑφαίρεϲιν τοῦ οἴνου καὶ τῆϲ τροφῆϲ καὶ ἡ μήτρα ϲυνατονήϲῃ, κατ᾿ ὀλίγον δὲ μετα- θετέον. ἐπ᾿ αὐτῇ δὲ τῇ δευτέρᾳ ἡμέρᾳ τῇ διὰ δίφρου ἢ μακρὰϲ καθέδραϲ χρηϲτέον αἰώρᾳ (τὴν γὰρ διὰ τῶν ὑποζυγίων ὡϲ καταϲείου- ϲαν ἰϲχυρῶϲ ἀποδοκιμαϲτέον), εἶτα περιπάτῳ ϲχολαίῳ τε καὶ κούφῳ καὶ ὀλίγῳ πρὸϲ λόγον ἑκάϲτηϲ ἡμέραϲ αὐξανομένῳ· καὶ τροφαῖϲ ταῖϲ ἐκ τῆϲ μέϲηϲ ὕληϲ, οἶον ἰχθύων τοῖϲ μὴ λιπαροῖϲ καὶ κρεῶν τοῖϲ μὴ καταπιμέλοιϲ καὶ λαχάνοιϲ τοῖϲ μὴ δριμέϲιν. φεύγειν δὲ πάν τὸ δριμύ, καθάπερ ϲκόρδα, κρόμμυα. πράϲα, τάριχα, καὶ τὰ δίυγρα τῶν βρωμά- των· ταῦτα μὲν γὰρ φθείρεται ῥᾳδίωϲ, τὰ δριμέα δὲ πνευματοῖ καὶ ἄλλωϲ ἐϲτὶν τμητικὰ καὶ λεπτυντικά, παῤ ὃ καὶ ἐπὶ τῶν χρονίωϲ νοϲούντων είϲ τὴν οῖον ἐκτύλωϲιν δοκιμάζομεν. παντελῶϲ δέ ἐϲτιν ἀνεπιλόγιϲτον μὴ ϲυνιδεῖν, ὅτι τὰ ξαίνοντα καὶ ἰϲχναίνοντα καὶ ῥινῶντα τὴν ὅλην ϲύγκριϲιν καὶ τὰ πεπυκνωμένα διεκτυλοῦντα, ταῦτα πάντα 1 ἢ αίμορροῖδων Aet.; sed cf. e. gr. ἐξ αίμορροῖδοϲ Ϲoac. πραεν. 340 (V 656 L.) 6 κλινἡρην P: corr. Dietz 9 τροπικῆϲ P: corr. Dietz 10 ὀμφακίνῳ Rose, sed cf. p. 36, 22 13 ϲυνεκλὐϲαι P: corr. Dietz 15 προ- διίϲτηϲιν P. corr. Ermerins 16 ἐκτε|ξει ἐν P: ἐκτήξειε Rose τρυφερὰ P: corr. Dietz 21 ἀπολαμβάνει Ermerins: ἀπολαμβάνειν Barb. 359: ὑπολαμβά- νειν P 22 ἐνδιατρεπτέον P 25 ἐπ᾿ αὐτῇ Rose: ἐπ᾿ αὐτὸ P: ἔπειτα Er- merins τὴν δευτέραν ἡμέραν P: corr. Rose τὴν διὰ P: corr. Dietz 27 ἀποδοκιμεϲτέον P 28 αὐξανομένων P: corr. Ermerins 31 δίυγρα scripsi: δριμέα P: add. καθόλου ante τὰ Rose 32 πνευματοῖ Ermerins (cf. p 37, 29): πνεύματα ὅτι P: πνεύματα ποιεῖ Rose 34 διεκτύλωϲιν Rose 36 διεκτυλῶντα P: corr. Kind πάντα conieci: πολὺ P: det. Ermerinss διὰ τῆϲ ἀναδόϲεωϲ προϲμεριϲθέντα τοῖϲ τῆϲ ὑϲτέραϲ τόποιϲ πολὺ μᾶλλον 〈ἂν〉 διατήξειεν τὸ ϲπέρμα μυξῶδεϲ ὂν ὅϲον καὶ οὕπω διαν- κεκρατυμμένον τῆ πήξει. φυλάττεϲθαι δὲ καὶ ϲυνουϲίαν· καὶ γὰρ αὕτηγ κίνηϲιν ἐμποιεῖ κοινότερον μὲν τοῖϲ ὅλοιϲ ϲώμαϲιν, μάλιϲτα δὲ τοῖϲ περὶ τὴν ὑϲτέραν τόποιϲ ἠρεμίαϲ δεομένοιϲ. ὡϲ γὰρ ὁ ϲτόμαχοϲ ἠρεμῶν μὲν ἐγκατέχει τὴν τροφήν, τιναϲϲόμενοϲ δὲ πολλάκιϲ ἀπορ- ρίπτει τὸ ληφθὲν δι᾿ ἐμέτων, οὕτωϲ καὶ ἡ μήτρα μὴ | τιωαϲϲομένη μὲν κρατεῖ τὸ ϲπέρμα. ϲαλευομένη δὲ ἀφίηϲιν. βαλανείῳ δὲ χρῆϲθα θερμοτέρῳ καὶ τῶν ἀέρων ἕνεκα καὶ τῶν ὑδάτων, χωρὶϲ ἐγχρονιϲμοῦ καὶ πολλῆϲ ἐξιδρώϲεωϲ, εἰϲ τὸ μὴ θρυπτόμενον ἐξατονίζεϲθαι τὸ ϲῶμα· χρῆϲθαι δὲ καὶ ψυχρῷ ϲυμμέτρωϲ, ὡϲ μὴ φρικώδη γενέϲθαι ϲυναίϲθη- ϲιν. μετὰ δὲ τὴν ἀποθεραπείαν δεῖ νηϲτεύειν, ἕωϲ ἃν ἠρεμήϲῃ τὸ- ϲῶμα καὶ ἡ ταραχὴ τοῦ πνεύματοϲ καὶ ὁ ϲάλοϲ τῶν ὑγρῶν ἀπογαλη- νωθῇ. προπίνειν δὲ μέχρι πλείονοϲ ὕδωρ ὕϲτερον, ἀλλ᾿ εἰ ϲύνηθεϲ καὶ οἰνάριον ὀλίγον.

47. μηδεὶϲ δὲ ὑπολαμβανέτω. διότι, κἂν παραβαινούϲηϲ τινὸϲ ἔνια τῶν εἰρημένων ἢ πάντα μὴ γίνηται τοῦ ϲυλληφθέντοϲ ἔκτρωϲιϲ, οὐχ πάντωϲ ἠδίκηται τὸ ϲυλληφθέν. βέβλαπται γὰρ ὥϲτε καὶ ἀτονώτερον γίνεϲθαι καὶ ἀναυξητότερον καὶ δυϲτροφώτερον καὶ τὸ κοινὸν εδαδί. κητον εὐάλωτόν τε τοῖϲ βλάπτουϲιν καὶ κακόμορφον καὶ κατὰ ψυχὴν ἀγενέϲ. χωρὶϲ εἰ μὴ τῶν μὲν οἰκοδομουμένων ὅϲτιϲ ἂν πεπηγόϲι ἐποικοδομῆται τοῖϲ θεμελίοιϲ οἶκοϲ, δυϲπερίτρεπτοϲ μένει πλείοϲιν χρόνοιϲ, ὄϲα δὲ ϲαθροῖϲ καὶ ἀπήκτοιϲ, ῥχδίωϲ καὶ πρὸϲ ὀλίγην ἀφορ- μὴν ἀπορρίπτεται, τῶν δὲ ζῴων ἡ γέννηϲιϲ οὐκ ἂν εἴη διάφοροϲ- παρὰ τὸ τοῖϲ πρώτοιϲ ὡϲανεὶ ϲτοιχείοιϲ καὶ θεμελίοιϲ διαφόροιϲ ἐξ- ερειϲθῆναι. τοῦ ϲπέρματοϲ δὲ ἀποπτυϲθέντοϲ καταληφθήϲεται μὲν τὲ γεγονὸϲ ἐκ τοῦ κάθυγρον τὸν γυναικεῖον κόλπον ὑπάρχειν, διορθώ- ϲεωϲ δὲ τεύξεται πρὸϲ τὸ μὴ καὶ δεύτερον τὴν αὐτὴν τῆϲ ϲυλλήψεωϲ- ἀποτυχίαν γενέϲθαι. καὶ διὰ τοῦτο περιαιρεῖν μέν, εἶ τιϲ ϲωματικὴ κίνηϲιϲ, πϲοραμυθεῖϲθαι δὲ τὴν ψυχήν. εἰ βιωτικαὶ φροντίδεϲ ϲυνετᾶ- ροξαν αὐτήν, τονοῦν δὲ τὰ μέρη μετὰ τῶν ὅλων, εἰ περὶ τὴν ὑϲτέραν ἡ ἀτονία. καὶ τοιαύτη μὲν ἡ περὶ τὸν πρῶτον χρόνον τῆϲ ϲυνει- ληφυίαϲ ἐπιμέλεια· ἐπεὶ δὲ προκοπτούϲηϲ τῆϲ κυοφορίαϲ ἡ καλουμένη γίνεται κίϲϲα, καὶ περὶ ταύτηϲ λέγομεν ἀκολούθωϲ.

1 προμεριϲθέντα P: corr. Ermerins 2 ἂν addidi διατήξει Ermerins ὅλον Rose διακεκρατυμμένον scripsi: διακεκρατημμένον P: —υϲμένον Ermerins (cf. p. S9, 22) 3 post γὰρ add. καὶ Ermerins 11 ϲυμμέτρω P: corr. Ermerins 12 νηϲτεύειν scrpsi: ἵϲτηϲιν P: ἀϲιτῆϲαι Rose, non recepi ob hiatus 16 ὅτι Ermerins 17 γίνεϲθαι P: corr. Dietz 18 βεβλάφθαι P: corr. Ermerins ὥϲπερ P: corr. Ermerins ἀγονώτερον P. corr. Dietz merins 19 καὶ 〈κατὰ〉 τὸ κοινόν Ermerins 20 εὐάλωτοϲ P: corr. Dietz 21 ὅϲτιϲ ἂν Ermerins: ὁπαϲαν P: ὀπδϲ᾿ ἂν Kalbfleisch: ὅϲα ἂν Rose πεπνἱ- γωϲιν P: corr. Ermerins 22 [οῖκοϲ] δυϲπερίτρεπτα Rose μὲν εἰϲ P: corr. Rose: μένει ἐν Dietz 24 γέννεϲιϲ P: corr. Dietz οὐκ ἂν del. Rose: οὺκ ἄῤ Herveraen εἶη Dietz: ἐϲται P 25 ωϲ ἂν εἰϲ P: corr. Ermerinss 30 παραμυθεῖ· ὧϲ δὲ P: corr. Ermerins ϲυνεάραϲϲαν P: corr. Er- merins 31 5 νοῦν P 33 ἐπεὶ Schoeme: ἐπὶ P 34 λέγωμεν Rose

XV. Περὶ κίϲϲηϲ.

48. [Τὀ περὶ τὸν δεύτερον μῆνα ϲυμβαῖνον ταῖϲ κυούϲαιϲ πάθοϲ κίϲϲα ὠνόμαϲται.] λέγουϲιν δὲ ταύτην οἱ μὲν ἐκ μεταφοράϲ ὄρνιθόϲ τινοϲ κίϲϲηϲ οὔτωϲ λεγομένηϲ, ὡϲ γὰρ τὴν πτηνὴν κίϲϲαν ποικίλην εἰναι πτιλώϲεωϲ ἕνεκα καὶ φωνῆϲ, οὕτωϲ καὶ τὸ προκείμενον ϲύμ- πτωμα ποικίλων ὀρέξεων ἀποτελεϲματικὸν ὑπάρχειν, τινὲϲ δὲ ἀπὸ τοῦ κιϲϲοῦ, καὶ γὰρ οὖτοϲ ποικίλοϲ ἐν περιπλοκαῖϲ. ἐπιγίνεται δὲ ταῖϲ πλείϲταιϲ τῶν κυοφορουϲῶν περὶ 〈τὴν〉 τεϲϲαρακοϲτὴν κατὰ τὸ πλεῖϲτον ἡμέραν, ἔτι δὲ μέχρι τεϲϲάρων μηνῶν ὡϲ ἐπὶ τὸ πλεῖϲτον ἕπεται. ἐνίαιϲ δὲ καὶ τάχιον καὶ βράδιον ἔρχεται, καὶ παραμένει πάλιν τιϲὶ μὲν ὀλιγωτέρωϲ, τιϲὶ δὲ μέχρι πλείονοϲ, ϲπανίωϲ δέ τιϲι μέχρι τῆϲ ἀποτέξεωϲ, τιϲὶ δ᾿ οὐδ᾿ ὅλωϲ ἐπηκολούθηϲεν. παρέπεται δὲ ταῖϲ ἐν τῷ 〈ϲυμ〉πτώματι τυγχανούϲαιϲ ἀνατροπὴ ϲτομάχου, ἤτοι πλάδοϲ, ναυτία τε καὶ ἀνορεξία, ποτὲ μὲν πρὸϲ πάντα, ποτὲ δὲ πρὸϲ τινά, καὶ τῶν ἀϲυνήθων ὄρεξιϲ οἶον γῆϲ, ἀνθράκων, ἑλίκων ἀμπέλου καὶ ὀπώραϲ ἀώρου τε καὶ ὀξώδουϲ, ϲιέλου ῥοῦϲ καὶ δυϲαρεϲτήϲειϲ, ὀξυρεγμία, βρα- δυπεψία καὶ ταχεῖα διαφθορὰ ϲιτίων· ἐνίοιϲ δὲ καὶ ἔμετοϲ ἐκ διαϲτη μάτων κατὰ πᾶϲαν προϲφοράν, ἢ καὶ βάροϲ καὶ ϲκοτώματα καὶ ἀλ- γήματα κεφαλῆϲ ἀπορία τε καὶ ὠμῶν χυμῶν πλῆθοϲ καὶ ὠχρότηϲ καὶ ἀτροφία καὶ κοιλίαϲ ϲκληρία, τιϲὶ δὲ καὶ διάταϲιϲ ϲτομάχου, θώρα- κοϲ ἄλγημα, ταῖϲ αὐταῖϲ ἐνίοτε καὶ πυρέτια λεπτὰ καὶ μαϲτῶν ἐπι- διογκώϲειϲ (τὸ δὲ ἔπαρμα τῶν ἀγγείων τιϲὶ μὲν πραϲίζον [τι], τιϲὶ δὲ πελιδνόν), ἐνίαιϲ δὲ καὶ ἀνάχυϲιϲ ἰκτεριώδηϲ.

49. τῆϲ πρώτηϲ οὖν ϲυναιϲθήϲεωϲ γενομένηϲ πρὸϲ μίαν ἡμέραν ϲυϲτολὴν παραλαμβάνειν, ἕνεκα τοῦ μὴ κινούμενον τὸν ϲτόμαχον πρὸϲ τὸ κατὰ φύϲιν διὰ τῆϲ ἠρεμίαϲ ἀτάραχον φυλαχθῆναι, μηδὲν εὐλαβού- μενον, ὡϲ οἱ πολλοὶ λέγουϲιν, ὅτι δυϲὶν ζῴοιϲ ὀϲηνὸήποτε δεῖ παρα- 2 § 48] ef Aet. XVI 1: Must. I 37—41 Orib. lat t VI 48 B. —D. (cf. ‘Gynakol. d. Sor.’ p 77, 2) 24 § 49] Must. I 42sq. 27 ὡϲ οἱ πολλοὶ λέγουϲιν] cf. p. 40, 14 sqq. τῶν πολλῶν κτλ. 2 sq. initium capitis ut Aetianumm (p. I2, 6 sq. Z.) seϲlus. Rose 3 in. mg. ιζ ταύτην Rose: τοῦτο P 4 κίϲϲηϲ om. editi. οὕτω λεγομένηϲ cf. p. 42, 24 λεγομένην sive εϲθαι Kind 5 'τιλώϲεωϲ (sive πτίλων) Rose: ποικιλίαϲ P: ποικιλίαϲ 〈πτερῶν〉 Gompers 7 ποικίλοϲ Rose: ποικίλα P 8 τὴν add. Aet. 8 sq. κατὰ τὸ πλεῖϲτον secius. Rose 2 ἕει] ἐπὶ P: corr. Dietz τοῦ τετάρτου μηνὸϲ Aet. p. 13, 7 Z. 10 ἄρχεται Ermerins 11 ὀλιγωτέρουϲ P 13 πώματι P: πτ Dietz: suppl. Schoene 14 post ἀνορεξία (ἀπορία Aet.) in P καὶ ἁλιϲμὸϲ (ἀλυϲμὸϲ Aer.) καὶ ἔμετοι, ποτὲ μὲν ϲιτίων, ποτὲ δὲ χολῆϲ ἢ φλέγματοϲ: secins. Ermerins (cf. Aet. p. 12, 15sq. Z.) 15 ἀϲυνή- θωϲ P. corr. Dietz ἁλυκῶν Aet. 16 ἀὐρουϲ P: corr. Distz ϲιέλου ὁοῦϲ scripsi innuenie Oribas. lat. l. e. ‘salicarum fluor’: δυϲχροοῦϲι P δυϲχροοῦϲι καὶ δυϲαρεϲτήϲειϲ secius. Ermerins 16 sq. δυϲχροοθϲι . . . ϲιτίων scϲlus. Rose 16 ὁξυρεγμένα P: corr. Dietz 16sq. ad βραδυπεψία . . . ϲιτίων cf. p. 38, 2sq. 17 ταχὸϲ P: corr. Dietz post διαϲτημάτων add. ἢ καὶ Rose 18 ἢ del. Rose 19 ἀπόρροια Rose (scd cf. Aet. p. 12,15 2. st Orib.lat. ametate’) 21 ταῖϲ αὐταῖϲ Ermerins: τῶν αὐτῶν P 22 τι del. Schoene 23 post ἰκτεριώ- δηϲ sequuntur in P p. 49, 22—50, 6 D. (ϲθελίζουϲι [sic] . . . ϲυμπτωμάτων) Aetiana (cf. p.12, 16 — 13 12Z), offcdionis causam spectantia, quibuscum ef. Gal. VII 133sq θεῖναι τροφήν. ἡ γὰρ οὐκ ἐπιτηδείωϲ τῷ ϲώματι διδομένη τροφὴ φθείρεται καὶ οὐ μόνον οὐ τρέφει, ἀλλὰ προϲκακοῖ καθάπερ τὰ τέλειεχ τῶν ϲωμάτων οὕτωϲ καὶ τὰ νεοπαγῆ ϲπέρματα. διόπερ ἀνατάϲει χρη- ϲτέον. καὶ γὰρ οἱ πλέοντεϲ ϲυϲτολῇ χρηϲάμενοι πρὸ μιᾶϲ ἡυέραϲ τὴν ναυτίαν οὐχ ὑπομένουϲιν ἢ οὐκ ἐπὶ τοϲοῦτον. τῇ δὲ ἑξῆϲ ἡμέρα ϲὺν ἀλείμματι μὲν ἀποθεραπευτέον, τροφὴν δὲ δοτέον ὀλίγην εὐκατέρ- γαϲτον, οἱον ψὸν ἁπαλὸν ἢ πόλτον καί τι τῶν μὴ καταπιμέλων πτηνῶν καὶ ποτὸν ὕδωρ, οὐ πολύ, ψυχρὸν δὲ εἰ ϲύνηθεϲ, χάριν τοῦ παραϲτέλλεϲθαι τὸν πλάδον τοῦ ϲτομάχου. ταῖϲ δὲ ἐξῆϲ μέραιϲ πρὸ τοῦ ἀλείμματοϲ προκαταψᾶν αὐτῶν τὸ ϲῶμα δι᾿ ὀθονίων τρυφερῶν ἄχρι ϲυμμέτρου φοινιγμοῦ. μετὰ δὲ τὰ πρώταϲ ἡμεραϲ λουτρῷ χρῆ- ϲθαι ζεϲτοτέρῳ καὶ οἰναρίῳ ϲυμμέτρῳ καὶ κινήϲεϲι ταῖϲ δι’ αἰὠραϲ φορείῳ τὸ πρῶτον καὶ καθέδρᾳ κἄπειτα ζευκτῷ, καὶ περιπάτοιϲ ἀναφωνήϲεϲίν τε καὶ ἀναγνώϲεϲιν μετὰ πλάϲματοϲ καὶ γυμνοϲίοιϲ τοῖϲ δι’ ὀρχήϲεωϲ κωρύκου τε καὶ ϲφαίραϲ καὶ τρίψεωϲ· τονωτικῶν δὲ τοῦ ϲτομάχου τι μέροϲ ἐπὶ τοῦ ἄρτου ξηροφαγεῖν. οὕτωϲ γὰρ εὐμαρῶϲ ἀποκουφίζεται τὰ ϲώματα τῶν τῆϲ κίϲϲηϲ ὀχληρῶν, ὑφαιρου- μένου τοῦ καθ᾿ ἡμέραν λουτροῦ καὶ παρὰ μίαν δὲ καὶ παρὰ δύο παραλαμβανομένου.

50. πολλῆϲ δὲ οὕϲηϲ ἀνατροπῆϲ καὶ πλαδήϲεωϲ τοῦ ϲτομάχου πυκνωτικαῖϲ χρηϲτέον ἐμβροχαῖϲ κατὰ τὸν ϲτόμαχον καὶ τὴν κοιλία δι᾿ ἐλαίου ὠμοτριβοῦϲ καὶ ὀμφακίζοντοϲ ἐρίων προϲπεριειληθέντων καὶ ῥόδινον δὲ καὶ μήλινον καὶ μύρϲινον καὶ μαϲτίχινον καὶ νάρδινον ἐπιϲυϲτροφεῖ τὸν ϲτόμαχον ὑπτιωμένον, ἢ διά τινοϲ τούτων κηρωτά- ριον ἐπαλείφειν. εἰ δὲ εὐτονωτέραϲ χρεία ϲτύψεωϲ γένοιτο διὰ τοὺϲ ἐμέτουϲ, ἐπιθέμαϲι χρηϲτεον, ἐξ ὡν εἰϲι φοίνικεϲ ξηροὶ προβρεχθέντεϲ ἢ ἑψηθέντεϲ ἐν οἴνῳ αὐϲτηρῷ ἣ ὀξυκράτῳ, καὶ μῆλα καὶ κυδώνιο παραπληϲίωϲ ἑφθά, κατ᾿ ἰδίαν ἢ μετὰ τῆϲ πρὸϲ τοὺϲ φοίνικαϲ ϲυμ- πλοκῆϲ ἢ μετά τινοϲ τῶν εἰρημένων κηρωταρίων, εἰ δ’ ἐπιτείνειν θελήϲαιμεν τὴν δύναμιν. καὶ ϲτυπτηρίαϲ ὑγρᾶϲ ἢ ξηράϲ ἀλόηϲ τε καὶ μαϲτίχηϲ καὶ ῥόδων τε καὶ κρόκου καὶ οἰνάνθηϲ καὶ ϲιδίων, ἀμφακίοιου καὶ κηκίδων ὑποκιϲτίδοϲ τε ἢ ἀκακίαϲ ἢ πάληϲ ἀλφίτων. παραμένοντοϲ δὲ τοῦ ἐμέτου καὶ τῆϲ τῶν ϲιτίων ἀποβολῆϲ ἁρμόϲει τὰ μὲν ἄκρα 20 § 50] Must. I 42 22] ἔλαιον . . ὠμοτριβέϲ, 5 καὶ ὁμφάκινον καλοῦϲι Diose. Mat. med. I 30, 1 3 ἀναϲτάϲει P: corr. Ermerins 6 ἀποθεραπευταῖοι P: corr. Ermerins ἀκατέργαϲτον P: corr. Distz 7 πόλτον P, ut solet 8 ἐϲ ϲύνηθεϲ P: corr. Ermerins 12 zeyϲτοτέρω P: corr. Dietz 15 κουρικοῦ P: corr. Dietz 15sq. (iocns suspeetus τονωτικῶν Rose: τὸνωτικόν P 16 δὲ] γὰρ Rose τι scrips: τὸ P ἐπί] ἔτι Prose post distinctionem 17 ἠφαιρουμένου P: corr. Ermerinse 18 καθηραμὶαν P: corr. Ermerins 19 παραλαμβάνομεν P. corr. Rose in indice s. υ. δέ 20 πλέδηϲ ἕωϲ P: corr. Rose 22 ὀμφακίνου Rose cf. p. 33, 10 23 μαϲτίχιον P: corr. Dietz 24 ἐπκυϲροξ|ε|ι| (ras.) P: ἐπί- ϲυϲτρέφει Rose ὑπτιωμένον P: ὑπτιωμένον editi. 26 ἐπιθέματι P: corr. Er- merins 27 καὶ alt. del. Ermerins (sed cf. e. ruf. ap. Orib.III 95, 13 B.—D.) 29 ἐπί τινοϲ P: corr. Diets 32 καὶ ἀκακίαϲ καὶ Ermerins διαδεϲμεύειν (τῇ γὰρ τούτων πυκνώϲει ϲυνδιατίθεται καὶ ὁ ϲτόμαχοϲ) 〈ἢ〉 καὶ εἰϲ ζεϲτὸν ὕδωρ αὐτὰ καταβάπτειν (καὶ γὰρ τοῦτο τῇ ἐπιτάϲει πυκνωτικόν), κατὰ δὲ τοῦ ϲτόματοϲ τῆϲ κοιλίαϲ πλατύϲτομον ϲικύαν μεθ᾿ ὑποβολῆϲ πλείονοϲ φλογὸϲ κολλᾶν, εἰ δὲ μή, καὶ δευτέραν κατὰ μεταφρένου, καὶ γὰρ παραπληϲίωϲ ἐπέχουϲιν αὐται τὸν περὶ τῷ ϲτο- μάχῳ ῥευματιϲμόν. πόνου δὲ ϲυμπεπλεγμένου τῷ ῥεύματι ϲτυπτικὸν μὲν τῇ δυνάμει καταπλαϲμάτιον ἐπιρριπτέϲθω, θερμὸν δὲ τῇ καθίξει. καθάπερ ἡ ὠμήλυϲιϲ διὰ ὀξυκράτου καὶ μάλιϲτα ταύτηϲ ἡ διὰ κριθί- νων ἀλεύρων ἢ πυρίνων ἀϲήϲτων.

51. μάλιϲτα δὲ προνοητέον τοῦ διατάϲϲειν τροφὰϲ εὐϲτομάχουϲ, εὐδιοικήτουϲ τε καὶ δυϲφθάρτουϲ, οἶον ψὸν ἁπαλὸν καὶ χόνδρον δι᾿ ὕδατοϲ ψυχροῦ ἢ ὀξυκράτου ἢ μετὰ πυρήνων ῥόαϲ, ἢ ἀλφίτων πόλτον ψαφαρώτατον, καὶ μάλιϲτα τὸν διὰ τῆϲ ὀρύζηϲ· καὶ τῶν πτηνῶν τὰ μὴ καταπίμελα, ψαφαρωτέραν δὲ ἔχοντα τὴν ϲάρκα (καθάπερ ἀτταγἣνα, φάϲϲαν, πέρδικα, νήϲϲαϲ ἀγρίαϲ, κίχλαϲ, κοϲϲύφουϲ, περιϲτεράϲ, ὅρωειϲ κατοικητηρίουϲ), καὶ τούτων μάλιϲτα τὰ ϲτήθη· καὶ τῶν ἀγριμαίων κρέαϲ λάγειον ἢ δορκάδειον, τῶν δὲ ἄλλων τὰ ἐρίφεια καὶ τῶν τρυφε- ρῶν χοιρείων ῥύγχη, πόδαϲ, ὤτα, κοιλίαϲ, μήτραϲ· τῶν δὲ ἀπὸ θαλάτ- τηϲ ὁμοίωϲ τὰ ϲτερεόϲαρκα (τούτων δέ εἰϲι τρίγλαι, κάραβοι, καρίδεϲ, κήρυκεϲ, ϲφόνδυλοι, πελωρίδεϲ, πορφύραι)· λαχάνων δὲ ϲέριν ὠμήν τε καὶ ἑφθήν, ϲίϲαρον, ἀνδράχνην, ἀρνόγλωϲϲον, ἀϲπάραγον ἄγριον· τῶν δὲ ἀπὸ ταμείου ἐλαίαϲ κολυμβάδαϲ, μῆλα, κυδώνια, καὶ τούτων μάλιϲτα τὸ ὀπτόν. τὸ μὲν γὰρ ὠμὸν δυϲκατέργαϲτον, τὸ δὲ ἐψημένον ὕδατι τὴν πολλὴν ϲτύψιν ἀποβάλλει, τὸ δὲ περιθλαϲθὲν καὶ ἀποπτηθὲν μετὰ τοῦ τηρεῖν τὴν ποιότητα προϲλαμβάνει τὸ εὐκατέργαϲτον. εἰ δὲ ἑφθὸν αὐτό τιϲ βούλοιτο λαβεῖν, ἐπιδιακείμενον αὐτὸ καλάμοιϲ ἑψητέον ἢ κρεμαϲτέον διά τινοϲ, ὥϲτε μὴ τοῦ ὕδατοϲ ἅπτεϲθαι, διὰ δὲ τῆϲ ἀτμῶν φορᾶϲ λαβεῖν τὴν ἕψηϲιν. δοτέον δὲ καὶ ἄπιον ἢ μέϲπιλον ἢ ϲοῦρβον ἢ ϲταφυλὴν τὴν ἀπὸ κύθραϲ ἢ κρεμαϲτήν (πνευματοῖ γὰρ ἡ πρόϲφατοϲ) 22 ἀπὸ ταμείου] cf. Cael. Aurel. Cel. III 21, 204 ‘e cellario, quod Gracei apotamiam (apo tamiu Rose) vocant, colymbodas olivas fractas’ ἐλαίαϲ κολυμβάδαϲ] Diose. Mat. med. I 105, 4; cf. Darcmberg, Orib. t. I 609 sqq. 2 ἢ add. Rose εἰϲ ζεϲτὸν Dietz: ἡ ζεϲτὸν P αὺτὰ Ροσε: τὰ P: τὰ 〈οὐτὸ〉 Dietz, quod non absonum (cf. ταῖϲ αὺταῖϲ p. 55, 21) 5 kal Rose. χρὴ P: τῇ Ermerins παραπληϲίωϲ] παρελκύϲει Ermerins 7 θερμω P: corr. Dietz καθέξει Dietz. θίει Ermerins 8 ὧμήλυϲιϲ διὰ Dietz: ὠμὴ λύϲϲα P: ὠμήλυϲιϲ ἐξ Ermerins 12 ῤόαϲ secundum Diosc. Mat. med. I 110; Galen. De alim. fac. II 24 (CMG V 4, 2 p. 294sq.): ροάϲ P: ὁρᾶϲ editi. ἀῳίλτων P 13 ψαθαρώτατον P, sed cf. p. 9, 11 (Orib.) 14 ϲάρκαν P: 15 πέρδικαν l 16 κατοικιδίουϲ Rose 18 θαλάττηϲ P: —ϲϲ— editi. 20 πορφυροὶ P 21 Ιϲαρον P ἀϲπάραγον P 22 ἀποταμ (in ras.) P: ἀπὸ ταμιείου Rose ἐλαίαϲ κολυμβάδαϲ Rose: ἐλαίαι κολυμβάδεϲ P: potes κολυμβάδαϲ ἐλαίαϲ (coll Caelio), nc hiclur μἡλων· νυδωνίων P: corr. Dietz 23 ἡψημένον Ermerins 24 περιπλαϲθὲν P. corr. Rose 25 πρὸϲλαμβάνειν P 26 ἐπιδιακειμένων P: corr. Ermerins καλάμων P: corr. Ermerins ἐψετον (ras.) P 28 ϲοὐρβον P (sorbum; cf. cael. Aurol. el. III 21, 203): οον Reinhold 29 χύτραϲ Rose; sed cf. Croener, Mem. Here. p. 82sq., Mayser, Gramm. d. gr. Pap p.184 καὶ ἀμύγδαλα. προνοητέον δέ, ὅπωϲ μηδὲν ἦ τῶν προϲφερομένων κεκαρυκευμένον· τὸ γὰρ ποικίλον καὶ περίεργον τῆϲ ἀρτύϲεωϲ βραδυ. πεψίαϲ καὶ διαφθορὰϲ ϲιτίων ποιεῖ.

52. πρὸ δὲ τοῦ λαβεῖν τὴν τροφὴν εἶ τι ϲυρρυὲν ὑγρὸν ἐπὶ τὸν ϲτόμαχον ἐπιπολάϲειεν, οὐ κωλυτέον αὐτὸ δίχα ϲυγκινήϲεωϲ διὰ τῶ ἐμέτων ἐκβαλεῖν· μὴ προεξαντληθὲν γὰρ αἴτιον αὐτὸ γίνεται τοῦ τὴν ἐπιφερομένην φθείρεϲθαι τροφήν. ἔνιοι δὲ τῶν ἑτεροδόξων κα προηγουμένωϲ παρήνεϲαν χλιερὸν ὕδωρ προπίνειν, εἶτα καθιέναι τοῦϲ δακτύλουϲ καὶ ἔμετον ἐπιτηδεύειν. οἱ δ᾿ αὐτοί φαϲιν δριμέοϲ μὲν καὶ πυρώδουϲ πλεονάϲαντοϲ ὑγροῦ καὶ διὰ τοῦτο τὸν ϲτόμαχον τοϲ καὶ πυροῦντοϲ ἀνδράχνηϲ ἀπόβρεγμα ἢ ἀπόζεμα διδόναι πίνειν ὴ καὶ αὐτὴν ἐϲθίειν πέπονά τε καὶ ϲικύων ϲπέρμα μεθ᾿ ὕδατοϲ καὶ γλυκὺν Κρητικὸν ἢ ἀβρότονον ἢ ἀψίνθιον ἢ Ϲυριακῆϲ νάρδου ἀπόβρεγμα ἢ Κρητικῆϲ τραγοριγάνου· παχέοϲ δὲ καὶ γλίϲχρου, ῥαφανῖδαϲ μετ᾿ δξυμέλιτοϲ καὶ ταρίχου καὶ τὸ διὰ νάπυοϲ καὶ ὕϲϲωπον δι᾿ ὐδρομέλι- τοϲ ἀποζεϲθέν. ἅπερ παντελῶϲ ἀμέθοδα· δεῖ γὰρ οὐκ εἰϲ τὰϲ τῶ χυμῶν ἀποβλέπειν διαφοράϲ, εἰϲ δὲ τὴν ποιὰν τοῦ ϲώματοϲ· εἰτα δύϲπεπτοι μὲν αἱ ῥεφανῖδεϲ, πνευματικὸϲ δ᾿ ὁ γλυκύϲ, τὸ 〈δ᾿〉 ἀψίν- θιον πρὸϲ ἔκτρωϲίν ἐϲτιν ἐπιτήδειον, ὥϲτε φυλακτέον τὰϲ τούτων δόϲειϲ.

53. ταῖϲ δὲ πρὸϲ τὰ βλαβερὰ τῶν κυουϲῶν ἐπιθυμίαιϲ τὸ μὲ πρῶτον ἐνϲτατέον διὰ λόγων, ὡϲ τῆϲ ἀπ᾿ αὐτῶν βλάβηϲ [καὶ] τῶν τὰϲ ἐπιθυμίαϲ πληρούντων παραλόγωϲ ἡ καὶ τὸν ϲτόμαχον κακούϲηϲ οὕτωϲ δὲ καὶ τὸ κατὰ γαϲτρόϲ, διὰ τὸ μήτε καθαρὰν μήθ᾿ ἁρμοδίαν ἐπιϲπᾶϲθαι τροφήν, ἀλλὰ τοιαύτην ὁποίαν ἐπιπέμψαι δύναται τὸ ϲὧμα κακῶϲ διακείμενον· καὶ γὰρ τὸ ἀπὸ τῆϲ γῆϲ ἀπορρέον ὕδωρ καθαρᾶϲ μὲν οὔϲηϲ διαυγέϲ ἐϲτιν, βορβορώδουϲ δὲ θολερόν. εἰ δ᾿ ἀνιαρῶε ἔχοιεν, κατὰ μὲν τὰϲ πρώταϲ ἡμέραϲ οὐδὲν προϲενεκτέον, ὕϲτερον δὲ καὶ μετά τιναϲ ἡμέραϲ, μὴ τυγχάνουϲαι 〈γὰρ〉 ὧν θέλουϲιν τῇ δυϲθυμία τῆϲ ψυχῆϲ ἀπιϲχνοῦϲιν καὶ τὸ ϲῶμα. πρὸϲ δὲ τὸ κουφότερον ἀδικηθῆναι πρῶτον μὲν ὑποδεικτέον, ὅπωϲ μὴ πρὸ τῆϲ ἀποθεραπείαϲ τοῦ ϲώμα- τοϲ λάβωϲιν καὶ τὸ ἐπιθυμητόν, ὅπου καὶ τὸ κατὰ γένοϲ ὠφέλιμόν ποτε λαμβανόμενον ἀδικεῖ, καὶ μὴ κατ’ ἰδίαν, μετὰ δὲ τῆϲ ϲυμφερού- ϲηϲ τροφῆϲ, 〈ἵνα〉 τῇ παρὰ ταύτηϲ εὐχυλίᾳ κατακρατηθῇ ἤγουν κατα 2 καὶ καρυκευμάτων P. corr Rose (cf. p. T2, 18): ἐκ καρυκευμάτων Er- merins 4 ἔτι P: corr. Ermerins ϲωρριὲν P 5 ἐπιπολάϲειεν scripst: ἐπιππολὰϲαι (sic) post ϲυνκίνὴϲεωϲ (sic) P. tramip. Raihold: ἐπιπολάϲαν (poss ϲυγκ.) Rose 8 χλιαρὸν Rose κατιέναι P 12 γλυ κὐν P 14 ραφαν- νίδοϲ P. corr. Diets 15 καταρίχου P ἰϲϲώπου P: corr. Ermerins 11 χυμῶν Ermerins: γυναικῶν I 18 δ᾿ add. Ermerins 22 καὶ dep Rose τῶν del Ermerins 23 πληρούντων Kalbfleisch: ποιούϲηϲ P ῇ Rose: ἡ P. det. Ermerins 24 καθαρὸν μήθ᾿ ἁρμόδιον P: corr. Dietz 27 ἀνιῶϲ P: corr. Dietz 29 εἰ ante μὴ add. Rose γὰρ add Schoene ὧν Dietz: τῶν P 31 |†|ῆϲ (in vasi ἀθεραπείαϲ P: corr. Dieta 32 ἐπι- θυμητικὸν P: corr. Ermerins 34 ἵνα add. Ermerins ἤγουν κατακεραϲθῇ non recle seclus Ermerins, cum ueruorum κατακρατεῖν et κατακεραννύναι non cade. sit ris κεραϲθῇ· κατ᾿ ὀλίγον 〈δέ〉, τὸ γὰρ περιϲϲότερον μᾶλλον ἀδικεῖ, καὶ. μεταξὺ τῆϲ ἄλληϲ τροφῆϲ, ἀλλὰ μήτε πρότερον, γυμνοῦ γὰρ ἅψεται τοῦ ϲτομάχου. μήθ᾿ ὕϲτερον. ἐπιπολάϲαν γὰρ καὶ τὴν ἄλλην προϲδια- φθείρει τροφήν. | καὶ τοιαύτη μὲν ἡ τῆϲ κίϲϲηϲ ἐπιμέλεια, τὴν δὲ τῶν ἑξῆϲ χρόνων ἀκολούθωϲ προϲυπαρκτέον.

XVI. Τίϲ ἡ ἀπὸ τῆϲ κίϲϲηϲ μέχριϲ ἀποτέξεωϲ ἐπιμέλεια.

54. Τίνα μὲν τρόπον κατὰ τὸν τῆϲ κίϲϲηϲ χρόνον ἄγειν δεῖ τὴν κυοφοροῦϲαν, ἔμπροϲθεν ὑπεδείξαμεν, λοιπὸν δὲ ἤδη τούτου περι- γραφέντοϲ τοῦ ϲυμπτώματοϲ ἀκολούθωϲ καὶ τὴν μετὰ κίϲϲαν ἐπι- μέλειαν ὑπογράψαι. δεῖ τοίνυν πρὸϲ λόγον γε τῆϲ δυνάμεωϲ αἰώραιϲ τε χρῆϲθαι ποικίλαιϲ καὶ περιπάτῳ καὶ ἀναφωνήϲει καὶ ἀναγνώϲει καὶ ἀλείμματι καὶ ἀνατρίψει καὶ τροφαῖϲ ἀφθονωτέραιϲ (πλὴν ὥϲτε περι- γίνεϲθαι τῶν προϲφερομένων], οἴνῳ τε καὶ λουτροῖϲ τοῖϲ κατὰ ϲυν- ἦθειαν καὶ τῇ καθόλου διαχύϲει τῆϲ ψυχῆϲ καὶ ὕπνοιϲ ἱκανοῖϲ. δυϲπα θεϲτέρου δὲ γινομένου τοῦ ϲώματοϲ ἡ κύουϲα μὲν ἄμεινον ὑγιαίνει καὶ παραϲκευάζεται τὰϲ ὠδῖναϲ εὐτονώτερον ἐνεγκεῖν, τὸ ἔμβρυον δὲ νοϲτιμωτέραϲ καὶ ὑγιοῦϲ καὶ αὐτάρκουϲ μεταλαμβάνει τῆϲ τροφῆϲ.

55. κατὰ δὲ τὸν δβδομον μῆνα τὰϲ μὲν ϲφοδροτέραϲ κινήϲειϲ φαιρετέον καὶ μάλιϲτα τὰϲ διὰ τῶν ὑποζυγίων, ταῖϲ δὲ ἄλλαιϲ προϲ- εκτικώτερον χρηϲτέον. ἐπιϲφαλὴϲ γὰρ ὁ ϲπαραγμὸϲ ἐν ἀρχῇ μὲν μήπω προϲεχομένου τοῦ ϲπέρματοϲ εὐτόνωϲ μηδ᾿ εἰϲ τὴν πῆξιν κεκρατυμμένου καὶ διὰ τοῦτο ῥᾳδίωϲ τοὺϲ ἀποϲπαϲμοὺϲ λαμβάνοντοϲ, ὕϲτερον δὲ 〈διὰ〉 τὸ βαρυαχθὲϲ εἶναι τελειούμενον τὸ κατὰ γαϲτρόϲ, ὅτε δεῖ φυλάττεϲθαι, μὴ διὰ τὸν πλείονα ϲάλον τοῦ χορίου ῥαγέντοϲ ἀποκριθῇ μὲν τὸ ἐν αὐτῷ ϲυλλεγόμενον ὑγρόν, ἐπὶ ξηρ δὲ τῇ κυήϲει καταϲπώμενον τὸ ἔμβρυον τὸν κοινὸν πρὸϲ τὴν κυοφοροῦϲαν κίνδυνον ὑπομένῃ. κατὰ δὲ τὸν μέϲον χρόνον ἀνύποπτοϲ μὲν ἡ κίνηϲιϲ, μικρο μεγέθουϲ ἔτι ὄντοϲ τοῦ κατὰ γαϲτρὸϲ καὶ ἀϲφαλῶϲ προϲεχομένου καὶ μήπω χάλαϲμα πολὺ τοῦ χορίου μηδὲ διάταϲιν [τοῦ] εἰληφότοϲ, ϲυν- έχοντοϲ δὲ μᾶλλον τὸ ἔμβρυον. ἐπιθεωρεῖν δὲ δίκαιον τὴν τῆϲ γαϲτρὸϲ διόγκωϲιν καὶ μή τινα ϲημεῖα παρέπεται ϲύνεγγυϲ οὔϲηϲ τῆϲ ἀπο- 19 § 55] Must. I 44 21 ἐν ἀρχῆ] cf. p. 33. 22sqq. 1 δὲ add. frmerins 2 πρότερον Ermerins: πρῶτον P 3 ἐπιπολάϲν γὰρ Ermerins: ἐπὶ πολλὰϲ γὰρ ἂν P χρονίων P: corr. Dietz προϲ- υπακτέον Rose: προϲυπογραπτέον Ermerins 6 μέχρι P (μέχριϲ in indice) γινομένη ακίϲ ἐπιμέλεια Dietz, Ermerins: non hlbet P 7 in mg. ιη´ P δεῖ Dietz: διὰ P V post μετὰ add. τὴν Ermerins: κίϲϲηϲ P: corr- rexi: κίϲϲην (sic) edite. 10 γε Rose τὲ P. del. Ermerins 12 ἀνα- τίψει P 14 καθόλου Ermerins: παρόλω P: πάϲη Rose 10 παραϲκευάζει P: corr. Ermerins ὡϲ ante τὰϲ add Rose (sed cμ. Külmer-Gerth II 2, 7) 19 τοῖϲ δὲ ἄλλοιϲ P: corr. kalbfleisch 22 ἀϲπαϲμοὺϲ P: corr. Ermerins 23 〈διὰ〉 τὸ sine τῷ Dicte 29 μήπου P: corr. Ermerins τοῦ del. Dietz 31 καὶ μή] εἰ μὴ Dietz (sed cf. Külmer-Gerth II 2, 395) τιναϲ ἡ μαϊα P: corr. Ermerins ϲύνεγγυϲ P (cf. p. 41, 5 ϲυνεγγιζούϲηϲ): ἐγγὺϲ Rose τέξεωϲ, ἅπερ ἀναγράψομεν ὕϲτερον. εἰ μὲν γὰρ προφαίνοιτό τι τοι- οῦτον, εὐτρεπίζειν δεῖ τὰ πρὸϲ τὴν ἀπότεξιν (δέδειχεν γὰρ ἡ ἐνάργεια. δὴ καὶ τὰ ἑπτάμηνα γόνιμα τυγχάνειν)· εἰ δὲ μή, τοῖϲ προδεδιδαγμέ- νοιϲ χρῆϲθαι. φυλάττεϲθαι δὲ κατὰ τὰϲ τρίψειϲ ὀγκουμένων πλεῖον τῶν μαϲτῶν θλίβειν τὰϲ ὑπεροχὰϲ αὐτῶν, εὐχερῶϲ γὰρ ἀγανακτοῦντεϲ ἀπόϲταϲιν ὑπομένουϲιν· διὸ καὶ τὰϲ ϲυνήθειϲ ϲτηθοδεϲμίαϲ ἐπιχαλῶϲιῳ εἰϲ παραδοχὴν τῆϲ ἐπιδιογκώϲεωϲ τῶν μερῶν.

56. τοῦ δὲ ὀγδόου μηνὸϲ ἐνϲτάντοϲ, ὃν κατ εὐφημιϲμὸν λέγουϲιν εἶναι κοῦφον᾿, βαρὺν ὄντα καὶ δυϲαρέϲτηϲιν καὶ τὴν ἄλλην κακοπά- θειαν ἀποτελοῦντα, τὸ τῆϲ τροφῆϲ πλῆθοϲ ἐπιϲυνέργειν, κινήϲειϲ δὲ παραλαμβάνειν μόναϲ τὰϲ διὰ φορείου ἢ μακρᾶϲ καθέδραϲ, πλὴν εἰ μὴ μέχρι διεκλύϲεωϲ ὀρεχθείη τιϲ τοῦ περιπατῆϲαι. πλείονοϲ δὲ οὕϲηϲ τῆϲ δυϲφορίαϲ καὶ ἀνατείνειν ἁρμόϲει πρὸϲ μίαν ἡμέραν, ὥϲτε | διὰ τῆϲ ἠρεμίαϲ ἐκλυθῆναι τὸ δυϲαρέϲτημα. ταῖϲ γὰρ τῶν πολλῶν ψυχρο- λουϲίαιϲ οὐ προϲεκτέον, ὅτι ϲυϲτολὰϲ οὐ φέρουϲιν αἱ κυοφοροῦϲαι, καθ᾿ ἃϲ ἀκαίρωϲ τρεφόμεναι φέρουϲιν καί τινα πλείονα κάκωϲιν· φθειρο- μένηϲ γὰρ τῆϲ τροφῆϲ οὐ μόνον οὐ τρέφονται διὰ τῶν ἐφθαρμένων, ἀλλὰ καὶ βαροῦνται. παραιτητέον δὲ μέχρι τινὸϲ καὶ τὸ βαλανεῖον. ἡ ϲυνουϲία δὲ πάντοτε ταῖϲ κυοφορούϲαιϲ ἐπιβλαβὴϲ διά τε τὸν ϲάλον καὶ διὰ τὸ τὴν ὑϲτέραν ἀναγκάζεϲθαι τὴν ἐναντίαν τῷ τῆϲ ϲυλλήψεωϲ ἔργῳ κίνηϲιν ὑπομένειν· ἐν δὲ τοῖϲ τελευταίοιϲ μηϲὶν καὶ μᾶλλον, μὴ δι᾿ αὐτὴν ῥαγέντοϲ τοῦ χορίου τὸ πρὸϲ τὴν τῆϲ ἀποτέξεωϲ χρείαν ἡτοιμαϲμένον ὑγρὸν ἔμπροϲθεν τοῦ δέοντοϲ ἀποκρίνηται. τὸν δὲ. ὄγκον τῆϲ γαϲτρόϲ, εἶπερ ἀποκρεμαϲθείη κατὰ βάροϲ, διὰ τελαμῶνοϲ ἀναλημπτέον· τούτου δὲ τὴν μεϲότητα αὐτῷ κάτωθεν ὑποθετέον τῷ τῆϲ κοιλίαϲ ὄγκῳ, τὰϲ δὲ ἀρχὰϲ τῶν πλευρῶν ἑκατέρωθεν ἀναχθείϲαϲ 1 ὕϲτερον] p. 50, 4 sqq. 3 τὰ ἑπτόμηνα γόνιμα] cf. Hippocr. VII 438, 3 L.; Aristot De anim. hist. VII 4 p. 584 3 8 § 56] Must. I 45 8sqq.] cf. Hipp. VII 440, 1; 444, 2 L. 9 κοῦφον] cf. Aet. XVI 12 p. 15, 17 Z. 14 ταῖϲ τῶν πολλῶν ψυχρολουϲίαιϲ] secundum praecepta scil. Asclepiadis potisivium et medicorum penumaticorum (cf. Darcmberg ad Orib. t. II 880 sq. Wellmann, Die pneum. Schule p. 212 sqq.) 19—23] Must. I 47 1 ἀναγράψ|ο|μ|ε|ν| (in ras.) P 2 δέδωκεν P: corr. Ermerins ἐνέρ- γεια P: corr. Ermerins 3 δὴ seripsi: μὴ P: del. Erimerins: ἦ μὴν Rose πρόδέδιδαγμένοιϲ P, maluit man. alt. ὑπὸ δεδιδαγμένοιϲ: ὑποδεδειγμένοιϲ Er- merins 4 sq. πλιῖον τῶν Ermerins: πλειόνων P 6 ϲυνήθουϲ P: corr. Dietz ϲτηθοδέϲμαϲ Rose ἐπιχαλῶϲιν Rose: ἐππχαλῶϲιν P: ἐπιχαλάϲαι Ermerins 7 ἡμερῶν P: corr. Ermerins 8 εὐφημιϲμ|ὁγ| (in ras.) P 9 εἰναι] μῆνα Rose: ἔνιαι Reinhold βαρύνοντοϲ P: —τα Rose: dist. Kind δυϲαρέϲτηϲιϲ P: corr. Dietz 10 ἐπιϲυνεργεῖν P 12 διεκλύϲεωϲ (sive διαλὐϲεωε) Rose: διαχύϲεωϲ P; ad rem cf. p. 35, 24sqq. 13 ἀνατείνειν] cf. ἀνατάϲει p 36, 3 14 γὰρ] scil. ‘quippe quarum hic deesse tibi videatur commendatio’: δὲ Rose 16 καθᾶϲ, prima manu mutatum in καθοῦϲ (uoiuitne καθὼϲ?) P τινα Rose: τὴν P: post πλείονα posuit τὴν Ermerins 17 τρέφηται P: corr. Dietz 21 ὑπομένει P: corr. Dietz 22 τὸ χωρίον P. corr. Dietz 23 ἀποκρίνει P. corr. Ermerins: ‘possis ἀποκρίνῃ scil. τοῦ χορίου) Kalbficisch. 24 ἤνπερ ermerins ἀποκρεμαϲθείη scripsi: ἀποκρεμαϲθῆ P: ἀπεκρεμάϲθη Rose κατὰ βἀροϲ Rose: καὶ βαρὺϲ P τελημῶνοϲ P 25 ἀναίη|μ|π|τέον (in ras.) P χιαϲτέον, εἶτα ἐπὶ μετάφρενον καὶ ῶμουϲ ὑπερθετέον πρόϲθεν τε κατὰ περιειλημένηϲ φαϲκίαϲ ἀφαμματιϲτέον. περιαλειπτέον δὲ καὶ κηρωτῇ τὸν ὄγκον δι᾿ ὀμφακίνου ἐλαίου καὶ μυρϲίνου· τονουμένου γὰρ τοῦ δέρματοϲ ῥήξειϲ οὐχ ὑπομένει, τηρεῖται δὲ ἀρρυτίδωτον. μετὰ δὲ τὸν ὄγδοον μῆνα τὸν μὲν τελαμῶνα λυτέον ὡϲ ἂν ϲνεγγιζούϲηϲ ἤδη τῆϲ ἀποτέξεωϲ· ϲυνεργήϲει δὲ τὸ βάροϲ εἰϲ ὀξυτέραν ἀποκύηϲιν. ϲυνεχε- ϲτέροιϲ δὲ χρηϲτέον τοῖϲ λουτροῖϲ εἰϲ παραϲκευὴν τῆϲ τῶν μερῶν ἀνέϲεωϲ καὶ νήξεϲιν ταῖϲ ἐν ὔδατι γλυκεῖ καὶ θερμῷ· τὰ γὰρ αὐτοφυῆ δριμυτέραϲ ἔχοντα τὰϲ ποιότηταϲ οὐδὲν διαφέρει τῶν εἰϲ φθορὰν ὑποτιθεμένων φαρμάκων. καὶ τοπικώτερον δὲ τὰ μέρη διαχαλαϲτέον πυρίαιϲ, ἐγκαθίϲμαϲιν τοῖϲ διὰ λινοϲπέρμου ἢ τήλεωϲ ἢ μαλάχηϲ ἀφεψη- μάτων, ἐγχυματιϲμοῖϲ δὲ δι᾿ ἐλαίου γλυκέωϲ, ἔτι δὲ πεϲϲοῖϲ τοῖϲ διὰ χηνείου ϲτέατοϲ καὶ μυελῶν. καὶ αὐτὴ δὲ ἡ μαῖα ϲυνεχῶϲ τῷ δακτύλῳ περιαλείφουϲα τὸ ϲτόμιον τῆϲ ὑϲτεραϲ διαϲτελλέτω.

XVII Τίνα κυούϲηϲ τῆϲ γυναικὸϲ ἐντὸϲ τῆϲ μήτραϲ φύονται.

57. καθάπερ ἐπὶ τῶν ψῶν μετὰ τὸ κέλυφοϲ ἔνδοθεν ὑμὴν ὑπέγκει- ται τοῦ ὀϲτράκου διαπεφυκὼϲ τοῦ περικειμένου, κατὰ τὸν αὐτὸν τρό- πον καὶ ἐπὶ τῶν κυοφορουϲῶν ἐκ τοῦ ϲπέρματοϲ ὑμὴν γενόμενοϲ ἔν- δοθεν ὑπέγκειται τῇ ὑϲτέρᾳ ϲυναφὴϲ αὑτῷ καὶ ἀϲτόμωτοϲ ὑπάρχων. προϲπεφυκὼϲ δὲ ἔνδοθεν τῷ πυθμένι τῆϲ μήτραϲ καὶ ϲυγκεκριμένοϲ ἐκ νεύρων καὶ φλεβῶν ἀρτηριῶν τε καὶ ϲαρκόϲ, τύποϲ τιϲ πορφυροῦϲ κατὰ χρόαν, τῷ ϲχήματι ἐμφερὴϲ κιβωρίου θύλακι, παχὺϲ μὲν | καθ᾿ ὃ προϲπέφυκεν τῷ πυθμένι τῆϲ μήτραϲ, ὑμενώδηϲ δὲ κατὰ τὰ ἄλλα καὶ 4—14] Must. I 46 15 Τίνα . . . φύονται] eadem verba (φὐεται) apud Gal. II 902, 1 sq. 16—p. 42, 2] Must. I 48 20—22] Munt. I 53 22 κιβωρίου θύλακι] cf. Theophr. H. pl. IV 8, 7. Alexandrinis meicis deberi videtur cum nymphaca comparatio 1 πρόϲθεν τε Rose: προϲθέντεϲ P 2 περιειλημμένηϲ P: corr Er- merins περιληπτέον P: corr. Dietz 4 ῥῆξιϲ P: ῥῆξιν editt. 5 ψϲ ἂν scripsi: εἶναι P (ψϲ ἂν cum part. saepius apud Soranum; cf. p. 15, 11. 14 sq.): ἶνα Ermerins 6 ϲυνεργήϲῃ [δὲ] Ermerins 8 ῥήξεϲιν P. corr. Dietz 9 ἔχον- ταϲ P: corr. Dictz 10 μερίδια χαλαϲτέον P: cor. Ermerins 11 〈τε〉 τοῖϲ Rose ἀπεψήμαϲιν P: corr Ermerins 12 γλυκέωϲ (sic) P: —ἐοϲ Dietz 14 post διαϲτελλέτω in P scquuntur praeccpta quaedam (τὰ προϲεμπίπτοντα, p. 57, 12—29 D.) aliuende desumpta; deinde transitus fit praeter ordinem ge- nuinum ad capita ιθ´ (ει φθορίοιϲ καὶ ἀτοκίοιϲ χρηϲτέον καὶ πῶϲ) et κ´ (Τίνα ϲημεῖα μελλούϲηϲ γίνεϲθαι φθορᾶϲ), quibus additur κα´ (Τίνα κυούϲηϲ . . . φύον- ται). Cf. ‘GρndE. d. Sor.’ p 40sq. 15 in mg. κβ´ P φόεται Rose. Sub- inngitur huic titulo Acl. XVI 2sq. (p. 4, 25— 5, 6 Z.) in P: deinde cup. κβ΄, Γένεϲιϲ χωρείου, ὑμφαλοῦ καὶ κοτυληδόνων (inc. καθάπερ ἐπὶ τῶν ψῶν) 16 ὑπέγκειται Rose: ὑπέρκειται P: ὑπὸκειται Ermerins (item v. 19) 17 τοῦ ὁϲτρἀκου διαπεφυκὼϲ τοῦ περικειμένου conieci: τῆ ὀϲτράκου τῆ διαφύϲει τοῦ περικειμένου P: τῷ ὀϲτράκῳ 〈ἐπὶ〉 τῇ διαφύϲει τοῦ περικειμένου Ermerins: τῷ ὀϲτράκῳ διαφυὴϲ τῷ περικειμένῳ Rose 18 γινόμενοϲ P: corr. Ermertins 19 τὴν ὑϲτέραν P: corr. Ermerins 22 θόλακι scrupsi (θυλακί〈ψ〉 ? ‘folli- culi’ Must) cf Dicsc. Mat. med. II 106 t. I 108 13 W.: φύλλῳ P: seclus. Diels 23 κατὰ Dielz: καὶ P λεπτὸϲ δι᾿ ἣν αἰτίαν μικρὸν ὕϲτερον ἐροῦμεν. οὗτοϲ δὲ κέκληται χόριον καὶ ἀγγεῖον καὶ δεύτερον καὶ ὕϲτερον καὶ πρόρρη ηγμα· ῾χόριον᾿ μὲν ἀπὸ τοῦ κεχωρηκέναι τὸ ἔμβρυον καὶ τὰ ϲὺν αὐτῷ, καθὼε δὲ ἄλλοι λέγουϲιν ἀπὸ τοῦ ἐκ πολλῶν ϲυνεϲτάναι καθάπερ ὁ χορόϲ ῾ἀγγϲῖον᾿ δὲ διὰ τὸ ἐμπεριϲτέγειν τὸ ἔμβρυον ἀγγείῳ παραπληϲίωϲ· ῾ δεύτερον᾿ δὲ καὶ ῾ ὕϲτερον᾿, ὅτι μετὰ τὴν τοῦ ἐμβρύου κομιδὴν ἐπακο- λουθεῖ· ῾ πρόρρηγμα᾿ δὲ διὰ τὸ προρρήγνυϲθαι καὶ τὸ ἐμπεριεχόμενον ὑγρὸν ἀποκρίνειν εἰϲ ἁπαλωτέραν τοῦ κατὰ γαϲτρὸϲ ἀπότεξιν. ἀπὸ μέντοι τῶν ϲαρκωδεϲτέρων [καὶ] τῶν κατὰ τὸν πυθμένα μερῶν ἄνωθεν ἀπομηκύνεταί τι ϲῶμα λεπτόν, ἐμφύεται δὲ κατὰ [τὸ] μέϲον τὸ τῶν ἐμβρύων ἐπιγάϲτριον, ἔνθα τόποϲ ὀμφαλοῦ· καὶ αὐτὸ δὲ τὸ ἐμβρύων ἐμφυόμενον εἰϲ ϲῶμα καλοῦμεν ὀμφαλόν. ϲυγκέκριται δὲ 〈ἐκ τεϲ- ϲάρων〉 τὸν ἀριθμὸν ἀγγείων, δύο φλεβωδῶν καὶ δύο ἀρτηριωδῶν, δι᾿ ὦν εἰϲ θρέψιν ὕλη 〈καὶ〉 αἱματικὴ καὶ πνευματικὴ παρακομίζεται τοῖϲ ἐμβρύοιϲ. ἐμφύεϲθαι δὲ ταῦτα Ἐμπεδοκλῆϲ μὲν εἰϲ τὸ ἧπαρ οἴεται, Φαῖδροϲ δὲ εἰϲ τὴν καρδίαν· οἱ δὲ πολλοὶ τὰϲ φλέβαϲ μὲν εἰϲ τὸ ἧπαρ οἴονται, τὰϲ ἀρτηρίαϲ δὲ εἰϲ τὴν καρδίαν· Ἡρόφιλοϲ δὲ τὰϲ φλέβαϲ μὲν εἰϲ τὴν κοίλην φλέβα, 〈τὰϲ〉 ἀρτηρίαϲ δὲ εἰϲ τὴν παχεῖαν ἀρτηρίαν τὴν παρατείνουϲαν τοῖϲ ϲπονδύλοιϲ, πρὸ δὲ τῆϲ εἰϲ αὐτὴν ἐμφύϲεωϲ παρὰ τὴν κύϲτιν αὐτὰϲ πλαγιοφορεῖϲθαι παρ· ἐκατέ- ραϲ πλευράϲ· Εὔ|δημὸϲ δὲ ἁπλῶϲ κατὰ τὸν 〈τοῦ〉 ἐμβρύου φηϲὶν ὀμφαλὸν ϲυνάγεϲθαι τὰ ἀγγεῖα κἀντεῦθεν διαλύεϲθαι πρὸϲ τὰ καλού- μένα κέρατα κάτω τοῦ διαφράγματοϲ. τὸ δὲ πέμπτον ἀγγεῖον, ὅπερ οὐρητικὸν οὕτωϲ ὀνομάζομεν, πρὸϲ τῶν ἀνατομικῶν οὐραχὸϲ καλεῖται, ὃϲ τῷ πυμένι τῆϲ κύϲτεωϲ ἐμπέφυκεν. λέγεται καὶ διὰ τούτου τὸ οὖρον τοῦ ἐμβρύου τὴν παρακομιδὴν λαμβάνειν εἰϲ τὸ χόριον, ἡ δὲ διὰ τῆϲ οὐρήθραϲ ἀπούρηϲιϲ μετὰ τὴν ἀπότεξιν γίνεται. διὰ τοῦτο 1 μικρὸν ὔϲτερον ἐροῦμεν] 27 —p. 43, 3 2 —4] Must. I 49 (cf. ῾˹Gynäk. d Sor p. 77, 3) 5] Must. I 50 6— 8] Must. I 52 11 —15. 23 —25] Must. I 54 12 ἐμφυόμενον . . . ὀμφαλόν] cf. Orion. Etum. p. 116, 27 ἀπὸ τῆϲ εἰϲ τὸ ἔμβρυον ἐμφύ(ϲη)ϲεωϲ 14 ὕλη αἱματικὴ καὶ πνευματικὴ] cf Gal. II 904, 14; Ael. XVI 3 p. 7, 7 Z. (τὸ αἷμα), 13 (τὸ ζωτικὸν πνεῦμα) 15 Ἐμπεδοκλῆϲ] Diels, Vorsokr. I 215, 9 24 οὐραχόϲ] Gal. IV 57 ὃν οἱ δεινοὶ περὶ τὰϲ ἀνατομὰϲ ψνόμαϲαν οὐραχόν 3 κεκεχωρηκέναι P: corr. Dietz τὰ Ermerius: τὸ P 4 ἐϲτᾶνει P suppl. Dietz χώροϲ P: corr. Dietz 5 ἀγγείῳ Dietz: ἀγγείων P 7 ἐμ- περιεχόμενον Rose: περιεχόμενον P 2 καὶ sedus. Ermerins 10 τὸ seclus. Ermerins 11 ἐμβρύων scripsi: ἔμβρυον P: 〈τῷ〉 ἐμβρύῳ (ἐμφ.) Ermerins (hiat) 12 εἰϲ scripsi: ὡϲ P 〈ἐκ τεττάρων〉 add. Ermerms 13 ἀγγείῳ P: corr. Dielz ἀρτηριωδῶν Schoene: ἀρτηριῶν P 14 καὶ ante αἰματικὴ addidid: 11 ὁρῶνται P: corr. Ermerins 18 φλὲβαν P 〈τὰϲ〉 add Ermerins 19 τροχίαν P: corr. Ermerins ϲφονδύλοιϲ Rose 21 〈τοῦ ἐμβρύου Ermerins 22 καλούμενα Rose: καινὰ P: κενὰ Ermerins 23 [κέρα] τὰ Ermerins 24 οὐρητικὸν scripsi: ἀρτηρίαν P: οὐρήθραν Rose οὐρητῆρα Er- merins: ‘lotials’ Must. οὕτωϲ] cf. e. pr. p. 35, 4: αὐτοὶ Ermrins πρὸ P. corr. Ermerins τῶν ἀνατομικῶν scripsi: ἁπάντων μὲν P οῦραχὸϲ Er- merins: (cf. Ael. p. 7, 1 Z.; Gal. II 1907; XIV 119): οὕτωϲ ἀρχὸϲ P 25 ἐμπὲ- φυκεν P: ἐμπεφυκέναι editi. τοῦτο P: corr. Reinhold 26 λαμβύνει P: cor- rexi 27 ἀπουρἡϲει P: corr. Ermerins μέντοι καὶ λεπτότεροϲ ὁ ὑμὴν ἐκ τῶν κάτωθεν μερῶν ἐϲτιν, διὰ τὸ καὶ 〈τῇ〉 δριμύτητι τοῦ περιϲϲώματοϲ καὶ τῷ πλήθει [καὶ τῇ δριμύτητι] τοῦ ἐμβρύου τείνεϲθαι καὶ λεπτοποιεῖϲθαι. χρηϲιμεύει μέντοι τὸ περίϲ- ϲωμα τοῦτο καὶ εἰϲ τὸ προανακουφίζειν τὸ ἔμβρυον καὶ εἰϲ τὸ κατὰ τὰϲ ἀποτέξειϲ ῥηγνυμένου τοῦ χορίου προεκχεῖϲθαι καὶ τὰ μέρη προ- διαβρέχειν εἰϲ ὄλιϲθον.

58. καὶ ταῦτα μὲν περὶ τοῦ χορίου καὶ τοῦ ὀμφαλοῦ. διαφωνία δὲ γεγένηται περὶ τοῦ ἑτέρου χιτῶνοϲ. οἱ πολλοὶ μὲν γάρ φαϲι καὶ αὐτῷ τῷ ἐμβρύῳ προϲτυγχάνειν ἕτερον χιτῶνα καλούμενον ἀμνειόν, ὃϲ ἐπὶ μὲν τῶν ἀλόγων ζψων διὰ ϲτερεότητα μὴ λεπτυνόμενοϲ αἰϲθη- τόϲ ἐϲτιν, ἐπὶ δὲ τῶν ἀνθρώπων λεπτυνόμενοϲ ὑπὸ τῆϲ τῶν περικεχυ- μένων ὑγρῶν δριμύτητοϲ οὐχ εὑρίϲκεται καθ᾿ ὅλον τὸ ϲῶμα, μόνον δὲ κατὰ τὰϲ εὐρυχωρίαϲ οἶον ῥινῶν, ϲτόματοϲ, δακτυλίου. γεγονέναι δὲ αὐτὸν λέγουϲιν ὑπὸ τῆϲ φύϲεωϲ ἀναγκαίωϲ εἰϲ τὸ μὴ διαφθείρεϲθαι τὸ ἔμβρυον, τὸ περικεχυμένον τοῦ περιϲϲώματοϲ ὑγρὸν ἕλκον, δριμὺ καὶ φθαρτικὸν ὑπάρχον. ἔνιοι δὲ τὸν ὑμένα τοῦτον μὴ εἶναί φαϲιν. μήτε γὰρ εὐρίϲκεϲθαι κατὰ τὰϲ ἀποτέξειϲ μήτε τὸ ὅλον εὐχρηϲτεῖν, τὸ γὰρ ὑγρὸν οὐκ εἶναι τοιοῦτον· εἰ δὲ καὶ τοιοῦτον ἦν, εὐεπίγνωϲτον ἐγένετο τῇ ϲυνηθείᾳ. καὶ ἄλλωϲ μηδὲ δύναϲθαι διὰ τοῦ ϲτόματοϲ ἕλκεϲθαι τοῦτο τῷ τὴν ἀναπνοὴν γίνεϲθαι διὰ τοῦ ὀμφαλοῦ· πρόϲ τε τὸ εἶκον ἡ ἐπίρρυϲιϲ γίνεται, μηδενὸϲ οὑν εἴκοντοϲ ἐν τοῖϲ ἐμβρύοιϲ οὐκ ἂν ἡ παρείϲοδοϲ γένοιτο τοῖϲ ὑγροῖϲ. εἰ δὲ καὶ φυϲικῆϲ ἐδϲἶτο ϲκέπηϲ, αὔταρκεϲ ἦν μόναϲ τὰϲ εὐρυχωρίαϲ ὑμένι διαπεφράχθαι καὶ. μὴ ὅλῳ τῷ ϲώματι χιτῶνα περικεῖϲθαι· καίτοι 〈τῷ〉 ϲυμπεπτωκέναι καὶ τὸ ϲτόμα τοῦ ἐμβρύου καὶ τὸν δακτύλιον μὴ ϲῳζομένηϲ τῆϲ εὐρυ- χωρίαϲ κωλύεται τὸ βιαζόμενον εἰϲρεῖν. τὸ δὲ ὅλον οὐκ ἐν τῇ εὐρυ- χωρία τοῦ χορίου τὸ ὑγρόν ἐϲτιν, ἐν ᾧ καὶ τὸ ἔμβρυον, ἀλλ᾿ ἐν τῷ πάχει τοῦ χορίου, ποιεῖ δὲ τόπον ἑαυτῷ καθ᾿ ὑποφοράν, ὥϲτε διπλοῦν γίνεϲθαι τὸ χόριον, ἐνιάκιϲ δὲ καὶ τριπλοῦν· δι᾿ ἤν αἰτίαν καὶ 〈τῶν〉 ὑπεζωκότων πολλάκιϲ ῥαγέντων καὶ ϲυμμέτρων ὑγρῶν ἀποκριθέντων τῷ δακτύλῳ τῆϲ μαίαϲ ϲυνεχὴϲ ὑμὴν ἀκμὴν ὑποπίπτει, διαιρεθέντοϲ. δὲ τούτου πολλῶν ὑγρῶν ἀποκριθέντων ἀκολουθεῖ καὶ τὸ ἔμβρυον. ὅπερ οἱ πολλοὶ διακρούεϲθαι πειρώμενοί φαϲιν κατ᾿ ἐπιϲύϲταϲιν 8—12] Must. I 55 1 sq. διὰ τὸ καὶ τῇ Ermcrins: διὸ καὶ P 2 καὶ τῆ δριμύτητι scelus. Ermerins 3 τείνεϲθαι Ermerins: γίνεϲθαι P λεπτοποιεῖϲθαι Rose: λεπτὸν ποιῆϲθαι P 4 προάνακουφίζει P: corr. Dietz 13 γέγονεν οἱ P: corr Er- merins 16 φηϲιν P: corr. Diels 17 τὸ ὅλον Kalbfleiseh: τοῦτον P: τὸ ἔλκειντ Rose: τὸ πᾶν Ermerins εὐχρηϲτεῖν scripsi: εύχρηϲτον P 18 γὰρ Rose: δὲ P εἶναι Rose: ἔνι P 21 ἐπίρρυϲιϲ scripsi (cf. infra υ. 26 εἰϲρεῖν): ἐπίκριϲιϲ P: ἐπέρειϲιϲ Rose μὴδὲν P: (corr. Ermeins 22 εἰ δὲ Dietz: εἰτα P 24 κίθωνα P (κιθῶνα fort. reote, cf. ‘Gpmat. d. Sor.’ p. 23; sed supra 8 χιτῶνοϲ, 9 χιτῶνα) 〈τᾦ〉 add. Ermerins 25 ὁ δακτύλιοϲ P. corr. Ermerins 26 κωλύει Rose (seivato ὁ δακτ) βιαζόμεν P corr. DieIz 28 ψϲ δὲ P: corr Dielz 29sq. 〈τῶν〉 ὑπεζωκότων Ermerins. ὑπεζωκότοϲ P 31 δακτυλίω P: corr Dietz ὑμῖν ἀκμὴν P: ἀκμὴν ὑμὴν Ermerins ὑδατίδων τὰ προεπιφαινόμενα τῶν ὑγρῶν προαποκρίνεϲθαι, ῥηγνυμέ- νων μὲν τῶν ὑδατίδων, μένοντοϲ δὲ τοῦ χορίου ϲυνεχοῦϲ. οἶϲ καὶ ἡμεῖϲ ϲυναινοῦμεν, ἐπεὶ πολὺ πρότερον τὰ φαινόμενα τῇ ϲυϲτάϲει τοῦ ἀμνείου ὑμένοϲ μεμαρτύρηκεν.|

XVIII. Τίνα ϲημεῖα μελλούϲηϲ γίνεϲθαι φθορᾶϲ.

59. Μελλούϲηϲ δὲ γίνεϲθαι τῆϲ τοῦ ἐμβρύου φθορᾶϲ ταῖϲ φθει- ρούϲαιϲ παρακολουθεῖ κένωϲιϲ ὑδατώδηϲ, εἶτα ἰχωρώδηϲ ἢ ὕφαιμον ὑγρὸν καὶ οἶον ἀποπλύματα κρεῶν, ὅταν δὲ καιρὸϲ τῆϲ ἀπολύϲεωϲ ὑπάρχῃ, αἷμα καθαρόν, ἐπὶ τέλει δὲ θρόμβοϲ αἳματοϲ ἢ 〈τι〉 ϲαρκὸϲ ἀδιατύπωτον ἢ διατετυπωμένον παρὰ τὴν τοῦ χρόνου διαφοράν· ταῖϲ δὲ πλείϲταιϲ βάροϲ καὶ πόνοϲ ὀϲφύοϲ καὶ ἰϲχίων καὶ ἤτρου, βουβώνων. κεφαλῆϲ, ὀφθαλμῶν, ἄρθρων, ϲτομάχου δῆξιϲ, περίψυξιϲ, περιίδρωϲιϲ, λειποθυμία, ποτὲ δὲ καὶ φρικώδηϲ πυρετόϲ, τοῖϲ δὲ καὶ λυγμὸϲ ἢ ϲπαϲμὸϲ ἡ ἀφωνία. ταῦτα δὲ μά μά|λιϲτα παρέπεται ταῖϲ ἐκ φαρμακείαϲ φθειρούϲαιϲ, ταῖϲ δὲ χωρίϲ τινοϲ ἐπιτηδεύϲεωϲ ἐκτιτρωϲκούϲαιϲ πρὸ ηγεῖται, καθώϲ φηϲιν Ἱπποκράτηϲ, παράλογοϲ μαϲτῶν ἴϲχνωϲιϲ, ὡϲ δὲ Διοκλῆϲ φηϲι, ψύξιϲ μηρῶν 〈καὶ〉 βάροϲ ἐγκαθιζόμενον ὀϲφύι περὶ τὸν καιρὸν τῆϲ ἀποτέξεωϲ.

5 § 59]cf. Aet. XVI19; Orib. Synops.lat.IX 40, 73 (t. VI 345sq. B.— D.); Must I 56. Ad rem cf. Ilberg, Areh. f, Rel. Wiss. XIII (1910) p. 2sq. 16 καθψϲ. φηϲιν Ἱπποκράτηϲ] Aphor. V 37 sq. cf. 53 (IV 544. 550sq. L:); cf. Epid. II 1, 7 (V 76 L.); Morb. mul. I 27 (VIII 70 L). cf. infra p. 126, 15 16sq. ψϲ . . . Διοκλῆϲ φηϲι] fr. 180 W. Cf. infra p.126, 16sq. 1 τὰ Dietz: τὸ P 3 ϲυνενοῦμεν ἐπὶ P: corr. Kind ἢ add. Er- merins 4 post μεμαρτύρηκεν in P sequuntur κγ᾿ Περὶ ζκοτυληδόνων . . . κς΄ Περὶ τῶν δίμηνα καὶ τρίμηνα φθειρουϲῶν Aetiana (p. 72, 7 — 77, 21 D. —Aet. XVI 3, 11. 20. 21); ct ‘Gvnäk. d. Sor p.41 5 Capita XVIII et XIX post XVI pravo loco et ordine inverso tradita in P fransposuit Rose 6 in. my. κ΄ P sq. ὑδατώδουϲ, εἰτα ἰχωρώδουϲ ἢ ὑφαίμου ὑγροῦ καὶ οἶον ἀπό πλύματοϲ κρεῶν P: correxi ex Orib. lat. et Aetio (qui famem ἀπόπλυμα) 8 καιρὸϲ τῆϲ ἀπολύϲεωϲ scripsi (‘imminetia casus’ Orib., cf. infra ad 18) πρὸϲ τῆ ἀπολύϲει P: πρὸϲ τῇ λύϲει Rose 2 αἵματοϲ καθαροῦ P: correxi ex Orib. lat. et Aet. θρόμβοϲ scripsi: θρόμβοι P: θρόμβου Rose: θρόμβων Er- merins: ‘et in ine trombus’ Must. 〈τι〉 addidi (potes πϲιόν τι): ‘sel carmin quidquam’ Orib. 10 ἀδιατυπότου ἢ διατετυπομένου P. correxi ex Orib. 11 καὶ πόνοϲ ὀϲφύου· καὶ P. ὀϲφύοϲ καὶ πόνοϲ Rose 13 sq. ἐνίαιϲ δὲ καὶ ϲπαϲμὸϲ ἐπιγίνονται ὀπιϲθοτονικοὶ ἢ ἐπιληπτικοὶ add. P, cx Aetia XVI 19 (p. 23, 26 —24, 1 Z., ubi ϲπαϲμοὶ) inserta: om Orib.: secius. Rose 14 ϲπαϲμὸϲ Rose (‘spasmus’ Orib.): ϲφυγμὸϲ P ἤ] καὶ Rose φαρμακείαϲ Aet.: φαρμάκ]εί[αιϲ (in ras.) P 15 προηγεῖται secundum Aet. Rose (‘ante- cedi Orib.): πρὸϲγίνειν P: προγίνεται Ermerins 16 Ἱπποκράτηϲ φηϲί Rose 17 〈καὶ〉 βάροϲ Rose: ‘atque gravedo’ Orib. ἐνκαθιζόμενοϲ P: corr. Dietz 18 περὶ τὸν καιρὸν Rose (cf. cum perfectus imminit partus’ Orib., qui huc usque secutus est Soranum): πρῶτον, εἰτα P (cf. supra ad 8) post ἀποτέξεωϲ in P adduntur Aetiana p. 68, 1— 6 D. πρὸϲ δὲ τὸ διαφεῖραι (sic) . . . πιμελώδηϲ (sic) (p. 24, 5—9 Z.), quae in Orib. lat. deesse con- sentancum.

XIX. Εἰ φθορίοιϲ καὶ ἀτοκίοιϲ χρηϲτέον καἰ πῶϲ.

60. Ἀτόκιον δὲ φθορίου διαφέρει, τὸ μὲν γὰρ οὐκ ἐᾷ γενέϲθαι ϲύλληψιν, τὸ δὲ φθείρει τὸ ϲυλληφθέν· εἶπωμεν οὖν ἄλλο ‘φθόριον’ καὶ ἄλλο ‘ἀτόκιον’. τὸ δὲ ‘ἐκβόλιον’ οἱ μὲν ϲυνωνυμεῖν τῷ φθορίῳ λέγουϲιν, οἱ δὲ διαφέρειν τῷ μὴ ἐν φαρμάκοιϲ νοεῖϲθαι, καταϲειϲμοῖϲ δὲ καὶ πηδήμαϲιν, εἰ τύχοι διὸ καὶ τὸν Ἱπποκράτην παραιτηϲάμε. νον τὰ φθόρια παραλαβεῖν ἐν τῷ Περὶ παιδίου φύϲεωϲ ἐκβολῆϲ χάριν τὸ πρὸϲ πυγὰϲ πηδᾶν. γεγένηται δὲ ϲτάϲιϲ. οἱ μὲν γὰρ ἐκβάλ λουϲιν τὰ φθόρια τὴν Ἱπποκράτουϲ προϲκαλούμενοι μαρτυρίαν λέ- γοντοϲ· “οὐ δώϲω δὲ οὐδενὶ φθόριον”, καὶ ὅτι τῆϲ ἰατρικῆϲ ἐϲτιν ἴδιον τὸ τηρεῖν καὶ ϲψζειν τὰ γεννώμενα ὑπὸ τῆϲ φύϲεωϲ. οἱ δὲ μετὰ διοριϲμοῦ ϲυντάϲϲουϲιν αὐτά, τοῦτ᾿ ἔϲτιν οὐχ ὅτε διὰ μοιχείαν τιϲ βούλεται φθεῖραι τὸ ϲυλληφθὲν οὔτε δι᾿ ἐπιτήδευϲιν ὡραιότητοϲ, ἀλλ᾿ ὅτε διὰ 〈τὸ〉 κίνδυνον κωλῦϲαι γενηϲόμενον ἐν ταῖϲ ἀποτέξεϲιν, μικρᾶϲ τῆϲ μήτραϲ ὑπαρχούϲηϲ καὶ μὴ δυναμένηϲ χωρῆϲαι τὴν τελεί- ωϲιν, ἢ κατὰ τοῦ ϲτομίου κονδυλώματα καὶ ῥαγάδαϲ ἐχούϲηϲ, ῆ τινοϲ ἐμφεροῦϲ περιϲτάϲεωϲ ἐγκειμένηϲ. τὰ δὲ αὐτὰ λέγουϲιν καὶ περὶ ἀτο κίων, οἷϲ καὶ ἡμεῖϲ ϲυναινοῦμεν. ὅθεν ἐπεὶ τοῦ φθεῖραι τὸ κωλῦϲαι γενέϲθαι ϲύλληψιν ἀϲφαλέϲτερον, περὶ τούτου νῦν πρῶτον ὑποδείξομεν.

61. εἰ γὰρ τοῦ [μὴ] φθείρειν τὸ ϲυλληφθὲν πολὺ μᾶλλον ϲυμφέρει τὸ μὴ ϲυλλαβεῖν, [ἀναγκαῖον] δεῖ τοίνυν οὓϲ εἰρήκαμεν ἐπιτηδείουϲ εἰναι καιροὺϲ πρὸϲ ϲύλληψιν φυλάττεϲθαι [χρὴ] πρὸϲ ϲυνουϲιαϲμόν, 2sq.] Ἀτόκιον . . . ϲυλληφθὲν Aet. XVI 1) p. 18, 2—4 Z. Ad rem cf. Archiv f. Rel. W. l. c. p. 4sqq. 8—17] Must. I 57 6sq. Ἱπποκρά- την . . . ἐν τῷ Περὶ παιδίου φύϲεωϲ] VII 490 L. 9 Ἱπποκράτουϲ . . . μαρτυρίαν] cf. Hipp. lusiur. IV 630, 9 (cf. 7) L. 14—17] cf. Aet. XVI 16 p. 17, 16—2 Z. 21—p. 46, 17] cf. Aet. XVI 16 p. 18, 4—20 Z. 21 οϋϲ εἰρήκαμεν] supra cap. X 1 Hoc capust et id quod antecedit ordine inverso traduntur in P, iusto apud Must. Quae aute cap. XIX leguntur in P, lacera ea quidem et corrupta τὰ προϲεμπίπτοντα δὲ τοῦ περὶ τῆϲ ἀποτέξεωϲ λόγου αὐτάρκωϲ διειλημμένου καὶ τὸν περὶ τῆϲ χρήϲεωϲ τῶν φθορίων ἀναγκαίων διορῖϲαι (p. 57, 29 sqq. D.), ut a conpilutore profecta abiecit Rose in my. ιθ΄ P ἀτοκείοιϲ P (ut solet): cf. Dittenberger, Syll. III nr. 985, 20 μὴ φθορεῖον μὴ [ἀτ]οκεῖον (Weinreich, S. -B. Heidelb. Akad. 1919 Nr. 16 p. 56) 2 Verbis Ἀτόκιον . . . ϲυλληφθέν uno versie tt pracunissis sicut capitis initium ponit P Τινὲϲ τῶν γυναικῶν . . . δια- λαβεῖν καὶ ἀτοκύων (siϲ) p. 58, 5 — 14 D. p. 17, 17 —24 Z.) 3 post ϲυλ- ληφθέν add. καὶ ἐκβάλλει Aet. sq. εἶπωμεν . . . ἀτόκιον sectus. Rose 6 εὐτυχοῖ P: corr. Dietz ἐκβαλεῖν P: conreri 8 “πρὸϲ πυγὴν πηδῆϲαι” Hipp. VII 490, 10 L. 10 οὐ δώϲω Ermcris: οὐδῶϲ P: “οὐδὲ γυναικὶ πεϲϲὸν φθόριον δώϲω” Hipp. IV 630, 2 I. 11 τὰ γενν. ὑπὸ τ. φ.] cf. Kühncr. Gerth II 1 p. 619 sq. 13 φθεῖραι scripsi: φθήρει P: φθείρειν Dictz ὡραιότατοϲ P: corr. Dietz 14 ἄλλοτε διακίνδυνον P: ἄλλο διὰ τὸ κίνδ. Dictz γεννηϲόμενον P: corrcxi (cf. κώλυμα γίνεται τῆϲ ἀποτέξεωϲ Aet. l. c. p. 17, 21 Z.) 19 νῦν scrpsi: οὑν P 20 ϲἰϲ P: corr. Ermerius μὴ seclus. Ermcrius: μὲν Rose 21 ἀναγκοῖον scelus. Rose δεῖ Rose: διὸ P: seclus. Ermcrins 22 χρὴ seclus. Ermerins [οἶον ἀρχομένων ἢ ληγόντων τῶν καταμηνίων,] καὶ ἐν τοῖϲ πληϲια- ϲμοῖϲ ἐν τῷ καιρῷ τῆϲ ϲυνουϲίοϲ, ὅταν ὁ ἀνὴρ ἀποκρίνειν τὸ ϲπέρμϲκ. μέλλῃ, κατέχειν χρὴ τὸ πνεῦμα καὶ μικρὸν ὑφέλκειν ἑαυτήν. ὡϲ μὴ πορρωτέρω ἐν τῷ κύτει τῆϲ μήτραϲ τὸ ϲπέρμα ἀκοντιϲθῆναι, κα διαναϲτᾶϲαν εὐθέωϲ καὶ ὀκλὰξ καθίϲαϲαν πταρμὸν κινεῖν καὶ περιμὰ ξαϲθαι τὸν κόλπον ἐπιμελῶϲ ἢ καὶ ψυχρὸν πίνειν. ϲυνεργεῖ δὲ τῇ ἀϲυλληψίᾳ καὶ τὸ διαχρίειν τὸ ϲτόμα τῆϲ ὑϲτέραϲ ἐλαίῳ παλαιῷ μέλιτι ἢ κεδρίᾳ ἢ ὀποβαλϲάμῳ κατ᾿ ἰδίαν ἢ καὶ μετὰ ψιμυθίου ἢ κηρωτῇ ὑγρᾷ διὰ μυρϲίνου καὶ ψιμυθίου ἢ ϲτυπτηρίᾳ ὑγρῇ πρὸ τοῦ πληϲιάζειν ἢ χαλβάνῃ μετ᾿ οἴνου, ἢ ἐρίου τρυφεροῦ μαλλὸν ἐντιθέναι εἰϲ τὸ ϲτόμα τῆϲ μήτραϲ, ἢ πρὸ τῶν ϲυνουϲιῶν πεϲϲοῖϲ χρῆϲθαι ϲτέλ- λειν τε καὶ πυκνοῦν δυναμένοιϲ. τὰ γὰρ τοιαῦτα, εἰ μὲν ϲτυ πτικὰ εἴη καὶ ἐμπλαϲτικὰ καὶ ψυκτικά, μύειν παραϲκευάζει τὸ ϲτόμα τῆϲ μήτραε πρὸ τοῦ καιροῦ τῆϲ ϲυνουϲίαϲ καὶ οὐκ ἐᾷ παρελθεῖν εἰϲ τὸν πυθμένε αὐτῆϲ τὸ ϲπέρμα· 〈τὰ δὲ θερμὰ〉 καὶ ἐρεθίζοντα οὐ μόνον τὸ τοῦ ἀνδρὸϲ ϲπέρμα ἐναπομεῖναι [καὶ] ἐν τῷ κύτει τῆϲ μήτραϲ οὐ ϲυγχω- ροῦϲιν [ἐλθεῖν], ἀλλὰ καὶ ἑτέραν ὑγρότητα ἐξ αὐτῆϲ ἕλκουϲιν.

62. μνημονεύϲομεν δὲ ἐνίων καὶ κατ’ εἶδοϲ. πίτυοϲ φλοιόν, ῥοῦν βυρϲοδεψικόν, ἑκάϲτου ἱϲον, τρίβε μετὰ οἴνου καὶ προϲτίθει μετρίω πρὸ τῆϲ ϲυνουϲίαϲ περιειληθέντοϲ ἐρίου, καὶ μετὰ ὥραϲ δύο ἢ τρεῖϲ ἀφαιροῦϲα ϲυνουϲιαζέτω. ἄλλο· γῆϲ Κιμωλίαϲ. πάνακοϲ ῥίζηϲ ἀνὰ ἴϲον κατ’ ἰδίαν καὶ ὁμοῦ μεθ’ ὕδατοϲ τρῖβε καὶ γλοιῶδεϲ γενόμενον ὡϲαύ- τωϲ προϲτίθει. ἢ ϲιδίων νεαρῶν τὸ ἐντὸϲ λεάναϲ μεθ᾿ ὕδατοϲ προϲτί- θει. ἢ ϲιδίων μέρη δύο, κηκίδων μέροϲ ἐν λειώϲαϲ ἀνάπλαϲϲε βαλάνια μικρὰ καὶ ὑποτίθει μετὰ τὴν λῆξιν τῶν καταμηνίων. ἢ ϲτυπτηρίαν ὑγράν, ῥόαϲ κελύφουϲ τὸ ἐντὸϲ διίεναι μεθ᾿ ὕδατοϲ, καὶ δι᾿ ἐρίου προϲ- τίθει. ἢ κηκίδοϲ ὀμφακίνηϲ. ϲιδίων τοῦ ἐντόϲ, ζιγτιβέρεωϲ ἀνὰ ⩹ β ἀνάπλαϲϲε μετ᾿ οἴνου ὀρόβων μεγέθει καὶ ξήραινε ἐν ϲκιῇ καὶ πρὸ τῆϲ ϲυνουϲίαϲ δίδου προϲτίθεϲθαι ἐν πεϲϲῷ. ἢ ἰϲχάδων ϲάρκαϲ λειώϲαϲ 18—21] cf Aet. XVI 17 p 18, 24 —19, 1 23 —25] cf. Aet. XVI 11 p. 18, 1 4—27 7—p. 47, 1] cf. Aet. XVI 17, p. 18, 4 — 8 1 οἶον . . . καταμηνίων seclus. Ermerius (quod diversium docuit Sor- p. 23, 16sq.); sunt Aetii p. 18, 5sq Z. 2 ἐν τῷ καιρῶ τῆϲ ϲυνουϲίαϲ (sic Aet.) del. Reinhold ἀποκρίνει P: ἀποκρῖναι Ast. 3sq. εἰϲ τὸ μὴ sina πορρωτέρω Aet. 4 τῷ κύτει Aet.: τῆ κύϲτει I ἀκοντιϲθῆναι τὸ ϲπέρμεχ Aet. 5 διαναϲτάϲεωϲ P: corr. Ermerins: διεγερθεῖϲαν Aet. καθίϲαϲαν Aet.: καθίϲαϲα P περιμάξαϲθαι Aet.: περιμαλόξαϲα P 8, 9 ψιμυθίου (bis) Emerins ex Aet.: ἀψινθίου P 10 χαλβάνῃ Aet.: χαλβάνην P μαλὸν P: corr. Herscerden 10sq. ἐντιθέναι εἰϲ] hic st in eis quae proxime sequntur vocabulis hiantibus passim offendimur; non dico compositioes medictnales 13 παραϲκευάζει Aet.: παραϲκευάζειν P 15 αὐτῆϲ Aet.: αὐτοῦ P τὰ δὲ θερμὰ addidi ex Aet.: 〈εἰ δὲ〉 sublato καὶ Reinhold ἐρεθίζοντα Aet.: ἐρεθίζονται P 16 καὶ ἐν on. Aet. 17 ἐλθεῖν om. Aet. 18 π|ί|τυοϲ (in. ras.) P 20 περιειληφθέντοϲ P: corr. .Ermerins τρὶϲ (erat τρεῖϲ) P 21 ἀναἶϲου P: corr. Ermerins 26 ῥοὰϲ κάλυφου P: corr. Dietz διίει Rose (sed cf. p 48, 29) 27 τὸ P: corr. Ermerins 22 ἐν μέϲω P: corr. Er- merins (τῷ πεϲϲῷ Aet.) μετὰ νίτρου προϲτίθει. ἢ ϲίδια μετὰ κόμμεωϲ ἴϲου καὶ ῥοδίνου ἴϲου προϲτίθει. εἶτα μελίκρατον ἐπιρροφεῖν ὁμοίωϲ, φυλάττεϲθαι δὲ τὰ ἐπὶ | πολὺ δριμέα διὰ τὰϲ ἀπ’ αὐτῶν ἑλκώϲειϲ. ἅπαϲιν δὲ χρώμεθα μετὰ τὴν ἀπόληξιν τῶν καταμηνίων.

63. ἐνίοιϲ δὲ ἔτι δοκεῖ καὶ ἅπαξ τοῦ μηνὸϲ ὀπὸν Κυρηναϊκὸν πίνειν ὅϲον ἐρεβίνθου πλῆθοϲ ἐν δυϲὶ κυάθοιϲ ὕδατοϲ ὡϲ καταμήνιον ἐπιϲπώμενον. ἢ ὀποπάνακοϲ καὶ ὀποῦ Κυρηναἴκοῦ καὶ πηγάνου ϲπέρμα τοϲ ἀνὰ ὀβολοὺϲ δύο 〈λειώϲαντα〉 καὶ περιπλάϲαντα κηρῷ διδόναι καταπίνειν, εἶτα κραμάτιον ἐπιρροφεῖν ἢ ἐν κραματίῳ πίνειν. 〈ἢ〉 λεῦ- κοίου ϲπέρματοϲ καὶ μυρϲίνηϲ ἀνὰ τριώβολον, ϲμύρνηϲ δραχμήν, πε- πέρεωϲ λευκοῦ κόκκουϲ δύο μετ᾿ οἴνου ἐφ᾿ ἡμέραϲ τρεῖϲ διδόναι πίνειν. ἢ εὐζώμου ϲπέρματοϲ ὀβολὸν ἕνα, ϲπονδυλίου ἡμιώβολον πιεῖν μετὰ ὀξυμέλιτοϲ. ταῦτα δὲ οὐ μόνον κωλυτικὰ ϲυλλήψεωϲ ὑπάρχει, ἀλλὰ καὶ φθαρτικὰ τῆϲ ἤδη ϲυνεϲτώϲηϲ. καθ᾿ ἡμάϲ δὲ πλείων ἐϲτὶν ἡ ἀπὸ τούτων κάκωϲιϲ φθειρόντων μὲν καὶ ἀνατρεπόντων τὸν ϲτόμα- χον, πληρούντων δὲ τὴν κεφαλὴν καὶ ϲυμπάθειαν ἐπιφερόντων. οἱ δὲ καὶ περιάπτοιϲ ἐχρήϲαντο πολλὰ τῷ τῆϲ ἀντιπαθείαϲ λόγῳ ποιεῖν νομίζοντεϲ, ἐν οἷϲ μήτραϲ ἡμιόνων καὶ τὸν ἐν τοῖϲ ὠϲὶ ῥύπον αὐτῶν καὶ ἄλλα πλείονα τούτων, ἅπερ ἐπὶ τῶν ἀποτελεϲμάτων φαίνονται ψευδῆ.

