Eliahu Toker 24.68 26.65 CASET NÚMERO UNO. Eliahu Toker 26.99 30.4 TREINTA DE MAYO DE MIL NOVECIENTOS NOVENTA Y SEIS. Eliahu Toker 30.4 34.7 ENTREVISTA AL SOBREVIVIENTE FAIVEL ZYLBERBERG. Eliahu Toker 34.7 38.04 F.A.I.V.E.L. Eliahu Toker 38.04 43.08 Z.Y.L.B.E.R.B.E.R.G. Eliahu Toker 43.3 49.43 EL ENTREVISTADOR ES ELIAHU TOKER. E.L.I.A.H.U. T.O.K.E.R. Eliahu Toker 49.43 53.18 EN BUENOS AIRES, ARGENTINA, EN LENGUA ÍDISH. Eliahu Toker 61.89 65.795 ikh bin mitn eh mit Fayvl Zilberberg. Eliahu Toker 65.795 69.607 fey tsvey yudn, tsvey VAVn, lamed. Eliahu Toker 69.607 75.517 zayen yud lamed beys ayen reysh beys ayen reysh giml. Eliahu Toker 75.517 78.04 mayn nomen iz Elyohu Toker. Eliahu Toker 78.04 80.466 alef lamed yud hey VAV. Eliahu Toker 80.466 84.117 tes ayen kuf ayen reysh. Eliahu Toker 84.117 91.949 in Buenos-Ayres, Argentine, dem dr- dem draysikstn may, toyznt nayn hundert zeks un nayntsik. Eliahu Toker 91.949 95.278 un der intervyu vet zayn oyf yidish. Eliahu Toker 100.092 101.444 eh Fayvl, Fajwel Zylberberg 101.334 101.785 yo. Eliahu Toker 101.785 102.94 zayt azoy gut, Eliahu Toker 102.94 106.573 eh zogt mir eh ven ir zent geboyrn gevorn. Fajwel Zylberberg 106.573 111.24 kh'bin geboyrn gevorn dem tsveleftn detsember, nayntsn tsvey un tsvontsik, in Varshe. Eliahu Toker 111.24 112.388 in Varshe. Eliahu Toker 112.388 115.203 eh, ayer mishpokhe iz bashtanen...? Fajwel Zylberberg 115.018 120.962 mayn mishpokhe iz bashtanen fun akht kinder, un mayne eltern. Fajwel Zylberberg 121.495 123.906 zibn brider un eyn shvester. Eliahu Toker 123.906 127.314 bay vos hot zikh, mit vos hot zikh opgegebn ayer foter? Fajwel Zylberberg 127.314 132.388 mayn fiter, eh, mayn foter iz geven a shuster Fajwel Zylberberg 132.388 135.221 un di mame hot zikh farnumen mit di vertshaft. Eliahu Toker 135.221 136.517 un eh, Eliahu Toker 136.517 140.573 vi azoy iz geven ayer lebn, a- ayer tog-teglekhn lebn? Eliahu Toker 140.573 143.573 vos iz geven ayer kindheyt? Fajwel Zylberberg 143.573 145.851 di kindheyt farloyft zeyer shnel. Eliahu Toker 145.851 146.832 hm. Fajwel Zylberberg 146.832 151.748 faktish heybt zikh on di geshikhte ven me heybt on tsu geyn in shule arayn. Fajwel Zylberberg 151.748 154.78 di kindheyt, azoy vi di kindheyt vi oyf ale eh Fajwel Zylberberg 154.78 157.518 fun ale yidishe kinder, un bay kinder iber hoypt. Eliahu Toker 157.55 159.409 in vos far a gegnt hot ir gevoynt? Fajwel Zylberberg 158.884 160.592 mir hobn gevoynt fun leb- Fajwel Zylberberg 160.592 162.763 der yidisher gegnt fun DZIELNA Fajwel Zylberberg 162.763 164.152 un Zamenhof. Fajwel Zylberberg 165.7 168.851 in di tsveyte zayt DZIELNA iz geven a s- a kino, Fajwel Zylberberg 168.851 170.184 (PROMIEŃ), Fajwel Zylberberg 170.184 172.554 un dos yidishe teater SKALA. Fajwel Zylberberg 174.018 176.259 ir hot gefregt vegn di kinder-yorn? Eliahu Toker 175.543 180.906 iz geven... yo, ir zent geven in kontakt nor mit yidishe kinder, oykhet mit poylishe? Fajwel Zylberberg 179.499 181.933 NO, NO, NO. mit poylishe kinder, Fajwel Zylberberg 182.125 189.369 ober zeyer vintsik, vayl in di gegnt hobn faktish keyn kristn oder UNK kristlekhe polyakn nisht gevoynt. Fajwel Zylberberg 189.369 193.24 di kristlekhe kinder vos zenen geven zenen nor geven di kinder fun hoyz-vekhter. Eliahu Toker 193.24 194.017 hm. Eliahu Toker 194.017 196.068 un ir zent geven in kontakt mit zey? Fajwel Zylberberg 196.036 197.536 yo, in kontakt mit zey. Eliahu Toker 197.465 199.965 un eh, zikh gekhavert mit zey? Fajwel Zylberberg 199.777 203.388 gekhavert mit zey, geshpilt zikh mit zey. Eliahu Toker 203.388 206.0 vu hot ir zikh gelernt? ir zent geven in a kheyder? Fajwel Zylberberg 206.0 211.054 neyn. ikh hob uh ongehoybn di yidishe folk-shul Fajwel Zylberberg 211.054 215.573 fun di Tsisho-organizatsye, Tsentrale Yidishe Shul-Organizatsye. Fajwel Zylberberg 215.573 218.906 di dozike shuln zenen geven oysshlislekh Fajwel Zylberberg 218.906 221.221 in yidish. Fajwel Zylberberg 221.221 222.776 oyser dem, Fajwel Zylberberg 222.776 227.685 hot, eh iz geven tsvey sho poylish, poylishe geshikhte, literatur, Fajwel Zylberberg 227.685 229.11 un di shprakh. Fajwel Zylberberg 229.11 231.24 vayl di makht-organen Fajwel Zylberberg 231.24 235.425 hobn zeyer shtark akhtung gegebn oyf di dozike shuln Fajwel Zylberberg 235.425 238.981 vayl zey zenen geven, azoy tsu zogn, Fajwel Zylberberg 238.981 241.777 sotsyalistishe, veltlekhe shuln. Fajwel Zylberberg 241.777 244.185 un oyser dem in di yidishe shprakh, Fajwel Zylberberg 244.185 246.555 vos a sakh kenen es nisht farshteyn, Fajwel Zylberberg 246.555 251.221 az in di dozike shprakh zenen geven