2010-02-26

initial OSIS 2.1.1 version

Gothic Codex Ambrosianus A, and Manuscripts The Unbound Bible Biola University: Administrative Computing 13800 Biola Ave. La Mirada, CA 90639 United States of America 562-903-4722 ZefToOsis 1.0.0 The Holy Bible 2009-01-23 The text is based on the authoritative edition of Wilhelm Streitberg and has been proofread once. Free Bible Software Group Bible gota ftp://unboundftp.biola.edu/pub/gothic_AA_Mss.zip XX provide the bible to the world This electronic edition may be used for academic or other non-commercial purposes. Bible
.... jah qa alla gamains: amen. jah hazidedun fraujan jah gatawidedun ata waurd alla so managei. jah fram amma daga ei anabau mis ei weisjau fauramaleis ize in Iudaia, fram jera .k. und jer .l. jah anar Arta[r]ksairksaus iudanis .ib. jera, ik jah brorjus meinai hlaif fauramaleis meinis ni matidedum. i fauramaljos aiei weisun faura mis kauridedun o managein jah nemun at im hlaibans jah wein jah nauhanuh silubris sikle .m., jah skalkos ize fraujinodedun izai managein; i ik ni tawida swa faura andwairja agisis gudis. jah waurstw izos baurgswaddjaus inswindia, jah aurp ni gastaistald, jah iwos meinai jah allai ai galisanans du amma waurstwa. jah ludaieis jah ai fauramaljos .r. jah .n. gumane jah ai qimandans at unsis us iudom aim bisunjane unsis ana biuda meinamma andnumanai weisun. jah was fraquman dagis hwizuh stiur .a. lamba gawalida .q. jah gaits [.a.] gamanwida was mis; jah bi .i. dagans gaf wein allai izai filusnai jah allai izai managein; jah ana o alla hlaif fauramaleis meinis ni sokida, in is ei ni kauridedjau o managein in aim waurstwam . . . . . . . . praufete, aiei rafstidedun mik. jah ustauhana war so baurgswaddjus .e. jah .k. daga menois Alulis, .n. dage jah .b. jah war, swe hausidedun fiands unsarai allai, jah ohtedun allos iudos os bisunjane unsis, jah atdraus agis in augona ize abraba; jah ufkunedun atei fram guda unsaramma war usfulli ata waurstw. jah in dagam jainaim managai weisun ize reikjane Iudaie, aiei sandidedun aipistulans du Tobeiin, jah Tobeias du im. managai auk in Iudaia ufaijai weisun imma, unte megs was Saixaineiins, sunaus Aieirins, jah Ioanan sunus is nam dauhtar Maisaullamis, sunaus Barakeiins, du qenai. jah rodidedun du imma waila in andwairja meinamma, jah waurda meina spillodedun imma, jah aipistulans insandida Tobeias ogjan mik. Jah warp, swe gatimrida warp so baurgswaddjus, jah gasatida haurdins, jah gaweisodai waurun daurawardos jah liuarjos jah Laiwweiteis; jah anabaup Anaiin bropr meinamma jah Ananeiin fauramaplja baurgs Iairusalems, unte sa was wair sunjeins jah ogands fraujan ufar managans; jah qap im: ni uslukaindau daurons Iairusalems, und atei urrinnai sunno . . . . . . . . hunda .m. .e. sunjus Zaxxaiaus .hw. .j. - suniwe Banauis .x. .j. .b. - sunaus Babawis .x. .k. .g. - sunaus [Az-]gadis .b. usundjus .s. .k. .b. suniwe Adoneikamis .x. .j. .q. suniwe Baigausis .b. usundjos .j. .q. suniwe Addeis .x. .n. .d. sunaus Azeiris, sunaus Aizaikeiins, niuntehund jah .h. suniwe Assaumis .s. .k. .g. suniwe Basseis .t. .l. .g. suniwe Ioriais .r. .i. .b. suniwe Gabaons .*. .e. suniwe Bilaihaimis .r. .k. .g. suniwe Naitofaeis .r. .i. .q. suniwe Anaois .r. .k. .h. suniwe Asmois .r. .k. .h. waire Kareiaiaareim jah Kaifaira jah Bero .hw. .m. .g. wairos Rama jah Gabaa .x. .k. .g. wairos Makmas .r. .k. .b. wairos Baiilis jah Gai .s. .k. .g. wairos Nabawis .n. .b. sunjus Makeibis .r. .n. .q. sunjus Ailamis anaris usundi .s. .n. .d. sunjus Eeiramis .t. .k. sunjus Eiaireikons .t. .m. .e. sunjus Lwddomaeis jah Anos .hw. .k. .e. sunjus Ainnans .g. usundjos .x. .l. jah gudjans: sunjus Aidduins us garda Iesuis niun hunda .u. .g. sunjus Aimmeirins usundi .n. .b. sunjus Fallasuris usundi .s. .m. .z. sunjus Iareimis usundi .i. .z. jah Laiwweiteis: sunjus Iesuis jah Kaidmeielis us sunum Odueiins .u. .d. sunjus Asabis liuarjos .r. .m. .h. sunjus daurawarde: sunaus Sailaumis jah sunjus Aze . . . .
. . . . ak ana lukarnastain, jah liutei allaim aim in amma garda. swa liuhtjai liuha izwar in andwairja manne, ei gasaihwaina izwara goda waurstwa jah hauhjaina attan izwarana ana in himinam. ni hugjai ei qemjau gatairan wito aiau praufetuns; ni qam gatairan, ak usfulljan. amen auk qia izwis: und atei usleii himins jah aira, jota ains aiau ains striks ni usleii af witoda, unte allata wairi. i saei nu gatairi aina anabusne izo minnistono jah laisjai swa mans, minnista haitada in iudangardjai himine; i saei tauji jah laisjai swa, sah mikils haitada in iudangardjai himine. qia auk izwis atei nibai managizo wairi izwaraizos garaihteins au ize bokarje jah Fareisaie, ni au qimi in iudangardjai himine. hausidedu atei qian ist aim airizam: ni maurrjais; i saei maurrei skula wairi stauai. aan ik qia izwis atei hwazuh modags bror seinamma sware, skula wairi stauai; i saei qii bror seinamma raka, skula wairi gaqumai; aan saei qii dwala, skula wairi in gaiainnan funins. jabai nu bairais aibr ein du hunslastada jah jainar gamuneis atei broar eins habai hwa bi uk, aflet jainar o giba eina in andwairja hunslastadis jah gagg fauris gasibjon bror einamma, jah bie atgaggands atbair o giba eina. sijais waila hugjands andastauin einamma sprauto, und atei is in wiga mi imma, ibai hwan atgibai uk sa andastaua stauin, jah sa staua uk atgibai andbahta, jah in karkara galagjaza. amen qia us: ni usgaggis jainro, unte usgibis ana minnistan kintu. hausidedu atei qian ist: ni horinos. aan ik qia izwis, atei hwazuh saei saihwi qinon du luston izos, ju gahorinoda izai in hairtin seinamma. i jabai augo ein ata taihswo marzjai uk, usstagg ita jah wairp af us; batizo ist auk us ei fraqistnai ains liiwe einaize, jah ni allata leik ein gadriusai in gaiainnan. jah jabai taihswo eina handus marzjai uk, afmait o jah wairp af us; batizo ist auk us ei fraqistnai ains liiwe einaize, jah ni allata leik ein gadriusai in gaiainnan. qianuh an ist atei hwazuh saei afletai qen, gibai izai afstassais bokos. i ik qia izwis atei hwazuh saei afleti qen seina, inuh fairina kalkinassaus, tauji o horinon; jah sa ize afsatida liugai, horino. aftra hausidedu atei qian ist aim airizam: ni ufarswarais, i usgibais fraujin aians einans. aan ik qia izwis ni swaran allis, ni bi himina, unte stols ist gudis; nih bi airai, unte fotubaurd ist fotiwe is; nih bi Iairusaulwmai, unte baurgs ist is mikilins iudanis; nih bi haubida einamma swarais, unte ni magt ain tagl hweit aiau swart gataujan. sijai-an waurd izwar: ja, ja; ne, ne; i ata managizo aim us amma ubilin ist. hausidedu atei qian ist: augo und augin, jah tunu und tunau. i ik qia izwis ni andstandan allis amma unseljin; ak jabai hwas uk stautai bi taihswon eina kinnu, wandei imma jah o anara. jah amma wiljandin mi us staua jah paida niman, aflet imma jah wastja. jah jabai hwas uk ananaujai rasta aina, gaggais mi imma twos. amma bidjandin uk gibais, jah amma wiljandin af us leihwan sis ni uswandjais. hausidedu atei qian ist: frijos nehwundjan einana, jah fiais fiand einana. aan ik qia izwis: frijo fijands izwarans, iujai ans wrikandans izwis, waila taujai aim hatjandam izwis, jah bidjai bi ans usriutandans izwis, ei wairai sunjus attins izwaris is in himinam, unte sunnon seina urrannei ana ubilans jah godans, jah rignei ana garaihtans jah ana inwindans. jabai auk frijo ans frijondans izwis ainans, hwo mizdono habai? niu jah ai iudo ata samo taujand? jah jabai golei ans frijonds izwarans atainei, hwe managizo tauji? niu jah motarjos ata samo taujand? sijai nu jus fullatojai, swaswe atta izwar sa in himinam fullatojis ist. Atsaihwi armaion izwara ni taujan in andwairja manne du saihwan im; aiau laun ni habai fram attin izwaramma amma in himinam. an nu taujais armaion, ni haurnjais faura us, swaswe ai liutans taujand in gaqumim jah in garunsim, ei hauhjaindau fram mannam; amen qia izwis: andnemun mizdon seina. i uk taujandan armaion ni witi hleidumei eina, hwa tauji taihswo eina, ei sijai so armahairtia eina in fulhsnja, jah atta eins saei saihwi in fulhsnja, usgibi us in bairhtein. jah an bidjai, ni sijai swaswe ai liutans, unte frijond in gaqumim jah waihstam plapjo standandans bidjan, ei gaumjaindau mannam. Amen, qia izwis atei haband mizdon seina. i u an bidjais, gagg in hejon eina jah galukands haurdai einai bidei du attin einamma amma in fulhsnja, jah atta eins saei saihwi in fulhsnja, usgibi us in bairhtein. bidjandansu-an ni filuwaurdjai, swaswe ai iudo; ugkei im auk ei in filuwaurdein seinai andhausjaindau. ni galeiko nu aim; wait auk atta izwar izei jus aurbu, faurizei jus bidjai ina. swa nu bidjai jus: atta unsar u in himinam, weihnai namo ein. qimai iudinassus eins. wairai wilja eins, swe in himina jah ana airai. hlaif unsarana ana sinteinan gif uns himma daga. jah aflet uns atei skulans sijaima, swaswe jah weis afletam aim skulam unsaraim. jah ni briggais uns in fraistubnjai, ak lausei uns af amma ubilin; unte eina ist iudangardi jah mahts jah wulus in aiwins. amen. unte jabai afleti mannam missadedins ize, afleti jah izwis atta izwar sa ufar himinam. i jabai ni afleti mannam missadedins ize, ni au atta izwar afleti missadedins izwaros. aan bie fastai, ni wairai swaswe ai liutans gaurai; frawardjand auk andwairja seina, ei gasaihwaindau mannam fastands. amen, qia izwis, atei andnemun mizdon seina. i u fastands salbo haubi ein jah ludja eina wah, ei ni gasaihwaizau mannam fastands, ak attin einamma amma in fulhsnja, jah atta eins saei saihwi in fulhsnja, usgibi us. ni huzdjai izwis huzda ana airai, arei malo jah nidwa frawardei, jah arei iubos ufgraband jah hlifand. i huzdjai izwis huzda in himina, arei nih malo nih nidwa frawardei, jah arei iubos ni ufgraband nih stiland. arei auk ist huzd izwar, aruh ist jah hairto izwar. lukarn leikis ist augo: jabai nu augo ein ainfal ist, allata leik ein liuhadein wairi; i jabai augo ein unsel ist, allata leik ein riqizein wairi. jabai nu liuha ata in us riqiz ist, ata riqiz hwan filu! ni manna mag twaim fraujam skalkinon; unte jabai fijai ainana, jah anarana frijo; aiau ainamma ufhausei, i anaramma frakann. ni magu guda skalkinon jah mammonin. due qia izwis: ni maurnai saiwalai izwarai hwa matjai jah hwa drigkai, nih leika izwaramma hwe wasjai; niu saiwala mais ist fodeinai jah leik wastjom? insaihwi du fuglam himinis, ei ni saiand nih sneiand, nih lisand in banstins, jah atta izwar sa ufar himinam fodei ins. niu jus mais wulrizans siju aim? i hwas izwara maurnands mag anaaukan ana wahstu seinana aleina aina? jah bi wastjos hwa saurgai? gakunnai blomans haijos, hwaiwa wahsjand; nih arbaidjand nih spinnand. qiuh an izwis atei nih Saulaumon in allamma wulau seinamma gawasida sik swe ains ize. jah ande ata hawi haijos himma daga wisando jah gistradagis in auhn galagi gu swa wasji, hwaiwa mais izwis leitil galaubjandans? ni maurnai nu qiandans: hwa matjam aiau hwa drigkam aiau hwe wasjaima? all auk ata iudos sokjand; waituh an atta izwar sa ufar himinam atei aurbu . . . . . . . . taujaina izwis mans, swa jah jus taujai im: ata auk ist wito jah praufeteis. inngaggai airh aggwu daur, unte braid daur jah rums wigs sa brigganda in fralustai, jah managai sind ai inngaleiandans airh ata. hwan aggwu ata daur jah raihans wigs sa brigganda in libainai, jah fawai sind ai bigitandans ana. atsaihwi sweauh faura liugnapraufetum aim izei qimand at izwis in wastjom lambe, i innaro sind wulfos wilwandans. bi akranam ize ufkunnai ins. ibai lisand[a] af aurnum weinabasja aiau af wigadeinom smakkans? swa all bagme godaize akrana goda gatauji, i sa ubila bagms akrana ubila gatauji. ni mag bagms iueigs akrana ubila gataujan, nih bagms ubils akrana iueiga gataujan. all bagme ni taujandane akran god usmaitada jah in fon atlagjada. annu bi akranam ize ufkunnai ins. ni hwazuh saei qii mis: frauja, frauja! ingaleii in iudangardja himine, ak sa taujands wiljan attins meinis is in himinam. managai qiand mis in jainamma daga: frauja, frauja! niu einamma namin praufetidedum, jah einamma namin unhulons uswaurpum, jah einamma namin mahtins mikilos gatawidedum? jah an andhaita im atei ni hwanhun kuna izwis: afleii fairra mis, jus waurkjandans unsibjona. hwazuh nu saei hausei waurda meina jah tauji o, galeiko ina waira frodamma, saei gatimrida razn sein ana staina. jah atiddja dala rign jah qemun ahwos jah waiwoun windos jah bistugqun bi amma razna jainamma, jah ni gadraus, unte gasuli was ana staina. jah hwazuh saei hausei waurda meina jah ni tauji o, galeikoda mann dwalamma, saei gatimrida razn sein ana malmin. jah atiddja dala rign jah qemun ahwos jah waiwoun windos jah bistugqun bi amma razna, jah gadraus, jah was drus is mikils. jah war, an ustauh Iesus o waurda, biabridedun manageins ana laiseinai is. was auk laisjands ins swe waldufni habands, jah ni swaswe bokarjos. Dala an atgaggandin imma af fairgunja, laistidedun afar imma iumjons managos. jah sai, manna rutsfill habands durinnands inwait ina qiands: frauja, jabai wileis, magt mik gahrainjan. jah ufrakjands handu attaitok imma qiands: wiljau, wair hrains! jah suns hrain war ata rutsfill is. jah qa imma Iesus: saihw ei mann ni qiais, ak gagg, uk silban ataugei gudjin jah atbair giba oei anabau Moses du weitwodiai im. afaruh an ata innatgaggandin imma in Kafarnaum, duatiddja imma hundafas bidjands ina jah qiands: frauja, iumagus meins ligi in garda uslia, harduba balwis. jah qa du imma Iesus: ik qimands gahailja ina. jah andhafjands sa hundafas qa: frauja, ni im wairs ei uf hrot mein inngaggais, ak atainei qi waurda jah gahailni sa iumagus meins. jah auk ik manna im habands uf waldufnja meinamma gadrauhtins jah qia du amma: gagg, jah gaggi; jah anaramma: qim, jah qimi; jah du skalka meinamma tawei ata, jah tauji. gahausjands an Iesus sildaleikida jah qa du aim afarlaistjandam: amen, qia izwis, ni in Israela swalauda galaubein bigat. aan qia izwis atei managai fram urrunsa jah saggqa qimand, jah anakumbjand mi Abrahama jah Isaka jah Iakoba in iudangardjai himine: i ai sunjus iudangardjos uswairpanda in riqis ata hindumisto; jainar wairi grets jah krusts tuniwe. jah qa Iesus amma hundafada: gagg, jah swaswe galaubides wairai us. jah gahailnoda sa iumagus is in jainai hweilai. jah qimands Iesus in garda Paitraus, [jah] gasahw swaihron is ligandein [jah] in heitom. jah attaitok handau izos jah aflailot ija so heito; jah urrais jah andbahtida imma. at andanahtja an wauranamma, atberun du imma daimonarjans managans, jah uswarp ans ahmans waurda jah allans ans ubil habandans gahailida, ei usfullnodedi ata gamelido airh Esaan praufetu qiandan: sa unmahtins unsaros usnam jah sauhtins usbar. gasaihwands an Iesus managans hiuhmans bi sik, haihait galeian siponjans hindar marein. jah duatgaggands ains bokareis qa du imma: laisari, laistja uk, ishwaduh adei gaggis. jah qa du imma Iesus: fauhons grobos aigun, jah fuglos himinis sitlans, i sunus mans ni habai hwar haubi sein anahnaiwjai. anaruh an siponje is qa du imma: frauja, uslaubei mis frumist galeian jah gafilhan attan meinana; i Iesus qa du imma: laistei afar mis jah let ans dauans [ga]filhan seinans dauans. jah innatgaggandin imma in skip, afariddjedun imma siponjos is. jah sai, wegs mikils war in marein, swaswe ata skip gahuli wairan fram wegim; i is saislep; jah duatgaggandans siponjos is urraisidedun ina qiandans: frauja, nasei unsis, fraqistnam. jah qa du im Iesus: hwa faurhtei, leitil galaubjandans! anuh urreisands gasok windam jah marein, jah war wis mikil. i ai mans sildaleikidedun qiandans: hwileiks ist sa, ei jah windos jah marei ufhausjand imma? jah qimandin imma hindar marein in gauja Gairgaisaine, gamotidedun imma twai daimonarjos us hlaiwasnom rinnandans, sleidjai filu, swaswe ni mahta manna usleian airh ana wig jainana. jag sai, hropidedun qiandans: hwa uns jah us Iesu, sunau gudis? qamt her faur mel balwjan unsis? wasuh an fairra im hairda sweine managaize haldana. i o skohsla bedun ina qiandans: jabai uswairpis uns, uslaubei uns galeian in o hairda sweine. jah qa du im: gaggi! i eis usgaggandans galiun in hairda sweine; jah sai, run gawaurhtedun sis alla so hairda and driuson in marein jah gadaunodedun in watnam. i ai haldandans galauhun jah galeiandans gataihun in baurg all bi ans daimonarjans. jah sai, alla so baurgs usiddja wira Iesu, jah gasaihwandans ina bedun ei uslii hindar markos ize. Jah atsteigands in skip ufarlai jah qam in seinai baurg. anuh atberun du imma uslian ana ligra ligandan. jah gasaihwands Iesus galaubein ize qa du amma usliin: rafstei uk, barnilo! afletanda us frawaurhteis einos. aruh sumai ize bokarje qeun in sis silbam: sa wajamerei. jah witands Iesus os mitonins ize qa: duhwe jus mito ubila in hairtam izwaraim? hwaar ist raihtis azetizo qian: afletanda us frawaurhteis, au qian: urreis jah gagg? aan ei witei atei waldufni habai sa sunus mans ana airai afleitan frawaurhtins, anuh qa du amma usliin: urreisands nim ana ligr einana jah gagg in gard einana. jah urreisands galai in gard seinana. gasaihwandeins an manageins ohtedun sildaleikjandans jah mikilidedun gu ana gibandan waldufni swaleikata mannam. jah airhleiands Iesus jainro gasahw mannan sitandan at motai, Maaiu haitanana, jah qa du imma: laistei afar mis. jah usstandands iddja afar imma. jah war, bie is anakumbida in garda, jah sai, managai motarjos jah frawaurhtai qimandans mianakumbidedun Iesua jah siponjam is. jah gaumjandans Fareisaieis qeun du aim siponjam is: duhwe mi motarjam jah frawaurhtaim matji sa laisareis izwar? i Iesus gahausjands qa du im: ni aurbun hailai lekeis, ak ai unhaili habandans. aan gaggai, ganimi hwa sijai: armahairtia wiljau jah ni hunsl; ni-an qam laon uswaurhtans, ak frawaurhtans. anuh atiddjedun siponjos Iohannes qiandans: duhwe weis jah Fareisaieis fastam filu, i ai siponjos einai ni fastand? jah qa du im Iesus: ibai magun sunjus brufadis qainon und ata hweilos ei mi im ist brufas? i atgaggand dagos, an afnimada af im sa brufas, jah an fastand. aan ni hwashun lagji du plata fanan arihis ana snagan fairnjana, unte afnimi fullon af amma snagin, jah wairsiza gataura wairi. ni-an giutand wein niujata in balgins fairnjans, aiau distaurnand balgeis; bieh an jah wein usgutni jah balgeis fraqistnand; ak giutand wein juggata in balgins niujans, jah bajoum gabairgada. mianei is rodida ata du im, aruh reiks ains qimands inwait ina, qiands atei dauhtar meina nu gaswalt; akei qimands atlagei handu eina ana ija, jah libai. jah urreisands Iesus iddja afar imma jah siponjos is. jah sai, qino bloarinnandei .ib. wintruns duatgaggandei aftaro attaitok skauta wastjos is; qauh auk in sis: jabai atainei atteka wastjai is, ganisa. i Iesus gawandjands sik jah gasaihwands o qa: rafstei uk dauhtar! galaubeins eina ganasida uk. jah ganas so qino fram izai hweilai jainai. jah qimands Iesus in garda is reikis jah gasaihwands swigljans [jah haurnjans haurnjandans] jah managein auhjondein, qa du im: afleii, unte ni gaswalt so mawi, ak slepi. jah bihlohun ina. anuh an usdribana war so managei, atgaggands inn habaida handu izos, jah urrais so mawi. jah usiddja meria so and alla jaina aira. jah hwarbondin Iesua jainro, laistidedun afar imma twai blindans, hropjandans jah qiandans: armai uggkis, sunau Daweidis! qimandin an in garda duatiddjedun imma ai blindans jah qa im Iesus: ga-u-laubjats atei magjau ata taujan? qeun du imma: jai, frauja! anuh attaitok augam ize qiands: bi galaubeinai iggqarai wairai iggqis. jah usluknodedun im augona, jah inagida ins Iesus qiands: saihwats ei manna ni witi. i eis usgaggandans usmeridedun ina in allai airai jainai. anuh bie utusiddjedun eis, sai, atberun imma mannan baudana daimonari. jah bie usdribans war unhulo, rodida sa dumba, jah sildaleikidedun manageins qiandans: ni aiw swa uskun was in Israela. i Fareisaieis qeun: in fauramalja unhulono usdreibi unhulons. jah bitauh Iesus baurgs allos jah haimos laisjands in gaqumim ize, jah merjands aiwaggeljon iudangardjos jah hailjands allos sauhtins jah alla unhailja. gasaihwands an os manageins infeinoda in ize, unte wesun afdauidai jah frawaurpanai swe lamba ni habandona hairdeis. anuh qa du siponjam seinaim: asans raihtis managa, i waurstwjans fawai. bidji nu fraujan asanais ei ussandjai waurstwjans in asan seina. Jah athaitandans ans twalif siponjans . . . . . . . . izai baurg, liuhai in anara: amen auk qia izwis, ei ni ustiuhi baurgs Israelis, unte qimi sa sunus mans. nist siponeis ufar laisarja nih skalks ufar fraujin seinamma. ganah siponi ei wairai swe laisareis is jah skalks swe frauja is; jabai gardawaldand Baiailzaibul haihaitun, und hwan filu mais ans innankundans is. ni nunu ogei izwis ins; ni waiht auk ist gahuli, atei ni andhuljaidau, jah fulgin, atei ni ufkunnaidau. atei qia izwis in riqiza, qiai in liuhada, jah atei in auso gahausei, merjai ana hrotam. jah ni ogei izwis ans usqimandans leika atainei, i saiwalai ni magandans usqiman, i ogei mais ana magandan jah saiwalai jah leika fraqistjan in gaiainnan. niu twai sparwans assarjau bugjanda? jah ains ize ni gadriusi ana aira inuh attins izwaris wiljan. aan izwara jah tagla haubidis alla garaana sind. ni nunu ogei; managaim sparwam batizans siju jus. sahwazuh nu saei andhaiti mis in andwairja manne, andhaita jah ik imma in andwairja attins meinis saei in himinam ist. i ishwanoh saei afaiki mik in andwairja manne, afaika jah ik ina in andwairja attins meinis is saei in himinam ist. nih ahjai atei qemjau lagjan gawairi ana aira; ni qam lagjan gawairi, ak hairu. qam auk skaidan mannan wira attan is jah dauhtar wira aiein izos jah bru wira swaihron izos; jah fijands mans innakundai is saei frijo attan aiau aiein ufar mik, nist meina wairs; jah saei frijo sunu aiau dauhtar ufar mik, nist meina wairs. jah saei ni nimi galgan seinana jah laistjai afar mis, nist meina wairs. saei bigiti saiwala seina, fraqistei izai; jah saei fraqistei saiwalai seinai in meina, bigiti o. sa andnimands izwis mik andnimi, jah sa mik andnimands andnimi ana sandjandan mik. sa andnimands praufetu in namin praufetaus mizdon praufetaus nimi, jah sa andnimands garaihtana in namin garaihtis mizdon garaihtis nimi. jah saei gadragkei ainana ize minnistane stikla kaldis watins atainei in namin siponeis, amen qia izwis, ei ni fraqistei mizdon seinai. Jah war, bie usfullida Iesus anabiudands aim twalif siponjam seinaim, ushof sik jainro du laisjan jah merjan and baurgs ize. i Iohannes gahausjands in karkarai waurstwa Xristaus, insandjands bi siponjam seinaim qa du imma: u is sa qimanda au anarizuh beidaima? jah andhafjands Iesus qa du im: gaggandans gateihi Iohanne atei gahausei jah gasaihwi. blindai ussaihwand, jah haltai gaggand, rutsfillai hrainjai wairand, jah baudai gahausjand, jah dauai urreisand, jah unledai wailamerjanda: jah audags ist hwazuh saei ni gamarzjada in mis. at aim an afgaggandam, dugann Iesus qian aim manageim bi Iohannen: hwa usiddjedu ana auida saihwan? raus fram winda wagidata? akei hwa usiddjedu saihwan? mannan hnasqjaim wastjom gawasidana? sai, aiei hnasqjaim wasidai sind, in gardim iudane sind. akei hwa usiddjedu saihwan? praufetu? jai, qia izwis: jah managizo praufetau. sa ist auk bi anei gameli ist: sai, ik insandja aggilu meinana faura us, saei gamanwei wig einana faura us. amen, qia izwis: ni urrais in baurim qinono maiza Iohanne amma daupjandin; i sa minniza in iudangardjai himine maiza imma ist. framuh an aim dagam Iohannis is daupjandins und hita iudangardi himine anamahtjada, jah anamahtjandans frawilwand o. allai auk praufeteis jah wito und Iohanne fauraqeun; jah jabai wildedei miniman, sa ist Helias, saei skulda qiman. saei habai ausona hausjandona, gahausjai. hwe nu galeiko ata kuni? galeik ist barnam sitandam in garunsim jah wopjandam anar anaris, jah qiandam: swiglodedum izwis jah ni plinsidedu; hufum jah ni qainodedu. qam raihtis Iohannes nih matjands nih drigkandsjah qiand: unhulon habai. qam sa sunus mans matjands jah drigkands jah qiand: sai, manna afetja jah afdrugkja, motarje frijonds jah frawaurhtaize. jah uswaurhta gadomida war handugei fram barnam seinaim. anuh dugann idweitjan baurgim, in aimei waurun os managistons mahteis is, atei ni idreigodedun sik. wai us Kaurazein, wai us Besadan; unte i waureina in Twre jah Seidone landa mahteis os wauranons in izwis, airis au in sakkau jah azgon idreigodedeina. sweauh qia izwis: Twrim jah Seidonim sutizo wairi in daga stauos au izwis. jah u Kafarnaum, u und himin ushauhida, dala und halja galeiis: unte jabai in Saudaumjam waureina mahteis os wauranons in izwis, aiau eis[ga]weseina and hina dag. sweauh qia izwis atei airai Saudaumje sutizo wairi in daga stauos au us. inuh jainamma mela andhafjands. . . . hwanuh an uk sehwum gast jah galaodedum? aiau naqadana jah wasidedum? hwanuh an uk sehwum siukana aiau in karkarai jah atiddjedum du us? jah andhafjands sa iudans qii du im: amen, qia izwis: jah anei tawidedu ainamma ize minnistane brore meinaize, mis tawidedu. anuh qii jah aim af hleidumein ferai: gaggi fairra mis, jus fraqianans, in fon ata aiweino, ata manwido unhulin jah aggilum is. unte gredags was jan-ni gebu mis matjan; afaursis was jan-ni dragkidedu mik; gasts [was] jan-ni galaodedu mik; naqas jan-ni wasidedu mik; siuks jah in karkarai jan-ni gaweisodedu meina. anuh andhafjand jah ai qiandans: frauja, hwan uk sehwum gredagana aiau afaursidana aiau gast aiau naqadana aiau siukana aiau in karkarai jan-ni andbahtidedeima us? anuh andhafji im qiands: amen, qia izwis, jah anei ni tawidedu ainamma ize leitilane, mis ni tawidedu. jah galeiand ai in balwein aiweinon, i ai garaihtans in libain aiweinon. Jah war, bie ustauh Iesus alla o waurda, qa siponjam seinaim: witu atei afar twans dagans paska wairi, jas-sa sunus wans atgibada du ushramjan. anuh . . . . . . . . aurbum weitwode? sai, nu gahausidedu o wajamerein is. hwa izwis ugkei? i eis andhafjandans qeun: skula dauaus ist. anuh spiwun ana andawleizn is jah kaupastedun ina; sumai-an lofam slohun qiandans: praufetei unsis, Xristu, hwas ist sa slahands uk? i Paitrus uta sat ana rohsnai, jah duatiddja imma aina iwi qiandei: jah u wast mi Iesua amma Galeilaiau. i is laugnida faura aim allaim qiands: ni wait hwa qiis. usgaggandan an ina in daur, gasahw ina anara jah qa du aim jainar: jah sa was mi Iesua amma Nazoraiau. jah aftra afaiaik mi aia swarands atei ni kann ana mannan. afar leitil an atgaggandans ai standandans qeun Paitrau: bi sunjai, jah u ize is; jah auk razda eina bandwei uk. anuh dugann afdomjan jah swaran atei ni kann ana mannan. jah gamunda Paitrus waurdis Iesuis qianis du sis: atei faur hanins hruk rim sinam afaikis mik. jah usgaggands ut gaigrot baitraba. At maurgin an wauranana, runa nemun allai gudjans jah ai sinistans manageins bi Iesu, ei afdauidedeina ina. jah gabindandans ina gatauhun jah anafulhun ina Pauntiau Peilatau kindina. anuh gasaihwands Iudas sa galewjands ina atei du stauai gatauhans war, idreigonds gawandida ans rins tiguns silubrinaize gudjam jah sinistam qiands: frawaurhta mis galewjands blo swikn. i eis qeun: hwa kara unsis? u witeis. jah atwairpands aim silubr[ein]am in alh aflai, jah galeiands ushaihah sik. i ai gudjans nimandans ans skattans qeun: ni skuld ist lagjan ans in kaurbanan, unte andawairi blois ist. garuni an nimandans usbauhtedun us aim ana akr kasjins, du usfilhan ana gastim. due haitans war akrs jains akrs blois und hina dag. anuh usfullnoda ata qiano airh Iairaimian praufetu qiandan: jah usnemun rins tiguns silubreinaize andawairi is wairodins, atei garahnidedun fram sunum Israelis, jah atgebun ins und akra kasjins, swaswe anabau mis frauja. i Iesus sto faura kindina, jah frah ina sa kindins qiands: u is iudans Iudaie? i Iesus qa du imma: u qiis. jah mianei wrohis was fram aim gudjam jah sinistam, ni waiht andhof. anuh qa du imma Peilatus: niu hauseis hwan filu ana uk weitwodjand? jah ni andhof imma wira ni ainhun waurde, swaswe sildaleikida sa kindins filu. and dul an hwarjoh biuhts was sa kindins fraletan ainana izai managein bandjan, anei wildedun. habaidedunuh an bandjan gatarhidana [haitanana] Barabban. gaqumanaim an im, qa im Peilatus: hwana wilei ei fraletau izwis? Barabban au Iesu, saei haitada Xristus? wissa auk atei in neiis atgebun ina. sitandin an imma ana stauastola, insandida du imma qens is qiandei: ni waiht us jah amma garaihtin . . . . . . . . Israelis ist, atsteigadau nu af amma galgin [ei gasaihwaima] jah galaubjam imma. trauaida du guda; lausjadau nu ina, jabai wili ina; qa auk atei gudis im sunus. atuh samo jah ai waidedjans ai miushramidans imma idweitidedun imma. fram saihston an hweilai war riqis ufar allai airai und hweila niundon. i an bi hweila niundon ufhropida Iesus stibnai mikilai qiands: helei, helei, lima sibakani, atei ist: gu meins, gu meins, duhwe mis bilaist? i sumai ize jainar standandane gahausjandans qeun atei Helian wopei sa. jah suns ragida ains us im jah nam swamm fulljands aketis, jah lagjands ana raus draggkida ina. i ai anarai qeun: let, ei saihwam, qimaiu Helias nasjan ina. i Iesus aftra hropjands stibnai mikilai aflailot ahman. jah an faurhah alhs diskritnoda in twa, iuparo und dala, jah aira inreiraida, jah stainos disskritnodedun, jah hlaiwasnos usluknodedun, jah managa leika ize ligandane weihaize urrisun. jah usgaggandans us hlaiwasnom afar urrist is innatgaggandans in o weihon baurg jah ataugidedun sik managaim. i hundafas jah ai mi imma witandans Iesua, gasaihwandans o reiron jah o wauranona, ohtedun abraba, qiandans: bi sunjai gudis sunus ist sa. wesunuh an jainar qinons managos fairraro saihwandeins, ozei laistidedun afar Iesua fram Galeilaia, andbahtjandeins imma, in aimei was Marja so Magdalene, jah Marja so Iakobis jah Iosezis aiei, jah aiei suniwe Zaibaidaiaus. i an seiu war, qam manna gabigs af Areimaaias izuh namo Iosef, saei jah silba siponida Iesua. sah atgaggands du Peilatau ba is leikis Iesuis. anuh Peilatus uslaubida giban ata leik. jah nimands ata leik Iosef biwand ita sabana hrainjamma jah galagida ita in niujamma seinamma hlaiwa atei ushuloda ana staina jah faurwalwjands staina mikilamma daurons is hlaiwis galai. wasuh an jainar Marja Magdalene jah so anara Marja sitandeins andwairis amma hlaiwa. iftumin an daga, saei ist afar paraskaiwein, gaqemun auhumistans gudjans jah Fareisaieis du Peilatau qiandans: frauja, gamundedum atei jains aizjands qa nauh libands: afar rins dagans urreisa. hait nu witan amma hlaiwa und ana ridjan dag, ibai ufto qimandans ai siponjos is binimaina imma jah qiaina du managein: urrais us dauaim, jah ist so speidizei airzia wairsizei izai frumein. qa im Peilatus: habai wardjans, gaggi witaiduh swaswe kunnu. i eis gaggandans galukun ata hlaiw, faursigljandans ana . . . .
