Text encoded in accordance with the latest EpiDoc standards
Τῶν ἁγίων ἀνδρῶν τοὺϲ ἄθλουϲ καὶ τὸν θεϊκὸν αὐτῶν
ζῆλόν τε καὶ πόθον καλόν ἐϲτιν τοῖϲ ὀφθαλμοῖϲ θεωρεῖν
(ὁρώμενα γὰρ ἀξιοφίλητα γίνεται), φέρει δὲ ὅμωϲ ὠφέ-
λειαν οὐ μετρίαν καὶ τὰ διηγήματα παρὰ τῶν ἀκριβῶϲ
εἰδότων ταῖϲ ψυχαῖϲ τῶν ἀκουόντων ὑπειϲερχόμενα.
πιϲτοτέρα μὲν ἀκοῆϲ ἡ θέα, πείθει δὲ καὶ ἀκοὴ ἐὰν ὑπὸ
ἀξιοπίϲτων εἴη τὰ λεγόμενα. εἰ μὲν οὖν ἀρᾳδιούργητοϲ
ἔμενεν ἡ τῶν ὠφελίμων διήγηϲιϲ καὶ μὴ τῇ ἀληθείᾳ τὸ
ψεῦδοϲ ἐνεϲπείρετο, περιττὸν ἦν τὸ ϲύγγραμμα τῶν
τοιούτων, ἱκανῆϲ οὔϲηϲ πρὸϲ οἰκοδομὴν τῆϲ ἀληθείαϲ ἐκ
διαδοχῆϲ ἀεὶ ἐνϲπειρομένηϲ ταῖϲ ἀκοαῖϲ τῶν ἐπιγινομέ-
νων ἀνθρώπων· ἐπειδὴ δὲ ὁ χρόνοϲ παραφθείρει [εἴτε
διαφθείρειϲ] εἴτε διὰ τῆϲ λήθηϲ εἴτε διὰ τῆϲ ῥᾳδιουρ-
γίαϲ, ἀναγκαίωϲ ἐπὶ τὸ παρὸν ϲύγγραμμα ἐλήλυθα, ἵνα
μὴ τῷ μακρῷ χρόνῳ λήθη τιϲ γένηται τοιούτου ἁγίου
ριον γίνεται τοῖϲ ἀκούουϲιν. ἄτοπον γάρ ἐϲτιν ποιητὰϲ
τραγῳδοποιοὺϲ καὶ ἄλλουϲ τοιούτουϲ ϲυγγραφέαϲ [τὸ]
εἰϲ γέλωτα καὶ γραώδειϲ μύθουϲ καταναλῶϲαι τοὺϲ λό-
γουϲ, ἡμᾶϲ δὲ περιιδεῖν λήθῃ παραδιδομένουϲ ἁγίουϲ
ἄνδραϲ καὶ ἀξιομνημονεύτουϲ. ποίαν οὐκ ἂν δικαίωϲ
παράϲχω δίκην μὴ παραδιδούϲ ϲυγγραφῇ βίον τοιούτου
θεοφιλοῦϲ ἀνδρόϲ, βίον φιλοϲοφίαϲ διδάϲκαλον τοῦ τὴν
ἐν οὐρανῷ πολιτείαν ἐζηλωκότοϲ. πολέμουϲ τε αὐτοῦ
καὶ ἀντιϲτάϲειϲ ἱϲτορήϲομεν οὐ μόνον πρόϲ τοὺϲ τῆϲ
εἰδωλομανίαϲ ἀρχηγούϲ τε καὶ προϲτάταϲ, ἀλλὰ καὶ πρὸϲ
δῆμον ὁλόκληρον πάϲηϲ μανίαϲ πεπληρωμένον. ἐμνη-
μόνευεν γὰρ τῶν τοῦ μακαρίου ἀποϲτόλου ῥητῶν δι’
ὧν φηϲιν ‘ἀναλάβετε τὴν πανοπλίαν τοῦ θεοῦ, ἵνα δυ-
νηθῆτε ἀντιϲτῆναι ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῇ φοβερᾷ καὶ ἅπαντα
κατεργαϲάμενοι ϲτῆναι’. ταύτην τὴν πανοπλίαν ἐνδυ-
ϲάμενοϲ εἰϲ τοὺϲ ἀγῶναϲ εἰϲῆλθεν ὁ εἰρημένοϲ ἀπόϲτο-
λοϲ, ἀλλὰ καὶ τοιούτουϲ καὶ τηλικούτουϲ ἔχων τοὺϲ
ἀντιπάλουϲ ὁ τὴν ὁμοίαν ἅμιλλαν κεκτημένοϲ τῷ ἀπο-
ϲτόλῳ Πορφύριοϲ ἴϲην καὶ τὴν νίκην ἀνεδήϲατο καὶ.
τρόπαιον ἤγειρεν ἐϲ μέϲον τῆϲ Γαζαίων, τὴν τοίνυν
κτιϲθεῖϲαν ὑπ’ αὐτοῦ ἁγίαν τοῦ Χριϲτοῦ ἐκκληϲίαν.
καὶ μυκτηριϲμούϲ ὑπέμεινεν. ἀλλ’ ἐπειδὴ πάντα τὰ κατὰ
τὸν ἀοίδιμον ἄνδρα οὐ δυνατὸν ἐξειπεῖν, πολλά τε ὄντα
καὶ τοῖϲ πολλοῖϲ δοκοῦντα εἶναι ἄπιϲτα, βραχέα ἐκθή-
ϲομαι ἅτινα καὶ ἐμνημόνευϲα ϲυνοικήϲαϲ αὐτῷ πλεῖϲτον
χρόνον καὶ ἀπολαύϲαϲ τῆϲ μακαρίαϲ καὶ φοβερᾶϲ ἐκεί-
νηϲ ψυχῆϲ τῆϲ μετὰ ἀγγέλων ϲυμπολιτευομένηϲ. τοῦτον
οὖν τὸν πᾶν εἶδοϲ ἀρετῆϲ εἰληφότα τίϲ οὐκ ἂν δικαίωϲ
ἐπαινέϲειεν; οἶδα μὲν οὖν ὡϲ τῆϲ ἀρετῆϲ τοῦ τοιούτου
ἀνδρὸϲ οὐδεὶϲ ἂν ἐφίκοιτο λόγοϲ· ὅμωϲ γε ἐγχειρητέον
θαρϲοῦντόϲ μου ταῖϲ ἁγίαιϲ αὐτοῦ εὐχαῖϲ. ϲυγγράψω
δὲ τὴν ἐκείνου εὐφημίαν οὐ κομπῷ λόγῳ· οὔτε γὰρ ἡ
καλλιλεξία τὸν βίον τῶν τοιούτων κοϲμεῖν εἴωθεν, ἀλλ’
ἡ ἀρετὴ τῶν ἔργων καὶ αὐτὴν τὴν φράϲιν μεγαλύνει.
ὅθεν κἀγὼ θαρρῶν εἰϲ τὰϲ ἁγίαϲ εὐχὰϲ τοῦ εἰρημένου
ὁϲίου ἀνδρὸϲ προϲέρχομαι τῷδε τῷ ϲυγγράμματι, αἰτού-
μενοϲ δι’ αὐτῶν τὴν παρὰ τοῦ κυρίου Ἰηϲοῦ Χριϲτοῦ
χάριν τε καὶ βοήθειαν εἰϲ τὸ δυνηθῆναι οἵᾳ δήποτε
προφάϲει τὴν ἀρετὴν τοῦ ἁγίου ἀνδρὸϲ διηγήϲαϲθαι.-
αἰτῶ δὲ τοὺϲ ἐντυγχάνονταϲ τῷδε τῷ ϲυγγράμματι μὴ
ἀπιϲτεῖν τοῖϲ λεγομένοιϲ· αὐτόπτηϲ γὰρ τῆϲ ἀρετῆϲ τοῦ
Γάζα I πόλιϲ ἐϲτὶν τῆϲ Παλαιϲτίνηϲ ἐν μεθορίῳ τῆϲ
Αἰγύπτου ὑπάρχουϲα, οὐκ ἄϲημοϲ δὲ αὕτη τυγχάνουϲα,
ἀλλὰ καὶ πολύανδροϲ καὶ τῶν ἐμφανῶν πόλεων οὖϲα·
ἤκμαζεν δὲ ἐν αὐτῇ κατ’ ἐκεῖνο καιροῦ ἡ περὶ τὰ εἴδωλα
τῶν ἀνθρώπων μανία. ταύτηϲ τὴν ἱερωϲύνην ἀπεδέξατο
ὁ παρ’ ἡμῶν εὐφημούμενοϲ Πορφύριοϲ. πατρίδα μὲν
ἔϲχεν τὴν ἐπουράνιον Ἱερουϲαλήμ (εἰϲ ταύτην γὰρ
καὶ ἀπεγράψατο), τὴν δὲ ἐπίγειον τὴν Θεϲϲαλονικέων,
γένοϲ δὲ ἦν αὐτοῦ ἐπίϲημον. τούτῳ θεῖοϲ ἔρωϲ ὑπειϲ-
ῆλθεν καταλεῖψαι πατρίδα καὶ λαμπρότητα γένουϲ καὶ
πλοῦτον ἄπειρον καὶ ἀϲπάϲαϲθαι τὸν μονήρη βίον, καὶ.
πλεύϲαϲ ἐκ τῆϲ Θεϲϲαλονικέων καταλαμβάνει τὴν Αἴγυ-
πτον. εὐθέωϲ δὲ ὥρμηϲεν ἐπὶ τὴν Ϲκῆτιν καὶ ἀξιοῦται
μετ’ ὀλίγαϲ ἡμέραϲ τοῦ τιμίου προϲχήματοϲ. καὶ ϲυν-
διατρίψαϲ ἐκεῖ τοῖϲ ἁγίοιϲ πατράϲιν πενταετῆ χρόνον,
πάλιν ἄλλοϲ θεῖοϲ ἔρωϲ αὐτῷ ὑπειϲῆλθεν προϲκυνῆϲαι
τοὺϲ ἁγίουϲ καὶ ϲεβαϲμίουϲ τοῦ θεοῦ τόπουϲ, καὶ γενό-
μενοϲ ἐκεῖϲε καὶ προϲκυνήϲαϲ, ἀπελθὼν εἰϲ τὰ μέρη τοῦ
Ἰορδάνου οἴκηϲεν ἐν ϲπηλαίῳ, ὁμοίωϲ κἀκεῖ διατρίψαϲ
ἔτη πέντε μετὰ πολλῆϲ κακουχίαϲ. ἐκ δὲ τῆϲ πολλῆϲ
ξηρότητοϲ καὶ ἀνωμαλίαϲ τῶν τόπων ἐκείνων περιέπεϲεν
τὰ ἐνδόϲθια καὶ τοῦ ϲώματοϲ τηκομένου αὐτὸϲ οὐκ
ἐπαύετο καθ’ ἡμέραν περιερχόμενοϲ τοὺϲ ἁγίουϲ τό-
πουϲ κεκυφὼϲ καὶ μὴ ἰϲχύων ἀνορθῶϲαι τὴν αὐτοῦ ἡλι-
κίαν, ἀλλὰ ῥάβδῳ ἐπερειδόμενοϲ.
κατ’ ἐκεῖνον δὲ τὸν καιρὸν ϲυνέβη κἀμὲ ἐκ τῆϲ
Ἀϲίαϲ καταπλεῦϲαι χάριν τοῦ προϲκυνῆϲαι τοὺϲ ϲεβα-
ϲμίουϲ τόπουϲ, καὶ γενόμενοϲ ἐν αὐτοῖϲ διέτριψα πολὺν
χρόνον, τρεφόμενοϲ ἐκ τοῦ ἐμοῦ ἐργοχείρου· εἶχον γὰρ
τὴν τοῦ καλλιγράφου τέχνην. θεωρῶν δὲ τὸν ὅϲιον
πορευόμενον ϲυνεχῶϲ εἰϲ τὴν τοῦ Χριϲτοῦ Ἀνάϲταϲιν
καὶ εἰϲ τὰ ἄλλα εὐκτήρια ἐθαύμαζον, ὅτι ἐν τοϲαύτῃ
ἀϲθενείᾳ ϲώματοϲ οὐκ ὀκνεῖ οὕτωϲ ϲκύλλεϲθαι. ἐν μιῇ
δὲ τῶν ἡμερῶν ϲυναντήϲαϲ αὐτῷ ἐν τοῖϲ ἀναβαθμοῖϲ
τοῦ μαρτυρίου τοῦ κτιϲθέντοϲ ὑπὸ τοῦ μακαρίου Κων-
ϲταντίνου τοῦ βαϲιλέωϲ μὴ δυνάμενον τῷ ποδὶ πρὸ-
βῆναι, διαδραμὼν δὲ καὶ προτείναϲ αὐτῷ τὴν ἐμὴν χεῖρα
παρεκάλουν αὐτὸν ταύτῃ ἐπερείδεϲθαι καὶ ἀναβαίνειν
τοὺϲ ἀναβαθμούϲ. ὃ δὲ οὐκ ἤθελεν λέγων· Οὐκ ἔϲτιν
τῶν θείων λογίων ἠκροᾶτο τοῖϲ διδαϲκάλοιϲ ὑποτιθεὶϲ
τὰ ὦτα, καὶ τῆϲ μυϲτικῆϲ τραπέζηϲ ἀεὶ μεταλαμβάνων
ἐπανήρχετο εἰϲ τὸ καταγώγιον τὸ αὐτοῦ. ὁποῖον μὲν
βίον ἔζη δῆλον ἦν. τοῦ γὰρ πάθουϲ τοϲοῦτον κατε-
φρόνει ὡϲ νομίζειν αὐτὸν ἐν ἀλλοτρίῳ ϲώματι τὴν
νόϲον ἔχειν· ἡ γὰρ τοῦ θεοῦ ἐλπὶϲ ταύτην ἐξ αὐτοῦ
ἀπεφόρτου. τοῦτο δὲ μόνον οὖ ἐλύπει καὶ ἔδακνεν τὸ
διαμεῖναι τὴν περιουϲίαν καὶ μὴ κατὰ τὸν εὐαγγελικὸν
λόγον διαπραθῆναι καὶ διανεμηθῆναι τοῖϲ πτωχοῖϲ.
αἴτιον δὲ τούτου τοῦ ἐμποδιϲμοῦ γέγονεν τὸ εἶναι τοὺϲ
ἀδελφοὺϲ αὐτοῦ παῖδαϲ τυγχάνονταϲ ἡνίκα ἐξεδήμηϲεν
τῆϲ ἰδίαϲ πατρίδοϲ. ἀνιώμενοϲ οὖν ἐπὶ τούτῳ αἰτεῖ με
ἤδη ϲυνήθη αὐτῷ ὄντα (ἐξυπηρετούμην γὰρ αὐτῷ διὰ
τὴν αὐτοῦ ἀϲθένειαν) πλεῦϲαι εἰϲ Θεϲϲαλονίκην καὶ δια-
νεῖμαι τὴν οὐϲίαν μετὰ τῶν αὐτοῦ ἀδελφῶν, καὶ δούϲ
μοι βιβλίον ἐντολῆϲ καὶ παραθέμενόϲ με τῷ κυρίῳ ἀπέ-
λυϲεν, παραϲχὼν ἐλάχιϲτα δαπανήματα· οὔτε γὰρ ἠυπόρει.
τότε. εὐθέωϲ κατελθὼν εἰϲ Ἀϲκάλωνα καὶ εὑρὼν πλοῖον
ἀνήχθην καὶ δι’ ἡμερῶν δέκα τριῶν εὐπλοήϲαντεϲ ἐγε-
κοϲίουϲ, καὶ ϲυναγαγὼν πάντα διὰ μηνῶν τριῶν ἐπανέ-
πλευϲα φθάϲαϲ δι᾿ ἡμερῶν δέκα δύο εἰϲ τὸ ἐμπόριον
Ἀϲκάλωνοϲ, κἀκεῖθεν μιϲθωϲάμενοϲ κτήνη καὶ ταῦτα
φορτώϲαϲ ἀνῆλθον εἰϲ τὴν ἁγίαν πόλιν. εὐθέωϲ δὲ ὡϲ
ἐθεάϲατό με ὁ τριϲμακάριοϲ, περιεπτύξατό με μετὰ χαρᾶϲ
καὶ δακρύων (δύναται καὶ χαρὰ κινῆϲαι δάκρυον), ἐγὼ
δὲ αὐτὸν οὐκ ἔγνων· εἶχεν γὰρ τὸ ϲῶμα ἐρρωμένον
ϲφόδρα καὶ τὴν ὄψιν ἐρυθράν. ἀνεκύλιον δὲ τοὺϲ ἐμοὺϲ
ὀφθαλμοὺϲ πυκνῶϲ αὐτῷ ἐνορῶν, αὐτὸϲ δὲ νοήϲαϲ καὶ
ὑπομειδιάϲαϲ χαριέντωϲ ἔφη· Μὴ θαυμάϲῃϲ, ἀδελφὲ
Μάρκε, ὁρῶν με ὑγιῆ καὶ ἐρρωμένον, ἀλλὰ μάθε τὴν
αἰτίαν τῆϲ ὑγείαϲ καὶ τότε ὑπερθαύμαϲον τὴν ἄφατον
φιλανθρωπίαν τοῦ Χριϲτοῦ, πῶϲ τὰ ἀπηλπιϲμένα τοῖϲ
ἀνθρώποιϲ παῤ αὐτῷ εὐδιόρθωτα τυγχάνει. ἐγὼ δὲ
παρεκάλουν αὐτὸν εἰπεῖν μοι τὴν αἰτίαν τῆϲ ὑγείαϲ
καὶ πῶϲ τοιοῦτο πάθοϲ περιέγραψεν. ὃ δέ μοι ἀπεκρί-
νατο· Πρὸ ἡμερῶν περί που τεϲϲαράκοντα ἐμοῦ ὄντοϲ
ἐν τῇ ἀγρυπνίᾳ τῆϲ ἁγίαϲ κυριακῆϲ κατέϲχεν με ἄφατοϲ
ὀδύνη τοῦ ἥπατοϲ, καὶ μὴ φέρων τὴν ἀλγηδόνα ἀπελ-
κράζειν καὶ λέγειν τὴν φωνὴν τοῦ λῃϲτοῦ· ῾ μνήϲθητί
μου, κύριε, ὅταν ἔλθῃϲ ἐν τῇ βαϲιλείᾳ ϲου’. καὶ ἀπο-
κριθεὶϲ ὁ ϲωτὴρ λέγει τῷ κρεμαμένῳ λῃϲτῇ· Κάτελθε ἐκ
τοῦ ϲταυροῦ καὶ ϲῷϲον ἐκεῖνον τὸν ἀνακείμενον ὥϲπερ
καὶ ϲὺ ἐϲώθηϲ. καὶ κατελθὼν ὁ λῃϲτὴϲ ἐκ τοῦ ϲταυροῦ
περιέλαβέν με καὶ κατεφίληϲεν καὶ προτείναϲ τὴν δεξιὰν
ἀνέϲτηϲέν με λέγων Ἐλθὲ πρὸϲ τὸν ϲωτῆρα. καὶ
εὐθέωϲ ἀνέϲτην καὶ ἔδραμον πρὸϲ αὐτόν, καὶ ὁρῶ αὐτὸν
καταβάντα ἐκ τοῦ ϲταυροῦ καὶ λέγοντά μοι· Λάβε τὸ
ξύλον τοῦτο καὶ φύλαξον· καὶ λαβὼν τὸ αὐτὸ τίμιον
ξύλον καὶ βαϲτάϲαϲ εὐθέωϲ ἦλθον εἰϲ ἐμαυτὸν ἀπὸ τῆϲ
ἐκϲτάϲεωϲ, καὶ ἐξ αὐτῆϲ τῆϲ ὥραϲ οὐκέτι μοι ὀδύνη
ἐγένετο, οὐδὲ ὁ τόποϲ τοῦ πάθουϲ δῆλόϲ ἐϲτιν. ἐγῶ
δὲ ταῦτα ἀκούϲαϲ ὑπερεθαύμαϲα καὶ ἐδόξαϲα τὸν θεὸν
τὸν ἀεὶ ἔλεοϲ ποιοῦντα τοῖϲ ἐπικαλουμένοιϲ αὐτόν, πολλῷ
δὲ πλέον τοῖϲ γνηϲίωϲ καὶ εἰλικρινῶϲ δεομένοιϲ αὐτοῦ.
ἐξ ἐκείνου δὲ περιϲϲότερον οἰκονομήθην εἰϲ τὸν ἄν-
δρα (ὄντωϲ γὰρ αὐτὸν εἶχον δοῦλον θεοῦ), καὶ ἀποκατα-
ϲτήϲαϲ αὐτῷ πάντα ὅϲα ἐνήνοχα ἔμεινα παρ’ αὐτῷ ἐξ-
υπηρετούμενοϲ αὐτῷ καὶ ἀπολαύων τῶν πνευματικῶν
αὐτοῦ λόγων· ὄντωϲ γὰρ ἦν ἄμεμπτοϲ ἄνθρωποϲ, πρα
ότατοϲ, ἐλεήμων, ἔχων καὶ τὸ διακριτικὸν τῆϲ θείαϲ
φούϲ, παιδία ὡϲ τέκνα, ἤπιον καὶ ταπεινὸν ἔχων τὸ
ἦθοϲ καὶ τὸν λόγον οὐκ ἐν προϲποιήϲει 〈ἀλλ’ ἐν πίϲτει〉
καὶ ἀληθείᾳ (οὔτε γὰρ ἦν δόλοϲ ἐν αὐτῷ), ϲωφρονέ-
ϲτατοϲ ὡϲ αὐτὸν φθάϲαι τὴν τελείαν ἀπάθειαν, ἀόρ-
τητοϲ, ἀμνηϲίκακοϲ, μὴ ϲυγχωρῶν τὸν ἥλιον δῦναι ἐπὶ
τῷ παροργιϲμῷ αὐτοῦ, πάντα ἔχων τὰ πάθη νεκρὰ πλὴν
τοῦ θυμοῦ ὃν ἐκίνει κατὰ τῶν ἐχθρῶν τῆϲ πίϲτεωϲ.
λαβὼν δὲ παρ’ ἐμοῦ τὰ χρήματα καὶ τὰ ἄλλα ἃ ἤνεγκα
καὶ πωλήϲαϲ τά τε ἐϲθήματα καὶ ποιήϲαϲ τὸ πλεῖϲτον
τοῦ ἀργυρίου τίμια ϲκεύη τὰ λοιπὰ εἴϲω ὀλίγου χρόνου
δέδωκεν τοῖϲ δεομένοιϲ, οὐ μόνον ἐν τῇ ἁγίᾳ πόλει,
ἀλλὰ καὶ ἐν ἄλλαιϲ πόλεϲι καὶ κώμαιϲ καὶ μοναϲτηρίοιϲ,
μάλιϲτα τοῖϲ οὖϲιν ἐν Αἰγύπτῳ· πολὺ γὰρ ἦν πτωχὰ τὰ
ἐκεῖϲε μοναϲτήρια. ἀλλὰ καὶ τοῖϲ ξένοιϲ τοῖϲ ἐνδημοῦϲιν
δεύτεροϲ Ἀβραὰμ ἐγένετο. ὅθεν καὶ βραχυτάτου χρόνου
πᾶϲαν τὴν περιουϲίαν αὐτοῦ διέδωκεν, ὡϲ αὐτὸν δεη-
θῆναι τῆϲ ἐφημέρου τροφῆϲ. ἐπέδωκεν οὖν ἑαυτὸν εἰϲ
τὴν τοῦ ϲκυτοτόμου τέχνην, πλύνων βύρϲαϲ καὶ ῥάπτων,
μου ἀνδρὸϲ ἔν τε κακουχίαιϲ καὶ πόνοιϲ καὶ διωγμοῖϲ
καὶ κινδύνοιϲ θαλάϲϲηϲ καὶ ἐπαναϲτάϲεϲιν ἐθνῶν. κἀγὼ
δὲ παρεκάλουν αὐτὸν κοινὸν βίον ζῆν ἅμα ἐμοί (ἦν γάρ
μοι καὶ περιϲϲεία ἐκ τοῦ ἐμοῦ ἐπιτηδεύματοϲ), ὃ δὲ οὐκ
ἠνέϲχετο λέγων· ‘οὐδὲν εἰϲηνέγκαμεν εἰϲ τὸν κόϲμον,
οὐδὲ ἐξενεγκεῖν τι δυνάμεθα’. καὶ πάλιν ἔλεγεν· ‘εἴ τιϲ
οὐκ ἐργάζεται, μηδὲ ἐϲθιέτω’. ἐγὼ δὲ παρρηϲιαϲθεὶϲ
εἶπον πρὸϲ αὐτόν· Διὰ τί οὖν ὅτε ἠυπόρειϲ οὐκ εἰρ-
γάζου οὔτε ἐμοὶ ϲυνεχώρειϲ ἐργάζεϲθαι; ὃ δέ μοι ἀπε-
κρίθη· Τὸ πρότερον ὃ εἰργαζόμην μεῖζον ἦν καὶ πολυ-
πλάϲιον τοῦ νῦν ἔργου· τὸ μὲν γὰρ νῦν ἕνα ἢ δεύτερον
τρέφει, τὸ δὲ πρότερον μυριάδαϲ ἔτρεφεν, οὐ μόνον δὲ
τὰ πλήθη ἐκεῖνα, ἀλλὰ καὶ πνευματικὴν τροφὴν τῇ ψυχῇ
τῇ ἐμῇ ἐχορήγει.
τούτων οὕτωϲ ἐχόντων ἀκούϲαϲ τοῦ ὀνόματοϲ καὶ
τῆϲ πολιτείαϲ τοῦ ὁϲίου Πορφυρίου ὁ τὴν ἱερωϲύνην
ἔχων τὴν τῶν ἁγίων τόπων Πραΰλιοϲ μεταπεμψάμενοϲ
αὐτὸν μετὰ πολλῆϲ ἀνάγκηϲ ἐχειροτόνηϲεν εἰϲ τὴν τοῦ
πρεϲβυτέρου τάξιν, οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ τὴν παραφυλακὴν
τοῦ τιμίου ξύλου τοῦ ϲταυροῦ ἐνεπίϲτευϲεν αὐτῷ. τότε
οὖν ταύτηϲ τῆϲ τιμῆϲ οὐκ ἐνήλλαξεν τὸ πρότερον ἔθοϲ,
ἀλλ’ ἔμεινεν ἐν τῇ ἀϲκητικῇ κακοπαθείᾳ, ἐν νηϲτείαιϲ
καὶ ἀγρυπνίαιϲ. ἡ δὲ τροφὴ ἦν αὐτῷ ἄρτοϲ ῥυπαρὸϲ
καὶ λάχανα, καὶ ταῦτα μετὰ δύϲιν ἡλίου, ταῖϲ δὲ ἄλλαιϲ
ἁγίαιϲ ἡμέραιϲ ἕκτην ὥραν ἤϲθιεν λαμβάνων καὶ ἐλαίου
καὶ τυροῦ καὶ βρεκτῶν ὀϲπρίων· μετελάμβανεν δὲ καὶ
ἑνὸϲ ποτηρίου οἴνου κεκεραϲμένου, καὶ τοῦτο διὰ τὴν
κακοπραγίαν τῶν ϲπλάγχνων. ταύτην τὴν διαγωγὴν καὶ
τὸν κανόνα ἔμεινεν φυλάττων τὸν πάντα χρόνον τῆϲ
αὐτοῦ ζωῆϲ.
μετὰ δὲ τριετῆ χρόνον τοῦ χειροτονηθῆναι αὐτὸν
ϲυμβαίνει τὸν ἐπίϲκοπον τῆϲ προλελεγμένηϲ πόλεωϲ
Γάζηϲ ἐξελθεῖν τοῦ βίου Αἰνείαϲ ἦν οὗτοϲ, ἐλάχιϲτον
χρόνον ἐπιϲκοπήϲαϲ. πρὸ δὲ Αἰνείου Εἰρηνίων ἦν, ὃϲ
καὶ αὐτὸϲ ϲυμπολίτηϲ γέγονεν τῶν ἀγγελικῶν δυνάμεων·
οὗ τοὺϲ ἐπαίνουϲ ἀδύνατον ἐν παρεκβάϲει γραφῆναι,
ἀλλ’ ἰδικῆϲ ἐχρῆν πραγματείαϲ εἰϲ τὸ ϲυντάξαι τὸν βίον
τοῦ εἰρημένου ἀοιδίμου Εἰρηνίωνοϲ, ἄλλοιϲ δὲ ϲυγγρα-
φεῦϲιν παραχωροῦμεν τοῖϲ ἀκριβῶϲ ἐπιϲταμένοιϲ τὸν
ἐκείνου βίον. κοιμηθέντοϲ οὖν τοῦ προλεχθέντοϲ ὁϲίου
αὐτοῖϲ, τῶν μὲν βουλομένων τινὰϲ τοῦ κλήρου, ἄλλων
δὲ τῶν λαϊκῶν· κατὰ γὰρ τὸν ἀληθῆ λόγον ἦϲάν τινεϲ
καὶ ἐν τοῖϲ λαϊκοῖϲ βίῳ καὶ ϲεμνότητι κεκοϲμημένοι.
πολλῆϲ οὖν ϲυγχύϲεωϲ γινομένηϲ καὶ μηδενὸϲ εἰϲ ἔργον
προβαίνοντοϲ τέλοϲ ϲυνέδοξεν πέντε τῶν κληρικῶν καὶ
τοϲούτουϲ τῶν λαϊκῶν ἐμφανῶν ἐξελθεῖν πρὸϲ τὸν μητρο-
πολίτην ἀρχιερέα καὶ αἰτῆϲαι αὐτὸν ἐπίϲκοπον, ὃν δἂν
ἀποκαλύψῃ αὐτῷ τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον. ἦν δὲ ὁ τὴν
ἀρχιερωϲύνην τὸ τηνικαῦτα ἐγκεχειριϲμένοϲ Ἰωάννηϲ,
ἀνὴρ καὶ αὐτὸϲ δόκιμοϲ καὶ πάϲῃ ἀρετῇ κεκοϲμημένοϲ.
ὡϲ οὖν παρεγένοντο πρὸϲ αὐτὸν οἱ Γαζαῖοι, παρεκάλουν
αὐτὸν δοῦναι αὐτοῖϲ ἱερέα δυνατὸν ἔργῳ καὶ λόγῳ ἀντι-
τάξαϲθαι τοῖϲ εἰδωλολάτραιϲ. ἀκούϲαϲ δὲ εὐθέωϲ ἐκή-
ρυξε νηϲτείαν, καὶ μετὰ τρεῖϲ ἡμέραϲ ἀπεκάλυψεν αὐτῷ
ὁ κύριοϲ περὶ τοῦ μακαρίου Πορφυρίου, καὶ γράφει ἐπι-
ϲτολὴν τῷ μνημονευθέντι ὁϲίῳ Πραϋλίῳ τῷ ἐπιϲκόπῳ
Ἱεροϲολύμων τὸν μακάριον Πορφύριον πέμψαι πρὸϲ
αὐτὸν χάριν ζητήματόϲ τινοϲ τῆϲ γραφῆϲ ὀφείλοντοϲ
ὑπ’ αὐτοῦ ἐπιλυθῆναι· ἦν γὰρ ἱκανὸϲ ὁ μακάριοϲ πᾶν
νομιζόμενον εἶναι δυϲχερὲϲ τῶν τῆϲ θείαϲ γραφῆϲ ἐπι-
λῦϲαι, τοῦτο δὲ εἶχεν ἀπὸ χαρίϲματοϲ πνεύματοϲ ἁγίου.
μακάριοϲ Πορφύριοϲ τὴν δύναμιν τῶν γραφέντων ὑπὸ
τοῦ ὁϲιωτάτου Ἰωάννου τὸ μὲν πρῶτον ἐθορυβήθη, μετὰ
δὲ ταῦτα εἶπεν Τὸ θέλημα τοῦ θεοῦ γενηθήτω. καὶ.
προϲκαλεϲάμενόϲ με ἐν τῇ ἑϲπέρᾳ ἐκείνῃ λέγει μοι·
Ἀδελφὲ Μάρκε, πορευθῶμεν καὶ προϲκυνήϲωμεν τοὺϲ
ἁγίουϲ τόπουϲ καὶ τὸν τίμιον ϲταυρόν· πολὺϲ γὰρ χρόνοϲ
ἔχει παρελθεῖν ἕωϲ οὗ πάλιν προϲκυνήϲομεν. ἐγὼ δὲ
εἶπον· Διὰ τί | οὕτω λέγειϲ, πάτερ; ὃ δὲ ἀποκριθεὶϲ
εἶπεν· Τῇ παρελθούϲῃ νυκτὶ εἶδον τὸν ϲωτῆρα λέγοντά
μοι· Τὴν παραθήκην ἣν παρεθέμην ϲοι ἀποκατάϲτηϲον.
ζεῦξαι γάρ ϲε θέλω γυναικὶ ταπεινῇ μὲν ἀλλ’ εὐτρόπῳ,
ϲὺ δὲ λαμβάνων αὐτὴν κόϲμηϲον, ἵνα ἐπιλάθηται τῆϲ
προτέραϲ αὐτῆϲ πτωχείαϲ. εἰ γὰρ καὶ ταπεινὴ τυγχάνει,
ἀλλ’ οὐκ ἔϲτιν μου ἀλλοτρία, ἀλλὰ γνηϲία μου ἀδελφή.
ϲὺ δὲ παραφύλαξαι ἵνα μὴ ὡϲ ἔχων γυναῖκα καὶ φρον-
τίζων οἴκου ἐξ ἀδικίαϲ ἢ βίαϲ ἢ παρανομίαϲ ϲυναγάγῃϲ,
ἐπεὶ κἀμὲ παρώργιϲαϲ κἀκείνην λυπεῖϲ· ἀπαρέϲκεται γὰρ
καὶ αὕτη τοῖϲ τοιούτοιϲ. ϲὺ δὲ μόνον ἔχε προθυμίαν
ἀγαθήν, καὶ πάντα ϲοι χορηγηθήϲεται ὅθεν οὐ προϲ-
δοκᾷϲ. ταῦτά μοι ὁ δεϲπότηϲ Χριϲτὸϲ ἐδήλωϲεν ἐν
τῇ παρελθούϲῃ νυκτί, καὶ φοβοῦμαι μή πωϲ θέλων ἕξι-
θεοῦ. ταῦτα εἰπὼν ἐπορεύθη, κἀγὼ δὲ ϲὺν αὐτῷ, καὶ.
προϲκυνήϲαντεϲ τοὺϲ ἁγίουϲ τόπουϲ καὶ τὸν τίμιον
ϲταυρὸν καὶ πολλὰ εὐξάμενοϲ καὶ δακρύϲαϲ ἔθηκεν ἐν
τῷ χρυϲῷ γλωϲϲοκόμῳ τὸν τίμιον καὶ ζωοποιὸν ϲταυρὸν
καὶ ἀϲφαλιϲάμενοϲ ἐξῆλθεν, καὶ ἀπελθὼν πρὸϲ τὸν μα-
κάριον Πραΰλιον τὸν ἐπίϲκοπον παρέδωκεν αὐτῷ τὰϲ
κλεῖϲ καὶ λαβὼν εὐχὴν μετὰ παραθέϲεωϲ ἐξῆλθεν. ἐλ-
θόντεϲ δὲ εἰϲ τὸ καταγώγιον εὐτρεπιζόμεθα. μιϲθωϲά-
μενοι δὲ κτήνη τρία καὶ λαβόντεϲ τὰ ἐνόδια ἐξήλθομεν·
τὰ δὲ ἐνόδια ἦν πάντα τὰ ἐν τῷ οἴκῳ. ἦμεν δὲ ἐν τῇ
ὁδῷ πέντε, αὐτόϲ τε ὁ μακάριοϲ κἀγὼ καὶ δύο ὀνηλάται
καὶ ἄλλοϲ ὑπηρέτηϲ νεώτεροϲ ὀνόματι Βαρωχᾶϲ, ὅντινα
εὗρεν ὁ μακάριοϲ πρὸ ὀλίγου χρόνου ἐρριμμένον ἐν τῇ
πλατείᾳ ὄντα ἐν ἐϲχάτῳ κινδύνῳ καὶ λαβὼν ϲυνήγαγεν,
καὶ ἀναλώϲαϲ πολλὰ εἰϲ αὐτὸν τῇ βοηθείᾳ τοῦ Χριϲτοῦ
τοῦτον ὑγιῆ ἐποίηϲεν. ἐξ ἐκείνου οὖν ἔμεινεν παρ’ αὐτῷ
ἐξυπηρετούμενοϲ αὐτῷ ἅμα ἐμοί. τὰ δὲ κατὰ τὸν θεο-
ϲεβῆ Βαρωχᾶν τοῦ λόγου προϊόντοϲ φράϲω. ὁδεύϲαντεϲ
δὲ τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ. τῇ ἑξῆϲ ἤλθομεν εἰϲ Καιϲάρειαν.
διεδόθη δὲ εἰϲ πᾶϲαν τὴν πόλιν ἡ παρουϲία [τῆϲ εἰϲόδου]
ἡμῶν· ἦν γὰρ ὀνομαϲτὸϲ ὁ μακάριοϲ διὰ τὸ εἶναι αὐτὸν
κυριακῆϲ. ὀψὲ γὰρ ϲαββάτῳ εἰϲήλθομεν. ὁ δὲ μακάριοϲ
Πορφύριοϲ παρε|κάλει αὐτὸν ϲυγχωρῆϲαι αὐτῷ τὴν ἑϲπέ-
ραν διὰ τὸν κόπον τῆϲ ὁδοῦ· ἔλεγεν δὲ μετὰ τὸν πρῶ-
τον ὕπνον ἀνίϲταϲθαι εἰϲ τὴν ἀγρυπνίαν. ὡϲ δὲ οὐκ
ἐπείϲθη ὁ ἀρχιεπίϲκοποϲ, ἀναϲτὰϲ ὁ μακάριοϲ ϲυνεπο-
ρεύθη αὐτῷ λαβὼν κἀμέ (τὸν γὰρ ἀδελφὸν Βαρωχᾶν
εἰάϲαμεν ἐν τῷ ξενῶνι ἐγγὺϲ τῶν ἱματίων), καὶ προ-
τραπέντεϲ παρ’ αὐτοῦ ἐδειπνήϲαμεν. πολλὰ δὲ ὁμιλή-
ϲαντεϲ πνευματικὰ καὶ μικρὸν ὑπνώϲαντεϲ ἀνέϲτημεν εἰϲ
τὴν ἀγρυπνίαν. τῇ δὲ νυκτὶ ἐκείνῃ μεταπέμπεται ὁ μα-
κάριοϲ Ἰωάννηϲ τοὺϲ Γαζαίουϲ καὶ λέγει αὐτοῖϲ· Ἕτοιμοι
ἔϲεϲθε ἐπὶ τὴν ἔξοδον· ϲήμερον γὰρ τὸν ἱερέα ὑμῶν
λαμβάνετε, ἄνδρα ὃν ἀπέδειξεν ὁ κύριοϲ, ἄμεμπτον, θεο-
φιλῆ, ζέοντα τῇ πίϲτει. πρωίαϲ δὲ γενομένηϲ ἁρπά-
ϲαντεϲ τὸν μακάριον ἐχειροτόνηϲαν ἐπίϲκοπον Γάζηϲ.