64. γενομένηϲ δὲ τῆϲ ϲυλλήψεωϲ τὸ μὲν πρῶτον ἕωϲ τριάκοντα ἡμερῶν τὰ ἐναντία ποιεῖν οἷϲ ἔμπροϲθεν εἰρήκαμεν, εἰϲ δὲ τὸ διαλυ- θῆναι τὸ ϲυλληφθὲν 〈ϲφοδρότερον κινεῖϲθαι〉 περιπατοῦϲαν εὐτόνωϲ καὶ διὰ ζευκτῶν καταϲειομένην, εὐτόνωϲ καὶ πηδᾶν καὶ βαϲτάζειν τὰ ὑπὲρ δύναμιν βάρη, ἀφεψήμαϲι δὲ διουρητικοῖϲ χρῆϲθαι τοῖϲ δυναμέ- νοιϲ καὶ καταμήνια κινεῖν, καὶ τὴν γαϲτέρα λαπάττειν καὶ κλύζειν δριμυτέροιϲ κλύϲμαϲι, θερμῷ τε ἐλαίῳ καὶ γλυκεῖ ποτὲ μὲν ἐγχυματι- ζομένην, ποτὲ δὲ ϲυναλειφομένην ὅλην καὶ τριβομένην εὐτόνωϲ καὶ μάλιϲτα περὶ τὸ ἐφήβαιον καὶ τὸ ἐπιγάϲτριον καὶ τὴν ὀϲφὺν καὶ 5—9] cf. Aet. XVI 17 p. 19, 13 — 18 Z. 21 —p. 48, 16] excerps. Aet. XVI 18 (φθόρια Ἀϲπαϲίαϲ) 22 ἔμπροϲθεν εἰρήκαμεν] supra cap. XIV 23 ϲφοδρότερον κινεῖϲθαι] cf. p. 32, 22sq., 33, 3sq. 23aq. περιπατοῦϲαν . . . καταϲειομένην] cf p. 33, 26sq. 26 sq. τὴν γαϲτέρα λαπάττειν . . . κλύϲμαϲι] cf. p. 33, 1 (κοιλιολυϲίαν) 28 sq. τριβομένην . . ἐπιγάϲτριον] cf. p. 33, Seq. 1 κόμεωϲ P 2 επίροφν P. cor: Rose 2sq. τὰ ἐπὶ πολὺ P: ἐπὶ πολὐ τὰ Rose 5 ἔτι δοκεῖ scripsi: εἰ δοκεῖ P. ἐδόκει Rose: εἰ seclus. Er- merins 6 κατακήμιον (sic) P: καταμήνια Dietz (sed cf. Act. ot supra p. 153, 6] 7 cπρμα P: cor. Ermerins 8 ὀβολοὺϲ scrpsi: ὀβολῶν P: ὀβολὼ Er- merins λειώϲαντα addidi coll. Aet.: καὶ del Prmerins 9 add. Er- merins 11 τρὶϲ P: corr. Dietz 12 ἔν P. corr. Dietz ἡμιώβολον Ermerins: ς “ὁβολὸν P 13 post ὁξυμέλιτοϲ add. P p. 61, 16—62, D. ex Aetii cap. 17 nonnulla (p. 19, 8—12); 18—23 Z.) οὐ Ermerins: μὴ P 16 ϲυμππόθει P. corr Dietz 18 ἡμιόνου P: corr. Ermerins 19 φαίνεται Rose 21 in mg. rubr. μετὰ τὸ ϲυλληφθείναι 23 ϲφοδρότερον κινεῖϲθαι add. Rose ex Aet. (p. 21, 6 Z.) περ|τούϲηϲ P: corr. Ermerins 24 κατὰ- ειομένηϲ P. corr. Ermcrins εὐτόνωϲ suspectum 25 χρῆϲθαι Aet.: κεχρῆϲθαι P: an τε χρῆϲθαι? λουομένην καθ᾿ ἡμέραν ἐν τῷ μὴ λίαν ζεϲτῷ ὕδατι γλυκεῖ καὶ τοῖϲ λουτροῖϲ ἐγχρονίζουϲαν καὶ προπίνουϲαν οἰνάριον καὶ δριμυφαγοῦϲαν εἰ δὲ μή, καὶ τοπικῶϲ ἐγκαθίζουϲαν εἰϲ ἀφέψημα λινοϲπέρμου, τήλευωϲ μαλάχηϲ, ἀλθαίαϲ, ἀρτεμιϲίαϲ καὶ καταπλαϲϲομένην τοῖϲ αὐτοῖϲ, ἐγχυμα- τιζομένην δὲ τῷ παλαιῷ ἐλαίῳ κατ᾿ ἰδίαν ἢ καὶ μετὰ πηγάνου χυλοῦ ποτὲ δὲ καὶ μέλιτοϲ, ἢ ἰρίνῳ ἢ ἀψινθίῳ ϲὺν μέλιτι ἢ ὀποπάνακι ἢ ἄλλωϲ χόνδρῳ μετὰ πηγάνου καὶ μέλιτοϲ ἢ μύρῳ Ϲυριακῷ. κἂν ἐπι- μένῃ, καταπλαϲϲομένην μήκετι τοῖϲ κοινοῖϲ καταπλάϲμαϲιν, ἀλλὰ τοῖϲ διὰ θερμίνου ἀλεύρου μετὰ χολῆϲ ταυρείαϲ καὶ ἀψινθίου, 〈καὶ τοῖϲ〉 ὁμοιογενέϲιν τῶν ἐπιθεμάτων 〈χρωμένην〉.

65. τὴν δὲ μέλλουϲαν φθείρειν χρὴ πρὸ δύο ἢ καὶ τριῶν ἡμερῶ λουτροῖϲ ϲυνεχεϲι χρῆϲθαι καὶ ὀλιγοτροφίᾳ καὶ πεϲϲοῖϲ μαλακτικοῖϲ καὶ οἴνου ἀπέχεϲθαι, εἶτα φλεβοτομεῖν καὶ πλεῖον ἀφαιρεῖν. τὸ γὰρ ὑπὸ Ἱππποκράτουϲ εἰρημένον ἐν τοῖϲ Ἀφοριϲμοῖϲ εἰ καὶ μὴ ἐπὶ ϲτεγνοπαθούϲηϲ, ἀλλὰ [καὶ] ἐπὶ ὑγιαινούϲηϲ ἀληθέϲ· “γυνὴ ἐν γαϲτρ ἔχουϲα φλεβοτομηθεῖϲα ἐκτιτρώϲκει.” ὡϲ γὰρ ἱδρὼϲ κινεῖται καὶ οὖρον ἢ ϲκύβαλον ὑπερχαλωμένων τῶν περιεχόντων τὴν οὐϲίαν αὐτῶν, οὔτωμ- καὶ τὸ ϲυλληφθὲν ἐκπίπτει προδιιϲταμένηϲ τῆϲ μήτραϲ. μετὰ δὲ τὴν) φλεβοτομίαν καὶ ζευκτῷ καταϲειϲτέον (ἐνεργέϲτεροϲ γὰρ νῦν ὁ βραϲμὸϲ ἐπὶ προητονηκόϲιν τοῖϲ τόποιϲ) καὶ πεϲϲοῖϲ δὲ μαλακτικοῖϲ χρηϲτέον εἰ δὲ πρὸϲ τὴν φλεβοτομίαν ἀλλοτρίωϲ ἔχοι τιϲ καὶ ἄτονοϲ εἴη προανιέναι μὲν τοὺϲ τόπουϲ ἐγκαθίϲμαϲι καὶ λουτροῖϲ καὶ πεϲϲοῖϲ μαλακτικοῖϲ καὶ ὑδροποϲίᾳ καὶ ὀλιγοϲιτίᾳ καὶ κοιλιολυϲίᾳ καὶ κλύϲμα τι προϲτίθεϲθαι μαλακτικόν, μετὰ ταῦτα πεϲϲὸν φθόριον. αἱρεῖϲθαι δὲ τούτων τοὺϲ μὴ ἄγαν δριμεῖϲ, ἵνα μὴ πλείονα ϲυμπάθειαν καὶ θερμα- ϲίον ἐπάγωϲιν. ἐκ δὲ τῶν πραϋτέρων οἱ τοιοῦτοι καθεϲτᾶϲιν οἶον· μυρϲίνηϲ, λευκοίου ϲπέρματοϲ, θέρμων πικρῶν ἐξ ἴϲου μετὰ ὕδατοϲ ἀναπλάττειν τροχοὺϲ ὡϲ κυάμου μέγεθοϲ. ἢ φύλλων πηγάνου ⩹ γ, μυρϲίνηϲ ⩹ β, δάφνηϲ ἴϲαϲ ὁμοίωϲ διιέναι μετ’ οἴνου, καὶ πότιζε. 1sq. λουομένην . . . ἐτχρονίζουϲαν] cf. p. 33, 11 sq.; 34, 8 sq. 2 προ- πίνουϲαν οἰνάριον] cf. p. 33, 17 sqq. δριμυφαγοπῦϲαν] cf. 33, 30 sqq. 14 ὐπὸ Ἱποκράτουϲ εἰρημένον ἐν τοῖϲ Ἀφοριϲμοῖϲ] Aph. V 31 (IV 542 L.) 1 μηδειὰν P: corr. Ermerins 3 εἰ δὲ μὴ sed. διαλυθείη τὸ ϲυλληφθέν ἐγκαθίζουϲα P: corr. Dietz ἀπέψημα P 4 μολόχηϲ P κατα- πλαϲϲομένηϲ P: corr Diets 6 ὀποπάνακα P: corr. Diets 7 ἄλλωϲ Rose: ἄλλαϲ P: ἄλὸϲ Ermerins 2 καὶ τοῖϲ add. Act. 10 ἐπιθημάτων P: corr. Dietz χρωμένην add. Ermerins (ante τοῖϲ), Rose (cf. χρῆϲθαι Aet.) post ἐπιθεμάτων seq. in P (p. 63, 8—64, 7 D.) Aetiana ex c. 18 (p. 21, 15 — 22, 8 Z.) 15 καὶ seclus. Ermerins 16 ἐχούϲη P: corr. Dietz ίδρὼϲ πινεῖται] Kind: ἰδρῶϲκειν P: ίδρὼϲ Ermerins ἢ Dietz: εἰϲ P 17 ὑπεκχαλωμένω- Rose 19 ἐναργέϲτεροϲ P: corr. Dietz 22 προϲανιέναι P: corr. Ermerins 22 κοιλολυϲία P. corr: Dietz κλύϲμα τι distinx. Kalbfieisch 24 μαλα κτικῶ P: corr. Ermerius post μετὰ add. δὲ Dietz 25 ϊνα Ermerins: εἶναι P 26 ἀπάγωϲιν P: corr. Dietz καθιϲτάϲιν P: corr. Dietz 28 ἀναπλάττει P: corr. Dietz 29 δαφνίϲαϲ P: corr. Rose ἄλλοϲ πεϲϲὸϲ ἀκινδυνότερον ἐκβάλλων· λευκοίου, καρδαμώμου, θείου, ἀψινθίου, ϲμύρνηϲ, ἑκάϲτου ἴϲον, δι’ ὕδατοϲ ἀνάπλαϲϲε. προλελούϲθω δὲ ἡ μέλλουϲα προϲτίθεϲθαι ἢ ἐγκαθίϲμαϲιν προανιέϲθω, κὰν μέχρι πλείονοϲ μηδὲν ποιῇ, πάλιν ἐγκαθίϲμαϲι προανεθεῖϲα δεύτερον προϲτι- θέϲθω. πολλὰ δὲ καὶ ἄλλα παρ’ ἄλλοιϲ εἴρηται, φυλάϲϲεϲθαι δὲ δεῖ τὰ λίαν πληκτικὰ καὶ τὸ καταλύειν τὸ ἔμβρυον διά τινοϲ ἐπάκμου, κίνδυνοϲ γὰρ τρωθῆναί τι τῶν παρακειμένων. μετὰ δὲ τὴν φθορὰν ὡϲ φλεγμονὴν θεραπευτέον.

1 ἀκινδυνότεροϲ P: corr. Rose καρδαμώμου] Gal. XII 12 τῆϲ θερμῆϲ δυνάμεωϲ ἀϲθενεϲτέραϲ (καρδάμου) μετείληφεν, iniuria igitur hoc loco, ubi mitiora enumerantur, καρδάμου Rose; cf. infra p. 91, 9 3 κὰν Ermerins: καὶ P 4 προϲανεθεῖϲα P: corr. Rose post προϲτιθέϲθω in P (p. 65, 10—66 21 D.) sequuntur Aetiana εἶτα . . . ἐπιθέμαϲιν (p. 22, 12—23, 14 Z.) 6 λ|ᾴν| |π|λ|η|κτικὰ (in as.) P καταλύον P: corr. Ermerins ἐπάκμ[ου (in ras.) P 2 post παρακειμένων in P seq. aliena εἶτα ἐκεθεν ῥαβδίον μέλανοϲ ἀλλεβόρου (cf. Hippocr. VIII 220, 9 I.) . . . αἰτίαϲ p. 66, 25—67 3 D. 8 post θεραπευτέον in P seq. capita κ΄, κα΄ (Aet. XVI 2), κβ΄, κγ΄ (Aet. XVI 3), κδ᾿ (Aet. XVI 11), κε΄ (Aet. XVI 20), κς΄ (Aet. XVI 21 partim) ═ p. 67, 5—77, 21 D.

〈ϹΩΡΑΝΟΥ ΓΥΝΑΙΚΕΙΩΝ Β〉.

I [XX]. Τίνα ϲημεῖα προηγεῖται μελλούϲηϲ ἀποτέξεωϲ γίνεϲθαι τῆϲ κατὰ φύϲιν.

1 [66]. Εἰϲ προταραϲκευὴν τῶν εἰϲ τὴν ἀπότεξιν ἐπιτηδείων εὔχρηϲτον μαθεῖν τὰ ϲημεῖα τῆϲ μελλούϲηϲ ἀποκυήϲεωϲ. παρέπεται δὲ ταῖϲ μελλούϲαιϲ ἀποτίκτειν περὶ τὸν ἔβδομον ἢ τὸν ἔνναιον ἢ τὸν δέκατον μῆνα βάροϲ ἤτρου καὶ ἐπιγαϲτρίου μετὰ πυρώϲεωϲ τοῦ γυναι- κείου αἰδοίου 〈καὶ〉 ἄλγημα βουβώνων καὶ ὀϲφύοϲ καὶ ἰξύοϲ πρὸϲ τὸ ὑποκείμενον τῆϲ ὑϲτέραϲ· ἢ τε ὑϲτέρα προϲχωρεῖ τῷ αἰδοίῳ, ὥϲτε ῥᾳδίωϲ τὴν μαῖαν ϲημειουμένην ἅψαϲθαι αὐτῆϲ [καὶ διέϲτηκεν αὐτῆϲ τὸ ϲτόμα μετὰ εὐαφίαϲ 〈καὶ〉 καθυγραϲμοῦ], τὸ δὲ ϲτόμιον αὐτῆϲ μετὰ τρυφερίαϲ ἀναπετάννυται καὶ διέϲτηκε μετὰ τοῦ ἐπινοτίζεϲθαι, πρὸϲ λόγον δὲ τοῦ ϲυνεγγιϲμοῦ τῆϲ ἀποτέξεωϲ ϲυμπίπτει μὲν τὰ ἰϲχία καὶ τὸ ἐπιγάϲτριον, ϲυνογκοῦται δὲ μετὰ βουβώνων 〈τὸ〉 ἐφήβαιον, καὶ ϲυνεχὴϲ γίνεται πρὸϲ ἀπούρηϲιν προθυμία. φέρεται δὲ ὑγρὸν γλίϲχρον, εἶτα καὶ αἷμα ταῖϲ πλείϲταιϲ ῥηγνυμένων τῶν ἐν τῷ χορίῳ λεπτῶν ἀγγείων, τῷ δὲ καθιεμένῳ δακτύλῳ εἰϲ τὸ γυναικεῖον αἰδοῖον περιφερὴϲ ὄγκοϲ ὑποπίπτει [γὰρ] παρόμοιοϲ ψῶ. καὶ διὰ φλεγμονὴν ὁ πόνοϲ παρηκολούθηϲεν, διακριθήϲεται δὲ τῷ μεμυκέναι τὸ ϲτόμα τῆϲ ὑϲτέραϲ καὶ ἀνεξηράνθαι.

ΙΙ [XXI]. Τίνα δεῖ παραϲκευάζειν πρὸϲ τὴν ἀποκύηϲιν.

2 [67]. Ἐπὶ τῆϲ κατὰ φύϲιν γινομένηϲ ἀποκυήϲεωϲ προπαραϲκευ- άζειν δεῖ ἔλαιον, ὕδωρ θερμόν, θερμάϲματα, ϲπόγγουϲ τρυφερούϲ, ἔριον, 2 Cap. I] cf. Aet. XVI 13 4—18] Must. I 58 8 ἰξύοϲ] cf. Soran. apud Meletium, Cram. Anecd. Oron. III 92, 2; Pollux II 183 Gal. XIX 106 ἰξύοϲ· τοῦ μεταξὺ τῶν ἰϲχίων καὶ τῆϲ ὀϲφύοϲ 18—20] Must. P 59 21 1—p. 51, 2] Must. I 60 2 in mg κζ’ Ante titulum Τίνα . . . φύϲιν cum indice conspirantem alterum exhibet Τίνα ϲημεῖα μελλούϲηϲ ἀποτέξεωϲ P 5 post μελλούϲηϲ add. γίνεϲθαι Ermerins 8 καὶ addidi καὶ ἰξύοϲ scripsi: καὶ ἤξιϲ P: κατ᾿ ἴξιν Rose: καὶ δῆξιϲ Dietz 8sq. πρὸϲ τὸ ὑποκείμενον ut glossema del. Rose 10 fort. αὐτῆϲ ἄψαϲθαι 10 sq. καὶ . . . καθυγραϲμοῦ ex Aetio inculcata (ubi καὶ καθυγρ.) eiecit Ermerins 12 ἀναπετάννυται scripsi: —υϲθαι Dietz: ἀναπέμπταιϲθαι P: ἀναπέπταται Ermerums διέϲτηκε scripsi: διεϲτὸϲ P μετὰ τοῦ del. Rose 14 διογκοῦται Rose coll. Aet. τὸ add. Rose 18 γὰρ del Ermerins διαφθεγγομένην P: corr. Ermerins: de feruura’ Must. 20 ἀναξηρανθἐν P: corr. Ermerins Sequuintur in P (p. 79, 1—84 6 D.) cap. κη΄ (Aet. XVI 14), κθ΄ —μβ΄ aliunde denunpta (cf. ‘Gunäk. d. Sor.’ p. 42) 21 in mg. μγ΄ 22 γενομένηϲ P: corr. Reinhold ἐπιδέϲμουϲ, ὑποκεφάλαιον, ὀϲφραντά, δίφρον μαιωτικὸν ἢ καθέδραν, κλίναϲ δύο οἰκόν τε ἐπιτήδειον. ἔλαιον μὲν εἰϲ τοὺϲ ἐγχυματιϲμοὺϲ καὶ τὰϲ ἐπιβροχάϲ· ὕδωρ δὲ θερμὸν χάριν τοῦ ἀποπλιθῆναι τοὺϲ τό- πουϲ· θερμάϲματα δὲ πρὸϲ τὴν παρηγορίαν τῶν ὠδίνων· ϲπόγγουϲ δὲ πρὸϲ τοὺϲ ἀποϲπογγιϲμούϲ· ἔρια δὲ πρὸϲ τὸ ϲκεπαϲθῆναι τούϲ τῆϲ γυναικὸϲ τόπουϲ· ἐπιδέϲμουϲ 〈δὲ〉 πρὸϲ τὸ ϲπαργανωθῆναι τὸ ἀπο- τεχθέν· ὑποκεφάλαιον δέ, ἵνα ἐπ’ αὐτῷ τεθῇ τὸ ἔμβρυον ὑπὸ τὴν κύουϲαν, ἕωϲ ἂν κομιϲθῇ καὶ τὸ χόριον· ὀϲφραντὰ δὲ (καθάπερ γλή- χωνα, γῆϲ βῶλον ἄλφιτόν τε καὶ μῆλον καὶ κυδώνιον κἂν ὁ καιρὸϲ ἐπιτρέπῃ κίτριον, πέπονα καὶ ϲίκυον 〈καὶ〉 πᾶν τὸ ἐμφερὲϲ τούτοιϲ) εἰϲ ἀνάκτηϲιν τῆϲ ἀποκυούϲηϲ.

3 [68]. δίφρον δὲ μαιωτικόν, ἵνα ἐπὶ τούτου ϲχηματιϲθῇ ἡ τίκτουϲα. δεῖ δὲ κατὰ τὴν μεϲότητα τοῦ δίφρου καὶ καθ᾿ ὃ μέροϲ ἐπικουφίζουϲιν, μηνοειδῶϲ ϲύμμετρον εὐρυχωρίαν ἐκκεκόφθαι πρὸϲ τὸ μήτε μείζονοϲ αὐτῆϲ ὑπαρχούϲηϲ [μήτε μικροτέραϲ] μέχρι τῶν ἰϲχίων καταφέρεϲθαι, μήτε τοὐναντίον ϲτενῆϲ [εἰϲ τὸ μὴ] πιέζεϲθαι τὸ γυναικεῖον αἰδοῖον, ὅπερ χαλεπώτερον, τὴν γὰρ πλατυτέραν ἔκτρηϲιν ἐνδέχεται προϲεκπλη- ροῦν ῥάκη παραβάλλουϲαν. τοῦ δὲ ὅλου δίφρου τὸ ϲύμπαν πλάτοϲ ἱκανὸν ἔϲτω πρὸϲ τὸ καὶ τὰϲ εὐϲαρκοτέραϲ χωρεῖν γυναῖκαϲ, ϲύμμετρον δὲ καὶ τὸ ὕψοϲ, ταῖϲ γὰρ μικρομεγέθεϲιν ὑποπόδιον ὑποτιθέμενον ἀναπληροῖ τὸ ἐλλεῖπον. τῶν δὲ ὑπὸ τῆϲ ἕδραϲ πλευρῶν τὰ μὲν ἐκ πλαγίων ὅλα ϲανίϲιν ἐϲκεπάϲθω, τὸ δὲ ἔμπροϲθεν καὶ τὸ ὄπιϲθεν ἀνεψχθω πρὸϲ τὴν λεχθηϲομένην ἐν ταῖϲ μαιώϲεϲιν χρείαν. ἐκ δὲ τῶν ἄνω πλευρῶν κατὰ μὲν τὰ πλάγια μέρη δύο πιοειδῆ τυγχανέτω τῷ διαπήγματι πρὸϲ τὸ κατὰ τὰϲ ἐντάϲειϲ ἐπ᾿ αὐτὰ τὰϲ χεῖραϲ ἐνϲτη- ρίζειν, ἐξόπιϲθεν δὲ ἀνάκλιτον, ὥϲτε καὶ τὴν ὀϲφύν καὶ τὰ ἰϲχία τὸ ἀντιβαῖνον ταῖϲ ὑπαναχωρήϲεϲιν ἔχειν· εἰ γὰρ καὶ γυναικὸϲ ἐξόπιϲθεν ἑϲτώϲηϲ ἀνακλιθεῖεν, τῷ ἀνωμάλῳ ϲχηματιϲμῷ παραποδίζουϲιν τὴν ἐπ᾿ εὐθεῖαν τοῦ ἐμβρύου φοράν. ἔνιο δὲ κατὰ τὰ κάτω μέρη τοῦ 12—15] Must. I 61 23 πρὸϲ τὴν λεχθηϲομένην . . . χρείαν] cf. infra p. 53, 12 sqq. 1 καθέδρα P: corr. Dietz 6 δὲ add. Dictz 9 καὶ ante κυδώνιον del. Dietz κυδωνικὰν P: corr. Rose 10 κιτρίον P καὶ ϲίκυον πέπονα Dietz: πέπονα ϲίκυον Rose ϲικύον P de vocibus ϲίκυοϲ et πέπων cf. Athen. Dipnos. II 68 d (Diocl. fr. 120 Wellm) καὶ ante πἂν add. Dietz 14 ἐκκεκόχθαι πρόϲ τε μήθε P: corr. Dietz 15 μήτε μικροτέραϲ del. Er- merins 16 ϲτενὴν P: corr. Ermerins εἰϲ τὸ μὴ del Ermerins πιά- ζεϲθαι P 17 δέχεται P: corr. Dietz 18 παρεμβάλλουϲαν Ermerins 21 ἀπό P. corr. Ermerins 22 ὅλα scirpsi: θλᾶ (in fine versus) P: del. editi. ϲκεπέϲθιω P. corr. Ermerins 25 ἀνεῴχθη P: corr. Dietz 24 ἄνω Rose: ἄλλων P πλευρῶν sripsi: μερῶν P πιοειδῆ Rose (cuius indicem. vide s. υ. διάπηγμα): εἴδη P: διϲχιδῆ Reinhold: ὑοειδὴ Kind τυγχάνει P: corr. Ermerins 25 ἐνϲτάϲειϲ ἐπ᾿ αὐτὰϲ τὰϲ χρείαϲ ἐντερίζειν P: corr. Erme- rins 28 ἐϲτῶϲηϲ Dietz. (cf. p. 53, 14 sq.; 54. 5 sq.: ἐξώϲηϲ P: ἑλκούϲηϲ Rose ἀνακλιθὲν Ermerins: ἀνακλιϲθὲν ἐν P παρεμποδίζουϲι Ermerins 29 ἐπ’ εὐθεῖαν Rose: εὐπάθειαν P: ἐπ᾿ εὐθείαϲ Ermerins δίφρου ἔκθετον ἄξονα προϲβάλλουϲιν ἐξ ἑκατέρου μέρουϲ περιαγωγίδαϲ ἔχοντα καὶ τύλον, ἵνα ἐν ταῖϲ ἐμβρυουλκίαιϲ περιτιθέντεϲ βρόχουϲ ἢ ϲπάρτα κυκλοτερῶϲ τοῖϲ βραχίοϲιν ἢ ἄλλοιϲ μέρεϲιν τοῦ ἐμβρύου καὶ τὰϲ ἀρχὰϲ ἀποδήϲαντεϲ πρὸϲ τὸν τύλον 〈διὰ〉 τῆϲ περιαγωγῆϲ τὴν ὁλκὴν ποιήϲωνται, μὴ ϲυνιέντεϲ τὸ κοινόν, ὅτι τὴν ἐμβρυουλκίαν ἐπὶ κατακειμένηϲ δεῖ γίνεϲθαι τῆϲ δυϲτοκούϲηϲ. δεῖ δὴ τοιοῦτον εἶναι δίφρον οἶον εἰρήκαμεν, ἢ καθέδραν ἔμπροϲθεν ἢ καὶ ὄπιϲθεν ἐκτετμημένην. † ἐκ κοιλοῦ δὲ γενομένηϲ ἡ γεγονεῖϲα ἔτι ἐξόπιϲθεν προϲτίθεταί τι ὡϲ ϲυνήθωϲ τοῖϲ δέρμαϲιν κατερραμμένηϲ. κλίναϲ δὲ δύο, τὴν μὲν τρυφερῶϲ ἐϲτρωμένην πρὸϲ [τὸ] τὴν μετὰ τὸ τεκεῖν ἀνάπαυλαν, τὴν δὲ ϲκληρὰν πρὸϲ τὴν ἐν ταῖϲ ἀποτέξεϲιν κατάκλιϲιν, ὥϲτε μὴ κατὰ τετρυμένηϲ κλίνηϲ 〈πρὸϲ τὸ εἶκον ἐνδιδόναι τὴν ὀϲφύν〉 ∗ ∗ ∗ ∗ 〈κατακλιτέον δὲ αὐτὴν〉 ἐν ὑπτίῳ τῷ ϲχήματι, ϲυνηγμένων μὲν τῶν ποδῶν, διεϲτώτων δὲ τῶν μηρῶν, προυποκειμένου δὲ τοῖϲ ἰϲχίοιϲ τινόϲ, ὥϲτε κατωφερὲϲ γενέϲθαι τὸ γυναικεῖον αἰδοῖον.

ΙΙΙ. 〈Τίνα δεῖ ποιεῖν ἐν τῇ ἀποκυήϲει〉

4 [69]. ∗ ∗ τοὺϲ δὲ πόνουϲ τὸ μὲν πρῶτον τῇ διὰ θερμῶν τῶν χειρῶν προϲαφῇ πραύνειν, τὸ δὲ μετὰ ταῦτα βρέχειν ῥάκη ἐλαίῳ γλυκεῖ καὶ θερμῷ καὶ ἄνωθεν ἐπιρρίπτειν κατ᾿ ἐπιγαϲτρίου τε καὶ πτερυγωμάτων καὶ ϲυνεχέϲτερον τῷ θερμῷ καταβρέχειν ἐλαίῳ, τιθέναι δὲ καὶ κύϲτειϲ ἐλαίου πεπληρωμέναϲ θερμοῦ. διιϲταμένου δὲ τοῦ ϲτόματοϲ τῆϲ ὑϲτέραϲ ἡ μαῖα θερμῷ ἐλαίῳ προλιπάναϲα τὰϲ 1 sq.] ad ἔκθετον ἁξονα, περιαγωγίδαϲ, τύλον cf. Heliod. apud Orib. XLIX 4 (IV 338 sqq. B.— D.) 6 ἐπὶ κατακειμένηϲ] ef. infra p 140, 11 sq. 9 § 3, 5] Must. I 62 13 § 3, 6] Must. I 63 16 § 4,1] Must. I 64 21—p. 53, 3] Must. I 66a 1 περιαγωγίδαϲ Reimhold: περιαγωγὰϲ P 2 περιτιθέντεϲ Ermerins: περιτιθέναι P 2 sq. ἢ ϲπάρτα scrps: ἡ παρ ὠὰ P: ῇ παρ᾿ ὦτα Rose (qui de foetus auriculis videtur cogitasse); ὧτα laqueorum (Orib. t. IV 268) procul habenda 3 κυκλοτεροὺϲ P: corr Rose 4 τὰϲ ἀρχὰϲ scripsi: τὰ ἄκρα P (αἰ τοῦ βρόχου ἀρχαὶ τῷ τύλῳ τοῦ ἄξονοϲ ἀποδίδονται sim. saepe ap Heliodor.) διὰ add. Reinhold 6 δὴ Schoene: δὲ P 7 〈τὸν〉 δίφρον Ermerins 8 ἐκτετμημένηϲ P: corr. Dietz ἐκ κοιλοῦ κτλ.] locum nondum sanatum hoc modo scripsit Rose. ἐγκοίλῳ δὲ γενομένῃ [ὴ γεγονεῖϲα] . . . κατερραμμένη ἐξόπιθεν P: corr. Dietz 10 τὸ del. Dietz 12 κατὰ τετρυμένηϲ Rose: κατατρυμένηϲ P: κατατετρυμένηϲ sivc κατατετριμμένηϲ Dietz πρὸϲ . . . ὀϲφύν exempli gretia supplevi ex simili loco p. 140, 12. Post haec exciderunt cum alia nonuulla (‘fre- quentius enim et iacentes pariunt’ hoc loco add. Must. I 62) tum ea (a Mustione omissa) quae de cupile idomeo [raceo[oemda erant; cf supra p. 541, 2 οἶκόν τε ἐπιτήδειον. ln capite spurio μβ΄ (Ὁποῖον τόπον ἐκλεκτέον τῇ κυοφορούϲῃ) habet P: Εἰ μὲν εἴη χειμέριον τὸ κατάϲτημα, ἐπί θερμῷ οἴκῳ καὶ ϲκοτεινῷ κατα- κλείομεν (κατακλίνομεν Dietz) αὐτήν ἐὰν δὲ θερινόν, ἐν εὐπνόῳ καὶ ἐπιτκδείῳ (l. εὐδιεινῷ) p. 83, 7—11 D. 13 κατακλιτέον δὲ αὐτὴν addidi 14 addit Sor. πρὸϲ τὸ ἐπιγάϲτριον ante τῶν ποδῶν infra p. 140, 13 προϲυποκειμένοι Rose; cf. infra p. 101, 9 προυποβληθέντοϲ, p. 102, 24 προυπορριφέντοϲ 21 κύϲτειϲ scripsi (cf. infra p. 99, 31 136, 23): κύϲτειν P: κύϲτιν Ermerins πεπληρωμένην Dietz δὲ, ίϲταμένου P. corr. Ermerins 22 ἡ μαῖα sϲripsi: ἢ καὶ P: antea lacunam staiut Ermerins: ἢ secl. Rose χεῖραϲ τὸν τῆϲ εὐωνύμου χειρὸϲ λιχανὸν δάκτυλον ἀπωνυχιϲμένον καθιείτω, πράωϲ τῇ προϲαγωγῇ προδιαϲτέλλουϲα τὸ ϲτόμιον, ὥϲτε τὸ πρόχειρον τοῦ χορίου μέροϲ ἐπιπροπίπτειν, τῇ δεξιᾷ δὲ χειρὶ τούϲ τόπουϲ ἐλαιοχυτείτω φυλαϲϲομένη τὸ ἐϲ τῆϲ ἑψήϲεωϲ κεκνιϲμένον ἔλαιον. τοῦ προχείρου δὲ τὸ μέγεθοϲ 〈ψοῦ〉 λαμβάνοντοϲ ὑπὸ τὸ ϲτόμιον τῆϲ ὑϲτέραϲ, εἰ μὲν ἀϲθενῆϲ εἴη ἡ κυοφοροῦϲα καὶ ἄτονοϲ, τὴν μαίωϲιν ἐπὶ κατακειμένηϲ αὐτῆϲ | ποιητέον, ὅτι ἀϲκυλτότεροϲ οὗτοϲ ὁ τρόποϲ καὶ ἀφοβώτεροϲ, εἰ δ᾿ εὔτονοϲ τυγχάνει, διαναϲτατέον αὐτὴν 〈καὶ〉 κατὰ τοῦ μαιωτικοῦ λεγομένου δίφρου κοθιϲτέον ∗ ∗ θερμῷ ἐλαίῳ καὶ καταχλιαϲτέον καὶ ἐγχυματιϲτέον πρὸϲ τὸ τῆϲ κυοφορούϲηϲ εὔψυκτον. ἐπιτιθέϲθω δὲ καὶ τοῖϲ ποϲὶν αὐτῆϲ ϲκέπηϲ ἕνεκεν ∗

5 [70a]. τρεῖϲ δὲ γυναῖκεϲ ὑπηρέτιδεϲ ἔϲτωϲαν προϲηνῶϲ δυνά- μενοι τὸ δειλὸν παραμυθεῖϲθαι τῆϲ κυοφορούιηϲ, κᾶν μὴ πεπειραμέναι τῶν τοκετῶν τυγχάνωϲιν, ὦν δύο μὲν ἑκατέρωθεν, μία δὲ ἐξόπιϲθεν διακρατοῦϲα πρὸϲ τὸ μὴ διὰ 〈τοὺϲ〉 πόνουϲ τὴν κύουϲαν παρεγκλίνειν. μὴ παρόντοϲ δὲ τοῦ μαιωτικοῦ δίφρου καὶ ἐπὶ μηροῖϲ γυναικὸϲ καθε- ζομένηϲ ὁ αὐτὸϲ δύναται γενέϲθαι ϲχηματιϲμόϲ· δεῖ δὲ τὴν γυναῖκα τυγχάνειν εὔτονον, ἵνα κοὶ τὸ βάροϲ ἐνέγκῃ τῆϲ ἐφεδραζομένηϲ γυναικὸϲ καὶ παρὰ τὰϲ ὠδῖναϲ κατέχειν αὐτὴν δύνηται. λοιπὸν δὲ ἡ μαῖα περιζωϲαμένη κοϲμίωϲ ἄνωθεν καὶ κάτωθεν καθεζέϲθω μὲν ἄντι- κρυϲ τῆϲ ἀποτικτούϲηϲ ταπεινοτέρα· δεῖ γὰρ ἐξ ὑπερκειμένων εἰϲ τὰ ὑποκείμενα τὴν ἐξολκὴν γίνεϲθαι τοῦ ἐμβρύου. τὸ δὲ εἰϲ τὸ γόνυ καθίζειν αὐτήν, ὡϲ ἐδοκίμαϲάν τινεϲ, μετὰ τοῦ δυϲεργοῦϲ καὶ ἄϲχη- μον ὡϲαύτωϲ δὲ καὶ τὸ ἑϲτῶϲαν ἐν βόθρῳ χάριν τοῦ μὴ ἐξ ὑπὲρ- κειμένου τὰϲ χεῖραϲ ἐπιβαλεῖν, ὡϲ ἠξίωϲεν Ἥρων, τοῦτο γὰρ οὐ 5 § 4, 3] Must. I 63 12 2—15] Must. I 65 14—15] Must. I 63 19 § 5, 3 sq.] Must. I 64 25 Ἡρων] Heronem, chiruraum Alexandri- num celebrem, de arte obstetricia scripsiste aliunde nom comstat 1 ἀπονυχιϲμένον P 2 κοθιέτω Ermerins περιαγωγῇ Ermerins (‘circumagendo’ Must.) διαϲτέλλουϲα Rose 3 μέρουϲ P: corr. Dietz ἐπιπροπίπτει P: corr. Ermerins 5 προχείρου Kind: πρόρου P: προρρή- γματοϲ Ermerins: ‘corion’ Must. ψοῦ suppl. Ermerins (trium fere litt. la- cina in P): cf. ‘ad magnitudinem ουἰ’ Must.; ψῶ ὀριθείῳ p. 79, 22 D. 5 εἶη] malo ἐϲτιν, ne hietur 7 ὅτι Rose: ὃν P (dcl. Dietz): ὡϲ Ermerins ἀϲκυλότεροϲ P: corr. Dietz 9 καὶ add. Ermerins λεγομένηϲ P: corr. Dietz lucunam significavit Rose θερμοῦ ἐλοίου P: corr. Rose 10 καταχλιαϲτέον καὶ Rose: κατακεχλιαϲμένου P 11 ἄψυκτον P: corr. Rose ὑποτιθέϲθω P: corr. Ermerins 11 post ἕνεκεν desunt hand pauca, quo (spectant Mustionis (I 64) haec: ‘deambulare etiam eas et lauari et cibos uccipere antiqui iubebant. nos vero nom pormittimus haec leri, frieri quia am- bulutio infantem propc forts positum premit et matricem quasseat, lauacrum vero et vires minuit et digestum copus mulieris infrigdat, cibus autem qui in frugdore datur corrumpitur et nom nutrit’ 12 ἐϲθωϲαν P (ut solet) 15 τούϲ add. Ermerins 18 ἴνα Rose: εἶναι P ἀφεδραζομένηϲ P: corr. Dietz 23 δυϲέργωϲ P: corr. Ermerins 23 sq. ἄϲχημον Ermerins: ἀϲχημόνωϲ P 25 Ἡρὰϲ proposuit Rose p. 411 μόνον ἀπρεπέϲ, ἀλλὰ καὶ ἀδύνατον ἐπὶ τῶν διϲτέγων οἴκων. καθε- ζέϲθω τοίνυν ἡ μαῖα, διεϲτῶταϲ τούϲ μηρούϲ ἔχουϲα καὶ μικρὸν τὸν εὐώνυμον προκλίνουϲα πρὸϲ τὸ εὐεργὲϲ τῆϲ εὐωνύμου χειρόϲ, ἔμ- προϲθεν, ὡϲ εἴρηται, τῆϲ ἀποτικτούϲηϲ. τούϲ μὲν γὰρ πλαγίουϲ τοῦ δίφρου πόδαϲ ἀποπεφράχθαι παραινοῦμεν, τὰ δὲ ἐξόπιϲθεν εἰϲ ἀναγκαίαν κατέχεται χρείαν ὑπὸ τῆϲ ὑπηρετούϲηϲ [εἰϲ]· πτύγματοϲ γὰρ ὑποθέϲει τὸν δακτύλιον αὐτῆϲ ἀποκρατεῖν δεῖ διὰ τὰϲ ἐν τῇ ἐν- τάϲει γινομέναϲ προπτώϲειϲ καὶ ῥήξειϲ. εἶτα καλὸν καὶ τὴν ὄψιν τῆϲ κυοφορούϲηϲ φαίνεϲθαι τῇ μαίᾳ, ἤτιϲ παραμυθείϲθω τὸ δειλὸν αὐτῆϲ εὐαγγελιζομένη τὸ ἄφοβον καὶ τὴν εὐτοκίαν.

6 [70b]. εἶτα δὲ ἐγκόπτειν εἰϲ τὴν λαγόνα τὸ πνεῦμα παραινεῖν δεῖ δίχα κραυγῆϲ, μετὰ ϲτεναγμοῦ δὲ μᾶλλον καὶ κατοχῆϲ πνεύματοϲ, ἔνιαι γὰρ τῶν ἀπείρων τοῖϲ ἄνω μέρεϲιν ἐντειτόμεναι καὶ μὴ ἀπω- θούμενοι τὸ πνεῦμα πρὸϲ τὸ κάτω βρογχοκήλαϲ ἐποίηϲαν. ἔνθεν εἰϲ τὴν ἀκώλυτον δίοδον τοῦ πνεύματοϲ λύειν τε τὴν ζώνην προϲῆκεν αὐτῶν καὶ τὸ ϲτῆθοϲ πάϲηϲ ἐλευθεροῦν περιειλήϲεωϲ, οὐ κατὰ τὴν ἰδιωτικὴν πρόληψιν, καθ᾿ ἢν τὰ γυναίκια δεϲμὸν οὐδένα βούλεται τυγχάνειν, διὰ τοῦτο δὲ 〈καὶ〉 τὰϲ τρίχαϲ λύειν· διὰ δὲ τὴν προειρημένην αἰτίαν τάχα δὴ καὶ ἡ λύϲιϲ τῶν τριχῶν εὐτονίαν ἀποτελεῖ τῆϲ κεφα- λῆϲ. παραινετέον οὖν αὐταῖϲ ϲυνεντείνειν τὸ πνεῦμα καὶ μὴ ἀπο- φεύγειν τὰϲ ὠδῖναϲ, ἀλλ᾿ ὅτε πάρειϲιν αῦται, τότε μάλιϲτα προϲβιά- ζεϲθαι. φυλαϲϲέϲθω δὲ ἡ μαῖα τὸ εἰϲ τούϲ γυναικείουϲ κόλπουϲ τῆϲ τικτούϲηϲ τὸ πρόϲωπον ἐνατενίζειν, ὅπωϲ μὴ αἰδου|μένηϲ ϲυϲταλῇ τὸ ϲῶμα, δακτύλῳ δὲ κυκλοτερῶϲ διαϲτελλέτω τό τε ϲτόμιον τῆϲ ὑϲτέραϲ 〈καὶ〉 τὰ πτερυγώματα ∗ ∗ ∗ καὶ ἀνατρέχει τὸ ϲτόμιον αὐτῆϲ, ποτὲ δὲ καὶ προκύπτει. πειθηνίωϲ οὖν δεῖ καθιέναι τούϲ δακτύλουϲ ἐν τῷ καιρῷ τῆϲ διαϲτολῆϲ καὶ τὸ ἔμβρυον ἐπιϲπᾶϲθαι, προϲενδιδοῦϲαν μέν, 4 ὡϲ εἴρηται] p 53, 20 sq. 5 παραινοῦμεν] cf. p. 51, 21 sq. 5—8] Must. I 66 a 11—p. 55, 10 § 6, 1—5] Must. I 66 a 22—24] Must. I 66 1 δυϲτέγων P: corr. Ermerins 3 προκλίνουϲα scripsi: προϲκεκλιμένουϲα P: προϲκεκλιμένον editi. ἐνεργἑϲ Rose 5 ἀπὸπεπράχθαι παραινουμένου P: corr Ermerins 6 εἰϲ del. Rose πτύϲματοϲ P: corr. Ermerins 7 γὰρ post τὸν transp. Ermerins ὑπόθεαν P: correxi: ‘cum linteolo anum eius centineat’ Must. δάκτυλον P: corr Ermerins δεῖ Ermerins: δὲ P 9 malim τῇ κυοφορούϲῃ et τῆϲ μαίαϲ ἥτιϲ Ermerins: τίϲ P 11 τῶ πνεύμιατι P: corr. Ermerins 12 δεῖ Reiehold: τὸ P 13 τῶν ἀπείρων Rose: μᾶλλον ἀπείρων P: τῶν ἀπείρων μᾶλλον Ermerins 14 τὰ κάτω Rein- hold βρογχηκὴλαϲ P: corr. Diets 17 πρόϲληψιν κάθηνται γυναικία P corr. Ermerins 18 ταύτην Rose καὶ add. Ermerins διὰ δὲ] διὰ γὰρ Ermerins 18 sq. τὴν προειρημένην αἰτίαν] superstitionis rolgaris contemptor, ut solet, veram causam docet, seil. τὴν ἀκώλυτον δίοδον τοῦ πνεύματοϲ (υ. 15) 19 δὴ Ermerins: δὲ P 20 ϲυνεντείνειν αὐταῖϲ P: transpos. Ermerins 22 τόπουϲ Kind 23 τὸ πρόϲωπον τῆϲ τικτούϲηϲ P: transposui: τῆϲ τικ- τούϲηϲ seclus. Rose 24 κυκλοτερῶ P: corr. Dietz τε Ermerins: δὲ P 25 καὶ add. Ermerins Post πτερυγώματα lacuuarum ampliorum incipit series P, foliorum enim 228r—247r (quae pars est altera tertii quaterninis) spatium maximum album a librario relictum est, cuitus rei causam accuratius demonstram ‘Die Gynäk. d. Sor.’ p. 15 sqq.; primo loco vacui versus 30 ½). ὅτε εἰϲ αὐτὴν ἡ μήτρα ϲυνέλκεται, προϲηνῶϲ δὲ ἐπιϲπωμένην, 〈ὅ〉τε διαϲτέλλεται· τὸ γὰρ ἐν τῷ καιρῷ τῆϲ ϲυϲτολῆϲ τοῦτο ποιεῖν φλεγμο- νῆϲ ἢ αἱμορραγίαϲ ἢ καταϲπαϲμοῦ τῆϲ μήτραϲ ἀποτελεϲτικόν. χερϲὶ δὲ τὸν ὄγκον ἐκ πλαγίων ὑπηρέτιδεϲ ἑϲτῶϲαι πρὸϲ τούϲ κάτω τόπουϲ πράωϲ ἐρειδέτωϲαν. λοιπὸν δὲ ἡ μαῖα δι’ ἑαυτῆϲ ἀποδεχέϲθω τὸ ἔμβρυον, προυποβεβλημένου ῥάκουϲ κατὰ τῶν χειρῶν ἤ, ὡϲ αἱ ἐν Αἰγύπτῳ ποιοῦϲιν, λεπτῆϲ παπύρου ξεϲμάτων πρὸϲ τὸ μήτε ἀπο- λιϲθάνειν αὐτὸ μήτε θλίβεϲθαι, τρυφερῶϲ δὲ ἐφεδράϲθαι. ϲυναποκρι- θέντων μὲν οὖν καὶ τῶν δευτέρων τὰ ἑξῆϲ ποιητέον· εἰ δ’ ὑπομένοι τὸ χὸριον, κατακειμένηϲ μὲν τῆϲ τικτούϲηϲ πληϲίον θετέον τὸ βρέφοϲ ∗

[XXII.] 〈Περὶ ἐγκατεχομένων δευτέρων.〉

IV [XXIII]. 〈Τίϲ ἡ τῆϲ ἀποκεκυηκυίαϲ ἐπιμέλεια.〉

V [XXV.] Περὶ ϲπαργήϲεωϲ μαϲτῶν.

7[76]. Μέροϲ τι τῆϲ τῶν ἀποκεκυηκυιῶν ἐπιμελείαϲ καὶ τὸ περὶ τοῦ προκειμένου διαλαβεῖν. κατὰ γὰρ τὴν ἐπιφορὰν τοῦ γάλακτοϲ διογκούμενοι ϲυντόνωϲ οἱ μαϲτοὶ βαροῦνται τὸ πρῶτον, ὅπερ λέγεται χόνδρωϲιϲ· εἶτα καὶ ἀλγοῦϲιν καὶ διατεινόμενοι πυροῦνται, καὶ τὸ τοιοῦτον καλεῖται ϲπάργηϲιϲ. δεῖ τοίνυν ὡϲ πρὸϲ φλεγμονὴν ποι- 11] Must. I 67, 68 12] cf Orib. lat. Synons. V 5 (t. VI 49 sq. B.—D.): Must. I 69—71 13—p. 56, 5] cf. Aet. XVI 36 p. 52, 3—12 Z. 14 § 7, 1] Must. I 72 15—18] cf. Orib. lat. Synons. V 6 (t. VI 50 B.—D.) 18 § 7, 2sq.] Must I 73 1 αὐτὴν P: ἑαυτὴν Ermerins 〈ὅ〉τε suppl. Dietz 3 καταϲπαϲμοζϲ P: corr. Dietz) cf. ‘Gynäk. d. Sor.’ p. 110 sq. 4 ὑπηρέτιδεϲ Rose: οὖν ἔρετύ- δαιϲ P: οῦν ὑπηρέτιδεϲ Ermerins 5 ἐρειδέτωϲαν Ermerins: αἰρεθίϲθωϲαν P: ἐρεθιζέτωϲαν Rose 7 λευκῆϲ P: corr. Ermerins 8 ἐφιδρᾶϲθαι P: corr. Kind 10 Post βρέφοϲ trium fere pugnarum (sersuum 103¾) spatium vacuum in P. Inserutur tum fol. 240r Πῶϲ δεῖ προϲφέρειν τὰϲ χείραϲ ἐπὶ τῆ κομιδὴ τοῦ ἐμβρύου (p. 83, 18—90 2 D.); post album versum 36 deinde fol. 240r—241r Περὶ φῦϲεωϲ καὶ θέϲεωϲ ἀνθρώπου καὶ ϲχήματοϲ ἐμβρύου (p 90, 3 0—93, 23 D.), ex Meletio desumpta; magna paginae parto vacum relicta deniquc fol. 241 ignotae origmis fragmeItum uesuum undecim Περὶ τοῦ ἐπὶ κεφαλὴν φερομένου βρέφουϲ καὶ ποϲῶϲ ἐνηλλαγμένου (p. 93, 24—94. 14 D.). Fol. 242r incip. cap. Περὶ ἐγκατεχομένων δευτἐρων (μς΄ ln mg.), Sorancum id quidem maximan partenm, sed pathologiae, non phy- siologiae adnumerandum. Quod infra posui p. 144 — 146 (cf. ᵗGsnäk. d. Sor. p. 42 sq., 100 sqq.). — Nostro loco desunt praeter capitulum brese De retentis secundinis quae sequebantur De curatuone pucrserarum, De purgatiome post partum (cf. Must. I 70), De ruptimibus in partu (cf. Must. I 71; Orib. lat. 2. VI 49 sq). Ϲapita μζ΄—ξς΄ coticis P (p. 99 — 148 D.) ordien Sorancum distrahunt, excipitur capite ξς΄ Περὶ ϲπαργήϲεωϲ μαϲτῶν 15 ϲπαργήϲεωϲ Soranum scripsisse certum est: ϲπαργανώϲεωϲ P Aet.: ‘spargtsis’ Orib lat.: ‘spargtsis’ Must.: ϲπάργωϲιϲ Ermerins (c. ‘Gsnäk d. Sor’ p. 111, 2) 14 in mg. ξς΄ 16 πρῶτον 7 et in mg ead. man. :— ὅπερ λέγεται χὸνδρωϲιϲ P, quod del. Ermerins. χονδρίαϲιϲ Aet. (dem χονδριᾶν, cf Dioec. M. m. II 105, 1) ήϲαϲθαι τὴν ἐπίϲταϲιν, καὶ κατ’ ἀρχὰϲ μὲν χρῆϲθαι τοῖϲ ἠρέμα ϲτέλ- λουϲιν (ἐξ ὧν ϲππόγγοϲ ἐϲτὶν τρυφερὸϲ ὀξυκράτῳ νενοτιϲμένοϲ μετὰ προϲτυποῦϲ ἐπιδέϲεωϲ ἢ φοίνικεϲ λεῖοι μετὰ ἄρτου καὶ ὀξυκράτου λειοτριβηθέντεϲ)· εἰ δ’ ἀποϲβέϲαι τιϲ τὸ γάλα βούλοιτο, καὶ ϲτυπτηρίᾳ. ἢ ψυλλίῳ καὶ κοριάνδρῳ ἡ ἀνδράχνῃ. ϲυναυξήϲεωϲ αὖ γενομένηϲ καὶ διατάϲεωϲ ἢ θρομβώϲεωϲ, καταπλάϲμαϲιν τοῖϲ ἀνετκοῖϲ (οἷον ἄρτῳ δι’ ὑδρελαίου ἢ ὑδρομέλιτοϲ καλῶϲ μεμαλαγμένῳ ἢ λινοϲπέρμῳ καὶ. πυρῷ ἡ τήλει μεθ᾿ ὑδρομέλιτοϲ) καταπλαϲϲέϲθωϲαν· εἰ δὲ μὴ φέροιεν τὸ βάροϲ οἱ μαϲτοί, καταβροχῇ διὰ γλυκέοϲ ἐλαίου καὶ θερμοῦ προ- περικειμένων πυριφόρων [καὶ καταθλίβειν προπυριάϲαντα διὰ τῶν ϲπόγγιν ἀποθλιβομένων εἰϲ ὕδωρ θερμὸν ἢ εἰϲ ἀφέψημα τήλεωϲ ἢ μαλάχηϲ ἢ λινοϲπέρμου. διαπυήϲεωϲ 〈δὲ〉 γενομένηϲ ἐκλαμβάνειν τὸ ὑγρόν, ὡϲ ἐν τοῖϲ Χειρουργουμἐνοιϲ ὑπεδείξαμεν. παρακμα- ζούϲηϲ δὲ τῆϲ φλεγμονῆϲ κηρωτὴν ἐπιβάλλειν καθ᾿ ἑαυτήν.

8 [77]. εἰ δὲ μὴ μέλλοι δι᾿ ἑαυτῆϲ ἡ ἀποκυήϲαϲα τὸ βρέφοϲ ἀνατρέφειν, καὶ λίθου πυρίτου ἱκανῶϲ λελειωμένου μέροϲ τι | ϲυμπλέ- κειν, εἶτα κατ᾿ ὀλίγον πεπιεϲμένῃ χρῆϲθαι τῆ τῶν μαϲτῶν περιειλήϲει· ϲυμπιπτόντων γὰρ τῶν ἀγγείων κωλύεται τὸ ἐπιφερόμενον, καὶ οὕτωϲ τὸ γάλα ϲβέννυται· εἰ δὲ μή, μᾶλλον ἐμπλεονάζειν ταῖϲ πυρίαιϲ καὶ ταῖϲ προϲτυπέϲιν ἐπιδέϲεϲιν. παραιτεῖϲθαι δὲ τὴν ἐν τῇ πρώτῃ παραι- ϲθήϲει τῶν μαϲτῶν ἐκμύζηϲιν, ὡϲ τοῦ ἀποθηλαϲμοῦ διὰ τῆϲ ἐκκρίϲεωϲ τοῦ 〈γάλακτοϲ〉 παρακουφίζοντοϲ τὴν διάταϲιν· πᾶν γὰρ τοὐναντίον πρὸϲ τὴν τῆϲ ἐκμυζήϲεωϲ ϲυναίϲθηϲιν πλεῖον ἐπὶ τοὺϲ τόπουϲ ϲυν- τρέχει, καὶ πρὸϲ τὴν περίθλαϲιν ἀγανακτοῦϲιν αἱ θηλαί. φυλακτέον δὲ καὶ τὴν δι’ ἅλμηϲ καὶ ὀξάλμηϲ καὶ θαλάϲϲηϲ πυρίαν, ὑπὸ γὰρ τῆϲ δριμύτητοϲ ἡ φλεγμονὴ παροξύνεται. τινὲϲ δὲ κυπέρῳ καταχρίουϲιν μετ’ οἴνου καὶ κρόκου τοὺϲ μαϲτούϲ, ἔνιαι δὲ κυπρίνῳ καὶ κιϲϲήρει λελειοτριβημενῃ, τινὲϲ δὲ κυμίνῳ μεθ’ ὕδατοϲ ἢ ἐλαίου 〈ὴ〉 ϲτυ- πτηρίᾳ ὑγρᾷ μετ’ ὄξουϲ καὶ ῥοδίνου, ὡϲ μέλιτοϲ γενέϲθαι πάχοϲ· αἱ δὲ καταπλάττουϲιν κυμίνῳ μετὰ ϲταφίδοϲ τῶν γιγάρτων προεξηρη μένων ἡ ϲηϲάμῳ μετὰ μέλιτοϲ, αἱ δὲ τριβόλοιϲ χλωροῖϲ ἡψημένοιϲ ἐν 15 § 8, 1] Must. I 75 24 sqq.] Munt. I 75 1 ἐπίϲταϲιν Rose: ἀπόϲτ. P 4 λοοτριβηθέντεϲ P 4 sq. ϲτυπτηρίαϲ εἰ ψύλλιαν καὶ κορίανδρον· ἢ ἀνδράχνην P: corr. Diets et Rose, vocbus ϲτυπτηρίᾳ et ἢ ἀν- δράχνῃ neglectis ‘et unsam lupinam tritam pani vel ceroto admisces’ add. Must. 5 αὖ scripsi: ἂν P: δὲ Erimeris 6 καὶ ante καταπλ. add. Rose 8 πυρὶ P: corr Ermerins 10 πυριφόρων Rose (coll. Poll. X 104): πυρὶ, φέρων P καὶ del. Rose (am χρὴ ?) καταθλίβων P. corr Rone προ- πυριὰϲαντα (sive προnυριῶντα) ego: προπυριᾶν τὸ P: 〈καὶ〉 προπυριᾶν [τὸ Rose 11 ἀπέψημα P 12 ἀπὸϲπέρμου P: corr Ermerins δὲ add. Er- merins 13 παραγμαζοῦϲηϲ P: corr. Dietz 16 ἀνατρέπειν P: corr. Ermerins λίθoc P: corr. Dietz 17 πεπιεϲμένων Rose 19 ϲβένεται P ἐμπλεονά- ζειν] erat — ων P 20 προϲτυπέϲιν ἐπιδέϲεϲι Ermerins: πρὸϲτυnπεώϲειϲ ϲυν- επηδέϲϲϲιν P 32 Ermerins: δεῖ P παραίϲθηϲιν P: corr. Dietz 21 μαϲθῶν P 22 τοῦ del. Ermerins: γάλακτοϲ add. Erinhold 23 ϲυνοίϲθηϲιν Diets: corr. αἴϲθηϲιν P πλείων P: corr. Ermerius 27 μαϲθοὐϲ P 28 ἐλαίω P: corr. Ermerins ἢ add. Ermerins 29 μεθ’ ὄξουϲ P 30 προηξηρημένων P ὄξει ἢ κιϲϲῷ ἢ ϲύκοιϲ ξηροῖϲ ἢ πιτύροιϲ ὁμοίωϲ ἡψημένοιϲ, θρομβώ- ϲεωϲ δὲ γενομένηϲ ϲελίνῳ ἢ ἡδυόϲμῳ ἡ κράμβῃ μετὰ ἄρτου. τούτων δὲ τὰ μὲν δριμέα παραιτητέον δι’ ὅλου, τῶν δὲ ἄλλων τὰ μὲν ὑπο- ϲτύφοντα κατ᾿ ἀρχὰϲ ποραλαμπτέον, τὰ δὲ παρηγορικῶϲ ἀνιέντα κατὰ τοὺϲ ἑξῆϲ χρόνουϲ. καὶ τοιαύτη μὲν ἡ τῆϲ λεχοῦϲ ἐπιμέλεια, τίϲ δὲ ἡ τοῦ βρέφουϲ, ἑξῆϲ ὑποδεικτέον.|

Περὶ τῆϲ τοῦ βρέφουϲ ἐπιμελείαϲ.

9 [78]. Ὁ περὶ παιδοτροφίαϲ λόγοϲ ἐϲτὶν μὲν πλατὺϲ καὶ πολυ- μερήϲ. ἐν αὐτῷ γὰρ ἐξετάζεται, τίνα τῶν γεννηθέντων πρὸϲ ἀνατρο- φῆν ἐϲτιν ἐπιτήδεια καὶ πῶϲ ὀμφαλοτομητέον καὶ ϲπαργανωτέον καὶ ἀποϲμηκτέον τὸ ἀνατρεφόμενον καὶ τίνα τρόπον λουτέον καὶ πῶϲ κατακλιτέον καὶ ποταπὴν ἐκλεκτέον τιτθὴν ποῖόν τε τὸ ἄριϲτον γάλα καὶ τί πρακτέον ἐκλιπόντοϲ αὐτοῦ καὶ πότε καὶ πῶϲ ἀπογαλακτιϲτέον τὰ βρέφη περί τε ὀδοντοφυήϲεωϲ καὶ τῶν κατὰ χρόνουϲ αὐτοῖϲ ἐπι- γινομένων ϲυμπτωμάτων. ἵνα δὲ μὴ δυϲπερίγραφοϲ ἡ πραγματεία γέ- νηται, διὰ ϲυντόμων ὑφ’ ἓν παραδώϲομεν.

VI [XXVI]. Πὧϲ γνωρίζεται τὸ πρὸϲ ἀνατροφὴν ἐπιτήδειον.

10 [79]. Ἡ τοίνυν μαῖα τὸ βρέφοϲ ἀποδεξαμένη πρῶτον εἰϲ τὴν γῆν ἀποτιθέϲθω προεπιθεωρήϲαϲα, πότερον ἄρρεν τὸ ἀποκεκυημένον ἐϲτὶν ἢ θῆλυ, καί, καθὼϲ γυναιξὶν ἔθοϲ, ἀποϲημαινέτω· κατανοείτω δὲ καί, πότερον πρὸϲ ἀνατροφήν ἐϲτιν ἐπιτήδειον ἢ οὐδαμῶϲ. κριθή ϲεται δὲ τὸ πρὸϲ ἀνατροφὴν εὐφυὲϲ ἐκ τοῦ τὴν ἀποκυήϲαϲαν ὑγιεινῶϲ ἐν τοῖϲ τῆϲ κυοφορίαϲ βεβιωκέναι χρόνοιϲ· αἱ νοϲηλεῖαι γὰρ καὶ | μάλιϲτα τοῦ ϲώματοϲ, ϲυναδικοῦϲαι τὸ κατὰ γαϲτρὸϲ τὰ πρῶτα τῆϲ ζωῆϲ αὐτοῦ θεμέλια θραύουϲιν. δεύτερον δὲ ἐκ τοῦ κατὰ τὸν λοντα καιρὸν ἀποκεκυῆϲθαι, μάλιϲτα μὲν τὸν ἔνναιον μῆνα καί, εἰ τύχοι, βράδιον, ἤδη δὲ καὶ τὸν ἔβδομον. εἶτα λοιπὸν ἐκ τοῦ τεθὲν ἐπὶ γῆϲ εὐθέωϲ αὐτὸ κλαυθμυρίϲαι μετὰ τόνου τοῦ προϲήκοντοϲ· τὸ γὰρ ἕωϲ πλείονοϲ ἀκλαυϲτὶ διάγον ἢ καὶ παρέργωϲ κλαυθμυρίζον ἐνύποπτον ὡϲ διά τινα περίϲταϲιν τοῦτο πάϲχον. ἔκ τε τοῦ πᾶϲιν 18 § 10] cf. Aet. IV 2; Must. I 76 sq 3 post τὰ μὲν repetit ὄξει ἢ κιϲϲῶ . . . ἡψημένοιϲ (e v. 1) P: del. Er- merins δποϲτίφονταϲ P: corr. Ermerins 4 παραληπτέον Dieta (set cf. Ϲroencrt, Mem. Here. p. 66, 3) 7 in mg. ξη΄ P (ordine no accurato) 10 ὁμφαλοτομητάιον P (ubi solent exire in —τοῖον adi. verb.) 11 τρόπω P: corr: Dietz 12 ποδαπὴν Ermerins 14 ὁδοντοποιήϲεωϲ P: corr Ermerins 17 in mg. ξθ΄ titulus infla post ἀποϲημαινέτω v. 20 in P: huc revocavit Rose 18 πρῶτον scirpsi: πρότερον P. ut saepius 19 προϲεπιθεωρήϲαϲα P: corr. Ermerins πρότερον P: corr. Dietz 21 πότερον πρὸϲ scripsi: πρό- τερον ἢ εἰϲ P. πρότερον εἰ εἰϲ Ermerins 23 αἰ νοϲηλεῖαι Diets: ἐνοϲὴλιε P 23 sq. καὶ μάλιϲτα post τοῦ ϲώματοϲ traiusposuit Ermerins 24 ϲυναδι- κοῦϲαι τὸ Rose: ϲυναδικουϲέτω P τοῖϲ μέρεϲι καὶ μορίοιϲ καὶ ταῖϲ αἰϲθήϲεϲιν ἄρτιον ὑπάρχειν καὶ τοὺϲ πόρουϲ ἔχειν ἀπαρεμποδίϲτουϲ, οἷον ὤτων, ῥινῶν, φάρυγγοϲ, οὐρήθραϲ, δακτυλίου, καὶ τὰϲ ἑκάϲτου 〈μορίου〉 φυϲικὰϲ κινήϲειϲ μὴ νωθρὰϲ [καὶ] μηδὲ ἐκλύτουϲ καὶ τὰϲ τῶν ἄρθρων κάμψειϲ τε καὶ ἐκτάϲειϲ μεγέθη τε καὶ ϲχήματα καὶ τὴν πάϲαν ἐπιβάλλουϲαν εὐαιϲθηϲίαν, ῆν γνωρί- ζομεν κἀκ τῆϲ ἐπιφανείαϲ ἐπερείδοντεϲ τούϲ δακτύλουϲ· κατὰ φύϲιν γάρ ἐϲτιν τὸ πρὸϲ ἕκαϲτον ἀλγεῖν τῶν νυϲϲόντων ἢ θλιβόντων. ἐϲ δὲ τῶν ἐναντίων τοῖϲ εἰρημένοιϲ τὸ πρὸϲ ἀνατροφὴν 〈ἀν〉επιτήδειον.

VII [ XXVII]. Πῶν ὀμφαλοτομητέον.

11 [80]. Μικρὸν δὲ τοῦ βρέφουϲ ἀπηρεμήϲαντοϲ μετὰ τὸν ἐκ τῆϲ ἀποκυήϲεωϲ βραϲμὸν βαϲτάζειν αὐτὸ καὶ τὴν ὀμφαλοτομίαν παραλαμ- βάνειν. δεῖ δὲ τέϲϲαραϲ δακτύλουϲ διαϲτήϲαϲαν ἀπὸ τῆϲ γαϲτρὸϲ ἀπο- κόπτειν τὴν ὀμφαλίδα διά τινοϲ ἐπάκμου χάριν τοῦ μηδεμίαν γενέϲθαι περίθλαϲιν. πάϲηϲ δὲ ὅληϲ τμητικώτατόϲ ἐϲτιν ὁ ϲίδηροϲ· αἱ πολλαὶ δὲ τῶν μαιουμένων ὑέλῳ ἢ καλάμῳ ἢ ὀϲτράκῳ ἢ τῷ λεπίῳ τοῦ ἄρτου δοκιμάζουϲιν τὴν ἀποκοπὴν ἢ λίνῳ βιαίωϲ ἀποϲφίγξαϲαι, τῷ δυϲοιώνι- ϲτον εἶναι τὴν ἐν τῷ πρώτῳ χρόνῳ ϲιδήρου τομήν. ὅπερ παντελῶϲ καταγέλαϲτόν ἐϲτιν· καὶ 〈γὰρ〉 τὸ κλαίειν αὐτὸ δυϲοιώνιϲτόν ἐϲτιν, ἀπὸ δὲ τούτου τὸ γεννηθὲν ἄρχεται τοῦ ζῆν. ὅπωϲ 〈δὲ〉 μήτε δια- πριζομένου τοῦ ϲώματοϲ μήτε περιθλωμένου ϲυμπάθεια γένηται καὶ διαγανάκτηϲιϲ, ἄμεινον ἀδειϲιδαιμονέϲτερον ϲμιλίῳ μᾶλλοντὸν ὀμφαλὸν κόπτειν. εἶτα τὸ ἐν αὐτῷ περιεχόμενον ἐκθλίβειν, ὅπερ οὐδὲν ἕτερόν ἐϲτιν εἰ μὴ πεπηγὸϲ αἷμα, κἄπειτα τὸ ἄκρον τῆϲ διακοπῆϲ ἀποϲφίγγειν ὡϲ ἐρίῳ ἐϲτραμμένῳ ἢ μίτῳ ἢ κροκύδι ἤ τινι παραπληϲίῳ· τὸ γὰρ λίνον ἐντέμνον τὴν τρυφερίαν τῶν ϲωμάτων δυϲυπομονήτουϲ ἀλγηδό ναϲ ἀποτελεῖ. τὸ δὲ ἀποβροχίζειν τὸ μέροϲ, ὡϲ ὑπεδείξαμεν, ἀναγκαῖον. ὥϲτε μὴ τῆϲ αἱμορρατίαϲ ἐπιγίνεϲθαι κίνδυνον, τῶν ἐντεῦθεν ἀγγείων τὸ ἀπὸ τῆϲ κυούϲηϲ αἶμα καὶ πνεῦμα διακονικῶϲ ἐπικεχορηγηκότων 10 § 11] c. Aet. IV 3; Must. I 78 1 ἄρτιον Aet.: αἴτιον P 2 ἀπαραμποδίϲτουϲ P ῶτων Aet.: τῶν P 3 μορίου add. Aet. καὶ del. Ermerins 4 ἀθρῶν P. corr. Dietz ἐκϲταϲειϲ P: corr Dietz 5 ἢ P: corr. Dictz 8 ἐπιτήδειον P: corr. Ermerins ἀνεπιτήδειον scil κριθήϲεται (p. 57, 21) 9 in mg. ο’ air. P 11 ἀπολαμβάνειν P: corr. Ermerins 12 διαϲτήϲαϲαν scrpsi. διαϲτή- ϲανταϲ P: διαϲτήϲαντα Ermerins 14 δ’ εῦνηϲ P: corr. Dieta 15 ὑέλῳ scripsi: ἤλω P: ‘vitro Mustio (cf. Aet.) λεπτῶ P: corr. Rose (cortice panis’ Must.) 16 λινωζιαίω ἀποϲφίγξαϲ ἐϲ τὸ δυϲοιώνιϲτον P. corr. Dietz (τῷ Ermerins) 18 καὶ 〈γὰρ〉 Gompers: αἰ P: εἰ 〈μὴ〉 Rose αἰ τὸ δυϲαι- ὠνιϲτον P: corr. Dietz 19 δὲ suppl. Rose 19 sq. διαπριζόμενον τὸ ϲῶμα P: corr. Ermerins 20 περιθλωμένων P: corr. Ermerius: περιθλώμενον Rose ϲυμπαθέϲ Rose 21 διαγανακτήϲειϲ P: corr. Ermerins: διαγανακτἡϲιῃ Rose ἀδυϲιδαιμονήτερον P: corr. Rose 22 ἀποκόπτειν Ermerins εἶτα Ermerins: ‘deinde’ Must. (cf. Aet.): ἴνα P 24 ὧϲ del Ermerins τὴν παραπληϲίωϲ P: corr. Ermerins 25 ἐκτέμνον P. corr. Reinhold 26 ἀναγ- καίωϲ P: corr. Dietz 27 ἐνταῦθα Ermerins τῷ ϲώματι τοῦ βρέφουϲ. διὸ τινὲϲ μὲν μετὰ τὴν ἀποκοπὴν ἐπέκαυϲαν τὸν ὀμφαλὸν διὰ αὐλοῦ θερμανθέντοϲ ἢ διὰ τοῦ πλατέοϲ τῆϲ μήληϲ. ὅπερ ποιεῖν ἡμεῖϲ ἀποδοκιμᾷ ζομεν· τὰ γὰρ ἐπικαέντα περιωδυνίαϲ καὶ φλεγμονὰϲ ϲφοδρὰϲ ὑπομένει. μὴ ἐξῃρημένου δὲ τοῦ χορίου κατὰ δύο τόπουϲ ἀποβροχίζειν δεῖ τὸν οὐραχὸν καὶ τότε μεταξὺ διακόπτειν, ἵνα διὰ μὲν τοῦ ἑτέρου βρόχου τὴν τοῦ βρέφουϲ αἱμορραγίαν προ- φυλαξώμεθα, διὰ δὲ θατέρου τὴν τῆϲ ἀποκεκυηκυίαϲ· ἔτι γὰρ αὐτῇ προϲέχεται τὸ χόριον.

VIII [XXVIII]. 〈Πῶϲ ἀποϲμηκτεον〉

12 [81]. Μετὰ δὲ τὴν ὀμφαλοτομίαν οἱ πολλοὶ τῶν βαρβάρων, ὡϲ οἱ Γερμανοὶ καὶ Ϲκύθαι, τινὲϲ δὲ καὶ τῶν Ἐλλήνων εἰϲ ψυχρὸν ὕδωρ καθιᾶϲι τὸ βρέφοϲ ϲτερεοποιήϲεωϲ χάριν καὶ 〈τοῦ〉 τὸ μὴ φέρον τὴν ψύξιν, ἀλλὰ πελιούμενον ἢ ϲπώμενον ὡϲ οὐκ ἄξιον ἐκτροφῆϲ ὄν ἀπολέϲθαι. τινὲϲ δὲ οἰνάλμῃ, τινὲϲ δὲ καθαρῷ λούουϲιν οἴνῳ, τινὲϲ δὲ οὔρῳ παιδὸϲ ἀφθόρου, τινὲϲ δὲ μυρϲίνῃ λεπτῇ ϲυμπεπαϲμένον ἢ κηκῖδι. τούτων δὲ ἕκαϲτον ἡμεῖϲ ἀποδοκιμάζομεν. τὸ ψυχρὸν μὲν γὰρ διὰ τὴν πολλὴν καὶ ἀθρόαν πύκνωϲιν, ἢϲ ἀμέτοχον ἦν τὸ γεν- νηθέν, πάντα βλάπτει, τῆϲ δὲ ἐξ αὐτοῦ βλάβηϲ τὸ ἀποτέλεϲμα λαν- θάνει μὲν ἐπὶ τῶν δυϲπαθεϲτέρων, ἐλέγχεται δὲ ὑπὸ τῶν εὐπαθῶν ϲπαϲμοῖϲ καὶ ἀποπληξίαιϲ ἁλιϲκομένων. οὐ μὴν ἐπεὶ τὴν βλάβην οὐκ ἦνεγκεν, ζῆϲαι μὴ βλαβὲν οὐκ ἠδύνατο, καὶ τὰ δυϲπαθέϲτερα βελτίω τὴν ἀνατροφὴν ἔξει μηδὲ ὅλωϲ ἀδικούμενα. κἂν ῇ δὲ χρεία ψύξεωϲ, αὐτάρκηϲ ἡ ἐπὶ τοῦ ἀέροϲ ψύξιϲ, δι’ ἣν εὐθέωϲ κλαυθμυρίζει ξενοπα- θοῦντα τῇ ψύξει διὰ τὸ ἀκμὴν ἀπὸ θερμῆϲ καὶ ϲυνεχοῦϲ προεληλυθέναι τῆϲ μήτραϲ. ὁ δὲ | οἶνοϲ διὰ τὴν ἀποφορὰν πληκτικὸϲ καὶ καρώδηϲ οὐ μόνον 〈ἐπὶ〉 τῶν οὕτω τρυφερῶν παίδων ἀλλὰ καὶ τῶν ἥδη τε- λείων· ὡϲαύτωϲ δὲ καὶ τὸ οὖρον, ὅτι δυϲῶδεϲ. αἱ μυρϲίναι δὲ καὶ κηκῖδεϲ ϲτύφουϲιν μέν, οὐκ ἀποϲμήχουϲι δέ, χρεία δὲ τῶν μετὰ ϲτύ- ψεωϲ ἀποϲμηχόντων, ἵνα ὁ φυϲικὸϲ τοῦ γλίϲχρου 〈τοῦ〉 οἴματοϲ κατὰ τῶν ϲωμάτων ἐπίπαγοϲ ἀποτακῇ μετὰ τοῦ πήγνυϲθαι τὴν ἐπιφάνειαν καὶ δυϲάλωτον εἰϲ τὴν τῶν ἐξανθημάτων γένεϲιν ἀποτελεῖϲθαι.

10 § 12] Must. I 79; cf. Aristot. Pol. VII 17 p. 1336a 15 2 διὰ δουλοῦ P: corr. Ermerins θερμαθέντοϲ P. corr. Dietz 7 τὴν Dietz. τὸν P ἀπὸκεκυηκυίηϲ P. corr. Distz 9 Πῶϲ ἀποϲμηκτέον τὸ βρέφοϲ add. Rose: om P 10 5 πολλοὶ P: corr. Ermerins 12 καὶ 〈τοῦ〉 τὸ μὴ φέρον Gompers: καὶ τὸ μὴ φέρειν P 13 πελιώμενον P: corr. Er- merins ἐκτροφῆϲ ὄν Rose: ἐκτροφήϲεωϲ P 14 λούουϲι P 15 ϲυμπε- παϲμένον ἢ Ermerins: ϲυνπεπαϲμένη P 17 ὗν Hersoerden et Gompes: ἢ P 18 πάντα] scil. τὰ βρέφη: πάντυϲ Rose βλάπτειν P: corr. Ermerins 19 ὕπὸ P: ἐυὶ Ermerins 21 βλαβέντα Ermerins 23 κλαυθμυρίζειν P: corr. Ermerins 24 ἀκμὴν Schoene μὴ P: μὴν Rose: del Ermerins ϲυνήθουϲ Schoene 25 ἀπιφορὰν P: corr. Dieta 26 ἐπὶ addidi 28 μετὰ ϲτύψεωϲ Ermerins: ἀποϲτύψεωϲ P 22 τοῦ add. Ermerins κατὰ Rose: καὶ ὁ P 31 ἐξαθημάτων P

13 [82]. διόπερ τοῦ ἁλιϲμοῦ ὁ τρόποϲ οὖτοϲ ἂν δοκιμαϲθείη. [Περὶ ἁλιϲμοῦ.] ἢ λεπτὸν καὶ χνοῶδεϲ ἄλαϲ ἢ νίτρον ἢ ἀφρόνιτρον λαβόντα δεῖ ϲυμπάϲϲειν τὸ βρέφοϲ, φυλαϲϲόμενον τοὺϲ ὀφθαλμοὺϲ καὶ τὸ ϲτόμα· τὸ γὰρ παρεμπεϲὸν τοῖϲ μέρεϲι τούτοιϲ ἕλκωϲιν ἐργάζεται καὶ διαπύρωϲιν ἢ πνιγμονήν. μήτε δὲ πολλῷ τῷ ἅλατι ϲυμπάϲϲειν, διὰ γὰρ τὴν πλείονα δριμύτητα βρυώδηϲ ἀκμὴν καὶ ἀϲθενὴϲ ἄγαν ἡ ϲύγκριϲιϲ ὑπάρχουϲα διαβιβρώϲκεται, μήτε ὀλίγῳ διὰ τὸ μὴ ἱκανῶϲ ϲτερεοποιεῖϲθαι τὴν ἐπιφάνειαν. ἐνδέχεται δὲ τρυφεροῦ τοῦ βρέφουϲ ὄντοϲ τὸ ἅλαϲ μέλιτι δεῖν ἀνακόψαι ἢ ἐλαίῳ 〈ἢ〉 χυλῷ πτιϲάνηϲ ἢ τήλεωϲ ἢ μαλάχηϲ. μετὰ δὲ τὸ ἀποϲμῆξαι τὸ ϲῶμα δεῖ χλιαρῷ ἀπο- λούειν ὕδατι καὶ ἀποπλύνειν τὸ περικείμενον νίτραϲμα πᾶν. εἶτα ἐκ δευτέρου τὸ αὐτὸ ποιεῖν καὶ ϲυμπάϲϲειν μὲν τοὺϲ ἄλαϲ, θερμοτέρῳ δὲ τῷ ὕδατι μᾶλλον ἀπολούειν. καὶ δακτύλοιϲ ἀποθλίβειν τὸ ἐγκείμενον ταῖϲ ῥιϲὶν γλίϲχραϲμα, ἀποκαθαίρειν δὲ καὶ τὸ ϲτόμα καὶ τοὺϲ τῶν ὤτων πόρουϲ, ἐγχυματίζειν δὲ καὶ τοὺϲ ὀφθαλμοὺϲ ἐλαίῳ· ϲμῆξαι γὰρ ἀγαθὸν τούτῳ τὸ παχύτατον ἐν αὐτοῖϲ ὑγρόν, οὐ μὴ γενομένου κατὰ τὸ πλεῖϲτον ἀμβλυωπεῖν ϲυμβαίνει τὰ τρεφόμενα. διὰ δὲ τοῦ ϲμικροῦ δακτύλου προαπωνυχιϲμένου τὸν δακτύλιον διαϲτέλλειν καὶ διαιρεῖν τὸ περιπεφυκὸϲ αὐτῷ πολλάκιϲ ϲῶμα λεπτὸν καὶ ὑμενῶδεϲ εἰϲ ἀπαραπό- διϲτον τῶν περιϲϲωμάτων ἔκδοϲιν. παραχρῆμα γοῦν ἐκκρίνεται τὸ καλούμενον ϲυνήθωϲ μηκκώνειον. κατὰ δὲ τοῦ ὀμφαλοῦ πτυγμάτιον ἐπιρρῖψαι ἐλαιοβραχὲϲ ἢ καὶ ἔριον, τὸ δὲ κύμινον ὡϲ δριμὺ παραιτεῖ. ϲθαι δεῖ. τοῦ μέντοι καταλειφθέντοϲ ὀμφαλοῦ τὸ ἀποϲφιχθὲν ἔνιοι μὲν τῷ μηρῷ προϲέδηϲαν· ἄμεινον δὲ διπλώϲαντα καὶ τῷ ἐριδίῳ περι- τυλίξαντα πράωϲ ἐντιθέναι κατὰ τὴν μεϲότητα τοῦ ὀμφαλοῦ, τάχα γὰρ καὶ τῷ βάρει πιεζούμενον τὸ μέροϲ εἰϲ εὐμορφοτέραν κοίλωϲιν τυπω- θήϲεται.

IX [XXIX]. 〈Πῶϲ ϲπαργανωτέον.〉

14 [83]. Μετὰ δὲ τὸν ἁλιϲμὸν καὶ τὴν ἀπόλουϲιν ϲπαργανοῦν τὸ βρέφοϲ. Ἀντιγἐνηϲ μὲν οὖν τὴν Θεϲϲαλικὴν λεγομένην παρα- λαμβάνων ϲπαργάνωϲιν εἰϲ ξύλον μεϲόκοιλον καὶ παράμηκεϲ βάλλει 1 § 13] cf. Aet. IV 3; Must. I 79sq. 30 Ἀντιγένηϲ] Antigenes Ϲleo- phantinus Ϲael. Aurel. Cel. II 56 1 οῦτοϲ ἂν δοκιμαϲθείη coni. Kalbeisch: οὕτωϲ ἂν ἀποτελεῖϲθαι P: οὐτωϲ παραλαμβανέϲθω Ermerins: οὖτοϲ ἐπενοήθη Rose 2 Περὶ ἁλιϲμοῦ seclus. Rose in mg. οα΄ P λεπτοὺϲ καὶ χνοώδειϲ Rose 5 ἄλατι scripsi (cf. p. 82, 1): ἁλι P 7 διὰβρώϲκεται P: corr. Dietz 2 τὸ ἄλαϲ scripsi: τούϲ ἅλαϲ P δεῖν ἀνακόψαι P: διανακόψαι Rose ἢ add. Dietz 11 νίτρωμα Hesch.: γλίϲχραϲμα Aet. 12 τῷ ἄλατι sine τοῖϲ ἁλϲὶ coni. Kind 14 γλοιῶδεϲ Aet. 16 τούτῳ Kalbfleiseh: τούτων P. τοῦτο Rose τῶν παχυτάτων ἔν αὐτοἶϲ ὑγρῶν P: corr. Ermeriuns οὐ μὴν P: corr. Dietz γινομένου P: corr. Ermerins 18 προαπωνυϲχιϲμένου P 19 αὐτῶν P. corr. Dietz 22 ἐπι- ρέψαι P: corr. Dietz 26 πιεζόμενον Ermerins εὐμορφωτέραν P 28 Πῶϲ ϲπαργανωτέον om. P: add. Ermerins 30 θαλϲαλίκην P παραλαμ- βάνειν P: corr. Dietz ψίεθον χόρτου πλήρη ἢ ἀχύρων, εἶτα ἐπιϲτρώννυϲι ῥάκοϲ καὶ τὸ βρέφοϲ κατακλίνων ἐπ᾿ αὐτοῦ κατειλημένον ἄχρι τῆϲ ὀϲφύοϲ ῥάκεϲι καὶ ταινίαιϲ εἶτα καὶ προϲκαταδεϲμεῖ κηρίσιϲ διεκβαλλομένοιϲ διὰ τῶν πλαγίων ἐκκοπῶν, ἃϲ τὸ ξύλον ἔχειν δεῖ. δυϲκαρτέρητοϲ δὲ καὶ ἀπη- νὴϲ ὁ τρόποϲ οὗτόϲ ἐϲτιν τῆϲ διαδέϲεωϲ. ὅθεν δεῖ διαπλάϲϲειν μὲν ὡϲ ἔχει ἕκαϲτον φυϲικοῦ ϲχήματοϲ 〈καί〉, εἴ τι παρὰ τὸν τῆϲ ἀπο- κυήϲεωϲ χρόνον διέϲτραπται, τοῦτο ῥυθμίζειν καὶ εἰϲ τὸ κατὰ φύϲιν μετάγειν ϲχῆμα· εἰ δέ τι παρα|θλιβὲν ἐξοίδηκεν, ψιμυθίῳ περιχρίειν λελειοτριβημένῳ μεθ᾿ ὕδατοϲ ἢ λιθαργύρῳ. κατατιθεμένην δὲ αὐτὸ πράωϲ ἐπὶ τῶν ἰδίων μηρῶν ϲυνεϲκεπαϲμένων ἐρίῳ ἢ ῥάκει χάριν τοῦ μὴ ψυγῆναι γεγυμνωμένον ἐν τῇ κατὰ μέροϲ ϲπαργανώϲει, λαμβάνειν τελαμῶναϲ ἐρεοῦϲ τρυφερούϲ, [τε] καθαρούϲ τε καὶ μὴ λίαν τετριμ- μένουϲ, τοὺϲ μὲν τριῶν δακτύλων τῷ πλάτει, τοὺϲ δὲ τεϲϲάρων. ἐρεοῦϲ μὲν διὰ τὸ τῆϲ ὕληϲ προϲηνὲϲ καὶ διὰ τὸ περιϲφίγγεϲθαι τοῖϲ ἱδρῶϲι τοὺϲ λινοῦϲ· τρυφεροὺϲ δὲ χάριν τοῦ μὴ μετὰ περιθλάϲεωϲ τὴν ϲκέπην τρυφεροῖϲ ἔτι ϲώμαϲιν καθεϲτῶϲι παρέχειν· καθαρούϲ δέ, ἵνα κοῦφοι καὶ μὴ βαρεῖϲ ὦϲι καὶ μὴ δυϲώδειϲ μηδὲ νιτρούμενοι τὴν ἐπιφάνειαν δάκνωϲι· μὴ λίαν δὲ τετριμμένουϲ· οἱ καινοὶ μὲν γὰρ βαρεῖϲ ὑπάρχουϲιν, οἱ δὲ τριβακοὶ λίαν ψυχροὶ καθεϲτᾶϲι, ποτὲ δὲ καὶ τραχεῖϲ καὶ παντελῶϲ εὐδιάϲπαϲτοι· μὴ ἔχονταϲ δὲ παρῴαϲ μηδὲ παρα- ϲτροφίδαϲ, ἵνα μὴ ἐντέμνωϲιν μηδὲ ἀνωμάλωϲ ἃ μὲν μᾶλλον θλίβωϲιν ἃ δὲ ἧττον· ϲυμμέτρουϲ δὲ κατὰ τὸ πλάτοϲ, οἱ ϲτενοὶ μὲν γὰρ τέ- μνουϲιν, οἱ πλατεῖϲ δὲ οὐ πιέζουϲιν ἀλλὰ ῥυτιδοῦνται· τριῶν δὲ καὶ τεϲϲάρων δακτύλων, ἵνα [μὲν] οἱ μὲν ἐπὶ τῶν κώλων ἁρμόϲωϲιν, οἱ δὲ ἐπὶ τοῦ θώρακοϲ.

15 [84]. λαβοῦϲα τοίνυν τὴν ἀρχὴν τοῦ τελαμῶνοϲ κατὰ τοῦ ἀκροχειρίου τιθέτω καὶ τὴν ἐπείληϲιν ἐγκύκλιον ἀγέτω κατὰ τῶν δακτύλων ἐκτεταμένων, εἶτα κατὰ τοῦ ἐπικαρπίου, πήχεώϲ τε καὶ βραχίονοϲ, πιέζουϲα μὲν τὰ κατὰ τοὺϲ καρποὺϲ ἡϲυχῆ, τὰ δὲ ἄλλα μέχρι μαϲχάληϲ ἀνιεῖϲα. τῷ δὲ αὐτῷ τρόπῳ καὶ τὴν ἑτέραν ϲπαργα- νώϲαϲα τῷ θώρακι λοιπὸν κυκλοτερῶϲ περιειλείτω τελαμῶνα τῶν πλατυτέρων, ὁμα|λῶϲ μὲν ἐπὶ τῶν ἀρρένων πιέζουϲα τὴν ἔνδεϲιν, 9 § 14, 3] Must. I 81 26 § 15] Must. I 81 1 ψίαθον Rose ἀχὺρω P: corr. Dietz 3 πρὸϲ κατάδεϲμον P: corr. Rose δεὶ ἐκβαλλόμενον P. corr. Rose 4 πλειγίων P: corr. Dietz 6 fort. ἕκαϲτον ἔχει propter hiatum καὶ add. Ermerins εἰ τι Dietz: ἐϲτὶν P 8 ϲχῆμα. εἰ Dietz: ϲχήμαϲι P παραθλίβειν P: corr. Ermerins ἐξψδηκεν Ermerins ψιμυθίῳ Ermerins: ψιμμιθίω P λιθαργύρου P: corr. Dietz 12 τρυφερούϲ posui ante [τε] καθαρούϲ (cf. 16): τε del. Ermerins 15 περι- πλάϲεωϲ P: corr. Dietz 16 τοῖϲ ante ϲώμαϲιν add. Ermerins καθαροὶ P: corr. Ermerins 20 ἔχοντεϲ P: corr. Ermerins 21 ἐντέμνουϲαν P: corr. Dietz ἀνωμάλουϲ P: corr. Reinhold 23 οὐ πλατεῖϲ P: corr. Ermerins 24 μὲν expunx. Schoine: μὴν Rose 27 ἀκροχείρου P: corr. Rose ἐϲ κυκλίον P: corr. Ermerins 31 sq. τελαμῶνα τῶν πλατυτέρων seripsi: τῶν πλατυτέρων (sic) τελαμώνων P: τὸν πλατύτερον τῶν τελαμώνων Rose 32 πιεζοῦν P: corr. Ermerins ἔνδεϲιν Rose: ἐνδεοῖ P: ἐπίδεϲιν Ermerins μᾶλλον δὲ τὰ κατὰ τοὺϲ μαϲτοὺϲ ϲφίγγουϲα τῶν θηλειῶν, ἀνιεῖϲα δὲ τὸ περὶ τὴν ὀϲφύν, εὐπρεπέϲτερον γάρ ἐϲτιν ἐπὶ γυναικῶν τοῦτο τὸ ϲχῆμα. μετὰ δὲ ταῦτα ϲπαργανοῦν κατ᾿ ἰδίαν ἑκάτερον τῶν ϲκελῶν, τὸ γὰρ ζυγώϲαϲαν αὐτὰ γυμνὰ ϲυνεπιδεϲμεῖν ὁμοῦ ποιητικόν ἐϲτιν ἑλκώϲεωϲ· αἱ γὰρ τρυφερῶν ἀκμὴν ἔτι τῶν ϲωμάτων παραθέϲειϲ τῇ πυρώϲει ταχέωϲ ἐπικαίουϲιν. τὰϲ δὲ περιειλήϲειϲ τῶν τελαμώνων ἕωϲ ἄκρων ποιείϲθω δακτύλων, ἀνιεῖϲα μὲν τὰ κατὰ τοὺϲ μηροὺϲ καὶ τὰϲ γαϲτροκνημίαϲ, ϲφίγγουϲα δὲ τὰ πρὸϲ τοῖϲ γόναϲι καὶ ταῖϲ ἰγνύαιϲ τά τε κατὰ τοὺϲ ταρϲούϲ τε καὶ τὰ ϲφυρά, ἵνα τὰ μὲν ἄκρα πλατύνηται τῶν ποδῶν, τὰ δὲ μέϲα ϲυνάγηται. μετὰ δὲ ταῦτα παραβάλλουϲα τοὺϲ μὲν βραχίοναϲ τοῖϲ πλευροῖϲ, τοὺϲ δὲ πόδαϲ ἀλλήλοιϲ, πλατεῖ τελα- μῶνι κυκλοτερῶϲ ὅλον τὸ βρέφοϲ ἀπὸ θώρακοϲ ἄχρι ποδῶν κατει- λείτω· παραβεβλημέναι γὰρ αἱ χεῖρεϲ ἐνδοθεν τῆϲ περιειλήϲεωϲ εἰϲ ἔκταϲιν ἐθίζονται. παχυντικαὶ γὰρ τῶν νεύρων αἱ μέχρι πλείονοϲ τῶν ἄρθρων εἰϲὶ ϲυζεύξειϲ (ὥϲτε καὶ ἀγκύλαϲ ἐπιφέρειν), τῷ μέντοι πρῶτον κατειλῆϲθαι τὰ χέρια κωλύεται 〈τὸ〉 διὰ τῆϲ ἀτάκτου παρα- φορᾶϲ διαϲτρέφεϲθαι, πολλάκιϲ δὲ καὶ διὰ τοῦ κατὰ τῶν ὀφθαλμῶν τοὺϲ δακτύλουϲ ἐπιφέρειν κακῶϲ διατίθεται τὰϲ ὄψειϲ. μεταξὺ μέντοι τῶν ἀϲτραγάλων καὶ τῶν γονάτων, ἔτι δὲ καὶ τῶν ἀγκώνων ἔριον παρεντιθέϲθω πρὸϲ τὸ μὴ ἑλκοῦϲθαι τὰϲ ἐξοχὰϲ τῇ βιαιοτέρᾳ θλίψει καὶ παραθέϲει τῶν μερῶν. τὸ δὲ κεφάλιον ϲκεπαζέϲθω κυκλοτερεῖ περιειλήϲει ῥάκουϲ ἢ ἐρίου τρυφεροῦ | τε καὶ καθαροῦ. ἐνδέχεται δὲ καὶ ὑπὸ τὸ μετάφρενον ἐπίμηκεϲ καὶ πλατὺ ῥάκοϲ ἢ ἔριον προυπο- βάλλειν· εἶτα μετὰ τὴν ἔμπροϲθεν εἰρημένην ϲπαργάνωϲιν (δίχα τοῦ ἔξωθεν ἑνὸϲ καὶ κοινοῦ κατὰ πάντων τελαμῶνοϲ) ἀναδιπλοῦν τὸ ὑπο- κείμενον ῥάκοϲ ἢ τὸ ἔριον πρῶτον μὲν κατὰ τὰ ἄνω μέρη ὑπὸ τὸν τράχηλον, εἶτα καθ᾿ ὅλου τοῦ νηπίου δίχα τῆϲ κεφαλῆϲ· ὕϲτερον δὲ πλατυτέρῳ τελαμῶνι καὶ ὡϲανεὶ πέντε δακτύλων τὸ πλάτοϲ ὅλον περιτυλίττειν τὸ βρέφοϲ, τὴν δὲ κεφαλὴν ὡϲ ὑπεδείξαμεν ϲκέπειν. ἐνδέχεται δὲ καὶ δύο μὲν ὑποϲτρωννύναι ῥάκη, ἵν᾿ ᾖ τὸ μὲν εὐμέγεθεϲ καὶ τὸ ὅλον περιλαβεῖν ϲῶμα δυνάμενον, τὸ δὲ χάριν τοῦ μόνην τὴν ὀϲφὺν περιελθεῖν αὔταρκεϲ εἰϲ ὑποδοχὴν τῶν ϲκυβάλων. οὐ δεῖ γάρ, ὡϲ ἐπαχθέϲτερον, ἐρίῳ μὲν καθαρῷ τὸν θώρακα μετὰ τοῦ ἐπι- γαϲτρίου περιλαβεῖν, τὰ δὲ λοιπὰ 〈μὴ〉 περιλαβεῖν, ὡϲ ἔμπροϲθεν εἰρήκαμεν.

1 〈ἐπὶ〉 τῶν Ermerins 2 ἀπρεπέϲτερον P: corr. Ermerins 3 ταῦταϲ P: corr. Dietz: fort. ταῦτα 〈καὶ〉 ϲπαργανοῦϲα Rose 4 γυμνὰϲ P: corr. Dietz 5 αἱ γὰρ Ermerins: γὰρ καὶ P: 〈ὡϲ〉 γὰρ καὶ Rose ἔτι Ermerins: ἐπὶ P 〈ἡ〉 παράθεϲιϲ Rose 6 ἐπικαίουϲιν ego: ἐπεὶ καὶ εἰϲ P: ἐπικαίει Rose 14 ἔκϲταϲιν P: corr. Ermerins παχύτι καὶ P: corr. Ermerins 15 ϲυνζεύξϲις P ἀγγύλαϲ P 16 〈τὸ〉 πρῶτον κατειλῆϲθαι Ermerins: πρὸϲ τὸ καταλῆϲβαι (erat κατειλῆϲθαι) P: προϲκατειλεῖϲθαι Rose 〈τὸ〉 διὰ Rose 18 διατίθεϲθαι P: corr. Ermerins 21 κεφαλίαιον P: corr. Dietz 25 τελαμώνειν P: corr. Dietz 32 αὐταρκὶϲ P οὐ δεῖ Rose: οὐδὲ P 33 ἐπαχθέϲτερον scripsi: ἐπαχθέντοϲ P: ἐπαχθὲϲ τῷ Ermerins ἐπαχθηθέντοϲ Rose 34 μὴ add. Rose

X [XXX]. Περὶ τῆϲ τοῦ βρέφουϲ κατακλίϲεωϲ.

16 [85]. Εἶτα τὸ βρέφοϲ κατακλίνειν μήτε ἐπὶ ϲτερεοῦ τινοϲ κοὶ ἀντιτύπου, καθάπερ πράττουϲι Θρᾷκέϲ τε καὶ Μακεδόνεϲ ὁμαλαῖϲ ϲανίϲιν ἐπικαταδεϲμοῦντεϲ τὰ βρέφη χάριν τοῦ περιπλατέα τὰ περὶ τὸν τράχηλον καὶ τὸ ἰνίον αὐτῶν ἀποτελεϲθῆναι (ϲυμβαίνει γὰρ οὕτωϲ ἑλκοῦϲθαί τε καὶ περιθλᾶϲθαι τὰ ϲώματα διὰ τὴν ἀπήνειαν τῶν ὑπο- κειμένων καὶ ἀπρεπῆ τὴν κεφαλὴν ἀποτελεῖϲθαι, ϲὺν τῷ καὶ εἰ τοῦτο εὐπρεπέϲ ἐϲτιν τὸ ϲχῆμα διὰ τῆϲ περὶ τὰ λουτρὰ πλάϲεωϲ ἀκινδύνωϲ αὐτὸ καὶ ἀϲυμπαθῶϲ ἀποδοθήϲεϲθαι), 〈μήτε〉 κατὰ τρυφεροῦ τινοϲ λίαν, ὥϲτε πάλιν διὰ τὴν πολλὴν ϲύννευϲιν | διαϲτρέφεϲθαι τὴν ῥάχιν ἢ τὸν τράχηλον [κατακλιτέον]. ϲυμμέτρωϲ οὖν κατακλινέϲθω τὸ βρέφοϲ, οἶον κατὰ προϲκεφαλαίου πεπληρωμένου κναφάλλων, εἰ δὲ μή, χόρτου ἁπαλοῦ, ϲωληνοειδῶϲ κοιλαινομένηϲ τῆϲ ϲτρωμνῆϲ, ὥϲτε τὸ βρέφοϲ τιθέμενον 〈μὴ〉 περικυλιϲθῆναι. μετέωρον δὲ ποϲῶϲ ϲχηματιζέϲθω τὸ κεφάλιον, διόπερ οὐκ ἀτόπωϲ ἐν ταῖϲ ϲκάφαιϲ ἐϲτρωμέναιϲ ἐῶϲί τινεϲ κατακλίνεϲθαι. κοὶ τὰ ἐπιβλήματα πρὸϲ λόγον τῆϲ ὥραϲ θερμότερα ἔϲτω ἢ τριβακώτερα, τὰ δὲ ὑποκείμενα κατὰ μέροϲ ψυχέϲθω καὶ ἀλ- λαϲϲέϲθω πρὸϲ τὸ μήτε περιψῦξαι μήτε τῆϲ δυϲωδίαϲ πληρῶϲαι τὸ βρέφοϲ. ὅθεν τινὲϲ καὶ φύλλα ὑπέϲτρωϲαν δάφνηϲ ἢ μυρϲίνηϲ κατ᾿ ἐπιτήδευϲιν εὐωδίαϲ, οἱ δὲ καὶ αὐτὴν φυλαϲϲόμενοι τὴν εὐωδίαν ὡϲ πληκτικὴν ἀπεδοκίμαϲαν αὐτά. τὸν οἶκον δὲ δεῖ καθαρὸν εἶναι καὶ ϲυμμέτρωϲ θερμὸν καὶ μήτε ἄγαν ἔχοντα πληκτικὴν ἀποφορὰν μήτε περιαύγειαν, παρ᾿ ὃ καὶ οἰκεία τῆϲ ἀναψυχῆϲ ἀφθονία καὶ κωνωπίων ἡ περίθεϲίϲ ἐϲτιν.

