॥ चैतन्य लहरी॥ %3D जून-जुलै क्र. ६,७ सन १९९७ न |तस राा Sahusrara ay ४ न सहतयोग पूर्णपणे समणू घ्या, श्रध्दा बाळगा आणि ताहीर करा. तुमगचे ्येय सर्व नगामधे परिवर्तन घडबून आणणे हे आहे. तुमच्यागधे परिवर्तत झाले की आयोआप इतरांगधेही तसे होईल. मग सगळीकडे प्रकाश आणि आतंद होईल. तुम्ही आनंदरूपच झाल्यागुळे ते केगळेपणाते साणणे पण उस्णार ताहीं. तुम्ही सर्व जण ती स्थिति भिळवाल अशी मला फार आशा आहे. श्री माताजी निर्मलादेवी दिवाळी पूजा पोर्तुगाल नोव्हेंबर ९६ शि

 दिनाळी पूजा हा रु प.पू. श्री माताजी निर्मला देवींचे भाषप (सासांश) १६ पोर्दुगात्व :तोव श्र ९६ DT:OBLRR ज आपण श्री महालक्ष्मीची पूजा करणार आ आहोत. या देशामधे महालक्ष्मीला भक्तीमावाने शक्ति मधला मार्ग कुण्डलिनी वर येऊ शकेल इतका मोठा बनवते. म्हणूनच साधक सत्य शोधायला सुरूवात करतो व ती सुरूवात झाल्यावर महालक्ष्मी तत्त्व जागृत होते. कधी हे तत्त्व प्रखरतेने कार्य करायला लागल्यास साधक चुकीच्या व भलत्या मागानी वाटचाल करूं लागतो. जे लोक अशा तहेने साधनेमधेच हरवून बसले त्यांचे मला वाईट वाटते पण योग्य मार्गाला लागून उत्थानाकडे प्रगत झालेले अनेंक लोकही आहेत. मानले जाते. इथें तिला मरिया म्हणून पुजतात, इथे स्वयंभू मरिया पण आहे. यावर माझा आधी विश्वास बसला नव्हता; पण आतां इथल्या चैतन्यलहरी पाहिल्यावर मला ती त्या स्वरूपांत खरोखर आल्याचे समजले. एका फोटोमधे ती माझ्याबरोबर असल्याचेही तुम्हाला माहीत आहे. याच तत्त्वाला अनुसरून तुम्ही आज या स्थितीला आलेले आहांत. तुमच्या उत्थानासाठीच असलेला मध्यमार्ग हा कुण्डलिनीच्या महालक्ष्मी शक्तीतूनच निर्माण झाला. कोल्हापूरच्या भहालक्ष्मीच्या मंदिरांत "उदे ग अम्बे उदे" हा जोगवा अजूनही म्हणतात. मी त्या लोकांना विचारले की "तुम्ही महालक्ष्मीच्या मंदिरांत अम्बेच भजन कस म्हणतात?" तर ति या शक्तीचे आणखी एक कार्य म्हणजे ती कुण्डलिनीला सर्व चक्रांवर जाण्यास मदत करते; आणि सर्व चक्रांची स्थिति सुधारते. या कार्यासाठी कमी-जास्त शक्ति वापरून कुण्डलिनीला जिथें जरूरी असेल त्या चक्रावर ती पोचवते कारण कुठल्या चक्राला कुण्डलिनीच्या मदतीची जरूर आहे. हे ती वरोबर जाणते. म्हणून कुण्डलिनी जागृत झाल्यावर ती कुठे-कुठे चालली आहे. हे तिच्या स्पंदनांवरून तुम्ही ओळखूं शकता आणि मग कुठे कार्य करण्याची जरूरी आहे हे तुम्ही समजू शकता. हे सर्व कार्य तुम्हाला अंतिम सत्य सापडावे या प्रेमाच्या व करूणेच्या भावनेतून ती करत असते. आपल्यासमोर अनेक प्रश्न आहेत, सहजयोगांतही उतीच्या मार्गावर चालतानाही कांही लोक आपली पूर्वीची गाठोडी जवळ बाळगूनच राहतात मग ते वर येतां येतां खाली घसरतात, पुन्हा प्रयत्न करून वर आले तरी पडतात. आज मी तुम्ही लोकांनी कुठली स्थिति मिळवायची आहे हे तुम्हाला समजावून सांगणार आहे. श्रीकृष्णानी भगवद्गीतेमधे दुसऱ्या अध्यायांत "स्थितप्रजञ" असं वर्णन त्याचे केले आहे. ही स्थिति समजायला जरा अवघड आहे. तुमच्या आई इतके ते सरळ दिसत नाहीं. म्हण न लोकांना ते म्हणाले "का म्हणतात हे आम्हांला ठाऊक नाहीं, पण ते चूक आहे कां?" मग मी म्हणाले नाहीं, कारण महालक्ष्मीच्या मागामधूनच कुण्डलिनी वर येत असते आणि कुण्डलिनी ही अम्बाच आहे." मग त्यांना हे समजले आणि ते आश्चर्यचकित झाले. अनेक शतकांपासून हे गाणे त्या मंदिरात म्हटले जायचे पण तोपर्यत तेच गाणें को म्हणत हे त्यांना कुणी सांगितले नव्हते. आतां ही महालक्ष्मी शक्ति आपल्यासाठी काय करते ते समजून घेऊ या. महालक्ष्मीने आपल्यामधे संतुलन स्थापित करून कुण्डलिनीच्या उत्थानासाठी योग्य मार्ग करून ठेवला आहे. डावी आणि उजवी बाजू संतुनलात आल्यावर या शक्तीकडूनच मधली नाडी कुण्डलिनी वर येईल अशा तनहेने मोकळी केली जाते. हा प्रेम व करुणेचा मार्ग आहे. प्रेम व करुणा या गुणांनी युक्त असल्यामुळे ही "तुमचं काही चुकले चैतन्य लहरी

 ते समजत नाहीं. आणि मग ते ही स्थितप्रज्ञता कशी पलीकडे तुम्ही जाता. जे हावरे असतात ते सतत पैसा मिळवायची असे विचारतात. संत ज्ञानेश्वरांनी याच कशामधून मिळेल याचाच विचार करत राहतात. पैशाचाच स्थितिला ज्ञानेश्वरीमधे "सहज-स्थिति" असं नांव दिले लोभ असलेले लोक अजूनही त्याच गोष्टीच्या मागें लागलेले आहे. स्थितप्रज्ञा या शब्दाऐवजी सहजस्थिति हा सोपा शब्द त्यांनी वापरला, आणि त्याचे सुंदर व सूक्ष्म स्पष्टीकरण त्यांनी दिले. अर्थात ज्ञानेश्वरही फार थोडया लोकांना येणाऱ्या कुठल्याही गोष्टीमंधे तुमचे मन अडकत नाही. समजले. त्या स्थितीला पोचलेला मनुष्य आरशासारखा तुम्ही आतां 'मना व्या पलीकडे गेलेले असल्यामुळे तुम्हाला असतो.. आरशांत खूप चेहरे प्रतिबिबित होतात, पुष्कळ वैळा आपण आरशांत पाहतो; त्याच्यासमोर आपण नटतो, मनाकडूनच चाललेल्या असतात. मन ही केवळ एक पोशाख करतो पण आरसा आहे तसाच राहतो. त्याचप्रमाणे कल्पना आहे असं मी नेहमीच म्हणत असते आणि तुम्ही जो स्थितप्रज्ञ असतो. सहजी असतो त्याला आपल्यासमोर ते जाणलं पाहिजे. हे काल्पनिक मनच तुमच्या डोक्यांत कोण आहे. आपल्याकडे कोण बधतो आहे याची पर्वा विचार- कल्पना भरवते; म्हणजे पुष्कळजण माझ्याशी नसते तो स्वतःमधे मग्न असतो. स्वतःशीच समाधानी बोलताना म्हणतात "होय माताज़ी पण......." आणि हा असतो. सूर्य जसा आपले किरण चहूंबाजूंकडे पसरवून "पण" ही तुमच्या मनांतलाच! सूर्यच राहतो, सगळे किरण त्याच्यामधेच परततात तसे त्याचे असते. त्याप्रमाणे इंद्रिये जरी त्यांचे काम अखंडपणे करत राहिली तरी सहजस्थिति मिळवलेल्या माणसाला त्याचे करते. उदास बनवते. आपण फार सज्जन आहोत, फार कांही वाटत नाहीं. कारण तो त्यांच्यामधे अडकलेला नसतो. इंद्रिये आपले काम करत राहतात पण त्याच्या स्थितीमधें कष्टि होणारे लोक असतात. खरं तर काही हरकत नाहीं त्यांचा काही परिणाम होत नाही आणि इंद्रिये काम झाले की शांत होतात. ही स्थिति तुम्हा सर्वाना मिळवायची आहे; होण्यालाच सहजस्थिति म्हणतात. त्या स्थितीमधे तुम्ही सूक्ष्म आणि मगच तुम्ही खऱ्या अर्थाने सहजयोगी होणार आहांत. पण सहजयोग्यांमधें मी अजून पाहते की, कांही जण सहजयोगांतून पैसा मिळवण्याच्या मागें लागतात. कांही नाही. आता निसर्गाकडे पहा; ९२ मूळ धातू आहेत पण लीडरबद्दल तक्रारी करत राहतात. कांहीं हेवा-मत्सर इ. मधे त्यातला एकही बदलत नाही उदा. तुम्ही चांदीला सोने किवा अडकतात. म्हणून मी नेहसी म्हणत असते की "ध्यान सोन्याची चांदी बनवूं शकत नाही. अणूंनाही स्वतःची करा कारण ध्यानामधूनच तुमच्या प्रगतीच्या आड येणारे विशिष्ट रचना असते. गुणधर्म असतात. तसेच हे दोष व संवयी दूर होणार आहेत. तुम्ही तुमच्या 'स्व ला परमाणूमघेही त्यांची विशिष्ट रचना असते जी तुम्ही बदलू एकदां ओळखलं की या सर्व गोष्टी संपून जातात. आणि तुम्ही स्वतःबरोबरच समाधानी होता. मग तुम्हाला कंटाळा बॉम्बगोळे बनणार, प्रलयकारक अणुबॉम्ब. पण मानवाचे येत नाहीं. तुम्हीं बोअर होत नाही. मला तर बोअर होणें तसे नाही. त्याच्यामध्ये बदल होऊं शकतो. परिवर्तन घडूं म्हणजे काय हेच समजत नाही; मी कधीच दोअर होत शकते, तुमचंच पहा, तुम्ही आधी मानव होता पण आता नाहीं. तुम्ही जर कुठल्याही गोष्टीमधें अडकलेले नसाल तर बोअर होण्याचा प्रश्नच कुठे येतो? दुसरी गोष्ट म्हणजे हाव - लालसा इ. वृत्तीच्या तो तुमच्यावर भलते-सलते प्रयोग करू लांगला तर तुमचा असतात. सतत पैशाचाच विचार सहजास्थितीमधे तुम्ही फक्त बघत राहता, साक्षी बनता. आपल्या उतीच्या आड ही स्थिति मिळवणं अवघड नाही. या सर्व फालतू गोष्टी आपला मेंदू हे वास्तव्य आहे पण मन नाही. मन "पण....पण" म्हणणारे मन बरेच वेळां नैराश्य निर्माण थोडयाच लोकांनी सहजयोग घेतला अशा विचारांनीही असं समजून नुसते साक्षीपणाने पहात रहा आणि या साक्षी बनता. आतला बनता अर्थातच या सूक्ष्मावस्थमधे तुम्हाला कशाचा त्रास होत नाही. कशामुळेही तुमची शांतता बिघडत शकत नाही. तसा बदल करायचा प्रयत्न केलाच तर संत झाले आहात. आत्मा झालात. हे फार महान वरदान तुम्हाला मिळालेले आहे, पण तुम्ही अ-गुरूकडे गेलात आणि दिवाळी पूजा

 भडका उडेल. मी असे लोक पाहिले आहेत. त्यांना अजून "माताजी माझी नाभी अजून ठीक झाली नाहीं, मी अजून फीटसु येतात. त्रास होतात. इतर लोकांपेक्षा कितीतरी पैशाचीच काळजी करत आहे" म्हणजे त्याला तो स्वतःचा जास्त त्रास, पण ते सुध्दां आता सुधारले आहेत. म्हणून दोष दिसून येतो. तुम्ही हे नीट लक्षांत घ्या की एका बाजूने तुम्ही पृथक्करण करून अणू-परमाणूचे विभाजन करू लागता तेव्हां अॅटम होते, याला आपण आत्मज्ञान म्हणतो. पण तुम्हाला बॉम्ब बनून स्फोट होतो पण दुसऱ्या जोडण्याची क्रिया करायला लागता तेव्हां तुम्ही काही निर्मिति करता वर म्हटले ते हया जोडण्याच्या कार्यामधून आपल्या लक्षांत येते की आजपर्यंत आपण अज्ञानांत होतो, जमले. प्लास्टिकसुध्दां अशाच जोडण्याच्या क्रियेमधून तयार झाले. जड पदार्थ जोडता येऊन एकत्र आणतां येतात. पाहूं शकतो. कुठे कारय चुकत आहे ते ओळखू शकतो; माणसांनासुध्दां असे एकत्र आणून परिवर्तित करायला हवे. त्यांच्या बाबतीत है जास्त सफल होऊ शकेल कारण मानव बदलू शकतो, त्याच्यामधे परिवर्तन घडू शकते. आता वेगळे, अलिप्त व्हायला लागतो. हेवा, मत्सर, लोभ, हाय सोन्याचे बघा, त्याच्यापासून दागिने किंवा इतर कांहीही बनवा, सोने ते सोनेच राहणार. दागिने बनवले म्हणून त्याचे राहिल्यासारखे वावरत असतात! खरं तर या दिवाळीच्या सोनेपण संपले असे होत नाही. पण माणसांचे तस नाही. एकत्र जोडले गेल्यावर (Synthesized ) त्यांच्यांत पूर्ण परिवर्तन घडून आले. जडद्रव्य, निसर्ग आणि मानव यांच्यामधे मोठा पाहूं शकता. प्रथम स्वतःमधील चुकीच्या गोष्टी तुमच्या फरक आहे. निसर्ग व जडद्रव्य (Matter) हे मानवापेक्षां नजरेस येतात; नंतर त्या नकोशा वाटू लागल्यानें तुम्ही त्या अत्यंत वेगळया, भि धर्माचे आहेत. मानवामधे परिवर्तन दूर करू लागता आणि स्वतःला स्वच्छ करता. मग हे ज्ञानही घडून येणे ही जिवंत क्रिया आहे. ते त्यानंतर सुंदर लयाला जाते आणि फक्त तुम्ही उरता. स्वतःच्या फुलांसारखे बनतात. तरी पण निसर्गापेक्षां ते वेगळेच चक्रांबद्दलही जाणण्याची जरूरी रहात नाही; फक्त तुम्हीच असतात. कारण निसर्गाला स्वतःचे मन नसल्यामुळे तो पूर्णपणें परमेश्वराच्या आधीन असतो; त्याची जडण-घडणच तशी आहे. पण इथे तुम्ही तसे नाही कारण तुम्ही लिव्हर सर्व शाबूत राहते. तुम्हाला कशाचाही त्रास होत स्वतःच्याच नियंत्रणाखाली अजूनही आहांत. तुम्ही स्वतःवर ताबा ठेऊ शकता. तुमच्यामधे हे परिवर्तन घडून आले आणि करूणेच्या सागरांत तुम्ही आनंद उपभोगता, असले तरी तुमचे तुमच्यावर नियंत्रण आहे. हे तुम्ही जाणूं त्याच्यावर येणाऱ्या लहरीपण हळुं हळुं थंडावतात आणि शकता, तुमच्यामधे काय बदल होत आहे हे तुम्ही शेवटी तुम्ही 'सहज" बनता. पूर्वी लोकांनी ही स्थिति प्राप्त अनुभवांतून जाणूं शकता. तुम्ही आता स्वतःला इतर सगळ्या मोहपाशांपासून अलिप्त वेगळे झालेले ओळखू स्थितीमधे हरवून गेले असे सर्व लोक शून्य झाले; शकता. कुणी माइ्याकडे येऊन म्हणतो "माताजी, माझा अहंकार फार वाईंट आहे, तो दूर कर," म्हणजे त्याचा त्रास मिळवले. धन्य झाला आणि मग सर्व खलास; किंवा त्याला समजलेला असतो. किंवा दुसरं कुणी म्हणतो अशा तऱ्हेनें स्वतःबद्दलचे ज्ञान होण्यास सुरूवात बाजूने तुम्ही त्याच्याही पलीकडे जायचे आहे हे ज्ञान मिळवल्यावर तुम्हाला काय मिळते ? आपण ते पाहू या. हे ज्ञान झाल्यावर अंधारात होतो; आतां प्रकाश आला आहे; आतां आपण आपल्यामधील सर्व आजपर्यंतच्या समजुती, संवयी इ. सर्व चुकीच्या गोष्टी आहेत है समजल्यावर आपण त्यांच्यापासून अशा कितीतरी बाईट गोष्टी आपल्यामधें घर करून दिवशी या वाईट गोष्टीचे नाव घेणेच दुर्दैव म्हणावे लागते. दिवाळी म्हणजे एकामागून एक असे कितीतरी दिवे प्रज्वलित केले जातात. आणि त्या प्रकाशात तुम्ही स्वच्छ र असता. त्या स्थितीमधे कशानेही फरक पडत नाहीं. तुम्ही दगडासारखे निश्चल बनता पण त्या दगडातही मेंटू, हृदय, नाही. कशांनेही तुमची शांति बिघडत नाही. उलट प्रेम करून घेतली होती पण वाईट एवढंच झाले की ते त्या दुसऱ्यांना ते कांही देऊ शकले नाहीत. एका माणसाने ते आणखी एका- दोघांना, बस, पण आतां सहजयोगामधें तुम्ही दिवाळी पूजा ा

 ज्ञानावस्थेत आला आहांत ह्हणून प्रथम 'स्व' बद्दलचे पूर्व ज्ञान प्रथम मिळवा, अगदी पूर्णज्ञान मिळवा. नंतरच्या स्थितीमधं, म्हणजे स्वतःबहल पूर्ण ज्ञान झाल्यावर स्वतःमरधील सर्व दोष, फ़ालतू कल्पना व आचरण, ज्या गोष्टी तुमच्या उतीच्या आड येत आहेत आणि ज्या चुकीच्या असलेल्या तुम्हाला समजले आहे त्या कुणाला नष्ट करायचे हे मला करण्याची जरूरी नाहीं. ते स्वतःहूनच स्वतःचा नाश करून घेणार आहेत. मी तुम्हाला सांगितलेच आहे की मला लोकांना उघड़े पाडायची जरूर नाहीं पण मी ज्या ज्या देशांमधे जाते तिथे मला दिसते की लोक उघडे पडत आहेत. आणखी काय चमत्कार होणार आहेत परमेश्वराला सर्व गोष्टी टाकून द्या. जसं माझ्या साडीवर कांहीं घाण माहीत. एकाद्या देशाकडे योडेसे जरी लक्ष गेले तरी सर्व पडलेली कळली की मी लगेच ती झटकून टाकते. मग तुम्ही कार्यान्वित होते; कसे ते मलाच कळत नाहीं आणि मीच म्हणते "परमेश्वरा, हे मी कधी केले?" म्हणून आपल्याला सहजयोगामधे तुम्ही आणखी एक गोष्ट मिळवता परमेश्वरी प्रेमशक्तीचे वाहक बनले पाहिजे. सर्व या आणि ती म्हणजे सामूहिक चेतना. हाच खरा आधुनिक परमचैतन्यावर सोपवायचे जे सर्व कार्य करत असते आणि सहजयोग आहे. पूर्वी लोकांना हे माहीत नव्हते म्हणून ते माझ्यापासून निराळे आहे. मी अगदी एकटी असते. ही सर्व जण हरवले गेले. आता तुम्हाला सामूहिक चेतनेची शक्तीसुध्दां माझ्यापासून दूर असते पण तिला मानवांसाठी काय कल्याणप्रद आहे, सहजयोगासाठी काय चांगले आहे शकता, त्यांच्यावद्दल तुमच्यामधे करूणा जागृत होते आणि हे सर्व समजते आणि त्यानुसार सर्व कांही घटित होते. मला त्यांत कांही करायची जरूर नाही. तुम्हीं कदाचित म्हणाल लोक मला यांतून काय मिळणार, पैसा मिळेल का, लीडर माताजी, हे तुम्हीच केले आहे. असू दे. पण खरं तर मी म्हणून सला काही मिळवता वेईल का असे विचार करणारे कॉहीच त्यामधे भाग घेत नाही. मला कांही सांगायची पण लोक असतील. पण ही सामूहिक चेतना विकसित होत जरूर नाही. ते आपोआप कार्य करायला लागते आणि तेही व्यवस्थित पार पाइते. एक उदाहरण सांगते. इंग्लंडमधे खूप धैब म्हणून असता. स्हणजेच समुद्रच बनून जाता. या वर्षांपूर्वी गेले असताना तियले लोक म्हणाले, "माताजी, समुद्रालाही मर्यादा असतातच. पण त्याला त्याची पर्वा आक्हाला उन्हाळा खूप दिवस चालावा असे वाटते." असे नसते. कारण त्या मर्यादामधे राहणे हेच त्याचे जीवन विचित्र काय मागतां असे मी म्हटल्यावर ते पुन्हा पुन्हा म्हणाले" असे नाही, पण. माताजी आम्हाला खरंच मोठा नसते. अगदी तसेच तुमचे होते तुम्ही 'स्व' मधे परिपूर्ण . पुढच्या सहजस्थितीला येण्यासाठी सिध्द होता. जाणीव झाली आहे. आणि त्यामुळें तुम्ही दुसन्यांना जाणूं र त्यांच्यासाठी कार्य करू लागता. कधी कधी त्यामधेही कांही राहते. व्यापक होते आणि मग तुम्ही त्या समुद्रातला एक असते; त्या मर्यादा सोडून पलीकडे जायची त्याला इच्छाच उन्हाळयाचा मोसम हवा आहे." तीन-चारदा तेच मागणें होता; स्वार्थी नसताच पण स्वतःमधे समाधानी, स्वावलंबी आणि त्या वर्षी एवढा प्रचंड उन्हाळा झाला की काही सोय होता. मला माहीत आहे की बरेच सहजयोगी, मी नाही. भारतासारखा नाही, इकडे निदान पंखे तरी असतात; तिकडे तेहि नाही. आमच्या घराला लहानशी गॅलरी होती तिथे आह्ही झोपायचे आम्ही दुकानांत पंखे विकत घ्यायला गेलो तर ऑर्डर दिल्यानंतर तीन महिन्यांनी मिळतील असे कळले. तीन महिन्यांनी म्हणजे थंडीला सुरवात होऊन गेलेली असणार. मग पंखेच नको असे आम्ही म्हणालो. माझ्या मुलीने विमानाने दोन पंखे पाठवले स्हणून निभावले सहजयोगातील त्रासदायक योग्यांनाही काही शिक्षा करत नाहीं. म्हणून नाराज असतात. पण मला असल्या गोष्टीची काळजी नसते. हे परम चैतन्य, जे सर्व कांहीं कार्यान्वित करत असते. त्याची काळजी घेइल. भी स्वतःकडून कशाला कुणाकडे बरघूं? सर्व कांही घटित होत आहे. तुम्ही ते पाहातचे आहात. मग कुणी कशाला त्यामधे लुडबूड करायची? सर्व कांहीं बघत राहणे एकढंच माझे काम आहे. तेच पुरेसे आहे. या जन्मामघे कुणाला ठार मारायचे किंवा इतका प्रखर उन्हाळा मग कांही दिवसांनी झाडांची प्ाने आधी किरमिजी रंगाची आणि काही दिवसानी लाल पड़ दिवाळी पूजा

 तर ठीक आहे, तसं मी सगळीकडे लक्ष ठेवते. फुलांकडे लागली आणि शरद ऋतूला सुरवात झाली. त्या वर्षी फार सुंदर ऋतू होता. त्यावेळी एका सहजयोग्याला स्वप्न पडले बघते, तुमच्याकडून भेटवस्तू स्वीकारते पण तरीही मी की माताजींनी त्याला कारमधून त्यांना फिरायला घेऊन कांहीच घेत नाही. माइयाजवळ कांहीच नसते. मला जायला सांगितले. मला अगोदर हे माहीत नव्हते. पण त्यावहृदल आकर्षण नसते. तुम्हाला फुलें ठेवायची असतील तर मला चालेल पण फुलं असली किंवा नसली तरी व्यक्तिशः मला कांहीच पडत नाहीं. पण तरीही आई म्हणून मलाच इच्छा झाली म्हणून मी त्याला फोन करून विचारले की मला खूप दूरपर्यंत हिंडून सगळीकडचे सौंदर्य बघायचे आहे तर मला हिंडवून आणतोस का. तुम्हाला खरं वाटत तुमच्यावर तुम्हां सर्वावर माझे प्रेम आहे पण ते प्रेम व्यक्त नाहीं ना? म्हणजे कांहीं अप्रिय घडले तरी त्यांतूनच करण्यासाठी मी प्रत्यक्ष असं कॉहीच करत नाही आणि कांहीतरी चांगले घडून येते असं लक्षात घ्या. त्या वर्षी तरीही प्रत्येक जण म्हणतो. "माताजी, तुम्ही आमच्यावर इंग्लंडमधे सगळीकडे शरदू ऋतू बहरला होता; सगळे लोक किती प्रेम करता! रंगीबेरंगी पाना-फुलांचे ते सीदर्य टिपायला बाहेर पडले होते. हे दृश्य तसे तिकडे दुर्मिळच असते पण खूप ऊन पडल्यामुळें परमचैतन्याने ते घडवून आणले. परमचैतन्य असे सगळीकडे लक्ष ठेवत असते; सर्व कांही सुव्यवस्थित जमवून आणते. मी कांहीच करत नाही; मी तर 'निष्क्रिय' आहे. नुसतं बसून ी सगळे कांही वघत असते. मला कसलाच प्रश्न पडत नाही. हळुं हळुं आत्ता जर मी तुम्हाला काही सांगितले तर लगेच तुम्ही सावकाशपणे सर्व कांहीं रीतसर घडते. तस तुम्ही उगीचच विचार करणार की आपण कांहीच करत नसली तर मला म्हणता "माताजी, आम्ही प्रार्थना केली आणि सर्व सहजयोगाचा प्रसार कशाला करायचा ? पण अजून तुम्ही काहीं जमून आले." तसं असेलही. वा लोकांनी माझ्याबद्दल तस काहीं ऐकले असेल, प्रत्यक्ष मी बोलले नसेन; पण तुम्ही ती स्थिती मिळवली पाहिजे. आणि ती तुम्ही आत्याचे त्यांनीच कष्ट घेतले आणि त्यांचे कार्य झाले. मी त्या करता कांहीच जबाबदारी घेत नाही. मी जे कांही करते असे तुम्हाला वाटते ते मी करत नसून है परमचैतन्यच करत असते. कारण मी सुध्दां पटकन कांही तर बोलते आणि तसेच घडून येते. त्यासाठी तुमच्यापासून अगदी पूर्णपणे वेगळी आहे. लोक तुम्हाला म्हणतात की तुम्ही प्रार्थना करा; तसं तुम्ही करा वाटले तर पण खरं म्हणजे या देव-देवतांची, गणांची प्रार्थना करा. माझी नाही कारण मी या सर्व गोष्टीपासून अलिप्त आहे. मला कोणी हे कर ते कर असे सांगत नाही; मग मी तरी मिळाल्यावरच तुम्हाला ते समजणार आहे. एकदा ती स्थिति त्यांना तसं कांही करायला को म्हणून सांगायचे ? ही मिळवली की तुम्ही फ़ार सूक्ष्मतेमर्धे उतरता जिथे सहजस्थितीच उतरलात तर तुम्हाला कसली इच्छा होणार नाहीं, कशाची उपभोगं शकत नाही. जरूर वाटणार नाही. मी किती तरी प्रकारची कामे करते, म्हणजे सूर्य प्रकाश देतो म्हणजे काम करतो अस म्हणाल मी कधीं प्रेम केले? उलट तुम्हीच म्हणत असता की मी प्रेम करते. तर जे सर्वकांहीं घडवीत आहे. ते मी नव्हे तर माइयापलीकडचे आहे. या स्थितीमधें आपण एकदां पोचलो की सहज-स्थितीला आलो असे आपण म्हणतो. सहजस्थितीमधे तुम्हाला बाटते की तुम्ही कांही करत नाही आणि सर्व कांही कार्यान्वित होत आहे. पण त्या स्थितीला आला नाहीत म्हणून असं होते. म्हणून आधी ज्ञान मिळवत्वानंतरच तुम्हाला मिळणार, म्हणजेच सा्या जगाचे ज्ञान, पण तुम्हाला त्याच्याही पुढ़े जायला पाहिजे. आतां पुष्कळ येळां तुम्ही पाहिले असेल की मी कधीं तरी मी व्हायब्रेशन्स पहात नाहीं, कुण्डलिनी किंवा चक्रांकडून काही जाणून घेत नाही; पण एकाद्या कॉम्प्यूटरसारखें ते आपोआप होते. आतां मी कांही कॉम्प्यूटर पण नाही. तर हया स्थितीचे वर्णन करणं अवघड आहे. कारण ती स्थिति काँहींच नाहीं, पण हा आनंदही तुम्हीं अशी आहे. आणि त्या स्थितीमधे तुम्ही आनंदाशिवाय अत्येक वस्तूचा आनंद कसा घ्यायचा मला माहीत्त नाही. आतां तुम्ही "जय श्री माताजी असं म्हणालात तर दिवाळी पूजा

