1. Ὤιμην μέν, ὦ ἄνδρες, μόλις ποτὲ τὴν Τύχην ἡμῖν ἐνδιδόναι καὶ καιρὸν ἔσεσθαί μοι λοιπὸν κατ’ ἐμαυτὸν ἀδεῶς γενέσθαι καὶ τὰς ἐμὰς δὴ ταύτας ὀδύ ρεσθαι συμφοράς, ἤλπιζον γὰρ ἡμᾶς, οἷα τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, τὰ μὲν δυστυχεῖν, τὰ δὲ καὶ πεπαῦσθαι, 4 cf. p. 362. Aesch. Eum. 397 sq. 12 Ἡ μελέτη] αὕτη ἡ μελέτη μάλιστα εὐπορεῖ δεινότητός τε καὶ σχήματος ἄγαν ῥητορικοῦ καὶ δεινῶς ὁ ἀναγιγνώσκων σπου- δῆς καὶ νοῦ κεκαθαρμένου. εἰ γὰρ αἴσθοιτο τῆς μελέτης ταύτης τὸ ὑπερβάλλον κάλλος, σοώη σοβοίη ?) καὶ πηδῴη καὶ ἀλλοῖος ἂν ἐξ ἀλλοίου γένοιτο La3 1 προσφέροιτο LaMa sed in hoc σ inser m 3 φέροιτο HV Va I καὶ ante μίξας Va | εἴπη Va sed εἰς ἐν suprascr m 2 5 ἐρινύς La cf. ad t. IV 197, 12 7 καὶ ante ἀναμενόντων Β 8 ψηφίσασθαι MaCl | μύθων ἀρχαίων scripsi ex HVVa LaBMaCl μῦθον ἀρχαῖον MVi edd 9 ῥητορικῆς Vi | ἀνέ- χεται? ἐνταῦθα MA 11 φυλάξωμεν scripsi ex HVaViMa Οἶ’ φυλάξομεν VLaBM edd 12 Ἡ μελέτη Ma 2 om VVa μελετῶμεν τὸν ὀρέστην rubr Μ Ι Ὀρέστους post μελέτη edd delevi 13 μέν om MVi inser Ma 3 | ἀθηνσαῖοι post ἄνδρες Va 14 ἐκδιδόναι HV 15 δὴ scripsi e Β et Par 3017 cum BoissonadioAnecd. IV 421 δὲ reliqui libri edd 17 δυστυχεῖν La sed εἰν in ras n Ι καὶ om HVVa Ι πεπαύσεσθαι? καὶ μίαν ἔσεσθαί μοι τότε παραμυθίαν εἰπεῖν τι πρὸς τὴν Τύχην ἀεὶ τῶν ἐξ αὐτῆς μεμνημένῳ καὶ τῷ πλή- θει τῶν δακρύων τῆς διανοίας ἐπικουφίσαι τὰ δυσχερῆ· ἐπειδὴ δὲ σφοδρῶς οὕτω καθ’ ἡμῶν ἔπνευσε τὸ δαιμό- νιον ὧς μηδὲ κόρον τῶν εἰς ἡμᾶς λαμβάνειν ἀτυχη- μάτων, ἀλλὰ μετὰ πατρὸς φόνον καὶ μητρὸς πρᾶγμα ὅπερ ἐπίστασθε μὲν ὑμεῖς, ἐγὼ δὲ λέγειν αἰσχύνομαι, οὐ τοὺς συναχθομένους ἡμῖν συγκαλεῖν καὶ παραμυ- R IV 113 θέαν τινὰ πειρωμένους εὑρίσκειν, Ι ἀλλὰ δικαστὰς καὶ κατήγορον, φέρειν ἀνάγκη καὶ ταῦτα μετὰ τῶν ἄλλων, εἰ καὶ μέτρον εἰς ἡμᾶς οὐκ οἶδεν ἡ Τύχη.

εὐξαίμην δ’ ἄν μοι τήμερον παραστῆναι παρὰ τουτὶ τὸ βῆμα τήν τε τοῦ πατρὸς ψυχὴν καὶ τὸν Ἀπόλλω τὸν Πύθιον καὶ ἐναντίον ὑμῶν τοῦτο τοῖς δικάζουσιν ὑμῖν ἐμβαλεῖν ὅπερ ἐμοὶ παρὰ τοὺς τρίποδας ἐκέλευσέ τε καὶ πράττειν ἠξίου. οὕτω γὰρ ἂν ἐκεῖνος μὲν τοῦθ’ ὅπερ ἐστὶ σύμβουλος ἀγαθὸς εἶναι νομίζοιτο ἐγώ τε πεισθεὶς ἐπαινοίμην, ὑμεῖς δὲ μετὰ τὸν Ἀπόλλω δικά- ζοντες οὐκ ἐναντίαν οἴσετε ψῆφον.

3. Ὂ δέ με μάλιστα λυπεῖ περὶ τουτονὶ τὸν ἀγῶνα, τοῦτο πρὸς ὑμᾶς οὐκ ἀποκρύψομαι, ὅτι[περ] ἡ τῶν παρόντων πάντων αἰτία, δι’ ἢν οἴχεται μὲν οἰκτρῶς ὁ πατήρ, ἐγὼ δὲ παραδόξως κρίνομαι σήμερον, αὕτη μοι μήτηρ εἶναι δοκεῖ. κἂν μὲν αἰδούμενος τὰς οἰκείας συμφορὰς σιωπήσωμαι, οὐκ ἔχειν <ἂν> a δόξαιμι δι’ τὴν ἀπολογίαν πληρώσω· ἂν δ’ ὑπὸ τῆς ἀνάγκης τἀ- ληθῆ λέγειν προάγωμαι, δόξω τὰς ἡμετέρας προφέρειν ἐγὼ συμφοράς, ὅν ἐρυθριᾶν ἴδει διηγουμένων ἑτέρων, καὶ μηδὲ περιστέλλειν εἰδέναι τὰ σιωπῆς ἄξια.

τού- του μὲν οὖν αἴτιος ὁ κατήγορος ὥσπερ τοῖς ἡμετέροις ἐπεντρυφῶν ἀτυχήμασι καὶ εἰς τοιαύτην ἡμᾶς αἵρεσιν καταστήσας ὥστε καὶ τῶν λεγομένων αὐτὸς ἂν ἔχοι τὴν αἰτίαν εἰκότως. ἐγὼ δὲ πειράσομαι μετρίως τοῦτο ποιεῖν, ὡς ἂν οἷός ὦ. παραιτήσομαι δὲ τοσοῦτον ὑμᾶς μέτριον, ὧς ἐμαυτὸν πείθω· ἂν μεταξὺ λέγων ἀναμνησθῶ τοῦ πατρὸς καὶ τῶν καλῶν τῆς μητρὸς 1 ὁ La sed add n et post ο ras 1 litt | δέ με scripsi e LaB Par 3017 cum Boissonadio Pachym. 165 δέ μοι Ma δὲ reliqui libri edd Ι περὶ scripsi ex HV παρὰ reliqui libri sed del et περὶ in marg Vi 2, edd | τοῦτον Cl Re 2 ὅτι scripsi ὅτιπερ HLaMaCl ὅ τι περ VVaBMVi edd 3 ἢν La sed ῝ in ras n Ι ὁ πατὴρ οἰκτρῶς LaBMViMaCl Mor 4 τήμερον LaMaCl 5 εἷναι ἡ μήτηρ HVVA 6 σιωπήσωμαι Vi sed ἀποκρύψωμαι in marg m 2 | ἂν inserui om libri edd 7 τὴν om Mor | δὲ Μ edd 8 ἐγὼ προφέρειν HVVa | προφέρειν om Re 9 ὃν Vi sed ἃς in marg m 2, Ma sed ἃς suprascr m 3 ἃς Β ὧν HV | διηγημένων Cl | ἑτέρων Ma sed ἑ in ras m 3 10 μὴ δὲ HBVi μὴ Ma sed δὲ inser m 3, Cl 11 οὖν om ViCl inser Ma2 12 ἐπεντρυφῶν Vi sed φανῶν in marg m 2 ἐπιτιρυφῶν Ma sed ι in εν corr m 3, Cl | ἀτυχήμασιν edd ἀδικήμασι MaCl | καὶ om Mor | ὑμᾶς HVB 13 ἔχει Re 15 παραιτήσομαι Μ sed ζητήσω suprascr m, Ma sed ζητήσω καὶ suprascr m 2 16 μέτριον scripsi μετρίως Ma sed del et γρ μέτρια in marg m 2, Cl μέτρια reliqui libri edd 17 τῶν καλῶν τοῦ πατρὸς καὶ τῆς μητρὸς Ma ἁ Ι τῆς μητρὸς τῶν καλῶι Mor | τοῦ πατρὸς Vi sed τῆς μητρὸς in marg m2 ἐπιτηδευμάτων καὶ μεταβάλω τοὺς λόγους εἰς δάκρυα, R IV 114 μή με νομίζειν ἀποφυγήν τινα πρὸς σωτηρίαν διὰ τούτων θηρᾶσθαι, τούτου γὰρ ἥττων ἐμοὶ λόγος οὕτως ἠτυχηκότι, ἀλλὰ γενέσθαι περὶ τὰ συμβάντα τῇ διανοίᾳ καὶ σκοπεῖν ὅσον τὸ μέγεθος τῶν πραγμάτων ἐν οἷς ἠδικήμεθα, ὧς μηδὲ τοὺς περὶ αὐτῶν λόγους ἀδακρυτὶ διηγεῖσθαι. λέξω δ’ ἅπερ ἐμοῦ μᾶλλον πάν- τες ἐπίστασθε. εἰ δέ τι παραλείψω τῶν εἰρῆσθαι δεόν- των ἢ λέγειν αἰδούμενος ἤ συγκεχυμένος τῷ πάθει τὴν γνώμην, ὑμέτερον ἂν εἴη σκοπεῖν οὐ χαλεπῶς ἐκ τῶν εἰρημένων τὰ τιμηθέντα σιγῇ.

5. Ὁ γὰρ ἐμὸς πατήρ, ὦ ἄνδρες, ἴνα τὰς ἡμετέρας τύχας ἄνωθεν διηγήσωμαι, ἦν μὲν εὐτυχὴς καὶ λαμ- πρός, ἀλλὰ τὰ πρῶτα τοῦ βίου. γένει τε γὰρ αὐτῷ φρονεῖν ὑπῆρχε Τάνταλον ἔχοντι πρόγονον, ὡς δέ φασι, καὶ τὸν Δία, καὶ βασιλείας ἐκοσμεῖτο μεγέθει. καὶ γή- μαντι δέ, ὧς μήποτε ὤφελε, παῖδές τε ἦμεν πολλοὶ καὶ ἡ γυνὴ τέως ἐσωφρόνει. καὶ διὰ πάσης ᾔδετο γλώττης 13 Eur. Or. 17 15 Eur. Or. 5 17 Eur. Iph. A. 70 12 ἡ διήγησις ἁπλῆ Ma 2 1 καὶ — δάκρυα inser My | μεταβάλω scripsi ex HVViMa Cl μεταβάλλω VaLaBMy 2 τε HV | πρὸς σωτηρίας ἀποφυγὴν τινὰ διὰ τούτων νομίζειν θηρᾶσθαι Mor 3 τοῦτο Cl 4 περὶ scripsi ex HV παρὰ reliqui libri sed del et περὶ in marg pos Vi 2 et πρὸς suprascr Ma 2, edd sed „malim περὶ“ Re 5 σκο- πεῖν Ma sed γρ σκοπεῖτε in marg m 2 σκοπεῖτε HVVaBVi Mor 6 μὴ δὲ HVaBViMaCl 7 δὲ Cl | ἅπερ Ma sed ἅ in ras m 3 ὑπὲρ Cl 9 ἣ La | αἰδούμενος et συγκεχυμένος Ma sed ὃς in ras m 3 11 post σιγῇ lac 6 litt Va 12 ὑμετέρας Va 14 „ἀλλὰ sine dubio corruptum est; sententia postulat εἰς“ Re Ι τε om Va 16 καὶ(2) om VaM | ἐγήματο Va 17 μήποτε reposui e libris μήποτ’ edd 18 ἡ om Β Ι καὶ — 377, 1 μυ- κηναῖος citat Plan fol 104 v | ἥδετο Vi Ι γλώσσης HVaViMa Plan Ἀγαμέμνων ὁ Μυκηναῖος.

πόθεν οὖν ἐδυστυχοῦμεν καὶ τῖς ἡμῖν ἡ τῶν κακῶν ἁπάντων ἀρχή; Τροία καὶ Πάρις καὶ γάμος Ἑλένης καὶ Μενελάου φιλοξενία. ὧς γὰρ ἐκ Τροίας ποθὲν ἐλθὼν ὁ Πριάμου παριδὼν ξε- νίου Δῖός δίκην ἀδίκοις ὄμμασιν εἶδε τὴν Ἑλένην καὶ τὸ γύναιον εἰς μοιχείαν ἀνήρπαστο, δεινὸν μὲν ἦν τοῦτο τῷ πεπονθότι, πῶς γὰρ οὐκ ἔμελλε; δεινὸν δὲ καὶ τὠμῷ πατρί. καὶ πρὸς ἔκδημον στρατείαν συνε- κρότουν τοὺς Ἕλληνας βαρβάρους λέγοντες καὶ μοι- χείαν, καὶ ἡ Ἑλλὰς ἐκεκίνητο καὶ πάντα κατὰ τῆς Ἀσίας ἐχώρει οὐ τῆς μιᾶς εἵνεκα γυναικός, τί γὰρ ἐκείνης ἔμελε τοῖς μηδ’ ὁτιοῦν πεπονθόσιν; ἀλλὰ σω- φρονοῦντες Ἑλληνικῶς καὶ τῆς μοιχείας <καὶ> τοὔνομα βδελυττόμενοι.

ὁ δ’ ἐμὸς πατήρ, | ὦ ἄνδρες, R IV 115 κοινῇ ψήφῳ τοῦ στόλου παντὸς ἡγεμὼν αἱρεθεὶς καὶ 5 cf. p. 240, 6 15 Eur. Iph. A. 84 1 πῶς οὖν καὶ ante πόθεν Va 2 ἡμῖν om VaViCl inser Ma2 | ἀπάντων inser Va 2 Ι ἀπαρχή Va 4 ξενίου Ma sed ’ u in ras m 3 5 ἀδίκοις — Ἑλένην citat Plan fol 104v | εἶδε reposui ex HVaLaBMGl Plan auctore Re εἶδεν ViMa et coni lacobs Anth Pal III 595 οἶδε V edd Ι τὴν om Re | τὴν Ἑλένην] τὸν ἄνθρωπον Plan 6 ἀνήρπαστο scripsi e Μ ἥρπαστο reliqui libri edd | μὲν in ras 4 litt inser Ma2 Ι ἦν Vi sed οὑν in marg m2 οὖν ἢν HV sed in hoc οὖν eras γὰρ ἦν Cl 7 τῶ πεπονθότι τοῦτο MVi 8 καὶ om Β | ta ἐμῶ Η V τῶ 'μῶ Β τοὐμῷ MaCl | ἔκδημον scripsi ex HVVaB auc- tore Re coll. t. II Ι38,9 ἔνδημον La sed v in κ’ corr s, Μ ViMa sed in hoc v m κ corr m3, Cl edd Ι στρατιὰν MaCl | ἐκρότουν Ma sed σὺν antep m3 et καὶ συνῆγον suprascr m2, Cl 10 πᾶσα lacobs Phil 202 | κατὰ om Re 11 εἵνεκα La sed ε(2) ex αἰ et ἁ ex αἰ corr ras ὁ ἕνεκα HVBVi ἕνεκεν MaCl 12 ἐκείνοις Vi et coni lacobs Lect 95 | ἔμελλε HVa LaMViCl Ι μηδ’ ὁτιοῦν scripsi e VaMMaCl μὴ δ’ ὁτιοῦν Η VBVi μηδοτιοῦν La edd 13 καὶ inserui auctore Re om libri edd 14 δὲ HVVa 15 κοινὴ — αἱρεθεὶς citat Plan fol 104v I καὶ om Cl inser Ma μέλλων ἀνάγεσθαι καλέσας φιλανθρώπως οὑτωσὶ τὴν μητέρα καὶ παραστησάμενος μικροὺς ἡμᾶς ἔτι τοὺς παῖδας πρῶτον μὲν ἐδάκρυσε πρίν τι λέγειν, εἶτα μεταξὺ δακρύων, εἰπέ, πρὸς Δῖός, Ἠλέκτρα, τοὺς λό- γους ἐκείνους οὕς μοι πολλάκις ἀπήγγειλας, οὔπω γὰρ τότε τῆς φρονούσης ἐτύγχανον ἡλικίας. ἀλλὰ σὺ μὲν αὖθις αἰδουμένη δακρύεις, ἐγὼ δὲ πάλιν δυστυχῶς διηγήσομαι.

