Betty Britman Molnar 62.36 66.214 THIS IS AN INTERVIEW WITH JACOB RUPPO. Betty Britman Molnar 66.214 68.697 R.U.P.P.O. Betty Britman Molnar 68.697 72.72 BORN JUNE SEVENTH, NINETEEN OH NINE Betty Britman Molnar 72.72 74.57 IN DZISNA, POLAND. Betty Britman Molnar 74.57 79.336 I AM BETTY MOLNAR AND WE ARE IN MIAMI BEACH, FLORIDA Betty Britman Molnar 79.336 82.664 IN THE UNITED STATES ON FEBRUARY SIXTEEN, Betty Britman Molnar 82.664 84.581 NINETEEN NINETY FIVE. Betty Britman Molnar 84.581 86.724 THIS IS TAPE NUMBER ONE. Betty Britman Molnar 92.44 95.48 װאָס איז אײַער נאָמען? Jacob Ruppo 95.556 98.328 מײַן נאָמען איז JACOB רופּאָ. Betty Britman Molnar 98.336 100.797 און װי אַלט זענט איר? Jacob Ruppo 100.797 105.747 איך בין פֿון טױזנט נײַן הונדערט נײַן, אין Jacob Ruppo 105.747 111.709 זיבן זיבעטן מאָ- זיבעטן מאָנאַט אין זיבעטן טאָג. SEVEN SEVEN. Betty Britman Molnar 110.24 110.959 KAY. Betty Britman Molnar 111.709 121.265 קענט איר אָנפֿאַנגען זאָגן ih uh אונדז אײַער געשיכטע? װילט איר עס אָנהײַ-, אָנהײבן לײענען אײַער געשיכטע? Jacob Ruppo 121.265 122.432 OKAY. Jacob Ruppo 129.945 134.544 דאָ שרײַבט אײנער װאָס איז געבליבן לעבן פֿון מײַן באַליבטע Jacob Ruppo 134.544 138.885 FAMILY רופּאָ אין דיסנע: דרײַ שװעסטער Betty Britman Molnar 139.607 141.037 YEAH, YOU HAVE TO MOVE. Betty Britman Molnar 143.379 146.72 פֿאַנגט אָן. Betty Britman Molnar 146.72 148.895 מען קען אָנפֿאַנגען יעצט. Jacob Ruppo 148.895 151.904 יע. דאָ שרײַבט Jacob Ruppo 153.355 159.881 אײנער װאָס איז געבליבן לעבן פֿון מײַן באַליבטע FAMILY רופּאָ אין פּױלן, דיסנע. Jacob Ruppo 159.881 164.719 דרײַ שװעסטער האָב איך געהאַט, חתונה געהאַט מיט די מענער, און קינדער. Jacob Ruppo 164.719 170.287 מײַן פֿאָטער און מוטער מיט מײַן ייִנגסטע שװעסטערל סאָניע Jacob Ruppo 170.287 174.827 און מײַן ייִנגסטער ברודער זײַנען אַלע אומגעקומען Jacob Ruppo 174.827 177.773 פֿון די פֿאַשיסטישער דײַטשלאַנד. Jacob Ruppo 177.773 183.422 איך אַלײן, יעקבֿ רופּאָ, װאָס איך בין דורכגעקומען דעם גאַנצן גיהנום Jacob Ruppo 183.422 186.855 מיט די שװעסטער, CONCENTRATION BERGEN-BELSEN, Jacob Ruppo 186.855 192.503 ניט מעגלעך אומגלײבלעך װאָס אַ מענטש קען איבערלעבן. Jacob Ruppo 192.503 197.166 װען מען האָט אונדז Jacob Ruppo 197.166 201.368 װי מע האָט אונדז געבעטן אױף זיך דעם דעם אומקום Jacob Ruppo 201.368 205.666 נאָר אַזױ גע- איז געבליבן, eh זײַנען מיר לעבן. Jacob Ruppo 205.666 208.976 מײַנע יונגע יאָרן אין דיסנע Jacob Ruppo 208.976 213.003 זײער אַ שײנע שטאָט מיט אַ גרױסע יוגנט, Jacob Ruppo 213.003 217.597 איך אַלײן בין געװען eh אין די ציוניסטישע ORGANIZATION HEKHALUTS, Jacob Ruppo 217.597 222.53 געלערנט זיך אַ פֿאַך סטאָליערײַ צו פֿאָרן אין אונדזער לאַנד. Jacob Ruppo 222.53 224.003 נאָר Jacob Ruppo 224.003 226.773 עס איז געװען ניט־מעגלעך Jacob Ruppo 226.773 229.463 צו קריגן אַ צערטיפֿיקאַט צו פֿאָרן. Jacob Ruppo 229.463 232.422 איז בין איך אַרױסגעפֿאָרן אין װילנע Jacob Ruppo 232.422 235.544 אַרבעטן אױף אַ ראַדיאָ־פֿאַבריק, ELEKTRIT, Jacob Ruppo 235.544 237.935 װאָס האָט אױסגעאַרבעט ראַדיאָס. Jacob Ruppo 237.935 241.219 און די סטאָליערײַ האָבן געמאַכט די קעסטלעך. Jacob Ruppo 241.219 244.192 אין דער קריג האָט זיך אױסגע- Jacob Ruppo 244.192 248.03 אָנגעהױבן אין טױזנט נײַן הונדערט נײַן און דרײַסיק. Jacob Ruppo 248.03 251.639 די רוסן זײַנען אַרײַן אין פּױלן, אין שטאָט װילנע Jacob Ruppo 251.639 255.096 האָבן זײ איבערגעפֿירט די פֿאַבריק מיט די מענטשן Jacob Ruppo 255.096 257.472 אין דער שטאָט מינסק Jacob Ruppo 257.976 260.747 װ- eh װײַסרוסלאַנד. Jacob Ruppo 260.747 263.773 אין טױזנט נײַן הונדערט פֿערציק Jacob Ruppo 263.773 266.165 האָב איך Jacob Ruppo 266.165 268.733 געהײראַט מיט מײַן געליבטע Jacob Ruppo 268.733 271.233 ליזע קאַפּלאַן. Jacob Ruppo 271.233 273.908 גענומען VACATION Jacob Ruppo 273.908 277.219 און געפֿאָרן אין דיסנע צו זען זיך מיט מײַן FAMILY. Jacob Ruppo 277.219 279.813 נאָך צװײ טעג זײַענדיק אין דיסנע Jacob Ruppo 279.813 281.935 און די קריג איז אױסגעבראָכן Jacob Ruppo 281.935 284.854 זײַנען מיר גלײַך געפֿאָרן צוריק. Jacob Ruppo 284.854 288.165 די באַנען זײַנען ניט געפֿאָרן שױן. Jacob Ruppo 288.165 290.638 איז דרײַ טעג זײַנען מיר געװען Jacob Ruppo 290.638 292.232 געגאַנגען צו פֿוס Jacob Ruppo 292.232 296.435 און מיר זײַנען צוגעקומען צו די