Yishayahu Peri 0.733 2.027 דערצײלן זי װײַטער. Aizik Dimantstein 3.011 9.03 װי געזאָגט, זײַנען מיר געקומען שױן דעם צװײטן מאָל אין STUTTHOF. STUTTHOF יעצט האָט שױן אױסגעזען אין גאַנצן אַנדערש Aizik Dimantstein 9.103 10.768 װי דעם ערשטן מאָל. Aizik Dimantstein 11.094 12.928 מיר זײַנען שױן געשטאַנען Aizik Dimantstein 13.355 15.965 גלײב איך אײניקע מאָנאַט פֿאָר דעם Aizik Dimantstein 16.123 18.176 װי דער קריג eh האָט זיך געענדיקט. Aizik Dimantstein 19.025 23.81 און דאַן איז דאָרטן קײן אָרדענונג נישט געװעזן. זײ האָבן געזוכט אַלץ צו פֿאַרניכטן, Aizik Dimantstein 23.81 27.764 אַלץ צו פֿאַרשטעלן, אַלץ צו פֿ- פֿאַרשלעפּן. Aizik Dimantstein 27.783 33.796 זײ האָבן געשאָסן דאָרטן אַלעמען אױף רעכטס און אױף לינקס. איך געדענק אַ בילד װי איך בין געקומען דעם צװײטן מאָל אין STUTTHOF, Aizik Dimantstein 33.796 39.067 דאָרטן זײַנען געלעגן אַרױפֿגעשטאַפּלט אײנער אױפֿן צװײטן טױטע בערג. Aizik Dimantstein 39.326 41.834 פֿולקום זין פֿון װאָרט בערג. Aizik Dimantstein 42.262 48.36 איך געדענק װי יעצט זע איך װי זײ האָבן געשלעפּט <כּדי> װי מאַכט מען די בערג? מע דאַרף דאָך צוזאַמענקלײַבן די טױטע מענטשן פֿון אַרום און אַרום, Aizik Dimantstein 48.36 50.039 צוקומען צו דעם אָרט און בערג. Aizik Dimantstein 50.039 54.696 איז זײ האָבן געשלעפּט פֿאַר אַ לאַנגן צאָפּ אַ פֿרױ, שױן אַ טױטע נאַטירלעך Aizik Dimantstein 54.696 56.24 כּדי צוצוקומען צו דעם, Aizik Dimantstein 56.24 57.343 צו דעם אָרט. Aizik Dimantstein 58.007 60.752 און מיר זײַנען געװעזן אין אַ באַראַק, Aizik Dimantstein 61.466 62.29 די ייִדן. Aizik Dimantstein 62.31 64.599 ס'זײַנען געװעזן נאָך אַנדערע באַראַקעס אױך פֿון פּאָליאַקן. Aizik Dimantstein 64.773 66.421 און אין דרײַצן Aizik Dimantstein 66.798 67.653 באַראַק Aizik Dimantstein 68.891 69.577 אין Aizik Dimantstein 70.46 72.297 STUTTHOF Aizik Dimantstein 72.297 73.02 און Aizik Dimantstein 73.38 75.377 דאָ <האָ- -ז> אױסגעבראָכן Aizik Dimantstein 75.377 77.359 מיר דערנעענטערן זיך שױן צו Aizik Dimantstein 77.362 78.825 כּמעט אַפּריל. Yishayahu Peri 79.522 80.664 פֿינעף און פֿער- Aizik Dimantstein 79.573 81.002 פֿינף און פֿערציק. Aizik Dimantstein 81.311 83.432 און דאָ איז אױסגעבראָכן Aizik Dimantstein 84.23 87.481 טי- אַ מגפֿה טיפֿוס. טיפֿוס, טיפֿוס. Aizik Dimantstein 88.466 89.304 איך Aizik Dimantstein 89.799 90.89 צו אַ גליק Aizik Dimantstein 90.98 91.863 אַ גליק... Aizik Dimantstein 91.863 92.64 איך Aizik Dimantstein 92.668 94.012 און נאָך אײנער, Aizik Dimantstein 94.22 97.134 ער הײסט SAMUEL WERNER, אַ דײַטשער ייִד Aizik Dimantstein 97.595 101.912 װאָס איז געװען <אױך> פֿון ריגע, פֿון ריגע געקומען מיט אונדז צוזאַמען געװעזן, ער איז יעצט אין אױסטראַליע. Aizik Dimantstein 101.949 105.144 זײַנען געװאָרן געקומען געװ- eh, קראַנק געװאָרן אין טיפֿוס Aizik Dimantstein 105.144 106.196 די ערשטע. Aizik Dimantstein 107.838 114.121 האָבן זײ אונדז אױב מע קען דאָס אָנרופֿן שפּיטאָל, ניט שפּיטאָל, דאָס קען ניט UNK זײ האָבן עס אָנגערופֿן KRANKENRIVIER אױף Aizik Dimantstein 114.121 115.008 אױף דײַטש, Aizik Dimantstein 115.008 119.016 אָבער אַ שפּיטאָל, ניט שפּיטאָל, מיט קױקעס, מיט eh דרײַ עטאַזש, Aizik Dimantstein 119.016 121.282 האָבן זײ אונדז אַװעקגעשיקט אַהין Aizik Dimantstein 121.524 123.408 און דאָרטן האָבן זײ אױך געשיקט Aizik Dimantstein 123.735 128.134 פּאָליאַקן, װי איך האָב געזאָגט דאָרטן געװען אױך פּאָליאַקן און אַנדערע װאָס זײַנען געװאָרן קראַנק מיט טיפֿוס, Aizik Dimantstein 129.033 130.313 האָבן זײ אױך דאָרטן געשיקט. Aizik Dimantstein 130.313 134.495 קײן רפֿואות, קײן זאַך ניט האָבן זײ דאָרטן ניט געגעבן, גאָרנישט ניט. Aizik Dimantstein 134.94 142.57 און פֿאַ- און, און יעדן טאָג האָבן אָנגעהױבן פֿון דעם ייִ- פֿון די ייִדישן בלאָק צענדליקער, צענדליק האָבן זײ געעפֿנט אַ בלאָק, אַ, אַ Aizik Dimantstein 142.57 144.16 אַ ר- אַ לײדיקן בלאָק Aizik Dimantstein 144.16 145.163 און האָבן דאָרטן Aizik Dimantstein 145.166 146.544 געװאָרפֿן די אַלע Aizik Dimantstein 146.988 148.299 טיפֿוס־קראַנקע. Aizik Dimantstein 149.132 150.639 אַגבֿ, װען איך האָב, Aizik Dimantstein 150.639 155.086 װי איך בין אַרױס פֿון דאָרטן, האָב איך געזען דורכן פֿענצטער װי זײ זײַנען אַלע אָפּגעטראָטן פֿון STUTTHOF, Aizik Dimantstein 155.086 155.994 װי זײ האָבן Aizik Dimantstein 156.557 159.741 אונטערגעצונדן דעם בלאָק מיט די גאַנצע Aizik Dimantstein 159.864 160.854 מענטשן. Aizik Dimantstein 161.417 162.205 איך האָב Aizik Dimantstein 162.294 167.278 געהאַט מײַ- מײַן אָרט, װוּ איך בין געלעגן קראַנקערהײט, איז געװעזן אױפֿן דריטן עטאַזש. Aizik Dimantstein 167.278 171.873 צום גליק, ס'איז געװעזן שױן דאַן גאַנץ קאַלט איז געװעזן, כ'האָב געהאַט אײן און פֿערציק גראַד זיכער Aizik Dimantstein 172.115 173.386 איז געװעזן Aizik Dimantstein 173.386 179.906 אָפֿן, אַ ליוק, אַ ביסל אױבן עפּעס װאָס און איך האָב געהאַט דאָרטן לופֿט, אָבער צו גײן אין טואַלעט, אױב מע קען דאָס אָנרופֿן טואַלעט Aizik Dimantstein 179.979 182.403 האָב איך געדאַרפֿט אַרונטער פֿון אײן Aizik Dimantstein 182.578 184.361 מיט אײן און פֿערציק גראַד Aizik Dimantstein 184.637 185.53 און מיט Aizik Dimantstein 185.53 189.612 SHILSHUL, דאָס איז די ערגסטע קראַנקײט, אין אַ טיפֿוס Aizik Dimantstein 189.648 190.908 גײן אַהין. Aizik Dimantstein 192.416 195.2 איך געדענק אַז איך בין געקומען אין דעם SOG- Aizik Dimantstein 195.2 196.041 eh -גערופֿענעם Aizik Dimantstein 196.044 198.165 KRANKENRIVIER, האָב איך געהאַט בײַ זיך Aizik Dimantstein 198.373 199.262 דרײַ Aizik Dimantstein 199.706 200.696 פּאַפּיראָסן. Aizik Dimantstein 202.203 204.459 כ'האָב צעטײלט יעדן פּאַפּיראָס