μεταξὺ τοίνυν δακρύων ὁ μὲν πλοῦς, φησίν, ὧς ὁρᾷς, ὦ γύναι, μακρός, αἱ δὲ περὶ τοῦ ζῆν ἡμῖν ἐλπίδες ἄδηλοι· δεῖ γάρ, ἢν δέῃ, πάντα παθεῖν, ὅπως σωφρονῶσιν ἡμῖν αἰ γυ- ναῖκες. σὲ δὲ τί ποιεῖν βούλομαι; ταυτί σοι παρακατατίθεμαι τὰ παιδία, λέγων ἡμᾶς. οἰκού- ρει καὶ φύλαξ τῆς οἰκίας ἕσο πιστή. καὶ μεῖνον ἀπόντι τἀνδρὶ γυνὴ καὶ τοῖς παισὶ μήτηρ καὶ πατὴρ ἀντ’ ἐμοῦ. ἴσως ἐπανήξω καὶ ἐπαινέσο- 13 Eur. Iph. Τ. 23 14 Aesch. Ag. 914 Ι cf. t. IV 1137, 25 R Nicol. t. I 419, 28 ed. Walz 2 μητέρα scripai ex HVVaLa sed in hoc γιναίκα in marg f, BMVi γυναῖκα MaCl edd | παραστησάμενος Vi sed στήσας su- prascr m 2 Ι μικρούς ἡμᾶς reposui e libiis ἡμᾶς μικροὺς edd τοὺς om VaB num ὄντας? 3 πρῶτον reposui e libris πρῶτα edd I πρὶν τί HVaVi | καὶ ante λέγειν MViMaCl delevi 5 οὐ HVVa sed in hoc in οὔπω corr m 2 6 τότε τῆς in ras 3 litt Ma | τῆς om Οἶ’ Ι ἡλικίας ἐτύγχανον MaCl Mor 7 δα- κρύεις Va sed εἰς in ras m 2 9 ὦ om MaCl 11 εἰ πάντα δέοι MaCl et in marg La 3 12 δέ τι Η Ι ταυτί Ma sed αὐτί in ras m 3 ταύτῃ La sed in ταυτὶ corr, Cl sed γρ ταυτὶ suprascr σε Vi 13 παρακατατίθημι HV | οἰκούρει Ma sed οἰκου- ρεῖν suprascr οἰκουρεῖν Β 14 ἕσο τῆς οἰκίας Mor | ἕσο in ras Ma 3 | πιστή La sed πιστὸς ἡμῶν suprascr f 15 τἀνδρὶ scripsi πάλιν libri edd ἡ πάλαι Iacobs Add 357 16 ἴσως — 379,5 Ἀγαμέμνονα citat loannes Glycys de vera syntaxeos ratione ed. Alb. lahn Bernae 1849 p. 52, 19 ἔτι τῇ παρεμβολὴ καὶ τῇ ἐξ αὐτῆς διακοπὴ καὶ ὁ σοφιστὴς Λιβάνιος ὕστερον ἐχρήσατο ἐν τού- τοις· τοῦ Ὀρέστου ἀπολογουμένου ὑπὲρ τοῦ φόνου τῆς μητρὸς καὶ μαί σε τῆς οἰκουρίας. εἰ δέ τι περὶ ἡμῶν ἕτε- ρον δόξει τῇ Τύχῃ, ἀνδρωθεὶς Ὀρέστης ὁ παῖς οὑτοσί, καί με λαβὼν ἐνέθηκε ταῖς ἀγκάλαις, τοῦ τον ἔξεις, φησίν, ἀντ’ ἐμοῦ καὶ μὴ ζήτει τὸν Ἀγαμέμνονα. ταῦτα καὶ τὰ τοιαῦτα διαλεχθεὶς καὶ περιβαλὼν τῇ μητρὶ τὰς χεῖρας καὶ μετ’ ἐκείνην ἡμῖν χρόνῳ ποτὲ καὶ μόλις ἀπηλλάττετο.

αὕτη τῶν καθ’ ἡμᾶς ἀτυχημάτων ἀρχή. ταύτην ἂν εἴποι τις τὴν ἡμέ- ραν ἄρξαι καὶ τῇ μητρὶ ὧν διεπράξατο | καὶ τῷ R IV 116 πατρὶ τοῦ πάθους καὶ <ἡμῖν> a ὧν πεπειράμεθα. ὁ μὲν γὰρ τὸ Ἴλιον καταλαβών, πόλιν ἀλλοδαπήν, ὑπὲρ ἑτέ- 3 ζήτει πῶς ἐν ἐπαναλήψεσι τρέπουσιν οἱ Ἀττικοὶ τὴν σύν- ταξιν οἷ βούλονται δέον γὰρ ἐνταῦθα εἰπεῖν πρὸς τὸ ὁ παῖς οὑτοσὶν, οὗτος ἔσται σοι ἀντ’ ἐμοῦ, ὁ δὲ τοῦτον ἔξεις φησὶν ἀντ’ ἐμοῦ Mm ἐν ταῖς ἐπαναλήψεσιν οὐ μόνον πρὸς τὴν προηγουμένην μετ- οχὴν ἐπάγομεν τὴν ἀπόδοσιν, ἀλλὰ καὶ ὧς βουλόμεθα, ἐκείνην μὲν ἀναπόδοτον ἐῶντες, ποιοῦντες δ’ ἑτέραν ἀπόδοσιν. εἰπὼν γὰρ ἐνταῦθα ἀνδρωθεὶς ὁ παῖς οὑτοσὶ καὶ τὰ ἐξῆς, εἶτα ἐπανάληψιν ποιησάμενος, διὰ τοῦ εἰπεῖν τοῦτον τοῦτο Ma) ἑτέρως τὴν σύνταξιν ἔτρεψεν εἰπὼν τοῦτον τοῦτο Ma) ἔξεις, φησίν, ἀντ’ ἐμοῦ Ma2B διεξιόντος λόγους ἐν τῷ ἀπιέναι τοῦ πατρός, ὡς δὴ πρὸς τὴν μητέρα, φησὶν ὡς ἐκείνου λέγοντος ἄλλα τε δὴ καὶ ταῦτα· ἴσως κτλ. πλὴν οὕτω μὲν καὶ οὗτος τῇ διακοπῇ χρησάμενος ἐνταῦθα τὸ ἀσφαλὲς ἐτήρησεν, ἐν ἄλλοις δὲ καινοτομεῖν τε καὶ αὐτὸς προῄ- ρηται καὶ τῆς διακοπῆς χωρὶς τὴν σύνταξιν συνῆψε | τῆς οἰκου- ρίας σε ἐπαινέσομαι Va 1 δ’ HVLa δή Ma | ἕτερόν ἑτέρως V) τι περὶ ἡμῶν Η V I ἔτι La Ι ἑτέρως V Mor 2 δόξη Glyc „aut δόξῃ aut δόξειε leg.“ a Re 3 ἀνέθηκε BMVi sed in hoc ἑ supra ἁ m 2 | Va sed γ(2) in κ corr m 2 6 ταῦτα καὶ τὰ om HV inser Va 2 ταῦτα] τοιαῦτα Cl 6 περιβάλλων HLaBMViMa sed in hoc ’ del et ' supra ω m 3, Cl Mor 7 ἡμῶν ante ἀπηλλάττετο Μ et in marg inser Ma 3 Re ἀπηλλάττητο Β | καθ’ ἡμᾶς om Va 8 τίς HLa Ι ἡμετέραν La sed ετ eras 10 πένθους Β καὶ om LaBMaCl Ι ἡμῖν in ῥοῦ γυναικὸς ἠγωνίζετο καὶ πᾶσα ἦν αὐτῷ μηχανὴ τὴν Τροίαν ἑλεῖν, τὸ δ’ ἔγκλημα, ὅτι μοιχὸς ὁ βάρ- βαρος καὶ σωφρονεῖν οὐκ ἠπίστατο, ἐλάνθανε δ’ οἴκοι καταλιπών, πῶς ἂν εὐπρεπῶς εἴποιμι; Ἑλένην ἄλλην καὶ Πάριν δεύτερον, τάχα καὶ Τροίαν ἑτέραν.

πλὴν ἀλλ’ ἐκείνην μὲν εἷλε καὶ τοὺς ἀδικοῦντας ἠμύνατο καὶ ἐπανῆλθεν ὧς οὐκ ἴδει, ἐνταῦθα δὲ πέπτωκεν, οἴμοι, περὶ τὴν πατρῴαν τράπεζαν, περὶ τοὺς κρατῆ- ρας αὐτούς, γυμνός, ἄοπλος μετὰ τοὺς πολλοὺς πολέ- μους, μετὰ τὰς πολλὰς μάχας καὶ ἀριστείας καὶ τρό- παια καὶ θάλατταν ὅσην. πέπτωκεν, ὦ Ζεῦ, ὁ στρατη- γὸς τῶν Ἑλλήνων, ὁ τὴν Τροίαν ἑλών, ὁ πανταχοῦ τῇ φήμῃ βοώμενος, ὁ μέχρι τοῦ τὴν οἰκείαν ἰδεῖν εὐτυχής. οὐδὲ γὰρ ἤρκεσεν, ὧς ἔοικε, τὰ προλαβόντα τῇ πικρᾷ τύχη, ἔνα μὴ τῇ μητρὶ λέγω, ἀλλὰ τὴν μοι- χείαν διεδέξατο φόνος.

ποῖος ἤνεγκε τοιαῦτα χρό- νος; τί παράδειγμα τῶν ἡμετέρων κακῶν; τί δὲ τῶν μετὰ ταῦτα δεινότερον ἔσται; οὐκ ἤνεγκαν οἱ θεοὶ 8 Od. λ 418. Philostr. im. II 10 1 γυναίου HV Ι post ἠγωνίζετο Iacuna 5 litt Va | πᾶσαν Μ 4 πῶς ἂν εὐπρεπῶς εἴποιμι, καταλιπὼν Vi Mor 5 πάριν Ma sed ’ ριν in ras m 3 6 εἶδε La sed δ in λ corr s 7 ἐνταῦθα — 8 τράπεζαν omissis vocabulis δὲ et οἴμοι citat Plan fol 104 v ἐνταῦθα Ma sed ἐν in ras m 3 8 περὶ scripsi ex HVVaLa coll. Od. λ 419 παρὰ BMVi sed in hoc περὶ suprascr m 2, Ma Cl Plan edd | πατρῴαν HVaBCl | περὶ scripsi ex HVVaLa παρὰ BMVi sed in hoc περὶ in marg m 2, MaCl edd 10 καὶ ἀριστείας in marg Ma 2 om Cl 11 θάλασσαν HVa θάλατταν ἀμήχανον ὅσην coni Re | τόσην Iacobs Lect 95 num τοσαύτην ? at cf. p. 404, 12 13 τῇ om Mor | βοώμενος Vi sed περι- αδόμενος in marg m 2 περιβοώμενος Β | οἰκείαν scripsi auc- tore Re οἰκίαν libri edd et tuetur Iacobs Ach Tat 800 14 γὰρ inserui e libris om edd | ἤρκεσεν Ma sed ν add m 3 | ὧς ἔοικε inser Ma 3 16 ἤνεγκε Ma sed ε(2) in ras m 3 | τοι- αῦτα scripsi ταῦτα libri edd 18 τοῦτο Β τὴν ἀτοπίαν τοῦ πάθους. ἐδίκασεν Ἀπόλλων φθεγξά- μενος καὶ ψῆφος ἦν ἡ φωνή. ἠλέει γὰρ τὸν ἀνῃρημέ- νον οἰκτρῶς καὶ σύμμαχον ἐκάλει τὸν παῖδα.

12. Τί οὖν ἐχρῆν με ποιεῖν; ἤδη γὰρ ἐρέσθαι βού- λομαι τὸν κατήγορον καὶ μαθεῖν τι τῶν προσηκόντων, παριδεῖν μὲν ἀνῃρημένον ὑφ’ ὧν ἥκιστα ἐχρῆν ἐμὲ τὸν πατέρα τὸν ἐμαυτοῦ, ἀπιστεῖν δὲ θεῷ τοσούτῳ καὶ καλοῦντι μὴ πείθεσθαι, συνεῖναι δὲ τοῖς δεδρακόσι καὶ τὴν γνώμην ἐπαινεῖν καὶ θαυμάζειν τὰ πεπραγμένα; ταῦτά με ποιεῖν ἔδει; ἀλλ’ οὐχ οὕτως ἂν εἴποι τις εὐσεβεῖν | εἰδὼς καὶ βουλόμενος ἔχειν οἶκον εὐ- R IV 117 τύχη καὶ παῖδας ἀγαθοὺς καὶ σωφρονοῦσαν γυναῖκα.

τί δὲ μὴ καὶ τοῦ Πυθίου κατηγορεῖς καὶ καινὸν ἡμῖν κατὰ θεοῦ συγκαλεῖς δικαστήριον; μᾶλλον δέ, κρίνομαι μὲν ἐγὼ τήμερον, ἐκεῖνος δὲ τοῖς ἔργοις τὴν κατηγορίαν ὑφίσταται. ἐφ’ ἃ γὰρ ἄν τις προσταχθεὶς ἔλθῃ, τούτων τὴν αἰτίαν, ἥτις ποτ’ ἐστίν, οὐκ αὐτὸς ἂν ἔχοι δικαίως, ἀλλ’ ὁ προστάττειν λαχών, ἐπεὶ κἂν 1 Aesch. Eum. 622. Eur. Or. 591 sq. 2 ἐλέει Vi sed ἠλέει in marg m 2 4 μοι HV | ἐρέσθαι Η VVaLa sed in hoc in ἐρέσθαι corr s, MViMa sed in hoc ex ἐρέσθαι corr m 3 5 καὶ μαθεῖν om Cl inser Ma 3 6 τὸν ante ἀνῃρημένον MaCl | ἥκιστα scripsi ex HVVaB Vi ἥκιστ’ MMaCl edd | ἐμὲ om Μ „abesse malim“ a Re 7 τὸν (1) om 8 μὴ reposui e libris μὲν edd 9 τὴν γνώμην VaMa sed γρ τὸν φόνον in marg Va 2 Ma 2 10 μοι HV | ἔδει ποιεῖν Μ Ι ἀλλ’ inserui ex HV om reliqui libri edd Ι τίς La 11 οἶκον ἔχειν εὐτυχῆ MMaCl οἶκον εὐτυχῆ ἔχειν Vi 13 μὴ del Ma Ι κοινὸν Ma 14 τοῦ ante θεοῦ Va 16 μὲν om HV 16 ἐφ’ usque ad 382, 4 κρίσις citant Plan fol 104 v et praemisso titulo τῆς μελέτης ἐν ᾖ φαίνεται ἀπολογούμενος Ὀρέ- στης μελέτ. κβ Macar fol. 84 r, usque ad 18 λαχών floril. Neapol. fol. 284 v I ἅπερ Neap | γε Neap 17 ἔλθοι HVVaLaB Plan Macar Ι τὴν αἰτίαν om Cl inser Ma | εἴ τὶς MaCl Mor Ι ποτέ LaViMaCl Plan Macar Neap 18 πράττειν HV sed in hoc in προστάττειν corr m2 οἰκέτης ἁμάρτῃ δεσπότου γνώμῃ καὶ στρατιώτης τοῦτο κελεύοντος τοῦ στρατηγοῦ, ἐπ’ ἀμφοτέρων δήπουθεν κἀπὶ τῶν ἄλλων ἀπάντων ὁ μὲν πράξας ἀνεύθυνος, κατὰ δὲ τῶν ἐφεστηκότων ἡ κρίσις. μὴ δὴ λέγε τὸ πεπραγμένον, ἀλλὰ σκόπει τὴν αἰτίαν καὶ λογίζου τὸν Πύθιον κἂν εὕρῃς ἡμᾶς διακονήσαντας τῇ τοῦ θεοῦ βουλήσει, γνῶθι αὐτοῦ τὴν γνῶσιν καὶ τίμα μεθ’ ἡμῶν τὸν Ἀπόλλω.