ale kegnshtandn. Fajwel Zylberberg 251.221 255.258 matematik, algebre, geshikhte, Fajwel Zylberberg 255.258 258.814 hm, geshikhte, natur-visnshaft, geografye, Fajwel Zylberberg 258.814 260.017 alts in yidish. Eliahu Toker 260.017 260.797 alts in yidish. Fajwel Zylberberg 260.742 261.487 yo. Eliahu Toker 262.48 264.943 un eh, Eliahu Toker 264.943 267.131 ir zent geven eh, Eliahu Toker 267.131 269.703 farshtendlekh nisht in a religyeze shtub. Eliahu Toker 269.703 270.985 di shtub iz nisht geven... Fajwel Zylberberg 270.296 274.819 di shtub iz nisht geven religyez. di umgebung Fajwel Zylberberg 274.819 277.37 iz mer geven traditsyonel. Fajwel Zylberberg 277.37 281.431 shabes iz geven shabes, yontoyvim zenen geven yontoyvim. Fajwel Zylberberg 281.431 287.018 der tate fun onhoyb eh flegt geyn in shul arayn, in der fri shabes tsum davenen. Fajwel Zylberberg 287.018 288.827 flegt er undz mitnemen, Fajwel Zylberberg 288.827 290.814 di klenere kinder. Fajwel Zylberberg 290.814 296.055 ober di shamosim hobn gegat gebrente tsores, flegn zey undz aroysyogn fun shul. Eliahu Toker 296.055 302.267 iz, eh, bikhlal in ayer shtub hot men gefayert di yomim-toyvim? Fajwel Zylberberg 301.536 305.777 yo, s'iz, azoy vi tsu zogn, s'iz geven azoy vi obligatorish. Fajwel Zylberberg 305.777 310.054 m'hot nisht gekent eh zayn in di dortike umgebung Fajwel Zylberberg 310.054 314.017 in gantsn fray, zikh firn azoy vi eyner vil. Eliahu Toker 314.017 316.444 eh, vos heyst me hot nisht gekent? Fajwel Zylberberg 316.444 317.906 eh lemoshl Fajwel Zylberberg 317.906 321.129 haltn ofn dem varshtat shabes. Fajwel Zylberberg 321.129 325.227 oder yontoyvim ven me tor nisht arbetn, oder geyn in shule ven... Fajwel Zylberberg 325.758 326.517 di gan- Eliahu Toker 325.816 328.407 ober, ober bay zikh in der heym? Fajwel Zylberberg 327.925 331.362 bay zikh in der heym ken yeder eyner tun vos er vil. Fajwel Zylberberg 331.362 333.357 ober me darf zikh a bisl Fajwel Zylberberg 333.357 337.0 oykhet nemen a bisl respekt tsulib di shkheynim. Eliahu Toker 339.036 343.981 vi azoy iz geven dos yidishe lebn demolt in Varshe? Fajwel Zylberberg 343.981 349.466 dos yidishe lebn iz geven a zeyer filfarbik un a zeyer fulblutik lebn. Fajwel Zylberberg 350.911 360.018 oyser dem hobn oyf di yidishe gas geven alerley politishe parteyen, Fajwel Zylberberg 360.018 362.444 onheybndik afile in di religyeze, Fajwel Zylberberg 362.444 364.666 vos zey hobn gehat tsvey parteyen. Fajwel Zylberberg 364.666 366.277 di Agude, Fajwel Zylberberg 366.277 368.295 un p-, un Mizrokhi. Fajwel Zylberberg 368.295 370.504 Mizrokhi un Hapoyel-Hamizrokhi. Fajwel Zylberberg 370.504 373.425 kh'vil zogn az s'iz geven religyeze arbeter oykhet. Eliahu Toker 373.425 373.944 yo. Fajwel Zylberberg 373.944 376.277 biz dem ekstrem links, Fajwel Zylberberg 376.277 378.184 un komunizm. Fajwel Zylberberg 378.184 382.203 tsienistishe organizatsyes, sotsyalistishe organizatsyes. Eliahu Toker 382.267 383.205 ir zent geven Fajwel Zylberberg 382.695 384.056 profesyonele fareynen. Fajwel Zylberberg 384.147 386.851 eygene yidishe profesyonele fareynen. Fajwel Zylberberg 386.851 396.555 vayl der tsutrit fun di yidishe arbeter oyf gresere fabrikn iz geven kimat vi opgeshlosn. Fajwel Zylberberg 396.555 405.74 un di profesyonele fareynen... iz geven shtarke fareynen, un (zey hobn arayngenumen) dem grestn teyl di yidishe fakhn. Fajwel Zylberberg 405.74 407.444 metal, Fajwel Zylberberg 407.444 412.462 eh, nodl-industrye, ikh vil zogn, shnayderay, stolyeray. Eliahu Toker 412.462 414.759 dos alts zaynen geven yidishe fakhn? Fajwel Zylberberg 414.688 415.647 yidishe fakhn. Eliahu Toker 417.369 422.684 ir zent geven, eh, ir hot eh balangt tsu epes a organizatsye? Fajwel Zylberberg 422.684 425.165 tsi ikh? yo. Eliahu Toker 423.463 423.871 yo. Fajwel Zylberberg 425.165 428.129 onheybndik in shule shoyn Fajwel Zylberberg 428.343 431.332 di ekonomishe situatsye hot gevirkt Fajwel Zylberberg 431.332 437.629 az eh, zol ikh onheybn fun kindvayz oyf farnemen mit politik, iz di eybike frage: far vos? Fajwel Zylberberg 437.629 439.443 iz eh, Fajwel Zylberberg 439.443 443.369 fun onhoyb hob ikh gehert, s'heyst in di onfang-shule, in di folk-shule, Fajwel Zylberberg 443.369 448.073 hob ikh gehert tsu di komunistishe kinder-organizatsye, Pyoner. Fajwel Zylberberg 448.073 454.443 a bisl di romantik, a bisl vegn di umlegalkeyt eh, ober shpeter Fajwel Zylberberg 454.443 459.647 mer-veyniker in a tsvey yor arum bin ikh aribergeganen in Skif, Sotsyalistisher Kinder-Farband. Fajwel Zylberberg 459.647 462.906 dos hot gehert tsu di bundishe organizatsyes. Eliahu Toker 