The following text is encoded in accordance with EpiDoc standards and with the CTS/CITE Architecture.
Deo obsequimur, dum eius conuenientia monitis imperamus:
nam quod petitioni uestrae studio caritatis adquiescimus,
mystica sunt praecepta. multis etenim supplicationibus exegistis,
ut pagina uobis concinnationis didascalicae fingeretur.
uolens me in multorum iura summisi, quia, uidero quid in
uerbis adhibeatur examinis, sufficit si me in uoto praedicetis.
ego tamen in foribus scriptionis quod uiuificat non tacebo.
deum tota mentis intentione mundis tenete uisceribus et circa
uos precum frequentatione mulcete, nullis ab eo animarum
B, inbecellitatis L\' sequi om. T 2 nideretur
LPTVb praeciosae B 3 affectuosam T pudititiam B
non] B (i. e. require ?) L add. s.l. et in mg. 4 obatinate] obscena te
B, ob scęua te coni. Schottus diliget B 5 destricti BLPY
6 ora B 9 adesto] adsto utroque loco B 10 Becutora B
11 pat et f. et s. sc(sic) T\' inscr. Sirm.
14 inperamus B, impetimus TV, Iptimur P, impartimur b
15 tipetiom B 16 lmisitica LTV, misteca B lexigistes B
18 submisi Pb, sũmi L uidebo LPTYb in T s. l. m. 2
19 exhibeatur Pb sufficet B nota B praediceres B
quos facit naturale collegium, et ne quod uobis factum
dolori esset uos fecisse gaudeatis. huius boni fructus est quicquid
optatur. me tamen diu tenuerunt anxium deliberationis
incerta, utrum ad nos per carmen an epistulari lege uerba
promulgarem. elegi affectionem circa uos meam utroque dicendi
calle patefacere, quia. et praecipientem decet fortis elocutio
et pressis admonitione mentibus mollioris stili cura subuenitur.
ergo benigni exacta suscipite.
LAVS VERSVVM. Quamuis sit tenerum madore mellis
Quodcumque strepuit parens Camena,
Et fictum lepido nitore carmen
Captiuet docilis momenta cordis,
Nec semper deceat poema uirtus,
Quod lex praecipiens tenere fluxum
Resoluat studio iubente fortes:
At nos Pieriae modum loquelae
In tantum sequimur monente cura,
Quantum dat genius uigorque ueri.
Christi militis insitum rigorem
Elumbem patimur cauere ductum.
Ergo dictorum aliquotiens amoena fugientes, materiam solidam
suo ore celebremus, ne sentiat uirilitas operis eneruati
damna sermonis. non refugit professionem meam monitoris.
officium, quia decet praecedentes emendatio, et sicut post
tergum relictis par est facem de innocentia proferri, ita ratio
flagitat, ut etiam uerbis iter quod sequantur ostendas, cum
BL V 2 naturales B\' colligium B 3 esset
om. T quicquid] q T 6 meam circa uos LTV 7 dicit
B 8 praessis admunitione B stilli B 9- benigne LTV
10 laus—l. 22 ductum om. T uersum L 12 quoscumque L,
quodcum quid B stepuit L 14 captiuat Pb momenta)
talenta coni. Schottus 17 res soluat B inuente B 18 loquele
B 20 genuus L. genior B 21 cristi B 18 fugiatis
L1, fugiens T 26 decit B praecidentes B 27 par eatj
parem T faciem T
te, et non reticeat saecularis adsertor:
Qui praeceptorem sancti uoluere parenti\'s
Esse loco.
iure enim in affectionis supercilio conlocatur quem benignitas
corrigendi promptius adserit quam ipsa natura generis. genuisse
etenim libidinis testimonium, erudisse pietatis. ergo ad
disciplinarum. arcem. properantes matrem bonorum operum
amate Verecundiam, quae ita ei nariarum species uirtutum
fecunda et uirgo parturit, ut inpudentia. procax et corrupta
uitiorum. haec uos hac uoce, ut ad eam tendatis, hortetur:
VERECVNDIA. Tinguite candentes roseo de murice uultus
Atque fidem morum pandite de facie.
In niueo spargens maculas sis pulcrior ore,
Cum sudans tenerum roscida colla feras.
Nil tibi plus lingua tribuas quam schemate frontis.
Quicquid amare libet, hinc tibi concilia.