14. Ναί φησιν, ἀλλ’ ἀπέκτεινας σαυτοῦ τὴν μητέρα. δακρύειν αὖθις ἀνάγκη καὶ τῇ μνήμῃ τῶν ἐμῶν συμφορῶν ὀλοφύρεσθαι. πολλὰ γάρ με λυπεῖ, καὶ κατηγόρου φωνὴ καὶ πατρὸς φόνος καὶ μήτηρ ἐκ τῶν οἰκείων κακῶν τὴν ἀπολογίαν μοι χορηγοῦσα. πῶς γὰρ <οὐκ> a ἂν παῖς ὑπάρχων παριδεῖν ὅλως χείρουν τὴν ἐπ’ ἐμοὶ τὰς ὠδῖνας ἀνασχομένην, εἰ μὴ τοῖς ἔργοις τὴν φύσιν ἠρνήσατο; ἐπειδὴ δὲ ἀντὶ τῆς μητρὸς 6 Aesch. Eum. 579. 594 7 cf. p. 374, 18 sq. | Dem. p. 949, 21 1 ἁμάρτῃ scripsi e LaBViMaCl Plan Macar ἁμάρτη Μ ἁμάρτοι HVVa edd Ι κἂν Macar 2 καὶ μαθητὴς τοῦ μυστα- γωγοῦ post στρατηγοῦ Va 4 δὲ Va Ι ψέγε vel ἔλεγχε coni M. Schmidt Philol. Χ 615 7 αὐτοῦ scripsi σαυτὸν HVLa ViMaCl σαυτῶ ΜΒ σαυτοῦ edd at „aut ante aut post γνῶθι deest ἄκυρον vel simile quid“ a Re cui oblocutus est Iacobs 95 dicens in verbo γιγνώσκειν ipso inesse quod Re desiderabat collato Xen. Hell. II 4, 40 at cf. Dem. 1. 1. μετάγνωθι σαυτοῦ τὴν γνῶσιν vel σύγγνωθι καὶ αὐτὸς τῇ γνώσει M. Schmidt 1, 1, Ι τῆ γνώσει HV 9 ἀπέκτονας Β Ι τὴν σαυτοῦ Va 10 ἀνάγκη Ma sed γκη in ras m 3 ἀνάψεως Cl 11 ἐμοῦ Mor 12 καὶ (1) om Μ del Re 14 οὐκ inserui om libri edd 15 ὀδύνας Β | ἀνασχομένην Ma sed καὶ ὑπομείνασαν suprascr m 3, Mor sed γρ ἀνασχομένην in marg | εἰ] καὶ Cl 16 post ἠρνήσατο ras fere 46 iitt V I ἐπειδὴ δὲ scripsi ἐπεὶ δὲ καὶ Vi ἐπὶ δὲ HVaB ἐπειδὴ LaCl Mor ἐπειδὰν καὶ Ma Re καὶ V M et coni Iacobs Anth Pal III 701 Ach Tat 680 | ἀντὶ — 383, 1 ἠλλάξατο post 383, 2 τύχη Η et praemisso καὶ VaLaMaCl et praemisso κἂν Β I ἀντὶ et μητρὸς in ras Μ ἑτέρας προσηγορίας ἠλλάξατο, τὰς ἡμετέρας συμφορὰς οὐδὲ σιωπᾶν ἀφῆκεν ἡ Τύχη.

τί οὖν τὴν αἰτίαν σιωπῶν γυμνὴν καθ’ ἡμῶν προφέρεις τὴν πρᾶξιν ὁ Ι τοῦ παιδὸς περὶ τὴν μητέρα φιλανθρωπότερος R IV 118 ὤν; πολλὰ γὰρ τῶν πραγμάτων αὐτὰ μὲν καθ’ ἑαυτὰ δόξειεν ἂν εἶναι δεινὰ οὐμενοῦν ἔχοντα κακίας ὑπερ- βολήν, προσλαβόντα δὲ τὴν πρόφασιν μεθ’ ἧς γέγονε, τὸ πρῴην ἔγκλημα πρὸς εὐφημίαν μετάγει. οἷον εἴ τις λωποδύταις περιπεσὼν φθάσας ἀνέλοι τοὺς ἐπιόντας, ὡς μὲν οὐ φόνος τὸ πραχθὲν οὐδεὶς ἂν ἀντείποι. ἆρ’ οὖν διὰ τοῦτο χρὴ τιμωρίαν ὑπέχειν τὸν δεδρα- κότα; πολλοῦ γε καὶ δεῖ. τὸ γὰρ δίκαιον τῷ πράγματι προστεθὲν ἐπαινουμένην τὴν πρᾶξιν ποιεῖ. καὶ εἴ τις πολέμιον ἀμυνόμενος κτείνει, οὐ τὸ πραχθέν τις καθ’ 1 Eur. Or. 557 3 ὁ] σὺ δηλονότι suprascr Μ 1 ἑταίρας Η lacobs I προσηγορίαν V τὴν προσηγορίαν lacobs Anth | τὰς — 2 Τύχη om VM | ἐπειδὴ ante τὰς Mor sed γρ ἐπὶ τῆς in marg, ἐπεὶ δὲ δὴ Iacobs Anth, ἐπεὶ δὲ Ach Tat ἐπὶ δὲ ταῖς ἡμετέραις συμφοραῖς coni Re 2 ἡ τύχη, τί οὖν Iacobs 3 σκοπῶν lacobs Anth Ι πρᾶξιν reposui e libris cum lacob- sio κρίσιν edd sed „malim γνῶσιν“ Re 5 πολλὰ usque ad 384, 2 θαυμάσει citat Plan fol 104 v, usque ad 13 ποιεῖ Macar fol 84, usque ad 8 μετάγει floril. Neapol. fol 284 v ι γὰρ om Macar | αὑτὰ Ma αὐτὰ La 6 δόξει εὖ εἷναι Neap | ἂν om LaMaCl | οὔμεν οὖν La Neap 7 δι’ Neap Ι γέγονε reposui e libris Plan Macar Neap ἐγεγόνει edd 8 πρώην libri edd 9 λωποδύταις Ma sed αις in ras m 3 Ι ἀνέλοι scripsi e MaCl Plan ἀνέλῃ reliqui libri Macar edd 10 φθόνος Macar Ι ἂν inserui ex HVVaLaMVi om BMa Cl Plan Macar edd | ἀντείπῃ MaCl | γε post ἀντείποι edd delevi 11 χρὴ διὰ τοῦτο Re | διατοῦτο Ma Macar 13 ποιεῖ scripsi ex HV ἐποίει VaLaMa sed in hoc in ἐμποιεῖ corr m 3, ὢ ἐμποιεῖ BMVi Plan Macar edd 14 ἀμυνόμενον Vi sed ος suprascr m 2 | κτείνει scripsi ex HVVaViMaCl Plan cum Iacobsio Ach Tat 892 κτείνῃ LaBM edd αὑτὸ λογιζόμενος κατηγορήσει τοῦ φόνου, ἀλλὰ τὴν τούτου γνώμην εἰδὼς ὧς ἀριστέα μᾶλλον θαυμάσει.

καὶ τὸ δὴ μέγιστον, εἴ τις ἐπὶ γυναικὶ μοιχὸν εἰλη- φὼς δικαίῳ θυμῷ τοῦτον ἀμύνεται καὶ τοῦτον εἰς δι- καστήριόν τις παράγων ὡς ἐπὶ φόνῳ δήπου τὴν κατη- γορίαν ποιοῖτο, οὐκ ἂν εἴποι δίκαια λέγων ὁ τὴν κρί- σιν ὑπομένων; ἐγὼ τοῦτον εἰληφώς, ὦ ἄνδρες, ὀλιγωροῦντα τῶν νόμων καὶ ἐνυβρίζοντα τῇ σωφροσύνῃ καὶ διαφθείροντά μοι τὰ τιμιώ- τατα, γυναικὸς γάμον, ἣν ἐπὶ χρησταῖς ἐλπίσιν ἠγαγόμην καὶ διεψεύσθην ὑπὸ τούτου, καὶ τὴν τῶν παίδων μοι γονὴν οὐ καθαρὰν ἐργαζόμε- νον καὶ ἄνω κάτω ποιοῦντά μοι τὴν οἰκίαν οὐκ ἤνεγκα τὸ δεινόν, διεταράχθην <δὲ> a τῇ θέᾳ πρᾶξιν εἴργασμαι πρέπουσαν θεοῖς γαμηλίοις καὶ σωφροσύνῃ καὶ νόμοις ἀποκτείνας τὸν ἀλι- τήριον προσθεὶς τούτῳ καὶ τὴν γυναῖκα, καὶ κοινῶς ἀμφοτέρους ἁμαρτάνοντας κοινὴ διεδέ- ξατο τελευτή.

εἰ ταῦτα, πρὸς θεῶν, εἴποι, οὐκ ἂν ἐπὶ τούτοις θαυμάζοιτο; οὐκοῦν κἀμοὶ δήπου τοι- 1 αὐτὸν HVCL 2 τούτου om Plan | γνώμην Vi sed δύ- ναμιν in marg m 2 Ι θαυμάσει scripsi e Μ cum lacobsio θαυμάζει HVB θαυμάζοι VaLaViMa sed in hoc σοι suprascr m3, Cl edd θαυμάζεις Plan 3 ἐπιγυναικὶ La | τῆ ante γυναικὶ inser Ma 3 4 „praestat utique ἀμύνοιτο Β (Bavar. cod.), malim tamen ἀμύναιτο“ Re I δικαστήριον τίς HVa 5 παράγων Vi sed παραγαγὼν in marg m 2 8 τὸν νόμον Vi | ἐνυβρίζοντα Va sed ἐνυ in ras m 2 11 διεψεύσθην reposui e libris ἐψεύσθην edd 12 γονὴν τῶν παίδων μοι Μ | μου ΗΒ Ι μὴ Μ 13 καὶ ante κάτω MMaCl 14 οὐκ ἤνεγκα Ma sed υκ ἤνε in ras m 3 I καὶ ante διεταράχθην Μ | δὲ inserui om libri edd | θέᾳ scripsi ex HVVa sed in hoc ωρία suprascr m 2, LaBMaCl θεωρίᾳ Μ Vi sed in hoc θέᾳ in marg m 2, edd 18 ἁμαρτόντας Va Ι κοι- νοὺς Η I καὶ post κοινὴ LaMaCl 19 τελευτήν LaMa sed in hoc v inser m 2 20 οὐκοῦν Ma sed ουν in ras m3 αὐτὰ λέγειν ἁρμόσει. ἀλλ’ οὐ μόνα τοιαῦτα. | οὐ R IV 119 γὰρ μέχρι τούτων ἐδυστυχοῦμεν, ἀλλ’ εἴθε τις προλα- βὼν εἶπεν ἅπερ ἔδει με λέγειν, ἐγὼ δὲ μόνον ἀκούων ἐδάκρυον. πλὴν τοσοῦτον ἂν εἴποιμι· ἡμῖν, ὦ ἄνδρες, τὰ τῆς οἰκίας ἐνόσει δεινῶς. ἐν λήθῃ μὲν ἦν Ἀγα- μέμνων καὶ λόγος ἦν ἀπόντος οὐδείς, οἱ δὲ παῖδες ἀπερριμμένοι ἀντὶ τοῦ πατρὸς ἕτερον ἐπὶ τῆς οἰκίας ὁρῶντες, Αἴγισθος δ’ ἦν, οὐκ οἶδ’ ὅπως, ἀντ’ Ἀγα- μέμνονος τῇ μητρί. καὶ εἴ ποτέ τις ἡμῶν οἷα δὴ παῖς πρὸς μητέρα λέγων ἐφθέγξατό τι τῶν τῆς ἡλικίας ῥη- μάτων ὧν ἂν εὔξαιτο γνησία μήτηρ ἀκούειν, πλήρης ἦν εὐθὺς τοῦ θυμοῦ καὶ δεινὸν ἠπείλει καὶ τοιοῦτος ἂν ἡμῖν ἀπήντησε λόγος· ὡς ἀπόλοισθε μὲν ὑμεῖς, ἀπόλοιτο δὲ καὶ ὁ φυτεύσας πατήρ, πίπτοι δὲ μαχόμενος καὶ Τρωικὸς ἐκεῖνον δέξαιτο τάφος.

18. Ἀλλ᾿, ὦ πάτερ, εἴθε τοιούτων ἔτυχες καὶ τὴν ἄδικον ταύτην εὐχὴν θεῶν τις ἀκούων ἐπλήρωσεν. οὕτως ἂν ἦμεν εὐδαίμονες. ἔκεισο γὰρ <ἆν> a ἐν 2 μέχρι γάρ Va | μόνον ante μέχρι Ma sed del Cl | εἴθε τις scripsi e La εἴθέ τις Va εἴθε τίς reliqui libri edd | προσ- λαβὼν La 4 τοσοῦτον scripsi ex HVVaLaBViMaCl τοῦτο Μ edd Ι ὑμὶν ViMa 6 voce ἢν des fol 52 v in La, ἐντὸς ὧδε λείπει φύλλον ἐν καὶ ζήτει τοῦτο εἰς τὸ τρίτον φύλλον τῆς ἀρχῆς in margine inferiore y voce ἀπόντος inc fol 53 manu s. XVI suppletum 7 τοῦ inserui ex HLaMViMaCl omVVaB edd 9 εἴ ποτέ τις reposui e libris εἴποτε τίς edd 10 λέγων in marg Ma λέγειν Mor Ι τι om Ma 12 μὲν ante ἢν Ma Cl 13 ὑπήντησε MaCl | ἀπόλλυσθε HV ἀπόλλοισθε MaCl Ι ὑμεῖς reposui e libris sed εῖς in ras Ma 3 ἡμεῖς edd 14 ἀπόλλυτο HV ἀπόλλοιτο VaLaMaCl Ι πίπτει HV πίπτει Va 15 διαδέξαιτο La sed δία praep m 1, ε vero in ras m 2 διαδέχοιτο Ma sed γρ αι δέξαιτο in marg m 3, Cl | τάφος La sed ς in ras m 2 16 εἴτε La 17 ταύτην εὐχὴν Ma sed ην εὑ in ras m 3 Ι ταφὴν μᾶλλον ἢ ante εὐχὴν Mor | τις La sed ις in ras m 2 τίς Η | ἐπλήρωσε Ma 18 ἂν inserui auctore Re om libri edd λόγῳ τῶν ἀριστέων σὺν Ἀντιλόχῳ, σὺν Αἴαντι, μετ’ Ἀχιλλέως τοῦ Θέτιδος, καί σου τῷ τάφῳ πάντες ἂν ἐπέγραψαν Ἕλληνες· Ἀγαμέμνων οὗτος ὁ Μυκη- ναῖος ὁ στρατηγήσας ἐν Τροίᾳ καὶ ὑπὲρ ἀρι- στείας πεσών.

ἀλλὰ ταῦτα μὲν οὕτω δίκαια παρεῖδεν ἡ Τύχηι ἐπανήρχου δὲ μετὰ Τροίαν. πάντως. καὶ θυσίαν ἀνάγεσθαι μέλλων ἐποίεις καὶ τοὺς θεοὺς ἐκάλεις δοῦναί γέ σοι χρονίῳ μετὰ Τροίαν τὰς Μυκήνας ἰδεῖν καὶ τὸν οἶκον εὐτυχῆ καὶ λοιπὸν ἀκμάζοντας ἤδη τοὺς παῖδας καὶ τὴν γυναῖκα τοσούτου χρόνου τὸν ἄνδρα ποθοῦσαν. οὐ γὰρ ἐλογίζου τὰ ἐπὶ τῆς οἰκίας, R IV 120 120 οἴμοι, δεινότερα | τῶν ἐπὶ Τροίας ἀτυχημάτων. ἐκεῖ φανερὰ τὰ τῆς μάχης, ἐνταῦθα λανθάνοντες οἱ πολέμιοι.