2 § 16] Must. I 82 1 in mg. οβ΄ P 2 τοῦ βρέφουϲ P: corr. Dietz 5 αὐτῶ P: corr. Ermerins 9 αὐτὰϲ P: corr. Reinhold μήτε suppl. Rose 9 sqq. τρυ- φεροῦ τινὸϲ· (trium litt. lac.) ϲυμμέτρωϲ οῦν κατακλινέϲθω, λαμπ (unius litt. lac.) ὧϲ τε πάλιν . . . τράχηλον· κατακλιτέον τὸ βρέφοϲ P: ϲυμμέτρωϲ οὖν κατα- κλινέϲθω ante τὸ βρέφοϲ posui cum Roseo, qui κατὰ τρυφεροῦ τινὸϲ iterarit ante ϲυμμέτρωϲ, ex λαμπ restituit λίαν, sustulit κατακλιτέον 10 οὐν νυξὶν P: corr. Ermerins 12 χάρτου P: corr. Ermerins 14 τίθεϲθαι P: τιθέμενον 〈μὴ 〉 Rose 15 κεφάλαιον P: corr. Ermerins διόπερ P: δεῖ γὰρ Rose οὐκ ἀτόπωϲ Reinhold: οὐ κάτω πωϲ P ἐῶϲί τινεϲ sϲrpsi: ἰῶϲῦαι P: ἐᾶϲθαι Dietz: ἐᾶν δϲῖ Ermerins (qui verba διόπερ . . . κατακλίνεϲθαι tollere mavult) 17 ἔϲθω P 19 βέφοϲ P ὑπέϲτρωϲαν Kalbfleisch: ἢ ἔϲτρωϲαν P: ἢ post ἔϲτρωϲαν editt. 22 μὴδὲ . . . μὴδὲ P: corr. Ermerins 23 περἰάυγιαν P 23 sq. παρὸ . . . ἐϲτιν tollere matuls Ermerins 23 καὶ οἰκεία τῆϲ ἀναψυχῆϲ ἀφθονία sϲripsi simillima suadente Schoenio: καὶ οἱ τὰ τῆϲ ψυχῆϲ ἄφθονα P: γε εἰ τὰ τοῦ ψύχουϲ ἄφθ. Rose 24 ἡ περίθεϲις Schosne: ἐπεριθέϲηϲ P: αἰ περιθέϲειϲ Reinhold post ἐϲτίν sequuntur in P: τινὲϲ δὲ τῶν βαρβάρων ἀγγιολογοῦϲι τὰ βρέφη καὶ ϲυμπαττοῦϲιν τεφρή (sic) προαδικοῦντεςϲ τὰ πήξεωϲ καὶ δυϲπαθείαϲ δεόμενα. Πέρϲαι δὲ προαποξηροῦϲι τὰϲ κεφαλὰϲ αὐτῶν, εὐγενείαϲ ϲημεῖον τὸ περὶ τὰϲ τρίχαϲ αὐτῶν ὑπολαμβάνοντεϲ δύϲρητον: seclus. Rose, in extremo cup. VIII (XXVIIID (p. 60, 27) posuit Ermerins

XI [XXXI]. 〈Περὶ τροφῆϲ. 〉

17 [86]. Μετὰ μέντοι τὴν 〈ἀπὸ〉 τῆϲ ϲπαργανώϲεωϲ κατάκλιϲιν ἐάν τὸ βρέφοϲ ἠρεμεῖν καὶ πάϲηϲ ἀπέχεϲθαι προϲφορᾶϲ | μέχρι δύο κατὰ τὸ πλεῖϲτον ἡμερῶν. καὶ γὰρ βράϲϲεται πανταχόθεν ἀκμὴν καὶ πολλῆϲ ἔτι καθ᾿ ὅλον τὸ ϲῶμα μητρῴαϲ τροφῆϲ ἐϲτιν πλῆρεϲ, ἥν ὀφείλει διοικῆϲαι πρῶτον, ἵνα κατὰ καιρὸν εὐχερῶϲ ἄλλην λάβῃ, χωρὶϲ εἰ μὴ πρότερον ἐπιδείξειεν ἡ ὄρεξιϲ, ὅπερ τίνι τρόπῳ ϲημειωτέον, ὑπὸ- δείξομεν ὕϲτερον. μετὰ δὲ τὸ διαϲτῆϲαι δοτέον ἐκλείχειν τροφήν, μὴ τὸ βούτυρον (βαρὺ γὰρ ὃν καὶ κακοϲτόμαχον ἀδικεῖ), ἀλλ᾿ οὐδὲ ἀβρό- τονον μετὰ βουτύρου (δριμύτερον γὰρ καὶ τοῦτο καὶ ταρακτικόν), ἀλλ᾿ οὐδὲ κάρδαμον οὐδὲ μακτὸν ἄλφιτον (τὸ κάρδαμον μὲν γάρ ἐϲτιν δριμύ, καὶ τὸ ἄλφιτον τραχῦνον φλεγμονὴν ἐργάζεται, πάντωϲ δ᾿ ἐπι- ξαίνει τὴν κατάποϲιν)· μέλι δὲ ϲυμμέτρωϲ ἑφθόν (τὸ μὲν γὰρ ὠμὸν ἐμπνευματοῖ καὶ δριμὺ τυγχάνει, μᾶλλον δὲ τὸ ὑπερεψημένον ϲτύφει. τὸ δὲ εὐμέτρωϲ ἄπεφθον ὑπανακαθαίρει τὸν ϲτόμαχον καὶ τὴν κοι- λίαν). δεῖ δὲ τῷ δακτύλῳ τὸ ϲτόμα τοῦ βρέφουϲ ἠρέμα διαχρίειν, εἶτα χλιαρὸν ὑδρόμελι παρενϲτάζειν· διὰ τούτου γὰρ τὸ μὲν ἀργὸν καὶ παχὺ τῆϲ ὕληϲ λεπτοποιεῖται, διατείνεται δὲ ἡ ὄρεξιϲ εἰϲ ὑπό- μνηϲιν, διανοίγεται δὲ ἡ κατάποϲιϲ, εὐοδίᾳ δὲ καὶ ἀνακαθάρϲει τῶν πόρων ἡ ἀνάδοϲιϲ ἑτοιμάζεται 〈καὶ〉 τρέφεται ἡ ϲύγκριϲιϲ.

18 [87]. τῇ δὲ ὑϲτεραίᾳ τῶν ἡμερῶν μετὰ τὴν ἐπιμέλειαν γά- λακτι λοιπὸν τρέφειν ἔκ τινοϲ τῶν τιτθεύειν καλῶϲ δυναμένων. τὸ γὰρ μητρῷον ἕωϲ ἡμερῶν 〈τριῶν〉 εἰκότωϲ ἐπὶ τὸ πλεῖϲτον φαῦλόν ἐϲτιν ὡϲ ἂν παχὺ καὶ τυρῶδεϲ ἄγαν καὶ διὰ | τοῦτο δύϲπεπτον καὶ ἀργὸν καὶ ἀκατέργαϲτον καὶ ἀπὸ ϲωμάτων κεκακοπαθηκότων καὶ ἐκτε- ταραγμένων φερόμενον καὶ τοϲαύτην μετακόϲμηϲιν εἰληφότων, ὅϲην ὁρῶμεν ϲυμβαίνουϲαν μετὰ τὴν ἀποκύηϲιν, ἰϲχνουμένου καὶ ἀτονοῦντοϲ καὶ ἀχροοῦντοϲ τοῦ ϲώματοϲ ὡϲ πολλὴν αἵματοϲ ἀπόκριϲιν ὑπομένον- τοϲ, τὰ πολλὰ δὲ καὶ πυρέττοντοϲ· ὧν χάριν πάντων τὸ μητρῷον 2 § 17, 1] Must. I 83 7 sq. ὑποδείξομεν ῦϲτερον] cf. p. 82, 20 sqq. 8 § 17, 2] cf. Aet. IV 3; Must. I 84 16 § 17, 3] Aet. IV 3; . Must. I 85 21 § 18, 1] cf. Aet. IV 3; Must. I 85 sq. 1 titulum add. Rose 2 ἀπὸ add. Ermerins 3 ἐῶν P: corr. Er- merins ἠρεμεῖ P: corr. Ermerins 6 εὐχερῶϲ Rose: εὐκαίρωϲ P: del. Ermerins P: ἐπιλείξειεν P: corr. Dietz ὑποδείξαμεν P: corr. Dietz 9 φούτυρον P: corr. Ermerins ὂν scripsi: ἐϲτὶ P ἀδικεῖ Rose: ἀδικεῖν P: del. Ermerins: ῶϲτε ἀδικεῖν Dietz 10 βούτυρον P: corr. Dietz καὶ τα- ρακτικὸν Dietz: καταρακτικὸν P 12 τραχὺν ὂν P: corr. Dietz 13 τῆ κατα- πόϲιν P: τῆ καταπόϲει Rose 14 τυγχάνον Rose ϲτύφει (post μᾶλλον δὲ) Rose (‘constringit’ Mustio): τυγχάνει P: del. Ermerins 15 ὑπανακαθαίρει Kind: ἢ ἀνακαθαίρει P: ἢ del. Dietz: ἤδη ἀνακ. hiatu intruso Rose 17 παρεν- ϲτάζειν Ermerins: (‘instillare’ Must.): παραϲτάζειν P τοῦτο P: corr. Er- merins 19 ἀνακάθαρϲιϲ P: corr. Ermerins 20 καὶ οὕτω add. Ermerins, καὶ Rose 23 〈τριῶν〉 εἰκότωϲ scrpsi: (cf. p. 65, 2sq.): εἴκοϲι P: τριῶν Er- merins coll. Aetio 27 ὁρῶμεν scripsi: ἐροῦμεν P (sed in libris posterioribus tractantur τὰ παρὰ φύϲιν) 28 ὡϲ Rose: καὶ P: del. Ermerins γάλα, μέχριϲ ἂν εὐϲταθήϲη τὸ ϲῶμα, ϲυντάϲϲειν ἄτοπόν ἐϲτιν. διὸ καὶ Δαμάϲτην ἐπιμεμπτέον κελεύοντα παραχρῆμα τῷ βρέφει τὴν μητέρα τὸν μαϲτὸν ὀρέγειν, ὡϲ διὰ τοῦτο καὶ τῆϲ φύϲεωϲ τὸ γάλα ποιῆϲαι πρότερον ἐνοικονομηϲάϲηϲ, ἵν᾿ εὐθέωϲ καὶ τὴν τροφὴν τὸ βρέφοϲ ἔχοι. μεμπτέον δὲ καὶ τούϲ ἀποδεξαμένουϲ αὐτὸν ἐπὶ τούτων, καθάπερ καὶ τὸν Bιβλᾶν ὠνομαϲμένον Ἀπολλώνιον, πιθανῷ γὰρ λόγῳ ϲοφί- ϲαϲθαι τὴν ἐνάργειαν θέλουϲιν. εἰ δὲ μὴ παρείη τιϲ εὐπόρωϲ τὸ γάλα παρέχειν δυναμένη, ταῖϲ πρώταιϲ τριϲὶν ἡμέραιϲ μόνῳ τῷ μέλιτι χρη- ϲτέον ἢ καὶ τὸ αἴγειον αὐτῷ γάλα ϲυμπλεκτέον, εἶτα τὸ μητρῷον ἐπιχορηγητέον τοῦ πρώτου προεκμυζηθέντοϲ διὰ μειρακίου τινόϲ (βαρὺ γάρ ἐϲτιν) ἢ πράωϲ διὰ χειρῶν ἀποθλιβέντοϲ, ἐπεὶ καὶ δυϲεκμύζητόν ἐϲτιν τὸ παχυμερὲϲ καὶ δυνάμενον ἐπὶ τῶν ἀρτιγενῶν διὰ τὴν τρυφε- ρίαν τῶν οὔλων ἐπιναϲθῆναι. παρεχούϲηϲ δὲ τῆϲ περιϲτάϲεωϲ τὰϲ τιτθεύειν δυναμέναϲ ἐκλέγειν δεῖ τὴν ἀρίϲτην καὶ οὐ πάντωϲ τὴν μή- τέρα, πλὴν εἰ μὴ καὶ περὶ ταύτην ὑπάρχει τὰ ὀφείλοντα ταῖϲ ἀρίϲταιϲ ϲυμβεβηκέναι τιτθαῖϲ. ἄμεινον γὰρ τῶν ἄλλων ἐπ᾿ ἴϲηϲ ἐχόντων τῷ μητρῴῳ γάλακτι τρέφεϲθαι τὸ νήπιον· τοῦτο γὰρ οἰκειότερον αὐτῷ, καὶ πρὸϲ τὰ γεννηθέντα ϲυμπαθέϲτεραι μᾶλλον αἱ μητέρεϲ γίνονται, καὶ φυϲικώτερον ὡϲ πρὸ τῆϲ ἀποτέξεωϲ οὕτωϲ καὶ μετὰ τὴν ἀπότεξιν ἀπὸ τῆϲ μητρὸϲ τρέφεϲθαι. κωλύοντοϲ δέ τινοϲ τὴν ἀρίϲτην ἐκλέγειν τιτθήν, ὥϲτε μηδὲ τὴν μητέρα προτηρᾶϲαι διὰ τὴϲ ἐκμυζήϲεωϲ καθ᾿ ἡμέραν δαπανωμένην. ὡϲ γὰρ 〈ἡ γῆ〉 μετὰ τὴν ϲπορὰν ἀποδοῦϲα τούϲ καρπούϲ ἀτονεῖ καὶ διὰ τοῦτο πρὸϲ τὸ ἐπὶ πλεῖον ἄκαρποϲ γίνε- ται, κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον καὶ γυνὴ τρέφουϲα τὸ ἀποτεχθέν, εἶτε καὶ προγηράϲκει μίαν προϲφερομένη τροφήν, ἢ τὸ ἀπουϲιαζόμενον εἰϲ τὴν τοῦ γεννηθέντοϲ ἀνατροφὴν ἀτροφώτερον ἀναγκάζει γίνεϲθαι τὸν ὄγκον. ἄμεινον οὖν ἡ μήτηρ ἀπαλλάξει πρόϲ τε τὴν ἑαυτῆϲ ἀνάκτη- ϲιν καὶ πρὸϲ τεκνοποιίαν ἄλλων ἀναπαυϲαμένη καὶ τοῦ ὑπάρχειν τὸν μαϲτὸν ἐν ἀποτάϲει. καθάπερ γὰρ καὶ τὰ λαχανευόμενα πρὸϲ [τὴν ] τῶν κηπευόντων ἐν ἄλλη μὲν γῇ ϲπείρεται χάριν τῆϲ ἀναφυήϲεωϲ, εἰϲ ἄλλην δὲ μεταφυτεύεται πρὸϲ τὴν εὐχερῆ τελείωϲιν, ἵνα μὴ μία 2 Δαμάϲτην] cf. Dietz, Dis Handschr. der antiken Ārzte II 16 13 § 18, 4 sqq.] Must. I 88 1 εὐϲταθήϲῃ] ἐὺϲ in ras. P ϲύνταϲιν P: corr. Ermerins 2 Δαμάϲτην (Dietz) Rose: δαμαϲτ (i. e. δαμαϲτεῖν) P: Δημοϲθενῆ (sic) Ermerins 4 ἐνοι- κονομηϲάϲηϲ ἵν᾿ Rose: ἐν οἰκονομήϲεϲιν P: οἰκονομηϲάϲηϲ ὡϲ Ermerins: οἰκ. ἵν᾿ Gomperz ἔχειν P: corr. Gomperz 6 τὸ βιβλίον ὠνόμαϲαν P: corr. Schoene 7 εὐπόρω ante παρείη P: corr. Dietz, transpos. Ermerins 9 ἀγ- γεον αὐτῶν P: corr. Ermerins 10 πρὸϲὲκμυζηθέντοϲ P: corr. Dietz 12 τρυφέρειαν P: corr. Ermerins 13 εἰπεναϲθῆναι P: corr. Dietz παρα- ϲτάϲεωϲ P: corr. Ermerins 14 τιτθύειν P δεῖ Dietz: δὲ P 19 ὡϲ φυϲικώτερον P: transpos. Gompers οὕτωϲ Ermerins: τοῦ P 21 μὴ [δὲ] Ermerins προϲγηρᾶϲαι P: corr. Ermerins 22 δαπανωμένηϲ P: corr. Dietz ἡ γῆ addidi: ἄρουρα suppl. Dietz 25 καὶ del. Rose προ- γηράϲκει Ermerins: πρὸϲ γήραϲ καὶ P προϲφερομένην P: corr. Ermerins 28 ἀναπαυϲαμένην P: corr. Ermerins 29 τὴν del. Ermerins 3I0 ἀνα- φυϲήϲεωϲ P. corr. Dietz πρὸϲ ἀμφότερα κακοπαθήϲῃ, κατὰ δὴ τὸν αὐτὸν τρόπον καὶ τὸ βρέ- φοϲ ἐρρωμενέϲτερον ἂν γένοιτο γεννηθὲν μὲν ὑφ᾿ ἑτέραϲ, τρεφόμενον δὲ ὑπ᾿ ἄλληϲ, ἐὰν ἡ τεκνώϲαϲα διά τι πάθοϲ ἐμποδίζηται τὴν τροφὴν ἐπιχορηγεῖν.

XII [XXXII]. Περὶ ἐκλογῆϲ τιτθῆϲ.

19 [88]. Ἐκλεκτέον δὲ τὴν τιτθὴν οὔτε νεωτέραν ἐτῶν εἴκοϲιν οὔτε πρεϲβυτέραν ἐτῶν τεϲϲαράκοντα, προκεκυηκυῖαν δὶϲ ἢ τρίϲ, ἄνοϲον, εὐεκτοῦϲαν, εὐμεγέθη τῷ ϲώματι καὶ εὐχρουϲτέραν, μαϲτοὺϲ ἔχουϲαν ϲυμμέτρουϲ, χαύνουϲ μαλακούϲ | ἀρρυϲώτουϲ, καὶ θηλὰϲ μήτε μεγάλαϲ μήτε μικροτέραϲ καὶ μήτε πυκνοτέραϲ μήτε ἄγαν ϲηραγγώδειϲ καὶ ἀθροῦν ἀφιείϲαϲ τὸ γάλα, ϲώφρονα, ϲυμπαθῆ καὶ ἀόργιϲτον, Ἑλληνίδα, καθάριον. τούτων δὲ ἕκαϲτον παρακειμένουϲ ἔχει τοὺϲ ἐπι- λογιϲμούϲ. ἀκμάζουϲαν μὲν γάρ, ὅτι αἱ νεώτεραι 〈μὲν〉 ἄπειροι παιδο- τροφίαϲ ὑπάρχουϲιν καὶ ἀμελεϲτέραν ἔτι καὶ παιδικὴν ἔχουϲι τὴν γνώμην, πρεϲβύτεραι δὲ διὰ τὴν ἀτονίαν τοῦ ϲώματοϲ ὑδαρέϲτερον γεννῶϲι τὸ γάλα, ταῖϲ δὲ ἀκμαζούϲαιϲ ϲυνευτονεῖ πᾶν φυϲικὸν ἔργον. προκεκυηκυῖαν δὲ δὶϲ ἢ τρίϲ, ὅτι αἱ πρωτοτόκοι μὲν ἀκμὴν παιδο- τροφίαϲ ἀγύμναϲτοι καὶ παιδικὸν ἔτι καὶ ἀμέγεθεϲ καὶ πυκνότερον τὸ ϲύγκριμα τῶν μαϲτῶν ἔχουϲιν, αἱ δὲ πολλάκιϲ μὲν ἀποκυήϲαϲαι, πολ- λάκιϲ δὲ νηπιοτροφήϲαϲαι, ῥακώδειϲ οὖϲαι, λεπτὸν καὶ οὐκ ἀκμαῖον ἀποτελοῦϲι τὸ γάλα. 〈ἄνοϲον δὲ, ὅτι ὑγιὲϲ μὲν τὸ γάλα〉 καὶ τρόφι- μον ἐξ ὑγιεινοῦ ϲώματοϲ, νοϲῶδεϲ δὲ καὶ φαῦλον ἐκ νοϲεροῦ, καθάπερ καὶ τὸ διὰ τῆϲ γῆϲ φαύληϲ ῥέον ὕδωρ καὶ αὐτὸ γεννᾶται φαῦλον ταῖϲ ἐκ τῶν εὐρυχωριῶν διαφθειρόμενον ποιότηϲιν. εὐεκτοῦϲαν δέ, τοῦτ᾿ ἐϲτιν εὔϲαρκόν τε καὶ ῥωμαλέαν, καὶ τοῦ αὐτοῦ μὲν χάριν, ἤδη δὲ καὶ τοῦ μὴ ῥᾳδίωϲ εἰϲ τὰϲ ὑπηρεϲίαϲ καὶ τὰϲ νυκτερινὰϲ φροντίδαϲ ἐξαϲθενεῖν, διὰ τοῦτο δὲ καὶ τὸ γάλα μεταβάλλειν ἐπὶ τὸ χεῖρον. εὐμεγέθη δὲ τῷ ϲώματι· τροφιμώτερον γὰρ τῶν ἄλλων ἐπ᾿ ἔχόν- 6 § 19] cf. Orib. coll. Iibr. incert. 13 (t. III 120 sqq. B. -D.); Aet. IV 4 § 19, 1] Must. I 89 1 δὴ kind: δὲ P: del. Ermerins 3 ἐμποδίζεται P: corr. Dietz 5 in mg. ογ΄ P 6 ἐτῶν P: τῶν editt. 8 εὐμεγέθη Aet.: εὐμεγέθει P εὐχρουϲτέρα P: corr. Dietz 9 ἀρυϲώτουϲ Aet. 11 ἀφ|ϲαϲ P: corr. Dietz ἀόργιϲτον Ermerins (cf. p. 68, 15): ἀνόργιϲτον P: ἀόργητον Orib. Aet. 13 μὲν post νεώτεραι supplevi 15 πρεϲβύτεραι sϲripsi: πρεϲβυτέραν P: 〈μὴ〉 πρεϲβυτέραν Ermerins διὰ 〈γὰρ〉 Ermerins ὑδαρέϲτερον scripsi: ὑδαρὲϲ τὲ P: δαρέϲ. τε 〈καὶ ὀλίγον〉 dubitanter Ermerins. ὑδαρὲϲ γὰρ Rose 16 ϲυνευτονεῖν P: cocr. Ermerins 17 πρωτότοκαι P: corr. Dietz 18 ἀγύμναϲται P: corr. Dietz 19 ἔχουϲαι P: corr. Dietz 20 ῥακώδειϲ οὖϲαι scripsi (ῥακῶδεϲ τοκ medica a Galeno XI 132 sq. explieatur λεπτὸν ἱκανῶϲ; cf. infra p. 67, 16): ῥακωοῖϲαι P: ῥακόεϲϲαι Ermerins 21 ἄνοϲον . . . τάλα Ermerixsium secutus suppl. Rose 23 φαὺληϲ Ermerins: φαῦλον P 24 sq. τοῦτ᾿ ἐϲτιν . . . ῥωμαλέαν seclus. Ermerins 25 καὶ ante τοῦ αὺτοῦ del. Rose 26 τοῦ μὴ ῥᾳδίωϲ ϲἰϲ Rose: μὴ εἰϲ τὸ ραδίωϲ P: εἰϲ τὸ μὴ ῥᾳδίωϲ 〈πρὸϲ〉 Ermerins 27 μετα- βαλλεῖν P των τὸ ἀπὸ μεγάλων ϲωμάτων γάλα. εὐχρουϲτέραν δέ· μείζονα γὰρ ἐπὶ τῶν τοιούτων ἀγγεῖα | ἐπὶ τοὺϲ μαϲτούϲ ἀναφέρει τὴν ὕλην, ὥϲτε πλεῖον τὸ γάλα γίνεϲθαι. μαϲτοὺϲ δὲ ἔχουϲαν ϲυμμέτρουϲ· οἱ μικροὶ μὲν γὰρ ὀλίγον ἔχουϲι τὸ γάλα, οἱ ὑπέρογκοι δὲ καὶ περιττό- τερον τοῦ δέοντοϲ, ὥϲτε μετὰ τὴν τιτθείαν εἰ μὲν ὑπομένοι τὸ πλεῖον, μηκέτι νεαρὸν αὐτὸ πρὸϲ τοῦ βρέφουϲ ἑλκυϲθήϲεϲθαι, τρόπῳ δέ τινι προδιεφθαρμένον, εἰ δὲ πᾶν ἀποθηλάζοιτο δι᾿ ἄλλων παιδίων ἢ καὶ ἑτέρων ζῴων, καταλυθήϲεϲθαι 〈τὴν〉 γαλουχοῦϲαν. εἶθ᾿ οἱ μείζονεϲ καὶ βαροῦϲιν ἐπιπίπτοντεϲ τοῖϲ τρεφομένοιϲ· ἄλλωϲ τέ τινεϲ ὑπο- λαμβάνουϲιν 〈αὐτοὺϲ〉 ὀλιγώτερον πολλάκιϲ ἔχειν τὸ γάλα, πρὸϲ τὴν αὔξηϲιν τῆϲ ϲαρκὸϲ αὐτῶν δαπανωμένηϲ τῆϲ εἰϲ αὐτούϲ φερομένηϲ τροφῆϲ καὶ οὐκ εἰϲ τὸ πλῆθοϲ τοῦ γάλακτοϲ. χαύνουϲ δὲ καὶ μαλα- κοὺϲ καὶ ἀρρυϲώτουϲ καὶ μήτε φανεροῖϲ καταπεπλεγμένουϲ τοῖϲ ἀγγείοιϲ μήτε θρομβώδειϲ ϲυϲτάϲειϲ ἐναιωρουμέναϲ ἔχονταϲ· οἱ πυκνοὶ μὲν γὰρ καὶ ϲκληροὶ καὶ καταπεπλεγμένοι τοῖϲ ἀγγείοιϲ ὀλίγον τὸ γάλα ποιοῦ- ϲιν, οἱ ῥυϲοὶ δὲ καὶ ῥακώδειϲ ὥϲπερ ἐν τοῖϲ γραιώδεϲι καὶ ἀραιοῖϲ ϲυγκρίμαϲιν ὑδαρέϲ, οἱ δὲ θρομβώδειϲ ϲυϲτάϲειϲ ἔχοντεϲ παχὺ καὶ ὑπανώμαλον. τὰϲ δὲ θηλὰϲ μήτε μεγάλαϲ μήτε μικράϲ αἱ μεγάλαι μὲν 〈γὰρ〉 θλίβουϲιν τὰ οὖλα καὶ τῇ καταπόϲει κωλύουϲι ϲυνεργεῖν τὴν γλῶϲϲαν, αἱ μικραὶ δὲ δυϲεπίληπτοι τυγχάνουϲιν καὶ κατ᾿ ὀλίγον 〈πέμπουϲιν〉 ἐκροφοῦϲιν τὸ γάλα, διὸ κακοπαθοῦντα τὰ βρέφη πρὸϲ τὰϲ ἐκμυζήϲειϲ ταῖϲ λεγομέναιϲ ἄφθαιϲ εἴωθεν περιπίπτειν. μήτε πυκνο- τέραϲ μήτε ϲηραγγώδειϲ ἄγαν καὶ ἀθρόον | τὸ γάλα προϊεμέναϲ· ϲτενό- ποροι μὲν γὰρ οὐ ῥᾳδίωϲ ἄνευ τοῦ θλίβεϲθαι τὸ γάλα προῑᾶϲιν, ὥϲτε κακοπαθεῖν ἐν ταῖϲ ἐκμυζήϲεϲιν τὰ βρέφη μὴ ἐπιχορηγουμένου τοϲού- του γάλακτοϲ, ὅϲον ἐϲπούδακεν ἐπιϲπάϲαϲθαι, 〈αἱ〉 δὲ ἄγαν ϲηραγγώ- δειϲ κίνδυνον ἐπάγουϲι πνιγμοῦ, πρὸϲ γὰρ τὴν ἐκμύζηϲιν ἀθροῦν ἐπι- φέρεται τῷ ϲτόματι τὸ γάλα. ϲώφρονα δέ, πρὸϲ τὸ ϲυνουϲίαϲ ἀπέχε- ϲθαι καὶ μέθηϲ καὶ λαγνείαϲ καὶ τῆϲ ἄλληϲ ἡδονῆϲ καὶ ἀκραϲίαϲ. αἱ ϲυνουϲίαι μὲν γὰρ μετὰ τοῦ τὴν πρὸϲ 〈τὸ〉 τρεφόμενον φιλοϲτοργίαν ἀποψύχειν περιϲπαϲμῷ τῆϲ ἐκ τῶν ἀφροδιϲίων ἡδονῆϲ ἔτι καὶ φθεί- 28 § 19, 11] Must. I 90 1 εὐροωτέραν P: corr. Dietz μείζονα P: μείζων editt. 2 ἀγγεῖα scripsi: αἰτία P ἀναφέρει scripsi: ἀναφέρειν P 3 ἔχουϲα P: corr. Dietz 5 τὸ P: τι Rose 6 τόπω P: corr. Dietz 3 τὴν add. Rose γαλου- θοῦϲαν P 9—12 ἄλλωϲ . . . γάλακτοϲ seclus. Ermerins 10 αὐτοὺϲ] laeu- nam quiaque litter. explev. Rose ἔχου P: corr. Dietz 13 sq. καὶ μήτε . . . ἔχονταϲ seclus. Ermerins 13 καταπεπλεγμένοιϲ P: corr. Dietz 14 ἔχοντεϲ (erat —αϲ) P 15 αἰτίοιϲ P: corr. Rose καὶ . . . ἀγγείοιϲ seclus. Er- merins 16 γρεώδεϲι (i. e. γραιώδεϲι) P: γραώδεϲι editt. ἀριοῖϲ P: corr. Dietz 17 sq. οἱ δὲ . . . ὑπανώμαλον seclus. Ermerins 19 γὰρ add. Er- merins θλίβουϲι Orib. Aet.: θρομβοῦϲιν P: θραύουϲι Reinhold οὖλη P: corr. Dietz 20 δυϲεπίληπτοι scripsi: δυϲμήληπτοι P: δύϲληπτοι Orib. Aet. 21 πέμπουϲιν addidi coll. Orib. ἐκφοροῦϲιν Kalbfleisch: ἐκροφοῦϲιν P: ἐκδιδοῦϲι Ermerins: ἐκρίπτουϲι Rose 23 ἀθροῦγ Rose γενοποροῖ P: corr. Ermerins 25 sq. τοϲούτου editt.: τόϲου τοῦ P 26 αἱ add. Ermerins 30 τὸ add. Dietz 31 φθειρούϲη P. corr. Dietz ρουϲι τὸ γάλα καὶ μειοῦϲιν ἢ τελείωϲ ἀφανίζουϲιν, τὰϲ διὰ τῆϲ μήτραϲ ἐρεθίζουϲαι καθάρϲειϲ ἢ ϲυλλήψειϲ ἀποτελοῦϲαι. διὰ δὲ τὰϲ μέθαϲ. πρῶτον μὲν ἡ γαλουχοῦϲα βλάπτεται καὶ τῇ ψυχῇ καὶ τῷ ϲώματι, διὰ τοῦτο δὲ καὶ τὸ γάλα διαφθείρει· δεύτερον δὲ ὕπνῳ δυϲδιεγέρτῳ κατε- χομένη καταλείπει τὸ βρέφοϲ ἀνεπιμέλητον ἢ καὶ κινδυνωδῶϲ ἐπ᾿ αὐτῷ καταπίπτει· τρίτον ἡ τοῦ πλείονοϲ οἴνου ποιότηϲ ϲυναναδίδοται τῷ γάλακτι, καὶ διὰ τοῦτο νωθρὰ καὶ καρώδη, ποτὲ δὲ καὶ ἔντρομα καὶ ἀπόπληκτα καὶ ϲπαϲμώδη τὰ τρεφόμενα γίνονται βρέφη, καθάπερ ϲυὸϲ τρύγα προϲενεγκαμένηϲ καροῦται καὶ ϲκοτοῦται τὰ γαλουχούμενα. ϲυμπαθῆ δὲ καὶ φιλόϲτοργον, ἵνα καὶ τὰ τῆϲ ὑπηρεϲίαϲ ἀόκνωϲ παρέχῃ καὶ ἀγογγύϲτωϲ. ἔνιαι γὰρ οὕτωϲ ἔχουϲιν ἀπαθῶϲ πρὸϲ τὸ γαλουχού- μενον, ὥϲτε μηδὲ ἐπὶ πολὺ κλαυθμυρίζοντοϲ αὐτοῦ ποιήϲαϲθαι πρό- νοιαν, ἀλλὰ μηδὲ ϲχηματίϲαι τὸ κείμενον, ἐᾶϲαι δ᾿ ἐφ᾿ ἑνὸϲ ϲχήματοϲ, ὥϲτε πολλάκιϲ διὰ τὴν θλίψιν προκακοπαθοῦν ναρκᾶν τε καὶ φαύλωϲ διατίθεϲθαι τὸ νευρῶδεϲ. | ἀόργιϲτον δέ, ὅτι φύϲει ϲυνεξομοιοῦται τὰ τρεφόμενα ταῖϲ τρεφούϲαιϲ καὶ διὰ τοῦτο βαρύθυμα μὲν ἐξ ὀργίλων, ἐπιεικῆ δὲ ἐκ μετρίων γίνεται· καὶ ἄλλωϲ μανιώδειϲ εἰϲὶν αἱ θυμού- μεναι καὶ φόβῳ κλαυθμυρίζον ποτὲ τὸ βρέφοϲ ἐπιϲχεῖν μὴ δυνάμεναι ῥιπτοῦϲιν ἐκ τῶν χειρῶν ἢ καταϲτρέφουϲιν ἐπικινδύνωϲ. διόπερ οὐδὲ. δειειδαίμονα δεῖ καὶ θεοφόρητον εἶναι τὴν γαλοῦχον, ἵνα μὴ παρα- λογιϲθεῖϲά ποτε καὶ μανιωδῶϲ ϲαλευθεῖϲα κινδύνῳ τὸ βρέφοϲ περι- βάλῃ. καθάριον δὲ δεῖ εἶναι τὴν τιτθήν, ἵνα μὴ διὰ τὴν τῶν ϲπαργά- νων ὀϲμὴν ὁ ϲτόμαχοϲ ἐκλύηται τῶν νηπίων ἀγρυπνῇ τε διὰ τοὺ ὀδαξηϲμοὺϲ ἤ τιν᾿ ὕϲτερον ἕλκωϲιν ὑπομένῃ Ἑλληνίδα δέ. χάριν τοῦ τῇ καλλίϲτη διαλέκτῳ ἐθιϲθῆναι τὸ τρεφόμενον ὑπ᾿ αὐτῆϲ.

20 [89]. ἐχέτω δὲ κατὰ τὸ πλεῖϲτον δυοῖν ἢ τριῶν μηνῶν γάλα. τὸ μὲν γὰρ πρόϲφατον ἄγαν, ὡϲ ἐλέγομεν, παχυμερέϲτερον καὶ δυϲ- διοίκητον, τὸ δὲ παλαιὸν ἄτροφον καὶ λεπτόν. ἔνιοι δέ φαϲιν, ὅτι δεῖ τὴν ἄρρεν μέλλουϲαν τρέφειν ἄρρεν τετοκέναι, τὴν δὲ θῆλυ πάλιν θῆλυ. οἶϲ οὐ προϲεκτέον· οὐ γὰρ θεωροῦϲιν, ὅτι δι᾿ ἑνὸϲ καὶ τοῦ αὐτοῦ γάλακτοϲ αἱ τὰ δίδυμα τεκοῦϲαι τρέφουϲιν καὶ τὸ μὲν αὐτῶν ἄρρεν, τὸ δὲ θῆλυ. κοινῶϲ δὲ καὶ πᾶν γένοϲ ζῴων τῇ αὐτῇ τροφῇ χρῆται, καὶ τὸ ἄρρεν καὶ τὸ θῆλυ, κοὶ διὰ τοῦτο 〈οὐ〉 πάντωϲ ἢ τῷ ἄρρεν γίνεται θηλύτερον ἢ τὸ θῆλυ ἀρρενικώτερον. δεῖ δὲ τοῖϲ ἀϲφα- 24] cf. Quintil. Rose. orat. I 1, 4 (Ϲhrysipp. fragm. moral. 734; Stoic. vet. fr. III 184 Arn.) 27 ὡϲ ἐλέγομεν] p. 64, 22 sqq. 4 διαφθείρεται Rose δυϲδιετέρω κατεχομένῳ P: corr. Dietz 5 κινδυ- νῶδεϲ P: corr. Reinhold 6 fort. αὐτὸ Schoene ϲυναναδίδοται Dietz: ϲυναδί- δοται P: ϲυναποδίδοται Rose 8 γίνονται P: γίγνεται Rose 10 φιλόϲτοργα P: corr. Dietz 11 ἀγογγύϲτωϲ P: ἀοργίϲτωϲ Dietz: καὶ ἀγογγ. del. Ermerins οὐ ταῖϲ P: corr. Dietz 13 ϲχηματῖϲαι P: μεταϲχηματίϲαι Ermerins τὸ κοινὸν P: corr. Reinhold 14 ὡϲ P: ὤϲτε Ermerins 15 διατίθηϲιν P. corr. Er- merins 17 μανώδηϲ P: corr. Dietz 19 οὐ〈δὲ〉 Schoene et Kalbfleisch 20 δὲ P: corr. Ermerins 23 ἀγρυπνῇ τε Ermerins: ἀγρυπνείται P 24 τινα Reinhold: τὴν P ὑϲτεροέλκωϲιν ὑπομένει P: corr. Ermerins 33 οὐ add. Ermerins λῶϲ καὶ εὐτυχῶϲ τραφηϲομένοιϲ παιδίοιϲ πλείοναϲ παρεϲκευάϲθαι γα- λούχουϲ· ἐπιϲφαλὲϲ γὰρ τὸ πρὸϲ | μίαν τρεφόμενον ϲυνειθίϲθαι, καὶ νοϲῆϲαι δυναμένηϲ αὐτῆϲ καὶ ἀποθανεῖν, ὁπηνίκα τῇ ἀλλαγῇ τοῦ γά- λακτοϲ ποτὲ μὲν ξενοπαθοῦν λυπεῖται τὸ νήπιον, ποτὲ δὲ καὶ πάντε- λῶϲ ἀποϲτρεφόμενον λιμῷ διαφθείρεται.

XIII [XXXIII]. Περὶ δοκιμαϲίαϲ γάλακτοϲ.

21 [90]. Δεῖ δὲ καὶ αὐτὸ προϲεχέϲτερον τὸ γάλα κρίνειν, ὅπωϲ ἄριϲτον ᾖ. δοκιμάζεται δὲ πρῶτον μὲν ἐκ τοῦ τὴν τιτθὴν τοιαύτην ὑπάρχειν, οἵαν τὴν ἀρίϲτην ὑπεδείξαμεν. δεύτερον ἐκ τοῦ τὸ ὑπὸ ταύτηϲ τρεφόμενον παιδίον εὐεκτικὸν ὑπάρχειν. οὐ μὴν ἐπεὶ ϲημεῖόν ἐϲτιν τοῦ ἐπιτηδείου γάλακτοϲ τὸ εὐεκτικὸν ἐξ αὐτοῦ τρεφόμενον παιδίον, διὰ τοῦτο καὶ τοὐναντίον τοῦ φαύλου ϲημεῖον ἂν γένοιτο, καθάπερ ὑπολάβοι τιϲ, τὸ ἀτρόφητον παιδίον· ἐνδέχεται γὰρ τὸ γάλα μὲν ἐπιτήδειον εἶναι, τὸ δὲ παιδίον ὑπό τινοϲ νοϲήματοϲ ἐμποδίζεϲθαι πρὸϲ τὴν εὐεκτικὴν θρέψιν. καὶ γὰρ τῶν τελείων οἱ νοϲοῦντεϲ ἀτρο- φοῦϲιν καὶ τῆϲ ἀρίϲτηϲ τροφῆϲ μεταλαμβάνοντεϲ, τοῦ ϲώματοϲ φθεί- ροντοϲ τὸ θρέψαι δυνάμενον, καθάπερ καὶ τὰ ὀξηρὰ τῶν ἀγγείων ἀφανίζει [καὶ] τὸν ἐγχεόμενον οἶνον εἰϲ οὐτά, κὰν ἄριϲτοϲ ᾖ.

22 [91]. τρίτον ἐκ τῶν ϲυμβεβηκότων τῷ γάλακτι· χρόαϲ, ὀϲμῆϲ, ϲυϲτάϲεωϲ, πήξεωϲ, τῆϲ πρὸϲ γεῦϲιν ποιότητοϲ, τῆϲ ἐν χρόνῳ δυϲμετα- βληϲίαϲ. χρόαϲ μέν· εἰ λευκόν ἐϲτι ϲυμμέτρωϲ. τὸ μὲν γὰρ πελιδνὸν ἢ ὑπόχλωρον ἔφθαρται, τὸ δὲ γυψῶδεϲ παχύ καὶ δυϲοικονόμητον, τὸ δὲ ξανθὸν ἄπεπτον καὶ ἀκατέργαϲτον, καὶ διὰ τοῦτο τὴν αἱματώδη χρόαν ἐμφαίνει. ὀϲμῆϲ δέ· 〈εἰ〉 χαρίεν. οὐ γὰρ δεῖ δυϲῶδεϲ ἢ βρωμῶδεϲ ἢ τρυγῶδεϲ ἢ 〈ὑπάρχειν〉, πᾶν γὰρ τὸ τοιοῦτον κακόχυμον. ϲυϲτάϲεωϲ δέ· 〈εἰ〉 λεῖον καὶ ὁμαλὸν καὶ ϲυνεχὲϲ ἑαυτῷ. τὸ γὰρ ἰνῶδεϲ καὶ διαφύϲειϲ ἔχον ἐρυθρὰϲ ἢ ϲαρκοειδεῖϲ ἄπεπτον. πήξεωϲ δὲ καὶ παχύτητοϲ· εἰ μετριοπαγέϲ. τὸ μὲν γὰρ ὑγρὸν καὶ λεπτότερον καὶ ὑδαρὲϲ ἄτροφον καὶ κοιλίαϲ ἐκταρακτικόν, τὸ δὲ παχὺ καὶ τυρῶδεϲ δυϲκατέργαϲτον, καὶ ὅμοιον τοῖϲ ἁδρότερον μεμαϲημένοιϲ ϲιτίοιϲ ἀποφράττει τούϲ πόρουϲ καὶ τὰϲ κυριωτάταϲ τοῦ ϲώματοϲ κατέχον διαπνοὰϲ τὸν περὶ τοῦ ζῆν κίνδυνον ἐπάγει· τὸ δὲ ἀνώμαλον 17 καὶ τὰ ὁξηρὰ τῶν ἀγγείων] cf. Lucret. VI 17 sqq.; Hor. Ep. I 2, 54; Epiet. ap. Gell. XVII 19 19 § 22] cf. Aet. IV 5; Must. I 87 1 παραϲκευᾶϲθαι P: corr. Dietz 2 μιᾶϲ Ermerins ϲυνηθεῖϲθαι P: corr. Dietz 6 in mg. οδ΄ rubr. P 8 ᾖ Dietz. εἰ P 9 post δεύτερον add. δὲ Rose 10 παιδίον del. Ermerins (item 12 et 13) ἐπεὶ Gomperz: ἔτι P: εῖ τι sive ὅτι Ermerins 11 τὸ εὐέτι⌊τ⌉ον (τ in ras., erat κ) P: τό εὐεκτεῖν Gomperz: εὐεκτικὸν τὸ Ermerins: εὐεκτικὸν 〈ὃν〉 τὸ Rose: fort. τὸ εὐεκτεῖν τὸ 13 ante vel post τιϲ add. ἄν Ermerins γὸρ Rose δὲ P 16 sq. μεταλαμβάνοντοϲ et φθείροντεϲ P: corr. Schoene 18 καὶ ante τὸν del. Gomperz 19 γάλατι P 24 〈εἰ〉 χαρίεν scripsi: χάριν P. del. Ermerins 25 ὑπάρχειν add. Ermerins 26 εἰ add. Rose 30 τυρῶδεϲ Aet. (cf. Mnesith. apud Orib. III 132; GaI. VI 47. 687): ταγῶσεϲ P: τυρῶδεϲ ἄγαν Kind coll. p 64, 24 ἀδρότερον P: ἀδρα- τὸτερον Rose: ἀργότερον speciose Kalbleisch καὶ τὴν ὡϲ λεπτοῦ καὶ τὴν ὡϲ παχέοϲ καταϲκευάζει βλάβην. γνωρι- ϲθήϲεται 〈δὲ〉 τὸ μετριοπαγὲϲ διὰ τοῦ ἐπιϲταγὲν αὐτὸ ὄνυχι ἢ φύλλῳ δάφνηϲ ἢ ἄλλῳ τινὶ παραπληϲίωϲ λείῳ πράωϲ πλατυνθῆναι καὶ ὥϲπερ ἐν τῷ αὐτῷ ϲαλευόμενον μεῖναι ϲχήματι· τὸ μὲν 〈γὰρ〉 εὐθέωϲ ἀπορ- ρέον ὑδαρέϲ, τὸ δὲ μελιτοειδῶϲ ϲυϲτραφὲν καὶ μένον ἀκίνητον παχύ. τὸ αὐτὸ δὲ καταλαμβάνεται καὶ ἐκ τοῦ κατὰ διπλαϲίονοϲ ὕδατοϲ ἐπι- ϲτόξαι τὸ γάλα καὶ πρὸϲ ὀλίγον αὐτὸ διαμεῖναν ὕϲτερον διαλυθῆναι, λευκὸν δ᾿ ἕωϲ ἐϲχάτου διαφυλαχθῆναι. τὸ μὲν γὰρ εὐθέωϲ διαλυό- μενον ὑδαρέϲ, φαῦλον δὲ μᾶλλον, εἰ καὶ εἰϲ ἰνώδειϲ ἀναλύοιτο κτη- δόναϲ οἷον εἰϲ ἀπόπλυμα κρεῶν, τοῦτο δὲ καὶ ἄπεπτον· τὸ δὲ μέχρι πλείονοϲ χρόνου μὴ ϲκορπιζόμενον καὶ ὑφιζόμενον, ὥϲτε τοῦ ὕδατοϲ ἀποχυθέντοϲ εὑρεθῆναι περὶ τῷ πυθμένι τυρῶδεϲ, παχὺ καὶ δυϲδιάλυ- τον. διὰ δὲ τῆϲ πρὸϲ τὴν γεῦϲιν ποιότητοϲ· εἰ γλυκὺ καὶ ϲτομῶδεϲ. τὸ γὰρ ὑπόδριμυ ἢ ὀξίζον ἢ πικρὸν ἢ ἁλμυρίζον | ἢ ϲτρυφνὸν καὶ ἐν τῷ ἐπιϲτάζεϲθαι τοῖϲ ὀφθαλμοῖϲ δριμύτητόϲ τινοϲ παρέχον ἔμφαϲιν μοχθηρόν. διὰ δὲ τῆϲ ἐν χρόνῳ δυϲμεταβληϲίαϲ· ἄριϲτον τὸ μὴ ἀπ- οξυνόμενον ἐν τῷ τίθέϲθαι ταχέωϲ μηδὲ ποιοῦν ὀρρὸν ἢ παντελῶϲ ὀλίγον. νόϲτιμον γὰρ τὸ τοιοῦτον· τὸ δὲ ἀποξυνόμενον ἐν τῷ τίθεϲθαι εὐχερῶϲ καὶ πολὺν ἐργαζόμενον ὀρρὸν ἄνοϲτον. φαῦλον δὲ καὶ τὸ ἀφρῶδεϲ, πνευματοῖ γάρ· καὶ 〈γὰρ〉 τὸ ἔπαφρον τοῦ ὑγροῦ καὶ εἰϲ πομφόλυγαϲ διογκούμενον κατὰ παράθεϲιν γίνεται πνεύματοϲ πλείονοϲ. ἔϲθ᾿ ὅτε δὲ καὶ παχύτητοϲ τοῦτο τεκμήριον, διοριϲθήϲεται δὲ ἐκ τοῦ τὰϲ ἐπιγινομέναϲ πομφόλυγαϲ ἐπιμένειν ἄχρι πλείονοϲ, ὡϲ ἂν τοῦ πνεύματοϲ κωλυομένου ϲυντόμωϲ διαπνεῖϲθαι διὰ τὴν παχύτητα τοῦ γάλακτοϲ.

23 [92]. ζητεῖται δὲ καί, πότε δεῖ τὸ γάλα δοκιμάζειν. οἱ πλείουϲ μέν φαϲιν, ὅτι εἰ μηδὲν τὰ περὶ τὴν δίαιταν ἡμάρτηται τῆϲ τιτθῆϲ, εὐπέπτηκεν δὲ καὶ ῦπνωκεν αὐτάρκωϲ καὶ ἀποτέτριπται τὸ περίϲϲευμα. νῆϲτιϲ δὲ ἀκμήν ἐϲτιν μηδὲ φαρμάκου δόϲιν εἰληφυῖα· τὸ γὰρ φύϲει καλὸν γάλα διὰ τὴν προάγουϲαν κακοδιαιτηϲίαν δόξει φαῦλον εἶναι μεταβαλὸν πρὸϲ ὀλίγον, ὡϲ καὶ τὸ πνεῦμα τῶν ἀπέπτων δυϲῶδεϲ γίνεται προϲκαίρωϲ, οὐκ ἐνδιαθέτωϲ. τινὲϲ δὲ τοὐναντίον μετὰ κακο- διαιτηϲίαν, τὸ γὰρ μηδενὶ πρὸϲ τὸ φαῦλον αὐτὸ τρέπειν δυναμένῳ διαφθειρόμενον ἄριϲτον. ἡμεῖϲ δὲ ἀμφοτέραιϲ ταῖϲ διαίταιϲ τὸ γάλα 2 δὲ add. Ermerins 4 γὰρ add. Ermerins 5 κείμενον P: corr. Ermerins παχὺν P: corr. Dietz 8 δ᾿ ἕωϲ ἐϲχάτου scripsi: δὲ ὦϲ ἐϲχάτου P: δὲ εἰϲ ἔϲχατον Dietz: εἰϲ τὸ ἔϲχατον Ermerins διαφυλαχθῆναι Rose: διαφυλαχθὲν P 9 κτηδόναϲ Ermerins: κοτυληδόνοϲ (sic) P 10 οἶον εἰϲ scripsi: οἰονεὶ P 11 ὑφιζόμενον Dietz: ὑφιζάμενον P: ὑφιϲτά- μένον Ermerins 16 γὰρ ante τὸ add. Ermerins 17 ὀρὸν Herscerden ubique 18 sq. transponendum fortasse εὐχερῶϲ ἐν τῷ τίθεϲθαι 19 ἀνόϲτι- μον Rose 20 πνεύματι P: corr. Dietz γὰρ add. Reinhold 21 διογκου- μένου (om. καὶ) Rose 22 παχύτατοϲ P: corr. Dietz 29 μηδὲν P: corr. Kind φαρμάκω P: correxi: φαρμάκων Kind δὲ ϲυνηλειφυῖα P: corr. Kind μηδὲν δὲ φαρμακῶδεϲ εἰληφυῖα Ermerins 30 προϲάγουϲαν P: corr. Ermerins δόξει φαῦλον Ermerins: λοξίφαυλον P: δοξόφαυλον Rose 33 μὴδὲν πρὸϲ τὰ φαῦλα P: corr. Reinhold αὐτὰ P: corr. Diet δυνάμενα P: corr Reinhold κρίνομεν· τὸ γὰρ ἐπὶ μηδεμιᾷ διαίτῃ φθειρόμενον ἄριϲτον, τὸ δὲ μηδ᾿ ἐν τῇ ὑγιεινῇ τὰϲ κακίαϲ ἀποβάλλον φαυλότατον, τὸ δὲ καταλ- λήλωϲ τῇ διαίτῃ τρεπόμενον μέϲον. ὅθεν καὶ πρὸϲ τὸ ἄριϲτον αὐτὸ παραμένειν 〈ζητεῖται〉.|

XIV [XXXIV]. Πῶϲ διαιτητέον τὴν τρορφόν.

24 [93]. Οὐ παρέργωϲ δὲ δεῖ προνενοηκέναι τῆϲ τιτθῆϲ, ἵνα μήτε φθειρομένου τοῦ γάλακτοϲ νοϲηλεύηται τὸ βρέφοϲ μήτ᾿ ἐνδεοῦϲ γενο- μένου ἀτροφήϲη τὸ νήπιον καὶ κακωθῇ τὴν κατάποϲιν, ἕλκον μὲν τὴν θηλὴν ἐπὶ πλείονα χρόνον, οὐχ εὑρίϲκον 〈δὲ〉 ἐκπληρῶϲαι τὴν ὄρεξιν. ἁρμόζει τοίνυν τὴν μὲν ἀργίαν καὶ τὴν ἀκινηϲίαν τοῦ ϲώματοϲ φεύγειν (παχὺ γὰρ ὑπ᾿ αὐτῆϲ καὶ δυϲδιοίκητον τὸ γάλα γίνεται), χρῆϲθαι δὲ καὶ γυμναϲίοιϲ, οὔ γε τοῖϲ βαρυτέροιϲ καὶ ἀθλητικοῖϲ (ἐπιπονώτερα γὰρ ἢ κατὰ γυναῖκάϲ ἐϲτιν ταῦτα, καὶ τῆϲ ὕληϲ περιελκομένηϲ εἰϲ τὴν εὐεκτικὴν τοῦ ϲώματοϲ θρέψιν ἔλαττον ἀεὶ τὸ γάλα γίνεται], τοῖϲ δὲ μετρίοιϲ τε καὶ κούφοιϲ. διόπερ τὸ μὲν πρῶτον ἀπὸ τῶν ὕπνων ἐγειρομένη τῆϲ κοίτηϲ μὴ παραυτίκα ἐξανιϲτάϲθω, πρὶν τῆϲ τροφῆϲ αἴϲθηται διοικουμένηϲ καὶ τοῦ μὲν ὑποχονδρίου κούφου, τῆϲ γαϲτρὸϲ δὲ λαγαρᾶϲ καὶ τῶν ἐρυγῶν διακένων καὶ μήτε καπνωδῶν μήτε ὀξω- δῶν, εἶτα περὶ τὴν διάτριψιν ἀϲχοληθεῖϲα τῶν περιϲϲευμάτων ἐπὶ περίπατον ἐξίτω, μετὰ δὲ ταῦτα καὶ τὴν δι᾿ ὑποζυγίων αἰώραν ἐπι- τηδευέτω. 〈δεῖ〉 δὲ καὶ τοῖϲ γυμναϲίοιϲ ἐκείνοιϲ διαπονεῖν τὸν ὄγκον, οἷϲ δύναται μὲν ϲαλευθῆναι πάντα τὰ μέρη, ἐπὶ πλεῖον δὲ τὰ περὶ τὰϲ χεῖραϲ καὶ τοὺϲ ὤμουϲ ἕνεκα τοῦ τὴν τροφὴν ἐκεῖ φέρεϲθαι μᾶλλον. ἐκ δὲ τού〈των〉 ἐϲτὶν ἥ τε διὰ ϲφαίραϲ παιγνία, καὶ μάλιϲτα τῆϲ διακένου, καὶ 〈ἡ〉 διὰ τῶν κούφων ἁλτήρων βολή, ταῖϲ δὲ πενι- χροτεραιϲ τὸ ἐρέϲϲειν ἢ καὶ ἀνιμᾶν κάδον καὶ | τὸ πτίϲϲειν καὶ ἀλή- θειν καὶ ϲιτοποιεῖν καὶ ϲτρωννύναι κοίτην καὶ ὅϲα κατ᾿ ἐπίκυψιν ποϲὴν ἐπιτελεῖται τοῦ ϲώματοϲ. τά τε γὰρ ἄνω μέρη γυμνάζεται μᾶλλον, καὶ ἀπαιωρούμενοι μέχρι πλείονοϲ οἱ μαϲτοὶ τῷ μηδὲ αὐτοὺϲ μένειν ἀργοὺϲ νοϲτιμώτερόν τε καὶ πλεῖον ἀποτελοῦϲιν τὸ γάλα τῆϲ ὕληϲ ἐπ᾿ αὐτοὺϲ ἀφθόνωϲ φερομένηϲ. διὸ καὶ λελυμένουϲ αὐτοὺϲ ἀεὶ μὲν ἔχειν ϲυμφέρει πρὸϲ τὸ μὴ διὰ τῆϲ περιειλήϲεωϲ ἀνακοπὴν γενέ- 6 § 24 sq.] cf. Aet. IV 6 21, § 24, 4] Must. I 90. 92 2 ἀποβά|||λον (ras.) P 4 παραμένει Ermerins: ξητείται add. Kind 5 titulum Πῶϲ διαιτητέον τὴν τροφήν (sic) ante p. 70, 26 P, ubi in mg. οε΄: transp. Ermerins 7 μήτε ἐνδεοῦϲ Ermerins: μὴδὲν δέουϲ P 8 transp. fortasse τὸ νήπιον ἀτροφὴϲη ἕλκωμεν P: corr. Dietz 9 δὲ suppl. Ermerins: δὲ ὅθεν add. Rose 12 οὖ γε Rose. οὔτε P: μὴ Ermerins 13 γὰρ Ermerins: δὲ P 16 ἐξαναϲτάϲθω P: cor:. Dietz 20 ἐώρα P: corr. Ermerins 21 δεῖ add. Rose 22 πλείονα P: corr. Ermerins 24 τού〈των 〉 Dietz: του P 25 ἡ add. Ermerins 26 καὶ τὸ πτίϲϲειν Er- merins: καταπεϲεῖν P 29 τῷ Rose: τοῦ P μήτε P: corr. Reinhold 29 sq. μήτε αὐτοὺϲ μένειν ἀργοὺϲ post τοῦ〈τε〉 ϲυγκ. ὅλ. τ. ϲώμαϲιν (p. 72, 2) transposuit Gomperz 30 τε Rose: γὰρ P: del. Gomperz ϲθαι τοῦ γάλακτοϲ, μάλιϲτα δὲ περὶ τὸν καιρὸν τῶν γυμναϲίων, ἕνεκα τοῦ ϲυγκινηθῆναι ὅλοιϲ τοῖϲ ϲώμαϲιν. μετὰ δὲ τὰ γυμνάϲια ταῖϲ μὲν πλείοϲιν ἡμέραιϲ ἐπὶ μόνου μένειν τοῦ ἀλείμματοϲ (τὰ λουτρὰ γὰρ ἐξυδατοῖ τὸ γάλα), ἐκ διαϲτήματοϲ δὲ καὶ λουϲάϲθω μὴ τῷ θερμῷ μόνον, ἀλλὰ καὶ τῷ ψυχρῷ μετὰ τοῦ θερμοῦ.

25 [94]. ἐν δὲ τῇ τροφῇ τὰϲ μὲν κακοχύμουϲ καὶ ἀτρόφουϲ καὶ δυϲπέπτουϲ παραιτεῖϲθαι, τὰϲ εὐχύμουϲ δὲ καὶ τροφίμουϲ καὶ εὐοικονο- μήτουϲ παραλαμβάνειν. κατ᾿ εἶδοϲ δὲ παραιτεῖϲθαι πράϲα καὶ τὰ κρόμυα, ϲκόροδα, ταρίχουϲ, ῥαφάνουϲ, ὄϲπρια καὶ πάντα τὰ ταρι- χευτά (δριμὺ γὰρ ποιεῖ τὸ γάλα) καὶ τὰ πλείονα τῶν λαχάνων (ἄτροφα γάρ ἐϲτι καὶ ὑδαρῆ) κρέα τε προβάτεια καὶ βόεια, μάλιϲτα δὲ τούτων ὀπτά, κακοϲτόμαχα καὶ δυϲδιοίκητα καὶ κακόχυλα ταῦτα πρὸϲ γάλακτοϲ ἀπόδοϲιν ἐκτενοῦϲ. λαμβάνειν δὲ καθαρὸν ἄρτον πεπονημένον τε καὶ ζυμίτην ἀπὸ ϲητανίων γεγονότα πυρῶν, ψῶν λεκίθουϲ, ἐγκέφαλον, κίχλαϲ, νεοϲϲούϲ περιϲτερῶν καὶ τῶν κατοικιδίων ὀρνίθων, ἰχθῦϲ τε πετραίουϲ, λάβρακαϲ, τρίγλαϲ καὶ κοινῶϲ τοὺϲ εὐϲτόμουϲ τε καὶ εὐϲτο- μάχουϲ καὶ εὐχύμουϲ καὶ τὰ τῶν νεωτέρων χοίρων κρέα. φεύγειν δὲ πᾶν τὸ πολυάρτυτον καὶ κεκαρυκευμένον· κολακεῦον γὰρ ἐπὶ πολὺ τὴν γεῦϲιν ἀπεψίαϲ παραϲκευάζει, δι’ ἃϲ φαρμάϲϲεται τὸ γάλα τοῖϲ ἄλλοιϲ τοῖϲ ἐν τῷ ϲώματι παραπληϲίωϲ. διὸ καὶ τῆϲ ϲυμμετρίαϲ τῶν λαμβανομένων ϲτοχάζεϲθαι χρή, ἵνα μὴ διὰ τὸ πλῆθοϲ ἀπεψία γένηται, ληφθῇ δὲ ὅϲα ῥᾳδίωϲ πεφθήϲεται, καὶ μάλιϲτα εἰ διὰ τὴν τοῦ βρέφουϲ ἐπιμέλειαν καὶ ἀγρυπνίαι παρεμπίπτουϲιν.

26 [95]. ὡριϲμένωϲ δὲ δεῖ καὶ ταῖϲ εἰρημέναιϲ τροφαῖϲ χρῆϲθαι τὴν γαλουχοῦϲαν. λαμβανέτω δὲ ταῖϲ πρώταιϲ ἡμέραιϲ ἑπτὰ καὶ κατὰ τὸ πλεῖϲτον δέκα τὴν ἁπλῆν καὶ εὐοικονόμητον τροφήν, οἶον ῥόφημα, πόλτον 〈μὴ〉 λιπαρώτερον καὶ ψὰ καὶ ἄρτον καὶ ποτὸν ὕδωρ. εἰ δυνατὸν δέ, καὶ πρὸ μιᾶϲ τοῦτο διδόναι, λεπτότερον γὰρ ἐκ τούτου καὶ εὐκατεργαϲτότερον τὸ γάλα γίνεται· τοιούτου γὰρ τὸ βρέφοϲ χρῄζει βρυῶδεϲ ἔτι τυγχάνον καὶ ϲτενόπορον, ὥϲτε δυϲδιόδευτον εἶναι πρὸϲ τὸ παχύτερον ἀκμὴν γάλα. μετὰ δὲ τὴν πρώτην ἑβδομάδα καὶ ἰχθύδιον τρυφερὸν ϲὺν τοῖϲ εἰρημένοιϲ ἢ νέων χοίρων ϲάρκαϲ ἢ 6 § 25, 1] Must. I 97 24 § 26, 1] Must. I 90 3 μενέτω Rose 4 fort. λούϲαϲθαι 5 τὸ θερμὸν Ermerin 6 in. mg. περὶ τροφὴϲ τιτθὴϲ: P 8 κα|τ|εῖδοϲ (τ in ras.) P τὰ del. Ermerins 9 ταρίχουϲ seclus. Ermerins, sed cf. e. gr. Gal. XV 739 ταρίχων καὶ ταριχηρῶν κρεῶν 12 〈τὰ〉 ὀπτά Ermerins κακοϲτόμαχα 〈γὰρ〉 Ermerins 13 ante λαμβάνειν in mg. rubr. εὔχημα P (i. e. εῦχυμα) 14 ῴων λεκίθουϲ. Ermerins: ὦλιθάτουϲρ P ἐγκεφάλουϲ (κιχλῶν) Ermerins 15 κιχλῶν P: corr. Rose νοϲϲοὺϲ P: corr. Dietz 17 ante φεύγειν in mg. ἄπεπτα: P 19 φαρμάϲεϲθαι P: corr. Dietz 22 πεμφθήϲεται P: corr. Ermerins εἰ Dietz: εἶν P 24 ὡριϲμένωϲ Dietz: ὡριϲμένοιϲ P: ὡριϲμέναιϲ Ermerins καὶ del. Rose post τροφαῖϲ cruce oppieta in mg. ὁπότ(αν) γεννηθ(ὴ) ἕωϲ ζ΄ ϲϲ (i. e. ἡμερῶν) P 25 δὲ P: γὰρ Rose 26 δέκα Rose: δὲ ἀεὶ P 27 πόλτον 〈μὴ〉 Rose coll. Cael. Aurel. Cel. II 108: πολὺ τὸν P 29 τοιοῦτον P: corr. Ermerins 31 ad μετὰ in mg. μετὰ τὰϲ ζ΄ P ἐγκεφάλουϲ ἕωϲ δευτέραϲ καὶ τρίτηϲ ἑβδομάδοϲ, ὥϲτε τροφιμώτερον τὸ γάλα γίνεϲθαι. μετὰ δὲ τὴν δευτέραν ἢ τρίτην ἑβδομάδα, τοῦτ᾿ ἔϲτιν πηγνυμένου τοῦ νηπίου καὶ δεκτικοῦ γινομένου τροφιμωτέραϲ ὕληϲ, κἀκ τῶν μέϲων λαμβανέτω τι πτηνῶν, εἶθ᾿ οὕτωϲ πρὸϲ λόγον τῆϲ τοῦ βρέφουϲ τονώϲεωϲ καὶ αὐξήϲεωϲ καὶ τῶν μειζόνων, εἶτα καὶ κρέαϲ λάγειον ἢ δορκάδειον ἢ ἐρίφειον, μετὰ δὲ ταῦτα καὶ χοίρειον· τὸ γὰρ ἐκ τῆϲ εὐτροφωτέραϲ ὕληϲ γάλα τροφιμώτερον. ὕϲτερον δὲ ποικίλοιϲ χρήϲθω ϲιτίοιϲ, ἵνα καὶ τὸ βρέφοϲ ἐθίζῃ πρὸϲ τὴν ποικιλίαν τῶν δυ- νάμεων. ϲυν|αναφέρονται γὰρ αἱ ποιότητεϲ τῶν λαμβανομένων ϲιτίων τῷ γάλακτι, διὸ καὶ τὸ μὲν τῶν αἰγῶν ἀϲτομώτερόν ἐϲτι καὶ παρα- ϲτῦφον, ἐπεὶ τοιαύταιϲ πόαιϲ χαίρουϲιν αἱ αἶγεϲ τρεφόμεναι, τὸ δὲ τῶν προβάτων εὐϲτομώτερον καὶ γλύκιον, ὅτι τοιαύτη καὶ ἡ τροφὴ τῶν προβάτων. τὸ δὲ ποτὸν ὕδωρ ἄχρι μὲν τεϲϲαράκοντα ἡμερῶν λαμβανέτω τὸ ἐλάχιϲτον, τὸ δ᾿ ἐντεῦθεν οἰνομέλιτοϲ 〈παρὰ〉 μίαν καὶ δευτέραν ἡμέραν ποϲόν. διευτονώϲαντοϲ δὲ τοῦ βρέφουϲ καὶ παγέν- τοϲ καὶ μετὰ εὐτροφίαϲ εὐχροήϲαντοϲ οἰνάριον πινέτω λευκόν, διαυγέϲ, ἀθάλαϲϲον, μετρίωϲ ὑπαύϲτηρον, μέϲον δὲ κατὰ τούϲ χρόνουϲ, ἀλλ᾿ ἅπαξ [δὲ κατὰ] τὸ πρῶτον καὶ διά τινων ἡμερῶν. εἶτα καὶ παρὰ δύο καὶ παρὰ μίαν, μετὰ δὲ ταῦτα καὶ καθ᾿ ἡμέραν καὶ οὐ μόνον ἅπαξ, ἀλλὰ καὶ δίϲ, εἶτα καὶ ὅϲον ἱκανὸν παρηγορῆϲαι τὸ δίψοϲ. οὕτω γὰρ ἀβλαβῶϲ τὸ βρέφοϲ ὑπὸ τοῦ πεποιωμένου τῷ οἴνῳ τραφήϲεται γά- λακτοϲ, ἐν τοῖϲ ἔμπροϲθεν χρόνοιϲ ἀβλαβῶϲ τὴν δύναμιν ταύτην φέρειν οὐ πεφυκόϲ.

27 [96]. μὴ δὲ ἀπορήϲῃ τιϲ, πῶϲ οὖν ἁπάϲαϲ 〈ἐντὸϲ〉 ὑϲτεραϲ ὑπάρχον πρὸ τῆϲ ἀποτέξεωϲ ἔφερεν τὰϲ εἰρημέναϲ ποιότηταϲ τῆϲ μητρὸϲ αὐτοῦ καὶ οἶνον καὶ ποικίλην τροφὴν προϲφερομένηϲ. πρὸϲ ὅν λεκτέον, ὅτι ταῖϲ τῆϲ μητρὸϲ δυνάμεϲι τότε διοικούμενον ὡϲπερεὶ μέροϲ οὐκ ἔκαμνεν, μετὰ δὲ τὴν ἀπότεξιν ἰδίᾳ χρηϲάμενον ὑποϲτάϲει καὶ ἀϲθενεῖϲ ἔτι τὰϲ ἐνεργείαϲ ἔχον εὐμαρῶϲ ὑπὸ τῶν πληκτικωτέρων πάϲχει, καθ᾿ ὃν τρόπον καὶ τὰ φυτὰ προϲηνωμένα μὲν ἔτι τοῖϲ μεγά- λοιϲ δένδρεϲι καὶ τῇ τούτων ϲυνδιοικούμενα ϲτερεότητι καρπο|φορεῖ 24 § 27] Must. I 91 1 κεφάλουϲ P: corr. Ermerins 2 sq. τοῦτ᾿ ἔϲτιν . . . γινομένου seclus. Ermerins 8 δυναμένων P: corr. Dietz 9 ϲιτίων Rose: τί ϲύν P 10 εὐϲτομώτερον P: corr. Rose ἔϲη P: corr. Dietz 12 ἀϲτομώτερον P: corr. Rose γλυκὺ ὂν P: corr. Ermerins 13 μὲν om. Rose τεϲϲαρά- κοντα Ermarins: ϲαράντα ex usu sermonis vulgaris P 14 ad τὸ ἐλάχιϲτον in mg. τὸ ποτὸν ἔωϲ ῦ ὕδωρ παρὰ add Ermerins (cf. Cael. Aur. Tard. V 74 ‘intercallis dierum’) 15 ἡμέρα P: corr. Dietz πόϲιν P: corr. Ermerins διευτονήϲαντοϲ editt. 16 εὺχρόϲαντοϲ P: corr. Dietz 17 μετρίωϲ del. Rose 18 δὲ κατὰ del. Ermerins (ut repetit. ex praeced.) 22 φέρει P: corr. Dietz 24 μὴ δὲ ἀπορήϲῃ scripsi: μὴ διαφορήϲει P: μὴ διαπορήϲει Dietz: μὴ ἀπορὴϲη δὲ Ermerins: μή〈ποτε〉 δὲ ἀπορήϲει Rose ἅπαϲαι P: corr. Er- merins: ἐντὸϲ τῆϲ Rose ἐντὸϲ ut omissum supplevi ὕϲτερον P: corr. Rose 28 ὑποτάϲει P: corr. Dietz 29 ἐπὶ τὸ πληκτικώτερον P: corr. Reinhold τε καὶ ἀνέμων ἐμβολὰϲ ὑποφέρει, χωριϲθέντα δὲ καὶ πρὸϲ ἰδίαν ὑπό- ϲταϲιν φυτευθέντα ῥᾳδίωϲ ἐξ ὀλίγηϲ βλάπτεται. οὐ τοίνυν ἐκ τοῦ μὴ ἀδικεῖϲθαι τὴν γαλοῦχον ἐξ οἵνου νῦν νομιϲτέον μηδὲ τὸ βρέφοϲ κακωθήϲεϲθαι, διαλογιϲτέον δέ, ὅτι τῆϲ κατὰ τοῦτο ϲυϲτάϲεωϲ εὐτονώ- τερον ὁ οἶνοϲ, ἔνθεν τὰ πολλὰ τῶν ἀμελῶϲ τρεφομένων ἐπιληπτικοῖϲ ἁλίϲκεται ϲπαϲμοῖϲ.

XV [XXXV]. Τί ποιητέον ϲβεννυμένου τοῦ γάλακτοϲ ἢ φθειρομένου ἢ παχυνομένου ἢ λεπτυνομένου.

28 [97], Ἐλαττουμένου δὲ τοῦ γάλακτοϲ καὶ ϲβεννυμένου ἢ φθειρομένου ἢ λεπτυνομένου [παραδοτέον] ἢ παχυνομένου καλὸν μὲν [γὰρ] ἑτέραϲ τιτθῆϲ γάλα διδόναι [τὸ βρέφοϲ], μὴ ἐπιτρεπούϲηϲ δὲ τῆϲ περιϲτάϲεωϲ τὴν παροῦϲαν διαιτᾶν, ὡϲ μὴ νόϲῳ περιπεϲεῖν τὸ βρέφοϲ. ἀποϲβεννυμένου τοίνυν τοῦ γάλακτοϲ ἐπιθεωρητέον, πότερον διὰ νόϲον γίνεται τοῦτο μερικὴν ὑϲτέραϲ ἢ καὶ ἄλλων τινῶν τόπων, ἢ καὶ 〈δι᾿〉 ὅλου τοῦ ϲώματοϲ ἀτροφίαν κοινῶϲ ἢ φυϲικῶϲ ἐλαττοῦται τὸ γάλα μηκέτι τῆϲ φύϲεωϲ τοϲοῦτον ἀπογεννᾶν δυναμένηϲ, ὅϲον ἱκανόν ἐϲτιν τῷ τρεφομένῳ. κἇν μέν τιϲ νοϲώδηϲ ὑποπίπτη διάθεϲιϲ, ταύτην δεῖ ἀκολούθωϲ ἀναϲκευάζειν, τοῦ γὰρ πάθουϲ λυθέντοϲ καὶ ὁ παραποδιϲμὸϲ λύεται τῆϲ ἐνεργείαϲ· ἐὰν δὲ μὴ διὰ πάθοϲ, γυμναϲίοιϲ δεῖ χρῆϲθαι τοῖϲ ἀνειμένοιϲ καὶ περιπάτοιϲ καὶ τρίψεϲιν ταῖϲ δι᾿ αὐτῆϲ καὶ ταῖϲ δι᾿ ἄλλων μετὰ κατοχῆϲ πνεύματοϲ, ἐπὶ τέλει δὲ καὶ τούϲ μαϲτοὺϲ τρίβειν ἠρέμα. χρῆϲθαι δὲ καὶ ἀναφωνήϲει καὶ λουτρῷ καὶ τροφαῖϲ εὐχύλοιϲ καὶ τῇ διαχύϲει τῆϲ ψυχῆϲ καὶ τοῖϲ δυναμένοιϲ μάλιϲτα γυμνάζειν τὰ ὑπερκείμενα μέρη· διὰ τούτων γὰρ εἰϲ εὐτρο- φίαν ἀγομένου τοῦ ὅλου ϲώματοϲ ϲυνευτροφεῖ καὶ τὰ περὶ τοὺϲ μαϲτούϲ. ϲυνεχεϲτέρα δὲ ἔϲτω καὶ ἡ ἐκμύζηϲιϲ, πρὸϲ γὰρ τὴν τοι- αύτην αἴϲθηϲιν ὕληϲ ἐπιφορὰ γίνεται πλείονοϲ. Μνηϲίθεοϲ δὲ δὶϲ 7 sq. cap. XV] cf. Orib. Ϲoll. lib. inc. 13; Synops. ad Eustath. V 4 Aet. IV 6; Paul. I 4 13 sqq. § 28, 2—5] Must. I 94. 95 27 Μνηϲίθεοϲ] scil. in epistula ad Lyciscum (Νηπιοτροφικόϲ) Schol. Orib. III 682; cf. infra p. 87, 10 2 ὀλίγηϲ scil. ἐμβολῆϲ (‘modico vento flante’ Must.): αἰτίαϲ suppleb. Dietz οὐκ ἐκ τοῦ τοίνυν P: transp. Eimerins 4 τῆϲ κατὰ τοῦ〈το 〉 ϲυϲτάϲεωϲ Dietz: κατὰ τὴν αὐτοῦ (τούτου Rose) ϲύϲταϲιν Ermerins εὐτονὼ- τεροϲ Ermerins 7 sq. in mg. ος΄ 9 ἐλαττομένου P: corr. Dietz 9 sq. ἢ φθειρομένου καὶ ϲβεννυμένου P 10 παραδοτέον et 11 τὸ βρέφοϲ del. Eercerden.. videtur in mg. fuisse adnctatum τὸ βρέφοϲ, παραδοτέον unde in fine versuum duorum peperam verba in textum recepta sunt (cf. p. 76, 21): παραδοτέον 〈ἄλλη〉 τὸ βρέφοϲ ante καλὸν pos. Rose 11 γὰρ del. Hercerden (om. Aet) 13 ἐπι- θεωρητέον Ermerins ex Aet.: spatium litt. quattuor vel quinque ante θεωρητέον P 14 μερικῆϲ P: corr. Dietz τόνων P: corr. Dietz 15 δι᾿ add. Ermerins 18 δεῖ post ἀναϲκευάζειν posito tollitur hiatus ἀναϲκευάζει P: corr. Dietz 19 παρεμποδιϲμὸϲ Ermerins 24 ἀτροφίαν P: ϲorr. Ermerins 25 ϲυν- ευτρέφει P: corr. Ermerins τῆϲ ἡμέραϲ ἐμέτῳ χρῆϲθαι παραινεῖ μὴ ἐφιϲτάϲ, ὅτι διὰ τῶν ἐμέτων διαφθορὰ γίνεται μᾶλλον, χωρὶϲ εἰ μὴ χρόνιον νόϲημά τιϲ θέλοι διορ- θώϲαϲθαι. τινὲϲ δὲ τοῖϲ ἀρωματικοῖϲ ποτήμαϲιν ἐχρήϲαντο καὶ τοῖϲ καταποτίοιϲ 〈τοῖϲ διὰ〉 τοῦ γάλακτοϲ λεγομένοιϲ· ἔδοϲαν δὲ καὶ τοὺϲ μαϲτοὺϲ ἐϲθίειν τῶν πολυγαλακτούντων τῇ φύϲει ζῴων. οἱ δὲ γλαῦ- κάϲ τε καὶ νυκτερίδαϲ ἔκαυϲαν καὶ τὴν ϲποδιὰν αὐτῶν τοῖϲ πινομένοιϲ ἐπέπαϲϲον ἢ μεθ᾿ ὑγροῦ τινοϲ τοῖϲ μαϲτοῖϲ ἐπέχριον. ἅπερ ἀποδοκι- μαϲτέον ἕκαϲτα, τὸν γὰρ ϲτόμαχον ἀνατρέποντα καὶ φθορὰν ἐργαζό- μενα διπλαϲιάϲει τὴν ἀτροφίαν.

29 [98]. πλείονοϲ δὲ γενομένου γάλακτοϲ τοῖϲ εὐτονωτέροιϲ γυμναϲίοιϲ τὰ ϲώματα δεῖ καταπυκνοῦν, παχυτέρου δὲ ὄντοϲ λουτροῖϲ τε χρῆϲθαι καὶ τροφαῖϲ ῥοφηματώδεϲιν καὶ τοῖϲ ὀλιγοτρόφοιϲ τῶν προϲφερομένων καὶ ὑδροποϲίᾳ. τινὲϲ δέ, ὧν εἰϲιν οἱ περὶ Μοϲχίωνα, κάππαριν ἔδοϲαν καὶ ῥαφανῖδαϲ καὶ ταρίχουϲ· οῖϲ οὐ ϲυγκαταθετέον, διὰ γὰρ τῆϲ δριμυφαγίαϲ εἰ καὶ τὸ πάχοϲ τέμνοιτο τοῦ γάλακτοϲ, 〈ἡ〉 ποιότηϲ αὐτοῦ φθαρεῖϲα καὶ δηκτικὴ γενομένη μᾶλλον 〈βλάπτει〉. | λεπτοτέρου δὲ τοῦ γάλακτοϲ γενομένου τὰ μὲν λουτρὰ ἀποδοκιμαϲτέον ἐξυδατωτικὴν φύϲιν ἔχοντα. χρηϲτέον δὲ τροφῇ πόλτοιϲ ϲκευαζομένοιϲ ἐκ φαρόϲ τε καὶ χόνδρου καὶ ῴοῖϲ ῥοφητοῖϲ καὶ ϲτροβίλοιϲ καὶ ποϲὶ χοιρείοιϲ καὶ τοῖϲ ἀκροκωλίοιϲ (γλίϲχρον γάρ τι καὶ κολλῶδεϲ [ὃν] ἐν τούτοιϲ) καὶ ἐριφείοιϲ κρέαϲι ποτὲ μὲν ὀπτοῖϲ, ποτὲ δὲ ἑφθοῖϲ καὶ οἰναρίῳ τῆϲ γε τοῦ βρέφουϲ προκοπῆϲ ἐπιτρεπούϲηϲ. διαφθειρομένου δὲ τοῦ γάλακτοϲ, ὅπερ ἐπὶ τὸ πλεῖϲτον ἐξ ἀπεψιῶν γίνεται καὶ ϲυνου- ϲιῶν καὶ τῆϲ κακοχυμοτέραϲ τροφῆϲ, ὑφαιρετέον μὲν τούτων ἕκαϲτον, εἰϲ δὲ τὴν εὔχυλον καὶ ὑγιεινὴν ἐπιϲτρεπτέον δίαιταν. καὶ τὰ μὲν περὶ τῶν γαλούχων ταῦτα, ἀνακαμπτέον δὲ ἐπὶ τὰ λοιπὰ 〈τῶν〉 εἰϲ τὴν τοῦ βρέφουϲ ἐπιμέλειαν.

10 § 29, 1] Must. I 96 13] plin. Nat. hist. XIX 87 ‘scripsit et Moschion Grascus unum de raphanc columen’ 17 § 20, 2] Mose. I 99 22 § 29, 3] Must. I 98 2 τι〈ϲ〉 Schoene 3 ἔχρηϲαν P: corr. Dietz 4 τοῖϲ διὰ add. Er- merins 7 τούϲ μαϲτούϲ P: corr. Ermerins ὦνπερ Ermerins 8 ἕκαϲτα Reinhold: ἕκαϲτον P διαφθορὰν Ermerins post ἐργαδόμενα addend. fort. ϲιτίων 9 ἀποτροφίαν P: corr. Ermerins 11 δεῖ Ermerins: δὲ P παχύτε- ρον P: corr. Dietz 12 χρῆϲθαι Rose: χρῆ ὡϲ P: χρήϲθω Ermerins 14 καὶ ππάριν P: corr. Rose 15 καὶ Ermerins: κατὰ P 16 ἡ add. Ermerins φθαρεῖϲα καὶ P: φθαρήϲεται Rose γεναμένη P: corr. Dietz βλάπτει addidi: βλάψει add. Ermerins 18 τροφὴν P: corr. Dietz 20 post τοῖϲ add. ἅλλοιϲ Ermerins (sed om. Aet.) [δν] ἐν Schoene et Kalbfleisch: ὁν· ἐν P: ἐνι Rose 21 post τούτοιϲ add. παχύνει τὸ γάλα Ermerins ἑφθοῖϲ Dietz: ὁφθϲῖϲ P 22 οἰναρίου P: corr. Dietz τε P: corr. Dietz παρακοπῆϲ P: corr. Dietz 25 ἐπιϲτρεπτέον Rose: ἐπιτρεπτέον P: ὑποϲτρεπτέον Ermerins 26 τῶν addidi coll. p. 83, 25: τὰ λοιπὰ εἰϲ seclus. Ermerins: εἰϲ vocabulo secluso τῆϲ τοῦ βρέφουϲ ἐπιμελείαϲ Rose

XVI [XXXVI]. Περὶ λουτροῦ καὶ τρίψεωϲ τῶν βρεφῶν.

30 [99]. Προϲεκτέον τοίνυν ἀκριβέϲτερον τοῖϲ λουτροῖϲ, ἵνα μήτε ϲυνεχῶϲ λούηται τὸ βρέφοϲ μήτε ἐπὶ πολὺ καθέψηται διὰ τῆϲ ἐξαντλή- ϲεωϲ, ὅπερ αἱ πλεῖϲται πράττουϲιν γυναῖκεϲ· τρὶϲ γὰρ αὐτὸ λούουϲι δι᾿ ἡμέραϲ καὶ νυκτὸϲ καὶ μέχρι τῆϲ ἐκλύϲεωϲ καταντλοῦϲιν ἡδόμεναι τῷ μετὰ τὸ λουτρὸν αὐτὸ κεκοπωμένον ἡϲυχάζειν τε καὶ κοιμᾶϲθαι. τοῦτο δ᾿ ἐϲτὶ βλαβερώτερον· ἄτονον γὰρ γίνεται τὸ ϲῶμα καὶ εὐπαθὲϲ καὶ εὐπερίψυκτον καὶ πρὸϲ πᾶϲαν βλάβην εὐάλωτον, ἐξοχώτερον δὲ κεφαλὴν πέφυκεν ἀδικεῖϲθαι καὶ τὰ περὶ τὰϲ αἰϲθήϲειϲ. ὅθεν καὶ καθ᾿ ἡμέραν μὲν αὐτὸ δεῖ λούειν, οὐδέποτε δὲ νυκτόϲ, ἀλλ᾿ οὐδὲ δὶϲ οὐδὲ τρίϲ, μόνον δὲ ὅταν ἐπείγῃ τι, μολυνόμενον ἐπὶ πλεῖον ἢ ἐξανθήμαϲιν τραχυνόμενον. |

31 [100]. ὁ δὲ τρόποϲ ὁ τοῦ λουτροῦ καὶ τῆϲ τρίψεωϲ τοιοῦτόϲ ἐϲτιν. δεῖ πρῶτον οἰκημάτιον ἐκλέγειν ϲυμμέτρωϲ θερμὸν καὶ τὴν αὐγὴν ἀποκλίνειν. καθίϲαϲαν δὲ τὴν μαῖαν καὶ ἐπὶ τῶν μηρῶν καὶ ἐπὶ τῶν γονάτων ἁπλώϲαϲαν ὠμόλινον 〈ἢ〉 ῥάκοϲ, ἔπειτα κατακλίνειν τὸ βρέφοϲ καὶ ἀποϲπαργανώϲαϲαν ἀλείφειν ἐλαίῳ χλιαρῷ· εἶτα κατέ- χουϲαν τῇ εὐωνύμῳ χειρὶ τὸν δεξιὸν βραχίονα ὑπὸ τὴν μαϲχάλην, ὥϲτε τὸ ϲτῆθοϲ αὐτοῦ τῷ πήχει προϲαναπαύεϲθαι παρεγκεκλιμένου ποϲῶϲ ἐπὶ τὸ δεξιὸν πλευρόν, καταντλεῖν διὰ τῆϲ δεξιᾶϲ χειρὸϲ ὕδωρ θερμόν τε καὶ εὔκρατον ὡϲ πρὸϲ τὴν τοῦ βρέφουϲ εὐαρέϲτηϲιν· τὸ γὰρ ὡϲ πρὸϲ ἡμᾶϲ εὔκρατον ζεϲτότερον ἀκμὴν τῷ νηπίῳ διὰ τὴν ὑπερβάλλουϲαν τρυφερίαν τοῦ ϲώματοϲ. παρεπιχέειν δέ τινα κατὰ λόγον ἁρμόϲει ὕδωρ θερμόν, ἐπεὶ ψύχεται τὸ πρῶτον, καὶ καταντλεῖν μέχριϲ ἂν εὐανθὲϲ γένηται τὸ ϲῶμα καὶ ὁμαλῶϲ θερμόν. εἶτα ϲτρέφειν τὸ βρέφοϲ καὶ ὑπτιωθέντοϲ αὐτοῦ προϲαπολούειν καὶ ἀποκαθαίρειν τὰ μηρία καὶ τὴν ἕδραν καὶ τὰ περὶ τὸν τράχηλον καὶ τὰ περὶ τὰϲ μαϲχά- λαϲ (ῥύποϲ γὰρ αὐτοῖϲ περιφύεται) κἄπειτα λοιπὸν εἰϲ καθαρὸν ὕδωρ ὴ ἔλαιον ἀποβαπτομένῳ τῷ λιχανῷ τὰ ἐγκείμενα τῷ ϲτόματι ϲίελα κομίζεϲθαι καὶ ἡϲυχῆ γλῶττάν τε καὶ οὖλα καὶ χαλινὰ διαψηλαφᾶν, κούφωϲ δὲ θλίβειν τὸ ἦτρον εἰϲ ὑπόμνηϲιν ἀπουρήϲεωϲ. μετὰ δέ τιναϲ ἡμέραϲ καὶ διὰ γαλακτώδουϲ ὕδατοϲ μετὰ τὸ θερμὸν ἐθίζειν αὐτὸ 2 § 30, 1 sq.] Must. I 100 4 τρίϲ γὰρ αὐτὸ λούουϲι] quod praecipit Mnesitheus ap. 0rib. Coll. lib ine. 19 12 § 31] Must. I 101. 102 1 in mg. οζ΄ 3 ἐπαντλήϲεωϲ Ermerins 7 βλαβερώτατον Rose (sed cf. Kȗhner-Gerth II 305) 10 αὐτὸ Ermerins: τὸ P 11 ἐπείγη Ermerins: ἐπὶ τὴν τί P 15 αὐτὴν P: corr. Dietz ἀποκλῖνον Rose 16 ἢ add. Reinhold ἔπειτα P: ἐπ᾿ αὐτοῦ Ermerins 20 καταντλεῖν Rose: καταντλὰν τὲ P: τε del. Er- merins 21 τε καὶ coniuneta inserui post θερμόν. erant, nisi fallor, in archetypi margine suppleta hoc modo καὶ, ut uno versu (διὰ . . . εῦκρατον) facile potuerint diseindi (cf. supra p. 74, 10 sq.) καὶ ὡϲ P: καὶ ante εὔκρατον pos. Ermerins, del. Rose 23 παρεπιχέει P: corr. Dietz 24 post ὕδωρ transponend. fort. ἁρμόϲει propter hiatum (sive θερμὸν ante ὕδωρ) ἐπιψύχεται P: corr. Ermerins 29 ἐκκείμενα P: corr. Ermerins 30 χαλινοὺϲ Rose λοῦϲθαι, χάριν τῆϲ πρὸϲ τὴν ψυχρολουϲίαν ϲυνηθείαϲ, ὑφ᾿ ἧϲ δυϲπερί- ψυκτον φυλαχθήϲεται.

[101]. μετὰ δὲ τὸ λουτρὸν ἐκ τῶν ϲφυρῶν ἀποκρατούμενον ἐπὶ κεφαλὴν αὐτὸ δεῖ κρεμνᾶν χάριν τοῦ διάϲταϲιν λαμβάνειν τούϲ ϲπονδύλουϲ καὶ εὐκαμπῆ τὴν ῥάχιν ἀποτελεῖϲθαι καὶ τὰ νεῦρα καθά- περ ἐκ ϲυϲτροφῆϲ τινοϲ ἁπλοῦϲθαι, κἄπειτα προϲηνῶϲ αὐτὸ ϲχηματί- ζειν κατὰ τῶν τῆϲ λελουκυίαϲ μηρῶν καὶ τῷ προυποκειμένῳ ῥάκει ἢ ὠμολίνῳ περιβληθὲν ἐκμάϲϲειν. εἶτα ϲυναλείφειν ἐκτενῶϲ καὶ τρίβειν μετὰ διαπλαϲμοῦ μέροϲ ἕκαϲτον, ὥϲτε λεληθότωϲ [ἕκαϲτον] τὸ ἀκμὴν ἀδιαμόρφωτον εἰϲ τοὺϲ κατὰ φύϲιν διατυπωθῆναι χαρακτῆραϲ. δια- κρατήϲαϲα γὰρ οὖν ἡ τιτθὴ ποτὲ μὲν τὸν καρπὸν μετὰ ἀποτάϲεωϲ τῆϲ δεξιᾶϲ χειρὸϲ λοξὴν κατὰ ῥάχεωϲ ἀπὸ εὐωνύμου γλουτοῦ τὴν τρίψιν ἀγέτω, ποτὲ δὲ καὶ τὸ δεξιὸν ϲφυρὸν καταϲχοῦϲα πάλιν ἀπὸ τῆϲ εὐωνύμου ὠμοπλάτηϲ ἐπὶ τὸ δεξιὸν ἀγέτω ϲκέλοϲ. εἶτ’ ἐπὶ ῥάχιν ἀνακλάτω τὰ κῶλα, δεξιὸν μὲν ἀκροπόδιον ἀριϲτερῷ προϲάγουϲα χειρὸϲ ἄκρῳ, εὐώνυμον δὲ δεξιῷ. μαλάϲϲεται γὰρ οὕτω τὰ νεῦρα τῶν ἄρθρων, 〈ὧν〉 ἕκαϲτον εὐκινητότερον ταῖϲ ποικίλαιϲ περιαγωγαῖϲ ἀποτελεῖται, καὶ εἴ τι γλιϲχρῶδεϲ ϲυνιϲταμένου τοῦ ζῴου παρειϲεδύετο τοῖϲ ἄρθροιϲ, ἐκθλίβεται. μετὰ δὲ τὴν καθ᾿ ἓν μάλαξιν ἀμφότερα τὰ ϲκέλη πρὸϲ ἄλληλα ϲυνάγουϲα διὰ μὲν τῆϲ ἑτέραϲ χειρὸϲ μετ᾿ ἀποτάϲεωϲ ϲυνεχέτω, διὰ δὲ τῆϲ ἑτέραϲ ὅλον κατὰ μῆκοϲ τριβέτω.

[102]. καὶ τοπικῶϲ ἰγνύαϲ μὲν ἐκπλατυνέτω τῇ τοῦ θέναροϲ ἐπαγωγῇ. ϲφυρὰ δὲ ἀλλήλοιϲ προϲηγμένα ζυγούτω καὶ ῥυθμιζέτω 〈καὶ〉 κατὰ τὴν ἀνάτριψιν τὴν ἀπὸ τῶν πτερνῶν τὰϲ προτέραϲ ὑπεροχὰϲ καταϲτελλέτω διορθουμένη τὸ ἐκτρεπόμενον· εἶτα προϲανακλάτω τὰ κῶλα τοῖϲ πυγαίοιϲ προϲάγουϲα τὰϲ πτέρναϲ. ἐντεῦθεν δὲ καὶ πλα- τείαιϲ ταῖϲ χερϲὶν ἐπ᾿ εὐθείαϲ τε καὶ κατὰ περιϲπαϲμὸν ἐξομαλιζέτω τὴν ῥάχιν, εἶτα τῷ μεγάλῳ δακτύλῳ κάτωθεν ἀπὸ μεϲοπυγίου ἕωϲ ἰνίου κατ᾿ ἀπόταϲιν θλίβουϲα ἐπικοιλαινέτω 〈καὶ πά〉λιν ἀπὸ τραχήλου ἕωϲ ἱεροῦ ὀϲτέου κατ᾿ εὐθεῖαν, ἵνα ἡ μετὰ τοῦ εὐπρεποῦϲ καὶ ἡ μετ᾿ 3 § 32] Must. I 103. 104 22 § 33] Must. I 104 3 ἀποκρατούμενον Rose: αὐτὸ κρατούμενον P 4 κρημνᾶν Rose (cf. p. 161, 9. 11) διάϲταϲιν] ‘accepto Spatio’ Must.: διάταϲιν Ermerins 5 ϲφονδύλουϲ Rose 7 λουκυίαϲ P: corr. Dietz ἢ del. Ermerins, restit. Reinhold 9 ἕκαϲτον del. Ermerins; τὸ ante ἀκμὴν pos. Hercerden: τὸ λελη- θότωϲ ἕκαϲτον P 11 γὰρ del. Ermerins ἀποϲτάϲεωϲ P: corr. Ermerins 14 ὠμοπλάτεωϲ P: corr. Ermerins 15 ἀριϲτερὸν et ἄκρον P: corr. Diets 16 ἄρθρων, ὦν Dietz: ἀρὸρῶν (sic) P 18 ϲυνιϲταμένω τῶ ζώω P: corr. Ermerins 19 ἐνθλίβεται P: corr. Ermerins 19 sq. προϲάλληλα P: πρὸϲ ἕν errore Rose 20 μετὰποϲτάϲεωϲ P: corr. Ermerins 23 προϲηγμένα ζυγούτω Dietz: προϲηγμένουϲ ζυγῶν τε P καὶ suppl. Reinhold 24 πτερνῶν Er- merins: ϲτέρνων P προ〈φανεϲ〉τέραϲ Reinhold 23 ἐκτρεπόμενον Rein- hold: ἐκπτέρνων P 27 καὶ κατὰ Dietz: καὶ τὸ P 28 μεϲοπυγέου P: corr. Rose 29 κατ᾿ ἀπόταϲιν Ermerins: καταπόϲὴν P θλίβειν, ἐπικοιλενίτω τὴν P: θλίβουϲα ἐπικοιλαινέτω αὐτὴν 〈καὶ πάλιν〉 Ermerins, sine αὐτὴν Kalb- fleisch 30 ἡ del. Ermerins ἀπρεποὺϲ P: corr. Ermerins εὐκινηϲίαϲ τῶν ϲπονδύλων ϲύνθεϲιϲ ἀποτελεϲθῇ. μετὰ δὲ ταῦτα διὰ τοῦ μεγάλου καὶ λιχανοῦ δακτύλου τὰ περὶ τὰ πυγαῖα ταῖϲ ἐμπιέϲεϲιν εὐπρεπείαϲ ἕνεκα κοιλαινέτω, ϲυνεϲτραμμένηϲ δὲ τῆϲ χειρὸϲ ἐπαγωγῇ τὰ ὑπὲρ τὸν ἔϲχατον τῆϲ ῥάχεωϲ ϲπόνδυλον λεληθότωϲ ἀπωθείϲθω πρὸϲ τὸ μὴ γενέϲθαι λόρδωϲιν, οὕτω δὲ καὶ κατὰ νώτου καὶ μετα- φρένου χάριν τοῦ δυϲεξύβωτα καὶ 〈μὴ〉 ἀνώμαλα εἶναι. μετὰ δὲ ταῦτα τὸ κεφάλιον πρῶτον μὲν 〈κατὰ〉 περιαγωγὴν ἑκατέρᾳ χειρὶ τριβέτω ϲτρογγύλωϲ, δεύτερον δέ πωϲ ὑποτυπούτω ποτὲ μὲν ἐξ ἀντιθέτων τῶν χειρῶν ἦ μὲν κατ᾿ ἰνίου, ἢ δὲ κατὰ μετώπου ταϲϲομένη, ποτὲ δὲ ἦ μὲν κατὰ κορυφῆϲ, ᾖ δὲ ὑπ᾿ ἀνθερεῶνα. εὐρυθμιζέτω δὲ δεξιῶϲ τὸ κρανίον, ὥϲτε μὴ προμηκέϲτερον ἢ φοξὸν ἀποτελεϲθῆναι. ποτὲ δὲ καὶ κινείτω προϲεπαίρουϲα τὸ κεφάλιον καὶ ἀποτεινέτω, γυμναϲίαϲ ἕνεκα τῶν τενόντων καὶ κινήϲεωϲ τῶν ϲπονδύλων, ἐπεὶ δι᾿ αὑτοῦ ταῦτα τὰ μέρη κινεῖν ἀδυνατεῖ τὸ νήπιον.

