Simionas Dovidavicius 0.885 2.702 SHMUEL' SHRAGA. Simionas Dovidavicius 3.483 5.182 KAUNAS, LITVA. Smuelis Shrage 8.782 11.513 אַז מ'האָט אונדז געבראַכט צו פֿירן אױפֿן עראָדראָם אַרבעטן Smuelis Shrage 11.516 13.856 האָט מען אונדז פֿאַרמאַכט דאָרטן אין באַראַקעס. Smuelis Shrage 15.785 17.872 אַרבעטן פֿלעגן מיר צו צען שעה אַ טאָג. Smuelis Shrage 18.367 21.314 דער עסן איז באַשטאַנען אַזױ: צװײ הונדערט גראַם ברױט Smuelis Shrage 21.675 22.716 נאַסע, Smuelis Shrage 23.16 24.336 אין דער פֿרי Smuelis Shrage 25.134 26.377 אַ טעלערל Smuelis Shrage 26.737 28.464 שמוציקע װאַסער UNK Smuelis Shrage 28.464 29.873 װי זופּ האָט זיך עס גערופֿן, Smuelis Shrage 29.873 31.794 נאָר קײן זאַך איז ניט געװען אין דערײַן. Smuelis Shrage 32.728 35.121 צו מיטאָג פֿלעגט מען געבן אַ אַ טעלערל Smuelis Shrage 35.141 36.013 זופּ Smuelis Shrage 36.238 37.785 מיט אַ לעפֿל קאַשע, Smuelis Shrage 38.111 39.455 אַ לעפֿל קאַשע. Smuelis Shrage 40.524 41.964 און אין אָװנט Smuelis Shrage 41.992 43.488 פֿלעגט מען װידער געבן Smuelis Shrage 44.237 45.429 אַ טעלערל Smuelis Shrage 45.738 46.453 זופּ, Smuelis Shrage 46.453 49.643 ניט קאַשע; קאַשע ניט זופּ UNK. דאָס איז געװען דער עסן. Smuelis Shrage 49.643 50.722 אַזאַנע מענטשן Smuelis Shrage 50.722 53.236 זײַנע- װאָס זײַנען געקומען פֿון שטאָט אין צען צװעלף טעג Smuelis Shrage 53.236 54.747 זײַנען געװאָרן אַזױ אָפּגעשװאַכט Smuelis Shrage 54.747 56.786 אַז מ'האָט זיך קױם געשטאַנען אױף די פֿיס. Smuelis Shrage 57.855 58.676 מיט אונ-... Simionas Dovidavicius 58.513 60.127 איר געלעבט דאָרטן? Smuelis Shrage 60.15 61.781 דאָרטן אין באַראַקעס האָבן מיר געלעבט. Smuelis Shrage 62.411 64.717 מיט אונדז האָבן געאַרבעט קריגס־געפֿאַנגענע. Smuelis Shrage 66.09 68.07 פֿאַר זײ איז די לאַגע געװען נאָך ערגער. Smuelis Shrage 68.115 70.793 אױב מיר האָבן נאָך געשטאַנען אױף די פֿיס, פֿלעגן זײ פֿאַלן Smuelis Shrage 71.608 72.694 פֿון די פֿיס Smuelis Shrage 72.705 74.421 און דאַן ליגן און װידער שיסן. Smuelis Shrage 75.0 77.275 פֿאַר מײַן געגנװאַרט אױפֿן עראָדראָם Smuelis Shrage 77.278 80.377 איז געװען אָפּגעטײלט ייִדישע קריגס־געפֿאַנגענע, Smuelis Shrage 80.636 82.489 װאָס זײ האָבן געאַרבעט, מ'איז אָפּגעטײלט, Smuelis Shrage 82.489 84.646 און אַרױסגעפֿירט הינטערן עראָדראָם Smuelis Shrage 85.243 86.908 און דאָרטן האָט מען זײ אױסגעשאָסן. Smuelis Shrage 87.167 90.57 װער <UNK זאָגן> צװאַנציק מענטשן, װער <געזאָגט> פֿינף און צװאַנציק מענטשן. Smuelis Shrage 91.908 95.919 דאָס האָב איך אַלײן געזען, מ'האָט אַרױסגעטריבן פֿון באַראַק און געהערט <נאַכער װי> מ'האָט זײ אױסגעשאָסן. Smuelis Shrage 96.077 98.046 און שפּעטער האָט מען אַװעקגעשיקט Smuelis Shrage 98.625 100.293 <טײל> פֿון די ייִדן, װער זאָל זײ Smuelis Shrage 100.293 101.926 באַשיטן מיט ערד, באַגראָבן. Smuelis Shrage 102.033 104.44 מיר האָט מען אין דעם מאָמענט ניט אַװעקגעשיקט <UNK גראָבן>. Simionas Dovidavicius 104.733 107.95 eh זאָגט ביטע, װוּ געװעזן דער עראָדראָם? Smuelis Shrage 107.805 108.646 ZOKNIAI. Smuelis Shrage 108.646 110.263 דער שאַװלער עראָדראָם, ZOKNIAI. Simionas Dovidavicius 109.914 112.288 eh דאָס איז װײַט פֿון eh שאַװל? Smuelis Shrage 111.737 113.388 אַ פֿיר קילאָמעטער פֿון שאַװל. Smuelis Shrage 113.424 116.341 דאָס איז אַ סטראַטעגישער עראָדראָם װאָס די גאַנצע װעלט װײס אױך װעגן דעם. Smuelis Shrage 116.341 117.514 הײַנט צום טאָג איז ער Smuelis Shrage 117.514 120.675 פֿאַר די סאָװיעטישע מאַכט איז ער געװען דער גרעסטער עראָדראָם אין אײראָפּע Smuelis Shrage 121.473 122.328 געװאָרן. Smuelis Shrage 123.245 126.732 איך האָב דערזען <אַזאַ> שרעקלעכע לאַגע, טראַכט איך אײן װעג פֿאַר מיר: Smuelis Shrage 126.857 128.488 נאָר צו לױפֿן פֿון דאַנעט. Smuelis Shrage 128.612 129.906 װײַל איכ'ל דאָ בלײַבן Smuelis Shrage 129.962 131.301 UNK איך Smuelis Shrage 131.301 132.521 זאָלן מיר דערהרגענען. Smuelis Shrage 135.125 136.503 אַ באַקװעמע מאָמענט, Smuelis Shrage 136.728 138.168 האָט מען אונדז אַרױסגעשיקט Smuelis Shrage 138.18 139.288 האַקן װאַלד. Smuelis Shrage 139.445 142.632 פֿאַרגרעסערן דער עראָדראָם, האַקן װאַלד, צוגרײטן אַ װעג צ- װוּ צו, Smuelis Shrage 142.632 144.823 אַ פּלאַץ װוּ צו בױען דעם עראָדראָם. Smuelis Shrage 147.242 151.134 נאָך אױסהאַקן אַ געװיסן װאַלד, איז געװאָרן פֿינצטער און ס'האָט שױן אָנגעפֿאַנגען רעגענען. Smuelis Shrage 152.287 154.914 צו דער פּאָסטן װאָס האָט אונדז געהיט, דער שומר, Smuelis Shrage 155.763 157.9 צו האָט מען אונדז פֿאַרלאָרן, פֿאַרגעסן װעגן אונדז, Smuelis Shrage 157.9 159.95 קען איך ניט זאָגן. סע זאָל זיך אַװעק<UNK> און האָט אונדז געלאָזן אַזױ. Smuelis Shrage 161.99 163.52 בין איך אַנטלאָפֿן געװאָרן. Smuelis Shrage 163.948 167.621 פֿון דעם בין איך אַנטלאָפֿן געװאָרן אין KIRMĖLYNĖ בײַ <ŠNIOLIS JURGIS>. Smuelis Shrage 168.133 170.754 דאָס איז אומגעפֿער אַ קילאָמעטער פֿערצן פֿון שאַװל. Smuelis Shrage 170.799 174.32 דעם מענטשן האָב איך געקענט נאָך פֿון פֿאָר דער קריג, האָבן מיר אים געקענט דעם מענטשן. Smuelis Shrage 174.596 176.21 איך בין געקומען בײַ אים צו לױפֿן. Smuelis Shrage 176.688 178.944 האָבן זײ מיר צוגענומען, זיך דערפֿרײט. Smuelis Shrage 179.304 180.564 נאָר ייִדן, Smuelis Shrage 180.671 181.847 צו זײ האַלטן Smuelis Shrage 181.97 183.048 בײַ אַ לאַנדװירט, Smuelis Shrage 183.048 185.528 האָט מען געמוזט קריגן ערלױבעניש פֿון די דײַטשישע מאַכט, Smuelis Shrage 185.531 186.825 פֿון דײַטשישער רעגירונג. Smuelis Shrage 188.484 189.66 דאָס איז געװען Smuelis Shrage 190.712 192.748 דאָס האָט מען, אין AUGUST מאָנאַט האָט דאָס געמוזט זײַן. Smuelis Shrage 193.226 196.342 איז ער אַװעקגעפֿאָרן אין מעשקוטש eh אין, אין eh Smuelis Shrage 196.5 197.794 בײַ די פֿאַרװאַלטונג Smuelis Shrage 198.221 200.443 און ער האָט געקראָגן דערלױבעניש מיר צו האַלטן. Smuelis Shrage 200.769 201.956 מיר האָט ער געהאַלטן Smuelis Shrage 201.956 203.919 און נאָך דרײַ קריגס־געפֿאַנגענע. Smuelis Shrage 205.882 207.142 בײַ אים זײַנענדיק Smuelis Shrage 207.452 211.108 האָב איך געקראָ- געקראָגן קאַריק, <זיך אומגעקערט> מײַנע קראַפֿט Smuelis Shrage 211.198 213.116 און איך האָב אָנגעפֿאַנגען אַרבעטן נאָרמאַל. Smuelis Shrage 213.24 215.65 האָב איך אָנגעפֿאַנגען קומען אין שאַװל פֿון צײַט צו צײַט Smuelis Shrage 215.65 218.637 פֿלעג איך קומען <דאָ> פֿון שאַװל פֿערצן קילאָמעטער פֿלעג איך נאָך דער אַרבעט Smuelis Shrage 218.657 220.976 קומען צו לױפֿן אין אין שאַװל בײַ די מאַמען. Smuelis Shrage 220.976 222.836 די מאַמע איז נאָך געװען ניט אַרײַן אין געטאָ. Smuelis Shrage 223.5 224.254 נאָך ניט. Smuelis Shrage 225.727 227.429 איך האָב געקענט אַרומגײן <אַרײַן> פֿרײַ Smuelis Shrage 227.429 230.593 װײַלע מײַן אױסזען איז געװען װי אַ ליטװישער, און איך האָב גערעדט װי אַ ליטװישער. Smuelis Shrage 230.593 232.795 און איך בין געװען אָנגעטאָן װי אַ ליטװישער, װי אַ דאָרפֿישער Smuelis Shrage 232.795 233.636 שײגעץ. Smuelis Shrage 234.603 236.42 בין איך געקומען אײן מאָל, אַ צװײט מאָל, Smuelis Shrage 236.915 239.595 האָט זיך געלאָזן הערן אַז מע שיסט די ייִדן אַרום יאַנישאָק. Smuelis Shrage 