 मी 'मी आदिशक्ति आहे' असं म्हटले तर त्याचा अर्थ होईल की मी कोण आहे हे माझें मलाच ठाऊक नाही; लोक माझ्यामागे लागले की "माताजी, तुम्हीला जाहीरपणे सांगायलाच पाहिजे" काय जाहीर करायचे ? मी जी आहे तुम्ही मला उद्देशून म्हणत आहांत हे पण मी विसरते. मी नुसते "जय माताजी" एवढेंच म्हणते, बस. हे किती सोपे आहे बघा. कांही न करताही सर्व कार्यान्वित होत असते. अशा स्थितीला आपण पोचले पाहिजे. तशा स्थितीला तुम्ही पोचला असाल तर ठीक आहे, पण तसे अजून झालेले नाहीं. कार्य करूनच तुम्ही हे मिळवणार आहांत. प्रथम तुम्ही ज्ञान मिळवायला हवे, पुढे ज्ञानाची जरूर भासणार नाहीं, ती आहे. आतां मला दिसते की मी ते जाहीर केल्यानंतर तुमची वाढ चांगली झाली आहे. पण खरं म्हणजे कुणालाच कांहीं जाहीर करण्याची किंवा जाहीरपणे सांगण्याची गरज नसते. ज्ञान करून घेण्याची गरज़ उरणार नाही पण प्रथम ही सर्व प्रतिक्रिया कार्यान्वित होऊन परमोच्य अवस्थेपर्यंत उत ही स्थिति प्रत्येकाने मिळवली पाहिजे. पण त्याच्यासाठी तुम्ही कार्य केले पाहिजे आणि कार्य म्हणजे सहजयोगाचा प्रसार करणे. तुम्हाला खूप दिवे लावायचे आहेत. म्हणजेच तुम्ही एक दीप आहांत हे तुम्हाला समजले पाहिजे आणि त्यांतून सूक्ष्म झाल्यावर तुमच्या लक्षांत येईल की "मी एक दीप आहे" सहजयोगाचा प्रसार करण्यासाठी त्याची माहिती नसते. चंद्र चंद्रप्रकाश देतो पण त्याला त्याची पुष्कळ सहजयोगी पुष्कळ चांगले कार्य करत आहेत जाणीव नसते, त्याचा त्याला आनंद होत नसतो. दिवाळीच्या पुष्कळ देशांमधे तो पसरला आहे, पुष्कळ ठिकाणी या प्रसंगी त्याचप्रकारे तुम्हाला सर्वांना प्रकाश द्यायचा आहे. धर्माबद्दलचे अज्ञान (अंधार) दूर झाले आहे. जात पात, त्याच्यासाठीच तुम्हाला कार्य करायचे आहे. हा फार सुंदर पुष्कळ धर्माचा "वादी" पणा कमी होऊ लागला आहे. विचार आहे. तुम्हाला हे केलंच पाहिजे. आणि हे करतानाही त्यामुळे तुमच्यातील दोषही दूर होऊन तुम्ही स्वच्छ लक्षांत ठेवा की तुम्हाला सर्व जगाला, सर्व मानवजातीला पाण्यामधे उतरला आहांत. एकदी हे करायला लागलात की प्रकाश द्यायचा आहे. दुसरा म्हणजे तुम्ही प्रकाश देणारा हळुं हळुं तुम्हाला कळेल की सागरच स्वच्छ झाला आहे. आता नुसते पहात रहायचे आणि सारं कांही कार्यान्वित व्हायला हवी. दिवाळीच्या संदेश असा आहे की आपण जसे सगळीकडे दिवे लावतो तसा सहजयोग सगळीकडे पसरू दे. पण दिव्याला किंवा ज्योतीला त्याची कसली जाणीव असते कां? ते सगळीकडे प्रकाश पसरवतात पण त्यांना स्वतःला जायचे आहे. दीप प्रकाश देतो पण आपण दीप दीपच बनून आहोत हे त्याला भान नसते. माझे तसंच आहे, मी स्वतःला होत असल्याचे बघायचे. तुमच्या आयुष्यातच तुम्ही ही स्थिति मिळवाल आणि लोकांना आत्मसाक्षात्कार देण्याचे काम पुरं कराल अशी मला आशा आहे. जे दुसरयांना जागृति देत नाहींत आणि नुसते पुजेला येतात ते साधारण सहजयोगीच: ते गहनतेत येऊं शकणार नाहीत, पूजेला नुसतं येऊन काय वर काढेल आणि तुम्ही म्हणूं लागल की माझे पण अगदीं होणार? थोडेस वर याल पण नंतर परत खाली ! पण जे तसेच आहे. असे पण बरेच जण आहेत ज्यांना वाटते की चिकाटीने (पाण्यांत येण्याचा) प्रयत्न करतील ते उच्च स्थितीला येतील ही माझी खात्री आहे. माझ्या ओळखत नाहीं. हयाच स्थितीला तुम्हाला यायचे आहे. तुम्ही माझी स्तुति गाता, माझी अनेक नांवे घेता. पण तुम्ही माझे नांव घेत आहात है माझ्या डोक्यांतही येत नाहीं. आतां मी हे सारं सांगत आहे पण तुम्ही त्यावर काय प्रतिक्रिया करणार मला ठाऊक नाहीं. कदाचित् तुमचा अहंकार डोंक ते माताजींच्यापेक्षां मोठे आहेत. आणखी असे बरेच जण जीवनकालातच मला अशी कांही माणसे पहायची आहेत की ती नुसती उभी असली की त्यांच्यामधून शांति आणि प्रकाशच बाहेर येईल. ते दीप झाल्यामुळे सतत प्रकाशच , अशा स्थितीला येण्यासाठी धडपड केली तर आहेत जे स्वतःला कलकी समजतात. आजकाल अशी एक व्यक्ति आहे. जी आपण कलकी असल्याचं सर्वांना सांगत सुटले आहेत. ते असू दे, त्यानें कांही होणार नाहीं, त्यांना तसेच राहूं दे. त्यांची कल्पना त्यांच्या जचळच राहूं दे. पण देणार दिवाळी पूजा ६

 तुमच्यामधे पण ते घडून येईल. अनेक संतांनी हेच सांगितले घुसला की तुम्ही तुमच्यामधील 'स्व'ला विसरून जाता आहे. पण सर्वसाधारण लोक त्यावेळी त्या स्थितीला आलेले आणि मग "मी हिंदु आहे, मी खिश्चन आहे, मी मुस्लिम नसल्यामुळे त्यांना ते समजले नाही आणि त्यांनी अशा योर आहे" हे नसते प्रकार चालूं होतात. तुम्ही 'स्व'तंत्र आहात. लोकांना वेडे ठरवले. खिस्तालासुध्दां लोक समजू शकले आत्मा आहात आणि एकदा आत्मा बनलात की तुमचे नाहीत, ओळखू शकले नाहीत म्हणून त्याला सुळावर तुम्हालाच ते समजं लागते आणि ते समजणें (ज्ञान) हे फार चढवले. पण तुमचे तसं नाहीं, तुम्हाला प्रकाश मिळाला महत्त्वाचे आहे. सामान्य माणूस आणि संत यांच्यामधील आहे. तुम्ही वरच्या स्थितीला येऊ लागला आहांत, तुम्ही अंतर हेच आहे. जे तुम्ही हळकुं - हळुं दूर करत आहांत. मग ख्रिस्ताना आणि सगळ्या संतांना ओळखले आहे आणि या स्थितीमधेही तुम्हाला कार्य केलेच पाहिजे. सहजयोगाचे माणसांवरोबरच रहात असल्याने त्यांना कशी मदत करायची कार्य तुम्हाला केलेच पाहिजे; जे हे काम करणार नाहीत हे तुम्हांला समजते. त्यांची प्रगति होणार नाही. तुम्हाला सहजयोग अजून खूप वाढवायचा आहे आणि एकमेकांच्या संगतीत राहून बरेंच काही कार्यान्वित करायचे आहे. आणि जोपर्यंत तुम्ही हे करणार नाहीत तोपर्यंत मी वर सांगितलेल्या सहजस्थितीला बोलले नाहीत. एखाद्याची चक्रे खराब असली तरी त्याची पोचूं शकणार नाही. आजचा दिवस महालक्ष्मीचा सांगण्यासारखी गोष्ट म्हणजे पैशाबद्दलचा वेडेपणा तुम्ही की सर्व कांहीं त्यांना समजत होते एवढंच. ग्हणजे श्रीमंत माणसाला विचारले तर तो ्हणतोमाझ्याजवळ आरशापुढे एकदा कुरूप माणूस उभा राहिला काय किंवा पैसा नाही" गरीब माणसाजवळ नसतोच पैसा. म्हणजे पैशाबद्दलची ही हांव कधीच पुरी होणारी नसते. म्हणून नाहीं. तशी त्यांची अवस्था होती. पैशाचा हा लोभ प्रथम गळाला पाहिजे. मग तुम्हीं करत असलेल्या कामांतून तुम्ही स्वच्छ व्हाल. हे कार्य करतानांच तुम्ही स्वच्छ होता आहांत की नाही हे तुमचे तुम्हाला कळेल त्या कार्यामधूनच तुम्ही हे कसं करत आहांत हे तुमचे कार्य करत आहेत आणि सहजयोगाचा प्रसार करत आहेत. तुम्हाला समजेल. हे एकदा झालें की माझ्या हयातीतच त्यांना याचा फायदा होणारच आहे आणि हे परमचैतन्य तर तुमच्यापैकी कांही जण तरी या स्थितीला आलेले पाहण्याचे त्यांची सेवा करायला तत्पर आहे. मी पाहिले आहे की कांही इतर माणसांचे प्रश्न तुम्ही समजू लागता आणि सध्याच्या आधुनिक काळामधे सामूहिक चेतना फक्त सहजयोगामधूनच कार्यान्वित झाली आहे संतांनासुध्दा ही जाणीव होती पण त्याच्यावद्दल ते काहीं त्यांनी पर्वा केली नाहीं. म्हणजे काळजी वाटली नाही असे आहे. पहिली नाही तर तिकडे लक्ष दिलें नाही. त्यांची अशी स्थिति होती रूपवान उभा राहिला काय आरशाला कांही फरक पड़त पण आपल्याला अजून खूप पुढे जायचे आहे हे आपण लक्षांत घेतले पाहिजे. आणि कार्य करूनच आपल्याला ही प्रगति साध्य करायची आहे. जे लोक असे लोकांनी नुसती इच्छा केली तरी ती पूर्ण केली जाते: त्यांनी कांहीं मागितले तर ते कार्य होणारच. त्याच्यासाठी आपण कसं योग्य बनायचे हा मुख्य मुद्दा आहे. आत्मसाक्षात्कार मिळाल्यानंतर आपण कारय करायला हवें असं म्हटलें तर ते भाग्य मला मिळेल. म्हणून या दिपावलीच्या दिवशी मला तुम्हांला हेच सांगायचे आहे की तुम्ही अधिकधिक सूक्ष्म बना. बाह्यातील गोष्टीचा आपल्यावर परिणाम होता कामा नये उदाहरणार्थ सांगायचे तर एखादी नवी फॅशन दिसली तर लोक त्याच्यामागे धावायला लागतात. हा मूर्खपणा आहे. असे लोक आंधळ्या जनावरांसारखे असतात; कुणीही त्यांना कुठेही बळवावे; आतां हे करा, आतां ते करा असे सांगत सुटावे. म्हणजे दुसऱ्या कुणी दिलेला विचार तुमच्या डोक्यांत म्हणजे श्रध्दा. तुम्ही आत्मा आहांत, तुम्हाला प्रकाश मिळाला आहे, तुम्ही सर्वांना तो प्रकाश देणार आहांत हा आत्मविश्वास तुम्ही ठामपणे बाळगायला हवा. ही श्रध्दा अधिकाधिक खोलवर रूजली की मग तुम्हीच म्हणाल "भी फक्त आत्मा आहे." आत्मा झाल्यामुळे सर्व निसर्गव दिवाळी पूजा

 तुमच्या पायाशी आहे. मला एक कोळी माहीत आहे, त्याची ते आत्मविश्वासाने करीत रहा. श्रध्देने करा. या माझ्यावर प्रचंड श्रध्दा होती; एकदां सहजयोगाच्या कार्यक्रमाला दुसर्या खेडेगावात जायचे होते, तो घराबाहेर जाणल्यामुळे तुम्ही शक्तिशाली वनता. पडला इतक्यांत आकाश काळयाकुट ढगांनी भरुन गेले. तुमच्याजवळ आहे तर तुम्हाला सर्व शक्त्या प्रात्प झाल्या त्याने लगेच आकाशकडे हात केले आणि म्हणाला "हे पहा, मी माताजींच्या कामासाठी निघालो आहे आणि पाऊस पाडण्याचे धाडस तुम्ही करू नका. माझे काम होईस्तोवर क तुम्ही तसेच तरंगत रहा." त्याला बोटीने जायचे होते. दिसते की कांही अगदी साधेसुधे अडाणी सहजयोगी फार बरोबरच्या लोकांना वाटलं हा काय बडबडतोयू. सर्वजण शक्तिशाली असतात कारण हेच की त्यांच्याजवळ अनन्य बोटीत बसून पलीकडच्या गावांत गेले, लोकांना जागृति श्रध्दा असते. दिली, सहजयोग समजावून सांगितला आणि परत येऊन घरांत शिरला आणि आकाशाकडे पुन्हां पाहून म्हणाला म्हणजे सहनशीलता, सबूरी, असा धीर नसला तर जे "माझं काम झालयू आतां तुम्ही काय ते करा." परमचैतन्यावर पूर्ण श्रध्दा अशी की ते तुमचे काम करण्यासाठी जणूं वाटच बधत आहे. तुम्ही म्हणाल ते काम ् श्रध्देमधूनच तुम्हाला सर्व शक्ती येणार आहे. सत्याला पूर्ण सत्य जर आहेत. आणि ही शक्ति दुसर्या कोणी नळवहे तर तुम्हीच वापरायची आहे आणि ही शक्तीच सर्व कांही कार्यान्वित करत असते. सर्व कांहीं घटित करत असते. म्हणून मला पा संस्कृतमधे एक चांगला शब्द आहे. तितीक्षा. म्हणजे पाहिजे ते तबडतो् मिळाले पाहिजे अशी तुमची वृत्ति असते. मग पूर्णत्वाने सर्व कांही घटित होणार आहे हे तुम्हाला समजत नाही. पुण्कळ लोक असे खूप उतावळे होणार ही श्रध्दा. पुण आधी तुम्हाला स्वतःवद्दल, तुम्ही असतात. सारखी धांवपळ करत राहतात. नाहीं तरी जगभर सहजयोगी आहात याबद्दल स्वतःमधें पूर्ण श्रध्दा ठेवली पाहिजे. अजूनही मी पाहते की काही लोकांना लोभ सुटत तुम्हीच असे आहांत की ही घोडदौड शांतपणें पाहूं शकता. नाहीं. म्हणून प्रथम तुमच्यामधे धर्म प्रस्थापित झाला पाहिजे. तुम्ही त्यांच्यामधे नसता. म्हणून धीर बाळगायला शिका. धर्म म्हणजे नीतिमत्ता. तुम्ही नीतिनुसार वागत असाल तर प्रश्न नाही; मग हे परमचैतन्य तुमचे ऐकणार नाहीं असे श्रध्दा, आत्मविश्वास हवा म्हणजे हे परमचैतन्य कसं कार्य होणारच नाही आणि समजा आज तुम्ही कांहीं इच्छा केली करते. सहजयोग कसा कार्यान्वित होतो है तुमच्या लक्षांत आणि तसं घडून आले नाही तरी तुम्ही निराश होऊं नका ते चांगले नाही. निराश होणें हे प्रगल्भ नसल्याचे लक्षण आहे. त्यात निराश का म्हणून व्हायचे? कदाचित ते काम न होणेच तुमच्या हिताचे असेल. समजा मी कुठेतरी जात आहे. आणि वाटेत रस्ता चुकला; कुठल्या रस्त्याने जायचे हे कळेनासे झाले तरी म्हणाले ठीक आहे. कांही बिघडले तुमच्या गुरूवरचा विश्वास व श्रद्दा, गुरूबद्दल तुमच्या नाही. मी आहे तशीच आहे. मी स्वतःलाच कशी हरवेन? मनांत श्रध्दा असली की परमचैतन्य प्रेमळ असते. पण जरा आणि मग मला दिसून आले की, त्या रस्त्यावर मला एक तुमचा विश्वास डळमळीत असला तर परमचैतन्याला पण दुसरा माणूस, ज्याला मी भेटायला दियला उत्सुक होते तो शंका येते; मग मी किंवा दुसरा कोणता गुरू असूं दे. कारण भेटला! खरं वाटत नाहीं ना! माझ्या बाबतीत असे बरेच ते गुरूमधूनच कार्य करते. माझ्या बाबतीत न्हणायचे झाले वेळा घडते. आणि जरी असा कुणी भेटला नाहीं, तरी काय बिघडले? मी त्या बाजूला जावे, थोडी व्हायब्रेशन्स द्यावीत पण त्याचाही गैरफायदा घेणारे लोक असतात. दुसरा कुणी असे होणार असेल. तर हे असे होत असते. जे कांही कराल गुरू असला तर आशा लोकांना मारेल, कठोर शिक्षा करेल. सगळया गोष्टीना फार गति प्राप्त झाली आहे. आणि यासाठी तुमच्याजवळ Patience हवा आणि स्वतःवर येईल; त्यामधें एखादी गोष्ट घडून आली तर ठीकच कारण त्याचा कांहीं उद्देश असतो. पण एखादी मनासारखी नाहीं घडली तरी हरकत नाही कारण त्यामधेही कांही हेतू असला पाहिजे. आणखी एक महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे तुमचा तर मी खूप क्षमा करत असते. हे तुम्हाला ठाऊक आहे. दिवाळी पूजा

 अशा गुरूच्या बन्याच कथा मी सांगायला धजत नाहीत मी पीत नाही, ते माझ्या स्वभावातच नाही. जाहीर करणें ही आणखी एक गोष्ट. हाकलूनसुथ्दां देईल. सांगितल्या आहेत. पण मी नेहमीच क्षमा करते मला वाटते की अशा लोकांकडे दुर्लक्ष केले तर आज ना उद्या ते तुमची श्रध्दा असलीच पाहिजे पण ती तुम्ही जाहीर मुधारतील आणि वर येतील पण कॉही वेळां याचा उलटाच परिणाम होती, माताजी क्षमा करणारच आहेत असे ते भोगादा लागला. पण तुम्हाला कोणी त्रास देणार नाही. गृहीत धरतात. म्हणून तुमची श्रध्दा अशी हवी की जे काहीं सहजयोग पूर्णपणे समजून घ्या, श्रध्दा बाळगा आणि जाहीर घडत आहे ते शांत चित्ताने पहात रहा आणि कांहीही झाले करा. तुमचे ध्येय मर्व जगामधे परिवर्तन घडवून आणणें हे तरी निराश होऊ नका आता हैच पहा की इतक्या लोकांना आहे. तुमच्यामधे परिवर्तन झाले की आपोआप इतरांमधेही आत्मसाक्षात्कार मिळाला आहे, इतके सारे संत झाले तसे होईल. मग सगळीकडे प्रकाश आणि आनंद होईल. आहेत. काल हे फ्रेंच लोक भजने म्हणत होते ते ऐकून मला तुम्ही आनंदरूपच झाल्यामुळे ते वेगळेपणाने जाणणें पण आश्चर्य वाटले मधे-मधेच मीच पेटी घेऊन त्यांना चाल शिकवीत होते. अ्धा घंटा प्रयत्न केला पण जमले नाही. आतां है फ्रेंच लोक निर्मितीक्षम झाले आहेत. तुमच्यामधील सर्व सुप्त कला जागृत हातील, त्यांचा आविष्कार होईल. की एक विशेष गोष्ट आहे. महालक्ष्मी इथे आली होती फक्त तसे झाले की त्याचा अहंकार येऊ देऊ नका, एवढी आणि इथे जे स्वयंभू आहे तो महालक्ष्मीचाच चेहरा आहे. कोळजी घ्या, हळूं हळू त्यांना बहार येईल आणि तुमच्या आजूबाजूच्या लोकांपर्यतः तो सुगंध पसरेल आणि होईल. ही फार सूक्ष्म स्थिति आहे म्हणून तिच्याबद्दल इतके सहजयोगांत येण्याची त्यांना प्रेरणा होईल. हेच वरदान तुम्हाला मिळणार आहे. त्यावेळी परमात्याच्या आशीर्वादानें येईल. मग तुम्हाला कांहीच करावे लागणार नाहीं; एकाद्या तुम्ही पूर्णत्वाच्या स्थितीला पोचणार आहात. परिपूर्ण मानव करायला हवी. सर्व संतांनी तेच केले आणि त्यांना त्रास उरणार नाहीं. तुम्ही सर्व जण ती स्थिति सिळवाल अंशी मला फार आशी आहे. ही दिवाळी पोतुगालमधे होत आहे ही मला वाटते म्हणून मला खात्री आहे की तुम्हा सर्वामधे हे कार्यान्वित सविस्तर सांगितले. तुम्हाला ही स्थिति सहज मिळवता के खेडयांत गेलात तरी सर्व कांही जमून येईल. आत्ताचेच पहा, मी कैरोमधे गेले तर सर्वजण मला सलाम करू लागले वनणार आहात. म्हणून तुम्ही स्वतःकड़े असे पहा आणि विचारा मी सहजयोगाशी एकरूप झालो आहे कां? सहजयोगाला मी पूर्णपणे वाहून घेतले आहे का? न थांबता पुढे जा; एक गोष्ट लक्षांत घ्या की सहजयोगाला शैवट नाहीं. तो थांबणार नाही. हेवा मत्सर - कुरूबूर यांना तिथे म्हणाले. वर्तमानपत्रात प्रोग्रामची लहानशी जाहीरात फक्त स्थान नाही. तुम्ही सर्वजण संत आहात, तुम्ही अप्रामाणिक नाहीं, कुणाची फसवणूक करणारे नाहीत. असं काहीं लागले मग, असे लोक साधक नसले तरीही जाहीर करा मी म्हटले है काय झाले ? हजारोंनी लोक तिथल्या खेडयातही प्रोग्रामला आले. मी म्हटले तुम्ही इथं प्रोग्रामला कसे आलांत? तर तुमचा चेहरा पाहूनच आलो असे त्यांनी वाचली. "तुम्ही अवतारी आहांत" असंही म्हणू की सहजयोग हा एकच मार्ग आहे. मला वाटते आतापर्यंत अजूनही करते असाल तर अजून तुमची प्रगति व्हायला हवी. कांही लोकांना वाटते की सहजयोगामधे आपण फार मोठे आहोंत पण तसं काहीं नसते. अस तुम्हाला वाटत पुष्कळ साधकांना आपण सांगत आलो, साधक लोक उरले नसावेत. म्हणून साधक नसलेल्या सामान्य लोकांना आतां सांगायला हवे. असेल तर तुम्ही वाट चुकला आहात. "मी काय केले?" याचाच विचार करा; कितीज़णांना तुम्ही जागृति दिली ते पहा; कितीजणांना सहजयोग सांगितला ते वघा. कड परमेश्वराचे तुम्हां सर्वांना आशीर्वाद. पछ ना ॐ ৫ ৪ बन्याचजणांना सहजयोगाबद्दल बोलायला संकोच वाटतो. पार्टीमधे गेले तर दुसरयांना मी सहजयोगी आहे. हे दिवाळी पूजा मूज

 ॐ० ों] सहज - योग सु ोी प. पू. श्री माताजी निर्मला देवींचे भाषण पं. पू. श्री. माताजी निर्मला देवीचे भावण से एफ आव सी सी आयु सभा आर नवी दिल्ली ६ एप्रिल ९८७ जके सयाच्या शोधांत असलेल्या सर्व साधवकांना मी तुम्हालाच जाणवणार आहेत. प्रथम नमस्कार करते. सर्वप्रथमच मला सहजयोग हे मुळांमधील ज्ञान आहे आणि ही सांगावेसे वाटते की सत्य जे काही आहे ते आहे. तम्ही मूलभृत विद्या म्हणजेच चक्रे व कुण्डलिनी. वैद्यकशास्त्राची ते बदलूं शकत नाही. त्याला कसलेही वेगळे स्वरूप देऊ माहिती असलेल्यांना सहजयोग समजून धेणे सोपे आहे शकत नाही किवा त्याचे वर्णन करूं शकत नाही. तुम्ही फक्त त्याचा अनुभव घेऊ शकता. या कलियुगामधेही आपल्यामधे या तीन मुख्य नाड्या आहेत. डवीकडची जगातील प्रत्येक देशामधे सत्याचा शोध घेणारे असे विशेष लोक जन्माला आले. इंग्लंडमधील प्रतिभान कवि विल्यम व्लेक म्हणालाच होता की ज्यांनी सत्य जाणले स्पष्टपरणे उल्लेख केला आहे. आहे असे परमेश्वराचे प्रेषित या युगांतच जन्माला येणार आता कारण एकमेकांचा संबंध ते समजू शकतात. इड़ा नाडी, उजवीकडची पिंगला नाडी आणि मधोमध असलेली सुषुम्ना नाडी. संत कबीरांनीदेखील त्यांचा या भारतीय वैद्यक संस्थेने मला हे सर्व सांगप्याची संधि दिली आहे आणि त्यामुळे माझा सन्मानच केल्याबद्दल मी त्यांची आभारी आहे. एके काळी मी या आहेत. मी आज जे कांही तुम्हाला सांगणार आहे त्याचा तुम्ही लगेच स्वीकार करायला हवा असं मी म्हणणार अंधश्रद्धेमुळें आपल्या शास्त्राचा अभ्यासक्रम करत होते आणि तो किती अवघड आहे याची मला कल्पना आहे. नाहीं. भोवतीं अगोदरच खूप समस्या निर्माण झाल्या आहेत. पण प्रथम तुम्ही अनुभूति ओणखी एक गोष्ट तुम्हांला सांगावीशी वाटते की ही भारतभूमि म्हणजे योगभूमि" आहे हे तुम्ही लक्षात घेतली तर तुमच्या मनांत शंका राहणार नाहीत. कुंडलिनीचे जागरण घडवून आणण्यात येणारी अडचण दूर करण्यासाठी मी एक सोपी पध्धत शोधून काढली आहे. आपल्यामधे सात प्रमुख चक्रांची व्यवस्था जन्मतःच असते. आणि त्याच्या द्वारेच आपली शारीरिक, भावनिक व मानसिक जडण-घडण होत असते. घ्यायला हवें. शास्त्राबद्दलचे ज्ञान त्यांनी आपल्याला दिले असले तरी आयण त्यांना योग" देणार आहोत जे सर्व वैद्यक शास्त्राचा आधार आहे, म्हणून मूलभूत ज्ञान आहे. म्हणून जी वस्तू परिपूर्ण (Absolute) आहे ती आपल्याला जाणून ध्यायची आहे. हा वैद्यकशास्त्राशीं निगडित असा विषय आहे म्हणून डॉक्टर मंडळीचा ज्याच्याशी जास्त संबंध आहे अशा एका चक्राबद्दल मी याच्याबद्दल काही शंका येण्याचा प्रश्नच नाहीं कारण प्रथम तुम्ही ते जाणून घेणार आहांत आणि नंतर मान्य करणार आहांत. एकदा तुम्हाला आत्मसाक्षात्कार मिळाला की तुमच्यामधील ही सूक्ष्म शक्ति-के्द्रे (चक्र) तुमची कुठ चुकण्याची शक्यता आहे आणि त्यांनी कशावद्दल आज बोलणार आहे, त्याचबरोबर डॉक्टर म्हणून त्यांचे प्रामुख्यानें काळजी घ्यायला हवी ते मी सांगणार आहे. चैतन्य लहरी ৭০

 करणारे डॉक्टर्स मी पाहिले आहेत. हा अतिरेकच या धावपळीच्या दिनचर्येमुळे दुस्या स्थानावरचे हे जे चक्र आहे त्याला स्वाधिप्ठान चक्र म्हणतात. जे स्थूलरूपानें आपल्यामधील Aortic Plexus आहे. या चक्राकडून लिव्हर रक्तपेशी बनवण्याचे प्लीहाकडून होणारे काम मंदाबते पाणथरी, प्लीहा, आंतडी व किडनी इ. अवघवाना शक्तिचा पुरवठा होतो. शिवाय मेदकणंचे पृथक्करण करून मेंदूमधील करड्या पेशीचा (Grey Cells) पुरवठा करण्याचे कामही है चक़र सांभाळते. लिव्हर या शब्दामधूनच त्याच्यामुळे आपण जिवंत गैर प्रकार झाला तर त्यांचे सर्व संपल्यासारखे होणार, ते राहतो (Live Liver) हा अर्थ बघा. सहजयोगामधे लिवरला कार महत्त्व आहे. वैद्यकशास्त्राला याची फारशी कुणी विचारांतच घेत नाहीत, म्हणून सारखा पुढचा माहिती नसते हैं मला माहीत आहे. पण सहजयोगामधून विचार करण्याच्या संवरयीमुळे ते नको तितके कडक ते पूर्णपरण ठोक होऊ शकते. लिव्हरकडूनच सर्व विपारी पदार्थांचे शोपण होऊन ते रक्तात मिसळले जातात म्हणायला हवा. लाल आणि एकदरीत तिचे सर्व कार्यच धावपळीच्या संबयीमुळे दिघडते. अमेरिकेत डॉक्टर मंडळीना गुन्हेगारासार्ी बागणूक मिळते. म्हणून त्यांच्याकडून चुकून जरी काही लोकसुध्दा आपल्यासारखी माणसेंच, पण या गोष्टी तिथें बनतात. त्यांना सेताप आवरेनासा होतो आणि क्षुल्लक कारणावरूनही त्यांचा स्वतःवर्चा ताबा सुटतो आणि ते यामुळे अपराधीपणाची एखादा माणूस जेंव्हा सतत विचार करत असतो वाटेल ते वोलायला लागतात. तेव्हो या चक्रातील सर्व शक्ति त्याच्या मेंदूच्या कार्यासाठी , परिणामस्वरूप त्यांची डावी खर्च होते आणि इतर अवयवांचा शक्तित-पुरवठा कमी विशुध्दि पकड़ते आणि स्याडि लायटिसचा आजार होतो. होतो. व्याचा सर्वप्रथम परिणाम लीव्हरवर होतो. आणि त्यामधील विपारी द्रव्ये बाहेर फेकली न गेल्यानें त्यात त्याची भावना वळावते सहजयोगामधे हृदयविकाराने येणारा झटका (Heart attack) दोन प्रकारचे मानले जातात एक म्हणजे तीव्र व प्राणघातक झंटका व दुसरा सुस्त उष्णता निर्माण होते. मग ही उष्णता वरबर यायला लावते, वर आल्यावर हृदयाच्या उजव्या भागावर येते हृदयामुळे होणारा अजायनासारखा विकार,. आणि उजव्या हृदय-चक्रावर परिणाम होऊन फण्फसाना सांगितल्याप्रमाणें लीव्हरमधील उष्णता वर हृदयापर्यंत आल्याने पहिल्या प्रकारचा अॅटक येतो. उदा. एखादा २१-२२ वर्षाचा तखू्ण टेनिसपटू आपल्या वडिलाश वर त्रास होतो. अशा व्यक्तीला दम्याचा आजार येऊ शकतो. सहजयोगामधून हा दमा सहज वरा होण्यासारखा आहे तसेंच ही उष्णता डाव्या बाजूला गेली तर पंक्रिया तुलना करून दारूच्या व्यसनात अडकला तर त्याला (Pancreas) खराब होतात. खूप विचार करणाच्या आणि अती नियोजन करणाच्या व्यक्तींना मधुमेह बहुधा होतो. गोड किंवा साखर खाण्याने तो होत नाही. नंतर हे लोक सतत भविष्यकाळाबद्दल योजनेत गुंग असतात, एखाद्या दिवशी असा तीव्र जोरदार हार्ट अटॅक येण्याची शक्यता असते. तीच गोध्ट कारखानदार या उद्योजकांची: इतका हिशोबीपणा की सर्व भानगडीमुळे हुदयाचा हिशोव ते बघत नाहीत. मग असे हृदय एकदम बंद पडून मृत्यू ही उप्णता खालच्या भागाकडे येऊ लागली की मूत्रपिंडाचा विकार येतो. त्यासाठी मग डायालिसिसवर राहण्याची वेळ येते व ते ने केल्यास मृत्यू अटळ होतो. येऊ शकतो. दुसर्या प्रकारचा अंजायनाचा त्रास सुस्त मूत्पिंडाचा विकार ठीक करण्याचाही एक साधा उपाय आहे. पण त्याहूनही अवधड गोष्ट म्हणजे प्लीहा अपराधी म्हणत बसतो. कांही लोक या बावतीत फारच (Spleen) आजकाल सर्वसाधारण जीवन धकाधकीचे हळवे असतात आणि त्याच्या वागण्यांत क्रत्रिमता असते. झाले आहे. आपल्याला निर्वातपणे जेवण ध्यायलासूध्दां ते स्वतःलाच दोषी मानत असल्याचे कळून येते. सारख फुरसत नसते अमेरिकेत तर कारमधून जाताना ब्रश हृदयामुळे होतो जेव्हां आपण स्वतःलाच दोपी किंवा सारख मी अस करायला हवं होते, मी माणसे सहज-योग ११