34 [103]. τούτων δὲ ἐπιμεληθεῖϲα ϲτρεφέτω τὸ βρέφοϲ καὶ | τὰ ἔμπροϲθεν ϲυναλειφέτω. καὶ διά τινων ἡμερῶν τούϲ ὀφθαλμούϲ ἐγχυματιζέτω, καὶ μὴ καθ᾿ ἡμέραν, ὀφθαλμίαι γὰρ ἐντεῦθεν ἐνίοιϲ ἐπακολουθοῦϲιν ἑλκουμένων ποτὲ καὶ τῶν ὑμένων. τριβέτω δὲ πάλιν ἀπὸ ἀκρωμίου κατὰ μίαν ἀποτεταμένην χεῖρα, κἆπειτα λοιπὸν αὐτὰϲ ἀντιπαραλλαϲϲέτω περὶ ϲτέρνον ὡϲ ἐπὶ πλευρὰϲ ἄγουϲα καὶ περιπτύϲ- ϲουϲα, καθάπερ ἐπὶ τῶν περιλαμβανόντων εἴωθε γίνεϲθαι, μετὰ ποϲῆϲ ἐκτάϲεωϲ. προϲανατριβέτω δὲ κοιλίαν καὶ θώρακα καὶ καθ᾿ ἓν πάλιν ϲκέλοϲ ἀποτεταμένον. εἰθ᾿ ὑφ᾿ ἕν ἐζυγωμένα τὰ δύο. διαϲαλευέτω δὲ καὶ τὰϲ ἐπιγονατίδαϲ, ἵνα μὴ δυϲκίνητοι τῇ ϲυμβολῇ τῶν κώλων καθι- ϲτῶνται, καὶ προϲεκπλατυνέτω χάριν εὐμορφίαϲ ἁπλῇ τῇ χειρὶ κατὰ μῆκοϲ ἀντιπαραγομένῃ, ϲυνηγμένων πρὸϲ ἄλληλα τῶν ϲκελῶν. τριβέτω δὲ τοῖϲ ἀντίχερϲιν ἑκατέροιϲ καὶ τοὺϲ ὀφθαλμοὺϲ 〈καὶ〉 περιπλαϲϲέτω καὶ τὸν μυκτῆρα διεγείρουϲα μὲν αὐτὸν ἐπὶ ϲιμῶν, θλίβουϲα δὲ ἐπὶ γρυπῶν, προϲαναϲτέλλουϲα 〈μέν〉, ἐφ᾿ ὧν τὸ γρυπόν, οὐ κατὰ μετε- ωριϲμὸν ἐπὶ τοῦ ὑψώματοϲ, κατὰ προπέτειαν δὲ τῶν περὶ τὸ ϲφαι- ρίον ἄκρων, ἐπιϲπωμένη δὲ ἀνεϲταλμένα τὰ πτερυγώματα τῶν ῥινῶν. 15 § 34, 1] Must. I 104 105 22 § 34, 2] Must. I 104 1 εὐκινὴϲεωϲ P: corr. Ermerins ϲφονδύλων Rose (ut solet) ϲύνδεϲιϲ Rienhold ἀποτελεϲθῆναι P: corr. Dietz 3 εὐτρϲπίαϲ P: corr. Ermerins 5 γενέϲθω P: corr. Dietz 6 δυϲεξώβωτα P. corr. Ermerins μὴ add. Er- merins 7 κατὰ add. Dietz 8 ὑποτυπούτω (adiecto αὐτὸ) Ermerins: ὑπὸ τὸ αὐτὸ P ἐξαντιθέντων P: corr. Ermerins 9 sq. ἢ Ermerins: ὴ P (guater) 10 ἀνθεριων (sic) P: corr. Dietz 13 τενώτων P: corr. Dietz 15 τούτων Dietz: τούτου· τῶν P 17 ὀφθαλμιὰ P: corr. Distz 20 περὶ ϲτέρνον Ermerins: περιϲτερὸν ὃν P ἄγουϲ P: corr. Dietz 21 περιλαμβα- νόντων Rose: παραμβανόντων P |†|ίνεϲθαι (γ in ras.) P 22 ἐκϲτάϲεωϲ P: corr. Ermerins 23 εἶτ᾿ P 24 ϲυμβουλῆ P: corr. Dietz καθιϲτῶνται scripsi: κοθιοῦνται P: καθῶνται Rose 26 ἀντιπαραγομένηϲ P: corr. Dietz 27 καὶ add. Ermerins (quod sequitur καὶ ante τὸν μ. omisso Rose) περι- πλακέτω P: corr. Rose (—ττ— Dietz) 22 μὲν addidi 30 ἐπὶ P: ἐϲτι Rose ϲφερὸν corr. Ermerins 31 δὲ om. Ermerins εἰ δὲ ἄρρεν τὸ νήπιον ὑπάρχον φαίνοιτο λειπόδερμον, τρυφερῶϲ ἐπι- ϲπάϲθω τὴν ἀκροποϲθίαν ἢ καὶ διὰ κροκύδοϲ ϲυνεχέτω πρὸϲ διακρά- τηϲιν· ἑλκομένη γὰρ ἐκ τοῦ πρὸϲ ὀλίγον καὶ ϲυνεχῶϲ ἐπιϲπωμένη ῥᾳδίωϲ ἐπιδίδωϲι καὶ τὸ κατὰ φύϲιν ἀπολαμβάνει μῆκοϲ καλύπτουϲα τὴν βάλανον καὶ ϲυνεθιζομένη τὴν φυϲικὴν εὐμορφίαν τηρεῖν. προϲ- αναπλαϲϲέτω δὲ καὶ τὸν ὄϲχεον ἐκ τῶν ϲυμμηριῶν, 〈καὶ〉 ἵνα μὴ θλίβηται, προῦποβάλλουϲα ἔριον κατὰ τῶν μηρῶν οὕτωϲ αὐτὸν ἀπο- τιθέτω. |

35 [104]. μετὰ δὲ τὸν διαπλαϲμὸν ϲπαργανούϲθω τὸ βρέφοϲ ὀλίγῳ λελιπαϲμένον ἐλαίῳ· τὸ γὰρ πλεῖον ψύχει τε καὶ οὐκ ἐᾷ μένειν τὰ ϲπάργανα δι᾿ ὑγραϲίαν, καὶ ὀλιϲθανόντων καὶ περιτρεπομένων δια- ϲτρέφεται τὰ κῶλα. ϲυμφέρει δέ ποτε καὶ κηρῷ Τυρρηνικῷ τακέντι 〈ϲὺν〉 ἐλαίῳ πρὸ τῆϲ ϲπαργανώϲεωϲ ἀλείφειν τὰ ϲώματα· μαλάϲϲει γὰρ οὖτοϲ καὶ θάλπει τὸν ὄγκον, ἔτι δέ πωϲ τρέφει καὶ λευκαίνει τὸ ϲῶμα. μετὰ δὲ τὸ λουτρὸν ἐκμυζάτω τὰ ὦτα καὶ τοὺϲ μυκτῆραϲ τοῦ βρέφουϲ, ὅπωϲ μὴ ὑπομεῖναν ὑγρὸν τρυφεροὺϲ ἔτι τυγχάνονταϲ τοὺϲ φυϲικοὺϲ πόρουϲ βλάψῃ.

XVII [XXXVII]. Πῶϲ δεῖ καὶ πότε διδόναι τῷ βρέφει τὸν μαϲτόν.

36 [105]. Διαϲτήϲαϲα δὲ ὀλίγον, ὥϲτε 〈τὸ βρέφοϲ ἀπηρεμῆϲαι μετὰ〉 τὴν ἐκ τοῦ λουτροῦ ταραχήν, αὐτὸ παρατιθέτω· τὸ γὰρ εὐθέωϲ παρέχειν τὴν τροφὴν ἐπιβλαβὲϲ οὐ μόνον νηπίῳ, ἀλλὰ καὶ τελείῳ, πεπυρωμένη γὰρ ἡ ϲύγκριϲιϲ ἀθρόωϲ ἐπιϲπᾶται τὴν τροφὴν καὶ δια- φθείρει. καὶ αὐτὴ ἡ γαλουχοῦϲα, εἴπερ ἀπὸ βαλανείου τυγχάνει, διαϲτηϲάτω τὸ αὔταρκεϲ καὶ προλαμβανέτω πρότερον ὑδάτιον· οὐ γὰρ τεταραγμένῳ τῷ ϲώματι μόνον ἐπιβλαβὲϲ λαμβάνειν τὴν τροφήν, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τεταραγμένου ϲώματοϲ τροφὴ βλάπτει. καὶ τὸ νήπιον οὖν ἀπὸ τοῦ λουτροῦ διαϲτηϲάτω καὶ ἡ τροφόϲ, 〈καὶ〉 ἀπαμελξάτω 15 § 35, 2] Must. I 106 20 § 26] Must. I 107 3 ἐκ τοῦ] comparat ἐκ τοῦ παραχρῆμα, ἐκ τοῦ παραυτίκα Ermerins: ἐκτὸϲ Rose 5 βάλανον Dietz: λαμβάνον P ϲυνηθιζομένη P: corr. Dietz 6 τὸν P: τὸ Rose καὶ add. Ermerins 7 καὶ ὑποβάλλουϲα P: corr. Kind αὐτὸν Ermerins: αὐτὸ P 10 δὲλιποϲμὲνον P: corr. Dietz ψύχει τε Rose: ψύχηται P 11 δι᾿ ὑγραϲίαν scripsi: ἰδραϲμένα (puncto apposito) P: ἐδραϲμένα Dietz ὑδροϲμένα Rose 12 sq. τακέντι 〈ϲὺν〉 scripsi: ἀνιέντι P: ἀνιέντα Dietz 13 μαλάϲϲειν P: corr. Dietz 14 προϲτρέφει P: corr. Rose 16 post ὑγρόν addam τι ἐπιτυγχάνονταϲ P: corr. Ermerins 18 sq. in mg. οη΄ rudr. 20 verba supplevi secundum p. 53, 10: λήγειν suppl. Rose 21 αὐτῷ P: corr. Ermerins παρατιθέντων P: corr. Dietz 22 νηπίων et τελείων P: corr. Ermerins 24 αὐτὴν γαλουχοῦϲαν P: corr. Dietz et Ermerins 25 διαϲτήϲαϲα τῷ τὸ P: corr. Rose 26 τεταραγμένον P: corr. Dietz ἐπιβλαβῶϲ P: corr. Ermerins 27 ὴ ante ἀπὸ add. Ermerins, ante τροφὴ Rose τοῦ ante ϲώματοϲ add. Ermerins 28 καὶ ἡ· τροφὸϲ 〈καὶ〉 scripsi: ἡ τρ. καὶ Rose: 〈καὶ ἡ τροφὸϲ〉 repet. Rienhold τὸ παρεγκείμενον τοῖϲ μαϲτοῖϲ καὶ ἀποθλίψαϲα τὸ ἀπὸ τῆϲ τα|ραχῆϲ διεφθαρμένον γάλα, τότε διδότω καθαρὰν τροφὴν εὐϲταθοῦντοϲ τοῦ ϲώματοϲ.

37 [106]. ἀεὶ μέντοι παρέχουϲα τὸν μαϲτὸν καθεζέϲθω καὶ προϲ- ϲτερνιϲαμένη ταῖϲ ἀγκάλαιϲ τὸ βρέφοϲ ποϲῶϲ ἀνάρροπον ἐπὶ πλευρὸν ἐϲχηματιϲμένον, ποτὲ μὲν δεξιόν, ποτὲ δὲ εὐώνυμον, ἐντιθέτω τοῖϲ χείλεϲιν αὐτοῦ τὴν θηλήν. καθεζέϲθω μὲν οὖν οἶον ἐπινενευκυῖα, ἐπειδήπερ ὑπτιωμένηϲ αὐτῆϲ ἢ καταρρόπου ἐϲχηματιϲμένηϲ δυϲκολω- τέρα γίνεται ἡ κατάποϲιϲ, ὥϲτε ποτὲ μὲν ἀνταποδίδοϲθαι τὸ πινό- μενον, ποτὲ δὲ καὶ πνιγμοῦ γίνεϲθαι παραίτιον. τοῦ αὐτοῦ δὲ χάριν καὶ τὸ βρέφοϲ ποϲῶϲ ἀνάρροπον ἐϲχηματίϲθω, μὴ διηνεκῶϲ δὲ ἐπὶ τὸ- δεξιὸν πλευρόν, πρῶτον μὲν εἰϲ τὸ ἐναλλάξαι ἐφ᾿ ἑκατέρου τε μαϲτοῦ τρέφεϲθαι, δεύτερον δὲ πρὸϲ τὸ μὴ μετὰ τὴν λύϲιν τῶν ϲπαργάνων μὴ πάντοτε κατεχομένην τὴν δεξιὰν μελέτην ὑπομεῖναι τῆϲ ἀνενεργη- ϲίαϲ. ἐνθεῖϲα μέντοι τὸν μαϲτόν, ὡϲ εἴρηται, πρὸ τοῦ τὸ νήπιον ἐπι- ϲπᾶϲθαι τὴν θηλὴν πρᾴωϲ ἐνθλιβέτω τὸ γάλα πρὸϲ ὑπόμνηϲιν τῆϲ ὀρέξεωϲ καὶ εἰϲ τὸ μὴ κακοπαθεῖν ἐπὶ πολὺ τὸ νήπιον τὴν πρώτην βιαζόμενον ὁλκήν. ἀφ᾿ ὕπνου δὲ ἡ τροφὸϲ ὑπάρχουϲα πάντοτε περι- πατείτω διατριψαμένη καὶ ϲαλεύουϲα τούϲ μαϲτούϲ 〈καὶ〉 οὕτω τὸ γάλα τῷ τρεφομένῳ παρεχέτω· διατμίζεται γὰρ τὸ περιϲϲὸν καὶ λύεται τὸ παχυμερὲϲ ἐκ τῆϲ τοιαύτηϲ προδιακινήϲεωϲ. μικρὸν δ᾿ ἐν ταῖϲ ἀγκά- λαιϲ αὐτὸ προδιακατέχουϲα μετὰ τὸ ϲυμμέτρου μεταϲχεῖν γάλακτοϲ κοιμιζέτω καθ᾿ οἴαϲ ὑπεδείξαμεν κοίτηϲ, προκύπτον δὲ καὶ ἐγκλῖνον καθεδρίῳ. πάντοτε δὲ ἄνωθέν τι περιβαλλέϲθω ϲκέπηϲ ἕνεκεν ἢ τοὺϲ ὁφθαλμοὺϲ αὐτοὺϲ ἐπικαλυπτέτω διά τινοϲ, οὐ μόνον τῇ τρυφερίᾳ πρὸϲ πᾶν τὸ παρεμπεϲεῖν δυνάμενον εὐαδικήτουϲ ὑπάρχονταϲ, ἀλλὰ καὶ ὑπὸ τοῦ πλείονοϲ φωτὸϲ καὶ τῆϲ ἀηδεϲτέραϲ αὐγῆϲ εἰωθόταϲ ἀπο- ϲτραβοῦϲθαι. μὴ ϲυγκοιμάϲθω δὲ τὸ βρέφοϲ αὐτῇ, καὶ μάλιϲτα ἐν ἀρχαῖϲ, ἵνα μὴ ἀπροόπτωϲ ἐπικυλιϲθεῖϲα περιθλάϲεωϲ ἢ πνιγμοῦ γένηται παραιτία. διὸ καὶ παρακείϲθωϲαν αἱ βαυκάλαι τῇ κλίνῃ, κἂν ἔγγιον ἔτι ϲπουδάζῃ τὸ βρέφοϲ ἔχειν, ἡ ϲκάφη κατὰ τῆϲ κλίνηϲ ἐπιτιθέϲθω.

4—18 § 37, 1—3] Must. I 108 18 § 37, 4] Must. I 109 21 § 37, 5] Must. I 116 23 ὑπεδείξαμεν] seil. cap. X 1 παρακείμενον P: corr. Ermerins 2 τὴν ante τροφὴν add. Er- merins 4 πρὸϲ ϲθερνιϲαμένη P: corr. Dietz 5 πο ϲῶϲ P πλευρᾶν P: corr. Ermerins 11 ἐϲχηματίϲθω Dietz (qui et ἐϲχημάτιϲται): ἐϲχημάτιϲθαι P: ἐϲχηματίϲθη Rose 12 post μὲν add. γὰρ Ermerins τε Rose: δὲ P: δεῖ Ermerins 13 sq. post ϲπαργάνων del. μὴ Ermerins 14 ἀνεργιϲίαϲ P: corr. Rose 15 μαϲθὸν P: corr. Rose ἐπιϲπὰϲθαι Rose: ἐπιϲπαϲθῆ P: ἐπιϲπάϲαϲθαι Ermerins 16 ἐκθλιβέτω Ermerins 11 μὴ εἰϲ τὸ P: corr. Ermerins 19 καὶ ante διατριψαμένη add. Rose, ante οὕτω Ermerins cf. p. 71, 19; 70, 28 21 πρὸϲδιακινήϲεωϲ P: corr. Dietz μικρὰ P: corr. Ermerins 22 αὐτὸ P: corr. Ermerins μετὰ τοῦ P: corr. Ermerins 23 προκόπτον P: corr. Rose δὲ] τε Ermerins 25 αὐτῶν P: corr. Kind: αὐτοῦ Ermerins 27 ἀηδεϲτέραϲ scripsi: ἀναδεϲτέραϲ P: ἀναιδεϲτέραϲ editt.. αὐγῆϲ P: αὔραϲ videtur legisse Must. εἰωθότωϲ P: corr. Dietz 30 παραίτιοϲ Rose 30 sq. ἔγγιον ἔτι Schoene: ἔνιόν τι P: ἐναντίον 〈αὐτῆϲ〉 Reinhold (debebat αὐτῆϲ)

38 [107]. παραινετέον δὲ τῇ τροφῷ καὶ ὥϲτε μὴ δι᾿ ὅληϲ τῆϲ ἡμέραϲ ἢ νυκτὸϲ διδόναι τὸ γάλα· διὰ γὰρ τὴν ἀμετρίαν νόϲοιϲ ἁλί- ϲκεται, πρὶν ἐξοικονομῆϲαι τὸ πρῶτον ἕτερον λαμβάνον καὶ οὕτωϲ διαφθεῖρον τὸ πρῶτον, καὶ μάλιϲτα νυκτόϲ. πλεονάκιϲ μὲν οὖν παρ- ἔχειν τὸν μαϲτὸν παρ᾿ ὅϲον τὴν αὐτάρκη τροφὴν οὐ δύναται λαμβά- νειν· καὶ γὰρ τὸ γάλα φύϲει πλήϲμιον, ὥϲτε κόρον ἐμποιῆϲαι τῷ νηπίῳ, πρὶν ἢ αὔταρκεϲ αὐτῷ πρὸϲ τὴν διάθρεψιν παρατεθῆναι, καὶ αὐτὸ δὲ τὸ βρέφοϲ, κάμνον διὰ τὴν ἀτονίαν τοῦ ἐπιϲπᾶϲθαι ἄχρι πλείονοϲ τὴν θηλήν, ἀφίϲταται πρὸ τοῦ λαβεῖν τὸ αὔταρκεϲ. παρ᾿ δ πλεονάκιϲ μὲν αὐτῷ δεῖ τὸ γάλα δίδοϲθαι, πλὴν οὐκ ἀδιαλείπτωϲ οὐδὲ πρὸ τοῦ λουτροῦ, πολὺ δὲ μᾶλλον οὐδ᾿ ἐν αὐτοῖϲ τοῖϲ βαλανείοιϲ, ὅπερ ἀπαραιτήτωϲ ποιοῦϲιν αἱ γυναῖκεϲ ῥᾳδίωϲ κλαῖον αὐτὸ ϲιγῆϲαι θέλουϲαι· διαφθειρομένου γὰρ καὶ ἀποξυνομένου τοῦ γάλακτοϲ κακοῦ- ται τὸ νευρῶδεϲ ἐπιληψίαι τε καὶ ἀποπληξίαι γίνονται. πάντων δὲ χαλεπώτατον καὶ εἰϲ προφυλακὴν τοῦ μηδ᾿ ὅλωϲ αὐτὸ κλαῦϲαι τὴν θηλὴν διὰ τοῦ ϲτὸματοϲ καταλιπεῖν αὐτοῦ κοιμωμένου· θλιβομένων γὰρ τῶν μυξωτήρων καὶ ἀποφραϲϲομένου τοῦ ϲτόματοϲ καὶ βαρυνο- μένου τοῦ φάρυγγοϲ ἔϲθ᾿ ὁπότε τοῦ γάλακτοϲ χωρὶϲ ἐκμυζήϲεωϲ ἐπιρρέοντοϲ τὸ νήπιον πνίγεται.

39 [108]. ἄλλωϲ τε καὶ οὐ 〈δεῖ〉 διὰ τὸ κλαίειν πάντοτε 〈τὸν〉 μαϲτὸν αὐτῷ παρέχειν. πρῶτον μὲν γὰρ αὐτῷ ϲυμφέρει ποτὲ καὶ ὁ κλαυθμόϲ· γυμνάϲιον γὰρ φυϲικὸν τοῦτο εἰϲ τόνωϲιν τοῦ πνεύματοϲ καὶ τῶν ἀναπνευϲτικῶν ὀργάνων πρόϲ τε τὴν διάταϲιν διευρυνομένων τῶν πόρων ἡ ἀνάδοϲιϲ τῆϲ τροφῆϲ εὐχερεϲτέρα παραϲκευάζεται· πλὴν οὐχ ἕωϲ πλείονοϲ κλαίειν ἀνετέον αὐτό, καὶ γὰρ τοὺϲ ὀφθαλμούϲ ἀδικεῖ καὶ τῆϲ εὶϲ ὄϲχεον ἐντέρων κατολιϲθήϲεωϲ αἴτιον γίνεται. δεύ- τερον οὐ διὰ μόνην ἔνδειαν κλαυθμυρίζει τὸ βρέφοϲ, ἀλλὰ καὶ διὰ ϲφίγξιν ἢ θλίψιν κακῶϲ ἐϲχηματιϲμένον, ἢ διὰ δῆξιν περιϲϲωμάτων καὶ ζῴου τινὸϲ ἢ νυγμόν, ἢ πλῆθοϲ τροφῆϲ ἐπιβαρούϲηϲ τὸν ὄγκον, ἢ ῥῖγοϲ, ἢ κα〈ῦμα, ἢ〉 τὸ μὴ δύναϲθαι διαχωρῆϲαι ϲκληροτέρου 4 § 38, 2 sq.] Must. Ι 110 sq. 20 § 39, 1] Μust. Ι 115 26—p. 82, 20 § 39, 2—9] Μust. Ι 113 1 τροφῆ P: corr. Dietz 2 ἁλίϲκονται P: corr. Dietz 6 πληϲμόνωϲ τὲ P: corr. Rose 8 ἄχρι hiat: malim μέχρι 12 δαδίωϲ ‘temere’ ϲιγῆϲαι Roso: ϲιτῆϲαι P: ϲιγάϲαι Reinhold 13 θέλουϲαι scripsi (cf. ποιῆϲαι θέλοντεϲ p. 83, 5 sq.): εἰθέλουϲαι P γὰρ Ermerins: δὲ P 14 〈καὶ〉 ἐπιληψίαι Ermerins 15 καὶ P: τὸ Rose αὐτὸ κλαῦαι (erat αὐτοῦ λοῦϲα) P 16 δεῖ, τὸ ϲτόματι P: corr. Rose 17 ἀποφ ραϲϲαμένου (sic) P: corr. Dietz 18 φάρυγοϲ Her- werden 20 ἄλλωϲ τε καὶ Rose: ἄλλοϲ τε μὴ P: ἄλλωϲ δὲ μὴ Dietz οὐ 〈δεῖ〉 supplevi: οὐ del. Dietz τὸν add. Ermerins 22 τοῦτο Schoene: τούτοιϲ P: οὐτοϲ Beinhold 23 διάϲταϲιν P: corr. Ermerins 25 οὐκ ἕωϲ P κλαίειν Ermerins: πλὴν (iterum) P αὐτοὺϲ P: corr. Ermerins 26 ὀϲχέων P: corr. Deitz αἰτίου P: corr. (Dietz) Ermerins 27 εὐδίαν P: corr. Ermerins 28 ϲφίξιν P ἢ καὶ ζ. τ. ν. Kind περ|ϲϲωμάτων P: περὶ ϲωμάτιον Rose 29 καὶ del. Ermerins 30 ἢ καῦμα ἢ Rose: ἢ καὶ P κληροτέρου P: corr. Dietz παρεγκειμένου τοῖϲ ἐντέροιϲ περιϲϲεύματοϲ, ἢ διὰ δυϲαρέϲτηϲιν ἄλλην ἢ νόϲον· ὧν ἕκαϲτον, ἐφ᾿ ὅϲον ἐνδέχεϲθαι, ϲημειοῦϲθαι δὴ πέφυκεν, ὥϲτε κατάλληλα πρᾶξαι τοῖϲ ὀχλοῦϲιν καὶ οὐ πάντωϲ ἐπὶ τὸ δοῦναι τὸν μαϲτὸν τῷ βρέφει παρελθεῖν. ὅτι μὲν οὖν θλίβεται, γνωρίϲομεν τῷ δακτύλῳ τὴν θλίψιν τῶν τελαμώνων καταλαμβάνοντεϲ καὶ πελιού- μενον ἄκρον ἰδόντεϲ ἢ μὴ κατὰ φύϲιν ἐϲχηματιϲμένον· ὅτι δὲ δάκνε- ται ἢ νύϲϲεται ὑπό τινοϲ, διὰ τοῦ αἰφνίδιον κραυγάϲαι μήτε μεταϲχη- ματιϲθὲν μήτε ἐϲφιγμένον ὑπὸ τῶν ϲπαργάνων· ὅτι | δὲ βαρεῖται διὰ πλείονοϲ τροφῆϲ παράθεϲιν, διὰ τοῦ ἀϲᾶϲθαι καὶ ἐρυγάζεϲθαι, πολλάκιϲ δὲ καὶ μετέωρον ἔχειν τὸ ὑποχόνδριον (κἀκ τούτου μαθεῖν πρόϲεϲτιν, ποϲάκιϲ πέπωκεν γάλα)· ὅτι δὲ ῥιγοῖ, διὰ τοῦ πυκνοῦϲθαι καὶ ϲυϲτρέ- φεϲθαι καὶ ἀπεψῦχθαι, ποτὲ δὲ καὶ πεπελιῶϲθαι τὰ γυμνὰ καὶ τὸν οῖκον, ἐν ᾧ τρέφεται, φαίνεϲθαι ψυχρόν· ὅτι δὲ καυματίζεται, διὰ τοῦ θερμοτέρου μὲν ἡμᾶϲ ἀντιλαμβάνεϲθαι τοῦ ἀέροϲ, ἐρυθραίνεϲθαι δὲ καὶ πνευϲτιᾶν τὸ νήπιον ἢ πολλάκιϲ παρὰ τὸ δέον ϲκεπάϲμαϲιν περί βεβλῆϲθαι· ὅτι δὲ παρὰ τὸ ϲκληρὸν εἶναι τὸ ϲκόβαλον καὶ δυϲδιαχώ- ρητον, ἐκ τοῦ μετὰ διατάϲεωϲ καὶ ϲυνολκῆϲ τοῦ ϲώματοϲ κλαίειν ἔνεϲτι γνῶναι· ὅτι δὲ 〈δι᾿ ἄλλην〉 δυϲαρέϲτηϲιν καὶ ὁποιανδήποτε νόϲον, διὰ τοῦ ϲυνάγεϲθαι τοῖϲ χαρακτῆρϲιν καὶ ἀποϲτρέφεϲθαι τὸν μαϲτὸν ἐπὶ μηδεμιᾶ τῶν ἔμπροϲθεν αἰτιῶν εἰρημένων. τὸ δὲ τῆϲ τροφῆϲ ὀρεγόμενον διὰ τοῦ μηδενὸϲ τῶν εἰρημένων παρόντοϲ τὰ χείλη μὲν ϲαλεύειν, τὸ δὲ ϲτομάτιον ἀνοίγειν (καὶ μάλιϲτα εἴ τιϲ αὐτοῦ δακτύλῳ παράψαιτο διὰ τῆϲ ἁφῆϲ εἰϲ ὑπόμνηϲιν ἄγων τῆϲ θηλῆϲ), ἔτι δὲ διὰ τοῦ προϲεπι- θεωρῆϲαι, πόϲῳ μὲν εἴωθεν ἀρκεῖϲθαι γάλακτι, πόϲον δὲ ἔλαβεν νῦν, καὶ εἰ, ἐπεὶ πολὺϲ ὁ μεταξὺ γεγένηται χρόνοϲ, καὶ 〈τὸ〉 ὑποχόνδριον καθεῖται· τότε γὰρ παρέχουϲα τῷ βρέφει τὸν μαϲτὸν ἡ γαλοῦχοϲ εἰϲ διόρθωϲιν τοῦ διὰ τὴν ἔνδειαν τῆϲ τροφῆϲ κλαυθμυρίζοντοϲ οὐ δι- αμαρτήϲεται.

40 [109]. φυλάττεϲθαι δὲ καὶ μετὰ τὸ πληρωθῆναι τοῦ γάλακτοϲ εὐθέωϲ αὐτὸ κινεῖν. καὶ γὰρ οἱ τέλειοι μετὰ τροφὴν αἰωρούμενοι βλάπτονται φθειρομένηϲ τῆϲ τροφῆϲ, πολλῷ δὲ μάλλον τὸ ἀκμὴν νή- πιὸν διά τε τὴν τρυφερίαν τοῦ | ϲώματοϲ καὶ διὰ τὸ φύϲει πωϲ εὐεπιπόλαϲτον εἰναι τὸ γάλα· δι᾿ ἣν αἰτίαν, ὡϲ εἰκόϲ, καὶ τὰ βρέφη 20 § 39, 10] Must. Ι 112 29 § 40, 1] Must. Ι 117 1 παρακειμένου: corr. Ermerins ἄλλην scripsi ἄλλωϲ P 2 νόϲον Rose: ποϲὸν P ἐνδέχεται Rose: inf. absol. tollere dubitavi δὴ scripsi: δὲ P: ἀϲὶ Rose 3 τὸ Dietz: τι P 7 τοῦ Rose: τὸ P 9 ἐρυγάζεϲθαι Rose: ῥυτιάζεϲθαι P: ἐρυγιάζεϲθαι Ermerins 10 post τούτου add. δὲ Ermerins 13 ὄγκον P corr. Herwerden et Reinhold 14 δέροϲ P: corr. Dietz 16 ϲκηρὸν P: corr. Dietz 17 |μ|ετὰ (μ in ras.) P 18 〈δι᾿ ἀλλην〉 Kalbfleisϲh: 〈διὰ〉 Dietz 19 ϲυνάγεϲθαι τ. χ. ‘macrior efficitur’ Must. p. 39, 23 contulie Kind μηδεμίαν P: corr. Reinhold 22 αὐτοῦ scripsi: ἐαυτοῦ P: 〈τῷ〉 ἐαυτοῦ Ermerins δάκτυλαν P: corr. Ermerins 24 πόϲῳ Ermerins: πόϲον P 25 εὶ Rose: ἔτι P ἐπεὶ πολὺϲ Kind: ἐπιτολὺ P 〈τὸ〉 Ermerins 26 καθεῖται Reinhold: κάθειντο P 27 τοῦ scripsi. τῶν P κλαυθμυριζότων P: correxi: (τῶν . . . ) κλαυθμυριϲμῶν maluit Schoene 32 φεὸϲει P: corr. Dietz ϲυνεχέϲτερον ἐξερᾷ, πρὸϲ τὴν ἄτακτον καὶ ἀδιάλειπτον κίνηϲιν ναυ- τιῶντα καὶ ἀνατρεπόμενα 〈τὸν〉 ϲτόμαχον τοῖϲ δυϲθαλάϲϲοιϲ τῶν πλοιζο- μένων ἐμφερῶϲ. διὰ τοῦτο καὶ τὰ οὕτω τρεφόμενα πλαδαρὸν ποιεῖ τὸ ϲῶμα καὶ πρὸϲ τὰϲ νόϲουϲ εὐεπηρέαϲτον, ὅμοιόν τι πάϲχοντα τοῖϲ ϲιτευομένοιϲ ἐρίφοιϲ, οὓϲ οἱ κατ᾿ ἐπιτήδευϲιν λιπαρούϲ ποιῆϲαι θέλον- τεϲ, ὅταν πληρωθῶϲιν τοῦ γάλακτοϲ, ἐν ϲπυρίδι κρεμάϲαντεϲ κινοῦϲιν δι᾿ ὅληϲ ἡμέραϲ τε καὶ νυκτόϲ, οὕτω γάρ, διὰ τὸν ϲάλον τῆϲ τροφῆϲ εἰϲ ὅλα τὰ ϲώματα φερομένηϲ, διογκοῦται καὶ ἐμπιπλᾶται μέροϲ ἕκα- ϲτον. εἰ δὲ ἐπιμόνωϲ κλάοι τὸ βρέφοϲ ἀπὸ τῆϲ γαλακτοποϲίαϲ, ἐν ταῖϲ ἀγκάλαιϲ αὐτὸ διακρατείτω ἐρεθιϲμοῖϲ τιϲιν καὶ ψελλίϲμαϲιν καὶ φωναῖϲ προϲηνέϲιν παρηγοροῦϲα τὸν κλαυθμόν, μήτε δὲ ἐκφοβοῦϲα μήτ᾿ ἐπιταράττουϲα ψόφοιϲ τιϲὶν ἢ ἄλλαιϲ ἀπειλαῖϲ· ἡ γὰρ ἀπὸ τιῶν τοιούτων ἔκπληξιϲ αἰτία παθῶν γίνεται ποτὲ μὲν ϲωματικῶν, ποτὲ δὲ ψυχικῶν. οὐκ εὐθέωϲ οὖν μετὰ τὴν τροφὴν αἰωρητέον, ἀλλὰ ἢ μετ〈ὰ τὸ〉 αὐτὴν ἀναδοθῆναι ἢ πρὸ τροφῆϲ. πρὸϲ ἀναλογίαν δὲ τῆϲ ἕξεωϲ καὶ 〈ἡ〉 διὰ τῆϲ αἰώραϲ κίνηϲιϲ ἐπιτηδευέϲθω, τὸ 〈μὲν〉 πρῶτον μικρὸν ϲαλευομένηϲ τῆϲ ϲκάφηϲ ἢ τῆϲ βαυκάληϲ κρεμαμένηϲ ἢ ἐπὶ διαγωνίων λίθων ἐπηρειϲμένηϲ, εἰϲ ὔϲτερον δὲ καὶ διὰ φορείου, μετὰ δὲ τέϲϲαραϲ μῆναϲ καὶ τῆϲ τροφοῦ διακρατούϲηϲ ἐν ταῖϲ ἀγκάλαιϲ αὐτὸ καὶ περιπατούϲηϲ ἢ διὰ ζεύγουϲ αἰωρουμένηϲ. τὸ γὰρ βαϲτάζειν ἐπὶ τῶν ῶμων αὐτὸ καὶ κινεῖν ἀποδοκιμάζομεν· θλιβόμενοι τὰρ οἱ δίδυμοι ποτὲ μὲν ἀνατρέχουϲιν εἰϲ τὰ ὑπερκείμενα, ποτὲ δὲ διαλύον- ται, καὶ οὕτωϲ οἱ μὲν γίνονται κρυψόρχαι, οἱ δὲ εὐνοῦχοι.|

XVΙΙΙ[ΧΧΧVΙΙΙ]. Περὶ τῆϲ τοῦ ὀμφαλοῦ ἀποπτώϲεωc.

41 [110]. Δεῖ δὲ καὶ τὰ λοιπὰ τῶν κατὰ πρόβαϲιν τῶν χρόνων παραγγελμάτων ἐπιθεωρεῖν.

καὶ πρῶτον μὲν μετὰ τρεῖϲ ἢ τέϲϲαραϲ ἡμέραϲ ἢ ὁποϲοϲοῦν τοῦ ὀμφαλοῦ κατὰ μαραϲμὸν ἀποπεϲόντοϲ τὸ ὑπολειφθὲν [καὶ] κατὰ τὴν βάϲιν ἑλκύδριον ἀποθεραπεύειν. αἱ πολλαὶ μὲν οὖν γυναῖκεϲ καύϲαϲαι χοίρειον ἀϲτράγαλον καὶ λειοτριβήϲαϲαι 〈ἠ〉 κοχλίαϲ ἡ βολβοὺϲ ἐπί- 9 § 40. 3] Must. Ι 114 14 § 40, 4] Must. Ι 117 sq. 24 § 41, 1] Must. Ι 119 1 ἐξερᾶν P: corr. Ermerins 2 τὸν ϲτόμαχον Ermerins: ὅμοια P. del. Rose 3 ποιοῦ P: corr. Dietz 4 εὐεπηρέαϲτα P: corr. Ermerins ὅμοια P. corr. Dietz 5 οὒϲ οἵ Ermeris: ὅϲοι P θέλονταϲ P: corr. Dietz 8 διογκοῦται scripsi: διοικεῖ P1 διοικεῖται Ermerins ἐμπίπλαται Rose 10 ἐρεθιϲμοῖϲ] offendit hiatus. fortasse ψιθυριϲμοῖϲ 14 ἐωπίπλαται P corr. Dietz 15 μετὰ τὸ Ermerins: μετ᾿ P 16 ἡ add. Rose μὲν addidi 11 μικρὰϲ P: corr. Dietz 18 ἐπιρϲιμμένηϲ P. corr. Ermerins διάφοροϲ P corr:. Dietz 20 ζεὐγου P: corr. Dietz 23 κρυψόρχαιοι· οι P: corr. Rein- hold 21 in mg. οθ titulum ante Δεῖ 23 ἐπιθεωρεῖν pos. Rose: ante καὶ πρῶτον P 25 δεῖ Dietz: αἰ P πρὸϲ βάϲιν P: corr. Ermerins 26 παραγ- γέλματα Rose 27 ὁποϲοῦν P: corr. Ermerins 28 καταμεραϲμὸν P. corr. Ermerins καὶ del. Ermerins 30 ἢ add. Ermerins πάϲϲουϲιν, αἱ δὲ μόλυβδον κεκαυμένον καὶ πεπλυμένον· ἄμεινον δὲ τοῦτον καὶ ϲφονδύλῳ τῷ ἐριουργικῷ παραπληϲίωϲ ϲχηματίϲαϲαι κατὰ τῆϲ τοῦ ὀμφαλοῦ χώραϲ ἐρείδουϲιν, διὰ τὸ ἐμψυκτικὴν 〈μὲν〉 εἰναι τὴν ὕλην ἐπουλωθηϲομένηϲ τὴϲ ἑλκώϲεωϲ, διὰ δὲ τὸ βαρεῖαν εὐπρε- πῶϲ εὶϲ κοιλότητα τυπωθηϲομένου τοῦ ὀμφαλοῦ.

XIX[XXXIX]. Πότε καὶ πῶϲ παραλυτέον.

42 |111]. Προϊόντοϲ δὲ τοῦ χρόνου καὶ ἀπὸ τῶν ϲπαργάνων αὐτὸ δεῖ λύειν. ἔνιοι μὲν οὖν περὶ τεϲϲαρακοϲτὴν ἡμέραν τοῦτο ποι- οῦϲιν, οἱ πολλοὶ δὲ περὶ τὴν ἑξηκοϲτήν, οἱ δὲ καὶ μακροτέραν ταύτηϲ προθεϲμίαν ὁρίζουϲιν. ἡμεῖϲ δ᾿ ἐπεὶ πήξεωϲ ἕνεκα πρὸϲ ἀδιάϲτροφον ϲχηματιϲμὸν εὐχρηϲτεῖν φαμεν τὰ ϲπάργανα, τότε παραλύειν αὐτὰ δοκι- μάζομεν, ὅτε ἤδη μετρίωϲ πεπηγότοϲ τοῦ ϲώματοϲ οὐκέτι φόβοϲ ἐϲτὶν τοῦ διαϲτραφῆναί τι μέροϲ αὐτοῦ· τοῦτο 〈δ᾿ 〉 ἐφ᾿ ὧν μὲν διὰ βελτίονα ϲώματοϲ ϲύϲταϲιν τάχιον, ἐφ᾿ ὧν δὲ δι᾿ ἀϲθενεϲτέραν ϲύγκριϲιν βράδιον παραγίνεται. δεῖ δὲ μηδὲ ἀθρόωϲ μηδὲ ὑφ᾿ ἓν πάντα λύειν τὰ ϲπάρ- γανα, πᾶϲα γὰρ αἰφνίδιοϲ εἰϲ τὸ ἐναντίον μεταβολὴ ξενοπαθείαϲ ἀπο- τελεϲτική. πρῶτον μὲν 〈οὖν〉 μίαν ἐλευθερῶϲαι χεῖρα καὶ μετά τιναϲ ἡμέραϲ τὴν ἑτέραν, εἶτα καὶ τοὺϲ πόδαϲ· προεκλύειν δὲ τὴν δεξιάν, ἐπικρατηθεῖϲα γὰρ κατὰ τοὺϲ τὴν εὐώνυμον πρῶτον λῦϲαι φθάϲανταϲ ἀτονωτέρα γίνεται τῷ βράδιον τῆϲ ἑτέραϲ ἐπὶ τὴν γυμναϲίαν ἐλθεῖν, ὥϲτε καὶ διὰ τοῦτο ἀριϲτερόχειραϲ ἐνίουϲ γίγνεϲθαι. πηγνυμένου δὲ τοῦ βρέφουϲ μᾶλλον καὶ τὸ ἐν οἴκῳ δεῖ λουτρὸν παραιτεῖϲθαι, χρῆϲθαι δὲ βαλανείῳ, μήτε ἐπὶ πολὺν χρόνον μήτε πεπυρωμένῳ· τὸν γὰρ κατ᾿ οἰκον ἀέρα προϲηνῶϲ καὶ ὁμαλῶϲ εὔκρατον οὕτωϲ οὐκ ἐνδέχεται παρα- ϲκευάζειν. ἐὰν δὲ ἀκμὴν ϲπαργανούμενον τὸ βρέφοϲ ἑλκωθῇ διὰ τὴν τῶν τελαμώνων παράτριψιν ἢ δι᾿ ἄλλην τινὰ ποιητικὴν ἑλκώϲεωϲ αἰτίαν, παραιτεῖϲθαι δεῖ τὰ ϲπάργανα καὶ ἁπλοῦν αὐτῷ περιτιθέντα. χιτωνάριον ἀποθεραπεύειν τὰ ἕλκη.

1 § 41, 2] Must. Ι 120 7 § 42, 1] Must. Ι 121 15 § 42, 2] Must. Ι 122 sq. 21 § 42, 3] Must. Ι 124 1 sq. ἄμεινον . . . καὶ secl. Ermerins 2 τοῦτον scripsi: τοῦτο P: τού- του Rose ϲφόνδυλον Rose ϲχηματίϲαϲαι Dietz: ϲχηματῖϲαι P 3 ώϲ ἂν ante διὰ add Kind μὲν addidi 6 in mg. π᾿ παραλυτέον] τὰ ϲπάργανα λυτέον Reinhold 10 δ ἐπεὶ Rose: δὲ περὶ P ἀδιάϲτροφον Reinhold: διαϲτροφὴν P 11 ϲχηματιϲμὸν Ermerins: χρηματιϲμὸν P εὐχρηϲτεῖν Schoene: εὔχρηϲτον P. εὔχρηϲτα Ermerins: παραλύειν Rose παραγκέλειν P: παραγγέλλειν 〈λύειν〉 Reinholdd 13 αὐτῶν P: correxi 〈δ᾿〉 ἐφ᾿ ὧν μέν Schoene et Kolbfleisch: μὲν ἐφ᾿ ὧν P: μὲν 〈οῦν〉 ἐφ᾿ ὧν 〈μὲν〉 Ermerins: μὲν 〈γὰρ〉 ἐφ᾿ ὧν Rose βελτιώνοϲ P: corr. Dietz 15 περιγίνεται P: corr. Ermerins 16 ἀποτελεϲτικῆϲ P. corr. Dietz 17 οὐν add. Ermerins 18 ε|ῖ|τα (εὶ in ras.) P προϲεκλύειν P. corr. Ermerins: δεξιὴν P. corr. Dietz 19 φθάϲαντεϲ P. corr. Dietz 20 τῷ Ermerins : τοῦ P τὸ γύμναϲιον P. corr . Rose 23 πεπυρωμένον P: corr. Dietz

XX[XL]. Πῶϲ δεῖ καθίζειν καὶ περιπάτηϲιν ἀϲκεῖν.

43 [112]. Καθίζειν δὲ καὶ ἀνίϲταϲθαι τοῦ βρέφουϲ πειράζοντοϲ βοηθεῖν αὐτοῦ τοῖϲ κινήμαϲιν δεῖ. τάχιον μὲν γὰρ προθυμούμενον καθίζειν καὶ μέχρι πλείονοϲ εἴωθε κυρτοῦϲθαι (καμπτομένηϲ τῆϲ ῥάχεωϲ διὰ τὸ μήπω τὸ ϲωμάτιον τόνον ἔχειν], προπετέϲτερον δὲ ἀνιϲτά- μενον καὶ περιπατεῖν θέλον διαϲτρέφεϲθαι κατὰ τούϲ μηρούϲ τὰ ϲκέλη.

44[113]. τοῦτο δὲ καὶ μᾶλλον ἐπὶ Ῥώμηϲ γινόμενον θεωρεῖται, καθὼϲ μέν τινεϲ ὑπολαμβάνουϲιν, ὅτι ψυχροῖϲ ὕδαϲιν ἡ πόλιϲ κάτω- θεν διαρρεῖται καὶ τὰ ϲώματα περιψύχεται ῥᾳδίωϲ, καθὼϲ δέ τινεϲ λέγουϲι, καὶ διὰ τὰϲ ϲυχνὰϲ τῶν γυναικῶν ϲυνουϲίαϲ ἢ διὰ τὸ μετὰ μέθην ταῖϲ ϲυμπλοκαῖϲ χρῆϲθαι, τὸ δ᾿ ἀληθὲϲ διὰ παιδοτροφίαϲ ἀπει- ρίαν. οὐ γὰρ ἔγκειται τοϲαύτη ϲτοργὴ ταῖϲ ἐν τῇ πόλει γυναιξίν, ὡϲ τὸ καθ᾿ ἕκαϲτον ἐπιβλέπειν, ὃν τρόπον πράττουϲιν αἱ καθαρῶϲ Ἑλ- ληνίδεϲ. μηδενὸϲ 〈οὖν〉 ἐπιθεωροῦντοϲ τὰ κινήματα τῶν βρεφῶν δία- ϲτρέφεται τὰ κῶλα τῶν πλείϲτων· ὅλον γὰρ τὸ βάροϲ τοῦ ϲώματοϲ ἐπίκειται τοῖϲ ϲκέλεϲι, ϲτερεὸν δὲ καὶ ἀπόκροτον τὸ ἔδαφοϲ, ὡϲ ἂν κατὰ τὸ πλεῖϲτον λίθοιϲ ἐϲτρωμένον. ὅταν οὖν ἀντίτυπον μὲν ἦ, καθ᾿ οὐ βαίνει, βαρὺ δὲ τὸ ἐπικείμενον, τρυφερὸν δὲ τὸ βαϲτάζον, κατ᾿ ἀνάγκην τὰ κῶλα ὑπενδίδωϲιν μήπω τῶν ὀϲτέων τετονωμένων.

45 [114]. ἔνθεν, ὅταν καθίζειν πρῶτον ἄρξηται. περιβολαῖϲ ἵμα- τίων αὐτὸ ϲτεκτέον ἢ παραθέϲει τῶν ἀνακρατεῖν αὐτὸ δυναμένων διερει- ϲτέον, καὶ οὐ μέχρι πολλοῦ τὸ πρῶτον· προκόπτον δὲ μᾶλλον ἕωϲ τοῦ ἕρπειν καὶ πρὸϲ μικρὸν ἐξανίϲταϲθαι παρὰ τοῖχον αὐτὸ διαϲτήϲαντα καταλιπεῖν, κατὰ πρόβαϲιν δὲ καὶ πρὸϲ δίφρον ὑπότροχον. οὕτωϲ ἐκ τῆϲ κατὰ βραχὺ ϲυναυξήϲεωϲ μελετήϲει τὴν ἐπίβαϲιν. καὶ ταῦτα μὲν περὶ κινήϲεωϲ, ἑξῆϲ δὲ καὶ περὶ τροφῆϲ ὑποδεικτέον.

XXI[XLI]. Πότε καὶ πῶϲ ἀπογαλακτιϲτέον τὸ βρέφοϲ.

46 [115]. Μέχριϲ ἂν οὖν παγῇ τὸ νήπιον, μόνῳ διατρεφέϲθω γάλακτι· ϲτενῶν γὰρ ἔτι τῶν ἀραιωμάτων ὑπαρ χόντων ἐπιϲφαλὲϲ ἐπὶ τὴν ϲτερεωτέραν προέρχεϲθαι τροφήν, βραδυποροῦϲαν μὲν πρὸϲ τὰϲ ἀναδόϲειϲ διὰ τὴν ϲτενότητα τῶν πόρων, θλίβουϲαν δὲ πᾶν τὸ δοκοῦν 2 § 43. 1] Must. Ι 125 20 § 45] Must. Ι 125. 126. 127 27 c. XXI] cf. Aet. IV 28 1 in mg. πα᾿ περιπατιωϲιν P. corr. Dietz 4 καμπτουμένηϲ P 5 τὸ ϲωμάτιον conieci: τὰ ϲώματα P. τὰ ὀϲτέα Rose ἀνιϲταμένου Ermerins 6 θέλον διαϲτρέφεϲθαι scripsi: θέλοντα, ϲτρέφεϲθαι P. θέλοντοϲ διαϲτρέφεται Ermerins 7 21 mg. τβ΄, deinde titulus Διὰ τί τὰ πλεῖϲτα τῶν ἐν ῥώμη παίδων διαϲτρέφεται P: seclus. Ermerins 2 διαιρεῖται P: corr. Hereeden et Reinhold 13 κατέκαϲτον P 14 οῦν add. Ermerins 18 βλίνει P: corr. Rose: κλίνει Dietz 20 καθίζη P. corr. Dietz 21 ϲτεκτέον ἢ Kalbfleisch. coll. Must.p. 42, 4: ο??ονεῖ P 24 πρὸϲβάϲιν P: corr. Ermerins 27 in mg. πγ᾿ 28 ἂν οῦν παγῇ Aet.: οῦν ϲυνδιαπαγῆ P 29 ἐπὶ P: corr. Dietz 30 προϲέρχεϲθαι P: corr. Ermerins βαρυποροῦϲαν P. corr. Dietz αὐτὴν ὑποδέχεϲθαι. διὸ καὶ [αἱ] προπετεῖϲ μὲν αἱ μετὰ τὴν τεϲϲαρα- κοϲτὴν ἡμέραν ἤδη πειρώμεναι διδόναι τὴν ϲιτώδη τροφήν (ὅπερ μά- λιϲτα πϲιοῦϲιν 〈αἱ τῷ〉 ἐξαντλεῖν τὸ γάλα βαρυνόμεναι], φαῦλον δὲ καὶ τὸ ἐκ τῶν ἐναντίων ἤδη τοῦ ϲώματοϲ ἐϲτερεωμένου μὴ μεταβαίνειν ἐπὶ τροφὴν ἄλλην, οὐ μόνον ὅτι πλαδαρὸν γίνεται τὸ ϲῶμα καὶ διὰ τοῦτο εὐπαθὲϲ τὸ ἐκ τοῦ γάλακτοϲ τρεφόμενον ἐπὶ πλέον, ἀλλὰ καὶ ὅτι νόϲου γινομένηϲ εὐχερῶϲ ἀποξύνεται τὸ γάλα. παρ᾿ ἢν αἰτίαν πεπηγότοϲ ἤδη τοῦ ϲώματοϲ καὶ δεκτικοῦ ϲτερεωτέραϲ γινομένου τρο- φῆϲ, ὅπερ οὐκ ἂν ἔμπροϲθεν εὐτυχηθείη τῶν ἓξ μηνῶν, καὶ τῇ ϲιτώ- δει τροφῇ ψωμίζειν τὸ νήπιον ἁρμόζει, ψιχίοιϲ τρυφεροῖϲ ἐξ ὑδρο μέλιτοϲ ἢ γάλακτοϲ ἢ γλυκέοϲ ἢ οἰνομέλιτοϲ. μετὰ ταῦτα δὲ δοτέον καὶ ῥόφημα τὸ ἀπὸ τοῦ χόνδρου καὶ πόλτον δίυγρον καὶ ψὸν ῥοφη- τόν. μετάξὺ δὲ τῆϲ τροφῆϲ φυλακτέον διδόναι τὸ γάλα πιεῖγ· δυϲ- διοίκητοϲ γὰρ ἡ τροφὴ γίνεται τῷ ἐπινήχεϲθαι τῇ ὑγρότητι τοῦ γά- λακτοϲ, καὶ τὸ δίψοϲ οὺ παρηγορεῖται. διὸ κἂν ἔκδιψόν ποτε γένηται μετὰ τὴν τροφὴν τὸ βρέφοϲ, ὕδωρ ἢ ὑδαρὲϲ οἰνάριον δοτέον αὐτῷ διὰ τῶν πεφιλοτεχνημένων θηλῶν, ἀβλαβῶϲ γὰρ ἐκ τούτων κατ᾿ ὀλί. τον ὡϲ ἐκ τῶν μαϲτῶν τὸ ὑγρὸν ἕλκει. ποτὲ μέντοι καὶ ἀρτίδιον ἁπαλὸν ἐκ κραματίου προϲφέρειν ἔϲτιν, οἱ γὰρ διὰ τῆϲ μαϲήϲεωϲ τῆϲ τροφοῦ ψωμιϲμοὶ διὰ τὴν ϲυμπλοκὴν τοῦ φλέγματοϲ βλαβεροί. τῶν ἄρτων δὲ καὶ τὸν μηκωνίαν καὶ τὸν ϲηϲαμοῦν καὶ πᾶν τὸ ἀρτυμα- τῶδεϲ ἀποδοκιμαϲτέον, ἕκαϲτον γὰρ τούτων καὶ ἐπὶ τελείων δυϲ- κατέργαϲτον.

47 [116]. εὐχερῶϲ δὲ ἤδη τοῦ βρέφουϲ λαμβάνοντοϲ τὴν ϲιτώδη τροφὴν καὶ τῆϲ τῶν ὀδόντων ἀναφυήϲεωϲ ὑπιϲχνουμένηϲ καὶ τὴν τῶν ϲτερεμνιωτέρων διαίρεϲίν τε καὶ λείωϲιν ίὅπερ ὡϲ ἐπὶ τὸ πλεῖϲτον περὶ τὴν τρίτην ἢ τετάρτην ἑξάμηνον γίνεται) λεληθότωϲ καὶ κατ᾿ ὀλίγον ἀποϲυνεθίζειν αὐτὸ τοῦ μαϲτοῦ καὶ ἀπογαλακτίζειν τῷ προϲτι- θέναι μὲν ἀεὶ τῷ πλήθει τῆϲ ἄλληϲ τροφῆϲ, ὑποϲπᾶν δὲ τῆϲ ποϲότη- τοϲ τοῦ γάλακτοϲ. οὕτω γὰρ ἂν μᾶλλον τὸ βρέφοϲ ἀποϲυνεθιϲθή. ϲεται ἀλύπωϲ κατὰ βραχὺ τῆϲ πρώτηϲ ἀποχωροῦν ϲυνηθείαϲ, ἅμα δὲ ἀπεριέργωϲ ϲβεϲθήϲεται τὸ γάλα τῆϲ τιτθευούϲηϲ τὸ νήπιον τῇ κατὰ 7 § 46. 3] Must. Ι 130 13 § 46, 4] Must. Ι 131 24 § 47, 1] Must. I 128 30 § 47, 2] Must. Ι 129 1 [αι] προπετεῖϲ μὲν αἱ Gompers: αἰ προπετιϲμέναι P 2 so ὅπερ . . . βαρυνόμεναι addito 〈θέλουϲαι〉 post ἐξαντλεῖν transposuit post ἄλλην (5) Gom- per2 3 αἰ τῷ addidi 7 ὅτι Gomperz: αἰτιον P: an διότι ? 9 ἑξαμήνων P corr. Ermerins 10 ἁρμόζοι P: corr. Ermerins 14 γὰρ Ermerins: δὲ P 18 ναϲτῶν P: corr. Ermerins 12 τῆϲ μαϲήϲεωϲ scripsi: τῶν μαϲη- τῶν P 20 τροφοῦ scripsi: τροφῆϲ P ψωμιϲμοῖϲ P: corr. Dietz βλαβε- ρόν P: corr Ermerins 〈ἐπὶ〉 τῶν Rose 21 ἀρτυμάτων Dietz μηκωνίαν scripsi (cf. Philostr Gumn. 44 p. 170, 18 Jüthn.); μήκωνα P τὸν ϲηϲαμοῦν scripsi (cf. Athen. XIV 644??.) τὸ ϲήϲαμον P 25 ἀναφυϲἡϲεωϲ P: corr. Dietz τὴν Dietz: τῆϲ P 26 λείωϲιν Kalbfleisch: τελείωϲιν P: μείωϲιν Gompers 28 ἀποϲυνηθίζειν P 29 ἀεὶ scrpsi: γὰρ P: del. Dietz ποϲότητοϲ] πο p 30 ἀποϲυνηθιϲθήϲεται P 31 κατὰ Detz: καὶ P μικρὸν ὑφαιρέϲει τῆϲ ἐκμυζήϲεωϲ. τὸ γὰρ πικροῖϲ τιϲι καὶ δυϲώδεϲι περιχρίειν τὰϲ θηλὰϲ καὶ ἀθρόωϲ ἀπογαλακτίζειν αὐτὸ βλαβερὸν διὰ τὸ τὸν ἐν τῇ ἀθρόᾳ μεταβολῇ ξενιϲμὸν ἐμποιεῖν καὶ διὰ τὸ κακού- μενον ὑπὸ τῶν φαρμάκων τὸν ϲτόμαχόν ποτε πάϲχειν.

48 [117]. ἄριϲτοϲ δὲ καιρὸϲ ἀπογαλακτιϲμοῦ τὸ ἔαρ, ὑγιεινό. τερον 〈ὂν〉 δι᾿ εὐκραϲίαν τοῦ περιέχοντοϲ. φαῦλοϲ γὰρ ὁ κατὰ φθινό- πωρον᾿ τότε γὰρ διὰ τὴν ἀνωμαλίαν τοῦ περιέχοντοϲ ἐπινόϲωϲ δια- κειμένου τοῦ παντὸϲ ϲώματοϲ φυλάϲϲεϲθαι [δὲ] δεῖ τὰϲ τῶν ἐθῶν μεταβολάϲ, ἐχούϲαϲ τι δυϲάρεϲτον ἐκ τῆϲ ξενοπαθείαϲ. οὐ προϲεκτέον δὲ Μνηϲιθέῳ τε καὶ Ἀριϲτάνακτι βράδιον ἀξιοῦϲιν ἀπογαλακτί- ζειν ἐξ μηϲὶ τὸ θῆλυ διὰ τὸ ἀϲθενέϲτερον ὑπάρχειν᾿ οὐχ ὁρῶϲιν γάρ, ὅτι πολλῶν |ἀρρένων ἔνια θηλυκὰ βρέφη καὶ ἰϲχυρότερα καὶ ϲαρκω- δέϲτερα. δεῖ δὲ μηδενὸϲ τὸ νήπιον ἀποξενοῦν μήτε οἰνοποϲίαϲ μήτε ὑδροποϲίαϲ μήτε ψυχροποϲίαϲ μήτε θερμοποϲίαϲ μήτε ἀλείμματοϲ, καλὸν γὰρ εὐθὺϲ ἐξ ἀρχῆϲ ἔθοϲ πρὸϲ τὰ ὠφέλιμα ποιεῖν. τοῦ δὲ τιτθεύειν μὴ πρότερον ἀφίϲταϲθαι, πρὶν ἢ γενέϲθαι τὴν ὀδοντοφυῖαν. εἰ δὲ κάτογκον εἴη τῷ ϲώματι τὸ βρέφοϲ καὶ δύϲπνουν, δεήϲει τὸ πλῆθοϲ τῆϲ ϲαρκὸϲ ϲυνέργειν διὰ τοῦ τὴν μὲν τροφὸν ὀλιγοτρόφοιϲ καὶ ἥττοϲι τροφαῖϲ χρῆϲθαι καὶ ὑδροποτῆϲαι, τῷ δὲ βρέφει μὴ πολλάκιϲ τὸ γάλα παρέχειν καὶ κινήϲεϲι χρῆϲθαι τοῖϲ διὰ τῶν χειραμαξίων. κἂν φύϲει δὲ βορὸν ᾖ τὸ νήπιον καὶ πλείονοϲ ὀρεγόμενον τροφῆϲ ἤϲ δύνα- ται κρατεῖν, ἀποπεριϲπᾶν τὴν διάνοιαν αὐτοῦ ψυχαγωγίαιϲ τιϲὶν καὶ παιγνίαιϲ 〈καὶ〉 τὸ ψώμιϲμα διαιρεῖν καὶ ξηρὸν ἀρτίδιον αὐτῷ δι- δόναι καὶ τὸ γάλα ποιεῖν ὀλιγοτροφώτερον· τοὐναντίον δὲ πλείονοϲ τροφῆϲ κρατεῖν δυνάμενον, ἥττονοϲ δὲ ὀρεγόμενον τῇ ποικιλίᾳ δελεά- ζειν τῶν προϲφερομένων, κινεῖ γὰρ τὴν ὄρεξιν ἡ καινότηϲ τῶν παρα- τεθέντων. εἰ δὲ ἀπογαλακτιϲθὲν νόϲῳ περιπέϲοι, πάλιν αὐτὸ δεῖ μετάγειν ἐπὶ τὸ γάλα, καὶ μετὰ τὸ παύϲαϲθαι τὴν νόϲον καὶ ἀναλαβεῖν τὸ ϲωμάτιον, οὕτωϲ ἀπογαλακτίζειν.

XXII[ XLII]. Περὶ ὀδοντφυῖαϲ.

49[118]. Περὶ δὲ τὸν ἕβδομον μῆνα γινομένηϲ τῆϲ φυ??αϲ, ὑφ?᾿ ἧϲ φλεγμοναὶ γίνονται τῶν οὔλων καὶ ϲιαγόνων τε καὶ 31 § 49] cf. Orib. Synops. ad Eustath. V 9; Aet. IV 9 Paul. I9) Must. Ι 133sq. 1 ὑφαιρέϲει Dietz: ὑφαιρεθὲν P ἐκμυϲήϲεωϲ P: corr. Dietz 1sq. δυϲῶδεϲ περιχρήειϲ P: corr. Dietz 3 τὸ Kind : τε P ἐν del. Ermerins κακούμενον Kind: κακοῦϲθαι P 4 post φαρμάκων add. καὶ Dietz, ὠϲ Ermerins, ὠϲ καὶ Rose 6 ὂν add. Hericerden: et Gemperz 8 δεδεῖ P. δεῖ Dietz 13 3 sqq. post οἰνοποϲίαϲ habet μήτε ἀλίμματοϲ· καλὸν γὰρ P: transpos. Ermerins 15 τιτθεύειν Rose: δίϲ λύειν P: θηλάζειν Her- oerdem 10 ὀδοντοφυῖαν scripsi: ὁδοντόφυϲιν P ὀδογτοφύηϲιν editt. 20 χειραμεξιῶν P: corr. Dietz 21 ἢ ante ἢϲ add. editt. 23 πεγνίαιϲ P 〈καὶ〉 τὸ Ermerins 24 〈τὸ〉 πλείονοϲ Rose 25 ἤττονοϲ δὲ ϲτεργό- μενον P: corr:. Reinhold: ἥττονα δὲ ϲτέργον dubitanter Ermerins 2 περι- πεϲὼν P. corr. Dietz 30 in mg. πδ᾿ ὁδοντοφυῖαϲ Orib. Paul: ὀδοντο- φυιάϲεωϲ P: ὀδοντιάϲεωϲ Aet. τενόντων, ἔμπροϲθεν μὲν προφυλακῆϲ χάριν οὑδὲν |δεῖ τῷ νηπίῳ διδό- ναι τῶν μαϲήϲεωϲ δεομένων, περιθλώμενα γὰρ τὰ οὖλα διαγανακτεῖ καὶ δυϲδιαίρετα γίνεται τυλωθέντα. πᾶν δὲ τοὐναντίον ἀπὸ τοῦ πέμπτου μηνὸϲ λελιπαϲμένῳ τῷ δακτύλῳ ϲυνεχῶϲ παρὰ τὸ λουτρὸν τὸ οὖλον ψηλαφᾶν καὶ μαλάϲϲειν ὀρνιθείῳ ϲτέατι· καὶ ὁ λάγειοϲ δὲ ἐγκέφαλοϲ οὕτωϲ τῷ τῆϲ ἀντιπαθείαϲ λόγῳ ποιεῖ. [τόδε πρὸϲ ἀνιῶντα οὖλα δεῖ δὲ καὶ λίπαϲμά τι προδιδόναι τῷ βρέφει ταῖϲ χερϲὶν κατέχειν μεῖζον ἢ 〈ὡϲ〉 καταπίνειν δύναϲθαι πρὸϲ τὸ καὶ ἀποθηλάζειν τοῦ νοτιϲμοῦ καὶ μὴ ἀπρεπῶϲ τὰ οὖλα διαμαλάϲϲειν παρὰ τὴν τῆϲ πιμελῆϲ μαλακότητα. κατὰ δὲ τὴν ὀδοντίαϲιν αὐτὴν καὶ μάλιϲτα τῶν ὀδόντων παρακυψάντων ἤδη τοῦτο μὲν οὐκέτι δεῖ ποιεῖν· πρὸϲ γὰρ τῷ ἐπι- πόνῳ διαϲτραφήϲεται τὰ φατνία ϲπαδονίζοντοϲ τοῦ παιδίου περὶ τοῖϲ ὀδοῦϲιν κατὰ τὸν ἐφελκυϲμὸν τὰϲ τῆϲ πιμελῆϲ κτηδόναϲ. παραιτεῖϲθαι δὲ δεῖ καὶ τὸ βούτυρον καὶ τὰ δριμέα τῶν διαχριϲμάτων (ἐρεθίζεται γὰρ δακνόμενα τὰ φλεγμαίνοντα), παραπέμπειν δὲ ὡϲ ἐπιβλαβῆ καὶ τὴν διὰ τοῦ ϲμιλίου διαίρεϲιν. χρῆϲθαι δὲ τρυφερῶν ἐρίων καὶ καθα- ρῶν ἐπιβολῇ τραχήλου καὶ κεφαλῆϲ καὶ ϲιαγόνων ἐπιβροχῇ τε τῶν αὐτῶν δι᾿ ἐλαίου γλυκέωϲ καὶ θερμοῦ παρενϲταζομένου καὶ τοῖϲ ἀκουϲτικοῖϲ πόροιϲ, ἐπιμενούϲηϲ δὲ τῆϲ φλεγμονῆϲ καὶ καταπλάϲμαϲι τοῖϲ διὰ γύρεωϲ ἢ τήλεωϲ ἢ λινοϲπέρμου πυρίᾳ τε τῇ διὰ ϲπόγγων, καὶ μάλιϲτα τῶν οὔλων, ἔτι δὲ καὶ μέλιτι ϲυμμέτρωϲ ἀπέφθῳ ταῦτα διαχρίειν. καὶ τὸ λουτρόν, ἐὰν μείζων |ἡ ϲυμπάθεια τυγχάνῃ, παραι- τεῖϲθαι δεῖ καὶ τὴν τροφὸν ἐπ᾿ ὀλιγοποϲίαϲ καὶ ὑδροποϲίαϲ τηρεῖν ῥοφηματώδη τροφὴν λαμβάνουϲαν κὰν τῷ διδόναι τὸν μαϲτὸν ἠρέμα τῇ χειρὶ τὸ γάλα παραναθλίβουϲαν, ὡϲ 〈μὴ〉 διὰ τὴν ἐκμύζηϲιν τὸ νήπιον κακοπαθοῦν ϲφοδροτέραν ὑπομένειν τὴν φλεγμονήν.

XXIII[XLIII]. Περὶ φλεγμονῆϲ παριϲθμίων.

50 [119. Φλεγμηνάντων δὲ τῶν παριϲθμίων ἡμεῖϲ μὲν τοῖϲ. αὐτοῖϲ χρώμεθα παρενϲτάζοντεϲ μελίκρατον καὶ πτιϲάνηϲ χυλόν· αἱ τροφοὶ δὲ κυμίνῳ πεφρυγμένῳ δι᾿ ὕδατοϲ καταπλάϲϲουϲι τὸν ἀν 28 § 50, 1] cf. Orib. lat. t. VI 54 B—D.; Must I 135 1 post τενόντων excidisse quaedam statuit Rose Mustione et Aetio col- latis; cf. et Orib. et Paul. l. c. οὐδὲ Rose 2 τὰ μαϲηϲεωϲ δεόμενα P: corr. Ermerins 5— 6 καὶ ὁ λάγειοϲ . . . . οῦλα secius. Ermerins (sed et, n. 47, 16sqq.; 121, 28 ‘cerebellis leporum’ Must.) ego τῶδε α. τόδε) πρὸϲ ἀνιέντα (ι. ἀνιῶντα) οὖλα P glossema fuisse censeo 7 προϲδιδόναι Ermerins 8 μεῖζον ἡ Dietz: μείζονι P ψϲ add. Ermerins καταπίνειν Rose: καταπιῦ P. καταπιεῖν Dietz 9 παρὰ Dietz: περὶ P 11 ἐπιπόνῳ scripsi: ἐπιπόνωϲ P 12 διαϲτραφήϲεται Rose: διαϲτραφήϲεωϲ P 17 περιβολῇ Aet. κατὰ ante τραχήλου add. Ermerins; om. P Orit. Aet. Paul. 18 παρ- ενϲταϲομἐνου Orib. (Aet.): παρϲϲταζομένου P 21 αφέπτω P: corr. Dietz 22 μείζων ἡ Dietz: μίζονι P 23 δεῖ Ermerins: δὲ P 25 παρανθλίβουϲαν P: corr. Dietz μὴ add. Rose 26 ὑπομένει P. corr. Rose 27 in mg. πε᾿ 29 παρεϲτάζοντεϲ P: corr. Dietz 30 τροφαὶ P. corr. Dietz θερεῶνα, τὰ δὲ παρίϲθμια παρατρίβουϲιν ἄλατι καὶ παλαιῷ ἐλαίῳ, καὶ. διὰ μιᾶϲ χειρὸϲ ἑκατέρων ἐπιλαμβανόμεναι τῶν ϲκελῶν ἐπὶ κεφαλὴν ϲχηματίζουϲι τὸ βρέφοϲ μεταξὺ θύραϲ καὶ τῷ βρέγματι προϲάπτονται τοῦ τῆϲ ϲτέγηϲ 〈ὑπὸ〉 ποϲὶν ὀδοῦ, καὶ τοῦτο ποιοῦϲιν ἑπτάκιϲ. ὅπερ ϲχῆμα ϲυμπληρωτικὸν τοῦ κεφαλίου, διὰ τοῦτο δὲ καὶ τῶν παριϲθμίων· ἡ δὲ παράτριψιϲ καθ᾿ ἑαυτὴν μὲν παροξυντικὴ τῆϲ φλεγμονῆϲ, διὰ δὲ τὴν δριμύτητα τῶν ἁλῶν καὶ μᾶλλον· τὸ 〈δὲ〉 κύμινον καὶ 〈διὰ τὴν〉 πληκτικὴν ἀποφορὰν τῆϲ κεφαλῆϲ ἐϲτι ϲυμπληρωτικόν.

XXIV [XLIV). Περὶ ἄφθηc.

51 [120]. Ἄφθηϲ δὲ γενομένηϲ (ἤτιϲ ἕλκοϲ μέν ἐϲτιν ἐπιπόλαιον ἐν τῇ εὐρυχωρίᾳ τοῦ ϲτόματοϲ νεμόμενον) μικρᾶϲ μὲν ἐϲχάραϲ οὔϲηϲ μέλιτι δεῖ τὸ ϲτόμα διαχρίειν, μείζονοϲ δὲ μετὰ ξηραϲίαϲ μὲν καὶ φλεγμονῆϲ καταπλάϲϲειν τοῖϲ | χαλᾶν δυναμένοιϲ, μετὰ καθυγραϲμοῦ δὲ τοῖϲ ϲτύφειν ὑπιϲχνουμένοιϲ, οἶον διὰ φακοῦ καὶ ϲιδίων. κατὰ δὲ τοῦ ἕλκουϲ ἔνδοθεν χρῆϲθαι τῇ ἀνθηρᾷ ἢ λείῳ τῷ ἄνθει τῶν ῥόδων ἢ κυπέρῳ ἢ μυρίκηϲ καρπῷ, ποϲῶϲ δὲ τῆϲ ὑγραϲίαϲ κρατηθείϲηϲ τῇ διὰ μόρων ϲτοματικῇ καὶ τῇ διὰ κωδυῶν καὶ τῆ δι᾿ ἀρνογλώϲϲου μετὰ μέλιτοϲ ἦ τινι ἄλλῳ τῶν ϲτυπτικῶν χυλῶν ἑψηθέντι μετὰ μέλι- τοϲ. βοηθεῖ καὶ ἰρίϲ μετὰ μέλιτοϲ, καὶ εἰ ξηρὰν ἐμφυϲᾶν ἐθέλειϲ, καὶ ῥόδων φύλλα κεκομμένα, καὶ τὸ ἄνθοϲ τῶν ῥόδων καὶ κρόκοϲ καὶ ὀλίγον ϲμύρνηϲ καὶ ἡ κηκὶϲ καὶ ὁ λιβανωτὸϲ καὶ ὁ φλοιὸϲ τοῦ λιβάνου, ὁμοῦ τε καὶ ἰδίᾳ ἕκαϲτον, μέλιτι δευόμενα, ἐπὶ τούτοιϲ μελίκρατόν τε καὶ ῥόαϲ γλυκείαϲ ὁ χυλόϲ. τὸ δὲ θριξὶν περιειλεῖν τὸν δάκτυλον καὶ ἀποβάπτειν εἰϲ ἔλαιον ἢ μέλι καὶ ἀποϲμήχειν τα ἑλκη, καθάπερ αἱ τροφοὶ πράττουϲιν, καὶ μάλιϲτα τούτων αἱ Ϲύραι, παραιτητέον, ἀποϲπωμένων γὰρ τῶν ἐϲχαρῶν ἐνυβριζόμενα τὰ ἕλκη παροξύνονται.

2— 4 ἐπὶ κεφαλὴν — ἑπτάκιϲ] cf. Marcell. Empir. XIV 66 p. 111 Niederm. 10—19 § 51, 1— 3] cf. Orib. Coll. lib. inc. 25, Synons ad Eustath. V 10; Paul. I 10; Must. I 136 15 τῇ ἀνθηρᾷ] compositionem e Sorani Narthece (Wellmann, ‘Celsus’ p. 38, 3) descripsit Gal. XII 957 1 ἀλί τε Herwerden (sed cf. p. 60, 5) 2 τὶᾶ ϲκελῆ P: corr. Dietz 3 τοῦ scripsi: τοῖϲ P 4 ϲτέγηϲ Ermerins; τῆϲ P ὑπὸ addid. Kind ὁδοῦ Reinhold: ὀδοῦ P: 〈ἐπ᾿ 〉 ὁδοῦ Ermerins; intelleae ‘sincipite (infantis) attin- guni domus limen inferum’ 6 παραθλίψιϲ P. corr. Ermerins παρ- οξυντικὴν P: corr. Diets 7 ἄλλων P: corr. Reinhold δὲ add. Poeinhold ὰ τὴν suppl. Reinhold καὶ post ἀποφορὰν posito 9 in mg. πς᾿ 15 τοὺϲ P1: corr. Dietz τὴν ἀνθηρὰ P. corr. Ermerins ἢ λείῳ Rose: ἡλίω P 16 καρπὸϲ P: corr. Dietz 17 διακωδίων P: correxi 18 ἄλλω τῶν Rose: ἀλλων P ἐψιθέντι P: corr. Rose 19 ξηρᾶν P: ξηρὰ Rose 21 ὀλίγωϲ P: corr. Dietz 22 καὶ add. Ermerins ante ἐπὶ: ἐπὶ δὶ Orib. 23 δοιᾶϲ Orib. Paul. 26 γὰρ P : δὲ Ermerins ἔλκη Ermerins: βρέφη P 27 παρο- ξύνεται Rose

XXV [XLV]. Περὶ ἐξανθημάτων καὶ ὀδαξηϲμῶν.

52 [121]. Πρὸϲ δὲ τοὺϲ ὀδαξηϲμοὺϲ τοῦ ϲώματοϲ πυρία χρηϲι- μεύει καὶ ἄφθονον ἄλειμμα τὸ δι᾿ ἐλαίου ἀπέφθου, ϲυντακέντοϲ ὀλίγου κηροῦ χάριν τοῦ παχύτερον γενόμενον τὸ ἔλαιον τοῖϲ ϲώμαϲιν ἐπι- μένειν ἕωϲ πλείονοϲ. πρὸϲ δὲ τὰ ἐξανθήματα καὶ τὰϲ φλυκταίναϲ καὶ τὰ κάθυγρα τῶν κατὰ τῆϲ ἐπιφανείαϲ ἀποτελουμένων ἑλκῶν τὴν ἅλμην καὶ τὸ οὖρον διὰ τὴν δριμύτητα παραπέμπομεν * * ἀϲμένωϲ δὲ δέχεϲθαι. ὅταν οὖν ἀπανθήϲη καλῶϲ, τηνικαῦτα ἤδη θεραπεύειν. θερμῷ 〈δὲ〉 λούομεν ἀφεψήματι ῥόδων ἢ φακοῦ, κἂν πλείονοϲ ϲτύψεωϲ χρή- ζωμεν, μυρϲίνηϲ ἢ ϲχίνου ἢ βάτου ἡ ϲιδίων. τὰ δὲ μᾶλλον ἡλκωμένα καταπλάϲϲομεν ἀρνογλώϲϲῳ μετ᾿ ἄρτου ἢ ϲέριδι ἢ πάλη ἀλφίτων μετὰ ἀνδράχνηϲ ἢ ἀειζῴου ἢ κοτυληδόνοϲ ἢ ῥόδοιϲ ξηροῖϲ ἢ χλωροῖϲ ἑψημένοιϲ μετὰ μελιλώτου ἢ φοίνιξι καταχρίομέν τε τοῖϲ διὰ λιθαρ- γύρου καὶ ψιμυθίου καὶ ϲτυπτηρίαϲ καὶ ὄξουϲ καὶ μυρϲίνου ἢ ῥοδίνου ἢ ϲχινίνου.

53 [122]. παυϲαμένου δὲ τοῦ ῥευματιϲμοῦ καὶ τῆϲ πολλῆϲ ἀπο- κρίϲεωϲ τῶν ἰχώρων 〈εἰ〉 τὰ ἕλκη φαίνοιτο φλεγμαίνοντα, δι᾿ ὑδρε- λαίου θερμοῦ λούομεν 〈ἢ〉 ἀφεψήματοϲ λινοϲπέρμου ἢ τήλεωϲ ἢ τῶν ῥιζῶν τῆϲ ἀγρίαϲ μολόχηϲ, τὰ δὲ ἕλκη περιχρίομεν τῷ λευκῷ τῶν ψῶν ἀνακοπέντι καὶ ὑγρᾷ ϲυμπλακέντι κηρωτῇ. μετὰ δὲ τὴν ὑπέκλυϲιν τῆϲ φλεγμονῆϲ ἐὰν ῥυπαρία τιϲ ὑπομένῃ, διὰ μέλιτοϲ μετρίωϲ ἀφεψη- θέντοϲ, ἷνα τὸ δριμὺ καὶ τὸ δηκτικὸν ἀποβάλῃ, προϲαποκαθαίρομεν αὐτήν, ἢ φακῷ μετὰ μέλιτοϲ (ὁρμόζει δὲ τὸν φακὸν περιεπτιϲμένον ἕψειν, ἵνα ϲτυπτικὸν τὸ πίτυρον ὑπάρχον ἀποβάλῃ]. καθαρῶν δὲ γενο- μένων τῶν ἑλκῶν διὰ λιθαργύρου λείου ἢ ψιμυθίου ἢ τῇ διὰ χυλῶν ἀνειμένῃ ποϲῶϲ ἀναπληροῦμεν τὰ ἐπίκοιλα. μετὰ δὲ τὴν ἐξίϲωϲιν ἀπου- λώϲεωϲ χάριν τὴν διὰ λαδάνου παραλαμβάνομεν ἢ τὴν δι᾿ ψῶν ἢ τὴν διὰ κριθῶν ἢ τὴν διὰ καδμίαϲ ῥοδίνῳ προϲενηλειμμένην. καὶ ῥύπτειν δεῖ που τοῖϲ νίτροιϲ μαλακώτερον, οὐ γὰρ οἴϲει τὰ ἰϲχυρότερα. 1 XXV] cf. Orib. Coll. lib. inc. 24, Synops. ed Eustath. V 6. 8: Aet. IV 21; \ Paul. I 6. 8; Must. I 137 25 τῇ διὰ χυλῶν] medicamentum a Menecrate compositum descripsit Damocrates ap. Gal. XIII XIII 1001 (ἔλκη τε πληροῦν κοῖλα . . . διεθεῖϲαν) 1 in mg. πζ᾿ 2 Πράοϲ P: corr. Ermerins 3 ἄφθονον ἄλειμμα Rose (adicei τὸ): ἀφθόνῳ ἀλείμματι P 4 γενόμενον Rose: γενέϲθαι P καὶ ante ἐπιμένειν add. Ermerins 7 ἅλμην Aet.: ἀκμὴν P διὰ Aet.: καὶ P lacu- nam significari coll. Orib. et Paul. ἀϲμένην Orib. Paul. 1 sq. ἀϲμένωϲ οὖν δέχεϲθαι, — ὅταν δὲ Ermerins 〈ἃ〉 ἀϲμένωϲ δεῖ δέχεϲθαι Rose 8 θερα- πεύοντεϲ Rose 2 δὲ addidi coll. Aet. 11 ἀρνόγλωϲϲον μεταρτῶν P: corr. Ermerins (cf Aet) ϲέριν ἢ παλῆϲ P: corr. Ermerins 12 ἀδράχνηϲ P 13 ἑψημένοιϲ P 14 ϲτυπτηρίοιϲ P: corr. Dietz 17 εἰ add. Dietz 18 ἢ δι᾿ add. Ermerins 12 περιχρὴειν P: corr. Rose 24 ἑψεῖν P, ut solet 25 χυλῶν Ermerins: χυλοῦ P 26 ἀνειμένα Rose ἐπίκοιλα Kind: ποικίλο P: κοῖλα Ermerins 27 χάριν, τῆ P: corr. Dietz 28 ῥ. προϲενηλειμμένην scripsi: ῥοδίνω προϲανειλημμένην P: προενειλημένην ὀθονίῳ Rose (p. 401 colI. Sor. ap. Gal. XII 417 29 δήπου P: corr. Rose κάλλιϲτον δὲ καὶ τὴν τιτθὴν διαιτᾶϲθαι 〈τῷ〉 γλυκυτέρῳ τρόπῳ, κάλ- λιϲτον δὲ καὶ τὸ παιδίον αὐτὸ διαιτῆϲαι μήτε ἐμπιπλῶνταϲ μήτ᾿ αὖ ϲφόδρα ἐνδεῶϲ. ἐὰν δὲ ἐφίϲτηται ἡ κοιλία τοῦ παιδίου, τότε μέλιτοϲ ἐγχέονταϲ ἔψειν ὡϲ βαλάνιον, ἐὰν δὲ μηδὲ οὕτωϲ ὑπακούῃ, τῆϲ τερε- βινθίνηϲ παρεμβάλλειν ὅϲον ἐρέβινθον· παρυγραινομένηϲ δὲ τῆϲ κοιλίαϲ κέγχρον μάλιϲτα προϲφέρειν.

XXVI[XLVI]. Περὶ ῥωχμοῦ τε καὶ βηχόϲ.

54 [123]. Ῥώχοντοϲ δὲ τοῦ νηπίου διὰ τὸ πολὺ φλέγμα ϲυλ- λέγειν ἔνιοι μὲν τὰ διὰ καρδαμώμου καὶ κυμίνου καὶ κνίδηϲ ϲπέρ- ματοϲ καὶ πεπέρεωϲ ἐκλείγματα παραλαμβάνουϲιν. ἡμεῖϲ δὲ ταῦτα διὰ τὴν δριμύτητα παραπέμψαντεϲ, ὅτι δάκνοντα ῥευματίζει καὶ πλεί- ονοϲ γίνεται αἴτια φλεγμονῆϲ, μελίκρατον ϲυνεχῶϲ ἐνϲτάζομεν, κἂν καταπίνῃ τὸ φλέγμα μήπω δυνάμενον πτύειν, παραθλίβομεν τὴν γλῶϲ- ϲαν αὐτοῦ, καὶ οὔτωϲ ἐμέτου γινομένου τὸ καταποθὲν εὐχερῶϲ ἐκκρί- νεται. βήϲϲοντοϲ δὲ τοῦ βρέφουϲ τοῖϲ διὰ ϲτροβιλίων καὶ ἀμυγδάλων φρυκτῶν καὶ λινοϲπέρμου καὶ γλυκυρρίζηϲ χυλοῦ καὶ πιτυῖδων καὶ τραγακάνθηϲ καὶ μέλιτοϲ ϲκευαζομένοιϲ ἐκλείγμαϲιν χρώμεθα παραιτού- μενοι καὶ νῦν τὰ δριμέα (προϲερεθίζεται γὰρ ἡ βὴξ ἀκμὴν πρόϲφατοϲ ὑπάρχουϲα)· παραιτούμεθα δὲ καὶ τὸ λουτρόν. |

XXVII[ XLVII]. Περὶ ϲειριάϲεωϲ.

55 [124]. Ϲειριάϲεωϲ δὲ γενομένηϲ. ἥτιϲ, ὡϲ μὲν Δημήτριοϲ [φηϲὶ] ἐν Ϲημειωτικῷ παραδίδωϲιν, οὐδὲν ἄλλο πλὴν καυϲώ- δηϲ ἐϲτὶν πυρετόϲ, ὡϲ δὲ ἔνιοί φαϲι, φλεγμονὴ τῶν περὶ τὸν ἐγκέ- φαλον καὶ τὰϲ μήνιγγαϲ μερῶν, ὥϲτε κοιλότητα τοῦ βρέγματοϲ καὶ τῶν ὀφθαλμῶν παρακολουθεῖν μετ᾿ ὠχριάϲεωϲ καὶ ξηραϲίαϲ τοῦ ϲώ- 8 § 54, 1] cf. Orib. lat. t. VI 54 B.— D.; Must. I 138 15 § 54, 2] cf. Orib. lat. t. VI 53 B— D.; Aet. IV 18; Must. I 139 20 XXVII] cf. Orib. Synops V 13: Aet. IV 13; Paul. I 13; Must. I 140 21 sq. Δημήτριοϲ ἐν Ϲημειωτικῷ] seil. ὁ Ἀπαιεύϲ (cf. p. 94, 32: 106, 10; Cael. Auret ‘in libro Signorum ’ Cel. ΙΙΙ 18, 179; Tard. V 9, 89) 1 καλὸν Rose, sed cf. Orib. Paul. τῷ add. Orib. Paul. 2 ὡϲ add. Rose ante ἐμπιπλ. ἐμπιπλῶνταϲ Orib. Cell. (ἐμπιπλάνταϲ Orib. Synops Paul.): ἐμτπιπλᾶν αὐτὸ P 3 παιδίου Orib. Synops., Paul.: παιδὸϲ P 4 ἐπιχέοντα Orib. Synops. τ deest numerus in P ὤχμου P: corr. Er- merins 9 καρδάμου Rose (de cardamona et cardamo cf. Doise I 6; II 155 Gal. XII 11 sq.) 10 ἑλίγματοϲ P: corr. Dietz 11 πλείωνο P: corr. Dietz 12 αἰτία P 15 ηοοντοϲ P: suppl. Dietz ἀμυγδάλου P: corr. Er- merins 16 φρυκτῶν καὶ Rose: καὶ φρικτοῦ P: ‘noeleis pincis et amigdalis usque ad nidorem levi pruna tostalis’ Orib lat. 17 ϲκευαζομένηϲ ἑλίγμαϲιν P: corr. Dietz παραιτούμεθα P: corr. Ermerins 18 προϲεριθίζεται P: corr. Dietz 20 in mg πθ΄ P 22 φηϲὶ del. Rοse ἐν 〈τῷ〉 Dietz παραδίδουϲιν P. corr. Rose: del. Ermerins ματοϲ καὶ ἀνορεξίαϲ, ὡϲ πρὸϲ φλεγμονὴν πάντα δεῖ ποιεῖν. ‘ϲειρίαϲιν’ δὲ τὸ πάθοϲ 〈καλεῖϲθαί φαϲιν〉 οἱ μὲν ἀπὸ τοῦ ἄϲτρου διὰ τὴν πύρωϲιν, οἱ δὲ ἀπὸ τῆϲ τοῦ βρέγματοϲ κοιλότητοϲ, ὅτι ‘ϲειρὸϲ’ παρὰ τοῖϲ γεωργοῖϲ λέγεται ϲῶμα κοῖλον, εἰϲ ὃ τὰ ϲπέρματα βάλλοντεϲ φυλάττουϲιν. ὠφελεῖ δὲ καὶ αὐτοὺϲ τοῦ ψοῦ τὸ ἐρυθρὸν ἀνεθὲν διὰ ῥοδίνου καὶ πτύγματοϲ τρόπον τιθέμενον κατὰ τοῦ βρέγματοϲ καὶ ϲυνεχῶϲ ἀλλαϲϲόμενον, ἢ ἐπὶ τοῦ αὐτοῦ βρέγματοϲ τιθέναι ἡλιοτροπίου φύλλον, κολοκύνθηϲ ξέϲματα, ϲικύου πέπονοϲ τὸ περικείμενον τῇ ϲαρκὶ δέρμα ἡ ϲτρύχνου κηπαίου τὸν χυλὸν μετὰ ῥοδίνου.

XXVIII[XLVIII]. Περὶ ῥευματιϲμοῦ κοιλίαϲ.

56 [125]. Ῥευματιζομένου δὲ τοῦ βρέφουϲ τὴν κοιλίαν τὸ μὲν λουτρὸν καὶ τὴν αἰώραν παραιτούμεθα, χρώμεθα δὲ τοῖϲ ϲτυπτικοῖϲ τῶν ἐπιθεμάτων καὶ δι᾿ ὠτικοῦ κλυϲτηριδίου κύαθον ἐνίεμεν χυλοῦ 〈ἢ〉 ἀρνογλώϲϲου ἤ τινοϲ τῶν ὁμογενῶν |τὸ ϲύνολον, ἃ καὶ ἐπὶ τῶν τελείων παϲχόντων ἐγκρίνομεν, ἕωϲ ἡ δύναμιϲ ἐπιτρέπει. μαϲτὸν δὲ λαμβάνοντοϲ αὐτοῦ τὴν τροφὸν διαιτῶμεν τῷ περὶ τὸ βρέφοϲ πάθει καταλλήλωϲ ἀλουτεῖν κελεύοντεϲ καὶ ὑδροποτεῖν καὶ τροφὰϲ λαμβάνειν ϲταλτικάϲ· ϲυναναφέρεται γὰρ αὐτῶν ἡ ποιότηϲ, ὥϲτε τὸ νήπιον εἰϲ ϲυναίϲθηϲιν αὐτῆϲ μᾶλλον ἔρχεϲθαι. καθὼϲ γὰρ αἱ ϲύεϲ αἴραϲ φαγοῦϲαι ϲκοτοῦϲι τοὺϲ ὑπ᾿ αὐτῶν τρεφομένουϲ γαλαθηνοὺϲ αὐταὶ μὴ ϲκοτού μεναι καὶ ὡϲ τῶν αἰγῶν ϲκαμωνίαν νεμηθειϲῶν οἱ ὑπ᾿ αὐτῶν τρεφό- μενοι ἔριφοι καθαίρονται τὴν κοιλίαν καίτοι τῶν αἰγῶν μὴ ῥευμα- τιϲθειϲῶν, οὕτῳ διὰ τὴν προϲφορὰν τῶν ϲταλτικῶν ϲιτίων ἦττον μὲν ἡ τροφὸϲ ἀντιλαμβάνεται τῆϲ ϲφίγξεωϲ, μᾶλλον δὲ τὸ βρέφοϲ τῷ ἐξ 3 ϲειρόϲ] Etym. Magm. s. v. ϲιροί τὸ ἐπιτήδειον ἀγγεῖον εἰϲ ἀπόθεϲιν πυρῶν καὶ τῶν ἄλλων ὀϲπρίων; cf. Varr. Rer.rust. Ι 57, 2 ‘quidans granaria habent sub terris speluncas, quas tocant sirus, ut in Cappadocia ac Thracia’ 5 § 55, 2] cf. Dietz. Eupor. I 9 (Orib. Synops VIlI 21); Welliman, Die Schrifi des Diosk. Π. ἁπλ. φαρμ. (Berl. 1914) p 40; 54 7 ἡλιοτροπίου φύλλον] cf. Diosc. Mat. med. I IV 190, 2 8 κολοκύνθηϲ τέϲματα] cf. Diose. Mat. med ΙΙ 134 (ξύϲμα) 8 seq. ϲικύου . . . δέρμα] cf. Diose. Mat. med. ΙΙ 135, 2 2 ϲτρούχνου κηπαίου] cf. Diose. M. med. IV 70, 2 11 § 56] c Aet IV 19; Must. I 141 21 ὧϲ τῶν αίγῶν κτλ] cf. Hippocr. Epid. VI 5, 15 (Gel. XVII 8 305sq.) 1 ϲειρίαϲιν scripsi: ϲηρίον P: ϲείριον editt 2 καλεῖϲθαί φαϲιν add. Rein- hold (sed post οἱ μὲν) 3 ϲειρὸϲ scripsi: ϲῆροϲ P: ϲιρὸϲ editt. 4 βαλόντει P. βαλόντεϲ Ermerins 5 post φυλάττουϲιν (lacunam statuit Ermerins καὶ αὐτοὺϲ seil. ut alios inflamuiatione laborantes 5sq. ἀνεθὲν διὰ ροδίναι Dietz: ἀνεθέντι ῥοδίνου P: ἀνεθέν τε ῥοδίνῳ Ermerins: ἀνεθὲν ῥοδίνῳ Rose 7 βρέγματοϲ del. Ermerins post ἡλιοτροπίου add. τοῦ ϲκορπιούρου καλουμένου Diose. Eupor., Orib. (Aet.) Paul. 8 φύλλον Rose: χυλὸν P (cf. Aet: fort. φύλλα cum Diose. Eupor. ante κολοκύνθηϲ εἰ ϲικύου add. ἢ Ermerins 9 κηπαίου scripsi cum Diose.: κηπευτοῦ P post κηπαίου add. τῶν φύλλων Diose. Eupor., Οrib. 11 in mg. 𝒢΄ δἰ Aet.: οὖν P 12 [δ[ι] ῶραν (ὃι in ras.) P 13 καυτηριδίου P: corr. Dietz 14 ἢ addidi (cf. p. 120, 3) 15 ἐκρίνομεν P: corr. Dietz 18 αὐτῶ P. corr. Ermerins 19 εἰραϲφαγοῦϲαι P: corr. Ermerins 21 ϲκαμωνίαν P: ϲκαμμ. editi. 22 κοιλίην P ραματιϲθειϲῶν P αὐτῆϲ γάλακτι τρεφόμενον. διὸ καὶ τοὐναντίον 〈ἐὰν〉 ἀδιαχώρητον μένῃ μέχρι πλείονοϲ, τῇ τροφῷ δίδομεν τὰ μαλάϲϲοντα τὴν κοιλίαν.

57 [126]. καίτοι γὰρ καὶ καθολικῶϲ ἕωϲ τῷ γάλακτι τρέφεται τὸ βρέφοϲ, καταλλήλωϲ τῇ νόϲῳ τοῦ νηπίου τὴν τροφὸν διαιτῶμεν, τοῖϲ δὲ ἐπιθέμαϲιν ἢ καταπλάϲμαϲιν ἢ καταβροχαῖϲ ἐπὶ τοῦ νηπίου χρώ- μεθα καταλλήλωϲ. ἐπὶ δὲ τοῦ ἀπογαλακτιϲθέντοϲ ϲιτίον αὐτῷ κατάλ- ληλον τῷ πάθει ϲυντάϲϲομεν, ἅπερ ἐκ τῶν θεραπευτικῶν ῥηθηϲομένων ἔϲτι μετενεγκεῖν.

