τὰ μὲν ἀπὸ τῆς τυραννίδος, ὦ ἄνδρες, κακὰ καὶ τὸ πάντων τῶν ἐν ἀνθρώποις δεινῶν ταύ- L = Laurentianus LVII 27 Μ = Marcianus gr. 439 La = Laurentianus LVII 44 Vi = Vindobonensis philos. et philol. IV 82 Cl = Berolinensis gr. 195 olim Claromontanus Β = Barberinus E 41 (Vatic. Barb. 220) Va = Vaticanus gr. 82 8 ἐξ ὑπολήψεως τοῦ πράγματος τὸ προοίμιον L sed τὸ προ- οίμιον om, La n 1 Προθεωρία στοχασμός ante Νόμος L rubr sed στοχασμός in marg, Ferr, ἄλλη μελέτη. προθεωρία Mor Re delevi | Νόμος — 6 συνειδώς praemissis verbis ὡς παρὰ τῷ Λιβανίῳ ἔστιν ἰδεῖν ἐν ἐκείνω τῷ στοχαστιχῷ ζητήματι citat lo. Doxap. in com- mentario ad Hermogenis περὶ εὑρέσεων librum I 1 (Rhet. gr. ed. Walz III 66, 18 et 71, 19 = ed. SpengeL II 178, 10 et 182, 4) Vat. gr. 2228 fol. 202 v et 210 v et Barocc. 175 fol. 17 r et 31 r 3 καὶ ante ἀπαγόμενος Doxap | ἀπαγόμενος reposui e libris Doxap ut coni Re cf. p. 489, 12 ἐπαγόμενος edd | τί libri edd | μηνύσειν LCl Β edd | ἔχειν inserui e La Vi Doxap om ΜαΒ Va edd 4 μεταταῦτα LMLaB Va Doxap edd 5 ἐτυραννήθη ἡ πόλις Μ LaVi I καὶ ante καταλυθέντος Doxap | καταλυθείσης τῆς νίδος Β 6 ὡς συνειδώς scripsi auctore Re συνειδότος libri edd τοῦ συνειδότος Gasda 7 Ἡ μελέτη scripsi ἡ μελέτη στοχασμὸς L στοχασμός Μ om reliqui libri Ἡ μελέτη ἐξ ὐπο- λήψεως τοῦ πράγματος Ferr Στρατηγοῦ ἀπολογία Mor Re ἐν τούτῳ γὰρ τὸν φεύγοντα μελετῶν ὁ λιβάνιος Doxap 8 Τὰ — 482, 1 ἐφῆτε praemissis verbis ἔχει δὲ καὶ παρὰ τῷ σοφιστῇ τὰ λεγόμενα αὐταῖς λέξεσιν οὕτως citat Doxap 1. 1. | δικασταί BVa Doxap ἄνδρες δικασταί M cf. p. 484, 7; 485, 8; 487, 5; 492, 15; 493,17; 494,18; 496,7; 505,6; 506,16; 514,17; 515,9; 517, 16; 518,6; 519,7; 520,8 9 δεινὸν Doxap τὴν εἷναι χαλεπωτάτην ἱκανῶς ὁ κατήγορος ἐνδεδεῖχθαί μοι δοκεῖ καὶ τὸν λόγον ἐξισωκέναι ταῖς συμφοραῖς· τὸ δ’ ὡς ἐγώ τι τούτων ἐφ’ ὑμῖν συμπαρεσκεύασα καὶ ἦν μοι βουλομένῳ δεσπότην ἐπιστῆναι τῇ πόλει, τοῦτο δὲ οὐδενὶ λόγῳ, μὰ τοὺς θεούς, ἐφαίνετό μοι δεικνύειν ἔχειν.

ὑμεῖς δ’ εἰ μὲν τὴν φύσιν τοῦ πράγματος ἔγκλημα ἐμὸν ποιεῖσθε καὶ ὧν ὑπὸ τοῦ τυράννου πεπόνθατε παρὰ τῶν οὐδὲν ὑμᾶς ἠδικηκότων οἴεσθε δεῖν δίκην λαβεῖν, χρήσασθε ὅ τι βούλεσθε· εἰ δὲ χωρίς ἐστιν ἅ τε ὐπ’ ἐκείνου πεπόνθατε καὶ τὸ πονηρὸν ἐμὲ περὶ τὴν πόλιν γεγονέναι, μή με περι- ίδητε τοῖς κατὰ τῆς τυραννίδος ἀπολλύμενον λόγοις μηδὲ τὴν ἀπ’ ἐκείνης ὀργὴν εἰς ἔνα τῶν ὑφ’ ὑμῶν 1 χαλεπώτατον La sed in χαλεπωτάτην corr s, ViVa τὸ χαλεπώτατον Β χαλεπωτέραν Doxap 3 ὑμᾶς Doxap | συμ- παρεσκεύα(??)α BVa sed in hoc κ suprapos m2 5 δὲ om MLa sed in hoc ras 1 litt, Vi Doxap δὴ BVa | μετὰ Cl sed in μὰ corr m 3 | τὴν θέμιν Μ 6 „malim ἔχων“ Re | post ἔχειν inser La n | δ’ om Cl sed οὖν inser m 3 δὲ BVa Doxap 7 ἐμὸν scripsi e ClBVa Doxap ἐμοὶ L ἐμο(??) MLaVi edd | ποιεῖσθαι Va Ferr Mor ποιεῖσθαι βούλεσθε Γέ | παρὰ Doxap 8 παρὰ La sed α utrumque in ras f περὶ Vi 9 δεῖν om Cl Doxap | ὅτι Vi εἴ τι Doxap 11 με om Μ τε La sed τ in μ corr s, Vi | παρίδοιτε Va sed περιί supra καρί 13 μὴ δὲ LMViClVa Ferr μήτε Doxap | ἀπεκείνης La | τὸν Cl | ἡμῶν Doxap πεπιστευμένων ἐφῆτε.

ἔοικα δὲ πάντων τῶν ἐν τῇ πόλει δυστυχέστατος εἶναί τις, εἰ τῶν μὲν ἄλλων ἕκα- στος εὐθυμεῖ τε καὶ στεφανηφορεῖ καὶ τῆς τῶν πραγ- μάτων μεταστάσεως ἀπολαύει, μόνος δ’ ἐγὼ καὶ τῶν τῆς τυραννίδος ἐπειρώμην δυσχερῶν καὶ τῶν τῆς ἐλευθερίας καλῶν ἀπεστέρημαι.

καί μοι δοκοῦσιν οἱ πάνυ φάσκοντες τήν τε δημοκρατίαν ἀγαπᾶν καὶ τῇ τυραννίδι πολεμεῖν τὰ μὲν τῆς τυραννίδος ἐπιτείνειν χαλεπά, τοῖς δ’ ἀπὸ τῆς ἐλευθερίας ἐναντιοῦσθαι κα- λοῖς. τὸ γὰρ ἐπηρεάζειν καὶ ψευδέσιν αἰτίαις ὅν τύχοι τῶν πολιτῶν ἀποκτεῖναι ζητεῖν ψήφῳ δικαστῶν ἠπα- 1 Dem. Androt. p. 611, 3 1 προοίμιον β΄ M 1 πιστευόμενον ὢ | ἐφεῖτε LaVi Doxap ἀφῆτε Cobetus Misc 142 | ἔοικα — 483, 8 μιμοῖντο praemisais verbis καὶ ὁ λι- βάνιος δὲ ἐν ἐκείνῳ τῷ ζητήματι τῷ στοχαστικῷ νόμος — συν- ειδότος ἐν τούτῳ τὸν φεύγοντα μελετῶν ποιεῖ αὐτὸν φαύλην ὑπόληψιν τὴν τῆς δυστυχίας καθ’ ἑαυτοῦ μαρτυροῦντα, ἡνίκα λέγει· ἔοικα — ἀπεστέρημαι. σημείωσαι ὅτι ἔσθ’ ὅτε προοί- μια εὑρίσκεται διπλῆν τὴν πρότασιν ἔχοντα, ὡς συμβαίνειν τὸ μὲν αὐτῆς, τῷ δὲ (corr. αὐτῆς τῷδε) τῷ τρόπῳ τῶν προοιμίων ὑπάγεσθαι, τὸ δ’ ἑτέρῳ, ὡς τὸ ἐκ τοῦ Λιβανίου νυνὶ ληφθὲν ἡμῖν ἔχει παράδειγμα. τοῦτο γὰρ διπλῆν ἔχει τὴν πρότασιν καὶ τὸ μὲν πρῶτον μέρος αὐτῆς τοῖς ἀπὸ τῶν ἐχόντων τὰ πράγματα καὶ τὰ ἐγκλήματα προοιμίοις ὑπάγεται τοῦ φεύγοντος ὁμολογοῦντος καθ’ ἑαυτοῦ φαύλην ὑπόληψιν, τὸ δὲ δεύτερον τὸν ἐμφαινόμενον περὶ τὸν κατήγορον τῆς ἐλευθερίας φθόνον βεβαιοῖ καὶ ὑπάγεται τὸ (corr. τῷ) ἀπὸ τῆς ὑπολήψεως τοῦ ἐμφαινομένου περὶ τὸν κατή- γορον φθόνου κατὰ τὸ ἐναντίον. ἐκ τοῦ Λιβανίου citat Doxap l. l. ad p. 71, 19—21 ed. Walz. = p. 182, 3—5 ed. Vat. fol. 210 v. Barocc. fol. 31 et 31 v | ἔοικε Vi 2 δυστυχέστατός τις εἷναι Μ 3 εὐθυμεῖται Vi 4 μεταστάσεως Va sed κάτα supra μέτα m 2 καταστάσεως Β | δ’ inser Laf δὲ BVa Doxap 7 τοῦ τε L | tfj inserui e LMLaViClB Doxap cum Gasda om Va edd 9 τῷ δὲ et καλῷ Doxap | καλοῖς ἐναντιοῦσθαι Β 11 πολιτικῶν La sed in πολιτῶν corr f τημένων τοσούτῳ δεινότερον τοῦ παθεῖν τι τοιοῦτον ἐξ ἐπιτάγματος, ὅσῳ τὸ μὲν τῷ καιρῷ συμβαίνει καὶ τὸ τῶν ἀδίκων ὑπομεῖναί τι τὸν δουλεύοντα σύνηθες, ἐν δὲ νόμοις δοκοῦσιν ἰσχύειν καὶ δημοκρατίας σχή- ματι τὸ παρὰ τοὺς νόμους ἀποθανεῖν τῷ τε | RIV 480 ἀποθνήσκοντι μεῖζον εἰς συμφορὰν καὶ τοῖς ψηφιζο- μένοις αἰσχύνη, εἰ τὰ τῆς τυραννίδος ἐπὶ τῆς ἐλευθε- ρίας οἱ μὲν πάσχοιεν, οἱ δὲ μιμοῖντο. ὥστ᾿ εἴπερ ὑμῖν μέλει τοῦ καθαρῶς ἐπανήκειν τὴν πολιτείαν, καὶ τὸν τοῦ φεύγοντος λόγον μετ᾿ εὐνοίας ἀκοὑσατε.

5. Οἷμαι δ᾿ οὐχ ἁμαρτεῖν εἰπὼν ὡς ἐγὼ μὲν κιν- δυνεύω περὶ τοῦ πότερον αὑτὴν δεῖ δοκεῖν εὗ φρονεῖν οὕτω καὶ τὸ στρατηγεῖν ἐπὶ τοῖς βουλομένοις ἐστίν, ἀλλ᾿ ὃν ἂν ὑμεῖς ἕλησθε κρίναντες ἐπιτήδειον εἶναι τὰ μέγιστα τῶν ὑμετέρων διοικεῖν, οὖτος ἀποδέδεικται τῶν δυνάμεων κύριος, εἰ μὲν ἐμοῦ τὰ δίκαια παρεχο- μένου μὴ τὰ παρ᾿ ὑμῶν ἐναντιωθείη, τῷ κρινομένῳ 11 προοίμιον γ' M 1 τοσοῦτον M sed in τοσούτω corr m2 LaVi Doxap | τι inserui e LLaViClBVa Doxap om M edd 2 ὅσον M sed ον in ω corr m2, μὲν ἡ σωτηρία, τῇ πόλει δὲ εὐδοκιμεῖν ἀπὸ τοῦ χρη- στοῖς αὑτὴν ἐπιτρέπειν διοικεῖν συμβήσεται· εἰ δ᾿ ὑμεῖς τὰς τῶν συκοφαντούντων βλασφημίας τῆς ὀρθῆς ἀπολογίας προθήσετε, τεθνήξομαι μὲν ἐγώ, δόξετε δὲ ὑμεῖς πάντας ἀνοίᾳ νικᾶν, εἰ οὓς ὡς πονηροτάτους ἀποκτείνειν ἐμέλλετε, τούτους ἐπὶ τὸ στρατηγεῖν ἤγετε.

6. Ἀναμνῆσαι δ᾿ ὑμᾶς, ὧ ἄνδρες, βούλομαι τῆς ἡμέρας ἐκείνης ἐν ᾗ ποιούμενοι τὰς ἀρχαιρεσίας ὑμεῖς πολλοὺς ὑπερβάντες ἐμὲ γὰρ ὁ οὐ μικρὸς καὶ λόγων πλῆθος καὶ φωναὶ τοιαῦται ῥητόρων· ἐν τοῖς ὅπλοις ἐστὶν ἡ σωτηρία, τῶν δὲ ὅπλων αὐτῶν ἐν τῷ στρατηγῷ τὸ πλεῖστον. καὶ προσήκει τοῦτον οὐ τῶν τυχόντων, τῶν δ᾿ ἐξητασμένων εἶναί τινα.

7. ὁ δεῖνα μὲν τὸν δεῖνα ἐπῄνεσεν, ὑμεῖς δ᾿ οὐ προσ- είχετε. ἕτερος ἕτερον ἐθαύμασεν, ὑμεῖς δ᾿ οὐκ ἀπεδέχε- σθε. καὶ περὶ τρίτον καὶ τέταρτον, οἶμαι, ταὐτὸ ἧν, οἱ ἐπαινοῦντες, οἰ μὴ πειθόμενοι. τῶν μὲν γὰρ τοὺς προγόνους ᾐτιᾶσθε, τοὺς δὲ οὐ καλῶς τεθράφθαι, τοὺς δὲ ἀπείρως ἀγώνων ἔχειν, τοὺς δὲ βραδεῖς εὑρεῖν τὸ δίον, τοὺς δὲ ιύκ ἀρκεῖν ἐπιτελέσαι τὸ δόξαν.

8. | ἐπεὶ δ᾿ ἐμοῦ τις ἐμνήσθη, παντες, ὧ ἄνδρες, RIV 481 καὶ γὰρ εἰ φορτικώτερον εἰπεῖν, οὐ σιωπήσομαι, ἀκε- δέχασθε. ἅπας οὗς ὁ δῆμος ἀνεθορύβησε καὶ ὡς ἂν ἀκούσας ὃν ἐζήτει πάλαι διετέθη καὶ σὺν ἡδονῇ καὶ χρησταῖς ἐλπίσιν ᾐρεῖτο.

παραλαβὼν δ᾿ οὖν ἐγὼ τὰ πράγματα καὶ πειρώμενος μὴψεῦσαι τῆς προσδοκίας τοὺς ἑλοομένους οὐχ ὅπως ἂν εὐπαθήσαιμι τῇ δυνάμει καὶ μείζω ποιήσαιμι τὴν οὐσίαν ἐσκόπουν, ἀλλ᾿ ὅπως δι᾿ ὦν ἂν γένοιτο τὰ κοινὰ βελτίω μηδὲ ἓν παρ- οφθείη, τοῦτο φροντίζων διετέλουν. ἴσασιν οἱ στρατιῶ- cf. t. V 271,2 1 μὲν om LaVi Doxap | δὲ BVa 2 ἕτερος – ἠνέσχε- σθε in marg Va2 | ἐθαύμαζεν M | δὲ Va | ἀπεδέχεσθε scripsi ἠνέσχεσθε libri sed ε(3) ex αι corr La n, Doxap edd ἐδέχεσθε Gasda 3 καὶ τέταρτον, οἷμαι, scripsi e MLaViClBVa Doxap οἷμαι καὶ τέταρτον L edd | ταὐ τὸ cum ras 1 litt post ὐ La ταὐτὸν BVa 4 τῶν] τοὺς Vi 5 τετράφθαι M sed τ(2) in θ corr m2, Vi Doxap 8 τίς LaViVa | οὖν post πάντες L edd delevi | δικασταὶ BVa cf. ad p. 480,8 9 ἀπεδέξασθε inserui e Doxap 12 δ᾿ om in ras 1 litt M 13 ψαῦσαι Vi | τῆς inserui e Doxap om libri edd 14 ἀνευπαθήσαιμι La | εὖ πείσαιμι Doxap 15 μείζων La sed ν add p | ποιήσομαι Cl | ἐξουσίαν ἐζήτουν Doxap 16 δι᾿ ὧν inserui e MLa ViCl BVa edd delevi | μηδὲ ἓν M sed in μηδὲν corr m2 μὴ δὲ ViClBVa Doxap | ἓν La sed “in ras f om Doxap 17 ἴσα- σιν – 486,2 μελέταις praemissis verbis ἀσκῶ σοφίαν ἀντὶ τοῦ παιδεύομαι ἢ ἰατρικὴν ἢ ἄλλην τινὰ γυμνασίαν αἰτιατικῇ ὡς καὶ Λιβάνιος citat auctor libelli de constructione editi a G. Herr- manno de emend. rat. gramm. p. 362,5 quem a Lacapeno pen- dere docuit Sigfrid Lindstam, Georg. Lacap. epistulae p. XXXII et – 486,3 τοιούτους praemissis verbis ἐπανορθῶ αἰτιατικῇ, ὡς καὶ Λιβάνιος idem ib. p. 385,2 #### ται τοὺς ἐμοὺς πόνους, τὰς ἐμὰς ἀγρυπνίας, ἐν ὅσαις μὲν αὐτοὺς ἤσκουν μελέταις, ὅπως δ᾿ ἐτίμων τοὺς ἀγαθούς, ὅπως δ᾿ ἐπηνώρθουν τοὺς μὴ τοιούτους καιροὺς παρατάξεων ζητῶν, χωρίων καταλήψεις, ρυ- λακὴν τοῦ μὴ παθεῖν, ἐπίνοιαν τοῦ δρᾶσαι, ἐνέδρας, βουλεύματα, παρακλήσεις, μάχας, τὰς εἰς τὸ νικᾶν ἀφορμάς.