Anastodeins aiwaggeljons Iesuis Xristaus sunaus gudis. swe gameli ist in Esain praufetau: sai, ik insandja aggilu meinana faura us, saei gamanwei wig einana faura us. stibna wopjandins in auidai: manwei wig fraujins, raihtos waurkei staigos gudis unsaris. was Iohannes daupjands in auidai jah merjands daupein idreigos du aflageinai frawaurhte. jah usiddjedun du imma all Iudaialand jah Iairusaulwmeis, jah daupidai wesun allai in Iaurdane ahwai fram imma, andhaitandans frawaurhtim seinaim. wasu-an Iohannes gawasis taglam ulbandaus jah gairda filleina bi hup seinana jah matida ramsteins jah mili haiiwisk. jah merida qiands: qimi swinoza mis sa afar mis, izei ik ni im wairs anahneiwands andbindan skaudaraip skohe is. aan ik daupja izwis in watin, i is daupei izwis in ahmin weihamma. jah war in jainaim dagam, qam Iesus fram Nazarai Galeilaias jah daupis was fram Iohanne in Iaurdane. jah suns usgaggands us amma watin gasahw usluknans himinans jah ahman swe ahak atgaggandan ana ina. jah stibna qam us himinam: u is sunus meins sa liuba, in uzei waila galeikaida. jah suns sai, ahma ina ustauh in auida. jah was in izai auidai dage fidwor tiguns fraisans fram Satanin, jah was mi diuzam, jah aggileis andbahtidedun imma. i afar atei atgibans war Iohannes, qam Iesus in Galeilaia merjands aiwaggeljon iudangardjos gudis, qiands atei usfullnoda ata mel jah atnehwida sik iudangardi gudis: idreigo jah galaubei in aiwaggeljon. jah hwarbonds faur marein Galeilaias gasahw Seimonu jah Andraian broar is, is Seimonis, wairpandans nati in marein; wesun auk fiskjans. jah qa im Iesus: hirjats afar mis, jah gatauja igqis wairan nutans manne. jah suns afletandans o natja seina laistidedun afar imma. jah jainro inngaggands framis leit[ilat]a gasahw Iakobu ana Zaibaidaiaus jah Iohanne broar is, jah ans in skipa manwjandans natja. jah suns haihait ins. jah afletandans attan seinana Zaibaidaiu in amma skipa mi asnjam, galiun afar imma. jah galiun in Kafarnaum, jah suns sabbato daga galeiands in swnagogen laisida ins. jah usfilmans waurun ana izai laiseinai is; unte was laisjands ins swe waldufni habands jah ni swaswe ai bokarjos. jah was in izai swnagogen ize manna in unhrainjamma ahmin jah ufhropida qiands: fralet, hwa uns jah us, Iesu Nazorenai, qamt fraqistjan uns? kann uk, hwas u is, sa weiha gudis. jah andbait ina Iesus qiands: ahai jah usgagg ut us amma, ahma unhrainja. jah tahida ina ahma sa unhrainja jah hropjands stibnai mikilai usiddja us imma. jah afslaunodedun allai sildaleikjandans, swaei sokidedun mi sis misso qiandans: hwa sijai ata? hwo so laiseino so niujo, ei mi waldufnja jah ahmam aim unhrainjam anabiudi jah ufhausjand imma? usiddja an meria is suns and allans bisitands Galeilaias. jah suns us izai swnagogen usgaggandans qemun in garda Seimonis jah Andraiins mi Iakobau jah Iohannen. i swaihro Seimonis lag in brinnon: jah suns qeun ina bi ija. jah duatgaggands urraisida o undgreipands handu izos, jah aflailot o so brinno suns, jah andbahtida im. andanahtja an wauranamma, an gasaggq sauil, berun du imma allans ans ubil habandans jah unhulons habandans. jah so baurgs alla garunana was at daura. jah gahailida managans ubil habandans missaleikaim sauhtim jah unhulons managos uswarp jah ni fralailot rodjan os unhulons, unte kunedun ina. jah air uhtwon usstandands usiddja jah galai ana aujana sta jah jainar ba. jah galaistans waurun imma Seimon jah ai mi imma. jah bigitandans ina qeun du imma atei allai uk sokjand. jah qa du im: gaggam du aim bisunjane haimom jah baurgim, ei jah jainar merjau, unte due qam. jah was merjands in swnagogim ize and alla Galeilaian jah unhulons uswairpands. jah qam at imma rutsfill habands, bidjands ina jah kniwam knussjands jah qiands du imma atei jabai wileis, magt mik gahrainjan. i Iesus infeinands, ufrakjands handu seina attaitok imma jah qa imma: wiljau wair hrains. jah bie qa ata Iesus, suns ata rutsfill aflai af imma, jah hrains war. jah gahwotjands imma suns ussandida ina jah qa du imma: saihw ei mannhun ni qiais waiht; ak gagg uk silban ataugjan gudjin jah atbair fram gahraineinai einai atei anabau Moses du weitwodiai im. i is usgaggands dugann merjan filu jah usqian ata waurd, swaswe is juan ni mahta andaugjo in baurg galeian, ak uta ana aujaim stadim was; jah iddjedun du imma allaro. Jah galai aftra in Kafarnaum afar dagans, jah gafrehun atei in garda ist. jah suns gaqemun managai, swaswe juan ni gamostedun nih at daura, jah rodida im waurd. jah qemun at imma uslian bairandans, hafanana fram fidworim. jah ni magandans nehwa qiman imma faura manageim, andhulidedun hrot arei was Iesus jah usgrabandans insailidedun ata badi [jah fralailotun] ana ammei lag sa uslia. gasaihwands an Iesus galaubein ize qa du amma usliin: barnilo, afletanda us frawaurhteis einos. wesunuh an sumai ize bokarje jainar sitandans jah agkjandans sis in hairtam seinaim: hwa sa swa rodei naiteinins? hwas mag afletan frawaurhtins, niba ains gu? jah suns ufkunnands Iesus ahmin seinamma atei swa ai mitodedun sis, qa du im: duhwe mito ata in hairtam izwaraim? hwaar ist azetizo du qian amma usliin: afletanda us frawaurhteis seinos, au qian: urreis jah nim ata badi einata jah gagg? aan ei witei atei waldufni habai sunus mans ana airai afletan frawaurhtins, qa du amma usliin: us qia: urreis nimuh ata badi ein jah gagg du garda einamma. jah urrais suns jah ushafjands badi usiddja faura andwairja allaize, swaswe usgeisnodedun allai jah hauhidedun mikiljandans gu, qiandans atei aiw swa ni gasehwun. jah galai aftra faur marein, jah all manageins iddjedun du imma, jah laisida ins. jah hwarbonds gasahw Laiwwi ana Alfaiaus sitandan at motai jah qa du imma: gagg afar mis. jah usstandands gagg afar imma. jah war, bie is anakumbida in garda is, jah managai motarjos jah frawaurhtai mianakumbidedun Iesua jah siponjam is; wesun auk managai jah iddjedun afar imma. jah ai bokarjos jah Fareisaieis gasaihwandans ina matjandan mi aim motarjam jah frawaurhtaim, qeun du aim siponjam is: hwa ist atei mi motarjam jah frawaurhtaim matji jah driggki? jah gahausjands Iesus qa du im: ni aurbun swinai lekeis, ak ai ubilaba habandans; ni qam laon uswaurhtans, ak frawaurhtans. jah wesun siponjos Iohannis jah Fareisaieis fastandans; jah atiddjedun jah qeun du imma: duhwe siponjos Iohannes jah Fareisaieis fastand, i ai einai siponjos ni fastand? jah qa im Iesus: ibai magun sunjus brufadis, und atei mi im ist brufas, fastan? swa lagga hweila swe mi sis haband brufa, ni magun fastan. aan atgaggand dagos an afnimada af im sa brufas, jah an fastand in jainamma daga. ni manna plat fanins niujis siuji ana snagan fairnjana; ibai afnimai fullon af amma sa niuja amma fairnjin, jah wairsiza gataura wairi. ni manna giuti wein juggata in balgins fairnjans; ibai aufto distairai wein ata niujo ans balgins, jah wein usgutni, jah ai balgeis fraqistnand; ak wein juggata in balgins niujans giutand. jah war airhgaggan imma sabbato daga airh atisk, jah dugunnun siponjos is skewjandans raupjan ahsa. jah Fareisaieis qeun du imma: sai, hwa taujand siponjos einai sabbatim atei ni skuld ist? jah is qa du im: niu ussuggwu aiw hwa gatawida Daweid, an aurfta jah gredags was, is jah ai mi imma? Hwaiwa galai in gard gudis uf Abiaara gudjin jah hlaibans faurlageinais matida, anzei ni skuld ist matjan niba ainaim gudjam, jah gaf jah aim mi sis wisandam? jah qa im: sabbato in mans war gaskapans, ni manna in sabbato dagis; swaei frauja ist sa sunus mans jah amma sabbato. Jah galai aftra in swnagogen, jah was jainar manna gaaursana habands handu. jah witaidedun imma hailidediu sabbato daga, ei wrohidedeina ina. jah qa du amma mann amma gaaursana habandin handu: urreis in midumai. jah qa du im: skuldu ist in sabbatim iu taujan aiau uniu taujan, saiwala nasjan aiau usqistjan? i eis ahaidedun. jah ussaihwands ins mi moda, gaurs in daubios hairtins ize qa du amma mann: ufrakei o handu eina! jah ufrakida, jah gasto aftra so handus is. jah gaggandans an Fareisaieis sunsaiw mi aim Herodianum garuni gatawidedun bi ina, ei imma usqemeina. jah Iesus aflai mi siponjam seinaim du marein, jah filu manageins us Galeilaia laistidedun afar imma, jah us Iudaia jah us Iairusaulwmim jah us Idumaia jah hindana Iaurdanaus; jah ai bi Twra jah Seidona, manageins filu, gahausjandans hwan filu is tawida, qemun at imma. jah qa aim siponjam seinaim ei skip habai wesi at imma in izos manageins, ei ni raiheina ina. managans auk gahailida, swaswe drusun ana ina ei imma attaitokeina, jah swa managai swe habaidedun wundufnjos jah ahmans unhrainjans, aih an ina gasehwun, drusun du imma jah hropeidedun qiandans atei u is sunus gudis. jah filu andbait ins ei ina ni gaswikunidedeina. jah ustaig in fairguni jah athaihait anzei wilda is, jah galiun du imma. jah gawaurhta twalif du wisan mi sis, jah ei insandidedi ins merjan jah haban waldufni du hailjan sauhtins jah uswairpan unhulons. jah gasatida Seimona namo Paitrus; jah Iakobau amma Zaibaidaiaus jah Iohanne bror Iakobaus jah gasatida im namna Bauanairgais, atei ist: sunjus eihwons; jah Andraian jah Filippu jah Baraulaumaiu jah Mataiu jah oman jah Iakobu ana Alfaiaus jah addaiu jah Seimona ana Kananeiten jah Iudan Iskarioten, saei jah galewida ina. jah atiddjedun in gard, jah gaddja sik [aftra] managei, swaswe ni mahtedun nih hlaif matjan. jah hausjandans fram imma bokarjos jah anarai usiddjedun gahaban ina; qeun auk atei usgaisis ist. jah bokarjos ai af Iairusaulwmai qimandans qeun atei Baiailzaibul habai, jah atei in amma reikistin unhulono uswairpi aim unhulom. jah athaitands ins in gajukom qa du im: hwaiwa mag Satanas Satanan uswairpan? jah jabai iudangardi wira sik gadailjada, ni mag standan so iudangardi jaina. jah jabai gards wira sik gadailjada, ni mag standan sa gards jains. jah jabai Satana ussto ana sik silban jah gadailis war, ni mag gastandan, ak andi habai. ni manna mag kasa swinis galeiands in gard is wilwan, niba fauris ana swinan gabindi; jah [an] ana gard is diswilwai. amen, qia izwis, atei allata afletada ata frawaurhte sunum manne, jah naiteinos swa managos swaswe wajamerjand; aan saei wajamerei ahman weihana ni habai fralet aiw, ak skula ist aiweinaizos frawaurhtais. unte qeun: ahman unhrainjana habai. jah qemun an aiei is jah brorjus is jah uta standandona insandidedun du imma: sai, aiei eina jah brorjus einai jah swistrjus einos uta sokjand uk. jah andhof im qiands: hwo ist so aiei meina aiau ai brorjus meinai? jah bisaihwands bisunjane ans bi sik sitandans qa: sai, aiei meina jah ai brorjus meinai. saei allis waurkei wiljan gudis, sa jah broar meins jah swistar jah aiei ist. Jah aftra [Iesus] dugann laisjan at marein, jah galesun sik du imma manageins filu, swaswe ina galeian[dan] in skip gasitan in marein; jah alla so managei wira marein ana staa was. jah laisida ins in gajukom manag jah qa im in laiseinai seinai: hausei! sai, urrann sa saiands du saian fraiwa seinamma. jah war, mianei saiso, sum raihtis gadraus faur wig, jah qemun fuglos jah fretun ata. anaru-an gadraus ana stainahamma, arei ni habaida aira managa, jah suns urrann, in izei ni habaida diupaizos airos; at sunnin an urrinnandin ufbrann, jah unte ni habaida waurtins, gaaursnoda. jah sum gadraus in aurnuns; jah ufarstigun ai aurnjus jah afhwapidedun ata, jah akran ni gaf. jah sum gadraus in aira goda jah gaf akran urrinnando jah wahsjando, jah bar ain .l. jah ain .j. jah ain .r. jah qa: saei habai ausona hausjandona, gahausjai. i bie war sundro, frehun ina ai bi ina mi aim twalibim izos gajukons. jah qa im: izwis atgiban ist kunnan runa iudangardjos gudis, i jainaim aim uta in gajukom allata wairi, ei saihwandans saihwaina jah ni gaumjaina, jah hausjandans hausjaina jah ni frajaina, ibai hwan gawandjaina sik jah afletaindau im frawaurhteis. jah qa du im: ni witu o gajukon, jah hwaiwa allos os gajukons kunnei? sa saiands waurd saiji. aan ai wira wig sind, arei saiada ata waurd, jah an gahausjand unkarjans, suns qimi Satanas jah usnimi waurd ata insaiano in hairtam ize. jah [ai] sind amaleiko ai ana stainahamma saianans, aiei an hausjand ata waurd, suns mi fahedai nimand ita jah ni haband waurtins in sis, ak hweilahwairbai sind; aroh, bie qimi aglo aiau wrakja in is waurdis, suns gamarzjanda. jah ai sind ai in aurnuns saianans, ai waurd hausjandans, jah saurgos izos libainais jah afmarzeins gabeins jah ai bi ata anar lustjus inatgaggandans afhwapjand ata waurd, jah akranalaus wairi. jah ai sind ai ana airai izai godon saianans, aiei hausjand ata waurd jah andnimand jah akran bairand, ain .l. jah ain .j. jah ain .r. jah qa du im: ibai lukarn qimi due ei uf melan satjaidau aiau undar ligr? niu ei ana lukarnastaan satjaidau? nih allis ist hwa fulginis atei ni gabairhtjaidau: nih war analaugn, ak ei swikun wairai. jabai hwas habai ausona hausjandona, gahausjai. jah qa du im: saihwi, hwa hausei! in izaiei mita miti, mitada izwis jah biaukada izwis aim galaubjandam. unte ishwammeh saei habai gibada imma; jah saei ni habai jah atei habai afnimada imma. jah qa: swa ist iudangardi gudis, swaswe jabai manna wairi fraiwa ana aira. jah slepi jah urreisi naht jah daga, jah ata fraiw keini jah liudi swe ni wait is. silbo auk aira akran bairi: frumist gras, aroh ahs, aroh fulli kaurnis in amma ahsa. anuh bie atgibada akran, suns insandei gila, unte atist asans. jah qa: hwe galeikom iudangardja gudis, aiau in hwileikai gajukon gabairam o? swe kaurno sinapis, atei an saiada ana aira, minnist allaize fraiwe ist ize ana airai; jah an saiada, urrini jah wairi allaize grase maist jah gatauji astans mikilans, swaswe magun uf skadau is fuglos himinis gabauan. jah swaleikaim managaim gajukom rodida du im ata waurd, swaswe mahtedun hausjon. i inuh gajukon ni rodida im, i sundro siponjam seinaim andband allata. jah qa du im in jainamma daga at andanahtja an wauranamma: usleiam jainis stadis. jah afletandans o managein andnemun ina swe was in skipa; jah an anara skipa wesun mi imma. jah war skura windis mikila jah wegos waltidedun in skip, swaswe ita juan gafullnoda. jah was is ana notin ana waggarja slepands, jah urraisidedun ina jah qeun du imma: laisari, niu kara uk izei fraqistnam? jah urreisands gasok winda jah qa du marein: gaslawai, afdumbn! jah anasilaida sa winds jah war wis mikil. jah qa du im: duhwe faurhtai siju swa? hwaiwa ni nauh habai galaubein? jah ohtedun sis agis mikil jah qeun du sis misso: hwas annu sa sijai, unte jah winds jah marei ufhausjand imma? Jah qemun hindar marein in landa Gaddarene. jah usgaggandin imma us skipa suns gamotida imma manna us aurahjom in ahmin unhrainjamma, saei bauain habaida in aurahjom: jah ni naudibandjom eisarneinaim manna mahta ina gabindan. unte is ufta eisarnam bi fotuns gabuganaim jah naudibandjom eisarneinaim gabundans was jah galausida af sis os naudibandjos jah o ana fotum eisarna gabrak, jah manna ni mahta ina gatamjan. jah sinteino nahtam jah dagam in aurahjom jah in fairgunjam was hropjands jah bliggwands sik stainam. saihwands an Iesu fairraro rann jah inwait ina jah hropjands stibnai mikilai qa: hwa mis jah us, Iesu, sunau gudis is hauhistins? biswara uk bi guda, ni balwjais mis! unte qa imma: usgagg, ahma unhrainja, us amma mann! jah frah ina: hwa namo ein? jah qa du imma: namo mein Laigaion, unte managai sijum. jah ba ina filu ei ni usdrebi im us landa. wasuh an jainar hairda sweine haldana at amma fairgunja. jah bedun ina allos os unhulons qiandeins: insandei unsis in o sweina, ei in o galeiaima. jah uslaubida im Iesus suns. jah usgaggandans ahmans ai unhrainjans galiun in o sweina, jah rann so hairda and driuson in marein; wesunu-an swe twos usundjos, jah afhwapnodedun in marein. jah ai haldandans o sweina galauhun jah gataihun in baurg jah in haimom, jah qemun saihwan hwa wesi ata waurano. jah atiddjedun du Iesua jah gasaihwand ana wodan sitandan jah gawasidana jah frajandan ana saei habaida laigaion, jah ohtedun. jah spillodedun im aiei gasehwun, hwaiwa war bi ana wodan jah bi o sweina. jah dugunnun bidjan ina galeian hindar markos seinos. jah ingaggandan ina in skip ba ina, saei was wods, ei mi imma wesi. jah ni lailot ina, ak qa du imma: gagg du garda einamma du einaim jah gateih im, hwan filu us frauja gatawida jah gaarmaida uk. jah galai jah dugann merjan in Daikapaulein, hwan filu gatawida imma Iesus; jah allai sildaleikidedun. jah usleiandin Iesua in skipa aftra hindar marein, gaqemun sik manageins filu du imma, jah was faura marein. jah sai, qimi ains izai swnagogafade namin Jaeirus; jah saihwands gadraus du fotum Iesuis jah ba ina filu, qiands atei dauhtar meina aftumist habai, ei qimands lagjais ana o handuns, ei ganisai jah libai. jah galai mi imma, jah iddjedun afar imma manageins filu jah raihun ina. jah qinono suma wisandei in runa blois jera twalif jah manag gaulandei fram managaim lekjam jah fraqimandei allamma seinamma jah ni waihtai botida, ak mais wairs habaida, gahausjandei bi Iesu, atgaggandei in managein aftana attaitok wastjai is. unte qa atei jabai wastjom is atteka, ganisa. jah sunsaiw gaaursnoda sa brunna blois izos, jah ufkuna ana leika atei gahailnoda af amma slaha. jah sunsaiw Iesus ufkuna in sis silbin o us sis maht usgaggandein; gawandjands sik in managein qa: hwas mis taitok wastjom? jah qeun du imma siponjos is: saihwis o managein reihandein uk jah qiis: hwas mis taitok? jah wlaitoda saihwan o ata taujandein. i so qino ogandei jah reirandei, witandei atei war bi ija, qam jah draus du imma jah qa imma alla o sunja. i is qa du izai: dauhtar, galaubeins eina ganasida uk, gagg in gawairi jah sijais haila af amma slaha einamma. nauhanuh imma rodjandin qemun fram amma swnagogafada, qiandans atei dauhtar eina gaswalt; hwa anamais draibeis ana laisari? i Iesus sunsaiw gahausjands ata waurd rodi, qa du amma swnagogafada: ni faurhtei, atainei galaubei. jah ni fralailot ainohun ize mi sis afargaggan, nibai Paitru jah Iakobu jah Iohannen broar Iakobis. jah galai in gard is swnagogafadis jah gasahw auhjodu jah gretandans jaf waifairhwjandans filu. jah inatgaggands qa du im: hwa auhjo jah greti? ata barn ni gadaunoda, ak slepi. jah bihlohun ina. i is uswairpands allaim, ganimi attan is barnis jah aiein jah ans mi sis jah galai in arei was ata barn ligando. jah fairgraip bi handau ata barn qauh du izai: taleia kumei, atei ist gaskeiri: mawilo, du us qia: urreis. jah suns urreis so mawi jah iddja; was auk jere twalibe; jah usgeisnodedun faurhtein mikilai. jah anabau im filu ei manna ni funi ata; jah haihait ize giban matjan. Jah ussto jainro jah qam in landa seinamma, jah laistidedun afar imma siponjos is. jah bie war sabbato, dugann in swnagoge laisjan, jah managai hausjandans sildaleikidedun qiandans: hwaro amma ata, jah hwo so handugeino so gibano imma, ei mahteis swaleikos airh handuns is wairand? niu ata ist sa timrja, sa sunus Marjins, i broar Iakoba[us] jah Iuse[zis] jah Iudins jah Seimonis? jah niu sind swistrjus is her at unsis? jah gamarzidai waurun in amma. qa an im Iesus atei nist praufetus unswers, niba in gabaurai seinai in ganijam in garda seinamma. jah ni mahta jainar ainohun mahtai gataujan, niba fawaim siukaim handuns galagjands gahailida. jah sildaleikida in ungalaubeinais ize jah bitauh weihsa bisunjane laisjands. jah athaihait ans twalif jah dugann insandjan twans hwanzuh jah gaf im waldufni ahmane unhrainjaize. jah faurbau im ei waiht ni nemeina in wig, niba hrugga aina, nih matibalg nih hlaif nih in gairdos aiz, ak gaskohai suljom: jah ni wasjai twaim paidom. jah qa du im: ishwaduh ei gaggai in gard, ar saljai, unte usgaggai jainro. jah swa managai swe ni andnimaina izwis nih hausjaina izwis, usgaggandans jainro ushrisjai mulda o undaro fotum izwaraim du weitwodiai im. amen, qia izwis: sutizo ist Saudaumjam aiau Gaumaurjam in daga stauos au izai baurg jainai. jah usgaggandans meridedun ei idreigodedeina. jah unhulons managos usdribun jah gasalbodedun alewa managans siukans jah gahailidedun. jah gahausida iudans Herodes, swikun allis war namo is, jah qa atei Iohannes sa daupjands us dauaim urrais, [jah] due waurkjand os mahteis in imma. anarai an qeun atei Helias ist; anarai an qeun atei praufetes ist swe ains ize praufete. gahausjands an Herodes qa atei ammei ik haubi afmaimait Iohanne, sa ist: sah urrais us dauaim. sa auk raihtis Herodes insandjands gahabaida Iohannen jah gaband ina in karkarai in Hairodiadins qenais Filippaus brors seinis, unte o galiugaida. qa auk Iohannes du Heroda atei ni skuld ist us haban qen brors einis. i so Herodia naiw imma jah wilda imma usqiman jah ni mahta; unte Herodes ohta sis Iohannen, kunnands ina wair garaihtana jah weihana, jah witaida imma jah hausjands imma manag gatawida jah gabaurjaba imma andhausida. jah waurans dags gatils, an Herodes mela gabaurais seinaizos nahtamat waurhta aim maistam seinaize jah usundifadim jah aim frumistam Galeilaias, jah atgaggandin inn dauhtar Herodiadins, jah plinsjandein jah galeikandein Heroda jah aim mianakumbjandam, qa iudans du izai maujai: bidei mik ishwizuh ei wileis, jah giba us. jah swor izai atei ishwah ei bidjais mik, giba us und halba iudangardja meina. i si usgaggandei qa du aiein seinai: hwis bidjau? i si qa: haubidis Iohannis is daupjandins. jah atgaggandei sunsaiw sniumundo du amma iudana ba qiandei: wiljau ei mis gibais ana mesa haubi Iohannis is daupjandins. jah gaurs waurans sa iudans in izai aie jah in ize mianakumbjandane ni wilda izai ufbrikan. jah suns insandjands sa iudans spaikulatur, anabau briggan haubi is. i is galeiands afmaimait imma haubi in karkarai jah atbar ata haubi is ana mesa jah atgaf ita izai maujai, jah so mawi atgaf ita aiein seinai. jah gahausjands siponjos is qemun jah usnemun leik is jah galagidedun ita in hlaiwa. jah gaddjedun apaustauleis du Iesua jah gataihun imma allata jah swa filu swe gatawidedun .... ..... jah duatsniwun. jah usgaggandam im us skipa, sunsaiw ufkunnandans ina, birinnandans all ata gawi dugunnun ana badjam ans ubil habandans bairan, adei hausidedun ei is wesi. jah ishwaduh adei iddja in haimos aiau baurgs aiau in weihsa, ana gagga lagidedun siukans jah bedun ina ei au skauta wastjos is attaitokeina; jah swa managai swe attaitokun imma, ganesun. Jah gaqemun sik du imma Fareisaieis jah sumai ize bokarje qimandans us Iairusaulwmim. jah gasaihwandans sumans ize siponje is gamainjaim handum, at-ist unwahanaim, matjandans hlaibans; i Fareisaieis jah allai Iudaieis, niba ufta wahand handuns, ni matjand, habandans anafilh ize sinistane, jah af mala niba daupjand, ni matjand, jah anar ist manag atei andnemun du haban: daupeinins stikle jah aurkje jah katile jah ligre; aroh an frehun ina ai Fareisaieis jah ai bokarjos: duhwe ai siponjos einai ni gaggand bi ammei anafulhun ai sinistans, ak unwahanaim handum matjand hlaif? i is andhafjands qa du im atei waila praufetida Esaas bi izwis ans liutans, swe gameli ist: so managei wairilom mik swerai, i hairto ize fairra habai sik mis. i sware mik blotand, laisjandans laiseinins, anabusnins manne; afletandans raihtis anabusn gudis habai atei anafulhun mannans, daupeinins aurkje jah stikle jah anar galeik swaleikata manag tauji. jah qa du im: waila inwidi anabusn gudis, ei ata anafulhano izwar fastai. Moses auk raihtis qa: swerai attan einana jah aiein eina; jah: saei ubil qiai attin seinamma aiau aiein seinai, dauau afdaujaidau. i jus qii: jabai qiai manna attin seinamma aiau aiein: kaurban, atei ist maims, ishwah atei us mis gabatnis; jah ni fraleti ina ni waiht taujan attin seinamma aiau aiein seinai, blaujandans waurd gudis izai anabusnai izwarai, oei anafulhu galeik swaleikata manag tauki. jah athaitands alla o managein qa im: hausei mis allai jah frajai. ni waihts ist utaro mans ingaggando in ina atei magi ina gamainjan; ak ata utgaggando us mann ata ist ata gamainjando mannan. jabai hwas habai ausona hausjandona, gahausjai. jah an galai in gard us izai managein, frehun ina siponjos is bi o gajukon. jah qa du im: swa jah jus unwitans siju? ni fraji ammei all ata utaro inngaggando in mannan ni mag ina gamainjan: unte ni galeii imma in hairto, ak in wamba, jah in urrunsa usgaggi, gahrainei allans matins. qau-an atei ata us mann usgaggando ata gamainei mannan. innaro auk us hairtin manne mitoneis ubilos usgaggand: kalkinassjus, horinassjus, maurra, iubja, faihufrikeins, unseleins, liutei, aglaitei, augo unsel, wajamerjeins, hauhhairtei, unwiti. o alla ubilona innaro usgaggand jah gagamainjand mannan. jah jainro usstandands galai in markos Twre jah Seidone jah galeiands in gard ni wilda witan mannan jah ni mahta galaugnjan. gahausjandei raihtis qino bi ina, izozei habaida dauhtar ahman unhrainjana, qimandei draus du fotum is. wasu-an so qino haino, Saurini fwnikiska gabaurai, jah ba ina ei on unhulon uswaurpi us dauhtr izos. i Iesus qa du izai: let fauris sada wairan barna, unte ni go ist niman hlaib barne jah wairpan hundam. i si andhof imma jah qa du imma: jai frauja; jah auk hundos undaro biuda matjand af drauhsnom barne. jah qa du izai: in is waurdis gagg, usiddja unhulo us dauhtr einai. jah galeiandei du garda seinamma bigat unhulon usgaggana jah o dauhtar ligandein ana ligra. jah aftra galeiands af markom Twre jah Seidone qam at marein Galeilaie mi tweihnaim markom Daikapaulaios. jah berun du imma baudana stammana jah bedun ina ei lagidedi imma handau. jah afnimands ina af managein sundro, lagida figgrans seinains in ausona imma jah spewands attaitok tuggon is. jah ussaihwands du himina gaswogida jah qa du imma: aiffaa, atei ist: uslukn. jah sunsaiw usluknodedun imma hliumans, jah andbundnoda bandi tuggons is jah rodida raihtaba. jah anabau im ei mann ni qeeina. Hwan filu is im anabau; mais amma eis meridedun. jah ufarassau sildaleikidedun qiandans: waila allata gatawida jah baudans gatauji gahausjan jah unrodjandans rodjan. In jainaim an dagam aftra at filu managai managein wisandein jah ni habandan hwa matidedeina, athaitands siponjans qauh du im: infeinoda du izai managein, unte ju dagans rins mi mis wesun jah ni haband hwa matjaina; jah jabai fraleta ins lausqirans du garda ize, ufligand ana wiga; sumai raihtis ize fairraro qemun. jah andhofun imma siponjos is: hwaro ans mag hwas gasojan hlaibam ana auidai? jah frah ins: hwan managans habai hlaibans? i eis qeun: sibun. jah anabau izai managein anakumbjan ana airai; jah nimands ans sibun hlaibans jah awiliudonds gabrak jah atgaf siponjam seinaim, ei atlagidedeina faur; jah atlagidedun faur o managein. jah habaidedun fiskans fawans, jah ans gaiujands qa ei atlagidedeina jah ans. gamatidedun an jah sadai waurun; jah usnemun laibos gabruko sibun spwreidans. wesunu-an ai matjandans swe fidwor usundjos; jah fralailot ins. jah galai sunsaiw in skip mi siponjam seinaim, jah qam ana fera Magdalan. jah urrunnun Fareisaieis jah dugunnun misokjan imma sokjandans du imma taikn us himina, fraisandans ina. jah ufswogjands ahmin seinamma qa: hwa ata kuni taikn sokei? Amen, qia izwiz: jabai gibaidau kunja amma taikne. jah afletands ins, galeiands aftra in skip uslai hindar marein. jah ufarmunnodedun niman hlaibans jah niba ainana hlaif ni habaidedun mi sis in skipa. jah anabau im qiands: saihwi ei atsaihwi izwis is beistis Fareisaie jah beistis Herodis. jah ahtedun mi sis misso qiandans: unte hlaibans ni habam. jah frajands Iesus qa du im: hwa aggkei unte hlaibans ni habai? ni nauh fraji nih witu, unte daubata habai hairto izwar. augona habands ni gasaihwi, jah ausona habandans ni gahausei jah ni gamunu. an ans fimf hlaibans gabrak fimf usundjom, hwan managos tainjons fullos gabruko usnemu? qeun du imma: twalif. aan an ans sibun hlaibans fidwor usundjom, hwan managans spwreidans fullans gabruko usnemu? i eis qeun: sibun. jah qa du im: hwaiwa ni nauh fraji? jah qemun in Beaniin jah berun du imma blindan jah bedun ina ei imma attaitoki. jah fairgripands handu is blindins ustauh ina utana weihsis jah speiwands in augona is, atlagjands ana handuns seinos frah ina ga-u-hwa-sehwi? jah ussaihwands qa: gasaihwa mans, atei swe bagmans gasaihwa gaggandans. aroh aftra galagida handuns ana o augona is jah gatawida ina ussaihwan; jah aftra gasatis war jah gasahw bairhtaba allans. jah insandida ina du garda is qiands: ni in ata weihs gaggais, ni mannhun qiais in amma wehsa. jah usiddja Iesus jah siponjos is in wehsa Kaisarias izos Filippaus: jah ana wiga frah siponjans einans qiands du im: hwana mik qiand mans wisan? i eis andhofun: Iohannen ana daupjand, jah anarai Helian: sumaih an ainana praufete. jah is qa du im: aan jus, hwana mik qii wisan? andhafjands an Paitrus qa du imma: u is Xristus. jah faurbau im ei mannhun ni qeeina bi ina. jah dugann laisjan ins atei skal sunus mans filu winnan jah uskiusan skuld ist fram aim sinistam jah aim auhumistam gudjam jah bokarjam jah usqiman jah afar rins dagans usstandan. jah swikunaba ata waurd rodida; jah aftiuhands ina Paitrus dugann andbaitan ina; i is gawandjands sik jah gasaihwands ans siponjans seinans andbait Paitru qiands: gagg hindar mik, Satana, unte ni frajis aim gudis, ak aim manne. jah athaitands o managein mi siponjam seinaim qa du im: saei wili afar mis laistjan, inwidai sik silban jah nimai galgan seinana jah laistjai mik. saei allis wili saiwala seina ganasjan, fraqistei izai: i saei fraqistei saiwalai seinai in meina jah in izos aiwaggeljons, ganasji o. hwa auk botei mannan, jabai gageigai ana fairhwu allana jah gasleiei sik saiwalai seinai? aiau hwa gibi manna inmaidein saiwalos seinaizos? unte saei skamai sik meina jah waurde meinaize in gabaurai izai horinondein jah frawaurhton, jah sunus mans skamai sik is, an qimi in wulau attins seinis mi aggilum aim weiham. Jah qa du im: amen, qia izwis atei sind sumai ize her standandane, ai ize ni kausjand dauaus, unte gasaihwand iudinassu gudis qumanana in mahtai. jah afar dagans saihs ganam Iesus Paitru jah Iakobu jah Iohannen jah ustauh ins ana fairguni hauh sundro ainans: jah inmaidida sik in andwairja ize. jah wastjos is waurun glitmunjandeins, hweitos swe snaiws, swaleikos swe wullareis ana airai ni mag gahweitjan. jah ataugis war im Helias mi Mose; jah wesun rodjandans mi Iesua. jah andhafjands Paitrus qa du Iesua: rabbei, go ist unsis her wisan, jah gawaurkjam hlijans rins, us ainana jah Mose ainana jah ainana Helijin. ni auk wissa hwa rodidedi; wesun auk usagidai. jah war milhma ufarskadwjands im, jah qam stibna us amma milhmin: sa ist sunus meins sa liuba, amma hausjai. jah anaks insaihwandans ni anaseis ainohun gasehwun, alja Iesu ainana mi sis. dala an atgaggandam im af amma fairgunja, anabau im ei mannhun ni spillodedeina atei gasehwun, niba bie sunus mans us dauaim usstoi. jah ata waurd habaidedun du sis misso sokjandans: hwa ist ata us dauaim usstandan? jah frehun ina qiandans: unte qiand ai bokarjos atei Helias skuli qiman fauris? i is andhafjands qa du im: Helias sweauh qimands fauris aftra gabotei alla; jah hwaiwa gameli ist bi sunu mans, ei manag winnai jah frakuns wairai. akei qia izwis atei ju Helias qam jah gatawidedun imma swa filu swe wildedun, swaswe gameli ist bi ina. jah qimands at siponjam gasahw filu manageins bi ins jah bokarjans sokjandans mi im. jah sunsaiw alla managei gasaihwandans ina usgeisnodedun jah durinnandans inwitun ina. jah frah ans bokarjans: hwa sokei mi aim? jah andhafjands ains us izai managein qa: laisari, brahta sunu meinana du us habandan ahman unrodjandan. jah ishwaruh ei ina gafahi, gawairpi ina, jah hwaji jah kriusti tununs seinans jah gastaurkni; jah qa siponjam einaim ei usdreibeina ina, jah ni mahtedun. i is andhafjands im qa: o kuni ungalaubjando! und hwa at izwis sijau? und hwa ulau izwis? bairi ina du mis. jah brahtedun ina at imma. jah gasaihwands ina sunsaiw sa ahma tahida ina; jah driusands ana aira walwisoda hwajands. jah frah ana attan is: hwan lagg mel ist ei ata war imma? i is qa: us barniskja. jah ufta ina jah in fon atwarp jah in wato, ei usqistidedi imma; akei jabai mageis, hilp unsara, gableijands unsis. i Iesus qa du imma ata jabai mageis galaubjan; allata mahteig amma galaubjandin. jah sunsaiw ufhropjands sa atta is barnis mi tagram qa: galaubja; hilp meinaizos ungalaubeinais! gasaihwands an Iesus atei sama rann managei, gahwotida ahmin amma unhrainjin, qiands du imma: u ahma, u unrodjands jah baus, ik us anabiuda: usgagg us amma jah anaseis ni galeiais in ina. jah hropjands jah filu tahjands ina usiddja; jah war swe daus, swaswe managai qeun atei gaswalt. i Iesus undgreipands ina bi handau urraisida ina; jah ussto. jah galeiandan ina in gard, siponjos is frehun ina sundro: duhwe weis ni mahtedum usdreiban ana? jah qa du im: ata kuni in waihtai ni mag usgaggan, niba in bidai jah fastubnja. jah jainro usgaggandans iddjedun airh Galeilaian, jah ni wilda ei hwas wissedi, unte laisida siponjans seinans jah qa du im atei sunus mans atgibada in handuns manne, jah usqimand imma, jah usqistis ridjin daga usstandi. i eis ni froun amma waurda jah ohtedun ina fraihnan. jah qam in Kafarnaum. jah in garda qumans frah ins: hwa in wiga mi izwis misso mitodedu? i eis slawaidedun; du sis misso andrunnun, hwarjis maists wesi. jah sitands atwopida ans twalif jah qa du im: jabai hwas wili frumists wisan, sijai allaize aftumists jah allaim andbahts. jah nimands barn gasatida ita in midjaim im jah ana armins nimands ita qa du im: saei ain ize swaleikaize barne andnimi ana namin meinamma, mik andnimi; jah sahwazuh saei mik andnimi, ni mik andnimi, ak ana sandjandan mik. andhof an imma Iohannes qiands: laisari! sehwum sumana in einamma namin usdreibandan unhulons, saei ni laistei unsis, jah waridedum imma, unte ni laistei unsis. i is qa: ni warji imma; ni mannahun auk ist saei tauji maht in namin meinamma jah magi sprauto ubilwaurdjan mis; unte saei nist wira izwis, faur izwis ist. saei auk allis gadragkjai izwis stikla watins in namin meinamma, unte Xristaus siju, amen qia izwis ei ni fraqistei mizdon seinai. jah sahwazuh saei gamarzjai ainana ize leitilane ize galaubjandane du mis, go ist imma mais ei galagjaidau asiluqairnus ana halsaggan is jah frawaurpans wesi in marein. jah jabai marzjai uk handus eina, afmait o : go us ist hamfamma in libain galeian, au twos handuns habandin galeian in Gaiainnan, in fon ata unhwapnando, arei maa ize ni gaswilti jah fon ni afhwapni. jah jabai fotus eins marzjai uk, afmait ina; go us ist galeian in libain haltamma, au twans fotuns habandin gawairpan in gaiainnan, in fon ata unhwapnando, arei maa ize ni gaswilti jah fon ni afhwapni. jah jabai augo ein marzjai uk, uswairp imma; go us ist haihamma galeian in iudangardja gudis, au twa augona habandin atwairpan in gaiainnan funins, arei maa ize ni gadauni jah fon ni afhwapni. hwazuh auk funin saltada jah hwarjatoh hunsle salta saltada. go salt; i jabai salt unsaltan wairi, hwe supuda? habai in izwis salt jah gawaireigai sijai mi izwis misso. Jah jainro usstandands qam in markon Iudaias hindar Iaurdanau; jah gaqemun sik aftra manageins du imma, jah, swe biuhts [was], aftra laisida ins. jah duatgaggandans Fareisaieis frehun ina, skuldu sijai mann qen afsatjan, fraisandans ina. i is andhafjands qa: hwa izwis anabau Moses? i eis qeun: Moses uslaubida unsis bokos afsateinais meljan jah afletan. jah andhafjands Iesus qa du im: wira harduhairtein izwara gamelida izwis o anabusn. i af anastodeinai gaskaftais gumein jah qinein gatawida gu. inuh is bileiai manna attin seinamma jah aiein seinai, jah sijaina o twa du leika samin, swaswe anaseis ni sind twa, ak leik ain. atei nu gu gawa, manna amma ni skaidai. jah in garda aftra siponjos is bi ata samo frehun ina. jah qa du im: sahwazuh saei afleti qen seina jah liugai anara, horino du izai. jah jabai qino afleti aban seinana jah liugada anaramma, horino. anuh atberun du imma barna, ei attaitoki im: i ai siponjos is sokun aim bairandam du. gasaihwands an Iesus unwerida jah qa du im: leti o barna gaggan du mis jah ni warji o, unte ize [swaleikaize] ist iudangardi gudis. amen, qia izwis: saei ni andnimi iudangardja gudis swe barn, ni auh qimi in izai. jah galaihands im, lagjands handuns ana o iuida im. jah usgaggandin imma in wig, duatrinnands ains jah knussjands ba ina qiands: laisari iueiga, hwa taujau ei libainais aiweinons arbja wairau? i is qa du imma: hwa mik qiis iueigana? ni hwashun iueigs, alja ains gu. os anabusnins kant: ni horinos; ni maurrjais; ni hlifais; ni sijais galiugaweitwods; ni anamahtjais; swerai attan einana jah aiein eina. aruh andhafjands qa du imma: laisari, o alla gafastaida us jundai meinai. i Iesus insaihwands du imma frijoda ina jah qa du imma: ainis us wan ist; gagg, swa filu swe habais frabugei jah gif arbam, jah habais huzd in himinam; jah hiri laistjan mik nimands galgan. i is gahnipnands in is waurdis galai gaurs; was auk habands faihu manag. jah bisaihwands Iesus qa siponjam seinaim: sai, hwaiwa agluba ai faiho gahabandans in iudangardja gudis galeiand. i ai siponjos afslaunodedun in waurde is. aruh Iesus aftra andhafjands qa im: barnilona, hwaiwa aglu ist aim hugjandam afar faihau in iudangardja gudis galeian. azitizo ist ulbandau airh airko nelo galeian, au gabigamma in iudangardja gudis galeian. i eis mais usgeisnodedun qiandans du sis misso: jah hwas mag ganisan? insaihwands du im Iesus qa: [akei] fram mannan unmahteig ist, [akei] ni fram guda; allata auk mahteig ist fram guda. dugann an Paitrus qian du imma: sai, weis aflailotum alla jah laistidedum uk. andhafjands im Iesus qa: amen, qia izwis: ni hwashun ist saei aflailoti gard aiau broruns [aiau swistruns] aiau aiein aiau attan aiau qen aiau barna aiau haimolja in meina jah in izos aiwaggeljons, saei ni andnimai .r. fal nu in amma mela gardins jah broruns jah swistruns jah attan jah aiein jah barna jah haimolja mi wrakom jah in aiwa amma anawairin libain aiweinon. aan managai wairand frumans aftumans, jah aftumans frumans. wesunu-an ana wiga gaggandans du Iairusaulwmai jah was faurbigaggands ins Iesus, jah sildaleikidedun jah afarlaistjandans faurhtai wesun. jah andnimands aftra ans twalif dugann im qian oei habaidedun ina gadaban. atei sai, usgaggam in Iarusaulwma jah sunus mans atgibada aim ufargudjam jah bokarjam, jah gawargjand ina dauau [jah atgiband ina iudom] jah bilaikand ina jah bliggwand ina jah speiwand ana ina jah usqimand imma, jah ridjin daga ustandi. jah athabaidedun sik du imma Iakobus jah Iohannes, sunjus Zaibaidaiaus, qiandans: laisari, wileima ei atei uk bidjos, taujais uggkis. i Iesus qa im: hwa wileits taujan mik igqis? i eis qeun du imma: fragif ugkis ei ains af taihswon einai jah ains af hleidumein einai sitaiwa in wulau einamma. i Iesus qauh du im: ni wituts hwis bidjats: magutsu driggkan stikl anei ik driggka, jah daupeinai izaiei ik daupjada, ei daupjaindau? i eis qeun du imma: magu. i Iesus qauh du im: sweauh ana stikl anei ik driggka, driggkats jah izai daupeinai izaiei ik daupjada [daupjanda]; i ata du sitan af taihswon meinai aiau af hleidumein nist mein du giban, alja aimei manwi was. jah gahausjandans ai taihun dugunnun unwerjan bi Iakobu jah Iohannen. i is athaitands ins qa du im: witu atei [aiei] uggkjand reikinon iudom, gafraujinond im, i ai mikilans ize gawaldand im. i ni swa sijai in izwis; ak sahwazuh saei wili wairan mikils in izwis, sijai izwar andbahts; jah saei wili izwara wairan frumists, sijai allaim skalks. jah auk sunus mans ni qam at andbahtjam, ak andbahtjan jah giban saiwala seina faur managans lun. jah qemun in Iairikon. jah usgaggandin imma jainro mi siponjam seinaim jah managein ganohai, sunus Teimaiaus, Barteimai[a]us [sa] blinda, sat faur wig du aihtron. jah gahausjands atei Iesus sa Nazoraius ist, dugann hropjan jah qian: sunau Daweidis, Iesu, armai mik! jah hwotidedun imma managai ei gaahaidedi; i is filu mais hropida: sunau Daweidis, armai mik! jah gastandands Iesus haihait atwopjan ina. jah wopidedun ana blindan, qiandans du imma: rafstei uk; urreis, wopei uk. i is afwairpands wastjai seinai ushlaupands qam at Iesu. jah andhafjands qa du imma Iesus: hwa wileis ei taujau us? i sa blinda qa du imma: rabbaunei, ei ussaihwau. i Iesus qa du imma: gagg, galaubeins eina ganasida uk. jah sunsaiw ussahw jah laistida in wiga Iesu. Jah bie nehwa wesun Iairusalem, in Besfagein jah Bianiin at fairgunja alewjin, insandida twans siponje seinaize jah qa du im: gaggats in haim o wirawairon iggqis, jah sunsaiw inngaggandans in o [baurg] bigitats fulan gabundanana, ana ammei nauh ainshun manne ni sat; andbindandans ina attiuhats. jah jabai hwas iggqis qiai: duhwe ata taujats? qiaits: atei frauja is gairnei; jah sunsaiw ina insandei hidre. galiun an jah bigetun fulan gabundanana at daura uta ana gagga; jah andbundun ina. jah sumai ize jainar standandane qeun du im: hwa taujats andbindandans ana fulan? i eis qeun du im swaswe anabau im Iesus, jah lailotun ins. jah brahtedun ana fulan at Iesua jah galagidedun ana [ina] wastjos seinos, jah gasat ana ina. managai an wastjom seinaim strawidedun ana wiga. jah ai fauragaggandans [jah ai afarlaistjandans] hropidedun qiandans: osanna, iuida sa qimanda in namin fraujins! iuido so qimandei Tiudingardi in namin [fraujins] attins unsaris Daweidis. osanna in hauhistjam! jah galai in Iairusaulwma Iesus jah in alh; jah bisaihwands alla, at andanahtja juan wisandin hweilai usiddja in Beanian mi aim twalibim. jah iftumin daga usstandandam im us Beaniin gredags war. jah gasaihwands smakkabagm fairraro habandan lauf atiddja, ei aufto bigeti hwa ana imma; jah qimands at imma ni waiht bigat ana imma niba lauf; ni auk was mel smakkane. jah usbairands qa du imma: ni anaseis us us aiw manna akran matjai. jah gahausidedun ai siponjos is. jah iddjedun du Iaurusaulwmai. jah atgaggands Iesus in alh dugann uswairpan ans frabugjandans jah bugjandans in alh jah mesa skattjane jah sitlans ize frabugjandane ahakim uswaltida. jah ni lailot ei hwas airhberi kas airh o alh. jah laisida qiands du im: niu gameli ist atei razn mein razn bido haitada allaim iudom? i jus gatawidedu ita du filigrja waidedjane. jah gahausidedun ai bokarjos jah gudjane auhumistans jah sokidedun, hwaiwa imma usqistidedeina: ohtedun auk ina, unte alla managei sildaleikidedun in laiseinais is. jah bie andanahti war, usiddja ut us izai baurg. jah in maurgin faurgaggandans gasehwun ana smakkabagm aursjana us waurtim. jah gamunands Paitrus qa du imma: rabbei, sai, smakkabagms anei fraqast gaaursnoda. jah andhafjands Iesus qa du im: habai galaubein gudis! amen auk qia izwis, ishwazuh ei qiai du amma fairgunja: ushafei uk jah wairp us in marein, jah ni tuzwerjai in hairtin seinamma, ak galaubjai ata, ei atei qii gagaggi, wairi imma ishwah ei qii. due qia izwis: allata ishwah ei bidjandans sokei, galaubei atei nimi, jah wairi izwis. jah an standai bidjandans, afletai, jabai hwa habai wira hwana, ei jah atta izwar sa in himinam afletai izwis missadedins izwaros. i jabai jus ni afleti, ni au atta izwar sa in himinam afleti izwis missadedins izwaros. jah iddjedun aftra du Iairusaulwmai. jah in alh hwarbondin imma, atiddjedun du imma ai auhumistans gudjans jah bokarjos jah sinistans. jah qeun du imma: in hwamma waldufnje ata taujis? jah hwas us ata waldufni atgaf, ei ata taujis? i Iesus andhafjands qa du im: fraihna jah ik izwis ainis waurdis jah andhafji mis, jah qia izwis in hwamma waldufnje ata tauja. daupeins Iohannis uzuh himina was au uzuh mannam? andhafji mis. jah ahtedun du sis misso qiandans, jabai qiam: us himina, qii: aan duhwe ni galaubidedu imma? ak qiam: us mannam, uhtedun o managein. allai auk allakjo habaidedun Iohannen atei bi sunjai praufetes was. jah andhafjandans qeun du Iesua: ni witum. jah andhafjandans Iesus qa du im: nih ik izwis qia in hwamma waldufnje ata tauja. Jah dugann im in gajukom qian: weinagard ussatida manna jah bisatida ina faom jah usgrof dal uf mesa jah gatimrida kelikn jah anafalh ina waurstwjam jah aflai alja. jah insandida du aim waurstwjam at mel skalk, ei at aim waurstwjam nemi akranis is weinagardis. i eis nimandans ina usbluggwun jah insandidedun laushandjan. jah aftra insandida du im anarana skalk; jah ana stainam wairpandans [gaaiwiskodedun jah] haubiwundan brahtedun jah insandidedun ganaitidana. jah aftra insandida anarana; jah jainana afslohun jah managans anarans, sumans usbliggwandans, sumanzuh an usqimandans. anuh nauhanuh ainana sunu aigands liubana sis, insandida jah ana du im spedistana, qiands atei gaaistand sunu meinana. i jainai ai waurstwjans qeun du sis misso atei sa ist sa arbinumja; hirji, usqiman imma, jah unsar wairi ata arbi. jah undgreipandans ina usqemun jah uswaurpun imma ut us amma weinagarda. hwa nuh taujai frauja is weinagardis? qimi jah usqistei ans waurstwjans jah gibi ana weinagard anaraim. nih ata gamelido ussuggwu: stains ammei uswaurpun ai timrjans, sah war du haubida waihstins? fram fraujin war sa jah ist sildaleiks in augan unsaraim. jah sokidedun ina undgreipan jah ohtedun o managein; froun auk atei du im o gajukon qa. jah afletandans ina galiun. jah insandidedun du imma sumai ize Fareisaie jah Herodiane, ei ina ganuteina waurda. i eis qimandans qeun du imma: laisare, witum atei sunjeins is jah ni kara uk manshun; ni auk saihwis in andwairja manne, ak bi sunjai wig gudis laiseis: skuldu ist kaisaragild giban kaisara, au niu gibaima? i Iesus gasaihwands ize liutein qa du im: hwa mik fraisi? atbairi mis skatt, ei gasaihwau. i eis atberun, jah qa du im: hwis ist sa manleika jah so ufarmeleins? i eis qeun du imma: kaisaris. jah andhafjands Iesus qa du im: usgibi o kaisaris kaisara jah o gudis guda. jah sildaleikidedun ana amma. jah atiddjedun Saddukaieis du imma aiei qiand usstass ni wisan, jah frehun ina qiandans: laisari Moses gamelida unsis atei jabai hwis broar gadaunai jah bileiai qenai jah barne bileiai, ei nimai broar is o qen is jah ussatjai barna bror seinamma. sibun brorahans wesun; jah sa frumista nam qen jah gaswiltands ni bilai fraiwa. jah anar nam o jah gadaunoda jah ni sa bilai fraiwa. jah ridja samaleiko. jah nemun o samaleiko ai sibun jah ni bileiun fraiwa. spedumista allaize gaswalt jah so qens. in izai usstassai, an usstandand, hwarjamma ize wairi qens? ai auk sibun aihtedun o du qenai. jah andhafjands Iesus qa du im: niu due airzjai siju, ni kunnandans mela nih maht gudis? allis an usstandand us dauaim, ni liugand ni liuganda, ak sind swe aggiljus ai in himinam. aan bi dauans, atei urreisand, niu gakunnaidedu ana bokom Mosezis ana aihwatundjai, hwaiwa imma qa gu qiands: ik im gu Abrahamis jah gu Isakis jah [gu] Iakobis? nist gu dauaize, ak qiwaize. aan jus filu airzjai siju. jah duatgaggands ains ize bokarje, gahausjands ins samana sokjandans, gasaihwands atei waila im andhof, frah ina: hwarja ist allaizo anabusne frumista? i Iesus andhof imma atei frumista allaizo anabusns: hausei, Israel frauja gu unsar frauja ains ist. jah frijos fraujan gu einana us allamma hairtin einamma jah us allai saiwalai einai jah us allai gahugdai einai jah us allai mahtai einai. so frumista anabusns. jah anara galeika izai: frijos nehwundjan einana swe uk silban. maizei aim anara anabusns nist. jah qa du imma sa bokareis: waila, laisari, bi sunjai qast atei ains ist, jah nist anar alja imma; jah ata du frijon ina us allamma hairtin jah us allamma fraja jah us allai saiwalai jah us allai mahtai, jah ata du frijon nehwundjan swe sik silban managizo ist allaim aim alabrunstim jah saudim. jah Iesus gasaihwands ina atei frodaba andhof, qa du imma: ni fairra iudangardjai gudis. jah ainshun anaseis ni gadaursta ina fraihnan. jah andhafjands Iesus qa laisjands in alh: hwaiwa qiand ai bokarjos atei Xristus sunus ist Daweidis? silba auk Daweid qa in ahmin weihamma: qii frauja du fraujin meinamma, sit af taihswon meinai, unte ik galagja fijands einans fotaubaurd fotiwe einaize. silba raihtis Daweid qii ina fraujan, jah hwaro imma sunus ist? jah alla so managei hausidedun imma gabaurjaba. jah qa du im in laiseinai seinai: saihwi faura bokarjam. . . . . . . . wastja seina. aan wai aim qiuhaftom jah daddjandeim in jainaim dagam. aan bidjai ei ni wairai sa lauhs izwar wintrau. wairand auk ai dagos jainai aglo swaleiko, swe ni was swaleika fram anastodeinai gaskaftais oei gaskop gu, und hita, jah ni wairi. jah ni frauja gamaurgidedi ans dagans, ni auh ganesi ainhun leike; akei in ize gawalidane, anzei gawalida, gamaurgida ans dagans. jah an jabai hwas izwis qiai: sai, her Xristus, aiau sai, jainar, ni galaubjai; unte urreisand galiugaxristjus jah galiugapraufeteis jah giband taiknins jah fauratanja du afairzjan, jabei mahteig sijai, jah ans gawalidans. i jus saihwi: sai, faurgataih izwis allata. akei in jainans dagans afar o aglon jaina sauil riqizei jah mena ni gibi liuha sein. jah stairnons himinis wairand driusandeins jah mahteis os in himinam gawahjanda. jah an gasaihwand sunu mans qimandan in milhmam mi maihtai managai jah wulau. jah an insandei aggiluns seinans jah galisi ans gawalidans seinans af fidwor windam fram andjam airos und andi himinis. aan af smakkabagma ganimi o gajukon. an is juan asts laqus wairi, jah uskeinand laubos, kunnu atei nehwa ist asans. swah jah jus, an gasaihwi ata wairan, kunnei atei nehwa siju at . . . . . . . . teins is balsanis war? maht wesi auk ata balsan frabugjan in managizo au rija hunda skatte jah giban unledaim. jah andstaurraidedun o. i Iesus qa: leti o; duhwe izai usriuti? annu go waurstw waurhta bi mis. sinteino auk ans unledans habai mi izwis, jah an wilei, magu im waila taujan; i mik ni sinteino habai. atei habaida so gatawida; faursnau salbon mein leik du usfilha. amen, qia izwis: ishwaruh ei merjada so aiwaggeljo and alla manase, jah atei gatawida so rodjada du gamundai izos. jah Iudas Iskarioteis, ains ize twalibe, galai du aim gudjam, ei galewidedi ina im. i eis gahausjandans faginodedun jah gahaihaitun imma faihu giban; jah sokida hwaiwa gatilaba ina galewidedi. jah amma frumistin daga azwme, an paska salidedun, qeun du imma ai siponjos is: hwar wileis ei galeiandans manwjaima, ei matjais paska? jah insandida twans siponje seinaize qauh du im: gaggats in o baurg, jah gamotei igqis manna kas watins bairands: gaggats afar amma, jah adei innagaleiai, qiaits amma heiwafraujin atei laisareis qii: hwar sind saliwos arei paska mi siponjam meinaim matjau? jah sa izwis taiknei kelikn mikilata, gastrawi, manwjata; jah jainar manwjai unsis. jah usiddjedun ai siponjos . . . . . . . . sai, galewjada sunus mans in handuns frawaurhtaize. urreisi, gaggam! sai, sa lewjands mik atnehwida. jah sunsaiw nauhanuh at imma rodjandin qam Iudas, sums ize twalibe, jah mi imma managei mi hairum jah triwam fram aim auhumistam gudjam jah bokarjam jah sinistam. at-uh-an-gaf se lewjands [ina] im bandwon qiands: ammei kukjau, sa ist: greipi ana jah tiuhi arniba. jah qimands sunsaiw, atgaggands du imma qa: rabbei, rabbei!, jah kukida imma. i eis uslagidedun handuns ana ina jah undgripan ina. i ains sums ize atstandandane imma uslukands hairu sloh skalk auhumistins gudjins jah afsloh imma auso ata taihswo. jah andhafjands Iesus qa du im: swe du waidedjin urrunnu mi hairum jah triwam greipan mik. daga hwammeh was at izwis in alh laisjands jah ni gripu mik: ak ei usfullnodedeina bokos. jah afletandans ina galauhun allai. jah ains sums juggalaus laistida afar imma biwaibis leina ana naqadana; jah gripun is ai juggalaudeis. i is bileiands amma leina naqas galauh faura im. jah gatauhun Iesu du auhumistin gudjin; jah garunnun mi imma auhmistans gudjans allai jah ai sinistans jah bokarjos. jah Paitrus fairraro laistida afar imma, unte qam in garda is auhumistins gudjins; jah was sitands mi andbahtam jah warmjands sik at liuhada. i ai auhumistans gudjans jah alla so gafaurds sokidedun ana Iesu weitwodia du afdaujan ina jah ni bigetun. managai auk galiug weitwodidedun ana ina, jah samaleikos os weitwodios ni wesun. jah sumai usstandans galiug weitwotidedun ana ina qiandans: atei weis gahausidedun qiandan ina atei ik gataira alh o handuwaurhton jah bi rins dagans anara unhanduwaurhta gatimrja. jah ni swa samaleika was weitwodia ize. jah usstandans sa auhumista gudja in midjaim frah Iesu qiands: niu andhafjis waiht, hwa ai ana uk weitwodjand? i is ahaida jah waiht ni andhof. aftra sa auhumista gudja frah ina jah qa du imma: u is Xristus sa sunus is iueigins? i is qauh: ik im; jah gasaihwi ana sunu mans af taihswon sitandan mahtais jah qimandan mi milhmam himinis. i sa auhumista gudja disskreitands wastjos seinos qa: hwa anamais aurbum weis weitwode? hausidedu o wajamerein is: hwa izwis ugkei? aruh eis allai gadomidedun ina skulan wisan dauau. jag dugunnun sumai speiwan ana wlit jah huljan andwairi is jah kaupatjan ina; jah qeun du imma: praufetei! jah andbahtos [gabaurjaba] lofam slohun ina. jah wisandin Paitrau in rohsnai dalaa [jah] atiddja aina iujo is auhumistins gudjins. jah gasaihwandai Paitru warmjandan sik, insaihwandei du imma qa: jah u mi Iesua amma Nazoreinau wast. i is afaiaik qiands: ni wait, ni kann hwa u qiis. jah galai faur gard, jah hana wopida. jah iwi gasaihwandai ina aftra dugann qian aim faurastandandam, atei sa izei ist. i is aftra laugnida. jah afar leitil aftra ai atstandandans qeun du Paitrau: bi sunjai, izei is; jah auk [Galeilaius is jah] razda eina galeika ist. i is dugann afaikan jah swaran atei ni kann ana mannan anei qii. jah anaramma sina hana wopida. jah gamunda Paitrus ata waurd, swe qa imma Iesus, atei faurize hana hrukjai twaim sinam, inwidis mik rim sinam. jah dugann greitan. Jah sunsaiw in maurgin garuni taujandans ai auhumistans gudjans mi aim sinistam jah bokarjam, jah alla so gafaurds gabindandans Iesu brahtedun ina at Peilatau. jah frah ina Peilatus: u ist iudans Iudaie? i is andhafjands qa du imma: u qiis. jah wrohidedun ina ai auhumistans gudjans filu. i Peilatus aftra frah ina qiands: niu andhafjis ni waiht? sai, hwan filu ana uk weitwodjand. i Iesus anamais [waiht] ni andhof, swaswe sildaleikida Peilatus. i and dul hwarjoh frailalot im ainana bandjan anei bedun. wasuh an sa haitana Barabbas mi aim mi imma drobjandam gabundans, aiei in auhjodau maurr gatawidedun. jah usgaggandei alla managei dugunnun bidjan, swaswe sinteino tawida im. i Peilatus andhof im qiands: wileidu fraleitan izwis ana iudan Iudaie? wissa auk atei in neiis atgebun ina ai auhumistans gudjans. i ai auhumistans gudjans inwagidedun o managein ei mais Barabban fralailoti im. i Peilatus aftra andhafjands qa du im: hwa nu wilei ei taujau ammei qii iudan Iudaie? i eis aftra hropidedun: ushramei ina. i Peilatus qa du im: hwa allis ubilis gatawida? i eis mais hropidedun: ushramei ina. i Peilatus wiljands izai managein fullafahjan, fralailot im ana Barabban, i Iesu atgaf usbliggwands, ei ushramis wesi. i gadrauhteis gatauhun ina innana gardis, atei ist praitoriaun, jah gahaihaitun alla hansa jah gawasidedun ina paurpurai jah atlagidedun ana ina aurneina wipja uswindandans. jah dugunnun goljan ina: hails, iudan Iudaie! jah slohun ist haubi rausa jah bispiwun ina jah lagjandans kniwa inwitun ina jah bie bilailaikun ina andwasidedun ina izai paurpurai jah gawasidedun ina wasjom swesaim. jah ustauhun ina ei ushramidedeina ina. jag undgripun sumana manne, Seimona Kwreinaiu, qimandan af akra, attan Alaiksandraus jah Rufaus, ei nemi galgan is. jah attauhun ina ana Gaulgaua sta, atei ist gaskeiri hwairneins stas. jah gebun imma drigkan wein mi smwrna; i is ni nam. jah ushramjandans ina disdailjand wastjos is wairpandans hlauta ana os, hwarjizu hwa nemi. wasuh an hweila ridjo, jah ushramidedun ina. jah was ufarmeli fairinos is ufarmeli: sa iudans Iudaie. jah mi imma ushramidedun twans waidedjans, ainana af taihswon jah ainana af hleidumein is. jah usfullnoda ata gamelido ata qiando: jah mi usibjaim rahnis was. jah ai faurgaggandans wajameridedun ina, wiondans haubida seina jah qiandans: o sa gatairands o alh jag bi rins dagans gatimrjands o, nasei uk silban jah atsteig af amma galgin! samaleiko jah ai auhumistans gudjans bilaikandans ina mi sis misso mi aim bokarjam qeun: anarans ganasida, i sik silban ni mag ganasjan. sa Xristus, sa iudans Israelis, atsteigadau nu af amma galgin, ei gasaihwaima jah galaubjaima. jah ai miushramidans imma idweitidedun imma. jag bie war hweila saihsto, riqis war ana allai airai und hweila niundon. jah niundon hweilai wopida Iesus stibnai mikilai qiands: ailoe ailoe, lima sibakanei, atei ist gaskeiri: gu meins, duhwe mis bilaist? jah sumai ize atstandane gahausjandans qeun: sai, Helian wopei. ragjands an ains jah gafulljands swam akeitis, galagjands ana raus, dragkida ina qiands: let, ei saihwam qimaiu Helias athafjan ina. i Iesus aftra letands stibna mikila uzon. jah faur[a]hah als disskritnoda in twa iuparo und dala. gasaihwands an sa hundafas sa atstandands in andwairja is atei swa hropjands uzon, qa: bi sunjai, sa manna sa sunus was gudis. wesunu-an qinons farrairo saihwandeins, in aimei was Marja so Magdalene jah Marja Iakobis is minnizins jah Iosezis aiei jah Salome. jah an was in Galeilaia, jah laistidedun ina jah andbahtidedun imma, jah anaros managos ozei miiddjedun imma in Iairusalem. jah juan at andanahtja wauranamma, unte was paraskaiwe, saei ist fruma sabbato, qimands Iosef af Areimaaias, gaguds ragineis, saei was [jah] silba beidands iudangardjos gudis, anananjands galei inn du Peilatau jah ba is leikis Iesuis. i Peilatus sildaleikida ei is juan gaswalt; jah athaitands ana hundafa frah ina ju-an gadaunodedi. jah finands at amma hundafada fragaf ata leik Iosefa. jah usbugjands lein jah usnimands ita biwand amma leina jah galagida ita in hlaiwa, atei was gadraban us staina, jah atwalwida stain du daura is hlaiwis. i Marja so Magdalene jah Marja Iosezis sehwun hwar galagis wesi. Jah inwisandins sabbate dagis Marja so Magdalene jah Marja so Iakobis jah Salome usbauhtedun aromata, ei atgaggandeins gasalbodedeina ina. jah filu air is dagis afarsabbate atiddjedun du amma hlaiwa at urrinnandin sunnin. jah qeun du sis misso: hwas afwalwjai unsis ana stain af daurom is hlaiwis? jah insaihwandeins gaumidedun ammei afwalwis ist sa stains; was auk mikils abraba. jah atgaggandeins in ata hlaiw gasehwun juggalau sitandan in taihswai biwaibidana wastjai hweitai; jah usgeisnodedun. aruh qa du im: ni faurhtei izwis, Iesu sokei Nazoraiu ana ushramidan; nist her, urrais, sai ana sta arei galagidedun ina. akei gaggi qiiduh du siponjam is jah du Paitrau atei faurbigaggi izwis in Galeilaian; aruh ina gasaihwi, swaswe qa izwis. jah usgaggandeins af amma hlaiwa galauhun; dizuh-an-sat ijos reiro jah usfilmei, jah ni qeun mannhun waiht; ohtedun sis auk. usstandands an in maurgin frumin sabbato ataugida [sik] frumist Marjin izai Magdalene, af izaiei uswar sibun unhulons. soh gaggandei gataih aim mi imma wisandam, qainondam jah gretandam. jah eis hausjandans atei libai jah gasaihwans war fram izai, ni galaubidedun. afaruh an ata twaim ize ataugis war in anaramma farwa, gaggandam du wehsa: jah jainai galeiandans gataihun aim anaraim; ni-aim galaubidedun. bi spedistin an anakumbjandam aim ainlibim ataugida, jah idweitida ungalaubein ize jah harduhairtein, unte aim gasaihwandam ina urrisanana, ni galaubidedun. jah qa du im: gaggandans in o manase alakjo, merjai o aiwaggeljon allai izai gaskaftai. jah sa galaubjands ufdaupis ganisi; i saei ni galaubei, afdomjada. aan taikns aim galaubjandam ata afargaggi: in namin meinamma unhulons uswairpand: razdom rodjand niujaim, waurmans nimand, jah jabai ingibe hwa drigkaina, ni auh im agljai; ana unhailans handuns uslagjands, jah waila wairi im. anuh an frauja Iesus afar atei rodida du im, usnumans war in himin jah gasat af taihswon gudis. i jainai usgaggandans meridedun and allata mi fraujin gawaurstwin jah ata waurd tulgjandin airh os afargaggandeins taiknins. amen. Aiwaggeljo airh Marku ustauh. wulus us Gu. amen.