 ओळखायला हवी होती, त्यांची दुःखे समजून घ्यायला हवी होती; मी टेबलवर कॉफी सांडली..... विचार यामुळे स्पॉडिलायटिस सारखा ऋ्रास होतोच पण पुढें आणखी हृदयाची क्षमता (Pumping) क्षीण होते. यालाच अंजायना म्हणतात. आपल्या इडा-पिगंला नाडीमधील संतुलन बिघडून किडनी खराब झाली होती. खरं म्हणजे इॉक्टर लोकांना एक नाडी प्रमाणाबाहेर कार्य करू लागली की आजारी पेशन्टस तपासतां तपासता स्वतःच्या प्रकृतीसाठी मनोविकाराचे आजार होतात. कुण्डलिनी जेव्हां वर येते तेव्हां ती क्षीण झालेल्या चक्रांना ठीक करते. पण समजा तुम्ही उजवी बाजू प्रमाणावाहेर वापरली तर डावी बाजू होऊ शकतात. आपण तसे पाहिले तर सर्व माणसेच कोलमडायला लागते. मग तुमचे परमचैतन्याच्या आहोत, यंत्रे नाही. पण सहजयोग घेतल्यावर तुम्हाला स्त्रोत्राबरोबरचे कनेक्शन तुटते, तुमचा आधार संपतो कुठल्या चक्रावर पकड़ येत आहे. (न्हणजेच कमला आणि कॅन्सरसारखे त्रास सुरू होतात. कॅन्सर लवकर समजला तर उपाय करता येतो. त्याचा प्रादुर्भाव बळावला की अवघड होते, तसे प्रथल पण आम्ही केले आहेत मग कुण्डलिनी वर आल्यावरच टाळूमधून बाहेर येते. संत कबीरांच्या शब्दांत "शून्य शिखरपर अनाहत तुमच्यामधून प्रवाहित झाली की खूप चमत्कार घडून । असलेच येतात. या शक्तीलाच व्रहमचैतन्य असेही म्हणतात. ही शक्ती तुम्हाला मार्गदर्शन करते किंवा ज्ञान देने एवढंच नव्हे तर ती तुमचा साभाळही करते. मी एकदा एका डायलिसिस करणाऱ्या डॉक्टरला भेटले त्याची स्वतःचीच रक्तपुरवट्याची काही संरक्षण नसते त्याची प्रकृति जर नाजूक असली तर १११ । आजारी लोकावर उपचार करता-करतां त्यांना तेच आजार शारिरिक प्रश्न येणार आहे) हे समजू शकते आणि त्याचा उपाय करूं शकता. अर्थात सहजयोग कुणावरही जवरदस्तीने लादतां येत नाही; त्याबाबतीत प्रत्येक माणसाच्या स्वातंत्र्याचा सहजयोग आदर राखतो गुरू नानक किंवा खिस्त हे अवतार होते हैं तुम्ही कसे ओळखणार ? पण एकदां तुम्ही सहजयोगांत जन्म नंतर तुम्हाला चैतन्यलहरींचा प्रवाह जाणवतो. धेतलात की तुम्हाला समजून येणारच की सगळे सूफी व सर्व प्रेषित है एकच आहेत. सर्व धर्म सारखेच असल्याचे समजल्यावर धर्मचे तुमचे सर्व प्रश्न सुटतात. कसलाही त्याग करण्याची तुम्हांला जरूर नाहीं. दुसर्याचा दवेप करा असा कुठलाही धर्म सांगत नाहीं. ही सर्वव्यापी शक्ति आपल्यामधे. जी सात चक्रे व तीन नाङ्या आहेत या प्रेमाची शक्ति आहे; ती तुम्हाला मार्गदर्शन करते. तुमचा सांभाळ करते, तुम्हाला मदत करते सर्व गोष्टी जुळवून आणते जणू एक कार्यक्षम सरकार, इतके कार्यक्षम को मा बजे यालाच बायबलमधे "Cool BreeZe of Holy Ghost" म्हणतात. त्यालाच "अलख निरंजन किंवा " ब्रहमचैतन्य" अशाही संज्ञा आहेत. कुण्डलिनी वर आल्यावर ती तुमच्या आरोग्याची काळजी घेते. सर्वांचा वेगवेगळ्या प्रकारे वापर करून सातही चक्रे स्वच्छ करते. त्यानंतर तुम्ही खरा आनंद प्राप्त करून घेता, तुम्ही फक्त "साक्षी" बनून आजूबाजूला चाललेल्या घटना नाटकासारख्या बधूं शकता. त्यांतूनच तुम्हांला वैद्यकशास्त्र गुरु नानक खिस्तही तच आपल्याला त्याची कल्पना येणार नाही. म्हणाले होते "प्रथम स्वतःला ओळख", एखाद्या डॉक्टरसारखे समजून येते; बोटाच्या टोकांवर म्हणाले '"तू स्वतःला ओळाख. " सत्य है आहे की तुम्ही कुठे कसला आजार आहे हे ओळखूं शकता. तुम्हाला शरीर नाहीं, मन नाही, बुध्दि नाही, अहंकार नाहीं. संस्कार नाहीं- तुम्ही फक्त शुध्द आत्मा आहोत . एकदा चक्रांचे कार्य कारय आहे है समजल्यावर प्रत्येक चक्राचा शरीरांतील कुठल्या अवयवाशी सबंध आहे है परमसत्याची आपल्याला काहीच माहिती नसल्याने आपण समजून घ्यायला हवे म्हणजे अमुक अमुक व्यक्तीला त्याच्यासमोर थोडे नम्र व्हायला हवे डॉ. रायसाहेबांनी शास्त्रीय तहेने हे सर्व सांगितलेच आहे. तुम्हाला कसले परमेश्वराची ही सर्वव्यापी शक्ति एकदां कर्मकांड करायची जरून नाही. एकदा साक्षात्कार कसला आजार आहे याचे पण तुम्हांला ज्ञान होईल. सहज-योग १२

 असते. प्रथम हा तणाव को येती ने पाहू या. इडा-पिंगला या दोन नाड्या आज्ञेपाशी क्रॉस करून दुसर्या दिशेला जातात. पिंगला नाडीच्या ठोकाला अहकाराचा फुगा यती आणि इडा नाडीच्या ठोकाला प्रति-अहंकाराचा फुगा येती, तुम्ही झाल्यावर मात्र रोज थोडे ध्यान करायला हवे. परमचैतन्याच्या कृपेने नवीमुंबईला वाशीमर्धे एक हॉस्पिटल चालू झाले आहे. सहजयोंगाच्या पध्धतीने तिथे पेशन्टसवर उपचार केले जातात आणि खूप लोक चागले . बरे पण झालेले आहेत. रशियामधूनही सहजयोगी डॉक्टर जेव्हा खूप तिथे काम करायला येतात. शास्त्र-तत्रज्ञान यामधे ते लोक फुगा वाढून डाव्या बाजूकडे परसरतो आणि प्रिणामो खूप पुढे गेले आहेत. शक्तिबद्दल ते काही संशोधन करने आहत. त्यांनी बरेच कामे केले आहे. आणि सहजयोगामधून हे कार्य करण्यात त्यांना रस सहजयोगामवे माणूस संतुलनात येतो. माझा हात कोण चालवतो ?" अस डॉक्टरना तुम्ही विचारलं तर म्हणतील " " (Autonomous कुण्डलिनीचा मार्ग मोकळा होतो. नंतर तुम्ही परमेश्यरी उजव्यां बाजूला जाता तका अहंकागचा मस्तकावर ब्लॉक येतो. त्यामुळे तुमचे सर्व प्रश्न वाहेर पड़ं शकत नाही मग तुम्ही उत्तरोत्तर क्षीण होत जाता. यानाच सूक्ष्म ताण (Stress) म्हणतात. या कलियुगामधे ही कुण्डलिनी कार्यान्वित झाली आहे. कुण्डलिनी वर आल्यावर है दीन्ही कुे मिटून आहे. जञातात आणि स्वयंचलित Nervous System) पण मग हा ऑटो' कोण? शक्तीवरोबर जोडले जाता आणि तुमच्या मेदूच्या अनेक ते लोक या बावतीत प्रामाणिक आहेत व म्हणतील . त नाड़ी संस्था भागांमधे प्रकाश येतो डावी व उजवी नाडी संस्था या परस्परापामून पेरासिंपर्थेटिक नव्हस आम्हाला ठाऊक नाही." सिस्टिमवद्दल डोक्टर्सना फार थोड़ी माहिती इमर्जन्सीचे वेळी कार्य करवते ती सिंपथेटिक नव्हस सिस्टिम आणि कार्य झाल्यावर पूर्ववत स्थितीला आणत आहे मला कल्पना नाहीं. पण सहजयीगामधें है नुम्हाला ती पॅरासिपथेटिक नव्हस सिस्टिम बरोबर समजते. उजवी बाजू जेव्हां प्रमाणाबाहेर कार्य शक्तीचा संचार झाला की तिला आराम मिळतो आणि वेगळ्या पण एकमेकांना पूरक कार्य करणाया सस्था आहेत हे जाणण्यासाठी वैद्यकशास्त्राने किती प्रगति कली आहे. पॅरासिपॅथेटिकमधे करू लागते तव्हा डावी बाजूची शक्ति वाढण्यास सुरूवात होते. उजव्या वाजूचे लोक भविष्याताल काम करत तिला पौष्टिकता मिळते. मग ती इतक्या सुंदर यध्दतीने कार्य करायला लागते की अशक्य बाटणाच्या गोष्टीही ती राहतान तर डाव्या बाजूचे भूतकाळात रमतात. करून दाखवते. त्यामुळे पहिला कोणता बदल होत असेल तर तुम्ही शांत होता। आपले विचार एकापांठापाठ चालू असतात, पण होत नाही. फक्त सहजयोगच हे करू शकतो. कारण एक विचार संधून दुसरा चालू होती ल्यावेळी मधे एक, सहजयोग डाव्या बाजूवरही काम करती (Viral हा मुक्ष्म अतर असते, त्याला संस्कृतमधे विलम्ब असे डाव्या वाजूचा त्रास आहे) चेड लागलेले किंया एखाद्याला Viral चा प्रादुर्भाव झाला तर अॅंटियोंयोटिक्स किंवा तत्सम औषधाचा काही उपयोग चमत्कारिक वागणारे लोकही सहजयांगाने वरे झाले म्हणतात. इंग्रजीत Pauise म्हणतात. आपण सारखे भूतकाळात नाहीतर भविष्यकाळात वावरत असतो पण मध्यमागांत नसतो वर्तमानात नसतो आणि बर्तमानांत कसे रहायचे हाच मोठा प्रश्न पड़तो. आणि वर्तमानांतच होतो. यांत संन्यास घेण्यासारखा कसला प्रकार नाही. सत्य आहे: वर्तमानांतच पूर्णता आहे: वर्तमानातच शांती कुटुंब टाकून दूर जाण्याची जरूर नाही. तुमचे सामान्य आहे. व्यानामधे तुम्ही निर्विचार होता आणि या जीवन निर्विचारतेतूनच तुम्ही आतून शांत होता मानसिक ताण ही आणखी एक समस्या बहुतेकांना आहेत. सहजयोगामधे माणूस शांत होती तसाच उदार होते तसेच चालू राहते. मिळवण्याची तुमच्याजवळ शुध्ध इच्छा असणे एवढंच जैरूरोचे आहे. आपल्यामधे परमेश्वर प्रतिविवरूपाने आलसाक्षात्कार सहज-योग १३

 दE पुरूषांचे ऋण मानले पाहिजे. मूलतः प्रत्येकाचे गुणसूत्र आहे. ह्चावर तुमचा विश्वास हवा. तुम्ही परदेशांत गेलात तर आश्चर्यचकित व्हाल. ते लोक खरे तर मूर्ख आहेत. अमेरिकन लोक खगैखर मानवच आहेत का असे वाटते. मला ते म्हणाले "आम्ही सहजयोगांत येणार नाही कारण तुम्ही पैसे घेत नाही. तुम्ही पैसे (फी) घेत नाहीं म्हणून आमच्याजवळ त्याला कांही किमत नाही. मग तुमच्यावर आम्ही विश्वास का ठेवायचा?" म्हणून मानवजन्माचा हेतू ममजण्यासाठी त्यांच्याकडे जायची आपल्याला जरूर चागल असनात. महजयोगामधे गुणसूत्र सुध्दों वदलतात. गुणसूत्र आईवडिलाकडून आलेली नसतात किंवा परिस्थितीमधून परिस्थितीनुरूप तुमच्याकडून होणार्या प्रतिक्रियांमधून गुणसूत्रे वृध्धिंगत होत असतात. आलेली नसतात तर या गुणसूत्रांमुळे तुम्ही धार्मिक वनता. मानवप्राण्याबहदल प्रेम हाच धर्म ग्रेम वाटण्यामधून आनंद मिळतो. तुमचा नाही. आपल्याकडे आपल्या पूर्वजाचा मोटा वारसा आहे. द्वेष करणाच्यांवरह्ला प्रेम करायला शिका; कारण त्याचा ह्वेष अज्ञानामुळे आलेला आहे. जगांतील सर्व मानव या होती, परमसल्यावद्दलही बर्चा व्हायची. अशी संस्कृति पुण्यभूमीमके येऊ देत. अगोदर ते आपल्याला गुलाम दुसनया कोणल्या देशाजवळ आहे ? कुठेच नाहीं म्हणून बनवण्यासाठी आले. आतां ते परमेश्वर प्राप्तीमाठी इथे येऊ देत. न्यासाठी ग्रंथ वाचण्याची जरूरी नाही. एण हजारों वापुर्वी आपल्याकडे ब्रह्मांडावाद्दल चर्चा होत आपण भारतीय आहोत वाचा आपल्याला अभिमान प्रथम ने परमेश्वराबरोबर जोडले पाहिजेत त्याशिवाय त्यांना काही मिळणार नाही. न्यांना कसलीहा शंक्नि प्राप्त होणार नाही, आधी शक्ति मिळवत्याशिवाय तुमची वाढ कशी होणार? त्यासाठी वेळ गोले वाटला पाहिजे, मी या इंडियन मेडिकल कौन्सिलची आभारी आहे. স्रधम आपल्या देशामधील डॉक्टस सहजयोगाति आले तर मला खात्री आहे की जगभगतील लोक जीवनाचा अर्थ आणि तुम्हाला फारसा द्यावा नागणार नाही, पांच मिनिटे सकाळी आणि दहा मिनिटे संध्याकाळी एवडंच पुरे मग चांगले काय व वाईट वैद्यकशास्त्राची माहिती जाणूं शकतील. रशियामध्ये अडीचशे शास्त्रज्ञांच्या मीटिंगला मी गैले होतो. वोलायला सुरूवात करतांना मी Science काय है तुम्हाला कळेल, तुमचे स्वतःच काय चुकते आहे हेहि समजेल. तुम्ही एक नवीन आयाम प्राप्त कराल. सामूहिक चेतना (Collective Consciousness) म्हणता. तुम्ही आता इथे बल बॉलू लागले कारण मला बाटल की त्याच्या त्याला आम्ही विषयावद्दल बोलल्यास त्यांना वरे वाटेल पण त्यांच्यातला एकजण लगेच उठून म्हणाला माताजी, सायन्सबद्दल बसल्या बसल्या श्री. क्लिटनची व्हायत्रेशन्स समजू शकाल, किंवा आम्हाला काही सागू नका, आम्हाला ते सारं माहीत आहे. दुसऱ्या कुणाचीही व्हाय्रेशन्स समजे आम्हाला देवाच व परमश्वराच सायन्स कस असते ते सांगा मला आश्चयच वाटले. का् है रशियन लोक! शकाल. दूर बसलेल्या कुठल्याही व्यक्तीची व्हायत्रेशन्स तुम्ही ठीक करू शकाल सहजयोगाचे अनेक आयाम (वैशिष्ट्ये) आहेत. ही प्रेमाची शक्ति आहे. तुम्हीही महजयोग ध्या आणि आपले नतर मला कळून आले की वल्गेरिया रूमानिया, रशिया वगैरे पाटीसारखे आहेत देशामधील लाक को या म रूमानियात तर वेगळाच मी त्यांना प्रकार बैद्यकशास्त्राबद्दल सांगितले, एक निवेध वाचला तर त्यांनी जीवन उजळून टाका. हे मुळांतील ज्ञान सर्वद्रग पसरवणे मला डाक्टरेट बहाल केली तुमचा विश्वास बसणार हैच आमचे कार्य आहे. नाहीं. पण ते खरोखरच स्वच्छ मनाचे लोक. भारतीय लोकही तसेच आहेत. शिवाय त्यांच्याहूनही कर्तबगार आपली सं्कृति खोल पाळे-मुळे असलेली आहे. म्हणून आपल्याला अपल्याकडील सर्व सूफी, संत व अवतारी ले पड परमेश्वराचे तुम्हा सर्वांना आशीर्वाद ॥६ ा कि ा सहज-योग १४

 प्र टि वर्तणुकीरतील परिवर्तन ि ेभ लेखक- प्रा. यू. सी. राय े सहजयोगाच्या ध्यान धारणेने वागणुकीत परिवर्तन घडून येते व त्या योगे जगाला भेडसावणाऱ्या महाभयंकर 'एडस्" सारख्या रोगावर नियंत्रण करणेसाठी उपयोग - ( सारांश व स्वेर अनुवाद) न्यूयार्क, सान-फ्रान्सीस्को, व लॉस ऍजलीस) ह्या शिवाय इतर इग्ज वरगैरे घेणार्यांगधेही ह्या रोगाची लागण भरपूर आहे. कूण हा रोग फैलावणे व होणे याचे कारण न्हणजे वेवंद वागणक तसेच आयष्यातील वैफल्य व त्यामुळे येणारी अरशी उपाय काही अतिसूक्ष्म रोग जंतूमुळे शरितातील रोग प्रतिकार शक्ति नष्ट होणे यालाच '"एडस्" असे म्हणतात. हा रोग झाल्यावर मानवास मृत्यू शिवाय दुसरा पर्याय नाही. ह्या रोगामुळे नुसता मृत्यू नव्हे तर रोग्याला खुपच हाल अपेप्टा भोगाव्या लागतात. येतो असे बेफिकीरी ह्या रोगावर हमखास योजना नाही तरी काही उपाय योजून तो फैलावणार नाही याची खबरदारी घेता येते. सेचता ५) शारिरीक आरोग्यावद्दल शिक्षण देणे "डस्" हा रोग १९८१ साली काही लोकॉंना झाल्याचे संशोधन झाले, परंतू पुढे ह्याने रीद्र स्वरुप धारण ब करून हा जवळ जवळ साथीच्या रोगा प्रमाणे प्रसार २) रक्त व अवयवांची नियमित तपासणी ी ३) निरोगी व स्वस्थ जीवन जगण्याची शिकवण एडस् चे अडतीस पावला, एकटया अमेरिकेत म्हणे हजार रूग्ण आहेत ह्या प्रमाणेच आणखी बुरेच रूग्ण, तसेच समाजात वागण्याच्या नीती नियमाचे शिक्षण वरील उपायांपैकी आरोग्याचे शिक्षण व त्याची ार जवळ जवळ १ ते २ लाख लोक ह्या रोगाला १९९१ पर्यंत बळी पडले आहेत व त्यातील सत्तावीस हजार केसेस उघडकीस आल्या आहेत असे अमेरिकेतील 'पब्लिक हेल्थ डिपार्टमंट" चे म्हणणे आहे आता हा रोग थोड्या थोडक्या लोकात राहीला नसून त्याला आता माहिती देणे हा उपाय जगात जास्तीत जास्त उपयोगात आणला जातो, कारण त्यामुळे एडम्" समुळ नष्ट होणार नाही पण ल्याच्या बाढीचा वेग कमी करता येईल. रागावर जगात खूपच संशोधन चालू आहे व त्याचा प्रतिकार करणारी औषध उपाय योजना शोधण्याचे प्रयत्न साथीच्या रोगाचे स्वरूप आले आहे. मुख्यत्वे करून हा रोग शारिरीक सबंधामुळे प्रसार पावतो. तसेच हा रोग इंजेक्शनच्या सुया निर्जंतूक न केल्यामुळे सुद्धा रक्ताद्वारे होऊ शकतो. तसेच ज्या मातेला "एडस्" झाली आहे अशांच्या लहान मुलांना मातेच्या पोटातच रोग जंतू पासून चालू आहेत. परंतु आता तरी त्यावर औषध अथवा इंजेक्शन सापड़लेले नाही. आणि म्हणून खालील उपाय प्रसार माध्यमातर्फे समाजाला माहीती करून दिल्यास त्याचा रोग फैलावण्याचा वेग करमी करता येईल बि "एडस् " होतो.. १) विवाह वाह्य शरीर सबध २) इजेक्शन घेताना ु अमेरिकेत एडस् झालेल्या प्रौढांत ७३ टक्के लोक समलिंगी संभोग करणारे असतात (पुरूष) (प्रामख्याने नवीन व निरजंतुक सुई वापरणे. ३) रक्तदान करतेवेली चैतन्य लहरी १५ हि ट

 रक्तदात्याच्या रक्ताची कसून तपासणी. ४) अवयव दान केले असेल तर दान देणायाच्या रक्ताची तपासणी करणे. हे उपाय योजन्यास "एडस्" प्रसारावर बराच प्रतिबंध असलेले टाळूवरील कमळ होय. होईल. एडस" चा शोध लावणारे प्रा. ल्यूक मंटिनियर येते त्यावेळी हातावर थड लहरी जाणवतात. त्यांना आदी ह्याच्या म्हणण्याप्रमाणे सर्व जगाने "एडस" या रोगाच्या गुरू शेकराचार्यांनी "चैतन्य लहरी" असे सबोधले आहे. प्रतिकारासाठी व त्याची वाढ रोखण्यासाठी सर्व उपाय जात असताना सर्व चक्र स्वच्छ करत करते ती सहस्त्रार चक्रा पर्यंत पोहोचते. सहस्त्रार म्हणजेच हजार पाकळ्या ज्यावेळी कुंडलिनी शक्ती सहस्त्रार भेदन करून बर त्यालाच सहज योगात "व्हायब्रेशनस् असे स्हणतात. ज्या वेळी कुंडलीनी शक्ति जागृत होते त्या वेळी आपला वैश्विक शक्तिशी संबंध प्रस्थापित होतो. प्रत्येक जण योजना अगदी युद्ध पातळीवर करावी. जागतीक आरोग्य संस्थेच्या (WHO) मते भविष्यात इ. सन २००० मध्ये तिसऱ्या जगतात "एडस्" च्या जास्तीत जास्त केसेस व्हायत्रेशनच्या जाणीवेतून एकमेकाला जाणू शकतो. सापडतील. त्यांच्चा मते एडस् रक्तातील अॅटिबॉडीज चे कारण आपला प्रत्येकाचा सामुहीक चैतन्याशी संवध परिक्षण केले नाही तर विकसनशील देशात एडसूच्या प्रस्थापित आपण दुसयाच्या स्थितीबद्दल त्याच्या व्हायब्रेशन वरून त्याला जाणू शंकतो. होतों. आणि म्हणून केसेस उघडकिला येणारच नाहीत. सहज योग पद्धतीने जागृती घेतली की माणसात आंतरिक परिवर्तनास सुख्वात होते व त्याच्यात दैवी गुणाची जाणीव होऊ लागते. हळुहळू त्याला शरीरिक व सहज योग - मानवातील अस्तित्वात असलेली शक्ती मानसिक सुदृढता येते, व जुन्या वाईट सवयी सुटतात. (कुंडलीनी) जी माणसाच्या त्रिकोणाकृती हाडामध्ये (जसे दारू पिणे, धुम्रपान करणे व अनैतिक संबंध ठेवणे वगैर) सहज यागा पद्धतीने जागृति घेण्याच्या कार्यक्रमाना आलेल्या व्यक्तिच्या अनुभवाबदल आढावा धेतला तेव्हा एडसूची प्रसार थांबविण्यासाठीचा एक उपाय म्हणजे माणसाच्या वर्तणुकितील परिवर्तन हे परिवर्तन घडणार कसे? तर ते सहज योग ध्यान धारणेनेहोणार. साडेतीन वेटोळी घालून, अधोमुखी व निद्रित अवस्थेत आहे. तिचे उथ्यापन करणे व तिला उध्ध्वगामी करण्याची असे आढळून आले की काही लोकाच्या वर सांगितलेल्या वाईट सवयी जागृतीनतर थोड़्याच दिवसात सुटल्या. पण सर्वसाधारणपणे असे आढळून आले आहे की ९० टक्के लोकांच्या वाईट सवयी तीन ते सहा महिन्याच्या सहजयोग साधनेने सुटल्या. सहजयोगात अनैतिक संबंधाला मज्जाव आहे. सहजयोगातील गृहीता प्रमाणे हे कार्य मुलाधार कृती म्हणजे सहजयोग, या शिवाय आपल्या प्रत्येकाच्या शरिरात सात महत्वाची शक्ति स्थाने आहेत (चक्रे) आणि तीन महत्वाच्या नाडी संष्स्था आहेत. त्या म्हणजे एक- इडा-दुसरी-पिंगला व तिसरी सुपुम्ना, इडा नाड़ी ही आपल्या इव्या बाजुला असते व ती आपल्या डाव्या बाजुच्या इच्छा शक्तिला सलग्न असते. पिंगला नाडी ही आपल्या उजव्या बाजुला असते व ती आपल्या क्रिया शक्तिला सलग्न असते. सुपुम्ना नाडी ही मज्जारज्जुत आहेत. मुलाधार चक्राचे स्थान कुडलीनी शक्तिच्या खाली असून ती नाडी आपल्या परासिंपर्ॅटिक नव्हस आहे व ते फार नाजुक आहे. श्रीगणेश हे उत्थापनाची सिस्टीमशी सलग्न असते. चक्राच्या अंतर्गत येते व त्या चक्राचें अधिपती श्रीगणेश योग्य वेळ माता कुंडलिनीस सांगतात. मुलाधार चक्राच्या चांगल्या बाढीस पावित्र्याची गरज असते. हे चक्र व्यभिचार, वाईट वाङमयाचे वाचन. तंत्र, आपल्या शरीरातील सात चक्रे स्हणजे, मुलाधार स्वाधिष्ठान, नाभी, अनाहत, विशुद्धी, आज्ञा आणि सहस्रार, सहज योगाच्या पद्धतीने ही शक्ती (कुंडलीनी) जागृत होते तेव्हा ती उध्ध्वगामी होऊन सर्व चक्रांमधून पूढे चक्र खराब होते . मंत्र विद्या विधयासक्तता व वैपयिक बासना असल्यास हे ६ वर्तणुकीतील परिवर्तन १६ पतल

 कलीयुगात "प. पू. श्री माताजी निर्मला देवीनी' 9९७० साली पुन्हा मानवाच्या आंतरिक परिवर्तनासाठी हाच योग एक आदर्श योग म्हणून परत सांगितला. हे परिवर्तन झाल्यानंतर माणसात वैश्विक प्रेम व सहानुभूती निर्माण होते. प्रत्येकाला त्याच्या आयुष्यात योग्य दिशेचें मार्गदर्शन होते. प्रत्येक जण एक शिस्तवद्ध आयुष्य जगू लागतो. प्रत्येकाचे मुलाधार चंक्र बलवान होते (निकोप) ह्या सर्वाचा परिणाम स्हणजेच माणूस अनुचित वैषियिक "एडस्" सारखे रोग हे चक्र खराब असल्याने होतात. श्री येशु खिस्तांनी सुद्धा म्हटले आहे की "तुमची नजर चंचल नसाबी हे सुद्धा फार महत्वाचे आहे. तरी सुद्धा वैषयिक भावना ही माणसाची मानसिक गरज आहे म्हणून ती न दडपता, विवाह करून वैवाहिक जीवन नीती मत्तेने उपभोगावे. समाजाची मान्यता असल्याने एकाच स्त्रीशी विवाह करून आयुष्यभर तिचे बरोबर संसार करणे ह्यातच सूज्ञपणा आहे, आणि त्यात अंतर्भुत असलेली सुरक्षितता वासनांपासून मुक्त होतो, त्याची नजरसुद्धा पवित्र होते. ह्या सगळ्या गोष्टीवरून असे दिसून येते की सहज मुलांच्या निकोप वाढीस आवश्यक मदत करते. पवित्र ग्रंथात सांगितल्याप्रमाणे, सूज्ञतेने वैवाहिक जीवन योगामुळे माणसाच्या वर्तणुकीत परिवर्तन घडून येते व तो जगण्यामुळे माणसाचे मुलाधार चक्र बळकट होते व त्यामुळे सहजयोग पद्धतीने जागृत होते. मुलाधार चक्र जागृत झाल्यावर माणसात सुज्ञपणा, सामर्थ्य व आंतरिक मार्गदर्शक दृष्टी येते व तो वैषयिक वासनांची शिकार रोगावर, उपचार म्हणून औषध नाही, इंजक्शन नाही की बनत नाही. येवढेच नकवहे तर त्याची दृष्टी सुद्धा चंचल जे 'एडस्" बरा करेल. म्हणून 'सहज योग' सेवकारला तर सदाचारी व नीतीमान होतो हैे "एडस्" सारख्या रोगाच्या वाढीस नक्कीच भारक ठरेल. शेवटी असे म्हणावेसे वाटते की 'एडस्' सारख्या आंतरिक परिवर्तन, व त्यानेतर वर्तणूक परिवर्तन होऊन मानव जात वैषयिक वासनेपासून दूर जाईल व पवित्र होत नाही कारण जर तसे झाले तर त्याला त्याच्या अगदी तळवा भाजणा्या तळहातावर खूपच गरम व्हायब्रेशनस् जाणवतात. कमकुवत मुलाधार चक्रामुळे आयुष्य जगु शकेल, 'एडस्' सारख्या रोगाला रोखण्यास वैषयीक वासनाना बळी पडून माणुस रोगराईस बळी पडतो, परंतु हे चक्र जागृत झाल्यावर प्रत्येक माणुस रूपी वणव्या पासून वाचवू शकेल. खबरदार होऊन प्रकृतीस्वास्थ राखण्यासाठी सर्व चक्राची स्वच्छता करतो व मानसिक संतुलनात राहतो. अशा पद्धतीचे मानसिक व वर्तणूक परिवर्तन ५२ देशात आता सहजयोगाद्वारे चालू झाले आहे, व त्या सर्व देशातील लोक सहज योग पद्धतीचे आयुष्य जगण्याचा प्रचार करीत आहे कारण त्यांना वैषयिक वासनेतून निर्माण होणारा व जगभर वाढीस लागणान्या 'एडस्' सारख्या रोगाचा प्रतिबंध करायचा आहे. "सहज योग" हा पर्याय होऊ शकेल, व जगाला 'एडस' ॐ ও ৩ हह सहज योग नविन युग आणीत आहे. त्या योगे जगतात आयुष्याकडे पाहण्याच्या दृष्टीत बदल घडवून आणून नविन सिद्धांतीक आयुष्य जगण्याकडे मानवाला नेत आहे. फार प्राचिन काळी 'मार्कडेय पुराणात' सहजयोगांसंबंध सविस्तर लिहीले आहे, आणि आताच्या वर्तणुकीतील परिवर्तन १७

