Paschales quicumque dapes conuiua requiris, Dignatus nostris accubitare toris, Pone supercilium si te cognoscis amicum, Nec quaeras opus hic codicis artificis: Sed modicae contentus adi sollemnia mensae Plusque libens animo quam satiare cibo. 2 cf. Verg. Aen. I 83, Iuyenc. I 796 3 cf. Mart I 5, 2; Prod. Psych. 287 ROBEO PREFATIO OPERIS SACRI LIBRORVM NOVI ET VETERIS TESTA- MENTI T, INCIPIT PROLOGVS SEDVLII DE PASCHALI CARMINE C, INCIPIT PREFATIO LIBRI 1PMI F, INdPIT PRAEFATIO PASCHALIS CARMINIS GHK LB, incipit prologus Sednlii O, INCIPIT PREFACIO SEDVLII 8, INCIPIT EIVSDΕ̄ PREF̄̄ PASCALIS CARMINES T, Incipit prologus metricos Sednlii catholici poetae Y, praefatio paschalis carminis beati Sedulii poetae Beg. 2 1 pascalis T1, pascalee T2LSZ, passchales A quieomqe T dapes T1, dapis corr. m. 2 CVIVA C 2 dignatus] us in ras. Z* accnbitarere (re, in ras. m. 2) T, acabitare A, acabitare F, ACCUBITATE ex adc. Z toris TA FHLPZ, T∗oris (h eras.) K, thoria rell. 3 si me Burm. eom. cognoscis] g ex n A, cognoscas Rem. 4 ne TH. Rom. praeter Reg. 1, nec (c in ras.) F, ne. (c eras. G, ne* (c a m. 5) KZ cf. v. I 61 d Pros. queras T et m alii opas] u in ras. OZ, opes A, opes L o. hic qaeras L cadicis T arteficis T 5 modite T, modice CGKL adeM A, adi in ras. Z*, di in ras. 0 sallemnia T, solSnia F, solemnia GKLSZ, solem∗nia H, solempnia T mese T 6 plus qui T, -q;∗∗ C lebet T libenti animo nonn. editt. cum Parrhasio et schedis Poelm. animam T satiari A, saciare ex saturare C, saturare DF2GHKLPSΥZ, saturari F1OR ceuum T Aut si magnarum caperis dulcedine rerum Diuitiasque magis deliciosus amas, Nobilium nitidis doctorum uescere cenis, Quorum multiplices nec numerantur opes. Illic inuenies quidquid mare nutrit edendum, Quidquid terra creat, quidquid ad astra uolat. Cerea gemmatis flauescunt mella canistris Conlucentque suis aurea uasa fauis. At nos exiguum de paupere carpsimus horto, Rubra quod adpositum testa ministrat, holus. 11 cf. Ovid. Ars. am. I 91 1S cf. Ovid. Met. VIII 670 15 cf. Verg. Ecl. VII M 7 aut TA Reg. 1 b Pros., a.t (d? eras.) Z, et f, ut l, at rell. cf. Sate. G III 10-11 aut etiam si quis se cogit ut faciat, facit tamen ere non mente; Vahlen, Ueber ewei Elegien des Propertius p. 7 a] a. L R2 dulcidine TAZ1 8 diuiciasque KS diliciosos T, diliciosus A, dilitiosus KZ, delitiosus FGLP amas] a2 ex u A 9 nouiliam T doctorum] dominorum Vonckius coni. uistere T cenis TZ, cęnis uel caenis rell. 10 mnltepletis T nec] non b: cf. Ind. s. v., uel Cannegieter. coni. nome- B rantur T, adnumerantur Heinsius coni. 11 iuenies T quidquid T, quicquid reU. notrit T, mittit Heinsius coni. aedendun T 12 tere.. T, caerea C, cęrea GP, caetera Poelm. Faer. 13 gematis B flauiscnnt TL1Z1, flauescent cod. Ârwtz. mella T1, mala Arev. coni canistris] catinis Nebnss. coni cf. de Sedulii poet. vit. et script. p. 99 14 conlutentqui T, colhcantq; A. collucentq; CD, u tcollocantque b uassa A 15 ad T, ad F, t in ras. Z* capim\' L (corr. m. 2), carpimus Z1 ortum T, orto K 16 adpositum FGKLBZ Beda, am- Ib positan T, appossitum A, appositum rell. testa] est T olua T (ib t m. 2), olns T\'GS EXPCIOIT T, EXPLICIT PRAEFATIO HR, EXPLICIT PKEFATIO K, BXPLICIT PREPATIO Z, EXPLICIT PROLOGVS METRICVS Beg. 1

Cum sua gentiles studeant figmenta poetae Grandisonis pompare modis, tragicoque boatu Ridiculoue Geta seu qualibet arte canendi Saeua nefandarum renouent contagia rerum Et scelerum monumenta canant, rituque magistro Plurima Niliacis tradant mendacia biblis: 17 cf. Amm. Marc. XIX 12,10 18 cf. Auson. Idyll. XX 2 22 cf. Lncan. III 222 ROBEO INCEPET BATRVM OPVS ID EST EX TESTER TESTAMENTI LIBER PRIMVS ET EX NOTO QVATTVOR etc. T cf. Proleg., INCIPIT PRE- FATIO LIBKI SEDVLII C, IHCIPIT PASCHAUB CAXMINIS LIB PRΙΜ̄ DE SINGVL̃ VTRIVSQ; TESΤΑΜ̄ΤΙ MIRACVL F, CAELII SEDVLII IKCIPIT PA- 6CHALIS CARMINIS LIBER PBIJIVS DE SINGVLIS VTRIVSQVB TESTAMENTI MARACVLIS G, INCIPIT PASCHALIS CARMINIS LIBER PRIMVS DE SIN- GVLIS VTRIVSQ: TESTAMTI MIRACVLIS DHL, INCIPIT LIBER PRIMTS K, INCIPIT LIBEB PRIMVS SEDVLII P, INCIPIT LIBER PRIM∗∗∗ DB SIN- GTLIB VTRIVSQ∗∗ TESTAMENTI∗ MIRACVLIS R, INCIPIT SACEVM OPVS IDEM DE VETEKI TESTAMENTO Reg. 1, INCIPIT LIBER SEDVLII S, ADO- RATIO T, Incipit paschalis carminis utriusq: testamenti. incip liber cum primus sednlii 0 17 agentilis T1 corr. m. 2 18 grana dissonis d, grandi∗sonis (s eras.) KS tragiqoque (u a m. 2) T r r V ſtagesq A1 (l traico m. 2 in mg.), traicoq; S boato K 19 ridicoloaej ulo T1 redicu in mg. m. 2, rediculo Å, ridiculo F1GHKLZ gita T1 (e corr. m. 2), negeta Sang. 44 (a. VIII p. 182) t negitent A, negeta (ta corr. m. 2) F, uegaa (tn corr. m. 2) GH, negaa K, negita L, uegita Z (i in e corr. m. 2), gaae C Rom., gete T cf. auet. quaest. gramm. (ap. Hagen. Anecd. Helv. p. 186,26) et de Sedulii poet. wit. et script. p. 12 20 saena] eua T\' sae in mg. m. 2, saena ex saene F2, scaena Vonck. coni. nefandarum] da ex do IP renocent Lips. 21 monumenta T1 (monimenta corr. m. 2) L1Z1, munimenta A, monimenta rell. kanant T, canent A, cannnt F, canunt DO1RSΥ ritoque T1 corr. m. 2 22 nilacis Tl corr. m. 2 tradunt AR Beg. 1, tradunt F biblis] 1 bellis A2, beblia L Cur ego, Dauiticis adsuetus cantibus odas Cordarum resonare decem sanctoque uerenter Stare choro et placidis caelestia psallere uerbis, Clara salutiferi taceam miracula Christi? Cum possim manifesta loqui, Dominumque tonantem Sensibus et toto delectet corde fateri: Qui sensus et corda dedit, cui conuenit uni Facturam seruire suam, cui iure perenni Arcibus aetheriis una est cum patre potestas, Par splendor, communis apex, sociale cacumen, Aequus honor, uirtus eadem, sine tempore regnum, Semper principium, sceptrum iuge, gloria consors, Maiestas similis. haec est uia namque salutis, Haec firmos ad dona gradus paschalia ducit. 25 cf. Prnd. Perist. X 887 26 Anson. verso pasch. 1, Paulin. NoL XXIII 44 32 cf. Mar. Viet. praef. 20 r 4 23 eggo (corr. m. 2) A daui«icis G adsuetus TC1F1KLZ, a etus (d? eras.) A, assaus P, assuetus rell. odestydas (odas a 2) T, hodas AF 24 chordarum CPSST *resonar∗∗∗ (unt eras.) A decim Å, decem ex decim Q uererer Poelm. cum . editt. 25 Btwrchoret Tl corr. m. 2 celeatia ACRT, lestia L uerbis] s a m. 2 F 26 saJuteferi. (s eras.) T\' nrr. m. 2 taceant T1 corr. m. 2 27 possim ex possem T2, postm ex possum K dmque A thonantem T 28 toto] to T dilectet A, delectat F\' (taet corr. m. 2), delecter Parrh. Poelm. sd m. Fabr. Wopk. alii 29 Bensos Z corda ex corde F dit T1 de s. l. m. 2 30 seruare nonn. dett. iurae L p\'∗enni A. pehenni b 31 arci///bus (r in ras. m. 2) Z aethiriis T1 corr. m. 2, aaheriis ex aethereis H, aheriis KT, aetheris Reg. 1, aethereis ADGL2RS pate P 32 commonis A, comunis R apex soc in ras. T2 una est cu m. 1 cacume∗ (n eras.) G 33 aequs A, rqus 6 tempore ex tempora F* 34 sceptrum] a in ras. 2 liti. T2, acepunAS5maiвtas.A,maiestaa(iin,.as.)Knamque] que A, nanq; b 36 firma dona T1 corr. m. 2 grados Z pascalia AL1 (h m. 2 add.) Z, phascalia F ducit ex ducis T2 X. 2 Haec mihi carmen erit: mentes hac uertite cuncti. Hanc constanter opem laesis adhibete medullis, Quos letale malum, quos uanis dedita curis Attica Cecropii serpit doctrina ueneni, Sectantesque magis uitam spirantis odorem Legis Athenaei paedorem linquite pagi. Quid labyrintheo, Thesidae, erratis in antro. Caecaque Daedalei lustratis limina tecti? Labruscam placidis quid adhuc praeponitis uuis 37 cf. Iuvene. I 27, Verg. Aen. VIII 440, Ovid. Ib. 69 38 cf. Iuvenc. II 358 40 cf. Verg. Aen. VII 375, Iuvene. I 783 45 cf. Verg. Ecl. V 16 37 hoc mihi A mentis Tl corr. m. 2 38 lesis s. l. T2, In lessiB A, lesis KLPT adhibite T1 corr. m. 2 39 quos (in a m. 2) K, queis Canneg. coni. laethale T, loetale ADFGBS uanis 8. l. T1 40 Atica AC caecropeis T1 cicropii corr. m. 2, cicropei AKS, cycropei CH, cecropei F (e, corr.) GL\'RZ, cęcropei D serpit] cepit cod. Barthii Cell. Grun. Arntz., inserpit Canneg., carpit Wopk., carpsit Schwartz., sepit nonn. ed. uenemum (um fere eras.) T, uenini A 41 sectantesq;∗∗ C uitS C a m. 2) T spirantes A, spiratis (n a m. 2) F, spirantes (i a m. 2) LZ odorS (~ a m. 2) T, hodorem A 42 leges L, lege 8 (i, s a m. 2) Z athenei libri praeter A (aethenei) H (atheneis) T (athaenei) pedorem T1 corr. in pudorem m. 2, pudorem A, pe.dorem (n ? eras.) F, fetorem pedorem (fetorem a m. 2) G, pdorem H, fetorem K1 (f ex p, t ex d corr.), fętorem DlL* o (in ras.) TZ\', putrem (in ras. scr.) P, foetorg R, poetorem S, cf. Pros. et Ueber ein Glossenwerk zum Dichter Sedulius p. 47 43 Qoid] qui cod. Arntz. laberintheo TCL (e, in ras. 2), laborintheo ÅD, labirintheo F, labirinteo G (ia in e corr.) S, laberindeo P, labyrintheo ex labor. R, labrintheo T \'hQside (, am. 2) T, thesside AFG1H, \'theside CL (de in ras. m. 2) PS Rom., teside R, "eside K errantis T,rerantes (erratisinmg.)d,erratI s(iam.,2)ZanthroC," Z 44 caecaquae G, caecaq;∗∗ (ue eras. ut saepe) C dadelei (da, e, a m. 2, e2 in ras. litt. ae ut uid.) T, dedali A, dedalii TZ, dedalei CFHKL1 (lii m. 1) PRS ilustrates (i am. 2) Z lumina K 45 labrusquam A, la∗buscam L placitis Burm. coni. quid K, qui cod. Arntz. quid adhuc placidis F ubis A Neglectisque rosis saliuncam sumitis agri? Quid lapides atque aera coli, quid fana profana Proderit et mutis animas damnare metallis? Parcite puluerei squalentia iugera campi Et steriles habitare plagas, ubi gignere fructum Arida nescit humus, nec de tellure cruenta Liuida mortiferis uellatis toxica sucis, Tartareo damnata cibo: sed amoena uirecta Florentum semper nemorum sedesque beatas Per latices intrate pios, ubi semina uitae Diuinis animantur aquis et fonte superno Laetificata seges spinis mundatur ademptis, 47 cf. Hor. Ep. 116, 54; Cland. de IV cons. Hon. 239 48 cf. Prnd. Perist. V 6sa. 52 Lucan. VI 581 53 Yerg. Aen. VI 638; PnuL Caih. III 101, Ham. 795 46 neglictis T1 corr. m. 2 rossis A saliunc∗am L, saliunſam R sumites Tl corr. m. 2 47 lapidis T1 corr. m. 2 adque T (ne m ras.) F, aq; K era T et alii t A A ueraculi (aera cnli in mg.) A coli. T uana (I fana in mg.) L Beg. 1 S profana] nis corr. m. 2 T, profanis ACDFGHB (nis in ras.) SZ1, pfani l, profani Ald. 48 mutis] nudis coni. Burm. dam«nare (p eras.) H, dampnare T et alii, donare coni. Burm. 49 scalentia d, ſcalentia G 50 et] om. A sterelia T1 corr. m. 2, sterilesquae A I plaga, ſubg. (i a m. 2) Z fructũ∗ (s eras., - am. 2) T 51 ∗arida (h m) T, assida (t arida in mg.) A hamus A ne (c a m. 2) T, ne∗ (c eras.) H cf. Pros. tellore (corr. m. 2) TL 52 libida A, inida (u corr.) F morteferens (?) T1 corr. m. 2, mortiferi i cod Arntz. uelatis (1 s. l. add. m. 2) TF, uelatis B 53 tartareis—cibis ACDF (thartareis c.) H (ex cybis) ΟΥ dampnata HT amoen. Å, admoena K1 corr. m. 2 uirecta] ui in ras. A 54 flerentum 8 beatus A 55 intrare Beg. 1 pios] s in ras. m. ai. Z semita A, semina (na in ras.) ae, semine (ne in ras.) R, semita T 56 animatur A f∗o∗nte K 57 laeficata T1 corr. m. 2 segis T1 corr. m. 2 ademtis G 2* Vt messis queat esse Dei mercisque futurae Maxima centenum cumulare per horrea fructum. Omnipotens aeterne Deus, spes unica mundi, Qui caeli fabricator ades, qui conditor orbis, Qui maris undisonas fluctu surgente procellas Mergere uicinae prohibes confinia terrae, Qui solem radiis et lunam cornibus imples Inque diem ac noctem lumen metiris utrumque, Qui stellas numeras, quarum tu nomina solus, Signa, potestates, cursus, loca, tempora nosti, Qui diuersa nouam formasti in corpora terram Torpentique solo uiuentia membra dedisti, 59 cf. Iuvenc. II 755, 795; I 380, II 813 63 cf. Lacan. III 275 64 cf. Ovid. Met. VII 530 66 cf. Ps. 146, 4 58 et V, ut s. 1. L meais Z quaead T (t corr. m. 2), quiat(?) 1 Zl mercesq; futura D1H1P, mercesq; futura B; cf. Pros. et Ap- pmd. ad Cypr. opp. ed. Bartel p. 42, 3; 48,1 59 maxima (a, corr.) F centeno T\' nū carr. in. 2 orrca K maxima centenum cumulare per horrea fructum Qui colit inueniet centeoum germiue fructum G 60 PRECATIO T in mg., incip pfatio A, ORATIO PETENTIS SIBI DARI REC- TAM VIAM D, INVOCATIO F Reg. 1, ∗∗∗∗CIO in mg. G, ORT SEDVLLII L, OR SEDVLI in mg. P, INCIPIT DEPRECATIO SEDVLH RETOR. CO (rhetoris), PREFATIO SEDVLII R, INVOCATIO POETE SEDVLII T omnepotens (?) T aeternae T & apes A mundi* (s eras.) D 61 celi K fabricatur A, f.abricator L eadestqai G urbis Tl corr. m. 2 post orbis, mergere uicina phibes exp. A 62 undisonas T, undisona∗s (n eras.) G, undi«sonas (s eras.) K fluctusurguente T, f. surg«ente L procellas (s a m. 2) K 63 mergire Zl corr. m. 2 uicina A uicine-terre KS prohibis (corr. m. 2) Т1L1Z1 64 radia A e t lunam (t a m. 2) T conibus A inples Z 65 inque] n in ras. T diem] m in raes. T* nocte T lumen] s. 1. C2 mitiris Z1, concedis A e (in mg. I metiris) Cant. 66 stillas T1 corr. m. 2 67 potes"*" T corr. m. 2, potestatis (e a m. 2) L, potestatis Zl corr. m. 2 68 diuerso L noua -terra T nou///am K corpore L1, corpora ex corporę TZ1 teram A noua f. corpora terra cod. Arntz. 69 turpentique T1 corr. m. 2 uiuacia f, uirentia g menbra CZ, post membra ras. in S Qui pereuntem hominem uetiti dulcedine pomi Instauras meliore cibo potuque sacrati Sanguinis infusum depellis ab angue uenenum, Qui genus humanum praeter quos clauserat arca Diluuii rapida spumantis mole sepultum Vna iterum de stirpe creas, ut mystica uirtus, Quod carnis delicta necant, hoc praesule ligno Monstraret liquidas renouari posse per undas, Totum namque lauans uno baptismate mundum: Pande salutarem paucos quae ducit in urbem Angusto mihi calle uiam uerbique lucernam Da pedibus lucere meis, ut semita uitae Ad caulas me ruris agat, qua seruat amoenum 74 cf. Sil. Ital. III 46 79 cf. Verg. Aen. VI 97 (0 vetiti (e eorr.) C hominem om. Zl dulcidine Tl (corr. n. 2) ALIZ 71 instaurans Tl (corr. m. 2) A meliorem cibum r corr. m. 2 cibo] i in ras. H sachrati T, sacrato fuisse V« uid in Z 72 infussum A ange AB, ungue Cant. ueninum i 73 pater (r a m. 2) K archa FGRST 74 diluii A G1(?) rabida∗s. (n eras.) T, rabida DKLPRϒZ\' cf. Pros. ptes (p ex o, o ex u, e ex i; s in ras. et n s. I. a m. 2) T, spu- I nanti A, Bpumante K (tis corr. m. 2), spumantes L, spumantes Zx sepultum, tottim namq; exp. in A 75 una] a corr. F creans 8 mistica ACF1H1KLBZ 76 dileota A negant A1L pre- fiale ICHK, psule A, presole L, vp̄e∗le Z, praesule Poelm. (praeside in praestite uel praeaide coni. Nebrissensis, sed cf. Fulgent. myth. I fabulau qaam nuper .. nocturna praesule lucerna commentus sum, Alcim. Avit. V 420, 475 77 montraret A 78 toto T iamque T labans r, lauans AK1LSZ1b, lauas rell. praeter cg (leuas) uno] a L2Z2 babtismate A mund A 79 pande. TF, pandit* 4 lutare T que TF\'K, q: A orbem TZ1, orbem L 80 post calle, coartato add. A, ca.le (1 eras.) B uiã a m. 2) r lucernã (- α m. 2) T 81 semite T1 corr. m. 2 82 roris P (corr. m. 2) A ∗∗∗agat (aqu eras.) A qua] ubi E m. rec., quo Ald. Pastor ouile bonus, qua uellere praeuius albo Virginis agnus ouis grexque omnis candidus intrat. Te duce difficilis non est uia; subditur omnis Imperiis natura tuis, rituque soluto Transit in aduersas iussu dominante figuras. Si iubeas mediis segetes arere pruinis, Messorem producit hiems; si currere mustum Vernali sub sole uelis, florentibus aruis Sordidus inpressas calcabit uinitor uuas: Cunctaque diuinis parebunt tempora dictis. Indicio est antiqua fides et cana priorum Testis origo patrum, nullisque abolenda per aeuum Temporibus constant uirtutum signa tuarum. 88 cf. Verg. Ge. I 230 89 cf. Verg. Ge. I 316 91 cf. Ovid. Met. II 29 93 cf. Verg. Ge. II 182 83 qui T1 corr. m. 2, quo AC (o in ras. m. 2) DHO cf. Pros. et Serv. ad Verg. Aeri. XI 524 preuis T, oreuius c aluo (u in raa. litt. b?) T 84 agnos KLZ oues AO1 Beg. 1 Z1, ouat coni. Burm. gresque A (que in ras.) D 85 dificilis A subditor T, subditus K, subdit\' L 86 imperia A 87 transsit Z iusso T, iusu A dominante] e in raa. Z 88 medie A segitis T1, segites T2AKL1 arre T, arare A, ar∗ere K, arare b 89 producit T1KLS1ϒZ, pduc B cf. Pros., producet T\' cum rell. hyemps T, chemps A si* (c eras.) FT curren I . F, currire Z1 90 uernalis T\', uernale D, uernale K subole (s a m. 2) L uiris T1 corr. m. 2, uellis A, uellis L nali sub sole ue in ras. Z* 91 sordibus TF1ϒ, sodidus X, dus in ras. m. 2 LZ inpraessas T, inpsaa A, impressas HPS calcauit TA F1 e (ut uidetur) KL1Z uiniator A, unitor K 92 ditis F, iussis Indi P 93 3cio T (litteras igni deletas suppleuit m. 2), inditio FT, indicium D\'c fedes Tl corr. m. 2, fidis ZI priorum ex piorum A 94 testis] tea in mg. T2, testis est A origo L que] om. A, 8. l. F2 oiabenda E euum AEFP 95 }te mporibus T corr. m. 2 constat T (n a m. 2), exstant sched. Poelm. 0 tuarum (exp. m. 2) T Ex quibus audaci perstringere pauca relatu Vix animis conmitto meis, siluamque patentem Ingrediens aliquos nitor contingere ramos. Nam centum licet ora mouens uox ferrea clamet Centenosque sonos humanum pectus anhelet, Cuncta quis expediet, quorum nec lucida caeli Sidera nec bibulae numeris aequantur harenae? Primus abusque chao meritis uiuacibus Enoch Multa per innumeros iam saecula contigit annos Natura perdente modum: quem iure creandi Terra tulit genitum, sed mors miratur ademptum. 96 cf. Sulp. Sev. Dial. I 9, 7 99 cf. Hostine fr. IV, Verg. \'Je. II 43, Aen. VI 625, Ovid. Met. VIII 533, Pers. V 2, August. Ep. 39, Paulin. Nol. XXXII 9, Claud. in Olyb. cone. 55 102 cf. Prud. Per. XI 141 105 cf. Lucan. VII 532 96 <e T corr. m. 2 audacii T\' i, exp. m. 2, audaci. L 11 pestingere F (r a m. 2) reatu (1 a m. 2) T, uolatu uel meatu coni. Burm. 97 animis] alis coni. Burm. commito A, comitto H potentem (corr. m. 2) TP Reg. 1 Z 98 aliquos] paucos DKL2 (s. l.), pott aliquos ras. plur. litt. in E sim ego m. 2 add., patulos coni. Burm. 99 eentumj -c- A sora (h eras.) T ante ferrea u eras. in A clemet F1 corr. m. 2, met in ras. Z, sonet V 100 cen- inosq; Z1 sonus T\' corr. m. 2, senos Kx corr. m. 2 anhilet T1 eorr. m. 2, ancellet A, anela K, hanhela S 101 expediat G 102 aec] neu A bibule ACKLϒ sequantu T s exp. m. 2 ha∗raenae A, arene E, ar∗ne (a eras.) F, harene L, arenae CS EXPLITT DEPKECATIO SEDVLII INCIPIVNT CAPITVLA SEDVLII VIRI BLO- VENTISSIMI C, DE TRAKSITV ENOCH E, DE ENOCH DFO, ENAHEATIO G, EAOCH DE TRANSLATIONE L Expositio de Enoch Rey. 1 INCIPII LIBER PRIMVS SEDVLII EPI DE VETERI TESTAMENTO PRIMVM DE TRANSTIV ENOCH T 103 colore rubro scr. T abprimusque (abs a m. 2) T, absque AD2K1 (corr. m. 2) RS1, abusq; L\' absq; corr. 2, abusq; (b ex u, u corr.) Z meritis T1 meretis corr. m. 2 Enoc AT, Enohc D, Enoh S 104 innumeros] s a m. 2 (?) T u seda AF, scla R, sacla (u a m. 2) K contegit TA, contugit (n? eras.) K 105 qud C a m. 2) T 106 mirat\' LZ ademtum (p a n. 2) T, adepmtum E, ademtQ P Saucia iam uetulae marcebant uiscera Sarrae Grandaeuo consumpta situ, prolemque negabat Frigidus annoso moriens in corpore sanguis: Cum seniore uiro gelidi praecordia uentris In partum tumuere nouum tremebundaque mater Algentes onerata sinus, spem gentis opimae Edidit et serum suspendit ad ubera natum. Mactandumque Deo pater obtulit, at sacer ipsam Pro pueri iugulis aries mactatur ad aram. 0 iusti mens sancta uiri! pietate remota Plus pietatis habens contempsit uulnera nati Amplexus praecepta Dei, typicique cruoris Auxilio uentura docet, quod sanguine Christi Humana pro gente pius occumberet agnus. 107 cf. ApuL Apol. p. 514 112 cf. Verg. Ge. IV 162 113 cf. Verg. Aen. VI 764, III 392 115 cf. Prud. Cath. XII 131, Per. n 38 107 saucia] arida coni. Arntz. uaule CK uisrira Tl corr. m. 2 Sarrae AP, Sa.rae C, Sarę DEBS, Sare T, Sarre Z 108 grandauo (k a m. 2) T, grandeco A, grandeno plerique situm bunt T* m eras. m. 3, sinu cod. Arnte. negabant TAF*, negauit 8 cf. Pros. 109 in mg. D annuos T1 corr. m. 3, annosso A moriens] u. iteratwm eras. in T 110 precordia KLPS 111 in om. Zl tuuere F, tumere (u a m. 3) LZ trimibundaque A, tremibundaq; Z2 112 algentis TA bonerata (h a m. 2) T, honemta AFK 113 dedit (E euan.) L, ededit Z ad] ab T 114 optulit S ut T (sed u corr.) A(?)Z, at (a corr.) F, at ex ad K, t in ras. C* post sacer ras. 3 litt. in B ipsum T, istam coni. Vonck.: in Prosa legitur holocaustum 115 mactatur] mox statur Vonck. susp. 116 mens* A uist C pietate] i corr. T2 117 nati] fere euan. in T 118 tipiciq; CKL 119 auxilio] 1 oni. quod T1 ut L corr. m. 2, ut Z faso Spir. Poelm. alii 130 huma T, umana E, post humana ras. in S prius A succumberet TM. DS Poelm. Cell. Grun. Arnts., occumbera L, procomberet Parrh. Loth Sodomae fugiente chaos, dum respicit uxor, In statuam mutata salis stupefacta remansit, Ad poenam conuersa suam: quia nemo retrorsum, Noxia contempti uitans discrimina mundi, Aspiciens saluandus erit, nec debet arator Dignum opus exercens uultum in sua terga referre. Ignibus innocuis flagrans apparuit olim Non ardens ardere rubus, nec iuncta calori Materies alimenta dabat, nec torrida uiuens Sensit damna frutex, sed amici fomitis aestu Frondea blanditae lambebant robora flammae. Mitis in inmitem uirga est animata draconem, Per flexos sinuata globos linguisque trisulcis Squamea colla tumens inimicos ore chelydros Sorbuit et proprii redit in uirgulta rigoris. 121 cf. Prud. Ham. 725 125 cf. Pseudo - Sulp. Ep. I 2 129 cf. Verg. Aen. I 176 131 cf. Verg. Aen. II 684, Incerti Herc. Oet. v. 1759 133 cf. Verg. Ge. I 244, III 439, Aen. II 475 134 ef. Verg. Aen. II 381, Ge. III 415 121 Lobt E Sodomis AEOlT (1- e 8. I.) Cant., Sodome CP fagente 8 chos K respicet T uxor] or m. 2 suppl. T 122 statuã C a m. 2) T motata A 123 penam AOEK quia] ^ AZ retrorsũ.. T 124 in mg. scr. S2 125 respiciens nom. editt. 