Unte raihtis managai dugunnun meljan insaht bi os gafullaweisidons in uns waihtins, swaswe anafulhun unsis aiei fram frumistin silbasiunjos jah andbahtos wesun is waurdis; galeikaida jah mis [jah ahmin weihamma] fram anastodeinai allaim glaggwuba afarlaistjandin gahahjo us meljan, batista aiaufeilu, ei gakunnais ize bi oei galaisis is waurde [a]sta. was in dagam Herodes iudanis Iudaias gudja namin Zakarias, us afar[am] Abijins, jah qeins is us dauhtrom Abarons, jah namo izos Aileisabai. wesunuh an garaihta ba in andwairja gudis, gaggandona in allaim anabusnim jah garaihteim fraujins unwaha. jah ni was im barne, unte was Aileisabai stairo, jah ba framaldra dage seinaize wesun. war an, mianei gudjinoda is in wikon kunjis seinis in andwairja gudis, bi biuhtja gudjinassaus hlauts imma urrann du saljan, atgaggands in alh fraujins, jah alls hiuhma was manageins beidandans uta hweilai wmiamins; war an imma in siunai aggilus fraujins standands af taihswon hunslastadis wmiamins. jah gadrobnoda Zakarias gasaihwands, jah agis disdraus ina. qa an du imma sa aggilus: ni ogs us, Zakaria, due ei andhausida ist bida eina, jah qens eina Aileisabai gabairid sunu us, jah haitais namo is Iohannen. jah wairi us faheds jah swegnia, jah managai in gabaurai is faginond. wairi auk mikils in andwairja fraujins jah wein jah leiu ni drigkid jah ahmins weihis gafulljada nauhan in wambai aieins seinaizos, jah managans suniwe Israelis gawandei du fraujin guda ize. jah silba fauraqimid in andwairja is in ahmin jah mahtai Haileiins gawandjan hairtona attane du barnam jah untalans in frodein garaihtaize, manwjan fraujin managein gafahrida. jah qa Zakarias du amma aggilau: bihwe kunnum ata? ik raihtis im sineigs, jah qens meina framaldrozei in dagam seinaim; jah andhafjands sa aggilus qa du imma: ik im Gabriel sa standands in andwairja gudis, jah insandis im rodjan du us jah wailamerjan us ata. jah [sai] sijais ahands jah ni magands rodjan und ana dag ei wairai ata, due ei ni galaubides waurdam meinaim, oei usfulljanda in mela seinamma. jah was managei beidandans Zakariins, jah sildaleikidedun hwa latidedi ina in izai alh. usgaggands an ni mahta du im rodjan, jah froun ammei siun gasahw in alh; jah silba was bandwjands im jah [ga]was dumbs. jah war, bie usfullnodedun dagos andbahteis is, galai du garda seinamma. afaruh an ans dagans inkilo war Aileisabai qens is jah galaugnida sik menos fimf, qiandei: atei swa mis gatawida frauja in dagam aimei insahw afniman idweit mein in mannam. anuh an in meno saihstin insandis was aggilus Gabriel fram guda in baurg Galeilaias sei haitada Nazarai, du magaai in fragibtim abin, izei namo Iosef, us garda Daweidis, jah namo izos magaais Mariam. jah galeiands inn sa aggilus du izai qa: fagino, anstai audahafta, frauja mi us; iuido u in qinom. i si gasaihwandei galahsnoda bi innatgahtai is jah ahta sis hweleika wesi so goleins [atei swa iuida izai]. jah qa aggilus du izai: ni ogs us, Mariam, bigast auk anst fram guda. jah sai, ganimis in kilein jah gabairis sunu jah haitais namo is Iesu. sah wairi mikils jah sunus hauhistins haitada, jah gibid imma frauja gu stol Daweidis attins is. jah iudano ufar garda Iakobis in ajukdu, jah iudinassaus is ni wairi andeis. qa an Mariam du amma aggilau: hwaiwa sijai ata, andei aban ni kann? jah andhafjands sa aggilus qa du izai: ahma weihs atgaggi ana uk, jah mahts hauhistins ufarskadweid us, due ei [jah] saei gabairada weihs haitada sunus gudis. jah sai, Aileisabai nijo eina, jah so inkilo sunau in aldomin seinamma, jah sa menos saihsta ist izai sei haitada stairo, unte nist unmahteig guda ainhun waurde. qa an Mariam: sai, iwi fraujins, wairai mis bi waurda einamma. jah galai fairra izai sa aggilus. usstandandei an Mariam in aim dagam iddja in bairgahein sniumundo in baurg Iudins, jah galai in gard Zakariins jah golida Aileisabai. jah war, swe hausida Aileisabai golein Mariins, lailaik barn in qiau izos, jah gafullnoda ahmins weihis Aileisabai, jah ufwopida stibnai mikilai jah qa: iuido u in qinom, jah iuido akran qiaus einis. jah hwaro mis ata, ei qemi aiei fraujins meinis at mis? sai allis, sunsei war stibna goleinais einaizos in ausam meinaim, lailaik ata barn in swigniai in wambai meinai. jah audaga so galaubjandei atei wairi ustauhts ize rodidane izai fram fraujin. jah qa Mariam: mikileid saiwala meina fraujan, jah swegneid ahma meins du guda nasjand meinamma. unte insahw du hnaiweinai iujos seinaizos; sai allis, fram himma nu audagjand mik alla kunja. unte gatawida mis mikilein sa mahteiga, jah weih namo is. jah armahairtei is in aldins alde aim ogandam ina. gatawida swinein in arma seinamma, distahida mikiluhtans gahugdai hairtins seinis; gadrausida mahteigans af stolam jah ushauhida gahnaiwidans; gredagans gasoida iue jah gabignandans insandida lausans. hleibida Israela iumagu seinamma, gamunands armahairteins, swaswe rodida du attam unsaraim Abrahama jah fraiwa is und aiw. gasto an Mariam mi izai swe menos rins jah gawandida sik du garda seinamma. i Aileisabai usfullnoda mel du bairan jah gabar sunu. jah hausidedun bisitands jah ganijos izos, unte gamikilida frauja armahairtein seina bi izai, jah mifaginodedun izai. jah war in daga ahtudin, qemun bimaitan ata barn jah haihaitun ina afar namin attins is Zakarian. jah andhafjandei so aiei is qa: ne, ak haitaidau Iohannes. jah qeun du izai atei ni ainshun ist in kunja einamma saei haitaidau amma namin. gabandwidedun an attin is, ata hwaiwa wildedi haitan ina. i is sokjands spilda [nam] ga[h]melida qiands: Iohannes ist namo is; jah sildaleikidedun allai. usluknoda an muns is suns jah tuggo is, jah rodida iujands gu. jah war ana allaim agis aim bisitandam ina, jah in allai bairgahein Iudaias merida wesun alla o waurda. jah galagidedun allai ai hausjandans in hairtin seinamma qiandans: hwa skuli ata barn wairan? jah an handus fraujins was mi imma. jah Zakarias, atta is, gafullnoda ahmins weihis jah praufetida jah qa: iueigs frauja gu Israelis, unte gaweisoda jah gawaurhta uslausein managein seinai, jah urraisida haurn naseinais unsis in garda Daweidis iumagaus seinis, swaswe rodida airh mun weihaize ize fram anastodeinai aiwis praufete seinaize, giban nasein us fijandam unsaraim jah us handau allaize ize hatandane unsis, taujan armahairtia bi attam unsaraim jah gamunan triggwos weihaizos seinaizos, aiis anei swor wira Abraham attan unsarana, ei gebi unsis unagein us handau fijande unsaraize galausidaim skalkinon imma in sunjai jah garaihtein in andwairja is allans dagans unsarans. jah u, barnilo, praufetus hauhistins haitaza; fauragaggis auk faura andwairja fraujins, manwjan wigans imma, du giban kuni naseinais managein is in afleta frawaurhte ize, airh infeinandein armahairtein gudis unsaris, in ammei gaweiso unsara urruns us hauhiai, gabairhtjan aim in riqiza jah skadau dauus sitandam, du garaihtjan fotuns unsarans in wig gawairjis. i ata barn wohs jah swinnoda ahmin jah was ana auidom und dag ustaikneinais seinaizos du Israela. War an in dagans jainans, urrann gagrefts fram kaisara Agustau, gameljan allana midjungard. soh an gilstrameleins frumista war at [wisandin kindina Swriais] raginondin Saurim Kwreinaiau. jah iddjedun allai, ei melidai weseina, hwarjizuh in seinai baurg. Urrann an jah Iosef us Galeilaia, us baurg Nazarai, in Iudaian, in baurg Daweidis sei haitada Bela[i]haim, due ei was us garda fadreinais Daweidis, anameljan mi Mariin sei in fragiftim was imma qeins, wisandein inkilon. war an, mianei o wesun jainar, usfullnodedun dagos du bairan izai. jah gabar sunu seinana ana frumabaur jah biwand ina jah galagida ina in uzetin, unte ni was im rumis in stada amma. jah hairdjos wesun in amma samin landa, airhwakandans jah witandans wahtwom nahts ufaro hairdai seinai. i aggilus fraujins anaqam ins jah wulus fraujins biskain ins, jah ohtedun agisa mikilamma. jah qa du im sa aggilus: ni ogei, unte sai, spillo izwis faheid mikila, sei wairi allai managein, atei gabaurans ist izwis himma daga nasjands, saei ist Xristus frauja, in baurg Daweidis. jah ata izwis taikns: bigitid barn biwundan jah galagid in uzetin. jah anaks war mi amma aggilau managei harjis himinakundis hazjandane gu jah qiandane: wulus in hauhistjam guda jah ana airai gawairi in mannam gudis wiljins. jah war, bie galiun fairra im in himin ai aggiljus, jah ai mans ai hairdjos qeun du sis misso: airhgaggaima ju und Belahaim jah saihwaima waurd ata waurano, atei frauja gakannida unsis. jah qemun sniumjandans jah bigetun Marian jah Iosef jah ata barn ligando in uzetin. gasaihwandans an gakannidedun bi ata waurd atei rodi was du im bi ata barn. jah allai ai gahausjandans sildaleikidedun bi o rodidona fram aim hairdjam du im. i Maria alla gafastaida o waurda, agkjandei in hairtin seinamma. jah gawandidedun sik ai hairdjos mikiljandans jah hazjandans gu in allaize izeei gahausidedun jah gasehwun swaswe rodi was du im. jah bie usfulnodedun dagos ahtau du bimaitan ina, jah haitan was namo is Iesus, ata qiano fram aggilau faurizei ganumans wesi in wamba. jah bie usfulnodedun dagos hraineinais ize bi witoda Mosezis, brahtedun ina in Iairusalem, atsatjan faura fraujin, swaswe gamelid ist in witoda fraujins: atei hwazuh gumakundaize uslukands qiu weihs fraujins haitada, jah ei gebeina fram imma hunsl, swaswe qian ist in witoda fraujins, gajuk hraiwadubono aiau twos juggons ahake. aruh was manna in Iairusalem, izei namo Swmaion, jah sa manna was garaihts jah gudafaurhts, beidands laonais Israelis, jah ahma weihs was ana imma. jah was imma gataihan fram ahmin amma weihin ni saihwan dauu, faurize sehwi Xristu fraujins. jah qam in ahmin in izai alh; jah mianei innattauhun berusjos ata barn Iesu, ei tawidedeina bi biuhtja witodis bi ina, jah is andnam ina ana armins seinans jah iuida guda jah qa: nu fraleitais skalk einana, [fraujinond] frauja, bi waurda einamma in gawairja; ande sehwun augona meina nasein eina, oei manwides in andwairja allaizo manageino, liuha du andhuleinai iudom jah wulu managein einai Israela. jah was Iosef jah aiei is sildaleikjandona ana aim oei rodida wesun bi ina. jah iuida ina Swmaion jah qa du Mariin, aiein is: sai, sa ligi du drusa jah usstassai managaize in Israela jah du taiknai andsakanai. jah an eina silbons saiwala airhgaggi hairus, ei andhuljaindau us managaim hairtam mitoneis. jah was Anna praufeteis, dauhtar Fanuelis, us kunja Aseris; soh framaldra dage managaize libandei mi abin jera sibun fram magaein seinai, soh an widuwo [swe] jere ahtautehund jah fidwor, soh ni afiddja fairra alh fastubnjam jah bidom blotande fraujan nahtam jah dagam. soh izai hweilai atstandandei andhaihait fraujin jah rodida bi ina [in] allaim aim usbeidandam laon Iairusaulwmos. jah bie ustauhun allata bi witoda fraujins, gawandidedun sik in Galeilaian, in baurg seina Nazarai. i ata barn wohs jah swinnoda ahmins fullnands jah handugeins, jah ansts gudis was ana imma. jah wratodedun ai birusjos is jera hwammeh in Iairusalem at dul paska. jah bie war twalibwintrus, usgaggandam an im in Iairusaulwma bi biuhtja dulais, jah ustiuhandam ans dagans, miane gawandidedun sik aftra, gasto Iesus sa magus in Iairusalem, jah ni wissedun Iosef jah aiei is. hugjandona in gasinjam ina wisan qemun dagis wig jah sokidedun ina in ganijam jah in kunam. jah ni bigitandona ina gawandidedun sik in Iairusalem sokjandona ina. jah war afar dagans rins, bigetun ina in alh sitandan in midjaim laisarjam jah hausjandan im jah fraihnandan ins. usgeisnodedun an allai ai hausjandans is ana frodein jah andawaurdjam is. jah gasaihwandans ina sildaleikidedun, jah qa du imma so aiei is: magau, hwa gatawides uns swa? sai, sa atta eins jah ik winnandona sokidedum uk. jah qa du im: hwa atei sokidedu mik? niu wissedu atei in aim attins meinis skulda wisan? jah ija ni froun amma waurda atei rodida du im. jah iddja mi im jah qam in Nazarai, jah was ufhausjands im; jah aiei is gafastaida o waurda alla in hairtin seinamma. jah Iesus aih frodein jah wahstau jah anstai at guda jah mannam. In jera an fimftataihundin iudinassaus Teibairiaus kaisaris, raginondin Puntiau Peilatau Iudaia, jah fidurraginja is Galeilaias Herodeis, Filippauzuh an brors is fidurraginja is Ituraias jah Trakauneitidaus landis, jah Lwsaniaus Abeilenes fidurraginja, at auhmistam gudjam Annin jah Kajafin, war waurd gudis at Iohannen, Zaxariins sunau, in auidai. jah qam and allans gaujans Iaurdanaus merjands daupein idreigos du fraleta frawaurhte, swaswe gamelid ist in bokom waurde Esaeiins praufetaus qiandins: stibna wopjandins in auidai, manweid wig fraujins, raihtos waurkei staigos is; all dalei usfulljada jah all fairgunje jah hlaine gahnaiwjada, jah wairi ata wraiqo du raihtamma jah usdrusteis du wigam slaihtaim. jah gasaihwi all leike nasein gudis. qa an du aim atgaggandeim manageim daupjan fram sis: kuni nadre, hwas gataiknida izwis liuhan faura amma anawairin hatiza? waurkjai nu akran wairata idreigos jah ni duginnai qian in izwis: attan aigum Abraham; qia auk izwis atei mag gu us stainam aim urraisjan barna Abrahama. aan ju so aqizi at waurtim bagme ligi: all nu bagme unbairandane akran god usmaitada jah in fon galagjada. jah frehun ina manageins qiandans: an hwa taujaima? andhafjands an qa [du im]: sa habands twos paidos gibai amma unhabandin, jah saei habai matins, samaleiko taujai. qemun an [jah] motarjos daupjan jah qeun du imma: laisari, hwa taujaima? aruh qa du im: ni waiht ufar atei garaid sijai izwis, lausjai. frehun an ina jah ai militondans qiandans: jah weis hwa taujaima? jah qa du im: ni mannanhun holo, ni mannanhun anamahtjaid jah waldai annom izwaraim. at wenjandein an allai managein jah agkjandam allaim in hairtam seinaim bi Iohannein, niu aufto sa wesi Xristus, andhof an Iohannes allaim qiands: ik allis izwis watin daupja, i gaggi swinoza mis, izei ik ni im wairs andbindan skaudaraip skohis is; sah izwis daupei in ahmin weihamma jah funin. habands winiskauron in handau seinai jah gahrainei garask sein jah briggi kaurn in bansta seinamma, i ahana intandei funin unhwapnandin. managu-an jah anar rafstjands iuspilloda managein. i Herodes sa taitrarkes gasakans fram imma bi Herodiadein, qen brors is, jah bi alla oei gawaurhta ubila Herodes. anaaiauk jah ata ana alla jah galauk Iohannen in karkarai. war an, bie daupida alla managein, jah at Iesu ufdaupidamma jah bidjandin usluknoda himins, jah atiddja ahma sa weiha leikis siunai swe ahaks ana ina, jah stibna us himina war qiandei: u is sunus meins sa liuba, in uzei waila galeikaida. jah silba was Iesus swe jere rije tigiwe uf gakunai, swaei sunus munds was Iosefis, sunaus Heleis, sunaus Matatis, sunaus Laiwweis, sunaus Mailkeis, sunaus Jannins, sunaus Iosefis, sunaus Mattaiwis, sunaus Ammons, sunaus Naumis. sunaus Aizleimis, sunaus Naggais, sunaus Mahais, sunaus Mattaiaus, sunaus Saimaieinis, sunaus Iosefis, sunaus Iodins, sunaus Iohannins, sunaus Resins, sunaus Zauraubabilis, sunaus Salaielis, sunaus Nerins, sunaus Mailkeins, sunaus Addeins, sunaus Kosamis, sunaus Airmodamis, sunaus Heris, sunaus Iosezis, sunaus Aileiaizairis, sunaus Ioreimis, sunaus Mattaanis, sunaus Laiwweis, sunaus Swmaions, sunaus Iudins, sunaus Iosefis, sunaus Iohannins, sunaus Aileiakeimis, sunaus Mailaianis, sunaus Maeinanis, sunaus Mattaanis, sunaus Naanis, sunaus Daweidis, sunaus Iaissaizis, sunaus Obeidis, sunaus Bauauzis, sunaus Salmonis, sunaus Nahassonis, sunaus Ameinadabis, sunaus Aramis, sunaus Aizoris, sunaus Faraizis, sunaus Iudins, sunaus Iakobis, sunaus Isakis, sunaus Abrahamis, sunaus arins, sunaus Nakoris, sunaus Sairokis, sunaus Ragawis, sunaus Falaigis, sunaus Aibairis, sunaus Salamis, sunaus Kaeinanis, sunaus Arfaksadis, sunaus Semis, sunaus Nauelis, sunaus Lamaikis, sunaus Mausalis, sunaus Ainokis, sunaus Iaredis, sunaus Malailaielis, sunaus Kaeinanis, sunaus Ainosis, sunaus Sedis, sunaus Adamis, sunaus gudis. I Iesus, ahmins weihis fulls, gawandida sik fram Iaurdanau jah tauhans was in ahmin in auidai dage fidwor tiguns, fraisans fram diabulau. jah ni matida waiht in dagam jainaim, jah at ustauhanaim aim dagam, bie gredags war. jah qa du imma diabulus: jabai sunaus sijais gudis, qi amma staina ei wairai hlaibs. jah andhof Iesus wira ina qiands: gamelid ist atei ni bi hlaib ainana libaid manna, ak bi all waurde gudis. jah ustiuhands ina diabulaus ana fairguni hauhata, ataugida imma allans iudinassuns is midjungardis in stika melis. jah qa du imma sa diabulus: us giba ata waldufni ize allata jah wulu ize, unte mis atgiban ist, jah ishwammeh ei wiljau, giba ata. u nu jabai inweitis mik in andwairja meinamma, wairi ein all. jah andhafjands imma Iesus qa: gamelid ist, fraujan gu einana inweitais jah imma ainamma fullafahjais. aroh gatauh ina in Iairusalem jah gasatida ina ana giblin alhs jah qa du imma: jabai sunus sijais gudis, wairp uk aro dala; gamelid ist auk atei aggilum seinaim anabiudi bi uk du gafastan uk, jah atei ana handum uk ufhaband, ei hwan ni gastagqjais bi staina fotu einana. jah andhafjands qa imma Iesus atei qian ist: ni fraisais fraujan gu einana. jah ustiuhands all fraistobnjo diabulus, afsto fairra imma und mel. jah gawandida sik Iesus in mahtai ahmins in Galeilaian, jah meria urrann and all gawi bisitande bi ina. jah is laisida in gaqumim ize, mikilids fram allaim. jah qam in Nazarai, arei was fodis, jah galai inn bi biuhtja seinamma in daga sabbato in swnagogein jah ussto siggwan bokos. jah atgibanos wesun imma bokos Eisseiins praufetus, jah uslukands os bokos bigat stad, arei was gamelid: ahma fraujins ana mis, in izei gasalboda mik du wailamerjan unledaim, insandida mik du ganasjan ans gamalwidans hairtin, merjan frahunanaim fralet jah blindaim siun, fraletan gamaidans in garafstein, merjan jer fraujins andanem. jah faifal os bokos jah usgibands andbahta gasat. jah allaim in izai swnagogein wesun augona fairweitjandona du imma. dugann an rodjan du im atei himma daga usfullnodedun mela o in ausam izwaraim. jah allai alakjo weitwodidedun imma jah sildaleikidedun bi o waurda anstais o usgaggandona us muna is jah qeun: niu sa ist sunus Iosefis? jah qa du im: aufto qii mis o gajukon: u leiki, hailei uk silban; hwan filu hausidedum wauran in Kafarnaum, tawei jah her in gabaurai einai. qa an: amen izwis qia, atei ni ainshun praufete andanems ist in gabaurai seinai: aan bi sunjai qia izwis atei managos widuwons wesun in dagam Heleiins in Israela, an galuknoda himins du jeram rim jah menos saihs, swe war huhrus mikils and alla aira: jah ni du ainaihun izo insandis was Helias, alja in Saraipta Seidonais du qinon widuwon. jah managai rutsfillai wesun uf Haileisaiu praufetau in Israela, jah ni ainshun ize gahrainids was, alja Naiman sa Saur. jah fullai waurun allai modis in izai swnagogein hausjandans ata. jah usstandans uskusun imma ut us baurg jah brahtedun ina und auhmisto is fairgunjis ana ammei so baurgs ize gatimrida was, du afdrausjan ina apro. i is airhleiands airh midjans ins iddja. jah galai in Kafarnaum, baurg Galeilaias jah was laisjands ins in sabbatim. jah sildaleikidedun bi o laisein is, unte in waldufnja was waurd is. jah in izai swnagogein was manna habands ahman unhulons unhrainjana jah ufhropida, qiands: let! hwa uns jah us, Iesu Nazorenu? qamt fraqistjan unsis? kann uk, hwas is, sa weiha gudis. jah gahwotida imma Iesus qiands: afdobn jah usgagg us amma. jah gawairpands ina sa unhula in midjaim urrann af imma, ni waihtai gaskajands imma. jah war afslaunan [ana] allans, jah rodidedun du sis misso qiandans: hwa waurde ata, atei mi waldufnja jah mahtai anabiudi aim unhrainjam ahmam jah usgaggand? jah usiddja meria fram imma and allans stadins is bisunjane landis. usstandands an us izai swnagogai galai in gard Seimonis. swaihro an is Seimonis was anahabaida brinnon mikilai, jah bedun ina bi o. jah atstandands ufar ija gasok izai brinnon, jah aflailot ija. sunsaiw an usstandandei andbahtida im. mianei an sagq sunno, allai swa managai swe habaidedun siukans sauhtim missaleikaim, brahtedun ins at imma: i is ainhwarjammeh ize handuns analagjands gahailida ins. usiddjedun an jah unhulons af managaim hropjandeins jah qiandeins atei u is Xristus, sunus gudis. jah gasakands im ni lailot os rodjan, unte wissedun [silban] Xristu ina wisan. bieh an war dags, usgaggands galai ana aujana stad, jah manageins sokidedun ina jah qemun und ina jah gahabaidedun ina, ei ni aflii fairra im. aruh is qa du im atei jah aim anaraim baurgim wailamerjan ik skal bi iudangardja gudis, unte due mik insandida. jah was merjands in swnagogim Galeilaias. Jah war, mianei managei anatramp ina du hausjan waurd gudis, jah is silba was standands nehwa saiwa Gainnesarai, jah gasahw twa skipa standandona at amma saiwa, i fiskjans afgaggandans af im uswohun natja. galai an in ain ize skipe, atei was Seimonis: haihait ina aftiuhan fairra staa leitil jah gasitands laisida us amma skipa manageins. bieh an gaandida rodjands, qa du Seimonau: brigg ana diupia, jah athahid o natja izwara du fiskon. jah andhafjands Seimon qa du imma: talzjand, alla naht airharbaidjandans waiht ni nemum; i afar waurda einamma wairpam natja. jah ata taujandans galukun manageins fiske filu, swe natja dishnupnodedun ize. jah bandwidedun gamanam oei wesun in anaramma skipa, ei atiddjedeina hilpan ize. jah qemun jah gafullidedun ba o skipa, swe sugqun. gaumjands an Seimon Paitrus draus du kniwam Iesuis qiands: [bidja uk] usgagg fairra mis, unte manna frawaurhts im, frauja. sildaleik auk dishabaida ina jah allans ans mi imma in gafahis ize fiske anzei ganutun; samaleikoh an jah Iakobau jah Iohannen, sununs Zaibaidaiaus, aiei wesun gadailans Seimona. jah qa du Seimona Iesus: ni ogs us, fram himma nu manne sind nutans. jah gatiuhandans o skipa ana aira afleitandans allata laistidedun afar imma. jah war, mianei was is in ainai baurge, jah sai, manna fulls rutsfillis jah gasaihwands Iesu driusands ana andwairi bad ina qiands: frauja, jabai wileis, magt mik gahrainjan. jah ufrakjands handu attaitok imma qiands: wiljau, wair hrains. jah suns ata rutsfill aflai af imma. jah is faurbaud imma ei mann ni qei; ak gagg jah ataugei uk silban gudjin jah atbair imma fram izai gahraineinai einai atei anabaud Moses du weitwodiai im. usmernoda an ata waurd mais bi ina, jah garunnun hiuhmans managai hausjon jah leikinon fram imma sauhte seinaizo. i is was afleiands ana auidos jah bidjands. jah war in ainamma dage, jah is was laisjands. jah wesun sitandans Fareisaieis jah witodalaisarjos, aiei wesun gaqumanai us allamma haimo Galeilaias jah Iudaias jah Iairusaulwmon; jah mahts fraujins was du hailjan ins. jah sai mans bairandans ana ligra mannan saei was uslia, jah sokidedun hwaiwa ina innatbereina jah galagidideina in andwairja is. jah ni bigitandans hwaiwa innatbereina ina in manageins, ussteigandans ana hrot and skaljos, gasatidedun ina mi amma badja in midjaim faura Iesua. jah gasaihwands galaubein ize qa du amma usliin: manna, afleitanda us frawaurhteis einos. jah dugunnun agkjan ai bokarjos jah Fareisaieis qiandans: hwas ist sa, saei rodei naiteinins? hwas mag afletan frawaurhtins, alja ains gu? ufkunnands an Iesus mitonins ize andhafjands qa du im: hwa biagkei in hairtam izwaraim? hwaar ist azetizo qian: afletanda us frawaurhteis, au qian: urreis jah gagg? aan ei witeid atei waldufni habaid sa sunus mans ana airai afletan frawaurhtins, qa du amma usliin: du us qia, urreis jah ushafjands ata badi einata gagg in gard einana. jah sunsaiw usstandands in andwairja ize, ushafjands ana ammei lag, galai in gard seinana mikiljands gu. jah usfilmei dissat allans, jah mikilidedun gu jah fullai waurun agisis qiandans atei gasaihwam wulaga himma daga. jah afar ata usiddja jah gasahw motari, namin Laiwwi, sitandan ana motastada, jah qa du imma: laistei afar mis. jah bileiands allaim, usstandands iddja afar imma. jah gawaurhta dauht mikila Laiwweis imma in garda seinamma, jah was managei motarje mikila jah anaraize, aiei wesun mi im anakumbjandans. jah birodidedun bokarjos ize jah Fareisaieis du siponjam is qiandans: duhwe mi aim motarjam jah frawaurhtaim matjid jah drigkid? jah andhafjands Iesus qa du im: ni aurbun hailai leikeis, ak ai unhailans. ni qam laon garaihtans, ak frawaurhtans in idreiga. i eis qeun du imma: duhwe siponjos Iohannes fastand ufta jah bidos taujand, samaleiko jah Fareisaiei, i ai einai siponjos matjand jah drigkand? aruh is qa du im: ni magud sununs brufadis, unte sa brufads mi im ist, gataujan fastan. aan qimand dagos, jah an afnimada af im sa brufads, jah an fastand in jainaim dagam. qauh an jah gajukon du im, atei ainshun plat snagins niujis ni lagjid ana snagan fairnjana, aiau jah sa niuja aftaurnid, jah amma fairnjin ni gatimid ata af amma niujin. jah ainshun ni giutid wein niujata in balgins fairnjans, aiau distairid ata niujo wein ans balgins jah silbo usgutni, jah ai balgeis fraqistnand; ak wein juggata in balgins niujans giutand, jah bajos gafastanda. jah ainshun drigkandane fairni, ni suns wili jugg; qii auk: ata fairnjo batizo ist. Jah war in sabbato anaramma frumin gaggan imma airh atisk, jah raupidedun ahsa siponjos is jah matidedun bnauandans handum. i sumai Fareisaie qeun du im: hwa taujid atei ni skuld ist taujan in sabbato dagam? jah andhafjands wira ins Iesus qa: ni ata ussuggwud atei gatawida Daweid, an gredags was, silba jah aiei mi imma wesun? hwaiwa inngalai in gard gudis jah hlaibans faurlageinais usnam jah matida jah gaf aim mi sis wisandam, anzei ni skuld ist matjan, nibai ainaim gudjam? jah qa du im atei frauja ist sa sunus mans jah amma sabbato daga. jah war an in anaramma daga sabbato galeian imma in swnagogein jah laisjan. jah was jainar manna, jah handus is so taihswo was aursus. witaidedunuh an ai bokarjos jah Fareisaieis, jau in sabbato daga leikinodedi, ei bigeteina til du wrohjan ina. i is wissuh mitonins ize jah qa du amma mann, amma aursja habandin handu: urreis jah stand in midjaim. aruh is urreisands gasto. qa an Iesus du im: fraihna izwis hwa skuld ist sabbato dagam, iu taujan au uniu taujan, saiwala ganasjan au usqistjan? jah ussaihwands allans ins qa du imma: ufrakei o handu eina. aruh is ufrakida, jah gasto so handus is, swaswe so anara. i eis fullai waurun unfrodeins jah rodidedun du sis misso hwa tawidideina amma Iesua. jah war in dagam aim, ei usiddja Iesus in fairguni bidjan; jah was naht airwakands in bidai gudis. jah bie war dags, atwopida siponjans seinans jah gawaljands us im twalib, anzei jah apaustuluns namnida: Seimon anei jah namnida Paitru, jah Andraian broar is; Iakobu jah Iohannen, Filippu jah Barulomaiu; Maaiu jah oman, Iakobu ana Alfaius jah Seimon ana haitanan Zeloten; Iudan Iakobaus jah Iudan Iskarioten, saei jah war galewjands ina. jah atgaggands dala mi im gasto ana stada ibnamma jah hiuma siponje is jah hansa mikila manageins af allamma Iudaias jah Iairusalem jah ize faur marein Twre jah Seidone [jah anaraizo baurge], aiei qemun hausjan imma jah hailjan sik sauhte seinaizo; jah ai anahabaidans fram ahmam unhrainjaim, jah gahailidai waurun. jah alla managei sokidedun attekan imma, unte mahts af imma usiddja jah ganasida allans. jah is ushafjands augona seina du siponjam seinaim qa: audagai jus unledans ahmin, unte izwara ist iudangardi himine. audagai jus gredagans nu, unte sadai wairi. audagai jus gretandans nu, unte ufhlohjanda. audagai siju, an fijand izwis mans jah afskaidand izwis jah idweitjand jah uswairpand namin izwaramma swe ubilamma in sunaus mans; faginod in jainamma daga jah laikid, unte sai, mizdo izwara managa in himinam; bi amma auk tawidedun praufetum attans ize. aan wai izwis aim gabeigam, unte ju habaid galaiht izwara. wai izwis, jus sadans nu, unte gredagai wairi; wai izwis, jus hlahjandans nu, unte gaunon jah gretan duginnid. wai, an waila izwis qiand allai mans; samaleiko allis tawidedun galiugapraufetum attans ize. akei izwis qia aim hausjandam: frijod ans hatandans izwis; waila taujaid aim fijandam izwis. iujai ans fraqiandans izwis; bidjaid fram aim anamahtjandam izwis. amma stautandin uk bi kinnu, galewei imma jah anara; jah amma nimandin af us wastja, jah paida ni warjais. hwammeh an bidjandane uk gif jah af amma nimandin ein ni lausei. jah swaswe wileid ei taujaina izwis mans, jah jus taujaid im samaleiko. aan jabai frijod ans frijondans izwis, hwa izwis laune ist? jah auk ai frawaurhtans ans frijondans sik frijond. jah jabai iu taujaid aim iu taujandam izwis, hwa izwis laune ist? jah auk ai frawaurhtans ata samo taujand. jah jabai leihwid fram aimei weneid andniman, hwa izwis laune ist? jah auk frauwaurhtai frawaurhtaim leihwand, ei andnimaina samalaud. sweauh frijod ans fijands izwarans, iu taujaid jah leihwaid ni waihtais uswenans, jah wairi mizdo izwara managa, jah wairi sunjus hauhistins, unte is gods ist aim unfagram jah unseljam. wairaid bleijandans, swaswe jah atta izwar bleis ist. jah ni stojid, ei ni stojaindau; ni afdomjaid, jah ni afdomjanda; fraletaid, jah fraletanda. gibaid, jah gibada izwis, mitads guda jah ufarfulla jah gawigana jah ufargutana gibada in barm izwarana; izai auk samon mitadjon izaiei mitid mitada izwis. qauh an gajukon im: ibai mag blinds blindana tiuhan? niu bai in dal gadriusand? nist siponeis ufar laisari seinana; i gamanwids hwarjizuh wairai swe laisaris is. aan hwa gaumeis gramsta in augin brors einis, i anza in einamma augin ni gaumeis? aiau hwaiwa magt qian du bror einamma: broar let, ik uswairpa gramsta amma in augin einamma, silba in augin einamma anza ni gaumjands? liuta, uswairp fauris amma anza us augin einamma, jah an gaumjais uswairpan gramsta amma in augin brors einis. ni auk ist bagms gods taujands akran ubil, nih an bagms ubils taujands akran god. hwarjizuh raihtis bagme us swesamma akrana uskuns ist; ni auk us aurnum lisand[a] smakkans, nih an us aihwatundjai trudand[a] weinabasja. iueigs manna us iueigamma huzda hairtins seinis usbairid iu, jah ubils manna us ubilamma hairtins seinis usbairid ubil: uzuh allis ufarfullein hairtins rodeid muns is. aan hwa mik haitid frauja, frauja! jah ni taujid atei qia? hwazuh sa gaggands du mis jah hausjands waurda meina jah taujands o, ataugja izwis hwamma galeiks ist. galeiks ist mann timrjandin razn, saei grob jah gadiupida jah gasatida grunduwaddjau ana staina. at garunjon an wauranai bistagq ahwa bi jainamma razna jah ni mahta gawagjan ita; gasulid auk was ana amma staina. i sa hausjands jah ni taujands galeiks ist mann timrjandin razn ana airai inuh grunduwaddju, atei bistagq flodus, jah suns gadraus, jah war so uswalteins is raznis mikila. Bie an usfullida alla o waurda seina in hliumans manageins, galai in Kafarnaum. hundafade an sumis skalks siukands swultawairja [was], saei was imma swers. gahausjands an bi Iesu insandida du imma sinistans Iudaie, bidjands ina ei qimi jah ganasidedi ana skalk is. i eis qimandans at Iesua bedun ina usdaudo, qiandans atei wairs ist, ammei fragibis ata; unte frijo iuda unsara, jah swnagogein is gatimrida unsis. i Iesus iddjuh mi im. jah juan ni fairra wisandin imma amma garda, insandida du imma sa hundafads frijonds, qiands du imma: frauja, ni draibei uk, unte ni im wairs ei uf hrot mein inngaggais. duei ni mik silban wairana rahnida at us qiman; ak qi waurda, jah gahailnid sa iumagus meins. jah an auk ik manna im uf waldufnja gasatids, habands uf mis silbin gadrauhtins; jah qia du amma: gagg, jah gaggid; jah anaramma: qim her, jah qimid; jah du skalka meinamma: tawei ata, jah taujid. gahausjands an ata Iesus sildaleikida ina jah wandjands sik du izai afarlaistjandein sis managein qa: amen, qia izwis, ni in Israela swalauda galaubein bigat. jah gawandjandans sik ai insandidans du garda bigetun ana siukan skalk hailana. jah war in amma afardaga, iddja in baurg namnida Naem; jah mididdjedun imma siponjos is ganohai jah manageins filu. bieh an nehwa was daura izos baurgs, aruh sai, utbaurans was naus, sunus ainaha aiein seinai, jah si silbo widowo, jah managei izos baurgs ganoha mi izai. jah gasaihwands o frauja [Iesus] infeinoda du izai jah qa du izai: ni gret! jah duatgaggands attaitok hwilftrjom; i ai bairandans gastoun; jah qa: juggalaud, du us qia: urreis! jah ussat sa naus jah dugann rodjan. jah atgaf ina aiein is. dissat an allans agis, jah mikilidedun gu, qiandans atei praufetus mikils urrais in unsis, jah atei gaweisoda gu manageins seinaizos. jah usiddja ata waurd and alla Iudaia bi ina jah and allans bisitands. jah gataihun Iohannen siponjos is bi alla o. jah athaitands twans siponje seinaize Iohannes insandida ins du Iesua qiands: is sa qimanda au anaranu wenjaima? qimandans an at imma ai wairos qeun: Iohannes sa daupjands insandida ugkis du us, qiands: is sa qimanda au anaranu wenjaima? inuh an izai hweilai gahailida managans af sauhtim jah slahim jah ahmane ubilaize jah blindaim managaim fragaf siun. jah andhafjands Iesus qa du im: gaggandans gateihats Iohannen atei gasehwuts jah gahausideduts, atei blindai ussaihwand, haltai gaggand, rutsfillai gahrainjanda, baudai gahausjand, naweis urreisand, unledai wailamerjanda; jah audags ist sahwazuh saei ni gamarzjada in mis. at galeiandam an aim airum Iohannes dugann rodjan du manageim bi Iohannen: hwa usiddjedu in auida saihwan? raus fram winda wagid? akei hwa usiddjedu saihwan? mannan in hnasqjaim wastjom gawasidana? sai, ai in wastjom wulagaim jah fodeinai wisandans in iudangardjom sind. akei hwa usiddjedu saihwan? praufetu? jai, qia izwis, jah mais praufetu. sa ist, bi anei gamelid ist: sai, ik insandja aggilu meinana faura andwairja einamma, saei gamanweid wig einana faura us. qia allis izwis, maiza in baurim qinono praufetus Iohanne amma daupjandin ainshun nist; i sa minniza [imma] in iudangardjai gudis maiza imma ist. jah alla managei gahausjandei jah motarjos garaihtana domidedun gu, ufdaupidai daupeinai Iohannis. i Fareisaieis jah witodafastjos runa gudis fraqeun ana sik, ni daupidai fram imma. hwe nu galeiko ans mans is kunjis, jah hwe sijaina galeikai? galeikai sind barnam aim in garunsai sitandam jah wopjandam seina misso jah qiandam: swiglodedum izwis jah ni plinsidedu, gaunodedum izwis jan ni gaigrotu. urrann raihtis Iohannes sa daupjands, nih hlaif matjands nih wein drigkands, jah qii: unhulon habai. urrann sunus mans matjands jah drigkands, jah qii: sai, manna afetja jah weindrugkja, frijonds motarje jah frawaurhtaize. jah gasunjoda war handugei fram barnam seinaim allaim. ba an ina sums Fareisaie ei matidedi mi imma; jah atgaggands in gard is Fareisaiaus anakumbida. aruh sai, qino in izai baurg. sei was frawaurhta, jah ufkunnandei atei anakumbida in razna is Fareisaiaus, briggandei alabalstraun balsanis jah standandei faura fotum is aftaro greitandei, dugann natjan fotuns is tagram jah skufta haubidis seinis biswarb jah kukida fotum is jah gasalboda amma balsana. gasaihwands an sa Fareisaius, saei haihait ina, rodida sis ains qiands: sa i wesi praufetus, ufkunedi au, hwo jah hwileika so qino sei teki imma, atei frawaurhta ist. jah andhafjands Iesus qa du Paitrau: Seimon, skal us hwa qian. i is qa: laisari, qi! twai dulgis skulans wesun dulgahaitjin sumamma; ains skulda skatte fimf hunda, i anar fimf tiguns. ni habandam an [im] hwaro usgebeina, baim fragaf. hwaar nu ize, qi, mais ina frijod? andhafjands an Seimon qa: ana gawenja ammei managizo fragaf. aruh is qa du imma: raihtaba stauides. jah gawandjands sik du izai qinon qa du Seimona: gasaihwis o qinon? atgaggandin in gard einana wato mis ana fotuns meinans ni gaft; i is tagram seinaim ganatida meinans fotuns jah skufta seinamma biswarb. ni kukides mis; i si, fram ammei innatiddja, ni swaif bikukjan fotuns meinans. alewa haubid meinata ni salbodes; i si balsana gasalboda fotuns meinans. in izei qia us: afletanda frawaurhteis izos os managons, unte frijoda filu; i ammei leitil fraletada, leitil frijod. qauh an du izai: afletanda us frawaurhteis einos. jah dugunnun ai mianakumbjandans qian in sis silbam: hwas sa ist saei [jah] frawaurhtins afletai? i is qa an du izai qinon: galaubeins eina ganasida uk, gagg in gawairi. Jah war bie [afar ata], ei jah is wratoda and baurgs jah haimos merjands jah wailaspillonds iudangardja gudis, jah ai twalib mi imma, jah qinons ozei wesun galeikinodos ahmane ubilaize jah sauhte, jah Marja sei haitana was Magdalene, us izaiei usiddjedun unhulons sibun, jah Iohanna, qens Kusins, fauragaggjins Herodes, jah Susanna jah anaros managos, ozei andbahtededun im us aiginam seinaim. gaqumanaim an hiumam managaim jah aim aiei us baurgim gaddjedun du imma, qa airh gajukon: urrann saiands du saian fraiwa seinamma; jah mianei saiso, sum gadraus faur wig jah gatrudan war, jah fuglos himinis fretun ata. jah anar gadraus ana staina jah uskijanata gaaursnoda, in izei ni habaida qrammia. jah sum gadraus in midumai aurniwe, jah miuskeinandans ai aurnjus afhwapidedun ata. jah anar gadraus ana airai godai jah uskeinoda jah tawida akran taihuntaihundfal. ata an qiands ufwopida: saei habai ausona du hausjan, gahausjai. atiddjedun an du imma aiei jah brorjus is jah ni mahtedun andqian imma faura managein. i is qa: izwis atgiban ist kunnan runos iudinassaus gudis; i aim anaraim in gajukom, ei saihwandans ni gasaihwaina, jah gahausjandans ni frajaina. aan ata ist so gajuko: ata fraiw ist waurd gudis. i ai wira wig sind ai hausjandans; aroh qimi diabulus jah usnimi ata waurd af hairtin ize, ei galaubjandans ni ganisaina. i ai ana amma staina, ize an hausjand, mi faheidai andnimand ata waurd, jah ai waurtins ni haband, aiei du mela galaubjand jah in mela fraistubnjos afstandand. i ata in aurnuns gadriusando ai sind ai[ei] gahausjandans jah af saurgom jah gabein jah gabaurjoum izos libainais gaggandans afhwapnand jah ni gawrisqand. i ata ana izai godon airai ai sind ai ize in hairtin godamma jah seljamma gahausjandans ata waurd gahaband jah akran bairand in ulainai. aan ni manna lukarn tandjands dishulji ita kasa aiau uf ligr [ga]satji, ak ana lukarnastain [ga]satji, ei ai inngaggandans saihwaina liuhad. ni auk ist analaugn, atei swikun ni wairai, nih fulgin, atei ni gakunnaidau jah in swekunamma qimai. saihwi nu hwaiwa hausei; unte saei habai, gibada imma, jah saei ni habai, jah atei ugkei haban, afnimada af imma. l jah gataihan war imma atei aiei eina jah brorjus einai standand uta gasaihwan uk gairnjandona. i is andhafjands qa du im: aiei meina jah brorjus meinai ai sind, ai waurd gudis gahausjandans jah taujandans. war an in ainamma ize dage, jah is galai in skip jah siponjos is, jah qa du im: galeiam hindar ana marisaiw! jah galiun. aruh an swe faridedun, anasaislep; jah atiddja skura windis in ana marisaiw, jah gafullnodedun jah birekjai waurun. duatgaggandans an urraisidedun ina qiandans: talzjand, fraqistnam! i