שטאָט מינסק. Jacob Ruppo 296.435 298.953 אין מינסק איז שױן געװען די דײַטשן. Jacob Ruppo 298.953 301.954 און אַזױ זײַנען מיר גלײַך אַרײַנגעפֿאַלן Jacob Ruppo 301.954 303.478 צו זײ אין די הענט. Jacob Ruppo 303.478 305.81 גלײַך האָבן זײ גענומען די מענער, Jacob Ruppo 305.81 308.235 די ייִדן באַזונדער, Jacob Ruppo 308.235 310.168 אױף אַ פֿעלד Jacob Ruppo 310.168 313.462 װאָס זײ האָבן געשלאָגן, געש- eh געשאָסן Jacob Ruppo 313.462 315.157 נאָר צו Jacob Ruppo 316.263 319.865 באַשרײַבן Jacob Ruppo 320.206 323.539 UNK און גע- און געטײלט מענטשן Jacob Ruppo 323.539 327.484 אױף אױף די Jacob Ruppo 327.484 329.727 אױף פֿאַרשײדענע אַרבעט. Jacob Ruppo 329.727 332.156 גלײַכצײַטיק האָבן זײ אױסגערופֿן Jacob Ruppo 332.156 335.14 װער עס האָט געאַרבעט אױפֿן פֿאַבריק פֿון די ראַדיאָס. Jacob Ruppo 335.14 337.081 איז געװען אַ פֿופֿצן מענטשן Jacob Ruppo 337.081 339.299 און זײ האָבן אַװעקגעפֿירט Jacob Ruppo 339.299 340.823 אױפֿן פֿאַבריק Jacob Ruppo 340.823 342.046 אין אַ באַראַק. Jacob Ruppo 342.046 344.956 און מיר, און מיר האָבן דאָרטן געאַרבעט. Jacob Ruppo 344.956 347.508 האָבן נאָכגע- זײ האָבן נאָכגעבראַכט Jacob Ruppo 347.508 349.653 פֿון געטאָ גאַנצע גרופּן Jacob Ruppo 349.653 352.262 װאָס מען האָט געפּײַניקט און געשאָסן Jacob Ruppo 352.262 354.381 און אַ-, און עס איז געבליבן Jacob Ruppo 354.381 356.468 אַ קלײנע צאָל מענטשן. Jacob Ruppo 356.468 359.673 די די געטאָ איז eh געװען ליקװידירט, Jacob Ruppo 359.673 361.36 איז שױן ניט געװען, Jacob Ruppo 361.36 364.434 האָבן זײ אונדז אַרױסגעפֿירט אין POZNAŃ, Jacob Ruppo 364.434 367.378 PINNE, אין אַ טורמע. Jacob Ruppo 367.378 368.429 צװײ טעג Jacob Ruppo 368.429 370.394 ניט געגעסן, ניט געטרונקען. Jacob Ruppo 370.394 371.528 און פֿון דאָרטן Jacob Ruppo 371.528 374.09 אין BERGEN-BELSEN אין CONCENTRATION CAMP. Jacob Ruppo 376.579 378.956 אַ גרופּע פֿון די Jacob Ruppo 378.956 381.32 פֿון אַ צװײ הונדערט Jacob Ruppo 381.32 384.239 האָבן זײ אַרױסגעפֿירט אין אַ צװײטן לאַגער. Jacob Ruppo 384.239 385.722 אין אַ געװיסע צײַט Jacob Ruppo 385.722 389.44 האָט מען אונדז געבראַכט צוריק אין BERGEN-BELSEN. Jacob Ruppo 389.44 393.541 און דאָ האָבן אונדז די ענגלענדער באַפֿרײַט. Jacob Ruppo 393.541 395.612 און איך האָב זיך געטראָפֿן Jacob Ruppo 395.612 398.514 מיט מײַן פֿרױ ליזע Jacob Ruppo 398.514 402.648 מיט אירע אַ שװעסטער און צװײ Jacob Ruppo 402.648 405.11 זין: אײנער אַכט יאָר, Jacob Ruppo 405.11 407.083 דער צװײטער עלף יאָר. Jacob Ruppo 407.083 408.624 אַזױ װי Jacob Ruppo 408.624 410.394 איך האָב געדענקט Jacob Ruppo 410.394 414.723 אַז עס איז װער געבליבן לעבן פֿון מײַן FAMILY Jacob Ruppo 414.723 416.606 אין רוסלאַנד Jacob Ruppo 416.606 419.484 זײַנען מיר געפֿאָרן צוריק אין רוסלאַנד. Jacob Ruppo 419.484 421.971 צום באַדױערן, פֿון מײַן Jacob Ruppo 421.971 426.688 קײנער פֿון eh איז ניט געבליבן לעבן. Jacob Ruppo 428.999 433.736 זײַנען מיר אַרױסגעפֿאָרן אין פּױלן צוריק Jacob Ruppo 433.736 439.133 װײַל איך האָב, איך בין געװען אַ פּױלישער בירגער Jacob Ruppo 439.133 442.101 eh אַז מײַנער אַ חבֿר האָט מיר געשיקט Jacob Ruppo 442.101 444.979 אַרױספֿאָדערונג אין אַמעריקע. Jacob Ruppo 444.979 446.609 פֿאַרשטענדלעך Jacob Ruppo 446.609 448.684 געאַרבעט אין אַמעריקע Jacob Ruppo 448.684 450.687 און הײַנט זײַנען מיר Jacob Ruppo 450.687 453.825 RETIREte, RETIREte, לעבן אין פֿלאָרידע, Jacob Ruppo 453.825 456.247 װאָס מיר װעלן קײן מאָל ניט פֿאַרגעסן Jacob Ruppo 456.247 459.133 די פֿאַרגאַנגענהײט, די Jacob Ruppo 459.133 462.15 אין װאָס מיר זײַנען דאָ געקומען די צײַט. Jacob Ruppo 462.15 464.899 יעקבֿ רופּאָ און מײַן פֿרױ ליזע רופּאָ. Betty Britman Molnar 467.222 473.703 קענט איר מיר דערצײלן אַ ביסעלע פֿון דאָס לעבן אײדער די קריג אין דיסנע? Jacob Ruppo 473.703 474.927 אַ ביסל העכער אָבער. Betty Britman Molnar 474.977 479.512 דערצײלט מיר אַ ביסעלע פֿון דאָס ייִדיש לעבן אין דיסנע. Jacob Ruppo 480.315 481.949 אין אין דיסנע. Betty Britman Molnar 483.259 485.68 מאַמע־טאַטע, דאָס ייִדיש לעבן. Jacob Ruppo 487.499 489.189 אין אין די- אין דיסנע, Jacob Ruppo 489.894 491.715 דיסנע איז געװען אַ גרױסע שטאָט Jacob Ruppo 492.525 494.386 נאָר פֿון די ערשטע װעלט־קריג Jacob Ruppo 494.386 496.714 איז זי צעטײלט געװאָרן אױף העלפֿט. Jacob Ruppo 496.738 501.23 אַ האַלבע איז געװע- געבליבן בײַ פּױלן, אַ האַלבע שטאָט איז געבליבן בײַ רוסלאַנד. Jacob Ruppo 502.935 504.82 ס'איז געװען זײער אַ Jacob Ruppo 505.224 507.755 אַ גרױסע eh ייִדנטום Jacob Ruppo 507.895 509.287 אין דער שטאָט דיסנע Jacob Ruppo 509.963 513.412 װאָס ס'איז געװען זיבן שולן Jacob Ruppo 513.732 515.723 צום דאַװענען, צו גײן דאַװענען. Jacob Ruppo 517.174 519.066 ס'איז געװען כ- מיט חזנים, Jacob Ruppo 519.066 522.074 און ס'איז געװען אַ, ס'איז געװען אַ חסידישע שטאָט. Jacob Ruppo 523.257 528.438 די eh, ניט־ייִדן האָבן געלעבט דאָרטן גאָר װײניק װײַל זײ האָבן געלעבט Jacob Ruppo 528.861 531.428 הינטער אַ שטאָט, דאָס הײסט, אַרום שטאָט. Jacob Ruppo 533.162 537.878 און די די ייִדישע געזעלשאַפֿט האָט געפֿירט די גאַנצע אַרבעט Jacob Ruppo 537.878 539.977 װאָס מיר, װאָס איז געװען Jacob Ruppo 539.977 542.891 גוט פֿאַר די ייִדישן לעבן. Jacob Ruppo 542.891 545.608 ס'איז געװען פֿיל ציוניסטישע אָרגאַניזאַציעס: Jacob Ruppo 546.312 548.461 BE- B- eh BETAR, Jacob Ruppo 548.461 551.062 שומר־הצעיר, KHALUTSIM, Jacob Ruppo 552.203 554.928 װאָס אַלץ איז געװען געשטרעבט Jacob Ruppo 555.046 556.826 מענטשן (האָבן) צום פֿאָרן אין ISRAEL. Jacob Ruppo 556.885 559.849 נאָר eh ס'איז ניט געװען קײן צערטיפֿיקאַטן צו קריגן Jacob Ruppo 559.849 561.86 אַזױ איז געגאַנגען די צײַט. Betty Britman Molnar 562.372 565.09 װיפֿל שולס זענען געװען אין דיסנע? Jacob Ruppo 565.907 568.951 eh בײַ אַ פֿיר, דרײַ־פֿיר טױזנט. Betty Britman Molnar 568.96 570.813 דרײַ־פֿיר טױזנט מענטשן? Jacob Ruppo 570.611 571.442 ייִדן. Betty Britman Molnar 571.212 575.513 ייִדן. װיפֿל שולס איז געװען? שולס? Jacob Ruppo 571.96 572.457 ייִדן. Jacob Ruppo 575.569 577.147 שולן? אַכט שולן. Betty Britman Molnar 577.949 581.062 דערצײלט מיר אַ ביסעלע פֿון דעם ייִדישן טעאַטער. Jacob Ruppo 582.147 584.696 ס'איז געװען אַ אַ טעאַטער Jacob Ruppo 585.541 586.879 אַ גרױסער Jacob Ruppo 587.217 591.489 װאָס ehm געשפּילט האָבן נאָר די, די Jacob Ruppo 591.763 594.997 געזעל- די ah ACT- ACTORS Jacob Ruppo 595.224 597.907 פֿון, פֿון אונדזערע געזעלשאַפֿטן. Jacob Ruppo 597.907 600.372 ניט קײן, ניט קײן פּראָפֿעסיאָנעלע. Betty Britman Molnar 600.68 602.267 נישט PROFESSIONAL. Jacob Ruppo 601.71 605.492 ניט קײן פּראָפֿעסיאָנעלע, אַלץ פֿון אַ-, װאָס מיר האָבן אַלײן אָרגאַניזירט. Jacob Ruppo 605.642 609.125 פֿון שלום־עליכמ'ס דאָרטן, און שלום אַש'ס פֿאַרשײדענע Jacob Ruppo 609.125 610.777 סצענעס. Jacob Ruppo 611.441 612.944 נו און eh... Betty Britman Molnar 613.005 615.563 און װאָס איז געװען די געשעפֿט? Jacob Ruppo 615.976 620.247 די די, אַלע געשעפֿטן איז געװען אין די ייִדישע הענט. Betty Britman Molnar 616.326 616.949 אין... Jacob Ruppo 621.188 626.292 די האַנדלונגען מיט די אַל-, אַלץ איז גע-, האָבן מיר נאָר גע- נאָר ייִדן זײַנען געװען. Jacob Ruppo 626.292 630.247 די רוסן, זײ האָבן געהאַט די ערד דאָרטן אַרום און אַזױ װײַטער. Jacob Ruppo 630.247 631.788 דיסנע איז געװען Jacob Ruppo 632.047 635.87 אַן אָרעמע שטאָט נאָר זי איז געװען אַ רײַכע אין גוטס. אַזױ איז געװען Jacob Ruppo 635.929 637.047 עפּל, Jacob Ruppo 638.174 640.627 eh װאָס מע האָט געהאַנדלט מיט אײער Jacob Ruppo 640.627 645.174 מיט פֿעלכלעך, מיט חזירלעך, פֿאַרשײדענע אַזױנע זאַכן, Jacob Ruppo 645.546 650.675 װאָס ס'איז גע- װאָס מע האָט, פֿון פֿון, פֿלעגט מען קומען פֿון דײַטשלאַנד, Jacob Ruppo 650.675 655.364 פֿון פּױלן, פֿון פֿאַרשײדענע לענדער אײַנקױפֿן דאָס. Jacob Ruppo 655.364 659.986 װעלדער... אַלץ איז גע-, אַלץ איז געװען אין דיסנע. Betty Britman Molnar 660.02 663.766 דערצײלט מיר פֿון דײַנע שװעסטער און ברודער. Jacob Ruppo 664.81 665.689 װי? Betty Britman Molnar 665.702 669.428 דע- דײַן שװעסטער, דײַנע שװעסטער, און דײַן ברודער. Jacob Ruppo 669.428 672.919 מײַן ש- eh מײַנע שװעסטער האָבן גע- eh... Betty Britman Molnar 673.08 674.709 װיפֿל שװעסטער האָסט? Jacob Ruppo 674.33 677.07 דרײַ שװע- דרײַ, eh פֿיר שװעסטער האָב איך געהאַט. Betty Britman Molnar 677.823 679.709 דערצײלט מיר זײערע נעמען. Jacob Ruppo 678.95 680.442 דרײַ איז געװען געהײראַט Jacob Ruppo 680.442 681.907 מיט מענער און קינדער, Jacob Ruppo 682.358 685.428 און די ייִנגסטע איז געװען מיט דער מאַמען מיטן פֿאָטער. Jacob Ruppo 686.023 688.316 און זי, און אַ ברודערל Jacob Ruppo 688.782 690.364 און זײ זענען אַלע אומגעקומען. Betty Britman Molnar 692.663 694.047 האָט מען געפֿילט...? Jacob Ruppo 