1
00:00:33,400 --> 00:00:37,039
Zbigniew Łuczyński, 19.30, 1 kwietnia,

2
00:00:37,480 --> 00:00:42,159
a dziś wśród
najważniejszych wiadomości:

3
00:00:45,840 --> 00:00:49,119
Śmiertelna wichura.

4
00:00:59,520 --> 00:01:01,799
Mówią, że im więcej wody, tym lepiej,
to zamążpójście będzie szybciej.

5
00:01:02,000 --> 00:01:06,359
Dziewczyna wodą sowicie oblana
- na pewno będzie
przez chłopców kochana.

6
00:01:06,800 --> 00:01:09,559
Mokre świętowanie.

7
00:01:12,640 --> 00:01:17,879
Jajka, masełko, trochę wanilii
i to wszystko wymieszane z miłością.

8
00:01:18,920 --> 00:01:20,959
Sztuka sernika.

9
00:01:21,120 --> 00:01:25,879
Dla mnie w serniku kluczowa jest
jego lekkość i zwiewność.

10
00:01:27,240 --> 00:01:29,799
Tragiczny bilans wichur
na południu Polski.

11
00:01:30,280 --> 00:01:32,639
Powalone przez wiatr drzewa
zabiły 5 osób,

12
00:01:33,040 --> 00:01:35,199
wśród ofiar jest dwoje dzieci.

13
00:01:35,680 --> 00:01:38,399
Służby apelują,
by mieszkańcy Małopolski
pozostali w domach,

14
00:01:38,800 --> 00:01:42,439
a władze Tatrzańskiego
Parku Narodowego zamykają szlaki.

15
00:01:42,640 --> 00:01:47,999
Meteorolodzy ostrzegają
przed załamaniem pogody w całym kraju.

16
00:01:49,760 --> 00:01:52,079
Śmiertelne żniwo wichur na Podhalu.

17
00:01:52,560 --> 00:01:56,759
W Rabce-Zdrój drzewo przygniotło
trzy osoby spacerujące po parku:

18
00:01:57,080 --> 00:02:02,999
dwójkę dorosłych i 6-letnie dziecko.

19
00:02:07,040 --> 00:02:10,959
W Zakopanem przewracające się drzewo
uderzyło 9-letniego chłopca,

20
00:02:11,360 --> 00:02:13,679
który wychodził z rodzicami
z kościoła.

21
00:02:14,120 --> 00:02:17,359
Po trwającej
ponad 1,5 godziny resuscytacji,

22
00:02:17,800 --> 00:02:23,839
gdzie również prowadziliśmy protokół
masywnych przetoczeń krwi,
nie udało się chłopca uratować.

23
00:02:24,240 --> 00:02:28,839
Wcześniej też w Zakopanem
drzewo przygniotło auto,
którym podróżowała 23-latka.

24
00:02:29,240 --> 00:02:30,639
Kobieta zmarła.

25
00:02:31,080 --> 00:02:33,359
Instytut Meteorologii
i Gospodarki Wodnej

26
00:02:33,760 --> 00:02:37,399
wydał ostrzeżenie 1. stopnia
o silnym wietrze dla południa Polski.

27
00:02:37,880 --> 00:02:39,439
Po 15.00 je podwyższył.

28
00:02:39,920 --> 00:02:43,799
Wysoko w górach porywy wiatru
mogą osiągać nawet 140 km/h

29
00:02:44,240 --> 00:02:47,239
i tak też się dzieje
na Kasprowym Wierchu.

30
00:02:47,680 --> 00:02:51,359
W Zakopanem halny wieje
z prędkością nawet 100 km/h.

31
00:02:51,800 --> 00:02:57,079
Ze skutkami wichur od rana walczyło
ponad 20 zastępów straży pożarnej,

32
00:02:57,600 --> 00:03:00,479
a strażacy interweniowali
blisko sto razy.

33
00:03:00,960 --> 00:03:03,559
Kilkanaście uszkodzonych dachów.

34
00:03:04,000 --> 00:03:06,519
Interweniujemy przy usuwaniu drzew,

35
00:03:06,920 --> 00:03:10,519
które uniemożliwiają poruszanie się
ulicami naszego miasta
i sąsiednich miejscowości.

36
00:03:10,960 --> 00:03:13,479
Służby zaapelowały
do mieszkańców i turystów.

37
00:03:14,000 --> 00:03:16,959
Aby wszyscy ci,
którzy nie mają takiej potrzeby,

38
00:03:17,400 --> 00:03:20,839
nie wychodzili dzisiaj z domu,
przynajmniej do czasu,
kiedy ten wiatr osłabnie.

39
00:03:21,280 --> 00:03:25,039
I apelujemy do wszystkich tych,
którzy zaplanowali wycieczki w góry.

40
00:03:25,480 --> 00:03:28,479
Bo przebywanie w górach
to śmiertelne niebezpieczeństwo.

41
00:03:28,960 --> 00:03:31,519
Tatrzański Park Narodowy
zamknął szlaki.

42
00:03:32,080 --> 00:03:35,719
Została wstrzymana sprzedaż biletów
na wszystkich punktach
Tatrzańskiego Parku.

43
00:03:36,200 --> 00:03:38,039
Nie jeżdżą wozy konne
do Morskiego Oka,

44
00:03:38,520 --> 00:03:41,199
nie jeżdżą bryczki w dolinach
Kościeliskiej i Chochołowskiej

45
00:03:41,640 --> 00:03:43,879
oraz nie kursuje kolej linowa
na Kasprowy Wierch.