is urreisands gasok winda jah amma wega watins; jah anaslawaidedun jah war wis. qa an du im: hwar ist galaubeins izwara? ogandans an sildaleikidedun qiandans du sis misso: hwas siai sa, ei jah windam faurbiudi jah watnam, jah ufhausjand imma? jah atfaridedun in gawi Gaddarene, atei ist wirawair Galeilaia. usgaggandin an imma ana aira, gamotida imma wair sums us baurg saei habaida unhulons mela lagga jah wastjom ni gawasis was jah in garda ni gawas, ak in hlaiwasnom. gasaihwands an Iesu jah ufhropjands draus du imma jah stibnai mikilai qa: hwa mis jah us, Iesu, sunau gudis hauhistins? bidja uk, ni balwjais mis. unte anabaud ahmin amma unhrainjin usgaggan af amma mann; manag auk mel frawalw ina, jah bundans was eisarnabandjom jah fotubandjom fastais was, jah dishniupands os bandjos draibis was fram amma unhulin ana auidos. frah an ina Iesus qiands: hwa ist namo ein? aruh qa: harjis; unte unhulons managos galiun in ina. jah bad ina ei ni anabudi im in afgrundia galeian. wasu-an jainar hairda sweine managaize haldanaize in amma fairgunja; jah bedun ina ei uslaubidedi im in o galeian. jah uslaubida im. usgaggandans an suns ai unhulans af amma mann galiun in o sweina, jah rann sa wrius and driuson in ana marisaiw jah afhwapnodedun. gasaihwandans an ai haldandans ata waurano galauhun jah gataihun in baurg jah in weihsa. usiddjedun an saihwan ata waurano jah qemun at Iesua jah bigetun sitandan ana mannan af ammei unhulons usiddjedun, gawasidana jah frajandan faura fotum Iesuis, jah ohtedun. gataihun an im jah ai gasaihwandans hwaiwa ganas sa daimonareis. jah bedun ina allai gaujans ize Gaddarene galeian fairra sis, unte agisa mikilamma dishabaidai wesun. i is galeiands in skip gawandida sik. ba an ina sa wair af ammei os unhulons usiddjedun, ei wesi mi imma; fralailot an ina Iesus qiands: gawandei uk du garda einamma jah usspillo hwan filu gatawida us gu. jah galai and baurg alla merjands hwan filu gatawida imma Iesus. war an, mianei gawandida sik Iesus, andnam ina managei; wesun auk allai beidandans is. jah sai, qam wair izei namo Iaeirus, sah fauramaleis swnagogais was, jah driusands faura fotum Iesuis bad ina gaggan in gard seinana; unte dauhtar ainoho was imma swe wintriwe twalibe, jah so swalt. mianei an iddja is, manageins raihun ina. jah qino wisandei in runa blois jera twalif, soei in lekjans fraqam allamma aigina seinamma, jah ni mahta was fram ainomehun galeikinon, atgaggandei du aftaro attaitok skauta wastjos is, jah suns gasto sa runs blois izos. jah qa Iesus: hwas sa tekands mis? laugnjandam an allaim qa Paitrus jah ai mi imma: talzjand, manageins bihwairband uk jah reihand, jah qiis: hwas sa tekands mis? aruh is qa: taitok mis sums; ik auk ufkuna maht usgaggandein af mis. gasaihwandei an so qino atei ni galaugnida, reirandei [qam] jah atdriusandei du imma, in izei attaitok imma, gataih imma in andwairja allaizos manageins jah hwaiwa gahailnoda suns. i Iesus qa du izai: rafstei uk, dauhtar: galaubeins eina ganasida uk; gagg in gawairja. nauhan imma rodjandin gaggi sums manne fram is fauramaleis swnagogas, qiands du imma atei gadaunoda dauhtar eina; ni draibei ana laisari. i is gahausjands andhof imma qiands: ni faurhtei; atainei galaubei, jah ganasjada. qimands an in garda ni fralailot ainohun inngaggan, alja Paitru jah Iakobu jah Iohannen jah ana attan izos maujos jah aiein. gaigrotun an allai jah faiflokun o. aruh qa: ni greti, unte ni gaswalt, ak slepi. jah bihlohun ina gasaihwandans atei gaswalt. anuh is usdreibands allans ut jah fairgreipands handu izos wopida qiands: mawi, urreis! jah gawandida ahman izos, jah usto suns. jah anabaud izai giban mat. jah usgeisnodedun fadrein izos; i is faurbaud im ei mann ni qieina ata waurano. Gahaitands an ans twalif apaustauluns atgaf im maht jah waldufni ufar allaim unhulom jah sauhtins gahailjan. jah insandida ins merjan iudangardja gudis jah gahailjan allans ans unhailans. jah qa du im: ni waiht nimai in wig; nih waluns nih matibalg nih hlaib nih skattans, nih an tweihnos paidos haban. jah in anei gard gaggai, ar salji jah aroh usgaggai. jah swa managai swe ni andnimaina izwis, usgaggandans us izai baurg jainai jah mulda af fotum izwaraim afhrisjai du weitwodiai ana ins. usgaggandans an airhiddjedun and haimos wailamerjandans jah leikinondans and all. gahausida an Herodis sa taitrarkes o wauranona fram imma alla jah ahta, unte qeun sumai atei Iohannes urrais us dauaim. sumai an qeun [atei] Helias ataugida sik; sumaiu-an atei praufetus sums ize airizane ussto. jah qa Herodes: Iohannau ik haubi afmaimait, i hwas ist sa, bi anei ik hausja swaleik? jah sokida ina gasaihwan. jah gawandjandans sik apaustauleis usspillodedun imma, swa filu swe gatawidedun. jah andnimands ins afiddja sundro ana sta aujana baurgs namnidaizos Baidsaidan. i os manageins finandeins laistidedun afar imma, jah andnimands ins rodida du im o bi iudangardja gudis jah ans arbans leikinassaus gahailida. anuh dags juan dugann hneiwan. atgaggandans an du imma ai twalif qeun du imma: fralet o managein, ei galeiandans in os bisunjane haimos jah weihsa saljaina jah bugjaina sis matins, unte her in aujamma stada sium. anuh qa du im: gibi im jus matjan. i eis qeun du imma: nist hindar uns maizo fimf hlaibam, jah fiskos twai, niba au atei weis gaggandans bugjaima allai izai manaseidai matins. wesun auk swe fimf usundjos waire. qa an du siponjam seinaim: gawaurkei im anakumbjan kubituns, ana hwarjanoh fimf tiguns. jah gatawidedun swa jah gatawidedun anakumbjan allans. nimands an ans fimf hlaibans jah twans fiskans, insaihwands du himina gaiuida ins jah gabrak jah gaf siponjam du faurlagjan izai managein. jah matidedun jah sadai waurun allai; jah ushafan war, atei aflifnoda im gabruko, tainjons twalif. jah war, mianei was is bidjands sundro, gamotidedun imma siponjos is, jah frah ins qiands: hwana mik qiand wisan os manageins? i eis andhafjandans qeun: Iohannen ana daupjand, anarai an Heleian, sumai an atei praufetus sums ize airizane ussto. qa an du im: aan jus hwana mik qii wisan? andhafjands an Paitrus qa: u is Xristus, sunus gudis. i is an gahwotjands im faurbau ei mann ni qieina ata; qiands atei skal sunus mans manag winnan jah uskusans fram sinistam wairan jah gudjam jah bokarjam jah usqiman jah ridjin daga urreisan. qa an du allaim: jabai hwas wili afar mis gaggan, afaikai sik silban jah nimai galgan seinana dag hwanoh jah laistjai mik. saei allis wili saiwala seina nasjan, fraqistei izai; aan saei fraqistei saiwalai seinai in meina, ganasji o. hwo allis aurfte gatauji sis manna, gageigands o manased alla, i sis silbin fraqistjands aiau gasleijands? saei allis skamai sik meina aiau meinaize waurde, izuh sunus mans skamaid sik, bie qimi in wulu seinamma jah attins jah ize weihane aggele. qiuh an izwis sunja: sind sumai ize her standandane, aiei ni kausjand dauau, unte gasaihwand iudinassau gudis. waurun an afar o waurda swe dagos ahtau, ganimands Paitru jah Iakobu jah Iohannen usiddja in fairguni bidjan. jah war, mianei ba is, siuns andwairjis is anara jah gawaseins is hweita skeinandei. jah sai, wairos twai mirodidedun imma, aiei wesun Moses jah Helias; ai gasaihwanans in wulau qeun urruns is, oei skulda usfulljan in Iairusalem. i Paitrus jah ai mi imma wesun kauridai slepa: gawaknandans an gesehwun wulu is jah ans twans wairans ans mistandandans imma. jah war, mianei afskaiskaidun sik af imma, qa Paitrus du Iesua: talzjand, god ist unsis her wisan, jah gawaurkjaima hleiros rins, aina us jah aina Mose jah aina Helijin, ni witands hwa qii. ata an imma qiandin war milhma jah ufarskadwida ins; faurhtidedun an in ammei jainai qemun in amma milhmin. jah stibna war us amma milhmin qiandei: sa ist sunus meins sa liuba, amma hausjai. jah mianei war so stibna, bigitans war Iesus ains. jah eis ahaidedun jah mann ni gataihun in jainaim dagam ni waiht izei gasehwun. war an in amma [afar]daga, dala atgaggandam im af fairgunja, gamotida imma manageins filu. jah sai, manna us izai managein ufwopida qiands: laisari, bidja uk insaihwan du sunu meinamma, unte ainaha mis ist. jah sai, ahma nimi ina unhrains jah anaks hropei jah tahji ina mi hwaon jah halisaiw aflinni af imma gabrikands ina. jah ba siponjans einans ei usdribeina imma, jah ni mahtedun. andhafjands an Iesus qa: o kuni ungalaubjando jah inwindo, und hwa siau at izwis jah ulau izwis? attiuh ana sunu einana hidrei. aruh nauhan duatgaggandin imma, gabrak ina sa unhula jah tahida. gahwotida an Iesus ahmin amma unhrainjin jah gahailida ana magu jah atgaf ina attin is. usfilmans an waurun allai ana izai mikilein gudis. at allaim an sildaleikjandam bi alla oei gatawida Iesus [qa Paitrus: frauja, duhwe weis ni mahtedum usdreiban amma? i Iesus qa: ata kuni ni usgaggi, nibai in bidom jah in fastubnja.] qa an du siponjam seinaim: lagji jus in ausona izwara o waurda, unte sunus mans skulds ist atgiban in handuns manne. i eis ni froun amma waurda, jah was gahuli faura im, ei ni froeina imma; jah ohtedun fraihnan ina bi ata waurd. galai an mitons in ins, ata hwarjis au ize maists wesi. i Iesus gasaihwands o miton hairtins ize, fairgreipands barn gasatida faura sis jah qa du im: sahwazuh saei andnimi ata barn ana namin meinamma, mik andnimi; jah sahwazuh saei mik andnimi, andnimi ana sandjandan mik; unte sa minnista wisands in allaim izwis, sa wairi mikils. andhafjands an Iohannes qa: talzjand, gasehwum sumana ana einamma namin usdreibandan unhulons jah waridedun imma, unte ni laistei mi unsis. jah qa du im Iesus: ni warji, unte saei nist wira izwis, faur izwis ist. [ni ainshun auk ist manne, saei ni gawaurkjai maht in namin meinamma.] war an in ammei usfulnodedun dagos andanumtais is, jah is andwairi seinata gatulgida du gaggan in Iairusalem. jah insandida airuns faura sis, jah gaggandans galiun in haim Samareite, swe manwjan imma. jah ni andnemun ina, unte andwairi is was gaggando du Iairusalem. gasaihwandans an siponjos is Iakobus jah Iohannes qeun: frauja, wileizu ei qiaima, fon atgaggai us himina jah fraqimai im, swe jah Heleias gatawida? gawandjands an gasok im jah qa du im: niu witu hwis ahmane siju? unte sunus mans ni qam saiwalom qistjan, ak nasjan. jah iddjedun in anara haim. war an gaggandam im in wiga qa sums du imma: laistja uk ishwaduh adei gaggis, frauja. jah qa du imma Iesus: fauhons grobos aigun jah fuglos himinis sitlans; i sunus mans ni habaip hwar haubi galagjai. qa an du anaramma: laistei mik; i is qa: frauja, uslaubei mis galeian fauris jah usfilhan attan meinana. qa an du imma Iesus: let ans dauans usfilhan seinans nawins: i u gagg jah gaspillo iudangardja gudis. qa an jah anar: laistja uk, frauja; i fauris uslaubei mis andqian aim aiei sind in garda meinamma. qa an du imma Iesus: ni manna uslagjands handu seina ana hohan jah saihwands aftra, gatils ist in iudangardja gudis. Afaru-an ata ustaiknida frauja jah anarans sibuntehund jah insandida ins twans hwanzuh faura andwairja seinamma in all baurge jah stade, adei munaida is gaggan. qauh an du im: asans managa, i waurstwjans fawai; bidji nu fraujan asanais ei ussatjai waurstwjans in o asan seina. gaggi, sai ik insandja izwis swe lamba in midumai wulfe. ni bairai pugg nih matibalg nih gaskohi; ni mannanhun bi wig goljai. in ane gardei inngaggai, frumist qiai: gawairi amma garda. jah jabai sijai jainar sunus gawairjis, gahweilai sik ana imma gawairi izwar; i jabai ni, du izwis gawandjai. inuh an amma garda wisai matjandans jah driggkandans o at im; wairs auk ist waurstwja mizdons seinaizos. ni farai us garda in gard. jah in oei baurge gaggai jah andnimaina izwis, matjai ata faurlagido izwis. jah lekino ans in izai siukans jah qii du im: atnehwida ana izwis iudangardi gudis. i in oei baurge inngaggai jah ni andnimaina izwis, usgaggandans ana fauradaurja izos qiai: jah stubju ana gahaftnandan unsis us izai baurg izwarai ana fotuns unsarans afhrisjam izwis; sweauh ata witei atei atnehwida sik ana izwis iudangardi gudis. qia izwis atei Saudaumjam in jainamma daga sutizo wairi au izai baurg jainai. wai us Kaurazein, wai us Baisadan! Unte i in Twrai jah Seidonai waureina mahteis ozei waurun in izwis, airis au in sakkum jah azgon sitandeins gadreigodedeina. sweauh Twrai jah Seidonai sutizo wairi in daga stauos au izwis. jah u Kafarnaum, u und himin ushauhido, und halja gadrausjaza. saei hausei izwis, mis hausei, jah saei ufbriki izwis, mis ufbriki; i saei ufbriki mis, ufbriki amma sandjandin mik. gawandidedun an sik ai sibuntehund mi fahedai qiandans: frauja, jah unhulons ufhausjand unsis in namin einamma. qa an du im: gasahw Satanan swe lauhmunja driusandan us himina. sai, atgaf izwis waldufni trudan ufaro waurme jah skaurpjono jah ana allai mahtai fijandis, jah waihte ainohun izwis ni gaskaji. sweauh amma ni fagino, ei ai ahmans izwis ufhausjand: i faginod in ammei namna izwara gamelida sind in himinam. inuh izai hweilai swegnida ahmin Iesus jah qa: andhaita us, atta, frauja himinis jah airos, unte affalht o faura snutraim jah frodaim jah andhulides o niuklahaim. Jai, atta, unte swa war galeikai in andwairja einamma. jah gawandis du siponjam seinaim qa: all mis atgiban ist fram attin meinamma, jah ni hwashun kann hwas ist sunus, alja atta, jah hwas ist atta, alja sunus, jah ammei wili sunus andhuljan. jah gawandis du siponjam seinaim sundro qa: audaga augona, oei saihwand oei jus saihwi. qia auk izwis atei managai praufeteis jah iudanos wildedun saihwan atei jus saihwi jah ni gasehwun, jah hausjan atei jus [ga]hausei jah ni [ga]hausidedun. jah sai, witodafasteis sums usto fraisands ina jah qiands: laisari, hwa taujands libainais aiweinons arbja waira? aruh qa du imma: in witoda hwa gameli ist? hwaiwa ussiggwis? i is andhafjands qa: frijos fraujan gu einana us allamma hairtin einamma jah us allai saiwalai einai jah us allai mahtai einai jah us allai gahugdai einai, jah nehwundjan einana swe uk silban. anuh qa du imma: raihtaba andhoft; ata tawei jah libais. i is wiljands uswaurhtana sik domjan qa du Iesua: an hwas ist mis nehwundja? andhafjands an Iesus qa: manna [sums] galai af Iairusalem in Iaireikon jah in waidedjans frarann, aiei jah biraubodedun ina jah banjos analagjandans . . . . . . . . ana aftumistan haban sta. ak an haitaizau, atgaggands anakumbei ana amma aftumistin stada, ei bie qimai saei haihait uk, qiai du us: frijond, usgagg hauhis. anuh ist us hauhia faura aim mianakumbjandam us. unte hwazuh saei hauhei sik silba, gahnaiwjada, jah saei hnaiwei sik silban, ushauhjada. qau-an jah amma haitandin sik: an waurkjais undaurnimat aiau nahtamat, ni haitais frijonds einans nih broruns einans nih nijans einans nih garaznans gabeigans, ibai aufto jah eis aftra haitaina uk jah wairi us usguldan; ak an waurkjais dauht, hait unledans, gamaidans, haltans, blindans. jah audags wairis, unte eis ni haband usgildan us; usgildada auk us in ustassai ize uswaurhtane. gahausjands an sums izei anakumbjandane ata qa du imma: audags saei matji hlaif in iudangardjai gudis. aruh qa imma frauja: manna sums gawaurhta nahtamat mikilana jah haihait managans. jah insandida skalk seinana hweilai nahtamatis qian aim haitanam: gaggi, unte ju manwu ist allata. jah dugunnun suns faurqian allai. sa frumista qa: land bauhta jah arf galeian jah saihwan ata; bidja uk, habai mik faurqianana. jah anar qa: juka auhsne usbauhta fimf jah gagga kausjan ans; bidja uk, habai mik faurqianana. jah sums qa: qen liugaida jah due ni mag qiman. jah qimands sa skalks gataih fraujin seinamma ata. anuh wairhs sa gardawaldands qa du skalka seinamma: usgagg sprauto in gatwons jah staigos baurgs jah unledans jah gamaidans jah blindans jah haltans attiuh hidre. jah qa sa skalks: frauja, war swe anabaust, jah nauh stads ist. jah qa sa frauja du amma skalka: usgagg and wigans jah faos jah nauei innatgaggan, ei usfulnai gards meins. qia allis izwis atei ni ainshun manne jainaize ize faura haitanane kausei is nahtamatis meinis. miiddjedun an imma hiuhmans managai, jah gawandjands sik qa du im: jabai hwas gaggi du mis jah ni fijai attan seinana jah aiein jah qen jah barna jah broruns jah swistruns, nauhu-an seina silbins saiwala, ni mag meins siponeis wisan. jah saei ni bairi galgan seinana jah gaggai afar mis, ni mag wisan meins siponeis. izwara hwas raihtis wiljands kelikn timbrjan, niu frumist gasitands rahnei manwio habaiu [o] du ustiuhan; ibai aufto, bie gasatidedi grunduwaddju jah ni mahtedi ustiuhan, allai ai gasaihwandans duginnaina bilaikan ina, qiandans atei sa manna dustodida timbrjan jah ni mahta ustiuhan. aiau hwas iudans gaggands stigqan wira anarana iudan du wigan [i]na, niu gasitands fauris ankei, siaiu mahteigs mi taihun usundjom gamotjan amma mi twaim tigum usundjo gaggandin ana sik? aiau [jabai nist mahteigs] nauhanuh fairra imma wisandin insandjands airu bidji gawairjis. swah nu hwarjizuh izwara saei ni afqii allamma aigina seinamma, ni mag wisan meins siponeis. god salt; i jabai salt baud wairi, hwe gasupoda? nih du airai, ni du maihstau fagr ist; ut uswairpand imma. saei habai ausona [ga]hausjandona, gahausjai. Wesunu-an imma nehwjandans sik allai motarjos jah frawaurhtai hausjan imma. jah birodidedun Fareisaieis jah bokarjos, qiandans atei sa frawaurhtans andnimi jah mimatji im. qa an du im o gajukon qiands: hwas manna izwara aigands taihuntehund lambe jah fraliusands ainamma ize, niu bileii o niuntehund jah niun ana auidai jah gaggi afar amma fralusanin, unte bigiti ata? Jah bigitands uslagji ana amsans seinans faginonds, jah qimands in garda galao frijonds jah garaznans qiands du im: fagino mi mis ammei bigat lamb mein ata fralusano. qia izwis atei swa faheds wairi in himina in ainis frawaurhtis idreigondins au in niuntehundis jah niune garaihtaize aiei ni aurbun idreigos. aiau suna qino drakmans habandei taihun, jabai fraliusi drakmin ainamma, niu tandei lukarn jah usbaugei razn jah sokei glaggwaba, unte bigiti? jah bigitandei gahaiti frijondjos jah garaznons qiandei: fagino mi mis, unte bigat drakman ammei fralaus. swa qia izwis, faheds wairi in andwairja aggele gudis in ainis idreigondins frawaurhtis. qau-an: manne sums aihta twans sununs. jah qa sa juhiza ize du attin: atta, gif mis, sei undrinnai mik dail aiginis; jah disdailida im swes sein. jah afar ni managans dagans brahta samana allata sa juhiza sunus jah aflai in land fairra wisando jah jainar distahida ata swes seinata libands usstiuriba. bie an frawas allamma, war huhrus abrs and gawi jainata, jah is dugann alaarba wairan. jah gaggands gahaftida sik sumamma baurgjane jainis gaujis, jah insandida ina haijos seinaizos haldan sweina. jah gairnida sad itan haurne, oei matidedun sweina, jah manna imma ni gaf. qimands an in sis qa: hwan filu asnje attins meinis ufarassau haband hlaibe, i ik huhrau fraqistna. usstandands gagga du attin meinamma jah qia du imma: atta, frawaurhta mis in himin jah in andwairja einamma; ju anaseis ni im wairs ei haitaidau sunus eins; gatawei mik swe ainana asnje einaize. jah usstandands qam at attin seinamma. nauhanuh an fairra wisandan gasahw ina atta is jah infeinoda jah ragjands draus ana hals is jah kukida imma. jah qa imma sa sunus: atta, frawaurhta in himin jah in andwairja einamma, ju anaseis ni im wairs ei haitaidau sunus eins. qa an sa atta du skalkam seinaim: sprauto bringi wastja o frumiston jah gawasji ina jah gibi figgragul in handu is jah gaskohi ana fotuns is; jah bringandans stiur ana alidan ufsneii, jah matjandans wisam waila; unte sa sunus meins daus was jah gaqiunoda, jah fralusans was jah bigitans war; jah dugunnun wisan. wasu-an sunus is sa aliza ana akra; jah qimands atiddja nehw razn jah gahausida saggwins jah laikins. jah athaitands sumana magiwe frahuh hwa wesi ata. aruh is qa du imma atei broar eins qam, jah ufsnai atta eins stiur ana alidan, unte hailana ina andnam. anuh modags war jah ni wilda inngaggan, i atta is usgaggands ut bad ina. aruh is andhafjands qa du attin: sai, swa filu jere skalkinoda us jah ni hwanhun anabusn eina ufariddja, jah mis ni aiw atgaft gaitein, ei mi frijondam meinaim biwesjau; i an sa sunus eins, saei fret ein swes mi kalkjom, qam, ufsnaist imma stiur ana alidam. aruh qa du imma: barnilo, u sinteino mi mis [wast jah] is, jah all ata mein ein ist; waila wisan jah faginon skuld was, unte bropar eins daus was jah gaqiunoda, jah fralusans jah bigitans war. Qau-an du siponjam seinaim: manne sums was gabeigs, saei aihta fauragaggjan, jah sa frawrohis war du imma ei distahidedi aigin is. jah atwopjands ina qa du imma: duhwe ata hausja fram us? usgif rajon fauragaggjis einis, ni magt auk ju anamais fauragaggja wisan. qa an in sis sa fauragaggja: hwa taujau, andei frauja meins afnimi fauragaggi af mis? graban ni mag, bidjan skama mik. andahta mik hwa taujau, ei an, bie afsatjaidau us fauragaggja, andnimaina mik in gardins seinans. jah athaitands ainhwarjanoh faihuskulane fraujins seinis qa amma frumistin: hwan filu skalt fraujin meinamma? aruh qa: taihuntaihund kase alewis. jah qa du imma: nim us bokos jah gasitands sprauto gamelei fimf tiguns. aproh an du anaramma qa: aan u, hwan filu skalt? i is qa: taihuntaihund mitade kaurnis. jah qa du imma: nim us bokos jah melei ahtautehund. jah hazida sa frauja ana fauragaggjan inwindios, unte frodaba gatawida; unte ai sunjos is aiwis frodozans sunum liuhadis in kunja seinamma sind. jah ik izwis qia: taujai izwis frijonds us faihuraihna inwindios, ei an ufligai, andnimaina izwis in aiweinos hleiros. saei triggws ist in leitilamma jah in managamma triggws ist; jah sa in leitilamma untriggwa jah in managamma untriggws ist. jabai nu in inwindamma faihuraihna triggwai ni wauru, ata sunjeino hwas izwis galaubeip? jah jabai in amma framajin triggwai ni wauru, ata izwar hwas izwis gibi? ni ainshun iwe mag twaim fraujam skalkinon; andizuh ainana fijai jah anarana frijo, aiau ainamma andtilo, i anaramma frakann; ni magu guda skalkinon jah faihuraihna. gahausidedun an o alla jah ai Fareisaieis, faihufrikai wisandans, jah bimampidedun ina. jah qa du im: jus siju juzei garaihtans domei izwis silbans in andwairja manne; i gu kann hairtona izwara, unte ata hauho in mannam andaset in andwairja gudis. wito jah praufeteis und Iohannen; aroh iudangardi gudis wailamerjada jah hwazuh in izai naujada. i azetizo ist himin jah aira hindarleian au witodis ainana writ gadriusan. hwazuh sa afletands qen seina jah liugands anara horino, jah hwazuh saei afleitana liugai, horino. aan manne sums was gabigs jah gawasids was paurpaurai jah bwssaun jah waila wisands daga hwammeh bairhtaba. i unleds sums was namin haitans Lazarus; sah atwaurpans was du daura is, banjo fulls. jah gairnida sa itan drauhsno izo driusandeino af biuda is gabeigins, akei jah hundos atrinnandans bilaigodedun banjos is. war an gaswiltan amma unledin jah briggan fram aggilum in barma Abrahamis; gaswalt an jah sa gabeiga jah gafulhans war. jah in haljai ushafjands augona seina wisands in balweinim gasahw an Abraham fairraro jah Lazzaru in barmim is. jah is ufhropjands . . . . . . . . jabai frawaurkjai broar eins, gasak imma; jah an jabai idreigo sik, fraletais imma. jah jabai sibun sinam ana dag frawaurkjai du us, jah sibun sinam ana dag gawandjai sik qiands: idreigo mik, fraletais imma. jah qeun apaustauleis du fraujin: biauk uns galaubein. qa an frauja: jabai habaidedei galaubein swe kaurno sinapis, aiau jus [jabai] qiei du bairabagma amma: uslausei uk us waurtim jah ussatei uk in marein, jah andhausidedi au izwis. hwas an izwara skalk aigands arjandan aiau haldandan, saei atgaggandin af haijai qiai: suns hindarlei anuhkumbei? ak niu qii du imma: manwei hwa du naht matjau jah bigaurdans andbahtei mis, unte matja jah drigka, jah bie gamatjis jah gadrigkais u? iba ank u fairhaitis skalka jainamma, unte gatawida atei anabudan was? ni man. swa jah jus, an taujai alla o anabudanona izwis, qiai atei skalkos unbrukjai sijum, unte atei skuldedum taujan gatawidedum. jah war, mianei iddja is in Iairusalem, jah is airhiddja airh midja Samarian jah Galeilaian. jah inngaggandin imma in suma haimo, gamotidedun imma taihun rutsfillai mans, aih gastoun fairraro. jah silbans ushofon stibna qiandans: Iesu, talzjand, armai unsis! jah gaumjands qa du im: gaggandans ataugei izwis gudjam. jah war, mianei galiun, gahrainidai waurun. i ains an ize gaumjands ammei hrains war, gawandida sik mi stibnai mikilai hauhjands gu jah draus ana andawleizn faura fotum is awiliudonds imma; sah was Samareites. andhafjands an Iesus qa: niu taihun ai gahrainidai waurun? i ai niun hwar? ni bigitanai waurun gawandjandans giban wulu guda, niba sa aljakunja? jah qa du imma: usstandands gagg, galaubeins eina ganasida uk. fraihans an fram Fareisaium: hwan qimi iudangardi gudis? andhof im jah qa: ni qimi iudangardi gudis mi atwitainai; nih qiand: sai her, aiau sai jainar; sai auk, iudangardi gudis in izwis ist. qa an du siponjam: aan qimand dagos, an gairnei ainana ize dage sunaus mans gasaihwan jah ni gasaihwi. jah qiand izwis: sai her, aiau sai jainar; ni galeiai nih laistjai. swaswe raihtis lauhmoni lauhatjandei us amma uf himina in ata uf himina skeini, swa wairi sunus mans in daga seinamma. aan fauris skal manag gaulan jah uskiusada fram amma kunja. jah swaswe war in dagam Nauelis, swah wairi jah in dagam sunaus mans. etun jah drugkun, liugaidedun jah liugaidos wesun, und anei dag galai Nauel in arka; jah qam midjasweipains jah fraqistida allans. samaleiko jah swe war in dagam Lodis; etun jah drugkun, bauhtedun jah frabauhtedun, satidedun, timridedun; i ammei daga usiddja Lod us Saudaumim, rignida swibla jah funin us himina jah fraqistida allaim. bi amma wairi amma daga, ei sunus mans andhuljada. in jainamma daga, saei sijai ana hrota jah kasa is in razna, ni atsteigai dala niman o; jah saei ana haijai, samaleiko ni gawandjai sik ibukana. gamunei qenais Lodis. saei sokei saiwala seina ganasjan, fraqistei izai, jah saei fraqistei izai in meina, ganasji o. qia izwis atei izai naht twai wairand ana ligra samin, ains usnimada jah anar bileiada; twos wairand malandeins samana, aina usnimada jah anara bileiada. jah andhafjandans qeun du imma: hwar, frauja? i is qa im: arei leik, jaindre galisand sik arans. Qau-an jah gajukon im du ammei sinteino skulun bidjan jah ni wairan usgrudjans, qiands: staua was sums in sumai baurg, gu ni ogands jah mannan ni aistands. wasu-an jah widuwo in izai baurg jainai jah atiddja du imma qiandei: fraweit mik ana andastaja meinamma. jah ni wilda laggai hweilai. Afaru-an ata qa in sis silbin: jabai jah gu ni og jah mannan ni aista, i in izei usriuti mis so widuwo, fraweita o, ibai und andi qimandei usagljai mis. qa an frauja: hausei hwa staua inwindios qii. i gu niu gawrikai ans gawalidans seinans, ans wopjandans du sis dagam jah nahtam, jah usbeidands ist ana im? aan qia izwis atei gawriki ins sprauto. i sweauh sunus mans qimands bi-u-gitai galaubein ana airai? qa an du sumaim, aiei silbans trauaidedun sis ei weseina garaihtai jah frakunnandans aim anaraim, o gajukon: mans twai usiddjedun in alh bidjan, ains Fareisaius jah anar motareis. sa Fareisaius standands sis o bad: gu, awiliudo us, unte ni im swaswe ai anarai mans, wilwans, inwindai, horos, aiau [jah] swaswe sa motareis. fasta twaim sinam sabbataus jah afdailja taihundon dail allis ize gastalda. jah sa motareis fairraro standands ni wilda nih augona seina ushafjan du himina, ak sloh in brusts seinos qiands: gu, huls sijais mis frawaurhtamma. qia izwis: atiddja sa garaihtoza gataihans du garda seinamma au raihtis jains; unte sahwazuh saei hauhei sik silba, gahnaiwjada, i saei hnaiwei sik silba, ushauhjada. berun an du imma barna, ei im attaitoki. gasaihwandans an siponjos andbitun ins. i Iesus athaitands ins qa: leti o barna gaggan du mis jah ni warji o, unte ize swaleikaize ist iudangardi gudis. amen, qia izwis, saei ni andnimi iudangardja gudis swe barn, ni qimi in izai. jah frah ina sums reike qiands: laisari iueiga, hwa taujands libainais aiweinons arbja wairau? qa an du imma Iesus: hwa mik qiis iueigana? ni ainshun iueigs niba ains gu. os anabusnins kant: ni horinos; ni maurrjais; ni hlifais; ni galiugaweitwods sijais; swerai attan einana jah aiein. i is qauh: ata allata gafastaida us jundai meinai. gahausjands an ata Iesus qa du imma: nauh ainis us wan ist: all atei habais frabugei jah gadailei unledaim, jah habais huzd in himina, jah hiri laistjan mik. i is gahausjands ata gaurs war; was auk gabeigs filu. gasaihwands an ina Iesus gaurana wauranana qa: hwaiwa agluba ai faihu habandans inngaleiand in iudangardja gudis! raizo allis ist ulbandau airh airko nelos airhleian au gabigamma in iudangardja gudis galeian. qeun an ai gahausjandans: an hwas mag ganisan? i is qa: ata unmahteigo at mannam mahteig ist at guda. qa an Paitrus: sai, weis aflailotum allata jah laistidedum uk. i is qauh du im: amen, qia izwis atei ni ainshun ist ize afletandane gard aiau fadrein aiau broruns aiau qen aiau barna in iudangardjos gudis, saei ni andnimai managfal in amma mela jah in aiwa amma qimandin libain aiweinon. ganimands an ans ib qa du im: sai, usgaggam in Iairusalem, jah ustiuhada all ata gamelido airh praufetuns bi sunu mans. atgibada auk iudom jah bilaikada jah anamahtjada jah bispeiwada, jah us bliggwandans usqimand imma, jah ridjin daga usstandi. jah eis ni waihtai is froun, jah was ata waurd gafulgin af im, jah ni wissedun o qianona. gahausjands an managein faurgaggandein frah hwa wesi ata. gataihun an imma atei Iesus Nazoraius airhgaggi. i is ubuhwopida qiands: Iesu, sunu Dweidis, armai mik! jah ai faur[a]gaggandans andbitun ina ei ahaidedi: i is und filu mais hropida: sunau Daweidis, armai mik! gastandands an Iesus haihait ina tiuhan du sis. bie nehwa was an imma, frah ina qiands: hwa us wileis ei taujau? i is qa: frauja, ei ussaihwau. jah Iesus qa du imma: ussaihw, galaubeins eina ganasida uk. jah suns ussahw jah laistida ina awiliudonds guda. jah alla managei gasaihwandei gaf hazein guda. war an, mianei nehwa was is Iaireikon, blinda sums sat faur wig du aihtron. Jah inngaleiands airhlai Iaireikon. jah sai, guma namin haitans Zakkaius, sah was fauramaleis motarje jah was gabigs, jah sokida gasaihwan Iesu, hwas wesi, jah ni mahta faura managein, unte wahstau leitils was. jah biragjands faur usstaig ana smakkabagm, ei gasehwi ina, unte is and ata munaida airhgaggan. jah bie qam ana amma stada, insaihwands iup Iesus gasahw ina jah qa du imma: Zakkaiu, sniumjands dala atsteig: himma daga auk in garda einamma skal ik wisan. jah sniumjands atstaig jah andnam ina faginonds. jah gasaihwandans allai birodidedun, qiandans atei du frawaurhtis mans galai [in gard] ussaljan. standands an Zakkaius qa du fraujin: sai, halbata aiginis meinis, frauja, gadailja unledaim, jah jabai hwis hwa afholoda, fidurfal fragilda. qa an du imma Iesus atei himma daga naseins amma garda war, unte jah sa sunus Abrahamis ist; qam auk sunus mans sokjan jah nasjan ans fralusanans. at gahausjandam an im ata, biaukands qa gajukon, bi atei nehwa Iairusalem was, jah uhta im ei suns skulda wesi iudangardi gudis gaswikunjan. qa an: manna sums godakunds gaggida landis franiman sis iudangardja jah gawandida sik. athaitands an taihun skalkans seinans atgaf im taihun dailos jah qa du im: kaupo, unte ik qimau. i baurgjans is fijaidedun ina jah insandidedun airu afar imma qiandans: ni wileima ana iudanon ufar unsis. jah war, bie atwandida sik aftra, andnimands iudangardja jah haihait wopjan du sis ans skalkans aimei atgaf ata silubr, ei gakunnaidedi hwa hwarjizuh gawaurhtedi. qam an sa frumista qiands: frauja, skatts eins gawaurhta taihun skattans. jah qa du imma: waila, goda skalk, unte in leitilamma wast triggws, sijais waldufni habands ufar taihun baurgim. jah qam anar qiands: frauja, skatts eins gawaurhta fimf skattans. qa an jah du amma: jah u sijais ufaro fimf baurgim. jah sums qam qiands: frauja, sai, sa skatts eins anei habaida galagidana in fanin; ohta mis auk uk, unte manna hardus is. nimis atei ni lagides jah sneiis atei ni saisost. jah qa du imma: us muna einamma stoja uk, unselja skalk jah lata. wisseis atei ik manna hardus im, nimands atei ni lagida jah sneiands atei ni saiso; jah duhwe ni atlagides ata silubr mein du skattjam? jah [ik] qimands mi wokra galausidedjau ata. jah du aim faurastandandam qa: nimi af imma ana skatt jah gibi amma os taihun dailos habandin. jah qeun du imma: frauja, habai taihun dailos. qia allis izwis atei hwarjammeh habandane gibada, i af amma unhabandin jah atei habai afnimada af imma. aan sweauh fijands meinans jainans, aiei ni wildedun mik iudanon ufar sis, briggi her jah usqimi faura mis. jah qiands ata iddja fram, usgaggands in Iairusaulwma. jah war, bie nehwa was Besfagein jah Beanijin, at fairgunja atei haitada alewjo, insandida twans siponje seinaize qiands: gaggats in o wirawairon haim, in izaiei inngaggandans bigitats fulan asilaus gabundanana, ana ammei ni ainshun aiw manne sat; andbindandans ina attiuhi. jah jabai hwas inqis fraihnai: duhwe andbindi? swa qiaits du imma atei frauja is gairnei. galeiandans an ai insandidans bigetun, swaswe qa du im. andbindandam an im [ana fulan] qeun ai fraujans is du im: duhwe andbindats ana fulan? i eis qeun: fraujin aurfts is ist. jah attauhun ana fulan Iesua jah uswairpandans wastjos seinos ana ana fulan ussatidedun Iesu. gaggandin an imma ufstrawidedun wastjom seinaim ana wiga. bie an is nehwa was, juan at ibdaljin is fairgunjis alewabagme, dugunnun alakjo managei siponje faginondans hazjan gu stibnai mikilai in allaizo oze sehwun mahte, qiandans: iuida sa qimanda iudans in namin fraujins; gawairi in himina jah wulus in hauhistjam. jah sumai Fareisaie us izai managein qeun du imma: laisari, sak aim siponjam einaim. jah andhafjands qa du im: qia izwis atei jabai ai slawand, stainos hropjand. jah sunsei nehwa was, gasaihwands o baurg gaigrot bi o, qiands: atei i wissedeis jah u in amma daga einamma o du gawairja einamma! i nu gafulgin ist faura augam einaim, atei qimand dagos ana us, jah bigraband fijands einai grabai uk jah bistandand uk jah biwaibjand uk allaro. jah airai uk gabnjand jah barna eina in us jah ni letand in us stain ana staina, in izei ni ufkunes ata mel niuhseinais einaizos. jah galeiands in alh dugann uswairpan ans frabugjandans in izai jah bugjandans, qiands du im: gameli ist atei gards meins gards bido ist; i jus ina gatawidedu du filegrja iube. jah was laisjands daga hwammeh in izai alh: i ai auhmistans gudjans jah bokarjos sokidedun ina usqistjan jah ai frumistans manageins. jah ni bigetun hwa gatawidedeina; managei auk alakjo hahaida du hausjan imma. Jah war in sumamma dage jainaize at laisjandin imma o managein in alh jah wailamerjandin, atstoun ai gudjans jah bokarjos mi aim sinistam jah qeun du imma qiandans: qi unsis, in hwamma waldufnje ata taujis, aiau hwas ist saei gaf us ata waldufni? andhafjands an qa du im: fraihna izwis jah ik ainis waurdis jah qiip mis: daupeins Iohannis uzuh himina was au uzuh mannam? i eis ahtedun mi sis misso qiandans atei jabai qiam: us himina, qii: aan duhwe ni galaubidedu imma? i jabai qiam: us mannam, alla so managei stainam afwairpi unsis; triggwaba galaubjand auk allai Iohannen praufetu wisan. jah andhofun ei ni wissedeina hwaro. jah Iesus qa im: ni ik izwis qia, in hwamma waldufnje ata tauja. dugann an du managein qian o gajukon: manna ussatida weinagard, jah anafalh ina waurstwjam jah aflai jera ganoha. jah in mela insandida du aim aurtjam skalk, ei akranis is weinagardis gebeina imma. i ai aurtjans usbliggwandans ina insandidedun lausana. jah anaaiauk sandjan anarana skalk; i eis jah jainana bliggwandans jah unswerandans insandidedun lausana. jah anaaiauk sandjan ridjan; i eis jah ana gawondondans uswaurpun. qa an sa frauja is weinagardis: hwa taujau? sandja sunu meinana ana liuban; aufto ana gasaihwandans aistand. gasaihwandans an ina ai aurtjans ahtedun mi sis misso qiandans, sa ist sa arbinumja; afslaham ina, ei uns wairai ata arbi. jah uswairpandans ina ut us amma weinagarda usqemun. hwa nu taujai im frauja is weinagardis? qimi jah usqistei aurtjam aim jah gibi ana weinagard anaraim. gahausjandans qeun an: nis-sijai. i is insaihwands du im qa: aan hwa ist ata gamelido: stains ammei uskusun timrjans, sah war du haubida waihstins? hwazuh saei driusi ana ana stain, gakrotuda; i ana anei driusi, diswinei ina. jah sokidedun ai bokarjos jah auhumistans gudjans uslagjan ana ina handuns in izai hweilai jah ohtedun o managein; froun auk atei du im o gajukon qa. jah afleiandans insandidedun ferjans, ans us liutein taiknjandans sik garaihtans wisan, ei gafaifaheina is waurdei jah atgebeina ina reikja jah waldufnja kindinis. jah frehun ina qiandans: laisari, witum atei raihtaba rodeis jah laiseis jah ni andsaihwis andwairi, ak bi sunjai wig gudis laiseis: skuldu ist unsis kaisara gild giban au niu? bisaihwands an ize unselein Iesus qa du im: hwa mik fraisi? ataugei mis skatt: hwis habai manleikan jah ufarmeli? andhafjandans an qeun: kaisaris. i is qauh du im: us-nu-gibi o kaisaris kaisara jah o gudis guda. jah ni mahtedun gafahan is waurde in andwairja manageins jah sildaleikjandans andawaurde is gaahaidedun. du atgaggandans an sumai Saddukaie, aiei qiand usstass ni wisan, frehun ina qiandans: laisari, Moses gamelida uns, jabai hwis broar gadaunai aigands qen, jah sa unbarnahs gadaunai, ei nimai broar is o qen jah urraisjai fraiw bror seinamma. sibun nu brorjus wesun, jah sa frumista nimands qen gadaunoda unbarnahs. jah nam anar o qen, jah sa gaswalt unbarnahs. jah ridja nam o samaleiko; samaleiko an jah ai sibun, jah ni biliun barne jah gaswultun. Spedista allaize gadaunoda jah so qens. in izai usstassai nu, hwarjis ize wairi qens? ai auk sibun aihtedun o du qenai. jah andhafjands qa du im Iesus: ai sunjus is aiwis liugand jah liuganda; i aiei wairai sind jainis aiwis niutan jah usstassais us dauaim, ni liugand ni liuganda; nih allis gaswiltan anaseis magun, ibnans aggilum auk sind jah sunjus sind gudis, usstassais sunjus wisandans. aan atei urreisand dauans, jah Moses bandwida ana aihwatundjai, swe qii: sahw fraujan gu Abrahamis jah gu Isakis jah gu Iakobis. aan gu nist dauaize, ak qiwaize; allai auk imma liband. andhafjandans an sumai ize bokarje qeun: laisari, waila qast. ni-an anaseis gadaurstedun fraihnan ina ni waihtais. qa an du im: hwaiwa qiand Xristu sunu Daweidis wisan? jah silba Daweid qii in bokom psalmo[no]: qa frauja du fraujin meinamma: sit af taihswon meinai, unte ik galagja fijands einans fotubaurd fotiwe einaize. Daweid ina fraujan haiti, jah hwaiwa sunus imma ist? at gahausjandein an allai managein qa du siponjam seinaim: atsaihwi faura bokarjam aim wiljandam gaggan in hweitaim . . . .