239.598 241.865 אין יאַנישאָק האָט געלעבט מײַנער אַ שװעסטערקינד, Smuelis Shrage 241.893 243.693 מײַן מאַמע'ס שװעסטער'ס אַ זון. Smuelis Shrage 243.834 245.195 זאָגט מײַן מאַמע: Smuelis Shrage 245.758 247.085 "גײ אַװעקעט Smuelis Shrage 247.968 249.076 אין יאַנישאָק." Smuelis Shrage 249.167 250.708 אױב איך געדענק <נאָך װי מע האָט אים אָנגערופֿן>, Smuelis Shrage 250.708 252.941 ih יאָסל האָט ער געהײסן, פֿרוזינסקי. Smuelis Shrage 253.706 255.112 "און גיב אַ קוק, זײ לעבן Smuelis Shrage 255.112 255.737 צו ניט?" Smuelis Shrage 255.782 256.96 אַזױ האָב איך געטאָן. Smuelis Shrage 256.96 258.51 אין דער פֿרי בין איך אַרױס Smuelis Shrage 259.004 260.52 און איך בין אַװעק אין יאַנישאָק. Smuelis Shrage 260.52 261.179 דאָס איז געװען Smuelis Shrage 261.179 263.837 אױב איך האָב ניט קײן טעות, איז דאָס געװען זונטיק, װײַל זונטיק Smuelis Shrage 263.837 265.634 בײַ די מענטשן, בײַ ŠNIOLISn, איז געװען Smuelis Shrage 265.637 268.821 הײל-, גלײביקע מענטשן, װאָס זונטיק האָבן זײ ניט געאַרבעט. Smuelis Shrage 269.737 272.752 בין געקומען אין יאַנישאָק. פֿאַרן טאָג צײַט בין איך אַװעק אין יאַנישאָק. Smuelis Shrage 273.028 275.486 איז געװען אױסגעקלעפּט אױף די סט- אױף די סטאָלבעס Smuelis Shrage 276.437 277.523 מעלדונגען Smuelis Shrage 277.523 279.232 אַז אַלע ייִדן מאָרגן Smuelis Shrage 279.626 282.169 מוזן זיך צונױפֿקלײַבן אױפֿן מאַרק־פּלאַץ, Smuelis Shrage 284.672 286.686 האָבן מיט זיך זײער דאָקומענטן Smuelis Shrage 286.686 288.159 װאַרעמע קלײדער, Smuelis Shrage 288.502 290.184 און די טײַערע זאַכן. Smuelis Shrage 292.265 294.099 מ'װעט טרײַבן אין שאַװלער געטאָ. Smuelis Shrage 295.91 296.782 איבערטרײַבן. Smuelis Shrage 298.239 299.06 בין איך Smuelis Shrage 299.268 301.085 מיט זײ בין איך UNK Smuelis Shrage 301.395 304.244 און נאָך פֿון אָװנט האָט זײַן ייִנגעלע שױן מיר געפֿרעגט "אָנקל, Smuelis Shrage 304.244 308.645 אונדזער הינטעלע װעט מען אױך דערשיסן?" זײ האָבן געהאַט אַ קלײנעם הינטעלע. זאָג איך "נײן, מ'װעט אים ניט דערשיסן." Smuelis Shrage 308.752 312.732 און מאָרגן אין דער פֿרי, איז מאָנטיק אין דער פֿרי, דאָס האָט געמוזט זײַן אױב איך האָב קײן טעות, כ'װײס ניט, Smuelis Shrage 312.735 314.518 האָבן זיך אַלע צונױף <אױפֿן> מאַרק־פּלאַץ Smuelis Shrage 314.608 317.589 און מ'האָט אונדז אַרױסגעטריבן אין דער ריכטונג צו שאַװל. Smuelis Shrage 318.86 320.424 מיטן גאַנצן בלוטיקן Smuelis Shrage 321.24 322.055 ספּעקטאַקל Smuelis Shrage 322.055 323.985 האָט אָנגעפֿירט ליטװישע אָפֿיצערן. Smuelis Shrage 324.665 327.039 און װײַ- און מיט די װײַסע בענדער אױף די הענט. Smuelis Shrage 327.365 328.063 אין דעם Smuelis Shrage 328.063 329.404 ספּע- בלוטיקן שפּיל Smuelis Shrage 329.404 331.798 האָב איך קײן אײן ניט געזען, קײן אײן דײַטש ניט געזען. Smuelis Shrage 331.989 333.03 נישט געזען. Smuelis Shrage 333.947 335.95 אַז איך בין געװ- בין געקומען אױפֿן מאַרק־פּלאַץ Smuelis Shrage 336.444 340.677 איז געװען אַרױסגעװאָרפֿן אַלע ספֿרי־תּורות פֿון די שולן אַרױסגעפֿירט מיט די ספֿרים Smuelis Shrage 340.677 342.575 איז געװען פֿונאַנדערגעװאָרפֿן אױפֿן מאַרק־פּלאַץ. Smuelis Shrage 342.62 346.752 און ס'איז געװ- געװען אַריבערגעפֿאָרן, מיט פֿערד און מיט װעגענער איז מען אַריבערגעפֿאָרן איבער די גאַנצע ייִדישע Smuelis Shrage 346.752 348.347 RELIGIOZNOY LITERATURE Smuelis Shrage 348.347 349.562 איז געװען צעפֿאָרן Smuelis Shrage 349.562 350.971 מיט פֿערד און מיט װעגענער. Smuelis Shrage 350.971 352.819 <האָט> זיך געװעלגערט אױפֿן מאַרק אָט אַזױ װי Smuelis Shrage 352.819 353.713 <געװען> נאָך אַ אַ Smuelis Shrage 353.713 356.438 װינט ליגן בלעטער אױפֿן װאַל- אױף בלעטער Smuelis Shrage 356.438 357.447 אױף דר'ערד. Smuelis Shrage 359.259 361.543 בלעטער מײן איך פֿון בײמער, <אַרונטערגעפֿאַלענע> בלעטער. Smuelis Shrage 361.543 364.265 איז געװען פֿאַרזײט דער גאַנצער מאַרק־פּלאַץ. Smuelis Shrage 364.372 368.551 UNK אָך און װײ צו דעם UNK אײַנקוקערס װאָס מע האָט געמאַכט פֿון די ייִדישע RELIGYOZNe קולטור. Smuelis Shrage 369.806 371.98 מענטשן האָבן זיך צעװײנט, מענטשן האָבן גענומען שטיקלעך Smuelis Shrage 371.98 374.339 שײמעס און נאָך פֿון די סידורים צוגענומען זיך, Smuelis Shrage 374.97 379.268 און די ס- תּורות איז גע-, ספֿרי־תּורות איז געװען צעװאָרפֿענע, צעריסענע, צעטראָטענע פֿון די פֿערד. Smuelis Shrage 379.779 383.604 װי ס'איז אָפּגעטראָגן, אָפּגעטריבן פֿיר קילאָמעטער פֿון יאַנישאָק, Smuelis Shrage 384.183 388.599 װוּ עס האָט דער, VILKIAUŠIO MIŠKAS רופֿט זיך אָן דער װאַלד, װוּ מ'האָט געשאָסן יאַנישקער ייִדן. Smuelis Shrage 390.984 392.078 האָט מען דאָרטן אונדז, Smuelis Shrage 392.081 392.72 איז eh Smuelis Shrage 392.72 393.594 איבערן װ- Smuelis Shrage 393.667 397.053 איבערן װעג איז געשטאַנען אַװעקגעשטעלט אַ מאַשינקע אַ לײַכטע Smuelis Shrage 398.055 399.571 און ניט־דערגײענדיק דעם אָרט Smuelis Shrage 399.571 401.812 האָבן מיר פֿון װײַטן געזען אַז ס'זיצן מענטשן. Smuelis Shrage 402.003 404.481 נאָר מיר האָבן ניט פֿאַרשטאַנען װאָס פֿאַר אַ מענטשן דאָס איז. Smuelis Shrage 404.484 408.084 האָבן מיר געמײנט אַ מאָל עס גײען די ערשטע ייִדן װאָס האָבן זיך אַװעקגעזעצט אָפּרוען, <װײַזט אױס, אױף> פֿיר קילאָמעטער. Smuelis Shrage 408.084 409.839 נײן, אַנטשולדיקט, ס'איז ניט געװען קײן ייִדן. Smuelis Shrage 409.867 411.886 דאָס זעל- אײַנװױנער, די Smuelis Shrage 412.044 413.594 ליטװישע ב- באַפֿעלקערו- Smuelis Shrage 413.594 414.438 האָט געװוּסט Smuelis Shrage 414.438 416.362 אַז דאָ- מע טרײַבט צום שיסן ייִדן. Smuelis Shrage 416.381 418.367 האָבן זײ געװאַרט אױפֿן רױב זײערן. Smuelis Shrage 419.621 422.4 װי מ'האָט נאָר דערגאַנגען ביז דעם אָרט װוּ די מאַשין איז געשטאַנען Smuelis Shrage 422.49 425.016 האָט דער זעלבער ליטװישער אָפֿיצער װאָס האָט אָנגעפֿירט Smuelis Shrage 425.713 427.294 מיטן בלוטיקן פּאַראַד, Smuelis Shrage 427.468 429.977 איז ער געשטאַנען, די הענט אָט אַזױ געהאַלטן, Smuelis Shrage 430.472 431.799 אָט אַזױ געהאַלטן Smuelis Shrage 431.872 434.381 און ער האָט זיך אַזױ געלאַכט און אַזױ געשמײכלט, Smuelis Shrage 436.277 438.535 און אַזױ געשמײכלט און אַזױ געפֿרײט זיך Smuelis Shrage 438.538 440.541 װאָס אַזאַ מין שׂימחה האָב איך אױף מײַן לעבן, Smuelis Shrage 440.9 442.852 איך קען ניט גלײבן איך האָב געזען אַזאַ מין. Smuelis Shrage 444.174 446.312 אַז מ'האָט אונדז פֿאַרדרײט די װעג צו װאַלד Smuelis Shrage 446.368 448.09 און אַרײַנ<גײענדיק> צו װאַלד, װאָס איז ניט װײַט, Smuelis Shrage 448.09 450.879 אין גאַנצן אַ האַלבער קילאָמעטער פֿון װעג ביז די גריבער. Smuelis Shrage 450.924 452.896 I פֿון דאָרטן, ס'איז געגאַנגען געשרײען Smuelis Shrage 452.896 453.562 אַז די Smuelis Shrage 453.562 455.283 אױבע ס'זאָל געװען אַ גאָט אױף דער װעלט Smuelis Shrage 455.283 457.39 האָט ער געמוזט דערהערן און <אָפּגעטאָ->, Smuelis Shrage 457.39 458.025 קײן אַנדער, Smuelis Shrage 458.025 459.376 קײן אַנדער זאַך קען ניט זײַן, Smuelis Shrage 459.376 461.128 ניט דערהערן אַזעלכע געשרײען. Smuelis Shrage 461.319 462.242 <װי מ'האָט געשריִען.