τὸ δὲ πόϲων ἐτῶν αὐτὸ γενόμενον παιδαγωγῷ παραδοτέον καὶ πυταπῷ τούτῳ καὶ ἢν ϲυνήθειαν αὐτῷ καταϲκευαϲτέον πρὸϲ τοὺϲ γονεῖϲ, ὅτε μὴ τρέφεται παρ᾿ αὐτοῖϲ, καὶ πάν τὸ ἐμφερῶϲ ζητού- μενον τούτοιϲ οὐ κατ᾿ ἰατρικάϲ ἐϲτιν ὑποθήκαϲ, φιλοϲοφωτέραν δὲ τὴν διάταξιν ἔϲχηκεν, ὥϲτε |παρὰ τρόπον ἄλλοιϲ ἐπιτρέψαντεϲ φιλο ϲοφεῖν αὐτοῖϲ τὸν περὶ παιδοτροφίαϲ λόγον ἐνθάδε τελειοῦμεν. ϲυν- απηρτικότεϲ δὲ αὐτῷ πάντα τὸν περὶ τῶν κατὰ φύϲιν λόγον ἀναγκαίωϲ ἐπάνιμεν ἐπὶ τὸ πλειϲτοδυναμοῦν τῶν λεγομένων περὶ τῶν παρὰ φύϲιν ϲυνιϲτανομένων περὶ τὰϲ γυναῖκαϲ. καὶ ἠνα καθαρὸν γένηται τὸ ἰδίωμα τῆϲ πραγματείαϲ, περὶ αὐτοῦ πρῶτον ἐξετάϲομεν τοῦ κατὰ τὸ ϲημαι- νόμενον, εἰ ἴδια πάθη γίνεται γυναικῶν.

1 ἐὰν supplesi: εἰ Ermerins 2 μένη P: μένει Dietz 3 καίτοι P καὶ Rose καὶ Rose. ἢ P. del. Ermerins τρέφεϲθαι P. corr. Dietz 7 τῶν παθῶν P. corr. Ermerins ἅπερ P: οὖπερ Rose ῥηθηϲομένων P: ῥηθέντα ϲημεῖα Rose quaenam spectentur therapeutica incertlum 8 ἐϲτὶν P μετενενεγκεῖν. τὸ Ermerins: μετενέγκοιντο P 9 γενόμενον P: corr. Er. merins: γενομένων Dietz 10 ποταπῶ P: ποδαπὼ Ermerins ἢν] cf. Kühmer- 〈Gerth II 438. ἢν P 11 τρέφεϲθαι P: corr. Dietz 14 αὐτοῖϲ P: αὐτοὶ Er- merins 15 αὑτῶν ἂν τὰ P. corr. Dietz περὶ τὰ P: corr. Ermerins 16 ἐπάνιμεν ἐπὶ Rose: ἐπανιμένειν P: ἐπάνιμεν εἰϲ Ermerins πλεῖϲτον δυνα- μοῦν P: corr. Reinhold 17 ϲυνιϲτανομένων P: ϲυνιϲταμένων editt. 18 ἐξετάϲομεν Ermerins: ἐξετάϲωμcν P 19 sequuntur in P (p. 20 sq. D) capita 𝒢α΄ Πρὸϲ τὰ τῶν μηρῶν καὶ ὡτων παρατρίμματα) et 𝒢β΄ (Δίωτα νηπίων καὶ τῶν ἐφεξῆϲ ἡλικιῶν ἄχρι τῶν παρακμαζόντων ϲυνοπτική) Aetiana (IV 12, 24, 29)

〈ϹΩΠΑΝΟΥ ΓΥΝΑΙΚΕΙΩΝ Γ〉

Εὶ ἔϲτιν ἴδια πάθη γυναικῶν.

1. Ἡ ϲκέψιϲ προτείνεται καὶ οὕτωϲ, εἰ ἔϲτιν ἴδια πάθη θηλειῶν, παρ᾿ ὅϲον ἐϲτὶν εἶδοϲ μὲν ἡ γυνή, γένοϲ δὲ τὸ θῆλυ. τὸ δὲ ‘ἴδιον’ λέγεται μὲν πολλαχῶϲ, πρὸϲ δὲ τὰ παρόντα διχῶϲ· τό τε μὴ ἑτέρου (καθ᾿ ὃ ϲημαινόμενον ἐϲθῆτά τιϲ ἰδίαν εἶναί φηϲιν ὡϲ ἰδιόκτητον) καὶ. τὸ μὴ ἀλλότριον (καθ᾿ ὃ ϲημαινόμενον ἑκάτεροϲ τῶν ἀδιαιρέτων ἀδελ- φῶν ἴδιον λέγει τὸ χωρίον ἢ τὸ ἀνδράποδον καίτοι καὶ τοῦ ἑτέρου πάντωϲ ὑπάρχοντα]. περὶ τοῦ προτέρου δὲ τῶν ϲημαινομένων ἔϲτιν ἡ ϲκέψιϲ. ‘πάθοϲ’ δὲ λέγεται τὸ μὲν κατὰ φύϲιν (οἶον τὸ ϲυλλαμβάνειν καὶ ἀποτίκτειν καὶ γάλα ποιεῖν), τὸ δὲ παρὰ φύϲιν (οἶον πυρέττειν) καὶ τοῦ παρὰ φύϲιν τὸ μὲν ὡϲ καθόλου καὶ γενικόν (οἷον τὸ ϲτεγνὸν). τὸ δὲ μερικὸν καὶ ὑποβεβηκόϲ ίοἷον τὸ φρενιτικὸν ἢ ληθαργικόν). ἐνέϲτηκεν δὲ μάλιϲτα ὁ λόγοϲ 〈περὶ〉 τοῦ παρὰ φύϲιν καθ᾿ ὅλου τε καὶ κατὰ μέροϲ.

2. ἡ δὲ ζήτηϲιϲ εὔχρηϲτοϲ ἕνεκα τοῦ μαθεῖν, εἰ καὶ ἰδίαϲ τινὸϲ θεραπείαϲ χρήζουϲιν αἱ γυναῖκεϲ. καὶ γεγένηται δὲ διαφωνία· τινὲϲ μὲν γὰρ ὑπολαμβάνουϲιν ἴδια πάθη γίγνεϲθαι γυναικῶν, καθάπερ οἱ ἀπὸ τῆϲ ἐμπειρίαϲ καὶ Διοκλῆϲ ἐν τῷ πρώτῳ τῶν Γυναικείων καὶ τῶν Ἐραϲιϲτρατείων Ἀθηνίων· καὶ Μιλ- τιάδηϲ, τῶν Ἀϲκληπιαδείων δὲ Λοὑ |κιοϲ ἐν τῷ τρίτῳ τῶν Χρονίων καὶ Δημήτριοϲ ὁ Ἀπαμεύϲ, τινὲϲ δὲ μὴ γίνεϲθαι. 19 sq. Διοκλῆϲ ἐν τῷ πρωτω τῶν Γυναικείων] fr.169 p. 196 Wellmann 20 Ἀθηνίων] cf. Cels. V 25, 9 21sq. Δύκιοϲ ἐν τῷ τρίτῳ τῶν Χρονίων] cf. Ϲael. Aurel. Tard. II sq. ‘Lusius (Lusius ed. Basil.) primo libro Tardarun possinum’; II 111 (‘secundo libro T. p.’); IV 78 ‘quarto libro T. p.’). Cf. Wellmann, Herm. 35, 369 3 in mg. 𝒢β΄ (iternum 8 λέγει τὸ Ermerins: λεγέτω P καὶ τὸ P: καίτοι Gomperz: κοίτοι τοῦ Reinhold καὶ τοῦ ἑτέρου Gomerz: κατέτερον P: καθ᾿ ἑκάτερον (ἕτερον Ermerins) Reinhold 9 ὑπάρχοντα Kalbfleisch: ὕπάρ. χοντοϲ P. ὑπάρχον Gomperz 14 περὶ add Ermerins 17 δὲ P. δὴ Ermerins 20 — p. 95,18 εραϲιϲτρα]τιων . . επι[δεξατο πειϲιν partiss traduntur in papyro Aegyptiaca p (cf. Praefat. p. X) 20 αθην|ω[ν (ν ἀθηναίων P: Ἀθήναιοϲ Rose; cf. Wellmann, Die pnenm, Schule p. 9, 8 inter Ἀθηνίων et καὶ Μιλτιάδνϲ- papyro suodente in P decem fere literae videntur excidisse quibis libri titulus sive medici Erasistratei nomen traditum erat 20sq. τῶν Ἀϲκλ. Μιλτ. Ermerins 21 δὲ Δούκιοϲ scripsi (piura non eapit fenestra): ἐλαιϲὑϲιοϲ P: ὁ Ἐλαιούϲιοϲ Ermerins τριϲκαὶδεκάτω P: τρίτῳ coni. Ermerins p. XCVIII sq.: Ἐλαιούϲιοϲ Ermerins τριϲκαὶδεκάτω P: τρίτῳ coni. Ermerins p. XCVIII sq.: scriptum videtur fuisse ἐντῶτγ (cf. p. 129, 20; 149, 17) καθάπερ κατὰ τοὺϲ πλείϲτουϲ Ἐραϲίϲτρατοϲ καὶ Ἡρόφιλοϲ, ὡϲ παραϲεϲημείωται, καὶ Ἀπολλώνοιϲ ὁ Μῦϲ ἐν τῷ πρώτῳ καὶ τρίτῳ 〈τῶν Περὶ〉 τῆϲ αἱρέϲεωϲ καὶ Ἀϲκληπιάδηϲ κατὰ τοὺϲ πλείϲτουϲ καὶ ὁ Φιλαλήθηϲ Ἀλέξανδροϲ Θεμίϲων τε καὶ Θεϲ- ϲαλὸϲ καὶ οἱ ἀπ᾿ αὐτῶν.

3. εἰϲ μέντοι τὴν ϲυνηγορίαν τοῦ ἴδια πάθη γίνεϲθαι γυναικῶν τοιαῦτά τινα φέρεται. γυναικείουϲ τινὰϲ λέγομεν ἰατρούϲ, ὅτι τὰ γυναικῶν θεραπεύουϲι πάθη, καὶ μαίαϲ ἐν ταῖϲ νόϲοιϲ ὁ βίοϲ εἴωθεν παρακαλεῖν, ὅταν αἱ γυναῖκεϲ ἴδιόν τι πάϲχωϲιν καὶ ὃ μὴ κοινόν ἐϲτιν πρὸϲ τοὺϲ ἄνδραϲ· φύϲει τε τὸ θῆλυ τοῦ ἄρρενοϲ διαφέρει μέχρι τοῦ καὶ Ἀρϲτοτέλην καὶ Ζήνωνα τὸν Ἐπικούρειον εἰπεῖν ἀτελὲϲ μὲν εἶναι τὸ θῆλυ, τέλειον δὲ εἶναι τὸ ἄρρεν· ὃ δὲ τῆ ὅλῃ φύϲει διαφέρει, τοῦτο καὶ ἰδίαν ἐπεδέξατο πεῖϲιν. ἔτι γε μὴν ἡ μήτρα μέροϲ ἴδιον γυναικῶν, καὶ τὰ ἐνεργήματα τῆϲ μήτραϲ ἐπὶ μόνων τούτων ἐϲτίν, οἷον κάθαρϲιϲ, ϲύλληψιϲ, ἀπότεξιϲ * * * * * * * * * πάθη δὲ ἑπτὰ πρῶτα καὶ ἁπλᾶ· διόπερ οὐδὲν ἴδιον ὑποϲτήϲεται πάθοϲ γυναικῶν. καὶ Ἡρόφιλοϲ ἐν τῷ Μαιωτικῷ φηϲι τὴν ὑϲτέραν ἐκ τῶν αὐτῶν τοῖϲ ἄλλοιϲ μέρεϲι πεπλέχθαι καὶ ὑπὸ τῶν αὐτῶν δυνά- μεων διοικεῖϲθαι καὶ τὰϲ αὐτὰϲ παρακειμέναϲ ἔχειν ὕλαϲ καὶ ὑπὸ τῶν αὐτῶν αἰτιῶν νοϲοποιεῖϲθαι (καθάπερ πλήθουϲ, πάχουϲ, διαφορᾶϲ τῶν ὁμοίων)· οὐδὲν οὖν ἴδιον πάθοϲ γυναικῶν πλὴν τοῦ κυῆϲαι καὶ τοῦ τὸ κυηθὲν ἐκθρέψαι καὶ ἀποτεκεῖν καὶ τὸ γάλα πεπᾶναι καὶ τὰ ἐναντία τούτοιϲ. οἱ δὲ Ἀϲκληπιάδειοι καταϲκευάζοντεϲ ὡϲ οὐδέν ἐϲτιν πάθοϲ ἴδιον γυναικῶν φαϲιν, ὅτι τὸ θῆλυ τοῖϲ ἄρρεϲιν ἐκ τῶν αὐτῶν ϲυγκέκριται, ϲτοιχείων ὥϲπερ, τῶν ὄγκων καὶ ὑπὸ τῆϲ αὐτῆϲ αἰτίαϲ νοϲοποιεῖται (τοῦτ᾿ ἔϲτιν τῆϲ ἐνϲτάϲεωϲ, ταύτην γὰρ τῶν πλείϲτων παθῶν ϲυνεκτικὴν εἶναί φαϲιν) καὶ δι〈ὰ τῶν〉 αὐτῶν θεραπεύεϲθαι ποιουμένων τε καὶ προϲφερομένων· οὐδὲν οὖν ἴδιον πάθοϲ θηλειῶν, κοινὴ γὰρ αὐτῶν καὶ ἡ φυϲιολογία καὶ ἡ αἰτιολογία καὶ ἡ θεραπεία. 11 Ἀριϲτοτέλην] cf. De gen. an. 20 p. 728?? 17 14 τὰ ἐνεργήματα τῆϲ μήτραϲ] cf. p. 13, 2sq. 2aq. α΄ καὶ γ΄ τῆϲ αἰρέϲεωϲ P suppl 〈περὶ〉 Ermerins, 〈τῶν περὶ〉 Rose 4 πλείοναϲ P. corr. Rose θεμίϲϲων τὲ καὶ θεταλὸϲ P 5 οἱ om. p 7 φέρεϲθαι P: corr. Ermerins 8 εν τεϲ (erat τοϲ) νοϲοιϲ ο βιαϲ p: ὁ βίοϲ ἐν ταῖϲ νόϲοιϲ P 10sq αρρενα μεχριϲ ου (correctum fort. in μεχρι του) και τριϲτοῆ[ελην και ζηνωνα] τον επικουριον p. ἄρρενοϲ διαφέρει μέχρι τοῦ καὶ Ζήνωνα καὶ ἀρκτοτέλην τὸν ἐπικούριον P: correxerat Ermerins: Parisini ordine sereato κατ᾿ Ἀριϲτοτέλην Rose 12 τελιον δε ειναι p: on. εἶναι P 13 -ι-διαν επε[δεξατο πειϲιν p: ἰδίαϲ ἐπιδέχεται πήϲειν P (πείϲειϲ Dietz) 15 post ἀπότεξιϲ P habet τούτων οὖν τὰ λίποντα γέγραπται ἐν τῶ τέλει καὶ ϲφἡνωϲιν (seil. p. 96, sq.): seclus. Reinhold desunt ea ipsa Erasistrati ar- gumenta, proprias ease mulicrum passiones negantis, quae reiciuntur infra p.96, 4 φαμὲν γὰρ sqq. 19 παρεγκειμέναϲ Ermerins 20 αἰτίων P: corr. Rose 24 αἴρεϲιν P: corr. Dietz 25 ϲτοιχίων ὥϲπερ P: transpos. Ermerins 25 ταύτηϲ P. corr. Dietz 21 παθῶν Ermerins καθ᾿ ὧν P δι᾿ αὐτῶν P: suppl. Ermerins θεραπεύεται Rose Θεμίϲων δὲ καὶ Θεϲϲαλὸϲ † ἐπὶ παρὰ τὰϲ ἐν τοῖϲ ἄλλοιϲ μέρεϲιν τοῦ ϲώματοϲ * * διὰ τοῦτό φαϲι μὴ εἶναι ἴδιον πάθοϲ γυναικῶν.

4. καὶ τούτοιϲ μὲν ϲυναινοῦμεν, ἐξαμαρτάνειν δὲ 〈λέγομεν〉 τοὺϲ ἄλλουϲ ταῖϲ ἀποδείξεϲι. φαμὲν γὰρ οὔτε τι τριπλεκὲϲ εἶναι ἡμῶν τὸ ϲῶμα καὶ διοικεῖϲθαι μὲν ταῖϲ ὔλαιϲ, αἰτίαν δὲ προκαταρκτικὴν μὲν πληθώραν εἶναι τοῦ αἴματοϲ, ϲυνεκτικὴν δὲ τὴν μετέραϲίν τε καὶ ϲφήνωϲιν· πάθη δὲ ἑπτὰ κατὰ γένοϲ 〈ὑπάρχειν〉 οὐκ ἀληθέϲ, ὡϲ παρίϲταμεν διὰ πολλῶν ἐν ἑτέροιϲ. εἰτα παρὰ τὴν ποιὰν τῶν πρώτων ϲυμπλοκὴν ἐνδέχεται μέροϲ ἐπὶ θηλειῶν γεγονέναι τι διάφο- ρον (καὶ γὰρ τὰ λοιπὰ μέρη διαφέροντα κατὰ πολὺ διὰ τῆϲ ποιᾶϲ ϲυγκρίϲεωϲ τῶν ἀγγείων ὁ Ἐραϲίϲτρατόϲ φηϲι γεγονέναι)· κἂν μὴ διαφέρῃ τῶν ἄλλων, ἐνδέχεται πάϲχειν αὐτὸ διαφόρωϲ, ὅτι καὶ τὸ αὐτὸ μέροϲ ποτὲ μὲν ϲτεγνοπαθεῖ, ποτὲ δὲ ῥευματίζεται. τὰ δὲ ὅμοια καὶ πρὸϲ Ἡρόφιλον λεκτέον καὶ πρὸϲ Ἀϲκληπιάδην καταψευδό- μενον μὲν τῶν ϲτοιχείων, καταψευδόμενον δὲ καὶ τῆϲ αἰτίαϲ. εἶτα καὶ τὴν ἔνϲταϲιν οὐ πάντων, ἀλλὰ τῶν πλείϲτων ϲυνεκτικὴν εἶναὶ φηϲιν διὰ τὸ τὸν βούλιμον καὶ ὕδρωπα καὶ τὸν πρὸϲ τῆ ὑπεκλύϲει πυρετὸν ὑπ᾿ ἄλληϲ αἰτίαϲ ϲυνέχεϲθαι. δύναται τοίνυν ὅϲον ἐφ᾿ ἑαυτῷ ϲυϲτῆναί τι πάθοϲ ἴδιον γυναικῶν οὐχ ὑπ᾿ ἐνϲτάϲεωϲ γινόμενον, ὡϲ ἐπὶ τῶν δυϲτοκιῶν.

5. κατὰ ψιλὴν μὲν οὖν τὴν ἀπόφαϲιν πάντεϲ οὖτοι καλῶϲ ἠνέχθηϲαν, κατὰ δὲ τὰϲ ἀποδείξειϲ ἐϲφάληϲαν. ἡμεῖϲ μέντοι κατὰ φύϲιν ἴδια πάθη λέγομεν γυναικῶν (οἶον τὸ ϲυλλαμβάνειν καὶ ἀπο- τίκτειν καὶ γαλακτουργεῖν, εἰ ταῦτα βούλεταί τιϲ τὰ ἔργα πάθη προϲ- αγορεύειν), παρὰ φύϲιν δὲ κατὰ γένοϲ μὲν οὐδαμῶϲ, κατ᾿ εἶδοϲ δὲ καὶ κατὰ μέροϲ. ὅϲον μὲν γὰρ ἐπὶ τοῖϲ ἀναβεβηκόϲι, κοινῶϲ τοῖϲ ἄρρεϲι νοϲεῖ τὸ θῆλυ ϲτεγνοπαθοῦν καὶ ῥευματιζόμενον ὀξέωϲ ἢ χρο- νίωϲ τάϲ τε αὐτὰϲ τῶν καιρῶν διαφορὰϲ ὑπομένον καὶ τὸ μέγεθο τῆϲ νόϲου καὶ τὴν ἀτονίαν τῆϲ δυνάμεωϲ καὶ τὰϲ ἐν τοῖϲ ἀλλοτρίοιϲ, ἕλκεϲί τε καὶ τραύμαϲι, διαφοράϲ· ὅϲον δὲ ἐπὶ τοῖϲ κατὰ μέροϲ καὶ 4sq. οὕτε τι τριπλεκὲϲ . . . τὸ ϲῶμα] cf. Anon. Lond. ed. Diels XXI 23sqq. Ps. Gal. Isag. XIV 697 5 διοικεῖϲθαι . . . ταῖϲ ὕλαιϲ] cf. Anon. Lond. XXII 49 sqq. Ps. Gal. ibid. e πληθωραν] cf. Ps. Gal. XIV 692 μετέραϲιν] cf. παρέμπτωϲιϲ Ps. Gal. XIV 692, 728 sq. 15sq. εῖτα καὶ τὴν ἔνϲταϲιν κτλ] cf. Ϲael. Aurel. (Cel. I 107 sp. 1 θεμίϲων P ἐπὶ P: ἐπεὶ Reinhold: ἔτι Dietz 2 locus lacunosus (post ϲώματοϲ desunt nonnulla) 3 δὲ del. Rose λέγομεν addidi 4 post ἄλλουϲ add. 〈φαμὲν〉 Reinhold verbis φαμὲν γὰρ incipit doctrinae Erasistrateae supra (p. 95, 16) in P omissae refutatio τι Rose: τό P 5 διακεκρῖϲθαι μὲν τὰϲ ὕλαϲ P. corr. Rose 7 ὑπάρχειν ego, εἶναι add. Ermerins ψϲ οὐκ ἀληθὲϲ Rose 8 παριϲτᾶμεν P: an παριϲτῶμεν P παρέϲταμεν Rose 9 τι δίαφ. Rose. ἐπιδιάφορον P 11 ἀγκείων P: ὀγκίων Ermerins 12 αὐτῶ P: corr. Rose: αὐτῶν Ermerins 13 ϲτεγνο- παθεῖν P: corr. Dietz 14 post λεκτέον lacunam statuit Rose 17 τὸν ante ὕδρωπα add. Reinhold 18 ἐφ᾿ editi : ὑφ᾿ P ἑαυτῶν P. corr. Gonperm 19 οὐκ P ἐντάϲεωϲ P: corr. Ermerins γενόμενον Ermerins 28 αὐ- τὰϲ 〈τὰϲ〉 Sehoene εἰδικὴν ἔχουϲι τὴν παραλλαγήν, ἰδίοιϲ κέχρηται πάθεϲι, τοῦτ᾿ ἔϲτιν ϲυμπτωμάτων χαρακτῆρϲι δια φόροιϲ. ὅθεν καὶ ὑπὸ τὴν αὐτὴν κατὰ γένοϲ ἄγεται θεραπείαν, ὅπερ πλατύτερον διὰ τῶν ἑξῆϲ ῥηθηϲομένων ἔϲται κατανοῆϲαι.

Ι. Περὶ ἐποχῆϲ ἐμμήνων καὶ ϲτραγγῆϲ καὶ μετὰ πόνου καθάρϲεωϲ.

6. Τῶν ὑπαγομένων διαίτῃ παθῶν περὶ πρώτηϲ διαλαμβάνομεν ἐποχῆϲ ἐμμήνων, ἐπεὶ καὶ πρῶτον ἔργον ὑϲτέραϲ ἡ κάθαρϲιϲ. διαφέρει δὲ τῆϲ ἐποχῆϲ ἡ μετὰ πόνου καὶ ϲτραγγὴ κάθαρϲιϲ (ὡϲ καὶ τῆϲ ὶϲχου- ρίαϲ ἡ ϲτραγγουρία καὶ δυϲουρία)· παντελὴϲ μὲν οὖν κώλυϲίϲ ἐϲτιν τοῦ διὰ μήτραϲ φερομένου κατὰ φύϲιν αἵματοϲ ἡ ἐποχή, παραποδιϲμὸϲ δὲ τῆϲ ἀποκρίϲεωϲ ἡ ϲτραγγὴ κάθαρϲιϲ. ἕτερον δέ ἐϲτι καὶ τὸ μὴ καθαίρεϲθαι τοῦ ἐπέχεϲθαι τὸ ἔμμηνον. τῇ μὲν γὰρ ἐποχῇ καὶ τὸ μὴ παρεῖναι τὴν κάθαρϲιν ϲυμβέβηκεν, τῷ δὲ μὴ καθαίρεϲθαι οὐ πάντωϲ καὶ τὸ ἐπέχεϲθαι τὸ ἔμμηνον, οἷον ἐπὶ προηλίκων καὶ πρεϲβυτίδων καὶ ἄλλων τινῶν ἐμφερῶν· ἄτοπον γὰρ ἐπὶ τούτων ἐποχὴν λέγειν ἐμμήνων, ἐφ᾿ ὧν οὐδὲ παράκειται τὸ καθαρθηϲόμενον. ἐντεῦθεν ἐπαναβεβηκὸϲ μὲν τὸ μὴ καθαίρεϲθαι καὶ κοινὸν τοῦ παρὰ φύϲιν καὶ 〈τοῦ〉 κατὰ φύϲιν, ὑποβεβηκὸϲ δὲ καὶ πάντοτε παρὰ φύϲιν τὸ ἐπέχε- ϲθαι τὸ ἕμμηνον.

7. τῶν οὖν μὴ καθαιρομένων αἱ μὲν μηδὲν ἔχουϲαι πάθοϲ οὐ καθαίρονται φυϲικῶϲ, ἢ διὰ τὴν ἡλικίαν (καθάπερ αἱ λίαν νέαι καὶ πάλιν πρεϲβύτιδεϲ) ἢ αἱ ϲυνειληφυῖαι καὶ ἀνδρώδειϲ καὶ ϲτεῖραι φω- ναϲκοί τε καὶ γυμναϲτικαί, | [καὶ] μηδενὸϲ ἐπ᾿ αὐτῶν εὶϲ κάθαρϲιν περιϲϲεύοντοϲ, ἐξαναλιϲκομένου 〈δὲ〉 ὑπὸ τῶν γυμναϲίων ἢ μεταβάλ- λοντοϲ εἰϲ ϲάρκαϲ· αἱ δὲ διὰ νόϲον τῆϲ μήτραϲ ἢ τοῦ ἄλλου ϲώματοϲ ἢ ἑκατέρων, ὑϲτέραϲ μέντοι 〈τοῦ〉 ἀτρήτου λεγομένου ϲυμπτώματοϲ ὑποϲτάντοϲ ἢ περιτυλώϲεωϲ ἢ ϲκίρου ἢ φλεγμονῆϲ ἢ οὐλῆϲ ἐφ᾿ ἑλ- κώϲει γενομένηϲ ἢ μύϲεωϲ περὶ τὸ ϲτόμιον (διά τε ἄλλα καὶ μακρὰν χηρείαν) ἢ παρεγκλίϲεωϲ, τοῦ τε ἄλλου ϲώματοϲ οἷον ἀτροφίαϲ περὶ αὐτὸ γινομένηϲ καὶ πολλῆϲ ἰϲχνώϲεωϲ καὶ ϲυντήξεωϲ ἢ πιμελώδουϲ ϲαρκὸϲ παρεγχύϲεωϲ ἢ καχεξίαϲ ἢ πυρετῶν καὶ μακρᾶϲ ἀρρωϲτίαϲ ἢ 6 § 6] Must. II 144 sq. 21— p. 101, 27 § 7— 11] cf. Aet. XVI 50 Z.; Must. II cap. I 711 1 εἰδικὴν Schoene coll. Olympico ap. Gal. X 68: ἰδικὴν P 7 in mg. 𝒢δ΄ P 8 ??ποχῆϲ (in ras.) P 10 δυϲουρία scripsi coll. Aet. p. 83, 11 Z.: ἰϲχουρία P: del. Ermerins παντελῶϲ P: corr. Dietz 11 δὲ post ἐποχὴ P: transp. Ermerins παρεμποδιϲμὸϲ Ermerins 15 ἀπέχεϲθαι P: corr. Dietz 19 τοῦ add ante κατὰ Ermerins 21 ἔχουϲαι] erat —ϲι P 23 ἢ αἱ Rose: καὶ P 24 [καὶ] μηδενὸϲ Rose: ἢ μηδενὸϲ Ermerins 25 〈δ᾿〉 Ermerins 27 μέντοι 〈τοῦ〉 Rose: μὲν τοῦ Ermerins 28 ϲκύρου P: ϲκίρου editt. 30 τε P: δὲ Ermerins 31 γενομένηϲ Rose δι᾿ αίμορροῖδων ἢ δι᾿ ἐμέτων ἢ τῆϲ διὰ ῥινῶν αἱμορραγίαϲ [ἢ] τῆϲ ὕληϲ εἰϲ ταῦτα τὰ μέρη μεταλαμβανομένηϲ.

8. ϲημειωτέον τοίνυν τὴν ἡλικίαν τῇ ἐντεύξει, γνωριζομένην τῇ ἀνακρίϲει τοῦ πλήθουϲ τῶν ἐτῶν, τὴν δὲ ϲύλληψιν ἐξ ὧν ἔμ- προϲθεν ὑπεδείξαμεν, τὰϲ δὲ ἀνδρώδειϲ ϲυγκρίνομεν ἐκ τῆϲ ὄψεωϲ, τὸ δὲ ἐπιτήδευμα καὶ τὸν βίον ἐκ τῆϲ ἀνακρίϲεωϲ· τὰϲ δὲ διὰ νόϲον τῆϲ. μήτραϲ τῇ τοῦ ἄλλου ϲώματοϲ ὑγείᾳ, τὰϲ δὲ διὰ πάθοϲ περὶ τοὺϲ. γυναικείουϲ τόπουϲ ἢ τὸν ἄλλον ὄγκον ὑποπῖπτον τῷ πρότερον πεφηνυῖαν τὴν κάθαρϲιν μηκέτι παρεῖναι τῆϲ γυναικὸϲ ἔτι ἀκμαζούϲηϲ, καὶ βάροϲ ὀϲφύοϲ ἢ διάταϲιν ἢ πόνον ἐφηβαίου τε καὶ βουβώνων παρακολουθεῖν, ἢ ἀνατροπὴν ϲτομάχου καὶ ὑπτίωϲιν ἦχόν τε τῶν ὤτων καὶ παραποδιϲμὸν τῆϲ ὁράϲεωϲ ἢ κεφαλῆϲ βάροϲ ἢ πόνον ἢ πύρωϲιν προϲώπου καὶ κύρτωϲιν ἀγγείων τῶν περὶ τὸ ἰνίον καὶ τὰϲ ῥίζαϲ τῶν ὀφθαλμῶν ἀλγεῖν. ϲυνδραμόντοϲ δέ ποτε τοῦ μὴ καθαίρε- ϲθαι διά τινα τῶν κατὰ φύϲιν προφάϲεων (οἷον εἰ τύχοι ϲύλληψιν παρεῖναι καὶ πάθοϲ τῶν εἰωθότων ἐπέχειν τὸ ἔμμηνον) ἐπιϲυντιθέντεϲ τὰϲ ϲημειώϲειϲ καταλαμβάνομεν, ὅτι [ὃ] μὴ τῷ τοῦ πάθουϲ λόγῳ γέγονεν ἡ ἐποχή. κὰν διαλάθῃ δέ, βλαβερὸν οὐδέν, ἐπεὶ μηδὲν ἐξαιρέ- τωϲ πρὸϲ τὴν ἐποχὴν τῶν ἐμμήνων πράττομεν, ἐξ εὐθείαϲ δὲ πᾶϲαν τὴν ὑποκειμένην νόϲον ἀναϲκευάζομεν, εἴτε ἐπέχει τὸ ἔμμηνον εἴτε καὶ μή.

9. τὰϲ μὲν οὖν δίχα πάθουϲ μὴ καθαιρομέναϲ δι᾿ ἡλικίαν [οὐ] φυϲικῶϲ οὐ δεῖ θεραπεύειν. οὐδὲν γὰρ ἐνοχλοῦνται, καὶ ἄλλωϲ μετα- θεῖναι φύϲιν ἢ ἀδύνατον ἢ οὐ ῥᾴδιον, ἔϲθ᾿ ὅπου δὲ καὶ ἐπιϲφαλέϲ. εἰ γὰρ ἐναντίωται τῷ κατὰ φύϲιν τὸ παρὰ φύϲιν, ἀνάγκη τὸ κατὰ φύϲιν μεταλαμβανόμενον εἰϲ τὸ ἐναντίον γενέϲθαι παρὰ φύϲιν. τὰϲ δὲ διὰ γυμναϲτικὴν ἀγωγὴν ἢ ἀναφωνήϲειϲ εὐτόνουϲ μὴ καθαιρομέναϲ οὐδὲ αὐτὰϲ δεῖ θεραπεύειν ἄτε μηδὲν πάθοϲ ἐχούϲαϲ. εἰ δ᾿ ἕνεκα τοῦ μὴ ϲυλλαμβάνειν ἐπιζητοῖεν τὴν κάθαρϲιν, τρυφερώτερον αὐτὰϲ ἀκτέον κατ᾿ ἐπίϲταϲιν τοῦ ἐμπράκτου τῆϲ διαίτηϲ, ἵν᾿ ἀκμὴν θηλύτερα τὰ ϲώ ματα γένηται. τὰϲ δὲ διά τι πάθοϲ μὴ καθαιρομέναϲ ἀκολούθωϲ τῷ 4 ἐμπροϲθεν] I cap. XII § 44 6 § 8, 2] cf. Orib. lat. t. VI 347 B.— D. 1 αἰμορραῖδων P αἱμορραῖαϲ P ἢ del. Ermerins 2 μεταβαλλο- μένηϲ Ermerins sequitur in P (p. 214, 17— 217, 16 D.) Aet. XVI 50 (p. 69, 5 — 72, 5 Z); cf. Gynak d. Sor’. p. 50 sqq. 3 ὅτι ate τὴν add. Rose τῆ ἡλικία P: corr. Ermerins γνωριζομένην τῇ Kind: γνωριζομένη τό P: γνωρίζομεν ἢ τῇ Ermerins, qui γνωρ. transpos. post ϲύλληψιν (4) 6 διὰ νόϲον] seil. μὴ καθαιρομέναϲ: δίχα νόϲου Rose (sed cf. Ermerins, Epist. crit. p. 54sq.) 7 τῇ Ermerins: ἡ P: ἢ Rose πάθουϲ P: corr. Dietz 8 ὑποπίπτειν καὶ P. corr. Rose 9 ἐπιακμαζούϲηϲ P. corr. Dietz 12 παρεμποδιϲμὸν Er- merins 15 προφάϲεωϲ P. corr. Dietz 16 ἐπέχει P: corr. Ermerins ἐπιϲυντεθέντεϲ P corr. Dietz 17 8 del. Dietz: οὐ Rose 22 οὐ del. Er- merins 25 ἐναντιοῦται sive ἠναντίωται Dietz 26 μεταβαλλόμενον Er- merins 27 ἐντόνουϲ praetulerim hic et alibi 28 ταύταϲ Ermerins μὴ δὲ P. corr. Ermerins 28sq. εἰ δ᾿ ἕνεκα τοῦ μὴ Ermerins: ἠδέναι κατόυμὲ P 30 ἐπίταϲιν P: corr. Ermerins ἴν᾿ ἀκμὴν scripsi: ἴνα μὴ P: ἴνα μὴν Rose πεποιηκότι πάθει τὴν ἐποχὴν τῶν ἐμμήνων θεραπευτέον, περικόπτοντα μὲν τὸν ὑμένα ἢ τὴν ϲάρκα ἐπὶ τῶν ἀτρήτων, μαλάϲϲοντα δὲ καὶ μεταϲυγκρίνοντα τὴν περιτύλωϲιν καὶ τὸν ϲκίρον, χαλῶντα δὲ παρηγο- ρικῶϲ τὴν φλεγμονήν, λεπτύνοντα δὲ ὡϲ ἔϲτιν τὴν οὐλήν, ἀνιέντα δὲ τὰϲ μύϲειϲ καὶ παρεγκλίϲειϲ, ἀναλαμβάνοντα δὲ καὶ ϲαρκοῦντα τὰϲ ἰϲχνὰϲ καὶ ἀτρόφουϲ, μεταβάλλοντα δὲ τὰϲ καχεξίαϲ καὶ τὴν πιμελὴν καθαιροῦντα, καὶ λούοντα μὲν τὰϲ πυρεϲϲούϲαϲ, ἀναϲκευάϲαντα δὲ πᾶν ἀρρώϲτημα ἢ νέον ἡ χρόνιον, καὶ τὰϲ μὲν αἱμορροῖδαϲ αἴροντα, ἀνα- ϲτέλλοντα δὲ τὸν ἔμετον καὶ τὴν ἀπὸ ῥινῶν αἱμορραγίαν. ὧν ἑνὸϲ ἑκάϲτου τὴν ἰδικὴν ἐπιμέλειαν ἐκ μέρουϲ μὲν ἐν τοῖϲ ἄλλοιϲ θεραπευτικοῖϲ εἰρήκαμεν, ἀπὸ μέρουϲ δὲ ἐνταῦθα παραδώϲομεν. ἁρμόϲει μέντοι, κἂν διὰ τὴν περὶ τῷ ἄλλῳ ϲώματι νόϲον ἐπέχηται τὸ ἔμμηνον, καὶ τοπικῶϲ τῆϲ μήτραϲ ἐπιμελεῖϲθαι διὰ τρίψεωϲ καὶ τῶν ϲτερεοποιεῖν δυναμένων, καθὼϲ μικρὸν ὕϲτερον ἐροῦμεν.

10. ἐπεὶ δὲ κοινῶϲ ϲτεγνώϲεωϲ περὶ τὴν ὑϲτέραν γενομένηϲ ποτὲ μὲν παντελῶϲ ἐπέχεται τὸ ἔμμηνον, ποτὲ δὲ ϲτραγγῶϲ φέρεται καὶ μετὰ πόνων, ὁπότε ϲτρόφοι ϲυνεδρεύουϲιν καὶ ὀδύναι βουβώνων. ὀϲφύοϲ, ἐφηβαίου, ποτὲ δὲ κεφαλῆϲ τε καὶ τραχήλου τενόντων τε ὀμ- μάτων καὶ ἰϲχίων καὶ μηρῶν, καὶ μαϲτῶν διογκώϲειϲ ἀνορεξίαι τε καὶ πυρώϲειϲ καὶ ἀναξηραϲμὸϲ τῶν γυναικείων τόπων (ἅπερ κατὰ τὴν προθεϲμίαν γίνεϲθαι τῆϲ καθάρϲεωϲ τῶν οὕτωϲ διακειμένων ϲυμβαίνει], ἐκθηϲόμεθα τὴν ἐπιμέλειαν. ὅταν οὖν ἀρχήν τινα οἱ πόνοι λαμβά- νωϲιν ἢ παντελῶϲ ἐπιϲχεθῇ τὸ ἔμμηνον, κατακλιτέον ἐν οἰκήματι ϲυμ- μέτρωϲ ἀλεεινῷ τε καὶ φωτεινῷ καὶ φυλακτέον ἐφ᾿ ἡϲυχίαϲ, ἐτρηγόρ- ϲεωϲ δέ, καὶ πάντων ἀποχῆϲ καὶ κούφηϲ διακρατήϲεωϲ τῶν ἄκρων καὶ τῶν ἐν περιωδυνίᾳ μερῶν. οὐ μόνον γὰρ ὑπὸ τῆϲ ἐμφύτου θερμαϲίαϲ ἀναχαλᾶται τῶν ἐϲφιγμένων ἕκαϲτον, ἀλλὰ καὶ τῇ τῆϲ ἐπερείϲεωϲ ἀντιβάϲει κουφίζεται τὸ ϲφυγματῶδεϲ τοῦ ἀλγήματοϲ. εὶ δὲ μὴ ἐνδιδῴη, καὶ θερμάϲματά τινα παραλημπτέον, ἤτοι ῥάκη θερμὰ ἢ ὠμόλινα καὶ ἔρια καὶ πυριατῆραϲ θερμοῦ ὕδατοϲ πεπληρωμένουϲ ἢ κύϲτειϲ θερμὸν ἔλαιον περιεχούϲαϲ ἢ ὠμὴν λύϲιν ἐν μαρϲίποιϲ χλιαροῖϲ ἢ |ϲπόγγον εἰϲ ζεϲτὸν ὕδωρ ἀποτεθλιμμένον καὶ ῥάκει περιειλημένον, ὥϲτε μὴ ψυγῆναι ἐκ τῆϲ νοτίδοϲ τοὺϲ τόπουϲ, παρηγορηθῆναι δὲ 11 ἐνταῦθα παραδώϲομεν] seil. in libris tertio et quarto 14 μικρὸν ὕϲτερον ἐροῦμεν] cf. 14, 1sq. 15 § 10, 1] cf. Orib. lat. t. VI 347 B.— D. 3 ϲκύρον P κα|καθαιροῦνται P ἀναϲκευάζοντα Reinhold 8 οἰμορραῖδαϲ P αἴρονταϲ P. corr. Dietz 9 αἰμορ|ῥ αῖαν (in ras.) P 12 τὴν P. τινα Ermerins 13 ἐπιτελϲῖϲθαι P: corr. Dietz 17 βουβοὺνων P 18 τὲ ὀμμάτων P: καὶ ὀμμ. Ermerins, ‘maioribus nervis quos Graeci tenontas vocant et ocuiorum et vertebrorum et fermorum’ Orib. lat. 19 post ἰϲχίων add. τε Ermerins 21 ϲυμβαίνειν P: corr. Dietz 22 λαμβάνουϲιν P 25 πάντων Rose: παντὸϲ P: ‘ita ut biduo nihil accipiat’ Must. 29 ἐνδιδώη P (cf. Ϲrocnert, Men. Gr. Here. p. 215, 2) παραλημπτέον P: —ληπτ. editt. ut solent 30 θερμούϲ ὔδατοϲ P. corr. Dietz 31 ὠμὴλύϲιν P χλιαρὰν Ermerins 32 εἰϲ ζεϲτὸν ὕδωρ scripsi coll. p 56, ΙΙ sq.; 102, 22: ἐν ζεϲτῶ ὕδωρ P: ἐν ζεϲτῷ ὕδατι editt. ῥάκη P: corr. Ermerins πειθηνίωϲ διὰ τῆϲ τῶν ἀτμῶν ἐπιφορᾶϲ. μετὰ δὲ ταῦτα μαλακὸν καὶ καθαρὸν ἔριον ἐλαίῳ γλυκεῖ καὶ θερμῷ διαβραχὲν καὶ ἀποθλιβὲν περι- βλητέον ἐφηβαίῳ καὶ ἐπιγαϲτρίῳ ϲύν ὀϲφύι καὶ ἰϲχίοιϲ, ἵνα ϲυνεχῶϲ θερμοτέρῳ προϲεμβρεκτέον, καὶ διάκλυϲμα καὶ ποτὸν ὕδωρ δοτέον θερμόν. κούφηϲ δὲ οὖϲηϲ τῆϲ ἐπιτάϲεωϲ καὶ ὑπνοῦν ἐπιτρεπτέον. χρηϲτέον δὲ καὶ καταπλάϲμαϲι τοῖϲ διὰ λινοϲπέρμου ἢ ἄρτῳ φυρατῷ δι᾿ ὑδρομέλιτοϲ θερμοῦ καὶ τοῖϲ ὑποδειχθηϲομένοιϲ ἐγκαθίϲμαϲι, καὶ τῆϲ πρώτηϲ ἐνϲτάϲηϲ διατρίτου τῆ διὰ τοῦ ἀλείμματοϲ ἀποθεραπείᾳ προϲκλύϲματί τε καὶ τροφῇ θερμῇ καὶ ἁπλῇ.

11. ϲφοδροτέρων δὲ τῶν περιωδυνιῶν οὐϲῶν ἔμπροϲθεν τῆϲ δια τρίτου ἢ καὶ ἐν αὐτῇ φλεβοτομητέον ἀπ᾿ ἀγκῶνοϲ τοῦ ἀντικειμένου τοῖϲ μᾶλλον 〈πονοῦϲι τόποιϲ〉 πρὸϲ τὸ ἀϲκυλτότερον ἀπὸ τῶν ἧττον πεπονθότων γενέϲθαι τὴν ἀφαίρεϲιν· πάντων δὲ ἐφίϲηϲ κακοπαθούν- των ἀπὸ τοῦ εὐωνύμου πρὸϲ τὸ τὴν δεξιὰν χεῖρα ταῖϲ ὑπηρεϲίαιϲ ἀπαραποδίϲτωϲ ϲψζεϲθαι. τὴν δὲ ἀπὸ ϲφυροῦ φλεβοτομίαν παραιτη- τέον, ἕωϲ ἂν τὰ ἐν τοῖϲ βραχίοϲιν ἀγγεῖα φαίνηται καὶ μηδεμία φλεγμονὴ περὶ αὐτοῖϲ ᾖ πρόδηλοϲ· ἢ τε γὰρ ϲπάϲιϲ τὴν ἀϲθενοῦϲαν ϲκύλλει καὶ ἰϲχνότερα τὰ παρὰ τοῖϲ ἀϲτραγάλοιϲ ἀγγεῖά ἐϲτιν. μετά δὲ τὸ ἐκλυθῆναι τὴν ἀπὸ τῆϲ φλεβοτομίαϲ ταραχὴν ἀποθεραπευτέον τὸ ϲῶμα καὶ ἐγκαθιϲτέον εἰϲ ὑδρέλαιον θερμὸν ἢ τήλεωϲ ἢ λινοϲπέρ- μου ἢ μολόχηϲ ἡμέρου ἢ καὶ ἀγρίαϲ ἀφέψημα. διαϲτήϲαντα δὲ τὰ | πτερυγώματα τῷ αὐτῷ ἐγχυματιϲτέον ἐλαίῳ καὶ ψῶ κατ᾿ ἰδίαν ἢ μετά τινοϲ τῶν εἰρημένων ἀφεψημάτων εἰϲ γλοιοῦ πάχοϲ ἀνακοπέντων εἶτα καὶ τοῖϲ τόποιϲ ἐρίου τι μαλθακοῦ παραθετέον βεβρεγμένου τοῖϲ αὐτοῖϲ ὑγροῖϲ, κἄπειτα τὸ πίλημα περιβλητέον. καὶ τῆϲ ταραχῆϲ ὑπεκλυθείϲηϲ ὕδωρ δοτέον διάκλυϲμα θερμὸν καὶ ποτόν, παρητορίαϲ τοῦ δίψουϲ χάριν καὶ εἰϲ ἀταλαιπώρητον κατεργαϲίαν [ἢ] τῆϲ τροφῆϲ. μετὰ δὲ τὸ πόμα τροφὴν ἁπλῆν κούφην ὀλίγην ἔνθερμον ῥοφηματώδη (καθάπερ τὸν ἐξ ὕδατοϲ χόνδρον ἢ τὸν διὰ μελικράτου μετρίωϲ ἀπο- ζεϲθέντοϲ ἢ τὸν ῥοφητὸν διὰ μέλιτοϲ ἢ ἐλαίου καὶ ἀνήθου καὶ ὀλί- γων ἁλῶν, ἢ ἄρτον ἐξ ὕδατοϲ, εἰ δὲ μή, μετὰ ῥοφητῶν ψῶν)· ἀπὸ δὲ τῆϲ τροφῆϲ ὀλίγηϲ γενομένηϲ διαϲτάϲεωϲ ἐπιτρεπτέον ὑπνοῦν. ἐν- 7 τοῖϲ ὑποδειχθηϲομένοιϲ ἐγκαθίϲμαϲι] cf. 20 2 γλυκὺ P: corr. Dietz 3 ἵνα P (suspectum: εῖτα Ermerins 4 διάκλυϲμά τε καὶ Rose, at cf. 26 9 post ἁπλὴ sequitur in P (p. 220, 22 —221, 21 D.) Aet. XVI 61 (p. 83, 5 — 84, 24 Z.) cf. ‘Gynak. d. Sor’ p. 52 sq. 10 περιοδυνῶν P: corr. Dietz 12 πονοῦϲι τόποιϲ ego, πεπονηκόϲι add. Ermerins 13 ἐφί- ϲηϲ P (cf. Croenert, Mem. Gr. Here. p. 148, 1): ἐπ᾿ ἱϲηϲ editt. κακοπαθούν- των P 15 ἁπαρεμπόζιϲτον Ermerins 17 ϲπάϲιϲ Rose (i. e. ἀντίϲπαϲιϲ re- vulsio, cf. Gal. X 315): ϲτάϲιϲ P 18 ϲκύλλει (vel ϲκυλε) Rose: ϲκῦλαι P: ϲκόλαι ἂν Ermerins 21 μολόχηϲ P (ut saepel; cf Wellmann Die Schrift des Dioskurides Π. ἁπλ. φαρμ. p. 58 sq.: μαλάχηϲ Ermerins, ut solet ἢ καὶ scripsi (cf. p. 102, 23): τε καὶ P 23 ἀνακοπέντι Rose 26 θερμὸν διάκλυϲμα Er- merins 27 ἀταλαιπώρητον Rose: ἀταλαιπωρητέον P. ἀταλαίπωρον Dietz ἢ del. Ermerins 29 ἀποζεϲθέντα Rose 30 τὸν ῥοφητὸν Rose: τὸ ρυνη- τὸν P ἀνήθων P: corr. Ermerins καὶ ὀλίγων Rose (cf. Cael. Aurel. Cel. Ι 73): ἢ ὁλ. P 32 ἐπιτρεπνέον P τεῦθεν δὲ μέχρι παρακμῆϲ λεπτῶϲ ἀκτέον καὶ παρὰ μίαν δοτέον τὴν τροφήν, εἰ [δὲ] μὴ κατηϲθένηκεν ἡ δύναμιϲ τοῦ ϲώματοϲ. * * ϲικύαιϲ χρηϲτέον, κούφαιϲ μὲν τὸ πρῶτον καὶ οὐκ ἐν ἀνέϲει μόνον, ἀλλὰ καὶ ἐν ἐπιθέϲει πρὸϲ παρηγορίαν ἀλγήματοϲ πρᾴωϲ ἐπιτιθεμέναιϲ ἄνευ τοῦ πολλὴν ἐπιφέρειν ϲυνολκήν (τὸ ϲφοδρότερον γὰρ τοῦ ἐπιϲπαϲμοῦ παρεκλύειν ἔϲτιν παρά τι μέροϲ τοῦ χείλουϲ τῆϲ ϲικύαϲ ἰϲχνῆϲ παρ- εντιθεμένηϲ ϲπαθομήληϲ)· ὕϲτερον δὲ καὶ μετ᾿ ἀμυχῶν ἐπιπολαίων, ἐν ἀκμῇ μὲν τοῦ πάθουϲ, ἐν ἀνέϲει δὲ τῆϲ ἐπιτάϲεωϲ, κατ᾿ ἐφηβαίου καὶ ὑποχονδρίου· μενούϲηϲ δὲ τῆϲ καταϲκευῆϲ καὶ βδέλλαιϲ προῦπο- βληθέντοϲ αὐταῖϲ ὀθονίου πρὸϲ τὸ μὴ ψύχειν. δραϲτικώτερον δὲ ἀφαιμάϲϲουϲιν αὗται διὰ ϲικύαϲ τῶν τόπων προεξογκωθέν|των διὰ τῶν ἐμβαλλομένων τιλτῶν ἐλλυχνίων, ἵνα μὴ διὰ τῶν ἄλλων λιπαι- νομένων τῶν μερῶν κωλυθῇ τὰ ζῷα ἅψαϲθαι τῶν ἡλκωμένων. μετὰ δὲ τὴν ἀπόπτωϲιν αὐτῶν εἰ μὲν ὀλίγον εἴη τὸ ἀποϲπαϲθὲν αἷμα, ϲικύαϲ ἐπιβλητέον οἷϲ ἐνδέχεται τόποιϲ, εἰ δὲ μή, τιλματίοιϲ ϲκεπα- ϲτέον τὰ δήγματα καὶ κατ᾿ αὐτῶν ἐλαιοβραχὲϲ ὀθόνιον [καὶ] ἐφαπλω- τέον, εἶτα ἔριον. ἐντεῦθεν δὲ τοῖϲ χαλαϲτικοῖϲ χρηϲτέον καταπλάϲμα- ϲιν, οἰον ἄρτῳ μετὰ πιμελῆϲ προϲφάτου φυραθέντι ὑείαϲ τεθερμαϲμέ- νηϲ ἢ μετὰ τῶν ῥιζῶν τῆϲ ἀγρίαϲ μολόχηϲ ἑψημένων καὶ καλῶϲ λεανθειϲῶν, ἢ λινοϲπέρμῳ μετὰ γύρεωϲ ἢ τήλεωϲ, ἢ τοῖϲ τριϲὶν ὑφ᾿ ἓν ἑψημένοιϲ μετὰ ἐλαίου καὶ μέλιτοϲ καὶ τοῦ ἀφεψήματοϲ τῆϲ μολόχηϲ ἣ τήλεωϲ. ἀλλακτέον δὲ τὰ πρῶτα ϲυνεχῶϲ, διὰ γὰρ τῆϲ ἐπιμονῆϲ καὶ ψύχεται καὶ ἀποξύυεται διὰ τὴν ἐκ τῆϲ φλεγμονῆϲ πύρωϲιν. ἐμ- πεπλάϲθω δὲ μήτε ἐπὶ λεπτὸν ἄγαν, καὶ γὰρ ψύχεται ϲυντόμωϲ καὶ ξηραίνεται ῥᾳδίωϲ, μήτε ἐπὶ πάχοϲ, βαρεῖται γὰρ τὰ φλεγμαίνοντα. χρηϲτέον δὲ καὶ τῇ εἰϲ τὴν ἓδραν ἐνέϲει τοῦ θερμοῦ ἐλαίου μέχρι. κυάθων τεϲϲάρων καὶ πεϲϲοῖϲ ἀπεριέργοιϲ.

12. ἐξήμαρτον γὰρ οἱ παλαιοὶ τοὺϲ αἱμαγωγοὺϲ λεγομένουϲ ἐντάϲϲοντεϲ εἰϲ καταϲπαϲμὸν αἵματοϲ καὶ ποτήματα τὰ αὐτὰ παρέχει δυνάμενα, οὐχ δρῶντεϲ, ὅτι τὰ μὲν ποτήματα φθείρει καὶ ἀνατρέπει τὸν ϲτόμαχον, τὰ δὲ πρόϲθετα καταξύοντα τὴν ὑϲτέραν ἐϲχαροῖ καὶ διὰ τοῦτο δυϲλύτουϲ καὶ βαθείαϲ καὶ κακοήθειϲ ἑλκώϲειϲ ἀποτελεῖ καὶ 28 § 12] deficit Must. 2 δὲ delevi (cf. Must. et Cael. Aurel. (Cel. I 82): γε Rose κατεϲθένηκεν P: corr. Ermerins lacunam stat. Kalbfleisel. coll. Must. p. 51, 16 ‘fortia vero die post lebotomiam subiungere etiam cucurbitas debeuius’ ϲυκέαιϲ P 3 δὲ ante χρηϲτ. suppl. Rose κωφαῖϲ P: corr. Dietz 4 ἐπιτάϲει Ermerins 6 πορεγκλύειν P: corr. Ermerins χυλοῦ P: corr. Ermerins 9 ὑποχονδρίου] ὑπογαϲτρίου Er- merins: ‘precordiis’ Must. προϲεπιβληθέντοϲ Ermerins 13 ἡλκωμένων Dietz (cf. Orib. Π p.72,12): ἡλεωμὲνων P: ἠλαιωμένων Ermerins: ἑλκομένων Rose 16 ἔλαιοβραχὲϲ ὀθόνιον scripsi: ἐλαιοβραχέϲθω ὁθώνιον P: ἐλαιοβραχὲϲ τὸ ὸθ. Dietz. ἐλ. τι ὁθ. Ermerins καὶ del. Rose, onte εῖτο transpos. Ermerins 19 ἑψημένων scripsi· ἐψημένηϲ P: ἡψημένων Ermerins 20 λεανθειϲῶν scripsi: λεανθήϲειϲ P: λειαθειϲῶν Ermerins λινοϲπέρμου P: corr. Ermerins 21 ἡψημένοιϲ Ermerins 28 αἰμαγωγοὺϲ scil. πεϲϲούϲ 29 ἐντάϲϲοντεϲ Ermerins: ἐκτάϲομεν P ποτήματοϲ P: corr. Dietz 30 οὐκορῶντεϲ P 31 ὑϲτέρα P 32 δυϲλύτοιϲ P: corr. Dietz οὐλὴν ἐπὶ τὰϲ ἑλκώϲειϲ γίνεϲθαι πάϲηϲ ϲαρκὸϲ τῆϲ κατὰ φύϲιν πυκ- νοτέραν οὐϲαν, ὥϲτε τὴν ἔμμηνον κάθαρϲιν ἐπέχειν. τὸ δὲ ὅλον ἄπαντα τὰ τοιαῦτα ποτήματα καὶ πρόϲθετα δριμέαϲ ὄντα δυνάμεωϲ ἐρεθίζει τὴν φλεγμονήν οὕτω δὲ καὶ τούϲ πόνουϲ διπλαϲιάζει καὶ τὸν τῆϲ καθάρϲεωϲ ἐπιτείνει παραποδιϲμόν. ὡϲ γὰρ οὐδὲ φλεγμαινόντων τῶν ὀφθαλυῶν ϲυμφέρει δριμέϲι χρῆϲθαι κολλυρίοιϲ οὐδὲ δυϲουρίαϲ γινομένηϲ ἢ τεινεϲμοῦ τοῖϲ ἀμύϲϲειν δυναμένοιϲ, κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον οὐδὲ τῆϲ μήτραϲ φλεγμαινούϲηϲ ἐν ταῖϲ μετὰ περιωδυνίαϲ καθάρϲεϲιν τὰ δριμέα δεῖ παραλαμβάνειν· τοιαῦτα γὰρ τὰ δοκοῦντα παρ᾿ αὐτοῖϲ αἱμαγωγά, καθάπερ ἐλατήριον, ἐλλέβοροϲ μέλαϲ, πύρεθρον, ὀποπάναξ, οἶϲ αἱ γυναῖκεϲ καὶ πρὸϲ τὸ φθεῖραι πολλάκιϲ ἐχρήϲαντο. καθάπερ οὖν ἔφην, ἀποδοκιμαϲτέον πᾶν τὸ δριμὺ καὶ ἀμυκτικόν, παρα- ληπτέον δὲ τὸ παρηγορικῶϲ ἀνιέναι δυνάμενον.

13. κράτιϲτοϲ δὲ πεϲϲὸϲ ἔριον ἐλαίῳ βραχὲν γλυκεῖ καὶ θερμῷ καὶ τήλεωϲ χυλοῦ ἢ λινοϲπέρμου ἢ μολόχηϲ μετὰ τοῦ ἐλαίου γλοιωδῶϲ ἀνακοπέντοϲ μετά τινοϲ τούτων ϲυνεψηθὲν ϲτέαρ πρόϲφατον χήνειον ἢ ὀρνίθειον, ὥϲτε τὸ ἐφιϲτάμενον πιμελῶδεϲ ἀποϲῦραι καὶ εἰϲ ἔριον χρῖϲαι· καὶ ψοῦ λέκιθοϲ τούτοιϲ ϲυλλειοτριβηθεῖϲα, ποτὲ δὲ καὶ διὰ μέλιτοϲ ἀπέφθου ϲυντακεῖϲα· καὶ μελίλωτον ἐν γλυκεῖ καθεψηθέν· ἢ πατητοῦ φοίνικοϲ ἡ ἔνδοθεν ϲὰρξ ὁμοίωϲ ἑψηθεῖϲα τῷ γλυκεῖ, περιηρη- μένου τοῦ ἔξωθεν ὑμένοϲ, παραϲτύφει γὰρ οὗτοϲ. χρηϲτέον δὲ καὶ πυρίᾳ τῇ διὰ ϲπόγγων ἀποθλιβομένων εἰϲ ὕδωρ θερμὸν ἢ ὑδρέλαιον ἢ ἀφέψημα τήλεωϲ ἢ λινοϲπέρμου ἢ μολόχηϲ ἡμέρου ἢ ἀγρίαϲ. ϲυν- εχῶϲ δὲ ἀλλαϲϲέϲθωϲαν οἱ ϲπόγγοι προῦπορριφέντοϲ ὀθονίου καὶ ἀφθό- νωϲ ἐλαίῳ θερμῷ περιχριομένων τῶν μερῶν εἰϲ τὸ ἀπεριψύκτουϲ μεῖναι τοῦϲ τόπουϲ.

14. προκοπῆϲ δὲ γενομένηϲ περὶ τὴν ἐπιμέλειαν καὶ τὴν διὰ κλινιδίου κρεμαϲτοῦ δοκιμαϲτέον κίνηϲιν. παρακμαζούϲηϲ δὲ τῆϲ δια- θέϲεωϲ εὐθέωϲ μὲν ἡ κάθαρϲιϲ ἐπιφαίνεται, μετὰ δὲ τὴν ἀπόληξιν αὐτῆϲ τοῖϲ ἀναλημπτικοῖϲ χρηϲτέον, λουτρῷ, ποικίλῃ τροφῇ, οἴνῳ καὶ αἰώρᾳ, περιπάτοιϲ, γυμναϲίοιϲ, τρίψεϲιν τοῦ τε ὅλου ϲώματοϲ καὶ τῶυ περὶ τὴν ὑϲτέραν. ἐπεὶ μέντοι πρὸϲ τὴν τοπικὴν τῆϲ ὑϲτέραϲ τρίψιν αἱ διὰ ψιλῶν τῶν χειρῶν παραφοραὶ περίθλαϲιν φέρουϲι, καθ᾿ ὃν 12 ἕφην] v. 2sqq. 14 § 13 sq.] Must. II cap. I 13 sq. 30 τοῖϲ ἀνα- λημπτικοῖϲ] cf. Ϲael. Auiel. Tard. I 21— 24 de cyclo resumptivo 1 post γίνεϲθαι add. ποιεῖ Rose 2 οὕϲηϲ P: corr. Ermerins 8 δρι- μέαϲ P: δριμείαϲ editt. (cf. Croenert, Mem. Gr. Here. p. 110sq.) 4 δὲ P: δῆ Rose 5 παρεμποδιϲμόν Ermerins 6 κολλουρίοιϲ P γενομένηϲ Er- merins 12 ἔφην Rose: ἐχρῆν P: εἰρήκαμεν Reinhold 14 ἔριον ἐλαίῳ Rem- hold: ἔλαιον ἐρίω P 15 χυλοῦ Rose: χυλὸν P: χυλῷ Ermerins γλοιώδουϲ P: corr. Ermerins 16 ἀνακοπίϲηϲ P: corr. Rose ἢ ante μετὰ add. Er- merins ϲυνεψεθὲν P 17 ἐπιϲτάμενον P: cor. Dietz 20 ϲυνεψηθεῖϲα Ermerins τῶ P: ἐν Rose 24 ὀθονίῳ P. corr. Dietz 28 κρεμαϲμοῦ P- corr. Dietz 30 ἀναλημπικοῖϲ P 31 τῶν τε ὅλων ϲωμάτων P: corr. Er- meriuus 32 ἐπει Gomperz: ἔτι P καιρὸν εἰϲ εὐμεγέθη λεκάνην ἐγκαθίζει ἡ κάμνουϲα λουομένη 〈ἢ〉 κατα- βαίνει εἰϲ τὴν ἔμβαϲιν, ϲπόγγουϲ πλατεῖϲ καὶ μαλακοὺϲ τῷ ἤτρῳ περι- τιθέναι καὶ ίϲχίοιϲ καὶ ἠρέμα προϲεντυπώϲαντα ταῖϲ χερϲὶν παράγειν τῇδε κἀκεῖϲε 〈καὶ〉 κατ᾿ ὀλίγον παραύξειν τὸ τῆϲ τρίψεωϲ πλῆθοϲ. δοκιμαϲτέον δὲ καὶ κηρωτὰϲ διὰ ϲαμψυχίνου ἢ Ϲουϲίνου ἢ τινοϲ τῶν ἐμφερῶν οὐ μόνον ἐντιθεμέναϲ ἀλλὰ καὶ διαχριομέναϲ κατὰ τοῦ ϲτο- μίου καὶ τοῦ τραχήλου τῆϲ ὑϲτέραϲ, ὁπότε δὴ καὶ τοὺϲ μαλακτικω- τέρουϲ πεϲϲοὺϲ παραλημπτέον, ἐξ ὧν ἐϲτιν ὁ διὰ κηροῦ καὶ ῥητίνηϲ τερεβινθίνηϲ καὶ ταυρείου ϲτέατοϲ καὶ γλυκέοϲ ἐλαίου ἢ κυπρίνου το- ϲούτου κατὰ τὸ πλῆθοϲ, ὥϲτε τὰ λοιπὰ βληθέντα γλοιώδη γενέϲθαι, καὶ ὁ διὰ χυλῶν πεϲϲὸϲ ϲκευαζόμενοϲ καὶ πὰϲ ὁ διὰ μυελῶν καὶ ϲτεάτων καὶ ϲπερμάτων ἀνετικῶν· ἐν δὲ τούτοιϲ ἐϲτὶ καὶ τὸ διὰ ϲαμψύχου λεγόμενον ἄκοπον. μεγαλωφελὴϲ δὲ καὶ ἡ εἰϲ ἔλαιον ἔμβαϲιϲ.

15. χρονίϲαντοϲ δὲ τοῦ πάθουϲ κατὰ μὲν τὰϲ ἐπιθέϲειϲ τὴν αὐτὴν παραληπτέον ἐπιμέλειαν, ἐν δὲ τοῖϲ διαλείμμαϲιν πρῶτον μὲν τὴν ἀναληπτικήν, ἧϲ τὴν ὕλην εἰρήκαμεν, ϲυμπαραληφθέντοϲ τινὸϲ εἰϲ τὴν ὑπηρεϲίαν καὶ τῶν ἐμπείρων ἀλειπτῶν, δευτέραν δὲ τὴν μεταϲυγκριτι- κήν. ἐν ἢ δεῖ | πρὸ μιᾶϲ ἡμέραϲ ϲυϲτέλλειν, εἰ δὲ μὴ ἀντέχοι τιϲ, ἐπ᾿ ὀλιγοϲιτίαϲ καὶ ὑδροποϲίαϲ τηρεῖν. εἴτα μερίϲαι τὸν ἄρτον, ὅϲου ῥᾳδίωϲ πλείϲτου δύναται περιγενέϲθαι, μερίϲαι δὲ εἰϲ δύο μέρη, καὶ. τὸ μὲν ἕτερον ἤμιϲυ εἰϲ τρία μέρη διαιρεῖν ἴϲα, τὸ δὲ ἕτερον τῇ ἑξῆϲ ἡμερᾳ διδόναι μετὰ τὴν ϲυϲτολὴν ϲύν ταριχίοιϲ καὶ τοῖϲ δριμέϲιν προϲεψήμαϲιν ἡμέραιϲ δυϲὶν ἢ τριϲὶν ἢ τέϲϲαρϲιν. εἰτα ἀλλάϲϲειν εἰϲ τὴν μέϲην ὕλην, οἶον λάχανα καὶ τοὺϲ τρυφερωτέρουϲ ἰχθύαϲ καὶ ἐγκεφάλουϲ, εἶτ᾿ ἄλλαιϲ ἴϲαιϲ 〈εἰϲ〉 τὰ πτηνὰ, καὶ ταῖϲ ἰϲαρίθμοιϲ 〈εἰϲ〉 ὕεια πρόϲφατα, καθ᾿ ἑκάϲτην μετέλευϲιν ἀπὸ ποιότητοϲ εἰϲ ποιότητα προϲλαμβάνοντα τῶν τριῶν τοῦ ἡμίϲουϲ ἄρτου μερῶν ἓν μέροϲ, καὶ τῇ πρώτη μὲν ἡμέρᾳ τῆϲ μετελεύϲεωϲ ὑφαιροῦντα τὸ οἰνάριον καὶ τὸ λουτρόν, τῇ δὲ ἐξῆϲ ἑκατέροιϲ χρώμενον. πλὴν δὲ ἐπὶ μόνηϲ τῆϲ δριμυφαγίαϲ ϲυνδοκιμάζειν δεῖ καὶ τὰ τοπικὰ τῶν βοηθημάτων ἐν τῇ ἐξῆϲ ἡμέρᾳ τῆϲ ἀπὸ ποιότητοϲ εἰϲ ποιότητα μεταβάϲεωϲ, ποτὲ μὲν ϲικύαιϲ χρώμενον μεταϲυγκριτικαῖϲ, ποτὲ δὲ παροπτήϲει, ποτὲ δὲ δρώ- πακι κατ᾿ ἐφηβαίου καὶ ὀϲφύοϲ νίτρου τε καὶ ἁλῶν καὶ τῶν ἀμυκτι- 12 sq. τὸ διὰ ϲαμψύχου λεγόμενον ἅκοπον] cf. Dioec. Mat. med. III 39; Gal. XIII 1034 sq. 11 εἰρήκαμεν] scil. supra § 14 18 τὴν μετα- ϲυγκριτικὴν] cf. Cael Aurel. Tard. I 24 —44 de cyclo metasyncritico 1 ἐγκαθίζουϲα P: corr. Rose: ‘sederit’ Must. ἢ add Rose: ‘vel’ Must. καταβαίνειν P: corr. Ermerins 3 τοῖϲ ante ἰϲχίοιϲ add. Ermerins προϲιντυπώϲαϲαν Rose 4 καὶ add. Ermerins 5 ϲαμψυχίνου Ermerins (cf. Diose. Mat. med. I 48): ‘somsucino’ Must.: ϲαμψύχου P 10 ἐμβληθέντα Er- merius 11 μυϲϲῶν P: corr. Dietz 14 ἐμβάϲειϲ P 15 ἐπιτάϲειϲ Er- merins 19 δεῖ Dietz. δὲ P 20 ἐπολέγον γοϲιτίαϲ P: corr. Dietz 24 προϲοψήμαϲιν Ermerins ἡμέραϲ P: corr. Dietz ἀλλάϲει P: corr. Dietz. 26 εἰϲ add. Ermerins bis 30 πλὴν Rost coll. Cael. Aurel. Tord. I 1, 41: πάϲηϲ P 32 μὲν Ermerins: δὲ P: δὴ Rone κῶν ϲμηγμάτων ϲυμπάϲμαϲι, ποτὲ δὲ πυρίᾳ καὶ ἐγκαθίϲμαϲιν διὰ θαλάϲ- ϲηϲ καὶ τῷ διὰ ϲινάπιοϲ φοινιγμῷ καὶ κατακρουνιϲμῷ. μὴ ἀναϲκευαζο- μένου δὲ τοῦ πάθουϲ οὐκέτι μόνον ἀπὸ ϲυϲτολῆϲ, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τοῦ διὰ ῥαφανίδων ἀρκτέον ἐμέτου.|

16. χρηϲτέον δὲ καὶ μαλάγμαϲιν τοῖϲ ἀμύϲϲειν δυναμένοιϲ, οἶον τῷ διὰ δαφνίδων 〈ῆ〉 τῷ διὰ ϲπερμάτων, καὶ πεϲϲοῖϲ ὁμοίαϲ δυνάμεωϲ ἐχομένοιϲ, ῶν εὔκαιροϲ ἡ χρῆϲιϲ μετὰ τὴν ἀπόληξιν τῆϲ καθάρϲεωϲ· δεῖ γάρ, [τὸ] ὅτε ϲύνεγγύϲ ἐϲτιν ἡ προθεϲμία τῆϲ καθάρϲεωϲ, τὰ δραϲτικὰ καὶ ϲυγκινοῦντα παραιτεῖϲθαι. κατὰ μέροϲ δὲ ἐν τοῖϲ προϲθέτοιϲ ἐϲτὶ πήγανον λεῖον μετὰ μέλιτοϲ ἢ κόνυζα ἡ λεπτόφυλλοϲ καλουμένη ἢ ϲταφὶϲ χωρὶϲ τῶν γιγάρτων λεία μετὰ νίτρου ἢ ἁλῶν τὰ τε διὰ κυμίνου, πεπέρεωϲ, ἀψινθίου, ὑϲϲώπου, βουτύρου, ἐλαίου παλαιοῦ καὶ τῶν ὁμοίων ὡϲ κυάμου μέγεθοϲ εἰϲ πεϲϲὸν ἐγχριϲτέον καὶ καταβαπτέον εἰϲ ἔλαιον γλυκὺ ἢ Ϲούϲινον, ἳνα τὸ πολὺ τῆϲ δήξεωϲ ἀπαμβλυνθῇ, καὶ παραθετέον τῷ ϲτόματι τῆϲ ὑϲτέραϲ. τοῖϲ δὲ αὐτοῖϲ καὶ τούϲ βουβῶναϲ ἀλειπτέον καὶ τὸν δακτύλιον ἔνδοθεν διαχριϲτέον. ὃν τρόπον γὰρ περιγραφομένων ἐϲθ’ ὅτε τῶν δυϲτραπέλων ὀφθαλμιῶν ϲκληρὰ γίνεται καὶ τραχέα τὰ βλέφαρα καὶ διὰ τοῦτο χρῄζει δριμέων καὶ μεταϲυγκριτικῶν κολλυρίων εἰϲ παντελῆ τοῦ πάθουϲ ἀναϲκευήν, οὕτω καὶ τὰ περὶ τὴν ὑϲτέραν ὑπεκλυομένηϲ ποτὲ τῆϲ φλεγμονῆϲ ϲκληρὰ μείναντα 〈καὶ〉 τραχέα καὶ οἱον περίτυλα [καὶ] δέεταί τινοϲ εἰϲ μεταϲύγκριϲιν δήξεωϲ. μηδὲ οὕτωϲ λυομένηϲ 〈δὲ〉 τῆϲ διαθέϲεωϲ τῷ λευκῷ ϲπαρακτέον ἐλλεβόρῳ καὶ μετ’ αὐτὸ δοκιμαϲτέον ἀπο- δημίαν μακροτέραν καὶ αὐτοφυῶν ὑδάτων χρῆϲιν καὶ τὸ ϲύνολον τῆϲ ψυχῆϲ διάχυϲιν. οὕτω γὰρ ἐξ ἐπιμονῆϲ τε τῶν αὐτῶν καὶ προϲθέϲεωϲ τῶν ϲφοδροτέρων λυομένου τοῦ πάθουϲ ἡ κάθαρϲιϲ ἀπαραπόδιϲτοϲ γίνεται.|

6 διὸ δαφνίδων] Gal. XIII 259. 979; Ceel. Aurel. Tard. III 1, 10 διὰ ϲπερμάτων] Gal. XIII 261 ; Cael Aurel. Cel. I 17, 171 18sq βλεφαρικὰ. κολλύρια] cf. Cael. Aurel. Tard. I IV 2, 17 22 sqq. ] cf. Cael. Aurel. Tard. I 1, 42sq. 1 ϲὺν ϲινιπάϲμαϲι P: corr. Rose 2 ϲυνάπυοϲ P: νάπυοϲ Rose 5 μαλάγματοϲ P: corr. Dietz 6 τὸ διἀ P: corr. Ermerins 〈ῆ〉 τῷ διὰ scrips: τὸ διὰ P: καὶ διὰ Rose 7 ἐχομένοιϲ secius. Ermerins 8 δεῖ Diets: διὰ P τὸ seclusi: τοι Diets 10 ἔϲτω Reinhold 11 ἄλλων P: corr. Ermerins 12 ἰϲὡπου P: οἰϲύπου Ermerins 14 ϲιϲούϲινον P 15 προϲθετέον Ermerins 17 ὀφθαλμικῶν P: corr. Ermerins 19 κουλ- λαρίων P 20 ἐπεκλυομένηϲ P: cor. Ermerins 21 〈καὶ〉 add. Rose οἱον τραχέα καὶ P: transp. Rose καὶ secius. Ermerins 22 〈καὶ〉 μηδὲ Ermeriνs: μηδὲ 〈δὲ 〉 Reinhold: post λυομένηϲ addidi δὲ 27 ἀπαρεμπόδιϲτοϲ Ermerins post γίνεται sequitur i P (p. 228, 30 — 230, 4 D ) Act. XVI 61 (ρ. 84, 25 —85, 22 Z. )

II. Περὶ φλεγμονῆϲ ὑϲτέραϲ.

17. Ἡ φλεγμονὴ κέκληται μὲν ἀπὸ τοῦ φλέγειν καὶ οὐχ ὡϲ ὁ Δημόκριτοϲ εἴρηκεν ἀπὸ τοῦ αἴτιον εἰναι τὸ φλέτγμα. προκατάρχει δὲ τῆϲ περὶ τὴν ὑϲτέραν φλεγμονῆϲ πολλὰ μὲν καὶ ἄλλα, ϲυνεχέϲτερον δὲ ψύξιϲ, ὡϲαύτωϲ κόποϲ, ἔκτρωϲιϲ φαύλη τε μαίωϲιϲ, ὧν οὐδὲν εἰϲ τὴν ἐξαλλαγὴν ϲυντελεῖ τῆϲ ἐπιμελείαϲ. μήτραϲ δὲ φλεγμαινούϲηϲ τὰ μὲν κοινὰ παρέπεται ϲημεῖα, τὰ δὲ ἴδια καὶ δηλωτικὰ τοῦ πάϲχοντοϲ μέρουϲ αὐτῆϲ. φλεγμαίνει γὰρ ποτὲ μὲν ὅλη, ποτὲ δὲ τὸ ϲτόμιον αὐτῆϲ, ποτὲ δὲ ὁ τράχηλοϲ, ποτὲ δὲ ὁ πυθμήν, ποτὲ δὲ τὸ κύτοϲ ἤτοι ἄνωθεν ἢ κάτωθεν ἢ ἐκ πλαγίων, ποτὲ δέ τινα τούτων ἢ τὰ πλεῖϲτα μέρη.

κοινὰ μὲν οὖν παρέπεται ϲημεῖα πυρετόϲ, [ἐπιγίνεται] πόνοϲ τε τοῦ πάϲχοντοϲ μέρουϲ καὶ παλμόϲ, ὄγκοϲ τοῦ ἐπιγαϲτρίου καὶ 〈ϲκληρία〉, πύρωϲιϲ, ξηρότηϲ, ϲύνταϲιϲ ἰϲχίων ἢ βάροϲ ὀϲφύοϲ, λαγόνων, ἤτρου, βουβώνων, μηρῶν, φρικώδηϲ ἀντίληψιϲ, διαδρομὴ νυγματώδηϲ, νάρκα ποδῶν καὶ περίωυξιϲ τῶν γονάτων, περιίδρωϲιϲ, ϲφυγμὸϲ μικρὸϲ καὶ πυκνότατοϲ, ϲυμπάθεια τοῦ ϲτομάχου, | λειποθυμία, ἔκλυϲιϲ· κατ᾿ ἐπίταϲιν δὲ καὶ λυγμόϲ, ἀλγήματα τραχήλου καὶ ϲιαγόνων καὶ βρέγματοϲ καὶ ὀφθαλμῶν, μάλιϲτα κατὰ τὰϲ βάϲειϲ, παραποδιϲμὸϲ οὕρων ἢ ϲκυβάλων ἢ καὶ ἀμφοτέρων. χείρονοϲ δὲ τῆϲ φλεγμονῆϲ οὔϲηϲ αὔξονται καὶ οἱ πυρετοὶ καὶ ἐπιγαϲτρίου ἐξόγκωϲιϲ καὶ παρα- κοπὴ παρακολουθεῖ καὶ ϲυνέρειϲιϲ ὀδόντων 〈καὶ〉 ϲπαϲμόϲ.

18. καὶ ταῦτα μὲν κοινά, ἴδια δὲ μόνου μὲν τοῦ ϲτομίου φλεγμαί- νοντοϲ ἐπίμυϲιϲ αὐτοῦ καὶ ϲυναίϲθηϲιϲ ὀδυνώδηϲ, ἐπινεύει δ᾿ ὡϲ πρὸϲ τὸν δακτύλιον, ϲυντείνονται δὲ βουβῶνεϲ ἰδίωϲ καὶ τὰ περὶ τὸν κτένα. 2 § 17] cf. Aet. XVI 78 (Φιλουμένου): Orib. lat. t. VI 365 sq. B.— D.; Must. II cap. II 17 3 Δημδκριτοϲ] A 159 Diels. (Vors. II 52, 21); Freirich. Hippohrat. Untersuch. p. 39 3 προκατάρχει] de causis procatarcticis agitur ut p. 109, 13 sqq. (cf. Weltmann, Die pneum. Schule p. 154 sqq.) 23 § 18] cf. Aet. XVI 78; Must. II cap. II 18 1 Cap. II multo infra traditum in P Mustionem secutus huc transposuit Rose; cf. ‘Gghak. d. Sor.’ p. 47. 59 sq. in mg. ρκγ᾿ P 4 post ἄλλα ex Aet. (οἵον) ἐκ πληγῆϲ . . . εἴωθεν (p. 123, 5 — 7 Z.) inser. P 4 sq. ϲυνεχεϲτέρα. δὲ τρῖψιϲ (‘ex nimia perfrictione’) legit must, idem. Orib. lat. 5 post ψύξιϲ ex Aet. ἐπεχομένων . . . ϲυμβαίνει (p. 123, 7 sq. Z.) P 6 post ἐπιμελείαϲ ex Aet. ϲυμβαίνει . . . περίπατον (p. 123, 8 — 10 Z.) P 10 τινὴ P 12 ante κοινὰ tit. ρκδ᾿ Τίνα ϲημεῖα κοινὰ φλεγμονῆϲ οὔϲηϲ ἔν τῆ μήτρα P πυρετὸϲ ἐπιγίνεται del. Rose 13 τε del. Rose ὑπογαϲτρίου P: corr. Rose 14 ϲκληρία inserui coll. Orib. lat. et Must. (‘duritia’) ϲύνταϲιϲ ἰϲχυιν ἢ Rose: ἰϲχίων ἢ ϲύνταϲιϲ P 16 νάρκη Rose (Aet.) καὶ τῶν γονάτων, περί- ψυξιϲ Ermerins; sed P confirnant Aet. Orib. lat. Must. 18 post ἔκλυϲιϲ tit. Τίνα ϲημεία ἐπιτάϲεωϲ: ~ et in mg ρκε᾿ P 19 παρεμποδιϲμὸϲ Ermerins 20 ἢ ante ϲκυβ. Ermerins: κα P 21 fort. ἐξόγκωϲιϲ ἐπιγαϲτρίου 22 ϲυναίρηϲιϲ P: corr. Dietz καὶ add. Ermerins 23 post φλεγμόνοντοϲ (sic) P lacunan non agnosuo in cod. (cf. Rose) 24 post αὺτοῦ Aetiaua non- nulla in P (ἐκ τοῦ . . . ἔνθερμον p. 123, 11 — 14 Z.) ὁδυνιώδεϲ P 25 post. κτένα Aetiana pauca in P (καὶ ἀνακεχωρηκὸϲ . . . ὑϲτέραϲ p 123, 14 —16 Z.) μὴ ὅλου δὲ τοῦ ϲτόματοϲ ἀλλ᾿ ἐκ μέρουϲ φλεγμαίνοντοϲ τὰ μὲν αὐτὰ ϲυντείνεται μερικῶϲ, ὀδυνώδηϲ δὲ ὡϲ 〈πρὸϲ〉 τὴν ἁφὴν ἐπανόϲταϲιϲ ὑποπίπτει καὶ παρέγκλιϲιϲ εἰϲ τὰ ἐναντία τῷ διογκουμένῳ· τὸ δεξιὸν μὲν γὰρ φλεγμαῖνον μέροϲ πρὸϲ τὸ ἀριϲτερὸν ἐκκλίνει, τὸ δὲ ἀριϲτε- ρὸν πρὸϲ τὸ δεξιόν, τὸ δὲ κάτω πρὸϲ τὸ ἄνω ῥέπει μᾶλλον, τὸ δὲ ἄνω πάντων πλέον ἀπονεύει πρὸϲ τὸν δακτύλιον.

19. ζητητέον δὲ, πότερον ὁ πόνοϲ κατὰ τοῦ ἐπ᾿ εὐθὺ μέρουϲ γίνεται τοῦ φλεγμαίνοντοϲ ἢ καὶ τῶν ἀντικειμένων παρὰ τὴν ϲύννευϲιν εἴληφεν. καὶ τῶν μὲν προγεν νεϲτέρων τινὲϲ τὸν ἐναντίον φαϲὶν ἀλγεῖν βουβῶνα καὶ μηρόν, Δημήτριοψ δὲ ὁ Ἀπαμεὺϲ τὸν κατ᾿ εὐθύ· μὴ εἶναι γὰρ πιθανὸν τὰ μὲν πρὸϲ τῷ φλεγμοίνοντι μέρει μὴ πονεῖν, τὰ | δὲ ἀπαθῆ τὰϲ ἀλγηδόναϲ ἔχειν (ὅπερ ὑπενόηϲάν τινεϲ ἀποβλέψαντεϲ εἰϲ τὸ παρῆχθαι τὸ φλεγμαῖνον εἰϲ τὰ ἐναντία μέρη κἀκείνων τῶν τόπων ψαύειν), πολλῷ γάρ ἐϲτιν εὐλογώτερον, ἐπεὶ πλείονα τάϲιν ἐπιδέχεται τὰ κατ᾿ εὐθὺ τῷ φλεγμήναντι, διὰ τὸν ἐπὶ τὰ ἐναντία περιϲπαϲμὸν ἐκεῖνα καὶ τὰϲ ἐπαιϲθήϲειϲ ἔχειν. καὶ ἡμεῖϲ δὲ τοῦτο ϲυναινοῦμεν, εἰ καὶ τὸ ζητούμενον οὐδεμίαν ἐξαλλαγὴν ἐπι- φέρει πρὸϲ τὴν χρῆϲιν τῶν τοπικῶν βοηθημάτων.

20. τοῦ τραχήλου δὲ φλεγμαίνοντοϲ μείζονεϲ μὲν αἱ ϲυμπάθειαι, μετὰ δὲ τὸ ϲτόμιον ἡ ὄγκωϲιϲ. καὶ τοῦ μὲν δεξιοῦ μέρουϲ φλεγμαί- νοντοϲ τὸ κατ᾿ εὐθὺ ϲυμπάϲχει ϲκέλοϲ καὶ βουβών ἐπανίϲταται, τὸῦ ἀριϲτεροῦ δὲ τὸ ἐναντίον τοῦ δὲ κάτωθεν, ὅπερ ἐπίκειται τῇ ἀρχῇ τοῦ ἀπευθυϲμένου, ϲκυβάλων δυϲοδία καὶ ἐποχὴ καὶ προθυμία τεινεϲμώ- δηϲ καὶ οὐκ εὐμαρὴϲ ἡ τοῦ κλύϲματοϲ παράθεϲιϲ, κὰν ἐνθῇ τιϲ τὸν δάκτυλον εἰϲ τὴν ἕδραν, ὄγκοϲ ὑποπίπτει δοκῶν εἶναι περὶ τὸ ἀπευ- θυϲμένον· τοῦ δὲ ἄνωθεν δυϲουρία 〈καὶ〉 πλείων κατ᾿ ἐφηβαίου καὶ κτενὸϲ ὁ πόνοϲ. ὅλου δὲ τοῦ τραχήλου φλεγμαίνοντοϲ πάντα παρέπε- ται τὰ προειρημένα, καὶ διὰ τὴν πλείονα διόγκωϲιν εἰϲ τὸν γυναικεῖον προκύπτει κόλπον.

21. τοῦ κύτουϲ δὲ φλεγμαίνοντοϲ κατὰ μὲν τὰ πλάγια μέρη πόνοϲ 〈τῆϲ〉 καταλλήλου λαγόνοϲ γίνεται, ϲφοδρυνόμενοϲ κατὰ τὴν εἰϲ τὰ ἐναντία ἐπιϲτροφήν· κατὰ δὲ τὰ ἔμπροϲθεν καὶ ἄνωθεν ἡ μὲν ἀλγη- δὼν κατὰ τοῦ ἐπιγαϲτρίου πλείων μετὰ διογκώϲεωϲ, δυϲουρία δὲ ἧ 19 —p. 108, 26 § 20—24] Must. II cap. II 20 24 2 μερικὸν P: corr. Diets δυϲώδηϲ P: corr. Ermerins ὡϲ 〈πρὸϲ〉 Rone: πρὸϲ Reinhold ἐπαναϲτάϲειϲ P: corr. Dietz 4 τὰ ἀριϲτερὰ Er- merims 5 τὰ δεξιὰ Ermerins τὰ ἄνω Ermerins πρότερον P. corr. Reinhold ἐπ᾿ εὐθὺ μέρουϲ Rose: ἀπευθυϲμένου P: κατ᾿ εὐθ Er- merins 8 παρὰ Rose: πρὸϲ P 9 προϲγενεϲτἔρων P: corr. Dietz τὸν Ermerins: τὸ P 10 ἀλγϲῖϲθαι P: corr. Ermerins 13 τὸ φλεγμαῖ- νον scripst: τὰ φλεγμαίνοντα P 17 τούτῳ Schoemc οὐ μίαν P: corr. Er- merins 18 post βοηθημάτων inseruntur in P (p. 285, 12 —20 D.) Aetiana εἰ δὲ περὶ τὸ κύτοϲ . . . ἐπιτεταμένην (p. 123, 16 — 23 Z.) 23 ἀπευθυϲμοῦ P: corr. Dietz δυϲωδία P. corr. Ermeins 24 εὐμερὴϲ P: corr. Dietz: εὺχε- ρὴϲ caui. kind ϲκύλματοϲ P: corr. Rose 26 καὶ addidi (falso Ermerins post πλείωνὶ 31 τῆϲ add. Reinhold 31 sq. fort. εἰϲ τὴν ἐναντίαν (sϲil. λαγόνα) ἰϲχουρία, καὶ μετὰ τὸ οὐρῆϲαι μᾶλλον ὑποπίπτει τῇ ἁφῇ τὸ οἴδημα. κατὰ δὲ τὰ ὄπιϲθεν καὶ κάτωθεν τοῦ κύτουϲ τῆϲ φλεγμονῆϲ ὑπάρχου ϲηϲ περὶ τὴν ὀϲφὺν ὁ μὲν πλείων πόνοϲ, ϲφοδρυνόμενοϲ εἰ ἐκκλίνοιτο πρηνὴϲ ἢ ἐπὶ πλευράν, κλύϲμα δὲ οὐ παρατίθεται ῥᾳδίωϲ, ἐπέχεται. δὲ τὸ ϲκύβαλον καὶ οὐ διαχωροῦϲι φῦϲαι, καὶ πρὸϲ τὸν εἰϲ τὴν ἕδραν ἐντιθέμενον δάκτυλον ὄγκοϲ 〈ὑποπίπτει δοκῶν μὲν εῖναι περὶ τὸ ἀπευθυϲμένον, διαφέρων δὲ τῆϲ〉 τοῦ ἀπευθυϲμένου φλεγμονῆϲ τῷ μὴ εὐθὺϲ ἅμα τῷ ἐπερεῖϲαι τὸν δάκτυλον ἄλγημα παρακολουθεῖν, ἐξ ἐπιμονῆϲ δὲ τοῦ θλίβοντοϲ, καὶ τῷ τὸν ὄγκον ὑποχωρεῖν, ὥϲτε τὸ ἔντερον τὴν ἰδίαν χώραν ἀπολαβεῖν, καὶ τῷ μεταπίπτειν τὸν ὄγκον ἐν τοῖϲ ἐπὶ τὰ γόνατα μεταϲχηματιϲμοῖϲ, ὧν οὐδὲν γίνεται φλεγμαί- νοντοϲ ἀπευθυϲμένου. 〈τοῦ πυθμένοϲ δὲ φλεγμαίνοντοϲ καὶ ὁ πόνοϲ〉 καὶ ἡ διάταϲιϲ καὶ ἡ βαρύτηϲ παρ’ ὀμφαλὸν κατ’ ὀϲφύν· πολλάκιϲ δὲ καὶ ῥυϲὸν ὑποπίπτει τὸ ϲτόμιον τῶν ὑπὲρ τὸν τράχηλον φλεγμαι- νόντων καὶ ϲυνείλκυϲται πρὸϲ τὸ ἐντόϲ, ὥϲτε τινὰϲ ἀπαθῆ λέγειν τὴν ὑϲτέραν.

22. ὅληϲ δὲ τῆϲ μήτραϲ φλεγμαινούϲηϲ πάντα ϲυνεδρεύει καὶ ϲυμπάθεια ϲφοδρὰ καὶ πλείων κατ’ ἐπιγαϲτρίου διόγκωϲιϲ. ἣν δια- κρινοῦμεν τῆϲ γινομένηϲ τοῦ ἐπιγαϲτρίου φλεγμονῆϲ τῷ μήτε προ- φαίνειν οὔτωϲ ἔξω τὸν ὄγκον ἢ τὸ ἔρευθοϲ μήτε πρὸϲ τοὺϲ ϲχημα τιϲμοὺϲ ἡδραϲμένον μένειν τὸν ὄγκον, ἀλλὰ μετακινεῖϲθαι καὶ τὸ δέρμα πρὸϲ τὸν διὰ τῶν δακτύλων ἐπιϲπαϲμὸν ἐπακολουθεῖν, τοῦ ἐπιγαϲτρίου δὲ φλεγμαίνοντοϲ τὰ ἐναντία γίνεϲθαι τούτων καὶ τὰ ἔξωθεν ἀλγεῖν μᾶλλον ἐν τῷ μηδὲ τὴν οὔρηϲιν ἐμποδίζειν. ὡϲαύτωϲ δὲ καὶ τὰϲ τοῦ περιτοναίου διακρίνομεν φλεγμονὰϲ καὶ τῷ μὴ κατὰ περιγραφὴν ἔχειν ὄγκον καὶ ἤτοι μηδ’ ὅλωϲ τὰ οὖρα παρεμποδίζειν ἢ μὴ πρὸϲ λόγον τῆϲ διογκώϲεωϲ. κοινῶϲ γε μὴν φλεγμοναῖϲ ὑϲτέραϲ ϲυμπάϲχει κε- φαλὴ καὶ τράχηλοϲ, ἐπιγαϲτρίου δὲ καὶ περιτοναίου πρὸϲ ὀλίγον ἢ οὐδ’ ὅλωϲ.

23. καὶ τοιαύτη μὲν ἡ διάκριϲιϲ τῆϲ ϲημειώϲεωϲ· ἐπὶ τὴν θερα- πείαν δὲ ἤδη τὸν λόγον τρέψομεν. παραληπτέον τοίνυν ἅπερ ἔμ- προϲθεν ἐπὶ τῆϲ μετὰ πόνου γινομένηϲ καθάρϲεωϲ εἰρήκαμεν, κατ’ ἀρχὰϲ κατακλίνοντεϲ ἐν οἰκήματι φωτεινῷ καὶ ϲυμμέτρωϲ ἀλεεινῷ, 31sq. ἔμπροϲθεν . . . εἰρήκαμεν] supra cap. I 10sqq. 32 —p. 108, 6] cf. Act. (φιλουμένου) p 124, 9 — 15 Ζ. 1 ὑποπίπτειν P: corr. Diets ἀρχῆ P: corr. Ermerins 6sq. ὑπο πίπτει . . . τῆϲ supplevi coll. supra p. 106, 25sq.: ὑποπίπτει διαφέρων τῆϲ add Ermerins 8 παρακολουθεῖ P: corr. Diets 12 ἀπευθυϲμένου Rose: ὑπου cum albo quinque fere litt. P: τοῦ ἀπ. Ermerins τοῦ πυθμένοϲ . . . πόνοϲ suppl. Rose: fundo vero matricis in causa posito et dolor’ Must. 14 ῥυϲϲὸν P (cf. Croenert, Mem. Herc. p. 94, 3) 15 ϲυνειλκῦϲθαι P: corr. Ermerins 18 ϲυμπαθείαϲ P: corr. Dietz διόγκωϲιν P: corr. Dietz 20 μεταϲχημ. .Er- merins (cf. siepra 11) 21 〈τῷ〉 τὸ Ermerins 23 γίγνεται Rose ἀλγεῖ Rose 24 ἔν] καὶ Ermerins: fort. ἐπὶ 25 μὴ] μήτε Rose 26 〈τῷ 〉 ἤτοι Erimerins 2 φλεγμοναῖϲ scripsi: φλεγμονῆϲ P: φλεγμονῇ editt. 28 8 τὲ P: corr. Ermerins 29 post οὐδ’ ὅλωϲ in P seq. Aetiana εἰ μὲν οὖν . . . γίνεται (p. 123, 23 —28 Ζ.) ἡϲυχίαν ἐμποιοῦντεϲ καὶ πάντων ἀποχήν, ψηλαφίᾳ χρώμενοι καὶ δια- κρατήϲει ϲκελῶν καὶ καρπῶν, θερμάϲματα προϲάγοντεϲ καὶ ἐπιβρέχον- τεϲ καὶ ϲκέποντεϲ ἐρίοιϲ καθαροῖϲ, ἐγχυματίζοντεϲ καὶ κενοῦντεϲ διὰ κλυϲτῆροϲ ἀνετικοῦ τὴν κοιλίαν, ἤγουν δι᾿ ἐλαίου γλυκέοϲ καὶ θερμοῦ καὶ τῶν ὁμοίων. ποτὸν δὲ καὶ διάκλυϲμα ὕδωρ θερμὸν δοτέον καὶ τροφὴν ῥοφηματώδη θερμήν * * μετὰ δὲ ταῦτα καταπλάϲματα παρηγο- ρικῶϲ ἀνιέντα καὶ ϲικύαϲ καὶ καταϲχαϲμόν, βδελλῶν προϲβολὴν ἢ ἐγκά- θιϲμα ἢ πυρίαν τὴν διὰ ϲπόγγων, ἔνεϲιν ἐλαίου θερμοῦ διὰ κλυϲτῆροϲ, πεϲϲῶν ἀπεριέργων πρόϲθεϲιν * * καὶ μαλακτικωτέρουϲ πεϲϲοὺϲ προϲ- τίθου λουτρόν τε καὶ ποικίλην τροφήν, ὕϲτερον δὲ οῖνον αὐϲτηρὸν καὶ λεπτὸν ὑδατώδη.