462.906 467.814 in vos zaynen bashtanen di di zakhn vos ir hot g- oyfgetun, vos ir hot getun? Fajwel Zylberberg 467.814 470.795 oyfgetun, nisht mir hobn oyfgetun. Fajwel Zylberberg 470.795 473.369 nor me hot far undz oyfgetun, Fajwel Zylberberg 473.369 476.573 vayl me hot undz aroysgeshlept fun di gas. Eliahu Toker 476.573 477.073 hm. Fajwel Zylberberg 477.073 483.944 m'hot undz gevizn, gelernt a naye velt. a frayere velt. Fajwel Zylberberg 483.944 486.407 organizirn, Fajwel Zylberberg 486.407 490.37 lomir zogn, kinder-kolonyes, bay undz hot dos geheysn kinder-lagern. Fajwel Zylberberg 490.37 493.147 fun aroysforn far tsvey vokhn Fajwel Zylberberg 493.147 496.647 in di velder noent fun taykh, Fajwel Zylberberg 496.647 498.444 azoy tsu zogn, Fajwel Zylberberg 498.444 499.417 skoytn. Fajwel Zylberberg 500.911 505.055 me flegt aroysforn, me flegt zikh oyfshteln aleyn di getseltn, Fajwel Zylberberg 505.055 506.907 a republik, a gantse republik. Eliahu Toker 506.907 510.129 vifl zent ir alt geven demolt? Fajwel Zylberberg 510.129 514.332 kh'bin alt geven tsvelef yor, fun tsvelef yor hob ikh ongehoybn tsu forn. Fajwel Zylberberg 514.332 516.406 bekhinem iz es nisht geven. Eliahu Toker 516.406 517.147 mhm. Fajwel Zylberberg 517.147 521.906 ober s'iz geven zeyer a groyse shtitsung, me darf dos untershtraykhn. Fajwel Zylberberg 521.906 524.776 farn gantsn gezelshaft (vos hot gelebt) in Poyln. Fajwel Zylberberg 524.776 529.763 di shtitser fun yidishn arbeter-komitet, fun Nord-Amerike, fun JOINT, Fajwel Zylberberg 529.763 534.194 un fun yidishn natsyonaln arbeter-komitet. Fajwel Zylberberg 534.194 539.888 ober me hot shtendik gedarft hobn, azoy tsu zogn, a por eygene zlotes. Eliahu Toker 539.888 542.795 di untershtitsung iz geven ekonomish? Fajwel Zylberberg 542.795 545.239 nisht direkt, far di organizatsyes. Eliahu Toker 545.239 545.999 ah. Fajwel Zylberberg 545.999 548.258 ale organizatsyes. Eliahu Toker 548.258 551.406 in vos iz bashtanen ayer eh tog? Eliahu Toker 551.406 553.387 eh... Fajwel Zylberberg 553.387 555.054 vos shayekh, dem tog vi a... Eliahu Toker 554.507 557.408 a tog, a tog, vi a tog, a geveynlekhn tog. Fajwel Zylberberg 556.541 560.017 a geveynlekher tog iz geven, eh, zeyer eynfakh. Fajwel Zylberberg 560.017 562.887 in der fri in shule... Fajwel Zylberberg 562.887 567.499 di shule iz merstn teyl geven zeks un zibn sho, Fajwel Zylberberg 567.499 571.758 vayl tsulib di poylishe shprakh zenen tsugeganen tsvey sho, Fajwel Zylberberg 571.758 573.573 mer. Fajwel Zylberberg 573.573 575.795 nokhn aheymkumen fun di shule Fajwel Zylberberg 575.795 578.502 hot men gedarft makhn di lektsyes. Fajwel Zylberberg 578.502 581.055 kh'vil zogn, az me hot nokh gedarft lernen. Fajwel Zylberberg 581.055 584.777 shpeter zenen mir a bisl arumgelofn di gas, ober dem merstn teyl, Fajwel Zylberberg 584.777 591.313 ikh perzenlekh, dem merstn teyl iz mir geven interesant literatur, kh'vil zogn, bikher. Fajwel Zylberberg 591.313 593.999 geleyent, geleyent on a shier. Fajwel Zylberberg 593.999 597.628 un dokh, ikh vil dokh es untershtraykhn, vayl a sakh veysn nisht: Fajwel Zylberberg 597.628 599.846 di gantse velt-literatur Fajwel Zylberberg 599.846 601.735 iz geven ibergezetst in yidish. Eliahu Toker 601.962 603.74 ir hot geleyent nor yidish? Fajwel Zylberberg 603.74 605.207 kh'hob geleyent poylish oykhet. Eliahu Toker 604.905 606.13 poylish oykh. Fajwel Zylberberg 606.184 607.74 ober, Fajwel Zylberberg 607.74 610.499 di gantse literatur. Fajwel Zylberberg 610.499 615.749 onheybndik bay, vos me flegt, a sakh kinder flegn vern farkhapt fun JULES VERNE. Fajwel Zylberberg 615.749 618.208 VICTOR HUGO. Fajwel Zylberberg 618.208 620.458 di rusishe literatur. Fajwel Zylberberg 620.458 623.749 bizn hayntikn tog hot zikh ayngekritst in di geshikhte fun... Fajwel Zylberberg 623.749 626.204 der tsarisher kuryer fun JULES VERNE, Fajwel Zylberberg 626.204 629.346 der fuftsn-yeriker kapitan, Fajwel Zylberberg 629.346 632.785 VICTOR HUGO, LES MISERABLES, MISERABLES. Fajwel Zylberberg 632.785 635.192 der toykher fun yam. Fajwel Zylberberg 635.192 638.984 eh, der der klinger fun NOTRE DAME. Fajwel Zylberberg 638.984 640.792 di gantse literatur. Eliahu Toker 641.459 645.999 ven hot ir, eh tsi hot gefilt, eh, antisemitizm? Eliahu Toker 645.999 647.577 s- s'hot zikh gefilt? Fajwel Zylberberg 646.597 651.11 lomir zogn, fun onhoyb iz nisht geven keyn antisemit- eh vos, eh Fajwel Zylberberg 651.11 655.555 me zol filn, ober mitn loyf, funem oyfkum funem natsizm, Fajwel Zylberberg 655.555 657.239 iz, kh'vil zogn, Fajwel Zylberberg 657.239 658.906 toyznt nayn hundert draysik, Fajwel