चैतन्य लहरी भाग । आणि 2 सहजयोगातील विवाह | = न म क, का "न

 डोलिसहिल लंडन विवाहाचं मूल्य 8-5-1980 करण्यासाठी आहे. नंतर तो वाडतो आणि सहजयोग हा पहिल्यांदा तुमची रुजुवात त्या वाढीमध्ये तुम्हांला एक विस्तृत बाढणारं व्यक्तिमत्व वहावं लागतं. विवाहामळे 'तुम्ही जास्त चांगली व्यक्ति बनता किंवा, तुगचं व्यक्तिमल्व जास्त सुरेख चिकसित होतं. आतां सहजयोगासांठी लग्न जरुरीचं कां आहे ? सर्वप्रथम गोष्ट म्हणजे, सर्वात मोठी, सर्वसामान्य गोष्ट म्हणजे, लग्न करणे. कांही कारणांगाठी देवाने ही विवाह करण्याची इच्छा तुम्हाला दिली आहे. पण ज्या हेतुसाठी ती दिली आहे, त्या कारणासांठी तुम्ही ती वापरली नाही तर, ते विपरीत होऊ शकतं, ती विकृति होऊ शकते. तुमच्या वाढीला अडथळा करणारी असूं शकते. त्यामुळे विवाह करण्याची स्वतः माधील ही इच्छा आपण जाणली पाहीजे. चिवाह म्हणजे तुमच्या अस्तित्वाचा अविभाज्य भाग असणारी पत्नी, जिच्यावर तुम्ही अवलंबून राहूं शकतां. ती तुमची माता असे, तुमची बहीण, तुमचं मुल, सर्वकांही ती असते . तुमच्या सर्व भावना तुमच्या पत्नीबरोबर तुम्ही वाटन घेता त्यामुळे विवाहाची ही गरज जाणत महत्वाचं आहे. असणारी पत्नी असणं हे आतां तुम्ही बघतां त्याप्रमाणे, सहजयोगामध्ये, तुम्हा सर्वांना डाव्या नाहीत., उजव्या बाजूचे प्रश्न आहेत. आतां जेव्हां हे विवाह होतील, बहुधा ते सहजगत्या, नैसर्गिक योजनेप्रमाणे होतील, त्यावेळी, तुमच्या व्यक्तिगत्वाला पूरक अंशा व्यक्तिशी तुमचा विवाह होईल. कारण, समजा, जर तुम्ही डावीकडील व्यक्ति असाल आणि जिची डावी बाजू जोरदार आहे अशी व्यक्ति तुम्हला मिळाली तर, त्याची भरपाई होईल आणि तशा प्रकारे तुमचं वैवाहीक जीवन चांगल होईल. पण, त्यासांठी एक गोष्ट महत्वाची आहे. ती म्हणजे, तुम्हीं सहभाग घेतला पाहिजे. आयष्यांत भागीदारी केली पाहीजे, अ्ल्येक क्षणामधे, त्याच्या प्रत्येक भागामध्ये, जीवनामध्ये, सहभाग कसा घ्यायचा, हे तुम्हाला माहीत नसेल तर, ते फार कठीण होणार आहे. प्रेमाविषयी बोलायचं झालं तर, आपण प्रेम कशाप्रकारे दर्शकितों ? आपण सगळा आनंद बाटून धऊन, आपले मगळ द:ख. आपल्या अडचणी वाटून घेऊन, पप सहजयोगामध्ये ते थोडसं जास्त आहे. मला बाटतं, बरंच जारत, खूप खूप जास्त आहे . इथे तुम्हाला समाज वाटून घ्यायचा असतो. सहजयोगामध्ये लग्न जा

 কयक्तिसाठी नसतं, गुळीच नसतं. सहजयोनाधलं लग्न हे दोन व्यक्तिमधलं आहे, असं नर कोणाला बाटत असेल तर, ती चुकीची गोष्ट आहे. ते दोन रगाच असतात, ती . ती पुर्णपणे दोन बिपवंगुष्धां अतं दोन राष्ट्रही अरू शकतात. शकतात. तेवहा ती गोष्ट तमच्यामध्येच आनंद उपभोगण्याची नाही. जर एकमेकांबरोबर पती पत्नी म्हणुत तुमचे जर चांगले संबंध असतील तर, ते सहजयोगासांठी पुरेस नमही. क व्यक्तिला ते ग्रेम उपभोगायला मिळालं पाहिजे. ते जर तुम्ही कहूं शकला नाही तर, तमाजांतील प्रत्येक सहजयोग विवाह तुम्ही केला नाही. लोकांचा असतो, तसा तो सर्वसाधारण विवाह अआहे. त्यपाविषयी विशेष असं काहीच नाही. या विवाहांमुळे महान आत्म्यांना या पृथ्वीवर येण्याची संधी मिळाली पाहिजे. जी व्यक्ति सहजयोगी आहे, जिने सहजयोगामध्ये विवाह केला आहे. सहजयोगाच्या संघांत असणा-या सहजयोगीयां बरोबर तुमचं प्रेग तुम्ही सारख्याच प्रमाणांत वाटून घेत अरथल फक्त तेव्हांच महान लोक जन्म घेतील. तर सहजयोग विवाहाची पहिली चांचणी म्हणजे, या विवाहाने इतर किती लोकांशी तुम्ही सहभाग घेऊ शकता! आतां उदा. सर्वसाधारण विवाहाति पुरुष ही व्यप्ति कुटुंबप्रमुख असते. आतां, ती व्यक्ति प्रमुख असते पुरुष प्रमुख असतो, त्याला कांही कारण जहेत. पुरुषाने कुटुंचफ्मुख होण्यामध्ये कांहीच अयोग्य नाही. ते ठीक आहे. तुम्ही हृदय वहा. डोययापेक्षां हुद जात महत्वाचं आहे . ह दिय हे कसां काय महत्वाचं आहे, ते कदाचित आपल्याला कळत नसेल. असं पहा, जरी डकयांत विधाड झाला तरी, हुदय चालू रहातं. पण जर हुदय बिधडल , ते कुटुंबप्रमुख आदेवेत. ती फक्त संबदना आहे, एक संवेदना, जसं डोक्याला नेहगी सादतं ते ठरवतं आहे. पण गेंदूला गाहीत आहे की, हृदय पुरवठा करीत तर, डोकष्टी विधडतंच. तर, स्त्री म्हणून तुम्ही हुृदय आहांत. आणि आहे. सर्व गोष्टीचे खरं उगमस्थान हृदय आे, जे सर्व्यापी आहे. तर स्त्रीची स्थिती किती महत्वाची आहे, याची पत तीला जाण असेल, तर, तिला कधीही आपला पाणउतारा झाला किंवा, आपल्यावर दबाव आणण्यांत आला अस वाटणार नाही. ती हृदय आहे, ते तिला भाहीत असेल तर. लोक मुख्यत्वे करुन स्त्रीया पार्चात्य देशांमध्ये हा आणि हा त्यांना समजला नाही. मुद्दा हरबून बसले आहेत, विसरले आहेत हा मुद्दा जर त्यांना समजला असतां तर, कमी प्रश्न उद्भवले असते आतां पहा, लोकांना बाटतं ते इताचं नियंत्रण करतात, त्यांच्यावर जोर लावतात, त्यांना एक प्रकारे दाबून खर तर हृदय आहे, जे सारं कांही नियंत्रित करतें हृदयच सगळयांवर सत्त . मेंदू म्हणजे डोकेटखी आहे. गाजवतं, मेंदूला आच्छादित करण्याची, त्याा शांत करण्याची शक्ति, हृदयाकडे असते वेडयासारखें काम करीत रहातो. पण हु दय त्याच्या काम तुम्हाला ठाऊक आहे, तो नुसता काम - काम - प्रेमाने शरीरावर आवरण टाकतं. त्याला शत करते त्याला आनंद, समाधान देतं. आल्मा हृदयामध्ये बसतो तैव्हां हृदय ही पार महत्याची गोष्ट आहे, जी शरीराची शक्ति आहे. जस प्रोवटी, तुम्हाला आत्मा ब्हावं लागतं जो

 3. मेंदूने तुम्हीं लक्षांत घेता, अणि त्यामुळे पुरुषाला कुटुंबाएगुख वहाद लगातं त्याला बाहेर जावं लागतं, काम करायें लागतं लोकांशी व्यवहार करावा लागतो. ते तुम्ही म्हणता त्यामाणं अतहिर्मख असतात. आणि कधीकधी स्त्रीला देखील कान करावं लागलं. जर कांही अडचणी असतील, त्ास असतील, तर पण, जर पुरुषाने म्हटलें, 'ठीक आहे, तूं काम कसुं नको तर, आपल्यावर बळवणारी झालीय अरसं स्त्रीला वाटतां नये. पण तो ्रेमामुळे तरस महणत असेल तरच । आतीं, जर मेंदूने हृदयावर फार दबाव आणायला सुरूवात केली तर, कार्य होईल ? मग तिथे शुष्कता येईल. तुमही पहा, खूप पुरुष अतिशय काटेकोर असतात, फार अचूक बागतात, ते डोकेदखी असतात. पूर्णपणे डोंकेद्ुखी, स्वत:ला इतरांना, सगळया समाजालाच । असे लोक अंतिश यगुष्क होऊ पकातात. आणि ते सतत असे, जसे कांही, त्यांच्या मुलांचा आनंद त्यांना उपभोगता येत नाही, कसलाही आनंद उपभोगता येत नाही. कारण, ते इतके दक्ष असतात त्या गोष्टीविषयी जस ते म्हणाले, 'दहा वाजून पांच मिनीटांनी या, आणि तुम्ही जर दहा वाजून नऊ मिनिटांनी किंवा अकरा मिनीटांनी पोहोचलांत, तर झालंच. ते नुसतं पत्नीने आंत पाऊल ठेवलं रे ठेवलं की, ते ओरडू लागतात. वेळेकडे लक्ष ठेवन असतात. फक्त चुका काढ़ण्यासांठी. 'काथ, तु इतक्या उशीरा आलीस, किती ? पंचेचाळीस सेकंद गेले ।' असं पहा, पत्नी येते आहे, त्याची उत्सुकता ती भेटतिचा आनंद, तुमच्या स्वतःच्या हृदयाला तुम्ही भेटणार आहांत, किती नशिबान, तुमचं नशीब, तुम्ही चुकवितां. आतां हा मेंदू नियमा पलिकडे जाऊ शकली . नियम बाहय होऊ शकतो आणि ते फार फार आसदायक होऊ शकते. त्यावरोबर प्रचंड प्रश्न अडचणी येऊ पकतात. त्यागमुळे हृदयाचा मान राखला पाहिजे. हृदयाचं तो आहे. हृदयाचं ऐकलं पाहिजेच. आज्ञापालन केलं पाहिजे. मुद्दा पण त्याचा अर्थ, स्त्रीयांनी पुरुषॉवर वर्चस्व गाजवावं असा नाही. तसा त्याचा अर्थ होत नाही. आज्ञापालन म्हणजे, तुमचं प्रेम काय म्हणतंय, ते तुम्ही जाणलं पाहिजे. प्रेमाने करा. फ्रेमाने केले तर ते फार चांगलं होईल. २ गी तुम्हाला व्याख््यानं देत राहिले आहे तुमहाला त्यांवा कोटाळा येत उदा. सकाळपागुन संघ्याकाळपर्यत नाही, सामान्यतः माझ्या भाषणांचा लोकांना कंटाळा आला पाहिजे सामान्यपणे है काय चाललंय ? ही बाई रतत अम्हाला भाषण देते आहे. पण तुम्हाला त्याचें कांही वाटत नाही का ? कारण तुम्हाला माहीत आहे, मी तुमच्यावर खूप प्रेम करते. तथा प्रकारे स्त्ीने आपली भूमिका प्रस्थापित केली पाहिजे की ती प्रेमकरेल पुरुष थोडा विचित्र वागेल पण, तो ताळयावर येईल. तो] योड़ा] हाताबाहेर जाईल पण तो ताळयांवर येईल. पण बाहेरच्या दबावाच्या अनुपंगाने त्याची पारख करु नका. जस, मु हा रंग चांगला नाही असं त्याने महटले' ठीक आहे" तुम्हाला जो आवडतो, तो मी बापरेन मग, तो हणेल 'अरे, मला याटते तूं आधी पातलेलाच चांगला होता तुला माहीत आहे, मी खरोखर मुर्खासारखें वागलो' तरसां तो महणेल तुम्ही पत्त्त ते काय म्हणतात, त्याला संगती द्या.

 माझ्या स्वतः च्या आयुष्यांत मी याचा प्रयोग केला आहे. मी केला आहे रस्त्यांविषरयी विशेष लमजत नाही. तर समजा, आम्ही कुठे जात असलो, आणि ते म्हणाले 'मला वाटतं, आपल्याला . उदा. माझ्या अजमानांना या रस्त्याने जायला पाहिजे', तर मी म्हणते, 'ठीक आहे, तुम्ही चला पुढे आणि गी चालतेच आहे तुमच्यावरोबर पणे भी महटलं, पाण, मला बाटतं हा रस्ता तो नाही, गला परत मागे चालत यावं लागेल, मला नककीच माहीत आहे. पण, ठीक आहे. तुम्हाला चालायचं असेल, तर, मी तुमच्या बरोबर चालूं शकते. सी चालते आहे, ठीक आहे. मला मजा येते आहे. कदाचित, मला याच रस्त्याने जायचं असेल'. मग ते विचार कर लागतात है खरं आहे कां? है योग्य आहे का ?" मग ते, ते विचार करुं लागताल. हे खरंच आहे का ? किंवा, तिला उपजत ज्ञान असल्याने कारण असं यहा, तिला अंतज्ज्ञान असते, तिच्याकडे इतवया गोष्टी आहेत. तुमही काय म्हटल ते अल प्रेरणा ंतः असते' - त्यांना अंतःप्रेरणा असते. आणि तेच आहे ते, आणि पत्नीची अंतः प्रेरणा बरोबर असते, हे एकदां को त्यांना कळलं की, ते एक प्रकारे तिचं अनुकरण करुं लागतात. पण, आपल्या पतीने आपलं अनुकरण करायचे, पात मोठ विशेष काय आहे ? ते चुकीचंे आहे असं मला वाटतं त्यांना अनुकरण करण्याची गरज नाही. 'तुम्ही या रस्त्याने चला ते सगळे करण्याची काय जरूर आहे ? आपण त्याच मार्गने जात आहोत. पण एकज़ण डावीकडे आहे, एक उजवीकडे, हे आपल्याला समजलं पाहिजे. डाव्याला डावीकडे राहिल पाहिजे. समजा डाबीकडचं चाक उजवीकडे जाऊ लागलं. तर ? आपल्याकडे फक्त एकच चाक उरेल. मग आपण त्याविषयी काय करणार ? आपण सगळे त्याच मार्गाने जात आहोत. त्याविषयी दोन मार्गच नाहीत. त्याला संतुलन ठेवण्यासांठी दोन चाकांची गरज आहे. पण आपण त्याच मार्गाने जात आहोत, हे लोकांना समजत नाही. त्यांना वाटतं एका चाकाने डावीकडे गेलं पाहिजे. दुस-याने उजवीकडे. तर, तशा कुटुंबाची काय स्थिती होईल त्याची कल्पना करा. आपण त्याच मार्गाने जात आहोत. फवत जाणून घेण्याची गरज आहे की, एकाला हृदयाच्या शकितने जगलें पाहिजे आणि दुस-याला बुध्दिप्रामाण्यचादाने. आतां, जेव्हां ते बुधिदप्रामाण्यवादावर येतं तेव्हां, शेवटी ते हुृदयामध्ये रूपांतरित होतं. कारण, ते त्या बिंदुला पोहोचतं, जिये त्याला कांहीच कळत नाही, आणि मग, ते हूदयाप्रत येतं. एकदां का स्त्रीयांना हे कळलं की, हे त्यांच्या स्वतःमध्ये आहे. पण, तुमच्या हृदयाच्या शक्तिचं तुम्ही पोषण केलं पाहिजे. पुण, सर्व गोष्टीतः तुम्ही त्यांच्याशी स्पर्धा करायला जाता. ते जर घोडयावर बसले तर, मी कां नाही, ते जर गाडी चालवत असतील तर मी सुध्दां चालवं शकते. टाळल्याने अनेक गोण्टी रमतगमत करता येतात. उदा. मी गाडी चालवित नाही, त्यागुळे, সल्येकजण मला गाड़ीतून फिरवतो मला टायपिंग येत नाही, उत्तम माझ्यासांठी सनळे टाईप करतात. ! पण कांही गोष्टी, ज्या मी करते, त्या माझ्याइतक्या चांगल्या कोणीच करहे शकत नाही, जन, मी फार चांगला स्वैपाक करते. त्यामुळे स्वैपाकाची गोष्ट आली कीं, त्यांना माझ्याकडे यावं लागतं तसं आहे है. पण

 पुरुषांना ज्या गोष्टी कराव्याशा वाटतात, व्या सर्व गोष्टी तुम्ही करत नाही. किंवा स्वीयांना ज्या गोष्टी कराव्याशा बादतात, त्या सर्व गोष्टी पुरुष करीत नाहीत. पुरुषांनी स्वैयपाक करणों आणि स्त्रीयांनी गाड़ी चालवणं ही अयोग्य गोष्ट आहे. सर्व [पारुपत्याच्या गोष्टी पुरुषांना माहीत हव्या आणि स्त्रीत्वाच्या सर्व स्त्रीयांना ठाऊक हव्या. त्यांनी त्या शिकून घेतल्या माहिजेत. स्वतःचं हृदय त्यांत ओतून त्या शिकल्या पाहिजेत. गी काय म्हणते आहे. : स्या वरोबरीनेच बुध्दीवंत असू शकतांत. स्त्रीया उजीकडे जाऊ स्त्रीया तेवहटयाच कुधदीवान असू शकतात. पुरुषही ा शकतात, पुरुष डावीकडे त्याचद्दल कांही शंका नाही. पण त्यामुळे सर्व सूष्टीमध्ये तुम्ही असंतुलत तयार करे शाकता तो मुद्दा आहे. तसं केल्याने कोणल्याही [चावतीत तुम्ही कमी किंवा जास्त असतीं असं नाही. ही कल्पना तुमच्या मनातून पूर्णपणे निष्ठून गेली पाहिजे की, पुरुषांनी विचार करावा, 'सर्व बर्चस्व गाजविणारा पुरुष भी आहे" मी पेट घालणणारा आहे. ठीक आहे तुम्ही पॅण्टस् पाला आम्ही सुरेख स्करटस् धालतो. तशाप्रकारे त्या विषयाकडे बरपीतलं पाहीजे. असं पहा, एकदां हे बाहेर पडलें की, सहजयोग सुरेखरित्या कार्यान्वित होईल जेव्हां प्रेम नसतं ते हां, वर्चस्व जाणवतं. कधीकधी लोकांना वर्चस्व गाजवावं असं वाटतं, नाही कां? उदा. ते म्ह पतात, 'चला, चला आता, हे खा. तुम्ही है खाल्लं पाहिजे.' आणि, तुम्हाला ते आवडतं. कारणु तुमच्याबद्दल कोणाला तरी काळजी आहे, कळकळ आहे, प्रेम आहे. तुम्ही हे करावे असं धाटत, तुम्ही ते करावे असं त्यांना वाटतं. तशी व्यक्ति तुम्हाला आवडले. कोणीतरी ते करावें, असं तुम्हाला बाटतं जा, आणि वाट्टेल ते करा' असं, रस्त्यावर टाकलेल, तुम्हाला आवडत नाही. तशी गोष्ट चांगली नवहे, अणि 'अरे, ती व्यक्ति माझी काळजी करतेय ती प्रेम करते आहे, ही जाणीव जेव्हां विकसित होते, त्यावेळी, त्या व्यक्तिच्या जाणीवेबद्दल तुम्ही सुध्दां लक्ष पुरवूं लागता. आतां, भरत लक्षांत घ्या, परत आतां दोषीपणा कार्यान्वित होऊं लागला आहे., आतां, कोणत्याही गोष्टीबाबत दोषी वाटून पेणं, तुम्ही थांगविणार कां ? तुम्हाला दोषी बाटावं यासांठी, या गोष्टी मी सांगत नाही. तुम्ही फार हलक्या मनस्थितीत असावं, फारच हलक्या, हे तुम्हाला कळावं, यासाठी सांगनते आहे. फार पूर्वीपासून है संतुलन निर्माण केलं गेलं आहे. फार फार वार्पापासून म्णजे, जेव्हां राधाकृष्ण अस्तित्वांत होते, त्यावेळी, राधा ही शक्ति होती आणि कृष्ण हे, ती शक्ति व्यक्त करणारे होते. तुम्ही जस म्हणता ा - गतिजन्य कर्यशक्ति. लोकांना फक्त कृष्णाविषयी माहिती आहे गोटेन्थिअल स्थितीजन्य आणि 'कायनेटिक पण रावाही शक्ति होती. जेव्हां त्यांना कंसाचा वध करायचा होता, त्यावळी, त्यांनी राधेला ते करायला सांगाव लागलं, तीने सर्व काही केलं. तिला नृत्य करा्व लागलं. आणि त्यॉनी तिचे पाय चेपून दिले, जाणि, आतां तूं दमली असभील, असं ते म्हणाले. तिने नुत्य कां केलं ? कारण तीने नृत्य केल्याशियाय ती गोष्ट कार्यान्वित झाली नसती. तर, ते परस्परावलंबी आहे. इतकं की, तुमच्याकडे पकत बात असूं शक्त नाही, किंवा, तुमच्याकडे फक्त उजेड असू शक्ते नाही. या दोन गोष्टी वैगबेगळ्या तुमच्याकडे असू शकत नाही. हे जर तुम्हाला समजलं तर, हे संतुलन जसं, देव अणि दैवी शक्ति यामध्वे आहे. पुर्णपणे ऐक्य. ते करं कारय आहे, त्याची तुम्ही पुर्णपमे सुसंगत होंईल.

 कल्ानाही कर शक्तत नाही. देव आणि देवीशवित, त्माची शवित त्याची इचछा, ही देवासगानच आहे. त्यामध्ये अजिवाल काही फरक नाही. पण, मानवभाणयासव्ये तुम्ही विखुरलेले लोक आहात. तुमची इच्छा वेगळी आहे. तुमचे विचार बेगळे आहेत. संगळे काही इतके लहान भागांत विभागलेलं आहे, त्यामुळेच विवाह है पूर्णपणे विस्वकळीत आालेले आहेत. 'संपूर्ण संमगृरतः' म्हणजे एकामेकांतली गुंफण आहे. जोपवंत तुमच्यानावये पूर्ण संतुलनाची, पूर्ण समग्लेची जाणीव आहे, ी करायला नको. जर, पुरूषाला काम कराें तोपयंत, जर पत्नीला काम करावें लागणार असेल, तर, त्यांची काळजी लागणार असेल तर, काळजी नवो. अयथयात, स्त्रीयावर जबाबदारी आहे. स्त्री ही शोभा कुटुबाची तीला शाभिवंत मोहक, आकर्षक असलं पाहिणे. तीने आहे. पुरुषासारखें वागणं चांगलं दिसत ल्याने स्वीसारखं शोभिवंत असण्याची गरुज नाही. त्याच्या नाही. कारण, पुरुष हा शेवटी पुरुष आहे. वागणूकीमध्येही असुसंस्कृत भयानक, रानटी} असण्याची गरज नाही. म्हणजे, मला असं म्हणायचं आहे, कधी कधी, पांच्या बावतीत त्याला इतकी किंमत नाही. पण, स्त्रीच्या पु कधी तरी, चुकून, त्यांने एखादे वेळी शिवी दिली तर, बावतीत, त्याच गोष्टीला आहे. कारण, तिने शोभिवंत असायला हर्वे, पण अशा कांही गोष्टी आहेत. ज्या पुरुषाने कधी करु नयेत त्या म्हणजे स्त्रीयांच्या गोष्टींत चित्त देधून घषे कांही लोक इतके उत्तेजक असताल, ठाऊक आहे, भयानक, खुरोखर! कशाप्रकारे, ते स्त्रियांच्या बाबतीत लक्षे घालतात, स्त्रीया कशाप्रकारे पोशाख करीत आहेत. कोणतं अत्तर वापरत आहेत वगेरे अशा प्रकारच्या गोष्टी ! क है सगळे उंदरासारखं वागणं भयानक आहे. हे काही पोरुषाचं लक्षण नाही. ते स्वतःला कांहीही म्हणोत, हे नाहीतर ते, पण त्याचा अर्थ ते स्त्रीयांचे इतके गुलाम झाले आहेत. भी असं ऐकलं, मिसेस केनेडींची अंर्तवस्त्रं विकायला होती आणि आस्ट्रेलियांहून लोक विभानाने ती बिकत घ्यायला येत होते । आतां, या पुरुषांचा विचार करा. त्यांना तुम्ही कारय म्हणणार ? इंग्लीशमध्ये त्यांना कार्य म्हणायचं ते मला ठाऊक नाही. पण ते गांडूळीढून हीन दर्गाचे आहेत. ते कुठून येतात कोण जाणे !! तर, पुरुषाला पुरुषासारखं असलं पाहिजे. आणि पुरुष ही रामा सारखी व्यक्ति असते. त्यांच्या कशा प्रकारे त्यांनी त्यांच्या पत्नीवर प्रेम केलं. स्वतःच्या शीलाचा जीवनाविषयी तुम्ही ऐकलं आहे. ते कसे होते, नव्हें आदर राखला. जो स्वतः च्या शीलाचा आदर राखू शकत नाही तो पुरूष नव्हे. तो गांडूळच अहे, तर हे असं आहे. पुरुषाला चारित्र्य असलं पाहिजे, त्याच्यामध्ये पुरुषदाक्षीण्य पाहिजे. त्याच्यामध्ये ती संरक्षक गोष्ठ हवी. जर घरांत चौर शिरला तर, तो त्याच्या पत्नीला म्हणल की, 'अग, तू जा आणि दार उपड, भी लपायला जातो. आणि चेरे मेल्यावर तो म्हणेल, 'मी बर्चस्व गाजविणारः तर, तसा प्रकार नव्हें. पुरुषाने संरक्षण दिलं पाहिजे.

 ळ, कधी कधी, तो जर पुरुने लक्ष पूरविले पाहिजे. त्ाग थाडा अनुरास्कृत असला तर साही तरकन नाही. काईी । रत्ी ं आहेत जांणि, तो कटा. आता नाही, कारण, त्याला तोंड ्यावचं असत. तम्हणू शुकता, की स्वीया पां आहेत, आणि तो काटा. आता त ? पाम परुन आधि स्व्रीय कांग्ये तुम्ाला कांट ो ना ? पुरुष [आणि स्त्रीसा यांगव्ये तुम्हाला कांटा कदा [आणि पाल बांगय, तुमहाला पल उहावेस बाटेल, तर, ते चुक आहे. त्याला संरक्षण आवयाचे आहे. कौटीबिक जीवनावर होणा-या आकरमणाला, आणि, আ लोक आहेत, जे अयोग्य व्यक्तिंना कुटुंबामध्ये घुरा देतान इतर गोणलीनी त्याला तोड छयावयाचं आहे . त्याउलट, असे भगानक लोकांना आणतात, 'अरे, ती माझी मैत्रिण आ ते भयानक आाथका आणतात आणि, त्यच्या वर्धस्वामळे त् या प्रकारवी मैत्रीण आहे ? त्याने सहटलं पाहिजें, नाही, तुमही क कार्य त्याला आोप धे शकता ? पण, ती कशा कारची नाहीत. त्यांगा बाहेर गेलं पाहीजे.' त्याने तस भरलाही लोके घरांत आलेली आवडत नाहीं. ती योग्य प्र . पण फकत दबाव आण्याकरितां तो तर् मणत असेल तर महले पाहिजे आणि स्त्रीने ते सगजन येतलं पाहिजे रितां तो दबाच आण ते निरर्थक आहे. ्टपणे पहाता, प्रत्येक गोष्टीला दौन बाजू आहेत. जर त्या प्रेमामधून केल्या गेल्या, सर तर तुम्ही स्पा परिपूर्षण आहेत. पण दवावाने खाली केल्या गेल्या तर निरर्थक. कशाला वर्षस्व गाजवायचं ? मी महणते आहे. चितात का र्स्य हा शब्दच भला समजत [नाही. जर तिये सोन चाके आेत तर, ती एकगेकार कर्वरव गारवितात का ? गोल गोल फिस्त] जर एकाने दबाच आणला, समजा, एक दरा- याहून माठ झालं तर, ते की तस कर शकतात का ? पामध्ये दबाव आणण्याचा प्रशन नाही. पण, समगतेव ण ा, समाजपुकीचा आणि एकमेकांशी पूर्प] रहील नाही कां ? ट्यानध्ये समाजामध्ये झिरपल पाहिजे. भाग देण्याचा प्रश्न आहे जे कुट समाजाला हितकारी नसणारी लग्न काही उपयोगाची नव्हेत तो तुमही बघाल, नुसता टाकाऊपणा आहे. . चांगल रुहातात, एकगेकात सौख्याने राहातित आपल्याकडे अशाप्रयारची अनेक लग्ने आहेत, लोक विवाह करतात जे, त्यांचा आनंद, सोरुथ यांनी [सगााति अदल पडवून आणणार संपलं हे, इसले विवाह, अरे आहेत की, आणि बाहेत. त्यांच्याकडे लक्षा पुरविणान अहि त इतरंगाठी करणार आहेत, आहेत प्रत्येकाने याच अस घर करणा चचा अरभी अनेक लोक आहेत. ज्यांना वाटतं आपल्यामाने कोणीच कांही करते ना इुतरांगांठी काय कलं तमही आहे 7 तम्हीं काथ केलं आहे ? इतराताठी कं, तममी है समजून ध्यायला तुम्ही कातरी केल आे की दी तुमही रसगजूत ध्यायना, २] उला लागा. ते फार चागले हो्टल कार बमेी, फार र्वी रा्दसामान्यतः, जर योग्य प्रकारे साविणयति आल नाथी करः ्ती फार [फार चमी फार र्तीधी गोरय परकार बादविण्यात आतं आत्म तिद्रिय जशी अर्ं पकते. पुराषी अरस शकताल पण सत्ीयादेसोल ्यांना असं प्रा पुरती घयंति आलेल कोही आादून खर्च करयला त्यांना कदाचित आवत ना ही. इतननी त्या নाही तर, अतरावर परे या

 8. घेतलेल त्यांना चालत नाही. पणु, परत, आपल्याला त्याची पारख केली पाहिणे. से अेमाने केल आहे की नाही। जस, पतीने त्याचे मित्र आपले आणि त्यता ते मित्र आलेले आवडत नरतील, कारण त्याचा अर्थ, पसे होती, पा शकेल कांही पुरुष तसे अगतीलही ्माना मित्र आणण्यापेक्ष, स्वत ला दागिने करणं त्यांना आविडेल, अर्स अ गाप्ट सगळी अशी आहे की, तुमचं ऐे रीमा मासाठी सहभाग असला पाहिले. आणि दोन्ही गोष्टी चूकच आहेत. है जाणण् तुम्ही इतरांना भरपूर प्रमाणांत वादलं पाहिजे, त्यासांठी पैसे खर्च करण्याची गरज नाही. तुम्ही नुसते त्यांच्याबाबतीत पसे खर्च करयला हरकन नाही. आणि शरीडेसे पसे खर्च करा, इतरांसांठी थो दयाल अरालांगले वागा. तुमचे थडसं ग्रेम व्यक्त करायलाही. सहजयोगात पेशांच्या बाबतीत अजूनही आपण खूप दक्ष आहोत आणि प्रेमाची गोष्ट वारायची, तर, खुप खूप सायधानता बाळगून आहोत. आपल्यामध्ये इतकी भिती आहे. . गी जै्श तुम्हाला सांगते आहे त्लाविळी वाहेरच्या आता सहजयोगामध्ये वर्चस्व मुळीच येतां नये उदा एगवाचाला वाटेल, की मी तुमच्यावर दबाव आणते आहे. कारण खरं तर, सुपष्टपणे पाहिल्पान तुमच्या अंतिमधल्या अत्यंत हदववा वसेशदायक गोष्टना मी स्पर्थ करते आहे. आतां यागाठीमागचं प्रेम कोणी पहिल नाही, तर, ब्चस्य आहे. असं एखाद्याली] वाटेल यारावमधली 'करूणा' हे . त्यामळे उत्तम मार्ग की त्याचे संदिरय आहे वोणीतरी तुमच्यावर दबाव आणतं आहे अरां न समजर्ण. पहा, तुमच्यावर दबाव आणणे, कोणाला शक्य आहे का ? तुम्ही तर आत्मा आहांत. तुमचा अहंकार दुखावला गाऊ शाकती.. पण तुम्ही आत्मा आइांत ना ? सा ? तुमचा आत्मा तुमची आत्मा तुम्हाला जाणवतो बी तुम्हाला जाणकत अरोल, तर, तुमच्यावर कोणीही ताबा ठेवूं] शकणार नाही. कणी तुम्हाला दवायांत शकणार नाही. पण, आपल्यावर कोणीतरी दबाव टाकतंय असं जर रातत तुम्हाला बाटत राहीलं तर तुफार फार केचन वक्ति ल. कार भयानक व्यक्ति लोकांना तुम्ही तोट देऊ शकयार नाही. त्यामुळे तुम्ही आत्मा आहात याची बैळ ऑली आहे. किंवा तुम्ही जर पती असाल, तर आणि तुमचा सती देखील आत्मा आहे, याचवं आकलन होण् यची, आणि, त्या पातळीपर्यत तुगचा आप तुमची पत्नी देखील आत्मा आहे, है समज सामधतला आदर आइसा पहिले. यास्ण तुस्ही दोघेही संत आहात. तुम्ही सहजयोगी आहांत. तुम्ही एकमेकाचा आदर केला पहिणे कारण तुम्ही सहजयोगी आहत. तुम्ही सहजयोगी असत्याने अत्पकजय तुमचा आदर करतो ज्यांना आत्मसाक्षात्यार मिला नाही ते तुमचा आदर करतात, 'अरे, ते साल्कारी आत्म आहेत. विचार करा, तुम्ही आत्मसाक्षात्कार ने मिळालेले असता आणि तो साक्षात्कारी आत्मा आहे अग रांगीतलं, तर स्य ्थाने तुमाला रांगीतलं तर स्या व्ययक्तिविपयी तु्ाला ं यादलं अरात ? तुम्हाला त्याची जाणीस नाही. पण तुम्ही गयिष्ट अमता नये. पण जे साक्षात्कारी आत्म आहेत, त्यांचा तुम्ही आदर केला पाहिजे. ती तुगच्या आई ची

 मुलं आहेत. एकमेकांशी बोलत असतांना, ते तुम्हाला कळलं पाहिजे, तुम्ही जेव्हां [पती पत्नी असतां तेव्हां तर विशेषकरुन तुम्हाला जाणवलं पाहिजे. पतीपत्नी विषयक अजूनपर्यंत असलेल्या तुमच्या सर्व समजुती तुम्हीं सोडून दिल्या पाहिजेत. मला बाटतं, तो एक कंत्राट पध्दतींचा विवाह आहे. त्या विवाहामध्ये, तो किती वर्चस्व गाजवतो आहे, त्याच्या शक्त्या किती माझी काय शक्ति आहे, मी किती पैसे मिळवते, त्याला किती पैसे मिळतात. पसे कुठे ठेवले असतात, है तुम्ही बघता. अस पहा, तुम्ही जेव्हां एकमेकांबर विश्वास ठेवत नाहीं, त्यावेळी फवत तस घडतं पण जास्त, जास्त विश्वास टाकत जा. प्रेम करण्यांत स्पर्धा हवी. विश्वास ठेवण्यांत स्पर्धा हवी. प्रामाणिक रहाणं, दयाळुपणा सेवाभाव यांमध्ये स्पर्धा हवी. तशा प्रकारची चढाओढ असूं दे आणि मग तुम्हाला चांगले निकाल साधय होतील. वर्चस्व घेण्यापेक्षां त्याच्या उलट बाजूला चढाीट हची. गाजवण्यापेक्षा, यस्न रहाण्यापेकषं सर्व निरर्थकपणा यांटून विवाहीत जोडप्यांबाबत घडणा-या दुस-या गोष्टी मी तुम्हाला दाखवली पाहिजे. ती पाण खूप, खूपच का चुकीची आहे, ते दोषेही अत्यंत दुःखी लोकांची भूमिका घेतात 'ला मिझरेबाल'. कांही झालेलं नसतांना हूं हूं करत ते रङत बसतात जसं सर्व जग त्यांच्यासमोर गळून पडतं आहे. लॉ्ड बायरन सारख्या कांही महान व्यक्ति अगातील क्रिंया कोणी भयानक लोक असतील, ज्यांनी त्या भयानक कविता लिहिल्या आहेत आणि त्या यविता ते गहणूत १. दाखवतील, 'सर्वांत मधुर गीते ती आहेत' आणि तशा प्रकारची अर्थहीन बडवड. आतां सहजयोगीयांसाठी, अशा प्रकारच्या निरर्थकपणांत तुम्ही गुंतुन जाऊ नका. अशा प्रकारे बसून एकमेकांच्या दुःखांत राहभागी होण्याच्या निरर्थकतेत. आतां तुगच्याकडे कांही दुःख नाहीत. जे काही होतं ते झालं, . तुम्हाला कांही कष्ट नाहीत. त्यामळे ल्या संपेलं आतां नव्या जाणीवेचे, नब्या गोप्टीचे 'नवे' लोक आहांत सर्व गोष्टी विसरा. एकमेकांच्या सहवाराचा आंनद उपभोगण्याचा प्रयत्न करा. आणि जर, तुम्ही कसून ते कण्ट आणि महणा 'त्याच लॉ्ड बायरनच्या उपभोगण्याचा आनंद लुटत आलात, तर, ताबडतोब त्यामघून बाहेर या नाटकामध्ये आपण अडकतोय' सहजयोगीयांमधून मला लॉ्ड बायरन निर्माण करायचे नाहीत. तुम्ही आत्मा आहात. स्वतःच्या आणि इतरांच्या आनंदाचे स्त्रोत आहति वसून रडणं ओरडणं अस काही करण्याचा तुमचा धंदा नाही. आणि काय चाललं आहे, [मला कळत नाही. तुहाला तुमचा आत्मा का कळत নাही, ते मला कुळत नाही. तुम्हाला तुमच्या चेतन्पलहरींची जाणीव आहे. आंगे तुम्हाला कळत नाही असं तुम्ही रांना देवे का म्हणता ? तुम्हाला सगळ समजलं पाहिजे. खुष अरणं, आनंदाचा सुगंध लुटणं, तो इतरांना देषे ही फार जनेची किया पाहिजे, तुमच्याकड़े ते असलं पाहि जे. नाहीतर, सगळयाला काही अर्थ रहामार नाही. प्रत्येक विवाह हा 10

 10 - सूप दिगायांति कहाया सुरेख गो्ट उहावी म्हणूत मी मादियापरीने सरके त्न करते पण माला यय दिरालं, बीन सुखकुतणीणी लोक. दुर्गुखलेली, खायी ेली जी मुलं जन्म पेणार आहेति, त्यांची सलपना चार ते हणतील काय, ही दर्गुखले -ती नोक अरे देवा, या रडतरतांपासून आम्हाला बानिव] . ते हा या अशा] दृष्टीकोनाने नाझ्या र गळ्या आकांशा पूर्णपणे विखुरलैत्या स्थितीला आणू तका. हैम्परलेड विवाह हा आनंद प्रदान करणयासाठी असतो. 29- र- 91- आजचा दिवस फार शुभ आहे . मानवजातीच्या जीबनांत शुभातंगीचा तो पुभ असल्याने आनंददायक हे आणि त्या शुभदायी चैतन्यलहरी जगभर सर्वन [पसरत] आहेत. इंग्लंड, लंडन, स्थ्झिलड अणि इतरव जगभर सहनयोगी आज आनंदात आहेत. विवाह ह आनंदर देण्यााठीच असतो. प्रपुल्लीतपणा, आतंद अधि दोन मानवी व्यकित्तमल्याचया एकत्रित येण्साने होणा-या अनेक शांतीदापक गाण्टीराठी असतो असं तुम्ही म्हणू शकता. आदरणीय असं ते अत्यंत निकटच, आणि वयव्तिक नातं असतं. कोणत्याही प्रकारे त्याला अनादर करता नये किंवा अगरमंजसपणाने उधळून देता नये. जीवनांगधील त्यांच्या जोडीदारांदिषयीचं प्रतिबिंध आगाळण्याचा ज विचार करतात किंया, कोणल्याही प्रकारे प्रयतन करतात, ते त्यांना इया करीत अगतात. एकमेकांना समजून घे्याचा ज्यापमणे प्रयत्न करा. सोभा बाढविण्याचा, , ज्यापगाणे, ए्वा दगिना मातल्यावर त्या वयक्तच्या सुधारपयाचा नवहे, पण पातल्याचर त्या वक्ति दा क वঅकिगत्वाला शोभा वेते, त्या प्रमाणे दुस -या व्यक्तिला शोभा देण्याचा परायत्न करा, तर - राखले पाहिजे. विवाह है एक अंध आहे, जे समाणा से स्त च्या विनयमीतलेय्या गुरेव बंधनागध्य ठेवतं. ज्यांच्यामुळे, तुमच्या वेवाहिक जीवनाचा तुम्ही विध्वंस केला आहे, त्या तथाकथित आाधुनिक" ा, त्याच्या स दतीना तुम्ही सोडून या. तुमची स्थतः ची पत्नी किंवा तुमचा स्वतःचा पती यांचा आनंद तुम्हाला उपभोगतां आला नाही, तर, या जगांत तुम्ही ज्याचा आनंद उपभोगूं शकाल, असं कांहीच नाही. कारण, हे नातं स्वांत जबळचं आणि जत्मंत पकिष आहे. तेनहा तुम्ही स्वतंत्र रहात होता, है तुम्ही विसरले पाहिजे. आतां एक व्यकि्ति एक व्यक्तिमात्य पुण्ण सुसंगतिमध्य एकमेकाना आधार देणा-या एकमेकांचे पोषण करणा-या व्यक्ति म्हणून तुम्ही जगाल ्याविषयी तुम्ही बासता, ती शति त्यामुळे निर्माण , प्रूर्ण साम्ट्राने खोते. जर दोन व्यक्षिगतधील विवाह यशस्तरी नसतील तर %23