ἀλλ’, οἴμοι, πῶς ἂν εἴπω τὰ μετὰ ταῦτα καὶ τὴν μητέρα σιγήσαιμι; μόνος γάρ, ὡς ἔοικε, τῶν κρινομένων ἐγὼ καὶ λέγων καὶ σιωπῶν δυστυχής. πῶς ἂν οὖν εἴποιμι; τράπεζα ἦν ἐκείνη καὶ δαιτυμόνες καὶ ξίφος καὶ μήτηρ καὶ Αἴγισθος, καὶ ἀλάστορές τινες 1 Od. γ 112 4 Soph. El. 1. Eur. Or. 574 10 Od. λ 431 17 Od. λ 411 et 419 18 Themist. or. III p. 43 a 1 τῶν inserui e libris om edd 2 πάντως La sed ως in ras m 2, MaCl πάντα Β 4 καὶ om Μ Re 5 οὕτως Β 6 τὴν ante τροίαν Va | δὲ post πάντως MaCl et inser La 7 ἄγεσθαι Mor 8 γέ scripsi τέ VVaLa sed in hoc eras, Β MViMaCl edd τέως Η | χρονίῳ scripsi auctore Cobeto Coll. 280 coll. t. II 264, 3 et 285, 1 χρονίως libri edd | τὴν ante τροὶαν Va 9 λοιπὸν om HVVa 10 καὶ om Μ | τὴν γυναῖκα reposui e libris γυναῖκα τὴν Re γυναῖκα Mor Ι τοσ- ούτω χρόνω Ma τοσοῦτον χρό|ον Mor 11 πονοῦσαν La 12 ἀτυχημάτων scripsi ex HVaMaCl εὐτυχημάτων La ἀδικημάτων VBMVi edd 13 φανερὰ om sed διὰ δῆλα· post μάχης Va 14 ἂν om MaCl Ι μεταταῦτα VaLaBVi 17 οὖν ἂν BMaCl 18 τινες inserui e libris cum Iacobsio Philostr. 630 (e Mon. 96) om edd καὶ παλαμναῖοι τῇ πράξει συνεπεμίγνυντο. οὕτως, ὦ θεοί, τὸν Ἀτρέως ἔδει πεσεῖν ὑπὸ γυναικὸς συνοίκου σὴς, ἐξ ἧς παῖδας εἶχεν, ἣν ἐκ παρθενίας ἠγάγετο; ἐπὶ δὲ τούτοις ἔδει τὴν οἰκίαν ἰδεῖν;

21. Ταῦτα λογιζόμενος ἐδάκρυον μὲν τὸν πατέρα, τῆς δὲ μητρὸς ἐφειδόμην καὶ οὔτε παριδεῖν ἐκεῖνον οὔτε ταύτην ἀμύνασθαι παρεῖχεν ἡ φύσις· μέσος δὴ γίνομαι τοῖν κακοῖν καὶ ἠπόρουν καί μοι πάντα πρὸς τὴν γνώμην εἰσῄει· παρίδω τὸν πατέρα; τῆς μητρὸς ἅψωμαι; ἐμαυτὸν ἀνέλω; τίς δὴ καὶ γένωμαι; ὢ κρί- σεως ἐκείνης δυστυχοῦς καὶ πανταχόθεν λυπούσης. ἐδόκει δή μοι τὸ πρᾶγμα κρείττονος δεῖσθαι βουλῆς. ἔλεγον γὰρ ὧς ὅσα τῶν βουλευμάτων τὴν τῶν ἀνθρώ- πων γνώμην νικᾷ, ταῦτα τοῖς θεοῖς ἐπιτρέπειν προσή- κει.

ἐζήτουν δὴ περὶ τούτων οὐ συμβόλοις, οὐ φήμαις, οὐ μαντείαις ἀνθρώπων, καίτοι καὶ διὰ τού- 1 Od. δ’ 630 7 cf. t. II 485, 7 1 πράξει scripsi ex HV et Mon. 96 cum Iacobsio τραπέζῃ re- liqui libri sed πράξει in marg Vi 2, edd 2 signum interrogationis post πεσεῖν Vi I ὑπὸ corr Ma 3 ἐκ Cl 3 ἐξῆς La | εἶχεν scripsi, ut in marg Mor οἶδεν Va εἶδεν reliqui libri edd Ι signa interro- gationis inserui e ViMa, 4 ex HLa ViMa 6 παριδεῖν La et e Bav Re παρὸν HVVa sed in hoc παρὼν in marg m 2, Μ παρὼν BViMa sed in hoc παριδεῖν suprascr m 2, Cl Mor 1 δὲ H 8 γίγνομαι LaM Ι τοῖν κακοῖν scripsi coll. t. II 18,15; 342,12; 485, 7 et t. IV 392, 21 R τοῖς κακοῖς libri edd | καί — 9 εἰσῄει citat Plan fol 105 Ι πάντα] τόδε καὶ τόδε Plan 9 παρίδω scripsi ex HVVaLaMViMa περιδῶ Β edd περείδω Cl 10 ἅψομαι τῆς μητρὸς MaCl | ἅψομαι HVVa sed in hoc ο in ω corr, LaBViMaCl Ι τί Μ Schmidt Philol. X 617 auctore Cobeto Var. Lect. 106 cf. p. 399, 14 | γίνομαι LaMa 12 δέ Πα 13 ὧς om LaM Ι ὅσα — 14 προσήκει citat Macar fol 84 I ὧν La I τῶν om MaCl 15 συμβούλοις HVVaLaVi συμ- βούλους MaCl 16 φήμας MaCl φοίβαις HV | μαντείας Ma Cl I καὶ inserui ex HVBMaCl om VaLaMVi edd τῶν οἱ θεοὶ σημαίνουσι τὰ δοκοῦντα, ἀλλ’ οὐκ ἐκ τούτων ἠξίουν εἰδέναι, ἀλλ’ εἰς Δελφοὺς ἀφικόμενος, ὦ Ἄπολλον, ἐγὼ μὲν ἠρώτων, σὺ δὲ προὔτρεπες, καὶ ἐτιμώρησα τῷ πατρὶ τηλικαῦτα δυστυχοῦντι. δεινὸν γάρ, δεινὸν καὶ καθ’ αὑτὴν ἡ μοιχεία τῷ τῶν ἀνθρώ- πων βίῳ λυμαινομένη, χωροῦσα δὲ καὶ διὰ φόνου τῶν οἰκειοτάτων πάντων δὴ κακῶν εἰς ἓν συνελθόντων οὐκ ἂν ἔχοι ὅ μεῖζον, ἥ γε δι’ ὑποψίας ἄγει τοὺς βίους καὶ διασπᾷ τὰ γένη καὶ νόθα δείκνυσι καὶ με- R IV 121 ’ρίζει τὰς γνώμας ἐκπολεμοῦσα Ι τὰ φίλτατα κατ’ ἀλλήλων.

ὢ πόσων οἴκων εὐδαιμονίας διέλυσεν. ὢ πόσαι διὰ ταύτης μετέβαλον εὐτυχεῖς παστάδες εἰς θρῆνον. τί δὴ καὶ. μέγιστον ἄπαντες νομίζομεν ὧν ἂν ἐργάσαιντο κρείττους γεγονότες οἱ δυσμενεῖς; τὰς τῶν γυναικῶν ὕβρεις καὶ τὰς κατὰ τῶν προσηκόντων σφα- γὰς οἶδ’ ὅτι πάντες ἂν εἴποιτε. τίνος δὲ χάριν ὅπλα φέρουσι καὶ πολέμων ἀνέχονται καὶ προκινδυνεύειν ἐθέλουσιν ἄνθρωποι; ὅπως ἔχωσι σώφρονας τὰς γυναῖ- 6 Eur. Or. 566 sq. 15 Isocr. Paneg. p. 64 d 2 ἀφικόμην Ma sed ἀφικόμενος in marg m 3, Cl 3 κἀγὼ MaCl I δὲ προὔτρεπες scripsi δ’ δὲ H) ἐπέτρεπες libri edd 4 ἐτιμώρησα Ma sed ἐτ in ras m 3 | δεινὸν — 11 ἀλλήλων omissa γὰρ particula citant Plan fol 105 et Macar fol 84 | μὲν post δεινὸν Macar et in marg add La 5 ἡ μοιχεία καὶ καθ’ αὑτὴν Mor | ἑαυτὴν Va αὑτὸ Vi sed αὐτὴν in marg m 2, MaCl 6 δὲ om HV δὴ Ma Ι διαφόνου Μ 1 δὴ Mor δὲ HV VaVi om LaBMMaCl Plan Macar Ι τῶν ante κακῶν Cl et in marg La 8 ἔχοι ὃ scripsi ἔχοι ἔχοιμι Κα) τὸ libri Re ἔχοιτο Mor I ἄλλο ante ὃ Vi Ι ἥ γε Ma sed εἴ supra ἥ m 3 10 ἐκπολε- μῶσα VaMViMa sed in hoc ω in ου corr m 3, Cl | κατ’ ἀλλή- λων τὰ φίλτατα HVVa Re 12 ὢ — 13 θρῆνον citat Plan 1. 1. | μετέβαλλον HVVaLa 15 κατὰ inserui ex HVVaLa sed in hoc in marg, BMaCl om ΜVὶ edd 16 οἷδ’ Ma sed οἱ in ras m 3 εἶδ’ Cl | ἂν in ras La 2 17 καὶ προκινδυνεύειν ἐθέ- λουσιν om Mor 18 οἱ ante ἄνθρωποι Vi Ι ἂν ante ἔχωσι Ma Cl et in marg La Ι ἔχουσι HV κἀς καὶ διωρισμένους τοὺς παῖδας καὶ πατέρες γνη- σίως καὶ σύνοικοι καλῶνται.

πῶς οὖν οὐκ ἄτο- πον, τοὺς μὲν ἔξω πολεμίους ὅπως ἀμυνώμεθα, πάντα κινεῖν καὶ χρήματα διδόναι καὶ σωμάτων ὑπερορᾶν, τοὺς δ’ ἐν μέσῃ τῇ πόλει τὰ τῶν πολεμίων ποιοῦντας τοσούτῳ δεινοτέρους ὅσῳ λανθάνοντας οὐδ’ ἂν φυλά- ξασθαι δύναιτό τις, τοὺς δὲ τοιούτους εἴ τις καταλα- βὼν ἀμύνοιτο, δικαστήριον ὁρᾶν καὶ κατηγόρου πει- ρᾶσθαι, ὥσπερ ἐγκαλούμενον , ὅτι, τὸ ἐφ’ ἑαυτῶι φυ- λάττει μὲν τὴν σωφροσύνην τῇ πόλει οὐ μόνον τοὺς νῦν ὄντας, ἀλλὰ καὶ τοὺς μέλλοντας ἀσελγεῖς προανα- στέλλων τῷ παραδείγματι, ἀπαλλάττει δὲ καὶ αὑτὸν ὀνείδους συνεῖναι τοῖς τοιούτοις εἶναι δόξας οὐκ ἀνε- κτόν, ἤδη δὲ καὶ τοὺς πεπονθότας αὐτοὺς εὐεργετεῖ ἐπονειδίστου βίου πέρας αὐτοῖς ἐπιθεὶς καὶ τῆς ἐπὶ τοῖς πεπραγμένοις ἀδοξίας ἀναισθήτους ποιῶν;

ἂν δ’ ἄρα τις αὐτοῖς ποτε αἴσθησίς τε καὶ μεταμέλεια τοῦ τολμήματος γίνηται, καὶ τῷ βάρει τῆς διαβολῆς ὁ θάνατος τῆς ζωῆς αἱρετώτερος. τίς γὰρ ἐν Ι τῇ R IV 122 11 cf. p. 356, 11 1 διωρισμένους] ἐγνωσμένους καὶ κεχωρισμένους suprascr My 2 καλοῦνται HV καλοῖντο La sed οῖντο in ras m 2, Ma sed ῶν supra οιν m 2, Cl 6 τοσοῦτο Cl | ὅσον LaMaCl 8 καὶ om V 9 ἐγκαλούμενος Ma sed νος in ras m 3 10 τὴν σωφροσύνην τῇ πόλει reposui e libris τῇ σωφροσύνῃ τὴν πόλιν edd 12 αὐτὸν scripsi e VaViMa sed in hoc ‘ e ' corr m 3 αὐτὸν reliqui libri edd 14 πεποιθότας Mor 15 voce ἐπονειδίστου rursus inc man. saec. X fol 54 in La 16 ἂν — 19 αἱρετώτερος om LaMViMaCl Mor 17 δ’ om VaB | τίς HB τὶς Va I ποτὲ αὐτοῖς Va Ι αὐτοῖς om Β 18 γίνηται scripsi γίνοιτο HVVa Re γένοιτο Β 19 τῆς ζωῆς om Β πόλει τούτους ἰδὼν οὐκ ἀγανακτήσει; καὶ ὁ μὲν <ἂν> ἀποστραφείη τὴν θέαν, ὁ δὲ τοῖς ἀγνοοῦσι δεικνὺς ἐπ’ αὐτοῖς ἐνέγκοι τὴν γλῶτταν ἐκεῖνα δήπου λέγων· ἥδε τοῦ δεῖνος ἡ σωφρονεῖν οὐκ ἐπισταμένη, ἡ Ἀγαμέμνονος, φήσει, σύνοικος, τυχὸν γὰρ ἐκ τῶν ἡμετέρων κακῶν τὸ παράδειγμα, ἡ παριδοῦσα τοὺς παῖδας, ἡ ἀνελοῦσα τὸν Ἀγαμέμνονα ὄντος Ὀρέστου παιδός, ὦ θεοί, καὶ παρορῶντος τὰ πεπραγμένα. ταῦτα λέγοντος οὐκ ἂν ἕλοιτό τις ἀπο- θανεῖν πολλάκις ἢ τούτων ἀκούειν; οὐκ ἂν εὔξαιτο τὴν γῆν αὑτῷ διαστῆναι; τοιούτων ἀπήλλαξα συμφο- ρῶν ἐμαυτὸν ὁμοῦ καὶ τὴν πατρίδα καὶ τὴν ἡνίκα ἐσωφρόνει μητέρα.

26. Ἀλλὰ δίκαιος ἦν, φησίν, Ἀγαμέμνων ταῦτα παθεῖν αἰτούσῃ τῇ Ἀρτέμιδι τὴν Ἰφιγένειαν ἐπιδοὺς καὶ περὶ τὴν Τροίαν βοῶν ὡς τὴν Χρύ- σου παῖδα προτέραν ἄγει τῆς Κλυταιμνήστρας καί, ἐπειδὴ τῆς Τροίας ἐπανῆλθε, παλλακὴν ἄγων τὴν Κασάνδραν ἐφ’ ὕβρει τῆς γυναικός.

ἔδει καὶ τοῦτο προστεθῆναι ταῖς Ἀγαμέμνονος συμφοραῖς καὶ πικροτέραν γενέσθαι τοῦ πάθους τὴν 11 cf. ad t. II 328, 20; t. III 215, 14 16 II. α 113. Aesch. Ag. 1393 19 Aesch. Ag. 1395 1 ἂν inserui om libri edd 3 αὐτοὺς? Ι γλῶτταν scripsi ex HVaBMaCl γλῶσσαν VLaMVi edd 4 ἡ δὲ Cl Ι ἡ reposui ex HVaLaMaCl ἢ reliqui libri edd 5 φύσει Cl et e Mon. 96 lacobs Ach Τ 997 | τυχὼν ἁ 8 ὦ θεοὶ ὀρέστου παιδὸς MVi 10 πολλάκις Ma sed ἀκὶς in ras m 3 πολλῶν Cl Ι ἀκούειν Ma sed γρ ἀκούων in marg m 2 11 γυναῖκα Cl | αὐτῷ scripsi τῷ Cl αὐτῷ reliqui libri edd | τούτων HV 14 ὁ ante ἀγαμέμνων Β I τοῦτο MVi 15 τε ante ἀρτέμιδι Β 16 περὶ scripsi ex HVVaLaMaCl παρὰ BMVi edd 17 ποτέραν Η | ἄγοι Vi Ma 18 ἐπειδὰν Re | ἐπανῆλθεν Va 19 ἐπὶ Ma τοῦ κατηγόρου φωνήν. ἀφαιρεῖται γὰρ τηλικαῦτα δυσ- τυχοῦντα καὶ τὸ δοκεῖν ἀδίκως αὐτὸν πεπονθέναι καὶ ἐπιχαίρει κειμένῳ καὶ γίνεται μετ’ Αἰγίσθου τῇ γνώμῃ.

ἀλλ’ οὐ πείσει σωφρονοῦντας, οἶμαι, δικαστὰς ἀδίκοις λόγοις θαρρῶν. δῶμεν γάρ, πρὸς Ἀπόλλωνος, εἰ δοκεῖ, ἡμαρτηκέναι τὸν πατέρα καὶ τοσοῦτον αὐτῷ περιεῖναι δυνάμεως ὡς αἰτοῦσι τοῖς κρείττοσιν ἀντι- λέγειν ἐξεῖναι καὶ μὴ τῇ τῶν θεῶν ὑπηρετῆσαι βουλῇ, ἀλλ’ ἑκόντα καὶ καθ’ αὑτὸν ἐπιδοῦναι τὴν θυγατέρα ἢν ἔτικτεν, ὦ θεοί, καὶ παῖδα προσεῖπε, καὶ προσα- γαγεῖν τῷ βωμῷ καὶ πρὸς σφαγὴν ἐπιθεῖναι τὸ ξίφος. ἔστω δὴ ταῦτα καὶ τὰ ἐντεῦθεν σκοπῶμεν.