126 om. T1 suppl. m. 2 ezercens opus A ref- I fen A 127 apurait E olim A 128 arderet T ne L1 corr. m. 2, nec Z iucta Z 129 materies] e, corr. m. 2 T, I ntiiies Ã, materies (s in ras. m. 2) E tor∗rida d, torreda L wmm] 1 uirens in mg. A, in ras. B 130 dampna HT sed et P et exp. m. 2 amica C1L1 comitis T\' corr. m. 2 eatu ST 131 blandite TCELT lambeba.t P, lambabant B robura E1 132 in mitem Z\' corr. m. 2 immitem H 133 flexus Tl (corr. m. 2) OP Reg. 1, plexos Rem. sinatu T\' corr. m. 2, sianuata F, sinoata in ras. E globus TK 134 scamea AE colla] a corr. m Z inimicos ex inimicas L celydros (c in ras.) T, hilidros A, ehelidroa CFHT, celidros DK, celydros LPRϒZ 135 uirgul∗ta Z. Peruia diuisi patuerunt caerula ponti In geminum reuoluta latus, nudataque tellus Cognatis spoliatur aquis, ac turba pedestris Intrat in absentis pelagi mare, perque profundum Sicca peregrinas stupuerunt marmora plantas. Mutauit natura uiam, mediumque per aequor Ingrediens populus rude iam baptisma gerebat, Cui dux Christus erat, clamat nam lectio: multas Vox Domini super extat aquas; uox denique uerbum est. Verbum Christus adest, geminae qui consona legis Testamenta regens ueterem patefecit abyssum, Vt doctrina sequens planis incederet aruis. Quid referam innumeras caelesti pane cateruas Angelicos sumpsisse cibos, nimbisque superni 143 cf. Ps. 28, 3 U 137 ingeniu (?) F1 corr. m. 2 nudaq; Z dubia post tellus expunx. A* 138 spoliatus T1 corr. m. 2, ezpoliatur A ac] et Reg. 1, at Cant. pedistris dubia A 139 pilagi A 140 eica * E peregrinis AS stupuerunt T1 stupuere corr. m. 2, ue in ras. Z 141 motauit A natura∗uã F uiam] nices coni. Burm. media T\' corr. m. 2 142 incidens A, incedens (f ingrediens s. l. m. 2) FT, incedens DHL1 (corr. m. 2) SZ Alm. rede A babtisma o AT 143 namq; exstat A letio E multas] a corr. ex i T 144 exstat FHKPR, exultat A denique] denuo sched. Poelm. eat] om. cod. Arntz. Cant. Alm. 145 gemine ACFK ta reas LST qua T1 qui corr. m. 2, quod nonn. edd. 146 testament/lllgellflll (corr. m. 2) H gerens deterr. codd. nonn. ueterum A patefacit K1L1 abisum A, habyssum S 147 incenderit T, incederat K Reg. 3, incederit LZ, incenderet Fabr. 148 refferam (a ex u) A innomeras T1 corr. m. 2 cateruas] a, corr. E 149 angelicis B sumsisse (p a m. 2) T sumsisse cibo (p, s a m. 2) E cibos ex cybos H nimb∗isq; (r ? eras.) A, nimbis ex nembis E supernis (s, a m. 2) T Nectaris aeria populum dulcedine pastum In pluuiis habuisse dapes et in imbribus escas? Bursus in exustis sitiens exercitus aruis, Qua nimium loca sicca, diu qua terra negatis Aegra iacebat aquis, qua spes ablata bibendi Viuendique fuit, subitas arente metallo Hausit aquas, sterilique latex de rupe manauit, Et ieiuna nouum uomuerunt marmora potum. His igitur iam sacra tribus dans munera rebus, Christus erat panis, Christus petra, Christus in undis. Angelicis tremefacta minis adfatur asella Sessorem per uerba suum, linguaque rudenti Edidit humanas animal pecuale loquellas. 152 cf. Verg. Aen. III 141 a. 156 cf. Verg. Aen. IX 23, III 43 150 nectaris T, nectareis (et fere euan.) L, nectaris∗∗ (is eraa.) Z I seria//// in ras. T1, aerea AER, aerea H, aetheria Poelm. in mg. dilcidine TlALl 151 pluuis A imbribus] i1 ex b corr. T, i mbribus E, ymbribus P, inbrib; Z 152 exustis ex exustus A, exhaustis c 153 qu∗a (i eras.) F nimio (ũ corr. m. 2) TFL E di* (e eras. ?) T an nimio die ? cf. Pros. et Coripp. Ioh. n H 270 quia terra coni. Arnte. 154 iacebat (n a m. 2) E oblata Cant., snblata ad bibendi] bibe in ras. P 155 post s.157 legitur in P uiueodiq; solo A fuit 8. 1. T* subitairete (?) T1 corr. m. 2, Bubita sorente El corr. m. 2 156 auait TAZ1, hauxit F stereliq s. l. T2, stiliq; A, stereliq; TlZ latec T1 corr. m. 2 de rupe latix A du D manabit T1 corr. i cucurrit. a. 2, manauit c. gl. cucurrit E, manauit F, cucurrit DGH (in ras.) K1 (in ros.) PTZZ Spir. Fabr. 157 et s. I T* ieiona Tl po∗tum (n eras.) TG, pontum AFHKR, potum L, potum Pros. 158 hii (s corr. ex c) T his iugiter coni. Vonck. igitur sacrata tribus Parrh. sched. Poelm. dane tribus K 160 angeleciB Tl corr.m.2 2 tremafacta F moenia Tl corr. m. 2 adfatur Tl corr. m. 2, affatnr (uel affat\') rell. assella A 161 sesorem A E1 post per ras. in K ue∗ba A 162 ededit TZ, e∗∗didit (di eras.) B nahuma,8 L animal] 1 ex s ? T* loquillas Tl loquelas fecit m. 2, loquelas CDEGHST Sol stetit ad Gabaon mediique cacumine caeli Fixit anhelantem dilato uespere lucem, Insolitus frenare diem, nec luna cucurrit Ordine pigra suo, donec populantibus armis Feruidus ingentem gladius consumeret hostem Coniurante polo: iam tunc famulata uidebant Sidera uenturum praemisso nomine Iesum. Heliam corui quondam pauere ministri Praebentes sine more dapes, alesque rapinis Deditus atque auido saturans caua guttura rostro Tradidit inlaesam ieiunis morsibus escam. Nunc bonus Heliae, qui perfidus antea Noe, 168 cf. Claudian. de III Cona. Hon. 98, de bell. Poll. 49 i q; 163 gabon A medii A, mediq; (i a m. 2) L, medio Z cacumina Fl corr. m. 2 164 anelantem TF, ancellantem A, hasleh he lantem (n a m. 2) E, anelantS L, an,lantem (he am. 2) Z delato A diem t lucẽ 8 165 inualidus uel insolidas coni. W opk. refrenare A, frinare r cocurrit T 166 suum T1 corr. m. 2, suo in mg. K pupilantibus E1 corr. m. 2 167 ingen..tem C cousumps∗erit (i eras.) A, consum<era (ex corr.) E, consũmera L, consumerit Z\' ut uid. 168 polo (pu a m. 2) T, populo A famulata (am in ras.) E 169 post uenturum ras. plwr. litt. in K pmiso A, promisso Beg. 1 am. 1 ihaesu. T (corr. ex hesu. ut uid.), iessum A, iiim oEFGKLTZ, hiesQ r, ihesum PR 170 aeliam (he a m. 2) T, Helian Γ quondam corui EGKLTZ contra rimum cf. Bedam p. 244 K. peuere A 171 } aeuentis T1, corr. et pne add. w mg. T2, reddentes Parrh. sched. Poelm. mom ex more T2, mora AS, mora B alisque TAB rapinae cod. Arntz. d* r 172 } editus (de supra et in mg. a m. 2) T, deditus F adque T auidus T1 corr. m. 2, aui in ras. Z* auido∗sat. (s a m. 2) K I satorans L gutura AE rustro T, rastro K 173 tradedit LZ inlessam AL, 1inlesā F corr. m. 2, inlesam plerique Miuaiia A mursibus A \'aescam plerique 174 bonis H haeiiae TS, helie AEKL. helia F corr. ante. (corr. m. 2) LZ, ante Reg. 1, ante ea Cell. coni. Noae ER, Noemo toni. Arev. Abluit in terris quidquid deliquit in undis. Plenus at ille Deo postquam miracula terris Plura dedit meritisque suis succedere dignum Heredem propriae fecit uirtutis amicum, Aurea flammigeris euectus in astra quadrigis, Qua leuis aerios non exprimit orbita sulcos, Sidereum penetrauit iter curruque corusco Dexteriora petens spatio maiore triumphum Duxit et humani metam non contigit aeui. Quam bene fulminei praelucens semita caeli Conuenit Heliae! meritoque et nomine fulgens Hac ope dignus erat: nam si sermonis Achini Vna per accentum mutetur littera, sol est. Vltima labentis miseratus tempora lucis Ter quinos quondam regi Deus addidit annos 179 cf. Iuvenc. II 548 188 cf. Iuvenc. III 564 175 quidquid TELZ, quicquid rell. deliquid Tl (delinquit corr. m. 2) EFKLS, delinquid A, deliquit in ras. H 176 ad Tl de 177 meritiBquae (a exp. m. 2) T succetdere (a eras.) E, »uoce,re K 178 haeredem E 179 flamigeris E reuectus T r exp. m, 2 180 aerius T1 corr. m. 2, aereos 1 orbita A. aereos C, apQMnoe DPR Cant. expraemit T, expremit Z urbita Tl ▼U v eorr. 8. 2, orbitis A sulcus T1 corr. m. 2, sulcos Â, solcus L, 1 in ras. JE* 181 aiderium A Reg. 1, sidereum H, sydereũ P chsco TE, corrusco A 183 non. e. l. T* contegit TlA 184 praelucent (?) Tl corr. m. 2 saemita T, semita om. A 185 haeliae TS, helie CET, holye K meritoque in (et om.) T ex quo quin restitui in Sedul. poet. uit. et scr. p. 111, meritoq; (et om.) A, st mertiq,& (ui a m. 2) F, m. qui & GH, qimeritoa (corr. m. 2) Z cf. Epist. I p. 10 Habet germanam nomine meritoque Perpetuam post nomine ras. in 8 186 ope] e in ras. E* pro h. o. aethere Fabr. ei] in ras. F (aer fuit) sermonis ex sermones KLZ aciui T 187 acentum T motetur A helias sol ^ A o m 188 tepa F 189 quandam T deus] 8. l. Z1 addi,t K Vsus iure suo, patefactaque limina claudens Mortis ab occasu uitam conuertit in ortum. Ionas puppe cadens, coeto sorbente uoratus In pelago non sensit aquas, uitale sepulchrum Ne moreretur habens, tutusque in uentre ferino Depositum, non praeda fuit, uastumque per aequor Venit ad ignotas inimico remige terras., Cum spirante Deo Babylonia sacra negarent Tres una cum mente uiri durumque subirent Exitium saeui Chaldaea lege tyranni, Cuius Achaemeniam rabies accenderat iram Plus fornace sua: medios truduntur in ignes Nil audente rogo, tantumque ardore calentes 197 PauL Nol. VI 21 198. 9 cf. Verg. Aen. XII 924 190 usus A patefaetaque] q; s. I. T2, -tae- (corr.) Fl 191 occasum T1 m exp. m. 2 hortum T, ortum (h eras.) C . I 0 192 puppi AK, puppe L, pupi B ceto (o a m. 2) r, cęto D, coao (u a m. 2) E cf. Pros. moratus A 193 pelagos T1 a exp. m. 2, pilago A sepulcrhum TEK, sepulchrum pleri- que 194 moretur T, moriretur A habens. A ferinum P corr. m. 2 195 depositus T2DEFG1(?) H1KL2O1PRSϒZ2, depossitus A, depositum (t us s. l. m. al.) r, cf. Pros. 196 post inimico spat. plur. litt. in H remigante A 197 conspirante T (cum corr. m. 2) S, c. inspirante AE (in s. l. a. m. 2) G1 (in f. eras.), cf. spirare = inspirare ap. Lactant. 11 13, 3 babilonia TA CDE FGS, babyllonia KZ, babilonica T 198 dumque (ru a m. S) T, dirumque ex durumque C, dirumque O1 sed cf. Pros. 199 ezidium Tl corr. m. 2, ezicium BS caldea TA CKLZ, chaldea DEFPRST, chaidei G tiranni ACDS 200 huiua S achymoeniam T (chae corr. m. 2), achaemeniam (i a m. al.) r, aceminia (t gemini in I mg.) A, achimeniam CFGH, achemeniam EKLPSTZ, achemeneam D rabiis T1 accenderet Fabr. 201 ignes] s add. T2 202 ardente (l audente s. I. m. al.) r, audente c, mente CDEF (audente 1 nrente lo s. I. m. 2) LZ (in ras.) 01Ρϒ Rem., audente H cf. Pros. tantũq; r, tantoque (que f. eras.) H, tantoque CEFG2ϒ cf. Pros. calentis T corr. m. 2 Cordis imagineae uincunt incendia poenae Igne animi. o quanta est credentum gloria! flammis Ardentis fidei restincta est flamma camini. Digna sed inmitem mox perculit ultio regem. Nam quod ab humana uecors pietate recessit, Agrestes pecudum consors fuit ille per herbas Aulica depasto mutans conuiuia faeno. Pronus ab amne bibit, septenaque tempora lustrat Omnibus hirsutus siluis et montibus errans. Nec minus et Darii furuerunt iussa tyranni, Ecce etenim sceleri scelus addidit ira furentis Hebraeumque decus Danihel decernitur insons Ieiunis cibus esse feris. sed belua iusto 211 cf. Verge Aen. I 578 213 cf. Yerg. Aen. I 212 s imagine TA, imagine$a F, imginee K, imagine.e (a eras.) L, imiginee̜ (e a m. 2) Z pene A, paene̜ Z 104 i.gne S credentium T (sed i fort. a m. 2) rAKLSZi eras. in FH cf. v. III id 313 gloria] s. I. r7 205 fei A retincta A ca.minia m eras.) G 206 dignas et T\' corr. m. 2 immitem rH peulit (t a m. 2) F 207 uaecors rKL, uechora Â, aec∗ors C 208 agrertis TA F1 pecodum T\'A LSZ, pecodam FK erbas A, ertas B 209 depastum T, depasto ex depastu L, depasta P motans A fenum Tl corr. m. 2, feno Z, foeno ACDEKLPBST, bl faeco G 210 amnebit (bi a m. 2) T que] quem ex quam corr. 11 nt lust} (rat a m. 2) T, lusjrat AZ (sed t in ras.), lustrans (B. l lustrat m. 2) r, -ans in ras. R, lustraus rell. 211 hirsutis (corr. a. 2) FK, hyrsutus Z syluis E errat ΓCFGH2OR2Υ, oberrans A, erra.t (n eras.) K cf. Pros. 212 minus] s. l. Γ2 dari 4 fuerunt TA, feruerunt F corr. m. 2, furuerunt (I Ceruer in mg. m 2) G, in ras. Z\' cf. Pros. ; uera. post u. 213 in E et Reg. 1 (signo traiectionis addito) legitur iusa A tiranni AS 213 om. codd. praeter E Reg. 1 TZ* f (in mg.), additus est in V manu rec. in 0 adscriptus in fine paginae et in D Reg. 2 ad marginem, cf. Pros. sceleri∗(s eras.) E 214 hebreumque TA FGKLT, Ebreumque CS daniel A1 (in mg.) CK, danihel ex denihel L\' decernitor (corr. m. 2) TL 215 ieunis T feres T1 (?) bilua T\' (corr. m. 2) 4 iuato] beato S Mitis facta uiro, sanctos ne laederet artus, Coepit amare famem; rabies mollita furorem Deposuit saeuisque in faucibus ira quieuit, Et didicere truces praedam seruare leones. Dic ubi sunt, natura, tuae post talia leges, Qui totiens tibi iura tulit? qui tartara iussit Translatum nescire uirum, sterilemque marito Fecundauit anum, sacram praecepit ad aram Sponte uenire pecus, muliebres transtulit artus In simulacra salis, ramos incendia passos Non ardere dedit, uirgultum soluit in anguem, Per pelagus siccauit iter, mirabile nimbis Manna pluit, saxo latices produxit ab imo, Quadrupedem fari plano sermone coegit, Suspensis rapidas elementis distulit horas, 216 mitis aacr T facta.. (s ? erag.) E uirns T1 corr. m. 2 nae E artusos Z corr. m. 2 217 cepit AP rabiis T1 corr. m. 2 218 saeuisque] quae s. I. T\' fort. recte om. cf. de Sed. uit. et scr. p. 110 in] s. 1. LZ2 219 dedicere TA (di ex du?) L1Z1, <Ii dicere F edidicere Aldhelmus Recapitulatio T (in mg.) S kr t 220 naturę Z potalia A, postalia E (t a m. 2) legis T 221 qai (f a m. 2) rPZ, 110 quotiens (corr. m. 2) L, quis GDE2 (s in ras.) FGΗΚΥ sed cf. Fros. et Petron. c. 58 Dicam tibi, qui de nobis currit et de loco non mouetur; qui de nobis crescit et minor fit. toties o ΓΑΕR, ties K, toties S posi tulit ras. in r quis CDRS tbartara E 222 stirilemque Å, sterelemque K, steriliq; B maritd ex -to fecit T7 223 foecundanit AT, fqcundauit K percepit (erce in ras. m. 2) T praecepit a m. 1 fuisse uid., precepit K sacraq; pcipit A 224 muliebris T 225 passus T1 corr. 9 p m. 2 226 angem (n a m 2) rK anem A 227 pelagos T1FKL1Z1, pilagus A mirabile ex mirauilae(?) T\' nymbis TE, nimbis ex nimbris A, mymbis F1 228 laticis T\' corr. m. 2 imo] icto coni. Arntz. 229 quadrupedum rl corr. m. 2, quadripedem AB, quadrupidem Z\' plano (o tn ras. 2 litt.) T, pleno Spir. al. ut ap. Yerg. Ge. I 388 230 aelimentis T (le corr. m. 2), elimentis AZ1 koras (h a m. 2) LZ Per uolucres hominem pasci dedit atque coruscis. In caelum transuexit equis, iam morte grauato Adiecit tria lustra uiro, praedonis in ore Naufragio fundauit opem, flagrante camino Seruauit sub rore pios, per pascua regem Pauit ut hirsutam pecudem, rictusque leonum Instimulante fame iussit nescire furorem? Nempe creatori, cuius quaecumque uidentur Seu quaecumque latent et rerum machina sermo est, Omne suum famulatur opus sequiturque iubentis Imperium quacumque trahit sententia nutu. Heu miseri, qui uana colunt, qui corde sinistro 232 cf. Ov. Met. IV 145 235 cf. Paul. Nol. XXVI 270 239 cf. Claadian. de raptu Pros. II 280 241 cf. Claudian. in Rur. 11 242 cf. Lucan. IV 382 231 nolucrē∗ (s eras.) Â, uolucrem b pasci in mg. K adque T coruscos Tl corr. m. 2, currascis (is ex us) A 232 aequis TAG1L1 grauato∗ (m? eras.) E, grato (ua a m. 2) LZ 233 tra T1 234 naufrag o (sie) T, naufragio (o inras.) L, nafirag*o ■i ew.) Z, naufrago ADFKOPBST, nauifrago CE (i a m. 2) Spiro nb Fabr. 236 de rore (de a m. 2, sub m. al.) E, de Reg. 1 pios s fort. a m. 2) T gregem T 286 ut in ras. E* hirsutam AL1 [corr. in am), hyrsutam ERSZ pecodem AFlP rictus] n corr. ex li (?) T2, rictos L1Z, uictus Poelm. leonem Fl corr. a 2, v la leouem K 237 stimulante (in a m. 2) T, stimulante Z, estigante schedae Poelm. insit Â, iussnt F 238 nimphe A, Namp∗∗e E creatori ex creatore EB quae] que T, s.l. rF1 239 qu∗ecumq. (a eras.) r et] & s. l. T* machina : - d, maxima machiua K cf. Pros. I 2 et potentia uerbi fabricam condidisti a. t. orbes serua Davisius 240 famulantur T iuuentis T 241 imperii — nutum coni. Wopk. quåcumq. (o a m. 2) r, cumque A, q∗cumq; (ua a m. 2) E, quocumque CDGHST Beg. 2 sed quemeumque prius fuisse uidetur) cf. Pros. et C. Sittl, Die lokalen archiedenheiten der lat. Sprache p. 130 trachit A notam i, nutu∗ E, nutum L (m in ras.) P Reg. 1 242 miseri» j cras.) C, miseris (s a m. 2) G qui* (a eras.) E ł fanauana r (corr. m. 3), fana CEFGRO Beg. 1 Cant. Fabr. [si]nistro (I seaistro m. 3 *. l.) r 1. 8 Religiosa sibi sculpunt simulacra suumque Factorem fugiunt et quae fecere uerentur! Quis furor est ? quae tanta animos dementia ludit, Vt uolucrem turpemque bouem tortumque draconem Semihominemque canem supplex homo plenus adoret ? Ast alii solem caecatis mentibus acti Adfirmant rerum esse patrem, quia rite uidetur Clara serenatis infundere lumina terris Et totum lustrare polum: cum constet ab istis Motibus instabilem rapidis discursibus ignem Officium, non esse Deum, quique ordine certo Nunc oritur, nunc occiduas dimissus in oras Partitur cum nocte uices. nec semper ubique est Nec lumen fuit ille manens in origine mundi, 245 cf. Verg. Aen. V 670, 465 248 cf. Leo, de Senec. trag. obs. crit. p. 215 254 ct Verge Ge. I 438 243 relegiosa AZ\' relligioea T sclupunt r, sc∗ulpunt (1 eras.) K simulacra deorum Tl suumque add. m. 2 244 et] et F que T fecere ez fecerint corr. T* ue∗∗rentur (re uel ne eras.) Γ245 que T animis A, animas 0 246 T K, tor∗umque (n, corr. m. 2) E, toruumque Z cod. Arntz. 247 } ml lhomi- Demque (semi a m. 2) T, semihonemq. (mi a m. 2) r, semianimemque P saplex A, subplex K pronas CE2FL1Z (a. I.) O2PS (nus m ras.) cf. Prot. homo integer membris cui opponitur semihomo canis adhoret r, adorat (e a m. 2) K 248 ast in mg. T* add. eolim T1 corr. m. 2 acti] cti a m. 2 T 249 } firmant Tl ad in mg. T2, affirmant CDGHPS reum (r a m. 2) T ee s. I. r, in ras. K rite in Faa. B* uide∗tur (n cras.) T 260 clara] da in mg. T* serenitatis r 1 serenatis «. L u. 2 effandere P limina F 251 constit (corr. m. 2) TZ, constat Γ*AEO R1Υ Beg. 1 ipsi: C Cant. cui fauet Prosa 252 mo∗tibus(n cras.) AE stabilem T rapidis carsibus T (corr. m. 2) A 25S offitiam K 254 aeciduas L corr. m. 2 dimissus omnes fere, dimisns AR horas ΓDE 256 lumen] semper C in ras. horigine E Cum geminum sine sole diem nouus orbis haberet. Sic lunae quoque uota ferunt, quam crescere cernunt Ac minui, stellisque litant quae luce fugantur. Hic laticem colit, ille larem, sed iungere sacris Non audent inimica suis, ne lite propinqua Aut rogus exiguas desiccet fortior undas, Aut ualidis tenues moriantur fontibus ignes. Arboreis alius ponit radicibus aras Instituitque dapes et ramos flebilis orat, Vt natos caramque domum dilectaque rura Coniugiique fidem, famulos censumque gubernent. Lignee, ligna rogas, surdis clamare uideris, A mutis responsa petis, quae iura domorum Hac ratione regunt, si caesa securibus actis 265 cf. Auson. Par. 4, 5 269-270 cf. Rut. Nam. I 157 257 genitum TA sed cf. Pros. solediem ex solemem E neuus (n, corr. ex o?) T urbis aberet T 258 lunae ex lumen? T* ferunt (fe in ras.) A, uerunt fuit, f.erunt (u? cras) F quam] ui in ras. C*, quia Cant. 259 stillisque T, stellusq; F litant] ant in ras. T* (at? m. 1) que (a a m. 2) I fu∗gantur (1 eras., a corr. m. 2) T 260 lapidem Canneg. hi iungere seched. Poelm. 262 rogu* (s a m. 2) T siguam (eorr. m. 2) T desicet AE1 unda∗s E 263 tenuis ТL1ΡΥ morientur D, moriatur L1ΡΥ ignem (corr. m. 2) T, ignis L, ignis PZΥ2 264 aliis D\' ut uid. arboriis L1 ponit∗∗ E, ponitur Beg. 4 265 inponit (l instituit in mg.) i flebilis T1 -es corr. m. 2 266 ut] t a m. 2 E deictaque T 267 eoniugiq. r, coniugisq. S famulus Z t 8118 desusque TA, censũq. r s. l. m. 3, censũ∗q. (us m. 1) E2O2, censusq- (s, a «. 2) F cf. Pros. gubernet AK (?), gubernent] ent in ras. E, guben/// (ent a m. 1 fuisse uid.) Z 268 ligneae TS, lignea A, ,. ingua A tOffMWrogans T, rogas r s. l. m. 2, rogas ex rogus A, rogans fort. recte cf. Pros. asurdis (a a m. 2) T, sordis A 270 ac ratiomem A regant, sic Canneg. coni. cessa AF1 (corr. m. 2) securibus r 3* Ardua pendentis sustentent culmina tecti, Aut subiecta focis dapibus famulentur edendis. Nonnulli uenerantur holus mollesque per hortos Numina sicca rigant uerique hac arte uidentur Transplantatorum cultores esse deorum. Plura referre pudet, sanctoque in carmine longum Vel damnare nefas, ne mollia sentibus uram Lilia, purpurei neu per uiolaria campi Carduus et spinis surgat paliurus acutis. Iam satis humanis erroribus addita monstra Risimus aut potius tales defleuimus actus. 271 cf. Verg. Aen. II 695 274 cf. Iuvenal. XV 10 279 cf. Verg. Ecl. V 39, Pseudo-Iurenc. in Genes. 121 I 271 post ardua ras. 2 litt. in D pendentes (i a m. 2) Z sustinent Â, sustentant D, post sastentent ras. in E 272 subiecti T locis K1 famulantur ADFH (a corr. in ae) KL2PR(?)SΥ 273 nerentur A olus CFLZ, holua (o a m. al.) E ortos GL 274 nomina T1 (corr. m. 2) rigant∗∗ Z uirique TA, uirideq: K, uiridiq; LZ RAg. 4 hic Fl corr. m. 2, hac Z to 275 transplantorū (ta a m. 2) r, transp*lantorum (a eras.) I*A cnltoris T 276 refferre Â, refere El pudit (corr. m. 2) TLZ sanctoquin T longum T1 longo corr. m. 2 longum est Cant. 277 damna A, dampnare HT, narrare DKL (in ras.) S* (s. l.) ne nefas L urant T1 278 liles L porporei A, (s. l.) ne nefas L urant T1 278 lilea L porporei A, ; porpurei C, purporei F1 (corr. m. 2) KZ (e ex i) 1 wq.neu Γ3, neu∗∗∗ (per uel ser eras.) Å, ne* (u eras.) E uiolara A 279 cardus r surgat] a in ras. T pallurus T, palliorus d, paliuris F corr. I m. 2, n o *paljoris L (corr. m. 2), palliurus S paliurus surgat D acutus Beg. 4 280 in mg. A post satis ras. in S humanis] s a m. 2 T herroribus K addita] edita emendare uoluit Wopk. monstrauimus aut A 281 post aut ras. 2 litL in E talis T putius A potius tales CDFH cui fauent Prosa et rimus, e tales potius rell. deflibimus T, de∗∗fleuimus A, defluimus L corr. m. 2 actos T Nunc coeptam iuuat ire uiam montemque per altum Nitentes firmare gradus; properemus in urbem, Libertatis opem, radians ubi regia fuluis Emicat aula tholis, ubi dantur digna petenti, Quaerentem spes certa manet, claustrisque remotis Peruia pulsanti reserantur limina cordi. Hic est ille lapis, reprobum quem uertice gestat Angulus atque oculis praebet miracula nostris: Cuius onus leue est, cuius iuga ferre suaue est. Per digesta prius ueteris miracula legis Rettulimus, sancti coniuncto Spiritus actu Quae Genitor socia Nati uirtute peregit. Per digesta rudis necnon miracula legis Dicemus, sancti coniuncto Spiritus actu Quae Natus socia Patris uirtute peregit,. Semper ut una manens deitatis forma perennis 282 cf. Panl. Nol. VI 177 283 cf. Lucan. VIII 289 290 cf. Matth. 11, 30, Panlin. Nol. XIX 37 282 ceptam TADKLPTZ iunet Beg. 4, placet ed. Lips. 283 nitentis TKL1 grados TZ 284 Mopem (in eras.) D, ope* (m eras.) E, ope rec. ccdd. cum nonnuilis emtt. Libertatis ope radians tbi etc. Chrunerus cf. Pros. 285 post emicat ras. in S aola\' tholis (e a m. 2) T, a. stolia A, a. tolia CE, aulatb olis F potenti 0* 286 querentem TrlAKPB, quęrente (corr. in ti m. 2) Z, querentis LV, quaerenti rell. ttt!remo! T tis add. m. 2 287 limine ex lumina D corde Z 288 reprobum ΤΓ1A cf. Pros., reprobua reU. nerticae T 289 angnlis H, angnlos Z, angelus Reg. 4 adque TE nis K 290 honus TA est leue cuius Cell. lene coni. Arntz. et Burm. suaue] est om. T, .ł ras. in B cf. Pros. 291 degeata T, degesta Z 292 rettulimus TC1 P, ntulimus reU. acto K 293 que (a a m. 2) T, quae. G genitor∗∗ (is? eras.) T natis T v. 294-296 om. T1P1 in mg. adscr. m. 2 295 dicimus TL1Z1 (s a m. 2) E, post dicemus ras. in L dicemus nona sci A conunctu T, coninnto r 296 in mg. E 297 una manens semper S deitate LZ Quod simplex triplicet quodque est triplicabile simplet. Haec est uera fides; hanc spreuit habere salutem Arrius infelix, qui curua per auia rectum Flectere nisus iter, foueam dilapsus in atram Conruit et tetri mersus petit ima profundi: Tam uacuus sensu, iustae quam tempore poenae Visceribus fusis uacuus quoque uentre remansit. Demens, perpetui qui non imitanda parentis Iura caducorum gradibus simulauit honorum! Namque homines inter natum genitore minorem Lex carnalis habet, quoniam pater ipse parentis Filius ante fuit, mox et qui filius est nunc Adforet esse pater: sic per genus omne nepotum It noua progenies et aui numerantur auorum. At Dominus, uerbum, uirtus, sapientia, Christus, Et totum commune Patris, de lumine lumen, De solo solus, cui nec minus est Patre quicquam, 298 cf. Merob. de Chr. 27, Claudian. app. p. 202 ed. Ieep. 301 cf. Verg. Aen. VII 35, Prud. Psych. 257, Iuvenc. III 158 305 cf. Verg. Aen. VI 590 311 cf. Verg. Ecl. IV 7, Ge. IV 209 313 Auson. Eph. 3, 82, Prnd. Apoth. 278, Paul. Nol. VI 82 298 qu∗sim.. Q simplix T treplice (t a m. 2) T, replicet Z (corr. m. 2) qdq F, quidque Cant. cum nonnullis editt. intreplicabile T, trepicabilis Z corr. m. 2 simplex T (ut uidetur) Z Reg. 1. 