 आनंदात रहाण्याची अपेक्षा आपण कशी काय करावी ? जरा विचार करा. या पातळीवर आतां गांततेतरी] बीजं रूजवली आहेत, त्यासुळे तुम्हाला अर्थपूर्ण व्यव्ति बनल पाहिजे. विवाहाचा मुख्य भाग तो आहे की, त्याविपयी तुम्ही कितपत अर्थपूर्ण आहात. गनस्वीपणाने वागण, अक्ृस्ताळेपणा जी अर्थपूर्ण व्यक्ति फरण कोधाचे अटके यण कोणत्या प्रवारच्या असभय, असंमजस पणाने वागण सोप आहे. पण असते ती, एक प्रकारच्या मयदिचं कधीही उल्लंबन करीत नाही. जर, तुम्ही एकदां ती ओलांडली कीं ती परत रागाविषयी बाचलो की, ते मर्यादा पुरुषोल्तम होते, ते एक ओलांडणं फार सोपं अगतं. म्हणूनच, आज, जेव्हं आपथ बंधेन] आहे. ज्यामध्ये राहावं लागतं. स्त्रीने तिच्या मयदित राहीलं पाहिजे आणि पुरुषाने त्यांच्चा. आतां स्त्रीवर पुरुष बर्चस्व गाजवतो आहे, किंवा, पुरुषावर स्त्री दवाव आणते आहे . हा विचार एक प्रकारच्या कॉम्प्लेक्स मुळे येतो. मनांत तयार झालेल्या विशिष्ट भावनांच्या गुंतामुंतीने येतो. आणि ह। कॉम्प्लेस्स सोडून दिला पाहिणे. तुम्ही एकमेकांना पूरक आहांत. तुम्ही एकमेकांची शोभा बाढविता. तुमच्या मत्नी विधयी संपूर्ण सर्वागसुंदर एकमेव विवाह असण्याची ही गुरुकिल्ली आहे. किंवा तुमच्या पतीविपयी वाईट बोलूं नका. क एकमेकाविषयी तुम्ही इतरांशी बोलूं लागला तर, त्यामधील ती एकमेवता तो विश्वास नष्ट होईल त्यामुळे, तुम्हाला एकमेकांवर दूड विशवास ठेवला पाहिजे. आपले आईवडिल एकमेकांवर कसा विश्वास ठेवतात, हे त्यांच्याकडून] शिकल्यामुळे देवावर तरा विश्वास ठेवण्याविषयी गुलं आत्मसात करतात. एत्यामळे उद्याच्या महान मुलॉनी जन्म घ्यावा प्रस्थापित व्हावं आणि महान संत म्हणून वाडावं यासाठी तुम्ही परटी आहांत. अणि तुम्हा सर्वांना सहजयोगाची किंमत कुळली पाहिजे. सर्व इंग्लिश लोकांसांठी, अगेरिकन लोकांसांठी, युरोपियन लोकांसांठी आणि भारतीयांसाठी सुध्दां तुम्हाला आदर्श विवाह निर्माण केला पाहिजे. कारण भारतीय है सारं तुमच्याकडून शिकतात. तुमच्याकडे आदर्श विवाह असले, तर, ते पण आदर्श बिवाहांकडे वळतील. त्यामळे इंग्लंडमध्ये रहाणा-या लोकांना या प्रसंगाची गहनता कळणं महत्वाचं आहे. यामुळे देवाची प्रशंसा पूर्ण विश्वांतून फिरेल, लोकांप्रत जाईल. आनंद उपभोगणं, मजा लुटणं तुमचे स्वतःचं आहे. एकमेव आहें, पण सहजयोगामध्ये ते इतकं सामुहिक आहे, इतके सामुहिक, तुम्हाला इतके भाऊबहिण आहेत, आणि पती पत्नी म्हणून एकत्रित झालेल्या तुम्हा सर्व जोडप्यांचा आनंदाची मोज आम्ही लुटीत आहोत. विवाहामुळे तुम्हाला स्वार्थी किंवा संकुचित मनाचं, किंवा, इतरांपासून कोणल्याही प्रकारे तोडलं गेलेलं होता नये हे तुम्हाला कळलं पाहिजे. सर्व नाती, त्यांच्या स्वतःच्या स्वरूपांत सुरेख

 - 12 - अरतात. तन्हाता भाऊ बहिणी आहेत. तसे आई वहिलही आहेत. तुम्हाला सहजयोग आहे. अणि, तुम्हाला मुलें आहेत. त्यांच्या स्वतःच्या रुपांत त्यांची जी योग्यता आहे, त्यांना जे मिळायला ह्व, जी योग्य गोण्ट केली पाहिणे, ती त्यांनी केली पाहिजे. पर्मिक व्हायला नीतीमन व्हायला, विवाह तुम्हाला कारण देतं. इतरांच्या शीलाचा आदर कसा करायचा पीलवंत वहापचं, आणि स्थतः कसं विवाह तुम्हाला शिकवतो. आपल्याला स्वत ला शिकचल पाहिजे. निक ते ्ट विवाहमुळे आधीच किती नुकसान झालं आहे, ते तुम्हाला माहीत आहेच. आपल्याला स्वतःला शिकवलं पाहिणे. थोडस सहन केलं पाहिजे. आपल्याला शिकदतं पाहिजे, परत परत शिकवलं पाहिजे. स्वतःला रुधारलं पाहिजे, काय कुतुं ? असं म्हणतां नयें असा आहे, विचाहर्रणालीला तुम्ही गौरव आणला पाहिजे. कारण सर्वशक्तिमान परमेश्वराने ही সणाली परस्थापित केली आहे. गानवाने नव्हे. ही चुकीची कलपना आहे.हा शुभप्रसंग असावा, ज्यावेळी जशी जुभ गोष्ट करता येईत मागाठी सर्वशक्तिमान परगेए्वराने ही गोष्ट प्रस्थापित केली आहे. याचं पावित्रय अचाधित राखले पहिजे. आणि ते अशा प्रकारे केलं पाहिजे की, ते फार सभ्य, मर्यादपील नातं असेल. आनंदी बैबाहिक जीवनांत सर्व संस्कृति, गौरवपूर्ण माननीय जीवनांचं सौंदर्य त्यामध्ये बहात अगतं. बीभत्स, दिमाख दाखाविणारं हलके कांही नसतं, पण गौरवपूर्ण, आनंद उपभागणारे, प्रफुल्लीत, स्वागत करणार, जोडीदारी सहचरिता देणार सर्व काही असतं. तुम्हा सर्वांना त्याचे महत्व कळलं असेल, याची मला खात्री आहे. आणि या प्रसंगासाठी तुम्ही सबानी स्वतःला तयार केलं असेल. तुमच्या सर्वागध्ये तुमच्या व्यक्तिमत्वाचा एक अविभाज्य भाग स्हणून तुगच्या किती योग्य पध्दतीने तुम्ही ते हाताळता, ते जोडीवाराचा तुम्ही पूर्णपणे स्वीकार केलेला बधायला, तसंच बघायला मला आवडेल. तुम्हा सर्वांना मी आशिर्वाद देते. तुम्ही सनले संत आहात आणि संतांचा विवाह झाला आहे . राव देवदृत . स्वगातील व्यक्ति आनंदाने गत जसतील व तुमच्या स्थितीचा, तुमच्या स्वतःच्या त्या स्थितीचा स्वीकार करा. तुमचे नातं राखण्यारांठी तुम्हाला गदत करायला आम्ही सगळे तुगच्यावरोबर आहोत. तुमचंे नातं तुम्ही अवाधित राखाल हे आम्ही सर्वानती पाहिल पहिजे. विवाहाचं] माधुर्य त्यांना जाणवं सा. आणि त्यांच्या साहचर्यची सर्व मजा आमच्याकडे याहात येऊ या. जया सहान लाटा, तरंग किना-याकडे बहात येतात आणि परत समुद्रांत गागे जातात. तशाच प्रकारची ती देवाणपेथाण अमला हवीं.

 13 महणजे पावित्र्य आहे, पाविश्य हा एकच मार्ग आहे, ज्यामळे, तुमचं वैवाहिक त्यासांठी चिवाहाचा सागर मसर सकता, पूर्वी जे कांही घडलें असेल ते विसरुन जाऊ गा, आतां नवं जीवन जीवन तुम्ही झुर्णपपे व्यवस्थित ठेवू श चालू होत आहे, वानंतर तुमच्या पतीपागून किंया पत्नीपायून कांहीही लपबूं नका. सर्व कांही कांगीतलं पाहीने. सरळ उपड जीवन, पूर्णपमे उघड, अत्यंत पवित्र आणि सर्वत्र हे पाविक्य परिवर्तित होईल अरं. पावित्र्य ही वैवाहीक जीवनाची किल्ली आहे बिचाह नेहमी व्यक्तिया दर्जा उंचावतो. पण . आणि है शब्द तुम्ही लक्षांत ठेवाल, अशी नी आशा करते. तुमचें मन पवित्र ठेवण्याचा प्रयत्न करा. तुमच्या पत्नीचिपयी आशंका आाळू नका. तिला फसवूं नका. तिच्यावर विश्वास ठेवा. सरळ, उषडे नातं ठेवा. कर्स काय तशाप्रकारे रहायचं ते शिका, तुमच्याकडून तुमची मुलं शिकलीत आणि एकदां को तुम्ही हा चिश्वास शिकला की, पूर्ण जगामध्ये प्रिवर्तन बहायला कांही जास्त वेळ नाही. पूर्ण विश्वास जो तुम्ही तुमच्यानगध्ये ठेवता. तो तुम्हीं दुस-यागध्ये ठेवला पहिजे तो दुसरा आतां कोणी दरारा राहीला नाही. त्यामुळे, ज्यांची आधी लग्नं झाली आहेत, जे विवाहीत आहेत, जे विवाह करणार आहेत आणि ज्यांचा विवाह आज संपन्न होणार त्या सर्वांना या आकलनाच्या अत्यंत गहन आनंदाचा मी आशिर्वाद देते. तुमच्या पावित्याच्या आनंदाचा आणि संदिर्याचा प्रवाह चिरंतन तुमच्या सर्व आयुष्यांमध्ये वहात राहो. ईशचर तुम्हाला आशिर्वाद देयो. इतके अनेक विवाह बोर्डींगध्ये ठहावे असं आपण ठरवलं आहे ती फार चांगली आणि शुभ गोष्ट आहे. आपल्याकडे इतके बिवाह होणार म्हणून मी खूप खुप आहे. ते शुभकारक आहे कारण विवाहांना देवाने आधारित, आशिर्वादीत केलेलं आहे. तुमची विशेषेकरून आहे कारण, या विवाहांसाठी मी इथे तुमच्यासमोर बसले आहे. पण लग्नाबिपयी उगाचच जास्त गडबड गोंधळ करु नका. विवाहाविप्यी उथळ बृत्ती दाखबून प्रश्न जास्थित करु नका. हे बम्हाऐकत्व्माचे] विवाह आहेत जिथे सर्वव्यापी चेतन्यशवितच्या आत्म्मासी एकलप साथल्याची स्वतः ला जाणीव होते. है विवाह सतामध्येच होतात. सर्वसामान्य लोफांमध्ये नवोत. है जाणण्याचा श्वीत कांम नत. क क प्रयत्न करा. व्यक्तिच्या अंतर्याभीच्या गूणांचा आदर करण्याचा प्रयत्न करा. जर कोणी उच्चप्रतीचा साहजयोगी अरोल, तर ल्याचा गात राखला माहिजे. त्याच्याविपयी श्रेम बाळगलं पाहिजे आणः आहेरच्या गुणावर नाही. आाहेरची गुणवत्ता निरर्थक असते. तुम्ही संत असल्याने एकमेकांशी विवाह करतांना तुम्ही एयमेकांचा आदर केला पाहिजे. मी तुम्हाला सांगीतलं आहे तुम्ही फार उच्च प्रतीचे संत आहात. आणि तमचें अव्यक्त साम्थ्य इतके

 14 महान आहे जे मी तुम्हाला आधीच वर्णन करुन सांगीतल आहे की ती महत्ती ण्यानेच फक्त तुझच्या अंगिकार कर तुम्हाला निळणार आहे. पूर्ण जग है व्हावं स्हणून आशा करीत आहे, कीं ज्यांचं वर्णन केलं गेलं आहे त्या लोकांनी या प्रथ्वीवर मार्ष, पूर्ण जग तुमची प्रगति पहात आहे . ही गोष्ट व्हावी अशी पु-या जगाची अपेक्षा आहे. पूर्ण जगाने त्याची आधीच बाच्यता केली आहे. तुमच्या विवाहसंस्थेचा मान राखा. स्त्रीयांना गृहृलक्ष्मी बनलें पाहिजे. प्रवम तिला पूर्णपणे समर्पित असाल पारहिणे निष्ठावान असलें पहिजे. दुसरी गोष्ट गृहलक्ष्मीसारखी तिची ना केली पाहिजे. त्याचा अर्थ जी पुगतीय पु आहे, तीची सुच्दा पूजा केली पहिजे. सहजयोगामध्ये तुम्हाला भूतकाळ विसरायला हवा. कारण नूतन अभकांसारखी देवी प्रेमाने तुम्हाला अंधोळ घातली मेली आहे. विवाहामध्ये पती पत्नीची निब्ठा हा फार शक्तिशाली आणि सर्वात जास्त उपभोगण्याचा गुण ब आहे. हृदयावं पकित्य हेच पती पत्नीची निष्ठा म्हणून व्यवत होतं, जेव्हां नाल्यांगधलं पावित्र्य तुम्हाला कळतं तेव्हां तुम्ही त्याचा आनंद सर्वात जास्त उपभोगता तुमची संवेदनक्षमतेचा आनंदाबरोबर गोंधळ करु नका. तुमची पुत्नी ही तुमची पत्नी आहे इथे पाशचात्य देशांमध्ये तो सगळा एक गाँधळ झाला आहे. फार लहान मूली वयोृध्द लोकांशी विवाह करीत आहेत आणि त्याउलटही. तो सगळा पेशांचा खेळ आहे. जेव्हां तुमच्याकडे फार जास्त असतं त्पावेळी गुर्खपणा हीच समाजाची पधदत होते. ते इतके आंधळे होतात, कीं, त्याला ते प्रेम म्हणतात. कदाचित कांही विवाह बरोबर नसतील, पण अपवादा ने सगळीकडे मोठा शांतताभंग, गोंधळ निर्माण करता नये. लोकांसाठी त्यांनी ते सहन केलं पाहिजे. एकदा कां गुणाचा डोलारा कोसळूं लागला, की सहजयोगींची सारी इमारत कोसळून पडेल आणि मग इतर कोणी नाही, पण, हे गन जे साक्षी आहे, जे तुम्हाला स्पर्श करीत नाहीं, त्यालाब आसे होईल. साक्षी म्हणून तुमच्या आपुष्याची शोकान्तिका बचा आणि इतरांनी अनुकरण करले हणून कशा प्रकारचं प्रतिबिंब तुम्ही निग्माण करता त्याचा विचार करा. शांतताभंग झालेल्या, स्वतःचा विनाश या जगामध्ये सहजयोग्याची भूमिका कार्य आहे ते जाणून ध्या. आणि त्या प्रकारे या नव्या ओढवून चेणा- या भूमिकेत वर उठा. इतरही सर्व महत्वाचे धर्म आहेत. त्यांच्याबर ध्यान करा. तुमच्या चकाकणी-या धार्मिक डोळयांगध्ये माझे प्रेम परावर्तित झालेलं मला दिसतं. 15

 15 फार महत्वाची गोष्ट आहे. जिथे तुम्हाता फार काळजीूर्वक राहीलं पारि जास्त नंतर डोळे लवकर, कुठेही तुमचे डोळे हलविता नये, तुमचे डोळे स्थिर ठेवा आणि बहुतेक वैळा पुष्वीमातेवर ठेया. तुम्हीं लक्ष्मणावददल ऐकलं आहे. त्यांनी सीताजींचा चेहरा कधीही पाहिला नाही. फक्त त्यांचे चरण पाहिजे. ते कस अमेल ? ते नेहमीच त्यांच्याबरोबर होते, तेव्हा कशी स्थिती असे, त्याची तुम्हाला कल्पना येईल. प्र्ण चौदा वर्ष त्पांना वम्हचयैचं जीवन व्यकित करावें लागेलं. ती त्यांच्या मातेसमान होती. ती आदिशषित होती, हे त्यांना माहीत होतें. पण, त्यांनी पत तिये चरण पाहिले. स्दंबाचं] घरटे करा. आपली स्थिती तशी पाहिजे. आपण पविनयाचं वैवाहिक जीवन जगलं पाहिजे. क पोग्य को्टविक घर कांही बदल करण्याचा प्रयत्न करा. काही गोष्टी पेण्याचा कांही वाटाघाटी करण्याचा प्रगत्न करा.] तुमच्या पतीला समजावून देण्याचा, पत्नीला समजाबून देण्याचा कुटुंबामध्ये शांती आणण्याचा प्रयत्न करा. रग अनेक महान आल्मे आहेत, ज्यांना जन्म घ्यायचा आहे. जे अशा आकारे विवाह करतात, त्या सर्वांना साक्षात्कारी मुलं झ्ाली. त्यामुळे, तुम्ही योग्य को्ुंबिक जीवन जगण्याचा प्रयत्न करा. त्यांच्याशी दयालूपणे वागा. कुटुंबात चांगलं रहाण्याचा प्रयत्न करा. मुलांना विषडवू नका. त्यांना सुधारा प्रेमळ] बनवा. चांगला समाज तयार करा. तुमच्या पकी प्रत्येकजण तुमच्या आईच्या प्रेमाचा बाहक असला पाहिजे जर तुम्ही सहजयोगी असाल, आणि साहजिकच सहजयोगाला त्याची स्वतःचा नांवलोकिक मिळेल बदलली तर, जर तुम्ही चदलला तुमची चागणूक आणि अत्येकजण सहजयोग घेऊ लागेल. सबीटन 21-8-83- पृथ्वीमाता पण आंतां जेव्हां आपण आधुनिक सहजयोगामध्ये आहोत तेव्हां खरंतर आपण प्रथ्वीमातेच्या वेरियसाच पातळीपर आहोत, कारण, हे अेरियसच बुग आहे. आणि अॅक्वेरियस स्हणजे क्रंभ म्हणजेच पुथ्वीमाता तेव्हा . 'मी म्हणते आहे, मानवप्राप्याच्या जाणीवैमध्ये देखील तुम्ही बधू शकता आपण प्टवीमातेच्या पातळीवर आहोत. ही जीवनामधील कॉन्पसनेस आणि पुरुष देखील, जणीव । फवत नीच नवो पण स्त्रीया सुध्दा स्त्रीत्याच्या अभिव्यक्तिकडे जास्त झकू लागली आहे. पण, गाणसं किरिती मुर्ख आहेत आणि स्त्रीतादी सुष्दा जास्तच मूर्ख आहेत. तर्कवाद, अर्थंशास्, राजकारम या. या सर्व गोष्टीयर जर तुम्ही समातता अक्ा सर्व [मातळवावर] ते अगड़त आहेत. सर्व निरूपयोगी गोप्टी आहेत হोधत असाल, तर तुम्ही पुरुष होता. तुम्ही पुरुषांसारखेच होता. तुम्ही जर यादविवाद करणार असाल, जर तुम्ही

 16 युवितयादाने गाणार असाल, पुरुषासारखं बोलणार असाल, तर तो पोरूषाचा विकास आहे. पण मातृत्वाचा विकास, ीत्याचा विकास स्हणजे समानता नव्हे. त ्या बाबतीत पुरुष मुर्ख ठरले आहेत. पुरुषांबरोबर त्यांच्या मूर्खपणामध्ये स्पर्धा करण्यांत कीही अर्थ नाही. आपल्याराठी भरपूर मूर्वपणा निर्माण केला गेला आहे. त्यांच्यामध्ये असलेला निरर्थकपणा, स्पर्धा, आकृमकता, दडपशाही आज सार जाग ब्यकत टि करीत आहे. त्यामुळे स्त्रीची दुसरी बाजू जी बर्चस्व गाजवणारी, अर ं म्हणून ओळखली जात होती. काळी चाजू दडपण आणलेली बाजू वर्ैरे, यगैरे त्या सर्वाला येगळया प्रकारे स्वतःला व्यवत करावं लागतं. पूरण त- हा, दतच चदलावी लागते. आतां पहा, खरिश्चानिटीमध्ये आपल्याला सगजू शकेल. खिश्चानिटीच कशाला, ज्यूडीझमही पहां, कोणताही धर्म, हिंदूत्य देखील. आणि सारे कांही, पण जास्त खिश्चानिटीमध्ये 'आश्चर्यकारक रित्या नरीसांठी त्यांना जागाच नव्हती. आणि फातिमाला पूर्णपणे नाहीसं करुन मुस्लीम लोकांनी त्यावरही कळस केला. आणि तपाच्याहीवर, तुम्ही बधा, खिश्चन्समध्ये, ऑर्डिनेशन का काय नहणता तुम्ही ते, स्त्रीपांना देत नाहीत. आणि निखिस्त है सरळ ! पण, त्याचा अर्थ असा न्हे, की पुरुषोंच्या ज्या मू्णाच्या धंद्यामळे हा पुरुषापासून जन्मला नसतांना त्यांनी या जगाला ज्या मोडकळीच्या स्थितीला आणलं आहे त्यामध्ये तुम्ही स्पर्धा करावी. तेव्हां, आज, आपण समजून घेतलं पाहीजे कीं, मातेच्या गुणांना विकसित करण्याची वेळ आतां आली आहे. पुरुषदेखील, जेव्हा तो गाते समान होतो, तेव्हांच तो गहान पुरुष होतो. खिस्ताप्रमाणे त्याच्यामध्ये जेव्हां करूणा होती, तेव्हां त्याला संत म्हटलं गेलं. तेव्हां देवी म्हणून स्त्रीची गुणवत्ता नेहमी आई महपणून असले. आणि सहजयागांचा स्यूल्लिंग पेटविण्यासाठी ती सर्वात महत्वाची-व्यक्ति आहे. आता ती कशा प्रकारे पैटवते, ते, मी तुम्हाला सांगते मी तुम्हाला एक त्याच धर्तीवरचं उदाहरण देते पण ते साम्य फार टोकापर्यंत नेतां नये. समजा, एक शून्य आहे. [त्याला काही अर्थ नसतो. त्याचप्रकारे सर्वशक्तिमान परमेश्वराला काह्ी अर्थ नसतो. जोपर्यंत तुम्ही त्याच्यापुढे कोणतेही एक वा दोन ठेवत नाही. ते शुन्य आहे. त्याला अस्तित्व आहे. पण, स्वतःला व्यक्त करण्याची शक्ति किंवा क्षमता त्याला नाही. त्यामुळे ते शुन्य आहे. त्याप्रमाणे पोरूपाची बाढ शून्य आहे असं अआपण म्हटलं पहिजे. तुम्हाला सगजण्यासांठी मी तुम्हाला दुसरी साम्य असलेली गोष्ट सांगते. तुम्ही जर तुमच्या अक्यावरून जाणा या फार जास्त विद्युतदाबाच्या तारा पाहिल्या तर, ल्या पूर्णपणे निरूपद्रवी असतात. त्यांत काही आर नसतो. दिल्ली मध्ये एक सूचना आली होती की, एक मोठा भूखंड उपलब्ध आहे, त्याच्यावरून हाय पॉवरच्या वाएस जात गात पर्स आहेत. आणि आपल्याला तो विनामूल्य मिळू शुकतो. मी विचारल, 'मग अडचण काय आहे " ते म्हणाले, 'फक्त जेव्हां त्याच्या बरोबर जभीनीशी सांगड घातली गेली की, मग अडचण येईल.' तर मग जो पर्यंत ही, जी काय हाय -

 17 - - काय असेल ती - ती जोवर जमिनीला जोडली गेली नसते तो पर्यंत तिच्यामध्ये कांही अर्थ पॉवरची गोष्ट आहे नसतो. -या या प्रभावी शक्तिपेकवषां पूष्वी, भूमाता ही ारा, ज्यो शूल्य आहेत, त्यांच्यामधून प्रवाहितस होणा पण, या त पारच देगळी आहे. त्याचप्रकारे, स्त्रीमध्ये, स्वीचं गर्भाशय ही क्रुंडलिनी आहे. आतां गर्भाशय स्हणजे काय ? जर ती कुंडलिनी असेल, स्थूलागध्ये ती कुंडलिनी व्यकव्त करीत असेल तर, त्याचा अर्थ पृथ्वीगातादेखील, गर्भाशवासारखीच आहे. आतां, गर्भाशय कारय करते ? ते शुक्राचा स्वीकार करतं. ती फवत पुरुषाची एक छिचोर क्रिया आहे. किंवा तुम्ही म्हणू शकाता, आकरमकता आहे. आणि त्यानंतर ती त्याचं पोषण करते त्याच्याकडे लक्ष पुरविते, त्याला सुधारते, वाहू देते, आक्रमक मार्गने नव्हे तर, अतिशय करुणामय, अर्थपूर्णरितीने. जो पर्यंत त्याची पूर्णवाह होऊन ते गर्भाशयाबाहेर फेकलं जात नाही तोवर. तेव्हां गर्भाशयाची कल्पना ही अशी आहे की, ते अपा स्वरूपांत व्यक्त झालं पाहिजे की ते कुठेही दबाव आणणार नाही. गर्भावर कुठेही दाब येणार नाही. जर त्याने जोर आणला तर त्याचं पोषण करते त्याला तयार करतं. तो कसा काय बाढेल ? म्हणून ते आजचा सहजयोग हा असा आहे. आतां, प ववीमाता जी तुमच्या मूलाधाराच्या प्रतिकात्मक रूपाने . [ती इथे तुमचं पोपण करायला, तुमची नव्या, परिपक्व तुमच्यामध्ये आहे. ती आदिशक्तिचे प्रतिक आहे ्यक्तिमत्वामन्रये वाढ व्हायला, तुमच्यासमोर यसली आहे. ही कल्पना आपण समजून घेतली पाहिजे. पाश्चात्य देशांतील स्त्रीयांना कळलं पाहीजे कीं, पुरुषांकडून त्यांनी घेतलेल्या निरर्थक कल्पना पूर्णपणे फेंकून दिल्या माहीजेत. त्यांना स्त्रीया यनलं पाहिजें. ज्या स्त्रीया पुरुषांसारखे [बोलत आहेत त्या सहजयोगाला ल कधीच मदत करणार नाहीत. या पृथ्वीमातेसारखे, तुम्हाला ती जे हर्द ते करू देते, त्या या पथ्वीमातेसारखं त्यांना म्हणते आहे, तिबा अयोग्य रितीने पुरेपूर फायदा घेण्याइतके तुम्ही मानव प्राणी मूर्ख झाला झालं पाहिजे. गी आहात. इतकंच नव्हे तर, अनेक प्रकारचा निरर्थकपणा ती सहन करते आहे. पण मग ती वेळ येते जैव्हा ती स्फोटक होते आणि स्वतःगध्ये लोकांना खाऊन टाकायला गुरुवात करते. मग तुम्ही घरतीकप पाहाता, दुष्काळ, है अणि ते, सर्व प्रकारच्या गोष्टी येऊ लागतात. आणि लोक या अडचणींमध्ये सांपडतात, ज्यांच्यासांठी ते पुथ्वीमालेला दोप देतात. खतः च्या आकृरमक स्वभावामुळे गानवप्राण्याने निर्माण केलेल्या प्रश्नांवरचा, पुष्वीमातेवर देखीले केलेल्या आक्रमकतेमुळे उद्भवलेल्या प्रश्नांसाठी, त्यावरचा नफा सुब्दा, त्यांना चुकविला पाहिजें आणि तो ते चुक्रवित आहेत. आतां, सर्व प्रकारच्या दंगली घडवून आणणारी अशा, प्रकारची आकृगक चलवळ थांचविण्यासाठी व्यक्तिला ৪

 18 करुणेची, पूर्णल्वाची संबैदना विकसित केली गागे परतलं पाहिजे. आणि पाहिजे. जोपर्यत तुम्ही पुर्णत्याला, अखंडत्व, संपूर्ण, समगर, जे तुमचं गर्भाशय आहे, जी तुमची आई, आहे, जाणून घेत नाही. बैयक्तिक रहाण्याचा जोपर्यंत तुम्ही प्रयत्न कराल, तोपर्यंत तुमही चांगले सहंजयोगी होऊ शकत नाही. पूर्णत्वाशी, अखंडत्वाशी तुम्ही एक्य साधल पाहिजे. तुमचा स्वतःचा खाजगीपणा संभाळ प्याचा तुम्ही प्रयत्न केलांत तर इतरांना त्यांच्या खाजगापणापालून तुम्ही बंचित करता. तुम्ही सहजयोगी नसतांना तुमचा खाजगीपणा राखण्ं ठीक होतं. कारण, त्यावेळी तुगच्या वैयक्तिकतेमध्ये तुम्हाला बाढायचं होतं. पण सहजयोगानंतर तुम्हाला इतर सर्वांरोबर एक वहाव लागतं, से फार महत्वाचं आहे. सहजयोगाआधी तुम्ही वेगळे असता. सहजयोगानंतर पूर्ण संकल्पना बदलली पाहिजे. आतां तुम्ही पूर्णत्वाशी एक्य साधलं आहे. आणि पूर्णत्वाशी ऐक्य साधल्याची जाणीव आहे. तेव्हां तुमचे सर्व वैयक्तिक दृष्टीकोन रोडून देण्याचा प्रयत्न केला पाहिजे. जीला गर्भधारणा करायची आहे. बालकाला जन्म द्यायचा आहे, त्याचं पालन पोपण करायचे आरे, गरजा भागवायच्या आहेत, संरक्षण करायचं आहे, शिकवणूक आायची आहे. त्या आईचा विचार करा सहजयोग्याला कळलं पाहिजे की, त्याच प्रकारे त्याच्यामध्ये मूल, आत्मा जन्माला येत आहे. आल्मा है बालक आहे, जे त्याच्यामध्ये जन्माला येणार आहे. आतां कुंडलिनीनं त्याला त्याचं पोषण करायचं आहे. त्याला त्याने पाणी दिलं पाहिजे. त्याची काळजी घेतली पाहिजे. त्याच्या वाढीला बाव दिला पाहिणे. आता निरर्थक गोष्टींसांठी वेळ कुठे आहे ? तुमच्या हातांत गूल आहे. तुम्ही सर्व मूलाची म्हणजे तुमच्या आत्म्याची काळजी घेणा-या आया आहात. तर, या संगळ्या गोष्टीकडे लक्ष द्यागला तुम्हाला वेळ कुठे आह ? या बाळाला आनंदी ठेवायला मी काय करुं शकतो ? त्या बाळाला बाढवायला, प्रणपणे व्यव्त गांझा आत्गी म्हणून याला करायला मी काय करुं शकतो ? इकडे लक्ष पाहिजे. मूल परिपक्व झालं की आई स्वतः ची जागा थदलते त्यामुळे आता मातृत्वाने पितृत्वाची जागा छेतली पाहिजे . तुमच्या स्वतःविपयी मातृत्व वाटलं पाहिजे. आईचा मुलाविषयी असतो तसा दृष्टीकोन हवा. तिर्च चित्त मुलंकडे अरतं तस्स. पेण सहजयोगामध्ये जर गातृत्व वैश्विक आहे, कारण, तुम्ही जर नाक असाल तर कोणीतरी झेळा अतेल. त्यामुळे एखादा कोणी सहजयोगी अडचणीमध्ये असेल तर तुम्ही अडचणीत आहात है तुम्हाला कळलं पाहिजे. तुमच्या बाढीला धोका, याचा अर्थ पूर्णत्व हेच बादत अगल्याने तुम्ही कात असाल, तर कोणीतरी औठ असेल, तुमच्या वाढीला धोका आहे.

 19- तेव्हां दोन्ही बाजूनी, पुरुषांच्या अणि स्त्रीयांच्या, हे जाणलं पाहिजे की, तुम्ही पुरुष असल, आधि जर वर्चस्व गाजवणारे पुरुष असाल तर ठीक आहे. पण, जर सुम्ही स्त्री असाल आणि वर्चस्व गाजवीत असाल तर, सहजयोगाने तुम्हाला व्यवस्थित करणें कठीण आहे. कारण, स्वी असण्याची तुमची गुणवत्ता तुम्ही घालविली आहे. सुरुबातीला तुम्ही कमीतकमी स्क्री असलं पहिजे. तुम्ही जर स्त्रीदेखील नसाल तर, ही तिसरी व्यक्ति जी स्त्री ही नाही नी पुरुष ही नाही तिचं तुम्ही काय करणार ? जेव्हां वर्चस्व गाजवितात तेव्हां, त्यांनी कृरूणामय आता, पुरुष ते असलं पाहिजे है त्यांना कळायला हर्च त्यांना दयाळू असलं पाहिजे. समजूतदार असलं पाहिजे. पण दूस-याला पूर्ण सगावान देण्याची अतिशय रत्कट ईंच्छा असणारे नको. हे आपल्याला कळलं पाहिजे की तुम्ही दुस-याला पूर्णपणे खुप ठेवण्यासांठी फार काही करणारे नको, आतां स्त्रीया, त्यांना वासं असले पाहिजे, महान, विशाल, गुह ण्षम, सर्व स्वीकार करणा- या. पोषण करणा-या कगरे बनरे पाश्चात्य देशांमध्ये कधी कधी नव-यांना ज्या प्रकारे सांगीतलं जातं, गला तर शॉकच बसला, श्री. एक्स ना पत्नी सांगते 'एकस है केलें नाहीत, एअ्स तू ते केलं नाीस, करां केलं आहेस. हे कर, से कर, ते तू हे , कर, स्त्रीची ते करण्याची इच्छा नसते. त्याला कांहीतरी करावला सांगण, त्याला ते करायला सांगणे है अगदी अयोग्य आहे. तुम्ही पुरुष बनत आहांत आि मग पोषण करण्यावी स्त्रीच्या प्रेमाची ती शवित पुर्णीण घालवून चसती. ती स्त्रीची शक्ति आहे, हे स्नीयांना कळत नाही. माझ्या स्वतःच्या नातीचे उदाहरण गी तुम्हाला सांगते. सतत तिला एअर होस्टेस व्हायचं असलं. ती महणते, 'तूं, एअर होस्टेस होण्यावद्दल विचार केला असशील' मी म्हटलं, 'का एअर होस्टेस बनण्यात इतके विशेष काय आहे ? ती स्हणते 'फक्त त्याच वेळी तुम्ही एखाद्याला अन्न किऊ शकता. पाहिलं तुम्ही, आईची नेसर्गिक प्रकृती की 'मला त्यांना जेवताना पाहू दे त्या स्वत: खात नाहीत कळत नाही, 'कां? मी केलं आहे, तर तो है काकरत नाही ?" या गोष्टी योग्य रितीन वोग्य प्रकारे करणं, हा तुमचा विशेष हरक इसरानी खाबं असे त्याना वाटत. पय ही पाश्चात्य स्त्रीची संकल्पना नाही. त्यांना ा है हे आहे. पण समजा, कोणी वांगल तंत्रज्ञ] असला तर, मी तंत्रज्ञा्या गोष्टी करते ती तिथे तंत्रजञाच्या गोटी करयासाठी नाही. भावनांच्या तंत्रासांठी ती आहे. त्याउलट, अगदी विरोधी प्रकारात जस पुरुष चरी आला की, हुकम सोडत जातो, 'तुला ते नीट तुं कां खराब केलास ? तूं है का केलेंस? ते स्वच्छ कर, हे कर, ते कर ठेवायला हव होतं. माझा गालिया '

 20- ल्याच्या भावतांची सर्व तंत्र संपुष्टात आली असतात. एकदा का त्याची भावनतांची तंत्र संपली की, तो निस्थेक कारे आणि नाहीतरी तुम्ही निरर्थक आहातच आणि पुरुषांनीही बायकांची काम करता नयें. त्यांना त्यांची स्वत ची ा करु दे. मला वाटतं, पाएचात्य देशांत हा सबवात गोठा स्लीय स्वीमा आणि आहे. डुरुप है सरूप नाहीत प्रश्न নাाहीत. ही गुणवत्ता गला इतकी भयानक बाटते की, या गिश्रणाला कस कार्य हाताळीयच ते मला कळत नाही. तुम्ही जर हायीड पदार्थ असाल, तर सहजयोग्याची गुणवत्ता तुमच्यागध्ये अयं शकत नाही ही जीवनांतील साधी गोष्ट तुम्हाला सगजली पाहिजे. तुम्ही जर हे रागळे मिक्स केलं, तर फार चिचित्र गोष्ट होईल नाही का ? त्यामुळे स्त्रीने स्त्रीसारखं अणि प्ुरुषाने पुरुषासारखें होण्याचा प्रपत्न केला पाहिजे. आता चेतनेच्या विकाणावर पोरूपत्वाचा प्रभाव, या दृवष्टीने पुरुषाची परिस्थिती होणारा काय आहे ते जर पौरषत्व व्यवत होत गेलं तर्सा शास्त्व सायन्स विकसित होत गेले. पह! है संगळ ज्ञान, सा गोष्टी ्मा वाहेन ल्या सर्वांचा आपण विकास केा आता सगळे कांही तथार आहे आहेत . आता स्त्रीयांनी वर आलं पाहिये हामजे ती फार संचिग्धतेने म्हणते आहे. स्त्रीयांचा विचार नका करु पण स्त्रीत्वाचा. स्त्रीत्याच्या स्वभावान उचल घेतली पाहिजे. आतां सगळे तयार आहे. फकत ते कार्यान्वित शालं पाहिजे. सर्व चक्र तथार आहेत. आतां मुंडलिनीच जागरण करा. आतां कुंडलिनीचे वागणं अणि बागण्याची पध्दत चक्रांच्या कार्यपध्दतीपेक्षां फारच बेगळी आहे. जर कुंडलिनी चक्र आहे, आणि चक्रं कुंडलिनी झाली तर तुम्ही सहजयोग कसा सांभाळाल ? पण प्र्ण माननीयतेने आणि हक्काने आपला स्वभाव आपण धारण केला पा कोणत्याही प्रकारे आपल्याला कीपणा जाणबून घेता नये . पुरुष घोडयावर बसला की स्वीला चोडमाचर बरावर बाटतं. स्त्रीला घोडयावर बसण्याची गरज़ कार्य आहे ? मला कळत नाही. इथे सगळया बायका धोडयावर बरात आहेत. त्या सगळया घोडयांसारड्या होणार. पुरुषांनी त्या गोप्टी आधीच केल्या आहेत. त्या सगळया स्त्रीपानी कपयाची मूळीच गरज नाही. उदाहरणार्थ पुसुषी व्यक्तिमत्वाचं व्यव्तित्व असतं. त्याला येजन विशिष्ट कार्य करायक असत एक . आती तुम्ही ते केल आहे. आतां है काम करु दे. आता देवाची परिस्थिती पण बचा, एक दुस या व्यक्तिमत्वाला प्रकारची गोष्ट केली गेली की सगळी गुंतागंत होते अशा अकारे की, दूसरी गोष्ट जी पुढे बेते तिला तेब करण्माची इच्छा होते आला का लक्षात माझा मुददा ।

 -21 सगळी शक्ति पूर्णपणे व्यर्थ जाते. या कुंभ युगामध्ये, अैवबेरियअसच्या युमात कुंडलीनी उत्थात पावून, अनी प्रशन फक्त आपल्या उनवी बाजू एकत्र येऊन, तुम्ही सवानी प्रकाशित वहावं अशी सर्व तयारी केली गेली आहे. अस्तित्माने योग्य समज घेऊन सर्व कागाचा बाटा उचलण्याचा होता. ता च कशी निर्माण काली गैली पहा. ती मण फार साधी गोष्ट आहे. पहिल्यादा शक्तिबी हालचाल सुरु झाली. आता ही एकत्रित शक्ति आहे, ठीक आहे ? ही एकत्रित शक्ति अशी गोल गोल फिरत राहीली. आणि जेव्हा ती घट्ट झाली, तेव्हां हा मोठा आपात] झाला. जेव्हां हा। मोठा आधात विग बॉन्ग झाला. ते एक স्रकारे पुरुषी कार्य आहे. पुरुषी पष्दतीचं, कारण अजून पूरथ्वी तयार झालेली नाही. तेव्हां है छोटे छोटे तुकडे परह सांठी पुव्वीमातेला निवडण्यांत काम गोल गोल फिरं लागले. आणि त्या मतीने ते गोलाकार झाले. त्पांच्यापेकी एका आलं. पृथ्वीमातेमध्ये पापयागधून जीवन आलं. कार्बन आंत आला सिथे प्रत्येकाने मदत केली । मातवाची निर्मिती झाली. आणि ल्याच्या समाजाची उन्नती करायला माणूस भटकू लागला आणि त्याला ल्गानी जे कांही केल आहे, त्यांच्या अहबाराने जे करणं शक्य होतं ते आता संपलं आहे. त्यांचं काम त्यांनी केलं आाहे. आता तो ससकारी अनुदानावर आहे. आतां स्वीया किंदा कंडलिनी आपण म्हण शकतो. इतकी वर्ष ती वाट पहात होती. बिश्रती चेत होती. पक े असे आपण आता ्हणतो, ्यावेी यावेकी होती, तर घहराची चळ आली आहे तो] [कटफा सेण्याची बाट पहात ालिगीला उत्थान पावलं पाहिजे आणि पेट घेतला पाहिजे, अशा प्रकारे की, सर्व काग पूर्ण होईल ते सा आहे. कळत चा तुम्हाला आतां ? परा आणि स्थिया यांमध्ये सपर्धा नाही पण वेगली आहे. तम्हाता है जर कळलं तरच या कारची कांती धडून येईल आणि बंड घड़न येणार काही. खरे म्हणजे स्त्रीयांनी परुषाविरु्य बंड पुकारलं आह. देता आणि संतर आणि ते निखर्क आहे. इतकी डोकेदुखी आहे । तुम्ही काहीतरी निर्माण करता त्याला वाह प्रण रायचं आहे ती दूसरी पार्टी येऊन बंड करु लागले. कांती झाली पहिणे आणि ती तेव्हांच ्य आहे जेवह काय करायचे आता बाकी राहील आहे कळल तबहां, समजलं कां मी कार्य महणते से ? आपल्यासा कडलिमीचे जागरण, त्यासंी तुगच्या स्वीत्वा तो ग म चे गुण तुम्हाला भाग हुणजे] आत्यसाक्षात्कार आर ल्या च जय]