אױף העלפֿט. Aizik Dimantstein 204.684 206.146 כ'האָב געגעבן דאָרטן Aizik Dimantstein 206.456 209.117 די װאָס זײַנען געװען מער געזונט, פֿאַר יעדן האַלבן Aizik Dimantstein 209.51 212.458 פּאַפּיראָס האָט ער מיר געגעבן אַ פֿלעשעלע מיט Aizik Dimantstein 213.054 215.124 געקאָכטע װאַסער. פֿאַר װאָס? Aizik Dimantstein 215.18 221.671 װײַלע אַז ניט קײן געקאָכטע אָדער אַנדערע זאַכן קריגט מען אַ SHILSHUL און דאַן שטאַרבט מען. פֿון SHILSHULn קען גאָרנישט ניט העלפֿן. Aizik Dimantstein 222.588 224.287 מיר זײַנען דאָרטן Aizik Dimantstein 234.772 235.596 eh Aizik Dimantstein 235.596 237.297 איך גלײב אַז אַ ביסל Aizik Dimantstein 237.742 239.694 איז דאָ ניט גענױ Aizik Dimantstein 239.852 240.572 אָבער Aizik Dimantstein 240.898 244.166 איך גלײב אַזױ פֿון STUTTHOF האָבן זײ אונדז אַװעקגעפֿירט אױפֿן Aizik Dimantstein 245.37 246.276 אױפֿן Aizik Dimantstein 248.238 250.716 ליניע װאָס איז געװעזן MAMASH דער פֿראָנט Aizik Dimantstein 250.716 254.831 כּדי אַװעקצולײגן אונדז צװישן די רוסן און צװישן די דײַטשן Aizik Dimantstein 256.203 258.813 אַלס, זײ האָבן געמײנט אַז אפֿשר Aizik Dimantstein 258.988 263.702 װעלן די רוסן, זײ װעלן זען, זײ װעלן זען, דאָרטן איז הונדערטער פֿליכטלינגען הונדער<טער> Aizik Dimantstein 263.702 266.098 אַז זײ װעלן זען, װעלן זײ ניט שיסן Aizik Dimantstein 266.098 269.152 און זײ װעלן דאַן, איז שױן הינטער אונדז, הינטער אונדז זײַנען באַראַקן Aizik Dimantstein 269.152 271.368 האָבן זײ אַװעקגעשטעלט זײער אַרטילעריע Aizik Dimantstein 273.247 274.304 און Aizik Dimantstein 275.103 279.26 נאַטירלעך, מיר האָבן קלאָר געזען אַז די רוסן באַמיִען זיך צו שיסן Aizik Dimantstein 279.26 281.117 אַריבער אונדזערע באַראַקן. Aizik Dimantstein 281.162 285.831 אָבער eh אײן מאָל האָבן זײ נאַט- ניט געטראָפֿן. מענטשן זײַנען דאָרטן געפֿאַלן. Aizik Dimantstein 287.253 289.509 און דאָס איז Aizik Dimantstein 289.92 295.635 געװעזן װאָס איך האָב אַרױסגענומען אַ <פֿאַל> צװישן די פֿראָנטן װאָס זײ האָבן אונדז אַװעקגעלײגט אַלס eh אַלס eh Aizik Dimantstein 295.691 298.605 אַלס צו שיצן זײערע, זײערע סאָלדאַטן. Aizik Dimantstein 298.863 300.902 אָבער איך מוז זאָגן Aizik Dimantstein 300.922 304.393 אַז דער אָרט גלײב איך פֿון װאַנעט מיר זײַנען געקומען האָט געהײסן... Aizik Dimantstein 306.896 308.021 נײן. איך געדענק נישט. Aizik Dimantstein 308.6 312.436 איך רײד יעצט װײַטער װעגן דעם אָרט װוּ איך בין געװעזן קראַנק, אין טיפֿוס. Aizik Dimantstein 312.436 314.265 מיר זײַנען געלעגן אַלע טיפֿוס־קראַנקע. Aizik Dimantstein 314.388 315.901 צװײ ייִדן, די איבעריקע אַלע. Aizik Dimantstein 316.92 321.397 די רוסן, װי געזאָגט, האָבן זיך גענומען דערנעענטערן, און מיר האָבן גענומען שױן הערן די אַרטילעריע־שאָסן פֿון די רוסן Aizik Dimantstein 321.397 323.677 און מע דאַרף אַנטלױפֿן, די דײַטשן דאַרפֿן אַנטלױפֿן. Aizik Dimantstein 324.8 327.987 ז- זײ, זײַנען געװען אַרומגערינגלט ניט נאָר אױף דער יבשה Aizik Dimantstein 327.987 329.556 נאָר אױך אַרום ים. Aizik Dimantstein 329.559 334.076 זײ האָבן געהאַט אַ צוטריט צום ים, עפּעס אַ אײניקע פֿינף קילאָמעטער, אָבער ניט קײן Aizik Dimantstein 334.2 338.683 eh פּאָרט, אָבער אַ, אַ ברעג, אַ געװײנלעכער ברעג פֿון ים. Aizik Dimantstein 338.908 342.345 איך געדענק װי הײַנט, איך בין געלעגן אױבן. איך האָב געקוקט און איך האָב געטראַכט, Aizik Dimantstein 342.587 345.433 װאָס װעט זײַן װעט זײַן. זאָלן זײ אונדז לאָזן. Aizik Dimantstein 345.945 347.503 װאָס װעט זײַן װעט זײַן. Aizik Dimantstein 347.503 349.739 זײַנען געקומען אױך הױכע אָפֿיצערן Aizik Dimantstein 349.775 352.756 און איך הער, איך פֿאַרשטײ אַ ביסל דײַטש, איך הער װי זײ זאָגן "JA. Aizik Dimantstein 352.965 354.0 WIR LASSEN SIE." Aizik Dimantstein 354.0 355.136 "מיר לאָזן זײ." Aizik Dimantstein 356.913 361.548 פֿאַלן, אַ, אַ ב- אַ באָמבע װעט פֿאַלן, <אױבע װעט> ניט פֿאַלן אפֿשר װעלן קומען די רוסן, אפֿשר <װעט פֿאָרט זײַן>. Aizik Dimantstein 362.668 363.641 די מענטשן, Aizik Dimantstein 364.136 367.573 אין אַ דרײַ פֿיר שעה אַרום זײַנען געקומען װידער הױכע אָפֿיצערן Aizik Dimantstein 368.49 369.668 און זײ זאָגן Aizik Dimantstein 369.688 370.83 זײ נעמען זײ מיט. Aizik Dimantstein 370.886 371.893 מיר נעמען זײ מיט. Aizik Dimantstein 372.675 374.526 װאָס הײסט? האָבן זײ נאָך צוגעלײגט, Aizik Dimantstein 374.649 376.314 דער װאָס קען ניט גײן Aizik Dimantstein 376.522 379.081 פֿ- די פֿינף קילאָמעטער צום ברעג ים Aizik Dimantstein 379.155 380.364 װעלן מיר זײ געבן Aizik Dimantstein 380.927 382.932 לאַסט־װאָגנס, מיר'ן זײ אַװעקפֿירן Aizik Dimantstein 382.968 384.414 און די װאָס קענען גײן Aizik Dimantstein 384.538 385.511 זאָלן גײן. Aizik Dimantstein 386.006 388.307 מיר האָבן שױן געהאַט הינטער זיך פֿיר יאָר Aizik Dimantstein 388.307 389.679 NISAYON Aizik Dimantstein 390.123 396.311 פֿון זײערע טובֿות װאָס זײ טוען, מיר האָבן כּמעט געװען זיכער די װאָס קענען ניט גײן װעלן זײ טאַקע נעמען אױף מאַשינעס אָבער צום שיסן. Aizik Dimantstein 396.941 404.591 און איך האָב באַטראַכט, װי ס'װעט זײַן װעט זײַן. מיט אײן און פֿערציק גראַד װי ס'װעט זײַן װעט זײַן. איך <װעל קענ->, איך געדענק, כ'האָב אַרױפֿגעװאָרפֿן, איך האָב געהאַט אַזאַ דעקעלע דאָרטן געלעגן אים Aizik Dimantstein 404.636 406.959 אױף זיך, און מיר זײַנען געגאַנגען Aizik Dimantstein 407.1 410.621 די פֿיר קילאָמעטער. מיר זײַנען געגאַנגען און געגאַנגען Aizik Dimantstein 410.778 414.755 אױף מענטשן מענ- אױפֿן װעג די פֿיר קילאָמעטער. מענטשן זײַנען געפֿאַלן, האָבן זײ זײ געשאָסן Aizik Dimantstein 414.879 416.291 און מיר זײַנען דערגאַנגען. Aizik Dimantstein 416.651 418.11 װאָס האָבן מיר געזען פֿאַר זיך? Aizik Dimantstein 