IV.
ΠΡΕΣΒΕΥΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΤΡΩΑΣ
ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ. ΟΔΥΣΣΕΥΣ.
R IV 15 Προθεωρία.
Ἐν τούτῳ τῷ λόγῳ μάλιστα παρατηρεῖν ἄξιον τῆς
τε εὑρέσεως τὸ πλῆθος καὶ τῆς δεινότητος τὴν ὑπερ-
βολὴν καὶ τῶν περιόδων τοὺς κύκλους, οὐ μέντοι γε
οὐδὲ ἀκμῆς ἀμοιρεῖ.
Ἡ μελέτη.
1. Ὤιμην μέν, ὦ Τρῶες, μηδενὸς ὑμᾶς ἔτι προσ-
δεήσεσθαι λόγου πρὸς τὸ πάνθ’ ἃ προσῆκεν ἐθελῆσαι
Η = Codex Hierosolymitanus S. Sepulcri 107
V = Vaticanus gr. 940
C = Chisianus R Μ 43
Β = Barberinus II 41
Pa = Parisinus gr. 3014
Μ = Marcianus gr. 439
Vi = Vindobonensis philos. et philol. IV 82
Ma = Matritensis (N - 49) 4679
Cl = Berolinensis gr. 195 olim Claromontanus
1 Λόγος δεύτερος ante πρεσβευτικὸς Pa δεύτερος post
πρεσβευτικὸς Β, Ὀδυσσέως edd 2 τῆς om ViMaCl Ι Ὀδυσσεύς
inserui e libris om edd | β rubr in marg ΗΒ, κδ' Μ ἵζ’ Ma2
3 Προθεωρία om HVCViMaCl 4 παρατηρεῖν ἄξιον μά-
λιστα BMVi 5 τε om PaMVi | τὴν om HV 6 τῶν om
Vi I οὐ om MVi 7 οὐδὲ reposui e libris οὐδ’ edd
8 ἡ μελέτη om PaViMaCl Ὀδυσσεύς post ἡ μελέτη. Β edd,
Ὁ ὀδυσσεύς Μ 9 μέν om HVCMa Ι ὑμᾶς om Pa et γρ in
marg Mor inser Cl 2 10 πάντα PaMaCl | προσῆκον PaMa
ποιεῖν, ἀλλὰ τὴν τελευτὴν τῆς Μενέλεω δημηγορίας
ἀρχὴν τῶν εἰς ἡμᾶς δικαίων ἔσεσθαι· ἐπειδὴ δὲ ὁρῶ
τοὺς μὲν ὅλως τὴν ἡσυχίαν ἄγοντας ὧς ἂν οὔτε ἡμῶν
κατεγνωκότας οὔτε Ἀλεξάνδρῳ προσκρούειν ἐθέλοντας,
τοὺς δὲ θορύβου πολλοῦ τὴν ἐκκλησίαν πληρώσαντας,
τοὺς Ι δὲ καὶ διαρρήδην εἰπόντας ὅτι προσῆκεν R IV 16
ἡμᾶς ἀποκτεῖναι λαβόντας, ἀνέστην τῷ βασιλεῖ τῶν
Ἀχαιῶν συνερῶν ὅ τι ἂν δύνωμαι. καὶ γὰρ ἄτοπον
ἔργῳ μὲν ὑπὲρ αὐτοῦ τοσοῦτον ὑπομεῖναι πόνον ὥστε
μήτε πλοῦν μακρὸν μήτε τῶν οἰκείων ἀπόλειψιν μήτ’
ἄλλο μηδὲν ὑπολογίσασθαι πρὸς τὸ μὴ πάνθ’ ὑπουρ-
γεῖν, τῆς δὲ βοηθείας εἰς λόγους ἡκούσης ἢ μηδὲν
εἰπεῖν τὴν ἀρχὴν ἢ ῥᾳθυμότερον τῇ δημηγορίᾳ χρή-
σασθαι.
2. Ἓν μὲν οὖν ἐκεῖνο χρὴ πρῶτον ὑμᾶς εἰδότας
ὑπάρχειν, ὅτι κἂν αἰκίσασθαι κἂν διαφθεῖραι κἂν ἄλλο
τι τῶν ἀπειρημένων εἰς τοὺς πρέσβεις ὑμῖν ἐπέλθῃ
τολμῆσαι, οὐ τοὺς παθόντας ἔσεσθε μᾶλλον ἢ ὑμᾶς
αὐτοὺς ἐζημιωκότες. ὁ μὲν γὰρ ἀδίκως ἀποθανὼν ὑπ’
6 Antimachum cf. p. 305, 1. H. λ 139 10 Thuc. VII 75, 1
2 ἐπεὶ HVBVi 3 τὴν om Pa | ὡσὰν Η καὶ Pa et ρ
in marg Mor | ἂν om MaCl | οὐθ’ PaMaCl et γρ in marg Mor
5 ἐμπλήσαντας BPaMaCl et γρ in marg Mor 6 καὶ om
HC inser ὒ 8 συναιρῶν C συναίρων Pa et γρ in marg Mor
συναινῶν ViMaCl | ὅτι Vi ὃ MaCl 9 ἔργω μὲν] ἡγοῦμαι
MaCl 10 ἐνεγκεῖν post μακρὸν MaCl Re delevi | ἀπόληψιν
PaM sed in hoc ἡ in εἰ corr y, Re | μήτε Vi 11 ὑπολογή-
σασθαι HVM sed in hoc ἡ in ἴ’ corr y | πάντα PaMaCl
12 ἢ om Mor 13 τηναρχήν Β om MaCl 15 Ἒν —
16 αἰκίσασθαι om Η inser in marg V 2 C 2 | οὖν om Pa
17 ἡμᾶς MMaCl „an ὑμῖν vulg. an ἡμᾶς ex Aug. praeferam
ambigo" Re Ι ἐπέλθοι CVi 18 παρόντας Vi | ἔσεσθε ὢ sed ἔ
in ras m- ἔσεσθαι H 19 ἐζημιωκότες Cl sed ἐς ex ι corr
m 2 | ἀποθανὼν scripsi ex HVCBPaMVi παθὼν MaCl edd
οὐδενὸς ἂν πονηρὸς νομισθείη καὶ τοῦτ’ ἂν εἴη πε-
πονθὼς ὅ μικρὸν ὕστερον αὐτόματον ἔπεισι, τοῖς δὲ
ἀδίκως ἀπεκτονόσι καὶ πρὸς θεοὺς καὶ πρὸς ἀνθρώ-
πους ὁ λόγος γίγνεται καὶ τὰ τῆς ἀδικίας εἰς ἅπαν τὸ
γένος.
ὑπὲρ μὲν οὖν τούτου ταύτην ἔχειν τὴν
γνώμην ἄξιον, δεῖ δὲ ὑμᾶς μηδὲ τοὺς ὑπὲρ τοῦ πράγ-
ματος λόγους ἡγεῖσθαι φορτικούς, ὅπως ἂν γίγνωνται.
καὶ γὰρ εἰ μὲν ἀναγκαῖον ἦν τὴν ψῆφον εὐθὺς ἕπεσθαι
τοῖς εἰρημένοις, καλῶς ἄν τις ἐδυσχέραινε τὴν ἀκρό-
ἄσιν ὡς ἂν ὑπ’ αὐτῆς ἀφαιρούμενος ἃ ἂν προαιρῆται
κυρῶσαι· ἐπεὶ δὲ τὸ μὲν εἰπεῖν τῶν πρέσβεων, ἡ δὲ
ὑπὲρ τοῦ παντὸς γνῶσις ἐν ὑμῖν, οὐδὲν ἂν δήπου
βλάβος εἴη διὰ τέλους ἀκούσασι πρᾶξαι τὸ παριστά-
μενον.
RIV 17 4. Τοῖς μὲν οὖν ἄλλοις ἅπασιν ὅσοι | παρ’ οὕς
τινας ἦλθον πρεσβεύοντες τὸ μὴ τυχεῖν ὑπὲρ ὧν ἀφί-
3 sq. Antiph. tetral. γ, α p. 126,
1 τοῦτο MaCl 2 αὐτομάτως Β | ἐπῇ Η ἐπῆν C ἐπίῃ
Pa et γρ in marg Mor Ι δ’ Pa 4 γίνετ’ αἰ ΒΜ om MaCl
delendum censet Gasda | καὶ τὰ] κατὰ Pa et γρ in marg Mor
„corrupta haec sunt. fortasse desunt nonnulla" Re 5 ὑπορρεῖ
post γένος excidisse coni lacobs Lect 91 Ι τούτων MaCl Ι ἔχει
Vi 6 μὴ δὲ HBMViMaCl | τοὺς inser Pa 2 7 γίγνωνται
reposui e libris cum Boissonadio Anecd. II 315 γίγνονται edd
10 ὑφ’ αὐτῆς Pa | ἂν om MViMaCl ὢ C | προαιρῆται
scripsi προείρηται Η προείρηται VC Mor sed in hoc γρ ἂν
προῄρητο in marg, Re qui προῄρηται vel potius προῄρητο
coni προήρηται Β προῄρητο Pa ἦν βουλόμενος MViMaCl
et γρ in marg Mor προέληται Cobet Coll 279 12 ὑπὲρ om
MaCl Ι δήπου om MaCl 15 ἅπασι καὶ HVC ἅπασι πράγ-
μασιν Pa sed πρέσβεσι supra πράγμασιν m 2 ἅπασι πρέσβεσι e
Par 3017 Gasda γρ πράγμασιν ὅσοι πρέσβεσιν ὅσοι in marg
Mor | οὕς τινας Μ sed in οὓς τινασςοῦν corr γ’ οὕς τινας οὖν
Pa et e Par 3017 Gasda 16 πρεσβεύσοντες Β
κοντο τῶν ἐσχάτων ἀτυχημάτων εἶναι δοκεῖ, ἡμῖν δέ,
ὡς ἔοικε, τό τε διαπράξασθαι περὶ ὧν ἀπεστάλμεθα
τῶν ἡδίστων ἐστὶ καὶ τὸ διακενῆς ἀπελθεῖν οὐδὲν
λυπηρόν. τὸ μὲν γὰρ πρότερον πραγμάτων ἡμᾶς ἀπαλ-
λάττειν φαίνεται καὶ διατριβῆς, ἐν δὲ τῷ δευτέρῳ
μειζόνων ἔργων ἐλπὶς ὕπεστιν. ὡς οὖν ὑπὲρ ὑμῶν
ὄντος μᾶλλον ἢ ἡμῶν τοῦ συλλόγου καὶ προσέχοντες
ἀκούσατε καὶ τὴν ἐξέτασιν μὴ πρὸς τὸ ἥδιστον μᾶλλον
ἢ τἀληθὲς ποιήσασθε.
5. Παλαί’ μὲν οὖν, ὦ Τρῶες, πρὸς τὴν Ἀλεξάνδρου
γνώμην τὸ κοινὸν τῆς πόλεως ἦθος ἐξετάζοντες κακί-
στους ἀπάντων ἀνθρώπων, δότε γὰρ εἰπεῖν μετ’ ἐξου-
σίας, καὶ δυσσεβεστάτους ἐνομίζομεν καὶ πάντων ὠμο-
τάτους βαρβάρων· νῦν δέ γε πεῖραν ὑμῶν καὶ τῶν
ὑμετέρων νομίμων λαμβάνοντες καὶ συνηθείας καὶ
τάξεως καὶ τῶν ἄλλων οἷς γνωρίζεται πόλεως τρόπος
τὴν μὲν κοινὴν ὑμῶν προαίρεσιν ἀγάμεθα, ἕνα δὲ
γενέσθαι φαῦλον ἐν πόλει δεξιῶς ἐχούσῃ θαυμαστὸν
οὐδὲν ἡγούμεθα, ἐπεὶ κἀν τοῖς Ἕλλησιν αὐτοῖς ἐν ταῖς
1 ἀδικημάτων HVC Ι δ’ MaCl 3 ἐστὶ om HVC Ι τὸ om
BPaMaCl et γρ in marg Mor | ἀπελθοῦσιν BPaMaCl et γρ in
marg Mor et e Par 3017 Gasda | οὐδὲ ἐν BPaHVViCl Mor
οὐδὲ καθ’ ἐν coni Re 4 καὶ ante πραγμάτων BPaMaCl
ἀπαλλάξον coni Re 5 τριβῆς HVCBPa et γρ in marg Mor
6 λόγων Β | ἐλπίς ἐστιν Vi 7 μᾶλλον om MaCl | ὑπὲρ
ante ἡμῶν MaCl Re | καὶ om CB 9 ποιήσασθε Μ aed θε
in ras y ποιήσατε Β sed σθε suprascr, ViMaCl 10 οὖν om
HVC 12 μετεξουσίας Ma 13 καὶ(2) inserCl2 inser Cl 2 14
ὠμοτάτους MaCl ἴ’ γε om MaCl 15 νομίμων om Cl | λαβόν-
τες MaCl Re | καὶ τάξεως om Pa 16 τρόπος γνωρίζεται πό-
λεως MVi 17 ἀγόμεθα Pa sed ἁ suprascr m 2 | ἴνα — 19 ἡγού-
μεθα praemissis verbis Τοῦ πρεσβευτικοῦ πρὸς τρῶας ὀδυσσέως:
μελέτ.κᾶ citat Macar fol 83 | δὲ] τινα Macar 18 τῇ anle
πόλει e Par 3017 inser coni Gasda 19 οὐδὲ Macar Ι καὶ Β
ἐν — 232, 1 πόλεων in marg C2
εὐνομουμέναις τῶν πόλεων εὕροις ἄν τινα τὸν αὑτοῦ
βίον ἐναντίως τῷ κοινῷ καταστησάμενον σχήματι, διό-
περ καὶ κολάζεται νόμῳ. ἀλλ’ οὐ τῶν πόλεων, οἶμαι,
ταῦτα κατηγορήματα, τοῦ δὲ πεποιηκότος ἀδικήματα.
ἃ τοίνυν θαυμάσαντες ὑμῶν ἔχομεν, ἐκεῖνά ἐστι.
πρῶτον μέν, ὅτι τὸ χρῆμα τῶν πρέσβεων ἐπίστασθε
καὶ τοὺς ἥκοντας προσήκασθε καὶ οὐκ ἀπεστράφητε,
R IV 18 ὧς ἠκούσατε, ἀλλ’ ἀνοίξαντες τὰς πύλας | τοῦτο
μὲν ἐδέχεσθε ἐν τῇ πόλει πρᾴως, τοῦτο δὲ ἐξενίζετε
λαμπρῶς, λέγω γὰρ νῦν ὑμετέραν πρᾶξιν τὴν φιλαν-
θρωπίαν Ἀντήνορος.
ἐπὶ τούτοις βωμοὶ πανταχοῦ
τῆς πόλεως ὁρώμενοι καὶ κάλλη νεῶν καὶ πλῆθος
ἀναθημάτων καὶ συνεχεῖς θυσίαι καὶ πανηγύρεις συ-
χναὶ καὶ τεταγμένος ἑκάστου χρόνος, ταῦτα γὰρ ἀκού-
εἰν ἐνῆν, καὶ μαντικὴ τίμιος οὐκ ἐῶσα τὸ μέλλον ἐν
ἀδήλῳ κεῖσθαι καὶ ὅλως τὰ πλείω πρὸς Ἑλληνικὸν
ἁμιλλώμενα κόσμον, ἐκκλησίαι, ῥήτορες, τὸ βουλῇ χώ-
ραν εἶναι, τὸ λέγειν εἰς μέσον ἐξεῖναι, τὸ μὴ τῷ θυμῷ
πλέον ἢ τῷ δικαίῳ δεδόσθαι. τοὺς μὲν γὰρ ἄλλους
11 II. γ’ 207 Ι ΙΙ δ’ 48; ὢ 69 12 Dem. p. 35,15
13 II. ’ς 88 et 269 sq. 15 II. μ’ 200 sq. 17 II γ 209; η 345
1 τινα om HV sed in hoc suprascr m 2 CMVi | τὸν bis Μ
αὐτοῦ scripsi αὐτὸν Pa sed αὐτοῦ suprascr m 2 αὐτοῦ reli-
qui libri edd 2 ἐναντίως inser Ma 2 | κοινὸν Pa sed κοινῶ
suprascr m 2 3 μὲν post πόλεων e Par 3017 inser coni Gasda
5 ὑμᾶς Pa 2 6 πρεσβειῶν Μ Re 7 προσεδέξασθε Pa
sed προσήκασθε suprascr m 2 9 ἐδέξασθε HVCBMVi | πράως
HViMaCl Mor Ι δὴ Vi Ι ξενίζετε HVCMVi Mor 10 γὰρ] δὲ
Ma | νῦν om BMVaCl οὖν Pa et γρ in marg Mor Ι ἡμετέραν Η
comma post πρᾶξιν edd delevi 11 βαβαὶ MaCl 12 ὁρώ-
μενα Cl om Ma | καὶ om MaCl | ναῶν MaCl | κάλλος MaCl
14 ἐνῆν ἀκούειν Pa Mor 17 ἁμιλλᾶται Vi et supra ἁμιλλώ-
μενα C 2 I ἐκκλησίαι scripsi ἐκκλησία libri edd Ι τῇ ante βουλῆ
Pa 19 δίδοσθαι BMViMaa Re
βαρβάρους ἀκούομεν ὀργῇ μᾶλλον ἤ λογισμοῖς τὰ καθ’
ἑαυτοὺς ἐπιτρέψαντας ἐγγύτατα τῶν θηρίων διάγειν
καὶ τοσοῦτον ἐπ’ ὠμότητι καὶ πονηρίᾳ φρονεῖν ὅσον
εἰκὸς ἦν ἐπὶ τοῖς ἀμείνοσι. τὰ δ’ ὑμέτερα πρὸς τὸ
βέλτιον ὁρῶμεν πάντα συνηρμοσμένα καὶ συγχαίρομέν
γε ὑμῖν τῶν τε ἐθῶν καὶ τῆς καθεστώσης τάξεως.
ἐστι δ’ ὑμῖν ἀπ’ αὐτῶν ὧν εὐδοκιμεῖτε τὸ τὰ δί-
καια πανταχοῦ φυλάττειν ἀναγκαῖον. καὶ δι’ ἀρετῶν
ὧν ὑμᾶς ἐπαινεῖν ἔχομεν θαρρεῖν ἡμῖν ὑπὲρ ὧν ἥκο-
μεν ἔπεισι. τοῖς μὲν γὰρ ἐξ ἀρχῆς παρὰ φαῦλον τὸ
καλῶς ἀκούειν θεμένοις ἴσως ἂν ἐνέγκαι τινὰ συγγνώ-
μην τὸ ῥᾳδίως ἐπὶ τὰ χείρω καταφέρεσθαι, οὐδὲν
γὰρ ὑπεναντίον οἶς ἔγνωσαν ἄνωθεν δοκοῦσι δια-
πράττεσθαι καὶ τῇ συμφωνίᾳ τῶν ἔργων ἀφαιροῦσι τῆς
μέμψεως τὸ πλέον· ὅσοι δὲ ἀρχὴν ἐνστησάμενοι καλὴν
καὶ γενναίαν εἶθ’ ἑκόντες ἁραρτάνουσιν, αὑτῶν R IV 19
κατήγοροι γεγόνασιν οἷς ἔκριναν εὖ ἔχειν ὑπεναντία
1 λογισμοῖς Οἶ’ sed ογισ in ras m 2 λογισμῷ Ma Re λόγοις
HVC 2 αὑτοὺς PaMaCl | ἐγγυτάτω Ma 3 πονηρίᾳ om
Vi 4 ἦν εἰκὸς MVi Ι δὲ BPaMaCl Re 6 γε om MVi
MaCl | ἡμῖν BPa Re Ι τε om MaCl Ι ἐθνῶν Vi sed v eras
θεῶν MaCl γρ ἠθῶν in marg Mor 7 δὲ BPaMaCl | εὐδο-
κιμεῖται Η 8 δι’ ἀρετῶν ὧν scripsi e Β ἀρετῶν δι’ ὧν Η
VCVi edd δι’ ὧν PaMMaCl et γρ in marg Mor δι’ ὧν ἀρετῶν
coni lacobs Lect 91 „videtur leg. ἀπὸ τῶν ἀρετῶν δι’ ὧν Re
9 ἂν ante ὑμᾶς MaCl | ἡμεῖς Οἶ’ | ὑμῖν Β | ὧν τε Vi
10 τοῖς — 234, 1 τολμῶντες citant Plan fol 38 et Macar fol 83
γὰρ om Vi Macar οὖν Plan | ἐξαρχῆς CM Plan Macar Ι τὸ
καλῶς ἀκούειν παραφαῦλον MaCl Plan 11 καλῶς scripsi ex
HBVIMaCl Plan Macar et γρ in marg Mor κακῶς VCPaM edd
μὲν MaCl 12 χείριστα HVCB Mor sed in hoc γρ χείρω in
marg 13 ἂν post οἶς Vi | ἔγνωσαν ἄνωθεν scripsi ex HVC
MVi ἄνωθεν ἔγνωσαν BPaMaCl Plan edd 15 πλεῖον
MVi I γὰρ Η 16 εἶτα BPaMaCl Plan Macar | αὐτῶν HVi
Ma ‘in’ 1 in hoc ’in‘ corr m 2 Cl 17 εὖ ἔχειν
Vi) MVi | ὑπ’ ἐναντία MaCl
τολμῶντες.
ποῦ τοίνυν ἂν εἴη τῶν αὐτῶν φοβεῖ-
σθαι μὲν τοὺς θεούς, πάλιν δὲ αὐτῶν καταφρονεῖν,
καὶ θύειν μὲν ὑπ’ εὐσεβείας, δυσσεβεῖν δὲ διὰ τῶν
χειρίστων, καὶ τὸν μὲν Δία τιμᾶν καὶ διὰ πολλῆς τῆς
ἐπιμελείας θεραπεύειν νῦν μὲν ἐν ταῖς κορυφαῖς τῆς
Ἴδης, αὖθις δὲ ἐπὶ τῆς ἀκροπόλεως, πάλιν δὲ αὐτοῦ
τοῦ Δῖός οὕτως ὀλιγωροῦντας φαίνεσθαι, ὥστε τὴν
μεγίστην αὐτοῦ τῶν τιμῶν εἰκῆ διαφθείρειν; τίς γὰρ
οὐκ οἶδεν ὧς ὁ ξένιος Ζεύς, ὅπερ κεφάλαιόν ἐστι
τῶν ἐπωνυμιῶν αὐτοῦ, καὶ ὅτι παντὸς μὲν ἀναθήματος
ἥδιον ἐκείνῳ τὸ τὰ περὶ τοὺς ξένους εὖ ἔχειν, πάσης
δὲ δεινότερον ἱεροσυλίας, εἴ τι συμβαίνει δυσχερὲς ἤ
τῷ ξένῳ παρὰ τοῦ δεξαμένου ἢ τῷ δεξαμένῳ παρὰ
τοῦ τυχόντος εὐνοίας;
οὐ τοίνυν ἐστὶ τῶν τῶν
ὑβρίζειν τε ὁμοῦ καὶ θεραπεύειν τὸν θεόν. εἰ μὲν γὰρ
οὐκ ὀργίζεται παροινούμενος, τί περὶ τὴν θεραπείαν
ἐσπουδάκαμεν; εἰ δὲ τοῦ τιμᾶσθαι ποιεῖται λόγον,
εἰκὸς δήπου καὶ τοῖς ὑβρίζουσιν ἄχθεσθαι.
εἰ
6 II θ’ 48; χ’ 171 sq.
1 τὸν αὐτὸν HV sed in hoc in τῶν αὐτῶν corr m 2, C sed τῶν
αὐτῶν suprascr m 2 2 τοὺς om BPaViMaCl τὸν HVC sed in
hoc τοὺς suprascr m 2 Ι θεὸν HVC sed in lioc θεοὺς suprascr m 2
I δ’ MaCl I αὐτοῦ HC sed in hoc αὐτῶν suprascr m 2 3 ὑπ’
scripsi ὑπὲρ libri edd 4 Δία scripsi e V sed in ras m 2. BPa M
ViMaCl θεὸν HC edd sed γρ Δία in marg Mor 7 τοῦ Δῖός
delendum censet lacobs App Pors 324 Anth. Pal III 354 Ι θεοῦ HV
CMVi Mor sed in hoc γρ Δῖός in marg 8 διαφθείρει 9 ὧς]
ὅσος coni Iacobs | θεὸς HV sed in hoc γρ. ξεὺς suprascr, C
ὅπερ scripsi e Pa et γρ in marg Mor om Μ ὅτιπερ Vi ὅτιπρο
Η ὅτι περ reliqui libri edd 10 ἐπωνυμιῶν Ma sed ἐπὼν
in ras m 2 ἐπιθυμιῶν ἁ Ι τοῦ θεοῦ PaMaCl et γρ in marg Mor
11 τὸ τὰ scripsi auctore Re τὸ BPaMViMaCl et γρ in
marg Mor τὰ HVC edd 12 ἢ — 13 ἢ om MaCl 15 δία Β
PaMaCl et γρ in marg Mor Re 16 παροιούμενος Ma sed ’ν
inser m 2, Cl 17 ἐσπούδακεν VC 18 ὑβρισμένοις Μ sed γρ
ὑβρίζουσιν in marg Ι ἄχθεσθαι V sed ἕσθαι in ras m 2 ἄχθαι Η
μὲν τοίνυν οὐ παραπλησίων ἔνεστι τῶν θεῶν τυχεῖν
οὐδὲ τοιούτων ὁποίους ἂν ἡμᾶς αὐτοὺς παρέχωμεν,
ἀλλ’ ἔστι μὲν ἀδικοῦντας τῆς ἐκείνων προνοίας ἀπο-
λαύειν, ἔστι δὲ τὰ δίκαια προῃρημένους μηδὲν ἄμεινον
τῶν I πονηρῶν πράττειν, καθαιρετέον μὲν βωμούς, R IV 20
ἀμελητέον δὲ θυσιῶν, παροπτέον δὲ πανηγύρεις, ἐν
οὐδενὸς δὲ μέρει τὸ θεῖον ἑκτέον ἀπλῶς τε νομιστέον
καὶ εἰκῆ φέρεσθαι τὰ ἀνθρώπινα καὶ τὸ προστυχὸν
ἰσχύειν, τῆς δὲ τοῦ βελτίονος τάξεως μηδὲν εἶναι τὸ
κέρδος τοῖς οὕτω ζῆν ἐθέλουσι. καὶ τί δεῖ δικαιοσύνην
ἀσκεῖν, πρᾶγμα ἐπιζήμιον, ἐξὸν προτιμήσαντας πονη-
ρίαν ἡδονὴν ἀκίνδυνον καρποῦσθαι; εἰ δὲ ταῦτα μὲν
οὐδὲ λέγειν καλόν, ἦ που γε τὸ πράττειν οὐκ ἄξιον.