 / सहजयोग साधनेचा २० फुष्ुसाचा अस्थमा (दग) आणि राहेवय उस्च रनतहान यामस] का होणारे सुपरिणाम (सारांश व स्वैर अनुवाद) म लेखक- दिपक चुग, विभाग, फिजीऑलॉजी, लेडी हार्डिग्ज मेडिकल कॉलेज, नवी दिल्ली ार मांडली गेली. उदाहरणार्थ शारीरीक व्याधी व तणावाची स्ताविक-(परिचय)- आधुनिक सहजयोग ही विस्कळीत कौटुंबिक परिस्थिती यातील परसपरसंबंध. सिपरयेटि व पॅरॅसिंपथेटिक नाड्या चक्रांवर (प्लेक्सस) प्रभाव पाडतात पण परस्परांच्या विरूद्ध दिशेने पॅरॅसिंपर्धेटिक नाडी ही फ्लेक्सेसना (चक्रांना) आराम देऊन शक्ती देते. सिंपर्थटिक नाड्यांच्या अतिक्रियाशीलतेमुळे किंवा उजव्या व डाव्या बाजूच्या असंतुलनामुळे अनेक रोगांची शक्यता प्रयोगजन्य पुरावे आम्ही येथे देत आहोत. या दोन व्याधीवर उद्भवते. अवशिष्ठ शक्ति क्रियाशील झाल्यामुळे पर्यायी उपाय योजना म्हणून यापुढील संशोधनाला पॅरॅसिंपर्यॅटिकला अधितम चालना मिळून (रेसिड्यतूएल फोर्स) संतुलन प्रस्थापित होते. शिवाय जाणीवेंत बदल (जास्तीत जास्त) घडून येतो, म्हणजे प्लेक्ससची (चक्रांची) योग ध्यानाची विश्वसनीय सत्य पद्धत आहे. त्याची पायाभूत तत्त्वे ही शरीर विज्ञान शास्त्राला पर्यायी तत्त्वे सूचित करतात. उच्च रक्तदाव व ब्रांकाईल अस्थमा (दमा) यावर सहज योग उपचाराचे फायदेशीर व परियामकारक मार्गदर्शनपर तत्त्व सूचित करीत आहोत. सहज योगाची गृहीत त्वे सहज योग ही जाणिव व शक्तीवर आधारीत एक प्रणाली जाणीव शरीरात व हातावर दोन्हीवर होते. याप्रमाणे पेशंटला आहे. त्यात तीन मुख्य शक्तीसंस्था गृहीत धरलेली आहेत (नाडीसाठी) ती खालील शरीर शास्त्रातील संस्थाशी (लेक्ससच्या) चेतनेला पुनर्रूजियित करून येते. दररोज संलग्न/सुसंगत आहेत ती अशी : १) सिंपर्थेटिक नव्हस सिस्टिम (डावी दाजू) २) सिंपरथेटिक नव्हस सिस्टिम (उजवी बाजू) ३) पॅरासिम्पथेटिक नव्हस सिस्टिम त्याचप्रमाणे आणखी सात सूक्ष्म शक्तिकेंद्रे खालील संस्थाशी संलग्न/सुसंगत आहेत. १) दि पोल्ब्हिक ऑटोनॉमिक प्लेक्सस २) दि आरोटिक ऑटोनॉमिक प्लेक्सस ३) दि कोईलिअॅक ऑटोनॉमिक प्लेक्सस ४) दि कार्डिअॅक ऑटोनॉमिक प्लेक्सस ५) दि सव्र्हायकल ऑटोनॉमिक प्लेक्सस ६) दि ऑप्टिक चिअंस्मा ७) दि लिंबीक एरिया. या नाड्या व चक्रे यांना शारीरीक, मानसिक, व्हॅनिलिलमंडेलिक अॅसिड (VMA) हृदयाची स्पंदने, भावनिक व अध्यात्मिक क्षेत्रात महत्व आहे, म्हणून या सर्व श्रवासाची गती आणि सिस्टॉलिक ब्लड प्रेशर है सर्व कमी क्षेत्रातील परस्पर संबंध सिद्ध करू शकेल अशी नवी प्रणाली झाले. स्वतःच्या प्रश्नाविषयी स्वच्छ कल्पना स्वतःच्या चक्रांच्या काही मिनीटे अतिशय साध्या पद्धतीने हैं साध्य होते. कोणत्याही तहेने शरीरावर ताण येईल असा व्यायाम न करता. तसेच ह्या योगे इतरांचीही चक्रेसुद्धा जाणबतात व ती संतुलीत करता येतात. वरील प्रमाणे करण्याने व्यक्तिच्या शरीर विज्ञानात मोठ्या प्रमाणात मूलभूत बदल घडून आलेले निदर्शनास येते. प्राथमिक शरीर विज्ञान प्रयोग प्राथमिक अभयासात सर्वसाधारण व्यक्तिच्या समूहाचे (N = 10) व ध्यान धारणेत अनुभवी (२ ते ६ वर्षे) असलेल्या व्यक्तिच्या समूहाशी (N = 10) केलेली तुलना- पहिल्या समुहाला सहजयोगाचे १२ आठवडे प्रॅक्टिस दिले. १२ आठवड्यानंतर गॅल्व्हनिक स्किन रेझिस्टन्स (GSR) वाढला आणि ब्लड लॅक्टिक अॅसिड, युरिनरी %3D %3D चैतन्य लहरी १८

 हेच सर्व शारीरिक बदल केवळ २० मिनीटे सहज योग ध्यान पद्धतीने दुसर्या अनुभवी (ध्यानात) समुहात आढळून आले. सर्व प्रयोगार्थीना हातावर थंड लहरीची जाणीव होत असल्याचे सांगितले व हाताच्या पंजावरील स्किनचे टेपरेचर मोजले असता लक्षात येण्याजोगे कमी झालेले होते साठून राहते. वरील गोष्टीचा पडताळा घेण्यासाठी लिव्हरवरचे तापमान व राईट इलिअॅक फोसा (उजवी छातीची बाजू) यांची तुलना केली होती. सहजयोग ग्रुप C मध्ये लिव्हर सरफेटेंपरेचर व अॅब्डॉमिनल सरफेस टेंपरेचर यातील फरक लक्षणीय रित्या कमी झाला होता. तात्पर्य उच्च रक्त दाबावरील प्रयोग प्रणालीनुसार वय वर्ष ३८ ते ४५ वयोगटातील रक्तदाब क्लिनिक मधील १० महिला पेशंटचा A ग्रुप बनवला होता. दुसरा सिंपर्थॅटिकच्या अतिक्रियाशीलतेमुळे हाय व्लड प्रेशरचा बास त्याच वयाच्या व तीच आर्थिक व सामाजिक पार्श्वभूमि होतो. हे असंतुलन सुधारण्यासाठी सहजयोग ध्यान घारणेचा असलेल्या १० महिला पेशंटचा B ग्रुप बनवला होता. A ग्रुपला सहजयोगाचे ट्रेनिंग देऊन १६ आठवडे आकुंचन सैल करण्यासाठीही सहजयोगाचा उपयोग होतो. सहजयोग प्रॅक्टीस चालू होती. पुन्हा प्सं मध्ये वाढ झालेली दिसली. व्हिल्स्ट बलड लॅक्टिक अॅसिड आणि युरिनरी VMA प्रायोगिक A ग्रुपमध्ये कमी झालेले दिसून आले. दर्शवितात. विशिष्ठ हेतू असलेल्या या दोनही ट्रीटमेंटस् प्रयोगाच्या सुरूवातीला दोन्ही ग्रुपचा स्क्तदाब औषधाला न जुमानता अगदी वाढलेला होता. १६ आठवड्यानंतर प्रायोगिक A ग्रुपचा रक्तदाब उत्तमपैकी कंट्रोलमधे होता, व सर्वानी औषधे थांबविली होती. कंट्रोल ग्रुपच्या पेशंटमधे फारसे बदल दिसले नाहीत आणि त्यांचे B. P. फारसे कमी संशोधनाचे निश्चित स्वागतच होईल, कारण आमच्यामते ते झालेले नव्हते. सहजयोग उजव्या वाजूच्या उपयोग होतो. त्यांचप्रमाणे दम्याला कारणीभूत होणारे या दोनही परिस्थितीत सहजयोग प्रॅक्टिसमुळे लक्षणीय वैद्यकीय फायदे झाल्याचे आमच्या प्रयोगाचे रिझरल्ट ग्रुपमधील पेशंटना सर्व औषधोपचार सोडणे शक्य झाले आणि अजूनही त्याच्यात वैद्यकिय सुधारणा होत आहे. सहजयोग प्रणाली ही (प्रायोगिक अंदाज) प्रयोगशिलतेचा उत्पादनक्षम ग्रोत आहे आणि यापुढील अत्यावश्यकच आहे. The implication for health care also merit Careful Consideration- फुप्फुसाचा अस्थमा (दमा) ह्यावरील प्रयोग प्रायोगीक ग्रुप C मध्ये ९ महिला पेशंटचा समावेश. होता. त्यांची वये ३६ ते ४५ या क्योगटातील होती. त्यांना सहजयोग ट्रेनिंग देऊन १६ आठवडे सहजयोग प्रक्टिस दिली. कंट्रोल ग्रुप D मध्ये त्यांच वयाच्या व त्याच आर्थीक, सामाजिक पारश्वभूमि असलेल्या होता. ध्यान धारण करणार्या ग्रुप C च्या महिलाच्या लंग्ज फंक्शन (FEVI/FEV) (फुप्फुस द्रिया शिलवा) मधे लक्षणीय सुधारणा झालेली दिसली. ध्यान धारणा करणार्या C ग्रुपच्या पेशटच्या तव्येतीत सुधारणा झाल्यामुळे एकाला सोडून सर्वाचे औषधोपचार थांबविणे शक्य झाले. कंट्रोल ग्रुप D मध्ये कोणतेही लक्षणीय बदल नव्हते. 23/3/1988 सहजयोगाच्या भाषेत (प्रणालीत) कार्डिऑक सेंटरच्या उजवया बाजूकडे आकुंचन झाल्यामुळे दमा होतो. या गृहीतकाप्रमाणे लिव्हरमध्ये साठलेली उष्णाता तिचा वर जाण्याचा मार्ग अकुंचनामुळे बंद झाल्याने लिव्हर मध्येच संदर्भ ग्रंथ 1. Shri Mataji Nirmala Devi. Sahaja Yoga and its practice, The Life Eternal Trust Publishers, New Delhi. 2. Kalbermatten G de (1979). The ९ पेशंट महिलांचा समावेश Advent. Life The Eternal Trust. Publishers, Bombay. 3. Published by Myoga centre, 47 friends Colony-New Delhi-65. 4. Rai u.c., Sethis., S. H. Singh. Some Effects of Sahaj Yoga and its role in the prevention of Stress disorders. Journal Int. Med. Sciences pp 19- The Mahajan Y. Ascent. 5. D. K. Chugh Effects of Sahaj Yoga practice on patients of psychomatic Diseases. Thesis submitted in 1987 to University of Delhi, India. सहतयोग साधनेचा सुपरिणार १९

 मानसिक तणाव : उपचार े पणल भात पेय पठ (लेखक: उशा राय) तणाव कमी करण्यासाठी औषधांचा फार काळ उपयोग द्यकशास्त्रामधील अलिकडील संशोधनातून असे दिसून आले आहे की भावनिक ताणतणाव व काळजी करण्याचा प्रवृत्ति यांचा हृदयावर दाब वै होत नाही. या तणांवग्रस्त मानसिक स्थितीमुळे शरीराच्या आरोग्याला होणारा ऋरास कमी करण्यासाठी ध्यान, पडतो व त्यावर नियत्रंण न राहिल्यास अचानक मृत्यु स्वयंसूचना इ. अनेक तंत्राचा उपयोत केला जातो. पण ओढवण्याची शक्यता असते. प्रॅक्टिस करणाऱ्या डॉक्टरांना प्रत्यक्षांत हा तणाव कसा कमी होतो यावर शास्त्रीय संशोधन फार कमी केले गेले आहे." अलीकडे डॉ. राय यांनी डॉ. एस् एस्. एचू. सिंग यांच्याबरोबर संशोधन करून हे सिध्द केले आहे की सहजयोगामुळे कुंडलिनी जागृत होते आणि पूर्वीषासूनच शंका होती की बरेच दिवस चाललेल्या वादग्रस संबंधामधील क्षुल्लक कारणावरून चिधळलेले संबंध व मानसिक तणाव यांच्यामुळेही रक्तदाब वाढतो व त्वापश्चात् मेंदूमधेही रक्तस्त्राव इ. गंभीर परिस्थिति येते. याप्रकारच्या रूग्णाईतांवर झोपेची व गुंगीची औषधे, ्यांची संवय योगीमुनीनी सांगितल्याप्रमाणें त्या व्यक्तिला तळहातांवर लागण्याची व इतर परिणाम (लक्षणें) होण्याची शक्यता गृहीत असूनही, वापर केला जातो कारण रक्तदाब व स्थितीचा अनुभव घेऊं शकतो. मानसिक संतुलन सांभाळण्यासाठी दुसरी औषधें नसतात. लेडि हार्डिज मधील फिजियालॉजी विभाग व शेवटी असलेल्या त्रिकोणाकृति हाडामधे साडेतीन वेटोळी सुचेता कृपलानी हॉस्पिटल यांच्या संयुक्तिक प्रयत्नातून केलेल्या विस्तृत शास्त्रोक्त संशोधनातून आतां हे सिध्द झाले आहे की सहजयोगामुळे मानवाच्या शाररिक टाळूवरील शुध्द जाणीवरून शिवतत्त्वाशी एकरूप होते तन्दुरूस्तीवर आणि ताणतणामुळे उत्प होणाऱ्या व्याधीवर नियंत्रण केले जाते. आंतरराष्ट्रीय वैद्यकशास्त्र संस्थेच्या जर्नलमधे फिजियॉलॉजी विभाग Defence Institute of प्रसिध्द झालेल्या या अभ्यासाच्या माहितीवरून ही दिसते Physiology And Applied Science की सहजयोग फक्त काही आठवडे नियमित केल्यावरही च्या संहभागाने पेशन्टसूवर या पध्दतीचा उपयोग केला मानसिक तणाव कमी होतात आणि त्या रोग्यांना सामान्य जीवन मिळवतां येते. सैठी व डॉ. एक प्रस धंडावा जाणवतो आणि व्यक्ति एक निश्चित शांत सुप्त अवस्थेमधे ही कुण्डलिनी पाठीच्या कण्याच्या घालून अधोमुख स्थितीमधे असते. सहजयोंग ध्यान केल्यावर ही कुण्डलिनी शक्ति जागृत होऊन वर येते आणि आणि आत्मसाक्षात्काराची अनुभूति येते. संशोधनाच्या सिध्द अभ्यासानंतर या आणि या पध्दतीमुळे पेशन्टसना औषधांचा खूप डोस पुरला हे दिसून आले. सहजयोगाने नव्हस सिस्टिमवर होणारें सुचेता कृपलानी हॉस्पिटलमधील फिजिआलॉजी परिणाम कॉम्प्यूटरवर EEC काढून Defence विभागाचे प्रमुख आणि अतिरिक्त मेडिकल अधीक्षक डॉ. उमेशचंद्र राय, ज्यांच्या देखरेखीखाली डॉक्टरमंडळींनी हा अभ्यास केला, असे म्हणतात. "अतिरेक झालेल्या ताण- Institiute मधे रेकॉर्ड केले. आतां यांचा पुढील अभ्यास करून वर्षभरांत Epilepsy च्या केसेसमधेही सहजयोगाचा फायदा होईल आशी आशा आहे. चैतन्य लहरी २० नত

 वर उल्लेखलेल्या संशोधनामधे जे वैद्यक संस्थांच्या (Awareness) मोजनाप कळूं शकते. या भागांवर ते ५० वयामघील होणार्या हालचालीचा परिणाम व्यक्तीच्या जागृतावस्थेवर २० पेशन्टसबर हे प्रयोग केले गेले त्यांतील १० पेशन्टस् दिसतो." अर्थातच या ग्रंथीच्या कार्यामधे होणारे बद्दल असे होते की त्यांनी पूर्वी कसल्याही योग-ध्यान वगैरे व्यक्तीच्या गृतावस्थेच्या स्थितीवर परिणाम करतात; पध्दतीचा अनुभव घेतला होता. है सर्व लोक हृदयविकाराने तसेच त्याच्या मनावरचा तणाव किंवा निवांत अवस्था ही ग्रस्त झालेले व डॉक्टर्सकडून औषधोपचार होत असणारे परिस्थिती दर्शवतात. या सर्व संशोधनातून हे दिसते की होते. या लोकांना विभागांतील सहजयोग करते असलेल्या सहजयोगाने कुण्डलिनी जागृत होऊन वर आल्यावर लोकांनी दोन दिवस सहजयोगाची सर्व माहिती पुरवली निर्विचार चेतनावस्था प्राप्त होते आणि माणूस तणावमुक्त व शांत स्थिति मिळवतो. वरील संशोधनामध्ये अभ्यासाही निवडलेल्या १० पेशन्टबरोबरच त्याच वयाचे आणखी १० मासिकांमधून प्रसिध्द झाले आहे. ३५ आणि त्यानंतर बारा. आठवडे त्यांच्या कडून रोज २० मिनिटे ध्यान करून घेतले. या सर्व कालामधे वा लोकांचे ब्लड-प्रेशर, हार्ट- रेट, रक्तामधील Lactic Acid, लधवीमधील त्यांच्याही वरील सर्व टेस्टस् बरोबरच घेतल्या आणि इतर सहजयोग आधीपासूनच करत असलेले लोक घेऊन Skin त्यामघेही वरच्यासारखेच परिणाम दिसून आले. त्याचप्रमाणे रक्तातील Lactic Acid चे Galvanic VMA अंश, Resistence (GSR) हया टेस्रस् नियमित व ठराविक प्रकारे केल्या गेल्या. VMA टेस्टमधे प्रमाण तणावग्रस्थ किंवा काळजी वाढल्यावर जास्त होते. Andvenalin या द्रव्याचा अंक मोजतात. (याच्यांत सहजयोगामुळे हे प्रमाण निरश्चित कमी होते आणि त्यामुळे वाढ झाली की BP चा त्रास होतो) GSR टेस्टमधे Andrenalin द्रवाची निर्मिती कमी होते व रक्तदाब व्यक्ति काळजीग्रस्त आहे की निवात आहे हे कळते. कमी नियंत्रित होतो. अंक मेदूची स्थिती जास्त विचारग्रस्त आहे हे दाखवतो. तसेच काळजी जास्त असेल तर Lactic Acid चे मानसिकतेवर आणि आरोग्यावरही चांगले परिणाम दिसून प्रमाण जास्त होते. या सर्व टेस्टस्मधून खालील गोष्टी दिसून आल्या. १) Diostolic आणि Systoic बी. पी. सिस्टिमला विश्रांति मिळून सुधारणा होते. १२ आतड्ययामधे खूप कमी झाले. २) Andrenalin चे प्रमाण कमी झाले. दोन डॉक्टर्सनी वरील अभ्यास करून खालील निवंध ३) GSR टेस्टचा अंक बराच वाढला आधी प्रसिध्द केले आहेत. ४३.९ होता तो ६४.७ झाला. ४) Lactic Acid चे प्रमाण २३ पासून १३ वरील प्रयोगामधील पेशन्टस् व सहजयोगी यांच्या आले. कारण तणावग्रस्त स्थितीमधें सिंपथेटिक सिस्टिमवर जास्त कार्यामुळे दबाव येतो आणि सहजयोगाने हया डॉ. दीपक कुमार छुग आणि डॉ. संदीप सेठी या 1) Effects of Sahaja Yoga Patients of Practice on Psychosomatic Disease. 2) Psysiological Effects of Kunalini Awakening by Sahaja पर्यंत आले. Skin Resistence मधील बदल धाम गाळणार्या ग्रंथीच्या कार्याचे द्योतक असतात आणि या कार्याचा संबंध सिंपथेटिक नव्हस सिस्टिमबरोबर असतो. Yoga वरील संशोधनातून आलेला निष्कर्ष असा आहे की "घाम गाळणाऱ्या ग्रंथींचे नियंत्रण थेट मेंदूमधील भांगाबरोबर (Hypothalamus cortex) असतो ज्यांच्याद्वारे व्यक्तीच्या जागृतावस्थेचे cevebval and मानसीक तणाल २१

 थ० नाहिती शु थु . चक्रांची अंक क्र. ३ वरून पुढे ज्ञानी आहे. ५) पूर्वीच्या सर्व ध्यानांच्या पद्धती बंद करा. (ट्रान्स स्वाधिष्ठान चक्र । मध्यम) मध्य : अ) दृष्टीआड असणाऱ्या वस्तु पाहण्याची शक्ती. ब) दूष्टीआड असणाऱ्या वस्तु ऐकण्याची शक्ती / मानसीक वगैरे १) चक्राला लहरी द्या. डावा हात माताजींच्या फोटोकडे व उजवा हात मागे - मध्य कणाच्या सुरूवातीवर क) आत्मीक माकड हाडावर - समोर - माकड हाडावर. ६) मानसीक वा मनोविकारीक - पद्धती मानसीक मंत्र: ती दुर्बलता हळूहळू औषध बंद करा. ७) जी पुस्तके, टेप्स, वगैरे वाईट चैतन्य लहरी २) 'ब्रह्मदेव - सरस्वती' चा मंत्र म्हणा. ३) आव्हान : प. पू. माताजींना सर्जनशीलतेबद्दल देतात त्या बंद करा. शुद्ध ज्ञान - ज्या पासून थंड लहरी येतात तेच देतात. आव्हान करा. ४) मिठाच्या पाण्यात पाय ठेवा. ८) डाव्या बाजूची बाधा - म्हणजे भूत बाधा. आपल्या विचारावर त्याचा परिणाम होतो वा तुमच्या (डाव्या बाजू करिता गरम पाणी, उजव्या बाजू करिता थंड पाणी) चक्रावर तुमची शुद्धता - सुक्ष्मता बिचडवते. ती खालील उपायाने घालविता येते. ५) विचार करण्याची वृत्ती घालवा. परमेश्वरी 'नव निर्मिती व ज्ञान याचा उदय होऊ अ) 'मटका' उतरविणे. ब) जोडे -पट्टी क) गाठी बांधून जाळणे ड) कागद लिहून - जाळणे इ) मेणबत्ती उपचार या ६) नेहमी सभतोल विचार करीत चला. ७) मागील बाजूवर मालीश करा - डाव्या बाजूचा त्रास असेल तर डावी बाजू : ई) चक्रावर योग्य ते उपाय १) वरील प्रमाणे सावधानता राखा. ती बाधा दूर होण्यास वेळ लागेल. परंतु कुंडलिनी व ब्रह्मशक्ती त्यांचा नाश करेल यावर विश्वास ठेवा. ९) मेणबत्तीचा उपचार करा - अग्नी त्याचा नाश २) डाव्या बाजूस लहरी द्या. मंत्र: ३) 'निर्मल - विद्या शुद्ध विद्या' यांचा मत्र म्हणा, ४) आव्हान : माताजी आपल्या कृपेत मी एक शक्तिशाली तंत्र वा परमेश्वराची वागण्याची पद्धती बद्दल करेल. चैतन्य लहरी २२

 डाव्या बाजूस - उष्ण पाणी घ्या. थंड पाणी घ्या. डाव्या स्वाधिष्ठानवर नाश करेल -जर ती बाधा दुस्या चक्रावर गेली तर मेणबत्ती तिकडे फिरवा. मेणबत्तांचा उपचार करा. साधकाचा हात जमिनीवर ठेवा. उजव्या बाजूस - त्यामुळे बाधा बंद / दूर होतील. त्यामुळे पृथ्वी तत्व देखील नकारात्मक विचारांचा नाश करेल. नाभी - चक्र मध्य : उजवे - स्वाधिष्ठान: मंत्र: १) मध्य - स्वाधिष्ठाना प्रमाणे १) चिष्णु - लक्ष्मीचा मंत्र म्हणा. २) आव्हान : माताजी मला समाधानी बनवा. मंत्र: ३) 'ब्रह्मदेव - सरस्वतीचा' मंत्र म्हणा. मे मध्य व डाव्या बाजूवर व कमरेवर ३) चक्रावर - ३) आव्हान : माताजीना 'आपणच कत्तया करवित्या बेंबीवर - चैतन्य लहरी द्या. व भोकत्या आहात' असे आव्हान करा. ४) मिठाच्या पाण्याचा उपचार करा. या चक्रावर ४) उजव्या चक्रास लहरी द्या. पाण्याचा चांगला परिणाम होतो. ह्या चक्रावर जर बाधा ५) विचार करणे, योजना वा नियोजन करणे बंद कति असेल तर वरील उपचार करणे. करा. नेहमी -माताजी आपणच करती - मी काहीच करीत नाही असे म्हणा. ६) पुस्तकी पांडित्य बंद करा, चिकित्सा वा बुद्धाची ५) या उपर नाभी चक्रावर अग्नीचा देखील उपयोग होतो, म्हणून आपण अग्नी हवनाकरीता वापरतो. त्यामुळे या चक्रावरच्या बाधा जळून जातात व साधकाचे नाभी वापर करू नका. चक्र स्वच्छ होईल. ६) जेवण व त्याचे प्रकार यावरची अभिलाषा कमी करा. तसेच विशिष्ट प्रकारचे अन्न वा दुसरे जेवण कसे मिळेल. त्याचा विचार करू नका. साधा संतुलित आहार ७) 'निर्विचार- जाणिव' आपली वैचरीक - शक्ति दूर करेल. त्याकरीता निर्विचारता हवी. ८) डावी बाजू १०८ वेळा उचलून उजव्या बाजूवर टाका. व चंद्राचा मंत्र म्हणा. महासरस्वतीची करूपा उजव्या घ्या. आपल्या आवडत्या जेवण्याचा हव्यास धरू नका वा बाजूस आणा. जादा काम करण्याची 'प्रवृत्ती' कमी करा. दररोज उजवी बाजू बरी होण्याकरीता थोडी विश्रांती त्या करीता प्रथल वा उत्कट इच्छा करू नका. ७) बाजारातील औषधे हळूहळू कमी करा - जर आवश्यक असेल तरच चालू राहू द्या. म ध्या. ८) जेवण वा पाणी चैतन्य - लहरी देऊनच घेणे. ९) उजवी बाजू उद्युक्त करण्याकरिता पूजा, भजन वगैरे म्हणत चला. त्यामुळे स्वाधिष्ठानाचे संतुलन साधेल. १०) जेव्हा उजवे स्वाधिष्ठान व उजवीं नाभी व ९) पाठ व पोटाचा मध्य भाग - चोळा - (जर डाव्या नाभीला पक्कड़ असेल तर) १०) तुमची शरीर प्रकृती चांगली दिसावी एवढे अन्न ध्या. अंग बारीक करणे वगैरे नवी पद्धत अवलंबू नका. तसेच अति - स्थूल असता उपयोगी नाही. सर्व गोष्टीचे संतुलन ठेवा व समाधानी रहा. डावी बाजू: यकृत यांचा बिघडण्याबद्दल संबंध असेल तर जादा साखर थंड पाण्याची अंघोळ करा. थंड अन्न घ्या ध्या यकृतावर बर्फ ठेवा म्हणजे उष्णता कमी होईल. यकृत व शरीर - थंड होईल. ११) पाणी तत्व देखील उपयोगी पडेल. पबन १) वरील प्रमाणे चक्रांची माहिती २३

 उजवे नाभीचक्र: मंत्र : २) गृहलक्ष्मीचा मंत्र म्हणा. ३) आव्हान : माताजी आपल्या कृपेत मी समाधानी आहे. माताजी आपल्या कृपेत मी शांत आहे. माताजी आपल्या कृपेत मी उदार आहे. ४) डाव्या बाजूला चैतन्य - लहरी चा. ५) जीवन - समाधानी वृत्ती वाढवा, तक्रार करू नका. अडथळे आले तर सहन करा. (गृहलक्ष्मीचे वैशिष्ट्य आहे.) मंत्र: १) राज लक्ष्मीचा मंत्र म्हणा. २) आव्हान : माझी आर्थिक कौटुंबिक समस्या दूर करा. ३) चक्राचा उजव्या बाजूस चैतन्य लहरी द्याव्यात. तसेच यकृताला चैतन्य लहरीं द्याव्यात. यकृतातील उष्णता दूर करा. (यकृत जर गरम झाले तर उजव्या स्वाधिष्ठानात देखील बिघड़ असतो.) ६) आपल्यांत मांगल्य व उदारता वाढवा. वस्तु देण्यात आनंदाचा गुणधर्म असतो. कंजूष होऊ नका. ७) पती - पलिचे नाते कायम ठेवा. पती हा वोडा चलाख, थोड़ा सुदृढ़ व थोड़ा अधिकारी वाणीचा हवा. पलि योडी शांत व हळुवार हवी. तिने गृहलक्ष्मीची शक्ती ४) पायाखाली थंड पाणी घ्या. ५) थंड वाटेल असे जेवण व पेय घ्या. हळू हळू जेवणांत साखरेचे प्रमाण वाढवा. मसाले पदार्थ सेवन करणे बंद करा. तेलकट, तुपकट, दुधाचे प्रकार यकृतावर परिणाम करतात. लिव्ह - ५२, कोकमचा चहा, आल्याचा आत्मसात करावी. - उन्मत्तता दाखवू नये. भरभर खाणे, घाई घाईत कार्य करणे, विश्रांती न घेणे तसे केल्याने त्याच्या स्वादु पिंडावर परिणाम होतो. त्यामुळे चहा, दही, ताजी फळे, भाजीपाला नेहमी सेवन करा. फार पौष्टिक आहार घेऊ नका ८) साधकाने जेवणांबाबत कर्बयुक्त व आल्हाददायक जेवण घेत चला. त्याच्या पचनाच्या कार्यावरील नियंत्रण जाते व त्यास मिठ एकदम बंद करू नका. पण साखरेचे प्रमाण आजार जड़तो. वाढवा. ९) शिळे वा उरलेले अन्न खाऊ नये. फार न ६) पैसा, काम व वस्तुबद्दल काळजी करू नका व दुसर्यांना लुबाडणे वा गैरव्यवहार करणे वा पैसे मिळविणे सोडून द्या. परमेश्वर तुमच्यावर नजर ठेवून आहे इकडे शिजवलेल्या भाज्या खाऊ नये. अन्न चांगले चावूनच खावे. १०) जेवतांना मिठाचे प्रमाण हळू हळू वाढवावे जर तुमचे अडथळे डावीकडचे असतील तर. लक्ष द्या. ७) भौतिक सुख मिळण्याकडे जेव्हा लक्ष जाईल तेव्हा आत्मा अलिप्त होतो व आनंद लोप पावतो. हळूहळू ११) साधारण गरम पाण्याचा उपचार पाय बुडवण्यात करावा. १२) जर शरीर जास्त वजनाचे असेल तर दिवसातून ३ लिंबांचे ३ वेळा सरबत घ्यावे. १३) यकृत थंड असेल तर (अलजी असणे, जास्त ताण असणे - कोरडी त्वचा - असे प्रकार असणे) आत्याकडे लक्ष द्या व तो शुद्ध करा म्हणजे अडथळे दूर चांगले होते व आनंद उद्भवतों. होतात. यकृत यकृताची समस्या म्हणजेच लक्ष्याची समस्था होय.. क्रमशः) १/४ चमचा गेरू + १ चमचा मध - गरम पाण्यात दिवसातून ३ वेळा घेणे. चक्रांची माहिती २४ र