46
00:03:44,360 --> 00:03:46,359
Sami żeśmy uciekali,
bo jak zjechaliśmy na dół,

47
00:03:46,760 --> 00:03:49,719
to widzieliśmy, co się tam dzieje,
więc zrezygnowaliśmy.

48
00:03:50,200 --> 00:03:52,279
Przed służbami na Podhalu
pracowita noc.

49
00:03:52,640 --> 00:03:56,319
Zabezpieczyć budynki,
które zostały uszkodzone,
zabezpieczyć dachy,

50
00:03:56,760 --> 00:04:00,039
bo w godzinach porannych
spodziewane są intensywne opady
deszczu i deszczu ze śniegiem.

51
00:04:00,480 --> 00:04:03,999
Wiatr w górach ma słabnąć
w najbliższych godzinach.

52
00:04:08,200 --> 00:04:10,079
Potężny wybuch gazu w Tychach.

53
00:04:10,520 --> 00:04:14,279
Do eksplozji doszło na parterze
siedmiopiętrowego bloku.

54
00:04:14,680 --> 00:04:18,599
Budynek jest poważnie uszkodzony,
a kilkanaście osób
zostało poszkodowanych,

55
00:04:19,120 --> 00:04:22,479
wśród rannych jest także dwoje dzieci.

56
00:04:23,680 --> 00:04:25,319
Zmieliło mi cały dom.

57
00:04:25,840 --> 00:04:30,519
Drzwi wszystkie mam powykrzywiane,
szyby nie mam... aż podskoczyłem.

58
00:04:30,960 --> 00:04:33,159
Poranek. Dokładnie 9.24.

59
00:04:33,600 --> 00:04:37,199
W Tychach przy ul. Darwina
dochodzi do potężnego wybuchu,

60
00:04:37,760 --> 00:04:40,319
który słychać
w sąsiednich miejscowościach.

61
00:04:40,800 --> 00:04:43,359
Grzegorz Frąckowiak
mieszkał w tym bloku.

62
00:04:43,800 --> 00:04:46,239
Sam nie ucierpiał, pomagał sąsiadom.

63
00:04:46,680 --> 00:04:49,079
Wziąłem jeszcze sąsiada,
cały był pokrwawiony,

64
00:04:49,600 --> 00:04:52,439
wyskoczyłem na korytarz,
wyprowadziłem go.

65
00:04:52,960 --> 00:04:55,399
To był taki wybuch,
jakby bombę gdzieś tutaj zrzucono.

66
00:04:55,960 --> 00:04:57,479
Huknęło i ucichło.

67
00:04:57,960 --> 00:05:01,679
Rannych zostało 15 osób
- 7 z nich trafiło do szpitala.

68
00:05:02,080 --> 00:05:07,079
Jeden pacjent w ciężkim stanie
odleciał śmigłowcem LPR do szpitala.

69
00:05:07,480 --> 00:05:11,199
Miał poparzone 80% powierzchni ciała.

70
00:05:11,640 --> 00:05:16,159
Wśród poszkodowanych są też dzieci.
8-letni chłopiec
i jego 4-letnia siostra.

71
00:05:16,600 --> 00:05:19,799
Dzieci są w stanie dobrym,
obrażenia nie zagrażają życiu

72
00:05:20,280 --> 00:05:22,719
i po krótkiej obserwacji
wyjdą do domu.

73
00:05:23,200 --> 00:05:26,639
Według wstępnych ustaleń
w mieszkaniu na parterze
doszło do wybuchu gazu.

74
00:05:27,000 --> 00:05:29,399
Częściowo zniszczonych
zostało 5 pięter.

75
00:05:29,800 --> 00:05:34,559
Na miejscu przez wiele godzin
pracowało 50 strażaków,
w tym ratownicy z psami.

76
00:05:35,000 --> 00:05:41,319
Wykluczyły obecność osób żywych
w tym gruzowisku, więc mamy pewność,
że nikogo w środku nie ma.

77
00:05:41,760 --> 00:05:45,559
Teraz sprawą zajmują się śledczy
pod nadzorem prokuratora.

78
00:05:45,960 --> 00:05:48,759
Śledztwo, które będzie
w tej sprawie prowadzone,

79
00:05:49,240 --> 00:05:53,119
pozwoli na ustalenie przyczyn
i okoliczności tego zdarzenia.

80
00:05:53,600 --> 00:05:55,719
Ewakuowanych zostało 20 osób.

81
00:05:56,200 --> 00:06:00,079
Władze miasta oferują pomoc,
zapewniając tymczasowe mieszkanie.

82
00:06:00,480 --> 00:06:04,119
Te osoby,
które z tego budynku pochodzą,
jeszcze nie deklarowały takiej woli.

83
00:06:04,600 --> 00:06:08,519
Cześć szuka schronienia
u swoich bliskich, znajomych
i tam się przenoszą,

84
00:06:08,960 --> 00:06:10,639
a część jest pewnie w szoku.

85
00:06:11,080 --> 00:06:12,999
Do mieszkań wrócą,
ale tylko w asyście strażaków,

86
00:06:13,440 --> 00:06:15,399
by zabrać najważniejsze
rzeczy osobiste.

87
00:06:15,920 --> 00:06:20,839
Tragedia okropna nie do przeżycia,
nie chciałbym tego przeżyć,
ja to przeżyłam,

88
00:06:21,240 --> 00:06:23,959
a co dopiero ci ludzie
mają powiedzieć.

89
00:06:24,400 --> 00:06:25,199
Szok!

90
00:06:27,960 --> 00:06:33,879
W kilkuset gminach w Polsce
zbliżające się wybory samorządowe
będą wyborami tylko z nazwy.