693.31 694.603 אַלע האָט מען געשאָסן. Betty Britman Molnar 694.709 700.088 האָט מען געפֿילט eh ANTI-SEMITISM אין שטאָט דיסנע? Jacob Ruppo 700.143 700.912 eh Betty Britman Molnar 701.235 703.218 אײדער דעם, אײדער דעם קריג. Jacob Ruppo 703.222 706.167 eh אין פּױלן איז געװען דער אַנטיסעמיטיזם גרױס Jacob Ruppo 706.599 708.204 נאָר בײַ אונדז אין שטעטל Jacob Ruppo 708.438 713.19 אַזױ װי ס'איז געװען אַ ייִדישע, אַ ייִדישע eh אַ ייִדישע ש-, אַ ייִדישע שטאָט קען מען זאָגן Jacob Ruppo 713.277 716.224 ah ס'איז געװען חסידים, האָט (מען) זיך אָנגערופֿן זיך דאָרטן. Jacob Ruppo 716.232 719.856 (האָט מען), ס'איז גע- אַלץ געװען, די פֿײַער־לעשער Jacob Ruppo 720.076 721.952 די (שומר-)קאָמיטעט Jacob Ruppo 722.047 726.404 מיט נאָך אַזױנע אָרגאַניזאַציעס, אַלץ װ- אַלץ װאָס ס'איז געװען אָנגעפֿירט פֿון די ייִדן. Jacob Ruppo 726.94 729.393 און קײן אַנטיסעמיטיזם האָט מען ניט געפֿילט דאָרטן Jacob Ruppo 729.393 731.452 װײַל דאָס איז ניט געװען פֿון װעמען צו פֿילן. Betty Britman Molnar 731.648 733.215 סאַמע ייִדן spn. Jacob Ruppo 732.803 734.037 אַלע ייִדן, יע. Betty Britman Molnar 735.018 738.219 ah, אַז דער קריג האָט זיך אָנגעהױבן Jacob Ruppo 738.614 739.073 יע? Betty Britman Molnar 738.665 740.065 װאָס האָט פּאַסירט? Betty Britman Molnar 741.719 743.827 eh װאָס האָט מען געטאָן? Jacob Ruppo 745.051 747.876 אַז די, װען די קריג האָט זיך אָנגעהױבן, Jacob Ruppo 749.164 752.659 eh איך בין געװען מיט מײַן פֿרױ אין די-, איז געקומען אין דיסנע Jacob Ruppo 753.02 754.453 צו זען זיך. Jacob Ruppo 754.817 756.466 נאָר מיר האָבן נאָך ניט אַזױ Jacob Ruppo 757.792 759.879 גע- געפֿילט צו זען זיך Jacob Ruppo 759.879 763.01 װי ס'איז eh אױפֿן צװײטן טאָג שױן אױסגעבראָכן די מלחמה. Betty Britman Molnar 763.156 764.764 װאָס האָט פּאַסירט Betty Britman Molnar 764.812 766.127 נאָך נאָך דעם? Jacob Ruppo 766.138 769.643 און און אַ- אַזױ װי ס'איז געװאָרן די מלחמה איז שױן געװען דאָרטן גע- Jacob Ruppo 769.751 770.498 געקומען Jacob Ruppo 770.754 773.24 זען, מײַנע שװעסטער זײַנען געקומען צו פֿאָרן זען Jacob Ruppo 773.694 775.033 מײַן מײַן פֿרױ Jacob Ruppo 776.673 779.684 איז, אַז ס'איז געװאָרן די מלחמה האָט מען געדאַרפֿט פֿאָרן צוריק Jacob Ruppo 779.972 784.575 יעדער אײנער צו זײַן eh אַהײם, זײ זײַנען געװען אין באַזונדערע שטעט זײַנען זײ געװען. Jacob Ruppo 784.794 788.0 און פֿון און, פֿון דיסנע איז קײן באַנען ניט געגאַנגען Jacob Ruppo 788.164 791.465 נאָר ס'איז געװען, מע האָט געדאַרפֿט פֿאָרן מיט אַ פֿור, מיט אַ פֿערד. Jacob Ruppo 791.808 794.411 זעכציק קילאָמעטער צום באַן Jacob Ruppo 795.397 797.287 און אַזױ װי די Jacob Ruppo 797.342 800.506 ס'האָט אָנגעהױבן די מלחמה האָבן זײ (אונדז) ניט געװעלט נעמען Jacob Ruppo 801.127 801.903 פֿאָרן Jacob Ruppo 802.356 806.438 צום eh אַזױ, צו- צום באַן װײַלע די געלט איז שױן גאָרניט ניט געװען װערט Jacob Ruppo 807.369 810.849 זײַנען מיר אַ טײל געפֿאָרן און אַ טײל אַװעקגעגאַנגען צו פֿוס Jacob Ruppo 811.383 813.065 ביז eh צו פֿ-... Jacob Ruppo 813.065 814.684 דאָס איז אַ Jacob Ruppo 814.849 816.369 אַ הונדערט eh Jacob Ruppo 816.643 820.246 אַ אַ הונדערט צװאַנציק, הונדערט דרײַסיק מע- מײַל. Jacob Ruppo 821.0 824.027 זענען מיר צװײ־דרײַ טעג געגאַנגען צו פֿוס Jacob Ruppo 824.246 827.095 און מיר האָבן דערגרײכט צו קומען אין מינסק. Jacob Ruppo 827.246 829.19 אַזױ אַז מיר זײַנען אַרײַן אין מינסק Jacob Ruppo 829.633 831.455 איז שױן דאָרטן אָבער געװען דער דײַטש. Jacob Ruppo 831.671 835.177 מע האָט שױן ניט געקענט אָפּגײן ע- ערגעץ װוּ אין אַ זײַט. Jacob Ruppo 835.405 837.855 זײ האָבן אַ-, אונדז אַרומגערינגלט. Jacob Ruppo 838.052 842.526 ס'איז געװען, געגאַנגען אַזױ מיט אַ שטראָם ייִדן Jacob Ruppo 842.631 845.131 װאָס אין אין די טױזנטער Jacob Ruppo 845.171 847.937 װאָס מע האָט אָנגעפֿירט פֿון אַלע שטעטלעך, פֿון אומעטום Jacob Ruppo 847.937 851.937 און מ'איז געגאַנגען מיט ני- װאָס, װוּ מע האָט געקענט גײן, מ'איז געגאַנגען. Jacob Ruppo 851.937 854.646 די דײַטשן האָ- האָבן פֿאַרכאַפּט די װעג Jacob Ruppo 854.646 855.633 פֿריִער Jacob Ruppo 855.633 858.898 און זײ האָבן אַלץ אַרומגערינגלט און אַלעמען אַרײַנגענומען אין פּלען. Betty Britman Molnar 858.898 864.088 און װאָס האָט מען געטאָן מיט מיט אַלע מענטשן? װאָס האָבן די... Jacob Ruppo 862.608 867.443 נו, און די, uh, אַז מיר זײַנען גע- (אַװעק ערגעץ װוּ), אַז מיר