πολλὰ δὲ ἐδάκρυϲεν καὶ οὐκ ἦν κόροϲ τῶν δακρύων
αὐτοῦ· ἔλεγεν γὰρ ἑαυτὸν ἀνάξιον εἶναι τῆϲ τοιαύτηϲ
ἱερωϲύνηϲ. μόλιϲ δὲ παρακληθεὶϲ παρά τε τῶν Γαζαίων
καὶ τῶν ἐκεῖ εὑρεθέντων Χριϲτιανῶν ἡϲύχαϲεν. ποιή-
προετράπημεν γεύϲαϲθαι μετὰ τοῦ ἀρχιεπιϲκόπου. ἐπέ-
τρεψεν δὲ ἡμῖν τὴν ταχίϲτην ἐξελθεῖν, καὶ ποιήϲαντεϲ
ἄλλην μίαν ἡμέραν ἐξήλθομεν. ἐκοιμήθημεν δὲ εἰϲ Διόϲ-
πολιν κἀκεῖθεν νυκτερεύϲαντεϲ ὀψὲ βράδιον εἰϲήλθομεν
εἰϲ Γάζαν πολλὰ κοπωθέντεϲ καὶ θλιβέντεϲ. ἡ δὲ αἰτία
τῆϲ θλίψεωϲ αὕτη ἐτύγχανεν. πληϲίον Γάζηϲ κῶμαι τυγ-
χάνουϲι παρὰ τὴν ὁδὸν αἵτινεϲ ὑπάρχουϲι τῆϲ εἰδωλο-
μανίαϲ. ἐκ ϲυνθήματοϲ οὖν οἱ τούτων οἰκήτορεϲ κατ-
ἐϲτρωϲαν πᾶϲαν τὴν ὁδὸν ἀκάνθων καὶ ϲκολόπων, ὥϲ
τιναϲ μὴ δύναϲθαι παρελθεῖν, ἐξέχεαν δὲ βόρβορον καὶ.
ἐκάπνιζον ἄλλα δυϲώδη, ὥϲτε ἡμᾶϲ ἐκ τῆϲ δυϲωδίαϲ πνί-
γεϲθαι καὶ περὶ τὴν ὅραϲιν κινδυνεύειν. μόλιϲ οὖν δια-
ϲωθέντεϲ περὶ τρίτην ὥραν νυκτερινὴν εἰϲήλθομεν εἰϲ
τὴν πόλιν. τοῦτο δὲ τὸ δυϲχερὲϲ ἀπὸ προϲβολῆϲ δαι-
μονικῆϲ ὑπήντηϲεν τῷ μακαρίῳ. ἀλλ’ οὐκ ἐδυϲχέρανεν
ἐνόμιϲεν γὰρ τὴν ἐνέδραν τοῦ διαβόλου ὅτι ἠθέληϲεν
ἐκ τῆϲ αὐτοῦ εἰϲόδου ἀποϲτρέψαι τὸν δίκαιον. ὡρμή-
ϲαμεν δὲ εἰϲ τὸ ἐπιϲκοπεῖον, ὃ ἔκτιϲεν ὁ προονομαϲθεὶϲ
ἐν ἁγίοιϲ Εἰρηνίων ὁ ἐπίϲκοποϲ μετὰ καὶ τῆϲ ἁγίαϲ ἐκ-
κληϲίαϲ τῆϲ καλουμένηϲ Εἰρήνηϲ. τὸ δὲ ὄνομα λέγουϲιν
αὐτὴν ἔχειν κατὰ δύο τρόπουϲ. φαϲὶν γὰρ οἱ ἀπὸ Γάζηϲ
ὅτε παρελήφθη ἡ πόλιϲ ὑπὸ Ἀλεξάνδρου τοῦ Μακεδόνοϲ
κατά τινα ϲύμβολον ἐκεῖ καταπαῦϲαι τὸν πόλεμον, καὶ.
ἐξ ἐκείνου καλεῖϲθαι τὸν τόπον Εἰρήνην. τοῦτον τὸν
τόπον εὑρὼν ὁ μακάριοϲ Εἰρηνίων τιμώμενον ὑπὸ τῶν
τῷ δὲ ἐνιαυτῷ ἐκείνῳ ϲυμβαίνει ἀνομβρίαν γενέϲθαι
καὶ ἐπέγραφον πάντεϲ οἱ ἀπὸ τῆϲ πόλεωϲ τὸ πρᾶγμα
τῇ εἰϲόδῳ τοῦ μακαρίου, λέγοντεϲ ὅτι Ἐχρηματίϲθη
ἡμῖν ὑπὸ τοῦ Μάρνα, ὅτι κακοπόδινόϲ ἐϲτιν ὁ Πορφύ-
ριοϲ τῇ πόλει. ὡϲ δὲ ἐπέμενεν μὴ βρέχων ὁ θεὸϲ τὸν
παῤ αὐτοῖϲ πρῶτον μῆνα καλούμενον Δῖον, ἔτι δὲ καὶ
τὸν δεύτερον Ἀπελλαῖον, πάντεϲ ἐθλίβοντο. ϲυναχθέντεϲ
δὲ οἱ τῆϲ εἰδωλομανίαϲ εἰϲ τὸ Μαρνεῖον, πολλὰϲ θυϲίαϲ
καὶ εὐχὰϲ ἐποίουν τούτου ἕνεκεν· ἔλεγον γὰρ τὸν Μάρ-
ναν κύριον εἶναι τῶν ὄμβρων, τὸν δὲ Μάρνᾶν λέγουϲιν
εἶναι τὸν Δία. ὡϲ δὲ ἐπέμενον ἡμέραϲ ἑπτὰ λέγοντεϲ
ὕμνουϲ καὶ ἐξερχόμενοι ἔξω τῆϲ πόλεωϲ εἰϲ τόπον κα-
λούμενον προϲευχῆϲ, ὀλιγωρήϲαντεϲ ἀνεχώρηϲαν ἐπὶ τὰ
ἴδια ἔργα μηδὲν ἀνύϲαντεϲ. τούτων οὕτωϲ γενομένων
ϲυναχθέντεϲ οἱ Χριϲτιανοὶ μετὰ ἀνδρῶν καὶ γυναικῶν
καὶ παιδίων τὸν ἀριθμὸν διακόϲιοι ὀγδοήκοντα παρεκά-
λουν τὸν ὅϲιον Πορφύριον ἅμα αὐτοῖϲ ἐξελθεῖν εἰϲ προϲ-
ευχὴν καὶ λιτανεῦϲαι περὶ τοῦ καταπεμφθῆναι τοὺϲ ὄμ-
βρουϲ· ἤδη γὰρ λιμὸϲ ἐγένετο, καὶ πολλῷ γε πλέον
ὅτι ἐπέγραφον τῇ εἰϲόδῳ τοῦ μακαρίου τὴν ἀνομβρίαν
πειϲθεὶϲ δὲ ὁ ὅϲιοϲ καὶ κηρύξαϲ νηϲτείαν ἐκέλευϲεν
γενομένηϲ λαβόντεϲ τὸ ϲημεῖον τοῦ τιμίου ϲταυροῦ, προ-
ηγουμένου ἡμῶν ἐξήλθομεν μετὰ ὕμνων ἐπὶ τὴν ἀρχαίαν
ἐκκληϲίαν τὴν ἀπὸ δυϲμῶν τῆϲ πόλεωϲ, ἣν λέγουϲι κτί-
ζειν τὸν ἁγιώτατον καὶ μακαριώτατον Ἀϲκληπᾶν τὸν
ἐπίϲκοπον τὸν πολλούϲ διωγμοὺϲ ὑπομείναντα ὑπὲρ τῆϲ
ὀρθοδόξου πίϲτεωϲ, οὗτινοϲ ὁ βίοϲ καὶ τὰ ἔργα ἀναγέ-
γραπται ἐν τῷ παραδείϲῳ τῆϲ τρυφῆϲ. γενόμενοι οὖν
ἐν τῇ εἰρημένῃ ἐκκληϲίᾳ κἀκεῖ εὐχὰϲ τοϲαύταϲ ἐποιή-
ϲαμεν, κἀκεῖθεν ἐξελθόντεϲ ἐπορεύθημεν ἐπὶ τὸ ἅγιον
μαρτύριον τοῦ ἐνδόξου μάρτυροϲ Τιμοθέου, ἐν ᾧ ἀπό-
κεινται καὶ ἄλλα λείψανα Μαΐουροϲ μάρτυροϲ καὶ Θεῆϲ
ὁμολογητρίαϲ, κἀκεῖ τοϲαύταϲ εὐχὰϲ καὶ γονυκλιϲίαϲ ποιή-
ϲαντεϲ ὑπεϲτρέψαμεν εἰϲ τὴν πόλιν, ποιήϲαντεϲ ἐν τῇ
ὁδῷ τρεῖϲ εὐχὰϲ καὶ τρεῖϲ γονυκλιϲίαϲ. γενόμενοι δὲ
περὶ τὴν πόλιν εὕραμεν αὐτὴν κεκλειϲμένην (ἦν δὲ ὥρα
ἐνάτη)· οἱ γὰρ τῆϲ εἰδωλομανίαϲ βουλόμενοι διαϲκεδάϲαι.
τὸν λαὸν τοῦτο πεποιήκαϲιν, ἵνα μὴ πληρώϲωμεν τὴν
λιτάνειον. ὡϲ δὲ ἐμείναμεν ὥραϲ δύο πρὸ τῆϲ πύληϲ
καὶ οὐδεὶϲ ὁ ἀνοίγων, ὁρῶν ὁ θεὸϲ τὴν ὑπομονὴν | τοῦ
λαοῦ καὶ τὰϲ οἰμωγὰϲ καὶ τὰ ἄφατα δάκρυα, μάλιϲτα
τοῦ ὁϲίου ἀνδρόϲ, ϲπλαγχνιϲθεὶϲ ὡϲ ἐπὶ τοῦ μεγάλου
ϲχεδὸν οὐκ ῇϲθόμεθα ἀλλήλουϲ γὰρ ἦμεν περιπτυξά-
μενοι. τινὲϲ δὲ τῶν Ἑλλήνων θεαϲάμενοι ὅϲα ἐποίηϲεν
ἡμῖν ὁ θεὸϲ θαύματα, πιϲτεύϲαντεϲ ἤνοιξαν τὴν πύλην
καὶ ϲυνεμίγηϲαν ἡμῖν βοῶντεϲ· Ὁ Χριϲτὸϲ μόνοϲ θεόϲ,
αὐτὸϲ μόνοϲ ἐνίκηϲεν. ϲυνῆλθον δὲ ἡμῖν εἰϲ τὴν ἁγίαν
ἐκκληϲίαν, κἀκεῖθεν ἀπέλυϲεν αὐτοὺϲ ὁ μακάριοϲ μετ’
εἰρήνηϲ ϲψραγίϲαϲ τῇ τοῦ Χριϲτοῦ ϲφραγῖδι. ἦϲαν δὲ τὸν
ἀριθμὸν ρκζ, ἄνδρεϲ ὡϲ οη καὶ γυναῖκεϲ λε καὶ παιδία ιδ,
ἐξ ὧν ἦϲαν κόραι ε. ἡμεῖϲ δὲ ποιήϲαντεϲ τὴν τελείαν
εὐχαριϲτίαν ἀνεχωρήϲαμεν ἕκαϲτοϲ μετὰ χαρᾶϲ καὶ εἰρή-
νηϲ εἰϲ τὰ ἴδια ἑαυτῶν. τοϲοῦτοϲ δὲ ὄμβροϲ κατηνέχθη
τῇ νυκτὶ ἐκείνῃ καὶ ἐν τῇ ἄλλῃ ἡμέρᾳ, ὥϲτε πάνταϲ φο-
βηθῆναι ἵνα μὴ ϲυμπτώματα οἴκων γένηται· τὰ 〈γὰρ〉
πλεῖϲτα ἐτύγχανεν ἀπὸ ὠμοπλίνθου. ἐποίηϲεν δὲ βρέ-
χων ὁ κύριοϲ ἡμῶν Ἰηϲοῦϲ Χριϲτὸϲ ἀπαύϲτωϲ ἀπὸ τῆϲ
ὀγδόηϲ Αὐδυναίου μέχρι τῆϲ δεκάτηϲ. ἔϲτιν δὲ 〈ὁ〉 παρ’
αὐτοῖϲ Αὐδυναῖοϲ Ἰανουάριοϲ μὴν κατὰ Ῥωμαίουϲ, πέντε
δὲ ἡμέραϲ προάγουϲιν οἱ κατ’ αὐτοὺϲ μῆνεϲ τοὺϲ Ῥω-
μαϊκούϲ. τῇ δὲ ἑνδεκάτῃ ἐπετελέϲαμεν τὴν ἡμέραν τῶν
Θεοφανίων τοῦ δεϲπότου Ἰηϲοῦ Χριϲτοῦ μετὰ χαρᾶϲ
οἱ δὲ τῆϲ εἰδωλομανίαϲ οὐκ ἐπαύοντο ἐνεδρεύοντεϲ
τῷ τε μακαρίῳ καὶ τοῖϲ λοιποῖϲ Χριϲτιανοῖϲ. ὅτε γὰρ
ἐδράϲϲοντο ἄρχοντοϲ Ἕλληνοϲ, ὑπειϲήρχοντο αὐτῷ, εἴτε
διὰ χρημάτων εἴτε διὰ τῆϲ ἀθέου αὐτῶν θρηϲκείαϲ, κα-
κῶϲαι τοὺϲ Χριϲτιανούϲ, καὶ ἐκ τούτου οὐχ ἡ τυχοῦϲα
θλίψιϲ ϲυνέβαινεν τῷ μακαριωτάτῳ. ϲυνεχῶϲ οὖν νύ-
κτωρ τε καὶ μεθ’ ἡμέραν ἐδέετο τοῦ φιλανθρώπου θεοῦ,
ἵνα αὐτοὺϲ ἐπιϲτρέψῃ ἐκ τῆϲ πλάνηϲ εἰϲ τὴν αὐτοῦ
ἀλήθειαν. ἐπειδὴ δὲ ἀνωτέρω ἐμνήϲθην τοῦ μακαρίου
Βαρωχᾶ, τὰ λοιπὰ περὶ αὐτοῦ διηγήϲομαι. οὗτοϲ ἔϲχεν
ζῆλον θεϊκὸν ὡϲ εἰ καί τιϲ ἄλλοϲ· πολλὰ γὰρ ὑπέμεινεν
χαλεπὰ παρὰ τῶν εἰδωλολατρῶν. ποτὲ γὰρ ἀπελθόντοϲ
αὐτοῦ ἕνεκα ἐκκληϲιαϲτικοῦ κανόνοϲ εἰϲ κώμην οὐκ
ἄπωθεν τῆϲ πόλεωϲ, ἦν δὲ ὁ τὸν κανόνα χρεωϲτῶν
εἰδωλολά|τρηϲ, ἀπαιτούμενοϲ δὲ καὶ βουλόμενοϲ διαϲῦραι
εἰϲ ὑπέρθεϲιν, τοῦ θεοϲεβοῦϲ Βαρωχᾶ μὴ ἀναϲχομένου,
ἐκ τούτου ἐρεϲχελίαϲ γενομένηϲ μεταξὺ αὐτῶν προϲ-
καλεῖται ὁ ἀνόϲιοϲ γεωργόϲ τιναϲ ὁμοίουϲ αὐτοῦ ϲυγκω-
μήταϲ, καὶ ἄρχονται τύπτειν ῥοπάλοιϲ τὸν μακάριον
Βαρωχᾶν καὶ βαϲτάϲαντεϲ αὐτὸν ἡμιθανῆ ἔρριψαν ἔξω
τεϲ εἰϲήγαγον εἰϲ τὴν πόλιν. ὡϲ δὲ ἐθεάϲαντο αὐτὸν
οἱ τῆϲ εἰδωλομανίαϲ βαϲταζόμενον, νομίϲαντεϲ εἶναι
νεκρόν, ἐτράπηϲαν εἰϲ μανίαν διὰ τὸ νομίζειν μύϲοϲ
εἶναι νεκρὸν εἰϲφέρειν εἰϲ τὴν πόλιν, καὶ ἀπορρή-
ξαντεϲ αὐτὸν ἐκ τῶν ὤμων τῶν βαϲταζόντων αὐτὸν
ἄρχονται τύπτειν τὸν θεοφιλῆ Κορνήλιον τὸν διάκονον
καὶ τοὺϲ δύο Χριϲτιανούϲ, καὶ δήϲαντεϲ ϲχοινίῳ τὸν
πόδα τοῦ μακαρίου Βαρωχᾶ εἷλκον αὐτόν. ἐν τοϲούτῳ
δὲ ἀπαγγέλλουϲίν τινεϲ τῶν ἀδελφῶν τῷ μακαρίῳ ἐπι-
ϲκόπῳ, καὶ θορυβηθεὶϲ προϲκαλεῖταί με καὶ ἄλλουϲ τρεῖϲ
ἀδελφοὺϲ παρ’ αὐτῷ εὑρεθένταϲ καὶ λέγει ἡμῖν· Θαρ-
ροῦντεϲ, ἀδελφοὶ, δράμετε· καιρὸϲ γάρ ἐϲτιν μαρτυ-
ρίαϲ. ὡϲ δὲ ἐφθάϲαμεν τὸν τόπον ὅπου ἔδηϲαν τὸν
μακάριον, ϲυνέδραμον οἱ ἀπὸ τοῦ πλήθουϲ, καὶ οἳ μὲν
ὕβριζον τὸν ἁγιώτατον ἐπίϲκοπον, ἄλλοι δὲ ὁρῶντεϲ
τὴν ὑπομονὴν αὐτοῦ, πῶϲ ὑβριζόμενοϲ οὐκ ὠργίζετο,
ἀλλὰ τοὐναντίον παρεκάλει ἕκαϲτον λέγων μὴ οὕτωϲ
μιᾶναι καὶ ἐνυβρίϲαι ϲῶμα ὁμοιοπαθέϲ, γίνονται τῆϲ
ἡμῶν μερίδοϲ καὶ τρέπονται κατ’ ἀλλήλων ἕωϲ πληγῶν.
ήϲαμεν αὐτῷ θεραπείαϲ. ἦν δὲ ὑπὲρ αὐτοῦ διὰ τῆϲ
ἑϲπέραϲ καὶ τῆϲ νυκτὸϲ εὐχὴ ἐκτενήϲ· ϲυνήχθηϲαν γὰρ
πάντεϲ οἱ ἀδελφοί. ὁ δὲ ὅϲιοϲ ἐπίϲκοποϲ οὐκ ἐπαύ-
ϲατο δακρύων καὶ δεόμενοϲ τοῦ θεοῦ περὶ αὐτοῦ· ἠπί-
ϲτατο γὰρ ὁποῖον εἶχεν ζῆλον θεϊκόν. ὡϲ δὲ εἶδεν
ὁ θεὸϲ τὰ δάκρυα τοῦ ὁϲίου ἱερέωϲ καὶ τὰϲ δεήϲειϲ
τοῦ λαοῦ (δεύτερον γὰρ Φινεὲϲ εἶχον αὐτὸν κατὰ τῶν
εἰδωλολατρῶν), ἐτάχυνεν αὐτῷ τὸ ἔλεοϲ αὐτοῦ, καὶ
τῇ νυκτὶ ἐκείνῃ ἀνοίγει τούϲ ὀφθαλμοὺϲ αὐτοῦ, καὶ.
ἄρχεται λαλεῖν καὶ αἰτεῖν ποτὸν δοθῆναι αὐτῷ. ἐγὼ δὲ
παρακαθήμενοϲ αὐτῷ εὐθέωϲ ἔδραμον ἀπαγγεῖλαι τῷ
μακαρίῳ ἐπιϲκόπῳ· ἐκ τῆϲ πολλῆϲ γὰρ χαρᾶϲ ἐληϲμό-
νηϲα δοῦναι αὐτῷ ποτόν, παθὼν κἀγὼ τὸ τῆϲ παιδίϲκηϲ
τῆϲ ἐπὶ τοῦ μακαρίου | Πέτρου τοῦ ἀποϲτόλου, ὅτε ἀκού-
ϲαϲα τῆϲ φωνῆϲ τοῦ ἁγίου Πέτρου ἐκ τῆϲ χαρᾶϲ οὐκ
ἤνοιξεν τὴν θύραν, ἀλλὰ ἐάϲαϲα αὐτὸν πρῶτον ἀνήγγειλεν
τοῖϲ ἐν τῷ οἴκῳ. τοιοῦτόν τι κἀγὼ ὑπέϲτην. ἀκούϲαϲ δὲ
ὁ μακάριοϲ ἐπίϲκοποϲ οὐκ ἐκινήθη ὑπὸ τοῦ πάθουϲ, ἀλλ’
ἔμεινεν ἀντεχόμενοϲ τῶν προϲευχῶν, ἡμεῖϲ δὲ νοήϲαντεϲ
τὸ ϲτερρὸν καὶ ἀκλινὲϲ αὐτοῦ ἐάϲαντεϲ αὐτὸν ἀπήλθο-
μεν, ἐγώ τε καὶ ὁ θεοφιλὴϲ Κορνήλιοϲ ὁ διάκονοϲ· ϲὺν
ἡμῖν διηγήϲατο. ἐν δὲ τῷ ἡμᾶϲ βουλεύεϲθαι τί χρὴ
ποιεῖν γίνεται ὄρθροϲ καὶ ἰδοὺ ὁ δημεκδικῶν μετὰ τῶν
εἰρηναρχῶν καὶ τῶν δύο πρωτευόντων Τιμοθέου καὶ
Ἐπιφανίου καὶ ἄλλων πολλῶν ἐλθόντεϲ ἄρχονται κατα-
βοᾶν καὶ θορυβεῖν λέγοντεϲ· Διὰ τί εἰϲηγάγετε νεκρὸν
ἐν τῇ πόλει τῶν νόμων τῶν πατρίων τοῦτο ἀπαγορευόν-
των; ἐν ταὐτῷ δὲ καὶ ὕβριζον τὸν μακάριον ἐπίϲκοπον.
ἡμεῖϲ δὲ ἀκούϲαντεϲ τοῦ θορύβου ἐξήλθομεν, καὶ ὡϲ
ἐθεάϲαντο ἡμᾶϲ ἄρχονται τύπτειν ἐμὲ καὶ τὸν θεοφιλῆ
Κορνήλιον τὸν διάκονον. ὡϲ δὲ διεμαρτυράμεθα τούϲ
δημοϲιεύονταϲ, ὁ ὁϲιώτατοϲ ἐπίϲκοποϲ ἐπεϲτόμιζεν ἡμᾶϲ,
παρακαλῶν ἕκαϲτον καὶ νουθετῶν μὴ οὕτωϲ ἀλογίϲτωϲ
ὀργίζεϲθαι. οἱ δὲ ἄθεοι ὅϲον παρεκαλοῦντο τοϲοῦτον
ἐμαίνοντο καὶ ὕβριζον τὸν ὅϲιον ἄνδρα. τοῦ γοῦν θο-
ρύβου ἐπιμένοντοϲ ἐνδυναμοῦται ὁ θεοφιλὴϲ Βαρωχᾶϲ
καὶ ἐμπιπλᾶται θεϊκοῦ ζήλου καὶ ἀνίϲταται καὶ ἁρπάζει
ξύλον καὶ ἄρχεται τύπτειν τοὺϲ παρατυγχάνονταϲ, καὶ.
ἐπιπίπτει πᾶϲιν φόβοϲ καὶ ἄρχονται πίπτειν κατ’ ἀλλή-
λων φεύγοντεϲ, καὶ ἐπέμενεν καταδιώκων αὐτοὺϲ ἕωϲ τοῦ
μετὰ δὲ χρόνον ὀλίγον ἠξιώθημεν τῆϲ χειροτονίαϲ
τῶν διακόνων ἐγώ τε καὶ ὁ θεοφιλὴϲ Βαρωχᾶϲ, ἐγὼ
μὲν πολὺ ἀνάξιοϲ τυγχάνων, ἐκεῖνοϲ δὲ ἀξίωϲ καὶ δικαίωϲ
τοῦτο τὸ δῶρον λαβών. ὁρῶν δὲ ὁ ἐν ἁγίοιϲ [πατὴρ
ἡμῶν] Πορφύριοϲ τὰ ἀθέμιτα καθ’ ἑκάϲτην γινόμενα ὑπὸ
τῶν εἰδωλολατρῶν βουλεύεται ἀποϲτεῖλαί με εἰϲ τὸ Βυ-
ζάντιον αἰτῆϲαι τοὺϲ βαϲιλεῖϲ περιαιρεθῆναι τοὺϲ ναούϲ
τῶν εἰδώλων· ἔτι γὰρ ἐχρη|μάτιζον ἐν Γάζῃ, μάλιϲτα
τὸ καλούμενον Μαρνεῖον. καὶ ποιήϲαϲ γράμματα πρὸϲ
τὸν ἁγιώτατον καὶ ὁϲιώτατον [ἐπίϲκοπον] Ἰωάννην τὸ
τηνικαῦτα ἐπίϲκοπον Κωνϲταντινουπόλεωϲ, οὗ κλέοϲ
καὶ ἔπαινοϲ παρὰ πάντων μνημονεύεται, ἐπλόιϲέν με
καὶ δι’ ἡμερῶν κ ἐφθάϲαμεν, καὶ ἀποδοὺϲ τὰϲ ἐπιϲτολὰϲ
τῷ μακαρίῳ Ἰωάννῃ ἐδίδαξα αὐτὸν ἐκ ϲτόματοϲ πάντα-
εὐθέωϲ δὲ ἀκούϲαϲ ἐμήνυϲεν πρὸϲ Εὐτρόπιον τὸν κου-
βικουλάριον τὰ μεγάλα τότε ἰϲχύοντα παρὰ τῷ βαϲιλεῖ
Ἀρκαδίῳ, καὶ ἐπαναγνοὺϲ αὐτῷ τὰϲ ἐπιϲτολὰϲ τοῦ μα-
καρίου ἐπιϲκόπου καὶ αἰτήϲαϲ αὐτῷ ϲυνδραμεῖν τῷ γράμ-
ματι λαβὼν ϲυνταγὰϲ παρ’ αὐτοῦ ἐξῆλθεν καὶ λέγει
μοι· Ϲχόλαϲόν μοι, τέκνον· ἐλπίζω γὰρ εἰϲ τὸν δεϲπό-
μιμνῄϲκων, κἀκεῖνοϲ ἔπεμπεν καὶ ἠνώχλει Εὐτροπίῳ.
μετὸ δὲ ἡμέραϲ ἑπτὰ ἐκφωνεῖται θεῖον γράμμα ὥϲτε
κλειϲθῆναι τὰ εἰδωλεῖα τῆϲ Γαζαίων πόλεωϲ καὶ μηκέτι
χρηματίζειν, καὶ ἐγχειρίζεται ταύτην τὴν πρόϲταξιν Ἱλά-
ριόϲ τιϲ ϲουβαδιουβᾶ τοῦ μαγίϲτρου ἄνθρωποϲ. ἐγὼ δὲ
μεθ᾿ ἡμέραϲ τρεῖϲ ἐξεπόριϲα ἐκ τοῦ Βυζαντίου καὶ φθάνω
δι᾿ ἡμερῶν δέκα τὴν Γαζαίων πόλιν, προλαβὼν τὸν Ἱλά-
ριον ἡμέραϲ ἑπτά. εὗρον δὲ τὸν ὁϲιώτατον Πορφύριον
ἀρρωϲτοῦντα. ὡϲ δὲ ἐπέδωκα αὐτῷ τὰ ἀντίγραφα τοῦ
μακαριωτάτου Ἰωάννου τοῦ ἐπιϲκόπου Κωνϲταντινου-
πόλεωϲ καὶ ἀνέγνω αὐτά, περιχαρὴϲ γενόμενοϲ ἐρρώϲθη
ἀφεθεὶϲ τοῦ πυρετοῦ· ἔλεγεν δὲ ἐκ τῆϲ πολλῆϲ θλίψεωϲ
τῶν εἰδωλολατρῶν αὑτὸν ἐϲχηκέναι τὴν ἀρρωϲτίαν. μετὰ
δὲ ἑπτὰ ἡμέραϲ καταλαμβάνει ὁ εἰρημένοϲ Ἱλάριοϲ, ἔχων
δύο κομενταρηϲίουϲ τῆϲ ὑπατικῆϲ καὶ βοηθοὺϲ πολλοὺϲ
ἔκ τε Ἀζώτου καὶ Ἀϲκάλωνοϲ καὶ πᾶϲαν δημοϲίαν ὄψιν.
εὐθέωϲ δὲ ϲυνέϲχεν τοὺϲ τρεῖϲ πρωτεύονταϲ καὶ λαβὼν
παῤ αὐτῶν ἱκανοδοϲίαϲ ἐνεφάνιϲεν αὐτοῖϲ τὸ θεῖον
γράμμα τὸ παρακελευόμενον κλειϲθῆναι τὰ εἰδωλεῖα
Γάζηϲ τῆϲ πόλεωϲ κινδύνῳ τῆϲ κεφαλῆϲ τῶν πρώτων
τῆϲ αὐτῆϲ πόλεωϲ, καὶ καταϲτρέψαϲ πάντα τὰ ἐν αὐτοῖϲ
εἴδωλα ἔκλειϲεν αὐτά· τὸ δὲ ἱερὸν τοῦ Μάρνα εἴαϲεν
ϲυμβαίνει δὲ ἄλλο θαυμαϲτὸν γενέϲθαι προϲκαλού-
μενον πολλοὺϲ εἰϲ ἐπίγνωϲιν ἀληθείαϲ ἐλθεῖν· ὁ θεὸϲ
γὰρ ὡϲ εὔϲπλαγχνοϲ οἶδεν διὰ προφάϲεων ἐπιϲτρέφειν
τὸ γένοϲ τῶν ἀνθρώπων εἰϲ τὸ νοητὸν αὐτοῦ φῶϲ.
τὸ δὲ ϲυμβὰν πρᾶγμα ἐν τούτοιϲ ἦν. γυνή τιϲ τῶν
ἐμφανῶν τῆϲ | πόλεωϲ ὀνόματι Αἰλίαϲ μέλλουϲα τίκτειν
κινδύνῳ μεγάλῳ περιέπεϲεν, ἡ δὲ αἰτία τοῦ κινδύνου
αὕτη ὑπῆρχεν. τὸ βρέφοϲ αὐτῆϲ οὐκέτι κατὰ φύϲιν
ἐξῄει, ἀλλ’ ἐξετράπη εἰϲ τὸ παρὰ φύϲιν, καὶ χαλάϲαν
τὴν μίαν χεῖρα οὐκ ἠδύνατο τὸ ὑπόλοιπον ϲῶμα κατ-
ενεχθῆναι· ἦν γὰρ πλάγιον ἐν τῇ γαϲτρὶ καὶ οὐκ ἴϲχυον
αἱ μαῖαι εἰϲ τὸ κατὰ φύϲιν αὐτὸ μεταγαγεῖν. ἦν δὲ ἡ
ὀδύνη ἄφατοϲ προϲγινομένη τῇ γυναικί, τῶν κατὰ ὥραν
ὠδίνων τὸ βρέφοϲ ὠθουϲῶν, πλείων δὲ ἡ ἐπίδοϲιϲ τῶν
πόνων ἐγίνετο τῆϲ δευτέραϲ ἡμέραϲ διαδεξαμένηϲ τὴν
πρώτην, ὁμοίωϲ καὶ τῆϲ τρίτηϲ ὀδυνηροτέραϲ οὔϲηϲ τῆϲ
δευτέραϲ· ἐπετάθηϲαν δὲ οἱ πόνοι ἕωϲ ἡμερῶν ἑπτά,
τοῦ κακοῦ προϲθήκην ἀεὶ λαμβάνοντοϲ. ἀλλὰ καὶ οἱ
ἰατροὶ ἠβουλήθηϲαν αὐτὴν ἐμβρυοτομῆϲαι, καὶ θεαϲά-
μενοι τὰϲ δυνάμειϲ αὐτῆϲ διαπεϲούϲαϲ ἀπηγόρευϲαν
αὐτῆϲ. οἱ ταύτηϲ οὖν γονεῖϲ καὶ ὁ ἀνὴρ Ἥρωϲ ὄντεϲ
αὐτῇ τροφὸϲ πιϲτή, ἥτιϲ ὑπεραλγοῦϲα δεήϲειϲ ἐποιεῖτο
ἐν τοῖϲ εὐκτηρίοιϲ οἴκοιϲ ὑπὲρ αὐτῆϲ. ἐν μιᾷ οὖν ἡμέρᾳ
αὐτῆϲ εὐχομένηϲ ἐν τῇ ἐκκληϲίᾳ μετὰ δακρύων, εἰϲῆλθεν
ὁ ἐν ἁγίοιϲ Πορφύριοϲ περὶ τὴν ἐνάτην ὥραν, κἀγὼ δὲ
ἅμα αὐτῷ, καὶ ὁρῇ τὴν γραῦν κατώδυνον δεομένην τοῦ
θεοῦ μετὰ δακρύων, καὶ ϲτὰϲ ἐπηρώτα αὐτὴν τὴν αἰτίαν.
ἣ δὲ θεαϲαμένη αὐτὸν προϲέπεϲεν τοῖϲ ποϲὶν αὐτοῦ
παρακαλοῦϲα αὐτὸν δεηθῆναι τῷ Χριϲτῷ ὑπὲρ αὐτῆϲ.
ὡϲ δὲ ἔγνω ὁ ἅγιοϲ τῆϲ γυναικὸϲ τὴν αἰτίαν, καὶ αὐτὸϲ
ἐδάκρυϲεν· ἦν γὰρ καθ’ ὑπερβολὴν εὔϲπλαγχνοϲ. λέγει
δὲ τῇ τροφῷ· Ἀκούω περὶ τοῦ οἴκου ἐκείνου ὅτι κατ-
είδωλοϲ τυγχάνει καὶ δυϲχερῶϲ δύναται ϲωθῆναι· ἀλλ’
ὅμωϲ τῷ θεῷ πάντα δυνατά, καὶ γὰρ διὰ προφάϲεωϲ
ϲῴζει τοὺϲ μέλλονταϲ ἀπόλλυϲθαι. ἄπελθε οὖν καὶ ϲυν-
άγαγε πάνταϲ τοὺϲ ϲυγγενεῖϲ καὶ γονεῖϲ καὶ τὸν ἄνδρα
καὶ εἰπὲ αὐτοῖϲ· Ἐπειδὴ ἔϲτιν ἐνταῦθα ἰατρὸϲ ἄριϲτοϲ δυ-
νάμενοϲ αὐτὴν θεραπεῦϲαι, ἐὰν ποιήϲῃ αὐτὴν διαφυγεῖν
τὸν τοιοῦτον κίνδυνον, τί χαρίζεϲθε αὐτῷ; πάντωϲ
δὲ ἔχουϲι πολλά ϲοι ϲυντάξαϲθαι. εἰπὲ δὲ αὐτοῖϲ καὶ
τοῦτο Ἐὰν αὐτὴν θεραπεύϲῃ, δότε μοι λόγον πρὸϲ
τοῦτο ὅτι οὐ παραβαίνετε αὐτὸν οὔτε πρὸϲ ἄλλον ἀπ-
έρχεϲθε. ποίηϲον πάνταϲ αὐτοὺϲ ἀνατεῖναι τὰϲ χεῖραϲ
εἰϲ τὸν οὐρανὸν καὶ δοῦναι λόγον ὅτι ποιοῦϲιν πάντα
ζήϲῃ. ἀκούϲαϲα δὲ ἡ γραῦϲ τὸν λόγον τοῦ μακα|ρίοιυ
ἐπιϲκόπου καὶ λαβοῦϲα παρ’ αὐτοῦ παράθεϲιν ἔδραμεν
ἐπὶ τὸν οἶκον, καὶ εὑροῦϲα πάνταϲ κλαίονταϲ καὶ τὴν
γυναῖκα ἐν ἐϲχάτῳ κινδύνῳ παρεκάλει τοὺϲ γονεῖϲ αὐτῆϲ
καὶ τὸν ἄνδρα μὴ ἀθυμῆϲαι· ἔλεγεν δὲ ὅτι Ἰατρὸϲ ἄρι-
ϲτοϲ ἀπέϲτειλέν με πρὸϲ ὑμᾶϲ ἵνα παράϲχητε ἐμοὶ λόγον,
ὅτι ταύτηϲ θεραπευομένηϲ οὐκ ἀρνεῖϲθε αὐτόν. ἀκού-
ϲαντεϲ δὲ οἱ γονεῖϲ καὶ ὁ ἀνὴρ εἶπον· Ἐὰν βουληθῇ
πᾶϲαν ἡμῶν τὴν οὐϲίαν λαβεῖν, οὐκ ὀκνήϲομεν, μό-
νον ἴδωμεν τὴν θυγατέρα ἡμῶν ζῶϲαν. ἡ δὲ τροφὸϲ
εἶπεν Ἀνατείνατε τὰϲ χεῖραϲ ὑμῶν εἰϲ τὸν οὐρανὸν
καὶ δότε μοι τοιοῦτον λόγον ὅτι οὐκ ἀρνεῖϲθε τὸν ἰα-
τρόν. 0 δὲ προθύμωϲ καὶ μετὰ δακρύων ἀνέτειναν
τὰϲ χεῖραϲ λέγοντεϲ ὅτι Καὶ πάντα τὰ ἡμῶν αὐτῷ
πάντα τὸν χρόνον τῆϲ ζωῆϲ ἡμῶν· ποίαν γὰρ παρα-
μυθίαν μέλλομεν ἔχειν ταύτηϲ τελευτώϲηϲ ἦν γὰρ
αὐτοῖϲ μονογενὴϲ καὶ ἀϲτεία τούϲ τρόπουϲ εἴπερ ἄλλη
γυνή. ἀκούϲαϲα δὲ ἡ τροφὸϲ μεγάλῃ τῇ φωνῇ ἐπὶ
πάντων εἶπεν· Λέγει ὁ μέγαϲ ἱερεὺϲ Πορφύριοϲ· Ἰηϲοῦϲ
Χριϲτόϲ, ὁ υἱὸϲ τοῦ θεοῦ τοῦ ζῶντοϲ, ἰᾶταί ϲε· εἰϲ
αὐτὸν πίϲτευϲον καὶ ζήϲῃ. εὐθέωϲ δὲ ἡ γυνὴ ὀλολύ-
ξαϲα μέγα κατήγαγεν τὸ βρέφοϲ ζῶν. πάντεϲ δὲ οἱ
ἐκεῖϲε εὑρεθέντεϲ ἐκπλαγέντεϲ ἔκραξαν Μέγαϲ ὁ θεὸϲ
τῶν Χριϲτιανῶν, μέγαϲ ὁ ἱερεὺϲ Πορφύριοϲ. τῇ δὲ
αγγείλαϲ αὐτοῖϲ ϲχολάζειν τῇ ἁγίᾳ ἐκκληϲίᾳ, καὶ μετ’
ὀλίγον χρόνον κατηχήϲαϲ αὐτοὺϲ ἐβάπτιϲεν ϲὺν τῇ γυ-
ναικὶ καὶ τὸ βρέφοϲ· ἐκάλεϲαν δὲ τὸ ὄνομα αὐτοῦ Πορ-
φύριον. ἦϲαν δὲ οἱ φωτιϲθέντεϲ διὰ τὴν πρόφαϲιν τῆϲ
γυναικὸϲ τὸν ἀριθμὸν ἑξήκοντα τέϲϲαρε.