418.11 420.023 אַז פֿ- װײַט פֿון ברעג Aizik Dimantstein 420.06 422.192 אַ הונדערט, הונדערט פֿופֿציק מעטער Aizik Dimantstein 422.237 425.069 װײַלע װי געזאָגט, ס'איז ניט געװען קײן פּאָרט זע- די Aizik Dimantstein 425.069 427.412 די שיף האָט ניט געקענט צופֿאָרן צום ברעג Aizik Dimantstein 427.923 432.595 זײַנען געשטאַנען צװײ דרײַ באַרזשעס. באַרזשע, אַ באַרזשע, דאָס איז Aizik Dimantstein 432.595 434.685 אַ גרױסע לאַסט- Aizik Dimantstein 436.968 437.84 שיף Aizik Dimantstein 437.998 439.19 אָן אַ מאָטאָר Aizik Dimantstein 439.5 441.261 װאָס האָט אױבן אַן עפֿענונג, Aizik Dimantstein 441.261 445.142 דורך אים פֿלעגט מען אין eh נאָרמאַלע צײַטן אָנלאַדן סחורה Aizik Dimantstein 445.187 448.455 און די צװײ דרײַ באַרזשעס פֿלעגט שיק- שלעפּן Aizik Dimantstein 448.511 450.615 אַ שיף מיט אַ מאָטאָר. Aizik Dimantstein 451.532 458.016 האָבן זײ פֿון ברעג ביז דער באַרזשע נאָך אױבן, די באַרזשע שטײט אַממײנסטנס צװײ אַ האַלב ביז דרײַ מעטער נאָך אױבן Aizik Dimantstein 458.016 459.743 פֿון OBERflakh פֿון װאַסער. Aizik Dimantstein 459.743 463.17 האָבן זײ אױפֿגעמאַכט אַ לאַנגע, לאַנגע ברעט Aizik Dimantstein 463.327 464.705 אַ שמאָלע Aizik Dimantstein 465.285 466.275 אָן אַ Aizik Dimantstein 467.597 468.784 MAAKE Aizik Dimantstein 468.784 472.184 אָן אַ אָנשפּאַר פֿון בײדע זײַטן. Aizik Dimantstein 472.22 475.576 די מענטשן װאָס זײַנען געקומען זײַנען געװען טיפֿוס־קראַנקע Aizik Dimantstein 475.576 476.765 מיט Aizik Dimantstein 476.81 481.18 הױכע טעמפּעראַטור, און מ'האָט געזאָגט "גײט! גײט <נאָר>." Aizik Dimantstein 481.18 483.591 אױבן איז געשטאַנען אײנער אַ דײַטש. Aizik Dimantstein 483.591 485.701 װער ס'האָט דערלעבט צוצוגײן ביז אױבן Aizik Dimantstein 485.701 487.757 האָט ער אַ שטופּ געטאָן Aizik Dimantstein 487.982 489.27 װײַלע קײ- פֿון Aizik Dimantstein 489.27 491.447 אונטן, פֿון אױבן ביז אונטן Aizik Dimantstein 491.447 494.493 פֿון דער באַרזשע איז ניט געװעזן קײן eh Aizik Dimantstein 494.493 497.252 קײן טרעפּ אַרונטערצוגײן די צװײ, צװײ אַ האַלב מעטער. Aizik Dimantstein 497.252 499.383 דערלאַנגען אַ שטופּ, פֿאַלן אונטן. Aizik Dimantstein 499.541 501.513 אױפֿן װעג װי געזאָגט, מענטשן פֿלעגן פֿאַלן Aizik Dimantstein 501.513 504.069 און די מענטשן האָבן מיר געזען װאָס מע האָט געבראַכט פֿון Aizik Dimantstein 504.069 506.761 װאָס האָבן ניט געקענט גײן האָט מען אַלעמען געשאָסן Aizik Dimantstein 506.797 507.942 און אַזױ Aizik Dimantstein 507.942 510.2 האָבן זײ אָנגעלאַדן אין אַ באַרזשע Aizik Dimantstein 512.13 514.279 הונדערטער מענטשן Aizik Dimantstein 514.279 515.662 אָנע װאַסער Aizik Dimantstein 515.662 518.114 אָנע ש- אָנע גאָרנישט. Aizik Dimantstein 518.676 522.653 נאָר װעדליק אײַך זאָגן, מײַן שפּראַך איז מיר Aizik Dimantstein 522.727 526.352 אָרעם צו דערצײלן. איך האָב אַזױ פֿיל דורכגעמאַכט פֿאַר די יאָרן Aizik Dimantstein 526.355 529.994 אָבער די נעכט װאָס זײַנען דאָרטן האָט זיך אָפּגעשפּילט Aizik Dimantstein 530.304 533.153 איז װײס איך עפּעס װאָס װעל איך דערצײלן. Aizik Dimantstein 533.153 534.753 געשרײען, Aizik Dimantstein 535.637 537.859 מענטשן װאָס זײַנען אױסגעגאַנגען, Aizik Dimantstein 538.235 541.059 געשרײען פֿון די שטאַרקערע. Aizik Dimantstein 541.059 545.202 ס'איז ניט געװעזן אַז מ'איז געזעסן, ניט געװען קײן לופֿט. מ'איז געזעסן, געלעגן אײנער אױפֿן צװײטן. Aizik Dimantstein 545.202 548.366 דער שטאַרקערער פֿלעגט זיך באַמיִען אַרױפֿצוקריכן Aizik Dimantstein 548.366 549.59 אױפֿן שװאַכערן Aizik Dimantstein 549.59 550.982 כּדי ער זאָל האָבן לופֿט. Aizik Dimantstein 550.982 555.648 די מענטשן האָבן זיך באַמיט צו קריכן צום ליוק אױבן װאָס איז געװעזן אָפֿן Aizik Dimantstein 555.648 557.166 װוּ ס'איז געװעזן אַ ביסל לופֿט. Aizik Dimantstein 557.166 558.733 די מענטשן האָבן Aizik Dimantstein 558.924 562.836 געזוכט בײַם צװײטן אַ שטיקל ברױט, אַ שטיקל װאַסער, עפּעס װאָס. Aizik Dimantstein 562.836 564.336 דאָס איז געװעזן Aizik Dimantstein 564.847 565.854 אַ גאַנ- Aizik Dimantstein 566.788 567.992 גיהנום Aizik Dimantstein 568.02 569.482 SHEL MATA. Aizik Dimantstein 572.171 573.684 יעדן אינדערפֿרי Aizik Dimantstein 573.926 576.064 פֿלעגט דורכגײן אַן S.S.ניק Aizik Dimantstein 576.322 578.814 אַרונטערלאָזן אַ ש- שטריק Aizik Dimantstein 579.123 581.53 פֿון אױבן, פֿון ליוק נאָך אונטן, Aizik Dimantstein 581.823 583.37 הײסן צוזאַמען Aizik Dimantstein 583.95 585.733 אַרומנעמען אַרום בױך. Aizik Dimantstein 586.059 589.912 די װאָס זײַנען שױן יע געשטאָרבן <אָדער> װאָס זײַנען נאָך ניט געשטאָרבן Aizik Dimantstein 589.957 592.713 פֿלעגט ער זײ אַרױפֿנעמען נאָך אױבן אַרױפֿציִען Aizik Dimantstein 592.713 594.814 מיט אַ מעסער צו שנײַדן די בױך Aizik Dimantstein 594.814 597.056 דערמיט ער זאָל נ- זאָלן eh Aizik Dimantstein 597.163 599.826 ah, דער, דער װאַסער eh Aizik Dimantstein 599.826 600.349 eh Aizik Dimantstein 600.386 603.134 eh אַ מענטש װאָס איז eh ניט אָפּגעשניטן די בױך Aizik Dimantstein 603.134 606.011 דער װאַסער װאַרפֿט אים אַרױס אין נאָך אַ געװיסע צאָל טעג. Aizik Dimantstein 606.011 607.045 אין אַזאַ פֿאַל Aizik Dimantstein 607.473 613.694 און אַזױ זײַנען מיר אַרומגעשװוּמען ביזן אַכטן מײַ פֿינף און פֿערציק Aizik Dimantstein 614.038 616.682 װען די קריג האָט זיך געענדיקט. Aizik Dimantstein 616.772 619.433 מיר זײַנען געבליבן אױף די באַרזשעס Aizik Dimantstein 619.826 621.559 צװײ אָדער דרײַ טעג Aizik Dimantstein 621.868 625.375 און דער eh הױפּט eh MENAHEL Aizik Dimantstein 625.375 629.517 פֿון רױטן קרײץ פֿון שװעדן װאָס ער האָט געהײסן FOLKE BERNADOTTE Aizik Dimantstein 629.517 630.961 האָט געשיקט דאַן