The following text is encoded in accordance with EpiDoc standards and with the CTS/CITE Architecture.
Praecedente beato Antonino martyre, ex eo quod a ciuitate
Placentina egressus sum, in quibus locis sum peregrinatus,
id est sancta loca.
Exeuntibus nobis de Constantinopoli uenimus in insula
Cypri in ciuitate Constantia, in qua requiescit sanctus Epifanius.
Ciuitas pulchra, deliciosa, ornata palmis dactalorum.
Venimus in partes Syriae in insula Antharidus et inde uenimus
in Tripoli Syriae, in qua sanctus Leontius requiescit;
quae ciuitas tempore Iustiniani imperatoris subuersa est a
terrae motu cum aliis ciuitatibus. Venimus exinde Biblo, quae
et ipsa subuersa est cum hominibus, item in Triarim ciuitatem,
quae et ipsa similiter subuersa est. Deinde uenimus in ciuitate
splendissima Berito, in qua nuper studium fuit litterarum.
Quae ciuitas subuersa; dicente nobis episcopo ciuitatis, quia
cognitae personae, quae sciebantur nominatim, excepto peregrinis
triginta milia ad breue missi hic perierunt. Ipsa ciuitas
iacet sub montana Libani.
A Berito uenimus Sidona, quae ex parte ruit et ipsa adhaerit
Libano; homines in ea pessimi. Illic currit fluuius
B 2 aum locis, sed signis transposiHonis additis G 8 id est]
id G ad sancta R 4 constantinoboli G constantinopolim R, erasa l. m Br
insulam R 5 ciprum R ciuitatem constantiam R constancia G epyfanius
G 6 diliciosa G dilitiosa Br 7 tyrig G insola G insulam
R santaritus Br 8 tribulis G tripolis R 10 bibolo Br 11 cum
hominibus in margine, sed 1. m. G triari Br 12 subuersa est
similiter GR; in G signa transpositionis adscripta sunt similiter om. Br
ciuitatem splendidissimam R 13 beritho Br nuber G studius G
est GR fuit Br 14 epm G 15 sciebant B peregrini G 16 XXX
GR ad breuissimum coni. Gildemeister 17 iacit G montanis R
18 uenimus-par(te) om. G aderit G adberit R adheret Br 19 lie
banum G hominis corr. 2. m. R
uenimus Sarapta, quae ciuitas modica christiana nimis est,
in qua est cenaculus ille, qui factus fuerat Heliae, et ipsum
lectum ibi est, ubi recubuit, et alueus marmoreus, ubi illa
uidua infermentauit. In quo loco multa offeruntur; multae
uirtutes illic fient. Exeuntes de Sarapta uenimus in ciuitatem
Tyro. Inter Sidona et Tyrum et Saraptam continuo milia
septem. Tyro homines potentes, uita pessima tantae luxuriae,
quae dici non potest; genicia publica olosirico uel diuersis
generibus telarum. Et inde uenimus Ptolomaida. Ciuitas
honesta, monasteria bona.
A Ptolomaida per mare incontra in ciuitatem Sucamina
Iudaeorum est miliario semis per directo, littore maris milia
sex. Castra Samaritanorum a Sucamina miliario subtus monte
Carmelo. Super ipsa Castra miliario semis monasterium sancti
Helisaei, ubi ei occurrit mulier, cuius filium suscitauit. In
Carmelo monte inuenitur petra modica rotunda, quam dum
exagitas sonat, quae solida est. Talis autem est uirtus petrae:
si suspensa fuerit mulieri uel cuicumque animali, iactum
G asclipius R asclepius Br unde] ubi R sidonia R sydone
Br 2 saraphta, sed corr. 1. m. in saraptha R sareptha semper
Br est om.
De Ptolomaida misimus maritimam. Venimus in finibus
Galilaeae in ciuitatem, quae uocatur Diocaesarea, in qua
adorauimus, quasi dicentes nobis, amula et canistellum sanctae
Mariae. In quo loco erat et cathedra, ubi sedebat, quando ad
eam angelus uenit. Deinde milia tria uenimus in Cana, ubi
ad nuptias fuit Dominus, et accumsimus in ipso accubitu,
ubi ego indignus nomina parentum meorum scripsi, ... ex
quibus hydriis duae ibi sunt et impleui unam ex eas uino et
in collo plenam leuaui et obtuli ad altare et in ipsa fonte
pro benedictione lauauimus.
Deinde uenimus in ciuitatem Nazareth, in qua sunt multae
uirtutes. Ibi etiam sedit in sinagoga tomus, in quo abcd
habuit Dominus inpositum. In qua etiam sinagoga posita est
trabis, ubi sedebat cum aliis infantibus. Quae trabis a christianis
agitatur et subleuatur, Iudaei uero nulla rerum ratione possunt
agitare, sed nec permittit se foris tolli. Domus sanctae Mariae
basilica est, et multa ibi fiunt beneficia de uestimentis eius.
om. G a ciuitate Br ante milia lacunam indicauit
Gildemeister perfriona
De Nazareth uenimus in Tabor monte, qui mons exurgit in
medio campestri, terra uiua, tenens circuitum milia sex, ascensum
milia tria, susum contra unum miliarium planus; in quo
sunt tres basilicas, ubi dictum est a discipulo: Faciamus hic
tria tabernacula; in circuitu diuersae ciuitates, quae in Regum
leguntur. De Tabor uenimus ad mare Tiberiadis in ciuitatem,
quae uocata est in tempore Samaria, modo uero dicitur Neapolis,
in qua est puteus, ubi Dominus a Samaritana aquam
petiit, ubi facta est basilica sancti Iohannis; et ipse puteus
est ante cancellos altaris et siclus ibi est, de quo dicitur, quia
G aebręis G hebreis B hebreorum Br ut om. GBr
2 aebraeas G hebreas R 3 a om. GR concessam fuisse G
4 eam dicunt G fuisse om. Br 5 illi GR ille Br fortasse illic
omni B omnem GBr caritate sunt G pleni R prouintia
BBr 6 similem paradisum G frugibus B fruges J r
7 egyptum G uinum G ponis R melli G melle R melliumque
sed et milium Br 8 naturam R alto G talia B groaco G
9 nazaret G thabor montem R monte tabor Br monis R exinit
G exiit Br 10 campestrem G terram uiuam G in circuitu G
fortasse scribendum: in circuitu-in ascensu 11 milia tria susum
Deinde uenimus in ciuitate Tiberiade, iu qua sunt termas
ex se lauantes salsas, nam aqua maris ipsius dulcis est. Qui
maris circat milia sexaginta. Item uenimus in Capharnaum
in domo beati Petri, quae est modo basilica. Exinde transeuntes
per castra uel uicos aut ciuitates uenimus ad duos fontes, hoc
est Ior et Dan, quae in unum iunctae sunt, et uocatur Iordanis,
paruus omnino, qui ingreditur in mare, pertransit aquam maris
totum pelagum et exit in alio litore maris. Reuertentes post
nos uenimus ad locum, ubi Iordanis de mare egreditur. Transiuimus
Iordanem in ipso loco. Venimus in ciuitatem, quae
uocatur Gadera, quae ipsa est Gabaon. In ista parte < Iordanis a>
ciuitate ad milia tria sunt aquas calidas, quae appellantur termas
Heliae, ubi leprosi mundantur, qui e xenodochio habent de
publicum delicias. Hora uespertina inundantur termae. Ante
ipsum clibanum aquae est solius grandis, qui dum impletus
fuerit, clauduntur omnia ostia, et per posticum mittuntur
intus cum luminaria et incensum et sedent in illo solio tota
nocte, et dum soporati fuerint, uidet ille, qui curandus est,
B 3 dein R ciuitatem tiberiada R sunt om. R
termas sex lauantes salsas G termis ex se leuantes salsis R termae salsae
Br 4 quod mare R quae mare Br 5 sex a centa G ac tt R
VIII Br locus corruptus est; fortasse scribendum: quem marem circantes
milia VI vel VII uenimus etc. in om. G cafamaum R 6 et
inde G inde Br 9 paruo G pertracide G pertrahit R pertransit Br
aquae G, om. Br 10 totum pelago G totum palagus R totum maris
pelagum Br exiit GR in] usque Br littore R 11 in locum G
12 Iordane G 13 gabao R galaad coni. Gildemeister in om. GR
Iordanis a addidi 14 ciuitm G ciuitate R ciuitatis Br 14 miliario
tertio Br trea G aquas calidas G una 1. 1 superscripta aquae
caUdae RBr termes R 15 exenodocio G exite docium R ibi
et synodocliium Br habit G habens Br 16 puplicum G pu-
blico Br ora G mundantur codd. inundantur scripst terme RBr
termae ante] et meante G 17 aqua B om. Br grande est solium Br
aolio G 18 per porticum G per ostium Br 19 et sedent om. R
in illum solium G 20 dum om. R suborati R uidet] uadet R
nident de illo G cnrandus] mundus R mundatus Br
termae septem diebus et intra septem dies mundatur. Nam
et ibi mortuus est Iohannes de Placentia, maritus Teclae.
Ipse fluuius calidus, qui uocatur Gadera, descendit torrens et
intrat in Iordanem, et ex ipso Iordanis ampliatur et fit maior.
Et dum descendimus per Galilaeam iuxta Iordanem, tranneuntes
multas ciuitates, quae leguntur, uenimus in ciuitate
metropoli Galilaeae, quae uocatur Scitopolis, in monte posita,
ubi sanctus Iohannes multas uirtutes operatur. Exinde ascendimus
per alia loca Samariae et Iudaeae in ciuitatem Sabastae,
in qua requiescit Heliseus propheta. Descendentes per campestria,
ciuitates uel uicos Samaritanorum; et per plateas,
unde transiuimus siue nos siue Iudaei, cum paleas uestigia
nostra incendentes; tanta illis est execratio utrisque. Christianis
quidem responsum faciunt, ea sane ratione, ut quod habis
emere non tangas, antequam pretium des; quod si tetigeris
et non conparaueris, mox scandalum. Nam foris uico una
condoma habent posita, qui faciunt responsum. Ipsos nummos
in aqua iactas, nam de manu non accipiunt. Et denuntiant tibi,
quando ingrederis: non sputes, et si sputaueris, scandalum
G ea R recitaret G R recitauerit Br recitarit
Gildemeister abstenentur G 2 terme Glt et intra septem
dies om. R mundantur R non mundantnr ipsae ternlae per VII
dies Br 4 que G discendit G descendit R semper 5 Iordane G
et ipso Iordanis G 6 galilaea G galileam RBr iordane G
iordanem R iordanen Br 7 ciuitatem R 8 metropoli] eropoli G
scitopoli G 9 iohannis G om. Br descendimus con. Tuch
10 aliqua G ciuitate sabastea Br 11 profeta R campestria corr.
e
2. m. R; fortasse castra 12 ciuitatis G uiasamaritanorum
ega
corr. 2. m. G 13 paleis R 14 exsegratio G utrasque G 15 et
sane G racione G habis G uis Br 16 precio G 17 paraneris
G comparaueris 13r uulL G 18 habent condoma una posita Br
r
que G ipsius RBr nummos G nnmmum R 19 in qua G in
aquam R manu eius R manu tua Br 20 egrederis G ingrediaris
Br non sputis G ne spues R te si spueris R si autem
expueris Br
in uico aut in ciuitatem.
Deinde uenimus in loco, ubi Dominus de quinque panibus
quinque milia populos saciauit, extensa campania, oliueta et
palmeta. Ex hoc uenimus in loco, ubi baptizatus est Dominus
noster. In ipso loco transierunt filii Israhel; ibi et filii prophetarum
perdiderunt securem et ex ipso loco adsumptus
est Helias. In ipso loco est mons Hermon modicus, qui legitur
in psalmo. A pede montis ipsius de fluuio ascendit nubes
hora prima et exeunte sole uenit super Hierusolimam super
basilicam, quae est in Sion, et super basilicam ad monumentum
Domini et super basilicam sanctae Mariae et sanctae
Sofiae, quae fuit praetorium, ubi auditus est Dominus. Super
his locis descendit ros sicut pluuia et colligent eum medici
et in ipso cocuntur omnes confectiones per xenodocia, nam
multi languores sanantur in ipsis locis, ubi cadit ipse ros.
Ipse est enim ros, qui cantatur in psalmo: sicut ros ab Hermon
qui descendit in monte Sion. In illa parte Iordanis
est fons, ubi baptizabat sanctus Iohannes, ad Iordane milia duo.
In ipsa ualle Helias inuentus est, quando ei portabat coruus
panem et carnes. In circuitu uallis illius multitudo heremitarum.
Ibi in proximo est ciuitas quae uocatur Liuiada, ubi
G 2 uicum R 3 locum R panis G panibus RBr.
4 hominum RBr 5 palmita G et ex hoc G in locum R ad locum Br
babtizatuB G 7 secĮlIę G 10 et om. R sol G ierusolimam G
hierosolimam R 11 basilica hic et in seq. lineis corr. 2. m. G super
basilicam bis scriptum est R 12 et sancte suffie G et ad sanctam
sofiam R et om. Br ad sancta sofia Br 13 preturius corr. 2. m. in
pretorius G dominus om. G 14 collegent G colligunt Br 15 in
om. R coguntur R quocuntur Br exenodotia G xenodocia R aynodochia
Br 16 multos G cadet G 17 ipse est enim ros om. R cantantur
iJ 18 quod G montem R om. Br monte corr. 2. m. G in
montem In om. G illam l. m ead. manu expuncta G 19 baptizat R
in iordane R usqae iordane Br dua G 20 portabit G deferebat Br
e
21 carnis corr. 2. m. G 22 Ibi proxima R ibi prope Br ibi om. G
salmiada G salamiada RBr liuiada Gildemeister
in quo loco sunt termae ex se lauantes, quae uocantur Moysi,
ibi etiam et leprosi mundantur. Est ibi fons, aqua dulcissima,
quae pro catarticum bibitur et sanat multos languores, non
longe a mare salinarum, in qua etiam et Iordanis ingreditur
subtus Sodoma et Gomurra, ad cuius litus sulphur et bitumen
colligitur. In qua mare mense Iulio. et Augusto et medio
Septembrio tota die iacent leprosi; ad uesperum lauant in
illas termas Moysi et aliquotiens, quem uult deus, mundatur.
Nam et generalitati est aliqua paramitia. In quo mare nihil
inuenitur uiuificatum nec paleas nec lignum supernatat neque
homo natare potest, sed quicquid ibi iactatum fuerit, in profundum
dimergitur. De Iordane in locum, ubi Moyses de corpore
exiuit, sunt milia octo, et exinde non multum longe ad Segor,
in quibus locis multi sunt heremitae. Vidimus et monumentum
Abisalon.