ἀλλ’ εἰ τοῖς μὲν ὁσίοις αἱ βελτίους ἐλπίδες ἀπόκεινται,
τοῖς δὲ ἑτέρως ζῆν ᾑρημένοις καὶ τὰ παρόντα δυσχερῆ
1 παραπλήσιον Ma sed ησίων suprascr m 3, Cl Ι τῶν θεῶν
scripsi e BPaMVi et γρ in marg Mor τοῦ θεοῦ HVC Mor
τὸ θεῶν Ma sed av supra ὁ m 3, Οἶ’ θεῶν Re 2 τοιούτου
Mor sed γρ τοιούτων in marg Ι αὐτῷ Mor sed γρ αὐτοὺς in
marg Ι παρέχωμεν scripsi ex HCMMaCl παράσχωμεν BVi
παρέχομεν VPa edd 3 ἀδυναμοῦντας Ma sed in ἀδικοῦν-
τας corr m 3 | ἐκείνου HVCVi Mor sed in hoc γρ ἐκείνων in
marg 5 τῶ πονηρὼ Vi 6 πανηγύρεις Ma sed εἰς in
ras m 2 7 οὐδενὶ HV Mor sed in hoc γρ οὐδενὸς in marg
δὲ om Pa Ι ἑκτέον CMa sed ἁ suprascr C2 M 3 ἀκτέον Μ
ἑκτέον HPa | ἄλλως δὲ coni lacobs Anth. Pal. III 122 8 καὶ(1)
om BMMaCl cancellavit Boissonadius Anecd. II 319 Ι τὸ inser
Ma 3 om ἁ 9 μοίρας καὶ ante τάξεως Μ Mor | τὸ κέρδος
μηδὲν εἶναι MaCl τὸ om Pa 10 ἐθέλουσι — 15 ἑτέρως
in marg Pa 2 11 προτιμήσαντας Mor sed γρ παρατιμήσαν-
τας in marg | πονηρίαν scripsi e VC sed in hoc αν ex ἃς
corr m 2, Pa 2 MViMa sed in hoc in marg m 2 πονηρίας HBCl
edd 13 ἡ που scripsi e MViMaCl ἤπου Μ et γρ in marg
Mor et Re ὀποῦ HVC sed in hoc ἤπου suprascr m 2, Β Mor
γε om PaMaCl et γρ in marg Mor Ι τὸ om MVi Ι οὐδὲ HVC
sed in hoc del w, Mor sed γρ τὸ in marg 14 ἀλλ’ εἰ scripsi
ἀλλὰ libri edd 15 ὧς ante ἑτέρως HVCBPaMVi edd
delevi
καὶ τὰ μέλλοντα φόβου μεστά, πολὺ δήπου κάλλιον, ὦ
Τρῶες, ἐκείνης εἶναι τῆς μερίδος ἣ τὰ χρηστὰ προξε-
νεῖ.
καὶ οὐκ ἐπιτιμῶμεν ὑμῖν ὧς οὐχ οὕτω φρο-
νοῦσιν, ἀρχὴν δὲ οὐδ’ ἂν συνεβουλεύομεν ὑμῖν, εἰ μὴ
τοῦτον διέκεισθε τὸν τρόπον, ἀλλ’ ἐπειδὴ ταῦθ’ ὑμᾶς
δικαίως ὁρῶμεν ἐπιτηδεύοντας, οὐκ ἂν βουλοίμεθα τὴν
πόλιν ὑμῖν ἐξ ἡμισείας εἶναι δικαίαν οὐδὲ τὰ ἄλλα
ἀνεγκλήτους ὄντας ἐν τοῖς περὶ τὴν Ἑλένην δοκεῖν
ἁμαρτάνειν. πάντων γὰρ ἀτοπώτατον τῆς μὲν ἐγχεορή-
σεως καὶ τῶν ἔργων ἀφεστηκέναι, ἐν δὲ τῇ περὶ τῶν
πεπραγμένων βουλῇ τῆς αἰτίας τοῖς πεποιηκόσι κοινω-
νῆσαι.
13. Εἰ μὲν οὖν κοινῷ δόγματι τῆς πόλεως τὸ
ἀδίκημα τετόλμηται καὶ τὸν Ἀλέξανδρον ὑμεῖς ἐπὶ
15 καλὴν οὕτω πρᾶξιν ἐξεπέμψατε, σαφῶς εἴπατε μηδὲν
R IV 21 ὀκνήσαντες καὶ | οὐδὲν ἔτι φθεγξόμεθα, τίς γὰρ
ἂν νοῦν ἔχων αὐτοῖς τοῖς εἰργασμένοις δικασταῖς ὧν
ἠδίκησαν χρήσαιτο; εἰ δέ, ὅπερ ἀληθές ἐστιν, ὁ μὲν
ἐφ’ ἑαυτοῦ βαλόμενος ἔπραττε τὸ τερπνόν, ὑμῶν δὲ
18 Her. III 71, 3; 155, 2; IV 160, 1; V 73
1 δὲ ante δήπου MVi et inser C 2 2 δήπου ante τῆς Οἶ’
ἢ ex ἧ corr Ma 2 Ι τῷ χρηστὰ προεξενέγκαι post προξενεῖ Pa
Mor sed in hoc del γρ del Re 4 δὲ] δ’ ἂν HV Ι οὐδ’ ἂν]
ἂν οὐδὲ Vi Ι συνεβουλεύομεν scripsi auctore Re ἐβούλευον Ma
ἁ συνεβούλευον reliqui libri edd 5 διέκεισθε Ma sed ε(1)
in ἁ corr m 2 Ι ταῦτα MaCl | ὑμᾶς om MaCl 6 δικαίως in-
serui e MViMaCl om HVCBPa edd 7 ὑμῖν scripsi ex
HVGPaMVi ὑμῶν BMacl edd Ι ἐξημισείας Η Ι τἄλλα B
MaCl 8 ὑπὲρ τῆς ἑλένης MViMaCl 9 πάντων scripsi ex
τ
HVCBPaMVi ἀπάντων MaCl edd | ἐγχειρήσεως Μ 10 περὶ
om BMaCl παρὰ Vi 11 ἐναντίας τοῖς πεπραχόσι Pa sed
αἰτίας in marg, et γρ in marg Mor 13 τῆς om Mor | τῆς
πόλεως om MaCl 14 ὑμεῖς om Β 16 γὰρ om Μ 18 δ’
BPa 19 ἐφ’ scripsi e PaViMaCl et γρ in marg Mor ἀφ’
reliqui libri edd | βαλόμενος scripsi auctore Re „malim βαλόμενος“
τὸ κοινὸν οὐ μετεῖχε τῶν γιγνομένων, δείξατε τοὺς
δεδρακότας ἐν τῇ ψήφῳ καὶ τῇ χειροτονίᾳ τῆς αἰτίας
ἐξέλεσθε τὴν πόλιν.
14. Καὶ μὴν ἔγωγε πολλοὺς ὑμῶν οἶδα τῷ μὲν
Ἀλεξάνδρῳ δυσκόλως ἔχοντας, ἡμῖν δὲ τοῖς πεπονθόσι
συναλγοῦντας, δεῖ δὲ τόν γε ἀληθῶς ἀπλοῦν καὶ γεν-
ναῖον οὐ πλάττεσθαι τὴν καλοκἀγαθίαν, ἀλλ’ ἐπὶ τῶν
ἔργων τοῖς ἠδικημένοις ἀμύνειν καὶ τοῦ νόμου τῆς
ἐκκλησίας διδόντος παρρησίαν ἀποδοῦναι κελεύειν τὴν
Ἑλένην, ἀλλ’ οὐκ ἰδίᾳ σεμνολογεῖσθαι τὴν πρᾶξιν
δημοσίᾳ μὴ αἰτιώμενον.
Καὶ μὴν εἴ τις ὑμᾶς ἔροιτο, τί μαθόντες οὔτε
πρότερον οὐδὲν τοιοῦτον εἴργασθε οὔτ’ ἐπειδήπερ Ἀλέ-
ξανδρος ὧν ἐπεθύμει κύριος ἦν ἐζηλώσατε τὴν ἁρπα-
γήν, εὖ οἶδ’ ὅτι φήσαιτ’ ἂν ἄπαντες ὅτι καὶ πρό-
τερον καὶ μετὰ τὴν Ἀλεξάνδρου παροινίαν πο-
νηρᾶς εἶναι φύσεως τὸ ἅρπαγμα κατεγνώκαμεν
καὶ οὐ διὰ τοῦτο χρηστόν, ὅτι τῷ δεῖνι τῶν
coll Her. 1. 1. λαβόμενος Pa et coni lacobs Lect 92 γρ λαβόμενος
ἐ.βουλόμενος in marg Mor βαλλόμενος reliqui iibri sed βουλευόμε-
νος suprascr Ma 2, edd σαυλούμενος Μ Schmidt Philol. Χ 626
1 τῶν κοινῶν Pa sed τὸ κοινὸν suprascr m 2 2 τῇ om
MaCl 4 καὶ μὴν Mor sed γρ οὐ μὲν in marg 5 ὑμῖν Pa
6 ξυναλγοῦντας Vi | δεῖ — 8 ἀμύνειν citat Macar fol 83
δὲ om Macar | γε om Macar τε Η 7 μὴ μὴ I πράτ-
τεσθαι Pa sed πλάττεσθαι suprascr m 2 8 τοῖς om Mor
11 δημοσίᾳ μὴ om HVPa in marg inser C 2 δημοσίᾳ om γρ
in marg Mor 12 μὴ Η | παθόντες MaCl Ι οὐδὲν τοιοῦτον
οὔτε πρότερον Mor 13 οὔτε MaCl 14 ἐπιθυμεῖ MaCl | ὧν
MaCl 15 οὐκ Ma sed γρ εὖ δ’ ὅτι in marg m 2, Cl | φήσαιτ’
ἂν scripsi e Pa φήσαιτε ἂν Ma et γρ in marg Mor φήσετε
ἂν Οἶ’ φήσετε MVi φήσαιτε Re φήσειαν HVCB Mor Ι ὅτι
om PaMaCl 1 6 τοῦ ante Ἀλεξάνδρου HVCB edd delevi
ἢ ὅτι ante πονηρᾶς ViMaCl 17 κατέγνωμεν PaMaCl et γρ
in marg Mor 18 οὐ inser V 2Cf om Η οὐδὲ Pa et γρ in
marg Mor Ι διατοῦτο HViMaCl γρ διότι in marg Mor | τοῦτό
τι coni lacobs Lect 92 Ι διότι BPa MaCl et γρ in marg Mor
Τρώων ἤρεσε.
τούτοις μέντοι τοῖς λόγοις οὐ
συμβαίνει τὸ συμπράττειν Ἀλεξάνδρῳ καὶ συναγωνί-
ζεσθαι πρὸς τὸ μηδὲ παύσασθαι τῶν ἀδικημάτων ποτέ.
εἰ μὲν γὰρ ἐπαινεῖτε τὸν ἄνθρωπον, τί οὐ μιμεῖσθε;
εἰ δὲ καταμέμφεσθε ἴ’ τί οὐ κωλύετε; οὐ γὰρ δήπου
λόγον ἔχον ἐστὶ ταῦτα διαφυλάττειν εἰς τέλος ἃ μηδὲ
R IV 22 γενέσθαι τὴν ἀρχὴν | βέλτιον ἦν. ἢ τὴν μὲν ἁρ-
παγὴν αἰτιασόμεθα, τὸ δὲ μηδ’ ἀποδοῦναι βούλεσθαι
τοῦτο θαυμασόμεθα;
17. Ὅλως δέ, εἴ τις ἀκριβῶς λογίζεσθαι βού-
λοιτο, οὐ Μενέλεως ἠδίκηται μόνος ἐν τοῖς τετολ-
μημένοις, ἀλλὰ καὶ τὰ κράτιστα τῶν ἀνθρωπίνων
συγκέχυται καὶ κεκίνηται. εἰ γὰρ Ἀντήνωρ ὁ βέλ-
τιστος ἐνεθυμήθη πρὸς ἑαυτόν ὅτι νῦν ἐγὼ Με-
νέλεων καὶ Ὀδυσσέα παρ’ ἐμαυτῷ καταλύειν
ἀνέξομαι τὸν μὲν εἰς τὰ τιμιώτατα βεβλαμμέ-
νον, τὸν δὲ συνωργισμένον τῷ πεπονθότι; ἂν
7 Manuel. Palaeol. antil. supra p. 227, 1 sq. 12 cf. p. 232, 11
2 συμβαίνειν H | πράττειν Vi 3 μὴ δὲ HBViMa sed in hoc
δὲ eras, Cl μὴ Μ μηδὲν Pa Mor 6 τοῦ λόγου HV Bed in hoc
λόγον corr m 2, C sed in τὸν λόγον corr m 2, Mor sed γρ λόγον in
marg | ἔχοι Ma sed ἔχον ἐστὶ suprascr m 2, ἔχον om HV sed in
hoc inser m 2, C Mor sed in hoc γρ ἔχον in marg Ι ἐστὶ inser Cf om
Re Ι· διαπράττειν ViMa sed in hoc διαφυλάττειν suprascr m 2, Cl
μὴ δὲ HMViMaCl 7 τὴν ἀρχὴν γενέσθαι Ma sed et ’ eras,
ὢ 1 εἷναι HVC sed in ἦν corr V 2 Cf Ι καὶ Pa et γρ in marg Mor
8 αἰτησόμεθα HV sed in hoc ια supra η, C sed η in ια corr n
ἴ’ τὸ — 9 θαυμασόμεθα in marg Pa 2 | μὴ BMViMaCl 9 signum
mterrogationis posui 11 μενέλεως Μ sed ε(3) inser ’ν μενέλαος
PaMa sed ἕως suprascr m 2, Cl 12 καὶ om Pa Ι ἀνθρωπίων VM
ἀνθρωπείων Vi ἀνθρώπων BPaMa sed in hoc γρ ἀνθρωπείων
in marg m 2, Cl γρ ἀνθρώπων ἢ ἀνθρωπείων in marg Mor
13 γρ εἰ καὶ γὰρ in marg Mor 14 αὐτόν PaMa αὐτὸν Οἶ’ Cl
ἐγὼ om HVC Ι μενέλαον Cl 15 τὸν ante Ὀδυσσέα BPaMaCl
edd delevi 16 βεβλημμένον Η βεβλημένον V 17 signum
interrogationis posui, comma ViMa, colon reliqui libri punc-
tum edd Ι ἆρ’ lacobs Anth. Pal. III 696
οὖν ἀποχρήσωνται πρός τι τῶν δυσχερῶν τῇ
παρ’ ἐμοὶ διατριβῇ, παρ’ ἡμῶν δὲ αὐτῶν ἔχουσι
τῶν τοιούτων τὸ παράδειγμα, καλῶν γ’ ἂν εἴην
ἀπολαύων ξενίων· εἰ ταῦτα διαλογισάμενος προσιόν-
τας ἀπήλαυνε καὶ μηδαμῆ προσίετο, ἀρ’ οὐκ ἂν ἦν
θέαμα δεινὸν καὶ πάντων ἐλεεινότατον ἄνδρας ξένους
ἠδικηκότας οὐδὲν ἐπ’ ἀγορᾶς κυλινδεῖσθαι; οἶμαι γὰρ
ἂν καὶ τοὺς ἄλλους τοῦτον μιμήσασθαι τῷ φόβῳ τῶν
πεπραγμένων πρὸς ἀπιστίαν ἀγομένους. ταῦτα τοίνυν
τὸ μὲν Ἀλεξάνδρου μέρος ἂν συμβεβήκει, ἡ δὲ Ἀντή
νορος καλοκἀγαθία κρείττων ἐφάνη τῆς ὑποψίας.
18. Μάλιστα μὲν οὖν, ὦ Τρῶες, καὶ τὸ περὶ ὁτ’ ἰοῦν
εἰς τὸν ὑποδεξάμενον ἁμαρτεῖν τῶν δεινοτάτων ἐστί,
τῆς γὰρ αὐτῆς παροινίας ἀπόδειξιν ἔχει τὸ προαττό-
μενον ἅπαν, ἴως ἂν ἐκβαίνῃ τὸ προσῆκον, Ἀλέξανδρος
10 cf. t. IV 56, 20 R 15 cf t. IV p. 114, 19 R
1 ἀποχρήσωνται reposui e libris cuni Boissonadio Anecd.
II 331 ἀποχρήσονται edd 3 τὸ om MaCl | καλὸν HVPa
Ma sed in hoc καλῶν suprascr rubr, Cl et γρ in marg Mor Ι γ’
om MaCl δ’ HVC γὰρ Vi | ἂν om Vi | εἴη Β ViMa sed in hoc
v add rubr et γρ in marg m 2, Cl 4 ἀπολαύων scripsi ex Η
VCM sed in boc ἀπολαύειν in marg, et γρ in marg Mor ἀπο-
λαύειν reliqui libri sed εἰν in ὢν corr Ma rubr, edd ἀπολαύ-
σων lacobs Add 124 | ξενίων scripsi auctoribus Re „mihi videtur
leg. aut καλῶν γ’ ἂν εἴην ἀπολελαυκὼς ξενίων aut καλόν γ’ ἂν
εἴη ἀπολαύειν τὼ ξένω“) et lacobsio ξένον Pa ξένων reliqui
libri edd | ἐπ’ αὐτὰ HVC sed in εἰ ταῦτα corr V 2 C n 5 μη-
δαμοῦ Vi 6 ἐλεεινότερον MaCl 7 ἠδικηκότας οὐδὲν om
Macl 8 τοῦτον om HVC sed in hoc τοῦτο post μιμήσασθαι
inser j τοῦτο MVi οὕτω BMa sed in hoc γρ τοῦτον suprascr
m 2, ἁ 9 εἰς Ma sed γρ πρὸς suprascr m 2, Cl 10 τῶ et
μέρει V Ι ἂν συμβεβήκει scripsi συμβέβηκεν (ξυμβέβηκεν Vi)
libri edd | εἰ Pa sed ἡ suprascr m 2 11 κρεῖττον Η
12 οὖν om MaCl | ὦ om HV Ι τιοῦν Ma sed ὁ antepos m 2,
ὢ 13 ἁμαρτεῖν scripsi ex HVCMVi et γρ in marg Mor
ἐξαμαρτεῖν BPaMaCl ἐξαμαρτάνειν edd 15 ἴως inser γρ
Ma 2 ὡσὰν ἁ „unde confici possit ὅταν. aut possit ἴως plane
δὲ παρανομεῖν ἐπιχειρήσας ἐν τῷ μεγίστῳ τὴν παρανομίαν
R IV 23 ἔδειξεν. | οὐκ ἤρκει θεραπαίνας καὶ χρυσία
καὶ ὅσα εἰς ἐσθῆτα φέρει λαβόντα οἴχεσθαι καὶ
τούτοις ὁρίσαι τὰ ἀδικήματα, ἀλλ᾿ ἐπὶ τὸ γύναιον ἐπι-
θυμίαν ἀκόλαστον ἐκίνησε καὶ τοῖς αὐτοῖς ὀφθαλμοῖς
τοῦτον μὲν δεξιούμενος, τὴν δὲ Ἑλένην εἶδεν ἐφ᾿
ὕβρει.
καὶ οὐκ ἔστησεν ἐπὶ τῆς ἐννοίας τὸ ἐγχείρημα,
ἀλλὰ προσέθηκε τὴν πρᾶξιν, ὑπὲρ ἧς καὶ τὸ
βουλεύσασθαι τῶν ἐσχάτων ἂν ἦν. καὶ εἰ μὲν οὐχ
ἑώρα παιδίον αὐτοῖς γεγονός, ὃ μάλιστα δὴ πάντων
εἰς οἰκειότητα τοὺς γονέας συνάγει, ἦν μὲν ἂν οὐδὲ
οὕτω μικρόν, τοῦ δὲ νῦν εἰργασμένου μετριώτερον·
νῦν δὲ οὔσης αὐτοῖς Ἑρμιόνης τοσαύτης ἀφορμῆς εἰς
κοινωνίαν Ἀλέξανδρος διέσπασεν ἃ συνῆπτο θεσμῷ
καλλίονι.
20. Οἶδα τοίνυν ὡς ἐρεῖ τις ὅτι δικαίως ἂν στέρ-
6 cf. t. IV 114, 20 R 10 cf. p. 206, 2. Chor. Patr. t. IV 97, 1 R
omitti et ἂν pro ἐὰν accipi“ Re | τὸ προσῆκον reposui e libris
sed γρ τοῦ προσήκοντος suprascr Pa2 τὸ τοῦ προσήκοντος edd
sed γρ τὸ προσῆκον in marg Mor
2 χρυσία V sed ὸν suprascr m2 χρυσὸν BPaMaCl
4ἐπεὶ HVi Mor sed in hoc γρ ἐπὶ in marg | γύναιον V sed
γύν in ras m2 δίκαιον HC sed in hoc del et γύναιον suprascr f
| εἰς ante ἐπιθυμίαν Mor del Re 6 τὸν γρ in marg Pa2 et
coni Iacobs Ach. Tat. 944 | μὲν om Cl inser Ma2 | δεξιούμενος
Ma sed ς in ν corr m2, Mor sed γρ δεξιούμενον in marg, et tuetur
Iacobs Phil 672 δεξιούμενον V sed ν m2, CBPaM et γρ in marg
Mor et Re | εὐλαβῶς post δεξιούμενον γρ in marg Pa2 et Mor et inseruit
Re delevi cum Iacobsio | δὲ om Ma sed δ᾿ inser m2, Cl
αῖς
εἷλεν Pa sed γρ εἶδεν suprascr m2 7 τὰς Vi ταῖς MaCl τῆς M
ἐννοίαις MaCl εὐνοίας Pa sed γρ ἐννοίας suprascr m2 γρ ἀνοίας
in marg Mor 8 καὶ ante τὴν MaCl Re delevi 9 ἂν ἦν om
HVC γἂν MaCl γάρ; Pa | ἦν om PaCl inser Ma2 10 δὴ
μάλιστα Vi 11 εἰσάγει MVi et γρ in marg Mor | οὐδ᾿ BPa
MaCl 15 καλλίστῳ coni Gasda 16 ὡς ἐρεῖ τις om Pa sed
in marg add m2, Ma sed φαίη τις ἂν ὡς inser m2, Cl | ὅτι om
γοιμεν ταὐτὰ πάσχοντες ἅ ποτε πεποιήκαμεν. οἷον
ὑμεῖς, φησίν, ἐκ μὲν Φοινίκης Εὐρώπην, ἐκ δὲ
Κόλχων ἡρπάσατε Μήδειαν. τί τοίνυν ἀσχάλ-
λετε ταὐτὰ ὑπομένοντες ὧν ὑπήρξατε;
ἐγὼ
δὲ πρῶτον μὲν αὐτὸ τοῦτο τεθαύμακα εἰ ὧν ὡς ἐγ-
κλημάτων μέμνησθε, ταῦθ’ ὁμολογεῖτε μιμήσασθαι. εἰ
μὲν γὰρ μηδὲν ἡμάρτανον οἱ τότ’ ἐκεῖνα πράττοντες,
πῶς εἰς ἔγκλημα προφέρετε; εἰ δὲ οὐκ ἦν ἔξω τοῦ
ψέγεσθαι, πῶς ἅ ψέγειν οἴεσθε δεῖν ἐζηλώσατε;
καὶ
μὴν καὶ κατ’ αὐτὸν τοῦτον τὸν λόγον εἰς τοὺς βαρ-
βάρους ἔρχεται τὸ ἔγκλημα. εἰ γὰρ τὸ μὲν τῶν ἀδικη-
μάτων ἄρχειν παρὰ τὸν νόμον ἐστί, τὸ δὲ ἀμύνασθαι
τοὺς ὑπάρξαντας εἰς τὸ δίκαιον τελεῖ, εἰπάτω μοί τις,
πότερον | Κρῆτες πρότερον τὴν Εὐρώπην ἐκ R IV 24
14 Her. I 2
Vi I στέργωμεν Ma στέργομεν Mor sed γρ φέροιμεν in marg
1 ταὐτὰ scripsi auctore Re „malim ταὐτὰ πάσχοντες ἃ πρίν
ποτε“ ταῦτα libri edd Ι ποτε om HV sed in hoc suprascr m 2,
CBVi | πεποιήκαμεν Ma sed αμεν in ras m 2 γρ προπεποιήκαμεν
in marg Pa 2 et Mor Ι οἶον] ὧς ἐμὸν· οἷον ViMa sed in hoc ὡς et
οἶον inser m 2 et ἐμὸν del m 2 ὡς ἐμὸν. Cl 3 μήδειαν ἡρπάσατε
MaCl 4 ταῦτα ὑπομένοντες ὧν ὑπήρξατε ἀσχάλλετε MaCl
ταὐτὰ scripsi exHVCB auctore Re ταῦτα reliqui libri edd | προήρ-
ξατε PaMaCl et γρ in marg Mor 6 δὲ om Pa | πρῶτον om
ὢ inser in marg Ma 2 et suprascr Pa 2 Ι τοῦτο αὐτὸ Μ | οἴων Pa
sed γρ ὧν suprascr m 2 6 ταῦθ’ ὁμολογεῖτε μιμήσασθαι om
Pa sed in marg add m 2 Ι ταῦτα MaCl 7 μὲν om V | οὐδὲν
BPaMa sed in hoc γρ μηδὲν suprascr m 2, Cl Ι τότε BPaMaCl
I ἐκεῖνο Pa sed γρ ἐκεῖνα in marg m 2, MaCl 8 τι τοῦτο BPa
Ma sed in hoc γρ πῶς in marg m 2, ἁ et γρ in marg Mor Ι οὐ
Ma sed in εἰ corr m 2 | δ’ BMaCl Ι ἦ Η εἶ Vi εἰσὶν Μ 9 ψεύ-
δεσθαι C sed υδ in γ corr j, et γρ in marg Mor 10 καὶ om
Pa 11 τὸ ἔγκλημα ἔρχεται MVi Ι μὲν γὰρ τὸ MaCl et coni
Gasda 13 μοι τίς HViMaCl 14 πρότερον Κρῆτες πότερον
Ma sed γρ πότερον ἐρεῖ τις Κρῆτες in marg m 2 | Κρῆτες πρότε-
ρον om Vi inser my | πότερον ἁ Ι ἐρεῖ τις ante τὴν Vi
Φοινίκης ἥρπασαν ἢ Φοίνικες ἐξ Ἀργοὺς Ἰὼ τὴν
Ἰνάχου; ἐγὼ μὲν γὰρ οἶμαι τῶν Φοινίκων γεγενῆσθαι
τὴν ἀρχήν.