----------------------

1997_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_6,7.pdf-page-0.txt 
 ॥ चैतन्य लहरी॥
%3D
जून-जुलै
क्र. ६,७
सन १९९७
न
|तस
राा
Sahusrara ay
४
न
सहतयोग पूर्णपणे समणू घ्या, श्रध्दा बाळगा आणि ताहीर करा. तुमगचे ्येय
सर्व नगामधे परिवर्तन घडबून आणणे हे आहे. तुमच्यागधे परिवर्तत झाले की
आयोआप इतरांगधेही तसे होईल. मग सगळीकडे प्रकाश आणि आतंद होईल.
तुम्ही आनंदरूपच झाल्यागुळे ते केगळेपणाते साणणे पण उस्णार ताहीं. तुम्ही
सर्व जण ती स्थिति भिळवाल अशी मला फार आशा आहे.
श्री माताजी निर्मलादेवी
दिवाळी पूजा
पोर्तुगाल नोव्हेंबर ९६
शि
 1997_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_6,7.pdf-page-1.txt 
 दिनाळी पूजा
हा
रु
प.पू. श्री माताजी निर्मला देवींचे भाषप (सासांश)
१६
पोर्दुगात्व :तोव श्र ९६
DT:OBLRR
ज आपण श्री महालक्ष्मीची पूजा करणार
आ
आहोत. या देशामधे महालक्ष्मीला भक्तीमावाने
शक्ति मधला मार्ग कुण्डलिनी वर येऊ शकेल इतका मोठा
बनवते. म्हणूनच साधक सत्य शोधायला सुरूवात करतो व
ती सुरूवात झाल्यावर महालक्ष्मी तत्त्व जागृत होते. कधी हे
तत्त्व प्रखरतेने कार्य करायला लागल्यास साधक चुकीच्या
व भलत्या मागानी वाटचाल करूं लागतो. जे लोक अशा
तहेने साधनेमधेच हरवून बसले त्यांचे मला वाईट वाटते
पण योग्य मार्गाला लागून उत्थानाकडे प्रगत झालेले अनेंक
लोकही आहेत.
मानले जाते. इथें तिला मरिया म्हणून पुजतात, इथे स्वयंभू
मरिया पण आहे. यावर माझा आधी विश्वास बसला
नव्हता; पण आतां इथल्या चैतन्यलहरी पाहिल्यावर मला ती
त्या स्वरूपांत खरोखर आल्याचे समजले. एका फोटोमधे ती
माझ्याबरोबर असल्याचेही तुम्हाला माहीत आहे. याच
तत्त्वाला अनुसरून तुम्ही आज या स्थितीला आलेले आहांत.
तुमच्या उत्थानासाठीच असलेला मध्यमार्ग हा कुण्डलिनीच्या
महालक्ष्मी शक्तीतूनच निर्माण झाला. कोल्हापूरच्या
भहालक्ष्मीच्या मंदिरांत "उदे ग अम्बे उदे" हा जोगवा
अजूनही म्हणतात. मी त्या लोकांना विचारले की "तुम्ही
महालक्ष्मीच्या मंदिरांत अम्बेच भजन कस म्हणतात?" तर
ति
या शक्तीचे आणखी एक कार्य म्हणजे ती
कुण्डलिनीला सर्व चक्रांवर जाण्यास मदत करते; आणि सर्व
चक्रांची स्थिति सुधारते. या कार्यासाठी कमी-जास्त शक्ति
वापरून कुण्डलिनीला जिथें जरूरी असेल त्या चक्रावर ती
पोचवते कारण कुठल्या चक्राला कुण्डलिनीच्या मदतीची
जरूर आहे. हे ती वरोबर जाणते. म्हणून कुण्डलिनी जागृत
झाल्यावर ती कुठे-कुठे चालली आहे. हे तिच्या स्पंदनांवरून
तुम्ही ओळखूं शकता आणि मग कुठे कार्य करण्याची जरूरी
आहे हे तुम्ही समजू शकता. हे सर्व कार्य तुम्हाला अंतिम
सत्य सापडावे या प्रेमाच्या व करूणेच्या भावनेतून ती करत
असते. आपल्यासमोर अनेक प्रश्न आहेत, सहजयोगांतही
उतीच्या मार्गावर चालतानाही कांही लोक आपली पूर्वीची
गाठोडी जवळ बाळगूनच राहतात मग ते वर येतां येतां
खाली घसरतात, पुन्हा प्रयत्न करून वर आले तरी पडतात.
आज मी तुम्ही लोकांनी कुठली स्थिति मिळवायची
आहे हे तुम्हाला समजावून सांगणार आहे. श्रीकृष्णानी
भगवद्गीतेमधे दुसऱ्या अध्यायांत "स्थितप्रजञ" असं वर्णन
त्याचे केले आहे. ही स्थिति समजायला जरा अवघड आहे.
तुमच्या आई इतके ते सरळ दिसत नाहीं. म्हण न लोकांना
ते म्हणाले "का म्हणतात हे आम्हांला ठाऊक नाहीं, पण ते
चूक आहे कां?" मग मी म्हणाले
नाहीं, कारण महालक्ष्मीच्या मागामधूनच कुण्डलिनी वर येत
असते आणि कुण्डलिनी ही अम्बाच आहे." मग त्यांना हे
समजले आणि ते आश्चर्यचकित झाले. अनेक शतकांपासून
हे गाणे त्या मंदिरात म्हटले जायचे पण तोपर्यत तेच गाणें
को म्हणत हे त्यांना कुणी सांगितले नव्हते.
आतां ही महालक्ष्मी शक्ति आपल्यासाठी काय
करते ते समजून घेऊ या. महालक्ष्मीने आपल्यामधे संतुलन
स्थापित करून कुण्डलिनीच्या उत्थानासाठी योग्य मार्ग
करून ठेवला आहे. डावी आणि उजवी बाजू संतुनलात
आल्यावर या शक्तीकडूनच मधली नाडी कुण्डलिनी वर
येईल अशा तनहेने मोकळी केली जाते. हा प्रेम व करुणेचा
मार्ग आहे. प्रेम व करुणा या गुणांनी युक्त असल्यामुळे ही
"तुमचं काही चुकले
चैतन्य लहरी
 1997_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_6,7.pdf-page-2.txt 
 ते समजत नाहीं. आणि मग ते ही स्थितप्रज्ञता कशी पलीकडे तुम्ही जाता. जे हावरे असतात ते सतत पैसा
मिळवायची असे विचारतात. संत ज्ञानेश्वरांनी याच कशामधून मिळेल याचाच विचार करत राहतात. पैशाचाच
स्थितिला ज्ञानेश्वरीमधे "सहज-स्थिति" असं नांव दिले लोभ असलेले लोक अजूनही त्याच गोष्टीच्या मागें लागलेले
आहे. स्थितप्रज्ञा या शब्दाऐवजी सहजस्थिति हा सोपा शब्द
त्यांनी वापरला, आणि त्याचे सुंदर व सूक्ष्म स्पष्टीकरण
त्यांनी दिले. अर्थात ज्ञानेश्वरही फार थोडया लोकांना येणाऱ्या कुठल्याही गोष्टीमंधे तुमचे मन अडकत नाही.
समजले. त्या स्थितीला पोचलेला मनुष्य आरशासारखा तुम्ही आतां 'मना व्या पलीकडे गेलेले असल्यामुळे तुम्हाला
असतो.. आरशांत खूप चेहरे प्रतिबिबित होतात, पुष्कळ
वैळा आपण आरशांत पाहतो; त्याच्यासमोर आपण नटतो, मनाकडूनच चाललेल्या असतात. मन ही केवळ एक
पोशाख करतो पण आरसा आहे तसाच राहतो. त्याचप्रमाणे कल्पना आहे असं मी नेहमीच म्हणत असते आणि तुम्ही
जो स्थितप्रज्ञ असतो. सहजी असतो त्याला आपल्यासमोर ते जाणलं पाहिजे. हे काल्पनिक मनच तुमच्या डोक्यांत
कोण आहे. आपल्याकडे कोण बधतो आहे याची पर्वा विचार- कल्पना भरवते; म्हणजे पुष्कळजण माझ्याशी
नसते तो स्वतःमधे मग्न असतो. स्वतःशीच समाधानी बोलताना म्हणतात "होय माताज़ी पण......." आणि हा
असतो. सूर्य जसा आपले किरण चहूंबाजूंकडे पसरवून "पण" ही तुमच्या मनांतलाच!
सूर्यच राहतो, सगळे किरण त्याच्यामधेच परततात तसे
त्याचे असते. त्याप्रमाणे इंद्रिये जरी त्यांचे काम अखंडपणे
करत राहिली तरी सहजस्थिति मिळवलेल्या माणसाला त्याचे करते. उदास बनवते. आपण फार सज्जन आहोत, फार
कांही वाटत नाहीं. कारण तो त्यांच्यामधे अडकलेला नसतो.
इंद्रिये आपले काम करत राहतात पण त्याच्या स्थितीमधें कष्टि होणारे लोक असतात. खरं तर काही हरकत नाहीं
त्यांचा काही परिणाम होत नाही आणि इंद्रिये काम झाले
की शांत होतात. ही स्थिति तुम्हा सर्वाना मिळवायची आहे; होण्यालाच सहजस्थिति म्हणतात. त्या स्थितीमधे तुम्ही सूक्ष्म
आणि मगच तुम्ही खऱ्या अर्थाने सहजयोगी होणार आहांत.
पण सहजयोग्यांमधें मी अजून पाहते की, कांही जण
सहजयोगांतून पैसा मिळवण्याच्या मागें लागतात. कांही नाही. आता निसर्गाकडे पहा; ९२ मूळ धातू आहेत पण
लीडरबद्दल तक्रारी करत राहतात. कांहीं हेवा-मत्सर इ. मधे त्यातला एकही बदलत नाही उदा. तुम्ही चांदीला सोने किवा
अडकतात. म्हणून मी नेहसी म्हणत असते की "ध्यान सोन्याची चांदी बनवूं शकत नाही. अणूंनाही स्वतःची
करा कारण ध्यानामधूनच तुमच्या प्रगतीच्या आड येणारे विशिष्ट रचना असते. गुणधर्म असतात. तसेच
हे दोष व संवयी दूर होणार आहेत. तुम्ही तुमच्या 'स्व ला परमाणूमघेही त्यांची विशिष्ट रचना असते जी तुम्ही बदलू
एकदां ओळखलं की या सर्व गोष्टी संपून जातात. आणि
तुम्ही स्वतःबरोबरच समाधानी होता. मग तुम्हाला कंटाळा बॉम्बगोळे बनणार, प्रलयकारक अणुबॉम्ब. पण मानवाचे
येत नाहीं. तुम्हीं बोअर होत नाही. मला तर बोअर होणें तसे नाही. त्याच्यामध्ये बदल होऊं शकतो. परिवर्तन घडूं
म्हणजे काय हेच समजत नाही; मी कधीच दोअर होत शकते, तुमचंच पहा, तुम्ही आधी मानव होता पण आता
नाहीं. तुम्ही जर कुठल्याही गोष्टीमधें अडकलेले नसाल तर
बोअर होण्याचा प्रश्नच कुठे येतो?
दुसरी गोष्ट म्हणजे हाव - लालसा इ. वृत्तीच्या तो तुमच्यावर भलते-सलते प्रयोग करू लांगला तर तुमचा
असतात. सतत पैशाचाच विचार सहजास्थितीमधे तुम्ही
फक्त बघत राहता, साक्षी बनता. आपल्या उतीच्या आड
ही स्थिति मिळवणं अवघड नाही. या सर्व फालतू
गोष्टी
आपला मेंदू हे वास्तव्य आहे पण मन नाही. मन
"पण....पण" म्हणणारे मन बरेच वेळां नैराश्य निर्माण
थोडयाच लोकांनी सहजयोग घेतला अशा विचारांनीही
असं समजून नुसते साक्षीपणाने पहात रहा आणि या साक्षी
बनता. आतला बनता अर्थातच या सूक्ष्मावस्थमधे तुम्हाला
कशाचा त्रास होत नाही. कशामुळेही तुमची शांतता बिघडत
शकत नाही. तसा बदल करायचा प्रयत्न केलाच तर
संत झाले आहात. आत्मा झालात. हे फार महान वरदान
तुम्हाला मिळालेले आहे, पण तुम्ही अ-गुरूकडे गेलात आणि
दिवाळी पूजा
 1997_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_6,7.pdf-page-3.txt 
 भडका उडेल. मी असे लोक पाहिले आहेत. त्यांना अजून "माताजी माझी नाभी अजून ठीक झाली नाहीं, मी अजून
फीटसु येतात. त्रास होतात. इतर लोकांपेक्षा कितीतरी पैशाचीच काळजी करत आहे" म्हणजे त्याला तो स्वतःचा
जास्त त्रास, पण ते सुध्दां आता सुधारले आहेत. म्हणून दोष दिसून येतो.
तुम्ही हे नीट लक्षांत घ्या की एका बाजूने तुम्ही पृथक्करण
करून अणू-परमाणूचे विभाजन करू लागता तेव्हां अॅटम होते, याला आपण आत्मज्ञान म्हणतो. पण तुम्हाला
बॉम्ब बनून स्फोट होतो पण दुसऱ्या
जोडण्याची क्रिया करायला लागता तेव्हां तुम्ही काही
निर्मिति करता वर म्हटले ते हया जोडण्याच्या कार्यामधून आपल्या लक्षांत येते की आजपर्यंत आपण अज्ञानांत होतो,
जमले. प्लास्टिकसुध्दां अशाच जोडण्याच्या क्रियेमधून तयार
झाले. जड पदार्थ जोडता येऊन एकत्र आणतां येतात. पाहूं शकतो. कुठे कारय चुकत आहे ते ओळखू शकतो;
माणसांनासुध्दां असे एकत्र आणून परिवर्तित करायला हवे.
त्यांच्या बाबतीत है जास्त सफल होऊ शकेल कारण मानव
बदलू शकतो, त्याच्यामधे परिवर्तन घडू शकते. आता वेगळे, अलिप्त व्हायला लागतो. हेवा, मत्सर, लोभ, हाय
सोन्याचे बघा, त्याच्यापासून दागिने किंवा इतर कांहीही
बनवा, सोने ते सोनेच राहणार. दागिने बनवले म्हणून त्याचे राहिल्यासारखे वावरत असतात! खरं तर या दिवाळीच्या
सोनेपण संपले असे होत नाही. पण माणसांचे तस नाही.
एकत्र जोडले गेल्यावर (Synthesized ) त्यांच्यांत
पूर्ण परिवर्तन घडून आले.
जडद्रव्य, निसर्ग आणि मानव यांच्यामधे मोठा पाहूं शकता. प्रथम स्वतःमधील चुकीच्या गोष्टी तुमच्या
फरक आहे. निसर्ग व जडद्रव्य (Matter) हे मानवापेक्षां नजरेस येतात; नंतर त्या नकोशा वाटू लागल्यानें तुम्ही त्या
अत्यंत वेगळया, भि धर्माचे आहेत. मानवामधे परिवर्तन दूर करू लागता आणि स्वतःला स्वच्छ करता. मग हे ज्ञानही
घडून येणे ही जिवंत क्रिया आहे. ते त्यानंतर सुंदर लयाला जाते आणि फक्त तुम्ही उरता. स्वतःच्या
फुलांसारखे बनतात. तरी पण निसर्गापेक्षां ते वेगळेच चक्रांबद्दलही जाणण्याची जरूरी रहात नाही; फक्त तुम्हीच
असतात. कारण निसर्गाला स्वतःचे मन नसल्यामुळे तो
पूर्णपणें परमेश्वराच्या आधीन असतो; त्याची जडण-घडणच
तशी आहे. पण इथे तुम्ही तसे नाही कारण तुम्ही लिव्हर सर्व शाबूत राहते. तुम्हाला कशाचाही त्रास होत
स्वतःच्याच नियंत्रणाखाली अजूनही आहांत. तुम्ही स्वतःवर
ताबा ठेऊ शकता. तुमच्यामधे हे परिवर्तन घडून आले आणि करूणेच्या सागरांत तुम्ही आनंद उपभोगता,
असले तरी तुमचे तुमच्यावर नियंत्रण आहे. हे तुम्ही जाणूं त्याच्यावर येणाऱ्या लहरीपण हळुं हळुं थंडावतात आणि
शकता, तुमच्यामधे काय बदल होत आहे हे तुम्ही शेवटी तुम्ही 'सहज" बनता. पूर्वी लोकांनी ही स्थिति प्राप्त
अनुभवांतून जाणूं शकता. तुम्ही आता स्वतःला इतर
सगळ्या मोहपाशांपासून अलिप्त वेगळे झालेले ओळखू स्थितीमधे हरवून गेले असे सर्व लोक शून्य झाले;
शकता. कुणी माइ्याकडे येऊन म्हणतो "माताजी, माझा
अहंकार फार वाईंट आहे, तो दूर कर," म्हणजे त्याचा त्रास मिळवले. धन्य झाला आणि मग सर्व खलास; किंवा
त्याला समजलेला असतो. किंवा दुसरं कुणी म्हणतो
अशा तऱ्हेनें स्वतःबद्दलचे ज्ञान होण्यास सुरूवात
बाजूने तुम्ही
त्याच्याही पलीकडे जायचे आहे हे ज्ञान मिळवल्यावर
तुम्हाला काय मिळते ? आपण ते पाहू या. हे ज्ञान झाल्यावर
अंधारात होतो; आतां प्रकाश आला आहे; आतां आपण
आपल्यामधील सर्व आजपर्यंतच्या समजुती, संवयी इ. सर्व
चुकीच्या गोष्टी आहेत है समजल्यावर आपण त्यांच्यापासून
अशा कितीतरी बाईट गोष्टी आपल्यामधें घर करून
दिवशी या वाईट गोष्टीचे नाव घेणेच दुर्दैव म्हणावे लागते.
दिवाळी म्हणजे एकामागून एक असे कितीतरी दिवे
प्रज्वलित केले जातात. आणि त्या प्रकाशात तुम्ही स्वच्छ
र
असता. त्या स्थितीमधे कशानेही फरक पडत नाहीं. तुम्ही
दगडासारखे निश्चल बनता पण त्या दगडातही मेंटू, हृदय,
नाही. कशांनेही तुमची शांति बिघडत नाही. उलट प्रेम
करून घेतली होती पण वाईट एवढंच झाले की ते त्या
दुसऱ्यांना ते कांही देऊ शकले नाहीत. एका माणसाने ते
आणखी एका- दोघांना, बस, पण आतां सहजयोगामधें तुम्ही
दिवाळी पूजा
ा
 1997_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_6,7.pdf-page-4.txt 
 ज्ञानावस्थेत आला आहांत ह्हणून प्रथम 'स्व' बद्दलचे पूर्व
ज्ञान प्रथम मिळवा, अगदी पूर्णज्ञान मिळवा.
नंतरच्या स्थितीमधं, म्हणजे स्वतःबहल पूर्ण ज्ञान
झाल्यावर स्वतःमरधील सर्व दोष, फ़ालतू कल्पना व
आचरण, ज्या गोष्टी तुमच्या उतीच्या आड येत आहेत
आणि ज्या चुकीच्या असलेल्या तुम्हाला समजले आहे त्या
कुणाला नष्ट करायचे हे मला करण्याची जरूरी नाहीं. ते
स्वतःहूनच स्वतःचा नाश करून घेणार आहेत. मी तुम्हाला
सांगितलेच आहे की मला लोकांना उघड़े पाडायची जरूर
नाहीं पण मी ज्या ज्या देशांमधे जाते तिथे मला दिसते की
लोक उघडे पडत आहेत.
आणखी काय चमत्कार होणार आहेत परमेश्वराला
सर्व गोष्टी टाकून द्या. जसं माझ्या साडीवर कांहीं घाण माहीत. एकाद्या देशाकडे योडेसे जरी लक्ष गेले तरी सर्व
पडलेली कळली की मी लगेच ती झटकून टाकते. मग तुम्ही कार्यान्वित होते; कसे ते मलाच कळत नाहीं आणि मीच
म्हणते "परमेश्वरा, हे मी कधी केले?" म्हणून आपल्याला
सहजयोगामधे तुम्ही आणखी एक गोष्ट मिळवता परमेश्वरी प्रेमशक्तीचे वाहक बनले पाहिजे. सर्व या
आणि ती म्हणजे सामूहिक चेतना. हाच खरा आधुनिक परमचैतन्यावर सोपवायचे जे सर्व कार्य करत असते आणि
सहजयोग आहे. पूर्वी लोकांना हे माहीत नव्हते म्हणून ते माझ्यापासून निराळे आहे. मी अगदी एकटी असते. ही
सर्व जण हरवले गेले. आता तुम्हाला सामूहिक चेतनेची शक्तीसुध्दां माझ्यापासून दूर असते पण तिला मानवांसाठी
काय कल्याणप्रद आहे, सहजयोगासाठी काय चांगले आहे
शकता, त्यांच्यावद्दल तुमच्यामधे करूणा जागृत होते आणि हे सर्व समजते आणि त्यानुसार सर्व कांही घटित होते. मला
त्यांत कांही करायची जरूर नाही. तुम्हीं कदाचित म्हणाल
लोक मला यांतून काय मिळणार, पैसा मिळेल का, लीडर माताजी, हे तुम्हीच केले आहे. असू दे. पण खरं तर मी
म्हणून सला काही मिळवता वेईल का असे विचार करणारे कॉहीच त्यामधे भाग घेत नाही. मला कांही सांगायची पण
लोक असतील. पण ही सामूहिक चेतना विकसित होत जरूर नाही. ते आपोआप कार्य करायला लागते आणि तेही
व्यवस्थित पार पाइते. एक उदाहरण सांगते. इंग्लंडमधे खूप
धैब म्हणून असता. स्हणजेच समुद्रच बनून जाता. या वर्षांपूर्वी गेले असताना तियले लोक म्हणाले, "माताजी,
समुद्रालाही मर्यादा असतातच. पण त्याला त्याची पर्वा आक्हाला उन्हाळा खूप दिवस चालावा असे वाटते." असे
नसते. कारण त्या मर्यादामधे राहणे हेच त्याचे जीवन विचित्र काय मागतां असे मी म्हटल्यावर ते पुन्हा पुन्हा
म्हणाले" असे नाही, पण. माताजी आम्हाला खरंच मोठा
नसते. अगदी तसेच तुमचे होते तुम्ही 'स्व' मधे परिपूर्ण .
पुढच्या सहजस्थितीला येण्यासाठी सिध्द होता.
जाणीव झाली आहे. आणि त्यामुळें तुम्ही दुसन्यांना जाणूं
र
त्यांच्यासाठी कार्य करू लागता. कधी कधी त्यामधेही कांही
राहते. व्यापक होते आणि मग तुम्ही त्या समुद्रातला एक
असते; त्या मर्यादा सोडून पलीकडे जायची त्याला इच्छाच
उन्हाळयाचा मोसम हवा आहे." तीन-चारदा तेच मागणें
होता; स्वार्थी नसताच पण स्वतःमधे समाधानी, स्वावलंबी आणि त्या वर्षी एवढा प्रचंड उन्हाळा झाला की काही सोय
होता. मला माहीत आहे की बरेच सहजयोगी, मी नाही. भारतासारखा नाही, इकडे निदान पंखे तरी असतात;
तिकडे तेहि नाही. आमच्या घराला लहानशी गॅलरी होती
तिथे आह्ही झोपायचे आम्ही दुकानांत पंखे विकत घ्यायला
गेलो तर ऑर्डर दिल्यानंतर तीन महिन्यांनी मिळतील असे
कळले. तीन महिन्यांनी म्हणजे थंडीला सुरवात होऊन
गेलेली असणार. मग पंखेच नको असे आम्ही म्हणालो.
माझ्या मुलीने विमानाने दोन पंखे पाठवले स्हणून निभावले
सहजयोगातील त्रासदायक योग्यांनाही काही शिक्षा करत
नाहीं. म्हणून नाराज असतात. पण मला असल्या गोष्टीची
काळजी नसते. हे परम चैतन्य, जे सर्व कांहीं कार्यान्वित
करत असते. त्याची काळजी घेइल. भी स्वतःकडून कशाला
कुणाकडे बरघूं? सर्व कांही घटित होत आहे. तुम्ही ते
पाहातचे आहात. मग कुणी कशाला त्यामधे लुडबूड
करायची? सर्व कांहीं बघत राहणे एकढंच माझे काम आहे.
तेच पुरेसे आहे. या जन्मामघे कुणाला ठार मारायचे किंवा
इतका प्रखर उन्हाळा मग कांही दिवसांनी झाडांची प्ाने
आधी किरमिजी रंगाची आणि काही दिवसानी लाल पड़
दिवाळी पूजा
 1997_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_6,7.pdf-page-5.txt 
 तर ठीक आहे, तसं मी सगळीकडे लक्ष ठेवते. फुलांकडे
लागली आणि शरद ऋतूला सुरवात झाली. त्या वर्षी फार
सुंदर ऋतू होता. त्यावेळी एका सहजयोग्याला स्वप्न पडले बघते, तुमच्याकडून भेटवस्तू स्वीकारते पण तरीही मी
की माताजींनी त्याला कारमधून त्यांना फिरायला घेऊन कांहीच घेत नाही. माइयाजवळ कांहीच नसते. मला
जायला सांगितले. मला अगोदर हे
माहीत नव्हते. पण त्यावहृदल आकर्षण नसते. तुम्हाला फुलें ठेवायची असतील
तर मला चालेल पण फुलं असली किंवा नसली तरी
व्यक्तिशः मला कांहीच पडत नाहीं. पण तरीही आई म्हणून
मलाच इच्छा झाली म्हणून मी त्याला फोन करून विचारले
की मला खूप दूरपर्यंत हिंडून सगळीकडचे सौंदर्य बघायचे
आहे तर मला हिंडवून आणतोस का. तुम्हाला खरं वाटत तुमच्यावर तुम्हां सर्वावर माझे प्रेम आहे पण ते प्रेम व्यक्त
नाहीं ना? म्हणजे कांहीं अप्रिय घडले तरी त्यांतूनच करण्यासाठी मी प्रत्यक्ष असं कॉहीच करत नाही आणि
कांहीतरी चांगले घडून येते असं लक्षात घ्या. त्या वर्षी तरीही प्रत्येक जण म्हणतो. "माताजी, तुम्ही आमच्यावर
इंग्लंडमधे सगळीकडे शरदू ऋतू बहरला होता; सगळे लोक किती प्रेम करता!
रंगीबेरंगी पाना-फुलांचे ते सीदर्य टिपायला बाहेर पडले
होते. हे दृश्य तसे तिकडे दुर्मिळच असते पण खूप ऊन
पडल्यामुळें परमचैतन्याने ते घडवून आणले.
परमचैतन्य असे सगळीकडे लक्ष ठेवत असते; सर्व
कांही सुव्यवस्थित जमवून आणते. मी कांहीच करत नाही;
मी तर 'निष्क्रिय' आहे. नुसतं बसून ी सगळे कांही वघत
असते. मला कसलाच प्रश्न पडत नाही. हळुं हळुं आत्ता जर मी तुम्हाला काही सांगितले तर लगेच तुम्ही
सावकाशपणे सर्व कांहीं रीतसर घडते. तस तुम्ही उगीचच विचार करणार की आपण कांहीच करत नसली तर
मला म्हणता "माताजी, आम्ही प्रार्थना केली आणि सर्व सहजयोगाचा प्रसार कशाला करायचा ? पण अजून तुम्ही
काहीं जमून आले." तसं असेलही. वा लोकांनी माझ्याबद्दल
तस काहीं ऐकले असेल, प्रत्यक्ष मी बोलले नसेन; पण तुम्ही ती स्थिती मिळवली पाहिजे. आणि ती तुम्ही आत्याचे
त्यांनीच कष्ट घेतले आणि त्यांचे कार्य झाले. मी त्या करता
कांहीच जबाबदारी घेत नाही.
मी जे कांही करते असे तुम्हाला वाटते ते मी करत
नसून है परमचैतन्यच करत असते. कारण मी सुध्दां पटकन कांही तर बोलते आणि तसेच घडून येते. त्यासाठी
तुमच्यापासून अगदी पूर्णपणे वेगळी आहे. लोक तुम्हाला
म्हणतात की तुम्ही प्रार्थना करा; तसं तुम्ही करा वाटले तर
पण खरं म्हणजे या देव-देवतांची, गणांची प्रार्थना करा.
माझी नाही कारण मी या सर्व गोष्टीपासून अलिप्त आहे.
मला कोणी हे कर ते कर असे सांगत नाही; मग मी तरी मिळाल्यावरच तुम्हाला ते समजणार आहे. एकदा ती स्थिति
त्यांना तसं कांही करायला को म्हणून सांगायचे ? ही मिळवली की तुम्ही फ़ार सूक्ष्मतेमर्धे उतरता जिथे
सहजस्थितीच
उतरलात तर तुम्हाला कसली इच्छा होणार नाहीं, कशाची उपभोगं शकत नाही.
जरूर वाटणार नाही. मी किती तरी प्रकारची कामे करते,
म्हणजे सूर्य प्रकाश देतो म्हणजे काम करतो अस म्हणाल
मी कधीं प्रेम केले? उलट तुम्हीच
म्हणत असता की मी प्रेम करते. तर जे सर्वकांहीं घडवीत
आहे. ते मी नव्हे तर माइयापलीकडचे आहे. या स्थितीमधें
आपण एकदां पोचलो की सहज-स्थितीला आलो असे
आपण म्हणतो.
सहजस्थितीमधे तुम्हाला बाटते की तुम्ही कांही
करत नाही आणि सर्व कांही कार्यान्वित होत आहे. पण
त्या स्थितीला आला नाहीत म्हणून असं होते. म्हणून आधी
ज्ञान मिळवत्वानंतरच तुम्हाला मिळणार, म्हणजेच सा्या
जगाचे ज्ञान, पण तुम्हाला त्याच्याही पुढ़े जायला पाहिजे.
आतां पुष्कळ येळां तुम्ही पाहिले असेल की मी कधीं तरी
मी व्हायब्रेशन्स पहात नाहीं, कुण्डलिनी किंवा चक्रांकडून
काही जाणून घेत नाही; पण एकाद्या कॉम्प्यूटरसारखें ते
आपोआप होते. आतां मी कांही कॉम्प्यूटर पण नाही. तर
हया स्थितीचे वर्णन करणं अवघड आहे. कारण ती स्थिति
काँहींच नाहीं, पण हा आनंदही तुम्हीं
अशी आहे. आणि त्या स्थितीमधे तुम्ही आनंदाशिवाय
अत्येक वस्तूचा आनंद कसा घ्यायचा मला माहीत्त
नाही. आतां तुम्ही "जय श्री माताजी असं म्हणालात तर
दिवाळी पूजा
 1997_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_6,7.pdf-page-6.txt 
 मी 'मी आदिशक्ति आहे' असं म्हटले तर त्याचा अर्थ होईल
की मी कोण आहे हे माझें मलाच ठाऊक नाही; लोक
माझ्यामागे लागले की "माताजी, तुम्हीला जाहीरपणे
सांगायलाच पाहिजे" काय जाहीर करायचे ? मी जी आहे
तुम्ही मला उद्देशून म्हणत आहांत हे पण मी विसरते. मी
नुसते "जय माताजी" एवढेंच म्हणते, बस. हे किती सोपे
आहे बघा. कांही न करताही सर्व कार्यान्वित होत असते.
अशा स्थितीला आपण पोचले पाहिजे. तशा स्थितीला तुम्ही
पोचला असाल तर ठीक आहे, पण तसे अजून झालेले
नाहीं. कार्य करूनच तुम्ही हे मिळवणार आहांत. प्रथम तुम्ही
ज्ञान मिळवायला हवे, पुढे ज्ञानाची जरूर भासणार नाहीं,
ती आहे. आतां मला दिसते की मी ते जाहीर केल्यानंतर
तुमची वाढ चांगली झाली आहे. पण खरं म्हणजे कुणालाच
कांहीं जाहीर करण्याची किंवा जाहीरपणे सांगण्याची गरज
नसते.
ज्ञान करून घेण्याची गरज़ उरणार नाही पण प्रथम ही सर्व
प्रतिक्रिया कार्यान्वित होऊन परमोच्य अवस्थेपर्यंत उत