Tenui autem theophaniam in Iordane, ubi talia fiunt mirabilia
in illa nocte in loco, ubi baptizatus est Dominus. Est
obeliscus factus clausus cancellis, et in loco, ubi aqua rediit
in alueo suo, posita est crux lignea intus in aquam et gradi
G quam iordanem transirent om. G 2 in quo loco
om. G et se G leuant corr. 2. m. in lauent R leuantes Br
3 et om. G et ibi fons R et ibi est dulcissimus aquae fons Br
aquam abens dulcissimam G 4 castico G catarciurn Br langoris
G 6 sodomam et gomurram R sulphor G sulfur
R 7 collegitnr G quo mare Br agusto G madio
septemp G 8 iacent] lacen R ad uespere G labant G lauantur Br
in illis term\'s R in ipsas termas Br 9 aliquoties R 10 generalicia G
generalitate Br paramicia R permitia Br 11 nec lignea nec paleae
Br 12 natare homo R quidquid G iactum R proiectum
Br profundo G 13 demergitur Br de iordane uenimus G
de iordane ubi, uoce ubi expuncta R loco G lacum BBr moysi
2. m. I. s addita G 14 transiuit B edit Br inter syllabus mul et
tum rasura trium litterarum G a Br sechor R 15 uidemus G
16 abesalon R absalon Br 17 tbephanie G theofaniam R theophania Br
talis G fiebant R miracula B 18 babtizatus G 19 obolis eius G.
oboliscus R tumulus Br locum R 20 aqua G gradus Rom. Br
uigilias theophaniae fiunt uigiliae grandes, populus infinitus;
gallo quarto aut quinto fiunt matutinas. Conpleto matutinas
albescente die procedunt ministeria sub diuo, et tenentes diaconi
descendit sacerdos in fluuium et hora, qua coeperit benedicere
aquam, mox Iordanis cum rugitu redit post se et stat aqua
usque dum baptismus perficiatur. Et omnes Alexandrini habentes
naues homines suos die illo ibi habent habentes colathos
plenos cum aromatibus et opobalsamo, et hora, qua benedixerit
fontem, antequam incipiant baptizari, omnes fundent illos
colathos in fluuium et tollent inde aquam benedictam et exinde
faciunt aquam sparsionis in nauibus suis, antequam exeant
ad nauigandum. Conpleto baptismo omnes descendunt in fluuio
pro benedictione induti sindones et multas cum alias species,
quas sibi ad sepulturam seruant. Conpleto baptismo reuertitur
aqua in locum suum. Et unde surgit Iordanis a mare Tiberiadis
usque ad mare salinarum, ubi defecit, sunt milia plus minus
centum XXXta.
In illa ripa Iordanis est spelunca, in qua sunt cellulae cum
1 discRndent G aqua G 2 uigiliis Br teophaniae corr. 2. m. G
grandis G 3 matntina G matutini R uigiliae Br conpleto corr. ead,
m. ex conpletu G completo matutino si R completis matutinis Br 4 albiscente
G tenent ea diaconi G tenente diacono R diaconi tenentes
sacerdotem Br 5 discendit G fiuuio G ora G 6 aquas G
. i
rugitos G 7 baptianium G alexandrine G 8 de illo B ibi om. G
collacos G colaphos MBr 9 aput balsamo G balsamo RBr opobalsamo
tcripsi 10 babtizari G baptizare RBr 11 choscola G illos colaphos
R tollebant G aqua benedicta G 12 inde G aqua
sparsionis G aquam sparsionem R 13 ad om. G nauicantum G
completo GBr babtismo G discendent G fluuium RBr
14 sindonis G sindone R multa CUDi alia su species G multi cum
aliis speciebus R et alias multas speties Br 15 quod G ad sepultura
seruarent G completo GBr 16 iordanisj iohannis R tiberiade R tyberiades
G tyberiadis Br 17usqueow. R defec G defecit R plus minus
Venientibus a Iordanen in Hierieho milia sex. Hiencho
autem in oculis hominum ita uidetur ut paradisus. Muri
diruti, territorius in miraculis positus. Domus Raab stat, quae
est xenodochium, et ipse cubiculus, unde deposuit exploratores,
est oratorium sanctae Mariae. Lapides illos, quos leuauerunt
filii Israel de Iordane, positi sunt non longe a ciuitate Hiericho
in basilica post altarium magni ualde. Ante basilica est campus,
ager Domini, in quo Dominus manu sua seminauit, ferens satum
usque ad modios tres, qui etiam bis in anno colligitur, qui
numquam seminatur, sed ex se nascitur. Colligitur autem
mense Februario et exinde in pascha communicatur. Aratur,
R infantuli R et aliquarum ipsas G et cum aliqua ex eis Br
aliquis-mortuus R 2 in ipsa cellola GR 3 cellola G inceditur
R indillcitur G alius infantulus R alia puella Br 4 qui eis
cibaria praeparet Br 5 oracionem G 6 nullus G 7 frontem
G in iordane R non multum longe bis R non multum longe
a Iordane G a loco addidi 8 est ante dominus om. R grandis G
9 senodocico G senodochia R sinodochia Br riba G 11 tiriaea G
tyriaca RBr conficiuntur G 12 nobis a iordanen G ad iordanem B
inde uenimus ad iordanem. De iordane etc. Br, haud scio an recte
13 ita om. G paradysus R 14 territurius G positas (l. u cum
a aperta mutata) G 15 senodochius G senodochium R sinodochium Br
16 oratorius G illi Br 18 altario G altare Br magnum B
om. Br basilicam
Fons aquae, quam indulcauit Helisaeus, inrigat omnem
Hiericho. Ibi nascitur uinum t potiston, qui febrientibus datur.
Ibi nascitur dactalum de libra, ex quibus mecum adduxi in
prouincia, ex quibus unum domino Paterio patricio dedi. Ibi
nascitur cetrius de libras quadraginta et uirga fasioli longa
pedes duo et in latitudinem [et in longitudinem] digitos duos.
Ibi est et uitis, unde in ascensionem Domini uuas cistas plenas
uenales in monte Oliueti, et inde pentecosten mustum et exinde
colata plena proponuntur.
Exeuntes de ciuitate uenientes contra Hierusolimam, non
longe a ciuitate Hiericho est illa arbor, ubi ascendit Zachaeus
uidere Dominum, qui arbor, inclausus infra oratorium, ipsius
per tectum foris dimissa est, sicca quidem. Exeuntes porta
de Hiericho, ab oriente contra occidentem uenientes; in sinistra
manu intras in fauillas Sodomae et Gomurrae, super qua
prouincia semper nubes obscura descendit; odor sulphoreus.
Nam quod fallent homines de uxore Loth, eo quod minuatur
B cum reliquas messes Br collegitur et deinceps aratur
et om. B 2 et deinceps-dimittitor om. Br demetitur R 3 hęseafl
G inrigat corr. in inritat G 4 nbi R postun G potiston
R potis con Br ftaorcmdv ipse conieci quod G felmentibus B
febricitantibus Br 5 de quibo, B 6 pronintia Br domino
om. B domno Br paterio in G om., sed ead. manu superscriptum
7 cetrins G cedros B caedrus Br fasiola G fassioli Br et ex uirga
fasiola conieci 8 et in latitudinem-dnos om. BBr latuding corr. ead.
m. G et in longitudinem secluai digos G 9 cistra R cestas
2. r super s ead. m. scripta G plenas cistras racemis Br uenalis
G 10 montem R inde] in die G mutum Br et om. B
11 collata G R colata Br 12 ciuitatem G uenientes partim in
reuura G uenimus
Ascendent.ibus nobis de montana in Hierusolima non longe
ab Hierusolima uenimus in Baorin, deinde ad sinistram ad
oppida Oliueti montis in Bethania ad monumentum Lazari.
Nam respicientibus in ualles illas et perambulantes monasteria
multa, loca mirabiliorum, uidimus multitudinem inclausorum
uirorum ac mulierum in monte Oliueti. Et sursum in monte
in loco, unde ascendit Dominus, uidimus mirabilia multa et
cellula, ubi fuit inclausa uel iacet sancta Pelagia in corpore.
