De MachabeisMarius VictorinusRudolf PeiperUniversity of LeipzigEuropean Social Fund SaxonyGregory CraneJouveOCR-ed, corrected and encoded the textGreta FranziniProject Manager (University of Leipzig)Simona StoyanovaProject Assistant (University of Leipzig)Bruce RobertsonTechnical Advisor (Mount Allison University)Uvius FonticolaTechnical Advisor (Ludwig Maximilians University Munich)University of Leipzigstoa0292a.stoa004.opp-lat1.xmlAvailable under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License2014University of LeipzigGermanyRudolf PeiperVictorinus, MariusCypriani Galli Poetae HeptateuchosTempskyFreytagPragueViennaLeipzig1891Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum23Internet Archive
The following text is encoded in accordance with EpiDoc standards and with the
CTS/CITE Architecture.
Latin
Eiusdem carminis interpolatum exemplar. MARII VICTORINI AFRI, VIRI CONSVLARIS, DE MACHABAEIS ERVDITISSIMVM CARMEN. [PRIMVM EDIDIT IOANNES SICHARDVS ]Rex fuit Antiochus Syriae ditissimus olim, in cuius regno mater natique fuisse septem, ut fama refert, de sancta gente creati: quos cura assiduo generis meminisse iubebat, et legi seruire datae: sic nanque uolentes de populo meliore dei sua iura tenebant. rex auidus mutare fidem, mutare timorem uoluit, et ut populo pariter misceret iniquo praemia promittit matri, promittit et illis, et quicquid posset totum perquirere regnum, si demutaret mentes, sensusque priores, cogeret et natos alios sibi fingere mores. illa . negat, tacitumque premit sub corde dolorem. hanc postquam nulla potuit compellere praeda, tentauit primum tormentis uincere saeuis. pertulit illa tamen gemitus, et tristia regis uerbera non timuit. uictum se uidit ut ille, heu quid agam, dixit: uincor, quid plura? dolendo, non tamen effugies, plus est quod plura dolebis, in natos saeuibo tuos, licet improba perstes, GFabricii: 4 assidui 5 namque . G (=: Cqrbeiensis): inscriptio deest 2 fuisseut 4 adsidui 5 legis
8 et nt] ut 9 promitti 10 possit conquirere 11 Si modo mutaret
14 conpellere 15 temtauit 16 Pṛ̇ο̣̇tullit tristicia 17 at ille
18 uinci quod plorando 19 effugie 20 inproba hac certe ratione meum sanabo dolorem. Sustulit illa manus, caelumque inspexit in altum emisit gemitus, et talia uerba loquuta est: tu licet et gazas tradas, et regna tyranne, non capimur regum donis, nec munera sanctis eripient promissa dei: spes certior illa est, quae uitam nobis promittit tempore longo: hanc sequor, hanc didici: non lubrica tangere regna. sumere diuitias facile est, et perdere uitam. sed licet et flammas post uerbera saeua mineris, nil mutare potes: primis accepimus annis uirtutem cum lege datam: mihi linquere certum est quicquid saeue iubes. natis quod nunc dominaris, hoc solum poteris, matrem turbare timore. est mihi nanque deus spes, est mihi certa meorum, per quem iam sperem te nullum uincere posse, *coelum faue, coelique parens, te iusta rogamus. rex furit Antiochus, turbataque corda tumebant, concutit et saeuos testatus lumine uultus. miraturque diu possit quod foemina tantum. *miles, ait, pare regi, quoque pare satelles, uos famuli parete mihi, date regna furenti foemineo tormenta malo, saeuire furentem foemina me cogit, quod plus est, foemina uincit regis iussa sui. sed non impune locuta est. membratim pereat: septem nam perfida natos intra regna tenet, quorum qui primus habetur, hic primus pereat: pereant sic ordine cuncti, 28 emittens locuta 30 ministres 38 quod dura minaris 37 Coelum om.