νομίζων δὲ δεῖν τὸν ἄριστον στρατηγὸν μὴ τοῦ μὲν ἔξω κρατεῖν ἔχειν πρόνοιαν, τῶν δὲ εἴσω τείχους ἠμεληκέναι, τοὺς νόμους οὐδὲ πρότερον ἀγνοῶν τότ᾿ ἄμεινον ἔσπευδον εἰδέναι βεβαιοῦσθαι. ᾔδειν γὰρ ὡς ἡ πόλις τῶν μὲν πολεμίων κρείττων ἐστὶ δι᾿ ὦν διοικεῖται νόμων, τούτων <δὲ> ἀτακτεῖ κινουμένων.

πάντας μὲν οὖν ἔγωγε συμφέροντάς τε ἑώρων καὶ φυλάττειν ἀξίους, μάλιστα δὲ τὸν ὡς οὐ χρὴ ξένον τῶν ἡμετέρων ἐκκλησιῶν μετ- έχειν ἀγορεύοντα. διὰ τί; ὅτι, ὧ ἄνδρες, μεγάλη ῥοπὴ τὸ τὰ βεβουλευμένα λανθάνειν καὶ τὸ αὐτὸ ψήφισμα κρυφθὲν μὲν κέρδος τοῖς ἐψηφισμένοις, πρὸ δὲ τῶν ἔργων κηρυχθὲν μάταιον, τὰ δὲ | καὶ αὐτοὺς τοὺς RIV 482 βεβουλευμένους ἔβλαψεν.

εἰδὼς οὖν ὅτι τούτου μὲν τοῦ νόμου κρατοῦντος ἔνι τι καὶ τῶν ὅπλων ὄφε- λος, ἀνῃρημένου δὲ πρᾶγμα ἀνόνητον αἱ μάχαι, παρε- τήρουν ἐν ταῖς ἐκκλησίαις, ὅπως αὐτῶν ᾗ τῶν πολιτῶν, οἶς ἀναγκαία ἡ πρὸς τὴν ἐνεγκοῦσαν εὔνοια, καθαρὸς ὁ σύλλογος καὶ μηδεὶς τῶν ῥᾳδίως ἂν ἐξαγγειλάντων τοῖς ἐναντίοις τὰ τῇδε νικῶντα παρείη, καὶ αὐτός τε 1 οὐκ ἐν τῷ Va sed οὐκ in ras m2 οὐ τῷ La Vi Doxap τοῦτο M sed γρ' δεῖ δὲ νικᾶν τοὺς πολεμίους οὐ τῶ ἀπελαύνειν. τῶ δὲ τοὺς νόμους ἰσχύειν in marg m2, Cl „fort. οὐκ ἐν τῷ τοὺς πολεμίους ἀπελαύνειν“ Re | ἀπολαύνοντας M sed ντ in ras ἀπολαύσειν Cl 2 τῶ δὲ in ras Va2 τὸ MCl 3 τε om va 4 δὴ M sed η in ε corr m2, La Vi | οὐ inser Va2 | ὑμετέρων MLa ViBVa 5 διατί LViBVa Ferr | δικασταὶ MBVa cf. ad p. 480,8 | ῥοπῆ La sed ~ in ' corr n 6 τὸ ψήφισμα – 9 ἔβλαψεν praemissis verbis τῆς μελέτης ἐν ᾗ στρατηγὸς ἀπολογεῖται ξένον ὁφθέντα ἐν δικαστηρίῳ κτείνας citat Maca- rius Chrysocephalus fol. 80v | αὐτὸ om Macar 7 κρυφθὲν scrisi e MLaVi Doxap κρυ(??)θὲν Va κρυβὲν LClB Macar edd | τῶν ἐψηφιαμένων, πρὸ τῶν ἔργων δὲ Doxap 9 ἔβλαψαν M sed α(2) in ε corr m2, LaVi | τούτον μὲν om B 10 τί La Vi Doxap τίη Va 11 ἀνόητον L sed γρ ἀνόνητον in marg 12 τῇ ἐκκλησίᾳ Doxap | ἢ La sed' in ~ corr n, Doxap ἡ Vi 13 ἡ om MLa Vi Doxap inser Cl2 Va2 | εὕνοιαν Doxap | παρείη scripsi e Cl περιῄει LBVa edd sed „leg. παρίη prodiret vel accederet“ Re περιήειν M sed ήειν in ίοι corr m2, La Vi περιῄειν Doxap | καὶ om Doxap | τὲ αὐτὸς Doxap πανταχοῖ τοὺς ὀφθαλμοὺς περιῆγον καὶ οἷς αὐτὸ τοῦτο προσετέτακτο ποιεῖω, ἦσαν δὲ οὐκ ὀλίγοι. τὰς γὰρ ἐλπίδας τῶν τροπαίων ἐν ταῖς ἐκκλησίαις εἶχον, καὶ συμμάχων, ὧς ἄν τις εἴποι, χρησιμώτερον ἔργον τὸ μηδένα τῶν ἔξωθεν εἰδέναι τὰ ἡμέτερα ἀπόρρητα. διὰ τοῦτο γάρ μοι δοκεῖ καὶ τὸν στρατηγόν, ἀλλ’ οὐ τὰς ἄλλας ἀρχὰς ἐπὶ τὸν ξένον παρακαλεῖν ὁ νομοθέ- της εἰδὼς ὅτι τούτῳ μάλιστα μελήσει τῆς περὶ ταῦτα ἀκριβείας, ᾦ μάλιστα συμφέρει μὴ ταῦτα παραβαί- νεσθαι.

13. Τὸν μὲν οὖν ἄλλον χρόνον εἶκον οἱ ξένοι τοῖς ἡμετέροις νόμοις καὶ οὐδεὶς θρασύτερος ἑωρᾶτο τοῦ φόβου, πρῴην δὲ συγκαθημένων ἡμῶν καὶ πολλῆς οὔσης φροντίδος καὶ περὶ τῶν μεγίστων τῆς σκέψεως καὶ τοῦ κήρυκος ἐρωτῶντος τίς ἀγορεύειν βούλε- ται; καὶ τῶν ἐσκεμμένων ἀνισταμένων ἐγὼ μὲν ἔβλε- 15 cf. p. 225, 1 13 διήγησις Mm 1 πανταχοῖ scripsi πανταχοῦ libri Doxap edd Ι καὶ ante τούς Doxap Ι ταὐτὸ MLaViCl 2 δὲ inserui e LaVi Doxap om LMClBVa edd 3 τῇ ἐκκλησίᾳ Doxap 4 εἴπῃ Cl Ι ἔργον scripsi e La sed post γ ras 1 litt et ον corr f, Vi Doxap ἦγον LMClBVa edd sed ἡγούμην coni Mor 5 εἰ- δέναι τῶν ἔξωθεν Doxap Ι ὑμέτερα ViBVa 6 διατοῦτο L La sed in hoc ’ supra α eras, ViClVa 7 ἄλλας om Doxap I ὁ νομοθέτης inserui e Doxap ut post δοκεῖ καὶ inserendum coni Re om libri edd 8 τούτῳ μάλιστα scripsi e MLa Vi τούτων μάλιστα BVa sed in hoc ω supra ων m 2 τοῦτο μάλιστα Doxap μάλιστα τούτῳ LCl edd | μελλήσει La 9 συμβαίνει Ferr Mor | παραλαμβάνεσθαι Doxap 11 Τὸν — 490, 13 νόμους praemissis verbis καὶ μέχρι μὲν ὧδε προδιη- γεῖται, εἶτα κατέρχεται εἰς τὴν διήγησιν citat lo. Doxap. 1. 1. cod. Vatic. fol. 233 v Ι οὖν inser Cl 3 Ι ἧκον Cl sed η in ει corr 12 ὑμετέροις LaViBVa 13 πρώην LaViCl Ι ὑμῶν MLa ViBVa 16 δὲ Ferr Mor πον εἰς ἕκαστον ὑπηρετῶν τῷ νόμῳ, περιεφοίτων δὲ οἷς τοῦτο προσέκειτο.

βοὴ δὲ ἐξαίφνης καὶ ταραχή· ξένος οὗτος εἰσβιάζεται καὶ καταμανθάνει τί μὲν εἴρηται, τί δὲ κέκριται, τί μὲν ἔδοξε, τί δὲ οὐκ ἔδοξε καὶ τὰ τῆς πόλεως οὐκ οἶδ’ ὁπόθεν ἥκων εἰδὼς ἄπεισιν. ὁ στρατηγὸς δὲ ἡσυχάζει, τιμωρία δ’ οὐ φαίνεται, ξίφος δὲ οὐδαμοῦ.

τοιούτων πεφηνότων τε καὶ Ι λεγομένων τί RIV 483 ἐχρῆν με ποιεῖν; ἐπαινέσαι τὸν ἄνθρωπον καὶ στεφανῶ- σαι καὶ κελεῦσαι ῥήματα ἄλλως ἡγεῖσθαι τὸν νόμον καὶ τοῖς ξένοις ἀνοῖξαι τὰς ἐκκλησίας; ἀλλ’ οὐδεὶς ἐρεῖ. τί οὖν λοιπόν; ἀπάγειν, ἔργῳ κυροῦν τὸν νόμον. οὐκοῦν ἐγὼ μὲν ἃ μὴ ποιῶν ἂν παρηνόμουν ἔπραττον, ὁ δὲ ἐφθέγγετο ταῦτα δὴ τὰ τοῖς ἐπὶ θανάτῳ συνειλημμέ- νοις εἰωθότα, ὧν κοινῇ πᾶσιν ὑπερορᾶν δοκοῦν ἔπαθεν ἃ δὴ παθεῖν ἐπὶ τούτοις ἐτέτακτο.

μετὰ ταῦτα τοί- 1 τὸν νόμον Β 2 προὔκειτο Doxap | δ’ Doxap Ι ταραχὴ La sed ~ in ’ corr n 3 βιάζεται Doxap 4 μὲν scripsi e MLaViClBVa Doxap μὴν L edd sed „lege aut μὲν aut ἡμῖν“ Re I μὲν] δὲ Μ Ferr Mor om Doxap 6 ἡμῶν Cl | δὲ inserui e libris Doxap om edd 1 δὲ BVa | δὲ om Cl 8 τοιού- των scripsi e MLaViClBVa Doxap τούτων L edd 9 με om LaVi Doxap | ἄνδρα Vi 10 ῥήματα om Doxap Ι καὶ om Doxap 12 γοῦν Doxap I ἀπάγειν scripsi e MLaClBVa Doxap coll p. 480, 3 ἐπάγειν Cl ἀπείργειν L edd Ι punctum posui post νόμον e Cl colon Vi signum interrogationis reliqui libri edd οὐκ οὖν La 13 μὴ inserui e libris sed inser M 2, Doxap om edd sed „interpone particulam infitiantem ov vel μή“ Re | ἂν παρηνόμουν scripsi e MLaViBVa παρηνόμουν Cl Doxap παρηνόμουν ἂν L edd 14 τοιαῦτα BVa 15 ὧν κοινῇ] „interpone ὅτι“ Re κοινῇ — 1. 16 τοίνυν om Cl Ι δοκοῦν scripsi e La sed τος post ν add n, Doxap δοκοῦντος ViBVa sed in hoc ῦντος in ras m 2 δοκούντων Μ ἐδόκει L edd Ι καὶ ante ἔπαθεν inserendum coni Gasda Ι ἔπειθεν Β 16 δὴ LaVa sed η in ras Laf et n et Va δεῖ Doxap | καὶ ante ἐπὶ Doxap τούτοις scripsi e LaVi Doxap τοιούτοις LMBVa edd | ἐπ- ετέτακτο BVa | μεταταῦτα LMBVa sed in hoc ’ supra α(1) add m2 νυν ἐμοῦ θαυμαζομένου παρ’ ὑμῶν ὡς ἐπιμελῶς καὶ φιλοπόνως βασανίζοιμι τοὺς συλλόγους καὶ ὧς ἐρρω- μένως ἀμυνοίμην τοὺς καταφρονοῦντας τῆς πόλεως ἐπεισέρχεταί ποθεν ἡ θεοῖς ἐχθρὰ τυραννίς. ἣν ὅτι μεθ’ ὑμῶν ἐδυσχέραινον ἴστε. ὅσα γοῦν ἴδει παρ’ ἐμοῦ λεχθῆναι καὶ δοκιμασθῆναι καὶ βουλευθῆναι καὶ πραχθῆναι τοῦ παύσασθαι τὰ δεινά, πάντα ὑμῖν προ- θύμως, ὥς γ’ ἐμαυτὸν πείθω, εἰσενηνέχθαι οἴομαι.

17. Καὶ παρῆλθε τὰ τῆς ἀνομίας καὶ δημοκρατού- μεθα πάλιν καὶ θύετε καὶ σπένδετε καὶ πλὴν ἐμοῦ πάντες ἐν εὐθυμίαις, ὁ στρατηγὸς δὲ κρίνεται, καὶ τὸ πάντων ἀτοπώτατον, ὡς συναράμενος τῷ τυράννῳ τοῦ καταλῦσαι τοὺς νόμους. τίς οὖν ὁ παρ’ ἐμοῦ λόγος; 11 cf. p. 482, 3 12 cf. p. 510, 16 1 ὑμῖν BVa 4. ἦν La 5 ἡμῶν Va sed η in υ corr 6 καὶ δοκιμασθῆναι om Doxap Ι ἢ (1 et 2) Doxap 7 δει- νά, πάντα ὑμῖν scripsi e LMViVa cum Sinteni δεινὰ πάντα, ὑμὶν LaClB Doxap edd 8 γε LMClBVa Doxap edd Ι πείθω La sed ras 1 litt post ω Ι εἰσενηνέχθαι Va sed θαι in ras m2 9 ἀνόμου Doxap Ι δημοκρατούμενα Vi δημοκρατούσης Doxap 11 εὐθηνίαις LaVi Doxap | „malim μόνος ὁ στρατηγὸς“ Re I δὲ inserui e LLaViClBVa Doxap cum Gasda om Μ edd I καὶ om Cl | τῶν Β 13 καταλύσαι MLaClBVa sed in hoc in ~ corr m 2, edd Ι τὸν νόμον Doxap | τίς — 492, 1 ξένων prae- missis verbis οἷον ὡς ἐν τῷ τοῦ στρατηγοῦ ζητήματι τὸν φεύ- γοντα μελετῶν ὁ Λιβάνιος, ἐπεὶ τὴν τῶν ἐλέγχων ἀπαίτησιν αὐ- τὸς εἰσαγαγεῖν οὐχ ὁ ἀντίδικος ἔμελλεν, ἀπλῶς εἰσήγαγεν· ἔχει δὲ οὕτως (fol. 256 v) et τούτῳ τῷ κανόνι δοκεῖ ἀκολουθῆσαι καὶ τὸν Λιβάνιον ἐν τῷ τοῦ στρατηγοῦ ζητήματι τοῦ τὸν ὀφθέντα ξένον ἐπ’ ἐκκλησίας ἀποκτείναντος. ἐν τούτῳ γὰρ τὸν φεύγοντα μελετῶν καὶ τὴν τῶν ἐλέγχων ἀπαίτησιν κατὰ θέσιν εἰσάγων πρῶτον ὁρίζεται ἀπὸ τοῦ πράγματος τὸ κεφάλαιον, εἶτα ἐπιφέρει πρὸς κατασκευὴν τῆς προτάσεως τὰ ἐπιχειρήματα. ἐκ τοῦ Λιβανίου (fol. 261 v) citat lo. Doxap. 1. 1. ad p. 107, 23 et 112, 9 ed Walz. = p. 207, 5 et 213, 7 ed. Speng. cod. Val. fol. 256 v et 261 v. Bar. fol. 114 et 123 v Ι οὖν om Doxap | παρ’ — 491, 1 ἀπλοῦς] π cum lac 22 litt Doxap fol. 261v ἁπλοῦς καὶ δίκαιος. συνειδέναι με φὴς καὶ συνεφῆφθαι τῆς τυραννίδος; καλῶς. οὐκοῦν ὅστις τοῦτο οἶδε φα- νήτω, μαρτυρησάτω, δειξάτω τοῖς δικασταῖς αὑτόν, πεισάτω τοὺς ὀμωμοκότας ὅτι με ἀποκτείναντες οὐκ ἐπιορκήσονται. τοῦτο γάρ ἐστιν ὀρθὴ κατηγορία. οὑ- τοσὶ κέκλοφε. τίς ἡ πίστις; ὁ δεῖνα μαρτυρεῖ. με- μοίχευκεν ὁ κρινόμενος. πόθεν πεισθῶμεν; ἀπὸ τῶν μαρτυριῶν.