Nefas est huic tam sacro manus negare consilio, quando
et ipsa, quae loquitur, quaestuosi decoris dote redimita nobilitatis
uel amplificat bona uel suggerit. pudori ergo cognatam
semper sociate Pudicitiam, quae aetatis praeiudicium cana
moderatione temperans, annis feruore tumentibus peregrinae
frigus dispensationis* admisceat et edomita erroris adpetentia
carnem sapore sanctae conuersationis inliciens, recti diligentiam
studiosam in uobis uideri faciat non coactam. haec tamen
uentris castigatione procuretur nec inimica eius ferculorum
B genuisse om. B 7 etenim
et B 8 prosperantes B 11 ad eam] audeam B tendates
B hortentnr T 12 uerecundia — l.18 concilia om. T
13 tingite Pb 15 pargenB L pucrior B, pulchrior LTV
16 Venerum fort. ruscida B 17 ligno b schemate Sirm.,
itemmate LPVb, stimmate B fontis B 20 questuosi LTV
22 sociate BPb societate LTV 28 ann\' T peregrinis B
25 sancte B
quaesita dispendio etiam bonorum damna meritorum et uno
calle morum ueniunt detrimenta uel censuum. haec si ad
uos gressum protenderit, his eam tonare oportet eloquiis:
CASTITAS. Nil moror adflictos constanter prodere uultus,
Dum mihi praeniteant casti monumenta decoris.
Pinguia nam tenuem suffocant corpora sensum,
Et male farta suas conculcant uiscera mentes.
At mihi crux cuspis, crux scutum cruxque thoraca:
Hac tegar, hac feriam, hac pacis foedera firmem.
Haec mihi dux belli est, quo uictrix lubrica calcans,
Dira cupidinei detester mella ueneni.
Ad me currentes puerum seponite factis
Deque meo, iuuenes, canam praesumite uitam.
Hanc admittentes Fidei ornate consortio, quia, sicut in emendatis
moribus principem locum obtinet, ita suis spoliata
dotibus non tenetur, nec fas est quasi singulare occupari quod
constat ex pluribus. nobilia serta nisi multiplicibus pratorum
non conponuntur spoliis: ex uariis gemmis una diadematis
solet constare formatio: semper admirabilis electri corpus
numerosa metallorum membra pepererunt. proinde, quia nihil
est quod fidem possit anteire, foueatur et ita in diligentiae
messe coalescat, ne lacteus alimenti diuitis culmus inportuna
demessus falce moriatur. ergo recedat ab instituto uestro
clauda pollicitatio et per usum in naturam transeat res sequenda.
haec tamen his uos conuenire putetur affatibus:
1 populosis|is B exgit V, eriget B comessatio LT, comesatio
PY 2 dampna PLTV 5 castitas —l.15 uitam om. T 6 adflictus
B 8 tenuam B 9 facta Pb concludant L 10 ad
B toraca BLPV, corona b (propter thSraca sine causa) 11 feriar
coni. Schottua 13 detestor Lb 17 obtinent LPTYb, optinent
B, em. Sirm. 18 tenentur T occupare V 22 menbra T
28 diligente L 24 coaliscat B, calescat T elimentis B culminis
T1 25 oriatur B inBtito Tl 26 P ex post L corr.
27 hac T
FIDES. Qui cupit caelo sociare terram,
Linquere et luxae uitium parentis,
Me petat, certum decus et coronam
Muneris alti.
Ille nec dirum metuit tribunal,
Nec per urbanos uolitat potentes,
Conscius recti tenet inter undas.
Stagna salutis.
Barbarum quamuis tumeat Gelonus,
Parthica et latret Morinus figura,
Omne, quod mundi rabies susurrat,
Despicit arcet.
Intrat excelsi penetrale regis,
Ditium tutus manet in ruinis,
Ille nec legem patitur sepulcri
Nec mala uitae.