 दत करणार आहेत. पुरुणी नाही.. तेहां पुरुषांती अकृमक्ता सोहन विली पाहिजे आणि से राहनगोगी अरल्याने ्यानी स्वीत्वाचे गुण उ थे नलो जर भांडत असलील तर त्ला स्काया नहोत. अ ान ल्याते उनलले पाहिजेत: भांडण का पक स्वीपांना [सागसं योसं, तुम्ही कुचवामी आहति त्यामुळे आतं त्या दाबे पहलात नाहीनाही, आम्ही पम दाबर्ष तीक त ुीएककाळ ता तर आम्ही तीन खात आता सरयोचित सूजतेची जाय a अमल की, गहिचे ?१ इ ्यासाठी आम्हाता काप के पाहिजे ? दूथे काय योग्य ह ह? आयोग्य जे आमच्या जीवनाची पकदत व रीत अदलण बळणाचा बिंदु आला आहे, आता काती ए कोणल्याही प्रकारे बंड नाडी, खाोकाओी ती चूीची वाल्पना एकमेिकाना मारत सणामच लंबक) रों कफिरत रहायिन आह ते चनव्हेकी तं मला मार, मी तुरता मारती एकमिकांना मारत रणामचे लंबक! रथों फिरद रहायिच गारती. तु ही गण्ट मी नाई की आज म्ही मांडलम मणुन आत्मला रतंथधाची दोायमान हालचाल तुही पाहिली आहे. उचद्यी प्यू परत परता तुम्ही तो लबक नव्हे ती स्पावरल हालवाल आहे वक़ाकार जिन्मानारखी वरतेळी एक कती राध्य केल्यावर तुम्ही मुीपक्षा वच्या उच्च स्थितीला पहचना तर ीस्पायरल हालवाल आकळते कांई आतां आपल्या सर्व अस्तित्वामध्ये उच्च स्थिती माटण्मावाठी आपण काय कले पाहिे ? रा दिदगपस्त त्या बिंदुगत आपण वर आस पाहिजे हे कळापला हई, ते संक्कासारख नव्हे, तर रापर्त प बाळापला ह, ते अंककासारख न्हे, त र्नायर्न पधतीने हलचाल समायरल सार गोर यापरला पाहिजे आतांपर्यत] आणि ी व्हावी गाराठी दस-गा प्रारचा प्रकार कारची शपित दिली पाहिजे तो म्हगजे स्वीयांची स्वीत्वाची गुणवत्त तुमाई जे कांही वापरलं त्याला दुसे -या ा. ण स्त्रील्य असणा या स्त्रीपा कुठे आहेत ? ्या स्त्रीयांसारवा पीशा करतात, स्त्री होण्याचा प्रयत्न करतात पण त तथा प्रकारं साही. आंत मधून हुदयांतुन स्वीहृदय. ज खिरिस्ताने तयाच्या जीवनामध्ये वारावित ्याने कमा अरातो तो क आकमक ली कत सतीच क्षगा करु गकते. पुरप नाही कारण, पुरुष काप गा करेल ? क्माने चोणाला क्षमा केली नाहीं. तो ठार करत असे. राजरोसपणे ठीक आहे, तर तुस्ही अरे कार्य, ठीक आहे झालं। । सीमेपर्यत पाऊन ्षमा केली, है क ितानी इतया सीमपर्यंत जाऊत करमा केी, है वाागा की, त्या स्पायसलता आता ते बळवीत आहेत की, त्यो स्पायस्लला आता ते जाहेत आणि मानवप्राप्मागध्य आतं स्वीत्याचे गुण विटित कात पहिजेत पण त्याचा अर्थ असा की तमही पंण त्पाचा अर्य अगी नहे की तुम्ही स्नीसारं चापता लागाव, किंवा केबर बाढवू लागाय मुखपणा आहे पण मात सारखं क कारण तो हुसरा पछिजे फिल्यासारखर न् तो दयालपणा, एकोकचर्या यागुकीमध्ये तीत जाला वासण तुझच्या पहिजे. ठ

 23 आणि कथी कधी अर्थातच रागवतेदणील रस् ं. चिशेषत अईला कधी कधी रागबाव जागत शव्ति या०ती मान स्थान जी साक त्याच्या यागणुज योग् ी सुधारणा करत नाहीत, तेव्हा ओरडणं, मिक्षा देण णकधी कधी ती रातत नव्हे तर दृश्वीमातंमारह पण ते कार्यातरी नाही करते. ते गोग्य आहे. पण ते काीतरी, सतत नव्हे. तर उ्यीमातेसारखं होप्यासाठी स्यानी सहनमील नापाल बनल पाहिजे मासा आपण स्वीकार कला पाहिजे धरा' ती सर्व गोष्ीन आधार देते भरणपोयण करते. सर्व काही ती पते. यडेशन्सच षण करते. पहिल्यांवा, सिल्याकडून सिळालेले ते तुम्ही लिला पहिल्यादा वेत बमि आता त्ससाक्षात्क आहांत. तिने निर्माण केलया आडना तुम्ही व्हावद्रेशन्त देऊ शक सुरेख क ाकता फूल तुम्ही जास्त मुरख पूल कर शकता आता तुमच्याम्ये तुमची पृरथ्वीमाता जानून झाल्पाने तिच्याकडन तुम्हाला जे काही द ाल्ाते तिच्याकहन तुम्हाला जे काही मिळालें आहे ते तुम्ही ला परत देऊ शकतां. आणि ते इतरति दऊ शकता 'औौदाय, एदयाची गहानता, सहन करणं आगे आईवर गुलाराठी ती उपारो तवो करेल उमदेपणा क्षमा, प्रेम, आधसकी, प्रेगासाठी सर्व कांही काहीही करेल, तिच्या चं रकथ्षण करायला कांही करेल. विच्या नलांसांठी तिच्याकडे प्र्ण समर्थय आहे. ती मी महणते ववकाल कशा प्रकारच्या माना दिसतात, ना, खी आहे. ना स्वीगा. गी मणतय धड़ माता असतात मातेचं खरं प्रतिदिंन ते [आणि तुगच्यासगोर प्रतिविध आहे. वा स्वी, आती अत्येक व्यक्तिने कसीत केलं पाहिणे सहजयागी स्हणून तुम्ही पुरुष २सा, आ स्त्री, की, प्रेम, करूणा भी नवी जाणी ही विकसित केली ससी नवी तुन्ही विकसित केली मन स्थितीत यावरण, समव्ण द आपुल एसोकांवर ओरडणं, यामक तुम्हाला काही लाभ होणार नाही. तुमकाला जर प मूर्णत्याला गदत करायची असेल, जार प्र्मत्वाच्य वालीला मद करायची असेल तर स्वत ला थोड हळु व्यक्ति चन्पिण्याचा प्रयत्न करा. तुमची व्यक्ति वनविण्याचा पवत् कर चाईट त वेता इलबायत दयाळ नसतां यातददल स्वत: यर रागिण्याचा पर्न . मनःस्विती तुम्ही पयत् करा याजवन जालत पोलपत्वाची जारत वा माने स प्र उद्भवने आहेत चिंदुशत ती याद, एका िशिट चिंत ती वाद, एका शि छात भले पहिले. जाते. ती आता अशा वि विदूपर्यंत पाहोची आहे लिथन तिला खाली आ आत्मसाक्षाल्काना स्वीत्। देखखालच्या पातळीवरच त अतिशार लहन हृदयाचे उ्याला आपण चिकन ड हण-स असल. रवत च मुलावददलच सतत काळीन असण, लिथे प्रत्येका ला बदकलं पाहिजे. रत्यक साहजगोगाविपयी ५, आपुलकी हईे प्रत्यक व्यक्तिविपयी, उां इतराशी झगड्याची सेळ येते तेवह ची येते तेव्हा तुमच्या उन्ही एकमेककिडे लक्ष क ात उदा त्पांना सांगा माझ्या नाकाला एकमेककिडे लक्षा दे त: उदा. यনা संगा याहया नाकाला तुमही सगळ एक असता ५म य दन्नते आहे. त्पाच उ्कार मी ते चोळगचा प्रयत्न करीन, कापण- ताही. नाही की ीझ नाक आपटेन मी

 24- दररी व्याक्त ममन गीच आहे ही जाणीच दयाळू हळपार रहा. त्पाप्नकारे मदत, सुधारणा करणाचा पन करणाची लन करा. सगळे कांही तुम्हाला समजलं असेल अशी मी आशा करते. विंचेस्टर साजेसं होण्याची तयारी 17-5-1980. तुमचा दृष्टीकोन, आपसांमधली जाणीय, आपसांतलं प्रेम बाढविणारा हवा. अदभुतरम्य, काल्पनिक दविपारा नको. पण सर्वात बाईट म्हणं उजवीकडची इुष्क संवदना . तुमचा घसा सुकला तर, तुम्ही बोलही े संप्ल । तुम्हाला बीलांच यैत नाही. कारण, तुम्ही सुकलेले असता शकत नाही. अचानक तुम्हाला आटळतं आणि दुसरी बाजू ती आहे, जिये आपल्या पती पत्नीशी कांही लोक मानसिका कलन्त्या योजलात. जस ते बोलणार नाहीत, ही तुम्हाला भी जीवनाची नुसती मानसिक बाजू सांगते आहे. भी तिच्याशी बोलणार नाही, शब्द बादणार ाला मारक हरते. एकजण, ते जास्त प्रमाणाति करत नाही' अशा प्रकारे. ते बागतील. शुष्काता. ती देखील आनंदा असतो, दुररा ते करत नसतो. असं पहा, तुम्ही एक टनभर साखर घेता किंवा साखर घेतच नाही. यहाचा सर्वात जास्त आनंद उपभोगता यावा, यासाठी तुमही एक चमचाभर सार यापराल. ना जास्त, ना कमी. त्याचप्कार] जीवनांत ही, कशाचंही तुम्ही फार जास्त कांही घेता नये, किंवा, दुस- या एखाद्या गोष्टीचं फार कमी घेता नपे आता, ज्याचा नुकताच विवाह झाला आहे त्या व्यक्तिला विशेष करून भारतीय स्त्रीला, पती स्हणजे सर्वात शेवटचा सगळं आलं! बाकी सगळे शुन्य. ते मग तशा स्त्रीया निरर्थक असतात. किंबा इथे मी पुरुष पाहिले आहेत त्यांच्या पत्नी विपयी वेडे झालेले असतात. त्यांच्यारांठी सुध्दा, बाकीचं सारं जीवन निररथक असतं. तेव्हा या राई गोष्टी वियथी संतुलित दृष्टीकोन ठेवा. तुमच्यामध्ये, तुमच्या पत्नीवर प्रेम करणारी व्यक्ति आहे. तुमची पत्नी, जी देखील तुमच्यामध्येच आहे. तुम्ही, तुमची पत्नी आहांत, तुम्ही तुमचे पती आहांत. आतां तुमची पत्नी, जी बाहेर, तुमची पत्नी आहे, ती तुमच्या गरनांत असलेल्या तुमच्या पत्नीशीः जुळत नसेल, तर त्यामुळे तुम्हीं विचलित हीता नये.] कारण, ती पत्नी नेहमी तुमच्याबरोबर आहे. एकदा, ही समज आली की, की तुगची जोडीदारी, पती पत्नीच सहजीवन पूर्णपण योग्य हति. का आता, मी है ही मंभीर समस्या करते आहे, तुम्हाल कळण्यासाठी की विवा। इतकं हलके फुलकं नव्हे. जो पर्यंत तुमचा आदर्श तुमच्या समोर आहे, आणि तुम्ही तो तुमच्या पत्नीवर लादण्याचा प्रयत्न करीत नाही किंवा, पत्नी तो स्वतः च्या पतीवर लादण्रयाचा प्रबत्न करीत नाही. पत्नीला पल्नी राहू दे, तीला पती. पण .] तस झालं तर ते कसे सुधारायच मला कळत नाही. कारण तम पत्नीने पती होज नये, पतीने पत्नी होऊ नये जाल तर ते कार असंभजपणाचं, हास्यास्यद आहे

 25 आतीं त्या तगळ्यांत मुख्य गोण्ट तुम्हाला कळायला हवी, ती ही कीं मुलं व्हावी, स्हणुन तुम्ही विवाह केला आहे. रमिओ जमुलिएट होण्यासांठी नाही. तुन्हाला मुखं झालेली बरी. अणि सहजयोगीबांना झालेली मुल नाक्षात्कारी होणार आहेत. प्रभावी आत्मे होणार आहेत. त्यामुळे तुमच्या मुलांचा आदरपूर्वक संभाळ करा. मानाने, त्यांना विघडं नका. सहजयोगामधल्या, त्या प्रेमाने, त्यांचा विकास करा. आता, आपल्या 'हंसा' चक्ाने है सुरू झाले आहे. आता पहा, हंसाचक तुमच्या डायीकाडे व उजवीकडे हंसावर ते भेटतात. जर त्यांच्यामध्ये संतुलन नसेल तर अचष आहे. डावी ही स्त्री आहे. उजवा पुरुष. उद्भवते. त्यांना बरोबरीचं असलं पाहिजे. पण सारखे नको. डावी ही डायी आहे, उजवी ही उजयी आहे. आणि जेव्हां ते इथे येतात तेव्हां ते विषाह त्यागुळे डावी डाव्या आजूला पाहिजे अणि उजवी उजव्या बाजूला. करतात. ह। मुद्दा आपल्याला गाहित पाहिजे की, स्त्रीचं गे कार्य आहे. ते तिने प्रथम केलं पाहिजे. पतीचं जे आणि त्यानंतर जीवनाची दुध्यम कार्तव्ये वाटून घेतली जातील ाणि कोही कार्य आहे, त्याने प्रथम ते केलं पाहिजे. कळतील. पण पत्नी कामाला जाते आणि पती मुलं पैदा करतो असं शक्य नाही. तो ते करुं शकात नाही. किंवा उलटही शकय नाही ल्यामुळे जे काही कार्य आहे ते महत्वाचं आहे. आई होण, नला वाटतं, फार महत्वाचं आहे. आज तुम्हाला जर आई नसती तर कोणत्या फित्याने है कार्य केलं असतं. सांगा मला, गाषत्या पित्यान ? तुम्ही कॉमाचा विचार करुं शकता का ? कदाचित स्वर्गातील सर्व सहजयोग्यांवर कार्य करीत बघू दे मला कोणीतरी आहे का ? है पित्याने पण या प्रथ्वीवरील वित्याने सगळे फिता स्वांना तुम्ही स्वर्गागये छान पैकी असून सर्व खेळ बचायला बोलविताः पण काम करायला कोण येणार सगळी चाण धुवायची सर्व लहान मुलांचे कपड़े धुवायचे, नी आई करत असले त्या सर्व गोषटी करायच्या. ती हैं सगळ काम प्रेम, आपुलकी नी कळकळीन करते आमि मुलं कशी वाढवायची ते तिलाच ठाउक अर ते आईच काम आहे. तर, ते आईचं कार्य आहे. आई करु शकते. पिता छानपैकी उत्तमपरकी त्वगात ब शकतो. सरयव আभार पिल्याकडे जातात. आणि आई. इथे चँकलेस जॉब' करते आहे. ठीक आहे. हरकत नाही, तर्त आहे. तर कांहीका परिस्थिती असेना. कांही स्थिती असेना ः आतां हंसाचकावर हे सनजल त्याचा स्वीकार केला माहिजे. पाहीन की दोन्ही नाडबांना तुम्ही संतुलनात ठेवलं पाहीजे खबी आणि उनवी पुरुष हा पुरुष आहे. स्वीरी ही स्त्री आहे. टीक हे, स्त्रीने परुपायर अर्चस्व गाजवायला सुरुवात चाली किंया परुषाने स्वीचर यर्यस्व गाजवायला सखुरुवात केली की ते संबुलन तुटतं. स्त्री, ही फार महत्वाची आहे है एकदा तुम्ही समजून व्या. स्वी शिवाय तुम्ही ता. चरोबर आहे ? ्लीशिवाय तुम्हाला साक्षात्कार मिळाला a 26

 26 - नसता. पुरुष ह फार महत्वाचा आहे. पुरुषं शिवाय स्व्रीला अर्थ नाही. शक्तिला देवा शिवाय अर्य नाही. ती कोणासांठी कार्य करीत आहे ? हे सगळे ती कोणासाठी करतेय ? देवाने संतुष्ट व्हावं म्हणून जर कार्य पल्यामधील दोन्ही अस्तित्व संतुलीत, ण असलेली त्यांचा योग्प ान अरलेली, संभाळायला कोणी नसेल तर, आ जा योग्य भागीदारी करजारी सुसांगत कां आहेत ? योगय जाण, आदर, प्रेगभाव असलेली व्यक्तिमत्वं - तुमची हसा ठीक होईल, तुम्हाला बर बाटेल, विवाहविपयक तुमच्या कल्पना, स्वीविषयक, कल्पना तुमच्या स्वतःविपयीचा तुम्हाला सुधारल्या पाहिजेत. ते महत्त्वाचं आहे कारण ती मोठी भावनिक गोष्ट आहे. आणि डावी पुरुषोविषयक ज्यांची डायी बाजू कमजोर आहे त्यांना सर्दी होते आणि तुमच्या कफामळे चाजू नाजुक असल्याने, सर्व लोकांना होपारे सर्व प्रश्न उद्भवतात. य पोषण केलं पाहिजे. नीट लक्ष परवलं पाहिजे. आणि आपला आत्ममन्मान ही भाव निक वाजूचं योगद पार महत्वाची गोष्ट आहे हे कळलं पाहिजे. जे कांही माननीय असेल ते प्रेम नाही. प्रेम ही फार सन्यन्य गोष्ट आहे आणि ती माननीयता जर तुम्ही राखलीत तर तुम्ही कशा प्रकारे कांही प्रश्न सोडबू शकाल त्याचे तुम्हाला आश्चर्य वाटेल. जगाच्या भविष्यकाळांत तुम्हाला स्त्री ही कशी काय आटळते. पसन - श्रीमाताजी महान स्त्रीयांनी पुरुष बनण्याचा प्रयत्न गुळीच करु नये, ते भयानक आहे. त च्या माननीयतेमध्ये स्व्ीही स्त्री आहे. ती पूष्वीमाते ्रमाणे आहे. तिला तिच्या शवत्या माहीत नाही तीच फक्त अडचण आहे. पुरुषांशी झगडण्यात कांही अर्थ नाही. रथाच्या दोन चाकाप्रमाणे आपण आहोत दोन्ही बरोबरीचे पण श एक्सारखे ्हे जर तिला आई म्हणून तिच्या ी ही पुरुषांपेक्षा नक्कीच जारन्त क्त्यांची जाण असेल तर स्वी प्रभावी आहे. दुसरी गोष्ट म्हणजे स्त्री आणि पुरुषांना वाटणारी असुरक्षितता, कीं, त्यांनी नेहमी एकमेकाविषयी आक्षण बाटलं पाहिजे. त्यांनी नेहमी अशा प्रकारे योग्य पध्दतीने राहीलं पाहिजे की त्यांना आकर्षण वाटलं पाहिजे. एकमकाचिपयी लोकांना त्यांच्याविषयी आकर्षण वाटलं पहिजे. आणि मन ही असुरक्षितता निषून जाते. तुमच्या अयोधितेगध्ये तुम्ही उंचावता, स्वतः च्या गौरवांत बादता आणि, या हलक्या प्रकारच्या प्रदर्शनाची तुम्ही पर्वा करीत नाही. लोक जे अशा प्रकारचं जीवन व्यतीत करतात ते फार भयानक असतं ते तुम्हाला गाहीत अरोल. मी म्हटल्याप्रमाणे, पहिल्यांदा पिता, गग पुत्र, मग माता, स्वर्गामध्ये कांही स्त्रीमुक्तिवादी चळवळ चाललेली नाही. अ्रत्येकाचा व्यवस्थित मेळ बसाला आहे. इसेन्राच्या पुस्तकांत त्याने म्हटलं आहे 'होली पोस्ट' म णाजे आई होती.

 27 तुमच्यागव्ये असलेलं. आतां जेव्हां, आम्ही घर्मविषयक काता कुंडलिनी म्हणजे मातेचं तत्व नधीन कल्पना विकरित करण्यास सुरूवात केली, त्यावेळी प्रथम आम्ही पित्पाविपयी बोललो. मग पुत्रा विपयी. आतां तुम्ही बचता त्याप्रमाणे आजची परिस्थिती अशी आहे की आणि होली घोस्ट' ही सुप्त गोध्ट राहीली . स्त्रीवादी जाणीव येत आहे. पण ती फार अयोग्य रित्या दिग्दर्शित केली आहे. चूकीच्या याटेने जात आहे. स्त्री विंवा मातृत्व हे गर्भाशयाचं तत्व आहे. प्रथ्वीमातेचं तत्व आहे. जी पोषण करते आपल्याला बाढविते, तिच्या चुंबकशक्तिने आपल्याला गार्गदर्शन करते पण जर जाणीव उजवीकडे असारला हवे असेल, पुरुषी हबी असेल तर आपल्याकडे भरपूर पुरुष आहेत जर स्वीया पुरुष बनण्याचा प्रयत्न करत असतील तर, हा लंबक, या टोकापासून त्या टोकाकडे जाणारा, तसं होईल ते. पण जाणीव ही आतां व्यक्त होण्यासांठी आलेल्या आईची य आहे. अणि ही जाणीव पुरुषाला कनवाळू, गायाळू पोषक, शांत करणारं बनवते. पण जोवर आपली जाणीव पूर्तता गाठत नाही तोबर आपण पूर्णता साधू त नाही ही साधी गोष्ट आपण समजू शकते नाही. शंभर वर्षापूर्वी, किंबा, तुम्ही 50 वर्षापूर्व असं म्हणू शकता, आक्रमक पुलष हो मोठा शूर बीर मानला जात होता. पण आन कत्णामय कारणांखांठी कार्य करतो तो, किंवा, जो समग्रतेबरोवर असतो आणि स्यांचं पोषण करण्याचा प्रयत्न करतो तो, हिरो' मानला जातो. त्यामुळे जेव्हां ही दोन्ही तत्व कार्यान्वित होतील त्यावेळी कुंडलिनी उत्थान पावेल. सौभाग्यकाकिणीता उपदेश आतां तुम्ही बैवाहिक जीवनांत प्रवेश करीत आहात. अनूनपर्यंत तुम्ही कुमारिका होता. आणि आतां तुम्हाला दुस-या जीवनांत, वै्षाहिक जीवनांत प्रवेश करायचा आहे. तुमचा विवाह यशस्वी होईल असं पहाणं, शी तुमच्यावर फार मोटी जयाबदारी आहे. तुमच्या पतीला तुमच्या इच्छेप्रमाणे बळण लागेल. तुमच्या मुलांनी असे तुम्हाला बाटतं त्याप्नकारचं योग्य मालुत्व तुमच्यामध्ये जोपासपयासांठी, आत्मसात करहवी त्याप्रकारबी शिरत तुमची योग्य ती वागणूक असेल, याकडे तुम्हाला पहायला हवं. स्वत:च्या आईला, कधीक एका जागी नऊ नऊ दहा दहा तास बसून राहीलेलं तुमच्या आईला तुम्ही पाहिलं आहे, जागेवरून हलणंही नाही. पण, मी अशी लोकं पाहीली आहेत, जी एका जागी दोन तासही

 28 बूर्स शकत नाहीत. जरी ध्यान करत अससे तरीही. मग ते उठतात इतर सर्वाचा शांतताभग वारतात आणि खाली येतात. आपण आपल्या शि्तीमध कमी पढती. बाची ती खुफ आहे; आपल्या पालकांनी आपल्याला शिस्त लायली नाही, आपण स्वतःला शिस्त खावली नाही याची पहिसी गोष्ट ही की, तुमच्या स्वभावायी शिस्त वापण व्यवस्थित परिपूर्ण करुन घेतली पाहीजे. आणि आहे, जिला विशेष समयोभित जाञात आहे आपि ते ज्ञात उ्यकत रण्याची विशिष्ट शक्ति ন्या पृथ्वीमातचं प्रतिनिधीत्व करणारे लोक तुम्हीं आहांत, त्याची ती खुण आहे. तुम्ही जे कराल, ते सर्व कुटुंबात आणि सर्व सहजयोग प्रणालीमधये परिवर्तित होईल, मविषयी, तुम्हाला फार दवा राहीलं पाहिणे. आतां, जेव्हां तुमही तुमच्या पतिशी विवाह करीत आहांत, तेव्हां है लक्षांत ठेवा की, तुम्ही मुथ्वीमाता आहांत. आणि तुम्हाला दिलं पाहिजे, आणि तुमच्यामध्ये शक्ति जसल्याने तुम्ही देऊ शकता. तुमव्यामध्ये जनेक शक्ती असल्याने तुम्हाला दिल पाहिे. त्याचा अर्थ तुम्ही एक प्रकारे वरच आहेा]की, तुम्ही देऊ शकता. त्यामुळे दर केिळी तुमच्या अहंकाराने सतत उठून म्हणता नये कीं, 'मी है को कराने ? का करावे ?' आणि ज्यावेळी या स्त्रील्याचा आनंद तुम्ही उपागू लामाल त्यावेळी चांगल्या माता, चांगल्या पत्नी, आणि जबाबदार सहजयोगिनी होण्याचा. प्रयल्न करा, लग्न झाल्यायर ्याच्या पतीला ज्या सहजयोगापासून दूर नेण्याचा तुमच्या जीभेवर माधुर्य पाहिजे. तुम्ही काय बोलत आहति স्यत्न करतात त्या जास्त शापित असतात. इतरांसाठी त्याविपयी. तुम्हाला काळणीपूर्वक राहील पहिजे, तुम्हाला जयायदार राहील पाहिजे. सहजयोगामध्ये लग्न होत असल्याने तुम्ही विशिष्ट लोक आहात. है तुम्ही उक्षात ठेवाल अशी मीं आशा बाळगते. भारतामध्ये एकप्रकारे सर्वोच्च मानली जाते. आणि गृहलक्ष्मी ही फार शक्तिशाली प्राथा आहे. मृहलक्ष्मीचं स्थान है सर्वीच्च आहे. एकाद्या पंतधानापेक्षा किंया कोणत्याडी सर्वाच्च स्थानापेक्षा जात्त अध्यात्मागध्ये गण्ये पण ल्या सर्वतापरी गूहलक्ष्गी हु्या. महणं्जे त्या खूप उपडया हृदयाच्या प्रेमळ आणि एकनिष्ठ प्रेम असलेलया ठयवित महत्वाच्या हव्या. गोधटी आहत आता मृहलक्ष्मीच्या सददल खूप गोष्टी आेत. स्त्रीच्या शक्ति दाखविणा या हजार एक गामष्टी भारतामध्ये आपण सांगू शकतो. स्त्रीयांना पावती ची प्रत्यक्ष मूर्ती गानतात. पण गृहलक्ष्मी ही सर्वात जात्त श्तिशाली शवित आहे. प्रचंड प्रेम. करूणा आणि क्षमा यांची ती शक्ति आहे, जीवनामध्ये एकः विशिष्ट भूमिका त्यांना

 29 ० - करावयाची असते है स्तीयांनी शिकल पाजे. अर्थात त्यांना खूप धारमिया आणि शुध्द पवित्र असलं पाहिजे. त्या अबोधित न्वभावाच्या हव्यात, जबाड आणि काववाज नकोल. उदा. आतां सगजा भीं खुप बारीक झाले तर गाशी सगळी चक्र उपडयावर येईल आणि मला आास होईल. त्यामुळे सला भरपूर पाणी प्यायला पाहिणे आणि भरपुर स्निग्ध पदा खाल्ले पाहिजेत. त्यामुळे गाझ्या चक्राना संरक्षण मिळेल. ते आपल्या कामावर अवलंबुन आहे. आणि आईकड चरबी हवीं. जर आईच्या अँगावर चरबी नरोल तर मुलांना हार्ड लागतात, ठाऊक आहे ना ? आणि स्त्रिया मकीनिकल आणि शुष्क झाल्या आहेत. आईचं वर्णन करणारी एक इंग्रजी कायिता मी बाचली आहे 'आशिया जंडाएवढी मोठी माझी आई' आईवरची एक सुरेख कविता. सिनेतारकांनी आई असरण वरगरे या सान्या कल्पना पहाल तर निरर्थकपणा आहे. आणि मग ज्या खरोखर माननीय कार्य करीत आहेत त्या स्त्रियांवददल आदर नसल्याने स्वीपादखील अशा प्रकारचं काम अंगीकारू लागतात. या देशामध्ये स्त्रीची स्थिती कार्य निा ब्यांसारखं आकर्षक दिसायला सी वेश्या आहे. मग का्य होणार ? त्य आहे ते तुम्हाला माहीत आहे. आवडेल. माझ्या म्हणपयचा अर्थ असा कीं सातूल्े है स्त्रीच सौंदर्य आहे. मातृत्य है साँदर्य] आहे. निरर्गाविरुध्द । जाण्याचा प्रत्न कर नये या देशामध्ये गृहिणीला माननीयता दिली जास नाही, म्हुणून लोक अशाप्रकारे वागतात. पण सूक्ष्मांतून प्रत्येक देशांमध्ये गृहि णीला खुच मान . उदा. मा जर पाटीला मेले लर, सौ श्रीवारसव महणून नला मात मिळतो. नाही का ? पाण जर माझ्या यमणानांची सेकेटरी गेली तर ती त्यांच्याशेगारी बसणार नाही, नाही का ? समाजांत इतीच्या शेजारी कोण आणि सुंदर स्त्री सेकेटरी आहे आणि विशष चांगली न दिसणारी ती पत्नी आहि. आण बेसल ? मला आता हो प्रश्न आ. हैंम्बर्ग मध्ये आलेल्या सगळ्या गोष्टीचे एक यैयाकि्तिक उदाहरण मा तुम्हाला देते. हेम्बर्गमध्ये देखील आणि आमच्या नोकरीतील कैमिनेट सेंकटरी असलेले सर्वाच्च अधिकारी, त्यांची पत्नी फार स्मार्ट होती, जीन्स महणतात ते आणि ऊर माला वापरायची आणि है आणि ते संगळ जगात व पची हुबेहुय पाश्चाल्य न्याला स्मार्ट देखील अल्यंत दिखाऊ साड़ी. पध्दतीची स्त्री. आणि उर्थात्त मेजवानीसांठी ती साड़ी नेसायची पण ती

 30 आणि आम्हाला रात्रीच्या गवणचं आतण होते. गाडे पती आणि ती व तिथे पती आणि ते पार मो डिनर एत. बवावे मोटी मेजयानी. तेव्हा तिच्या मजमानांदराबर ती आली नाही. ती कांहीतरी कामांत व्यवस्त होती म्हणून ती नंतर आली, की, लवकर लव सकर सी लबकर आली, आणि, तीचे पती नंतर आले. जेवहां सरळे] ्मून कांही आल तेवहा, प्रत्येक जण नियमांनुसार प्रोटोकॉलप्रमाणे] वराले] ते उजवीकडे वसतात, त्या डावीक . आतां तिची जागा रिमी होती. विथे कोणीय नव्हतं. त्यामुळे के 'माझी पत्नी कुठे आहे ?" ते मापाले 'तुगची स्वामुळे ते ण 'ी पत्नी कुटे आहे ते ग णाले, तुगची पत्मी आनीय सारही नाही, मला याट ती आली असेल. भाझी खाच्री आहे, ती आली असेल ऋारण ती लबकर ईल असं ती न्हाणाती होती. सेव्हां ती झ्ये असलीच पाहिजे से महणाले, मला बाटतं, तुमची सेक्नेटरी आली आहे. ती इझे उसली पाहिजे से [्ह णले] नल जाटतं तुमची सेक्निटरी आली आहे. तिला बोलाइन बित्रारया आणि ती त्यांची पत्नी होती त्यांनी तिल दूस -या खोलीमात्रये ठेवलं होतं. तिला जर्मन . नीट येत नव्हातं. मी ताची पत्नी आहे असं सपटीकरण देण्याया ती प्रयत्न करीत होती. आणि ते तीला सांगत होते की, आम्ही त्यांच्या पत्नीराठी आांबलों आहोत. त्यांच्या मत्नीसठी आम्ही थांबलो आहोत, वचा. मी त्यांची नाही., तीने तिथी आंगठी दाखविली, हैं नी ते आणि ते प्ली आर अभी] ती] त्वयंचीं खातरी करून देऊ शाकली हणाले ठीक आहे, पलनी येते आहे ना, ठीप आहे. रटी मला चाटतं, ते किती लाजिरवाणं होतं. आणि मुत्सददयांच्या बर्तुकांतरुष्ा. महणजे ते इतके नीष्ट लोक असतात आणि तुम्हाला माडीत आहे, कोणालाही अशी स्त्री आवंडत नाही. एकदी मी सी. पी. च्या ऑफिसमध्ये गेले अंणि जोक त्यांच्या कोटाची बटणं लावणं, वगेरे रागळे क जागुले महापन सी सी. पी. चगेरे का जावत आहेत म्टल ते े बटण ते मह णाले, 'अचानक तुम्हाला पाहील्याकर त्यांना आदर बाटतो माहीत आहे का ? भी त्यांची पत्नी आहे है त्यांना माहीत नव्हतं. पण त्यांना आदर बाटत हता. ते दुहला अधतीत तुमच्या वेह-यावर आदर असतो. आणि तशी स्त्री यधण्ण हा त्यांच्यासांठी किती मुदतता असते. तस हे ते, वर्णन केलेल्या पध्दतीचा देवाचा महत्वाचा नाही. आंतुन काय येतं ते महत्वाचे आहे. पूर्ण व्यक्ति ्य का्य असतं. आता उदा, एखादी सहजयोगी सिनेतारा किंवा तारकेसारखा दिराण्याचा प्रयत्न कर्स लागलां तर तो लोकांवर कधीच छप पाई शकणार नाही. खोटे गुरुदेखील शांत, प्रसन्न व्यव्तिमत्व कर दाखवायचा ल्यावं शिक्षणा उ्यायला ातात. तुम्ह ी पह ल तर पौप ही तशाच प्रकार दिसतो. लागांचेहीं तेच आहे. स्वत:ला प्रसन्न व्यक्ति दाखविय्याचा ते अपत्न करतात.. आणि सहजयोगी अरालेली कोणती ही व्यक्ति, स्वस्तात मिळणारी, हलकी दिराते अग कोणालाही मिळ णार नाही.] पुर्णत्वाप्माणे प्रत्येकाला गोरबांत रहायला पाहिजे तशी] या आ भाईणारी अथि भावांनी, सर्व गोष्टीनी इतरांवर व्यक्ति स्वरोखर आपोधाप सहचागत्या आपख्या चारिव्याने होते, दांिक सहजयोगी, त्याचा अर्थही अस होती की तुमच्या अस्तित्याचा तुम्ही

 31 - तुमची धर्माची मान राखता जरसं तुमची शुध्दता, पावित्य यांचा आादर रहाणार नाही जशा प्रकारे तुम्ही वागतां नये. पाहिजे. त्या सा-पात्र ा परिणाम ्हणून तुम्ही असे अवभिविच्यकत सगा सा- या गोप्टीचा तुम्ही आदर राखता रंविदना, या कराल जे अद्वितीय अरातील. पाइ्चात्य देशांत अशी परिस्थिती आहे, है आपण जायलं पाहिजे. चित्त जास्तकरुन करा, स्व्ीया वेश्यातारख्या बाहेर दिलं जातं. आंत नाही. याचिपयी आपण काळीपूर्वक राहील पाहिजे. ऋल्मना . आमही तसा विचार करुच मकत नाही तशा गोर्टीची आहेत आणि उद्या त्या शिक्षिक बनतील, भारतामध्ये आरणं गजिबात शक्त्य नाही . कल्पना क पहा, दस-याही गोण्टीच मला आशचर्य चाटत होते. मला बाटतं, ती स्त्री बहुधा पन्नास . तिच्या पहिस्या पतीला चटस्फोट दिला आहे. आणि मला दुसरा पती मिळालाच किंवा चाळीस नांची असाची भारतामध्ये एखादी मुलगी एकविसाव्या वर्षी बिधवा पाहिजे, असं ती म्हणते, - चाळीसाव्या पन्नासाव्या वयांत । सवर असले. म्हगगे मी म्हणते आहे ती किती उदात्त भावना ठेवून असते. ती झाली तरी, ती किती उच्चे स्याना लग्ताशिवाय त्या सुखी असतांत. पण ी, तुम्ही स्वीविषयीं तथी कल्पनाच करु कशाची काळजी करते नाही. स्वीया स्त्रीया [नाहीत, त्या पुरुषांसारखया आहेत. बघा. शकत नाही. कारण, तुः च्या सत्यांची पत्नी बारली तर, भारतामध्ये कितीतरी परप विवाह करीत नाहीत. ते विवाहच करत नाहीत. कारण एवदां झाल ते संपत, इञालं. पुण इवे, बाळीस, पुन्नास, साठ वच्या वयाला त्याना बायका हव्यात. . त्याचा अर्थ आई राठ वर्षाची आणि पांच रहाविळा तिचं लग्न झांलेलं असत. नला कळत नाही, तो मूर्खपणा आहे ते निरोगी नातं निरोंगी नमतं हा प्रश्त आहे, जर कारण ते निरोगी नव्हे. अरती. जिथे समही दुस-या स्त्रीच्या मारगे पूर्णल्वाचे असेल तर, ते खुप यहनातलं असत सो खूप अंतर्थामी ा स किंचा दुस-या पुरुषाच्या गाने लागण्याचा दिनार करीत नाही. एकदा का विवाह झाला की, ते सारं संपत कारण, जुम्हाला तुंगच्या घरांत असज्यासारखें वाटल. जस तुम्ही तुमच्याकडे वैबाहिक जीवनासारखो पध्दत असेल तर, दुस-या कोणाच्या परी गेलांत तर तुम्हाला वाटतं, आता निधायला ह्. तुम्हाला चरी परत गेलें पाहिजे. आणि हे तुमचे घर नाही तुम्हाला परी परतायला हची विवाह हा तमा आहे. आता तुमच्या ध्येयाम्रत तम्ही पोहोचला आहांत. तेव्हा आता तम्ही तो केडेपणा आहे नुसता अस प्रयत्न करा स्थित वहाल, अजून तच्या ध्ययाच्याबातीत तुम्ही पुटमळीत आहति. से करां कार्यान्थित होते त्याच तुम्हाला आश्च् बाटेल, भुवता प्रयल्न करा.