καὶ οὐκ ἐπαινοῦμεν οὐδὲ τοὺς Κρῆ-
κρὸς πρὸς τοῦτο ἐλθόντας. πάντων γὰρ ἀλογώτατον τῶν
ἠδικημένων ἀντεπιβουλεύειν οὐ προῃρημένων ἐκείνους
περιεργάζεσθαι. ἔπειτα εἰ καὶ πλέον τῶν πεπονθότων
ἤχθοντο, δῶμεν γὰρ ὅτι καὶ μᾶλλον ἤλγουν Ἰνάχου,
οὐχ ἁρπαγῇ τὴν ἁρπαγὴν μετιέναι ἐχρῆν, ἀλλὰ ταὐτὰ
ποιεῖν ἅπερ ἡμεῖς νῦν, πρεσβείαν ἀποστέλλειν, στρα-
τόπεδον συγκροτεῖν, πόλεμον ἀπειλεῖν. τοῦτο μὲν γὰρ
ἦν μηδὲν τοιοῦτον μήτ’ ἐν γῇ μήτ’ ἐν θαλάττῃ βουλο-
μένων τολμᾶσθαι, ἐκεῖνο δὲ πολλὰ παρασκευαζόντων
παραπλήσια γίνεσθαι. ἐπαινεῖν μὲν οὖν ἐκείνους οὐκ
ἔχομεν, εἰ δὲ ἰσχυρόν τις εἶναι νομίζει τὸ χρῆναι τοῖς
1 Her. I 1. Lyc. 1291 sq. cum scholiis 5 Thnc. I 33, 3
1 ἥρπασαν ἐκ φοινίκης Vi 2 μὲν om VCl inser Ma 2
3 οὐκ ἐπαινῶ μὲν BPaMa sed in hoc γρ οὐκ ἐπαινοῦμεν in marg
m 2, Cl et γρ in marg Mor 4 εἰς PaMa sed in hoc γρ πρὸς su-
prascr m 2, Cl et γρ in marg Mor πρὸς Β | ἦν post ἀλογώτατον in-
serendum coni Gasda | τῶν ἠδικημένων in τὸν ἠδικημένον mutan-
πεπονθότων
dnm coni Re et lacobs Lect 92, tuetur Gasda 5 ἠδικημένων
V I comma post ἀντεπιβουλεύειν edd delevi | προειρημένων Pa
προῃρημένον coni lacobs Ι ἐκείνων οὓς BMViMaCl γρ ἐκεί-
νους οὓς in marg Mor 6 περιεργάζεσθε Pa sed αἰ suprascr
m 2, γρ in marg Mor περιεργάζονται BMViMaCl Ι εἰ om ἁ
inser Ma 2 7 ὅτι inserui e BPaMVi et γρ marg Mor cum
Gasda om reliqui libri sed inser Ma 2 et in marg V 2, Re εἰ
Mor quod del Re 9 ποιεῖν om ἁ inser Ma | πρέσβεις Β
Ma sed γρ πρεσβείαν suprascr m 2, ὢ πρέσβιν Pa et γρ in marg
Mor 11 μήτε (1 et 2) BPaMaCl Ι μήτε ἐν γῇ inser Pa 2 | τῆ
ante γῇ et θαλάττῃ Vi 12 ἐκεῖνο scripsi e C sed ο ex α ras
corr, ViMaCl ἐκεῖνα reliqui libri edd 13 γενέσθαι Ma sed
γρ γίνεσθαι suprascr m 2, Cl | οὖν om PaCl inser Ma 2 14 δ’
PaMaCl Ι νομίζοι Β
ἴσοις ἀμύνασθαι, λόγος τίς ἂν αὐτοῖς λείποιτο; πλὴν
ἔν γε ἐκεῖνο ὅτι ὅτι Φοινίκων τὸ ἔγκλημα γίνεται
τῶν καταβεβληκότων τὸ σπέρμα τῆς ἁρπαγῆς.
τι
οὖν Μήδειαν Ἰάσων ἐλάμβανεν; ἄλλος μὲν ἄν τις
ἔφησεν, ὅτι πρὸς τὰ τῶν Φοινίκων παρωξυμμένος
καὶ προσδεῖν ἡγούμενος τῇ τιμωρίᾳ, ἐγὼ δὲ οὐ τὸν
Ἰάσονα τῆς Μηδείας ἐπιθυμήσαντα σκοπῶν εὑρίσκω.
τὴν δὲ Μήδειαν ἀλοῦσαν Ἰάσονος.
ὡς μὲν οὖν
συνέπραξεν αὐτῷ πρὸς τοὺς ἄθλους αὐτόματος ὁρμή-
σασα εἰς τὴν ἐπικουρίαν καὶ ὡς ἀπέκτεινε τὸν ἀδελ
φὸν ἀποσπᾶν | ἐπιχειροῦντα καὶ ὡς ἀβίωτον R IV 25
ἡγεῖτο τὸν βίον, εἰ μὴ ἐκεῖνον ὄψεται, καὶ ὅσα τῶν
ἐρώντων ἐστὶ παραλείψω, τί γὰρ ἄν τις μακρηγοροίη;
4 sq. Her. I 2 et 3 5 Her. 12 6 Dem. p. 1299, 17.
Aesch. Tim. p. 68, 11 R 8 Eur. Med. 8 10 cf. t. IV
p. 1010, 6 sq. R 11 [Apollod.] bibl. I 9, 24
1 ἴσο cum ras — 2 litt Ma | ἀμύνεσθαι HVCB Ι λόγος C sed
ὃς in ras j λόγοις Η et γρ in marg Mor Ι τί HC sed in hoc ς add j,
et γρ in marg Mor | ἂν inserui e B et γρ in marg Mor, ut coni Re
λίποιτο Vi 2 γίγνεται Ma sed γίγν in rae 5 — 6 litt m 2
γέγονε Β 4 signum interrogationis post οὖν delevi et post
ἐλάμβανεν posui Ι οὑν post μὲν edd delevi 5 παρωξυμμένος
scripsi e BPaMaCl et γρ in marg Mor coll. Dem. et Aesch. 1. 1.
παροξυνόμενος reliqui libri edd 6 καὶ προσδεῖν ἡγούμενος
praemisso ἐλλείπει in marg Ma 2 om BPa sed in hoc suprascr m 2,
Cl 7 Ἰάσονα reposui e MaCl ἰάσον’ MVi ἰάσωνα reliqui
libri edd cf 1. 8 et p. 248, 4 Ι ἐπιθυμήσαντα τῆς μηδείας Μ
τῆς scripsi e ΒΡαΜ et γρ in marg Alor cum lacobsio Phil. 619
αὐτῆς reliqui libri sed αὐτ’ in ras Ma 2, edd Ι σκοπὸν HC sed
in hoc ῶν in ὸν corr j, Vi Ι εὑρήσω HC sed in hoc ησ in ισκ
corr j, et γρ in marg Mor 8 Ἰάσονος reposui e MaCl
ἰασονι Pa sed ῶνος suprascr m 2 ἰάσωνος reliqui libri edd
9 ἐνέπραξεν Mor sed γρ συνέπραξεν in marg 11 ἀβίοτον Μ
Vi 13 ἐρώντων scripsi auctoribus lacobsio Add 268, Lect 92
et Cobeto Coll 279 πρώτων libri edd ποιητῶν Gasda
13 μακραγοροίη Pa sed ἁ (2) in ἡ corr m 2
ἀλλ’ ἐπειδὴ τῆς Ἑλλάδος ἦσαν ἐν Κορίνθῳ, ὁ μὲν
ἄλλην ἐμνήστευεν, ἡ δὲ ἐδάκρυεν, καὶ ὁ μὲν ἣν ἐβού-
λετο ἤγετο, ἡ δὲ οὐκ εἶχεν ἥτις γένηται. οὕτω σφόδρα
αὐτὴν Ἰάσων ἠγάπα καὶ τὰς Συμπληγάδας ὑπὲρ ἐκεί-
νῆς διέπλευσεν, ὥσπερ Ἀλέξανδρος ὑπὲρ τῆς Ἑλένης
τὸν Αἰγαῖον. πότερον οὖν Ἰάσων Μηδείας ἑαλώκει ἢ
Μήδεια τὸν οὐδὲν δεόμενον αὐτῆς ἠνώχλει; τὰ μὲν
γὰρ πράγματα τὸ δεύτερον βεβαιοῖ.
εἰ δὲ ἐκεῖνό
τις φήσειεν, ὅτι καὶ τὴν Ἑλένην παραπλήσιος λογι-
σμὸς ἀκολουθεῖν Ἀλεξάνδρῳ συνέπεισεν, οὐ χαλεπὸν
εὑρεῖν τὴν ἀλήθειαν. εἰπάτω πρὸς αὐτὴν ἀπαλλαγῆναι
τῆς οἰκίας, ἕτερον ἐγγυάσθω γύναιον, κἂν προσκαθη-
μένη δακρύῃ, χαίρειν ἐᾶν. καὶ τότε εἰσόμεθα οἷς ἐγκα-
λεῖν ἄξιον. καὶ ὥσπερ ἄν, εἰ τότε Αἰήτης ἀπῄτει τὴν
1 Eur.Med.19sq. 4 Eur.Med.2. Chor.Partr.t.IV p.103, 9 R.
cf. t. II 20,9 7 cf. p. 276, 7 13 Dem. p. 1311, 20
1 ἐπεὶ BPaMa sed in hoc in ἐπειδὴ corr m 2 ἐπὶ Cl
2 ἐμνήστευεν scripsi e VCPaMViMaCl ἐμνήστευσεν ΗΒ edd
ἐβούλετο scripsi e VViMa ἠβούλετο reliqui libri edd
3 εἴ τις HVMa sed in hoc ἥτις suprascr m 2 | γένηται Β sed
οιτο suprascr m 2 γίνηται HV γρ γένοιτο in marg Mor | οὕτω
— 6 Αἰγαῖον in suspicionem vocavit Gasda Ι οὕτω scripsi e Β
οὔτε Vi οὕτως reliqui libri sed ’ς eras Ma, edd 4 συμ-
πληγάδας Pa et πέτρας suprascr m 2 6 ὡς καὶ Ma sed γρ
ὧσπερ suprascr m 2, Cl | ὁ ante ἀλέξανδρος PaMViCl et γρ
suprascr Ma 2 | ἐπὶ MVi 6 τὸ HVC cf. t. I 89, 5 | πρότερον
HC | οὖν om Cl inser Ma 2 | τῆς ante μηδείας MaCl Ι ἡ Η
8 οὖν Pa et γρ in marg Mor | δ’ PaMaCl | ἐκεῖνο τίς Η
MViCl 9 λογισμὸς παραπλήσιος Vi 11 εἰπάτω — 12 κἂν
in marg Vi Ι ἀπαλλαγῆναι Pa sed ἀποστῆναι suprascr m 2
12 οἰκείας Mor sed γρ οἰκίας in marg | ἐγγυάσας Vi | προκαθη-
μένη HVC 13 δακρύειν Vi | ἐᾶ Vi | καί ποτε Pa sed γρ καὶ
τότε suprascr m 2 14 καὶ om Β | ἀπῄτει scripsi auctore
Gasda coll Her. I 2 et 3 ᾔτει Β ἂν reliqui libri sed ἂν
del Pa 2, edd
Μήδειαν πόλεμον ἀπειλῶν, εἰ μὴ λάβοι, ῥᾷστα ἂν Ἰάσων
ἀπέδωκε πρὸς τῷ χάριν εἰδέναι τοῖς ἥκουσιν, οὕτω
νῦν Ἀλέξανδρος δειξάτω μηδὲν τῆς γυναικὸς δεόμενος.
ἀλλ’ οὐ ποιήσει τοῦτο ἑκὼν εἶναι. πόθεν; οὔκουν
Ἰάσων ἠδίκει τότε, ἀλλ’ ἡ παῖς ἠδίκει τοὺς γονεῖς
ἑκοῦσα παρ’ αὐτὸν ἀπελθοῦσα.
τί οὖν ἄν τις
παραδείγμασι χρῷτο τούτοις ὧν πολὺ τὸ παρὸν ἀπο-
στατεῖ; τὸ δὲ μέγιστον καὶ ᾧ σαφῶς εἴσεσθε ποίῳ τινὶ
κεχώρισται τὰ πράγματα, οὔτε γὰρ ἢν οἱ Φοίνικες
οὔτε ἣν οἱ Κρῆτες | ἔλαβον, ἀλλ’ οὐδὲ ἡ Μήδεια R IV 26
συνοικοῦσαί τισιν ἤδη τοῦτο ἔπασχον οὐδὲ διεσπᾶτο
γάμος οὐδὲ εὐνὴ κατῃσχύνετο οὐδὲ παίδων διαδοχὴ
διεκόπτετο οὐδὲ ἐφ’ ἃ θεοὶ γαμήλιοι παρεκλήθησαν,
ταῦτα κατὰ πολλὴν ὕβριν ἀνῃρεῖτο, ἀλλ’ ἦν κἀκεῖνα
4 Dem. p. 241, 18; 242, 25 12 Thuc. II 36, 1
4 ἰστέον ὅτι τὸ εἶναι ἔνθα εὑρεθείη μετὰ τοῦ ἑκὼν ἢ
ἄλλης πτώσεως τῶν τριῶν γενῶν τῆς μετοχῆς ἀγρόν ἐστιν M m Ma 2
1 λάβῃ Ma | Ἰάσων ἀπέδωκε scripsi e ΒΜ ἰάσων ἀπέδοτο
MaCl ἔδωκεν ἰάσων Pa ἀπέδωκε om HV sed in hoc post
ἰάσων inser, CVi ἀπέδωκεν Ἰάσων edd 2 τὸ HVCPaVi
καὶ ante χάριν Μ edd delevi 3 γρ ὡς ante μηδὲν in marg
Mor 4 ἐγὼν οἶμαι V sed οἶμαι in ras m 2 ἐκεῖνος Ma sed γρ
ἑκὼν εἷναι in marg m 2, Cl ἐκεῖνος ἑκὼν Β ἐκεῖνον εἷναι Pa
sed ἑκὼν suprascr et εἷναι del m 2 γρ ἐκεῖνος εἰπών in marg
Mor 6 Ἰάσων om Pa | τό γε Η 6 πρὸς Β | παράδειγμα
C 7 χρῆτο MaCl I τοιούτοις MVi 8 ᾦ scripsi auctore Re
ὧς Cl ὃ reliqui libri sed in ras 2 litt Μα 2 et in ὦ corr V 2,
edd sed γρ γὰρ in marg Mor | τοίνυν HVC sed in his duobus
in τινὶ ras corr, et γρ in marg Mor 9 et 10 οἱ om MVi
10 οὐδὲ scripsi e Μ auctore Re οὔτε reliqui libri sed γρ οὐδὲ
suprascr Ma 2, edd 11 συνοικοῦσαι scripsi συνοικοῦσα libri
sed ἁ in αἰ corr V 2, edd | τοῦτ’ Vi | ἔπασχεν MViMaCl | διε-
σπᾶτο Ma sed εσπᾶ in ras m 2 διέσπαστο Pa et γρ in marg
Mor 13 οὐδ’ PaMa Re 14 ἀνῄρητο BPaMViMaCl
ἐκεῖνα ἐκεῖνα B
δεινὰ μέν, οὐ μὴν εἰς τοσοῦτον ἀσεβείας ἥκοντα. εἰ
δὲ δὴ κἀκεῖνα πολλῆς ἦν ἄξια τῆς ἀγανακτήσεως, πό-
σης γε εἶναι τὸ παρὸν ὀργῆς θήσομεν;
ἔτι τοίνυν,
οὐδὲ γὰρ τοῦτο μικρόν, τὴν μὲν Ἰνάχου παῖδα ναυκλή-
ῥοῦ τινός φασι κλέμμα γενέσθαι οὔτε διαλεχθέντος
οὔτε καταλύσαντος παρὰ τῷ πατρὶ τῆς κόρης, περὶ δὲ
τῆς Εὐρώπης οὐδὲν οὐδέπω καὶ νῦν σαφὲς ἀκούομεν·
Ἰάσων δέ γε δυσμενεστάτου πάντων ἐτύγχανεν Αἰήτου
καὶ τοιαῦτα προβάλλοντος ἃ πρόδηλον εἶχε τῷ μετιόντι
συμφοράν, ὥσθ’, οὗτός γε εἴ τι καὶ δυσχερὲς ὕστερον
εἰργάζετο τὸν Αἰήτην, τὸ προπεπονθέναι κακῶς δικαίαν
ἐποίει τὴν πρᾶξιν αὐτῷ.
τούτων ἕκαστος, Ἀλέ-
ξανδρε, τοῖς γε σεσυλημένοις οὐχ ἀλῶν, οὐ σπονδῶν,
οὐ τραπέζης ἐκοινώνησε, μᾶλλον δὲ οἱ μὲν οὐδενὸς
4 Her. Ι 1, 2 7 Her. Ι 2 13 Dem. fals. leg. § 189
p. 400, 16 cf. supra theor. p. 210, 7
13 τὸ ἅλας οἱ παλαιοὶ ἐτίθουν ἐν ταῖς τραπέζαις, ἴνα ὡς
τοῦτο συνεκτικόν ἐστιν, οὕτω καὶ οὔτοι συνάφειαν πρὸς ἀλλήλους
καὶ ὁμόνοιαν ἔχωσιν Ma2
1 μὲν δεινὰ MaCl | δ’ ante εἰς MVi 2 δὴ om Cl inser
Ma 2 | τῆς om V | πάσης Pa 1 sed πόσης ὀργῆς suprascr
3 γε om BMaCl γ’ MVi 4 γὰρ om HVCPaMVi Mor sed in
hoc γρ in marg 5 φησι MVi 7 σαφὲς καὶ νῦν Β Ι καὶ νῦν
om Γέ inser Ma 2 | σαφὲς Mor sed γρ σαφῶς in marg 8 γε
om Β | δυσμενεστάτου Ma sed in δυσμενέστατος corr m 2 δυσμε-
νέστατος Μ δυσμενέστατος HCBVi γρ δυσμενέστατος (καὶ)
δυστυχεστάτου in marg Mor 10 ὥσθ’ scripsi cum Gasda
e V sed ὧς in ras m 2, BPaMViMaCl εἷθ’ HC sed in hoc
ὥσθ’ suprascr j, Mor sed γρ ὥσθ’ in marg, Re | οὕτως Ma
Cl I εἴ γέ τι Β I ὕστερον om Β 11 τῷ Pa Ι πεπονθέ-
ναι PaViMa sed in hoc πρὸ antepos m 2, Cl 12 αὐτοῦ Vi
τούτω Πα sed v add m 2, Cl 13 γε om Cl 14 ἐκοινώνησε
scripsi ex HVCBPaVi ἐκοινώνησεν M edd ἐκοινώνησαν Ma
sed γρ ἑ suprascr m 2 Cl Ι μηδενὸς Ma
τοιούτου μετεσχηκότες ἦσαν, ὁ δὲ καὶ διαρρήδην ἐπε-
πόνθει κακῶς, καὶ εἰ τὰ ἄλλα πάντα ἦσαν πονηροί,
τοῦ τι περὶ τὸν ξένιον Δία πλημμελεῖν ἦσαν ἐλεύθε-
ροι, καὶ τὸ μὲν ἐκείνων ἦν πλεονεξία, τὸ δὲ <τούτου>
ἀσέβεια. πλεῖστον δὲ δήπου διαφέρει τῆς τοῦ πλείονος
ἐπιθυμίας ἡττᾶσθαι ἢ τοῦ παρὰ τῶν θεῶν φόβου
μείζονας εἶναι βούλεσθαι. μὴ τοίνυν ἀναισχυντῶμεν
εἰς μέσον ἐκείνους φέροντες ὧν ἀτοπώτεροι πεφήνα-
μεν. ἢ λήσομεν ἡμᾶς αὐτοὺς πλέον θέατρον ποιοῦντες.
εἰ γὰρ ὧν ὡς δεινοτάτων κατηγοροῦμεν, ταῦτα ὑπερ- 1
βάλλοντες ἁλισκόμεθα, | καθ’ ἡμῶν αὐτῶν ἐκεῖνα R IV 27
κινοῦμεν.
30. Παρὰ πάντα δὲ ταῦτα ἐκεῖνο εἰπεῖν ἄξιον.
πάντων ἐστὶν ἀλογώτατον, ὦ Τρῶες, τὰ μὲν ἐγκλήματα
ἑτέρων εἶναι, τὴν δὲ τιμωρίαν ἑτέρους ὑπέχειν, καὶ
1 μετασχόντες Ma sed γρ' μετεσχηκότες suprascr m 2, ὢ
ὁ — 2 ἐπεπόνθει κακῶς in marg Pa 2 2 καὶ om Cl inser Ma 2
εἰ δὲ καὶ Pa et γρ in marg Mor Ι τἄλλα Β 3 τοῦ τι scripsi
τουτὶ HCViCl τοῦ τὶ reliqui libri edd | παρὰ Vi | τῶν ξενίων
Pa sed ὂν supra ὢν m 2 ξένον Ma sed ι inser m 2, Cl Ι Δία om
Cl inser Ma 2 | διαπλημμελεῖν Η πλημελεῖν PaMViMa cf.
p. 70, 12; t. III 343,4; 397,2 Ι ἐλεύθερον Cl 4 καὶ — 7 βοὐ-
λεσθαι in marg Pa 2 Ι ἐκείνων Ma sed v (2) add m 2 ἐκείνου ἁ
ἐκείνω Mor | τούτου inserui cum Gasda om libri edd
6 πλεῖστόν τε Gasda 6 περὶ HCM sed in hoc in παρὰ corr,
Vi Mor sed in hoc γρ παρὰ in marg om in ras 4 litt V cf.
Lyc. Leocr. ὒ 130 p. 166, 20. Luc. Tim. 9 7 μείζονος Vi | μὴ
— 12 κινοῦμεν in suspicionem vocavit Gasda 8 ἐκεῖνον Ma
sed είνους suprascr m 2, Cl 9 λύσομεν Η | αὐτοὺς om ἁ
inser Ma 2 | θέατρον scripsi e ViMa sed in hoc γρ θάτερον su-
prascr m 2, Cl et γρ in marg Μ θάτερον reliqui libri edd
τὴν ἀδικίαν supra θάτερον M m cf. Paul. ep. ad Cor. | 4, 9
12 κινοῦμεν scripsi cum γρ in marg M m κομιοῦμεν Β sed
κακιοῦμεν suprascr, MViMaCl κακιοῦμεν HVC sed in hoc
κομιοῦμεν suprascr j, Pa edd 13 περὶ MVi | δὲ πάντα ταῦτα
MVi 14 πάντων — 15 ὑπέχειν omissis vocibus m Τρῶες citat
Macar fol 83r 1 | δὲ ante ἀλογώτατον Pa sed γὰρ suprascr
ἐστὶν om Macar 1 ἀλογώτερον Vi 15 ἑτέροις ὑπάρχειν VMVi
τοὺς μὲν ἠδικηκότας ἀθῴους ἀφεῖσθαι, τοσούτοις δὲ
ὕστερον χρόνοις ἄλλους ἀντ’ ἐκείνων πάσχειν κακῶς.
οἷον τί λέγω; Κρῆτες ἠδικήκασι; Κρησὶν ἐγκάλει.
Ἰάσων ἥμαρτεν; εἰσπράττου τὴν τιμωρίαν τοὺς Ἰάσο-
νος οἰκείους. νῦν δὲ Κρῆτες μὲν καὶ Θετταλοὶ κατά
συμμαχίαν στρατεύουσι, Μενέλεως δὲ μηδὲν ἐγκαλού-
μενος ὑπὲρ τῶν ἑαυτοῦ συμφορῶν ἐκείνους συνήγαγε.
καὶ οἱ μὲν τὰς προφάσεις ἐνδεδωκότες ἄλλοις ἐπαμύ-
νουσιν, ὁ δὲ καθαρὸς αἰτίας ἐκείνων εἰς ἐπικουρίαν
δεδέηται.
καίτοι καὶ Κρησὶ καὶ Θετταλοῖς λόγος
ἐστὶν ὑπάρχων ἰσχυρός. οὐ γὰρ ἡμεῖς γε, φήσουσιν,
οἱ νῦν ὄντες οὐδὲν τοὺς βαρβάρους ἀγειλό-
μεθα, ἀλλ’ οὐδὲ ἴσμεν τὸ παράπαν, εἴ τις Εὐ-
ρώπη γέγονεν. εἰ δὲ μὴ συκοφαντία ταῦτα ἦν,
ἐχρῆν τοῖς προγόνοις ἐγκαλεῖν, οὓς καταμέμ-
3 Dem. p. 668,9. Plat. Theaet. p. 206 E; 208 C 8 Dem.
p. 280, 19
1 ἀδικοῦντας Β | ἀθῴους scripsi ἀθῴους libri sed inser
Ma 2 et om Cl edd cf. p. 31, 15 | ὑφεῖσθαι Vi | τοσούτους et χρόνους
Pa sed ὄις bis suprascr m 2 γρ τοσούτους in marg Mor
2 κακῶς om Cl inser Ma 2 4 τὴν om MVi Ι γρ δίκην in marg
Mor I τοῦ HVC et γρ in marg Mor | Ἰάσονος reposui e BPa
MMaCl ἰάσωνος HVCVi edd cf p. 243,7 et 8 5 οἰκείαν
C et γρ in marg Mor 6 μενέλαος MVi | μὲν Vi Ι ἀδικῶν
ἐγκαλούμενος
MaCl et in ras 10 — 12 litt V ἀδικῶν Β 7 συνήγαγεν Μ
8 δεδωκότες C | ἄλλοις scripsi e V sed ex ἀλλήλοις corr, BMa
sed in hoc in ἀλλήλοις corr m 2, ὢ cum Gasda ἀλλήλοις reliqui
libri edd 9 ἐκείνους C 10 δεδέχθαι HC sed in hoc δε-
δέηται suprascr j, et γρ in marg Mor δεδέητο V sed ἧτο in
ras m 2 12 ἀφειλάμεθα Pa 13 οὐδ’ ἴσμεν Ma οὐδεὶς
μὲν ἁ Ι τὸ παράπαν ViMa 14 οἶδεν post γέγονεν MViMa
sed in hoc del m 2 et in marg ἐν ἄλλω βιβλίῳ λείπει, Cl Ι εἴ
Pa sed ἢ suprascr m 2 | ταῦτ’ BMaCl 15 καταμέμφεσθε Pa
sed ἐγκαλεῖτε suprascr m 2 καταμέμφεσθαι V
φεσθε ταῦτα ἡμαρτηκέναι. εἰ μὲν οὖν κατε-
μέμψασθε τὴν ἀρχήν, τί νῦν ἐνοχλεῖτε; τί δὲ
μεταφέρετε τὰς αἰτίας ἐπὶ τοὺς ὕστερον γενο-
μένους; εἰ δὲ μεμφομένων κατεγέλων, ἔδει τοῖς
ὅπλοις χρήσασθαι.
32. Ὅτε τοίνυν καὶ τοῖς ἐγγόνοις τῶν δοκούντων
ἡμαρτηκέναι πολλῆς εὐηθείας ἐγκαλεῖν, ἦ που πλείστης
ἀναιδείας τὸ τοὺς μηδὲν ἐκείνοις προσήκοντας ἀδικεῖν.
οὕτω δὲ πανταχόθεν ἀνέστραπται τὸ πρᾶγμα, ὥστε οὐ
μόνον ὁ μὲν χρόνος τῆς τιμωρίας πολὺ τῶν ἐγκλη-
μάτων νεώτερος, οἱ δὲ μηδὲν ἠδικηκότες ἀντὶ τῶν
ἡμαρτηκότων ἕλκονται, ἀλλὰ καὶ τὸ τρίτον τῆς αὐτῆς
ἀλογίας, ἀντὶ Φοινίκων καὶ Σκυθῶν Ἀλέξανδρος ἐπὶ
τὴν τιμωρίαν ἧκεν ὥσπερ ἐκείνων ἢ παροξύνεσθαι
τοῖς γεγενημένοις οὐκ εἰδότων ἢ | δίκην ὑπὲρ R IV 28
αὑτῶν οὐ δυναμένων λαβεῖν. καὶ μὴν εἰ μὲν οὐδὲν
ἐφρόντιζον ἐκεῖνοι τῶν πεπραγμένων, πῶς ὑμᾶς ἀγα-
νακτεῖν ἄξιον; εἰ δὲ ἀλγοῦντες ὅμως ἡσύχαζον, τί δεῖ
χαρίζεσθαι τοῖς ὑπὲρ αὑτῶν οὐ κινουμένοις;
θαυ-
μάζω δὲ εἰ μελλούσης μὲν ὑμῖν κινδυνεύειν τῆς πό-
1 τοιαῦτα Β | οὐκ ἐμέμψασθε MaCl 2 ἐνοχλεῖτε Mor
sed γρ ἐγκαλεῖτε in marg | „δὲ malim abesse“ 1 Re recte
lacobsius Lect 92 Anth. Pal. III 355 7 ἤπου Μ εἴπου Η
ἀδικίας
8 ἀναιδείας Β 9 ἀντέστραπται Β sed τ (1) inser m 2,
MMa 10 μὲν ὁ Re 11 ἡμαρτηκότες MaCl 12 ἀδικη-
μάτων Ma sed γρ ἡμαρτηκότων in marg m 2, Cl Ι ἀλλὰ om Ma
Cl I αὐτῆς om HVC sed in hoc suprascr m 2 13 ἀναλογίας
HC sed in hoc ἀλογίας suprascr m 2 15 γενομένοις Pa sed
γεγενημένοις suprascr m 2 γρ γεγινομένοις καὶ) ἠδικημένοις in
marg Mor 16 αὑτῶν scripsi e M αὐτῶν reliqui libri edd
οὐκ εἰδότων Pa Ι μὲν οὐδὲν] μὴ δὲ MaCl 19 αὑτῶν scripsi
e MMa sed in hoc ‘ex’ corr m 2 αὐτῶν reliqui libri edd
20 μὲν om MaCl | ὑμῖν Pa sed ῶν supra ῖν m 2 ἡμῖν MaCl
λέως οὐδεὶς ἐκείνων ἐπιστρέφεται οὐδ’ εἰδέναι βούλε-
ται 1 τὸ παράπαν οὔτ’ εἴ τις Ἀλέξανδρος ὑπὲρ
Ἑλένην ἥρπασεν οὔτ’ εἴ τινες πολέμιοι προσβάλλουσιν
ἀντὶ τούτων Ἰλίῳ, ὑμεῖς δὲ ὑπὲρ τούτων οὕτω δια-
κειμένων παροξύνεσθαι φήσετε. μωρία ταῦτα καὶ οὐδὲν
ὑγιές.