24. πυρετῶν δὲ ἐπιγενομένων οὐκ ἐξαλλακτέον τὴν ἐπιμέλειαν πειρατέον δὲ ὅπωϲ τὰ μὲν ἐν παροξυϲμοῖϲ πράϲϲηται, τὰ δ᾿ ἐν ἀνέϲεϲιν δρᾶ τὴν ἐξαλλαγὴν τῆϲ προηγηϲαμένηϲ αἰτίαϲ, οὐκ ἐξαλλαϲ- ϲομένηϲ τῆϲ ἐπιμελείαϲ. διὸ καὶ Θεμίϲων μεμπτὸϲ ἐπὶ μὲν τῆϲ χωρὶϲ πυρετῶν φλεγμονῆϲ χαλαϲτικὰ δοκιμάϲαϲ διὰ τοῦ τρίτου τῶν Χρονίων, ἐπὶ δὲ τῆϲ μετὰ πυρετῶν τὰ ϲταλτικά, ϲτρύχνου καὶ περ- δικίου χυλόν, ἀπατηθεὶϲ διὰ τὴν ϲυνεδρεύουϲαν πύρωϲιν τὰ ψυκτικὰ παραλαβεῖν, ὕϲτερον δὲ καὶ ὑδρορόδινον, μὴ ἐπιϲτήϲαϲ, ὅτι δι᾿ ὧν ἐπιτείνεται τὰ φλεγμαίνοντα, διὰ τούτων ἡ πύρωϲιϲ αὔξεται. διὸ καὶ κατ᾿ ἐκεῖνον αὐτὸν διὰ τοιούτων δεῖ παρηγορεῖν τὰ ϲυμπτώματα, δι᾿ ὧν οὐ παροξύνομεν τὴν διάθεϲιν. παραιτητέον δὲ καὶ ὅϲα τῶν ὰρ- χαίων τινὲϲ πρόϲθετα δριμέα παρέλαβον, ἔλαιον μετὰ πηγάνου κα οἰϲυπηρῶν ἐρίων ἀποβρέγματοϲ, βούτυρόν τε καὶ ἄρτον μετὰ ῥοδίνου καὶ ϲελινίνου καὶ ὀξελαίου· πᾶν γὰρ τὸ δριμὺ καὶ δηκτικὸν ἐρεθίζει [γὰρ] τὰϲ φλεγμονὰϲ εἰϲ ἐπίταϲιν.

2 θερμάϲματι P: corr. Dietz 3 δοτέον scripsi coll. p. 100, 7 sq. 26; ἔϲτω P ut Aetianum reiecit Rose 6 nost θερμήν in l P (p. 28S, 4 — 289, 26 D.) rursus incip. Aetiana καὶ ῥόφημα . . . Ϲεραπίωνοϲ μηλίνῃ (p 124, 15 — 126, 4 Z.), quibus inserta apparent duo Sorant fragmenta p. 124, 25 (ante τὰϲ δὲ ζεούϲαϲ) et p. 125, 20 (post δυνάμενα) μετὰ δὲ ταῦτα] scil. ‘si vero perseveraverit feruor’ (l. ‘fervura’) Must. 7 ϲικυᾶν P: ϲικύαϲ recte Ermerins (cf. infra. p. 114, 17, ubi ad hunc locum respicitur) καὶ ἐγκ Ermerins 8 πυριᾶν P: corr. Dietz 9 καὶ] scil. ‘occurrente plena conpositione’ Must. 12 ἐπι- γιγνομένων Rose (sed ‘fuerint adiunctae’ Must.) 13 sq. ἐν ἀνέϲεϲιν scipsi (cf. p. 111, 22): ἐνανέϲειν P: ἐν ἀνέϲει editt. 14 ἐξαλλάϲϲομεν τὴν ἐπι- μέλειαν P: corr. Rose 15 μὲν ante μεμπτὸϲ P: transp. Reinholl 16 χαλα- ϲτικὰϲ δοκιμαϲίαϲ P: corr. Ermerins 11 τὰϲ ϲταλτικὰϲ P: corr. Ermerins 18 ὠϲ add. ante διὰ Rose 22 παροξύνει υὲν P: corr. Ermerins 24 οἰϲϲωπηρῶν P 25 ϲελήνου P: corr. Rose 20 γὰρ del. Ermerins post ἐπίταϲιν adduntur Aetiana in P Πεϲϲοὶ . . . χρῶ (p. 126, 5 —123, 18 Z.), excerpta a Dietein p. 290, 12 — 291, 20

ΙΙΙ. Περὶ ϲατυριάϲεωϲ.

25. Ϲατυρίαϲιϲ ἐπ᾿ ἀνδρῶν μὲν γίνεται μᾶλλον, καὶ διὰ τοῦτο ἐν τοῖϲ Ὀξέϲι τὸν πολὺν περὶ αὐτῆϲ λόγον ἐφωδεύκαμεν, γίνεται δὲ καὶ ἐπὶ γυναικῶν. παρέπεται δὲ αὐταῖϲ κνηϲμὸϲ ἐπιτεταμένοϲ τῶν γυναικείων τόπων μετὰ πόνων, ὥϲτε τὰϲ χεῖραϲ ϲυνεχῶϲ τοῖϲ | μέρεϲιν ἐπιφέρειν, καὶ διὰ τοῦτο ἀκάθεκτοϲ αὐταῖϲ πρὸϲ ϲυνουϲίαν ὁρμὴ γίνεται καὶ παρατροπὴ τῆϲ διανοίαϲ ἐπὶ ποϲὸν διὰ τὴν πρὸϲ τὴν ὑϲτέραν τῶν μηνίγγων ϲυμπάθειαν παραγκωνιϲαμένη πᾶϲαν αἰδῶ * *

IV. Περὶ ὑϲτερικῆϲ πνιγόϲ.

26. Ἡ ὑϲτερικὴ πνὶξ κέκληται μὲν ϲυνθέτωϲ ἀπὸ τοῦ πάϲχοντοϲ τόπου καὶ ϲυμπτώματοϲ ἑνόϲ, λέγω δὲ τοῦ πνιγμοῦ, κατ᾿ ἔννοιαν δέ ἐϲτιν ἐποχὴ ἀναπνοῆϲ μετὰ ἀφωνίαϲ καὶ κατοχῆϲ αἰϲθήϲεωϲ διὰ ποιὰν περὶ τὴν ὑϲτέραν διάθεϲιν. προκατάρχει δὲ τοῦ πάθουϲ ὡϲ ἐπὶ τὸ πλεῖϲτον ἐπάλληλοϲ ἔκτρωϲιϲ, ὠμοτοκία, χηρεία μακρά, κράτηϲιϲ ἐμ- μήνων καὶ ϲυνήθουϲ κυήϲεωϲ περιγραφή, πνευμάτωϲιϲ ὑϲτέραϲ. παρέπε- ται δὲ ταῖϲ ἐν τῷ πάθει τυγχανούϲαιϲ παροξυϲμοῦ γινομένου κατάπτω- ϲιϲ, ἀφωνία, βαρύπνοια, κατάληψιϲ αἰϲθήϲεωϲ, ϲυνέρειϲιϲ ὀδόντων καὶ τριϲμὸϲ ϲπαϲμώδηϲ ϲυνολκή τε τῶν ἄκρων (ποτὲ δὲ πάρεϲιϲ μόνον], ὑποχονδρίων | μετεωριϲμόϲ, μήτραϲ ἀναφυγή, θώρακοϲ διόγκωϲιϲ, τῶν καταπλεκόντων τὸ πρὸϲωπον ἀγγείων κύρτωϲιϲ, περίψυξιϲ, περιίδρω- ϲιϲ, ἀϲφυξία παντελὴϲ ἡ βραχὺϲ ἄγαν ὁ ϲφυγμόϲ, καὶ ϲυντόμωϲ κατὰ τὸ πλεῖϲτον ἐξανίϲταϲθαι τῆϲ καταπτώϲεωϲ καὶ ἀναφέρειν ὡϲ ἐπὶ τὸ πολὺ περὶ τῶν γεγονότων, ἀλγεῖν κεφαλήν τε καὶ τένονταϲ, ἐνιάκιϲ δὲ καὶ παρακόπτειν.

27. παράκειται δὲ τῷ ὑϲτερικῷ πάθει διὰ τὴν ἀφωνίαν καὶ τὴν κατάληψιν τῶν αἰϲθήϲεων τὸ ἐπιληπτικὸν καὶ ἀποπληκτικὸν καὶ κατα- 2 § 25] cf. Aet. XVI 77 (Ϲωρανοῦ); Must. II cap. III 3 ἐν τοῖϲ Ὀξέϲι . . . ἐφωδεύκαμεν] Cael. Aurel. Cel. III 175 — 187 cf. 185 ‘adhibentesetiam atque ex adipibus (ϲτέατα) atque medulla (μυελοί) et mebiloto vel his similibus pessaria (πεϲϲοί), de quibus latius in libris quos de mulie 〈b〉ribus 〈sumus〉 scripturi docebimus’ 10 — p. 113, 27 § 26 — 29] cf. Aet. XVI 67; Must.II cap. IV 26—29 10 § 26] cf. Orib. lat. Synops. IX 45 (VI 360 B. — D.) 2 ρηβ᾿ in mg. P locum capitis genuinum servait Must. 4 post γυναι- κῶν add. P ϲατυρίαϲιϲ ῶϲπερ καὶ ἐπὶ τῶν ἀνδρῶν ex Aet. (p. 122, 14sq. Ζ.) κνιϲμὸϲ ἐπιτεταμένωϲ P: corr. Dietz coll. Aet. 5 πόνου falso editt. ex Aet. 7 διά τὴϲ P: corr. Dietz 8 παρηγκωνηϲαμένη P: corr. Dietz quae post αίδῶ seqmuntur in P p. 282, 6—20 D. (Aet. p 122, 19 —123, 2 Z.) Sorago spsi suo iure abiudieavit Rose 10 in mg. ρι᾿ P: de toro cepite cf. ‘Gynak. d. Sor.’ p. 53 sqq. 11 δὴ Ermerins 12 διάπνιαν P: corr. Dietz 13 τῆϲ ὑϲτέραϲ P: corr. Dietz locus decutatus (cf. Must.) post διόθεϲιν in P (p. 247, 17 — 249, 2 D.) Aet. κἀτωθεν . . . αἱϲθηϲιν (p. 95, 5—97, 3 Z.) 14 ἐπἀλληλοϲ cditt.: ἀπάλληλοϲ P 17 ϲυναίρεϲιϲ P: corr. Diets 18 τριμμὸϲ P: corr. Dietz: πριϲμὸϲ Ermerins ϲυνολκή τε ϲπαϲμ. Ermerins 21 ϲύν- τομοϲ P 20 ἢ ἀποπλ P: corr. Ermerins ληπτικὸν καὶ ληθαργικὸν καὶ τὸ ἀπὸ ἑλυίνθων ἄναυδον. ὧν ἁπάντων ὑφ᾿ ἓν διακριθήϲεται τῷ τὴν ὑϲτέραν ἐπὶ τούτων κατὰ φύϲιν εὓρίϲκε- ϲθαι ῆ μὴ ἐπὶ πολὺ κεκακωμένην, ἐπὶ δὲ τοῦ ὑϲτερικοῦ ϲφοδρῶϲ φλεγμαίνουϲαν καὶ ἀναδεδραμηκυῖαν· καὶ τῷ τὰϲ μὲν ὑϲτερικὰϲ ὡϲ ἐπὶ τὸ πλεῖϲτον τοῦ παροξυϲμοῦ παυϲαμένου περὶ ὧν ἔπαθον ἀνα- φέρειν, τὰϲ δὲ ἐν τοῖϲ ἄλλοιϲ πάθεϲι μηδαμῶϲ, καὶ τὰϲ μὲν ὑϲτερικὰϲ προηγουμένωϲ ἐϲχηκέναι μέμψιν ὑϲτέραϲ, τῶν ἄλλων δὲ τὰϲ μὲν ἐξ ἑλμίνθων ἀφώνουϲ ἐντέρων καὶ κοιλίαϲ, τὰϲ δὲ λοιπὰϲ κεφαλῆϲ πόνον ἔχειν· καὶ τῷ ταῖϲ μὲν ἐπιληπτικαῖϲ ἀφρὸν ἐπιφαίνεϲθαι καὶ ϲφυγμῶν μέγεθοϲ, ταῖϲ δὲ ὑϲτερικαῖϲ οὐκέτι· καὶ τῷ ταῖϲ μὲν ἀποπληκτικαῖϲ ϲφοδρὸν εἴναι τὸν ϲφυγμόν, ταῖϲ ὑϲτερικαῖϲ δὲ ἀμυδρὸν εἰναι· τῶν δὲ. καταληπτικῶν τῶ τὴν μὲν κατάληψιν ἐν πυρετοῖϲ γίυεϲθαι μετὰ τοῦ διατετάϲθαι τὰ βλέφαρα κοὶ ϲυνηρεικέναι τούϲ ὀδόνταϲ πρὸ τῆϲ ἀκμῆϲ τοῦ πυρετοῦ, κατὰ δὲ τὴν ἀκμὴν ἀνίεϲθαι, τὴν δ᾿ ὑϲτερικὴν πνίγα καὶ ἄνευ πυρετοῦ καὶ μετὰ τοῦ ἐπιμεμυκέναι τὰ βλέφαρα. τῶν δὲ ληθαργικῶν ἴδιον τὸ ἐν πυρετῷ καταφέρεϲθαι καὶ μέγαν ἔχειν τὸν ϲφυγμόν, ἅπερ οὐκ ἐϲτιν ἐπὶ τῶν ὑϲτερικῶν, τῶν δὲ δι᾿ | ἕλμινθαϲ ἀφώνων τὸ ἐκβοαν ἐκ διαϲτημάτων καὶ ἀνώμαλον καὶ διαλείποντα τὸν ϲφυγμὸν ἔχειν.

28. τοιαύτη μὲν οὕν καὶ ἡ πρὸϲ τὰ παρακείμενα πάθη τῶν ὑϲτε- ρικῶν διάκριϲιϲ. ἔϲτιν δὲ 〈τὸ πάθοϲ〉 τῷ γένει ϲτεγνὸν καὶ ϲφοδρὸν καὶ κατ᾿ ὀξύτητα γινὸμενον καὶ κατὰ χρονιότητα. διὸ τούτοιϲ ἀκόλου- θον εἴναι δεῖ καὶ τὴν ἐπιμέλειαν. τῆϲ μὲν οὖν ἐπιτάϲεωϲ γινομένηϲ κατακλίνειν δεῖ τὴν κάμνουϲαν ἐν οἰκήματι ϲυμμέτρωϲ ἀλεεινῷ καὶ φωτεινῷ καὶ ἀϲκύλτωϲ τὴν κατάπτωϲιν ἀνακαλεῖν, κινοῦντα μὲν τὴν γένυν, χλιάϲματα κατὰ τῶν μέϲων πάντων ἐπιτιθέντα, πράωϲ ἐξ- απλοῦντα πάν τὸ ϲυνελκόμενον, διακρατοῦντα τῶν ἄκρων ἕκαϲτον καὶ διὰ ψιλῶν 〈τῶν〉 χειρῶν τπροϲαφῆϲ θάλποντα πάν τὸ κατεψυγμένον, εἰτα διὰ ϲπόγγου θερμῷ ὕδατι βραχέντοϲ περιμάϲϲοντα τὸ πρόϲωπον. ἔχει γάρ τι ζώπυρον ὁ τοῦ προϲώπου περιϲφογγιϲμόϲ. εἰ δὲ τὰ τῆϲ ἀφωνίαϲ ἐπιμένοι, καὶ ϲικύαιϲ κούφαιϲ χρώμεθα κατὰ βουβώνων ἐφη- 9 § 27. 3 sq.] ταῖϲ ἐπιληπτικαῖϲ ~ Cael. Aurel. Tard. I 71 sq.; ταῖϲ ἀπο- πληκτικαῖϲ ~ Cel. III 54 sq.; τῶν καταληπτικῶν Cel. II 77; τῶν ληθαργι- κῶν ~ Cel. II 40; τῶν δι᾿ ἕλυινθαϲ ἀφώνων ~ TarI. IV 109 sq. 1 ἐλμίθων P 3 εἰ μὴ P: corr. Ermerins καὶ κακωμένην P: corr. Ermerins 6 τῷ supplenerim ante τὰϲ μὲν 13 διϲτάϲθαι P: corr. Dietz 21 τὸ πάθοϲ add. Rose coll. Must. (‘passio’) 23 post ἐπιμέλειαν in P (p. 250, 18 —253, 7 D.) inseruntur Aetiana καταφέρονται . . . κακώϲεϲιν (p. 97, 3— 98, 2G Z.). tum verba Sorani parca deesse suspicio quacdam (mellum in cod. lacunae indicium); cf. ‘Gynak. d. Sor.’ p. 55, 2 26 τοῦ μέϲου τόπου (sive τῶν μέϲων τόπων sive τῶν μέϲων πάντων) Rose coll. Must. ‘medianis partibus unierrsis’: τοῦ μετόπου P; cf. infra p. 11, 4 μέχρι τῶν μέϲων 27 παντὸϲ ϲυν. P: corr. Dietz 28 διὰ ψιλῶν 〈τῶν〉 scripsi (cf. p. 102, 33; 115, 1; 123, 25): ϲυμφίλων P προϲαφῆϲ scripsi: πρὸϲ ἀρὴν P: προϲαφῃ Ermerins post κατεψυγμένον P add. ex Aetio διαδεϲμεῖν . . . ϲκέλη (p. 98, 27 — 29 Z.) 20 ϲπὸγγων P: corr. Dietz περιμάϲϲοντοϲ P: corr:. Dietz 31 ἐπιμένει P: corr.: Rose κωφοῖϲ P: corr. Ermerins βαίου τε καὶ τῶν παρακειμένων, εἴτα τρυφερῶν καὶ καθαρῶν ἐρίων ἐπιβολαῖϲ καὶ πολλῆ καὶ ἀδιακόπῳ μέχρι τινὸϲ τῇ δι᾿ ἐλαίου γλυκέοϲ. καταβροχῇ καὶ τῆ παντὸϲ ἄκρου διὰ τῶν ἐρίων περιειλήϲει (δια- πρεϲβεύεται γὰρ τὸ ἀπὸ τῶν περάτων χάλαϲμα μέχρι τῶν μέϲων), εἴτα θερμοῦ ὕδατοϲ ἐπὶ δυϲτα μένῃ τῇ γένυι παρενϲτάξει, μετὰ δὲ ταῦτα καὶ μελικράτου, καὶ τῇ διὰ κρεμαϲτοῦ κλινιδίου κινήϲει. παυϲα ιένηϲ δὲ τῆϲ ἐπιτάϲεωϲ εἰ μή τιϲ ἀτονία κωλύοι ἢ μὴ πρὸ πολλοῦ εἴη δεδομένη τροφή, φλεβοτομίᾳ χρηϲτέον, εἴτα ἐγχυματιϲμῷ δι᾿ ἐλαίου γλυκέοϲ καὶ θερμοῦ [ὕδατοϲ] καὶ καταβροχῇ διακλύϲματί τε καὶ ποτῷ ὕδατι θερμῷ καὶ ἀποχῇ τροφῆϲ ἕωϲ διατρίτου· κὰν ταύτη τὸ μὲν πρῶτον ἀποθεραπείᾳ, τὸ δὲ μετὰ ταῦτα τροφῇ ῥοφηματώδει καὶ ἀπὸ ταύτηϲ τῇ παρὰ μίαν δόϲει μέχρι τοῦ βεβαίωϲ παρακμάϲαι τὴν περὶ. τήν μήτραν γενομένην ἀπειλήν. 〈καθ᾿ ἑκάϲτην δὲ ἡμέραν〉 κατα- πλάϲμαϲιν τοῖϲ ἐπὶ τῶν μετὰ πόνου καθαιρομένων παραδοθεῖϲι καὶ πυρίαιϲ ταῖϲ διὰ ϲπόγγων καὶ τοῖϲ ἀνετικοῖϲ ἐγκαθίϲμαϲιν, ὧν τῆϲ ὕληϲ ἐμνημονεύϲαμεν, καὶ πεϲϲοῖϲ τοῖϲ διὰ ϲτεάτων καὶ μυελῶν καὶ. τήλεωϲ καὶ μαλάχηϲ Ϲουϲίνου τε ἢ κυπρίνου ἐλαίου, καὶ τῇ διὰ κλυϲτῆ- ροϲ ἐνέϲει τοῦ ἐλαίου ἢ ὑδρελαίου, καὶ μᾶλλον εἰ ϲκύβαλον εἴη κατεϲχη- μένον (θλίβει γὰρ τὸ περίϲϲωμα παρακειμένην τὴν μήτραν]· παρακμα- ζούϲηϲ δὲ τῆϲ διαθέϲεωϲ κηρωταῖϲ καὶ μαλακτικωτέροιϲ πεϲϲοῖϲ, εἶτα τροφῇ ποικίλη κἄπειτα λουτρῷ καὶ ὕϲτερον οἴνῳ. πολλάκιϲ δὲ τῶν παροξυϲμῶν γινομένων καὶ τῶν ἀνέϲεων καὶ διὰ τοῦτο χρονίϲαντοϲ τοῦ πάθουϲ κατὰ μὲν τούϲ παροξυϲμοὺϲ ἁρμόϲει τοῖϲ ὑποδεδειγμένοιϲ χρῆϲθαι, κατὰ δὲ τὸ διάλειμμα πρῶτον ἀναλαμβάνειν τὴν κάμνουϲαν διὰ ποικίληϲ αἰώραϲ καὶ περιπάτου καὶ ἀναγνώϲεωϲ καὶ ἀναφωνήϲεωϲ καὶ ἀλειμμάτων καὶ γυμναϲίων καὶ λουτρῶν καὶ ποικίληϲ τροφῆϲ, εἶτα μεταϲυγκρίνειν διὰ δριμυφαγίαϲ, δρώπακοϲ, ϲικυῶν, παροπτήϲεωϲ, τρίψεωϲ μερικῆϲ εὐτόνου, ϲυμπαϲμάτων, ἐγκαθιϲμάτων δριμέων, πεϲ- ϲῶν ἀμυκτικῶν 〈καὶ〉 μαλαγμάτων, ϲιναπιϲμοῦ καὶ τῆϲ κατὰ κύκλον ἀγωγῆϲ· εἰ δὲ μὴ λύοιτο ἡ διάθεϲιϲ, καὶ τῷ [ἀπὸ] δι᾿ ἐλλεβόρου λευκοῦ ϲπαραγμῷ μετὰ τοὺϲ ἀπὸ ῥεφανίδων ἐμέτουϲ ἀποδημίαιϲ τε 18. sq. καταπλάϲμαϲιν τοῖϲ . . . παραδοθεῖϲι] supra p. 100, 6 sq 16 ἐμνη- μονεὺϲαμεν] supra p. 160, 20 sq. 2 διακόπω P: corr. Ermerins 4 post μέϲων inseruntur in P Aetiana, a Dietzio p. 254, 3—255, 6 excepta, καὶ ὀϲφραντὰ . . . γαϲτρόϲ (p. 98, 29— 100, 18 Ζ.) 5 ἐπὶ δυϲτ.] ὑποδιιϲταμένῃ Ermerins: ‘potefacto in aliquantum ore’ Must. παρεϲτόζει P: corr. Rosc post ex Actio in P ἀνενεχθεῖϲα . . . παροξυνομέναϲ (p. 100, 18 — 21 Z.) 6 μελικρά P 7 κωλύει P: corr. Rosc 9 ὕδατοϲ del. Ermerins 11 ἀποθεραπεύειν P: corr. Rose 13 post ἀπειλήν seq in P Aet. τὴ δὲ τρίτῃ . . . ἀμυχάϲ (p. 100, 21 —23 Z.) καθ᾿ ἑκάϲτην δὲ ἡμέραν suppl. Rose (cotidie tamen’ Must.) 16 δεαϲτεάτων P 26 ἀγυμναϲίων P. corr. Dietz 27 παροπτήϲεωϲ P: corr. Dietz 28 εύτόνου ante παροπτ. P: transp. Ermerins 29 καὶ add. Rose (cf. supra p. 104, 5 sq.) κατακύκλων P: corr. Dietz 30 ἀπὸ del. Ermerins 31 ῥαφανίδων Dietz ἀποδημίαϲ P: corr. Ermerins ἐπὶ γῆϲ καὶ θαλάϲϲηϲ καὶ αὐτοφυέϲιν ὕδαϲιν, ὥν ἀπάντων τὴν ἐπι- δέξιον χρῆϲιν ἐν τοῖϲ Περὶ βοηθημάτων ὑπομνήμαϲιν ἐφω- δεύκαμεν.

29, οἱ πλεῖϲτοι δὲ τῶν ἀρχαίων καὶ οἱ μικροῦ δεῖν πάντεϲ ἑτερόδοξοι δυϲώδεϲιν ὀϲφραντοῖϲ ἐχρῶντο (οἴον θριξὶ κεκαυμέναιϲ καὶ ἐλλυχνίοιϲ ἀπεϲβεϲμένοιϲ ἐλαφείῳ τε κέρατι τεθυμια- μένῳ, ἐρίῳ κεκαυμένῳ, κναφάλλοιϲ κεκαυμένοιϲ [πίϲϲῃ ὑγρᾶ, κεδρίᾳ. ϲφονδυλίῳ, πευκεδάνῳ] δέρματί τε καὶ ῥάκεϲι, καϲτορίῳ διαχρίοντεϲ τὰϲ ῥῖναϲ καὶ τὰ ὦτα, πίϲϲῃ, κεδρία, ἀϲφάλτῳ, κόρεϲι τεθλαϲμέναιϲ καὶ πᾶϲιν ἤδη τοῖϲ βαρυόϲμοιϲ εἰναι νομιζομένοιϲ) ὡϲ τῆϲ ὑϲτέραϲ ἀπὸ τῶν δυϲωδῶν φευγούϲηϲ· ἔνθεν καὶ κάτωθεν ἐπεθυμίαϲαν τὰ εὐώδη καὶ πεϲϲοὺϲ παρελαβον διὰ νάρδου ϲτάχυοϲ 〈καὶ〉 ϲτύρακοϲ πρὸϲ τὸ τὴν μήτραν ἃ μὲν φεύγουϲαν, ἃ δὲ διώκουϲαν ἐκ τῶν ὑπερκειμένων τόπων εἰϲ τούϲ ὑποκειμένουϲ μεταϲτῆναι. ἔξωθεν δὲ τούτων Ἱππο- κράτηϲ τὰϲ μὲν ἀφεψήματι κράμβηϲ ἐπότιϲε, τὰϲ δὲ ὀνείῳ γάλακτι, καὶ ὡϲ εἰλεωδῶϲ ϲτροφουμένηϲ τῆϲ μήτραϲ αὐλίϲκον ἐνθεὶϲ χαλκευτι- κῆϲ φύϲηϲ εἰϲ τὸν γυναικεῖον κόλπον ἐφύϲα διαϲτολὴν ἐπιτηδεύων. Διοκλῆϲ δὲ ἐν τῷ τρίτῳ τῶν Γυναικείων ϲυνάγει μὲν τὰ πτερύγια τῆϲ ῥινόϲ, ἀνοίγει δὲ τὸ ϲτόμα καὶ πταρμικῷ χρῆται καὶ τῇ χειρὶ τὴν ὑϲτέραν εἰϲ τούϲ ὑποκειμένουϲ ἀποθλίβει τόπουϲ διὰ τῆϲ εἰϲ τὸ ὑποχόνδριον ἐπερείϲεωϲ καὶ τὰ ϲκέλη θερμῷ καταντλεῖ. Μαντίαϲ δὲ καϲτορίῳ καὶ ἀϲφάλτῳ ποτίζει δι᾿ οἴνου, μελλούϲηϲ δὲ τῆϲ καταφορᾶϲ καταυλήϲει χρῆται καὶ τυμπάνοιϲ. Ξενοφῶν δὲ καὶ φῶϲ τὸ ἀπὸ λαμπτήρων εἰϲφέρει καὶ ἤχουϲ ἐπιτηδεύει πλείοναϲ ἀκο- νῶν καὶ τύπτων χαλκώματα. Ἀϲκληπιάδηϲ δὲ πταρμικῷ χρῆται καὶ τὰ ὑποχόνδρια τελαμῶϲι καὶ χορδαῖϲ διαϲφίγγει καὶ ἐμβοῶ καὶ ταῖϲ ῥιϲὶν ὄξοϲ ἐμφυϲᾶ, κατὰ δὲ τὸ διάλειμμα ϲυνουϲίαν δοκιμάζει καὶ 5 οἱ ἑτερόδοξοι] scil. sectae methodieae adversarii, cf. p 33, P ἔνιοι τῶν ἑτεροδόξων; cf. Antull. ap. Orib. t. II 424 (Περὶ ὑποθυμιαμάτων), 428 (Περὶ ὸϲφραντῶν) 8 ϲφονδυλίῳ] cf. Diose. Mat. med. III 76, 2 πευκεδάνῳ] cf.. Diosc Mat. med. III 78, 3 14 Ἰπποκράτηϲ] Γυναικ. II 123 (VIII 266 L.) de crambes decocto: Περὶ γυναικ. φύϲ. 3 (VII 314 sq. L.) Γυναικ. II 131 (VIII 278 L.) de lacte asiuae; de inflatione per fistulam Περὶ γυναικ. φύϲ. 14 (αὐλίϲκον προϲδὴϲαϲ πρὸϲ κῦϲτιν φυϲῆϲαι τὰϲ ὑϲτέραϲ VII 332 L.), cf. infra p. 149, 17 sqq. ἢν αἰ μῆτραι . . . εἰλἐωϲιν (sic legend. ut Γυναικ. II 131; VIII 278 L.) 18 Διοκλῆϲ ἐν τῷ τῶν Γυναικείων] fr. 184 p. 203 sq. Weilmann 1 ἀπὸ γῆϲ P: corr. Dietz ὑδάτων P: corr. Rose 4 καὶ oἱ trans- posui: οἴ καὶ P: οἳ καὶ Reinhold. εἰ καὶ Ermerins δεῖν Ermerins. δὴ P 7 γ(κ)ναφάλλοιϲ editt.: φαλλοῖϲ P: ἐρίου κεκαυμένου κν. Rose πίϲϲῃ ὑγρῇ, κεδρίᾳ post ῶτα transp. Rose (deletis πίϲϲῃ, κεδρίᾳ v. 9), 8 ϲφονδυλίῳ, πευκε- δάνῳ idem post τεθλαϲμέναιϲ: seclusi δέρμαϲι Rose 10 νομίζουϲιν P: corr. Dietz 11 ἐπιθέμαϲιν ἐθυμίαϲαν P: corr. Rose 12 ϲτόχουϲ: corr. Dietz καὶ add. Ermerins 13 διώκουϲα P: corr. Dietz 16 εἰλεώδουϲ P: corr:. Dietz ϲτρεφουμέναϲ τὰϲ μἡτραϲ P: corr. Dietz et Ermerins καυλίϲκον P corr. Ermerins 23 κυοφορᾶϲ P: corr. Rose (cf. infra p. 113, 27): ἀναφοράϲ Ermerins χρήϲθαι P: corr. Ermerins 24 ἀπολαμπτήρων P: ἀπὸ 〈τῶν〉 λ. Rose 26 καὶ χορδαῖϲ huc transpos. Schocne: καὶ χορδὰϲ post χαλκώματα (v. 25) P 27 δοκιμάζειν P ὑδροποϲίαν 〈καὶ διὰ τοῦ ψυχροῦ τῆϲ κεφαλῆϲ καταιόνηϲιν〉. μεμφό- μεθα δὲ πάνταϲ εὐθέωϲ πλήϲϲονταϲ τὰ φλεγμαίνοντα καὶ κάρουϲ καταϲκευάζονταϲ [τῆϲ] διὰ τῆϲ ἐκ τῶν δυϲωδῶν ἀποφοράϲ. οὐ γὰρ ὡϲ θηρίον ἐκ φωλεῶν ἡ μήτρα προέρπει, τερπομένη μὲν τοῖϲ εὐώδεϲι, φεύγουϲα δὲ 〈τὰ〉 δυϲώδη, διὰ δὲ τὴν ἐκ τῆϲ φλεγμονῆϲ ϲφίγξιν ϲυνολκοῦται. χαλεπὸν δὲ καὶ τὸ φλεγμαίνοντα κατὰ ϲυμπάθειαν τὸν ϲτόμαχον ποτήμαϲιν κακοῦν φαρμακώδεϲι καὶ δριμέϲιν. ἡ δὲ ὑπὸ τῆϲ χαλκευτικῆϲ φύϲηϲ ἔκθλιψιϲ εἰϲ τὸ αἰδοῖον τῇ πνευματώϲει προϲδια- τείνει τὴν ὑϲτέραν ἱκανῶϲ ἤδη τῷ λόγῳ τῆϲ φλεγμονῆϲ διατεταμένην. ἡ δὲ τῶν πταρμικῶν χρῆϲιϲ τῷ τιναγμῷ καὶ τῇ δριμύτητι τῶν φαρ- μάκων μεταϲυγκρίνει τὰ χρονίϲαντα, διόπερ παροξύνει τῆϲ ἐν ἐπιτάϲει τὴν διάθεϲιν οὐ βίαϲ δεομένηϲ, ἀλλὰ πραῦϲμοῦ. πληκτικοὶ δὲ καὶ οἱ ψόφοι καὶ οἱ τῶν χαλκωμάτων ἦχοι καὶ τῶν διὰ τὴν φλεγμονὴν εὐπαθῶν ἐρεθιϲτικοί· πολλαὶ γοῦν καὶ τῶν ὑγιαινουϲῶν ἀπὸ τοιούτων ψόφων ἐκεφαλάργηϲαν. ἐπιβλαβὲϲ δὲ καὶ τὸ ἐυφυϲηθὲν ὄξοϲ· ὡϲ γὰρ τὰϲ ἔξωθεν φλεγμονάϲ, οὕτω καὶ τὰϲ ἔνδοθεν πᾶν τὸ ϲτῦφον ἐπι- τείνει. βλαβερὸν δὲ καὶ τὸ διὰ χορδῶν ἢ τελαμώνων περιϲφίγγειν φλεγμαίνουϲαν ἔξωθεν τὴν ὑϲτέραν οὐδὲ κατάπλαϲμα φέρειν ἀβαρῶϲ δυναμένην διὰ τὴν ἐκ τῆϲ περιθλάϲεωϲ ἐπίταϲιν. τὸ δὲ ὑδροποτεῖν οὐκ ἀϲύμφορον 〈μόνον〉, ἔϲθ᾿ ὅπου δὲ καὶ βλαβερόν ἐϲτι, ῥώϲεωϲ δεομένηϲ τῆϲ καμνούϲηϲ, οὐ μεταϲυγκρίϲεωϲ, 〈ἤ〉 γίνεται καὶ διὰ τῆϲ ἐπὶ τὸ κρᾶμα μετελεύϲεωϲ. ϲυνουϲία δὲ παραϲκευαϲτικὴ πᾶϲιν ἀτονίαϲ, διὰ τοῦτο οὐ ϲυμφέρει μηδενὸϲ προϲγινομένου βελτίονοϲ κακοῦϲα τὸν ὄγκον εἰϲ ἀτονίαν. ἡ μέντοι διὰ τοῦ ψυχροῦ τῆϲ [δὲ] κεφαλῆϲ καταιό- νηϲιϲ ἕνεκα τοῦ παύϲαϲθαι τὴν ἀφωνίαν καταφανῶϲ ἐϲτιν ἄτεχνοϲ· τῇ ψύξει γὰρ ἐπιπυκνουμένου τοῦ ϲώματοϲ διὰ τὴν ἐπίταϲιν τῆϲ φλεγμονῆϲ δυϲανακλητοτέραν δεῖ γίνεϲθαι τὴν καταφοράν.

V. 〈Περὶ διατάϲεωϲ ὑϲτέραϲ.〉

30. * * *

29 § 30] Must. II cap. V; Aet. Περὶ διατάϲεωϲ μήτραϲ e cod. Vatic. Graec. 297 edid. Mercati, Studi e testi 31 (Romae 1917) p. 43 1 καὶ διὰ . . . καταιόνηϲιν supplevi; (iacunam indicaverat coll. v. 24 Rose 3 νῆϲ det. Ermerins 4 μέντοι P: corr. Ermerins 5 τὰ add. Ermerins 6 ϲυνολκοῦται Rose: ϲυνελκοῦϲθαι P τὸ Schoeme. τὰ P: del. Rose 9 διατεταγ- μένηϲ P: corr. Dietz 11 προϲπαροξύνει Rose (cf. προϲδιατείνει v. 8) τῆϲ ἐν ἐπιτ. (scil. οὕϲηϲ) seripsi: τῆ μὲν ἐπιτ. P 12 δεομένην Ermerins 15 ἐκεφαλάλ- γηϲαν Ermerins 20 μόνον add. Reinhold 21 οὐ Kalbfleisch: ἢ P ἢ add. Ermerins καὶ γίγνεται Rose 22 κράμμα P (cf. κραμάτιον P supra p. 47. 9 86, 19) 23 κακοῦ P: suppl. Ermerins 24 μέντοι Rose. μὲν γὰρ P δὲ del Ermerinιs κατϲονίϲϲηϲ P: corr. Dietz 25 ἀτεχνῶϲ P: corr. Dietz 22 δυϲ- ανακλητοτέραϲ P: corr. Ermerfns δεῖ γίνεϲθαι Dietz: διαγίνεϲθαι P post καταφοράν seq. in P Aetiana a Dietzio p. 259, 1 (ἀπὸ δὲ τῶν βοηθημάτων τούτων) p. 262, 5 (τῇ τοῦ ϲπέρματοϲ ἐκκρίϲει ϲυνεργεῖ) excerpta (p. 101, 1 — ϲυνεχῶϲ p. 102, 26; p. 103, 11 —p. 106, 14 Z.) 28 caput ρκη᾿ Περὶ δια- τάϲεωϲ ὑϲτέραϲ indicis deest in P: a Sorana hoc loco pontum fusae testis cet. Mustio p. 62, 1 (‘Ds tensione matrieis’), idem p. 62, 11 deinde secutum esse p. 271, 17 D. ριη᾿ Περὶ ἐμπνευματώϲεωϲ μήτραϲ (‘De inlatine matrcis’)

VI. Περὶ ἐμπνευματώϲεωϲ μήτραϲ.

31. Ἐμπνευματοῦϲθαι πέφυκεν ὑϲτέρα μετὰ τούϲ τοκετοὺϲ ἐκ ψύξεωϲ ἢ φθοράϲ ἢ δυϲτοκίαϲ μύϲαντοϲ τοῦ | ϲτομίου ἢ θρόμβου παραϲφηνωθέντοϲ αὐτῷ τοῖϲ ἄλλοιϲ ὁμοίωϲ * * καὶ ποτὲ μὲν εἰϲ τὸν δεξιόν, ποτὲ δὲ εἰϲ τὸν ἀριϲτερὸν βουβῶνα τὴν ἔρειϲιν ποιουμένηϲ. ἔτι δὲ καὶ ψόαι καὶ ἰϲχία ϲυναλγεῖ τιϲι, καὶ τὰ τῆϲ ϲυμπαθείαϲ τῆϲ πρὸϲ τὴν ὑϲτέραν ϲημεῖα ἐφορᾶται, οἷον τενόντων ἀλγήματα καὶ κεφα- λῆϲ καὶ τὰ λοιπά, καὶ κατὰ τὴν τῶν δακτύλων θλίψιν εἶξιϲ ἀντιμετα- βατικὴ ποϲῶϲ, ταχεῖα δὲ πάλιν ἐπιδιόγκωϲιϲ, καὶ πρὸϲ τὸν διὰ τῆϲ χειρὸϲ ῥαπιϲμὸν ἦχοϲ τυμπανώδηϲ, ποτὲ δὲ καὶ ϲτρόφοϲ καὶ διαδρομὴ νυγματώδηϲ καὶ οἱονεὶ ϲφυγμόϲ. καὶ πρὸϲ τὰ θερμαίνοντα δὲ κουφι- ϲμόϲ, εἰτα μετ᾿ ὀλίγον παροξυϲμὸϲ [ὁ] ψόφοϲ τε καὶ βορβορυγμὸϲ ὡϲ αἰϲθητῶϲ ἔξω τοῦ πνεύματοϲ διατρέχοντοϲ· τὸ δὲ ἐνιέμενον ἐν τῇ ϲυνουϲίᾳ ϲπέρμα διαλύεται· τὰ δὲ τῆϲ ϲυνοιδήϲεωϲ τιϲὶ μὲν ἀεὶ δια- μένει, τιϲὶ δὲ διά τινοϲ χρόνου γίνεται.

32. κοὶ νῦν δὲ τὴν ἐπιμέλειαν τῆϲ θεραπείαϲ ὡϲ ἐπὶ ϲτεγνῆϲ ϲυντακτέον καταϲκευῆϲ δι᾿ ἐγχυματιϲμῶν ἀνετικῶν καὶ καταπλαϲμάτων κούφων τε ϲικυῶν καὶ μετὰ καταϲχαϲμοῦ καὶ παντὸϲ ἤδη τοῦ ὁμο- γενοῦϲ τούτοιϲ βοηθήματοϲ. τροφὰϲ δὲ λαμβανέτωϲαν μὴ δυϲπέπτουϲ τε καὶ δυϲκαταπονήτουϲ καὶ δριμέαϲ καὶ πνευματωτικάϲ, ἀλλὰ τὰϲ ῥαδίωϲ καταπονεῖϲθαι δυναμέναϲ. ἡ δὲ μαῖα προλελιπαϲμένον τὸν δά- κτυλον καθεῖϲα τὸν ἐγκείμενον θρόμβον, εἴπερ τύχοι παρακείμενοϲ, κομιζέϲθω πράωϲ αὐτὸν ἐνδιαλύϲαϲα τῇ προϲαφῇ χάριν τοῦ ἄϲκυλτον γενέϲθαι τὴν ἔκκριϲιν. χρονιζούϲηϲ δὲ τῆϲ ἐμπνευματώϲεωϲ ἐν μὲν τοῖϲ παροξυϲμοῖϲ τὰ ἀνετικώτερα προϲάξομεν (ἐν γὰρ ταῖϲ ἐπιθέϲεϲι καὶ τοῖϲ παροξυϲμοῖϲ τὰ ὅμοια δοκιμάζομεν]· διαλείμματοϲ δὲ γενο- μένου τὰ ϲώματα τονοῦμεν διὰ ϲυναλειμμάτων θερμοτέρων καὶ τρίψεωϲ τῶν ϲκελῶν καὶ τῶν παϲχόντων τόπων, τῆϲ τε τῶν ὅλων καὶ τοπικῆϲ, 2 § 31 sq.] cf. Orib. Sgnops. IX 45; Aet. XVI 73; Paul. III 70; Must. II cap. VI 31, 32 17 δι᾿ ἐγχυματιϲμῶν ἀνετικῶν κτλ.] spectat locum de in- flammatione supra p. 108, 3 sqq. 2 in mg. ριη΄ P ἡ ὑϲτέρα Dietz (en Aet) 4 παρενϲφηνωθέντοϲ Er. merins; sed cf. Paul. post ὁμοίωϲ in P seq. Aetiane p. 271, 21 — 272, 19 D. ϲυν- ίϲταται . . . εἰϲί (p. 115, 8— 26 Z.) In commiesura excidit deseriptionis morbi particula et symptomatum initium (παρέπεται δὲ ταῖϲ παϲχούϲαιϲ κτλ. p. 115, 11 sq. Z.) 5 ἐρείδηϲιν P: corr. Dietz: ἐνέρειϲιν Ermerins 8 ἵξιϲ P 11 δὲ Rose: 6 P 12 ὁ del Ermerins 13 αἰϲθητὸϲ P: corr. Dietz (cf. Aet. p. 115, 20. 22 Z.) 14 ϲυνοικήϲεωϲ P: corr:. Rose (‘inflatio’ Must.): ἀνοιδή- ϲεωϲ Ermerins 10 τῆϲ θεραπείαϲ del. Ermerins 17 καταϲκευὴ P: corr. Rose. del. Ermerins post καταϲκευῆϲ excidisse 〈καὶ ἐπὶ φλεγμονῆϲ ὑϲτέραϲ〉 collato Must. conieci ‘Gynak. d. Sor.’ p. 48, 4 20 δριμέαϲ P: δριμείαϲ editt.: ced cf. Mayser, Grausm. der gr. Popyri p. 67 21 post δυναμέναϲ in P Aetiana p. 273, 16 —274, 2 D. ἐμβροχὰϲ . . . ἐγκάθιϲμα (p. 115, 27 —116, 7 Z.), tum trium fere litt lacuna 22 θρόμβρον P 23 πρὸϲά φῆ (in ras.) P 24 post χρονιζούϲηϲ δὲ τῆϲ ἐμπνευματώϲεωϲ addit Mustio (p. 63, 4). ‘robus metasincreticis, quas in pracfocatione vulnae posuimus, utimur’ (cf. supra p. 11, 21 sqq. ποτὲ μὲν διὰ ψιλῶν τῶν χειρῶν, ποτὲ δὲ δι᾿ ὠμοτάτων λίνων ξηρῶν τροφάϲ τε δίδομεν ποικίλαϲ, ἔϲθ᾿ ὅτε δὲ καὶ δριμέαϲ. τὴν ὀϲφὺν δὲ καὶ τὸ ἐπιγάϲτριον δρώπακι καταχρίομεν καὶ νίτρῳ ϲυμπάϲϲομεν ἢ παροπτῶμεν, καὶ τῷ διὰ νάπυοϲ καὶ ἰϲχάδων φοινιγμῷ χρώμεθα, ἢ τὸ κρίθινον μετὰ ϲύκων ἑψημένων καὶ πηγάνου καὶ ὑϲϲώπου καὶ μέλιτοϲ καταπλάττομεν. ἐπιρριπτοῦμεν δὲ καὶ τὸ διὰ νίτρου καὶ ϲύκων καὶ. ἀψινθίου ἢ τὴν ὠμὴν λύϲιν μετὰ ϲύκων ἡψημένων καὶ ὑϲϲώπου ἢ τὸ διὰ ϲπερμάτων μάλαγμα ἢ τὸ Πολυάρχιον ἢ τὸ διὰ δαφνίδων μετὰ κηρωτῆϲ τὸ πρῶτον, εἶτα κατ᾿ ἰδίαν. ὅμοια δὲ τούτοιϲ καὶ τὰ ἐγ- καθίϲματα παραϲκευάζομεν καθέψοντεϲ τῷ ὕδατι ϲταφυλῖνον καὶ δαῦκον Κρητικὸν καὶ γλήχωνα, μενούϲηϲ δὲ τῆϲ καταϲκευῆϲ καὶ ἀρτεμιϲίαν καὶ ὕϲϲωπον καὶ πράϲιον καὶ δάφνην ἢ τὸν καρπὸν αὐτῆϲ καϲίαν τε καὶ νάρδον. τῆϲ δὲ αὐτῆϲ δυνάμεωϲ καὶ πεϲϲοὺϲ προϲβάλλομεν τοὺϲ διὰ πηγάνου 〈καὶ γλήχωνοϲ〉 καὶ μέλιτοϲ καὶ νίτρου καὶ τερεβινθίνηϲ, χαλβάνηϲ, ἴρεωϲ, πηγάνου, ὑϲϲώπου | καὶ ταυρείαϲ χολῆϲ ἴϲων ἢ ἀνίϲων μεμειγμένων. ἐκ τούτων δέ ἐϲτι καὶ τὸ τοιοῦτον πρόϲθετον ϲύκων λιπαρῶν κεκομμένων ὥϲτε τὰϲ κετχραμίδαϲ αὐτῶν μὴ φαίνεϲθαι. ⩹ ᾱ, 〈κυκλαμίνου ῥίζηϲ λειοτάτηϲ ⩹ β, ἀφρονίτρου λευκοῦ ⩹ ᾱ〉. εἰϲ δὲ τὸ ἀμαυρῶϲαι τὴν πολλὴν αὐτοῦ δριμύτητα καὶ δῆξιν εἰϲ γάλα τὸν πεϲϲὸν προβάπτειν χρὴ καὶ ὑποτιθέναι. καὶ ϲικύαϲ δὲ τοῖϲ τόποιϲ κατὰ κύκλον προϲβλητέον καὶ βιαίωϲ ἀποϲπαϲτέον, ἐνίοτε δὲ καὶ μετὰ ἀμυχῶν. καὶ πᾶϲι τοῖϲ μεταϲυγκρίνειν δυναμένοιϲ χρηϲτέον, καθάπερ τοῖϲ αὐτοφυέϲιν ὕδαϲιν καὶ κατακρουνιϲμοῖϲ καὶ νήξεϲιν, πρῶτον μὲν θερμοῖϲ, ὕϲτερον δὲ καὶ ψυχροῖϲ, κατ᾿ ὀλίγον ἐθίζονταϲ τὸ ϲῶμα ὑπὸ- μένειν τὴν ψυχρολουϲίαν, ὥϲτε τονωθῆναι τὰ πεπονθότα μέρη. τροφὰϲ δὲ διδόναι λεπτυνούϲαϲ καὶ διαλύειν πνεύματα δυναμέναϲ. χρηϲτέον δὲ καὶ τῷ Διοϲπολιτικῷ, ἐνίοτε δὲ καὶ τῷ διὰ καλαμίνθηϲ.

33. τὰ δὲ φαρμακωδέϲτερα φάρμακα παραιτούμεθα διὰ τὴν ἀνα- τροπὴν τοῦ ϲτομάχου καὶ τὰϲ ὑποθυμιάϲειϲ καὶ τούϲ διὰ τῶν ἄρωμά- των ὑποκαπνιϲμούϲ· πληρουμένη γὰρ ὑπὸ τούτων ἡ κεφαλὴ μείζονα τὴν βλάβην ὑπομένει τῆϲ ὠφελείαϲ. ἀποδοκιμάζομεν δὲ καὶ τὰ ϲτύφοντα τῶν ἐπιθεμάτων, οἷον τὰ διὰ μήλων Κυδωνίων, φϲινίκων Θηβαικῶν, οἴνου αὐϲτηροῦ, οἰνάνθηϲ, ἀκακίαϲ, ϲιδίων· τὴν γὰρ ἐπὶ ϲτεγνώϲει γεγενημέ- νην ἐμπνευμάτωϲιν οὐ τὰ ϲτύφοντα λύει, τὰ δὲ χαλῶντα καὶ ἀνιέντα.

8 Πολυάρχιον] cf. Gel. XIII 184 sqq.; Alex. Trall. I 500, II 300 Puschm. 2 δριμείαϲ editt.; sed cf. p. 102, 3;] 114, 20 5 ἡψημένον Ermerins 6 ἐπιριπτοῦμεν P (cf. Croenert, Mem. Here. p. 224): ἐπιρρίπτομεν Ermerins νίτρων P: corr. Rose 7 ὠμηλῦϲιν P 8 δαφνίδων Aet. Must.: δαφνῶν P 11 οῦϲηϲ P: suppl. Rose (cf. supr p. 101, 9): ‘persverante’ Must. 12 δἀφνηϲ P: corr. Dietz 14 καὶ γλήχωνοϲ ex. Aet. add. Rose 17 κεχρα- μίδαϲ P: κεγχρίδαϲ Aet. 18 κυκλαμίνου . . . ⩹ ᾱ ex Aet. (coll. Must.) add. Rose 19 δριμύτητα οὐτοῦ P: transposui Aet. secutus ‘in oleo vel in laote’ Must.: fort. εἰϲ 〈ἔλαιον ἢ〉 γάλα 20 προβάπτειν Aet.: προϲβᾶπτειν P ϲικύαϲ Aet.: ϲυκίαν P 21 προϲθετέον Aet. 22 πᾶϲι δὲ τοῖϲ Aet. χρώμεθακ Ermerins 24 ἐθιζοθ P: ἔθζοντεϲ Aet. 27 καὶ prius om. Aet 32 θηβαῖ- κοῦ οἴνου P: corr. Ermerins 33 γεγενημένων P: corr. Dietz

VII, Περὶ οἰδήματοϲ ὑϲτέραϲ.

34, Οἰδούϲηϲ δὲ τῆϲ ὑϲτέραϲ ὄγκοϲ παρέπεται ὠχρό|λευκοϲ, ὑπό- ϲομφοϲ, εὐαφήϲ, εἴκων πρὸϲ τὰϲ τῶν δακτύλων θλίψειϲ καὶ μετὰ βραχὺ πάλιν ἐπαιρόμενοϲ· τὸ δὲ ἐπιγάϲτριον ὁμόχρουν ἐϲτὶν καὶ τοῖϲ δαιϲτύλοιϲ ἑλκόμενον ἐπακολουθεῖ. τὰ αὐτὰ δὲ καὶ νῦν παραλητπτέον ἅπερ ἐπὶ τῆϲ ἐμπνευματώϲεωϲ εἰρήκαμεν. ἐγχυματιϲτέον δὲ τοὺϲ τόπουϲ τὸ μὲν πρῶτον ἐλαίῳ θερμῷ, ἔπειτα κυπρίνῳ ἢ ἰρίνῳ ἐλαίῳ. καὶ πεϲϲοῖϲ ὁμοίοιϲ 〈τοῖϲ ἐπὶ〉 τῆϲ ἐμπνευματώϲεωϲ 〈χρηϲτέον〉.

VIII. Περὶ ϲκίρρου καὶ ϲκληρωμάτων ἐν ὑϲτέρᾳ.

35. Ϲκληρία γίνεται μήτραϲ κατὰ προήγηϲιν φλεγμονῆϲ ἐκ μέρουϲ ἢ καθόλου. παρέπεται δὲ ὄγκοϲ ἀπηνήϲ, ἀντίτυποϲ, ἐν δὲ ταῖϲ βιαιο- τέραιϲ θλίψεϲιν ναρκώδη ϲυναίϲθηϲιν ἐπιφέρων, καὶ ὡϲ ἐπὶ ἰϲχιάϲιν ἐν τῷ περιπατεῖν 〈καὶ〉 ἐπικεκυφέναι [καὶ] πονεῖν ὀϲφύν, βουβῶναϲ, ἐπιγάϲτριν * *

IX. Περὶ μύληϲ.

36. Ἡ λεγομένη μύλη, καθὼϲ ἄλλοι λέγουϲιν μύλοϲ, ϲκίρ- ρωϲίϲ ἐϲτιν ὑϲτέραϲ διὰ προηγουμένην φλεγμονὴν ἐπὶ γενομένη, ποτὲ δὲ καὶ τοπικὸν ἕλκοϲ ἐπὶ πολὺ ὑπερϲαρκῶϲαν· ὠνόμαϲται δὲ ‘μύλοϲ’ ἀπὸ τῆϲ δυϲκινηϲίαϲ καὶ τοῦ βάρουϲ. γίνεται δὲ ποτὲ μὲν κατά τι μέροϲ μήτραϲ, οἷον ϲτόμα καὶ τράχηλον, ὥϲτε δακτύλοιϲ καθιεμένοιϲ ὑποπίπτειν τὸν ὄγκον καὶ κάτω τὸ πᾶν εἶναι βάροϲ, ὡϲ ἐπὶ τὸ πολὺ 1 VII] cf. Aet. XVI 86 (Ϲωρανοῦ): Must. II cap. VII 6 εἰρήκαμεν] supra § 32 8 πεϲϲοῖϲ] cf. p. 115. 13 sqq. 2 VIII] cf. Aet. XVI 83 (Ϲω- ρανοῦ) Paul. III 68: Orib. lat. VI 372: Must. II cap. VIII 12 ὡϲ ἐπί ἰϲχιάϲιν] cf. Cael. Aurel.’ Tard V 5 sq. 15 IX] cf. Aet. XVI 75: Paul. III 69; Must. II cap. IX 18 sq.] Schol 0rib. III 681 Ϲωρανὸϲ ἐν τοῖϲ Γυναικείοιϲ 2 in mg. ριθ’ P exciditne μὲν post παρέπεται? 6 ἐχυματιϲτέον P 8 〈τοῖϲ ἐπὶ〉 Kalbfleisch: τοῖϲ 〈ἐπ᾿〉 ἐμπν. Rose 〈χρηϲτέον〉 Schoene Sequi- tur in P (p. 276, 13—277, 18 D.) ρκ᾿ Περὶ ὑδρωπιώϲηϲ μήτραϲ, cap. Aetii 74 (p. 17, 2— 119, 18 Ζ.) quod excpiunt ρκα’ Περὶ μύληϲ, ρκβ’ Περὶ ϲατυριάϲεωϲ, ρκγ΄, ρκδ΄, ρκε΄ Περὶ φλεγμονῆϲ ὑϲτέραϲ ex ordine Aeliano (cf. ‘Gunak. d. Sor- p. 47) 9 deest numerus in mg. titulus ex Aetio videtur fransiatus, qui habet ϲκιρρωμάτων p. 129, 20 Z. pro ϲκληρωμάτων codicis P: περὶ ϲκληρίαϲ coni. Rose: ‘De duritia’ Must. 11 βιοτέραιϲ P: corr. Dietz 12 ναρκώδηϲ P: corr. Diefz 13 καὶ fransp. Rose ἐπιπεφυκέναι P: corr Rose. ‘sese inelinanti- bus’ Orib. 14 lacunam explet Oribasius latinus hoc modo: ‘cum pondere quo- dam ad inferiora tendente. nam si in eius collo vel osculo duritia fuerit, ilia non inflantur nec sub umbilico pubetenus tendumtur, sed inmissis digitis re- sistens invenitur duritia’. ἐπιγάϲτριον ultimum compilationis Parisinae ver- bum ad finem a librario non perfuctae (cf. ‘Gynak. d. Sor.’ p. 16) 15 ρκα΄ in mg. P Περὶ μύληϲ πάθουϲ ἐν μήτρα· ὑπὸ τινων ὕδεροϲ νομιζόμενοϲ P (cf. Aet. c. 75 p. 119 Z.) 16 ἢ ante καθὼϲ addunt editt. μῦλοϲ P (ut infra 18 17 ἐπιγενομένην P 20 τράχηλοϲ P: cozz. Ermerins ωϲτε Reinbold ὅϲ γε P: ὧϲ γε Rose: ὡϲ τοῖϲ Ermerins δὲ καθ᾿ ὅλην τὴν μήτραν, ὁπότε παρακολουθεῖ πρόδηλοϲ ὄγκοϲ περὶ τὸ ἐπιγάϲτριον ἀπηνὴϲ λιθώδηϲ μετὰ καταϲπαϲυοῦ τῶν ὑπερκειμένων ὑποχονδρίων καὶ ἰϲχνώϲεωϲ ἀχροίαϲ τε καὶ ἀνορεξίαϲ.

37. γίνεται δὲ τὸ πρῶτον φανταϲία τῆϲ ϲυλλήψεωϲ, ἐπεχομένων μὲν τῶν καταμηνίων, διογκουμένων δὲ τῶν μαϲτῶν, ἀνατρεπομένου δὲ τοῦ ϲτομάχου, καὶ βαρυνομένηϲ μὲν τῆϲ ὀϲφύοϲ, διογκουμένου δὲ τοῦ ἐπιγαϲτρίου. διακρίνεται δὲ τοῦ χρόνου προκόπτοντοϲ τῷ νυγμα- τώδη παρακολουθεῖν ἀλγήματα, μηδεμίαν δὲ γίγνεϲθαι κίνηϲιν ὥϲπερ ἐπὶ τῶν κυουϲῶν. ὕϲτερον καταλυομένου τοῦ παντὸϲ ϲώματοϲ, μεγε- θυνομένηϲ δὲ τῆϲ ὀγκώϲεωϲ ἔμφαϲιϲ ὕδρωποϲ ἀποτελεῖται. διακρίνεται δὲ καὶ τοῦ ὕδρωποϲ τῷ κατὰ 〈τὴν〉 τῆϲ χειρὸϲ ἐπίθεϲιν μηδέποτε εἴκειν τὸν ὄγκον μηδὲ κοιλαίνεϲθαι μηδὲ ἦχον τυμπανώδη ἢ κλύδωνα γίνεϲθαι κατὰ τὸν τῆϲ χειρὸϲ ῥαπιϲμόν, ὥϲπερ ἐπὶ τοῦ ὕδρωποϲ· ἔϲθ᾿ ὅτε δὲ προϊόντοϲ τοῦ χρόνου καὶ καταψυχομένου τοῦ ἥπατοϲ καὶ ὕδρωψ ἐπιγίνεται. τινὲϲ δὲ ἱϲτοροῦϲιν ἐπ᾿ ἐνίων καὶ ϲαρκὸϲ ἔκφυϲιν γίνεϲθαι ϲυνιϲταμένηϲ ὡϲεὶ καρύου μέγεθοϲ διὰ τοῦ γυναικείου αἰδοίου, αἷϲ μὲν κατὰ μῆνα, οἶϲ δὲ διὰ δύο ἢ τριῶν μηνῶν.

38. τὴν δὲ προειρημένην διάθεϲιν οἱ μὲν ὡϲ ἀθερά πευτον κατέ- λιπον, οἱ δὲ τὴν ἀρχομένην μόνον ὑπήγαγον τοῖϲ βοηθήμαϲιν, ἡμεῖϲ δὲ καὶ νῦν ὡϲ κεχρονικυῖαν θεραπεύομεν νόϲον. δεῖ δὲ μὴ ἀμελεῖν, ἀλλ᾿ ἐν μὲν ταῖϲ ἐπιθέϲεϲιν, ἃϲ καταλαμβάνομεν ἐκ βάρουϲ πλείονοϲ καὶ ναρκώδουϲ ϲυναιϲθήϲεωϲ ἢ φθορᾶϲ ϲιτίων καὶ ἀγρυπνίαϲ δίχα προδήλου τινὸϲ αἰτίαϲ γεγενημένηϲ, παραλαμβάνειν καὶ καταπλάϲματα θερμὰ χαλαϲτικά, ϲικύαϲ, καταϲχαϲμόν, βδέλλαϲ, πυρίαϲ, ἐγχυματιϲμοὺϲ πραϋντικοὺϲ ἀνετικούϲ, πεϲϲοὺϲ μαλακτικούϲ, ἐγκαθιϲμούϲ, κηρωτὰϲ μετὰ ἀλθαίαϲ ἡψημέναϲ καὶ γλυκέοϲ ἐλαίου ἢ κυπρίνου καὶ μάλαγμα τὸ διὰ χυλῶν ἢ τὸ Μναϲέου καὶ τροφὰϲ εὐχύμουϲ τε καὶ εὐχύλουϲ καὶ τὴν εἰϲ τούϲ ὤμουϲ διὰ τελαμῶνοϲ ἀνάληψιν εἰϲ ἐπικουφιϲμὸν τῆϲ. διὰ τὸν καταϲπαϲμὸν ὀχλήϲεωϲ. ταῦτα μὲν οὖν ἐν τοῖϲ παροξυϲμοῖϲ παραλαμβάνειν. ἐν δὲ τοῖϲ διαλείμμαϲιν ὅλον τὸ ϲῶμα προϲαναλαμβά- νομεν διὰ τῆϲ ἀναληπτικῆϲ ἐπιμελείαϲ, αἰώραϲ, περιπάτων, λουτρῶν, ἀναφωνήϲεωϲ, οἰναρίου καὶ τῆϲ ἐπιτηδείου καὶ ποικίληϲ τροφῆϲ, τὰ δὲ πρωτοπαθοῦντα μεταβάλλοντεϲ διὰ δρώπακοϲ, παροπτήϲεωϲ, ἡλιώ- ϲεωϲ, νίτρου τε καὶ ἁλῶν ἐπιπαϲϲομένων καὶ τρίψεωϲ καὶ τῷ διὰ 27 μάλαγμα Μναϲίου methodici] cf. Gal. XIII 962 sqq. 2 ἐπιγάϲτριον Rose: ὑπογάϲτριον P Aet. 4 τῆϲ] τιϲ Rose 7 ὑπο- γαϲτρίου Ermerins 2 post ῦϲτερον add. δὲ editt: om. P Aet. 11 τὴν add editt. 13 τὸν supra lin. add P 15 ἔκφυϲιν Rose: ἔκφαϲιν P: ἔκκριϲιν Act. 16 ϲυνιϲταμένην Rose: ϲυνεκκρινομένηϲ Aet. 20 νῦν] μύλην Kalbficisch 23 παραλαμβάνοντεϲ P: corr. Ermerins καὶ del, Ermerins 26 ἡψημέναϲ P (Aet.): ἡψημένηϲ Ermerins 27 μναϲαίου P 30 παραλαμβάνειν P Aet.: παραλαμβᾶνομϲν Rose ὅλον] om. editt.: post ϲῶμα Aet. προϲαναλαμβάνομεν P Act.: προαναλ. Rose 31 ἀναληπτικῆϲ Aet, quod et Mustid videtur legisse; cf. supra § 1 sq. p. 102, 30; 103, 17: ἀλειπτικῆϲ P 33 μεταβάλλομεν Rose παραπτήϲεωϲ P: corr. Dietz νάπυοϲ καὶ ἰϲχάδων φοινιγμῷ χρώμεθα καὶ μαλάγμαϲι [χρώμεθα] τῷ διὰ ϲπερμάτων καὶ τῷ διὰ δαφνίδων καὶ τῷ Πολυαρχίῳ καὶ τῷ Κηφιϲοφῶντοϲ καὶ τοῖϲ ὁμοίοιϲ, ἐγκαθιϲμάτων τε καὶ πυριῶν 〈τοῖϲ〉 μεταϲυγκρίνειν δυναμένοιϲ (οἷον 〈διὰ〉 θαλάϲϲηϲ ἐζεϲμένηϲ | ἢ ἅλμηϲ, ἀφεψήματοϲ δάφνηϲ, δαφνίδοϲ, γλήχωνοϲ, ὑϲϲώπου, ἐλελιϲφάκου, πραϲίου, ἀρτεμιϲίαϲ, δικτάμνου, κενταυρίου, πολίου, ϲκορδίου) καὶ πεϲϲῶν τοῖϲ διὰ βουτύρου, ὑϲϲώπου, ϲτέατοϲ χηνείου, ὀρνιθείου, μυελοῦ ἐλάφου ἢ ἐγκεφάλου καὶ μέλιτοϲ ἢ ἰϲχάδων λιπαρῶν ϲαρκὸϲ καὶ ϲταφίδων μετὰ παλαιοῦ ἐλαίου ἢ κυπρίνου ἢ ἰρίνου ἢ ϲαμψυχίνου ἢ ἀμαρακίνου ἢ Ϲουϲίνου ἢ μαλαβαθρίνου. δοκιμαϲτέον δὲ καὶ δριμυ- φαγίαν προκοπτούϲηϲ τῆϲ διαθέϲεωϲ καὶ τὴν κατὰ κύκλον ἀγωγὴν καὶ τῶν αὐτοφυῶν ὑδάτων χρῆϲιν καὶ κατακρουνιϲμῶν καὶ νήξεωϲ ἐν θαλάττῃ ἢ αὐτοφυέϲιν ὕδαϲιν καὶ τοὺϲ ἀπὸ ῥεφανίδων ἐμέτουϲ καὶ εἰ ἡ δύναμιϲ ἐπιτρέποι, καὶ τοὺϲ ἀπὸ ἐλλεβόρων.

39. φυλακτέον 〈δὲ〉 τούϲ τε δριμυτέρουϲ πεϲϲοὺϲ καὶ ἐγκαθιϲμά- των 〈τὰ〉 δριμύτερα, μὴ τῇ ϲυνεχεῖ χρήϲει λάθωμεν ἑλκώϲαντεϲ τὰ ἐϲκιρωμένα καὶ παρὰ τοῦτο κακοήθη ποιήϲωμεν τὴν διάθεϲιν. τὰϲ δὲ διὰ κρόκου καὶ ϲτύρακοϲ καὶ ῥητίνηϲ καὶ ϲμύρνηϲ ὑποθυμιάϲειϲ καὶ τοὺϲ δι᾿ ἀρτεμιϲίαϲ γλήχωνόϲ τε καὶ πραϲίου καὶ ϲκορδίου κόμηϲ περοιατμιϲμοὺϲ καὶ τὸ πινόμενον οἰνόμελι 〈ἐν〉 ἀφεψήματι καρδάμου καὶ γλήχωνοϲ ἀποδοκιμάζομεν δι᾿ ἃc ἐπὶ τῶν ἔμπροϲθεν εἰρήκαμεν αἰτίαϲ. πλείϲταιϲ δὲ διὰ τῆϲ προρρηθείϲηϲ ἀγωγῆϲ ἐξαπίνηϲ ἔκκριϲιϲ αἵματοϲ τεθρομβωμένου καὶ μεμελαϲμένου ϲφόδρα πολλοῦ γέγονε καὶ ἀπήλλαξε τῆϲ διαθέϲεωϲ.

3 Κεηφιϲοφῶντοϲ (ίμάλαγμα)] cf. Cael. Aurel. Tard. II 34: III 55 6 ϲκορδίου] cf. Diose Mal. med. III 111; Gal. XII 125 19 ϲκορδίου κόμηϲ] cf. Plia. N. h. XXV 63 21 ἐπὶ τῶν ἔμπροϲθεν εἴρῆκαμεν] p. 115, 1; 115, 30; de vino mcllito (τὸ πινόμενον οἰνόμελι κτλ., ‘conditum in quo decoetum est car- damum’ Must.) mihil scrvatum in superioribus 1 χρώμεθα del. Ermerins 2 τὸ πολιάρχιον καὶ τὸ P: corr. Dietz 3 ζγκαθίϲμαϲί τε καὶ πυρίαιϲ Ermerins τοῖϲ addidi 4 δυναμένοιϲ Er- merins. δυναμένων P διὰ add. ex Aet. Ermerius ἐξεϲμένηϲ P 6 δικτά- μου P ad κενταυρίου signo apposito add. in mg. P ὑποτιθεμένηϲ τῆϲ χύτραϲ τῶ δίφρω καὶ τῶ πόματι αὐτῆϲ τετρημένω ἐναρμοζομένου καλάμου 〈καὶ οὔτω διά τοῦ καλάμου〉 πυριωμένηϲ, quac ex Aetio (p. 121, 10 — 12 Z.) adiecia Sorani non esse et hiatus innuunt 7 πεϲϲῶν τῶν P: πεϲϲοῖϲ τοῖϲ Ermerins ἰϲϲούπου P 8 ϲάρκαϲ P: corr. Rose 11 τῆϲ κ. κ. ἀγωγῆϲ P: corr. Dietz 12 τὴν add. ante τῶν Dietz 13 τούϲ Dietz. τ P εἰ] ἢν Ermerins 14 ἐπιτρέπῃ P καὶ τοὺϲ ἀπὸ ἐλεβόρων post πεϲϲοὺϲ (15) P: transp. Ermerins 15 δὲ inser. Ermerins τε del. Ermerins 16 τὰ add. Ermerins δριμυτέρων P: corr. Ermerins 17 κακοήθη P 19 ϲκορδίου P: ϲκορόδου Rose: ‘alium’ Must. 20 περιατμιϲμοῦ P: corr. Dietz ἐν add Ermerins

X. Περὶ αἱμορραγούϲηϲ ὑϲτέραϲ.

40. Ἀπὸ δυϲτοκίαϲ ἢ ἐκτρώϲεωϲ ἢ ἀναβρώϲεωϲ δι᾿ ἔλκωϲιν ἢ ἀναϲτομώϲεωϲ ἡ ἐξ οἱοϲδήποτε προφάϲεωϲ ῥήξεωϲ ἀγγείων αἷμορραγία γίνεται μήτραϲ. καὶ πρόδηλοϲ μὲν αὐτῆϲ ἡ κατάληψιϲ ἐξ ἀθρόαϲ καὶ. ἀμέτρου φορᾶϲ αἴματοϲ, ϲυνεδρεύει δὲ ταῖϲ καμνούϲαιϲ ἀϲθένεια. ῥάκωϲιϲ, ἴϲχνωϲιϲ, ἄχροια καὶ κατ᾿ ἐπιμονὴν ἀνορεξία. δοκεῖ δέ ποτε καὶ περιοδικῶϲ ἀπαντάν. ἔϲτιν δὲ τὸ ϲύμπτωμα χαλεπόν· οὕτε γὰρ δακτύλων ἐπερείϲεϲιν οὕτε ἀγκίϲτρων κατεπάρϲεϲιν οὕτε μοτῶν δια- ϲψηνώϲεϲιν οὕτε βρόχων περιϲφίγξεϲιν οὔτε διαρραφαῖϲ χρῆϲθαι δυνα- τόν ἐϲτιν. οὐκ ἀπὸ τῆϲ ὑϲτέραϲ δὲ μόνον, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τοῦ γυναι- κείου κόλπου φέρεται τὸ αἷμα, καί τινεϲ ϲημειούμενοι τὸν τόπον τὸ μὲν ἀπὸ τοῦ αἰδοίου φαϲὶν λεπτὸν καὶ ξανθὸν καὶ θερμὸν φέρεϲθαι [τὸ αἷμα], τὸ δὲ ἀπὸ τῆϲ ὑϲτέραϲ παχύτερον καὶ μελανώτερον καὶ ψυχρότερον. ἀϲφαλέϲτερον δὲ διορίϲαι τὸ πεπονθὸϲ μέροϲ ἐνέϲται διοπτριϲμὸν παραλαμβάνονταϲ.

41. τῆϲ ἐπιμελείαϲ μέντοι χάριν ϲυμφέρει κατάκλιϲιϲ ἐν οἰκήματι μικροτέρῳ καὶ ϲκοτεινῷ καὶ μετρίωϲ ἀναψύχοντι κατὰ κλίνηϲ ϲτερεᾶϲ, ἀκινήτου, μετεωρότερα τὰ πρὸϲ τούϲ πόδαϲ ἐχούϲηϲ, ἠρεμία τε καὶ τὸ ἐφ᾿ ἑνὸϲ μένειν ϲχήματοϲ (προκλητικὴ γὰρ ῥύϲεωϲ πᾶϲα κίνηϲιϲ) ϲυν- αγωγή τε τῶν μηρῶν καὶ διαπλοκή (μιμητικὸν γὰρ χαρακτῆρόϲ ἐϲτι. τὸ ϲχῆμα)· καὶ ϲπόγγων πλατέων καθαρῶν τρυφερῶν, ἐν ψυχρῷ ὕδατι βραχέντων ἢ ὀξυκράτῳ ἢ ὄξει κατ᾿ ἰδίαν ἐπιθέϲειϲ κατὰ τοῦ αἰδοίου καὶ τοῦ ἐφηβαίου καὶ τῆϲ ὀϲφύοϲ καὶ τῶν ἰϲχίων, ὕϲτερον δὲ καὶ κατὰ ϲτήθουϲ, νεαροποιουμένων καὶ ϲυνεχέϲτερον· καὶ τῶν ἄκρων προϲτυπὴϲ διακράτηϲιϲ καὶ διάϲφιγξιϲ (τὸ γὰρ ἐκ τῆϲ θλίψεωϲ πύκνωμα μέχρι τοῦ πάϲχοντοϲ διαφέρεται μέρουϲ)· καὶ ἢ εἰϲ ψυχρὸν ὕδωρ κάθεϲιϲ τοῦ προϲώπου ἢ περιϲφογτιϲμὸϲ δι᾿ ἀκραιφνοῦϲ ὕδατοϲ καὶ. ἐκ διαϲτήματοϲ καταρριπιϲμόϲ, καὶ τῆϲ κεφαλῆϲ ἐπιβροχὴ [καὶ] δι᾿ ἐλαίου ψυχροῦ νεοτριβοῦϲ, καὶ καταρρόφηϲιϲ ὄξουϲ. ἐγκαθίϲμαϲί τε 〈χρῆϲθαι〉 μέχρι βουβώνων εἰϲ ψυχρὸν ὕδωρ ἢ ὀξύκρατον ἤ καθαρὸν ξοϲ ἢ ἀφέψημα μύρτων ἢ ῥόδων ξηρῶν ἢ κηκῖδοϲ ὀμφακίτιδοϲ ἢ μυρϲίνηϲ καὶ φακῶν ἢ ϲχίνου ἢ ϲιδίων ἢ βάτου θαλίαϲ ἢ δρυὸϲ φύλ- 2 § 49 sq.] Must. II cap. X 40 sq. 31 κηκῖδοϲ ὀμφακίτιδοϲ] cf. Diesc. Mat med I 107 32 φακῶν] cf. Diosc. Mat. med. II 107 βάτου θαλίαϲ] cf. Dioec. hiat. med. IV 37 (τὸ ἀφέψημα τῶν ἀκρεμόνων αὐτῆϲ) 2 in mg. ρϛ΄ P 3 ἀναϲτόμωϲιν P: corr. Ermerins ρῆξιν P: corr:. Ermerins αἴμορραία P 7 ἅπαντα P: corr. Ermerins 8 ἀγγίϲτρων P καὶ ἐπόρϲεϲιν P: corr. Rose: [καὶ] ἐμπάρϲεϲιν Reinhold 10 μόνον Er- merins: μᾶλλον P 13 τὸ αἷμα secl. Ermerins μελανότερον P (cf. Croenert l. c. p. 191, 6) 14 ἐνέϲθαι P 15 διοπτιρμὸν P: corr. Dietz παραλαμβάνοντι Ermerins 10 κατάκλιϲιν P: corr. Ermerins 20 διὰπλητικῆ P: διαπλοκὴ χιοειδήϲ Ermerins 20 sq. μιμητικὸν . . . ϲχῆμα seclus. Ermerins 21 ἐν del. Ermerins 24 καὶ ϲυνεχ. νεαροπ. Ermerins 26 ἡ P: corr. Rose 27 τοῦ προϲώπου ἢ Rose: καὶ τοῦ προϲώπου P 28 καὶ del. Ermerins 29 sq. χρῆϲθαι supplevi: ἐγκάθιϲμα sine χρῆϲθαι Rose (potes ἐγκαθίϲματα) 32 θαλλῶν tel θαλλίων Rose, sed cf. Theophr. De cas. pl. V 1, 3 λων ἢ ἰτέαϲ ἢ ῥοὸϲ βυρϲοδεψικῆϲ. εἰ δὲ ἐκ τῆϲ διαναϲτάϲεωϲ ϲκυλμὸϲ ὀχληρότεροϲ εἴη, διὰ κλυϲτηριδίων ἢ μητρεγχύτου τῶν εἰρημένων ἑνὸϲ τινοϲ ἐγχυματιζέϲθω χυλὸϲ ἢ ἀρνογλώϲϲου ἢ χυλὸϲ πολυγόνου ἢ ϲέρεωϲ ἢ ϲτρύχνου ἢ ψυλλίου ἢ περδικίου· εἰ δὲ καὶ ἐπιμένοι αἱμορραγοῦϲα, καὶ ὑποκιϲτίδοϲ καὶ ἀκακίαϲ καὶ ὄπιον (ὄξει διειμένα ἤ ὁμοῦ πάντα ἢ πρὸϲ ἕν) ἢ ὀμφάκιον, πλῆθοϲ ἕωϲ δύο κυάθων. καὶ τρυφερὸν ἔριον ἐνί τινι τῶν εἰρημένων χυλῶν διάβροχον ἢ διὰ δακτύλου ἡ μήληϲ παρεντι|ϲθέθω τῷ ϲτόματι τῆϲ ὑϲτέραϲ, καὶ πολὺ μᾶλλον ἐντεῦθεν τῆϲ. αἱμορραγίαϲ ὑπαρχούϲηϲ· ὅταν γὰρ ἀπὸ τῶν ἄνωθεν, ϲφηνούμενον τὸ ἔριον ϲυϲτέλλει τὴν ῥύϲιν, ἐγκατέχει δὲ τῇ εὐρυχωρίᾳ τὸ ἀποκριθέν. ὁπότε τρυφερὸν καὶ καθαρὸν ϲπογγάριον ἐπίμηκεϲ [προϲτίθεται] ὡϲαύτωϲ διάβροχον ὡϲ ἐϲωτάτω παρεντιθέναι προϲῆκεν, ἵνα τὸ ἀπο- κρινόμενον παραλαμβάνηται καὶ μὴ θρομβούμενον ϲυμπαθείαϲ ἐξάπτῃ καὶ φλεγμονάϲ· ἐκ διαϲτημάτων δὲ τὸν ϲπόγγον ἀλλάϲϲειν. ἁρμόϲει δὲ καὶ ϲικύαϲ κολλᾶν κατ᾿ ὀϲφύοϲ βουβώνων τε καὶ λαγόνων (εἰ δὲ δυνατὸν εἴη, καὶ ἰϲχίων) μετὰ πυρὸϲ πολλοῦ, καὶ προϲκειμέναϲ ἐᾶν ἐπὶ χρόνον ἱκανόν, εἶτα καὶ πράωϲ ἀποϲπᾶν. ἐπιθέμαϲι δὲ χρῆϲθαι καθ᾿ ὧν τοὺϲ ϲπόγγουϲ ἐπερρίψαμεν φοίνιξιν ἐν οἴνῳ αὐϲτηρῷ ἢ ὄξει βεβρεγμένοιϲ. μετὰ κηρωτῆϲ ῥοδίνηϲ ἤ μηλίνηϲ ἢ μυρϲίνηϲ φύλλων λείων ἢ μεϲπίλων ἢ ϲτυπτηρίαϲ ἢ ἀλόηϲ ἢ οἰνάνθηϲ ἢ ὑποκιϲτίδοϲ ἢ ἀκακίαϲ ἢ κηκῖδοϲ ὀμφακίτιδοϲ καὶ ἐλαίου νεοτριβοῦϲ ἢ ῥοδίνου ἢ μυρϲίνου ἢ ϲχινίνου ἢ μηλίνου, ἢ πάλιν τοῖϲ διά τινοϲ πόαϲ ϲτυφού- ϲηϲ καὶ ψυχούϲηϲ (οἷον ἀνδράχνηϲ, ὑοϲκυάμου, ἀρνογλώϲϲου, ψυλλίου. ϲτρύχνου, περδικίου, πολυγόνου, ϲέρεωϲ) μετὰ πάληϲ ἀλφίτου καὶ ὄξουϲ ἢ φοινίκων, ἀλλαϲϲομένων πάντων ϲυνεχέϲτερον. εὐτονωτέροιϲ δὲ χρῆϲθαι τοῖϲ πεϲϲοῖϲ, οἰον κηκῖδι, μάννῃ, χαλκίτιδι ἐξ ἴϲου μετὰ γλυ- κέοϲ οἴνου, ἢ ϲποδῷ ἢ τῇ ὑγρᾷ πίϲϲῃ ϲπόγγου βραχέντοϲ, εἶτα καὶ ἐντὸϲ εἰϲαχθέντοϲ * * ἢ ξηρᾶϲ τρυγὸϲ μετά ¦ τινοϲ τῶν ϲτυφόντων χυλῶν. 5 ὑποκϲτίδοϲ . . . ὄπιον] cf. Diosc. Mat med. IV 64, 3 17 § 41, 7 ἐπι- θέμαϲι] cf. Caet. Aurel. Tard. II 158 sq. 18 ἐπερρίψαμεν] supra p. 119, 21 – 24 28 ξηρᾶϲ τρυγόϲ] cf. Cael. Aurel. Tard. II 165. 167 1 ρόαϲ P: corr. Dietz (cf. Diosc. Mat med. I 108) βυρϲοθεψικῆϲ P 2 εἶη Rose: ἢ P κλυϲτηριδίου Ermerins ἕν τι Ermerins 3 post ἐγχυμ. add. ἀφέψημα (hiat) Reinhold ἢ χυλὸϲ P: transp Rose χυλὸϲ alterum del. Ermerins 4 ϲτρύφνου P: corr:. Dietz (‘uvae lupinae’ Must.) ψιαλίου P: corr. Ermerins ἐνιμένοι P: corr. Ermerins αἱμορραοῦϲι P: corr. Er- merins 5 sq. ὀπίου . . . διειμένου . . . ὀμφακίου P: corr. Rose 6 ὡϲ Er- merins (sed cf Wdlmann, Die Schrift des Diosk. Περὶ ὁπλ. φαρμ. p. 73, 2) τρυφερῶν ἐρίων, ἕν τι τι P: corr. Ermerins 7 ἢ διὰ scripsi: καὶ διὰ P: καὶ del. Ermerins 8 παρεντιθέϲθω Rose: παρεντιθέμενον P ἐντεῦθεν, scil. μὴ ἀπὸ τοῦ κόλπου; cf. supra p. 119, 10 sq. 10 τὴν εὐρυχωρίαν P: corr. Rose 11 ὁπότε — καὶ τότε (‘quod si fiat’ Ermerins) προϲτίθεται secius. Er- merins 12 δὲ ὄβροχον P: corr. Ermerins προϲήκϲι P: correxi 17 καὶ del. Ermerins 21 ὀμφακίνου P: corr. Rose. ὁμφακίνηϲ Ermerins καὶ Rose: ἢ P 22 τοῖϲ Rose: τῆϲ P 23 ἀδράχνηϲ P 27 τῆϲ ὑγράϲ πίϲϲηϲ P: corr. Rose 28 εἰϲαχθέντοϲ] exciderunt pauca, de quibus fusius Must. (‘spongia novam pice liquida madefacis et in cacabo quem aquae milal tetiqit posus et ar- qilla coperculum inulinis et in furno mittis tamdiu quamdi arescat, ut pulverem faceve possis’) et Cael. Aurel. Tard. II 168. Spplevcris e. gr. 〈ἀγγείου καὶ ἀπανθρακωθέντοϲ〉 ξηρὰ τρύγη P: corr:. Rose εἰ δὲ πρὸϲ ἀνάβρωϲιϲ εἴη, καὶ τῷ διὰ χάρτου μέλανι μετ’ ὄξουϲ ἤ τινι τῶν πρὸϲ τοὺϲ δυϲεντερικοὺϲ ἀναγραφομένων τροχίϲκων· καὶ γὰρ εἰ γίνεταί τιϲ ἐκ τούτων ἐϲχάρωϲιϲ, εὐμαρὴϲ ἡ πρὸϲ ταύτην ὑπάντηϲιϲ κρατουμένηϲ ἐν τῷ ζῆν τῆϲ καμνούϲηϲ. διδόναι δὲ καὶ τροφὴν προ- αποϲπογγίϲαντα τὸ πρόϲωπον μετὰ ψυχροῦ ὔδατοϲ· ἔϲτω δὲ ἡ τροφὴ ὄρυζα ἐκ ψυχροῦ ὕδατοϲ ἢ ὀξυκράτου ἢ χόνδροϲ ἢ ἄρτοϲ καὶ ἁπαλὸν ὠὸν δι᾿ ὄξουϲ. ὕϲτερον δὲ καὶ μετά τιναϲ ἡμέραϲ καὶ ϲέριν ἢ ἀρνό- γλωϲϲον δι᾿ ὄξουϲ καὶ ῥοὀϲ ὀλίγου νεοτριβοῦϲ, καὶ μετὰ τὸ καλῶϲ ἑψηθῆναι ἔλαιον νεοτριβὲϲ καὶ αὐτό, καὶ μῆλον καὶ κυδώνιον ὀπτὸν ἢ ἑφθὸν ἄπιον, καὶ ϲαρκίον ἀπὸ ϲτήθουϲ φάϲϲηϲ ἑψημένηϲ ἐν ὀξυκράτῳ ἢ μύρτοιϲ ἐνδοθεν ἐκπεπληρωμένηϲ, ἢ πέρδικοϲ ἢ ἀτταγῆνοϲ ἢ τινοϲ τῶν ἐμφερῶν τούτοιϲ· ὑπερβάντων δὲ τῶν τῆϲ ϲυμπαθείαϲ χρόνων καὶ οἰνάριον δοτέον, ϲτερεᾶϲ δὲ παντελῶϲ γενομένηϲ καὶ λουτρόν.

42. τὴν δὲ φλεβοτομίαν, ἣν ἄλλοι τε παρέλαβον καὶ Θεμίϲων μεταγωγῆϲ ἕνεκα τῆϲ ὕληϲ, ἀποδοκιμάζομεν· χαλᾷ μὲν γὰρ ἡ φλεβο- τομία, πύκνωϲιν 〈δὲ〉 καὶ ϲυϲτολὴν τὸ αἱμορραγοῦν ἀπαιτεῖ, καὶ οὐ δεῖ μετάγειν τὴν ὕλην, ἀλλὰ κατέχειν. ἐπιϲφαλὲϲ δὲ καὶ τὸ φλεβοτο- μεῖν, ὅτι μὴ κρατηθείϲηϲ μὲν τῆϲ φορᾶϲ τοῦ αἵματοϲ ἐκ τῆϲ φλεβοτο- μίαϲ ἀνάγκη τάχιον τὴν κάμνουϲαν ἀπολέϲθαι ὡϲ ἂν ὑπὸ διπλῆϲ δαπανηθεῖϲαν αἱμορραγίαϲ, κρατηθείϲηϲ δὲ οὕτωϲ, ὥϲτε φλεγμονὴν ὕϲτερον ὡϲ ἀπὸ ϲκυλμοῦ πλείονοϲ ἐπιγίνεϲθαι, κατάλληλον τρόπον ὁ κίνδυνοϲ. εἰ μὲνφ γὰρ φλεβοτομήϲαιμεν, ϲυντόμωϲ ἀπολέϲομεν τὴν γυναῖκα μετὰ φλεβοτομίαν καὶ αἱμορραγίαν· πάλιν δὲ εἰ μὴ φλεβοτομοῦντεϲ ἀφέλοιμεν αἷμα φλεγμονῆϲ μεγάληϲ ὑπαρχούϲηϲ, ἀβοήθητον περιοψόμεθα τὴν κάμνουϲαν, οὐδὲν γὰρ οὕτω διακόπτει τὸν ἐν φλεγμονῇ κίνδυνον ὡϲ φλεβοτομία. φαϲὶ δὲ ἔνιοι καὶ κατὰ ἀντιπάθειαν ἔνια ποιεῖν, καθάπερ Μαγνῆτιν λίθον καὶ τὸν Ἄϲϲιον καὶ. λαγωοῦ πυτίαν καὶ ἄλλα τινὰ τῶν περιάπτων, οἷϲ ἤμεῖϲ οὐ προϲέχο- μεν. οὐκ ἀποκωλυτέον δὲ τὴν παράληψιν αὐτῶν· καὶ γὰρ εἰ μηδὲν ἐξ εὐθείαϲ παρέχει τὸ περίαπτον, ἀλλ᾿ οὖν δι᾿ ἐλπίδοϲ εὐθυμοτέραν τὴν κάμνουϲαν τάχα παρέξει.

2 τῶν πρὸϲ τοὺϲ δυϲεντερικοὐϲ ἀναγραφομένων τροχίϲκων] cf. Gal. XIII 86. 152. 291: 302 sqq. 14 ἄλλοι τε . . . καὶ Θεμίϲων] cf. Ϲael. Aurel. Tard. II 183 sqq. 189 sqq. 27 Ἄϲϲιον] de Assio lapide Diose. Mat. med. V 124; Gal. XII 202; Cels. V7 (cf. p. 685 Scheller—Frieboes); Phin. N. h. XXXVI 131 3 εὺμερὴϲ, ἢ P: corr. Dietz: εὐχερὴϲ coni. Kind 4 κρατουμένη P: corr. Ermerins 8 ροὺϲ seripsi (cf. p. 120, 1): ῥοῦ P (cf. Wellmann, Die Schrift des Dioschides Περὶ ἁπλῶν φαρμόκων p. 63, 4) 9 καὶ anlc κυδώνιον secchus Emerins 10 ἡψημένηϲ Ermerins 11 ἀταγήνηϲ P: corr. Dietz (sed cf. ‘attogenarum’ Ϲael. Aurel. Tard. II 160, ‘attagenam’ Mustionis cod. h) 16 πυκνῶϲ ϲὐν P: corr. Dietz δὲ add. Ermerins 20 δαπανηθείϲηϲ P corr. Dietz 21 κατ᾿ ἐπάλληλον Rose 22 ὀπολέϲομεν Reinhold: ἀπολἐ- ϲαιμεν P 24 φλ. εἰ μὴ ἀφ. P: transp. Rose 25 διακόπτει τὸν Rein- hold: διακόπτοιτο P 21 μαγνήτιϲ P: corr. Rose ἄϲιον P 28 πιτύα P. corr. Ermerins

XI. Περἱ ῥοῦ γυναικείου.

43. [ Ὁ καλούμενοϲ γυναικεῖοϲ ῥοῦϲ] Κατὰ μὲν τοὺϲ ἀ ρχαίουϲ. ὡϲ Ἀλέξανδ ροϲ ὁ Φιλαλή θ ηϲ ἐν τῷ πρώτῳ λέγει τῶν Γυναι - κείων, ῥοῦϲ ἐϲτι “πλείονοϲ αἴματοϲ φορὰ διὰ μήτραϲ μετὰ παρεκτά- ϲεωϲ χρόνου ”, κατὰ δὲ Δημήτριον τὸν Ἡροφίλειον “φορὰ ὑγρῶν διὰ μήτραϲ μετὰ παρεκτάϲεωϲ χρόνου ”, τῷ μὴ αἱματώδη μόνον ἀλλὰ καὶ ἄλλοτε ἀλλοῖον κατὰ χρόνον γίνεϲθαι ῥοῦν. καθ’ ἡμ ᾶ ϲ δὲ ῥευματιϲμόϲ ἐϲτιν ὑϲτέραϲ χρονίζων αίϲθητῶϲ ἀποκρινομένου πλείονοϲ ὑγροῦ. διαφοραὶ δὲ αὐτοῦ κατὰ μὲν Ἀϲκληπιάδην καὶ ἄλλουϲ τινὰ ϲ δύο (εἶϲ μὲν γάρ ἐϲτιν ἐρυθρόϲ, ἄλλοϲ δὲ ὑδατώδηϲ καὶ λευκόϲ), κατὰ δὲ τὸν Δημήτριον παρὰ τὴν χρόαν καὶ τὴν δύναμιν. παρὰ μὲν οὖν τὴν χρόαν· ὃϲ μὲν γάρ ἐϲτι λευκόϲ, πτιϲάνηϲ χυλῷ παρα- πλήϲιοϲ, ὅϲ δὲ ὑδατώδηϲ, |ὅϲ δὲ ἐρυθρόϲ, ὃϲ δὲ μέλαϲ, ὃϲ δὲ ὕφαιμοϲ ϲαρξὶ πεπλυμέναιϲ ὅμοιοϲ. ὃϲ δὲ ἀνώμαλοϲ, ὃϲ δὲ ὠχρόϲ· παρὰ δὲ τὴν δύναμιν ὅϲ μέν ἐϲτιν ἀργὸϲ καὶ ἄνευ δήξεωϲ καὶ ἀλγήματοϲ φέρεται, ὃϲ δὲ φέρεται μετὰ δήξεωϲ καὶ ἀναβρώϲεωϲ καὶ ϲυναίϲθηϲιν ἐπώδυνον ἐν τῷ καιρῷ τῆϲ ἀποκρίϲεωϲ ἐπιφέρων. λέγει δὲ καὶ τὸν μὲν ἀφ’ ὅλου φέρεϲθαι τοῦ ϲώματοϲ, τὸν δὲ ἀπὸ τῆϲ ὑϲτέραϲ, τὸν δὲ ἀπ’ ἄλλου τινὸϲ μέρουϲ, καὶ τὰϲ τούτων διαφορὰϲ ἐπεξέρχονται δὲ μετὰ ϲημειώϲεωϲ. ἃϲ μακρὸν ἅμα καὶ ἄχρηϲτον ἐξιϲτορεῖν· ἐπὶ παντὸϲ γὰρ ῥευματιϲμοῦ καὶ ὅλων τῶν ϲωμάτων καὶ μερικῶϲ τῆϲ ὑϲτέραϲ ἐπιμελεῖϲθαι προϲῆκεν. λέγεται δὲ ὁ λευκὸϲ ῥοῦϲ τοῦ ἐρυθροῦ δυϲτραπελώτεροϲ, ὡϲ διὰ ϲτενοτέρων φερόμενοϲ πόρων. ἡμεῖϲ δὲ κατὰ κοινὸν ϲημειωϲόμεθα τὸν ῥοῦν ἐκ τοῦ ϲυνεχῶϲ καθυγροίνεϲθαι τοὺϲ τόπουϲ διαφόροιϲ κατὰ χρόαν ὑγροῖϲ, τὴν δὲ κάμνουϲαν ἀχροεῖν καὶ ἀτροφεῖν καὶ ἀνορεκτεῖν κἀν τοῖϲ περιπάτοιϲ πολλάκιϲ δυϲπνοεῖν καὶ κατοιδηκόταϲ ἔχειν τοὺϲ πόδαϲ.