41 quoquc pare] pareque 42 data 22 sustullit 23 emisit locuta 24 licet et] et om. 25 cajiiamur ngc
28 lubricata genere 29 et om. 30 saeue 81 niliil potest acripimns
32 uirtuto data 33 quidquid quod dominaris 84 timorem
85 cora 37 te om. 38 fuit testatur tumebant] tumultv. (v al in ras.,
o pro tn.) 41 pare miles ait 43 seruire 45 suis et inpune
46 pereant 48 pereat perdat cunctos cratibus impositos subiectis urere flammis cernat ut ipsa suos, sic cernat aspera natos poena aut quem maneat, celeres decet esse ministros. Interea foecunda parens iam crine soluta astitit hortanti similis. iam pectore nudo ubera protendens, natorum alimenta suorum : non confusa stetit. natumque ut uidit ad ignes inconstante gradu timidum procedere. dixit: tu mea progenies, tu prima, respice matrem, tu nunc certe meus. me iam tu nate memento, te primum peperi, tu nunc imitare parentem, sume meos mores. et regem uince tacendo tu poteris durare diu: sic tempora uinces perfida. ne superet sanctos uiolentia Regis. utere consilio, Regis ne damna timete, fortior est isto saxoque potentior ipso: ingredere ut iuuenis, patienter uince dolorem. Ille modo ad matrem uultus, modo tollit in altum, dumque tacet. tacitusque rogat quem debet, et orat, non sensit rapidos subiectos cratibus ignes, corpus inane fuit. mater gauisa dolore est, et dixit: Vici, uincam si saepius orem. duret natorum uirtus incognita Regi. sed iam nota deo, populi qui pectora nouit. Finierat primi partus foecunda dolorem, sed remanente metu pro pluribus anxia mater, dissimulatque tamen, ne Regem gaudia tangant. rex stupet Antiochus. nec credit posse sequentes 50 cernat ut aspera 52 soluto 55 in ignes 57 primus 58 me iam]
matris 61 tu] tum 49 Gratibus inpositos subiectos 50 ipsas uos sic aspera tcernat post
sic om.) 51 Poe autquem manet 53 Stabat et hortanti pęctore
5o ignes : e ex i 57 prima me r. matre 58 nunc om. me iam tu
n.] nuncet me n. 60 meos] metis 61 uincis 62 super et 63 con-
Rilium dampna timeto 64 est isto] es eertp 65 iuuenes 67 tacit
quem] que 68 subiectos] subtus gratibus 71 regni 72 nostra deo
.76 credat . sequens XXIII. Cypr. port. 17 poenae tale genus simile peruincere natos. coepta iubet peragi. mater non territa mansit. sed tamen ut uidit pallentem assistere natum, haec secum uoluens. aliqua iam parte leuata: ecce secunda mihi partus producitur aetas. quam similis fratri formoso pectore, dura si sequeris primi partus uestigia nostri esse meus poteris. et sic reparare salutem. quam iam frater habet. matris praecepta secutus. pone meus. Regisque minas contemne furentis. regnaque quaeque paruula habentia tempora dantur. non poterit post ista tibi Rex iste nocere. temporis ecce leuis accensus cogitur ignis uirtutis locus est. languentem pone timorem. sume mores nostri generis si sensus inhaeret. hic qui sceptra tenet. regno qui saeuit in isto. tempus inane cogit, regnum uitamque creauit. damnarique nocens aeternos sentiet ignes, tu securus eris. turba comitante piorum. accipe nate meos uultus. et respice coelum. autoremque deum per quem tibi uita paratur hac melior. fratrisque tui uestigia calca. non quod Rex iubet. sed quod deus imperat audi sicut erat. monitus matrem coelumque uideret. constitit, atque hilari uultu contemnere Regem coepit. et ut ridens ardentes irruit ignes. collapsusque iacens anima superante quieuit. mater ut hoc uidit rigido sic ore locuta est: 87 quae paruo latitantia tempore 91 moresj animos 93 cogit]
regit creauit] cremare 97 auctorem 99 iussit 100 uidere 79 adsistere 80 aliquid 82 formosi pectoris duras 83 sij et
84 et sic. rep.] si parere 86 contempne furentes 87 regna que o.