ὅϲον δὲ ἔβλεπον οἱ τῆϲ εἰδωλομανίαϲ πληθυνομένουϲ
τοὺϲ Χριϲτιανούϲ, ἠγριαίνοντο καὶ οὐ ϲυνεχώρουν αὐτοῖϲ
μετελθεῖν πολιτικὸν ὀφφίκιον, ἀλλ’ ὡϲ κακοῖϲ οἰκέταιϲ
ἐχρῶντο αὐτοῖϲ. ὁρῶν δὲ πάλιν ὁ μακάριοϲ Πορφύριοϲ
τὴν πολλὴν ἀδικίαν τῶν Χριϲτιανῶν καὶ μὴ φέρων,
βλέπων δὲ αὐτούϲ ἐπηρεαζομένουϲ, ἐξέρχεται ἐπὶ Και-
ϲάρειαν πρὸϲ τὸν μακάριον Ἰωάννην τὸν ἀρχιεπίϲκοπον
καὶ παρακαλεῖ αὐτὸν μετὰ δακρύων ἄνεϲιν παραϲχεῖν
αὐτῷ· μηκέτι γὰρ δύναϲθαι φέρειν ἔλεγεν τὰ ἄτοπα τὰ
γινόμενα ὑπὸ τῶν Γαζαίων. ὁ δὲ μακάριοϲ Ἰωάννηϲ
ἀκούϲαϲ παρεκάλει αὐτὸν μακροθυμῆϲαι καὶ ἀντέχεϲθαι
τῆϲ ἐπιϲκοπῆϲ. καὶ ἀποκριθεὶϲ ὁ ὁϲιώτατοϲ Πορφύριοϲ
εἶπεν αὐτῷ· Μαρτυροῦμαί ϲε ἐνώπιον τοῦ ἀοράτου
θεοῦ | καὶ τῆϲ ἐλπίδοϲ ἡμῶν Ἰηϲοῦ Χριϲτοῦ τοῦ κυρίου
πάϲηϲ κτίϲεωϲ καὶ τοῦ προϲκυνητοῦ καὶ ζωοποιοῦ ἁγίου
πνεύματοϲ μὴ παριδεῖν τὴν αἴτηϲίν μου, ἵνα μὴ ἐκζη-
τηθῇ παρ’ ἡμῶν ἀπώλεια ψυχῶν ἀναριθμήτων. ἀλλ’
αἰτῶ ϲε, πάτερ, ϲυμπλεῦϲαί μοι ἐπὶ τὴν βαϲιλίδα πόλιν,
ἵνα δεηθῶμεν τῶν βαϲιλέων τοῦ οὐρανίου βαϲιλέωϲ ἐπί-
δὲ ὁ μακάριοϲ Πορφύριοϲ· Ἐὰν θέλῃ ἡμᾶϲ ὁ θεὸϲ εἶναι
καὶ τὰ πλήθη Γάζηϲ ἐπιϲτρέψαι, καὶ ἐν χειμῶνι δυνατόϲ
ἐϲτιν ϲῷϲαι. ϲὺ δέ, πάτερ, θαρρῶν τῇ εὐϲπλαγχνίᾳ αὐτοῦ
θέληϲον, καὶ ἔχομεν εὐοδωθῆναι. λέγει αὐτῷ ὁ μα-
κάριοϲ Ἰωάννηϲ· Τὸ θέλημα τοῦ Χριϲτοῦ γενηθήτω.
ὡϲ δὲ ἔλαβεν ϲυνταγὰϲ ὁ μακάριοϲ Πορφύριοϲ, γράφει.
μοι τὴν ταχίϲτην καταλαβεῖν τὴν Καιϲάρειαν καὶ ἀγα-
γεῖν μεθ’ ἑαυτοῦ τρεῖϲ βίβλουϲ καὶ τεϲϲαράκοντα τρία.
νομίϲματα, ἅπερ ἔτυχεν περιϲϲεῦϲαι ἐκ τῆϲ προϲόδου
τῆϲ ἁγίαϲ ἐκκληϲίαϲ. ἐγὼ δὲ δεξάμενοϲ τὰϲ ἐπιϲτολὰϲ
καὶ λαβὼν τὰϲ βίβλουϲ καὶ τὰ νομίϲματα εὐθέωϲ ἐξῆλθον
καὶ καταλαβὼν τὴν Καιϲάρειαν εὗρον τοὺϲ ὁϲιωτάτουϲ
ἐπιϲκόπουϲ εὐτρεπιζομένουϲ ἐπὶ τὸν πλοῦν, καὶ μετὰ
δύο ἡμέραϲ ἀναχθέντεϲ ἐπλεύϲαμεν ἡμέρᾳ ὀγδόῃ καὶ
εἰκάδι Περιτίου καὶ τῇ εὐϲπλαγχνίᾳ τοῦ Χριϲτοῦ εὐπλοή-
ϲαντεϲ δι’ ἡμερῶν δέκα κατήχθημεν εἰϲ Ῥόδον τὴν
νῆϲον.
ἦν δὲ τότε ἐν τῇ νήϲῳ εἰϲ τὰ ἀπόϲτροφα αὐτῆϲ
μονάζων τιϲ ὀνόματι Προκόπιοϲ, ὃϲ νῦν μετ’ ἀγγέλων
ἐϲτὶν ϲυναρίθμιοϲ· ἐκοιμήθη γὰρ ἀπὸ ἐτῶν πέντε, ζήϲαϲ
βίον ἄμεμπτον ἔν τε νηϲτείαιϲ καὶ ἀγρυπνίαιϲ καὶ τῇ
ἄκρᾳ ἀκτημοϲύνῃ, ἔϲχεν δὲ καὶ προφητικὸν χάριϲμα καὶ.
ἐπορεύθημεν πρὸϲ αὐτὸν παραπλεύϲαντεϲ ἐν ἀκατίῳ,
καὶ φθάϲαντεϲ ἐκρούϲαμεν τὴν θύραν. εὐθέωϲ δὲ ἐξελ-
θὼν δι’ ἑαυτοῦ ἤνοιξεν ἡμῖν, καίτοι ἔχων ἄλλον παρ’
αὑτῷ μαθητήν. ὡϲ δὲ ἐθεάϲατο τοὺϲ ὁϲιωτάτουϲ ἐπί-
ϲκόπουϲ, πεϲὼν ἐπὶ πρόϲωπον προϲεκύνηϲεν αὐτούϲ,
εἶτα ἀναϲτὰϲ κἀμὲ κατεφίληϲεν καὶ τὸν θεοϲεβῆ Εὐϲέβιον
τὸν διάκονον, ὃν μεθ’ ἑαυτοῦ ἦγεν ὁ ὅϲιοϲ Ἰωάννηϲ
ὁ ἀρχιεπίϲκοποϲ, καὶ εἰϲαγαγὼν ἡμᾶϲ εἰϲ τὸ εὐκτήριον
ὑπεχώρηϲεν εἰϲ τὰ ὀπίϲω, δοὺϲ τὸν ἔμπροϲθεν | τόπον
τοῖϲ μακαριωτάτοιϲ ἐπιϲκόποιϲ εἰπών Ὑμῖν πρέπει τοῖϲ
ἱερεῦϲιν τὸν ἔμπροϲθεν τόπον ἔχειν, ἐμοὶ δὲ τῷ τα-
πεινῷ καὶ μηδὲ ἠξιωμένῳ χειροτονίαϲ τὸν ὀπίϲω. τό-
τε ἔγνωμεν ὅτι διορατικὸϲ ὑπῆρχεν ὁ ὁϲιώτατοϲ Προ-
κόπιοϲ· μηδέποτε γὰρ θεαϲάμενοϲ ἡμᾶϲ μήτε ἀκούϲαϲ
περὶ ἡμῶν ἔγνω διὰ τοῦ πνεύματοϲ ὅτι ἐπίϲκοποι ἐτύγ-
χανον οἱ περὶ τοὺϲ μακαριωτάτουϲ Ἰωάννην καὶ Πορ-
φύριον. διὸ καὶ τὴν προτίμηϲιν τῆϲ προϲευχῆϲ ἔδωκεν
αὐτοῖϲ. εἶτα μετὰ τὴν εὐχὴν ἐκαθίϲαμεν, καὶ ὁμιλήϲαϲ
ἡμῖν πολλὰ ψυχωφελῆ ἠρώτα τὴν αἰτίαν τοῦ ϲκυλμοῦ.
ὁ δὲ μακάριοϲ Πορφύριοϲ ἅπαντα αὐτῷ διηγήϲατο τὰ
κατὰ τοὺϲ Γαζαίουϲ, πῶϲ ἐμμανῶϲ ἔχουϲι περὶ τὰ εἴδωλα
καὶ ὁπόϲα δεινὰ οἱ Χριϲτιανοὶ πάϲχουϲιν παρ’ αὐτῶν καὶ
ὅτι χάριν τούτου ἀνέρχονται δεηθῆναι τῶν βαϲιλέων
καταϲτραφῆναι τὰ ἱερὰ τῶν εἰδώλων. ἀκούϲαϲ δὲ ὁ ἐν
ἁγίοιϲ Προκόπιοϲ ὁ ἀναχωρητὴϲ καὶ δακρύϲαϲ εἶπεν·
Κύριε Ἰηϲοῦ Χριϲτέ, ἐπίϲτρεψον τοὺϲ δούλουϲ ϲου ἀπὸ
τῆϲ διαβολικῆϲ ἀπάτηϲ ἐπὶ τὴν πεφωτιϲμένην ϲου πί-
ϲτιν. εἶτα λέγει πρὸϲ τοὺϲ ὁϲιωτάτουϲἐπιϲκόπουϲ· Μὴ
ἀθυμήϲητε, πατέρεϲ· ὁ γὰρ θεὸϲ ὁ γινώϲκων τὸν ζῆλον
τῆϲ πίϲτεωϲ ὑμῶν ἔχει εὐοδῶϲαι ὑμῖν καὶ δοῦναι πάντα
τὰ καταθύμια ὑμῶν. δεῦτε οὖν παραινέϲω ὑμῖν ἃ ὁ κύ-
ριοϲ ἀπεκάλυψεν τῇ ἐμῇ ταπεινώϲει. ἀνερχόμενοι ἐπὶ
τὸ Βυζάντιον πρῶτον ϲυντύχετε τῷ ὁϲιωτάτῳ ἐπιϲκόπῳ
Ἰωάννῃ καὶ ἅμα αὐτῷ δεήϲειϲ ποιήϲαϲθε πρὸϲ τὸν θεὸν
καὶ ἀνάθεϲθε αὐτῷ τὸ πρᾶγμα, καὶ ἔχει ὑμῖν ϲυμβου-
λεῦϲαι καὶ αὐτὸϲ ὃ ἀποκαλύπτει αὐτῷ ὁ κύριοϲ. λαλῆ-
ϲαι γὰρ οὐ δύναται ἐν τῷ παλατίῳ, ἐπειδὴ ἡ βαϲίλιϲϲα
Εὐδοξία λυπεῖται κατ’ αὐτοῦ. αὐτὸϲ οὖν παρατίθεται.
ὑμᾶϲ Ἀμαντίῳ τῷ κουβικουλαρίῳ τῆϲ δεϲποίνηϲ, ἀν-
θρώπῳ θεοϲεβεῖ καὶ τιμῶντι τὸ πρόϲχημα τῶν ἱερέων,
καὶ αὐτὸϲ εἰϲάγει ὑμᾶϲ πρὸϲ τὴν βαϲίλιϲϲαν, καὶ ὅταν
εἰϲέλθητε πρὸϲ αὐτήν, εὐμενῶϲ ἔχει δέξαϲθαι ὑμᾶϲ. ἀνά-
θεϲθε οὖν αὐτῇ τὸ πᾶν πρᾶγμα καὶ ϲυντάξαϲθε αὐτῇ
καὶ ἐξέλθατε. ἐν δὲ τῇ δευτέρᾳ εἰϲόδῳ μετὰ τὸ ὑμᾶϲ
ὑπομνῆϲαι αὐτὴν χάριν τοῦ πράγματοϲ εἴπατε αὐτῇ ὅτι
Ἐλπίζομεν εἰϲ τὸν Χριϲτὸν τὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ, ἐὰν
ϲπουδάϲῃϲ εἰϲ τὸ παρὸν πρᾶγμα, ἔχει δοῦναί ϲοι τέκνον
ἡμεῖϲ δὲ ἀκούϲαντεϲ τὸν λόγον τοῦ ἁγίου ἀνδρὸϲ
καὶ πιϲτεύϲαντεϲ εἰϲ ἃ ἐλάληϲεν, λαβόντεϲ παράθεϲιν
ἐξήλθομεν καὶ ἀναχθέντεϲ ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ ἐπλεύϲαμεν
καὶ δι’ ἄλλων ἡμερῶν δέκα ἐφθάϲαμεν τὸ Βυζάντιον
καὶ λαβόντεϲ ξενίαν τῇ ἑξῆϲ ἐπορεύθημεν πρὸϲ τὸν
ὁϲιώτατον ἀρχιεπίϲκοπον Ἰωάννην. γνοὺϲ δὲ τίνεϲ ἐϲμὲν |
ἐδέξατο ἡμᾶϲ μετὰ πολλῆϲ τιμῆϲ καὶ θεραπείαϲ. ἐπηρώ-
τηϲεν δὲ ἡμᾶϲ δι’ ἣν αἰτίαν ϲκυλμὸν ὑπεμείναμεν, καὶ.
διηγηϲάμεθα αὐτῷ, καὶ γνοὺϲ ἀνεμνήϲθη ὅτι καὶ πρὸ
χρόνου τοῦτο διὰ γραμμάτων ἐδεήθημεν, καὶ ἐπιγνούϲ
με φιλοφρόνωϲ ἠϲπάϲατο. παρακαλεῖ δὲ ἡμᾶϲ μὴ ἀθυ-
μῆϲαι, ἀλλ’ ἔχειν τὰϲ ἐλπίδαϲ εἰϲ τὰ ἐλέη τοῦ θεοῦ.
εἶπεν δὲ πρὸϲ ἡμᾶϲ· Ἐγὼ μὲν οὐκ ἰϲχύω τῷ βαϲιλεῖ
λαλῆϲαι· παρώργιϲεν γὰρ αὐτὸν κατ’ ἐμοῦ ἡ βαϲίλιϲϲα,
διότι ἐνεκάλεϲα αὐτῇ χάριν κτήματοϲ οὗ ἐπιθυμήϲαϲα
ἀφήρπαϲεν. καὶ ἐμοὶ μὲν εἰϲ τοῦτο οὐ μέλει ὅτι ὀργί-
ζεται οὐδὲ φροντίζω, ἑαυτοὺϲ γὰρ ἔβλαψαν, οὐκ ἐμέ·
κἂν γὰρ βλάψωϲίν μου τὸ ϲῶμα, τὴν ψυχὴν πολλῷ
πλέον ὠφελοῦϲιν· ὅμωϲ δὲ τοῦτο καταλείψωμεν τῇ εὐ-
ϲπλαγχνίᾳ τοῦ θεοῦ. περὶ δὲ τοῦ ὑμετέρου προϲτάγμα-
τοϲ, εἰ δόξει τῷ κυρίῳ, αὔριον μεταπέμπομαι τὸν
ϲυνταγὰϲ καὶ παράθεϲιν ἐπορεύθημεν εἰϲ τὴν ξενίαν
ἡμῶν.
τῇ δὲ ἑξῆϲ ἀπήλθομεν πρὸϲ τὸν ὅϲιον καὶ εὑρίϲκο-
μεν παρ’ αὐτῷ τὸν κουβικουλάριον Ἀμάντιον· ἦν γὰρ
φροντίϲαϲ τοῦ ἡμετέρου πράγματοϲ, μεταπεμψάμενοϲ
αὐτὸν καὶ διδάξαϲ τὰ καθ’ ἡμᾶϲ. ὡϲ δὲ εἰϲήλθομεν καὶ.
ἔγνω ὁ Ἀμάντιοϲ ὅτι ἡμεῖϲ ἐϲμὲν περὶ ὧν αὐτῷ ἐλά-
ληϲεν, ἀναϲτὰϲ προϲεκύνηϲεν τοὺϲ ὁϲιωτάτουϲ ἐπιϲκό-
πουϲ, κλίναϲ τὸ πρόϲωπον εἰϲ τὴν γῆν, κἀκεῖνοι δὲ
γνόντεϲ τίϲ ὑπῆρχεν περιεπτύξαντο αὐτὸν καὶ κατεφί-
ληϲαν. ἐπέτρεψεν δὲ καὶ αὐτοῖϲ ὁ ἁγιώτατοϲ ἀρχιεπί-
ϲκοποϲ Ἰωάννηϲ ἐκ ϲτόματοϲ διδάξαι τὸν κουβικουλάριον
τὸ κατ’ αὐτοὺϲ πρᾶγμα. ὁ δὲ ὁϲιώτατοϲ Πορφύριοϲ
πάντα αὐτῷ διηγήϲατο τὰ κατὰ τοὺϲ εἰδωλολάτραϲ, πῶϲ
παρρηϲίᾳ ποιοῦϲιν τὰ ἀθέμιτα καὶ πῶϲ καταπονοῦϲιν
τοὺϲ Χριϲτιανούϲ. ὃ δὲ ἀκούϲαϲ ἐδάκρυϲεν καὶ ἐμπι-
πλᾶται ζήλου θεϊκοῦ καὶ λέγει αὐτοῖϲ· Μὴ ἀθυμήϲητε,
πατέρεϲ· ἔχει γὰρ ὁ δεϲπότηϲ Χριϲτὸϲ ὑπεραϲπίϲαι τῆϲ
θρηϲκείαϲ αὐτοῦ. εὔξαϲθε οὖν ὑμεῖϲ καὶ διαλέγομαι τῇ
αὐγούϲτῃ καὶ ἐλπίζω εἰϲ τὸν τῶν ὅλων θεόν, ὅτι ϲυν-
ὁϲιωτάτου ἀρχιεπιϲκόπου Ἰωάννου καὶ λαβόντεϲ παρά-
θεϲιν ἀνεχωρή|ϲαμεν.
τῇ δὲ ἑξῆϲ μεταπέμπεται ἡμᾶϲ ὁ κουβικουλάριοϲ
Ἀμάντιοϲ διὰ δύο δεκανῶν ἀπελθεῖν εἰϲ τὸ παλάτιον,
καὶ ἀναϲτάντεϲ ϲπουδῇ ἐπορεύθημεν. εὕραμεν δὲ αὐτὸν
περιμένοντα ἡμᾶϲ, καὶ λαβὼν τοὺϲ δύο ἐπιϲκόπουϲ εἰϲή-
γαγεν πρὸϲ τὴν αὐγούϲταν Εὐδοξίαν. ὡϲ δὲ ἐθεάϲατο
αὐτούϲ, προηϲπάϲατο εἰποῦϲα· Εὐλογήϲατε, πατέρεϲ,
κἀκεῖνοι δὲ προϲεκύνηϲαν αὐτήν. ἐκαθέζετο δὲ ἐπὶ χρυ-
ϲῆϲ κλίνηϲ, καὶ λέγει αὐτοῖϲ Ϲύγγνωτέ μοι, ἱερεῖϲ τοῦ
Χριϲτοῦ, διὰ τὴν ἐπικειμένην μοι ἀνάγκην τῆϲ γαϲτρόϲ·
ἐχρεώϲτουν γὰρ εἰϲ τὸ πρόθυρον ὑπαντῆϲαι τῇ ὑμῶν
ὁϲιότητι. ἀλλὰ διὰ τὸν κύριον εὔξαϲθε ὑπὲρ ἐμοῦ, ἵνα
ἀπόθωμαι τὸ ἐν τῇ γαϲτρὶ μετὰ φιλανθρωπίαϲ. οἱ δὲ
ὁϲιώτατοι ἐπίϲκοποι θαυμάϲαντεϲ τὴν ϲυγκατάβαϲιν αὐτῆϲ
εἶπαν· Ὁ εὐλογήϲαϲ τὴν μήτραν τῆϲ Ϲάραϲ καὶ τῆϲ Ῥε-
βέκκαϲ καὶ τῆϲ Ἐλιϲάβετ εὐλογήϲαι τὸ ἐν τῇ γαϲτρί ϲου
καὶ ζωώϲαι. ὡϲ δὲ καὶ ἄλλα ῥήματα πνευματικὰ ἐλά-
ληϲαν, λέγει αὐτοῖϲ Ἔγνων διὰ τί ἐϲκύλητε· προεδίδαξέν
με γὰρ Ἀμάντιοϲ ὁ καϲτρήϲιοϲ. εἰ δὲ καὶ ὑμεῖϲ θέλετέ
με διδάξαι, κελεύϲατε, πατέρεϲ. ἐπιτραπέντεϲ δὲ πάντα
τελοῦϲιν τῷ ὑμετέρῳ κράτει. ἀκούϲαϲα δὲ ἡ βαϲίλιϲϲα
εἶπεν· Μὴ ἀθυμήϲητε, πατέρεϲ· ἐλπίζω γὰρ εἰϲ τὸν
δεϲπότην Χριϲτόν, τὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ, ὅτι πείθω τὸν
βαϲιλέα ποιῆϲαι τὰ πρέποντα τῇ ἁγίᾳ ὑμῶν πίϲτει καὶ.
ὑμᾶϲ τεθεραπευμένουϲ ἔνθεν ἀπολῦϲαι. ἀπέλθατε οὦν
γενέϲθαι ἑαυτῶν (ἐϲτὲ γὰρ ἀπὸ κόπου) καὶ εὔξαϲθε ἵνα
ϲυνεργήϲῃ ὁ θεὸϲ τῇ αἰτήϲει μου. εἰποῦϲα δὲ ταῦτα
ἐκέλευϲεν χρήματα ἐνεχθῆναι καὶ λαβοῦϲα ἀνὰ τρεῖϲ
δράκαϲ δέδωκεν τοῖϲ ὁϲιωτάτοιϲ ἐπιϲκόποιϲ εἰποῦϲα·
Λάβετε τέωϲ ταῦτα εἰϲ δαπανήματα. οἱ δὲ ἐπίϲκοποι
δεξάμενοι καὶ πολλὰ αὐτὴν εὐλογήϲαντεϲ ἐξῆλθον. ἐξ-
ερχόμενοι δὲ τὰ πολλὰ τῶν νομιϲμάτων διέδωκαν τοῖϲ
ἐφιϲταμένοιϲ ταῖϲ θύραιϲ δεκανοῖϲ, ὡϲ ὀλίγα μετ’ αὐτῶν
ὑπολειφθῆναι. ἡ δὲ βαϲίλιϲϲα εἰϲελθόντοϲ τοῦ βαϲιλέωϲ
πρὸϲ αὐτὴν ἐδίδαξεν αὐτὸν τὰ κατὰ τοὺϲ ἐπιϲκόπουϲ
πράγματα, ᾔτει δὲ αὐτῷ καταϲτραφῆναι τὰ ἱερὰ Γάζηϲ.
ὁ δὲ βαϲιλεὺϲ ἀκούϲαϲ ἐδυϲχέραινεν εἰπών Οἶδα ὅτι
ἡ πόλιϲ ἐκείνη κατείδωλόϲ ἐϲτιν, ἀλλ᾿ εὐγνωμονεῖ περὶ.
τὴν εἰϲφορὰν τῶν δημοϲίων πολλὰ ϲυντελοῦϲα. ἐὰν
οὖν αἰφνιδιάϲωμεν αὐτοὺϲ τῷ φόβῳ, φυγῇ χρήϲονται
καὶ ἀπόλλομεν τοϲοῦτον κανόνα. ἀλλ’ εἰ δοκεῖ κατὰ
βαρὺ τοῖϲ ὑπηκόοιϲ. ἡ δὲ βαϲίλιϲϲα ἀκούϲαϲα ἐλυπήθη
ϲφόδρα (ἦν γὰρ θερμὴ περὶ τὴν πίϲτιν), οὐκ ἀπεκρίθη
δὲ τῷ βαϲιλεῖ ῥῆμα ἢ τοῦτο Ὁ κύριοϲ ἔχει βοηθῆϲαι
τοῖϲ δούλοιϲ αὐτοῦ τοῖϲ Χριϲτιανοῖϲ, κἂν θέλωμεν ἡμεῖϲ
κἂν μὴ θέλωμεν. ταῦτα διηγήϲατο ἡμῖν ὁ θεοϲεβὴϲ
Ἀμάντιοϲ ὁ κουβικουλάριοϲ.
τῇ δὲ ἐξῆϲ μετεπέμψατο ἡμᾶϲ ἡ αὐγούϲτα καὶ κατὰ
τὸ ἔθοϲ προαϲπαϲαμένη τοὺϲ ὁϲίουϲ ἐπιϲκόπουϲ ἐπέ-
τρεψεν καθίϲαι. μετὰ δὲ τὸ λαλῆϲαι πολλοὺϲ λόγουϲ
πνευματικοὺϲ λέγει αὐτοῖϲ· Ἐλάληϲα τῷ βαϲιλεῖ καὶ
μικρὸν ἐδυϲχέρανεν. ἀλλὰ μὴ ἀθυμεῖτε· θεοῦ γὰρ θέ-
λοντοϲ οὐκ ἔχω παύϲαϲθαι ἕωϲ ὅτε πληρωθῆτε καὶ ἐξέλ-
θητε ἅνύϲαντεϲ τὸν κατὰ θεὸν ὑμῶν ϲκοπόν. οἱ δὲ
ἐπίϲκοποι ἀκούϲαντεϲ προϲεκύνηϲαν. κατανυγεὶϲ δὲ ὁ ἐν
ἁγίοιϲ Πορφύριοϲ ὁ ἡμέτεροϲ, ἀναμνηϲθεὶϲ τοῦ λόγου
τοῦ τριϲμακαρίου Προκοπίου τοῦ ἀναχωρητοῦ, εἶπεν τῇ
βαϲιλίϲϲῃ· Κοπώθητι διὰ τὸν Χριϲτόν, καὶ αὐτὸϲ ἔχει
χαρίϲαϲθαί ϲοι ἀντὶ τοῦ κόπου ϲου υἱὸν ὅϲτιϲ ζήϲει
καὶ βαϲιλεύϲει ϲοῦ ὁρώϲηϲ καὶ ἀπολαυούϲηϲ ἐπὶ ἔτη
πολλά. ἀκούϲαϲα δὲ ἡ βαϲίλιϲϲα τοῦ λόγου ἐπλήϲθη
ἀδήλων φανεροῖ τὰ φαινόμενα. λέγει οὖν τοῖϲ ὁϲιω-
τάτοιϲ ἐπιϲκόποιϲ Εὔξαϲθε, πατέρεϲ, ἵνα κατὰ τὸ ῥῆμα
ὑμῶν θεοῦ θέλοντοϲ γεννήϲω τὸν ἄρρενα, καὶ ἐὰν τοῦτο
γένηται, ἐπαγγέλλομαι ὑμῖν πάντα ὅϲα αἰτεῖτε ποιεῖν.
καὶ ἄλλο δὲ ὃ οὐκ αἰτήϲαϲθε μέλλω ποιεῖν Χριϲτοῦ
ἐπινεύοντοϲ· ἁγίαν γὰρ ἐκκληϲίαν κτίζω ἐν Γάζῃ εἰϲ τὸ
μεϲώτατον τῆϲ πόλεωϲ. ἀπέλθατε οὖν μετ’ εἰρήνηϲ καὶ
ἡϲυχάϲατε εὐχόμενοι ϲυνεχῶϲ ὑπὲρ ἐμοῦ ἵνα μετὰ φιλαν-
θρωπίαϲ τέκω οὗτοϲ γάρ ἐϲτιν ὁ μὴν ἔνατοϲ καὶ ἐγγύϲ
ἐϲτιν τοῦ πληρῶϲαι. ϲυνταξάμενοι οὖν ο ἐπίϲκοποι
καὶ παραθέμενοι αὐτὴν τῷ θεῷ ἐξῆλθον τοῦ παλατίου.
ἦν δὲ εὐχὴ ἵνα τέκῃ ἄρρενα· ἐπιϲτεύομεν γὰρ τῷ λόγῳ
τοῦ ὁϲίου Προκοπίου τοῦ ἀναχωρητοῦ. καὶ καθ’ ἡμέραν
ἐπορευόμεθα πρὸϲ τὸν ἁγιώτατον Ἰωάννην τὸν ἀρχι-
επίϲκοπον καὶ ἀπελαύομεν τῶν ἁγίων αὐτοῦ λόγων τῶ
γλυκυτέρων ὑπὲρ μέλι καὶ κηρίον. ἤρχετο δὲ ϲυνεχῶϲ
πρὸϲ ἡμᾶϲ Ἀμάντιοϲ ὁ κουβικουλάριοϲ, ποτὲ μὲν φέρων
ἀποκρίϲειϲ τῆϲ βαϲιλίϲϲηϲ, ποτὲ δὲ καὶ χάριν ϲυντυχίαϲ.
μετ’ ὀλίγαϲ δὲ ἡμέραϲ γεννῇ ἡ βαϲίλιϲϲα τὸν ἄρρενα
καὶ καλοῦϲι τὸ ὄνομα αὐτοῦ Θεοδόϲιον εἰϲ τὸ ὄνομα
τοῦ αὐτοῦ πάππου Θεοδοϲίου τοῦ Ϲπάνου, τοῦ ϲυμ-
βαϲιλεύϲαντοϲ Γρατιανῷ. ὁ δὲ γεννηθεὶϲ νέοϲ θεοδόϲιοϲ
πρὸϲ ἡμᾶϲ Ἀμάντιον, λέγουϲα ἡμῖν δι᾿ αὐτοῦ· Εὐχαριϲτῶ
τῷ Χριϲτῷ ὅτι διὰ τῶν ὁϲίων ὑμῶν εὐχῶν ἐχαρίϲατό
μοι ὁ θεὸϲ τὸν υἱόν. εὔξαϲθε οὖν, πατέρεϲ, τῇ ζωῇ
αὐτοῦ κἀμοὶ δὲ τῇ ταπεινῇ ἵνα ἐκεῖνα πληρώϲω ἃ ἐπ-
ηγγειλάμην ὑμῖν, πάλιν αὐτοῦ τοῦ Χριϲτοῦ θέλοντοϲ
διὰ τῶν ἁγίων ὑμῶν εὐχῶν. τῶν δὲ ἑπτὰ ἡμερῶν
τῆϲ λοχείαϲ πληρωθειϲῶν μεταπέμπεται ἡμᾶϲ καὶ ἀπαντᾷ
ἡμῖν εἰϲ τὴν θύραν τοῦ κουβουκλίου, βαϲτάζουϲα καὶ τὸ
βρέφοϲ ἐν τῇ πορφύρᾳ. ἔκλινεν δὲ τὴν κεφαλήν εἰποῦϲα·
Ἐγγίϲατε, πατέρεϲ, ἐμὲ καὶ τὸ παιδίον ὃ ἐχαρίϲατό μοι
ὁ θεὸϲ διὰ τῶν ὑμῶν ἁγίων εὐχῶν. ἐπεδίδου δὲ καὶ τὸ
βρέφοϲ ἵνα αὐτὸ ϲφραγίϲωϲιν. οἱ δὲ ὅϲιοι ἐπίϲκοποι καὶ
αὐτὴν καὶ τὸ παιδίον ἐϲφράγιϲαν τῇ τοῦ ϲταυροῦ ϲφρα-
γῖδι καὶ ποιήϲαντεϲ εὐχὴν ἐκάθιϲαν. μετὰ δὲ τὸ λαλῆϲαι
αὐτοὺϲ πολλοὺϲ λόγουϲ πεπληρωμένοθϲ κατανύξεωϲ λέγει
πρὸϲ αὐτοὺϲ ἡ δέϲποινα Οἴδατε, πατέρεϲ, τί ἐβουλευϲά-
μην ποιῆϲαι περὶ τοῦ ὑμετέρου πράγματοϲ, ὁ δὲ ἐμὸϲ
κύριοϲ Πορφύριοϲ ἀποκριθεὶϲ εἶπεν· Ὁϲα ἐβουλεύϲω, κατὰ
θεὸν ἐβουλεύϲω· καὶ γὰρ ἐν ταύτῃ τῇ νυκτὶ ἀπεκαλύφθη
περικοπὴν ἐν ᾗ λέγει ὁ δεϲπότηϲ Χριϲτὸϲ τῷ Πέτρῳ·
‘ϲὺ εἶ Πέτροϲ, καὶ ἐπὶ ταύτῃ τῇ πέτρᾳ οἰκοδομήϲω μου
τὴν ἐκκληϲίαν, καὶ πύλαι ᾅδου οὐ κατιϲχύϲουϲιν αὐτῆ᾿.
ϲὺ 〈δέ〉, δέϲποινα, ἀποκριθεῖϲα εἶπαϲ· Εἰρήνη ϲοι, ἴϲχυε
καὶ ἀνδρίζου. καὶ ἐπὶ τούτοιϲ διυπνίϲθην, καὶ ἐκ τού-
του πέπειϲμαι ὅτι ἔχει ὁ υἱὸϲ τοῦ θεοῦ ϲυνεργῆϲαι τῇ
ϲῇ προαιρέϲει. εἰπὲ δὲ ἡμῖν, δέϲποινα, τί ἐβουλεύϲω.
ἡ βαϲίλιϲϲα ἀποκριθεῖϲα εἶπεν Ἐὰν παραϲτῇ τῷ Χριϲτῷ,
μετ’ ὀλίγαϲ ἡμέραϲ ἀξιοῦται τὸ παιδίον τοῦ ἁγίου βα-
πτίϲματοϲ. ἀπελθόντεϲ οὖν ποιήϲατε ἱκεϲίαν καὶ αἰτή-
ϲαϲθε τάξαντεϲ ἐν αὐτῇ ὅϲα ἂν βούληϲθε, καὶ ὅταν ἐξ-
έλθῃ τὸ βρέφοϲ ἐκ τοῦ τιμίου βαπτίϲματοϲ, ἐπίδοτε τὴν
ἱκεϲίαν τῷ βαϲτάζοντι αὐτό, ἐγὼ δὲ διδάϲκω αὐτὸν τὶ
ποιῆϲαι, καὶ ἐλπίζω εἰϲ τὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ ὅτι ὅλον τὸ
πρᾶγμα ἔχει οἰκονομῆϲαι κατὰ τὸ θέλημα τῆϲ αὐτοῦ
εὐϲπλαγχνίαϲ. ἡμεῖϲ δὲ λαβόντεϲ τοιαύταϲ ϲυνταγὰϲ
πολλὰ εὐλογήϲαντεϲ αὐτήν τε καὶ τὸ βρέφοϲ ἐξήλθαμεν
καὶ ἀπελθόντεϲ ἐποιήϲαμεν τὴν ἱκεϲίαν, πολλὰ τάξαντεϲ
ἐν τῷ χάρτῃ, οὐ μόνον τὴν καταϲτροφὴν τῶν εἰδώ-
λων, ἀλλὰ καὶ προνόμια τῇ ἁγίᾳ ἐκκληϲίᾳ καὶ τοῖϲ
τῶν δὲ ἡμερῶν διαδραμουϲῶν ἐπέφθαϲεν ἡ ἡμέρα
ἐν ᾗ ἔμελλεν φωτίζεϲθαι ὁ νέοϲ βαϲιλεὺϲ Θεοδόϲιοϲ.
ἐϲτεφανώθη δὲ πᾶϲα ἡ πόλιϲ καὶ ἐκοϲμήθη ἔκ τε ὁλο-
ϲηρικῶν καὶ χρυϲωμάτων καὶ ἄλλου παντοίου κόϲμου,
ὡϲ μὴ δύναϲθαί τινα ἐξειπεῖν τὸν κόϲμον τῆϲ πόλεωϲ·
ἀλλὰ καὶ τὰ πλήθη τῶν οἰκητόρων τὰ κυματώδη ἦν
θεάϲαϲθαι παντοίαιϲ ἰδέαιϲ ἱματίων ἐναλλάττοντα. τῆϲ
δὲ ἐμῆϲ δυνάμεωϲ οὐκ ἔϲτιν φράϲαι τὴν λαμπρότητα
τοῦ κόϲμου ἐκείνου, ἀλλ’ ἐκείνων τῶν τὸν λόγον ἠϲκη-
μένων, ἐγὼ δὲ ἐπὶ τὴν παροῦϲαν ἀληθῆ ϲυγγραφὴν
μετελεύϲομαι. βαπτιϲθέντοϲ τοῦ νέου θεοδοϲίου καὶ
ἐξελθόντοϲ ἐκ τῆϲ ἐκκληϲίαϲ ἐπὶ τὸ παλάτιον ἦν πάλιν
θεάϲαϲθαι τὴν ἀρετὴν τοῦ πλήθουϲ τῶν προηγουμένων
καὶ τὴν ἐξαϲτράπτουϲαν αὐτῶν ἐϲθῆτα· πάντεϲ γὰρ
ἐλευκοφόρουν, ὡϲ νομίζεϲθαι τὸ πλῆθοϲ ὑπὸ χιόνοϲ
πεπληρῶϲθαι. προηγοῦντο δὲ πατρίκιοι, ἰλλούϲτριοι καὶ
πᾶϲα ἀξία μετὰ τῶν ϲτρατιωτικῶν ταγμάτων, πάντεϲ
κηροὺϲ βαϲτάζοντεϲ, ὡϲ νομίζεϲθαι ἐν τῇ γῇ ἄϲτρα φαί
νεϲθαι. ἦν δὲ πληϲίον τοῦ βαϲταζομένου βρέφουϲ καὶ
αὐτὸϲ ὁ βαϲιλεὺϲ Ἀρκάδιοϲ, ἔχων τὸ πρόϲωπον ἱλαρὸν
καὶ ἔκλαμπρον πλέον ἧϲ ἐφόρει πορφύραϲ, εἶϲ δὲ τῶν
μεγιϲτάνων ἐβάϲταζεν τὸ βρέφοϲ ἐν λαμπρᾷ ἐϲθῆτι.