In ipso monte iacet Iacobus, Zebedaeus, Cleophas uel multa
corpora sanctorum.
Descendentes de monte Oliueti in ualle Gessemani in loco,
ubi traditus est Dominus, in quo sunt tria accubita, in quibus
ille accubuit, et nos accubuimus pro benedictione. Et in ipsa
ualle est basilica sanctae Mariae, quam dicunt domum eius
fuisse, in qua et de corpore sublatam fuisse. Ipsa uallis
Gessemani ibidem uocatur Iosaphat. De Gessemani ascendimus
ad portam Hierusolima per grados multos. In dextra parte
portae est oliuetum; ibi est ficulnea, in qua ludas se suspendit,
cuius talea stat munita petris. Porta ciuitatis, quae
G in eo statum G 3 as centibus R montania B
montana Br in hierosolima R hierasolimorum Br 4 ierasolima G hierosima
R uenimus om. R baorin G baorim R baoridem Br deinde
om. G inde Br de sinixtra oppida (om. ad) G 5 opida R 6 respicientes
Br uallia G 7 multa multa R miraculorum R
uidemus G inclusorum R clausam Br 8 montem G susu R rursum
Br susu in monte R 10 cellola G iuclusa RBr belagia R
11 monte om. G iacob R zebedaei Br 13 discendentes G
uillam Br gessemani R iessemani G locum R 14 trea G in quo G
in quae Br 15 recubuit G recubuimus G 16 quam] qug G 17 in
qua-fuisse om. G ualle G 18 iessemani G gessameni R iOBafa. R
iessemani G gessemani R 19 hierosolimam R gradus RBr
20 porta posta G oliueti R se iudas RBr (in Br se repetitur ante
BUBpendit) 21 tale astat G talia. adstant R taleas stat Br monita GR
munita Br patris. Posta G
tabulatio stat.
Osculantes proni in terram ingressi sumus in sanctam ciuitatem.
in qua adorantes monumentum Domini. Quia monumento
de petra est naturale excisus et † potus ex ipsa petra
excisus, ubi corpus domini Iesu Christi positum fuit, lucerna
aerea, quae in tempore ad caput ipsius posita fuit, ibidem
ardet die noctuque, ex qua benedictionem tulimus, et reconposuimus
ea. In quo monumento de foris terra mittitur et
ingredientes exinde benedictionem tollent. Lapis, unde clausus
monumento, ante os monumenti est, color uero de petra; qui
excisus est de petra Golgotha. Nam ipsa petra ornata ex auro
et gemmis, nam petra monumenti uelut molaris est. Ornamenta
infinita: in uirgis ferreis pendentes brachialia, dextroceria, murenas,
anuli, capitulares, cingella girata, balteos, coronas imperatorum
ex auro uel gemmis et ornamenta de imperatricis.
Ipsum monumentum sic quasi in modum metae coopertus ex
argento † sub solas aureos. Ante monumentum altaris est
positus.
A monumento usque Golgotha sunt gressi LXXX. Ab
1 coierit G coerit B coherit Br limitari G limitare R liminare Br
2 trabnlacio G trabulatio R tribulatio Br tabulatio scripsi 3 in terra G
4 munumentum G quoniam Br quod coni. Gildemeister monomento
petra ead. m. super-scripta uoce de G monumentum-ezciaum R monumentam-excieus
Br 5 et potus-ezcisus om. GBr potus] puteus
Nettleship 6 Ibi R corpus domini positum fuit Iesu Christi R
7 capud G ipsius om. R erat R fuerat Br ibidem et ibi G
8 tullimus G 9 monumentum G 10 benedictione GR exinde
tollent R clausus GR 11 monomentum GBr monumento 22 est
om. R est ante os Br uero de] uiride G petrae quae excisa est Br
13 petra om. 22 14 bracilia G dextralia R murinas G murenulas
R murenas Br 15 anolis G cengella G cincella R girata G
grata R irata Br belthei Br 16 et gemmis G ornamento B
17 ipsum monumentum om. G medae B coopertus R copertus G
coopertum Br 18 argento corr. ex argentum G solas G solus R
soles coni. Gildemeister caelos ego monumento corr. 1. m. G altarium
est positum R altare positum Br 20 monumentum G usque
ad G . gressus 22 Alia parte G
ad crucifigendum. Nam et locus, ubi crucifixus fuit, paret et
cruor sanguinis paret in ipsa petra. In latere est altarium
Abrahae, ubi ibat Isaac offerre, obtulit et Melchisedech sacrificium.
Ad ipsum altarium est creptura, ubi ponis aurem et
audis flumina aquarum et iactas malum aut quod potest
natare et uadis in Siloa fonte et ibi eum suscipis. Inter
Siloam et Golgotha credo esse miliarium. Nam Hierusolima
aquam uiuam non habet praeter in Siloa fonte.
De Golgotha usque ubi inuenta est crux sunt gressos
quinquaginta. In basilica Constantini cohaerente circa monumentum
uel Golgotha, in atrio ipsius basilicae, est cubiculum,
ubi lignum crucis reconditum est, quem adorauimus et osculauimus.
Nam et titulus, qui ad caput Domini positus erat, in
quo scriptum est: \'Hic est rex Iudaeorum>, uidi et in manu
mea tenui et osculatus sum. Qui lignus crucis de nuce est.
Procedente sancta cruce ad adorandum de cubiculo suo et
ueniens in atrio, ubi adoratur, eadem hora stella apparet in
coelo et uenit super locum, ubi crux resedit, et dum adoratur crux,
stat super ea et offertur oleum ad benedicendum, ampullas
medias. Hora, qua tetigerit lignum crucis orum ampullae
G 2 cmx fixa B parit G apparet Br 3 cruor sanguinis
parit om. R altario G 4 ibat om. R eum obtulit G
offerre quando temptauit eum dens, ibi et melchisedech hobtulit sacriflcium
Br 5 ipsum om. G creptura GR cripta Br crepatura Gildt-
B4
meister 6 melo G, 2. m. corr. milu G pomum Br potestare corr.
2. m. G 7 uadit
Ascendimus in turrem Dauid, ubi psalterium decantauit,
magna ualde, in qua sunt monasteria in cenaculis singulis.
Quae turris quadrangulis et opus caluum, non habens tectum;
in quo etiam christiani pro deuotione ad mansionem ascendunt.
Et circa medium noctis surgentes audiunt uoces murmurantium
iusum in ualle Iosapha contra Iordanen in loca, quae respiciunt
ad Sodoma et Gomorra, et uulgariter appellatur ipsa uallis
Iosapha, quae et Gessemani.
Deinde uenimus in basilica sancta Sion, ubi sunt multa
mirabilia, inter quibus quod legitur de lapide angulare, qui
reprobatus est ab aedificantibus. Ingresso domino Iesu in ipsa
1 mediae om. RBr moi om. G epuliscit G ebulliet Br clu-
ditur corr. 2. m. R cicius GR 2 totum om. R refunditur litt.
d 2. m. super f scripta G ebulliet Br reuertentem crucem G in
locum suum R reuertetur R 3 et om. G reclusa R et post reclansam
crucem Br 4 spungia G 5 spungia aqua G onichenus G hunichenus
R 6 specillum coni. Gildemeister 7 ligamentum ex leg. corr.