זײַנען אָבער צוגעקומען צו מינסק Jacob Ruppo 867.443 871.139 אַזױ אַז מ'איז אַרײַן, מע, זײ האָבן געגעבן בײַ די דײַטשן, די דײַטשן האָבן Jacob Ruppo 871.139 873.233 גלײַך גע- אַרױסגעגעבן אַ באַפֿעל Jacob Ruppo 873.233 876.671 אַז די מענער ניט־ייִדן Jacob Ruppo 876.671 880.025 זאָלן זײַן אָפּגעטײלט באַזונדער, Jacob Ruppo 880.025 882.203 געגעבן אַ פּלאַץ אױף אַ פֿעלד, Jacob Ruppo 882.203 886.57 דאָרטן האָבן זײ גוט געהרגעט eh װיפֿל זײ האָבן געקענט, געשאָסן Jacob Ruppo 886.57 890.861 נאָר גלײַכצײַטיק האָבן זײ גע- געטײלט מענטשן אױף אַרבעט Jacob Ruppo 890.861 894.979 אױף פֿאַרשײדענע שװאַרצע אַרבעט. און זײ האָבן אױסגערופֿן Jacob Ruppo 894.979 897.454 "װער האָט געאַרבעט אױף די (בע-) ראַדיאָ־זאַװאָד?" Betty Britman Molnar 897.473 898.44 אױף די װאָס? Jacob Ruppo 898.441 900.33 האָבן זיך אָפּגערופֿן ביז אַ פֿופֿצן מענטשן Jacob Ruppo 901.139 904.139 אַז זײ האָבן געאַרבעט אינזשעניערן, פֿאַ- פֿאַרשײדענע Jacob Ruppo 904.139 908.474 און איך בין געװען מיט זײ, בײַ זײ, אין אין די אין דער צאָל. Jacob Ruppo 908.474 912.645 האָבן זײ אונדז גענומען אױף אַ מאַשין און מע האָט אונדז אַװעקגעפֿירט אױפֿן פֿאַבריק. Jacob Ruppo 912.645 915.516 אין אַ באַראַק, דאָרטן געװען אַ באַראַק אַ גרױסע Jacob Ruppo 915.516 920.522 װאָס זײ האָבן אונדז געגעבן דאָרטן אַז מיר קענען מיר שלאָפֿן און דאָרטן װעלן מיר אַרבעטן. Jacob Ruppo 920.823 924.304 נו, פֿאַרשטײט זיך Jacob Ruppo 924.304 927.861 אַז מ'איז געװען, אַז מע האָט געמוזט אַרבעטן האָט מען געמוזט Jacob Ruppo 927.861 930.696 אָנהאַלטן אין דעם לעבן װי מע זאָגט דאָס. Jacob Ruppo 930.696 933.708 אָבער זײ האָבן נאָך צוגעפֿירט צו אונדז Jacob Ruppo 933.708 936.949 נאָך הונדערטער, צװײ הונדערט, דרײַ הונדערט Jacob Ruppo 936.949 940.921 פֿון געטאָ גענומען נאָך אַרבעטער פֿאַר די קהילה, די GMINA Jacob Ruppo 940.921 943.235 האָט עס צוגעשיקט. Jacob Ruppo 944.613 947.835 אַזױ װי, אָבער אַז ס'איז Jacob Ruppo 947.835 951.873 די צײַט איז געװען אַזאַ װאָס זײ האָבן נאָר געװוּסט פֿון פּײַניקן, Jacob Ruppo 951.873 954.392 שלאָגן, הרגענען. Jacob Ruppo 954.392 959.0 אַזױ אַז עס זײַנען געװע-, פֿון די צ- eh די צװײ־דרײַ הונדערט פֿלעגן Jacob Ruppo 959.0 964.531 אַ העלפֿט אָפּבלײַבן ברענגען װײַטער אַהער װײַטער אַ פּ- אַ גרופּע אַזאַ Jacob Ruppo 964.531 969.468 און מע האָט צעשלאָגן אַלע ביז ס'איז שױן געבליבן אַ קלײנע צאָל. Jacob Ruppo 969.468 972.629 און די געטאָ איז שױן געװען ליקװידירט. Jacob Ruppo 972.629 977.507 שױן געװען אין, קײנער איז ניט געװען אין די געטאָ װײַל זײ האָבן דאָרטן שױן אױסגעהרגעט אַלעמען. Jacob Ruppo 978.366 982.957 דאַן האָבן זײ אונדז גענ- די װאָס ס'איז געבליבן אין אַ גרױסער צאָל Jacob Ruppo 982.957 985.183 האָבן זײ אונדז אַרױסגעפֿירט אין Jacob Ruppo 985.183 988.968 פּױלן אין POZNAŃ, איז געװען PINNE, אַזאַ Jacob Ruppo 988.968 991.283 שטעטל װאָס דאָרטן איז געװען אַ גרױסע טורמע. Jacob Ruppo 991.283 995.772 זײ האָבן אונדז אַרײַנגעפֿירט אין די טורמע, פֿאַרשפּאַרט די טױערן און מע האָט אונדז ניט אַרױסגעלאָזן. Jacob Ruppo 995.772 998.873 און צװײ טעג זײַנען מיר אַזױ געלעגן און ניט גע- דאָרטן Jacob Ruppo 998.873 1000.988 און ניט געגעסן, ניט געטרונקען. Jacob Ruppo 1000.988 1004.586 דען איז אַרײַנגעקומען דײַטשן Jacob Ruppo 1004.586 1007.81 צו אונדז, אױפֿגעעפֿנט דעם טױער און זײ האָבן געזאָגט Jacob Ruppo 1007.81 1011.987 אַז זײ פֿירן אונדז אַרױס אין אַ לאַגער. זײ האָבן ניט געזאָגט אין װאָס פֿאַר אַ לאַגער, Jacob Ruppo 1011.987 1016.05 נאָר זײ האָבן אונדז אַװעקגעפֿירט אין אַ לאַגער, און דאָס איז געװען BERGEN-BELSEN. Jacob Ruppo 1016.05 1019.474 ס'איז געװען דער עקסטרע לאַגער װאָס אַזױ װי, פֿאָרנדיק שױן Jacob Ruppo 1019.474 1022.081 האָבן מיר געזען קרבנות װײַל דאָס איז Jacob Ruppo 1022.081 1025.995 אױפֿן װעג פֿאָרנדיק, דאָס איז געװען מאַסן, Jacob Ruppo 1025.995 1028.412 מאַסן. אַז מ'איז אַרײַנגעפֿאָרן אין BERGEN-BELSEN Jacob Ruppo 1028.412 1032.379 האָבן מיר גלײַך געזען, װײַל דער טױט ליגט װי מע זאָגט דאָס Jacob Ruppo 1032.379 1038.443 גלײַך אױפֿן, אױף די אױף די ייִדן, מאַסן־קבֿרים. Jacob Ruppo 1038.443 1043.228 נאָר פֿון דעם איז eh אין יעדער זאַך איז דאָך פֿאַראַן אַ שטיקעלע מזל Jacob Ruppo 1043.228 1047.772 האָבן זײ גע- די, האָבן זײ גענומען פֿון די קאַצעטלער װאָס מיר זײַנען אַרײַנגעקומען Jacob Ruppo 1047.772 1050.46 האָבן זײ גענומען אַ אַ צװײ־דרײַ הונדערט מענטשן Jacob Ruppo 