> Smuelis Shrage 462.922 464.3 גײענדיק צו װעג, Smuelis Shrage 464.373 465.518 איך בין געגאַנגען צו װעג Smuelis Shrage 465.518 468.552 איז נאָך לעבן מיר איז געגאַנגען אַ ייִדישע פֿרױ אַ יונגע, אפֿשר אַ מײדל, Smuelis Shrage 468.812 470.075 און זי האָט מיט דעם שומר Smuelis Shrage 470.075 472.445 װאָס איז געגאַנגען מיט די װײַסן בענדל אױפֿן האַנט װאָס האָט אונדז געטריבן, Smuelis Shrage 472.445 473.525 װאָס <זײ האָבן> מיט אים גערעדט, Smuelis Shrage 473.525 475.196 װײַזט אױס <ער זאָל זײַן איר אַ> באַקאַנטער. Smuelis Shrage 475.196 475.567 מיט, Smuelis Shrage 475.578 477.429 אירע אַ באַקאַנטער, ריכטיק זאָגנדיק. Smuelis Shrage 478.295 480.465 און ער האָט איר קײן אײן װאָרט ניט געזאָגט, <אַ לױף>. Smuelis Shrage 480.465 482.035 זײ האָבן דאָך געװוּסט אַז מע טרײַבט שיסן. Smuelis Shrage 486.513 487.903 בין דערגאַנגען UNK Smuelis Shrage 487.931 493.261 װי איך בין דערגאַנגען ניט װײַט פֿון די גריבער און געזען דעם בילד, מוז איך איבערגעבן װאָרט פֿאַר טױזנטער יאָרן דאָס געדענקען, Smuelis Shrage 493.28 497.324 װאָס איך האָב נאָר געזען פֿאַר די קורצע ס- עטלעכע מינוטן אײדער איך בין פֿון דאָרטן אַנטלאָפֿן געװאָרן. Smuelis Shrage 498.191 503.605 איז אַרױס פֿון גרוב, װײַזט אױס, <אַרױסגעטאַנצט> אַ ייִדישער ייִנגעלע אַ קלײנינקער, ניט קײן גרױסער, מיט אַ אָפּגעשאָסענער הענטעלע, Smuelis Shrage 503.608 505.02 און ער האָט געשריִען Smuelis Shrage 505.211 507.469 ניט מיט אַ קינד'ס ק- מיטן קינד'ס קול Smuelis Shrage 507.469 508.04 קײן, Smuelis Shrage 508.164 510.555 "<DEDE JONAI>" אָדער "<JUOZAI, UŽ KĄ?>" Smuelis Shrage 510.729 513.165 אָט דאָס געדענק איך ביז הײַנטיקן טאָג די װערטער פֿון קינד. Smuelis Shrage 513.193 513.89 UNK Smuelis Shrage 513.918 516.261 און אַ יונגע ייִדישע פֿרױ מיט אַ קינד אױפֿן האַנט Smuelis Shrage 516.261 517.558 און צװײ באַנדיטן Smuelis Shrage 517.833 519.633 שטופּן איר מיטן ביקס אין גרוב, Smuelis Shrage 520.483 521.628 מיטן קינד אױפֿן האַנט. Smuelis Shrage 521.628 524.747 און די פֿוס איז איר געװען בלוטיק. פֿון בלו- פֿוס האָט גערונען בלוט. Smuelis Shrage 524.803 527.295 װי איך האָב דערזען דעם בילד, דעם שרעקלעכן בילד, Smuelis Shrage 527.655 529.033 האָב איך זיך דערלאַנגט אַ װאָרף Smuelis Shrage 529.258 533.032 אין די, אין די בײמלעך, װײַל דאָרט פֿון אַ בײדע <זײַטן> איז געװען בײמלעך, בײמלעך איז געװען. Smuelis Shrage 533.274 535.381 און איך גיב זיך אַ װאָרף אין די בײמלעך UNK Smuelis Shrage 535.381 536.916 האָב איך זיך פֿאַרטשעפּעט, װײַזט אױס, Smuelis Shrage 536.916 540.426 פֿאַר אַ, פֿאַר אַ צװײַג און איך בין געפֿאַלן. האָט זיך נאָך איבער מיר דערלאַנגט אַ שאָס Smuelis Shrage 540.426 541.161 קױלן, Smuelis Shrage 541.161 544.021 נאָר אַזױ װי איך בין געלעגן איז די קױלן אַריבערגעלאָפֿן איבער מיר. Smuelis Shrage 544.021 545.773 און איך האָב זיך אַריבערגעקײַקלט Smuelis Shrage 547.078 547.927 און איך בין געװען Smuelis Shrage 547.927 551.749 גאַנץ אױסגערוט זינט דאַן, נאָך <UNK דער> לאַגער; גאַנץ גוט <אױסגערוט>, און איך האָב געהאַט Smuelis Shrage 551.749 553.974 אָפּגעכאַפּט <זיך>. די פֿיס איז מיר געװאָרן שטאַרקער. Smuelis Shrage 554.233 557.012 כ'האָב דערלאַנגט אַ טאַנץ און איך בין געלאָפֿן, װײַלע איך האָב געזען אײן װעג: Smuelis Shrage 557.591 558.429 לױפֿן. Smuelis Shrage 558.89 560.913 <פֿאַר> גוט, איך האָב געהערט נאָך מיר <שריט>, Smuelis Shrage 560.913 562.997 נאָר זײַנען געװען שיכּורלעך אָדער גאָר שיכּור, Smuelis Shrage 562.997 564.287 די שיסער זײַנען געװען. Smuelis Shrage 564.29 567.038 אַזױ בין איך אַנטלאָפֿן פֿון דעם בלוטיקן אָרט Smuelis Shrage 567.038 568.649 און געלאָזן מײַן שװעסטערקינד, Smuelis Shrage 568.649 571.51 מיט זײַנע קינדערלעך, מיט זײַנע ייִנגעלע מיט די מײדעלע, Smuelis Shrage 571.51 573.569 דער גרױסער פֿאַרברעכן װאָס מ'האָט אים באַשולדיקט Smuelis Shrage 573.569 576.066 איז געװען אַ הינקעדיקער ייִדישער שנײַדער אַן אָרעמער. Smuelis Shrage 576.066 577.652 אָט דאָס איז געװען זײַן גאַנצער שולד. Smuelis Shrage 577.655 579.087 אַז איצטער <װאַרפֿט מען אונדז פֿאָר>, Smuelis Shrage 579.087 580.285 אַז ייִדן זײַנען געװען Smuelis Shrage 580.285 583.399 eh קאָמוניסטן אָדער N.K.V.D.istn. <איז> געװען. קײנער <לײקט> ניט, אָבער Smuelis Shrage 583.399 587.589 mm מע קען דען באַשולדיקן דעם אַל- דעם גאַנצן פֿאָלק, גאַנץ יאַנישקער ייִדן און נאָך אַזעלכע מענטשן? Smuelis Shrage 587.915 590.204 און אַזױ בין איך אַנטלאָפֿן פֿון דעם אָרט Smuelis Shrage 590.312 592.011 ביז GATAUČer הױף. Smuelis Shrage 592.607 594.745 דאָס איז אַ קילאָמעטער פֿיר פֿון דעם אָרט. Smuelis Shrage 595.07 597.376 און איך בין אַרײַנגעקראָכן אין אַ באַרג פֿ- Smuelis Shrage 597.652 598.591 פֿון הײ. Smuelis Shrage 599.002 600.518 ס'איז געװען אָפּגעשניטענע הײ. Smuelis Shrage 600.518 602.804 און אַזױ בין איך דורכגעלעגן ביז אַ האַלבער נאַכט. Smuelis Shrage 602.804 605.985 איז פֿון דעם אָרט װוּ מ'האָט געשאָסן ביז דעם אָרט װוּ איך האָב זיך באַהאַלטן Smuelis Shrage 605.985 609.459 איז געװען אַ קילאָמעטער דרײַ האַלב, פֿיר האָט <נאָך> געקענט זײַן, מײן איך אַזױ. Smuelis Shrage 609.617 615.028 האָט זיך געהערט די געשרײען, ביז האַלבער נאַכט איז פֿון דאָרט פֿון װאַלד געגאַנגען די געשרײען, װי מ'האָט געשריִען. Smuelis Shrage 615.337 616.533 װײַלע זײ האָבן דאָרט געשאָסן Smuelis Shrage 616.533 617.359 UNK Smuelis Shrage 617.362 618.909 UNK Smuelis Shrage 619.64 622.219 אין דער פֿרי אַז ס'האָט זיך אָנגעפֿאַנגען די זון זיך צו <אונדז> באַװײַזן Smuelis Shrage 622.219 624.427 בין איך אַרױסגעטאַנצט פֿון די שטרױ Smuelis Shrage 625.783 627.752 און איך בין אַריבער איבערן װעג Smuelis Shrage 628.162 632.074 און קאַריקגעגאַנגען צום זעלביקן ŠNIOLISn אין KIRMĖLYNĖ, װײַל דאָס אַלץ איז געװען Smuelis Shrage 632.077 633.776 אונטער דער װעגנס איז דאָס געװען. Smuelis Shrage 633.917 635.416 גײענדיק אונטער דער װעגנס Smuelis Shrage 635.416 637.876 האָבן מיר געהאַט אַ צװײטע באַקאַנטע ליטװישע פֿאַמיליע, Smuelis Shrage 638.068 639.517 זײער פֿאַמיליע האָב איך פֿאַרגעסן, Smuelis Shrage 639.517 640.847 אין STRIPEIKIAI, Smuelis Shrage 641.24 643.246 זאָל מען זיך אײַנקוקן אין די ליטװישע קאַרטע, Smuelis Shrage 643.246 646.196 װעלן זײ געפֿינען MEŠKUIČIŲ VALSČIUS, STRIPEIKIŲ KAIMAS. Smuelis Shrage 647.096 648.114 איז דאָס דאָ. Smuelis Shrage 648.142 649.486 בין איך אַרײַן בײַ איר. Smuelis Shrage 649.745 653.961 כ'האָב געהערט UNK זײער UNK; האָב איך געבעטן אַ שטיקל ברױט. אַנשטאָט צו געבן אַ שטיקל ברױט Smuelis Shrage 653.961 655.455 האָט זי מיר דערצײלט אַ פֿרײד, Smuelis Shrage 655.455 656.501 <אָט> איר פֿרײד. Smuelis Shrage 656.512 658.717 "דו װײסט אַז אין יאַנישאָק האָט מען אױסגעשאָסן די ייִדן?" Smuelis Shrage 659.178 660.32 זײ האָבן שױן געװוּסט. Smuelis Shrage 660.461 662.121 זאָג איך "איך װײס קײן זאַך ניט. Smuelis Shrage 662.132 663.167 איך װײס קײן זאַך נ-" Smuelis Shrage 663.167 665.079 UNK זי האָט מיר קײן זאַך ניט געגעבן. Smuelis Shrage 665.473 667.239 <אַרױסגעבן.