4 Fabr. 299 est] om. A fidis T speuit AK, spraeuit E 300 infelix Arrius 5 a*uia E 301 ftecte (re a m. 2) T dilapsus ΤΓ2ADE1L2 Beg. 1 Vb, delapsus rell. in] 8. 1. LZ 302 conruit TA, corruit rell. tetri ex detri A 303 facuus A quam iustae T 304 fussis A 305 quia non Reg. 4 306 similauit CO\' Reg. 1, 2, 4, simulauit Z 307 hominis T 308 carnalis E, carnales KL parenti T 309 filiu (utroque loco s am. 2) T nunc est Spir. 310 afforet P; adforet est pro aderit esse] fort. ecce cf. Pros. pater ex pati F nepote- K 311 it] et T fort. corr., in Fabr. progeniis Tl corr. m. <3, per genies K 312 ad T1, ast H 313 est cod. Amte. commODe A 314 cunec E corr. m. 2 minor Ol qui nec minor sched. Poelm. patre Z Nec quo crescat habet, genitus, non quippe creatus: Ipse est principium. nam sicut clarus habetur In genitore manens, genitor quoque clarus in ipso Permanet, et rerum caput est Deus unus ubique. Non quia qui summus Pater est, et Filius hic est, Sed quia quod summus Pater est, et Filius hoc est. Sic ait ipse docens: ego in Patre et Pater in me. Rursus: ego atque Pater unum sumus. Arrius unum Debet scire sumusque Sabellius esse fatendum. Iste fidem ternam, hic non amplectitur unam: Ambo errore pares, quamquam diuersa sequentes. Qualiter adsueti uarias producere sectas Inpugnant sua dicta uiri, qui brachia nudis Ostendunt exerta umeris, nil tradere docti Sed tantum certare cati, prudentia quorum 321 cf. loh. 10, 38 322 cf. Ioh. 10, 30 326 cf. Paul. XoL XXI 291 328 cf. Stat. Theb. I 413 315 quod T nam Tl non corr. m. 2 quipe A 316 abetar T 317 maes Z claros T 318 et (8 a m. 2) T 319 post est ras. 2 lift. in C 320 in mg. K quod ex quid A sumus E1O, summis schedae Poelm. et] quia cod. Arntz. 321 et ego Fabr. cum nonnullis editt. me est CDEF2LPS2Υ sed cf. Pros. m et pater T pater sumus unum uel ego pater atque unum sumns coni. Arntz. si arrins T 323 quesabellins K summusque Reg. 4, simulque sched. Poelm. scire debet b 324 trinam Fabr. cum nonnullis editi. atst hic E, ast hic praeter TALlZbcg exhibent omnes ef. Pros. et Leonis obseru. crit. p. 215 non] eras. in C unum] n, in ras. K 325 | bo T1 suppl. m. 2 errorem T quanquam A, quamquam OH (licet s. I.), quamuis Arntz. sequentis T\' a u corr. m. 2, sequentes (corr. uol. m. 2) L cf. Pros., sequantur uel se- quuntur A, sequantnr CDEFGHP b 326 \'T corr. n. 2 assueti CDFGHKPRSΥ327 } ipugnant T corr. m. 2, impugnant CGHT uiri] 8. 1. K2L2Z3 328 } stendunt (o a m. 3) T, ostentant ex ostendunt E1, ostentant Reg. 1 Cant. cum nonn. editt. exerta ex extra F*, extenta f nmeria T darti cati 8 329 terra certare T cauti T A, ca in ras. Ll sa- pieotia g Stulta iacet, quia uana Deo est sapientia mundi. Hic loquitur nimis, ille tacet; hic ambulat, hic stat; Alter amat fletus, alter crispare cachinnum: Diuersisque modis par est uesania cunctis. Interea dum rite uiam sermone leuamus Spesque fidesque meum comitantur in ardua gressum, Blandius ad summam tandem peruenimus arcem. En signo sacrata crucis uexilla coruscant, En regis pia castra micant, tuba clamat erilis, Militibus sua porta patet: qui militat intret, Ianua uos aeterna uocat, quae ianua Christus. Aurea perpetuae capietis praemia uitae, Arma quibus Domini tota uirtute geruntur 332 cf. Pere. III 87 334 cf. Verg. Aen. VIII 309 341 cf. Tertull. de iud. Dom. fin. 330 iacit T q A 331 ambulat] a, in ras. T hic stat] illest A, bictat (s a m. 2) E 332 chrispare P cbah h chinum A, chachinneum F, cacinnum H, cacinnum KZl, cacinnfi L (h a m. 2), cachinnos E2O 333 diuersique (s a m. 2) E uaesania T, uessania A 334 post dum ras. 1 uerbi m E sermone] -nis fecit T2, sermones A leuamul] t agimus in mg, A, « lauamus E eorr. m. 2 335 fidisque T\' corr. m. 2 meum (m a m. 2) T comitatur TA. co*mitantur (m eras.) H, comi- Q tentur Reg. 4 336 blandis A sumam E tamdem A de uenimus K, deuenimus R arcem ex artem (?) E 337 et T, post en ras. in S uixilla ALl cboruscant T, corruscant A, coruscat P, co∗ruscant (r ras.) T 338 en] e corr. uid. T micat T tu.ba (r? eras.) L erilis EHKLP, erlis Z, hirilis Â, herilis G, heriliB reU. 339 patit L\' corr. m. 2 qui∗∗ (si eras.) A milita KLZ1Υ intrat F1 (corr. m. 2) S Cant. 340 Inua P xps ~ A 341 aurea] splendida G capientia T, capientes f. n A praemia] gaudia sched. Poelm. 342 quibus K Et fixum est in fronte decus. Decus armaque porto Militiaeque tuae, bone rex, pars ultima resto. Hic proprias sedes, huius mihi moenibus urbis Exiguam concede domum, tuus incola sanctis Vt merear habitare locis alboque beati Ordinis extremus conscribi in saecula ciuis. Grandia posco quidem, sed tu dare grandia nosti, Quem magis offendit quisquis sperando tepescit. Christe, faue uotis, qui mundum in morte iacentem Viuificare uolens quondam terrena petisti Caelitus, humanam dignatus sumere formam, Sic aliena gerens, ut nec tua linquere posses. Hoc Matthaeus agens hominem generaliter implet, 344 cf. Verg. Ecl. IV 53 345 cf. Verg. Aen. III 167 346 cf. Verg. Aen. III 85 349 cf. Prud. Ham. 953 s. 353 cf. Verg. Ecl VI 36 355 cf. Verg. Aen. VIII 678 343 est] om. A decus om. TAZ1 crucis decus f armaque taa snnt A, Logoarmaque K portu T1 o uel a corr. m. 2 344 militiaeqaae (a exp. m. 2) T, miliciaeque BKS, militiaeqnse L tne AK bonae T 345 propie sedis (ui uidetur) T1 propria corr. x 2, propria sedis Â, propriae sedis CDFG (c. gl. perpetuae stationis) LZOPS(?), propriae sedes HK (proprie) cf. Pros. hisd, cnins cod. Arevali s. XV mihi] in mg. A moenibus] in 8. I. » 346 domom A tuis d, tnis L incula TL1 tuas incola in ras. Z* 347 alboque (o q in ras.) E, b corr. in. F beari I ordine et sched. Podm. 348 eztremus merito A consscribi T, merito c. A ciues A 349 set B grandea A 350 quaemagis T quisques K1 corr. m. 2, uts 10 quisq; L, equisq Z eorr. m. 2 tipiscit Ll corr. 352 uiuioare BK 353 for- mam ( ? carng in mg.) A, x ł carnē formam Z, carnem Cant. 354 possis T, nosses (- I nescis in mg.) A, nosses CDOHK (p fere eras.) e T Reg. i Spir., noesa S 355 Matbeus T Matbeus H, Matbeua plerique, post Matheus ras. in E aiens Beg. 1 Ald. homina (* a M. 2) T implens 81 i implet in mg. Marcus ut alta fremit uox per deserta leonis, Iura sacerdotii Lucas tenet ore iuuenci, More uolans aquilae uerbo petit astra Iohannes. Quatuor hi proceres una te uoce canentes Tempora ceu totidem latum sparguntur in orbem. Sic et apostolici semper duodenus honoris Fulget apex numero, menses imitatus et horas, Omnibus ut rebus totus tibi militet annus. Hinc igitur ueteris recolens exordia mortis Ad uitam properabo nouam lacrimasque serendo Gaudia longa metam: nam qui deflemus in Adam Semina mittentes, mox exultabimus omnes Portantes nostros Christo ueniente maniplos. 362 cf. Verg. Aen. X 270 366 cf. Paul. Nol. XXXV 450 Itis 357 iura ex iure E sacerdocii (s. i. m. 2) S, aacerdotis Beg. 4 editt. pler. iuuentii E 358 morae T1 a del. m. 2, mor.e (a eras.) K uolans ex uolens E iohannis TA 359 quattuor FGHBT hii A, hi. (i? eras.) E proceris T canentis T 360 heu A urbem T 361 si &/// P apostolici∗ (s eras.) E, apostolicl F sem T1 corr. m. 2, per L daodenos TE1K1L1 honoris T1 honores m. 2, honores LZ1 362 fulgit TFL, fulget (g corr.) C post apex ras. 1 uerb. in E nomero T mensis T imita∗t\' (n eras.) K, imitat Z, imitatur S 363 mitit Tx corr. m. 2 364 n fhic T ueteres Z corr. m. 2 recolens] 8 a m. 2 T (t fuit ?) mundi T1 mortiB corr. m. 2 365 uita (~ a m. 2) T properabo K corr. m. 2 nobam T serendum T 366 longua A nam] nos sched. Poelm. quidC,\'qaodgdeflebimuaT,deflenimnsAb\'in*dam quid C, quod g deflebimus T, defleuimus Ab1 in∗dam S 367 semi∗a K mittentis T\' corr. m. 2, mitentes AE exsultabimus CF 368 noatro T manipolos T addito contuli cf. Prol., manipulos AC1Z1, muniplos Ll EXPL. LEBER PRIMVS VERIS TESTAMENI INC. LIBER PRIMVS NOVI TESTAMEIS LEGENTI VITA. I PERPETVA T, finit. Incipit liber pmus aeuangelii A, Explicit. INCIPIT SECVNDVS SEDTLΠ PRBI B, EXPLICIYNT CAPITTLA INCIPIT LIBEB PBIMVS IN NOVO TESTAMENTO DB PECCATO PRIMI НOMINISC, ETPLICIT LIB SE- DVLΠ VΕΥVS TESTAMENTI IHOIP NOVI TBSTAJRNTI LIB PRIKI DB etC. D, EXPLICIT LIBER PRIMVS INCIPIT SECVNDVS E, EXPLIC LIB PRIМ\' SEDVLII VETERIS TESTAMENTI. INCIPIT NOVI TESTAMEI LIBER SECVNDVS DE ADA DIC FO, INCIPIT DE NOVO TESTAJfBNTO H, post r08. ½ uers. DICIP DB NOVO TESTAMENTO ///// K, EXPLICIT LIBEB I INCIPIT DE NOVO TESTAMENTO L, DE NOVA LEGE R, EZPLICIT LIBER VETERIS TESTAMENTI. INCIPIT LIBER NOVI TBSTAMENTI PKIMVS S, EXPLIC NARRATIO IN VETERI TESTAMENTO. INCIPIT QVATVOR EVANGLR LIB -I- DE EXILIO HVMANI QE- NERIS T, EXPLIC LIB. I Z, INCIPIT LIBER PRIMVS NOVI TESTAMENTI DE FECCATO PRIMI HOMiNis 6, Explicit liber Sedulii primus ueteris testamatL Incipit noni testamenti liber primus 0, Explicit; liber ueteris testamenti. Incipit primus in nouo testamento JReg. 1

Expulerat primogenitum saeuissimus anguis Florigera de sede uirum blandique saporis Inlecebris letum misero portarat amarum. Nec solus meritam praesumptor senserat iram Mortali sub lege iacens, sed prorsus ab ipso Humanum simul omne genus. heu, noxia coniux! Noxia tu coniux magis an draco perfidus ille? Perfidus ille draco, sed tu quoque noxia coniux. Pro dolor! aeterni fuerant duo. crescere posquam Coepit origo, perit clademque a semine sumpsit. Quid numerosa dies, quid tempore proderat illo Cernere nongentos ultra feliciter annos 6 cf. Verge EcL VIII 47 8 Lucan. VII 675 , i 1 Explorat A seuissima T, seuisimus A anges R 2 flo∗∗rigera P blandisque nonn. edd. blandique inlicebris A 3 laetum TC, loetum ABFH2PSΥZ, loet∗∗ (um eras.) G2, luctum R missero d, misero (corr. m. 3) G portat AO1, 9 potarat B Reg. 1, potarat (r a m. 2) C, portabat DE1 (corr. m. 2) FGl (r eras.) КL2Z (r, b in ras.) PRT Spir., po.tat (r eras.) H, portanit 8 smar∗∗o (um eras.) G 4 praesnmtor TE, presnmtor B senserat] it eorr. C 5 mortalis (8 expunx. m. 2) T prnrsna A 6 semnl A en T, chen A coini A, coniux (n am. 2) BLZP, coniunx CEFGHT cf. Pros. 8 perfidns ille om. A 9 dno fuerunt A posquam T, pquS A, p;quam D, p\'quā F, postquam reB. 10 cepit AT, coep**it G cla.demque (n uel u It eras.) E sumsit TBXC, sump∗∗ut A 11 diis T pder.t o C 12 ncentos A, nongentea K, nongenitor Reg. 4 felicior g Progeniemque senum decimam spectare nepotum Iamque suum nescire genus: cum uicta supremis Cursibus extremae sors inreparabilis horae, Sera licet, uentura foret longumque per aeuum Vita breuis nihil esse diu cum fine doleret? Nec reducem spes ferret opem primique sepulchrum Terrigenae caeca sorberet lance nepotes: Ni pius ille sator culpas ignoscere promptus, Reddere difficilis, sua ne factura periret Quaeque Deo similis uiuens adstaret imago Dissimilis de morte foret, ueniale misertus 14 cf. Claudian. app. p. 202,15 15 cf. Verge Aen. X 467 13 sinum T1 corr. m. 2, SeDum (u corr.) E, senes O, senem Burm. coni. senū-x- (in mg. * 1 decima) A expectare F corr. m. 2, expectare EPKLPZ Spir. Fabr. ai. 14 nescire] miscere A, nes Z corr. m. 2 conoicta T, coniuncta A, ctl uita E, conuicta L, cū (n corr.) u. Z supraemis T (a, in ras.), Bnbprimis A, supremis (p s. l. m. 2) E, suppremis S 15 extramae T corr. m. 2, eitrime A inreparabiles F1, inaeparabilis Reg. 4 inreperabili sorte A t ore (t a m. 2) T, orae LZ (h eras.) 16 uentura//// Z post foret ras. in B 17 uita∗ K braeuis T nihil TFlGB, nil rell. breuistabesse P cum] con C1 fines A dolore T1 corr. m. 2, doceret Fabr. al. 18 nec] ut g redncit T1 corr. m. 2 ferret] corr. m F, foruet d primusque Tl corr. m. 2 saepulcrum T1 saepulchro corr. m. 2, sepulchrum plerique 19 terriginae T, treginae A, terraegine////// Z caeca] saeua coni. Wopk. sorbire T\' corr. m. 2 facae T corr., faciae (A l faucae in mg.) A, a face Z, faue P, fauce in ras. Z* nepotis T, -s in ras. (fuit mV) F 20 ne O1 prius Cant. ignoscire Z prumptus AKZ, promtus BC, prūtus F, proptua H 21 reddere ex reddire Z dificilis AВ1E1F ne* (c eras.) E 22 quaequ∗e T aimiles L adstaret T*, astara S, astabat ADH, adstabat dissi ud asstabat rell. 23 ⌇milis T1 corr. m. 2, disimilis A ueuialee T, Parrhasius in Addendis obseruauit pro ueniale scriptum alicubi uernale misseratus A Instauraret opus pomisque uetaret acerbis, Quae mandere patres, natorum horrescere dentes Donaretque suis semper placatus, ut unde Culpa dedit mortem, pietas daret inde salutem, Et uelut e spinis mollis rosa surgit acutis Nil quod laedat habens matremque obscurat honore: Sic Euae de stirpe sacra ueniente Maria Virginis antiquae facinus noua uirgo piaret: Vt quoniam natura prior uitiata iacebat Sub dicione necis, Christo nascente renasci Possit homo et ueteris maculam deponere carnis. Haec uentura senes posquam dixere prophetae, Angelus intactae cecinit properata Mariae: Et dictum comitata fides, uterumque puellae 28 cf. Verge Ecl. V 39 35 cf. Paul. Nol. VI 14 24 ins ⌇stauraret T1 lascorr,m.anitaretL\'Z1acerniaAL1Z 25 ⌇ue T quae m mg. m. 2 mandare T, mandare K parentis T horriscere T 26 ut] ex un corr. T1 inde S1 27 pulpa A inde daret A 28 ut 0 uelud E e] om. TAZ*, in ras. 2 litt. EO, in Reg. 1 Cant. ueluti e Ald. rossa A surgita Z it fere eras. a∗cutis G 29 ni∗∗l (hi eras.) K quod] d corr. F habet Tl corr. m. 2 matrem, quam coni. Wopk. honorem Tl m exp. m. 2, honore. Z 30 euuae T, ęuae uel ęue rell. aacra] pia cod. Arnte. 31 et 32 om. T1 in mg. add. m. 2 antique T*, antiqui Z1 inus faclausK corr. m. 2 aruit a piaret F t piaret in mg. m. 2, pemit G (I piauit in mg. m. 2) B, pira ne K 82 et quoniam P Parrh. sched. Poelm. 33 dicione. F cis i T corr. m. 2, neces LZ re∗nasci (n eras.) F, renascit d 34 possit TFLOVZ1fl cf. Pros., nosset P, posaet rell. ueterisq; A macula D, maculas Reg. 1 carnis] culpae cod. Arnte. 35 senex Tsam. 2 0 poequam T, pquam A cf. 8. 9. 9 dixero E corr. m. 2, cecinere nonn. editt. pfetae A, pfete L 86 angelo P cicinit A crata % propheta T corr. m. 2, pperate A Cant., properate E, properat amariae K cf. Pros. 37 dictum est Ald. fidis .Т1L1Z1 utrumq; L uelle sideream L Sidereum mox implet onus, rerumque creator Nascendi sub lege fuit. stupet innuba tensos Virgo sinus gaudetque suum paritura parentem. Iamque nouem lapsis decimi de limine mensis Fulgebat sacrata dies, cum uirgine feta Promissum conpleuit opus: uerbum caro factum, In nobis habitare uolens. tunc maximus infans Intemerata sui conseruans uiscera templi Inlaesum uacuauit iter: pro uirgine testis Partus adest, clausa ingrediens et clausa relinquens. Quae noua lux mundo, quae toto gratia caelo? Quis fuit ille nitor, Mariae cum Christus ab aluo Processit splendore nouo? uelut ipse decoro Sponsus ouans thalamo, forma speciosus amoena Prae filiis hominum, cuius radiante figura 39 a. cf. Claudian. app. p. 201 (carm. pasch.) 43 cf. Iob. 1, 14 51 cf. Psalm. 18, 6 52 cf. Psalm. 44, 8 re 38 sideum A, sideriQ F corr., siderium H, sydereum T inplet B T compleuit (mox om.) Parrh. honus ACF1 reremque Z 39 nascendo Reg.1 stup∗t L, stupit Z1 tensos Tl tinsos corr. m. 2, tenBos cum gl. plenos H, plenos CK1 (sequ. tensos) ST 40 gaudet1; T corr. m. 2, claaditque Burm. coni. sum A partem A 41 post nouem ras. uerb. in E decimi a. I. LZ labsis Z dej sub g limine A, limite (te corr.) E t limite in mg., liimine T, lumine eod. Arnts. Poelm. in mg. Fabr. al., fort. recte cf. Prot. 42 sacra" K diis T menses LZ foeta ADEF GPBS 43 pmiaum A factam est 0 (?) f Ald. tum G(?) infas TCМ\'f\'...245consecrans(\'"łCODse.r.uansinmg.)A infas T corr. m. 2 45 consecrans (x t conse∗r∗uans in mg.) A 46 inlessumq; A iter] opus P 47 clausam D et] om. A relingiuens A 48 in mg. LZ2 que Tl qua m. 2 gratia Beg. 1 Z 49 qui a K Uariae ex Maria corr. F* albo A 50 ipelendore K uelud A decore V Cant., decora Spir. Fabr. 51 thalamus T1 -os corr. m. 2 formas T 52 filii. TA (1 in ras.) Reg. 1 (w. 2) cg, natis (x filiis) r, natis filiis G, natis///// a .... L corr. m. 2, natis rell. radiente A, radiente K Blandior in labiis diffusa est gratia pulchris. O facilis pietas! ne nos seruile teneret Peccato dominante iugum, seruilia summus Membra tulit Dominus, primique ab origine mundi Omnia qui propriis uestit nascentia donis. Obsitus exiguis habuit uelamina pannis; Quemque procellosi non mobilis unda profundi, Terrarum non omne solum, spatiosaque lati Non capit aula poli, puerili in corpore plenus Mansit et angusto Deus in praesepe quieuit. Salue, sancta parens, enixa puerpera regem, Qui caelum terramque tenet per saecula, cuius Nomen et aeterno conplectens omnia gyro Imperium sine fine manet; quae uentre beato Gaudia matris habens cum uirginitatis honore Nec primam similem uisa es nec habere sequentem: 58 cf. Terent. Enn. II 2, 5, de Phoen. 19 63 cf. Verge Aen. V 80 65 cf. Verg. Aen. I 279, 609; Anth. lat. 718, 2 R. 63 labia d, labris Parrh. pulcrhis E 54 seruilae T Q 55 pecato d, pecato F, peccato ex peccata E dominan.te (n, corr.) E, damnante quidam iura. cum Parrh. 56 membra sammus A primiqu/// D, primaque V, primaq; Z 57 qui uestit pr. A pro- 1 pris r, P priis E corr. m. 2 uescit T, uestiit P donii quemq; poellosi eA, dom* P 58 om. T exsiguis A uelamine b corr. I m. 2 59 pcellossi A, procelloso L, procelloso Z non n∗bilis E1 corr. m. 2, mobi in ras. scr. Z 60 non s. I. T* solo Tl sola corr. m. 2 spatiossaque Â, speciosaque Cant. 61—62 mansit plenus S1 (in textu) b 62 angusto] exiguo ad quiuit L i 63 saluae E eneza Z corr. m. 2 64 tenet] regit Parrh. sched. Poelm.: Remigii paraphrasis est 65 numen ACEGH (u corr.) PS, u n∗men L, u nomen T cf. Pros. et] om. A, 8. Z. LZ aeternum T conplectans A giro AEFGKL, iure Wopk. coni. 66 fineq; A que (a am. 2) T uentrae E 67 habet T1 corr. m. 2 honoret A 68 uissa A eet T exp. m. 2, 9 i nec primam aut similem uisa es Parrh. sec∗∗entem (qu eras.) E Sola sine exemplo placuisti femina Christo. Tunc prius ignaris pastoribus ille creatus Enituit, quia pastor erat, gregibusque refulsit Agnus et angelicus cecinit miracula coetus. Talia Bethlois dum signa geruntur in oris, Eoi uenere magi saeuumque tyrannum Grandia sollicitis perturbant nuntia dictis: Iudaicis nuper populis orientis ab axe Progenitum fulsisse ducem, hoc caelitus astra, Hoc stellam radiare nouam. ferus arbiter aulae Aestuat Hebreae ratus hunc succedere posse Mox sibimet, qui primus erat: tunc fronte serena Nubila mentis alens clam mandat ubique requiri Sicut adorandum, quem tractat fraude necandum. Quid furis, Herodes? Christum sermone fateris, 83 cf. Verge Aen. II 595 69 sine exemplo sola r placuisti placoisti T 70 tunc (4 mathens) A primum A creator C Cant. Reg. 2, 4 cum nonnullis rec. 71 emicuit Poeim. in mg. Cellarius al. qui TV. quia] a in ras. Z\', qui* (a eras.) P 72 angelioos T caecinit — b . G 73 bethlia A, betheleis F, baleis LZ signa regum A horis TR 74 eioi (i, a m. 2) T, eoi (Jt eoo in mg. 2) r, eo A, eoo FHb, eoei R uenire A aaeaumque extimplo A magia aeuumque E tyrannus T1 corr. m. 2 76 post iudaicis ras. duorum uerb. in K ab] sub A, sub L axae TE 77 pgenitis T corr. m. 2, pergenitum Montep. (8. XVI) fulsise A to ac caeiitus Reg. 4 astra A 78 stilla T, stillam L1 radiare] are in ras. E*, radiando in mg. legitur F1 79 in mg. E* haestuat T hebrea eratne Tx corr. m. 2 haebrea A, hebraeę F sucedere A 80 serana B 81 nibula A gerens d, habens KL2 (ez corr.) OPRS Reg. 1, abens ex alens E1 cum gl. celans, alans F (e a m. 2), habens uel halens Z1 ex corr. ubique] eumque in mg. d 82 adorato dum T1 corr. m. 2 tractet Burm. coni. 1 fntde A 83 fures RLZ herodis T, hirodis A m mg adnotatum in A sedo quod ad nomen Sedulii pertinere uidetur X. 4 Et sensu iugulare cupis, legemque legendo Neglegis et regi regum tua regna minaris. Ne tamen insano careant tua nomina facto, Patrandum sub honore crucis (sed crimine gentis) Herodes alius quod tu molire uidebit. Ergo alacres summo seruantes lumina caelo Fixa magi sidusque micans regale secuti Optatam tenuere uiam, quae lege futura Duxit adorantes sacra ad cunabula gentes. Thensaurisque simul pro religione solutis, Ipsae etiam ut possint species ostendere Christum, Aurea nascenti fuderunt munera regi, Tura dedere Deo, myrram tribuere sepulchro. 89 cf. Pseudo — Claudian. App. p. 202 v. 17 95 cf. Prud. Cath. XII 62, Iuvenc. I 285 84 et (sed corr. m. 2) TOL, sed ABC iugolare T, gugulare E corr. m. 2, re iugula (a ex e corr.) K, la iugure B lengem legendo A 85 nec ligia T, neg⌇legis A, negligis (it corr.) C, om. Ll regum] rerum K regia A, damna sched. Poelm.; uersum abolitum m. 2 restituit in Z 86 ne∗ (c eras.) ES, nec Reg. 4 amen 0 P numina CEFGHO Beg. 4, nnmina L, munia Spir. Ald. Poelm. 87 patrando A (& a m. 2 ut uid.), patrandũ (ū corr.) E onore F ∗∗crucis (et ? eras.) E cremine A 88 herodis T, hirodis 6 d, herodis L, herodes (-es in ras.) Z, herodesque nonn. editt. tum (m exp. m. 2) T la molire (is a m. 2) Z, mollire P, moliri (i, in ras.) B uidebat Tl corr. m. 2, uideris Z corr. m. 2, uidebit (-bit in ras.) B, uidebis P Beg. 4 Cant. 89 summus T1 corr. m. 2 a seruantis T, seruabant Cant. lumena T 90 fixum L, fixa (a a m. 2) Z magis (s expunx. m. 2) T magis idusq; E sequti AZ regalae LZ 91 obtatem A, obtatam DPZ* tenuere] t in ras. T2, tenuaere G qua P 92 ad sacra S conabula e A gentis A 93 thensauros Tl -is corr. m. 2, tesauris A, thesauri" F corr. m. 2, thesauris rell. relegione AZX, "legione L, re.ligione (it ex e) C, relligione GH2Υ 94 ipse TA al. possint TADE1LO Beg. 1 Z, possent reU. 96 turum A mirram A, myrram rell. tribuere ex tribuerunt B sepulchrum T1 corr. m. 2, sepulc∗ro (h eras.) H, sepulchro plerique, sepulto Fabr. Cur tria dona tamen? quoniam spes maxima uitae est Hunc numerum confessa fides, et tempora summus Cernens cuncta Deus, praesentia, prisca, futura, Semper adest semperque fuit semperque manebit In triplici uirtute sui. tunc caelitus illi Per somnum moniti contemnere iussa tyranni Per loca mutati gradientes deuia callis In patriam rediere suam. sic nos quoque sanctam Si cupimus patriam tandem contingere, posquam Venimus ad Christum, iam non repetamus iniquum. Ergo ubi delusum se conperit, impius iram Rex aperit (si iure queat rex ille uocari, Qui pietate caret, propriam qui non regit iram) Ereptumque gemens facinus sibi, ceu leo frendens, Cuius ab ore tener subito cum labitur agnus, In totum mouet arma gregem manditque trahitque 100 cf. Verge Aen. I 609 102 cf. Verge Aen. III 633 110 cf. Verge Aen. IX 339 s., XII 7 s. 97 Quur ELZ trea T, sttrea A quoniam] nobis e uita*est (e med. a m. 2) T, uitae ẽ (ae ê in ras. m. 2) F, uitae H1 corr. M. 2 est] om. Beg. 4 98 tunc Reg. 4 fidis T1 (corr. m. 2) Z1 tempore A 99 ds (s corr. m. 2) F fura (corr. n. 2) r 100 quet om. A 101 uirtute] deitate S sui] i in per s0 ras. E i sua s. I. tunc (tum a m. 2) r, tum A 102 ⌇omnum T eorr. m. 2, somnium AZ contempnere TEal., re cõtemne K, -re s. 1. B* iusa A ty∗ranni (r eras.) E 103 per in mg. T* motati A gradientis Т1Z, -tis ex tea G duia K 104 sn (i a m. 2) T redire AB1DK1L1Z1 105 contingere tandem A posquam TE, p\'quā FBT 106 Vt nim\' E1 Iuim\' corr. m. 2 iaicum T1 corr. m. 2, iniqum AB 107 sus delussū A, la derisum E corr. 9 t m. 2, dilnsam F corr. m. 2 impius T et al. 108 siure (i a m. 2) F quateat T 109 caret ex carit K qui s. l. F2 110 ereptumq∗∗ E caen G leu T1 corr. m. 2, lo (e a m. 2) F rugena A 111 arb ori ener T1 corr. m. 2 (in mg. ab ore add. m. 2) *ore (k eras.) H conlabit\' AR 112 toto T mouit TE1KL1Z1 4* Molle pecus, trepidaeque uocant sua pignera fetae Nequiquam et uacuas implent balatibus auras: Haut secus Herodes Christo stimulatus adempto Sternere conlisas paruorum strage cateruas Inmerito non cessat atrox. quo crimine simplex Turba perit? cur qui uixdum potuere creari Iam meruere mori? furor est in rege cruento, Non ratio; primosque necans uagitus et audens Innumerum patrare nefas puerilia mactat Milia plangoremque dedit tot matribus unum. Haec laceros crines nudato uertice rupit, Illa genas secuit, nudum ferit altera pugnis Pectus et infelix mater (nec iam modo mater) 117 cf. Lucan. II 108 s. 125 cf. Ovid. Art. am. II 93 113 trepidequae T1 corr. m. 2, tripidaq; A que 8. l. r pignera plerique faete A, foete uel foetae rell. 114 nequ*am (i eras.) A, nequicquam B, nequi∗quam (c eras.) EK, nequaquam c, nec quidquam Arntz. et om. B conplent DG ballatibus A, ballantibus Beg. 4 115 aut T, haut rKLZ (h a m. 2) Bem., heu A, haud rell. secus] decus P herodis T, hirodis A 116 conlissas A paruolorum T, paruulorum AP (ul eras.) L, par∗u∗orum (u, 1 eras.) Z cf. Pros. et v. III 215 117 immerita nonnuili rec. adprob. Barthio Wopk. al. nec L, fi in ras. Z2 c.essat A atrux A cremine A simplix T, semplez A 118 Cur sic turba Q perit uizdum p. c. T repugnante ProBa quur ELZ fix A ul quii (oi a m. 2) B uix tum ΡΥZ2, dum uix S 119 mori] ri in ras. F furorSst (st carr.) E, post est ras. unius uerbi in Z in in ras. Z2 120 primus T\' (que s. I. T1) necans in ras. Z* n n. n. audensq; in ras. C uagitos LZ non ratio, primisque hostis uagitibus audet Cellarius coni., primosque notans uagitus Yonckius, non ratio, patrare nefas (omissis cet.) Barthius, p. negans u. uel primisque necans uagitibus audet Arnts. 