De praefatis uirtutibus facessat studiorum liberalium deesse
diligentiam, per quam diuinarum bona rerum quasi pretiosi
monilis luce sublimentur, quia non multum a foeditate seiungitur
inperfecta formositas et qui non sufficienter magnorum
tetendit ad culmina miserorum infima uix reliquit. istae tamen
prae foribus quasi nutricem ceterarum anteponunt Grammaticam,
quae adulescentium mentes sapore artificis et planae
locutionis inliciat et ad Tullianum calorem scintillis praefigurati
uaporis adducat. fabricatum Martius campus militem
B; fides—l. 17 nitae om. T 9 oupet B 3 et luxe L,
fluxae b 7 orbanos B 8 undans L 9 stana B 10 timeat
1 Bimulachrum TV mentiae L 2 retorquid B a] ad
T butinarum L 4 grandiscet B 5 toleranti///a B
6 rethorum BLV 8 mago B 9, hac] ac B 10 pene L
TV 11 pedagogus
Mauors eloquentiae et quasi loricam hamis, ita conponit
uariis et conexis causarum munimenta particulis. nam nodosis
orationis artubus in solidam et simplicem formam coactis
unam sermonum pingit effigiem, in qua ita quadratis sociantur
diuersa mensuris, ut nec diuisio deroget coniunctioni nec
uiritim adgreganda ualeat, cum opus est, segregare, partitio.
uos praemisso laudis sapore mascula dictio et humani sermonis
Latiare supercilium sic adhortatur: "post apicem diuinitatis
ego illa sum quae uel commuto si sunt facta uel facio:
quantisuis actionum tenebris inuoluto lux sufficit, quam loquendo
contulero. ego sum per quam expectant homines reatum
de turbida et innocentiam de serena: per me fusca splendet
conscientia, per me luce sua radians aduenticia nocte tegitur,
uel si sit ignara tenebrarum: est quod nec confidit puritas
nec culpa suspirat. ad meum conpendium ubicumque est Romanus
inuigilat: fasces diuitias honores si non ornamus, abiecta
sunt: nos regna regimus et imperantes salubria iubemus.
quid quod declamationum nostrarum oblectatio uincit uniuersa
quae sapiunt et opinionem quam conciliamus aeterna est?
ante scipiones et trabeas est pomposa recitatio: de uirorum
fortium factis quod uolumus creditur: actum nemo aestimat
quod silemus: nobilia germina ex nobis fusa orbem totum
sole clarae perfectionis inradiant. poetica, iuris peritia, dialectica,
arithmetica, cum me utantur quasi genetrice, me
tamen adserente sunt pretio. audite tamen et carmen, alieni
quod nobis suggerit ludus officii".
Tb, hac BLPY retoricia libri 2 mauors ex maiores
T m. 2 luricam BLV 8 connexis T 5 pingtt B
7 uirium PTb se negare B participio P 9 adoratnr
B 10 uel B 8. I. cdmutio L, committo (itt ex ut corr.)
B sint Pb fatio B 11 sufficet B 13 serena (a in
ras.) B splendet scripti, splendore T, splendorem BLVb
15 eat] per me est fort. confidet B 17 ornaueris LTVb
18 regemus B inperantis B 19 nincet B, uincit L 21 traneas
B pomposa] preciosa L 24 clare PT perida B.
26 aretmetica B, arimethica T met B 26 adserent////ae B
sunt T s. l. m. 2 praetio B,
RHETORICA. Sit noster tantum, non stringunt crimina quemquam.
Nos uitae maculas tergimus artis ope.
Si niueo constet merito quis teste senatu,
Cogimus hunc omnes dicere nocte satum.
Et reus et sanctus de nostro nascitur ore:
Dum loquimur, captum ducitur arbitrium.
Lana Tarentinae laus urbis, gemma, potestas
Quid sunt ad nostrum iuncta supercilium?
Qui nostris seruit studiis, mox imperat orbi.
Nil dubium metuens ars mihi regna dedit.
Haec ergo, dulcissimi, et adsequi contendite et adepta
custodite. sed replicetis, quibus ad ista magistris, quibus
utamur institutoribus, quorum erigamur exemplis, cum Faustum
et Auienum, saeculi nostri beatitudinem et Latiaris
flumen eloquii, aulicis districtos teneat sors secunda consiliis?
quos dum manet cura, a generalitate nescitur, quorum temptare
praeconia idem est ac si lucem solis et potentiam uelis
diuinitatis adserere. sed istis in bono publico desudantibus
patricii Festus et Symmachus, omnium disciplinarum materia
et constantis forma sapientiae, ab urbe sacratissima non recedunt.
in ipsis est nobilis curiae principatus, quos uidisse erudiri
est. non apud eos sermo de ludicris nec pantomimorum
uix ignoscenda commemoratio. illi auram popularem per
pudoris detrimenta non capiunt: contenti rectis magis placere
quam plurimis, sortiuntur de innocenti actione testimonium.
