Quisquis ades mediique subis in limina templi, Siste parum insontemque tuo pro crimine passum Respice me, me conde animo, me pectore serua. Ille ego qui casus hominum miseratus acerbos, Huc ueni pacis promissae interpres et ampla Communis culpae uenia: hic clarissima ab alto Reddita lux terris, hic alma salutis imago, Hic tibi sum requies, uia recta, redemptio uera, Vexillumque dei signum et memorabile fati. Te propter uitamque tuam sum uirginis aluum Ingressus, sum factus homo atque horrentia passus Funera, nec requiem terrarum in finibus usquam X: editio s. 1. et a. .Ald.: Poetae christiani ueteres, uol. II, Venet. ap. Aldum 1502. PlP2: editiones Ascensii Parisinae aa. 1505. 1509. BlB2B3: editiones Basileenses aa. 1509. 1518. 1515. V: editio Vindobonensis a. 1511. L: editio Lipsiensis a. 1511. Egn.: Egnatius in Lactantii editione Aldina a. 1515. LOCI AVCTORVM SIMILESVE 1] Venant. Fortunat. carm. I 2, 1; X 5, 1. 1 8. J Philomusus, Epitaph. Christi 1 s. (cf. Prolegom.) 4] Philomusus 27 s. — qui ... acerbosJ Prudent. Psychom. 1. 9 uexillumj Prudent. Apoth. 448; Paulin. Petricord. Vito Mart. II 238. 248. IV 599. V 154. Lactantij Firmiani carmina de Passione Domini X; Lactantii firmiani carmina de passione domini Ald.; Lactatii Firmiani de passiSe domini carmē heroictt V; LACTANTII FIRMIANI CARMEN He passione Domini Egn.; L. Celii Lactatii Firmiani pia Nenia vbis crucifixi P1; L.Celij (Coelij L) Lactantij Firmiani pia Nenia uerbis Christi domini crucifiii beneficia sua in nos commemorantis P2, eadem inscriptio in Bl (quae tamen Lanctantij habet) B2B*L, nisi quod beneficia post commemorantis ponunt; de inscriptionibus carminis quales sunt in titulis editionum X Ald. V Pl cf. ProlegoPn. 2 parum) gradum coni. Verg. Aen. VI 465 Heumannus. Poecile III 228, sed cf. locum Philomusi (in Prolegom.) 3 pectore] X, in pectore Ald. et cett. 6 culpa P1 7 rerris (sic) Ald. 9 fari Egn., probat Barthius, Âdvers. p. 1466, qui etiam Phari conicit Inueni, sed ubique minas et ubique labores. Horrida prima mihi in terris magalia Iudae Hospitia in partu sociaeque fuere parenti: Hic mihi fusa dedit bruta inter inertia primum Arida in angustis praesepibus herba cubile. In Phariis primos uixi regionibus annos Herodis regno profugus reliquosque reuersus Iudaeam, semper ieiunia, semper et ipsam Pauperiem extremam et rerum inferiora secutus, Semper agens monitis humana salubribus almae Ingenia ad studium probitatis, aperta salubri Plurima doctrinae iniungens miracula. quare Impia Hierusalem, rabidis exercita curis Inuidiae saeuisque odiis et caeca furore Insonti est poenis letalibus ausa cruentam In cruce terribili mortem mihi quaerere. quae si Latius ipse uelim distinguere sique per omnes Ire iuuet gemitus mecum et sentire dolores, Collige consilia insidiasue meique nefandum Sanguinis innocui pretium et simulata clientis. Oscula et insultus et saeuae iurgia turbae. Verbera praeterea et promptas ad crimina linguas Fige animo et testes et caeci infanda Pilati Iudicia ingentemque humeros et fessa prementem - Terga crucem atque graues horrenda ad funera gressus. Nunc me, nunc uero desertum extrema secutum Supplicia et dulci procul a genetrice leuatum- LOCI AVCTORVM SIMILESVE 25 Impia Hierusalexn] Elegia in Hierusalem (cf. Prolegom.) 9. 13. 17. 21. 47. 53. 55. 61. 62. — exercita curis] Verg. Aen. V 779. 26 et caeca furore] Verg. Aen. n 244; Philomusns 33. 13 et add. Ascensius (P2P2B1B2B3L), sed Egn., om. X Ald. V 17 augustis V 21 sequutus Ald. V 22 agens] Ascensius (P2B1B2B3L), egens X Ald. Ascensius (Pl) V Egn. 24 doctrinae iniungens] X Ald. V Egn.. doctrina iniungens Ascensius (Pi), doctrinae iungens Ascensius (P2BlB2B3L) 25 rabulis V 27 letabilibus P3, loetabilibus BlL 29 nelis Fabricius distinguete (sic) Ald. sicque B3 31 insidiasue] X Ald. V Egn., insidisue (sic) Pl, insidijsue P2BlB2B3L, insidiasque Fabricius 34 et promptas] & promptas & Ald. (alt. & fort. ex 36) lingua Ald. exempl. Monacense, s casu non est expressum, est in exemplari Gottingensi 35 FigeJ X Ald. V Egn., Finge Ascensius (PlP2BlB2B3L), fort. recte 36 et om. Ald. primentem V 37 gres Ald. exempl. Monaetme, sus casu non est expressum, est in exemplari Gottingensi 38 an uere ? sequutum X Ald., sequuntQ (sic) V 39 leuatam V Vertice ad usque pedes me lustra: en aspice crines Sanguine concretos et sanguinolenta sub ipsis Colla comis spinisque caput crudelibus haustum, Undique diua pluens uiuum super ora cruorem. Compressos speculare oculos et luce carentes 45 Afflictasque genas, arentem suspice linguam Fello uenenatam et pallentes funere uultus. Cerne manus clauis fixas tractosque lacertos Atque ingens lateris uulnus, cerne inde fluorem Sanguineum fossosque pedes artusque cruentos. Flecte genu lignumque crucis uenerabile adora Flebilis, innocuo terramque cruore madentem Ore petens humili lacrimis suffunde subortis Et me nonnumquam deuoto in corde meosque Fer monitus. sectare meae uestigia uitae Ipsaque supplicia inspiciens mortemque seueram. Corporis innumeros memorans animique dolores. Disce aduersa pati et propriae inuigilare saluti. Haec monumenta tibi si quando in mente iuuabit Voluere, si qua fides animo tibi forte meorum, Debita si pietas et gratia digna laborum Surget, erunt uerae stimuli uirtutis eruntque Hostis in insidias clipei, quibus acer in omni Tutus eris uictorque feres certamine palmam. Haec monumenta tuos si labilis orbis amicos Auertent sensus fugiente decoris ab umbra Mundani, efficient ne spe captatus inani Mobilis occiduis fortunae fidere rebus Auseris aut uitae sperare fugacibus annis. LOCI AVCTORVM SIMILESVE 40 s. crinesa. concretos] Verg. Aen. II 277. 40. 42 s.] Cantalicius. Contemplat. (I) ad crucifixum 7\'s. (cf. Prolegom.) 44] ZavenzoniuB, De passione Christi 33 s. (cf. Prolegom.) — luce carentes] Philomusus 17. 50] Cantalicius, Excusat. ad uirg. Mariam in die passionis Christi 7 (cf. Prolegom.). — ligrfum... uenerabile] \'Orientius\' De trinit. 49. 59 si qua fides animo] Verg. Aen. DI 434. 66 spe .. inani] Verg. Aen. XI 49. 40 en] an Pa accipe V 45 suscipe L 46 funere1 X AIel. P1 V Egn., funera P2BlB7B3L 48 lateris] L et e coniect. ut uid. Fabricius, lateri cett. ante Fabricium 50 s. lignumque-Plebilis eicit Fabricius 52 perfunde Fabricius 53 numquam non Barthius. Aduers. p. 1467 57 inuigilate PJ 58 monimenta Egn. lubebit Biuinus 59 forte] Riuinus, ferre priores 64 monimenta Egn. amicus V 66 Nundani P2B1L captatas X, capratus Pa 67 sidere X 68 Ausis Betuleius fugacius V Sed te nimirum sic ista caduca uidentem Saecula et exutum patriae melioris amore Orbis opes rerumque usus et uota priorum Moribus extollent sacris uitaeque beatae Spe duras inter poenas te rore fouebunt Caelesti pactique boni dulcedine pascent, Purpuream donec post ultima fata relicto Corpore sublimes animam reuocabit ad auras Gratia magna dei. tunc omnem exuta laborem, Angelicos tunc laeta choros aciesque beatas Sanctorum inspiciens aeternae pacis amoena Perpetuo felix mecum regnabit in aula. LOCI AVCTORVM SIMILESVE 74 dulcedine pascent] Sedul. carm. pasch. I 150. 75 s. Purpuream... animam] Verg. Aen. IX 349. 78-80] Philomusus 49 s. 80 regnabit in aula] Verg. Georg. IV 90. 70 exutam V 71 uisus X 72 extollent] Barthius, extollens priores, expolient Heumannus p. 234 74 pratique Barthius conl. Ps. XXIII (XXII) 2 et Prudent. Cathem. VIII 41 77 dei] Biuinus, tibi priores (puncto post auras 76 posito) nunc B1B2B3L