χωρὶς δὲ τούτων, εἰ μέν ἐστιν ἐφ’ ὑμῖν
μέχρι παντὸς παροινεῖν, δίκαιον μὲν οὐδαμῶς, χρῆσθε
δέ, εἰ βούλεσθε, τούτῳ· εἰ δὲ μείζων ὁ φόβος τῆς
ἐξουσίας καὶ τὸ προσκαθήμενον στρατόπεδον οὐκ ἐᾷ
τρυφᾶν, τί ἄν τις ληροίη περὶ τῆς Εὐρώπης τῶν
ὅπλων οὐκ ἐώντων μυθολογεῖν; καὶ γὰρ εἰ μὲν ἤρκει
τοῖς Ἕλλησι ταῦτ’ ἀκούσασι τὴν ταχίστην ἀποπλεῖν,
εἶχεν ἂν ἴσως τι χρηστὸν ἡ περὶ ταῦτα διατριβή· εἰ
δὲ δεῖ δυοῖν θάτερον, ἤ διὰ τοῦ ἐκστῆναι τῆς Ἑλένης
3 t. II 569, 8 14 cf. t. II 163, 4
1 οὐδὲ PaMaCl 2 το παράπαν Β | οὔτε BPaMaCl
3 οὔτε BPaMaCl Re Ι πολέμιοι reposui e libris cum Gasda
πόλεμον edd sed γρ πολέμιοι in marg Mor | προσβάλλουσιν H
προσβαλοῦσιν CBMVi παραβάλλουσιν MaCl 4 τούτων(2)]
τῶν PaMaCl et γρ in marg Mor | διακειμένων scripsi e Μ
ViMaCl cum Gasda ἀδικουμένων Pa sed διακειμένων suprascr
m 2 γρ ἀδικουμένων καὶ διακειμένων in marg Mor διακεί-
μενοι HVCB edd 5 φάσκετε Ma sed γρ φήσετε in marg
m 2, Cl Gasda 6 μέν ἐστιν scripsi ex HVi μὲν ἔστιν Β
PaMMaCl μὲν ἐστὶν VC edd 7 χρῆσθαι HC sed in hoc
ἑ supra αι j, Pa sed ε suprascr m 2, MMaCl 8 δ’ Η
τοῦτο CMaCl 10 ληροῖ Pa Ι τὴν εὐρώπην HVPaVi et γρ
in marg Mor 12 ταῦτα MaCl Ι ἀκούσασιν ἀποπλεῖν Β
ἀκούσασιν ἀπελθεῖν MaCl | τὴν ταχίστην om PaMaCl τὴν
τί χρηστὸν
ταχίστην Β 13 ἂν om MaCl | τινὰ λόγον Β τινὰ λόγον Pa
MMaCl et γρ in marg Mor et defendit lacobs Add 225 | τὰ
τοιαῦτα MaCl 14 δεῖ in δυοῖν corr Pa om reliqui libri |
δυοῖν om Pa 1 δυεῖν CMa | τοῦ ἐκστῆναι inserui e MaCl
ἐκστῆναι MVi et γρ in marg Mor om HVCBPa edd
ὑμᾶς πρίασθαι τὴν ἀσφάλειαν ἢ τῶν ἀλλοτρίων ἐπι-
θυμοῦντας ὑπὲρ τῶν οἰκείων κινδυνεύειν, λάβετε λογι-
σμὸν περὶ τῆς πρεσβείας ὀρθόν.
τίς δὲ οὗτός ἐστι;
τὸ μὴ μᾶλλον ὑπὲρ <ἡμῶν> 1 τῶν ἀπεσταλκότων ἢ
τῶν δεξαμένων νομίζειν αὐτὴν γεγενῆσθαι μηδὲ ἀπεστε-
ρῆσθαί τινος ὑπολαμβάνειν, εἰ τὴν Ἑλένην ἡμεῖς ἀπο-
ληψόμεθα, ἀλλὰ τὰ μέγιστα ἡγεῖσθαι κερδαίνειν, εἰ
τὴν Ἑλένην λαβόντες ἀρκεῖν ἡγησόμεθα. εἰ μὲν γάρ
ἐστί τις ὑμῖν ἐγγυητὴς θεῶν καὶ τοῦτο οἱ μάντεις
ὑπισχνοῦνται σαφῶς, ὡς, εἰ τὸ πρᾶγμα εἰς πόλεμον
προβαίη καὶ τοῖς ὅπλοις τὴν κρίσιν ἐπιτρέψαιτε, ἧττα
μὲν τοῖς ἠδικημένοις ἀπόκειται, τὰ δὲ τῆς Τύχης μεθ’
ὑμῶν τῶν ἠδικηκότων στήσεται, | οὐκ ἂν παραι- R IV 29
νέσαιμεν ὑμῖν μὴ χρήσασθαι τοσαύτῃ πλεονεξίᾳ· εἰ δὲ
τὸ μέλλον ἀκριβῶς μὲν οὐκ ἔστι προιδεῖν, τοῖς δὲ
λογισμοῖς ἀκολουθῶν τις οὐκ ἂν εὕροι χαλεπῶς ὁπο-
9 Dem. p. 101,26
1 ἡμᾶς Vi | θηρᾶσθαι Ma sed. γρ πρίασθαι in marg m 2,
Cl πειρᾶσθαι Pa sed θηρᾶσθαι suprascr m 2 γρ πειρᾶσθαι
καὶ θηρᾶσθαι in marg Mor 3 περὶ τῆς πρεσβείας λογισμὸν
MVi 4 τὸ inserui e MMaCl cum Boissonadio Anecd. II 285
τὸ μὴ inser Pa 2 om reliqui libri edd | <ἡμῶν> 1 inserui τὸν
libri edd 5 αὐτὴν Β αὐτὸν Pa | μὴ δὲ HMViMaCl | ἀπε-
στερῆσθαι scripsi e MVi et γρ in marg Mor ἀποστερῆσθαι HV
C ἀποστερεῖσθαι BPaMaCl edd 7 ἡγεῖσθαι scripsi ex HV
PaMViMaCl cum Boissonadio ἡγεῖσθε CB edd 9 πάρ-
εστι MaCl | τίς HCMa | πάντες Ma sed γρ μάντεις suprascr m 2,
Cl 11 ἐπιτρέψαιτε scripsi ἐπιτρέψητε MViMaCl ἐπιρέψαι-
μεν HVC sed τε suprascr V 2 C 2, Β ἐπιτρέψομεν Pa sed αἰ suprascr
m 2 | εἴτε ἡμῖν HC sed in hoc del et ἧττα suprascr m 2 13 ἡμῶν
Pa I παραινέσομεν Pa sed αἰ supra o m 2 14 μὴ om Cl inser
Ma 2 Ι χρῆσθαι Ma sed in χρήσασθαι corr m 2, Cl 16 εὕροι
Ma sed εὕρ in ras m 2 ἐροῖ Cl | ἀμφοτέροις Ma sed γρ' ὁπο-
Cl ὁπότερα Vi
τέροις μένει τὸ τοῦ πολέμου κράτος, ἐξετάσατε παρ’
ὑμῖν αὐτοῖς, ποτέρως ἂν ὑμῖν ἔχοι καλῶς, πότερον εἰ
μετὰ τοῦ τῆς Ἑλένης ὕστερον στέρεσθαι καὶ τὴν πόλιν
προσαποβάλοιτε ἢ εἰ τὴν Ἑλένην ὑπὲρ τῶν ὅλων ἀπο-
δοίητε.
36. Εἶτά μέ τις ἐρωτᾷ· τί οὖν ἐξὸν ὑμῖν τῶν
ἡμετέρων κρατῆσαι φείδεσθε τῶν δυσμενῶν;
ὅτι νῦν οὐ κακὸν ποιήσοντες ἑτέρους ἥκομεν, ἀλλ’ ἑ
τε ἀφῃρέθημεν κομιούμενοι ὧν τε ἠδικήμεθα δίκας
ἄνευ ὅπλων προσληψόμενοι. οὔκουν ἀξιοῦμεν πρὶν εἰ
χωρὶς πραγμάτων τευξόμεθα τῶν δικαίων εἰδέναι πό-
λεμον ἐπιφέρειν τοῖς χωρὶς ἀνάγκης ἴσως ἄν τι βου-
λευσαμένοις μέτριον.
37. Ἵν᾿ οὖν μὴ δῶμεν ἀφορμὴν τοῖς ἐπιθυμοῦσι
βλασφημεῖν, ὡς οὐχ ἡ τῆς ὕβρεως ὀργὴ τὴν στρατείαν
1 cf. p. 219, 14 | cf. ad p. 215, 7. Chor. Patr. t. IV p. 103, 2 R
1 ἐξετάσετε Pa sed ἁ suprascr m 2, et γρ in marg Mor
3 τοῦ om BMaCl 4 προσαπολάβοιτε HC sed in hoc in marg
γρ προσαπόλοιτε f, Mor γρ προσαποβαίητε in marg Mor
6 τίς HMCl Ι ἡμῖν ἐξὸν Β | ὑμῖν inser Pa 2 ἡμῖν HVCB ViMaCl
7 φείδεσθε scripsi e MMaCl, ut Mor, Boissonadius Anecd.
II 321, Gasda coni φείδεσθαι reliqui libri edd | δεσμῶν Ma
sed in δυσμενῶν corr m 2, Cl Ι signum interrogationis post δυσ-
μενῶν posui ex HC, punctum reliqui libri edd 8 κακῶς
(κακὸν Pa) ἑτέρους (sed οὑς in ras Ma 2, ἑτέροις BPa sed in
hoc οὑς suprascr m 2) ποιήσοντες BPaMaCl | ἀλλ’ ἅ τε scripsi
ἀλλάγε Vi ἀλλάγε ἃ BPaCl et γρ in marg Mor ἀλλ’ ἅ γε
HVCMMa edd 10 τῶν ante ὅπλων Β ὅπλων V sed πλῶν
in ras m 2 γρ ὅλων in marg Mor | προσληψόμενοι V sed σ’ del
προληψόμενοι HVi Ι οὐκοῦν HC sed in hoc in οὔκουν corr f
γρ οὐκ οὖν in marg Mor | πρὶν εἰ scripsi πρὶν ἢ εἰ HV sed
in hoc εἰ rubr, Pa et γρ in marg Mor et lacobs Lect 92 πρὶν
ἢ καὶ Β edd πρὶν ἢ reliqui libri πρὶν εἰ καὶ lacobs Not 49
12 καὶ ante χωρὶς BPaMaCl edd delevi | ἴσως Ma sed ἴσω
in ras m 2 | ἀντιβουλευσμένοις HCMCl | βουλευσαμένοις Pa sed
ο supra α m 2 15 ὀργὴ om Pa αἰτία MaCl γρ αἰτίον in
marg Mor | στρατιὰν MaCl
παρεσκεύασεν, ἀλλ’ ὁ πλοῦτος τῆς Πριάμου πόλεως,
πᾶσι βουλόμεθα καταστῆσαι σαφὲς καὶ θεοῖς καὶ ἀν-
θρώποις, ὅτι καὶ Μενέλεῳ καὶ πᾶσιν ἡμῖν ἀπόχρη
κατὰ πολλὴν ἡσυχίαν τῶν δικαίων τυχεῖν. ὑπὲρ μὲν
οὖν τούτων πλείω λέγειν οὐκ οἴομαι δεῖν, οὐδὲν γὰρ
ἐνδεῶς εἰρῆσθαι δοκεῖ, ἐπάνειμι δὲ ὅθεν ἐξέβην.
38. Ἅπασι μὲν ἀνθρώποις, ὦ Τρῶες, εἰρήνη μὲν
καλόν, πόλεμος δὲ δυστυχές, καὶ τῆς μὲν ἀνθεκτέον,
τὸν δὲ φευκτέον, ὧς ἐκείνης μὲν ὀρθούσης τὰς πόλεις,
τούτου δὲ καταφέρειν εἰωθότος, καὶ τὴν μὲν ἄξιον
καὶ παροῦσαν φυλάττειν καὶ ἀποῦσαν ὅπως ἔσται ζη-
τεῖν, τὸν δὲ καὶ ἐπικείμενον λύειν καὶ προσδοκώμενον
ὅπως μὴ γενήσεται προνοεῖν· | ἀπάντων δὲ ἀν- R IV 30
θρώπων εἰκότως ἂν ταύτην περὶ αὐτῶν ἐχόντων τὴν
κρίσιν ὑμῖν πολὺ πλέον τῶν ἄλλων φροντιστέον καὶ
τοσούτῳ μᾶλλον, ὅσῳ τοῖς πᾶσιν ἀγαθοῖς ἀνθοῦσαν
6 cf. t. IV 122, 6. Dem. p. 298, 12 16 Luc. Scyth. 9 (Bergk
Poet. lyr fr. adesp. t. III p. 693, 18 4)
2 βούλεται Vi | σαφὲς reposui e libris, ut coni Re σαφῶς
edd | θεοῖς scripsi e BPaMaCl θεῷ reliqui libri edd 3 Με-
νέλεῳ scripsi μενέλαος Vi μενέλεω reliqui libri sed e μενελέω
corr θ’, edd | ὑμῖν ἀποχρήσει Vi 4 ὑπὲρ Ma sed ὒ in ras m2
5 τούτου Pa | οἶμαι Ma sed in οἴομαι corr m 2, Cl Ι οὐδὲν
scripsi e Vi οὐδὲ reliqui libri οὐ edd 6 μοι ante δοκεῖ Β
et (suprascr) Pa 2 edd delevi | δοκεῖ scripsi ex HVPa sed in hoc
δοκῶ suprascr m 2, Vi δοκῶ reliqui libri sed εῖ supra ῶ Ma 2, edd
7 γὰρ C sed e μὲν corr j, Pa sed in hoc μὲν suprascr m 2, MVi
MaCl 8 δυστυχής HViCl | τῆ PaMa sed in hoc ς add m 2, Cl et
γρ in marg Mor | προσεκτέον PaMa sed in hoc γρ ἀνθεκτέον su-
prascr m 2, ἁ et γρ in marg Mor 10 καταφέρειν scripsi e PaM
ViMaCl et γρ in marg Mor cf. 1. 1 147, 25; II 27, 2 καταστρέφειν Η
VCB edd 11 καὶ ἀποῦσαν]ἀποῦσαν δὲ Pa ἀποῦσαν] μὴ παροῦ-
σαν MaCl 12 δὲ in μὲν corr Ma 2 13 μὴ om M | γένηται MVi
γένοιτο MaCl πονεῖν HV πράττειν Β sed προνοεῖν suprascr,
PaMViMaCl et γρ in marg Mor 14 καὶ περὶ αὐτὴν Pa sed περὶ
αὐτῶν suprascr m 2 | τούτων Β 15 μᾶλλον Macl 16 τοῖς
πᾶσιν] τοσούτοις MaCl | ἀνθεῦσαν M. Schmidt Philol. Χ 626
οἰκεῖτε πόλιν καὶ λόγος πανταχοῦ πεφοίτηκεν εὐδαι-
μονέστατον ἔστατον ἀνθρώπων εἶναι Πρίαμον, καὶ αὐτὸν καὶ
τοὺς ἀρχομένους. ὅσοις μὲν γὰρ τῶν ἀνθρώπων οὐκ
εὖ τὰ πράγματα ἕστηκε, τούτους μὲν οὐδὲν ἀπεικὸς
ἑτοίμους ἐπὶ τὸ πολεμεῖν χωρεῖν, ἤ γὰρ κρατήσαντες
ἀλλοτρίων ἀγαθῶν ἐγένοντο δεσπόται ἢ σφαλέντες οὐκ
ἐν μεγίστοις ἐζημιώθησαν· ὑμῖν δὲ καὶ τοῖς ἐγγύτατα
ὑμῖν εὐδαιμονίας ἥκουσι πολλῆς δεῖ τῆς βουλῆς, εἰ
πόλεμον πρὸ εἰρήνης αἱρετέον, μᾶλλον δὲ οὐδὲ βουλεύσα-
σθαι τοῖς οὕτως ἔχουσιν ἄξιον, εἰ μή, νὴ Δία, βουλῆς
·δεῖσθαι φήσουσιν εἰς τὸ μαθεῖν, πότερον ἡ τῶν ὑπαρ-
χόντων ἀπόλαυσις ἄμεινον ἢ τούτων ἐστερῆσθαι.
39. Ἐξετάσωμεν, ὦ Τρῶες, τὰ παρόντα ὑμῖν ἀγαθὰ
τοῖς χαλεποῖς ἐκείνοις παραβάλλοντες. δεῖ δὲ οὐδὲν
εὐλαβεῖσθαι τὸ βλάσφημον τοῦ λόγου. ἃ γὰρ ἐφ’ ὑμῖν
ἐστι μὴ παθεῖν, τί ἂν τὴν τούτων ἀκοὴν δυσχεραί-
νοιτε; ἆρ’ οὖν ἴσον ἢ παραπλήσιον ἔξω κινδύνων ἐν
εὐπαθείᾳ διάγειν ἢ μεθ’ ὅπλων ἐν αἵματι, καὶ χρηστὰς
1 πόλιν οἰκεῖτε V | λόγοις HVi Ι πανταχῆ V γρ πάντων
in marg Mor Ι πέφυκεν Pa sed γρ πεφοίτηκεν in marg m 2
2 ἀνθρώπων om Β 3 τοὺς Ma sed ὗς in ras m 2 4 τού-
τοις MaCl 5 ἑτοίμους inser Ma 2 ἑτοίμως Μ ἑτοίμως PaCl
7 ὑμῖν — 13 παρόντα in marg Pa 2 8 ὑμῶν BVi τῆς
ὑμῶν Pa MMaCl et γρ in marg Mor Ι <εἰς λόγον> εὐδαιμονίας
coni Re Ι δεῖται MaCl | εἰς Ma sed ς eras, Cl 9 οὐδὲ om Cl
inser Ma 2 Ι οὐδὲ βουλεύσασθαι om Pa 2 sed βουλεύσασθαι inser
m 3 10 νὴ Δία om HVCB 11 φήσουσι V | εἰς om V
12 ἀμείνων Pa 2 I τούτων] τὸ τῶν ὄντων BPa 2 MaCl et Boisso-
nad. Anecd. 11 482 | ἐστερῆσθαι reposui e libris στερῆσθαι edd
13 οὖν post ἐξετάσωμεν Μ 14 παραβαλόντες Μ Ι δὲ om
Cl inser Ma 2 15 ἐν Vi 16 ἔνεστιν ἢ παθεῖν ἢ μή C sed
ex ἐστι μὴ παθεῖν corr f, BPaMViMaCl et γρ in marg Mor
cf. p. 250,6 17 ἀρ’ scripsi ex HCViMaCl ἄρ’ VBPaM
edd Ι ἴσον M ἶσον reliqui libri edd 18 αἵματι Pa
ἔχειν ἐλπίδας περὶ τῶν συγγενῶν ἡ τὴν παροῦσαν
ἡμέραν ἀεὶ τελευταίαν ἡγεῖσθαι καὶ καλεῖν συμμάχους.
ὧν οἱ μὲν οὐδὲ τὴν ἀρχὴν ἥξουσιν, οἱ δὲ ἄκοντες ἐλ-
θόντες ἐθελοκακήσουσιν ἐπὶ τῆς χρείας; ἐκεῖνο δὲ ἴσον
ἢ προσόμοιον εὐφημίας ἢ μίσους παρὰ τῶν περιοίκων
τυγχάνειν;
οὐκ ἴστε ὅτι νῦν μὲν ἅπαντες ὑμῖν
καὶ τοῖς ὑμετέροις πράγμασι συνεύχονται τὰ βελτίω,
εἰ δὲ ὁ πόλεμος ἐμπέσοι, πρῶτοι τῶν ἀνιαρῶν αἰσθή-
σονται περιπλεόντων ἡμῶν καὶ ληιζομένων τὸ προστυ-
χὸν καὶ τὰς μὲν τῶν πόλεων περικοπτόντων, | "R IV 31
τὰς δὲ ἄρδην ἐξαιρούντων καὶ μήτε θάλατταν μήτε
ἤπειρον τὴν ὑμῖν ὅμορον ἔξω τῶν κακῶν ἀφιέν·των;
οἱ δὲ τοιαῦτα δι’ ὑμᾶς ὑπομένοντες, ὦ πρὸς θεῶν,
ἔσθ’ ὅπως ἂν ὑμῖν ἔχοιεν εὐμενῶς; τί δ’ ἔστιν ὅπερ
οὐκ ἂν ὑμῶν κατεύξαιντο τῶν σωμάτων αὐτοῖς εἰς
θάνατον καὶ δουλείαν δι’ ὑμᾶς μεριζομένων; οὐκοῦν
4 cf ad t. IV 264, 9
1 ἔχειν om HVCBVi | καὶ ante περὶ Ma sed eras, ἔχειν καὶ
Cl | γενῶν BPaMa sed in hoc συγ antepos m 2, Cl et γρ in marg
Mor | ἢ om Mor 3 τὴν ἀρχὴν Μ sed ’ et ’ eras τηναρχὴν
Β 4 ἶσον HVCBMaCl 5 πρὸς ὅμοιον HMVi | περὶ Μ
Vi 6 μὲν om MaCl 8 πέσοι MaCl | ἀνιαρῶν C sed νια-
η
ρῶν in ras f ἀριμασπῶν HV et γρ in marg Mor | αἰσθήσονται
Η ἡσθήσονται V αἰσθάνθονται Vi αἴσθονται Pa sed γρ
αἰσθήσονται
αἰσθήσονται suprascr m 2, MaCl αἴσθονται Β 11 μήτε (2)
scripsi ex HPaMViMaCl μήτ’ reliqui libri edd 13 τὰ
τοιαῦτα e Par 3017 Boissonade Anecd. II 482 | ὑμῖν Pa sed γρ
δι’ ὑμᾶς suprascr m 2 | co πρὸς θεῶν om Cl in marg inser Ma 2
θεοὺς Vi 14 ἔσθ’ Ma sed ἔς in ras m 2 εἷθ’ Οἶ’ | ὅπως
Ma sed π in ras m 2 οὕτως Pa sed ὅπως in marg m 2, Cl Ι ἡμῖν
Re | δ’ scripsi ex HCMVi δέ BCl δὲ reliqui libri edd Ι ἔστιν
scripsi ex HCVi ἔσθ’ Μ ἐστὶν reliqui libri edd | ὅπως VPa
MVi et γρ in marg Mor 16 δι’ ὑμᾶς om MaCl | οὐκοῦν
scripsi ex HCPaMViMa οὐκ οὖν reliqui libri edd
πρὶν ἡμᾶς ἀπώσασθαι τοῖς ἀστυγείτοσι πολεμίοις χρή-
σεσθε; καί τοι τί τῶν ἐν ἀνθρώποις ἀντάξιον τῆς
τοσαύτης δυσμενείας;
42. Τὰ κελευόμενα ἡμᾶς ἄρα δεῖ ποιεῖν, ἐρεῖ
τις, ὥσπερ οὐκ εἰδότας ὅτι μηδαμῶς εἴκειν τοῖς
πολεμίοις ἀνδρῶν ἐστιν. ἡμεῖς δὲ τὸ μὲν ἀφίστα-
σθαι τῶν οἰκείων τοῖς πλεονεκτεῖν ἐπιχειροῦσι φόβῳ
τῶν κινδύνων αἰσχρὸν ἡγούμεθα καὶ τοῦτο ἔργῳ δῆλον
πεποιήκαμεν. ὅπως γὰρ μηδεὶς Ἑλλήνων τῶν ὑπαρ-
’χόντων στεροῖτο μηδὲ καταγελάσειαν τῶν πεπονθότων
οἱ δεδρακότες, πελάγη μὲν οὕτω μακρὰ διεβάλομεν,
τιμιωτέραν δὲ τὴν τῶν λελυπηκότων τιμωρίαν τῆς
μετὰ τῶν φιλτάτων διατριβῆς πεποιήμεθα, γνώμη δὲ
αὕτη νενίκηκεν ἢ λαβεῖν ταῦθ’ ὑπὲρ ὧν ἥκομεν ἢ
μαχομένους πεσεῖν.
τοῖς μὲν οὖν ὑπὲρ τῶν τοιού-
των ἀγωνιεῖσθαι μέλλουσι τὸ μὴ τολμᾶν πολεμεῖν
δειλίας αἰτίαν ἔχει, εἰ δέ τινες ἃ μὴ καλῶς ἔλαβον
ἀποδοῦναι δέον πολεμεῖν μᾶλλον αἱροῖντο, οὐκ ἀνδρίας
1 ὑμᾶς ἀποσπᾶσθαι Vi ἀποσπᾶσθαι ὑμᾶς HC sed in hoc
οσπᾶ in ὦσα corr | et γρ in marg Mor ἀποσ ᾶποσ ὑμᾶς V
sed σ α in ras m 2 | χρῆσθε Pa sed χρήσεσθε suprascr m 2,
MaCl 2 τῶν C sed in τῶ corr f τούτων Vi | ἀνάξιον
Ma sed τ inser m 2, Cl Ι τῆς om BPaMaCl 3 τοιαύτης Cl
4 ὑμᾶς Pa sed γρ ἡμᾶς suprascr m 2 | ἆρα HVMVi
5 τίς Ἠοῖ | ἥκειν HVi 6 πολεμίοις scripsi ex HVCBPa sed
in hoc πολεμίοις λόγοις suprascr m 2, MVi et γρ in marg Mor
πολεμίων λόγοις MaCl edd 8 δῆλον πεποιήκαμεν scripsi ex HV
BPaMViMacl et γρ in marg Mor δεδηλώκαμεν C edd
10 στέροιτο Vi Ι μηδὲ scripsi cum Gasda μὴ δὲ BPa μὴ Ma
sed in μήτε corr m 2, ἁ μήτε reliqui libri edd 11 διεβάλο-
μεν scripsi e CB διεβάλλομεν HVVi et γρ in marg Mor διέ-
βημεν PaMMaCl edd 14 αὐτὴ Pa | ταῦτα PaMaCl
15 μὲν om MaCl | τῶν om BPa 16 ἀγωνεῖσθαι Pa sed ι
ante εἰ eras, Ma sed ι ante εἰ inser m 2, Cl 18 ἐροῖντο H
ἀνδρίας scripsi e BMVi ἀνδρείας reliqui libri edd cf. p. 262, 4;
11 326, 2; 474, 16; et ad IV 232, 19
οὗτοί γε δόξαν, ἀλλ’ ἐμπληξίας λαμβάνουσι καὶ τοσ-
οῦτον ἀπέχουσι τοῦ δοκεῖν τι βεβουλεῦσθαι λαμπρόν,
ὥστε διπλοῦν φέρονται τοὔνειδος, ἐκ μὲν ὧν τὴν
ἀρχὴν ἠδίκησαν, πονηρίας, ἐκ δὲ ὧν ἐπὶ πολλῷ κατέ-
χουσιν, ἀναισθησίας. οὐ γὰρ ἐν τῷ πολεμεῖν ἀπλῶς
τὸ τῆς εὐκλείας προσγίνεται, ἀλλ’ αἱ τῶν πολέμων
προφάσεις | ἢ καλοὺς αὐτοὺς εἶναι δοκεῖν ποιοῦ- R IV 32
σιν ἢ μὴ τοιούτους. τῆς γὰρ αὐτῆς ἀτοπίας δειλίᾳ τε
καταπροδοῦναι τὸ δίκαιον καὶ θρασύτητι τὸν ὑπὲρ
τῶν οὐ προσηκόντων ἐπισπάσασθαι κίνδυνον.