Aizik Dimantstein 630.961 635.63 אַ גרױסע שיף, אַ פּאַסאַזשיר־שיף, מ'האָט געקענט שױן װי אַ מענטש UNK. Aizik Dimantstein 635.63 637.407 מיר זײַנען קױם־קױם אַריבער אַהין Aizik Dimantstein 637.427 641.651 און מען האָט אונדז אַלע טיפֿוס־קראַנקע אַריבערגעפֿירט אין שװעדן Aizik Dimantstein 641.696 645.133 צו הײלן אונדז, eh, װער ס'איז געשטאָרבן, װער ס'האָט געלעבט. Aizik Dimantstein 646.607 647.394 יעצט. Aizik Dimantstein 647.906 649.706 מיר זײַנען געקומען אין שװעדן. Aizik Dimantstein 650.707 657.519 האָט מען אונדז זײער פֿײַן באַהאַנדלט, זײער פֿײַן, מ'האָט זיך, מע זאָגט מ'האָט אונדז מ'האָט זיך מיט אונדז געצאַצקעט. Aizik Dimantstein 658.098 659.206 אין די Aizik Dimantstein 660.9 663.392 קראַנקן־הײַזער װוּ מיר זײַנען געלעגן Aizik Dimantstein 663.633 668.043 פֿלעגט מען נישט אַרײַנלאָזן, אַז ס'איז געװעזן אַ קלעפּעדיקע קראַנקײט, אַ אָנשטעקנדיקע קראַנקײט, Aizik Dimantstein 668.043 672.031 נאָר די פֿענצטער זײַנען געװעזן אָפֿן. ס'איז שױן געװעזן, פֿלעגן זײ קומען מיט פּעקלעך Aizik Dimantstein 672.122 673.18 און װאַרפֿן Aizik Dimantstein 675.294 676.666 דורך די פֿענצטער Aizik Dimantstein 676.666 678.41 פֿאַר אונדז פֿאַרשידענע זאַכן. Aizik Dimantstein 679.142 680.908 מע האָט אונדז Aizik Dimantstein 681.048 684.434 נאָך דעם װי מ'איז, <אַז מער> אָדער װײניקער געקענט שטײן אױף די פֿיס Aizik Dimantstein 685.115 687.523 האָט מען פֿאַר אונדז Aizik Dimantstein 688.035 692.079 געראַטעװעטע פֿון באַלטיקום, פֿון ליטע, לעטלאַנד און עסטלאַנד Aizik Dimantstein 692.895 695.255 האָט די <מע-> רעגירונג אױף איר חשבון Aizik Dimantstein 695.291 696.72 FÜR RECHNUNG Aizik Dimantstein 696.776 699.386 גענומען אַ װילע ניט װײַט פֿון Aizik Dimantstein 699.729 703.244 שטאָקהאָלם װאָס האָט געהײסן דער אָרט NEGLINGE לעבן ים Aizik Dimantstein 703.244 704.62 אַ װוּנדערבאַר שײנער Aizik Dimantstein 704.64 706.164 אָרט, אַ דאַטשנער אָרט Aizik Dimantstein 706.164 708.831 און דאָרטן האָבן זײ אונדז געקאָרמעט און געגעסן Aizik Dimantstein 708.831 710.813 און מיר האָבן זיך דאָרטן געהײלט, און דאָרטן Aizik Dimantstein 710.813 715.9 האָבן מיר eh, eh, פֿלעגן מיר אַלץ eh זײַן צוזאַמען <מיט די לעטישע> Aizik Dimantstein 715.9 717.572 <אין> UNK שטאָקהאָלם זײַנען געװעזן Aizik Dimantstein 717.617 719.774 פֿון אַ מאָל נאָך, פֿון פֿאָרן קריג, Aizik Dimantstein 719.774 722.043 ייִדן װאָס זײַנען געקומען פֿון די באַלטישע לענדער Aizik Dimantstein 722.043 724.254 און זײ פֿלעגן יעדן אָװנט קומען צו אונדז Aizik Dimantstein 724.254 728.529 און ברענגען פֿאַרשידענע זאַכן, מיר UNK זאָלן האָבן צו עסן און צו טרינקען Aizik Dimantstein 728.889 729.645 און Aizik Dimantstein 729.665 734.801 װען מיר האָבן זיך גענומען אָפּכאַפּן אַ ביסל און געזונטער װערן Aizik Dimantstein 734.801 735.686 האָבן מיר Aizik Dimantstein 735.723 736.952 אָנגעפֿאַנגען Aizik Dimantstein 736.952 738.806 צו זוכן אַרבעט. Aizik Dimantstein 739.014 742.755 װער עס האָט דערװײַלע חתונה געהאַט, װער דערװײַלע האָט געקראָגן אַרבעט Aizik Dimantstein 742.997 745.945 און איז אַרױס פֿון, פֿון NEGLINGE. Aizik Dimantstein 747.03 751.091 איך האָב באַקומען אַרבעט אין אַ גרױסע הורט־פֿירמע Aizik Dimantstein 751.417 753.453 פֿון פּעלץ, בײַ אַ Aizik Dimantstein 753.594 756.71 װעלכע דער בעל־הבית זײַנען געװעזן צװײ ייִדן, אײנער פֿון Aizik Dimantstein 757.728 759.477 אונגאַרן, אײנער פֿון לעטלאַנד Aizik Dimantstein 759.618 761.789 װאָס זײַנען געקומען נאַטירלעך פֿאָרן קריג Aizik Dimantstein 762.335 765.654 און איך האָב בײַ אים, ער האָט מיר גענומען צו זיך Aizik Dimantstein 765.744 767.56 צו דער אַרבעט. Aizik Dimantstein 767.56 769.479 יעצט װיל איך דערצײלן אַ פּאָר װערטער Aizik Dimantstein 769.507 771.572 אַז איך האָב זיך שױן געראַטעװעט און איך האָב Aizik Dimantstein 771.617 776.218 צו זיך געקומען, האָב איך װידער גענומען טראַכטן, װוּ איז מײַן פֿאָטער און מײַן מוטער און די שװעסטער? Aizik Dimantstein 779.227 780.352 און אָט Aizik Dimantstein 782.062 783.204 האָב איך גענומען, Aizik Dimantstein 783.767 785.62 איך האָב אַװעקגעשריבן אַ קאַרטל Aizik Dimantstein 785.64 789.414 אין דער ש- געװעזענע שטאָט־פֿאַרװאַלטונג, פֿון מײַן שטעטעלע, פֿון קאָרסאָװקע, Aizik Dimantstein 790.584 793.042 װער איך בין און װאָס איך בין און װעמען איך זוך. Aizik Dimantstein 795.225 797.57 איך װײס ניט װי אַזױ די קאַרט- Aizik Dimantstein 797.57 798.487 די קאַרטל Aizik Dimantstein 798.532 800.771 איז געקומען ערגעץ װוּ Aizik Dimantstein 801.519 803.285 צו מײַנע באַקאַנטע Aizik Dimantstein 803.713 806.436 װאָס זײ האָבן דאָס דערטראָגן צו מײַן מוטער Aizik Dimantstein 806.436 807.943 און מײַן שװעסטער Aizik Dimantstein 808.252 809.023 און Aizik Dimantstein 821.634 822.573 אױ! Aizik Dimantstein 828.165 830.775 און אין אײן שײנעם טאָג האָב איך געקראָגן Aizik Dimantstein 831.219 832.26 אַ טעלעגראַם Aizik Dimantstein 836.72 837.474 אױפֿ- Aizik Dimantstein 838.29 839.359 <אונטערשריבן> Aizik Dimantstein 839.37 840.38 ריװע Aizik Dimantstein 840.38 841.204 מאַמע. Aizik Dimantstein 844.23 846.317 כ'האָב פֿאַרשטאַנען נאַטירלעך אַז דער פֿאָטער איז געשטאָרבן. Aizik Dimantstein 847.942 848.915 eh Aizik Dimantstein 850.693 852.088 יעצט Aizik Dimantstein 852.6 854.248 אין זעקס און פֿערציקסטן יאָר Aizik Dimantstein 854.372 855.936 האָב איך חתונה געהאַט. Aizik Dimantstein 856.211 859.715 איך האָב געאַרבעט, װי געזאָגט, אין אַזאַ פֿ-, אין אַ, אין דער פֿירמע. Aizik Dimantstein 860.177 863.023 כ'האָב געאַרבעט דאָרטן ביז ענדע אײן און פֿופֿציק. Aizik Dimantstein 863.231 868.895 איך האָב דערצײלט פֿון אָנפֿאַנג אַז איך האָב געהאַט אַ שװעסטער אין