91
00:06:34,360 --> 00:06:38,839
Tam, gdzie na stanowisko wójta
lub burmistrza zgłosili się
pojedynczy kandydaci,

92
00:06:39,240 --> 00:06:41,319
zostanie rozpisany plebiscyt.

93
00:06:41,800 --> 00:06:43,759
Czy można przegrać wybory
mimo braku konkurentów

94
00:06:44,160 --> 00:06:50,639
i czy mamy do czynienia
z kryzysem demokracji samorządowej,
o tym Igor Sokołowski.

95
00:06:51,160 --> 00:06:55,079
W gminie Nadarzyn na Mazowszu
na wiatr zmian nie ma co liczyć.

96
00:06:55,520 --> 00:06:59,879
Nowa miotła przyjdzie,
to inaczej zamiata, a ta już jest.

97
00:07:00,280 --> 00:07:02,879
No na kogo będę głosował,
innego nie ma.

98
00:07:03,320 --> 00:07:05,279
Myślę, że lepiej, jak jest więcej.

99
00:07:05,720 --> 00:07:08,039
Ale więcej kandydatów nie będzie.

100
00:07:08,520 --> 00:07:11,919
Obecny wójt Nadarzyna
o zaufanie wyborców będzie walczył
sam ze sobą.

101
00:07:12,360 --> 00:07:14,439
Dla mnie jest to nowość,
bo to są moje trzecie wybory.

102
00:07:14,960 --> 00:07:18,239
Zawsze do tej pory był ktoś,
jedna czy dwie osoby,
z którymi można się było zmierzyć.

103
00:07:18,680 --> 00:07:20,599
Myślę, że dla demokracji to słabe,
ale cóż.

104
00:07:21,080 --> 00:07:21,919
Tak wyszło.

105
00:07:22,240 --> 00:07:23,839
Nie ma z kim przegrać?

106
00:07:24,280 --> 00:07:27,079
No nie,
jeszcze można przegrać ze sobą,
teoretycznie.

107
00:07:27,600 --> 00:07:29,839
Bo jeżeli na liście
jest jeden kandydat,

108
00:07:30,320 --> 00:07:32,479
wyborcy mogą wskazać
opcję "tak" lub "nie".

109
00:07:33,000 --> 00:07:36,239
Żeby uzyskać mandat,
trzeba zdobyć co najmniej 50% głosów
na "tak".

110
00:07:36,760 --> 00:07:39,279
Co jeśli mieszkańcy
zagłosują przeciwko?

111
00:07:39,800 --> 00:07:41,959
W 2018 r. były 2 takie przypadki.

112
00:07:42,400 --> 00:07:44,679
Wówczas procedura
przechodzi na Radę Gminy.

113
00:07:45,120 --> 00:07:48,799
I teoretycznie może się zdarzyć,
że kandydat, który odpadł,
zostanie wybrany,

114
00:07:49,200 --> 00:07:51,079
ale tym razem przez Radę Gminy.

115
00:07:51,520 --> 00:07:56,359
W nadchodzących wyborach samorządowych
do takiej sytuacji może dojść
w ponad 400 gminach i miastach.

116
00:07:56,840 --> 00:07:59,719
Niektórzy samorządowcy
- tak jak burmistrz Kostrzyna -

117
00:08:00,200 --> 00:08:02,959
brak konkurencji
biorą za dobrą monetę.

118
00:08:03,320 --> 00:08:08,159
To jest odrobina satysfakcji,
że ta praca i to zaufanie mieszkańców
jest tak duże,

119
00:08:08,680 --> 00:08:10,759
że nie widzą potrzeby zmian.

120
00:08:11,240 --> 00:08:16,079
Tak jak w Wiśle, gdzie z kolei wybory
do rady będą czystą formalnością.

121
00:08:16,560 --> 00:08:21,039
Kandydatów jest tylu,
ile jest mandatów.

122
00:08:21,440 --> 00:08:23,319
Konkurencji brak.

123
00:08:23,720 --> 00:08:27,439
To nie o to się rozchodzi,
że myślą o tym, że nie mają szans.

124
00:08:27,840 --> 00:08:29,719
Nie, myślę, że po prostu
są na tyle świadomi,

125
00:08:30,120 --> 00:08:32,199
że to są trudne decyzje
do podejmowania.

126
00:08:32,560 --> 00:08:35,319
Co pokazała chociażby
mijająca kadencja samorządowa.

127
00:08:35,680 --> 00:08:38,079
Według ekspertów,
jedna z najtrudniejszych w III RP.

128
00:08:38,520 --> 00:08:43,039
Covid, inflacja,
skutki wojny Rosja-Ukraina,
podniesienie cen energii elektrycznej,

129
00:08:43,520 --> 00:08:46,999
to wszystko przełożyło się
na bardzo trudną sytuację finansową
samorządów.

130
00:08:47,440 --> 00:08:53,119
Nie ma odważnych,
by podjąć się odpowiedzialności,
bo samorządy są po prostu zadłużone.

131
00:08:53,560 --> 00:08:56,479
Wybory samorządowe
już 7 kwietnia.

132
00:08:56,960 --> 00:09:03,799
Tam, gdzie konieczna będzie
druga tura, mieszkańcy pójdą do urn
ponownie 21 kwietnia.

133
00:09:05,600 --> 00:09:08,759
To jest 19.30,
a już za chwilę.

134
00:09:12,760 --> 00:09:19,439
Dzisiaj ludzie powiedzieli:
"Jesteśmy za pokojem, spokojem,
demokracją i sprawiedliwością".

135
00:09:19,880 --> 00:09:22,359
Zwycięstwo opozycji.