Zylberberg 658.906 662.666 fun a- toyznt nayn hundert draysik biz nayn un draysik Fajwel Zylberberg 662.666 666.536 hot zikh unter der virkung fun Daytshland geshtarkt der poylisher Fajwel Zylberberg 666.536 667.962 antisemitizm. Eliahu Toker 667.962 669.629 far dem nisht? Fajwel Zylberberg 669.629 673.981 far dem iz nisht geven keyn Fajwel Zylberberg 673.981 677.851 vi zol ikh dos oysdrikn? far dem iz nisht geven azoy tsu zogn, Fajwel Zylberberg 677.851 681.665 k'aza shtrenger oder k'aza Fajwel Zylberberg 681.665 686.424 zoologisher antisemitizm. Fajwel Zylberberg 686.424 689.85 un der zoologisher ba-, bay dem bashteyt in dem Fajwel Zylberberg 689.85 692.943 ober di halb-fashistishe poylishe regirung Fajwel Zylberberg 692.943 696.091 iz geven maskem Fajwel Zylberberg 696.091 703.147 oyf tsu, oyf tsu aropniderikn dem nivo, oder aropdrikn dem ekonomishn nivo. Fajwel Zylberberg 703.147 707.48 vayl fun onhoyb iz geven der ekonomisher antisemitizm, Fajwel Zylberberg 707.48 710.721 bashrenkung oyfn yidishn handl, oyf yidisher arbet. Fajwel Zylberberg 710.721 715.35 shpeter iz tsugekumen shoyn der fizisher antisemitizm Fajwel Zylberberg 715.35 719.666 fun onfaln direkt oyf yidn. Eliahu Toker 719.666 722.281 dos iz geshen in di draysiker yorn? Fajwel Zylberberg 721.406 723.16 in di draysiker yorn. Fajwel Zylberberg 723.16 725.604 ven es heybt zikh on der, Fajwel Zylberberg 726.443 728.777 dos iberfaln oyf yidn Fajwel Zylberberg 728.777 732.258 shaft zikh a zelbshuts. Fajwel Zylberberg 732.258 739.981 vayl in Varshe, yidn, iz geven yidn tregers, Fajwel Zylberberg 739.981 743.036 yidn furmanes, Fajwel Zylberberg 743.036 745.962 yidn katsovim, s'heyst, fleysh-arbeter. Eliahu Toker 745.962 746.779 nu? Fajwel Zylberberg 746.818 751.11 un s'iz geven, iz gevorn organizirt az in di erter Fajwel Zylberberg 751.11 753.952 (hot men) merstn teyl, flegn zey iberfaln in Krashinski's gortn. Fajwel Zylberberg 753.952 755.541 s'iz geven der gortn Fajwel Zylberberg 755.541 759.907 kimat a yidisher gortn, vayl s'iz gelign in di yidishe gegnt. Fajwel Zylberberg 759.907 762.295 geshafn zelbshuts-grupn, Fajwel Zylberberg 762.295 764.147 un flegt opentfern Fajwel Zylberberg 764.147 766.758 geshleg mit geshleg. Fajwel Zylberberg 766.758 771.628 in di gegnt fun Krokhmalne-gas, vos iz azoy bakant mitn Krokhmalner pletsl, Fajwel Zylberberg 771.628 773.165 dort iz shtendik Fajwel Zylberberg 773.165 776.591 flegn zey avekgeyn mit tseblutikte kep. Fajwel Zylberberg 776.591 778.576 azoy... Fajwel Zylberberg 778.576 784.443 far, di gantse yugnt, s'heyst mayn yugnt, hobn eybik, fun di draysiker yorn Fajwel Zylberberg 784.443 788.166 iz shoyn dertsoygn gevorn oyf aktivn vidershtand Fajwel Zylberberg 788.166 790.462 un nisht oyf a pasivn vidershtand Fajwel Zylberberg 790.462 793.573 vi s'iz geven di meynung fun di religyeze krayzn. Fajwel Zylberberg 793.573 796.092 nisht antloyfn, tsurikgebn. Eliahu Toker 793.638 794.393 ir ken- Eliahu Toker 796.092 799.373 eh, me ken zogn az di gantse yugnt iz geven azoy? Fajwel Zylberberg 799.073 800.314 di gantse yugnt. Eliahu Toker 800.314 801.676 di gantse yugnt? Fajwel Zylberberg 800.876 803.262 di gantse yugnt, oyser di religyeze. Fajwel Zylberberg 805.303 808.61 di tsienistishe, di HASHOMER-HATSAIR, Fajwel Zylberberg 808.61 811.017 di komunistishe, di sotsyalistishe. Eliahu Toker 811.017 812.871 s'iz geven epes a min Fajwel Zylberberg 812.443 813.666 geven shtendik... Eliahu Toker 812.883 816.499 kontakt tsvishn di bazundere organizatsyes? Fajwel Zylberberg 814.684 815.61 neyn. Fajwel Zylberberg 816.323 820.962 dos iz geven der eyntsiker kontakt, in diskusyes un in geshlegn. Fajwel Zylberberg 820.962 824.843 eyn grupe, vos ikh muz dermanen, vos mir hobn faynt gehat Fajwel Zylberberg 824.843 827.851 iz geven der BETAR, fun di revizyonistn. Fajwel Zylberberg 827.851 832.796 nisht, eh, teyl mol, azoy vi me zogt, UNK (sharfe) ideologishe sikhsukhim. Fajwel Zylberberg 832.796 838.433 di problem iz geven, flegn aroyskumen broyne hemder mit shvartse binders, mit shvartse kravatn. Fajwel Zylberberg 838.433 841.12 un dos veyst men gants gut, az s'iz geven Fajwel Zylberberg 841.12 846.832 der uniform fun di N.S.D.A.P. in Daytshland. Eliahu Toker 846.832 850.758 un vi azoy hobn zey es gegebn tsu farshteyn? Fajwel Zylberberg 850.758 852.254 ikh veys, eh. Fajwel Zylberberg 852.254 857.166 vi azoy git men tsu farshteyn teyl mol a kegner? mit eh mit gutn? nisht. Fajwel Zylberberg 857.166 861.555 iz aropraysn di shvartse binder, oder tseraysn oyf im dos hemd. Eliahu Toker 861.555 866.444 iz, eh, ir vilt zogn az ir hot ge- gefilt az epes Eliahu Toker 