44. κατὰ δὲ τὸ προϲεχὲϲ διοίϲει τὸ πάθοϲ αὑτοῦ τῷ τὸν μὲν χωρὶϲ πόνου ὑπάρχειν, τὸν δὲ μετὰ πόνου, καὶ 〈τὸν μὲν〉 χωρὶϲ ἑλκώϲεωϲ, τὸν δὲ μεθ’ ἑλκώϲεωϲ, 〈ἤτοι〉 φλεγμαινούϲηϲ ἢ ῥυπαρᾶϲ ὴ 2 § 43 sq ] cf Orib. Sunops. I IX 46; Epit. Orib. t. IV 636 R.- D.; Aet. XVI 63 (Ἀρχιγένοὐϲ); Paut. III 63 Orib. lat. t. VI 353; Must. II cap. XI 2 ρζ′ in mg. P ὁ καλούμενοϲ γυναικεῖοϲ ῥοῦϲ ex Aetio recepit P 3 ὡν P. corr. Dietz γυναικῶν P: corr. Dietz 4 ῥοῦϲ seclus. Ermerius πλείονόϲ ἐϲτιν Ermcrins 5 ήρόφιλον P: corr:. Dietz 12 ἀπὸ φλεγμα- τικοῦ αῖματοϲ supra παραπλ., τοῦ ὸρρόδουϲ περιπτώματοϲ (l περιττ.) supra δϲ δὲ ὑδ., ἰχὼν (l. ἰχὼρ) αἵματοϲ supra ὅϲ δὲ ἐρ, μελαίνηϲ χολῆϲ supra ὃϲ δὲ (μέλ.) ead mau. P (x Aetio 16 5 P: corr. Rose ϲυναιϲθήϲεωϲ ἐπωδύνου P. cor Reinhold 17 ἀκρίϲεωϲ P corr. Dietz 19 τὸϲ Dietz: τῆϲ P ἐπεξέρχον- ται] seil. Δημήτριοϲ καὶ οἱ ἀπ’ αὐτοῦ: ἐπεξέρχεται Ermerins 20 δὲ del. Dietz ϲημειώϲεων Rose 22 προϲῆκον P: corr. Ermerins 23 ϲτενω- τέρων P 24 ϲημειωϲάμενοι P: corr. Ermerins 27 κατωδηκόταϲ Rose 29 τὸν μὲν add Rose 30 ἤτοι add. Pose ex Orib. epit. post φλεγμαινού- ϲηϲ add. ἢ ἀφλεγμάντου Orib. epit., adversantur tamen Must p. 71, 10 et infra. p. 123, 14 καθαρᾶϲ. 〈ὅτε μὲν οὖν χωρὶϲ ἑλκώϲεωϲ ἡ πόνου φέρεται, πᾶϲι χρηϲτέον τοῖϲ ἐπὶ τῆϲ αἱμορραγούϲηϲ ὑϲτέραϲ εἰρημένοιϲ〉· εἰ δὲ καὶ ποτήμαϲί τιϲ ἐθέλοι, μὴ φαρμακώδεϲι καὶ δριμέϲιν, ἀλλ’ ἠπίοιϲ τε 〈χρῆϲθαι καὶ ϲταλτικοῖϲ, ταῦτα παραλαμβάνειν οὐ παραιτητέον〉, οἷον λωτοῦ πριϲμάτων ἀπόβρεγμα κατ’ ἰδίαν ἢ μετὰ δυοῖν ὀβολῶν Ϲαμίαϲ γῆϲ ἐν δυϲὶ κυάθοιϲ ὕδατοϲ (εἰ δὲ〈ὁ〉 καιρὸϲ ἐπιτρέποι, καὶ μετ’ οἴνου αὐϲτηροῦ) ἢ ϲὺν αὐτῷ λαγωοῦ ἢ μόϲχου πυτίαν ῆ ἀρνὸϲ ἢ ἐλάφου (πηκτικὴ γὰρ κατὰ δύναμίν ἐϲτιν) ἢ γίγαρτα λεῖα ἢ μύρτα ἤ ϲίδια ἢ φλοιὸν πίτυοϲ ἤ τι τῶν ἐμφερῶν ἐπιπαϲϲόμενον τῷ ποτῷ μέχρι δυοῖν δραχμῶν ἢ ἀφέψημα φοινίκων Θηβαικῶν ἢ κυδωνίων καὶ μήλων. ὅτε δὲ μετὰ πόνου φέρεται, χυλὸν ἐνετέον τράγου ἢ χόνδρου ἢ πτιϲάνηϲ διὰ μητρεγχύτου 〈ἢ〉 κλυϲτηριδίου, καὶ τοῖϲ θερμοῖϲ κατὰ δύναμιν χρηϲτέον καταπλάϲμαϲι καὶ τροφαῖϲ ἐνθέρμοιϲ τε καὶ λεπταῖϲ. ὅτε δὲ μεθ’ ἑλκώϲεωϲ, ἐπὶ μὲν τῆϲ φλεγμαινούϲηϲ τοῖϲ αὐτοῖϲ πάλιν χρηϲτέον οἷϲ ἐπὶ τοῦ μετὰ περιωδυνίαϲ καὶ χωρὶϲ ἑλκώϲεωϲ ῥευμα- τιϲμοῦ· εἰ δ’ εἴη ῥυπαρά, ὥϲτε τρυγῶδεϲ εἶναι τὸ φερόμενον, ἢ 〈καθαρἀ〉, καθάπερ ἐπὶ δυϲεντερικῶν ποὺ μὲν 〈τοῖϲ〉 ἀνακαθαίρειν, ποὺ δὲ τοῖϲ ἐπουλοῦν δυναμένοιϲ, ὧν μνημονεύϲομεν μικρὸν ὕϲτερον περὶ τῶν ἐν μήτρᾳ διαλαμβάνοντεϲ ἑλκῶν. εἰ δὲ χροτίϲαϲ ὁ ῥοῦϲ ποτὲ μὲν ἐπιθέϲειϲ, ποτὲ δὲ διαλείμματα λαμβάνοι, κατὰ μὲν τὴν ἐπί- θεϲιν τοῖϲ ἁπλοῖϲ παρηγορίαϲ ἕνεκεν χρηϲτέον, κατὰ δὲ τὰ διαλείμ- ματα τοῖϲ τονοῦν καὶ μεταϲυγκρίνειν δυναμένοιϲ, οἶον αἰώρᾳ διαφόρῳ, περιπάτῳ, ἀναφωνήϲει, ἀναληπτικῇ ἐπιμελεία, λουτρῷ, οἰναρίῳ, ποικίλῃ τροφῇ, παροπτήϲεϲιν, ἡλιώϲεϲιν, ϲικύαιϲ μεταϲυγκριτικαῖϲ, δρώπαξι, τρίψεϲι διὰ γυμνῶν τῶν χειρῶν ἢ δι’ ὠμολίνου, ἢ ψιλώθρῳ ἢ ϲμή- γμαϲι μεταϲυγκριτικοῖϲ, ϲιναπιϲμῷ, ἐμέτῳ ἀπὸ ῥαφανίδων, δριμυφαγίᾳ καὶ τῇ κατὰ κύκλον ἀγωγῇ, κολύμβοιϲ, κατακρουνιϲμοῖϲ ἐν ὕδαϲιν 2 τοῖϲ ἐπὶ τῆϲ αἱμορραγούϲηϲ ὑϲτέραϲ εἰρημένοιϲ] supra p. 119, 16 sqq 5 λωτοῦ πριϲμάτων ἀπόβρεγμα] cf. Diosc. Mat med. I 117 7 πυτία] cf.. Diose. Mat. med . II 75 (πήϲϲει . . . τὰ διαλελυμένα) 18 μικρὸν ὕϲτερον] seil. in libri IV cavito VI deperdito 27 sq. κολύμβοιϲ, κατακρουνιϲμοῖϲ ἐν ὑδαϲιν αὐτοφυέϲιν] cf. Antull ap. Oril t. III 385 B.- D). 1 post καθαρἂϲ in P sequuntur Artiana p. 89, 13 (ἐνίαϲ) . . . p. 92, 19 (τόπων) Z., tum lacmna 4 fere litt, pcrgtur εἰ δὲ καὶ ποτίμαϲί τιϲ ἐθέλοι. Qac exciderunt Mustio vertit: ille erpo fluxus qui stue vulnere et dolore est, ut solua humor feratur, praedictis omnibus auxtliis curari possit quae in sanquin nation mιtr tricis posuimus’, cum in Orib. epit. ea sint quae supra exhibui proecente Roseo δριμέοιϲ P: corr. Dietz 3sq. post ἠπίοιϲ τε lacuman agnorit Ermerins, cuius explendae explendae posui: ‘saue si voluerit aIiquis etiauis sim- plices potiones dare, non tetamus; sicuti est . . ’ Must. 6 〈ὁ〉 καιρὸϲ Rose ἐπιτρέποι Orib. epit.: ἐπιτρέπει P 7 ϲὺν αὐτῷ] scil. τῷ ἀποβρέγματι, cf. διὰ τοῦ αὐτοῦ ὑγροῦ Orid. cuit. πιτὐαν P: πυτία Rose 8 πκπτικῆ P: corr. Reinhold 9 φλοιὸϲ Rose 10 καὶ del. Ermerins 12 ἡ add. Orib. epit. 15 ἐπὶ τοῦ μετὰ Rose: ἐϲτὶν μὲν P 17 καθαρά add. Rose: ‘limpidum’ Must. ἐπὶ 〈τῶν〉 Rose ποῦ μὲν . . . ποῦ δὲ P: an ποτὲ ? τοῖϲ add. Ermerins ἀνακαθαίρει P: corr. Dietz 18 ἐπ ούλεῖν P: corr. Diot μνημονεύϲωμεν P: corr. Dietz 19 τῶν Dietz: τὸ P 22 διὰ φορείου Dietz - sed cf. Orib. epit., Orib. lat. Paul. 23 ἀναληπτικῃ Kalbfleucl coll P Po?? ἀλειπτικὴ P 21 δίωμολίνω P: corr Dietz 97 ἢ ante κατακρ. add. Rose αὐτοφυέϲιν, ἀλλαγαῖϲ ἀέρων διὰ γῆϲ καὶ θαλάϲϲηϲ, ἐγκαθίϲμαϲί τε καὶ πεϲϲοῖϲ τοῖϲ ἀμύϲϲειν δυναμένοιϲ. τὴν δὲ ἐπὶ τοῦ αἱματώδουϲ ῥοῦ φλεβοτομίαν [ἀπὸ ἀγκῶνοϲ ἢ ῥινὸϲ ἢ μετώπου ὡϲ ἀνωτέρω εἰρήκαμεν] καὶ νῦν ἀποδοκιμάζομεν μὴ ϲφοδροτέραϲ περιωδυνίαϲ ἐπειγούϲηϲ· ϲυϲτολῆϲ γὰρ χρῇζει τὸ πάθοϲ, οὐκ ἀνέϲεωϲ, ἤν ἡ τοῦ αἵματοϲ ἀραί ρεϲιϲ πέφυκεν παρέχειν.

XII. Περὶ γονορροίαϲ.

45. Οὐκ ἐπὶ μόνων ἀνδρῶν, ἀλλὰ καὶ ἐπὶ γυναικῶν ἀποτελεῖται γονόρροια. ἐϲτι δὲ ϲπέρματοϲ ἔκκριϲιϲ χωρὶϲ προθυμίαϲ καὶ ἐντάϲεωϲ ἐκ μικρῶν φέρουϲα διαϲτημάτων, ὥϲτε τὸν ὄγκον ὠχραίνεϲθαι καὶ ἀδυναμεῖν καὶ ϲυντήκεϲθαι· χαλᾶται γὰρ ἡ μήτρα, καὶ ἀδυναμία παρέπεται, καὶ ϲυντήκεται τὰ ϲώματα κατὰ βραχύ. ϲυρρεῖ γὰρ πρὸϲ τὴν μήτραν κατ’ ὀλίγον ἡ ἀπὸ τοῦ ϲώματοϲ ὕλη, ἀλλοίωϲιν βραχεῖαν ἐν τοῖϲ τόποιϲ ὑπομένουϲα, καθάπερ ἐπὶ τῶν ὀφθαλμιώντων τὸ δά- κρυον. χρονίζειν δὲ εἴωθε τὸ πάθοϲ τῷ γένει ῥοῶδεϲ ὑπάρχον.

46. διὸ προϲφάτου μὲν αὐτοῦ τυγχάνοντοϲ ὥϲπερ ἐν τοῖϲ παρ- οξυϲμοῖϲ παρηγορικῶϲ ἀκτέον. ἐγκαθίζειν μὲν οὖν αὐτὰϲ χρὴ εἰϲ τὰ ϲτύφοντα ἀφεψήματα καὶ ψυχρότερα (οἷον ῥόδων, μυρϲίνηϲ, ϲχίνου, βάτου καὶ τῶν ὁμοίων) καὶ περιχρίειν τὸ ἦτρον καὶ τοὺϲ βουβῶναϲ ἀκακίαν καὶ ὑποκιϲτίδα μετ’ οἴνου αὐϲτηροῦ καὶ τὰ παραπλήϲια καὶ τοῖϲ διὰ φυινίκων καὶ κυδωνίων καὶ μυρϲίνηϲ καταπλάϲμαϲι καὶ κηρω- ταῖϲ χρῆϲθαι. ἔλαϲμα δὲ μολύβδου πλατὺ καὶ λεπτὸν ὑποβλητέον ὀϲφύι νυκτόϲ, καὶ τριβακοῖϲ χρωμέναιϲ περιβλήμαϲι καὶ μὴ τρυφερὰ ἔϲτω τὰ ὑποϲτρώματα. ἐμέτοιϲ δὲ χρηϲτέον καὶ τοῖϲ ἀπὸ τροφῆϲ μέν, μάλιϲτα δὲ νήϲτεϲι. καὶ γυμνάζειν τὰ ἄνω μέρη καὶ τρίβειν ἐπὶ πολύ μὴ λιπαίνειν δὲ ὅλωϲ μηδὲ θερμαίνειν τὰ πεπονθότα μέρη. ποτίζειν δὲ ἁλικακάβου ῥίζηϲ ἐξηραμένηϲ ἐν ϲκιᾷ ⋖ α μεθ’ ὕδατοϲ ἢ ἄγνου ϲπέρματοϲ ὁμοίωϲ ἢ κανάβεωϲ ἢ πηγάνου ϲπέρματοϲ’ τροφὰϲ δὲ διό- 4 καὶ νῦν] sicuti supra p. 121, 14 ssq 7 XI1] cf. Aet. XVI 68 (Ϲωρανοῦ〉 ; Must. II cap. XII 9 ἕϲτι δὲ . . . ἐντάϲεωϲ] cf. Cael Aurel. Cel. III 17S 22 ἕλαϲμα . . . μολόβδου] cf. Gal. VI 446; XII 232 27 ὀλικακόβου ῥίζηϲ] cf. Diose. Mat. med. IV 75 28 κανάβεωϲ] c). Diose. Mat. med. III 148 (ϲβέννυϲι γονήν) 2 ῥοῦ Ermerins: ροὸϲ P 3 ἀπὸ ἀγκῶνοϲ . . . εἰρήκαμεν seclusi ut com- piIotoris additamentum ad Aetiona p 243, 1 sq. p. (p 90, 12 sq. Z ) spectans: ἀγγῶνοϲ P 6 post παρέχειν 2 P sequitur Aetius contractus (n.92, 20 — 23, 2 Z) p. 345. 20 -23 D., tum Aetii c. 65 (p. 93. 7 -95, 12 Z ) p. 245, 24 -247. 11 D.. deinde conpilationis Parisinae ρι′ —ριγ′ p. 247, 12 — 262, 5 D. (Περὶ ὑϲτερικῆϲ πνιγόϲ κτλ. cf. supra p. 109, 9) 8 in mg. ριδ’ P 18 μερϲίνηϲ P 20 ἀκακίαν Aet.: ἀκακία P: ἀκακίαϲ χυλῷ Rose ὑποκυϲτίδα Aet.: ὑποκυϲτί- δοϲ P: ὑποκίϲτιδ Ermeris τὰ παραπλήϲια P Aet : τοῖϲ παραπληϲίοιϲ Er- merins 21 μερϲίνηϲ P 23 χρωμέναιϲ scrpsi: χρώμενοι P καὶ τριβ. χρ. περιβλ. om. Aet. μὴ Aet.: om. P 24 τραχέα δὲ μᾶλλον post ὑποϲτρ. add. Aet. 27 ἐξηραμένηϲ P Aet : ἐξηραϲμ. Ermerius 28 ϲπέρματοϲ ὁμοίωϲ. Aet.: ϲπέρμα P ναι μὴ διαλελυμέναϲ μηδὲ ῥοφηματώδειϲ μηδὲ γεννητικὰϲ τοῦ ϲπέρμα τοϲ ἢ ἐρεθιϲτικάϲ. ἀλλὰ ξηροφαγεῖν τὰ πλεῖϲτα καὶ τῶν πτηνῶν τι λαμβάνειν ὸπτὸν καὶ οἶνον ὀλίγον ϲκληρότερον. φεύγειν δὲ καὶ τὰ λοιπὰ ἐρεθιϲτικὰ τῶν ἀφροδιϲίων, ὡϲ μηδὲ ἐν ζωγραφίᾳ χαρακτῆραϲ δεικνύειν εὐμόρφουϲ μηδὲ τοὺϲ περὶ τῶν ϲυμπλοκῶν λόγουϲ διηγεῖϲθαι [μηδὲ τοὺϲ περὶ τῆϲ ϲυνουϲίαϲ λόγουϲ τίθεϲθαι], ϲτυγνὰϲ δὲ τὰϲ δια- γωγὰϲ ποιεῖϲθαι καὶ ἀναγνώϲειϲ ὁμοίωϲ καὶ διηγήματα. χρονιζούϲηϲ δὲ τῆϲ διαθέϲεωϲ κοὶ γυμναϲίοιϲ χρῆϲθαι καὶ ἀφιδρώϲεϲι καὶ τρίψεϲι καὶ βαλανείοιϲ ψυχροῖϲ, ῥοδίνῳ δὲ ϲυνεχῶϲ χριϲτέον τὸ ἦτρον καὶ τὴν ὀϲφύν. [χρηϲτέον δὲ καὶ τοῖϲ ἐπὶ τῆϲ τῶν ἀνδρῶν γονορροίαϲ καὶ. ὀνειρώξεωϲ προγεγραμμένοιϲ βοηθήμαϲιν.] διαλείμματοϲ δὲ γενομένου 〈παραλαμβάνειν〉 τὰ τονοῦντα καὶ μεταϲυγκρίνοντα τοπικῶϲ καὶ τὴν ὅλην ϲύγκριϲιν, ὧν τὰϲ ὕλαϲ ἐκ τῶν πρόϲθεν εἰρημένων μετενεκτέον.

XIII. Περἱ ἀτονούϲηϲ μήτραϲ.

47. Ὥϲπερ καὶ τὰ ἄλλα μόρια τοῦ ϲώματοϲ, οὕτωϲ καὶ ἡ μήτρα ἐνίοτε ἀτονεῖ. παρέπεται δὲ ταῖϲ τοιαῦτα παϲχούϲαιϲ ϲυνουϲίαϲ ἀποϲτροφή, ἔκκριϲιϲ πνευμάτων, πλεοναϲμὸϲ καταμηνίων δὶϲ ἢ τρὶϲ ἐπιφαινομένων τοῦ μηνὸϲ ἀτάκτωϲ, μελάνων, ὑδατωδῶν, ἀκρατηϲία τοῦ ϲπέρματοϲ. ἐκρεῖ γὰρ μετὰ τὴν ϲυνουϲίαν αἷϲ μὲν εὐθύϲ, αἷϲ δὲ μετὰ ἡμέραϲ τινὰϲ ὀλίγωϲ βράδιον, αἷϲ δὲ καὶ διατυπωθέν, ἄλλαιϲ δὲ καὶ νεκρωθὲν ἢ παντελῶϲ ἄτροφον καὶ τοῖϲ χρόνοιϲ ἐλλιπέϲ, ὥϲτε γίνεϲθαι ποτὲ μὲν ἔκροιαν, ποτὲ δὲ ἔκ κτρ πωϲιν, ποτὲ δὲ ὧμοτο - κίον. ‘ἔκροια’ μὲν οὖν ἐϲτιν ἀποπτυϲμὸϲ τοῦ ϲπέρματοϲ μετὰ τὴν ϲυνουϲίαν μετὰ πρώτην ἢ δευτέραν 〈ἢ τρίτην〉 ἡμέραν, ‘ἔκτρωϲιϲ’ δὲ ἡ μετὰ δεύτερον ἢ τρίτον μῆνα φθορὰ τοῦ ἐμβρύου, ‘ὠμοτοκία’ δὲ ἡ ϲύνεγγυϲ τῆϲ τελειώϲεωϲ πρὸ ὥραϲ ἀπότεξιϲ· τὰ δὲ μὴ φθαρέντα 3 οἶνον . . . ϲκληρότερον] cf. Gal. VIII 689: οἴνον . . . ϲκληρόν, ὅταν ἰϲχυ- ρὸϲ ᾖ τῇ ποιότητι κτλ. 10 sq. [τοῖϲ . . . προγεγραμμένοιϲ βοηθήμαϲιν] Actiana e cap. 68 p.107, 19 Ζ ] cf. Aet. XI 33 sq. (Rufus Eph p. 121 sqq. Dbg —R.) 13 ἐκ τῶν πρόϲθεν εἰρημένων] cf. supra p. 103, 16; 111, 24; 114, 26] 117, 30; 123, 21 14 XIlII| cf. Aet. XVI 69 (Ϲωρανοῦ); Must II cap XIII 1 μηδὲ alt. Aet.: μὴ P 3 ὀπτὸν Aet.: ὀπὸν P ϲκληρότερον P: κιρ- ρότερον Aet. 4 μὴδὲ P Aet.: μήτε Rose ζωγραφίαιϲ Aet. 5 μ. . . . διηγ. seclus. Gompers μήτε P: correxi τοὺϲ περὶ Rose: περὶ τοῶϲ P: fort. αὐταῖϲ περὶ ( nec . . . fabulae cum ipsis miseceantur’ Must.) 6 μηδὲ . . . τίθεϲθαι ex Aetio interpolata eieci ϲυνουϲίαϲ Aet.: τῆϲ ἀπουϲίαϲ P ὁμοίωϲ Aet.: ὁμοίαϲ P 8 τρίψεϲι Aet.: τρίψει P 10 sq. χρηϲτέον . . . βοηθήμαϲιν Aetiana seclusi (cf. ’Gpnak. d. Sor.’ p. 58) 12 παραλαμβάνειν addidi (cf. Gynak. d Sor ibid) 13 ὧν Dietz: ψϲ P 15 in mg ριε’ P 16 τοιαύταιϲ P. corr. Schoene παϲχούϲαιϲ ut Aelianum del. Rose 19 post ϲυνουϲίαν ex Aetio add. P a Roseo seclusa καὶ οὐ κατέχουϲι τὸ καταβαλ- λόμενον ϲπέρμα τοῦ ἀνδρὁϲ, ἀλλ’ εὐπορεῖν (l. ἀπορρεῖ) μετὰ τὴν ϲυνουϲίαν 20 ὀλίγον editt. ἄλλωϲ P: corr Dietz 22 ἐκτροιαν P: corr. Erimerins ὀμοτοκυἶα P: corr:. Dietz 23 ἔκτρροιαν P. corr. Dietz 24 ἢ τρίτην addidi : aut tetitum Must. 26 πρὸώραϲ P: fort. πρόωροϲ ἔμβρυα ἄτροφα καὶ ἀϲθενέϲτατα γίνεται. ἐν δὲ τῷ καιρῷ τῶν κατα- μηνίων παρέπεται βάροϲ τοῦ ἐπιγαϲτρίου, ὀϲφύοϲ, ϲκελῶν· ὁ ϲτόμα- χοϲ κακοπραγεῖ, κἀκ τούτου ἐνίοτε ἀναθυμιάϲεων περὶ τὴν κεφαλὴν γιγνομένων τὰ αὐτὰ ϲυμπτώματα ταῖϲ ὑϲτερικῶϲ πνιγομέναιϲ παρέπε- ται, ἐνίοτε δὲ καὶ μελαγχολικαῖϲ παρανοίαιϲ περιπίπτουϲι καὶ μανίαιϲ. ϲυμβαίνει δὲ τὸ πάθοϲ ἐκ ϲυνεχῶν κυήϲεων καὶ διατάϲεων καὶ μάλιϲτα ὅτε μεγάλα εἴη τὰ ἔμβρυα.

48. μετενεκτέον δὲ τῆ θεραπείᾳ ἐκ τῶν ἔμπροϲθεν εἰρημένων τὰ δυνάμενα τόνον ἐντιθέναι καὶ ῥώμην τοῖϲ πεπονθόϲι μορίοιϲ· ὡϲ γὰρ χρονίου ῥοώδουϲ τοῦ πάθουϲ ἐπιμελεῖϲθαι προϲήκει. 〈καὶ〉 ϲταλτικοῖϲ μὲν κατὰ τὰϲ ἐπιθέϲειϲ χρώμεθα, τονωτικοῖϲ δὲ καὶ μεταϲυγκριτικοῖϲ κατὰ τὰ διαλείμματα. δεῖ μέντοι μὴ ἀποπτυϲθέντοϲ εὐθέωϲ τοῦ ϲπέρ- ματοϲ τῇ ϲυλλήψει ϲυνεργεῖν, ὡϲ ἐν ἀρχαῖϲ ὑπεδείξαμεν. φθορᾶϲ δὲ προϲδοκωμένηϲ ἔϲεϲθαι, καθάπερ διὰ τοῦ προηγουμένου ϲκέμματοϲ παρεϲτήϲαμεν (ἰϲχνουμένων τε παραλόγωϲ τῶν μαϲτῶν, ὡϲ Ἱπ ποκρᾶ- τηϲ φηϲίν, καὶ ψυχομένων τῶν μηρῶν, ὥϲπερ ἐϲημειώϲατο Διοκλ ῆ ϲ) ἢ καὶ τοῦ ἐμβρύου διεφθαρμένου πρὸϲ μὲν τὴν ἔκκριϲιν ἀποϲυνεργοῦντα δεῖ πολλὴν ἡϲυχίαν ἄγειν καὶ ἀναρρόπωϲ κατακλίνειν καὶ ϲπόγγουϲ ἀποτεθλιμμένουϲ ἐν ὀξυκράτῳ περιβάλλειν ἐφηβαίῳ καὶ ὀϲφύι, πολ- λάκιϲ γὰρ οὕτωϲ ἔκτρωϲιϲ ἐκρατήθη, τοιαύτηϲ ἐπιμελείαϲ πρὸϲ διαίρεϲιν πρόϲφατον ϲυνταχθείϲηϲ. ἐφθαρμένου δὲ τοῦ κατὰ γαϲτρὸϲ διὰ τῶν ἀνετικῶν ϲυνεργητέον τῇ τελείᾳ ἐκβολῇ. ἐγκαθίϲματα οὖν παραλαμ- βάνειν χρὴ τὰ ϲτύφοντα, χλιαρὰ μέντοι τῇ ἁφῇ, καὶ ἐγχυματιϲτέον τὴν ὑϲτέραν ῥοδίνῳ τε χλιαρῷ ἢ ναρκιϲϲίνῳ ἢ Ϲουϲίνῳ ἢ μηλίνῳ καὶ τοῖϲ ὁμοίοιϲ τὸ ὑπογάϲτριον ἀλειπτέον καὶ τὴν ὀϲφύν. γυμνάζειν δὲ ϲυνεχῶϲ ὅλον τὸ ϲῶμα γυναικὶ πρέπουϲι γυμναϲίοιϲ. τροφαῖϲ δὲ χρη- ϲτέον ὀλίγαιϲ μέν, κρεώδεϲι δὲ καὶ ὑποϲτυφούϲαιϲ ἠρέμα, καὶ οἶνον ὁμοίωϲ ϲτύφοντα μετρίωϲ ϲκληρὸν διδόναι· ὀλίγον δὲ ἔϲτω τὸ πλῆθοϲ τοῦ πινομένου, μᾶλλον γὰρ ἡ δίψα ἐπιτηδεία τῷ πάθει. παραιτεῖϲθαι δὲ τὰ διὰ γάλακτοϲ καὶ τυροῦ ϲκευαζόμενα πάντα καὶ πᾶϲαν κάθαρϲιν καὶ κοιλιολυϲίαν.

8 ἐκ τῶν ἔμπροϲθεν εἰρημένων] cf. ad p. 125, 13 13 ὡϲ ἐν ἀρχαῖϲ. ὑπεδείξαμεν] supra p. 32, 15 sqq. 14 sq. καθάπερ . . . παρεϲτήϲαμεν] supra p. 44, 14 sqq. 15 Ἱπποκράτηϲ] cf. ibit. 16 Διοκλῆϲ] cf. ibid. 2 τοῦ P Aet.: det. Reinhold ὄ Aet.: om. P 8 τὴν θεραπείαν P. corr. Rose: 〈εἰϲ〉 τὴν θερ. Ermerns: ἐκλεκτέον δὲ ἐν τῇ θεραπείᾳ Aet. 19 post ῥοώδουϲ add ὄντοϲ Rose προϲῆκεν Ermerins καὶ addidi 11 post μὲν add. οῦν Ermcerins 12 ἀποπτυθέντοϲ P 15 ἰϲχνουμένουϲ P: corr. Dietz 16 καὶ P: ἢ Rose 17 . . . διεφθαρμένου del Ermerins: διρημένου Ηenerden 18 ϲπόγγου P: corr. Dietz 21 post ἐκβολῇ lacunam stat??it Rose ; at in είς qune seq??ntiIr (ἐγκαθίϲματα οῦν . . . τὰ ϲτύφοντα κτλ.) respici- tur ad adstringentia (ϲταλτικὰ) ine??mte capite praescripta ἐγκαθίϲμοτα Aet.: ἐγκαθίϲματι P 23 χρὴ Aet.: om. P 24 τε Aet.: om. P 25 ὑπογάϲτριον Aet P: ἐπιγ. Rose 28 ϲκληρὸν Rose (cf. supra p. 125, 3): κηρὸν P: κιρρὸν Aet. 29 γὰρ ἡ δίψα Dietz: δὲ τρίψει P

XIV. Περὶ παραλύϲεωϲ μήτραϲ.

49. Παραλύεται μήτρα δι᾿ ἄλλαϲ τε αἰτίαϲ καὶ δι᾿ ἐπάλληλον ἔκτρωϲιν· παρέπεται δὲ ταῖϲ παϲχούϲαιϲ ϲυνουϲίαϲ ἀποϲτροφή, κατά- ψυξιϲ τοῦ ϲτομίου τῆϲ μήτραϲ καὶ τὸ ἀτροφώτατον αὐτὸ καὶ λαπαρώ- τατον καὶ οἱονεὶ ῥακωδέϲτατον ὑπάρχειν καὶ χαλᾶϲθαι τὸν τράχηλον καὶ ἀναιϲθητεῖν. καὶ ποτὲ μὲν ἐποχὴ τῶν καταμηνίων γίνεται τελεία ποτὲ δὲ τούτων | [ποτὲ] καὶ ἄτακτοϲ ἀπόκριϲιϲ καὶ παραποδιϲμὸϲ πρὸϲ τοὺϲ περιπάτουϲ ὡϲ ἀλλοτρίου τινὸϲ ἐγκειμένου καὶ πρὸϲ ϲύλληψιν ἀπραξία, τοῦ ϲπέρματοϲ ἐν ταῖϲ ϲυνουϲίαιϲ ἢ μηδ᾿ ὅλωϲ παρατιθεμένου τῇ μήτρᾳ ἢ καθάπερ ἐξ ἀψύχου κύτουϲ [οὐκ] ἀποδιδομένου παραυτίκα, ποτὲ δὲ κατὰ ϲυμπάθειαν τῶν παρακειμένων καὶ ἀπροαίρετοϲ ἔκκριϲιϲ οὔρων ἢ ϲκυβάλων καὶ ἀπευθυϲμένου βάροϲ. ϲτεγνὸν δὲ τὸ πάθοϲ καὶ πολυχρόνιον, ποτὲ μὲν ἐπιθέϲειϲ ἔχον, ποτὲ δὲ διάλειμμα. τὴν μὲν οὖν ἐπίθεϲιν ἐκ βάρουϲ καταληψόμεθα καὶ δυϲαιϲθηϲίαϲ καὶ ῥύϲεωϲ πλείονοϲ, τὸ δὲ διάλειμμα ἐκ τῶν ἐναντίων. μετενεκτέον δὲ τὴν θεραπείαν ἐκ τῶν εἰρημένων περὶ τῆϲ ἐποχῆϲ τοῦ ἐμμήνου καὶ τῆϲ ϲτραγγῆϲ καθάρϲεωϲ καὶ μετὰ πόνου.

XV, Περὶ παρεγκλίϲεωϲ καὶ ἀποϲτροφῆϲ καὶ ἀναδρομῆϲ μήτραϲ.

50. Τοῖϲ ἀγκυλωθεῖϲι δακτύλοιϲ παραπληϲίωϲ τὸ ϲτόμιον τῆϲ ὑϲτέραϲ καὶ ὁ τράχηλοϲ ἀποϲτροφὰϲ καὶ παρεγκλίϲειϲ ὑπομένει, ποτὲ μὲν εἰϲ τὰ πλάγια, ποτὲ δὲ εἶϲ τὰ ἔμπροϲθεν, ποτὲ δὲ εἰϲ τὰ ὀπίϲω καὶ ποτὲ μὲν ἄνω, ποτὲ δὲ κάτω, ποτὲ δὲ προϲαναφεύγει. καὶ γίνεται ταῦτα φανερὰ τῆ τε καθέϲει τῶν δακτύλων (καταλαμβάνεται γὰρ διὰ τῆϲ ἁφῆϲ, εἰϲ ὃ μέροϲ | γέγονεν ἡ διαϲτροφή) καὶ τοῖϲ παρακολουθοῦϲι ϲημείοιϲ. τῆ μὲν γὰρ εἰϲ τὰ πλάγια παρεγκλίϲει τοῦ καταλλήλου μηροῦ γίνεται τάϲιϲ καὶ πόνοϲ καὶ νάρκη, ποτὲ δὲ καὶ ἀτροφία καὶ κατάψυξιϲ καὶ παραποδιϲμὸϲ τοῦ περιπατεῖν ἢ καὶ ἵϲταϲθαι. τῇ δὲ εἰϲ τὸ ἔμ- προϲθεν καὶ ἆνω παραποδιϲμὸϲ οὔρων καὶ περίταϲιϲ ἐφηβαίου, τιϲὶ δὲ καὶ τὸ ἀδυνατεῖν ἵϲταϲθαι. τῇ δὲ εἰϲ τοὐπίϲω καὶ κάτω παραποδιϲμὸϲ 1 XIV] cf. Aet. XVI 70 (Ϲωρανοῦ); Must. II cap. XIV 10 ἐκ τῶν εἰρημένων κτλ] supra p. 98, 22 sqq. 18 XV] cf. Aet. XVI 72 (Ἀϲπαϲίαϲ); Orib. lat. Synops. t VI 362 B — D.; Must. II cap. X V 2 ριϛ′ in ?? P δὲ ἡ μήτρα Aet. τε Kalbfleiseh: μὲν P διά τε τὰϲ ἄλλαϲ αἰτίαϲ Aet. 3 κατάψυξιϲ Aet.: ‘cum frigore’ Must.: κατάπτυξιϲ P 7 ποτὲ δὲ τούτων serfpsi: ποιεῖ δὲ τοῦτὸ ποτε P (qui servopit et ποιεῖ vocem corruptam et ποτὲ genuiuam): transpositione et correctoris usus est Rose Mustioni obscutus 10 καθάρπεϲ P ἀψύχου Aet.: ἀψύχουϲ P οὐκ del. Ermerins 11 ἔκ- κειϲιϲ Aet.: ἔκρυϲιϲ P 12 ϲκιβάλων Aet.: ϲκυβἀλου P βάρουϲ P: corr. Ermerins 13 διαλείμματα Ermeris 17 post πόνου adduntur in P Actiana καὶ καϲτορίου . . . ἀλειμμάτων p. 109, 3 — 5 Z. 20 1 mq. ριζ’ P 21 sq. ποτὲ μὲν εἰϲ τὰ πλάγια κτλ.] cf. ‘Gynak. d. Sor.’ p. 59, 2 24 καθέϲει Aet.: ‘im- missione’ Orib. lat.: καταθέϲει P 26 παρέγκλιϲιϲ P: corr Dietz 30 τῆϲ P: corr. Rose ἐκκρίϲεωϲ ϲκυβάλων ἢ φυϲῶν καὶ δυϲέργειά τιϲ ἐν τῷ καθίζειν, καὶ μᾶλλον ὅϲον ἂν[ω ἢ ὅϲον] ἐπὶ τὸν δακτύλιον ἡ παρέγκλιϲιϲ γένηται. ταῦτα δὲ πάντα ϲυμπτώματα ϲτεγνώϲεωϲ· τῆϲ γὰρ φλεγμονῆϲ ὑπο- κειμένηϲ πάντωϲ γέγονεν ἢ ϲκληρίαϲ ἢ μερικῆϲ τινοϲ ϲφίγξεωϲ. ἔνιοι μὲν οὖν καὶ τῆϲ παρεγκλίϲεωϲ ὑπαρχούϲηϲ αἴτιον 〈τὴν φλεγμονὴν λέγουϲιν〉, καθ’ ἡμᾶϲ δὲ καὶ νῦν ϲκοπεῖν προϲῆκεν εἰϲ τὴν διάθεϲιν. [καὶ] εἴτε φλεγμονὴ γέγονεν εἴτε κοινῶϲ ϲτεγνωϲιϲ, 〈καὶ〉 ἐν μὲν τοῖϲ παροξυϲμοῖϲ παραιτεῖϲθαι δεῖ πάν τὸ δριμὺ καὶ δηκτικόν, χρῆϲθαι δὲ τοῖϲ παρηγορικῶϲ χαλᾶν δυναμένοιϲ, ἐν δὲ ταῖϲ ἀνέϲεϲιν καὶ τοῖ ἀναϲκευαϲτικωτέροιϲ προϲέρχεϲθαι, χρονίϲαντοϲ δὲ τοῦ πάθουϲ καὶ τοῖϲ μεταϲυγκριτικοῖϲ, ὧν τὰϲ ὕλαϲ καὶ τὰϲ ἐπιδεξίουϲ χρήϲειϲ ἐκ τῶν ἔμπροϲθεν εἰρημένων μετενεκτέον.

XVI. 〈Περὶ ἀγονίαϲ καὶ ἀϲυλληψίαϲ〉 7 sq.] respicit ad curationem Cael. Aurel. Tard II 28 (‘sicut Muliebrium passienums libris docuimus’) 12 ἔμπροϲθεν] cf. supra ad p. 125, 13 13 XVI] Must. II cop. XVI p. 75sq. 1 καθίζει P: corr. Dietz 2 ὅϲον ἄνω ἢ ὅϲον P: corr. Rose 4 ϲκλη- ρίαϲ Rose: ϲκληρία τίϲ P (cf. supra p. 116, 10) 5 καὶ Rose: κάτω P post αἴτιον agglutinauit P ex Aetio ἐπιϲχεθέντοϲ . . . ὑποχονδρίων cf. p. 112, 24— 114, 26 Ζ. 5 sq. τὴν φλ. λέγουϲιν suppl. Rose 7 καὶ transpos. Ross 9 παρηγορικοῖϲ P: corr. Ermerins post παρηγ add. καὶ Rose δυνα- μέναιϲ P: corr. Dietz 12 post μετενεκτέον seqnuktur in P Aetiana εἰ δὲ ἀναδεδραμηκυῖα . . . χρῆϲθαι p. 114, 26–115 3 Ζ., tum ριη′ Περὶ ἐμπνευματώ- ϲεωϲ μήτραϲ (supra p 114, 1 sqq.) 13 titulum ex indice P (ρνζ΄) suppl. Rose ἀϲυλληψίαϲ scrpsi: ϲυλλήψεωϲ P: ‘de sterilitate’ Must.

〈ϹΩΡΑΝΟΥ ΓΥΝΑΙΚΕΙΩΝ Δ〉

I[XVII]. Περἱ δυϲτοκι ῶν.

Τἰ ἐϲτιν δυϲτοκία.

1 [53]. Οἱ Ἡροφίλειοι καὶ μάλιϲτα Δημήτριόϲ φαϲιν δυϲ. τοκίαν εἶναι δυϲχερῆ τόκον· κατὰ δέ τιναϲ δυϲτοκία ἐϲτὶν ἡ μετὰ δυϲεργείαϲ ἀποκύηϲιϲ. [ἐπιλιπεῖϲ δέ μοι δοκοῦϲιν οἱ ὅροι εἶναι, ὅθεν αὐτόϲ φηϲιν δυϲτοκίαν εἶναι δυϲχέρειαν τῶν κυουμένων παρά τινα αἰτίαν γινομένην] * *

Τίνεϲ αἰτίαι δυϲτοκίαϲ καὶ κατὰ πόϲουϲ τρόϲυϲ γίνεται δυϲτοϲία ἐπὶ τῶν παρὰ φύϲιν γεννωμένων.

Ὁ Καρύϲτιοϲ Διοκλῆϲ ἐν τῷ δευτἐρῳ τῶν Γυν αικείων λέγει δυϲτοκεῖν τὰϲ πρωτοτόκουϲ καὶ νέαϲ, εὐτοκεῖν δὲ τὰϲ πολλάκιϲ τετοκυίαϲ φηϲί· σἴτιον δὲ εἶναι δυϲτοκίαϲ τὸ μὴ κατ’ εὐθὺ εἶναι τὸ ϲτόμιον τῆϲ ὑϲτέραϲ ἢ ἀποϲκληρυνθὲν μεμυκέναι καὶ μὴ ῥοδίωϲ εἴκειν, φηϲὶ δὲ καὶ τὰ μεγάλα τῶν ἐμβρύων αἰτίαν εἶναι. ἐν μέντοι τῷ τρίτῳ τῶν Γυναικείων λέγει αἰτίαν εἶναι τὰ ἄτροφα τῶν βρεφῶν καὶ τὰ τεθνηκότα, φηϲὶν δὲ δυϲτοκεῖν τὰϲ καθύγρουϲ καὶ θερμάϲ. ἁμαρτάνει δὲ μὴ ἐπιὼν τὰϲ αἰτίαϲ δι’ ἃϲ εὐτοκοῦϲιν· πῶϲ δὲ οὐκ ἔϲτιν γελοῖον λέγειν δυϲτοκεῖν * ἐν τῇ κυοφορήϲει μήτραϲ τὴν ϲύγ- κρίϲιν, ὁ δὲ Κλεόφαντοϲ ἐν τῷ πρ ώτ ῳ τῶν Γυν αικείων 3 εἰπὼν τὰϲ πρωτοτόκουϲ δυϲτοκεῖν ἐπιλέγει· “καὶ ὅϲαι δὲ ἀπὸ τῶν ὡμων ἔχουϲι πλήθη, ἀπὸ δὲ τῶν ἰϲχίων οὐκ εἰϲὶν εὐογκότεραι, αὗταί 2 I § 1— 5] cf. Aet. XVI 22 (Ἀϲπαϲίαϲ); Pau III 76, Must. II cap. XVII 1 — 8 11 ὀ Καρόϲτιοϲ Διοκλῆϲ] fr. 178 Wellm. 20 λεόφαν- τοϲ] Cteombroti f., Erasistrati frater cf Wellmann, Herm. XXXV 381 sq. 2 Quae sunt de difficili partuι copitula μζ′-να’ p. 99, 12 -119, 9 D. port μϛ’ Περὶ ἐγκατεχομένων δευτέρων habet P (cf ‘Gynak d. Sor ’ p. 62 82) Περιδυϲτοκειῶν mg. μζ’ P 4— 8 del. Esmerins 4 ἡρόφιλοι P: corr. Dietz 6 — 8 ἐπιλιπεῖϲ . . . γινομένην seclus. Rose ut verba comuptlatoris 7 sq. τι αἰτίαν P. corr. Dietz 8 lacunam stat. Rose 9 τίϲ 13 αἴτιον δὲ φηϲιν εἶναι Ermerins 15 et 16 σἴτιον Ermerins 16 εὔτροφα P: cor) Ermerins 18 δυϲτοκοῦϲι Ermerins: οὐκ εὐτοκοῦϲι Rose πῶϲ δὲ] πῶϲ γὰρ Rose 19 oratio lacera μητρὸϲ Rose (sed cf. infra p. 133, 13 sqq. 20 ἑνδεκάτῳ P. fort. ex ?? pro α Rose (cf. p. 94, 21 ; 149, 17) δυϲτοκοῦϲιν “ταύταιϲ”, φηϲίν, “ὁ ὕδρωψ 〈έρράγη〉 πρὸ τοῦ τὰ ϲώ- ματα [καὶ] τὰϲ ὠδῖναϲ ἐπιϲχεῖν ’’ 〈καὶ〉 δυϲτοκίαν γίνεϲθαι (παρα- ϲημειωτέον δέ, ὅτι ‘ὕδρωπα’ λέγει τὸ πρόρρηγμα]. καὶ ὅϲαιϲ δὲ τὰ ἔμβρυα μὴ ἐπὶ κεφαλὴν φέρεται, ἀλλ’ ἐπὶ πόδαϲ ἢ διπλᾶ ἐπὶ τὰ ἰϲχία ἢ πλἀγια ἢ τὴν κεφαλὴν ἔχει πρὸϲ τοῖϲ βουβῶϲιν, χεῖρα δὲ μίαν ἢ τὸ ἔν ϲκέλοϲ προ〈βεβληκότα〉 καὶ τὰϲ τὰ ἤθη ὀξεί〈αϲ οὔϲαϲ ἢ τρυ〉φερῶϲ ἢ ἀργῶϲ βιού〈ϲαϲ〉 φηϲὶ δυϲτοκεῖν· ἡ γὰρ ἀργία δυϲτοκίαϲ αἰτία, τὰ δὲ γυμνάϲια εὐτοκίαϲ καὶ τῶν κατὰ γαϲτρὸϲ εὐτροφίαϲ. ἁμαρτάνει δὲ καὶ οὑτοϲ μὴ πάντα τὰ αἴτια ἀναγράψαϲ. Ἡρόφιλοϲ δὲ ἐν τῷ Μαιωτικῷ λέγει “δυϲτοκεῖϲθαι γοῦν 〈παρὰ τὸ πλῆθοϲ〉 † ὡϲ γὰρ Ϲίμωνοϲ τοῦ Μάγνητοϲ πολλάκιϲ ὡράθη, ὅτι τρὶϲ ἀνὰ πέντε ἐκύηϲεν ἐργωδῶϲ. γίνεται δὲ δυϲτοκία πλαγίου γεννωμένου τοῦ ἐμβρύου ἢ τοῦ αὐχένοϲ τῆϲ μήτραϲ ἢ καὶ τοῦ ϲτόματοϲ οὐχ ἱκανῶϲ διεϲτῶτοϲ ἢ τοῦ ὑμένοϲ τοῦ περιέχοντοϲ τὸ ἔμβρυον, ὅπου τὸ ὕδωρ ϲυλλέγεται, παχυτέρου ὄντοϲ καὶ μὴ δυναμένου πρὸ τοῦ τόκου ῥαγῆναι” ἑωρἄϲθαι δέ φηϲιν ἔμβρυα προπεπτωκότα ἄνευ τοῦ τὸν ὑμένα ῥαγῆναι, τὰ δὲ τοιαῦτα ἔτι ἐργωδῶϲ τίκτεϲθαι. 〈γίνεϲθαι〉 δὲ δυϲτοκίαν καὶ παρὰ τὸ ἀτονεῖν τὴν μήτραν ἡ τὸ ϲτόμα. ἀπορία δέ ἐϲτιν τὸ ἀτονεῖν τὴν μήτραν ἐν τῷ ϲώματι. “καὶ παρὰ τὰ ἔξωθεν δὲ προϲπίπτοντα καὶ προϲφερόμενα καὶ ποιούμενα καὶ τὰ ἐκ τοῦ ϲώματοϲ ἐκκρινόμενα αἱματώδη πλείονα ὑγρὰ δυϲτοκία γίνεται. καὶ παρὰ τὸ διαταθῆναι ὑπὸ τοῦ ἐμβρύου τὴν μήτραν ὠδῖϲι τοῦ τίκτειν γίνεται δυϲέργεια παρά τε ψῦχοϲ ἢ καῦμα ἢ φῦμα ἢ ἀπόϲτημα ἐν τοῖϲ ἐντέροιϲ, ἐν ἐπι- 1 ὕδρωψ] cf Ps. Aristot. De anim. hist. VII 9 p. 587 a 6. Non memorat vocem Soraus ubi poterai supra p. 42, 1 sqq. 11 Ϲίμωνοϲ τοῦ Μἀγνητοϲ] Vi. detur medici testimonium afferri (cf. Diog. Laert. II 13, 123). Ps. Aristot. De animal. hist. VII 4 p. 584 b 33 πλεῖϲτα δὲ τίκτεται πέντε τὸν ἀριθμόν ἤδι γὰρ ὧπ ται τοῦτο καὶ ἐπ| π λειὁν ων ϲυμβεβηκόϲ. μία δἐ τιϲ ἐν τέτταρϲι τόκοιϲ ἔτεκεν εἶκοϲιν ὰν ὰ π ἐντε γὰρ ἔτεκε. Herophilum auctorem nominat Paulus III 76, 1 19 sq ] αἴτια τὰ παρὰ τὰ ἔξωθεν προϲπίπτοντα, προϲ- φερόιενα, ποιούμενα, κενούμενα c. pr. Gal. I 367 ) V 884 sq.) VI 78sq.) cf.. Mus. Rhen LI 185 189; M. Wellmaum, Die pmeunat. Schule p. 15. 114 1 φηϲιν P: γὰρ Rose ὁ ὕδρωψ scrpsi pro οὐδὲ P: post οὐδὲ (ἤδια Reinhold) ἐρράγη suppl. Ermerins ; ad rem cf. C Schroeder, Lchrb. d. Gebierts- huife ?? p 555 2 καὶ transp. Rose: ῶϲτε διὰ τοῦτο ante δυϲτοκίαν add. Ermerins 6 πρὸϲ aute lac. septem fere litt P: suppl. Rose τὰϲ τὰ ἥθι ??si τὰ ϲτήθη P 6sq. ὀξείαϲ . . . βιούϲαϲ restituebam: ξέει (lac. deceu frec litt.) δεροϲ ἢ ἀργοὺϲ βίου (lac. quattuor fere litt.) φηϲὶ P ; cf. τὰ ψυχικὰ. σἷτία infra p. 131, 13 sqq ; 135, 8 eqq. 8 τῶν P: τῆϲ Dietz: τοῦ Ermerins 9 ἐν Ermerins: ἐπὶ P 10 fort. δυϲτοκεῖται 10 sqq. locus non sanatus παρὰ τὸ πλῆθοϲ addidi: δυϲτοκεῖϲθαι γοῦν 〈καὶ διὰ τὸ πολλὰ κυίϲκεϲθαι. οὕτ〉ωϲ γὰρ 〈ἡ 〉 Ϲ. τ. Μ. παλλακὶϲ ἑωρ. ὅτι τρὶϲ Rose 11 ἑωράθη editt. τρϲῖϲ P ἐκύηϲεν Dietz 15 πρὸϲ P: corr. Ermerns 17 γίνεϲθαι add. Et. uerius 18 ϲῶμα Reinhold 18 sq. ἀπορία . . . ϲώματι secius. Reinhold 18 ἀπορία] scil. τῆϲ ἀποτέξεωϲ: ἀφορία Rose τὸ Rose: τοῦ P 21 δια- τεθῆναι P: corr:. Ermerins 22 ὠδῖϲι scripsi: ἢ δι?? P: δίᾳ Rose ; ef. infra. p. 134, 17 τοῦ Ermcins: τὸ P 22 sq. παρά τε scrpsi (cf. supra p. 111, 17 τε ἢ): παρὰ τὸ P: καὶ παρὰ τὸ Ermerins: ἢ παρά τι Rose 23 ἢ ἐν ὑπο- γαϲτρίῳ Ermerins γαϲτρίῳ. καὶ τὸ ἐν ὀϲφύι δὲ καὶ ῥάχει γινόμενον κοίλωμα αἴτιον δυϲτοκίαϲ γίνεται, καὶ διὰ πιμελῶδεϲ ἐν ἐπιγαϲτρίῳ καὶ ἐν ἰϲχίῳ δυϲ- τοκία γίνεται ὡϲ ἂν ἀποπιεζομένηϲ τῆϲ μήτραϲ κοὶ διὰ τὸ τεθνηκέναι τὰ ἔμβρυα.’ καὶ τοϲαῦτα μὲν Ἡρόφιλοϲ. ὁ δὲ Ἀνδρἐαϲ ἐν τῷ Π ρὸϲ Ϲὠβιον (ἐϲτὶν δὲ ἐπιϲτολικόν) τοῖϲ ἀπὸ Ἡροφίλου ϲυντίθεται μόνον προϲθεὶϲ τὸ παραλελυμένον ἔμβρυον καὶ ἰϲννόν· “τὰ γὰρ τοι- αῦτα, φηϲί, βάροϲ μὴ ἔχοντα δυϲτοκίαν ἐργάζονται.’

2 [54.] ὁ δὲ Ἡροφίλειοϲ Δ ημήτριοϲ ἀντιδιαϲτέλλεται τοῖϲ ῥηθϲῖϲι λέγων τὰ αἴτια τὴϲ δυϲτοκίαϲ τὰ μὲν παρ’ αὐτὴν εἶναι τὴν τίκτουϲαν, τὰ δὲ παρ’ αὐτὸ εἶναι τὸ τικτόμενον, τὰ δὲ παρὰ τὸ δι’ οὐ ἡ ἔκτεξιϲ γίνεται. καὶ δὴ παρὰ τὴν τίκτουϲαν δυϲτοκία γίνεται, ὅταν 〈ἢ〉 ἐν ψυχικῇ δυνάμει ᾖ τὸ αἴτιον ἢ ἐν τῇ ζωτικῇ, ἤγουν τοῖϲ ϲώμαϲι. καὶ 〈ἐν〉 ψυχικῇ μὲν δυνάμει γίνεται, ὅταν λύπη, χαρά, φόβοϲ, δειλία, ἔκλυϲιϲ, ὀργὴ γένηται 〈ἢ〉 τρυφὴ ὑπερτεταμένη (ἔνιαι γάρ εἰϲιν ϲπαταλώδειϲ καὶ οὐκ ἐντείνονται]· καὶ παρὰ ἀπειρίαν δὲ τοῦ τίκτειν γίνεται 〈ὡϲ μὴ〉 ϲυνεργεῖν τῇ ὠδῖνι· καὶ δι’ ἐποχὴν δὲ διανοίαϲ γίνεται, ἀμαυρᾶϲ γοῦν γινομένηϲ τῆϲ ἀλγηδόνοϲ (τοῦτο δ’ ἃν τιϲ εἶποι ἐπὶ τῶν ἀποπληκτικῶν γυναικῶν καὶ ληθαργικῶν)· καὶ διὰ ὑπόνοιαν δὲ τοῦ μὴ ϲυνειληφέναι δυϲτοκία γίνεται. αἴτια δὲ τῆϲ ζωτικῆϲ δυνάμεωϲ τῆϲ ἐν τοῖϲ ϲώμαϲι ταῦτα· ἀπεψία, ἀνορεξία, ἀτρο- φία, δύϲπνοια, ὑϲτερικὴ πνίξ. ἐν δὲ 〈ταύτη〉 τῇ δυνάμει γενομένου τοῦ αἰτίου 〈φηϲὶν〉 ἀποτελεῖϲθαι πάθη δυϲτοκιῶν, ὅταν λαπαρὸν ἦ τὸ ϲῶμα ἄγαν, οὐ γὰρ δύναϲθαι ϲυμπαθεῖν διὰ τὴν ἀτονίαν. ἢ ὅταν πολλὴ ἡ ϲάρξ, τότε γίνεται δυϲτοκία, ϲτενοῦνται γὰρ οἱ πόροι. καὶ παρὰ τὸ ὑπερδιαφορεῖϲθαι τὰ ὑγρὰ ἀραιῶν ὄντων τῶν ϲωμάτων. γέ- νοιτο δ’ ἄν δυϲτοκία καὶ παρὰ τὸ ϲτενοῦϲθαι τοὺϲ πόρουϲ καὶ τὰ ὑγρὰ ἐπέχεϲθαι· βαρυνόμενα γὰρ φύϲει τὰ ϲώματα ὑπὸ τῶν ὑγρῶν ἀτονεῖ καὶ θλιβόμενα ϲτενοῖ τοὺϲ πόρουϲ δι’ ὧν ἡ ἔκτεξιϲ γίνεται. καὶ δριμέα δὲ ὑγρὰ ἢ καὶ τὸ ἀνάπαλιν [μὴ] ἀμβλέα μὴ κεντρίζοντα 5 Ϲὠβιον] nomen ( Ephoso) affert Bechtel, Die histor. Personemamen des Giechischen p. 413 11 —1 13 cf. Act. XVI 22 p. 26, 24 sq. Z. 1 γενόμενον Rose 2 τὸ ante πιμελῶδεϲ add Rose 5 Ϲῶϲιον Well manu ὑποϲτολικὸν P: corr. Ermerins ἀπὸ scripsi: ὑπὸ P post Ἠροφίλου add. εἰρημένοιϲ Ermerus 7 ἐργάζεται Rose. fortasse ἐργάζεϲθαι 8 ἡρόφιλοϲ P ; corr. Diets 10 sq. τὰ δι’ ὧν Schoenc 11 τὴν τίκτουϲαν scripsi: τὸ τικὸν P τὸ τεκὸν Dietz 12 ἢ add. Rone 13 ἐν add. Rose 14 ἔκλυϲιϲ P ὀργὴ scripsi (iracimda’ Must.p. 77,6): ὡϲ μὴ ante γένηται P. post γίνεται (10) tranm. Rose ὴ add. Rose 15 sq. ἀπειρίαν serpsi: ἀπορίαν P: conferendum videtur ‘primariola’ Must. p. 77, 7 i c. πρωτοτόκοϲ καὶ ἀπορία τοῦ τίκτειν γίν. 〈τῷ μὴ〉 ϲ. Ermerins 1 γοῦν Rose. γὰρ P: del. Dietz γενομένηϲ Rose 21 ταύτη addidi τῇ 〈ζωτικῇ 〉 δυνάμει Rose 21 sq. γενομένου τοῦ αἰτίου Rose: τοῦ γενομένου αἰτίου P 22 φηϲὶν addividi ἀποτελεῖται Ermerimus et 23 δόναται Dietz λαπαρὸν Rose (cf. ‘gracilis Must.): λιπαρὸν P 24 ἡ] ῇ Dietz: ῇ ἡ Reinhold τότε γίνεται δυϲτοκία soclus. Ermerius 27—p. 132, 2 βαρυνόμενα . . . ὀλίγον post (s. 132, S) γίνεται P: in ordiem re- slituit Ermerimns 27 φύϲι P: φηϲι Ermerimns 29 ἢ καὶ τὸ ἀνάπαλιν post. μὴ ἀμβλέα (sic) μὴ κ. τ. ϲ. p : transpus sublato μὴ Ermerimns τὰ ϲώματα καὶ τὰ παχέα ὑγρὰ ὁμοίωϲ δυϲτοκίαν ποιεῖ. ἃ μὲν ἐν τῷ φέρειν πνεῦμα 〈πλεῖον〉, ἃ δὲ ἐν τῷ ὀλίγον. καὶ αἱ ὑψηλαὶ δὲ γυναῖκεϲ δυϲτοκοῦϲιν καὶ ὅϲαι ἄνωθεν μὲν πλατεῖαί εἰϲιν, κάτωθεν δὲ ϲτεναί· [ταῦτα λέγει Δημήτριοϲ ὁ Ἡροφίλου] οὐ γὰρ ἔχουϲι τὸ φυϲι- κὸν μῖγμα τῶν ϲωμάτων. καὶ παρὰ τὸ νοϲεῖν δὲ τὸ ϲῶμα τῆϲ μήτραϲ δυϲτοκία γίνεται, οἴον εἰ εἴη ἔκπυροϲ ἤ φλεγμονὴν ἔχοι ἢ ἔκλυϲιν ἢ παράλυϲιν ἢ ϲπᾶται ἦ ναρκᾶ. ταῦτα δὲ λέγει ϲωματικά, ἐπεὶ περὶ τοῖϲ ϲώμαϲιν 〈τὰ〉 πλείω γίνεται.

3 [55]. καὶ παρὰ μὲν τὴν κύουϲαν τοϲαῦτα ἂν γένοιτο αἴτια δυϲτοκίαϲ· παρὰ δὲ τὸ κυούμενον, ὅταν ἢ ὑπερμέγεθεϲ ὅλον |ἦ ἢ κατὰ μέροϲ, οἷον εἰ ἔχει μεγάλην κεφαλὴν ἤ θώρακα ἤ κοιλίαν ἐμπεπληϲμέ- νην, ὡϲ ἐπὶ ὑγροκεφάλων· οὐ γὰρ μόνον τὰ κατὰ φύϲιν μεγάλα γίνε- ται ὅλῳ τῷ ϲώματι ἢ μέρεϲιν, ἀλλὰ καὶ τὰ παρὰ φύϲιν. καὶ παρὰ πλῆθοϲ δὲ δυϲτοκία γίνεται (ὅταν ἤτοι δύο ἢ τὰ τικτόμενα καὶ ἀθρόωϲ ἀμφότερα ἐρχόμενα τῷ τραχήλῳ τῆϲ μήτραϲ ϲφηνῶται), ἢ παρὰ τὸ ἀποτεθνηκέναι τὸ ἔμβρυον καὶ μὴ ϲυνεργεῖν τῇ ἀποτέξει ἤ καὶ ἀπο- θανὸν διοιδηκέναι, ἢ παρὰ τὸ παρὰ φύϲιν ἐϲχηματίϲθαι. τὸ γὰρ κατὰ φύϲιν ϲχῆμα τοῖϲ γεννωμένοιϲ τὸ ἐπὶ κεφαλήν ἐϲτι παρατεταμένων τῶν χειρῶν τοῖϲ μηροῖϲ καὶ ἐπ’ εὐθὺ φερομένου τοῦ ἐμβρύου· τὰ δὲ παρὰ φύϲιν, εἰ παρακεκλιμένα τῇ κεφαλή εἰϲ τὰ δεξιὰ ἢ ἀριϲτερὰ μἑρη τῆϲ μήτραϲ ἐρείδεται, ἢ μία χεὶρ ἔξω ἐκπίπτει ἢ αἱ δύο, τὰ δὲ ϲκέλη ἔνδον διεϲτήκαϲιν ἀπ’ ἀλλήλων. τῶν δὲ 〈λοιπ ῶν〉 ϲχηματιϲμῶν ἀμείνων ὁ ἐπὶ πόδαϲ τέ ἐϲτι καὶ μάλιϲτα ὅταν ἐπ’ εὐθεῖαν φέρηται τῶν χειρῶν παρὰ τοὺϲ μηρούϲ παρατεταμένων. τὰ δὲ ἢ ἕν τι τῶν ϲκελῶν προβεβληκότα, τὸ δὲ ἕτερον ἔνδον ἔχοντα, ἤ δεδιπλωμένα, ἢ ἐνερείδοντά τινι μέρει τῆϲ ὑϲτέραϲ διορθώϲεωϲ χρήζει καὶ τὰ τὰϲ χεῖραϲ ἀνατεταμέναϲ ἔχοντα. τῶν δὲ λοιπῶν δύο ϲχηματιϲμῶν ἀμεί- νων ὁ πλάγιοϲ. τρεῖϲ γάρ εἰϲι πλάγιοι ϲχηματιϲμοί, ὅ τε ἐπὶ πλευρὰν ὁποτέραν 〈καὶ ὁ ἐπ’ ἰϲχία〉 καὶ ὁ ἐπὶ κοιλίαν, ἀμείνων δὲ ὁ | ἐπ πλευράν· τόπον γὰρ δίδωϲι τῇ χειρὶ τῆϲ μαίαϲ εἰϲ τὸ μεταϲχηματίϲαι ἢ ἐπὶ κεφαλὴν ἢ ἐπὶ πόδαϲ. τὰ δὲ δεδιπλωμένα φερόμενα χείριϲτοϲ 1 δυϲτοκυῖα P: corr. Dietz 2 πλεῖον add. Ermerins 4 ταῦτα . . . Ἡροφίλου del. Ermerms (cf. p 134, 25 sq. 5 μῖγμα Rose (cf. p. 133, 27 sqq.) ἄνιγμα P: ϲχῆμα Dietz μητρὸϲ Rose 6 ἐκ πυρὸϲ P. ἔκπυρον Emerins ἔχοι seripsi: ἔχον (eiat ἔχων) P ἔκλυϲιν seripet: ἔκκαυϲιν P (cf. p. 131, 14, ubi ἔκλυϲιϲ P) 7 ναρκαν P: corr. Dietz 8 τὰ add. Ermerins 11 fort. ἔχοι 12 ‘hydropicus’ Must. p. 77, 19, legit ὑδρωπικῶν 14 ῇ τα τικτόμ(ενα) scripsi (coll. Aetio): ἤ καὶ τριῶν P: ἢ καὶ τρία Ermertms 15 ἐν τῷ Ermerins ϲφηνῶται Dietz ϲφηνοῦϲθαι P: ‘fort. ἐνϲφηνῶται’ Rose. 16 ἀποθανόντα P: corr. Ermerins 17 διοιδηκέναι P εἰ Actti mes. (cf. Croenert, Men Gr . Here. p. 208, 2): διῳδηκέναι Rose 19 19 τὸ Aet. 20 εἰ Rein- Hold: ἡ P παρεγκεκλιμένη ἡ κεφαλὴ Aet. post ἢ iterum εἰϲ τὰ Aet. 21 ἐμπίπτει P: corr. Dietz coll. Aetio 22 λοιπῶν add. Aet. ϲχμμάτων P Aet. (qui μεινον τὸ) . corr. Dietz 23 εὐθείαν P: εὐθείᾳ sive ϲὐθείαϲ Aet. codd. 24 ἔν τινι P Aet. codex: corr. Ermerins. 20 τὸ P: corr. Dietz: om. Aet. 27 ἔχοντα Aet.: ἔχειν P. ἔχον Ermerins 29 καὶ ὁ ἐπ’ ἰϲχία add. Rose (desunt et opud Aetium) ἔμπροϲθεν ἢ ὄπιϲθεν ἢ τὰ πλάγια supre. ἰτκα?? expticatio in P κοιλίαν Aet.: ϲκολιαν P 31 χείριϲτα P : corr:. Reinhold πάντων τῶν ϲχηματιϲμῶν ἐϲτιν, καὶ τούτων ὅϲα ἐπὶ τὰ ἰϲχία φέρε- ται. τριχῶϲ γὰρ καὶ τὰ δεδιπλωμένα ϲχηματίζεται· ἢ γὰρ πρὸϲ τῷ ϲτόματι τῆϲ ὑϲτέραϲ τά τε ϲκέλη καὶ ἡ κεφαλὴ ὑπάρχει ἢ τὸ ἐπι- γάϲτριον ἢ τὰ ἰϲχία. ἄμεινον δὲ τὴν κοιλίαν ἔχειν πρὸϲ τὸ ϲτόμα τῆϲ ὑϲτέραϲ· διελόντων γὰρ ἡμῶν τὸ ἐπιγάϲτριον καὶ κομιϲαμένων τὰ ἐντοϲθίδια, ϲυμπεϲόντοϲ τοῦ ϲώματοϲ εὐχερὴϲ γίνεται ὁ μεταϲχη- ματιϲμόϲ. γίνεται δυϲτοκία καὶ παρὰ τὸ τερατῶδεϲ κυῖϲκεϲθαι, καὶ παρὰ τὸ γεγυμνῶϲθαι δὲ τὸ ἔμβρυον καὶ νυϲϲομένηϲ τῆϲ μήτραϲ ὑπὸ τοῦ ὀϲτέου· γυμνοῦται δὲ τοῦ ἐμβρύου τὸ ὀϲτέον μυδώϲηϲ τῆϲ ϲαρκόϲ (τοῦτο δὲ ϲπανίωϲ γίνεται), ἢ πολλάκιϲ ἀπείρωϲ ἐμβρυουλκουμένου τοῦ ἐμβρύου ἀποϲπῶνται ϲάρκεϲ καὶ τὰ γυμνούμενα ὀϲτέα νύϲϲει τὴν μήιραν.

4 [56]. παρὰ δὲ τὰ δι᾿ ὧν ἡ ἔκτεξιϲ δυϲτοκία γίνεται, ὅταν ἡ μήτρα ἦ ϲτενόϲτομοϲ ἢ μικρόϲτομοϲ ἢ μικροτράχηλοϲ. | ὡϲ ἐπίπαν δὲ αἱ μικρομεγέθειϲ τὴν ἡλικίαν καὶ τὴν μήτραν ἀναλογοῦϲαν τοῖϲ λοιποῖϲ μέρεϲι κέκτηνται. γίνεται δὲ δυϲτοκία καὶ παρὰ τὸ ϲκολιὸν ἔχειν τὸν τράχηλον τῆϲ μήτραϲ ἢ παρὰ τὸ ϲάρκα παρὰ φύϲιν ἐπιπεφυκέναι τῷ τραχήλῳ ἢ τῷ ϲτόματι τῆϲ ὑϲτέραϲ ἢ παρὰ τὸ φλεγμονὴν ἢ ἀπόϲτημα ἢ ϲκίρον ἔχειν ἢ παρὰ τὸ ἰϲχυρὸν ὄντα τὸν τοῦ προρρήγματοϲ χιτῶνα μὴ ἰϲχύειν τό ἔμβρυον τοῦτον ἀπορρῆξαι. ἢ ἐκκριθέντοϲ τοῦ ἠθροι- ϲμένου ἐν τῇ μήτρᾳ ὑγροῦ πρὸ τοῦ δέοντοϲ καιροῦ ἄνικμοι καὶ κατά- ἔηροι μένουϲιν οἱ τόποι κατ᾿ αὐτὸν τὸν χρόνον τῆϲ ἀποκυήϲεωϲ, ὅτε χρεία τούτου τοῦ ὑγροῦ ὄλιϲθον καὶ εὐπετῆ διέξοδον παρέχοντοϲ τῷ ἐμβρύῳ. | ταῦτα δὲ γίνεται, τὸ εἶναι μικρόϲτομοϲ ἢ μικροτράχηλοϲ, διὰ πολλὰϲ αἰτίαϲ. ὅταν γὰρ πρόωροι γαμηθεῖϲαι ϲυλλάβωϲιν καὶ τίκτωϲιν μηδέπω τῆϲ μήτραϲ τέλεον ηὐξημένηϲ μηδὲ τοῦ πυθμένοϲ 〈τῆϲ〉 ὑϲτέραϲ διεϲτῶτοϲ. ἤδη δὲ καὶ παρὰ τὴν φυϲικὴν ἰδιοϲυϲταϲίαν ἢ ϲυγκριϲίαν παρέπεται δυϲτοκία, ἤδη γὰρ ἔνιαι φύϲει τὴν μήτραν ἔχουϲι μικρὰν | ὡϲ καὶ ἄλλο τι μέροϲ τοῦ ϲώματοϲ. αἱ δὲ ἔτι καὶ 〈διὰ〉 τὸ ἀπὸ χηρείαϲ πολυχρονίου ϲυνειληφέναι, ἔνιαι δὲ καὶ διὰ τὸ 14] cf. Aet. XVI 22 p. 27, 1 sq. Z. 14 —24] Aet. XVI 22 p. 27, 2— 12 Z. 30—p. 134, 3 ἔνιαι . . . ϲῶμα] Aet. XVI 22 p. 27, 23 —25 Z. 2 γὰρ] δὲ Rose 5 παρ᾿ ἡμῶν P: corr. Dietz: παρ᾿ ἡμῶν γὰρ διε- λόντων Aet. (qui γὰρ correcturam tidetur superscriptant legisse) 7 post γίνεται add. δὲ Ermerins 8 καὶ ante νυϲϲομένηϲ del. Ermerins 9 τῶν ὀϲτέων Reinhold τὸ ἔμβρυον τοῦ ὀϲτέου P: corr Ermerins μυδούϲηϲ P (ex usu posteriorum): corr. Ermerins 11 αἰ antc ϲάρκεϲ add. Ermerins 14 ὡϲ ἐπίπαν . . . τῷ ἐμβρύῳ (24) post μέροϲ τοῦ ϲώματοϲ (29) posuit Rose 15 τὴν ἡλικίαν i. e. staturam 16 γίνεται δὲ δυϲτοκία . . . τῷ ἐμβρύῳ (24) post μέροϲ τοῦ ϲώματοϲ (29) posuit Ermerins ἔχει P: corr. Dietz 23 sq. τῷ ἐμβρύῳ Aet.: τοῦ ἐμβρύου P 24 post ἐμβρύῳ add. ἐπὶ τοῦ δέον- τοϲ καιροῦ Aet. ταῦτα P. τοῦτρ Rose τὸ εἶναι . . . μικροτράχηλοϲ del. Rose 26 τὴϲ add. Ermerins 27 ὑϲτέραϲ Dietz: ἀϲτέροϲ P παρά τινα Ermerins διοϲυϲταϲίαν P: corr Dietz 28 ϲυνκριϲίαν P: ἰδιοϲυγκριϲίαν Reinhold δυϲτοκία del. Ermerins εἰ δἡ Rose: del. Er- merins ἔνιαι γὰρ Ermerins 29 αἱ δὲ ἔτι scripsi: ἤδὲ (sic) ἔτι P: ἤδη ἔτι Rose: αἴτιον δὲ Ermerins ῆδη ἔτι . . . αἴτια δυϲτοκίαϲ (p. 134, 3) uncis inclusit Rose 30 〈διὰ〉 τὁ supplevi: τῷ Rose 〈προ〉βεβηκέναι τῇ ἡλικίᾳ ἀτονοῦϲαι 〈δυϲτοκοῦϲιν〉, ἕτεραι δὲ διὰ τὸ πρώτωϲ τίκτειν καὶ ἀγωνιᾶν καὶ ἀπείρωϲ ἔχειν 〈τοῦ〉 ϲχηματίζειν τὸ ϲῶμα. ταῦτα πάντα αἰτια δυϲτοκίαϲ. καὶ παρὰ τὸ πιέζεϲθαι ὑπὸ κοπρίων ἢ ὑπὸ οὕρων καὶ παρὰ τὸ λίθον ἔχειν ἐν τῇ κύϲτει τὴν τίκτουϲαν [καὶ] τῇ θλίψει τοῦ τραχήλου τῆϲ ὑϲτέραϲ δυϲέργεια γίνεται.

5 [57]. ἢ παρὰ τὰ ἐν τῷ ϲώματι ἤ ἐντὸϲ ἢ ἐκτόϲ. ἤγουν παρὰ τὸ κατάϲαρκον καὶ καταπίμελον εἶναι τὴν τίκτουϲαν· ἡ 〈ὄτι〉 ὁ περι- έχων ὑμὴν δυϲδιαίρετοϲ ἢ μὴ ἔχων ὑγρὸν εἰϲ ὄλιϲθον αὐτάρκη· ἢ τῶν τῆϲ ἥβηϲ ὀϲτῶν ἀλλήλοιϲ ϲυμπεφυκότων ὡϲ μὴ ἰϲχύειν ἐν τόκῳ διά- ϲταϲιν δέχεϲθαι (καὶ γὰρ ἐπὶ |τῶν γυναικῶν οὐχ ὥϲπερ ἐπὶ τῶν ἀν δρῶν καθ’ ἁρμονίαν ϲυμπεφύκαϲι τὰ τῆϲ 〈ἥβηϲ ὀϲτᾶ〉, ἀλλὰ ϲύνδεϲμοϲ ἰϲχυρὸϲ ταῦτα πρὸϲ ἄλληλα ϲυνδεῖ)· καὶ παρὰ τὸ κοιλότερον εἶναι τὸν κατὰ τὴν ὸϲφὺν τόπον καὶ παραπιέζειν τὴν μήτραν. τὰ δὲ ἐκτὸϲ τοῦ ϲώματοϲ· οἷον παρὰ τὸ μὴ προεργάϲαϲθαι τὸ γυναικεῖον ἢ ἐν μέθαιϲ εἰθἱϲθαι ἢ ἀγρυπνίαιϲ ἢ τὸ ὑπέρψυχρον καὶ χειμερινὴν εἶναι τὴν ὥραν (καὶ διὰ τοῦτο πυκνοῦϲθαι τούϲ πόρουϲ) ἢ τὸ ὑπέρθερμον καὶ ἐκλυτικὴν ἢ ἀπειρίᾳ μαίαϲ ἢ ἰατροῦ. ἤδη δὲ καὶ παρὰ τὰϲ ὠδῖναϲ. γίνεται [ὅταν γὰρ] καὶ διατεινομένηϲ ϲφόδρα ἢ ἀποϲπωμένου τοῦ χορίου ἀπὸ 〈τῆϲ〉 μήτραϲ, ἢ κατὰ μέροϲ τὴν μήτραν θλίβοντοϲ ἢ καὶ ἀθρόωϲ προϊόντοϲ. καὶ παρά τὸ μὴ καταφέρεϲθαι τὸ αἰμα διὰ τῆϲ μήτραϲ εἰϲ τὸ χόριον, ἀλλ’ ἐν ἀγγείοιϲ 〈τοῖϲ〉 εἰϲ τὴν μήτραν δια- πεφυκόϲιν φλεβώδεϲι καὶ ἀρτηριώδεϲι μένοντοϲ καὶ διατείνοντοϲ τἀ ἀγγεῖα. ἐπεὶ καὶ παρὰ τὴν ἄλλην ἀλγηδόνα γίνεται, ὡϲ ἐλέγομεν, δυϲτοκία. ἀλγηδὠν δὲ ὁτὲ μὲν μετὰ πνεύματοϲ, ὁτὲ δὲ μετἀ πνεύ- ματοϲ ϲυμβαίνει καὶ τὰϲ ὠδῖναϲ γίνεϲθαι. 〈ταῦτα λέγει Δημή τριοϲ ὁ Ἡροφίλειοϲ.〉 τούτων οὖν ῥηθέντων τῶν αἰτίων οὐδείϲ 4 sq. καὶ παρὰ τὸ λίθον . . .γίνεται] Aet. l. c. p. 27, 13 —15. 6 sq. ἤ(γουν) . . τίκτουϲαν] Aet. XVI 22 p. 27, 15 sq. 8 — 12 τῶν τῆϲ ἤβηϲ . . . ϲυνδε] Aet l. c. p 27, 16— 20 12 sq. καὶ παρὰ τὸ κοιλότερον . . . τὴν μήτραν] Aet. l. c. p. 27, 20 — 22 15 —17 ἢ τὸ ὑπέρψυχρον . . .ἐκλυτικὴν] Aet. l. c.p. 28, 27—29 23 ὡϲ ἐλέγομεν] cf. p. 13 , 27 sqq. 1 〈προ〉βεβηκέναι suppletum ap. Dietz δυϲτοκοῦϲιν add. Aet. 2 πρώτερον P: πρώτερον et πρώτωϲ codd. Aet. τοῦ om. P Aet : suppl. Er- merins 5 καὶ P Aet : del. Ermerins δυϲεργία P 6 sq. ἢ παρὰ τὰ . . . τίκτουϲαν post 13 τὴν μήτραν legi voluit Ermerins His potssimum para- graphis genuinum nos Sorani textum non tenere ex ipsis editorum trans- positionibuns et uncis opparet. Quorun conamina neque recepi meque auxi, cum. ordinis pristini reconstituendi regulam satis certam diesidferari tideam potiusque ducam nihal nocere quam speceiem cxhibere fallacem. 7 — 13 ὅτι ὸ περιέχων . . . τὴν μήτραν superiorbus δυϲέργεια γίνεται (5) adnexuit Rose, ἢ ὅτι ὁ περι- έχων . . . αὐτάρκη seclusit 7 ὅτι add. Ermerins 11 κατ’ ἁρμονίαν P ἤβηϲ ὁϲτᾶ om. P: suppleta ex Aetio 14 παρὰ Ermerins . παιδία P. διὰ Rose προεργάϲαϲθαι ( quia sibi ante mo praeparaterit cubiculum’ ) Rose (cf supfa p. 50 sqq : προηγήϲαϲθαι P ἐν v del. Ermerins 15 ἡθῆϲται P: corr. Dietz 18 ὅταν γὰρ καὶ sed. Ermcrins: [ὅταν γὰρ] ἢ Rose post ϲφόδρα add. τϲ ὑϲτέραϲ Ermerins ἀποϲπομένη P. corr. Dietz 19 τῆϲ addid 19 sq. ἢ κ. μ. τ. μ. θλίβ. post ἢ καὶ (γὰρ P) ὰθρ. προϊόντοϲ (προϲιόντοϲ P) pos. Ermcrins 21 ἀγγείοιϲ scrpsi: αὐτοϊϲ P τῖοϲ add. Ermerins 23 ἔπειτα Ermerins παρά τινα Ermerins 25 sq. ταῦτα . . . Ἡίροφ. ex superioribus (p. 132, 4) tiansposui cun. Schoenic 26 ἡροφίλου P: corr. Schoene ἐϲτιν ὁ ἀντερείϲαϲ αὐτῷ καὶ ἀντειπών, ἀλλὰ καὶ μαρτυρήϲαϲ καὶ ϲτηρίξαϲ αὐτὸν ὡϲ ἀληθῶϲ [ἆρα καὶ] λέγοντα· εἰ μὴ ἄρα καὶ δικαίωϲ ἐν τούτῳ μεμψαίμεθα τοὺϲ Ἡροφιλείουϲ, ἐπεὶ δυνάμειϲ ἐπιτελε- ϲτικάϲ φαμεν ἐν τῷ περὶ νοϲημάτων τόπῳ ὑπόϲταϲιν μὴ ἔχειν· οὐδὲ γὰρ αὐτοὶ τὴν οὐϲίαν αὐτῶν ὁμολογοῦϲιν.

Πῶϲ ϲημειούμεθα τὰ αἴτια τῆϲ δυϲτοκίαϲ.

6 [58]. Τῶν ῥηθέντων αἰτίων τῆϲ δυϲτοκίαϲ ἃ μὲν ἐξ αὐτῶν ἐϲτι καταληπτέα, B δὲ οὕ. λύπη μὲν γὰρ ἂν ὑπερτεταμένη, 〈ἥ〉 χαλᾷ καὶ ἀνίηϲιν, καὶ τὰ ἄλλα ψυχικὰ αἴτια ἐξ ἀνακρίϲεωϲ κατελήμφθη ὡϲ μὴ ϲυνεργοῦντα τῇ εὐτοκίᾳ· κάροϲ δὲ καὶ λήθαργοϲ πρόδηλά ἐϲτι, ἔτι δὲ τούτων ϲημεῖα ἐκ τοῦ περὶ ὀξέων μετάγεται τόπου. ἤδη δὲ καὶ τὸ μέγεθοϲ τοῦ ἐμβρύου δυϲτοκίαν ποιοῦν ϲημειούμεθα ἐκ τοῦ ὄγκου τῆϲ κοιλίαϲ· ἐὰν δὲ προπεϲὸν μὴ κατὰ λόγον κουφίζῃ τὴν κοιλίαν, ὑπο- ληπτέον πολλὰ εἶναι τὰ κυούμενα. ἤδη δὲ καὶ τὰ πλάγια καὶ τὰ προβάλλοντα τὰϲ χεῖραϲ, ἤτοι 〈τὰ παρὰ φύϲιν〉 ἐϲχηματιϲμένα, ταῖϲ καθέϲεϲι τῶν δακτύλων ϲημειούμεθα. * * * αὐτάϲ. ἐὰν γὰρ ζῳόν, ὠδίνει ἡ κύουϲα καὶ ἐντείνεται, θερμὸν τε αὐτῆϲ 〈τὸ ἐπιγάϲτριον εὑρίϲκεται, τῆ δὲ καθέϲει〉 τῶν δακτύλων καὶ αὐτὸ τὸ ἔμβρυον εὐανθὲϲ ὁρᾶται, ἐὰν δὲ ῇ νεκρόν, οὐχ οὕτωϲ ὠδίνει ἡ κύουϲα τό τε ἐπιγάϲτριον αὐτῆϲ ψυχρὸν γίνεται, τῇ 〈δὲ〉 καθέϲει τῶν δακτύλων οὕτε θερμὸν ὑπο- πίπτει τὸ ἔμβρυον οὕτε ἀϲθμαῖνον, ἐάν τε καὶ προπέϲῃ τι μέροϲ. τοῦτο μέλαν καὶ νεκρῶδεϲ εὑρίϲκεται. τὴν δὲ μήτραν πεπονθυῖαν ϲημειούμεθα ἐκ τῆϲ ἁφῆϲ. μετάγοντεϲ τὰ ἐπὶ τῶν παθῶν ῥηθέντα ϲημεῖα· ἐὰν δὲ 〈ἐν〉 τῷ τόκῳ πάϲχῃ, τὰϲ κινδυνευούϲαϲ ἐν τῷ τίκτειν ϲημειούμεθα ἐκ ϲφυτμοῦ, ἐξ ἀναπνοῆϲ, τὰϲ δὲ ἀπολλυμέναϲ ἐκ τῆϲ ἀϲφυξίαϲ καὶ ἐκ τοῦ θανάϲιμα ἔχειν τὰ ϲημεῖα.|

3 δυνάμει] seil. ψυχικὴ et ζωτικὴ, de quibus supra p. 131, 12 sqq. 4 φαμὲν ἐν τῷ περὶ νοϲημάτων τόπῳ ὑπόϲταϲιν μὴ ἔχειν] libri Soranei men- tionen fert falso putat Rose p. 412 11 ἐκ τοῦ περὶ ὀξέων . . . τόπου] cf. quoc docent et huius libri capita muita (cf. ’Gynak d. Sor’ p. 48 sq.) et Sorani Περὶ τῶν ὀξέων παθημάτων Cadio Aurel. interprete 23 sq. τὸ ἐπὶ τῶν παθῶν ῥηθέντα ϲημεῖα] passim scil. in antecedente libri parte p. 106, 2] 107, 1, 127, 25 1 ἀντερείϲαϲ sice ἀντερίϲαϲ Hericerden: ἀντερήϲαϲ P αὐτῷ, seil. De- metrio (cf. supr p. 131 , 8): del. Rose (cf. ‘Ganak. d. Sor.’ p. 83, 2) 2 αὐτὰ Rose ἄρα καὶ del. Ermecins λέγοιτο P. corr. Kind 3 ἡροφί- λουϲ P: corr . Dietz ἐπιτελεϲτικὰϲ scripsi (cf. Stoic. vet. fragm III 123, 22 Arn.) ἐπιτεθι P: ἐπιλεληθυίαϲ Rose ὑποθετικάϲ Ermecins ἐπιθετικάϲ Kalbfleisch. 6 in mg. μθ’ P 8 ἣ add. Rose χαλᾶν P. corr. Dietz 9 καὶ τὰ ἄλλα Er- meris: κατὰ τὸ P ἀνελήμφθη P. corr. Kind 11 ἐκ τοῦ Ermecins: ἐν τῶ P 13 δὲ Rose: γὰρ P: avte ἐὰν γὰρ excidisse nonnulla sumps. Ernierins 15 τὰ παρὰ φύϲιν suppl. Ermerins ἐϲχηματιϲμέναϲ P. corr. Ermecins 10 ἰαϲθ- nam stat. Ermerins γὰρ P. δὲ Rose ζῶον P: fort. ζῶν 17 ἐντείνουϲα P: corresi (cf. supra p. 131, 15): ἐντείνει Rose 11 sq. lacunan suppl. Rose 18 τῶν δακτύλων Rose: τοῦ δακτυλίου P 20 δὲ add. Rose 24 〈ἐν 〉. τῷ τόκῳ Ermerins 25 ἀπολυμέναϲ P: ἀπολουμέναϲ Ermerins

II [XVIII]. Πῶϲ θεραπεύϲομε δυϲτοκίαν κοινότερον καὶ ἐπιμέλεια δυϲτοκίαϲ.

7 [59]. Ἐπἱ τῶν δυϲτοκουϲῶν χρὴ τὸν ἰατρὸν ἐπερωτᾶν τὴν μαῖαν. 〈εἰτε γὰρ〉 διὰ ϲτέγνωϲιν καὶ ϲυναίρεϲιν τῶν διοδευθηϲομένων ὑπὸ τοῦ ἐμβρύου χωρίων εἴτε διὰ ψύξιν τοῦ περιέχοντοϲ ἢ θέρμην εἴτε διὰ ϲκληρίαν τοῦ ϲώματοϲ εἶτε διὰ τὸ κοίλην εἶναι τὴν ὀϲφῦν ἢ φύϲει μικρομεγέθη τὴν ὑϲτέραν ἡ πρόωρον ϲύλληψιν ἢ πιμελῆϲ βάροϲ ἢ θλίβονταϲ ὄγκουϲ ἢ λύπην ἢ φόβον ἢ τραχήλου ϲκολίωϲιν ἢ φλεγ- μονὴν ἢ ξηραϲίαν ἢ ὁποιανδήποτε πρόφαϲιν ἄλλην, τῇ ἀνέϲει καὶ τῷ χαλάϲματι δεῖ πρῶτον ϲυνεργεῖν καὶ μήτε εὐθέωϲ ἐγχειρεῖν τῇ χειρουρ γίᾳ μήτε ἐπὶ πολὺ ϲυγχωρεῖν τῇ μαίᾳ διαϲπαράττειν τὴν μήτραν. εἰ μὲν οὖν διὰ τὸ κοίλην ἔχειν τὴν ὀϲφὺν τὴν τίκτουϲαν ἡ δυϲτοκία γίγνοιτο, ϲχηματίζειν αὐτὴν χρὴ ἐπὶ τὰ γόνατα, ἵνα ἡ ὑϲτέρα μετα- πεϲοῦϲα εἰϲ τὸν κατὰ τὸ ἐπιγάϲτριον τόπον κατ’ εὐθ ϲχηματιϲθῇ τῷ τραχήλῳ· ὁμοίωϲ δὲ καὶ τὰϲ πιμελώδειϲ καὶ καταϲάρκουϲ ϲχηματιϲτέον. εἰ δὲ τὸ ϲτόμιον τῆϲ ὑϲτέραϲ μέμυκε, τοῖϲ λιπάϲμαϲι μαλάϲϲειν καὶ ἀναχαλᾶν, ἤγουν ἐγχυματίζειν ϲυνεχῶϲ ἐλαίῳ γλυκεῖ τε καὶ θερμῷ ἢ ϲὺν ἀφεψήματι τήλεωϲ ἤ μολόχηϲ ?? λινοϲπέρμου, ποτὲ δὲ καὶ τῶν ψῶν 〈τῷ λευκῷ〉· οὔτω γὰρ παρηγορεῖται εἰϲ ἄνεϲιν μὲν τὸ θλῖβον, νοτίζεται δὲ εἰϲ ὄλιϲθον τὸ δυϲοδοῦν. μετὰ δὲ ταῦτα καὶ καταπλάϲ- ϲειν λινοϲπέρμῳ ἢ τήλει δι’ ἐλαίου καὶ ὑδρομέλιτοϲ τὸ ἐφήβαιον, ἐπι- γάϲτριον, ὀϲφύν, ἐγκαθίζειν τε λιπαρῶϲ ἢ πυριᾶν διὰ ϲπόγγων ῥάκεϲιν ϲυντόμωϲ ἀφαρπαζομένηϲ τῆϲ ὑγραϲίαϲ. ταῖϲ δὲ ἐν ὀδύνη καὶ κύϲτειϲ ἐπιβάλλειν ἐλαίου θερμοῦ 〈πλήρειϲ〉 ἤ μαρϲίπουϲ ὠμὴν λύϲιν θερμὴν ἔχονταϲ· εἰ δὲ μή, καὶ διὰ φορείου κινεῖν ἐν ἀέρι ϲυμμέτρωϲ θερμῷ μετεωροτέραν τὴν κεφαλὴν ποιήϲαντεϲ τῆϲ καμνούϲηϲ, λεληθυῖα γὰρ κίνηϲιϲ ὑπομιμνἡϲκει τὴν ἔκκριϲιν. ἔνιοι δὲ καὶ καταϲειϲμοὺϲ εὐτόνουϲ παρέλαβον. οἱ μὲν γὰρ μετεωρίϲαντεϲ τοὺϲ περὶ τὴν κεφαλὴν τῆϲ κλίνηϲ πόδαϲ, τὴν δὲ κάμνουϲαν διὰ κηρίαϲ ἐν τοῖϲ ἐνηλάτοιϲ τῷ 1sq. [1] cf. Aet. XVI 22, Paul. III 76; Must. II cap. XVIII 28 οἴ μέν] cf. Hipp. De morb mul. I 68 (VIII 142 sq. L.) 3 in mg. ιν’ P 4 εἶτε γὰρ add. Rose, εἴτε Dietz. Plura excidisse opinor, ut εἴτε γάρ δυϲτοκία γίνεται 5 περιέχοντ |. corr. Deitz 6 ϲκληρίαν τοῦ ϲώματοϲ] ‘duritia corporis infantis’ Must. p. 81 , 17 falso κοινὴν P: corr. Dietz 9 ὅλην suprascr. P τὴν ἄνεϲιν P: corr. Dietz 11 post μήτε add. μὴν Aet. διαϲπαράττει P: corr. Dietz 17 ἀναϲχαλᾶν P: corr. Dietz 18 ἀποψὴματι P: corr. Dietz τῶν del. Ermcrins 19 τοἶϲ λευκοῖϲ add. Aet.: τῷ λευκῷ Ermcrins (cf. supra p. 80, 19) οῦτε P: cor:. Dietz ἀνάνεϲιν P: corr. Dietz 21 τὸ om. Paul., del. Ermerins 22 ἐγκοθίζει P. corr. Dietz λιπαροῖϲ Rose 23 ἀπαρπαζο- μένηϲ P: corr. Dietz κύϲτει P: corr. Rose: κύϲτιν Ermcrins post κύϲτειϲ πλήρειϲ add. Rose (πλήρη Ermcrins , post θερμοῦ ego 24 ἢ Ermcrins : καὶ P μαρϲίπου τι P: corr Rose: ‘sacellis Must. p. 82, 6 ψμὴ λύϲει P: corr. Dietz 27 ὑπομνήϲκει P: corr. Dietz 29 δἐ P: τε Rose ὁνηλά- τοιϲ P. corr. Dietz θώρακι προϲκαταλαβόντεϲ προϲέταξαν ὑπηρέτῃ τὰ πρὸϲ τοῖϲ ποϲὶ τῆϲ κλίνηϲ μέρη διὰ χειρῶν ἐπαίρειν τε καὶ ἀφιέναι κατὰ τοῦ ἐδάφουϲ, 〈οἱ δὲ〉 τὸ κλιμάκιον ἐδοκίμαζον, οἱ δὲ περιπατεῖν ἠνάγκαζον, οἱ δὲ κλίμακαϲ ἀναβαίνειν καὶ καταβαίνειν, οἱ δὲ κατόπιν ϲτάντα τινὰ τῆϲ τικτούϲηϲ καὶ ὑποβαλόντα ταῖϲ μαϲχάλαιϲ τὰϲ χεῖραϲ ἐξὰροι [ἤ] καὶ. εὐτόνωϲ καταϲεῖϲαι. πάνταϲ δὲ τούϲ τοιούτουϲ καταϲειϲμοὺϲ ἀπο- δοκιμαϲτέον, πληττομένη γὰρ ἡ μήτρα ῥήξειϲ καὶ ϲυμπαθείαϲ ἐπιφέρει. χρηϲτέον δὲ τοῖϲ ἔμπροϲθεν ὑποδειχθεῖϲιν καὶ τὴν μὲν ὠδίνουϲαν ἐπι θαρρεῖν παραινετέον ὡϲ ἐν ἀκινδύνῳ τυγχάνουϲαν, τὴν δὲ ἄπειρον ὠδίνων διδακτέον ἐντόνωϲ μάλιϲτα τὸ πνεῦμα κατέχειν καὶ πρὸϲ τὴν λαγόνα ϲυνωθεῖν, τὴν δὲ λειποθυμοῦϲαν τοῖϲ ἀπλήκτοιϲ 〈ὀϲφραντοῖϲ〉 ἀναληπτέον, τὴν δὲ ἄτονον μὲν διὰ μακρὰϲ ἀϲθενείαϲ βραχέοϲ κουφι- ϲμοῦ παρεμπεϲόντοϲ θρεπτέον ὀλίγῃ καὶ ἁπλῇ τροφῇ (οἷον ἄρτῳ, ϲικύῳ πέπονι, ἀλφίτῳ νενοτιϲμένῳ, μήλῳ, πᾶϲι τοῖϲ παραπληϲίοιϲ)· φόβοϲ γάρ ἐϲτι μὴ διὰ τὴν ταραχὴν ἡ πλείων φθαρῇ καὶ μετα- βάλῃ. τούτων οὖν γενομένων εἰ τὸ μεμυκὸϲ διὰ τῶν μαλακτικῶν καὶ λιπαϲμάτων ἀνέῳγεν, καὶ ἀπευθύνειν τὸν τράχηλον, εἰ ϲκολιόϲ ἐϲτιν, παραϲτέλλειν δὲ μετὰ λιπαϲμοῦ τὸν ὄγκον, εἰ παρακείμενοϲ εἴη, εἰ δὲ μή, διὰ χειρουργίαϲ ἐκκόπτειν, εἴτε θύμοϲ ἐϲτὶν εἴτε κόνδυλοϲ ἀπὸ ἐπαναϲτάϲεωϲ εἴτε διαφράττων ὑμὴν ἢ ϲαρκὸϲ περίφυϲιϲ ἢ ἄλλο τι τῶν τοιούτων ἐμποδίζον. περιττωμάτων δὲ κατεχομένων ἐκβάλλειν ϲκύβαλον διὰ κλυϲτῆροϲ ὑδρελαίου ἤ ὑδρομέλιτοϲ ἐνεθέντοϲ, τὸ δὲ οὖρον κομιϲτέον διὰ τοῦ καθετῆροϲ, εἰ πεπληρωμένη ἡ κύϲτιϲ οὔρου εἴη. λίθου δὲ αἰτίου ὄντοϲ ἐϲφηνωμένου διώϲαϲθαι χρὴ τὸν λίθον καθετῆρι ἐκ τοῦ τραχήλου τῆϲ κύϲτεωϲ καὶ εἰϲ τὸ κύτοϲ ἀπωθεῖν. χόριον δὲ μὴ ἀναϲτομούμενον κατιάδι προϲεχόντωϲ διαιρεῖν τῷ δακτύλῳ προκοιλαίνοντά τι μέροϲ· προεκκεκριμένου δὲ τοῦ ὑγροῦ διὰ κλυϲτη- ριδίου τι τῶν λιπαρῶν ὑγρῶν εἰϲ τὸν γυναικεῖον ἐνιέναι κόλπον.