ἡμεῖϲ δὲ ἐθαυμάϲαμεν ὁρῶντεϲ τὴν τοϲαύτην
ἀνέβη; ἔϲτημεν δὲ ἡμεῖϲ εἰϲ τὸ πρόθυρον τῆϲ ἁγίαϲ
ἐκκληϲίαϲ ἔχοντεϲ καὶ τὸν χάρτην τῆϲ ἱκεϲίαϲ, καὶ ὡϲ
ἐξῆλθεν ἐκ τοῦ βαπτίϲματοϲ, ἀνεβοήϲαμεν εἰπόντεϲ· Δεό-
μεθα τῆϲ ϲῆϲ εὐϲεβείαϲ, προτείνοντεϲ καὶ τὸν χάρτην.
θεαϲάμενοϲ δὲ ὁ τὸ παιδίον βαϲτάζων καὶ γινώϲκων τὸ
καθ’ ἡμᾶϲ πρᾶγμα (προεδιδάχθη γὰρ ὑπὸ τῆϲ δεϲποί-
νηϲ], ἐκέλευϲεν τὸν χάρτην δειχθῆναι αὐτῷ, καὶ δεξά-
μενοϲ ἔϲτη. ἐκέλευϲεν δὲ ἡϲυχίαν γενέϲθαι καὶ λύϲαϲ
μέροϲ ἀνέγνω καὶ εἱλίξαϲ ὑπέβαλεν τὴν χεῖρα τῇ κε-
φαλῇ τοῦ βρέφουϲ καὶ ὑποκλίναϲ αὐτὴν ἐπὶ πάντων
ἔκραξεν· Ἐκέλευϲεν τὸ κράτοϲ αὐτῶν γενέϲθαι τὰ ἐν τῇ
ἱκεϲίᾳ. πάντεϲ δὲ θεαϲάμενοι ἐθαύμαϲαν καὶ προϲεκύ-
νουν τῷ βαϲιλεῖ, μακαρίζοντεϲ αὐτὸν ὅτι ἠξιώθη ἰδεῖν
ἐν τῇ ζωῇ αὐτοῦ υἱὸν βαϲιλεύοντα· ἐγαυρία δὲ ἀκούων.
προηγγέλθη δὲ καὶ τῇ βαϲιλίϲϲῃ Εὐδοξίᾳ τὸ γενόμενον
χάριν τοῦ αὐτῆϲ τέκνου, ἐχάρη δὲ καὶ γονυπετήϲαϲα
ἠυχαρίϲτηϲεν τῷ θεῷ. εἰϲελθόντοϲ δὲ τοῦ παιδίου ἐν
τῷ παλατίῳ ὑπήντηϲεν αὐτῷ ἡ δέϲποινα καὶ ἐδέξατο
καὶ κατεφίληϲεν, καὶ βαϲτάζουϲα αὐτὸ ἠϲπάϲατο καὶ τὸν
βαϲιλέα εἰποῦϲα· Μακάριοϲ εἶ, δέϲποτα, ἐφ’ οἶϲ ἑωρά-
καϲιν οἱ ὀφθαλμοί ϲου ἐν τῇ ζωῇ ϲου· καὶ ὁ βαϲιλεὺϲ
πρώτη ἐϲτὶν ἡ κέλευϲιϲ τοῦ ἡμετέρου υἱοῦ. λέγει δὲ
αὐτῷ ἡ δέϲποινα· Οὐ μόνον πρώτη κέλευϲιϲ, ἀλλὰ καὶ ἐν
τούτῳ τῷ ἁγίῳ προϲχήματι, καὶ χάριν εὐϲεβείαϲ ἡ ἱκεϲία
καὶ ὑπὸ ὁϲίων ἀνδρῶν αἰτηθεῖϲα. μόγιϲ δὲ ὁ βαϲιλεὺϲ
ἐπένευϲεν, τῆϲ δεϲποίνηϲ πολλὰ ἐπιτιθεμένηϲ αὐτῷ.
ταῦτα πάντα ἀνήγγειλεν ἡμῖν ὁ θεοφιλὴϲ Ἀμάντιοϲ.
τῇ δὲ ἑξῆϲ ἡμέρᾳ μεταπέμπεται ἡμᾶϲ ἡ βαϲίλιϲϲα
καὶ κατὰ τὸ ἔθοϲ προαϲπαϲαμένη τοὺϲ ὁϲίουϲ ἐπιϲκό-
πουϲ ἐκέλευϲεν καθίϲαι καὶ λέγει αὐτοῖϲ· Εὐχαῖϲ ὑμετέ-
ραιϲ ἐνέβαλέν μοι ὁ θεὸϲ τὸ καθ’ ὑμᾶϲ πρᾶγμα καὶ
ϲυνεργείᾳ αὐτοῦ γέγονεν, ἐθεάϲαϲθε δὲ ποίᾳ μεθόδῳ
ἐχρηϲάμην. ἀλλ’ εἰ δοκεῖ τῇ ἑξῆϲ μεταπέμπομαι τὸν
κυαίϲτορα καὶ ἐπ’ ὄψεϲιν ὑμῶν ἐπιτρέπω αὐτῷ ἵνα
κατὰ τὴν δύναμιν τῆϲ ἱκεϲίαϲ ὑμῶν ποιηθῇ θεῖον γράμμα
ἐξ ὀνόματοϲ τῶν δύο βαϲιλέων, καὶ ἁπλῶϲ εἰπεῖν πάντα
ὅϲα δἂν εἴπητε αὐτῷ ποιήϲει. οἱ δὲ ἐπίϲκοποι καὶ.
τούτων ἀκούϲαντεϲ πολλὰ ἠυλόγηϲαν αὐτὴν καὶ τὸν υἱὸν
αὐτῆϲ καὶ τὸν βαϲιλέα, καὶ διαλεχθέντεϲ ἄλλα πολλὰ
ψυχωφελῆ ϲυνταξάμενοι ἐξῆλθον. τῇ δὲ ἐξῆϲ μετεπέμ-
ἡμῶν. ὑπεβάλομεν δὲ αὐτῷ ἀφορίϲαι δοῦκαϲ καὶ ὑπατι-
κοὺϲ εἰϲ ἄμυναν καὶ τὰ τούτων τάγματα. ὡϲ δὲ ἐτε-
λειώθη τὸ θεῖον γράμμα καὶ ὑπεγράφη, παρεκαλέϲαμεν
τὴν δέϲποιναν ἵνα ἐγχειριϲθῇ τὴν χρείαν ἀνὴρ τῶν
περιφανῶν. ἐπέτρεψεν δὲ Ἀμαντίῳ ζητῆϲαι ἄνδρα ζη-
λωτὴν Χριϲτιανὸν τὸν ὀφείλοντα ἐγχειριϲθῆναι. πολλοὶ
γὰρ τῶν ἐν ἀξίαιϲ προϲποιήτωϲ εἶχον τὴν πίϲτιν, οὓϲ
μετῆλθεν ἡ θεία δίκη· μαθόντεϲ γὰρ οἱ βαϲιλεῖϲ ὅτι
οὐκ ὀρθῶϲ ἔχουϲιν περὶ τὴν ἄχραντον πίϲτιν, περιεῖλον
αὐτοὺϲ τῶν ἀξιωμάτων καὶ ἐζημίωϲαν ϲώματι καὶ χρή-
ματι· ταῦτα δὲ πρὸ τούτου ἐπράχθη. ὅθεν ἐπέτρεψεν
ἡ αὐγούϲτα ὀρθόδοξον ἄνδρα ἐγχειριϲθῆναι τὴν καθ’
ἡμᾶϲ χρείαν. ἐνεχειρίϲθη δὲ Κυνήγιοϲ οὕτω καλούμενοϲ
τοῦ κωνϲιϲτωρίου, ἀνὴρ θαυμάϲιοϲ καὶ ζέων περὶ τὴν
πίϲτιν. προϲκαλεϲαμένη δὲ αὐτὸν ἡ αὐγούϲτα παρ-
ήγγειλεν αὐτῷ πάντα τὰ εἰδωλεῖα ἕωϲ ἐδάφουϲ κατα-
ϲτρέψαι καὶ πυρὶ παραδοῦναι. ἐχαρίϲατο δὲ αὐτῷ καὶ
ἀπὸ χειρὸϲ χρήματα εἰποῦϲα· Λάβε εἰϲ δαπάναϲ, καὶ
μηδὲν λάβῃϲ παρὰ τῶν ὁϲιωτάτων ἐπιϲκόπων. δεξά-
μενοϲ δὲ τὰϲ τοιαύταϲ ἐντολὰϲ παρὰ τῆϲ δεϲποίνηϲ ἐξ-
ῆλθεν γενόμενοϲ προθυμότεροϲ.
διατρίψαντεϲ δὲ τὸ ὑπόλοιπον τοῦ χειμῶνοϲ καὶ.
ἠγάπηϲεν ὡϲ αὐτὸν παρακαλέϲαι τὴν δέϲποιναν ἀπο-
λὲϲαι αὐτὸν ὡϲ χάριν τοῦ εὔξαϲθαι εἰϲ τοὺϲ ἁγίουϲ καὶ.
ϲεβαϲμίουϲ τόπουϲ. ἐφοβήθη δὲ ἡ δέϲποινα ἀπολῦϲαι
αὐτόν, ἵνα μὴ κατερχόμενοϲ μονάϲῃ καὶ ἀπομείνῃ ἐκεῖ·
ἠπίϲτατο γὰρ τὸν βίον τοῦ ἀνδρόϲ. ἦν γὰρ κατὰ
θειαν ἄμεμπτοϲ, πολλὰϲ ἐλεημοϲύναϲ παρέχων καὶ διὰ
παντὸϲ νηϲτεύων καὶ ξενοδοχῶν πολλοὺϲ καὶ ϲυντρέχων
εἰϲ τὰϲ εὐϲεβεῖϲ χρείαϲ. τοϲαῦτα μὲν περὶ τοῦ θεοφι-
λοῦϲ Ἀμαντίου. ἐμήνυϲεν δὲ ἡμᾶϲ πρὸϲ τὴν δέϲποιναν
καὶ εἰϲήλθομεν πρὸϲ αὐτήν, καὶ λέγει τοῖϲ ὁϲιωτάτοιϲ
ἐπιϲκόποιϲ· Πότε ϲὺν θεῷ πλέετε; ο δὲ εἶπαν· Διὰ
τοῦτο εἰϲήλθομεν, ϲυντάξαϲθαι τῷ ὑμετέρῳ κράτει. ἣ
δὲ εἶπεν· Διὰ παντὸϲ μνημονεύϲατέ μου καὶ τοῦ ἐμοῦ
τέκνου. εὐθέωϲ δὲ ἐκέλευϲεν χρήματα ἐνεχθῆναι καὶ
ἐνεχθέντων εἶπεν τῷ κυρίῳ μου τῷ ἐπιϲκόπῳ Πορφυ
ρίῳ· Λάβε, πάτερ, ταῦτα δύο κεντηνάρια καὶ κτίϲον ἣν
ϲυνεταξάμην κτίζειν ἁγίαν ἐκκληϲίαν ἐν μέϲῳ Γάζηϲ, καὶ.
δήλωϲόν μοι ἐὰν ἔτι δεηθῇϲ χρημάτων, καὶ εὐθέωϲ ἀπο-
ϲτέλλω. κτίϲον δὲ καὶ ξενῶνα, ἵνα ὑποδέχῃ τοὺϲ ἀδελ-
τὸν υἱὸν αὐτῆϲ καὶ τὸν βαϲιλέα ἐξῆλθον. παρεκάλεϲαν
δὲ καὶ πρὸϲ τὸν βαϲιλέα εἰϲελθεῖν ὁ δὲ βαϲιλεὺϲ ἐπη-
ρώτα αὐτοὺϲ εἰ τελείωϲ ἀπηλλάγηϲαν καὶ εἰ ἐχαρίϲατο
αὐτοῖϲ τινα ἡ αὐγούϲτα, αὐτοὶ δὲ εἶπαν ὅτι Τελείωϲ
ἀπηλλάγημεν, ϲῶζομένηϲ τῆϲ εὐϲεβείαϲ ὑμῶν καὶ τῆϲ
θεοφιλεϲτάτηϲ ὑμῶν ϲυμβίου καὶ τοῦ θεοφυλάκτου ὑμῶν
τέκνου, καὶ πολλὰ καὶ μεγάλα ἐϲτὶν τὰ χαριϲθέντα
ἡμῖν. εὐθέωϲ δὲ καὶ ὁ βαϲιλεύϲ ἐκέλευϲεν τοῖϲ ἐπάρ-
χοιϲ ληγατεῦϲαι αὐτοῖϲ ἀπὸ δημοϲίων Παλαιϲτίνηϲ ἀνὰ
χρυϲοῦ λίτραϲ κ. δέδωκεν δὲ καὶ αὐτὸϲ εἰϲ λόγον δα-
πανημάτων ἀνὰ δράκα μίαν, ἅπερ ἡυρέθη ἀνὰ νομιϲμά-
των πεντήκοντα. πολλὰ δὲ καὶ αὐτὸν εὐλογήϲαντεϲ
ἐξῆλθον. ἐποιήϲαμεν δὲ ἐν τῇ πόλει ἄλλαϲ ἡμέραϲ
τρεῖϲ ἕωϲ οὐ ἐλάβομεν τὴν ληγατιῶνα τῶν τεϲϲαρά-
κοντα λιτρῶν, καὶ μετὰ τρεῖϲ ἡμέραϲ ἐμβαλόμενοι ἐπλεύ-
ϲαμεν τῇ κατὰ Γαζαίουϲ Ξανθικοῦ τρίτῃ καὶ εἰκάδι, κατὰ.
δὲ Ῥωμαίουϲ Ἀπριλλίου ὀκτωκαιδεκάτῃ. ὁ δὲ λαμπρό-
ἐφθάϲαμεν δὲ τὴν Ῥόδον δι᾿ ἡμερῶν ἑ. ἐγένετο δὲ
ἡμῖν ϲπουδὴ ἀπελθεῖν πρὸϲ τὸν ἐν ἁγίοιϲ Προκόπιον
τὸν ἀναχωρητήν, καὶ πολλὰ παρακαλεϲάντων ἡμῶν τὸν
ναύκληρον ἐνδοῦναι ἡμῖν ὥραϲ τρεῖϲ, οὐκ ἐνδέδωκεν
λέγων ὅτι Τοιοῦτον ἄνεμον οὐκ ἔχω εὑρεῖν ἐπιτή-
δειον. ἡμεῖϲ δὲ αὐτῷ ἐλέγομεν ὅτι Δύνανται αἱ εὐχαὶ
τοῦ ἁγίου ἀνδρὸϲ καὶ ϲῷϲαι ἡμᾶϲ καὶ ἄνεμον ἐπιτήδειον
δοῦναι ἡμῖν. ὁ δὲ ναύκληροϲ ἐϲκληρύνετο καὶ οὐκ ἐδέ-
χετο ἡμῶν τὴν αἶτηϲιν, ἀλλ᾿ ὑδρευϲάμενοι ἀνήχθημεν.
ἐλυπούμεθα δὲ ϲφόδρα ἀποτυχόντεϲ τοιαύτηϲ ϲυντυχίαϲ.
ἐδεόμεθα οὖν αὐτοῦ διὰ προϲευχῆϲ ϲυγγνῶναι ἡμῖν καὶ
εὔξαϲθαι ὑπὲρ ἡμῶν, ἵνα ϲωθῶμεν καὶ τελειώϲωμεν τὸ
ἔργον δ ἐνεχειρίϲθημεν. πλεύϲαντεϲ δὲ ἐκ τῆϲ Ῥόδου
καὶ εὐπλοήϲαντεϲ ἐπὶ ἡμέραϲ δύο εὐδίαϲ οὔϲηϲ, ἄφνω
κινεῖται χειμών, ἄνεμοί τε καὶ ἀϲτραπαὶ καὶ βρονταὶ καὶ
ρικυμίαι, καὶ ἐκορυφοῦτο τὰ κύματα καὶ ἐγίνετο ὡϲ ὄρη
ψηλὰ καὶ ὑψοῦτο τὸ πλοῖον ὡϲ ἡμᾶϲ νομίζειν φθάνειν
τὰ νέφη. ἦϲαν δὲ κραυγαὶ καὶ δάκρυα καὶ δεήϲειϲ πρὸϲ
τὸν θεόν, ἐπεκαλούμεθα δὲ καὶ τὰϲ εὐχὰϲ τοῦ ὁϲίου
Προκοπίου τοῦ ἀναχωρητοῦ. καὶ γενομένηϲ ἑϲπέραϲ καὶ
τοῦ χειμῶνοϲ μὴ κοπάϲαντοϲ ἄγρυπνοι διεμείναμεν πᾶ-
ϲαν τὴν νύκτα ἐκείνην. περὶ δὲ τὸν ὄρθρον ἐκ τῆϲ
τῆϲ Ἀρείου μυϲαρᾶϲ αἱρέϲεωϲ) καὶ παραϲκευάϲατε αὐτὸν
ἀναθεματίϲαι Ἄρειον καὶ τὴν κακοπιϲτίαν αὐτοῦ, καὶ
εὐθέωϲ παύεται ὁ τοϲοῦτοϲ κλύδων. διὰ γὰρ τὸ εἶναι
αὐτὸν τῆϲ εἰρημένηϲ αἱρέϲεωϲ οὐ ϲυνεχώρηϲεν ὑμῖν
παραγενέϲθαι πρόϲ με. ὅμωϲ γε κατηχήϲατε αὐτόν· δέ-
ξαϲθαι γὰρ ἔχει παρ’ ὑμῶν τὸν ὀρθὸν λόγον. ταῦτα
ἀκούϲαϲ ὁ ἡμέτεροϲ ὅϲιοϲ Πορφύριοϲ διυπνίϲθη, καὶ
προϲκαλεϲάμενοϲ ἡμᾶϲ διηγήϲατο τὰ ἐν τῷ ὕπνῳ. εὐ-
θέωϲ δὲ καλέϲαντεϲ τὸν ναύκληρον εἴπαμεν αὐτῷ· θέλειϲ
ϲωθῆναί ϲου τὸ πλοῖον καὶ πάνταϲ ἡμᾶϲ καὶ πρό γε
πάντων τὴν ἑαυτοῦ ψυχήν, 5 δέ φηϲιν· Εἰϲ τοῦτο οὐκ
ἔϲτιν ἐρωτῆϲαι. εἶπαν δὲ αὐτῷ οἱ ἐπίϲκοποι Ἄρνηϲαι
τὴν κακοπιϲτίαν ϲου καὶ πίϲτευϲον εἰϲ τὴν ὀρθὴν πίϲτιν,
καὶ ϲῴζῃ ϲὺ καὶ τὸ πλοῖον καὶ πάντεϲ ἡμεῖϲ. λέγει
αὐτοῖϲ ὁ ναύκληροϲ· Ἐπειδὴ ὁρῶ ὑμᾶϲ ἔχονταϲ πρό-
γνωϲιν (κατελάβετε γὰρ τὰ ἐν τῇ καρδίᾳ μου τινὸϲ μὴ
ἀπαγγείλαντοϲ ὑμῖν), ἰδοὺ λέγω ὑμῖν· πιϲτεύω ὡϲ πιϲτεύ-
ετε καὶ ἀρνοῦμαι τὴν αἵρεϲιν Ἀρείου καὶ αὐτὸν Ἄρειον.
παρακαλῶ δὲ ὑμᾶϲ κατὰ ϲχολὴν φωταγωγῆϲαί με ἐκ τῶν
ἁγίων γραφῶν εἰϲ τὴν ὀρθὴν πίϲτιν. οἱ δὲ ὅϲιοι ἐπί-
ϲκοποι λαβόντεϲ ἀνεϲφράγιϲαν αὐτόν, ποιήϲαντεϲ ἐπ’
αὐτῷ εὐχήν, μετέδωκαν δὲ αὐτῷ καὶ ἐκ τῶν θείων μυϲτη-
ὡϲ δὲ ἀπέβημεν, γνόντεϲ οἱ ἐκεῖϲε Χριϲτιανοὶ
ἐδέξαντο ἡμᾶϲ μετὰ ψαλμῳδίαϲ, ὁμοίωϲ δὲ καὶ 〈οἱ〉 ἀπὸ
τῆϲ πόλεωϲ ὡϲ ἤκουϲαν ὑπήντηϲαν ἡμῖν ἔχοντεϲ τὸ
ϲημεῖον τοῦ τιμίου ϲταυροῦ καὶ αὐτοὶ ψάλλοντεϲ. ϲυνε-
μίγηϲαν δὲ οἱ τῶν δύο τόπων καὶ ἐγένοντο οὐκ ὀλίγοϲ
λαόϲ· πλείουϲ γὰρ ἦϲαν οἱ ἀπὸ τῆϲ παραλίου διὰ τὸ
πολλοὺϲ ἔχειν Αἰγυπτίουϲ ἐμπόρουϲ οἴνων. οἱ δὲ τῆϲ
εἰδωλομανίαϲ ὁρῶντεϲ τὰ γινόμενα ἐπρίοντο, οὐδὲν δὲ
ἐτόλμων ποιῆϲαι, ἐπειδὴ ἤκουϲαν πόϲην τιμὴν εἶχον οἱ
ὁϲιώτατοι ἐπίϲκοποι παρὰ τῶν βαϲιλέων καὶ ὅτι τὰ
εἴδωλο ἤμελλον καταϲτρέφεϲθαι, καὶ ἦϲαν ἐν πολλῇ
φροντίδι καὶ ἀθυμίᾳ. ὡϲ δὲ εἰϲήλθομεν εἰϲ τὴν πόλιν
περὶ τὸ καλούμενον τετράμφοδον, ϲτήλη ἵϲτατο ἀπὸ
μαρμάρου ἣν ἔλεγον εἶναι Ἀφροδίτηϲ· ἦν δὲ ἐπάνω
βωμοῦ λιθίνου, ὑπῆρχεν δὲ τὸ ἐκτύπωμα τῆϲ ϲτήληϲ
γυναικὸϲ γυμνῆϲ ἐχούϲηϲ ὅλα τὰ ἄϲχημα αὐτῆϲ φαινό-
μενα. ἐτίμων δὲ τὴν ϲτήλην πάντεϲ οἱ ἀπὸ τῆϲ πόλεωϲ,
μάλιϲτα αἱ γυναῖκεϲ λύχνουϲ ἅπτουϲαι καὶ λίβανον θυ-
τυχον ὥϲτε καὶ εἰϲ διαζύγια αὐτοὺϲ ἐλθεῖν ἢ κακῶϲ
ϲυνοικῆϲαι. ταῦτα δὲ ἔγνωμεν ἐκ τῶν ἀποϲτραφέντων
τὴν πλάνην καὶ ἐπιγνόντων τὴν ἀλήθειαν· ἀλλὰ καί
τινεϲ τῶν εἰδωλολατρῶν, μὴ φέροντεϲ τὰϲ ϲυμφορὰϲ
τῶν χαλεπῶν ϲυνοικεϲίων ὧν ἐπετράπηϲαν κατὰ κέλευϲιν
τοῦ δαίμονοϲ τῆϲ Ἀφροδίτηϲ, ἀγανακτοῦντεϲ ἐξωμολο-
γήϲαντο τὴν ἀπάτην. καὶ γὰρ τοιοῦτοι τυγχάνουϲιν οἱ.
δαίμονεϲ εἰϲ τὸ ἀπατᾶν καὶ μηδὲν ὅλωϲ ἀληθὲϲ λέγειν·
οὔτε γὰρ ἔνεϲτιν αὐτοῖϲ τὸ βέβαιον εἰδέναι, ἀλλ’ ἐξ
εἰκότων φαντάζειν τοὺϲ καταδεδουλωμένουϲ αὐτοῖϲ προϲ-
ποιοῦνται. πῶϲ γὰρ δύνανται ἀληθεύειν οἱ τῆϲ ἀλη-
θείαϲ ἐκπεπτωκότεϲ; εἰ δὲ καὶ ἐπιτύχωϲιν εἴϲ τινα μαν-
τευόμενοι, ἀπὸ ϲυμβάντοϲ τοῦτο γίνεται, ὥϲπερ καὶ ἐπὶ
τῶν ἀνθρώπων ϲυμβαίνει πολλάκιϲ τινὰ προειπεῖν ἕνεκεν
πράγματοϲ καὶ ἀπὸ ϲυμβάντοϲ γενέϲθαι. εἰϲ τὰϲ οὖν
ἐπιτυχίαϲ τὰϲ ϲπανίωϲ γινομέναϲ ἀπὸ ϲυμβάντοϲ θαυ-
μάζομεν, τὰϲ δὲ ἀποτυχίαϲ τὰϲ ϲυνεχῶϲ γινομέναϲ ϲιω-
πῶμεν. τοϲαῦτα μὲν περὶ δαιμόνων καὶ τῆϲ πλάνηϲ
αὐτῶν. ἐκπλευϲάντων δὲ ἡμῶν εἰϲ τὴν πόλιν, καθὼϲ
εἴρηται, ὡϲ ἐφθάϲαμεν τὸν τόπον ἐν ῷ ὑπῆρχεν τὸ
τὴν ϲτήλην καὶ ϲυνέκλαϲεν αὐτὴν εἰϲ πολλὰ κλάϲματα.
ἔτυχεν δὲ δύο ἄνδραϲ τῶν εἰδωλολατρῶν παρίϲταϲθαι
τῷ βωμῷ ἐν ῷ ἵϲτατο ἡ ϲτήλη, καὶ ϲυμπεϲοῦϲα τοῦ μὲν
τὴν κεφαλὴν ἐδιχοτόμηϲεν, τοῦ δὲ τὸν ὦμον καὶ τὸν
καρπὸν κατέκλαϲεν· ἵϲταντο γὰρ ἀμφότεροι
ζοντεϲ τὸν ἅγιον λαόν. πολλοὶ δὲ τῶν Ἐλλήνων θεαϲά
μένοι τὸ ϲημεῖον τὸ γενόμενον ἐπίϲτευϲαν καὶ ϲυμμ
γέντεϲ τοῖϲ λαϊκοῖϲ ϲυνειϲῆλθον αὐτοῖϲ εἰϲ τὴν ἁγίαν
ἐκκληϲίαν τὴν ἐπώνυμον Εἰρήνην. ἐγένετο δὲ χαρὰ
μεγάλη τοῖϲ Χριϲτιανοῖϲ ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ κατὰ τρεῖϲ
τρόπουϲ· κατὰ πρώτην τάξιν ὅτι ἀπέλαβον τὸν ἱερέα
ὑγιαίνοντα καὶ καταθυμίωϲ πράξαντα, κατὰ δὲ τὴν δευ-
τέραν ὅτι ϲυνετρίβηϲαν οἱ θεοὶ τῶν ἐθνῶν καὶ ἐγένοντο
ὡϲεὶ κονιορτὸϲ διαϲκορπιζόμενοϲ ἀπὸ ἅλωνοϲ θερινῆϲ,
ἀλλὰ καὶ οἱ ὅμοιοι αὐτῶν ϲυγκεκλαϲμένοι ἐγένοντο
πεποιθότεϲ ἐπ’ αὐτοῖϲ, κατὰ τὴν τρίτην δὲ τὴν μείζονα
τῶν ἄλλων ὅτι καὶ ἐϲώθηϲαν ψυχαὶ πλανώμεναι καὶ
προϲετέθηϲαν τῇ τοῦ Χριϲτοῦ ποίμνῃ. ϲφραγίϲαϲ δὲ
αὐτοὺϲ ὁ ἐπίϲκοποϲ ἀπέλυϲεν μετ’ εἰρήνηϲ, παραγγείλαϲ
αὐτοῖϲ ϲχολάζειν ταῖϲ ἁγίαιϲ προϲευχαῖϲ. ἦϲαν δὲ τὸν
ἕωϲ δύο μιλίων.
μετὰ δὲ δεκάτην ἡμέραν κατέλαβεν ὁ θαυμάϲιοϲ
Κυνήγιοϲ, ἔχων μεθ’ ἑαυτοῦ τὸν ὑπατικὸν καὶ τὸν δοῦκα
καὶ πολλὴν ϲτρατιωτικὴν καὶ πολιτικὴν χεῖρα. προέγνω-
ϲαν δὲ πολλοὶ τῶν εἰδωλολατρῶν καὶ ἐξῆλθον τῆϲ πό-
λεωϲ, οἳ μὲν εἰϲ κώμαϲ, ἄλλοι δὲ εἰϲ ἑτέραϲ πόλειϲ·
ἦϲαν δὲ οἱ πλείουϲ τῶν πλουϲίων τῆϲ πόλεωϲ. ἐμητά-
τευϲεν δὲ τοὺϲ οἴκουϲ τῶν φυγόντων ὁ εἰρημένοϲ Κυνή-
γιοϲ. τῇ δὲ ἑξῆϲ προϲκαλεϲάμενοϲ τοὺϲ τῆϲ πόλεωϲ
παρόντων τοῦ τε δουκὸϲ καὶ τοῦ ὑπατικοῦ ἐνεφάνιεεν
αὐτοῖϲ τὰ βαϲιλικὰ γράμματα τὰ παρακελευόμενα ὥϲτε
καταϲτραφῆναι τὰ εἴδωλα καὶ τὰ εἰδωλεῖα καὶ πυρὶ.
παραδοθῆναι. εὐθέωϲ δὲ ἀκούϲαντεϲ οἱ εἰδωλολάτραι
οἴμωξαν μεγάλῃ τῇ φωνῇ, ὥϲτε τοὺϲ ἄρχονταϲ ἀγανα-
κτῆϲαι καὶ μετὰ ἀπειλῆϲ ἐπιπέμψαι αὐτοῖϲ ϲτρατιώταϲ
τύπτονταϲ αὐτούϲ ῥάβδοιϲ καὶ ϲκυτάλαιϲ. οἱ δὲ Χρι-
ϲτιανοὶ μετὰ χαρᾶϲ μεγάληϲ ἀνευφήμουν τούϲ βαϲιλεῖϲ
καὶ τοὺϲ ἄρχονταϲ. εὐθέωϲ δὲ ὥρμηϲαν μετὰ τῶν ἀρ-
χόντων καὶ τῶν ταγμάτων καὶ κατέϲτρεψαν τὰ εἰδω-
λεῖα Γάζηϲ. ἦϲαν δὲ ἐν τῇ πόλει ναοὶ εἰδώλων δημόϲιοι
ὀκτώ, τοῦ τε Ἡλίου καὶ τῆϲ Ἀφροδίτηϲ καὶ τοῦ Ἀπόλ-
οἰκίαιϲ καὶ ἐν ταῖϲ κώμαιϲ, ἅτινα οὐδεὶϲ ἠδύνατο καθυ-
ποβαλεῖν ἀριθμῷ· οἱ γὰρ δαίμονεϲ δραξάμενοι τῆϲ
προαιρέϲεωϲ τῶν Γαζαίων, ὡϲ εἰϲὶν εὐμετάγωγοι, ἐπλή-
ρωϲαν τῆϲ πλάνηϲ πᾶϲαν αὐτῶν τὴν πόλιν καὶ περιοι-
κίδα. τοῦτο δὲ ὑπομένουϲιν ἀπὸ πολλῆϲ ἁπλότητοϲ. διὸ
μεταφερόμενοι εἰϲ τὴν ἁγίαν πίϲτιν Χριϲτιανοὶ ζηλωταὶ
γίνονται. τοϲαῦτα μὲν περὶ τῶν Γαζαίων. ἐπιτραπέντεϲ
οὖν οἱ ϲτρατιῶται μετὰ τῶν Χριϲτιανῶν τῆϲ πόλεωϲ
καὶ τοῦ θαλαττίου αὐτῆϲ μέρουϲ ὥρμηϲαν ἐπὶ τὰ εἴ-
δωλα καὶ πρῶτον βουληθέντεϲ καταϲτρέψαι [τὰ εἴδωλα
καὶ] τὸ Μαρνεῖον ἀνεκρούϲθηϲαν· οἱ γὰρ ἱερεῖϲ τοῦ
εἰδώλου ἐκείνου προακούϲαντεϲ ἔϲωθεν τὰϲ θύραϲ τοῦ
ἐνδοτέρου ναοῦ λίθοιϲ μεγάλοιϲ προέφραξαν καὶ κατ-
αγαγόντεϲ εἰϲ τὰ λεγόμενα ἄδυτα ὅϲα ἦν τῷ ἱερῷ τίμια
ϲκεύη, ἔτι δὲ καὶ αὐτὰ τὰ ζῴδια τῶν θεῶν αὐτῶν ἐκεῖ
ἔκρυψαν καὶ διὰ τῶν αὐτῶν ἀδύτων ἔφυγον δι’ ἄλλων
ἀνόδων· ἔλεγον γὰρ τὰ εἰρημένα ἄδυτα ἔχειν πολλὸϲ
ἀνόδουϲ εἰϲ διαφόρουϲ τόπουϲ. ἀνακρουϲθέντεϲ οὖν,
καθὼϲ προεῖπον, ἐτράπηϲαν ἐπὶ τὰ ἄλλα εἰδωλεῖα καὶ
τὰ μὲν κατέϲτρεψαν, τὰ δὲ πυρὶ παρέδωκαν, ὰρπάϲαντεϲ
νεν οὐδέν, εἰ μὴ οἱ ϲτρατιῶται καὶ οἱ παρεπίδημοι ἐκεῖϲε
εὑρεθέντεϲ. περιῆγον οὖν μετὰ τῶν λαικῶν ἄνδρεϲ εὐ-
λαβεῖϲ τοῦ κλήρου καὶ αὐτὸϲ ὁ ὅϲιοϲ ἐπίϲκοποϲ Πορ-
φύριοϲ ἀνακόπτοντεϲ αὐτούϲ μηδὲν ϲφετερίϲαϲθαι.
ἐποίηϲαν δὲ ἡμέραϲ δέκα καταϲτρέφοντεϲ τούϲ ναούϲ
τῶν εἰδώλων, μετὰ δὲ τὰϲ εἰρημέναϲ ἡμέραϲ ἐβουλεύ-
ϲαντο καὶ περὶ τοῦ Μαρνείου πῶϲ αὐτῷ χρήϲονται. οἳ
μὲν γὰρ ἔλεγον καταϲκαφῆναι αὐτό, ἄλλοι δὲ κατα-
καῆναι, ἄλλοι δὲ καθαριϲθῆναι τὸν τόπον καὶ ἁγιαϲθῆ-
ναι εἰϲ ἐκκληϲίαν θεοῦ, καὶ ἦν πολλὴ περὶ τούτου ἡ
ϲκέψιϲ. τέλοϲ δὲ ὁ ἐν ἁγίοιϲ ἐπίϲκοποϲ κηρύϲϲει νηϲτείαν
τῷ λαῷ καὶ δέηϲιν, ἵνα ἀποκαλύψῃ αὐτοῖϲ ὁ κύριοϲ πῶϲ
δεῖ αὐτοὺϲ χρήϲαϲθαι, καὶ νηϲτεύϲαντεϲ ἐν τῇ ἡμέρῳ.
ἐκείνῃ καὶ δεηθέντεϲ τοῦ θεοῦ περὶ τούτου ἑϲπέραϲ
ἐπετέλεϲαν τὴν ἁγίαν ϲύναξιν. τῆϲ δὲ ϲυνάξεωϲ ἐπιτε-
λουμένηϲ παιδίον ὡϲ ἑπτὰ ἐνιαυτῶν ἱϲτάμενον μετὰ
τῆϲ ἰδίαϲ μητρὸϲ ἄφνω ἀνέκραξεν λέγον· Καύϲατε τὸν
ναὸν τὸν ἔνδον ἕωϲ ἐδάφουϲ· πολλὰ γὰρ δεινὰ γέγονεν
ἐν αὐτῷ, μάλιϲτα αἱ ἀνθρώπων θυϲίαι. τοιούτῳ δὲ τρόπῳ
καύϲατε αὐτόν. ἀγάγετε ὑγρὰν πίϲϲαν 〈καὶ〉 θεῖον καὶ
ϲτέαρ χοίρειον καὶ μίξατε τὰ τρία καὶ χρίϲατε τὰϲ χαλ-
πιον τοῦ θεοῦ, ἄλλωϲ μὴ γένηται· οὔτε γὰρ ἐγώ εἰμι
ὁ λαλῶν, ἀλλ’ ὁ Χριϲτὸϲ ὁ ἐν ἐμοί [λαλῶν]· ταῦτα δὲ
ἔλεγεν τῇ Σύρων φωνῇ. ὡϲ δὲ ἤκουϲαν πάντεϲ ἐθαύ-
μαζον καὶ ἐδόξαζον τὸν θεόν. ἦλθεν δὲ τὸ θαῦμα τοῦτο
καὶ εἰϲ τὰϲ τοῦ ὁϲίου ἐπιϲκόπου ἀκοάϲ, καὶ ἀνατείναϲ
τὰϲ χεῖραϲ αὐτοῦ εἰϲ τὸν οὐρανὸν ἐδόξαϲεν τὸν θεὸν
καὶ εἶπεν· Δόξα ϲοι, πάτερ ἅγιε, ὅτι ἀπέκρυψαϲ ἀπὸ
ϲοφῶν καὶ ϲυνετῶν καὶ ταῦτα ἀπεκάλυψαϲ νηπίοιϲ.
ἐπέτρεψεν δὲ τὸ παιδίον καὶ τὴν μητέρα αὐτοῦ μετὰ
τὴν ἀπόλυϲιν τῆϲ ἐκκληϲίαϲ εὑρεθῆναι ἐν τῷ ἐπιϲκοπείῳ,
καὶ ἀποχωρίϲαϲ τὸ παιδίον εἶπεν τῇ γυναικί· Ὁρκίζω
ϲε κατὰ τοῦ υἱοῦ τοῦ θεοῦ τοῦ ζῶντοϲ εἰπεῖν εἰ καθ’
ὑποβολὴν ϲὴν ἢ ἄλλου τινὸϲ γινωϲκούϲηϲ ϲου αὐτὸν τὸ
παιδίον τὸ ϲὸν ἐφθέγξατο ἐκεῖνα ἃ εἶπεν περὶ τοῦ
Μαρνείου. ἡ δὲ γυνὴ εἶπεν Παραδίδωμι ἐμαυτὴν τῷ
φοβερῷ καὶ φρικτῷ βήματι τοῦ Χριϲτοῦ, εἰ προέγνων
τί ποτε ὧν ἐφθέγξατο ὁ υἱόϲ μου ἐν ταύτῃ τῇ ἡμέρῳ.