136
00:09:22,720 --> 00:09:26,359
Kiedy kwiaty zaczynają rozkwitać,
wtedy nieoficjalnie rozpoczyna się
wiosna w Waszyngtonie.

137
00:09:26,760 --> 00:09:28,839
Kwitnący Waszyngton.

138
00:09:29,760 --> 00:09:31,319
Drugi i ostatni dzień świąt

139
00:09:31,800 --> 00:09:36,439
- Poniedziałek wielkanocny
anno Domini 2024
przechodzi do historii.

140
00:09:36,880 --> 00:09:39,519
Zgodnie z tradycją tego dnia
polewamy się wodą,

141
00:09:40,000 --> 00:09:44,679
a śmigus-dyngus ma symbolizować
odradzanie i budzenie się
przyrody do życia.

142
00:09:45,040 --> 00:09:49,839
O tym, że tradycja
to rzecz święta
- Małgorzata Nowicka-Aftowicz.

143
00:09:50,360 --> 00:09:54,599
W Przelewicach koło Szczecina
wody się nie przelewa.

144
00:09:55,120 --> 00:09:57,799
Tu wodę się leje.
I to w hektolitrach.

145
00:09:58,200 --> 00:10:00,159
Zużyjemy 7,5 tys. litrów.

146
00:10:00,640 --> 00:10:05,199
Taka bitwa w lany poniedziałek
ściąga na rynek starszych i młodszych.

147
00:10:05,600 --> 00:10:09,959
Już rano, jak usłyszał "ijo, ijo",
to wstał i mówi, że z tatą idzie.

148
00:10:10,440 --> 00:10:12,959
Nie ma przegranych.
Liczy się tradycja.

149
00:10:13,400 --> 00:10:20,279
Dziewczyna wodą sowicie oblana
na pewno będzie
przez chłopców kochana.

150
00:10:20,720 --> 00:10:25,639
Ten ludowy zwyczaj
pielęgnuje się także na Kurpiach.

151
00:10:26,080 --> 00:10:29,919
Niby nie chciała być obalana,
jednocześnie tak się wystawiała
za chałupę,

152
00:10:30,440 --> 00:10:32,399
żeby tą wodą oblaną zostać.

153
00:10:32,840 --> 00:10:39,679
A to już Inowrocław
i tzw. przywołówki dyngusowe,
kultywowane tu od prawie 200 lat.

154
00:10:40,120 --> 00:10:46,719
W ubiegłym roku jak jakaś dziewczyna
nie otworzyła nam drzwi,
to ta dziewczyna ma pisaną krytykę.

155
00:10:47,200 --> 00:10:50,639
Panny krytyki się boją,
więc zimna woda im nie straszna.

156
00:10:51,080 --> 00:10:55,999
Mówią, że im więcej wody, tym lepiej,
to zamążpójście będzie szybciej.

157
00:10:56,520 --> 00:10:59,919
Za to tu o zamążpójściu
się nie myśli.

158
00:11:00,400 --> 00:11:01,919
Chodzi o dobrą zabawę.

159
00:11:02,440 --> 00:11:07,159
Boję się, że będę chora,
ale taka zabawa taki dzień.

160
00:11:07,600 --> 00:11:10,679
One cały rok na to czekają,
nie mogę im tego odmówić,

161
00:11:11,160 --> 00:11:13,679
czasem się zastanawiam
czy już nie jesteś za stary.

162
00:11:14,040 --> 00:11:17,919
I choć
w drugi dzień świąt wielkanocnych
króluje woda - są też inne zwyczaje.

163
00:11:18,280 --> 00:11:20,599
W Łódzkiem chodzi się z kogutkiem.

164
00:11:21,080 --> 00:11:23,839
Zarówno kogutek jak i gaik
to są symbole wiosny

165
00:11:24,280 --> 00:11:26,639
i mają zwiastować urodzaj,
dobre plony.

166
00:11:27,160 --> 00:11:29,759
Dziś obrzędy kościelne
przeplatają się z tymi ludowymi.

167
00:11:30,160 --> 00:11:33,479
Duchowni przypominają jednak,
że Wielkanoc to dla wiernych
najważniejsze święto.

168
00:11:33,920 --> 00:11:35,439
Co nam to daje?

169
00:11:35,800 --> 00:11:38,159
Że jak umrzemy,
to pójdziemy do nieba.

170
00:11:38,600 --> 00:11:41,999
A wielkanocny poniedziałek
to nie koniec świętowania
zmartwychwstania.

171
00:11:42,480 --> 00:11:46,279
Będziemy świętować jeszcze 8 dni,
bo mamy oktawę wielkanocną.

172
00:11:46,720 --> 00:11:49,479
Którą tu, w Sukowie na Kielecczyźnie
rozpoczęła procesja emaus.

173
00:11:49,880 --> 00:11:52,599
Biorą w niej udział mężczyźni.

174
00:11:53,160 --> 00:11:55,839
Dziadek mi pokazał
jaka to fajna tradycja.

175
00:11:56,480 --> 00:12:00,999
Ośmiokilometrową trasę
kończy msza święta.

176
00:12:32,240 --> 00:12:34,199
Sukces ma słodki smak.

177
00:12:34,600 --> 00:12:38,519
Doskonale wie o tym guru
polskiego cukiernictwa,
Urszula Janusz,

178
00:12:38,920 --> 00:12:41,439
której wypieki robią furorę.

179
00:12:41,840 --> 00:12:47,039
Przede wszystkim ten ser
musi być polski, dobrej jakości,
z dużą ilością tego tłuszczu,

180
00:12:47,440 --> 00:12:49,599
więc nie wybieramy serów chudych.