ארץ־ישׂראל, אין KVUTSAT GEVA. Aizik Dimantstein 869.323 872.507 און איך האָב זיך מיט איר נאַטירלעך איבערגעשריבן. Aizik Dimantstein 874.47 877.249 אין שװעדן איז געװעזן GAN EDEN SHEL MATA. Aizik Dimantstein 877.338 885.292 אַרום און אַרום אין גאַנץ אײראָפּע איז די אינדוסטריע געװעזן צעשמעטערט און צעקלאַפּט, און דאָס איז געװעזן אַ אינדוסטריע אַ לעבעדיקע אַלץ. מע האָט געפֿאָדערט פֿון אַלע זײַטן Aizik Dimantstein 885.292 888.201 אַרבעטער, נעם, גיב נאָר אַרבעט, אַרבעט. Aizik Dimantstein 888.881 893.06 און די מאַטעריעלע לאַגע איז דאַן געװען זײער אַ גוטע אין שװעדן Aizik Dimantstein 893.927 896.784 אָבער איך בין געװעזן פֿול מײַן האַרץ מיט Aizik Dimantstein 896.784 900.401 ציוניסטישע זאַכן װאָס איך האָב זיך געהאָדעװעט אין שטוב אַזױ Aizik Dimantstein 900.558 903.289 און אַז אין אַכט און פֿערציקטן יאָר איז נאָך געװאָרן Aizik Dimantstein 903.292 904.969 די ייִדישע מדינה Aizik Dimantstein 904.997 909.294 בין איך שױן דאָרטן כּמעט געזעסן אױף שפּילקעס. נאַטירלעך האָב איך געװוּסט Aizik Dimantstein 909.519 915.74 אַז די לאַגע אין ארץ־ישׂראל איז זײער אַ שװערע. ערשטנס האָט מיר מײַן שװעסטער געשריבן. צװײטנס פֿון די צײַטונג. Aizik Dimantstein 916.37 919.194 און איך האָב באַשלאָסן דאָך טראָץ דעם Aizik Dimantstein 919.194 921.326 אַז איך בין געזעסן אין אַזאַ גן־עדן Aizik Dimantstein 921.635 923.418 אַ מאַטעריעלן װאָלט איך געזאָגט Aizik Dimantstein 925.55 926.644 װיסנדיק Aizik Dimantstein 926.647 927.632 צו פֿאָרן Aizik Dimantstein 927.632 929.088 אין ארץ־ישׂראל. Aizik Dimantstein 930.14 931.872 איך געדענק אַז איך פֿלעג גײן Aizik Dimantstein 932.452 936.344 ערלײדיקן די פּאַפּירן אין די שװעדישע אַנשטאַלטן, Aizik Dimantstein 936.671 939.298 זײ האָבן אױך פֿון די צײַטונג געװוּסט װאָס דאָ טוט זיך. Aizik Dimantstein 939.438 941.508 זײ האָבן געזאָגט "גוט, פֿײַן. Aizik Dimantstein 941.885 943.972 װילסט פֿאָרן. אָבער װאַרט נאָך. Aizik Dimantstein 944.028 947.87 דאָרטן איז דאָך אַזױ שװער יעצט. דאָ איז דאָך אַזױ גוט, װאַרט נאָך. Aizik Dimantstein 947.87 949.963 נאָך אַ פּאָר יאָר, נאָך אַ פּאָר יאָר." Aizik Dimantstein 950.66 954.632 און eh נו, פֿון דעסט װעגן בין איך אַװעקגעפֿאָרן אין אײן און פֿופֿציקטן יאָר. Aizik Dimantstein 954.66 959.329 נאַטירלעך אַז דאָ איז געװעזן זײער, זײער שװער פֿון אָנפֿאַנג, און איבער הױפּט פֿאַרגלײַך Aizik Dimantstein 959.908 962.808 אין eh, מיט שװעדן. Aizik Dimantstein 962.844 966.149 איך קען זיך דערמאָנען, איך בין געגאַנגען צו אַ דאָקטער אין אײן און פֿופֿציקטן יאָר Aizik Dimantstein 966.185 968.356 אין KHADERA האָבן מיר געלעבט Aizik Dimantstein 968.818 974.145 און אײן און פֿופֿציקטן יאָר איז געװען נײַע OLIM, אַ גרױסע זאַך, הײַנט איז דאָס אַנדערש אין גאַנצן. Aizik Dimantstein 974.657 978.029 פֿרעגט מיר דער דאָקטער "פֿון װאַנעט זײַט איר?" דאָקטער <MENATSE> האָט ער געהײסן. Aizik Dimantstein 978.029 979.916 זאָג איך "איך בין געקומען פֿון שװעדן." Aizik Dimantstein 980.715 983.426 געדענק איך װי הײַנט, ער האָט געטראַכט און געטראַכט. Aizik Dimantstein 984.191 986.188 "ZU HI KHALUTSIUT" זאָגט ער מיר. Aizik Dimantstein 986.188 987.943 זאָג איך "דאָקטער, פֿון װאַנעט װײסט איר?" Aizik Dimantstein 987.943 992.296 זאָגט ער "ANI KARATI, איך האָב געלײענט די לעצטע צײַטן אַ סך זײער װעגן שװעדן. Aizik Dimantstein 992.296 995.44 ZUHI," זאָגט ער, "KHALUTSIUT, אַז דו קענסט קומען," זאָגט ער, "פֿון שװעדן." Aizik Dimantstein 996.476 999.289 און, װי געזאָגט, בײַ אונדז איז געבאָרן געװאָרן אין שװעדן Aizik Dimantstein 1000.02 1001.516 דער עלטערער זון Aizik Dimantstein 1002.804 1005.397 <אַז איך בין> געקומען אַהער זײַנען מיר געװעזן אײן און פֿופֿציק Aizik Dimantstein 1006.517 1008.199 איז ער געװען צװײ יאָר אַ האַלב Aizik Dimantstein 1008.626 1011.644 אין דרײַ און פֿופֿציקטן יאָר איז בײַ אונדז געבאָרן געװאָרן דער צװײטער זון Aizik Dimantstein 1011.644 1013.042 ELIYAHU Aizik Dimantstein 1013.351 1016.434 און אין פֿינף און פֿופֿציקטן יאָר איז געבאָרן געװאָרן אונדזער טאָכטער Aizik Dimantstein 1016.557 1017.719 װאָס זי הײסט Aizik Dimantstein 1017.719 1018.526 ציליע. Aizik Dimantstein 1020.86 1022.022 eh Aizik Dimantstein 1022.022 1024.789 איך האָב דאָך געהאַט נאַטירלעך, װי אַלע eh OLIM Aizik Dimantstein 1024.789 1027.169 שװעריקײטן, גרעסערע, קלענערע Aizik Dimantstein 1027.169 1031.976 אָבער איך האָב זיך שטענדיק eh דערמיט געטרײסט אַז eh Aizik Dimantstein 1032.403 1035.705 איך בין דאָ אין אַן אײגענע לאַנד eh Aizik Dimantstein 1040.013 1042.741 און דאָס האָט מיר אַ סך eh, געהאָלפֿן. Aizik Dimantstein 1044.148 1052.158 אַזױ אַז eh נאַטירלעך מיט דער צײַט, eh, נאָך אַלע שװעריקײטן, קלענערע, גרעסערע, מע האָט זיך אַ ביסל אײַנגעאָרדנט <דאָ, מיר האָבן> פֿערצן יאָר געלעבט אין KHADERA. Aizik Dimantstein 1053.21 1057.105 דערנאָך זײַנען מיר אַריבער אַהער אין RAMAT GAN. Aizik Dimantstein 1057.142 1059.518 מײַן פֿרױ האָט אױך געאַרבעט אין <SHEKEM> Aizik Dimantstein 1059.518 1061.473 געװען אַ MENAHELET. Aizik Dimantstein 1061.597 1063.515 און eh Aizik Dimantstein 1064.094 1067.345 אַזױ לעבן מיר ביז הײַנטיקן טאָג, און נאָך הײַנט Aizik Dimantstein 1067.553 1070.484 װילן מיר האָפֿן אַז מיר האָבן אַ גוטע, שײנע לאַנד. Aizik Dimantstein 1071.232 1072.655 גאָט זאָל געבן זאָל זײַן Aizik Dimantstein 1072.655 1073.623 שלום Aizik Dimantstein 1075.198 1077.859 און די לאַנד זאָל eh Aizik Dimantstein 1077.999 1080.19 ט- PROTCVETAyenen eh Aizik Dimantstein 1080.227 1082.297 eh, װי זאָגט מען אױף ייִדיש? Yishayahu Peri 1081.779 1082.6 בלי<מ>ען. Aizik Dimantstein 1082.42 1084.136 זאָל בלו- בלי<מ>ען. Yishayahu Peri 