ἀλλ’ εἰ δοκεῖ ϲοι, ἰδοὺ τὸ παιδίον λαβὼν μετὰ ἀπειλῆϲ
ἐξέταϲον αὐτό, καὶ ἐὰν καθ’ ὑποβολήν τινοϲ ταῦτα ἐλά-
εἰϲενεχθῆναι, καὶ ϲταθέντοϲ τοῦ παιδίου εἶπεν αὐτῷ·
Τίϲ ϲοι ὑπέβαλεν φθέγξαϲθαι ἐν τῇ ἐκκληϲίᾳ ἐκεῖνα ἃ
ἐλάληϲαϲ χάριν τοῦ Μαρνείου; τὸ δὲ παιδίον ἐϲιώπα.
ἐπέτρεψεν δὲ ὁ ὁϲιώτατοϲ ἐπίϲκοποϲ μάϲτιγα ἐνεχθῆναι
καὶ ἀναταθῆναι τὸ παιδίον πρὸϲ τὸ φοβηθῆναι αὐτό.
ὁ δὲ τὴν μάϲτιγα κατέχων μετὰ φωνῆϲ ἀνέκραξεν λέ-
γων· Τίϲ ϲοι εἶπεν λαλῆϲαι; εἰπέ, ἵνα μὴ τῇ μάϲτιγι.
πληγῇϲ. ὁ δὲ παῖϲ ἐνεὸϲ ἵϲτατο μηδὲν φθεγγόμενοϲ.
τότε ἡμεῖϲ οἱ περὶ αὐτὸν τὰ αὐτὰ αὐτῷ ἐλέγομεν μετὰ
ἀπειλῆϲ· ὃ δὲ ἦν ἀκίνητοϲ. τέλοϲ μετὰ τὸ παύϲαϲθαι.
πάνταϲ ἀνοίξαϲ τὸ ϲτόμα αὐτοῦ ὁ παῖϲ εἶπεν τῇ Ἑλ-
ληνικῇ διαλέκτῳ· Καύϲατε τὸν ναὸν τὸν ἔνδον ἕωϲ
ἐδάφουϲ· πολλὰ γὰρ δεινὰ γέγονεν ἐν αὐτῷ, μάλιϲτα
αἱ ἀνθρώπων θυϲίαι. τοιούτῳ δὲ τρόπῳ καύϲατε
αὐτόν. ἀγάγετε ὑγρὰν πίϲϲαν καὶ θεῖον καὶ ϲτέαρ χοί-
ρειον καὶ μίξατε τὰ τρία καὶ χρίϲατε τὰϲ χαλκᾶϲ θύραϲ
καὶ ἐπ’ αὐτὰϲ πῦρ ἐπιβάλετε, καὶ οὕτωϲ ὁ ναὸϲ καίε-
ται· ἄλλωϲ γὰρ οὐκ ἔϲτιν δυνατὸν γενέϲθαι. τὸν δὲ
ἐξώτερον ἐάϲατε ϲὺν τῷ περιβόλῳ. καὶ μετὰ τὸ καῆναι
τοῦ παιδὸϲ καὶ πῶϲ εὐδιαιρέτωϲ ὡμίληϲεν, προϲκαλεϲά-
μενοϲ τὴν αὐτοῦ μητέρα ἐπηρώτηϲεν αὐτὴν εἰ ἠπίϲτατο
αὐτὴ ἢ ὁ αὐτῆϲ υἱὸϲ τὴν Ἑλληνικὴν γλῶϲϲαν· ἣ δὲ
διεβεβαιοῦτο ὅρκοιϲ μηδὲ αὐτὴν μηδὲ τὸ αὐτῆϲ τέκνον
εἰδέναι Ἐξλληνιϲτί. ἀκούϲαϲ πάλιν ὁ ὁϲιώτατοϲ Πορφύ
ριοϲ ἐδόξαϲεν τὸν θεὸν καὶ ἀναγαγὼν τρία νομίϲματα
δέδωκεν τῇ γυναικί. ὁ δὲ παῖϲ θεαϲάμενοϲ τὰ νομίϲματα
ἐν τῇ χειρὶ τῆϲ αὐτοῦ μητρὸϲ ἀνεβόηϲεν λέγων τῇ
Ϲυριακῇ γλώϲϲῃ· Μὴ λάβῃϲ, μῆτερ, μὴ καὶ ϲὺ πωλή-
ϲῃϲ τὴν δωρεὰν τοῦ θεοῦ χρυϲίῳ. πάλιν δὲ ἀκοῦ
ϲαντεϲ ὑπερεθαυμάϲαμεν. ἡ δὲ γυνὴ ἀνέδωκεν τὰ τρία
νομίϲματα εἰποῦϲα τῷ ἐπιϲκόπῳ· Εὖξαι ὑπὲρ ἐμοῦ καὶ
τοῦ ἐμοῦ τέκνου καὶ παράθου ἡμᾶϲ τῷ θεῷ. ὁ δὲ ὅϲιοϲ
ἐπίϲκοποϲ ἀπέλυϲεν αὐτοὺϲ μετ’ εἰρήνηϲ.
ὄρθρου δὲ ϲυναγαγὼν τοὺϲ θεοϲεβεῖϲ κληρικοὺϲ καὶ
τὸν φιλόχριϲτον λαόν, ἔτι δὲ καὶ τὸν θαυμάϲιον Κυνή-
γιον καὶ τοὺϲ ἄρχονταϲ, εἶπεν αὐτοῖϲ πῶϲ ἀπεφθέγξατο
τὸ παιδίον χάριν τοῦ Μαρνείου. ἀκούϲαντεϲ δὲ ἐθαύ-
μαϲαν καὶ ὁμονοήϲαντεϲ εἶπαν ἵνα κατὰ τὸ ῥῆμα τοῦ
ἐκαύθη. ὅϲοι δὲ τῶν ϲτρατιωτῶν καὶ ξένων ἠδύναντο
διήρπαζον ἐκ τοῦ πυρὸϲ ἃ ἥυριϲκον, εἴτε χρυϲὸν εἴτε
ἄργυρον ἢ ϲίδηρον ἢ μόλιβδον. ἦν δὲ ἀνὴρ ἐκεῖϲε τῶν
ἐξάρχων τῶν ϲτρατιωτῶν, ὃν τριβοῦνον καλοῦϲιν, ἐφι-
ϲτάμενοϲ τῇ καύϲει τοῦ ναοῦ· ἦν δὲ Χριϲτιανὸϲ κατὰ
τὸ φαινόμενον, κατὰ δὲ τὸ ἄδηλον τοῖϲ πολλοῖϲ ἦν
εἰδωλολάτρηϲ. οὗτοϲ [ὁ] παριϲτάμενοϲ καὶ ὁρῶν τήν
τε καῦϲιν καὶ τὴν διαρπαγὴν τὴν ὑπὸ τῶν ϲτρατιωτῶν
ἐπρίετο καὶ προφάϲει τῆϲ εὐταξίαϲ αὐτῶν ἐμάϲτιζεν
ἀφειδῶϲ ὃν ἠυριϲκεν φέροντά τι τῶν ϲκύλων. τούτων
γινομένων καὶ καταφθαρέντων τῶν τοίχων ἐκ τοῦ πυρὸϲ
ἄφνω ξύλον καιόμενον ἐπιπίπτει τῷ τριβούνῳ καὶ διπλοῦν
τὸν θάνατον ἐπάγει αὐτῷ· διαρρῆξαν γὰρ τὴν κεφαλὴν
αὐτοῦ τὸ ὑπόλοιπον ϲῶμα ἔκαυϲεν. καὶ εὐθέωϲ οἵ τε
πιϲτοὶ ϲτρατιῶται καὶ οἱ τοῦ φιλοχρίϲτου λαοῦ γνόντεϲ
τὰ κατ’ αὐτόν, ὅτι ἐπιρρεπὴϲ ἦν πρὸϲ τὰ εἶδωλα, ἐδόξα-
ϲαν τὸν θεὸν καὶ εἶπαν ἐκεῖνον τὸν ψαλμὸν τὸν λέ-
γοντα· ‘τί ἐγκαυχᾷ ἐν κακίᾳ ὁ δυνατὸϲ ἀνομίαν; ὅλην
τὴν ἡμέραν ἀδικίαν ἐλογίϲατο ἡ γλῶϲϲά ϲου. ὡϲεὶ ξυρὸν
ἐκ γῆϲ ζώντων’ καὶ τὰ ἑξῆϲ τοῦ ψαλμοῦ. ἐπέμενεν δὲ
τὸ ἱερὸν καιόμενον ἐπὶ πλείϲταϲ ἡμέραϲ. μετὰ δὲ ταῦτα
καὶ τῶν οἰκιῶν ἐγένετο ἔρευνα (πολλὰ γὰρ ὑπῆρχεν
εἴδωλα ἐν πλείϲταιϲ αὐλαῖϲ) καὶ τὰ εὑριϲκόμενα τὰ μὲν
πυρὶ παρεδίδοντο, τὰ δὲ εἰϲ βόρβορον ἐρρίπτοντο.
ρίϲκοντο δὲ καὶ βιβλία πεπληρωμένα γοητείαϲ, ἅτινα
ἱερὰ αὐτοὶ ἔλεγον, ἐξ ὧν τὰϲ τελετὰϲ καὶ τὰ ἄλλα
ἀθέμιτα ἐποίουν οἱ τῆϲ εἰδωλομανίαϲ, καὶ αὐτὰ δὲ
ἐμοίωϲ ἴϲα τοῖϲ θεοῖϲ αὐτῶν ἔπαϲχον.
προϲέτρεχον δὲ πολλοὶ τῇ ἁγίᾳ πίϲτει, καὶ οἳ μὲν
φόβῳ οἳ δὲ καταγινώϲκοντεϲ τῆϲ προτέραϲ ἑαυτῶν δια-
γωγῆϲ, πᾶϲιν δὲ τὰϲ θύραϲ ἤνοιγεν ἡ ἁγία ἐκκληϲία·
ἐμνημόνευεν γὰρ τῆϲ ἁγίαϲ γραφῆϲ τῆϲ λεγούϲηϲ· ‘τῷ
κρούοντι ἀνοιγήϲεται καὶ ὁ ζητῶν εὐρίϲκει’ καὶ πάλιν·
‘ιἴτε προφάϲει εἶτε ἀληθείᾳ Χριϲτὸϲ καταγγέλλεται’.
ἔλεγον δὲ καί τινεϲ τῶν πιϲτῶν τῷ ὁϲίῳ ἐπιϲκόπῳ ὅτι
οὐκ ἔδει δέξαϲθαι τοὺϲ διὰ φόβον προϲερχομένουϲ, ἀλλὰ
τούϲ ἀγαθῇ προαιρέϲει· ὁ δὲ ὅϲιοϲ ἐπίϲκοποϲ ἔλεγεν
ἐπὰν δὲ οὐδαμῶϲ εὕρῃ πειθόμενον τῇ νουθεϲίᾳ, τότε
λοιπὸν κατὰ ἀνάγκην τούτῳ ἐπάγει τὸν φόβον καὶ πλη-
γὰϲ καὶ δεϲμὰ καὶ ἄλλα τοιαῦτα, οὐ θέλων αὐτὸν ἀπο-
λέϲαι ἀλλὰ ϲῷϲαι καὶ ἐπιγνῶναι τὸ δέον, τοιοῦτον καὶ.
τὸν θεὸν ὑπολάβετε μακροθυμοῦντα ἐπὶ τῇ ἀγνωμοϲύνῃ
ἡμῶν, πολλάκιϲ δὲ παραινοῦντα ἡμῖν τὰ ϲυμφέροντα
διά τε γραφῶν καὶ ἄλλων ἁγίων ἀνδρῶν, ἡμῶν δὲ μὴ
πειθομένων θέλων ἐν πᾶϲιν ὡϲ ἀγαθὸϲ καὶ φιλάνθρω-
ποϲ δεϲπότηϲ κτήϲαϲθαι ἡμᾶϲ καὶ μὴ ἀπώϲαϲθαι, τὸν
φόβον αὐτοῦ καὶ τὴν παιδείαν ἐνάγει ἡμῖν, προϲκαλού-
μενοϲ ἡμᾶϲ μετὰ ἀνάγκηϲ ἐπιγνῶναι τὸ δέον. διὸ λέγει
ἡ θεία γραφή· ‘ὅταν ἀπέκτεννεν αὐτούϲ, τότε ἐξεζήτουν
αὐτὸν καὶ ἐπέϲτρεφον καὶ ὤρθριζον πρὸϲ τὸν θεόν᾿.
καὶ πάλιν λέγει διὰ τοὺϲ ἀποϲκιρτῶνταϲ καὶ δυϲαυχε-
νοῦνταϲ ἐκ τοῦ θεοῦ ‘ἐν κημῷ καὶ χαλινῷ τὰϲ ϲιαγό-
ναϲ αὐτῶν ἄγξειϲ τῶν μὴ ἐγγιζόντων πρὸϲ ϲέ’. χρεία
οὖν ἐϲτιν, τέκνα μου, τὴν ἀνθρωπότητα πομιμνῇϲκεϲθαι
διά τε φόβων καὶ ἀπειλῶν καὶ παιδείαϲ. διὰ τοῦτο
ἄλλο ἀπαγγείλω ὑμῖν, ὅτι ἐὰν μὴ ὀφθῶϲιν ἄξιοι τῆϲ
πίϲτεωϲ, ἤδη γενόμενοι ἐν ἕξει τοῦ κακοῦ, οἱ ἐξ αὐτῶν
γεννώμενοι δύνανται ϲωθῆναι ϲυναναϲτρεφόμενοι τῷ
ἀγαθῷ. ταῦτα εἰπὼν ὁ ὅϲιοϲ Πορφύριοϲ καὶ πείϲαϲ
τοὺϲ ἀδελφούϲ, πάνταϲ τοὺϲ βουλομένουϲ φωτιϲθῆναι
ἐδέξατο, κατηχήϲαϲ αὐτοὺϲ ἐπὶ πολλὰϲ ἡμέραϲ οὐ μό-
νον πρὸ τοῦ βαπτίϲματοϲ, ἀλλὰ καὶ μετὰ ταῦτα· ϲυνε-
χῶϲ γὰρ ἐδίδαϲκεν τὸν λαόν, οὐχ ὁμιλῶν κομπῷ λόγῳ
θέλων ἐπιδείξαϲθαι, ἀλλ’ ἁπλῇ φράϲει διδάϲκων καὶ ἐπι-
λύων πάντα ἀπὸ τῆϲ γραφῆϲ. προϲετέθηϲαν οὖν τῇ
τοῦ Χριϲτοῦ ποίμνῃ ἐν ἐκείνῳ τῷ ἐνιαυτῷ ὡϲεὶ ὀνό-
ματα τριακόϲια, καὶ ἐξ ἐκείνου καθ’ ἕκαϲτον ἔτοϲ αὔξη-
ϲιν ἐπεδέχετο τὰ Χριϲτιανῶν.
καυθέντοϲ δὲ εἰϲ τέλοϲ τοῦ Μαρνείου καὶ τῆϲ πό
λεωϲ καταϲταθείϲηϲ ἐβουλεύϲατο ὁ μακάριοϲ ἐπίϲκοποϲ
μετὰ τῶν ἀπὸ τοῦ εὐαγοῦϲ κλήρου καὶ τοῦ φιλοχρίϲτου
λαοῦ ἁγίαν ἐκκληϲίαν κτίϲαι ἐν τῷ καυθέντι τόπῳ,
καθὼϲ αὐτῷ ἀπεκαλύφθη ἡνίκα ἐτύγχανεν ἐν Κωνϲταντι-
νουπόλει, δι’ ὃ καὶ τὰ χρήματα ἔλαβεν παρὰ τῆϲ θεο-
φιλεϲτάτηϲ Εὐδοξίαϲ τῆϲ βαϲιλίδοϲ. ἀπολύϲαϲ οὖν τούϲ
τῆϲ οἰκοδομῆϲ τῆϲ εἰρημένηϲ ἁγίαϲ ἐκκληϲίαϲ. ϲυνεβού-
λευον οὖν τινεϲ κτιϲθῆναι αὐτὴν κατὰ τὴν θέϲιν τοῦ
εἰδωλείου· ϲτρογγυλοειδὲϲ γὰρ ὑπῆρχεν, περιβεβλημένον
δυϲὶν ϲτοαῖϲ ἀλληλοεϲωτέραιϲ, τὸ δὲ μέϲον αὐτοῦ ἦν
ἀναφυϲητὸν κιβώριον καὶ ἀνατεταμένον εἰϲ ὕψοϲ, εἶχεν
δὲ καὶ ἄλλα τινὰ ἃ τοῖϲ εἰδώλοιϲ ἔπρεπεν, εὔθετα δὲ
πρὸϲ τὰ γινόμενα παρὰ τῶν εἰδωλομανῶν μυϲαρά τε
καὶ ἀθέμιτα. κατὰ ταύτην οὖν τὴν θέϲιν ἔλεγόν τινεϲ
τὴν ἁγίαν κτιϲθῆναι ἐκκληϲίαν, ἄλλοι δὲ ἀντέλεγον λέ-
γοντεϲ καὶ αὐτὴν τὴν μνήμην τῆϲ θέϲεωϲ ὀφείλειν
περιαιρεθῆναι· οἱ δὲ τοῦτο λέγοντεϲ ἔπειθον πάνταϲ
ὡϲ καλῶϲ εἰπόντεϲ· ὁ δὲ ὅϲιοϲ ἐπίϲκοποϲ ἔλεγεν· Καὶ
τοῦτο καταλείψωμεν τῇ βουλῇ τοῦ θεοῦ. ἐν ὅϲῳ δὲ
καθαίρεται ὁ τόποϲ καταλαμβάνει μαγιϲτριανὸϲ ἐπιφερό-
μενοϲ βαϲιλικὰϲ ἐπιϲτολὰϲ τῆϲ ἀειμνήϲτου Εὐδοξίαϲ, πε-
ριεῖχον δὲ τὰ γράμματα ἀϲπαϲμὸν καὶ αἴτηϲιν εὐχῶν
ὑπέρ τε αὐτῆϲ καὶ τῶν βαϲιλέων, τοῦ αὐτῆϲ ἀνδρὸϲ
καὶ τοῦ τέκνου. ἦν δὲ ἐν ἄλλῳ χάρτῃ ἔϲωθεν τῶν
γραμμάτων τὸ ϲκάριφον τῆϲ ἁγίαϲ ἐκκληϲίαϲ ϲταυροει-
θὲϲ καθὼϲ νῦν ϲὺν θεῷ ὁρᾶται, καὶ περιεῖχον τὰ γράμ
χον δὲ τὰ γράμματα ἔτι καὶ κίοναϲ πολυτίμουϲ καὶ
μάρμαρα μέλλειν πέμπεϲθαι. ἐκχοϊϲθείϲηϲ οὖν τῆϲ τέ
φραϲ καὶ πάντων τῶν βδελυγμάτων περιαιρεθέντων τὰ
ὑπολειφθέντα ϲκύβαλα τῆϲ μαρμαρώϲεωϲ τοῦ Μαρνείου,
ἅπερ ἔλεγον ἱερὰ εἶναι καὶ ἐν τόπῳ ἀβάτῳ
μάλιϲτα γυναιξίν, ταῦτα ϲυνεῖδεν ὁ ὅϲιοϲ ἐπίϲκοποϲ πρὸ
τοῦ ναοῦ ἔξω εἰϲ τὴν πλατεῖαν πλακωθῆναι, ἵνα κατα-
πατῶνται οὐ μόνον ὑπὸ ἀνδρῶν, ἀλλὰ καὶ γυναικῶν
καὶ κυνῶν καὶ χοίρων καὶ κνωδάλων. τοῦτο δὲ πλέον
ἐλύπηϲεν τοὺϲ εἰδωλολάτραϲ τῆϲ καύϲεωϲ τοῦ ναοῦ.
ὅθεν οἱ πλείουϲ αὐτῶν, μάλιϲτα αἱ γυναῖκεϲ, οὐκ ἐπι-
βαίνουϲιν τοῖϲ μαρμάροιϲ ἕωϲ τοῦ νῦν.
μετὰ χρόνον δὲ ὀλίγον κηρύϲϲει νηϲτείαν ἐν μιᾷ
ἡμέρᾳ, καὶ τῆϲ ἀπολύϲεωϲ τῶν ἑωθινῶν εὐχῶν γενομέ-
νηϲ ἐκέλευϲεν ὁ θεοφιλὴϲ ἐπίϲκοποϲ πάντα ἄνδρα φιλό
χριϲτον δικέλλαϲ καὶ ἄμαϲ καὶ ἄλλα τοιαῦτα ὄργανα
ὑφ’ἑκάϲτου βαϲταγῆναι. τοῦτο δὲ ἀπὸ τῆϲ ἑϲπέραϲ ἦν
προκηρύξαϲ, ἵνα πάντεϲ τὸ πρωὶ εὺρεθῶϲιν ἐν εὐτρεπεῖ,
ὃ δὴ καὶ γέγονεν. ϲυναχθέντοϲ δὲ τοῦ λαοῦ μετὰ τῶν
εἰρημένων ὀργάνων ἐν τῇ ἁγίᾳ ἐκκληϲίᾳ τῇ ἐπωνύμῳ
Εξἰρήνῃ ἐπέτρεψεν πάνταϲ ψάλλονταϲ ὁμοῦ πορευθῆναι
εἰϲ τὸ ποτὲ Μαρνεῖον, αὐτὸϲ δὲ ἐπηκολούθει βαϲτάζων
τὸ ἅγιον εὐαγγέλιον καὶ περὶ αὑτὸν ἔχων τὸν εὐαγῆ
κλῆρον, ὄντωϲ μιμούμενοϲ τὸν Χριϲτὸν μετὰ τῶν μα-
θητῶν. προηγεῖτο δὲ τοῦ λαοῦ ὁ ἀείμνηϲτοϲ Βαρωχᾶϲ
βαϲτάζων τὸ ἐκτύπωμα τοῦ τιμίου ϲταυροῦ, ἐξ ἑκατέρων
δὲ τῶν μερῶν τοῦ λαοῦ ἦϲαν οἱ ϲτρατιῶται οἱ ὑπο-
λειφθέντεϲ χάριν τῆϲ εὐταξίαϲ τῆϲ πόλεωϲ. πορευό-
μενοι δὲ ἔψαλλον καὶ ἐν τῇ θέϲει τῆϲ διακοπῆϲ τοῦ
ψαλμοῦ ἔλεγον τὸ ἀλληλούια· ἦν δὲ ὁ ψαλμὸϲ ὃν
ἔλεγον· ‘δεῦτε ἀγαλλιαϲώμεθα τῷ κυρίῳ, ἀλαλάξωμεν
τῷ θεῷ τῷ ϲωτῆρι ἡμῶν. προφθάϲωμεν τὸ πρόϲωπον
αὐτοῦ ἐν ἐξομολογήϲει καὶ ἐν ψαλμοῖϲ ἀλαλάξωμεν
αὐτῷ, ὅτι θεὸϲ μέγαϲ κύριοϲ καὶ βαϲιλεὺϲ μέγαϲ ἐπὶ
πᾶϲαν τὴν γῆν, ὅτι ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ τὰ πέρατα τῆϲ
γῆϲ καὶ τὰ ὕψη τῶν ὀρέων αὐτοῦ εἰϲιν, ὅτι αὐτοῦ
ἐϲτιν ἡ θάλαϲϲα καὶ αὐτὸϲ ἐποίηϲεν αὐτὴν καὶ τὴν
ξηρὰν αἱ χεῖρεϲ αὐτοῦ ἔπλαϲαν. δεῦτε προϲκυνήϲωμεν
καὶ προϲπέϲωμεν αὐτῷ καὶ κλαύϲωμεν ἐναντίον κυρίου
τοῦ ποιήϲαντοϲ ἡμᾶϲ, ὅτι αὐτόϲ ἐϲτιν ὁ θεὸϲ ἡμῶν καὶ
ἡμεῖϲ λαὸϲ νομῆϲ αὐτοῦ καὶ πρόβατα χειρὸϲ αὐτοῦ’.
ἔλεγον δὲ καὶ ἄλλουϲ ψαλμοὺϲ ἕωϲ ὃτε εἰϲῆλθον εἰϲ
τὸ Μαρνεῖον. ἦν δὲ προτρεψάμενοϲ ὁ ἐν ἁγίοιϲ Πορ-
τηϲ αὐγούϲτηϲ ξὐδοξίαϲ. καὶ ποιήϲαϲ ὁ ὁϲιώτατοϲ ἐπί-
ϲκοποϲ εὐχὴν καὶ γονυκλιϲίαν ἐπέτρεψεν τῷ λαῷ ϲκά-
πτειν. εὐθέωϲ δὲ πάντεϲ μιᾷ ψυχῇ καὶ τῇ αὐτῇ προ-
θυμίᾳ ἔϲκαπτον βοῶντεϲ· Ὁ Χριϲτὸϲ ἐνίκηϲεν. οὐκ
ἦν δὲ θεάϲαϲθαι διαφορὰν ἀνδρὸϲ καὶ γυναικὸϲ ἢ γέ
ροντοϲ ἢ παιδίου, ἀλλ’ ἡ προθυμία πᾶϲιν τὴν αὐτὴν
δύναμιν παρεῖχεν, καὶ οἳ μὲν ἔϲκαπτον ἄλλοι δὲ ἐξε-
χόιζον, ὥϲτε δι’ ἡμερῶν ὀλίγων πάνταϲ τοὺϲ τόπουϲ
ὀρυχθῆναι καὶ ἐκχοϊϲθῆναι. καὶ προευτρεπιϲθείϲηϲ τῆϲ
ὕληϲ λίθων τε παμμεγεθῶν ἀπὸ λόφου τοῦ λεγομένου
Ἀλδιώματοϲ ἐξ ἀνατολῶν τῆϲ πόλεωϲ καὶ ἄλληϲ ὕληϲ
ὁ ἐν ἁγίοιϲ πάλιν ϲυναγαγὼν τὸν φιλόχριϲτον λαὸν
καὶ ποιήϲαϲ πολλὰϲ εὐχὰϲ καὶ ψαλμῳδίαϲ ἐν τῷ τόπῳ
ἀναζωϲάμενοϲ αὐτὸϲ πρῶτοϲ ἤρξατο βαϲτάζειν λίθουϲ
καὶ βάλλειν εἰϲ τὰ θεμέλια, ἔπειτα καὶ οἱ θεοφιλεῖϲ
κληρικοὶ καὶ πάντεϲ οἱ λαϊκοί, χαίροντεϲ καὶ ψάλλοντεϲ
μεγάλῃ τῇ φωνῇ, ὡϲ ἀκούεϲθαι αὐτοὺϲ ἀπὸ τριῶν μι-
λίων τῆϲ πόλεωϲ.
ἐγένετο δὲ μέγα θαῦμα ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ. φρέατα
τυγχάνουϲινἔϲωθεν τοῦ περιβολαίουτοῦ ἱεροῦ, ἐξ ὦν ἐϲτιν
ἕν ἀπὸ δυτικοῦ μέρουϲ τῆϲ νῦν ἁγίαϲ τοῦ θεοῦ ἐκκλη-
ϲίαϲ, οὐκ ὀλίγον βάθοϲ ἔχον. τρεῖϲ οὖν παῖδεϲ διψήϲαντεϲ
ἐκεῖ εὑρεθέντεϲ ἀπῆλθον καὶ ἀπήγγειλαν τῷ λαῷ τὰ
γενόμενα. ἐγένετο δὲ οὐ μικρὸϲ θόρυβοϲ πάντων ϲυν-
τρεχόντων ἐπὶ τὸ φρέαρ. γνοὺϲ δὲ τὸ γεγονὸϲ ὁ ὁϲιώ-
τατοϲ Πορφύριοϲ καὶ αὐτὸϲ δραμὼν ἐπὶ τὸν τόπον ἐκέ-
λευϲεν ἡϲυχίαν γενέϲθαι, καὶ γενομένηϲ ἤρξατο εὔχεϲθαι
καὶ δέεϲθαι τοῦ θεοῦ μετὰ πολλῶν δακρύων ἵνα ζῶντα
καὶ ἀϲινῆ τὰ παιδία φυλάξῃ, καὶ μάλιϲτα διὰ τοὺϲ
εἰδωλομανεῖϲ, ἵνα μὴ εἴπωϲιν Ποῦ ἐϲτιν ὁ θεὸϲ αὐτῶν
εἰϲ ὃν ἤλπιζον καὶ ποιήϲαϲ ὥραν μίαν χαμαὶ κεί-
μενοϲ καὶ ἀνα|ϲτὰϲ ἐπέτρεψεν κατελθεῖν τινα διὰ τῶν
ϲχοινίων τῶν κάδων, τὴν ἔρευναν τῶν παίδων ποιή-
ϲαϲθαι. ἐβόων γὰρ οἱ ἀπὸ τοῦ πλήθουϲ, καλοῦντεϲ τὰ
παιδία, καὶ οὐδεὶϲ ἦν ὁ ὑπακούων κάτωθεν ἐκ τοῦ
φρέατοϲ. κατελθόντοϲ δὲ τοῦ ἀνδρὸϲ ἡυρέθηϲαν οἱ τρεῖϲ
παῖδεϲ καθήμενοι ἐπάνω λίθου μεγάλου ἀϲινεῖϲ καὶ ἱλα-
ροὶ ὁμιλοῦντεϲ ἀλλήλοιϲ. ὡϲ δὲ ἐθεάϲατο αὐτοὺϲ ὁ
ἀνήρ, ὑπερεθαύμαϲεν καὶ ἐδόξαϲεν τὸν θεόν, καὶ βοήϲαϲ
κάτωθεν εἶπεν· Δοξάϲατε τὸν κύριον, ζῶϲιν γὰρ οἱ
τρεῖϲ παῖδεϲ. ἀκούϲαϲ δὲ ὁ ἐν ἁγίοιϲ ὅϲιοϲ ἐπίϲκο-
ποϲ καὶ οἱ τοῦ λαοῦ ἐχάρηϲαν καὶ πέμψαντεϲ ϲπυρίδα
μεγάλην ἐπέτρεψεν τοὺϲ τρεῖϲ ὁμοῦ ἀνενεχθῆναι. μικροὶ
γὰρ ἦϲαν ὡϲ ἀπὸ ἐτῶν ἕξ ἢ ἑπτά. δεξάμενοϲ δὲ ὁ
ὕμνον τῶν τριῶν παίδων· ‘εὐλογητὸϲ εἶ, κύριε ὁ θεὸϲ
τῶν πατέρων ἡμῶν’. καὶ ὡϲ ἔφθαϲαν καὶ ἐθεάϲατο
αὐτοὺϲ ὁ ἐν ἁγίοιϲ ἐπίϲκοποϲ (οὗτοϲ γὰρ ἐτύγχανεν
κατὰ τοῦ ϲτομίου τοῦ φρέατοϲ ἑϲτὼϲ καὶ κρατῶν τὸ
ϲχοιτίον), [καὶ] πληϲθεὶϲ χαρᾶϲ καὶ δακρύων ἀνεβόηϲεν
εἰπών εὐλογεῖτε πάντα τὰ ἔργα κυρίου τὸν κύριον,
ὑμνεῖτε’. ὡϲ δὲ ἐπῆραν αὐτοὺϲ ἐκ τοῦ ϲπυριδίου, ἠρεύ-
ηϲαν μή τι τοῦ ϲώματοϲ αὐτῶν ἔπληκται, καὶ οὐδὲν
ἡυρέθη φαῦλον ἐν αὐτοῖϲ, ἀλλὰ μέγα θαῦμα
μέθᾳ· οἱ γὰρ τρεῖϲ ϲταυροειδῆ ϲημεῖα ἡυρέθηϲαν ἔχον
τεϲ ὡϲ ἀπὸ ξέϲματοϲ βελόνηϲ, ὃ μὲν ἐν τῷ μέϲῳ τοῦ
μετώπου, ὃ δὲ ἐπάνω τῆϲ δεξιᾶϲ χειρὸϲ περὶ τοὺϲ δακτύ-
λουϲ, ὁ δὲ ἄλλοϲ εἰϲ τὸν δεξιὸν ὦμον. ἦν δὲ τὰ ϲταυ-
ρία καλῶϲ τετυπωμένα, μήτε λοξὰ μήτε ϲκαμβά, ἀλλ’
ἑνὸϲ μέτρου, ὡϲ δῆλα αὐτὰ εἶναι θεοϲήμεια· οὔτε γὰρ
πόνον ἐποίουν αὐτοῖϲ, ἀλλ’ οὐδὲ αἷμα, ἀλλ’ ἦν τετυ-
πωμένα ὡϲ ἀπὸ κινναβάρεωϲ. ἔμειναν δὲ ἐν αὐτοῖϲ
ἱκανὸν χρόνον πρὸϲ τὸ πάνταϲ ὁρᾶν καὶ θαυμάζειν·
πολλοὶ γὰρ καὶ τῶν ἀλλοεθνῶν θεαϲάμενοι ἐπίϲτευϲαν.
ἀνενεχθεὶϲ δὲ καὶ ὁ ἄνθρωποϲ ὁ καταβὰϲ χάριν τῶν
παιδίων διεβεβαιοῦτο ὅρκοιϲ λέγων ὅτι Ἡνίκα ἔβαλλον
αὐτοὺϲ ἐν τῇ ϲπυρίδι καὶ ἀνεφέροντο, ἐθεώρουν ὡϲ ἐπὶ
ἀϲτραπῆϲ κύκλῳ αὐτῶν ἕωϲ ὅτου ἔφθαϲαν τὸ ϲτόμιον τοῦ
φρέατοϲ. ἐγένετο δὲ χαρὰ τοῖϲ Χριϲτιανοῖϲ ἐν ἐκείνῃ
τῇ ἡμέρᾳ, τοῖϲ δὲ εἰδωλολάτραιϲ λύπη καὶ ϲκάνδαλον.
ἡ δὲ οἰκοδομὴ προέκοπτεν καθ’ ἡμέραν, πάντων
προθύμωϲ καὶ ϲπουδαίωϲ ἐργαζομένων· οὔτε γὰρ ἦν ὁ
ἀποϲτερούμενοϲ τὸν μιϲθὸν αὐτοῦ, ἀλλὰ καὶ περιϲϲὸν παρ-
εῖχεν φιλοτιμούμενοϲ τούϲ ἐργαζομένουϲ· ἔλεγεν γάρ·
Δίκαιόν ἐϲτιν ἵνα μὴ λάβῃ κατάραν ἀλλ’ εὐλογίαν τὸ
πᾶν ἔργον τῆϲ οἰκοδομῆϲ. τῷ δὲ ἑξῆϲ ἐνιαυτῷ πέμ-
πει ἡ βαϲίλιϲϲα Εὐδοξία τοὺϲ ϲτύλουϲ οὓϲ ἐπηγγείλατο,
θαυμαϲτοὺϲ ὄνταϲ καὶ μεγάλουϲ, τὸν ἀριθμὸν τριάκοντα
δύο (καλοῦνται δὲ Καρύϲτιοι), οἵτινέϲ εἰϲιν ἐν τῇ ἁγίᾳ
ἐκκληϲίᾳ ϲμαράγδων δίκην λάμποντεϲ. καταπλευϲάντων
δὲ αὐτῶν πάλιν ἐδείχθη ἡ ϲπουδὴ καὶ προθυμία τοῦ
φιλοχρίϲτου λαοῦ· πάντεϲ γὰρ ἀκούϲαντεϲ εὐθέωϲ ἔδρα-
μον ἐπὶ τὸν αἰγιαλόν, οὐ μόνον δὲ ἄνδρεϲ, ἀλλὰ καὶ
γυναῖκεϲ καὶ παῖδεϲ καὶ γέροντεϲ (πάνταϲ γὰρ ὁ πόθοϲ
τῆϲ πίϲτεωϲ ἐνεδυνάμου), καὶ ἀγαγόντεϲ ἁμάξαϲ ἐπι-
θέντεϲ ἕκαϲτον ϲτύλον εἷλκον καὶ ἀπετίθεντο ἐν τῷ
ὑπαίθρῳ τοῦ ἱεροῦ καὶ πάλιν ὑπέϲτρεφον καὶ διεκόμιζον
ἕτερον ἕωϲ οὗ ὅλουϲ διεκόμιζον. καὶ ταῦτα μὲν περὶ.
τούτων.
κατ’ ἐκεῖνον δὲ τὸν καιρὸν ἐπεδήμηϲεν τῇ πόλει
δόϲεωϲ χρημάτων. ὁ γὰρ ἐφευρὼν τὴν εἰρημένην ἄθεον
αἵρεϲιν οὐκ ἄλλωϲ ἠδυνήθη δελεάϲαι τινὰϲ εἰ μὴ διὰ τῆϲ
παροχῆϲ τῶν χρημάτων. καὶ γὰρ τὸ μάθημα αὐτῶν
τοῖϲ γε νοῦν ἔχουϲιν πεπλήρωται πάϲηϲ βλαϲφημίαϲ καὶ.
καταγνώϲεωϲ καὶ γραώδων μύθων ἐφελκομένων γυναι
κάρια καὶ παιδιώδειϲ ἄνδραϲ κοῦφον ἔχονταϲ τόν τε
λογιϲμὸν καὶ τὴν διάνοιαν. ἐκ διαφόρων γὰρ αἱρέϲεων
καὶ δογμάτων Ἐλληνικῶν ϲυνέϲτηϲαν ταύτην αὐτῶν τὴν
κακοδοξίαν, βουλόμενοι πανούργωϲ καὶ δολίωϲ πάνταϲ
προϲλαβέϲθαι. θεοὺϲ γὰρ πολλοὺϲ λέγουϲιν, ἵνα Ἕλληϲιν
ἀρέϲωϲιν, ἔτι δὲ καὶ γένεϲιν καὶ εἱμαρμένην καὶ ἀϲτρο-
λογίαν φάϲκουϲιν, ἵνα ἀδεῶϲ ἁμαρτάνωϲιν, ὡϲ μὴ ὄντοϲ
ἐν ἡμῖν τοῦ ἁμαρτάνειν, ἀλλ’ ἐξ ἀνάγκηϲ τῆϲ εἱμαρμέ-
νηϲ. ὁμολογοῦϲιν δὲ καὶ Χριϲτόν, δοκήϲει γὰρ αὐτὸν
λέγουϲιν ἐνανθρωπῆϲαι· καὶ αὐτοὶ γὰρ δοκήϲει λέγονται
Χριϲτιανοί. τὰ γὰρ γέλωτοϲ καὶ δυϲφημίαϲ ἄξια παρα-
λιμπάνω, ἵνα μὴ πληρώϲω τὰϲ ἀκοὰϲ τῶν ἐντυγχα-
φοϲ ἐκ διαφόρων χρωμάτων μίξιν ποιῶν ἀποτελεῖ δο-
κήϲει ἄνθρωπον ἢ θηρίον ἢ ἄλλο τι πρὸϲ ἀπάτην τῶν
θεωρούντων, ἵνα δόξῃ τοῖϲ μὲν μώροιϲ καὶ ἀνοήτοιϲ
ἀληθῆ τυγχάνειν, τοῖϲ δὲ νοῦν ἔχουϲι ϲκϲιὰ καὶ ἀπάτη
καὶ ἐπίνοια ἀνθρωπίνη, οὕτωϲ καὶ οἱ Μανιχαῖοι ἐκ δια-
φόρων δογμάτων ἀντλήϲαντεϲ ἀπετέλεϲαν τὴν αὐτῶν
κακοδοξίαν, μᾶλλον δὲ ἐκ διαφόρων ἑρπετῶν τὸν ἰὸν
ϲυναγαγόντεϲ καὶ μίξαντεϲ θανατηφόρον φάρμακον κατε-
ϲκεύαϲαν πρὸϲ ἀναίρεϲιν ἀνθρωπίνων ψυχῶν. ὡϲ δὲ
προείρηται ἐνδημηϲάϲηϲ τῆϲ λοιμοφόρου γυναικόϲ, τινὲϲ τῇ
ἀπατώδει αὐτῆϲ διδαϲκαλίᾳ ϲυναπήχθηϲαν. μεθ’ἡμέραϲ δέ
τιναϲ γνοὺϲ παρά τινων πιϲτῶν ὁ ἐν ἁγίοιϲ Πορφύριοϲ
μεταπεμψάμενοϲ αὐτὴν ἐπηρώτα,τίϲκαὶ πόθεν ὑπῆρχεν καὶ.