 - 32 - ज इस्जामम्ये आहे, त्येळी अशन अस जोता सी अनेक स्वीपा होतया आे र तेह नक पुरुप गारत महमिदसाहे बना जमातीच्या वाचीवाची हल्ले, अगा अडत ताड़ खाईे गेर त. आपि स्वीमा उर्या होत्या. इतके की पुरुष अल्यान मेश्याव्यवसायाला सुरूयात शाली अगती ल्वंच चिलार करा. पाण त्या मुली सয়ाल साजी जगते कर मकत त्यंचियाी विभा करा पण ल्या मुली सहल सन्मामके सहगदसाह हणल तुम चार का ठीक तसण तरूप य्ष नव्हते ते [महणा, ठीक आहे, तरुण नवहमे ते शीत्या आमि तरुण सुल मारली गंली होती. त्पामळे मुलीशी वियाह करा - पण विवाह करा मुहवा, मळ मुदा हा होता की तुमही विवाह केला ाहिे अवतरायाचा हा दृष्टीफोन 'सम्याचार म्हणन ओळखला जाता म ्पा क्षणाला, को कहि प्रन असल ्याा अनपगाने हो सं्थाचार बदलला पाहिले आ आता मघा ाळ बदखला तर, ल्याच्या त्याकारे सोडविपमात देतो त्यालाठी तुम्हाला सगयांचित जान ह्, अरल्मा शवाजी गडाराजान चार के तियाई करय आपल्बा चारिय्मासाठी लोकिक सागला कारण त्माना कांही कार्य करावाची होती. आणि डपदील पाच महीना ावं लागत कारण ाचया , ल या रोळा हलार स्क्रीमांी मानेला स्यंनी लरे उबन दिले होत आपि कृष्णाला रोळा हजार स्तरीपंी ज्या न्याच्या क्या कोन्या য न्याच्या विवाह कराया लागली. कार अस बूथा त्ोच्माक साहजयोगीनी तव्हत्या. दमात त्याने तुसत एका दमात कृष्याने विवाह केले. त्या, त्याच्या पत्नी होत्या, असं एका मंला जसे तुम्ही हबे या भक्त्या प्रवाहित होण्यासांठी जाहार कें. आतां पहा, त्यांनी कशी लिला केली. माझ् त्वंनी काय लिकाणी नन्म दिला- केलं त्या स्त्रीयांना त्या त्याच्या शत्या हच्या होत्या न्ह णून आति तसे एका भयनक क्षसाने त्यांना पकडलें. ्यानी राक्षसाला टार केलं आणि सगहया सोळा हजार र्ीया जया त्याच्या होत्या त्याना सोडविलं. आणि तशा पअकारे कार्य केलं पंचमहाभूते सुध्दा त्यंच्या पल्नीच होल्या. लोकसव्वादाडीच्या काळात नली इतकी मुल आहेत. लोकतंखपेत आता कल्पना करा, या मूमीमध्ये, मला इतकी गुलं आहेत न्हणून लोक टीका करतील आणि लोक म्हणतील, इलकी बाढ झालेल्या ्पणा आहे, हा सम्पाचार अआहे. जस साम्याचार्रमाणे मला म्हालापण इतकी मुलं हबी. नाताजीना आहेत, तो मु रअमाणे मला आ स्थाच असा अर्थ नाही की तुमचा आल्मराक्षात्कार सर्वसामान्य असायला हुव, मह णून, मी कोकाकीला घेते पण स्याचा असा अर्थ नाही की तुमचा आल्मराक्षात्कार गिळदण्यासाठी तुम्ही कोकाकाला ध्यावा

 33- दिल्ली हृदय ते सहस्त्रार 9-2-1951. स्त्रीला सभ्य व्यव्तिगत्व हयं. अणि है आव्हान तिमे स्थीकारु नये प्रूषांकून है ते श्ञात आाहे. बहुतेक स्तवरया से जापतात ते कमीतकमी भारतीय स्त्रीयंता आव्हान स्वीकारणं सुज्ञपणाचं नाही. तरंच ते चालूं ठेवतील अशी गी आज्ञा करते. पष ल्वीपांन मान राखला पाहिणे हआता पुरुषांना कळायला हर्े. . त्यांच्या स्क्रीयांचा मान जर त्यांनी राखला नाही तर, त्यांना होणा-या मुली त्यानसारच होतील आणि असे परिणान दाखवतील की, पुरुषांना शाक बसेल. एकाद्या दिवशी स्वतःच्या वड्लांच्याही त्या थोबाडीत देतील. ते पक्य आहे. अणा प्रकारच्या गोष्टी या देशांतही होऊ शकतील. मी है सांगीतलं कारण, ही दोत चक्के फार सहत्वाची आहेत. श्री राम जे सर्यदिची देवला आहेत. सीमेची, भानवप्राण्याने कसे जगावें, त्याची, जीवनभर लाकांना आत्मसाक्षात्कार देण्यामध्ये त्यांनी कियेय उत्सुक्ता दाखविली नाही. पण अर्थात त्यांनी रावणाचा नाश केला आंणि अनेक राक्षसांचा विनाश केला, पण त्यांच्या जीवनाचा मुख्य संदेश म्हणजे स्वत:च्या पत्नीवर अतोनात प्रेम करणारा, एकपत्नीव्रत पालन करणारा पती. आणि आदर्श राजा असल्याने स्वतःच्या प्रियतमेचा त्याग कर रणारा असा [पुरुष असा अहे. या देशांत जिये प्रेम महान आहे अं आपल्याला बाटते तिथे याउलट आडळतं. आपण ऐकतो आणि मला खूप मंत्री ठाऊक आहेत ज्यांच्या पत्नी कु्टंबावर सत्ता गाजबितात. तिथे त्याग नसतो. त्याउलट, बायको इतक्या महत्वाच्या असतात की, नव-यांना त्या कोप यांत बसवितात आणि कोणीही त्यकिषयी काहीही योलत नाही. तो कोण आहे, तुमचा मुलगा कोण आहे, तुमची मुलनी कोण आहे, किंवा कोणीही कोण आहे. कोणालाही त्याची क्षिती नसते. त्यांची मुलं इतक्या महत्वाची आहेत असा वियार करण्याचा मे लोक प्रयत्न करतात त्यांना हे कळलं पाहिजे की, श्री रामांनी त्यांची प्रियतमा गर्भवता असतांना तीचा त्याग केला अणि तीची आवण करते ल्यांनी सन्यस्त श्रीरामांसाठी हा त्याग फार जास्त होता कारण, ते तीच्यावर जीवन व्यकित केलं . खरोखर प्रेम करीत होते. तिच्याशिवाय रहाणं त्यांना शक्य नव्हत. ते त्यांच्यासांठी फारच जास्त होतें. अणि मग वेळ आली तेव्हां सीताही त्यांना सोडून गेली. तिच्या स्वतःच्या गौरवांत आणि स्बत: व्या प्रांतात ती त्यांना सोडून गेली तिने त्यांना तिच्या शरीराला स्पर्श करु दिला नाही. स्त्रीला दालं पाहीजे त्याप्रसाणे ती नुसती अदश्य झाली आतां आधुनिक युगॉत तस नाही. पतीने जर तुम्हाला आस दिला असेल तर तुम्ही कोटात त्याला सी तुरुंगांत पाठवते, आणि त्याला चांगली शिक्षा मिळते आहे की नाही ते पहाते कां तर आपण जाता

 उब इतर स्त्रीयामिध्ये नर्क होतो. आतो मी काय म्हणते आहे, तुमच्या पतीबरः जर तुम्हई। करता णहन ज तर लवाला इतर स्तरीपाशी काही करामची गजच ताही. तुम्ही रागबला असाल, न ुपा पाउपलं, का ल्याला श्रर देता का त्याचे हालहाल करता ? सह्योगीसाठी पतीपत्नीचे नातं अत्यंत महत्वाचं आहे है आपल्मालाः क पाहीले ी . जर है जयोग बार्यान्यित हाणार नथी, र्या नात अुत्यंत महत्वाचं आहे है आपल्याला क तु नात परोबर नसेल तर, सह र एकमेकांच्या पूरक शक्ति आहात नही. प्रगाचं सौदर्य आणि माग गाणवते असं नाही पण ते सारं पूरक अरात. दोघषांमधल प्रेम , ते ऐ्रेम करतात तै काडचिष्यारठी, सर्व प्रबारचे वविभाव लोक करतात है सी पतिल ारे। देखावा नफो, पण तुमच्या पतीसाठी हदयापासन न्हाला ऐलम बाटल पहिजे. पतीला ते प्रेम जाणखलं पहिले. ते एक नाते स्वात तुरेख आहे. मुल जेडहा कमागतील ते गुलंबरोक्रचं तुमचं नात तुम्ह क रन आे चय झाल्यायर तुमचया आईयहिलाशी तुमचे नातं तुम्हाला कळेस। उ्यालर कन्यवरोवरच तुम्ही बाहता आहांत तुम्हाला तुमची मल्नी आहे, त्पांचा अहकार दिसेल पण तुमच्या पत्नीबरोबरचे तुमचे नातं म्हपाते अत्यंत वर्यक्तिक, आणि अत्ंत मोल्यवान नातं आहे. महणूनच गर्य बातानाः तुमा लोकांनी त्याविषयी इतक्या कविता केल्या आहेत, इतक्या गोष्टीही. भारतीय भाषेमध्ये हितकारी' नसलेलं कांहीही स्वीकारलं जात नाही. कारण ल्याला साहित्य' म्हणतात. साहित्य स्हूणजे सह' हित. जे तुमच्याबरोबर तुमच्या आत्म्माबरोबर फवत तेच ताहित्य आहे असतं. . वाग्भय ललितलेखन हे साहित्य आहे. जे नाही वारमय साहित्यं नाही तो कचरा आहे. आणि संस्कृतमध्ये श्री यण तुगच्या पत्नीबरोबर नसेल तर ते अश्लील आहे तुमची पत्नी किंवा जी तुमची बाग्दात बधू असेल तिच्यावरोबरच ते असलं पाहिजे. तो इतकी पवित्र गोष्ट आहे. हे पाविक्य कशाप्रकारे उपभागायचं हे जर लोकांना समजल तर ते स्वतःच पवित्र होतील आणि त्यातलं सर्वोत्तम सार त्यांना मिळेल. असं बधा, कांही विकत घेण्याची गोष्ट झाली तर, आपल्याला प्युकर मिल्क लागतं. पवित्र खडा लागतो, शुध्द सोनं लागतं, आणि प्रेमाची गोष्ट आली तर नाना प्रकारच्या अशुध्द गोष्टींची, विकृत गोष्ठींची सरभेसळ आपल्याला हवी असते अणि नंतर आपण म्हतो 'अरे, मी दमलो मला कांही यांत आनंद मिळत नाही. कारण ते शुध्द, पवित्र तसतं. नात्यांमधल्या पावित्याचा आनंद लुटायचा असलो. सहजयोगामये आपण संत्यारावन विश्वास ठेवत नाही कारण अने अनेक महात्मे आहेत ज्यांना या पूर्वीतलावर जन्म घ्यायचा आहे. आणि त्यांच्यानांटी आपल्याला व्यवस्था करायची आहे.. एकगेकांविषयी आदर बाळगणारे, एकगकविर प्रेम कराारे गुलधी बैवाहिय जीवन

 35 - व्यतित करणारे लोक आल्याला हवे आहेत म्हणजे इये महान संत जन्म घेज शकतील. जोपर्यंत आपल्या पत्नीचा आपण आदर करत नाही, त्यांच्यापाड योग्य ते लक्ष पुरवीत नाही. त्यांना योग्य ती मदत देत नाही तो पर्यंत या देशाची शिस्त सुधारणार नाही. मुलांना शिकस्त लावणारी ती. ती आ तिला पूर्ण सुरक्षिततेची जाणीव देणं महत्वाचं आहे. आणि पुत्षांचा अहकार गेला ाहिके त्याला वाटतं तो फार बाटतं तो पा महत्वाचा आहे. तस नव्हे से दोघही महत्वाचे आहेत. जर ते बोबर असले तर पूर्ण ऐक्य महत्वाच आ. एका डोळयाने तुम्ही जम शकत नाही. तुम्हाला दोन्ही डोळे लागतात एका डोळयाला बाटत असेल तो महत्वाचा य काय होतय ते पहाव. आहे तर, त्याचा अर्थ एक होळयाने नाहीनों व्हाव आणि त्याच्याशिर तुम्हाला जर पावि्याची सविदना नसेल, तर इतरांवरोबरच्या तुमाच्या नात्यांमध्ये तुम्ही डानी। विशुकष्दी बिकसित करता, आणि डाव्या विशुध्दीबरोवर तुम्ही अनेक प्रश्न निर्माण करता. तुम्ही पुरुष आहात उ्ा प्रकारचा विकृत दृष्टीकोन ठेवन बागण्यापेक्षा पुरुषांसारखें नागा स्वी असाल तर, स्त्रींसारवं बागा तुम्ही जर पुरुष किंवा स्वी प्रमाणे यागाल. म्हणणे स्त्री पुरुषांसारखी] यलागली, अणि पुरुष स्त्रीसारखे बा लानले तर तुम्हाला समजलं वार लागले तर तुम्हाला सम पाहोजे तुमचे स्नापू तुम्ही जे तयार झालेला आहात त्याप्रमाणे तयार होतात. सहजयोग व समाज यानध्ये मातेची भूमिका 'मातृत्व हे फार महत्वाचें आहे ही गोष्ट आपण सक्षांत ठेवली पाहिजे हें विश्व निर्माण करणारी नाताच आहे. पिता हा फक्त साक्षी होता श्री नाताजी निर्म संपूर्ण समाजाच्य मूलांना साता थ तत ाच असंतालत असेल न समाज : समतील रहण न आ पशचतय देवात असंच होत आहे. हे संतुलन आणि स्पेय राही आणि फोफावणार भाता कशी काय साय करते सर्वप्रथम गोष्ट ही कीं, त्याची शुध्दता तिचा आदर केला पाहिणे, तिच रक्षण वेलं पाहीज. तुसत्या स्वल स्वरूपांत नव्हे त्यांच्या डोलळयांनी त्यांच्य ा मनाने त्यांच्या पतीबराबर त्यांनी निष्ठायान राहील पाहिजे तसंच त्यंच्या पुतीनी खुद्दां स्क्ीयांकड भिरभिरत्या नजरेने पा श्री हाता नये किया इटर स्त्रीपाठी. इलर

 36 : त्यपणे स्त्रीमा कशा अ्रकारचा समाजाचं चित्त बानेपासन दुर ठेवण्याराठी सर्वस ागा पोशाख करलाते ते महत्याचे आहे. कपडे स्त्रीत्व दर्शवपारे अणि उत्कृष्ट अभितचि दाखविणारे हये. कोणल्याही] परमारे] उत्कृखते, हलक्या ्रतीचे नको. विवाहायनी कोमार्य भग साल्याने ताण मलीची सा रवूम जाईल आपि त्वानंतरचे का जीवन ख- या प्रेमाशी करालचे नाह नसाणा -या आणि अध्यात्मिक वादीलाः सागा न ठेवागा -सा अहकारान साहन উयसेगणा रोमान्सेवनी उभारलेल नती दसरी आणि तिसरी कोम्ट कहणजे मोझेस ने सगीतकेल्या दहा धर्ाशवर अणि आदिगुरु इतर अवतरणनी शिकवियेलया शिकलणुकीवर आधारित धर्मा मुसार कोबीक जीवनाची अतिष्ठापना देत्सीचेजांच्ा झाली पाहीजे, अध्यातिगका जल्कांतीप्रत नेपारी शुध्द बिद्या हीच शिकवणीच्या मर्वादा उभारते. म्हणन दुस-या शब्दांत, योग्य बर्तपूर् काय आणि अयोग्य वर्तणूक काप ते प्रस्थापित केल पाहिने आणि त्यानंतर योग्य या . धरुन चालवं पाहिले बल त्यामुळे कुटुंबात चाढणा या मुलांना उदाहरणकून, आणि, आईवडिल शिकवतात ती योग्य वर्तपूक, या दानहींमधून शिकायला मिळेल, की, खरं बरोबर बागणं कोणतं. मुलाला सतत स्वच्छ ठेवणं आणि क्षमा कन काळजीपूर्वकरिन्या, त्याला कुधारणं हे आईच कार्यः आहे. पण त्याहूनही जात्त म्हणजे स्वतः च्या प्रेमळ उदाहरणाने मुलाला बागण्याची यो पत वाखविम है आहे शारिरीकरित्या पोषण करता नये, पंण, त्याला भावनिक सुरक्षितता दिली पाहने. मुलाच त ्यामुके बार्मिक कोटंबिक जीवनाच्य पारपम ूमीबर त्याची आध्यात्मिक प्रचति व्हायला आव मिळावा. चौथी गोष्ट म्हणजे, स्वीचं तिच्या पतीशी योग्य नात ह्. श्री सौताजी श्रीसमाची] पेगल आणि अस है नातं असाचं. आज्ञाधारक पत्नी होती. त्या नात्चावर आधारित स्व्रीयांनी त्यांच्या परतीची काळी ध्यावी, त्यांचे पोपण करावे घर स्वचछ क ज्यबस्थित उेवाद परतीला आवडणारं अन्न देऊन त्यांनी ्ंचे पोषण करावे पतीवर हुकामत गाजविणार आकामाक चर्न सय शवय

 अ7 पतीने उपनिबोकेसाठी अर्थर्जन कराव आणि स्त्रीने गुहकृत्पेः संभाळावी. त्यावददत पतीने मले वहचिण्यांत पत्नीला मदत करावी आणि पत्नीशी पुर्णपण एकनिष्ठ राहून पत्नीला आर्थिक वे भावनिक सूरक्षितता आावी. त्यांचे नातं प्रेमाचं असाव, बासनामय कधीच नसाद. पवित्रय असाव लोकात कीही त्पाचें प्रदर्शन कर आपुलकीची कपाल्याही पवारचे दर्शन दोषांध्ये 'खाजरी व नये. पती पल्नीनी एकमेकांना आदराने वागवावं ज्यामळे मलें ते पहाती. आणि योग्य प्रकारे मातापित्यंच बागुळे त्पाच्या स्वतः च्या आत्मसम्माताच्या चाडीसाठी सु्दा योग्य बातावरण ा आदर ठेवून बाढतील. तयार होईल स्त्रीने तिच्या नात्यांन्ये अल्यंत पवित्रय टेवलं पाहिजे व्यासळे भाऊ] कहिणीच्या [गात्याचा विकास होईल. स्वतःच्या पतीविपयी तिने मालकी असल्यासारखा हब्यास तिने बाळ नये पण इतरावरोचर बध पिता म्हणून त्याचा इतरंी मेणा संबंधी आनंद तिने उपभागावा. इतरांशी त्याचे नात शुधव असल तर नत्सर बाटू नये. कुटबांतील चयोवृष्ट मंडळीना कदरभावाची वागणुक चावी आणि मुलांना कोणल्याही प्रकारे की लेखणे, चिडवणे असे करु नये. आत्मसाक्षात्कारी कारण व्यांचा गुलं अलल्याने जराशी जार्तच शिस्त आईने मुलांना लावावी. अहकार जास्त वाढण्याचा संभव असती. ही मुले म्हणयें देव नव्होत आणि प्रकारची वागणूक ्यांना देता नये तथा आणि गरणे असेल तेवहा त्यांचे बागणं सुधारुन घेतल पहिजे. क्षमा आणि करुणा या आईने विकसित केल्या पाहिजेत आणि सर्व स्वत. च्या गुणवत्ता मुलांना ती स्वत चीच असल्यासारखें प्रेम व करूण दिली पाहिजे शेबटी माता या शब्दाचा संपूर्ण अर्थच आजपर्यंत पूतथ्वीबर आलेल्या अवतरणातील सर्वात या मन असे जिवत अवतरण , जे आदिशक्ति, ती स्वतः च आपल्याभध्ये असल्याने आपलावर अतीनत आशिर्वाद आईत.

 4:38 त लाभल आहे, त्यांनी, आपल्या देनदिन जीवना आपण, ज्यांना स्त्री म्हणून जन्म घेण्याचं भाग्य त्यींच उदाहरण अनुसरलं पाहिजे इतकेच नवहे तर स्वतः च्या कुंडलिनीयर ध्यान करताना आपली मुळे लवली पहिेत. आपल्या ल्ततः चया अस्तित्वाच्या अतर्यामी त्याच्या गुमाचत्ता आत्मतात के्या पाहिजेत. उपक्त वहावी है धय असल त्या स्वस: च्या आपाण्यांत देवी गालुल्बाची गुणवत्ता आपल पाहिजे आपल्या चरात, आपल्या कुरचात, आणि सर्व मानव जातीत मा देवी चैतन्यलतहरी आपण पोहोचबाव्या अशी आपली महत्वाकांक्षा असली पाहीजे. इतके प्रभावी अनवेल की, इतर जर तुम्ही आदर्श बनला तर आदर्शाची शचितचः तुम्हासा । ज कोणाचा सल्ला घेण्याची तुम्हाला गुरज नाही. तुम्हीच स्वतः आदर्श बनता. ते मशालीसारखा असतात [तुमचे आदर्श स्वत च ्काशित असतील. कोणत्याही जागी गेली की प्रत्येकाची कुंडलिनी गौरीची शक्ति जसलेली व्यक्ति क उत्थान पावले, फवत बंदन करण्यासाठी तुमच्यामधये जेव्हा गौरीची शक्ति असते तेव्हा तुम्ही उठून दिसता, कारण ते तुमच्याकडे ते अजाण, चकाकणारे डोळे असतात अणि तिथे तुम्ही दृष्टी जाते, अगदी एक कटाक्ष देखील ताबडतीब कुंडलिनी बर चढ़वितो. जेव्हां आपल्याला एखाद्या विषयी हुव्यास, किंवा, तीव वासना विरहीत म आाटतं तेव्हा ते आपल्या मधलं देवी प्रेम असतं. ते . जे फक्त प्रेम करतं ज्याने तुम्हाला शुध्द प्रेमाचं मूरमिमंत रुप आहे सुरेख मानवी जीवन दिलं आहे. आणि, तुम्हाला त्याहून जास्त सुंदर करावें असं त्याला बाटते. ही सर्व निर्मिती त्याने तुमच्यासांठी केली आहे. या निर्मितीत सर्व भागांचा आनंद तुम्ही लुटाया ही त्याची इच्छा आहे. त्याच्या राज्यामधील रहियासी आणि त्याच्या कृपाप्रसादांच्या आनंदात राहाणारे न्हणून तुम्ही सर्व [उपभोग घ्यावा अशी त्याची इच्छा आहे रामाचा स्वभाव शांत आणि मोकळा होता. इतरांना उत्तम सल्ला देणे, किंवा स्वतःला कार्य चांगल वाटतं, ते सांगून इतरांना त्यांचा चूका निदर्शनाला आणून देणे, असं कांही त्याने केलें नाही. कधी राखून ठेवामचं, कधी खर्च करायचा, ते त्याला माहीत होतं. माणसाची पारख तो उत्तमरित्या करीत असे. इतरांचं हृदगत त्याला उमगत असे. इतरांच्या कमतरतेपेक्षा स्वतःच्या चुका ल्याला चांगल्या प्रकारे माहीत होत्या. तो उत्तम कता असून प्रभावी शब्दांच्या सांखळीने तो इतरांना पटवून देत अऔ. शंभर इजा करून घेण्यापेक्षां बोड़ा फायदा त्याला

 39 महत्वाचा बाटे त्यांच्या आसपान वाईट अपघात कधीच झाले नाहीत . प्रत्येक भापा तं चोलू शकत होता. अदि तो सोलू आकत होता अफि सोनेरी बाण मारणारा उत्कृष्ट धनुर्घारी होता. स्वतः साठी तो जी गोष्ट पसंत करेल, ती इतर सबागठी तवैव उत्तम असेल, गावर त्याचा बिश्यास नव्हता. राम दयाल आणि सम्य, शिष्टाचारपुक्त होता. दुष्ट मुळीच नवाता कठोर शब्दाबददल त्याने कोणाला दोष दिला नाही. उबदार अंत करणाचा, कनवालू आणि सर्वांचा खराखुरा मित्न होता तो योग्य आणि त्याला बाटलं होतं त्यापेका ते सीपं अमलेल त्याला आहळल अकारे जीवन जगण्याची त्माने परयल्न केला . राजाचे कर त्याने नोळा केले त्यामुळे अध्याहून अधिक लोकांना खरोखर त्याला कांही हरकात वाटली ताही. फार क्षणीय सजपुत्न होता ती. अणि पांच सहा मखा व्यतिर्जित प्रत्येक कोलल नाररिकाया [तो] आवडता होता. आदरातिष्य करणं हा त्याचा न्वभाव होता, पत्येक अंतिथीशी तो प्रथम स्वागतपर शब्दात बोलत असे. तो फार शक्तितभाली पुरुष होता. प्रू्ण श जगाला तो सगू शकत नव्हता किंवा विश्वाला. त्यासके चकोप किंचा त्याच कधीच पुकट मेल नाही. सुखसमाधान्तः मित्राला अभिवादन करण्यासाठी राम सुटदी न घेतां सतत काम करीत रहात नसे. थांबल्याशिवाय, तो फार लांब चालत जात नसे. स्मितहास्य न करता लांबलचक भाषण करते नसे. त्याच्या मनोरंजनाच्या गोष्टी, नृत्ये दगैरे जगामध्ये सर्वात उत्तम होती. सीतेवर त्याचेतात प्रेग होतं. ती त्याच्या जीवनाचा एक भाग असल्याने त्यांनी जीवन स्वतःच्या मित्रासांठी च-याचदां नवीन भेट ते शोबत. कामाशिवाय खखा दिवस घालवाया जागेल अशी भिती त्यांता वाटत नसे त्यांनी जे कांही केलं ते, त्यांनी ते कशाप्रकारे केलं अ स्पामुके से झालं. নायानचून, चुन जेवहा राजा जनकांनी स्वतः रामाचा सीलेशी विवाह लावला. त्यांनी म्हटर ं, रामचंदर, चंद्रासमान असणा -या रामा, तुझे जीवन जगण्यासांठी सहचरी म्हणून सीतेला वागं, तिच्याकडे पहा, पुरेसं होईल इतके तिच्याकडे कधी ही बघू नको प्रेमाच्या नजरेने तिला हृदयांत जतन कर. सीले चिरंतनासाठी त्याच्यावर प्रेम त्याच्यावरोबर चाल, त्याच्या स्वत.च्या छायेसारखी कर त्याची पत्नी म्हणून सतत त्याच्या मागामाग जा. मी तुझा विषाह करीत आहे. " जनकाने सीलेला सांगीतलं, 'यवतीचे रक्षण तिचा पिता करती पण एकदा कां तिचा विवाह तिच्या स्वामीचं संरक्षण घेतलं पाहिजे. आतां तू मला सोडत आहेत. पण तुझ्या (पृथ्वी झाला की तिने नेहभी गातेला साडत नाहीस.'

 40 - जाईस आि रर्स एकदाच सीतेकडे गेला आणि म्हणाला, बेळ पकन उडन ईल लफर च गला दवक] ला मरतताना तूं पहाशील' तिने हळूच उत्तर दिलं, 'माझे स्वामी जगातील सर्व सुरुषांमध्ये तुम्हीच है ऐकल नाही की की. पति पत्नी एक असतात. है आश्चर्यच आहे / वनामध्ये आनंद नाही. रान हातिये भूय आहे. सिंह गर्जना करीत असतात, त्यांच्या ह व्या मुख्यांतून लक्ष ठेवून असतात, भ वचेने कोसळलत कातांना इना देतात वणि जंगल জने भरलेल असत दु सौता महणाली, तुमरच मदिष्य तेच गाझही अदशय आहे मिसाळलेले नन्दोमत त हत्ती त्यांच्या रागाच्या अवेशांत माणसांना पायाखाली चिरडूकन यमसदनाला पाठचितात जहरांमधील राजे त्यांच्या विश्वालू मित्राची कोणत्याही प्रहरी, दिवसा रातरी कधीही कत्तल करतात. बा-याने खाली पडलेली फळ आणि यांढरी यमाठी जास्त काही नाही पण, गळें इतकेंच तुमचे खान यावर मी ते खईन तिथे पाषी ताही बेलींच्या नाळयांनी सुर्य झञाकला जाती, रारी रात्ी कडक मादी असते" 'मी सुलं गोळा करेन 'पायवाटांकरूम सळसळणारे साथ रारपटत जातात फुल गोळा करेना आापवाटाकतम उमारे इीपायला भार्नांचीच टटीररट এदू आणि भक्षाची वाट पहात नधमध्ये पोहत असतात. ' रंगील पक्षांचे यवेच्या अवे उड़तांना गि गर्द झडीत अदश क होतांना वाटसरुना दिसतात. तिथे नेहमी जंगल असतं. काळोख अणि आतेशय भय असते राम स्हाणाला विचु ह मिंचु चावतात आणि क्तांत विष सोडतात, हवे मध्ये ज्वर असतो. आगी अनियंत्रीत असतात जवळपास कोणीही जिवलग मित्र नसलात. अणि अशाप्रकारे बन है बसेशकारक असतं. ' तुमच्याविना अयोध्या गला बनायारखी भासेल. ' सीता म्हणाली तुमचं धनुष्य शोभेराळी नाशी, तुमचा सुरा लाकड तोडण्यासाठी नाही, तुमचे बाण कांही खेळणी नाहीत, पण तुमच्या वादविवादापासून मला ठेवा. आपण बरोबर राह. प पतयाच राणी अमृत असेल. ही चल्लळ रेशमी वस्त्र होतील. जनावरांचय पांधरुणं होतील, मी कांही आस होणार नाही रामा, भी तुझ्यावर अवलंबून आहे. पेल्यात उरलेलया पाण्याररण गला तं. चरा टाकून देता यणार नाही. प्लिय रामा, तुझ्या चरणाची नम्र धुळ आहे मी. अगदी समाधानी, मला तं चरा म्हणाले त माझ्यावर प्रेम करतेगा आण मी स्मित हास्य करीत. राम तर मग ये' आलवता दान आपल्या बरावर न्यायचे नाही ते आपल्याकडचे सर्व पेळ न । तक्याचर, त्पांत आणखी ते काय आहे ? करसमे दाक आणि जाण्यासाठी तयार हो." एकदा आमि गर्ई सडांच्या ून आणि गर्द झाडांचया छायेालून धनदार जंगल रामाला आवहल

 सीतेबरोबर राम फिरायला गेले. जमीनीबर रान-फुलांचा गालिचा अंथरला होता. पावसाच्या पाण्याबरच जगणा-या चिमण्या गात होल्या झाड आणि त्यांच्या फांद्या पूथ्वीगधलं अन्न शोषण केल्यामुळे सोन्यासारखी चमकत होती. राजीच्यावेळी तिच्या उशीचं काम करणारा रामाचा बळकट बाहूत हात देऊन राजहंसाच्या चाली सीता चालत होती मार्ग जसा वृक्षांनी आच्छादलेला होता त्याप्रमाणेच रामाच्या हृदयांत सदैव बसणा-या सीतेला त्यांनी अनुसरलेला रामाच्या प्रेमाने आच्छादिलेलं होतं. तुम्हाला भी राधा व श्रीकृष्णाची एक फार छान गोष्ट सांगते आणि मग भी जाईन = एकदां असं झालं की श्रीकृष्णांशी विवाह ेलेल्या स्व्रीयांना राधाजीविषयी प्रार असूया बाटली अणि त्यांनी श्रीकृष्णाला म्हटलं की तुम्ही आमच्यावर प्रेम करत नाही. त्यांतच नारद तिथे जवतरले व त्यांनी आगींवर तूप सोडले त्यांनी म्हणटलं मला वाटतं खरंच, ते तुमची कांही पर्वा करीत नाहीत, त्यांना फक्त राधा आवडते त्यामुळे मुत्सददी अशा कृष्णाने म्हणायला सुरूवात केली अरे देवा, गाझ्या पोटांत फार दुखायला लागलं आहे आतां मी काय कत ? तर ते म्हणाले, आतां काय करायचे' श्रीकृष्ण महणाले, 'ते फार सोरप आहे. माझा भक्त असलेला कोणी तुम्हाला ठाऊक आहे कां ? त्याच्या पायाची धूळ जर तुम्ही मला खायला दिली तर मी ठीक होईन' तेव्हां त्यांना एकदम खूप भिती वाटली. नाहीतरी, भी तुम्हाला जेव्हा कांही सांगते त्यावेळी दर वेळी तुम्हाला तुमचं उत्तर द्यायचं असतं. माझे कोणी ऐकतच नाही. मी म्हटलं, इथे जा, तर नको नको त्या रल्त्याने जाणं बर आहे. इथे या 'नको नको हा रस्ता चांगला आहे.' प्रत्येकाला त्या विषयी काही सूचत असतं. हरकत नाही तर तिकडे त्यांना तसं सुच लागलं. ते म्हणाले, 'तुम्ही कांहीतरी औषध का नाही घेत ?' मग, कोणीतरी म्हणालं, आम्ही वैद्याला बोलावतो. ते म्हणाले, 'नको, मला नक्की माहीत आहे की, इतर कशाने मी बरा होणार नाही पण फक्त एक गोष्ट आहे, माझ्या पावाची धूळ तुम्ही आणा. ती भी खाईन,' एका भयताच्या तर, सारे एकमेकांकडे पाहूं लागले. जेव्हां पैसे देण्याची बेळ बेते, त्यावेळी, सगळे सहजयोगी पतनम इतरांकडे पहातात. तसे, त्यांनी ते कधी ऐकलेलं नसतं, कांही जणानी कधीच नाही, ते बरं असंे पहा, फार विचित्र स्वभाव असतो, तर, ते म्हणूं लागले, आतां काय करायचं ? आपण जर श्रीकृष्णाना बर केलं नाही. ते तर नुसते दुखण्याने औरडत आहेत. काय करायचं श्रीकृष्ण म्हणाले, 'भाझ्यावर थोडी दया करा. तुमच्या पायाची थोड़ी धुळ मला द्या.' मग त्यांनी नारदाला सांगीतलं, जा आणि राधेला तिच्या पायांची थोडी घुळ सायला सांगा, तेव्हा ते राधकडे गेले. श्रा रााजी वृंदावनांत होत्या. आणि, तिकडची मूळ केतरासारी, केरी रंगाची असते, तेव्हां नारद 4/2

 42 - नेले आणि ल्यांनी सांगीतलं श्रीयृ्णांना बरं नाही- त्यांना पोटाल फार दुखतंय" राधेला भिती वाटली, ती म्हणाली, 'खरंच कां ? तर्स आहे ? माझा त्याच्यावर विश्यास यसएात काय औपधोपचार कर शकतात 'ते म्हणतात, त्याचे कोणीही अनुयायी कोधी नाही. मग ते काय म्ह णतात, ते भत त्यांच्या पावाची योडी धूळ पाठवतील ते ठीक होतील. औषध सहणून त्यांता ती ध्यायची आहे त्या तर म्हणाल्या, "ठीक आहे माझ्या पायाची धूळ न्या स्यांना आश्चर्य वाटलं हे तुम्ही का्य करताव. तुम्ही जर त्यांना तुमच्या पायाची धुळ दिली तर तुमची सर्व पुण्यं नष्ट होतील. ते काँीतरी खेळी करत आहेत. अशा गोष्टींच्या फंदात पई नका. तुमच्या पुण्याचे आणि पापाचं का्य त्या महणाल्या, 'एक गोन्ट जाणुन घ्या साकझ्या पापपुण्याची काळजी ते वहातात. त्याचिषयी गला विचार करायला नको. केशरासारखी, केसरी रंगाची किंया फुलांच्या परगासारी, अभी त्यांची पावधूळ ्ांनी घेतली आणि ती श्रीकृष्णंता नेजन दिली. श्रीफृष्णांती महटलं, "सघा पाठपेल, हे मला माहीत होतं. आतां मला ती खाऊ दे." ते महणाले 'तुम्ही खा, पण एका प्रश्नांचं उत्तर आम्हाला सांगा. तुम्ही त्यांच्या पापपुण्यांकडे लक्ष देतां, असं श्री राधाजींनी म्हटलं ते कस काय ? असं करतं होऊ जर्ध कार्य ? प्ुण्य कार्य, पाय काय तुम्हाला माहीत. त्यांना त्याची पर्वा ही. त्यांना त्याची ते महणाल, 'ठीक आहे आधी मी औपध घेती, त्यांनी औषध घेतलं आणि आपण झोपलेजी शकते ? त्यांचा , ते चिंताच करायची नाड़ी .' चर अर्स म्हणून ते झोपले, आणि श्री नारदांनी पहिल तर, थीकृष्णांच हृदय उपडलं आणि त्यांत मुंदर गुलाबी रंगाचे कगळ हीतं. त्या कमळावर श्री रधाजी झांपल्या होत्या. आणि त्यांचे चरण त्या कमळाच्या परागाला धारत होते आणि वृंदावनाव्या गातीचा पिबळा रंग हा तराच होता. आणि स्यानंतर त्यांच्या लक्षांत आर्ल की, जेव्हां, त्पाला त्यांचा पदस्यूर्श होत होता तर, त्यांनी कृष्णाला आपली पावधूळ दिली तर, काय झालं ? त्या तर त्यांच्या हृदयांतच आहेत. त्यांचे चरणच कृष्णाच्या दयांत आहेत. मग कार्य हरकत आहे ? आणि श्री रधाणींचं प्रेम इतकं महान होतं. कीं, धर्म, अधमाचा त्यांनी विचारच केला नाही, पथत, त्यांच्या स्वामीच्या आज्ेचं पालन करण्यासाठी त्यांनी ते केल, आणि तशा प्रकारे श्रीकृष्णांच्या हृदयामध्ये स्थान मिळवलं हे मग ल्यांच्या लक्षांत आलं. ईश्वर तुम्हाला अशिर्वाद देवो.

 43 चिवाहप्रसंगीच्या शपवा तुमचं मुलाबार चक्र व्यवस्थित ठेवण्यासांठी मी तुम्हाला भदत करेन तुमच्याकडे असल सर्व संपत्ती वधू म्हणते तुमही माझ्याकडे सुपूर्द करावी तीची मी नीट काळजी घेईन. तुम्ही, फक्त मी किंवा तुमच्या भावाबहिणोंनी शिजविलेलें अन्न गृहण करावे आणि जर घराबाहेर कांही खाल्लं तर तुम्ही त्याला चैतन्यलहरी देऊन ते तुम्ही खावे मी तुमच्याशी एकनिष्ठ राहीन, तुम्ही माझ्यापी एकनिष्ठ रहावे. माझ्पा शारिरीक व अध्यात्मिक शक्तिंनी मी सर्व गृहकृत्ये पार पाडीन, गी आपुलकीने, प्रेरान राहील यधू म्हणते आणि तुमचं सारं आज्ञापालन करेन, नाझ्या कागांत तुम्ही मला मदत करावी आणि, सहजयोगाच्या तुमच्या कामात मी तुम्हाला मदत करेन. कधू म्हणते तुमचे ल्मीतत्व व्यवरिथित राहील. जे कांही तुम्ही घरी आणाल, त्या सा-याचा हिशाब तुम्ही ध्यावा कांतिही व्अवस्थित ठेवीन आणि मी माझ्या लक्ष्मीतल्ताचा माझे लक्ष्मीचक तुम्ही आदर राखावा. त्यागळे लपव्र नये आणि आपलकीने मी तुला आनंद आणि शांती देईन. पण माझा आनंद आणि शांति बर म्हणती झ्या अनुमलीशिवाय तु बाहेर जाऊ नयेस आणि मी जेध्हां बाहेर जे्हा वाहेर याच्याविषषी सुध्वां तुला विचार करावा लागेल. मा जाईन तेथरी तुला सागून] जाईन. भूतकाळाचा विचार मी करणार नाही किंवा त्याविपर्यी बर्चा करणार नाही. तं सुध्दा भूतकाळाचा विचार किंवा चर्चा करुं नयेस. माझी आणि माझ्या गुलांची तुं काळजी पेतली पहिजल. आपल्या धरी बेतील त्या इतर सहजयवागी वर म्हणलो भाऊहि णीचं तूं ते, घरी आल्यावर स्वागत करावें. सहजयोगाचं आचरण करताना माझयाकडून कही चुक कराबी आणि मी झाली तर तं मला क्षमा वर म्हणती तुला क्षमा करेन. आमच्या विवाहाच्या योगे श्री माताजी निर्मलादेवी यांनी आम्हाला पवित्र बंधनांने जोडलं आहे. दोघही म्हणतात - आणि श्री माताजींची ही कृती महायजाप्रमाणे पार महान भार्याची आहे . आमच सव वाही आमचे आरोग संपत्ती मन दय सर्वच त्यांच्या चरणकमलांवर आम्ही य, अ्पण करतो.

 44 आमही एकमेकांशी एकनिष्ठ राह अशी आम्ही शपथ पेतो. सहजयोग बाढविण्यासांठी आही बान करु. आमची संतति आम्ही सहजवोगांतच वाढवूं आणि ते आमचं कार्तव्य आहे. जय श्री गताजी राहरी 1987 . तुम्हाला अनेक ला भेटले आहेत. अतिशय आनंदांत रहाण्याचा रवल्न करा तुगचा विवाह आाला आहे. तुम्ही इतके विवाह पाहीले आहेत. आपण किती आनंदात देळ घावकवला आहे, ओगि त्याचा प्रत्येक भाग आनंददायी चैतन्यलहरींनी भरलेला होता. अर्थात तुभच्यापैकी काही जणांना थोडसं वाईट वाटत असेल, मला ते कळत जाहे. कारण तुभचे सहचर जायला निषाले आहेत. तुमच्यापैकी कांही जणांचे पती निधाले आहेत, काहींच्या पतली जाण्रासाठी निपाल्या आहेत. त्यामुळे, कांही जणं चरीच हिरमुसली झालेली मला] दिरत आहेत, पुण ली देखील अशी गोष्ट आहे, एकमेकाविपयीच वाकर्षण, प्रेम, एकसेकांच्या सहबासाचा आनंद यामधून निषालेली. आणि गला ताति कांीतरी [सिया कार छान सूचना दिसते आहे. शेवटी तुम्ही एकमेकांना भेटणार आहंत एकमेकांसी पंण तरीसुच्धा मी महणेन, नाहीतरी, भोललेल्या चांगल्या गोष्टी आठवणार आहांत. आनंदांत रहाण्याचा प्रायत्न करा कारण, हे दिवस हवकरच उडून पटकन वैळ जातो, या सर्व गोष्टी मागे पडतील, जातील, सहजयोगामध्ये सुमही काळ विसरता, सर्वकांही इतक्या अणि परत एकदा तुम्ही तुमच्या पती किंवा पत्नी ज्याच्या त्याच्या बरोयर एकत्र बाल. या गोप्टीविपयी इतकं वाईट आणि हँरात खेळत रह।. बाटून घेण्यार्च कारण नाही. स्यामळे त्यंता वस बाटता नये ' खात्री देणारा, धेर्य देणारा, चेहरा आपल्या ग्रामिकेचा चेहरा सडवा आाला आहे पण आउवा आणि आपण लबकरच भेटणार आहोत ही आशा ठेवा.

 तुम्हाला सुर्यारारख दिले पाहिजे तुमच्यावरोबर तुम्ही सूर्य बाळमता. प्रेम अणि उच तुरूहला पसरणविली] पाहिजे. भारतामधून] तुम्ही सर्प सर्वसामान्य लीक नाही. तुम्ही गोगी आहांत, प्रेम, करण, नितीमत्ता यासळे प्रसिध्द असलेल्या लोकांच्या त्या वरगाचे आमा आहे, अस स्यांना ट दे. तुम्ही योगी आहात, तुम्ही] प्रसिनिधीस्व करता. त्यागुळे तुमहाला सर्वोच्च प्रेम गिळाय मी इा करते. तुमच्यप्रवासाचा आनंद आणि तुम्ही ड़ये अनुभवलेला नद इतरांना सगळा काही आगद लुटा घ्या. . या. खा. आणि सहजगोन्यांना इतर लोक जे सहणायोगातही नाहीत स्यांना देखील द्या. ईश्रयर तुम्हाला आशिर्वाद देवो.