866.444 868.974 bayt zikh in di svive, Eliahu Toker 869.185 871.518 eh in di draysiker yorn? Fajwel Zylberberg 871.518 873.792 avade, es bayt zikh tsum ergern. Fajwel Zylberberg 873.792 875.301 koydem iz geven Eliahu Toker 876.083 876.79 ven hot ir... Fajwel Zylberberg 876.422 877.964 der ekonomisher krizis. Fajwel Zylberberg 879.073 882.184 in Poyln, Fajwel Zylberberg 882.184 884.795 Poyln iber hoypt, un yidn iber hoypt, Fajwel Zylberberg 884.795 885.76 bikhlal, Fajwel Zylberberg 885.76 889.314 hobn gezukht a veg tsu emigrirn. Fajwel Zylberberg 889.314 892.647 iz bay ale parteyen, aynshlislekh baym Bund, Fajwel Zylberberg 892.647 896.189 vern geshafn emigratsye-byuroen. Fajwel Zylberberg 896.189 902.425 vos eh, tsu makhn di ale farlaykhterungen vu meglekh, vu s- hot men gekent forn Fajwel Zylberberg 902.425 905.723 vayl di emigratsye keyn Yisroel iz geven bagrenetst. Fajwel Zylberberg 905.723 910.888 di emigratsye keyn Nord-Amerike, un Latayn-Amerikaner lender, iz gevorn bagrenetst. Fajwel Zylberberg 910.888 914.129 vu iz a meglekhkeyt hot men farbundn familyes. Fajwel Zylberberg 914.129 916.017 vil ikh zogn azoy: frier Fajwel Zylberberg 916.017 919.814 in di tsvontsiker yorn, ven s'iz geven frayer di emigratsye, Fajwel Zylberberg 919.814 923.054 az di dortike vos zey zenen avekgeforn frier zoln kenen Fajwel Zylberberg 923.054 925.203 aroysnemen familyes, Fajwel Zylberberg 925.203 927.981 kroyvim, ariber- ariberfirn Fajwel Zylberberg 927.981 931.851 fun di lender vu me hot gekent emigrirn. Eliahu Toker 932.295 934.0 a sakh hobn emigrirt? Fajwel Zylberberg 933.555 935.073 yo. Eliahu Toker 934.929 936.507 in di draysiker yorn Fajwel Zylberberg 935.179 939.851 vifl, ver, vifl es hot gekent, hot emigrirt. Eliahu Toker 939.851 941.028 un... Fajwel Zylberberg 940.462 944.666 say tsulib di ekonomishe situatsye, un say tsulib di politishe situatsye. Fajwel Zylberberg 944.666 947.832 (az oyb in) di draysiker yorn, Fajwel Zylberberg 947.832 950.406 zibn un draysik, Fajwel Zylberberg 950.406 953.425 hot gekent forkumen di pogromen Fajwel Zylberberg 953.425 958.055 oyf yidn in PRZYTYK, in Minsk-Mazovyetsk, Fajwel Zylberberg 958.055 964.703 bemeyle, un dos hot farshtarkt dem shtrom fun emigratsye. Eliahu Toker 964.703 968.323 ir hot oykhet geklert in a gevisn moment tsu emigrirn? Fajwel Zylberberg 967.935 973.0 kh'vel aykh zogn, di geshikhte iz azoy. mayn foter, mayn tate Fajwel Zylberberg 973.0 981.425 mit an eltern bruder, zenen gekumen keyn Argentine, zenen aroys fun Poyln, in toyznt nayn hundert nayn un tsvontsik. Fajwel Zylberberg 981.425 985.981 ober s'iz geven a groyse familye Fajwel Zylberberg 985.981 991.036 un di meglekhkeytn az er zol undz aribernemen iz nisht geven. Fajwel Zylberberg 991.036 998.018 iz der elterer bruder geblibn in Argentine, un er iz tsurikgekumen keyn Poyln in toyznt nayn hundert fir un draysik. Fajwel Zylberberg 998.018 1000.24 ven er volt gekent geyn tsu fus, Fajwel Zylberberg 1000.24 1002.999 megt ir zayn zikher, er volt tsurikgeganen keyn Argentine. Fajwel Zylberberg 1002.999 1006.888 ober s'iz shoyn geven farfaln. Eliahu Toker 1006.888 1010.708 ven hot ir gefilt az se halt bay oysbrekhn a milkhome? Fajwel Zylberberg 1013.462 1015.979 gefilt hot men Fajwel Zylberberg 1016.869 1020.221 spn onheybndik fun di khoydesh oygust, Fajwel Zylberberg 1020.221 1022.685 yuni, yuli, oygust. Fajwel Zylberberg 1022.685 1026.092 hot men gefilt az s'ken kumen tsu a tsuzamenshtoys. Eliahu Toker 1026.092 1027.944 funem nayn un draysikstn yor. Fajwel Zylberberg 1027.944 1030.129 nayn un draysikstn yor. Fajwel Zylberberg 1030.129 1036.203 ober dos vos s'hot eh derfirt tsu der milkhome, m'hot dershpirt az s'kumt di milkhome, Fajwel Zylberberg 1036.203 1040.666 iz geven der, di opmakh tsvishn Hitler un Stalin. Fajwel Zylberberg 1040.666 1042.458 dos iz geven fir teg, Fajwel Zylberberg 1042.458 1046.944 s'iz geven mit-, sof oygust, dakht zikh mir, in nayn un draysikstn yor Fajwel Zylberberg 1046.944 1050.684 un es heybt zikh on di mobilizatsye fun poylishn militer. Eliahu Toker 1050.684 1056.925 vi azoy hot ir ongenumen dos, dem pakt tsvishn Hitler un Stalin? Fajwel Zylberberg 1056.925 1060.184 m'hot denstmol, ikh veys nisht, Fajwel Zylberberg 1060.184 1063.407 m'hot denstmol nisht geleygt oyf dem keyn groysn akht, Fajwel Zylberberg 1063.407 1067.314 vayl me hot nisht gevust in vos der pakt bashteyt. Fajwel Zylberberg 1067.314 1072.74 a pakt tsvishn tsvey melukhes, un kegnzaytlekhe melukhes, Fajwel Zylberberg 1072.74 1075.647 vegn frayndshaft un nisht-iberfaln, Fajwel Zylberberg 1075.647 1078.369 vayl s'iz geven (dan) UNK Frankraykh. Fajwel