1085.576 1093.265 איך האָב אײַך טאַקע געװאָלט פֿרעגן, בײַ װאָ- מיט װאָס האָט איר זיך באַשעפֿטיקט דאָ אין לאַנד, פֿון דעם מאָמענט, איר זענט געװען פֿערצן יאָר אין KHADERA, שפּעטער דאָ אין RAMAT GAN? Aizik Dimantstein 1092.14 1094.12 יאַ. זײַענדיק נאָך אין שװעדן, Aizik Dimantstein 1094.148 1098.361 מײַן פֿרױ האָט געהאַט נאָך פֿון װילנע, זײ זײַנען געפֿאָרן אַ צײַט פֿאָרן קריג Aizik Dimantstein 1098.603 1100.724 אין ISRAEL אין KHADERA קרובֿים. Aizik Dimantstein 1100.814 1105.182 זײַ האָבן זיך פֿאַרנומען מיט eh, אַ מאָל <װער האָט עס> געטראַכט, איבער הױפּט װעגן Aizik Dimantstein 1105.182 1110.142 eh, מיסחר, אַז מע פֿאָרט אין ארץ־ישׂראל, אַזױנע ייִדן װי מיר, פֿול מיט ZIONISMUS Yishayahu Peri 1109.302 1110.866 UNK Aizik Dimantstein 1110.142 1112.952 UNK <אַז איך האָב> אַנדערש אין שװעדן ניט געטראַכט Aizik Dimantstein 1112.964 1114.337 ah, װאָס הײסט, UNK Aizik Dimantstein 1114.337 1117.583 <מײַן> פֿאָטער איז געװען אין גרױסע זאַכן, אין BUSINESS, אין Aizik Dimantstein 1118.043 1120.315 איז אַרײַן זעען מיר, װײסטו װאָס Aizik Dimantstein 1120.423 1121.447 דו ברענג Aizik Dimantstein 1121.722 1124.622 בײַ אײַך איז דאָ אַ גרױסע פֿירמע אַ <אַלװעלטלעכע>, ATLAS DIESEL. Aizik Dimantstein 1124.622 1125.955 ברענג אַ קאָמפּרעסאָר Aizik Dimantstein 1125.955 1128.956 אױב איר װײסט װאָס דאָס איז, װאָס האַקט אין שטײנער, Aizik Dimantstein 1129.552 1133.431 אַ קאָמפּרעסאָר. ATLAS DIESEL איז בײַ אונדז זײער אַ גרױסע פֿ- אָנגענומען Aizik Dimantstein 1133.431 1137.034 און דאָס קען ניט קױפֿן, <זײ האָבן מיר, מיר האָבן,> די, די לאַנד האָט געהאַט ניט קײן דאָלאַרן Aizik Dimantstein 1137.034 1140.043 װאָס מע קען ברענגען פֿון אױסלאַנד, מיט האַמערס, מיט אַלע מעשׂיות. Aizik Dimantstein 1140.116 1144.093 איך האָב ניט געװוּסט איבער הױפּט װאָס איז אַ קאָמפּרעסאָר, װעגן קאָמפּרעסאָר, װאָס קאָמפּרעסאָר, Aizik Dimantstein 1144.672 1151.433 און מיט גרױסע, גרױסע שװעריקײטן האָבן מיר צוזאַמענגעקליבן געלט, און מ'איז אַװעק אין ATLAS DIESEL, און מיר האָבן געקױפֿט דעם גאַנצן Aizik Dimantstein 1151.692 1152.851 TSIUD Aizik Dimantstein 1153.127 1154.623 eh Aizik Dimantstein 1155.793 1159.365 AUSSER-RUSTUNG AUF דײַטש, דעם גאַנצן TSIUD, Yishayahu Peri 1158.847 1159.635 יאָ. Aizik Dimantstein 1159.758 1164.843 צום קאָמפּרעסאָר, און דעם קאָמפּרעסאָר, כ'האָב ניט געװוּסט װי ער זעט אױס אַפֿילו, און מיר זײַנען געקומען אַהער Aizik Dimantstein 1164.843 1166.655 מיטן קאָמפּרעסאָר. Aizik Dimantstein 1166.728 1173.003 נו, איז eh, HEYOT װי איך האָב דעם געשעפֿט ניט געװוּסט. מע האָט מיר נאַטירלעך אױסגענוצט, צוזאַמען מיטן קאָמפּרעסאָר, Aizik Dimantstein 1173.003 1176.799 אָבער איך האָב געהאַט עפּעס װאָס eh, פֿון אָנפֿאַנג פֿון װאָס צו לעבן. Aizik Dimantstein 1176.799 1178.436 דערנאָך האָב איך געהאַט Aizik Dimantstein 1178.473 1180.065 פֿאַרקױפֿט דעם קאָמפּרעסאָר Aizik Dimantstein 1180.065 1181.994 און געקױפֿט אַ OTO MASA. Aizik Dimantstein 1183.367 1187.583 אַ OTO MASA איז אױך געװעזן, דאָרטן זײַנען געװעזן שױן אַלטע VATIKIM Aizik Dimantstein 1187.585 1191.033 װאָס האָבן געהאַט זײערע eh, ehm Aizik Dimantstein 1191.033 1193.284 eh פֿ- eh ז- eh MISRADIM Aizik Dimantstein 1193.542 1198.906 אָרגאַניזירטע, און זײ האָבן געהאַט זײערע אַרבעטן, איז געװען זײער שװער אַרײַנצוקריכן. Aizik Dimantstein 1198.906 1202.811 פֿלעג איך שטײן אַזױ מיטן OTO, פֿלעגט װער צוגײן, פֿלעג איך װאָס צו פֿאַרדינען עפּעס װאָס, Aizik Dimantstein 1202.811 1205.656 ביז SOF-SOF אַז מיר האָט זיך אײַנגעגעבן אַרײַנצוגײן ערגעץ װוּ Aizik Dimantstein 1205.675 1207.239 אין אַ MISRAD, Aizik Dimantstein 1207.734 1212.169 אָבער eh דאָס איז ניט געװעזן eh מיר PO DUSHE, Aizik Dimantstein 1212.172 1215.103 װײַלע שאָפֿערן פֿון Aizik Dimantstein 1215.868 1218.512 eh מאַשינעס פֿון לײַכטע, עס זײַנען פֿאַראַן Aizik Dimantstein 1218.753 1222.173 שאָפֿערן נאָכן כאַראַקטער און שאָפֿערן Aizik Dimantstein 1222.23 1225.464 נאָכן eh MIKTSOA, נאָכן eh Aizik Dimantstein 1227.63 1229.126 eh נאָכן פֿאַך. Aizik Dimantstein 1229.283 1230.881 איך האָב דאָס ניט געקענט Aizik Dimantstein 1231.494 1232.394 אַלץ Aizik Dimantstein 1232.394 1235.741 באַהײבן, און איך האָב געזאָגט "איך מוז אַרױסגײן פֿון דעם MISRAD. דאָס איז ניט פֿאַר מיר." Aizik Dimantstein 1235.882 1237.237 און דאַן האָב איך Aizik Dimantstein 1237.265 1238.998 געקראָגן אַרבעט Aizik Dimantstein 1239.56 1240.68 אין ELIT Aizik Dimantstein 1240.68 1241.245 אין Aizik Dimantstein 1241.245 1243.149 RAMAT GAN אין פֿאַבריק Aizik Dimantstein 1243.492 1247.519 אַלס eh SGAN MENAHEL KOAKH ADAM. Aizik Dimantstein 1248.048 1249.139 פֿאַר װאָס? Aizik Dimantstein 1249.348 1250.945 דער MENAHEL KOAKH ADAM Aizik Dimantstein 1251.305 1257.917 איז געקומ- eh, ELIT איז גע- אַריבערגעפֿירט זיך פֿון ריגע. זי האָט זיך גע- ah, גע- ש- געגרינדעט אין ריגע Aizik Dimantstein 1257.937 1262.201 מיט דעם ehm FRUMCHENKO מיטן טאַטן Aizik Dimantstein 1262.325 1263.973 און מיטן MOSEVICSn Aizik Dimantstein 1264.08 1271.173 און דאַן האָבן זײ ג- בײַ זיך געהאַלטן אױך אַ גרױסן אָנגעשטעלטן װאָס האָט געהײסן ELIYAHU GORDIN. ELIYAHU GORDIN איז געװעזן מײַן Aizik Dimantstein 1271.201 1273.223 אַ קרובֿ אַ װײַטער, אָבער אַ קרובֿ. Aizik Dimantstein 1273.223 1275.088 און פֿון זעלבע שטעטל און אַלץ. Aizik Dimantstein 1275.088 1276.708 אַז איך בין געקומען אַהער Aizik Dimantstein 1276.708 1280.831 איז ער אײן מאָל צו מיר אַרײַנגעפֿאָרן, ער האָט געװוּסט מײַן פֿאַמיליע, מײַן בילדונג, מײַן אַלץ. Aizik Dimantstein 1281.292 1285.387 דאָס איז געװעזן מסתּמאן אין עטלעכע און, פֿיר און זעכציק אָדער