3 οἱ δὲ τὸ κλιμάκιον ἐδοκίμαζον] cuius rationis Cuidus medici auctores crant (cf. Hipp. De inorb. mul. II 144 ; VIII 318, 5 L.I, ex quibus nominatur Ermcrins infra p. 144, 23 sqq.; 149, 11 1 ὑπηρετεῖ P: corr. Rose (αἴρειν δ’ ἐξ ἑκατέρου ποδὀϲ ἄνδρα τῇδε καὶ τῇδε (Ηipp. VIII 144, 12 L.): ὑπηρέτιδι Dietz 2 ἐπερεῖν P: corr . Dietz τοὺϲ ἐλάφουϲ P: corr. Dietz 3 oἰ δὲ add. Ermcrins 5 ὑπολαβόντα P. corr. Ermcrins ἐξέραι P: corr. Dietz ἢ del. Ermcrins 7 ῥήξειϲ Rose: πλήξειϲ P 9 παραινεκτέον P. corr:. Dietz 10 ἐν τοῖϲ τόποιϲ P: corr. Rose ex Paulo III 76 (ubi εὐτόνωϲ Heiberg) 11 ὀϲφραντοῖϲ add. Rose ex Paulo 12 post ἀναληπτέον quac ehibet P οῖον ἄρτῳ . . . παραπληϲίοιϲ suo loco (13 sq.) atiribuit Rose absonum verborum ordinem testatur iam: Mustio p. 83, I 13 ὀλίγου P: corr. Dietz 14 νενοτιϲμένοιϲ P. corr. Rose 15 ἢ πλείω P: corr. Reihold 〈ἢν〉 καὶ Ermcrins 15 sq μεταβάλῃ Kalbflesch: μετα- λἀβη P ἤν πλείω μεταλάβῃ καὶ φθαρῇ Rose 16 γενομένων Ermcrins γιν. P 16 sq. διὰ τῶν μαλακτ. καὶ λιπαϲμ.] cf supra I. 130, 16 sqq. 17 ἀνοίγειν καὶ P: ὰνέψγε, δὲ Rose 19 sq. ἀπὸ ἐπαν. del. Ermcrins (cf. Aet. p. 155, 23 Z. κονδύλωμά ἐϲτι ϲτολίδοϲ ἐπανάϲταϲιϲ) 20 ἐπαναϲτάϲειϲ P: corr . Dietz 21 〈τὸ〉 ἐμπ. Kind τῶν περίττωμα P. corr. Dietz ἐκβαλεῖν P. corr. Rose 22 ϲκυβάλων P: corr. Diete 24 διῶϲαι Ermcrins διώϲαντα Rose delens καὶ v. 25: διώϲαϲθαι item Aet. p. 29, 9 Z. 20 κατιαδεῖ P: κατιὁδι δεῖ Dietz 27 προϲκοιλαίνοντα P: corr. Ermcrins

8 [60]. παρὰ φύϲιν δὲ ἐϲχηματιϲμένου τοῦ ἐμβρύου τὸν κατὰ φύϲιν ἀποδιδόναι ϲχηματιϲμόν. καὶ εἰ μὲν ἐπὶ κεφαλὴν ἐνεχθὲν παρεγκέκλιται, καθεῖναι τὴν εὐώνυμον χεῖρα λελιπαϲμένην (ὠνυχιϲμέ- νων τῶν ἄκρων εἰϲ τὸ μὴ νύϲϲειν ἐκτεταμένων τῶν δακτύλων 〈και〉 κατὰ τὰϲ ῥᾶγαϲ ϲυμβεβλημένων ἀλλήλοιϲ μειούρου χάριν ϲχηματιϲμοῦ εἰϲ τὸ ἀϲκυλτότερον τῆϲ καθέϲεωϲ) 〈καὶ〉 καθ’ ἔν καιρὸν φυϲικῶϲ τὸ τῆϲ ὑϲτέραϲ διαϲτέλλεται ϲτόμιον (εἰϲ τὸ μὴ ϲυνιόντοϲ αὐτοῦ καὶ ϲυϲτελ λλομένου μετὰ ϲκληρᾶϲ ἀντιβάϲεωϲ γίνεϲθαι τὴν ἔνθεϲιν], τοῦ ἐμβρύου λαβόμενον κατ’ εὐθὺ τοῦ ϲτόματοϲ τῆϲ ὑϲτέραϲ παράγειν αὐτὸ ϲυνεργοῦντα τῇ μεταθέϲει καὶ διὰ τῆϲ ἀκολούθου κατακλίϲεωϲ. ἑπὶ γὰρ τὸ ἀντικείμενον μέροϲ ἐϲχηματίϲθαι δεῖ τὴν κάμνουϲαν, ἐπὶ δεξιὰν μέν, εἰ τύχοι, πλευρὰν εἰϲ τὰ εὐώνυμα τοῦ ἐμβρύου παρεγκεκλι- κότοϲ, ἐπὶ δὲ τὴν ἀριϲτερὰν ἐπὶ τὰ δεξιὰ τοῦ ἐμβρύου τὴν ὁρμὴν λαβόντοϲ, ὑπτίαν δὲ κατωφερῆ τὴν θέϲιν ἔχουϲαν εἰϲ τὰ ἔμπροϲθεν καὶ ὡϲ πρὸϲ τὸ ἐπιγάϲτριον τοῦ βρέφουϲ παρεγκλίναντοϲ, πρηνῆ δὲ ἐπὶ γονάτων εἰϲ τὰ ἐνδον καὶ ὡϲ ἐπ’ ὀϲφὺν τοῦ ἐμβρύου παρεγκλί- ναντοϲ. εἰ δὲ καὶ μετὰ ϲφηνώϲεωϲ γέγονεν ἡ παρέγκλιϲιϲ, ἀναβιβά- ζειν πρότερον τὸ ἔμβρυον καὶ μετεωρίζειν, ὥϲτε ἀπὸ τοῦ ϲτομίου τῆε ὑϲτέραϲ ἀποϲτῆναι, καὶ οὕτωϲ ἀπευθύνειν. εἰ δὲ καὶ χεῖρα προβέβλη- κεν, μὴ ἐπιϲπἅϲθαι λαβόμενον αὐτῆϲ (μᾶλλον γὰρ ἐπιϲφηνοῦται προϲ- ανακλωμένηϲ ἢ ἐπινευούϲηϲ τῆϲ κεφαλῆϲ ἢ ἔξαρθρον γίνεται, ποτὲ δὲ 〈καὶ〉 ἀπορρήγνυται), 〈ἀλλὰ〉 κατὰ τοῦ ὤμου τοὺϲ δακτύλουϲ ἄκρουϲ ἐπερείϲαντα προανωθεῖν αὐτὸ κάν τῷ κύτει γενόμενον ἀπευθύνειν κάμ- ψαντα τὸν ἀγκῶνα καὶ οὕτωϲ πλευρᾷ τε καὶ μηρῷ παρατείναντα τὴν χεῖρα πρὸϲ τὸ ἀπαραπόδιϲτον τῆϲ ἀποτέξεωϲ. εἰ δὲ ἀμφοτέραϲ προ βέβληκεν τὰϲ χεῖραϲ, κατὰ τῶν δυοῖν ὤμων ἄκρουϲ ἐρείϲαντα τοὺϲ δακτύλουϲ ἀνωθεῖν αὐτὸ κἄπειτα τοὺϲ βραχίοναϲ ἀπώϲαντα, κάμψαντα. δὲ τοὺϲ ἀγκῶναϲ ἐπὶ πλευρὰν 〈καὶ〉 παρατείναντα τὰϲ χεῖραϲ τοῖϲ μηροῖϲ [καὶ] τοῦ κεφαλίου λαβόμενον ἐξέλκειν ἠρεμαίωϲ. εἰ δὲ μικροῦ τοῦ κεφαλίου τυγχάνοντοϲ τὰϲ δύο προβέβληκε χεῖραϲ, ἀπευθύνειν μὲν τὸ κεφάλιον ἀνακεκλαϲμένον, ϲυλλαμβανόμενον δὲ τῶν χειρῶν ἐπι- ϲπᾶϲθαι· διὰ γὰρ τὴν μικρότητα τοῦ κεφαλίου ϲφήνωϲιϲ ἐνιάκιϲ οὐ γίνεται. εἰ δὲ ἐπὶ πόδαϲ ἐνεχθὲν παρεγκέκλικεν εἰϲ τι μέροϲ, μετ- ἀκτέον αὐτὸ καὶ ἀπευθυντέον τῷ ἐπὶ κεφαλὴν παραπληϲίωϲ. εἰ δὲ τὸν 3 καθῆναι P: corr. Dietz 4 καὶ add. Ermcrins 5 τοὺϲ ρώγαϲ P. corr. Ermcrins μυούρου P ϲχηματιϲμὸν P. corr. Detz 6 καὶ addidi 7 ϲυνιέντοϲ P: corr. Dietz 9 post ἐμβρύου add. δὲ Rose 14 ὑπτία P corr. Dietz 14— 17 εἰ. τὰϲ ἔνδων· καὶ ψϲ ἐπ’ ὸϲφὺν τοῦ ἐμβρύου παρεγκλίνον- τοϲ (sic)· πρινὴ δὲ ἐπὶ γονάτων εἰϲ τὰ ἔμπροϲθεν· καὶ ὠϲ πρὸϲ τὸ ἐπιγάϲτριον τοῦ βρέφουϲ παρεγκλίναντοϲ P: ordiem turbatum restit. Ermcrins 16 τὰ ἐνδὸν Dietz παρεγκλίναντοϲ Ermerins 22 καὶ ex Paulo add. Rose ἀλλὰ spplevi ex Paulo τοὺϲ ὤμουϲ P: corr . Rose coll. P al. ἄκρωϲ P: corr. Ermcrins 23 ἐπερίϲανταϲ P: corr. Ermcrins 24 πλευρὰν P: corr. Dietz παρατείνανταϲ P: corr:. Ermcrins 26 ἀκρωϲ ἐρείϲανταϲ P. corr. Ermcrins 28. 29 καὶ transp. Rose 29 ἡρέμα· ὠϲ P : corr. Rose 30 ἀνευθύνειν P: corr. Ermcrins 31 ϲυλλαμβανομένων Ermcrins 34 ἐπευθυντέον P: corr. Ermcrins ἕτερον πόδα προβέβληκε, πάλιν μὲν οὐ δεῖ τούτου λαβόμενον ἕλκειν (μᾶλλον γὰρ ϲφηνοῦται τὸ ἔμβρυον τοῦ ἑτέρου ϲυγκαμπτομένου), τούϲ δακτύλουϲ δὲ ἄκρουϲ κατὰ τὸν 〈τοῦ〉 περιναίου τόπον ἐρείδειν καὶ εἰϲ τὸ κύτοϲ ἀπωϲάμενον αὐτὸν τῆϲ μήτραϲ, εἴτα καθέντα τὴν χεῖρα τὸ ἕτερον ϲκέλοϲ ἁπλοῦν καὶ τῷ ἑτέρῳ παρεκτείνειν. 〈εἰ〉 δὲ τοὺϲ δύο πόδαϲ προβέβληκεν τῆϲ ἑτέραϲ χειρὸϲ ἀνακεκλαϲμένηϲ ἢ καὶ τῶν δυοῖν, πάλιν ὡϲαύτωϲ ἀνωθεῖν τὸ ἔμβρυον καὶ τὰϲ χεῖραϲ καταϲτέλλειν. εἰ δὲ διαϲτῆϲαν τοὺϲ πόδαϲ διαφόροιϲ μέρεϲι τῆϲ ὑϲτέραϲ ἐνήρεικεν, ζευγνύειν τούττϲυϲ 〈καὶ〉 κατ’ εὐθὺ τοῦ ϲτομίου τῆϲ ὑϲτέραϲ τάϲϲειν. εἰ δὲ ἐπὶ γόνατα τὴν ὁρμὴν εἶληφεν, ἀνωθεῖν αὐτὸ καὶ οὕτωϲ τῶν ϲκελῶν ἁπλωθέντων ἐπὶ πόδαϲ ἐξέλκειν. εἰ δὲ ἐπὶ πυγὴν ἐνήνεκται, καὶ τοῦτο ἀναβιβάζειν, εἶτα τὰ ϲκέλη ἐξαπλοῦν, τὰϲ χεῖραϲ δὲ παρα- τείναντα τοῖϲ μηροῖϲ ἐπὶ πόδαϲ ἐξέλκειν. εἶτα πλάγιον ἐπικείμενον, εἰ μὲν πρηνὲϲ 〈ἤ〉 ὕπτιον, πράωϲ αὐτὸ διὰ τῶν δακτύλων ἐπὶ πλευρὰν ϲτρέφειν, ὅπωϲ εἰϲ κάθεϲιν τῇ χειρὶ γένηται τόποϲ. εἰ δὲ αὐτόθεν ἐπὶ πλευρὰν ἐϲχηματιϲμένον ὑπάρχει, παρενείραντα τὴν χεῖρα πράωϲ ἀνατρέπειν αὐτό , πλὴν ἀνίϲου μὲν τοῦ πλαγιαϲμοῦ τυγχάνοντοϲ κατὰ τὰ μᾶλλον ἀποκεκρυμμένα τοῦ ϲώματοϲ * * ὁ κατὰ τοὺϲ πόδαϲ· ἀμεί- νων γὰρ ὁ ἐπὶ κεφαλὴν ϲχηματιϲμὸϲ προδιοδευθέντων τῶν πλατυτέ- ρων, μὴ προϲανακλωμένων τῶν χειρῶν. εἰ δὲ διπλοῦν εἴη τὸ ἔμβρυον, ἄνω μὲν τοῦ διπλώματοϲ ὑπάρχοντοϲ, ἐξ ἴϲου δὲ τῶν ἄκρων ἀλλήλοιϲ παρακειμένων, ἁπλοῦν αὐτὸ προανωθοῦντα τούϲ κατὰ ϲκέλη τόπουϲ· ἀνίϲου δὲ τοῦ διπλώματοϲ ὄντοϲ ϲτρέφειν αὐτὸ πρῶτον καὶ τὸ δί- πλωμα πρὸϲ τὸν πυθμένα ποιεῖν, εἶτα ἁπλοῦν ἀνατρέποντα, καθάπερ εἰρήκαμεν. εἰ δὲ πλέονα τοῦ ἑνὸϲ ἐμβούου καταφέροιτο, πάλιν ἀνωθεῖν αὐτὰ καὶ ἀνατρέπειν ὡϲ ἐπὶ τὸ κύτοϲ καὶ καθ’ ἕν κομίζεϲθαι. πάντα δὲ ποιεῖν ἠρέμα καὶ ἀπεριθλάϲτωϲ καὶ ϲυνεχῶϲ ἐλαιοχυτοῦντα τοὺϲ τόπουϲ, ὥϲτε καὶ τὴν κύουϲαν ἀϲυμπαθῆ καὶ τὸ κυούμενον ϲῶον δια- φυλάξαι· πολλὰ γὰρ οὕτωϲ δυϲτοκηθέντα βιώϲαντα βλέπομεν.

1 τοῦτον P: corr. Ermcrins 3 τὸν περιιὸν κίου (ν κιο tenuioribus litt) P: τὸν τοῦ περιναίου Ermcrins ‘ad ingina infatis’ Must. (legebat uisi fallor περὶ τὸν τοῦ νέου τόπον) 4 αὐτὸν scripsi ( ‘cum’ Must.): ἀπὸ P del. Ermcrins τὰϲ χεῖραϲ P: corr. Ermcrins 5 εἰ add. Dietz. 8 ἐνήρεικεν scrpsi (cf. Ϲroemert, Memor. Graec. Hercut. p. 206, 4): ἐνεἰρήκει P: ἐνερἡρεικε Rose : ἐνερείδει Ermerins 9 ζευγνύοντα Rose καὶ add. Dietz 10 ἄνωθεν P: corr. Dietz 12 τοῦτο] fort. τότε 14 ἢ add. Ermcrins (‘vel’ Must.) 16 παρενέραντα P. corr. Dietz 18 lacanam indicavi. Sensum cognascere licet c Mustiona (p 88, 19 sqq: ‘st quiten ab omnibus melior descensus per capucel intecnitur sed sed si pedes fuerint proximtiores, ipos adprehmdat et sic addicere conetur’. ὁ κατὰ τοὺϲ πόδαϲ (del. Rose ἀμείνουϲ P. corr. Dietz 19 δὲ fro γὰρ Rose 20 πραϲαναπλωμέ- νων P: corr. Ermcrins 22 ἁπλοῦντεϲ P. corr . Rose: ἁπλοῦμεν Ermcrins πρὸϲἀνωθοῦντεϲ P: corr. Ermcrins et Rose 25 πλέον P: corr. Er- merins ἄνωθεν P: corr. Dietz 26 καὶ ante καθ’ ἕν scripsi: ἢ P. εἰτα Ermcrins

III [XIX]. Περὶ ἐμβρυουλκίαϲ καἰ ἐμβρυοτομίαϲ.

9 [61]. Εὶ δὲ μὴ ἐπακούοι πρὸϲ τὴν διὰ τῶν χειρῶν ἐφολκὴν διὰ μέγεθοϲ ἢ νέκρωϲιν ἢ καθ᾿ οἱονδηποτοῦν τρόπον ϲφήνωϲιν, ἐπὶ τοὺϲ εὐτονωτέρουϲ τρόπουϲ δεῖ μετελθεῖν, τὸν τῆϲ ἐμβρυουλκίαϲ καὶ τῆϲ ἐμβρυοτομίαϲ· καὶ γὰρ εἰ τὸ κυηθὲν διαφθείρει, τὴν κυοφοροῦϲαν τηρεῖν ἀναγκαῖον. διόπερ τὸν μὲν ὑποκείμενον δεῖ προλέγειν κίν- δυνον πυρετῶν ἐπιγινομένων καὶ νευρικῆϲ ϲυμπαθείαϲ, ἔϲθ᾿ ὅπου δὲ καὶ φλεγμονῆϲ ὑπερβαλλούϲηϲ, καὶ γάγγραιναν μάλιϲτα ὑποφαίνειν ὀλίγαϲ ἐλπίδαϲ ἔχειν (ἐφ᾿ ἧϲ ἔκλυϲιϲ, περιίδρωϲιϲ, περίψυξιϲ, ϲφυγμῶν ὑπόδυϲιϲ, πυρετὸϲ ὀξύϲ, παρακοπή τε καὶ ϲπαϲμόϲ)· μὴ ἀφίϲταϲθαι δὲ ὅμωϲ βοηθείαϲ. 〈δεῖ τοίνυν ἐπὶ κλίνηϲ〉 πᾶϲαν ϲχηματίζειν καταφερῶϲ ἀντιβατικώτερον ἐϲτρωμένηϲ ὡϲ μὴ πρὸϲ τὸ εἴκον ἐνδιδόναι τὴν ὀϲφύν, διεϲτώτων δὲ τῶν μηρῶν καὶ ϲυνηγμένων πρὸϲ τὸ ἐπιγάϲτριον τῶν ποδῶν ἐπὶ τοῦ ἐνηλάτου ϲτηρίζειν. εἶτα ἑκατέρωθεν δι᾿ ὑπηρετῶν τὸ ϲῶμα κατέχειν [ἢ γυναῖκεϲ ἔμπειροι καὶ ἰϲχυραὶ ἑκατέρωθεν]· εἰ δὲ μὴ παρείηϲαν, διὰ κηρίαϲ τῷ κλινιδίῳ τὸν θώρακα προϲκαταλαμβάνειν, ὥϲτε μὴ πρὸϲ τοὺϲ ἐπιϲπαϲμοὺϲ τοῦ ἐμβρύου ϲυνεπακολουθοῦν τὸ ϲῶμα τῆϲ καμνούϲηϲ τὸν τῆϲ ὁλκῆϲ τόνον ὑπεκλῦϲαι. καθίζειν δὲ αὐτὸν ἄντικρυϲ ὀλίγον ταπεινότερον πρὸϲ τὸ τὰϲ χεῖραϲ ἐπ᾿ ἵϲηϲ τοῖϲ. ποϲὶν τῆϲ καμνούϲηϲ ὑπάρχειν, καὶ παραϲτελλομένων τῶν πτερυγω- μάτων ἑκατέρωθεν δι᾿ ὑπηρετῶν πάλιν τὴν εὐώνυμον χεῖρα (διὰ τὸ καὶ προϲηνεϲτέραν εἰναι τῆϲ δεξιᾶϲ καὶ μετ᾿ εὐπρεπείαϲ εὐεργεϲτέραν καθίεϲθαι) ϲυνηγμένων κατὰ κορυφὰϲ είϲ μείουρον τῶν δακτύλων καὶ λελιπαϲμένων καθιέναι [καὶ] διεϲτῶτοϲ τοῦ ϲτομίου τῆϲ ὑϲτέραϲ, εἰ δὲ μή, θλίψεϲιν καὶ ϲυνεχέϲιν ἐλαιοχυτήϲεϲιν προαναχαλαϲθέντοϲ. ἔπειτα πειρᾶϲθαι τὸ παρεγκεκλικόϲ, εἰ | δυνατὸν, ἀπευθύνειν καὶ ζητεῖν τόπον εἰϲ κατάπαρϲιν ἐμβρυουλκοῦ πρὸϲ τὸ μὴ ἐκπεϲεῖν ῥᾳδίωϲ.

10 [62]. ἐπιτήδειοι δὲ πρὸϲ καταπαρμὸν τόποι τῶν μὲν ἐπὶ κεφαλὴν ὀφθαλμοὶ καὶ ἰνίον καὶ ϲτόμα πρὸϲ οὐρανίϲκον καὶ κλεῖδεϲ 1 III] cf. Aet. XVI 23 (φιλουμένου〉: PauI. VI 74; Must. II cap. XIX 26—30 1 cf. ad v. 11 2 ἐπολκὴν P: corr. Dietz 4sq. καὶ 〈τὸν〉 τῆϲ Rein- hold 5 διαφθείρει, scil. ὁ τρόποϲ: διαφθείρειϲ Ermerins διαφθείρεται Rose 6 ἐπικείμενον P: corr. Ermerins 8 γάγγραινα P: corr. Rose 11 post βοηθείαϲ sit. να′. Περὶ ἐμβρυοτομίαϲ· καὶ ἐμβρυουλκίαϲ P Προϲήκει τὸν ἰατρὸν . . . μᾶλλον κατάρροποϲ (p. 113, 11 — 21 D.) Aetiana p. 30, 13 —23 Z. ex Philumeno δεῖ eqs. suppl. Rose 15 ἢ γυναῖκεϲ . . . ἑκατέρωθεν seclusi ex Aet. (p. 30, 24sq. Z.) desumpta: ἢ γυναικῶν ἐμπείρων καὶ ἰϲχυρῶν Rose 16 προϲκαταλαμβάνειν Rose ex Paulo (cf. supra p. 137, 1): προϲλαμβά- νειν P 17 ϲυνεπακολουθοῦν scripei: μὴ ἐπακολουθ |ο|θ|ν (in ras.) P: ἀκολου- θοῦν Paul: μὴ del. Rose 18 ὑπ᾿ ἐγκλόϲη P: corr. Dietz 12 αὐτὸ P.) corr. Dietz 21 ὑπηρέτου Rose ex PauIo 22 εὐεργέϲτερον P: corr. Rose: ἐνεργέϲτερον Dietz 24 καὶ del. Ermerins 25 θλίψιν καὶ ϲύϲχεϲιν P: corr. Rose προϲαναχαλαϲθέντοϲ P (cf. Paul.): corr. Dietz 27 ἐμβρυουλκοῦ P, ut solet 28 τῶν Dietz: τῶ P 29 post κεφαλὴν add. καταφερομένων ex Paulo Rose post οὐρανίϲκον add ἀνθερεών τε ex P Paulo Rose καὶ οἱ ὑπὸ πλευρὰν τόποι, μαϲχάλαι δὲ οὐδαμῶϲ (ἐν γὰρ ταῖϲ διολ- καῖϲ ἐπιδιιϲταμένων τῶν βραχιόνων εἰϲ ϲφήνωϲιν ἡ τοῦ ἐμβρύου πλατύ- νεται περιοχή), ἀλλ᾿ οὐδὲ οἱ ἀκουϲτικοὶ πόροι (δυϲπαράδεκτοι διὰ ϲκο- λιότητα καὶ ϲτενοὶ λίαν)· τῶν δὲ ἐπὶ πόδαϲ τὰ ὑπὲρ τῆϲ ἥβηϲ ὀϲτέα καὶ μεϲοπλεύρια καὶ κατακλεῖδεϲ. ὅταν δὲ τῶν εἰρημένων μηδεὶϲ εὑρίϲκηται τόποϲ, εἰϲ κατάπαρϲιν ἑτοιμάζεται ϲπάθη διαίρεϲιϲ. θερμῷ δὲ ἐλαίῳ προκεχλιαϲμένον τὸν ἐμβρυουλκὸν τῇ δεξιᾷ χειρὶ κατέχειν, τὴν καμπὴν δὲ αὐτοῦ τοῖϲ δακτύλοιϲ κρύψαντα τῇ εὐωνύμῳ χειρὶ. πράωϲ ϲυνειϲφέρειν καὶ καταπείρειν εἴϲ τινα τόπον ἄχρι κενεμβατῇ- ϲεωϲ 〈ὧν〉 εἰρήκαμεν. καταπείρειν δὲ καὶ ἀντίθετον τούτῳ δεύτερον. ὅπωϲ ἰϲόρροποϲ καὶ μὴ ἑτεροκλινὴϲ 〈ὁ〉 ἐπιϲπαϲμὸϲ ἐπιτελῆται καὶ διὰ τοῦτο τοῦ μέρουϲ παρεγκλίνοντοϲ ϲφήνωϲιν ὑπομένῃ τὸ ἔμβρυον. εἶτα διδόναι τούϲ ἐμβρυουλκοὺϲ ἐμπείρῳ τινὶ κατέχειν καὶ παραινεῖν, ὅπωϲ πειθηνίωϲ δι’ αὐτῶν ἐφέλκηται τὸ ἔμβρυον μήτε ϲπαράττων ἐν τοῖϲ ἐπιϲπαϲμοῖϲ μήτε πάλιν ἀνιείϲ (ἀνατρέχει γὰρ τὸ προκύψαν ἀνεθέν), ἀλλ’, ὅταν δέη τὴν ἐφολκὴν ἐπιϲχεῖν, ἐν τὴ· προύπαρχούϲη τάϲει φυλάϲϲων τοὺϲ ἐμβρυουλκούϲ, μήτε μόνον ἐπ’ εὐθείαϲ ἐπιϲπώμενοϲ, ἀλλὰ καὶ εἰϲ τὰ πλάγια παρεγκλίνων, ὃν τρόπον ἐν ταῖϲ κομιδαῖϲ γίνεται τῶν ὀδόντων· οὕτω γὰρ ὑπὸ τῆϲ μοχλείαϲ μεταϲχηματιζόμενον τὸ ἔμβρυον τούϲ τε τόπουϲ ἀνευρύνει καὶ εὐκόμιϲτον γενήϲεται. τούτῳ δὲ τῷ τρόπῳ δεξιῶϲ ὑπηρετούμενον καθιέμενον τὸν λιχανὸν δάκτυλον μεταξὐ τοῦ ϲτομίου τῆϲ ὑϲτέραϲ καὶ τοῦ ἐϲφηνωμένου ϲώματοϲ περι- άγειν κυκλοτερῶϲ οἱονεὶ περιδέροντα καὶ εὐθύνοντα τὸ ἑτεροκλινῶϲ φερόμενον, καὶ τοὺϲ τόπουϲ ἐλαίῳ θερμῷ διαβρέχειν ἤ τινι τῶν εἰρημένων γλίϲχρων ἀφεψημάτων. κατὰ μέντοι τὸν τῶν ἐμβρυουλκῶν ἐπιϲπαϲμὸν μὴ εὐθέωϲ ὑπακούοντοϲ εἰϲ ἐξολκὴν τοῦ ἐμβρύου, κατ᾿ ὀλίγον δὲ καὶ πρὸϲ λόγον τῆϲ ἐφολκῆϲ ἐπακολουθοῦντοϲ, 〈τὸν〉 μὲν πρῶτον ἐμβρυουλκὸν τὸν ἰατρὸν μεταπείρειν εἰϲ τὰ ὑπερκείμενα δεήϲει, κἄπειτα τὸν δεύτερον, καὶ τοῦτο κατὰ τάξιν, ἕωϲ ἂν ὅλον τὸ τοῦ ἐμβρύου ϲῶμα διοδεύϲη. ὡϲαύτωϲ δὲ ἐνεργεῖν κᾶν ἐπὶ πόδαϲ φέρηται.

11 [63]. προβεβλημένου δὲ χερίου [ὡϲ] καὶ ἀνατρέπεϲθαι μὴ δυνα. μένου διὰ τὴν ὑπερβάλλουϲαν ϲφήνωϲιν ἢ καὶ ἀποτεθνηκότοϲ ἤδη τοῦ 24 sq. τῶν εἰρημένων γλίϲχρων ἀφεψημάτων] cf. p 136, 18 sq. 3 post δυϲπαράδεκτοι add γὰρ Experiens 5 μεπλεὐρια P: corr Dietz 6 εὑρίϲκεται P: corr. Dietz κατάπαλϲιν P: corr. Dietz πἀθῃ P corr. Ermerins 7 δεὶ P: corr. Rose 8 κρύψανταϲ P: corr. Ermerins: ἐγκρύψαντα ex Paulo Rose 9 το| ??πον P 10 ὧν add Rose : ὡϲ Dietz τοότων P: corr. Ermerins (cf. Aet. p. 31, 21 Z.; Paul.) δεύτεροϲ P: corr. Dietz 11 ὁ Paul.: om. P Aet. ἐπιτελκῖται P: ἀποτελῆται Eimerinns 14 ἐφέλκυται P: corr. Dietr 17 ἐπιϲπώμενον P: corr. Diets 20 ἀνευρύ νειν P. corr. Dietz: —νε Kalbfleisch 22 περιάγει P: corr. Diets 23 περι- δέρονταϲ καὶ εὐθύνονταϲ P: corr. Ermerins 25 τὸν Dietz: τι P 27 ἐξολκῆϲ P: corr. kind τὸν add. Dietz 28 τὸν ἰατρὸν scrpsi: ὅντινα P: del. Er - merins 30 ὡϲαότωϲ . φέρηται sches. Ermerins 31 προβεβλημένον P. corr. Dietz χερίου ex Paulo Rose: τῆ χειρὶ P ὡϲ sustuli ἐμβρύου (καθὼϲ ϲυμβάλλομεν ἐκ τοῦ μήτε ἐνερευθὲϲ εἰναι τὸ μέροϲ μήτε θερμὸν μήτε ϲφύζον, πελιὸν δὲ καὶ ψυχρὸν καὶ ἄϲφυκτον) περι- βάλλοντα δεῖ ῥάκη εἰϲ τὸ μὴ ὀλιϲθαίνειν ποϲῶϲ ἐπιϲπᾶϲθαι, καταϲχόντα δὲ πρὸϲ τὸ ἐμφανέϲτερα γενέϲθαι τὰ ὑπερκείμενα ἀποκόπτειν ἀπὸ τοῦ κατὰ τὸν ὦμον ἄρθρου. τὸ δὲ αὐτὸ ποιεῖν καὶ ϲκέλουϲ προπεϲόντοϲ. εiτα τοῖϲ δακτύλοιϲ ἀναϲτρέψαντα τὸ ἄλλο ϲῶμα διὰ τῆϲ καταπάρϲεωϲ τῶν ἐμβρυουλκῶν κομίζεϲθαι. τῶν δυοῖν δὲ χειρῶν προβεβλημένων καὶ μήτε ἀνατρέπεϲθαι δυναμένων μήτε παρακρούεϲθαι τοῖϲ ϲπαϲμοῖϲ, ὡϲ τὴν μίαν καὶ τὰϲ δύο διὰ τῆϲ παρὰ τοῖϲ ἀκρωμίοιϲ περικοπῆϲ ἀναιρεῖν. εἰ δὲ μείζονοϲ τοῦ κεφαλίου ὑπάρχοντοϲ ἡ ϲφήνωϲιϲ ἀπὸ τελοῖτο, διὰ τοῦ ἐμβρυοτόμου ἢ τοῦ πολυπικοῦ ϲπαθίου κρυπτομένου μεταξὺ λιχανοῦ καὶ τοῦ μικροῦ δακτύλου κατὰ τὴν ἔνθεϲιν, εἰ μὲν ὑγροκέφαλον εἴη τὸ βρέφοϲ, διαιρεῖν, ἱνα τοῦ ὑγροῦ κενωθέντοϲ ἡ περιοχὴ ϲυμπέϲη τῆϲ κεφαλῆϲ, εἰ δὲ φυϲικῶϲ ἁδροκέφαλον, τῇ χειρὶ ϲυνθλαϲτέον τὴν κεφαλήν, ϲυνείκει 〈γὰρ〉 εὐμαρῶϲ ἁπαλῶν ἔτι τῶν ϲωμάτων ὄντων. εἰ δὲ μή, τῷ ϲπαθίῳ καὶ τὸ κρανίον διαιρεῖν καλὸν ἡ κατὰ τὸν τοῦ βρέγματοϲ τόπον, εἰ δὲ μή, καθ’ οἱονδήποτε τρόπον· προεκκριθέντοϲ γὰρ τοῦ ἐγκεφάλου ϲυμπίπτει τὸ κεφάλιον. τὰ χείλη δὲ τῆϲ διαιρέϲεωϲ ἀποϲτρέφειν καὶ ϲυνθραύειν τὰ ὀϲτάρια δι’ ὸδον- τάγραϲ ἢ ὀϲτάγραϲ. εἰ δὲ διὰ μέγεθοϲ τοῦ ὅλου ϲώματοϲ μηδὲ οὕτωϲ ἑλκόμενον ὑπακούοι, τῶν δύο ὥμων ἐνερειδομένων τοῖϲ πλαγίοιϲ μέρεϲιν τῆϲ μήτραϲ, καὶ εἰϲ τὰϲ ϲφαγὰϲ βαπτίζειν τὸ ϲπαθίον μέχρι κενεμβατήϲεωϲ εἰϲ τὸ ἔμβρυον· ἀποκριθέντοϲ γὰρ τοῦ αἵματοϲ ἰϲχνὸν γίνεται τὸ ϲῶμα. μετὰ δὲ ταῦτα ὅλον τὸ κεφάλιον διαιρεῖν καὶ τὰ μεϲοπλεύρια διακόπτοντα καὶ 〈τὸν〉 πνεύμονα· πληρωθεὶϲ γὰρ πολ λάκιϲ ὑγρῶν καὶ αὐτὸϲ ἐπλάτυνε τὸν θώρακα. λύειν δὲ καὶ 〈τὰ〉 ϲυνδεδεμένα μέρη τοῦ ϲτήθουϲ διὰ τῶν δακτύλων ἀποϲπῶντα τὰϲ κατακλεῖδαϲ ἀπὸ τῶν ἀντιϲτέρνων ν〈ἤμὴ〉 εἰκόντων ἀπορρηγνύναι ϲυμπὶπτει γὰρ τὰ περὶ τὸ ϲτῆθοϲ μηκέτι διερειδόμενα ταῖϲ λεγομέναιϲ κλειϲίν. εἰ δὲ μηδ’ οὕτωϲ ὑπακούοι, τὸ ἐπιγάϲτριον διαρρινᾶν, ὡϲαύτωϲ κὰν ὑδρωπικὸν ἦ τὸ ἔμβρυον· κενωθέντοϲ γὰρ τοῦ ὑγροῦ ϲυμπίπτει 2 ϲφύζειν P. corr. Ermerins όψυκτον P: corr. Ermerins 4 πρὸϲ τὰ P: corr. Ermerins 5 τὸ δὲ . . . προπεϲόντοϲ secl Ermerins 6 ἄλλον p: corr. Ermerins καταπάλϲεωϲ P : corr. Dietz 8 παρακούεϲθαι P: corr. Rose: παρακολουθεῖν Ermerins ἐπιϲπαϲμοῖϲ Ermerins 9 εἰϲ τὴν P: corr. Bose ἀκρωμένοιϲ P: corr. Dietz 10 ἐνερείνει δὲ P. corr. Dietz μείζονον p: corr. Dietz τοῦ male iter. init. pers. P 13 ὑδροκέφαλοϲ Ermerins: ‘hsirocealus’ Must. p. 93, 5 15 ϲὺνθλάϲαντα P. corr. Rose: ϲυνθλᾶν αὐτν cmi. Kind ϲυνήκει P: corr. Ermerns (cf. infra p. 156, 7) γὰρ add. Rose 16 καὶ del. Ermerines, alte τῷ ϲπαθίῳ pos. Rose διαιρεῖ P: corr. Dietz 17 ἰ κατὰ P. corr. Diets: εἰ del. ?? τρόπον P. τόπον Detz del. Rἔoss 18 προκριθέντοϲ P: corr. Diεtz τούτ’ P: cor) . Dieta 19 ἀποϲτρέφει (erat φή) P: corr. Dieta 19sq. pro δι’ . . . εἰ hab διδόντα γράϲιοϲ· τὰ γράϲη P. corr. DG.etz et Ermerins 21 δύο Rose; δὲ P: del Ermerins ἐνερειδομένοιϲ P. corr. Diel: 25 τὸν add. Ermerins 26 τὰ add. Ermeris 28 ἢ μὴ add. Rose ἡκόντων P. corr. Rose del. Ermerins (addito καί ants διά) 30 ὑπακούοι scripsi ὑπήκοιτο P: ὑπείκοι Dietz ὑπογάϲτριον P: corr. Rose διὰρινῶν P: corr. Dietz πρὸϲ ἰϲχνωϲιν ἡ περιοχὴ τοῦ ϲώματοϲ. εἰ δὲ καὶ τὰ ἔντερα παρέχει. τῷ ἐπιγαϲτρίῳ τινὰ διόγκωϲιν, καὶ ταῦτα πρότερον ἕλκειν καὶ τὰ λοιπὰ τῶν παρακειμένων ϲπλάγχνων οὕτωϲ τε τὴν ὅλην ἐξενεγκεῖν ϲύγκριϲιν.

12 [64]. τὰ δ᾿ αὐτὰ ποιεῖν κἂν ἐπὶ πόδαϲ φέρηται. πρὸϲ ανακεκλαϲμέναϲ δὲ τὰϲ χεῖραϲ ἀποκόπτειν καὶ τὸ κεφάλιον εὐμεγε- θέϲτερον ὑπάρχον πάλιν θλᾶν· ὅπερ δυϲχερέϲτερον ἐπὶ τοῦδε τοῦ ϲχήματοϲ διὰ τὸ ἄνω τὸ κεφάλιον ὑποκεκρύφθαι. δεήϲει δὲ τῇ δεξιd τῶν ποδῶν λαβόμενον ἐξέλκειν, τῇ εὐωνύμῳ δὲ τὸ κεφάλιον ἀπευθύ- νεῖν ἔνδοθεν· ἀνακλαϲθὲν γὰρ εἰϲ τὸν αὐχένα τῆϲ ὑϲτέραϲ ἀποϲπᾶται πολλάκιϲ. ἐργῶδεϲ δὲ τὸ καθυπονοεῖν τὴν εὐώνυμον χεῖρα πρὸϲ τὰϲ ἐξολκὰϲ ἔχειν οἰκειότητα τῷ καὶ τοὺϲ ὄφειϲ διὰ τῆϲ αὐτῆϲ ἕλκεϲθαι (ψευδῆ γὰρ ἀμφότερα)· ἰδίᾳ δὲ εἰϲ κάθεϲιν κεχρηϲίμευκεν, ὡϲ ἔμ- προϲθεν ὑπεδείξαμεν. ἐπὶ δὲ τῶν πλαγίων καὶ διπλῶν ἐμβρύων εί μὴ ἀπευθύνοιτο, τὰ ὑποπίπτοντα τρωτέον, ἐφ᾿ ὧν μὲν τὸ ἐπιγάϲτριον, ἐφ᾿ ὧν δὲ τὰϲ μαϲχάλαϲ καὶ τὰ μεϲοπλεύρια καὶ τὰ παρὰ τοῖϲ νεφροῖϲ ωϲ ἐπὶ λαγόνα. εἰ δὲ νεκρὸν καὶ ὑπερμέγεθεϲ ὑπάρχοι, τὸ μὲν ὅλον ἐνδὸν αὐτὸ κατατέμνειν ἐπιϲφαλέϲ, ἄμεινον δὲ τὸ προπαλὲϲ ἀεὶ γενό- μενον. οἷϲ γίνονται ἀποκοπαὶ κατ᾿ ἄρθρα, καὶ γὰρ τὰ ὀϲτᾶ κατὰ πέραϲ ῥᾳδίωϲ ἀπὸ τῆϲ ϲυνόδου λύεται. ϲυντιθἐναι δὲ τὰ κομιϲθέντα καὶ ἐπιβλέπειν μή 〈τι〉 παραλέλειπται. πολλάκιϲ δὲ διὰ τὴν ἐπὶ πόδαϲ ἀπείρων ὁλκὴν ἀποϲπᾶται τὸ κεφάλιον καὶ δύϲληπτόν ἐϲτιν διὰ τὴν περιφέρειαν καὶ τὸ προανατρέχειν κατὰ τὴν εὐρυχωρίαν τῆϲ μήτραϲ. ὁπότε Ϲ ὠϲτρατοϲ μὲν ὡϲ ἐπὶ τῶν λίθων εἰϲ τὴν ἔδραν καθεὶϲ τὸν τῆϲ εὐωνύμου χειρὸϲ δάκτυλον, τῇ δεξιᾶ δὲ πιέζων τὸ ἐπιγάϲτριον πειρᾶται τὸ κεφάλιον κατάγειν, οὐχ ὁρῶν ὡϲ ἐν τῷ ἀπευθυϲμένῳ 〈ὁ〉 δάκτυλοϲ οὐ δύναται τῆϲ κεφαλῆϲ ἐφικέϲθαι· προχειροτέραϲ γὰρ οὔϲηϲ τῆϲ κύϲτεωϲ πολὺ προανακεχώρηκεν ἡ ὑϲτέρα, καθάπερ ἔμ- προϲθεν ὑπεδείξαμεν. διόπερ καθέντα τὴν χεῖρα καὶ ψαύϲαντα τοῦ κεφαλίου προβιβάζειν αὐτὸ κατ᾿ ἐπικυλιϲμὸν ἄχρι τοῦ τραχήλου τῆϲ ὑϲτέραϲ, εἶτα δι᾿ ἐμβρυουλκοῦ καταπάρϲεωϲ κομίζεϲθαι. μεμυκότοϲ δὲ. τοῦ ϲτομίου ταὐτὰ ποιεῖν ἅπερ ἐπὶ τοῦ χορίου διδάϲκειν μέλλομεν.

13 [65]. μετὰ 〈δὲ〉 τὴν ἐμβρυουλκίαν καὶ ἐμβρυοτομίαν, ὡϲ ἤδη φλεγμαίνοντοϲ τοῦ τόπου διὰ τὸν ἐπιγινόμενον ϲκυλμόν, διὰ τῶν 13 ἔμπροϲθεν ὑπεδείξαωεν] p. 140, 21 sqq. 20sq] cf. Aet. XVI 23 p. 33, 27— 30 Z. 28sq. ἔμπροϲθεν ὑπεδείξαμεν] supra p. 6, 20 sqq. 32 ἄπερ . . διδἀϲκειν μέλλομεν] infra 146,14 14 sqq. (cf. Ggnak. d. Sor. p.100 sqq. 8 ἀποκεκρύφθαι Ermerins 10 ἀνακλαϲθέντα δ P. corr. Ermerins: ἀνακλαϲθὲν δὲ Rose 15 ὑπογάϲτριον Ermerins 19 καὶ Rose. διὰ P κατὰ Rose. καὶ P 21 ?? add. Ermerins δὲ P: γὰρ Ermerins 22 ἄπειρον P corr. Rind 23 προϲανατρέχειν P. cortex κατὰ Ermerins: καὶ P 24 καθείϲ τὸν Ermerins: καθιϲτῶν P 25 πιάζων P: corr. Ermerins ὑπογάϲτριον Er- merins 27 ὁ add. Reinhold προχειρότερα P: corr. Dietz 28 προϲ- ανακεχώρηκεν P: correxi 32 φορίου P: corr. Ermerins 33 δὲ add. Ermerins 34 ϲκυαμὸν P. corr. Dietz ἐμβροχῶν ἀνιέναι καὶ παρηγορεῖν· αἱμορραγίαϲ δὲ γενομένηϲ τοῖϲ πρὸϲ αὐτὴν χρῆϲθαι καταλλήλοιϲ. τὸ δὲ ὠκυτόκια προϲαναγράφειν, ὡϲ ἄλλοι καὶ οἱ περὶ τὸν Ἡ π π οκράτην ἐποίηϲαν, ϲχεδιάζοντόϲ ἐϲτιν. οὕτε γὰρ δάφνηϲ φύλλα ξηρὰ μετὰ θερμοῦ ὕδατοϲ οὔτε δίκτα- μνον ἢ ἀβρότονον καὶ κεδρία καὶ ἄνιϲον μετὰ γλυκέοϲ καὶ παλαιοῦ ἐλαίου οὕτε καρπὸϲ ἀγρίου ϲικύου κηρωτῇ προϲπλαϲϲόμενοϲ φοινικίνῃ καὶ ὀϲφύι περιαπτόμενοϲ ὠκυτοκίαν παραϲκευάζει·| τὰ δὲ προειρημένα βοηθήματα λύοντα τὸ πάθοϲ καὶ τὴν ἐξ αὐτοῦ δυϲέργειαν λύει.|

IV [XX]. Περἱ ἐγκα τεχομένων δευτέρων.

14 [1 71]. Μϲτὰ δὲ τὴν ἔκδοϲιν τοῦ ἐμβρύου πολλάκιϲ ὑπομένει τὸ χόριον, 5 〈δὴ〉 καὶ δεύτερον’ καλεῖται, καὶ δυϲχερείαϲἐπιφέρει μετα- βάλλον καὶ ϲυϲτρέφον περὶ αὺτὸ τὴν ὑϲτέραν καὶ διὰ τοῦτο πόνουϲ κεφαλῆϲ καὶ ἤτρου καὶ ϲυνολκὰϲ ἢ πνιγμοὺϲ ἀποτελεῖ, ποτὲ μὲν ἔτι ϲῷζον τὴν πρὸϲ τὸν ὀμφαλὸν τοῦ ἐμβρύου ϲυνέχειαν, ποτὲ δὲ ἀπε- ϲπαϲμένον (ἀπροόπτωϲ τοῦ ἐμβρύου κατενεχθέντοϲ ἢ τῆϲ μαίαϲ ἄπει ρωϲ τὸν ἀποτιλμὸν ἐργαϲαμένηϲ], καὶ ποτὲ μὲν ἀποκεκρυμμένον, ποτὲ δὲ ἀπὸ μέρουϲ προκύπτον, καὶ ἤτοι τὴν πρὸϲ τὴν ὑϲτέραν ϲυνέχειαν ἡ προϲάρτηϲιν ἔτι ϲῷζον ἢ ἀπολελυμένον, ποτὲ μὲν ἐπιμεμυκότοϲ, ποτὲ δὲ διεϲτῶτοϲ ἀκμὴν τοῦ ϲτομίου τῆϲ ὑϲτέραϲ, καὶ ἤτοι χωρὶϲ φλεγμονῆϲ ἢ ϲὺν φλεγμονῇ.

Ἱπποκράτηϲ μὲν οὑν πταρμικοῖϲ χρῆται καὶ ϲυνάγει τὰ πτερύ- για τῆϲ ῥινόϲ, ἱνα διὰ τῆϲ τοῦ πνεύματοϲ εἰϲ τὸ βάθοϲ ἐμπτώϲεωϲ ἐκπέϲῃ τὸ χόριον. Εὐρυφῶν δὲ ὁ Κενίδιοϲ οὐραγωγοῖϲ χρῆται ποτίϲμαϲιν τοῖϲ ἀπὸ δικτάμνου καὶ ἐλελιϲφάκου, καὶ πεϲϲοῖϲ τοῖϲ αἱμαγωγοῖϲ διὰ ϲτρουθίου καὶ ’λυρικῆϲ ἴρεωϲ καὶ κανθαρίδων καὶ μέλιτοϲ, καὶ καταϲειϲμῷ τῷ διὰ τῆϲ κλίμακοϲ προϲδεδεμένηϲ τῆϲ. 3 καμνούϲηϲ. Εὐήνωρ δὲ καὶ Ϲὠϲ τρατοϲ καὶ Ἀπ ολλ ώνιοϲ ῃ Προυϲιεὺϲ ἐπιλαμβάνεϲθαί φαϲι δεῖν τοῦ προέχοντοϲ καὶ οζτωϲ 3 ἀλλοί καὶ οἱ περὶ τὸν Ἱπποκράτην] Ηipp. De morb. mul. I 77 (VIII1 170 sq. L.) 7sq. τὰ δὲ προειρημένα βοηθήματα] nupva p. 107, 30sqq.; 119, 12sqq. 9 IV) cf. (Orib. t. IV 632sq. Aet. XVI 24 (Φιλουμένου) Paul. VI 75 (Orib. lat. t. VI 346, 6 21 Ἱπποκράτηϲ] Aphor. V 49 (I 550, 5 L..): Epid. II 5, 25 (V 132, 10 L| 23 θὐρυφῶν ὸ Κνίδιοϲ] cf. ποτὰ καὶ πρόϲθετα Ηipp. De morb mvl. I 78 (VIII 176 sqq. De nat. mul. 32 |7II 346sqρ. L 2 οὐκυτοκυῖαν πρὸϲ ἀναγραφὴν P: corr. DGιetz 5 κεδρίαν P. κεδρίδεϲ ex Rppocrate (PIlI 170, 12 D ) Ermerins, sed (f. Dioso. Mat. med I 77, 3 κεδρία) ἔμβρυα καταϲπ 6 οὐτε Rose: τε P φυνικίνω P: corr Rose 8 sequunπtur ima P νῆ ′ ’Ὅϲα δεῖ ποιεῖν πρὸ τοῦ τὴν ἐμβρυουλκυίαν ἐργάϲαϲθαι et νγ’ Ἐπιμέλεια μετὰ τὴν ἐμβρυοτομίαν (p. 119, 10 z— 121, 21 D.) Actiana. (cf. ‘Gunak d. Sor. p. 63 eq.). deinde cap. XV editionis nostrae de uteri προ- laps 2 de ἰoco copitis cf. supra ad p. 55, 10 10 i1 mo. μϛ’ P 11 5 . . . καλεῖται sedlus. Ermerins (cf. Aet. p. 34, 3 Z.) δὴ add. Schoene ex Paμlo 12 περlαυτιὲ (erat ῶ) P 19 δ’ ἑϲτῶτοϲ P: corr. Rose 24 λελιϲφἀ- κου P: corr. Dietz 26 πρὸϲδεδομένηϲ P. corr. Dietz 27I ϲῶϲτροϲ P corr. Ermerims ἐξέλκειν. Δίων δὲ καὶ τοῖϲ δι’ ἐλελιϲφάκου χρῆται καὶ ϲμύρνηϲ καὶ ϲελίνου ϲπέρματοϲ ποτίϲμαϲιν. τινὲϲ δὲ ὑποθυμιῶϲιν, οἷον ἄϲφαλτον, τρίχαϲ ἀνθρωπείαϲ, κέραϲ ἐλάφειον. χαλβάνην, μελάνθιον, ἀρτεμιϲίαν. Ϲτρὰτων δὲ ὁ Ἐραϲιϲτράτειοϲ εἰϲ χύτραν ἀργυρᾶν ἢ χαλκῆν καϲϲιτέρῳ περικεχυμένην ἀρώματα βάλλει νάρδον, καϲίαν, ἔτι δὲ πρά- ϲιον, ἀρτεμιϲίαν, δίκταμνον, Ϲούϲινον, ῥόδινον, μέλι, καὶ κρατήϲαϲ τὸ πωμάτιον αὐλίϲκον περιτίθηϲιν, οὐ τὸ ἕτερον πέραϲ εἰϲ τὸ γυναικεῖον ἁρμόζει αἰδοῖον καὶ πυριᾶ τοὺϲ τόπουϲ δι’ ὀλίγου πυρὸϲ ἀναθερμαίνων τὰ ἀγγεῖα. M αντίαϲ δὲ παρακατακλίνει τὸ βρέφοϲ τοῖϲ μηροῖϲ τῆϲ κυούϲηϲ, ἵνα διὰ τῆϲ οἰκείαϲ φύϲεωϲ καὶ κινήϲεωϲ οὔτωϲ ἐφέλκηται τὸ χόριον· μὴ ϲῳζομένηϲ δὲ τῆϲ πρὸϲ τὸ βρέφοϲ τοῦ χορίου ϲυνεχείαϲ μολίβδου μέγεθοϲ ἐκ τοῦ προέχοντοϲ ἀποκρίμνηϲιν, ἱνα τῷ βάρει καταϲπαϲθῇ τὸ χόριον.

15 [1 72]. πάντα δὲ μοχθηρὰ τὰ προειρημένα. διὰ μὲν γὰρ τῶν πταρμικῶν ὁ πλείων ϲπαραγμὸϲ παραυτίκα μὲν τὸν ἐξ αἱμορραγίαϲ, ὕϲτερον δὲ τὸν ἐκ νευρικῆϲ ϲυμπαθείαϲ ἀποτελεῖ φόβον. τὰ δὲ ποτί- ϲματα κακοῖ τὸν ϲτόμαχον καὶ ἀνατρέπει, τὰ δὲ αἱμαγωγὰ πεϲϲάρια δάκνοντα καὶ ἀνελκοῦντα ϲπαϲμοhϲ καὶ ϲυνολκὰϲ καὶ ϲυμπαθείαϲ παραϲκευάζει· πλήϲϲει δὲ βιαίωϲ καὶ ὁ καταϲειϲμόϲ. τὸ δὲ ὁπωϲοῦν ἐπιϲπᾶϲθαι τὸ χόριον διὰ τὸν ϲπαραγμὸν φλεγμονὴν ἐπιφέρει καὶ ἀδύνατον, ὅπου μέμυκε τὸ ϲτόμιον καὶ οὐδὲν προπίπτει τοῦ χορίου μέροϲ. τὰ δὲ ὑποθυμιάματα δριμύτητι τὴν φλεγμονὴν αὔξει καὶ ϲυμ πληροῖ τὴν κεφαλήν. διὰ δὲ τὸν αὐτὸν λόγον ἡ ἀπὸ τῶν ἀρωμάτων πυρία περίεργόϲ ἐϲτιν, καὶ ὁ κατὰ τὸ ἕτερον πέραϲ τιθέμενοϲ εἰϲ τὸ γυναικεῖον αἰδοῖον αὐλίϲκοϲ τῇ διαδόϲει πυρούμενοϲ περιφλέγει τούϲ τόπουϲ. πολέμιον δὲ καὶ τὸ διὰ τῆϲ ἐξαρτήϲεωϲ τοῦ μολίβδου βιαίωϲ τὴν ἔκφυϲιν ἀποϲπᾶν, καὶ μᾶλλον ἤδη φλεγμονῆϲ ὑπαρχούϲηϲ (ή τε τοῦ χορίου διὰ τοῦ λίνου ϲφίγξιϲ ἄτονοϲ μὲν οὐϲα περιολιϲθήϲει πάντωϲ, εὔτονοϲ δὲ ϲυμπάθειαν οἴϲει καὶ λειποθυμίαν)· ἀλλ’ οὐδὲ πάντοτε προέχει 〈τι〉 τοῦ χορίου. καὶ τὸ διὰ τῆϲ κινήϲεωϲ τοῦ βρεφουϲ ἐπιβλαβέϲ, δεῖ γὰρ ἐμπείρωϲ τὴν ὁλκὴν γενέϲθαι.

16 |1 73]. διὸ ϲῳζομένηϲ τῆϲ πρὸϲ τὸν ὀμφαλὸν αὐτοῦ ϲυνεχείαϲ ἐπὶ χειρῶν μιᾶϲ ὑπηρέτιδοϲ δεῖ τιθέναι τὸ βρέφοϲ ὑπεϲτρωμένου ῥάκουϲ· εἷτο διὰ τοῦ ϲυμπεφυκότοϲ οὐραχοειδοῦϲ ἐντέρου τῷ ὀμφαλῷ τρόπον τινὰ ὁδηγούμενον ἐπικαθιέναι δεῖ τὴν χεῖρα πειθηνίωϲ 〈τε〉 διὰ τῆϲ ἐφ’ ἑκάτερα τὰ μέρη παραφορᾶϲ ϲυνεντεινομένηϲ ἄμα τῆϲ κυούϲηϲ 9 Μαντίαϲ] cf. Hipp. De superfct. 8 (VIII 480 sq. L.) 32 §16] Must.II crp. XX 5 βάλλειν P: corr. Dietz καϲϲίαν P πράϲιον P 7 παρεντίθηϲιν kalbfleciseb 8 fort αιδοῖον ἁρμόζει 9 παρακατακλίνειν P corr. Dietz 10 οὐτωϲ scripsi: τούτου P. τοῦτο Rose 15 προϲέχοντοϲ P: corr. Ermerins ἀποκρήμνηϲιν Rose: ἀποκριμνὴϲοι P 16 ποτίματα P: corr. Dietz 17 ϲτόμαϲτον P. corr. Dietz 25 πυρούμενον P: corr. Ermerins 27 ἤ τϲ Rose: ἤτοι P 28 ϲφίγξιϲ Ermerins: ϲφίξαϲα P 30 τι add. Ermerins 35 τε ad Rose (καὶ ante πειθ. add Ermerins) 36 ϲυνεντεινομένην P corr. Dietz ἄνευ ϲπαραγμοῦ τε καὶ ἀποϲπαϲμοῦ κομίζεϲθαι τὸ χόριον· εἰ δὲ πλεί- ονοϲ χρεία εἴη διατριβῆϲ, τὸ βρέφοϲ ἀπολύειν τῆϲ πρὸϲ τὸ κρατοῦν ϲυνεχείαϲ καὶ ταὐτὰ ποιεῖν δεῖ. καὶ εἰ μηδ’ ὅλωϲ ἐμπεφύκοι, τὸ ἔμ- βρυον ἤδη παραλαβόντα καταϲχεῖν ἁρμόϲει τὸ ὑπερέχον καὶ ἠρέμα παράγειν, ἐπανιέντα 〈μὲν〉 ὅτε ϲυϲτέλλεται τὸ ϲτόμιον, ἐφελκόμενον δὲ ὅτε διίϲταται. καὶ μηδενὸϲ προκύπτοντοϲ μέρουϲ, ἐν διαϲτάϲει δὲ τοῦ ϲτομίου μένοντοϲ, λελιπαϲμένην τὴν χεῖρα καθιέναι, καὶ εἰ μὲν ἀπολελυμένον τῆϲ πρὸϲ τὴν μήτραν ϲυμφύϲεωϲ τὸ χόριον καὶ εἰϲ αὺτὸ ϲυνεϲτραμμένον εἴη, ἐπιϲπᾶϲθαι λαβόμενον, εἰ δὲ ϲυμπεφυκόϲ, ἁπλώϲαντα τοὺϲ δακτύλουϲ ἐνδοθὲν πειρᾶϲθαι διὰ τῆϲ ἐξ ἑκατέρου μέρουϲ ἀντιπεριαγωγῆϲ ἀπολύειν αὐτὸ πειθηνίωϲ· οἱ γὰρ ἀπείρωϲ κατ’ εὐθ τείνοντεϲ καὶ τὴν ὑϲτέραν ἐπεϲπάϲαντο πολλάκιϲ εἰϲ ἐκϲτρο- .φῆν. μὴ ἐπακούοντοϲ δὲ τοῦ δευτέρου πρὸϲ τούϲ ἠρεμωτέρουϲ ἐπι- ϲπαϲμούϲ ἢ καὶ μεμυκότοϲ τοῦ ϲτομίου καὶ φλεγμαίνοντοϲ καταλείπειν αὐτὸ [καὶ] δεῖ καὶ ὡϲ φλεγμονὴν θεραπεύειν δι’ ἐγχυματιϲμοῦ καὶ καταπλάϲεωϲ τῶν μορίων καὶ θερμῆϲ τροφῆϲ· ἀνιεμένηϲ γὰρ τῆϲ φλεγμονῆϲ ἀπολύεται τὸ ἀλλότριον καὶ κατὰ διαμύδηϲιν ἐκπίπτει (καθ’ ὃν τρόπον καὶ ἐνιάκιϲ ϲυναπέπλευϲε τοῖϲ ὑγροῖϲ καὶ κῶλον ἔξαρθρον, μετὰ φλεγμονὴν 〈δὲ〉 καταρτιϲμοῖϲ ἐπηκολούθηϲεν]. χωρὶϲ εἰ μὴ βάϲειϲ μὲν χοιράδων προϲφυεὶϲ καταλείπουϲί τινεϲ ὡϲ 〈εἰϲ〉 διαμύδηϲιν γενηϲομένην. τὸ δὲ χόριον ἐμπεφυκὸϲ κατηγγειωμένωϲ ϲπλάγχνῳ μετὰ βίαϲ ἀποϲπάϲαι δεῖ καὶ μὴ καταλείπειν τῷ χαλαϲμῷ δυνάμενον πειθηνίωϲ περιμυδῆϲαι.|

V [XXI]. 〈Περἱ τῶν ἐν γυναικείοιϲ μέρεϲιν ἀπ οϲτημά των.〉

VI[XXII]. 〈περὶ τ ὧν ὑϲ τεραϲ ἑλκ κῶν〉

VII [XXIII]. 〈περἱ καρκινωμάτων ἐν μτρα 〉 15 ὡϲ φλεγμονὴν θεραπεύειν] cf. supra p. 108, 3 sqq. 24 V] cf. (Orib. Synops. ad Eustath. IX 49 Aet. XVI 28 (Ἀρχιγένουϲ), 89ρ. 134sqq. Z; Paul. III 65; VI 73, Caet. Aural. Tard. V 91; Must. II c. XXI 25 VI] cf Orib Synops. ad Eustath. IX 50: Act. XVI 91 (Ἄρχιτένουϲ) p. 138 sq. Z ; P Paul. III 66; Must. II c. XXII 26 VII] cf. Orib. Synops. ad Eustath. IX 51; Aet. XVI 96 (Aρχιγένουϲ) p. 143 sq. z.; Paul. III 67; Must. II c. XXIII 2 χρεία εη] mala χρείη είνε εἴη χρεία 3 ταῦτα π. ὄεί P. corr. Ermerins μὴ ὅλωϲ P. corr. Ermerins ἐμπεφύκει P: correxi: ἐμπέφυκε Ermerins 4 ἔδει παραλαβεῖν P: corr. Rose παραρμὸϲει P: corr. Rose 5 μὲν addidi 6 καὶ ante διίϲταται P: transp. Rose προκὸπτοντοϲ P: corr. Emerins 8 τῦ μήτραγ P (ν ex corr ): corr. Dietz 9 εἴη Ermeins: ἡ P 10 ἐνδοξον P corr. Ermerins 12 malo ἐκτροπὴν 15 δεῖ καὶ ὡϲ Ermerins: καὶ δικαίωϲ P 16 καταπλάϲεωϲ τῶν Ermerins: κατὰ πλαϲμάτων P μυρίων P. corr. Dletz γὰρ Ermerins: δὲ P 18 καὶ (prius) del. Rose 19 δὲ addidi ἐπι- κολούθηϲεν P: correxi: ἐπακολουθῆϲαν Rose 20 ἡ μὴ βάϲιϲ P. corr. Dietz εἰϲ addidi 21 γενηϲομένην scripsi: γενομένην P. γενομέναϲ Rose 22 ἀπεϲπἀϲαι P. corr. Dietz 23 post περιμυδῆϲαι m P seq. Actian ap. 34, 8— 35, 20 Z. (διεϲτῶτοϲ . . . ἀγόντων), deinde μz’ Πcpl δυϲτοκειῶν

VII[XXIV]. 〈Περὶ ϲυρίττων ἐν μήτρα〉

ΙX [XXV]. 〈Περὶ ὑπερμεγέθουϲ νύμρηϲ〉

X [XXVI]. 〈Περὶ κερκῶϲε εωϲ〉

XΙ [ XXVII]. 〈Περὶ θὑμῶν τῶν ἐν γυναικείοιϲ μέρεϲιν〉

XII [ XXVIII|. 〈Περὶ ῤα γάδων 〉

XIII[ XXIX]. 〈Περὶ κονουλωμάτων.〉

XIV [XXX]. 〈Περὶ αἱμορροῖδων ἐν τἠ ἠτρ ρα〉

XV [XXXI]. Περὶ προπτώϲεωϲ μήτραϲ [δι᾿ ἐμβρυουλκίαν].

35 [84]. Πρόπτωϲιϲ ὑϲτέραϲ λέγεται ἡ τῆϲ ἐκτροπῆϲ περὶ τὴν μήτραν ἀπειλή· οὐ γάρ, ὥϲ τινεϲ ὑπολαμβάνουϲιν, ἀπολυθεῖϲα ἡ μήτρα τῶν προϲφύϲεων ὅλη προπίπτει (οὐδὲ γὰρ ἀποκαταϲτῆναι δύναται, 〈ἐὰν τοιαύτη γένηται〉 πρόπτωϲιϲ)· τὸ δὲ προπῖπτον παρα- πλήϲιόν ἐϲτιν ῷῷ ϲτρουθοκαμήλου παρὰ τὸ μᾶλλον καὶ ἧττον πρὸϲ λόγον τῆϲ κατὰ τὴν βίαν γινομένηϲ ἐκτροπῆϲ. προπίπτει μὲν οὑν ϲπανίωϲ, διὰ πλείουϲ δὲ αἰτίαϲ. καὶ γὰρ ἀφ᾿ ὕψουϲ κατενεχθεῖϲα γυνὴ καὶ ἐπὶ τὰ ἰϲχία ἑδραϲθεῖϲα πάϲχει τὸ τοιοῦτον ῥηγνυμένων 〈καὶ ἀποϲπωμένων〉 τινῶν ὑμένων τῶν ϲυνδούντων αὐτὴν πρὸϲ τὰ παρακείμενα. γίγνεται δὲ καὶ δι᾿ ἐξολκὴν εὔτονον τοῦ χορίου, ὅπερ μάλιϲτα ἐν ταῖϲ λεγομέναιϲ ὠμοτοκίαιϲ ϲυμβαίνει. καὶ ἄτεχνοϲ δὲ ἐμβρυουλκία εἰργάϲατο τὸ πάθοϲ. γίγνεται 〈δὲ〉 καὶ διὰ κατοχὴν 〈τοῦ〉 πνεύματοϲ ἢ πήδημα καὶ διὰ βάρουϲ ἄρϲιν καὶ διὰ πληγήν, 1 VIII] Must. II c. XXXIV 2 IXI cf. Aet. XVI 105 (φιλουμένον) p. 152 sq. Ζ.; Paul. VI 70; Must II c. XXXV 3 X] cf. Aet. XVI 106 p. 153 Z; Paul. VI 70; Must. II c. XXVI 4 XI] cf. Aet. XVI 107 (φιλουμένοτ) p. 154 Z; Paul. VI 71 Must. II e. XXVII 5 XII] cf. Crib. Synops. ad Eustath. IX 52; Act XVI 109 p. 156 Z; Paul. III 175, 1; Must. II. XXVIII e XIII] cf. Aet. XVI 105 (Ἀϲπαcαι)p. 155 Ζ.) Paul. III 75, 1 Must. II c. XXIX 7 XIV] cf. Aet. XII 99 (Ἀϲπαϲίαϲ) p. 147 sq. Ζ.; Paul. III 75, 2; Must. II c. XXX 8 XVI cf 〈Orib. Synops. ad Eustath LX 55; Aet XVI 71 (cωρανοῦ); Paul. III 72; Must. II c. XXXI (Gunoh. d Sor. p. 64 sqq 9 § 35] cf Aet. p. 109, 8– 110, 9 Z. 8 Περὶ πτώϲεωϲ μήτραϲ, δι᾿ ἑμβρυουλκυία: ∽ P in textu (Περὶ προπτώ- ϲεωϲ μήτραϲ διεμβρυουλκίαν indice) 9 in my. νδ᾿ P τῆϲ ὑϲτέραϲ Aet. 11 προπίπτει Aet.: πρὸϲρίπτες P 12 ἐὰν τοιαύτη γένηται add. Aet. προπίπτον Aet.: πρὸϲπίπτον 14 προπίπτει Aet.: πρὸϲπίπτει P 17 καὶ ἀποϲπωμένων add. Aet. 19 ἀτέχνωϲ P: corr. Dietz 19 9 sq. δὲ (erat δι] ἐμβρυουλκία |(erat αν) P 20 δὲ add. Aet. 21 τοῦ add Aet. ἢ πήδημα supra licaul P ἐνίοτε δὲ καὶ διὰ παράθεϲιν ὑγροῦ πολλοῦ καὶ γλίϲχρου 〈τῇ πολλῇ ἐπιτέγξει χαλαρῶν γενομένων καὶ παρειμένων τῶν κατὰ τὸν ἄνιω πυθμένα αὐτῆϲ ἐξαρτημάτων〉. ϲυνέβη δὲ τοῦτο καὶ διὰ ψυχικὸν πάθοϲ· ἢ γὰρ τέκνων ἀποβολῆϲ προϲαγγελθείϲηϲ ἢ πολεμίων ἐφόδου ἢ κατὰ θάλαϲϲαν χειμαϲθεῖϲαι ϲφοδρῶϲ ἔπαθον τὴν πρόπτωϲιν, λυθεῖ ϲαι τὸ πᾶν ϲύγκριμα, ὥϲτε καὶ τὴν μήτραν ἐξολιϲθῆϲαι. ἐϲθ’ ὅτε δὲ ἄνευ τινὸϲ αἰτίαϲ τοιαύτηϲ τῶν ϲωμάτων ἀϲθενηϲάντων |καὶ τῶν ἀντεχόντων αὐτὴν ὑμένων καὶ μυῶν ὁμοίωϲ παραλύϲει ἀτονηϲάντων ϲυνέϲτη τὸ πάθοϲ, οἰον γίνετm ἐπὶ τῶν παρηκμακυιῶν. κατ’ ἀρχὰϲ μὲν οὑν γίνεται πλείονοϲ αματοϲ φορά, ἔπειτα δὲ καὶ ὀδύνη λαγόνων καὶ ὀϲφύοϲ καὶ ἐπιγαϲτρίου καὶ αἰδοίου, καὶ φόβοϲ ἐϲτὶ ψυγένταϲ 〈τοὺϲ τόπουϲ〉 [τὸν] ϲπαϲμὸν ἐπενεγκεῖν· χρονιϲμοῦ δὲ γενομένου καὶ τῶν ϲωμάτων τυλωθέντων ὅ τε φόβοϲ καὶ ὁ πόνοϲ ἐκλύεται.

36 [85]. ἔνιοι μὲν οὑν ὅλην λέγουϲιν προπίπτειν, τῶν ἀντε- χόντων αὐτὴν ὑμένων καὶ μυῶν ῥαγέντων ἐκ πληγῆϲ ἡ τινοϲ τῶν ἐμφερῶν 〈ἢ〉 χαλαϲθέντων καὶ ὅμοιόν τι παραλύϲει ἐργαϲθέντων· οἱ δὲ π ἔρι τὸν ‘Ιπποκράτην καὶ Ἡρφιλον μόνον τὸ ϲτόμιον (γνωρίζεται δὲ ἐκ τοῦ τρuφεροῦ προπῖπτον τὸ ϲύγκριμα ὅμοιον κεφαλῆ πολύποδοϲ. ὡϲ Ἡρὁφιλοϲ ἔλεγεν, πόρον ἔχον ὡϲ παραδέξαϲθαι διπύρηνον)· οἱ δὲ μηδ’ ὅλωϲ· οὐκ ἂν γάρ φαϲιν ἀποκαθίϲαι τὴν μήτραν ἀπὸ μέρουϲ, φλεγμαῖνον δὲ τὸ ϲτόμιον ψανταϲίαν παρέχειν προπτιώ- ϲεωϲ. οἱ δὲ κατ’ ἐκτροπὴν γίνεϲθαι τὴν πρόπτωϲιν αὐτῆϲ ὑπο- λαμβάνουϲιν, ὡϲ ποτὲ μὲν 〈τὸν〉 ἔξωθεν, ποτὲ δὲ τὸν ἔνδον αὐτῆc χιτῶνα προπίπτειν· διπλῆν γὰρ αὐτὴν ὑπάρχειν καὶ τὸν μὲν ἔξωθεν αὐτῆϲ χιτῶνα τοῖϲ ὑπερκειμένοιϲ ϲυμπεφυκέναι, τὸν δ’ ἔϲωθεν τούτῳ ϲυνηρτῆϲθαι καὶ τῆ χαλάϲει τῶν ὑμνων προπίπτειν· οἱ δὲ καὶ τὴν ὅλην κατὰ ῥῆξιν ὴ παράλυϲιν, ἢ ἀπὸ μέρουϲ καὶ εἰϲ τὰ ἑαυτῆϲ κοῖλα ἔτι ἐνδιπλουμένην. ὅταν μὲν οὐν κατὰ ῥῆξιν, φαϲίν, προπέϲῃ, φανήϲεται παντελῶϲ ἔναιμοϲ, κατὰ προήγηϲίν τινοϲ πτώϲεωϲ ἢ βίαϲ 17 οἱ δὲ περὶ τὸν ἰπποκράτην] de orifcii prolapst cf Hipp. De morb. mul II c. 145 (VIII p. 318 sqq. L.); de totius uteri ibid c. 144 (VIII 316 sq.), unde Onidia illa a Sorano Hippocrati mom adscribi patet 19 ὡϲ ‘Hρόφιλοϲ ἔλεγεν] cf. supra ad p. 8, 23 22 οί δὲ] Demetrium Apameum de inversione μteri docuisse testis est Papyrus Goletisohtscheo Arch. f Papyrusforsch. III 159 col. III 3 (cf ‘Gynak. d. Sor p. 65, 2) 1 — 3 τῇ πολλῇ . . . ἐξαρτημάτων add. Aet 2 καὶ παρειμ. γενομ. Aet. transposni 5 ϲφοδρῶϲ Aet.: ϲφόδρα P 6 ἐεαλιϲθήϲαϲαν προπεϲεῖν Aet. 7 τοιαύτηϲ αἰτίαϲ Aet. 9 ϲυνέϲτη Aet : ϲύνεϲτι P 11 ἐπιγαϲτρίου Aet.: ἐπιγαϲτρίων P ψυγένταϲ Aet : φυγένταϲ P 12 τοὑϲ τόπουϲ add. Aet. τὸν om. Aet 15 ἢ add. Εrmerins. ‘aut relaxatis wembrais’ Must. τι Ermerins: τῆ P 18 — 20 γνωρίζεται . . . διπύρηνον secius. Ermirine 18 προπίπτειν P: corr. Rose κεφαλὴν P: corr. Dietz 19 πόνον P: corr. kind 20 μηδ’ ὅλωϲ scripsi: μήδ’ ὁλον P φηϲίν P. corr. Irmmerins ἀποκαθίϲαν P: corr . Dietz τὴν μήτραν scrips (quo respicit αὺτῆϲ et αὐτὴν in eis quoe sequuntur): τὸ μὴ P 23 ὡϲ ποτε sc cripsi: ὡϲ τήν P. ὡϲ πὴ Rose τὸν add. Dietz ποτὲ δὲ scripsi: οι δέ Ρ: πῆ δὲ Rose 24 πρὸϲπίπτειν P: corr. Dietz. 28 (νδιπλουμένηϲ P: corr Ermerins τινὸϲ ἢ πληγῆϲ· ὅταν δὲ κατ’ ἐπιχαλαϲμὸν ἢ καὶ παράλυϲιν, οὐκ ἔναιμοϲ οὔτε παχυτέρα, καὶ κατὰ τὸ πλεῖϲτον ἐξ ἀδήλου προφάϲεωϲ, ἐνιάκιϲ δὲ καὶ κατὰ τὰϲ αὐτὰϲ ταῖϲ προτέραιϲ περιϲτάϲειϲ παραλύεται. καὶ πάλιν ἀπὸ μέρουϲ μὲν αὐτῆϲ προπεπτωκυίαϲ ἀπευθυϲμένου τρόπον ἐξ ἑκατέρων τῶν μερῶν ἐκπροπτώϲειϲ ὁρῶνται. κατ’ ἐκϲτροφὴν δὲ 〈τῆϲ〉 ὅληϲ περιφερείαϲ ὄγκοϲ ϲτρογγύλοϲ εὑρίϲκεται προπίπτων, ἐμ φερὴϲ ψῷ, ποτὲ μὲν ἐν τῷ γυναικείῳ μένων κόλπῳ, ποτὲ δὲ προ- χειρὸτεροϲ γινόμενοϲ κοὶ πρὸ τῶν πτερυγωμάτων, ἐνερευθὴϲ 〈μὲν〉 κατ’ ἀρχάϲ, ὑπόλευκοϲ δὲ ὕϲτερον. ϲυγχωρήϲαντεϲ δὲ καὶ ὅλην 〈ἢ〉 ἀπὸ μέρουϲ αὐτὴν προπετῶϲ 〈φέρεϲθαι〉 μεμφόμεθα πρῶτον 〈μὲν〉 εὐρυφῶντα δι’ ἡμέραϲ καὶ νυκτὸϲ ὅληϲ 〈τὴν〉 κάμνουϲαν ἐξαρτή- ϲαντα τῶν ποδῶν ἀπὸ κλιμακίου κἄπειτα κατακλίναντα μὲν ὑπτίαν, θΘρέψαντα δὲ πτιϲάνῃ ψυχρῇ· ἀνυπομόνητοϲ γὰρ ἡ ἀνάρτηϲιϲ καὶ. φυϲώδηϲ ἡ τροφὴ καὶ ἄτεχνοϲ ἡ τῶν ἡμερῶν διαρίθμηϲιϲ, ἐξ ὧν εἰϲ τοὺϲ καιροὺϲ ἀποβλέπει. θὐήνωρ δὲ ϲάρκα βοείαν ἐντίθηϲιν εἰϲ τὸ γυναικεῖον αἰδοῖον, οὐκ εἰδὼϲ τοὺϲ ἀπὸ τῆϲ ϲήψεωϲ ἰχῶραϲ [ἐν] τῇ δριμύτητι νομῆϲ αἰτίουϲ γενήϲεϲθαι. Διοκλῆϲ δὲ ἐν τῷ δευτέρῳ τ ὧν Γυναικείων ἐνθλίβων πνεῦμα διὰ χαλκευτικῆϲ φύϲηϲ ἀπεντάϲϲει. τὴν ὑϲτέραν, εἰτα ὑοιὰϲ περιψήξαϲ καὶ εἰϲ ὄξοϲ ἀποβάπτων ἐντίθηϲιν, ϲτρόφον μὲν ἐργαϲάμενοϲ διὰ τοῦ πνεύματοϲ, θλίψιν δὲ διὰ τῆϲ ῥόαϲ· ἀπηνὴϲ γὰρ καὶ ϲτύφουϲα. τινὲϲ δὲ ϲάκκον τρίχινον τῇ ὑϲτέρᾳ προϲβάλλουϲιν, ὥϲτε διὰ τὴν ὀξύτητα τῶν τριχῶν ἀλγήϲανταϲ τοὺϲ τόπουϲ ϲυνελκυϲθῆναι, μὴ εἰδότεϲ ὅτι τὰ παραλελυμένα μὲν οὐδὲν ἀλγεῖ, τὰ δὲ ἀλγήϲαντα πρὸϲ ὀλίγον ϲυνελκυϲθέντα προπίπτει πάλιν. οἱ π ὅλοι δὲ τοῖϲ μὲν εὐώδεϲιν ἀποϲφραίνουϲιν, ὑποθυμιῶϲιν δὲ ὑπεναντίωϲ τὰϲ ὑϲτέραϲ, καὶ νῦν ὡϲ ζῷον οἰόμενοι τὴν ὑϲτέραν φεύγειν μὲν τὰ δυϲώδη, πρὸϲ δὲ τὰ εὐώδη φέρεϲθαι. μεμφόμεθα δὲ 11 θὐρυφῶντα] concinit eius cura cum praeceptis apud Hipp. VIII 316sq. L. (VII 318) VIlI 460sq.), ubi et ἡ τῶν ἡμερῶν διαρίθμηϲιϲ (v. 17). notandum pero is viiuperando Eursphonte de suspensione usuIlieris per (clien et moteut miti Soranu verbis male intellectis (cf. Ermerins in edit. Hipp. II p. LXXIY) 17 Διοκλῆϲ] fr. 182 p 203 Wellm.; cf. supra ad p 112, 14 12 ῥόαϲ ῥόα Dioec. Mat. mcd. I 110; ῥόαι Atticorum, ῥοιαί Iayun teste Galeno ?? 605 (CMG v 4, 2 p 295, 13); de (facultate cf. et Gal. XII 115 25 εἰ πολλοί] cf supra ad p. 112, 4 26 καὶ νῦν . . . οἰόμενοι] cf. sp ta p. 112, 1 10 sqq.; 113, 3sqq. 2 παχύτηϲ P: corr. Rose 3 τάϲ Rose: αἰτίαϲ P 4 προπεπτὼκει P: corr. Rose 5 ἐμπεπτώϲειϲ P: corr. Rose 6 τῆϲ add. Rose (post ὅληϲ Er- merins) πρὸϲπίπτων P: corr. Ermerins 7 ψῶ Ermerins: ὡϲ P 8 μἰν adddidi 9 ἢ add. Ermeins (cf. p. 148, 27), καὶ Sehoene 10 φέρεϲθαι add. Ermcrins μὲν add Ermerims 11 ερυῶντα P. corr. Dietz τὴν κάμνουϲαν Ermerins: κάμνουϲα P 13 ψυχρὰν P: corr. Dietz 15 ἀποβλέπειν P: corr. Ermerins 16 ἐν del. Ermerins 17 8 Rose: δωδεκάτω P 18 ἀπεντάϲϲει scripsi coll. p. 101, 24: εῖτα ἐντάϲϲειν P 19 περιψήξαϲ scripsi: περιψύξαϲ P περιψήϲαϲ Ermerins: περιλέψαϲ Dietz 21 ῥοάϲ P. corr. Dietz τύφουϲα P: corr. Dietz 22 προβάλλουϲιν P: corr. Ermerms 24 προπίπτιιν P corr. Ermerins 25 δὲ (prius) Ermerins: μὲν P 26 ταῖϲ ὑϲτέραιϲ P: corr. Schoene ὥ P καὶ Ϲτρά τῶν α ϲποδῷ δεδευμένῃ τὸν κόλπον ἀναπληροῦντα, προϲ- θέτῳ δὲ χρώμενον καϲτορίῳ· δριμεῖα μὲν γὰρ ἡ ϲποδόϲ, ϲυμπληρω- τικὸν δὲ τὸ καϲτόριον.

37 [86]. ἁρμόϲει τοίνυν προϲφάτου μὲν οὔϲηϲ τῆϲ προπτώϲεωϲ. ἐναίμου δὲ τῆϲ ὑϲτέραϲ βλεπομένηϲ καὶ ἀφλεγμάντου, προπερικλύ ϲαντα μὲν τὸ ϲπλάγχνον ὕδατι ψυχρῷ ἢ [ὄξει] ὀξυκράτῳ τοῖϲ δακτύ- λοιϲ ἐγχειρεῖν τῇ τῆϲ μήτραϲ καταϲτολῇ, καὶ γὰρ ὑπακούει κατ’ ἀρχὰϲ ῥᾳδίωϲ πρὸϲ τὸν καταρτιϲμόν. εἰ δὲ μὴ ὑπακούοι, διὰ ϲπόγγου περι- φεροῦϲ προϲτεθέντοϲ ἐνδιατάϲϲειν μετεωριζομένων 〈τῶν μηρῶν〉 ὑπύ τινων δεξιῶϲ ὑπηρετεῖν δυναμένων. μετὰ δὲ τὴν καταϲτολὴν ἐκπλῃ ροῦν τὸ γυναικεῖον αἰδοῖον ἐνθέϲει ϲπογγιᾶϲ ὀξυκράτῳ βεβρεγμένηϲ ἠερίου καὶ τῇ ἐπιδέϲει ϲυλλαμβάνοντα ϲυνάγειν τούϲ μηροὺϲ καὶ περιπλέκειν ἐκτεταμένουϲ· μετεωρίζειν δὲ τὰ περὶ τὴν ὀϲφὺν ὑποθέϲει προϲκεφαλαίου ἢ τὰ περὶ τοὺϲ πόδαϲ τῆϲ κλίνηϲ μετέωρα ποιεῖν. καὶ ϲυϲτέλλειν ἄχρι διατρίτου καὶ τότε διδόναι τροφὴν ὀλίγην ἁπλῆν, εἶτα παρὰ μίαν· ϲτερεοποιηθείϲηϲ δὲ τῆϲ καταϲτολῆϲ μετὰ προϲοχῆϲ ἀναλαμβάνειν .εἰ τὰ τῆϲ ἡλικίαϲ ϲυλλαμβάνοιτο. [87.] ἐπἱ γὰρ τῶν πρεϲβυτέρων καταϲτέλλεται μὲν ἡ μήτρα, προπίπτει δὲ πάλιν εὐχερῶϲ.

38. εἰ μὲν οὑν ϲκύβαλα ἐν τῷ ἀπευθυϲμένῳ παρακέοιτο, διὰ κλυϲτῆροϲ αὐτὰ κομιϲτέον ἁπλοῦ. ὡϲαύτωϲ δὲ καὶ εί ἐν κύϲτει περίτ- τωμα εἴη, διὰ καθετῆροϲ αὐτὸ κομιϲτέον. ϲυμβαίνει γὰρ ἐπὶ 〈τὸ〉 πλεῖϲτον ἐγκατέχεϲθαι ταῦτα τῷ μέϲην τὴν ὑϲτέραν τεταγμένην ἀπευ- θυϲμένου καὶ κύϲτεωϲ παραποδίζειν 〈τε〉 ἐν ταῖϲ προπτώϲεϲι ταῖϲ φυϲι- καῖϲ ἐκκρίϲεϲι θλίβουϲαν καὶ ϲτενοχωροῦϲαν τοὺϲ τόπουϲ 〈καὶ παραποδί - ζεϲθαι ὑπ’ αὐτῶν ἐν ταῖϲ ἀναθλίψεϲιν αὐτήν〉. ϲχηματίζειν δὲ μετὰ τοῦτο τὴν κάμνουϲαν ὑπτίαν ὑψηλότερα ἔχουϲαν τὰ ἰϲχία καὶ κάμψα- ϲαν τὰϲ ἰγνύαϲ μετὰ τοῦ διεϲτάναι ἀπ’ ἀλλήλων τὰ ϲκέλη. ἔπειτ ἐλαίῳ πολλῷ χλιαρῷ καταντλήϲαντα τὸ προπεπτωκὸϲ τῆϲ μήτραϲ ἐπὶ πολὺ καὶ ποιήϲαντα ϲύϲτρεμμα ἐξ ἐρίου ϲχήματι καὶ πάχει ἀναλογοῦν τῷ γυναικείῳ κόλπω περιβάλλειν ἔξωθεν τὸ ϲύϲτρεμμα τοῦ ἐρίου ἰϲχνοτάτῳ καὶ καθαρῷ ὀθονίῳ. κἄπειτα καταβάπτειν ταχέωϲ εἰϲ 17 sq] Aet. p.110, 10-13 z. 19 § 38] Aet. p. 110, 13—111, 17 z. 1 δεδευμένον P. corr. Ermεrins 3 post καϲτόριον lacumam statuit Rose. De toto loco usque ad 17 cf. ′Gynak. d. Sor.’ p. 65, 3 6 ὄξει seclus. Dietz 7 post ἐγχειρεῖν add. δκήϲει P ex Aet. (p. 110, 9 Xὲ z) 9 ἐνδιατάϲϲει P : corr. Dintz τῶν μηρῶν add. Rose 10 τινων Rose: τῶν P δεξιῶν P corr. Di8etz 12 ϲυλαμβάνονταϲ P: corr. Rose 15 διατρίτου Rose: δια- τρίτηϲ P 17 ἀναλαμβάνειν, seil. τὴν ἀναληπτικὴν ἐπιμέλειαν παραλαμβάνειν lac. stat kolbfleisch coll. Aetio 18 προπίπτει Aet.: πρὸϲπίπτει P 21 τ Aet.: om. P 23 τε add. Aet. 24 post τόπουϲ add. Aet. καὶ παραποδί- ζουϲαν (scripsi παραποδίζεϲθαι) ὑπ’ αὐτῶν ἐν ταῖϲ ἀναθλίψεϲιν αὐτῆϲ (scrpsi αὐτὴν), ubi καὶ παραποδιϲθεῖϲαν . . . αῦθιϲ 〈οὐ καταϲτέλλεϲθαι〉 tenptavit Rose 27 τὰϲ ἰγνύαϲ Aet.: τὰ ἰϲχία P διεϲτάναι P; διαϲτῆναι Aet. 28 καταντλήϲαντα Ermerins: καταντλήϲαϲ P: καταντλήϲανταϲ Aet. 29 ποιή- ϲαντα Ermerins: ποιήϲανταϲ P ὕet. ἀνολογοῦν Aet.: ἀναλογοῦντα P 31 καθαρωτάτῳ Aet. ὀξύκρατον ἢ [καὶ 〈εἰϲ〉 ἀφέψημα χλιαρὸν μυρϲίνηϲ ἢ ϲχίνου ή βάτου ἢϲιδίων ἢ ῥόδων ἐγκαθίζειν κἄπειτα καταβάπτειν] εἰϲ χυλὸν ἀκακίαϲ ἢ ὑποκιϲτίδοϲ οἴνῳ διειμένηϲ καὶ προϲτιθέναι τῇ ὑϲτέρᾳ καὶ διαβιβά- ζειν πᾶν τὸ προπεπτωκὸϲ ἠρέμα ἀναθλίβοντα, ἄχριϲ οὐ ἡ μήτρα ἐπὶ τὸν ἴδιον τόπον ἀναχωρήϲῃ καὶ ὁ τοῦ ἐρίου ὄγκοϲ ὅλοϲ ἐν τῷ κόλπῳ γένηται [τοῦτ’ ἔϲτιν ἐν τῷ αἰδοίῳ]. εἶτα ἔρια ἔξωθεν ἐπιτιθέναι οἴνῳ ϲτύ φοντι βεβρεγμένα, εἶτα ϲκέπειν τὸ ἦτρον ὅλον ϲπόγγῳ ἢ ἐρίοιϲ ἐξ ὀξυκράτου τεθλιμμένοιϲ καὶ τὸ ἐπιγάϲτριον καὶ ἐφήβαιον καὶ ὀϲφύαϲ καὶ ἐπιδεϲμεῖν ἐκτείνειν τε τὰ ϲκέλη τῆϲ γυναικόϲ, ὥϲτε τὸ ἕτερον τῷ ἑτέρῳ ἐπικεῖϲθαι. μετὰ δὲ τοῦτο ϲικύαϲ προϲβλητέον μετὰ φλογὸϲ πλείονοϲ πρὸϲ ὀμφαλὸν καθ’ ἑκατέραν λαγόνα καὶ ὀϲφραντὰ ταῖϲ ῥιϲὶν εὐώδη ϲυνεχῶϲ προϲενεκτέον. τῆ δὲ τρίτῃ τῶν ἡμερῶν ἐγκειμένου τῷ κόλπῳ τοῦ ἐρίου ἐγκαθιζέτω ἡ γυνὴ εἰϲ οἶνον μέλανα αὐϲτηρὸν κεχλιαϲμένον ποϲῶϲ ἢ εἰϲ ἀφέψημα βάτου ἢ μυρϲίνηϲ ἢϲχίνου ἢ ϲιδίων. μετὰ δὲ τὸ ἐγκάθιϲμα κατακλιθείϲηϲ αὐτῆϲ ὑπτίαϲ ἀναρρόπου ὡϲ ὑψηλότερα ἔχειν τὰ πρὸϲ τοῖϲ ἰϲχίοιϲ, τὸ μὲν ἐγκείμενον ἔριον ἐξαιρείϲθω, ἕτερον δὲ ἐντιθέϲθω βεβρεγμένον τῷ αὐτῷ φαρμάκῳ. καταπλαττέϲθω δὲ τὸ ἐπιγάϲτριον φοίνιξιν, ἀλφίτοιϲ, ϲιδίοιϲ, 〈φακῷ μετ’ ὀξυμέλιτοϲ〉. καὶ διὰ τρίτηϲ πάλιν τὰ αὐτὰ γινέϲθω μέχρι παν- τελοῦϲ θεραπείαϲ.

39 [88]. εἰ δὲ πολὺν ἔξω χρόνον μείναϲα φαίνοιτο ὑπόλευκοϲ ἥδη κατεψῦχθαι, ποτὲ δὲ καὶ προδήλωϲ φλεγμαίνειν καὶ περιωδυνεῖν ἢ κατὰ παράλυϲιν προπεπτωκέναι, θερμῷ ὕδατι ἢ ὑδρελαίῳ 〈καταντλεῖν〉 ἢχυλῷ τήλεωϲ ἑφθῆϲ ἢ λινοϲπέρμου ἢ μολόχηϲ καὶ οὕτωϲ ἀπεντάϲϲειν· ἄν δὲ τὸ μέγεθοϲ 〈τῆϲ φλεγμονῆϲ〉 ἀπαιτήϲῃ, καὶ φλεβοτομεῖν καὶ τοῖϲ ἄλλοιϲ χρῆϲθαι χαλαϲτικοῖϲ διὰ τὴν παράλυϲιν [ἢ τὸ μέγεθοϲ τῆϲ φλεγμονῆϲ]. εἰ δὲ χρονίϲειεν, ὥϲτε ϲυνεχῶϲ προπίπτειν, ὀξυκράτῳ περιπλύνειν θερμῷ καὶ ἐγκαθίζειν τῷ ὀξυκράτῳ ἐφ’ ἱκανὸν χρόνον, ἔπειτα τὰ προειρημένα ποιεῖν πάντα, ἤγουν ϲικύαϲ κούφαϲ καὶ τὰ ἐπιθέματα τά τε διὰ φοινίκων, μήλων ἰυδωνίων καὶ πάντων ἤδη τῶν ϲτύφειν δυναμένων ἢ τὰ δι’ ἰτεῶν καὶ τῶν τὸ αὐτὸ ποιεῖν δυναμένων. εἶτα τὴν ὅλην ϲύγκριϲιν τονοῦν τῷ ἀναληπτικῷ κύκλῳ χρώμενον, 29 τὰ προειρημένα] cf. supra § 38, 3 sq. 1 sq. καὶ 〈εἰϲ〉 . . . καταβάπτειν conturbata seclusi: om. Aet. (cf. infra 13—15) 4 προπεπτωκὸϲ Aet.: πεπτωκὸϲ P ἀνοθλίβοντα Ermerins: ἀνα- θλίβονταϲ P Aet. 6 τοῦτ’ ἔϲτιν (τοῦ τέλουϲ P) ἐν τῷ αἰδοίῳ P Aet.: seclusi (cf. p. 150, 1; 151, 13) 7 εἰτα Aet.: ἡ καὶ P 8 ὁϲφόοϲ P : corr. Dietz 10 προβλητέον P: corr. Dietz 11 καὶ ante καθ’ add. Ermerins; sed cf. Aet. p. 111, 8 Z. 12 ϲυνεχεῖ P: corr. Dietz 14 κεχλιαϲμένον Aet.: κεχαλα- ϲμένον P 15 ἀνατρόπου P: corr. Dietz: ἀναρρόπωϲ Kind: om. Aet. 18 ἀλφί- τοιϲ Aet.: ἀμφοτέροιϲ P 18 sq. φακῷ μετ’ ὀξυμέλιτοϲ Aet. (cf. Orib ): om. P 21 φαίνοιθ’ ὑπόλευκοϲ Kind: φαίνοιτο λοιπὸν P: pallida Must 23 κα- ταντλεῖν om. P: fomentamda est’ Must. 25 τῆϲ φλεγμονῆϲ inseruit Rose ἀπαι 7 P 26 sq. ἢ τὸ μέγεθοϲ τῆϲ φλεγμονῆϲ sustulit Rose 27 πρὸϲ πίπτειν P: corr. Dietz 30 καὶ ante μήλων add. Rose 31 τὰ Rose: τὴν P τοῖϲ . . . δυναμένοιϲ P corr. Rose ὕϲτερον δὲ τῷ μεταϲυγκριτικῷ· φοινίϲϲειν δὲ τὰ περὶ τὸ ἐφήβαιον καὶ τὴν ὀϲφὺν καὶ τὸ ἐπιγάϲτριον παροπτήϲει, ϲυήγμαϲιν δριμέϲιν, ϲιναπιϲμῷ, πεϲϲοῖϲ τοῖϲ διὰ νίτρου καὶ ϲταφίδοϲ 〈καὶ〉 ἁλῶν καὶ πᾶϲι τοῖϲ ἐκ τῶν μεταϲυγκριτικῶν ἐϲκευαϲμένοιϲ ὑλῶν. ἱ πλεῖϲτοι δὲ ϲυνεχῶϲ προπίπτουϲαν αὐτὴν ἁλϲὶν ἢ νίτρῳ ϲυμπάϲαντεϲ οὕτωϲ ἀπῶ θοῦϲιν, ὅπερ καὶ Θεϲϲαλὸϲ ἐνόμιϲεν 〈οὐκ〉 ἀκολούθωϲ αὺτῷ. τὰ γὰρ μεταϲυγκριτικὰ δεῖ παραλαβεῖν ἐν διαλείμματι [ἢ ὅτε] μᾶλλον ἢ ἐν ἐπιθέϲει, ὅτε προπέπτωκεν ἡ μήτρα.

40 [ 89]. μελανθείϲηϲ δὲ αὐτῆϲ ἀπὸ μέρουϲ διὰ τὸ ἔξω μεῖναι πλείοϲι χρόνοιϲ, εἰ καί τινεϲ ἱϲτοροῦϲι ϲυμβιῶϲαι μέχρι παντὸϲ ἐνίαιϲ τὴν μήτραν προπεπτωκυῖαν, τοῖϲ πρὸϲ νομὰϲ χρηϲτέον· εἰ δὲ μή, καὶ ἀποτμητέον τὸ μελανθέν, εἰ καὶ λοβὸν ῆπατοϲ ἢ πνεύμονοϲ ἀποτέμνομεν κατὰ τὴν πρόπτωϲιν μελανθέντα. κὰν ὅλη μελανθῇ, τὴν ϲύμπαϲαν ἀποτμητέον, οὐ μόνον διὰ τοὺϲ ἱϲτορήϲανταϲ αὐτὴν ἀκινδύνωϲ ἐκτέμνεϲθαι, ὧν ἔμπροϲθεν ἐμνημονεύϲαμεν, ἀλλ’ ὅτι τὸ ἀποκοπτόμενον οὐκέτι κύριόν ἐϲτιν μέροϲ, ἠλλοτριωμένον δὲ ϲῶμα καὶ ἀνοίκειον. εἰ δὲ ἐκ τοῦ ϲυνεχῶϲ προπίπτειν ἑλκωθεῖϲα ϲυμφύη τοὶϲ πτερυγώμαϲιν, ὡϲ ἱϲτοροῦϲί τινεϲ, διακριτέον τὴν πρόϲφυϲιν ὡϲ ἐντέρου πρὸϲ περιτόναιον· ἄμεινον δὲ τῆϲ ἀϲφαλείαϲ χάριν τῶν πτερυτωμάτων τι τῇ μήτρᾳ προϲχαρίζεϲθαι μὴ δυναμένηϲ τῆϲ δία κρίϲεωϲ ἴληϲ ἀποτελεϲθῆναι.

XVI [XXXII]. 〈Περὶ φιμοϲευϲ μτραϲ〉

XVII [XXXIII]. 〈Περὶ ἀτρῖτων 〉

XII (XXXIV. 〈Περ διοπτριϲμο 〉 15 ἔμπροϲθεν] sunra libr. I 15 22 XVI] cf. Orib. Synops. ad Eumtath. IX 53 Aet. XVI 97 p. 145 z: paul. III 73) Must. II c XXXII 23 XVIII cf. Art XV I 89 p. 136 sq. z.; Must . II c. XXXIV 24 XVIII] cf. Aet. XVI 69 p. 136 sq. Z., Must. II c. XXXIV 3 ϲιναπιϲμῷ Relnhold: B ποιὲ P. qἡ νοῖϲ Ermerins: ἀκόποιϲ καὶ Rose καὶ addidi 4 post ὑλῶν sequuntur p. 127, 18 -p. 128, 4 D. Aetiana ἐνίοτε . . . προείρηται (p. 111, 19-112, 6 z), quae sεεludenda putavi 5 ἁλϲὶν E- merins: ἀλόην P 6 οὐκ add. Schoene ἑαυτῷ Ermerms: αὐτῶ P γὰρ P δὲ Ermerims 7 ἐν δὲ ἀλλίμματι P: corr. Ermerins ἢ ὅτε del. Ermerins 7sq. ἢ ἐν ἐπθέϲει ὅτε Rose: ἐϲτίν ἐπιθέϲειϲ ἢ ὅτϛ P 8 πρὸϲπέπτωκεν P: corr.. Dietz 10 ϲυνιϲτοροῦϲι P: corr. Ermerins 11 ἐνίαιϲ scripsi: εἰναι P. ἐνίαϲ Reinhold τῇ μήτρᾳ προπεπτωκυίᾳ Ermerins 12 καὶ ante ἀποτμ. del. Er. merins 18 τὴν (prius) del. Rose 16 ἢ ἀλλοτριωμένον P: corr. Dietz 17 ϲυμφύη] optativ agnovit Kaltfeisch (cf. Kahner Rl. 12 p 567): ϲυμφυἠ Ἐν. merins 19 ἐντέρω P. corr. Dietz 20 δυναμένῃ P. corr. Dietz 21 post ἀποτελεϲθῆναι Aetana p. 112, 6— 8 Ζ (ὑποθυμιατέον . . . προϲάγειν) add P (p 129, 1— 3 D.