εἰ
μὲν οὖν μὴ παθόντες ἡμεῖς κακῶς μηδ’ ἐπ’ ἐγκλή-
μασι δικαίοις κεκινημένοι μηδὲ τῶν οἰκείων ἀμφισβη-
τοῦντες, ἀλλὰ τῶν ἀλλοτρίων ἐπιθυμοῦντες οὕτω πολ-
λὴν καὶ μεγάλην στρατιὰν ἀγείραντες ἢ βοῦς ἀπηλαύ-
1 Aeschin. p. 84, 30; 50,9 4 Dem. p. 13, 22; 103,2;
372, 1
1 οὔτι Μ | ἐκπληξίας Pa Mor Ι καίτοι τοσοῦτον σχήσουσι
Ma sed γρ καὶ τοσοῦτον ἀπέχουσι in marg m 2, Cl καίτοι τοῦ-
τον ἴσχουσι Pa sed τοσοῦτον ἀπέχουσι suprascr m 2 2 voce
ἀπέχουσι desinit V | τι om Β τί Μ | λαμπρῶς Β 3 διπλῆ
MaCl | φέρονται reposui ex HBPaMViMaCl cum Gasda φέ-
ροντα C φέροντας edd | τοὔνειδος scripsi e MVi coll t. II
547,2; IV 446, 18 τὸ συνειδός Pa τὸ ὄνειδος reliqui libri edd
τηναρχὴν Β cf p. 255,3; 264,3 4 πολλῶν HMVi et γρ in marg
Mor 6 τὰ PaMaCl 7 αὐτοὺς Ma sed ου in ras m 2 | δοκεῖν
ποιοῦσιν] δοκοῦσιν Pa et γρ in marg Mor 8 τίς γὰρ αὕτη
ἀτοπία HC sed in hoc in τῆς γὰρ αὐτῆς ἀτοπίας corr f Ι δει-
λιᾶν τε καὶ Vi 9 μὴ post καὶ Vi 11 μὴ δ’ MVi μὴ δὲ
MaCl 12 δικαίως Pa sed γρ δικαίοις suprascr m 2 | κεκινη-
μένοι — οἰκείων om Pa sed γρ in marg m 2 | μὴ δὲ MVi | τῶν
οἰκείων ἀμφισβητοῦντες scripsi e MVi et γρ Pa 2 et γρ in marg
Mor τῶν οἰκείων δικαίων ἀμφισβητοῦντες MaCl τῶν οἰκείων
ἐπιζητοῦντες H τὰ οἰκεῖα ἐπιζητοῦντες CB edd cf. p. 277,10
14 στρατείαν HMVi | ἀγείραντες scripsi e PaMViMaCl cum
Gasda et Cobeto Misc 156 ἀνεγείραντες HC sed in hoc ἀγεί-
ραντες suprascr f ἐγείραντες B et γρ in marg Mor συνεγεί-
ραντες coni Re | ἀπελαύνομεν HC
νομεν ἢ περιετεμνόμεθα γῆν ἢ τῶν ἐντὸς τείχους χρη-
μάτων ἐζητοῦμέν τι μέρος, εἶθ’ ὑμεῖς ὑπεκύπτετε ῥᾳ-
δίως ἀγαπῶντες εἴ τις ἐάσει ζῆν, πάνυ ἂν ὑμῶν
ἐμεμψάμεθα τὴν ἄγαν ἀπραγμοσύνην· εἰ δὲ τὰ μὲν
ὑμέτερα βουλοίμεθα ἂν ὑμῖν ἀκέραια μένειν, αὐτοὶ δὲ
ὑπὲρ ὧν ἀφῃρέθημεν ἥκομεν, οὐχ ὁρῶμεν ἥντινα ὑμῖν
ἕξει λαμπρότητα τοῦ πολέμου τὸ σχῆμα.
οὐδὲ γὰρ
εἰ σφόδρα πρόδηλον ἦν ὧς ἡ Τύχη μεθ’ ὑμῶν παρα-
τετάξεται, οὐκ ἂν ἦν ὑγιαινόντων ὑπὲρ τοιούτων κιν-
δυνεύειν ἄθλων, ὧν τὸ μὲν διαμαρτεῖν εὔδαιμον,
δὲ κρατῆσαι δυστυχές. τὰ γὰρ ἀδίκως κτηθέντα βέλτιον
ἀποθέσθαι μᾶλλον ἢ διὰ τέλους κατέχειν. καὶ οἴ γε
λογίζεσθαι δυνάμενοι μετὰ τοῦ προσθεῖναι χρημάτων
πλῆθος ἥδιστα ἂν ἀπαλλαγεῖεν τοσαύτης συμφορᾶς.
1 Her. IV 159 2 cf. t. III 9, 10 10 cf. p. 110, 5
1 περιετεμνόμεθα scripsi auctore Gasda παρατεμνόμεθα
Μ παρετεμνόμεθα reliqui libri edd | χρημάτων om Pa 2 τι
scripsi auctore Gasda τὸ libri edd | ὑπέκυπτε Ma sed τε post
τε add m 2, Cl ὑπεκκύπτετε lacobs Phil. 393 3 ἐάσει scripsi
ex HCM cum lacobsio Add 30 Lect 92 ἐάσῃ Vi ἐάσειε re-
liqui libri edd | ὑμῖν BPaMViMaCl et γρ in marg Mor et
Boissonade Anecd. 11 356 4 ἐμεμψάμην Β sed ex ἐμεμψα-
μεθα corr, PaMaCl et γρ in marg Mor Ι τὴν ἄγαν ἀπραγ-
μοσύνην scripsi ex HCB et γρ in marg Mor τῆς ἄγαν ἀπραγ-
μοσύνης reliqui libri edd | μὲν om MaCl 5 βουλοίμεθα ἂν]
βουλοίμεθ’ Pa καταλίποιμεν MaCl βουλόμεθα lacobs Lect 92
ἐν ante ὑμῖν Ma | δ’ B 8 παρατετάξεται reposui ex HCB
MVi et γρ in marg Mor cum lacobsio Add 30 coll t. II 76, 7;
IV 443, 11 et t. IV 816, 23 R παρατάξεται Ma sed τε ante-
pos m 2, Cl et coni Gasda παρατάξαιτο Pa edd 10 μὲν om
Cl inser Ma 2 | διαμαρτάνειν Β ἁμαρτεῖν HC et γρ in marg
Mor διαμαρτυρεῖν Οἶ’ 11 δυσχερές Β | τὰ — 12 κατέχειν
omissa γὰρ particula citat Macar fol 83 v 12 κατασχεῖν διὰ
τέλους PaMaCl et Boissonade Anecd. IV 429 | διατέλους CB
14 ἥδιστ’ MaCl ἥκιστα HC sed k in δ corr f, et γρ in marg
Mor I ἀπηλλάγησαν Ma sed γρ ἀπαλλαγεῖεν suprascr m 2, Cl |
τοιαύτης Cl
καίτοι ποῦ καλὸν ὑπὲρ τοιούτων ἀγωνίζεσθαι τοῖς
σώμασιν, ἃ καὶ εἰ μηδὲ εἶεν οἱ ἀπαιτοῦντες, εἶχε καλῶς
ἐκβαλεῖν;
οὑτωσὶ δὲ σκοπῶμεν ἐν βραχεῖ. Ἑλέ-
νην κάλλιστον εἶναι κτῆμα τῶν ἐν Ἰλίῳ κρίνετε; οὐκ
οἶμαί γε τοὺς σώφρονας. οὐκοῦν ἂν μὲν ἀποδῶτε
τοῦτο, οὐχ ἕξετε ᾧ παρόντι δυσχεραίνετε· ἂν δὲ πολε-
μεῖν | ἕλησθε, κρατηθέντες μὲν μετὰ τοῦ τὴν R IV 33
πόλιν ἀποβαλεῖν οὐδὲ ἐκείνην ἕξετε, νικήσαντες δὲ
κεκινδυνευκότες ἂν εἴητε ὑπὲρ ὧν οὐ χρῄζετε.
Εἰ δὲ δεῖ μηδὲν ὑποστειλάμενον εἰπεῖν, τοῦτο
μόνον ἀπάντων πραγμάτων πρόδηλον ἔχει τὴν τελευ-
τὴν καἰ ποτέρων ἔσται τὸ κράτος. μαντείας μὲν οὖν καὶ
φήμας καὶ διοσημείας καὶ τὰ φαντασθέντα τὴν πρώ-
1 cf. t. II 387, 14 4 II. γ 156 10 Dem. p. 54, 28
13 ΙΙ β 300 sq.
1 που H | ἀγωνίζεσθαι scripsi ex HCBMViMaCl ἀγωνί-
σασθαι Pa edd 2 καὶ om BMaCl | εἰ μηδὲ εἷεν οἱ ἀπαι-
τοῦντες scripsi ex HCMVi μηδενὸς ἀπαιτοῦντος BPaMa sed in
hoc del et καὶ εἰ μὴ δὲ εἷεν οἱ in marg m 2, Cl edd 3 ἐκβαλεῖν
scripsi e BPaMViMaCl ἐκβάλλειν HC edd | δὲ om Pa | Ἑλέ-
νην κάλλιστον εἷναι κτῆμα τῶν ἐν scripsi ἑλένην κάλλιστον
εἷναι κτημάτων (κτῆμα C) ἐν C sed ἑλένην inser f, Μ κάλλι-
στον εἶναι κτήματα κτημάτων Vi) ἐν HVi κάλλιστον εἶναι τὴν
ἑλένην κτῆμα MaCl κάλλιστον εἷναι κτῆμα τὴν ἑλένην ἐν Β
κάλλιστον εἷναι κτῆμα τὴν ἑλένην Pa edd 5 γε om Vi | μὲν
ἂν Pa 6 ὧς HC sed in hoc in ᾧ corr f Ι δυσχεραίνετε Ma
sed αι in ἁ corr et γρ εἶτε supra ἕτε m 2 | καὶ Pa sed δὲ su-
prascr m 2 7 ἕλοισθε MVi ἕλεσθε Ma 8 οὐδ’ PaMVi
οὐ σὲ Cl I ἕξετε Ma sed ε (3) in ’ ἂν corr m 2 9 καὶ ante
κεκινδυνευκότες HCBPa edd delevi cum Sinteni | οὐ χρῄζετε]
ἐχρῄζετε ViMa sed in hoc οὐ inser m 2, Cl 10 μὴ δὲ Η
C ν sed ν add f | τοῦτο πρόδηλον ἀπάντων ἔχει μόνον
Pa et γρ in marg Mor 11 πραγμάτων om Cl inser Ma 2
12 καὶ ποτέρων reposui ex HPaMViMaCl sed in hoc
del et ποτέρων in marg m 2, et γρ in marg Mor ὁποτέρων C
sed ὁ in καὶ corr f, Β sed ὁ suprascr, edd Ι τὸ om Vi
13 διοσημίας MaCl θεοῦ σημεῖα HCBVi et γρ in marg
τὴν ἐν τῇ συλλογῇ τοῦ στρατοῦ καὶ ὅσα τοιαῦτα, παρ-
ίημι, μή τις ἀλαζονείας αἰτιάσηται τὸν λόγον. ἀλλὰ
τίς οὐκ οἶδεν ὅτι δύο ταῦτα μάλιστα τοῖς ἀγωνιζομένοις
τὴν νίκην φέρει, ἓν μὲν τὸ τῆς στρατιᾶς ὑπερβάλλον,
ἕτερον δὲ τῶν κρειττόνων ἡ συμμαχία;
πότερον
οὖν, ὦ Τρῶες, εἶναι νομίζετε Πρόνοιαν καὶ Δίκην καὶ
Νέμεσιν καὶ περινοστεῖν τὰ ἀνθρώπεια καὶ τοὺς μὲν
χρηστοὺς ἐπαινεῖν, τοῖς δὲ πονηροῖς ὀργίζεσθαι, καὶ
τοῖς μὲν ἀποδιδόναι χάριν, παρὰ δὲ τῶν εἰσπράττεσθαι
δίκην; ἔστι ταῦτα, ὦ Τρῶες, ἢ οὔ; ἔστιν, εἴ τε βούλε-
ταί τις εἴτε μή. τί δέ, ὧς ἂν ἐθέλωσι, ταῦτα ἀνάγκη
πράττεσθαι; ἀνάγκη. οὐκοῦν ἐκ τούτου δῆλον ὅτι κἂν
4 cf t. I 527, 3 6 Orph. hymn. prooem. 30
Mor I φαντασθέντα scripsi e MVi φοιβανθένται HC φοιβα-
θέντα Β edd sed γρ φανθέντα in marg Mor φαθέντα Pa
φανέντα MaCl | κατὰ ante τὴν inserendum coni Re | τηνπρώ-
την Β
1 ἐν τῇ συλλογὴ scripsi e BPaMViMaCl et γρ in marg
Mor συλλογὴν HC edd | καὶ ὅσα τοιαῦτα om Cl in marg
inser Ma 2 2 τι Μ | ἀλαζονείας — τὸν λόγον scripsi e MaCl
ἀλαζονείας et τῶν λόγων CVi ἀλαζονείαν et τῶν λόγων reliqui libri
edd 3 μάλιστα inser Pa 2 4 τῆς om Pa Mor | στρατιᾶς
scripsi e MaCl Par 3017 cum Gasda στρατείας reliqui libri
edd 5 πρότερον HC sed in hoc in πότερον corr f 6 Πρό-
νοιαν scripsi ex HCMVi et γρ in marg Mor θεοὺς reliqui
libri edd | καὶ Νέμεσιν om HC et γρ in marg Mor 7 „post
περινοστεῖν deesse videtur ἐπισκοποῦντας“ Re at cf. Plut. conv.
p. 155 C τὰ τεκτόνων καὶ λιθοξόων ἔργα περινοστεῖς | ἀνθρώ-
πινα B sed ἐία suprascr, Pa et γρ in marg Mor 8 χρηστούς
αρα
om MaCl 9 περὶ HBVi περὶ C 10 10 Τρῶες om B |
ἤ οὔ; ἔστιν] ἔστιν ἐστὶν H) ἢ οὔ HCMVi 11 ἐθέλωσι C
sed v οἱ θεοὶ add f οἱ θεοι suprascr Pa 2 | ἀνάγκη πράτ-
τεσθαι scripsi ex HPaMViMaCl πράττεσθαι ἀνάγκη CB edd
12 ἀνάγκη om PaViMaCl inser Cf | ὅτι om Οἶ’ inser
Ma2
εἰ κομιδῆ τινας εὐαριθμήτους Μενέλεως ἀγείρας ἐπε-
στράτευσεν, ἴδει τὰ τῆς νίκης εἶναι τοῦ τὸ δίκαιον
ἔχοντος σύμμαχον.
τοσαύτης δὲ οὔσης τῆς παρὰ
τῶν κρειττόνων ἐπικουρίας τοσοῦτον συνερρύηκε πλῆ-
θος ὥστε μηδένα λόγον τῆς ἀκριβείας ἐφικνεῖσθαι.
πολλοῦ γὰρ χρόνου διελθόντος ἀφ’ οὗ τὴν γῆν ἄν-
θρωποι νέμονται καὶ πολλῶν ἤδη συστάντων πολέμων,
τῶν μὲν πρὸς ὁμόρους, τῶν δὲ ἐπὶ τῆς ὑπερ- R IV 34
ὀρίας, οὐδεὶς οὔθ’ ἑώρακεν οὔτ’ ἀκήκοεν οὕτω πολλὴν
κίνησιν τοῖς Ἕλλησι γεγενημένην. οὔτε γὰρ ναῦς οὔτε
ἵππος οὔτε ἀνὴρ ὅπλα φέρειν δυνάμενος, οὐκ ἄρχων,
οὐκ ἰδιώτης, οὐ τοξότης, οὐ ψιλὸς ἀπολείπεται τοῦ
στόλου, ἀλλὰ πάντες πανταχόθεν ἀνήχθησαν. οὕτω
πολὺς ἔρως τοῖς Ἕλλησιν ἐνέπεσεν ὑπὲρ τῶν δικαίων
μάχεσθαι.
καὶ τίς ἂν ἐξαριθμήσαιτο τοὺς καθ’
ἕκαστον, ὅπου γε καὶ τοὺς ἑκάστων βασιλέας οὐκ
εὐχερές; ἀλλ’ ἐν κεφαλαίῳ λέγω. πᾶσα μὲν ἧκεν ἡ
Βοιωτία, πᾶσα δὲ ἡ Πελοπόννησος, Ἀργὸς Πελασγικόν,
1 cf. t. IV 284, 5 8 cf. t. Ι 522, 19 15 cf. Xen. Hell.
VI 1, 19 17 Xen. Cyr. VI 3,18 18 ΙΙ β 494; 559 sq. 681 sq.
1 τινας Pa sed ὀλίγους suprascr m 2, Mor sed γρ ὀλίγους
in marg | εὐαρίθμους MVi | ἐστράτευσεν MVi ἐστράτευεν Η
CB ἐπεστράτευεν MaCl 2 τὰ inser Pa 2 4 ἀπερρύηκε
Ma sed σὺν supra ἀπ m 2 ἐπερρύηκε Cl 5 ἀφικνεῖσθαι HC
6 δὲ Μ Ι οἱ ante ἄνθρωποι Pa edd delevi 7 πολέμων
συστάντων πολλῶν ἤδη B Re πολέμων συστάντων πολλῶν C
πολέμων συστάντων MaCl | πολεμίων Μ 8 ὁμοίους Pa sed γρ
ὁμόρους in marg Ι δ’ MaCl 10 γενομένην MaCl | οὔθ’ ἵππος
οὔτ᾿ BPaMaCl 12 οὐ ψιλὸς om Cl inser Ma 2 | ἀπολέλειπται?
13 ἀνηνέχθησαν MaCl et supra ἀνήχθεισαν Pa 2 | οὕτως ἁ
15 καθέκαστον PaMVi 16 βασιλέας scripsi ex HCMVi
έσς
βασιλεῖς Β βασιλεῖς PaMaCl edd 17 ἧκεν om MaCl
18 πελοπόνησος CPaMMaCl | πελαγικόν Ma sed σ inser m 2, Cl
ἡ τούτων ἐχομένη, ἐπὶ τούτοις Εὔβοια, Κρήτηι Κε-
φαλληνία, Σαλαμίς, Ἀθῆναι, πολλοὶ μὲν ἠπειρῶται,
πολλοὶ δὲ ἀπὸ τῶν νήσων. καὶ τῶν ἀρχόντων οἱ μὲν
ἀνδρίᾳ νικῶσιν, οἱ δὲ συνέσει κρατοῦσι, παρὰ δὲ τοῖς
ἀμφοτέρων ἡ κτῆσις καὶ τοὺς αὐτοὺς εὕροι τις ἂν καὶ
συμβουλεῦσαι δεινοὺς καὶ πολεμῆσαι κρατίστους. οἴεσθε
δέ τινα καὶ σοφὸν εἶναι παρ’ αὐτοῖς, εἰ δὲ βούλεταί
τις, καὶ πανοῦργον, ἱκανὸν τὰ μὲν ἐκ τοῦ φανεροῦ
κατεργάσασθαι, τὰ δὲ κλέψαι λανθάνοντα.
51. Ἀλλὰ καὶ παρ’ ἡμῖν, φησί, τινές εἰσιν
ἄνδρες ἀγαθοὶ καὶ συμμάχους οὐκ ὀλίγους
κεκλήκαμεν μεθ’ ὧν διοίσομεν τὸν πόλεμον.
εστι μὲν οὖν ὁ πρὸς ταῦτα λόγος φορτικώτερος, οὔτε
γὰρ ἑαυτὸν ἐπαινεῖν τινα νοῦν ἔχειν ἡγοῦμαι τό τε
ἑτέρους κακίζειν προχείρως μικροψυχίας ἄν τινος εἴη,
δεῖ δὲ ὅμως χρήσασθαι παρρησίᾳ, τοὺς δὲ λόγους τῆς
ἀνάγκης νομιστέον.
ὡς μὲν οὖν ἰσχὺς κράτιστον
1 Isocr. p. 60 c Ι II. β 536; 645; 631 2 11. β 557; 546
1 ἡ τούτων ἐχομένη Pa sed οἱ τούτων ἐχόμενοι suprascr m 2
οἱ τούτων ἐχόμενοι MViMaCl et γρ in marg Mor 2 ἠπειρῶται
scripsi Ἠπειρῶται edd 3 καὶ ante οἱ Vi 4 ἀνδρίᾳ scripsi e
BMVi ἀνδρείᾳ HCPa edd ἀνδρείως Ma sed α suprascr m 2, Cl
cf p. 256,18 5 αὐτοὺς om Pa sed γρ suprascr m 2 Ι τίς HVi
7 δή MaCl Ι δὲ om Cl inser Ma 2 10 ὑμῖν Ma sed u in η
corr m 2 et γρ ἡμῖν in marg m 2, Cl | φησίν Ma sed γρ φησι in marg
m 2, Cl | τινές εἰσιν om Ma sed γρ in marg m 2, Cl | τινές om
Pa 11 θαυμαστοὶ Vi 12 κεκλημένοι Ma sed γρ κεκλήκαμεν
in marg m 2, Cl | ἡμῶν διοισομένους PaMa sed in hoc γρ ὧν διοί-
σομεν in marg m 2, Cl γρ ἡμῶν διοίσομεν in marg Mor | τὸν
πόλεμον — 17 κράτιστον om Pa 13 δὲ ὁ μὲν Ma sed γρ μὲν
οὖν ὁ suprascr m 2, Cl | οὔτε — 15 προχείρως omissa γὰρ parti-
cula citat Macar fol 83 r 14 ἐπαινεῖν ἑαυτὸν Macar | αὐτὸν
Ma sed ’ in ’ corr m 2, Cl | καὶ τὸ Ma sed γρ τό τε suprascr m 2,
Cl οὔτε Macar 15 προχείρως κακίζειν MVi et supra κακί-
ζειν προχείρως Ma2
ἐν πολέμῳ καὶ ὡς εὐβουλία μεῖζον ἰσχύει χειρῶν πολ-
λάκις καὶ ὧς, εἰ καὶ χειρῶν μάλιστα δεῖται πόλεμος,
ταῦτα πάντα παρ’ ἡμῖν μετὰ πολλοῦ τοῦ κρείττονος,
ἐάσω. ἀλλ’ ἐκεῖνο ἂν ἐροίμην ἡδέως ὑμᾶς, πότερον
νοῦν ἔχοντας κεκλήκατε συμμάχους ἢ οὔ; εἰ μὲν οὖν
ἀποπλήκτους καὶ τετυφωμένους, εὐχῆς ἂν εἴη τοῖς
τοιούτοις προσπολεμεῖν· εἰ δὲ σώφρονας καὶ λογίζεσθαι
δυναμένους, πῶς | ὑπακούσονται καλούντων εἰδό- R IV 35
τες ὧς ὑπὲρ τῶν ἀδίκων μαχοῦνται; καὶ πῶς κύρια
ταῦτα καταστήσουσιν ὧν, εἴπερ φρονοῦσι, κατηγοροῦσι;
δύο γὰρ ἅπαντας ἀνθρώπους ἐπὶ τοὺς πολέμους
παρακαλεῖν πέφυκεν, ἢ τὸ προειδέναι τὴν ῥοπὴν
ἐφ’ ἑαυτοὺς ἥξουσαν ἢ τὸ τὴν ὑπόθεσιν εἶναι τῶν κιν-
δύνων θαυμαστήν, καὶ νῦν μὲν τὸ κέρδος διώκοντες,
νῦν δὲ τὴν φιλοτιμίαν θηρεύοντες ἀξιόχρεως προφά-
15 Her. I 156
1 μείζων Pa sed μεῖζον suprascr m 2 2 ὡσεὶ HMVi
εἰ καὶ om C 3 πάντα om PaCl inser Ma 2 | κατὰ in ras Cf
5 κέκλητε Η Ι οὖν om PaCl inser Ma 2 6 ἀποπλήκτους
scripsi e PaMViMaCl et γρ in marg Mor ἐμπλήκτους HCB
edd 7 πρὸς πολέμω Ma sed γρ προσπολεμεῖν suprascr,
9 πῶς scripsi e PaMaCl ὅπως HCBMVi edd sed γρ ὅπερ
in marg Mor 10 καταστήσουσιν scripsi e Pa καταστήσουσι
Ma sed v in marg add m 2, Cl καταστήσωσιν HCBMVi edd
ὧν — κατηγοροῦσι om Cl in marg inser Ma 2 | φρονοῦσι
scripsi ex HCMViMa 2 εὐφρονοῦσι BPa edd 11 δύο —
264, 1 νομίζουσιν omissa γὰρ particula citat Macar fol 83r | ἅπαν-
τας ἀνθρώπους ἐπὶ τοὺς πολέμους δύο ταῦτα Macar 12 ῥοπὴν
C sed γρ νίκην suprascr f Ι τῆς νίκης post ῥοπὴν MMa sed in
hoc add m 2, et γρ in marg Mor et praeferendum censet Re
13 ἑαυτοὺς scripsi e CBPaMMa et γρ in marg Mor
ἑαυτοῖς HViCl Macar edd sed ἑαυτοὺς praeferendum censet Re
ἥξουσιν Η 14 τοῦτο MVi et γρ in marg Ma 2 et γρ in
marg Mor 15 ἀξιόχρεως προφάσεις scripsi ἀξιοχρέους προ-
φάσεις MViMaCl ἀξιόχρεως πρόφασις H ἀξιόχρεω προφάσεις
C ἀξιοχρε. . . . . (litterae evanuerunt) φάσεις Pa ἀξιόχρεω πρό-
φασιν Β ἀξιόχρεων πρόφασιν Macar edd
σεῖς ὑποκεῖσθαι τῷ πολέμῳ νομίζουσι. τούτων δὲ
οὐδέτερον ὁ παρὼν πόλεμος τοῖς γε μεθ’ ὑμῶν ἐσο-
μένοις προδείκνυσιν, ὥστε ἢ τὴν ἀρχὴν οὐχ ὑπακού-
σονται νοῦν ἔχοντες ἢ τῇ παρουσίᾳ τὴν ἄνοιαν ἐπι-
δείξουσι.