----------------------

1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-0.txt 
 चैतन्य लहरी
भाग । आणि 2
सहजयोगातील विवाह
| = न म
क, का "न
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-1.txt 
 डोलिसहिल लंडन
विवाहाचं मूल्य
8-5-1980
करण्यासाठी आहे. नंतर तो वाडतो आणि
सहजयोग हा पहिल्यांदा तुमची रुजुवात
त्या वाढीमध्ये तुम्हांला एक विस्तृत बाढणारं व्यक्तिमत्व वहावं लागतं.
विवाहामळे 'तुम्ही जास्त चांगली व्यक्ति बनता किंवा, तुगचं
व्यक्तिमल्व जास्त सुरेख
चिकसित होतं. आतां सहजयोगासांठी लग्न जरुरीचं कां आहे ? सर्वप्रथम गोष्ट म्हणजे, सर्वात
मोठी, सर्वसामान्य गोष्ट म्हणजे, लग्न करणे. कांही कारणांगाठी देवाने ही विवाह करण्याची
इच्छा तुम्हाला दिली आहे. पण ज्या हेतुसाठी ती दिली आहे, त्या कारणासांठी तुम्ही ती वापरली
नाही तर, ते विपरीत होऊ शकतं, ती विकृति होऊ शकते. तुमच्या वाढीला अडथळा करणारी
असूं शकते. त्यामुळे विवाह करण्याची स्वतः माधील ही इच्छा आपण जाणली पाहीजे.
चिवाह म्हणजे तुमच्या अस्तित्वाचा अविभाज्य भाग असणारी पत्नी, जिच्यावर तुम्ही
अवलंबून राहूं शकतां. ती तुमची माता असे, तुमची बहीण, तुमचं मुल, सर्वकांही ती असते .
तुमच्या सर्व भावना तुमच्या पत्नीबरोबर तुम्ही वाटन घेता त्यामुळे विवाहाची ही गरज जाणत
महत्वाचं आहे.
असणारी पत्नी असणं हे
आतां तुम्ही बघतां त्याप्रमाणे, सहजयोगामध्ये, तुम्हा सर्वांना डाव्या नाहीत., उजव्या
बाजूचे प्रश्न आहेत. आतां जेव्हां हे विवाह होतील, बहुधा ते सहजगत्या, नैसर्गिक योजनेप्रमाणे
होतील, त्यावेळी, तुमच्या व्यक्तिगत्वाला पूरक अंशा व्यक्तिशी तुमचा विवाह होईल. कारण,
समजा, जर तुम्ही डावीकडील व्यक्ति असाल आणि जिची डावी बाजू जोरदार आहे अशी व्यक्ति
तुम्हला मिळाली तर, त्याची भरपाई होईल आणि तशा प्रकारे तुमचं वैवाहीक जीवन चांगल
होईल.
पण, त्यासांठी एक गोष्ट महत्वाची आहे. ती म्हणजे, तुम्हीं सहभाग घेतला पाहिजे.
आयष्यांत भागीदारी केली पाहीजे, अ्ल्येक क्षणामधे, त्याच्या प्रत्येक भागामध्ये, जीवनामध्ये, सहभाग
कसा घ्यायचा, हे तुम्हाला माहीत नसेल तर, ते फार कठीण होणार आहे. प्रेमाविषयी बोलायचं
झालं तर,
आपण प्रेम कशाप्रकारे दर्शकितों
?
आपण सगळा आनंद बाटून धऊन, आपले मगळ
द:ख. आपल्या अडचणी वाटून घेऊन, पप सहजयोगामध्ये
ते थोडसं जास्त आहे. मला बाटतं, बरंच
जारत, खूप खूप जास्त आहे . इथे तुम्हाला समाज वाटून घ्यायचा असतो. सहजयोगामध्ये लग्न
जा
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-2.txt 
 কयक्तिसाठी नसतं, गुळीच नसतं. सहजयोनाधलं लग्न हे दोन व्यक्तिमधलं आहे, असं नर कोणाला बाटत असेल तर,
ती चुकीची गोष्ट आहे. ते दोन रगाच असतात, ती
. ती पुर्णपणे दोन बिपवंगुष्धां अतं
दोन राष्ट्रही अरू शकतात.
शकतात. तेवहा ती गोष्ट तमच्यामध्येच आनंद उपभोगण्याची नाही.
जर एकमेकांबरोबर पती पत्नी म्हणुत तुमचे जर चांगले संबंध असतील तर, ते सहजयोगासांठी पुरेस नमही.
क व्यक्तिला ते ग्रेम उपभोगायला मिळालं पाहिजे. ते जर तुम्ही कहूं शकला नाही तर,
तमाजांतील प्रत्येक
सहजयोग विवाह तुम्ही केला नाही. लोकांचा असतो, तसा तो सर्वसाधारण विवाह अआहे. त्यपाविषयी विशेष असं
काहीच नाही. या विवाहांमुळे महान आत्म्यांना या पृथ्वीवर येण्याची संधी मिळाली पाहिजे.
जी व्यक्ति सहजयोगी
आहे, जिने सहजयोगामध्ये विवाह केला आहे. सहजयोगाच्या संघांत असणा-या सहजयोगीयां बरोबर तुमचं प्रेग
तुम्ही सारख्याच प्रमाणांत वाटून घेत अरथल फक्त तेव्हांच महान लोक जन्म घेतील. तर सहजयोग विवाहाची
पहिली चांचणी म्हणजे, या विवाहाने इतर किती लोकांशी तुम्ही सहभाग घेऊ शकता!
आतां उदा. सर्वसाधारण विवाहाति पुरुष ही व्यप्ति कुटुंबप्रमुख असते. आतां, ती व्यक्ति प्रमुख असते
पुरुष प्रमुख असतो, त्याला कांही कारण जहेत.
पुरुषाने कुटुंचफ्मुख होण्यामध्ये कांहीच अयोग्य नाही. ते ठीक
आहे. तुम्ही हृदय वहा. डोययापेक्षां हुद जात महत्वाचं आहे
. ह
दिय हे कसां काय महत्वाचं आहे, ते कदाचित
आपल्याला कळत नसेल. असं पहा, जरी डकयांत विधाड झाला तरी, हुदय चालू रहातं. पण जर हुदय बिधडल
, ते कुटुंबप्रमुख आदेवेत. ती फक्त संबदना
आहे, एक संवेदना, जसं डोक्याला नेहगी सादतं ते ठरवतं आहे. पण गेंदूला गाहीत आहे की, हृदय पुरवठा करीत
तर, डोकष्टी विधडतंच. तर, स्त्री म्हणून तुम्ही हुृदय आहांत. आणि
आहे. सर्व गोष्टीचे खरं उगमस्थान हृदय आे, जे सर्व्यापी आहे. तर स्त्रीची स्थिती किती महत्वाची आहे, याची
पत
तीला जाण असेल, तर, तिला कधीही आपला पाणउतारा झाला किंवा, आपल्यावर दबाव आणण्यांत आला अस
वाटणार नाही. ती हृदय आहे, ते तिला भाहीत असेल तर. लोक मुख्यत्वे करुन स्त्रीया पार्चात्य देशांमध्ये हा
आणि हा त्यांना समजला नाही.
मुद्दा हरबून बसले आहेत, विसरले आहेत
हा मुद्दा जर त्यांना समजला असतां
तर, कमी प्रश्न उद्भवले असते
आतां पहा, लोकांना बाटतं ते इताचं नियंत्रण करतात, त्यांच्यावर जोर लावतात, त्यांना एक प्रकारे दाबून
खर तर हृदय आहे, जे सारं कांही नियंत्रित करतें हृदयच सगळयांवर सत्त
. मेंदू म्हणजे डोकेटखी आहे.
गाजवतं, मेंदूला आच्छादित करण्याची, त्याा शांत करण्याची शक्ति, हृदयाकडे असते
वेडयासारखें काम करीत रहातो. पण हु दय त्याच्या
काम
तुम्हाला ठाऊक आहे, तो नुसता काम - काम -
प्रेमाने शरीरावर आवरण टाकतं. त्याला शत करते त्याला आनंद, समाधान देतं. आल्मा हृदयामध्ये बसतो तैव्हां
हृदय ही पार महत्याची गोष्ट आहे, जी शरीराची शक्ति आहे. जस प्रोवटी, तुम्हाला आत्मा ब्हावं लागतं जो
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-3.txt 
 3.
मेंदूने तुम्हीं लक्षांत घेता, अणि त्यामुळे पुरुषाला कुटुंबाएगुख वहाद लगातं त्याला बाहेर जावं लागतं,
काम करायें लागतं लोकांशी व्यवहार करावा लागतो. ते तुम्ही म्हणता त्यामाणं अतहिर्मख असतात.
आणि कधीकधी स्त्रीला देखील कान करावं लागलं. जर कांही अडचणी असतील, त्ास असतील, तर पण, जर
पुरुषाने म्हटलें, 'ठीक आहे, तूं काम कसुं नको तर, आपल्यावर बळवणारी झालीय अरसं स्त्रीला वाटतां नये. पण
तो ्रेमामुळे तरस महणत असेल तरच ।
आतीं, जर मेंदूने हृदयावर फार दबाव आणायला सुरूवात केली तर, कार्य
होईल ?
मग तिथे शुष्कता येईल. तुमही पहा, खूप पुरुष अतिशय काटेकोर असतात, फार अचूक बागतात, ते
डोकेदखी असतात. पूर्णपणे डोंकेद्ुखी, स्वत:ला इतरांना, सगळया समाजालाच । असे लोक अंतिश यगुष्क होऊ
पकातात. आणि ते सतत असे, जसे कांही, त्यांच्या मुलांचा आनंद त्यांना उपभोगता येत नाही, कसलाही आनंद
उपभोगता येत नाही. कारण, ते इतके दक्ष असतात त्या गोष्टीविषयी जस ते म्हणाले, 'दहा वाजून पांच मिनीटांनी
या, आणि तुम्ही जर दहा वाजून नऊ मिनिटांनी किंवा अकरा मिनीटांनी पोहोचलांत, तर झालंच. ते नुसतं
पत्नीने आंत पाऊल ठेवलं रे ठेवलं की, ते ओरडू लागतात.
वेळेकडे लक्ष ठेवन असतात. फक्त चुका काढ़ण्यासांठी.
'काथ, तु इतक्या उशीरा आलीस, किती ? पंचेचाळीस सेकंद गेले ।' असं पहा, पत्नी येते आहे, त्याची उत्सुकता ती
भेटतिचा आनंद, तुमच्या स्वतःच्या हृदयाला तुम्ही भेटणार आहांत, किती नशिबान, तुमचं नशीब, तुम्ही चुकवितां.
आतां हा मेंदू नियमा पलिकडे जाऊ शकली
. नियम बाहय होऊ शकतो आणि ते फार फार आसदायक
होऊ शकते. त्यावरोबर प्रचंड प्रश्न अडचणी येऊ पकतात. त्यागमुळे हृदयाचा मान राखला पाहिजे. हृदयाचं
तो आहे. हृदयाचं ऐकलं पाहिजेच.
आज्ञापालन केलं पाहिजे. मुद्दा
पण त्याचा अर्थ, स्त्रीयांनी पुरुषॉवर वर्चस्व
गाजवावं असा नाही. तसा त्याचा अर्थ होत नाही. आज्ञापालन म्हणजे, तुमचं प्रेम काय म्हणतंय, ते तुम्ही जाणलं
पाहिजे. प्रेमाने करा. फ्रेमाने केले तर ते फार चांगलं होईल.
२
गी तुम्हाला व्याख््यानं देत राहिले आहे तुमहाला त्यांवा कोटाळा येत
उदा. सकाळपागुन संघ्याकाळपर्यत
नाही, सामान्यतः माझ्या भाषणांचा लोकांना कंटाळा आला पाहिजे सामान्यपणे है काय चाललंय ? ही
बाई रतत
अम्हाला भाषण देते आहे. पण तुम्हाला त्याचें कांही वाटत नाही का ? कारण तुम्हाला माहीत आहे, मी
तुमच्यावर खूप प्रेम करते. तथा प्रकारे स्त्ीने आपली भूमिका प्रस्थापित केली पाहिजे की ती प्रेमकरेल पुरुष थोडा
विचित्र वागेल पण, तो ताळयावर येईल.
तो] योड़ा] हाताबाहेर जाईल पण तो ताळयांवर येईल. पण बाहेरच्या
दबावाच्या अनुपंगाने त्याची पारख करु नका. जस, मु हा रंग चांगला नाही असं त्याने महटले' ठीक आहे"
तुम्हाला जो आवडतो, तो मी बापरेन मग, तो हणेल 'अरे, मला याटते तूं आधी पातलेलाच चांगला होता तुला
माहीत आहे, मी खरोखर मुर्खासारखें वागलो' तरसां तो महणेल तुम्ही पत्त्त ते काय म्हणतात, त्याला संगती द्या.
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-4.txt 
 माझ्या स्वतः च्या आयुष्यांत मी याचा प्रयोग केला आहे. मी केला आहे
रस्त्यांविषरयी विशेष लमजत नाही. तर समजा, आम्ही कुठे जात असलो, आणि ते म्हणाले 'मला वाटतं, आपल्याला
. उदा. माझ्या अजमानांना
या रस्त्याने जायला पाहिजे', तर मी म्हणते, 'ठीक आहे, तुम्ही चला पुढे आणि गी चालतेच आहे तुमच्यावरोबर
पणे भी महटलं, पाण, मला बाटतं हा रस्ता तो नाही, गला परत मागे चालत यावं लागेल, मला नककीच माहीत
आहे. पण, ठीक आहे. तुम्हाला चालायचं असेल, तर, मी तुमच्या बरोबर चालूं शकते. सी चालते आहे, ठीक आहे.
मला मजा येते आहे. कदाचित, मला याच रस्त्याने जायचं असेल'. मग ते विचार कर लागतात है खरं आहे कां?
है योग्य आहे का ?" मग ते, ते विचार करुं लागताल.
हे खरंच आहे का ? किंवा, तिला उपजत ज्ञान असल्याने
कारण असं यहा, तिला अंतज्ज्ञान असते, तिच्याकडे इतवया गोष्टी आहेत. तुमही काय म्हटल ते
अल प्रेरणा
ंतः
असते' - त्यांना अंतःप्रेरणा असते. आणि तेच आहे ते, आणि पत्नीची अंतः प्रेरणा बरोबर असते, हे एकदां को
त्यांना कळलं की, ते एक प्रकारे तिचं अनुकरण करुं लागतात. पण, आपल्या पतीने आपलं अनुकरण करायचे, पात
मोठ विशेष काय आहे ? ते चुकीचंे आहे असं मला वाटतं त्यांना अनुकरण करण्याची गरज नाही. 'तुम्ही या
रस्त्याने चला ते सगळे करण्याची काय जरूर आहे ? आपण त्याच मार्गने जात आहोत. पण एकज़ण डावीकडे
आहे, एक उजवीकडे, हे आपल्याला समजलं पाहिजे. डाव्याला डावीकडे राहिल पाहिजे. समजा डाबीकडचं चाक
उजवीकडे जाऊ लागलं. तर ? आपल्याकडे फक्त एकच चाक उरेल. मग आपण त्याविषयी काय करणार ? आपण
सगळे त्याच मार्गाने जात आहोत.
त्याविषयी दोन मार्गच नाहीत. त्याला संतुलन ठेवण्यासांठी दोन चाकांची गरज आहे. पण आपण त्याच
मार्गाने जात आहोत, हे लोकांना समजत नाही. त्यांना वाटतं एका चाकाने डावीकडे गेलं पाहिजे. दुस-याने
उजवीकडे. तर, तशा कुटुंबाची काय स्थिती होईल त्याची कल्पना करा. आपण त्याच मार्गाने जात आहोत. फवत
जाणून घेण्याची गरज आहे की, एकाला हृदयाच्या शकितने
जगलें पाहिजे आणि दुस-याला बुध्दिप्रामाण्यचादाने.
आतां, जेव्हां ते बुधिदप्रामाण्यवादावर येतं तेव्हां, शेवटी ते हुृदयामध्ये रूपांतरित होतं. कारण, ते
त्या बिंदुला
पोहोचतं, जिये त्याला कांहीच कळत नाही, आणि मग, ते हूदयाप्रत येतं. एकदां का स्त्रीयांना हे कळलं की, हे
त्यांच्या स्वतःमध्ये आहे. पण, तुमच्या हृदयाच्या शक्तिचं तुम्ही पोषण केलं पाहिजे. पुण, सर्व गोष्टीतः तुम्ही
त्यांच्याशी स्पर्धा करायला जाता. ते जर घोडयावर बसले तर, मी कां नाही, ते जर गाडी चालवत असतील तर मी
सुध्दां चालवं शकते. टाळल्याने अनेक गोण्टी रमतगमत करता येतात. उदा. मी गाडी चालवित नाही, त्यागुळे,
সल्येकजण मला गाड़ीतून फिरवतो मला टायपिंग येत नाही, उत्तम
माझ्यासांठी सनळे टाईप करतात.
!
पण कांही गोष्टी, ज्या मी करते, त्या माझ्याइतक्या चांगल्या कोणीच करहे शकत नाही, जन, मी फार
चांगला स्वैपाक करते. त्यामुळे स्वैपाकाची गोष्ट आली कीं, त्यांना माझ्याकडे यावं लागतं तसं आहे है. पण
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-5.txt 
 पुरुषांना ज्या गोष्टी कराव्याशा वाटतात, व्या सर्व गोष्टी तुम्ही करत नाही. किंवा स्वीयांना ज्या गोष्टी कराव्याशा
बादतात, त्या सर्व गोष्टी पुरुष करीत नाहीत. पुरुषांनी स्वैयपाक करणों आणि स्त्रीयांनी गाड़ी चालवणं ही अयोग्य
गोष्ट आहे. सर्व [पारुपत्याच्या गोष्टी पुरुषांना माहीत हव्या आणि स्त्रीत्वाच्या सर्व स्त्रीयांना ठाऊक हव्या. त्यांनी
त्या शिकून घेतल्या माहिजेत. स्वतःचं
हृदय त्यांत ओतून त्या शिकल्या पाहिजेत. गी काय म्हणते आहे.
:
स्या वरोबरीनेच बुध्दीवंत असू शकतांत. स्त्रीया उजीकडे जाऊ
स्त्रीया तेवहटयाच कुधदीवान असू शकतात. पुरुषही
ा
शकतात, पुरुष डावीकडे त्याचद्दल कांही शंका नाही. पण त्यामुळे सर्व सूष्टीमध्ये तुम्ही असंतुलत तयार करे
शाकता तो मुद्दा आहे. तसं केल्याने कोणल्याही [चावतीत तुम्ही कमी किंवा जास्त असतीं असं नाही. ही कल्पना
तुमच्या मनातून पूर्णपणे निष्ठून गेली पाहिजे की, पुरुषांनी विचार करावा, 'सर्व बर्चस्व गाजविणारा पुरुष भी आहे"
मी पेट घालणणारा आहे. ठीक आहे तुम्ही पॅण्टस् पाला आम्ही सुरेख स्करटस् धालतो. तशाप्रकारे त्या विषयाकडे
बरपीतलं पाहीजे. असं पहा, एकदां हे बाहेर पडलें की, सहजयोग सुरेखरित्या कार्यान्वित होईल जेव्हां प्रेम नसतं
ते हां, वर्चस्व जाणवतं. कधीकधी लोकांना वर्चस्व गाजवावं असं वाटतं, नाही कां? उदा. ते म्ह पतात, 'चला, चला
आता, हे खा. तुम्ही है खाल्लं पाहिजे.' आणि, तुम्हाला ते आवडतं. कारणु तुमच्याबद्दल कोणाला तरी काळजी
आहे, कळकळ आहे, प्रेम आहे. तुम्ही हे करावे असं धाटत, तुम्ही ते करावे असं त्यांना वाटतं. तशी व्यक्ति
तुम्हाला आवडले. कोणीतरी ते करावें, असं तुम्हाला बाटतं जा, आणि वाट्टेल ते करा' असं, रस्त्यावर टाकलेल,
तुम्हाला आवडत नाही. तशी गोष्ट चांगली नवहे, अणि 'अरे, ती व्यक्ति माझी काळजी करतेय ती प्रेम करते
आहे, ही जाणीव जेव्हां विकसित होते, त्यावेळी, त्या व्यक्तिच्या जाणीवेबद्दल तुम्ही सुध्दां लक्ष पुरवूं लागता.
आतां, भरत लक्षांत घ्या, परत आतां दोषीपणा कार्यान्वित होऊं लागला आहे., आतां, कोणत्याही गोष्टीबाबत दोषी
वाटून पेणं, तुम्ही थांगविणार कां ? तुम्हाला दोषी बाटावं यासांठी, या गोष्टी मी सांगत नाही. तुम्ही फार हलक्या
मनस्थितीत असावं, फारच हलक्या, हे तुम्हाला कळावं, यासाठी सांगनते आहे.
फार पूर्वीपासून है संतुलन निर्माण केलं गेलं आहे. फार फार वार्पापासून म्णजे, जेव्हां राधाकृष्ण
अस्तित्वांत होते, त्यावेळी, राधा ही शक्ति होती आणि कृष्ण हे, ती शक्ति व्यक्त करणारे होते. तुम्ही जस म्हणता
ा - गतिजन्य कर्यशक्ति. लोकांना फक्त कृष्णाविषयी माहिती आहे
गोटेन्थिअल स्थितीजन्य आणि 'कायनेटिक
पण रावाही शक्ति होती. जेव्हां त्यांना कंसाचा वध करायचा होता, त्यावळी, त्यांनी राधेला ते करायला सांगाव
लागलं, तीने सर्व काही केलं. तिला नृत्य करा्व लागलं. आणि त्यॉनी तिचे पाय चेपून दिले, जाणि, आतां तूं दमली
असभील, असं ते म्हणाले. तिने नुत्य कां केलं ? कारण तीने नृत्य केल्याशियाय ती गोष्ट कार्यान्वित झाली नसती.
तर, ते परस्परावलंबी आहे. इतकं की, तुमच्याकडे पकत बात असूं शक्त नाही, किंवा, तुमच्याकडे फक्त उजेड असू
शक्ते नाही. या दोन गोष्टी वैगबेगळ्या तुमच्याकडे असू शकत नाही. हे जर तुम्हाला समजलं तर, हे संतुलन
जसं, देव अणि दैवी शक्ति यामध्वे आहे. पुर्णपणे ऐक्य. ते करं कारय आहे, त्याची तुम्ही
पुर्णपमे सुसंगत होंईल.
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-6.txt 
 कल्ानाही कर शक्तत नाही. देव आणि देवीशवित, त्माची शवित त्याची इचछा, ही देवासगानच आहे. त्यामध्ये
अजिवाल काही फरक नाही.
पण, मानवभाणयासव्ये तुम्ही विखुरलेले लोक आहात. तुमची इच्छा वेगळी आहे. तुमचे विचार बेगळे
आहेत. संगळे काही इतके लहान भागांत विभागलेलं आहे, त्यामुळेच विवाह है पूर्णपणे विस्वकळीत आालेले आहेत.
'संपूर्ण संमगृरतः' म्हणजे एकामेकांतली गुंफण आहे. जोपवंत तुमच्यानावये पूर्ण संतुलनाची, पूर्ण समग्लेची जाणीव आहे,
ी करायला नको. जर, पुरूषाला काम कराें
तोपयंत, जर पत्नीला काम करावें लागणार असेल, तर, त्यांची काळजी
लागणार असेल तर, काळजी नवो. अयथयात, स्त्रीयावर जबाबदारी आहे. स्त्री ही
शोभा
कुटुबाची
तीला शाभिवंत मोहक, आकर्षक असलं पाहिणे. तीने
आहे.
पुरुषासारखें वागणं चांगलं दिसत
ल्याने स्वीसारखं शोभिवंत असण्याची गरुज नाही. त्याच्या
नाही. कारण, पुरुष हा शेवटी पुरुष आहे.
वागणूकीमध्येही असुसंस्कृत भयानक, रानटी} असण्याची गरज नाही. म्हणजे, मला असं म्हणायचं आहे, कधी कधी,
पांच्या बावतीत त्याला इतकी किंमत नाही. पण, स्त्रीच्या
पु
कधी तरी, चुकून, त्यांने एखादे वेळी शिवी दिली तर,
बावतीत, त्याच गोष्टीला आहे. कारण, तिने शोभिवंत असायला हर्वे, पण अशा कांही गोष्टी आहेत. ज्या पुरुषाने
कधी करु नयेत त्या म्हणजे स्त्रीयांच्या गोष्टींत चित्त देधून घषे कांही लोक इतके उत्तेजक असताल, ठाऊक
आहे, भयानक, खुरोखर! कशाप्रकारे, ते स्त्रियांच्या बाबतीत लक्षे घालतात, स्त्रीया कशाप्रकारे पोशाख करीत आहेत.
कोणतं अत्तर वापरत आहेत वगेरे अशा प्रकारच्या गोष्टी !
क
है सगळे उंदरासारखं वागणं भयानक आहे. हे काही पोरुषाचं लक्षण नाही. ते स्वतःला कांहीही
म्हणोत, हे नाहीतर ते, पण त्याचा अर्थ ते स्त्रीयांचे इतके गुलाम झाले आहेत. भी असं ऐकलं, मिसेस केनेडींची
अंर्तवस्त्रं विकायला होती आणि आस्ट्रेलियांहून लोक विभानाने ती बिकत घ्यायला येत होते । आतां, या पुरुषांचा
विचार करा. त्यांना तुम्ही कारय म्हणणार ? इंग्लीशमध्ये त्यांना कार्य म्हणायचं ते मला ठाऊक नाही. पण ते
गांडूळीढून हीन दर्गाचे आहेत. ते कुठून येतात कोण जाणे !!
तर, पुरुषाला पुरुषासारखं असलं पाहिजे. आणि पुरुष ही रामा सारखी व्यक्ति असते. त्यांच्या
कशा प्रकारे त्यांनी त्यांच्या पत्नीवर प्रेम केलं. स्वतःच्या शीलाचा
जीवनाविषयी तुम्ही ऐकलं आहे. ते कसे होते,
नव्हें
आदर राखला. जो स्वतः च्या शीलाचा आदर राखू शकत नाही तो पुरूष नव्हे. तो गांडूळच अहे, तर हे असं
आहे. पुरुषाला चारित्र्य असलं पाहिजे, त्याच्यामध्ये पुरुषदाक्षीण्य पाहिजे. त्याच्यामध्ये ती संरक्षक गोष्ठ हवी.
जर घरांत चौर शिरला तर, तो त्याच्या पत्नीला म्हणल की, 'अग, तू जा आणि दार उपड, भी
लपायला जातो.
आणि चेरे मेल्यावर तो म्हणेल, 'मी बर्चस्व गाजविणारः तर, तसा प्रकार नव्हें. पुरुषाने संरक्षण दिलं पाहिजे.
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-7.txt 
 ळ, कधी कधी, तो जर
पुरुने लक्ष पूरविले पाहिजे. त्ाग
थाडा अनुरास्कृत असला तर साही तरकन नाही. काईी
।
रत्ी ं आहेत जांणि, तो कटा. आता
नाही, कारण, त्याला तोंड ्यावचं असत. तम्हणू शुकता, की स्वीया पां आहेत, आणि तो काटा. आता
त
? पाम परुन आधि स्व्रीय कांग्ये तुम्ाला कांट
ो ना ? पुरुष [आणि स्त्रीसा यांगव्ये तुम्हाला कांटा
कदा [आणि पाल बांगय, तुमहाला पल उहावेस
बाटेल, तर, ते चुक आहे. त्याला संरक्षण आवयाचे आहे. कौटीबिक जीवनावर होणा-या आकरमणाला, आणि,
আ
लोक आहेत, जे अयोग्य व्यक्तिंना कुटुंबामध्ये घुरा देतान
इतर गोणलीनी त्याला तोड छयावयाचं आहे . त्याउलट, असे
भगानक लोकांना आणतात, 'अरे, ती माझी मैत्रिण आ
ते भयानक आाथका आणतात आणि, त्यच्या वर्धस्वामळे त्
या
प्रकारवी मैत्रीण आहे ? त्याने सहटलं पाहिजें, नाही,
तुमही क कार्य त्याला आोप धे शकता ? पण, ती कशा
कारची नाहीत. त्यांगा बाहेर गेलं पाहीजे.' त्याने तस
भरलाही लोके घरांत आलेली आवडत नाहीं. ती योग्य प्र
. पण फकत दबाव आण्याकरितां तो तर् मणत असेल तर
महले पाहिजे
आणि स्त्रीने ते सगजन येतलं पाहिजे
रितां तो
दबाच आण
ते निरर्थक आहे.
्टपणे पहाता, प्रत्येक गोष्टीला दौन बाजू आहेत. जर त्या प्रेमामधून केल्या गेल्या, सर
तर तुम्ही स्पा
परिपूर्षण आहेत.
पण दवावाने खाली केल्या गेल्या तर निरर्थक. कशाला वर्षस्व गाजवायचं ? मी महणते आहे.
चितात का
र्स्य हा शब्दच भला समजत [नाही. जर तिये सोन चाके आेत तर, ती एकगेकार कर्वरव गारवितात का ?
गोल गोल फिस्त]
जर एकाने दबाच आणला, समजा, एक दरा- याहून माठ झालं तर,
ते
की तस कर शकतात का ?
पामध्ये दबाव आणण्याचा प्रशन नाही. पण, समगतेव
ण
ा,
समाजपुकीचा आणि एकमेकांशी पूर्प]
रहील नाही कां ?
ट्यानध्ये समाजामध्ये झिरपल
पाहिजे.
भाग देण्याचा प्रश्न आहे जे कुट
समाजाला हितकारी नसणारी लग्न काही उपयोगाची नव्हेत तो तुमही बघाल, नुसता टाकाऊपणा आहे.
. चांगल रुहातात, एकगेकात सौख्याने राहातित
आपल्याकडे अशाप्रयारची अनेक लग्ने आहेत, लोक विवाह करतात
जे, त्यांचा आनंद, सोरुथ यांनी [सगााति अदल पडवून आणणार
संपलं हे, इसले विवाह, अरे आहेत की,
आणि
बाहेत. त्यांच्याकडे लक्षा पुरविणान अहि त इतरंगाठी करणार आहेत,
आहेत प्रत्येकाने याच अस घर करणा
चचा अरभी अनेक लोक आहेत. ज्यांना वाटतं आपल्यामाने कोणीच कांही करते ना
इुतरांगांठी काय कलं
तमही
आहे 7 तम्हीं काथ केलं आहे ? इतराताठी
कं, तममी है समजून ध्यायला
तुम्ही कातरी केल आे की
दी तुमही
रसगजूत ध्यायना,
२]
उला लागा. ते फार चागले हो्टल
कार बमेी, फार र्वी
रा्दसामान्यतः, जर योग्य प्रकारे साविणयति आल नाथी करः ्ती फार [फार चमी फार र्तीधी
गोरय परकार बादविण्यात आतं
आत्म तिद्रिय जशी अर्ं पकते. पुराषी अरस शकताल पण सत्ीयादेसोल ्यांना
असं प्रा
पुरती
घयंति आलेल कोही आादून
खर्च करयला त्यांना कदाचित आवत ना ही. इतननी त्या
নाही तर, अतरावर परे
या
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-8.txt 
 8.
घेतलेल त्यांना चालत नाही. पणु, परत, आपल्याला त्याची पारख केली पाहिणे. से अेमाने केल आहे की नाही।
जस, पतीने त्याचे मित्र आपले आणि त्यता ते मित्र आलेले आवडत नरतील, कारण त्याचा अर्थ, पसे होती, पा
शकेल कांही
पुरुष तसे अगतीलही
्माना मित्र आणण्यापेक्ष, स्वत ला दागिने करणं त्यांना आविडेल, अर्स अ
गाप्ट सगळी अशी आहे की, तुमचं ऐे
रीमा
मासाठी सहभाग असला पाहिले. आणि
दोन्ही गोष्टी चूकच आहेत. है जाणण्
तुम्ही इतरांना भरपूर प्रमाणांत वादलं पाहिजे, त्यासांठी पैसे खर्च करण्याची गरज नाही. तुम्ही नुसते त्यांच्याबाबतीत
पसे खर्च करयला हरकन नाही. आणि
शरीडेसे पसे खर्च करा, इतरांसांठी थो
दयाल अरालांगले वागा.
तुमचे
थडसं ग्रेम व्यक्त करायलाही. सहजयोगात पेशांच्या बाबतीत अजूनही आपण खूप दक्ष आहोत आणि प्रेमाची गोष्ट
वारायची, तर, खुप खूप सायधानता बाळगून आहोत. आपल्यामध्ये इतकी भिती आहे.
. गी जै्श तुम्हाला सांगते आहे त्लाविळी वाहेरच्या
आता सहजयोगामध्ये वर्चस्व मुळीच येतां नये उदा
एगवाचाला वाटेल, की मी तुमच्यावर दबाव आणते आहे. कारण खरं तर, सुपष्टपणे पाहिल्पान तुमच्या अंतिमधल्या
अत्यंत हदववा वसेशदायक गोष्टना मी स्पर्थ करते आहे. आतां यागाठीमागचं प्रेम कोणी पहिल नाही, तर,
ब्चस्य आहे. असं एखाद्याली] वाटेल यारावमधली 'करूणा' हे
. त्यामळे उत्तम मार्ग की
त्याचे संदिरय आहे
वोणीतरी तुमच्यावर दबाव आणतं आहे अरां न समजर्ण.
पहा, तुमच्यावर दबाव आणणे, कोणाला शक्य आहे का ? तुम्ही तर आत्मा आहांत. तुमचा अहंकार
दुखावला गाऊ शाकती.. पण तुम्ही आत्मा आइांत ना ?
सा ? तुमचा आत्मा
तुमची आत्मा तुम्हाला जाणवतो
बी
तुम्हाला जाणकत अरोल, तर, तुमच्यावर कोणीही ताबा ठेवूं] शकणार नाही. कणी तुम्हाला दवायांत
शकणार
नाही. पण, आपल्यावर कोणीतरी दबाव टाकतंय असं जर रातत तुम्हाला बाटत राहीलं तर तुफार फार केचन
वक्ति ल. कार भयानक व्यक्ति लोकांना तुम्ही तोट देऊ शकयार नाही. त्यामुळे तुम्ही आत्मा आहात
याची बैळ ऑली आहे. किंवा तुम्ही जर पती असाल, तर
आणि तुमचा सती देखील आत्मा आहे, याचवं आकलन
होण्
यची, आणि, त्या पातळीपर्यत तुगचा आप
तुमची पत्नी देखील आत्मा आहे, है समज
सामधतला आदर आइसा पहिले.
यास्ण तुस्ही दोघेही संत आहात. तुम्ही सहजयोगी आहांत.
तुम्ही एकमेकाचा आदर केला पहिणे कारण
तुम्ही सहजयोगी आहत. तुम्ही सहजयोगी असत्याने
अत्पकजय तुमचा आदर करतो ज्यांना आत्मसाक्षात्यार
मिला नाही ते तुमचा आदर करतात, 'अरे, ते साल्कारी
आत्म आहेत. विचार करा, तुम्ही आत्मसाक्षात्कार ने मिळालेले असता आणि तो साक्षात्कारी आत्मा आहे अग
रांगीतलं, तर स्य
्थाने तुमाला रांगीतलं तर स्या
व्ययक्तिविपयी तु्ाला ं यादलं अरात ? तुम्हाला त्याची जाणीस
नाही. पण
तुम्ही गयिष्ट अमता नये. पण जे
साक्षात्कारी आत्म आहेत, त्यांचा तुम्ही आदर केला पाहिजे. ती तुगच्या आई
ची
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-9.txt 
 मुलं आहेत. एकमेकांशी बोलत असतांना, ते तुम्हाला कळलं पाहिजे, तुम्ही जेव्हां [पती पत्नी असतां तेव्हां तर
विशेषकरुन तुम्हाला जाणवलं पाहिजे.
पतीपत्नी विषयक अजूनपर्यंत असलेल्या तुमच्या सर्व समजुती तुम्हीं सोडून दिल्या पाहिजेत. मला बाटतं,
तो एक कंत्राट पध्दतींचा विवाह आहे. त्या विवाहामध्ये, तो किती वर्चस्व गाजवतो आहे, त्याच्या शक्त्या किती
माझी काय शक्ति आहे, मी किती पैसे मिळवते, त्याला किती पैसे मिळतात. पसे कुठे ठेवले असतात, है तुम्ही
बघता. अस पहा, तुम्ही जेव्हां एकमेकांबर विश्वास ठेवत नाहीं, त्यावेळी फवत तस घडतं पण जास्त, जास्त
विश्वास टाकत जा. प्रेम करण्यांत स्पर्धा हवी. विश्वास ठेवण्यांत स्पर्धा हवी. प्रामाणिक रहाणं, दयाळुपणा सेवाभाव
यांमध्ये स्पर्धा हवी. तशा प्रकारची चढाओढ असूं दे आणि मग तुम्हाला चांगले निकाल साधय होतील. वर्चस्व
घेण्यापेक्षां त्याच्या उलट बाजूला चढाीट हची.
गाजवण्यापेक्षा, यस्न रहाण्यापेकषं सर्व निरर्थकपणा
यांटून
विवाहीत जोडप्यांबाबत घडणा-या दुस-या गोष्टी मी तुम्हाला दाखवली पाहिजे. ती पाण खूप, खूपच
का
चुकीची आहे, ते दोषेही अत्यंत दुःखी लोकांची भूमिका घेतात 'ला मिझरेबाल'. कांही झालेलं नसतांना हूं हूं करत
ते रङत बसतात जसं सर्व जग त्यांच्यासमोर गळून पडतं आहे. लॉ्ड बायरन सारख्या कांही महान व्यक्ति अगातील
क्रिंया कोणी भयानक लोक असतील, ज्यांनी त्या भयानक कविता लिहिल्या आहेत आणि त्या यविता ते गहणूत
१.
दाखवतील, 'सर्वांत मधुर गीते ती आहेत' आणि तशा प्रकारची अर्थहीन बडवड.
आतां सहजयोगीयांसाठी, अशा प्रकारच्या निरर्थकपणांत तुम्ही गुंतुन जाऊ नका. अशा प्रकारे बसून
एकमेकांच्या दुःखांत राहभागी होण्याच्या निरर्थकतेत. आतां तुगच्याकडे कांही दुःख नाहीत. जे काही होतं ते झालं,
. तुम्हाला कांही कष्ट नाहीत. त्यामळे ल्या
संपेलं आतां नव्या जाणीवेचे, नब्या गोप्टीचे 'नवे' लोक आहांत
सर्व गोष्टी विसरा. एकमेकांच्या सहवाराचा आंनद उपभोगण्याचा प्रयत्न करा. आणि जर, तुम्ही कसून ते कण्ट
आणि महणा
'त्याच लॉ्ड बायरनच्या
उपभोगण्याचा आनंद लुटत आलात, तर, ताबडतोब त्यामघून बाहेर या
नाटकामध्ये आपण अडकतोय' सहजयोगीयांमधून मला लॉ्ड बायरन निर्माण करायचे नाहीत.
तुम्ही आत्मा आहात. स्वतःच्या आणि इतरांच्या आनंदाचे स्त्रोत आहति वसून रडणं ओरडणं अस
काही करण्याचा तुमचा धंदा नाही. आणि काय चाललं आहे, [मला कळत नाही. तुहाला तुमचा आत्मा का कळत
নাही, ते मला कुळत नाही. तुम्हाला तुमच्या चेतन्पलहरींची जाणीव आहे. आंगे तुम्हाला कळत नाही असं तुम्ही
रांना देवे
का म्हणता ? तुम्हाला सगळ समजलं पाहिजे. खुष अरणं, आनंदाचा सुगंध लुटणं, तो इतरांना देषे ही फार जनेची
किया पाहिजे, तुमच्याकड़े ते असलं पाहि
जे. नाहीतर, सगळयाला काही अर्थ रहामार नाही. प्रत्येक विवाह हा
10
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-10.txt 
 10 -
सूप दिगायांति कहाया सुरेख गो्ट उहावी म्हणूत मी मादियापरीने सरके त्न करते पण
माला यय
दिरालं, बीन सुखकुतणीणी लोक. दुर्गुखलेली, खायी ेली जी मुलं जन्म पेणार आहेति, त्यांची सलपना चार ते
हणतील काय, ही दर्गुखले -ती
नोक अरे देवा, या रडतरतांपासून आम्हाला बानिव]
.
ते हा या अशा] दृष्टीकोनाने नाझ्या र
गळ्या आकांशा पूर्णपणे विखुरलैत्या स्थितीला आणू तका.
हैम्परलेड
विवाह हा आनंद प्रदान करणयासाठी असतो.
29-
र- 91-
आजचा दिवस फार शुभ आहे . मानवजातीच्या जीबनांत शुभातंगीचा तो पुभ असल्याने आनंददायक हे
आणि त्या शुभदायी चैतन्यलहरी जगभर सर्वन [पसरत] आहेत. इंग्लंड, लंडन, स्थ्झिलड अणि इतरव जगभर
सहनयोगी आज आनंदात आहेत. विवाह ह आनंदर देण्यााठीच असतो. प्रपुल्लीतपणा, आतंद अधि दोन मानवी
व्यकित्तमल्याचया एकत्रित येण्साने होणा-या अनेक शांतीदापक गाण्टीराठी असतो असं तुम्ही म्हणू शकता.
आदरणीय असं ते अत्यंत निकटच, आणि वयव्तिक नातं असतं. कोणत्याही प्रकारे त्याला अनादर करता
नये किंवा अगरमंजसपणाने उधळून देता नये. जीवनांगधील त्यांच्या जोडीदारांदिषयीचं प्रतिबिंध आगाळण्याचा ज
विचार करतात किंया, कोणल्याही प्रकारे प्रयतन करतात, ते त्यांना इया करीत अगतात. एकमेकांना समजून घे्याचा
ज्यापमणे
प्रयत्न करा. सोभा बाढविण्याचा,
, ज्यापगाणे, ए्वा दगिना मातल्यावर त्या वयक्तच्या
सुधारपयाचा नवहे, पण
पातल्याचर त्या वक्ति
दा क
वঅकिगत्वाला शोभा वेते, त्या प्रमाणे दुस -या व्यक्तिला
शोभा देण्याचा परायत्न करा, तर -
राखले पाहिजे. विवाह है एक अंध आहे, जे समाणा
से
स्त च्या विनयमीतलेय्या गुरेव
बंधनागध्य ठेवतं. ज्यांच्यामुळे, तुमच्या वेवाहिक जीवनाचा तुम्ही विध्वंस केला आहे, त्या तथाकथित आाधुनिक"
ा, त्याच्या स
दतीना तुम्ही सोडून या.
तुमची स्थतः ची पत्नी किंवा तुमचा स्वतःचा पती यांचा आनंद तुम्हाला उपभोगतां आला नाही, तर, या
जगांत तुम्ही ज्याचा आनंद उपभोगूं शकाल, असं कांहीच नाही. कारण, हे नातं स्वांत जबळचं आणि जत्मंत पकिष
आहे. तेनहा तुम्ही स्वतंत्र रहात होता, है तुम्ही विसरले पाहिजे. आतां एक व्यकि्ति एक व्यक्तिमात्य पुण्ण