paruola habentia (tia in ras.) tempore 88 rex isti: i ex e\'rasura
supenoris uersus 89 accendere cogeres ignes 91 inherit 94 dampnari
aeternus s. ignis 96 nate$ 97 auctorem 100 acelumque 101 adque
helari contempnere 102 et nt] ut inruit ignis 108 conlapsus felix parte aliqua. cum iam uis. nec potes omnes saeue tyranne meos trucidando uincere natos. te grauior nunc poena manet. crudelis. in igne quam patiere breui: deus hic nanque omnia cernit. iam duo securi contempto Rege manebant. spes melior iam matris erat. iam tertius instat ecce locus poenae. si poena est uincere Regem, et seruire deo. laus est non poena furentis. tertius attrahitur iuuenis iubente tyranno. qui nondum sanatus erat furor intus et ira saeuibat pariter. quod fortia pectora fratrum uiderat impauidi Regis superasse furorem. constitit ante pedes iuuenis florentibus annis egregius forma. dignus qui regna teneret dignior Antiocho. et sic meliora secutus regna uolente deo. Mater cui talia fatur: accipe nate tuae securus dicta parentis. accipe. ne segnis reddas uirtutis honorem. sunt tibi iam fratres pietatis sede manentes, iam locus est melior. quam regna labentia Regis, quorum si proprios attingis pectore sensus uictor apud populos Regem superasse fereris, sicut fama tuos iam misit in omnia fratres : huc accede precor. sunt haec. sunt apta dolenti contempsisse nefas. et iura relinquere Regis indomiti. quem nulla manet post ista uoluptas. At iuuenis tacito mittebat murmure uocem 113 iubcnte] mandante 114 satiatns 115 saeuibiuit 118 dignusJ
cliro 120 uooante 127 omnia] ardua 105 cum iam non potes 106 cruciando 107 nunc om. 108 hic om.
109 manebunt 110 spes iam melior 112 ferentis 118 adtrahitur
iuuenes 115 saeuiebat 116 inpauidi 119 antioco secutus
121 nate tuae] tu nate 122 signis 123 sunt iam tibi manentis
124 iam melior locus dabentia 125 propriosattengis 126 aput
Jereris1 terrenis 128 hnc1 hic 129 contempsise 130 quem1 que
131 uocis. 17* oranti similis, palmas tendebat in altum. subnixoque genu matris pingebat in ore qua licet aspectum corpus, qua turba tenebat. qui simul admonitus cratem conscendit in ignem intrepidus, certaque fide sua membra locauit. sanctaque quae superest anima inuiolata recessit. conciderant flammae tepida remanente fauilla illaesum corpus tellus adaperta recepit. At mater dubitans gemitus an gaudia sumat. haesitat, et querulo sic est sermone locuta: quid nunc dire paras? iussis paremus et omnes munera sed partus custos ne subtrahat ulla, sed licet ipse uelis non sum passura tyranne: omnes nam pariter pereant certamine tanto, corruptissima sunt
quae supersunt
fere omnia, nec
eiusmodi quae admittant emendationis diligentiam. temporis ipse tui mutes licet horride poenam, duraque quae sanctis eadem sententia natis sed grauiora paras, si sunt grauiora, minari, quodque meos cernis uultus horrore teneri, gauderes parte quoties decernis in isto. Ardet at ipse magis rapida rex concitus ira. cotemnique putat, nec sicut caetera fratrum turba ferat poenas. matrem hoc quaerere sentit dura in exitium quartum adducere natum pene manu uoluit, lassati nanque ministri nec regis furias. nec regem ferre uolebant. proh pudor, erubuit uultus ostendere matri 133 tigebat 135 ignemque 150 partem in istam 152 contemni
cetera 153 hoc quoque quaerere 154 duraque in producere 133 matri 184 quia turba 135 ammonitus gratum ignis : i in e al.
136 intrepitus 138 considerant fauillae 139 Corpus iulesum post u.
139 sequitnr u. 137. que quae] queque 140 sume 142 parem:. sed
143 sed munera custus ullum non] ne tyranne 145 ut non oiTis
pariter tanti 146 ipse tui] statui horrida pena est 147 quae om.