,, a
2. m. G 8 cathethrae, alterum t in ramra G cathere corr. 1. m. R
marmorie G 10 in turre Br 12 turre G in turribua R quadrangolis
G quadranculis R 13 in qua Br christianis G debutionem,
cctrr. 1. m. in deuotionem G 14 media nocte G medio noctis
spatio Br surgentis G murmorantium G 15 iuso R deorsum
Br iosafa G R iosaphat Br iordana G iordanem R iordanen Br
in loco qua G in locis quae R ad loca quae Br 16 sodomam et gomurram
R \' uocaliter R appellatur om. G ualle G 17 iosapha
littera t 2. m. superscripta G gessemani G gessameni R 18 basica G
basilicam R sancti G sanctam R multe mirabilie G 19 inter
quae R que reprobatus G 20 iesu christo G om. Br in ipsam
ecclesiam R
deformem in medio iacentem, tenuit eum et posuit in angulum.
Quem tenes et leuas in manibus tuis et ponis aurem in ipso
angulo et sonat in auribus tuis quasi multorum hominum
murmuratio. In ipsa ecclesia est columna, ubi flagellatus est
Dominus. In qua columna tale est signum: dum eam amplexasset,
pectus eius inhaesit in ipsa marmore et manus ambas
apparent et digiti et palmae in ipsa petra, ita ut pro singulis
languoribus mensura tollatur exinde; et circa collum habent et
sanantur. In ipsa columna est illud cornu, de quo reges unguebantur
et Dauid. Ibi est in ipsa ecclesia et corona de spinis,
qua coronatus est Dominus, et lancea, de qua in latere percussus
est Dominus. Ibi sunt et lapides multae, cum quibus
lapidatus est Stephanus. Ibi est et columnella, in qua crux
posita est beati Petri, in qua crucifixus est Romae. Ibi est
et calix apostolorum, in quo post resurrectionem Domini
missas faciebant, et multa alia miracula, quae non recolo.
Ibi est monasterium feminarum. Vidi testam de homine inclausam
in locello aureo ornatam ex gemmis, quae dicunt quia
de sancta martyra Theodote esset, in qua multi pro benedictione
bibunt et ego bibi.
De Sion uenimus in basilica sanctae Mariae, ubi est
GR 3 tenia 22 pones R ipsum angulum B
4 multo R 5 murmorantia corr. 1. m. ex murmurantium G murmurantiam
R munnuratio Br 6 talis est signus G amplexaa sic G
7 inest G ambas GR 8 et digitas et palmas in ipsa petra apparent
G digiti et palmae RBr 9 tollitur G post circa uox habet erasa
est G colla habit et sanatur G 10 ille cornus G ungebantur G 11 in
Et exinde uenimus ad arcum, ubi antiqua porta fuit ciuitatis.
In ipso loco sunt aquae putridae, ubi missus est Hieremias.
Ab arcu illo descendentibus ad Siloa per gradus multos super
om. B et om. G exsenodocia G 2 suscepcio G
ionumerabilibus G 3 trea G orabimus G praeturio R 4 basilica
est G sancta sofie R suffiae G 5 ate rui G decurrit B 6 silua
l. m erasa G siloa lineola 2. m. superscr. R fontis G portico
salomis G 7 ipsa sedis G pilatus om., sed 2. m. superscr. G palia
tus R quam G audit G 8 quadrangolis qui G preturio G
e
in qua G lauatur corr. 2. m. G leuatur R 10 quam RB 11 pedum
R pulchram GR modica subtilia R 12 statura GRB commane
R communis B faciem om. G pulcra facies B capillo RB
13 sabanelatum R subanelato B obanellatus G formonsam G digitas
longa G digiti longi R quantum add. RB 14 picta sunt quae
posita est in R ipsum praetorium R 15 de om. G R post
ubi rasura trium litterarum in G 16 ipsis uestigiis R mensura G
legantes G 19 antiquitus Br 21 Ad arcum illum descentibus G
ad silua per silua gradus G ad siloam per siluam per gradus B ad
fontes siloa per grad Br super siloam B
quae habet manu facta hominis duo solia ex marmore, et
inter solium et solium clausura cancellorum. In uno lauantur
uiri et in alio mulieres pro benedictione; in quibus aquis
multae uirtutes ostenduntur, immo et leprosi mundantur. Inante
atrio est piscina grandis manu hominis munita, in qua assidue
populus lauant; nam in illis soliis certis horis fons ipsa inrigat
aquas multas, quae descendunt per uallem Gessemani, quam et
Iosaphat uocant, usque ad Iordane fluuium et ingreditur in
Iordane in loco, ubi Iordanis deficit in mare salinarum subtus
Sodoma et Gomorra.
Nam et modo ipsa fons Siloa infra ciuitatem inclausa est,
quia Eudoxia imperatrix ipsa addidit muros in ciuitate. Nam
ipsa muniuit basilicam et sepulchrum sancti Stephani et ipsa
sepulchrum habet iuxta sepulchrum sancti Stephani. Inter
sepulchra habet continuo gressus XX. Nam et ipse sanctus
Stephanus requiescit foris portam, sagittae iactum unum ad
uiam, quae respicit ad occidentem, quae descendit ad Ioppe
et Caesarea Palestinis uel Diaspoli ciuitatem quae antiquitus
dicitur Azotus, in qua requiescit sanctus Georgius martyr.
In ipsa strata non multum longe ab ipsa ciuitate stat columna
G 2 qui G quae ma I nu in rasura R habet om. GR
3 unum GBr lanant R 4 alio GR alium Br benedictionem G
5 ostenduntur uirtutes R multa ostenduntur omisso uirtutes Br 6 pissina G
monita G assiduae GRBr 7 solis G ipse RBr 8 discendunt G in B
ualle G iessemani G gethsemani Br quam] quae GBr 9 iosafa GR
uocatur Br ingrediuntur Br 10 iordanem R 11 sodomam GR
gomurram R 12 ipsa siloa G ipse fons siloa RBr intra R Iciuitate
G inclausus R inclusa Br 13 qui edux ab G qua corr.
2. m. R imperatricis
Exeuntibus nobis de Siloa uenimus in agrum, qui conparatus
est de pretio Domini, qui uocatur Acheldemach, hoc est ager
sanguinis, in quo sepeliuntur omnes peregrini. Inter ipsas
sepulturas cellulas seruorum dei; uiri multi uirtutum. Poma
et uineas inter ipsa monumenta per loca.
Reuertentibus nobis in ciuitatem uenimus ad piscina natatoria,
quae habet quinque porticus, ex quibus una habet
basilicam sanctae Mariae, in qua multae fiunt uirtutes. Nam
ipsa piscina modo redacta est in stercore et ibi lauantur
omnia, quae sunt necessaria in ciuitate. Vidimus et in uno
angulo tenebroso catenam ferream, cum qua se laqueauit infelix
ludas. Item exeuntibus nobis ad portam maiorem uenimus ad
sanctum Isicium, qui ibidem in corpore iacet, ubi etiam et
panes erogantur ad homines pauperes et peregrinos, quod
deputauit Helena.
Yia, quae ducit Bethlem, ad tertium miliarium de
G basem B basitem Br 4 habit G terra G
5 ramitate R 6 scala G lumina B fient B 7 in om. G
prouintia B 8 beatos G 9 silua G agro G 10 precio G
De ipso loco usque Bethlem milia tria. Bethlem locus
splendidissimus; serui dei multi; spelunca, ubi natus est Dominus,
in qua est ipsum praesepium ornatum ex auro et argento;
die noctuque intus luminaria. Os uero speluncae ad ingrediendum
angustum omnino. Hieronymus presbyter in ipso oie
speluncae ipsam petram sculpiuit et monumentum sibi fecit,
ubi et positus est. Continuo medium miliarium a Bethlem in
suburbio Dauid ibi iacet in corpore, simul et Salomon filius
ipsius, duo monumenta. Quae basilica ad sanctum Dauid
appellatur. Nam et infantes, quos occidit Herodes, in ipso
loco habent monumentum et omnes in unum requiescunt et
aperitur et uidentur ossa ipsorum. Ante Bethlem est monasterium
muro cinctum, in quo est multitudo monachorum
congregata.