121 et 122 in mg. C in numerum T, defendit Wopk., innumer∗ũ (a eras.) F aUdent L, -ns in ras. Z* mactant (n expunx. m. 2) T 122 milia tum Beg. 1 plangoremque] luctumque T Beg. 1, luctum pl. A cf. tt.130, fort. tum luctumque uel luctum tumque 123 h∗∗ec K crinis T Q nutato A, nodato 8 rumpit d 124 genas ecuit T secuut A feret T 125 et om. Z post infelix, mater om. B iam om. A Orba super gelidum frustra premit ubera natum. Quis tibi tunc, lanio, cernenti talia sensus? Quosue dabas fremitus, cum uulnera feruere late Prospiceres arce ex summa uastumque uideres Misceri ante oculos tantis plangoribus aequor? Extinctisque tamen quamuis infantibus absens, Praesens Christus erat, qui sancta pericula semper Suscipit et poenas alieno in corpore sentit. Ast ubi bis senos aetatis contigit annos, Hoc spatium de carne trahens, aeuique meatus Humana pro parte tulit, senioribus esse Corde uidebatur senior legisque magistros Inter ut emeritus residebat iure magister. Nec mora (quas etenim uolitans per tempora mundus Nouit habere moras?) usus maiore iuuenta, Sex quasi lustra gerens placidam Iordanis ad undam 127 cf. Verge Aen. IV 408 s., Prud. Perist. V 421 139 cf. Ycrg. Ge. III 110, Iuvenc. IV 395 126 orbata A Bem. gilidum A frutra r uuera T u∗bernatum K 127 tum ex tunc E, nunc cod. Arntz. m. 1 cernenti] enti in ras. C cernent italia E 128 quos uidebaa Â, ue tx ui KL dabus ex debus E, dabus (da in ras.) Z* fremitos T, - fre u pmitus A, gemitus L, fremitos Z corr. m. 2, gemitns sched. Poelm. 129 propioeris arcem T arte AlP uideris T 130 miscere b clamoribus 01 aequor] uastam — aethram coni. Arntz. 131 que s. I. r abens T1 corr. m. 2 132 qua Wopk. coni. 133 suscepit TL\'Z\', suspicit Fabr. pectore c 134 ubi\' senos (s a m. 2) F contegit AZ1 135 trahent aeui T\' corr. m. 2, trachens A, trahit S meatos TZ1, meatus (us in ras.) H 136 humane E, post humana ras. 1 uerbi in H p 8. 1. L\' tullit pparte A 137 magist∗ros (e eras.) T, masgistros (i eras.) A 138 ut] & S meritus (eam. 2) T residebat ex resedebat E 139 naec d, ne* E uolitas (n a m. 2) Z tartara T corr. m. 2 mund∗us E, -us in ras. F 140 in mg. K* ussus A maiore ex dam maiora EFT iuuentute A, senecta cod. Arntz. 141 und 1 (dam a m. 0) T Venit ut acciperet hoc, quod dare uenerat ipse. Hunc Baptista potens ut uidit ab amne Iohannes, Quem matris dum uentre latet nondumque creatus Senserat obstruso iam tunc sermone prophetes Vt muto genitore fluens, cui munera linguae Post noni taciturna diu spiramina mensis Parto redduntur nato, mox praedicat: agnus Ecce Dei ueniens peccatum tollere mundi. Tollere cum dicit quod non habet, hoc mihi tollit: Non mala ut ipse gerat, sed ut ipse nocentia perdat. Qualiter in medias cum lux praeclara tenebras Funditur et proprium non obfuscata serenum Decutit expulsas inlaesis uultibus umbras, Sic delicta fugans Saluator nostra gerendo Tersit et adtactu procul euanescere iussit. Tunc uada torrentum simplex ingressus aquarum, In se cuncta lauat nostrae contagia uitae 142 accipere TI corr. m. 2, acciperit Ll 143 babtiza A iohannis TALlZ 144 latit Z\', latens Beg. 1 nondumque] o que 8. I. E2 145 obstrusso Â, abstruso b, obstructo g tum KLPSTZ prophetis T, prophetes (f tę s. I. m. 2) r, pfetis Â, pphetis P Beg. 4, pfete∗ C, ppbetę (1 tes s. l. m. 2) F, prophetae G HO sched. Poelm., propheta ed. Lips. 146 et muto l2 (Laur. 2 8. XV) fiuiens A, cluens (clu in ras.) L, fruens c Parrh., silens Nebriss. coni. 147 noni in ras. A, s. l. Z tacitura Cant. Ald. 148 edito TPBS Beg. 1, aedito Ab, partu BC (ex to) DF\'GHlL1 reddita snnt genito nato f nati a (corr.) c 149 cum] dum Parrh. sched. Poelm. 150 cum n habet n:qd A michi B tollet TKL1ΥZ, tullit A, tolli B 151 ferat Parrh. sched. Poelm. 152 dum FK2P Spir. Fabr. 153 fonditor T proprio-sereno BC EFGHS Reg. 1 Cant. cf. indo sub acc. sufuscat A, offuscata T b o∗fuscata (b a m. 2) E, obfuscata plerique 154 deducit T, decuta Z\', discutit m expulsus G inlessis A 165 dilicta nostra A saluator noster A 156 et] it T1 corr. m. 2 adtactu L, attactu (t, in ras.) Z, adtactu b, attacto TS1, tactu A, a tactu BCDE (in rax. 2) FOPBT, at acta V euaniscere T, euanescire S 157 tum in Nebriss. coni. uada* K semplez A, supplex c 158 labat T, lau.at (d eras.) F l -uat in mg. m. 2, lauit Reg. 4 Cant., lau.it b nostra T1 corr. m. 2 Ipse nihil quod perdat habens, sanctoque liquentes Corpore mundauit latices famamque beauit Gurgitis et propriis sacrauit flumina membris. Senserunt elementa Deum, mare fugit, et ipse Iordanis refluas cursum conuertit in undas. Namque propheta canens: quidnam est, mare, quod fugis, inquit, Et tu, Iordanis, retro quia subtrahis amnem? Ergo ubi flumineum post mystica dona lauacrum Egrediens siccas Dominus calcauit harenas, Confestim patuere poli, sanctusque columbae Spiritus in specie Christum uestiuit honore Mansuetumque docet multumque incedere mitem 164 cf. Ps. 113, 5 159 nichil B tergat coni. NoUe sed cf. v. 151 liquentis las T 160 in corpore A famāq. r (1 limphamq; m. al.), limphasque Â, limphaque C, lim in ras. s a m. 2 E, lymphasq; GH, limfasq; FST, limfamque KLZ1 (8. I.) R2 in ras., fontemque b 161 proprii B flnmina] f a m. 2 T la membr∗ (a eras.) A, menbris BC 162 senseruntque r (erq; in ras. m. 2) DFIGH, post senserunt ras. in C, sensere e elimenta T1,AZ1 mare s. l. B1 fugit mare c fuit C 163 Iordanes r Beg. 1 a m. 1, post Iordanis ras. in E refluans (expunx. m. 2) F, refluans LZ1, refluens Z1 (ut uidetwr) Ambros. H 80 saec. XV, reflues Rem. mutauit ed. Lips. 164 post v. 165 in mg. adiec. A2 quid fu T, -nam a I. C*, quinam cod. Arnts. mare] tibi T regis A* quare fugisti Beg. 4 fugisti D inquid TELSZ 165 quia] quid d w r* (in ru.) CDF2KOPRΥZ2, qui∗ (d a m. 2) L, quare B corr. m. 2, 1 h .... qua∗ E subtrais (h a m. 2) TH, retrahis Z1 corr. m. 2 amnL E 166 fulmineum B fluminei — lauacri CDF* (in mg. fiuminei add. m. 2) GH (ex corr.) al. mystica T, mietica plerique . 167 dominus siccas B Beg. 1 168 post confestim ras. in E polis (s expunx. m. 2) T sc∗sque (o uel u eras.) T 169 speciem TBZ1 (m eras.), spaiae P inuestiuit Vonck. coni. honorem T 170 mansuitumque T, mansuetumque I q; A docens f multum mitemque incidere A, mitemque incedere, mitem uel humilemque incedere, mitem Wopk. coni. Per uolucrem quae felle caret, Natoque uocato Voce Patris triplici Deus ex ratione probatur, Quod Pater et Natus, quod Spiritus est ibi sanctus, Quo manet indignus qui non numerauerit unum. Inde quater denis iam noctibus atque diebus Ieiunum dapibus, sacro Spiramine plenum . Insidiis temptator adit doctusque per artem Fallaces offerre dapes: si filius, inquit, Cerneris esse Dei, dic ut lapis iste repente In panis uertatur opem, miracula tamquam Haec eadem non semper agat, qui saxea terrae Viscera frugiferis animans fecundat aristis Et panem de caute creat. hac ergo repulsus Voce prius hominem non solo uiuere pane Sed cuncto sermone Dei, labefactus et amens, Altera uipereis instaurans arma uenenis Cum Domino montana petit cunctasque per orbem Regnorum monstrauit opes: haec omnia, dicens, 177 cf. Verge Ge. I 122 f re 171 que T, qui ex quae K uelle r caret (re a m. 2) T uacato T, cato A 172 ueoce A tripliciq; B ex] om. A probatus B, uocatur bl corr. m. 2 in mg. 173 natos T 1 num 174 quo∗ (d eras.) Z honorauerit ADI* (in mg.) ELGH Cant., orauerit felu (o in ras. m. 2) C honorau unū F\' 175 adq- T 176 sinium T corr. m. 2, ieuu∗um (i eras.) D, geiun∗um E, ieun.um (i eras.) HZ 177 ⌇sidiis (insi in mg. add. m. 2) T temptatur T ad.it (i eras.) Z arte P 178 j allacis T1 corr. -ces et in mg. add. fal m. 2 dapis P1 corr. m. 2 inquid TELZ 179 cerneres corr. in cerneris K, crederis c dei s. I. K2 180 pan∗∗ P 181 sax∗ea F, saxa (a2 in ras., e a m. 2) Z haec non semper 181sai.eaF,asza(a,inras.,e a m. 2) Z haec nonsemper agat Dominus Poelm. (corr. in mg.) 182 uistera T1 ; tiferis r, frugiferi.s P, fructiferis e Spir. Fabr. al. foecondat A, fecunda P areetis T, arrestis A 183 cau.te E1 haec T\' corr. m. 2 184 solum AG1H1Υ1 panem (m expunx. m. 2) T 185 iuncto g labefactns] b corr. T amans Fl, mestus A 186 uiperis B A instauras G arma uenenis] T2 lubricus artis a m. 1 cf. in 189 187 cunctaque (s a m. 2) L Me tribuente feres, si me prostratus adores. Quantum peruersus, tantum peruersa locutus: Scilicet ut fragilis regna adfectaret honoris Qui populis aeterna parat, monstrumque nefandum Pronus adoraret, cuius super aethera sedes, Terra pedum locus est, quem nullus cernit et omnis Laudat in excelsis submissa uoce potestas. Christus ad haec: tantum Dominum scriptura Deumque Iussit adorari et soli famularier uni. His quoque deficiens congressibus audet iniquus Ter sese adtollens animo perstare superbo, Terque uolutus humo fragili confidere bello. Tunc adsumpsit eum sanctam sceleratus in urbem, Et statuens alti supra fastigia templi: Si natum genitore Deo tete adseris, inquit, 193 cf. Prud. Perist. X 253 199 cf. Verge Aen. IV 690 202 cf. Verge Aen. VIII 366 189 meraribuente L seris T, feras F1 adoris T, adoras e 190 tantum] quantum ed. Lips. locutus ∻ A, loquutns KL, a loquitus Z corr. m. 2 191 fragilis regna-houoris TA Beg. 4 b1 fragiles CEG2L2 Beg. 1 adf∗ectara F rogni — honores plerique at 192 populus ex populis F, populi P para (corr. m. 2) CF u• 193 in mg. adi. C sep F haethera A, athra B sedis TL es 0 PZ, seda C 194 omnes Tl 195 submisa A 197 adoraret I h dno T, adorare et KL famulari et T famulari aero d, famulari erani K illi S (in ras., Arniz.) nni c 198 dificiens A congresibus TA ardet Reg. 4 iniqus A, iniquis K1 Cant. 199 se T adtollens] d ex e E perstare* (t a m. 2) T, ptare A Beg. 4, pestare Z superb∴ A 200 terre q T1 terrę corr. m. 2, l mi humo F s. l. m. 2 fragilli A considere cod. Arntz. bellum Tl 201 tunc ex tum C scā Zl, sanctum H 202 supra] ra in ras. E, super PS 203 ginitore T te TA, te te. E, dae K, tu te cod. Arntz. Parrh. inquid TAL Inpiger e summo dilapsus labere tecto. Nam scriptura docet de te mandasse Tonantem, Angelicis subuectus eas ut tutior ulnis, Ad lapidem ne forte pedem conlidere possis. O quam caeca gerit nigro sub pectore corda Mens tenebris obscura suis! hunc ardua templi Culmina et erectae quamuis fastigia pinnae Credidit in praeceps horrescere, maxima summi Curuauit qui membra poli caelosque per omnes Vectus in extremae discendit humillima terrae, Inferiora petens et non excelsa relinquens. Dixerat, et ualidi confossus cuspide uerbi, Quod temptare suum Dominumque Deumque nequiret, Victoris fugit ora gemens. tunc hoste repulso Caelicolae adsistunt proceres coetusque micantes, Angelici Christo famulantur rite ministri. 215 cf. Yerg. Aen. I 81 204 inpeger T, impier A impiger e (ger e in ras.) R e] s. I. Γ2Z, om. C sumo E dilapsue TI2F1PRb1, delapsns ADG, dimissus CL1ZΥ, demissus E (1 delapsus s. I.) HKS Rom. cf. Rem. t 205 mandas*se A mandasseonantem (se in ras.) E tbonantem T 206 subiectus Reg. 4 totior T, tuor (ti am. 2) B 208 geret T pectore T 209 oscura K 210 fastigia ex fqstigia F pinae T eorr. m. 2 211 crededit T orrbcere T, horriscere Z summij nmmi eras. in R 212 curanit T, cnranxt (x I curuauit) A, curauit F1L1Z1, curbnit b poli] s. I. K* omnis FxZl 213 uictus K1 extrema Tl corr. m. 2, extrimae A discendit B T1AKLZ, descedit (n am. 2) R, descendit rell. 214 inferiora terrae A poetens K et TAE1FLO Reg. 4, 8& K, sed reU. cf. Pros. relinque ⌇ T corr. m. 2, reliquens K 215 uaJidi (1 eras.) H confusus T, confusBus Fl, perfossus g cospite A, cospide Reg. 4 regal uerbi F 216 dum dmqae T Reg. 4, dm dnrnq; A nequirit S, nequisset Reg. 4, requirit Parrh. 217 hora T, sera T fugitur armis amens (x t gemens) A hoste] ore P 218 caelicolae T proceris T coetosq. T micantis TA 219 angelici et Ald. rite] iura cod. Arntz. Protinus ergo uiros ex piscatoribus aptos Humanas piscari animas, quae lubrica mundi Gaudia sectantes tamquam uaga caerula ponti Caecaque praecipites tranant incerta profundi, Discipulos iubet esse suos talesque supernae Conciliat uitae, quos non uentosa loquendi Gloria nec uana de nobilitate superbus Sanguis alat sed fama tacens, humilique refulgens Mente nitor caelo faciat de plebe propinquos. Namque stulta potens elegit et infima mundi Fortia confringens Deus et sapientia perdens. Quin etiam celerem cupiens conferre salutem Orandi praecepta dedit, iudexque benignus Indulgenda peti breuiter iubet, ut cito praestet, Sic dicens: orate patrem, baptismate nostrum, Iure suum; propriumque homini concessit honorem Et quod solus habet cunctos permisit habere. 220 piscatori∗∗b: (is eras.) A vera. om. Reg. 4 221 piscare b qui c 222 sectantis T1 eorr. m. 2 cerola L, quernla A uada caerula Cellarius 223 caecaqaae (a exp. m. 2) T praecipitis I TE2PR2VΥb, praecipites L tranant T, tranunt(?) A, tranent Reg. 4, -a2- in ras. L 224 post iubet ras. 1 uerbi in M talisque Zl 225 concilia Z corr. m. 2 uentnsa T, uentnosa Â, uentosa in ras. S* 226 gratia (A gloria in mg.) A Buperbos L 227 a alit LZ 228 facit A de.plebe (b eras.) A propinquos T1 corr. m. 2 229 nam qui A, n. qui. (a eras.) F, namq∗∗∗ B, n. quoque ed. Lips., n. quae Fabr. Cell. al. q1 namstulta S stnlta] infirma Fabr. eliget T 230 post v. 231 in T con- 4 fungens (u, d a m. 2) E, constringens d prodens 0 fort. a m.1 231 caelerẽ ( a m. 2) T, celebrem P confer.re (e eras.) E 232 precepta T indexque Vonck. coni. 233 petit (exp. m. 2) T pnit A iubat Fl corr. m. 2 caeto T prestet (e, a m. 2) T 234 in bapt. cod. Arnts. babtismate A uestrum ed. Lips. 236 in mg. adi. T2 permissit A haberae A ...R. NOSTER QVI ES IN CAELIS T cum rtll. (PATER), incipit oratio dominica Pater ect. A Qui dominum caeli patrem memoramus, in ipso Iam fratres nos esse decet nec origine carnis Germanum tractare odium, sed spiritus igne Flagrantes abolere doli monumenta uetusti Atque nouum gestare hominem, ne forsan ab alto Degenerent terrena Deo, cui nos duce Christo Fecit adoptiuos caelestis gratia natos. Sanctificetur ubi Dominus, qui cuncta creando Sanctificat, nisi corde pio, nisi pectore casto P Vt mereamur eum nos sanctificare colendo, Annuat ipse prior, sicut benedicier idem Se iubet a nobis, a quo benedicimur omnes. Adueniat regnum iam iamque scilicet illud, Morte uacans et fine carens, cui nulla per aeuum 237 dmn T exp. m. 2, dm A patrem caeli KLPSTZ 238 nos fratres AR dicet TZ1, dicit L, debet A iam d. nos esse t K fratres Reg. 4 canis E 239 tractaret T, tractare (A l gestare in mg.) A, tractari L1Z2, gestare DE\' (ex corr.) F (l tractare in mg. m. 2), sectare O1, sectari Beg. 2 dfg hodiū A, odio ex odium H 240 flagrantis Tl (corr. m. 2) Z*, flagrantes (ea in ras.) E2 obolire T\' abolire corr. m. 2 monumenta TE1F1K1L1R1Z1, monimenta rell. 241 adque Tb\' forsitan A 243 facit A adoptiuos] -p- uo corr. m. 2 T gloria] l gratia F2 244 SANCTI- FICETVR NOMEN TVVM T cum relZ. santificet ur T, sanctificatur Sc* cod. Arntz. Cant. Spir. Poelm. Fabr. dns ds A 245 corpore T Beg. 1, pectore rell. 246 um P corr. m. 2 mereamor T, meri- 0 amnr A 247 annuat T, anuet A, annuat in ras. K, adnuet L, t annuit Reg. 4, annuet Spir. Poelm. al. prius T corr. m. 2 sicut] sic P benedici heridem T (heredem corr. m. 2), -ier in ras. Z\' 248 se] sic g iubeat T\' (exp. m. 2) benedicimus Reg. 4 249 ADVENIAT REGNVM TVVM T cum rell. adueniad Ael regnum tuum A, regnum caeleste Parrh. iamque (nam atn.2)T,iamiamqaoque V cod. Arnts. cum nonn. editt.scili- a m. 2) T, iamiam quoque V cod. Arntz. cum nonn. editt. scili- cit T1 250 ⌇ me orte T corr. m. 2 uicans K corr. m. 2, uacas Z1 enum T et al. Tempora succedant, quia nescit tempus habere Continuus sine nocte dies: ubi principe Christo Nobile perpetua caput amplectente corona Victor opima ferens gaudebit praemia miles. Hoc iugibus uotis, hoc nocte dieque precemur, Illius ut fiat caelo terraque uoluntas, Qui nusquam uult esse nefas hostemque nocentem Vtque polo sic pellat humo, ne corpora nostra Tamquam uile solum saeuus sibi uindicet hydrus; Sed qui cuncta fouet plena pietate redundans Omnipotens animas pariter conseruet et artus: Altera pars etenim caeli sumus, altera terrae. Annonam fidei speramus pane diurno, Ne mens nostra famem doctrinae sentiat umquam •u 251 ⌇mpora T e a m. 2 Baccidunt A, succedent EL, succedent КL1RZb Spir. Poelm. Fabr. al., succedant(?) 0 quod Ael, qut Z tempus quia nescit Sc 252 continua C ne (si a m. 2) Z dies ∻ A 253 nobile A perpetuae T1 corr. m. 2, perpetue S1 capnd A, caput. K amplectante AR, am- in ras. K2 I coronam AD 254 meles A, milia L1Z1 FIAT VOLVNTAS TVA SICVT nr CAELO ITA ET IN TERRA T cum rell. (pro ita, est in A, om. al.) 255 ho* (c a m. 2) T iugibus hoc Ald. sched. Poelm. precibus Cant. noctu A Reg. 4 diemque T praecemus TZ 256 ipsius cod. Arntz. fiat uoluntas A caeloq; S terraeque Z 257 numquam T corr. m. 2 nocentem] malignum Cant. 258 utquae T exp. m. 2 ut caelo Ald. sit T1 carr. m. 2 homo D, post humo ras. in K ne in ras. K 259 solo T uendicet AC2, indicet Reg. 1, se uendica L corr. m. 2 y drops T1 -us corr. m. 2, hilidrus A, hydros EG, hedrus F, idrus KLZ, ydrus PT, i t idros b 260 sequi E fouens L corr. m. 2 redundans pietate A 262 atq; altera S 263 PANEM NOSTRVM COTIDIANVM DA NOBIS HODIAE T (cottidianum uel cotidianum, hodie reU.) annunam T1 corr. m. 2 speremus C2E2 cod. Arntz. diurno pane A 264 mens ne ad fame T, famen ES* sentift P umqua* T A Christo ieiuna, suo qui corpore et ore Nos saturat simul ipse manens uerbumque cibusque. Dulcia nam Domini nostris in faucibus haerent Eloquia exuperantque fauos atque omnia mella. Debita laxari qui nobis cuncta rogamus, Nos quoque laxemus; proprii nam cautio uerbi Spondentes manifesta tenet, grauiusque soluti Nectimur alterius si soluere uincla negemus: Incipietque pius decies millena talenta Dimittens Dominus, si nos adfligere propter Denarios centum conseruum senserit ullum, Tradere confestim tortoribus, inque feroci Carcere constricti non permittemur abire, Donec cuncta breuem reddamus adusque quadrantem. Non quia nos Dominus, lucis uia, semita pacis, In laqueos temptantis agat, sed cum mala nostra Deserit, ire sinit. nam quisquis retia mundi 268 cf. Verge Ge. IV 101 265 cena corr. in ieiuna T\', ieiunos A ui suoq//// Z1 pectore Wopk. coni. ore uerbo D 266 cibumq. T, cibusq. in ras. K uerbiq; cibiq; Z 267 nāq; dl c2 post noatri ras. 1 uerbi in K, in nostris g fauci∗∗bus (li eras.) F herent T cum plerisque 268 exuperant] q adiec. T2, q; in ras. in K, quę b ezuberantq; Zl adque TE et dulcia cod. Arntz. 269 ET DEMITTE HOBIS DEBITA NOSTRA. SICVT ET NOS DEMITTIUVS DEBITORIBVS NOST ... T, dimitte—dimittimus—nostris rell. praeter A (Et dimitte nobis debita nostra) laxari∗∗ A qui. (d eras.) LZ nobis qui cod. Arntz. 270 propria Kl corr. m. 2 n* (ã a m. 2) F 271 spondentis TL, sondentes P soluta T2AE1 272 nectimor TL\'Zl, neccemur A uinc*la (u eras.) F negemus TCE1 Reg. lce, negamus rell. 273 incipitq; L1 et dies R milena A thalenta T 274 demittens T, dimittens (il in ras.) H adfigere Kl 275 denarius T cum seruum T ullum] unum cod. Arntz. 276 indiq; A 277 carchere T permittimur TLlZ, permittitur A, permittamur DHB ab∗ire (h eras.) Z 278 breuem] leuem Vonckius coni. quadrante T 279 ET NE NOS 1 INDYCAS IN TEMPTATIONEM T cum rcll. 280 temptantes K aget Tl agat corr. m. 2, agit L1Z1O2P (corr.) cf. Pros. 281 deseret El corr. m. 2 quisquis ouis retia mT Deliciosa sequens luxus et gaudia blandae Perditionis amat, Deus hunc, uirtutis amator, Linquit, et ingreditur qua se temptatio ducit. Ab hac ergo pedem retro faciamus et artum Corde petamus iter, tenuis qua semita monstrat Ire per angustam regna ad caelestia portam. Si cupimus uitare malum, debemus adire Sectarique bonum: hic quia liberat, ille trucidat; Hic alit, ille necat. nam quantum sidera terris, Ignis aquis, lumen tenebris, concordia bellis, Vita sepulturis, tantum bona longius absunt Dissociata malis. dextrum quicumque necesse est Aut laeuum gradiatur iter. sed dextra bonorum Semita conspicuos uocat in sua gaudia iustos Inque tuos, patriarcha, sinus: at laeua malorum 286 cf. Paul. Nol. XXI 37 286 cf. Verge Aen. 1418. XI 524 287 cf. Iuvenc. I 717 296 cf. Verge Aen. VI 542 282 diliciosa A 283 hinc P 284 linquid TDL (d in ras.), linquet E2O2Z ingreditor T quo A ai Т1Z1 temptio B ducet T fort. recte cf. Pros. 285 nos hac Cell. suadente eod. Lips., ex hac g abdacamus Cell. Grun. Arntz., an referamus ? Iagibus hanc igitur Btudiis uitemas et arctum Poelm. Fabr. al. 286 pe∗tamus E inter T 287 ad 8. I. LZ porta T 288 SED LIBERA NOS A MALO T cum. rell. debus (em a m. 2) T debemus adfectare q bonum A 289 sectare corr. in sectarique E qui A, quia (a corr. m. al.) E, quia in ras. F cf. de Sed. poet. uit. P. 117 1 leberat L illic trucidat A 290 alet T, ait F1 illic negat A sydera ∗∗∗∗∗ (terra ? eras.) D 292 uita] uiui A sepulturis] or in ras. T baona A longaius A, -us ex ais (?) C, post longius ras. 1 uerbi in K ∗abunt (h eras., f a m. 2) T, abeunt L, s corr. in Z 293 desociata A b1, dis sociata Z malo Reg. 4 cuicumque LZ (corr.) B (c1 am. 2) c* codd. Arntz. et Lips. Fabr. al., quemcumque P, unusquisque Aid. est] om. cod. Arntz. 294 ut 0 lenam T cum aliis dextera A 295 gaudia ex gaudea A 296 inquid T exp. m. 2, inqf///t (t in ras.) F I∗n∗q; t duos Z patriarca TK, h patriarca L, patriarchę g sinos Z1 inque tuo sinus paradise ag. 4 ait P, at in ras. B liua T1 corr. m. 2 malorum nobis A Exercet poenas et ad impia tartara mittit. Ergo agnis ouibusque Dei est haec sola uoluntas Et bona libertas: euadere torua cruenti Ora lupi uitaque frui per pascua Christi. 297 = Verge Aen. VI 543 297 exercit TLl ad] at A tartara] om. A mittit] ducit ACF (t mittit m. 2 s. I.) 0 Beg. 4 Cant. Rem., mitta KT Cell. 298 que om. T obibusq:. D uoluntas ex uoluptas Z, uoluptas D 299 turba T, turua A 300 ura (u ex o) T que om. T pascua (x perpetua m. 2) A, pasc∗ua (h eras.) D xpi] contuli. ∗∗∗ER PRIMVS NOVI TESTAMENTI INCP LIBER SECYNDVS. LEGSNTI VITA PERTVA. T, liber primus seuang finit A, INCIPIT LIBER SECVNDVS DE MIRACVLIS XPI DB FILIO REGVLI C, EXPLICIT LIBER I. NOVI TESTAMTI. INCIPIT LIBER SBCVNDVS Eb, EXPLICIT LIB ·I· SEDVLII NOVI TESTAMENTI. INCEP TTIVS (eras f.) VBI AQVA IN VINV CVTIT F, EXPLICIT LIB ·II· INCIPIT TEBTTVS VBI AQVAM IN VINVM CONVERTIT G, EXPLICIT PASCHALIS CARMINIS LIBEB PRIMVS. INOIPIVNT CAPITYLA LIBBI SECVNDI KIVSDE OPERIS. post capitula INCIPIT PASCHALIS CABXINIS LIBER SECVNDVS H, EXPLICIT LiBER -I- INCIPIT LIBER ·II· KL (eed i ex n, n ex m corr.) S Beg. 1, Explicit liber Sedulii primus noui testamenti. Incipit liber II. 0, INCIPIT LIBER SECVNDVS PT, EXPLIC LIB PRIMVS. post capitula -libri sec. INCIPIT LIB SECVNDVS B, EXPLICIT LIBER PRIMVS SECVNDVS. INCIPIT ........ LIBER III EIVSDEM (corr. m. 2) Z