istorum quamuis in omnibus iussa sequenda sint, est tamen
BL; rhetorica-l 11 dedit om. T 2 sic Psb
crimina] carmina Sirm. 5 noctis atum B 10 seruet B
11 dnbium] debuit L 18 maiestriB B 16 districtos scripsi,
districtum libri nisi quod diatrictum L (B adscr. etiam in mg.) exh.
sors Pb, foro LTV, fros B fecunda potius quam secunda T
17 cur B 18 ueliis B 19 pullico B 21 et constantes curiae
om. B1 add, corr. in mg. constantia scrypsi, constantes
Ubri 22 et principatus B 24 aurem T1, auream L
96 sorciuntur B 27 iuatorum L
etiam Probinus patricius, placidi germinis examinata claritudo,
quem eruditorum familiae mores ad unguem ducti contulerunt,
qui et de patris et de soceri hausit fonte, quod mundus est.
est patricius Cethegus, eius filius, uir consularis, qui canam
prudentiam minor transgrediens sine aetatis praeiudicio habet
et prouectorum saporem et mella pueritiae. eat Boetius patricius,
in quo uix discendi annos respicis et intellegis peritiam
sufficere iam docendi, de quo emendatorum iudicauit electio.
est Agapitus patricius, et honestate dines et scientia. est
Probus V. I., quem si sequamini, illum Faustum et Auienum,
quos praesentes, praesentes, etiam cum desunt, habebitis.
ceteros claros uiros, quos tantum ad me opinio detulit, silentio
relinquo:, per hos, si uobis iam cordi est maturitas, aut per
eos, quos sum praefatus, agnoscite: manifestis enim patet indiciis
amicus bonorum nec in altero mores quisquam hominum,
nisi quos in se formauit, amplectitur. iam si matronarum
delectat aditio, habetis domnam Barbaram, Romani flos genii
quae testimonio uultus patefaciat lucem sanguinis et saporis,
in qua inuenietis et uerecundam securitatem et de bono
actionis confidentem uerecundiam, sermonem naturali et artifici
simplicitate conditum, ut nec lepos deuenustet alloquii
nec duris splendor feminarum rigescat affatibus, in qua sic
in naturam transiit honestatis diligentia, ut si uel mentiri
uelit, non possit horrore. sonat pudicam lingua dulcedinem
nec mentis nubilum tecto sereni sermonis operitur: hoc hoc
pectoris quod loquelae. det ueniam feminarum diadema praesumenti,
quod eius inuideo quieti: uelim illam omnibus Italiae
2 propinas B 5 cytegus B cam B 7 periM B
boetias B patrioius B s. I. 8 descendi T annos B 8. I.
periciam B 12 praedixigtee B anenetia B • 14 hos scripsi,
uos BL (u in ras.) TYb 15 agnnseit Lt patit Ll 16 quisqua
L 17 informaait (se om.) B 18 fios] a add. T 8. 1. m. 2
19 qui T; quae R. f. genii fort. 20 inaenietes B boM L
22 neo L lepus B 24 transiet B mentiri/// L 25 uellit
B horrore scripsi, errorem libri 26 nobilum B 27 loquele
B 28 uellim B
monitis formarentur exemplis. est illic etiam Stephania,
splendidissimum catholicae lumen ecclesiae, cuius natales ita
maiore luce fuscantur, si mores intellegas, ac si facem mundi
oculus sol obumbret : si ingenitae conuersationis radios seponas,
plus eius sanguine nil lucebit. istorum, quoscumque praefatus
sum, caelestis uos dispensatio iungat obsequiis. ecce habetis
gratiae meae obsidem paginam, quam uelut paedagogam
sectamini. det autem uobis deus quod decet et uelle semper
et facere. ergo si pomposa oratione non ualui, oratione uos
memor professionis adiuui
1 patribus B imitatione T rion B 2 formentar fort.
illi* L stephani∗∗a L, stefania B 3 splendedissimumB
chatholicę L 5 oculus T1b, oculos BLPW obnmbert B; pott
obumbret ras. 9 fere litt. L 6 iustorum L 7 celertis B
habetes B 8 pedagogam BLTY, pedagogum b 10 pompoaa
peroratione fort.; pre alt oratione (i. f. precibus) hortatione coni.
Schottus 11 andini T 12 per-l. 22 monstrat om. T
14 dexteram LPV undans L 15 faoet B 16 praeoanti B