Zylberberg 1078.369 1086.462 Frankraykh un Rusland un Poyln veln shlisn a opmakh fun kegnzaytike hilf. Fajwel Zylberberg 1086.462 1095.443 ober in yenem moment hot zikh Sovyet-Rusland tsurikgetsoygn, geshlosn punkt farkert, a opmakh mit Hitler-Daytshland. Eliahu Toker 1095.443 1100.628 vos iz geshen, uh, vos gedenkt ir funem tog ven s'iz oysgebrokhn take di milkhome? Fajwel Zylberberg 1100.724 1102.851 di milkhome hot zikh ongehoybn Fajwel Zylberberg 1102.851 1108.336 bald mitn onfli fun daytshishe avyonen oyf Varshe. Fajwel Zylberberg 1108.336 1110.931 fun dem hob ikh gehat dervust in der fri. Fajwel Zylberberg 1110.931 1116.258 un far tog zenen daytshn ariber- ibergefaln Poyln. Fajwel Zylberberg 1116.258 1121.603 dos fartunklen, eh, dos onnemen ale gever. Fajwel Zylberberg 1121.603 1127.296 ale geveynlekhe shuts-mitlen kegn luft-ongrifn. Fajwel Zylberberg 1127.296 1129.74 un mit dem hot zikh ongehoybn di milkhome. Eliahu Toker 1129.887 1133.69 vi azoy hot ir es dos durkhgelebt, vi a- vos hot ir gefilt? Fajwel Zylberberg 1132.185 1134.074 durkhgelebt, durkhgelebt? Eliahu Toker 1134.074 1135.212 ir gedenkt? Fajwel Zylberberg 1135.212 1141.074 durkhgelebt hot men oyf dem, ikh perzenlekh, Fajwel Zylberberg 1141.074 1143.462 az s'vet kumen mayn tsayt, Fajwel Zylberberg 1143.462 1146.262 vayl ikh bin denstmol alt geven zekhtsn, zibetsn yor, Fajwel Zylberberg 1146.262 1150.351 (s'vet kumen) mayn tsayt geyn kemfn in der armey. Fajwel Zylberberg 1150.351 1152.981 ikh zog nisht azoy letoyves Fajwel Zylberberg 1152.981 1156.37 Poyln, ikh vil eh, Fajwel Zylberberg 1156.37 1160.74 kh'muz shlogn eh dem natsi, shlogn di daytshn. Fajwel Zylberberg 1160.74 1164.314 vayl di poylishe yugnt, kh'hob frier nisht ge-, kh'hob nisht tsugegebn, Fajwel Zylberberg 1164.314 1169.573 ir hot gefregt vegn di poy-, vegn di yugnt, di yidishe yugnt in Poyln. Fajwel Zylberberg 1169.573 1172.61 fun Poyln zenen a sakh UNK yugntlekhe avek. Fajwel Zylberberg 1172.61 1175.11 ven es iz geven der birger-krig in Shpanye. Fajwel Zylberberg 1175.11 1177.61 zeks un draysik, nayn un draysik. Fajwel Zylberberg 1177.61 1181.425 zikh ongeshlosn in di internatsyonale brigades Fajwel Zylberberg 1181.425 1183.313 un aynshlislekh iz geven Fajwel Zylberberg 1183.313 1185.425 di yidishe kamfs- eh, Fajwel Zylberberg 1185.425 1189.147 kamfs-brigade, Botvinik. Eliahu Toker 1189.147 1194.388 a sakh hobn epes, ayere khaveyrim, oder ayere bakante hobn zikh ayngesh- Fajwel Zylberberg 1193.036 1196.08 eh, khaveyrim nisht, ober bakante yo. Fajwel Zylberberg 1198.128 1200.332 bakante yugntlekhe, yo. Eliahu Toker 1200.332 1201.999 un nakher zaynen zey tsurikgekumen? Fajwel Zylberberg 1201.999 1202.591 hm? Eliahu Toker 1202.506 1206.735 zey zaynen tsurikgekumen? gedenkt nit... Fajwel Zylberberg 1205.703 1208.184 vintsik. Eliahu Toker 1208.22 1212.629 nu, iz, eh, haltn mir baym oysbrokh fun der milkhome. Fajwel Zylberberg 1212.629 1218.814 eh, dos fun ershtn, bald fun onhoyb, uh, zenen di gesheenishn geganen zeyer shnel. Fajwel Zylberberg 1218.814 1221.477 far di ongrif fun di daytshn Fajwel Zylberberg 1221.477 1224.421 in Poyln hobn zey ongevendet, nokh Shpanye, Fajwel Zylberberg 1224.421 1227.228 ongevendt dem blitskrig. Fajwel Zylberberg 1227.228 1230.218 di daytshn zenen geganen zeyer shnel foroys. Fajwel Zylberberg 1230.218 1233.463 iz oyfn zibetn tog Fajwel Zylberberg 1233.463 1236.907 farlozt di poylishe regirung Varshe. Fajwel Zylberberg 1236.907 1239.444 tsit zikh ariber keyn Lublin. Fajwel Zylberberg 1239.444 1241.629 in dem zelbn tog Fajwel Zylberberg 1241.629 1246.999 bet di poylishe regirung az ale mener Fajwel Zylberberg 1246.999 1251.092 zoln zikh a- eh aveklozn oyf mizrekh un oyf dorem, Fajwel Zylberberg 1251.092 1258.388 kedey tsu zayn, azoy tsu zogn, der rezerv, vayl di daytshn derneentern zikh tsu Varshe. Fajwel Zylberberg 1258.388 1262.203 in dem tog hob ikh farlozt Varshe. Fajwel Zylberberg 1262.203 1265.666 in di ershte moment iz geven di meyn, Fajwel Zylberberg 1265.666 1269.351 kh'hob geredt mit mayne eltern, Fajwel Zylberberg 1269.351 1276.018 az mayne eltern, mayn mame shtamt fun di gegnt fun Zhelekhov, ariberforn dem klenern shtetl Fajwel Zylberberg 1276.018 1281.017 vu s'iz ruiker, me ken efsher beser bahaltn di milkhome. Fajwel Zylberberg 1281.017 1285.97 hot eh, der tate hot mir gants ofn gezogt, s- mir hobn shoyn ibergelebt Fajwel Zylberberg 1285.97 1291.406 di ershte velt-milkhome, mit di daytshn, zenen nisht oyf azoy fil shreklekh Fajwel Zylberberg 1291.406 1293.925 vi me meynt, mir'n blaybn in Varshe. Fajwel Zylberberg 1293.925 1296.361 ir kinder, ets vilt geyn, geyt. Fajwel