Prima suae Dominus thalamis dignatus adesse Virtutis documenta dedit conuiuaque praesens Pascere, non pasci ueniens, mirabile! fusas In uinum conuertit aquas: amittere gaudent Pallorem latices, mutauit laeta saporem Vnda suum largita merum, mensasque per omnes Dulcia non nato rubuerunt pocula musto. Impleuit sex ergo lacus hoc nectare Christus: Quippe ferax qui uitis erat uirtute colona Omnia fructificans, cuius sub tegmine blando Mitis inocciduas enutrit pampinus uuas. Post regulus nato quidam moriente rogabat Flebilis et supplex Dominum, quo uiseret aegrum 11 cf. Verg. Ge. I 448 2 ducumenta A1 que ex quae T1 3 pascire T1 corr, m. 2 uiniens L1 fusaas A 4 ammitere P, amitere K, dimittere Cant. Spir. gaudet L 5 laticis TK1LZ1 motauit A hesa Cant. Fabr. al. 7 robuerunt TL1 mustu T\' corr. m. 2, mustum T 8 iupleuit TJE erǵ̇ο V́̇Ι A, sex ergo sez K, ergo sex LZ lacos .... LZ1 hoc] tunc HK nectari Tl corr. m. 2 9 quip pe T corr. m. 2 uerax T (sed u a m. al.) 0 colendā colona C, colenda DE (lenda m ras.) FG (1 colona m. 2) HKL2PRSZ3 Ald. 10 {mnia T fructiferans cod. Arevali tecmine A blandi Z2 11 uitis T (u ex m corr.) ADE1 (?) PRZ1 (?), itis (mitis in mg.) F inoccidua* (s a m. 2) K inoccidua senutrit H emittit Parrh. d sched. Poelm. panpinus EZ* 12 regulus ex regulam C regulus hinc nato Aldtus Fdbr. ai. quidem Z 18 fleuilil T2 corr. m. 2 supler A, subplex K qui FL uiserit T1L1Z1, uisseret A, ni.seret F aegrum] om. A X. 5 Febre laborantem puerum trepidamque uetaret Labi animam de sede sua. tunc larga. potestas, Credenti quae nulla negat nec dona retardat, Velocem comitata fidem, sermone salutem Concedens facili: uiuit iam filius, inquit, Perge, tuus. quantum imperii fert iussio Christi! Non dixit \'uicturus erit\' sed \'iam quia uiuit\' More Dei, qui cuncta prius quam nata uidendo Praeteritum cernit quidquid uult esse futurum. Inde salutiferis incedens gressibus urbes, Oppida, rura, casas, uicos, castella peragrans, Omnia depulsis sanabat corpora morbis. Ecce autem mediae clamans ex agmine turbae Leprosus poscebat opem uariosque per artus Plus candore miser: si uis, Domine, inquit, ab istis Me maculis mundare, potes. \'uolo\' Christus ut inquit, Confestim redit una cutis proprioque decore Laeta peregrinam mutarunt membra figuram, 18 cf. Ioh. 4, 50 14 puero 7* corr. m. 2 netaret tripidamque A 15 sede s. L T uoluntas P 16 credentibos nulla A que T\', quia Parrh. et sched. Podm. post nulla ras. in L 17 nelocem est V comitatam fidem T exp. m. 2 fide A sermones A 18 conceden s (s a m. 2) T facile T (S corr. m. 2) AE1K1L1, facili. Z, facilem g post facile ras. 2 ttel 3 litt. m T, ras. in K inquid T\'AD ELb1 19 tuos T1 corr. m. 2 imperii∗ (s eras.) T, imperia A, inperii E, imperio F (ł-rii m, 2) fer.t L 20 n dix uicturus zps erit A 21 quia cuncta quam nota cod. Arev. 22 quicquid T2 cum plerisque uenturum A 23 salntiferis ex salnteferis T incidens T1 corr. m. 2 gresibus A urbis T1 corr. m. 2, urbem Cant. p 24 opeda A cassas A peragrans ex peregrans F 25 membris Z1 corr. m. 2 26 medio DOF (sed o corr. in 5) Ol Spiro clamans media A post clamanB ras. in K agmine ex acmine (?) E 27 uariusque T artos (carr. m. 2) TZ 28 misser A, nitens duae uet. editt. teste Arntz. inquid TELPZ = v. 29 29 purgare f po∗tes E, potes. (t eras.) D 30 reddit A, re.dit E una] humana A cu∗tis (nc eras.) T decorpore A v. in mg. add. K1 31 perigrina A, peregrina D motanert A menbra C Inque suo magis est uix agnitus ille colore. Forte Petri ualidae torrebat lampadis aestu Febris anhela socrum, dubioque in funere pendens Saucia sub gelidis ardebat uita periclis, Inmensusque calor frigus letale coquebat. At posquam fessos Domini manus adtigit artus, Igneus ardor abiit, totisque extincta medullis Fonte latentis aquae cecidit uiolentia flammae. Quin etiam rabidas nigrorum depulit iras Spirituum, ne flatus atrox laceraret iniqua Peste homines operisque Dei uexaret honorem, Quem norat non esse Dei; passimque cateruas Vt pius innumeras pulso languore saluti Reddidit et uaria populos a clade leuauit. 33 cf. Iuvenc. I 807 34 cf. Verg. Ge. III 497 37 cf. Verg. Ge. IV 190 32 iamque C mais A est /////// u. a. Z inque suo magis agnitus A cod. Amte. cognitus Ald. ille] ipse cod. Arntz. 33 lampadasestu (a, in i corr., sestu α m. 2) T torquebat Cant. b u 34 anela (h a m. S) T, ancbella A, an∗la L, anhel* P, anila Zx 35 uitae A 36 quoquebat T loaale DFHT, l∗aale E 87 ad T1Z1, at. A, a ∗t C t posquam (t a m. 2) T, pqua A fessus T1 corr. m. 2, ł lassos in mg. F2 artos T1 arctus corr. m. 2 38 ingens cod. Arev. abiit T, abilt (i eras.) E, abit rell. ex- tinta T 39 ti latens (ti a m. 2) T, latent∗is P aque T, atq- E1 corr. m. 2 di caecit T corr. m. 2, cicidit A 40 rapidas AGS1 Pb depullit A 41 Spm (uu o m. 2) T, spum A, spiriituum F flatos F 42 perte T1 corr. m. 2 hominesq; peste A. hominis (corr. m. 2) T1Z1, e homin∗sL corr. m. 2 dei] he passimque cateruas I uixerat (nexaret m. 2) honorem ho que mlll nora\' non esse dl T correx. et ord. m. 2 dei] sui f, reum coni. Nebriss., deum Ald. cum rec. foedaret coni. Vonck. 48 nouerat AF1G1, 1g norat (ig α m. 2) Z possimq; Zx 44 prius Parrh. Fabr. ai. pulsus T1 corr. m. 2 s langore (s a m. 2) T, langore AE1K1LZ (ex -n) 45 reddedit T1 corr. m. 2, redidit Flbl, di reddit Z saluauit A, resoluit VI 5* Inde marina petens arentes gressibus algas Pressit, et exiguae conscendens robora cumbae Aequoreas intrauit aquas; Dominumque sequentes Discipuli placido librabant carbasa ponto. Iam procul a terris fuerat ratis actaque flabris Sulcabat medium puppis secura profundum, Cum subito fera surgit hiems pelagusque procellis Vertitur et trepidam quatiunt uada salsa carinam. Perculerat formido animos, seseque putabant Naufraga litoreis iam tendere brachia saxis. Ipse autem placidum carpebat pectore somnum, Maiestate uigil, quia non dormitat in aeuum, 58 cf. Verg. Aen. V 158 56 cf. Verg. Aen. IX 326, IV 522 46 DΝ̄S MARENA MIGAVIT T in mg. MOntis T1 corr. m. 2 gresibus H 47 praecessit T1 corr. m. 2, psit A, presit K e exiguam T corr. m. 2 a concendens T (s a m. 2) rubora Tl corr- cymbes m. 2 cui {T corr. m. 2, cimbe uel cymbe (ae) plerique, Reg. 2 lymbae 48 non aequoreas Z q dum//// (q a m. 2) Z, dnmq; suum A, dominum D sequentis T\' corr. m. 2, uehentes coni. Burm. 49 u discipoli Z librant ALZ1 nautica discipuli 1. cod. Arnts. caruasa T1 carbaesa corr. m. 2, carbassa A pontum Tl corr. m. 2 50 a. T, e F\' terra V actaque (i eras.) T fa∗bris (1 eras., 8. l. scr. m. 2) F, f labris H, 1 fabri L 51 sulcaba*t (n eras.) P s puppisecura T profando Cant. 52 cu T, dum C, tum D, cur Kl cum corr. m. 2, ktunc quidam rec. hiemps plerique, chemps A pilagusq; A 53 tripidam A, trepidum JF1 unde salse A carinum A 54 perculerat ex pertulerat E animus T* ■M corr. m. 2, animas D, animo L et seque (se 8. I. a m. 2) T u potabant (u a m. 2) T,n putabat A 55 naufragia T1 (corr. m. 2) A, naufrag∗a E litoris (e a m. 2) KL, litores Z bracia. KLZ x satis (x a m. 2) T 56 placido Z, u placidam T 57 magestatem T1 corr. m. 2, magestate CP, maistate A per- uigil A 1 q JR Spir. Poelm. al., quae Urbin. s. XV (cf. Arev. praef. 49) dormiat A, dormita K, dormit" LZ euum TA ai. Qui regit Israhel neque prorsus dormiet umquam. Ergo ubi pulsa quies cunctis lacrimantibus una Voce simul "miserere citus, miserere, perimus, Auxilio succurre pio\', nil uota moratus, Exurgens Dominus ualidis mitescere uentis Imperat et dicto citius tumida aequora placat. Non erat illa feri pugnax audacia ponti,\'. In Dominum tumidas quae surgere cogeret undas, Nec metuenda truces agitabant flamina uires: Sed laetum exiliens Christo mare conpulit imum Obsequio feruere fretum, rapidoque uolatu Mouerunt auidas uentorum gaudia pinnas. Interea placido transuectus marmore puppem Liquerat et medios lustrabat passibus agros, 63 cf. Verge Aen. I 146 69 cf. IUT. V 101 58 prursas A 59 pulsata A quies] qui in ras., e ex i corr. P lacrimantibus TAK1LOPVZ Beg. 1 Cant., lacrimantibus clamantibus G s . l. m. 2, clamantibus rell. cf. Pros. una. (m eraa.) T 60 uoce cIamantibus A simul us T2 us a m. 1 (fort. deus fuit cf. Pros.) ..t cito M dto ex caetus fec. T2, cito AO, cicius D, citus G, cito 6, Deus Parrh. sched. Poelm. 61 Bucurre P nihil A 62 exsurgens AEGH2LPR mitiacere T\' corr. m. 2 63 dictum T1 corr. u. 2, dicto ex dictu G ∗cit∗ius (it a m. 2) E citius miserere P pla aeqora (u a m. 2) E cat T 64 post non ras. .......1 uerbi is K erat 8. I. L2Z2 x pugnas T corr. m. 2, pugnans a 65 dno Aue tumidasq. (ue a m. 2) T gera conpulit T corr. m. 2, eompulit surgere c cf. v. 67 66 nsec A trucis T\' corr. m. 2 67 imo A, ∗imū KL, imū ex humll Z 68 obsequium D seruire b (1 feruere in mg. m. 2) Fabr. ai. freto T1 corr. m. 2 69 mouer̄///// L, mouerat Zt corr. m. 2 rapidas Urb. Parrh., subitas sched. Poelm. pinnas TAX1L1Z1, penn∗s (i ras.) C, pennas reD. iO DNS AT HOMiNE DEMVNIVM EFFVGAYIT Tx in mg. placidum T1 corr. m. 2, placida A, placido∗ Z mamore (r a m. 2) T puppem T1 corr. in -im, pupim A, -im corr. in L, puppam D cf. II 224, I 1196 71 medius T1 -um deinde -os corr. m. 2 passibus] p ut iuid. ex b T, paaibus A Cum procul e tumulis gemino stridore ruentes Prosiluere uiri, quos non mala daemone pauco Sed legio uexabat atrox, nexuque cruento Saeua catenatis gestantes uincla lacertis. Angebat quoque poena duplex. heu dura furoris Condicio ! qui uim patitur magis ille ligatur Tunc Domini praecepta tremens exire iubentis, Spiritus infelix hominem non audet adire, Effigiem reddit quam Christum cernit habere; Sed pecus, inmunda gaudens lue, semper amicum Sordibus atque olido consuetum uiuere caeno Pro meritis petiere suis tristesque phalanges Porcinum tenuere gregem: niger, hispidus, horrens 81 cf. Hor. Ep. I 2, 26 83 cf. Verge Aen. XII 662 72 tunc ed. Lips. et hnmulo (h fere eras.) T tomilis EF1 m I G1Z1, tom∗lis K, tnmnles L tetiam. 2 cf. Pros. stridorre D ruentis T1 corr. tn. 2 73 proeiliere ex prosiluere GT male in mg. 0, de mala Y, ala coni. Vonck. quos non daemonia p. uel non malus agmine Wopk., n. de daemone uel non macra d. p. Arev. cf. Bem. demnne T1 corr. m. 2 74 nizabat Tl corr. m. 2 atrnx A nexu∗que (a eras.) Z 75 caUenatis (h eras.) T gestantis T1Z1 bl, gestabant C1E2FGH2 Cant.; Arev.: communior codd. est gestabant uincula F lac∗∗∗tis E s a m. 2 76 dnpplex T, du.plex (p eras.) C eu T dura TAL1Z1, dira rell. cf. Pros. condicio] est s. I. add. F* uinpatitur E legatur T1 corr. m. 2 78 praecepta. L, praecepto Z\' tremiena A 80 efigiem A reddit T, reddens E1PRSΥ, reddens ex repetens Z*, repetiens A, repetens CDFLO, gl deserens re petens (pe* in ras. m. 2) E, repetens (. reddens in mg. m. 2) G, reddeu repetens K (reddens a m. 2), linquens cod. Arntz., recolens Cant., fugiens Poelm. ad mg. Fabr. al., reuerens CeU., renuens Unger (Subsic. H 8) 81 gaudet T, gandiens A t lu.e T ∗amicum (h eras.) S 82 aque (t a m. 2) T olidum Tl corr. M. 2 ui.uere (s? eras.) A 83 p ex o fecit T2 petiuere d, petire (e a m. 2) Z tristisque phalangis T1 (corr. m. 2) LZ f i palanges A 84 rcinum T1 corr. m. 2, porcoril A spidus (i a m. 2) T hyspidus S horr.ens (i eras.) A, orrens E Talem quippe domum dignus fuit hospes habere. Hinc alias Dominus pelago dilatus in oras, Intrauit natale solum, quo corpore nasci Se uoluit patriamque sibi pater ipse dicauit. Ecce aderant uiuum portantes iamque cadauer Bis bina ceruice uiri lectoque cubantem Vix hominem, cui uita manens sine corporis usu Mortis imago fuit, resolutaque membra iacebant Officiis deserta suis, fluxosque per artus Languida dimissis pendebant uincula neruis. Hunc ubi uirtutum Dominus conspexit egentem Robore, peccatis primum mundauit ademptis, Quae generant augmenta malis miseroque iacenti: Surge, ait, et proprium scapulis adtolle grabatum, 86 cf. Lucan. II 88 90 cf. Iuv. I 64 92 cf. Verge Aen. n 369 93 cf. Iuvenc. II 77 94 cf. Yerg. Aen. X 341 85 hospis T1AL1Z 86 ∗inc (h eras.) H, hic K pilago A, pelagi nonn. editt. dilatus TF1RZ1b1, delatus rell. horas TAL2Sb Oa 87 qui K 88 pater] deus cod. Arnte. DNS MORTVVM SVSCITAVIT T1 in mg. dccauit D ipse dedicauit A, -di- in ras. T 89 uiuum] a. I. Z2 portantis T1 corr. m. 2, portanUs H 90 bes T1 corr. m. 2 cubantes A 91 corpori (a a m. 2) E manen (s a m. 2) K usum T1 m exp. m. 2, ussu A 92 iacentem T\' corr. m. 2 inaolutaque ed. Lips. 93 officis A * flexos A, -u- corr. in F, flexosque b, flexosque g artoB T1Z1 94 demissis T1EGH codd. Arevali plerique, dimisia A cf. Pros. splendebant T1 corr. m. 2 uinc*la (u eras.) Â, uincla (u am. 2) F 95 conspexit dominus uirtutis COT (sed uirtutis ex uirtutum) Cant. aegentem AKL, egere cod. Arntx. 96 rubure T1 corr. m. 2, robure A peccatis om. A, pecatis K confirmat ACDEFHKP TO Cant. ante mundauit ras. in L, confirmat mundauit Z cf. Pros. et v. I 57 adẽptis (~ a m. 2) E 97 gerant A auc- menta A, augmenti D, aumenta Z mali. G, mal∗∗ H, mali LI Z1 nuMeroque A iacenti ex iacentem P 98 grauatum TAZ1, gTabattum HL2ΡΥ Inque tuam discede domum. nil iussa moratus, Cui fuerat concessa salus, uestigia linquens Tandem aliena suis laetatur uadere plantis Vectoremque suum grata mercede reuexit. Principis interea synagogae filia clauso Functa die superas moriens amiserat auras. At genitor, cui finis edax spem prolis adultae Sustulerat, sanctos Domini lacrimansque gemensque Conruit ante pedes, uix uerba-precantia fari Singultu quatiente ualens \'miserere parentis Orbati, miserere senis, modo filia\' dicens \'Vnica uirgineis nec adhuc matura sub annis Occidit et misero patris mihi nomen ademit. Adfer opem lapsamque animam per membra refunde, 106 cf. Yerg. Aen. XI 150 107 cf. Yerg. Aen. YII 237 99 discede T\' descende corr. m. 2, discide Z1 corr. m. 2, diescende Â, discende DEL, descede P, descende reR. insa A 101 aliena] om. A plantas F1Z1(?) 102 uectoremque) que s. I. LZ, uictoremq; T, fertoremque d mercide TlA reuixit T1EH1, uezit A 103 PRINCIPIS SYNAGOGAE FILIA SVSCITAT T1 in mg. princepia et T1 corr. m. 2, prinpis (ci a m. 2 in ras.) K synagoge T, sinagote JP, sinagoge uel sinagogę reU. felia T filia dauid clauso (exp. et clauso add. m. 2) K claus. H 104 defuncti. .A di.e (a ? eras.) T die s. m. in ras. scr. uid. in A supera∗∗s (ta eras.) G, supera.s (n eras.) B amisserat A 105 adgenitor TZ* fines T1b1 edax] c. gl. manducator P 106 scos (o a m. 2) T, sci A lacrima∗nsq; A, n lacrimasq; LPZ gemensque] gemen in ras. T (fuit lacrim?) 107 pedis Tl corr. m. 2 praecantia T et al., precanti*a (c eras.) C 108 singulto T quatiante ΑΚΥ mia- serere A 109 senes T1 corr. m. 2 it dicens (s. l. m. 2) F 110 uirgeneia T1 corr. m. 2, uirgines C adhuc (c in ras., fuit n?) T, adimit ..... huc A 111 hoccidit E, occida K1L1P et] a. I. T* nomen mihi A, mihi patris Ald.; Arev.: elegans esset Occidit: heu! misero patris mihi nomen ademit adimit A, ad.emit (h eras.) Z 112 post lapsamque ras. 1 uerbi in F Qui totum praestare potes\'. haec inquit: et auctor Lucis ad extinctae pergebat funera gressum Vix populo stipante mouens, permixtaque turbis Ibat inundantem mulier perpessa cruorem, Quae magnas tenuarat opes, ut sanior esset, Exhaustaque domu nec proficiente medella Perdiderat proprium pariter cum sanguine censum. Ast ubi credentis iam sano in pectore coepit Diues adesse fides, mediis inmersa cateruis Nititur auersi uel filum tangere Christi. Posteriusque latens subitam furata salutem Extrema de ueste rapit siccisque fluentis Damnauit patulas audax fiducia uenas. Senserat ista Deus, cuius de fonte cucurrit Quod uirtus secreta dedit, furtumque fidele 113 cf. Yerg. Aen. VI 117 113. 114 Prud. Perist. V 37 113 totum] totam Vonck. coni. cf. indicem a. u. potest A inquid TK1L1Z1b 114 ad] ab T extincta A, extinctę 8 peragebat f gresso (u a m. 2) T 115 MVLIEREM A FLVXV SANGVINIS SANAT T1 in mg. stupante (1 eras.) A 116 inundan dantem] ex inundam ut uid. corr. Z\', inuntē (dan o m. 2) B flnorem cod. Arev. 117 qui A tenuerat T1FH1L1P1R1Z1, tribuerat A, tribuebat 0\', erogarat b (1 tenuarat m. 2 in mg.), ezpendit Parrh. h 118 exaustaque TAGlb, exaustaque FK domum Tl corr. m. 2, domu AK1L1Z, domo rell. medilla T1 (corr. m. 2) Ll, mede#la I (1 tnU.) EFHKS, medila P, medela D 119 perdiderat ex reddiderat corr. E2 et proprium T con D* sanguin⌇ Tx corr. n. 2 120 post ast ras. in P in] om. LZ, e. l. scr. P, om. Fabr. post pectore ras. in K cepit C 121 medis A, cr mediis∗ (q; eras.) f inmsa (er a m. 2) E 122 fil∗um (i eras.) Pb 123 subitã ( a m. 2) T, subito V (corr.) furata∗ (m I eras.) T, fu∗∗rata (tn eras.) A 124 rapt∗∗ (is eras.) E 125 sanauit cod. Arev., stagnauit Burm. coni. cf. I 48 126 fante P corr. m. 2 cocurrit T1 corr. m. 2 de] in nonn. editt. 127 secraeta T, operata e fidelem (exp. m. 2) T Laudat et egregiae tribuit sua uota rapinae. Ventum erat ad maesti lugentia culmina tecti Deflentemque domum, moriens ubi uirgo iacebat Extremum sortita diem, trepidusque tumultus Omnia lamentis ululans implebat amaris, Funereosque modos cantu lacrimante gemebant Tibicines, plangorque frequens confuderat aedes. Ponite sollicita conceptos mente dolores, Hic sopor est, Saluator ait, nec funus adesse Credite, nec somno positam lugete puellam. Dixerat et gelida constrictum morte cadauer Spiritus igne fouet, uerboque inmobile corpus Suscitat atque semel genitam bis uiuere praestat. Obstipuere animis, inopinaque uota parentes 129 cf. Verge Aen. II 695 134 cf. Iuvenc. II 400 135 cf. Verge Aen. IV 501 141 cf. Verge Aen. III 141 128 aegregiae T dona Fabr. sed cf. v. 141 129 moesti T, n mesti uel męsti rell. Incentia T, lang∗entia K, languentia L\'Z, langnentia P, lngientia T culmine P limina Podm. et ed. Lips. 131 eztrimum A tripidusq; AE1 (corr.), rapidusque e inv plebat T 133 funereusque L1P1b1 ////modo///scamto (modo et u a Q m. 2, domum am. 1 fuisse uid.) T, modus PZI, melos c canta (u D u a m. 2) F, canti K, cante L lacrimabili (x lacrimante) S, modume lante Arntz. coni. gemebN T, ge bant A, gemebat O1 b1, gerebant CDE2GK2Υ2 Cant. Beg. 1 (gerebat a m. 1), ferebat Fabr. 134 tibicenia Tl corr. m. 2, tubicinus A, tybicines DEP, tibicinis Zl, tibicen Fabr. sched. Poelm. al. clangorque AG2 (s. I.) KLPSZ frequens T\' fudens(?) corr. m. 2, fremens Reg. 2 confu∗derat (n eras.) GLZ idem T1 hedes corr. m. 2 135 sollicita. (m eras.) L, solicita D conceptae T1 corr. m. 2 doloris T1 corr. m. 2 136 sapor D1S1 saluator ex auctor fec. T2 137 som. num T1 corr. m. 2 possitam A lugite T1 (corr. m. 2) A, lugere Poelm. pue»lam A 138 gelidam T1 a corr. et m f. eras. m. 2 constricto A, constrictam A, conatri*ctum (n eras.) K 139 inmobilae T 140 genitam ex gemitam b 141 obstipuere TDHK1LZb1, obstupuere rell. animas 01 inopinataque AR, inopina∗que (m? eras.) K uota inopinata S notam (fuit um ?) E parentis TLZ1 Aspiciunt uersisque modis per gaudia plangunt. Inde pedem referens duo conspicit ecce sequentes Caecatos clamare uiros: fili inclite Dauid, Decute nocturnas extinctis uultibus umbras Et clarum largire diem. quam credere tutum, Quam sanum est cognosse Deum! iam corde uidebant Qui lucis sensere uiam; tunc caeca precantum Lumina defuso ceu torpens ignis oliuo Sub Domini micuere manu, tactuque sereno Instaurata suis radiarunt ora lucernis. His ita dimissis alius producitur aeger, Multiplici languore miser, qui uoce relictus, Auditu uacuus, solo per inania membra Daemone plenus erat. hunc protinus ordine sacro 143 cf. Verge Aen. X 794 142 plaudunt Poelm. Fabr. 143 pedim fort. T1, vestigia rubri eoloris m. 2 alio atramento obruit refferens A duos T (jort. aliud suberat) PT, dao* (s a m. 2) L geminos uidet C GK (in mg.) Sb (in mg.) cf. Pros. 144 cecos A clamore t eod. Arev. Fabr. filii A inclitet (?) T 145 discute Parrh. Spir. Fabr. al. cfH154 extinctas K1 corr. m. 2 146 clare V credire Tl corr. m. 2 totam T1AL1OP1Z1, totum est 8 147 clarum T1 (sanum corr. m. 2) AQblOl Beg. 1 in mg., sanum euan. f. in Z cf. Pros. sit Parrh., est om. cod. Arntz. cognoaisse A, cognosce DH (corr. in cognosse) S Rem. Spir., -se in ras. LR1, cognosci Montep. diem T\' corr. m. 2 credebant L, uidebant (ui m ras.) Z 148 praecantum T, pcantiam A 149 lumena Tl corr. m. 2 difusso A, diffuso FGHS turpens LiP, torrens b (c. gl. ardens) aliuo TLP\' oleo.... (e ex i) A 150 micuere] micn in ras. E, l fulsere in mg. G\' fulsere H (s. l. micnere m. 2) S manum (m ezp. m. 2) T tactumq. serenum Tx corr. m. 2 151 radiarunt] radia in ras. m. 2, t miradiarunt euerunt G* in mg., micuerunt HK, micuerunt ST Reg. 2 sched. Poelm. cod. Arntz., adierunt g hora T lucernas K 152 a M. 2 in T itaq; A dimisis A, demissis H eger T 153 in mg. D* multiplici] multipli in ras. T2 langore TXAF LZ misser A 154 au u ⌇idito T corr. m. 2 155 daemone Tl dęmone fec. m. 2, -ne corr. fort. ex nio in F protenus Tl corr. m. 2 Curauit uersis Deus in contraria causis, Daemonio uacuans, auditu et uoce reformans. Nec minus interea proprios iubet omnia posse Discipulos totisque simul uirtutibus implens: Ite, ait, et tristes morborum excludite pestes, Sed domus Israhel (quia necdum nomine gentes Auxerat hoc omnes), caelorum dicite regnum, Daemoniis auferte locum, depellite lepram Functaque subductae reuocate cadauera uitae: Sumpsistis gratis, cunctis inpendite gratis. Ac uelut hoc dicens: ego uobis quippe ministris Seruandos conmitto greges, ego denique pastor Sum bonus et proprios ad uictum largior agros: Nemo meis ouibus quae sunt mea pascua uendat. 158 cf. Verge Ge. II 429 al. 160 cf. Verge Aen. XI 24 164 cf. Pseudo - Claud. App. p. 202 v. 20 165 cf. Iuvene. II 442 156 uersis dominus contraria cod. Arev. 157 daemonia T1 corr. m. 2, demone A uaeans AK (u add. m. 2), nacuas C audito T uoce formans EP 158 pius sanauit itis nec A proprius o T1 corr. m. 2, proprio D 159 discipulis L corr. m. 2 totis uirtutibus et simul V, tot eosque simul coni. Vonck., totosque simul coni. Wopk. inplens TAZ 160 tristis Tl corr. m. 2 expellite e f cod. Arev. pestis Tl corr. m. 2 161 domns] ns in ras. R2, — -I domui cod. Arntz. Ott. 2 Fabr. al. isrl TCBST, isrlh E qua (i a m. 2) L, quia (ia in ras.) Z nomina T1, munere Wopk. coni. n gentis T1 corr. m. 2, ge∗tes P gentes nomine A 162 hauserat T1 (ut uidetur, s ex x corr. m. 2) b, auserat AZ, auxerat (x in ras.) L, sanxerat Poelm. ed. Lips. hnc L1PZ1 omnis Tl corr. m. 2 163 daemuniis Tl, demonia A, demonia (i a m. 2) LPZ auferre PoeZm. lepri C a m. 2) T, 1 lepras G2 164 cunctaq; C Cant. Parrh. al. 165 asumpsisti (s a m. 2) E 166 ∗ac (h eras.) TZ, om. A uelnd A Tb 167 committo TA al., commito K gregia Tl corr. m. 2 168 propras T1 os corr. m. 2, propriis LPZ, proprio E s a m. 2 i agnos agros (stc) A, 1 agnos in mg. G2, agnos Sf 169 uindat T1KL1P1Z1 Haec in apostolicas ideo prius edidit aures Omnipotens, ut ab his iam sese auctore magistris In reliquum doctrina fluens decurreret aeuum: Qualiter ex uno paradisi fonte leguntur Quatuor ingentes procedere cursibus amnes, Ex quibus in totum sparguntur flumina mundum. Quisquis enim deitatis opus, quod non habet ex se Sed Domino tradente gerit, sub nomine puro Suscipiet, puro dispenset munere, possit Vt dispensator non ut mercator haberi Dauidisque modis uitam cantare futuram: Intrabo in Domini requiem, quia nescio mercem. Exin conspicuam synagogae ingressus in aulam, Aspicit inualidum, dimenso corpore mancum, Seminecem membris, non totum uiuere, cuius 181 cf. Psalm. 70, 16 170 haec] ec in ras. T2 8 (?) a m. 1 ideo] 8. I. T2 ededit C1 (?) Z1 171 ministris cod. Arntz. 172 flniens d, fluens (s in ras. 2-3 litt.) H discurreret Cant., concurreret c 173- 181 om. Parrh. paradissi A, paradysi FH 174 quatuor EK LZ, •III• A ingentis T1 corr. m. 2, -gentes in ras. E2, irjigui S cod. Arntz. re procide T corr. a m. 2 curribus H corr. m. 2, in ras. scr. K, flucitbus Υ amnis L1 175 mund A, ūmundou Z corr. m. 2, mondum P 176-181 desunt in codicibus omnibus et in Remigii commentariis, leguntur in Poelm. Fabricii aliorumque editionibus; uersus ex Prosae uerbis sunt consuti 177 nomine] munere coni. Wopk. 180 Dauidicisque coni. Arntz, 182 exhinc E KLe cod. Arntz., ex*in (b eras.) P, exin continuo uel exin contiguam eoni. Wopk. synagogę* (a m. 2, m eras.) T in aulã T1 183 aspicet T1 corr. m. 2 dimenso T1 (dimesso a m. 1 fuisse ui- detur), dimenso (i a m. 2) C, demerso AO1, dimerso (: demisso l men- I sus In mg.) G, demenso XL, demenso PISb, demisso B (misso in ras. m.2)V cod. Arntz. Poehn. Fabr. al., demesso sched. Poelm., dine misao f Spir. 184 seminicem Abl, semi∗∗cem (ne a m. 2) E n non in A, nec Grun. Arntz. notatū L, nototū (n a m. 2) Z totam ex tantum E Arida torpentem damnarat dextera partem; Imperioque medens gelidam recalescere palmam Praecipit et reduci diuino more saluti, Sicut semper agit, nil tollit et omnia reddit. En iterum ueteres instaurans lubricus artes Ille chelydrus adest, nigri qui felle ueneni Liuidus humano gaudet pinguescere tabo, Quodque per alternos totiens disperserat aegros Virus in unius progressus uiscera fudit: Cui uocem lumenque tulit, triplicique furore Saucia membra tenens mutum quatiebat et orbum. Tunc Dominus mundi, lux nostra et sermo parentis, 190 cf. Verg. Aen. XII 857 185 turpentem\tL1 damnanerat AV, damnari dampnarat HTb damnauit torpentem S 186 imperiumque T1 corr. c recaliscere T1 corr. m.\t2, re*alescere P palmam] lmS am. 2 T I 187 precepit\tK, precepit LlZ\treddi/\'/// K, reducit LZ1 (corr. reddit), reddi DST (ddi in ras.) Spir. Fabr. ai., ac reddit V 188 aget—reddet T1 189 ecce Aid.\tuetere#s (n eras.) E inataurans (s a m. 2) T, instaurat L corr. m. 2, instaura* Z corr. m. 2 lubricos T1, lubricas A, lubricus (u,, corr.) Z artis T1 corr. m. 2, artus B 190 ili*» H celydros T o corr. uid., hilidrus A, chelidrus b BHb, celidrus (b a m. 2) F, celydrus KL, celidrus BZ, cqlidrus D, hylydrus P (ya ex i) nigri* (s eras.) T, nigro GBTO1 Beg. 1 cod. 1\to Arntz., nigro (i a m. 2) K, nigri (o a m. 2) L\tnigroq; A qui] i ex e T2, q; A qui nigri f\tuenino TlA\t191 libidns A pinguiscere FLZ1, pingescere A tauO T1 corr. m. 2 d 192 quoque (d a m. 2) T, quoque P, quique cod. Arev., -que om. cod. Arntz. toties ACFHPS 193 fu*ditw (n eras.) E, fodit b 194 lumen uocSq; F, uocem lucemque nonn. editt. tollit A 195 sacia B terens coni. Vonck. quatiebat ex patiebat T* urbm T1 o corr. m. 2\t196\ttum\tb\tnostra]\tuera Poelm. ad mg. Fabr. ai. est sermone T cf. Pros. Sordibus exclusis oculos atque ora nouauit; Verbaque per uerbum, per lumen lumina surgunt. Venerat et mulier morbo contracta uetusto Non senio, tremebunda, gemens, incurua, caducis Vultibus et solam dispectans cernua terram. Quae Domino miserante iuges post octo decemque Membra leuat messes, caelumque ac sidera tandem Cernit et ardentem solis reminiscitur orbem, Totum erecta uidens: quia quos malus opprimit hostis Ima petunt, quos Christus alit sine labe resurgunt. Cumque dehinc populum sese in deserta secutum Vt typicus Moyses uerusque propheta uideret Antiquam sentire famem, maioribus actis Antiquam monstrauit opem, tunc alite multa 203 cf. Verg. Aen. X 782\t206\tcf.\tVerg.\tAen.\tIX 120 o 197 excussis\tA, expulsis ed. Lips.\toculus\tocul*s B adq* T atq; oculis ora A\tnouaui £ T t motauit A cf. Pros. 198 uerque B post lumen ras. in P surgunt] add.\t\' T* 199 morb° (bo a m. 2) T uetusto ~ A 200 tremi- is bunda A incurba A caduca T suppi, 2, cadutis A 201 dispectans TlAKPBZ, disspectans (i in e corr.) L, despectans rell. cf. Pros. cernula A 202 que miserante dno misserante A miserante deo\tFabr.,reserante deo Barth.\tiugis TKlL PZ, iuges rell. cf. Pros.\tdeclq;\tAF1\t203\tlauat\tcod. Arev. messis T, menses ABE {sed en ex corr.) LS Beg. 16 Cant., annos GH (1 messes s. I.\tm. 2)\tZ* (m ras.)\tB2{in ras.) T annos membra leuat K7 m ras. ac] ad TLl, et FGZ {in ras.) b i 204 cern (i a\tm. 2) L, cern Z\tet] ac b candentem A reministur T urbem ex urbis T 205 malos T oppremit T, oppmit A, obprimit KLZ hostis EG 206 imma B alet T labore surgunt T, labere s. (e, corr.) Z 207 sesese T sequentem g 208 ut—uerusque om. A tipicus BG Moses Aid. Fabr. al. que om. T pfeta A, ppha K, apheta P uiderit LiZ1 209 tum maioribus A a*ctis P, actas T1 210 ministrat T1 corr. m. 2, ministrauit A, instaurauit f aliti L multo\tBCFGEST Cant. cod. Arntz. sched. Poelm. Carnis opima dedit, geminis modo piscibus auxit; Sufficiens tunc manna pluit, modo panibus amplum Quinque dedit uictum per milia quinque uirorum. Cetera turba latet, numero nec clauditur ullo Maxima paruorum legio uel maxima matrum. Quodque magis stupeas, cophinos ablata replerunt Fragmina bis senos, populisque uorantibus aucta Quae redit a cunctis non est data copia mensis. Iamque senescentem calidi sub caerula ponti Oceano rapiente diem, cum pallor adesset Noctis et astriferas induceret hesperus umbras, Discipuli solo terris residente magistro. 215 cf. Verge Aen. 120 216 cf. Iuv. VI 87 218 ef. Verg. Ge. I 249, Aen. IX 484 211 aucsit TPl, auxit (x in ras.) Z 212 suficienl Z tunc om. T modo] tunc A anplum T 214 caetera TABPR tulrba A latit Z1 corr. necluditur (c s. I. a m. 2) At necJauditur K, n. cladit\' L ullum T1 corr. m. 2 216 paruulorum ∗ A 216 quoq. TB Beg. 1 Cant., tuo quoq; A, quoq; (∗ d eras.) E, qūq;∗∗ (ue eras.) F cf. Pros. stupuere A coffinos AZ, cofinis (o a m. 2) E, coflnos FKLRTb repleuerunt A 217 fra.cmina (e? eras.) T, fragmenta A, fragmina (g in ras.) LZ -que om. B, q populis .//// (q- a m. 2) L u orantibus (u a m. 2) T, ∗∗uorantibus (de eras.) Z u acta Z 218 in mg. add. m. 2 in T q- redita T2.A E in mg. reddita quae in ras. K2 (in mg. at quę redit a... m. 2), reddita quę OTb Beg. 1, redditaque a Arntz. cum CeUario et ms. Heinsii; fort. quae rediit, cunctis sed cf. Pros. meDsis] sequitur alit reddita, quae cunctis n. e. d. c. m. in D cupia Zl re∗dit Z 219 seniscentem Z1, senescentē∗∗∗∗ (diem ? eras.) B gelidi B2DF2GL2RSZ2 Reg. 1 b, calidi (ca in ras. 1 gelidi m. 2) E, calidi H cf. Pros. cerola D1L1Z 220 adesse T, adessit Z 221 noctis e. a. in ras. scr. B* astripheras K inducit T, inducerat B, is induceret D uesperus T, pbosferus A, I espherus b 222 sol∗o (i eras.) A terras A terris solo b d. resedente F, redente (si a m. 2) L Vndosum petiere salum, fluctuque tumenti Torua laborantem iactabant aequora puppem; Aduersus nam flatus erat. tunc noctis opacae Tempore calcatas Dominus superambulat undas Et uasti premit arua freti, glaucisque fluentis. Circumfusa sacras lambebant marmora plantas. Miratur stupefacta cohors sub calle pedestri Nauigeras patuisse uias: at Petrus amicam Doctus habere fidem Christumque agnoscere semper In medias discendit aquas, quem dextra leuauit Labentem Domini, nil tanto in gurgite passum: Cui portus fuit illa manus, pelagique uiator Libera per uitreos mouit uestigia campos. 223 cf. Verge Aen. IV 313, VII 810 225 cf. Verge Aen. VIII 658 226 cf. Prud. Apoth. 664 232 cf. Verg. Ge. IV 235 a 223 post nndosum ras. in K petiere A, peti∗ere (u eras.) FK el solum a LPZ sumpti ere E e a m. 2 solam A Cant., salam G, solam b flucta∗q; (m eras.) P tumeate C1 EKL2Z2PR 224 tuba PALZOPB Reg. 1 ant iacta (ant a m. 2). T puppis T, p pupem A, 1 puppem LP, puppem Z\' (corr. in im), pupim EK, puppim rell. 225 fluctus 01 corr., uentus cod. Arntz. tum B 226 tempora P ta calcas A, a calcata (s a m. 2) K superambala Tb1, superambulabat A undas] s a m. 2 L 227 uasti] ua a m. 2 T, I a uasta (i a m. 2) K praemit T glacisq. (u a m. 2, s fere eras.) T, glaeisq; T, glaucique Ald. ctm nonn. codd., siccisqae Wassius ad Sall.Cat. c. 21 ex cod. bibl. publ. Cantabr., raucisque coni. Wopk. 228 circumfussa A sacras (s2 a m. 2) T m*rmora T, mor- »r mora CF1 plant*a L 229 miratus Z, mirati//// P chors O AE1, choora Bb, chora P calce Poelm. (ad mg.) cod. Arev: pedestris Tx s, f. eras., pedistri A 280 at] ad T, ac 12 amicam es amicum P 232 discendit TAKLZ aq-s AKLZ dext∗ra (e eras.) T, dextera ACF 233 lauentem Tl, lapbentem A dno F1 corr. m. 2 tantum Tb1, tm A passum ex passus C 234 pilagiq; A 235 add. m. 2 in T lebe∗∗ra (ra eras.) A l mutat motauit d, mouit O post aeatigia ras. in P X. 6 Genesar inde soli Domino ueniente coloni Infirmos traxere suos, ut fimbria saltim Vix adtacta Dei morbis mederetur acerbis: Et quotquot tetigere iugem sensere salutem. 240 Quam pretiosa fuit quae numquam uendita uestis, Ipsa omnes modici redimebat munere fili! Hinc Tyrias partes Sidoniaque arua petentem Anxia pro natae uitio, quam spiritus atris Vexabat stimulis, mulier Chananaea rogabat, Se canibus confessa parem, qui more sagaci Semper odoratae recubant ad limina mensae, Adsueti refluas dominorum lambere micas. 242 cf. Verge Aen. I 620 236 Genezar AEO, o genasara F corr. m. 2 solam nonn. editt., post soli ras. in T 237 ⌇mos T suppl. m. 2 saltim omnes l- fere 238 adtrachta d, atacta H mederent d, medera T, senaretur sanaret DZ\' (medera & m. 2) P, sanara* LXR, mederetur b, medeatur codd. Cant. Arntz., quos sequitur Arntz. cum multis editt. cf. Pros. et anual. gymn. Austr. 1877 p. 336 morbos-acerbos DL1ZP1RSΥ morbis-acerbis K aceruis TAP2 239 in mg. adi. E2 morbis—acerbis K aceruis TAP2 239 in mg. adi. E2 ⌇t T quodquod T* quotquo. eorr. m. 2, quodquod AE2 titigere re lagre A tetigem sensere B corr. m. 2; senserunt ingem, quotquot tetigere salutem Fabr. 240 praetiosa T post fuit ras. 1 uerbi in G uindita T, est uendita V, sequuntur in A uidit \'L.-\'b\' ipas omnes modici retimebat ditaem(. habin, dantem modico de semine messem uestis uendita uentis (a, s, i in ras, m. 2) Z 241 in mg. adi. E2 medico 8 redimebat] ime- I hat in ras. B1, redimebat B, redimebaot b munera] a in ras. T2, -e in ras. Z* ∗fili (e eras., fi in ras. scr.) T 242 tirias ATb sydoniaque G, sjdonia et ed. Lips. 243 ∗an∗xia (h, c eras.) T, ancxtia A nate T atroz BCDE1PPRSΥ, atr.ox (i eras.) K, fort. spiritus ater cf. IV 160 244 nixabat 2, corr. m. 2, uexebat Z1 stimulua corr. in -lis b cananea TDFLZP, chanel nanea A, chananes BCEGHKRSΥb 245 sagaq; A nare sagaci Fabr. 246 sepe A nteratae T1 corr. m. 2, odorate CDΗΥ. recnmbant A, recu∗bant (m eras.) LZP 247 assuetu Υ1 corr. m. 2 refluans L. Vox humilis, sed celsa fides, quae sospite nata De cane fecit ouem gentisque in sentibus ortam Conpulit Hebraei de gramine uescier agri. Alta dehinc subiens montis iuga plebe sequente Milia caecorum, claudorum milia passim Leprososque simul populos surdasque cateruas, Inualidasque manus et quidquid debile uulgi Venerat, in priscum conponit motibus usum Et reuocata suis adtemperat organa neruis. Dumque medens aegrum refouet uirtute tumultum, Tertia lux aderat, sterilique in cespite nullum Contigerat plebs tanta cibum, nimiosque labores 251 cf. Verg. Ecl. V 76 258 cf. Verg. Aen. III 117 248 ∗∗celsa (ex eras.) T fidis T\' corr. m. 2 quae] quę (t a m. 2) A T suspite T\', sospita ex sospite L natit A, nata ex natu B1 249 cane. (m eras.) T, can*e (t eras.) A, cane (n in ras.) P gen∗tisq (i eras.) T, gentieq; ex gentesq; ELZ\'P gentisq; O (er gentesq;) in sepibus horti g hortam T, artam K 250 conpulid T1 corr. w. 2 hebrei TDFLPRSΥZ, hebreici A, ebrei C, hebrso 0* germine Cdl. cum nonn. rec. 251 alta milia dehinc I. m. L (dehinc 8. m. i. in ras. acr.) K subiens] subiit coni. Wopk. montis ex montibus T2 ioga Tl corr. m. 2 serumquente A 252 milua EF 253 leproaq; B corr. m. 2, lepro- nsque DP (corr.) Z, post banc uocem ras. 8 litt. in L sordasq; A ∗∗cateruas T 254 quidquid T, quiquid E, quicquid rell. debiUe* (a, 8 eras.) T, deplebe A 255 conponit (t o m. 2) T mo*tibus (r? eras.) T, membris Poelm. ad mg. (neruis in textu) ussum A his priscum componit (uel condonat, confirmat) corporis (uel roo boria) usum coni. Wopk. 256 renocata (a, a m. 2) T urgana A 257 cumque cod. Arntz. Ald. al. refudit A, refouens g 258 ad∗erat K stelique A cispite AL1Z1P1 nulla (0 a m. 2) T, ∗ullum (n eras.) E 259 conterat A, contingerat T pleps 8 nimisq. laboris T\' corr. m. 2 6* Nutribat geminanda fames si saucia callem Turba per ingentem dapibus ieiuna rediret. Qua. flexus pietate Deus, qui semper egentum Panis adest uictumque locis sine frugibus infert, Pisciculis paucis et septem panibus agmen Pauit inorme uirum, praeterque infirma secundi, Sexus et aetatis saturauit quattuor illic. Milia uescentum. plus ut mireris, et auctas Disce fuisse dapes, epulas nutriuit edendo Vulgus, et adtritae creuerunt morsibus escae. Reliquiasque suas, sportarum culmina septem, Expauit fugitiua fames, ubi fragmine sumpto Vidit abundantem modico de semine messem. uer al gemenda 260 nutriebat A, nutrira S, natribat T geminanda C s. l. m. 2, geminanda (o a m. 2) E, geminando Reg. 1, geminand* (da a m. 2) b nutrient geminata cod. Arev., Montep. famis KL1 P1 Z1261 dar bib; MS 262 qua. (e eras.) T, qu.a (i eras.) Z, tunc sched. Poelm. quo flexa uel cum flexus Wopk. coni, ds pater (ds a m. 2) L, pater Z, ds pater P aegentum TLZ (a eras.), aegent? A, u egentem P, ..... egenum g 263 uictumqu*e (a eras.) T fructibus TAb (in mg. f frugibus m. 2) cf. Pros. affert cod. Arntz. 264 ci pisculis PZ a.gmen (u eras.) T 265 enorme CG2 H2 Renz., ∗norme (n corr.) E, inorme grande L, grande P\'Z cf. Schuch. Vok. d. Vulg. I 306 ui∗∗rum (ro eras.) Tb u seondi Z 266 a sexus KLZ et om. cod. Arntz. cum nonn. rec. quatuor BE 267 militia E ut] s. I. T\' et plus A adauctas Cant. Poelm. ad mg. 268 aepulas TA nutruit H 269 atrite TACD uenerunt K aescae T1 esca a m. 1 fuisse uid., 270 sportarum] sporta in ras. plur. litt. T2, sportibtarG A culmine Et 271 in mg. adi F famis T1 AL1 Z1fra∗.gmine (e a m. 2) T fraucmin∗ a m. 1 fuisse uid., fra∗gmin∗ Z e a m. 2 272 om. A ∗udit (a? eras., i a m. 2) T habundantem plerique semene (e, fere eras.) T Nec tamen humano quamuis in corpore Christum, Matris ab occasu mortalia membra gerentem, Clam fuit esse Deum, quia non absconditur umquam Vrbs in monte sedens, modio nec subditur ardens Lychnus, anhelantem sed spargens altius ignem Cunctis lumen agit: radians nam testibus amplo Discipulis fulgore tribus uelut igneus ardor Solis, in aetheriam uersus splendore figuram, Vicerat ore diem, uestemque tuentibus ipsam Candida forma niuis Domini de tegmine fulsit. 0 meritum sublime trium, quibus illa uidere Contigit in mundo quae non sunt credita mundo! Quid quod et Heliam et clarum uidere Moysen?\' 276 cf. Iuvenc. I 481. —. 273 humano] o corr. in H q,uis B corr. m. 2 xpo Tl corr. m.2 274 matri* B, ma- ex mor- E, morUis C, mortis S occa∗su∗ (s, m eras.) T, ocasu BD ab hoc casu Beg. 2 275 qui L, qui (a a m. 2) PZ u abconditar L quā umj T suppl. m. 2 276 sita g nec] non in T fuisse uid. subditur (u, am. 2) T cus arde T suppl. m. 2 277 lychnus (ych a m. 2) T, lichinus AC1, h lyc∗nus (y, h a m. 2) Z, lichnua uel lychnus rell. anhilantem T1 h corr. m. 2, anchellantem A, auelautem LZ latius coni. Wopk. 278 agat T, alit Vonck. coni. radiens A nS (a in ras.) Z amplum T1 L1 Z1 279 fulgore. (m eras.) T uelud S 280 solus B, solus G etherlam (et..riam a m. 2) T, haheriam K, aetheream BCET 281 uincerat specie ore A ore ex oro F die T 282 tygmine Zl fulga (& in ras. m. 2) B 283 uiden- 1 dam D 284 contegit A, contigat K credita (c, e in ras. m. 2) T tradita fort. a m. 1, tradita. LZ 285 quidquid T1 corr. m. 2, quid quod A et om. A heliã∗ (e eras., ̃am. 2) T, eliam A, helian H clarumque BE, et clarumque 0 nomine in rare T2 uidere fuisse uidetur a m. 1, uisere HKL1ZP1 (corr. in uidere), lumine cod. Lips., uirtute Fabr. moysenque uidere Parrh.; Heliam et clarum, ceu sidera, Mosen uel Heliam et claro sub lumine Mosen Wopk. coni.; H. e. c. sidere Mosen Burm., quem sequitur L. Ignotos oculis uiderunt lumine cordis, Vt maior sit nostra fides: hunc esse per orbem Principium ac finem, hunc a uiderier, hunc ω. Quem medium tales circumfulsere prophetae, Alter adhuc uiuens, alter stans limite uitae. Sidereoque sono \'mens est hic Filius\' aiens Ostendit uerbo genitum uox patria Christum. Postquam corporeos uirtus regressa per artus Texit adoratam carnis uelamine formam, Seque palam Dominus populis dedit: ecce repente Vir humilis maesto deiectus lumina uultu 296 cf. Verg. Aen. XII 980 B. Mueller de re metro p. 312; Heliam et clarum denique Mosen sched. Podm. moysen L, moysem Z: cum poeta uoce Moyais per synezesin passim utatur (cfIII208, IV 168, V 274), fortasse oisere retinendum id- I que cum contingit coniungendum est 286 oculos G senserunt ex _uiderunt C\' uiderelll/ (e, a m. 2) E lumene T1 corr. m. 2 287 fedia T1 es corr. m. 2, fidis L1Z1 hoc esse ParrA. urbem T\' corr. m. 2 288 ∗ac (h eras.) T, et Reg. 1 Vb poet hunc ras. in S, hunc simul nonn. edttt., sic sched. Poelm. a ui derier hun ̊ in ras. scr. in T alfa & hunc CD A alia EK, eras. in LZ (α add. m. 2) uideri et C1O1 boc esse p. o. alpha Deum uerum et o prineipium sine fine ParrA. 289 meliū S talis TL1Z1, tales (t ex d, ̃s. e eras.) A propbetae] tae in ras. a m.2 T, pfetae A 290 adhuno T* corr. m. 2, adhunc b trans T* corr. m. 2, ∗∗stans (ad eras.) B limite TDE2F2L1Z1, inlimite A, limine (ne in ras.) K, lumine E1G1, limine reU. mortis Cant. Fabr., mortis seu lethi I I coni. Wopk. 291 sidereoq; H, sedereoq; K sonum T, sinu A meum T1 corr. m.2 hic est Parrh. agens T*BZ 292 hoatendit T uerbum T1 corr. m. 2 uerbum genitam Parrh. 293 corporeus T1 corr. m. 2 egreesa 0\' artoa T1 eorr. m. 2 29i adumbratam A, adornatam 0\', adoratam c, adorandum nonn. rec., adoptatam coni. Arev. 295 atque palam Ald. dum Ab1 populis dominos Parrh. 296 maestu T1 corr. m.2, mestus A, mesta (0 a m.2) B post maesto ras. in P (deiectus?) lnmine (corr. M. 8) TH, lumine Beda uultus A, čultu P, terram BeAt uultu d. L m. cod. Arnts. Procedit supplexque manus et brachia tendit Inploratque gemens: unus mihi filius, unus Est, Domine; horrenda lacerat quem spiritus ira Nec linquit, nisi mergat aquis aut ignibus atris Opprimat, atque animam dubia sub morte fatigat. Hunc, precor, expulso miseratus utrumque furore Redde mihi uel redde sibi, ne caeca potestas Expellat trepidam subtracto lumine uitam. Dixerat et genua amplectens genibusque uolutans Haerebat; Dominusque pio iam pectore uotis Adnuerat. tunc praedo furens ac noxius hostis, 297 Val. Flacc. IV 648, Prud. c. Slmm. II 28 298 of. Iuvenc. II 382 300 cf. Verge Aen. XI 186 301 cf. Verge Aen. II 359 305 Verg. Aen. III 607 297 procidit AO1, procedit L, procidit ex procedit P, -ce- in ras. in R, prociderat Wopk. coni., procumbit coni. Arntz. cf. Matth. 17,14 post procedit ral. 4-5 litt. in T (fuit quoq. 8?) upplex (q: a m. 2) T, subplexq; K, simplexque nonn. editt. 297 -298 Procedit suppletque manus mihi filius unn6 Zl & brachia tendit:. imploratque gemens in mg. add. m. 2 298 in mg. add. K1 quae T inquit C, inquit E2 (m ras.) Tf (eras.) mg Fabr., ait cod. Arev. 299 horrenda (h fere eras. m. 2) T, h orrenda (h a m. 2) 6 ira. (m eras.) T 300 linquid TA (corr.) DEF1L2P margat P squis] aqu in ras. T* Nunc liquidis demergit aquis, nunc ignibus atria Parrh. et sched. Poelm. 301 in mg. B* Oppremat T1 P\'Z\', obpremat L1, opprimit Parrh. sched. Poelm. adque TB E1b2 dubia. (m eras.) T morte ex -ti P fatigat T1ACD F1O1Tcg, tàtiget reU. 802 nūnc C praecor T expulso] excluso Wvpk. coni. õ misseratus A, miseritus BD utrumqw] in ras.R2, utrinque nonn. editt., utroque cod. Arntz. a m. 2 303 mi L corr. m. 2 nee TC1 tetra Parrh., saeua Wopk. coni. po∗∗testas (te eras.) E 304 trepidi (\' a m. 2) T tripidam depellat A subtra*cto (t, ex d) A lumina C* uita T 305 e genua T\' et ienua (V) a m. 2 genua plectens , (am a M. 2) ER genibusq uolutans in ras. T* ut uidetur q genibus (q- a m. 2) BL, q genibus BFLST, genubus uolutus ed. Up. uoluntas F1P1, uolutus sched. Poelm. 306 que a m. 2 in T uotis (0 a m. 2) T 307 adnuerat TG1LZP1, annuerat relL hac T Cui possessa diu est alieni fabrica iuris, Peruasa migrare domo conpulsus, in iram Tollitur accensam correptaque carpere membra Nititur et frustra Domino prohibente laborans Fugit in obscuras puero uiuente tenebras. Rex etiam solus regum et Dominus dominantum Non dedignatus Petro piscante tributum Soluere Caesareum, medii de gurgite ponti Hamum ferre iubet gerolum didragmatis aurei. Incola mox pelagi pendentia fila momordit, Iussa tributa ferens, grauiorque onerante metallo Vilis honor piscis pretio maiore pependit. Discipulisque suis se percontantibus, aulae Caelestis regni quis possit maior haberi: .-.. 