פֿינף און זעכציק. Aizik Dimantstein 1285.95 1292.137 פֿרעגט ער מיר, "אײַזיק, דו װאָלטסט װעלן אַרבעטן אין ELIT?" זאָג איך "אַלס װאָס?" זאָגט ער "אַלס מײַן געהילף." און ער האָט מיר דאָרטן אײַנגעאָרדנט, Aizik Dimantstein 1292.835 1297.116 און eh דאָרטן האָב איך געאַרבעט, און דאָרטן בין איך אַרױס אױף פּענסיע. Aizik Dimantstein 1297.442 1303.461 און יעצט שטעלט זיך פֿאָר צו לעבן װײַטער, eh, AD MEA VESRIM זאָל גאָט געבן! spn Yishayahu Peri 1303.23 1304.003 יאָ. Yishayahu Peri 1304.003 1305.463 אַזױ װי איר האָט מיר Aizik Dimantstein 1305.272 1306.194 יע. Yishayahu Peri 1305.463 1310.413 זײער גוט דערצײלט װאָס איר האָט מיר דערצײלט, האָב איך אײַך נאָך געװאָלט פֿרעגן אַ פֿראַגע. Yishayahu Peri 1311.212 1312.517 איר דערצײלט אַז איר האָט Yishayahu Peri 1312.528 1315.492 די קינדער און אײניקלעך, גאָט צו דאַנקען. Yishayahu Peri 1316.527 1322.529 כ'האָב אײַך געװאָלט פֿרעגן צי מיט דער צײַט אױפֿציִען די ק- די קינדער דאָ, די מערהײט אין די לאַנד דאָ Yishayahu Peri 1323.412 1325.907 האָט איר גע- אין Yishayahu Peri 1325.907 1331.017 פֿאַרשידענע פֿאַלן זײ דערצײלט װאָס איר זענט, װאָס איר האָט אַדורכגעמאַכט אין צײַט פֿון דער מלחמה? Aizik Dimantstein 1330.955 1333.121 איך מוז זאָגן אַז איך האָב זײ Aizik Dimantstein 1333.149 1335.05 דערצײלט װײניק. Aizik Dimantstein 1337.52 1338.454 פּשוט Aizik Dimantstein 1338.465 1341.294 איך האָב נישט געזען אַז זײ Aizik Dimantstein 1341.907 1343.167 װילן דאָס Aizik Dimantstein 1343.392 1344.854 הערן די אַלע Aizik Dimantstein 1345.248 1348.468 געפֿערלעכע מאָמענטן און שװעריקײטן Aizik Dimantstein 1348.488 1351.0 װאָס דער פֿאָטער זײערער האָט דורכגעמאַכט. Aizik Dimantstein 1351.0 1355.033 כ'האָב אײן מאָל אָנגעפֿאַנגען צו לײענען פֿאַר מײַנע אײניקלעך פֿון מײַן טאָכטער Aizik Dimantstein 1355.033 1356.881 װאָס לעבן דאָ אין KHOLON Aizik Dimantstein 1356.881 1358.827 דעם ביכעלע מיט דאָס, Aizik Dimantstein 1359.086 1362.437 כ'האָב געזען אַז זײ זוכן צו אַנטלױפֿן פֿון דעם. Aizik Dimantstein 1362.528 1369.09 איך װײס, דאָס איז ניט אין גאַנצן אין אָרדענונג. אפֿשר האָבן זײ יע געדאַרפֿט, ניט אפֿשר נאָר זיכער האָבן זײ געדאַרפֿט Aizik Dimantstein 1369.09 1371.905 װיסן װאָס זײער פֿאָטער איז דורכגעגאַנגען Aizik Dimantstein 1373.126 1373.863 אָבער Aizik Dimantstein 1374.088 1378.993 אַגבֿ, די מוטער איז אױך דורכגעגאַנגען. די מוטער איז געװעזן אין BERGEN-BELSEN און אין RAVENSBRÜCK און אין Aizik Dimantstein 1379.488 1380.613 אַלע פֿיר יאָר, Aizik Dimantstein 1381.057 1381.794 די מוטער. Aizik Dimantstein 1382.964 1383.881 מיר האָבן Aizik Dimantstein 1383.881 1385.878 ניט מצליח געװעזן Aizik Dimantstein 1386.474 1387.332 זײ Aizik Dimantstein 1387.332 1390.302 צו דערצײלן אַלץ װאָס מיר װאָלט- האָבן געװעלט Aizik Dimantstein 1390.305 1392.088 און װאָלטן געװעלט דערצײלן, Aizik Dimantstein 1392.397 1393.99 ניט מצליח געװעזן. Aizik Dimantstein 1394.557 1395.93 אין אַלגעמײן װאָס זײ זאָגן Aizik Dimantstein 1395.93 1396.9 אַז זײ זײַנען Aizik Dimantstein 1396.9 1399.19 ייִדן, זײ װײסן פֿון אַלע MASORET Aizik Dimantstein 1399.19 1400.849 <זײ װײסן> פֿון גאַנץ טראַדיציע, Aizik Dimantstein 1400.849 1403.478 זײ זײַנען אפֿשר ניט קײן פֿרומע, ניט אפֿשר, ניט קײן פֿרומע Aizik Dimantstein 1403.478 1406.619 אָבער זײ װײסן פֿון eh ציוניזם און פֿון ייִדישקײט. זײ האָבן דאָ Aizik Dimantstein 1406.639 1408.369 eh דורכגעמאַכט דער ייִנגערער Aizik Dimantstein 1408.369 1411.927 האָט דורכגעמאַכט eh די קריג פֿון ז- דרײַ און זיבעציק. Aizik Dimantstein 1411.927 1415.479 דער עלטערער האָט דורכגעמאַכט די קריג פֿון eh זיבן און זעכציק און דרײַ און זיבעציק. Aizik Dimantstein 1415.479 1418.837 eh זײ זײַנען אַלע, אײנער איז אַ Aizik Dimantstein 1418.84 1421.956 eh קאַפּיטאַן פֿון eh, פֿון אַ JUMBO. Aizik Dimantstein 1422.148 1423.824 ער האָט געענדיקט דאָ TEKHNION. Aizik Dimantstein 1423.835 1426.276 און דער צװײטער איז אַ Aizik Dimantstein 1426.569 1429.652 אינזשעניער BAKHIR בײַ FORD אין DETROIT. Aizik Dimantstein 1429.927 1431.569 אָבער זײַנען געבליבן ייִדן. Aizik Dimantstein 1431.569 1435.237 זײ קומען אַהער שטענדיק. אָט דאָ, אַז זײ קומען, זײַנען זײ װי בײַ זיך אין דער הײם. Yishayahu Peri 1436.829 1439.642 איך האָב אײַך געװאָלט נאָך עפּעס פֿרעגן. Yishayahu Peri 1440.103 1442.057 איר װײסט װאָס איז אַ MESER? Aizik Dimantstein 1442.043 1443.995 אָ יאַ, אָ יאַ. Yishayahu Peri 1442.057 1443.438 <LIMSOR> MESER. Yishayahu Peri 1444.372 1447.238 EZE MIN MESER HAITA OMER Aizik Dimantstein 1445.672 1447.016 פֿאַר װעמען, װעמען? Yishayahu Peri 1447.238 1450.664 LADOROT HABAIM, LAYELADIM SHELKHA, LANEKHADIM SHELKHA. Yishayahu Peri 1450.667 1452.838 KILEKAKH SHELKHA MEHASHOA? Aizik Dimantstein 1453.029 1453.8 יאַ. Yishayahu Peri 1453.991 1456.213 MA HAITA OMER? BEKAMA MISHPATIM. Aizik Dimantstein 1455.408 1457.427 איך געדענק אין שװעדן Aizik Dimantstein 1457.501 1464.06 האָב איך זיך איבערגעשריבן מיט מײַנעם אַ חבֿר װאָס איז אַהערגעפֿאָרן אין זעקס און דרײַסיק אָדער זיבן אין דרײַסיקטן יאָר. Aizik Dimantstein 1464.133 1466.037 ער איז אַ חבֿר פֿון KFAR BLUM Aizik Dimantstein 1466.037 1468.329 װאָס איז דערגאַנגען דאָ זײער הױך. Aizik Dimantstein 1468.537 1470.129 דער אונדזערער באַװוּסטער Aizik Dimantstein 1470.129 1475.326 eh פֿינאַנץ־מיניסטער, eh װי האָט ער געהײסן eh, מיט פֿערציק יאָר צוריק eh? Aizik Dimantstein 1475.326 1476.348 ניט קאַפּלאַן. Yishayahu Peri 1475.692 1476.766 ESHKOL? Aizik Dimantstein 1476.348 1478.522 eh נײ- פֿינאַנץ־מיניסטער פֿ- Yishayahu Peri 1477.785 1480.867 קאַפּלאַן איז געװען אײנער. דער ערשטער איז