τί οὖν ἔδει τὴν μητέρα ἀνθ’ ὧν ἐνεκάλει μείζοσι περι- πεπτωκέναι ταῖς ἀτοπίαις ὥσπερ δεινοτέροις κακοῖς τὰ προλαβόντα διορθουμένην; καὶ τίς ὕβρεως τινα κρίνων καὶ διορθοῦσθαι | βουλόμενος τοῦτον αὐτὸς τοῦ RIV 123 λοιποῦ τὸν προσιόντα πάντα ῥᾳδίως πατάξει; τίς δὲ κλοπῆς κατηγορῶν φόνου κοινωνεῖν αὐτὸς ἂν ἐθέλοι; ἀλλ’ οὐδὲ μοιχείαν τις ἐπάγων ἑτέρῳ καὶ τοῦτον τι- 11 cf. t. I 316, 2; IV 492, 4; Rel. acad. Berol. 1885, 917 13 Eur. Or. 576 sq. 1 τοῦ om Μ 2 καὶ oin M | αὐτὸν ἀδίκως Mor 3 ἐπιχαίρειν Β | γίγνεται M 7 „malim ὥστ᾿“ Re 8 τῶν omM | ὑπηρετῆσαι scripsi ὑπηρετεῖσθαι ὑπηρετῆσθαι La) La) libri edd 9 ἑαυτὸν Β 10 ἔτεκεν HVVa | TcatSaom Cl mser Μα2 παῖδα coni Porson Adv 255 ed Lips ex Eur. Iph. A. 1229 11 προσαγα- γεῖν scripsi πρόσαγε ἱν libri edd 12 ἐνταῦθα Β προσλα- βόντα Mor siffnum interrogationis reposui e libris om edd | τίς Ma sed ἲς in ras 16 διορθοῦσθαι βουλόμενος] διορθού- μενος Va | τουλοιποῦ VaB ViMa sed in hoc e τοῦ λοιποῦ corr 17 „malim πατάξειε“ Re obloquitur lacobs Lect 95 | τις Ma sed dd ίς ιν ras m3 τῆς Cl | δὲ om HV φόνος φωρίου Philol. X 612 I ἂν αὐτὸς MCl | ἐθέλοι Va θέλοι La 19 ἐπά- γων τίς B | τίς HVaBMViMaCl μωρεῖσθαι νομίζων ἐπὶ πολλαῖς τοιαύταις αὐτὸς ἂν ἁλίσκοιτο.

πῶς οὖν κακώσεως ἡ μήτηρ ἢ καὶ ὕβρεως κρίνειν ἔχουσα τὸν πατέρα αὐτὴ μᾶλλον τὰ μὴ προσήκοντα διεπράττετο; οὕτω γὰρ εὔφημον ἴσως εἰ- πεῖν. πῶς δὲ μιᾶς φειδομένη παιδός, οἷα μήτηρ ἀγαθή, τοὺς ἄλλους ᾔσχυνε παῖδας; εἰ γὰρ ἐγκαλεῖν εἶχεν Ἀγαμέμνονι καὶ οἷα πέπονθε λέγειν, ἀλλ’ οὐ δήπου καὶ ἡμεῖς αὐτὴν ἠδικοῦμεν ὥστε τῆς τοσαύτης ἀπο- λαύειν αἰσχύνης καὶ μηδ’ ἐλευθέρως ἔχειν εἰς τοὺς ἀπαντῶντας ὁρᾶν. οὐ γὰρ ἔστιν, οὐκ ἔστιν ἥτις ὑπὲρ παιδὸς ἀμύνασθαι βουλομένη τὸν ἀδικοῦντα τραπείη πρὸς μοιχείαν, ἐξ ἧς ἡ τῶν παίδων γονὴ διαφθείρεται.

καλήν γε παρὰ τῆς μητρὸς Ἰφιγένεια τὴν χάριν ἔσχεν, εἰ ὑπὲρ ὧν συγγινώσκειν ἐχρῆν τῷ πατρὶ πρὸς ἀνάγκην αὐτὴν ἐπιδόντι, ἐκεῖνον μὲν ἀνεῖλεν οἰκτρῶς, δέον δὲ θρηνεῖν ἀεὶ τὴν ἀπελθοῦσαν, ὁπωσοῦν ᾤχετο, καὶ τοῦ γάμου λοιπὸν μηδὲ προσίεσθαι τοὔνομα τοῦτο μὲν οὐκ ἐποίει, ἀλλ’ ἅπερ ἐγὼ μὲν οὐκ ἂν εἴποιμι, 1 cf. p. 402, 12 1 νομίζων Ma sed γρ θέλων in marg m2 θέλων M | om HVVa 2 ἢ om MaCl 4 διεπράττετο Vi sed διεπρά- ξατο in marg m2 6 εἶχεν in ras ὒ εἷ H 7 Mor 8 ἀδικοῦμεν HVVaLa | τῆς inserui e VVaLaViMaCl om HBM edd | αἰσχύνης ἀπολαύειν MaCl 9 μὴ δ’ VaLa ViMaCl μὴ δὲ B | ’λευθέρως Β ἐλευθέρας La sed ἃς ex ὡς ras corr s 10 γὰρ ἔστιν scripsi e VaCl γάρ ἐστιν reliqui libri edd | εἴ τις MVi Re 11 ἀμύνεσθαι MaCl 12 πρὸς] τὴν Mor 13 παρὰ La sed ἁ bis in ras f, Vi sed περὶ in marg m 2, Ma sed ex ὑπὲρ corr m 2, Cl περὶ HV sed in hoc in παρὰ corr m2, Va 14 εἶχεν HV 15 ἐπιδιδόντι B | om MaCl 16 ἀεὶ θρηνεῖν MVi Mor | ὁπωσοῦν scripsi ὅπως ἂν libri edd sed „malim ὅπως ἀπώλετο ὁδ’ miserabile mortis genus quo sublata“ Re 17 μὴ δὲ HVaBViMaCl 18 μὲν(2) om MaCl ἄλλος δέ τις ἴσως, ὧς δι’ ἐκείνην οὐκ ἐσωφρόνει. ἆρ’ οὖν ἀχθομένης ταῦτα καὶ ζητούσης τὴν παῖδα;

32. Τί οὖν αἰσχροῖς πράγμασιν αἰτίας οὐ προσ- ηκούσας ἁρμόζεις καὶ τὸν σύλλογον ἡμῖν αὗθις τὸν ἐπὶ Τροίας προφέρεις καὶ τὴν αἰχμάλωτον κόρην; ἐχρῆν γὰρ ἐκεῖνο δήπουθεν ἐνθυμεῖσθαι, ὡς θυμοῦ καιρὸς ἦν ἐκεῖνος καὶ φιλονεικίας οἱ λόγοι, | ὅτε RIV 124 τις καὶ τῶν ἄγαν έν λόγοις μετρίων ἔφθασέ τι τῶν μὴ προσηκόντων εἰπὼν καί τι προήκατο ῥῆμα παρὰ γνώμην οὕτω κελεύοντος τοῦ θυμοῦ, ὅς γε καὶ τὸ σμικρὸν ἄγαν ἐπαίρει καὶ τὰ μεγάλα ποιεῖ τοῖς λόγοις ἐλάττω.

οὐ μὴν ἀλλ’ εἰ κἀκεῖνά τις ἐπ’ ἀληθείας σκοπεῖν ἐθέλοι, εὑρήσει πρὸς ἐπαίνου μᾶλλον ἢ λοιδο- ρίας. ἴστε γὰρ δήπου πάντες ὡς τὰ τῶν ἀγαθῶν φαῦλα καὶ μικρὰ τῇ τῶν μειζόνων ἀντεξετάσει λαμπρότερα δείκνυται. καὶ διὰ τοῦτο πάντες ἄνθρωποι πρὸς τὰς 5 II. ἁ 54 12 Dem. p. 323,25; 384, 27; 538,4 1 ἄλλο Ma | ὧς om Va 2 τὸν Mor | signum interro- gationis posui ex HVaLaViMa colon reliqui libri edd 3 αἰσχροῖς Ma sed αἴσχρ’ in ras m3 4 ἁρμόζεις reposui libris ἁρμόττεις edd 5 προσφέρεις HVa sed in hoc σ eras, LaCl φέρεις Mor 6 δὲ Ma | δήπουθεν ἐκεῖνο Va | δήπου MVi 8 τίς VaLaVi | ἄγων Vi sed ἄγαν in marg m2 | Ma sed λό’ in ras ’ 9 καί τι scripsi e V sed τι in ras m2 καί μὴν HVa καὶ μὴ La καὶ BMViMaCl edd | προσήκατο La sed 0(2) in ras s | παρὰ Vi sed κατὰ in marg m2 περὶ M 10 ὅς γε scripsi auctore lacobsio Lect 95 ὅτε libri edd sed „malim ὃς aut ὅστις“ Re 11 μικρὸν M | τοῖς λόγοις V sed οἶς λόγοις in ras 3 litt m2 λόγοις om H 12 Va sed ἐλάττω in ras et σιν del m2 | κἀκεῖνα τὶς MaCl I ἀληθείας reposui e libris ἀληθεία edd 13 λόγοις ante ἐθέλοι HV sed in hoc del, Va sed eras | ἐθέλει VaCl | ἔπαινον HVVa 14 ἴστε — 16 δείκνυται citat floril. Neap. fol 285, — 394, 7 κόσμον Plan fol 109 | τὰ — 394, 7 κόσμον citat Macar fol 84v 15 σμικρὰ M 16 δείκνυνται γίνεται Ma γίνονται Cl | δία τοῦτο H διατοῦτο VaBViMa ὑπερβολὰς τῶν πραγμάτων χωροῦσι τῇ πρὸς ἐκεῖνα παραθέσει τὰ παρόντα σεμνύνειν βουλόμενοι. οἶον πᾶς τις ἂν εἴποι τὸν τεταγμένον τῷ βίῳ καὶ σώφρονα καὶ βδελυττόμενον τοὺς αἰσχροὺς ὥσπερ τινὰ τῶν θεῶν ἐν ἀνθρώποις ἐνδιαιτᾶσθαι οὔτε τούτους καθυβρίζων, εἰ μὴ καὶ μᾶλλον σέβοιτο, κἀκείνῳ συμπληρῶν διὰ τῆς πρὸς τούτους ὁμοιότητος τὸν δέοντα κόσμον.

ὁ τοίνυν ἐμὸς πατὴρ τὴν Χρύσου παῖδα κοσμεῖν τῷ λόγῳ ζητῶν γυναικὸς ἀρίστης παράδειγμα τὴν καλὴν μητέρα προὐβάλλετο μὴ χείρω ταύτης ἐκείνην εἰπών, ὥστε καὶ σεμνοτέραν ἐπὶ τῶν Ἑλλήνων ἐποίει. εἰ γὰρ τὴν ὁμοίαν οὕτως ἐθαύμαζε, πόσῳ γε μᾶλλον ἐκείνην πρὸς ἣν ἀπεικάζετο. εἰ δὲ δὴ καὶ πρὸς ὕβριν ἦσαν οἱ λόγοι, δῶμεν γάρ, δῶμεν τούτου χάριν εἰρῆσθαι, ἆρα συμ- βαλεῖν ἄξιον ἀντὶ τῶν ψιλῶν ἐκείνων ῥημάτων ὅσα πάθη τὴν Ἀγαμέμνονος οἰκίαν ἐπλήρου;

35. Θαυμάζω δὲ τοῦ κατηγόρου μὴ συνιέντος ὅτι RIV 125 διὰ τούτων I τῶν λόγων μείζω τῇ μητρὶ τὴν κατηγορίαν προσάπτει. τίς γὰρ γυνὴ σωφρονοῦσα τοσ- 9 II. ἁ 113 cf. p. 390, 16 2 πᾶς Ma aed ag in ras m3 πῶς Plan 3 τις Ma 4 αἰσχροὺς Vi sed ἐχθροὺς in marg m2 Ma sed αἰσχροὺς suprascr m3, Cl 5 ἐν inserui e ViMaCl Plan Macar om HV edd | τοῖς ante ἀνθρώποις MVi | διαιτᾶσθαι HVB Plan Macar | οὔτε V sed οὐ in ras m2 6 μὴ om Cl inser Ma3 | κἀκείνους Va κἀκεῖνο Vi Plan 7 ὁμοιότητος om Οἶ’ inser Ma3 8 τοῦ ante edd delevi coU p. 390, 16; 395,14 9 „aut ante ζητῶν deest βουλόμενος, aut pone ζητῶν addendum est sive ὡς sive εἰς“ Re | μητέρα Ma sed γρ καὶ γυναῖκα suprascr m2 10 HBM | μὴ] οὐ Ma καὶ Οἶ’ οὐ μὴν lacobs Lect 95 | ταύτην ἐκείνης M | „cirea ὥστε videtur aliquid deesse, e. c. τοσούτου δεῖ“ Re 12 πόσῳ] tm Ma 13 δὴ om B δεῖ Cl 14 δῶμεν(2) V sed μὲν suprascr m2 | ἄραHVa | συμβαλεῖν sed συμ in lac m2 ἀύτης ἐστὶν ἀλαζονείας μεστὴ ὧς μηδ’ ἂν ἑτέραν οἴεσθαί που κρείττω γενέσθαι, ἀλλὰ τοσοῦτον ἀγανα- κτεῖν, εἴ τις καλὴν ἑτέραν ἐξ ἴσου προσαγορεύει; πρέ- πων γὰρ γυναικὶ κόσμος οὐ τὸ κάλλος, ἀλλ’ ἡ σω- φροσύνη. περὶ ἧς ὁ πατὴρ οὐδένα πεποίηται λόγον, ἀλλ’ ὥσπερ τι γέρας ἐξαίρετον ἀπέλιπε τῇ μητρί. τοῦτο γὰρ ᾤετο. οὐ γὰρ εἶπε σωφρονεστέραν ἐκείνην ἢ κατ’ αὐτό γε τοῦτο παραπλησίαν, ἀλλ’ ἐξ ὧν ἄν τις καὶ θεράπαιναν καὶ τὴν τυχοῦσαν ῥᾳδίως θαυμάζοι τὸν ἔπαινον ἐποιεῖτο ἰδέαν λέγων καὶ κάλλος καὶ ὅσα ταῖς χερσὶ διαπράξαιτο.

σὺ δὲ ὡς ἐν ἐπαίνου μέρει ζηλοτυποῦσαν ἡμῖν τὴν μητέρα πρὸς αἰχμαλώτους καὶ δυστυχεῖς ἀποφαίνεις νῦν μὲν τὴν Χρύσου, νῦν δὲ τὴν Πριάμου παῖδα προφέρων ὥσπερ ἐγκαλῶν τῷ πατρὶ ὅτι Τροίαν εἷλε καὶ λαφύρων μετείληφε Τρωι- γῶν. τοῦτο γὰρ δεῖγμα τῆς τῶν ἀγαθῶν ἀρετῆς αἰχμα- λώτους ἄγειν καὶ θεραπαίνας τῶν λελυπηκότων τοὺς 12 cf. t. IV 134, 20 1 ἀλαζονείας reposui e libris ἀλαζονίας edd | μὴ δ’ HVa BViMaCl 2 που scripsi ex HVVaMaCl ποι La sed οὐ suprascr ’ν, BMVi edd 3 ἑτέραν V sed τέραν inser m2 ἐξίσου VaLaMViMa | προσαγορεύοι MaCl „malim προσαγο- ρεύῃ aut προσαγορεύοι“ Re, cui oblocutus est lacobs Add 147 Lect 95 I πρέπων — 6 σωφροσύνη omissa γὰρ particula citat Macar fol 84v | τρόπων H 4 γυναικὶ Ma sed αικὶ in m3 γυνὴ Cl 5 ὁ om Re 6 ὥσπερ τι scripsi cum Lect 96 ὧσπέρ τι libri ὧσπερ τὸ edd 9 ἂν ante καὶ La | καὶ τὴν τυχοῦσαν Vi sed κατὰ τὴν τύχην in marg m 2 | δυστυ- χοῦσαν e Wolf Re | θαυμάζοι in marg V 2 θαυμάζει HV θαυμάζῃ Va om Mor 10 ἰδίαν Mor sed εἰδυῖαν coni 11 διαπράξαιτο Vi sed ατο suprascr m 2 | ἐν om Vi Mor sed hic iuserendum coni 13 τοῦ HVVa 14 τοῦ HV | προσφέρων La φέρων Β I τῷ om Re 15 τὴν ante τροίαν Β | εἴληφε Μ κατ’ εἴληφε Mor | λαφύρων — τρωικῶν citat Plan fol 105 r | μετείληφε Vi μετείληχε La sed φ supra χ2 παῖδας. οὑμὸς δὲ πατὴρ ἀντὶ τῶν ἀριστείων ἔγκλημα φέρει, καὶ ξίφη τοῦτον ἐδέξατο μετὰ τροπαίων ἐπαν- ελθόντα.