τοῦτο δή, τοῦτο καὶ νῦν ἐμοὶ σωθήτω. συνῄδει ταῦτα τῷ μέλλοντι τυραννεῖν ὁ στρα- τηγός. γέγραφε τοῦτο. κάλει τοίνυν Ι ἐπὶ τῇ γρα- RIV 484 φῇ καὶ τοὺς μάρτυρας, εἴτ’ ἐλευθέρων εἴτε δούλων, ὁντινοῦν ἔστι σοι καλεῖν, εἰ τῶν τοξοτῶν, εἰ τῶν ὁπλι- τῶν, εἰ τῶν ἱππέων, εἰ σφενδονητῶν, εἰ πολιτῶν, εἰ 4 cf. p. 515, 11; et ad p. 403, 15 1 ἐλέγχων ἀπαίτησις LrubrMrubrLan 5 ἐργασία ἀπὸ τῶν ὁμοίων L rubr 1 φῆις La φὴς reliqui libri edd φησι Doxap 2 τυραν- νίδος· ViCl Ι καλῶς om Doxap 3 μαρτυρείτω δὲ Doxap Vat. fol 256 I δειξάτω om Ferr Mor | αὐτὸν MLaClVa sed in hoc in ῾ corr ἑαυτὸν Doxap 4 ὀμωμοκότας Va sed ὁ ex ὡ corr m 2 ὀμωμοκότας LaB edd 8 μαρτυριῶν scripsi e BVa Doxap μαρτύρων LMLaViCl edd | δή, τοῦτο in marg inser Va 2 om Ferr Mor Ι τοῦτο delendum censet lacobs Lect 9 τυραννήσειν Doxap Vat. fol. 266 Bar. 114 10 γέγραφε scripsi e LaViClBVa Doxap Vat. fol. 256. Bar. 114 γέγραπται LM edd om Doxap Vat. fol. 261 v Bar. 123 v | τοῦτο Va sed γρ ταῦτα in marg m 2 ταῦτα Β om Doxap Vat. fol. 261 v. Bar. 123 v 11 εἴτε Cl sed τε in ras m 2, Doxap 12 ὁντινοῦν om BVa ὅντινα οὖν Doxap Vat. fol. 261 v Bar. 123 v ὅς τις νῦν L sed γρ ὁντινοῦν in marg, Ferr Mor Ι σοι om Ferr Mor I τινα post καλεῖν BVa Ι εἰ — 492, 1 ξένων delenda censet Gasda Ι εἰ τῶν τοξοτῶν om Β Ι — 13 ἢ (1 et 2 et 3 et 4) Doxap Bar. fol. 114 et 123 v | τῶν(1) om Ferr Mor 13 εἰ τῶν ἱππέων om Re Ι εἰ ξένων, εἰ πολιτῶν, εἰ τῶν ἱππέων, εἰ σφεν- δονητῶν Μ ξένων. τούτῳ γὰρ διαφέρει δημοκρατία τυραννίδος ὅτι ἐκεῖ μὲν ἀρκεῖ κελεῦσαι τὸν δεσπότην καὶ δεῖ τελευ- τᾶν, ἐνταῦθα δὲ πρὶν ἄξια θανάτου δειχθῆναι τετολ- μηκότα τὸν ἐν ταῖς αἰτίαις οὐκ ἔστι ζημιοῦσθαι θα- νάτω.

σὺ δ’ ἀξιῶν ἀπ’ αἰτίας με ψιλῆς ἀποθνήσκειν μέτρια νομίζεις ἀξιοῦν; εἰ γὰρ ὕβρεως ἐνεκάλεις, εἶ γὰρ αἰκίας, εἰ γὰρ κακηγορίας, οὐκ ἂν δικαίως καὶ τότε ἤκουες τίνος παρόντος ἠσέλγαινον, τίνος παρόν- τος ἔτυπτον, τίς παρῆν, ὅτε ἔλεγον κακῶς; σὺ δὲ τὸ μέγιστον τῶν ἀδικημάτων καὶ ὃ πάντα τὰ ἐν ἀνθρώ- ποις παρέρχεται, τί γὰρ ἂν γένοιτο τυραννίδος ἀσε- βέστερον; τοιαύτην δὴ γραφὴν εἰσάγων σημεῖα καὶ σκιὰς προφέρων πείσειν οἴει τοὺς ψηφιζομένους;

20. τῶν ἀδικημάτων, ὦ ἄνδρες, τὰ μὲν αὐτοῦ 6 ἐργασία ἀπὸ τοῦ ἐλάττονος L rubr ἐπιχείρημα ἀπ’ ἐλάσ- σονος La n 1 τούτῳ — 9 κακῶς; citat lo. Doxap. 1. 1. Vat. fol. 261 v. Bar. 123 v Ι τοῦτο BVa Doxap 3 ἄξιον Doxap | δειχθῆναι θανάτου BVa sed in hoc θανάτου in marg inser m 2 Ι τὸν ante τετολμηκότα Doxap 4 ταῖς inserui e MLaViBVa Doxap om LCl edd 7 εἰ γὰρ κακηγορίας om Doxap | κατηγορίας Μ sed τ in κ corr m 2, BVa | καὶ τότε δικαίως Μ 8 ἤκου- σας BVa Ι τίνος παρόντος scripsi e MLaVi Doxap ἐπὶ τίνος LClBVa edd 9 ὄτ’ Μ Ι σὺ — p. 497, 9 μηδένα prae- missis verbis εἶτα ἐνθύμημα· εἶτα ἐπὶ μικροτέροις μὲν εἰ ἔκρι- νές με, οὐκ ἂν ἐπιστεύου ἄνευ μαρτύρων κατηγορῶν citat lo. Doxap. 1. 1. cod. Vat. fol. 261 v. Bar. 123 v | σύ δὲ τὸ] τὸ δὲ Doxap 10 ὃ Μ sed ex ὧ corr m 2, La sed in ὧ corr i Ι ἐν om L Ferr Mor | ἐναντία L sed γρ τὰ ἀνθρώποις in marg, ClBVa sed in hoc ἀντία in ras m 2 11 παρέρχονται Μ sed ον in ε corr m 2, LaVi Ι τί — 12 γραφὴν om Doxap 12 δὴ om Cl 13 προφέρων scripsi e Doxap περιφέρων MLaVi παρα- φέρων LClBVa sed in hoc γρ παραγράφων in marg m 2 edd 14 ἄνδρες δικασταί L edd δικασταί MBVa Doxap cf. ad p. 480, 8 I αὐτὰ Cl | δεῖται μόνου Bcripsi e MLaViBVa Doxap μόνου δεῖται LCl edd μόνου τοῦ κακουργοῦντος, τὰ δὲ ἐν κοινωνίᾳ πλήθους ἔχει τὴν ἰσχύν. οἷον ἐπεβούλευσέ τις ἀποκτεῖναι τὸν ἐχθρὸν ἐσπέρας ἀπιόντα ἀπὸ τοῦ δείπνου. τοῦτο καὶ μόνος πράξειεν ἂν καὶ οὐδὲν δέοιτο πρὸς τὸν φόνον συνεργοὺς παρακαλεῖν οὐδὲ προλέγειν ὅ δράσει τού- τοῖς ὧν οὐκ ἂν δέοιτο. πάλιν ἰατρὸς φαρμάκῳ τὸν δεῖνα διέφθειρεν ἢ μισῶν αὐτὸς ἢ μισθὸν τοῦ φόνου λαβών. οὗτος οὐκ ἂν ἐξ εἰκότων κρινόμενος εἰκότως ἀγανακτοίη φάσκων παρεῖναι δεῖν τὸν καταμαρτυροῦν- τα. διὰ τί; ὅτι ἤρκουν εἰς τὸ ἀδίκημα αἱ χεῖρες αὐτῷ 10 καὶ ἡ τέχνη, ὥσπερ ἐκείνῳ Ι τῷ τὸν ἐχθρὸν ἀπο- RIV 485 σφάξαντι μετὰ τῶν χειρῶν ἤρκει τὸ ξίφος.

καίτοι κἀκείνους ὁρῶμεν βοῶντας· ἄνευ μαρτύρων οὗν ἀπολλύμεθα; καὶ πολλοῖς γε δοκοῦντας εἰκότως ἀγα- νακτεῖν. ἀλλ’ οὐχ ἡ τυραννὶς τοιοῦτον, ἀλλὰ καὶ τὸν ἐρῶντα τοῦ πράγματος πολλοῖς ἀνάγκη κοινῶσαι τὴν διάνοιαν. καὶ τὸν συνειδότα, ὦ ἄνδρες, μετὰ πολ- λῶν ἀνάγκη συνειδέναι, τὸν δὲ δὴ στρατηγὸν τῷ 2 τὸν ἐχθρὸν ἀποκτεῖναι Doxap 3 ἐπιόντα Cl Ι ἀπὸ τοῦ δείπνου ἀπιόντος Doxap Ι τοῦ inserui e MLaVi Doxap om LClBVa edd 4 συνεργοὺς πρὸς τὸν φόνον BVa 5 παρακαλεῖν La sed α (1 et 2) in ras i | προλέγων Doxap Ι δράσοι MLaVi 6 γὰρ post ἰατρὸς Doxap 7 αὐτὸν LaVi ClBVa Doxap 9 ἀγανακτεῖ Va sed οίη supra εῖ m 2 | δεῖ MCl 10 διατί ViClB Ι οὐκ ante ἤρκουν Doxap | αὐτοῦ BVa Doxap 12 καίτοι — 14 ἀγανακτεῖν om Doxap 14 ἀπολύμεθα LaVi ἀπολούμεθα L ἀπολούμεθα BVa | πολλοῖς Cl sed οῖς in ras m 2 15 οὐχὶ Doxap 16 κοινῶσαι scripsi e Doxap coll t. I 523, 4 κοινωνῆσαι libri edd | τῆς διανοίας coni Gasda 11 ἄνδρες δικασταί LCl edd δικασταί MBVa Doxap ἢ συνεῖναι cf. ad p. 480, 8 | ras —3 litt ante μετὰ Va 18 συνειδέναι L συνεῖναι MLaViClBVa Doxap et in marg Wolf | τὸν L sed γρ τὸ δὲ δὴ τὸν στρατηγὸν in marg τὸ MLa sed in hoc ὁ in ὸν corr f, ViBVa sed in hoc ὁ ex ὸν corr | δὲ] „malim δὴ“ Re Ι δὴ inserui e MLaViClBVa om L sed γρ in marg, edd Ι τὸν ante στρατηγὸν ViB et inser Laf Va | τῷ om La sed in ras 1 — 2 litt, ViBVa sed in hoc ras 2 litt τὸ Cl et coni Mor μὲν συνειδέναι, τοὺς δ’ ἄλλους ὅτι σύνοιδε λανθάνειν πάντων μάλιστα ἀμήχανον.

σκοπεῖτε γάρ· ἐκεῖνος ἐμοὶ φράζων ἃ ποιεῖν ἐγνώκει καὶ τὴν ἐπιθυμίαν ἐκ- φέρων οὐ τοῦτ’ αὐτὸ νομίζων αὑτῷ λυσιτελεῖν τὸ μη- ’δεν ἐμὲ τῶν πραττομένων ἀγνοεῖν προὔλεγεν ἄν, ἀλλ’ ὠνούμενος τὸ μηδὲν αὑτῷ κώλυμα παρὰ τῶν ὑπ’ ἐμοὶ τεταγμένων, εἴ τις αἴσθησις συμβαίη, γενέσθαι.

οὐκ- οῦν ἐχρῆν τὸν ἐκείνῳ συμπράττοντα στρατηγὸν μά- λιστα μὲν ὅλῃ τῇ δυνάμει περὶ τοῦ δεῖν ἐᾶν τὸν δεῖ- να καταλύειν τοὺς νόμους διαλέγεσθαι καὶ διδάσκειν ὡς ἀρέσκει μοι τὸ τόλμημα, εἰ δὲ μὴ τοῦτο, τοῖς τα- ξιάρχοις, τοῖς φυλάρχοις, τοῖς ἄλλοις δι’ ὧν ἂν ἦν τοὺς στρατιώτας ἐν ἀκμῇ τῶν καιρῶν κατέχειν. εἰ δὲ ἐγὼ μὲν ᾔδειν, οἱ δὲ ἠγνόουν καὶ διεκώλυον ἄν, εἴπερ ᾐσθάνοντο, τί πλέον ἂν ἦν τῷ τυράννῳ τῆς ἐμῆς κοι- νωνίας ἄνευ τῆς τῶν ὑπ’ ἐμοῦ στρατηγουμένων;

24. Τοῦ χάριν δὴ ταῦτα διῆλθον; ἴν ὑμῖν, ὠ ἄνδρες, γένηται φανερὸν ὧς, εἴπερ ἦν τι τούτων ἀληθές, 1 δὲ Doxap Ι λαθεῖν La 2 ἀμήχανον scripsi e MLaVi ClBVa Doxap ἀδύνατον L sed ἀμήχανον in marg, edd 4 ἐκ τοῦ καθ’ αὐτὸν Doxap | αὐτὸν Β | αὐτῷ LMLaClBVa edd om Doxap Ι ἀγνοεῖν Β 5 ἐμὲ om LaVi | ἄλλω Doxap 6 ἐννοούμενος L sed γρ ὠνούμενος suprascr, Β Ferr Mor ἐνο- ούμενος Va νοούμενος Doxap Ι πρὸς ante τὸ Cl | αὐτῷ libri Doxap edd Ι περὶ La sed ερὶ in ras f, Vi et in ras Va 2 Ι ἐμοῦ Μ sed ῦ eras et ἑ corr m 2, LaViCl 7 ὑποτεταγμένων ἐμοὶ Doxap Ι τεταγμένων Va | συμβαίνει Cl Ι οὐκ οὖν La 8 χρὴ MLaViClBVa 11 ταξιάρχαις BVa 15 τί] τὸ Doxap Ι ἂν om Cl 16 τῆς inser Va 2 om Μ Doxap 17 δὴ om BVa | διεξῆλθεν Doxap Ι ἴνα ἡμῖν Doxap 18 δικασταί BVa Doxap cf. ad p. 480,8 Ι γένηται scripsi e MLaVi Doxap γένοιτο L ClBVa edd αὐτὴ τοῦ πράγματος ἡ φύσις πολλοὺς ἂν τούτῳ | RIV 486 παρέσχε τοὺς μάρτυρας, οἴ, εἰ καὶ τότε ἐσίγων, τὴν λαμπρότητα καὶ τὸ τιμᾶσθαί με παρ’ ὑμῶν ὐφορώμε- νοι νῦν ἐν τῇ κρίσει καὶ ταῖς βλασφημίαις ἐπέθεντ’ ἂν ὑπὸ τοῦ καιροῦ παρακληθέντες. λυπηρὸν δὲ ὁ στρα- τηγὸς πολλαχῆ τοῖς ἀκολουθοῦσι πονεῖν ἐπιτάττων, μεμφόμενος τοῖς ὀκνοῦσιν ἐν ταῖς μάχαις, ἐν ταῖς διανο- μαῖς τοὺς τοιούτους ἀνιῶν.

τούτων δή τινας ἐχρῆν τούτῳ παρεστάναι καὶ μαρτυρεῖν ὡς τἀληθῆ γέγραπται καί, νὴ Δία γε, καὶ τῶν ἐμῶν οἰκετῶν οὐκ ὀλίγους. ὅτι μὲν γὰρ πρᾶγμα τοσοῦτον πολλῶν μὲν ἂν ἐδεήθη λόγων, πολλοῦ δὲ χρόνου καὶ καθ’ ἑκάστην ἡμέραν ἢ συνιόντας αὐτοὺς ἔδει κοινολογεῖσθαι καὶ σκοπεῖν ἢ δι’ ἑτέρων ἀλλήλοις διαλέγεσθαι καὶ ῥήματα περὶ τοῦ πράγματος πέμπειν τε καὶ δέχεσθαι δῆλον οἶμαι πᾶσι· τοὺς δὲ ταῦτα διακονοῦντας, εἰ μὲν τῶν οἰκετῶν εἷ- ναί τινάς φησι, τί μὴ τούτ’ οὑς καλεῖ; εἰ δὲ τῶν ἐπι- τηδείων, τί μὴ τούτοις χρῆται;

ὁρᾶτε τοὺς συγκα- τασχόντας τῷ τυράννῳ τὴν ἀρχήν, ὧν οἱ μὲν αὐτῷ τὸ σῶμα ἐφύλαττον, οἱ δὲ τὴν ἀκρόπολιν ἐφρούρουν, 1 τούτου Doxap 2 οἷον Doxap | τοῦτο Doxap Ι καὶ ante τὴν Doxap 3 μὲν Doxap 5 παρακληθέντα Doxap 7 τοῖς del L om MLaViCl Doxap | ἐν(1) — 8 ἀνιῶν om Doxap I μάχαις — διανομαῖς L sed γρ ἐν ταῖς τοῦ πολέμου ἐργασίαις τοὺς τοιούτους ἀνιῶν τοῦ πολέμου ἐργασίαις MLa sed in hoc in lac 4 — 5 litt inser p et τιμῶν τοὺς προθύμους in marg s, Vi | ταῖς(1) L sed del | ἐν ταῖς διανομαῖς in lac 25 fere litt Cl 3 | ἐν ταῖς inser Va 2 8 οὐ ante τοιούτους LaVi 9 τούτῳ om MLaVi τούτων Cl τούτοις Doxap | ὡσ Va sed σ inser m 2 ὥστ’ LaVi | τἀληθῆ scripsi e Doxap ἀληθῆ libri edd 10 καὶ(2) om Va Ι ὀλίγα Doxap 11 καὶ ante πρᾶγμα BVa I μὲν om Μ Ferr Mor 12 καθεκάστην ClVa 16 δια- κονοῦντας Va sed κον in ras 1 litt m 2 17 φήσει LaViCl φασι Doxap 19 τὴν ἀρχὴν τῷ τυράννῳ MBVa | αὐτὸς Cl αὐτῶν Doxap οἱ δ’ ὅ τι κελεύσειεν ὑπούργουν; τούτους ἂν ἔρησθε περὶ ἀλλήλων εἰ πρὸ τῆς τυραννίδος ἀλλήλους ᾔδεσαν, φήσουσιν ὡς ᾔδεσαν. οὐ γὰρ ἂν ἕκαστος μὴ βλέπειν ἔχων εἰς συνεργοὺς ἐτόλμα.

οὐκοῦν εἴπερ καὶ αὐ- τὸς ἐν τοῖς κοινωνοῦσιν ἦν καὶ τοῦτ’ ᾔδεσαν ὥσπερ ἀλλήλους, τί οὖν μή, ὧς καὶ τῶν ἄλλων, καὶ τούτων εὐπορεῖς; ὅτι, ὦ ἄνδρες, τὰ μὴ πεπραγμένα μάρτυρας οὐκ ἂν ἔχοι. τοῦτο δὲ τῷ διώκοντι μὲν οὐκ εἶναι θαυ- μαστὸν οὐδέν, ἐμὲ δὲ ἀπαιτεῖν εὔλογον, ὑμᾶς δὲ μετὰ μὲν ἐμοῦ ζητεῖν, τὸν δὲ ἀναγκάζειν παρέχεσθαι. ἐμὲ μὲν γὰρ ἡ περὶ τοὺς μάρτυρας σπουδὴ διασώσει, τῆς δὲ ἀρᾶς ὑμᾶς ἐξαιρήσεται.