सुसंगतिमध्य एकमेकाना आधार देणा-या एकमेकांचे पोषण करणा-या व्यक्ति म्हणून तुम्ही जगाल ्याविषयी
तुम्ही बासता, ती शति त्यामुळे निर्माण , प्रूर्ण साम्ट्राने
खोते. जर दोन व्यक्षिगतधील विवाह यशस्तरी नसतील तर
%23
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-11.txt 
 आनंदात रहाण्याची अपेक्षा आपण कशी काय करावी ? जरा विचार करा.
या पातळीवर आतां गांततेतरी] बीजं रूजवली आहेत, त्यासुळे तुम्हाला अर्थपूर्ण व्यव्ति बनल पाहिजे.
विवाहाचा मुख्य भाग तो आहे की, त्याविपयी तुम्ही कितपत अर्थपूर्ण आहात. गनस्वीपणाने वागण, अक्ृस्ताळेपणा
जी अर्थपूर्ण व्यक्ति
फरण कोधाचे अटके यण कोणत्या प्रवारच्या असभय, असंमजस पणाने वागण सोप आहे. पण
असते ती, एक प्रकारच्या मयदिचं कधीही उल्लंबन करीत नाही. जर, तुम्ही एकदां ती ओलांडली कीं ती परत
रागाविषयी बाचलो की, ते मर्यादा पुरुषोल्तम होते, ते एक
ओलांडणं फार सोपं अगतं. म्हणूनच, आज, जेव्हं आपथ
बंधेन] आहे. ज्यामध्ये राहावं लागतं. स्त्रीने तिच्या मयदित राहीलं पाहिजे आणि पुरुषाने त्यांच्चा.
आतां स्त्रीवर पुरुष बर्चस्व गाजवतो आहे, किंवा, पुरुषावर स्त्री दवाव आणते आहे . हा विचार एक
प्रकारच्या कॉम्प्लेक्स मुळे येतो. मनांत तयार झालेल्या विशिष्ट भावनांच्या गुंतामुंतीने येतो. आणि ह। कॉम्प्लेस्स
सोडून दिला पाहिणे. तुम्ही एकमेकांना पूरक आहांत. तुम्ही एकमेकांची शोभा बाढविता.
तुमच्या मत्नी विधयी
संपूर्ण सर्वागसुंदर एकमेव विवाह असण्याची ही गुरुकिल्ली आहे.
किंवा तुमच्या पतीविपयी वाईट बोलूं नका.
क
एकमेकाविषयी तुम्ही इतरांशी बोलूं लागला तर, त्यामधील ती एकमेवता तो विश्वास नष्ट होईल त्यामुळे, तुम्हाला
एकमेकांवर दूड विशवास ठेवला पाहिजे. आपले आईवडिल एकमेकांवर कसा विश्वास ठेवतात, हे त्यांच्याकडून]
शिकल्यामुळे देवावर तरा विश्वास ठेवण्याविषयी गुलं आत्मसात करतात.
एत्यामळे उद्याच्या महान मुलॉनी जन्म घ्यावा प्रस्थापित व्हावं आणि महान संत म्हणून वाडावं यासाठी
तुम्ही परटी आहांत.
अणि तुम्हा सर्वांना सहजयोगाची किंमत कुळली पाहिजे. सर्व इंग्लिश लोकांसांठी, अगेरिकन लोकांसांठी,
युरोपियन लोकांसांठी आणि भारतीयांसाठी सुध्दां तुम्हाला आदर्श विवाह निर्माण केला पाहिजे. कारण भारतीय है
सारं तुमच्याकडून शिकतात. तुमच्याकडे आदर्श विवाह असले, तर, ते पण आदर्श बिवाहांकडे वळतील. त्यामळे
इंग्लंडमध्ये रहाणा-या लोकांना या प्रसंगाची गहनता कळणं महत्वाचं आहे. यामुळे देवाची प्रशंसा पूर्ण विश्वांतून
फिरेल, लोकांप्रत जाईल.
आनंद उपभोगणं, मजा लुटणं तुमचे स्वतःचं आहे. एकमेव आहें, पण सहजयोगामध्ये ते इतकं सामुहिक
आहे, इतके सामुहिक, तुम्हाला इतके भाऊबहिण आहेत, आणि पती पत्नी म्हणून एकत्रित झालेल्या तुम्हा सर्व
जोडप्यांचा आनंदाची मोज आम्ही लुटीत आहोत. विवाहामुळे तुम्हाला स्वार्थी किंवा संकुचित मनाचं, किंवा, इतरांपासून
कोणल्याही प्रकारे तोडलं गेलेलं होता नये हे तुम्हाला कळलं पाहिजे. सर्व नाती, त्यांच्या स्वतःच्या स्वरूपांत सुरेख
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-12.txt 
 - 12 -
अरतात. तन्हाता भाऊ बहिणी आहेत. तसे आई वहिलही आहेत. तुम्हाला सहजयोग आहे. अणि, तुम्हाला मुलें
आहेत. त्यांच्या स्वतःच्या रुपांत त्यांची जी योग्यता आहे, त्यांना जे मिळायला ह्व, जी योग्य गोण्ट केली पाहिणे,
ती त्यांनी केली पाहिजे.
पर्मिक व्हायला नीतीमन व्हायला, विवाह तुम्हाला कारण देतं. इतरांच्या शीलाचा आदर कसा करायचा
पीलवंत वहापचं,
आणि स्थतः कसं
विवाह तुम्हाला शिकवतो. आपल्याला स्वत ला शिकचल पाहिजे. निक
ते
्ट
विवाहमुळे आधीच किती नुकसान झालं आहे, ते तुम्हाला माहीत आहेच. आपल्याला स्वतःला शिकवलं पाहिणे.
थोडस सहन केलं पाहिजे. आपल्याला शिकदतं पाहिजे, परत परत शिकवलं पाहिजे. स्वतःला रुधारलं पाहिजे,
काय कुतुं ? असं म्हणतां नयें
असा आहे,
विचाहर्रणालीला तुम्ही गौरव आणला पाहिजे. कारण सर्वशक्तिमान परमेश्वराने ही সणाली परस्थापित
केली आहे. गानवाने नव्हे. ही चुकीची कलपना आहे.हा शुभप्रसंग असावा, ज्यावेळी जशी जुभ गोष्ट करता येईत
मागाठी सर्वशक्तिमान परगेए्वराने ही गोष्ट प्रस्थापित केली आहे. याचं पावित्रय अचाधित राखले पहिजे. आणि ते
अशा प्रकारे केलं पाहिजे की, ते फार सभ्य, मर्यादपील नातं असेल.
आनंदी बैबाहिक जीवनांत सर्व संस्कृति, गौरवपूर्ण माननीय जीवनांचं सौंदर्य त्यामध्ये बहात अगतं. बीभत्स,
दिमाख दाखाविणारं हलके कांही नसतं, पण गौरवपूर्ण, आनंद उपभागणारे, प्रफुल्लीत, स्वागत करणार, जोडीदारी
सहचरिता देणार सर्व काही असतं.
तुम्हा सर्वांना त्याचे महत्व कळलं असेल, याची मला खात्री आहे. आणि
या प्रसंगासाठी तुम्ही सबानी
स्वतःला तयार केलं असेल. तुमच्या सर्वागध्ये तुमच्या व्यक्तिमत्वाचा एक अविभाज्य भाग स्हणून तुगच्या
किती योग्य पध्दतीने तुम्ही ते हाताळता, ते
जोडीवाराचा तुम्ही पूर्णपणे स्वीकार केलेला बधायला, तसंच
बघायला मला आवडेल. तुम्हा सर्वांना मी आशिर्वाद देते. तुम्ही सनले संत आहात आणि संतांचा विवाह झाला
आहे . राव देवदृत
.
स्वगातील व्यक्ति आनंदाने गत जसतील
व
तुमच्या स्थितीचा, तुमच्या स्वतःच्या
त्या स्थितीचा स्वीकार करा. तुमचे नातं राखण्यारांठी
तुम्हाला गदत करायला आम्ही सगळे तुगच्यावरोबर आहोत. तुमचंे नातं तुम्ही अवाधित राखाल हे
आम्ही सर्वानती
पाहिल पहिजे. विवाहाचं] माधुर्य त्यांना जाणवं सा. आणि त्यांच्या साहचर्यची सर्व मजा आमच्याकडे याहात येऊ
या. जया सहान लाटा, तरंग किना-याकडे बहात येतात आणि परत समुद्रांत गागे जातात. तशाच प्रकारची ती
देवाणपेथाण अमला हवीं.
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-13.txt 
 13
महणजे पावित्र्य आहे, पाविश्य हा एकच मार्ग आहे, ज्यामळे, तुमचं वैवाहिक
त्यासांठी चिवाहाचा सागर
मसर
सकता, पूर्वी जे कांही घडलें असेल ते विसरुन जाऊ गा, आतां नवं जीवन
जीवन तुम्ही झुर्णपपे व्यवस्थित ठेवू
श
चालू होत आहे, वानंतर तुमच्या पतीपागून किंया पत्नीपायून कांहीही लपबूं नका. सर्व कांही कांगीतलं पाहीने.
सरळ उपड जीवन, पूर्णपमे उघड, अत्यंत पवित्र आणि सर्वत्र हे पाविक्य परिवर्तित होईल अरं.
पावित्र्य ही वैवाहीक जीवनाची किल्ली आहे
बिचाह नेहमी व्यक्तिया दर्जा उंचावतो. पण
. आणि है
शब्द तुम्ही लक्षांत ठेवाल, अशी नी आशा करते. तुमचें मन पवित्र ठेवण्याचा प्रयत्न करा. तुमच्या पत्नीचिपयी
आशंका आाळू नका. तिला फसवूं नका. तिच्यावर विश्वास ठेवा. सरळ, उषडे नातं ठेवा. कर्स काय तशाप्रकारे
रहायचं ते शिका, तुमच्याकडून तुमची मुलं शिकलीत आणि एकदां को तुम्ही हा चिश्वास शिकला की, पूर्ण
जगामध्ये प्रिवर्तन बहायला कांही जास्त वेळ नाही.
पूर्ण विश्वास जो तुम्ही तुमच्यानगध्ये ठेवता. तो तुम्हीं दुस-यागध्ये ठेवला पहिजे तो दुसरा आतां कोणी
दरारा राहीला नाही. त्यामुळे, ज्यांची आधी लग्नं झाली आहेत, जे विवाहीत आहेत, जे विवाह करणार आहेत
आणि ज्यांचा विवाह आज संपन्न होणार त्या सर्वांना या आकलनाच्या अत्यंत गहन आनंदाचा मी आशिर्वाद देते.
तुमच्या पावित्याच्या आनंदाचा आणि संदिर्याचा प्रवाह चिरंतन तुमच्या सर्व आयुष्यांमध्ये वहात राहो.
ईशचर तुम्हाला आशिर्वाद देयो.
इतके अनेक विवाह बोर्डींगध्ये ठहावे असं आपण ठरवलं आहे ती फार चांगली आणि शुभ गोष्ट आहे.
आपल्याकडे इतके बिवाह होणार म्हणून मी खूप खुप आहे. ते शुभकारक आहे कारण विवाहांना देवाने आधारित,
आशिर्वादीत केलेलं आहे. तुमची विशेषेकरून आहे कारण, या विवाहांसाठी मी इथे तुमच्यासमोर बसले आहे.
पण लग्नाबिपयी उगाचच जास्त गडबड गोंधळ करु नका. विवाहाविप्यी उथळ बृत्ती दाखबून प्रश्न
जास्थित करु नका. हे बम्हाऐकत्व्माचे] विवाह आहेत जिथे सर्वव्यापी चेतन्यशवितच्या आत्म्मासी एकलप
साथल्याची स्वतः ला जाणीव होते. है विवाह सतामध्येच होतात. सर्वसामान्य लोफांमध्ये नवोत. है जाणण्याचा
श्वीत
कांम
नत.
क क
प्रयत्न करा. व्यक्तिच्या अंतर्याभीच्या गूणांचा आदर करण्याचा प्रयत्न करा.
जर कोणी उच्चप्रतीचा साहजयोगी
अरोल, तर ल्याचा गात राखला माहिजे.
त्याच्याविपयी श्रेम बाळगलं पाहिजे आणः आहेरच्या
गुणावर नाही.
आाहेरची गुणवत्ता निरर्थक असते. तुम्ही संत असल्याने एकमेकांशी विवाह करतांना तुम्ही एयमेकांचा आदर केला
पाहिजे.
मी तुम्हाला सांगीतलं आहे तुम्ही फार उच्च प्रतीचे संत आहात. आणि तमचें अव्यक्त साम्थ्य इतके
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-14.txt 
 14
महान आहे जे मी तुम्हाला आधीच वर्णन करुन सांगीतल आहे की ती महत्ती
ण्यानेच
फक्त तुझच्या अंगिकार कर
तुम्हाला निळणार आहे.
पूर्ण जग है व्हावं स्हणून आशा करीत आहे, कीं ज्यांचं वर्णन केलं गेलं आहे त्या लोकांनी या प्रथ्वीवर
मार्ष, पूर्ण जग तुमची प्रगति पहात आहे
. ही गोष्ट व्हावी अशी पु-या जगाची अपेक्षा आहे. पूर्ण जगाने त्याची
आधीच बाच्यता केली आहे.
तुमच्या विवाहसंस्थेचा मान राखा. स्त्रीयांना गृहृलक्ष्मी बनलें पाहिजे. प्रवम तिला पूर्णपणे समर्पित असाल
पारहिणे निष्ठावान असलें पहिजे. दुसरी गोष्ट गृहलक्ष्मीसारखी तिची
ना केली पाहिजे. त्याचा अर्थ जी
पुगतीय
पु
आहे, तीची सुच्दा पूजा केली पहिजे.
सहजयोगामध्ये तुम्हाला भूतकाळ विसरायला हवा. कारण नूतन अभकांसारखी देवी प्रेमाने तुम्हाला अंधोळ
घातली मेली आहे. विवाहामध्ये पती पत्नीची निब्ठा हा फार शक्तिशाली आणि सर्वात जास्त उपभोगण्याचा गुण
ब
आहे. हृदयावं पकित्य हेच पती पत्नीची निष्ठा म्हणून व्यवत होतं, जेव्हां नाल्यांगधलं पावित्र्य तुम्हाला कळतं
तेव्हां तुम्ही त्याचा आनंद सर्वात जास्त उपभोगता तुमची संवेदनक्षमतेचा आनंदाबरोबर गोंधळ करु नका. तुमची
पुत्नी ही तुमची पत्नी आहे इथे पाशचात्य देशांमध्ये तो सगळा एक गाँधळ झाला आहे. फार लहान मूली वयोृध्द
लोकांशी विवाह करीत आहेत आणि त्याउलटही. तो सगळा पेशांचा खेळ आहे. जेव्हां तुमच्याकडे फार जास्त
असतं त्पावेळी गुर्खपणा हीच समाजाची पधदत होते. ते इतके आंधळे होतात, कीं, त्याला ते प्रेम म्हणतात.
कदाचित कांही विवाह बरोबर नसतील, पण अपवादा ने सगळीकडे मोठा शांतताभंग,
गोंधळ निर्माण
करता नये. लोकांसाठी त्यांनी ते सहन केलं पाहिजे. एकदा कां गुणाचा डोलारा कोसळूं लागला, की सहजयोगींची
सारी इमारत कोसळून पडेल आणि मग इतर कोणी नाही, पण, हे गन जे साक्षी आहे, जे तुम्हाला स्पर्श करीत
नाहीं, त्यालाब आसे होईल. साक्षी म्हणून तुमच्या आपुष्याची शोकान्तिका बचा आणि इतरांनी अनुकरण
करले
हणून कशा प्रकारचं प्रतिबिंब तुम्ही निग्माण करता त्याचा विचार करा. शांतताभंग झालेल्या, स्वतःचा विनाश
या जगामध्ये सहजयोग्याची भूमिका कार्य आहे ते जाणून ध्या. आणि त्या प्रकारे या नव्या
ओढवून चेणा- या
भूमिकेत वर उठा.
इतरही सर्व महत्वाचे धर्म आहेत. त्यांच्याबर ध्यान करा. तुमच्या चकाकणी-या धार्मिक डोळयांगध्ये
माझे प्रेम परावर्तित झालेलं मला दिसतं.
15
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-15.txt 
 15
फार महत्वाची गोष्ट आहे. जिथे तुम्हाता फार काळजीूर्वक राहीलं पारि जास्त
नंतर डोळे
लवकर, कुठेही तुमचे डोळे हलविता नये, तुमचे डोळे स्थिर ठेवा आणि बहुतेक वैळा पुष्वीमातेवर ठेया. तुम्हीं
लक्ष्मणावददल ऐकलं आहे. त्यांनी सीताजींचा चेहरा कधीही पाहिला नाही. फक्त त्यांचे चरण पाहिजे. ते कस
अमेल ? ते नेहमीच त्यांच्याबरोबर होते, तेव्हा कशी स्थिती असे, त्याची तुम्हाला कल्पना येईल. प्र्ण चौदा वर्ष
त्पांना वम्हचयैचं जीवन व्यकित करावें लागेलं. ती त्यांच्या मातेसमान होती. ती आदिशषित होती, हे त्यांना माहीत
होतें. पण, त्यांनी पत तिये चरण पाहिले.
स्दंबाचं] घरटे करा.
आपली स्थिती तशी पाहिजे. आपण पविनयाचं वैवाहिक जीवन जगलं पाहिजे. क
पोग्य को्टविक घर कांही बदल करण्याचा प्रयत्न करा. काही गोष्टी पेण्याचा कांही वाटाघाटी करण्याचा प्रगत्न
करा.] तुमच्या पतीला समजावून देण्याचा, पत्नीला समजाबून देण्याचा कुटुंबामध्ये शांती आणण्याचा प्रयत्न करा.
रग अनेक महान आल्मे आहेत, ज्यांना जन्म घ्यायचा आहे. जे अशा आकारे विवाह करतात, त्या सर्वांना
साक्षात्कारी मुलं झ्ाली. त्यामुळे, तुम्ही योग्य को्ुंबिक जीवन जगण्याचा प्रयत्न करा. त्यांच्याशी दयालूपणे वागा.
कुटुंबात चांगलं रहाण्याचा प्रयत्न करा. मुलांना विषडवू नका. त्यांना सुधारा प्रेमळ] बनवा. चांगला समाज तयार
करा. तुमच्या पकी प्रत्येकजण तुमच्या आईच्या प्रेमाचा बाहक असला पाहिजे जर तुम्ही सहजयोगी असाल, आणि
साहजिकच सहजयोगाला त्याची स्वतःचा नांवलोकिक मिळेल
बदलली तर,
जर तुम्ही चदलला तुमची चागणूक
आणि अत्येकजण सहजयोग घेऊ लागेल.
सबीटन
21-8-83-
पृथ्वीमाता
पण आंतां जेव्हां आपण आधुनिक सहजयोगामध्ये आहोत तेव्हां खरंतर आपण प्रथ्वीमातेच्या
वेरियसाच
पातळीपर आहोत, कारण, हे अेरियसच बुग आहे. आणि अॅक्वेरियस स्हणजे क्रंभ म्हणजेच पुथ्वीमाता तेव्हा
. 'मी म्हणते आहे,
मानवप्राप्याच्या जाणीवैमध्ये देखील तुम्ही बधू शकता
आपण प्टवीमातेच्या पातळीवर आहोत.
ही जीवनामधील
कॉन्पसनेस
आणि पुरुष देखील, जणीव
।
फवत नीच नवो पण स्त्रीया सुध्दा
स्त्रीत्याच्या अभिव्यक्तिकडे जास्त झकू लागली आहे.
पण, गाणसं किरिती मुर्ख आहेत आणि स्त्रीतादी सुष्दा जास्तच मूर्ख आहेत. तर्कवाद, अर्थंशास्, राजकारम
या. या सर्व गोष्टीयर जर तुम्ही समातता
अक्ा सर्व [मातळवावर] ते अगड़त आहेत. सर्व निरूपयोगी गोप्टी आहेत
হोधत असाल, तर तुम्ही पुरुष होता. तुम्ही पुरुषांसारखेच होता. तुम्ही जर यादविवाद करणार असाल, जर तुम्ही
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-16.txt 
 16
युवितयादाने गाणार असाल, पुरुषासारखं बोलणार असाल, तर तो पोरूषाचा विकास आहे. पण मातृत्वाचा विकास,
ीत्याचा विकास स्हणजे समानता नव्हे. त
्या बाबतीत पुरुष मुर्ख ठरले आहेत.
पुरुषांबरोबर त्यांच्या मूर्खपणामध्ये स्पर्धा करण्यांत
कीही अर्थ नाही. आपल्याराठी भरपूर मूर्वपणा
निर्माण केला गेला आहे. त्यांच्यामध्ये असलेला निरर्थकपणा, स्पर्धा, आकृमकता, दडपशाही आज सार जाग ब्यकत
टि
करीत आहे. त्यामुळे स्त्रीची दुसरी बाजू जी बर्चस्व गाजवणारी, अर
ं म्हणून ओळखली जात होती. काळी चाजू
दडपण आणलेली बाजू वर्ैरे, यगैरे त्या सर्वाला येगळया प्रकारे स्वतःला व्यवत करावं लागतं. पूरण त- हा, दतच
चदलावी लागते. आतां पहा, खरिश्चानिटीमध्ये आपल्याला सगजू शकेल. खिश्चानिटीच कशाला, ज्यूडीझमही पहां,
कोणताही धर्म, हिंदूत्य देखील. आणि सारे कांही, पण जास्त खिश्चानिटीमध्ये 'आश्चर्यकारक रित्या नरीसांठी त्यांना
जागाच नव्हती. आणि फातिमाला पूर्णपणे नाहीसं करुन मुस्लीम लोकांनी त्यावरही कळस केला. आणि
तपाच्याहीवर, तुम्ही बधा, खिश्चन्समध्ये, ऑर्डिनेशन का काय नहणता तुम्ही ते, स्त्रीपांना देत नाहीत. आणि निखिस्त
है सरळ ! पण, त्याचा अर्थ असा न्हे, की पुरुषोंच्या ज्या मू्णाच्या धंद्यामळे
हा पुरुषापासून जन्मला नसतांना
त्यांनी या जगाला ज्या मोडकळीच्या स्थितीला आणलं आहे त्यामध्ये तुम्ही स्पर्धा करावी.
तेव्हां, आज, आपण समजून घेतलं पाहीजे कीं, मातेच्या गुणांना विकसित करण्याची वेळ आतां आली
आहे. पुरुषदेखील, जेव्हा तो गाते समान होतो, तेव्हांच तो गहान पुरुष होतो. खिस्ताप्रमाणे त्याच्यामध्ये जेव्हां
करूणा होती, तेव्हां त्याला संत म्हटलं गेलं. तेव्हां देवी म्हणून स्त्रीची गुणवत्ता नेहमी आई महपणून असले. आणि
सहजयागांचा स्यूल्लिंग पेटविण्यासाठी ती सर्वात महत्वाची-व्यक्ति आहे.
आता ती कशा प्रकारे पैटवते, ते, मी तुम्हाला सांगते मी तुम्हाला एक त्याच धर्तीवरचं उदाहरण देते पण
ते साम्य फार टोकापर्यंत नेतां नये. समजा, एक शून्य आहे. [त्याला काही अर्थ नसतो. त्याचप्रकारे सर्वशक्तिमान
परमेश्वराला काह्ी अर्थ नसतो. जोपर्यंत तुम्ही त्याच्यापुढे कोणतेही एक वा दोन ठेवत नाही. ते शुन्य आहे.
त्याला अस्तित्व आहे. पण, स्वतःला व्यक्त करण्याची शक्ति किंवा क्षमता त्याला नाही. त्यामुळे ते शुन्य आहे.
त्याप्रमाणे पोरूपाची बाढ शून्य आहे असं अआपण म्हटलं पहिजे.
तुम्हाला सगजण्यासांठी मी तुम्हाला दुसरी साम्य असलेली गोष्ट सांगते. तुम्ही जर तुमच्या अक्यावरून
जाणा या फार जास्त विद्युतदाबाच्या तारा पाहिल्या तर, ल्या पूर्णपणे निरूपद्रवी असतात. त्यांत काही आर नसतो.
दिल्ली मध्ये एक सूचना आली होती की, एक मोठा भूखंड उपलब्ध आहे, त्याच्यावरून हाय पॉवरच्या वाएस जात
गात
पर्स
आहेत. आणि आपल्याला तो विनामूल्य मिळू शुकतो. मी विचारल, 'मग अडचण काय आहे " ते म्हणाले, 'फक्त
जेव्हां त्याच्या बरोबर जभीनीशी सांगड घातली गेली की, मग अडचण येईल.' तर मग जो पर्यंत ही, जी काय हाय -
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-17.txt 
 17 -
- काय असेल ती - ती जोवर जमिनीला जोडली गेली नसते तो पर्यंत तिच्यामध्ये कांही अर्थ
पॉवरची गोष्ट आहे
नसतो.
-या या प्रभावी शक्तिपेकवषां पूष्वी, भूमाता ही
ारा, ज्यो शूल्य आहेत, त्यांच्यामधून प्रवाहितस होणा
पण, या त
पारच देगळी आहे. त्याचप्रकारे, स्त्रीमध्ये, स्वीचं गर्भाशय ही क्रुंडलिनी आहे. आतां गर्भाशय स्हणजे काय ? जर
ती कुंडलिनी असेल, स्थूलागध्ये ती कुंडलिनी व्यकव्त करीत असेल तर, त्याचा अर्थ पृथ्वीगातादेखील, गर्भाशवासारखीच
आहे. आतां, गर्भाशय कारय करते ? ते शुक्राचा स्वीकार करतं. ती फवत पुरुषाची एक छिचोर क्रिया आहे. किंवा
तुम्ही म्हणू शकाता, आकरमकता आहे. आणि त्यानंतर ती त्याचं पोषण करते त्याच्याकडे लक्ष पुरविते, त्याला
सुधारते, वाहू देते, आक्रमक मार्गने नव्हे तर, अतिशय करुणामय, अर्थपूर्णरितीने. जो पर्यंत त्याची पूर्णवाह होऊन
ते गर्भाशयाबाहेर फेकलं जात नाही तोवर. तेव्हां गर्भाशयाची कल्पना ही अशी आहे की, ते अपा स्वरूपांत व्यक्त
झालं पाहिजे की ते कुठेही दबाव आणणार नाही. गर्भावर कुठेही दाब येणार नाही. जर त्याने जोर आणला तर
त्याचं पोषण करते त्याला तयार करतं.
तो कसा काय बाढेल ? म्हणून ते
आजचा सहजयोग हा असा आहे. आतां, प
ववीमाता जी तुमच्या मूलाधाराच्या प्रतिकात्मक रूपाने
. [ती इथे तुमचं पोपण करायला, तुमची नव्या, परिपक्व
तुमच्यामध्ये आहे. ती आदिशक्तिचे प्रतिक आहे
्यक्तिमत्वामन्रये वाढ व्हायला, तुमच्यासमोर यसली आहे. ही कल्पना आपण समजून घेतली पाहिजे.
पाश्चात्य देशांतील स्त्रीयांना कळलं पाहीजे कीं, पुरुषांकडून त्यांनी घेतलेल्या निरर्थक कल्पना पूर्णपणे
फेंकून दिल्या माहीजेत. त्यांना स्त्रीया यनलं पाहिजें. ज्या स्त्रीया पुरुषांसारखे [बोलत आहेत त्या सहजयोगाला
ल
कधीच मदत करणार नाहीत. या पृथ्वीमातेसारखे, तुम्हाला ती जे हर्द ते करू देते, त्या या पथ्वीमातेसारखं त्यांना
म्हणते आहे, तिबा अयोग्य रितीने पुरेपूर
फायदा घेण्याइतके तुम्ही मानव प्राणी मूर्ख झाला
झालं पाहिजे. गी
आहात. इतकंच नव्हे तर, अनेक प्रकारचा निरर्थकपणा ती सहन करते आहे. पण मग ती वेळ येते जैव्हा ती
स्फोटक होते आणि स्वतःगध्ये लोकांना खाऊन टाकायला गुरुवात करते. मग तुम्ही घरतीकप पाहाता, दुष्काळ,
है अणि ते, सर्व प्रकारच्या गोष्टी येऊ लागतात.
आणि लोक या अडचणींमध्ये सांपडतात, ज्यांच्यासांठी
ते
पुथ्वीमालेला दोप देतात. खतः च्या आकृरमक स्वभावामुळे गानवप्राण्याने निर्माण केलेल्या प्रश्नांवरचा, पुष्वीमातेवर
देखीले केलेल्या आक्रमकतेमुळे उद्भवलेल्या प्रश्नांसाठी, त्यावरचा नफा सुब्दा, त्यांना चुकविला पाहिजें आणि तो ते
चुक्रवित आहेत.
आतां, सर्व प्रकारच्या दंगली घडवून आणणारी अशा, प्रकारची आकृगक चलवळ थांचविण्यासाठी व्यक्तिला
৪
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-18.txt 
 18
करुणेची, पूर्णल्वाची संबैदना विकसित केली
गागे परतलं पाहिजे.
आणि
पाहिजे. जोपर्यत तुम्ही
पुर्णत्याला,
अखंडत्व, संपूर्ण, समगर, जे तुमचं गर्भाशय आहे, जी तुमची आई, आहे, जाणून घेत नाही. बैयक्तिक रहाण्याचा
जोपर्यंत तुम्ही प्रयत्न कराल, तोपर्यंत तुमही चांगले सहंजयोगी होऊ शकत नाही. पूर्णत्वाशी, अखंडत्वाशी तुम्ही एक्य
साधल पाहिजे.
तुमचा स्वतःचा खाजगीपणा संभाळ प्याचा तुम्ही प्रयत्न केलांत तर इतरांना त्यांच्या खाजगापणापालून
तुम्ही बंचित करता. तुम्ही सहजयोगी नसतांना तुमचा खाजगीपणा राखण्ं ठीक होतं. कारण, त्यावेळी तुगच्या
वैयक्तिकतेमध्ये तुम्हाला बाढायचं होतं. पण सहजयोगानंतर तुम्हाला इतर सर्वांरोबर एक वहाव लागतं, से फार
महत्वाचं आहे. सहजयोगाआधी तुम्ही वेगळे असता. सहजयोगानंतर पूर्ण संकल्पना बदलली पाहिजे. आतां तुम्ही
पूर्णत्वाशी एक्य साधलं आहे. आणि पूर्णत्वाशी ऐक्य साधल्याची जाणीव आहे. तेव्हां तुमचे सर्व वैयक्तिक दृष्टीकोन
रोडून देण्याचा प्रयत्न केला पाहिजे.
जीला गर्भधारणा करायची आहे. बालकाला जन्म द्यायचा आहे, त्याचं पालन पोपण करायचे
आरे,
गरजा भागवायच्या आहेत, संरक्षण करायचं आहे, शिकवणूक आायची आहे. त्या आईचा विचार करा
सहजयोग्याला कळलं पाहिजे की, त्याच प्रकारे त्याच्यामध्ये मूल, आत्मा जन्माला येत आहे.
आल्मा है बालक आहे, जे त्याच्यामध्ये जन्माला येणार आहे. आतां कुंडलिनीनं त्याला त्याचं पोषण करायचं आहे.
त्याला त्याने पाणी दिलं पाहिजे. त्याची काळजी घेतली पाहिजे. त्याच्या वाढीला बाव दिला पाहिणे. आता
निरर्थक गोष्टींसांठी वेळ कुठे आहे ? तुमच्या हातांत गूल आहे. तुम्ही सर्व मूलाची म्हणजे तुमच्या आत्म्याची
काळजी घेणा-या आया आहात. तर, या संगळ्या गोष्टीकडे लक्ष द्यागला तुम्हाला वेळ कुठे आह ? या बाळाला
आनंदी ठेवायला मी काय करुं शकतो ? त्या बाळाला बाढवायला,
प्रणपणे व्यव्त
गांझा आत्गी म्हणून याला
करायला मी काय करुं शकतो ? इकडे लक्ष पाहिजे. मूल परिपक्व झालं की आई स्वतः ची जागा थदलते त्यामुळे
आता मातृत्वाने पितृत्वाची जागा छेतली पाहिजे
. तुमच्या स्वतःविपयी मातृत्व वाटलं पाहिजे. आईचा मुलाविषयी
असतो तसा दृष्टीकोन हवा. तिर्च चित्त मुलंकडे अरतं तस्स.
पेण सहजयोगामध्ये जर गातृत्व वैश्विक आहे, कारण, तुम्ही जर नाक असाल तर कोणीतरी झेळा अतेल.
त्यामुळे एखादा कोणी सहजयोगी अडचणीमध्ये असेल तर तुम्ही
अडचणीत आहात है तुम्हाला कळलं पाहिजे. तुमच्या बाढीला धोका, याचा अर्थ पूर्णत्व हेच बादत अगल्याने
तुम्ही कात असाल, तर कोणीतरी औठ असेल,
तुमच्या वाढीला धोका आहे.
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-19.txt 
 19-
तेव्हां दोन्ही बाजूनी, पुरुषांच्या अणि स्त्रीयांच्या, हे जाणलं पाहिजे की, तुम्ही पुरुष असल,
आधि जर वर्चस्व गाजवणारे पुरुष असाल तर ठीक आहे. पण, जर सुम्ही स्त्री असाल आणि वर्चस्व गाजवीत
असाल तर, सहजयोगाने तुम्हाला व्यवस्थित करणें कठीण आहे. कारण,
स्वी असण्याची तुमची गुणवत्ता तुम्ही
घालविली आहे. सुरुबातीला तुम्ही कमीतकमी स्क्री असलं पहिजे. तुम्ही जर स्त्रीदेखील नसाल तर, ही तिसरी
व्यक्ति जी स्त्री ही नाही नी पुरुष ही नाही तिचं तुम्ही काय करणार ?
जेव्हां वर्चस्व गाजवितात तेव्हां, त्यांनी कृरूणामय
आता, पुरुष
ते
असलं पाहिजे है त्यांना कळायला
हर्च त्यांना दयाळू असलं पाहिजे. समजूतदार असलं पाहिजे. पण दूस-याला पूर्ण सगावान देण्याची अतिशय
रत्कट ईंच्छा असणारे नको. हे
आपल्याला कळलं पाहिजे की तुम्ही दुस-याला पूर्णपणे खुप ठेवण्यासांठी फार
काही करणारे नको, आतां स्त्रीया, त्यांना वासं असले पाहिजे, महान, विशाल,
गुह ण्षम, सर्व स्वीकार करणा- या.
पोषण करणा-या कगरे बनरे
पाश्चात्य देशांमध्ये कधी कधी नव-यांना ज्या प्रकारे सांगीतलं जातं, गला तर शॉकच बसला, श्री. एक्स
ना पत्नी सांगते 'एकस
है केलें नाहीत, एअ्स तू ते केलं नाीस,
करां केलं आहेस. हे कर, से कर, ते
तू हे
,
कर, स्त्रीची ते करण्याची इच्छा नसते. त्याला कांहीतरी करावला सांगण, त्याला ते करायला सांगणे है अगदी
अयोग्य आहे. तुम्ही पुरुष बनत आहांत आि
मग पोषण करण्यावी स्त्रीच्या प्रेमाची ती शवित
पुर्णीण
घालवून चसती. ती स्त्रीची शक्ति आहे, हे
स्नीयांना कळत नाही.
माझ्या स्वतःच्या नातीचे उदाहरण गी तुम्हाला सांगते. सतत तिला एअर होस्टेस व्हायचं असलं. ती
महणते, 'तूं, एअर होस्टेस होण्यावद्दल विचार केला असशील' मी म्हटलं, 'का एअर होस्टेस बनण्यात इतके
विशेष काय आहे ? ती स्हणते 'फक्त त्याच वेळी तुम्ही एखाद्याला अन्न किऊ शकता.
पाहिलं तुम्ही, आईची नेसर्गिक प्रकृती की 'मला त्यांना जेवताना पाहू दे त्या स्वत: खात नाहीत
कळत नाही, 'कां? मी
केलं आहे, तर तो है काकरत नाही ?" या गोष्टी योग्य रितीन वोग्य प्रकारे करणं, हा तुमचा विशेष हरक
इसरानी खाबं असे त्याना वाटत. पय ही पाश्चात्य स्त्रीची संकल्पना नाही. त्यांना
ा है
हे
आहे. पण समजा, कोणी
वांगल तंत्रज्ञ] असला तर, मी तंत्रज्ञा्या गोष्टी करते ती तिथे तंत्रजञाच्या गोटी
करयासाठी नाही. भावनांच्या तंत्रासांठी ती आहे.
त्याउलट, अगदी विरोधी प्रकारात
जस पुरुष चरी आला की, हुकम सोडत जातो, 'तुला ते नीट
तुं कां खराब केलास ? तूं है का केलेंस?
ते स्वच्छ कर, हे कर, ते कर
ठेवायला हव होतं. माझा गालिया
'
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-20.txt 
 20-
ल्याच्या भावतांची सर्व तंत्र संपुष्टात आली असतात. एकदा का त्याची भावनतांची तंत्र संपली की, तो निस्थेक कारे
आणि नाहीतरी तुम्ही निरर्थक आहातच आणि पुरुषांनीही बायकांची काम करता नयें. त्यांना त्यांची स्वत ची ा
करु दे.
मला वाटतं, पाएचात्य देशांत हा सबवात गोठा
स्लीय स्वीमा
आणि
आहे. डुरुप है सरूप नाहीत
प्रश्न
নাाहीत. ही गुणवत्ता गला इतकी भयानक बाटते की, या गिश्रणाला कस कार्य हाताळीयच ते मला कळत नाही.
तुम्ही जर हायीड पदार्थ असाल, तर सहजयोग्याची गुणवत्ता तुमच्यागध्ये अयं शकत नाही ही जीवनांतील साधी
गोष्ट तुम्हाला सगजली पाहिजे. तुम्ही जर हे रागळे मिक्स केलं, तर फार चिचित्र गोष्ट होईल नाही का ?
त्यामुळे स्त्रीने स्त्रीसारखं अणि प्ुरुषाने पुरुषासारखें होण्याचा प्रपत्न केला पाहिजे.
आता चेतनेच्या विकाणावर
पोरूपत्वाचा प्रभाव, या दृवष्टीने पुरुषाची परिस्थिती
होणारा
काय आहे ते
जर पौरषत्व व्यवत होत गेलं तर्सा शास्त्व सायन्स विकसित होत गेले.
पह!
है
संगळ ज्ञान,
सा गोष्टी ्मा वाहेन
ल्या सर्वांचा आपण विकास केा आता सगळे कांही तथार आहे
आहेत
. आता स्त्रीयांनी वर आलं पाहिये हामजे
ती फार संचिग्धतेने म्हणते आहे. स्त्रीयांचा विचार नका करु पण स्त्रीत्वाचा. स्त्रीत्याच्या स्वभावान उचल घेतली
पाहिजे. आतां सगळे तयार आहे. फकत ते कार्यान्वित शालं पाहिजे. सर्व चक्र तथार आहेत.
आतां मुंडलिनीच
जागरण करा. आतां कुंडलिनीचे वागणं अणि बागण्याची पध्दत चक्रांच्या कार्यपध्दतीपेक्षां फारच बेगळी आहे. जर
कुंडलिनी चक्र आहे, आणि चक्रं कुंडलिनी झाली तर तुम्ही सहजयोग कसा सांभाळाल ?
पण प्र्ण माननीयतेने आणि हक्काने आपला स्वभाव आपण
धारण केला पा
कोणत्याही प्रकारे आपल्याला कीपणा जाणबून घेता नये
. पुरुष घोडयावर बसला की स्वीला चोडमाचर बरावर
बाटतं. स्त्रीला घोडयावर बसण्याची गरज़ कार्य आहे
? मला कळत नाही. इथे सगळया बायका धोडयावर बरात
आहेत. त्या सगळया घोडयांसारड्या होणार. पुरुषांनी त्या गोप्टी आधीच केल्या आहेत. त्या सगळया स्त्रीपानी
कपयाची मूळीच गरज नाही.
उदाहरणार्थ पुसुषी व्यक्तिमत्वाचं
व्यव्तित्व असतं.
त्याला येजन विशिष्ट कार्य करायक असत
एक
.
आती तुम्ही ते केल आहे. आतां
है काम करु दे. आता देवाची परिस्थिती पण बचा, एक
दुस या व्यक्तिमत्वाला
प्रकारची गोष्ट केली गेली की सगळी गुंतागंत होते अशा अकारे की, दूसरी गोष्ट जी पुढे बेते तिला तेब करण्माची
इच्छा होते आला का लक्षात माझा मुददा ।
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-21.txt 
 -21
सगळी शक्ति पूर्णपणे व्यर्थ जाते. या कुंभ युगामध्ये, अैवबेरियअसच्या युमात कुंडलीनी उत्थात पावून, अनी
प्रशन फक्त आपल्या
उनवी बाजू एकत्र येऊन, तुम्ही सवानी प्रकाशित वहावं अशी सर्व तयारी केली गेली आहे.
अस्तित्माने योग्य समज घेऊन सर्व कागाचा बाटा उचलण्याचा होता.
ता च कशी निर्माण काली गैली पहा. ती मण फार साधी गोष्ट आहे. पहिल्यादा शक्तिबी हालचाल
सुरु झाली. आता ही एकत्रित शक्ति आहे, ठीक आहे ? ही एकत्रित शक्ति अशी गोल गोल फिरत राहीली.
आणि जेव्हा ती घट्ट झाली, तेव्हां हा मोठा आपात] झाला. जेव्हां हा। मोठा आधात विग बॉन्ग झाला. ते एक
স्रकारे पुरुषी कार्य आहे. पुरुषी पष्दतीचं, कारण अजून पूरथ्वी तयार झालेली नाही. तेव्हां है छोटे छोटे तुकडे परह
सांठी पुव्वीमातेला निवडण्यांत
काम
गोल गोल फिरं लागले. आणि त्या मतीने ते गोलाकार झाले. त्पांच्यापेकी एका
आलं.
पृथ्वीमातेमध्ये पापयागधून जीवन आलं. कार्बन आंत आला सिथे प्रत्येकाने मदत केली । मातवाची
निर्मिती झाली. आणि ल्याच्या समाजाची उन्नती करायला माणूस भटकू लागला आणि त्याला ल्गानी जे कांही केल
आहे, त्यांच्या अहबाराने जे करणं शक्य होतं ते आता संपलं आहे. त्यांचं काम त्यांनी केलं आाहे. आता तो
ससकारी अनुदानावर आहे.
आतां स्वीया किंदा कंडलिनी आपण म्हण शकतो. इतकी वर्ष ती वाट पहात होती. बिश्रती चेत होती.
पक
े असे आपण आता ्हणतो, ्यावेी
यावेकी
होती, तर घहराची चळ आली आहे
तो] [कटफा सेण्याची बाट पहात
ालिगीला उत्थान पावलं पाहिजे आणि पेट घेतला पाहिजे, अशा प्रकारे की, सर्व काग पूर्ण होईल ते सा आहे.
कळत चा तुम्हाला आतां ?
परा आणि स्थिया यांमध्ये सपर्धा नाही पण
वेगली आहे. तम्हाता है जर कळलं तरच या
कारची कांती धडून येईल आणि बंड घड़न येणार काही. खरे म्हणजे स्त्रीयांनी परुषाविरु्य बंड पुकारलं आह.
देता आणि संतर
आणि ते निखर्क आहे. इतकी डोकेदुखी आहे । तुम्ही काहीतरी निर्माण करता त्याला वाह