> זײ זײַנען געזעסן בײַן טיש, Smuelis Shrage 667.329 671.013 און ס'איז געװען בײַ זײ עפּעס אַ יום־טובֿ צי אַ שׂימחה; װאָס אױב אַזױ איך קען ניט זאָגן; אָדער Smuelis Shrage 671.013 673.528 אַנדערע פֿלעגן מאַכן שׂימחות נאָכן אױסשיסן די ייִדן. Smuelis Shrage 673.528 674.934 איך װעל דערגײן צו דערײַן. Smuelis Shrage 675.277 676.588 דאָס איז געװען נאָך דער קריג. Smuelis Shrage 676.695 678.068 האָט זי מיר אַרױסגעטריבן. Smuelis Shrage 678.068 679.913 אַזױ בין איך געקומען צו לױפֿן Smuelis Shrage 681.234 682.882 בײַ די זעלבע ŠNIOLISn, Smuelis Shrage 684.744 687.135 האָבן זײ, האָבן זײ מיר צוגענומען; זײ האָבן אױך געװוּסט, Smuelis Shrage 687.309 690.78 װאָס ס'איז, װײַל אַלע, דער גאַנצער געגנט אַרום, האָבן שױן אַלע געװוּסט. Smuelis Shrage 691.781 693.04 און <אַזױ האָב איך> איר דערצײלט, Smuelis Shrage 693.04 696.284 eh, זאָגט זי "אַװוּ ביסטו געװען? איר האָט געדאַרפֿט קומען צו דער אַרבעט מאָנטיק," Smuelis Shrage 696.287 699.524 און איך בין געקומען אין עטלעכע טעג אַרום; איך <װײס ניט> װיפֿל טעג האָט געדױערט; איך קען ניט זאָגן. Smuelis Shrage 699.524 702.865 נאָר איך האָב זײ געהאַט געבעטן ערלױבעניש זײ זאָלן מיר <אַראָפּלאָזן> אױף עטלעכע טעג, UNK די מאַמע <געבעטן> מיר Smuelis Shrage 702.865 704.431 אַז איך זאָל אַװעקגײן אין יאַנישאָק. Smuelis Shrage 705.163 707.166 האָב איך זײ <אַלץ> דערצײלט, זאָגט זי "מיר װײסן." Smuelis Shrage 707.238 708.088 האָבן זײ Smuelis Shrage 708.099 709.494 אַרומגעװאַשן מיר. Smuelis Shrage 710.36 711.856 נו, און איך בין אַװעק אַרבעטן. Smuelis Shrage 712.031 714.18 זאָגט, "איך האָב פֿאַר דיר געקראָגן ערלױבעניש שױן Smuelis Shrage 714.208 715.249 צו אַרבעטן." Smuelis Shrage 716.013 717.847 אַזױ בין איך בײַ זײ אָפּגעװען Smuelis Shrage 719.0 720.8 כּמעט ביז פֿאָר נײַ־יאָר, Smuelis Shrage 721.127 724.862 דעם צענטן מאָנאַט האָט דאָס געקענט זײַן, SENTYABR', OKTYABR' האָט געמוזט זײַן. Smuelis Shrage 724.862 726.287 קומט צו פֿאָרן די מאַמע Smuelis Shrage 726.287 727.415 מיט אַ שכן Smuelis Shrage 727.539 728.717 <אַ פֿאַרװײניקע>, Smuelis Shrage 728.72 732.033 זאָגט זי מיר זי איז אַרײַן אין געטאָ, נאָר אין געטאָ גיט מען אונדז די קאַרטעלעך ניט. Smuelis Shrage 732.033 734.992 מע גיט UNK. אױב מע גיט UNK, דאָס הײסט אױף צו פֿאַרניכטן. Smuelis Shrage 735.858 737.4 קײן ברױט־קאַרטעלע גיט מען ניט. Smuelis Shrage 737.411 740.15 זאָגט זי, "ס'קען זײַן איך זע זיך מיט דיר, מײַן זון, דעם לעצטן מאָל. Smuelis Shrage 740.15 741.759 מ'װעט אונדז אַרױספֿירן אין קוזש." Smuelis Shrage 742.828 745.539 און אַרומיקע ייִדן שױן אַ סך געװען אַרױסגעפֿירט אין קוזש. Smuelis Shrage 745.899 748.07 אײן אָרט שאַװלער <געװעזט האָט מען> געשאָסן, נאָר אין קוזש. Smuelis Shrage 748.143 751.766 אײן גרוב <אָנלײגן>, אַ צװײטע שאַפֿן, אײן גרוב אױסלײגן, עטלעכע ערטער נאָך. Smuelis Shrage 753.358 757.11 איך בין געװען, שטעלט זיך פֿאָר, מײַן האַרץ, אַז איך האָב געדאַרפֿט זיך מיט די מאַמען געזעגנט דעם לעצטן מאָל, Smuelis Shrage 757.11 760.721 און איך װײס <הײַנט> װאָס װאַרט <מיט איר>, מיט, װעגן זיך האָב איך קײן זאַך ניט געטראַכט װעגן זיך, Smuelis Shrage 760.721 763.207 נאָר װעגן די מאַמען און װעגן דעם ברודער'ס קינדער. Smuelis Shrage 764.057 765.368 און זײ אַװעקגעפֿאָרן. Smuelis Shrage 766.115 767.133 איך בין געבליבן Smuelis Shrage 767.133 767.983 אין דאָרף. Smuelis Shrage 769.001 771.459 עס האָט זיך געלאָזן הערן אַרום, זײַענדיק אין דאָרף, Smuelis Shrage 771.802 774.854 דעם מאָנאַט האָט זיך אָנגעפֿאַנגען, האָט מען אָנגעפֿאַנגען דרעשן שױן די תּבֿואה, Smuelis Shrage 774.857 776.033 תּבֿואה דרעשן. Smuelis Shrage 776.122 777.146 זיצנדיק Smuelis Shrage 777.675 779.121 בײַ <DUMBRAUSKASn> Smuelis Shrage 779.177 782.211 האָבן מיר געקומען <דרעשן און> העלפֿן. אײנער אין דאָרף, איז געװען אַזאַ געזעץ, Smuelis Shrage 782.211 784.388 אײנער פֿלעגט העלפֿן דעם צװײטן בעל־הבית, Smuelis Shrage 784.388 787.085 כּדי מע דאַרף האָבן צװאַנציק, פֿינף און צװאַנציק מענטשן Smuelis Shrage 787.8 788.936 בײַן דרעש־מאַשין, Smuelis Shrage 788.936 791.456 קומט אײנער דעם צװײטן העלפֿן; דאָס רופֿט זיך אָן TALKA. Smuelis Shrage 793.554 797.492 לױפֿט אַרײַנעט אין, בײַן eh אין אָװנט, ס'איז געװען פֿינצטער; לױפֿט אַרײַנעט אַ ליטװישע פֿרױ Smuelis Shrage 797.492 798.965 און רופֿט אַרױס דעם מאַן. Smuelis Shrage 799.494 800.926 און איך בין אױך אַרױס דעם מאָמענט. Smuelis Shrage 800.926 802.712 זאָגט זי, "מ'איז געקומען צו פֿאָרן Smuelis Shrage 803.072 804.146 פֿון ליגום Smuelis Shrage 805.14 807.574 אָדער פֿון פּאַקרױ." דאָס איז אױך אַלץ אַרום שאַװל. Smuelis Shrage 807.594 808.503 "און מע דאַרף Smuelis Shrage 808.503 810.171 <גײן> העלפֿן די ייִדן אױסשיסן. Smuelis Shrage 810.345 811.335 גײ העלף." Smuelis Shrage 811.627 814.034 די פֿרױ זאָגט זי דעם מאַן. און ער איז געװען שיכּורלעך. Smuelis Shrage 814.142 815.607 כ'װײס ניט װאָס ער האָט איר געענטפֿערט Smuelis Shrage 815.607 817.646 נאָר מער צום טיש האָט ער זיך ניט געקערט. Smuelis Shrage 818.715 821.072 מער צום טיש זיך ניט געקערט. איך האָב <eh, כ'האָב געװוּסט>. Smuelis Shrage 821.195 825.656 נאַכער האָבן מיר געהערט אַז מ'האָט אױסגעשאָסן אין ליגום, אין פּאַקרױ <האָט מען> אױסגעשאָסן די ייִדן אַרום דאָרטן אױך געשאָסן. Smuelis Shrage 825.667 826.691 אין יענע קאַנטן. Smuelis Shrage 827.928 830.943 אַזױ בין איך בײַ ŠNIOLISn אָפּגעװען ביז פֿאָר נײַ־יאָר. Smuelis Shrage 832.805 834.313 ביז פֿאָר נײַ־יאָר Smuelis Shrage 834.47 837.389 סע- עס האָט געענדיקט מײַן ערלױב- ביז נײַ־יאָר האָבן זײ געגעבן ערלױבעניש. Smuelis Shrage 838.053 839.094 דעם טאָג Smuelis Shrage 839.5 841.524 קומט צו פֿאָרן דער בעל־הבית פֿון eh Smuelis Shrage 842.373 846.097 פֿאַרװאַלטונג, שטאָט־פֿאַרװאַלטונג, פֿון eh, ניט שטאָט־פֿאַרװאַלט-, פֿון דאָרף־פֿאַרװאַלטונג. Smuelis Shrage 846.525 848.426 <VALSČIUSer> דאָר- דאָרף פֿאַרװאַלטונג. Smuelis Shrage 848.499 850.13 און ער זאָגט, גײט אַרײַן אין שטוב, Smuelis Shrage 850.42 851.109 און ער האָט Smuelis Shrage 851.368 852.968 אײן װאָרט נאָר געזאָגט צו מיר: Smuelis Shrage 852.968 853.775 "לױף." Smuelis Shrage 855.806 856.83 צו מיר, "לױף." Smuelis Shrage 858.033 859.676 דאָס איז געװען שױן שפּעט אין אָװנט. Smuelis Shrage 859.676 860.745 פֿאָר נײַ־יאָר. Smuelis Shrage 862.117 866.392 װאָלט זיך אפֿשר געװאָרפֿן דורכן פֿענצטער, װאָלט איך נאָך געקע- -קענט אוספּײען צו אַנטלױפֿן. Smuelis Shrage 866.437 869.992 מ'איז געגאַנגען זיך נאָך אָנטאָן און מ'איז צוגעגאַנגען בײַן טיר. איך זע אַז <ס'איז שױן> דרײַ Smuelis Shrage 871.263 873.876 באַנדיטן מיט די װײַסע הע- בענדער אױף די הענט, Smuelis Shrage 873.896 875.072 "און װוּ איז דײַן ייִד?" Smuelis Shrage 876.14 878.412 װײַלע איך בין געװען נאָך רעגיסטרירט. זײ האָבן געװוּסט װוּ איז דער ייִד. Smuelis Shrage 879.093 881.197 און זײ האָבן מיר געכאַפּט, ניט געלאָזן אַנטלױפֿן. Smuelis Shrage 881.439 883.188 שיכּורלעכע, געװײנטלעך. Smuelis Shrage 884.949 887.829 האָט די בעל־הביתטע זײער געבעטן אַז זײ זאָלן מיר אַװעקלאָזן. Smuelis Shrage 888.746 889.787 <זײ זאָגן איר,> Smuelis Shrage 890.197 894.157 "רעכנט אַז איר האָט אים ניט געטראָפֿן." "נײן, מיר קענען אים ניט אַװעקלאָזן. מיר מוזן אים אַװעקפֿירן אין Smuelis Shrage 894.973 898.747 אין <STAČIŪNŲ VALSČIUS, ILGOJI LOVA>" װײַל דאָרטן האָבן זײ אױסגעשאָסן eh Smuelis Shrage 899.445 901.549 UNK מיט אַנדערע ייִדן. Smuelis Shrage 903.039 905.036 נו, האָבן זײ מיר ניט געלאָזן, האָבן זײ Smuelis Shrage 905.036 906.142 מיר ניט אַװעקגעלאָזן. Smuelis Shrage 906.142 908.318 האָבן זײ מיר פֿאַרש- פֿאַרשלאָסן אין קלײט Smuelis Shrage 908.318 911.033 װוּ מע האַלט תּבֿואה, און די שליסל <אַרײַנגעלײגט> בײַ זיך. Smuelis Shrage 911.24 912.545 איז אַרײַן אין שטוב Smuelis Shrage 912.545 914.221 <אָט דער BOS און נאָך UNK זײ.