געװען קאַפּלאַן. Aizik Dimantstein 1479.843 1482.453 װאָס האָט געצױגן פֿון אַלעמען די געלט געפֿערלעך? Yishayahu Peri 1481.717 1483.129 eh, סאַפּיר. Aizik Dimantstein 1482.577 1485.46 סאַפּיר! איז ער געװעזן מיט אים חבֿרים. קענט איר זיך פֿאָרשטעלן, Aizik Dimantstein 1485.46 1486.723 ער איז געװען אַ הױכער מענטש Aizik Dimantstein 1487.049 1488.09 און Aizik Dimantstein 1492.82 1495.143 ער האָט מיר געשריבן, און איך פֿלעג אים ענטפֿערן Aizik Dimantstein 1495.74 1499.762 אױף דער פֿראַגע װאָס איר פֿרעגט, געדענק איך. דאָס איז געװעזן בײַ מיר די LEKAKH פֿון די Aizik Dimantstein 1499.762 1501.421 פֿון די לאַגערן, פֿון <איבער די יאָרן>. Aizik Dimantstein 1501.578 1504.357 דאַן איז נאָך געװעזן נאָך אײדער ס'איז געװעזן די מדינה. Yishayahu Peri 1504.093 1504.931 mhm. Aizik Dimantstein 1505.055 1506.399 האָב איך אים געשריבן. Aizik Dimantstein 1506.995 1507.985 נאָר Aizik Dimantstein 1508.193 1510.157 פֿאַרלאָזט זיך ניט אױף קײנעם Aizik Dimantstein 1510.202 1511.608 נאָר די געװער Aizik Dimantstein 1511.608 1513.689 לאָזט נישט אַרױס פֿון די הענט. Aizik Dimantstein 1515.011 1519.41 װאָס קען זײַן מײַן MESER פֿאַר, פֿאַר אונדז? נאַטירלעך, אַז מע זאָל זיך זען Aizik Dimantstein 1520.529 1525.923 אױך צו געבן דער מדינה, און ניט נאָר צו טראַכטן צו נעמען פֿון דער מדינה. Aizik Dimantstein 1528.359 1531.149 מע זאָל װיסן דער יונגער דור Aizik Dimantstein 1531.149 1531.898 אַז Aizik Dimantstein 1532.088 1535.339 די מדינה איז דאָס װאָס האַלט אונדז אױפֿעט Aizik Dimantstein 1535.43 1540.031 װאָס חלילה, חלילה ניט, װעט קײנער אױף אונדז נישט רחמנות האָבן. Aizik Dimantstein 1540.104 1541.35 קײנע זאַכן ניט. Aizik Dimantstein 1541.35 1542.596 זײ זאָלן היטן Aizik Dimantstein 1547.445 1549.161 tsk און טײַער האַלטן די מדינה. Yishayahu Peri 1549.655 1551.371 נאָך אײן פֿראַגע. Aizik Dimantstein 1549.807 1550.729 אָ. Yishayahu Peri 1551.663 1558.29 eh װען האָט אײַ- האָט האָט אײַך געלונגען זיך צו טרעפֿן מיט אײַער מאַמע, מיט אײַער שװעסטער? Aizik Dimantstein 1558.464 1560.655 מײַן שװעסטער און Aizik Dimantstein 1560.692 1562.661 מײַן מוטער Aizik Dimantstein 1562.835 1566.37 האָבן זיך די לעצטע צװײ יאָר, דאָס הײסט אין דרײַ און פֿערצ- אין Aizik Dimantstein 1566.37 1572.06 צװײ און פֿערציקטן יאָר, ביז צװײ און פֿערציקטן, זײ זײַנען געלאָפֿן פֿון מײַן שטעטל קאָרסאָװקע Aizik Dimantstein 1572.538 1574.003 אַריבער דעם גרענעץ Aizik Dimantstein 1574.003 1577.139 און דאָרטן זײ אײַנגעלאַדן אין עשעלאָנעס. Yishayahu Peri 1576.25 1577.899 אין אײן און פֿערציקסטן מײנט איר. Aizik Dimantstein 1577.212 1579.046 אײן און פֿערציקטן, אַנטשולדיקט. Aizik Dimantstein 1579.524 1583.18 און אַלע דרײַ שױן דערפֿאָרן נאָך, דער פֿאָטער און דער מוטער און ריװע, Aizik Dimantstein 1583.355 1586.28 און מע האָט זײ געפֿירט אין עשעלאָנעס. Aizik Dimantstein 1586.28 1590.693 אָנע ברױט און אָנע צוקער, אָנע, eh, װאַסער, אָנע גאָרנישט. Aizik Dimantstein 1590.693 1594.169 אױף די װ- אױף די סטאַנציעס פֿלעגן זײ אַרונטער אַ ביסל Aizik Dimantstein 1594.169 1596.692 און פֿאַרזוכן װאָס צו פֿאַרקױפֿן און קריגן עפּעס װאָס. Aizik Dimantstein 1596.737 1599.51 מערערע חדשים, ביז מ'האָט זײ דערפֿירט Aizik Dimantstein 1599.521 1600.545 ביז Aizik Dimantstein 1608.65 1609.741 אײן מינוט. Aizik Dimantstein 1610.895 1612.841 אױ־װײ, כ'האָב געקראָגן Aizik Dimantstein 1612.841 1616.424 גענומען אַן אַנדער צעטל. <VELO KI, VELO KAYANA>. Aizik Dimantstein 1616.717 1621.406 דאָרט האָט מען זײ אַרונטערגעפֿירט, און דאָרטן איז מײַן פֿאָטער <װי איך האָב דערצײלט פֿריִער> געװאָרן קראַנק אין טיפֿוס, Aizik Dimantstein 1621.442 1623.546 און דאָרטן איז ער געשטאָרבן. ביז דאַן Aizik Dimantstein 1623.635 1626.045 האָבן זײ געהונגערט כּמעט די גאַנצע צײַט. Aizik Dimantstein 1626.045 1628.911 זײ האָבן זיך דערװוּסט אַז ניט װײַט פֿון דאָרטן Aizik Dimantstein 1629.356 1631.218 איז דאָ אַ ספּירט־פֿאַבריק Aizik Dimantstein 1631.229 1633.316 װאָס דאָרטן פֿאָדערט זיך אַרבעט. Aizik Dimantstein 1634.79 1638.379 אַז זײ האָבן זיך דערקליבן מײַן מוטער און מײַן שװעסטער ריװע אַהין, Aizik Dimantstein 1638.587 1642.614 זײ האָבן זיך דערפֿ- דער, דער דירעקטאָר פֿון דער ספּירט־פֿאַבריק Aizik Dimantstein 1642.687 1644.268 האָט זײ געװעלט זען. Aizik Dimantstein 1644.813 1646.658 מײַן מוטער איז געװען זײער Aizik Dimantstein 1646.658 1648.436 אַ געבילדעטע פֿרױ Aizik Dimantstein 1648.695 1651.443 און מײַן שװעס- און מײַן שװעסטער אַװדאי און אַװדאי. Aizik Dimantstein 1651.445 1653.549 װײַל זי איז שױן געגאַנגען אין אוניװערסיטעט אין ריגע, Aizik Dimantstein 1653.74 1658.173 און ער האָט די שװעסטער אַרײַנגענומען אַלס בוכהאַלט<ערין> Aizik Dimantstein 1658.347 1660.142 און די מוטער Aizik Dimantstein 1660.142 1661.16 האָט Aizik Dimantstein 1661.233 1662.454 געזעסן בײַן Aizik Dimantstein 1662.454 1664.048 געװיכט די, די Aizik Dimantstein 1664.048 1667.049 eh KHAKLAIM פֿלעגן קומען מיט די צוקער־ריבן, Aizik Dimantstein 1667.291 1668.942 מיט די צוקער־בוריקעס, Aizik Dimantstein 1668.942 1673.093 פֿלעגט מען זײ דאַרפֿן װעגן און װיפֿל אָנשרײַבן און <אַלץ>. דאָרטן האָבן זײ געהאַט גוט Aizik Dimantstein 1673.093 1675.228 און פֿון דאָרטן זײַנען זײ אין Aizik Dimantstein 1675.273 1676.48 אײן Aizik Dimantstein 1676.488 1677.23 אין Aizik Dimantstein 1677.23 1682.591 פֿינף און פֿערציקטן יאָר, אַז דער קריג האָט זיך געענדיקט איז האָבן זײ זיך צוריקגעקערט קײן ריגע. Aizik Dimantstein 1683.17 1686.23 און דאַן האָב איך שױן װײַטער פֿריִער דערצײלט. דערנאָך האָב איך דערװוּסט Aizik Dimantstein 1686.23 1688.6 אַ טעלעגראַם װאָס איך האָב געקראָגן פֿון זײ.