. . . . atei ik wrohidedjau izwis du attin; ist saei wrohida izwis, Moses, du ammei jus wenei. jabai allis Mose galaubidedei, ga-au-laubidedei mis; bi mik auk jains gamelida. ande nu jainis melam ni galaubei, hwaiwa meinaim waurdam galaubjai? Afar ata galai Iesus ufar marein o Galeilaie jah Tibairiade. jah laistida ina manageins filu, unte gasehwun taiknins ozei gatawida bi siukaim. usiddja an ana fairguni Iesus jah jainar gasat mi siponjam seinaim. wasuh an nehwa pasxa, so duls Iudaie. aruh ushof augona Iesus jah gaumida ammei manageins filu iddja du imma, qauh du Filippau: hwaro bugjam hlaibans, ei matjaina ai? atuh an qa fraisands ina; i silba wissa atei habaida taujan. andhof imma Filippus: twaim hundam skatte hlaibos ni ganohai sind aim, ei nimai hwarjizuh leitil. qa ains ize siponje is, Andraias, broar Paitraus Seimonaus: ist magula ains her, saei habai .e. hlaibans barizeinans jah .b. fiskans; akei ata hwa ist du swa managaim? i Iesus qa: waurkei ans mans anakumbjan. wasuh an hawi manag ana amma stada. aruh anakumbidedun wairos rajon swaswe fimf usundjos. namuh an ans hlaibans Iesus jah awiliudonds gadailida aim anakumbjandam; samaleiko jah ize fiske, swa filu swe wildedun. anuh bie sadai waurun, qa du siponjam seinaim: galisi os aflifnandeins drauhsnos, ei waihtai ni fraqistnai. anuh galisun jah gafullidedun .ib. tainjons gabruko us fimf hlaibam aim barizeinam, atei aflifnoda aim matjandam. aruh ai mans gasaihwandans oei gatawida taikn Iesus, qeun atei sa ist bi sunjai praufetus sa qimanda in o manase. i Iesus kunnands atei munaidedun usgaggan jah wilwan [ina] ei tawidedeina ina du iudana, afiddja aftra in fairguni is ains. i swe seiu war, atiddjedun siponjos is ana marein, jah usstigun in skip, iddjedunuh ufar marein in Kafarnaum. jah riqis juan war jah ni atiddja nauhan du im Iesus. i marei winda mikilamma waiandin urraisida was. aruh farjandans swe spaurde .k. jah .e. aiau .l. gasaiwhand Iesu gaggandan ana marein jah nehwa skipa qimandan jah ohtedun sis. aruh is qa [im]: ik im, ni ogei izwis. aruh wildedun ina niman in skip, jah sunsaiw ata skip war ana airai ana oei eis iddjedun. iftumin daga managei sei sto hindar marein, sehwun atei skip anar ni was jainar alja ain, jah atei mi-ni-qam siponjam sainaim (sic) Iesus in ata skip, ak ainai siponjos is galiun. anara an skipa qemun us Tibairiadau nehwa amma stada, arei matidedun hlaif, ana ammei awiliudoda frauja. aruh an gasahw managei atei Iesus nist jainar nih siponjos is, gastigun in skipa jah qemun in Kafarnaum sokjandans Iesu. jah bigetun ina hindar marein qeunuh du imma: rabbei, hwan her qamt? andhof im Iesus jah qa: amen amen qia izwis, sokei mik, ni atei sehwu taiknins jah fauratanja, ak atei matidedu ize hlaibe jah sadai wauru. waurkjai ni ana mat ana fralusanan, ak mat ana wisandan du libainai aiweinon, anei sunus mans gibi izwis; anuh auk atta gasiglida gu. aruh qeun du imma: hwa taujaima, ei waurkjaima waurstwa gudis? andhof Iesus jah qa du im: at-ist waurstw gudis, ei galaubjai ammei insandida jains. qeun du imma: aan hwa taujis u taikne, ei saihwaima jah galaubjaima us? hwa waurkeis? attans unsarai manna matidedun ana auidai, swaswe ist gameli: hlaif us himina gaf im du matjan. aruh qa im Iesus: amen amen qia izwis, ni Moses gaf izwis hlaif us himina, ak atta meins gaf izwis hlaif us himina ana sunjeinan. sa auk hlaifs gudis ist, saei atstaig us himina jah gaf libain izai manasedai. anuh qeun du imma: frauja, framwigis gif unsis ana hlaif. jah qa du im Iesus: ik im sa hlaifs libainais; ana gaggandan du mis ni huggrei jah ana galaubjandan du mis ni aursei hwanhun. akei qa izwis atei gasehwu mik jah ni galaubei. all atei gaf mis atta, du mis qimi, jah ana gaggandan du mis ni uswairpa ut; unte atstaig us himina, nih eei taujau wiljan meinana, ak wiljan is sandjandins mik. . . . . atuh an ist wilja is sandjandins mik, ei hwazuh saei saihwi ana sunu jah galaubi du imma, aigi libain aiweinon, jah urraisja ina ik in spedistin daga. birodidedun an Iudaieis bi ina, unte qa: ik im hlaifs sa atsteigands us himina, jah qeun: niu sa ist Iesus sa sunus Iosefis, izei weis kunedum attan jah aiein? hwaiwa nu qii sa atei us himina atstaig? andhof an Iesus jah qa du im: ni birodei mi izwis misso. ni manna mag qiman at mis, nibai atta saei sandida mik atinsi ina, jah ik urraisja ina in amma spedistin daga. . ist gameli ana praufetum: jah wairand allai laisidai gudis. hwazuh nu sa gahausjands at attin jah ganam gaggi du mis. ni atei attan sehwi hwas, nibai saei was fram attin, sa sahw attan. amen amen qia izwis: saei galaubei du mis aih libain aiweinon. ik im sa hlaifs libainais. attans izwarai matidedun manna in auidai jah gaswultun. sa ist hlaifs saei us himina atstaig, ei saei is matjai, ni gadaunai. ik im hlaifs sa libanda, sa us himina qumana; jabai hwas matji is hlaibis, libai in ajukdu; jah an sa hlaifs anei ik giba, leik mein ist atei ik giba in izos manasedais libainais. anuh sokun mi sis misso Iudaieis qiandans: hwaiwa mag sa unsis leik giban du matjan? aruh qa du im Iesus: amen amen qia izwis, nibai matji leik is sunaus mans jah driggkai is blo, ni habai libain in izwis silbam. saei matji mein leik jah driggki mein blo, aih libain aiweinon, jah ik urraisja ina in amma spedistin daga. ata auk leik meinata bi sunjai ist mats, jah ata blo mein bi sunjai ist draggk. saei matji mein leik jah driggki mein blo, in mis wisi jah ik in imma. swaswe insandida mik libands atta, jah ik liba in attins, jah saei matji mik, jah sa libai in meina. sa ist hlaifs saei us himina atstaig, ni swaswe matidedun attans izwarai manna jah gadaunodedun; i saei matji ana hlaif libai in ajukdu. ata qa in swnagoge laisjands in Kafarnaum. anuh managai gahausjandans ize siponje is qeun: hardu ist ata waurd, hwas mag is hausjon? i witands Iesus in sis silbin atei birodidedun ata ai siponjos is, qa du im: ata izwis gamarzei? jabai nu gasaihwi sunu mans ussteigan, adei was fauris? ahma ist saei liban tauji, ata leik ni botei waiht. o waurda oei ik rodida izwis, ahma ist jah libains ist, akei sind izwara sumai, aiei ni galaubjand. wissuh an us frumistja Iesus hwarjai sind ai ni galaubjandans, jah hwas ist saei galeiwei ina. jah qa: due qa izwis atei ni ainshun mag qiman at mis, nibai ist atgiban imma fram attin meinamma. uzuh amma mela managai galiun siponje is ibukai jah anaseis mi imma ni iddjedun. aruh qa Iesus du aim twalibim: ibai jah jus wilei galeian? jah weis galaubidedum jah ufkunedum atei u is Xristus, sunus gudis libandins. andhof im Iesus: niu ik izwis .ib. gawalida jah izwara ains diabaulus ist? qauh an ana Iudan Seimonis, Iskariotu, sa auk habaida ina galewjan, ains wisands ize twalibe. Jah hwarboda Iesus afar ata in Galeilaia; ni auk wilda in Iudaia gaggan, unte sokidedun ina ai Iudaieis usqiman. wasuh an newha duls Iudaie, so hlerastakeins. anuh qeun du imma brorjus is: uslei aro jah gagg in Iudaian, ei jah ai siponjos [einai] saihwaina waurstwa eina oei u taujis. ni manna auk in analaugnein hwa tauji jah sokei sik uskunana wisan. jabai ata taujis, bairhtei uk silban izai manasedai. ni auk ai brorjus is galaubidedun imma. aruh qa im Iesus: mel mein ni nauh ist, i mel izwar sinteino ist manwu. ni mag so manases fijan izwis, i mik fijai; unte ik weitwodja bi ins atei waurstwa ize ubila sind. jus galeii in dul o, i ik ni nauh galeia in o dul, unte meinata mel ni nauh usfulli ist. atuh an qa du im wisands in Galeilaia. i bie galiun ai brorjus is, anuh jah is galai in o dul ni andaugjo, ak swe analaugniba. anuh Iudaieis sokidedun ina in izai dulai jah qeun: hwar ist jains? jah birodeins mikila [bi ina] was in managein: sumaih qeun atei sunjeins ist; anarai qeun: ne, ak airzei o managein. nih an ainshun sweauh balaba rodida bi ina in agisis Iudaie. i juan ana midjai dul usstaig Iesus in alh jah laisida. jah sildaleikidedun manageins qiandans: hwaiwa sa bokos kann unuslaisis? andhof an Iesus jah qa: so meina laiseins nist meina, ak is sandjandins mik. jabai hwas wili wiljan is taujan, ufkunnai bi o laisein framuh guda sijai, au iku fram mis silbin rodja. saei fram sis silbin rodei, hauhia seina sokei; i saei sokei hauhia is sandjandins sik, sah sunjeins ist jah inwindia in imma nist. niu Moses gaf izwis wito? jah ni ainshun izwara tauji ata wito; hwa mik sokei usqiman? andhof so managei jah qeun: unhulon habais; hwas uk sokei usqiman? andhof Iesus jah qa du im: ain waurstw gatawida, jah allai sildaleikei. due Moses atgaf izwis bimait, ni atei fram Mose sijai, ak us attam, jah in sabbato bimaiti mannan. jabai bimait nimi manna in sabbato, ei ni gatairaidau wito ata Mosezis; i mis hatizo, unte allana mannan hailana gatawida in sabbato? ni stojai bi siunai, ak o garaihton staua stojai. qeunuh an sumai ize Iairusaulwmeite: niu sa ist ammei sokjand usqiman? jah sai, andaugiba rodei jah waiht du imma ni qiand; ibai aufto bi sunjai ufkunedun ai reiks atei sa ist bi sunjai Xristus? akei ana kunnum, hwaro ist; i Xristus, bie qimi, ni manna wait hwaro ist. hropida an in alh laisjands Iesus jah qiands: jah mik kunnu jah witu hwaro im; jah af mis silbin ni qam, ak ist sunjeins saei sandida mik, anei jus ni kunnu. i ik kann ina, unte fram imma im, jah is mik insandida. sokidedun an ina gafahan, jah ni ainshun uslagida ana ina handu, unte nauhanuh ni atiddja hweila is. i managai izos manageins galaubidedun imma jah qeun: [ei] Xristus, an qimi, ibai [ei] managizeins taiknins taujai aimei sa tawida? hausidedun an Fareisaieis o managein birodjandein bi ina ata. inuhsandidedun andbahtans ai Fareisaieis jah ai auhumistans gudjans, ei gafaifaheina ina. anuh qa Iesus: nauh leitila hweila mi izwis im, jah an gagga du amma sandjandin mik. sokei mik jah ni bigiti, jah arei im ik, jus ni magu qiman. aruh qeun ai Iudaieis du sis misso: hwadre sa skuli gaggan, ei weis ni bigitaima ina? nibai in distahein iudo skuli gaggan, jah laisjan iudos? hwa sijai ata waurd, atei qa: sokei mik jah ni bigiti, jah arei im ik, jus ni magu qiman? i in spedistin daga amma mikilin dulais sto Iesus jah hropida qiands: jabai hwana aursjai, gaggai du mis jah driggkai. saei galaubei du mis, swaswe qa gameleins ahwos us wambai is rinnand watins libandins. atuh an qa bi ahman anei skuldedun niman ai galaubjandans du imma, unte ni nauhanuh was ahma sa weiha ana im, unte Iesus nauhanuh ni hauhis was. managai an izos manageins hausjandans ize waurde qeun: sa ist bi sunjai sa praufetes. sumaih qeun: sa ist Xristus. sumaih qeun: ibai au us Galeilaia Xristus qimi? niu gameleins qa atei us fraiwa Daweidis jah us Belaihaim weihsa, arei was Daweid, Xristus qimi? anuh missaqiss in izai managein war bi ina. sumaih an ize wildedun fahan ina; akei ni ainshun uslagida ana ina handuns. galiun an ai andbahtos du aim auhumistam gudjam jah Fareisaium; aruh qeun du im jainai: duhwe ni attauhu ina? andhofun ai andbahtos: ni hwanhun aiw rodida manna, swaswe sa manna. andhofun an im ai Fareisaieis: ibai jah jus afairzidai siju? sai, jau ainshun ize reike galaubidedi imma aiau Fareisaie? alja so managei, aiei ni kunnun wito, fraqianai sind. qa Nikaudemus du im, saei atiddja du imma in naht, sums wisands izei: ibai wito unsar stoji mannan, nibai fauris hausei fram imma jah ufkunnai hwa taujai? andhofun jah qeun du imma: ibai jah u us Galeilaia is? ussokei jah saihw atei praufetus us Galeilaia ni urreisi. Aftra du im Iesus rodida qauh: ik im liuha manasedais; saei laistei mik ni gaggi in riqiza, ak habai liuha libainais. anuh qeun du imma ai Fareisaieis: u bi uk silban weitwodeis; so weitwodia eina nist sunjeina. andhof Iesus jah qa du im: jah jabai ik weitwodja bi mik silban, sunja ist so weitwodia meina, unte wait hwaro qam jah hwa galeia, i jus ni witu hwaro qima, aiau hwa galeia. jus bi leika stoji, i ik ni stoja ainnohun. ja-an jabai stoja ik, staua meina sunjeina ist, unte ains ni im, ak ik jah saei sandida mik atta. jah an in witoda izwaramma gameli ist atei twaddje manne weitwodia sunja ist. ik im saei weitwodja bi mik silban, jah weitwodei bi mik saei sandida mik atta. qeun an du imma: hwar ist sa atta eins? andhof Iesus: ni mik kunnu nih attan meinana; i mik kunedei, jah au attan meinana kunedei. o waurda rodida in gazaufwlakio, laisjands in alh; jah ainshun ni faifah ina, unte nauhanuh ni qam hweila is. anuh qa aftra du im Iesus: ik galeia, jah sokei mik, jah in frawaurhtai izwarai gadauni. adei ik gagga, jus ni magu qiman. qeun an Iudaieis: nibai usqimai sis silbin, ei qii: adei ik gagga, jus ni magu qiman? jah qa du im Iesus: jus us aim dalaro siju, i ik us aim iuparo im; jus us amma fairhwau siju, i ik ni im us amma fairhwau. qa nu izwis atei gadauni in frawaurhtim izwaraim. aruh qeun du imma: u hwas is? jah qa du im Iesus: anastodeins, atei jah rodja du izwis. manag skal bi izwis rodjan jah stojan; akei saei sandida mik sunjeins ist; jah ik atei hausida at imma ata rodja in amma fairhwau. ni froun atei attan im qa. qauh an du im Iesus: an ushauhei ana sunu mans, anuh ufkunnai atei ik im, jah af mis silbin tauja ni waiht, ak swaswe laisida mik atta meins, ata rodja. jah saei sandida mik mi mis ist; ni bilai mis ainamma atta, unte ik atei leikai imma tauja sinteino. ata imma rodjandin managai galaubidedun imma. anuh qa Iesus du aim galaubjandam sis Iudaium: jabai jus gastandi in waurda meinamma, bi sunjai siponjos meinai siju, jah ufkunnai sunja, jah so sunja frijans izwis briggi. andhofun imma: fraiw Abrahamis sijum jah ni mannhun skalkinodedum aiw hwanhun; hwaiwa u qiis atei frijai wairi? andhof im Iesus: amen amen, qia izwis atei hwazuh saei tauji frawaurht, skalks ist frawaurhtai. sah an skalks ni wisi in garda du aiwa, sunus wisi du aiwa. jabai nu sunus izwis frijans briggi, bi sunjai frijai siju. wait atei fraiw Abrahamis siju; akei sokei mis usqiman, unte waurd mein ni gamot in izwis. ik atei gasahw at attin meinamma rodja, jah jus atei hausidedu fram attin izwaramma tauji. andhofun jah qeun du imma: atta unsar Abraham ist. qa im Iesus: i barna Abrahamis wesei, waurstwa Abrahamis tawidedei. i nu sokei mik usqiman, mannan izei sunja izwis rodida, oei hausida fram guda; atuh Abraham ni tawida. jus tauji toja attins izwaris. anuh qeun imma: weis us horinassau ni sijum gabauranai; ainana attan aigum, gu. qa du im Iesus: jabai gu atta izwar wesi, friodedei au mik, unte ik fram guda urrann jah qam; nih an auk fram mis silbin ni qam, ak is mik insandida. duhwe malein meina ni kunnu? unte ni magu hausjan waurd mein. jus us attin diabaulau siju jah lustuns is attins izwaris wilei taujan. jains manamaurrja was fram frumistja jah in sunjai ni gasto; unte nist sunja in imma. an rodei liugn, us einaim rodei, unte liugnja ist jah atta is. i ik, atei sunja rodida, ni galaubei mis. hwas izwara gasaki mik bi frawaurht? ande sunja qia, duhwe ni galaubei mis? sa wisands us guda waurda gudis hausei; due jus ni hausei, unte us guda ni siju. andhofun an ai Iudaieis jah qeun du imma: niu waila qiam weis atei Samareites is u jah unhulon habais? andhof Iesus: ik unhulon ni haba, ak swera attan meinana, jah jus unswerai mik. ik ni sokja hauhein meina; ist saei sokei jah stoji. amen amen qia izwis: jabai hwas waurd mein fastai, dauu ni gasaihwi aiwa dage. anuh qeun du imma ai Iudaieis: nu ufkunedum atei unhulon habais. Abraham gadaunoda jah praufeteis, jah u qiis: jabai hwas mein waurd fastai, ni kausjai dauau aiwa dage. ibai u maiza is attin unsaramma Abrahama, saei gadaunoda? jah praufeteis gadaunodedun. hwana uk silban taujis u? andhof Iesus: jabai ik hauhja mik silban, so hauheins meina ni waihts ist; ist atta meins saei hauhei mik, anei jus qii atei gu unsar ist. jah ni kunnu ina; i ik kann ina; jah jabai qejau atei ni kunnjau ina, sijau galeiks izwis liugnja; ak kann ina jah waurd is fasta. Abraham atta izwar sifaida ei gasehwi dag meinana, jah gasahw jah faginoda. anuh qeun ai Iudaieis du imma: fimf tiguns jere nauh ni habais jah Abraham sahwt? qa im Iesus: amen amen qia izwis: faurizei Abraham wauri, im ik. anuh nemun stainans, ei waurpeina ana ina; i Iesus an gafalh sik jah usiddja us alh usleiands airh midjans ins, jah hwarboda swa. Jah airhgaggands gaumida mann blindamma us gabaurai. aruh frehun ina siponjos is qiandans: rabbei, hwas frawaurhta, sau au fadrein is, ei blinds gabaurans war? andhof Iesus: nih sa frawaurhta nih fadrein is, ak ei bairhta waureina waurstwa gudis ana imma. ik skal waurkjan waurstwa is sandjandins mik, unte dags ist; qimi nahts anei ni manna mag waurkjan. an in amma fairhwau im, liuha im is fairhwaus. ata qiands gaspaiw dala, jah gawaurhta fani us amma spaiskuldra, jah gasmait imma ana augona ata fani amma blindin, jah qa du imma: gagg wahan in swumsl Siloamis, atei gaskeirjada insandis galai jah afwoh jah qam saihwands. anuh garaznans jah ai saihwandans ina fauris, atei is bidagwa was, qeun: niu sa ist saei sat aihtronds? sumaih qeun: atei sa ist; sumaih atei galeiks amma ist; i is qa: atei ik im. anuh qeun du imma: hwaiwa usluknodedun us o augona? andhof jains jah qa: manna haitans Iesus fani gawaurhta jah bismait mis augona jah qa mis: gagg afwahan in ata swumfsl Siloamis; i ik galai jah biwahands ussahw. qeun an du imma: hwar ist sa? i is qa: ni wait. gatiuhand ina du Fareisaium, ana saei was blinds. wasuh an sabbato, an ata fani gawaurhta Iesus jah uslauk imma augona. aftra an frehun ina jah ai Fareisaieis hwaiwa ussahw; i is qa jah aim: fani galagida mis ana augona jah afwoh, jah saihwa. qeun an sumai ize Fareisaie: sa manna nist fram guda, ande sabbate daga ni witai. sumaih qeun: hwaiwa mag manna frawaurhts swaleikos taiknins taujan? jah missaqiss war mi im. qeunuh du amma fauris blindin aftra: u hwa qiis bi ana ei uslauk us augona? i is qauh: atei praufetus ist. ni galaubidedun an Iudaieis bi ina atei is blinds wesi jah ussehwi, unte atwopidedun ans fadrein is, is ussaihwandins. jah frehun ins qiandans: sau ist sa sunus izwar anei jus qii atei blinds gabaurans wauri? hwaiwa nu saihwi? andhofun an im ai fadrein is jah qeun: witum atei sa ist sunus unsar, jah atei blinds gabaurans war; i hwaiwa nu saihwi ni witum, aiau hwas uslauk imma o augona weis ni witum; silba uswahsans ist, ina fraihni, silba bi sik rodjai. ata qeun ai fadrein is, unte ohtedun sis Iudaiuns; juan auk gaqeun sis Iudaieis, ei, jabai hwas ina andhaihaiti Xristu, utana swnagogais wairai. duhe ai berusjos is qeun atei uswahsans ist, silban fraihni. atwopidedun an anaramma sina ana mannan saei was blinds, jah qeun du imma: gif hauhein guda! weis witum atei sa manna frawaurhts ist. anuh andhof jains: jabai frawaurhts ist, ik ni wait; ait-ain wait ei blinds was, i nu saiwha. anuh qeun [du imma] aftra: hwa gatawida us? hwaiwa uslauk us augona? andhof im: qa izwis ju jah ni hausidedu; hwa aftra wilei hausjan? ibai jah jus wilei amma siponjos wairan? anuh lailoun imma jah qeun: u is siponeis amma, i weis Mose siponjos sijum. weis witum atei du Mose rodida gu, i ana ni kunnum, hwaro ist. andhof sa manna jah qa du im: auk in amma sildaleik ist, atei jus ni witu hwaro ist, jah uslauk mis augona. witumuh atei gu frawaurhtaim ni andhausei ak jabai hwas gudblostreis ist jah wiljan is tauji, amma hausei. fram aiwa ni gahausi was atei usluki hwas augona blindamma gabauranamma. nih wesi sa fram guda, ni mahtedi taujan ni waiht. andhofun jah qeun du imma: in frawaurhtim u gabaurans warst alls jah u laisis unsis? jah uswaurpun imma ut. hausida Iesus atei uswaurpun imma ut, jah bigat ina qauh du imma; u ga-u-laubeis du sunau gudis? andhof jains jah qa: an hwas ist, frauja, ei galaubjau du imma? qa an imma Iesus: jah gasahwt ina jah saei rodei mi us, sa ist. i is qauh: galaubja, frauja; jah inwait ina. jah qa Iesus: du stauai ik in amma fairhwau qam, ei ai unsaihwandans saihwaina jah ai saihwandans blindai wairaina. jah hausidedun ize Fareisaie sumai ata, ai wisandans mi imma, jah qeun du imma: ibai jah weis blindai sijum? qa im Iesus: i blindai wesei, ni au habaidedei frawaurhtais; i nu qii atei gasaihwam; ian frawaurhts izwara airhwisi. Amen amen qia izwis, saei inn ni atgaggi airh daur in gardan lambe, ak steigi aljaro, sah hliftus ist jah waidedja. i sa inngaggands airh daur hairdeis ist lambe. ammuh daurawards usluki, jah o lamba stibnai is hausjand, jah o swesona lamba haiti bi namin jah ustiuhi o. jah an o swesona [lamba] ustiuhi, faura im gaggi, jah o lamba ina laistjand, unte kunnun stibna is. i framajana ni laistjand, ak liuhand faura imma, unte ni kunnun ize framajane stibna. o gajukon qa im Iesus: i jainai ni froun hwa was, atei rodida du im. anuh qa aftra du im Iesus: amen qia izwis atei ik im daur ize lambe. allai swa managai swe qemun, iubos sind jah waidedjans; ak ni hausidedun im o lamba. ik im ata daur. airh mik jabai hwas inngaggi, ganisi, jah inngaggi jah utgaggi jah winja bigiti. iubs ni qimi, nibai ei stilai jah ufsneiai jah fraqistjai; i ik qam, ei libain aigeina jah managizo aigeina. ik im hairdeis gods. hairdeis sa goda saiwala seina lagji faur lamba. i asneis jah saei nist hairdeis, izei ni sind lamba swesa, gasaihwi wulf qimandan jah bileii aim lambam jah liuhi, jah sa wulfs frawilwi o jah distahji o lamba. i sa asneis afliuhi, unte asneis ist jah ni kar-ist ina ize lambe. ik im hairdeis sa goda jah kann meina jah kunnun mik o meina, swaswe kann mik atta jah ik kann attan, jah saiwala meina lagja faur o lamba. jah anara lamba aih oei ni sind is awistris, jah o skal briggan, jah stibnos meinaizos hausjand, jah wairand ain awei, ains hairdeis. duhe atta mik frijo, unte ik lagja saiwala meina, ei aftra nimau o. ni hwashun nimi o af [mis, akei ik lagja o af] mis silbin; waldufni haba aflagjan o, jah waldufni haba aftra niman o. o anabusn nam at attin meinamma. anuh missaqiss aftra war mi Iudaium in ize waurde. qeunuh managai ize: unhulon habai jah dwalmo; hwa amma hausei? sumaih qeun: o waurda ni sind unhulon habandins; ibai mag unhulo blindaim augona uslukan? war an inniujia in Iairusaulwmai, jah wintrus was. jah hwarboda Iesus in alh in ubizwai Saulaumonis. anuh birunnun ina Iudaieis jah qeun du imma: und hwa saiwala unsara hahis? jabai u sijais Xristus, qi unsis andaugiba. andhof [im] Iesus: qa izwis, jah ni galaubei; waurstwa oei ik tauja in namin attins meinis, o weitwodjand bi mik; akei jus ni galaubei, unte ni siju lambe meinaize, swaswe qa izwis. lamba meina stibnai meinai hausjand, jah ik kann o, jah laistjand mik. jah ik libain aiweinon giba im, jah ni fraqistnand aiw; jah ni frawilwi hwashun o us handau meinai. atta meins atei fragaf mis, maizo allaim ist, jah ni aiw ainshun mag frawilwan o us handau attins meinis. ik jah atta meins ain siju. nemun aftra stainans ai Iudaieis, ei waurpeina ana ina. andhof im Iesus: managa goda waurstwa ataugida izwis us attin meinamma, in hwarjis ize waurstwe stainei mik? andhofun imma ai Iudaieis: in godis waurstwis ni stainjam uk, ak in wajamereins, jah atei u manna wisands taujis uk silban du guda. andhof im Iesus: niu ist gameili in witoda izwaramma: ik qa, guda siju? jabai jainans qa guda, du aimei waurd gudis war, jah ni maht ist gatairan ata gamelido; anei atta gaweihaida jah insandida in ana fairhwu, jus qii atei wajamerjau, unte qa: sunus gudis im? niba taujau waurstwa attins meinis, ni galaubei mis; i jabai taujau, niba mis galaubjai, aim waurstwam galaubjai, ei ufkunnai jah galaubjai atei in mis atta jah ik in imma. sokidedun ina aftra gafahan, jah usiddja us handum ize. jah galai aftra ufar Iaurdanu in ana stad arei was Iohannes frumist daupjands, jah salida jainar. jah managai qemun at imma jah qeun atei Iohannes gatawida taikne ni ainohun; i allata atei qa Iohannes bi ana, sunja was. jah galaubidedun managai du imma jainar. Wasuh an sums siuks, Lazarus af Beanias, us haimai Marjins jah Marins, swistrs izos. wasuh an Marja, soei salboda fraujan balsana jah biswarb fotuns is skufta seinamma, izozei broar Lazarus siuks was. insandidedun an os swistrjus is du imma qiandeins: frauja, sai, anei frijos siuks ist. i is gahausjands qa: so siukei nist du dauau, ak in hauheinais gudis, ei hauhjaidau sunus gudis airh ata. frijoduh an Iesus Maran jah swistar izos jah Lazaru. swe hausida atei siuks was, anuh an salida in ammei was stada twans dagans. aroh an afar ata qa du siponjam: gaggam in Iudaian aftra. qeun du imma ai siponjos: rabbei, nu sokidedun uk afwairpan stainam Iudaieis, jah aftra gaggis jaind? andhof Iesus: niu twalif sind hweilos dagis? jabai hwas gaggi in dag, ni gastiggqi, unte liuha is fairhwaus gasaihwi; aan jabai hwas gaggi in naht, gastiggqi, unte liuhad nist in imma. o qa jah afar ata qii du im: Lazarus, frijonds unsar, gasaizlep; akei gaggam, ei uswakjau ina. anuh qeun ai siponjos is: frauja, jabai slepi, hails wairi. qauh an Iesus bi dauu is; i jainai hugidedun atei is bi slep qei. anuh an qa du im Iesus swikunaba: Lazarus gaswalt, jah fagino in izwara, ei galaubjai, unte ni was jainar; akei gaggam du imma. anuh qa omas saei haitada Didimus aim gahlaibam seinaim: gaggam jah weis, ei gaswiltaima mi imma. qimands an Iesus bigat ina juan fidwor dagans habandan in hlaiwa. wasuh an Beania nehwa Iairusaulwmi[a]m, swaswe ana spaurdim fimftaihunim. jah managai Iudaie gaqemun bi Maran jah Marjan, ei garafstidedeina ijos bi ana broar izo. i Mara, sunsei hausida atei Iesus qimi, wiraddja ina; i Marja in garda sat. anuh qa Mara du Iesua: frauja, i weseis her, ni au gadaunodedi broar meins. akei jah nu wait, ei ishwah ei bidjis gu, gibi us gu. qa izai Iesus: usstandi broar eins. qa du imma Mara: wait atei usstandi in usstassai in amma spedistin daga. qa an [izai] Iesus: ik im so usstass jah libains; saei galaubei du mis, auh ga-ba-dauni, libaid; jah hwazuh saei libai jah galaubei du mis, ni gadauni aiw. galaubeis ata? qa imma: jai, frauja, ik galaubida atei u is Xristus, sunus gudis, sa in ana fairhwu qimanda. jah ata qiandei galai jah wopida Marjan, swistar seina, iubjo qiandei: laisareis qam jah haitis uk. i jaina, sunsei hausida, urrais sprauto jah iddja du imma. ni-an nauhanuh qam Iesus in weihsa, ak was nauhanuh in amma stada arei gamotida imma Mara. Iudaieis an ai wisandans mi izai in garda rafstjandans ija, gasaihwandans Marjan atei sprauto ussto jah ussiddja, iddjedunuh afar izai qiandans atei gaggi du hlaiwa, ei greitai jainar. i Marja, sunsei qam arei was Iesus, gasaihwandei ina draus imma du fotum qiandei du imma: frauja, i weiseis her, ni auh gaswulti meins broar. anuh Iesus, sunsei gasahw ija greitandein jah Iudaiuns aiei qemun mi izai gretandans, inrauhtida ahmin jah inwagida sik silban. jah qa: hwar lagidedu ina? qeun du imma: frauja, hiri jah saihw. jah tagrida Iesus. aruh qeun ai Iudaieis: sai, hwaiwa frioda ina. sumai an ize qeun: niu mahta sa izei uslauk augona amma blindin gataujan ei jah sa ni gadaunodedi? anuh Iesus aftra inrauhtis in sis silbin gaggi du amma hlaiwa. wasuh an hulundi jah staina ufarlagida was ufaro. qa Iesus: afnimi ana stain. qa du imma swistar is dauins Mara: frauja, ju fuls ist; fidurdogs auk ist. qa izai Iesus: niu qa us atei jabai galaubeis, gasaihwis wulu gudis? ushofun an ana stain arei was. i Iesus uzuhhof augona iup jah qa: atta, awiliudo us, unte andhausides mis; jah an ik wissa atei sinteino mis andhauseis; akei in manageins izos bistandandeins qa, ei galaubjaina atei u mik insandides. jah ata qiands stibnai mikilai hropida: Lazaru, hiri ut! jah urrann sa daua gabundans handuns jah fotuns faskjam, jah wlits is auralja bibundans. qa du im Iesus: andbindi ina jah leti gaggan. anuh managai ize Judaiei ai qimandans at Marjin jah saihwandans atei gatawida, galaubidedun imma. sumai-an ize galiun du Fareisaium jah qeun du im atei gatawida Iesus. galesun an ai auhumistans gudjans jah ai Fareisaieis . . . . . . . . in Beanijin, arei was Lazarus sa daua, anei urraisida us dauaim Iesus. aruh gawaurhtedun imma nahtamat jainar, jah Mara andbahtida; i Lazarus was sums ize anakumbjandane mi imma. i Marja nam pund balsanis nardaus pistikeinis filugalaubis, jah gasalboda fotuns Iesua, jah biswarb fotuns is skufta seinamma; i sa gards fulls war daunais izos salbonais. qa an ains ize sionje is, Judas Seimonis sa Iskariotes, izei skaftida sik du galewjan ina: duwhe ata balsan ni frabauht was in .t. skatte jah fradaili wesi arbam? atu-an qa, ni eei ina ize arbane kara wesi, ak unte iubs was jah arka habaida jah ata innwaurpano bar. qa an Iesus: let ija; in dag gafilhis meinis fastaida ata. i ans unledans sinteino habai mi izwis, i mik ni sinteino habai. fan an manageins filu Iudaie atei Iesus jainar ist, jah qemun, ni in Iesuis ainis, ak ei jah Lazaru saihweina anei urraisida us dauaim. munaidedunu-an auk ai auhumistans gudjans, ei jah Lazarau usqemeina, unte managai in is garunnun Iudaie jah galaubidedun Iesua. iftumin daga manageins filu sei qam at dulai, gahausjandans atei qimi Iesus in Iairausaulwmai, nemun astans peikabagme, jah urrunnun wira gamotjan imma, jah hropidedun: osanna, iuida sa qimanda in namin fraujins, iudans Israelis. bigat an Iesus asilu, jah gasat ana ina, swaswe ist gameli: ni ogs us, dauhtar Sion, sai, iudans eins qimi sitands ana fulin asilaus. atu-an ni kunedun siponjos is frumist; ak bie gaswerais was Iesus, anuh gamundedun atei ata was du amma gameli, jah ata gatawidedun imma. weitwodida an so managei, sei was mi imma, an Lazaru wopida us hlaiwa jah urraisida ina us dauaim. due iddjedun gamotjan imma managei, unte hausidedun ei gatawidedi o taikn. anuh ai Fareisaieis qeun du sis misso: saihwi atei ni botei waiht; sai, so manaseds afar imma galai. wesunu-an sumai iudo ize urrinnandane, ei inwiteina in izai dulai. ai atiddjedun du Filippau, amma fram Besaeida Galeilaie, jah bedun ina qiandans: frauja, wileima Iesu gasaihwan. gaggi Filippus jah qii du Andraiin, jah aftra Andraias jah Filippus qeun du Iesua. i Iesus andhof im qiands: qam hweila ei sweraidau sunus mans. amen amen qia izwis: nibai kaurno hwaiteis gadriusando in aira gaswilti, silbo ainata aflifni: i jabai gaswilti, manag akran bairi. saei frijo saiwala seina, fraqistei izai, jah saei fiai saiwala seina in amma fairhwau, in libainai aiweinon bairgi izai. jabai mis hwas andbahtjai, mik laistjai; jah arei im ik, aruh sa andbahts meins wisan habai; jah jabai hwas mis andbahtei, swerai ina atta. nu saiwala meina gadrobnoda, jah hwa qiau? atta, nasei mik us izai hweilai. akei due qam in izai hweilai. atta, hauhei namo einata! qam an stibna us himina: jah hauhida jah aftra hauhja. managei an sei sto gahausjandei, qeun eihwon wairan; sumaih qeun: aggilus du imma rodida. andhof Iesus jah qa: ni in meina so stibna war, ak in izwara. nu staua ist izai manasedai, nu sa reiks is fairhwaus uswairpada ut. jah ik jabai ushauhjada af airai, alla atinsa du mis. atu-an qa bandwjands hwileikamma dauau skulda gadaunan. andhof imma so managei: weis hausidedum ana witoda atei Xristus sijai du aiwa; jah hwaiwa u qiis atei skulds ist ushauhjan sa sunus mans? hwas ist sa sunus mans? qa an du im Iesus: nauh leitil mel liuha in izwis ist. gaggi ande liuha habai, ei riqiz izwis ni gafahai; jah saei gaggi in riqiza, ni wait hwa gaggi. ande liuha habai, galaubei du liuhada, ei sunjus liuhadis wairai. ata rodida Iesus, jah galai jah gafalh sik faura im. swa filu imma taikne gataujandin in andwairja ize, ni galaubidedun imma, ei ata waurd Esaeiins praufetaus usfullnodedi atei qa: frauja, hwas galaubida hauseinai unsarai? jah arms fraujins hwamma andhulis war? due ni mahtedun galaubjan; unte aftra qa Esaeias: gablindida ize augona jah gadaubida ize hairtona, ei ni gaumidedeina augam jah froeina hairtin, jah gawandidedeina jah ganasidedjau ins. ata qa Esaeias, an sahw wulu is jah rodida bi ina. anuh an sweauh jah us aim reikam managai galaubidedun du imma, akei faura Fareisaium ni andhaihaitun, ei us swnagogein ni uswaurpanai waureina. frijodedun auk mais hauhein manniska au hauhein gudis. i Iesus hropida jah qa: saei galaubei du mis ni galaubei du mis, ak du amma sandjandin mik. jah saei saihwi mik, saihwi ana sandjandan mik. ik linhad in amma fairhwau qam, ei hwazuh saei galaubjai du mis, in riqiza ni wisai. jah jabai hwas meinaim hausjai waurdam jah galaubjai, ik ni stoja ina; nih an qam ei stojau manased, ak ei ganasjau manased. saei frakann mis jah ni andnimi waurda meina, habaid ana stojandan sik. waurd atei rodida, ata stoji ina in spedistin daga. unte ik us mis silbin ni rodida, ak saei sandida mik atta, sah mis anabusn atgaf . . . . . . . . qa: ni allai hrainjai siju. Bieh an uswoh fotuns ize jah nam wastjos seinos, anakumbjands aftra qa du im: witudu hwa gatawida izwis? jus woeid mik: laisareis jah frauja. waila qii, im auk. jabai nu [ik] uswoh izwis fotuns, frauja jah laisareis, jah jus skulu izwis misso wahan fotuns. du frisahtai auk atgaf izwis, ei swaswe ik gatawida izwis, swa jus taujai. amen amen qia izwis: nist skalks maiza fraujin seinamma, nih apaustaulus maiza amma sandjandin sik. ande ata witu, audagai siju, jabai tauji ata. ni bi allans izwis qia. ik wait hwarjans gawalida; ak ei usfulli wauri ata gamelido: saei matida mi mis hlaib, ushof ana mik fairzna seina. fram himma qia izwis, faurizei wauri, ei bie wairai, galaubjai atei ik im. amen amen qia izwis: saei andnimi ana anei ik insandja, mik andnimi; i saei mik andnimi, andnimi ana sandjandan mik. ata qiands Iesus indrobnoda ahmin jah weitwodida jah qa: amen amen, qia izwis atei ains izwara galewei mik. anuh sehwun du