181
00:12:50,040 --> 00:12:54,319
Jajka, masełko, trochę wanilii
i to wszystko wymieszane z miłością.

182
00:12:54,720 --> 00:12:55,959
Wskazówki Uli?

183
00:12:56,400 --> 00:13:00,679
Zanim wyciągniemy sernik z piekarnika,
trzeba odczekać aż wystygnie.

184
00:13:01,040 --> 00:13:03,159
W innym wypadku może opaść.

185
00:13:03,600 --> 00:13:06,439
W końcu - jak zaznacza
- jemy również oczami.

186
00:13:06,840 --> 00:13:09,119
To musi być pięknie wyglądający wyrób.

187
00:13:09,600 --> 00:13:11,279
Taki jak ten. Ideał...

188
00:13:11,680 --> 00:13:14,599
O tym, że sekretem
tego wyjątkowego ciasta jest ser,

189
00:13:15,040 --> 00:13:18,799
doskonale wiedzą również gospodynie
i lokalni sprzedawcy.

190
00:13:19,240 --> 00:13:24,839
Twaróg mielony, najlepiej,
żeby już się nie męczyć
i tłuściutki musi być.

191
00:13:25,760 --> 00:13:26,919
To podstawa.

192
00:13:27,320 --> 00:13:29,479
A Polacy mają wprawę i talent.

193
00:13:29,880 --> 00:13:32,119
Nasz przysmak
wylądował na 1. miejscu

194
00:13:32,520 --> 00:13:34,639
rankingu deserów serowych TasteAtlas.

195
00:13:35,040 --> 00:13:37,079
Tuż za nami
- indyjski rasmalai

196
00:13:37,480 --> 00:13:39,919
i grecki deser z Krety
- sfakianopita.

197
00:13:40,320 --> 00:13:43,319
O tym, że nasz przysmak
cieszy się ogromną popularnością,

198
00:13:43,760 --> 00:13:47,199
świadczyć mogą komentarze klientów
w stołecznej kawiarni.

199
00:13:47,480 --> 00:13:50,319
Zresztą apetyt mają na niego
nie tylko Warszawiacy.

200
00:13:50,720 --> 00:13:54,119
Mamy wielu gości,
którzy od bardzo wielu lat

201
00:13:54,600 --> 00:13:59,559
przychodzą do nas z wielką ambicją
i optymizmem, żeby zakupić te serniki.

202
00:14:00,000 --> 00:14:03,759
Jak najbardziej są to też goście
spoza granicy kraju.

203
00:14:04,120 --> 00:14:08,479
Co na to mistrz Robert Makłowicz?
Na jego stole będzie pascha.

204
00:14:08,880 --> 00:14:12,879
Dla mnie w serniku
kluczowa jest jego lekkość
i zwiewność.

205
00:14:13,320 --> 00:14:15,319
Wolę serniki niepieczone.

206
00:14:15,680 --> 00:14:21,839
Pascha jest właśnie
tego rodzaju sernikiem,
bo to generalnie jest deser z sera.

207
00:14:22,280 --> 00:14:26,799
Mistrz zapytał swoich odbiorców:
sernik z rodzynkami czy bez.

208
00:14:27,200 --> 00:14:31,719
Bezkonkurencyjny był ten saute...

209
00:14:34,560 --> 00:14:39,119
Teraz Belgia i przysmak,
który z tym krajem
kojarzy się nieodmiennie.

210
00:14:39,520 --> 00:14:44,559
Czekolada. Rocznie w tym kraju
produkuje się 650 tys. ton czekolady.

211
00:14:45,000 --> 00:14:50,439
A w okresie wielkanocnym
Belgowie kupują i zjadają
nawet 20% rocznej produkcji.

212
00:14:50,760 --> 00:14:54,119
O słodkich świętach Belgów
- Dorota Bawołek.

213
00:14:54,520 --> 00:14:59,519
W belgijskich fabrykach czekolady
przed Wielkanocą praca wre
od świtu do nocy.

214
00:14:59,880 --> 00:15:03,279
Najważniejsze,
by ścianki czekoladowego jajka

215
00:15:03,680 --> 00:15:06,919
nie były ani za grube, ani za cienkie,

216
00:15:07,280 --> 00:15:11,119
a nadzienie miało
odpowiednią temperaturę
i nie stopiło pralinki.

217
00:15:11,640 --> 00:15:15,439
Karmelizowane migdały,
jabłkowo-cynamonowe kremy,
imbir i melisa.

218
00:15:15,880 --> 00:15:19,519
Belgijscy producenci czekolady
prześcigają się w pomysłach na to,

219
00:15:19,840 --> 00:15:22,039
czym wypełnić czekoladowe jajka.

220
00:15:22,480 --> 00:15:26,119
Ich skorupki
obowiązkowo muszą zawierać
50-75% kakao.

221
00:15:26,520 --> 00:15:30,199
Najlepsze jajka z czekolady to takie,
które uzależniają,

222
00:15:30,600 --> 00:15:33,039
i gdy zjemy jedno, sięgamy po kolejne.

223
00:15:33,440 --> 00:15:39,919
Czekoladowe jajka w Belgii bywają też
prawdziwymi dziełami sztuki.

224
00:15:40,280 --> 00:15:43,639
Najlepszych belgijskich cukierników
w tym roku poproszono

225
00:15:44,000 --> 00:15:45,839
o stworzenie czekoladowych jaj

226
00:15:46,280 --> 00:15:50,719
z motywami
obchodzącego w tym roku 100 lat
surrealizmu w sztuce.