ही स्थिति प्रत्येकाने मिळवली पाहिजे. पण
त्याच्यासाठी तुम्ही कार्य केले पाहिजे आणि कार्य म्हणजे
सहजयोगाचा प्रसार करणे. तुम्हाला खूप दिवे लावायचे
आहेत. म्हणजेच तुम्ही एक दीप आहांत हे तुम्हाला समजले
पाहिजे आणि त्यांतून सूक्ष्म झाल्यावर तुमच्या लक्षांत येईल
की "मी एक दीप आहे" सहजयोगाचा प्रसार करण्यासाठी
त्याची माहिती नसते. चंद्र चंद्रप्रकाश देतो पण त्याला त्याची पुष्कळ सहजयोगी पुष्कळ चांगले कार्य करत आहेत
जाणीव नसते, त्याचा त्याला आनंद होत नसतो. दिवाळीच्या पुष्कळ देशांमधे तो पसरला आहे, पुष्कळ ठिकाणी
या प्रसंगी त्याचप्रकारे तुम्हाला सर्वांना प्रकाश द्यायचा आहे. धर्माबद्दलचे अज्ञान (अंधार) दूर झाले आहे. जात पात,
त्याच्यासाठीच तुम्हाला कार्य करायचे आहे. हा फार सुंदर पुष्कळ धर्माचा "वादी" पणा कमी होऊ लागला आहे.
विचार आहे. तुम्हाला हे केलंच पाहिजे. आणि हे करतानाही त्यामुळे तुमच्यातील दोषही दूर होऊन तुम्ही स्वच्छ
लक्षांत ठेवा की तुम्हाला सर्व जगाला, सर्व मानवजातीला पाण्यामधे उतरला आहांत. एकदी हे करायला लागलात की
प्रकाश द्यायचा आहे. दुसरा म्हणजे तुम्ही प्रकाश देणारा हळुं हळुं तुम्हाला कळेल की सागरच स्वच्छ झाला आहे.
आता नुसते पहात रहायचे आणि सारं कांही कार्यान्वित
व्हायला हवी.
दिवाळीच्या संदेश असा आहे की आपण जसे
सगळीकडे दिवे लावतो तसा सहजयोग सगळीकडे पसरू दे.
पण दिव्याला किंवा ज्योतीला त्याची कसली जाणीव असते
कां? ते सगळीकडे प्रकाश पसरवतात पण त्यांना स्वतःला
जायचे आहे. दीप प्रकाश देतो पण आपण दीप
दीपच
बनून
आहोत हे त्याला भान नसते. माझे तसंच आहे, मी स्वतःला
होत असल्याचे बघायचे.
तुमच्या आयुष्यातच तुम्ही ही स्थिति मिळवाल
आणि लोकांना आत्मसाक्षात्कार देण्याचे काम पुरं कराल
अशी मला आशा आहे. जे दुसरयांना जागृति देत नाहींत
आणि नुसते पुजेला येतात ते साधारण सहजयोगीच: ते
गहनतेत येऊं शकणार नाहीत, पूजेला नुसतं येऊन काय
वर काढेल आणि तुम्ही म्हणूं लागल की माझे पण अगदीं होणार? थोडेस वर याल पण नंतर परत खाली ! पण जे
तसेच आहे. असे पण बरेच जण आहेत ज्यांना वाटते की चिकाटीने (पाण्यांत येण्याचा) प्रयत्न करतील ते उच्च
स्थितीला येतील ही माझी खात्री आहे. माझ्या
ओळखत नाहीं. हयाच स्थितीला तुम्हाला यायचे आहे. तुम्ही
माझी स्तुति गाता, माझी अनेक नांवे घेता. पण तुम्ही माझे
नांव घेत आहात है माझ्या डोक्यांतही येत नाहीं. आतां मी
हे सारं सांगत आहे पण तुम्ही त्यावर काय प्रतिक्रिया
करणार मला ठाऊक नाहीं. कदाचित् तुमचा अहंकार डोंक
ते माताजींच्यापेक्षां मोठे आहेत. आणखी असे बरेच जण
जीवनकालातच मला अशी कांही माणसे पहायची आहेत
की ती नुसती उभी असली की त्यांच्यामधून शांति आणि
प्रकाशच बाहेर येईल. ते दीप झाल्यामुळे सतत प्रकाशच
, अशा स्थितीला येण्यासाठी धडपड केली तर
आहेत जे स्वतःला कलकी समजतात. आजकाल अशी एक
व्यक्ति आहे. जी आपण कलकी असल्याचं सर्वांना सांगत
सुटले आहेत. ते असू दे, त्यानें कांही होणार नाहीं, त्यांना
तसेच राहूं दे. त्यांची कल्पना त्यांच्या जचळच राहूं दे. पण
देणार
दिवाळी पूजा
६
 1997_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_6,7.pdf-page-7.txt 
 तुमच्यामधे पण ते घडून येईल. अनेक संतांनी हेच सांगितले घुसला की तुम्ही तुमच्यामधील 'स्व'ला विसरून जाता
आहे. पण सर्वसाधारण लोक त्यावेळी त्या स्थितीला आलेले आणि मग "मी हिंदु आहे, मी खिश्चन आहे, मी मुस्लिम
नसल्यामुळे त्यांना ते समजले नाही आणि त्यांनी अशा योर आहे" हे नसते प्रकार चालूं होतात. तुम्ही 'स्व'तंत्र आहात.
लोकांना वेडे ठरवले. खिस्तालासुध्दां लोक समजू शकले आत्मा आहात आणि एकदा आत्मा बनलात की तुमचे
नाहीत, ओळखू शकले नाहीत म्हणून त्याला सुळावर तुम्हालाच ते समजं लागते आणि ते समजणें (ज्ञान) हे फार
चढवले. पण तुमचे तसं नाहीं, तुम्हाला प्रकाश मिळाला महत्त्वाचे आहे. सामान्य माणूस आणि संत यांच्यामधील
आहे. तुम्ही वरच्या स्थितीला येऊ लागला आहांत, तुम्ही अंतर हेच आहे. जे तुम्ही हळकुं - हळुं दूर करत आहांत. मग
ख्रिस्ताना आणि सगळ्या संतांना ओळखले आहे आणि या
स्थितीमधेही तुम्हाला कार्य केलेच पाहिजे. सहजयोगाचे माणसांवरोबरच रहात असल्याने त्यांना कशी मदत करायची
कार्य तुम्हाला केलेच पाहिजे; जे हे काम करणार नाहीत हे तुम्हांला समजते.
त्यांची प्रगति होणार नाही. तुम्हाला सहजयोग अजून खूप
वाढवायचा आहे आणि एकमेकांच्या संगतीत राहून बरेंच
काही कार्यान्वित करायचे आहे. आणि जोपर्यंत तुम्ही हे
करणार नाहीत तोपर्यंत मी वर सांगितलेल्या सहजस्थितीला बोलले नाहीत. एखाद्याची चक्रे खराब असली तरी त्याची
पोचूं शकणार नाही.
आजचा दिवस महालक्ष्मीचा
सांगण्यासारखी गोष्ट म्हणजे पैशाबद्दलचा वेडेपणा तुम्ही की सर्व कांहीं त्यांना समजत होते एवढंच. ग्हणजे
श्रीमंत माणसाला विचारले तर तो ्हणतोमाझ्याजवळ आरशापुढे एकदा कुरूप माणूस उभा राहिला काय किंवा
पैसा नाही" गरीब माणसाजवळ नसतोच पैसा. म्हणजे
पैशाबद्दलची ही हांव कधीच पुरी होणारी नसते. म्हणून नाहीं. तशी त्यांची अवस्था होती.
पैशाचा हा लोभ प्रथम गळाला पाहिजे. मग तुम्हीं करत
असलेल्या कामांतून तुम्ही स्वच्छ व्हाल. हे कार्य करतानांच
तुम्ही स्वच्छ होता आहांत की नाही हे तुमचे तुम्हाला कळेल
त्या कार्यामधूनच तुम्ही हे कसं करत आहांत हे तुमचे कार्य करत आहेत आणि सहजयोगाचा प्रसार करत आहेत.
तुम्हाला समजेल. हे एकदा झालें की माझ्या हयातीतच त्यांना याचा फायदा होणारच आहे आणि हे परमचैतन्य तर
तुमच्यापैकी कांही जण तरी या स्थितीला आलेले पाहण्याचे त्यांची सेवा करायला तत्पर आहे. मी पाहिले आहे की कांही
इतर माणसांचे प्रश्न तुम्ही समजू लागता आणि
सध्याच्या आधुनिक काळामधे सामूहिक चेतना
फक्त सहजयोगामधूनच कार्यान्वित झाली आहे
संतांनासुध्दा ही जाणीव होती पण त्याच्यावद्दल ते काहीं
त्यांनी पर्वा केली नाहीं. म्हणजे काळजी वाटली नाही असे
आहे. पहिली नाही तर तिकडे लक्ष दिलें नाही. त्यांची अशी स्थिति होती
रूपवान उभा राहिला काय आरशाला कांही फरक पड़त
पण आपल्याला अजून खूप पुढे जायचे आहे हे
आपण लक्षांत घेतले पाहिजे. आणि कार्य करूनच
आपल्याला ही प्रगति साध्य करायची आहे. जे लोक असे
लोकांनी नुसती इच्छा केली तरी ती पूर्ण केली जाते: त्यांनी
कांहीं मागितले तर ते कार्य होणारच. त्याच्यासाठी आपण
कसं योग्य बनायचे हा मुख्य मुद्दा आहे. आत्मसाक्षात्कार
मिळाल्यानंतर आपण कारय करायला हवें असं म्हटलें तर ते
भाग्य मला मिळेल.
म्हणून या दिपावलीच्या दिवशी मला तुम्हांला हेच
सांगायचे आहे की तुम्ही अधिकधिक सूक्ष्म बना. बाह्यातील
गोष्टीचा आपल्यावर परिणाम होता कामा नये उदाहरणार्थ
सांगायचे तर एखादी नवी फॅशन दिसली तर लोक
त्याच्यामागे धावायला लागतात. हा मूर्खपणा आहे. असे
लोक आंधळ्या जनावरांसारखे असतात; कुणीही त्यांना
कुठेही बळवावे; आतां हे करा, आतां ते करा असे सांगत
सुटावे. म्हणजे दुसऱ्या कुणी दिलेला विचार तुमच्या डोक्यांत
म्हणजे श्रध्दा. तुम्ही आत्मा आहांत, तुम्हाला प्रकाश मिळाला
आहे, तुम्ही सर्वांना तो प्रकाश देणार आहांत हा
आत्मविश्वास तुम्ही ठामपणे बाळगायला हवा. ही श्रध्दा
अधिकाधिक खोलवर रूजली की मग तुम्हीच म्हणाल "भी
फक्त आत्मा आहे." आत्मा झाल्यामुळे सर्व निसर्गव
दिवाळी पूजा
 1997_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_6,7.pdf-page-8.txt 
 तुमच्या पायाशी आहे. मला एक कोळी माहीत आहे, त्याची ते आत्मविश्वासाने करीत रहा. श्रध्देने करा. या
माझ्यावर प्रचंड श्रध्दा होती; एकदां सहजयोगाच्या
कार्यक्रमाला दुसर्या खेडेगावात जायचे होते, तो घराबाहेर जाणल्यामुळे तुम्ही शक्तिशाली वनता.
पडला इतक्यांत आकाश काळयाकुट ढगांनी भरुन गेले. तुमच्याजवळ आहे तर तुम्हाला सर्व शक्त्या प्रात्प झाल्या
त्याने लगेच आकाशकडे हात केले आणि म्हणाला "हे पहा,
मी माताजींच्या कामासाठी निघालो आहे आणि पाऊस
पाडण्याचे धाडस तुम्ही करू नका. माझे काम होईस्तोवर क
तुम्ही तसेच तरंगत रहा." त्याला बोटीने जायचे होते. दिसते की कांही अगदी साधेसुधे अडाणी सहजयोगी फार
बरोबरच्या लोकांना वाटलं हा काय बडबडतोयू. सर्वजण शक्तिशाली असतात कारण हेच की त्यांच्याजवळ अनन्य
बोटीत बसून पलीकडच्या गावांत गेले, लोकांना जागृति श्रध्दा असते.
दिली, सहजयोग समजावून सांगितला आणि परत येऊन
घरांत शिरला आणि आकाशाकडे पुन्हां पाहून म्हणाला म्हणजे सहनशीलता, सबूरी, असा धीर नसला तर जे
"माझं काम झालयू आतां तुम्ही काय ते करा."
परमचैतन्यावर पूर्ण श्रध्दा अशी की ते तुमचे काम
करण्यासाठी जणूं वाटच बधत आहे. तुम्ही म्हणाल ते काम
्
श्रध्देमधूनच तुम्हाला सर्व शक्ती येणार आहे. सत्याला
पूर्ण सत्य जर
आहेत. आणि ही शक्ति दुसर्या कोणी नळवहे तर तुम्हीच
वापरायची आहे आणि ही शक्तीच सर्व कांही कार्यान्वित
करत असते. सर्व कांहीं घटित करत असते. म्हणून मला
पा
संस्कृतमधे एक चांगला शब्द आहे. तितीक्षा.
म्हणजे पाहिजे ते तबडतो् मिळाले पाहिजे अशी तुमची वृत्ति
असते. मग पूर्णत्वाने सर्व कांही घटित होणार आहे हे
तुम्हाला समजत नाही. पुण्कळ लोक असे खूप उतावळे
होणार ही श्रध्दा. पुण आधी तुम्हाला स्वतःवद्दल, तुम्ही असतात. सारखी धांवपळ करत राहतात. नाहीं तरी जगभर
सहजयोगी आहात याबद्दल स्वतःमधें पूर्ण श्रध्दा ठेवली
पाहिजे. अजूनही मी पाहते की काही लोकांना लोभ सुटत तुम्हीच असे आहांत की ही घोडदौड शांतपणें पाहूं शकता.
नाहीं. म्हणून प्रथम तुमच्यामधे धर्म प्रस्थापित झाला पाहिजे. तुम्ही त्यांच्यामधे नसता. म्हणून धीर बाळगायला शिका.
धर्म म्हणजे नीतिमत्ता. तुम्ही नीतिनुसार वागत असाल तर
प्रश्न नाही; मग हे परमचैतन्य तुमचे ऐकणार नाहीं असे श्रध्दा, आत्मविश्वास हवा म्हणजे हे परमचैतन्य कसं कार्य
होणारच नाही आणि समजा आज तुम्ही कांहीं इच्छा केली करते. सहजयोग कसा कार्यान्वित होतो है तुमच्या लक्षांत
आणि तसं घडून आले नाही तरी तुम्ही निराश होऊं नका
ते चांगले नाही. निराश होणें हे प्रगल्भ नसल्याचे लक्षण
आहे. त्यात निराश का म्हणून व्हायचे? कदाचित ते काम
न होणेच तुमच्या हिताचे असेल. समजा मी कुठेतरी जात
आहे. आणि वाटेत रस्ता चुकला; कुठल्या रस्त्याने जायचे
हे कळेनासे झाले तरी म्हणाले ठीक आहे. कांही बिघडले तुमच्या गुरूवरचा विश्वास व श्रद्दा, गुरूबद्दल तुमच्या
नाही. मी आहे तशीच आहे. मी स्वतःलाच कशी हरवेन? मनांत श्रध्दा असली की परमचैतन्य प्रेमळ असते. पण जरा
आणि मग मला दिसून आले की, त्या रस्त्यावर मला एक तुमचा विश्वास डळमळीत असला तर परमचैतन्याला पण
दुसरा माणूस, ज्याला मी भेटायला दियला उत्सुक होते तो शंका येते; मग मी किंवा दुसरा कोणता गुरू असूं दे. कारण
भेटला! खरं वाटत नाहीं ना! माझ्या बाबतीत असे बरेच ते गुरूमधूनच कार्य करते. माझ्या बाबतीत न्हणायचे झाले
वेळा घडते. आणि जरी असा कुणी भेटला नाहीं, तरी काय
बिघडले? मी त्या बाजूला जावे, थोडी व्हायब्रेशन्स द्यावीत पण त्याचाही गैरफायदा घेणारे लोक असतात. दुसरा कुणी
असे होणार असेल. तर हे असे होत असते. जे कांही कराल गुरू असला तर आशा लोकांना मारेल, कठोर शिक्षा करेल.
सगळया गोष्टीना फार गति प्राप्त झाली आहे. आणि
यासाठी तुमच्याजवळ Patience हवा आणि स्वतःवर
येईल; त्यामधें एखादी गोष्ट घडून आली तर ठीकच कारण
त्याचा कांहीं उद्देश असतो. पण एखादी मनासारखी नाहीं
घडली तरी हरकत नाही कारण त्यामधेही कांही हेतू असला
पाहिजे.
आणखी एक महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे तुमचा
तर मी खूप क्षमा करत असते. हे तुम्हाला ठाऊक आहे.
दिवाळी पूजा
 1997_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_6,7.pdf-page-9.txt 
 अशा गुरूच्या बन्याच कथा मी सांगायला धजत नाहीत मी पीत नाही, ते माझ्या
स्वभावातच नाही. जाहीर करणें ही आणखी एक गोष्ट.
हाकलूनसुथ्दां देईल.
सांगितल्या आहेत. पण मी नेहमीच क्षमा करते मला वाटते
की अशा लोकांकडे दुर्लक्ष केले तर आज ना उद्या ते तुमची श्रध्दा असलीच पाहिजे पण ती तुम्ही जाहीर
मुधारतील आणि वर येतील पण कॉही वेळां याचा उलटाच
परिणाम होती, माताजी क्षमा करणारच आहेत असे ते भोगादा लागला. पण तुम्हाला कोणी त्रास देणार नाही.
गृहीत धरतात. म्हणून तुमची श्रध्दा अशी हवी की जे काहीं सहजयोग पूर्णपणे समजून घ्या, श्रध्दा बाळगा आणि जाहीर
घडत आहे ते शांत चित्ताने पहात रहा आणि कांहीही झाले करा. तुमचे ध्येय मर्व जगामधे परिवर्तन घडवून आणणें हे
तरी निराश होऊ नका आता हैच पहा की इतक्या लोकांना आहे. तुमच्यामधे परिवर्तन झाले की आपोआप इतरांमधेही
आत्मसाक्षात्कार मिळाला आहे, इतके सारे संत झाले तसे होईल. मग सगळीकडे प्रकाश आणि आनंद होईल.
आहेत. काल हे फ्रेंच लोक भजने म्हणत होते ते ऐकून मला तुम्ही आनंदरूपच झाल्यामुळे ते वेगळेपणाने जाणणें पण
आश्चर्य वाटले मधे-मधेच मीच पेटी घेऊन त्यांना चाल
शिकवीत होते. अ्धा घंटा प्रयत्न केला पण जमले नाही.
आतां है फ्रेंच लोक निर्मितीक्षम झाले आहेत. तुमच्यामधील
सर्व सुप्त कला जागृत हातील, त्यांचा आविष्कार होईल. की एक विशेष गोष्ट आहे. महालक्ष्मी इथे आली होती
फक्त तसे झाले की त्याचा अहंकार येऊ देऊ नका, एवढी आणि इथे जे स्वयंभू आहे तो महालक्ष्मीचाच चेहरा आहे.
कोळजी घ्या, हळूं हळू त्यांना बहार येईल आणि तुमच्या
आजूबाजूच्या लोकांपर्यतः तो सुगंध पसरेल आणि होईल. ही फार सूक्ष्म स्थिति आहे म्हणून तिच्याबद्दल इतके
सहजयोगांत येण्याची त्यांना प्रेरणा होईल. हेच वरदान
तुम्हाला मिळणार आहे. त्यावेळी परमात्याच्या आशीर्वादानें येईल. मग तुम्हाला कांहीच करावे लागणार नाहीं; एकाद्या
तुम्ही पूर्णत्वाच्या स्थितीला पोचणार आहात. परिपूर्ण मानव
करायला हवी. सर्व संतांनी तेच केले आणि त्यांना त्रास
उरणार नाहीं. तुम्ही सर्व जण ती स्थिति सिळवाल अंशी
मला फार आशी आहे.
ही दिवाळी पोतुगालमधे होत आहे ही मला वाटते
म्हणून मला खात्री आहे की तुम्हा सर्वामधे हे कार्यान्वित
सविस्तर सांगितले. तुम्हाला ही स्थिति सहज मिळवता
के
खेडयांत गेलात तरी सर्व कांही जमून येईल. आत्ताचेच
पहा, मी कैरोमधे गेले तर सर्वजण मला सलाम करू लागले
वनणार आहात. म्हणून तुम्ही स्वतःकड़े असे पहा आणि
विचारा मी सहजयोगाशी एकरूप झालो आहे कां?
सहजयोगाला मी पूर्णपणे वाहून घेतले आहे का? न थांबता
पुढे जा; एक गोष्ट लक्षांत घ्या की सहजयोगाला शैवट
नाहीं. तो थांबणार नाही. हेवा मत्सर - कुरूबूर यांना तिथे म्हणाले. वर्तमानपत्रात प्रोग्रामची लहानशी जाहीरात फक्त
स्थान नाही. तुम्ही सर्वजण संत आहात, तुम्ही अप्रामाणिक
नाहीं, कुणाची फसवणूक करणारे नाहीत. असं काहीं लागले मग, असे लोक साधक नसले तरीही जाहीर करा
मी म्हटले है काय झाले ? हजारोंनी लोक तिथल्या
खेडयातही प्रोग्रामला आले. मी म्हटले तुम्ही इथं प्रोग्रामला
कसे आलांत? तर तुमचा चेहरा पाहूनच आलो असे
त्यांनी वाचली. "तुम्ही अवतारी आहांत" असंही म्हणू
की सहजयोग हा एकच मार्ग आहे. मला वाटते आतापर्यंत
अजूनही करते असाल तर अजून तुमची प्रगति व्हायला
हवी. कांही लोकांना वाटते की सहजयोगामधे आपण फार
मोठे आहोंत पण तसं काहीं नसते. अस तुम्हाला वाटत
पुष्कळ साधकांना आपण सांगत आलो, साधक लोक उरले
नसावेत. म्हणून साधक नसलेल्या सामान्य लोकांना आतां
सांगायला हवे.
असेल तर तुम्ही वाट चुकला आहात. "मी काय केले?"
याचाच विचार करा; कितीज़णांना तुम्ही जागृति दिली ते
पहा; कितीजणांना सहजयोग सांगितला ते वघा.
कड
परमेश्वराचे तुम्हां सर्वांना आशीर्वाद.
पछ
ना
ॐ ৫ ৪
बन्याचजणांना सहजयोगाबद्दल बोलायला संकोच वाटतो.
पार्टीमधे गेले तर दुसरयांना मी सहजयोगी आहे. हे
दिवाळी पूजा
मूज
 1997_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_6,7.pdf-page-10.txt 
 ॐ०
ों]
सहज - योग
सु
ोी
प. पू. श्री माताजी निर्मला देवींचे भाषण
पं. पू. श्री. माताजी निर्मला देवीचे भावण
से
एफ आव सी सी आयु सभा
आर
नवी दिल्ली ६ एप्रिल ९८७
जके
सयाच्या शोधांत असलेल्या सर्व साधवकांना मी तुम्हालाच जाणवणार आहेत.
प्रथम नमस्कार करते. सर्वप्रथमच मला
सहजयोग हे मुळांमधील ज्ञान आहे आणि ही
सांगावेसे वाटते की सत्य जे काही आहे ते आहे. तम्ही मूलभृत विद्या म्हणजेच चक्रे व कुण्डलिनी. वैद्यकशास्त्राची
ते बदलूं शकत नाही. त्याला कसलेही वेगळे स्वरूप देऊ माहिती असलेल्यांना सहजयोग समजून धेणे सोपे आहे
शकत नाही किवा त्याचे वर्णन करूं शकत नाही. तुम्ही
फक्त त्याचा अनुभव घेऊ शकता. या कलियुगामधेही आपल्यामधे या तीन मुख्य नाड्या आहेत. डवीकडची
जगातील प्रत्येक देशामधे सत्याचा शोध घेणारे असे
विशेष लोक जन्माला आले. इंग्लंडमधील प्रतिभान कवि
विल्यम व्लेक म्हणालाच होता की ज्यांनी सत्य जाणले स्पष्टपरणे उल्लेख केला आहे.
आहे असे परमेश्वराचे प्रेषित या युगांतच जन्माला येणार
आता
कारण एकमेकांचा संबंध ते समजू शकतात.
इड़ा नाडी, उजवीकडची पिंगला नाडी आणि मधोमध
असलेली सुषुम्ना नाडी. संत कबीरांनीदेखील त्यांचा
या भारतीय वैद्यक संस्थेने मला हे सर्व सांगप्याची
संधि दिली आहे आणि त्यामुळे माझा सन्मानच
केल्याबद्दल मी त्यांची आभारी आहे. एके काळी मी या
आहेत.
मी आज जे कांही तुम्हाला सांगणार आहे त्याचा
तुम्ही लगेच स्वीकार करायला हवा असं मी म्हणणार
अंधश्रद्धेमुळें आपल्या
शास्त्राचा अभ्यासक्रम करत होते आणि तो किती अवघड
आहे याची मला कल्पना आहे.
नाहीं. भोवतीं अगोदरच खूप
समस्या निर्माण झाल्या आहेत. पण प्रथम तुम्ही अनुभूति
ओणखी एक गोष्ट तुम्हांला सांगावीशी वाटते की
ही भारतभूमि म्हणजे योगभूमि" आहे हे तुम्ही लक्षात
घेतली तर तुमच्या मनांत शंका राहणार नाहीत.
कुंडलिनीचे जागरण घडवून आणण्यात येणारी
अडचण दूर करण्यासाठी मी एक सोपी पध्धत शोधून
काढली आहे. आपल्यामधे सात प्रमुख चक्रांची व्यवस्था
जन्मतःच असते. आणि त्याच्या द्वारेच आपली शारीरिक,
भावनिक व मानसिक जडण-घडण होत असते.
घ्यायला हवें. शास्त्राबद्दलचे ज्ञान त्यांनी आपल्याला दिले
असले तरी आयण त्यांना योग" देणार आहोत जे सर्व
वैद्यक शास्त्राचा आधार आहे, म्हणून मूलभूत ज्ञान आहे.
म्हणून जी वस्तू परिपूर्ण (Absolute) आहे ती
आपल्याला जाणून ध्यायची आहे. हा वैद्यकशास्त्राशीं
निगडित असा विषय आहे म्हणून डॉक्टर मंडळीचा
ज्याच्याशी जास्त संबंध आहे अशा एका चक्राबद्दल मी
याच्याबद्दल काही शंका येण्याचा प्रश्नच नाहीं कारण
प्रथम तुम्ही ते जाणून घेणार आहांत आणि नंतर मान्य
करणार आहांत. एकदा तुम्हाला आत्मसाक्षात्कार मिळाला
की तुमच्यामधील ही सूक्ष्म शक्ति-के्द्रे (चक्र) तुमची कुठ चुकण्याची शक्यता आहे आणि त्यांनी कशावद्दल
आज बोलणार आहे, त्याचबरोबर डॉक्टर म्हणून त्यांचे
प्रामुख्यानें काळजी घ्यायला हवी ते मी सांगणार आहे.
चैतन्य लहरी
৭০
 1997_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_6,7.pdf-page-11.txt 
 करणारे डॉक्टर्स मी पाहिले आहेत. हा अतिरेकच
या धावपळीच्या दिनचर्येमुळे
दुस्या स्थानावरचे हे जे चक्र आहे त्याला
स्वाधिप्ठान चक्र म्हणतात. जे स्थूलरूपानें आपल्यामधील
Aortic Plexus आहे. या चक्राकडून लिव्हर रक्तपेशी बनवण्याचे प्लीहाकडून होणारे काम मंदाबते
पाणथरी, प्लीहा, आंतडी व किडनी इ. अवघवाना
शक्तिचा पुरवठा होतो. शिवाय मेदकणंचे पृथक्करण
करून मेंदूमधील करड्या पेशीचा (Grey Cells)
पुरवठा करण्याचे कामही है चक़र सांभाळते.
लिव्हर या शब्दामधूनच त्याच्यामुळे आपण जिवंत गैर प्रकार झाला तर त्यांचे सर्व संपल्यासारखे होणार, ते
राहतो (Live Liver) हा अर्थ बघा. सहजयोगामधे
लिवरला कार महत्त्व आहे. वैद्यकशास्त्राला याची फारशी कुणी विचारांतच घेत नाहीत, म्हणून सारखा पुढचा
माहिती नसते हैं मला माहीत आहे. पण सहजयोगामधून विचार करण्याच्या संवरयीमुळे ते नको तितके कडक
ते पूर्णपरण ठोक होऊ शकते. लिव्हरकडूनच सर्व विपारी
पदार्थांचे शोपण होऊन ते रक्तात मिसळले जातात
म्हणायला हवा.
लाल
आणि एकदरीत तिचे सर्व कार्यच धावपळीच्या संबयीमुळे
दिघडते.
अमेरिकेत डॉक्टर मंडळीना
गुन्हेगारासार्ी
बागणूक मिळते. म्हणून त्यांच्याकडून चुकून जरी काही
लोकसुध्दा आपल्यासारखी माणसेंच, पण या गोष्टी तिथें
बनतात. त्यांना सेताप आवरेनासा होतो आणि क्षुल्लक
कारणावरूनही त्यांचा स्वतःवर्चा ताबा सुटतो आणि ते
यामुळे अपराधीपणाची
एखादा माणूस जेंव्हा सतत विचार करत असतो वाटेल ते वोलायला लागतात.
तेव्हो या चक्रातील सर्व शक्ति त्याच्या मेंदूच्या कार्यासाठी , परिणामस्वरूप त्यांची डावी
खर्च होते आणि इतर अवयवांचा शक्तित-पुरवठा कमी विशुध्दि पकड़ते आणि स्याडि लायटिसचा आजार होतो.
होतो. व्याचा सर्वप्रथम परिणाम लीव्हरवर होतो. आणि
त्यामधील विपारी द्रव्ये बाहेर फेकली न गेल्यानें त्यात
त्याची भावना वळावते
सहजयोगामधे हृदयविकाराने येणारा झटका
(Heart attack) दोन प्रकारचे मानले जातात
एक म्हणजे तीव्र व प्राणघातक झंटका व दुसरा सुस्त
उष्णता निर्माण होते. मग ही उष्णता वरबर यायला
लावते, वर आल्यावर हृदयाच्या उजव्या भागावर येते हृदयामुळे होणारा अजायनासारखा विकार,.
आणि उजव्या हृदय-चक्रावर परिणाम होऊन फण्फसाना सांगितल्याप्रमाणें लीव्हरमधील उष्णता वर हृदयापर्यंत
आल्याने पहिल्या प्रकारचा अॅटक येतो. उदा. एखादा
२१-२२ वर्षाचा तखू्ण टेनिसपटू आपल्या वडिलाश
वर
त्रास होतो. अशा व्यक्तीला दम्याचा आजार येऊ शकतो.
सहजयोगामधून हा दमा सहज वरा होण्यासारखा आहे
तसेंच ही उष्णता डाव्या बाजूला गेली तर पंक्रिया तुलना करून दारूच्या व्यसनात अडकला तर त्याला
(Pancreas) खराब होतात. खूप विचार करणाच्या
आणि अती नियोजन करणाच्या व्यक्तींना मधुमेह बहुधा
होतो. गोड किंवा साखर खाण्याने तो होत नाही. नंतर हे लोक सतत भविष्यकाळाबद्दल योजनेत गुंग असतात,
एखाद्या दिवशी असा तीव्र जोरदार हार्ट अटॅक येण्याची
शक्यता असते. तीच गोध्ट कारखानदार या उद्योजकांची:
इतका हिशोबीपणा की सर्व भानगडीमुळे हुदयाचा हिशोव
ते बघत नाहीत. मग असे हृदय एकदम बंद पडून मृत्यू
ही उप्णता खालच्या भागाकडे येऊ लागली की
मूत्रपिंडाचा विकार येतो. त्यासाठी मग डायालिसिसवर
राहण्याची वेळ येते व ते ने केल्यास मृत्यू अटळ होतो. येऊ शकतो. दुसर्या प्रकारचा अंजायनाचा त्रास सुस्त
मूत्पिंडाचा विकार ठीक करण्याचाही एक साधा उपाय