ποίαν δόξαν ἐπιφέρεται. ἣ δὲ καὶ τὴν πατρίδα καὶ ὅτι
Μανιχαία ἐτύγχανεν ὡμολόγηϲεν. τῶν δὲ περὶ αὐτὸν
ὀργῇ κινηθέντων (ἦϲαν γὰρ παρ’ αὐτῷ τινεϲ εὐλαβεῖϲ)
παρεκάλει ὁ μακάριοϲ αὐτοὺϲ μὴ θυμοῦϲθαι ἀλλὰ μεθ’
ὑπομονῆϲ παραινέϲαι καὶ ἅπαξ καὶ δίϲ, φυλάττων τὸ
ῥητὸν τοῦ ἁγίου ἀποϲτόλου. εἶτα λέγει τῇ γυναικί·
τοῦ Χριϲτοῦ ἵνα καταιϲχύνῃ τὸν διάβολον ἠυτρεπίϲθη
εἰϲ τὴν ἑξῆϲ, προϲεκαλέϲατο δέ τιναϲ τῶν εὐλαβῶν κλη-
ρικῶν τε καὶ λαϊκῶν εἰϲ τὸν διάλογον αὐτοῦ τε καὶ τῆϲ
γυναικόϲ. τῇ δὲ ἐπαύριον παραγίνεται ἡ γυνή, ἔχουϲα
μεθ’ ἑαυτῆϲ ἄνδραϲ δύο καὶ τοϲαύταϲ γυναῖκαϲ· ἦϲαν
〈δὲ〉 νεώτεροι καὶ εὐειδεῖϲ, ὠχροὶ δὲ οἱ πάντεϲ, ἡ δὲ
Ἰουλία ἦν προβεβηκυῖα. ὅλοι δὲ ὥρμουν ἀπὸ λόγων
τῆϲ κοϲμικῆϲ παιδείαϲ, πολλῷ δὲ πλέον ἡ Ἰουλία. τὸ
δὲ πρόϲχημα αὐτῶν ἦν ταπεινὸν καὶ τὸ ἦθοϲ ἤπιον, τὸ
δὲ δὴ λεγόμενον ἔξωθεν πρόβατα, ἔϲωθεν δὲ λύκοι
ἅρπαγεϲ καὶ θηρία ἰοβόλα· πάντα γὰρ μεθ’ ὑποκρίϲεωϲ
λαλοῦϲίν τε καὶ πράττουϲιν. εἶτα ἐπιτραπέντεϲ καθίϲαι
τὴν ζήτηϲιν ἐποιοῦντο. ὁ δὲ ἐν ἁγίοιϲ βαϲτάζων τὰ
ἅγια εὐαγγέλια καὶ ποιήϲαϲ τὴν ϲφραγῖδα τοῦ ϲταυροῦ
ἐν τῷ ϲτόματι αὐτοῦ ἤρξατο ἐπερωτᾶν αὐτὴν ἐξειπεῖν
τὴν δόξαν αὐτῆϲ, ἣ δὲ ἤρξατο λέγειν. ὁ δὲ ἀδελφὸϲ
Κορνήλιοϲ ὁ διάκονοϲ ὁ πρὸ βραχέοϲ ὀνομαϲθείϲ, ἐπι-
ϲτάμενοϲ τὰ Ἐννόμου ϲημεῖα, ἐπιτραπεὶϲ παρὰ τοῦ μα-
καριωτάτου ἐπιϲκόπου πάντα τὸ λεγόμενα καὶ ἀντιτι-
αὐτὸν ἐξεθέμην τοῖϲ βουλομένοιϲ γνῶναι τήν τε ϲοφίαν
τὴν δοθεῖϲαν παρὰ θεοῦ τῷ ὁϲιωτάτῳ Πορφυρίῳ καὶ τοὺϲ
γραώδειϲ μύθουϲ οὓϲ ἐφλυάρηϲεν ἡ τερατολόγοϲ καὶ φαρ-
μακὸϲ Ἰουλία. ἥντινα μετῆλθεν ἡ θεία δίκη ὀξέωϲ. μετὰ
γὰρ τὸ πολλὰ καὶ ἐπὶ πλείϲταϲ ὥραϲ μυθολογῆϲαι καὶ.
τὰϲ ϲυνήθειϲ βλαϲφημίαϲ εἰπεῖν εἰϲ τὸν τῶν ὅλων κύ-
ριον καὶ θεὸν κινηθεὶϲ ὑπὸ τοῦ θεϊκοῦ ζήλου ὁ ἐν ἁγίοιϲ
Πορφύριοϲ, ὁρῶν τὸν τὰ πάντα περιέχοντα [τὰ πέρατα]
τά τε ὁρατὰ καὶ τὰ ἀόρατα βλαϲφημούμενον ὑπὸ γυ-
ναικὸϲ ἐνεργουμένηϲ ὑπὸ τοῦ διαβόλου καὶ ϲυγκαταβαινού-
ϲηϲ τῷ ἐκείνου θελήματι, ἀπεφήνατο κατ’ αὐτῆϲ εἰπών·
Ὁ θεὸϲ ὁ τὰ πάντα ποιήϲαϲ, ὁ μόνοϲ ἀίδιοϲ μήτε ἀρχὴν
μήτε τέλοϲ ἔχων, ὁ ἐν τριάδι δοξαζόμενοϲ, πατάξει ϲου
τὴν γλῶτταν καὶ φιμώϲει ϲου τὸ ϲτόμα, ἵνα μὴ λαλῇ
δύϲφημα. εὐθέωϲ δὲ ϲὺν τῇ ἀποφάϲει καὶ ἡ τιμωρία
ἐπηκολούθηϲεν· ἤρξατο γὰρ τρέμειν ἡ Ἰουλία καὶ ἀλ-
λοιοῦϲθαι τὸ πρόϲωπον, καὶ μείναϲα ἐν ἐκϲτάϲει ἐπὶ
ἱκανὴν ὥραν οὐκ ἐλάλει, ἀλλ’ ἦν ἄφωνοϲ καὶ ἀκίνητοϲ,
τοὺϲ ὀφθαλμοὺϲ ἔχουϲα διηνοιγμένουϲ καὶ προϲέχονταϲ
τῷ ὁϲιωτάτῳ ἐπιϲκόπῳ. οἱ δὲ ϲὺν αὐτῇ θεαϲάμενοι ἃ
ὑπέϲτη ἐφοβήθηϲαν ϲφόδρα, ἐψυχαγώγουν δὲ αὐτὴν καὶ
τιθεῖϲι τὸ ϲκότοϲ φῶϲ καὶ τὸ φῶϲ ϲκότοϲ’. ἐπέτρεψεν
δὲ ὁ ἐν ἁγίοιϲ περιϲταλῆναι αὐτῆϲ τὸ ϲῶμα καὶ ταφῇ
παραδοθῆναι, ἐλεήϲαϲ τὴν ἀνθρωπείαν φύϲιν· ἦν δὲ
καθ’ ὑπερβολὴν εὔϲπλαγχνοϲ. ὅϲοι δὲ ἤκουϲαν τὸ γενό.
μενον ὑπερεθαύμαϲαν, οὐ μόνον οἱ τῆϲ ἡμετέραϲ πίϲτεωϲ,
ἀλλὰ καὶ οἱ ἀλλοεθνεῖϲ. οἱ δὲ μετ’ αὐτῆϲ δύο ἄνδρεϲ
καὶ γυναῖκεϲ καὶ ὅϲοι ὑπεφθάρηϲαν παρ’ αὐτῆϲ δρα-
μόντεϲ προϲέπεϲαν τοῖϲ ποϲὶν τοῦ μακαριωτάτου ἐπι-
ϲκόπου λέγοντεϲ· Πεπλανήμεθα, καὶ ᾔτουν μετάνοιαν.
ὁ δὲ μακάριοϲ ἐποίηϲεν πάνταϲ ἀναθεματίϲαι τὸν Μάνην
τὸν ἀρχηγὸν τῆϲ αὐτῶν αρέϲεωϲ, ἐξ οὗ καὶ Μανιχαῖοι
ἐκλήθηϲαν, καὶ κατηχήϲαϲ αὐτοὺϲ ἐπὶ πλείϲταϲ ἡμέραϲ
προϲήγαγεν τῇ ἁγίᾳ καθολικῇ ἐκκληϲίᾳ. προφάϲει δὲ
ἐκείνων καὶ ἄλλοι τῶν ἀλλοεθνῶν μετανοήϲαντεϲ ἐφω-
τίϲθηϲαν.
μετὰ δὲ πενταετῆ χρόνον ἐτελειώθη τὸ ἔργον τῆϲ
ἁγίαϲ ἐκκληϲίαϲ τῆϲ μεγάληϲ, ἐκλήθη δὲ Εὐδοξιανὴ ἐκ
τοῦ ὀνόματοϲ τῆϲ θεοφιλεϲτάτηϲ Εὐδοξίαϲ τῆϲ βαϲιλίδοϲ.
ἐπετέλεϲεν δὲ ὁ ὁϲιώτατοϲ Πορφύριοϲ τὰ ἐγκαίνια τῇ
ἡμέρᾳ τῇ ἀναϲταϲίμῳ τοῦ ἁγίου πάϲχα πολυτελῶϲ, μὴ
γελικοὺϲ χοροὺϲ οὐ μόνον ἐν τῇ ἀκολουθίᾳ τῇ ἐκκλη-
ϲιαϲτικῇ, ἀλλὰ καὶ ἐν ταῖϲ ὥραιϲ, ἡνίκα ἐγεύοντο. οὐ
μόνον γὰρ ἦν ἡ τράπεζα αἰϲθητή, ἀλλὰ καὶ πνευματική.
μετὰ γὰρ τὸ ὄψον ἐλέγετο ψαλμὸϲ καὶ μετὰ τὸ πόμα
ὕμνοϲ. οἱ δὲ τῆϲ εἰδωλομανίαϲ ὁρῶντεϲ τὰ γινόμενα
ἐτήκοντο τῇ καρδίᾳ. καὶ γὰρ πανταχόθεν ἤρχοντο ξένοι
θεάϲαϲθαι τὸ κάλλοϲ καὶ τὸ μέγεθοϲ τῆϲ εἰρημένηϲ ἁγίαϲ
ἐκκληϲίαϲ· ἐλέγετο γὰρ παϲῶν τῶν ἐκκληϲιῶν τῶν κατ’
ἐκεῖνο καιροῦ μείζων. τούτου ἕνεκεν ὅτε τούϲ θεμε-
λίουϲ ἔβαλεν τὴν ἀρχὴν ἐνεκαλεῖτο παρά τινων πιϲτῶν,
ὅτι μεγάλην αὐτὴν ἐχάραξεν ὀλίγων ὄντων Χριϲτιανῶν
ἐν τῇ πόλει, καὶ ἀποκριθεὶϲ ὁ ὁϲιώτατοϲ Πορφύριοϲ
εἶπεν Μὴ ἔϲηται· ἡ πίϲτιϲ ὑμῶν ὀλίγη· εὔελπιϲ γάρ εἰμι
εἰϲ τὸν κύριον Ἰηϲοῦν Χριϲτὸν τὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ, ὅτι
πληθύνει τὴν ποίμνην αὐτοῦ καὶ μεγαλύνει πλέον τὸν
Οἶκον τοῦτον ἐκ τοῦ μὴ δύναϲθαι τὰ πλήθη τῶν Χρι-
ϲτιανῶν χωρεῖν· οὕτε γάρ ἐϲτιν ἀνθρώπινον τὸ τῶν
Χριϲτιανῶν δόγμα, ἵνα πρὸϲ καιρὸν ὀφθῇ καὶ καταλυθῇ,
ἀλλὰ θεικὸν καὶ αὔξηϲιν ἐπιδεχόμενον. ταῦτα καὶ τὰ
τοιαῦτα ἀεὶ διελέγετο ὁ μακάριοϲ τοῖϲ πιϲτοῖϲ, οὐ μόνον
ἐν τῇ ἐκκληϲίᾳ ἀλλὰ καὶ ἐν ἑκάϲτῳ τόπῳ φωταγωγῶν
μένην ἁγίαν ἐκκληϲίαν ἔταξεν δίδοϲθαι ἑκάϲτῳ ξένῳ
ἐνδημοῦντι τῇ πόλει μιᾶϲ ἡμέραϲ τὸ ἀνάλωμα, ἐχορήγει
δὲ καὶ ἑκάϲτῳ πτωχῷ ξένῳ τε καὶ πολίτῃ καθ’ ἑκάϲτην
ἡμέραν ἀνὰ ὀβολοὺϲ ἕξ ἐκτὸϲ ὧν αὐτὸϲ παρεῖχεν δι’
ἑαυτοῦ τοῖϲ προϲερχομένοιϲ αὐτῷ ἔν τε ἱματίοιϲ καὶ
ἀργυρίῳ καὶ χρυϲίῳ, ἑκάϲτῳ παρέχων πρὸϲ τὴν αὐτοῦ
ἀξίαν, καὶ οὐδεὶϲ ἦν ἄμοιροϲ τῶν δεομένων τῶν αὐτοῦ
χαριϲμάτων. ἐν δὲ ταῖϲ ἡμέραιϲ τῶν νηϲτειῶν τῆϲ ἁγίαϲ
παϲχαλίαϲ ἐχορήγει ἑκάϲτῳ πτωχῷ ἀνὰ ὀβολοὺϲ δέκα
ἐπὶ ἡμέραϲ τεϲϲαράκοντα, παρακελευϲάμενοϲ ἐν τῇ αὐ-
τοῦ εὐϲεβεῖ διαθήκῃ πάντωϲ δίδοϲθαι τοὺϲ εἰρημένουϲ
δέκα ὀβολούϲ τὰϲ τεϲϲαράκοντα ἡμέραϲ, ἀφορίϲαϲ πρόϲ
οδον ἐξ ἧϲ αὐτοὺϲ δίδοϲθαι βουληθεὶϲ ἐν τῇ εἰρημένῃ δια-
θήκῃ ἐνέταξεν, εἰ μὴ χορηγηθείη ταῦτα καθ’ ἕκαϲτον
ἐνιαυτόν, τὴν εἰρημένην πρόϲοδον ἔρχεϲθαι εἰϲ τὴν ἁγίαν
ἐκκληϲίαν Καιϲαρείαϲ. ταῦτα δὲ ὕϲτερον ἐγένετο.
οἱ δὲ τῆϲ εἰδωλομανίαϲ ὅϲον ἐθεώρουν προκόπτοντα
τὸν Χριϲτιανιϲμόν, τοϲοῦτον ἐμαίνοντο καὶ ἐϲπούδαζον
κακῶϲαι τοὺϲ Χριϲτιανοὺϲ καὶ πρό γε πάντων τὸν ὅϲιον
αὐτῶν ποιμένα Πορφύριον. ποτὲ γὰρ ἀντιβολῆϲ γενο-
μένηϲ χάριν χωρίων μεταξὺ τοῦ οἰκονόμου τῆϲ ἁγίαϲ ἐκ-
αχθέντεϲ ἐπῆλθον τῷ τε οἰκονόμῳ καὶ τῷ θεοφιλεῖ
Βαρωχᾷ, ϲυνανέβηϲαν δὲ τοῖϲ βουλευταῖϲ καὶ πολλοὶ
τῶν πολιτῶν πρόφαϲιν εὑρόντεϲ τοῦ κακῶϲαι τοὺϲ ἀπὸ
τῆϲ πίϲτεωϲ, καὶ ὡϲ ἂν εἶποι τιϲ ἀπὸ μικροῦ ϲπινθῆροϲ
τοϲοῦτο πῦρ ἥφθη καὶ ἐξεκαύθη ὡϲ κινδυνεῦϲαι πάνταϲ
τοὺϲ Χριϲτιανοὺϲ ἀπολέϲθαι. τοϲοῦτον γὰρ ἐμάνηϲαν οἱ
εἰδωλολάτραι ὡϲ αὐτοὺϲ ἐπᾶραι καὶ ξίφη καὶ ῥόπαλα
καὶ φονεῦϲαι ὀνόματα ἑπτὰ καὶ ἄλλουϲ πολλοὺϲ πλῆξαι·
εἶτα μὴ ἀρκεϲθέντεϲ τούτοιϲ ἐπ’ αὐτὸν τὸν ποιμένα
ὥρμηϲαν. προδραμόντεϲ δέ τινεϲ χαίροντεϲ τῷ ἀγαθῷ
ἀπήγγειλαν τῷ ὁϲιωτάτῳ ἐπιϲκόπῳ τὴν καταδρομὴν τοῦ
πλήθουϲ. ἀκούϲαϲ δὲ ὁ μακάριοϲ προϲκαλεϲάμενόϲ με
εἶπεν· Φύγωμεν, ἀδελφέ, καὶ κρυβῶμεν μικρὸν ἕωϲ οὗ
παρέλθῃ ἡ ὀργὴ κυρίου. καὶ τοιχοβατήϲαντεϲ ἐφύγομεν
διὰ τῶν δωμάτων. οἱ δὲ εἰδωλομανεῖϲ κατεάξαντεϲ τὰϲ
θύραϲ τοῦ ἐπιϲκοπείου ἐπειϲῆλθον καὶ μὴ εὑρόντεϲ τὸν
ἐν ἁγίοιϲ Πορφύριον πάντα τὰ ἐκεῖ εὑρεθέντα διήρ-
παϲαν. ἐγῶ δὲ καὶ ὁ μακάριοϲ Πορφύριοϲ φυγόντεϲ
καὶ μητρόϲ, μάμμην δὲ ἔλεγεν ἔχειν γραῦν τῷ ϲώματι
ἀϲθενῆ, καὶ αὐτὴν ἐργάζεϲθαι καὶ τρέφειν ἑαυτὴν καὶ
τὴν αὐτῆϲ μάμμην. ἐπηρώτα δὲ αὐτὴν εἰ Χριϲτιανὴ
ὑπῆρχεν, ἣ δὲ πάλιν εἶπεν μὴ εἶναι, ἀλλ’ ἐπιθυμεῖν ἐκ
πολλοῦ Εἴπερ εἰμὶ ἀξία. ὁ δὲ εὔϲπλαγχνοϲ Πορφύριο
ἀκούϲαϲ τὸν λόγον τῆϲ παιδίϲκηϲ καὶ κατανυγεὶϲ ἐδά-
κρυϲεν εἰπών Πῶϲ πρόχειρον ὑπάρχει εἰϲ τὸ ἀγαθὸν
τῶν Γαζαίων γένοϲ. ἀλλ’ ὁ ἀντικείμενοϲ ϲπουδάζει ἐμ-
ποδίζειν τῇ τοιαύτῃ προαιρέϲει, ὃν ὁ κύριοϲ πατάξει τῷ
λόγῳ τοῦ ϲτόματοϲ αὐτοῦ. εἶπεν δὲ τῇ κόρῃ· Ἄγαγε
ἡμῖν ἐνταῦθα ψίαθον ἐν τῷ δωματίῳ τούτῳ, ἵνα μείνω-
μεν ἐνταῦθα ἕωϲ οὐ καταϲτῇ ὁ θόρυβοϲ τῆϲ πόλεωϲ,
καὶ μὴ ἀπαγγείλῃϲ τινὶ ὅτι ἐνταῦθά ἐϲμεν. ἣ δὲ ὅρκοιϲ
διεβεβαιοῦτο μὴ ἐκφαίνειν μηδὲ τῇ μάμμῃ αὐτῆϲ. κατ
ελθοῦϲα δὲ διά τινοϲ οἰκίϲκου εἰϲ τὸν αὐτῆϲ οἶκον
ἤγαγεν τὸ ψιάθιον καὶ τύλην ἀχύρων, 〈καὶ〉 καθαπλώ-
ϲαϲα τὸν ψίαθον ὑπέβαλεν τὴν τύλην, καὶ προϲπεϲοῦϲα
τοῖϲ ποϲὶν τοῦ μακαρίου παρεκάλει αὐτὸν γεύϲαϲθαι τῶν
μετρίων αὐτῆϲ βρωμάτων καὶ μὴ ἀναξιοπαθῆϲαι ἐπὶ τῇ
πτωχείᾳ αὐτῆϲ· ἦν γὰρ καὶ πρὸϲ ἑϲπέραν. ὁ δὲ ὅϲιοϲ
ἄρτον καὶ ἐλαίαϲ καὶ τυρὸν καὶ βρεκτὸν ὄϲπριον καὶ.
οἶνον, ἤγαγεν δὲ πάντα καὶ παρέθηκεν ἐνώπιον ἡμῶν
εἰποῦϲα· Λάβετε, κύριοί μου, καὶ εὐλογήϲατε τὴν πτω-
χείαν μου. ὁ δὲ μακάριοϲ πάλιν κατανυγεὶϲ ἐδάκρυϲεν,
προεωρακὼϲ ἣν ἤμελλεν ἔχειν πίϲτιν εἰϲ τὸν Χριϲτόν.
καὶ ἀναϲτάντεϲ καὶ ποιήϲαντεϲ τὰϲ ϲυνήθειϲ εὐχὰϲ καὶ
καθίϲαντεϲ . . . ἐγῶ καὶ τυροῦ καὶ οἴνου μετέλαβον, ὁ
δὲ ὅϲιοϲ ἄρτου καὶ βρεκτοῦ ὀϲπρίου καὶ ὕδατοϲ. καὶ
ἀπολύϲαντεϲ τὴν κόρην πρὸϲ τὴν αὐτῆϲ μάμμην ἡμεῖϲ
ὑπνώϲαμεν ἐν τῷ δωματίῳ· ἦν γὰρ καὶ θέρουϲ ὥρα.
ἐπηρωτήϲαμεν δὲ καὶ τὸ ὄνομα τῆϲ κόρηϲ, εἶπεν δέ·
Ϲαλαφθά, ὃ ἑρμηνεύεται Ἑλληνιϲτὶ Εἰρήνη. ἐποιήϲα-
μεν δὲ καὶ τὴν ἑξῆϲ ἐν τῷ δωματίῳ, τῆϲ καλῆϲ Εἰρήνηϲ
ποιούϲηϲ ἡμῖν πᾶϲαν ἀπόκριϲιν μετὰ πολλῆϲ προθυμίαϲ.
ὡϲ δὲ ἔγνωμεν ὅτι κατέϲτη ὁ θόρυβοϲ τῆϲ πόλεωϲ, ἐπο-
ρεύθημεν διὰ τῆϲ νυκτὸϲ εἰϲ τὴν ἁγίαν ἐκκληϲίαν καὶ
ἀνελθόντεϲ εἰϲ τὸ ἐπιϲκοπεῖον οὐδὲν εὕραμεν ἐν αὐτῷ
εἰ μὴ τὸν θεοφιλῆ Βαρωχᾶν κείμενον καὶ ἐϲχάτωϲ ἔχοντα
εἰϲ Καιϲάρειαν, καὶ τοὺϲ μὲν ἐτιμωρήϲατο, τοὺϲ δὲ βου-
ευρίϲαϲ ἀπέλυϲεν, καὶ ποιήϲαϲ οὐ μικρὸν φόβον οὕτωϲ
κατέϲτηϲεν τὴν πόλιν.
μεθ’ ἡμέραϲ δὲ ὀλίγαϲ ἀνεμνήϲθη ὁ ἐν ἁγίοιϲ
φύριοϲ τῆϲ ἀγαθῆϲ ἐκείνηϲ κόρηϲ τῆϲ ὑποδεξαμένηϲ ἡμᾶϲ
〈καὶ〉 μετεπέμψατο αὐτὴν δι’ ἐμοῦ· ἣη δὲ δρομαία παρ-
εγένετο, ἔχουϲα καὶ ἄλλην γυναῖκα ἣν ἔλεγεν θείαν εἶναι.
ευελθοῦϲαι δὲ πρὸϲ τὸν μακάριον ἐπίϲκοπον προϲέπεϲαν
τοῖϲ ποϲὶν αὐτοῦ ὃϲ εὐμενῶϲ ταύταϲ ἐδέξατο ὡϲ πατὴρ
φιλόϲτοργοϲ. εἶπεν δὲ τῇ κόρῃ· Ἀληθῶϲ, θύγατερ, ἐπι
θυμεῖϲ γενέϲθαι Χριϲτιανή ἣ δὲ ἀποκριθεῖϲα εἶπεν· Καὶ
ἤδη εἶπόν ϲοι, κύριέ μου, ὅτι ἐκ πολλοῦ ἔχω τὴν ἐπι-
θυμίαν ταύτην καὶ νῦν παρήγαγον μάρτυρα τὴν ἐμὴν
θείαν, ἥτιϲ καὶ αὐτὴ τῆϲ αὐτῆϲ ἐϲτιν ἐπιθυμίαϲ. ὃ δὲ
πριχαρὴϲ γενόμενοϲ εἶπεν αὐτῇ Ἀνδρίζου καὶ ἴϲχυε,
ηέκνον. καὶ προϲκαλεϲάμενοϲ τὸν οἰκονόμον τῆϲ ἁγίαϲ
ἐκκληϲίαϲ ἐπέτρεψεν αὐτῷ παρέχειν αὐτῇ τε καὶ τῇ
αὐτῆϲ μάμμῃ ἀργυρίου μιλιαρήϲια τέϲϲαρα καθ’ ἑκάϲτην
ἡμέραν, τῇ δὲ αὐτῆϲ θείᾳ ἔδωκεν νόμιϲμα ἕν, καὶ ϲφρα-
ἐπέτρεψεν αὐτῷ ϲφραγίϲαι τὴν μάμμην τῆϲ κόρηϲ· ὡϲ
γὰρ προεῖπον τὸ ϲῶμα εἶχεν ϲυμπεπαρμένον. καὶ κατηχη-
θεῖϲαι αἱ τρεῖϲ ὀλίγον χρόνον ἠξιώθηϲαν τοῦ τιμίου βα-
πτίϲματοϲ. μετὰ δὲ τὸ ἀποθέϲθαι τὸ ἅγιον ϲχῆμα προϲ-
καλεϲάμενοϲ ὁ ὅϲιοϲ τὴν εἰρημένην κόρην εἶπεν αὐτῇ·
Θέλειϲ ζευγνύωμέν ϲε ἀνδρὶ πρὸϲ γάμον ἔννομον καὶ.
γὰρ ἔϲτιν ϲοι καιρὸϲ τοῦ ϲυμβιῶϲαι· οὔτε γὰρ ἀπηγό-
ρευται τῇ ἡμετέρᾳ γραφῇ ὁ ϲεμνὸϲ γάμοϲ. ἡ δὲ κόρη
ἀκούϲαϲα τὸν λόγον τοῦ ὁϲίου ἤρξατο δακρύειν καὶ
λέγειν· Πάτερ ἀγαθέ, μεθ’ ὅ με ἔζευξαϲ ἀνδρὶ μεγάλῳ,
ἀποζεῦξαί με θέλειϲ ἐκείνου καὶ ἐκδοῦναι ταπεινῷ καὶ
μηδαμινῷ, μηδαμῶϲ, κύριέ μου, τοῦτο ποιήϲῃϲ. ὁ δὲ
ἐν ἁγίοιϲ ϲυναρπαγεὶϲ εἶπεν· Καὶ τίϲ ἐϲτιν οὗτοϲ ὃν
ἔζευξά ϲοι; ἣ δὲ ἀπεκρίνατο· Ἰηϲοῦϲ Χριϲτόϲ, ὁ ϲωτὴρ
τῶν ψυχῶν ἡμῶν, ὁ ἀληθινόϲ μου νυμφίοϲ, οὗ οὐκ
ἀποζεύγνυμαι εἰϲ τὸν αἰῶνα. ἀκούϲαϲ δὲ ὁ ἐν ἁγίοιϲ
καὶ κατανυγεὶϲ ἐδάκρυϲεν, ὥϲτε ἐκ τῆϲ πολλῆϲ κατα-
νύξεωϲ περιλαβεῖν τὴν κόρην καὶ τὴν κεφαλὴν αὐτῆϲ
καταφιλῆϲαι· ὄντωϲ γὰρ ἦν τελείωϲ ἀπαθὴϲ καὶ ἀπὸ
πολλῆϲ εὐϲπλαγχνίαϲ ἐγγὺϲ ἔχων τὸ δάκρυον. καὶ ἡμεῖϲ
δὲ οἱ περὶ αὐτὸν θεαϲάμενοι τὴν χάριν τοῦ ἁγίου πνεύ-
καὶ ἀπελθεῖν πρὸϲ κύριον. τότε προϲκαλεϲάμενοϲ τὴν
κόρην μετεπέμψατο τὴν θεοϲεβῆ Μαναρίδα τὴν διάκονον,
τὴν διερμηνευομένην καὶ αὐτὴν κατὰ μὲν τὴν Ἑλληνίδα
γλῶϲϲαν Φωτεινήν, ταύτῃ παρέθετο τὴν Ϲαλαφθάν, δοὺϲ
αὐτῇ τὸ κανονικὸν ϲχῆμα, καὶ παραθέμενοϲ αὐτὰϲ τῷ
θεῷ ἀπέλυϲεν μετ᾿ εἰρήνηϲ. τοιαύτην δὲ ἀνεδέξατο πολι-
τείαν οἵαν οὐκ ἄλλη κατ᾿ ἐκεῖνον τὸν χρόνον ἔϲχεν, καθ᾿
ἡμέραν νηϲτεύουϲα καὶ μετὰ τὴν νηϲτείαν μεταλαμβά-
νουϲα ὀλίγου ἄρτου μετὰ ἁλῶν καὶ ὀϲπρίου βρεκτοῦ ἢ
λεπτολαχάνου καὶ ὕδατοϲ μόνου· τοῦ γὰρ οἴνου παν-
τελῶϲ οὐ μετελάμβανεν. ἐν δὲ ταῖϲ ἑορταῖϲ μετελάμ-
θανεν καὶ ἐλαίου καὶ ἐλαίαϲ ἤϲθιεν, οὐδὲν δὲ ἄλλο τῶν
διὰ πυρὸϲ γενομένων ἐγεύετο, ἐν δὲ τῇ τεϲϲαρακοϲτῇ
τῶν νηϲτειῶν τὰϲ πάϲαϲ ἡμέραϲ διὰ δύο ἤϲθιεν βρεκτὰ
ὄϲπρια ἢ λεπτολάχανα ἄνευ ἄρτου, τὴν δὲ ἁγίαν παϲχα-
λίαν πᾶϲαν εἷλκεν τὴν ἑβδομάδα μηδενὸϲ μεταλαμβά-
νουϲα, εἰ μὴ τῇ ἁγίᾳ πέμπτῃ μετὰ τὴν ἁγίαν κοινωνίαν
ὕδατοϲ θερμοῦ. καὶ τοϲοῦτον κατέτηξεν αὐτῆϲ τὸ ϲῶμα
ὡϲ νομίζειν τοὺϲ ὁρῶνταϲ αὐτὴν ϲκιὰν θεωρεῖν. ἐγέ-
νετο δὲ ὑπόδειγμα καὶ ἄλλαιϲ πολλαῖϲ· ἐζήλωϲαν γὰρ
τὸν βίον καὶ τὴν πολιτείαν τῆϲ ἁγίαϲ κόρηϲ Ϲαλαφθᾶϲ,
ἥτιϲ ἕωϲ τοῦ νῦν δοκεῖ ζῆν· νενέκρωται γὰρ τῷ κόϲμῳ,
ὁ δὲ μακαριώτατοϲ ἐπίϲκοποϲ Πορφύριο καταϲτήϲ
τόν τε ἐικληϲιαϲτικὸν κανόνα καὶ τὴν πᾶϲαν ἀκολου-
θίαν, ἐπιζήϲαϲ ἄλλα ὀλίγα ἔτη μετὰ τὸ ἁγιάϲαι τὴν
μεγάλην ἐκκληϲίαν, πεωπεεὼν ἀρρωϲτίᾳ διετύπωϲεν
εὐϲεβῆ διαθήκην, ληγατεύϲαϲ πολλούϲ, καὶ παραωενοϲ
πάνταϲ τοὺϲ τοῦ φιλοχρίϲτου λαοῦ τῷ θεῷ ἐν εἰρήνῃ
ἐκοιμήθ μετὰ τῶν ἁγίων μηνὶ Δύϲτρῳ δευτέρᾳ ἔτουϲ
κατὰ Γαζαίουϲ ὀγδοηκοϲτοῦ τετροκοϲιοϲτοῦ, ἐπιϲκοπήϲαϲ
ἔτη κδ καὶ μῆναϲ ια καὶ ἡμέραϲ η, τὸν καλὸν ἀγῶνα
τετελεκὼϲ πρὸϲ τοὺϲ εἰδωλομανεῖϲ ἕωϲ τῆϲ ἡμέραϲ τῆϲ
κοιμήϲεϲ αὐτοῦ. καὶ νῦν ἔϲτιν ἐν τῷ παραδείϲῳ τῆϲ
τρυφῆϲ, πρεϲβεύων μετὰ πάντων τῶν ἁγίων ὑπὲρ ἡμῶν,
ὧν ταῖϲ εὐχαῖϲ ἐλεήϲῃ ἡμᾶϲ ὁ πατὴρ καὶ θεὸϲ ϲὺν υἱῷ
καὶ ἁγίῳ πνεύματι, ᾦ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτοϲ εἰϲ τοὺϲ
αἰῶναϲ τῶν αἰώνων. ἀμήν.
Ὁ ἐν ἁγίοιϲ πατὴρ ἡμῶν Πορφύριοϲ οὗτοϲ ὥρμητο
ἐκ τῆϲ θεϲϲαλονικέων πόλεωϲ, πλουϲίων καὶ εὐγενῶν
γονέων ὑπάρχων υἱόϲ, ἐπὶ τῆϲ βαϲιλείαϲ Ἀρκαδίου καὶ
Ὁνωρίου. ἀπάραϲ δὲ τῆϲ ἐνεγκαμένηϲ καὶ πλεύϲαϲ εἰϲ
Αἴγυπτον δέχεται τὸ ϲχῆμα τοῦ μονήρουϲ βίου ἐν τῇ
κήτει. πέμπτον δὲ ἔτοϲ ϲὺν τοῖϲ ἁγίοιϲ πατράϲι δια-
τρίψαϲ ἦλ|θεν εἰϲ Ἱεροϲόλυμα προϲεδρεύων τοῖϲ ἁγίοιϲ
τόποιϲ, κἀκεῖθεν ἀπρϲτέλλει Μάρκον τὸν διακονοῦντα
αὐτῷ μετὰ γραμμάτων ἐν Θεϲϲαλονίκῃ· ἣν καταλαβὼτ
καὶ μερίϲαϲ τὴν οὐϲίαν αὐτοῦ μετὰ τῶν ἀδελφῶν αὐτοῦ
ἤγαγεν αὐτῷ τὴν τούτων τιμὴν νομίϲματα τριϲχίλια,
ἄργυρον δὲ καὶ χρυϲὸν καὶ ἐϲθήματα ἑτέρων νομιϲμά-
των χιλίων τετρακοϲίων· ἅπερ λαβὼν ὕϲτερον διέδωκεν
πτωχοῖϲ καὶ μοναϲτηρίοιϲ. πάϲχοντοϲ οὖν αὐτοῦ πρώην
τὸ ἧπαρ, εὗρεν αὐτὸν ὁ διακονητὴϲ αὐτοῦ ἐλθὼν ὑγιῆ
καὶ ἐρωτήϲαϲ τὸν τρόπον τῆϲ ἰάϲεωϲ, ἔφη ὅτι Ὄντοϲ
μου ἐν τῇ ἀγρυπνίᾳ τῆϲ ἁγίαϲ Ἀναϲτάϲεωϲ, κατέϲχεν με
ὀδύνη ἀφόρητοϲ. ἀνῆλθον ἐν τῷ ἁγίῳ κρανίῳ καὶ ἔθηκα
ἑαυτόν, καὶ ἰδοὺ ὁρῶ ἐν ἐκϲτάϲει τὸν ϲωτῆρα καθηλω-
μένον ἐν τῷ ϲταυρῷ καὶ ἄρχομαι κράζειν τὴν φωνὴν
τείναϲ τὴν αὐτοῦ δεξιὰν ἀνέϲτηϲέν με λέγων· Ἐλθὲ
πρὸϲ τὸν ϲωτῆρα. καὶ εὐθέωϲ ἀνέϲτην καὶ ἔδραμον πρὸϲ
αὐτὸν καὶ ὁρῶ αὐτὸν καταβάντα ἐκ τοῦ ϲταυροῦ καὶ
λέγοντά μοι· Λάβε τοῦτο τὸ ξύλον καὶ φύλαξον αὐτό.
καὶ λαβὼν καὶ βαϲτϲαϲ ἦλθον εἰϲ ἐμαυτὸν ἐκ τῆϲ ἐκϲτά-
ϲεωϲ καὶ οὐκέτι μοι ὀδύνη ἐγένετο.
ἦν οὖν ὁ ὅϲιοϲ πάϲῃ ϲοφίᾳ ἐξηϲκημένοϲ, ἀποϲτομί-
ζων Ἰουδαίουϲ καὶ Ἕλληναϲ καὶ αἱρετικούϲ, πάϲῃ ἀρετῇ
κατακεκοϲμημένοϲ· ϲκυτοτομικὴν δὲ τέχνην μετήρχετο,
πλύνων δέρματα καὶ βύρϲαϲ καὶ ῥάπτων. χειροτονεῖται
οὖν πρεϲβύτεροϲ ὑπὸ Πραϋλίου τοῦ τηνικαῦτα πατρι-
άρχου Ἱεροϲολύμων ὑπάρχων ἐτῶν ϲαράκοντα πέντε.