227
00:15:51,040 --> 00:15:55,079
Z tyłu moje jajko przypomina
"Zamek w Pirenejach" Magritte'a.

228
00:15:55,480 --> 00:15:57,479
Skała, na której stoi, to ametyst,

229
00:15:57,920 --> 00:16:00,759
dlatego jest wypełniona
cukrem kryształowym

230
00:16:01,120 --> 00:16:03,399
ozdobionym barwnikami spożywczymi.

231
00:16:03,840 --> 00:16:06,199
Wszystko nadaje się do zjedzenia.

232
00:16:06,600 --> 00:16:11,319
W Wielkanoc Belgowie potrafią zjeść
nawet 340 mln czekoladowych jajek.

233
00:16:11,760 --> 00:16:16,479
Czekolada jest wyśmienita
i pomaga uspokoić się,
gdy jesteśmy zdenerwowani.

234
00:16:16,880 --> 00:16:21,479
Jemy czekoladę przez cały rok,
ale w Wielkanoc
jest tak pięknie zdobiona,

235
00:16:21,880 --> 00:16:24,159
że kupujemy jej jeszcze więcej,

236
00:16:24,560 --> 00:16:27,759
by czekoladowym jajkami i króliczkami
obdarować innych.

237
00:16:28,120 --> 00:16:31,159
Na czekoladę
rocznie Belgowie wydają ok. 170 euro,

238
00:16:31,600 --> 00:16:33,959
ale przez rekordowe ceny kakao

239
00:16:34,560 --> 00:16:36,999
pralinki mogą stać się wkrótce
dużo droższe.

240
00:16:37,400 --> 00:16:39,519
Za tonę kakao
na giełdzie w Nowym Jorku

241
00:16:39,880 --> 00:16:42,959
w tym tygodniu
trzeba było zapłacić 10 tys. dolarów,

242
00:16:43,400 --> 00:16:45,319
5 razy więcej niż 5 lat temu.

243
00:16:45,760 --> 00:16:48,919
Na Wybrzeżu Kości Słoniowej,
skąd pochodzi najwięcej kakao,

244
00:16:49,360 --> 00:16:53,719
prawie 30% jego produkcji
uległo zniszczeniu
w wyniku zmian klimatycznych.

245
00:16:54,120 --> 00:16:58,879
Ale miłośnicy czekolady w Belgii,
nawet jeśli stanie się
dobrem luksusowym,

246
00:16:59,320 --> 00:17:02,439
raczej z niej nie zrezygnują.

247
00:17:05,160 --> 00:17:07,999
Turecka opozycja triumfuje w wyborach.

248
00:17:08,440 --> 00:17:13,399
Świecka partia pokonała
konserwatywne ugrupowanie
prezydenta Recepa Erdogana.

249
00:17:13,760 --> 00:17:16,359
Będzie rządzić
w największych miastach,

250
00:17:16,760 --> 00:17:19,839
a nawet dotychczasowych bastionach
partii Erdogana.

251
00:17:20,240 --> 00:17:22,599
To co prawda tylko wybory lokalne,

252
00:17:22,960 --> 00:17:26,639
ale nad Bosforem mówią
o początku nowej ery dla kraju.

253
00:17:27,000 --> 00:17:33,199
To jedyny turecki polityk,
który właśnie po raz trzeci
symbolicznie pokonał Recepa Erdogana.

254
00:17:33,600 --> 00:17:35,279
To nasze zwycięstwo.

255
00:17:35,720 --> 00:17:41,119
Dzisiaj ludzie powiedzieli:
jesteśmy za pokojem, spokojem,
demokracją i sprawiedliwością.

256
00:17:41,480 --> 00:17:45,199
To właśnie w Stambule
obecny prezydent Turcji
zaczął drogę na szczyt.

257
00:17:45,560 --> 00:17:47,999
A przegrana
w największym tureckim mieście

258
00:17:48,400 --> 00:17:51,839
może oznaczać początek końca
20 lat rządów Erdogana.

259
00:17:52,280 --> 00:17:54,239
Będziemy podążać za Imamoglu.

260
00:17:54,640 --> 00:17:57,439
Dziś to on stał się
naszym Recepem Erdoganem.

261
00:17:57,800 --> 00:18:01,519
Historyczne zwycięstwo,
rewolucja przy urnie wyborczej.

262
00:18:01,880 --> 00:18:03,999
"Imamoglu strzelił trzecią bramkę".

263
00:18:04,440 --> 00:18:07,399
To tylko część tytułów
dzisiejszych tureckich gazet.

264
00:18:07,760 --> 00:18:11,199
Rządząca partia AKP
uzyskała najmniej głosów
od dwóch dekad.

265
00:18:11,600 --> 00:18:15,039
A największa partia opozycyjna zdobyła
lub utrzymała władzę

266
00:18:15,400 --> 00:18:17,839
w 5 największych tureckich miastach,

267
00:18:18,200 --> 00:18:22,039
a nawet odbiła te do tej pory uważane
za bastiony partii Erdogana.

268
00:18:22,480 --> 00:18:25,559
Wcześniejsze obietnice wyborcze
nie zostały dotrzymane.

269
00:18:25,960 --> 00:18:28,199
Musimy przezwyciężyć
problemy gospodarcze.

270
00:18:28,600 --> 00:18:30,679
Sprawić, by kraj znów stanął na nogi.

271
00:18:31,040 --> 00:18:34,319
Mam nadzieję, że politycy
dobrze zrozumieli to przesłanie.

272
00:18:34,800 --> 00:18:37,959
W powyborczym przemówieniu
prezydent Erdogan przyznał,

273
00:18:38,280 --> 00:18:40,679
że nie osiągnął wyniku,
na jaki liczył.