De Bethlem autem usque ad ilicem Mambre sunt milia XXIV,
in quo loco iacent Abraham et Isaac et Iacob et Sarra, sed
G rachael G fine G finibus Br 2 exire] eztra R surgere
Br 3 inmobili R usque om. R sextaria G 4 minuatur
G 5 innarrabile G dicens G dicitur R et dicunt Br dioentes
\'sdripsi 6 egressam ipsam aquam R ipsa aqua emanauit Br 7 et om. G
8 bethleem Br ad milia tre 2. m. I. a auperscripta G betlhem
autem G 9 splendiduB G 10 ipse presepius ornatuB G ipsum
praesepe ornatum R praesepium Br 11 intus om. R 12 angusrtus
G in ipso os G in ipsore R 13 speluce G ipsa petra G
petraomisso ipsa
Item reuertentes in Hierusolimam, descendentibus nobis in
uia, quae uadit in Gaza et Ascalona, continuo milia XX de
Hierusolima uenimus in monte Gelbuae, ubi occidit Dauid
Goliam. Ibi et mortuus est Saul et Ionathas. Ibi enim iacet
Golias in media uia, aceruum ligneum ad caput. Congeries
petrarum, mons excelsus, ita ut ad milia XX lapis mobilis
non inueniatur, quia consecratio est, quanticumque uel quotienscumque
transierit, ternas lapides portantes et super ipsum
tumulum iactantes. Nam in ipsis montibus numquam pluit et
nocturnis horis secretum sic: uidentes spiritua inmunda uolui,
oculata fide tamquam uellora lanae aut certe undas maris.
Deinde deuiantes ad latus uenimus in ciuitatem quae dicitur
Eleutheropolis, in loco, in quo Samson cum maxilla asini
occidit mille uiros, ex qua fons processit, quae fons usque
in hodiernum diem inrigat ipsa loca. Nam et ad locum, ubi
R et basilica R est basilica Br in quadris porticos G
atrium in medio discoopertum Br 2 per medium R diacurrit om. Br
cancellos GR cancellum Br 4 nam om. G deposicio G depotione B
5 iacobi diem natalem (corr. 2. m. in natales) G celebrantur R
6 illa om. G conueniunt G conuenient R conueniat Br conueniant Gildem.
i
innumerabil?s corr, 1, tn. G 7 et seruientes R ac seruientes Br 9 nos post
reuertentes add. R hierosolimam R hierusalem Br discendentibus G
10 milia XXX continao G continuo om. Br 11 hierosolima R montem R
Ingressi sumus in Ascalona. Ibi est puteus pacis in latitudine
maior, in modum theatri factus, in quo usque ad aquam
per gradus descenditur. Ibi requiescunt tres fratres martyres
Aegyptii; propria quidem nomina habent, sed uulgariter Aegyptii
uocantur. Ad miliarium ciuitas Sarafia et in proximo ciuitas
Maioma Ascalonitis. Exinde uenimus in ciuitatem Maioma
Gazis, in qua requiescit sanctus Victor martyr. De Maioma
usque in Gaza miliarium unum. Gaza autem ciuitas splendida
deliciosa, homines honestissimi omni liberalitate decori, amatores
peregrinorum. Ad secundum miliarium Gazae requiescit
sanctus pater Hilario.
RBr inde R dein Br in loco om. B uenimus inter templum
et altare Br 2 iacit G in baailica R 3 deinde G in locum R ad
locum Br serta R 4 iacet corr. svprascr, l. i ead. m. G qua G
T
serta corr. 2. m. B ad sanctum om. G 5 est posita B deinde G
deuenimus G ad locum om. G in loco Br ambacuc B 6 et
om. G ibi est fons G et ibi surgit fons Br et inde fons exsurgit B
7 potea quas G 8 habraham G hic est B coniurationis-lO
ibi est pnteus om. G 10 ascalonam B in latitadinem
maiorem modum G 11 aqua G 12 discenditur G 18 uul.
galiter B egyptum appellantur G 14 a miliario ciuitatis suarafia
et in proximo ciuitatis G in proximum B om. Br 15 maiom B
mazom Br scalonitis G deinde G inde Br ad ciuitate G
maiom agazis R mazo mates Br 16 maiom R mazoma Br 18 diliciosa
G homines om. G honestissimos B liberati G libertate BBr
liberalitate Gildemeister 19 gaza 2. m. superscr. in G gaze R om. Br
a Gaza Gildemeister 20 helario G hilarius B hilarion Br
Et inde uenimus in ciuitate Elusa in caput heremi, qui
uadit ad Sina, in qua etiam ex relatione episcopi quaedam
nobilis puella nomine Maria. Quae dum nupta fuisset, in ipsa
nocte nuptus sui mortuus est sponsus eius. Quae patienter
portauit et intra septimanam illius manumisit omnem familiam
... erogauit pauperibus uel monasteriis. Intrinsecus celebrato
die septimo ipsa nocte sublatum uestimentum sponsi
non est inuenta. De qua dicitur in heremo esse trans Iordanen
inter calamita uel palmita ambulante in finis Segor circa
mare salinarum. In quibus locis inuenimus monasterium puellarum
ultra XVI uel XVII in loco heremi, quas christiani
pabulabant, quae habentes unum asellum, qui illis macinabat,
et nutriebant leonem a pitulo mansuetum, ingentem, terribilem
ad uidendum, qui, dum appropinquassemus cellulae, ante rugitum
illius omnes animales, quos habuimus, minxerunt, ex
quibus aliqui in terram ruerunt. Nam et sic dicebant, quia
ipsum asellum ipse leo in pascua gubernaret. Quibus per me
centum solidos offerebat ille christianissimus, cum quo fui,
sed noluerunt accipere. Sed mittens in Hierusolima adduxit
elaa GR eluahal Br Eluaa Tuch capud GR elremi G
quae R 2 etam G reuelationem G reuelatione Br S quae dum]
quedam G nupcias G nuptias fecisset Gildemeister et in GR
et deleui 4 nuptusui G qua G 5 septima G manum misit GR
6 lacunam indicaui: omnia aua pauperibus distribuit Br celebratum G
110
caelebrato R 7 octa litt. uo in fine lineas 1. m. superscr. addit
post nocte
Proficiscentes de ciuitate Elusa, ingressi heremum. Ad
XX milia est castrum, in quo est xenodochius sancti Georgi,
in quo habent quasi refugium transeuntes uel heremitae stipendia.