sis misso ai siponjos, agkjandans bi hwarjana qei. wasuh an anakumbjands ains ize siponje is in barma Iesuis, anei frijoda Iesus. bandwiduh an amma Seimon Paitrus du fraihnan hwas wesi, bi anei qa. anakumbida an jains swa ana barma Iesuis qauh imma: frauja, hwas ist? andhof Iesus: sa ist ammei ik ufdaupjands ana hlaif giba. jah ufdaupjands ana hlaif gaf Iudin Seimonis, Skariotau. jah afar amma hlaiba an galai in jainana Satana. qa an du imma Iesus: atei taujis, tawei sprauto. atuh an ainshun ni wissa ize anakumbjandane, duhwe qa imma. sumai mundedun, ei unte arka habaida Iudas, atei qei imma Iesus: bugei izei aurbeima du dulai, aiau aim unledam ei hwa gibau. bie andnam ana hlaib jains, suns galaib ut. wasuh an nahts, an galaib ut. qa an Iesus: nu gasweraids war sunus mans, jah gu hauhis ist in imma. jabai nu gu hauhis ist in imma, jah gu hauhei ina in sis jah suns hauhida ina. barnilona, nauh leitil mel mi izwis im. sokei mik, jah swaswe qa du Iudaium, ei adei ik gagga, jus ni magu qiman, jah izwis qia nu. anabusn niuja giba izwis, ei frijo izwis misso swe ik frijoda izwis, ei jah jus frijo misso izwis. bi amma ufkunnand allai, ei meinai siponjos siju, jabai friawa habaid mi izwis misso. anuh qa du imma Seimon Paitrus: frauja, hwad gaggis? andhafjands Iesus qa: adei ik gagga, ni magt mik nu laistjan; i bie laisteis. aruh Paitrus qa du imma: frauja, duhwe ni mag uk laistjan nu? saiwala meina faur uk lagja. andhof Iesus: saiwala eina faur mik lagjis? amen amen qia us, ei hana ni hrukei, unte u mik afaikis kunnan rim sinam. Ni indrobnai izwar hairto; galaubei du guda jah du mis galaubei. in garda attins meinis saliwos managos sind; aan niba weseina, aiau qejau du izwis: gagga manwjan stad izwis. jah an jabai gagga, manwja izwis stad, aftra qima jah franima izwis du mis silbin, ei arei im ik, aruh siju jah jus. jah adei ik gagga kunnu, jah ana wig kunnu. aruh qa imma omas: frauja, ni witum hwa gaggis, jah hwaiwa magum ana wig kunnan? qa imma Iesus: ik im sa wigs jah sunja jah libains. ainshun ni qimi at attin, niba airh mik. i kunedei mik, aiau kunedei jah attan meinana; jah an fram himma kunnu ina jah gasaihwi ina. i Filippus qauh du imma: frauja, augei unsis ana attan; atuh ganah unsis. aruh qa imma Iesus: swalaud melis mi izwis was, jah ni ufkunes mik, Filippu? saei gasahw mik, gasahw attan, jah hwaiwa u qiis: augei unsis ana attan? niu galaubeis atei ik in attin jah atta in mis ist ? o waurda oei ik rodja izwis, af mis silbin ni rodja, ak atta saei in mis ist, sa tauji o waurstwa. Galaubei mis atei ik in attin jah atta in mis; i jabai [ni], in ize waurstwe galaubei mis. amen amen qia izwis: saei galaubeid mis, o waurstwa oei ik tauja, jah is tauji jah maizona aim tauji; unte ik du attin gagga. jah atei hwa bidji in namin meinamma, ata tauja, ei hauhjaidau atta in sunau. jabai hwis bidji mik in namin meinamma, ik tauja. jabai mik frijo, anabusnins meinos fastaid. jah ik bidja attan, jah anarana parakletu gibi izwis, ei sijai mi izwis du aiwa, ahma sunjos, anei so manaseis ni mag niman, unte ni saihwi ina, nih kann ina; i jus kunnu ina, unte is mi izwis wisi jah in izwis ist. ni leta izwis widuwairnans; qima at izwis. nauh leitil, jah so manaseis mik ni anaseis saihwi; i jus saihwi mik, atei ik liba, jah jus libai. in jainamma daga ufkunnai jus atei ik in attin meinamma jah jus in mis jah ik in izwis. Saei habaid anabusnins meinos jah fastai os, sa ist saei frijo mik: jah an saei frijo mik, frijoda fram attin meinamma, jah ik frijo ina jah gabairhtja imma mik silban. aruh qa imma Iudas, ni sa Iskarjotes: frauja, hwa war ei unsis munais gabairhtjan uk silban, i izai manasedai ni? andhof Iesus jah qa du imma: jabai hwas mik frijo, [jah] waurd mein fastai, jah atta meins frijo ina, jah du imma galeios jah saliwos at imma gataujos. i saei ni frijo mik, o waurda meina ni fastai; jah ata waurd atei hausei nist mein, ak is sandjandins mik attins. ata rodida izwis at izwis wisands. aan sa arakletus, ahma sa weiha, anei sandei atta in namin meinamma, sa izwis laisei allata jah gamaudei izwis allis atei qa du izwis. gawairi bileia izwis, gawairi mein giba izwis; ni swaswe so manases gibi, ik giba izwis. ni indrobnaina izwara hairtona nih faurhtjaina. Hausidedu ei ik qa izwis: galeia jah qima at izwis; jabai frijodedei mik, aiau jus faginodedei ei ik gagga du attin: unte atta meins maiza mis ist. jah nu qa izwis, faurizei wauri, ei bie wairai galaubjai. anaseis filu ni malja mi izwis; qimi saei izai manasedai reikino, jah in mis ni bigiti waiht. ak ei ufkunnai so manases atei ik frijoda attan meinana, jah swaswe anabaud mis atta, swa tauja. urreisi, gaggam aro. Ik im weinatriu ata sunjeino, jah atta meins waurstwja ist. all taine in mis unbairandane akran go, usnimi ita: jah all akran bairandane, gahrainei ita, ei managizo akran bairaina. ju jus hrainjai siju in is waurdis atei rodida du izwis. wisai in mis jah ik in izwis. swe sa weinatains ni mag akran bairan af sis silbin, niba ist ana weinatriwa, swah nih jus, niba in mis siju. ik im ata weinatriu, i jus weinatainos; saei wisi in mis jah ik in imma, sa bairi akran manag, atei inuh mik ni magu taujan ni waiht. niba saei wisi in mis, uswairpada ut swe weinatains, jah gaaursni jah galisada, jah in fon galagjand jah inbrannjada. aan jabai siju in mis, jah waurda meina in izwis sind, atahwah ei wilei, bidji, jah wairi izwis. in amma hauhis ist atta meins, ei akran manag bairai jah wairai meinai siponjos. swaswe frijoda mik atta, swah ik frijoda izwis; wisai in friawai meinai. jabai anabusnins meinos fastaid, siju in friawai meinai, swaswe ik anabusnins attins meinis fastaida, jah wisa in friawai is. ata rodida izwis, ei fahes meina in izwis sijai, jah faheds izwara usfulljaidau. ata ist anabusns meina, ei frijo izwis misso, swaswe ik frijoda izwis. maizein izai friawa[i] manna ni habai, ei hwas saiwala seina lagji faur frijonds seinans. jus frijonds meinai siju, jabai tauji atei ik anabiuda izwis. anaseis izwis ni qia skalkans; unte skalks ni wait hwa tauji is frauja, i ik izwis qa frijonds, unte all atei hausida at attin meinamma, gakannida izwis. ni jus mik gawalidedu, ak ik gawalida izwis, [jah gasatida izwis] ei jus sniwai jah akran bairai, jah akran izwar du aiwa sijai, ei atahwah ei bidjai attan in namin meinamma, gibi izwis. ata anabiuda izwis ei frijo izwis misso. jabai so manaseds izwis fijai, kunnei ei mik fruman izwis fijaida. jabai is fairhwaus wesei, aiau so manaseds swesans frijodedi; aan unte us amma fairhwau ni siju, ak ik gawalida izwis us amma fairhwau, due fijaid izwis so manases. gamunei is waurdis atei ik qa du izwis: nist skalks maiza fraujin seinamma. jabai mik wrekun, jah izwis wrikand; jabai mein waurd fastaidedeina, jah izwar fastaina. ak ata allata taujand izwis in namins meinis, unte ni kunnun ana sandjandan mik. nih qemjau jah rodidedjau du im, frawaurht ni habaidedeina: i nu inilons ni haband bi frawaurht seina. saei mik fijai, jah attan meinana fijai. i o waurstwa ni gatawidedjau in im oei anar ainshun ni gatawida, frawaurht ni habaidedeina; i nu jah gasehwun mik jah fijaidedun jah mik jah attan meinana. ak ei usfullnodedi waurd ata gamelido in witoda ize: ei fijaidedun mik arwjo. aan an qimi parakletus anei ik insandja izwis fram attin, ahman sunjos izei fram attin urrinni, sa weitwodei bi mik. jah an jus weitwodei, unte fram fruma mi mis siju. ata rodida izwis, ei ni afmarzjaindau. us gaqumim dreiband izwis; akei qimi hweila, ei sahwazuh izei usqimi izwis, uggkei hunsla saljan guda. jah ata taujand, unte ni ufkunedun attan nih mik. akei ata rodida izwis, ei bie qimai so hweila ize, gamunei ize atei ik qa izwis. i ata izwis fram fruma ni qa, unte mi izwis was. I nu gagga du amma sandjandin mik, jah ainshun us izwis ni fraihni mik: hwa gaggis? akei unte ata rodida izwis, gauria gadaubida izwar hairto. akei ik sunja izwis qia: batizo ist izwis ei ik galeiau; unte jabai ik ni galeia, parakletus ni qimi at izwis; aan jabai gagga, sandja ina du izwis. jah qimands is gasaki o manase bi frawaurht jah bi garaihtia jah bi staua; bi frawaurht raihtis, [ata] atei ni galaubjand du mis; i bi garaihtia, atei du attin meinamma gagga, jah ni anaseis saihwi mik; i bi staua, atei sa reiks is fairhwaus afdomis war. Nauh ganoh skal qian izwis, akei ni magu frabairan nu. i an qimi jains, ahma sunjos, briggi izwis in allai sunjai; nih an rodei af sis silbin ak swa filu swe hausei rodei, jah ata anawairo gateihi izwis. jains mik hauhei, unte us meinamma nimi jah gateihi izwis. all atei aih atta, mein ist; duhe qa atei us meinamma nimi jah gateihi izwis. Leitil nauh jah ni saihwi mik; jah aftra leitil jah gasaihwi mik, unte ik gagga du attin. aruh qeun us aim siponjam [is] du sis misso: hwa ist ata atei qii unsis: leitil ei ni saihwi mik, jah aftra leitil jah gasaihwi mik, jah atei ik gagga du attin? qeunuh: ata hwa sijai atei qii: leitil, ni witum hwa qii. i Iesus wissuh atei wildedun ina fraihnan jah qa im: bi ata sokei mi izwis misso atei qa: leitil jah ni saihwi mik, jah aftra leitil jah gasaihwi mik. amen, amen, qia izwis ei greiti jah gauno jus, i manases fagino; jus saurgandans wairi, akei so saurga izwara du fahedai wairi. qino, an bairi, saurga habaid, unte qam hweila izos; i bie gabauran ist barn, ni anaseis ni gaman izos aglons faura fahedai, unte gabaurans war manna in fairhwau. jah an jus auk nu saurga habai, i aftra saihwa izwis jah fagino izwar hairto, jah o fahed izwara ni ainshun nimi af izwis. jah in jainamma daga mik ni fraihni waihtais. amen amen, qia izwis atei ishwah ei bidji attan in namin meinamma, gibi izwis. und hita ni bedu ni waihtais in namin meinamma; bidjai jah nimi, ei fahes izwara sijai usfullida. ata in gajukom rodida izwis; akei qimi hweila, anuh izwis ni anaseis in gajukom rodja, ak andaugiba bi attan gateiha izwis. in jainamma daga in namin meinamma bidji, jah ni qia izwis ei ik bidjau attan bi izwis; ak silba atta frijo izwis, unte jus mik frijodedu jah galaubidedu atei ik fram guda urrann. uzuhiddja fram attin jah atiddja in ana fairhwu; aftra bileia amma fairhwau jah gagga du attin. aruh qeun ai siponjos is: sai, nu andaugiba rodeis jah gajukono ni ainohun qiis. nu witum ei u kant alla, jah ni arft ei uk hwas fraihnai; bi amma galaubjam atei u fram guda urrant. andhof im Iesus: nu galaubei? sai, qimi hweila jah nu qam, ei distahjada hwarjizuh du seinaim, jah mik ainana bileii; jah ni im ains, unte atta mi mis ist. ata rodida izwis, ei in mis gawairi aigei. in amma fairhwau aglons habaid; akei rafstei izwis, ik gajiukaida ana fairhwu. ata rodida Iesus uzuhhof augona seina du himina jah qa: atta, qam hweila, hauhei einana sunu, ei sunus eins hauhjai uk; swaswe atgaft imma waldufni allaize leike, ei all atei atgaft imma, gibai im libain aiweinon. soh an ist so aiweino libains, ei kunneina uk ainana sunjana gu jah anei insandides, Iesu Xristu. ik uk hauhida ana airai; waurstw ustauh atei atgaft mis du waurkjan. jah nu hauhei mik, u atta, at us silbin amma wulau, anei habaida at us, faurizei sa fairhwus wesi. gabairhtida einata namo mannam anzei atgaft mis us amma fairhwau. einai wesun jah mis atgaft ins, jah ata waurd einata gafastaidedun. nu ufkuna ei alla oei atgaft mis, at us sind; unte o waurda oei atgaft mis, atgaf im, jah eis nemun bi sunjai atei fram us urrann, jah galaubidedun atei u mik insandides. ik bi ins bidja; ni bi o manase bidja, ak bi ans anzei atgaft mis, unte einai sind. jah meina alla eina sind jah eina meina, jah hauhis im in aim. ni anaseis im in amma fairhwau; i ai in amma fairhwau sind, jah ik du us gaggs. atta weiha, fastai ins in namin einamma, anzei atgaft mis, ei sijains ain swaswe wit. an was mi im in amma fairhwau, ik fastaida ins in namin einamma. anzei atgaft mis gafastaida, jah ainshun us im ni fraqistnoda, niba sa sunus fralustais, ei ata gamelido usfulli wauri. i nu du us gagga, jah ata rodja in manasedai, ei habaina fahed meina usfullida in sis. ik atgaf im waurd einata; jah so manases fijaida ins, unte ni sind us amma fairhwau, swaswe ik us amma fairhwau ni im. ni bidja ei usnimais ins us amma fairhwau, ak ei bairgais im faura amma unseljin. us amma fairhwau ni sind, swaswe ik us amma fairhwau ni im. weihai ins in sunjai; waurd einata sunja ist. swaswe mik insandides in manase, swah ik insandida ins in o manased. jah fram im ik weiha mik silban, ei sijaina jah eis weihai in sunjai. aan ni bi ans bidja ainans, ak [jah] bi ans galaubjandans airh waurda ize du mis, ei allai ain sijaina, swaswe u, atta, in mis jah ik in us, ei jah ai in uggkis ain sijaina, ei so manases galaubjai atei u mik insandides. jah ik wulu anei gaft mis, gaf im, ei sijaina ain, swaswe wit ain siju. ik in im jah u in mis, ei sijaina ustauhanai du ainamma, jah kunnei so manases atei u mik insandides jah frijodes ins, swaswe mik frijodes. atta, atei atgaft mis, wiljau ei arei im ik, jah ai sijaina mi mis, ei saihwaina wulu meinana anei gaft mis, unte frijodes mik faur gaskaft fairhwaus. atta garaihta, jah so manases uk ni ufkuna; i ik uk kuna. jah ai ufkunedun atei u mik insandides. jah gakannida im namo einata jah kannja, ei friawa oei frijodes mik, in im sijai jah ik in im. ata qiands Iesus usiddja mi siponjam seinaim ufar rinnon o Kaidron, arei was aurtigards, in anei galai Iesus jah siponjos is. wissuh an jah Iudas sa galewjands ina ana stad, atei ufta gaddja Iesus jainar mi siponjam seinaim. i Iudas nam hansa jah ize gudjane jah Fareisaie andbahtans, iddjuh jaindwairs mi skeimam jah haizam jah wepnam. i Iesus witands alla oei qemun ana ina, usgaggands ut qa im: hwana sokei? andhafjandans imma qeun: Iesu, ana Nazoraiu. aruh qa im Iesus: ik im. stouh an jah Iudas sa lewjands ina mi im. aruh swe qa im atei ik im, galiun ibukai jah gadrusun dala. aroh an ins aftra frah: hwana sokei? i eis qeun: Iesu, ana Nazoraiu. andhof Iesus: qa izwis atei ik im; jabai nu mik sokei, leti ans gaggan. ei usfullnodedi ata waurd atei qa, ei anzei atgaft mis, ni fraqistida ize ainummehun. i Seimon Paitrus habands hairu, uslauk ina jah sloh is auhumistins gudjins skalk jah afmaimait imma auso taihswo; sah an haitans was namin Malkus. aruh qa Iesus du Paitrau: lagei ana hairu in fodr. stikl anei gaf mis atta, niu drigkau ana? aruh hansa jah sa usundifas jah andbahtos Iudaie undgripun Iesu jah gabundun ina, jah gatauhun ina du Annin frumist; sa was auk swaihra Kajafin, saei was auhumists weiha is atanjis. wasuh an Kajafa, saei garaginoda Iudaium atei batizo ist ainana mannan fraqistjan faur managein. aruh laistida Iesu Seimon Paitrus jah anar siponeis. sah an siponeis was kuns amma gudjin jah miinngalai mi Iesua in rohsn is gudjins. i Paitrus sto at daurom uta. aruh usiddja ut sa siponeis anar, saei was kuns amma gudjin, jah qa daurawardai jah attauh inn Paitru. aruh qa jaina iwi, so daurawardo, du Paitrau: ibai jah u ize siponje is is mans? i is qa: ni im. aruh stoun skalkos jah andbahtos haurja waurkjandans, unte kald was, jah warmidedun sik; jah an was mi im Paitrus standands jah warmjands sik. i sa auhumista gudja frah Iesu bi siponjans is jah bi laisein is. andhof imma Iesus: ik andaugjo rodida manasedai; ik sinteino laisida in gaqumai jah in gudhusa, arei sinteino Iudaieis gaqimand, jah iubjo ni rodida waiht. hwis mik fraihnis? fraihn ans hausjandans hwa rodidedjau du im; sai, ai witun atei qa ik. i ata qiandin imma, sums andbahte [at]standands gaf slah lofin Iesua qauh: swau andhafjis amma reikistin gudjin? andhof [imma] Iesus: jabai ubilaba rodida, weitwodei bi ata ubil, aiau jabai waila, duhwe mik slahis? anuh insandida ina Annas gabundanana du Kajafin, amma maistin gudjin. i Seimon Paitrus was standands jah warmjands sik. aruh qeun du imma: niu jah u ize siponje is is? i is afaiaik jah qa: ne, ni im. qa sums ize skalke is maistins gudjins, sah nijis was ammei afmaimait Paitrus auso: niu uk sahw ik in aurtigarda mi imma? aruh aftra afaiaik Paitrus, jah suns hana hrukida. i eis tauhun Iesu fram Kajafin in praitoriaun. anuh was maurgins. i eis ni iddjedun in praitoria[un], ei ni bisaulnodedeina, ak matidedeina pasxa. aruh atiddja ut Peilatus du im jah qa: hwo wrohe bairi ana ana mannan? andhofun jah qeun du imma: nih wesi sa ubiltojis, ni au weis atgebeima us ina. aruh qa im Peilatus: nimi ina jus jah bi witoda izwaramma stoji ina. i eis qeunuh du imma Iudaieis: unsis ni skuld ist usqiman manne ainummehun. ei waurd fraujins usfullnodedi, atei qa, bandwjands hwileikamma dauau skulda gaswiltan. [aruh] galai in praitauria aftra Peilatus jah wopida Iesu qauh imma: u is iudans Iudaie? andhof Iesus: abu us silbin u ata qiis au anarai us qeun bi mik? andhof Peilatus: waitei ik Iudaius im? so iuda eina jah gudjans anafulhun uk mis; hwa gatawides? andhof Iesus: iudangardi meina nist us amma fairhwau; i us amma fairhwau wesi meina iudangardi, aiau andbahtos meinai usdaudidedeina, ei ni galewis wesjau Iudaium. i nu iudangardi meina nist aro. aruh qa imma Peilatus: an nuh iudans is u? andhafjands Iesus [qa]: u qiis ei iudans im ik. ik du amma gabaurans im jah du amma qam in amma fairhwau ei weitwodjau sunjai. hwazuh saei ist sunjos, hausei stibnos meinaizos. anuh qa imma Peilatus: hwa ist so sunja! jah ata qiands [aftra] galai ut du Iudaium jah qa im: ik ainohun fairino ni bigita in amma. i ist biuhti izwis ei ainana izwis fraletau in pasxa; wileidu nu ei fraletau izwis ana iudan Iudaie? i eis hropidedun aftra allai qiandans: ne ana, ak Barabban; sah an was sa Barabba waidedja. anuh an nam Peilatus Iesu jah usblaggw. jah ai gadrauhteis uswundun wipja us aurnum jah galagidedun imma ana haubid jah wastjai paurpurodai gawasidedun ina, jah qeun: hails iudans Iudaie! jah gebun imma slahins lofin. atiddja aftra ut Peilatus jah qa im: sai, attiuha izwis ina ut, ei witei atei in imma ni ainohun fairino bigat. aruh usiddja ut Iesus bairands ana aurneinan waip jah o paurpurodon wastja. jah qa im: [sai] sa ist sa manna. aruh bie sehwun ina ai maistans gudjans jah andbahtos, hropidedun qiandans: ushramei, ushramei ina! qa im Peilatus: nimi ina jus jah hramji. i ik fairina in imma ni bigita. andhofun imma Iudaieis: weis wito aihum, jah bi amma witoda unsaramma skal gaswiltan, unte sik silban gudis sunu gatawida. bie gahausida Peilatus ata waurd, mais ohta sis. jah galai in praitauria[un] aftra jah qa du Iesua: hwaro is u? i Iesus andawaurdi ni gaf imma. aruh qa imma Peilatus: du mis ni rodeis? niu waist atei waldufni aih ushramjan uk jah waldufni aih fraletan uk? andhof Iesus: ni aihtedeis waldufnje ainhun ana mik, nih wesi us atgiban iuparo; duhe sa galewjands mik us maizein frawaurht habaid. Framuh amma sokida Peilatus fraletan ina. i Iudaieis hropidedun qiandans: jabai ana fraletis, ni is frijonds kaisara; sahwazuh izei iudan sik silban tauji, andstandi kaisara. anuh Peilatus hausjands ize . . . .
o auk launa frawaurhtais dauus; i ansts gudis libains aiweino in Xristau Iesu, fraujin unsaramma. au niu witu, brorjus kunnandam auk wito rodja, atei wito fraujino mann, s[wa] lagga hweila swe libai? jah auk ufwaira qens at libandin abin gabundana ist witoda; aan jabai gaswilti aba, galausjada af amma witoda abins. annu an at libandin abin haitada horinondei, jabai wairi waira anaramma; i jabai gaswilti wair, frija ist is witodis, ei ni sijai horinondei waurana abin anaramma. swaei nu jah jus, brorjus meinai, afdauidai wauru witoda airh leik Xristaus, ei wairai anaramma, amma us dauaim urreisandin, ei akran bairaima guda. an auk wesum in leika, winnons frawaurhti os airh wito waurhtedun in lium unsaraim du akran bairan dauau; i nu, sai, andbundanai waurum af witoda, gadaunandans in ammei gahabaidai wesum, swaei skalkinoma in niujiai ahmins jah ni fairniai bokos. hwa nu qiam? wito frawaurhts ist? nis-sijai! ak frawaurht ni ufkunedjau nih airh wito, unte lustu nih wissedjau, nih wito qei: ni gairnjais. i lew nimandei frawaurhts airh anabusn gawaurhta in mis allana lustu; unte inu wito frawaurhts was nawis. i ik qius [was] inu wito simle, i qimandein anabusnai frawaurhts gaqiunoda; i ik gadaunoda, jah bigitana war mis anabusns, sei was du libainai, wisan du dauau. unte frawaurhts lew nimandei airh anabusn uslutoda mik, jah airh o usqam. aan nu sweauh wito weihata jah anabusns weiha jah garaihta jah iueiga. ata nu iueigo war mis dauus? nis-sijai! ak frawaurhts ei uskuna wauri frawaurhts, airh ata iueigo mis gawaurkjandei dauu, ei wauri ufarassau frawaurhta frawaurhts airh anabusn. witum auk atei wito ahmein ist; i ik leikeins im, frabauhts uf frawaurht. atei waurkja, ni fraja; unte ni atei wiljau tauja, ak atei hatja ata tauja. i jabai atei ni wiljau ata tauja, gaqiss im witoda atei go. i nu ju ni ik waurkja ata, ak so bauandei in mis frawaurhts. wait auk atei ni baui in mis, at-ist in leika meinamma, iu; unte wiljan atligi mis, i gawaurkjan go ni. unte ni atei wiljau waurkja go, ak atei ni wiljau ubil [ata] tauja. jabai nu atei ni wiljau ik ata tauja, ju ni ik waurkja ita, ak sei baui in mis frawaurhts. bigita nu wito, wiljandin mis go taujan, unte mis atist ubil. gawizneigs im auk witoda gudis bi amma innumin mann; aan gasaihwa anar wito in lium meinaim, andwaihando witoda ahmins meinis jah frahinando mik in witoda frawaurhtais amma wisandin in lium meinaim. wainahs ik manna! hwas mik lausei us amma leika dauaus is? awiliudo guda airh Iesu Xristu, fraujan unsarana; jau nu silba ik skalkino gahugdai witoda gudis, i leika witoda frawaurhtais. Ni waiht annu nu wargios aim in Xristau Iesu ni gaggandam bi leika. unte wito ahmins libainais in Xristau Iesu frijana brahta mik witodis frawaurhtais jah dauaus. unte ata unmahteigo witodis, in ammei siuks was airh leik, gu seinana sunu insandjands in galeikja leikis frawaurhtais jah bi frawaurht gawargida frawaurht in leika, ei garaihtei witodis usfulljaidau in uns aim ni bi leika gaggandam, ak bi ahmin. unte ai bi leika wisandans o oei leikis sind, mitond; i ai bi ahmin o oei ahmins. aan frai leikis dauus, i frai ahmins libains jah gawairi; unte frai leikis fijands du guda; witoda gudis ni ufhausei, i ni mag: aan ai in leika wisandans guda galeikan ni magun. i jus ni siju in leika, ak in ahmin, sweauh jabai ahma gudis baui in izwis. i jabai hwas ahman Xristaus ni habai, sa nist is. jabai auk Xristus in izwis, leik raihtis . . . . . . . . saei ist in taihswon gudis, saei jah bidji faur uns. hwas uns afskaidai af friawai Xristaus? aglo? au aggwia? au wrakja? au huhrus? au naqadei? au sleiei? au hairus? swaswe gameli ist atei in uk gadaujanda all dagis, rahnidai wesum swe lamba slauhtais. akei in aim allaim jiukam airh ana frijondan uns. gatraua auk atei ni dauus [ni libains] nih aggeljus ni reikja ni mahteis nih andwairo nih anawairo, nih hauhia nih diupia nih gaskafts anara magi uns afskaidan af friawai gudis izai in Xristau Iesu, fraujin unsaramma. Sunja qia ni waiht liuga, miweitwodjandein mis miwissein meinai in ahmin weihamma, atei saurga mis ist mikila jah unhweilo aglo hairtin meinamma. usbida auk anaaima wisan silba ik af Xristau faur broruns meinans ans samakunjans bi leika, aiei sind Israeleitai, izeei ist frastisibja jah wulus jah witodis garaideins jah triggwos jah skalkinassus jah gahaita, izeei attans, jah us aimei Xristus bi leika, saei ist ufar allaim gu iuis in aiwam, amen. aan sweauh ni usdraus waurd gudis; ni auk allai ai us Israela ai sind Israel, ni atei sijaina fraiw Abrahamis, allai barna, ak: in Isaka haitada us fraiw, at-ist: ni o barna leikis barna gudis, ak barna gahaitis rahnjanda du fraiwa. gahaitis auk waurd at-ist: bi amma mela qima, jah wairi Sarrin sunus; aan ni at-ain, ak jah Raibaikka us ainamma galigrja habandei Isakis, attins unsaris. aan nauhanuh [ni] gabauranai wesun, aiau tawidedeina hwa iuis aiau uniuis, ei bi gawaleinai muns gudis wisai, ni us waurstwam, ak us amma laondin qian ist izai atei sa maiza skalkino amma minnizin, swaswe gameli ist: Iakob frijoda, i Esaw fijaida. hwa nu qiam? ibai inwindia fram guda? nis-sijai! du Mose auk qii: gaarma anei arma, jah gableija anei bleija. annu nu ni wiljandins ni rinnandins, ak armandins gudis. qii auk ata gamelido du Faraoni, unte in ize jah raisida uk, ei gabairhtjau bi us maht meina jah gateihaidau namo mein and alla aira. annu nu jai anei wili armai, i anei wili gahardei. qiis mis nu: aan hwa nauh faianda? unte wiljin is hwas andstandi? annu nu jai, manna, u hwas is, ei andwaurdjais guda? ibai qii gadikis du amma digandin: hwa mik gatawides swa? au niu habai kasja waldufni ahons us amma samin daiga taujan sum du galaubamma kasa, sumu an du ungal[a]ubamma? i jabai wiljands gu ustaiknjan wairhein jah uskannjan ata mahteigo usbeidands [was] in managai laggamodein bi kasam wairheins gamanwidaim du fralustai, ei gakannidedi gabein wulaus seinis bi kasam armaions oei fauragamanwida du wulau; anzei jah laoda uns ni atainei us Iudaium, ak jah us iudom, swaswe jah in Osaiin qii: haita o ni managein meina managein meina, jah o unliubon liubon; jah wairi in amma stada arei qiada im: ni managei meina jus, ai haitanda sunjus gudis libandins. i Esaas hropei bi Israel: jabai wesi rajo suniwe Iaraelis swaswe malma mareins, laibos ganisand. waurd auk ustiuhands jah gamaurgjands in garaihtein, unte waurd gamaurgi tauji frauja ana airai. jah swaswe fauraqa Esaas: nih frauja Sabao bilii unsis fraiwa, swe Saudauma au waureima jah swe Gaumaurra au galeikai waureima. hwa nu qiam? atei iudos os ni laistjandeins garaihtein gafaifahun garaihtein, aan garaihtein o us galaubeinai; i Israel laistjands wito garaihteins bi wito garaihteins ni gasnau. Duhwe? unte ni us galaubeinai, ak us waurstwam witodis; bistuggqun du staina bistuggqis, swaswe gameli ist: sai, galagja in Sion stain bistuggqis jah hallu gamarzeinais, jah [sa] galaubjands du imma ni gaaiwiskoda. Brorjus, sa raihtis wilja meinis hairtins jah bida du guda bi ins du naseinai. weitwodja auk im atei aljan gudis haband, akei ni bi kunja. unkunnandans auk gudis garaihtein jah seina garaihtein sokjandans stiurjan, garaihtein gudis ni ufhausidedun. ustauhts auk witodis Xristus du garaihtein allaim aim galaubjandam. Moses auk melei o garaihtein us witoda, atei sa taujands o manna libai in izai. i so us galaubeinai garaihtei swa qii: ni qiais in hairtin einamma: hwas ussteigi in himin? at-ist Xristu dala attiuhan; aiau: hwas gasteigi in afgrundia? at-ist Xristu us dauaim iup ustiuhan. akei hwa qii? nehwa us ata waurd ist in muna einamma jah in hairtin einamma, at-ist waurd galaubeinais atei merjam. ei jabai andhaitis in muna einamma fraujin Iesu jah galaubeis in hairtin einamma atei gu ina urraisida us dauaim, ganisis. hairto auk galaubei du garaihtiai, i muna andhaitada du ganistai. qii auk ata gameli: hwazuh sa galaubjands du imma ni gaaiwiskoda. ni auk ist gaskaideins Iudaiaus jah Krekis; sa sama auk frauja allaize, gabigs in allans ans bidjandans sik. hwazuh auk saei anahaiti bidai namo fraujins, ganisi. hwaiwa nu bidjand du ammei ni galaubidedun? aiau hwaiwa galaubjand ammei ni hausidedun? i hwaiwa hausjand inu merjandan? i hwaiwa merjand, niba insandjanda? swaswe gameli ist: hwaiwa skaunjai fotjus ize spillondane gawairi, ize spillondane iu. akei ni allai ufhausidedun aiwaggeljon: Esaas auk qii: frauja, hwas galaubida hauseinai unsarai? annu galaubeins us gahauseinai, i gahauseins airh waurd Xristaus. akei qia: ibai ni hausidedun? raihtis: and alla aira galai drunjus ize jah and andins midjungardis waurda ize. akei qia: ibai Israel ni fan? frumist Moses qii: ik in aljana izwis brigga in uniudom, in iudai unfrajandein in wairhein izwis brigga. i Esaas anananei jah qii: bigitans war aim mik ni gasokjandam, swikuns war aim mik ni gafraihnandam. i du Israela qii: allana dag usbraidida os handuns meinos du managein ungalaubjandein jah andstandandein. Qia nu: ibai afskauf gu arbja seinamma? nis-sijai! jah auk ik Israeleites im . . . . . . . . ei gadruseina? nis-sijai! ak izai ize missadedai ganists iudom du in aljana briggan ins. i jabai missadeds ize gabei fairhwau jah wanains ize gabei iudom, hwan mais fullo ize? izwis auk qia iudom: swa lagga swe ik im iudo apaustaulus, andbahti mein mikilja, ei hwaiwa in aljana briggau leik mein jah ganasjau sumans us im. jabai auk uswaurpa ize gabei fairhwaus, hwa so andanumts, nibai libains us dauaim? andei ufarskafts weiha, jah daigs, jah jabai waurts weiha, jah astos. jah jabai sumai ize aste usbruknodedun, i u wileis alewabagms wisands intrusgis warst in ins jah gamains izai waurhtai jah smairra alewabagmis warst, ni hwop ana ans a[n]stans; i jabai hwopis, ni u o waurt[s] bairis, ak so waurtsuk. qiais nu: usbruknodedun astos, ei ik intrusgjaidau. waila! ungalaubeinai usbruknodedun, i u galaubeinai gastost; ni hugei hauhaba, ak ogs. andei gu ans us gabaurai astans ni freidida, ibai aufto ni uk freidjai. sai nu selein jah hwassein [garaihta] gudis; aan ana aim aiei gadrusun, hwassein, i ana us selein, jabai airhwisis in selein; aiau jah u usmaitaza, jah jainai, niba gatulgjand sik in ungalaubeinai, intrusgjanda; mahteigs auk ist gu aftra intrusgjan ins. jabai auk u us wistai usmaitans is wilei[n]s alewabagmis jah aljakuns wisands, intrusgans warst in godana alewabagm, hwan filu mais ai bi wistai intrusgjanda in swesana alewabagm? ni auk wiljau izwis unweisans, brorjus, izos runos, ei ni sijai in izwis silbam frodai, unte daubei [bi] sumata Israela war, und atei fullo iudo inngaleiai. jah swa allai Israel ganisand, swaswe gameli ist: urrinni us Sion sa lausjands du afwandjan afgudein af Iakoba. jah so im fram mis triggwa, an afnima frawaurhtins ize. aan bi aiwaggeljon fijandans in izwara, i bi gawaleinai liubai ana attans. inu idreiga sind auk gibos jah laons gudis. swaswe raihtis jus suman ni galaubidedu guda, i nu gaarmaidai wauru izai ize ungalaubeinai, swa jah ai nu ni galaubidedun izwarai armaion, ei jah eis gaarmaindau. galauk auk gu allans in ungalaubeinai, ei allans gaarmai. o diupia gabeins handugeins . . . . sa dailjands in allawerein, sa faurastandands in usdaudein, sa armands in hlasein. friawa unliuta; fiandans ubila, haftjandans godamma; broralubon in izwis misso friawamildjai; sweriai izwis misso faurarahnjandans; usdaudein ni latai; ahmin wulandans; fraujin skalkinondans; wenai faginondans; aglons usulandans; bidai haftjandans; andawiznim weihaize gamainjandans; gastigodein galaistjandans; iujai ans wrikandans izwis: iujai jah ni uniujai; faginon mi faginondam, gretan mi gretandam. ata samo in izwis misso frajandans; ni hauhaba hugjandans, ak aim hnaiwam migawisandans; ni wairai inahai bi izwis silbam. ni ainummehun ubil und ubilamma usgibandans; bisaihwandans godis ni atainei in andwairja gudis, ak jah in andwairja manne allaize. jabai magi wairan us izwis, mi allaim mannam gawairi habandans. ni izwis silbans gawrikandans, liubans, ak gibi sta wairhein; gameli ist auk: mis fraweit leitaidau, ik fragilda, qii frauja. jabai gredo fijand einana, mat gif imma; i jabai aursjai,dragkei ina; ata auk taujands haurja funins rikis ana haubi is. ni gajiukaizau af uniua, ak gajiukais [af] iua uniu. All saiwalo waldufnjam ufarwisandam ufhausjai; unte nist waldufni alja fram guda, i o wisandona fram guda gasatida sind. swaei sa andstandands waldufnja gudis garaideinai andsto; i ai andstandandans silbans sis wargia nimand. ai auk reiks ni sind agis godamma waurstwa, ak ubilamma; aan wileis ei ni ogeis waldufni, iu taujais jah habais hazein us amma; unte gudis andbahts ist us in godamma. i jabai ubil taujis, ogs; unte ni sware ana hairu bairi; gudis auk andbahts ist, fraweitands in wairhein amma ubil taujandin. due ufhausjai ni atainei in wairheins, ak jah in miwisseins. inu-is auk jah gilstra ustiuhai; unte andbahtos gudis sind in amma silbin skalkinondans. usgibi nu allaim skuldo: ammei gabaur gabaur, ammei mota mota, ammei agis agis, ammei sweria sweria. ni ainummehun waihtais skulans sijai, niba atei izwis misso frijo; unte saei frijo nehwundjan, wito usfullida. ata auk: ni horinos, ni maurrjais, ni hlifais, nih faihugeigais, jah jabai hwo anaraizo anabusne ist, in amma waurda usfulljada, amma: frijos nehwundjan einana swe uk silban. friawa nehwundjins ubil ni waurkei; usfulleins nu witodis ist friawa. jah ata witandans ata eihs, atei mel ist uns ju us slepa urreisan; unte nu nehwis ist naseins unsara au an galaubidedum. nahts framis galai, i dags atnehwida; uswairpam nu waurstwam riqizis, i gawasjam sarwam liuhadis. swe in daga garedaba gaggaima, ni gabauram jah drugkaneim, ni ligram jah aglaitjam ni haifstai jah aljana; ak gahamo fraujin unsaramma Xristau Iesua jah leikis mun ni taujai in lustuns. I unmahteigana galaubeinai andnimai, ni du tweifleinai mitone. sums raihtis galaubei matjan allata; i saei unmahteigs ist, gras matji. sa matjands amma ni matjandin ni frakun[n]i, i sa ni matjands ana matjandan ni stojai; gu auk ina andnam. u hwas is, uei stojis framajana skalk? seinamma fraujin standi aiau driusi; aan standi; mahteigs auk ist frauja gasto[an]an ina. sums raihtis stoji dag hindar daga . . . . . . . . jah Lukius jah Iasson jah Soseipatrus, ai nijos meinai; golja izwis ik Tairtius sa meljands o aipistaulein in fraujin; golei izwis Gaus, wairdus meins jah allaizos aikklesjons. golei izwis Airastus, fauragaggja baurgs, jah Qartus sa broar. ansts fraujins unsaris Iesuis Xristaus mi ahmin izwaramma. Amen. Du Rumonim ustauh. Du Rumonim meli ist us Kaurinon.