φέρε, εἴ τισιν ἀργύριον RIV 487 οὑτοσὶ I δοὺς ἔπειθεν ἐνταυθοῖ βοᾶν ὡς συν- ῄδειν, ὡς ἐκοινώνουν, ἆρ’ ἂν ὑμῖν ἐξήρκει καὶ καταγινώσκειν ᾤεσθε δεῖν; ἀλλ’ οὐκ ἂν ἐσκέπτεσθε τίνες ὄντες ταῦτα λέγουσιν; εἰ δυσμενεῖς ἐμοὶ πολλά- κις τῷ τὰ ψευδῆ μαρτυρεῖν; εἶθ’ οἱ μάρτυσιν ἀπιστή- 1 οἳ Re I δέ τι Doxap | ὅτι ViVa Ι κελεύσει BVa κελεύσειας Doxap 2 ἢ Doxap | ἀλλήλους ᾔδεσαν in marg Cl 2 om LaVi ᾔδεσαν ἀλλήλους Μ συνῄδεσαν ταύτην ἀλλήλοις Doxap 3 οὐδὲ Β | ἂν in marg inser Va 2 Ι οὐ γὰρ ἂν ἦν ὅστις coni Gasda 5 τοῦτο BVa sed in hoc ν post ο eras τοῦτον Cl Doxap 6 γοῦν Doxap Ι εἰ ante μὴ Μ sed eras, LaViClBVa Doxap | post ἄλλων lac fere 25 litt Cl | καὶ ὧς BVa | καὶ τούτων in marg Va 2 Ι καὶ] οὐ Cl Doxap 7 εὐπορεῖν· Doxap | δικασταί B Va Doxap cf. ad p. 480,8 Ι μὴ om Cl Ι μάρτυρα LaViCl Doxap 8 τούτους Gasda | διώκτῃ Cl 9 οὐδέν om Μ οὐδὲ LaVi | δὲ om LaVi | τὰ LaVi 10 δὲ om Cl Ι ἀναγκάζειν Va sed ν (2) add m 2 11 μὲν om Β 12 ὑμᾶς om Doxap | ἐξαεριήσεται Va 13 δοὺς scripsi e LMLaViClB διδοὺς Va Doxap edd Ι ἐνταῦθα MLaVi 14 ἆρα Doxap Ι ἂν inserui e MLaViB Va om LCl Doxap edd | καὶ om Doxap 16 εἰ ante πολλά- κις et ἐχρῶντο post μαρτυρεῖν excidisse coni Gasda „aliquid excidisse apparet: sensus esse debet: si suspecti ob id, quod saepe falsa testimonia“ lacobs Lect 17 μάρτυρες Doxap | ἀπιστήσαντες ἂν παροῦσιν scripsi e MLaViClBVa Doxap παρ- ῶσι) ἂν παροῦσιν ἀπιστήσαντες L edd σαντες ἂν παροῦσιν τούτων ἀπόντων τοῖς ῥήμασι τοῦ διώκοντος πιστεύσετε;

πολλὴν ἄρα ἀφθονίαν ποι- ήσετε τῶν ἐθελόντων συκοφαντεῖν, οἳ νῦν μὲν τῷ δεῖν εἰσιέναι μετὰ μαρτύρων ἢ δοκεῖν φλυαρεῖν ἔσθ’ ὅτε καὶ ἀποκνήσουσιν, εἰ δὲ γνοῖεν ὧς οὐδὲν ἐλέγχων δεῖ, ταῖς δ’ αἰτίαις ἡ τιμωρία προσκείσεται, τῶν πολιτῶν ἀεί τις ἀπολεῖται. ῥᾷστον γὰρ ἀπάντων γραψάμενον ἀναισχυντῆσαι. λοιπὸν οὖν τοῖς μὲν ἐγκαλεῖν, ὑμῖν δὲ καταψηφίζεσθαι, τῶν δὲ φευγόντων ἀποφεύγειν μηδένα.

30. Ἤδη τοίνυν τις ἀπορῶν μαρτύρων ἐπὶ τὴν γνώμην τοῦ. κρινομένου τραπόμενος καὶ δείξας δεχο- μένην τὰς μέμψεις ἔδοξέ τι λέγειν. αὕτη δὲ νῦν λύει μᾶλλον ἢ βεβαιοῖ τὴν γραφὴν καὶ διχόθεν ἀφεῖμαι τῆς αἰτίας τῷ τε τοῦτον ἀπορεῖν μαρτύρων καὶ τῷ 10 ἡ βούλησις L rubr 1 ἀπάντων Doxap | ῥήμασιν La 2 ἐπιστεύσατε ClBVa πιστεύετε Doxap | πολλοῖς Doxap 3 οἷον Doxap Ι τῷ scripsi e MLa sed in hoc ῶ ex ὁ corr p, ViCl sed in hoc w ex ὸ corr, Doxap, ut coni Mor τὸ LBVa edd sed „probo Morelli coniec- turam τῷ aut alias leg. διὰ τὸ δεῖω“ Re | δεῖν] νῦν Doxap 4 προσιέναι Doxap | ὅτι καὶ ἀποθνήσκουσιν Cl 6 δὲ BVa Doxap I προκείσεται Doxap 7 ἀπάντων scripsi e MLaViVa πάντων LClB Doxap edd 8 δ’ οὖν L 9 τὸν La sed ὸν in ῶν corr p 10 Ἤδη — 498, 5 βελτίους; praemissis verbis τὸ δ’ αὐτὸ τοῦτο καὶ ἐπὶ τῆς βουλήσεως πεποίηκεν· ἐπειδὴ γὰρ καὶ αὐτὴν αὐτοῦ οὐχ ὁ ἀντίδικος εἰσαγαγεῖν ἔμελλεν, αὐτὸς γάρ, οὐχ ὁ ἀντίδικος ὑπὸ ταύτης ἐβοηθεῖτο, ἀπλῶς εἰσήγαγεν εἰπών citat lo. Doxap. 1. 1. cod. Vat. fol. 256 v Bar. fol. 114 et — p. 499, 15 πολιτικοῦ; praemissis verbis ὧς ἔστιν ἰδεῖν καὶ παρὰ τῷ λιβα- νίῳ ἐν τῷ τοῦ στρατηγοῦ ζητήματι idem cod. Vat. fol. 263 v. Bar. fol. 127 v ad p. 113, 20 καὶ ἐπὶ τῆς — 114, 5 ἔχων ed. Walz. = p. 214, 8 — 13 ed. Speng. | ἤιδη La sed ι inser f | ἀπορῶν τις Μ 11 κρινομένου in ras Va 2 12 αὐτὴ ClBVa 13 ἀφί- εμαι LaVi 14 τε om Doxap προσήκειν ἐκ τῶν εἰκότων εὔνουν εἶναί με τῇ πόλει. τίς γὰρ οὐκ οἶδεν ὧς οὗτοι κινοῦσι τὴν οὖσαν πολι- τείαν καὶ τῆς ἀπούσης ἐπιθυμοῦσιν, οἵτινες ἐν μὲν τῇ καθεστώσῃ φέρονται χεῖρον, ἐλπίδας δὲ ἔχουσιν ἐν τῇ μεταβολῇ βελτίους;

οἷον ὁ τυραννουμένης πό- λεως ἀπερριμμένος ποθεῖ τοὺς νόμους καὶ τὴν ἰσηγο- ρίαν καὶ ταῦτα ἐπανάγειν πειρᾶται. πάλιν ὅτῳ τοὺς νόμους ἰσχύειν οὐ συμφέρει, λύειν ἐπιχειρεῖ τοὺς νό- μους. τίνες οὖν οἱ πολεμοῦντες τοῖς νόμοις; ὧν οἱ πατέρες κατ’ ἐκείνους ἐκολάσθησαν, οἶς ὀφλήματα πρὸς τὸ δημόσιόν ἐστιν, ὧν ἀτιμία κατέγνωσται, οὓς ἐξείργει RIV 488 τὰ βεβιωμένα τοῦ βήματος, | ὅσοι πολλὰ κεκα- κουργηκότες ἴσασιν ὧς μενόντων τῶν νόμων οὐκ ἔστι μὴ δίκην ὑποσχεῖν.

32. Ποῦ τοίνυν με τίθης, ὦ συκοφάντα; τί με πεποίηκεν ἐχθρὸν τῇ πολιτείᾳ; τὸ δεσμωτήριον ᾤκουν; ἐν τοῖς ὀφείλουσιν ἦν; ψήφῳ τῆς παρρησίας ἐστερή- μην; δεδήμευτό μοι τὰ ὄντα; πονηρὸς εἰλήμμην καὶ 12 cf. p. 500, 17; 516, 6. Dem. cor. p. 315, 5 3 τοῖς ἀποῦσιν Doxap Ι οἵτινες] ὅταν MViClVa ὅτ ἂν La om Doxap 4 φέρωνται MLaViClBVa Ι ἔχωσιν LaViCl 5 γενέσθαι post βελτίους Doxap Vat. fol. 263 v. Bar. 127 v | οἷον om Doxap Vat. fol. 263 v. Bar. 127 v οἶος Re Ι δὲ post ὁ Doxap 7 πάλιν δὲ vel καὶ πάλιν Gasda Ι οὕτω Va sed υ eras, Doxap 8 ἰσχύοντας Doxap Ι οὐ συμφέρει et τοὺς νόμους om Doxap 9 οὖν om Doxap 11 ὧν — κατέγνωσται om Doxap 12 πολλοὺς BVa Ι κεκακουργηκότες MLa sed κε antepos Μ Lap 13 μὲν ὄντων Doxap μελλόντων Cl 14 δίκην scripsi e libris Doxap δίκης edd sed „aut δίκην aut δίκας leg.“ Re 15 τιθεῖς La sed ῆ suprascr p τιθεῖς Va τιθεὶς Β τίθησιν Doxap Ι τί inser Cl 2 | με om Cl 16 πόλει Doxap 17 ὀφείλουσιν scripsi e BVa Doxap ὠφληκόσιν LMLaViCl edd Ι ἐστερήμην La sed ε(2) in ras f 18 δεδήμευτό — ὄντα citat Planudes fol 38 Ι δεδήμευτό scripsi e LaViBVa δεδήμευταί LMCl Plan edd δεδήμωταί Doxap | πονηρὸν Doxap | εἰλήμμην La sed η(2) in ras f τὸ πείσεσθαί τι δεινὸν ἐνῆγε πάντα κινεῖν; ἢ τοιοῦτον μὲν οὐδέν, χρηστὸς δὲ ὢν ἐν ἀγνώμοσιν ἐπεδεικνύμην τὸν τρόπον; οὐκ ἐπῃνούμην; οὐκ ἐθαυμαζόμην; οὐ τοῖς ὅπλοις ἐφειστήκειν; οὐ τῶν δυνάμεων ἦρχον; οὐ ζη- λωτὸς ἦν, οὐκ εὐδαίμων; οὐ παρ’ ὑμῖν λαμπρός; οὐ τοῖς ἐχθροῖς φοβερός;

ἔστιν οὖν ὅστις ἂν τοσού- των αὑτὸν ἀγαθῶν ἀποστεροίη; νὴ Δία, ὅ γε οὐκ ὢν αὐτοῦ. διὰ τί γὰρ ἂν σωφρονῶν; τί ζητῶν ἀντὶ τῶν ὄντων; ἐγὼ στρατηγίας παρ’ ὑμῶν ἠξιωμένος ἐπῆγον τῇ πολιτείᾳ δεσπότην ἐν ᾗ τοσοῦτος ἐγεγόνειν; καὶ ὅπως ἄλλος ἐξουσίαν ἄδικον κτήσαιτο, πάντα ποιεῖν ἕτοιμος ᾑρούμην καὶ γενέσθαι καὶ νομισθῆναι;

εἰ γὰρ αὐτὸς ἔμελλον τυραννήσειν, ἐδεξάμην ἂν τύραννος ἀντὶ στρατηγοῦ καταστῆναι, πρᾶγμα δυσσεβὲς ἀντ’ ἐν- νόμου καὶ πολιτικοῦ; τίνος ἐπιθυμῶν; τοῦ τιμᾶσθαι; καὶ τί κάλλιον τῶν παρὰ τοῦ δήμου τιμῶν, ὧν ἄπ- εστιν ἀνάγκη, ἃς μόνας ἄξιον τιμὰς προσειπεῖν; τύραν- νος δὲ κολακεύεται μέν, τιμᾶται δὲ ἥκιστα. ᾧ γὰρ ὁ προσκυνῶν καταρᾶται, ποῦ τοῦτον ἐν τοῖς τιμωμένοις 1 τί Cl γε Μ | πάντας Cl Ι τοιοῦτο ViCl 2 ἐπεδεικνύμην La sed ε(2) ex ι corr p 6 αὐτὸν τοσούτων Β Va | τούτων τῶν ἀγαθῶν Doxap 7 αὑτὸν om Doxap ἑαυτὸν LaVi αὐ- τὸν Cl Ι δι’ Vi | ὅ om Μ ὅσγε LaVi 8 αὐτοῦ L sed ῾ e’ corr αὐτοῦ La sed ’ in ῾ corr p, Cl Doxap ἐν αὑτοῦ Cobet Misc 146 Ι διατί ViCl 9 στρατηγίας — ἠξιωμένος om Doxap 10 πόλει Μ Doxap qui δεσπότην τῇ πόλει praebet cf. p. 513, 4 Ι ἐν — ἐγεγόνειν om Doxap Ι ἐγενόμην BVa 12 ἕτοιμος scripsi e MLaViClBVa ἑτοίμως L edd ἄδικον Doxap Ι ἠρού- μην Vi Doxap | κακός post νομισθῆναι L edd delevi 14 ἐν- νόμου La sed ν(2) inser p, Cl sed ου corr m 2 15 πολιτικοῦ Cl sed λιτικοῦ in ras m 2 16 παρὰ La sed α (1 et 2) in ras f I ἄπεστιν La sed ex ἀποτίναι corr f, Va sed γρ ἀπέστην in marg ἀπέστην Cl 18 δὲ(1)] γὰρ BVa | ὃν Cl 19 ἂν post τοῦτον inserendum coni Gasda Ι τοῖς inserui e LaViClVa om LMB edd θήσει τις; ἀλλ’ ὅπως ἐξείη μοι τρυφᾶν καὶ γυναῖκας ὑβρίζειν καὶ χρήματα ἁρπάζειν; ἀλλ’ οὐκ ἐν τούτοις ἐτράφην τοῖς ἤθεσιν οὐδ’ ἐπαιδεύθην τοιούτων κακῶν ἐρᾶν.

μάρτυρες δ’ ὑμεῖς διὰ τῆς στρατηγίας. ἐνὶ γὰρ δὴ τούτῳ χρηστόν τε εἶναι καὶ ἐκ τοιούτων καὶ κρείττονα ἡδονῶν καὶ διὰ πάντων ἀρετὴν ἠσκηκέναι καὶ ταῖς καλλίσταις ἐσχολακέναι μελέταις καὶ πάντα ἅ τις ἂν αὑτῷ συνεύξαιτο καὶ παισὶν ἐμαρτυρεῖτε. τοῦ μὲν οὖν ἐκ παιδὸς ἐπιτηδεύειν με τὰ βελτίω σύμβολον RIV 489 | εὐμέγεθες ἡ στρατηγία, ταύτην δὲ τίς ἤδη ἔχων καὶ τοῖς μεγίστοις τετιμημένος ἐξ αὐτῶν ἂν τῶν μισθῶν τῆς ἀρετῆς εἰς τὸ κακὸς εἶναι μετέστη καὶ τὰ ἆθλα τῆς καλοκἀγαθίας ἀρχὴν ἐποιήσατο πονηρίας; ἀλλ’ οὐ ταῦτα ποιεῖν αἱ τιμαὶ πεφύκασιν, ἀλλὰ μᾶλλον ἂν τοὺς φαύλους ἀποφήνειαν ἀγαθοὺς ἢ τρέψειαν ἐπὶ θάτερα τὸν βελτίω.

οὕτως ἡ στρατηγία τῶν τε ἔμπροσθεν βεβιωμένων ἆθλον ἦν καὶ παράκλησις τοῦ μᾶλλον ἔχεσθαι τῆς ἀρετῆς. ὁ δὴ τυραννεῖν αὐτὸς οὐκ 5 Plat. Phaedr. p. 246 A 8 cf. t. IV 470, 5; V 51, 5 1 θήσει scripsi e LaViCl θείη LMBVa edd Ι τίς MLaVi BVa edd Ι ἂν post τίς inser Μ 2 | ἐξῄει BVa 3 οὐδὲ BVa 4 δὲ BVa | ἐμοὶ ViVa sed in hoc οὶ ex ὸν corr m 2 et ἐνὶ suprascr m2 5 δὴ om Cl | τούτῳ Cl sed τῳ in ras m2 τοῦ LaVi 7 ἃ τίς ViBVa 8 ἂν om BVa | αὐτῶ LLaViClB edd I παισὶν scripsi cum Cobeto Misc 151 coll 11. 11. πᾶσιν libri edd 9 μετὰ La sed in με τὰ corr f, Vi Mor | σύμβολον Cl sed ο(2) in ras 2 litt m 2 10 δὲ τίς scripsi δέ τίς La δέ τις reliqui libri edd 11 τετιμημένος Cl sed ς in ras m2 12 κακῶς Va 13 ποιήσαιτο Β | τῆς ante πονηρίας L edd delevi 14 ποιεῖν Cl sed ειν in ras m 2 15 τοὺς om Vi | ἢ Μ sed η in ras m 2 16 τὰ βελτίω La sed γρ τοὺς βελ- τίους in marg n, Vi 17 ras 3 — 4 litt ante βεβιωμένων Va | τοῦ Va sed οῦ in ras m 2 18 ὁ — 501, 2 ἑλέσθαι praemissis verbis εἶτα ἐνθύμημα συγκρῖνον τὴν ἐργασίαν πρὸς τὸ ἐπιχείρη- μα καὶ τὸ μᾶλλον ἀπονέμων (corr ἀπονέμον) τῷ ἐπιχειρήματι citat lo. Doxap. l. l. cod. Vat. fol. 264. Bar. fol. 128 | δὴ scripsi e MLaViVa Doxap δὲ ClB δὲ καὶ L edd ἂν δεξάμενος ἐν ἐφολκίου μοίρᾳ τυράννῳ προσκεῖσθαι δοκεῖ ποτ’ ἂν ἑλέσθαι; καὶ πότερον κρεῖττον ἦν ἡγεῖ- σθαι τοσούτων γενναίων ἢ δουλεύειν ἐνὶ διεφθαρμένῳ; καὶ στεφανοῦσθαι μετὰ νίκας ἤ πληροῦν αἰσχρὰς ἡδο- νὰς ἀνθρώπῳ μεθύοντι; καὶ κηρυγμάτων τυγχάνειν ἢ προκυλινδεῖσθαι εἷσθαι δεσπότου;

σὺ δέ, ὦ ῥᾳδίως τοὺς ἄλλους κρίνων, ἆρ’ ἂν ὧνπερ ἐγὼ παρὰ τοῦ δήμου τετυχηκὼς ἐξήμαρτες εἰς τούτους ἃ φῄς ἐμέ; καλῶς γε ποιῶν ἐδυσχέρανας τὸ ῥῆμα. μὴ τοίνυν σαυτῷ μὲν οἴου προσήκειν εἶναι δικαίῳ περὶ τοὺς τετιμηκότας, ἐμὲ δὲ ἐν μέσαις ταῖς τιμαῖς τοὺς πιστεύσαντας προ- δεδωκέναι.