καὶ ἐγχειρίζει αὐτῷ τὴν φυλακὴν τοῦ τιμίου ϲταυροῦ·
ὡϲ πληρω[θῆν]αι τὴν πρώην αὐτῷ δι⌊ . . . .⌉ϲαν ὅραϲιν.
ἦν δὲ ἡ τροφὴ αὐτοῦ ἄρτοϲ καὶ λάχανα μετὰ δύϲιν ἡλίου.
τοῦ οὖν ἐπιϲκόπου Γάζηϲ Εἰρηνίωνοϲ μετὰ ἐνιαυτὸν
κοιμηθέντοϲ ἦλθον οἱ Γαζαῖοι πρὸϲ Ἰωάννην τὸν μητρο-
πολίτην Καιϲαρείαϲ Παλαιϲτίνηϲ αἰτοῦντεϲ ἐπί|ϲκοπον.
καὶ κηρύξ⌊αϲ νηϲτεί⌉αν ἐπὶ τοῦτο, ἀποκ⌊αλύπτεται⌉ αὐτῷ
Πορφύριοϲ. ὁρᾷ ⌊τότε ὁ⌉ μακάριοϲ Πορφύριοϲ τὸν κύ-
ριον ἐν ὁράματι λέγοντα αὐτῷ Παράδοϲ τὴν παραθή-
κην ἣν παρεθέμην· ζεῦξαι γάρ ϲε θέλω γυναικὶ ταπεινῇ
μὲν ἀλλ᾿ εὐπορωτάτῃ. ἐν τούτοιϲ οὖν μετὰ μικρὸν
ἀποϲτέλλει αὐτὸν ὁ πατριάρχηϲ Πραΰλιοϲ πρὸϲ Ἰωάννην
τὸν Καιϲαρείαϲ μητροπολίτην αἰτήϲαντοϲ αὐτοῦ τοῦτον
μετὰ δὲ τὴν εἴϲοδον αὐτοῦ ἀβροχίαϲ γενομένηϲ οἱ
Ἕλληνεϲ τὴν αἰτίαν τῷ ὁϲίῳ Πορφυρίῳ ἐπέγραφον, ὡϲ
χρηματιϲθέντοϲ παρὰ Μάρνα τοῦ αὐτῶν θεοῦ ὅτι, φηϲί,
Κακοπόδινόϲ ἐϲτι Πορφυρίων ὁ ἐπίϲκοποϲ. αὐτὸϲ δὲ
κηρύξαϲ παννυχίδα καὶ εὐξάμενοϲ μετὰ τοῖϲ Χριϲτιανοῖϲ,
ἐποίηϲεν ὁ κύριοϲ γενέϲθαι ὄμβρον μέγαν, ὥϲτε
λοὺϲ τῶν Ἐλλήνων πι|⌊ϲτεύονταϲ⌉ λέγειν ὅτι Ὁ Χριϲτὸϲ
ὄντων δὲ τῶν ἀρχόντων ἔτι ἀπίϲτων πολλὰ κακὰ
τοῖϲ Χριϲτιανοῖϲ ἐπεδείκνυντο. Βαρωχᾶϲ τοίνυν ὁ ἀνά
θρεπτοϲ τοῦ ἁγίου ἀποϲταλεὶϲ ἀνύϲαι εἰϲ κώμην κανόνα
ἐκκληϲιαϲτικόν — γεωργὸϲ οὖν τιϲ Ἕλλην ἀντιταξάμενοϲ
αὐτῷ ἐποίηϲεν ταραχήν, καὶ ἀθροιϲθέντεϲ οἱ Ἕλληνεϲ
τύπτουϲι τὸν Βαρωχᾶν ἕωϲ θανάτου. Κορνήλιοϲ δὲ διά-
κονοϲ εὺρὼν αὐτὸν ὡϲεὶ νεκρὸν ἤγαγεν ἐν τῇ πόλει.
ᾧτινι ὀργιϲθέντεϲ οἱ Ἕλληνεϲ ἔτυψαν αὐτόν, ὅτι νεκρὸν
εἰϲήγαγεν εἰϲ τὴν πόλιν. γνοὺϲ δὲ ὁ ἅγιοϲ ἐξελθὼν μετὰ
πολλὰϲ παραινέϲειϲ μόλιϲ τούτουϲ εἰρήνευϲεν. πάλιν δὲ
ἐπιβάντων ἐνδυναμωθεὶϲ ὁ θεοφιλὴϲ Βαρωχᾶϲ, ὁ παῤ
αὐτοῖϲ νεκρὸϲ νομιζόμενοϲ, ἁρπάϲαϲ ξύλον ἐδίωξεν οὐ
τοὺϲ μέχρι τοῦ Μαρνείου.
τότε μηνύει τῷ βαϲιλεῖ διὰ τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ
Χρυϲοϲτόμου τοῦ τηνικαῦτα πατριάρχου ὄντοϲ Κωνϲταν-
χρήμματα. καὶ ἐπετέλουν ἐν αὐτῷ οἱ Ἐλληνεϲ πάλιν
τὰϲ μυϲρὰϲ αὐτῶν θυϲίαϲ.
εἰτα γέγονε θαῦμα μέγα. γυνή τιϲ μέλλοϲα τίκτειν
ἐκτραπεῖϲα τοῦ κατὰ φύϲιν τοκετοῦ ἐπὶ τὸ παρὰ φύϲιν
τὴν χεῖρα ἐξήνεγκεν, καὶ πολλῶν ἰατρῶν καὶ ἐπαοιδῶν
τῶν Ἐλλήνων ἐλθόντων οὐδὲν ὠφέληϲαν τὴν γυναῖκα.
ταύτηϲ δὲ κινδυνευούϲηϲ ἡ τροφὸϲ αὐτῆϲ οκα Χριϲτιανὴ
ἀπῄει εὐχομέν⌊η εἰϲ⌉ τούϲ εὐκτηρίουϲ οἴκουϲ. ἥν ὁ ἅγιοϲ
εὺρὼν καὶ τὴν αἰ[τίαν μα⌉θὼν λέγει αὐτῇ· Ἐπει⌊δὴ
κατεί⌉ δωλόϲ ἐϲτιν ὁ οἰκὸϲ τῆ|ϲ παϲχού⌉ϲηϲ, ἀπελθοῦϲα
εἰπὲ ⌊αὐτοῖϲ⌉ δοῦναι λόγον τῷ μέλλοντι ⌊αύτην⌉ θερα-
πεύειν ὡϲ πληρο[ῦϲι τὸ πα]ρ’ αὐτοῦ προϲταττόμενον
[καὶ ἡνί⌉κα ἐκτείνωϲιν εἰϲ τὸν οὐρανὸν τὰϲ χεῖραϲ, εἰπὲ
τῇ παϲχούϲῃ· Ἰηϲοῦϲ Χριϲτόϲ, ὁ υἱὸϲ τοῦ θεοῦ ἰᾶταί ϲε,
εἰϲ αὐτὸν πίϲτευϲον καὶ ϲωθήϲῃ. καὶ τοῦτο ποιήϲαϲα καὶ
λέξαϲα αὐτῇ, εὐθέωϲ τὸ βρέφοϲ κατῆλθε ζῶν, ὥϲτε πάν-
τὸν ἀριθμὸν ἑξήκοντα τέϲϲαρεϲ.
ἰδὼν δὲ πάλιν ὁ ἅγιοϲ καταπονουμένουϲ τοὺϲ Χρι-
ϲτιανοὺϲ ὑπὸ τῶν εἰδωλολατρῶν, ϲυμπαραλαβὼν Ἰωάν-
νην τὸν ἑαυτοῦ μητροπολίτην ἀπέπλευϲεν εἰϲ Γωνϲταντι-
νούπολιν. καταλαβόντεϲ τὴν Ῥόδον εὐρον εἰϲ τὰ ταύτηϲ
ἀπόϲτροφα τὸν ὅϲιον Προκόπιον, μοναχὸν ὄντα, ἄνδρα
ὑπὸ τῆϲ βε⌊ϲιλίαη⌉ϲ, καὶ αὐτὸϲ μὲν περὶ ἑίμῶν οὐ⌉χ
ὑπομνήϲκει, παρατί⌊θετ⌉αι δὲ ὑμᾶϲ Ἀμαντίῳ τῷ κουβι-
κουλαρίψ. καὶ ἡνίκα εἰϲέλθητε εἰϲ τὴν αὐγούϲταν εὐ-
δοξίαν, ἥτιϲ ἔγκυόϲ ἐϲτιν, ἐν τῇ δευτέρᾳ προελεύϲει
εἶπατε αὐτῇ ὅτι Ἐλπίζομεν εἰϲ Χριϲτὸν τὸν ἀληθινὸν
θεὸν ἡμῶν ὅτι εἰ ὑπεί⌊αϲπίζειϲ⌉ τῶν Χριϲτιανῶν τῶν ἐν
Γ⌊άζῃ⌉, ἔχει ϲοι δοῦναι ὁ θεὸϲ υἱὸν ἄρρενα· ⌊ἔ⌉νατοϲ
γὰρ μήν ἐϲτιν αὐτῇ τῆϲ ⌊κυ⌉οφορίαϲ.
καταλαβόντεϲ οὖν τὸ Βυζάντιον καὶ προϲκυνήϲαντεϲ
ἰωάννην τὸν Χρυϲόϲτομον καὶ διηγηϲάμενοι αὐτῷ τὰ
κατ’ αὐτῶν, καὶ δι’ οὐ πάρειϲιν, παραδίδονται ὑπ’ αὐτοῦ
Ἀμαντίῳ τῷ κουβικουλαρίῳ. ὅϲτιϲ ἀναδιδάξαϲ τὴν αὐ-
γούϲταν τὰ περὶ ἑαυτῶν, ἐδέξατο αὐτούϲ εὔμενῶϲ καὶ
ἀναφέρει τῷ βαϲιλεῖ πρὸϲ τὸ ἐκδιωχθῆναι τοὺϲ εἰδωλο-
λάτραϲ. δ δὲ ἐδυϲχέραινεν διὰ τὴν πολλὴν ϲυντέλειαν
τῶν δημοϲίων αὐτῶν. εἰϲελθόντων δὲ πάλιν τῶν ἐπιϲκό-
πων καὶ εὐαγγελιϲαμένων τῇ αὐγούϲτᾳ περὶ τοῦ μέλ-
λοντοϲ τίκτεϲθαι παιδὸϲ κατὰ τὴν προφητείαν τοῦ ὁϲίου
Προκοπίου τοῦ ἡϲυχαϲτοῦ, ἡ αὐγούϲτα ἀκούϲαϲα ὑπέϲχετο
πάντα πληροῦν καὶ ἐκκληϲίαν ἐγείρειν μέϲον τῆϲ αὐτῆϲ
πόλεωϲΓάζηϲ. εἶτα τίκτει τὸν νέον θεοδόϲιον καὶ προϲ-
καλεϲαμένη τοὺϲ ἐπιϲκόπουϲ εὐλογεῖται παρ’ αὐτῶν καὶ
ὑποτίθεται αὐτοῖϲ ϲυντάξαι δέηϲιν περιέχουϲαν τὰ αἰτή-
ματα αὐτῶν καὶ ἡνίκα καταξιωθῇ ὁ παῖϲ τοῦ θείcυ
προϲεκύνηϲαν τὸν μέγαν βαϲιλέα, τὸν νέον Θεοδόϲιον,
καὶ ἀπέδωκαν τὴν δέηϲιν τῷ βαϲτάζοντι αὐτόν. ὃ δὲ
λύϲαϲ ἀνέγνω μικρὸν καὶ λαβόμενοϲ τῇ χειρὶ τῆϲ κεφα-
λῆϲ τοῦ παιδὸϲ ἐπέκλινεν αὐτὴν ἐπὶ πάντων καί φηϲιν·
Ἐκέλευϲε τὸ κράτοϲ αὐτῶν γενέϲθαι τὴν ἱκεϲίαν. ἥντινα
ἱκεϲίαν ἐν τῷ παλατίῳ ὑπαντήϲαϲα ἡ αὐγούϲτα καὶ ἀϲπα-
ϲαμένη τὸ βρέφοϲ καὶ τὸν βαϲιλέα ἀναγνωϲθῆναι πε-
ποίηκεν. καὶ ἔφη ὁ βαϲιλεύϲ· Βαρεῖα μὲν ἡ αἶτηϲιϲ,
βαρυτέρα δὲ ἡ παραίτηϲιϲ, διότι καὶ πρώτη ἐϲτὶν ἡ
κέλευϲιϲ τοῦ ἡμετέρου υἱοῦ. ἡ δὲ αὐγούϲτα Εὐδοξία
λέγει· Καὶ πρώτη καὶ χάριν εὐϲεβείαϲ, καὶ μάλιϲτα ὑπὸ
τοιούτου προϲχήματοϲ. ἐπινεύει τότε ὁ βαϲιλεὺϲ καὶ
ἐκπέμπεται θεῖον γράμμα διὰ Γυνηγίου κόμητοϲ τοῦ
κωνϲιϲτωρίου, ἀνδρὸϲ θερμοῦ περὶ τὴν πίϲτιν. καὶ κομί-
ζεται ὁ μακάριοϲ Πορφύριοϲ παρὰ τῆϲ αὐγούϲτηϲ κεν-
τηνάρια δύο χάριν κτίϲεωϲ τῆϲ ἐκκληϲίαϲ καὶ λόγῳ
δαπάνηϲ ἀνὰ ἑκατὸν νομιϲμάτων. καὶ δὴ ληγατευθέντεϲ
ὅ τε ἐπίϲκοποϲ καὶ ὁ μητροπολίτηϲ ἐκ τῶν δημοϲίων
Παλαιϲτίνηϲ χρυϲίου ἀνὰ λιτρῶν εἴκοϲι, ϲυνταξάμενοι
ἀπέπλευϲαν.
καὶ φθάϲαντεϲ τὴν Ῥόδον καὶ βουληθέντεϲ προϲκυ-
νῆϲαι τὸν ὅϲιον Προκόπιον, ὁ ναύκληροϲ αἷρετικὸϲ ὤν
οὐ ϲυνεχώρηϲεν. καὶ εὐπλοήϲαντεϲ ἐπὶ δύο ἡμέραϲ γίνε-
ται κλύδων μέγαϲ, ὥϲτε ἑαυτοὺϲ ἀπογνῶναι, καὶ εὐχο-
μένων αὐτῶν καὶ ἐτπ⌊ι⌉καλουμένων εἰϲ βοήθειαν τὴ⌊ν⌉
ἀναθεματίϲαι Ἄ⌊ρειον καὶ⌉ τὴν κακοπιϲτίαν αὐτοῦ, ⌊καὶ
εὐθέωϲ⌉ παύϲεται ἀφ’ ὑμῶν ὁ κλύ⌊δων. γνω⌉ρίζουϲι
τοῦτο τῷ ναυκλήρ⌊ῳ, καὶ ἐξο⌉μολογεῖ καὶ ἀναθεματίζει
Ἄρειον καὶ ἀναϲφραγιϲθεὶϲ καὶ κατηχηθεὶϲ μετέλαβε τῆϲ
ἀχράντου κοινωνίαϲ. καὶ αὐτίκα ἐπαύθη ὁ κλύδων καὶ
διὰ τεϲϲάρων ἡμερῶν καταλαβόντεϲ τὸν αιουμᾶν, ὑπήν-
ὡϲ δὲ εἰϲῆλθεν εἰϲ τὴν πόλιν ἐπὶ τὸ καλούμενον
τετράμφοδον, τὸ εἶδωλον τῆϲ Ἀφροδίτηϲ ἱϲτάμενον διὰ
γλυφῆϲ μαρμάρου, ἔχον εἰϲ προὐπτον πάντα τὰ ἀϲχή-
μονα μέλη καὶ ἀπατῶν ἄνδραϲ τε καὶ γυναῖκαϲ, ἔπεϲεν
καὶ ϲυνετρίβη τοῦ ἐν αὐτῷ δαίμονοϲ ἐξελθόντοϲ καὶ
τοῦτο ϲυντρίψαντοϲ, καὶ ϲυνέτριψεν ἐκ τῶν παριϲταμέ-
νων Ἐλλήνων δύο ὡϲ ἑϲτῶταϲ καὶ μυκτηρίζοντοϲ ⌊τὸ⌉ν
λαὸν ἀεὶ τῶν Χριϲτιανῶν· ὥϲ⌊τε ἐκ⌉ τῶν Ἐλλήνων πι-
ϲτεῦϲαι ἄν⌊δραϲ⌉ μὲν τριάκοντα δύο, γυ⌊ναῖκαϲ⌉ δὲ ἑπτά.
καταλαμβά⌊νει τα⌉χέωϲ ὁ κόμηϲ ἔχων ὑπατι⌊κὸν καὶ.
δο]ῦκα ἅμα βοηθείαϲ με⌊γάληϲ ϲτ⌉ρατιωτικῆϲ τε καὶ πο-
⌊λιτικῆ⌉ϲ καὶ καταϲτρέφουϲιν ἐ⌊κεῖνοι⌉ ἐξαιρέτωϲ τοὺϲ
ὀκτὼ [ναοὺϲ⌉ τῶν εἰδώλων, τοῦ τε Ἡλί[ου καὶ⌉ τῆϲ
Ἀφροδίτηϲ καὶ τοῦ ⌊Ἀπόλλ⌉ωνοϲ καὶ τῆϲ Γπόρηϲ καὶ ⌊τῆϲ
Ἐκ]άτηϲ καὶ τὸ Ἡρωεῖον καὶ ⌊τῆϲ ⌉ύχηϲ ἤγουν τὸ
δὲ ἐν ἁγίοιϲ ⌊Πορ⌉φύριοϲ ἀνεθεμάτιϲεν ἐπὶ τῆϲ ἐκκλη-
ϲίαϲ τὸν μέλλοντα Χριϲτιανὸν ἐκ τῶν εἰδωλείων εφετε-
ρίζεϲθαι ϲκεῦοϲ χρυϲόῦν ἢ ἀργυροῦν.
ἐπὶ δέκα δὲ ἡμέραϲ καύϲαντεϲ τὰ εἶδωλα διελογί-
ζοντο περὶ τοῦ Μαρνείου, πῶϲ αὐτ⌊ῷ⌉ χρήϲονται, εἴτε
καταϲτρέψαι εἶτε καῦϲαι καὶ καfᾶραι εἰϲ τὸ γ⌊ε⌉νέϲθαι
οἶκον θεοῦ. καὶ δὴ νηϲτεύϲα⌊ν⌉τεϲ καὶ παννύχιον ϲύναξιν
τελέϲαντεϲ ἄφνω ἐκ τοῦ λαοῦ π⌊αι]δίον ὡϲ ἐτῶν ἑπτὰ
ἀνέκρ⌊αξεν⌉ ἱϲτάμενον μετὰ τῆϲ ἰδίαϲ μητρόϲ· Καύϲατε
τὸν ναὸν τὸν ἔνδον ἕωϲ ἐδάφουϲ, πολλὰ γὰρ δεινὰ γέ-
γονεν ἐν αὐτῷ, μάλιϲτα ἀνθρωποθυϲίαι. τοιούτῳ δὲ
τρόπῳ καύϲατε αὐτόν· ἀγάγετε ὑγρὰν πίϲϲαν, θεῖόν τε
καὶ ϲτέαρ χοίρεον καὶ μίξατε τὰ τρία καὶ χρίϲατε τὰϲ
χαλκὰϲ θύραϲ καὶ ἐπ’ αὐτὰϲ τὸ πῦρἐπιβάλετε, καὶ οὕτωϲ
ἅπαϲ ὁ ναὸϲ καίεται· ἄλλωϲ γὰρ οὐκ ἔϲτι δυνατὸν κατα-
ϲτραφῆναι αὐτόν. τὸν δὲ ἐξώτερον ἐάϲατε ϲύν τῷ περι-
βόλῳ. καὶ μετὰ τὸ καθάραι τὸν τόπον ἐκεῖ κτίϲατε ἁγίαν
δὲ ἔλεγεν τῇ Ϲύρᾳ φωνῇ. γνοὺϲ δὲ ὁ ἐπίϲκοποϲ ἐδόξαϲs
τὸν θεὸν καὶ ἀγαγὼν τὴν μητέρα τοῦ παιδὸϲ εἶπεν αὐτῇ,
εἰ μὴ καθ’ ὑποβολὴν αὐτῆϲ ἔφηϲεν ταῦτα ὁ παῖϲ. δὲ
διώμνυτο μηδὲν τοιοῦτον ὑποθέϲθαι αὐτῷ. κατ’ ἰδίαν
ϲήϲ δὲ αὐτῆϲ παρὰ τοῦ ἁγίου τρία νομίϲματα, ἰδὼν ὁ
παῖϲ ἀνέκραξε τῇ Ϲύρᾳ διαλέκτῳ· Μὴ λάβῃϲ μῆτερ, μὴ
καὶ ϲὺ πωλήϲῃϲ τὴν δωρεὰν τοῦ θεοῦ χρυϲίῳ. καὶ ἀντ-
ἐϲτρεψεν αὐτὰ τῷ ὁϲίῳ, ὑπὲρ αὐτῶν εὐχὴν κομιϲαμένη.
ἐποίηϲεν δὲ πάττα ὁ ὅϲιοϲ καὶ ἔκαυϲε τὸν ναὸν κατὰ
τὴν προφητείαν τοῦ παιδόϲ. ἐν ῷ καὶ ὁ τριβοῦνοϲ, Ἕλ-
λην ὤν καὶ ὑποκρινόμενοϲ Χριϲτιανὸϲ εἰναι, μαϲτίζων
τινὰϲ προφάϲει εὐταξίαϲ ἀπεκτάνθη ξύλου κατενεχθέν-
τοϲ ἐπὶ τῆϲ κεφαλῆϲ αὐτοῦ. ἐπίϲτευϲαν δὲ τῷ αὐτῷ
χρόνῳ ὀνόματα τριακόϲια.
διαγράφει τοίνυν τὴν ἐκκληϲίαν ϲταυροειδῶϲ κατὰ
τὸν ϲκάριφον, δν πέπομφεν Εὐδοξία ἡ αὐγούϲτα. κτιζο-
μένηϲ δὲ αὐτῆϲ τρεῖϲ παῖδεϲ ὡϲ ἐτῶν ἕξ ἢ ἑπτὰ διψή-
ϲαντεϲ ἦλθον ἐπὶ τὸ φρέαρ ὄντι ἔϲωθεν τοῦ ναοῦ καὶ
ἀντλῆϲαι ἐπιχειρηϲάντων, κλαϲθὲν τὸ ξύλον, κατηνέχθη
ϲαν κάτω. θορύβου δὲ γεγονότοϲ χαλάϲαντέϲ τινα εὐρον
αὐτὰ ἐπὶ λίθων ἱϲτάμενα. ἅπερ ἐν ϲπυρίδι ἀνελόμενοι,
ἐρευνήϲαντεϲ οὐχ εὐρον ϲπῖλον ἐν ⌊αὐ⌉τοῖϲ, ϲταυρία δὲ
εἶχον ὡ⌊ϲ ἀπὸ κιν⌉ναβάρεωϲ, ὃ μὲν ἐν ⌊τῷ μετώ⌉πῳ,
δ δὲ ἐπάνω τῆϲ ⌊δεξιᾶϲ χει]ρὸϲ περὶ τοὺϲ δακ⌊τύλουϲ,
ὁ⌉ δὲ ἄλλοϲ εἰϲ τὸν δεξ⌊ιὸν ὦμον⌉.
Ἰουλία δέ τιϲ ἀπὸ Ἀν[τιοχείαϲ ἐλ⌉θοῦϲα, Μανιχαίων
οὐϲ⌊α μαθήτρι⌉α καὶ διδάϲκαλοϲ μϲετὰ δύο ἀν⌉δρῶν καὶ.
γυναικῶν πεϲριελθοῦϲα⌉ ὑπέφθειρέν τιναϲ τῇ ϲδόξῃ αὐ⌉-
γετο αὐτῇ. Κορνήλιοϲ δὲ ὁ οἰάκων ἐϲημειοῦτο τοὺϲ δια-
λόγουϲ ἤτοι τὴν ἀντιβολὴν ἀμφοτέρων, οῦϲ ἐν ἑτέρῳ
βιβλίῳ, ὥϲ φηϲι, ϲυνέταξεν. τῆϲ δὲ Ἰουλῖαϲ πολλὰ
βλαϲφημούϲηϲ κατὰ τοῦ δεϲπότου τῶν ὅλων τοῦ κυρίου
ἡμῶν Ἰηϲοῦ Χριϲτοῦ, ἐπετίμηϲεν αὐτὴν ὁ ἅγιοϲ εἰπών·
Ὁ θεὸϲ ὁ τὰ πάντα ποιήϲαϲ ὁρατά τε καὶ ἀόρατα, ὁ ἐν
τριάδι δοξαζόμενοϲ, πατάξει τὴν γλῶϲϲάν ϲου καὶ φι-
μώϲει ϲε, ἵνα μὴ λαλῇϲ βλάϲφημα κατὰ τοῦ ποιητοῦ τῶν
ὅλων θεοῦ. καὶ εὐθέωϲ ἐ⌊φ⌉ιμώθη καὶ μετ’ ὀλίγον ἐξέ-
ψυξεν⌉, ὥϲτε τοὺϲ μετ’ αὐτῆϲ Μανι⌊χαίου⌉ϲ μετανοῆϲαν-
ταϲ πιϲτεὧϲαι εἰϲ τὸν⌉ κύριον.
μετὰ οὑν πεντα⌊ετῆ χρόνον⌉ πεποίηκε τὰ ἐγκαίνι[α
τῆϲ ἁγίαϲ ἐκκ⌉ληϲίαϲ, μὴἐλεήϲαϲ⌊τὰ δαπα⌉νήματα, δεξιω-
ϲάμενοϲ πάντ⌉α τὸν λαὸν καὶ χιλίουϲ ⌊μοναχούϲ⌉ τῇ
ἡμέρᾳ τοῦ ἁγίου πά⌊ϲχα. ἐλ⌉έγετο δὲ καὶ μετὰ τὸ ὸ|ψον
ψαλμ⌉ὸϲ καὶ μετὰ τὸ πόμα ⌊ὕμνοϲ⌉. ἐποίηϲεν δὲ καὶ.
ξενο⌊δοχίαϲ⌉ παρέχων ἑκάϲτῳ ἐνδη⌊μοῦντι⌉ ἀνάλωμα τῆϲ
ἡμέραϲ ⌊ἀνὰ⌉ ὀβολοὺϲ ἕξ, καὶ διέθετο ⌊πάν⌉τωϲ μετὰ τὸ
πάϲχα ἕωϲ τῶν ϲαράκοντα ἡμερῶν δίδοϲθαι τοῖϲ πτω-
χοῖϲ ἀνὰ ὀβολοὺϲ δέκα, ἀφορίϲαϲ ἐπ’ α⌊ὐτὸ κτήμα]τα,
καὶ εἰ μὴ βουλπ⌊θείη ὁ μετ’ αὐ⌉τὸν προεϲτώϲ ἐπίϲκοπ⌊οϲ
κα⌉τὰ τὴν διατύπωϲιν αὐτοῦ ⌊πα⌉ρέχειν τοῦτο, προϲκυ-
ροῦϲθαι τὸ αὐτὸ κτῆμα τῇ μητροπόλει Γαιϲαρείαϲ.
ἐντεῦθεν τὰ περὶ Ϲαμψύχου τοῦ ἄρχοντοϲ, ὅπωϲ
ἀντιβολῆϲ γενομένηϲ ὑπὲρ χωρίων καὶ τοῦ οἰκονόμου
διηκονήθη παρ’ αὐτῆϲ. ὁ δὲ ὑπατικὸϲ Κλᾶροϲ τοὺϲ ϲτα-
ϲιάϲανταϲ κατὰ τῆϲ ἐκκληϲίαϲ τιμωρηϲάμενοϲ εἰρήνευϲεν
τὴν πόλιν. ἡ δὲ εἰρημένη Θἰρήνη ἐβαπτίϲθη παρὰ τοῦ
ὁϲίου Πορφυρίου μεθ’ ἑτέραϲ θείαϲ αὐτῆϲ καὶ μάμμηϲ,
καὶ ἀποταξαμένη ἐνθέωϲ ἐπολιτεύϲατο.
ὁ δὲ ὅϲιοϲ Πορφύριοϲ ἱκανὰ ἔτη ἐπιβιώϲαϲ καλῷ
ὕπνῳ ἐκοιμήθη μηnὶ Φευρουαρίῳ εἰκάδι ἕκτῃ, ἐπιϲκοπή-
ϲαϲ ἔτη εἶκοϲι τέϲϲαρα, μῆναϲ ἕνδεκα καὶ ἡμέραϲ ὀκτώ.
ὁ δὲ τὸν ὅϲιόν ϲου ἱεράρχην καὶ πιϲτὸν θερά⌊ποντα
λῶν ⌊πλάν⌉ηϲ τὸν λαόν ϲου ἐλευθε⌊ρώϲ⌉αϲ καὶ πρὸϲ τὴν
ϲὴν ἐπί⌊γ⌉νωϲιν μετενέγκαϲ, αὐτοῦ ταῖϲ πρεϲβείαιϲ ὡϲ
ἀγαθὸϲ δυϲω⌊πο⌉ύμενοϲ, λύτρωϲαι καὶ νῦν τὴν ἐκκληϲίαν
ϲου πάϲηϲ αἷρετικῆϲ πλάνηϲ καὶ ἀποϲταϲίαϲ τῆϲ κατ-
εχούϲηϲ τὸν κόϲμον· ὅτι ϲὺ εἶ ὁ θεὸϲ ὁ πάνταϲ θέλων
ϲωθῆναι, καὶ ϲοῦ ἐϲτιν ἡ δόξα καὶ τὸ κράτοϲ εἰϲ τούϲ
αἰῶναϲ τῶν αἰώνων. ἀμήν.
Γάζα πόλιϲ ἐϲτὶ τῆϲ Παλαιϲτίνηϲ, μεθόριον αὐτθϲ καὶ.
τθῆϲ Αἰγύπτου κειμένη· περιφανὴϲ ἡ πόλιϲ εἴδωλα πλοῦ-
τεκόrταϲ καὶ πλούτῳ λαμπρούϲ. θείῳ τοtνυv ἔρωτι κατά-
ϲχετοϲ γεγονὼϲ μετὰ τελευτὴν τῶν τεκόντων ἐπείπερ
εἰϲ ἄνδραϲ ἐτέλει, καταλιπὼν πατρίδα γένοϲ ὕπαρξιν,
καταλαμβάνει τὴν Αγυπτον καὶ τὸν μονήρη βίον κατὰ
τὴν Ϲκῆτιν ἐχεφρόνωϲ ἀϲπάζεται. πέντε γοῦν ἔτεϲι τοῖϲ
ἐκεῖϲε μοναχοῖϲ ϲυνδιαγαγὼν τὰ Ἰεροϲόλυμα κατειλήφει.
προϲκυνήϲεωϲ χάριν τῶν ϲεβαϲμίων τόπων, οἶϲ ὁ ἐμὸϲ
Χριϲτὸϲ τὰϲ διατριβὰϲ ἐποιήϲατο καὶ τὸν ἑκούϲιον ὑπὲρ
ἡμῶν εἵλετο θάνατον. ἐκεῖθεν οὖν τὰ μέρη τοῦ Ἰορ-
δάνου καταλαβὼν ϲπήλαιον οἰκεῖ λίαν ὅτι δυϲάερον κεὰ.
ἄλλωϲ φθοροποιόν. ἔνθεν τοι καὶ νόϲῳ περιπίπτει δεινῇ,
καὶ ἡ νόϲοϲ ϲκληρότηϲ ἥπατοϲ καὶ πυρετὸϲ ϲυνεχήϲ. δι’
δ πάλιν τὰ Ἰεροϲόλυμα βλέψαϲ τοὺϲ ἁγίουϲ περιῄει τό-
πλὴν μόνην λύπην εἶχεν ἄπαυϲτον ταύτην, τὸ μ
τὴν γονικὴν οὐϲίαν ἐξαργυριϲθῆνm καὶ διανεμηῆναι τοῖϲ
πένηειν. ὅμωϲ δὲ τῷ ϲυνήθει με καὶ φίλῳ βιβλίον ἐν
τολῆϲ ἐγχειρίζει τὴν θεϲϲαλονίκην κελεῦον κατα λαβόντα
τοῖϲ ἀδελφοὶϲ τὴν ἐπιϲτολὴν ἐμφατίϲαϲ καὶ τὰ τῆϲ ἐπι-
λαχούϲηϲ κτϲεωϲ τῷ Πορφυρίῳ λαβὼν καὶ τmϲχιλίων
αὐτοῖϲ διαπωλήϲϲ ταῦτα χρυϲῶν ἔτι τε καὶ τὸ ἐϲθή-
ματα καὶ ε τι ἐν ἀργύρῳ ἦν πάντα ϲυλλεξάμενοϲ καὶ
ἑτέρουϲ χρυϲοῦϲ χιλίουϲ τετρακοϲίουϲ καὶ ἐκπλεύϲϲ δι’
ἡμερῶν δυοκαίδεκα κατέλαβον τόν Ἀϲκάλωνα. καὶ μι-
ϲθωϲάμενοϲ ὑποζύγια πρὸϲ τὴν ἁγίαν τάχοϲ παραγίνομαι
πόλιν.
αἴφνηϲ οὖν με κατιδῶν ὁ θαυμάϲιοϲ καὶ περιεπτύ-
ξατο καὶ δάκρυον ἐπαφῆκε χαρᾶϲ. ἐμοῦ δὲ τοῦτον ἐρ-
ρωμένον ἰδόντοϲ καὶ τὴν ὄψιν ἔχοντα φαιδρὰν καὶ τὴν
αἰτίαν μαθεῖν ἐκζητήϲαντοϲἐκεῖνοϲ ἤρξατο λέγειν ὅτιπερ
’ἐν τῇ τῆϲ ἁγίαϲ κυριακῆϲ παννυχίδι χαλεπή με′, φηϲί,
’κατέϲχεν ὀδύνη καὶ μὴ φέρων, ἀδελφὲ Μάρκε, τ.ν δει-
νὴν ἀλγηδόνα πληϲίον ἀνεκλίθην τοῦ ἁγίου κρανίωυ καὶ
εὐθύϲ ἐν ἐκϲτάϲει γενόμενοϲ ὁρῶ θέαμα ξένον, ἐν τῷ
ϲταυρῷ τὸν ϲωτῆρα καὶ τῶν λῃϲτῶν ἕνα κρεμάμενον ἐν
ἑτέρῳ ϲταυρῷ, καὶ ἅμα τῷ κράζειν με “μνήϲθητί μου,
κύριε, ὅταν ἔλθῃϲ ἐν τῇ βαϲιλείᾳ ϲου’’ ἀκούω τοῦ ϲωτῆ-
ἀναϲτήϲαντοϲ καὶ ‘‘πρὸϲ τὸν ϲωτῆρα’’ φήϲαντοϲ “ἐλθέ’’
ἀναϲτὰϲ ἔδραμον εὐθέωϲ ἐγὼ καὶ εἶδον ἀπὸ τοῦ ϲταυροῦ
καταβάντα τοῦτον καὶ “λάβε τὸ ξύλον’’ εἰπόντα “τοῦτο
καὶ φύλαξον’’. δ καὶ λαβὼν καὶ βαϲτάϲαϲ ἐπανῆλθον
εὐθὺϲ ἀπὸ τῆϲ ἐκϲτάϲεωϲ καὶ κατενόουν ἐμαυτὸν καὶ
ὑγιὴϲ ἤμην καὶ ἄνοϲοϲ.’ τούτων ἀκούϲαϲ ἐγὼ τὸν θεὸν
ἐδόξαζον τὸν μεγάλα ποιοῦντα καὶ ἔνδοξα. εἶτα παρα-
δεδωκότοϲ μου τούτῳ τὰ χρήματα καὶ τὴν ἄλλην ὕπαρξιν
ἐκεῖνοϲ ἀργυρίου ταῦτα πωλήϲαϲ ἐντὸϲ ὀλίγου χρόνου
τὰ τούτων τιμήματα τοῖϲ ἐνδεέϲι διένειμε, ϲκεύη μόνον
τίμια τοῦ ἀργύρου ἐξεργαϲάμενοϲ. ἔκτοτε γοῦν κατὰ
τὸν | μέγαν ἀπόϲτολον Παῦλον ϲκυτοτόμοϲ εἶναι προεί-
λετο, βύρϲαϲ πλύνων ἅμα καὶ ῥάπτων κἀντεῦθεν τρεφό-
μενοϲ ‘εἴ τιϲ οὐκ ἐργάζεται’ λέγων ‘μηδαμῶϲ ἐϲθιέτω’.
γέγονεν οὖν περιβόητοϲ ἐν ἀρεταῖϲ ὁ δίκαιοϲ, διὸ
καὶ δυνατὸν οὐκ ἦν ὑπὸ τὸν μόδιον αὐτὸν ϲυγκαλύπ-
τεϲθαι. ὅθεν οὐδὲ κεκάλυπτο. καὶ γὰρ ὁ πρόεδροϲ
Ἱεροϲολύμων (Πραΰλιοϲ ἦν ὁ καλόϲ) πέμψαϲ καὶ τοῦτον
ἀγαγὼν πρεϲβύτερόν τε χειροτονεῖ καὶ τὴν τοῦ θείου
ϲταυροῦ φυλακὴν ἐμπιϲτεύει θερμῶϲ. καὶ τότε ϲυνῆκα-
μεν ὡϲ ἀπέβη τούτῳ τὰ τῆϲ ἐκϲτάϲεωϲ, ὅτε τὸν ϲταυρὸν
εἰϲ φυλακὴν ὁ ϲωτὴρ ἡμῶν ἐνεχείριϲε τούτῳ. πέντε τοί-
νυν ἐτῶν ἐπὶ τοῖϲ τεϲϲαράκοντα ἦν ὁ Πορφύριοϲ, ὅτε
τὴν τοῦ πρεϲβυτέρου χειροτονίαν ἐδέξατο. |
μετὰ γοῦν τρίτον ἑξῆϲ χρόνον ὁ τῆϲ Γαζαίων ἐπί-
τῶν λαϊκῶν, ἐπίϲκοπον αὑτοῖϲ ἀξιοῦντεϲ δοθῆναι πρὸϲ
τὰϲ ἀντιπαραϲτάϲειϲ τῶν εἰδωλολατρῶν ἀντιπίπτειν δυ-
νάμενον καὶ φωτίζειν αὐτούϲ. καὶ οὗτοϲ δεηθεὶϲ τοῦ
θεοῦ μυεῖται δι’ ἀποκαλύψεωϲ τὸν Πορφύριον καὶ εὐθύϲ
γράμματα πέμπει πρὸϲ τὸν ὁϲιώτατον Πραὥλιον τὸν
Ἰεροϲολύμων πρόεδρον μετακαλούμενα τὸν Πορφύριον
ζητήματοϲ χάριν γραφικῆϲ ἐπιλύϲεωϲ· καὶ γὰρ ἦν ἱκανὸϲ
ἐν αὐτοῖϲ ὁ ἀνήρ, πνεύματοϲ ἐξ ἁγίου τὴν χάριν δεξά-
μενοϲ. καὶ ὃϲ αὐτίκα ϲτέλλει τοῦτον πρὸϲ αὐτόν. ἐπεὶ
οὖν μάθοι παρὰ τοῦ Ἰωάννου (οὕτω γὰρ ὁ μητροπολίτηϲ
ὠνόμαϲτο) τῆϲ προϲκλήϲεωϲ τὴν αἰτίαν, τὰ μὲν πρῶτα
διενέϲτη πρὸϲ τὸ τοῦ πράγματοϲ μέγεθοϲ, εἰτα βιαϲθεὶϲ
ὑπὸ τοῦ μητροπολίτου καὶ μὴ ἀντιλέγειν τῇ θείᾳ βουλῇ
διδαχθεὶϲ καταδέχεται ‘τὸ θέλημα’ εἰπών ‘τοῦ θεοῦ γε-
νέϲθω’.