χωρὶς δὲ τούτων ἡμεῖς μὲν ἀθρόοι συν-
τεταγμένοι κατήρκαμεν καὶ τοῖς βασιλεῦσι τὰ τῶν
συμμάχων οὐκ ἐν ἐλπίσιν ἐστίν, ἀλλὰ τοσούτους
ἦλθον ἄγοντες ὥστε, εἰ Τροίας μόνης ἀποπειρᾶσθαι δεή-
σειε, πολλοὺς ἂν οὐκ ἔχειν εἰς ὅ,τι χρήσαιντο σφίσιν
αὐτοῖς μικροτέρου τοῦ ἔργου καθεστῶτος τῆς τῶν
ἐπελθόντων χειρός· ὑμῖν δέ, εἴ τινες ἄρα καὶ βοηθοῖεν,
οἱ μὲν θᾶττον ἴσως, οἶ δὲ σχολαιότερον ἥξουσιν, ὅσον
ἕτερος ἑτέρου κατὰ τὸν τόπον ἀφέστηκε, τοσοῦτον
ὑστερίζων κατὰ τὸν χρόνον.
ἂν οὖν ὑμεῖς μὲν
6 Thuc. VIII 39, 3
1 προκεῖσθαι Ma sed γρ ὑπο suprascr m 2, Cl Par 3017
et probat Gasda 2 οὐδὲν ἕτερον Η | πόλεμος om HC
ἡμῶν Pa 3 τηναρχὴν Β | οὐχ om Μ 4 παρρησία Ma
sed γρ παρουσία suprascr m 2, Cl | ἄγνοιαν Pa sed γρ ἄνοιαν
suprascr m 2, et γρ in marg Mor 5 δὲ om MaCl | ἀθρόοι Pa
sed ῶς suprascr m 2 ἀθρόοι Μ γρ ἀθρόως in marg Mor
6 κατήρκαμεν scripsi ex HCMViMaCl κατήραμεν BPa sed in
hoc γρ κατήρκαμεν snprascr m 2, edd | γρ βασιλεύουσι in marg
Mor 7 γρ ἐστὶ inser Ma 2 ἔτι Cl et γρ in marg Mor
8 ἀγῶνας Ma sed γρ ἄγοντες suprascr m 2, Cl | ὧς οὐ Ma sed
γρ ὥστε εἰ in marg m 2, Cl sed ου eras ὥς οὐ Pa Ι μόνον Ma
sed γρ μόνης in marg m 2, Cl | εἰ δεήσειεν Ma sed γρ δεήσειεν
in marg m 2, Cl δοκήσειε Vi 9 δ’ ante ἂν Pa Mor del
Re | χρήσονται MaCl 11 οἵτινες HCVi et in marg Pa 2
βοηθοῖεν scripsi ex HCl βοηθεῖεν reliqui libri edd sed γρ
βοηθεῖν ἐθέλωσιν in marg Pa 2 et Mor 12 οἱ μὲν inser Cf
om Η Mor sed in hoc γρ οἱ μὲν in marg | ἴσος Mor sed γρ
ἴσθι in marg | σχολαιότερον Ma sed γρ παλαιότερον suprascr
m 2 παλαιότερον Ambr E 92 fol 54 v) 13 ἀφέστηκε Ma sed ἑ
supra ἁ m 2 ἐφέστηκε ἁ 14 ὑστεριζόντων Ma sed γρ ὑστε,
ῥίζων in marg m 2, Cl cf. t. III 459,8; IV 480, 7
ἀντιτείνητε πρὸς τὴν πρεσβείαν, οἱ δὲ βοηθήσοντες
ὑμῖν μελλήσωσι, τοῖς δὲ Ἕλλησι λοιπὸν ᾖ τὰ ὅπλα
προσαγαγεῖν, ἆρ᾿ οὐ κατόπιν, εἰ καὶ δυσχερὲς εἰπεῖν,
τῶν πραγμάτων παρέσονται καὶ τοῦ καιροῦ τῆς ὠφελείας
παρελθόντος ἐπὶ τὴν τῶν συμφορῶν | ἀφίξονται R IV 36
θέαν; οὐ γὰρ δὴ ταύτην παρ᾿ ἡμῶν ἐπαγγελεῖτε
τὴν χάριν οὐδέ γε πέμψαντες κήρυτκας ἐκεῖνα ἐρεῖτε,
ὅτι ὦ βέλτιστοι, τί ἐπείγεσθε; ἀναμείνατε Λυκίους
ἡμῖν καὶ Παίονας ἐλθεῖν, ὥστε καὶ ἡμᾶς
ἔχειν μεθ᾿ ὅσων παραταξόμεθα.
56. Ἀλλὰ πάντα ἀφίημι ταῦτα καὶ θῶμεν ἢ πάντας
ἤδη παρεῖναι τοὺς ἐπικούρους ὑμῖν ἢ καθεδεῖσθαι τοὺς
Ἕλληνας ἀργοῦντας, ἕως ἂν εὐπορήσωσιν ἀντιπάλων·
ἥξουσι πολλοὶ πολλαχόθεν συνδιασώσοντες Ἴλιον. οὐκοῦν
τὸ μὲν πλῆθος ἴσον ἀμφοῖν, εἰ δοκεῖ, λογιζώμεθα, τὰς δ᾿
8 II. β 876 et 848
2 μελλήσουσι PaMa sed ω supra ου Pa2 Ma2 μελήσουσι
HC | δὲ Ἕλλησι scripsi ex HCBPaMVi δ᾿ ἕλλησι MaCl
Ἕλλησι δὲ edd 3 προσαγαγεῖν Pa sed γρ προσάγειν in marg
m2 , Mor sed γρ πρὸς ἁρπαγὴν in marg καὶ προσάγειν MMaCl
et γρ in marg Pa2 πρὸς ἁρπαγὴν HCBVi | ἆρ᾿ scripsi ex
HCBPaMVi ἆρα MaCl edd | δὲ ante καὶ H καὶ om M
5 τῆ et 6 θέα Vi 6 ἐπαγγελεῖτε scripsi ἐπαγγέλλετε Μ
ἐπαγγέλλετε HVi ἐπαγγέλλεσθε CB edd ἀπαγγελεῖτε Pa et γρ
εῖ
in marg Mor ἀπαιτήσετε Ma sed γρ ἐπαγγέλετε in marg m2 ,
Cl 7 γε om Vi 8 μὴ Ma sed γρ τί suprascr, Cl | γρ ἐπάγεσθε
in marg Mor 9 ὡς Β 10 οἵων PaMa sed in hoc γρ
ὅσων suprascr m2 , Cl 12 καὶ ante τοὺς Η | καθεδεὶσθαι
C sed δεῖσθαι e λεῖτε corr f καθελεῖσθαι Η καθεδεῖσθε Vi
14 πολλαχόθεν om Cl inser Ma2 | δισασώσοντες ViMa sed
in hoc γρ συνδιασώσοντες in marg m2 , Cl δισώζοντες Pa
sed σον suprascr m2 15 ἶσον MMaCl λουισόμεθα Vi | τὰ δὲ
in hoc o(2) in ω corr m2 , MMaCl λογισόμεθα Vi | τὰ δὲ
ἀρετῆς Ma sed γρ τῶν δ᾿ ἀρετῶν suprascr m2 , Cl | δὲ Pa
ἀρετὰς παραλλήλους θέντες ἐξετάσωμεν.
εἰ δὲ ὑπερ-
βολῇ προσήκει χρῆσθαι, δεδόσθω μήτ’ Ἀχιλλέως μήτ’
Αἴαντος ἑκατέρου μήτε Διομήδους μήτ’ Ἰδομενέως, μὴ
Τεύκρου, μὴ Σθενέλου, μὴ Μενεσθέως, ἐμαυτὸν γὰρ
καὶ τοὺς βασιλεῖς ἀφήσω καὶ πολλοὺς ἄλλους καλοὺς κἀ-
γαθοὺς στρατηγούς, δεδόσθω νῦν μηδενὸς εἶναι τού-
των φαυλοτέρους ἐκείνους οἶς φατε πιστεύειν εἰς τὴν
νίκην. ταῦτα κοινὰ θέντες τὴν ἀνάγκην σκεψώμεθα
μεθ’ ἧς ἑκάτεροι τῶν ἔργων ἁψόμεθα.
οὐκοῦν
ἐκείνους μὲν ἄγει παράκλησις καὶ δέησις καὶ τὸ βού-
λεσθαι Πριάμῳ χαρίζεσθαι, ἡμῖν δὲ τὸ μὲν βούλεσθαι
χαρίζεσθαι τοῖς Ἀτρείδαις κοινὸν πρὸς ἐκείνους ἐστί,
πρόσεστι δέ γε καὶ τὸ τῶν ὑπηκόων δίκαιον. ἐκείνοις
μὲν γὰρ ἔξεστιν ὅσον βούλονται χαρισαμένοις μηκέτι τοῦ
λοιποῦ πρὸς ἀνάγκην ταλαιπωρεῖσθαι, ὥστε καὶ τῆς ἐπι-
κουρίας καὶ τῆς ἀναχωρήσεως ὅρος αὐτοῖς ἡ γνώμη· ἡμῖν
δὲ ἡ προαίρεσις οὐχ ἕξει μεταβολήν, βεβαιοῦται γὰρ τῇ
1 παρ’ ἀλλήλους MVi | ἐξετάσομεν HPa sed in hoc ο in
ω corr m 2 2 προσῆκε Vi | χρῆσθαι scripsi ex HPaMViMa
Cl κεχρῆσθαι C edd χρήσασθαι Β Ι μήτε MVi Ι μήτε HPaM
Vi 3 μήτε Vi Ι μὴ scripsi ex HBPaMVi μήτε CMaCl
edd 4 μήτε (2) PaMaCl 5 καὶ ante ἄλλους HCVi 6 τού-
οἷς
τῶν εἷναι MaCl 7 οἶς Ma sed γρ οὓς suprascr m 2 οὕς Μ
οὓς Vi 8 τινα Pa sed κοινὰ suprascr m 2 Ι κινηθέντες Mor
sed γρ κοινὰ θέντες in marg 9 ἁψόμεθα reposui ex HCPa
MViMaCl Par 3017 cum Boissonadio Anecd. II 316 ἁψώμεθα
Β edd 10 ἄγει scripsi ex HCMVi ἐγείρει BPaMa sed in hoc
α
γρ ἄγει suprascr m 2, edd ἐγείρει Οἶ’ 11 ἡμῖν — 12 χαρίζεσθαι
om Pa sed add in marg m 2, ViMa sed in hoc praemisso κεί-
μενον in marg m 2 Cl 12 δ’ ante ἀτρείδαις Vi, δὲ Pa |
τοῦτο ante κοινὸν ViMa δὲ τοῦτο Cl Ι κοινόν ἐστι πρὸς ἐκείνους
Μ 13 γε] τι Vi 14 ὅσοι Ma sed v supra ι m 2, Cl Ι χαρι-
σαμένοις Ma sed υ supra ι m 2 χαρισαμένους Μ | τοῦ Ma sed ~
eras τουλοιποῦ BVi
τῶν βασιλέων ἀνάγκη.
τὸ δέ γε ἔτι τούτου μεῖζον,
πολὺ γὰρ βελτίοσι τῶν Ἀτρειδῶν βασιλεῦσι καὶ ἰσχυ-
ροτέροις ὁμολογίας δεδώκαμεν ἦ | μὴν ἐκπολιορ- R IV 37
κήσειν τοὺς ἀδικοῦντας τὸν Ἑλένῃ συνοικοῦντα, καὶ
οὐδ’ ἂν εἰ σφόδρα βουλοίμεθα προκαταλῦσαι τὴν προ-
θυμίαν ἡμῖν ἀκίνδυνον. τί δὲ τοῦτο ἔστιν; ἔτι νέας
οὔσης Ἑλένης κομιδῆ ἀνεῖπεν ὁ θεὸς ἔσεσθαί τινα
περὶ τὸ γύναιον ταραχήν. ὡς οὖν πολλοὶ πολλαχόθεν
οἱ κράτιστοι συνῆλθον μνηστεύοντες, ἔδοξεν ἔτι ἀδή-
μέλλοντος τοῦ μέλλοντος ὄντος πίστιν ποιήσασθαι καὶ ὅρ-
κους ἰσχυροὺς ἦ μὴν τοὺς ἀποτυγχάνοντας βοηθήσειν
τῷ ληψομένῳ κατὰ τῶν ἀδικούντων. ᾤετο γὰρ ἕκαστος
ἐν μετεώρῳ τοῦ πράγματος ὄντος αὑτῷ ταύτην ἀποτί-
θεσθαι τὴν ὠφέλειαν.
καὶ νῦν ἡμᾶς ἐπὶ τὴν
στρατείαν ἤγειρεν ὁ Ζεύς, ὁ Ἀπόλλων καὶ πάντες οἱ
3 cf t. IV 925, 21. Eur. Iph. Aul. 58 sq. et 77 sq. Papyr.
Berol. (Klassikertexte V 1) 12 cf t. III 438, 7
1 τούτων Vi 2 πολλὴν HC | βελτίοσι καὶ ἰσχυροτέροις
ἰσχυροτέρας Mor) ὁμολογίας (om Mor) δεδώκαμεν βασιλεῦσιν
ἡμεῖς ἐκπολιορκήσειν τοὺς ἀδικοῦντας τὰ τὸν Mor) ἑλένῃ συνοι-
κοῦντα Pa et γρ in marg Mor 4 ἀδικοῦντας τὸν Ἑλένῃ
συνοικοῦντα scripsi e PaMViMaCl cum Gasda qui τῇ ante
Ἑλένῃ inseri vult ἀδίκως τῇ ἑλένῃ συνοικοῦντας HC sed in hoc in
ἀδικοῦντας τὸν ἑλένῃ συνοικοῦντα corr f, Β edd 5 προκατα-
λύσαι HMaCl καταλύσαι Vi 6 ἀκίνδυνον ἡμῖν Vi | ἡμῖν
om Pa sed in marg inser m 2, Cl inser Ma 2 γρ ἡμῶν in marg
Mor I εἴη post ἀκίνδυνον inserendum? I ἐστὶ Ma sed in ἐστὶν;
ἔτι corr m 2, Cl | ἔτι om PaMaCl 7 κομιδῆ τῆς ἑλένης Pa
MaCl τῆς ἑλένης κομιδῆ edd | ἂν εἷπεν HVi εἷπεν MaCl
9 ἔδειξεν Pa sed γρ ἔδοξεν in marg m 2, et γρ in marg Mor
ἔτι inserui ex HC Par 3017 et γρ in marg Mor cum Boisso-
nadio Anecd. V 54 ἔτ’ PaMViMaCl om Β edd 11 ἡμῖν
Pa sed ἦ μὴν in marg m 2 | ἢ HCl | μὴν Ma sed η corr m 2 | τοὺς
inserui e libris cum Boissonadio om edd | ἐπιτυγχάνοντας Η
13 ἔτι BMa sed in hoc γρ ἐν suprascr m 2, Cl et γρ in
marg Mor | μετεώρου BPaMaCl | αὐτῷ HCMViMaCl
15 ἤγειραν MaCl | καὶ om ΒPaCl inser Ma2
θεοί. καὶ λιπεῖν τὴν τάξιν οὐκ ἔνεστιν, εἰ μή τις
μέλλει τὰς τῶν βαρβάρων χεῖρας φεύγων περιπεσεῖσθαι
ταῖς τῶν θεῶν καὶ τὰ ὅπλα δεδιὼς πολεμήσειν τοῖς
κρείττοσιν. ἆρα ὑμῖν δοκεῖ Πρίαμος παραπλησίους
στρατιώτας συλλέγειν καὶ τὴν αὐτὴν ἔχοντας τοῦ μέχρι
παντὸς κινδυνεύειν ἀνάγκην; οὐ γὰρ εὔδηλον ὅτι, κὰν
τὸ τυχὸν ἀντικρούσῃ, ταχέως μεμνήσονται τῆς οἰκείας
οὐδενὸς ὄντος ὃ φοβερωτέραν ποιήσει τὴν ἀναχώρησιν
τῆς μονῆς; ἀλλ’ οὐ τά γε ἡμέτερα τοιαῦτα, ἀλλὰ τὸ
μένοντας ἀποθνήσκειν μετριώτερον φαίνεται τοῦ μετ’
ἐπιορκίας σώζεσθαι.
61. Φέρε δὴ καὶ τὰ λοιπὰ σκοπήσωμεν καὶ ὅπως εἰς
ἄνισον πόλεμον ὑμᾶς αὐτοὺς ἐμβαλεῖν ἐπιθυμεῖτε ὑπ’
7 cf ad t. III 437, 10
1 ἔστιν HCMvi 2 μέλλει scripsi e PaVi μέλλοι HCB
MMaCl edd Ι φεύγων ’χε ἱρὰς PaMaCl φεύγειν H ἐκφεύγων B
4 κρείττοσιν reposui e libris κρείττοσι edd | ἆρ’ PaMaCl
ἄρα Μ | δοκεῖτε Ma sed γρ δοκεῖ suprascr m 2, Cl | Πρίαμος
Mor sed γρ πριάμῳ in marg | παραπλησίως Cl et γρ in marg
Mor 5 κινδυνεύοντας Ma sed γρ ἔχοντας suprascr m 2, Cl
6 γρ καὶ γὰρ in marg Mor | εὔδηλον scripsi e PaMViMaCl
Par 3017 et γρ in marg Mor cum Boissonadio Anecd. II 483
ἄδηλον HC sed in hoc εὔ suprascr f, et coni Gasda ἔνδηλον
B edd | ἐὰν lacobs Ach. Tat. 800 7 τὸ om MVi | ταχέως om
Cl inser Ma 2 | τῆς οἰκείας οἰκίας Μ) μεμνήσονται MVi Ι τῆς
om Pa | οἰκίας HCPaMMaCl 9 signum interrogationis po-
sui e Μ punctum reliqui libri edd | γε om HCMVi | τοιαῦτα
reposui e libris et γρ in marg Mor cum Gasda ταῦτα edd
10 φαίης Ma sed φαίνεται suprascr m 2, Cl 12 δὲ Vi
13 τὸν πρὸς ante ἡμᾶς in marg Pa 2 et edd, πρὸς Ma sed eras
et παρ’ ἄλλω βιβλίῳ λείπει ἡ προς in marg m 2, Cl delevi
ὑμᾶς scripsi e CBVi et γρ in marg Mor ἡμᾶς HPaMMaCl
edd | αὐτοὺς scripsi ex HCBMVi ἑαυτοὺς PaMaCl edd sed
γρ αὐτούς in marg Mor | ὐπ’ ὄψιν ἀγάγωμεν om HCBMVi
ἐξηγάγομεν Pa sed ὑπ’ ὄψιν ἀγάγωμεν in marg m 2, et γρ in
marg Mor
ὄψιν ἀγάγωμεν. οὐκοῦν ἡμῖν μὲν παῖδες καὶ γυναῖκες
καὶ τὰ ἄλλα ἀγαθὰ πόρρω που τυγχάνει κείμενα ἐπὶ
τῆς Ἑλλάδος ἐν σκέπη τοῦ πολέμου κἄν, ὅ μὴ γένοιτο,
σφαλῆναι I συμβαίη, τῆς χείρονος οὐ μεθέξουσι R IV 38
τύχης, ἀλλ’ ἐν τοῖς ἡμετέροις σώμασιν ὁ κίνδυνος
ἵσταται· εἰ δὲ ὑμεῖς τι πταίσαιτε, τοῖς ὅλοις ἐπταικότες
ἂν εἴητε καὶ δεῖ συναπολεῖσθαι τοῖς ἀποβαίνουσι τὸ
τῆς πόλεως ἔδαφος.
καίτοι τίς οὕτω σφόδρα μεγα-
λόψυχος, ὅστις ἂν ὑπὲρ οὕτως ἀνομοίων ἄθλων ἀναρ-
ρίψειε ’τον κύβον μέλλων, εἰ μὲν κρατήσειεν, οὐδὲ
μικρὸν κερδανεῖν, εἰ δὲ σφαλείη, τοῦ παντὸς στερή-
σεσθαι; ἔτι τοίνυν τὴν μὲν ἡμετέραν χώραν οὐδείς
ἐστιν ὁ ποιήσων κακῶς, ἡ δὲ ὑμετέρα στρατόπεδον
ἡμῖν γίνεται, καὶ τὴν τροφὴν ποριοῦμεν ἀπὸ τῶν
3 Her. VII 172,1 et 215 .6 Dem. p. 155,25. Thuc. II
43, 3; V 16, 4 8 Dem. p. 99, 19; 134, 14; 803, 29
1 ἡμῖν μὲν οὖν M I μὲν om BPaCl inser Ma 2 | οἷς ante παῖδες
MaCl, οὖν οὖς Vi 2 τἄλλα Μ 3 γένηται H 4 συμβῇ Ma sed
γρ συμβαίη suprascr m 2, Cl et γρ in marg Mor et e Par 3017 Boisso-
nade Anecd. II 322 συ . . . . . . (litterae evanuerunt) Pa cf. t. IV
49, 18 6 δ’ PaMaCl | ἡμεῖς Μ | τι scripsi e Ma cum Iacobsio
Anth Pal III 496 om MVi et γρ in marg Mor τί HCBPaCl edd
πταίσαιτε scripsi πταίσητε HMVi et γρ in marg Mor πταίσετε
CBPaMaCl edd „malim πτήσαιτε“ Re 7 συναπολεῖσθαι scripsi e
MaCl συνυποκεῖσθαι reliqui libri sed γρ συναπολεῖσθαι in marg
Pa 2 et γρ συναπολέσθαι suprascr Pa 3, edd sed γρ συναπολέσθαι
in marg Mor. De infinitivo futuri cf t. III praef. p. XXIX ad
p. 275, 14; t. IV 404, 6 8 οὕτω — 9 ὑπὲρ om Pa Ι οὗτος Vi
9 ἀναρρίψειε Ma sed γρ ἀναστρέψειε suprascr m 2 et παροι-
μία ἐπὶ τῶν ῥιψοκινδυνούντων ἀνθρώπων in marg m 2 cf ad
t. II 520,5; IV 280,19 10 οὐδὲν Vi 11 μικρὸν om Vi
κερδανεῖν Ma sed eras κερδαίνειν PaCl et γρ in marg Mor
στερηθήσεσθαι PaMaCl 12 μὲν om HCPa sed in hoc inser
m 2 | χώραν τὴν ἡμετέραν Vi 13 οὖν ante ἐστιν Pa sed del
m 2 I κακόν Ma sed ῶς suprascr m 2, Cl | εἰ δ’ ὑμέτερον Pa sed
ἡ δὲ ὑμετέρα suprascr m 2 | δ’ MaCl 14 ἡμῖν om PaCl inser
Ma 2 I γίνεται reposui e libris sed ε in ras Ma 2 γίγνεται edd
ὑμετέρων καρπῶν καὶ βοσκημάτων, καὶ διχῆ δεήσει
δαπανᾶσθαι τὸ Ἴλιον τῶν μὲν συμμάχων αἰτούντων,
τῶν δὲ πολεμίων ἁρπαζόντων, καὶ τῶν μὲν οἰκειότητος
ὀνόματι λαμβανόντων, τῶν δὲ πολέμου νόμῳ ληιζομέ-
νῶν.
καὶ μὴν οὐδὲ ἐκεῖνο παραπλήσιον. εἰ μὲν
γὰρ μεθ’ ὑμῶν τὸ δαιμόνιον γένοιτο καὶ τὰ πράγματα
ἡμῖν εἰς ἔσχατον προβαίνοι κακοῦ, πρόχειρον καθελκύ-
σασι τὰς ναῦς ἔξω γενέσθαι τῶν δεινῶν καὶ πρὸς
βραχὺ τῷ καιρῷ παραχωρήσαντας αὖθις ἐπιπλεῖν, ἡνί-
κα βέλτιον· εἰ δ’ ἐφ’ ὑμῶν τὸ αὐτὸ συμβαίνει, τίς
ὑμῖν ἔσται πόρος; τίς μηχανὴ τῆς ἀκαιρίας ἰσχυροτέρα;
οὐ γὰρ δὴ τὴν πόλιν γε μεθορμιεῖτε πρὸς τὸ ἀσφαλές.
ἀλλ’ ἐγὼ μὲν εἰπεῖν οὐ βούλομαι, τοῦ δὲ πράγματος
ἡ τελευτὴ καταφαίνεται.