38. Ἠκούετε τοίνυν αὐτοῦ πάντων εὐηθέστατον λέγοντος λόγον ὡς πλείστου τὴν ἐμὴν προσθήκην 1 cf. ad p. 108, 8 6 cf. ad t. ΙΙΙ 134, 6; 291, 5 14 cf. t. IV 694, 17 R 8 παρεπιγραφή· νοεῖται γὰρ ὅτι πρὸς τὴν ἐρώτησιν ἐδυσχέ- ρανεν ὁ διώκων M2 1 προσκεῖσθαι scripsi e MViClVa Doxap cum lacobsio Lect et Gasda coll l. 14 et p. 503, 6 προκεῖσθαι LLaB edd 2 δοκεῖ om Cl δοκῆ Vi | πότ’ LaViClVa | εἱλόμην in ras Cl 2 | καὶ — 9 ῥῆμα praemissis verbis εἶτα ἐπαναλαμβάνει πάλιν τὸ ἀπὸ τοῦ πράγματος ἐπιχείρημα λέγων οὕτως· ἀντὶ πολλῶν ἀγαθῶν οὐκ ἂν φαῦλον πρᾶγμα εἱλόμην καὶ κατ’ κατασκευάξει πάλιν αὐτὸ ἐργασία ἀπὸ τοῦ ἴσου καὶ ἐνθυμήματι ἔστι δὲ τὸ μὲν ἐπαναληφθὲν ἐπιχείρημα τοῦτο· citat lo. Doxap. l. l. cod. Vat. fol. 264. Bar. fol. 128 v 3 τούτων Doxap 4 νίκης Cl I πληροῦν — ἡδονὰς respicit Planudes fol. 38 ἐκεῖνος τὰ πάντα κατ’ ἐπιθυμίαν ὧν τῷ δεῖνι τἀς αἰσχρὰς ἦν αὐτῷ πληρῶν ἡδονάς 6 δεσπότῃ Doxap 7 ἆρα MLaCl Doxap Ι ὧν Β | περὶ La sed ερὶ in ras f, Vi 8 εἰ Doxap Ι οὓς coni Mor Ι φὴς La φὴς reliqui libri Ι ἀφεὶς ἐμὲ Doxap | γε Cl sed γ in ras m2 11 ταῖς om Vi 13 Ἠκούετε scripsi e LaViCl cum Gasda ἠκούσατε ΒVa ἀκούετε LM edd | τοῦ Cl ἐπρίατ’ ἂν ὁ τύραννος καὶ ὡς ἦν μοι δύναμις βουλο- μένω συνάρασθαι. τίς γὰρ οὐκ οἶδεν ὅτι πάντες οἶ πολεμοῦντες οἱστισινοῦν πρίαιντ’ ἂν ἡδέως τοὺς τῶν ἐναντίων στρατηγούς; ἆρ’ οὖν πάντες οἱ στρατηγοὶ διὰ τοῦτο προδόται, πάντες δωροδόκοι, πάντες τοὺς οἰκείους προδιδόντες; οὐκ ἔστιν, ἀλλ’ οἱ μὲν φύσει πονηροὶ πωλοῦσιν αὑτούς, τὰς δὲ τῶν ἀγαθῶν γνώμας οἱ διαφθείραντες ἂν ἡδέως οὐ μεταβάλλουσιν, ἀλλ’ οἶ μὲν εὔχονται γενέσθαι χείρονας, οἱ δὲ μένουσιν ἐπὶ τοῦ κρείττονος.

καὶ οὐ δήπου τὴν ἐκείνων βούλη- σιν ἐν ἐλέγχῳ δεῖ λαμβάνειν κατὰ τῶν ἀγαθῶν. εἴ τις, ὅτε πρὸς τοὺς ἐχθροὺς παρεταττόμην ἀμέμπτως, αὐτο- RIV 490 μόλους ἐκεῖθεν παράγων | ἔκρινέ με προδοσίας εἰδέναι λέγων τοὺς αὐτομόλους πολλάκις τοῦτο παρὰ τοῖς αὑτῶν εἰρημένον· τὸν στρατηγὸν τῶν ἐναν- τίων εἴ τις ἔπεισε γενέσθαι προδότην, ἑτοίμως 1 βούλησις δύναμις La s 1 ἐπρίετ’ Μ sed ε(2) in α corr m2, La ἐπρίαιτ᾿ Vi 2 συναρέσθαι Vi 3 οἷστισιν οὖν La οἷστισιν οὖν Va sed in οἵςτισινοῦν corr m2 Ι ἂν om Cl 5 πᾶσι πρὸ τῶν οἰκείων οὐ διδόντες LaVi πᾶσι πρὸ τῶν οἰκείων οἱ διδόντες Cl sed οἱ in ras m2, BVa 7 αὐτοὺς MLaViClVa sed in hoc ’ e ῾ corr 8 διαφθείροντες MLaVi | ἡδέως scripsi e LaViClBVa ῥᾳδίως LM edd 10 ἐκείνου MClVa 11 ἐν ἐλέγχῳ Va sed γρ ἔλεγ- χον in marg m2 ἔλεγχον Cl ἐπ’ ἐλέγχῳ Gasda coll t. II 533, 6 | δὴ Cl 13 ἐγὼ post παράγων L sed inser, edd sed „malim “ Re delevi εἶτα lacobs Lect | ras 3 litt καὶ?) ante ἔκρινέ L 14 τὴν προδοσίαν post αὐτομόλους L edd sed locum ὃ ἐρεῖ mutilum videri adnotavit Mor delevi Ι τοῦτο L Ι παρὰ Cl sed αρὰ corr m2 περὶ La sed ερὶ in ras p 15 αὑτῶν scripsi αὐτῶν L sed πολίταις ἢ ἄρχουσιν in marg, MCl sed in hoc ῶν in ras m2 BVa edd αὐτοῖς LaVi αὐτῶν ἄρχουσιν coni Re I εἰρημένον Cl sed εἰ in ras m2 | ἀκούσαντας ὅτι post εἰρημένον inserendum et τῶν ἐναντίων delenda coni Re 16 προδότην γενέσθαι ἑτοίμως, τὸν πόλεμον ῥᾳδίως ἄν ἤνεγκαν coniRe | ἕτοι- ἑτοίμως μον Cl ἕτοιμον Va ἂν ἤνεγκεν, εἰ ταῦτα λέγων ἠξίου με δοῦναι δίκην, ἔστιν ὅντινα ἔπειθεν ἄν; οὐχ οὕτω γέ τις ἀνόητος.

ὃς οὖν οὐκ ἂν ἔδοξε τοὺς πολεμίους φιλεῖν τῷ περὶ πολλοῦ τοῦτ’ ἂν ἐκείνους ποιεῖσθαι, κεκοινωνη- κέναι δόξει τῆς τυραννίδος, ἐπειδὴ τῷ τυράννῳ μέγα τοῦτ’ ἂν ὑπῆρξε τὸ προσλαβεῖν ἐμέ; ἀλλ’ οὐδ’ ὅστις γυναικὸς ἐρᾷ σώφρονος, ἀπὸ ψιλῆς τῆς ἐπιθυμίας ᾔσχυνε τὴν οὐδ’ ἐπισταμένην τὸν ἐραστήν.

μὴ οὖν ὧς ἐκεῖνος ἠβούλετ’ ἂν μεθ’ ἡμῶν ἀδικεῖν λέγε, ἀλλ’ εἰ συναδικεῖν εἱλόμεθ’ ἂν ἡμεῖς ἐκείνῳ δείκνυε. μηδὲ κρῖνε μὲν ἐμέ, κατηγόρει δ’ ἐκείνου. νῦν γὰρ οὐκ ἐν ταῖς ἑτέρων βουλήσεσι δεῖ κριθῆναι τὴν ἐμὴν πονη- 1 ἂν ἤνεγκεν scripsi e Cl sed `et΄ et εν in ras m 2, BVa ἂν ἤνεγκαν MLa sed in hoc ν(3) eras ἂν ἤνεγκα Vi ἀν- ήνεγκαν L edd | λεγόντων MLaViClBVa | ἠξίωμαι Vi 2 „fort. ἀλλ’ οὐχ. verum locum hunc non intelligo. sine dubio compluscula“ Re 3 οὖν inserui e MLaViCl om LB Va edd | ἐμὲ δηλονότι in marg lineae ἔδοξε — 4 ἐκείνους Va 2 | „ὡς κἀμὲ δόξαι τοὺς πολεμίους φιλεῖν τῷ περὶ πολλοῦ τοῦτ’ ἐκεί- νους ποιεῖσθαι, κεκοινωκέναι δ’ αὖ δόξαι τῆς τυραννίδος nemo erit tam fatiius qui me continuo hostes amasse (i. e. partes hostium amplexum esse) existimet, quod illi hoc plurimi fe- cissent. tyrannidis autem me participem fuisse credat, quia tyranno maxime expedivisset me in societatem consiliorum su- orum accepisse“ lacobs Lect | τὸ La sed post o ras, Vi 4 περιπολλοῦ Va | τοῦ, τ·ἂν Cl | ἂν inserui e MLaViClBVa om L edd Ι „fort. εἶτα κεκοινωνηκέναι ἂν δόξω“ Re κεκοινωνη- κέναι La sed ε(1) in ras 2 litt f | ἂν post κεκοινωνηκέναι L edd delevi 5 δόξει scripsi e MLa sed in hoc ει ex η corr s δόξη LClBVa edd δόξης Vi Ι τῆς om Vi | ἐπειδὴ La sed ει ex ι corr s | μέγα τοῦτ’ ἂν ὑπῆρξε scripsi e MLaViBVa μέγ’ ἂν ὑπῆρξε τοῦτο LCl edd 7 τινος Gasda at cf p. 426, 15 8 οὐδὲ LaViClBVa Ι τὸν om BVa 9 ἐβούλετ’ LCIB edd 1 ὑμῶν L 10 εἱλόμεθα ἡμεῖς coni Gasda | ἐκεῖνο MLaViCl | μὴ δὲ libri 11 κρῖνε libri edd cf. t. III 186, 16; IV 143, 3; V 400, 13; 404, 2 | δὲ BVa | ἐκεῖνο Vi ρίαν, ἀλλ’ αὐτὴν ἐφ’ ἑαυτῆς τὴν γνώμην τοῦ στρατη- γοῦ, ἣν οὐκ ἔχων δεῖξαι φαύλην μὴ συκοφάντει τῇ του τυράννου.

42. Ἀλλὰ μὴν πρός γε τὸ φάσκειν εἶναί μοι δύνα- μιν βραχὺς ἐξαρκεῖ λόγος. εἰ μὲν γὰρ ὧν ἐστιν ἀνθρώ- ποις δύναμις, ταῦτα καὶ δὴ πράττουσιν εὐθύς, συμ- RIV 491 βέβλημαί τι τῷ τυράννῳ, Ι πεπονήρευμαι, δίκην ὀφείλω, λαμβάνετε· εἰ δὲ μὴ τὸ βούλεσθαι τῶν ἔργων ἡγήσεται, τοῦ γε δύνασθαι πλέον οὐδέν. ὁ μὴ βου- λήθεις οὐκ ἠδίκηκεν. ὥστε ποῦ δίκαιος εὐθύνεσθαι ὅ γε μόνον δυνάμενος;

τῷ κυβερνήτῃ ῥᾷστον τὴν αὑτοῦ ναῦν περὶ τοῖς προβόλοις διαφθεῖραι. ἆρ’ οὖν ταῦτα οἱ κυβερνῆται ποιοῦσιν; οὔ. διὰ τί; ὅτι μὴ βού- λονται. τοῖς ἱερεῦσι ῥᾷστον ἀπάντων ἐκ τῶν ἀναθη- μάτων τρυφᾶν. ἆρ’ οὖν ταῦτ’ ἀδικοῦσιν οἴ γε οὐ πο- νηροὶ κατ’ αὐτὸ τὸ δύνασθαι. ἥκιστά γε. τοῖς δικασταῖς 12 Dem. Chers. p. 104, 28; Phil. IV p. 148. 11; Aristog. I p. 796, 14 4 ἡ δύναμις L rubr 1 γρ ἀφ’ ἑαυτῆς καὶ κάλλιον in marg Va 2 2 τὴν Μ sed ῆ suprascr, LaViClBVa 5 ὃς La ὅσ’ Vi 6 δὴ καὶ Μ 7 λέγει ἔνθεν in marg lineae a voce τυράννῳ incipientis Va 2 8 λαμβάνεται La sed αι in ε corr y Ι δ’ ἂν MViClB Va δ’ ἃν La 9 ἡγήσεται in marg Cl 2 ἡγήσηται MLaViVa et coni Mor Not f. VII Ι ἡγήσεταί του coni Re τοῦ scripsi e MClBVa coll t. IV 118, 14 τοῦτο LLa edd τοῖς Vi τό coni Mor Not τοῦτό γε τὸ lacobs Lect | δύνασθαι La sed αι in ras f | ὁ — 11 δυνάμενος om LaViClBVa | ὁ inserui e Μ om L edd 10 οὐκ om Mor Ι ἠδίκηκεν scripsi e M ἠδίκηκας L edd μὴ γὰρ βουληθεὶς οὐκ ἠδίκησας coni Re 12 αὐτοῦ libri edd Ι παρὰ Cl sed in περὶ corr, Β Ι ἄρ’ Vi 13 διατί LMVi ClVa Ferr 16 ταῦτα LViVa edd ταὐτά Β 16 τὸ om Ferr Mor sed hic inserendum coni | γε in ras Laf γνῶναι τὰ μὴ δίκαια ῥᾷστον, διὰ δὲ τὸ τὰ δίκαια τι- μᾶν τοιαύτην τὴν ψῆφον τίθενται.

καὶ τί δεῖ τἄλλα λέγειν; ἀλλὰ τὸ τὸν οἰκέτην ἀποκτεῖναι καθεύδοντα καὶ τὸν υἱὸν ἀποπνῖξαι καὶ πρός γε αὑτὸν ἀποσφάξαι πόνων πολλῶν ἂν χρῄζοι καὶ πραγματείας; καὶ τί τού- του, ὦ ἄνδρες, ῥᾷον; ἕκαστος οὖν ἡμῶν ὁ μὲν τοῦτο, ὁ δὲ ἐκεῖνο πεποίηκεν, ὁ δὲ πάντα ἐφεξῆς; καίτοι γε χρῆν, εἰ τὸ δύνασθαι πράττειν ἔπειθεν. ἀλλ’ οὐχ αἱ δυνάμεις ἐμποιοῦσιν ἀνθρώπῳ τὸ βούλεσθαι, τῷ βού- λεσθαι δὲ ὑπηρετεῖ πανταχοῦ τὸ δύνασθαι.

45. Καὶ νῦν ὁ πονηρὸν οὐκ ἔχων ἐμὲ προσειπεῖν ληρήσει περὶ τὴν δύναμιν, οὐ μὴν οἷς γε ἐμαυτὸν ἐξαιροῦμαι τῆς αἰτίας ταῦτα λῆρος, ἀλλ’ ἀλήθεια πραγ- μάτων. τι γὰρ τῶν ἐπειδὴ κατέσχεν | ἐκεῖνος τὰ RIV 492 πάντα πεπραγμένων ἐμοὶ τὸ τοῖς τετολμημένοις ἥδε- 15 σθαί με μαρτυρεῖ; τὴν ἀκρόπολιν ᾤκουν; δορυφόροις ἐχρώμην; συνειστιώμην τῷ τυράννῳ; βουλῆς ἐκοινώ- 1 ras 2 — 3 litt ante γνῶναι Cl | ῥᾷστον L sed γρ ῥᾳστώνη suprascr ῥαστώνη Μ sed γρ ῥᾷστον ἡ in marg m, La sed’ eras, ViClBVa I τὰ om Vi Ι νικᾶν Ferr Mor 2 ἐκφέρονται Μ sed γρ΄ τίθενται in marg m Ι τἆλλα La τἆλλα Vi τ’ ἄλλα Ferr Mor 4 ἀποπνίξαι libri edd Ι καὶ — ἀποσφάξαι om Cl Ι αὐτὸν LaViVa eed in hoc ’ in ῾ corr 5 ἂν om Cl | χρῄζοι scripsi e L sed η supra οι, Μ sed οι ex η corr m, Β χρήζοη Va χρήζῃ La Vi edd χρήζει Cl Ι καὶ (2) — 6 ῥᾷον citat Planudes fol. 38 6 δικασταὶ MBVa cf. ad p. 480,8 | ἡμῶν scripsi e LaVi ClBVa ut coni Mor ὑμῶν LM edd 7 γε om LaViClBVa γ’ Mor Re 8 ἐχρῆν LaVi Mor Re Ι βούλεσθαι τὸ ante δύ- νασθαι LaVi, βούλεσθαι Cl 9 τῷ scripsi e LaVi ut scriben- dum coni Gasda, nisi ὑπηρετεῖ cum ὑφηγεῖται mutetur τὸ L MBVa sed in hoc ὸ in ῶ corr m 2, edd ἐν τῶ Cl 10 πανταχοῦ ὑπηρετεῖ Vi Ι ὑπηρετεῖται Cl | τὸ scripsi e LaViCl ut coni Gasda τῷ LMBVa sed in hoc ῶ in ὸ corr m 2, edd 11 πονηρὸς Ferr Mor 12 εἴς Ferr Mor Ι τε LaVi 13 ἀληθείᾳ coni Re 15 τὸ] τότε lacobs Lect 16 μοι Β | δορυφόροις ἐχρώμην in ras Cl2 17 συνειστίων Cl et γρ΄ in marg Va2 νοῦν; φροντίδων; ἀπορρήτων; λόγων; ἔργων; τὰ μὲν ἔπειθον, τὰ δ’ ὑπήκουον; ἐξέπεσέ τις τῆς πόλεως δι’ ἐμέ; χρημάτων ἐγυμνώθη; γυναικὸς ἐστερήθη; κώνειον ἔπιεν; εἶπέ τις τῶν φερόντων ἄνωθεν ἐπιτάγματα τοῦ- το τοῦ τυράννου, τοῦτο τοῦ στρατηγοῦ; τοὺς ὁπ- λίτας αὐτῷ παρέδωκα, τῶν τοξοτῶν τινας; ἐκαρπωσάμην τὴν ἐν τῇ τυραννίδι παρανομίαν;