1 308 possesa Abl aliena B eorr. m. 2 309 peruassa A, peruassta (asst a m. 2) C, peruasa in ras. Z*, peruasa∗ (m eras.) b, peruersa Cant. et al., prouisa ed. Lips. domo∗ (o1 corr., o, ex urn) T, domQ A, domo rell. cf. v. 118 irã ( a m. 2) T 310 tollitur (i a m. 2, a fuisse uid.) T, ut tollitur A accensa T 312 forit A 313 am. 2 in T dominorum (orum in ras.) TOl Cavt. Fabr., dominorum dns d, ̃al dominantum dominorum C, dominant∗um (i eras.) EHP, dominantium LZ Reg. 1, dominantium K 314 on T supple m. 2 315 oluere T supple m. 2 cessareum A, cae- sarium Pl cod. Arntz,, ucesareom (u a m. 2) Z, ucaesaream b de) s. I. ALZ, a m. 2 in K 316 amum AE1GLZΡΥ gerolum T LZP1R1, gerulus A, geru∗lū S, gerulum rell. didragmatis] i, in ras. T e subfuisse uidetur, didramatis B aune T, aurie C, aurei D\\ auri E1G1HO1PS 317 1 palagus A, pylagi P pendentia mox T (moz ex ras. restit.) mormordet El corr. m. 2 318 iusa A fe.rens A honer*ante (e eraa.) A, honerante BDK Reg. 1, onerate F metollo A 319 uUlis H praetio T, pato Br prqcio D 320 discipulisque] ci a m. 2 in T sS C a m. 2) T, aSper ( eras.) C, se. (m eras.) ET, semper P cunctantibus ACP. percunctantibus DHKLRSZ2, cuntantibus E aula CFG2O2SΥZ2 Reg.2 1, in aula D, an aulai ? 321 caelesti T maior possit CFHPb possa B cod. Arntz., poscit D Vt Deus et doctor mirabilis: omnibus, inquit, Celsior est humilis cunctisque potentior ibit Qui cunctis subiectus erit seseque minorem Dimissa ceruice feret, uelut iste uidetur Paruulus (et monstrat puerum consistere paruum); Scilicet ingenium teneri sectemur ut aeui Non annis, sed mente iubet, quia mollior aetas Nil pompae mundalis amat, non ambit honorem, Nec resupina tumet: sic purae semita uitae Quantum prona solo, tantum fit proxima caelo. Mens etenim uergens altum petit altaque uergit, Inferiorque gradus quo uult discendere surgit. Ecce humilem Dominus de stercore tollit egentem Et facit egregios inter residere tyrannos: 331 cf. IuveDc. IV 36 \'322 ut] at C, tum E2 Beg. 1 dns P doctur T1 corr m. 2 inquid TElL (d in ras.) P, infit 8 323 m mg. adi. b* ∗bit (a eras.) K 324 sequi Tl corr. m. 2 325 dimissa TC1F1L1P « J SZ, dimiea A, demisa B, demissa K, demissa rell. feret] f corr. C, ferit K1L1Z1P, fe.ret (r eras.) F, ferat BE2, geret A, gerit DHO Cant. Monac. Spir. 326 paruolus LZP 327 sectamur K 328 post annis ras. in S 329 mondalis T1 corr. in mortalis m. 2. 1 mundialis A, mundalia P, mortalis CG2 HL2 Z2 S cf. Pros. 330 resopina T1 DP1, au repina B corr. m. 2 resopinata A m tua FP sedem ninceret dicat sic purę semita uitae A neque superna quondam tam̄ • conieci 331 quantum est Y tantū P sit A 332 urg∗ns (n eras.) P nergitns T, pergit g 333 cum Poelm. in mg. uul D descendere T exp. m. 2, discendere ADKL1PZ1, decendere (de m ras.) F, descendere reU. inferiorque gradu quo uult Vonck. coni. 334 haecce E tolit E egenum T2 (u ex te corr. uidetur) BC. E1 KLZP2 RSVCant. c. Arntz. cf. supra v. 262 335 aegregios i TBK, egreios F corr. m. 2 interra resedere A resedere P tirrannos A, tirannos CKS, superbos b (in mg. I tyrannos m. 2) At contra tumidum pugnaci mente rebellem Praecipitem caelo sub tartara iussit abire. Parua loquor ei facta Dei per singula curram Et speciale bonum, cum sit generale, reuoluam. 338 Lncan. IX 783, Claudian. Rapt. Pros. II 294339 cf. Verg. Aen. IV 337, Paul. Nol. XXX 12 336 ad TE rebellum T fort. recta nam rimi studiosus est U pocta 887 caelum T, dfecelo d, ecelo V tartare Fx, tarra L corr. m. 2 iusit A habire T 888 paruo T, pauca Parrh. sched. Poelm. loquar CF1GRKZ2Υ cf. Pres. 839 apiciale ZG generale] 1 corr. in P EXPL. LIB. SECVNDVS INC. LIBER.III EGO ABVNDANTIVS ISTVM LIBRVM CONTVLI FELICITER T, finit liber II. incipit III. A, EXPLICIT LLBER SECVNDVS NOVI TESTAMENTI . INCIPIT LIBER TERTIVS DE DIVITE QVI REGNVM CABLORYM NON POTEST INTRARE B, BZPUCIT LIBER SECVNDVS. INCIPIT LIBER TERTIVS ES, INCIP LIBER III DE DIVITE QVI REGNVM CELORVM NON POTBST INTRARE F, EXPLIC- SEDVLII UBBR III. INCIP EIVSDE -IIiI. DB DIVITE etc. G) EXPLICIT LIB. in INCIPIT III. LZP, EXPLICIT SCDS LIB. INCIPIT LIBER TERTIVS DE DIVITE etc. b, Finit lib̃. II incip. liber III. euangeliste sequitur tituli singulis capitnlis coartari 0, Explicit liber secundus. Incipit liber IIIin Christo Beg. 1, subscr. om. CDBKBT

Iam placidas Iordanis item transgressus harenas, Iudaeae sectatus iter: sine nomine mixtum Vulgus, et innumeras releuans a clade cateruas Suscipit infirmos et dat discedere sanos. Nil igitur summo de se sperantibus umquam Difficile est conferre Deo, cui prona facultas Ardua planare et curua in directa referre; Et quidquid natura negat se iudice praestat. Namque foramen acus sicut penetrare camelus Membrorum pro mole nequit, sic diues opima Fertilitate tumens tenuem non posset adire 2 cf. Verge Aen. II 558, Invenc. III 760 8 cf. Verg. Ecl. IV 59, Iuvenc. II 645 9 cf. Iuvenc. III 524 ał in horas 1 cum G ingressus Ald. harenas C 8. 1. m. 2 2 iudeae libri sectatur nonnulli teste Arevalo maestum T1B C (ał mixtam s. t m. 2) LP1 (corr. in mixtum) R Beg. 1 Cant., unlgus mestū Is A, mixtum T2E (mestum 8. I. m. 2) F1GHZ2 (in ras.) ST, m∗∗tum (ix a m. 2) K cf. PrOBe 3 innomeras T1 corr. m. 2 re∗eleuans (a eras.) P a morte cod. Arntz., de c cf. v. III 45 4 suscede pit C1L1Z1P1 discere K corr. m. 2 5 ∗∗ summo T non∗∗ deip. D sese parantibus Tt sparantibus E1, se∗sp. (t eras. uid.) F 6 difficilae T, deficile A uoluntas e 8 et T1 (ut uidetur) ABDO (sequitur ras. l uerbi) Z\' bcg Spir. Falbr., om. L1P1Z1, nam rell. ut—praestet Vonck. coni. cf. Pros. sub g indie. (m eras.) T quod natura negat totum se iudice praestat f 9 perque § penetrare (l -ni- m. 2) b camellnB T1A 10 pro] prae editt. pler. cum codd. rec. nequid TZ1 P nequiuit A dius T1 corr. m. 2 11 ferti.litate (1 eras.) T, altilitate coni. Bentleius (ef. emend. ad Cic. quaest. Tusc. p. 34) cf. Rem. posset BCEFGHS Reg. 1b1, possit rea. cf. Pros. Caelestis regni ducentem ad limina callem, Ni genitor rerum (qui mundum lege cohercet Et nulla sub lege manet, cui condere uelle est, Quem frons nulla uidet, sed totum conspicit ipse) \'Hoc inpossibile est homini\' dixisset, \'at alto Possibile est ius omne Deo\', multisque molestum Diuitibus tandem faceret mitescere censum. Nam proprias bene tractat opes caeloque recondi Thensauros uult ille suos, ubi quidquid habetur Non mordax aerugo uorat, non tinea sulcat, Nec male defossum famulatur furibus aurum, Ieiunis qui ferre cibum, sitientibus haustum,. Hospitibus tectum, nudis largitur amictum, Solatur nexos in carcere, perfouet aegros, Atque aliis largus, sibi tantum constat egenus. Nec dubie in caelum substantia peruenit illa, 16 cf. Mattb. 19, 26 12 caelesti (s a m. 2) K ad ex ab P post limina ras. in K 13 coherit F1, cohercit L1Z1 14 oellest B 15 f.rons bl I (u eras.) T uidens LlP 16 inpossibilae T, possile homini A homine Ll diiisse TL1R1, dixise A, deiisset H, dixisset in rus. PZ et TKL2eg fort. recte, cum et nonnunquam idem ualeat ac sed vel at; sed A, ab E cf. Pros. altum T 17 possibile. (ru fere eras. m. 2) T, possibele K 18 mitiscere Tl nitescere corr. m. 2 19 caeloqui A 20 thensauros T1 n eras. m. 2 tesauros B uul\' (t a m. 2) TP ille uult D suus Z quidquid (quicquid corr. m. 2) TK 21 erngo libri fort. recte tenea A 22 non K1R male depostum coni. Burm. famula∗tur (n eras.) T, famulantur B 23 ieiuniis Υ, -is ex us b, ieiunisq; A quicumque DZ* (in ras.) Reg. 1 0 (ex corr.) m (tn ras.) eg editiones fere omnes, qui ferme Cant. AId. austum TAF 25 solator L1Z1P1, sol.at\' B, sol∗atur (u eras.) b necxus T1 ut uidetur, corr. m. 2 carc*ere (h eras. ut uid.) T 26 adq. T alis A largius A aegeuus T et alii, eginus A, egenis S in ras. 27 dubiae TF Reg. 1. dubium C sched. Poelm. Quae Christo conlata datur sub paupere forma, Quae damnis augmenta capit, quae spargitur ut sit, Quae perit ut maneat, quae uitam- mortua praestat. Praeterea geminos Dominus considere caecos Dum quoddam transiret iter comitante caterua Conspicit, extinctae poscentes munera formae Flebilibusque uagas implentes uocibus auras. Nec cunctata solens pietas inferre salutem, Quae sentit flagrare fidem, mox lumina tangens Euigilare iubet, quae somnus presserat ingens, Atque diu clausas reserans sub fronte fenestras Ingrediente die fecit discedere noctem. Hinc repetita sacri gradiens per moenia templi Lumina caecatis dedit et uestigia claudis. 32 cf. Yerg. Aen. II 40 40 cf. Verg. Ge. I 39 28 conlata] la in ras. 1 litt. (a?) T1 paupere. forma. (m utroque loco eras.) T; pauper. L, -re ex ri P, pauperell (fuit is?) Z 29 qd amisa A damnis] s a m. 2 R aucmenta T q, F 30 periit A post uitam, ut eras. in P 31 pre∗∗∗terea A, interea coni. Wopk. dominus] cernens cod. Arntz. dominus geminos DG consedere T1K1L1Z1P1, consistere Parrh. 32 om. Sl cum m cod. Arntz. Parrh. quondam A b iter. (a eras.) E commitante B 33 pos∗centes (e uel i eras., es ex is corr.) T iiamme A, frontis coni. Wopk. 34 fleuilibueq- T; -que] eras. in C, om. OST uaga*s (n eras.) T, uacuas A, eu ua∗as (cu a m. 2) COTb (in mg. uagas m. 2) Cant. inplentes TAZ 35 cuntata S cunctis cessans cod. Arntz. solet g conferre ed. Lips. 36 af que K, cum uel qua coni. Wopk. sensit ex sentit C, sensit O2Υb2 37 et 38 transpositi sunt in G aeuigilare T praesserat T, psserat (s. I. m 2) E 38 adq. TE1 b1 se seras T (a m. 1 ut uid., corr. m. 2), re∗serans (s eras.) Z fenistras A 39 die. (m eras.) TK de discere (de a m. 2) P 40 hinc r T2 suppl. cradiens fort. T\' monia T, menia ACK1 41 lumina T lum a m. 2, limina T (moenia s. I. m. 2) cod. Arntz. et om. BE cludis A, claulis dis (dis a m 2) K, cladii P Talia Dauiticam post facta reliquerat urbem Bethaniae uicina petens, eademque reuersus Clarescente die properabat uisere tecta. Ecce autem mediis adstans sublimis in aruis Frondea ficus erat, cuius in robore nullum Repperit esuriens lustrato stipite pomum; Arboreisque comis \'iam nunc ex germine uestro\' Nullus\' ait \'fructus reliquum generetur in aeuum\'. Confestim uiduata suis ficulnea sucis Aruit et siccis permansit mortua ramis. Omnis enim quicumque Deo nil fertile nutrit, Ceu sterilis truncus lignis aequabitur ustis. At iustus palmae similis florebit amoenae, Semper habens frondes et tamquam Libana cedrus Multiplicandus adest et uertice sidera tanget. Post oblatus ei uirtutem sensit erilem Insanus sermone carens, quem faucibus artis 45 cf. Verge II 328 56 cf. Hor. C. 11,36 58 cf. Prud. Psych. 592 42 Uquerat B, reli∗querat (n eras.) GP, reli∗quera (n eras.) K, reliquirat Ll 43 Bethania LZ tandemque cod. Arntz., eodemque Parrh. reuertens (ał -BUB m. 2 8. I.) C, reuersus (er in ras.) K, regressas b 44 clariscente T\', largiscente A, lucescente b die* (m eras.) T 45 medTs A adtans (s a m. 2.) T, asstans r ST sublimib; (s a m. 2) L, sublimu∗∗s Z, post h. v. rasura in o . P 4G ∗rbore Z corr. m. 2 47 reperit ACDKP, repperi∗t i eras.) b essnriens A lostratata d, lustrata 0, lustrat; b 48 nunc Tl num carr. m. 2 gramine Parrh. uasto Fabr. 49 relicum Tl (s. I.) F, ex te c 50 snis] om. K1 52 omnes Zl quiqunmq; B 53 sterelis TAZ1 lichnis T istis Parrh. sched. Poelm. exhib., Vonckius aliique coni. 54 ad T, et C amoene Te, in ras. m. 2, a∗maenae A (e eras.) A, amene BC, amoenas E, amoeni Zl 55 frondis T1 liuana Ty corr. m. 3, libani A, liban ° R caedros T, cędrus K, csdros LZP 56 sidera uertice g tanget TFlH, tangit P, tangit rell. 57 herilem EG, herilem T(t)ADST 58 insanns] u α m.2 in T eermone* (m eras.) T artis in T fuisse videtur, atris corr. m. 2, artuB atris L, atris ACDE2KZ2 (ex corr.) OP2RΥ Cant. Angebat uis clausa mali, uitiumque tacendo Prodiderat. sed cuncta solens infirma leuare Conditor obsessa pepulit de fauce latronem Et uoci patefecit iter nexuque soluto Muta diu tacitas effudit lingua loquellas. Post Dominus Pharisaea petens conuiuia cenae Orantis dapibus sese inpertiuit amici. Tunc mulier, quam fama nocens et plurima uitae Mordebant delicta suae, clementia supplex Conruit amplectens uestigia, quaeque profusis Inrigat incumbens lacrimis, et crine soluto Nec tergere sacras nec cessat lambere plantas Vnguento flagrante fouens, sententia donec Lata Dei, quem ferre manum non poenitet umquam, 62 cf. Orid. Met IV 69, Paul. Nol. XVI 906 63 of. Verge Aen. V 842 70 cf. Panl. Nol. XXXV 541 59 urgebat nonn. editt. malis A initiumq; A 60 sa (B a 8. 2) C soluens A infirma* (t eras.) Z leuare] at curare C* 8. I. 61 conditor III (r corr., fort. a suberat) T obsesa A ∗epulit (re a m. 2) Z, reppulit Beg. 1 cod. Arntz. latrone∗m K 62 uocis ACOb cod. Arntz., 1 uoce F corr. m. 2 nexoq; L1Z1P 68 placidas COlli. Arntz. loquillas T1 K1L1Z1, lequela T2 ACFGHSb, loquellas P 64 phariseae T, farissesa A, pharisaese G, farisea F 65 orantes L1Z1P1 se T inpảιuit K amici. (s eras.) T 66 tum AFH plurima ex -me P 67 delecta T corr. m. 2 aua A clementia. (e eras.) K 68 corruit (rt in rca. a m. 2) 7, conruit d, cerruit rell., irruit uel eorripit coni. Wopk. quoq; T 69 le Riga∗∗unt (in a m. 2) LZ, Rigat/// P crimine I 70 neo] ne in ras. Z tergere nep C, mergere nec (tergere in mg.) 8 c neoeesat FK, c necessa R, cessat nec 8, n. ceesa b corr. m. 2 plan- tid K 71 ung∗ento (u eras.) E, nngento (u a m. U) K flagrante rI TCHKPRSZ, fla∗grante (n eras.) A, fraglante DET, flagrante O sentia T2 eorr. m. 2 don∗ec T, donec donat A, donat b (t donec M mg.m. 2) 72 lata T1AHOPb sched. Poelm., laeta rell. cf. Pros. alene D penitet (t, ex i) T, penitet plerique Si nos poeniteat ueterem quaesisse ruinam, \'Vade, fides, mulier, tua te saluauit ab omni\' Dixisset, quodcumque mali gessisse uideris: Vtere pace mea.\' Magna est medicina fateri Quod nocet abscondi, quoniam sua uulnera nutrit Qui tegit et plagam trepidat nudare medenti. En polluta diu, modicum purgata recessit Per gemitum propriique lauans in gurgite fletus, Munda suis lacrimis redit et detersa capillis. Iamque Capharneae synagogam intrauerat urbis Rite docens populos. quem cum uidisset iniquus Humano sub corde latens, clamore proteruo Spiritus infremuit \'quid nobis et tibi?\' dicens, Terdere nos heu Christe, uenis? scio denique qui sis, Et sanctum cognosco Dei\'; nec plura locutus Imperio terrente tacet hominemque reliquit 76 cf. Verge Aen. XII 932 85 cf. Marc. 1, 24 87 cf. Verg. Aen. VII 599; XI 461; Lucan. VII 615 gessisse n 73 peneteat T\'A quesisse T aliique, quessisse A, qę∗sisse C, r gessisse Cant., sensisse Arntz. ex quodam ms. indicat uinam E 74 fidis T1 corr. m. 2 mulier fides A saluabit BK1ΟΥ 75\' dixiBse et TZ\', dixisset (t a m. 2) L quęcumq; b1 gesisse AK malo L1Z1OP1, malum Parrh. Fabr. 76 pacem meam T 77 post nocet ras. 1 verb. in P abscondit ed. Poelm. uulner∗a (e eras.) A 78 te**git (ti eras.) P tripidat A 79 In 2x poluta E corr. m. 2 80 propriq; T1, proprioq; A labans T, lauans ex lauens F, lauans se Parrh. Ald. 81 mondas nil P detensa Montep., deterta Parrh. 82 iamq- (q. a m. S) T, iam g caparnae T, cafarnae ALZP1. capharna ne B, capharneę D, capharnee S, cafarneQ FK urbem ΕΠ 83 populus T1 corr. m. 2 q-m (ue a m. 2) T inicus T\' 86 post nos ras. in 8 ceu A, en L1Z1\'P1(?) nos iam cod. nl B Arntz. quis sis ABCDZ2V, q,sis F, quis eis m 87 te sanctum Parrh. loqutus A, loquitur D 88 iacet cod. Arntz. torrente g reliquid TCElS, relinquit AL1Z1b Reg. 1 Cani. g, relinquid BP1 Pulsus et in uacuas fugiens euanuit auras. Sic etiam uariis finem languoribus esse Fecit et exclusos semper reticere coegit Daemonas ac talem prohibet se pandere testem. Olim quippe ferox et nigrae mortis amator Ille nocens anguis, deiectus culmine caeli Cum pompis sociisque suis omnique nefandae Agmine militiae, Christum, quem nouerat illic, Conspicit in terris, uelamine carnis opertum, Et gemit esse homini dominum uirtutis amicum. Dumque Tyri transgressus iter, Sidonia rursus Arua legens, placidas Dominus calcaret harenas, Curauit gemino miserum spiramine clausum, Qui uocem non ore dabat, non aure trahebat, Sidereaeque manus ruptis penetralibus omnes Adtactu patuere fores, laetusque repente 89 cf. Verge Aen. IX 658 89 nacuus T 90 langoribus TALE1Z1 Ald.91clnsosT, excelsus A fecerat et claasos Ott. 2 t reicerea m. 2) b cogit A 92 demones corr. in demonas C, demones FS, demonag P eorr. in -ee tali ex talem E2 P2 Rb, tali 0 Reg. lAld., uilem l2 prohibit TLZ\'P condere E testae E, teste* (m 1 tras.) P, teste Bb, testi Ald. 93 ollim A 94 angues b lamine A, culmina T1 95 omneq; L1Z1P1 96 quem Christum n. Parrh. 97 aelaminae T 98 et gemit T dum gemit m. 2 s. L, et gemet A ami∗cum PZ 99 dumque] euan. in T, dum Ag, cumque cod. Arntz., qumq; d tiriae A, tyri* b transgressus T corr. m. 2, transgressis D sidoniaq; A 100 arua. f transiens elegens) A, arua* (s eras.) E calcauit Tl (ut uidetur) AC (? calcarat s. I. m. 2) Rb1, e cala*ra K cf. Pros. haerenas K 101 cu*rauit K geminum T1 corr. m. 2 miserum gemino D clausus T 102 nec Parrh. aliique trahibat T1Z1, trachebat A 108 sideręqae d, sideriaeq; F1H2 penetra*libus Rb omnis Z1 104 at- tactu T, a tactu ABCG1Sb letosq- (u a m. 2) T reppente A X. 7 Audirique loquens meruitque audire loquentes. Tu quoque uirtutis sensisti munus erilis Procumbens oculis, cuius in lumine Christus Expuit et speciem simulatae mortis ademit. Hinc maiora docens populos caelestia uerum Se reserat sermone Deum turbasque frequentes, Quae nimis inruerant, cupiens uitare parumper Stagna petit paruaque sedens in Simonis alno, Litore sistentem firmabat ab aequore plebem. Et dictis iam finis erat; tunc altius actam In pelagus iubet ire ratem uastoque profundo Retia dimitti piscantia, quae nihil omnem. Claudere per noctem uacuo potuere labore. Simon paret ouans et aquosis gentibus instans 116 cf. Verg. Aen. XII 263 I 105 audireq- T1 corr. m. 2, audir∗q. b meruit (que om.) AB1 loquentem Parrh. sched. Poelm. 106 sensisti uirtutis E Parrh. hirilis A, heriliS E, herilis TBDST minus P 107 in cnins cod. Arntz. lumine TACOLZ1 cod. Arntz., lumina rell. cf. Pros. 108 exp.uit (a eras.) D et om. T1 simulate T aliique, similate BV adimit Abl 109 hic F1 uer- 1 bum Tb ( fere eras.), uerum (i a m. 2) L 112 paruoq; AGH, pana (q- a m. 2) B Simonis in nau alno d; Arev: parnaque sedens in Simonis alno meliores nostri mas. cum multis editis simonis in BS in puppe magister Deg aluo Parrh. parua reaidenaque S. i. a. Ald. 113 formabat Poelm. 114 actam (a, ex u) T 115 pelagos T1 (us corr. m. 2) L\'Z\'P, pilagus A ratem s. I. T2 ui uastoq. (ui a m. 2) T, uastaq; KL nonnuUi ratim Arev. 116 ritia Tl dimiti A, demiti B, demitti T2DS cf. Pros. q- (uae am. 2) T 117 potiere L, patiere Z\' corr. m. 2, potuere in ras. P uano Barth. Adv. XVIII 2 labore. (m eras.) TZ1P; laborS L 118 Simon (m a m. 2) T, Symon ElGH, Simo Ald. parat S equosis A -post aquosis, in eras. in Z gentibus (x t piscibus m. 2 in mg.) K Linea claustra iacit tantumque inmanis apertos Impleuit captura sinus, ut praeda redundans Turbaret geminas cumulato pisce carinas: Nam socia stic puppis erat. sic maxima saepe Gaudia non ferimus propensaque uota timemus; Quodque Deo facile est homines optare nec audent. Talibus insignis uirtutibus ibat in urbem, Quae sit dicta Naim, populo uallatus opimo Et grege discipulum, miserum cum comminus ecce Conspicit ecferri iuuenem gelidumque cadauer, Pluribus exsequiis et inani funere passum Triste ministerium, cuius sors inuida matrem 130 cf. Verg. Aen. VI 223 119 linis AF claustra] clathra Arev. coni. iacet T, iacit A tamq; ł tantii A apertus K1, apertos corr. m Z 120 capMtnra B, post sinus: captura eras. in P 121 comulato G, comulato Z 122 1stic (i m. 2 add.) TLZP, isti EF, istic (iati in ras. m. 2) R, istic rell., illic ed. Lips. pupis AF 123 propinsaq; T1Z1P1R1, perpensaq; 0 timemus (i in ras. e) T, tenemus Poelm. et Fabr. 124 eet] om. A hominis T1 corr. m. 2 non SΥ1 cf. s. 110 125 orbem PZ, urbem (n in ras.) L- 125 et 126 transpos. K1 corr. m. 2 126 est quae S sic E1, sdt e, fit Parrh.; quae est uel qua erat coni. Wopk., at cf. Mommseni indic. Iordan. p. 183 na1m (1 a m. 2) TL, na\'m EK, naym C, in. na Z, in ras. scr. P1, naum Parrh. sched. Podm. nnallatns d, iam lacus (uallatus 8. I. m. 2) LP, uellatus m. al. in ras. Z, uelatns 0 ̇ sed fort. prius fuit uallatus opimmo B 127 discipolum (v a 9 m. 2) T, diacipulo P, discipulo LZ1OR Reg. 1 misserum A eom] om. A, tunc Poelm., dum Arntz. ex quodam manuscr. co- Q minus CDP2RΥ, comminos K, cCmunis F\' corr. m. 2 128 conspeeit M, Ionspicit F ecferri P, et ferre MT1 (corr. e∗ferri m. 2), effera H1, offerri 0, afferri Poelm., efferri rell. 129 plureb: M, » I pliribus E exsequis A, exequiis BCEF2HLRS, exequis K uui ninam B corr. m. 2, ina∗ni E u passim K, passum ex passim Reg. 1, -sum in ras. R* 130 tristem MT cu.ius (9 eras.) E - 7* Iamdudum uiduam gemina uiduauerat urna. Nec remorata diu pietas, inimica doloris, Auxilium uitale tulit tactoque feretro \'Surge\' ait o iuuenis\'; parensque in tempore dicto Mortuus adsurgit, residensque loquensque reuixit Atque comes genetricis abit: nam funere torpens Et licet amissae passus discrimina uitae, Non poterat famulus Domino clamante tacere Nec uita praesente mori. mox agmine uerso Deponens trepidum recidiuo tramite luctum, Candida felicem reuocauit pompa parentem. Nec tibi parua salus Domino medicante, Maria, Multiplici laesum curauit uulnere sensum, Quam fera septenis rabies inuaserat armis, 137 cf. Iuvenc. II 528 139 cf. Verge Aen. XI 412, 684 131 nu uidnerat L corr. m. 2 f urna orba A, r una∗ (s eras., r a m. 2) Z, orna b post uma, fora eras. in P 132 remorata (exp. m. 2) A, rememorata LZP, remota 8 dolori C cod. Arntz. Cant. 133 uitalae MT1 (a, eras. m. 2) dedit D tactuq. MT\' Reg. 1 feretro* (um? eras.) M 134 surge ait] ge ait fere euan. t eto e in M dico L, di∗∗ Z corr. m. 2, dito P 135 adsurget Tl corr. m. 2 risidensq: M refixit A 136 adq: MTEZb _comis MT1 corr. m. 2 genitricis MT\', genetricis plerique genitricis comes S habit MT1, obit A, abiit C, 1 haba b, ablt ///// c nam] non C Parrh. sched. Poclm. tpenB (or a m. 2) F 137 amisse MT alii, amisae A en licet nonn. editt., ilicet Fabr. 138 famolus M tacere. (t eras.) MT 139 mori. (& a m. al.) r 140 deponea B tripidum A recidiuu M, recidiuum T1 corr. I e m. 2, rediu∗uo A, rediuiuo 0 tramit. Z corr. m..2 ductum M 141 ponpa E, turba Heinsius et Gronovius 142 nęc (, a m. 2) T 143 in mg. sup. add. M2 multiplici ex multiplice K laeso MTJ, lessam A curare MT\' corr. m. 2, cur∗auit (n eras.) G 144 quem AEFG10 (?) cf. Pros. septeni L1Z1 rauiis MT1 eorr. m. 2 rabies septenis A inuasserat A Daemonico cuneata globo; sed squameus anguis Imperiosa sacri fugiens miracula uerbi Corde tuo depulsus abit uolucresque per auras In chaos infernae lapsus penetrale gehennae Septem ingens gyros, septena uolumina traxit. Neue redundantem cumulato germine messem Exiguis Dominus sineret languere colonis, Discipulosque alios, quorum mens conscia recti Puraque simplicitas numero meritoque refulgens Aurea libra fuit, uelut agnos praecipit inter. Sanguineos properare lupos \'adsumite\' dicens lura potestatis, nullum metuatis ut hostem; Vipereasque minas et scorpion atque inimicae 149 = Verge Aen. V 85 152 cf. Verge Aen. I 609 156 cf. Lac. 10, 19 lune 145 doemoni*co B daemoniconeata MT1 cunnecta A, cun∗∗ta E corr. m. 2, cunecta G, coniuncta Beg. 1 g, connexa cod. Lips. globu* M, globus T scameus squameus A, aqua- corr. in C 146 imperiu (~ eras.) M, imperio T\' (sa s. l. add. m. 2) FGHOYb, imperio∗∗ r, imperio KL, imperiosa m. rec. in Z, imperio.sa (s eras.) P vers. in mg. scr. S2 nerbis Ll 147 repulsus T habit MT, post u h abit ras. in r per] p. T 148 cbaos (n a m. 2) T, caos A penetralae T inferni L\' pulsus LlP, lapsus m. al. in Z gegenne A, iehennę D 149 iungens giros A giros CEKLZ P 150 comolato Zl, cumulate Cant. messem] me corr. I • P 151 sinirit uel sinerit M, siniret T1, senerat L, sanara Z corr. m. 2, saneret Pl o langore M, ue langore (ue a m. 2) T 152 u discipolosq T corr. m. 2, discipulos CG2 alius M1T1 mena (s a m. 2) T 153 semplicitas A numeroq; refulgeus A meroteq; E1 corr. m. 2 refulgens] ens ex ins M 154 et 155 a m. 2 m M numerus LXXII adpos. in T uel M, lud A prae- , cepit MK1L1ZP aure* G 155 sanguineus —lupus MT 1 156 timeatis Poelm. 