Exinde intrantes interiorem heremum uenimus ad loca, de
qua dicitur: Terra in salsugine a malitia inhabitantium
in ea. Ubi uidimus raros homines cum camelos, fugientes nos,
(nam et in Hierusolima uidimus), homines a parte Aethiopiae,.
nares fissos, aures fissos, galliculas calciatos et per digitos in
pedes anulos missos. Requisiti, quare sic, dixerunt: \'Traianus
imperator Romanus signum hoc nobis dimisit.\'
G tonicas GBr 2 ipse corr. 1. m in ipsi G ipsi R ipsae Jir
uirtute R uirtutibus Br 3 ambubant G 4 querendum G sed om. G
aut non inuenerit om. G 5 tonicas G dactilos B 6 quam G
uellipinum G 7 deportauit G adfliccionem G nulla potuimus
ratione, sed signis transpositionis 2. m. additis R racione G 8 quis
me causa christianus decore G qua causa christianus dicor B cuius causa
ds
me christiana dico Br 10 proficentes corr. 1. m. R medullatha G
e
eulutia R heulatia Br heremo G a XX G 11 miliario XX Br
casa G senodocios superscr. I. u G senodochium R 12 habit G
V
13 deinde uenimus in interiorem heremem (corr. 1. m.). Venimus G ad
locum qua G ad locum de quo B ad locum de qua Br ad loca de qua
scripsi 14 a salsugine G amalicium R inabundantia corr. 1. fJI,
in inabundantium G 15 homines om. G camilloe G camelos Br
camelis R 16 hierosolima R uidemus G aperte aethiopes R ex aethiopia
Br a parte etiopia G 17 naraes R fessas G fissas R aures fessos
G om. R habentes fissas nares et aures Br calliculas GBr calli colis B
digitas G 18 anolos G tragianus G 19romanosGom.J2Sr nobis hoc G
Ambulantibus nobis per heremum dies V uel VI cameli
nobis aquam portantes, sextarium mane et sextarium sero per
hominem accipiebamus. Amarescente aqua illa in utres in
felle mittebamus in ea harenam et indulcabatur. Familia autem
Saracenorum uel uxores eorum uenientes de heremo, ad uiam
sedentes in lamentatione, et sareca missa ante se petiebant
panem a transeuntibus et ueniebant uiri ipsarum, adducebant
utres cum aqua frigida de interiore parte heremi et dabant,
et accipiebant sibi panes et adducebant resticulas cum radices,
quorum odor suauitatis super omnia aromata, nihil licentes;
quia anathema habebant et dies festos suos celebrabant. Populus
autem, qui per ipsum maiorem heremum ingrediebatur,
numerus duodecim milia sexcenti.
Qui perambulantes per heremum octaua decima die uenimus
ad locum, ubi Moyses de petra eduxit aquas. Exinde alia die
uenimus ad montem dei Choreb, et inde mouentes, ut ascenderemus
Sina, et ecce multitudo monachorum et heremitarum
innumerabilis cum crucis psallentes obuiauerunt nobis, qui
prostrati in terra adorauerunt nos, simili modo et nos facientes
flentes. Et introduxerunt nos in uallem inter Choreb et
Sina, ad cuius pede montis est fons ille, ubi Moyses uidit
signum rubi ardentis, in quo et oues adaquabat. Qui fons
G dies 2. m. moltos superscr. G dies uel sez GR
dies V uel VI scripsi gamelli G 2 aqua G aquas R aquam Br
sextario mane et sextario aero G 3 homines G amariscente GR
utres GBr utris R 4 arena G harenam R haerena Br 5 saracino.
rum G 6 lamentationem G 8 et dabant om. BBr 9 acciebant R
panem G aducebant R radicibus R redices Br 10 et nihil G
laetantes B 11 festus GR suos om. G celebrantur G 13 XII
milia DC G 14 perambulantibus G octaba G 15 de petra
moyses R et exinde G alia die om., sed 1. m. superscr. G 16 uenimus
alia die R choreph G orep B choreb Br 17 monachorum
heremitarum omisso et RBr 18 cruce B cruces Br 20 flentes om. R
lacrimauimus Br ualle G inter om. B coreph G orep R
choreb Br 21 pedis G pedem R pede Br illa G moises G
22 ardentes corr. 1, m. G adaquauit G quae fons inclausa G
muris munitis, in quo sunt tres abbates, scientes linguas,
hoc est, latinas et graecas, syriacas et aegyptiacas et
bessas, uel multi interpretes singularum linguarum. In quo
sunt condita monachorum. Et ascendimus in monte continuo
milia tria, et uenimus ad locum ad speluncam, ubi absconditus
fuit Helias, quando fugit ante Iezabel. Ante ipsa spelunca
surgit fons, qui inrigat montem. Inde ascendimus
milia continuo tria in summum cacumen montis, in quo
est oratorium modicum, plus minus pedes sex in latitudine et
in longitudine. In quo nullus praesumit manere, sed orto
iam die ascendent monachi et faciunt opus dei. In quo loco
omnes pro deuotione barbas et capillos suos tondent et iactant,
ubi etiam et ego tetigi barbas.
Mons Sina petrosus, raro terram habet. In quo per circuitum
cellulae multae seruorum dei et in Choreb similiter et dicunt
esse Choreb terram mundam. Et in ipso monte in parte
montis habent idolum suum positum Saraceni marmoreum,
candidum tam quam nix. In quo etiam permanet sacerdos ipsorum
indutus dalmatica et pallium lineum. Quando etiam
uenit tempus festiuitatis ipsorum recurrente luna, antequam
G om. Br 2 moros corr. 1. fJI. G
3 syphus G siriacas R syram Br egiptias G aegyptiacam Br
et ante bessas om. GR 4 bersua G interpretum B singulorum
G 5 ascendi R montem R 6 uenientes R ad
locum speluncae G ad speluncam Br abl I/sconditus rasura duarum
litterarum interporita G R 7 fcelyas
Inter Sina et Choreb est uallis, in qua certis temporibus
descendit ros de caelo, quem manna appellant et coagulatur
et fit tamquam granum masticis et collegitur et doleos exinde
plenos habent in monasterio, ipsorum et benedictionem dant
ampullas modicas. Nam et nobis inde dederunt sextaria quinque.
Ex quo etiam pro condito bibent et nobis dederunt et
bibimus. Nam et in ipsis montibus leo et pardus et onagri
et durgones, qui et capreae, et burdones, qui in montibus
molent, et insimul pascuntur nullusque eorum a leone laeditur
propter uastitatem heremi. Et quia iam se complebant dies
festi Saracenorum, praeco exiuit: ut, quia non subsisteret per
heremo reuerti, per quo ingressi sumus, alii per Aegyptum,
alii per Arabiam reuerterentur in sanctam ciuitatem.
De monte Sina in Arabia in ciuitatem, quae uocatur Abila,
sunt mansiones octo. In Abila autem descendit nauis de India
cum diuersis aromatibus. Nobis autem uisum est per Aegyptum
reuerti et uenientes in Fara ciuitatem, ubi pugnauit Moyses
1 color R 2 mannoris B 3 fiet nigra R formegra corr. 1, m. G
picem G pice R pix Br conpleto R 4 festiuitatis om. G uertitur
G reuertetur R pristinam G pristino Br omnino oiil G
6 syna R coreph G orep R 7 discendit G coagolatur G coacu-
▼
lator B 8 mastici R doleas exinde plenas G 12 bibemus GR,
eorr. 2. m. R bardus
Exinde uenimus in Sochot et exinde descendimus in Magdalum,
etiam et ad locum ad LXXII palmas et XII fontes,
ubi applicuimus duos dies delectati post tanto labore et uastitate
heremi. In quo loco est castellum modicum, qui uocatur
Surandala; nihil habet intus praeter ecclesiam cum presbytero
suo et duo xenodochia propter transeuntes. In quo loco
arborem piperis uidi et ex ipso collegi. Exinde uenimus ad
locum, ubi filii Israhel transeuntes mare castra metati sunt.
Et illic similiter castellum modicum, infra se xenodochium.