274
00:18:40,960 --> 00:18:42,479
Ale wolę narodu uszanuje.

275
00:18:42,840 --> 00:18:44,799
To nie nasz koniec. To punkt zwrotny.

276
00:18:45,160 --> 00:18:49,639
Zwycięzcą tych wyborów jest
przede wszystkim nasza demokracja
i sama Turcja.

277
00:18:50,080 --> 00:18:54,039
Następne wybory nad Bosforem
- prezydenckie i parlamentarne -
za 4 lata.

278
00:18:54,480 --> 00:19:02,399
Recep Erdogan wcześniej zapowiedział,
że nie będzie ubiegał się
o czwartą prezydencką kadencję.

279
00:19:02,800 --> 00:19:05,519
Przeżył Holocaust,
ukrywając się w Prudentialu,

280
00:19:06,000 --> 00:19:09,319
najnowocześniejszym biurowcu
przedwojennej Warszawy.

281
00:19:09,720 --> 00:19:12,039
Allan Hall po latach odwiedza miasto,

282
00:19:12,440 --> 00:19:15,479
w którym przeżył
najtragiczniejsze lata swojego życia.

283
00:19:15,840 --> 00:19:19,559
Do Polski
mieszkający na Florydzie prawnik
zabrał niemal całą swoją rodzinę.

284
00:19:19,920 --> 00:19:21,279
I ma ważne przesłanie:

285
00:19:21,640 --> 00:19:25,279
zróbmy wszystko,
aby ten wojenny koszmar
nigdy się nie powtórzył.

286
00:19:25,680 --> 00:19:27,999
Syn żydowskiego przedsiębiorcy
z Krakowa.

287
00:19:28,360 --> 00:19:29,959
Wojnę przeżył w Warszawie.

288
00:19:30,360 --> 00:19:32,079
Wrócił tu po 80 latach.

289
00:19:32,400 --> 00:19:35,959
Nie mogę opowiedzieć, jak się czuję.
To jest przytłaczające.

290
00:19:36,400 --> 00:19:40,159
Jest z nim cała rodzina:
żona, córki, zięciowie i wnuki.

291
00:19:40,640 --> 00:19:43,719
Mamy obowiązek
nie tylko pamiętać o naszej rodzinie,

292
00:19:44,000 --> 00:19:47,439
ale sprawić, by została zapamiętana
przez innych, w przyszłości.

293
00:19:47,800 --> 00:19:51,999
W lecie 1942 roku,
gdy zaczyna się likwidacja
warszawskiego getta,

294
00:19:52,440 --> 00:19:54,679
Allan jest na Umschlagplatz.

295
00:19:55,120 --> 00:20:01,199
Historia Allana
ma przynajmniej 10 punktów zwrotnych,
w których powinien zginąć.

296
00:20:01,600 --> 00:20:06,119
Cudem nie trafia do obozu zagłady,
ale do żydowskiego sierocińca.

297
00:20:06,600 --> 00:20:08,759
Tam było około 700 dzieci.

298
00:20:09,080 --> 00:20:12,799
Jestem pewien,
że jestem jedynym dzieckiem,
które przeżyło.

299
00:20:13,200 --> 00:20:15,839
Z sierocińca
zabiera go polski tramwajarz

300
00:20:16,240 --> 00:20:19,919
i prowadzi przez ten cmentarz
na ul. Okopowej.

301
00:20:20,240 --> 00:20:23,159
Trafia tu, do budynku Prudentiala.

302
00:20:23,560 --> 00:20:28,079
Ten budynek pozwolił mi przetrwać
nazistowską okupację.

303
00:20:28,440 --> 00:20:31,719
Cud architektury, najwyższy budynek
przedwojennej Polski.

304
00:20:32,160 --> 00:20:33,839
By uratować żonę i synka,

305
00:20:34,240 --> 00:20:38,959
ojciec Allana na 13. piętrze,
tuż pod kwaterą Luftwaffe,
wynajął małe biuro.

306
00:20:39,360 --> 00:20:44,319
Wyobraź sobie to pomieszczenie
nie tak szerokie,
ale powiedzmy takie.

307
00:20:44,800 --> 00:20:47,799
Ja siedziałem po jednej stronie,
moja mama po drugiej.

308
00:20:48,200 --> 00:20:50,959
I nasze stopy stykały się,
bo nie było więcej miejsca.

309
00:20:51,400 --> 00:20:53,759
W tej ciasnej komórce
Allan przeżył 2 lata.

310
00:20:54,160 --> 00:20:55,919
Widywał tylko swoich rodziców.

311
00:20:56,400 --> 00:21:00,879
Gdy wybuchło powstanie warszawskie,
polski strażnik kazał im
stamtąd wyjść.

312
00:21:01,320 --> 00:21:05,239
Przez 75 lat
obwiniałem tego człowieka,
że prawie nas zabił,

313
00:21:05,560 --> 00:21:08,439
ale potem zobaczyłem
zdjęcie tego budynku.

314
00:21:08,800 --> 00:21:12,999
Gdyby nas stąd nie wyciągnął,
na pewno byśmy zginęli.

315
00:21:13,920 --> 00:21:17,679
Z emigranta analfabety
stał się prawnikiem i architektem.

316
00:21:18,440 --> 00:21:22,079
Holocaust miał ogromny wpływ na nas
i na każdego, z kim o tym rozmawiamy.

317
00:21:22,480 --> 00:21:28,879
Dlatego ważne jest, żeby byli tacy,
którzy tę historię przekażą dalej,
gdy nas już nie będzie.