प्रण रायचं आहे ती दूसरी पार्टी येऊन बंड करु लागले.
कांती झाली पहिणे आणि ती तेव्हांच ्य आहे जेवह काय करायचे आता बाकी राहील आहे
कळल तबहां, समजलं कां मी कार्य महणते से ?
आपल्यासा
कडलिमीचे जागरण, त्यासंी तुगच्या स्वीत्वा
तो ग म
चे गुण तुम्हाला
भाग
हुणजे] आत्यसाक्षात्कार आर
ल्या
च जय]
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-22.txt 
 दत करणार आहेत. पुरुणी नाही.. तेहां पुरुषांती अकृमक्ता सोहन विली पाहिजे आणि से राहनगोगी अरल्याने
्यानी स्वीत्वाचे गुण उ थे नलो जर भांडत असलील तर त्ला स्काया नहोत. अ
ान ल्याते
उनलले पाहिजेत: भांडण का
पक स्वीपांना [सागसं योसं, तुम्ही कुचवामी आहति त्यामुळे आतं त्या दाबे पहलात नाहीनाही, आम्ही पम
दाबर्ष
तीक त ुीएककाळ ता तर आम्ही तीन खात आता सरयोचित सूजतेची जाय a अमल की,
गहिचे ?१ इ
्यासाठी आम्हाता काप के पाहिजे ? दूथे काय योग्य ह ह?
आयोग्य जे
आमच्या जीवनाची
पकदत व रीत अदलण
बळणाचा बिंदु आला आहे, आता काती ए कोणल्याही प्रकारे बंड नाडी, खाोकाओी ती चूीची वाल्पना
एकमेिकाना मारत सणामच लंबक) रों कफिरत रहायिन
आह ते चनव्हेकी तं मला मार, मी तुरता मारती एकमिकांना मारत रणामचे लंबक! रथों फिरद रहायिच
गारती.
तु
ही गण्ट मी नाई की आज म्ही मांडलम मणुन आत्मला
रतंथधाची दोायमान हालचाल
तुही पाहिली आहे.
उचद्यी प्यू परत परता तुम्ही तो लबक नव्हे ती स्पावरल हालवाल आहे वक़ाकार जिन्मानारखी वरतेळी एक
कती राध्य केल्यावर तुम्ही मुीपक्षा वच्या उच्च स्थितीला पहचना तर ीस्पायरल हालवाल आकळते कांई
आतां आपल्या सर्व अस्तित्वामध्ये उच्च स्थिती माटण्मावाठी आपण काय कले पाहिे ? रा दिदगपस्त
त्या बिंदुगत आपण वर आस पाहिजे हे कळापला हई, ते संक्कासारख नव्हे, तर रापर्त प
बाळापला ह, ते अंककासारख न्हे, त र्नायर्न पधतीने
हलचाल समायरल सार
गोर यापरला पाहिजे आतांपर्यत]
आणि
ी व्हावी गाराठी दस-गा प्रारचा
प्रकार
कारची शपित दिली पाहिजे तो म्हगजे स्वीयांची स्वीत्वाची गुणवत्त
तुमाई जे कांही वापरलं त्याला दुसे
-या
ा.
ण स्त्रील्य असणा या स्त्रीपा कुठे आहेत ? ्या स्त्रीयांसारवा पीशा करतात, स्त्री होण्याचा प्रयत्न करतात पण
त तथा प्रकारं साही. आंत मधून हुदयांतुन स्वीहृदय. ज खिरिस्ताने तयाच्या जीवनामध्ये वारावित ्याने कमा
अरातो तो क
आकमक
ली कत सतीच क्षगा करु गकते. पुरप नाही कारण,
पुरुष
काप गा करेल ?
क्माने चोणाला क्षमा केली नाहीं. तो ठार करत असे. राजरोसपणे ठीक आहे, तर तुस्ही अरे कार्य, ठीक आहे
झालं। ।
सीमेपर्यत पाऊन ्षमा केली, है क
ितानी इतया सीमपर्यंत जाऊत करमा केी, है वाागा की, त्या स्पायसलता आता ते बळवीत आहेत
की, त्यो स्पायस्लला आता ते
जाहेत
आणि मानवप्राप्मागध्य आतं स्वीत्याचे गुण विटित कात पहिजेत पण त्याचा अर्थ असा की तमही
पंण त्पाचा अर्य अगी नहे की तुम्ही
स्नीसारं चापता लागाव, किंवा केबर बाढवू लागाय
मुखपणा आहे पण मात सारखं क
कारण तो हुसरा
पछिजे फिल्यासारखर न् तो दयालपणा,
एकोकचर्या यागुकीमध्ये तीत जाला
वासण तुझच्या
पहिजे.
ठ
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-23.txt 
 23
आणि कथी कधी अर्थातच रागवतेदणील
रस्
ं. चिशेषत
अईला कधी कधी रागबाव जागत
शव्ति
या०ती
मान
स्थान
जी साक त्याच्या यागणुज योग् ी सुधारणा करत नाहीत, तेव्हा ओरडणं, मिक्षा देण णकधी कधी ती
रातत नव्हे तर दृश्वीमातंमारह
पण ते कार्यातरी
नाही करते. ते गोग्य आहे. पण ते काीतरी, सतत नव्हे. तर उ्यीमातेसारखं
होप्यासाठी स्यानी सहनमील
नापाल
बनल पाहिजे मासा आपण स्वीकार कला पाहिजे धरा' ती सर्व गोष्ीन आधार देते भरणपोयण करते. सर्व काही
ती पते. यडेशन्सच षण करते.
पहिल्यांवा, सिल्याकडून सिळालेले ते तुम्ही लिला पहिल्यादा वेत
बमि आता त्ससाक्षात्क
आहांत. तिने निर्माण केलया आडना तुम्ही व्हावद्रेशन्त देऊ शक
सुरेख क ाकता फूल तुम्ही जास्त
मुरख पूल कर शकता आता तुमच्याम्ये तुमची पृरथ्वीमाता जानून झाल्पाने तिच्याकडन तुम्हाला जे काही
द ाल्ाते तिच्याकहन तुम्हाला जे काही
मिळालें आहे ते तुम्ही ला परत देऊ शकतां. आणि ते इतरति दऊ शकता 'औौदाय, एदयाची गहानता,
सहन करणं आगे आईवर गुलाराठी ती उपारो तवो करेल
उमदेपणा क्षमा, प्रेम, आधसकी, प्रेगासाठी सर्व कांही
काहीही करेल, तिच्या चं रकथ्षण करायला कांही करेल.
विच्या नलांसांठी तिच्याकडे प्र्ण समर्थय
आहे. ती
मी महणते ववकाल कशा प्रकारच्या माना दिसतात, ना,
खी आहे.
ना स्वीगा. गी मणतय
धड़ माता असतात
मातेचं खरं प्रतिदिंन ते [आणि तुगच्यासगोर प्रतिविध आहे.
वा स्वी,
आती अत्येक व्यक्तिने कसीत केलं
पाहिणे सहजयागी स्हणून
तुम्ही पुरुष २सा, आ स्त्री,
की, प्रेम, करूणा भी नवी जाणी ही विकसित केली
ससी नवी
तुन्ही विकसित केली
मन स्थितीत यावरण,
समव्ण द
आपुल
एसोकांवर ओरडणं, यामक तुम्हाला काही लाभ होणार नाही. तुमकाला जर प
मूर्णत्याला गदत करायची असेल,
जार
प्र्मत्वाच्य वालीला मद करायची असेल तर स्वत ला थोड हळु व्यक्ति चन्पिण्याचा प्रयत्न करा. तुमची
व्यक्ति वनविण्याचा पवत् कर
चाईट त वेता इलबायत दयाळ नसतां यातददल स्वत: यर रागिण्याचा पर्न .
मनःस्विती तुम्ही
पयत्
करा
याजवन जालत
पोलपत्वाची जारत वा माने स प्र उद्भवने आहेत
चिंदुशत ती
याद, एका िशिट चिंत ती
वाद, एका शि
छात
भले पहिले.
जाते. ती आता अशा वि विदूपर्यंत पाहोची आहे लिथन तिला खाली आ
आत्मसाक्षाल्काना स्वीत्। देखखालच्या पातळीवरच त अतिशार लहन हृदयाचे उ्याला आपण
चिकन ड हण-स असल. रवत च मुलावददलच सतत काळीन असण, लिथे प्रत्येका ला बदकलं पाहिजे.
रत्यक साहजगोगाविपयी ५, आपुलकी हईे प्रत्यक व्यक्तिविपयी, उां इतराशी झगड्याची सेळ येते तेवह
ची येते तेव्हा
तुमच्या
उन्ही एकमेककिडे लक्ष क ात उदा त्पांना सांगा माझ्या नाकाला
एकमेककिडे लक्षा दे त: उदा. यনা संगा याहया नाकाला
तुमही सगळ एक असता ५म
य दन्नते आहे. त्पाच उ्कार मी ते चोळगचा प्रयत्न करीन, कापण- ताही. नाही की ीझ नाक आपटेन
मी
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-24.txt 
 24-
दररी व्याक्त ममन गीच आहे ही जाणीच दयाळू हळपार रहा. त्पाप्नकारे मदत, सुधारणा करणाचा पन
करणाची लन
करा. सगळे कांही तुम्हाला समजलं असेल अशी मी आशा करते.
विंचेस्टर
साजेसं होण्याची तयारी
17-5-1980.
तुमचा दृष्टीकोन, आपसांमधली जाणीय, आपसांतलं प्रेम बाढविणारा हवा. अदभुतरम्य, काल्पनिक
दविपारा नको. पण सर्वात बाईट म्हणं
उजवीकडची इुष्क संवदना
. तुमचा घसा सुकला तर, तुम्ही बोलही
े
संप्ल । तुम्हाला बीलांच यैत नाही. कारण, तुम्ही सुकलेले असता
शकत नाही. अचानक तुम्हाला आटळतं
आणि दुसरी बाजू ती आहे, जिये आपल्या पती पत्नीशी कांही लोक मानसिका कलन्त्या योजलात. जस ते बोलणार
नाहीत, ही तुम्हाला भी जीवनाची नुसती मानसिक बाजू सांगते आहे. भी तिच्याशी बोलणार नाही, शब्द बादणार
ाला मारक हरते. एकजण, ते जास्त प्रमाणाति करत
नाही' अशा प्रकारे. ते बागतील. शुष्काता. ती देखील आनंदा
असतो, दुररा ते करत नसतो. असं पहा, तुम्ही एक टनभर साखर घेता किंवा साखर घेतच नाही. यहाचा सर्वात
जास्त आनंद उपभोगता यावा, यासाठी तुमही एक चमचाभर सार यापराल. ना जास्त, ना
कमी. त्याचप्कार]
जीवनांत ही, कशाचंही तुम्ही फार जास्त कांही घेता नये, किंवा, दुस-
या एखाद्या गोष्टीचं फार कमी घेता नपे
आता, ज्याचा नुकताच विवाह झाला आहे त्या व्यक्तिला विशेष करून भारतीय स्त्रीला, पती स्हणजे सर्वात
शेवटचा सगळं आलं! बाकी सगळे शुन्य.
ते
मग तशा स्त्रीया निरर्थक असतात. किंबा इथे मी पुरुष पाहिले आहेत
त्यांच्या पत्नी विपयी वेडे झालेले असतात. त्यांच्यारांठी सुध्दा, बाकीचं सारं जीवन निररथक असतं. तेव्हा या राई
गोष्टी वियथी संतुलित दृष्टीकोन ठेवा. तुमच्यामध्ये, तुमच्या पत्नीवर प्रेम करणारी व्यक्ति आहे. तुमची पत्नी, जी
देखील तुमच्यामध्येच आहे. तुम्ही, तुमची पत्नी आहांत, तुम्ही तुमचे पती आहांत. आतां तुमची पत्नी, जी बाहेर,
तुमची पत्नी आहे, ती तुमच्या गरनांत असलेल्या तुमच्या पत्नीशीः जुळत नसेल, तर त्यामुळे तुम्हीं विचलित हीता
नये.] कारण, ती पत्नी नेहमी तुमच्याबरोबर आहे. एकदा, ही समज आली की, की तुगची जोडीदारी, पती पत्नीच
सहजीवन पूर्णपण योग्य हति.
का
आता, मी है
ही मंभीर समस्या
करते आहे, तुम्हाल कळण्यासाठी की विवा।
इतकं हलके फुलकं
नव्हे. जो पर्यंत तुमचा आदर्श तुमच्या समोर आहे, आणि तुम्ही तो तुमच्या पत्नीवर लादण्याचा प्रयत्न करीत नाही
किंवा, पत्नी तो स्वतः च्या पतीवर लादण्रयाचा प्रबत्न करीत नाही.
पत्नीला पल्नी राहू दे, तीला पती. पण
.] तस झालं तर ते कसे सुधारायच मला कळत नाही. कारण तम
पत्नीने पती होज नये, पतीने पत्नी होऊ नये
जाल तर ते कार असंभजपणाचं, हास्यास्यद आहे
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-25.txt 
 25
आतीं त्या तगळ्यांत मुख्य गोण्ट तुम्हाला कळायला हवी, ती ही कीं मुलं व्हावी, स्हणुन तुम्ही विवाह
केला आहे. रमिओ जमुलिएट होण्यासांठी नाही. तुन्हाला मुखं झालेली बरी. अणि सहजयोगीबांना झालेली मुल
नाक्षात्कारी होणार आहेत. प्रभावी आत्मे होणार आहेत. त्यामुळे तुमच्या मुलांचा आदरपूर्वक संभाळ करा. मानाने,
त्यांना विघडं नका. सहजयोगामधल्या, त्या प्रेमाने, त्यांचा विकास करा.
आता, आपल्या 'हंसा' चक्ाने है सुरू झाले आहे. आता पहा, हंसाचक तुमच्या डायीकाडे व उजवीकडे
हंसावर ते भेटतात. जर त्यांच्यामध्ये संतुलन नसेल तर अचष
आहे. डावी ही स्त्री आहे. उजवा पुरुष.
उद्भवते. त्यांना बरोबरीचं असलं पाहिजे. पण सारखे नको. डावी ही डायी आहे, उजवी ही उजयी आहे.
आणि जेव्हां ते इथे येतात तेव्हां ते विषाह
त्यागुळे डावी डाव्या आजूला पाहिजे अणि उजवी उजव्या बाजूला.
करतात. ह। मुद्दा आपल्याला गाहित पाहिजे की, स्त्रीचं गे कार्य आहे. ते तिने प्रथम केलं पाहिजे. पतीचं जे
आणि त्यानंतर जीवनाची दुध्यम कार्तव्ये वाटून घेतली जातील ाणि
कोही कार्य आहे, त्याने प्रथम ते केलं पाहिजे.
कळतील. पण पत्नी कामाला जाते आणि पती मुलं पैदा करतो असं शक्य नाही. तो ते करुं शकात नाही. किंवा
उलटही शकय नाही ल्यामुळे जे काही कार्य आहे ते महत्वाचं आहे.
आई होण, नला वाटतं, फार महत्वाचं आहे. आज तुम्हाला जर आई नसती तर कोणत्या फित्याने है
कार्य केलं असतं. सांगा मला, गाषत्या पित्यान ? तुम्ही कॉमाचा विचार करुं शकता का ? कदाचित स्वर्गातील
सर्व सहजयोग्यांवर कार्य करीत बघू दे मला कोणीतरी आहे का ? है
पित्याने पण या प्रथ्वीवरील वित्याने
सगळे फिता स्वांना तुम्ही स्वर्गागये छान पैकी असून सर्व खेळ बचायला बोलविताः पण काम करायला कोण येणार
सगळी चाण धुवायची सर्व लहान मुलांचे कपड़े धुवायचे, नी आई करत असले त्या सर्व गोषटी करायच्या. ती हैं
सगळ काम प्रेम, आपुलकी नी कळकळीन करते आमि मुलं कशी वाढवायची ते तिलाच ठाउक अर ते आईच
काम आहे. तर, ते आईचं कार्य आहे. आई करु शकते. पिता छानपैकी उत्तमपरकी त्वगात ब शकतो. सरयव
আभार पिल्याकडे जातात. आणि आई. इथे चँकलेस जॉब' करते आहे. ठीक आहे. हरकत नाही, तर्त आहे. तर
कांहीका परिस्थिती असेना. कांही स्थिती असेना
ः आतां हंसाचकावर हे सनजल
त्याचा स्वीकार केला माहिजे.
पाहीन की दोन्ही नाडबांना तुम्ही संतुलनात ठेवलं पाहीजे खबी आणि उनवी
पुरुष हा पुरुष आहे. स्वीरी ही स्त्री आहे. टीक हे, स्त्रीने परुपायर अर्चस्व गाजवायला सुरुवात चाली
किंया परुषाने स्वीचर यर्यस्व गाजवायला सखुरुवात केली की ते संबुलन तुटतं. स्त्री, ही फार महत्वाची आहे है
एकदा तुम्ही समजून व्या. स्वी शिवाय तुम्ही
ता. चरोबर आहे ? ्लीशिवाय तुम्हाला साक्षात्कार मिळाला
a 26
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-26.txt 
 26 -
नसता. पुरुष ह फार महत्वाचा आहे. पुरुषं शिवाय स्व्रीला अर्थ नाही. शक्तिला देवा शिवाय अर्य नाही. ती
कोणासांठी कार्य करीत आहे ? हे सगळे ती कोणासाठी करतेय ? देवाने संतुष्ट व्हावं म्हणून जर कार्य
पल्यामधील दोन्ही अस्तित्व संतुलीत,
ण असलेली त्यांचा योग्प ान अरलेली,
संभाळायला कोणी नसेल तर, आ
जा
योग्य भागीदारी करजारी सुसांगत कां आहेत ? योगय जाण, आदर, प्रेगभाव असलेली व्यक्तिमत्वं - तुमची हसा ठीक
होईल, तुम्हाला बर बाटेल, विवाहविपयक तुमच्या कल्पना, स्वीविषयक, कल्पना तुमच्या
स्वतःविपयीचा तुम्हाला सुधारल्या पाहिजेत. ते महत्त्वाचं आहे कारण ती मोठी भावनिक गोष्ट आहे. आणि डावी
पुरुषोविषयक
ज्यांची डायी बाजू कमजोर आहे त्यांना सर्दी होते आणि तुमच्या कफामळे
चाजू नाजुक असल्याने, सर्व लोकांना
होपारे सर्व प्रश्न उद्भवतात.
य पोषण केलं पाहिजे. नीट लक्ष परवलं पाहिजे. आणि आपला आत्ममन्मान ही
भाव
निक वाजूचं योगद
पार महत्वाची गोष्ट आहे हे कळलं पाहिजे. जे कांही माननीय असेल ते प्रेम नाही. प्रेम ही फार सन्यन्य गोष्ट
आहे आणि ती माननीयता जर तुम्ही राखलीत तर तुम्ही कशा प्रकारे कांही प्रश्न सोडबू शकाल त्याचे तुम्हाला
आश्चर्य वाटेल.
जगाच्या भविष्यकाळांत तुम्हाला स्त्री ही कशी काय आटळते.
पसन -
श्रीमाताजी
महान स्त्रीयांनी पुरुष बनण्याचा प्रयत्न गुळीच करु नये, ते भयानक आहे.
त च्या
माननीयतेमध्ये स्व्ीही स्त्री आहे. ती पूष्वीमाते
्रमाणे आहे. तिला तिच्या शवत्या माहीत नाही तीच फक्त अडचण
आहे. पुरुषांशी झगडण्यात कांही अर्थ नाही.
रथाच्या दोन चाकाप्रमाणे आपण आहोत दोन्ही बरोबरीचे पण
श
एक्सारखे ्हे जर तिला आई म्हणून तिच्या
ी ही पुरुषांपेक्षा नक्कीच जारन्त
क्त्यांची जाण असेल तर स्वी
प्रभावी आहे.
दुसरी गोष्ट म्हणजे स्त्री आणि पुरुषांना वाटणारी असुरक्षितता, कीं, त्यांनी नेहमी एकमेकाविषयी आक्षण
बाटलं पाहिजे. त्यांनी नेहमी अशा प्रकारे योग्य पध्दतीने राहीलं पाहिजे की त्यांना आकर्षण वाटलं पाहिजे.
एकमकाचिपयी लोकांना त्यांच्याविषयी आकर्षण वाटलं पहिजे. आणि मन
ही
असुरक्षितता निषून जाते. तुमच्या
अयोधितेगध्ये तुम्ही उंचावता, स्वतः च्या गौरवांत बादता आणि, या हलक्या प्रकारच्या प्रदर्शनाची तुम्ही पर्वा करीत
नाही. लोक जे अशा प्रकारचं जीवन व्यतीत करतात ते
फार भयानक असतं ते तुम्हाला गाहीत अरोल.
मी म्हटल्याप्रमाणे, पहिल्यांदा पिता, गग पुत्र, मग माता, स्वर्गामध्ये कांही स्त्रीमुक्तिवादी चळवळ
चाललेली नाही. अ्रत्येकाचा व्यवस्थित मेळ बसाला आहे. इसेन्राच्या पुस्तकांत त्याने म्हटलं आहे 'होली पोस्ट'
म णाजे आई होती.
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-27.txt 
 27
तुमच्यागव्ये असलेलं. आतां जेव्हां, आम्ही घर्मविषयक
काता कुंडलिनी म्हणजे मातेचं तत्व
नधीन कल्पना विकरित करण्यास सुरूवात केली, त्यावेळी प्रथम आम्ही पित्पाविपयी बोललो. मग पुत्रा विपयी.
आतां तुम्ही बचता त्याप्रमाणे आजची परिस्थिती अशी आहे की
आणि होली घोस्ट' ही सुप्त गोध्ट राहीली
.
स्त्रीवादी जाणीव येत आहे. पण ती फार अयोग्य रित्या दिग्दर्शित केली आहे. चूकीच्या याटेने जात आहे.
स्त्री विंवा मातृत्व
हे गर्भाशयाचं तत्व आहे. प्रथ्वीमातेचं तत्व आहे. जी पोषण करते आपल्याला
बाढविते, तिच्या चुंबकशक्तिने आपल्याला गार्गदर्शन करते पण जर जाणीव उजवीकडे असारला हवे असेल, पुरुषी
हबी असेल तर आपल्याकडे भरपूर पुरुष आहेत जर स्वीया पुरुष बनण्याचा प्रयत्न करत असतील तर, हा लंबक,
या टोकापासून त्या टोकाकडे जाणारा, तसं होईल ते. पण जाणीव ही आतां व्यक्त होण्यासांठी आलेल्या आईची
य
आहे.
अणि ही जाणीव पुरुषाला कनवाळू, गायाळू पोषक, शांत करणारं बनवते. पण जोवर आपली जाणीव
पूर्तता गाठत नाही तोबर आपण पूर्णता साधू त नाही ही साधी गोष्ट आपण समजू शकते नाही.
शंभर वर्षापूर्वी, किंबा, तुम्ही 50 वर्षापूर्व असं म्हणू शकता, आक्रमक पुलष हो मोठा शूर बीर मानला
जात होता. पण आन कत्णामय कारणांखांठी कार्य करतो तो, किंवा, जो समग्रतेबरोवर असतो आणि स्यांचं पोषण
करण्याचा प्रयत्न करतो तो, हिरो' मानला जातो. त्यामुळे जेव्हां ही दोन्ही तत्व कार्यान्वित होतील त्यावेळी
कुंडलिनी उत्थान पावेल.
सौभाग्यकाकिणीता उपदेश
आतां तुम्ही बैवाहिक जीवनांत प्रवेश करीत आहात. अनूनपर्यंत तुम्ही कुमारिका होता. आणि आतां
तुम्हाला दुस-या जीवनांत, वै्षाहिक जीवनांत प्रवेश करायचा आहे. तुमचा विवाह यशस्वी होईल असं पहाणं, शी
तुमच्यावर फार मोटी जयाबदारी आहे. तुमच्या पतीला तुमच्या इच्छेप्रमाणे बळण लागेल. तुमच्या मुलांनी
असे तुम्हाला बाटतं त्याप्नकारचं योग्य
मालुत्व तुमच्यामध्ये जोपासपयासांठी,
आत्मसात करहवी
त्याप्रकारबी शिरत
तुमची योग्य ती वागणूक असेल, याकडे तुम्हाला पहायला हवं.
स्वत:च्या आईला, कधीक एका जागी नऊ नऊ दहा दहा तास बसून राहीलेलं
तुमच्या आईला
तुम्ही पाहिलं आहे, जागेवरून हलणंही नाही. पण, मी अशी लोकं पाहीली आहेत, जी एका जागी दोन तासही
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-28.txt 
 28
बूर्स शकत नाहीत. जरी ध्यान करत अससे तरीही. मग ते उठतात इतर सर्वाचा शांतताभग वारतात आणि खाली
येतात. आपण आपल्या शि्तीमध कमी पढती. बाची ती खुफ आहे; आपल्या पालकांनी आपल्याला शिस्त लायली
नाही, आपण स्वतःला शिस्त खावली नाही याची
पहिसी गोष्ट ही की, तुमच्या स्वभावायी शिस्त वापण व्यवस्थित परिपूर्ण करुन घेतली पाहीजे. आणि
आहे,
जिला विशेष समयोभित जाञात आहे आपि ते ज्ञात उ्यकत
रण्याची विशिष्ट शक्ति
ন्या पृथ्वीमातचं
प्रतिनिधीत्व करणारे लोक तुम्हीं आहांत, त्याची ती खुण आहे. तुम्ही जे कराल, ते सर्व कुटुंबात आणि सर्व
सहजयोग प्रणालीमधये परिवर्तित होईल, मविषयी, तुम्हाला फार दवा राहीलं पाहिणे. आतां, जेव्हां तुमही तुमच्या
पतिशी विवाह करीत आहांत, तेव्हां है लक्षांत ठेवा की, तुम्ही मुथ्वीमाता आहांत. आणि तुम्हाला दिलं पाहिजे,
आणि तुमच्यामध्ये शक्ति जसल्याने तुम्ही देऊ शकता. तुमव्यामध्ये जनेक शक्ती असल्याने तुम्हाला दिल पाहिे.
त्याचा अर्थ तुम्ही एक प्रकारे वरच आहेा]की, तुम्ही देऊ शकता. त्यामुळे दर केिळी तुमच्या अहंकाराने सतत
उठून म्हणता नये कीं, 'मी है को कराने ? का करावे ?'
आणि ज्यावेळी या स्त्रील्याचा आनंद तुम्ही उपागू लामाल त्यावेळी चांगल्या माता, चांगल्या पत्नी, आणि
जबाबदार सहजयोगिनी होण्याचा. प्रयल्न करा, लग्न झाल्यायर ्याच्या पतीला ज्या सहजयोगापासून दूर नेण्याचा
तुमच्या जीभेवर माधुर्य पाहिजे. तुम्ही काय बोलत आहति
স्यत्न करतात त्या जास्त शापित असतात. इतरांसाठी
त्याविपयी. तुम्हाला काळणीपूर्वक राहील पहिजे, तुम्हाला जयायदार राहील पाहिजे. सहजयोगामध्ये लग्न होत
असल्याने तुम्ही विशिष्ट लोक आहात.
है तुम्ही उक्षात ठेवाल अशी मीं आशा बाळगते.
भारतामध्ये एकप्रकारे सर्वोच्च मानली जाते.
आणि गृहलक्ष्मी ही फार शक्तिशाली प्राथा आहे.
मृहलक्ष्मीचं स्थान है सर्वीच्च आहे.
एकाद्या पंतधानापेक्षा किंया कोणत्याडी सर्वाच्च स्थानापेक्षा जात्त अध्यात्मागध्ये
गण्ये
पण ल्या सर्वतापरी गूहलक्ष्गी हु्या. महणं्जे त्या खूप उपडया हृदयाच्या प्रेमळ आणि एकनिष्ठ प्रेम असलेलया
ठयवित महत्वाच्या हव्या.
गोधटी आहत
आता मृहलक्ष्मीच्या सददल खूप गोष्टी आेत. स्त्रीच्या शक्ति दाखविणा या हजार एक गामष्टी
भारतामध्ये आपण सांगू शकतो. स्त्रीयांना पावती ची प्रत्यक्ष मूर्ती गानतात. पण गृहलक्ष्मी ही सर्वात जात्त श्तिशाली
शवित आहे. प्रचंड प्रेम. करूणा आणि क्षमा यांची ती शक्ति आहे, जीवनामध्ये एकः विशिष्ट भूमिका त्यांना
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-29.txt 
 29
० -
करावयाची असते है स्तीयांनी शिकल पाजे. अर्थात त्यांना खूप धारमिया आणि शुध्द पवित्र असलं पाहिजे. त्या
अबोधित न्वभावाच्या हव्यात, जबाड आणि काववाज नकोल.
उदा. आतां सगजा भीं खुप बारीक झाले तर गाशी सगळी चक्र उपडयावर येईल आणि मला आास होईल.
त्यामुळे सला भरपूर पाणी प्यायला पाहिणे आणि भरपुर स्निग्ध पदा खाल्ले पाहिजेत. त्यामुळे गाझ्या चक्राना
संरक्षण मिळेल. ते आपल्या कामावर अवलंबुन आहे. आणि आईकड चरबी हवीं. जर आईच्या अँगावर चरबी नरोल
तर मुलांना हार्ड लागतात, ठाऊक आहे ना ?
आणि स्त्रिया मकीनिकल आणि शुष्क झाल्या आहेत. आईचं वर्णन करणारी एक इंग्रजी कायिता
मी बाचली आहे 'आशिया जंडाएवढी मोठी माझी आई' आईवरची एक सुरेख कविता. सिनेतारकांनी आई असरण वरगरे
या सान्या कल्पना पहाल तर निरर्थकपणा आहे. आणि मग ज्या खरोखर माननीय कार्य करीत आहेत त्या
स्त्रियांवददल आदर नसल्याने स्वीपादखील अशा प्रकारचं काम अंगीकारू लागतात. या देशामध्ये स्त्रीची स्थिती कार्य
निा ब्यांसारखं आकर्षक दिसायला
सी वेश्या आहे. मग का्य होणार ? त्य
आहे ते तुम्हाला माहीत आहे.
आवडेल.
माझ्या म्हणपयचा अर्थ असा कीं सातूल्े है स्त्रीच सौंदर्य आहे. मातृत्य है साँदर्य] आहे. निरर्गाविरुध्द
।
जाण्याचा प्रत्न कर नये
या देशामध्ये गृहिणीला माननीयता दिली जास नाही, म्हुणून लोक अशाप्रकारे वागतात. पण सूक्ष्मांतून
प्रत्येक देशांमध्ये गृहि णीला खुच मान . उदा. मा जर पाटीला मेले लर, सौ
श्रीवारसव महणून नला मात
मिळतो. नाही का ? पाण जर माझ्या यमणानांची सेकेटरी गेली तर ती त्यांच्याशेगारी बसणार नाही, नाही का ?
समाजांत इतीच्या शेजारी कोण
आणि सुंदर स्त्री सेकेटरी आहे आणि विशष चांगली न दिसणारी ती पत्नी आहि.
आण
बेसल ? मला आता हो प्रश्न आ.
हैंम्बर्ग मध्ये आलेल्या सगळ्या गोष्टीचे एक यैयाकि्तिक उदाहरण मा तुम्हाला देते. हेम्बर्गमध्ये देखील
आणि आमच्या नोकरीतील कैमिनेट सेंकटरी असलेले सर्वाच्च अधिकारी, त्यांची पत्नी फार स्मार्ट होती, जीन्स
महणतात ते आणि ऊर माला
वापरायची आणि है आणि ते संगळ जगात व
पची हुबेहुय पाश्चाल्य
न्याला स्मार्ट
देखील अल्यंत दिखाऊ साड़ी.
पध्दतीची स्त्री. आणि उर्थात्त मेजवानीसांठी ती साड़ी नेसायची पण
ती
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-30.txt 
 30
आणि आम्हाला रात्रीच्या गवणचं आतण होते. गाडे पती आणि ती व तिथे पती आणि ते पार
मो डिनर एत. बवावे मोटी मेजयानी. तेव्हा तिच्या मजमानांदराबर ती आली नाही. ती कांहीतरी कामांत व्यवस्त
होती म्हणून ती नंतर आली, की, लवकर लव
सकर सी लबकर आली, आणि, तीचे पती नंतर आले. जेवहां सरळे]
्मून
कांही आल तेवहा, प्रत्येक जण नियमांनुसार प्रोटोकॉलप्रमाणे] वराले] ते उजवीकडे वसतात, त्या डावीक . आतां तिची
जागा रिमी होती. विथे कोणीय नव्हतं. त्यामुळे के
'माझी पत्नी कुठे आहे ?" ते मापाले 'तुगची
स्वामुळे ते ण
'ी पत्नी कुटे आहे
ते ग णाले, तुगची
पत्मी आनीय सारही नाही, मला याट ती आली असेल. भाझी खाच्री आहे, ती आली असेल ऋारण ती लबकर
ईल असं ती न्हाणाती होती. सेव्हां ती झ्ये असलीच पाहिजे से महणाले, मला बाटतं, तुमची सेक्नेटरी आली आहे.
ती इझे उसली
पाहिजे से [्ह णले] नल जाटतं तुमची सेक्निटरी आली आहे.
तिला बोलाइन बित्रारया आणि ती त्यांची पत्नी होती
त्यांनी तिल दूस -या खोलीमात्रये ठेवलं होतं. तिला जर्मन
.
नीट येत नव्हातं. मी ताची पत्नी आहे असं सपटीकरण देण्याया ती प्रयत्न करीत होती. आणि ते तीला सांगत
होते की, आम्ही त्यांच्या पत्नीराठी आांबलों आहोत. त्यांच्या मत्नीसठी आम्ही थांबलो आहोत, वचा. मी त्यांची
नाही., तीने तिथी आंगठी दाखविली, हैं नी ते आणि ते
प्ली आर अभी] ती] त्वयंचीं खातरी करून देऊ शाकली
हणाले ठीक आहे, पलनी येते आहे ना, ठीप आहे.
रटी
मला चाटतं, ते किती लाजिरवाणं होतं. आणि मुत्सददयांच्या
बर्तुकांतरुष्ा. महणजे ते इतके नीष्ट लोक असतात आणि तुम्हाला
माडीत आहे, कोणालाही अशी स्त्री आवंडत
नाही.
एकदी मी सी. पी. च्या ऑफिसमध्ये गेले अंणि जोक त्यांच्या कोटाची बटणं लावणं, वगेरे रागळे क
जागुले महापन सी सी. पी.
चगेरे का जावत आहेत
म्टल ते
े बटण
ते मह
णाले, 'अचानक तुम्हाला पाहील्याकर
त्यांना आदर बाटतो माहीत आहे का ? भी त्यांची पत्नी आहे है त्यांना माहीत नव्हतं. पण त्यांना आदर बाटत
हता. ते दुहला अधतीत तुमच्या वेह-यावर आदर असतो. आणि तशी स्त्री यधण्ण हा त्यांच्यासांठी किती
मुदतता असते.
तस हे ते, वर्णन केलेल्या पध्दतीचा देवाचा महत्वाचा नाही. आंतुन काय येतं ते महत्वाचे
आहे. पूर्ण व्यक्ति ्य का्य असतं. आता उदा, एखादी सहजयोगी सिनेतारा किंवा तारकेसारखा दिराण्याचा प्रयत्न
कर्स लागलां तर तो लोकांवर कधीच छप पाई शकणार नाही. खोटे गुरुदेखील शांत, प्रसन्न व्यव्तिमत्व कर
दाखवायचा ल्यावं शिक्षणा उ्यायला ातात.
तुम्ह
ी पह
ल तर पौप ही तशाच प्रकार दिसतो. लागांचेहीं तेच आहे.
स्वत:ला प्रसन्न व्यक्ति दाखविय्याचा ते अपत्न करतात..
आणि सहजयोगी अरालेली कोणती ही व्यक्ति, स्वस्तात
मिळणारी, हलकी दिराते अग कोणालाही मिळ णार नाही.] पुर्णत्वाप्माणे प्रत्येकाला गोरबांत रहायला पाहिजे तशी]
या
आ भाईणारी
अथि भावांनी, सर्व गोष्टीनी इतरांवर
व्यक्ति स्वरोखर आपोधाप सहचागत्या आपख्या चारिव्याने
होते, दांिक
सहजयोगी, त्याचा अर्थही
अस होती की तुमच्या अस्तित्याचा तुम्ही
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-31.txt 
 31 -
तुमची धर्माची
मान राखता जरसं तुमची शुध्दता, पावित्य यांचा आादर रहाणार नाही जशा प्रकारे तुम्ही वागतां नये.
पाहिजे. त्या सा-पात्र
ा परिणाम ्हणून तुम्ही असे अवभिविच्यकत
सगा
सा- या गोप्टीचा तुम्ही आदर राखता
रंविदना, या
कराल जे अद्वितीय अरातील.
पाइ्चात्य देशांत अशी परिस्थिती आहे, है आपण जायलं पाहिजे. चित्त जास्तकरुन
करा, स्व्ीया वेश्यातारख्या
बाहेर दिलं जातं. आंत नाही. याचिपयी आपण काळीपूर्वक राहील पाहिजे. ऋल्मना
.
आमही तसा विचार करुच मकत नाही
तशा गोर्टीची
आहेत आणि उद्या त्या शिक्षिक बनतील, भारतामध्ये
आरणं गजिबात शक्त्य नाही
.
कल्पना क
पहा, दस-याही गोण्टीच मला आशचर्य चाटत होते. मला बाटतं, ती स्त्री बहुधा पन्नास
. तिच्या पहिस्या पतीला चटस्फोट दिला आहे. आणि मला दुसरा पती मिळालाच
किंवा चाळीस नांची असाची
भारतामध्ये एखादी मुलगी एकविसाव्या वर्षी बिधवा
पाहिजे, असं ती म्हणते, - चाळीसाव्या पन्नासाव्या वयांत ।
सवर असले. म्हगगे मी म्हणते आहे ती किती उदात्त भावना ठेवून असते. ती
झाली तरी, ती किती उच्चे स्याना
लग्ताशिवाय त्या सुखी असतांत. पण ी, तुम्ही स्वीविषयीं तथी कल्पनाच करु
कशाची काळजी करते नाही.
स्वीया स्त्रीया [नाहीत, त्या पुरुषांसारखया आहेत. बघा.
शकत नाही. कारण, तुः
च्या
सत्यांची पत्नी बारली तर, भारतामध्ये कितीतरी परप विवाह करीत नाहीत. ते विवाहच करत
नाहीत. कारण एवदां झाल ते संपत, इञालं. पुण इवे, बाळीस, पुन्नास, साठ वच्या वयाला त्याना बायका हव्यात.
.
त्याचा अर्थ आई राठ वर्षाची आणि पांच रहाविळा तिचं लग्न झांलेलं असत.
नला कळत नाही, तो मूर्खपणा आहे
ते निरोगी
नातं निरोंगी नमतं हा प्रश्त आहे, जर
कारण ते निरोगी नव्हे.
अरती. जिथे समही दुस-या स्त्रीच्या मारगे
पूर्णल्वाचे असेल तर, ते खुप यहनातलं असत सो खूप अंतर्थामी ा स
किंचा दुस-या पुरुषाच्या गाने लागण्याचा दिनार करीत नाही. एकदा का विवाह झाला की, ते सारं संपत कारण,
जुम्हाला तुंगच्या घरांत असज्यासारखें वाटल. जस तुम्ही
तुमच्याकडे वैबाहिक जीवनासारखो पध्दत असेल तर,
दुस-या कोणाच्या परी गेलांत तर तुम्हाला वाटतं, आता निधायला ह्. तुम्हाला चरी परत गेलें पाहिजे. आणि हे
तुमचे घर नाही तुम्हाला परी परतायला हची
विवाह हा तमा आहे. आता तुमच्या ध्येयाम्रत तम्ही पोहोचला आहांत. तेव्हा आता तम्ही
तो केडेपणा आहे नुसता अस प्रयत्न करा
स्थित वहाल, अजून तच्या ध्ययाच्याबातीत तुम्ही पुटमळीत आहति.
से करां कार्यान्थित होते त्याच तुम्हाला आश्च् बाटेल, भुवता प्रयल्न करा.
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-32.txt 
 - 32 -
ज इस्जामम्ये आहे, त्येळी अशन अस जोता सी अनेक स्वीपा होतया आे र
तेह नक पुरुप गारत
महमिदसाहे बना जमातीच्या वाचीवाची हल्ले, अगा अडत ताड़ खाईे
गेर त. आपि स्वीमा उर्या होत्या. इतके की पुरुष अल्यान मेश्याव्यवसायाला सुरूयात शाली अगती
ल्वंच चिलार करा. पाण त्या मुली सয়ाल
साजी जगते
कर मकत त्यंचियाी विभा करा पण ल्या मुली सहल
सन्मामके सहगदसाह हणल तुम चार का
ठीक तसण
तरूप य्ष नव्हते ते [महणा, ठीक आहे, तरुण
नवहमे ते
शीत्या आमि तरुण सुल मारली गंली होती. त्पामळे
मुलीशी वियाह करा - पण विवाह करा मुहवा, मळ मुदा हा होता की तुमही विवाह केला ाहिे
अवतरायाचा हा दृष्टीफोन 'सम्याचार म्हणन ओळखला जाता म ्पा क्षणाला, को कहि प्रन असल ्याा
अनपगाने हो सं्थाचार बदलला पाहिले
आ
आता मघा ाळ बदखला तर, ल्याच्या
त्याकारे सोडविपमात देतो
त्यालाठी तुम्हाला सगयांचित जान ह्,
अरल्मा शवाजी गडाराजान चार के तियाई करय
आपल्बा चारिय्मासाठी लोकिक
सागला कारण त्माना कांही कार्य करावाची होती. आणि डपदील पाच महीना ावं लागत कारण ाचया
, ल
या
रोळा हलार स्क्रीमांी
मानेला स्यंनी लरे उबन दिले होत आपि कृष्णाला रोळा हजार स्तरीपंी ज्या न्याच्या क्या कोन्या
য न्याच्या
विवाह कराया लागली. कार अस बूथा त्ोच्माक साहजयोगीनी तव्हत्या.
दमात त्याने तुसत
एका दमात कृष्याने विवाह केले. त्या, त्याच्या पत्नी होत्या, असं एका
मंला जसे तुम्ही हबे
या भक्त्या प्रवाहित होण्यासांठी
जाहार कें. आतां पहा, त्यांनी कशी लिला केली. माझ्
त्वंनी काय
लिकाणी नन्म दिला-
केलं त्या
स्त्रीयांना त्या
त्याच्या शत्या हच्या होत्या न्ह णून
आति तसे
एका भयनक क्षसाने त्यांना पकडलें. ्यानी राक्षसाला टार केलं आणि सगहया सोळा हजार र्ीया जया त्याच्या
होत्या त्याना सोडविलं. आणि तशा पअकारे कार्य केलं पंचमहाभूते सुध्दा त्यंच्या पल्नीच होल्या.
लोकसव्वादाडीच्या
काळात नली इतकी मुल आहेत. लोकतंखपेत
आता कल्पना करा,
या