1050.46 1052.969 און מע האָט אַװעקגעפֿירט אין אַ צװײטן לאַגער. Jacob Ruppo 1052.969 1055.582 איך געדענק ניט דעם נאָמען פֿון דעם צװײטן לאַגער. Jacob Ruppo 1055.582 1057.318 נאָר דאָס איז געװען אין דײַטשלאַנד. Jacob Ruppo 1057.318 1060.038 זײ האָבן געבױט דאָרטן אונטערװאַסער־שיפֿן. Jacob Ruppo 1060.557 1064.046 און מיר זײַנען דאָרטן eh געאַרבעט, דאָרטן האָט מען גע- Jacob Ruppo 1064.046 1068.336 האָבן זײ אונדז געגעבן אַ ביסל עסן װײַל ס'איז שױן געװ- געװען זײער אַ שװערע אַרבעט, Jacob Ruppo 1068.336 1071.448 eh בױען, סטרױען Jacob Ruppo 1071.448 1075.677 און מיר זײַנען Jacob Ruppo 1075.677 1080.045 אָפּגעװען אַ מאָנאַט, צװײ מאָנאַט, איך געדענק ניט גענױ, Jacob Ruppo 1080.045 1084.035 און זײ האָבן אונדז אַװעקגעפֿירט צוריק אין BERGEN-BELSEN. Jacob Ruppo 1084.035 1086.804 אַזױ האָט מען אונדז געבראַכט אין BERGEN-BELSEN Jacob Ruppo 1086.804 1091.063 זײַנען מיר אָפּגעװען אַ װאָך, צװײ װאָכן, און ס'איז Jacob Ruppo 1091.063 1094.536 געװע-, געװאָרן אַזױ טומלדיק, אַז מיר קוקן, װאָס קומט דאָ פֿאָר? Jacob Ruppo 1094.536 1098.426 עס װײַזט זיך אַרױס אַז ס'איז אָנגעפֿאָרן די ענגלענדער Jacob Ruppo 1098.426 1100.003 און זײ האָבן אונדז באַפֿרײַט. Jacob Ruppo 1101.137 1102.82 אַזױ װי זײ האָבן אונדז באַפֿרײַט Jacob Ruppo 1102.82 1105.37 האָט מען גענומען אַרױסגײן פֿון די לאַגערן Jacob Ruppo 1105.37 1109.003 װען ס'איז געװען פֿרײַ. איז eh, גײענדיק אַזױ Jacob Ruppo 1109.003 1111.16 האָב איך געטראָפֿן מײַן װײַב Jacob Ruppo 1111.16 1115.53 דאָרטן מיט נאָך אַ סך, מײַן װײַב'ס בײַ- חבֿרטעס Jacob Ruppo 1115.53 1117.708 װאָס זײ זײַנען געװען צוזאַמען, Jacob Ruppo 1117.708 1119.956 און געטראָפֿן אירע אַ שװעסטער Jacob Ruppo 1119.956 1122.422 מיט די צװײ קלײנע קינדער. Betty Britman Molnar 1122.49 1127.489 װאָס האָט פּאַסירט נאָך דעם? נאָך דעם װאָס... Jacob Ruppo 1123.642 1124.953 און אַז מיר זײַנען גע- eh נ-... Jacob Ruppo 1127.348 1130.626 נאָך דעם איז ah מיר האָבן געטראָפֿן אַז מיר זײַנען Jacob Ruppo 1130.626 1135.111 אַזױ װי מע זאָגט, געקומען אַ ביסעלע צו זיך Jacob Ruppo 1135.111 1139.276 האָבן זײ געפֿרעגט װער, װוּ עס לע-, eh, עס האָט געלעבט פֿריִער קען פֿאָרן Jacob Ruppo 1139.276 1142.621 װעלן זײ ש-, מיט אַ באַן אָפּ- eh צופֿירן. Jacob Ruppo 1142.621 1144.729 נו, האָבן מיר געטראַכט Jacob Ruppo 1144.729 1147.824 אַז מיר זײַנען געװען אַזױ אױסגעהונגערטע, אױסגעמאַטערטע Jacob Ruppo 1147.824 1153.719 װוּ קענען מיר פֿאָרן אין אַ פֿרעמדע שפּראַך אָן אַ, אין אַ פֿרעמדע לאַנד אָן אַ שפּראַך? Jacob Ruppo 1153.719 1161.321 זײַנען מיר גע-, זײַנען מיר גע-, eh עס איז געבליבן אַזױ, טאָמער האָב איך מײַנע עלטערן געבליבן דאָרטן, מײַן שע- מײַן מ-... Jacob Ruppo 1161.321 1167.565 eh װײַב'ס עלטערן, װער עס איז געבליבן, זײַנען מיר געפֿאָרן צוריק אין רוסלאַנד. Jacob Ruppo 1167.565 1171.807 נו, אַזױ װי מיר זײַנען אַרײַנגעפֿאָרן אין רוסלאַנד, פֿאַרשטײט זיך האָב איך קײנעם ניט געטראָפֿן. Jacob Ruppo 1171.807 1174.811 אַלע זײַנען געװען אומגעקומען. Jacob Ruppo 1174.811 1178.605 האָבן מיר געװעלט פֿאָרן גלײַך צוריק, האָבן זײ ניט Jacob Ruppo 1178.605 1182.887 ניט געלאָזן מיר פֿאָרן, װײַל eh איך האָב זײ געדאַרפֿט װײַזן אַ פּאַס, Jacob Ruppo 1182.887 1186.687 אַ DOKUMENT אַז איך בין אַ פּױלישער. Jacob Ruppo 1186.687 1192.234 אָבער פֿון װאַנעט האָב איך געקענט האָבן די, דעם DOKUMENT אַז איך בין געװען אין קאָנצלאַגער מיט, אַז איך האָב קײן זאַך ניט געהאַט Jacob Ruppo 1192.234 1195.197 האָב איך געהאַט אַװעקגעשיקט אין אַרכיװן. Jacob Ruppo 1195.197 1198.946 האָבן זײ אױפֿזוכן דאָרטן אַז איך בין געװען אַ פּױלישער בירגער. Jacob Ruppo 1198.946 1201.768 נאָר ביז װאַנען ס'איז אָנגעקומען די פּאַפּירן Jacob Ruppo 1202.317 1206.41 איז זײַנען געװען שפּעט, און זײ האָבן אונדז ניט אַרױסגעלאָזן. Jacob Ruppo 1206.41 1208.576 אין זיבן און פֿופֿציקסטן יאָר Jacob Ruppo 1208.576 1211.166 איז אין טױזנט נײַן הונדערט זיבן און פֿופֿציקסטן איז דאָס Jacob Ruppo 1211.166 1214.566 איז געװען אַ געזעץ אַז די פּױ- װער ס'איז פּױ-, פֿון די פּױלן Jacob Ruppo 1214.566 1216.735 קען פֿאָרן אין פּױלן. Jacob Ruppo 1218.388 1220.783 אַזױ װי איך בין אַ פּױלישער בירגער Jacob Ruppo 1220.783 1222.944 האָב איך זיך פֿאַרשריבן אַז איך װיל פֿאָרן אין פּױלן Jacob Ruppo 1222.944 1227.295 זײַנען מיר אַרױסגעפֿאָרן אין, eh בין איך אַרױסגעפֿאָרן אין פּױלן מיט מײַן פֿרױ. Jacob Ruppo 