Et inde uenimus ad locum ad ripam, ubi transierunt filii
Israhel. Ubi exierunt de mare, est oratorium Heliae, et transcendentes
in locum, ubi intrauerunt in mare, ibi est oratorium
Moysi. Ibi est et ciuitas modica, quae appellatur Clisma, ubi
etiam et de India naues ueniunt. Quo maris loco, ubi transierunt,
culfus exit de pelago maiore et extendit intus in
multis milibus, qui accessa recessa habet. Recedente mare
omnis praefiguratio, arma Pharaonis uel uestigia rotarum curruum
parent; sed et omnia arma in marmore conuersa. Illic
accepimus nuces plenas uirides, quae de India ueniunt, quas
de paradiso credunt homines esse. Cuius gratia talis est:
quanticumque gustauerint, satiantur.
om. G sochod B in agmacdalo G
in amagdalum R 2 etiam in R Hie ordo turbatus esse uidetur;
scribendum esse existimo: Exinde uenimus ad locum ad LXXII palmas
Intus autem in pelago ipso ad milia XI est insula modica,
petra uiua, in qua pendent digiti molles ut carnei in modum
dactalorum, qui fundent unguentum, quod oleum petrinum
appellant, qui pro grande benedictione tollitur. Yas, quo portatur,
si impletus fuerit et uolueris reiterare ad tollendum,
iam non eum recipit nec tenet. In quo loco quanticumque
aegroti, maxime daemoniaci, pertingere potuerunt, omnes saluantur.
Quem tollentes pro benedictione non eum permittunt
integrum exire per Clisma, sed commiscitur cum oleo. Nam
si non adulteraretur, credo, quia ipsam uirtutem semper operaretur,
nam liquor ipsius unguenti tenet continuo per milia
duo. Odor quidem sulphureus. Qualisuis enim tempestas sit
maris, tamquam in stagnum infra liquore illo sic stat. Infra
ciuitatem ipsam Clisma intus in basilica uidimus locellos
ligneos sanctorum patrum heremitarum ultra decem et octo.
Exinde uenimus per heremum ad speluncam Pauli, hoc est
syriace cuba, qui fons usque hactenus rigat. Exinde iterum
per heremum uenimus ad catarractas Nili. Ubi ascendit aqua
ad signum, munitio manu facta hominis, hoc est gradus XII.
In proximo catarractarum ex utraque parte Nili sunt duae
R om. Br insola G 2 quinque iligiti R om. Br
•
moles R mollis qualia sicat carne G modum] loco R 3 unguntum corr.
1. m. B petrineura
In Memphi fuit templum, quod est modo ecclesia, cuius
una regia se clausit ante Dominum nostrum, quando cum beata
Maria illic fuit, et usque hactenus non potest aperiri. Ibi
enim uidimus pallium lineum, in quo est effigies Saluatoris,
quem dicunt tempore illo tersisset faciem suam in eo et
remansisset imago ipsius ibi, quae singulis temporibus adoratur.
Quem adorauimus et nos, sed propter splendorem non potueramus
intendere, quia, quantum intendebas, inmutabatur in
oculis tuis.
Descendentes per Aegyptum uenimus in ciuitatem Athlefi et
perambulauimus usque ad sanctum Mennatem, qui multas
uirtutes ibi operatur. Inde ascendentes in nauicula per stagnum
uenimus Alexandriam. In ipso stagno uidimus multitudinem
corcodrillorum. Alexandria ciuitas splendida, populus leuissimus,
sed amatores peregrinorum; haereses multae. Ibi enim
requiescit sanctus Athanasius, sanctus Faustus, sanctus Epimachius,
sanctus Antoninus, sanctus Marcus uel alia multa
corpora sanctorum.
R fabricassent—8 memphi om. R unum G 2 babillooa
G campus G taneos littera h 2. m, superscripta G 3 nemphis
ciuitate G antinuo G antino B ex quibus G 4 israhel om. R
XV G orrea R 6 nemphi G nimphi B nymphi Br que G
basilica R 7 unam regiam reclnsit G 8 actenus GR aperire G
9 palleum G officius G 10 tersisse R 11 remansisse imiginem
n
(sic) R quem G qui R sigulis corr. 1. m. R 12 quem
om. G et nos om. R sed nos adorauimus Br putueramus
GR 15 descendentibus R ciuitate G athlefi nenimns ad
sanctum mennatem R 16 mennate G 18 alexandria G in ipsum
tu
stagnum G multidinem corr. 1. m. G 19 corquhodrillorum G
ciuitaB est G populam leuissimum GR 20 heresis G 21 epimidina
G epimaclius R 22 marens R
Iterum uenientes in Hierusolima, ubi etiam aegrotus remansi
per multum tempus. Euidenter oculata fide uidi beatam Euphemiam
per uisionem et beatum Antonium; quomodo uenerunt.
sanauerunt me. Egressus de Hierusolima descendi in Ioppe.
Ibi iacet sancta Tabitha quae et Dorcas dicitur. Deinde ueni
Caesarea Philippi, quae turris Stratonis, quae et Caesarea
Palaestinis uocatur. In qua requiescit sanctus Pamphilus,
sanctus Procopius, sanctus Cornelius, ex cuius lectu benedictionem
tulimus. Inde per Galilaeam ascendimus et uenimus
Damascum. Ibi est monasterium ad miliario secundo, ubi sanctus
Paulus est conuersus, uicus qui uocatur rectus, in quo multae
fiunt uirtutes. Deinde uenimus Heliopoli, et exinde uenimus
Emiza, ubi est caput sancti Iohannis baptistae, qui est missus
in doleo uitreo, quem etiam infra doleum oculis nostris uidimus
et adorauimus. Exinde transeuntes per ciuitates, hoc est Larissa
Aristosa et Epifania, uenimus in ciuitatem splendidissimam Apamiam,
in qua est omnis nobilitas Syrorum.
Exeuntes de Apamia uenimus Antiochia maiore, in qua
requiescit sanctus Babyllas et tres paruuli, sancta Iustina et
sanctus Iulianus et fratres Machabei, hoc est nouem sepulchra,
et super uniuscuiusque sepulchrum pendent tormenta ipsorum.
omisao in R hierusolima Br permansi G 2 tempore G
culatn fidci G oculata fide B beata eufemia G 3 per aisione G
beato antonino corr. in antonio G uenerant R 4 et sanaaernnt M
hierosolima B ioppen R 5 ubi G thabita G R quae dorcaa
omiaso dicitur R torcas G 6 caesaream R cesarea philipi G torris G
7 palestinae R 8 lectum G 9 extulimus B et per galilea G
item per galileam B inde Br 10 dasmasco G monasterius G et monasterium
R miliarium secundum B 11 uicusqae R in quo loco G
12 elyopoli G aeliopoli R 13 emaza R capud G sancti om. G
14 quem-doleum om. G 15 hoc est om. G arissa R 16 epythamie
G epifama B uenimus-apamiam om. G ciuitatem splendidissimam
apamiam R 17 omnis om G 18 Deinde uenimus in antiochia
G anthiam maiorem B 19 babillas GR byllas Br paruoli G
et ante sanctus om. G 20 et fratres et machabei B est om. G
21 menta G eorum R illorum Br
Deinde uenimus in Carran, ubi natus est Abraham, et descendentes
nos inde uenimus in ciuitate Barbarisso, ubi requiescit
sanctus Bacchus, frater sancti Sergii. Deinde uenimus in
ciuitate Suras, per qua ciuitate media descendit fluuius Eufrata,
qui in ipso loco per ponte transitur. In ipsa passi sunt sanctus
Sergius et sanctus Bacchus, et ad duodecim milia intus
in heremo inter Saracenos requiescit sanctus Sergius in ciuitate
Tetrapyrgio.
G mesopomia G calcedona G chalceds B 2 exinde
R inde Br carram G habrabam G discendentes G 8 nos
inde om. B ciuitatem B ibi B 4 baccus B exinde B inde Br
5 Suras] foras B quam ciuitatem mediam B discendit G enfraten R
6 pontem R sunt passi R 7 baccos B et decem et octo B
8 in heremum G in heremo post saracenoa collocauit B saracinos G
9 titra pergirum GB Explicit G Explicit deo adiuuante amen R