ἔστιν οὖν οὕτω τις ἄθλιος ὅστις τῆς ἐκ τοῦ πράγματος ἀσεβείας μετασχὼν ἐν ᾧ τῶν ἡδίστων ἦν ἀπολαύειν τὴν κοινωνίαν ἔφυ- γεν ἄν, ὥσπερ ἄν, εἴ τις τοῖχον σὺν ἄλλῳ διορύξας καὶ τῶν φόβων τὸ μέρος ὑποστὰς εἶτ’ ἐνὸν ἐπὶ τῆς ἀσφαλείας νέμεσθαι τῶν ἐπίπλων, ἐφ’ ᾧ πάντα ἐκιν- δυνεύετο, μὴ βούλοιτο;

τί οὖν, ὦ κακόδαιμον, την- άλλως ἐκακούργεις; τί δ’ ἐν τοῖς χαλεποῖς ἵστης τὴν κοινωνίαν, ἀλλ’ οὐκ ἐκτείνεις μέχρι τοῦ κέρδους; τοὺς δὲ κοινωνούς, ὦ ἄνδρες, τῶν ἐμποριῶν οὕτως ὁρᾶτε ποιοῦντας; τὴν θάλαττάν τις ὑπομείνας καὶ τὰ τῆς θαλάττης κακὰ καὶ τῶν ὅρμων ἐπιλαβόμενος ἀπῆλθεν οἴκαδε κεναῖς ταῖς χερσὶ τῶν καρπῶν ἄλλῳ παραχω- ρῶν;

ἀλλ’ ἐγὼ μόνος ἀνθρώπων τύραννον ἐποίουν ἐπὶ τῷ μηδὲν εἷναί μοι μέρος τῶν τῆς τυραννίδος ἡδέων; καὶ τίς ἂν πιστεύσειε; πολὺ γὰρ μᾶλλον εἶχε λόγον οὐ συγκαταπράξαντα τὴν δυναστείαν καρποῦ- 2 τά ViVa | δὲ Cl 4 ἔπινεν Va sed ν eras | εἶπε τίς Β Va 7 τίς LaClVa edd 10 σὺν ἄλλῳ διορύξας scripsi e MLaViBVa διορύξας σὺν ἄλλω LCl edd 12 νέμεσθαι τῶν ἐπίπλων in suspicionem vocavit Gasda Ι ἐν Cl | ταῦτα ante πάντα BVa I πάντα] ταῦτα Cl 13 τηνάλλως Μ sed λ(2) inser m 2 τὴν ἄλλως La τηνάλως LClVa 14 ἵστη Cl 16 δικασταί BVa cf. ad p. 480, 8 17 θάλατταν τίς BVa 18 θαλάσσης Cl I δεινὰ BVa I καὶ om MLaViCl | λαβόμενος ClBVa 19 καρπῶν La sed ρπ in ras f 20 ἐποίουν in marg inser Cl2 om Β 22 ἂν εἶχε aut ἔχει scribendum coni Gasda σθαι γεγονυῖαν ἐθέλειν ἢ τοὺς ὑπὲρ τοῦ γενέσθαι πε- πονηκότα πόνους ἐν τῷ καιρῷ τῆς ἀπολαύσεως φυγεῖν τὴν μετουσίαν.

νῦν δὲ τῇ μὲν στρατηγίᾳ ἐφ’ ἦς ἦν ἔβλαπτον τὴν τυραννίδα, τοῖς δ’ ἀπὸ τῆς τυραννί- δος οὐκ ἐχρώμην ἀντὶ τῆς στρατηγίας. ἐκεῖνο δὲ πῶς οὐκ ἄτοπον τοὺς μὲν τῷ τυράννῳ συνόντας ἐπ’ αὐτῷ I τούτῳ τετιμωρῆσθαι, τὸν δ’ ἀποδράντα τὴν RIV 493 συνουσίαν μὴ τούτῳ χρηστὸν ὑπειληφέναι, ἀλλὰ τοῖς τἀναντία τετολμηκόσιν ὁμοίας ἀξιῶσαι τῆς δόξης;

50. Τί οὖν τοῦ συνειδέναι τὸ τεκμήριον; ἄλλος, φησίν, ἧκε μηνύσων τὴν τυραννίδα καὶ οὗτος ξένος, σὺ δ’ ἐσίγησας. οὐ γὰρ ἐνῆν, ὦ θαυμάσιε, τὸν οὐ προαισθόμενον βοᾶν. αὐτὸ δὲ τὸ μὴ λαβεῖν αἴσθησιν τῶν τεχνικῶς κακουργούντων, οὐ τῶν ἀγνο- ησάντων ἀδίκημα. εἰ δ’ ἐμὸν ἀδίκημα τοῦτο, διὰ τί μόνου, πρὸς θεῶν; μόνῳ γὰρ προσήκει μοι κήδεσθαι τῆς πόλεως, τοὺς δ’ ἄλλους πολίτας ἀφίεσθαι τῆς προ- νοίας;

καὶ τί λέγω τοὺς πολίτας; οἱ λέγοντες οὗ- τοι καὶ παριόντες καὶ γράφοντες καὶ πείθοντες καὶ τὴν τῶν ὅλων φυλακὴν ἐν ταῖς αὑτῶν φωναῖς εἶναι λέγον- τες καὶ εἰ μὴ λήψονται στεφάνους ἀγανακτοῦντες διὰ 10 τὰ ἀπ’ ἀρχῆς ἀπαρχῆς Μ) ἄχρι τέλους LM 2 πεπονηκότας LaVi 3 τὴν μὲν στρατηγίαν MLaViClB Va Ι οἷς LaViCl 4 τῆ τυραννίδι MLaViaBVa | δὲ LaVi 5 τῆς om Vi 7 τετιμώρησθε La sed ε(2) in ras f τε- τιμωρεῖσθε Vi Ι ἀποδράσαντα Vi 8 οὐσίαν Vi | τοὺς τἀναντία τετολμηκότας MLaVi τοὺς τἀναντία τετιμηκότας ClBVa 9 μιᾶς MLaViClBVa et γρ in marg L 10 τὸ inserui e La ClVa om LMViB edd 12 δ’ inser Va | ἐσίγας MLaViB Va sed in hoc ἑ inser m 2 Ι ἦν BVa 14 οὐ om LaVi οὐδὲ Cl 15 τὸ ante ἀδίκημα (1) Cl Ι δὲ LViClBVa Ι διατί LViClBVa 17 δὲ Β edd 19 παριόντες scripsi auctore Markowskio παρόντες libri edd 20 τῶν inser Va 2 | αὐτῶν L edd 21 καὶ scripsi e MLaViClBVa κἂν L edd Ι διατί ViB τί νῦν οὐκ ἐπὶ τοῖς αὐτοῖς κρίνονται; καὶ γὰρ αὐτοὶ τῶν οὐκ αἰσθομένων μέν εἰσιν, ἐν δυνάμει δὲ παρ’ ὑμῖν.

ἀλλ’ ἐῶ καὶ τοὺς ῥήτορας, ὁ δὲ ἄρχων οὑ- τοσὶ καὶ οἱ πρυτάνεις καὶ ἡ τὰ πλεῖστα διοικοῦσα βουλὴ τί μὴ πρὸς τὰς αὐτὰς αἰτίας ἄγονται; ἀλλ’ οὐχ οὗτοι κακῶς ἔξω τῆς αἰτίας εἰσίν, οὐ μὰ τοὺς θεούς, ἀλλ’ οὐ καλῶς ἐν ταῖς αἰτίαις ἐγώ. πόσοι γάρ, ἐξ ὅτου πόλεις οἰκοῦνται, μεῖζον φρονήσαντες τῶν ἄλλων ἐπ- έθεντο τοῖς νόμοις; οὐδ’ ἂν ἀριθμήσαι τις. πόσοι πρὶν ἐπιτελέσαι τὴν γνώμην ἑάλωσαν; οὐκ ὀλίγοι. πάντας οὖν οἱ στρατηγοὶ πρὸ τῶν ἄλλων εἶδον; οὐκ ἐστιν, ἀλλὰ τὸν δεῖνα μὲν ὁ στρατηγός, τὸν δεῖνα δὲ ὁ ῥή- τωρ, τὸν δέ τις τῶν ἐργαζομένων ἐπ’ ἀγορᾶς, τὸν δὲ RIV 494 οἰκέτης, τὸν δὲ γυνή, | τὸν δὲ ὅπως ἄν, οἶμαι, τὰ τῆς τύχης συμπέσῃ. ὥσπερ γὰρ τοῖς θησαυροῖς ἐντυγχάνουσιν οὐχ οὓς ἄξιον πλουτεῖν, ἀλλ’ οἷς ἂν ὁ δαίμων διδῷ, οὕτω καὶ τὰς τοιαύτας παρασκευὰς πρὸ τῶν ἐν ἀξιώματι τῶν πολλῶν τις εὑρεῖν εὐτύχησεν.

53. ἔχει δέ πως καὶ λόγον τοῖς οὐ πολλοῦ τινος ἀξίοις ἢ τοῖς ἐν σχήματι τὰ τοιαῦτα παρέχειν αἴσθησιν. τὸ 6 cf. p. 512, 1 20 cf. ad t. III 464, 13; IV 123, 5; 268, 9 1 κρίνονται La sed αι in ras f Ι καὶ ante αὐτοὶ Vi 2 αἰσθανομένων MViBVa | μὲν inser Va 2 om Cl 3 καὶ om Μ 6 οὔτοι τοι Cl I ἔξω inserui e libris om edd ἐκτὸς in- serendum coni Re, ἄπεισιν pro εἰσὶν scribendum lacobs Lect 1 αἰτίας Cl sed αἰ in ras m 2 7 καλὸς Ferr Mor | ἐξότου libri edd 8 μεῖζον scripsi e MLaViBVa μείζω LCl edd | ἄλλων ἄλλων scripsi e ClB πολλῶν Va πολῶν Vi πολλῶν LMLa edd | ἐπέθεντο scripsi e MLaViBVa ut coni Re ἐπείθοντο LCl edd 9 ἀριθμῆσαί τις LLaViClBVa edd 10 πάντας Cl sed α(2) ex ε corr m 2 13 δὲ τίς ClBVa 15 ἐμπέσῃ Μ edd 17 δ΄ μο La sed μο in αἵμων corr p 18 τίς MLaViB Va τι Cl Ferr Mor sed hic τις coni | εὑρὼν MBVa 19 πως reposui e libris που edd 20 σχήμασι LaVi μὲν γὰρ φοβοῦν ὁ κακουργῶν πειρᾶται λανθάνειν, οὗ δὲ καταφρονῆσαι πρόσεστι, πρὸς τοῦτον ἀνίησί τι τῆς ἀκριβείας. ἂν ἀκούσῃ τὸν στρατηγόν, ἔφριξεν, ἂν τῶν ἀνωνύμων ὁντινοῦν, ἐθάρρησεν. οὐκοῦν ἐκεῖ μὲν ἐφυ- λάξατο, ἐνταῦθα δέ τι καὶ παρημέλησεν. εἶθ’ οὕτω παρεγυμνώθη τι τῶν κεκαλυμμένων.

τοιοῦτό τι καὶ περὶ τοὺς κακουργοῦντας τῶν οἰκετῶν συμβαίνει. οἱ γὰρ ὑφαιρεῖσθαι τὰ τῶν δεσποτῶν ἐπιχειροῦντες ὑφ’ ὧν οὐκ ἄν τις ᾠήθη πολλάκις ἐμηνύθησαν, ὁ δὲ ταμίας οὐκ ᾔσθετο. καί, νὴ Δία γε, τῶν γειτόνων τις ἔγνω τὴν ἐπιβουλὴν πρὸ τῶν ὁμοδούλων. τί οὖν θαυ- μαστὸν εἰ κἀν τοῖς κοινοῖς τῆς πόλεως ἴσον τι γίγνε- ται καί τις ἐπιβουλεύων τοῖς νόμοις ὅν ᾤετο κωλύσειν λαθὼν ᾧ μελήσειν οὐκ ἐνόμιζε, τούτῳ κατέστη δῆλος.

Ξένος ἧκεν ἐρῶν. εἰκότως. οὐ γάρ, εἴ τις ἐπιβουλεύει πόλει, καὶ τὴν παρασκευὴν δι’ ἧς ἡγεῖται κρατήσειν, ἐν ταύτῃ ποιεῖται τῇ πόλει. τουτὶ γὰρ ἂν εἴη θανατῶντος, οὐ τυραννίδος ἐρῶντος. τίς γὰρ οὐκ ἂν ὑπείδετο πλῆθος ὁρῶν σωμάτων ἀθροιζομένων, 2 Plat. Theaet. p. 150 A 1 πειρᾶτε La sed αι supra ε p 2 τι om Cl 3 τὸν ἀνώ- νυμον Cl 4 ὁντιναοῦν MBVa cf. p. 491, 12 | ἐθάρρησεν scripsi e LaBVa ἐθάρσησεν LMViCl edd cf. p. 514, 16; 427, 5; t. II 35, 15; IV 444, 8; V 320, 7; 479, 6; | οὐκοῦν — 5 παρημέλησεν om Β 5 τοι Cl 6 τί MClVa Ι κεκωλυμένων LaVi Ι τοιοῦτό τι scripsi e LaViBVa ut coni Re τοιοῦτόν τι Μ τοιοῦτό τοι LCl edd 7 κακούργους MLaVi 9 voce ὧν des La fol, 35; voce κρινομένου p. 517, 11 inc fol. 36; media duobus foliis amissis perierunt 10 τίς MViVa edd 12 κἂν ViClB | καινοῖς Vi I τῶν πόλεων Β Ι ἶσον ViClVa | τί MViBVa | γίνεται Β edd 13 κωλύειν Μ sed σ inser m 2, ViClVa sed in hoc ras 1 litt post υ 14 τοῦτο Va 16 ἐπιβουλεύσει Vi | τῇ ante πόλει ὑφωρᾶτο edd delevi 19 ὑπείδετο L sed ὑπώπτευσεν in marg | ἂν οὐχ ὑπείδετο Μ πλῆθος ὅπλων κατασκευαζομένων, συμπόσια, συλλόγους, τοὺς διαθέοντας, τοὺς κολακεύοντας, πάντα ἀπλῶς ὧν RIV 495 δεῖ τοῖς περιεσομένοις | τοῦ δήμου;

διὰ δὴ ταῦ- τα νόμοις μὲν ἐπιβουλεύουσιν, ἑτέρωθι δὲ ὧν δεῖ πρὸς τὸ ἔργον ἑτοιμάζουσι καὶ τοὺς μὲν ἔλαθον ὧν ἐπιθυ- μοῦσι γεγονέναι δεσπόται, τοῖς δὲ καταφανεῖς ἐγένοντο παρ’ ὧν ὥρμηντο. μὴ τοίνυν ἃ τῇ τοῦ πράγματος φύσει συμβαίνειν εἴωθε, ταῦτ’ ἐπὶ τοὺς στρατηγοὺς δῷς ἰσχύειν.

57. Καὶ τὸν ξένον, φησίν, ἀπέσφαξας φέρον- τά τι πρὸς ἡμᾶς ἀπόρρητον. πρόσθες ὅτι τοῦ νό- μου τοῦτο κελεύοντος. καὶ τούτους ἐρώτησον, πό- τεροι τυραννίδα ποιοῦσιν, οἶ τοὺς ὄντας ὑμῖν νόμους βεβαιοῦν οἰόμενοι δεῖν ἢ οἵτινες τοὺς βεβαιοῦντας κρί- νοῦσι; γένοιτ’ ἄν τι τούτου καινότερον; ἡ μὲν γραφὴ τυραννίδι με συνάρασθαί φησιν, ἡ δὲ ἀπόδειξις τὸ πεπεῖσθαί με τοῖς νόμοις ἐστί. καὶ τὸν αὐτὸν τυράν- νου τε σύμμαχον καλοῦσι καὶ φύλακα τῶν νόμων. τότ’ ἂν εἰκότως ἐκρινόμην, τότ’ ἂν ἐμισούμην δικαίως, εἰ τόν τε νόμον εἰδὼς καὶ τὸν ξένον ὁρῶν τὴν τοῦ ξένου φωνὴν ἔμπροσθεν ἦγον τοῦ νόμου.

ὅλως δὲ 16 cf. p. 490, 12 2 οἷς Μ sed in ὧν corr m 2, ViClBVa 4 νόμοις scripsi coll p. 509, 13 ἄλλοις libri edd „sed malim τοῖς ὁμοφύλοις aut τοῖς ἀστοῖς“ Re I ἑτέρωθεν BVa 6 γεγονέναι δεσπόται VaCl sed γεγονέναι inser Va et in marg Cl2 | δεσπόσαι MVi Ι ἐγίνοντο Cl 9 δῶς Μ sed co ex ὁ corr m2, Va sed ς in ras δὼς Vi sed ω in o ras corr 11 πρόσθες — 17 ἐστί praemissis verbis καὶ τὴν ἀντίληψιν δὲ ἀπλῶς εἰσήγαγεν, ἐπεὶ καὶ αὐτὴ οὐχὶ τῷ κατηγόρῳ ἥρμοζεν. ἔχει δὲ καὶ αὕτη οὕτως· citat lo. Doxap. l. l. cod. Vat. fol. 256 v. Bar. fol. 114 v 12 τοῦτο inserui e Doxap om libri edd | πότερον ViClB Doxap 15 ἄν Va sed" in ras m2 | τούτων Doxap 16 τυραννίδος Doxap Ι μὲν Vi 17 πεσεῖσθαι Β πείθεσθαι Doxap 18 καλοῦσι] εἶναι λέγουσι Cl 21 φόνου Cl τί δεῖ γράφειν τοὺς νόμους, εἰ τῶν πραγμάτων ἡκόν- των ὑπὲρ ὧν ἐτέθησαν εὐχερῶς αὐτ’ οὑς ὑπερβησόμεθα; πῶς δὲ οὐ γελοῖον ἐν τοῖς αὐτοῖς δικαστηρίοις τοὺς μὲν ὡς ὑπεριδόντας τῶν νόμων, τοὺς δὲ ὡς ἀκολουθή- σαντας τοῖς νόμοις δοῦναι δίκην; εἶπέ τι φέρειν ἀπόρ- ῥῆτον; ὁμολογῶ. ἐγὼ δ’ οὐ προσεῖχον; ὁμολογῶ.