64. Οἱ μὲν λογισμοὶ ταῦτα καὶ πολλὰ τοιαῦτα
παριστῶσιν, ὦ Τρῶες, ἔστι δ’ ἐφ’ ὑμῖν μὲν ὁποτέραν
βούλεσθε τραπέσθαι, βέλτιον δὲ ἐκείνην ἀφ’ ἧς ὕστε-
2 cf. t. IV 123, 9 9 Plat. Prot. p. 336 B; leg. XII p. 959 E
11 cf. ad t. IV 380, 8 14 Her. ΙΙΙ 69, 1
1 καλῶν HCM sed in hoc γρ καρπῶν in marg, et γρ in
marg Mor | διχῆ libri edd cf t. IV 359, 13 5 οὐδ’ PaMaCl
μὲν om C 6 ἡμῶν Μ sed η in ὑ corr γ Vi 7 γρ εἰς
τὸ ἔσχατον in marg Pa 2 et Mor τὸ del Re | προβαίνοι scripsi
e MViMaCl προβαίνει Pa προβαίνῃ Η προβαίη CB edd
κακοῦ om Pa 8 τῶν δεινῶν γενέσθαι MaCl Ι προσβραχὺ
BMViMaCl 10 δὲ HVi Mor | ἀφ’ Pa sed γρ ἐφ’ in marg
m 2, et γρ in marg Mor | ἡμῶν CMa sed in hoc η ex υ corr m 2,
γρ in marg Pa 2 Mor sed in hoc γρ ὑμῶν in marg | τὸ] τι Mor |
συμβαίνοι BPaMVi συμβαίνῃ Re 11 ἡμῖν Re Ι ἔστω HMVi
12 γε om Cl inser Ma 2 15 ταῦτα καὶ πολλὰ om Vi
πολλὰ om Cl inser post τοιαῦτα Ma 2 τὰ Μ 16 παριστᾶ-
σιν Pa sed ω suprascr m 2 | δὲ PaMaCl | ἡμῖν Re | μὲν in-
senii ex ΗΒΡαΜΜa sed in hoc inser m 2, om CViCl edd
17 βούλεσθε scripsi e CBPaViMaCl, ut coni Re βούλεσθαι
Μ βούλεσθαι Η edd Ι τρέπεσθε Η | ἐφ’ Ma ὑφ’ Μ
ρον ὑμᾶς αὐτοὺς ἐπαινέσεσθε. καὶ γὰρ εἰ μὲν ἅπαντες,
ἐρῶ γάρ, εἰ καὶ φορτικώτερον ἀκοῦσαι, συνῳκεῖτε τῇ
ἀνθρώπῳ, I τάχ’ ἂν εἶχε συγγνώμην κοινὴν ἡδο- R IV 39
νῆν ὠνήσασθαι κινδύνου· εἰ δὲ τοῦτο οὐκ ἔνεστιν,
οὐδ’ ἂν γένοιτό ποτε, τίς ἡ πολλὴ πρόνοια τῆς Ἀλε-
ξάνδρου τρυφῆς; ὅτι, νὴ Δία, κρατεῖ; τοῖς δὲ κρα-
τοῦσιν ὑπουργεῖν ἄξιον, κἂν παρανομῶσιν, 6 Τρῶες;
κἂν ἀποσφάττωσι τοὺς ἀρχομένους; κἂν παῖδας καὶ
γυναῖκας ἀνδραποδίζωνται, κἂν πυρπολῶσι τὴν πόλιν;
ταῦτα τοίνυν Ἀλέξανδρος ἐπενήνοχεν Ἰλίῳ. ὁ
γὰρ τὴν ἀνάγκην παρεσχηκὼς τοῦ ταῦτα ποιεῖν
ἑτέροις οὗτος ἂν αὐτόχειρ νομίζοιτο τούτων ὧν
καθέστηκεν αἴτιος. εἶτα τοῦτον βασιλέα προσερεῖ τις
εὖ φρονῶν τὸν οὐ καταλιπόντα ὧν βασιλεύσει; οὐκ
οἶσθ’ ὅτι τὸ τῆς ἀρχῆς ὄνομα τοῦ κρείττονός ἐστι,
12 Isocr. Phil. p. 112 d
16 τοῦ κρείττονος] ἀνθρώπου δηλονότι MMa
1 ἐπαινέσεσθαι HPaM | καὶ γὰρ — 2 συνῳκεῖτε scripsi ex
HCB καὶ γὰρ εἰ μὲν ἅπαντες, ἐρῶ γάρ, εἰ καὶ φορτικώτερον
ἀκοῦσαι, εἰ μὲν ἅπαντες συνῳκεῖτε MVi καὶ γὰρ ἐρῶ, εἰ καὶ
φορτικώτερον ἀκοῦσαι, εἰ μὲν ἄπαντες συνῳκεῖτε PaMaCl edd
3 τάχα PaMaCl 4 ὠνεῖσθαι PaMa sed γρ ὠνήσασθαι
in marg scr et del m 2, Cl et γρ in marg Mor | κοινοῖς κινδύνοις
PaMa sed in hoc γρ κινδύνου in marg scr et del m 2, Cl et γρ in
marg Mor 6 signum interrogationis posui e MCl punctum
reliqui libri edd 8 καὶ PaMa sed in hoc γρ κἂν(2) in marg
m 2, Cl Mor | κἂν HC Re 9 καὶ BMa 10 ταῦτα — Ἰλίῳ in
marg add Pa 2 11 ἀνθρωπίνην Cl 12 ἑτέρους Pa sed οὑς
m 2, et γρ in marg Mor | αὐτόχειρ ἂν PaMViMaCl ἂν post
αὐτόχειρ repet Mor del Re 13 τοῦτον inserui e PaMMaCl
τὸν Vi om HCB edd | τίς ΗΜ 14 οὐ om Pa sed γρ
in marg m 2 μὴ Ma sed οὐ suprascr m 2 | βασιλεύσει; scripsi
ex HCBPaMVi βασιλεύσειεν. MaCl βασιλεύσειε. edd 15 οἶσθα
MaCl ἴστ’ M | τὸ — 272,5 τάττοιτο citat Macar fol 83 v τὸ
om PaMaCl | τοὔνομα MaCl
καὶ τοῦτ’ ἔστ’ ἴ’ βασιλεύς, εἰ μὴ τὴν προσηγορίαν ἀρ-
νοῖτο τοῖς ἔργοις, εὐδαιμονίας ’π’ πρύτανις, δικαιοσύνης
κανών, τῶν ἀρίστων παράδειγμα;
ὁ δὲ χείρω τῶν
ὑπηκόων παρέχων ἑαυτὸν εἰκότως ἂν ἀφεὶς τὴν βασι-
λείαν εἰς τοὺς ἀρχομένους τάττοιτο. οὐ καλῶ κυβερ-
νήτην ἐγὼ τὸν καταδύοντα τὸ σκάφος οὗ τοὺς οἴακας
ἐπιστεύθη οὐδὲ τὸν ἐν οἷς ἐπιτηδεύει δεικνύντα τοῖς
ναύταις ὡς ἀμελητέον εἴη τοῦ πλοίου οὐδέ γε τὸν ἃ
μηδεὶς τῶν ναυτῶν πλημμελεῖ, περὶ ταῦθ’ ἑκόντα πο-
νηρὸν ὄντα. Ἀλέξανδρος τοίνυν ἄρχειν ἀξιῶν τῶν
ἄλλων Τρώων ἃ μηδεὶς τῶν ἀρχομένων ἐτόλμησε,
ταῦτα ἑαυτῷ προσήκειν ἡγήσατο.
67. Ἔοικα δὲ τηνάλλως μακρολογεῖν ἕτοιμον ὄν
ἐπιστομίσαι τὸν ταῦτα προφασιζόμενον. νῦν γὰρ οὔτ’
Ἀλέξανδρος οὔθ’ Ἕλενος οὔτε Δηίφοβος οὔτ’ ἄλλος
οὐδεὶς τῶν Πριάμου παίδων κρατεῖ τῶν ὑμετέρων
πραγμάτων, ἀλλὰ Πρίαμος αὐτός. καὶ τοῦτο οὐκ ἀκοῇ
μόνον ἔστιν εἰδέναι, ἀλλὰ καὶ τοῖς ὁρωμένοις δῆλον
1 τοῦτ’ ἔστι reposui ex HCMMaCl τοῦτ’ ἐστὶ BPaVi
τοῦτό ἐστι Macar τοῦτο ἐστὶ edd Ι μὴ om Pa | οὐκ ἀρ-
νοῖτο Pa ἀρνεῖται C 3 colon post παράδειγμα H, comma
Β, punctum Macar Ι χείρων Μ 5 πράττοιτο HC 8 ἤδη
Vi 9 ναυτῶν — 11 τῶν in marg Pa 2 | αὐτῶν H γρ ἀρμέ-
νων in marg Mor | πλημελεῖ MViMa Ι ταῦτα MaCl 10 ἀρχὴν
Η I τῶν om Cl inser Ma 2 11 ἀλλοτρίων Vi | Τρώων om Vi
12 ταῦθ’ MVi 13 ἔοικε Ma sed ε in α corr m 2 Ι τηνά-
λως HCBM sed in hoc alterum λ inser γ ViMaCl τη Pa sed
reliquae litterae evanuerunt γρ μάτην in marg Mor cf t. I
107,3; 111154,10; 170,17; 203,12; 340,114; 370,7; 395,17;
IV 31,19; 491,8 | δικαστοῦ ὄντος ad μακρολογεῖν in marg Ma 2
μακρηγορεῖν Vi cf. p. 203,5 ὂν om MaCl inser Pa 2 14 οὔτε
BPaMaCl 15 οὔτε BPaMaCl οὔτ’ MVi | ἔλενος MVi | οὔτε
Η οὐδὲ PaMaCl 16 ἡμετέρων MViMaCl 18 μόνον
scripsi ex HCPaMViMaCl μόνῃ Β edd sed γρ μόνον in marg
Mor I ἔστιν scripsi e ViMa ἐστὶν HCBPaMCl edd | τοῖς om
HC Ι δῆλον om Cl inser Ma2
καθίσταται καὶ χωρὶς τούτων τοῖς ἁπανταχοῦ Ι
νενομισμένοις. ταῦτα δέ ἐστι τί; τοὺς παῖδας τοῦ
βασιλέως περιόντος μὲν αὐτοῖς τοῦ πατρὸς ἰδιωτεύειν,
ἀπελθόντος δὲ εἰς τὴν ἐκείνου τάξιν παριέναι τὸν πρε-
σβύτατον, ἄλλως τε εἰ καὶ δεινὸς εἴη χρήσασθαι πράγ-
μασιν, ἅπερ ἀμφότερα τὸ σκῆπτρον εἰς Ἕκτορα περιά-
ξειν ἔοικε. τοσοῦτον <οὖν> ἀπέχει τοῦ νῦν
βασιλεύειν, ὥστε οὐδὲ ἐν ἐλπίσιν ἐστὶ τοῦ πράγματος,
εἰ γε ζῶντος μὲν καὶ ὄντος Πριάμου οὐδεὶς εἰς τοῦτο
τῶν ἐκείνου παίδων κληθήσεται, τελευτήσαντος δὲ
Ἕκτωρ γένεται τῆς ἀρχῆς τοῦ πατρὸς κληρονόμος.
οἶδα δὲ ὡς, εἰ καὶ Πρίαμος οἷαπερ Ἀλέξανδρος
ἠσέλγαινεν, ἠσέλγαινε δὲ ἐπ’ ὀλέθρῳ τῆς πόλεως, οὐκ
ἂν ἠνέσχεσθε τῆς ἀκολασίας ἐκείνου τὴν δίκην αὐτοὶ
διδόντες, ἀλλ’ ἔσχετ’ ἂν εἰπεῖν πρὸς αὐτὸν μέτριά τε
καὶ δίκαια καὶ αὐτῷ πεισθῆναι συμφέροντα· ὦ βασι-
λεῦ, ἡμεῖς μὲν ἡμᾶς αὐτοὺς ἐνεδώκαμέν σοι καὶ
τῶν ὅλων προὐβαλόμεθά <σε> πραγμάτων
6 [Apollod.] III 12,5 17 Plat. rep. p. 605 D; p. 561 B.
Dem. p. 128, 6 18 t. III p. 230, 17; IV 229, 16. Dem. p. 325, 27
2 τοῦ] τοὺς Vi 6 ἅ Pa | τὸ σκῆπτρον εἰς] τὸν MaCl
εἰς om Pa 7 πράξειν Pa ἐπιζητεῖν MaCl | οὖν inserui
καὶ τοσοῦτον νῦν Ἀλέξανδρος τοῦ Gasda | Ἀλέξανδρος scripsi e
BPaMViMaCl cum Gasda ἀλέξανδρον HC edd 8 βασι-
λεύειν Mor sed γρ ἄρχειν in marg om Pa sed γρ ἄρχειν su-
prascr m 2, MaCl | εἴτε H ὥστε C et γρ in marg Mor
9 ὁρῶντος lacobs Add 21 | εἰς τοῦτο om HC 13 ἠσέλγαινε δὲ
om BPaMaCl 14 ἠνέσχεσθε Pa sed litterae ἔσχε evanue-
runt ἀνέσχεσθε Cl ἠνέχεσθε Re | ἐκείνης Pa et γρ in marg
Mor αὐτοῦ MaCl | αὐτὴν HC 15 διδόντος C | ἔσχετ’ scripsi
ex HCVi coll p. 274, 11 sq. εἴχετ’ BPaMMaCl edd 17 μὲν
om BPaMViMaCl | ἡμᾶς αὐτοὺς scripsi e BPaMViMa sed in
hoc ἡμᾶς inser m 2 αὐτοὺς Cl ἑαυτοὺς HC edd 18 προὐ-
βαλλόμεθα HCViMaCl προβαλλόμεθα Β | σε inserui post προὐ-
βαλόμεθα, post ὅλων inserendum coni Re om libri edd
ἐπὶ τῷ κακῶς ὑπὸ σοῦ παθεῖν, ἀλλ’ ἐπὶ τῷ κἂν
εἴ τις ἕτερος τολμήσειε, σὲ διακωλύειν, οὐδ’
ἔνα πρὸς ἡδυπάθειαν ἀποχρήσῃ τῇ βασιλείᾳ,
ἀλλ’ ἔνα τὴν ὑπάρχουσαν εὐδαιμονίαν ἐπιτεί-
νῃς τῇ προνοίᾳ· σὺ δὲ οὐκ εἰς καλὸν ἔοικας
ἀπολαύειν τῶν δοθέντων σοι οὐδὲ τὰς ἐλπίδας
ἡμῖν βεβαιοῦν, ἀλλ’ ἃ μηδεὶς ἂν ἤλπισε, τού-
τοις ἐπιχειρεῖν καὶ δύο τὰ χείριστα ἐργάζε-
σθαι. σαυτὸν μὲν γὰρ πονηρότατον ἀποφαίνεις,
δι’ ὧν δὲ αὐτὸς ἀδικεῖς, τούτοις ἡμᾶς ἀπολ-
λύεις.
ταῦτα καὶ ὑμᾶς ἂν εἰπεῖν οἶμαι καὶ Πρία-
μον αἰσχυνθῆναι καὶ δευτέραν ποιήσασθαι τὴν ἑαυτοῦ
ῥᾳστώνην τῆς τῶν ὅλων σωτηρίας. μὴ τοίνυν ἃ τὸν
βασιλέα τολμῶντα ποιεῖν ἐκωλύετ’ ἄν, ταῦτα τοῖς
R IV 41 οὔπω | τοσοῦτον ἰσχύουσιν ἐπιτρέψητε μηδὲ εἰς
τοσοῦτον συγχέητε τὰ πράγματα ὥστε βασιλέα γε νο-
μίζειν τὸν οὐκ ἔχοντα τὴν ἀρχὴν καὶ πλείω τούτῳ
παρέχειν ἐξουσίαν ἢ παρ’ οἶς ἐστι τὸ κρατεῖν.
70. Οἶμαι τοίνυν ἐρεῖν τινας, ὧς ἑκοῦσα συνη-
1 τὸ (1 et 2) HC 2 τολμήσειε scripsi e Μ sed τολμήσοι in
σειε
marg τολμήσει Η τολμήσῃ CBVi τολμοίη Ma τολμώη Pa
ὢ et γρ in marg Mor | σὲ om HCBMVi Ι διαλύειν Ma sed
γρ διακωλύειν suprascr m 2, ἁ 4 ἀλλ’ ἴνα scripsi e PaMa
Cl ἀλλὰ HCBMVi edd 6 σοι om PaMaCl 7 μήδ’ ἂν εἰς
B | ἂν inser Pa 2 10 αὐτὸς om MaCl Ι τούτων ἡμεῖς Β
ἀπολύεις MViMaCl ἀπολεῖς Η ἀπολαύομεν Β ἀπολαύειν Pa
sed ἀπολύεις suprascr m 2 11 ἡμᾶς Vi | ἂν om ὢ inser
Ma 2 | εἰπεῖν om HCBPaVi inser Ma 2 12 τὴν αὐτοῦ ῥαστώ-
νην ποιήσασθαι MVi | αὑτοῦ C αὐτοῦ H ἑαυτὴν Mor sed γρ
ἑαυτοῦ in marg 13 ῥᾳστώνην Ma sed ἡδονὴν suprascr m 2
ὅλων scripsi e BPaMViMaCl Par 3017 cum Boissonadio Anecd.
II 482 ἄλλων HC edd 15 ἐπιτρέψατε Ma | μὴ δὲ BMaCl
μὴ δ’ HCVi 16 ἄλλωστε Pa sed ὥστε suprascr m 2 | γε
om BPaMaCl Ι τε post νομίζειν Pa 19 ὡς οὐχ ἑκοῦσα Pa
κολούθησεν ἡ γυνὴ καὶ οὔτ’ Ἀλέξανδρος οὐδὲν
ἀδικεῖ Μενέλεώς τε πραγματωδέστερός ἐστι
τοῦ προσήκοντος τὴν ἀποφυγοῦσαν ἀγαπῶν.
ἔστι δὲ πρόχειρον μὲν εἰπεῖν ὡς Ἀλέξανδρος μὲν ἀδι-
κεῖ τὴν οὐ βουλομένην ἀκολουθεῖν ἁρπάσας, Μενέλεως
δὲ τὰ προσήκοντα ποιεῖ τὴν ἄκουσαν ἀπελθοῦσαν
ἀξιῶν ἔχειν, ἀλλ’ ἵνα μὴ ἀπέραντος ὁ λόγος εἴη, δε-
δόσθω βεβουλημένην ἀκολουθῆσαι. οὐκοῦν ἐξαπατήσαν-
τος Ἀλεξάνδρου τοῦτ’ ἐποίησεν. οὐ γὰρ πρότερόν γε
οὐδὲν τοιοῦτον εἰργασμένη φαίνεται.
ἔστιν οὖν
Ἀλεξάνδρου καὶ τοῦτο ἀδίκημα. καὶ πολύ γε δεινότερον
τὸ πεῖσαι γενέσθαι φαύλην τοῦ πρὸς ἀνάγκην καται-
σχῦναι. ἡ μὲν γὰρ βιασθεῖσα τὸ μὲν σῶμα ὕβρισται,
τὴν δὲ γνώμην οὐ διέφθαρται καὶ προσέτι μισεῖ τὸν
τὴν ἀνάγκην ἐπενεγκόντα, ἡ δὲ πεισθεῖσα θαυμάζειν
2 cf. t. II p. 563, 10 3 II, y 174. Eur. Tro. 946 4 Dem.
p. 700, 10 5 Dict. I 3 7 Dem. p. 632, 20 12 Lys. Erat.
’ξ 32 p. 94,39. Dem. p. 1125,12
1 οὔτε PaMaCl 2 ἐστι om Cl ἔσεσθαι Pa sed ἔστι
suprascr m 2, et γρ in marg Mor 3 ἀποφεύγουσαν Β sed
φυγοῦσαν supra φεύγουσαν m 2, Ma sed γρ ἀποφυγοῦσαν su-
prascr m 2, Cl et γρ in marg Mor 4 ὧς — 5 ἁρπάσας om
Pa | γρ οὐδὲν ἀδικεῖ in marg Mor 5 μενέλεώς τε Μ 7 ἦ
PaMaCl cf. t. IV 281, 20 sq. 8 βουλομένην PaMa sed in hoc
γρ βεβουλημένην in marg m 2, Cl et γρ in marg Mor | οὐκοῦν
scripsi ex HCBMViMaCl οὐκ οὖν Pa edd 9 τοῦτο PaMa
Cl | τοῦτο — 11 ἀλεξάνδρου praemisso κείμενον in marg Ma
γε om MVi 10 τοιοῦτον om MaCl 11 τὸ HC sed in
hoc in τοῦτο corr f | δεινὸν post ἀδίκημα Pa edd delevi post
δεινὸν e superioribus lin. 4 repetita ὧς ἀλέξανδρος μὲν ἀδι-
κεῖται οὐ βουλομένην ἀκολουθεῖν ἁρπάσας Pa sed del m 2 | δει-
νὸν BPa 2 Ma sed in hoc δεινότερον suprascr m 2 Cl 12 τὸ
πεῖσαι — 276, 3 τρόπου citat Macar fol 83 v | καταισχύναι HC
MaCl Macar cf t. IV 446, 17 καταισχύνας Vi | δεινότερον post
καταισχύναι Macar 13 μὲν(2) om MVi 15 εἰ HC sed in
hoc in η corr f
ἃ φεύγειν ἄξιον συνεπείληπται τῶν ἀδικημάτων καὶ
γέγονε κοινωνὸς πονηρίας καὶ οὐδ’ ἂν ἐπανόρθωσις
εἴη τῷ πράγματι διεφθαρμένου τοῦ τρόπου. οὕτω κατ’
ἀμφότερα Ἀλέξανδρος ἄδικος καὶ ἐν θατέρῳ πονηρό-
τερος δείκνυται.
ὑπερβολῇ δ’ ἔγωγε χρήσομαι ’
οὐ παρεκρούσατο τὸ γύναιον Ἀλέξανδρος, ἀλλ’
ἐκείνη μὴ βουλόμενον ἠνώχλησε. καλῶς. ἔδει τοί-
νυν ἐπισχεῖν ἁμαρτάνουσαν, ἀλλ’ οὐ συλλαβεῖν ἀδι-
κούσῃ καὶ ταύτην ἀντιδοῦναι τῷ ξενίσαντι τὴν χάριν,
τὸ μὴ συμπράττειν εἰς ἃ μὴ προσῆκε τῇ γυναικί. οὐ
γὰρ ἡ κοινωνία τῶν ἀδικημάτων ἐν τοῖς τοιούτοις
ἐξαιρεῖται τὸν μετασχόντα τῆς μέμψεως, ἀλλ’ εἰς ταὐ-
τὸν τίθησι τῷ παρακεκληκότι τὸν ὑπακούσαντα καὶ
R IV 42 τοσοῦτον | αὐτῷ νέμει τῶν αἰτιῶν ὅσον καὶ τῶν
5 Dem. p. 291,24; 447,25 7 cf. p. 244,7 8 [Isocr.]
Demon. p. 2 c
1 συνεπείληπται scripsi e CBPa sed in hoc εἰ supra ι m 2,
Μ sed ει ex ι corr γ Vi cum Gasda συνεπείλεπται Η Mor
συνεπίλειπται Ma sed ει in η corr, Cl συνυπείληπται Re
2 κοινωνὸς πονηρίας reposui e BPaMViMaCl Macar πονηρίας
κοινωνός HC edd | καὶ inser Ma 2 Pa 2 γρ ἀλλ’ in marg Mor
3 τῷ πράγματι om BPaMaCl 4 ἀμφότερον Β | ἀδικῶν BPa
MVi et γρ in marg Mor | καὶ om BPaMViMaCl | ἐν om HCMVi
Macar | δὲ post θατέρῳ Vi 6 δὲ MaCl 6 οὐ — Ἀλέξαν-
δρος om H in marg inser Cl | δίκαιον Vi sed γύναιον in marg
7 ἐκεῖνο ViMa sed in hoc ῖνο in ἴνη corr m 2, Cl | ἠνώ-
χλησε scripsi ex HCB ἠνώχληκε PaMVi edd ἠνώχληκεν MaCl
καλῶς om MaCl 8 ἀδικοῦσαν PaViMa sed in hoc οῦσαν
ex ούση corr m 2 ἀδίκως HCB 9 ἀντιδοῦναι om Cl inser
Ma 2 10 μὴ om HB inser Cf Ι εἰς om B | προσῆκον H |
οὐ — 277, 1 μέτεστιν omissa particula γὰρ citat Macar fol 83 v
οὐχ Macar 11 ἐν τοῖς τοιούτοις om Macar | τοῖς om Cl
ὕβρεως
inser Ma 2 12 μέμψεως Β 14 τὸ αἰτίον Pa sed γρ των
αἰτιῶν suprascr m 2, et γρ in marg Mor | ὅσον Pa sed ω supra
ο m 2 ὅσου Cl | καὶ om Β τὲ Pa sed καὶ suprascr m 2 MaCl
ἔργων μέτεστιν. ὁ τοίνυν λόγος ὁ τοιοῦτος οὐ τοῦτον
ποιεῖ καθαρὸν ἐγκλημάτων, ἀλλ’ ἐκείνῃ συνδιαβάλλει,
οὐδὲ Ἀλέξανδρος μετριώτερος, εἰ καὶ τὸ γύναιον ἐν
αἰτία.
73. Ἀλλὰ μὴν πρός γε τὸν φάσκοντα θαυμάζειν εἰ
μὴ αἰσχύνοιτο Μενέλεως Ἑλένην ἀπολαμβάνειν ἐπιχει-
ρῶν ἐκεῖνο λέγω· ἡμῖν <μέν>, ὦ Τρῶες, μελήσει τῆς
τέρας αὐτῶν δόξης, ὑμῖν δὲ τῆς ὑμετέρας αὐτῶν φρον-
τιστέον. θαυμάζω δὲ εἰ ἡμῖν μὲν τὸ τὰ οἰκεῖα κομί-
ζεσθαι ζητεῖν αἰσχρόν, ὑμῖν δὲ τὸ τῶν οὐ προσηκόν-
τῶν ἀμφισβητεῖν καλόν, καὶ Μενέλεως μὲν Ἑλένῃ
συνοικῶν γέλωτα καὶ χλευασμὸν οἴσει, Ἀλέξανδρος δὲ
κρείττων ἔσται κατηγορίας πάντα ἐκείνην ἡγούμενος.
πάντων δὲ ἀτοπώτατον ἣν ἑκοῦσάν φατε τοῖς χει-
ρίστοις ἐπιδραμεῖν, ὑπὲρ ταύτης ἀποθνήσκειν ἐπιθυ-
μεῖν’. τίς δ’ ἂν εἰδείη, τί ποτε χρήσεται τῇ γυναικί,
εἴτ’ ἐπὶ τιμωρίᾳ λαβεῖν βούλεται εἴτ’ ἀποσφάξαι εἴτε
2 [Dem.] Erot. p. 1404, 27 12 Dem. cor. p. 254, 3
13 II η 362 15 Thuc. IV 32, 1
1 ὁ(2) om MaCl | τοιοῦτος in οὗτος corr Ma | τοῦτον
scripsi ex HCBMVi τὸν μὲν PaMaCl edd 2 καθαρῶν Ma
τὴν δὲ οὔ post ἐγκλημάτων· in marg Pa 2 edd delevi | ἐκείνην
HCPa sed in hoc ἐκείνη suprascr m 2, Μ sed v eras, ViMaCl
3 ἀλέξανδρον μετριώτερον Ma sed bis ς supra ν m 2 Cl
ἐναντία Ma sed ν(2) in ι corr m 2 6 αἰσχύνεται PaMaCl
μενέλαος MaCl | ἀπολαμβάνων MaCl | ἐπιχειρῶν om Cl inser
γρ Ma 2 7 μέν inserui om libri edd 8 αὐτῶν om BPaMaCl
ὸ
ὑμετέρας om Η ὑμῶν Pa et γρ in marg Mor 9 et 10 τῶ
Μ | ἡμῖν μὲν τὸ scripsi auctore Gasda τὸ μὲν ἡμῖν libri edd
10 ζητεῖν inser Ma 2 | οὐ om Β 11 μενέλεω μὲν ἑλένη συνοι-
κοῦσα PaMaCl 13 κρεῖττον HC sed in hoc κρείττων suprascr I
14 ἢν C 15 ὑπὲρ — ἐπιθυμεῖν om Η in marg inser Cf
16 τί Vi Ι χρήσηται Η Mor χρήσαιτο Pa 11 εἰ δ’ (bis)
Ma sed γρ εἴτ’ suprascr m 2, Cl εἰ δὲ Pa | τῇ ante τιμωρίᾳ
καταποντίσαι εἴτε συνειδὼς αὐτῇ παρὰ γνώμην ἡρπα-
σμένῃ τοῦ πεποιηκότος, ἀλλ’ οὐ τῆς παθούσης τὸ ἀδί-
κημα κρινεῖ. τί ἄν τις περιεργάζοιτο ταῦτα περὶ ὧν
ἀφεῖναι δεῖ δοκιμάζειν τὸν κύριον;
75. Ἤδη τοίνυν τινὸς ἤκουσα τὸν Ἀλέξανδρον
ἐπαινοῦντος, ὅτι βούλοιτο γυναικὶ συνοικεῖν καὶ γένει
καὶ κάλλει διαφερούσῃ. τοῦτο δὲ κατηγορία μεγίστη
τῶν ἀπασῶν ἐστιν. εἰ γὰρ σεμνόν τι τοῦτο καὶ πολλῆς
εὐδαιμονίας γέμον καὶ ζηλωτὸν δεῖ κεκρίσθαι τὸν
Ἑλένῃ συνοικοῦντα, μεγίστων ἀγαθῶν δήπουθεν ὁ
Μενέλεως ἐστέρηται καὶ ὧν παρόντων εὐδαίμων ἦν,
τούτων ἀπόντων ἠδίκηται, ὥστε ὁ τοῦτο λέγων ἡμῖν
μὲν εὔλογον τὴν στρατείαν ἀποφαίνει, τὴν δ’ ἀπολο-
γίαν Ἀλεξάνδρου παραιρεῖται.