Zylberberg 1297.84 1300.436 un avek fun Varshe bin ikh mit nokh a bruder. Eliahu Toker 1301.259 1303.408 di reshte zaynen geblibn in Varshe? Fajwel Zylberberg 1303.296 1304.944 NO. Fajwel Zylberberg 1304.944 1308.184 eh, nokh tsvey brider zenen avek Fajwel Zylberberg 1308.184 1310.833 uh un der khasene gehater bruder, Fajwel Zylberberg 1310.833 1314.018 geven mit a pitsl kind, iz er nisht avek. Fajwel Zylberberg 1314.018 1318.296 uh merstn teyl, di greste, zol ikh zogn azoy, Fajwel Zylberberg 1318.296 1324.944 ikh mit eyn bruder, shpeter der driter, iz uh yeder eyner, vil ikh zogn azoy, m'iz nisht geganen loyt de- a geshlosene... Fajwel Zylberberg 1324.944 1326.864 ale brider in eynem. Fajwel Zylberberg 1328.259 1333.723 iz baym aroysgeyn fun Varshe bin ikh geganen mitn eltern, mit a eltern bruder, Yosl. Fajwel Zylberberg 1334.957 1337.999 un az m'iz tsugekumen Fajwel Zylberberg 1337.999 1339.537 bay Alt-Milosne Fajwel Zylberberg 1339.537 1342.946 vu der veg geyt avek oyf dorem keyn Lublin, Fajwel Zylberberg 1342.946 1346.295 un geyt avek oyf Shedlits, keyn Brisk, oyf mizrekh, Fajwel Zylberberg 1346.295 1352.703 hot men zikh tsekusht un nokh funandergeganen. vayl ikh hob in Lublin gedarft trefn Fajwel Zylberberg 1352.703 1356.481 di ale mitarbeter fun di shul-organizatsye in Varshe. Eliahu Toker 1356.667 1359.119 vos zaynen shoyn oykhet gehat avekgef- Fajwel Zylberberg 1358.055 1359.295 avek, avek. Fajwel Zylberberg 1359.295 1363.277 eh, iz ver avekgeganen oyf links, ikh bin mir avekgeganen. Fajwel Zylberberg 1363.277 1365.11 dos iz geven der letster tog. Eliahu Toker 1365.11 1369.267 avek, eh, geyendik O mit vos, ir zayt geforn oder... Fajwel Zylberberg 1367.721 1369.407 oh! Fajwel Zylberberg 1369.407 1372.074 eh, tsu geyn Eliahu Toker 1372.074 1373.788 vi azoy iz es eh Fajwel Zylberberg 1373.037 1375.149 eh, dem merstn teyl geganen tsu fus. Eliahu Toker 1375.149 1375.851 tsu fus. Fajwel Zylberberg 1375.294 1380.516 ober me hot genitst ale meglekhe komunikatsye-mitlen vi azoy eyner hot gekent. Fajwel Zylberberg 1380.629 1384.222 mayn spetsyalitet iz geven zikh nokhhengen Fajwel Zylberberg 1384.222 1387.425 oyf durkhforndike oytos. Fajwel Zylberberg 1387.425 1393.166 vartn oyf an oysboyg fun veg, der oyto muz say vi say farklenern de- dem loyf, Fajwel Zylberberg 1393.166 1394.684 aroyfshpringen. Fajwel Zylberberg 1394.684 1397.721 dos iz geven di gimnastik Fajwel Zylberberg 1397.721 1401.24 fun di Varshever yinglekh, yidishe yinglekh, Fajwel Zylberberg 1401.24 1404.166 fun nokhloyfn, zikh aroyfkhapn in tramvay, Fajwel Zylberberg 1404.166 1409.092 in fuln gang, un aroysshpringen fun tramvay in fuln gang. Fajwel Zylberberg 1409.092 1411.981 ober ikh hob es gemakht zeyer shnel. Eliahu Toker 1411.981 1415.915 zaynen oyfn veg, zaynen geven a sakh mentshn vos zaynen gegangen tsu fus? Fajwel Zylberberg 1414.796 1418.282 oh, tsu toyznt Fajwel Zylberberg 1418.282 1422.487 tsu toyznter mentshn. tsu dem iz nokh tsugekumen vos di daytshe avyonen Fajwel Zylberberg 1422.487 1426.629 flegn zikh aroplozn bashisn mit mashin-gever Fajwel Zylberberg 1426.629 1430.294 di geyendike mase fun mentshn. Fajwel Zylberberg 1430.294 1436.451 der bruder vos iz avek oyfn veg keyn Shedlits hot im farkhapt di bombardirung fun Shedlits, Fajwel Zylberberg 1436.451 1439.098 iz er tsurikgeganen keyn Varshe. Fajwel Zylberberg 1439.098 1441.777 mir hot farkhapt aza bombardirung Fajwel Zylberberg 1441.777 1443.574 oyfn veg keyn Lublin, Fajwel Zylberberg 1443.574 1448.092 iz geven a shtetl, a yidish shtetl oyfn veg, Garvolin. Fajwel Zylberberg 1448.092 1451.239 geven fun beyde zaytn shosey. Fajwel Zylberberg 1451.239 1454.665 iz dos gantse shtetl gevorn farbrent un bombardirt. Fajwel Zylberberg 1454.665 1458.813 azoy hot der veg oyf Lublin zikh opgehakt, hot men gedarft geyn arum un arum. Fajwel Zylberberg 1458.813 1462.98 un aroyskumen vider oyfn Lubliner veg. Fajwel Zylberberg 1462.98 1466.054 az kh'bin arayn in Lublin, Fajwel Zylberberg 1466.423 1467.809 kh'hob dortn gehat a khaver Fajwel Zylberberg 1467.809 1472.962 vos er hot zikh aribergetsoygn, di eltern hobn zikh aribergetsoygn keyn Lublin. Fajwel Zylberberg 1472.962 1476.203 un fun tsveytn tog vert bombardirt Lublin. Fajwel Zylberberg 1476.203 1478.97 a shoyderlekhe bombardirung. Fajwel Zylberberg 1480.943 1483.517 kh'hob shoyn gezen az s'iz shoyn Fajwel Zylberberg 1483.517 1486.48 bombardir-, eh Lublin iz shoyn oykhet bombardirt. Fajwel Zylberberg 1486.48 1490.206 zikh (barekhnt) ikh vel oykhet geyn, geyn vayter. Fajwel Zylberberg 1490.206 1492.877 un der tsil iz geven tsu dergreykhn Fajwel Zylberberg 1492.877 