τίς τῶν ἀπὸ Τροίας Ἑλλήνων τοιούτων ἐπιβατηρίων ἀπήλαυσε χρόνῳ καὶ μόλις τὴν πατρίδα, τὸ γύναιον, τοὺς παῖδας τεθεαμένος; οὐκ ἔστιν οὐδείς. ἀλλ’ οἱ μὲν ἄλλοι πανηγυρίζουσιν, αἱ μὲν γυναῖκες διὰ τοὺς ἄνδρας, διὰ δὲ τοὺς πατέρας οἱ παῖδες, καὶ πλείονος ἡδονῆς πρόφασιν τῶν λαφύρων ποιοῦνται τὸ RIV 126 πλῆθος· ἡμεῖς δὲ μόνοι | ξίφει τὸν Ἀτρέως δε- δέγμεθα.

οὕτως ἐθαυμάσαμεν ἐκεῖνον ἐπανελθόντα, καὶ εἰς μόνην ταύτην τὴν οἰκίαν τὰ τῆς Τροίας μετ- ῆλθε κακά. εἰ γάρ τι καὶ τῶν λυπούντων ὁ πατὴρ ἐτύγχανε πράξας, οὐ συμβουλεύειν μᾶλλον ἐχρῆν; οὐ μεταπείθειν πειρᾶσθαι καὶ τῶν παίδων ἀναμιμνήσκειν; πάντως ἂν ἐπεκάμφθη καὶ οἶκτος αὐτὸν ὑπεισῆλθε τῶν λόγων καὶ μετεβέβλητο. νῦν δὲ πρότερον ἄνη 2 Aesch. Eum. 592 4 Synes. ep. 57 p. 196 b. Et. M. s. v. Βουτρωτός p. 210, 23 16 cf. t. IV 605, 6 R 1 οὑμὸς scripsi cum lacobsio Ach Tat 912 (e Mon. 96) οὑμὸς Ma οὑμὸς HVVaLaCl ὁ ἐμὸς BMVi edd | ἀριστειῶν VaMViMa sed in hoc in ἀριστείων corr m 3, Cl 2 ἐδέξατο scripsi cum lacobsio Add 228 ἐδέξαντο libri edd | τῶν ante τροπαίων MaCl 3 τῶν om Va | ἀπὸ Vi sed ἐπὶ in marg m 2 4 ἀπήλαυσε scripsi ex HVVaLaBViMaCl coU. p. 406, 14 et t. IV 168, 7 ἀπέλαυσε M edd 7 τοῦτο (1 et 2) Mor 8 τὸ ante πλῆθος posui ex HVVaMaCl, ante τῶν LaBMVi edd 9 ἡμᾶς δὲ μόνον Mor | τὸν ἀτρέως ξίφει MVi 11 καὶ — 12 κακά citat Plan fol 105 | μόνην — οἰκίαν] τόνδε Plan | μόνον Mor I οἰκείαν V | τῆς Τροίας] τοῦδε Plan 12 τοι V 15 ἐπεκάφθη Vi sed κὰμ in marg m 2 ἐκάμφθη Va | αὐτὸν om Cl inser Ma 3 | εἰσῆλθε Ma sed ὑπ antepos m 3, Cl ὑπεισῄει Va ὑπῆλθε „codex Parisinus” (3018) teste Bastio Gregor. p. 375 ed. Schaefer 16 μεταβέβλητο Vi | πρότερον La sed οὐκ ἄπορον suprascr n πότερον Va sed γρ πρότερον in marg γρ οὐκ ἄπειρον m 2 πρῶτον γα sed γρ πρότερον suprascr m 2 | ἀνθ’ ὅτου scripsi ex HVLaB ViMa ἀνθότου VaMCl edd ὅτου γέγονε ταῦτα. πρὶν γὰρ ἀφικέσθαι τὸν πατέρα καὶ τὴν αἰχμάλωτον ἄγειν ἀδήλου τοῦ μέλλοντος ὄντος Αἴγισθος ἦγεν ἡμῖν τὴν οἰκίαν καὶ πάντα ἦν αὐτὸς τῇ μητρί.

39. ’Αλλἀ κρίνειν ἴδει τὴν μητέρα καὶ δικα- στηρίῳ παραδιδόναι. τοῦτο γὰρ καὶ τὸν θεὸν δηλοῦν τιμωρεῖν λέγοντα τῷ πατρί. ἔοικεν ὁ κατήγορος ἀντιλέγειν μόνον ἐσπουδακέναι καὶ πάντα λέγειν ἑτοίμως, εἰ δὲ δικαίως ἢ ἀδίκως, οὐ πάνυ φροντίζειν. νῦν μὲν γὰρ δι’ αἰσχρᾶς ἀπολογίας ἐπει- ρᾶτο καλύπτειν τὰ πεπραγμένα, νῦν δὲ μόλις μετατί- θεται καὶ τὴν αἰτίαν ὁμολογῶν ὧν εἰργάσμεθα περὶ τοῦ τρόπου τῆς τιμωρίας ἡμῖν ἀντιλέγει.

οὐ μὴν ἀλλ’ ἐρέσθαι τοῦτον ἐναντίον ὑμῶν βούλομαι· εἰπέ, πρὸς Δῖός, πότερον ἐπ’ ἀδήλοις ἐγκλήμασιν ἡ μήτηρ ἀνῄρηται; τοῦτο μὲν οὐκ ἂν εἴποι παρ’ εἰ- δόσιν ὑμῖν. τοσοῦτον γὰρ δυστυχοῦμεν ὡς τὰς ἡμετέ- ρας δυσπραγίας πᾶσιν ἐγνῶσθαι. τῶν γὰρ ἐκ τύχης ἐπισήμων, εἴθε δὲ τούτων οὐκ ἦμεν, καὶ τὰ πάθη πᾶσι κηρύττεται.

εἰ δὲ ὁμολογῶν τὰ ἐγκλήματα δικα- 2 μέλλοντος Ma sed ἐλλὸν in ras m3 με La 3 Ma sed ῖν supra mv m 3 | ἐπὶ ante τὴν inser M. Schmidt Philol, X 616 coU. Dem. p. 608, 15 7 τιμωρεῖν δηλοῦν HV 10 γὰρ om Vi 11 καλύπτειν Vi sed κρύπτειν in marg m 2 κρύπτειν B | κατατίθεται Ma sed με supra κα m 3 12 αἰτίαν Vi sed ἀξίαν in marg m 2 ἀξίαν BMaCl | ὁμολογῶ H 13 τιμωρίας Vi sed πονηρίας in marg m 2 14 ἐρέσθαι HVVaLaViMaCl | τούτους Mor 16 οὖν ante οὐκ La 17 τοσοῦτον — 20 κη- ρύττεται citat Plan fol 105 r | δυσπραγοῦμεν MVi sed in hoc δυστυχοῦμεν in marg m 2, Re 18 τῶν — 20 κηρύττεται parti- cula γὰρ omissa citat Macar fol 84 v 19 ἡμεῖς post ἐπισήμων M et inser Ma 3 Re om reliqui libri sed in lac 11 — 12 litt Vi, Plan Macar Mor delevi | εἴθε — ἦμεν om Macar 20 δικα- στῶν om Cl inser Ma3 στῶν φησι δεῖν ἡμᾶς ἀναμεμενηκέναι ψῆφον, οὐ πάνυ μοι δοκεῖ γινώσκειν τίνος εἵνεκα τὴν ἀρχὴν δικαστήρια συνεκρότησαν ἄνθρωποι. οὐχ ἔνα παρελθόντες τὰ πᾶσι δῆλα κατηγορῶμεν, οὐδεὶς γὰρ δικαστὴς ἅπερ ἐπίσταται RIV 127 παρ’ ἑτέρου λέγοντος μανθάνειν ἐθέλει, ἀλλ’ | ἔνα τὰ μὴ φανερὰ τῶν ἐγκλημάτων τοῖς ἀγνοοῦσι διὰ τῶν ἐλέγχων γίνηται δῆλα. τὰ μὲν γὰρ ἀφανῆ κρίσιν ἀπαιτεῖ, ἐπὶ δὲ τοῖς προδήλοις μόνη λείπεται τιμωρία.

εἰ δὲ δὴ καὶ γνοὺς Αἴγισθος τὸ μέλλον κατ’ αὐτῶν δικαστήριον καὶ πείρᾳ τὴν τῆς μητρὸς ἐπιστά- μενος γνώμην, ὧς ἀναιρεθέντος τοῦ συνοίκου ῥᾳδίως ἤνεγκε καὶ ὡς εἰς ὄνειδος αὐτοῖς ὁ ἐξ Ἀγαμέμνονος παῖς ἐσωζόμην, εἰ ταῦτα λογισάμενος ἔδεισέ τε τὸ μέλλον κἀμὲ προαναρπάζειν ἐγνώκει, οὐκ ἂν προσέ- θῆκε τῷ πατρί, καὶ ἡ μήτηρ ἐπῄνεσεν ἴσως, καὶ τοὐ- μὸν δικαστήριον ὁ παρ’ ἐκείνων ἔφθασε φόνος;

ἀλλὰ γὰρ τούτων μὲν ἔστω μηδέν, ἔδει δέ με τὴν μητέρα παράγειν εἰς δικαστήριον· τί οὖν ἐχρῆν παρελθόντα λέγειν, ἐπειδή με καὶ κηρύττειν ἀπῄτεις τἀς ἐμαυτοῦ 3 Schol. ad Hermog. rhet. ed. Walz Rhet. t. IV p. 14, 1 14 Eur. Or. 581 sq. 1 δεῖν φησιν MaCl | φησι in marg inser Va 2 | ἀναμεμενη- κέναι Ma sed μεμεν in ras m 3 ἀναβεβηκέναι Cl ἀναμεμνηκέ- ναι V 2 δοκεῖν Vi sed δοκεῖ in marg m 2 | ἕνεκα VaMVi cf. t. I 269, 17 I δικαστήριον Ma 3 οἱ ἄνθρωποι MaCl 5 ἐθέ- λοι MaCl 6 τὰ inser Laf 7 δῆλα γένηται Ma | γένηται Cl γίνεται H γένηται | μὲν om MaCl 9 μὴ Cl 12 ἤνεγ- κεν MaCl | εἰς om VaB inser Vi 2 | αὐτοῖς ὁ om B 13 τε om UVVa sed inser V 2 Va 2 14 προσαναρπάζειν Ma sed σ del m 3 προσαρπάζειν Vi 15 ἡ om Cl inser Ma 3 | ἴσως ἐπῄνεσε HVVa Re 16 ὁ scripsi ex HLaViMaCl ὃ reliqui libri edd | ἐκείνου HVVa | νόμος Ma sed φόνος suprascr m 3, ἁ I signum interrogationis posui e LaMVi, colon reliqui libri edd 17 τὸν πατέρα ἁ 18 τοίνυν HVa 19 κρύπτειν Vi sed κηρύττειν in marg m 2 συμφοράς, ὥσπερ καὶ νῦν οὐδὲ τὴν σιωπὴν ἡμῖν εἰς παραμυθίαν ἀφῆκας, ἀλλὰ καὶ ταύτην ἡμᾶς ἀφείλου μετὰ τῆς τύχης; οὐκοῦν ἐκεῖνα τότε λέγειν ἐχρῆν; ἄνδρες δικασταί, τὰ δεινότατα τῶν ἐν ἀνθρώ- ποις, μοιχεία καὶ φόνος ἐμφύλιος, τὴν ἡμετέ- ’ρᾶν οἰκίαν κατείληφε. κεῖται μὲν Ἀγαμέμνων ἔνδον ἀνῃρημένος, ὃ μήποτ’ ἂν ἤλπισεν ἐκεῖνος παθεῖν, ἡ δὲ μήτηρ, ἀλλὰ τοῦτο μὲν ἴσως αἰσχυν- θεὶς ἐσιώπων.

καὶ τίς οὐκ ἂν ἀπήντησέ μοι τῶν δικαστῶν; ὡς ἀγνοοῦσιν ἡμῖν, ὦ παῖ, διαλέγῃ; ἔργων, οὐ λόγων σοι νῦν ὁ καιρός. ἀλλ’, ὡς ἔοικεν, ὀκνεῖς τὴν πρᾶξιν καὶ παρορᾷς τὴν μη- τέρα καὶ πρόσχημά σοι τῆς δειλίας τὸ δικαστή- ριον. λογίσασθε, πρὸς Δῖός, τίς ἂν ἐγενόμην τούτων ἀκούων. οὐκ ἂν εὐθὺς κατέδυν καὶ ἰδεῖν εἰς ἀνθρώ- ποὺς οὐκ ἂν ἠνεσχόμην;

ὅθεν οἶμαι τὸν Ἀπόλλω καὶ τὰ λανθάνοντα, μήτι γε τὰ πᾶσι πρόδηλα, καλῶς ἐπιστάμενον οὐχ ὧς ἀδήλου τῆς πράξεως οὔσης κατ- ηγορεῖν ὑποθέσθαι, ἀλλ’ ἀμφότερα βουλόμενον, ὅπως 5 Pind. Pyth. II 32 19 ὑποθέσθαι] συμβουλεῦσαι suprascr My 3 ἐκεῖνα] καὶ B I λέγειν in marg Vi 2 | ἐχρῆν in ras Ma 3 6 καὶ ante κεῖται M 7 ἀνηρημένος ἔνδον Va | μήποτε Vi 9 ἂν om Ma | ἀπῄτησέ HV | τῶν om B 10 διαλέγῃ La sed ἡ in ras n | signum interrogationis posui e LaM colon reliqui libri edd 11 οὐ] καὶ H | σοι Ma sed μοι suprascr m 2 om HV | ὁ om HV 12 ἔοικε κινεῖς MaCl 14 τί M. Schmidt Philol. X 617 cf. p. 887, 10 15 ἀνθρώπους scripsi ex HVVa sed in hoc γρ οὐρανοὺς in marg m2, cum lacobsio Ach T 811 et Philostr 671 (e Mon. 96) οὐρα- νοὺς MVi sed in hoc ἀνθρώπους in marg m2, Ma edd 16 ante τὸν ViMa sed in hoc del m 3, ὢ 17 καὶ om Vi | μήτοι HVMaCl 1 κακῶς Re 18 τῆς om V οἴ τε ἀσεβοῦντες δίκην ὑπόσχοιεν καὶ τοῦτο πρὸς θεραπείαν ἔσται μᾶλλον τῷ πεπονθότι τὸ τοὺς οἰκειο- τάτους εἶναι τοὺς αὐτῷ τιμωροῦντας, ἐμὲ τὸν ἐκεί- RIV 128 νοῦ παῖδα | καλεῖν πρὸς τὴν πρᾶξιν καὶ τὴν κατὰ τῶν ἀδικούντων ἐνδείκνυσθαι τιμωρίαν. εἰ γὰρ δίδως τὸν Πύθιον εἰδέναι τὰ πεπραγμένα, τὸ δὲ δικαστήριον ἑκατέρῳ τῶν κρινομένων ἄδηλον ἔχει τὸ πέρας, πῶς ἂν ὁμολογουμένων ἐγκλημάτων ἄδηλον τὴν ἐκ τοῦ δικαστηρίου παρέσχετο τιμωρίαν;

τί δ’ ἂν ἐκώ- λῦσε τὸν θεὸν εἰδότα με τῷ χρησμῷ μέλλειν, ὧς αὐτός που φῄς, ἀπατᾶσθαι καὶ τὰ δεινότατα πράττειν ἀντὶ τοῦ τιμωρεῖν τὸ δικάζεσθαι μετειληφότα σαφῶς οὑτωσὶ λέγειν· κρῖνον τὴν μητέρα καὶ κατηγόρει καὶ τὴν ἐκ τῶν δικαζόντων ἀνάμενε ψῆφον; οὐ 15 γὰρ ἂν εἰδὼς τὸ μέλλον παρεῖδεν ἄτοπον πρᾶξιν ὥσπερ σαφεστέρου φειδόμενος ῥήματος καὶ ταῦτα μέλλων αὐτὸς τῶν ἐσομένων ἀποφέρεσθαι τὴν αἰτίαν. παντὸς γὰρ πράγματος ὁ τὴν πρόφασιν παρασχὼν οὗτος, οἶμαι, τῶν ἐκβησομένων αἴτιος ἂν εἴη δικαίως.