. . . . ik im Pawlus, i ik Apaullons, i ik Kefins, i ik Xristaus. disdailis ist Xristus? ibai Pawlus ushramis war in izwara, aiau in namin Pawlus daupidai wesei? awiliudo guda ei ainnohun izwara ni daupida niba Krispu jah Gau, ei hwas ni qiai atei in meinamma namin daupidedjau. ik daupida auk ja-ans Staifanaus gadaukans; ata anar ni wait ei ainnohun daupidedjau. ni-an insandida mik Xristus daupjan, ak wailamerjan; ni in snutrein waurdis, ei ni [us]lausjaidau galga Xristaus. unte ata waurd galgins aim fralusnandam dwalia ist, i aim ganisandam mahts gudis ist. gameli ist auk: fraqistja snutrein ize snutrane jah frodein ize frodane uskiusa. hwar handugs? hwar bokareis? hwar sokareis is aiwis? nih dwala gatawida gu handugein is fairhwaus? unte auk in handugein gudis ni ufkunnaida sa fairhwus airh handugein gu, galeikaida guda airh o dwalia izos wailamereinais ganasjan ans galaubjandans. unte Iudaieis taikne bidjand, i Krekos handugein sokjand; i weis merjam Iesu ushramidana, Iudaium gamarzein, i iudom dwalia; i aim galaodam Iudaie jah iudo Xristu, gudis maht jah gudis handugein. unte so dwalia gudis handugozei mannam . . . . . . . . ei hwas triggws bigitaidau. aan mis in minnistin ist, ei fram izwis ussokjaidau aiau fram manniskamma daga; akei nih mik silban ussokja. nih waiht auk mis silbin miwait; akei ni in amma garaihtis im, i saei ussokei mik, frauja ist. annu nu ei faur mel ni stojai, unte qimai frauja, saei jah galiuhtei analaugn riqizis jah gabairhtei runos hairtane; ja-an hazeins wairi hwarjammeh fram guda. aan [o], brorjus, airhgaleiko[n]da in mis jah Apaullon in izwara, ei in ugkis ganimai ni ufar atei gameli ist frajan, ei ains faur ainana ana anarana ufblesans ni sijai. hwas auk uk ussokei? hwau-an habais atei ni namt? aiau jabai andnamt, hwa hwopis swe ni nemeis? ju sadai siju, ju gabigai wauru, inu uns iudanodedu; jah wainei iudanodedei, ei jah weis izwis miiudanoma. man auk ei gu uns apaustauluns spedistans ustaiknida, swaswe dauubljans, unte fairweitl waurum izai manasedai jah aggilum jah mannam. weis dwalai in Xristaus, i jus frodai in Xristau; weizu an unmahteigai, i jus swinai; juzu-an wulagai, i weis unswerai. und o nu hweila jah huggridai jah aursidai jah naqadai jah kaupatidai jah ungastoai. jah . . . . . . . . ju gastauida swe andwairs ana swa ata gataujandan, in namin fraujins unsaris Iesuis Xristaus, sama gagaggandam izwis jah meinamma ahmin, mi mahtai fraujins unsaris Iesuis Xristaus, atgiban ana swaleikana unhulin du qisteinai leikis, ei ahma ganisai in daga fraujins Iesuis. ni goda so hwoftuli izwara; niu witu atei leitil beistis allana daig gabeistei? ushrainei ata fairnjo beist, ei sijai niujis daigs, swaswe sijai unbeistjodai; jah auk paska unsara ufsnians ist faur uns Xristus. annu duljam ni in beista fairnjamma ni-an in beista balwaweseins jah unseleins, ak in unbeistein unwammeins jas-sunjos. gamelida izwis ana izai aipistaulein: ni blandai izwis horam, ni aim horam is fairhwaus, aiau [jabai] aim faihufrikam jah wilwam aiau galiugam skalkinondam, unte skuldedei an us amma fairhwau usgaggan. i nu gamelida izwis ni blandan, jabai hwas broar namnids sijai hors aiau faihufriks aiau galiugam skalkinonds aiau ubilwaurds aiau afdrugkja aiau wilwa, amma swaleikamma ni mimatjan. hwa mik jah ans uta stojan? niu ans inna jus stoji? i ans uta gu stoji. usnimi ana ubilan us izwis silbam. Gadars hwas izwara, wira anarana staua habands stojan fram inwindaim jah ni fram . . . . . . . . izwara misso, niba au us gaqissai hwo hweilo, ei uhteigai sijai fastan jah bidan; aroh an sama gawandjai, ei ni fraisai izwara Satana in ungahobainais izwaraizos. atu-an qia gakunnands, ni bi haitjai. i wiljau allans mans wisan swe mik silban; akei hwarjizuh swesa giba habai fram guda, sums swa, sumsuh swa. aan qia aim unqenidam jah widuwom: go ist im, jabai sind swe ik. i jabai ni gahabaina sik, liugandau; batizo ist auk liugan au intundnan. i aim liugom haftam anabiuda, ni ik, ak frauja, qenai fairra abin ni skaidan. i jabai gaskaidnai, wisan unliugaida[i], aiau du abin seinamma aftra gagawairjan, jah aban qen ni fraletan. i aim anaraim ik qia, ni frauja: jabai hwas broar qen aigi ungalaubjandein, jah so gawilja ist bauan mi imma, ni afletai o qen; jah qens soei aigi aban ungalaubjandan, jah sa gawilja ist bauan mi izai, ni afletai ana aban. weihaida ist qens so ungalaubjandei in abin, jah gaweihaids ist aba sa ungalaubjands in qenai; aiau barna izwara unhrainja weseina, i nu weiha sind. i jabai sa ungalaubjands skaidi sik, skaidai; nist gaiwaids broar aiau swistar in aim swaleikaim; aan in gawairja laoda uns gu. hwa nuk-kannt u, qino[n], ei aban ganasjais? aiau hwa kannt, guma, atei qen eina ganasjais? ni ei, hwarjammeh swaswe gadailida gu, ainhwarjatoh swaswe galaoda gu, swa gaggai; jah swa in allaim aikklesjom anabiuda. bimaitans galaoda war hwas, ni ufrakjai; mi faurafillja galaos war hwas, ni bimaitai. ata bimait ni waihts ist jah ata faurafilli ni waihts ist, ak fastubnja anabusne gudis. hwarjizuh in laonai izaiei laos was, in izai sijai. skalks galaos wast, ni karos; akei auhjabai magt freis wairan, mais brukei. saei auk in fraujin haitans ist skalks, fralets fraujins ist; samaleiko saei freis haitada, skalks ist Xristaus. waira galaubamma usbauhtai siju; ni wairai skalkos mannam. hwarjizuh in ammei atlaos was, brorjus, in amma gastandai at guda. aan bi maujos anabusn fraujins ni haba; i ragin giba swe gaarmais fram fraujin du triggws wisan. man nu ata go wisan in izos andwairons aurftais, atei go ist mann swa wisan: gabundans is qenai, ni sokei lausjan; galausis is qenai, ni sokei qen. aan jabai nimis qen, ni frawaurhtes, jah jabai liugada mawi, ni frawaurhta, i aglon leikis gastaldand o swaleika. i ik izwis freidja . . . . . . . . wairai aim unmahteigam. jabai auk hwas gasaihwi uk ana habandan kuni in galiuge stada anakumbjandan, niu miwissei is siukis wisandins timrjada du galiugagudam gasali matjan? fraqistni auk sa unmahteiga ana einamma witubnja broar in ize Xristus gaswalt. swa-an frawaurkjandans wira broruns, slahandans ize gahugd siuka, du Xristau frawaurkei. due jabai mats gamarzei broar, ni matja mimz aiw, ei ni gamarzjau broar meinana. Niu im apaustaulus? niu im freis? niu Iesu Xristau fraujan unsarana sahw? niu waurstw meinata jus siju in fraujin? jabai anaraim ni im apaustaulus, aiau izwis im; unte sigljo meinaizos apaustauleins jus siju. meina andahafts wira ans mik ussokjandans at-ist. ibai ni habam waldufni matjan jah drigkan? ibai ni habam waldufni swistar qinon bitiuhan, swaswe ai anarai apaustauleis jah brorjus fraujins jah Kefas? au ainzu ik jah Barnabas ni habos waldufni du ni waurkjan? hwas drauhtino swesaim annom hwan? hwas satji weinatriwa jah akran ize ni matjai? hwas haldi awei jah miluks is awejis ni matjai? ibai bi mannam ata qia, aiau [niu] jah wito ata qii? in witoda auk Mosezis gameli ist: ni faurmuljais auhsau riskandan. ni atei bi auhsum us . . . . . . . . ei managizans gageigaidedjau. jah war Iudaium swe Judaius, ei Judaiuns gageigaid[edj]au; aim uf witoda swe uf witoda, ni wisands silba uf witoda, ak uf anstai, ei ans uf witoda gageig[g]aidedjau; aim witodalausam swe witodalaus, ni wisands witodis laus gudis, ak inwito[s] Xristaus, ei gageig[g][aidedj]au witodalausans. was aim unmahteigam swe unmahteigs, ei unmahteigans gageig[g]aidedjau; allaim was all, ei hwaiwa sumans ganasjau. atu-an tauja in aiwaggeljis, ei gadaila is wairau. niu witu atei ai in spaurd rinnandans allai rinnand, i ains nimi sigislaun? swa rinnai, ei garinnai. i hwazuh saei haifstjan sniwi, allis sik gaarb[a]i; aan eis, ei riurjana waip nimaina, i weis unriurjana. aan ik nu swa rinna, ni [swe] du unwis[s]amma; swa jiuka, ni swe luftu bliggwands; ak leik mein wlizja jah anaiwa, ibai anaraim merjands silba uskusans wairau. Ni wiljau izwis unwitans, brorjus, atei attans unsarai allai uf milhmin wesun, jah allai marein airhiddjedun, ni magu stikl fraujins drigkan jah stikl skohsle; ni magu biudis fraujins fairaihan jab-biudis skohsle. jah allai ana saman mat ahmeinan matidedun, jah [allai] ata samo dragk ahmeino drugkun . . . . . . . . frodaim qia; domei jus atei qia. stikls iuiqissais anei gaweiham, niu gamaindus blois fraujins ist? hlaifs anei brikam, niu gamaindus leikis fraujins ist? unte ains hlaifs, ain leik ai managans sium, aiei auk allai ainis hlaibis jah ainis stiklis brukjam. saihwi Israel bi leika: niu ai matjandans hunsla gamainjandans hunslastada sind? hwa nu qiam? atei o galiugaguda hwa sijaina aiau atei galiugam saljada hwa sijai? [ni atei o galiugaguda waihts sijaina,] ak atei saljand iudos, skohslam saljand, jan-ni guda. Ni wiljau auk izwis skohslam gadailans wairan. au inaljanom fraujin? ibai swinozans imma sium? all binah, akei ni all daug; all mis binauht ist, akei ni all timrei. ni ainshun sein sokjai, ak anaris hwarjizuh. all atei at skiljam frabugjaidau matjai, ni waiht andhruskandans in miwisseins. fraujins ist auk aira jah fullo izos. i jabai hwas lao izwis ize ungalaubjandane jah wilei gaggan, all atei faurlagjaidau izwis matjai, ni waiht andsitandans bi gahugdai. i jabai hwas qiai atei galiugam gasali ist, ni matjai in jainis is bandwjandins jah uhta[us]: fraujins ist auk aira jah fullo izos; uhtu-an qia ni silbins, ak anaris. duhwe auk frijei meina stojada airh ungalaubjandins uhtu? jae nu matjai jae drigkai jae hwa tauji, allata du wulau gudis taujai. unufbrikandans sijai jah Iudaium jah iudom jah aikklesjon gudis, swaswe ik allaim all leika, ni sokjands atei mis bruk sijai, ak atei aim managam, ei ganisaina. jabai ik anstai andnima, duhwe anaqiaidau in ize ik awiliudo? Galeikondans meinai wairai, swaswe ik Xristaus. hazju-an izwis, brorjus, ei allata mein gamunandans siju, jas-swaswe anafalh izwis, anabusnins gafastai. wiljau-an izwis witan atei allaize abne haubi Xristus ist; i haubi qinons aba; i haubi Xristaus gu. hwazuh abne bidjands aiau praufetjands gahulidamma haubida gaaiwisko haubi sein. i hwoh qinono bidjandei aiau praufetjandei andhulidamma haubida gaaiwisko haubi sein; ain auk ist jah ata samo izai biskabanon. unte jabai ni huljai sik qino, skabaidau; i jabai agl ist qinon du kapillon aiau skaban, gahuljai . . . . . . . . seinamma faursniwi du matjan, jah an sums gredags sumzu-an drugkans ist. ibai auk gardins ni habai du matjan jah drigkan? au aikklesjon gudis frakunnu, jah gaaiwisko ans unhabandans? hwa qiau izwis? hazjau izwis? in amma ni hazja. unte ik andnam at fraujin atei jah anafalh izwis, atei frauja Iesus in izaiei naht galewis was, nam hlaif jah awiliudonds gabrak jah qa: nimip, matji, ata ist leik mein, ata in izwara gabrukano; ata waurkjai du meinai gamundai. swah samaleiko jah stikl afar nahtamat qiands: sa stikls so niujo triggwa ist in meinamma bloa; ata waurkjai, swa ufta swe drigkai, du meinai gamundai. swa ufta auk swe matjai ana hlaif ja-ana stikl drigkai, dauau fraujins gakannjai, unte qimai. eian hwazuh saei matji ana hlaif aiau drigkai ana stikl fraujins unwairaba fraujins, skula wairi leikis jah blois fraujins. aan gakiusai sik silban manna jah swa is hlaibis matjai ja-is stiklis drigkai. saei auk matji jah drigki unwairaba, staua sis silbin matji [jah drigki], ni domjands leik fraujins. due in izwis managai siukai jah unhailai, jag-gaslepand ganohai. i jabai silbans uns stauidedeima, ni au . . . . . . . . sumammuh skeireins razdo. atu-an all waurkei ains jah sa sama ahma, dailei sundro hwarjammeh swaswe wili. swe leik raihtis ain ist, i liuns habai managans, ai-an lijus allai us leika amma ainamma, managai wisandans, ain ist leik, swa jah Xristus. jah auk in ainamma ahmin weis allai du ainamma leika daupidai sium, jae Judaieis jae iudos, jae skalkos jae frijai, jah allai ainamma ahmin dragkidai sijum. ja-an leik nist ains lius, ak managai. jabai qiai fotus atei ni im handus, ni im is leikis, nih at amma leika; nist us amma leika? jabai qiai auso atei ni im augo, ni im is leikis, ni at amma leika; nist us amma leika? jabai all leik augo, hwar hliuma? jabai all hliuma, hwar dauns? i nu gu gasatida liuns ainhwarjanoh ize in leika, swaswe wilda. i weseina o alla ains lius, hwar leik? i nu managai lijus, i ain leik. ni-an mag augo qian du handau: eina ni arf, aiau aftra haubi du fotum: iggqara ni arf; ak filu mais aiei ugkjand liiwe leikis lasiwostai wisan, aurftai sind . . . . . . . . aiau klismo klismjandei. jah jabai habau praufetjans jah witjau allaize runos jah all kuni jah habau alla galaubein, swaswe fairgunja misatjau, i friawa ni habau, ni waihts im. jah jabai fraatjau allos aihtins meinos, jah jabai atgibau leik mein ei gabrannjaidau, i friawa [ni] habau, ni waiht botos mis taujau. friawa usbeisneiga ist, sels ist: friawa ni aljano; friawa ni flautei, ni ufblesada, ni aiwisko, ni sokei sein ain, ni ingramjada, nih mito ubil, nih fagino inwindiai, mifagino sunjai; allata ulai, allata galaubei, all wenei, all gabeidi. friawa aiw ni gadriusi, i jae praufetja gatairanda jae razdos gahweiland jae kuni gataurni. suman kunnum jah suman praufetjam. bie qimi atei ustauhan ist, gataurni atei us dailai ist. i an was niuklahs, swe niuklahs rodida, swe niuklahs fro, swe niuklahs mitoda; bie war wair, barniskeins aflagida. saihwam nu airh skuggwan in frisahtai, i an andwairi wira andwairi; nu wait us dailai, i an ufkunna . . . . in witoda gameli ist atei in anaraim razdom jah wairilom anaraim rodja managein izai, jan-ni swa andhausjand mis, qii frauja. . . . . barniskai sijai, ei frajam fullaweisai sijai. swaei nu razdos du bandwai sind ni aim galaubjandam, ak aim ungalaubjandam; i praufetja ni aim ungalaubjandam, ak aim galaubjandam. jabai gaqimi alla aikklesjo samana jah rodjand razdom allai, atu-an-gaggand inn jah unweisai aiau ungalaubjandans, niu qiand atei dwalmo? i jabai allai praufetjand, i innatgaggai hwas ungalaubjands aiau unweis, gasakada fram allaim, ussokjada fram allaim, o analaugnjona hairtins is swikuna wairand, anuh driusands ana andawleizn inweiti gu, gateihands atei bi sunjai gu in izwis ist. hwa nu ist, brorjus? an sama garinnai, hwarjizuh izwara psalmon habai, laisein habai, andhulein habai, razda habai, skerein habai, allata du timreinai wairai. jae razdai hwas rodjai, bi twans aiau maist rins, jah . . . . Aan kannja izwis, brorjus, atei aiwaggeli atei merida izwis, atuh jah andnemu, in ammei jah standi, airh atei jah ganisi: in hwo sauo wailamerida izwis, skulu gamunan, niba sware galaubidedu. atgaf auk izwis in frumistjam atei andnam, ei Xristus gaswalt faur frawaurhtins unsaros afar bokom, ja-atei ganawistros was, ja atei urrais ridjin daga afar bokom ja-atei ataugids ist Kefin, jah afar ata aim ainlibim; aroh gasaihwans ist managizam au fimf hundam [taihuntewjam] brore suns, izeei ai managistans sind und hita, sumai-an gasaizlepun. aroh an ataugida sik Iakobau, aro-an apaustaulum allaim; i spedistamma allaize, swaswe uswaurpai, ataugida sik jah mis. ik auk im sa smalista apaustaule, ikei ni im wairs ei haitaidau apaustaulus, due ei wrak aikklesjon gudis. aan anstai gudis im saei im, jas-so ansts is in mis halka ni war, ak managizo im allaim [arbaidida jah] usaiwida, aan ni ik, ak ansts gudis mi mis. i jae ik jae jainai, swa merjam, jah swa galaubidedu. ande nu Xristus merjada atei urrais us dauaim, hwaiwa qiand sumai in izwis atei usstass dauaim nist? i jabai usstass dauaim nist, nih Xristus urrais. aan jabai Xristus ni urrais, sware au jas-so mereins unsara, jah so galaubeins unsara lausa. bi-an-gitanda galiugaweitwods gudis, unte weitwodidedum bi gu atei urraisida Xristu, anei ni urraisida. jah jabai auk dauans ni urreisand, nih Xristus urrais. i jabai Xristus ni urrais, sware jah so galaubeins izwara ist; jan-nauh siju in frawaurhtim izwaraim. anuh ja-ai gaslepandans in Xristau fraqistnodedun. jabai in izai libainai [ainai] in Xristau wenjandans sijum atainei, armostai sium allaize manne. i nu [ande] Xristus urrais us dauaim, anastodeins gaslepandane waurans; unte auk airh mannan dauus, jah airh mannan usstass dauaize; unte swaswe in Adama allai gadaunand, swah in Xristau allai gaqiunand. aan hwarjizuh in seinai tewai: anastodeins Xristus, aro-an ai Xristaus [aiei] in quma is. aro-an andeis, an[a] anafilhi iudinassu guda jah attin, an gatairi all reikjis jah waldufnjis jah mahtais. skal auk is iudanon und atei galagji [gu] allans fijands is uf fotuns imma. alluh auk ufhnaiwida uf fotuns imma; aftumista fijands gatairada dauus. i bie qii: alla ufhnaiwida sind, bairht atei inu ana izei ufhnaiwida uf ina o alla. anuh bie alla gakunnun sik faura imma, anu-an is silba sunus gakann sik faura amma ufhnaiwjandin uf ina o alla, ei sijai gu alla in allaim. aiau hwa waurkjand ai daupjandans faur dauans, jabai allis dauans ni urreisand? duhwe au daupjand faur ins? duhwe au weis bireikjai sijum hweilo hwoh? daga hwammeh gaswiltandans in izwaraizos hwoftuljos, brorjus, oei haba in Xristau Iesu fraujin unsaramma. jabai bi mannam du diuzam waih in Aifaison, hwo mis boto jabai dauans ni urreisand? matjam jah drigkam, unte du maurgina gaswiltam. ni afairzjaindau: riurjand sidu godana gawaurdja ubila. usskarji izwis garaihtaba jan-ni frawaurkjaid; unkuni gudis sumai haband; du aiwiskja izwis rodja. akei qii sums: hwaiwa urreisand dauans? . . . . . . . . ahmeino. sa fruma manna us airai muldeins, sa anar manna, frauja, us himina. hwileiks sa muldeina, swaleikai jah ai muldeinans; hwileiks sa ufarhiminakunda, swaleikai jah ai ufarhiminakundans. jah swaswe berum mannleikan is aireinins, bairaima jah frisaht is himinakundins. ata auk qia, brorjus, ei leik jah blo iudinassu gudis ganiman ni magun, nih riurei unriureins arbjo wairi. sai, runa izwis qia: allai auk ni gaswiltam, i allai inmaidjanda. suns, in brahwa augins, in spedistin uthaurna; uthaurnei auk, jah dauans usstandand unriurjai, jah weis inmaidjanda. skuld auk ist ata riurjo gahamon unriurein, jah ata diwano gahamon undiwanein. anu-an ata diwano gawasjada undiwanein, anuh wairi waurd ata gamelido: ufsagqis war dauus in sigis. hwar ist gazds eins, dauu? hwar ist sigis ein, halja? aan gazds dauaus frawaurhts, i mahts frawaurhtais wito. i guda awiliu ize gaf unsis sigis airh fraujan unsarana Iesu Xristau. swaei nu, brorjus meinai liubans, tulgjai wairi, ungawagidai, ufarfulljandans in waurstwa fraujins sinteino, witandans atei arbais izwara nist lausa in fraujin. I bi gabaur ata aim weiham, swaswe garaidida aikklesjom Galat[i]e, swa jah jus tauji. ainhwarjanoh sabbate hwarjizuh izwara fram sis silbin lagjai huhjands atei wili, ei ni, bie qimau, an gabaur wairai. aan bie qima, anzei gakiusi airh bokos ans sandja briggan anst izwara in Iairusalem. jah an jabai ist mis wair galeian, galeiand mi mis. aan qima at izwis an Makidonja usleia; Makidonja auk airhgagga. i at izwis waitei salja aiau jah wintru wisa, ei jus mik gasandjai ishwaduh ei ik wrato. ni wiljau auk izwis nu airhleiands saihwan; unte wenja[n] mik hwo hweilo saljan at izwis, jabai frauja fraleti. wisu-an in Aifaison und paintekusten. haurds auk mis usluknoda mikila jah waurstweiga, jah andastajos managai. aan jabai qimai Teimauaius, saihwi ei unagan[d]s sijai at izwis, unte waurstw fraujins waurkei, swaswe jah ik. ni hwashun imma frakunni . . . . ansts fraujins Iesuis mi izwis. frijawa meina mi allaim izwis in Xristau Iesu. amen. Du Kaurinium a ustauh. Du Kaurinium frume melida ist us Filippai, swe qeun sumai; i mais ugkei bi silbins apaustaulaus insahtai melida wisan us Asiai.
. . . . swaswe afswaggwidai weseima jal-liban. akei silbans in uns silbam andahaft dauaus habaidedum, ei ni sijaima trauandans du uns silbam, ak du guda amma urraisjandin dauans, izei us swaleikaim dauum uns galausida jah galausei, du ammei wenidedum ei galausei, at hilpandam jah izwis bi uns bidai, ei in managamma andwairja so in uns giba airh managans awiliudodau faur uns. unte hwoftuli unsara so ist, weitwodei miwisseins unsaraizos, atei in ainfalein jah hlutrein gudis, ni in handugein leikeinai, ak in anstai gudis usmetum in amma fairhwau, i ufarassau at izwis. unte ni alja meljam izwis, alja oei anakunnai aiau jah ufkunnai; aan wenja ei und andi ufkunnai, swaswe gakunnaidedu uns bi sumata, unte hwoftuli izwara sijum, swaswe jah jus unsara in daga fraujins Iesuis. jah izai trauainai wilda fauris qiman at izwis, ei anara anst habaidedei, ja-airh izwis galeian in Makaidonjai jah aftra af Makaidonjai qiman at izwis, jah fram izwis gasandjan mik in Iudaia. atu-an nu mitonds, ibai aufto leihtis bruhta? aiau atei mito, bi leika agkjau, ei sijai at mis ata ja ja jah ata ne ne? aan triggws gu, ei ata waurd unsar ata du izwis nist ja jan-ne. unte gudis sunus Iesus Xristus, saei in izwis airh uns merjada, airh mik jah Silbanu jah Teimauaiu, ni war ja jan-ne, ak ja in imma war. hwaiwa managa gahaita gudis, in imma ata ja, due ja-airh ina amen, guda du wulau airh uns. aan sa gawastjands uns mi izwis in Xristau jah salbonds uns gu, jah sigljands uns jah gibands wadi ahman in hairtona unsara. aan ik weitwod gu anahaita ana meinai saiwalai ei freidjands izwara anaseis ni qam in Kaurinon; ni atei fraujinoma izwarai galaubeinai, ak gawaurstwans sijum anstais izwaraizos, unte galaubeinai gastou. Aan gastauida ata silbo at mis, ei aftra in saurgai ni qimau at izwis. unte jabai ik gaurja izwis, jah hwas ist saei gailjai mik, niba sa gaurida us mis? ja-ata silbo gamelida izwis, ei qimands saurga ni habau fram aimei skulda faginon, gatrauands in allaim izwis atei meina fahes allaize izwara ist. aan us managai aglon jah aggwiai hairtins gamelida izwis airh managa tagra, ni eei saurgai, ak ei frijawa kunnei oei haba ufarassau du izwis. aan jabai hwas gaurida, ni mik gaurida, ak bi sum ain, ei ni anakaurjau, allans izwis. ganah amma swaleikamma andabeit ata fram managizam, swaei ata andaneio izwis mais fragiban jag galaihan, ibai aufto managizein saurgai gasiggqai sa swaleiks. inu-is bidja izwis tulgjan in imma friawa. due gamelida ei ufkunnau kustu izwarana, sijaidu in allamma ufhausjandans. aan ammei hwa fragibi, jah ik; jah an ik, jabai hwa fragaf, fragaf in izwara in andwairja Xristaus, ei ni gaaiginondau fram Satanin; unte ni sijum unwitandans munins is. aan qimands in Trauadai in aiwaggeljons Xristaus jah at haurdai mis uslukanai in fraujin, ni habaida gahweilain ahmin meinamma, in ammei ni bigat Teitaun broar meinana; ak twisstandands im galai in Makaidonja. aan guda awiliu amma sinteino ustaiknjandin hroeigans uns in Xristau jah daun kunjis seinis gabairhtjandin airh uns in allaim stadim; unte Xristaus dauns sijum woi guda in aim ganisandam jah in aim fraqistnandam; sumaim dauns us dauau du dauau, sumaimu-an dauns us libainai du libainai; jad-du amma hwas wairs? unte ni sium swe sumai maidjandans waurd gudis, ak us hlutriai, ak swaswe us guda in andwairja gudis in Xristau rodjam. Duginnam aftra uns silbans anafilhan? aiau ibai aurbum swe sumai anafilhis boko du izwis, aiau us izwis anafilhis? aipistaule unsara jus siju, gamelida in hairtam unsaraim, kuna jah anakunnaida fram allaim mannam. swikunai atei siu aipistaule Xristaus, andbahtida fram uns, inna gamelida ni swartiza, ak ahmin gudis libandins, ni in spildom staineinaim, ak in spildom hairtane leikeinaim. aan trauain swaleika habam airh Xristu du guda, ni atei wairai sijaima agkjan hwa af uns silbam, ak so wairida unsara us guda ist, izei jah wairans brahta uns andbahtans niujaizos triggwos, ni bokos, ak ahmins; unte boka usqimi, i ahma gaqiuji. aan jabai andbahti dauaus in gameleinim gafrisahti in stainam war wulag, swaei ni mahtedeina sunjus Israelis fairweitjan du wlita Mosezis in wulaus wlitis is is gataurnandins, hwaiwa nei mais andbahti ahmins wairai in wulau? jabai auk andbahtja wargios wulus, und filu mais ufarist andbahti garaihteins in wulau. unte ni was wulag ata wulago in izai halbai in ufarassaus wulaus; jabai auk ata gataurnando airh wulu, und filu mais ata wisando in wulau. habandans nu swaleika wen managaizos baleins brukjaima, jan-ni swaswe Mosez lagida hulistr ana andawleizn, due ei ni fairweitidedeina sunjus Israelis in andi is gataurnandins; ak afdaubnodedun fraja ize, unte und hina dag ata samo hulistr in anakunnainai izos fairnjons triggwos wisi unandhuli, unte in Xristau gatairada. akei und hina dag mianei siggwada Moses, hulistr ligi ana hairtin ize. aan mianei gawandei du fraujin, afnimada ata hulistr. aan frauja ahma ist; aan arei ahma fraujins, aruh freijhals ist. aan weis allai andhulidamma andwairja wulu fraujins airhsaihwandans, o samon frisaht ingaleikonda af wulau in wulu, swaswe af fraujins ahmin. Due habandans ata andbahtei, swaswe gaarmaidai waurum, ni wairam usgrudjans, ak afstoum aim analaugnjam aiwiskjis, ni gaggandans in warein ni galiug taujandans waurd gudis, ak bairhtein sunjus ustaiknjandans uns silbans du allaim miwisseim manne in andwairja gudis. aan jabai ist gahulida aiwaggeljo unsara, in aim fralusnandam ist gahulida, in aimei gu is aiwis gablindida fraja ize ungalaubjandane, ei ni liuhtjai im liuhadeins aiwaggeljons wulaus Xristaus, saei ist frisahts gudis. aan ni uns silbans merjam, ak Iesu Xristu fraujan, i uns skalkans izwarans in Iesuis. unte gu saei qa ur-riqiza liuha skeinan, saei jah liuhtida in hairtam unsaraim du liuhadein kunjis wulaus gudis in andwairja Iesuis Xristaus. aan habandans ata huzd in aireinaim kasam, ei ufarassus sijai mahtais gudis jah ni us unsis. in allamma raihanai, akei ni gaaggwidai; andbitanai, akei ni afslauidai; wrikanai, akei ni bilianai: gadrausidai, akei ni fraqistidai, sinteino dauein fraujins Iesuis ana leika unsaramma . . . . unte allai weis ataugjan skuldai sijum faura stauastola Xristaus, ei ganimai hwarjizuh o swesona leikis, afar aimei gatawida, jae iu jae uniu. . . . . us guda habam, gard unhanduwaurhtana aiweinana in himinam. unte jah in amma swogatjam, bauainai unsarai izai us himina ufarhamon gairnjandans, jabai sweauh gawasidai, ni naqadai bigitaindau. jah auk wisandans in izai hleirai swogatjam kauridai, ana ammei ni wileima afhamon, ak anahamon, ei fraslindaidau ata diwano fram libainai. aan saei jag-gamanwida uns du amma gu, saei jah gaf unsis wadi ahman. gatrauandans nu sinteino jah witandans atei wisandans in amma leika afhaimjai sijum fram fraujin; unte airh galaubein gaggam, ni airh siun. aan gatrauam jah waljam mais usleian us amma leika jah anahaimjaim wisan at fraujin. inu-is usdaudjam, jae anahaimjai jae afhaimjai, waila galeikan imma. l witandans nu agis fraujins mannans fullaweisjam, i guda swikunai sijum. aan wenja jah in miwisseim izwaraim swikunans wisan uns, ni ei aftra uns silbans uskannjaima izwis, ak lew gibandans izwis hwoftuljos fram unsis, ei habai wira ans in andwairja hwopandans jan-ni in hairtin. unte jae usgeisnodedum, guda, jae fullafrajam, izwis. unte friawa Xristaus dishabai uns, domjandans ata atei ains faur allans gaswalt, annu allai gaswultun, jah faur allans gaswalt, ei ai libandans ni anaseis sis silbam libaina, ak amma faur sik gaswiltandin jah urreisandin. swaei weis fram amma nu ni ainnohun kunnum bi leika; i jabai ufkunedum bi leika Xristu, akei nu ni anaseis ni kunnum. swaei jabai hwo in Xristau niuja gaskafts, o aljona usliun; sai, waurun niuja alla. aan alla us guda, amma gafriondin uns sis airh Xristu jag-gibandin unsis andbahti gafrionais. unte sweauh gu was in Xristau manase gafrionds sis, ni rahnjands im missadedins ize jah lagjands in uns waurd gafrionais. faur Xristu nu airinom, swe at guda galaihandin airh uns; bidjandans faur Xristu gagawairnan guda. unte ana ize ni kuna frawaurht, faur uns gatawida frawaurht, ei weis waureima garaihtei gudis in imma. Gawaurstwans ja-an bidjandans, ni sware anst gudis niman izwis. mela auk, qii, andanemjamma andhausida us jah in daga naseinais gahalp eina. sai, nu mel waila andanem; sai, nu dags naseinais. ni ainhun in waihtai gibandans bistugq[e], ei ni anawammjaidau andbahti unsar; ak in allamma ustaiknjandans uns swe gudis andbahtos in stiwitja managamma, in aglom, in nauim, in aggwiom, in slahim, in karkarom, in unsutjam, in arbaidim, in wokainim, in lausqirein, in swikniai, in kunja, in laggamodein, in selein, in ahmin weihamma, in frijawai unhindarweisai, in waurda sunjos, in mahtai gudis, airh wepna garaihteins taihswona jah hleidumon[n]a, jah airh wulu jah unswerein, airh wajamerein jah wailamerein, swe airzjandans jah sunjeinai, swe unkunai jah ufkunnaidai, swe gaswiltandans jah sai libam, swe talzidai jah ni afdauidai, swe saurgandans, i sinteino faginondans, swe unledai, i managans gabigjandans, swe ni waiht aihandans jah allata disnimandans. muns unsar usluknoda du izwis, Kaurinius, hairto unsar urrumnoda. ni reihanda jus in uns, i reihanda in hairram izwaraim. aan ata samo andalauni, swe frastim qia, urrumnai jah jus. ni wairai gajukans ungalaubjandam; unte hwo dailo garaihtein mi ungaraihtein aiau hwo gamaindue liuhada mi riqiza? hwou an samaqisse Xristau mi Bailiama aiau hwo daile galaubjandin mi ungalaubjandin? hwou-an samaqisse alhs gudis mi galiugam? unte jus alhs gudis siu libandins; qii auk gu: atei baua in im jah inna gagga jah waira ize gu jah eis wairand mis managei. inu-is usgaggi us midumai ize jah afskaidi izwis, qii frauja, jah unhrainjamma ni attekai, jah ik andnima izwis jah waira izwis du attin jah jus wairi mis du sunum jah dauhtrum, qii frauja allwaldands. o habandans nu gahaita, liubans, hrainjam unsis af allamma bisauleino leikis jah ahmins, ustiuhandans weihia in agisa gudis. gamoteima in izwis; ni ainummehun gaskoum, ni ainnohun frawardidedum, ni ainnohun bifaihodedum. ni du gawargeinai qia; fauraqa auk atei in hairtam unsaraim siju du migaswiltan jas-samana liban. managa mis trauains du izwis, managa mis hwoftuli faur izwis, usfullis im galaihtais, ufarfullis im fahedais in allaizos managons aglons unsaraizos. jah auk qimandam unsis in Makaidonjai ni waiht habaida gahweilainais leik unsar, ak in allamma anapragganai, utana waihjons, innana agisa. akei sa galaihands hnaiwidaim garafstida uns gu in quma Teitaus; aan ni atainei in quma is, ak jah in galaihtai, izaiei garafstis was ana izwis, gateihands uns izwara gairnein, izwarana gaunou, izwar aljan faur mik, swaei mis mais faginon war. unte jabai gaurida izwis in bokom, ni idreigo mik, jah jabai idreigoda - unte gasaihwa atei so aipistaule jaina, jabai [jah] du leitilai hweilai, gaurida izwis - nu fagino, ni unte gauridai wesu, ak unte gauridai wesu du idreigai; saurgaidedu auk bi gu, ei waihtai ni gasleijaindau us unsis. unte bi gu saurga idreiga du ganistai gatulgida ustiuhada; i is fairhwaus saurga dauu gasmio. saihw[a] auk silbo ata bi gu saurgan izwis, hwelauda gatawida izwis usdaudein, akei sunjon, akei unwerein, akei agis, akei gairnein, akei aljan, akei fraweit! in allamma ustaiknidedu izwis hlutrans wisan amma toja. aan jabai melida, ni in is anamahtjandins, ni in is anamahtidins, ak du gabairhtjan usdaudein unsara oei faur izwis habam wira izwis in andwairja gudis. inu-is garafstidai sijum; aan ana garafsteinai unsarai filaus mais faginodedum ana fahedai Teitaus, unte anahweilais war ahma is fram allaim izwis. unte jabai hwa imma fram izwis hwaihwop, ni gaaiwiskos war; ak swaswe allata izwis in sunjai rodidedum, swa jah hwoftuli unsara so du Teitau[n] sunja war. jab-brusts is ufarassau du izwis sind, gamunandins o allaize izwara ufhausein, swe mi agisa jah reirom andnemu ina. fagino nu, unte in allamma gatraua in izwis. Aan kannja izwis, brorjus, anst gudis o gibanon in aikklesjom Makidonais, atei in managamma kustau aglons managdus fahedais ize ja-ata diupo unledi ize usmanagnoda du gabein ainfaleins ize. unte bi mahtai, weitwodja, jah ufar maht silbawiljos wesun, mi managai usbloteinai bidjandans uns niman anst seina jah gamainein andbahtjis in ans weihans. ja-ni swaswe wenidedum, ak sik silbans atgebun frumist fraujin, aro-an uns airh wiljan gudis, swaei bedeima Teitaun, ei swaswe faura dustodida, swah ustiuhai in izwis jah o anst. akei swe raihtis in allamma managni, galaubeinai jah waurda jah kunja jah in allai usdaudein jah ana izai us izwis in uns frijawai, ei jah in izai anstai managnai. ni swaswe fraujinonds qia izwis, ak in izos anaraize usdaudeins jah izwaraizos frijawos airknia kiusands. unte kunnu anst fraujins unsaris Iesuis Xristaus, atei in izwara gaunledida sik gabigs wisands, ei jus amma is unledja gabigai wairai. jar-ragin in amma giba, unte ata izwis batizo ist, juzei ni atainei taujan, ak jah wiljan dugunnu af fairnin jera. i nu sai, jah taujan ustiuhai, ei swaswe faurast muns du wiljan, swa jah du ustiuhan us ammei habai. jabai auk wilja in gagreftai ist, swaswe habai, waila andanem ist, ni swaswe ni habai. ni swa auk ei anaraim iusila, i izwis aglo, ak us ibnassau; in amma nu mela izwar ufarassus du jainaize arbom, ei jah jainaize ufarassus wairai du izwaraim arbom, ei wairai ibnassus, swaswe gameli ist: jas-saei filu, ni managizo, jah saei leitil, ni fawizo. aan awiliu guda, ize gaf o samon usdaudein faur izwis in hairto Teitaus; unte raihtis bida andnam, aan usdaudoza wisands silba wiljands galai du izwis. gah-an-mi-[ga]sandidedum imma broar; izei hazeins in aiwaggeljons and allos aikklesjons. aan ni at-ain, ak jah gatewis fram aikklesjom mi gasinam uns mi anstai izai andbahtidon fram uns du fraujins wulau jah gairnein unsarai; biwandjandans ata, ibai hwas uns fairinodedi in digrein izai andbahtidon fram uns; garedandans auk goda ni atainei in andwairja gudis, ak jah in andwairja manne. insandidedum an mi im broar unsarana anei gakausidedum in managaim ufta usdaudana wisandan, aan nu, sai, filu usdaudozan trauainai managai in izwis; jah e bi Teitu, saei ist gaman mein jag-gawaurstwa in izwis; jae brorjus unsarai apaustauleis aikklesjono, wulaus Xristaus. aan ustaiknein frijawos izwaraizos jah unsaraizos hwoftuljos faur izwis in im ustaiknjandans in andwairja aikklesjono. Aan bi andbahti atei rahtoda du weihaim, ufjo mis ist du meljan izwis; unte wait gairnein izwara, izaiei fram izwis hwopam at Makidonim, unte Akaja gamanwida ist fram fairnin jera, jah ata us izwis aljan uswagida ans managistans. aan fauragasandida broruns, ei hwoftuli unsara so fram izwis ni wauri lausa in izai halbai, ei swaswe qa gamanwidai sijai; ibai jabai qimand mi mis Makidoneis jag-bigitand izwis unmanwjan[d]s, gaaiwiskonda[u] weis, ei ni qiau jus, in amma stomin hwoftuljos. naudiaurft nu man bidjan broruns, ei galeiaina du izwis jah fauragamanwjaina ana fauragahaitanan aiwlaugian izwarana, ana manwjana wisan swaswe wailaqiss jan-ni swaswe bifaihon. atu an, saei saiji us gaagkja, us gaagkja jah sneii, jah saei saiji in iueinai, us iueinai jah sneii. hwarjizuh swaswe fauragahugida hairtin, ni us trigon aiau us nauai, . . . . . . . . nins fraujins. wait mannan in Xristau faur jera id, jae in leika ni wait, jae inu leik ni wait, gu wait, frawulwanana ana swaleikana und ridjan himin; jah wait ana swaleikana mannan, jae in leika jae inu leik ni wait, gu wait, atei frawulwans war in wagg jah hausida unqeja waurda, oei ni skulda sind mann rodjan. faur ana swaleikana hwopa, i faur mik silban ni waiht hwopa, niba in unmahtim meinaim. aan jabai wiljau hwopan, ni sijau unwita, unte sunja qia, i freidja, ibai hwas in mis hwa muni ufar atei gasaihwi aiau [aiau] gahausei hwa us mis. jah bi filusnai andhuleino, ei ni ufarhafnau, atgibana ist mis hnuo leika meinamma, aggilus Satanins, ei mik kaupastedi, ei ni ufarhugjau. bi atei rim sinam fraujan ba ei afstoi af mis; jah qa mis: ganah uk ansts meina, unte mahts in siukein ustiuhada. filu gabaurjaba nu mais hwopa in siukeim meinaim, ei ufarhleirjai ana mis mahts Xristaus. in izei mis galeikai in siukeim, in anamahtim, in nauim, in wrekeim, in reihslam faur Xristu; unte an siuka, an mahteigs im. war unwita hwopands, jus mik gabaididedu; aan ik skulds was fram izwis gakannjan, unte ni waihtai mins habaida aim ufar filu apaustaulum, jah jabai ni waihts im. aiau sweauh taikneis apaustaulus gatawidos waurun in izwis in allai ulainai, taiknim jah fauratanjam jah mahtim. hwa auk ist, ize wanai wesei ufar anaros aikklesjons, niba atei ik silba ni kaurida izwis? fragibi mis ata skais. sai, ridjo ata manwus im qiman at izwis, jan-ni kaurja izwis; unte ni sokja izwaros aihtins, ak izwis; ni auk skulun barna fadreinam huzdjan, ak fadreina barnam. aan ik laaleiko fraqima jah fraqimada faur saiwalos izwaros, sweauh ei ufarassau izwis frijonds mins frijoda. aan s[i]ai nu, ik ni kaurida izwis, ak wisands aufto listeigs hindarweisein izwis nam. ibai airh hwana izeei insandida du izwis bifaihoda izwis? ba Teitu jah miinsandida imma broar; ibai hwa bifaihoda izwis Teitus? niu amma samin ahmin iddjedum? niu aim samam laistim? aftra ugkei izwis ei sunjoma uns wira izwis? in andwairja gudis in Xristau rodjam, atu-an all, liubans, in izwaraizos gatimreinais. unte og, ibai aufto qimands ni swaleikans swe wiljau bigitau izwis, jah ik bigitaidau izwis swaleiks swe ni wilei mik, ibai aufto wairheins, aljan, jiukos, bihaita, birodeinos, haifsteis, [bifaiha] ufswalleinos, drobnans; ibai aftra qimandan mik gu gahaunjai at izwis jah qaino managans ize faura frawaurkjandane jan-ni idreigondane ana unhrainiai oei gatawidedun, horinassau jah aglaitja. ridjo ata qima at izwis. ana muna twaddje weitwode ja-rije gastandi all waurde. fauraqa jah aftra fauragateiha, swaswe andwairs anaramma sina jah aljaro nu melja aim faura frawaurkjandam jah anaraim allaim, atei jabai qima, aftra ni freidja. unte kustu sokei is in mis rodjandins Xristaus, saei ni siuki in izwis, ak mahteigs ist in izwis. aan jabai jah ushramis was us siukein, akei libai us mahtai gudis; jah auk weis siukam in imma, akei libam mi imma us mahtai gudis in izwis. silbans fraisi sijaidu in galaubeinai; silbans izwis kausei, au niu kunnu izwis atei Iesus Xristus in izwis ist? nibai aufto ungakusanai siju. aan wenja atei kunnei ei weis ni sium ungakusanai. aan bidja du guda ei ni waiht ubilis taujai; ni ei weis [un]gakusanai ugkjaima, ak ei jus ata godo taujai, i weis swe ungakusanai ugkjaima. ni auk magum hwa wira sunja, ak faur sunja. aan faginom, an weis siukam, i jus swinai siu; izuh auk jah bidjam, izwaraizos ustauhtais. due ata aljaro melja, ei andwairs hardaba ni tauja[u] bi waldufnja ammei frauja fragaf mis du gatimreinai jan-ni du gataurai. ata anar, brorjus, fagino, ustauhanai sijai, garafstidai sijai, samo frajai, gawairi taujandans sijai, jah gu gawaireis jah frijawos wairi mi izwis. goljai izwis misso in frijonai weihai. goljand izwis ai weihans allai. ansts fraujins Iesuis Xristaus jah frijawa gudis jah gaman ahmins weihis mi allaim izwis. amen. du Kaurinium b ustauh. du Kaurinium b meli ist us Filippai Makidonais.