> Smuelis Shrage 914.43 916.483 מסתּמא מיט עסן און אפֿשר נאָך טרינקען, Smuelis Shrage 916.775 918.609 האָבן זײ אָפּגעװאַרט עטלעכע שעה. Smuelis Shrage 919.509 920.921 בײַ נאַכט איז דאָס געװען. Smuelis Shrage 921.062 922.913 און זײ האָבן מיר <אַרױסגעלאָזן>, זײ האָבן מיר געפֿירט Smuelis Shrage 923.12 923.818 צום, Smuelis Shrage 923.818 924.718 צום װעג. Smuelis Shrage 924.825 926.349 די ריכטונג דאָרטן VOT פֿון, Smuelis Shrage 926.349 929.324 אין לינק- אין ס- אין ריכטונג פֿון סטאַטשון. Smuelis Shrage 930.242 933.303 זײַנען געװען שיכּורלעך, און די נאַכט איז געװען אַ פֿינצטערלעכע. Smuelis Shrage 933.303 936.333 אײנער איז געגאַנגען פֿון פֿאָרנט, איך געדענק <װי> הײַנט, און צװײ געגאַנגען פֿון הינטן. Smuelis Shrage 936.755 937.981 tsk האָט מען מיר געפֿירט Smuelis Shrage 938.223 939.081 צו װעג. Smuelis Shrage 939.081 941.452 דאָרטן eh װײַזט אױס האָט געװאַרט <פֿאַר אונדז> אַ פֿערד אױף זײ, Smuelis Shrage 941.452 943.621 װײַל דער באַלע- זײ האָבן געבעטן דער בעל־הבית זאָל געבן אַ פֿערד. Smuelis Shrage 943.621 944.988 האָט דער בעל־הבית ŠNIOLIS Smuelis Shrage 944.988 947.13 קײן פֿערד זײ ניט געגעבן מיר אַװעקצופֿירן. Smuelis Shrage 947.13 948.428 זײַנען זײ אַװעק צו פֿוס מיט מיר. Smuelis Shrage 949.04 953.29 אין <דעם>, גײענדיק האָט דער הינטערשטער, דער צװײטער, אײנער פֿון די צ- צװײ הינטער Smuelis Shrage 953.29 956.606 אַריבערגעיאָגט נאָך פֿאָרנט געבעטן אָנרײכערן, אַזױ פֿיל איך פֿאַרשטײ. Smuelis Shrage 956.606 959.188 בין איך געבליבן, אײנער, כ'גיב אַ קוק אַהינטן, גײט אײנער הינטער מיר. Smuelis Shrage 959.188 960.116 שיכּורלעך. Smuelis Shrage 960.116 962.079 און איך בין געװען זײער געזונט װי איך האָב געזאָגט. Smuelis Shrage 962.203 963.179 האָב איך דערלאַנגט Smuelis Shrage 963.179 965.356 אַ כאַפּ, אַ ריס דעם ביקס פֿון פּלײצע<ם>, Smuelis Shrage 965.356 967.26 מיטן ביקס איבערן קאָפּ אים, Smuelis Shrage 967.637 969.572 און ער איז געפֿאַלן און איך בין אַנטלאָפֿן געװאָרן. Smuelis Shrage 970.91 974.139 זײ האָבן זיך אומגעדרײט שיכּורלעך UNK האָט מען אָנגעפֿאַנגען שיסן, Smuelis Shrage 974.139 977.13 געלאָפֿן די <קאָליעס> איבער די ג-, איבער די קױלן זײַנען געלאָפֿן איבער מײַנע קעפּ. Smuelis Shrage 977.13 978.699 איבער מײַן קאָפּ איז געלאָפֿן די קױלן. Smuelis Shrage 978.699 980.796 נאָר אַזױ אַז ס'איז געװען פֿינצטער האָבן זײ מיר ניט געכאַפּט. Smuelis Shrage 980.816 981.885 און איך בין אַנטלאָפֿן, Smuelis Shrage 981.885 983.021 בין איך אַװעקגעלאָפֿן Smuelis Shrage 983.246 984.59 אין נאָרקונער װאַלד. Smuelis Shrage 984.59 987.454 אָט אַ דאָרף, נאָרקונער װאַלד. איך בין אַרײַנגעקראָכן אין װאַלד זיך באַהאַלטן Smuelis Shrage 987.454 989.183 און איך בין דורכגעלעגן די גאַנצע נאַכט. Smuelis Shrage 989.183 992.094 דאָרטן ליגנדיק האָב איך אָפּגעפֿראָרן די גרױסע פֿיס־פֿינגער, Smuelis Shrage 992.094 993.079 פֿון די פֿיס. Smuelis Shrage 993.557 994.749 אין דער פֿרי Smuelis Shrage 995.447 996.842 פֿאָרט אַ מענטש, Smuelis Shrage 997.067 999.525 אַ אומבאַקאַנטער מענטש, אַ ציװילער. Smuelis Shrage 999.615 1001.111 זאָג איך אים "זײַ אַזױ גוט. Smuelis Shrage 1002.247 1004.615 גײ צו בײַ ŠNIOLISn, <פֿאָר אָנעט,>" Smuelis Shrage 1004.615 1006.59 און זײַענדיק אין דאָרף בײַ ŠNIOLISn Smuelis Shrage 1006.59 1008.637 האָבן זײ מיר געגעבן אַ נאָמען <אַלס MIKAŠIUS>, Smuelis Shrage 1008.845 1011.404 איך בין אײַנגעשריבן, אַפֿילו געװען אין דאָקומענטן בײַ זײ, <MIKAŠIUS>. Smuelis Shrage 1011.798 1013.702 "זאָג אַז <MIKAŠIUS> געפֿינט זיך דאָ." Smuelis Shrage 1013.705 1015.204 זאָג איך, "נאָר אײן זאַך בעט איך דיר: Smuelis Shrage 1015.204 1016.99 נאָר אַזױ אײנעם, מער קײנעם ניט." Smuelis Shrage 1017.485 1019.296 ער איז טאַקע אַרײַנגעפֿאָרן און געזאָגט, Smuelis Shrage 1019.296 1023.229 דער בעל־הבית איז אַלײן ניט געפֿאָרן. ער האָט געהאַט אפֿשר מורא, איך פֿ-, אַזױ מײן איך, Smuelis Shrage 1023.24 1025.158 האָט ער געשיקט די טאָכטער. Smuelis Shrage 1025.889 1028.003 צװײ טעכטער האָט ער געהאַט, קלענערע, קלײנע מײדלעך, Smuelis Shrage 1028.014 1029.758 צען צװעלף־יאָריקע מײדלעך האָט ער געהאַט. Smuelis Shrage 1029.77 1031.32 איז זי געקומען צו גײן. Smuelis Shrage 1031.32 1032.634 האָט זי זיך דערפֿרײט. Smuelis Shrage 1032.773 1035.833 זאָג איך איר, ih זאָג איך, "איך האָב אָפּגעפֿראָרן די פֿיס און איך קען ניט גײן." Smuelis Shrage 1035.845 1037.932 זאָגט זי, "מ'איז געקומען זוכן דיר אין שטוב." Smuelis Shrage 1038.225 1041.386 זײ האָבן זיך געקערט, זײ האָבן געמײנט אַז איך װעל קומען צו לױפֿן אין eh אין שטוב. Smuelis Shrage 1041.386 1043.428 זאָגט זי, "אין שטוב טאָרסטו ניט קומען," זאָגט זי "װײַלע Smuelis Shrage 1043.428 1046.656 מע קען נאָך און נאָך אַ צװײט מאָל קומען דערשיסן דיר אָפּ מיט אונדז צוזאַמען." Smuelis Shrage 1048.299 1051.584 איז זי אַװעק און זי האָט מיר געבראַכט װאַרעמע זאָקן, װײַלע איך בין געװען ניט צוגעגרײט, Smuelis Shrage 1052.4 1054.116 און אַ שטיקל ברױט מיט פֿלײש, Smuelis Shrage 1054.34 1056.41 און איך בין איבערגעלעגן דעם טאָג אין װאַלד Smuelis Shrage 1056.88 1058.874 און בײַ נאַכט בין איך קאַריקגעקומען אין געטאָ. Smuelis Shrage 1059.487 1062.91 בין איך געקומען ביז שאַװלער געטאָ, נאָר אין געטאָ האָב איך ניט געקענט אַרײַנגײן בײַ נאַכט, Smuelis Shrage 1062.91 1065.559 װײַל די געטאָ האָט מען געהיט, דאָך <שומר איז אַרום אַרום> געטאָ. Smuelis Shrage 1065.579 1067.514 בין איך דורכגעלעגן ניט װײַט פֿ- אין Smuelis Shrage 1068.178 1069.525 טראַקער געטאָ, Smuelis Shrage 1069.545 1071.261 זיך געפֿונען לעבן אָזערע, Smuelis Shrage 1071.367 1072.745 לעבן שאַװלער אָזערע. Smuelis Shrage 1072.92 1074.518 בין איך דורכגעלעגן די נאַכט Smuelis Shrage 1076.615 1077.507 בײַן eh Smuelis Shrage 1077.51 1079.512 לעבן טױער, געטאָ־פּלאַנקען, Smuelis Shrage 1079.872 1081.051 און אין דער פֿרי Smuelis Shrage 1081.051 1084.122 אַז, בײַ טאָג, אַז די מענטשן פֿלעגן שױן קומען פֿון געטאָ, פֿון דער אַרבעט, Smuelis Shrage 1084.122 1086.245 האָב איך זיך אײַנגעשפּאַרט זיך אין קאָלאָנע Smuelis Shrage 1086.352 1088.169 און איך בין אַרײַן מיט די קאָלאָנע אין געטאָ. Smuelis Shrage 1088.985 1092.894 אָבער אין UNK אין געטאָ אומלעגאַל, קײן קאַרטעלע האָב איך ניט, קײן דאָקומענט האָב איך ניט. Smuelis Shrage 1093.035 1095.336 װי קען איך, הײסט עס, זי- פֿאַנגען זיך באַװײַזן? Smuelis Shrage 1095.336 1097.926 אַז איך האָב ניט קײן דאָקומענט, איך קרי- ניט קריגן קײן שטיקל ברױט. Smuelis Shrage 1097.945 1101.956 אין געטאָ די נאָרמע ברױט איז געװען פֿ- צײַטן, ביז הונדערט פֿופֿציק <גראַם> פֿלעגט מען געבן ברױט, Smuelis Shrage 1102.029 1103.68 צװײ דרײַ בולבעס אַ טאָג, Smuelis Shrage 1103.68 1107.204 און אַ לעפֿל צװײ גרױפּן. דאָס איז געװען דער גאַנצער RATION אין געטאָ. Smuelis Shrage 1107.885 1109.823 נאָר אַנדערע פֿלעגן אַרבעטן מיט די פֿאַבריקן Smuelis Shrage 1109.823 1110.886 פֿלעגט מען טרײַבן, Smuelis Shrage 1110.886 1114.742 פֿלעגט דער פֿאַבריק איז נאָך אַ מאָל װאָס געבן אַ שטיקל ברױט פֿון זיך, די פֿאַבריק־פֿאַרװאַלטונג. Smuelis Shrage 1114.742 1116.519 נאָר אין געטאָ איז געװען אַזאַ RATION. Smuelis Shrage 1118.617 1120.822 ניט קוקנדיק אױף דאָס אַז <איך בין> געקומען אַזױ Smuelis Shrage 1120.98 1122.07 איז געװען אַ באַקאַנטער Smuelis Shrage 1123.02 1124.555 מענטש אַ ליטװינער אין שטאָט, Smuelis Shrage 1124.555 1126.714 װאָס מײַן ברודער האָט אים געקענט, אונדזער אַ שכן. Smuelis Shrage 1126.714 1128.872 האָט ער געאַרבעט אין דעפּאָ, אַ מײַסטער. Smuelis Shrage 1129.333 1131.06 און איז געװען זײער אַן אַנגסטיקער מענטש. Smuelis Shrage 1131.105 1131.912 eh Smuelis Shrage 1131.912 1132.654 KUDLA. Smuelis Shrage 1132.654 1133.765 פֿאַמיליע KUDLA. Smuelis Shrage 1134.885 1137.866 מײַן ברודער האָט שױן געאַרבעט אין שאַװלער לעדער־פֿאַבריק. Smuelis Shrage 1138.547 1140.434 פֿלעגט זײ, פֿלעגן טרײַבן אין לעדער־פֿאַבריק. Smuelis Shrage 1140.437 1143.294 די שװעסטער און די מאַמע פֿלעגן גײן אױפֿן אײַזנבאַן Smuelis Shrage 1143.294 1144.16 אַרבעטן, Smuelis Shrage 1144.217 1146.096 רײניקן די אײַזנבאַן־ליניעס Smuelis Shrage 1146.096 1147.788 און העלפֿן אױסלאָדן װאַגאָנעס. Smuelis Shrage 1148.115 1149.116 די שװעגערין Smuelis Shrage 1149.116 1151.833 פֿלעגט אױך גײן אַרבעטן בײַ די דײַטשן אױף אַ ס- Smuelis Shrage 1151.833 1152.969 קלײדער־סקלאַד. Smuelis Shrage 1155.24 1156.685 זאָגט KUDLA, "נו גוט," זאָגט ער Smuelis Shrage 1156.685 1161.12 "זאָל ער אין דער פֿרי זיך אױסשטעלן מיט די קאָלאָנען אַרױסגײן װוּ מע טרײַבט ייִדן אין דעפּאָ אַרבעטן. Smuelis Shrage 1161.53 1162.976 זאָל ער קומען אין דעפּאָ." Smuelis Shrage 1163.792 1165.629 אַזױ האָב איך <אױסגעסטרױעט אין> די קאָלאָנע Smuelis Shrage 1165.648 1169.051 װוּ עס פֿלעגן גײן ייִדן אַרבעטן אין דעפּאָ, אין אײַזן־דעפּאָ, אין אײַזנבאַן־דעפּאָ. Smuelis Shrage 1169.681 1171.093 בין איך אױך אַװעקעט, Smuelis Shrage 1171.217 1172.95 האָט ער מיר געטראָפֿן, איז אַװעק צום Smuelis Shrage 1173.073 1175.885 דײַטש ZIMMERMANN איז געװען אַ דײַטש, זײער אַ אַנגסטיקער מענטש, Smuelis Shrage 1176.363 1177.88 tsk און ער האָט דערצײלט אים די גאַנצע Smuelis Shrage 1178.22 1180.779 היסטאָריע, אַז איך UNK בין געװען אין דאָרף, Smuelis Shrage 1182.101 1183.564 און איך בין געקומען אָן דאָקומענטן. Smuelis Shrage 1183.907 1184.824 זאָגט ער "גוט." Smuelis Shrage 1184.824 1187.427 װאָס קען ער טאָן? זאָגט ער "<װעסט זײַן> אַ טאָקער אױף מיר." Smuelis Shrage 1188.142 1191.126 זאָגט ער "װײַז װאָס דו קענסט." כ'האָב באַװיזן מער <געדענק> װאָס איך קען, זאָגט ער "גוט." Smuelis Shrage 1191.129 1194.155 זאָג איך "אָבער איך האָב ניט <נאָך> קײן דאָקומענטן, און איך האָב ניט די קאַרטעלע." Smuelis Shrage 1194.2 1196.506 זאָגט ער, "װעסט הײַנט אַלץ קריגן בײַ מיר." Smuelis Shrage 1197.018 1199.257 װוּ ער האָט ניט געג- -מאַכט, װי ער האָט מיר, ער האָט מיר דערלאַנגט Smuelis Shrage 1199.347 1201.471 אַ געלער שײַן אין געטאָ UNK Smuelis Shrage 1201.471 1203.808 האָבן געהאַט אַנשטאָט אַ פּאַס איז געװען אַ געלער שײַן, Smuelis Shrage 1203.808 1205.13 אַ געלער ביכעלע. Smuelis Shrage 1205.203 1208.752 אַז איך האָב געקראָגן שױן דעם ביכעלע, בין איך שױן אַ, האָב איך שױן אַלע רעכטן װי אַלע Smuelis Shrage 1208.752 1210.699 צו קריגן די צװײ הונדערט גראַם ברױט Smuelis Shrage 1211.042 1213.967 tsk און דעם טי- און די פּאָר לעפֿל גרױפּן מיט די Smuelis Shrage 1213.967 1215.98 עטלעכע קאַרטאָפֿל װאָס מ'האָט געגעבן. Smuelis Shrage 1216.323 1218.039 אַזױ האָב איך אָפּגעאַרבעט אין געטאָ Smuelis Shrage 1218.23 1219.248 פֿון אָנפֿאַנג Smuelis Shrage 1219.248 1220.891 צװײ און פֿערציקסטן Smuelis Shrage 1222.128 1224.519 קען זײַן ביז ענדע צװײ און פֿערציקסטן. Simionas Dovidavicius 1224.98 1227.438 אפֿשר איר קענט מערער דערצײלן Simionas Dovidavicius 1227.512 1230.426 eh װעגן eh שאַװל געטאָ. Simionas Dovidavicius 1230.515 1233.845 eh װי ג- װי איז געװעזן די, דער טײַערע, Simionas Dovidavicius 1233.845 1235.693 eh מענטשן געלעבט eh Simionas Dovidavicius 1235.693 1236.905 דאָרטן? Smuelis Shrage 1236.978 1238.717 װעגן שאַװלער געטאָ װעל איך אַזױ דערצײלן, Smuelis Shrage 1238.717 1241.027 װי מ'האָט אָרגאַניזירט אין שאַװל צװײ געטאָס. Smuelis Shrage 1241.045 1244.414 ערשטנס, פֿאַר װאָס רופֿט זיך אײנע קאַװקאַז און די צװײטע טראַקער? Smuelis Shrage 1244.623 1247.857 דער ראַיאָן װוּ עס האָט זיך געפֿונען קאַװקאַזער געטאָ איז געװען אױף בערג. Smuelis Shrage 1248.504 1250.526 איז אַזױ װי קאַװקאַזער בערג, אַזױ האָט זי געהאַט אַ Smuelis Shrage 1250.526 1251.767 פֿון יאָרן, יאָרן לאַנג, Smuelis Shrage 1251.767 1254.118 האָט זיך דער געגנט גערופֿן קאַװקאַזער געגנט. Smuelis Shrage 1254.933 1256.753 טראַקער געטאָ, װוּ מיר האָבן געװען Smuelis Shrage 1256.753 1261.2 איז די גאַס, די TSENTRAL'Ne גאַס האָט זי געהערט צו TRAKŲ גאַס, איז דער געגנט װאָס האָט געהערט צו די TRAKŲ גאַס Smuelis Shrage 1261.2 1264.802 האָט זיך גערער- האָט זיך גערופֿן TRAKŲ, eh טראַקער געטאָ. Smuelis Shrage 1264.822 1268.833 אַזױ האָט זיך אײַנגע<UNK>. אונדזער געטאָ איז נ- געװען אין אַ טאָל, לעבן װאַסער איז געװען. Smuelis Shrage 1269.277 1271.145 די באַדינגונגען איז געװען אַזױ: Smuelis Shrage 1271.555 1272.967 tsk כ'האָב <געזאָגט> אין אַ צימער Smuelis Shrage 1273.108 1274.784 פֿון צװעלף פֿופֿצן קװאַדראַט Smuelis Shrage 1274.784 1276.95 פֿלעג אין דעם צען צװעלף מענטשן אומגעפֿער, Smuelis Shrage 1277.512 1279.948 UNK אָנדערהאַלבן קװאַדראַט האָט געלעבט אַ מענטש. Smuelis Shrage 1279.948 1282.622 אױסצוציִען די פֿיס בײַ נאַכט איז גע- ניט געװען װוּ. Smuelis Shrage 1282.659 1286.554 אין די װינקלעך, בין איך <אַרײַנגעשפּאַרט> אונטער די פּעקלעך, װער עס האָט װאָסער אַ פּעקל, װאָסער אַ זעקל, Smuelis Shrage 1286.554 1287.5 װאָסער אַ טעפּל, Smuelis Shrage 1287.5 1289.505 אױף דאָס פֿלעגט מען דורכזיצן די גאַנצע נאַכט. Smuelis Shrage 1290.135 1292.424 אָט דאָס איז געװען די באַדינגונג פֿון געטאָ. Smuelis Shrage 1292.531 1294.376 קײן װאַסער, איז נאָר פֿון ברונעם געװען. Smuelis Shrage 1294.376 1295.929 קײן האָלץ האָט מען אונדז ניט געגעבן. Smuelis Shrage 1295.929 1297.498 גײענדיק פֿון דער אַרבעט Smuelis Shrage 1297.543 1299.768 פֿלעגט יעדער ברענגען מיט זיך אַ שטיקעלע האָלץ. Smuelis Shrage 1299.787 1300.949 און אױף די שטיקעלע האָלץ Smuelis Shrage 1300.949 1303.261 פֿלעגט מען די פּאָר גרױפּן װאָס פֿלעגט געבן מיט אַ טעפּל Smuelis Shrage 1303.261 1304.54 UNK אױפֿן גאַס Smuelis Shrage 1304.597 1307.781 אױסקאָכן <אַזאַ> די פּאָר, eh די פּאָר גרױפּן מיט אַ ביסל װאַסער. Smuelis Shrage 1308.343 1309.285 װײַלע קײנע מ-, Smuelis Shrage 1309.285 1311.066 אַנדערע מיטלען האָבן מיר געהאַט מיט װאָס צו <קאָכן>. Smuelis Shrage 1311.066 1314.213 קײן עלעקטריע, קײן גאַזע, קײן זאַך איז ניט געװען. קײן האָלץ אױך ניט. Smuelis Shrage 1314.213 1315.909 אָט דאָס מיט דאָס האָבן מיר נאָך אַזױ Smuelis Shrage 1315.909 1318.175 געצױגן זיך, איז געצױגן די צײַט אין געטאָ. Simionas Dovidavicius 1318.333 1322.884 מיט װעמען איר געלעבט אין די, אין אײן דירה אין געטאָ? Smuelis Shrage 1323.176 1324.419 מיר האָבן געלעבט אַזױ. Smuelis Shrage 1324.475 1325.279 איך, Smuelis Shrage 1325.387 1326.599 מײַן מאַמע, Smuelis Shrage 1326.618 1327.847 מײַן שװעסטער, Smuelis Shrage 1327.867 1329.071 מײַן ברודער, Smuelis Shrage 1329.099 1330.201 די שװעגערין Smuelis Shrage 1330.201 1331.422 און דרײַ קינדער, Smuelis Shrage 1331.681 1333.307 און <יאָשע קאַמעליץ> Smuelis Shrage 1333.335 1334.258 איז געװען. Smuelis Shrage 1334.381 1335.737 אַ פֿאַמיליע אין שאַװל. Smuelis Shrage 1335.737 1336.603 <געװען> נאָך Smuelis Shrage 1336.794 1338.223 פֿון אַ רײַכע פֿאַמיליע. Smuelis Shrage 1338.313 1340.316 אינטעליגענטע מענטשן. איז זי געװען אַ אַ אַ Smuelis Shrage 1340.844 1342.492 זײַן טאָ- זײַן טאָכטער Smuelis Shrage 1342.7 1344.039 און נאָך אַ רביצין. Smuelis Shrage 1344.05 1346.866 נאָך, eh אַלע האָבן מיר געלעבט אין אײן צימער. דעם רבֿ האָט מען דערהרגעט, Smuelis Shrage 1346.866 1348.308 נאָר זײַן פֿאַמיליע געדענק איך ניט. Smuelis Shrage 1348.308 1349.43 דעם רבֿ'ס פֿאַמיליע. Smuelis Shrage 1349.45 1351.0 איז ער געװען פֿון אַן אַנדער שול דער רבֿ. Smuelis Shrage 1351.0 1353.16 אױך פֿון שאַװל, נאָר פֿון אַן אַנדער שול איז ער געװען דער רבֿ. Smuelis Shrage 1353.18 1354.544 אַלע האָבן מיר געלעבט אין אײן Smuelis Shrage 1354.544 1355.312 צימער. Smuelis Shrage 1355.323 1356.195 דאָס איז... Simionas Dovidavicius 1356.386 1358.979 אױף אַ װאָסערע גאַס דאָס געװעזן אײַער ש-... Smuelis Shrage 1358.276 1360.346 דאָס איז געװען אױ- אױף EŽERO גאַס, Smuelis Shrage 1360.554 1361.73 לעבן טורמע. Smuelis Shrage 1362.022 1364.497 לעבן טורמע. נאָענט לעבן טורמע איז דאָס געװען. Smuelis Shrage 1365.245 1366.606 נאָענט לעבן טורמע. Simionas Dovidavicius 1368.401 1370.355 װער געװעזן eh Simionas Dovidavicius 1370.358 1372.262 בײַ דעם טײַ- טײַער, Simionas Dovidavicius 1372.299 1375.232 בײַ דעם טױער, eh װער דאָרטן געשטאַנען? Smuelis Shrage 1375.016 1378.132 פֿון אינער- אינערלעך איז געװען די ייִדישע פּאָליצײ. Simionas Dovidavicius 1375.232 1376.242 DEUTSCHEn. Smuelis Shrage 1378.475 1380.849 גענס איז געװען דער SHEF POLITSII, אַ ייִד. Smuelis Shrage 1380.922 1381.974 גענס איז געװען. Smuelis Shrage 1381.974 1383.127 אַ דײַטשישער ייִד. Smuelis Shrage 1383.217 1385.996 און פֿון די צװײטע זײַט איז געװען ליטװישע פּאָליצײ. Smuelis Shrage 1386.643 1389.193 די פֿ- גע- די <װער איז געװען דער eh פֿירער> װײס איך ניט. איך װײס נאָר געװען אַ Smuelis Shrage 1389.193 1391.773 זײער אַ שרעקלעכער פּאָליציאַנט UNK פֿלעגט מען אים רופֿן. Smuelis Shrage 1391.773 1393.145 ער פֿלעג גײן מיטן ביקס אױפֿן האַנט Smuelis Shrage 1393.145 1394.247 און מיט אַ שטעקן. Smuelis Shrage 1394.675 1396.815 און אַז ס'פֿלעגט גײן די קאָלאָנעס, פֿלעגט ער דאָרט אונטערזוכן, Smuelis Shrage 1396.815 1398.973 אין געטאָ איז געװען פֿאַרבאָטן אַרײַנצוטראָגן Smuelis Shrage 1399.333 1400.458 פּראָדוקטן, Smuelis Shrage 1400.953 1401.876 טאַבאַק, Smuelis Shrage 1403.366 1406.195 נו, האָלץ פֿלעגט מען אַרײַנלאָזן האָלץ. פּראָדוקטן זײַנען געװען פֿאַרבאָטן. Smuelis Shrage 1407.399 1408.44 אַזױ בין איך Smuelis Shrage 1408.68 1412.22 בין איך געװען ביז אָנפֿאַנג צװײ און פֿערציקסט- eh ביז אָנפֿאַנג eh Simionas Dovidavicius 1413.44 1417.876 אפֿשר eh איר eh, געװעזן אַקציעס װען איר געװעזן אין געטאָ Simionas Dovidavicius 1417.876 1419.257 ביז eh... Smuelis Shrage 1418.71 1419.236 פֿאַר, Smuelis Shrage 1419.752 1422.112 אָט פֿאַר דער צײַט װאָס איך בין געװען איז קײן אַקציעס Smuelis Shrage 1422.131 1423.065 ניט געװען Smuelis Shrage 1423.065 1424.154 פֿאַר דעם יאָר צײַט. Smuelis Shrage 1424.154 1425.906 װײַל די גאַנצע אַקציעס איז געװען Smuelis Shrage 1426.181 1427.975 ביזן אַרײַנגײן אין געטאָ Smuelis Shrage 1428.003 1430.473 און נאַכער האָט זיך אָנגעפֿאַנגען פֿון דרײַ און פֿערציקסטן יאָר. Smuelis Shrage 1430.484 1432.655 זיך אָנגעפֿאַנגען אַז די קינדער־אַקציעס זיך אָנגעפֿאַנגען. Smuelis Shrage 1432.88 1433.519 UNK Smuelis Shrage 1433.519 1436.902 און אונטער דער צײַט ניט נאָר אַקציעס געװען אַזעלכע אַז סע פֿלעגט ניט געפֿעלן װערן דעם דײַטשן Smuelis Shrage 1436.902 1438.81 פֿלעגט ער אױף דער אַרבעט ניט דערשיסן <זאָגט מען,> נאָר אַזױ װי Smuelis Shrage 1438.81 1441.216 ס'װאַרפֿט אַרונטער אַ בלעטל פֿון אַ בױם פֿאַלט אַר- Smuelis Shrage 1441.236 1442.716 פֿון אַ בױם פֿאַלט אַרונטער אַ בלאַט. Smuelis Shrage 1442.716 1444.715 קײן פֿאַראַנטװאָרטלעכקײט איז ניט געװען פֿאַר ייִדן דערשיסן, Smuelis Shrage 1444.786 1448.46 קײנער האָט ניט געטראָגן קײן פֿאַראַנטװאָרטלעכקײט. סײַ דער דײַטש, סײַ דער ליטװינער Smuelis Shrage 1448.46 1449.97 שומר האָט דאָס געמעגט טאָן. Smuelis Shrage 1449.97 1452.635 קײנער פֿאַרבאָטן ניט געװען, און קײן פֿאַראַנטװאָרטלעך ניט געװען. Simionas Dovidavicius 1453.333 1456.77 eh קענט איר דערצײלן װאָס איר געאַרבעט דאָרטן אין די פּאָר... Smuelis Shrage 1456.539 1457.63 אַלס טאָקער. Smuelis Shrage 1458.108 1463.362 אַל-, אַרבעט, אַלע אַרבעט פֿלעגט מען מיר געבן, נאָר אַז עס פֿלעגט זײַן אַ מאָל פֿלעגט מען מיר שטעלן בײַן מאַשין אױך, און אַזױ בין איך געװען אַ, אַן אַרבעט, אַלע אַרבעט. Smuelis Shrage 1463.362 1466.996 מע פֿלעגט רײניקן די PAROVOZn פֿלעגן מיר רײניקן און װאַשן; אַלע אַרבעט װאָס <מ'האָט נאָר> געטאָן. Smuelis Shrage 1467.137 1467.688 געטאָן. Simionas Dovidavicius 1467.508 1469.932 eh װי לאַנג איר דאָרטן דע- געאַרבעט? Smuelis Shrage 1469.82 1470.996 אָט זאָג איך פֿון Smuelis Shrage 1471.136 1473.184 אָנפֿאַנג צװײ און פֿערציקסטן Smuelis Shrage 1473.184 1477.053 UNK ביז ענדע צװײ און פֿערציקסטן. אָדער ביזן צענטן מאָנאַט, צװײ און פֿערציקסטן. Smuelis Shrage 1477.11 1479.129 ביז מ'האָט אַרױסגעפֿירט אױף אַקמיאַנער לאַגער. Smuelis Shrage 1479.776 1480.777 זײַנענדיק Smuelis Shrage 1480.777 1481.424 בײַ, Smuelis Shrage 1481.548 1482.802 װי איך בין אַרײַנגעקומען Smuelis Shrage 1482.802 1484.479 פֿון ŠNIOLI-, װי איך בין געקומען צו לױפֿן Smuelis Shrage 1484.737 1486.22 אין eh געטאָ Smuelis Shrage 1486.22 1487.308 האָב איך זיך דערװוּסט Smuelis Shrage 1487.336 1488.835 אַז אין ILGOJI LOVA Smuelis Shrage 1488.855 1490.033 האָט מען דערשאָסן Smuelis Shrage 1490.033 1492.966 נײַן און זעכציק ייִנגלעך מיט מײדלעך װאָס זײַנען געװען לעגאַל Smuelis Shrage 1493.175 1494.919 בײַ די ליטװישע לאַנדװירטן Smuelis Shrage 1494.93 1496.522 האָט מען זײ אַלעמען צונױפֿגעפֿירט Smuelis Shrage 1496.522 1500.377 און דאָרטן האָט מען אױסגעשאָסן. אין דעם צאָל האָב איך אױך געדאַרפֿט זײַן דער זיבעציקסטער, Smuelis Shrage 1500.397 1502.183 נאָר אַזױ װי מיר האָט זיך אײַנגעגעבן צו אַנטלױפֿן Smuelis Shrage 1502.183 1503.48 האָב איך אױסגעמײַדט דעם, Smuelis Shrage 1504.076 1506.444 אױסגעמײַדט ILGOJI, די גריבער פֿון ILGOJI LOVA. Smuelis Shrage 1506.444 1509.116 דאָרטן ליגט