148 sed] si parasti sunt 149 teneris 150 gauderis partg quotiens
152 contemni] temptari ne 154 durat 157 pro pudore ...... uultus (lacuna 6 litt.: in marg. antiqua m Noluit) natus, et attonita mente confundere coepit. hunc postquam stantem summisso lumine uidit, talibus aggreditur dictis, monitura timentem: a primo quartus partus mihi quartus ab imo, quae nunc uerba tibi. quae possum dicere nate? hoc nisi quod solum durata potentia tecum sit simul et uirtus, sanctaeque originis auctor illi debemus regi quodcunque rogamur. ille dedit nobis Abraham cum semine sancto. per quem nobilitas, per quem genus omne probatur, quod manet in dominum. sanctus qui nascitur Isac. tunc cum iam nullum natum sperare senectus sponte sua poterat, sterilis quia Sarra manebat. attamen haec peperit, generique propagine coepta ex insperato remanent tibi Sarra nepotes, Esau et patriam deductus Iacob in unam. quos precibus partu gemino peperisse Rebecca, hinc sumus. hinc orimur. genus hoc tibi, nate petendum. tu tibi pande uiam generis. qui arce priorum. quorum progenies totum dispersa per orbem, inuidiam patitur, dominum quia sola potentem mente colit, mixtae nec turbae accepit iniquae. quid tibi cum tristi uultu quid lumina terrae fixa tenes? coelum potius, coelique parentem conspice, ne dubita. mater tibi prospera monstrat. quicquid id est. patienter audi, consenti * 158 attonitari mentem 159 submisso 168 solum] coeli 164 et
sanctae 168 sanctus cui 178 Esauas. 174 precibus] certum est
176 quis in a. piorum 178 patitur? 179 accessit 188 consensibus auge 159 uidit] uit 160 adgreditur 161 quartus a primo 164 Sic simul
sča que origenis (ge in gi al.) 165 rogamur] negamus 166 abrham
168 in dili sem isaac 169 senęctus 170 sterielis 171 sel tamen
peperit 172 patria iacot unam 174 partum geminum (peperisse
Rebecca om., in marg. crux add. +) 175 hinc corimur 176 qui arce]
que asce 179 mentem 181 tenens 183 poftt consonti spatium
uacuumturba nate meae numerumque hortare sequentum. Nec decreta parens luctus et gaudia mixta finierat claros monitus, tum luminis orbes ipse leuat, matremque oculis attendere coepit. nil iam triste gerens. Habitus. uultusque fatentur se timuisse nihil. nisi tristia uulnera matris per partus diuisa suos: sed et ipse citato elapsus manibus cursu conscendit in ignes, mira loquar, non flamma comas, non contigit ora. exanime ut corpus flammas superauerat ignis, ore patente tamen tacite qua spiritus iret unde acceptus erat pariter cum sanguine fugit. hoc ipso est gauisa parens, quod qui modo tristi constiterat uultu, fretus quod pectore tuto paruerit monitis, Regis contemptor et irae. sic exorta tamen cum Rex dubitaret in illos qui superant gemitusque daret, pia turba ministri Regem execrantur, tanto sermone querentes: protrahe, quid dubitas ? nulli iam parcere debes. nec potes, ut cupias, decretum rumpere nulli: appello regem totum qui temperat orbem, qui mare, qui coelum, coeli cui sydera parent: quod nisi producis, timor est, iam segnius instat, iam sentis quem poena petat, iam gloria nobis parte in utraque manet, liceat producere nullis: nam quoscunque tuum iussisti excedere regnum, forsitan hoc mortem credas furiose tyranne. 184 turbamn. meam 193flammae 199 exorsa 205 sidera 210 morem 184 que om. 186 monitus] minus orbis 188 Nihil fatentě̩r et.
corr. 189 se] sed tristicia 190 sed et ipse] sequi ipsa citatos
191 elapsum 192 contingit 193 corpus ut exanime flamina s. ignes
196 gauisa] diuisa 198 parąuerat contempto retise 199 tamen] parens
200 pia om. ministris 201 execrantes tacito 202 protrahere
205 coeli cui] cui cgli 206 signiu 208 utramque liceat] licet nos post u. 209 duo uersiculi 211 et 212 nostrae ed. (Seuitia-furorem H
Himpetuum-priorum) sequuntur in Cx 210 creda longa magis uita est. regnoque potentior isto quod regis, extrema huius iam parte moraris? hos quoque si metuis superant aetate minores. ^ contemptuque simul uici tua regna superbe. sed perage imperium, nec partus diuide nostros, hos quoque da flammis, et uiribus utere regni, mortalis tamen es, nec in aeuum regna tenebis. Concipit Antiochus furias, saeuusque tyrannus exhibet. et gemitus intra sua pectora uoluit, consentit cum mente color. tristisque grauatos attollit uultus, et talia uerba profatur: haec tua libertas. et dira potentia linguae, atque hic quem tumida portas ceruice rigorem senties ira tibi Regis. quid tempora possint. si nondum es satiata malis. et fingere tentas laetitiam. luctusque tuos in gaudia uertis, non mutabo necem, gaude. laetare, triumpha, dummodo sic uincas. ut se suprema tuorum. sic furiosa nimis natorum funere gaudes ? hoc quoque do flammis, hoc nec mutare potestas ulla potest decreta, tu laeta uiue superstes * natis orba tuis, et ne mea iussa morentur ordo suos peragat cursus. Producite natum, nec uano pereant ignis dubiusue uidere * Rex post ista reor timor est mihi foemina nullus praecipua de gente tua produceris iudex quam specie mirande puer. cui pectore uirtus 214 uincunt 224 sentiet irati regis 231 tu] modo tu 286 praecipuus
index 211 V\'ta longa magis regnoque 218 hos quos o: si superantia etate
minoris 214 contemptaque 215 partos 218 concepit 219 et om
220 dolor tristique grauatus 222 dura 223 litt. eruice rigorem al.