εἰ μὲν γὰρ οὐδενὸς
ἄξιον Ἑλένη, τὸ κινδυνεύειν ὑπὲρ ταύτης εὔηθες,
R IV 43"/> | εἰ δὲ πλείστου καὶ τοῦ παντός, μεθ’ ὑπερβολῆς
ἠδικήκατε. ὥστε ἢ μικρὸν τὸ πρᾶγμα νομίζοντες οὐ
καθέξετε ἢ μέγιστον κρίναντες ἀποδώσετε. τὸ μὲν γὰρ
16 cf. t. II 162, 4; IV 257,18
Vi edd delevi τιμωρίαν Pa μωρίᾳ Vi | βούλετ’ αἰ om Pa | εἶτ’
Η 17 et 278, 1 εἰ δὲ PaMa sed ’in hoc εἴτε suprascr m 2, Cl
1 αὐτὴν HC | παραγνώμην HVi Ι ἡρπαγμένῃMVi ἡρπα-
σμένην HC εἰργασμένη Pa 2 τὸ ἀδίκημα scripsi ex HB MVi
MaCl τἀδίκημα CPa edd cf. p. 284, 5 3 κρινεῖ Pa sed κρίνει
suprascr m 2, Mor sed γρ κρίνοι in marg κρίνει HCMVi κρίνῃ
MaCl 6 ὅτι scripsi ex HViMa ὅ Pa sed in marg ὅ τι C
BMCl edd Ι συνοικεῖν γυναικὶ MaCl 9 δὴ Μ 10 δήπουθεν
ἀγαθῶν MaCl 11 μενέλαος MaCl 12 ἀπάντων Η | τούτω
Ma sed in τοῦτο corr m 3 τούτου Cl 13 δὲ PaMaCl
14 παραιρεῖται scripsi e ViMa et γρ in marg Mor ut coni Re
παρῄρηται BPaCl Par 3017 παραιτεῖται HCM edd | εἰ Pa
sed in marg | οὐδὲν MaCl 15 αὐτῆς BPaViMa sed in hoc
ταύτης suprascr m 2, Cl 17 ἠδικήσατε Β | εἰ Pa sed ἢ in
marg m 2 18 κρίνοντες PaMaCl
ἀνόητον, τὸ δὲ ἄδικον. εἰ γὰρ οὗτος ἑκάστῳ παρασταίη
λογισμὸς καὶ τὰς τῶν πλησίον γυναῖκας σκεψόμεθα
καὶ τὰς ἀρίστας ἡμῶν αὐτῶν εἶναι μᾶλλον ἢ τῶν
ἐχόντων βουλησόμεθα, ὁρᾶτε, ὦ Τρῶες, μὴ καὶ πρὸς
ἀλλήλους τοῦτο πάθητε καὶ τὸ νόσημα πάσας ἐπέλθῃ
τὰς πόλεις καὶ πονηρὸν ἔθος παρ’ ὑμῶν ὁρμηθῇ.
θαυμάζεις τὴν παῖδα τοῦ Δῖός. ἀλλ’ οὐ σοὶ δίδω-
σιν αὐτὴν ἡ Τύχη, ἀλλ’ ἐξ ἁπάντων κηδεστὴν ποιεῖται
Μενέλεων, τουτέστιν ὁ κλῆρος, ἡ γνώμη τοῦ Δῖός
τοῦτον αἱρεῖται, τούτῳ τὸ θυγάτριον ἐγγυᾷ. πάντων
δὲ σχετλιώτατον, εἰ οἱ μὲν ἐν Πελοποννήσῳ κατοικοῦν-
τες καὶ πάντες ἀπλῶς οἱ τότε μνηστεύσαντες ἔστερξαν
τῇ τύχῃ καὶ τοῦ δικαίου τὴν αὑτῶν ἰσχὺν οὐκ ἠξίω-
σαν προθεῖναι, ὁ δὲ μηδὲ μνηστεύειν τολμήσας πλέον
ἔξει τοῦ λαχόντος.
7 II γ 426
1 οὕτως HViMa sed in hoc in οὗτος corr, Cl τοιοῦτος Pa
ἑκάστῳ om Cl inser Ma 2 2 πλησίων Pa sed in πλησίον
corr, Mor | σκεψώμεθα MaCl κλεψόμεθα coni lacobs Add 146
3 ἀρίστους HC | αὐτῶν ἡμῶν MVi | μᾶλλον ἢ in ras Β2 |
τῶν ἐχόντων om ViMaCl 5 πάθοιτε Cl Par 3017 | ἐπέλθῃ
scripsi ex HC sed in hoc η ex οι corr f, BPaMMaCl Par
3017 cum lacobsio Anth Pal III 292 Boissonadio Anecd. V 361
Gasda ἐπέλθοι Vi edd 6 ἦθος H et γρ in marg Mor |
ἡμῶν Re | ὁρμισθῇ HC sed in hoc ισ in η corr f 7 οὐ σοὶ
scripsi ex HMVi οὔ σοι CBPaMaCl edd 9 μενέλαον Ma
Cl μενε Pa | τουτέστιν ὁ κλῆρος del Ma 11 σχετλιώτερον
Ma | ὅτι ante εἰ C edd delevi „aut ὅτι aut εἰ est “
Re | εἰ om Vi | οἱ — κατοικοῦντες om HC | οἱ om Μ Ι πελο-
πονήσω BPaMCl 12 καὶ om C | πάντες scripsi ex HCBPa ον MMaCl ἃ πάντως Vi ἅπαντες edd | μνηστεύσαντες Β μνη-
στεύοντες Η 13 καὶ om PaMaCl | καὶ ante τὴν MaCl
αὐτῶν scripsi αὐτὴν Vi αὐτῶν reliqui libri edd Ι ἠξιώθησαν
Vi 14 προσθεῖναι Pa sed in προθεῖναι corr m 2, Ma προσ-
θῆναι Cl 1 μὴ δὲ HBViMaCl μὴ PaM 15 ἔξει scripsi
auctore Re ἔχοι HMVi ἔχει CBPaMaCl edd
78. Ἀλλ’ ἵνα μὴ διατρίβωμεν ἐν λόγοις τὸν χρό-
νον μηδὲ στρατόπεδον τοσοῦτον ἐν ἀργίᾳ καθέζηται
πράξεως ἐπιθυμοῦν, τοσοῦτον εἰπὼν ὑμῶν ἀπαλλάξο-
μαι· κατέχοντες μὲν Ἑλένην πολεμηθήσεσθε, διδόν-
τῶν δὲ ὑμῶν αὐτὴν καὶ δίκας ἀνεξόμεθα. καὶ νῦν
R IV 44 ἐφ’ ὑμῖν ἐστιν ἢ ζῆν ἀδεῶς ἢ κινδυνεύειν.
δότε οὖν ἡμῖν ἤδη τὰς ἀποκρίσεις καὶ τὴν ταχίστην
ἀποπέμψατε. ὧς ἔγωγε πάντας μέν, μάλιστα δὲ τὸν
Αχιλλέα καὶ τὸν Αἴαντα ζημίαν ἡγοῦμαι πεποιῆσθαι τὴν
μέλλησιν καὶ νῦν μετέωρον εἶναι τὸ στρατόπεδον εἴς
τε τὰ ὅπλα ἀποβλέπον καὶ τὴν ἀκοὴν ἀναμένον. εὖ δὲ
ἐπίστασθε ὧς τὸ τῶν πρέσβεων ἄπρακτον προσθήκη
πρὸς ἀγανάκτησιν τοῖς ἀπεσταλκόσι καθίσταται. ὁ γὰρ
ἐπιεικείᾳ πρὸς τοὺς ἠδικηκότας χρησάμενος, ἐπειδὰν
ὑπερφρονηθεὶς τύχῃ, χαλεπώτερος γίνεται τῶν ἀπ’
ἀρχῆς εἰς χεῖρας ἰόντων πρὸς τοῖς ἀδικήμασιν ὑπὸ
τῆς ὕβρεως κινούμενος.
καὶ νῦν εἰ μὲν ἄπο τῶν
δυσχερῶν ἠρξάμεθα καὶ τῇ ἀποβάσει τὸ ἔργον ἠκολού-
θησε, τάχα ἂν ὕστερον δεομένοις σπονδῶν ἐνεδώκαμεν
9 Isae. p. 65, 39 et 85, 38 10 Thuc. II 8, 1 18 Thuc. I
108,3; IV 10,5; 13,1; 29,1
1 τρίβωμεν HCVi cf. t. I 271, 13 2 μὴ δὲ HPaMViMaCl
τοσοῦτον scripsi e Β τοιοῦτον reliqui libri edd 3 ὑμῶν om
PaCl ἡμῶν inser Ma 2 5 ὑμῶν Pa sed ῖν suprascr m 2 | καὶ
om Cl inser Ma 2 6 ἔστιν Cl | ἢ ζῆν om Cl inser Ma 2 | ἢ
τούτου ἀπαλλάξαι ὑμᾶς αὐτούς post κινδυνεύειν Pa sed in marg
m 2, MaCl Mor del Re 7 δότ’ Pa | τηνταχίστην BVi 8 μέν om
Cl inser Ma 2 9 ποιεῖσθαι Ma sed πε antepos m 2 et in marg
ἀντὶ τοῦ ποιεῖσθαι ἐστὶν ἐνταῦθα m 2, Cl 10 μέλησιν CB
μελισσὴν Η 11 τε om Cl inser Ma 2 Ι ἦν, post ἀναμένον Vi
δ’ BPaMaCl τὰ Vi 14 τοὺς om PaMaCl 15 τύχῃ scripsi
ex HBPaMViMaCl Par 3017 cum Boissonadio Anecd. III 428
τύχοι C edd I γίγνεται Pa | ἀπαρχῆς CM 16 πρὸς om Ma
ἁ 17 ἀπὸ Ma sed ἁ in ὑ corr m 2 19 τάχ’ MViMaCl
καὶ τοὺς ἔχοντας τραχέως ῥᾷστον ἂν ἦν καταπραΰνειν,
οὐ γὰρ διελέχθημεν τοῖς ἀνθρώποις οὐδ’ αἱρέσεως
κύριοι κατέστησαν· εἰ δ’ ἄκοντες ἐπεσπάσαντο τὰ
χείρω, Ἀλεξάνδρου τὸ πονήρευμα γέγονεν, ἡ δὲ πό-
λις οὐ συνηδίκηκε καὶ πολλὰ ἂν ἦν ἱκανὰ μετα-
στῆσαι τὴν ὀργὴν εἰς φιλανθρωπίαν. νυνὶ δὲ τίς ἂν
ὕστερον εὑρεθείη λόγος μέτριος, δι’ οὗ καταθήσεσθε
τὸν πόλεμον, εἰ μὴ νῦν ἐθελήσετε;
ἄνθρωποι τοσ-
οῦτοι τὸ πλῆθος καὶ τοιοῦτοι τὰς ἀρετὰς ἐγκαλεῖν
ἔχοντες τὰ μέγιστα, ὅπλα ἐν ταῖς χερσὶ φέροντες, ἐφε-
στηκότες τῇ τῶν λελυπηκότων γῇ, σαφῶς εἰδότες ὡς,
εἰ μὴ τὰ πρῶτα τῶν ἀδικημάτων ἐπιστροφῆς τύχοι,
φανεῖται ταχέως καὶ δεύτερα, ὅμως κατέχουσιν ἑαυτοὺς
καὶ νικῶσι τῇ πρᾳότητι τὸν θυμὸν καὶ παρέχουσι τοῖς
ἠδικηκόσιν ἀφορμὴν εἰς σωτηρίαν.
ἂν οὖν ὑμεῖς
μὴ δέχησθε τὸ ἕρμαιον μηδὲ ἁρπάζητε τὴν δωρεάν,
12 cf. ad t. ΙΙΙ 365, 11
1 ταχέως Ma sed γρ τραχέως suprascr m 2, Cl Ι καταπραΰ-
ναι MMaCl 2 διελέχθημεν scripsi e MVi διειλέχθημεν Β
PaMa διηλέχθημεν Cl διελέγχθημεν Η διειλέχθη μὲν C edd
cf. ad t. III 221, 3 | οὐδ’ scripsi ex HCBMVi δὲ PaMaCl edd
3 κύριον MVi I εἰ ἑκόντες PaMa sed in hoc γρ εἰ δ’
ἄκοντες suprascr m 2, Cl εἰ δ’ ἑκόντες Vi ἢ ἑκόντες Mor sed
γρ ἄκοντες in marg Ι ἀπεσπάσαντο Pa 4 γίγνεται Μ et
ἡ in marg Mor 6 συνηδίκηκεν HMa συνηδίκησε Vi συνη-
δίκησε Μ Ι ἂν om. MaCl ι καταστῆσαι Ma 6 νῦν CBMa
7 ὕστερος Vi | εὑρεθῇ MaCl | καταθήσεσθαι Vi καταθήσεται
Μ 8 ἐθελήσετε scripsi e MaCl ἐθελήσητε HCBPaMVi edd
9 καὶ om Β 10 ὅπλα ἐν ταῖς χερσὶ scripsi ex HCBM
Vi ἐν ταῖς χερσὶν ὅπλα MaCl edd ἐν ταῖς χερσὶ Pa sed ὅπλα
suprascr m 2 12 εἰ Ma 3 οἱ Cl Ι μὴ om Cl inser Ma 2 sed
postea del | μὴ post ἀδικημάτων inser Ma 3 13 ταχέως φα-
νεῖται Ma | τὰ ante δεύτερα edd delevi 16 ἔχειν ante εἰς
Pa 16 δέχεσθε MaCl | μὴ δὲ HBPaMViMaCl Ι τὴν δωρεάν]
σωτηρίαν Pa
R IV 45 ἀλλ’ I ἀποστρέφησθε τὴν εὐτυχίαν, εἶτα πταίσαντες
ὕστερον πάνθ’ ἕτομοι συγχωρεῖν ἦτε, ὧν καὶ πολλο-
στὸν μέρος ἤρκει τὴν πρώτην, ἀνταιτῆτε δὲ τοσοῦτον
μὴ τὴν πόλιν ὑμῖν ἀπόλλυσθαι, ἆρ’ ἂν ἀνασχέσθαι
νομίζετε τοὺς ἐγγὺς ὄντας ἤδη <τοῦ> τὴν πόλιν
ταῦτ’ οὖν ἐνθυμηθέντες καὶ παραθέντες ταῖς ἡδοναῖς
Ἀλεξάνδρου τὸν περίβολον τοῦτον τοῦ ἄστεος, τοὺς
νεώς, κάλλη δημοσίων οἰκοδομημάτων, κατασκευάς,
ἰδίας εὐπορίας, πλοῦτον, ῥᾳστώνην, γεωργίας, παῖδας,
γονεῖς, γυναῖκας, τὰ παρόντα ἀγαθά, τὰς μελλούσας
ἐλπίδας ἐρωτήσατε ὑμᾶς αὐτούς γε, εἰ τοσούτων ἄξιον
πρίασθαι τὴν πρὸς Ἀλέξανδρον χάριν.
Ἔστι δὲ ὑμῖν μάλιστα πάντων ἀνθρώπων οἰ-
κείοις σωφρονίζεσθαι παραδείγμασι καὶ τὸ γινόμενον
κερδαίνειν ἀπὸ τῶν συμφορῶν. τοῦτο δέ ἐστι τῇ πείρᾳ
τῶν προλαβόντων τὸ μὴ τοῖς αὐτοῖς περιπεσεῖν εἰδέ-
8 cf. p. 232, 12 10 cf. t. III 339, 10. Dem. p. 255, 13
14 cf. t. IV 229, 13
1 ἀποστρέφεσθε MaCl | εὐτυχίαν Mor sed γρ σωτηρίαν in
marg 2 μὴ ante πάνθ’ inserendum coni lacobs Add 268
Lect 93 | πάντα Pa ἕτοιμοι πάντα MaCl | καὶ Mor sed τὸ scri-
bendum coni Not f II om Pa 3 ἀνταιτεῖτε HCBPa sed in
hoc ε supra αι m 2, ViMaCl 4 μὴ scripsi auctore lacobsio
μήτε libri edd | ἆρα Οἶ’ ἄρα Ma | ἂν scripsi e MVi οὖν HCB
edd ου Pa om. MaCl b νομίζητε | τοῦ inserui om libri
αρα
edd 6 οὖν om Μ | περιθέντες Η περιθέντες C 7 τοῦτον
scripsi ex HGBMVi τουτονὶ PaMaCl edd Ι τοῦ ἄστεος om Pa
MaCl 8 νεώ Η I comma post δημοσίων delevi et post οἰκο-
δομημάτων inserui | οἰκοδομήματα HC 10 τἀς τοῦ μέλλοντος
PaMaCl et γρ in marg Mor 11 γε delendum? | τοσοῦτον Pa
sed in τοσούτων corr m 2 14 σωφρονίζειν Vi σωφρονεῖν Pa
et γρ in marg Mor | γινόμενον scripsi ex HCBPaMVi γιγνό-
μενον MaCl edd 15 τουτέστι PaMa sed in hoc del hoc et καὶ
suprascr, Cl ἐστι τί; e Par 3017 Gasda 16 aut εἰδέναι aut
φυλάττεσθαι delendum censet Gasda
ναι φυλάττεσθαι. τίς γὰρ οὐκ οἶδεν ὅτι Λαομέδων
ἀγνωμοσύνῃ πρὸς Ἡρακλέα χρησάμενος καὶ ὧν μὲν
ἐδεήθη τυχών, ἃ δὲ ὑπέσχετο δώσειν οὐ παρασχὼν
πολέμου καὶ κακῶν ἐπειρᾶτο καὶ ἡ πόλις ἔκειτο καὶ
χρήματα ἤγετο καὶ σώματα εἵλκετο καὶ τῶν ἀπολλυ-
μένων οἱ λειπόμενοι δυστυχέστεροι τῇ τῶν δεινῶν
αἰσθήσει τῶν ἀπελθόντων πλεονεκτοῦντες;
τοῦτο
μέντοι τὸ δεινὸν καὶ φρικῶδες Πρίαμον εἰσιὸν ταρατ-
τέτω καὶ μὴ βουλέσθω πολλὰ τοιαῦτα ποιεῖν παρα-
δείγματα μηδὲ ῥᾳθυμότερον ἐχέτω περὶ τὴν πόλιν ἢ
κυβερνήτης περὶ τὸ σκάφος. ἐκεῖνοι τὰς ὑφάλους αἷς
ἂν προσβαλόντες τρώσωσι τὸ πλοῖον ἐπὶ τῆς δευτέρας
ἀναγωγῆς φυλάττονται καὶ γίνεται τὸ πρότερον πάθος
σωτηρία πρὸς τὰ δεύτερα. | ὑμεῖς δέ, εἰ μηδ’ ἐξ R IV 46
ὧν πεπείρασθε σωφρονήσετε, πάνυ ἂν εἴητε δυστυχεῖς.
84. Καίτοι τί τοσοῦτον ἐπεστράτευσε; τότε
1 II ἑ 649 7 cf. t. I 140, 3 8 Andoc. myst. p. 5, 5
11 cf. p. 81, 10; t. IV 363, 5; III 399, 1 15 Dem. p. 187, 6
3 μὴ MaCl 4 ἡ om MVi 5 ἀπολλυμένων scripsi
e CBPaMViMaCl ἀπολλωμένων Η ἀπολλυομδένων edd
7 signum interrogationis posui colon libri edd 8 πριάμου
Vi Ι εἰσιὸν Pa sed ex ἴσον corr m 2 om Cl inser Ma 2
εἰσιὼν Vi 9 βουλευέσθω HCB et yg in marg Mor 10 μη-
δὲ scripsi μὴ δὲ BPaMViMaCl τε HC edd Ι περὶ om Cl
inser Ma 2 11 γὰρ post ἐκεῖνοι inserendum coni Gasda |
ὑφάλας Η 12 προσβάλλοντες HVi παραβαλόντες Pa sed
γρ προσβαλόντες in marg m 2, MaCl γρ παραβάλλοντες in marg
ο
Mor Ι τρώσουσι HCM | πλεῖον Vi 13 γίνεται reposui e
libris γίγνεται edd | δ’ αὖ ante πρότερον Pa 14 μὴ δ’ Η
Cl μὴ PaMMa μὲν Vi 15 σωφρονήσετε reposui ex HCM
Ma cum lacobsio Add 146 Lect 93 σωφρονίσητε Pa σωφρο-
νήσητε BViCl edd | εἴη PaMViMaCl et γρ in marg Mor
εῖ ὲς
δυστυχές PaM et γρ in marg Mor δυστυχ· Β δυσχερὲς.
ViMaCl 16 τί om Μ | τοσούτων Vi | ἐπεστράτευσε; τότε
ἕξ νεῶν Ἡρακλῆς ἐδεήθη πρὸς τὴν ἅλωσιν
Ἰλίου, τὰ δὲ νῦν εἰς ἐπίδειξιν μᾶλλον ἢ χρείαν
παρεσκεύασται χιλίαις ναυσὶ πελαγῶν καλυ-
πτομένων καὶ τῆς ἠιόνος οὐκ ἀποχρώσης. καὶ μὴν
καὶ τὸ ἀδίκημα μετριώτερον τὸ Λαομέδοντος τοῦ νῦν
τετολμημένου. πολὺ γὰρ ἔλαττον, οἶμαι, δοῦναί τι δέον
μὴ βουληθῆναι ἢ τὰ μὴ προσήκοντα μηδαμόθεν ἁρ-
πάσαντα ἔχειν. οὐδὲ φὰν εἶτ’ αἰ τοσοῦτον χείρων ὁ Τε-
λαμώνιος Αἴας τοῦ πατρὸς τοῦ συνεξελόντος Ἡρακλεῖ
τὴν Τροίαν, ὥστ’ ἐκείνου συνοργισθέντος ἐπ’ ἐλάττο-
σιν αὐτὸς ἐφ’ οὕτω μείζοσι μὴ μιμήσασθαι τὸν γεννή-
σαντα.
πάντων δὲ σχετλιώτατον, εἰ Θησέως μὲν
αὐτὴν τολμήσαντος λαβεῖν νέαν οὖσαν κομιδῆ καὶ
1 II ἑ 641 3 Aesch. Ag. 45. Eur. Iph. Aul. 174; Iph.
Taur. 10; 140; Andr. 106. Thuc. I 10, 5 12 Her. IX 73. Plut.
Thes. 31 sq.
scripsi ἐπεστράτευσε τότε HCBM ἐπεστράτευσέ ποτὲ· Vi
ἐπιστρατεύσαιτό τις Ma sed ἐπεστράτευσε τότε suprascr m 2,
Cl edd
3 κατεσκεύασται M | καὶ ante πελαγῶν BMaCl edd de-
levi | κρυπτομένων Μ 4 ἰῶνος Η 5 λαομέδοντος μετριώ-
τερον MaCl I τὸ scripsi e PaMVi τοῦ HCB om MaCl
8 ἔχειν om Pa | οὐδὲ scripsi e Par 3017 et γρ in marg Mor
cum Boissonadio Anecd. IV 344 οὐ δὲ PaMMaCl οὐ δὴ HC
Β edd εἰ δὲ Vi | τοσοῦτον scripsi ex HPaMViMaCl τοσούτῳ
CB edd | χείρων scripsi ex HCMVIMaCl, ut coni Re χεῖρον
BPa sed in hoc in χείρω corr, edd 9 τοῦ (2) om Vi | συνεξελ-
θόντος Vi 10 τὴν inserui e MViMaCl om HCBPa edd
ὥστε BMaCl | ἀπ’ ἐλαττόνων Ma sed γρ ἐπ’ ἐλάττοσιν suprascr
m 2, Cl 11 μὴ inserui e ΒΡαΜ Par 3017 cum Boissonadio
om HCViMa sed in hoc inser m 2, Cl edd | τὴν ἀλήθειαν HC
12 καὶ γάρ τὸ ante πάντων Mor, καὶ τὸ Re, τὸ HC delevi
I δὲ scripsi γὰρ libri om Mor sed γρ in marg 13 αὐτὸν
HVi | τολμήσαντα Η ὁρμήσαντος MMa sed in hoc γρ τολμή-
Cl
βουλομένου γυναῖκα ποιήσασθαι πρὸς τῷ μηδένα λυ-
πεῖν, οὐ γὰρ συνᾀῴκει γε οὐδενί, ἴδει μὲν κινεῖσθαι
τὴν Πελοπόννησον, ἔδει δὲ πολέμου τὴν Ἄττ’ Ἀττικὴν
ἐμπίπλασθαι καὶ τὰς Ἀφίδνας πορθεῖσθαι καὶ πάλιν
Ἑλένην ἐπὶ Λακεδαίμονος εἶναι, τῶν δ’ ἀλλο-
φύλων ταὐτὰ εἰργασμένων μετὰ γάμον, ὦ Ζεῦ, καὶ
παῖδα μὴ πᾶν ὅσον ἐστὶν ἐν ἡμῖν πρὸς τιμωρίαν
ζητῆσαι.
86. Οἶμαι δὲ οὐ μόνον τοῖς ἄλλοις, ἀλλὰ καὶ αὐτῷ
καλῶς ἔχειν Ἀλεξάνδρῳ πείθεσθαι. νῦν μὲν γὰρ τοῦ
σεσωκέναι τὴν πόλιν δόξαν ἀποίσεται· ἐὰν δὲ φιλονει-
κῶν πέρα τοῦ δέοντος ἐπάγη τὰ δυσχερῆ, ὀνείδη μὲν
ὅσα ἀκούσεται σιωπῶ, ἀλλὰ καὶ συμφοραὶ δειναὶ παρο-
ξῦναι καὶ κατὰ τῶν οἰκείων τοὺς ἀνιωμένους. οὕτω
τοῖς μὲν ἄλλοις ὁ πρὸς τοὺς ἔξω πολεμίους μόνος
ἐστὶν ἀγών, τούτῳ δὲ καὶ πρὸς ἐκείνους καὶ πρὸς τοὺς
οἰκείους καὶ τὸ τῆς ἀδοξίας ἐν ἐπιθήκῃ.
17 Arist. Vesp. 1391
1 βουλόμενον HC | τὦ Pa sed τὸ suprascr m 2 τὸ HCMa
Cl Mor δὲ Vi 2 γε om Pa 3 πελοπόνησον HCBPa
MCl 4 Ἀφίδνας scripsi e BPa ἀφνίδας HCVi ἀφίδας Cl
ἀθῆνας Μ ἀθήνας Ma sed θήν in ras m 2 Ἀφύδνας edd
6 Λακεδαίμοσιν MaCl | δ’ om HC δὲ BMaCl 6 ταὐτὰ
scripsi ταῦτα HPaMViMaCl ταῦτ’ CB edd | εἰργασμένων Ma
sed γρ ἐργασαμένων suprascr m 2 7 μὴ δὲ MMa sed in hoc
δὲ inser m 2 καὶ C καὶ HVi et γρ in marg Mor 10 γὰρ
om MaCl 11 ἂν PaMaCl 13 ἀλλὰ καὶ Ma sed ἀλλ’ αἱ
suprascr m 2 | παροξύναι HCViMaCl 14 οἰκείους ante ἀνιω-
μένους edd delevi 16 τοῦτο HMa sed in hoc τούτω su-
prascr m 2 et hoc in τούτου corr m 3, Cl | δὲ — 286, 1 διελθεῖν
in marg add Pa 2 | ἐκείνους] τούς ἔξω MaCl 17 ἀξίας HC
Vi I ἐπιθήκῃ Ma sed προσθήκη in marg m2
R IV 47 87. Ι Ταῦτα ἐχρῆν, ὦ Τρῶες, πρὸς ὑμᾶς διελ-
θεῖν, ἴνα πολλὴν τὴν ἐπιείκειαν προδείξαντες μετὰ τῆς
ἀγαθῆς τύχης ἁπτώμεθα τῶν ὅπλων, εἰ τοῦθ’ ὑμῖν
αρεσκοι.
1 διεξελθεῖν Vi 2 προσδείξαντες Vi 3 τῶν ὅπλων
ἁπτώμεθα (ἁπτόμεθα Vi) ΜVὶ Ι ἁπτόμεθα Η Ι τοῦτο PaMaCl
4 ἀρέσκει MaCl et e Par 3017 Boissonade Anecd. II 317
ἀρέσκοι(??) Pa