मूमीमध्ये, मला इतकी गुलं आहेत न्हणून लोक टीका करतील आणि लोक म्हणतील,
इलकी बाढ झालेल्या
्पणा आहे, हा सम्पाचार अआहे. जस साम्याचार्रमाणे मला
म्हालापण इतकी मुलं हबी. नाताजीना आहेत, तो मु
रअमाणे मला
आ
स्थाच असा अर्थ नाही की तुमचा आल्मराक्षात्कार
सर्वसामान्य असायला हुव, मह णून, मी कोकाकीला घेते पण स्याचा असा अर्थ नाही की तुमचा आल्मराक्षात्कार
गिळदण्यासाठी तुम्ही कोकाकाला ध्यावा
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-33.txt 
 33-
दिल्ली
हृदय ते सहस्त्रार
9-2-1951.
स्त्रीला सभ्य व्यव्तिगत्व हयं. अणि है आव्हान तिमे स्थीकारु नये प्रूषांकून है
ते श्ञात आाहे. बहुतेक स्तवरया से जापतात ते
कमीतकमी भारतीय स्त्रीयंता
आव्हान स्वीकारणं सुज्ञपणाचं नाही.
तरंच ते चालूं ठेवतील अशी गी आज्ञा करते.
पष ल्वीपांन मान राखला पाहिणे हआता पुरुषांना कळायला हर्े.
.
त्यांच्या स्क्रीयांचा मान जर त्यांनी राखला नाही तर, त्यांना होणा-या मुली त्यानसारच होतील आणि असे परिणान
दाखवतील की, पुरुषांना शाक बसेल. एकाद्या दिवशी स्वतःच्या वड्लांच्याही त्या थोबाडीत देतील. ते पक्य आहे.
अणा प्रकारच्या गोष्टी या देशांतही होऊ शकतील.
मी है सांगीतलं कारण, ही दोत चक्के फार सहत्वाची आहेत. श्री राम जे सर्यदिची देवला
आहेत. सीमेची, भानवप्राण्याने कसे जगावें, त्याची, जीवनभर लाकांना आत्मसाक्षात्कार देण्यामध्ये त्यांनी कियेय
उत्सुक्ता दाखविली नाही. पण अर्थात त्यांनी रावणाचा नाश केला आंणि अनेक राक्षसांचा विनाश केला, पण
त्यांच्या जीवनाचा मुख्य संदेश म्हणजे स्वत:च्या पत्नीवर अतोनात प्रेम करणारा, एकपत्नीव्रत पालन करणारा पती.
आणि आदर्श राजा असल्याने स्वतःच्या प्रियतमेचा त्याग कर
रणारा असा [पुरुष असा अहे.
या देशांत जिये प्रेम महान आहे अं आपल्याला बाटते तिथे याउलट आडळतं. आपण
ऐकतो आणि मला खूप मंत्री ठाऊक आहेत ज्यांच्या पत्नी कु्टंबावर सत्ता गाजबितात. तिथे त्याग नसतो.
त्याउलट, बायको इतक्या महत्वाच्या असतात की, नव-यांना त्या कोप यांत बसवितात आणि कोणीही त्यकिषयी
काहीही योलत नाही. तो कोण आहे, तुमचा मुलगा कोण आहे, तुमची मुलनी कोण आहे, किंवा कोणीही कोण
आहे. कोणालाही त्याची क्षिती नसते. त्यांची मुलं इतक्या महत्वाची आहेत असा वियार करण्याचा मे लोक प्रयत्न
करतात त्यांना हे कळलं पाहिजे की, श्री रामांनी त्यांची प्रियतमा गर्भवता असतांना तीचा त्याग केला अणि तीची
आवण करते ल्यांनी सन्यस्त
श्रीरामांसाठी हा त्याग फार जास्त होता कारण, ते तीच्यावर
जीवन व्यकित केलं
.
खरोखर प्रेम करीत होते. तिच्याशिवाय रहाणं त्यांना शक्य नव्हत. ते त्यांच्यासांठी फारच जास्त होतें. अणि मग
वेळ आली तेव्हां सीताही त्यांना सोडून गेली. तिच्या स्वतःच्या गौरवांत आणि स्बत: व्या प्रांतात ती त्यांना सोडून
गेली तिने त्यांना तिच्या शरीराला स्पर्श करु दिला नाही. स्त्रीला दालं पाहीजे त्याप्रसाणे ती नुसती अदश्य झाली
आतां आधुनिक युगॉत तस नाही.
पतीने जर तुम्हाला आस दिला असेल तर तुम्ही कोटात
त्याला सी तुरुंगांत पाठवते, आणि त्याला चांगली शिक्षा मिळते आहे की नाही ते पहाते कां तर आपण
जाता
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-34.txt 
 उब
इतर स्त्रीयामिध्ये नर्क होतो. आतो मी काय म्हणते आहे, तुमच्या पतीबरः जर तुम्हई। करता णहन ज
तर लवाला इतर स्तरीपाशी काही करामची गजच ताही.
तुम्ही रागबला असाल,
न
ुपा
पाउपलं, का ल्याला श्रर देता का त्याचे हालहाल करता ?
सह्योगीसाठी पतीपत्नीचे नातं अत्यंत महत्वाचं आहे है आपल्मालाः क पाहीले ी
. जर है जयोग बार्यान्यित हाणार नथी, र्या
नात अुत्यंत महत्वाचं आहे है आपल्याला क
तु
नात परोबर नसेल तर, सह
र
एकमेकांच्या पूरक शक्ति आहात
नही.
प्रगाचं सौदर्य आणि
माग
गाणवते
असं नाही पण ते सारं पूरक अरात. दोघषांमधल प्रेम
,
ते ऐ्रेम करतात तै काडचिष्यारठी, सर्व प्रबारचे वविभाव लोक करतात है सी पतिल ारे।
देखावा नफो, पण तुमच्या पतीसाठी हदयापासन न्हाला ऐलम बाटल पहिजे. पतीला ते प्रेम जाणखलं पहिले. ते
एक नाते स्वात तुरेख आहे. मुल जेडहा कमागतील ते गुलंबरोक्रचं तुमचं नात तुम्ह क
रन
आे
चय झाल्यायर तुमचया आईयहिलाशी तुमचे नातं तुम्हाला कळेस।
उ्यालर कन्यवरोवरच
तुम्ही बाहता आहांत तुम्हाला तुमची मल्नी आहे, त्पांचा अहकार
दिसेल पण तुमच्या पत्नीबरोबरचे तुमचे नातं म्हपाते अत्यंत वर्यक्तिक, आणि अत्ंत मोल्यवान नातं आहे. महणूनच
गर्य बातानाः तुमा
लोकांनी त्याविषयी इतक्या कविता केल्या आहेत, इतक्या गोष्टीही. भारतीय भाषेमध्ये हितकारी' नसलेलं कांहीही
स्वीकारलं जात नाही. कारण ल्याला साहित्य' म्हणतात.
साहित्य स्हूणजे
सह' हित. जे
तुमच्याबरोबर
तुमच्या आत्म्माबरोबर फवत तेच ताहित्य आहे
असतं.
. वाग्भय ललितलेखन हे साहित्य आहे. जे नाही
वारमय
साहित्यं नाही तो कचरा आहे. आणि संस्कृतमध्ये श्री यण तुगच्या पत्नीबरोबर नसेल तर ते अश्लील आहे तुमची
पत्नी किंवा जी तुमची बाग्दात बधू
असेल तिच्यावरोबरच ते असलं पाहिजे.
तो इतकी पवित्र गोष्ट आहे. हे
पाविक्य कशाप्रकारे उपभागायचं हे जर लोकांना समजल
तर ते स्वतःच पवित्र होतील आणि त्यातलं सर्वोत्तम सार त्यांना मिळेल. असं बधा, कांही विकत घेण्याची गोष्ट
झाली तर, आपल्याला प्युकर मिल्क लागतं. पवित्र खडा लागतो, शुध्द सोनं लागतं, आणि प्रेमाची गोष्ट आली तर
नाना प्रकारच्या अशुध्द गोष्टींची, विकृत गोष्ठींची सरभेसळ आपल्याला हवी असते अणि नंतर आपण म्हतो 'अरे,
मी दमलो मला कांही यांत आनंद मिळत नाही. कारण ते शुध्द, पवित्र तसतं.
नात्यांमधल्या पावित्याचा आनंद लुटायचा असलो. सहजयोगामये आपण संत्यारावन विश्वास
ठेवत नाही कारण अने अनेक महात्मे आहेत ज्यांना या पूर्वीतलावर जन्म घ्यायचा आहे. आणि त्यांच्यानांटी
आपल्याला व्यवस्था करायची आहे.. एकगेकांविषयी आदर बाळगणारे, एकगकविर प्रेम कराारे गुलधी बैवाहिय जीवन
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-35.txt 
 35 -
व्यतित करणारे लोक आल्याला हवे आहेत म्हणजे इये महान संत जन्म घेज शकतील.
जोपर्यंत आपल्या पत्नीचा आपण आदर करत नाही, त्यांच्यापाड योग्य ते लक्ष पुरवीत नाही.
त्यांना योग्य ती मदत देत नाही तो पर्यंत या देशाची शिस्त सुधारणार नाही. मुलांना शिकस्त लावणारी ती. ती आ
तिला पूर्ण सुरक्षिततेची जाणीव देणं महत्वाचं आहे. आणि पुत्षांचा अहकार गेला
ाहिके त्याला वाटतं तो फार
बाटतं
तो पा
महत्वाचा आहे. तस नव्हे से दोघही महत्वाचे आहेत. जर ते बोबर असले तर पूर्ण ऐक्य महत्वाच आ.
एका डोळयाने तुम्ही जम शकत नाही. तुम्हाला दोन्ही डोळे लागतात एका डोळयाला बाटत असेल तो महत्वाचा
य काय होतय ते पहाव.
आहे तर, त्याचा अर्थ एक होळयाने नाहीनों व्हाव आणि त्याच्याशिर
तुम्हाला जर पावि्याची सविदना नसेल, तर इतरांवरोबरच्या
तुमाच्या नात्यांमध्ये तुम्ही डानी।
विशुकष्दी बिकसित करता, आणि डाव्या विशुध्दीबरोवर तुम्ही अनेक प्रश्न निर्माण करता.
तुम्ही पुरुष आहात उ्ा प्रकारचा विकृत दृष्टीकोन ठेवन बागण्यापेक्षा पुरुषांसारखें नागा
स्वी असाल तर, स्त्रींसारवं बागा तुम्ही जर पुरुष किंवा स्वी प्रमाणे यागाल. म्हणणे स्त्री पुरुषांसारखी] यलागली,
अणि पुरुष स्त्रीसारखे बा लानले तर तुम्हाला समजलं
वार लागले तर तुम्हाला सम
पाहोजे
तुमचे स्नापू तुम्ही जे तयार झालेला आहात
त्याप्रमाणे तयार होतात.
सहजयोग व समाज यानध्ये मातेची भूमिका
'मातृत्व हे फार महत्वाचें आहे ही गोष्ट आपण सक्षांत ठेवली पाहिजे हें विश्व निर्माण
करणारी नाताच आहे. पिता हा फक्त साक्षी होता
श्री नाताजी निर्म
संपूर्ण समाजाच्य मूलांना साता
थ तत
ाच असंतालत असेल न समाज
:
समतील रहण
न
आ पशचतय देवात असंच होत आहे. हे संतुलन आणि स्पेय
राही आणि फोफावणार
भाता कशी काय साय करते
सर्वप्रथम गोष्ट ही कीं, त्याची शुध्दता तिचा आदर केला पाहिणे, तिच रक्षण वेलं पाहीज.
तुसत्या स्वल स्वरूपांत नव्हे त्यांच्या डोलळयांनी त्यांच्य
ा मनाने त्यांच्या पतीबराबर त्यांनी निष्ठायान राहील पाहिजे
तसंच त्यंच्या पुतीनी खुद्दां स्क्ीयांकड भिरभिरत्या नजरेने पा
श्री
हाता नये किया इटर स्त्रीपाठी.
इलर
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-36.txt 
 36 :
त्यपणे स्त्रीमा कशा अ्रकारचा
समाजाचं चित्त बानेपासन दुर ठेवण्याराठी सर्वस
ागा
पोशाख
करलाते ते महत्याचे आहे. कपडे स्त्रीत्व दर्शवपारे अणि उत्कृष्ट अभितचि दाखविणारे हये. कोणल्याही] परमारे]
उत्कृखते, हलक्या ्रतीचे नको.
विवाहायनी कोमार्य भग साल्याने ताण मलीची सा
रवूम जाईल आपि त्वानंतरचे का
जीवन ख- या प्रेमाशी करालचे नाह नसाणा
-या आणि अध्यात्मिक वादीलाः सागा न
ठेवागा
-सा अहकारान साहन
উयसेगणा रोमान्सेवनी उभारलेल नती
दसरी आणि तिसरी कोम्ट कहणजे मोझेस ने सगीतकेल्या दहा धर्ाशवर अणि आदिगुरु
इतर अवतरणनी शिकवियेलया शिकलणुकीवर आधारित धर्मा मुसार कोबीक जीवनाची अतिष्ठापना
देत्सीचेजांच्ा
झाली पाहीजे,
अध्यातिगका जल्कांतीप्रत नेपारी शुध्द बिद्या हीच
शिकवणीच्या मर्वादा उभारते. म्हणन
दुस-या शब्दांत, योग्य बर्तपूर् काय आणि अयोग्य वर्तणूक काप ते प्रस्थापित केल पाहिने आणि त्यानंतर योग्य
या
.
धरुन चालवं पाहिले
बल
त्यामुळे कुटुंबात चाढणा या मुलांना उदाहरणकून, आणि, आईवडिल शिकवतात ती योग्य
वर्तपूक, या दानहींमधून शिकायला मिळेल, की, खरं बरोबर बागणं कोणतं.
मुलाला सतत स्वच्छ ठेवणं आणि क्षमा कन काळजीपूर्वकरिन्या, त्याला कुधारणं हे आईच
कार्यः आहे. पण त्याहूनही जात्त म्हणजे स्वतः च्या प्रेमळ उदाहरणाने मुलाला बागण्याची यो पत वाखविम
है आहे
शारिरीकरित्या पोषण करता नये, पंण, त्याला भावनिक सुरक्षितता दिली पाहने.
मुलाच
त
्यामुके बार्मिक कोटंबिक जीवनाच्य
पारपम
ूमीबर त्याची आध्यात्मिक प्रचति व्हायला आव मिळावा.
चौथी गोष्ट म्हणजे, स्वीचं तिच्या पतीशी योग्य नात ह्. श्री सौताजी श्रीसमाची] पेगल
आणि
अस है नातं असाचं.
आज्ञाधारक पत्नी होती. त्या नात्चावर आधारित
स्व्रीयांनी त्यांच्या परतीची काळी ध्यावी, त्यांचे पोपण करावे घर स्वचछ क ज्यबस्थित उेवाद
परतीला आवडणारं अन्न देऊन त्यांनी ्ंचे पोषण करावे पतीवर हुकामत गाजविणार आकामाक चर्न सय शवय
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-37.txt 
 अ7
पतीने उपनिबोकेसाठी अर्थर्जन कराव आणि स्त्रीने गुहकृत्पेः संभाळावी.
त्यावददत पतीने मले वहचिण्यांत पत्नीला मदत करावी आणि पत्नीशी पुर्णपण एकनिष्ठ
राहून पत्नीला आर्थिक वे भावनिक सूरक्षितता आावी. त्यांचे नातं प्रेमाचं
असाव, बासनामय कधीच नसाद.
पवित्रय असाव लोकात कीही त्पाचें प्रदर्शन कर
आपुलकीची कपाल्याही पवारचे दर्शन दोषांध्ये 'खाजरी व
नये.
पती पल्नीनी एकमेकांना आदराने वागवावं ज्यामळे मलें ते
पहाती. आणि योग्य प्रकारे
मातापित्यंच
बागुळे त्पाच्या स्वतः च्या आत्मसम्माताच्या चाडीसाठी सु्दा योग्य बातावरण
ा आदर ठेवून बाढतील.
तयार होईल
स्त्रीने तिच्या नात्यांन्ये अल्यंत पवित्रय टेवलं पाहिजे व्यासळे भाऊ] कहिणीच्या [गात्याचा
विकास होईल. स्वतःच्या पतीविपयी तिने मालकी असल्यासारखा हब्यास तिने बाळ नये पण इतरावरोचर बध
पिता म्हणून त्याचा इतरंी मेणा संबंधी आनंद तिने उपभागावा. इतरांशी त्याचे नात शुधव असल तर नत्सर
बाटू नये.
कुटबांतील चयोवृष्ट मंडळीना कदरभावाची वागणुक चावी आणि मुलांना कोणल्याही प्रकारे
की लेखणे, चिडवणे असे करु नये.
आत्मसाक्षात्कारी
कारण व्यांचा
गुलं
अलल्याने जराशी जार्तच शिस्त आईने मुलांना लावावी.
अहकार जास्त वाढण्याचा संभव असती. ही मुले म्हणयें देव नव्होत आणि
प्रकारची वागणूक ्यांना देता नये
तथा
आणि गरणे असेल तेवहा त्यांचे बागणं सुधारुन घेतल पहिजे.
क्षमा आणि करुणा या
आईने विकसित केल्या पाहिजेत आणि सर्व
स्वत. च्या गुणवत्ता
मुलांना ती स्वत चीच असल्यासारखें प्रेम व करूण दिली पाहिजे
शेबटी माता या शब्दाचा संपूर्ण अर्थच आजपर्यंत
पूतथ्वीबर आलेल्या अवतरणातील सर्वात
या
मन असे जिवत अवतरण
, जे
आदिशक्ति, ती स्वतः च आपल्याभध्ये असल्याने आपलावर अतीनत आशिर्वाद
आईत.
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-38.txt 
 4:38
त
लाभल आहे, त्यांनी, आपल्या देनदिन जीवना
आपण, ज्यांना स्त्री म्हणून जन्म घेण्याचं भाग्य
त्यींच उदाहरण अनुसरलं पाहिजे इतकेच नवहे तर स्वतः च्या कुंडलिनीयर ध्यान करताना आपली मुळे
लवली पहिेत. आपल्या ल्ततः चया अस्तित्वाच्या अतर्यामी त्याच्या गुमाचत्ता आत्मतात के्या पाहिजेत.
उपक्त वहावी है
धय असल
त्या स्वस: च्या आपाण्यांत देवी गालुल्बाची गुणवत्ता
आपल
पाहिजे आपल्या चरात, आपल्या कुरचात, आणि सर्व मानव जातीत मा देवी चैतन्यलतहरी आपण पोहोचबाव्या अशी
आपली महत्वाकांक्षा असली पाहीजे.
इतके प्रभावी अनवेल की, इतर
जर तुम्ही आदर्श बनला तर आदर्शाची शचितचः तुम्हासा ।
ज
कोणाचा सल्ला घेण्याची तुम्हाला गुरज नाही.
तुम्हीच स्वतः आदर्श बनता. ते मशालीसारखा असतात [तुमचे
आदर्श स्वत च ्काशित असतील.
कोणत्याही जागी गेली की प्रत्येकाची कुंडलिनी
गौरीची शक्ति जसलेली व्यक्ति
क
उत्थान पावले, फवत बंदन करण्यासाठी तुमच्यामधये जेव्हा गौरीची शक्ति असते तेव्हा तुम्ही उठून दिसता, कारण ते
तुमच्याकडे ते अजाण, चकाकणारे डोळे असतात अणि तिथे तुम्ही दृष्टी जाते, अगदी एक कटाक्ष देखील ताबडतीब
कुंडलिनी बर चढ़वितो.
जेव्हां आपल्याला एखाद्या विषयी हुव्यास, किंवा, तीव वासना विरहीत म आाटतं
तेव्हा ते आपल्या मधलं देवी प्रेम असतं. ते
. जे फक्त प्रेम करतं ज्याने तुम्हाला
शुध्द प्रेमाचं मूरमिमंत रुप आहे
सुरेख मानवी जीवन दिलं आहे. आणि, तुम्हाला त्याहून जास्त सुंदर करावें असं त्याला बाटते. ही सर्व निर्मिती
त्याने तुमच्यासांठी केली आहे. या निर्मितीत सर्व भागांचा आनंद तुम्ही लुटाया ही त्याची इच्छा आहे. त्याच्या
राज्यामधील रहियासी आणि त्याच्या कृपाप्रसादांच्या आनंदात राहाणारे न्हणून तुम्ही सर्व [उपभोग घ्यावा अशी
त्याची इच्छा आहे
रामाचा स्वभाव शांत आणि मोकळा होता. इतरांना उत्तम सल्ला देणे, किंवा स्वतःला कार्य
चांगल वाटतं, ते सांगून इतरांना त्यांचा चूका निदर्शनाला आणून देणे, असं कांही त्याने केलें नाही. कधी राखून
ठेवामचं, कधी खर्च करायचा, ते त्याला माहीत होतं. माणसाची पारख तो उत्तमरित्या करीत असे. इतरांचं हृदगत
त्याला उमगत असे. इतरांच्या कमतरतेपेक्षा स्वतःच्या चुका ल्याला चांगल्या प्रकारे माहीत होत्या. तो उत्तम कता
असून प्रभावी शब्दांच्या सांखळीने तो इतरांना पटवून देत अऔ. शंभर इजा करून घेण्यापेक्षां बोड़ा फायदा त्याला
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-39.txt 
 39
महत्वाचा बाटे त्यांच्या आसपान वाईट अपघात कधीच झाले नाहीत
. प्रत्येक भापा तं चोलू शकत होता. अदि
तो सोलू आकत होता अफि
सोनेरी बाण मारणारा उत्कृष्ट धनुर्घारी होता. स्वतः साठी तो जी गोष्ट पसंत करेल, ती इतर सबागठी तवैव उत्तम
असेल, गावर त्याचा बिश्यास नव्हता.
राम दयाल आणि सम्य, शिष्टाचारपुक्त होता.
दुष्ट मुळीच नवाता कठोर शब्दाबददल
त्याने कोणाला दोष दिला नाही. उबदार अंत करणाचा, कनवालू आणि सर्वांचा खराखुरा मित्न होता तो योग्य
आणि त्याला बाटलं होतं त्यापेका ते सीपं अमलेल त्याला आहळल
अकारे जीवन जगण्याची त्माने परयल्न केला
.
राजाचे कर त्याने नोळा केले त्यामुळे अध्याहून अधिक लोकांना खरोखर त्याला कांही हरकात वाटली ताही. फार
क्षणीय सजपुत्न होता ती. अणि पांच सहा मखा व्यतिर्जित प्रत्येक कोलल नाररिकाया [तो] आवडता होता.
आदरातिष्य करणं हा त्याचा न्वभाव होता, पत्येक अंतिथीशी तो प्रथम स्वागतपर शब्दात बोलत असे. तो फार
शक्तितभाली पुरुष होता. प्रू्ण
श
जगाला तो सगू शकत नव्हता किंवा विश्वाला. त्यासके चकोप किंचा त्याच
कधीच पुकट मेल नाही.
सुखसमाधान्तः
मित्राला अभिवादन करण्यासाठी
राम सुटदी न घेतां सतत काम करीत रहात नसे.
थांबल्याशिवाय, तो फार लांब चालत जात नसे. स्मितहास्य न करता लांबलचक भाषण करते नसे. त्याच्या
मनोरंजनाच्या गोष्टी, नृत्ये दगैरे जगामध्ये सर्वात उत्तम होती. सीतेवर त्याचेतात प्रेग होतं. ती त्याच्या
जीवनाचा एक भाग असल्याने त्यांनी जीवन स्वतःच्या मित्रासांठी च-याचदां नवीन भेट ते शोबत. कामाशिवाय
खखा दिवस घालवाया जागेल अशी भिती त्यांता वाटत नसे त्यांनी
जे कांही केलं ते, त्यांनी ते कशाप्रकारे केलं
अ
स्पामुके से झालं.
নायानचून,
चुन
जेवहा राजा जनकांनी स्वतः रामाचा सीलेशी विवाह लावला.
त्यांनी म्हटर
ं, रामचंदर,
चंद्रासमान असणा -या रामा, तुझे जीवन जगण्यासांठी सहचरी म्हणून सीतेला वागं, तिच्याकडे पहा, पुरेसं होईल
इतके तिच्याकडे कधी
ही बघू नको प्रेमाच्या नजरेने तिला हृदयांत जतन कर. सीले चिरंतनासाठी त्याच्यावर प्रेम
त्याच्यावरोबर चाल, त्याच्या स्वत.च्या छायेसारखी
कर त्याची पत्नी म्हणून
सतत त्याच्या मागामाग जा. मी तुझा
विषाह करीत आहे. "
जनकाने सीलेला सांगीतलं, 'यवतीचे रक्षण तिचा पिता करती पण एकदा कां तिचा विवाह
तिच्या स्वामीचं संरक्षण घेतलं पाहिजे. आतां तू मला सोडत आहेत. पण तुझ्या (पृथ्वी
झाला की तिने नेहभी
गातेला साडत नाहीस.'
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-40.txt 
 40 -
जाईस आि
रर्स एकदाच सीतेकडे गेला आणि म्हणाला, बेळ पकन उडन ईल
लफर च गला
दवक]
ला
मरतताना तूं पहाशील' तिने हळूच उत्तर दिलं, 'माझे स्वामी जगातील सर्व सुरुषांमध्ये तुम्हीच है ऐकल नाही की
की.
पति पत्नी एक असतात. है आश्चर्यच आहे /
वनामध्ये आनंद नाही. रान हातिये भूय आहे. सिंह गर्जना करीत असतात, त्यांच्या
ह व्या मुख्यांतून लक्ष ठेवून असतात, भ
वचेने कोसळलत कातांना इना देतात वणि जंगल
জने भरलेल असत
दु
सौता महणाली, तुमरच मदिष्य तेच गाझही अदशय आहे मिसाळलेले नन्दोमत
त हत्ती त्यांच्या रागाच्या अवेशांत
माणसांना पायाखाली चिरडूकन यमसदनाला पाठचितात जहरांमधील राजे त्यांच्या विश्वालू मित्राची
कोणत्याही प्रहरी,
दिवसा रातरी कधीही कत्तल करतात.
बा-याने खाली पडलेली फळ आणि यांढरी
यमाठी जास्त काही नाही पण,
गळें
इतकेंच तुमचे खान यावर मी ते खईन तिथे पाषी ताही बेलींच्या नाळयांनी सुर्य झञाकला जाती, रारी
रात्ी
कडक मादी असते" 'मी सुलं गोळा करेन 'पायवाटांकरूम सळसळणारे साथ रारपटत जातात
फुल गोळा करेना आापवाटाकतम
उमारे
इीपायला भार्नांचीच
टटीररट
এदू
आणि भक्षाची वाट पहात नधमध्ये पोहत असतात. ' रंगील पक्षांचे यवेच्या अवे उड़तांना गि गर्द झडीत अदश
क
होतांना वाटसरुना दिसतात. तिथे नेहमी जंगल असतं. काळोख अणि आतेशय भय असते राम स्हाणाला विचु
ह मिंचु
चावतात आणि क्तांत विष सोडतात, हवे मध्ये ज्वर असतो. आगी अनियंत्रीत असतात जवळपास कोणीही जिवलग
मित्र नसलात. अणि अशाप्रकारे बन
है बसेशकारक असतं.
'
तुमच्याविना अयोध्या गला बनायारखी भासेल. ' सीता म्हणाली तुमचं धनुष्य शोभेराळी नाशी,
तुमचा सुरा लाकड तोडण्यासाठी नाही, तुमचे बाण कांही खेळणी नाहीत, पण तुमच्या वादविवादापासून मला
ठेवा. आपण बरोबर राह. प
पतयाच
राणी अमृत असेल. ही चल्लळ रेशमी वस्त्र होतील.
जनावरांचय
पांधरुणं होतील, मी कांही आस होणार नाही रामा,
भी तुझ्यावर अवलंबून आहे. पेल्यात उरलेलया पाण्याररण गला
तं. चरा
टाकून देता यणार नाही. प्लिय रामा, तुझ्या चरणाची नम्र धुळ आहे मी. अगदी समाधानी, मला तं चरा
म्हणाले त माझ्यावर प्रेम करतेगा आण मी
स्मित हास्य करीत. राम
तर मग ये'
आलवता दान
आपल्या बरावर न्यायचे नाही ते आपल्याकडचे सर्व पेळ न ।
तक्याचर, त्पांत आणखी ते काय आहे ?
करसमे दाक आणि जाण्यासाठी तयार हो."
एकदा
आमि गर्ई सडांच्या
ून
आणि गर्द झाडांचया छायेालून
धनदार जंगल रामाला आवहल
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-41.txt 
 सीतेबरोबर राम फिरायला गेले. जमीनीबर रान-फुलांचा गालिचा अंथरला होता. पावसाच्या पाण्याबरच जगणा-या
चिमण्या गात होल्या झाड आणि त्यांच्या फांद्या पूथ्वीगधलं अन्न शोषण केल्यामुळे सोन्यासारखी चमकत होती.
राजीच्यावेळी तिच्या उशीचं काम करणारा रामाचा बळकट बाहूत हात देऊन राजहंसाच्या चाली सीता चालत होती
मार्ग जसा वृक्षांनी आच्छादलेला होता त्याप्रमाणेच रामाच्या हृदयांत सदैव बसणा-या सीतेला
त्यांनी अनुसरलेला
रामाच्या प्रेमाने आच्छादिलेलं होतं.
तुम्हाला भी राधा व श्रीकृष्णाची एक फार छान गोष्ट सांगते आणि मग भी जाईन =
एकदां असं झालं की श्रीकृष्णांशी विवाह ेलेल्या स्व्रीयांना राधाजीविषयी प्रार असूया बाटली अणि त्यांनी
श्रीकृष्णाला म्हटलं की तुम्ही आमच्यावर प्रेम करत नाही. त्यांतच नारद तिथे जवतरले व त्यांनी आगींवर तूप
सोडले त्यांनी म्हणटलं मला वाटतं खरंच, ते तुमची कांही पर्वा करीत नाहीत, त्यांना फक्त राधा आवडते
त्यामुळे मुत्सददी अशा कृष्णाने म्हणायला सुरूवात केली अरे देवा, गाझ्या पोटांत फार
दुखायला लागलं आहे आतां मी काय कत ? तर ते म्हणाले, आतां काय करायचे' श्रीकृष्ण महणाले, 'ते फार सोरप
आहे. माझा भक्त असलेला कोणी तुम्हाला ठाऊक आहे कां ? त्याच्या पायाची धूळ जर तुम्ही मला खायला दिली
तर मी ठीक होईन' तेव्हां त्यांना एकदम खूप भिती वाटली.
नाहीतरी, भी तुम्हाला जेव्हा कांही सांगते त्यावेळी दर वेळी तुम्हाला तुमचं उत्तर द्यायचं
असतं. माझे कोणी ऐकतच नाही. मी म्हटलं, इथे जा, तर नको नको त्या रल्त्याने जाणं बर आहे. इथे या 'नको
नको हा रस्ता चांगला आहे.' प्रत्येकाला त्या विषयी काही सूचत असतं. हरकत नाही तर तिकडे त्यांना तसं सुच
लागलं. ते म्हणाले, 'तुम्ही कांहीतरी औषध का नाही घेत ?' मग, कोणीतरी म्हणालं, आम्ही वैद्याला बोलावतो. ते
म्हणाले, 'नको, मला नक्की माहीत आहे की, इतर कशाने मी बरा होणार नाही पण फक्त एक गोष्ट आहे, माझ्या
पावाची
धूळ तुम्ही आणा. ती भी खाईन,'
एका भयताच्या
तर, सारे एकमेकांकडे पाहूं लागले. जेव्हां पैसे देण्याची बेळ बेते, त्यावेळी, सगळे सहजयोगी
पतनम
इतरांकडे पहातात. तसे, त्यांनी ते कधी ऐकलेलं नसतं, कांही जणानी कधीच नाही, ते बरं असंे पहा, फार विचित्र
स्वभाव असतो, तर, ते म्हणूं लागले, आतां काय करायचं ? आपण जर श्रीकृष्णाना बर केलं नाही. ते तर नुसते
दुखण्याने औरडत आहेत. काय करायचं श्रीकृष्ण म्हणाले, 'भाझ्यावर थोडी दया करा. तुमच्या पायाची थोड़ी धुळ
मला द्या.' मग त्यांनी नारदाला सांगीतलं, जा आणि राधेला तिच्या पायांची थोडी घुळ सायला सांगा, तेव्हा ते
राधकडे गेले. श्रा रााजी वृंदावनांत होत्या. आणि, तिकडची मूळ केतरासारी, केरी रंगाची असते, तेव्हां नारद
4/2
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-42.txt 
 42 -
नेले आणि ल्यांनी सांगीतलं श्रीयृ्णांना बरं नाही- त्यांना पोटाल फार दुखतंय"
राधेला भिती वाटली, ती म्हणाली, 'खरंच कां ? तर्स आहे ? माझा त्याच्यावर विश्यास यसएात
काय औपधोपचार कर शकतात 'ते म्हणतात, त्याचे कोणीही अनुयायी कोधी
नाही. मग ते काय म्ह णतात, ते
भत त्यांच्या पावाची योडी धूळ पाठवतील
ते ठीक होतील. औषध सहणून त्यांता ती ध्यायची आहे त्या
तर
म्हणाल्या, "ठीक आहे माझ्या पायाची धूळ न्या स्यांना आश्चर्य वाटलं हे तुम्ही का्य करताव. तुम्ही जर त्यांना
तुमच्या पायाची धुळ दिली तर तुमची सर्व पुण्यं
नष्ट होतील. ते काँीतरी खेळी करत आहेत.
अशा गोष्टींच्या
फंदात पई नका. तुमच्या पुण्याचे आणि पापाचं का्य त्या महणाल्या, 'एक गोन्ट जाणुन घ्या साकझ्या
पापपुण्याची काळजी ते वहातात. त्याचिषयी गला विचार करायला नको. केशरासारखी, केसरी रंगाची किंया
फुलांच्या परगासारी, अभी त्यांची पावधूळ ्ांनी घेतली आणि ती श्रीकृष्णंता नेजन दिली. श्रीफृष्णांती महटलं,
"सघा पाठपेल, हे मला माहीत होतं. आतां मला ती खाऊ दे." ते
महणाले 'तुम्ही खा,
पण एका प्रश्नांचं उत्तर
आम्हाला सांगा. तुम्ही त्यांच्या पापपुण्यांकडे लक्ष देतां, असं श्री राधाजींनी म्हटलं ते कस काय ? असं करतं होऊ
जर्ध कार्य ? प्ुण्य कार्य, पाय काय
तुम्हाला माहीत. त्यांना त्याची पर्वा ही. त्यांना त्याची
ते महणाल, 'ठीक आहे आधी मी औपध घेती, त्यांनी औषध घेतलं आणि आपण झोपलेजी
शकते ? त्यांचा
, ते
चिंताच करायची नाड़ी
.'
चर अर्स म्हणून ते झोपले, आणि श्री नारदांनी पहिल तर, थीकृष्णांच हृदय उपडलं आणि त्यांत मुंदर गुलाबी रंगाचे
कगळ हीतं. त्या कमळावर श्री रधाजी झांपल्या होत्या. आणि त्यांचे चरण त्या कमळाच्या परागाला धारत होते
आणि वृंदावनाव्या गातीचा पिबळा रंग हा तराच होता. आणि स्यानंतर त्यांच्या लक्षांत आर्ल की, जेव्हां, त्पाला
त्यांचा पदस्यूर्श होत होता तर, त्यांनी कृष्णाला आपली पावधूळ दिली तर, काय झालं ? त्या तर त्यांच्या हृदयांतच
आहेत. त्यांचे चरणच कृष्णाच्या दयांत आहेत. मग कार्य हरकत आहे ? आणि श्री रधाणींचं प्रेम इतकं महान
होतं. कीं, धर्म, अधमाचा त्यांनी विचारच केला नाही, पथत, त्यांच्या स्वामीच्या आज्ेचं पालन करण्यासाठी त्यांनी ते
केल, आणि तशा प्रकारे श्रीकृष्णांच्या हृदयामध्ये स्थान मिळवलं हे मग ल्यांच्या लक्षांत आलं.
ईश्वर तुम्हाला अशिर्वाद देवो.
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-43.txt 
 43
चिवाहप्रसंगीच्या शपवा
तुमचं मुलाबार चक्र व्यवस्थित ठेवण्यासांठी मी तुम्हाला भदत करेन तुमच्याकडे असल सर्व संपत्ती
वधू म्हणते
तुमही माझ्याकडे सुपूर्द करावी तीची मी नीट काळजी घेईन. तुम्ही, फक्त मी किंवा तुमच्या भावाबहिणोंनी
शिजविलेलें अन्न गृहण करावे आणि जर घराबाहेर कांही खाल्लं तर तुम्ही त्याला चैतन्यलहरी देऊन ते तुम्ही
खावे मी तुमच्याशी एकनिष्ठ राहीन, तुम्ही माझ्यापी एकनिष्ठ रहावे.
माझ्पा शारिरीक व अध्यात्मिक शक्तिंनी मी सर्व गृहकृत्ये पार पाडीन, गी आपुलकीने, प्रेरान राहील
यधू म्हणते
आणि तुमचं सारं आज्ञापालन करेन, नाझ्या कागांत तुम्ही मला मदत करावी आणि, सहजयोगाच्या तुमच्या कामात मी
तुम्हाला मदत करेन.
कधू म्हणते
तुमचे ल्मीतत्व व्यवरिथित राहील. जे कांही तुम्ही घरी आणाल, त्या सा-याचा हिशाब तुम्ही ध्यावा कांतिही
व्अवस्थित ठेवीन आणि
मी
माझ्या लक्ष्मीतल्ताचा
माझे लक्ष्मीचक
तुम्ही आदर राखावा. त्यागळे
लपव्र नये
आणि आपलकीने मी तुला आनंद आणि शांती देईन. पण माझा आनंद आणि शांति
बर म्हणती
झ्या अनुमलीशिवाय तु बाहेर जाऊ नयेस आणि मी जेध्हां बाहेर
जे्हा वाहेर
याच्याविषषी सुध्वां तुला विचार करावा लागेल. मा
जाईन तेथरी तुला सागून] जाईन. भूतकाळाचा विचार मी करणार नाही किंवा त्याविपर्यी बर्चा करणार नाही. तं
सुध्दा भूतकाळाचा विचार किंवा चर्चा करुं नयेस.
माझी आणि माझ्या गुलांची तुं काळजी पेतली पहिजल. आपल्या धरी बेतील त्या इतर सहजयवागी
वर म्हणलो
भाऊहि णीचं तूं ते, घरी आल्यावर स्वागत करावें.
सहजयोगाचं आचरण करताना माझयाकडून कही चुक
कराबी आणि मी
झाली तर तं मला क्षमा
वर म्हणती
तुला क्षमा करेन.
आमच्या विवाहाच्या योगे श्री माताजी निर्मलादेवी यांनी आम्हाला पवित्र बंधनांने जोडलं आहे.
दोघही म्हणतात -
आणि श्री माताजींची ही
कृती महायजाप्रमाणे पार महान भार्याची आहे
.
आमच सव वाही आमचे आरोग
संपत्ती मन दय सर्वच त्यांच्या चरणकमलांवर आम्ही
य,
अ्पण करतो.
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-44.txt 
 44
आमही एकमेकांशी एकनिष्ठ राह अशी आम्ही शपथ पेतो.
सहजयोग बाढविण्यासांठी आही बान करु.
आमची संतति आम्ही सहजवोगांतच वाढवूं आणि ते आमचं कार्तव्य आहे.
जय श्री गताजी
राहरी 1987
. तुम्हाला अनेक ला भेटले आहेत.
अतिशय आनंदांत रहाण्याचा रवल्न करा
तुगचा विवाह आाला आहे. तुम्ही इतके विवाह पाहीले आहेत. आपण किती आनंदात देळ घावकवला आहे, ओगि
त्याचा प्रत्येक भाग आनंददायी चैतन्यलहरींनी भरलेला होता.
अर्थात तुभच्यापैकी काही जणांना थोडसं वाईट वाटत असेल, मला ते कळत जाहे. कारण
तुभचे सहचर जायला निषाले आहेत. तुमच्यापैकी कांही जणांचे पती निधाले आहेत, काहींच्या पतली जाण्रासाठी
निपाल्या आहेत. त्यामुळे, कांही जणं चरीच हिरमुसली झालेली मला] दिरत आहेत, पुण ली देखील अशी गोष्ट
आहे, एकमेकाविपयीच वाकर्षण, प्रेम, एकसेकांच्या सहबासाचा आनंद यामधून निषालेली. आणि गला ताति कांीतरी
[सिया
कार छान सूचना दिसते आहे.
शेवटी तुम्ही एकमेकांना भेटणार आहंत एकमेकांसी
पंण तरीसुच्धा मी महणेन, नाहीतरी,
भोललेल्या चांगल्या गोष्टी आठवणार आहांत. आनंदांत रहाण्याचा प्रायत्न करा कारण, हे दिवस हवकरच उडून
पटकन वैळ जातो, या सर्व गोष्टी मागे पडतील,
जातील, सहजयोगामध्ये सुमही काळ विसरता, सर्वकांही इतक्या
अणि परत एकदा तुम्ही तुमच्या पती किंवा पत्नी ज्याच्या त्याच्या बरोयर एकत्र बाल.
या गोप्टीविपयी इतकं वाईट
आणि हँरात खेळत रह।.
बाटून घेण्यार्च कारण नाही.
स्यामळे त्यंता वस बाटता नये '
खात्री देणारा, धेर्य देणारा, चेहरा
आपल्या ग्रामिकेचा चेहरा सडवा आाला आहे पण
आउवा आणि आपण लबकरच भेटणार आहोत ही आशा ठेवा.
 1991_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_1.pdf-page-45.txt 
 तुम्हाला सुर्यारारख दिले पाहिजे
तुमच्यावरोबर तुम्ही सूर्य बाळमता.
प्रेम अणि उच
तुरूहला पसरणविली] पाहिजे. भारतामधून] तुम्ही सर्प
सर्वसामान्य लीक नाही. तुम्ही गोगी आहांत, प्रेम, करण, नितीमत्ता यासळे प्रसिध्द असलेल्या लोकांच्या त्या वरगाचे
आमा आहे, अस स्यांना ट दे. तुम्ही योगी आहात,
तुम्ही] प्रसिनिधीस्व करता. त्यागुळे तुमहाला सर्वोच्च प्रेम गिळाय
मी इा करते. तुमच्यप्रवासाचा आनंद
आणि तुम्ही ड़ये अनुभवलेला नद इतरांना
सगळा काही आगद लुटा
घ्या. . या. खा. आणि
सहजगोन्यांना
इतर लोक जे सहणायोगातही नाहीत स्यांना देखील द्या.
ईश्रयर तुम्हाला आशिर्वाद देवो.