m. postea add. 224 senties tibi ira regis quid tempore possunt
225 nondum] non et f.] effingere temptas 226 tuus 229 animis
-funera 230 hoc] I oc (Ipaene erUlnuit) potestis 281 potes tula
etauiua 232 orbata 283 suus pergat 284 uanoiig dubiu sine
235 rear 237 sppcie pectore firma manet, iam quae poterat uel uincere Regem. Ad quem sic placido mater sermone locuta est: si dare complexus matri tibi nate liceret. confiteor soli post uulnera nate dedissem. sed me dura uetat, et tristis potentia Regis denegat amplexus. dum sit uox libera nobis. et liceat meminisse dei. legemque tenere non a rege datam, sed quam deus arbiter orbis tradidit. et mundi rector, Mosesque petitam accepit, populoque dedit, cum maxima laus est nosse deum. merito cui nos tribuamus honorem. tu modo ne dubita monitis parere parentis: sed uigor et uirtus, penitusque in pectore toto mens maneat iam plena deo. Sic fortior aetas quam Regi sperare fuit. sperare iubentem. o quanta uirtus, quanta est fiducia forti? sed tamen quid dubitas medias euincere flammas? uictor eris, mihi crede puer, uictorque redibis. ossibus et ualidis miscebit corpora neruus, seruatasque animas iterum in noua uiscera reddit. sed ne forte tamen rapidus te terreat ignis, fratrum sume animos. aeternumque inuoca numen. Iussa facit, tacitusque deum testatus, et orat murmure quo poterat, puerum non impedit aetas. non iam timere necem. matrique uolenti paruit. et dicto citius superirruit ignes. 242 et tr.] tristisque 243 sed neget 247 cum] quam 251 sic] sit
252 iubentis 253 o q. est uirtus fortis 254 tamen] tu 255 (mihi
crede) 257 reddet 259 inspice 262 amplius haud timet ille necem
268 ignis 288 iamque poteras 240 conplexus 242 uetate tristis 244 etJ
enim dei] dih 246 petita 248 meritis tribuamus] demus 250 sedj
si toto] tuo 258 flducia in ras. 254 peruincere 255 enja
sectorque redebis 256 miscebat corporea 258 te om. 269 nomen
260 tacitus qui testatur 261 quod 262 timuere nec S/// (g ex
est al.) 263 et d.] edicto inruit cesserunt flammae, cessit dolor omnis, et una corpus et ignis erat, corpus superauerat ignem. spiritus ante tamen placidas superauerat auras. Laeta dolet tacite mater, pressoque dolore laetitia. luctusque suos in gaudia uertit. non de praeteritis sed de puerilibus annis qui superant, ne forte negent. ne forte timorem concipiant animis. regemque accendere malint. quo minor est aetas. maior metus. anxia secum diuidit et curas, et spes. et sic timor una luctantur. matrisque piae per uiscera cursant. spes tamen est melior natum ut producere uidit. et procul intrare uideo quid possit in isto spes conferre mihi. uultus agnoscere nostros debet, et hic fratrum numero parere suorum. forsitan hunc solum puerilia pectore tangent. indigneque feret, quod sic uelut hostia detur. alloquar, et paucis conabor dicere uerbis: sit memor ut potius generis, quam temporis huius: si te nobilitas generis, si tangit origo. respice nate tuos. et nos quoque respice nate. noli annos memorare tuos, puer incipe furtim pectore ferre deum, tradent hoc secula seclis quod tua sorte petis: det nunc exempla futuris temporibus. dona te precor quoque amplius hic est. 206 superiuerat 267 pressitque dolorem 271 regiq; accedere
276 intrantem uideam 278 fratrum et numero 285 furtim] uerum
287 tu forte des 288 donate-quoque] mundo quod ames nil hoc 1
264 oms 265 erat sed corpus 267 tacitis 269 sed de] de om.