הרבֿ נחומאָװסקי אין ILGOJI LOVA, Smuelis Shrage 1510.556 1511.698 טרײסמאַן Smuelis Shrage 1512.193 1513.706 און דער אַפּטײקער פֿײַנבערג. Simionas Dovidavicius 1513.779 1515.97 ILGOJI LOVA, דאָס איז אַ Simionas Dovidavicius 1515.97 1517.182 נאָמען פֿון Smuelis Shrage 1516.496 1518.262 דאָס איז STAČIŪNŲ VALSČIUS. Simionas Dovidavicius 1517.812 1520.236 eh דאָס איז אַ נאָמען פֿון אַ דאָרף eh? Smuelis Shrage 1519.719 1521.401 פֿון דאָרף, דער דאָרף ILGOJI LOVA. Simionas Dovidavicius 1520.951 1523.578 ILGOJI LOVA. mhm, אַ דאַנק. Smuelis Shrage 1522.065 1523.156 נו די IL-, ILGOJI LOVA, יאַ. Simionas Dovidavicius 1526.807 1529.788 eh װאָס פּאַסירט NACH דעם? איר איר געקומען Simionas Dovidavicius 1530.148 1533.416 eh NACH, eh װאָס פּאַסירט NACH דעם? Simionas Dovidavicius 1533.962 1538.648 eh NACH eh דעם אײַער אַרבעט אין דער פּאָר, װוּ איר געאַרבעט? Smuelis Shrage 1537.86 1540.554 אַלע אַרבעט האָב איך געטאָן, װוּ מע פֿלעגט שיקן. אַלע אַרבעט. Smuelis Shrage 1541.336 1542.545 מ'האָט אַלעמען <אױפֿגעטאָן>. Smuelis Shrage 1543.108 1546.286 פֿון די PAROVOZn רײניקן און פּוצן און װאַשן Smuelis Shrage 1546.286 1547.417 און די ערד קערן. Smuelis Shrage 1547.417 1548.35 אַלע אַרבעט. Smuelis Shrage 1548.558 1551.252 קײנער, קײן ספּעציעלע אַרבעט פֿאַר אונדז איז ניט געװען צוגעקליבענע. Smuelis Shrage 1551.427 1552.366 אַלע אַרבעט. Smuelis Shrage 1553.672 1557.497 ענדע צװײ און פֿערציקסטן אָדער אָנפֿאַנג דרײַ און פֿערציקסטן Smuelis Shrage 1558.717 1560.157 איז געקומען אַ פֿאַראָרדענונג Smuelis Shrage 1560.157 1563.2 אַז מע דאַרף פֿירן די ייִדן אין אַקמיאַנער לאַגער קאַלך גראָבן. Smuelis Shrage 1563.273 1566.626 פֿאָר אונדז איז דאָרטן געװען קריגס־געפֿאַנגענע. זײַנען זײ אױסגעשטאָרבן, Smuelis Shrage 1566.699 1570.119 און קײן נײַע קריגס־געפֿאַנגענע האָט מען ניט געבראַכט, איז געבליבן זײערע באַראַקעס. Smuelis Shrage 1571.694 1574.979 פֿאַר װאָס איז דאָס אונדז, אונדזער פֿאַמיליע אָפּגעקליבן, קען איך ניט זאָגן װער עס האָט אונדז אָפּגעקליבן. Smuelis Shrage 1575.356 1577.645 געקומען אױף אַ ראָ- אַ UNK דאַרף האָבן Smuelis Shrage 1578.191 1581.324 אױב <איך האָב ניט קײן> טעות אַרום דרײַ הונדערט מענטשן האָט מען אונדז אַרױסגעפֿירט. Smuelis Shrage 1581.752 1583.15 בין איך געװען אַרױסגעפֿירט, Smuelis Shrage 1583.15 1584.986 מײַן מאַמע און מײַן שװעסטער. Smuelis Shrage 1585.076 1587.214 זײַנען מיר געװען אין אַקמיאַנער לאַגער אַרױסגעפֿירט. Smuelis Shrage 1587.641 1588.53 האָט מען אונדז Smuelis Shrage 1588.974 1590.504 דערלאַנגט מאַשינעס Smuelis Shrage 1590.56 1592.444 און מ'האָט געמײנט אַז מע פֿירט אױסשיסן. Smuelis Shrage 1593.952 1595.873 געבראַכט אונדז אין אַקמיאַנער לאַגער, Smuelis Shrage 1595.893 1598.514 דאָרטן איז געװען דער בלוטיקער באַנדיט, דער גזלן Smuelis Shrage 1598.514 1599.838 MARCINKUS, Smuelis Shrage 1599.858 1601.405 אַ זאַגערער שיסער. Smuelis Shrage 1601.799 1604.302 געװען דער קאָמענדאַנט איז געװען אַ דײַטש, אַ FEL'DFEBEL', Smuelis Shrage 1604.347 1607.041 נאָר ער האָט זיך אין ערגעץ נישט געשטעקט, דער דײַטש, Smuelis Shrage 1607.452 1609.01 נאָר גאַנצן, מיטן גאַנצן Smuelis Shrage 1609.01 1609.944 אַרבעט Smuelis Shrage 1610.034 1611.75 האָט אָנגעפֿירט MARCINKUS. Smuelis Shrage 1614.236 1615.682 געקומען אין אַקמיאַנער לאַגער, Smuelis Shrage 1616.008 1618.719 איז געװען צװײ באַראַקעס: אַ <פֿרױער->באַראַק איז געװען, Smuelis Shrage 1618.843 1620.525 און אַ מענער־באַראַק איז געװען. Smuelis Shrage 1621.003 1623.866 אומגעפֿער אײנער פֿון צװײטן געװען אַ צװײ דרײַ הונדערט מעטער. Smuelis Shrage 1625.39 1627.876 און דער, און דער, דער גריבער, די קאַלך־גריבער Smuelis Shrage 1627.876 1631.51 איז געװען ניט װײַט, אױך אומגעפֿער אַ הונדערט, צװײ הונדערט מעטער פֿון די באַראַקעס. Smuelis Shrage 1631.617 1632.928 פֿלעגט מען אין דער פֿרי Smuelis Shrage 1633.305 1634.363 אױפֿשטײן. Smuelis Shrage 1634.942 1636.759 דער עסן איז באַשטאַנען אַזױ: Smuelis Shrage 1636.899 1638.294 אַ קיך איז געװען. Smuelis Shrage 1638.873 1640.049 פֿלעג געבן אַזױ: Smuelis Shrage 1641.033 1643.12 אַ טעלערל שיטערע זופּ Smuelis Shrage 1643.345 1645.477 אָדער צװײ לעפֿל קאַשע געקאָכטע, Smuelis Shrage 1645.488 1647.401 און אַ קלײנע מױצקעלע ברױט, אפֿשר Smuelis Shrage 1647.401 1649.921 מאַקסימום הונדערט גראַם, מאַקסימום הונדערט גראַם. Smuelis Shrage 1651.648 1653.468 מיטאָג, אַז מע קען עס אָנרופֿן מיטאָג, Smuelis Shrage 1653.468 1655.321 פֿלעג זײַן װידער אַ מױצקעלע ברױט, Smuelis Shrage 1655.462 1656.57 הונדערט גראַם, Smuelis Shrage 1657.723 1659.523 און אַ טעלער זופּ אָדער קאַשע, Smuelis Shrage 1660.119 1660.907 שיטערע, Smuelis Shrage 1661.165 1662.341 <אָנע פֿעצן.> Smuelis Shrage 1662.718 1663.592 אין אָװנט, Smuelis Shrage 1663.595 1666.762 געקאָכטע װאַסער, אפֿשר אַ מאָל װוּ דער בולבע פֿלעגט אַרומשװימען. Smuelis Shrage 1667.021 1668.697 קען ברױט פֿלעגן זײ אונדז ניט געבן. Smuelis Shrage 1668.742 1671.014 און דאָס האָט מען געדאַרפֿט האַקן די קאַלך. Smuelis Shrage 1671.257 1672.714 אײנע פֿלעגן האַקן די קאַלך Smuelis Shrage 1672.714 1674.626 און די צװײטע פֿלעגן לאָדן די קאַלך Smuelis Shrage 1674.716 1676.111 אין װאַגאָנעטקעס. Smuelis Shrage 1676.741 1679.261 און נאַכער פֿלעגט אָנלאָדן אַ װאַגאָנעטקע, פֿלעגן זיך אָנטשעפּענען Smuelis Shrage 1679.261 1681.354 צען צװעלף פֿרױען <אין> װאַגאָנעטקע, Smuelis Shrage 1681.354 1685.325 װעלכע פֿרױ פֿלעגט שטופּן, און װעלכע פֿרױ פֿלעגט שלעפּן מיט אַ שטריק װעלכע ניט איז Smuelis Shrage 1685.617 1687.721 אַרומשלעפּן, UNK געדאַרפֿט צונױפֿשטעלן, Smuelis Shrage 1687.794 1689.403 פֿאַרבינדן זײ אײנע מיט די צװײטע. Smuelis Shrage 1689.403 1690.691 און דאַן פֿלעגט קומען Smuelis Shrage 1691.169 1693.039 אַ מאַשין און אַװעקפֿירן Smuelis Shrage 1693.039 1694.032 אין eh Smuelis Shrage 1694.24 1695.483 צום סטאַנציע. Smuelis Shrage 1696.822 1699.516 אָט דאָס איז געװען אונדזער אַרבעט אין אַקמיאַנער לאַגער. Smuelis Shrage 1700.062 1700.988 נאָר װאָס Smuelis Shrage 1700.988 1702.118 אין דעם געגנטן Smuelis Shrage 1702.121 1705.012 מענטשן זײַנען געװען ניט קײן שלעכטע, די באַ- ציװילע באַפֿעלקערונג. Smuelis Shrage 1705.04 1708.359 פֿלעגן לױפֿן די פֿרױען, די מענער, לױפֿן בעטן אַ שטיקל ברױט. Smuelis Shrage 1708.55 1709.88 פֿלעגט פּאַס-, מע פֿלעג געבן. Smuelis Shrage 1709.88 1711.56 ניט אַלע, נאָר פּאַסירט מען פֿלעג געבן. Smuelis Shrage 1711.56 1713.821 װער אַ שטיקל ברױט, װער פֿלעג געבן אַ בולבע Smuelis Shrage 1713.821 1714.502 פֿלעג געבן נאָר. Smuelis Shrage 1714.625 1717.018 נאָר װאָס איז געװען אײן שרעקלעכע זאַך איז געװען Smuelis Shrage 1717.038 1720.222 אַז כּדי צוצוגײן, פֿאַרבײַגײן פֿון לאַגער און קומען ביזן דאָרף Smuelis Shrage 1720.346 1723.794 איז אונטער װעגס געװען אַ אַ ליטװישע POMESHCHITSA, Smuelis Shrage 1723.794 1724.711 אַ הײפֿל. Simionas Dovidavicius 1726.455 1727.733 eh רעדט, רעדט, ביטע. Smuelis Shrage 1727.822 1728.975 אַ הײפֿל איז געװען. Smuelis Shrage 1728.975 1731.782 געװען, כ'פֿלעג פֿאַרבײַגײן פֿאַרבײַ איר, פֿלעגט זי אַרױסלאָזן די הינט.