πῶς οὖν 2 cf. t. II 326, 12 sq. 10 Aesch. Eum. 584 2 μᾶλλον ἔσται Ma 3 αὐτῶ Ma 5 ἐνδείκνυσθαι La sed ἐδέξασθαι suprascr s δέξασθαι Ma sed ἐνδείξασθαι in marg, Cl sed ἐνδείκνυσθαι in marg 7 ἑκατέρῳ scripsi e Ma auctore Re („malim ἑκατέρῳ“) ἐκατέρων reliqui libri edd | νομένων Ma sed κρῖ supra γι m 3, Cl 8 τοῦ om ἁ iniser Ma 3 11 αὐτοῦ BLa sed in hoc τοῦ in τοῦ corr f, Vi | φὴς H VaClMor φῆς La 12 ἀντὶ — μετειληφότα in formam mutat ἀντὶ τοῦδε μετείληφε τόδε Plan fol 105 | δικάζεσθαι τὸ τιμωρεῖν Re 13 κρῖνον scripsi e LaCl κρίνον reliqui libri edd cf. t. III 186, 16; IV 143,3 14 ἐκ om M 15 εἰδὼς ἂν M Mor 17 παντὸς — 19 δικαίως citat Macar fol 84 v 18 γὰρ οἶμαι Macar | οὕτως ὢ | av ante οἶμαι MaCl | οἶμαι Ma sed oi in ras m 3 19 ἐκβεβησομένων HV δέον τὸ τοῦ πατρὸς πάθος ὡς ἐνῆν μάλιστα θεραπεύειν ἕτερον ἂν ἀδίκως παρεῖδε γενέσθαι ὥσπερ ἐφηδόμενος τῇ συνεχείᾳ τῶν φόνων; οὔπω, πρὸς Δῖός, λογισμὸν λαμβάνεις ὡς τοῦ θεοῦ μᾶλλον κατηγορεῖς καὶ μονον- ουχὶ βοᾷς, ἀλλ’ οὐκ ἐμὸς ὁ λόγος, ὦ Πύθιε, ὡς ἠδί- ’Απόλλων, Ἀπόλλων, ὡς ἐναγῆ πεποίηκε φόνον, ὡς αἴτιος κακῶν τῇ μητρὶ καὶ μετ’ ἐκείνην ἐμοί;

Οὐκοῦν ταύτην προβάλλομαι μεγίστην ἀπολο- γίαν, ὥς γε μετ’ ἐκείνου κρίνομαι τήμερον καὶ λεγό- μενος ἡμαρτηκέναι κοινωνὸν ἔχω τῶν πλημμελημάτων τὸν Πύθιον. τοῦτον σύμβουλον ἔχων οὔτε δικαστη- ρίοις ἐνοχλεῖν προσῆκον ἡγούμην οὔτε δήμου πρόσ- ταγμα μένειν, ὡς ἂν ὁ κατήγορος εἴποι. εἰ γὰρ μὴ παῖς ἦν Ἀγαμέμνονος μηδὲ προσήκων κατὰ μηδὲν τῷ πεπτωκότι μηδὲ περὶ τῆς μητρὸς παντὸς ἂν οἰκειότερον ἐβουλευσάμην, ἀλλὰ ξένος ποθὲν ἥκων, καί με δόξαν αὐτῷ πρὸς τὴν πρᾶξιν Ἀπόλλων ἐκάλει, οὐκ RIV 129 ἴδει δήπουθεν τοῖς τοῦ θεοῦ πειθαρχεῖν ἐπιτάγμασιν, 4 Eur. Or. 28. 594 sq. 1 ἐνῆν] νῦν HV I θεραπεύσειν Ma sed σ del m3, 2 ἐφηδόμενος V sed η ex ει corr m2 3 num ἐπὶ λογισμὸν ut p. 409, 17? at cf. p. 407, 1 6 ἀπόλλω La 7 αἴτιος Ma sed αἴτι in ras m 3 | ἐκείνην Ma sed σ supra ν m 3 9 ὅσγε B VVaMVi Re | τήμερον scripsi ex HVVaLaMaCl σήμερον BMVi edd 10 πλημελημάτων VaMViMa 11 οὔτε scripsi οὐ τὸ libri edd | δικαστηρίοις reposui e VVaLuBMViMa Οἶ’ δικαστήριον H edd 12 ἐνοχλοῦν V | προσήκειν Ma προσήκειν ἁ I οὐδὲ Va εἰ δὲ HV | δήμου Ma sed οἱ supra οὐ m 3 I πρόσταγμα scripsi e Ma sed πρᾶγμα suprascr m 3 Cl πρᾶγμα V πράγματα reliqui libri edd sed „malim προστάγματα“ Re 13 εἴπῃ Va 14 μὴ δὲ HVaB μὴ Ma sed in μὴ δὲ corr m 3, Cl | προσῆκον HVCl | καταμηδὲν Vi 16 μὴ δὲ HVa BViMaCl I περὶ om Vi | πάντως HVVa sed in hoc in παντὸς corr m2 | ἀνοικειότερον La 16 ἐβουλεύσαμεν ἀλλὰ συμβούλους ἀναμένειν ἑτέρους ὥσπερ κριτὰς τῆς ἐκείνου ποιούμενον γνώμης; εἰ μὲν γὰρ ταὐτὰ λέξειν ἔμελλον, τί πλέον ἐντεῦθεν ὑπῆρχεν; εἰ δὲ τὴν ἐναν- τίαν Ἀπόλλωνι ψῆφον ἐκφέρειν, τίνι με προστίθεσθαι ἔδει; εἰπέ, πρὸς Δῖός· τουτὶ λέγε μόνον, καὶ σιωπή- σομαι.

49. ’Αλλὰ γὰρ δέδοικα. δέδοικα, εἰρήσεται γὰρ πρὸς ὑμᾶς, ὦ ἄνδρες, μὴ ὁ κατήγορος ἡμῖν οὐ πάνυ τι σω- φρονεῖν παρεσκεύασται, ἀλλὰ μιμεῖσθαι τὸν Αἴγισθον καὶ τὸ παράδειγμα δεδιὼς τῆς πονηρίας ἐν ἑτέρων κατη- γορίαις μελλούσης ἑαυτῷ πονηρίας ἄδειαν εὐτρεπίζει. οὐ γὰρ ἂν οὕτω προθύμως παρίστατο τοῖς ἐπ’ ἀσελγείᾳ καὶ τοῖς δεινοτάτοις ἑαλωκόσι καὶ παρ’ ὧν τεθνηκότων μηδε- μίαν ἔχει κέρδους ἐλπίδα, εἰ μή τινος τῶν καθ’ αὑτὸν προὐνοεῖτο.

ὅπερ ὑμῖν οὐχὶ προσῆκον, 03 ἄνδρες, τοῖς εἰς ὑμᾶς ἁμαρτησομένοις καὶ τὴν τῶν ὑμετέρων 10 Dem. p. 12, 29 12 cf. p. 392, 1 1 τοὺς ante τῆς Ma sed del m 3, Cl 2 ταῦτα HVLaB Ma sed in hoc ’ supra ἁ add m3, Cl ταὐτὰ Va 3 ἤμελλον Ἠοῖ | ἐνταῦθα Ma sed in ἐντεῦθεν corr m3, Cl | ἐναντίον Vi 4 ἐκφέρειν om MVi 5 δεῖ Ma sed ἔ praepos m3, Cl | δῖός Vi sed θεῶν in marg m 2 θεῶν B | λέγε μόνον) λεγόμενον HVMa sed in hoc λέγε μόνον suprascr m 3, Cl τὸ λεγόμενον Va μόνον M Re i αὐτός post σιωπήσομαι Va 7 δέδοικα (2) om H del Vi 2 Ma 3 | δὲ V 8 ἡμῖν scripsi ex HVVaLaBMa Οἶ’ ὑμῖν MVi edd | τοι βοί τὸ Ma 10 ἑτέρων Ma sed ὢν in ras m 3 11 εὐτρεπίζει reposui e libris (sed εἰ in ἡ corr M y εὐτρεπίζειν B) προευτρεπίζει edd 12 οὕτως VaMaCl 13 παρὰ Ma sed γρ παρ’ ὧν suprascr m 3, Cl | μὴ δὲ μίαν H VVaCl 14 ἔχειν HVVaVi sed in hoc εἰ supra εἰν m 2, Ma sed ν suprascr m3 | ἐλπίδα scripsi ex HVVaLaBMa sed in hoc γρ' ὠφέλειαν in marg m 3, Cl ὠφέλειαν MVi sed in hoc ἐλπίδα marg m 2 edd 15 ἡμῖν ViMa sed in hoc ὒ supra η m 3, Cl | οὐδὲ HVVa | προσῆκον scripsi e Ma προσῆκεν reliqui libri sed ον supra εν La n, edd 16 ἡμᾶς ViMaCl | ἁμαρτησομένους La ἁμαρτησαμένοις Vi | ἡμετέρων MaCl γυναικῶν σωφροσύνην πρόφασιν διδόναι δι’ ἧς ἂν ῥᾳδίως γένοιτο ταῦτα. τίς γὰρ οὐκ ἔσται πάλιν Αἴγι- σθος τῶν φύσει μὲν πονηρῶν, σωφρονεῖν δὲ νῦν διὰ τοὺς νόμους βιαζομένων, ὅταν ἴδωσιν ἐξ ὑμῶν προ- ελθοῦσαν τὴν ἄδειαν ἐν οἷς ἔστι κυρίους ἢ μὴ τῆς πόλεως ὑπάρχειν τοὺς νόμους; οὐ γὰρ ἐγὼ κρίνομαι τοσοῦτον ὅσον ὑμεῖς δοκιμάζεσθε, πῶς ἔχετε πρὸς τὸ μισεῖν πονηρίαν καὶ ἀποδέχεσθαι τοὺς τῆς σωφροσύ- νης ἐρῶντας. καὶ ἀπλῶς εἰπεῖν, διὰ μιᾶς ψήφου ταύ- της τὰ τῆς πόλεως κινδυνεύεται δίκαια πρὸς τὸ εἶναι ταῦτα καὶ ἀνῃρῆσθαι.

51. Σκοπεῖτε δὲ κἀκεῖνο. ὑμῶν ἴσως πολλοὶ τῶν ἐπ’ Ἴλιον στρατευσαμένων ἐγένοντο, καὶ εἴ τις ὑμᾶς ἔροιτο τὴν αἰτίαν | τοῦ τότε πολέμου, εἴποιτ’ ἂν RIV 130 μηδὲν ἀναμείναντες ὅτι σωφρονεῖν οὐκ ἐβούλοντο Τρῶες. πῶς οὖν οὐκ αἰσχρόν, εἰ τότε μὲν πλεῖν ἡγεῖσθε καὶ τῶν οἰκείων ἀπεῖναι καὶ πίπτειν ἐπ’ ἀλλοτρίας, ἢν δέῃ, ἵνα σωφρονεῖν διδάξητε τοὺς βαρ- βάρους, νυνὶ δὲ τῆς αὐτῆς ὑμῖν προφάσεως οὐκ ἐν 10 Dem. p. 432, 26 16 sq. Eur. Or. 665 sq. 1 σωφροσύνης Vi | ἂν om Ma sed post ῥᾳδίως inser m 3, Cl 2 γὰρ om B 3 νῦν inserui e LaBMaCl om HVVaMVi sed in hoc in marg inser m 2, edd 5 κύριος Ma sed in κυρίους corr m 3, Cl | μὴ om Re quod inserendum viderunt lacobs Add 183 et Sintenis 7 τοιοῦτον H | δοκιμάζεσθαι LaMa sed in hoc αἰ in ε corr m 3 | ἔχητε V 8 ἀποδέχεσθαι ἔχεσθαι scripsi e VVaBViMa Cl ἀποδέχεσθε HLaM sed in hoc ε(3) in αι corr y edd sed „malim καὶ εἰ ἀποδέχεσθε“ Re 10 κινδυνεύεται scripsi ex H VVaLaMa sed in hoc κινδυνεύει suprascr m 3, Cl κινδυνεύει BMVi edd | πρὸς τὸ εἷναι] προσεῖναι Vi 13 ἐπίλιον La 15 ἠβούλοντο HVLaMMa sed in hoc ἡ in ras m 3 16 οὖν om Γέ inser Ma 3 17 ἡγεῖσθαι V sed αἰ in ἑ corr m 2 | ἐπὶ Mor 19 ἡμῖν MaCl ὅπλοις, οὐκ ἐν ἀποδημίᾳ μακρᾷ κειμένης, ἀλλ’ ἐν ψήφῳ μόνῃ καὶ τῷ τὰ δίκαια κρῖναι καὶ προσέτι τού- τῳ τῷ τοὺς πολίτας γενέσθαι σωφρονεστέρους, ᾧ μά- λιστα διαφέρειν τῶν βαρβάρων δοκοῦμεν, εἰ τὰ νῦν παρίδοιτε τὸ πρᾶγμα δι’ ὅ τότε κινδυνεύειν ἠθέλετε; δόξετε γὰρ οὐδὲ τότε τοῦ καλοῦ ποιούμενοι λόγον, ἀλλὰ πλεονεξίας ἕνεκα καὶ τῶν μὴ προσηκόντων ἐφι- έμενοι τὴν στρατείαν πεποιῆσθαι, Ἑλένη δὲ καὶ μοι- χεία καὶ Πάρις πρόφασις ἦν ἄλλως καὶ μάτην ἐλέγετο.

οἶμαι δὲ καὶ τοὺς ἐκεῖ τετελευτηκότας τῶν Ἑλλή- νων, εἴ τις αἴσθησις, τὰ παρ’ ἡμῶν ἐγνωκότας ἡλίκον δακρύσαι ἂν, εἰ ὑπὲρ ὧν ἀποθνήσκειν εἵλον- το μαχόμενοι τοῖς βαρβάροις, ταῦτα παρ’ ἡμῖν ἀνέ- δην ἐν μέσῃ πράττεται τῇ Ἑλλάδι κἂν εἰσπράξηταί τις δίκην, τοῦτον εὐθὺς εἰς μέσους ἄγουσι δικαστὰς καὶ κατηγορεῖ μὲν ὁ βουλόμενος, οἱ δὲ παρορῶσι. 1 οὐκ] οὐδ’ HV 2 τὸ Vi | κρίναι HVaViMaCl | προσ- έτι LaMa sed in πρόσεστι corr Lay Ma 3 3 τὸ Vi 4 τῶν βαρβάρων διαφέρειν MVi Mor | εἰ τὰ νῦν Ma sed ἁ ’ν iia. ras m 3 εἶτα νῦν MViCl τὰ νῦν HVVa sed in hoc γρ εἶτα νῦν in marg m 2 5 παρίδοιτε scripsi e Va παρίδητε reliqui libri sed ἡ ex οἱ corr B, ἡ in οἱ corr My, edd | διὸ HLaMa sed in hoc in δι’ ὃ corr m 3, Cl | προείλεσθε Ma sed γρ ἠθέλετε suprascr m 3, Cl 6 γὰρ inserui ex HVVaLaBViMa sed in hoc del m 3, Cl om M edd | οὐ Va | τοῖς καλοῦσι H 7 εἵνεκα B ἕνεκεν Cl I μὴ om Cl inser Ma 3 8 τὴν om Va | στρα- τίαν V στρατιὰν LaMaCl | ποιεῖσθαι Vi sed πεποιῆσθαι in marg m 2 10 ἑλλήνων Vi sed ἕλληνας in marg m 2 ἕλληνας B 11 αἴσθησις Va sed σις in ras m 2 | num θαυμάσιον ἡλίκον scribendum coll. Dem. p. 348,24 et 469,18? at cf. p. 380, 11 12 δακρύσαι ἂν scripsi δακρύσαιεν HVVaBViMa sed in hoc ἄιεν in ras m 3, Cl δακρύσαι LaM edd cf. ad t. 11 355, 17 13 ὑμῖν BMa sed in hoc ν ex η corr m 3 14 ἀνέδην scripsi ex HV sed in hoc αἰ suprascr m 2, La ἀναίδην reliqui libri sed αἰ in ras M, edd cf. t. II 174,9; IV 476,12 15 δίκην om LaBMViMaCl Mor cf. t. II 144,3 | μέσους et δικαστὰς scripsi ex HVa sed in hoc ὂν supra οὑς et wv supra ὰς m 2, LaB μέσον et δικαστῶν VMVi edd μέσον et Ma sed οὑς supra ὂν et ἃς in cov corr ’ μέσον et δικασταὶ Cl 16 κατῆγ’ κατηγορεῖται αἰ HV sed in hoc τᾶι del m 2, Va κατη- γορεῖν Cl

Καίτοι οὐδ’ ἀξία τῶν ἀδικημάτων τιμωρία δόξει τοῖς εὖ φρονοῦσι λογιζομένοις ἅπερ εἴποι τις ἄν, κἂν ἐγὼ σιωπήσω, μοιχείαν καὶ φόνον κατὰ τοῦ συνοίκου, κατ’ Ἀγαμέμνονος, οὐδὲ γὰρ τοῦτο μικρὸν εἰς προσθήκην, οἴκου τε τοῦ πρὶν εὐδαίμονος ἐρημίαν καὶ παίδων ὕβριν καὶ τὴν εἰς τὸν μέλλοντα χρόνον αἰσχύνην πρὸς μίαν τῶν τηλικαῦτα τετολμηκότων ἀναί- ρεσιν. οἱ γὰρ τοιοῦτοι πολλάκις, εἴπερ ἐνῆν, οὐχ ἅπαξ ἀπολωλότες μόλις ἂν τύχοιεν τῆς ἀξίας.