1497.163 di sovyetishe grenets. di sovyetishe oder di rumenishe grenets. Fajwel Zylberberg 1499.611 1503.703 iz aroysgeyn fun Lublin durkh Khelm Fajwel Zylberberg 1503.703 1507.9 un do vil ikh eh batseykhenen, ikh bin arayngekumen in a kleyn shtetl, Fajwel Zylberberg 1507.9 1509.195 far Kovel, Fajwel Zylberberg 1510.751 1512.268 vegn di... Eliahu Toker 1511.935 1512.857 far Kovel? Fajwel Zylberberg 1512.741 1513.997 far Kovel. Fajwel Zylberberg 1514.423 1517.254 iz eh, vegn di solidaritet Fajwel Zylberberg 1518.499 1521.592 fun di yidishe bafelkerung tsu di pleytim Fajwel Zylberberg 1521.592 1524.636 vos flegn loyfn fun Varshe un fun andere un dos... Fajwel Zylberberg 1526.317 1527.554 iz eh, Fajwel Zylberberg 1530.0 1533.728 vi geyt, eh, vi kumt men aroys, dos ershte, ale shtetlekh iz eh Fajwel Zylberberg 1533.728 1538.59 di geboy fun di shtetlekh, iz geven der mark, un arum dem mark Fajwel Zylberberg 1538.59 1540.409 geslekh un gasn. Fajwel Zylberberg 1540.409 1544.325 az me kumt arayn in shtetl, iz dos ershte geyt men aroys oyfn mark, Fajwel Zylberberg 1544.325 1546.759 oder me zukht a besmedresh. Fajwel Zylberberg 1546.759 1548.838 bin ikh ongekumen in dem shtetl Fajwel Zylberberg 1548.838 1551.036 MACIEJÓW. Fajwel Zylberberg 1551.036 1557.221 shtey ikh azoy, vi me zogt, azoy vi, shtey ikh in mark. geyt adurkh a yunger, a yunger bokher. Fajwel Zylberberg 1557.221 1560.648 kukt mikh on. in di provintsn zenen merstn teyl geven shemevdike. Eliahu Toker 1560.648 1561.425 mhm. Fajwel Zylberberg 1561.425 1565.277 kukt mikh on, geyt vayter, ober ikh ze er dreyt zikh oys Fajwel Zylberberg 1565.277 1568.185 un kukt mikh on. ikh hob nisht bamerkt, Fajwel Zylberberg 1568.185 1572.462 ale organizatsyes hobn gegat zhetonen, optseykhenungen. Fajwel Zylberberg 1572.462 1575.257 az ikh hob nokh getrogn dem zheton fun der Tsukunft. Fajwel Zylberberg 1575.257 1578.465 fun yugnt-bund Tsukunft in lats. Fajwel Zylberberg 1578.465 1581.037 kumt er tsu un fregt mir Fajwel Zylberberg 1581.037 1583.74 "du bist a tsukunftist?" zog ikh "yo." Fajwel Zylberberg 1583.74 1588.685 "fun vanen veyst ir?" zogt er "vayl ikh ze host dem zheton in lats." a! Fajwel Zylberberg 1588.685 1592.407 arayngefirt tsvishn di bundishe grupe, Fajwel Zylberberg 1592.407 1595.351 un me hot mikh bald bashtat mit a voynung, Fajwel Zylberberg 1595.351 1599.486 dos heyst, genumen an oyrekh oyf shabes. Fajwel Zylberberg 1599.486 1605.35 un dort bin ikh opgeven, mikh opgerut, (ikh vel dir zogn azoy) a dray teg. Fajwel Zylberberg 1605.35 1609.487 ober di daytshn zenen shoyn ariber di Vaysl Fajwel Zylberberg 1609.487 1613.5 un zey hobn zikh genumen derneentern Fajwel Zylberberg 1613.703 1617.326 tsu Lublin, di dorem-gegntn fun Poyln. Fajwel Zylberberg 1620.115 1623.031 kh'hob mikh oyfgehoybn, vayter geganen. Eliahu Toker 1623.076 1627.703 un di iberike, di iberike, di iberike mentshn zaynen geblibn oyfn ort? Fajwel Zylberberg 1623.202 1624.942 un azoy durkh... eh? Fajwel Zylberberg 1627.703 1629.833 di greste teyl iz geblibn oyfn ort. Fajwel Zylberberg 1629.833 1635.036 zey hobn, in di kleyne shtetlekh hot men zeyer vintsik zikh ge- Fajwel Zylberberg 1635.036 1638.851 geyogt zikh farlozn dos ort. Fajwel Zylberberg 1638.851 1640.925 azoy durkh Kovel, Fajwel Zylberberg 1640.925 1642.596 fun Kovel Fajwel Zylberberg 1643.984 1646.154 hob ikh mikh derneentert tsu Lutsk. Fajwel Zylberberg 1647.073 1649.666 ven, fun farn (a) onkumen keyn Lutsk Fajwel Zylberberg 1649.666 1651.888 iz shoyn di royte armey Fajwel Zylberberg 1651.888 1654.925 aribergeganen di alte poylishe gebitn. Fajwel Zylberberg 1654.925 1658.185 un ongehoybn tsu, vi ir vilt zikh oysdrikn, Fajwel Zylberberg 1658.185 1660.761 tsi bafrayen mayrev-Ukraine, spn Fajwel Zylberberg 1660.761 1663.796 tsi okupirn halb Poyln. Fajwel Zylberberg 1663.796 1664.792 avade. Fajwel Zylberberg 1664.792 1670.633 ven me hot derzen di ershte rusishe tanken mit di royte fener Fajwel Zylberberg 1670.633 1675.351 un nokh dertsu di ale, vi kritish me zol nisht hobn geven tsum komunizm Fajwel Zylberberg 1675.351 1677.017 iz Sovyet-Rusland Fajwel Zylberberg 1677.017 1679.487 geven azoy tsu zogn der, Fajwel Zylberberg 1679.487 1681.716 dos land vu s'geyt oyf a naye zun, Fajwel Zylberberg 1681.716 1683.816 a naye zun. Fajwel Zylberberg 1683.816 1687.091 vu es vert geshafn a nayer sovyetisher mentsh. Fajwel Zylberberg 1687.091 1690.684 ober me hot nisht gedoyert lang, hot men zikh arumgekukt Fajwel Zylberberg 1690.684 1692.758 az der nayer sovyetisher mentsh Fajwel Zylberberg 1692.758 1697.425 iz der zelber alter mentsh mit ale meglekhe felern un khesroynes.