κατὰ γοῦν τὴν ἑϲπέραν ἐκείνην καλέϲαϲ με λέγει·
‘πορευθῶμεν, ἀδελφὲ Μάρκε, καὶ προϲκυνήϲωμεν τοὺϲ
ϲεβαϲμίουϲ τόπουϲ καὶ τὸν τοῦ κυρίου ϲταυρόν· πολὺϲ
γὰρ παρελεύϲεται χρόνοϲ, ἕωϲ αὐθιϲ τοῦτο ποιήϲομεν’.
ἐμοῦ δὲ ‘διὰ τί’ φήϲαντοϲ ‘ὦ πάτερ, οὕτωϲ ἐφθέγξω’
ἐκεῖνοϲ ‘τῇ παρελθούϲῃ’ λέγει ‘νυκτὶ τὸν δεϲπότην
ταῦτά μοι ὁ δεϲπότηϲ ἐγνώριϲε, Μάρκε· διὸ καὶ οὐ
δυνατὸν ἀντιπίπτειν τῷ βουλήματι τούτου’. οὕτωϲ ἔφη
καὶ τούϲ ἁγίουϲ ἀπελθόντεϲ καὶ προϲκυνήϲαντεϲ τόπουϲ,
καὶ τῇ θήκῃ τὸν ϲταυρὸν ἐνθέμενοϲ ὁ Πορφύριοϲ καὶ
πρὸϲ τὸν μακάριον Πραΰλιον ἀφικόμενοϲ παρατίθεται.
τούτῳ τὰϲ κλεῖϲ καὶ λαβὼν εὐχὴν ὑπ’ αὐτοῦ τὸ κατα-
γώγιον κατελάβομεν, καὶ μιϲθωϲάμενοι ζῷα τῇ ἑξῆϲ ἅμα
τῷ ὑπηρέτῃ Βαρουχᾷ, περὶ οὗ προϊὼν ὁ λόγοϲ δι |δόξει,
καί τιϲιν ἄλλοιϲ τὴν ὁδὸν ἠνύομεν καὶ τῆϲ αὔριον τὴν
Καιϲάρειαν κατελάβομεν, καὶ πρόϲ τινα καταγωγὴν κατ-
ελύϲαμεν. ὅπερ γνοὺϲ ὁ τὰ πάντα ϲοφὸϲ Ἰωάννηϲ ὁ
ταύτηϲ ἀρχιερεὺϲ πρὸϲ δεῖπνον ἡμᾶϲ ϲυνεκάλεϲεν· ἦν
δὲ ϲάββατον. καὶ δὴ πρὸϲ αὐτὸν ἀπιόντεϲ (οὐδὲ γὰρ
ἐξῆν ἀντειπεῖν τῷ ἀρχιερεῖ) τὸν Βαρουχᾶν τῇ καταγωγῇ
κατελίπομεν. μείναντεϲ οὖν ϲὺν αὐτῷ καὶ τὴν πάννυχον
τῆϲ ἀναϲτάϲεωϲ ἐκτελέϲαντεϲ ϲύναξιν ἄμα πρωὶ τοὺϲ
Γαζαίουϲ ὁ ἱεράρχηϲ ϲυγκαλεϲάμενοϲ χειροτονεῖ τὸν Πορ-
φύριον καὶ τούτοιϲ ἐπίϲκοπον δίδωϲι. τὴν θείαν οὖν ἐκ-
τελέϲαντεϲ λειτουργίαν καὶ μεταϲχόντεϲ ϲὺν τῷ μητρο-
πολίτῃ τροφῆϲ μετὰ μίαν ἡμέραν ἐξήλθομεν καὶ τῇ
ἐκκληϲίαϲ καὶ Θἰρήνην αὐτὴν ἐπωνόμαϲε. κατὰ δύο δὲ
τρόπουϲ φαϲὶ τὴν ἐκκληϲίαν οὕτωϲ κεκλῆϲθαι, διά τε τὸ
καλεῖϲθαι τὸν ἐπίϲκοπον ξἰρηναῖον καὶ διὰ τὸ τὸν ἐκ
Μακεδονίαϲ Ἀλέξανδρον, ἡνίκα τὴν πόλιν τῶν Γαζαίων
κατὰ γοῦν τὸν χρόνον ἐκεῖνον ἀνομβρίαϲ (οία ϲυμ-
βαίνει ταῖϲ τοῦ καιροῦ περιτροπαῖϲ ἐγγίνεϲθαι) πιεζούϲηϲ
τὸν τόπον οἱ τὰ Ἐλλήνων πρεϲβεύοντεϲ τῇ τοῦ Πορ
φυρίου εἰϲόδῳ τὴν αἰτίανἐπέγραφον. ἔνθεν τοι καὶ θυ-
ϲίαϲ προϲῆγον ἐφ’ ὅλαιϲ ἡμέραιϲ ἑπτὰ Μάρνᾳ τῷ θεῷ
αὐτῶν (οὕτωϲ γὰρ ἐκάλουν τὸν Δία) ὑετὸν ζητοῦντεϲ
λαβεῖν. ἀπράκτων οὑν ἐπανιόντων αὐτῶν (οὐδὲ γὰρ
δαιμόνων τοῦτο, θεοῦ δὲ πάντωϲ καὶ τῆϲ αὐτοῦ
μεωϲ ἔργον) οἱ Χριϲτιανοὶ τῷ Πορφυρίῳ ϲὺν ἄμα γυναιξὶ
προϲιόντεϲ καὶ τέκνοιϲ δέονται λύϲιν εὑρεῖν τοῦ τοϲού-
του κακοῦ. πρωῖαϲ οὖν γενομένηϲ ἅμα παντὶ τῷ κλήρῳ
καὶ τούτοιϲ αὐτοῖϲ τὴν ἀρχαίαν κατελάβομεν ἐκκληϲίαν,
ἥν τὸν ἁγιώτατον ἐπίϲκοπον Ἀϲκληπᾶν, ὅϲ πολλοὺϲ καὶ
μεγάλουϲ ὑπέμεινε διὰ Χριϲτὸν διωγμούϲ, οἰκοδομῆϲαι
λέγεται. ἐν ἧ καὶ δεήϲειϲ πρὸϲ θεὸν ποιηϲάμενοι ἐπὶ
τὸν ναὸν τοῦ ἁγίου μάρτυροϲ Πιμοθέου μετὰ λιτῆϲ καὶ
ὕμνων παρεγενόμεθα. κἀν τούτῳ τὰϲ ϲυνήθειϲ εὐχὰϲ ἐκ
τελέϲαντεϲ, περὶ ὥραν |ἐνάτην τῆϲ ἡμέραϲ εἰϲ τὴν πόλιν
βιαίου βροντῶν τε καταρραγέντων καὶ ἀϲτραπῶν ἐκτρι-
βέντων λάβροϲ ὑετὸϲ κατεχέθη καὶ τὴν γῆν ἐκείνην ἐμέ-
θυϲεν ἅπαϲαν, ὡϲ ἐκπλαγένταϲ ἐπὶ τούτῳ τοὺϲ Ἐλληναϲ
κατ’ αὐτὸν δὴ τὸν καιρὸν καὶ ἑτέρουϲ τριάκοντα πρὸϲ
τούτοιϲ καὶ πέντε.
ὅπερ ἐκμαίνεϲθαι τοὺϲ Ἐλληναϲ κατὰ τῶν πιϲτῶν
ἐποίει, καὶ δὴ ποτὲ τὸν προμνημονευθέντα Βαρουχᾶν διὰ
τινοϲ ἀπαίτηϲιν ἐκκληϲιαϲτικοῦ ϲιτηρεϲίου κὼμῃ παρα -
βαλόντα τινὶ τοϲοῦτον τοῖϲ ῥοπάλοιϲ οἱ τῆϲ κώμηϲ ἔτυ-
ψαν, ὡϲ ἡμιθανῆ γενόμενον ἔξω ταύτηϲ ῥιφῆναι. ἐπεὶ
δὲ τοῦτον ὁ διάκονοϲ Γορνήλιοϲ μεθ’ ἑτέρων δύο Χρι-
ϲτιανῶν παριὼν οὕτω κείμενον ἴδοι, διαβαϲτάϲαϲ ἅμα
τοῦτον πρὸϲ τὴν πόλιν ἀπῆγεν. καί τινεϲ τῶν Ἐλλήνων
μύϲοϲ ἡγηϲάμενοι τοῦτο (νεκρὸν γὰρ ἐνόμιζον εἶναι τὸν
βαϲταζόμενον) τῇ γῇ τοῦτον κατέβαλον καὶ ϲχοῖνον ἐκ-
οὕτω’ πρὸϲ αὐτοὺϲ ‘ὦ ἄνδρεϲ’ ἔλεγε ‘μὴ οὕτω πρὸϲ ἄν-
θρωπον τὴν αὐτὴν ὑμῖν περικείμενον ϲάρκα ποιεῖτε’.
καὶ οὕτω μόλιϲ αὐτῶν τοὺϲ θυμοὺϲ καταϲτείλαϲ τὸν
Βαρουχᾶν ἐκέλευϲε διαβαϲταχθέντα πρὸϲ τὴν ἐκκληϲίαν
ἀπενεχθῆναι. κατ’ ἐκείνην οὖν τὴν νύκτα τοῦ ἁγίου
δεήϲειϲ ὑπὲρ αὐτοῦ πρὸϲ θεὸν ποιουμένου, ἐκεῖνοϲ ἀνοί-
γειν ἤρξατο τοὺϲ ὀφθαλμούϲ καὶ τὰ χείλη κινεῖν καὶ
ποτὸν ἐξαιτεῖν. ὄρθροϲ ἦν καὶ ἰδοὺ οἱ τῆϲ πόλεωϲ ἔξ-
αρχοι τὴν ἐκκληϲίαν καταλαβόντεϲ ἄδικον’ ἐβόων ‘τὸ γε-
γονόϲ, οὐχ ὅϲιον γὰρ νεκρὸν ἔξωθεν πρὸϲ τὴν πόλιν εἰϲ-
τοὺϲ καὶ διώκων, ἕωϲ οὗ πρὸϲ τὸν τοῦ Διὸϲ ναὸν εἰϲή-
γαγε φεύγονταϲ, ἄλλοϲ τιϲ Ϲαμψὼν ἐν τούτοιϲ ἀναφα-
νεὶϲ γενναιότατοϲ. ὅντινα κἀμὲ μετ᾿ οὐ πολλὰϲ ἡμέραϲ
τῷ τῶν διακόνων ὁ μέγαϲ τετίμηκεν ἀξιώματι.
χρόνοϲ παρῆλθε οὐχὶ ϲυχνὸϲ καὶ γράφει πρὸϲ τὸν
Κωνϲταντινουπόλεωϲ πατριάρχην (Ἰωάννηϲ δὲ οὗτοϲ ἦν
ἡ χρυϲῆ γλῶϲϲα καὶ τὰ θεῖα ϲοφή) τὴν καθαίρεϲιν ἐξαι-
τῶν τῶν εἰδωλικῶν γενέϲθαι ναῶν· ᾔδει γὰρ ὡϲ ἐν-
τυχὼν ἐκεῖνοϲ τῷ βαϲιλεῖ καλῶϲ τὰ περὶ τούτων θήϲοι
ϲάμενοι τὴν Κωνϲταντίνου κατέλαβον καὶ τὰ γράμματα
τῷ πατριάρχῃ παρέϲχον. ὃ δὲ πρόθυμοϲ εἰϲ τοῦτο γε-
νόμενοϲ τὸν κουβικουλάριον Εὐτρόπιον, μεγάλα τότε
παρὰ τῷ βαϲιλεῖ δυνάμενον Ἀρκαδίῳ, μετακαλεῖται τὸ
τάχοϲ καὶ τὴν ἐπιϲτολὴν ἐγχειρίζει καὶ θερμῶϲ ἀξιοῖ
μάλα ταχεῖαν τὴν ἔκβαϲιν καὶ κατὰ ϲκοπὸν Πορφυρίου
τὰ πράγματα δέξαϲθαι. ἡμέραι παρῆλθον ἑπτά, καὶ πρόϲ-
ταγμα γίνεται βαϲιλικὸν τὰ τῆϲ Γαζαίων πόλεωϲ εἰδω-
λεῖα κλειϲθῆναι, καὶ τοῦτο Ἱλάριόϲ τιϲ, τῶν ὑπηρετουμέ-
νων εἷϲ ϲουβαδιουβᾶ τῷ μαγίϲτρῳ, λαμβάνει καὶ τὸ τάχοϲ
ἅπτεται τῆϲ ὁδοῦ. ϲυνεξῄειν δὲ τούτῳ | κἀγὼ καὶ ἡμερῶν
πρό γε ἑπτὰ τῆϲ αὐτοῦ παρουϲίαϲ φθάνω τὴν Γάζαν
ἐγὼ καὶ ἅπερ ἔλαβον τοῦ πατριάρχου γράμματα τῷ
Πορφυρίῳ κομίζω. δϲ ἅμα τῷ ποιήϲαϲθαι τὴν τούτων
δαιμόνων ἰνδάλματα καὶ τοὺϲ αὐτῶν ναοὺϲ ἐναπέκλειϲε,
τὸν τοῦ Διὸϲ μόνον ἐάϲαϲ χρημάτων οὐκ ὀλίγων ἕνεκα,
ἐν ῷ τὰϲ ϲυνήθειϲ τελετὰϲ οἱ ἐναγεῖϲ ἐποιοῦντο.
γυνὴ οὖν τιϲ κατ’ ἐκεῖνο καιροῦ τῶν ἐπιφανῶν τῆϲ
πόλεωϲ μία, Αἰλιὰϲ καλουμένη, περὶ τὸν τοκετὸν ἐκιν-
ϲειϲ ἀνέφερεν ὑπὲρ αὐτῆϲ τῆϲ καμνούϲηϲ. ἤην ὁ θεῖοϲ
Πορφύριοϲ οὕτωϲ ἰδὼν κατωδύνωϲ τὰϲ εὐχὰϲ ποιου-
μένην, τὴν αἰτίαν μὴ ἀγνοῶν, ὅμωϲ ἤρετο καὶ τῇ διη-
γήϲει τῆϲ γραὸϲ ἐπεδάκρυϲε καὶ ἄπελθε’ λέγει πρὸϲ
αὐτὴν ’καὶ τοῖϲ προϲήκουϲι ταύτῃ καὶ τοῖϲ τεκοῦϲιν
ἀνάγγειλε, τί τῷ ἰατρῷ χαρίζοιντο καὶ ὡϲ οὐδὲν ἄλλο
ζητεῖ ἢ τὸ ϲτοιχεῖν τῷ λόγῳ τούτου καὶ ϲυμφωνεῖν καὶ
τῇ ϲυγκαταθέϲει τούτων ναὶ δὴ καὶ τῷ ὅρκῳ. τοῦτο δὴ
καὶ πρὸϲ τὴν πάϲχουϲαν εἰπέ ᵗἸηηϲοῦϲ ὁ Χριϲτὸϲ διὰ
τοῦ Πορφυρίου ἰᾶταί ϲε γίνεται τοῦτο καὶ ὑγιὴϲ ἡ
κόρη τῇ ϲυγκαταθέϲει τῶν τεκόντων ὁρᾶται, τὸ βρέφοϲ
αὐτίκα διολθεῖϲαν τῆϲ μήτραϲ καὶ ὑγιᾶ ταύτην ὑγιῶϲ
ἔχον διαφυλάξαν. ἅπερ οἱ γονεῖϲ θεαϲάμενοι τῆϲ κόρηϲ
τῷ μεγάλῳ προϲῆλθον καὶ πανοικὶ ἐβαπτίϲαντο Πορφυ-
τῶν οὖν Ἐλλήνων ἐπὶ τούτοιϲ ἀνιωμένων ὁ μακά-
ριοϲ τὸν μητροπολίτην Ἰωάννην καταλαβών, τὴν βαϲι-
λεύουϲαν ἐξαιτεῖ καταλαβεῖν ϲὺν αὐτῷ καὶ δέηϲιν τῷ
κρατοῦντι προϲενεγκεῖν, λῦϲαι καὶ τὸ τοῦ Διὸϲ τέμενοϲ
καὶ τέλεον ἀπαλεῖψαι τῆϲ πόλεωϲ τὰϲ τῶν εἰδώλων μυ-
ϲαρὰϲ τελετάϲ. πείθεται μὲν οὖν μόλιϲ ὁ Ἰωάννηϲ, πεί-
θεται δὲ ὅμωϲ, καὶ τάχοϲ ἐκπλεύϲαντεϲ καὶ τὴν Ῥόδον
ὁ θαυμάϲιοϲ) ἐντυγχάνομεν, ὃϲ ἡμῖν πάντα τὰ ϲυμβηϲό-
μενα καὶ ἃ χρὴ διαπράξαϲθαί τε καὶ εἰπεῖν ἡμᾶϲ διηγή-
ϲατο. καὶ δὴ τὴν πόλιν καταλαβόντεϲ τῷ πατριάρχ
Ἰωάννῃ προϲήλθομεν. καὶ δϲ ἐδεξιώϲατο ἡμᾶϲ καὶ θερα-
πείαϲ ἠξίωϲε καὶ ἐλπίδαϲ ἔχειν χρηϲτὰϲ ὑπέθετο καὶ τὸν
Ἀμάντιον (εὐνοῦχοϲ δὲ οὗτοϲ τῆϲ βαϲιλίϲϲηϲ) πολλὰ
πρὸϲ τὸ προκείμενον ἡμῖν ϲυμπονῆϲαι ταῖϲ αὐτοῦ παραι-
νέϲεϲιν ὑπιϲχνεῖτο. οὕτωϲ ἀκούϲαντεϲ εἰϲ τὴν ξενίαν
ἀπήλθομεν. τῇ ἑξῆϲ δὲ πάλιν τὸν μέγαν καταλαβόντεϲ
Χρυϲόϲτομον, εὑρίϲκομεν παρ’αὐτῷ τὸν εἰρημένον Ἀμάν.
τιον, καὶ πάντα τούτῳ καὶ ἡμεῖϲ τὰ προκείμενα διη-
γούμεθα, καὶ οὕτωϲ αὐτῷ ϲυνταξάμενοι πρὸϲ τὴν ξενίαν
ὡρμήϲαμεν. ἕωθεν δὲ καλέϲαϲ ἡμᾶϲ πρὸϲ τὴν αὐγούϲταν
τούϲ ἐπιϲκόπουϲ εἰϲήγαγε· ἥ δὲ πρεπόντωϲ τιμήϲαϲα καὶ
τῆϲ παρ’ αὐτῶν εὐλογίαϲ τυχοῦϲα καὶ πάντα καὶ ὑπ’
αὐτῶν καλῶϲ ἀναδιδαχθεῖϲα (προειρήκει δὲ αὐτὰ καὶ
Ἀμάντιοϲ) καὶ τέλοϲ ἐπιθεῖναι τῷ ϲκοπῷ τούτων ὑπο-
ϲχομένη καὶ χρήματα δὲ παραϲχοῦϲα τούτοιϲ εὐθύμουϲ
ἀπέλυϲε καὶ τῷ βαϲιλεῖ προϲελθοῦϲα πάντα κατὰ μέροϲ
Ῥόδῳ Προκοπίου προρρήϲεϲιν (ὡϲ προλαβὼν ὁ λόγοϲ
ἐδίδαξε) καὶ ὅτι ζήϲει καὶ βαϲιλεύϲει πλείϲτοιϲ ἐν ἔτεϲιν,
ἀπηλλάγηϲαν ὑπόϲχεϲιν εἰληφότεϲ τούτου γινομένου
ναὸν αὐτὴν μέϲον ἀνεγεῖραι τῆϲ Γάζηϲ.
μετ’ ὀλίγαϲ οὖν ἧμέραϲ τίκτεται τῇ βαϲιλίδι θεοδό-
ϲιὸϲ ὁ νέοϲ, εἶτα καὶ βαπτίζεται. ϲυμπαρῆν τῷ πλήθει
τῆϲ ϲυγκλήτου καὶ βαϲιλεύϲ. ἔϲτημεν ἡμεῖϲ πρὸϲ τὴν
ἔξοδον καὶ τὴν ἔγγραφον δέηϲιν τοῖϲ βαϲιλεῦϲιν ἐπανε-
τείναμεν. δέχεται ταύτην ὁ τὸν παῖδα φέρων ἐν τῇ
πορφύρᾳῳ καὶ μικρὸν ὑπαναγνούϲ (δεδίδακτο γὰρ ὑπὸ τῆϲ
βαϲιλίδοϲ τὸ πρᾶγμα) τὴν χεῖρα ὑπὸ τὴν κεφαλὴν τοῦ
βρέφουϲ ὑποβαλὼν καὶ μικρὸν αὐτὴν ὑπεραναϲτήϲαϲ
ἐβόηϲεν· ‘οἱ |βαϲιλεῖϲ γενέϲθαι τὰ τῆϲ ἱκεϲίαϲ ἐκέλευ-
ϲατ’. ἐκρότηϲε τὸ πλῆθοϲ, ἐπῇνεϲε τὸν λόγον ἡ ϲύγκλη-
τοϲ, ὁ βαϲιλεύϲ προϲήκατο τὸ αἰτούμενον, ὡϲ δ Ἀμάντιοϲ
ὕϲτερον ἐξεῖπεν ἡμῖν, καὶ πρόϲταγμα τίθηϲιν ἔγγραφον
τῶν δύο δὴ τὴν κέλευϲιν βαϲιλέων ἐμφαῖνον, καί τινι
τοῦτο πιϲτῷ ἀνδρί (Κυνήγιοϲ ἐκαλεῖτο) δίδωϲι τὴν τῶν
εἰδώλων Γάζηϲ μέχριϲ ἐδάφουϲ κελεῦον καθαίρεϲιν.
ἔξειϲιν οὖν ὁ ἀνὴρ πρόθυμοϲ περὶ τὴν κέλευϲιν ταῖϲ
εἰϲηγήϲεϲι τῆϲ βαϲιλίϲϲηϲ. καὶ μετ’ οὐ πολλὰϲ ἡμέραϲ
καὶ ἡμεῖϲ ϲυνταξάμενοι τῇ τοῦ βαϲιλέωϲ ϲυζύγῳ καὶ.
πλεῖϲτα χρήματα παρὰ ταύτηϲ εἰϲ οἰκοδομὴν τῆϲ ῆν
ἔφηϲε κτίϲειν ἐκκληϲίαϲ ἐν Γάζῃ λαβόντεϲ, ἀλλὰ καὶ.
ϲιν ἀπονείμαντεϲ τῆϲ βαϲιλευούϲηϲ ἀπήραμεν. καὶ προϲ-
εγγίϲαντεϲ τῇ Ῥόδῳ καὶ τὸν ὁϲιώτατον ἐκεῖνον Προκό-
μωϲ ἄνεμοϲ αἴφνηϲ γίνεται κατὰ πρόϲωπον τῆϲ νηὸϲ καὶ.
ϲυνοχῇ τοῦ ἀέροϲ βροντῶν τε κτύποι καὶ ἀϲτραπῶν ἐπι-
φάνειαι κυμάτων δὲ δεινῶν ἐπαναϲτάϲειϲ φρικώδειϲ, καὶ.
ἦμεν ἀπειρηκότεϲ ὥϲπερ τὸ ζῆν καὶ τὰϲ εὐχὰϲ Προκο-
πίου τοῦ μεγάλου καλοῦντεϲ. πᾶϲαν οὖν ἐκείνην τὴν
νύκτα τῷ κλύδωνι τῆϲ θαλάϲϲηϲ ἐνταλαιπωρήϲαντεϲ, τῷ
Πορφυρίψ μικρὸν πρὸϲ ὕπνον κατενεχθέντι ὄναρ ὁ Προ-
κόπιοϲ ἐφίϲταται ἀρειόφρονα γνωρίζων τὸν ναύκληρον
καὶ ὡϲ αὐτοῦ τῇ ὀρθοδόξῳ πίϲτει ϲυντιθεμένου παύϲεται
τὰ τοῦ κλύδωνοϲ. λέγει τὸν ὄνειρον ὁ Πορφύριοϲ,
ρίζει τῷ ναυκλήρῳ τὸν λόγον, τὴν ϲυνείδηϲιν ἐκεῖνοϲ
ἐλέγχουϲαν ἔχων ὁμολογεῖ τὴν αἵρεϲιν, ἀρνεῖται ταύτην
καὶ τὰ τοῦ κλύδωνοϲ παύεται. εἶτα καλῶϲ τὸν ἔκπλουν
ποιήϲαντεϲ πεφθάκαμεν τὰ τῆϲ Γάζηϲ παράλια, τὸν τό-
πον αὐτόν, δν Μαϊουμᾶν κατωνόμαζον.
ὡϲ δὲ τὴν πόλιν εἰϲήλθομεν καὶ περὶ τὸ τετράμφο-
δον λεγόμενον ἀφικόμεθα, ὅπου δὴ |καὶ μετὰ τοῦ ζωο-
μελῶν περικάλυψιν, πιϲτεῖτε μόνον ) εὐθύϲ καὶ εἰϲ λεπτὰ
διαρρήγνυται καὶ δύο τῶν εἰδωλολατρῶν τῷ πεϲεῖν ὑπ’
αὐτὸ ἑϲτηκόταϲ ἀπέκτεινεν.
οὐ πολλαὶ παρῆλθον ἡμέραι καὶ ὁ παρὰ βαϲιλέωϲ
ματα καταϲτραφῆναι τὰ τεμένη τῶν εἰδώλων κελεύοντα
καὶ πυρὶ ϲὺν αὐτοῖϲ εἰδώλοιϲ παραδοθῆναι. λέγεται
τοῦτο καὶ ϲτρατιῶται ϲτέλλονται καὶ πάντα ναὸν δαι-
μόνων καὶ πᾶν εἶδωλον αὐτῶν εὐκόλωϲ ὡϲ ἂν εἶποιϲ
καθεῖλον καὶ τῷ πυρὶ προϲανῆψαν, ναὶ δὴ καὶ αὐτὸ πάν-
τωϲ ἐϲχάτωϲ τὸ τοῦ Μάρνα, δ κατ’ ἐξαίρετόν ἐτίμων
οἱ ἐναγεῖϲ ἐκεῖνοι καὶ βέβηλοι, μεῖζόν τε τῶν ἄλλων
τυγχάνον καὶ ϲκεύεϲι πολυτίμοιϲ ἀλλὰ δὴ καὶ οἰκοδομῶν
κάλλεϲιν ἐπιφανῶϲ ἔχον καὶ θαυμαϲτῶϲ. ὧν μηδένα
Χριϲτιανὸν λαβεῖν τι τὸ ϲύνολον ὁ Πορφύριοϲ παρηγ-
γύηϲε. καιομένου τοίνυν καὶ τούτου ξύλον ὑπερχυθὲν
καιόμενον ἐμπίπτει τῷ τριβούνῳ καὶ διαρρήϲϲει μὲν αὐ-
τοῦ τὴν κεφαλὴν καὶ τοῦ πυρὸϲ αὐτὸν τίθηϲι παρανά-
λωμα, καὶ γίνεται δῆλον ὡϲ τοῖϲ εἰδωλολάτραιϲ προϲέ-
εἶτα τί; καὶ τὰ κατ’ οἴκουϲ εἴδωλα (πολλὰ γὰρ ἦϲαν
εὑριϲκόμενα) τῷ πυρὶ μετὰ τῶν μαγικῶν παρεπέμποντο
βίβλων. πολλοὶ οὖν τῶν ἀπίϲτων προϲιόντεϲ ἐφ’ ἑκάϲτηϲ
ἐβαπτίζοντο τῆϲ ἡμέραϲ τὸν τῆϲ θεογνωϲίαϲ καλῶϲ δι-
δαϲκόμενοι λόγον. καὶ οἱ μὲν ἄρχοντεϲ τούτων οὕτωϲ
γεγενημένων ἐκεῖθεν ἀπάραντεϲ τὰ οἰκεῖα κατέλαβον.
ὁ δέ γε θαυμαϲτὸϲ Πορφύριοϲ κατὰ τὸν τῆϲ βαϲι-
λίδοϲ λόγον τὸν ναὸν οἰκοδομῆϲαι βουλόμενοϲ, ἐφ’ ῷ
καὶ τὰ χρήματα παρὰ ταύτηϲ ἔλαβε, διαπορούμενοϲ ἦν,
οἶῳ ϲχήμάτι τοῦτον οἰκοδομήϲει. καὶ ἅμα καταλαμβάνει
θεὶϲ ἵϲτατο ναὸϲ τοῦ Μάρνα. γίνεται οὖν τότε φθόνῳ
δαιμόνων πρᾶγμα δακρύων παρ’ὁλίγον ἄξιον· τρεῖϲ παῖ-
δεϲ ἐμπίπτουϲι τῷ ἐκεῖϲε τυγχάνοντι βαθυτάτῳ φρέατι,
ἀλλὰ θεὸϲ ταῖϲ εὐχαῖϲ Πορφυρίου ἀβλαβεῖϲ αὐτοὺϲ ἀνα-
ϲώζει καὶ μηδὲν ὅλωϲ κακὸν ὑπομείνανταϲ. τῷ δὲ ἑξῆϲ
ἐνιαυτῷ κίοναϲ δύο καὶ τριάκοντα ϲτέλλει διά τινοϲ ἡ
βαϲιλὶϲ τῷ ναῷ περικαλλεῖϲ καὶ ξένουϲ ἡδύ τε καὶ χαρίεν
ἀποϲτίλβονταϲ. καὶ οὕτω τὴν. οἰκοδομὴν ὁ ναὸϲ ἔϲχε κα-
λῶϲ νεύματι θείῳ τοῦ πάντα δυναμένου θεοῦ ἡμῶν.
κατ’ ἐκεῖνο δὲ καιροῦ γυνή τιϲ ἐξ Ἀντιοχείαϲ, Ἴου
λιανὴ καλουμένη, τὴν Γάζαν κατέλαβε τῇ Μανιχαίων
Ἕλληναϲ πρὸϲ ἑαυτούϲ οἱ κακόφρονεϲ ἐφελκόμενοι· γέ-
νεϲιν καὶ εἱμαρμένην καὶ ἀϲτρολογίαν διδάϲκουϲι, τούϲ
ἀνθρώπουϲ πρὸϲ τὸ ἁμαρτάνειν ἀνδραποδίζοντεϲ, ὡϲ μὴ
γνώμηϲ ἐξ οἰκείαϲ φερομένουϲ πρὸϲ τοῦτο, ἀλλ’ ἐρ
ἀνάγκηϲ τῆϲ εμαρμένηϲ· ὁμολογοῦϲι Χριϲτόν, ἀλλὰ δο
κήϲει καὶ φανταϲίᾳ τὴν ἐνανθρώπηϲιν ποιηϲάμενον, ἄλλων
αἱρετικῶν οἰκειούμενοι πίϲτειϲ κἅντεῦθεν πολλοὺϲ ὑπο-
ϲύροντεϲ. ὅμωϲ τῆϲ ψυχοφθόρου γυναικὸϲ |ἐκείνηϲ τι-
νῶν ταῖϲ ἀπάταιϲ καίυπαχθέντων ὁ Πορφύριοϲ τὸ πρᾶγμα
καὶ βεβήλου θρηϲκείαϲ, ἐν κακῷ τοὺϲ λόγουϲ ποιουμένη
τὴν ψυχὴν ἀπέρρηξεν. οἱ δέ γε ϲυνόντεϲ αὐτῇ φοβη-
θέντεϲ καὶ προϲελθόντεϲ τῷ ἐπιϲκόπῳ, καὶ βαπτιϲθέντεϲ,
πρότερον καλῶϲ τὴν θεογνωϲίαν ἐκπαιδευθέντεϲ, τῆϲ
ἀγαθῆϲ μερίδοϲ γεγόναϲι καὶ πιϲτοὶ διὰ τοῦ βαπτίϲμα-
τοϲ ἐγνωρίϲθηϲαν, ἀναθέματι τὸν Μάνην ὑποβαλόντεϲ·
ἀρχηγὸϲ δὲ τῆϲ αἱρέϲεωϲ ταύτηϲ ὁ Μάνηϲ οὐτοϲ.
πέμπτοϲ ἔκτοτε χρόνοϲ ἐξῆκε, καὶ ὁ ναὸϲ τέλοϲ
ἔλαβε καὶ τῆϲ Εξὐδοξίαϲ ἤκουϲε καὶ τὰ ἐγκαίνια κατ’ αὐ-
τὴν εἴληφε τὴν ἡμέραν τοῦ πάϲχα. καὶ ὁ Πορφύριοϲ
πολὺϲ ἦν οὐ τότε μόνον ἐν ἐλεημοϲύναιϲ, ἀλλὰ καὶ πάν-
τοτε καὶ μάλιϲτα ταῖϲ τῶν ἁγίων νηϲτειῶν ἡμέραιϲ·
ὃ καὶ κατὰ διαθήκαϲ ὕϲτερον διετυπώϲατο γίνεϲθαι.
φθόνοϲ ἐντεῦθεν ἀνήφθη τοῖϲ τὰ Ἐλλήνων φρονοῦϲι.
καὶ τοὺϲ πιϲτοὺϲ ἐκάκουν, ὀλέϲαι δὲ καὶ τὸν μέγαν ἐζή-
τουν καὶ ἐπεὶ μὴ εὕριϲκον (δέδωκε γὰρ τόπον τῇ ὀργῇ],
τὰϲ τοῦ ἐπιϲκοπείου κατεάξαντεϲ θύραϲ τὰ ἐν αὐτῷ
πάντα διήρπαϲαν. γίνεται τῷ ἁγίῳ παιδίϲκη τιϲ πρό-
φαϲιϲ ϲωτηρίαϲ· ἧπερ ἐντυχών, ἐπείπερ χριϲτιανὴν μὴ
εἰναι παρ’ αὐτῆϲ μεμάθηκε, τὸν λόγον αὐτῇ τῆϲ ἀ|λη-
θείαϲ ἐκθέμενοϲ ἐβάπτιϲέ τε ταύτην καὶ χριϲτιανὴν ἐποί-
ηϲε κἀν τῷ οἴκῳ ταύτηϲ μείναντεϲ μετελάβομεν ἄρτου.
Εἰρήνη τῇ κόρῃ τὸ ὄνομα. τοῦ θορύβου τοίνυν κατα-
ϲταλέντοϲ ἡμεῖϲ τὴν ἐκκληϲίαν κατελάβομεν καὶ τὸν Βα-
ρουχᾶν εὕρομεν μόνον, ταῖϲ τῶν πληγῶν ἐπαγωγαῖϲ
μέντοι δὴ καὶ ταῖϲ κατὰ θεὸν ἀρεταῖϲ ἐκείνη μεγάλη γί-
νεται καὶ πολλὰϲ τῶν γυναικῶν ἐνάγει πρὸϲ τὸν ὅμοιον |
ζῆλον.
ϲὺ δέ, ἡ τιμία κεφαλὴ καὶ αἰδέϲιμοϲ, ὁ καλὸϲ Πορ-
φύριοϲ μετά γε χρόνον τῆϲ ἐπιϲκοπῆϲ εἰκοϲτὸν καὶ τέ-
ταρτον νόϲῳ θανάτου πάντωϲ αἰτίᾳ ληφθεὶϲ τὴν ψυχὴν
ἐν εἰρήνῃ τῷ θεῷ παρατίθεϲαι ἐν εἰκοϲτῇ ἕκτῃ τοῦ Φε-
βρουαρίου μηνόϲ. καὶ νῦν ἐν οὐρανοῖϲ οἰκῶν καὶ τὰ
ἐκεῖϲε κάλλη διορθῶν καὶ τὰϲ ὑπὲρ τοῦ κόϲμου πρεϲ-
θείαϲ ποιούμενοϲ χάριϲαι ταῖϲ εἰϲ θεὸν εὐκτικαῖϲ ἱκε
ϲίαιϲ ϲου καὶ βαϲιλεῖ ἡμῶν τῷ ϲεμνῷ τῷ πιϲτῷ τῷ πᾶϲιν
ἐμπρέποντι τοῖϲ ἀγαθοῖϲ κατορθώμαϲι | μακρὰν ζωὴν καὶ
χαρμόϲυνον ἰϲχύι θεοῦ ϲυνεχομένην τε καὶ ἰθυνομένην,
χρηϲτῶν ἐκ τρόπων ταύτην ἐκκαλουμένῳ, ἀλλὰ δὴ καὶ
μάλιϲτα μενόντων νέμοιϲ τούτων τὴν εὐκληρίαν, ἣν
αἰῶνεϲ ἔχουϲι, καὶ εἰϲ αἰῶναϲ, λαμπροῖϲ ἡδυνομένῳ καὶ
καλοῖϲ τρόποιϲ, πᾶϲι χαίροντι ϲὺν ἁγίοιϲ ἀξίωϲ καὶ βα-
ϲιλείαϲ τρυφῶντι τῆϲ ἀύλου· καὶ γὰρ ἐν αὐτοῖϲ τῷ θεῷ
πρέπει δόξα κράτοϲ τιμή τε καὶ προϲκύνηϲιϲ ἅμα καὶ νῦν
καὶ ἀεὶ καὶ εἰϲ χρόνουϲ αἰώνων. ἀμήν.