157 uiperiasq; A m**nas L, moenas Z1 P1 scorpiū d, scorpion∗∗ LB, seorpiones P1Z1, scorpionum BDE2F2GH2, scorpiū∗∗ S cf. Probi art. min. p. 551 K, adq; M TE inimice (k a m. 2) M, inimic*a (e eras., a am. 2) T, inimicae r (corr.) H, inimica ACDFGKLZ PBSTb sed cf. Pros. Omnia uirtutis sensu calcate fideli: Nulla meis famulis feritas aduersa nocebit. Nec tantum hoc gaudete, uiri, quod spiritus ater Subiaceat uobis, quantum quod nomina uestra Scribat in aeterno caelestis littera libro\'. Ius est quippe Dei uitam praeponere factis. Nam merito cessante bono miracula nil sunt, Quae faciunt plerumque mali, quibus arbiter orbis \'Nescio uos\' dicturus erit, \'discedite cuncti Artifices scelerum, rebus qui semper iniquis Diuinum simulastis opus\'. sic tempore Moysi Carminibus quidam uanae Memphitis in oris Signa dabant non sponte Dei, sed imagine falsa Visibus humanis magicas tribuere figuras. 160 cf. Iuvenc. II 45 166 cf. Matth. 7, 23 158 uirtuti CP, uirtuti E sinsu M 159 famulis adnersitas n. A ueritas m1 160 hoc om. MT1Υ1 gaudite M1T1, ∗gaudete (a eras.) A uod q r corr. m. 2, quid ed. Spir. actor (1 eras.) C, t acer Z 161 subiciat Ab ed. Spiro 162 scribut MTE\'Gb1g, sp scripta A, scribta LZ (sit 8. l. m. 2), scripsit plerique, scribit nonn. rec. aeternũ M, aeternum T, ętherio e caelesti A litera BE 163 est] et MTl quipp∗e (a eras.) T deij at do P in mg. 165 faciunt] evan. fere in M plerique B urbis MT1, 1 orbes L 166 c nestio A dicturus A, dictus s t erit D discidite M, dicedite r s a m. 2, descedite L vers. a m. 2 add. in B 167 arteficis T1 corr. m. 2, artificis Υ1 rebusq; L\'Z\' 168 simolastis T, simulatis AO Reg. 1, a simulatis L, similastisEiG(sedcorr.)V o tęmpora Z corr\'.m.2moysinM, 1moyse∗ (n eras., e corr. in i m. 2) T, mosi uel mosis uel mosae editt. la U 169 carnibus MITI la uan∗ (e uel o eras.) M, uane (is a m. 2) T, uane BE1K1, uanae r1 LP, la uano H, uana (?) Z1, uanis rell. cf. Pros. nimfitis L, memfitis plerique horis MT 170 dau 1 bat A falsi Parrh. sched. Poelm. 171 humanas G maicas Sb1 Post Pharisaeorum cuiusdam principis intrat, Clarificare domum, non escam sumere tantum, Ad quam tunc facili conuenerat ille precatu. Hic homo perspicuo distentus uentre tumebat Plenus aquae grauidamque cutem suspenderat aluus, Inclusam paritura necem; iam membra fluebant Adcrescente sinu, miserosque infusa per artus Turgida perflatum macies tenuauerat aegrum, Inque uteri spatium totus conuenerat hydrops. Non tulit hanc speciem mundi Pater, et sua transit Sabbata non curans, hominem curare paratus Quem uoluit magis esse suum: nam sabbata propter 178 cf. Verg. Aen. VI 726, Stat. Theb. I 416 181 cf. Verge Aen. n 407 172 phariseoram M, iseoram T1 add. m. 2 phariseortim, farisseorum A, phariseoram plerique dam cuius LZP 173 sumire Z1, post sumere ras. 1 uerbi in H 174 quem ΓDF2HLZ PRΥb, . I quem K cf. ProBe cO 8, tū b facile Jf, facilae TI, facile KZ, facili. L, facilis Reg. 1 praecatu MT, rogatu S 175 hi.c (n eras.) M, nchomo T1 hincho m. 2 in mg. add. perspicuus MT (a, fere eras.), dispicuo d, prqcipuo b 176 aqua CD G (supra 1 aquis m. 2) HR Cant., a aqua P, aquis SO1 (?) m grauidaque com. Wopk. quae MT uus al//// (uus a m. 2) T, aluos L1Z1P1 177 r pa///iturār M, r pa///itura∗r (r a m. 2, m eras.) T inclausam FGH (al eras.) P (a, eras.) 178 adcriscente MT1, nam crescente l 177 et 178 transpositi in K corr. in mg. sinu∗ M, sinu* (m eras. fere) T mise I ta roq: M (ta fort. Oiceronis est cf. Prol.), misserosq; A infassa A a∗t∗s M, artos Tl corr. m. 2, arUs (e eras.) C 179 per flatu (flatu cuan. fere) M, perflatum uel per flatum rell., inflatum ed. Lips. perflatum aciis T maci.es F tenu///////at M, tenuerat A, tenaeuerat B 180 inquo T, inque. (m eras.) LZ uteri//// atiQ M, uter T, uteris A spacium G ydrops MT alii, hidrups A 182 sabbato T, sabata B, sublata P sabbata n cabata (x n curans hominem c. p.) A curare] sanare cod. Arnte. para∗tus (r? eras.) M, a u partos (a a m. 2, fort. etiam a) T Condita sunt hominem, \'non est homo sabbata propter. Tunc pius umentem siccata corporis unda Iussit abire luem: fluuidus mox uiscera morbus Deserit et uacuae resident in pectore fibrae, Carnalemque lacum pestis lymphata reliquit. Coeperat interea Dominus Galilaea per arua Transgrediens sancto quoddam pede tangere castrum. Hunc procul ut uidere decem maculosa gerentes Leprosi portenta uiri, quos corpore foedo Discolor obscenis turpabat poena figuris, Praeceptor, miserere, potes namque omnia, Iesu\' Clamantes dixere simul: tunc flexa potestas, Quae numquam pietate uacat, clementior infit: Ite, sacerdotum conspectibus ora referte. Cumque uiam peterent, subito mundata uicissim Mirantur sua membra uiri uariumque tuentes 186 cf. Verge Ge. IV 446 189 cf. Iuvenc. I 450 194 cf. Verg. Aen. VI 117, Luc. 17, 13 196 cf. Luc, 17, 14 184 est] om. A et non homo r (l n est m. 2 s. I.) GP\' (t n est in mg.), propter non est e, sed non homo Fabr. vers. in mg. add. m. 2 in LZPef 185 pios M1T1 corr. m. 2, prius Arntz. coni. amentem MlTG, ∗umentem H (h eras.), humentem rell. undam MT1, munda A 186 iusit A habere (-ire corr. m. 2) MTV1 Podm. lu∗em (c eras.) FP fluuidus ΜΤΓCE2HL1Z PR, fluidus reU. 187 e uacaeu M s resident B 1 febre KLZPb 188 locom A Ijmfata MT, liquata Γ1, limfa.ta E, limphata plerique reliquid M TCLZPS, reluquit (n eras.) Eb Fabr. lymphatica liquit ached. Poelm. 189 colllleperat A, coepit Pl corr. m. 2, ceperat uel caeperat alii gallilea M, galileae LPZ, galilea plerique 191 Tuacolosa T gerentes (es ex is) M 192 laeprosi MT, leo prosa D fedo uel foedo libri 193 obsenis AS turbabat К1L1Z1 cod. Arntz., turpat P1, torpebat 0 194 misere MTL, misserere A potens MT (corr. m. 2) 195 dixerunt MT1 (corr. m. 2) 196 uscat carens V clementior ex cleinentius E\' inquit sched. Poelm. 197 referte] te in ras. b, referre nonn. editt. 198 uia M peteren* T (t a m. 2) mutata m, curata cod. Arntz. 199 in mg. E uiri∗ P Esse nihil sese pariter speculantur et omnes Explorant proprias alterno lumine formas. Ex quibus ut grates ageret pro munere tanto, Vix unus reduci conuersus tramite planta Sternitur ad terram Dominum uirtutis adorans Atque sacerdoti uero sua protulit ora. Denique pontificum princeps summusque sacerdos Quis, nisi Christus, adest? gemini libaminis auctor Ordine Melchisedech, cui dantur munera semper Quae sua sunt, fructus segitis et gaudia uitis. Cum residens caecus Timei filius illud Propter iter, Dominum per quod cognouerat ire,\' Vociferans crebro lumen clamore petisset Nec populo prohibente tacens, accedere iussus Ad Dominum palpante manu, uisumque recepit Et nullo ducente redit. quam fortiter instat 200 nichil B, hi nil L, nil Z\' se se (se s. I. a m. 2) B specu- u lanter ΓΚ oms (e a m. 2) B 201 alternoj 1 a m. 2 K ui 202 et M gratias A, gnates r ageret] a am. 2 K 203 onius A mox onns Wopk. coni. tramitae MT1,a tremite P planta MT1L1Z1, planus ΑΓ1, pronns in ras. T2K2P2, pronus rell. ct. Pros. 204 terras b dm̃ A 205 adq- MT E sacertoti A protolit(?) M 206 sacerdua M1T1K1 207 qui* (s a m.2) MTb, qui Ag, quia reU. cf. Pros. liuaminis Tl corr. m. 2, libraminis A, libanis Z corr. m. 2 autur M 208 ordinem 1 h LZ\'P mechisedech M, melcisetchd T, melchisedec ABZ, melchi sedhaec E, melchisedehc P 209 qui A sua 8. l. M2 P frnctus segitis M1T1 (segetia fructus corr. m. 2) AF1G1K1L1 Z1P1, segetis fructus rH uitis] is in ras. M2 210 dum cod. Arntz. thimei B T, tymei CDE, timei plerigue post timei ras. 2 uerb. in P 211 prope A iter s. l. in TZ contigerat A xpm (xp a m. 2) E quod dmn b 212 craebro T petiuit VI 213 io popo M tacens] ns in ras. a m. 2 M, tacet T cf. Pros. adcedere K1L1Z1 iusns A 214 manu. (m eras.) TK recipit MlTA Inportuna fides! quidquid res dura negarit, Sola frequens uotis oratio praestat honestis. Vnanimum panem sic ille petebat amicum, Qui foribus clausis per opaca silentia noctis. Obnixeque diu confidenterque neganti Vocibus adsiduis precibusque extorsit anhelis. Praeteriensque uiae Dominus loca Samaritanae Humanam flagrante sitim collegerat aestu, Fonsque perennis aquae, modicam desiderat undam, Vt biberet qua corpus erat. tunc accola gentis Stans mulier, paruum puteo quae traxerat haustum, Cum dare cunctatur periturae munera lymphae, 216 cf. Verge Aen. I 563 219 cf. Verge Aen. II 255, Ovid. Met. VII 184 223 Ovid. Met. V 446 216 fidis Tl inoportuna A quicquid M2T2 alii dura] u in ras. a m. 2 M negaret ALlZP, negarit (e a m. 2) r, negari.t K, negarit (it in ras.) R1, negarat C, negabit e 218 unanimem CEb, unianimum G petibat T 219 clausis foribus Parrh. opaga Z corr. m. 2 220 obnixereq: M1 (obnexe corr. ho m. 2), obnexerunt Tl (ut uid.), obnizaeq: E, obniziq; LlP, obnixeq; r i Beg. 1, obnixeq; b confidente∗q - (s eras.) T 221 nocib; ////////is T asaiduis] aa in ras. M, asiduia K praecibusq; MT\' alii, precibus K anhilis L1Z1P1 222 ui.ae (t eras.) T Samaritane M 223 flagitante P colligerat ΜΤΓ1K1LZ1Pb1, collegerat C, conceperat cod. Arnts. 224 f.onsq: M perhennis BD B aque MT alii ndan A 225 bi.beret (e eras.) M, beberet T1 I. corr. m. 2, bberet (b, ex u) A quia M1BL1Z (ex ras.) BTb, i qu a T (i eras. ?), partequa A, qua (i a m. 2) EF, qui Parrh. cf. o. 278 et Pros. 224 et 225 transpos. in m accula AKL1Z1, scola M 226 paruum parua A de puteo D poteoq; 2x traxerat] x in ras. E fort. cs fuit, hauserat T austum MTF\'R\', haustus Reg. 1 221 cunctetnr E2 peritore MT1 lymphe MT, uariant reU. Agnoscens propriam numeroso coniuge uitam, Orat inexhausti tribui sibi dona fluenti, Aeternam positura sitim, qua nemo carere Dignus erit, Domini nisi mersus gurgite Christi Percipiat placidas animae, non corporis undas. Dumque sui media residens testudine templi Ore tonans patrio directi ad peruia callis Errantem populum monitis conuertit amicis: Ecce trahebatur magna stipante caterua Turpis adulterii mulier lapidanda reatu, Quam Pharisaea manus placido sub iudice sistens Cum damnare parat, plus liberat; omnibus illis Nam simul e turbis proprie sine crimine nullus Accusator erat, saxum qui missile primus 288 cf. Verge Aen. I 505 s. 236 cf. Verge Aen. II 403, IV 136, I 497 Q 228 agnosces A nomeroso M, numerosu A coinge A, coniange P vellem tamen per libros licere legi parnam (? pranam) n. c. u. uel propriam n. c. culpam uel nozam Wopk. 229 ∗orat (h cras., t a m. 2) MT ineiansta corr. in -ti M, inexhansta 2x -ti corr. m. 2, inexansti AKL1Z1P1R, inexhauati* (s eras.) C cf. 227 periturae munera lympbae flnentis (s a m. 2) CE 230 poaitunu (m eras., t in ras.) T carera K1 (corr.) L1P1Z1 231 nI submersus A 232 pr*cipiat (e a m. 2) K placidos M, -la- in ras. in G qua corporis C nudam T\' corr. m. 2 233 cumq; S Cant. cod. Arntz. sui* F resedens A media residens MTOSΥb, residens media rell. medii V 234 thonans MT a peruiae Ml 235 montis M ex corr., mentibus corr. in monitis T1 cf. Pros. p. c. monitis amicis e 236 traibatur Tl i in e corr. m. 2, trachebatur A 237 mu*lier (1 eras.) A lapida LxZlPl 1 238 quum sched. Poelm. aduterii r corr. m. 2 farissea A, fariaea FG, pharisea pler. placido xpo A 289 dum C, cum corr. m con in E, in ras. in Z contemnare A, condemnare K2L2OSΥ Reg.2 1 b damnare] dam- ex corr. in FG parat M (a, a w. 2) T, paret T* Beg. 1 cf. v. 227 240 e] et MXT e turbis] e t in ras. LZ cremine A 241 accussator A qui.∗ F miasilae M, missil.e (a eras.) T, misile ΓΑΒΗΚ1P, asi mile F eorr. m. 2 prim∗∗ B Sumeret obscenae feriens contagia moechae. Nec poterat quisquam fistucam uellere paruam Ex oculo alterius, proprio qui lumine grandem Sciret inesse trabem. profugus sic ille recessit Impetus et clemens donat sententia culpam,, lam non peccandi sub condicione solutam. Nam uomitum quicumque suum canis ore relambit, Nec ueterem studet hic ueniam nec habere futuram, Huius damna tenens, huius conpendia perdens. Inde means genitum cernit considere caecum, Qui male praegnantis dilapsus uentre parentis In lucem sine luce ruit. tunc sanguinis ille Conditor humani mundique orientis origo, Inperfecta diu proprii non passus haberi Membra operis, natale lutum per claustra genarum Inliniens hominem ueteri de semine supplet. Nec uisum tamen ante capit, quam uoce iubentis 242 obscaenae TDH, obscene ACBKL fugiens cod. arev. motThe T, mechae ArCHST, miehae EI, msBche KR, meche P 243 tistucam ΜΤΓ2ADF1lKP1Z, festucam reU. euellere Fabr. aliique, pellere cod.-Almelov. 244 ocnlo ex oculu M laminae T, in lumine Parrh. 245 trauem MT1 profugus] us in ras. K 246 clementia S (sententia s. l.) e culpe L1Z1, culpę P 247 condicione. lm eras.) T, dicione A 248 canis s. l. L2P2, sui more Z\' corr. m. 2 249 studit Tl hic ueniam studet G b 250 da.na (n eras.) K fereus Cant. conpendia] a a m. 2 K perdit Poelm . sched. Poclm., pendens Barth. cum suo ms. 251 inde means] in mg. denuo scripsit T2 inde genitum means considere cecum cernit C 4 consiere (d a m. 2) K, de consere A, 1 consedere LKP, consistere Parrh. 252 u prignatis M, prignantis TA delapsus ACG2F2PSO, dilapsus rell.. lapsus de Tl parentes T1 corr. m. 2 253 illae T 254 conditus M\' (corr. m. 2) T humanis MT imago g 256 proprii* (s eras.) F habere M (corr. m. 2) Γ2AL1 b, haberae T corr. m. 2 256 natalae MTl clausta G\' 257 inliniuit A homini MT, hominSq; A ueteri] i ex u A Bupplit (corr. m. 2) M\'T 258 uusum (s eras.) E iubentes M1 corr. m. 2 Accepta Domini Siloam uenisset ad undam Et consanguinei tutus medicamine limi Pura oculos fouisset aqua. mox ergo gemellae Vultibus effulgent acies tandemque merentur Ignotum spectare diem. cognoscite cuncti, Mystica quid doceant animos miracula nostros. Caeca sumus proles miserae de fetibus Euae, Portantes longo natas errore tenebras. Sed dignante Deo mortalem sumere formam Tegminis humani, facta est ex uirgine nobis, Terra salutaris, quae fontibus abluta sacris Clara renascentis reserat spiramina lucis. Bethaniaeque solum repetens intrarat; ibique 267 cf. Verg. Ecl. VI 36 259 acceptam TL1Z1 siluam M1TZ1, Syloam DHT, Siloe cod. Arntz. ueniset A ad s. l. KL2P2R2 260 consa∗nguinei (g eras.) A, cumsanguinei D totas (corr. m. 2) TPZO, tutas Γ1E1K1 (ut ui- detur) R, tu footas L (f fort. corr.), foetas A, fotuB rell.; fultus c\', lotus coni. Arev. cf. Pros. ueni P2, lini Cam. 261 p∗ura (1 eras.) C lauisset cod. Arntz. aqua* (m eras.) MT, aq; F gemmellae M, gemellis AF1 262 effalget A meretur G, uidentur cod. Arntz. 263 supra spectare uelut glossa uidentur in M expectare rF (1 spectare m. 2 a. Z.), expectare G, spectare L cnncti] s. l. Γ2 264 mistica plerique deceant m quae L1Z1P 265 prol∗es (a eras., s a m. 2) M, prolae T, prolis K1L1, in ras. P1, plebs g misere M et alii, miserere T, missere A, misera P defaetibus M, defitibus T, defoetibus ΑΓΒFHb, defętibus KL, de fletibus Ute. 2, de faecibnB Parrh. euuae MT1, eue A, aeuae plerique 266 pore tantis T liongo tenebras errore A 267 sedignante L dm̃ MT sumire Z1 corr. carnem m 268 tigminis Tl corr. m. 2 de uirgine Fabr. uobis Ott. 2 269 q: M (quae corr. m. 2) T post fontibus, q; eras. in MT(?) fonte-sacro L ex corr. abluta (u a m. 2) M, ablata T, post ablata ras. 1 verbi in r*, oblita Fabr. sachris MT luta sacratis O2 270 a clare K corr. m. 2 clausa renascenti—luci coni. Wopk. reserat spirat A 271 bethanieq; MT al., bethaniae inde Fabr. solo MT repetieniB A intranerat A, intrarat ex corr. F, intrat L1Z1P1, intrabat c ubiq; m Lazarus occidua tumulatus sorte iacebat Iam quarto sine luce die claususque sepulchri Marmore corruptum tabo exalabat odorem. Flebant germanae, flebat populatio praesens, Flebat et Omnipotens, sed corpore, non deitate Exanimosque artus illa pro parte dolebat, Qua moriturus erat; lacrimis impleuit amicum, Maiestate Deum. quid credere, Martha, moraris? Quidue, Maria, gemis? Christum dubitatis, an unum Possit ab infernis hominem reuocare cauernis, Qui dabit innumeras post funera surgere turbas? Ergo ubi clamantis Domini sonuit tuba dicens \'Lazare, perge foras\': magno concussa pauore ,284 cf. Verge Aen. XII 411 272 eUomolatus (h eras.) M, thomolatiu T1 ut uidetur sorde C, sorte (s corr.) D, morte e 278 quartns dies AL1Z1P1, quarta K luc∗e (a eras.) T diem M1T saepulchr////// M, sepulchrum T1, sepulchri omnes fere sepulchri claususq; C m 274 correptum (u corr. m. 2) P exalabat omnes fere, ezhalarat V cod. Amte., exsuflauerat e hodorem T 275 germane TA al. flebat∗∗ (et eras.) S populus A, populus quoque Parrh. in Emendatis 276 no (n am. 2) K deitate* (m eras.) T, dietate A 277 exanimosq- MTADOZI, exanimesque rell. artus] u in ras. M, artos T1 corr. m. 2 278 lachrimis T lacrimisque ΓΑΒFHKS implebat DFL1PRZΥ, compleuit Cant. cf. Pros. 279 magestate MCm, magestate. (m eras.) T maistatis dum A dni D marta MB1F1 280 ue quid M, post h. v. ras. 1 uerbi in E xps b, Christo O1, Christus Reg. 1 Parrh. u annū (u a m. 2) A 281 possset A, ponet Sc, posse Al inferis rlA, a inferis F, inferni K Cant., infernis (s a m. 2 add.) LZ, ria inferni P corr. m. 2 cateruis Parrh. 282 quid habit MT formas cod. Arntz., turmas sched. Poelm. Ald. innumeris turbis potuisse scribi ait Wopi. 283 sonuit] o ex e E, consonuit A dioenl] 8 in ras. K, dicentis L1Z1P1 284 confusa F t incussa in mg. m. 2, concusa L pauorem M1T Tartara dissiliunt, herebi patuere recessus, Et tremuit letale chaos, mortisque profundae Lex perit, atque anima proprias repente medullas Cernitur ante oculos uiuens adstare cadauer. Postque sepulchralem tamquam recreatus honorem Ipse sibi moriens et postumus extat et haeres. Vtque caduca uagi contemnens culmina saecli Monstraret se rite Deum, non curribus altis, Qui pompae mortalis honor, rapidisque quadrigis Puluereum sulcauit iter nec terga frementis Ardua pressit equi, faleris qui pictus et ostro Ora cruentatum mandentia concutit aurum: 285 cf. Verge Aen. VIII 242 296 cf. Verge Aen. IV 134 285 tart.ara H, tharth*ara K, tarthara L disilinnt AGl t erebi aerei A, herebi plerique, erebi (e, corr.) B, aerebi Z, ∗∗arebi P (et? eraa.) re////cessus T, census A \' 286 et tremuit MTA CQ (ex corr.) L1PS, extimuit ex extremoit K, extremuit reU. cf. Pros., fort. ectremuit cf. Neue Forml. H 768 laethale M, laethalae T, loetale ABEDGHK, laalae L, mortale g chaus M1T1, cahos A, coa P1 287 atque] t a m. 2 M, adque T propria F1, primas coni. Burm. repente Ml (repetente corr. m. 3) ΤΒΓ1C1LZΡΥΟ1V, repe*tente C, repetente in ras. K2 cf. Pros. et supra I 40 repente temet illas E1 corr. m. 2 medullis CH, medillaa L1ZP1 288 uiuens] ens in ras. 2 litt. T1, altera syllaba incerta in M fori. uiuum fuit cf. Pros., uiuens (s a m. 3) Z, uiuum c adstare] ad a m. 2 in T, ad alio atramento scr. in M 289 postque] e in ras. M2, postquam T1 corr. m. 2 sepulchralem plerique tandem c (in ras.) Reg. 1 Fabr. 290 postremus A, postunus D, posthumus FH1Sb1 exstat ADOB h *aeres (h eras.) K a heris P 291 secli ACDE FR 292 monstrare Cani. si M1T1, se.. K 293 qui∗∗∗ (ppe eras.) A pompae est Ald. honore A rabidisq; T 295 praessit MT alii, psit A aequi MT1KL1PZ1 faleris pkrique pectus A, pictia Z 296 ore Γ1DGF2 (in ras.) GP1 RZ1b, ore L, ora uel ore K cruenta A madentia M, mendentia El, mandendo Γ1DGL1ZP1Rb, madendo F (n a m. 2), man∗∗∗dentia (dentia in ras. a m. 2) K ore mandenti Vat. 2 Parrh. cf. Pros. auro MT* in mg. Sed lento potius gestamine uilis aselli Rectori suffecit honos, lenis ungula cuius Vt tanto sessore decus mirabile portans Nobilior sub fasce foret, non illius inpar, Qui patulo Christum licet in praesepe iacentem Agnouit tamen esse Deum. plebs omnis adorans In solido molles subiecit tramite uestes. Dicite, gentiles populi, cui gloria regi Talis in orbe fuit? cui palmis compta uel umquam Frondibus arboreis laudem caelestibus ymnis Obuia turba dedit? Domino nisi cum Patre Christo, Qui regit aetherium princeps in principe regnum. Cui sanctus semper conregnat Spiritus aeque. 300 cf. Verge Ge. III 347 297 putins A gestaminae T asselli A 298 rectoris ΑΓF1H1 rectoris uffecit E1 suffecit] nf add. T1, sufficit ΑΓ2K1 L1Z1PR1S bonus MT1ACF1G1ZR, onus L, hon K laeuia T 299 sesore A mirabil.e (a eras.) T 300 nubilior A, mobilior Wopk. coni. non uilior illo sched. Poelm. sub] sed g faschae M, faao.e (a eras.)1 T, uasce A foret. (I eras.) A 301 patu.lo (m eras.) E, patula Nebriss. coni. psepi ΑΓ4P 002 dm a. I. A* plebe M, pleps AB adorat 8 t adorans in mg. 303 in solito ΑΓLP2Υ Reg. 1 b, -do in ras. K mollis M1 T1 uestes] s, in ras. T1 fuit fort. vestem 904 gentilia T1 corr. m. 2 305 talibus M1T1 (corr. m. 2) urbe MTX cumpta T1 palmis c. iuuentus Parrh. sched. Poelm. 306 frondibus) i m ras. M2, frundibus Tl corr. m. 2 laudes Oc ymnis MTBHLZ R1SΥb, imnis A, hymnis reU. 307 obia ATl ipm T1 corr. m. 2 308 etherium M, aethereum T2ABCFG2НΥ, aherum (e α m. 2) K n regam E, num regntim F sequitur Cui scs semper eonregnat sps aeque in DGJO Ott. 2 codd. Arnts. Arev. (in mg.) Spiro Poelm. Fabr. EXPL. LIBER ·III INCP LIBER ·IIII· NOVI TESTAMENTI M, EXPL· LIВ· III· INC· LI· QVARTVS· EGO ABVNDANTIVS HVNC LIB CONTVLI T, EXPLICIT PASCHALIS CARNINIS UBER SECVNDVS. INCIPIVNT CAPITVLA LIBRI TERTII DEM OPERIS (f. 11a ) INCIPIT H PASCALIS CARMINIS LIBER TERTIVS r, explicit aeuangelii liber ·III· incipit liber ·IIII· A, EXPLICIT SEDVLII PEBI LIBER TERTIVS NOVI TESTAMENTI. IWCIPIT QVARTVS B, INCIPIT LIBER TERTIA (sic) IN NOVO TESTAMENTO DB DICTIS EVVANGELISTE IN NOMINE DIA CARMEN SEDVLII VIRI ELOQVENTISSIMI GRAMMATICI POB- TAB C, EXPLICIT TERTIVS • INCIPIT LIBER QVARTVS ES, EXPLICIT LIBER TERTIVS SEDVLII • INCIPIT LIBBR QVARTVS · ORAT XPS AD PA- TREM F, EXPLICIT SEDVLII LIBER ·IIII· INCIPIT EIVSDEM T- G, BXPLI- CIT PASCHALIS CARMINIS LIBBR TERTIVS H, EXPLICIT PASCHALIS CAB- MINIS LIBER SECVND· INCIPIT PASCHALIS CARMINIS LIBER M- K, BX- PLICIT LIBER III INCIPIT PASCHALIS CARMINIS LIB -III- L, Expl. LIB· IIII· JNCIP LIB v. P, EXPLIC LIBER SEOVNDVS . INCIPIT LIBER TER- TIVS B, BXPLICIT LIBER III: - INCIPIT LIBER ·V· SEDVLII PRBI Z, INCI- PIT LIBER TERTIVS NOTI TBSTAMTI T X. 8