. . . . unkuns wlita aikklesjom Iudaias aim in Xristau; atainei hausjandans wesun atei saei wrak uns simle, nu merei galaubein oei suman brak; jah in mis me[ki]lidedun gu. aroh bi fidwortaihun jera usiddja aftra in Iairusaulwma mi Barnabin, ganimands mi mis jah Teitu. uzu-an-iddja bi andhuleinai, jah ussok im aiwaggeli atei merja in iudos, i sundro aimei uhta, ibai sware rinnau aiau runnjau. akei nih Teitus, sa mi mis, Kreks wisands, baidis was bimaitan. aan in ize ufsliupandane galiugabrore, aiei innufslupun biniuhsjan freijhals unsarana anei aihum in Xristau Iesu, ei unsis gaiwaidedeina; aimei nih hweilohun gakunedum ufhnaiwein, ei sunja aiwaggeljons gastandai at izwis. aan af aim ugkjandam wisan hwa, hwileikai simle wesun ni waiht mis wulrais ist, gu mans andwairi ni andsiti; aan mis ai ugkjandans ni waiht anainsokun; ak ata wira[wair]o, gasaihwandans atei gatrauaida was mis aiwaggeljo faurafilljis, swaswe Paitru bimaitis, unte saei waurstweig gatawida Paitrau du apaustaulein bimaitis, waurstweig gatawida jah mis in iudos, jah ufkunnandans anst o . . . . . . . . sokjandans ei garaihtai domjaindau in Xristau, bigitanai sijum jas-silbans frawaurhtai, annu Xristus frawaurhtais andbahts? nis-sijai. unte jabai atei gatar, ata aftra timrja, missataujandan mik silban ustaiknja. unte ik airh wito witoda gaswalt, ei guda libau. Xristau miushramis war, i liba nu ni anaseis ik, i libai in mis Xristus. aan atei nu liba in leika, in galaubeinai liba sunus gudis, is frijondins mik jah atgibandins sik silban faur mik. ni faurqia anstai gudis; unte jabai airh wito garaihtei, aiau jah Xristus sware gaswalt. O unfrodans Galateis! hwas izwis afhugida sunjai ni ufhausjan? izwizei faura augam Iesus Xristus fauramelis was, in izwis ushramis? at-ain wiljau witan fram izwis, uzu waurstwam witodis ahman nemu au uzu gahauseinai galaubeinais? swa unfroans siju? anastodjandans ahmin nu leika ustiuhi? swa filu gawunnu sware? aan jabai sware! saei nu andstaldi izwis ahmin jah waurkei mahtins in izwis, uzu waurstwam witodis au uzu gahauseinai galaubeinais? swaswe jah Abraham galaubida guda . . . . swa managai auk swe in Xristau daupidai wesu, Xristau gahamodai siju. nist Judaius nih Kreks, nist skalks nih freis, nist gumakund nih qinakund; unte allai jus ain siju in Xristau Iesu. aan ande jus Xristaus, annu Abrahamis fraiw siju jab-bi gahaitam arbjans. Aan qia: swalaud melis swe arbinumja niuklahs ist, ni und waiht iusiza ist skalka, frauja allaize wisands; akei uf raginjam ist jah fauragaggam und garehsn attins. swa jah weis, an wesum barniskai, uf stabim is fairhwaus wesum skalkinondans. i bie qam usfulleins melis, insandida gu sunu seinana, wauranana us qinon, wauranana uf witoda, ei ans uf witoda usbauht[id]edi, ei suniwe sibja andnimaima. aan atei siju jus sunjus gudis, insandida gu ahman sunaus seinis in hairtona izwara hropjandan: abba, fadar! swaei ni anaseis is skalks, [ak sunus; i] ande sunus, jah arbja gudis airh Xristu. akei an sweauh ni kunnandans gu, aim oei wistai ni sind guda skalkinodedu; i nu sai, ufkunnandans gu, maizu-an gakunnaidai fram guda, hwaiwa gawandidedu izwis aftra du aim unmahteigam jah halkam stabim, aimei aftra iupana skalkinon wilei? dagam witai jah menoum jah melam jah anam. og izwis, ibai sware arbaididedjau in izwis. aan wairai swe ik, unte jah ik swe jus, brorjus, bidja izwis. ni waiht mis gaskou. witu atei airh siukein leikis aiwaggelida izwis ata frumo, jah fraistubnjai ana leika meinamma ni frakunedu, ni andspiwu, ak swe aggelu gudis andnemu mik, swe Xristu Iesu. hwileika was nu audagei izwara? weitwodja auk izwis atei jabai mahteig wesi, augona izwara usgrabandans atgebei mis. i nu swe fijands izwis war, sunja gateihands izwis? aljanond izwis ni waila, ak usletan izwis wileina, ei im aljano. aan go ist aljanon in godamma sinteino, jan-ni atainei in ammei ik sijau andwairs at izwis. barnilona meina anzei aftra fita, unte gabairhtjaidau Xristus in izwis. aan wilda qiman at izwis nu jah inmaidjan stibna meina; unte afslauis im in izwis. qii mis, jus uf witoda wiljandans wisan, ata wito niu hausei? gameli ist auk atei Abraham twans aihta sununs, ainana us iujai jah ainana us frijai; akei an sa us iujai bi leika . . . . . . . . i ahma wira leik, o nu sis misso andstandand, ei ni ishwah atei wilei, ata tauji. aan jabai ahmin tiuhanda, ni siju uf witoda. aan swikuna sind waurstwa leikis, atei ist: horinassus, kalkinassus, unhrainia, aglaitei, galiugagude skalkinassus, lubjaleisei, fiawos, haifsteis, aljan, hatiza, jiukos, twistasseis, [birodeinos] hairaiseis, neia, maurra, drugkaneins, gabauros jah ata galeiko aim, atei faur[a] qia izwis, swe ju fauraqa, atei ai ata swaleik taujandans iudangardjos gudis arbjans ni wairand. i akran ahmins ist frijawa, fahes, gawairi, usbeisnei, selei, bleiei, galaubeins, qairrei, gahobains, swiknei; wira o swaleika nist wito. i aiei sind Xristaus, leik sein ushramidedun mi winnom jah lustum. jabai libam ahmin, ahmin jah gaggam. ni wairaima flautai, uns misso ushaitandans, misso in neia wisandans. Brorjus, jabai gafahaidau manna in hwizai missadede, jus ai ahmeinans gawastjai ana swaleikana in ahmin qairreins, andsaihwands uk silban, iba jah u fraisaizau. izwaros misso kaurios bairai, jah swa usfullei wito Xristaus. i jabai ugkei hwas hwa wisan, ni waiht wisands, sis silbin frajamarzeins ist. i waurstw sein silbins kiusai hwarjizuh, jah an in sis silbin hwoftulja habai jah ni in anaramma; hwarjizuh auk swesa baurein bairi. aan gamainjai sa laisida waurda amma laisjandin in allaim godaim is. ni wairai airzjai; gu ni bilaikada. manna auk atei saiji ata jah sneii. unte saei saiji in leika seinamma, us amma leika jah sneii riurein; i saei saiji in ahmin, us ahmin jah sneii libain aiweinon. aan ata godo taujandans ni wairaima usgrudjans; unte at mel swesata sneiam ni afmauidai. annu nu, andei mel habam, waurkjam iu wira allans, ishun wira swesans galaubeinai. sai, hwileikaim bokom gamelida izwis meinai handau. swa managai swe wileina samjan sis in leika, ai naujand izwis bimaitan, ei hweh wrakja galgins Xristaus ni winnaina. ni-an sweauh ai ize bimaitanai sind, wito fastand, ak wileina izwis bimaitan, ei in izwaramma leika hwopaina. i mis ni sijai hwopan ni in waihtai, niba in galgins fraujins unsaris Iesuis Xristaus, airh anei mis fairhwus ushramis ist * * jah ik fairhwau. unte ni bimait waiht ist, nih faurafilli, ak niuja gaskafts. jah swa managai swe izai garaideinai galaistans sind, gawairi ana im jah armaio jah ana Israela gudis. anamais arbaide ni ainshun mis gansjai: unte ik stakins Iesuis ana leika meinamma baira. ansts fraujins unsaris Iesuis Xristaus mi ahmin izwaramma, brorjus. amen. du Galatim ustauh. du Galatim gameli ist us Rumai.
Pawlus, apaustaulus Xristaus Iesuis airh wiljan gudis, aim weiham aim wisandam in Aifaison jah triggwaim in Xristau Iesu. ansts izwis jah gawairi fram guda attin unsaramma jah fraujin Iesu Xristau. iuis gu jah atta fraujins unsaris Iesuis Xristaus, izei gaiuida uns ana allai iueinai ahmeinai in himinakundaim in Xristau. swaswe gawalida uns in imma faur gasatein fairhwaus, ei sijaima weihai jah unwammai in andwairja is in frijawai. fauragarairo uns du suniwe gadedai airh Iesu Xristu in ina bi leikainai wiljins seinis, du hazeinai wulaus anstais seinaizos, in izaiei ansteigs was uns in amma liubin sunau seinamma, in ammei habam faurbauht, fralet frawaurhte airh blo is, bi gabein wulaus anstais is, oei ufarassau ganohida in uns in allai handugein jah frodein, kannjan unsis runa wiljins seinis bi wiljin, saei fauragaleikaida imma du fauragaggja usfulleinais mele, aftra usfulljan alla in Xristau, o ana himinam ja-o ana airai in imma, in ammei hlauts gasatidai wesum, fauragaredanai bi wiljin gudis is alla in allaim waurkjandins bi muna wiljins seinis, ei sijaima weis du hazeinai wulaus is ai faurawenjandans in Xristau, in ammei jah jus gahausjandans waurd sunjus, aiwaggeli ganistais izwaraizos, ammei galaubjandans gasiglidai wauru ahmin gahaitis amma weihin, izei ist wadi arbjis unsaris du faurbauhtai gafreideinais, du hazeinai wulaus is. due jah ik, gahausjands izwara galaubein in fraujin Iesu Xristau jah frijawa in allans ans weihans, unsweibands awiliudo in izwara, gamund waurkjands in bidom meinaim, ei gu fraujins unsaris Iesuis Xristaus, atta wulaus, gibai izwis ahman handugeins jah andhuleinais in ufkunja seinamma, inliuhtida augona hairtins izwaris, ei witei jus hwa ist wens laonais is, hwileiku[h] gabei wulaus arbjis is in weihaim, jah hwa ufarassus mikileins mahtais is in uns aim galaubjandam bi waurstwa mahtais swineins is, atei gawaurhta in Xristau, urraisjands ina us dauaim jah gasatida in taihswon seinai in himinam ufaro allaize reikje jah waldufnje jah mahte jah fraujinassiwe jah allaize namne namnidaize ni atainei in amma aiwa, ak jah in amma anawairin. jah alla ufhnaiwida uf fotuns imma jah ina atgaf haubi ufar alla aikklesjon, sei ist leik is, fullo is alla in allaim usfulljandins. Jah izwis wisandans dauans missadedim jah frawaurhtim izwaraim, in aimei simle iddjedu bi izai aldai is fairhwaus, bi reik waldufnjis luftaus, ahmins is nu waurkjandins in sunum ungalaubeinais, in aimei jah weis allai usmetum suman in lustum leikis unsaris, taujandans wiljans leikis jah gamitone, jah wesum wistai barna hatize, swaswe jah ai anarai. i gu, gabigs wisands in armahairtein, in izos managons frijawos izaiei frijoda uns, jah wisandans uns dauans frawaurhtim migaqiwida uns Xristau - anstai siju ganasidai - jah miurraisida jah migasatida in himinakundaim in Xristau Iesu, ei ataugjai in ald[a]im aim anagaggandeim ufarassu gabeins anstais seinaizos in selein bi uns in Xristau Iesu. unte anstai siu ganasidai airh galaubein, jah ata ni us izwis, ak gudis giba ist; ni us waurstwam, ei hwas ni hwopai, ak is sium taui, gaskapanai in Xristau Iesu du waurstwam godaim, oei fauragamanwida gu, ei in aim gaggaima. due gamunei atei jus iudos simle wesu in leika, ai namnidans unbimaitanai fram izai namnidon bimait in leika handuwaurht. unte wesu an in jainamma mela inu Xristu, framajai usmetis Israelis jah gasteis gahaite trausteis, wen ni habandans jah gudalausai in manasedai. i nu sai, in Xristau Iesu jus juzei simle wesu fairra, wauru nehwa in bloa Xristaus. sa auk ist gawairi unsar, saei gatawida o ba du samin jah midgardiwaddju faos gatairands, fijawa, ana leika seinamma wito anabusne garaideinim gatairands, ei ans twans gaskopi in sis silbin du ainamma niujamma mann, waurkjands gawairi, jah gafriodedi ans bans in ainamma leika guda airh galgan, afslahands fijawa in sis silbin. jah qimands wailamerida gawairi izwis juzei fairra jah gawairi aim ize nehwa; unte airh ina habam atgagg bajos in ainamma ahmin du attin. sai nu ni siju gasteis jah aljakonjai, ak siju gabaurgjans aim weiham jah ingardjans gudis, anatimridai . . . . . . . . in guda amma alla gaskapjandin, ei kanni wesi nu reikjam jah waldufnjam in aim himinakundam airh aikklesjon so filufaiho handugei gudis, bi muna aiwe anei gatawida in Xristau Iesu fraujin unsaramma, in ammei habam balein [freijhals] jah atgagg in trauainai airh galaubein is. in ize bidja, ni wairai usgrudjans in aglom meinaim faur izwis, atei ist wulus izwar. in is biuga kniwa meina du attin fraujins unsaris Iesuis Xristaus, us ammei all fadreinis in himina jah ana airai namnjada, ei gibai izwis bi gabein wulaus seinis mahtai inswinjan airh ahman seinana [in] innuman mannan, bauan Xristu airh galaubein in hairtam izwaraim, ei in frijawai gawaurhtai jah gasulidai magei gafahan mi allaim aim weiham hwa sijai braidei jal-laggei jah hauhei jah diupei; kun[n]an o ufarassau mikilon is kunjis frijawa Xristaus, ei fulnai in allai fullon gudis. aan amma mahteigin ufar all taujan maizo [giban] au bidjam aiau frajam bi mahtai izai waurkjandein in unsis, immuh wulus in Xristau Iesu jah aikkles[jon] in allos aldins aiwe, amen. Bidja nu izwis ik bandja in fraujin, wairaba gaggan izos laonais izaiei laodai siu, mi allai hauneinai jah qairrein, mi usbeisnai usulandans izwis misso in frijawai, usdaudjandans fastan ainamundia ahmins in gabundjai gawaireis. ain leik jah ains ahma, swaswe atlaodai siju in aina wen laonais izwaraizos. ains frauja, aina galaubeins, aina daupeins, ains gu jah atta allaize, saei ufar allaim jah and allans jah in allaim uns. i ainhwarjammeh unsara atgibana ist ansts bi mita gibos Xristaus; in izei qii: ussteigands in hauhia ushan hun jah atuhgaf gibos mannam. atu-an usstaig, hwa ist, niba atei jah atstaig fauris in undar[a]isto airos? saei atstaig, sa ist jah saei usstaig ufar allans himinans, ei usfullidedi allata. jah silba gaf sumans apaustauluns, sumanzu-an praufetuns, sumansu-an aiwaggelistans, sumansu-an hairdjans jah laisarjans, du ustauhtai weihaize du waurstwa andbahtjis, du timreinai leikis Xristaus, unte garinnaima allai in ainamundia galaubeinais jah ufkunjis sunus gudis, du waira fullamma, in mita wahstaus fullons Xristaus, ei anaseis ni sijaima niuklahai uswagidai jah uswalugidai winda hwammeh laiseinais, liutein manne, in filudeisein du listeigon uswandjai airzeins, i sunja taujandans in frijawai wahsjaima in ina o alla, ize ist haubi, Xristus, us ammei all leik gagatilo [jah] gagahafti airh allos gawissins andstaldis, bi waurstwa in mita ana ainhwarjoh fero, uswahst leikis tauji du timreinai seinai in frijawai. ata nu qia jah weitwodja in fraujin, ei anaseis ni gaggai, swaswe jah anaros iudos gaggand in uswissja hugis seinis, riqizeinai gahugdai wisandans, framajai libainais gudis in unwitjis is wisandins in im, in daubios hairtane seinaize, aiei uswenans wauranai sik silbans atgebun aglaitein in waurstwein unhrainios allaizos, in faihufrikein. i jus ni swa ganemu Xristu, jabai sweauh ina hausidedu jah in imma uslaisidai siju, swaswe ist sunja in Iesu, ei aflagjai jus bi frumin usmeta ana fairnjan mannan ana riurjan bi lustum afmarzeinais. anu-an-niujai ahmin frajis izwaris, jag-gahamo amma niujin mann amma bi guda gaskapanin in garaihtein jah weihiai sunjos. in izei aflagjandans liugn rodjai sunja hwarjizuh mi nehwundjin seinamma, unte sijum anar anaris lius. wairhai-an sijai jah ni frawaurkjai, sunno ni dissigqai ana wairhein izwara. ni gibi sta unhulin. saei hlefi, anaseis ni hlifai, i mais arbaidjai, waurkjands swesaim handum iu, ei habai dailjan aurbandin. ainhun waurde ubilaize us muna izwaramma ni usgaggai, ak atei go sijai du timreinai galaubeinais, ei gibai anst hausjandam. jah ni gaurjai ana weihan ahman gudis, in ammei gasiglidai siju in daga uslauseinais. alla baitrei jah hatis jah wairhei jah hrops jah wajamereins afwairpaidau af izwis mi allai unselein. wairaiduh mi izwis misso seljai, armahairtai, fragibandans izwis misso, swaswe gu in Xristau fragaf izwis. Wairai nu galeikondans guda swe barna liuba jah gaggai in frijawai, swaswe jah Xristus frijoda uns jah atgaf sik silban faur uns hunsl jah sau guda du daunai wojai. aan horinassus jah allos unhrainios aiau faihufrikei nih namnjaidau . . . . due ni wairai unfrodai, ak frajandans hwa sijai wilja fraujins. jah ni anadrigkai izwis weina, in ammei ist usstiurei, ak fullnai in ahmin, rodjandans izwis in psalmom jah hazeinim jah saggwim ahmeinaim, siggwandans in hairtam izwaraim fraujin, awiliudondans sinteino fram allaim in namin fraujins unsaris Iesuis Xristaus attin jah guda, ufhausjandans izwis misso in agisa Xristaus. qenes seinaim abnam ufhausjaina swaswe fraujin; unte wair ist haubi qenais swaswe jah Xristus haubi aikklesjons, jah is ist nasjands leikis. akei swaswe aikklesjo ufhausei Xristu, swah qenes abnam seinaim in allamma. jus wairos frijo qenins izwaros, swaswe jah Xristus frijoda aikklesjon jah sik silban atgaf faur o, ei o gaweihaidedi gahrainjands wahla watins in waurda, ei ustauhi silba sis wulaga aikklesjon, ni habandein wamme aiau maile aiau hwa swaleikaize, ak ei sijai weiha jah unwamma. swa jah wairos skulun frijon seinos qenins swe leika seina. [sein silbins leik frijo,] saei seina qen frijo, [jah] sik silban frijo. ni auk manna hwanhun sein leik fijaida, ak fodei ita jah warmei swaswe jah Xristus aikklesjon . . . . . . . . fraletandans im hwotos, witandans atei im jah izwis sama frauja ist in himinam, jah wiljahalei nist at imma. ata nu anar, brorjus meinai, inswinjai izwis in fraujin jah in mahtai swineins is. gahamo izwis sarwam gudis, ei magei standan wira listins diabulaus; unte nist izwis brakja wira leik jah blo, ak wira reikja jah waldufnja, wira ans fairhwu habandans riqizis is, wira o ahmeinona unseleins in aim himinakundam. due nimi sarwa gudis, ei magei andstandan in amma daga ubilin jah in allamma uswaurkjandans standan. standai nu, ufgaurdanai hupins izwarans sunjai jag-gapaidodai brunjon garaihteins, jag-gaskohai fotum in manwiai aiwaggeljons gawairjis ufar all andnimandans skildu galaubeinais, ammei magu allos arhwaznos is unseljins funiskos afhwapjan; jah hilm naseinais nimai jah meki ahmins, atei ist waurd gudis; airh allos aihtronins jah bidos aihtrondans in alla mela in ahmin jah du amma [du]wakandans sinteino usdaudein jah bidom fram allaim aim weiham, jah fram mis, ei mis gibaidau . . . .
. . . in ize hausidedu ina siukan. jah auk siuks was nehwa dauau, akei gu ina gaarmaida; aan ni atainei ina, ak jah mik, ei gaurein ana gaurein ni habau. sniumundos nu insandida ina, ei gasaihwandans ina aftra fagino jah ik hlasoza sijau [ufkunnands hwa bi izwis ist]. andnimai nu ina in fraujin mi allai fahedai jah ans swaleikans swerans habai, unte in waurstwis Xristaus und dauu atnehwida, ufarmunnonds saiwalai seinai, ei usfullidedi izwar gaidw bi mein andbahti. ata anar, brorjus meinai, fagino in fraujin; o samona izwis meljan mis sweauh ni latei, i izwis wastia. saihwi ans hundans, saihwi ans ubilans waurstwjans, saihwi o gamaitanon. aan weis sium bimait, weis ahmin guda skalkinondans jah hwopandans in Xristau Iesu, jan-ni in leika gatrauam, jah an ik habands trauain jah in leika. jabai hwas anar ugkei trauan in leika, ik mais: bimait ahtaudogs, us knodai Israelis, kunjis Bainiameinis, Haibraius us Haibraium, bi witoda Fareisaius, bi aljana wrakjands aikklesjon, bi garaihtein izai sei in witoda ist, wisands usfairina. akei atei was mis gawaurki, atuh rahnida in Xristaus sleia wisan. aan sweauh all domja sleia wisan in ufarassaus kunjis Xristaus Iesuis fraujins meinis, in izei allamma gasleiis im jah domja smarnos wisan allata, ei Xristau du gawaurkja habau, jah bigitaidau in imma ni habands meina garaihtein, o us witoda, akei o airh galaubein Xristaus Iesuis, sei us guda ist garaihtei ana galaubeinai, du kunnan ina jah maht usstassais is jah gamaindu ulaine is, mikauris was dauau is, ei hwaiwa gaqimau in usstassai us dauaim. ni atei ju andnemjau aiau ju garaihts gadomis sijau, aan afargagga, ei gafahau in ammei gafahans war fram Xristau. brorjus, ik mik silban ni nauh man gafahan; aan ain sweauh, aim aftra ufarmunnonds, i du aim oei faura sind, mik ufanjands, bi mundrein afargagga afar sigislauna izos iupa laonais gudis in Xristau Iesu. swa managai nu swe sijaima fullawitans, ata hugjaima; jah jabai hwa aljaleikos hugji, jah ata izwis gu andhulji. aan sweauh du ammei gasnewum, ei samo hugjaima [jah samo frajaima], samon gaggan garaideinai. migaleikondans meinai wairai, brorjus, jam-mundo izwis ans swa gaggandans, swaswe habai frisaht unsis. unte managai gaggand anzei ufta qa izwis, i nu jag-gretands qia ans fijands galgins Xristaus, izeiei andeis wairi fralusts, izeiei gu wamba ist jah wulaus in skandai ize, aiei aireinaim frajand. i unsara bauains in himinam ist, aroei jah nasjand usbeidam fraujan Iesu Xristu, saei inmaidei leika hauneinais unsaraizos du ibnaskaunjamma leika wulaus seinis bi waurstwa, unte mag jah ufhnaiwjan sis alla. Swaei nu, brorjus meinai liubans jah lustusamans, fahes jah waips meins, swa standai in fraujin. Aiodian bidja jas-Swntwkein bidja ata samo frajan in fraujin. jai jah uk waliso bidja gajuko, niais os ozei miarbaididedun mis in aiwaggeljon mi Klaimaintau jah anaraim gawaurstwam meinaim, izeei namna sind in bokom libainais. nunu nu fagino in fraujin sinteino; aftra qia, fagino! anawiljei izwara kuna sijai allaim mannam; frauja nehwa ist. ni waihtai maurnai, ak in allai bidai jah aihtronai mi awiliudam bidos izwaros kunos sijaina . . . .
. . . . wairaba fraujins in allamma atei galeikai, in allamma waurstwe godaize akran bairandans jah wahsjandans in ufkunja gudis, in allai mahtai gaswinidai bi mahtai wulaus is, in allai usulainai jah usbeisnai mi fahedai, awiliudondans attin saei laoda izwis du dailai hlautis weihaize in liuhada[i], saei galausida izwis us waldufnja riqizis jah atnam in iudangardja sunus friawos seinaizos, in ammei habam faurbauht, fralet frawaurhte, saei ist frisahts gudis ungasaihwanis, frumabaur allaizos gaskaftais; unte in imma gaskapana waurun alla in himinam jah ana airai, o gasaihwanona ja-o ungasaihwanona, jae sitlos jae fraujinassjus, jae reikja jae waldufnja, alla airh ina jah in imma gaskapana sind. jah is ist faura allaim jah alla in imma ussatida sind. jah is ist haubi leikis, aikklesjons, saei ist anastodeins, frumabaur us dauaim, ei sijai in allaim is frumadein habands; unte in imma galeikaida alla fullon bauan, jah airh ina gafrion alla in imma, gawairi taujands airh blo galgins is airh ina, jae o ana airai jae o ana himinam. jah izwis simle wisandans framaidans jah fijands gahugdai in waurstwam ubilaim, i nu gafriodai in leika mammons is airh dauu du atsatjan izwis weihans jah unwammans jah usfairinans faura imma, jabai sweauh airhwisi in galaubeinai gawastidai jah gatulgidai jah ni afwagidai af wenai aiwaggeljons, oei hausidedu, sei merida ist in alla gaskaft o uf himina, izozei war ik Pawlus andbahts; [saei] nu fagino in aimei winna faur izwis jah usfullja gaidwa aglono Xristaus in leika meinamma faur leik is, atei ist aikklesjo, izozei war ik andbahts bi ragina gudis, atei giban ist mis in izwis du usfulljan waurd gudis, runa sei gafulgina was fram aiwam jah fram aldim, i nu gaswikunida war aim weiham is, aimei wilda gu gakannjan gabein wulaus izos runos in iudom, atei ist Xristus in izwis, wens wulaus, anei weis gateiham talzjandans all manne jah laisjandans all manne in allai handugein, ei atsatjaima all manne fullawitan in Xristau Iesu, du ammei arbaidja usdaudjands bi waurstwa sei inna uswaurkei in mis in mahtai . . . . . . . . is fairhwaus, hwa[n] anaseis swe qiwai in amma fairhwau urredi? ni teikais, nih atsnarpjais, nih kausjais! atei ist all du riurein, airh atei is brukjaidau bi anabusnim jah laiseinim manne, oei sind sweauh waurd habandona handugeins [uhtaus] in fastubnja jah hauneinai hairtins jah unfreideinai leikis, ni in swerio hwizai du soa leikis. Jabai nu miurrisu Xristau, oei iupa sind sokei, arei Xristus ist in taihswai gudis sitands. aimei iupa sind frajai, ni aim oei ana airai sind. unte gadaunodedu jah libains izwara gafulgina ist mi Xristau in guda. an Xristus swikuns wairi, libains izwara, anuh jah jus bairhtai wairi mi imma in wulau. dauei nu liuns izwarans, ans aiei sind ana airai, horinassau, unhrainein, winna, lustau ubilana jah faihugeiron, soei ist galiugagude skalkinassus; airh oei qimi hatis gudis ana sunum ungalaubeinais, in aimei jah jus iddjedu simle, an libaidedu in aim. i nu aflagji jah jus o alla, hatis, wairhein, unselein, anaqiss, aglaitiwaurdein; us muna izwaramma ni [ni] . . . . . . . . o, swaswe skuljau rodjan. in handugein gaggai du aim uta, mel usbugjandans. waurd izwar sinteino in anstai salta gasupo sijai, ei witei hwaiwa skulei ainhwarjammeh andhafjan. atei bi mik ist, all gakannei izwis Twkeikus, sa liuba broar jah triggwa andbahts jah gaskalki in fraujin, anei insandida du izwis due ei kunnjai hwa bi izwis ist, jah garafstjai hairtona izwara, mi Aunisimau amma liubin jah triggwin bror, saei ist us izwis, aiei all izwis gakannjand atei her ist. golei izwis Ari[a]starkus, sa mifrahunana mis, jah Markus gadiliggs Barnabins, bi anei nemu anabusnins, ei jabai qimai at izwis, andnimai ina; jah Iesus, saei haitada Justus, aiei sind us bimaita. ai ainai gawaurstwans sind iudangardjos gudis, aiei wesun mis du garafsteinai. golei izwis Aipafras, sa us izwis, skalks Iesuis Xristaus, sa sinteino usdaudjands bi izwis in bidom, ei standai allawaurstwans jah fullawitans in allamma wiljin gudis. weitwodja auk imma atei habai manag aljan bi izwis jah bi ans aiei sind. . . .
. . . . ubilaizo afhabai izwis. aan silba gu gawairjis gaweihei izwis allandjo jah gahailana izwarana ahman, jah saiwala jah leik unfairinona in quma fraujins unsaris Iesuis Xristaus gafastaindau. triggws saei laoda izwis, saei jah tauji. brorjus, bidjaiu-an jah bi uns. goljai broruns allans in gafrijonai weihai. biswara izwis in fraujin ei ussiggwaidau so aipistaule allaim aim weiham brorum. ansts fraujins unsaris Iesuis Xristaus mi izwis. amen. Du aissalauneikaium a ustauh.
Pawlus jah Silbanus jah Teimauaius aikklesjon aissalauneikaie in guda attin unsaramma jah fraujin Iesu Xristau. ansts izwis jah gawairi fram guda attin unsaramma jah fraujin Iesu Xristau. awiliudon skulum guda sinteino in izwara, brorjus, swaswe wair ist, unte ufarwahsei galaubeins izwara jah managni friawa ainhwarjizuh allaize izwara in izwis misso; swaei weis silbans in izwis hwopam in aikklesjom gudis in stiwitjis izwaris jah galaubeinais in allaim wrakjom izwaraim jah aglom ozei usulai, taikn garaihtaizos stauos gudis du wairans briggan izwis iudangardjos gudis, in izozei jah ulai; sweauh jabai garaiht ist at guda usgildan aim gareihandam izwis aggwia, jah izwis gaulandam iusila mi uns in andhuleinai fraujina unsaris Iesuis af himinam mi aggilum mahtais is, in funins lauhmunjai gibandi[n]s fraweit ni kunnandam gu jah ni ufhausjandam aiwaggeljon fraujins unsaris Iesuis Xristaus, aiei fraweit usgiband, fralust aiweinon fram andwairja fraujins jah fram wulau mahtais is, an qimi ushauhnan in aim weiham seinaim, jah sildaleiknan in allaim aim galaubjandam, unte galaubida ist weitwodei unsara du izwis in daga jainamma. du ammei jah bidjam sinteino bi izwis ei izwis wairans briggai izos laonais gu unsar jah fulljai alla leikain iueinais seinaizos jah waurstw galaubeinais in mahtai, ei ushauhnai namo fraujins unsaris Iesuis Xristaus in izwis jah jus in imma bi anstai gudis unsaris jah fraujins unsaris Iesuis Xristaus. Aan bidjam izwis, brorjus, in qumis fraujins unsaris Iesuis Xristaus jah gaqumais unsaraizos du imma, du ni sprauto wagjan izwis fram ahin nih drobnan, nih airh ahman nih airh waurda nih airh aipistaulein swe airh uns, [swe] atei instandai dags Xristaus. ni hwashun izwis usluto hwamma haidau, unte niba qimi afstass fauris, jah andhulids wairai manna frawaurhtais, sunus fralustais, sa andstandands jah ufarhafjands sik ufar all qianana gu aiau [allata] blotinassu, swaei [ina] in alh gudis gasitan, s . . . . . . . . ist galeikon unsis, unte ni ungatewidai wesum in izwis, nih arwjo hlaib matidedum at hwamma, ak winnandans in arbaidai naht jah daga waurkjandans, ei ni kauridedeima hwana izwara. ni atei ni habaidedeima waldufni, ak ei uns silbans du frisahtai gebeima [izwis] du galeikon unsis. jah auk an wesum at izwis, ata izwis anabudum, ei jabai hwas ni wili waurkjan, nih matjai. hausjam auk sumans hwairbandans in izwis ungatassaba, ni waiht waurkjandans, ak fairweitjandans. aimuh swaleikaim anabiudam jah bidjam in fraujin Iesua Xristau, ei mi rimisa waurkjandans seinana hlaib matjaina. aan jus, brorjus, ni wairai usgrudjans waila taujandans. i jabai hwas ni ufhausjai waurda unsaramma airh os bokos, ana gatarhjai; ni blandai izwis mi imma, ei gaskamai sik. jan-ni swaswe fijand ina rahnjai, ak talzjai swe broar. aan silba frauja gawaireis gibai izwis gawairi sinteino in allaim stadim; frauja mi allaim izwis. so goleins meinai handau Pawlaus, atei ist bandwo ana allaim aipistaulem meinaim; swa melja. ansts fraujins unsaris Iesuis Xristaus mi allaim izwis. amen.
Pawlus apaustaulus Xristaus Iesuis bi anabusnim gudis nasjandis unsaris jah Xristaus Iesuis, wenais unsaraizos, Teimauaiau, walisin barna in galaubeinai: ansts, armaio, gawairi fram guda attin jah Xristau Iesu fraujin unsaramma. swaswe ba uk saljan in Aifaison galeiands Makedonais, ei faurbiudais sumaim ei anarleiko ni laisjaina, ni-an atsaihwaina spille jah gabauriwaurde andalausaize, oei soknim andstaldand mais au timreinai gudis izai wisand[e]in in galaubeinai. aan andeis ist anabusnais friawa us hrainjamma hairtin jah miwissein godai jah galaubeinai unhindarweisai, af aimei sumai afairzidai uswandidedun du lausawaurdein, wiljandans wisan witodalaisarjos, nih frajandans nih hwa rodjand nih bi hwa stiurjand. aan witum atei go ist wito, jabai hwas is witoda brukei, witands atei garaihtamma nist wito sati, ak witodalausaim jah untalaim jah unsibjaim jah frawaurhtaim jah unairknaim jah usweihaim, attans bliggwandam jah aieins . . . . . . . . faura faursniwandam ana uk praufetjam, ei driugais in aim ata godo drauhtiwito, habands galaubein jah goda miwissein, izaiei sumai afskiubandans bi galaubein naqadai waurun, izeei ist Hwmainaius jah Alaiksandrus, anzei anafalh Satanin, ei gatalzjaindau [jah] ni wajamerjan. Bidja nu frumist allis taujan bidos, aihtronins, liteinins, awiliuda fram allaim mannam, fram iudanam jah fram allaim aim in ufarassau wisandam, ei slawandein jas-sutja ald bauaima in allai gagudein jag-gariudja. atu-an ist god jah andanem in andwairja nasjandis unsaris gudis, saei allans mans wili ganisan jah in ufkunja sunjos qiman. ains allis gu, ains jah midumonds gudis jah manne, manna Xristus Iesus, sa gibands sik silban andabauht faur allans, izei weitwodein melam swesaim, du ammei gasatis im ik merjands jah apaustaulus, sunja qia in Xristau, ni liuga, laisareis iudo in galaubeinai jas-sunjai. wiljau nu wairans bidjan in allaim stadim, ushafjandans swiknos handuns inuh wairhein jah tweiflein. samaleiko jah qinons in gafeteinai hrainjai mi gariud..n jah inahein fetjandeins sik, ni in flahtom aiau gula aiau marikreitum aiau wastjom galaubaim, ak atei gadob ist qinom gahaitandeim gu blotan airh waurstwa goda. qino in hauniai galaisjai sik in allai ufhauseinai; i galaisjan qinon ni uslaubja, nih fraujinon faura waira, ak wisan in ahainai. Adam auk fruma gadigans war, aroh Aiwwa; jah Adam ni war uslutos, i qino uslutoda in missadedai war. i ganisi airh barne gabaur, jabai gastandand in galaubeinai jah frijawai jah weihiai mi gafrajein. Triggw ata waurd: jabai hwas aipiskaupeins gairnei, godis waurstwis gairnei. skal nu aipiskaupus ungafairinonds wisan, ainaizos qenais aba, andaahts, [gariuds], fros, gafaurs, gastigods, laiseigs, ni wein..s, nis-slahuls, ak sutis, [qairrus], ni sakuls, ni faihufriks, seinamma garda waila fauragaggands, barna habands ufhausjan[jan]dona mi allai anawiljein. i jabai hwas seinamma garda fauragaggan ni mag, hwaiwa aikklesjon gudis gakaro? nih niujasatidana, ibai aufto ufarhauhids in stauai atdriusai unhulins. skal auk is weitwodia goda haban fram aim uta, ei ni atdriusai in idweit jah hlamma unhulins. jah swa diakaununs gariudans, nih faihufrikans, ni weina filu haftjandans, nih aglaitgastaldans, habandans runa galaubeinais in hrainjai gahugdai. ja-ai an gakiusaindau frumist jas-swa andbahtjaina ungafairinodai wisandans. qinons samaleiko gariudos, ni diabulos, gafaurjos, triggwos in allamma. diakaunjus sijaina ainaizos qenais abans, barnam waila fauragaggandans jah seinaim gardim. ai auk waila andbahtjandans grid goda sis fairwaurkjand jah managa balein [in] galaubeinai izai in Xristan Iesu. ata us melja, wenjands qiman at us sprauto; aan jabai sainjau, ei witeis hwaiwa skuld ist in garda gudis usmitan, saei ist aikklesjo gudis libandins, sauls jah tulgia sunjos. jah unsahtaba mikils ist gagudeins runa saei gabairhtis war in leika, garaihts gadomis war in ahmin, ataugids war aim aggilum, merids war in iudom, galaubis war in fairhwau, andnumans war in wulau. Aan ahma swikunaba qii atei in spedistaim dagam afstandand sumai galaubeinai atsaihwandans ahmane airzios jah laiseino unhulono, in liutein liugnawaurde jah gatandida habandane swesa miwissein, warjandane liugos, gaarban mate, anzei gu gaskop du andniman mi awiliudam galaubjandam jah ufkunnandam sunja. unte all gaskaftais gudis go jah ni waiht du uswaurpai mi awiliudam andnuman; gaweihada auk airh waurd gudis jah bida. ata insakands brorum gos wairis andbahts Xristaus Iesuis, alands waurdam galaubeinais jah godaizos laiseinais oei galaistides. i o usweihona swe usalanaizo spilla biwandei, i roei uk silban du gagudein. aan leikeina usroeins du fawamma ist bruks, i gagudei du allamma ist bruks, gahaita habandei libainais izos nu jah izos anawairons. Swa managai swe sijaina uf jukuzjai skalkans, seinans fraujans allaizos swerios wairans rahnjaina, ei namo fraujins jah laiseins ni wajamerjaidau. aan aiei galaubjandans haband fraujans, ni frakunneina, unte brorjus sind, ak mais skalkinona, unte galaubjandans sind jah liubai, aiei wailadedais gadailans sind. ata laisei jah galaih. jabai hwas aljaleikos laisjai jan-ni atgaggi du hailaim waurdam aim fraujins unsaris Iesuis Xristaus jah izai bi gagudein laiseinai, i hauhuhts, ni waiht witands, ak siukands bi soknins jah waurdajiukos, us aimei wairand neia, [maurra] haifsteis, anaqisseis, anamindeis ubilos, usbaleins frawardidaize manne ahin, at aimei gatarni ist sunja, hugjandane faihugawaurki wisan gagudein; afstand af aim swaleikaim. aan ist gawaurki mikil gagudei mi ganauhin. ni waiht auk brahtedum in amma fairhwau; bi sunjai atei ni usbairan hwa magum. aan habandans usfodein jah gaskadwein aimuh ganohidai sijaima. aan aiei wileina gabigai wairan atdriusand in fraistubnja jah hlamma unhulins jah lustuns managans unnutjans jah skaulans, aiei saggqjand mans in frawardein jah fralust. waurts allaize ubilaize ist faihugeiro, izozei sumai gairnjandans afairzidai waurun af galaubeinai jas-sik silbans gaiwaidedun sairam managaim. i u, jai manna gudis, ata liuhais, i laistjais garaihtein, gagudein, galaubein, frijawa, ulain, qairrein. haifstei o godon haifst galaubeinais, undgreip libain aiweinon du izaiei laos is jah andhaihaist amma godin andahaita in andwairja . . . . weitwode . . . . . . . . biuda andwairja gudis . . . . gaqiu . . . . Iesuis . . . . uf Paunteau . . . . tau a . . . . do . . . . hait . . . . . . . . gafair . . . . . . . . widuwons, andbahtjai im, jah ni kaurjaidau aikklesjo, ei aim bi sunjai . . . . . . . . in waurda jah in laiseinai. qa auk gameleins: auhsau riskandin mun ni faurwaipjais; jah: wairs sa waurstwa mizdons is. bi praizbwtairein wroh ni andnimais, niba in andwairja twa[d]dje aiau rije weitwode. i ans frawaurhtans in andwairja allaize gasak, ei jah ai anarai agis habaina. weitwodja in andwairja gudis jah fraujins unsaris Iesuis Xristaus jah ize gawalidane aggile, ei ata fastais inu faurdomein, ni waiht taujands bi wiljahalein. handuns sprauto ni mannhun lagjais, ni gamainja siais frawaurhtim framajaim; uk silban swiknana fastais. ju ni drigkais anamais wato, ak weinis leitil brukjais in qiaus einis jah izo ufta sauhte einaizo. sumaize manne frawaurhteis swikunos sind faurbisniwandeins du stauai; sumaizeh an jah afargaggand. samaleiko an jah waurstwa goda swikuna sind, jah o[ei] aljaleikos sik habandona filhan ni mahta sind.
Pawlus, apaustaulus Iesuis Xristaus airh wiljan gudis bi gahaitam libainais sei ist in Xristau Iesu Teimauaiau, liubin barna, ansts, armaio, gawairi fram guda attin jah Xristau Iesu fraujin unsaramma. awiliudo guda meinamma, ammei skalkino fram fadreinam in hrainjai gahugdai, hwaiwa unsweibando haba bi uk gamini in bidom meinaim naht jah daga, gairnjands uk gasaihwan, gamunands tagre einaize, ei fahedais usfullnau, gamaudein andnimands izos sei ist in us unliutons galaubeinais sei bauaida fauris in awon einai Lauidjai jah aiein einai Aiwneikai, ga-an-traua atei jah in us. in izozei waihtais gamaudja uk anaqiujan anst gudis, sei ist in us airh analagein handiwe meinaizo. unte ni gaf unsis gu ahman faurhteins, ak mahtais jah frijawos jah inaheins. ni nunu skamai uk weitwodios fraujins unsaris Iesuis nih meina, bandjins is, ak miarbaidei aiwaggeljon bi mahtai gudis, is nasjandins uns jah laondins uns laonai weihai, ni bi waurstwam unsaraim, ak bi seinai leikainai jah anstai sei gibana ist unsis in Xristau Iesu faur mela aiweina, i gaswikunida nu airh gabairhtein nasjandis unsaris Iesuis Xristaus gatairandins raihtis dauau, i galiuhtjandins libain jah unriurein airh aiwaggeljon, in oei gasatis im ik merjands jah apaustaulus jah laisareis iudo, in izozei fairinos jah ata winna; akei nih skama mik, unte wait hwamma galaubida, jah gatraua ammei mahteigs ist ata anafilh mein fastan in jainana dag. frisaht habands hailaize waurde, oei at mis hausides in galaubeinai jah frijawai in Xristau Iesu, ata godo anafilh fastai airh ahman weihana saei baui in uns. waist atei afwandidedun sik af mis allai aiei sind in Asiai, izeei ist Fwgailus jah Hairmaugaineis. gibai armaion frauja Auneiseifauraus garda, unte ufta mik anarafstida jah naudibandjo meinaizo ni skamaida sik; ak qimands in Rumai usdaudo sokida mik jah bigat. gibai frauja imma bigitan armahairtein at fraujin in jainamma daga; jah hwan filu [mais] in Aifaison andbahtida mis, waila u kant. . . . . du allamma waurstwe godaize gamanwi. aan juggans lustuns liuh; i laistei garaihtein, galaubein, frijawa, gawairi mi aim bidai anahaitandam fraujan us hrainjamma hairtin. i os dwalons jah untalons soknins biwandei, witands atei gabairand sakjons. i skalks fraujins ni skal sakan, ak qairrus wisan wira allans, laiseigs, usulands, in qairrein talzjands ans andstandandans, niu hwan gibai im gu idreiga du ufkunja sunjos, jah usskarjaindau us unhulins wruggon, fram ammei gafahanai habanda afar is wiljin. Aan ata kunneis ei in spedistaim dagam atgaggand jera sleidja, jah an allai aiei wileina gagudaba liban in Xristau Iesu, wrakos winnand. unhunslagai, unmildjai, fairinondans, ungahabandans sik, unmanarigwai, unseljai, fralewjandans, untilamalskai, ufbaulidai, frijondans wiljan seinana mais au gu, habandans hiwi gagudeins, i maht izos inwidandans: ja-ans afwandei. unte us aim sind aiei sliupand in gardins jah frahunana tiuhand qineina afhlaana frawaurhtim, oei tiuhanda du lus[lus]tum missaleikaim, sinteino laisjandona sik jan-ni aiw hwanhun in ufkunja sunjos qiman mahteiga. aan amma haidau ei Jannes jah Mamres andstoun Moseza, swa jah ai andstandand sunjai, mannans frawauranai ahin, uskusanai bi galaubein; akei ni eihand du filusnai, unte unwiti ize swikun wairi allaim, swaswe jah jainaize was. i u galaista is laiseinai meinai, usmeta, muna, [sidau,] galaubeinai, usbeisnai, frijawai, ulainai, wrakjom, wunnim, hwileika mis waurun in Antiaukiai, in Eikaunion, in Lwstrws, hwileikos wrakjos usul[a]ida, jah us allaim mik galausida frauja. l i ubilai mannans jah liutai eihand du wairsizin, airzjai jah airzjandans. i u framwairis wisais in aimei galaisides uk jah gatrauaida sind us, witands at hwamma ganamt, jah atei us barniskja weihos bokos kunes, os mahteigons uk usfratwjan du ganistai airh galaubein o in Xristau Iesu. all[l] boko gudiskaizos ahmateinais jah aurftos du laiseinai, du gasahtai, du garaihteinai, du talzeinai in garaihtein, ei ustauhans sijai manna gudis, du allamma waurstwe godaize gamanwis. Weitwodja in andwairja gudis jah fraujins Xristaus Iesuis, saei skal stojan qiwans jah dauans bi qum is [jah] iudinassu is: merei waurd, instand uhteigo unuhteigo, gasak, galaih, gahwotei in allai usbeisnai jah laiseinai. wairi mel an haila laisein ni usuland, ak du seinaim lustum gadragand sis laisarjans, sujandans hausein; aan af sunjai hausein afwandjand, i du spillam gawandjand sik. i u andaahts sijais in allaim, arbaidei, waurstw waurkei aiwaggelistins, andbahti ein usfullei. aan ik ju hunsljada jah mel meinaizos diswissais atist. haifst o godon haifstida, run ustauh, galaubein gafastaida; aroh galagis ist mis waips garaihteins, anei usgibi mis frauja in jainamma daga, sa garaihta staua; aan ni atainei mis, ak jah allaim aiei frijond qum is. sniumei qiman at mis sprauto; unte Demas mis bilai, frijonds o nu ald, jag-galai du aissalauneikai, Xreskus du Galatiai, Teitus du Dalmatiai. Lukas ist mi mis ains. Marku andnimands brigg mi us silbin, unte ist mis bruks du andbahtja. aan Twkeiku insandida in Aifaison. hakul anei bilai in Trauadai at Karpau qimands atbair jah bokos, ishun maimbranans. Alai[ai]ksandrus aizasmia managa mis uniua ustaiknida; usgildi imma frauja bi waurstwam is; ammei jah u witai, filu auk andsto unsaraim waurdam. in frumiston meinai sunjonai ni manna mis miwas. ak allai mis biliun, ni rahnjaidau im. . . . .
. . . . waurdis triggws, ei mahteigs sijai jah galaihan in laiseinai hailai ja-ans andstandandans gasakan. sind auk managai ungahwairbai, lausaiwaurdai, lutondans, ishun ai us bimaita, anzei skal gasakan, aiei gardins allans uswaltjand laisjandans atei ni skuld ist, in faihugairneins. qa auk sums ize, swes ize praufetus: Kretes sinteino liugnjans, ubila unbiaria, wambos latos. so ist weitwodei sunjeina. in izozei fairinos gasak ins hwassaba, ei hailai sijaina in galaubeinai, ni atsaihwandans judaiwiskaize spilli jah anabusne manne afwandjandane sis sunja. aan all hrain hrainjaim, i bisaulidaim jah ungalaubjandam ni waiht hrain, ak bisaulida sind ize jah aha jah miwissei. gu andhaitand kunnan, i waurstwam inwidand, andasetjai wisandans jah ungalaubjandans, jah du allamma waurstwe godaize uskusanai. I u rodei atei gadof ist izai hailon laiseinai . . . .
. . . . i nu us jah mis bruks, anuh insandida; i u ina, at-ist meinos brusts, andnim; anei ik wilda at mis gahaban, ei faur uk mis andbahtidedi in bandjom aiwaggeljons. i inu ein ragin ni waiht wilda taujan, ei ni swaswe bi nauai iu ein[s] sijai, ak us lustum. aufto auk due afgaf sik du hweilai, ei aiweinana ina andnimais, ju ni swaswe skalk, ak ufar skalk broar liubana, ussindo mis, i hwan filu mais us jah in leika jah in fraujin. jabai nu mik habais du gamana, andnim ana swe mik. i jabai hwa gasko us aiau skula ist, ata mis rahnei. ik Pawlus gamelida meinai handau: ik usgiba; ei ni qiau us atei ja-uk silban mis skula is. jai, broar, ik eina niutau in fraujin; anarafstei meinos brusts in Xristau. gatrauands ufhauseinai einai gamelida us, witands atei jah ufar atei qia taujis. bijandzu-an manwei mis saliwos; wenja auk ei airh bidos izwaros fragibaidau izwis. golei uk Aipafras, sa mifrahunana mis in Xristau Iesu . . . .