आहे. पण त्याहूनही अवधड गोष्ट म्हणजे प्लीहा अपराधी म्हणत बसतो. कांही लोक या बावतीत फारच
(Spleen) आजकाल सर्वसाधारण जीवन धकाधकीचे हळवे असतात आणि त्याच्या वागण्यांत क्रत्रिमता असते.
झाले आहे. आपल्याला निर्वातपणे जेवण ध्यायलासूध्दां ते स्वतःलाच दोषी मानत असल्याचे कळून येते. सारख
फुरसत नसते अमेरिकेत तर कारमधून जाताना ब्रश
हृदयामुळे होतो जेव्हां आपण स्वतःलाच दोपी किंवा
सारख मी अस करायला हवं होते, मी माणसे
सहज-योग
११
 1997_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_6,7.pdf-page-12.txt 
 ओळखायला हवी होती, त्यांची दुःखे समजून घ्यायला
हवी होती; मी टेबलवर कॉफी सांडली.....
विचार यामुळे स्पॉडिलायटिस सारखा ऋ्रास होतोच पण
पुढें आणखी हृदयाची क्षमता
(Pumping) क्षीण होते. यालाच अंजायना म्हणतात.
आपल्या इडा-पिगंला नाडीमधील संतुलन बिघडून किडनी खराब झाली होती. खरं म्हणजे इॉक्टर लोकांना
एक नाडी प्रमाणाबाहेर कार्य करू लागली की आजारी पेशन्टस तपासतां तपासता स्वतःच्या प्रकृतीसाठी
मनोविकाराचे आजार होतात. कुण्डलिनी जेव्हां वर येते
तेव्हां ती क्षीण झालेल्या चक्रांना ठीक करते. पण समजा
तुम्ही उजवी बाजू प्रमाणावाहेर वापरली तर डावी बाजू होऊ शकतात. आपण तसे पाहिले तर सर्व माणसेच
कोलमडायला लागते. मग तुमचे परमचैतन्याच्या आहोत, यंत्रे नाही. पण सहजयोग घेतल्यावर तुम्हाला
स्त्रोत्राबरोबरचे कनेक्शन तुटते, तुमचा आधार संपतो कुठल्या चक्रावर पकड़ येत आहे. (न्हणजेच कमला
आणि कॅन्सरसारखे त्रास सुरू होतात. कॅन्सर लवकर
समजला तर उपाय करता येतो. त्याचा प्रादुर्भाव बळावला
की अवघड होते, तसे प्रथल पण आम्ही केले आहेत मग
कुण्डलिनी वर आल्यावरच टाळूमधून बाहेर येते.
संत कबीरांच्या शब्दांत "शून्य शिखरपर अनाहत
तुमच्यामधून प्रवाहित झाली की खूप चमत्कार घडून
।
असलेच येतात. या शक्तीलाच व्रहमचैतन्य असेही म्हणतात. ही
शक्ती तुम्हाला मार्गदर्शन करते किंवा ज्ञान देने एवढंच
नव्हे तर ती तुमचा साभाळही करते. मी एकदा एका
डायलिसिस करणाऱ्या डॉक्टरला भेटले त्याची स्वतःचीच
रक्तपुरवट्याची
काही संरक्षण नसते त्याची प्रकृति जर नाजूक असली तर
१११ ।
आजारी लोकावर उपचार करता-करतां त्यांना तेच आजार
शारिरिक प्रश्न येणार आहे) हे समजू शकते आणि त्याचा
उपाय करूं शकता. अर्थात सहजयोग कुणावरही
जवरदस्तीने लादतां येत नाही; त्याबाबतीत प्रत्येक
माणसाच्या स्वातंत्र्याचा सहजयोग आदर राखतो
गुरू नानक किंवा खिस्त हे अवतार होते हैं
तुम्ही
कसे ओळखणार ? पण एकदां तुम्ही सहजयोगांत जन्म
नंतर तुम्हाला चैतन्यलहरींचा प्रवाह जाणवतो. धेतलात की तुम्हाला समजून येणारच की सगळे सूफी व
सर्व प्रेषित है एकच आहेत. सर्व धर्म सारखेच असल्याचे
समजल्यावर धर्मचे तुमचे सर्व प्रश्न सुटतात. कसलाही
त्याग करण्याची तुम्हांला जरूर नाहीं. दुसर्याचा दवेप करा
असा कुठलाही धर्म सांगत नाहीं. ही सर्वव्यापी शक्ति
आपल्यामधे. जी सात चक्रे व तीन नाङ्या आहेत या प्रेमाची शक्ति आहे; ती तुम्हाला मार्गदर्शन करते. तुमचा
सांभाळ करते, तुम्हाला मदत करते सर्व गोष्टी जुळवून
आणते जणू एक कार्यक्षम सरकार, इतके कार्यक्षम को
मा
बजे
यालाच बायबलमधे "Cool BreeZe of Holy
Ghost" म्हणतात. त्यालाच "अलख निरंजन किंवा
"
ब्रहमचैतन्य" अशाही संज्ञा आहेत.
कुण्डलिनी वर
आल्यावर ती तुमच्या आरोग्याची काळजी घेते.
सर्वांचा वेगवेगळ्या प्रकारे वापर करून सातही चक्रे स्वच्छ
करते. त्यानंतर तुम्ही खरा आनंद प्राप्त करून घेता, तुम्ही
फक्त "साक्षी" बनून आजूबाजूला चाललेल्या घटना
नाटकासारख्या बधूं शकता. त्यांतूनच तुम्हांला वैद्यकशास्त्र
गुरु नानक
खिस्तही तच
आपल्याला त्याची कल्पना येणार नाही.
म्हणाले होते "प्रथम स्वतःला ओळख",
एखाद्या डॉक्टरसारखे समजून येते; बोटाच्या टोकांवर म्हणाले '"तू स्वतःला ओळाख. " सत्य है आहे की तुम्ही
कुठे कसला आजार आहे हे ओळखूं शकता. तुम्हाला शरीर नाहीं, मन नाही, बुध्दि नाही, अहंकार नाहीं.
संस्कार नाहीं- तुम्ही फक्त शुध्द आत्मा आहोत
.
एकदा चक्रांचे कार्य कारय आहे है समजल्यावर प्रत्येक
चक्राचा शरीरांतील कुठल्या अवयवाशी सबंध आहे है परमसत्याची आपल्याला काहीच माहिती नसल्याने आपण
समजून घ्यायला हवे म्हणजे अमुक अमुक व्यक्तीला त्याच्यासमोर थोडे नम्र व्हायला हवे डॉ. रायसाहेबांनी
शास्त्रीय तहेने हे सर्व सांगितलेच आहे. तुम्हाला कसले
परमेश्वराची ही सर्वव्यापी शक्ति एकदां कर्मकांड करायची जरून नाही. एकदा साक्षात्कार
कसला आजार आहे याचे पण तुम्हांला ज्ञान होईल.
सहज-योग
१२
 1997_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_6,7.pdf-page-13.txt 
 असते. प्रथम हा तणाव को येती ने पाहू या. इडा-पिंगला
या दोन नाड्या आज्ञेपाशी क्रॉस करून दुसर्या दिशेला
जातात. पिंगला नाडीच्या ठोकाला अहकाराचा फुगा यती
आणि इडा नाडीच्या ठोकाला प्रति-अहंकाराचा फुगा येती,
तुम्ही
झाल्यावर मात्र रोज थोडे ध्यान करायला हवे.
परमचैतन्याच्या कृपेने नवीमुंबईला वाशीमर्धे एक
हॉस्पिटल चालू झाले आहे. सहजयोंगाच्या पध्धतीने तिथे
पेशन्टसवर उपचार केले जातात आणि खूप लोक चागले .
बरे पण झालेले आहेत. रशियामधूनही सहजयोगी डॉक्टर जेव्हा खूप
तिथे काम करायला येतात. शास्त्र-तत्रज्ञान यामधे ते लोक फुगा वाढून डाव्या बाजूकडे परसरतो आणि प्रिणामो
खूप पुढे गेले आहेत. शक्तिबद्दल ते काही संशोधन
करने आहत. त्यांनी बरेच कामे केले आहे. आणि
सहजयोगामधून हे कार्य करण्यात त्यांना रस
सहजयोगामवे माणूस संतुलनात येतो. माझा हात कोण
चालवतो ?" अस डॉक्टरना तुम्ही विचारलं तर म्हणतील
" " (Autonomous कुण्डलिनीचा मार्ग मोकळा होतो. नंतर तुम्ही परमेश्यरी
उजव्यां बाजूला जाता तका अहंकागचा
मस्तकावर ब्लॉक येतो. त्यामुळे तुमचे सर्व प्रश्न वाहेर पड़ं
शकत नाही मग तुम्ही उत्तरोत्तर क्षीण होत जाता. यानाच
सूक्ष्म
ताण (Stress) म्हणतात. या कलियुगामधे ही
कुण्डलिनी कार्यान्वित झाली आहे. कुण्डलिनी वर
आल्यावर है दीन्ही कुे मिटून
आहे.
जञातात आणि
स्वयंचलित
Nervous System) पण मग हा ऑटो' कोण? शक्तीवरोबर जोडले जाता आणि तुमच्या मेदूच्या अनेक
ते लोक या बावतीत प्रामाणिक आहेत व म्हणतील .
त नाड़ी संस्था
भागांमधे प्रकाश येतो
डावी व उजवी नाडी संस्था या परस्परापामून
पेरासिंपर्थेटिक नव्हस
आम्हाला ठाऊक नाही."
सिस्टिमवद्दल डोक्टर्सना फार थोड़ी माहिती
इमर्जन्सीचे वेळी कार्य करवते ती सिंपथेटिक नव्हस
सिस्टिम आणि कार्य झाल्यावर पूर्ववत स्थितीला आणत आहे मला कल्पना नाहीं. पण सहजयीगामधें है नुम्हाला
ती पॅरासिपथेटिक नव्हस सिस्टिम बरोबर समजते. उजवी बाजू जेव्हां प्रमाणाबाहेर कार्य
शक्तीचा संचार झाला की तिला आराम मिळतो आणि
वेगळ्या पण एकमेकांना पूरक कार्य करणाया सस्था
आहेत हे जाणण्यासाठी वैद्यकशास्त्राने किती प्रगति कली
आहे.
पॅरासिपॅथेटिकमधे
करू लागते तव्हा डावी बाजूची शक्ति वाढण्यास सुरूवात
होते. उजव्या वाजूचे लोक भविष्याताल काम करत
तिला पौष्टिकता मिळते. मग ती इतक्या सुंदर यध्दतीने
कार्य करायला लागते की अशक्य बाटणाच्या गोष्टीही ती राहतान तर डाव्या बाजूचे भूतकाळात रमतात.
करून दाखवते. त्यामुळे पहिला कोणता बदल होत असेल
तर तुम्ही शांत होता।
आपले विचार एकापांठापाठ चालू असतात, पण होत नाही. फक्त सहजयोगच हे करू शकतो. कारण
एक विचार संधून दुसरा चालू होती ल्यावेळी मधे एक, सहजयोग डाव्या बाजूवरही काम करती (Viral हा
मुक्ष्म अतर असते, त्याला संस्कृतमधे विलम्ब असे डाव्या वाजूचा त्रास आहे) चेड लागलेले किंया
एखाद्याला Viral चा प्रादुर्भाव झाला तर
अॅंटियोंयोटिक्स किंवा तत्सम औषधाचा काही उपयोग
चमत्कारिक वागणारे लोकही सहजयांगाने वरे झाले
म्हणतात. इंग्रजीत Pauise म्हणतात. आपण सारखे
भूतकाळात नाहीतर भविष्यकाळात वावरत असतो पण
मध्यमागांत नसतो वर्तमानात नसतो आणि बर्तमानांत
कसे रहायचे हाच मोठा प्रश्न पड़तो. आणि वर्तमानांतच होतो. यांत संन्यास घेण्यासारखा कसला प्रकार नाही.
सत्य आहे: वर्तमानांतच पूर्णता आहे: वर्तमानातच शांती कुटुंब टाकून दूर जाण्याची जरूर नाही. तुमचे सामान्य
आहे. व्यानामधे तुम्ही निर्विचार होता आणि या जीवन
निर्विचारतेतूनच तुम्ही आतून शांत होता
मानसिक ताण ही आणखी एक समस्या बहुतेकांना
आहेत.
सहजयोगामधे माणूस शांत होती तसाच उदार
होते तसेच चालू राहते.
मिळवण्याची तुमच्याजवळ शुध्ध इच्छा असणे एवढंच
जैरूरोचे आहे. आपल्यामधे परमेश्वर प्रतिविवरूपाने
आलसाक्षात्कार
सहज-योग
१३
 1997_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_6,7.pdf-page-14.txt 
 दE
पुरूषांचे ऋण मानले पाहिजे.
मूलतः प्रत्येकाचे गुणसूत्र
आहे. ह्चावर तुमचा विश्वास हवा. तुम्ही परदेशांत गेलात
तर आश्चर्यचकित व्हाल. ते लोक खरे तर मूर्ख आहेत.
अमेरिकन लोक खगैखर मानवच आहेत का असे वाटते.
मला ते म्हणाले "आम्ही सहजयोगांत येणार नाही कारण
तुम्ही पैसे घेत नाही. तुम्ही पैसे (फी) घेत नाहीं म्हणून
आमच्याजवळ त्याला कांही किमत नाही. मग तुमच्यावर
आम्ही विश्वास का ठेवायचा?" म्हणून मानवजन्माचा हेतू
ममजण्यासाठी त्यांच्याकडे जायची आपल्याला जरूर
चागल असनात.
महजयोगामधे गुणसूत्र सुध्दों वदलतात. गुणसूत्र
आईवडिलाकडून आलेली नसतात किंवा परिस्थितीमधून
परिस्थितीनुरूप तुमच्याकडून
होणार्या प्रतिक्रियांमधून गुणसूत्रे वृध्धिंगत होत असतात.
आलेली नसतात तर
या गुणसूत्रांमुळे तुम्ही धार्मिक वनता.
मानवप्राण्याबहदल
प्रेम हाच धर्म ग्रेम वाटण्यामधून आनंद मिळतो. तुमचा
नाही. आपल्याकडे आपल्या पूर्वजाचा मोटा वारसा आहे. द्वेष करणाच्यांवरह्ला प्रेम करायला शिका; कारण त्याचा
ह्वेष अज्ञानामुळे आलेला आहे. जगांतील सर्व मानव या
होती, परमसल्यावद्दलही बर्चा व्हायची. अशी संस्कृति पुण्यभूमीमके येऊ देत. अगोदर ते आपल्याला गुलाम
दुसनया कोणल्या देशाजवळ आहे ? कुठेच नाहीं म्हणून बनवण्यासाठी आले. आतां ते परमेश्वर प्राप्तीमाठी इथे
येऊ देत. न्यासाठी ग्रंथ वाचण्याची जरूरी नाही. एण
हजारों वापुर्वी आपल्याकडे ब्रह्मांडावाद्दल चर्चा होत
आपण भारतीय आहोत वाचा आपल्याला अभिमान
प्रथम ने परमेश्वराबरोबर जोडले पाहिजेत
त्याशिवाय त्यांना काही मिळणार नाही. न्यांना कसलीहा
शंक्नि प्राप्त होणार नाही, आधी शक्ति मिळवत्याशिवाय
तुमची वाढ कशी होणार? त्यासाठी वेळ
गोले
वाटला पाहिजे,
मी या इंडियन मेडिकल कौन्सिलची आभारी आहे.
স्रधम
आपल्या देशामधील डॉक्टस सहजयोगाति आले तर मला
खात्री आहे की जगभगतील लोक जीवनाचा अर्थ आणि
तुम्हाला फारसा
द्यावा नागणार नाही, पांच मिनिटे सकाळी आणि दहा
मिनिटे संध्याकाळी एवडंच पुरे मग चांगले काय व वाईट
वैद्यकशास्त्राची माहिती जाणूं शकतील.
रशियामध्ये अडीचशे शास्त्रज्ञांच्या मीटिंगला मी गैले
होतो. वोलायला सुरूवात करतांना मी Science
काय है तुम्हाला कळेल, तुमचे स्वतःच काय चुकते आहे
हेहि समजेल. तुम्ही एक नवीन आयाम प्राप्त कराल.
सामूहिक चेतना (Collective
Consciousness) म्हणता. तुम्ही आता इथे
बल बॉलू लागले कारण मला बाटल की त्याच्या
त्याला आम्ही
विषयावद्दल बोलल्यास त्यांना वरे वाटेल पण त्यांच्यातला
एकजण लगेच उठून म्हणाला माताजी, सायन्सबद्दल
बसल्या बसल्या श्री. क्लिटनची व्हायत्रेशन्स समजू
शकाल, किंवा
आम्हाला काही सागू नका, आम्हाला ते सारं माहीत आहे.
दुसऱ्या कुणाचीही व्हाय्रेशन्स समजे
आम्हाला देवाच व परमश्वराच सायन्स कस असते ते
सांगा मला आश्चयच वाटले. का् है रशियन लोक!
शकाल. दूर बसलेल्या कुठल्याही व्यक्तीची व्हायत्रेशन्स
तुम्ही ठीक करू शकाल
सहजयोगाचे अनेक आयाम (वैशिष्ट्ये) आहेत. ही
प्रेमाची शक्ति आहे. तुम्हीही महजयोग ध्या आणि आपले
नतर मला कळून आले की वल्गेरिया रूमानिया, रशिया
वगैरे
पाटीसारखे आहेत
देशामधील लाक को या
म
रूमानियात तर
वेगळाच
मी
त्यांना
प्रकार
बैद्यकशास्त्राबद्दल सांगितले, एक निवेध वाचला तर त्यांनी जीवन उजळून टाका. हे मुळांतील ज्ञान सर्वद्रग पसरवणे
मला डाक्टरेट बहाल केली तुमचा विश्वास बसणार हैच आमचे कार्य आहे.
नाहीं. पण ते खरोखरच स्वच्छ मनाचे लोक. भारतीय
लोकही तसेच आहेत. शिवाय त्यांच्याहूनही कर्तबगार
आपली सं्कृति खोल पाळे-मुळे असलेली आहे. म्हणून
आपल्याला अपल्याकडील सर्व सूफी, संत व अवतारी
ले
पड
परमेश्वराचे तुम्हा सर्वांना आशीर्वाद
॥६
ा
कि
ा
सहज-योग
१४
 1997_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_6,7.pdf-page-15.txt 
 प्र
टि
वर्तणुकीरतील परिवर्तन
ि
ेभ
लेखक- प्रा. यू. सी. राय
े
सहजयोगाच्या ध्यान धारणेने वागणुकीत परिवर्तन घडून येते व त्या योगे जगाला भेडसावणाऱ्या महाभयंकर
'एडस्" सारख्या रोगावर नियंत्रण करणेसाठी उपयोग - (
सारांश व स्वेर अनुवाद)
न्यूयार्क, सान-फ्रान्सीस्को, व लॉस ऍजलीस) ह्या शिवाय
इतर इग्ज वरगैरे घेणार्यांगधेही ह्या रोगाची लागण भरपूर
आहे. कूण हा रोग फैलावणे व होणे याचे कारण न्हणजे
वेवंद वागणक तसेच आयष्यातील वैफल्य व त्यामुळे
येणारी अरशी उपाय
काही अतिसूक्ष्म रोग जंतूमुळे शरितातील रोग
प्रतिकार शक्ति नष्ट होणे यालाच '"एडस्"
असे म्हणतात. हा रोग झाल्यावर मानवास मृत्यू शिवाय
दुसरा पर्याय नाही. ह्या रोगामुळे नुसता मृत्यू
नव्हे तर रोग्याला खुपच हाल अपेप्टा भोगाव्या लागतात.
येतो असे
बेफिकीरी ह्या रोगावर हमखास
योजना नाही तरी काही उपाय योजून तो फैलावणार नाही
याची खबरदारी घेता येते.
सेचता
५) शारिरीक आरोग्यावद्दल शिक्षण देणे
"डस्" हा रोग १९८१ साली काही लोकॉंना
झाल्याचे संशोधन झाले, परंतू पुढे ह्याने रीद्र स्वरुप धारण
ब
करून हा जवळ जवळ साथीच्या रोगा प्रमाणे प्रसार
२) रक्त व अवयवांची नियमित तपासणी
ी
३) निरोगी व स्वस्थ जीवन जगण्याची शिकवण
एडस् चे अडतीस
पावला, एकटया अमेरिकेत म्हणे
हजार रूग्ण आहेत ह्या प्रमाणेच आणखी बुरेच रूग्ण,
तसेच समाजात वागण्याच्या नीती नियमाचे शिक्षण
वरील उपायांपैकी आरोग्याचे शिक्षण व त्याची
ार
जवळ जवळ १ ते २ लाख लोक ह्या रोगाला १९९१
पर्यंत बळी पडले आहेत व त्यातील सत्तावीस हजार
केसेस उघडकीस आल्या आहेत असे अमेरिकेतील
'पब्लिक हेल्थ डिपार्टमंट" चे म्हणणे आहे आता हा रोग
थोड्या थोडक्या लोकात राहीला नसून त्याला आता
माहिती देणे हा उपाय जगात जास्तीत जास्त उपयोगात
आणला जातो, कारण त्यामुळे एडम्" समुळ नष्ट
होणार नाही पण ल्याच्या बाढीचा वेग कमी करता येईल.
रागावर जगात खूपच संशोधन चालू आहे व त्याचा
प्रतिकार करणारी औषध उपाय योजना शोधण्याचे प्रयत्न
साथीच्या रोगाचे स्वरूप आले आहे. मुख्यत्वे करून हा
रोग शारिरीक सबंधामुळे प्रसार पावतो. तसेच हा रोग
इंजेक्शनच्या सुया निर्जंतूक न केल्यामुळे सुद्धा रक्ताद्वारे
होऊ शकतो. तसेच ज्या मातेला "एडस्" झाली आहे
अशांच्या लहान मुलांना मातेच्या पोटातच रोग जंतू पासून
चालू आहेत. परंतु आता तरी त्यावर औषध अथवा
इंजेक्शन सापड़लेले नाही. आणि म्हणून खालील उपाय
प्रसार माध्यमातर्फे समाजाला माहीती करून दिल्यास
त्याचा रोग फैलावण्याचा वेग करमी करता येईल
बि
"एडस् " होतो..
१) विवाह वाह्य शरीर सबध २) इजेक्शन घेताना
ु
अमेरिकेत एडस् झालेल्या प्रौढांत ७३ टक्के लोक
समलिंगी संभोग करणारे असतात (पुरूष) (प्रामख्याने नवीन व निरजंतुक सुई वापरणे. ३) रक्तदान करतेवेली
चैतन्य लहरी
१५
हि
ट
 1997_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_6,7.pdf-page-16.txt 
 रक्तदात्याच्या रक्ताची कसून तपासणी. ४) अवयव दान
केले असेल तर दान देणायाच्या रक्ताची तपासणी करणे.
हे उपाय योजन्यास "एडस्" प्रसारावर बराच प्रतिबंध असलेले टाळूवरील कमळ होय.
होईल.
एडस" चा शोध लावणारे प्रा. ल्यूक मंटिनियर येते त्यावेळी हातावर थड लहरी जाणवतात. त्यांना आदी
ह्याच्या म्हणण्याप्रमाणे सर्व जगाने "एडस" या रोगाच्या गुरू शेकराचार्यांनी "चैतन्य लहरी" असे सबोधले आहे.
प्रतिकारासाठी व त्याची वाढ रोखण्यासाठी सर्व उपाय
जात असताना सर्व चक्र स्वच्छ करत करते ती सहस्त्रार
चक्रा पर्यंत पोहोचते. सहस्त्रार म्हणजेच हजार पाकळ्या
ज्यावेळी कुंडलिनी शक्ती सहस्त्रार भेदन करून बर
त्यालाच सहज योगात "व्हायब्रेशनस् असे स्हणतात.
ज्या वेळी कुंडलीनी शक्ति जागृत होते त्या वेळी आपला
वैश्विक शक्तिशी संबंध प्रस्थापित होतो. प्रत्येक जण
योजना अगदी युद्ध पातळीवर करावी. जागतीक आरोग्य
संस्थेच्या (WHO) मते भविष्यात इ. सन २००० मध्ये
तिसऱ्या जगतात "एडस्" च्या जास्तीत जास्त केसेस व्हायत्रेशनच्या जाणीवेतून एकमेकाला जाणू शकतो.
सापडतील. त्यांच्चा मते एडस् रक्तातील अॅटिबॉडीज चे कारण आपला प्रत्येकाचा सामुहीक चैतन्याशी संवध
परिक्षण केले नाही तर विकसनशील देशात एडसूच्या प्रस्थापित आपण दुसयाच्या
स्थितीबद्दल त्याच्या व्हायब्रेशन वरून त्याला जाणू शंकतो.
होतों. आणि म्हणून
केसेस उघडकिला येणारच नाहीत.
सहज योग पद्धतीने जागृती घेतली की माणसात
आंतरिक परिवर्तनास सुख्वात होते व त्याच्यात दैवी
गुणाची जाणीव होऊ लागते. हळुहळू त्याला शरीरिक व
सहज योग - मानवातील अस्तित्वात असलेली शक्ती मानसिक सुदृढता येते, व जुन्या वाईट सवयी सुटतात.
(कुंडलीनी) जी माणसाच्या त्रिकोणाकृती हाडामध्ये (जसे दारू पिणे, धुम्रपान करणे व अनैतिक संबंध ठेवणे
वगैर) सहज यागा पद्धतीने जागृति घेण्याच्या कार्यक्रमाना
आलेल्या व्यक्तिच्या अनुभवाबदल आढावा धेतला तेव्हा
एडसूची प्रसार थांबविण्यासाठीचा एक उपाय म्हणजे
माणसाच्या वर्तणुकितील परिवर्तन हे परिवर्तन घडणार
कसे? तर ते सहज योग ध्यान धारणेनेहोणार.
साडेतीन वेटोळी घालून, अधोमुखी व निद्रित अवस्थेत
आहे. तिचे उथ्यापन करणे व तिला उध्ध्वगामी करण्याची
असे आढळून आले की काही लोकाच्या वर सांगितलेल्या
वाईट सवयी जागृतीनतर थोड़्याच दिवसात सुटल्या. पण
सर्वसाधारणपणे असे आढळून आले आहे की ९० टक्के
लोकांच्या वाईट सवयी तीन ते सहा महिन्याच्या सहजयोग
साधनेने सुटल्या. सहजयोगात अनैतिक संबंधाला मज्जाव
आहे. सहजयोगातील गृहीता प्रमाणे हे कार्य मुलाधार
कृती म्हणजे सहजयोग, या शिवाय आपल्या प्रत्येकाच्या
शरिरात सात महत्वाची शक्ति स्थाने आहेत (चक्रे) आणि
तीन महत्वाच्या नाडी संष्स्था आहेत. त्या म्हणजे एक-
इडा-दुसरी-पिंगला व तिसरी सुपुम्ना, इडा नाड़ी ही
आपल्या इव्या बाजुला असते व ती आपल्या डाव्या
बाजुच्या इच्छा शक्तिला सलग्न असते. पिंगला नाडी ही
आपल्या उजव्या बाजुला असते व ती आपल्या क्रिया
शक्तिला सलग्न असते. सुपुम्ना नाडी ही मज्जारज्जुत आहेत. मुलाधार चक्राचे स्थान कुडलीनी शक्तिच्या खाली
असून ती नाडी आपल्या परासिंपर्ॅटिक नव्हस आहे व ते फार नाजुक आहे. श्रीगणेश हे उत्थापनाची
सिस्टीमशी सलग्न असते.
चक्राच्या अंतर्गत येते व त्या चक्राचें अधिपती श्रीगणेश
योग्य वेळ माता कुंडलिनीस सांगतात.
मुलाधार चक्राच्या चांगल्या बाढीस पावित्र्याची गरज
असते. हे चक्र व्यभिचार, वाईट वाङमयाचे वाचन. तंत्र,
आपल्या शरीरातील सात चक्रे स्हणजे, मुलाधार
स्वाधिष्ठान, नाभी, अनाहत, विशुद्धी, आज्ञा आणि
सहस्रार, सहज योगाच्या पद्धतीने ही शक्ती (कुंडलीनी)
जागृत होते तेव्हा ती उध्ध्वगामी होऊन सर्व चक्रांमधून पूढे चक्र खराब होते .
मंत्र विद्या विधयासक्तता व वैपयिक बासना असल्यास हे
६
वर्तणुकीतील परिवर्तन
१६
पतल
 1997_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_6,7.pdf-page-17.txt 
 कलीयुगात "प. पू. श्री माताजी निर्मला देवीनी' 9९७०
साली पुन्हा मानवाच्या आंतरिक परिवर्तनासाठी हाच योग
एक आदर्श योग म्हणून परत सांगितला. हे परिवर्तन
झाल्यानंतर माणसात वैश्विक प्रेम व सहानुभूती निर्माण
होते. प्रत्येकाला त्याच्या आयुष्यात योग्य दिशेचें मार्गदर्शन
होते. प्रत्येक जण एक शिस्तवद्ध आयुष्य जगू लागतो.
प्रत्येकाचे मुलाधार चंक्र बलवान होते (निकोप) ह्या
सर्वाचा परिणाम स्हणजेच माणूस अनुचित वैषियिक
"एडस्" सारखे रोग हे चक्र खराब असल्याने
होतात. श्री येशु खिस्तांनी सुद्धा म्हटले आहे की "तुमची
नजर चंचल नसाबी हे सुद्धा फार महत्वाचे आहे. तरी
सुद्धा वैषयिक भावना ही माणसाची मानसिक गरज आहे
म्हणून ती न दडपता, विवाह करून वैवाहिक जीवन नीती
मत्तेने उपभोगावे.
समाजाची मान्यता असल्याने एकाच स्त्रीशी विवाह
करून आयुष्यभर तिचे बरोबर संसार करणे ह्यातच
सूज्ञपणा आहे, आणि त्यात अंतर्भुत असलेली सुरक्षितता वासनांपासून मुक्त होतो, त्याची नजरसुद्धा पवित्र होते.
ह्या सगळ्या गोष्टीवरून असे दिसून येते की सहज
मुलांच्या निकोप वाढीस आवश्यक मदत करते. पवित्र
ग्रंथात सांगितल्याप्रमाणे, सूज्ञतेने वैवाहिक जीवन योगामुळे माणसाच्या वर्तणुकीत परिवर्तन घडून येते व तो
जगण्यामुळे माणसाचे मुलाधार चक्र बळकट होते व
त्यामुळे सहजयोग पद्धतीने जागृत होते. मुलाधार चक्र
जागृत झाल्यावर माणसात सुज्ञपणा, सामर्थ्य व आंतरिक
मार्गदर्शक दृष्टी येते व तो वैषयिक वासनांची शिकार रोगावर, उपचार म्हणून औषध नाही, इंजक्शन नाही की
बनत नाही. येवढेच नकवहे तर त्याची दृष्टी सुद्धा चंचल जे 'एडस्" बरा करेल. म्हणून 'सहज योग' सेवकारला तर
सदाचारी व नीतीमान होतो हैे "एडस्" सारख्या रोगाच्या
वाढीस नक्कीच भारक ठरेल.
शेवटी असे म्हणावेसे वाटते की 'एडस्' सारख्या
आंतरिक परिवर्तन, व त्यानेतर वर्तणूक परिवर्तन होऊन
मानव जात वैषयिक वासनेपासून दूर जाईल व पवित्र
होत नाही कारण जर तसे झाले तर त्याला त्याच्या
अगदी तळवा भाजणा्या
तळहातावर खूपच गरम
व्हायब्रेशनस् जाणवतात. कमकुवत मुलाधार चक्रामुळे आयुष्य जगु शकेल, 'एडस्' सारख्या रोगाला रोखण्यास
वैषयीक वासनाना बळी पडून माणुस रोगराईस बळी
पडतो, परंतु हे चक्र जागृत झाल्यावर प्रत्येक माणुस रूपी वणव्या पासून वाचवू शकेल.
खबरदार होऊन प्रकृतीस्वास्थ राखण्यासाठी सर्व चक्राची
स्वच्छता करतो व मानसिक संतुलनात राहतो. अशा
पद्धतीचे मानसिक व वर्तणूक परिवर्तन ५२ देशात आता
सहजयोगाद्वारे चालू झाले आहे, व त्या सर्व देशातील
लोक सहज योग पद्धतीचे आयुष्य जगण्याचा प्रचार
करीत आहे कारण त्यांना वैषयिक वासनेतून निर्माण
होणारा व जगभर वाढीस लागणान्या 'एडस्' सारख्या
रोगाचा प्रतिबंध करायचा आहे.
"सहज योग" हा पर्याय होऊ शकेल, व जगाला 'एडस'
ॐ ও ৩
हह
सहज योग नविन युग आणीत आहे. त्या योगे
जगतात आयुष्याकडे पाहण्याच्या दृष्टीत बदल घडवून
आणून नविन सिद्धांतीक आयुष्य जगण्याकडे मानवाला