ποῦ δὲ φήσει τις δίκαιον εἶναι φόνον τὸν | τοιοῦτον R IV 131 προσαγορεύειν., ἀλλ’ οὐ τιμωρίαν δικαίαν καὶ τοῖς ἐφορῶσι τὰ τοιαῦτα θεοῖς ἀντ’ ἄλλου τινὸς ἀνακειμέ- νην; εἰ γὰρ ἀρετὴ τούτοις ἀρέσκει καὶ τὰ πραττόμενα κόσμῳ, δῆλον ὡς τοῖς ἐναντίοις ἀγανακτοῦσι καὶ βού- λοιντ’ ἂν μάλιστα μὲν μὴ γενέσθαι τι τῶν οὐχ ὁσίων, εἰ δὲ μή, τοὺς γοῦν δεδρακότας τιμωρουμένους τῷ παραδείγματι σωφρονίζειν τοὺς ἄλλους καὶ γνῶναι 2 ἂν εἴποι τίς MVi Mor 3 σιωπήσομαι HV σιωπήσωμαι VaMaCl | καὶ om Ma 5 ἐρημία Vi 7 προςμίαν La | τὴν ante ἀναίρεσιν B 8 ἐνῆν scripsi ἦσαν HV sed in hoc γρ ἦν in marg m 2, VaLaBViMaCl ἦν M edd 10 φησὶ τίς HVVa Ma sed in hoc ’ eras et ’ supra ἡ m 3, Cl φησί τις La | δίκαιος La sed ν supra ς f, B | τὸ HVaVi 11 δίκαιον HVaLaViMa sed in hoc in δικαίαν corr m 3, ὢ 12 τὰ τοιαῦτα scripsi ex HVVaLaBMa sed in hoc in marg inser, Cl ταῦτα MVi edd | ἀνακειμένην ἀντ’ ἄλλου τινὸς MVi Mor | ἄλλου τινὸς] ἀλλαγῆς lacobs Lect 96 App Pors 325 13 εἰ — 14 ἀγανακτοῦσι omissa particula γὰρ citat Macar fol 84 v | τούτοις] θεῶ Macar 14 δῆλον ὅτι Va δηλονότι HV | ἀγανακτεῖ Macar 15 μὴ γενέσθαι τι] μηδέν τι γενέσθαι HVVa | γίγνεσθαι MVi 16 τιμωρου- μένους La sed οἱ supra οὑς f τιμωρούμενον Ma sed μένους καλῶς ὡς ἄρα δίκη τις θεῶν ἐν ἀφανεῖ κειμένη κατο- πτεύει τἀνθρώπινα καὶ τοὺς λυποῦντας ἀμύνεται. ὅθεν καὶ τῶν πόλεων αἷς μάλιστα σωφροσύνη τιμᾶται καὶ οὐκ ἐν ἡδονῇ τὰ φαῦλα, πάντα πρὸς εὐδαιμονίαν χωρεῖ, εἰρήνη καὶ γῆς εὐφορία καὶ γένη διωρισμένα καὶ παίδων γοναὶ τῇ παρ’ ἀλλήλων διαδοχῇ μέχρι παντὸς ἀκωλύτως ἀεὶ προιοῦσαι, πόλεμοι δὲ καὶ νόσοι κοιναὶ καὶ ὅσα τῇ τῶν ἀνθρώπων φύσει λυμαίνεται ἐκείνους ἔχει, εἴ τις πόλις τῇ τῶν ἐνοικούντων ἀσελ- γείᾳ τὰ τῶν θεῶν τεμένη μὴ καθαρὰ διασώζει.

καὶ μάρτυς ἡ Τροία. πρὸ τῆς Ἀλεξάνδρου μοιχείας εὐδαί- μων καὶ πόλις, οὐ νῦν, οἴχεται γὰρ καὶ ἦν ποτε ταῦτα, καὶ πρόσχημα τῆς Ἀσίας πρότερον οὖσα, ἐπειδὴ ἑνὸς ἀνδρὸς ἀπήλαυσεν ἀτοπίας, ἀνήρπασται τοῖς δεινοῖς 13 Her. V 28. Aristid. Panath. t. I p. 158, 8 Dind. 13 πρόσχημα τὸ καλλώπισμα, ὧς ἐνταῦθα καὶ Ἀριστείδης ἐν τῷ Παναθηναικῷ τὸ τῆς Ἑλλάδος εὐ]πρόσχημα καθα- ρῶς ἀνήρηται (= t. I p. 187,8 Dind.). λέγεται πρόσχημα καὶ ἡ πρόφασις καὶ τὸ οἱονεὶ προκάλυμμα. Β (cf. Thom. M. s. v. p. 285, 14 sq.) 1 τίς HLaVi | κατοπτεύει scripsi e VaLaBMViMaCl κατ- οπτεύοι HV edd 2 τἀνθρώπεια MaCl ἀνθρώπινα Mor 3 καὶ (1) — 10 διασώζει citat Macar fol 84 v | ἐν ante αἷς οἶς H V) HVVa I αἷς in ras Ma 3 4 πάντως V 5 χωρεῖ scripsi ὁρᾷ ὁρᾶν Vi sed ὁρᾶ suprascr m 2) libri Macar edd 7 ἀεὶ inserui e libris Macar om edd | προσιοῦσαι LaMaCl | πολέμιοι H 8 τὴν et φύσιν HVVa 11 ἡ inserui e libris cum lacobsio Add 326 om edd punctum post Τροία posui ex H, comma reliqui libri edd | πρὸς M sed ’ς eras, Re quod correxerunt lacobs et Sintenis | τοῦ ante ἀλεξάνδρου B 12 οὐκ ἦν in ras Ma 3 sed γρ οὐ νῦν in marg ’ ἦν νῦν ἁ | γε post νῦν inser Laf | γὰρ οἴχεται Ma sed in οἴχεται γὰρ corr m 3, ἁ 13 πρόσχημα Ma sed σχῆ in ras m 3 | δὲ post ἐπειδὴ HVVa sed in hoc eras δ’ Mor del Re 14 ἀπήλαυσεν V sed υ del m 2 ἀπήλαυσαν Va ἀπέλαυσεν Cl cf. p. 396, 4 καὶ κεῖται παράδειγμα δυστυχίας. εἰ δὲ λαβόντες οἱ Τρῶες σώφρονα λογισμὸν τὸν μὲν ἀδικοῦντα διέφθει- ραν ὡς ἐναγῆ καὶ ποινήν τινα συνεπαγόμενον τῇ πατρίδι, ἀποδεδώκεσαν δὲ τὴν Ἑλένην τοῖς ὑβρισμένοις ἀφοσιοῦντες πρὸς τοὺς θεοὺς τὸ καθ’ αὑτοὺς καὶ τὴν πόλιν, οὐδὲν ἂν ἐκώλυσε καὶ νῦν ἑστάναι τὴν Τροίαν.

καίτοι μέχρι μοιχείας ἐκείνοις τὸ ἔγκλημα, καὶ φόνος τοῖς Ἀλεξάνδρου πλημμελήμασιν οὐ προσῆν. | ὧν ἀμφοτέρων ἡμῖν ὑπαρξάντων, εἰ μὴ δικαία RIV 132 τιμωρία τοῦ μύσους τὴν πόλιν ἀπήλλαξε, σκοπεῖτε, πρὸς Δῖός, εἰς τί ποτ’ ἂν ἦν ἐλπὶς ἡμᾶς ἀφικέσθαι. ἆρ’ οὐ μέχρι τῶν δεινοτάτων; καὶ χρησμὸς ἂν ἐπὶ τούτοις ἐκήρυττε τὴν αἰτίαν, ὧς κεῖται μὲν Ἁγαμέμνων, ὁ δὲ τιμωρῶν οὐδείς. εἶτα τούτων ἐπικειμένων τίνι προσή- κειν ἂν ἡγεῖσθε τὸ πρᾶγμα καὶ τίνι ταῖς μέμψεσιν ἐπεφέρεσθε καλοῦντες ἄνανδρον καὶ τὴν τιμωρίαν ἀνα- τιθέντες; οὐχ ὅτῳ πατὴρ μὲν ὁ ταῦτα παθών, δυστυ- χὴς δὲ αὐτὸς ἐν αἰσχύνῃ μετ’ ἐκεῖνον;

57. Ἡ δὲ μήτηρ, ἐγὼ μὲν αὖθις καὶ λέγειν ὀκνῶ, ἀλλ’ οὕτως ἔδοξε τῷ κατηγόρῳ καὶ τῆς ἀνάγκης πάλιν ὁ λόγος, αὕτη τοίνυν, ὥσπερ οὐκ ἀρκουμένη τοῖς προ- λαβοῦσιν, ἔτι πρὸς ἐκείνοις ἐβουλεύσατο μετ’ Αἰγίσθου τὸν φόνον. αὕτη μονονουχὶ τὸ ξίφος ἐγύμνου, τὴν δεξιὰν ἀνέσχεν, ἐπήνεγκε τὴν πληγήν, γύναιον, ὦ θεοί, κατ’ ἀνδρὸς συνοικοῦντος αὐτῆι νενικηκότος, μόλις ὀφθέντος, μόλις ἀπηλλαγμένου τῶν ἔξω κακῶν. οὐκ ἐλογίσατο παρὰ τὴν πρᾶξιν· ἐγὼ τὸν ἄνδρα τὸν ἐμαυτῆς, ὅς με παρθένον ἠγάγετο, παίδων ὄν- των, μηδὲν ἐγκαλεῖν ἔχουσα, παρὰ τὴν πατρῷ’ ἀν’ ἑστίαν; ἐνταῦθα μετ’ ἐκείνου γαμήλιον εἶδον λαμπάδα. εἶτα νῦν ἀντὶ ταύτης αἰρόμενον ἴδω ξίφος; καὶ παρὰ τὴν παστάδα θεάσομαι πεπτω- κότα; ποίοις ὄμμασιν ἴδω; πῶς φέρῃ τὴν τόλ- μαν ἡ θέα;

τούτων οὐδὲν εἰς νοῦν εἰσῆλθεν, ἀλλ’ ἐτόλμα καὶ διεπράξατο. καὶ κεῖσαι νῦν, ὦ πάτερ, οἰ- κτρῶς. ὧς ἀνομοίαν εἶδες ταύτην τὴν ἡμέραν ἢ ὅτε τὴν ἐπὶ Τροίας ἡγήσω. τότε βασιλεὺς ἀνηγορεύθης 4 Od. δ’ 92. Eur. EL 9 5 Aesch. Emn. 582 9 cf. ad t. IV 135, 1 17 Od. λ 420 | Soph. EL 102 1 αὖθις inser Va 2 2 καὶ — 3 λόγος in marg H 3 αὖθις M | ἀρνουμένη Mor 4 προσκείμενον Ma sed πρὸς ἐκεί- νοις suprascr m 3 προσκειμένοις ὢ 9 περὶ HVLa κατὰ Va sed παρὰ suprascr m 2 10 με om Mor 11 περὶ HV om Va I πατρῴαν HVaLa 12 ἐνταῦθα reposui e Hbris ἔνθα edd | ἦδον Ma sed ἡ in εἰ corr m 3 13 εἶτα νῦν] εἶτ’ MaCl 14 περὶ VaMaCl | θεάσομεν Ma sed ὲν in αἰ corr m 3 15 φέρῃ scripsi φέροι Vi φέρει reliqui libri edd 16 πῶς αἱ χεῖρες ὑπηρετήσουσι post θέα; M | εἰς νοῦν οὐδὲν HVVa Re | εἰσῆλθεν scripsi ἐπῆλθεν libri edd 17 καὶ(2) inser ’ 18 ὧς — 409, 2 φήμη citat Plan fol 105 | ἀνομοίαν Ma sed οι in ras m 3 ἀνομίαν VViCl | τὴν om VaM 19 τὴν om Mor „malim τῆς scil. ὀδοῦ vel στρατείας“ Re κοινὸς καὶ ἀπεβλέπου καὶ τὴν Ἑλλάδα ἦγες καὶ περὶ σοῦ πάντα κατεῖχεν ἡ | φήμη. ἦλθες εἰς Τροίαν RIV 133 καὶ πολέμους εἶδες καὶ μάχας καὶ τὴν Ἕκτορος οὐκ εὐτυχῶς διέφυγες δεξιάν, ἀλλ’ ἐπανιόντος ’Εριννύες ἡγήσαντο.

εἴθε σε μετ’ Ὀδυσσέως ἀπήγαγον αὖ- ραι καὶ πανταχοῦ πλανώμενος μᾶλλον εὐτύχεις ἢ τὴν οἰκίαν ἰδών. νῦν δὲ σὺ μὲν ἐπανῆλθες θᾶττον τοῦ δέοντος ὥσπερ πρὸς τὸ παθεῖν ἠπειγμένος, ὁ δὲ Ὀδυσ- σεὺς ὅσον ἐπὶ τῇ γυναικὶ κατ’ οἶκον εὐτυχῶν πόρρω ποι φέρεται. ἀλλ’ ἐπανέλθοι ποτὲ καὶ φανείη τῇ Πη- νελόπῃ καὶ θεάσαιτο πῶς οἱ μνηστῆρες τὴν οἰκίαν κατειληφότες γυναικὸς ἡττήθησαν σώφρονος.

60. Ἀλλὰ δακρύων μὲν ἴσως καὶ αὖθις ἔσται και- ρός, ὑμεῖς δέ, ὦ ἄνδρες, ὅσοι πατέρες ἐστὲ καὶ παῖδας ἔχετε καὶ γυναικῶν σωφροσύνης λόγος ὑμῖν ὅσοι τε παῖδες εὐτυχῶν πατέρων καὶ μητέρας ἔχετε σώφρονας, ἐπὶ λογισμὸν τὸν ἡμέτερον πατέρα λαβόντες καὶ τὴν ἐμὴν ὑπὲρ ἐκείνου σπουδὴν παρθένον τε ταύτην Ἠλέ- κτραν σὺν ἐμοὶ δυστυχοῦσαν ἥτις ἔστηκεν ἀνακαλουμένη τὸν πατέρα καὶ δακρύων οὐκ ἀπαλλάττεται, ταῦτα 20 1 Arist. Eccl. 726 sq. 9 Dem. p. 278, 12 | Eur. Or. 588 19 Soph. El. 137 1 κοινὸς om M κοινῶς Ma | „malim καὶ ἡ περὶ σοῦ“ Re 2 πάντως Plan 4 ἐπανιόντος Va sed ι supra ος m 2 ἐπανιόντι MVi Re | ἐρριννύες Va sed in corr m 2 ἐρινύες La ἐππινύες Vi 5 μετοδυσσέως La 6 μᾶλλον scripsi ex HVVaLaBMaCl πάντως MVi Mor et e Bav. Re sed adnotat: „non male utrumque copules πάντως μᾶλλον ἂν εὐτύχεις“ | ηὐτύ- χεις V 8 ἠπειγμένος Ma sed in ἐπειγόμενος corr m 3 ἐπεισ- μένος Va 9 κατ’ οἶκον Ma sed κατ’ οἷ in ras m 3 τοσοῦ- τον Cl 10 που H 11 πῶς οἱ] πόσοι MVi 13 καὶ ἴσως Va | καὶ om Mor 15 ἔχετε Ma sed ἔ in ras m 3 | γυναικὸς Ma Cl I ἡμῖν V 17 λογισμὸν scripsi e HVVa sed in hoc ὸν in ῶν corr, B λογισμοῦ LaVi sed in hoc μὸν suprascr m 2, Ma sed ὰν suprascr m 3, Cl edd 20 ἀπαλλάσσεται MaCl λογισάμενοι καὶ ὧς οἰκτρὸν ταῖς ἡμετέραις περιπεσεῖν συμφοραῖς καὶ δόξαντες ὑμῖν παρεστάναι τὸν Ἀπόλλω τὸν Πύθιον καὶ κρίσιν ἐφορᾶν τὴν παροῦσαν καὶ χαλε- παίνειν εἰκότως, εἰ τοῖς ἐκείνου πεισθεὶς ἐπιτάγμασι πείσομαί τι τῶν οὐχ ὁσίων, ψῆφον ἐνέγκατε σήμερον πρέπουσαν εὐσεβείᾳ καὶ σωφροσύνη καὶ νόμοις.