πρῶ- τον μὲν γὰρ ἡ πρὸς τὸν νόμον αἰδώς, ἔπειτα ὁ πρὸς τὴν ὄψιν θυμός, τὸ ξένον ἐν μέσοις ὑμῖν τὰ ὑμέτερα ἐκμανθάνειν τῷ κολάζειν προσῆγε μᾶλλον ἢ τοῖς ἐκεί- νου προσέχειν ῥήμασιν. ἔπειτά με καὶ τοιαύτη τις ὑπό- νοια, νὴ τοὺς θεούς, εἰσῄει· ὁ ἄνθρωπος οὗτος ἥκει μὲν ἐχθροῦ γνώμῃ καὶ παρεκινδύνευσεν ἐπὶ τῷ τὰ τῆς πόλεως εἰδὼς ἀπελθεῖν, ἁλοὺς δὲ πλάττει τὸ τῶν πολ- λῶν. τί δὲ τοῦτο ἔστιν; ὁ σαφῶς ἐγνωκὼς ὅτι τεθνή- ξεται πλάττει λόγους ἐπὶ τῷ τὸ παρὸν διακρούσασθαι καὶ ταράττει τοὺς ἑλόντας αἰτίαις ψευδέσιν ἐφ’ ἑαυ- τούς.

ἐκ μέσων οὖν ἁρπάσαντες οἱ δυσμενῶς τισιν Ι ἔχοντες δέουσι, στρεβλοῦσι, βασανίζουσι, πᾶσαν RIV 496 ἰδέαν κακῶν προσάγουσιν ἐξ ὧν στάσεις ἐθέλουσι φύεσθαι καὶ ὅσα φέρουσιν αἱ στάσεις. ἡγοῦνται γὰρ ἐν τοῖς κοινοῖς θορύβοις ἢ τὴν σωτηρίαν ἥξειν ἢ βρα- δυτέραν τὴν τελευτήν. καί πως καὶ τὸ συνεπισπᾶσθαι 1 τοὺς om Β 4 ἅλως Μ 5 εἷπε τί Cl | φέρων Vi 6 ὁμολογῶν BVa | δὲ LClBVa | ὁμολογῶ om Cl 8 ἡμέτερα Β Va 9 τὸ Μ Ι ἐκείνου om Vi 10 προσέχειν om ViClBVa | καὶ τοιαύτη με BVa Ι τίς ViVa 11 νὴ τοὺς θεούς om Μ | τοῖς ἐκείνου ῥήμασιν post εἰσῄει MVi 13 ἀλλ’ ὅδε Vi | τὰ Μ 15 πλάττει — διακρούσασθαι citat Planudes fol 38 | τὸ om Mor 16 ψευδέσιν Cl sed σιν in ras m 2 Ι ἐφ’ Cl sed in ras m 2, Va sed ὑ supra ἑ m 2 | ἑαυτούς Cl sed ἑ in ras m 2 17 ἐν αἷς ante ἐκ Μ | οὑν om Μ 18 στρεβλοῦσι δέουσι BVa 22 τὴν om ViClVa Ι καί ex ἤ corr Va 2 | καὶ τὸ om Cl Ι τῶ Μ sed ῶ in ὸ corr m 2, Vi | συνεπισπᾶσθαι scripsi e MViBVa συνεπισπά- σασθαι LCl sed in hoc ι(1) ex ε corr m 2 et σα in ras, edd τοὺς ἔξω τῆς αἰτίας ἔχει τινὰ τοῖς δικαίως ἀπολουμέ- νοις ἡδονήν.

ἔνα τούτων ἐνόμιζον καὶ τὸν ξένον ἐκεῖνον καὶ τῇ πρὸς τὴν πόλιν προνοίᾳ τῇ παρὰ τῶν νόμων ὀξέως ἐχρησάμην, μή τι ῥῆμα ψευδὲς ἐμπεσὸν ἀνατρέψῃ τὰ πάντα. εἰ δ’ οὐκ ὀρθῶς ἐδόξαζον, ἥμαρ- τον, οὐκ ἠδίκουν. πολὺ δέ, οἶμαι, διέστηκε κακῶς ὑπο- λαβεῖν ἢ τύραννον ἀγαπᾶν καὶ οὐ ταὐτὸν δήπου στρα- τηγὸς εὔνους καὶ μάντις. ὁ μὲν οὖν φόβος ὅν ἐφο- βήθην εὐνοίας ἦν, τὸ δὲ μηδὲν ἀγνοῆσαι τῶν ἐσομέ- νῶν ἄλλης ἐδεῖτο τέχνης.

62. Ἔτι τοίνυν αὐτὸς ἐκεῖνος παρεῖχε τὰς ὑποψίας, ὅς ἀφεὶς ἐμὲ καὶ τοὺς πρυτάνεις καὶ τὰς ἄλλας ἀρχὰς τὴν ἐκκλησίαν τὸν νόμον ὑπερβαίνων ἐώρα καὶ τῶν λεγομένων καὶ κυρουμένων ἠκροᾶτο. τοῦ δὲ μηνύοντος οὐ σκευωρουμένου τί ποτ’ ἦν; ἐλθεῖν ἐπὶ τὸ στρατή- γιον, εἰπεῖν ὅτι βούλοιτο συγγενέσθαι τῷ στρατηγῷ, καταμόνας ἐντυχεῖν, διαλεχθῆναι, διηγήσασθαι, διδάξαι πῶς ἔφυ τὸ κακόν, ποῖ πρόεισι, τίς ὁ τύραννος, τίνες οἱ συνεργοί, μὴ πρὶν ὀνῆσαι τὸν δῆμον, βλάψαι τῇ 1 ἀπολλυμένοις MVi ἀπολλουμένοις Cl2 τούτων Va sed e τοῦτον corr m2 3 τῇ om Cl Ι περὶ Vi Va sed in hoc in παρὰ corr m 2 4 ἰσχύι aut ὀργῇ post νόμων excidisse coni Re, ἐξουσίᾳ lacobs Lect | ἐκπεσὸν Vi 5 ἀνατρέψει Cl ἀνατρέ- ψοι BVa I τὰ inserui e MViBVa om LCl edd | παρόντα Β | δὲ BVa | καὶ ἥμαρτον vel ἥμαρτον δέ coni Gasda 7 ἢ scripsi e MViBVa edd καὶ LCl 12 καὶ (2) — ἀρχὰς om Cl Ι ἀρχὰς scripsi e MViBVa cum lacobsio Lect Gasda Cobeto Misc 154 Coll 295 τύχας L edd sed „malim τιμάς“ Re 13 τὸν νόμον scripsi e MViClBVa ut coni Re τῶν νόμων L edd 15 σκευωρουμένου scripsi e MViClBVa sed in hoc ευ in ras m2 σκαιωρουμένου L edd sed σκευωρουμένου coni Mor cf. ad p. 211, 5 et 325, 15 Ι ποτε MBVa Ι τὸν Re 16 ὅτι scripsi e Vi ὅ τι reliqui libri edd Ι punctum post βούλοιτο libri edd delevi Ι comma post στρατηγῷ inserui, colon Vi om reliqui libri edd 17 comma post καταμόνας LClBVa edd delevi | ἐντυχεῖν delendum censet Re 18 πρόεισιν LB edd 19 ὀνῆσαι scripsi e MViBVa sed in hoc ὂν in raa m 2, cum lacobsio App Pors 328 Lect et Gasda νοῆσαι LCl edd Ι comma post ὀνῆσαι edd delevi Ι comma post δῆμον posui e Vi om reliqui libri Ι βλάψει Μ sed ει in η corr m 2, Vi τῶν νόμων ὑπεροψίᾳ μηδὲ φάσκοντα κήδεσθαι τῶν νόμων ἄρξασθαι τῆς εὐεργεσίας ἀπὸ τοῦ καταλῦσαι τὸν νόμον, ὃν ᾔδει δήπουθεν κείμενον, εἰ μή, νὴ Δία, τῆς πολιτείας ἧς ἐφρόντιζε ξένος ὢν ἄπειρος ἦν.

ἀλλ’ ἤδη συνειλεγμένων ἧκεν. ἀναμεινάτω μικρὸν ἐπισχών. προσίτω τοῖς ἄρχουσιν. οὐ γὰρ εἰς τὴν ἐκ- κλησίαν ἔμελλε δήπου βοήσεσθαι | τὸ ἀπόρρητον. RIV 497 τοῦτο γὰρ ἦν οὐ καλῶς ἡμῖν παραδιδόντος τὴν θήραν οὐδ’ ὅπως κωλυθείη τὸ κακὸν πράττοντος, ἀλλ’ ὅπως εὐθέως ἐν ταραχαῖς εἴημεν.

ἃ καὶ ὑμεῖς ἐνθυμού- μένοι καὶ ταὐτά μοι περὶ τοῦ ξένου φρονοῦντες ὁρῶν- τες ἀγόμενον παρὸν ἀντιλαβέσθαι καὶ κελεῦσαι μὴ κτεῖναι εἰάσατε, ἐπετρέψατε, τῷ μὴ παῦσαι τὴν σφαγὴν ἐπῃνέσατε τὸν φόνον, τῷ μὴ μέμψασθαι τὸν ἄγοντα τὸν ἀγόμενον δεῖν ταῦτα παθεῖν ἐκρίνατε. εἰ δ’ ἦν ὑμῖν βουλομένοι·ς σώζειν, τί ἂν ἦν ἐμποδών; οὐκ ἤρ- κει δύο ῥήματα φῆσαι καὶ τοσοῦτον εἰπεῖν· ἔα τὸν 1 μὴ δὲ libri Ferr 2 καταλύσαι BVa sed in hoc ΄ in corr m 2 καταλύειν Μ 3 τὸν inserui e MViBVa om L Cl edd 5 εἰ δὴ ViCl Ι punctum post ἧκεν posui comma Μ sed m 2, ViClBVa signum interrogationis L edd 6 οὐ scripsi e MViVa sed in hoc δὲ add m 2 οὐδὲ LCIB edd 7 βιάσασθαι L sed γρ βοήσε supra βιάσα βοήσασθαι Ferr Mor 8 ὑμῖν ViBVa 10 εὐθέως Μ sed έως in ὺς corr m 2 | ἡμεῖς Ferr et γρ in marg Mor 11 ταῦτά ViCl sed in hoc ~ add m 2 ταὐτά Va sed ΄ add m 2 ταῦτα L 12 ἀντιλαβέσθαι scripsi e MViVa ἀντιλαμβάνεσθαι LClB et γρ in marg Va 2 edd I κελεύειν BVa 15 δὲ MViCl 16 τί ἂν ἦν scripsi τίνα τὰ MVi τίνα LClBVa edd „malim τί ἦν ἂν ἐμποδών;“ Re τί ἦν ἐμποδών; Cobet Coll 295 coll Dem. cor. p. 260, 5 17 δύο ῥήματα scripsi e MViClBVa ῥήματα δύο L edd | φο- βῆσαι MVi Ι καὶ om MVi ἄνθρωπον; οὐ γὰρ δὴ τοῦ δήμου παντὸς ἰσχυρότερος ὁ στρατηγός. οἶς οὖν εἰάσατε κτεῖναι, τὸ γοῦν καθ’ ὑμᾶς, οὐ κακὸν τὸν φόνον ὡμολογεῖτε.

65. Μὴ τοίνυν, εἰ πᾶσιν ἤρεσκεν, ἀπὸ τούτων ἐγὼ φεύγω μόνος, οὗ τὴν γνώμην ἄνευ τῶν τε πρὸ τῆς τυραννίδος χρόνων καὶ τῶν παρ’ αὐτὴν ἔργων δείκνυ- σιν οὖσαν δημοτικὴν ἃ καθῃρημένης ἤδη φαίνομαι πεποιηκώς. οὐ γάρ, ὅπερ ἦν τοῦ πάλαι συνειδότος, φεύγων ᾠχόμην οὐδὲ ἔδεισα μὴ κριθείην μένων. οὐ- δεμίαν ἡγησάμην ἀσφάλειαν μεταστῆναι.

καίτοι προσβαλλόντων ἤδη τῷ τυράννῳ καὶ τὴν ἐλευθερίαν ἀνακτωμένων καὶ τοῦ πράγματος ζέοντος ῥᾷστον ἦν ἤδη που τὸ γυναῖκα λαβόντα καὶ παῖδας ἐλθεῖν ἑτέρωσε καὶ ζῆν ἔξω τῶν ὑμετέρων νόμων ἐπὶ πάσης ἀδείας. ἀλλ’ ἐμοὶ τῷ μηδὲν ὑμᾶς ἠδικηκότι τῆς πατρίδος οὐδὲν ἥδιον. ἔμενον οὖν θαρρῶν οὐδενὸς ἐξελαύνοντος φόβου.

μὴ οὖν, ὦ ἄνδρες, τὸν μεθ’ ὑμῶν κατ’ ἄγνοιαν τοῦ μέλλοντος ἔννομον φόνον μᾶλλον οἰηθῆτε 12 Aristid. Panatli. t. I 291, 14 ed. Dind. 2 γοῦν om Μ μὴ ViClVa 3 οὐ κακὸν scripsi e Μ κακὸν ViClVa καλὸν Β καλὸς L sed σ in ν corr m 2 καλῶς edd I ἔχειν post φόνον inserendum coni Mor quod probat Re | τοῦ φόνου Β Ι ὡμολογεῖτε scripsi auctore Re ὁμολογεῖτε libri edd 5 φεύγω μόνος scripsi e MViClBVa μόνος φεύγω L edd I φεύγοιμι Gasda | τε om BVa 6 δείκνυσιν scripsi e Μ ViVa sed in hoc γρ δεικνύουσιν suprascr m 2, ut coni Re δεικνύουσιν LCIB edd 7 καθῃρημένης scripsi καθαιρομένης Μ sed αιρο in ηρη corr m 2, Va sed o in ου corr m 2 καθαι- ρουμένης LViClB edd 8 ἅπερ Β 9 κριθείην scripsi e Μ ViCl κτανθείην LBVa edd | οὐδὲ μίαν BVa edd 11 ἤδη Cl sed η(2) in ras m 2 12 ἦν om MViCl inser Va 2 13 που om MViBVa δήπου coni Re | τὸ inserui e MBVa τοῦ Vi om LCl edd Ι καὶ παῖδας λαβόντα Vi | ἐπὶ ante ἑτέρωσε Vi 15 ἐμοὶ scripsi auctore lacobsio App Pors 302 Lect οἶμαι libri edd 17 δικασταί BVa cf. ad p. 480, 8 18 οἰηθῆτε scripsi e Μ sed ex οἰηθείητε corr m 2, BVa οἰηθείητε LViCl edd πονηρίας σημεῖον ἢ τὸ μὴ | ταραχθῆναι τῇ καθαι- RIV 498 δέσει τοῦ τυράννου τῆς τοῦ στρατηγοῦ δικαιοσύνης σύμβολον μηδὲ τοσούτων ὄντων τῶν τὴν αἰτίαν λυόν- των, σπουδῆς ἐν στρατηγίᾳ, μίσους πρὸς ἀντιπάλους, τῆς ἐπιμελείας τῶν νόμων ἣν ἐποιησάμην ὑπὲρ ὑμῶν, αὐτοῦ τοῦ μεμενηκέναι παρ’ ὑμῖν ἐν τῇ μεταβολῇ τῶν πραγμάτων, ὑμεῖς τῇ τῶν κατηγόρων δεινότητι πλέον ἢ τῇ τῶν ἔργων ἀληθείᾳ δότε.

μιαρὸν ἔθνος, ὦ ἄνδρες, τὸ τῶν συκοφαντῶν ἐν ταῖς πόλεσι τρέφεται κατὰ τῶν κειμένων νόμων, κατὰ τῶν ἐπιεικῶν ἀνθρώ- πων, κατὰ τῶν ὀμωμοκότων δικαστῶν. τοὺς μὲν γὰρ οὐδὲν ἀδικοῦντας σπαράττουσι, τοὺς δὲ νόμους, ὅταν τοῦτο ποιῶσιν, ἀναιροῦσι, τοὺς δ’ ἐπὶ τοῖς ὅρκοις καθημένους μετὰ τῶν κρινομένων εἰς τὰ μέγιστα ζη- μιοῦσιν. οἱ μὲν γὰρ ἀποθνήσκουσιν, οἱ δὲ μετὰ ἀρᾶς ζῶσι καὶ παραπέμπουσιν εἰς παῖδας τὴν βλάβην.