नेत आहे. फार प्राचिन काळी 'मार्कडेय पुराणात'
सहजयोगांसंबंध सविस्तर लिहीले आहे, आणि आताच्या
वर्तणुकीतील परिवर्तन
१७
 1997_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_6,7.pdf-page-18.txt 
 / सहजयोग साधनेचा २०
फुष्ुसाचा अस्थमा (दग) आणि राहेवय उस्च रनतहान यामस]
का
होणारे सुपरिणाम
(सारांश व स्वैर अनुवाद)
म
लेखक- दिपक चुग, विभाग, फिजीऑलॉजी, लेडी हार्डिग्ज मेडिकल कॉलेज, नवी दिल्ली
ार
मांडली गेली. उदाहरणार्थ शारीरीक व्याधी व तणावाची
स्ताविक-(परिचय)- आधुनिक सहजयोग ही विस्कळीत कौटुंबिक परिस्थिती यातील परसपरसंबंध.
सिपरयेटि व पॅरॅसिंपथेटिक नाड्या चक्रांवर (प्लेक्सस)
प्रभाव पाडतात पण परस्परांच्या विरूद्ध दिशेने पॅरॅसिंपर्धेटिक
नाडी ही फ्लेक्सेसना (चक्रांना) आराम देऊन शक्ती देते.
सिंपर्थटिक नाड्यांच्या अतिक्रियाशीलतेमुळे किंवा उजव्या व
डाव्या बाजूच्या असंतुलनामुळे अनेक रोगांची शक्यता
प्रयोगजन्य पुरावे आम्ही येथे देत आहोत. या दोन व्याधीवर उद्भवते. अवशिष्ठ शक्ति क्रियाशील झाल्यामुळे
पर्यायी उपाय योजना म्हणून यापुढील संशोधनाला पॅरॅसिंपर्यॅटिकला अधितम चालना मिळून (रेसिड्यतूएल
फोर्स) संतुलन प्रस्थापित होते. शिवाय जाणीवेंत बदल
(जास्तीत जास्त) घडून येतो, म्हणजे प्लेक्ससची (चक्रांची)
योग ध्यानाची विश्वसनीय सत्य पद्धत आहे.
त्याची पायाभूत तत्त्वे ही शरीर विज्ञान शास्त्राला पर्यायी
तत्त्वे सूचित करतात.
उच्च रक्तदाव व ब्रांकाईल अस्थमा (दमा) यावर
सहज योग उपचाराचे फायदेशीर व परियामकारक
मार्गदर्शनपर तत्त्व सूचित करीत आहोत.
सहज योगाची गृहीत त्वे
सहज योग ही जाणिव व शक्तीवर आधारीत एक प्रणाली जाणीव शरीरात व हातावर दोन्हीवर होते. याप्रमाणे पेशंटला
आहे. त्यात तीन मुख्य शक्तीसंस्था गृहीत धरलेली आहेत
(नाडीसाठी) ती खालील शरीर शास्त्रातील संस्थाशी (लेक्ससच्या) चेतनेला पुनर्रूजियित करून येते. दररोज
संलग्न/सुसंगत आहेत ती अशी :
१) सिंपर्थेटिक नव्हस सिस्टिम (डावी दाजू)
२) सिंपरथेटिक नव्हस सिस्टिम (उजवी बाजू)
३) पॅरासिम्पथेटिक नव्हस सिस्टिम
त्याचप्रमाणे आणखी सात सूक्ष्म शक्तिकेंद्रे खालील
संस्थाशी संलग्न/सुसंगत आहेत.
१) दि पोल्ब्हिक ऑटोनॉमिक प्लेक्सस
२) दि आरोटिक ऑटोनॉमिक प्लेक्सस
३) दि कोईलिअॅक ऑटोनॉमिक प्लेक्सस
४) दि कार्डिअॅक ऑटोनॉमिक प्लेक्सस
५) दि सव्र्हायकल ऑटोनॉमिक प्लेक्सस
६) दि ऑप्टिक चिअंस्मा
७) दि लिंबीक एरिया.
या नाड्या व चक्रे यांना शारीरीक, मानसिक, व्हॅनिलिलमंडेलिक अॅसिड (VMA) हृदयाची स्पंदने,
भावनिक व अध्यात्मिक क्षेत्रात महत्व आहे, म्हणून या सर्व श्रवासाची गती आणि सिस्टॉलिक ब्लड प्रेशर है सर्व कमी
क्षेत्रातील परस्पर संबंध सिद्ध करू शकेल अशी नवी प्रणाली झाले.
स्वतःच्या प्रश्नाविषयी स्वच्छ कल्पना स्वतःच्या चक्रांच्या
काही मिनीटे अतिशय साध्या पद्धतीने हैं साध्य होते.
कोणत्याही तहेने शरीरावर ताण येईल असा व्यायाम न
करता. तसेच ह्या योगे इतरांचीही चक्रेसुद्धा जाणबतात व
ती संतुलीत करता येतात.
वरील प्रमाणे करण्याने व्यक्तिच्या शरीर विज्ञानात
मोठ्या प्रमाणात मूलभूत बदल घडून आलेले निदर्शनास येते.
प्राथमिक शरीर विज्ञान प्रयोग
प्राथमिक अभयासात सर्वसाधारण व्यक्तिच्या समूहाचे
(N = 10) व ध्यान धारणेत अनुभवी (२ ते ६ वर्षे)
असलेल्या व्यक्तिच्या समूहाशी (N = 10) केलेली तुलना-
पहिल्या समुहाला सहजयोगाचे १२ आठवडे प्रॅक्टिस
दिले. १२ आठवड्यानंतर गॅल्व्हनिक स्किन रेझिस्टन्स
(GSR) वाढला आणि ब्लड लॅक्टिक अॅसिड, युरिनरी
%3D
%3D
चैतन्य लहरी
१८
 1997_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_6,7.pdf-page-19.txt 
 हेच सर्व शारीरिक बदल केवळ २० मिनीटे सहज योग
ध्यान पद्धतीने दुसर्या अनुभवी (ध्यानात) समुहात आढळून
आले.
सर्व प्रयोगार्थीना हातावर थंड लहरीची जाणीव होत
असल्याचे सांगितले व हाताच्या पंजावरील स्किनचे टेपरेचर
मोजले असता लक्षात येण्याजोगे कमी झालेले होते
साठून राहते.
वरील गोष्टीचा पडताळा घेण्यासाठी लिव्हरवरचे
तापमान व राईट इलिअॅक फोसा (उजवी छातीची बाजू)
यांची तुलना केली होती. सहजयोग ग्रुप C मध्ये लिव्हर
सरफेटेंपरेचर व अॅब्डॉमिनल सरफेस टेंपरेचर यातील फरक
लक्षणीय रित्या कमी झाला होता.
तात्पर्य
उच्च रक्त दाबावरील प्रयोग
प्रणालीनुसार
वय वर्ष ३८ ते ४५ वयोगटातील रक्तदाब क्लिनिक
मधील १० महिला पेशंटचा A ग्रुप बनवला होता. दुसरा सिंपर्थॅटिकच्या अतिक्रियाशीलतेमुळे हाय व्लड प्रेशरचा बास
त्याच वयाच्या व तीच आर्थिक व सामाजिक पार्श्वभूमि होतो. हे असंतुलन सुधारण्यासाठी सहजयोग ध्यान घारणेचा
असलेल्या १० महिला पेशंटचा B ग्रुप बनवला होता.
A ग्रुपला सहजयोगाचे ट्रेनिंग देऊन १६ आठवडे आकुंचन सैल करण्यासाठीही सहजयोगाचा उपयोग होतो.
सहजयोग प्रॅक्टीस चालू होती. पुन्हा प्सं मध्ये वाढ झालेली
दिसली. व्हिल्स्ट बलड लॅक्टिक अॅसिड आणि युरिनरी
VMA प्रायोगिक A ग्रुपमध्ये कमी झालेले दिसून आले. दर्शवितात. विशिष्ठ हेतू असलेल्या या दोनही ट्रीटमेंटस्
प्रयोगाच्या सुरूवातीला दोन्ही ग्रुपचा स्क्तदाब औषधाला न
जुमानता अगदी वाढलेला होता. १६ आठवड्यानंतर
प्रायोगिक A ग्रुपचा रक्तदाब उत्तमपैकी कंट्रोलमधे होता, व
सर्वानी औषधे थांबविली होती. कंट्रोल ग्रुपच्या पेशंटमधे
फारसे बदल दिसले नाहीत आणि त्यांचे B. P. फारसे कमी संशोधनाचे निश्चित स्वागतच होईल, कारण आमच्यामते ते
झालेले नव्हते.
सहजयोग
उजव्या
वाजूच्या
उपयोग होतो. त्यांचप्रमाणे दम्याला कारणीभूत होणारे
या दोनही परिस्थितीत सहजयोग प्रॅक्टिसमुळे लक्षणीय
वैद्यकीय फायदे झाल्याचे आमच्या प्रयोगाचे रिझरल्ट
ग्रुपमधील पेशंटना सर्व औषधोपचार सोडणे शक्य झाले
आणि अजूनही त्याच्यात वैद्यकिय सुधारणा होत आहे.
सहजयोग प्रणाली ही (प्रायोगिक अंदाज)
प्रयोगशिलतेचा उत्पादनक्षम ग्रोत आहे आणि यापुढील
अत्यावश्यकच आहे.
The implication for health care also
merit Careful Consideration-
फुप्फुसाचा अस्थमा (दमा) ह्यावरील प्रयोग
प्रायोगीक ग्रुप C मध्ये ९ महिला पेशंटचा समावेश.
होता. त्यांची वये ३६ ते ४५ या क्योगटातील होती. त्यांना
सहजयोग ट्रेनिंग देऊन १६ आठवडे सहजयोग प्रक्टिस
दिली.
कंट्रोल ग्रुप D मध्ये त्यांच वयाच्या व त्याच आर्थीक,
सामाजिक पारश्वभूमि असलेल्या
होता.
ध्यान धारण करणार्या ग्रुप C च्या महिलाच्या लंग्ज
फंक्शन (FEVI/FEV) (फुप्फुस द्रिया शिलवा) मधे
लक्षणीय सुधारणा झालेली दिसली.
ध्यान धारणा करणार्या C ग्रुपच्या पेशटच्या तव्येतीत
सुधारणा झाल्यामुळे एकाला सोडून सर्वाचे औषधोपचार
थांबविणे शक्य झाले.
कंट्रोल ग्रुप D मध्ये कोणतेही लक्षणीय बदल नव्हते. 23/3/1988
सहजयोगाच्या भाषेत (प्रणालीत) कार्डिऑक सेंटरच्या
उजवया बाजूकडे आकुंचन झाल्यामुळे दमा होतो. या
गृहीतकाप्रमाणे लिव्हरमध्ये साठलेली उष्णाता तिचा वर
जाण्याचा मार्ग अकुंचनामुळे बंद झाल्याने लिव्हर मध्येच
संदर्भ ग्रंथ
1. Shri Mataji Nirmala Devi. Sahaja
Yoga and its practice, The Life Eternal
Trust Publishers, New Delhi.
2. Kalbermatten G de (1979). The
९ पेशंट महिलांचा समावेश Advent.
Life
The
Eternal
Trust.
Publishers, Bombay.
3.
Published by Myoga centre, 47 friends
Colony-New Delhi-65.
4. Rai u.c., Sethis., S. H. Singh.
Some Effects of Sahaj Yoga and its role
in the prevention of Stress disorders.
Journal Int. Med. Sciences pp 19-
The
Mahajan Y.
Ascent.
5. D. K. Chugh Effects of Sahaj Yoga
practice on patients of psychomatic
Diseases. Thesis submitted in 1987 to
University of Delhi, India.
सहतयोग साधनेचा सुपरिणार
१९
 1997_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_6,7.pdf-page-20.txt 
 मानसिक तणाव : उपचार े
पणल
भात
पेय
पठ
(लेखक: उशा राय)
तणाव कमी करण्यासाठी औषधांचा फार काळ उपयोग
द्यकशास्त्रामधील अलिकडील संशोधनातून असे
दिसून आले आहे की भावनिक ताणतणाव व
काळजी करण्याचा प्रवृत्ति यांचा हृदयावर दाब
वै
होत नाही. या तणांवग्रस्त मानसिक स्थितीमुळे शरीराच्या
आरोग्याला होणारा ऋरास कमी
करण्यासाठी ध्यान,
पडतो व त्यावर नियत्रंण न राहिल्यास अचानक मृत्यु स्वयंसूचना इ. अनेक तंत्राचा उपयोत केला जातो. पण
ओढवण्याची शक्यता असते. प्रॅक्टिस करणाऱ्या डॉक्टरांना
प्रत्यक्षांत हा तणाव कसा कमी होतो यावर शास्त्रीय
संशोधन फार कमी केले गेले आहे."
अलीकडे डॉ. राय यांनी डॉ. एस्
एस्. एचू. सिंग यांच्याबरोबर संशोधन करून हे सिध्द केले
आहे की सहजयोगामुळे कुंडलिनी जागृत होते आणि
पूर्वीषासूनच शंका होती की बरेच दिवस चाललेल्या वादग्रस
संबंधामधील क्षुल्लक कारणावरून चिधळलेले संबंध व
मानसिक तणाव यांच्यामुळेही रक्तदाब वाढतो व त्वापश्चात्
मेंदूमधेही रक्तस्त्राव इ. गंभीर परिस्थिति येते. याप्रकारच्या
रूग्णाईतांवर झोपेची व गुंगीची औषधे, ्यांची संवय योगीमुनीनी सांगितल्याप्रमाणें त्या व्यक्तिला तळहातांवर
लागण्याची व इतर परिणाम (लक्षणें) होण्याची शक्यता
गृहीत असूनही, वापर केला जातो कारण रक्तदाब व स्थितीचा अनुभव घेऊं शकतो.
मानसिक संतुलन सांभाळण्यासाठी दुसरी औषधें नसतात.
लेडि हार्डिज मधील फिजियालॉजी विभाग व शेवटी असलेल्या त्रिकोणाकृति हाडामधे साडेतीन वेटोळी
सुचेता कृपलानी हॉस्पिटल यांच्या संयुक्तिक प्रयत्नातून
केलेल्या विस्तृत शास्त्रोक्त संशोधनातून आतां हे सिध्द
झाले आहे की सहजयोगामुळे मानवाच्या शाररिक टाळूवरील शुध्द जाणीवरून शिवतत्त्वाशी एकरूप होते
तन्दुरूस्तीवर आणि ताणतणामुळे उत्प होणाऱ्या व्याधीवर
नियंत्रण केले जाते.
आंतरराष्ट्रीय वैद्यकशास्त्र संस्थेच्या जर्नलमधे फिजियॉलॉजी विभाग Defence Institute of
प्रसिध्द झालेल्या या अभ्यासाच्या माहितीवरून ही दिसते Physiology And Applied Science
की सहजयोग फक्त काही आठवडे नियमित केल्यावरही च्या संहभागाने पेशन्टसूवर या पध्दतीचा उपयोग केला
मानसिक तणाव कमी होतात आणि त्या रोग्यांना सामान्य
जीवन मिळवतां येते.
सैठी व डॉ.
एक प्रस धंडावा जाणवतो आणि व्यक्ति एक निश्चित शांत
सुप्त अवस्थेमधे ही कुण्डलिनी पाठीच्या कण्याच्या
घालून अधोमुख स्थितीमधे असते. सहजयोंग ध्यान
केल्यावर ही कुण्डलिनी शक्ति जागृत होऊन वर येते आणि
आणि आत्मसाक्षात्काराची अनुभूति येते.
संशोधनाच्या
सिध्द
अभ्यासानंतर
या
आणि या पध्दतीमुळे पेशन्टसना औषधांचा खूप डोस पुरला
हे दिसून आले. सहजयोगाने नव्हस सिस्टिमवर होणारें
सुचेता कृपलानी हॉस्पिटलमधील फिजिआलॉजी परिणाम कॉम्प्यूटरवर EEC काढून Defence
विभागाचे प्रमुख आणि अतिरिक्त मेडिकल अधीक्षक डॉ.
उमेशचंद्र राय, ज्यांच्या देखरेखीखाली डॉक्टरमंडळींनी हा
अभ्यास केला, असे म्हणतात. "अतिरेक झालेल्या ताण-
Institiute मधे रेकॉर्ड केले. आतां यांचा पुढील
अभ्यास करून वर्षभरांत Epilepsy च्या केसेसमधेही
सहजयोगाचा फायदा होईल आशी आशा आहे.
चैतन्य लहरी
२०
नত
 1997_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_6,7.pdf-page-21.txt 
 वर उल्लेखलेल्या संशोधनामधे जे वैद्यक संस्थांच्या (Awareness) मोजनाप कळूं शकते. या भागांवर
ते ५० वयामघील होणार्या हालचालीचा परिणाम व्यक्तीच्या जागृतावस्थेवर
२० पेशन्टसबर हे प्रयोग केले गेले त्यांतील १० पेशन्टस् दिसतो." अर्थातच या ग्रंथीच्या कार्यामधे होणारे बद्दल
असे होते की त्यांनी पूर्वी कसल्याही योग-ध्यान वगैरे व्यक्तीच्या गृतावस्थेच्या स्थितीवर परिणाम करतात;
पध्दतीचा अनुभव घेतला होता. है सर्व लोक हृदयविकाराने तसेच त्याच्या मनावरचा तणाव किंवा निवांत अवस्था ही
ग्रस्त झालेले व डॉक्टर्सकडून औषधोपचार होत असणारे परिस्थिती दर्शवतात. या सर्व संशोधनातून हे दिसते की
होते. या लोकांना विभागांतील सहजयोग करते असलेल्या सहजयोगाने कुण्डलिनी जागृत होऊन वर आल्यावर
लोकांनी दोन दिवस सहजयोगाची सर्व माहिती पुरवली निर्विचार चेतनावस्था प्राप्त होते आणि माणूस तणावमुक्त
व शांत स्थिति मिळवतो. वरील संशोधनामध्ये अभ्यासाही
निवडलेल्या १० पेशन्टबरोबरच त्याच वयाचे आणखी १०
मासिकांमधून प्रसिध्द झाले आहे. ३५
आणि त्यानंतर बारा. आठवडे त्यांच्या कडून रोज २०
मिनिटे ध्यान करून घेतले.
या सर्व कालामधे वा लोकांचे ब्लड-प्रेशर, हार्ट-
रेट, रक्तामधील Lactic Acid, लधवीमधील त्यांच्याही वरील सर्व टेस्टस् बरोबरच घेतल्या आणि
इतर सहजयोग आधीपासूनच करत असलेले लोक घेऊन
Skin
त्यामघेही वरच्यासारखेच परिणाम दिसून आले.
त्याचप्रमाणे रक्तातील Lactic Acid चे
Galvanic
VMA
अंश,
Resistence (GSR) हया टेस्रस् नियमित व
ठराविक प्रकारे केल्या गेल्या. VMA टेस्टमधे प्रमाण तणावग्रस्थ किंवा काळजी वाढल्यावर जास्त होते.
Andvenalin या द्रव्याचा अंक मोजतात. (याच्यांत सहजयोगामुळे हे प्रमाण निरश्चित कमी होते आणि त्यामुळे
वाढ झाली की BP चा त्रास होतो) GSR टेस्टमधे Andrenalin द्रवाची निर्मिती कमी होते व रक्तदाब
व्यक्ति काळजीग्रस्त आहे की निवात आहे हे कळते. कमी नियंत्रित होतो.
अंक मेदूची स्थिती जास्त विचारग्रस्त आहे हे दाखवतो.
तसेच काळजी जास्त असेल तर Lactic Acid चे मानसिकतेवर आणि आरोग्यावरही चांगले परिणाम दिसून
प्रमाण जास्त होते. या सर्व टेस्टस्मधून खालील गोष्टी
दिसून आल्या.
१) Diostolic आणि Systoic बी. पी. सिस्टिमला विश्रांति मिळून सुधारणा होते.
१२ आतड्ययामधे खूप कमी झाले.
२) Andrenalin चे प्रमाण कमी झाले. दोन डॉक्टर्सनी वरील अभ्यास करून खालील निवंध
३) GSR टेस्टचा अंक बराच वाढला आधी प्रसिध्द केले आहेत.
४३.९ होता तो ६४.७ झाला.
४) Lactic Acid चे प्रमाण २३ पासून १३
वरील प्रयोगामधील पेशन्टस् व सहजयोगी यांच्या
आले. कारण तणावग्रस्त स्थितीमधें सिंपथेटिक सिस्टिमवर
जास्त कार्यामुळे दबाव येतो आणि सहजयोगाने हया
डॉ. दीपक कुमार छुग आणि डॉ. संदीप सेठी या
1) Effects of Sahaja Yoga
Patients
of
Practice
on
Psychosomatic Disease.
2) Psysiological Effects of
Kunalini Awakening by Sahaja
पर्यंत आले.
Skin Resistence मधील बदल धाम
गाळणार्या ग्रंथीच्या कार्याचे द्योतक असतात आणि या
कार्याचा संबंध सिंपथेटिक नव्हस सिस्टिमबरोबर असतो. Yoga
वरील संशोधनातून आलेला निष्कर्ष असा आहे की "घाम
गाळणाऱ्या ग्रंथींचे नियंत्रण थेट मेंदूमधील भांगाबरोबर
(Hypothalamus
cortex) असतो ज्यांच्याद्वारे व्यक्तीच्या जागृतावस्थेचे
cevebval
and
मानसीक तणाल
२१
 1997_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_6,7.pdf-page-22.txt 
 थ०
नाहिती
शु
थु . चक्रांची
अंक क्र. ३ वरून पुढे
ज्ञानी आहे.
५) पूर्वीच्या सर्व ध्यानांच्या पद्धती बंद करा. (ट्रान्स
स्वाधिष्ठान चक्र
। मध्यम)
मध्य :
अ) दृष्टीआड असणाऱ्या वस्तु पाहण्याची शक्ती.
ब) दूष्टीआड असणाऱ्या वस्तु ऐकण्याची शक्ती
/ मानसीक वगैरे
१) चक्राला लहरी द्या. डावा हात माताजींच्या
फोटोकडे व उजवा हात मागे - मध्य कणाच्या सुरूवातीवर
क) आत्मीक
माकड हाडावर - समोर - माकड हाडावर.
६) मानसीक वा मनोविकारीक - पद्धती मानसीक
मंत्र:
ती
दुर्बलता हळूहळू औषध बंद करा.
७) जी पुस्तके, टेप्स, वगैरे वाईट चैतन्य लहरी
२) 'ब्रह्मदेव - सरस्वती' चा मंत्र म्हणा.
३) आव्हान : प. पू. माताजींना सर्जनशीलतेबद्दल
देतात त्या बंद करा. शुद्ध ज्ञान - ज्या पासून थंड लहरी
येतात तेच देतात.
आव्हान करा.
४) मिठाच्या पाण्यात पाय ठेवा.
८) डाव्या बाजूची बाधा - म्हणजे भूत बाधा.
आपल्या विचारावर त्याचा परिणाम होतो वा तुमच्या
(डाव्या बाजू करिता गरम पाणी, उजव्या बाजू
करिता थंड पाणी)
चक्रावर तुमची शुद्धता - सुक्ष्मता बिचडवते.
ती खालील उपायाने घालविता येते.
५) विचार करण्याची वृत्ती घालवा.
परमेश्वरी 'नव निर्मिती व ज्ञान याचा उदय होऊ
अ) 'मटका' उतरविणे.
ब) जोडे -पट्टी
क) गाठी बांधून जाळणे
ड) कागद लिहून - जाळणे
इ) मेणबत्ती उपचार
या
६) नेहमी सभतोल विचार करीत चला.
७) मागील बाजूवर मालीश करा - डाव्या बाजूचा
त्रास असेल तर
डावी बाजू :
ई) चक्रावर योग्य ते उपाय
१) वरील प्रमाणे
सावधानता राखा. ती बाधा दूर होण्यास वेळ
लागेल. परंतु कुंडलिनी व ब्रह्मशक्ती त्यांचा नाश करेल
यावर विश्वास ठेवा.
९) मेणबत्तीचा उपचार करा - अग्नी त्याचा नाश
२) डाव्या बाजूस लहरी द्या.
मंत्र:
३) 'निर्मल - विद्या शुद्ध विद्या' यांचा मत्र म्हणा,
४) आव्हान : माताजी आपल्या कृपेत मी एक
शक्तिशाली तंत्र वा परमेश्वराची वागण्याची पद्धती बद्दल
करेल.
चैतन्य लहरी
२२
 1997_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_6,7.pdf-page-23.txt 
 डाव्या बाजूस - उष्ण पाणी घ्या.
थंड पाणी घ्या.
डाव्या स्वाधिष्ठानवर नाश करेल -जर ती बाधा
दुस्या चक्रावर गेली तर मेणबत्ती तिकडे फिरवा.
मेणबत्तांचा उपचार करा. साधकाचा हात जमिनीवर ठेवा.
उजव्या बाजूस -
त्यामुळे बाधा बंद / दूर होतील.
त्यामुळे पृथ्वी तत्व देखील नकारात्मक विचारांचा नाश
करेल.
नाभी - चक्र
मध्य :
उजवे - स्वाधिष्ठान:
मंत्र:
१) मध्य - स्वाधिष्ठाना प्रमाणे
१) चिष्णु - लक्ष्मीचा मंत्र म्हणा.
२) आव्हान : माताजी मला समाधानी बनवा.
मंत्र:
३) 'ब्रह्मदेव - सरस्वतीचा' मंत्र म्हणा.
मे
मध्य व डाव्या बाजूवर व कमरेवर
३) चक्रावर -
३) आव्हान : माताजीना 'आपणच कत्तया करवित्या
बेंबीवर - चैतन्य लहरी द्या.
व भोकत्या आहात' असे आव्हान करा.
४) मिठाच्या पाण्याचा उपचार करा. या चक्रावर
४) उजव्या चक्रास लहरी द्या.
पाण्याचा चांगला परिणाम होतो. ह्या चक्रावर जर बाधा
५) विचार करणे, योजना वा नियोजन करणे बंद
कति
असेल तर वरील उपचार करणे.
करा. नेहमी -माताजी आपणच करती - मी काहीच करीत
नाही असे म्हणा.
६) पुस्तकी पांडित्य बंद करा, चिकित्सा वा बुद्धाची
५) या उपर नाभी चक्रावर अग्नीचा देखील उपयोग
होतो, म्हणून आपण अग्नी हवनाकरीता वापरतो. त्यामुळे
या चक्रावरच्या बाधा जळून जातात व साधकाचे नाभी
वापर करू नका.
चक्र स्वच्छ होईल.
६) जेवण व त्याचे प्रकार यावरची अभिलाषा कमी
करा. तसेच विशिष्ट प्रकारचे अन्न वा दुसरे जेवण कसे
मिळेल. त्याचा विचार करू नका. साधा संतुलित आहार
७) 'निर्विचार- जाणिव' आपली वैचरीक - शक्ति
दूर करेल. त्याकरीता निर्विचारता हवी.
८) डावी बाजू १०८ वेळा उचलून उजव्या बाजूवर
टाका. व चंद्राचा मंत्र म्हणा. महासरस्वतीची करूपा उजव्या
घ्या. आपल्या आवडत्या जेवण्याचा हव्यास धरू नका वा
बाजूस आणा.
जादा काम करण्याची 'प्रवृत्ती' कमी करा.
दररोज उजवी बाजू बरी होण्याकरीता थोडी विश्रांती
त्या करीता प्रथल वा उत्कट इच्छा करू नका.
७) बाजारातील औषधे हळूहळू कमी करा - जर
आवश्यक असेल तरच चालू राहू द्या.
म
ध्या.
८) जेवण वा पाणी चैतन्य - लहरी देऊनच घेणे.
९) उजवी बाजू उद्युक्त करण्याकरिता पूजा, भजन
वगैरे म्हणत चला. त्यामुळे स्वाधिष्ठानाचे संतुलन साधेल.
१०) जेव्हा उजवे स्वाधिष्ठान व उजवीं नाभी व
९) पाठ व पोटाचा मध्य भाग - चोळा - (जर डाव्या
नाभीला पक्कड़ असेल तर)
१०) तुमची शरीर प्रकृती चांगली दिसावी एवढे
अन्न ध्या. अंग बारीक करणे वगैरे नवी पद्धत अवलंबू
नका. तसेच अति - स्थूल असता उपयोगी नाही. सर्व
गोष्टीचे संतुलन ठेवा व समाधानी रहा.
डावी बाजू:
यकृत यांचा बिघडण्याबद्दल संबंध असेल तर जादा साखर
थंड पाण्याची अंघोळ करा.
थंड अन्न घ्या
ध्या
यकृतावर बर्फ ठेवा म्हणजे उष्णता कमी होईल. यकृत
व शरीर - थंड होईल.
११) पाणी तत्व देखील उपयोगी पडेल.
पबन
१) वरील प्रमाणे
चक्रांची माहिती
२३
 1997_Chaitanya_Lehari_M_(Scan)_6,7.pdf-page-24.txt 
 उजवे नाभीचक्र:
मंत्र :
२) गृहलक्ष्मीचा मंत्र म्हणा.
३) आव्हान : माताजी आपल्या कृपेत मी समाधानी
आहे. माताजी आपल्या कृपेत मी शांत आहे. माताजी
आपल्या कृपेत मी उदार आहे.
४) डाव्या बाजूला चैतन्य - लहरी चा.
५) जीवन - समाधानी वृत्ती वाढवा, तक्रार करू
नका. अडथळे आले तर सहन करा. (गृहलक्ष्मीचे वैशिष्ट्य
आहे.)
मंत्र:
१) राज लक्ष्मीचा मंत्र म्हणा.
२) आव्हान : माझी आर्थिक कौटुंबिक समस्या दूर
करा.
३) चक्राचा उजव्या बाजूस चैतन्य लहरी द्याव्यात.
तसेच यकृताला चैतन्य लहरीं द्याव्यात. यकृतातील उष्णता
दूर करा.
(यकृत जर गरम झाले तर उजव्या स्वाधिष्ठानात
देखील बिघड़ असतो.)
६) आपल्यांत मांगल्य व उदारता वाढवा. वस्तु
देण्यात आनंदाचा गुणधर्म असतो. कंजूष होऊ नका.
७) पती - पलिचे नाते कायम ठेवा. पती हा वोडा
चलाख, थोड़ा सुदृढ़ व थोड़ा अधिकारी वाणीचा हवा.
पलि योडी शांत व हळुवार हवी. तिने गृहलक्ष्मीची शक्ती
४) पायाखाली थंड पाणी घ्या.
५) थंड वाटेल असे जेवण व पेय घ्या. हळू हळू
जेवणांत साखरेचे प्रमाण वाढवा. मसाले पदार्थ सेवन
करणे बंद करा. तेलकट, तुपकट, दुधाचे प्रकार यकृतावर
परिणाम करतात. लिव्ह - ५२, कोकमचा चहा, आल्याचा
आत्मसात करावी.
- उन्मत्तता दाखवू नये.
भरभर खाणे, घाई घाईत कार्य करणे, विश्रांती न घेणे
तसे केल्याने त्याच्या स्वादु पिंडावर परिणाम होतो. त्यामुळे
चहा, दही, ताजी फळे, भाजीपाला नेहमी सेवन करा.
फार पौष्टिक आहार घेऊ नका
८) साधकाने जेवणांबाबत
कर्बयुक्त व
आल्हाददायक जेवण घेत चला.
त्याच्या पचनाच्या कार्यावरील नियंत्रण जाते व त्यास
मिठ एकदम बंद करू नका. पण साखरेचे प्रमाण
आजार जड़तो.
वाढवा.
९) शिळे वा उरलेले अन्न खाऊ नये. फार न
६) पैसा, काम व वस्तुबद्दल काळजी करू नका व
दुसर्यांना लुबाडणे वा गैरव्यवहार करणे वा पैसे मिळविणे
सोडून द्या. परमेश्वर तुमच्यावर नजर ठेवून आहे इकडे
शिजवलेल्या भाज्या खाऊ नये. अन्न चांगले चावूनच
खावे.
१०) जेवतांना मिठाचे प्रमाण हळू हळू वाढवावे
जर तुमचे अडथळे डावीकडचे असतील तर.
लक्ष द्या.
७) भौतिक सुख मिळण्याकडे जेव्हा लक्ष जाईल
तेव्हा आत्मा अलिप्त होतो व आनंद लोप पावतो. हळूहळू
११) साधारण गरम पाण्याचा उपचार पाय
बुडवण्यात करावा.
१२) जर शरीर जास्त वजनाचे असेल तर दिवसातून
३ लिंबांचे ३ वेळा सरबत घ्यावे.
१३) यकृत थंड असेल तर (अलजी असणे, जास्त
ताण असणे - कोरडी त्वचा - असे प्रकार असणे)
आत्याकडे लक्ष द्या व तो शुद्ध करा म्हणजे अडथळे दूर
चांगले होते व आनंद उद्भवतों.
होतात. यकृत
यकृताची समस्या म्हणजेच लक्ष्याची समस्था होय..
क्रमशः)
१/४ चमचा गेरू + १ चमचा मध - गरम पाण्यात
दिवसातून ३ वेळा घेणे.
चक्रांची माहिती
२४
र