1227.295 1230.012 אַזױ װי מיר זײַנען געקומען אין פּױלן האָבן מיר געדענקט אַזױ Jacob Ruppo 1230.012 1232.128 אַז מיר װעלן גלײַך פֿאָרן Jacob Ruppo 1232.128 1236.206 אפֿשר אין ISRAEL, װוּ מע קען, נאָר ניט בלײַבן אין רוסלאַנד. Betty Britman Molnar 1236.243 1240.083 דאָס איז געװען װאָ- פֿ- eh װאָסער יאָר? Jacob Ruppo 1237.597 1239.078 eh eh (דאָס איז) Jacob Ruppo 1240.128 1245.749 דאָס איז געװען אין eh זעקס און פֿערציקסטן יאָר שױן, זאָלן מיר זײַן... Jacob Ruppo 1245.77 1251.916 eh, ני- eh דאַן איז eh אין זיבן און פֿופֿציקסטן יאָר האָט מען אַרױסגעגעבן דעם געזעץ Jacob Ruppo 1251.916 1256.833 זײַנען מיר אַרױסגעפֿאָרן אין פּױלן, און פֿון פּױלן האָבן מיר געהאַט Jacob Ruppo 1256.833 1261.562 eh פּ- eh PAPERS װאָס מע האָט אונדז אַרױסגעפֿאָדערט אַ חבֿר אין אַמעריקע. Jacob Ruppo 1261.562 1267.221 נאָר אַז מיר זײַנען געפֿאָרן, מיר האָבן מורא געהאַט טאָמער װעט מען אונדז ניט אַרױסלאָזן זײַנען מיר אַפֿריִער אַװעקגעפֿאָרן אין ISRAEL. Jacob Ruppo 1267.221 1269.852 מיר זײַנען געװען דאָרטן אַ קנאַפּע יאָר צײַט Jacob Ruppo 1269.852 1272.268 און מיר זײַנען אַרױסגעפֿאָרן אין אַמעריקע. Jacob Ruppo 1272.268 1275.868 אין אַמעריקע בין איך געקומען אין ניו־יאָרק. Jacob Ruppo 1275.868 1278.708 כ'האָב געאַרבעט אין מײַן סטאָליערײַ. Jacob Ruppo 1278.708 1282.539 בין געװען אַ UNION-מענטש, פֿאַרדינט, איך בין שױן געװען אַ Jacob Ruppo 1282.539 1286.065 װי מע זאָגט עס, אַ מ- אַ מענטש פֿאַר זיך װאָס מיר האָבן געקענט מאַכן אַ לעבן. Jacob Ruppo 1286.065 1291.402 מײַן פֿרױ האָט געאַרבעט אַלס אַ BOOKKEEPERin. Jacob Ruppo 1291.402 1295.832 אין, ביז ס'איז געקומען דער יאָר װאָס איך האָב געדאַרפֿט RETIREn. Jacob Ruppo 1295.832 1299.948 מיר האָבן geRETIREt און מיר זײַנען אַרױסגעפֿאָרן אין פֿלאָרידע. Jacob Ruppo 1299.948 1307.237 און יעצט זײַנען מיר geRETIREte, און מיר זיצן אין פֿלאָרידע, און און מיר דאַנקען גאָט פֿאַר דעם. Betty Britman Molnar 1309.6 1312.4 װילט איר עפּעס זאָגן צו Betty Britman Molnar 1312.4 1317.457 מענטשן יעצט אין דער װעלט, װאָס ס'האָט פּאַסירט Betty Britman Molnar 1317.457 1323.714 מיט דעם מלחמה װאָס האָס-, װאָס האָט פּאַסירט מיט די ייִדישן פֿאָלק? Betty Britman Molnar 1323.714 1328.308 האָט איר עפֿש- עפּעס צו זאָגן, אַ MESSAGE? Jacob Ruppo 1328.308 1331.898 די ייִ- eh די די ייִדישע באַפֿעלקערונג אין אין דיסנע Jacob Ruppo 1331.898 1335.911 האָבן זײ eh נאָר געבראַכט אין דיסנע פֿון דעם אַרום, פֿון די קלײנשטעטעלעך Jacob Ruppo 1335.911 1339.658 װוּ ס'איז געװען eh זײער װײניק ייִדן, און זײ האָבן געבראַכט צוזאַמען Jacob Ruppo 1339.658 1343.795 און זײ האָבן פֿאַרשפּאַרט אין, אין אַ, אַזױ װי אין אַ געטאָ Jacob Ruppo 1345.352 1352.501 מיט די, אין, ס'איז געװען גע-, איך װײס ניט װיפֿל, גע-, אין צװײ־דרײַ גאַסן האָט מען געהאַלטן די די ייִדן Jacob Ruppo 1352.501 1356.881 ביז זײ האָבן גענומען ליקװידירן, זײ האָבן גענומען אױסשיסן Jacob Ruppo 1356.881 1358.618 די באַפֿעלקערונג. Jacob Ruppo 1358.618 1361.196 און אַזױ האָבן זײ געמאַכט פֿון דיסנע, קען מען זאָגן Jacob Ruppo 1361.196 1368.533 איז גע- eh דאָ אפֿשר צװײ צי eh צי דרײַ דיסנער װאָס זײַנען געבליבן לעבן. װי אַזױ זײ זײַנען געבליבן לעבן װײס איך שױן ניט Jacob Ruppo 1368.533 1371.409 נאָר ס'איז דאָ צװײ־דרײַ, װײַל eh Jacob Ruppo 1371.409 1375.024 איך בין געפֿאָרן פֿ- פֿון פּױלן Jacob Ruppo 1375.024 1377.226 אַז איך האָב געדאַרפֿט, פֿאַרן פֿאָרן אין אַמעריקע Jacob Ruppo 1377.226 1380.005 האָב איך געװעלט באַזוכן די קבֿרים Jacob Ruppo 1380.005 1383.116 האָב איך געװעלט באַזוכן װי עס זעט אױס מײַ- מײַן שטאָט. Jacob Ruppo 1383.784 1385.778 איז געװען מערניט װי אַ חור- eh Jacob Ruppo 1385.778 1388.209 אַלעס צעקלאַפּט, צעהאַקט Jacob Ruppo 1388.209 1392.081 און ס'איז געװען צװײ גרױסע קבֿרים װוּ מ'איז, ס'איז געװען אַלע אױסגעשאָסענע Jacob Ruppo 1392.081 1395.08 װײַל דאָרטן זײַנען זײ געלעגן Jacob Ruppo 1395.08 1398.861 eh גלײב איך אין די טױזנטער. Jacob Ruppo 1398.861 1403.076 נו, און אַזױ eh אַזױ היטן מיר אָפּ דאָרטן דאַן Jacob Ruppo 1403.076 1405.943 די אַלע דיסנער, װאָס זײ געפֿינען זיך Jacob Ruppo 1405.943 1409.658 פֿון אַמעריקע, אין רוסלאַנד, אין eh אין CANADA Jacob Ruppo 1409.658 1412.26 שיקן מיר געלט אַז מע זאָל זײ ah Jacob Ruppo 1412.26 1416.023 אַז אײַנהיטן דעם די די קבֿרים. Jacob Ruppo 1416.023 1418.257 און אַזױ Jacob Ruppo 1418.257 1422.538 אַזױ זײַנען מיר דאָ געקומען די דעם די דעם גאַנצן לעבן. Betty Britman Molnar 1422.538 1424.322 קענט איר מיר דערצײלן... Jacob Ruppo 1423.271 1425.144 אױב איר האָט װאָס צו פֿרעגן, ביטע זײער. Betty Britman Molnar 1425.229 1428.844 דערצײלט מיר אַ ביסעלע פֿון דאָס לעבן Betty Britman Molnar 1428.844 1432.381 װען ביסט ah ah געקומען פֿון Betty Britman Molnar 1432.381 1442.502 EUROPE צו ah THE UNITED STATES. דערצײל מיר אַ ביסעלע פֿון די די די ער- די יאָרן, די די ערשטע יאָרן. Jacob Ruppo 1442.502 1445.61 די ער- די ערשטע יאָרן נאָך אַז איך בין געװען אַ קינד? Betty Britman Molnar 1444.005 1447.56 די ערשטע יאָרן. נישט אַ קינד, יאָרן. Jacob Ruppo 1446.79 1449.034 אַז איך בין געקומען אין װילנע אין פּױלן. Betty Britman Molnar 1448.172 1452.307 NO, NO, געקומען צו THE UNITED STATES, צו NEW YORK. Jacob Ruppo 1452.346 1453.869 אין ניו־יאָרק? Jacob Ruppo 1453.869 1457.318 נו, אין ניו־יאָרק װײסט איר eh געאַרבעט Jacob Ruppo 1457.318 1460.704 און דאָ איז געװען זײער אַ סך אָנגעפֿאָרענע Jacob Ruppo 1460.704 1463.108 פֿון RUSSIA Jacob Ruppo 1463.108 1465.764 װאָס מיר האָבן געהאַט זײער פֿיל באַקאַנטע. Jacob Ruppo 1465.764 1467.895 מע האָט זײער גוט פֿאַרבראַכט, Jacob Ruppo 1467.895 1469.782 מע האָט גוט פֿאַרדינט. Jacob Ruppo 1469.782 1473.996 מיר האָבן נאָר געדאַנקט גאָט װאָס מיר זײַנען אַרײַנגעפֿאַלן אין A- אין AMERICA. Jacob Ruppo 1473.996 1477.797 און אַמעריקע איז די בעסטע לאַנד אין דער װעלט. Jacob Ruppo 1477.797 1482.483 און מיר זײַנען געװ-, פֿאַרשטײט זיך, מיר האָבן נאָך אַזאַ אומקום מיט אַזאַ מיט אַזאַ לעבן Jacob Ruppo 1482.483 1487.5 זײַנען מיר געװען צופֿרידן מיט יעדער ביסעלע װאָס ס'האָט נאָר געקענט זײַן. Jacob Ruppo 1487.5 1489.645 מיר זײַנען נאָך הײַנט אױך צופֿרידן Betty Britman Molnar 1506.22 1510.79 JACOB, PLEASE INTRODUCE YOUR WIFE. Jacob Ruppo 1512.608 1520.015 eh NOW, YES? THIS IS MY WIFE, LIZA. זי... Jacob Ruppo 1520.015 1527.246 די גע- מײַן באַליבטע און מײַן בעסטע פֿרײַנדינע װאָס סע קען נאָר געבן אין מײַן לעבן. Jacob Ruppo 1527.246 1532.857 זי איז בײַ מיר הײַנט אַלעס װײַל מער קײנעם האָב איך ניט. Jacob Ruppo 1532.857 1535.324 און איך האָף אַז מיר װעלן אױסלעבן די הונדערט צװאַנציק יאָר. Betty Britman Molnar 1537.16 1539.567 WHERE DID YOU MEET? Betty Britman Molnar 1542.484 1546.391 JACOB, WHERE DID YOU MEET LIZA? Jacob Ruppo 1548.132 1549.498 WHAT WAS... WHAT WAS... Betty Britman Molnar 1549.044 1550.993 WHERE DID YOU MEET HER? Jacob Ruppo 1550.993 1553.324 oh I MEET HER IN MINSK, Jacob Ruppo 1555.422 1557.403 IN MINSK BY SKATING. Betty Britman Molnar 1557.403 1558.987 TELL ME THE STORY. Jacob Ruppo 1558.294 1560.067 AND SHE IS, SHE FALLED, Jacob Ruppo 1561.164 1563.468 AND I I TAKE HER UP Jacob Ruppo 1563.468 1566.199 AND I SAID eh "I'M SORRY, Jacob Ruppo 1566.199 1569.572 MAYBE YOU LIKE TO GO WITH ME IN THE MOVIES?" Jacob Ruppo 1569.572 1573.046 AND THEN WE START A LITTLE Jacob Ruppo 1573.046 1575.312 TO TALK Jacob Ruppo 1575.312 1578.774 ABOUT EH Jacob Ruppo 1578.774 1581.719 HOW IS, HOW YOU LIVE, HOW IS EVERYTHING. Jacob Ruppo 1581.719 1584.312 נו, פֿון THIS TIME Jacob Ruppo 1584.312 1589.221 WE MAKE eh LOVING HER. Betty Britman Molnar 1591.168 1593.623 TELL ME ABOUT YOUR WEDDING. Betty Britman Molnar 1593.623 1596.207 WHERE DID, WHERE DID YOU GET MARRIED? Betty Britman Molnar 1597.922 1599.537 TELL ME ABOUT YOUR WEDDING. Jacob Ruppo 1599.389 1599.967 WE MA- Jacob Ruppo 1607.727 1610.143 WE MARRIED IN RUSSIA JUST Jacob Ruppo 1610.143 1612.27 EH IN THE BOOKS. Jacob Ruppo 1614.792 1615.679 YES. Betty Britman Molnar 1616.065 1617.19 CITY HALL. Betty Britman Molnar 1627.757 1629.954 WAS YOUR FAMILY WITH YOU? Betty Britman Molnar 1660.094 1662.331 WHAT DATE DID YOU GET MARRIED? Jacob Ruppo 1779.511 1781.636 AND THEY GIVE US EH THE ROOM. Betty Britman Molnar 1781.672 1782.948 AND DID YOU GET A ROOM? Betty Britman Molnar 1784.185 1785.754 מע פֿאַרכאַפּט THE ROOM. Betty Britman Molnar 1785.754 1788.062 AND WAS THAT JUST A ROOM? Jacob Ruppo 1785.881 1786.489 YEAH. Jacob Ruppo 1790.718 1793.492 JUST A ROOM (ROO-) AND WE WERE HAPPY. Betty Britman Molnar 1794.353 1798.777 TELL ME A LITTLE BIT ABOUT THIS ROOM AND THIS BUILDING THAT YOU LIVED IN. Betty Britman Molnar 1859.77 1860.982 WHERE DID YOU WORK?