ὥσ- περ οὖν τοὺς πολεμίους κοινῇ τοῖς ὅπλοις ἀναστέλλο- μεν, οὕτω δεῖ καὶ τὴν τῶν συκοφαντῶν ἀναίδειαν καὶ βίαν ὑπὸ τῶν ἀεὶ δικαζόντων ἀνείργεσθαι. δι’ οὓς τὸ 11 cf. ad p. 491,4 1 τῶ Μ sed ῶ in ὸ corr m 2, Vi 2 τοῦ(2) om Mor Re | δικαιοσύνης Va sed οσύνης in ras δικαίας ποινῆς L sed γρ δικαιοσύνης suprascr, Ferr Mor 3 σύμβουλον Cl Ι μὴ δὲ libri Ferx | κωλυόντων L Ferr Mor 4 σπουδῆς — ἀντι- πάλους praemisso λει ΄ in marg Μ m om ViCl sed in hoc lac 15 — 16 litt, Va I στρατηγίᾳ scripsi e M mB ut coni Re στρατείᾳ L edd I „malim πρὸς τοὺς ἀντιπάλους“ Re 5 τῆς inserui e MVi ut inser Va om LClB edd | ἦς Β 6 αὐτοῦ Va sed ῶν supra οῦ m 2 8 δότε Μ sed ό in co corr m 2 | μιαρὸν Va sed ὸ ex ῶ corr m 2 9 δικασταί BVa cf. ad p. 480, 8 11 ὁμω- μοκότοων L Ferr Mor 12 οὐκ Β et inser Va 2 13 δὲ L Mor Re 18 δὴ MVa sed in utroque ὴ in εῖ corr m 2, Ferr Mor | καὶ(1) om ViCl μηδὲν ἀδικεῖν ἴσους ἔχει κινδύνους τῷ πονηρεύεσθαι καὶ παραπλησίως ὑπὸ τὰς ψήφους ὅ τ’ ἐπιεικέστατος καὶ ὁ μιαρώτατος ἄγεται. καὶ πλείους γε τῶν χρηστῶν ἢ τῶν φαυλοτέρων ἀπόλλυνται. οἱ μὲν γὰρ ἄμα τοῖς ἀδικήμασιν ὅ τι ἐροῦσι μεριμνῶσι, τοὺς δὲ τὸ πιστεύ- ειν τοῖς βεβιωμένοις ἀπαρασκεύους παραδίδωσι τοῖς μελετῶσι λέγειν.

οἷς ὑμεῖς, ὦ ἄνδρες, ποιήσατε τὴν μελέτην ταύτην μάταιον καὶ τὴν δεινότητα ἀσθενῆ καὶ τὴν ἀναισχυντίαν ἄκαρπον. ὡς νῦν γε τὰς ἄλλας ἀφέν- τες ἐργασίας ἐν αἷς οἱ βέλτιστοι τῶν πολιτῶν βιοῦσι καρποῦνται τὰ δικαστήρια τὰς γλώττας ἀντὶ ξιφῶν ἀκονῶντες. ἔδωκέ τις φοβηθείς. βέλτιστος, ἐπιεικής, ἐπαίνων ἄξιος. οὐκ ἠξίωσε προέσθαι μηδὲν ἀδικῶν. πονηρός, τυραννικός, πάντα ἠδίκηκε.

τῶν οὖν δικαζόντων ἕκαστος πιστευέτω ταχέως εἰς τῶν φευγόν- RIV 499 των Ι ἔσεσθαι καὶ τὴν αὑτοῦ ψῆφον περὶ τῶν ἄλλων τοῖς ὕστερον αὑτῷ δικάσουσιν εἰς παράδειγμα καταλιμπανέτω παιδεύων μὴ προστίθεσθαι τούτοις τοῖς 6 cf. ad p. 498, 12 12 cf. t. IV 36, 14 1 ἤγουν οἱ μὴ ἀδικοῦντες ὁμοίως τοῖς πονηροῖς κινδυνεύ- ουσιν L 2 τε MViClBVa | ἐπιεικέστατος σχετλιώτατος Β σχετλιώτατος ViClVa 3 μιαρώτατος scripsi e ΜViClBVa σχετλιώτατος L edd 4 ἀπόλυνται Vi ἀπιστοῦνται MClVa sed in hoc γρ in marg m2 ἀπόλλυνται ἀπιστοῦνται Β 5 ἁμαρτήμασιν BVa | ὅτι ViCl | τῶ BVa τῷ vel διὰ τὸ coni lacobs Lect 6 ἀπαρασκευ- άστους MVi 7 δικασταί BVa cf. ad p. 480, 8 8 ματαίαν Β et e μάταιον corr Va 10 ἐν scripsi cum Gasda coll t. III 382, 11 ἐφ’ libri edd 12 punctum post φοβηθείς posui colon Μ comma reliqui libri edd 13 punctum post ἀδικῶν posui comma libri edd 16 αὐτοῦ et 17 αὐτῷ libri edd 17 παραδείγματα Mor 18 καταλιμπανέτω scripsi e MVi καταλειπέτω Va καταλιπέτω Β Ferr Re λιπέτω L sed γρ κατα- λιμπανέτω in marg, Cl Mor θηρίοις οἱ πείθουσιν ὑμᾶς ὅν πρῴην ἐπῃνεῖτε καὶ τοῖς ὅλοις ἐφίστατε, τοῦτον παραδοῦναι τῷ δημίῳ. καὶ τί γένοιτ’ ἂν αἴσχιον πόλει ἢ ὅταν αὐτοὶ οἱ στρατηγοὶ ψήφῳ δικαστῶν ἀπίωσιν, οἷς ἔρως ἐν ὅπλοις ἀποθανεῖν; οὐκ ἴστε ὅτι πρὸς τῷ μὴ δίκαιον εἶναι κτεῖναι τοὺς ἀναμαρτήτους καὶ παρασκευάζει τοὺς ἐχθροὺς τῶν ὑμετέρων στρατηγῶν καταφρονεῖν ὡς οὐκ ἀπ’ ἀρετῆς ἐπὶ ταύτην ἀγομένων τὴν τάξιν;

νῦν μὲν οὖν ὑμᾶς παρώξυγκε τὸ τῆς τυραννίδος ὄνομα παρὰ τῶν κατη- γόρων ἄνω καὶ κάτω στρεφόμενον, χρὴ δ’ ἐννοεῖν ὡς ἤδη τινὲς θάνατον τοῦ κρινομένου καταγνόντες αὑτῶν ἐπελάβοντο μηκέτ’ οὔσης ἐπανορθώσεως τῷ κακῷ, μό- νου δ’ ἑνὸς λειπομένου τοῦ μέμφεσθαι σφίσιν αὐτοῖς. ὅ μὴ πάθοιτε νῦν ὑμεῖς. καὶ γάρ, εἰ μὲν ἐμέλλετε στρατηγοῦ στερήσεσθαι μόνον, τάχ’ ἂν ἦν οὐ μέγα· νῦν δ’ ὑμῖν, ὦ ἄνδρες, περὶ τῶν νόμων ὁ λόγος.

73. πῶς νόμον ἐγὼ τηρήσας κρίνομαι, νόμον τὸν ἐν 1 cf. t. III 203, 13; ep. 606, 2 11 cf. t. V 114, 4 sq. 1 ἃ πείθει coni Mor | ὑμῖν Β Ι πρώην ViClVa Ferr Ι ἐπαι- νεῖτε Vi 2 ἄλλοις ΜViCl Ι ἐφιστᾶτε L Ferr Mor ἐφίστασθαι Vi I τοῦτο Re Ι δημίῳ scripsi auctore Re δήμῳ LMViClB edd νόμῳ Va 3 τῇ ante πόλει BVa | οἳ BVa | ὅτ᾿ ἂν Va | αὐ- τοὶ Va sed οὶ ex οῖς corr m 2 4 ἔρως L sed γρ ἔρις in marg ἔρως ἔργον Va ἔρις Re Ι ἐν om L sed γρ in marg, Ferr Mor 5 τὸ Va sed ὸ in ῶ corr m 2, Ferr Mor Ι ἀποκτεῖναι Β Ι τούς in ras Va 2 7 ἀπ’ Μ sed α ex ε corr m 2 8 αὐτὴν Vi | μὲν om Β 9 παρώξυγκε scripsi e BVa παρώξυνε LM sed in hoc γρ παρώξυγκε in marg m, ViCl edd Ι περὶ ViCl 10 στρε- φόμενον scripsi coll. t. VI 102, 6; t. IV 807, 3 R λεγόμενον libri edd Ι δὲ LMViCl edd 11 ἐσ ante θάνατον Cl | voce κρινο- μένου nirsus inc La (fol 36) Ι αὐτῶν libri sed ᾿ in ῾ corr M2 Va 2, edd 12 ἀπελαύοντο Vi 13 δὲ BVa 14 πάθητε libri sed η in οι corr La 2 15 στερηθήσεσθαι LaVi | μόνον La sed ου suprascr p μόνου Vi 16 δὲ BVa | ἡμῖν Mor Re Ι δικασταί BVa cf. ad p. 480, 8 τῷ κρύπτειν τὰς ὑμετέρας βουλὰς διδόντα τῶν πολε- μίων κρατεῖν; ἂν οὖν ταύτης τῆς φυλακῆς δῶ δίκην, τίς οὐ καταλύσει τοὺς ἱερούς, τοὺς στρατιωτικούς, τοὺς περὶ τῶν προδοτῶν, τοὺς περὶ τῆς σωφροσύνης, τοὺς περὶ τῶν ἱεροσύλων καὶ τυμβωρύχων; ἐῶ τἄλλα, ὦ ἄνδρες

τὰς ἐκκλησίας τίς ἔτι φοβήσεται ξένος, τίς οὐχ ἥξει; τίς οὐ τολμήσει; τίς οὐ παραδὺς καθεδεῖται RIV 500 συλλέγων τὰ νικῶντα παρ’ ὑμῖν τοῖς | τὰ λυσι- τελοῦντα ζητοῦσι; τί δὲ τῶν ψηφισμάτων οὐ πανταχοῖ γῆς καὶ θαλάττης ἐξενεχθήσεται; ποῖον δὲ ἀπόρρητόν ἔτι, πρὸς Δῖός, κρείττω ποιήσει τῶν πολεμίων τὴν πόλιν, ὅταν εἰδῶσι μεθ’ οἴων βουλευμάτων ἐπ’ αὐ- τοὺς ἔμεν μαχούμενοι;

οὐκοῦν οἱ μὲν πέμποντες δεῦρο τοὺς κατασκόπους ἔσονται πολλοί, οἱ δὲ ταῦτα διακονοῦντες οὐκ ὀλίγοι, ὁ δὲ κολάζων τοὺς ἀλισκο- μένους οὐδείς. ἢ τίς, εἰπέ μοι, στρατηγὸς πάνυ γε πρὸς τὴν ἐμὴν τιμωρίαν βλέπων οὐκ εἴσεται τοῦτο, ὅστις ἂν ᾖ, ὅτι τῷ μὲν ἁλόντι ῥᾷστον εἰπεῖν ὡς ὑπὲρ τῆς πόλεως ἥκοι, τῷ δὲ τὸν νόμον βεβαιοῦντι ταὐτὰ 3 τὰ ἱερὰ Va sed οὺς bis suprascr m 2 4 περὶ(1) La sed e παρὰ corr f | τῆς inserui e LaViClBVa om LM edd | τοὺς — 5 τυμβωρύχων om LaViClBVa 5 τἆλλα Vi τὰ ἄλλα BVa 6 δικασταί BVa cf. ad p. 480, 8 Ι τἀς ἐκκλησίας in marg Cl 2 Ι τίς — ξένος citat Planudes fol 38 Ι φοβηθήσεται MVi 7 τίς(2) — καθεδεῖται citat Planudes l. l. | παρ(??)ὺς Β 8 συλλέγων τὰ Cl sed ων in ras m 2 et τὰ inser m 2 συλλέγοντα Vi | παρὰ ante τοῖς Μ Ι τοῖς — 9 ζητοῦσι om LaViClBVa 9 πανταχοῖ scripsi πανταχοῦ libri edd 10 θαλάσσης LaVi Ι ἐξενεχθή- σονται L Ferr et γρ in marg Mor 12 ὅτ’ ἂν Va | εἰδῶσι scripsi ἴσασι libri sed in εἰδῶσι corr M 2, edd ἴδωσι Gasda | ἐπ’ αὐτοὺς om LaVi 13 ἵεμεν MLa ἴσμεν Vi ἦμεν BVa Ι μαχόμενοι Va 14 δεῦρ La sed supra ρ ras 15 διακρι- νοῦντες Cl 16 εἴ τις Cl Ι ὁ ante στρατηγὸς MLaViClVa 17 βλέπων τιμωρίαν BVa 18 ἢ La 19 ἥκει BVa Ι ταὐτά scripsi ταῦτα ταῦθ᾿ Vi) libri edd ἅπερ ἐμοὶ προσβαλεῖ, κατήγορος καὶ γραφή; τίς οὖν οὕτως ἀνόητος ὃς ὑπὸ τούτων οὓς εὖ πειρᾶται ποιεῖν κεῖσθαι βούλοιτ’ ἄν;

76. Ἃ τοίνυν πρὸς τοὺς ἐπιτηδείους, ὅτε μοι παρ- ῄνουν τοῖς δάκρυσι τῶν παιδίων ἐμαυτὸν ἐξαιτεῖσθαι, διείλεγμαι, ταῦτα καὶ πρὸς ὑμᾶς ἐρῶ. εἰσί μοι παῖδες, ὦ ἄνδρες, παιδευόμενοι κατὰ τοὺς ὑμετέρους νόμους καὶ τοῦτ’ ἀκούοντες ἀεὶ παρ’ ἐμοῦ, ζῆν ὡς ἐκεῖνοι κελεύουσι. τούτους ἀπεῖπον μηδένα ἄγειν ἐπὶ τὸ βῆμα. μὴ γὰρ σώζοιτο παρ’ ὑμῖν στρατηγὸς διὰ παῖδας ἐλεού- μένος ἢ γυναῖκα κλαίουσαν ἢ μητέρα δακρύουσαν ἢ πατρὸς δακρύοντος πολιὰν ἢ φίλους παρεστῶτας. ἐκ τῶν πεπραγμένων ἕκαστος ἀποφευγέτω καὶ κολαζέσθω, κἂν ἄπαις τις ᾖ δίκαιος, ἀθῷος ἀπίτω, κἂν πολλῶν πατὴρ πονηρός, ἀποθνησκέτω.

τίσιν οὖν ὑμᾶς ἀντὶ τῶν παίδων ἀξιώσαιμ’ ἂν προσέχειν; τῇ τῶν στρατι- ωτῶν εὐταξίᾳ, ταῖς ἐξόδοις, ταῖς μάχαις, τοῖς στρατη- γήμασι, τοῖς ἔργοις. πέμψατε λάθρα παρὰ τοὺς πολε- μίους. εἰ μισοῦμαι παρ’ ἐκείνοις ζητήσατε καὶ νομίσατε τῆς αὐτῆς εἶναι ψυχῆς μήτε τοῖς ἔξω μήτε τοῖς εἴσω τῆς πόλεως ἐχθροῖς ἐπὶ τῇ πόλει διαλέγεσθαι.

78. | Τί σκυθρωποὶ καὶ κατηφεῖς ταξίαρχοι καὶ λοχαγοὶ καὶ στρατιῶται; μνήμη τις ὑμᾶς εἰσέρχεται πεζομαχιῶν ἐκείνων καὶ ὅσα δι’ ἵππων νενικήκαμεν καὶ ποθεῖτε τὸν ἡγούμενον, ἀναμιμνήσκεσθε φροντί- δῶν καὶ σκεμμάτων καὶ λύπης οἶς ἐχρώμεθα τῆς τυ- ραννίδος ἐπικειμένης, ἱερῶν ἐν οἷς ἡμεῖς] ηὐχόμεθα, πομπῶν ἃς ἐπομπεύομεν, μυστηρίων ὧν ἐκοινωνοῦμεν, πόνων οὓς ὑπεμένομεν, ἐλπίδων ἃς ἠλπίζομεν;

ἀλλὰ φέρετε, ὦ ἄνδρες, φέρετε τὴν παροῦσαν κρίσιν. οὐκ ἔστι πόλις ἥπερ καθαρεύει συκοφάντου. κἂν ἀποθάνω τῇ ψήφῳ, καὶ τοῦτο φέρετε. νομίσατέ με βέλει πολε- μίων πεπτωκέναι. στρατηγὸς ὑμᾶς ἕτερος παραλήψεται τὰ μὲν ἄλλα ἴσως οὐ βελτίων, εὐτυχέστερος δέ.

ἔχων τι πρὸς τὴν τελευτὴν παραμύθιον ἄπειμι. εἶδον τὴν πόλιν ἐλευθέραν, εἶδον ἰσχύοντας νόμους, εἶδον συν- ιόντα δῆμον. ὁρῶ πρὸς ὕδωρ ἀγῶνας. ἐπὶ ταύτης τῆς ἀσφαλείας τοὺς παῖδας καταλιπὼν ἀπέρχομαι. ἐνὶ τα- ράττομαι μόνῳ, μὴ τοῖς στρατηγοῖς ἀμέλειά τις ἐγ- γένηται περὶ τοὺς νόμους τῷ φόβῳ καὶ κρίνωσι 13 Soph. Ai. 550 sq. 16 Dem. Aphob. I p. 817, 9 1 σκυθρωποί· τί κατηφεῖς Μ Ι καὶ ante ταξίαρχοι LCIB edd delevi 2 τίς LaViClVa Ferr 3 ὅσοι Ferr Mor | δι’ om Cl Ι ἵππω Cl 4 φροντίδος MLaViCl 5 καὶ(1) om Vi Ι λύπη Vi I τὲ post οἶς ΒVa, τ’ Cl 6 ἡμεῖς om Μ cancellavi | εὐχόμεθα edd ἡυχόμεθα La 7 ἐπομπεύομεν reposui e libris cum Gasda ἐπομπεύσαμεν edd 8 ὑπεμείναμεν MLaViBVa ἠλπί(??)μεν Va 10 ἥπερ scripsi e MLaVi ἣ LClBVa edd καθαρεύει scripsi e MBVa καθαρεύσει LLaViCl edd Ι συκο- φαντῶν Μ συκοφάντας Vi 11 τῇ om LaViCl Ι καὶ om Vi 13 ἐγὼ δὲ ante ἔχων excidisse coni Gasda 14 τί LaVi ClVa 16 δῆμον Cl sed δη in ras m 2 17 ἀφεὶς BVa 18 μόνον Cl I ἀμέλεια τίς Vi συμφορώτερον τούτῳ χαρίζεσθαι μᾶλλον ἢ τῶν δι- καίων εἶναι.

81. Ἀλλ’, ὦ τῆς ἐμῆς τάξεως διάδοχοι, μὴ γὰρ δὴ τῶν ἀδίκων κρίσεων γένοισθε, μηδεμίαν γραφὴν φο- βερωτέραν τοῦ γενέσθαι κακοὶ περὶ τοὺς νόμους ἡγή- σησθε μηδ’ ἀναπετάσητε τὰς ἐκκλησίας τοῖς ξένοις, δυοῖν δὲ τούτοιν μάλιστα σώζετε τὴν πόλιν, τῇ τ’ ἐν τοῖς ὅπλοις ἰσχύι καὶ τῷ τηρεῖν τοὺς κειμένους νόμους.