270 timore 271 animo regique 272 quod alia 273 et Incuraa
sic om. 274 currunt 275 producere uidit] procederent 276 proculiterre
cor uideo 277 agnuscere 278 numerus 279 hunc] et
hunc tangat 280 ferat 281 adloquar paucis hic conabor 284 tuos.
et nos] tuo israhel 285 incipisti forti 2K6 seculum seculis
287 quod tua fortis etas et nunc cogita quae fugias, et quae meliora petantur. non te sollicitet inanis falacia Regis: et crescant ista nunc in contraria uictor: spiritus extinxit flammas, sic deinde recessit. quod dederat corpus tellus adaperta recepit. sanctaque quae superest anima inuiolata recessit. Quamuis lassa parens per tot sua uulnera Regem pertulit, at summo pariter manibusque supinis has habuit uoces, et talia uerba locuta est: qui tenes imperium coeli, terraeque, marisque. sydera qui coelis. qui das animalia terris, aequoribus pisces, et talia qui uerberas auras ad prima meae cupidae fiducia surgit, qui chaos implicitum caeca caligine misces. diuidis in partes. et das noctemque diemque. lunam cum uario sole, et qui tempora seruent. nocte dieque iubes lumen parere per orbem. et post haec hominem cuius de semine mundus completur, mortale genus et lingua liquescit dissona per gentes. sapor est tamen omnibus unus, sed qui mutauit meritis hominumque loquelas. longa referre mora est, coeptis insistere certum est: tu mare diuisum uirga uoluisti tenere, dum pede per siccum populus transcenderet aequor 2SU cogitaJ respice et quam 290 nec te miseri fallacia 291 sed
crescas ipsi 292 extinctus flammis 296 ast animo pariter 298 tenes
regis 299 animantia 300 et talia] uentum uerberat 301 ad te
prima mei 302 miscens 304 lunamque et rapidum solem qui
305 (nocte-orbem) om. 307 et] tum 811 uoluisque tenesque 2*9 petentur 290 fallacia 291 crescunt 292 extinguit 293 dederat: litt. derat in ras al. m. corpus] carpis 294 secta que superest
295 tot] quam uulnerauit rex 296 protullit et summo 298 tenis
299 terre 301 ad primam meae 802 inplicitum caliginem isces
303 diuides 304 lunamque cum sole uarioque tempore 305 nocteih
diertique orbem : o ex u al. 307 conpletur liquiscit 308 hominibus
309 loquellas 312 populum transcenderiequor Aegypti effugiens mortem. regemque Pharaon qui sibi sanctorum numerum seruire iubebat. quem tua maiestas Mose duce transtulit amne. seruatumque tua totum uirtute redemit. terra dabat fructus, quos te cogente ferebat. occupat et totis quaesita lympha latebris, humor erat nullus, cuncti clamore querentes poscebant Mosen dare sitientibus undas. ad quos ille breui sic est sermone locutus: credite posse deum quicquid petieritis illum sed tamen hanc uirgam amnemque diffindere saxum. ut ueniant fontes tota regione morati, percussitque simul. dicto uelocius omnes emisit saxum fontes dulcedine prima. confiteor totus cum sit tibi debitor orbis, tu quicquid possunt gentes. potes omnia solus. tu mortale genus curas. onerasque, leuasque, te precor attonita mente confirma timentem: ne desit fratrum numero meus infimus infans. ignarusque sui. quem iam procul ecce teneri conspicio, turba circunueniente frequenti.hunc propter solum lachrymas, quas comouet aetas, unus enim superest. de quo mihi maxima cura est. ne tener ignoret qua sit de gente creatus. hunc ego si possim secreto apprehendere solum blandirer. patriumque genus, patriamque docerem. 315 omnem 318 quaesitam 320 dare] daret ut 323 amnemque]
durum 325 amnis 327 sic tibi 330 confirma mente 334 lacrymas
337 apprendere 313mortis pharao 314numero 315 transtullit amnem 316 diremit
318 quesitas 319 umor querenter: ter (pro tur ut uid.) in litura al. m
320 inoysen 321 breui sermone sic est 322 illum] ab illo 323 amneque
defundere saiu in lituru (antea fuit ab illoj 324 ut: t in lit. (pro
m?) uenient morati] rorari 326 fontis 328 quidquid 329onorasque
330 timente 331 infirmus 332 ecce 334 lacrimas comouit
837 adprehendere 338 blandirem et patrium genus sed quacunque tamen potero solatia mittam: parue puer. tenerisque tuis mihi charior annis. charior es regno. uita quoque charior ipsa. tu potes in totum uictricem reddere matrem. tu finis partus. finisque future malorum. si te cura mei tangit. si matris odorem mente create tenes. quamuis et charus, et infans, hoc magis aure pia attende parentis. Deest uerbum
quale est
dictis primum disce puer quid sis post ista futurus. si patiens fueris. tunc te mihi chare futurum facta docent. fratrum sanctorum in parte locatus. et requie securus eris. dum secula cursus saeua suos peragunt. finito tempore longo hanc lucem repetens. aeternaque regna uidebis non maculata malis, sed erit concordia sanctis. nec morti locus ullus erit, nec bella citatis exercentur equis, sed pax aeterna manebit. matris. crede. tuae quae cupit esse salutis haec mihi cur tristi uultu sic dicta repellis? quid refugis? miserere mei, miserere tuique. si liceat prior ire uelim. uetat ecce, sed ibo tunc cum uictorem uidero te nate malorum. quid sperare iubes? solus mea dicta moraris? solus adhuc aequum renouas mihi nate dolorem V annuis, an damnas sed me fratresque. genusque? quod ne forte uelis oro et deprecor. audi: hiis ego te paruum nutriui nate papillis. 340 carior 346 pia dictis attende 351 longo] certo 352 repetes
856 matrem c. t. semper cupidam e. 8. 359 uetor 360 uidero] cernam
363 sed] quoque 364 oro te et 365 his 889 sed] si solaria 340 tues 343 futurę 344 matri sudorem
345 creare tenis inter 345 et 346 tamquam nouus uerms haec uerba:
Altius attolcns oculos 346 hoc] hec aure apia adtende (nulla lacuna)
347 ista] ita 349 locatus om 350 et requies siorum eris 352 repeṇ̓tens
354 Hec ngc 356 quae te cupit 357 sic om. 359 priori reuellim
sedebo 360 te uidero nate 362 equam reuocas 363 An uis an
dampnas fratrisque te precor per has, quas noui fudi meorum. * ut remanere uelis. remanebis solus et * non tibi iam fratres dederint solatia uitae: defecerunt, unum, unum quod superest, matrem * et genus et patriam si talia dicta recusas. heu quanto melius uitam seruabis . si facias tandem quicquid fecere priores: audenter depone metus. depone timorem. concipe mente deum. uires dabit ille uiriles. Haec dum mater agit. puer ad praecepta parentis respicit, et solum se uidit esse relictum. sustulit ad caelum uultus. palmasque supinas. et sic uoce petens aeternum numen adorat, sensu et sic pariter secum nutuque rogabat: uinceret ut regem, saeuos et uinceret ignes. atque ita non segnis. nec pro puerilibus annis prosilit intrepidus medios dilapsus in ignes. . et uicit quidquid erat. sic ut uitam iniret in altum * spiritus. et fratrum peteret secreta priorum. Dum puer ista gerit soluerunt gaudia matrem. iamque ut erat lassata malis, iam uoce negata. suspirans. interque manus collapsa suorum, concidit exanimis. resolutaque membra quierunt. sic ipsa et nati sanctorum in parte recepta est. FINIS. 366 te per ego has preeor, et fletus lacrymasque meorum, 367 etJ
et huius 369 dedecoras fratrum sanctissima nomina, matrem. 371 seruabie
in aeuum, 376 uidit ut esse 383 Vicit quicquid erat sic ut u.
iret i. a. 384 piorum. 367 solus etj et solus 368 dederint] tui solacia 369 unum semel
370 patria recuses 371 quantum 372 tandem] ante diTi quidquid
facere 373 audenter: r (an s?) ex & 374 uirilis 377 sustullit
supmas 378 nomen 14. 379 om. sell inferiori in marg udd. nl. m. Et
sic secum sensus pariter 380 uincere que ut regem 381 adque
382 medis 383 quicquid sic ut] si (ut om.) 384 piorum 387 suspirat
conlapsa post 389: Finit de machabois.