318
00:21:29,440 --> 00:21:32,919
Gdy jestem w tym budynku,
czuję się szczęśliwy, dumny.

319
00:21:33,320 --> 00:21:36,079
Jest tu moja rodzina,
to jak zwycięska runda.

320
00:21:36,480 --> 00:21:39,439
Na mojej twarz nie widać łez,
ale w środku płaczę.

321
00:21:39,920 --> 00:21:45,999
Jestem jednocześnie
szczęśliwy i smutny.
Tak się teraz czuję.

322
00:21:47,480 --> 00:21:53,039
W USA jednym z wielkanocnych zwyczajów
jest wyjazd do stolicy
na Festiwal Kwitnącej Wiśni.

323
00:21:53,400 --> 00:21:58,479
Ponad 100 lat temu
Amerykanie dostali od Japończyków
drzewka wiśni,

324
00:21:58,840 --> 00:22:01,479
które na stałe wpisały się
w panoramę miasta,

325
00:22:01,840 --> 00:22:05,039
co pokaże Marcin Antosiewicz.

326
00:22:05,320 --> 00:22:10,919
Wbrew pozorom to nie kadry z bajki
ani sen, ani zdjęcia wykreowane
przez sztuczną inteligencję,

327
00:22:11,320 --> 00:22:12,759
a centrum Waszyngtonu.

328
00:22:13,120 --> 00:22:16,199
Narodowy park
z pomnikami największych Amerykanów,

329
00:22:16,600 --> 00:22:18,719
w którym królują kwitnące wiśnie.

330
00:22:19,160 --> 00:22:20,999
- Jestem zdumiona.
- Ja tak samo.

331
00:22:21,360 --> 00:22:22,959
Naprawdę ładnie.

332
00:22:23,600 --> 00:22:26,999
Ten spektakl różu i bieli
przyciąga co roku 1,5 mln turystów,

333
00:22:27,440 --> 00:22:31,399
kiedy od połowy marca
do połowy kwietnia
trwa Festiwal Kwitnącej Wiśni.

334
00:22:31,760 --> 00:22:33,879
To część naszej wielkiej tradycji.

335
00:22:34,240 --> 00:22:39,359
Kiedy kwiaty zaczynają rozkwitać,
wtedy nieoficjalnie rozpoczyna się
wiosna w Waszyngtonie,

336
00:22:39,760 --> 00:22:42,119
niezależnie od tego,
co pokazuje kalendarz.

337
00:22:42,520 --> 00:22:46,359
Trudno o bardziej perfekcyjną scenerię
do selfie albo aranżowanych sesji.

338
00:22:46,800 --> 00:22:48,279
To kopciuszek z Puerto Rico.

339
00:22:48,760 --> 00:22:49,999
Turystki z Japonii.

340
00:22:50,360 --> 00:22:51,639
Rodzina z Mongolii.

341
00:22:52,000 --> 00:22:57,359
Wszyscy starają się wydobyć
głębię kolorów
w promieniach słońca.

342
00:22:57,880 --> 00:23:01,959
Kiedy drzewka kwitną,
wrażenia z oglądania
waszyngtońskich pomników

343
00:23:02,360 --> 00:23:04,799
są nieporównywalne
z żadną inną porą roku.

344
00:23:05,240 --> 00:23:07,879
Szczególnie jak zna się historię
tej scenografii,

345
00:23:08,200 --> 00:23:10,279
jak ta grupa nastolatków z Anglii.

346
00:23:10,640 --> 00:23:13,279
Japończycy przesłali te drzewa.

347
00:23:13,680 --> 00:23:15,919
- Wiśnie.
- Zostały zasadzone.

348
00:23:16,320 --> 00:23:18,279
- Te wiśnie tu zasadzili.
- W 1912 roku.

349
00:23:18,680 --> 00:23:20,839
Jeszcze przed wojnami światowymi.

350
00:23:21,200 --> 00:23:25,919
112 lat temu burmistrz Tokio
podarował amerykańskiej stolicy
3020 drzewek wiśni.

351
00:23:26,280 --> 00:23:29,799
Obecnie w parku jest ich ponad 3700.

352
00:23:30,160 --> 00:23:32,439
A w całym mieście - ponad 9000.

353
00:23:32,720 --> 00:23:36,759
Rosną także w sąsiednich stanach:
Wirginii i Maryland.

354
00:23:36,960 --> 00:23:39,719
Wiśnie stały się widocznym znakiem
japońsko-amerykańskiej przyjaźni

355
00:23:40,080 --> 00:23:42,239
i przetrwały poważne kryzysy
jak japoński atak na Pearl Harbor

356
00:23:42,640 --> 00:23:45,679
czy zrzucenie
dwóch amerykańskich bomb atomowych
na Hiroszimę i Nagasaki.

357
00:23:46,160 --> 00:23:48,239
Po Pearl Harbor
ludzie chcieli je ścinać.

358
00:23:48,680 --> 00:23:50,679
Jednak nigdy do tego nie doszło.

359
00:23:50,960 --> 00:23:54,799
Za co jestem wdzięczna,
ponieważ teraz jest tak pięknie,
choć świat wciąż jest w chaosie.

360
00:23:56,120 --> 00:23:59,399
Do popkultury przeszły plakaty
reklamujące coroczne edycje
Festiwalu Kwitnącej Wiśni.

361
00:23:59,880 --> 00:24:02,519
Łączą w sobie elementy
japońskiej tradycji

362
00:24:03,640 --> 00:24:07,119
Drzewa wiśni to być może
najsprytniejszy prezent
w historii dyplomacji.

363
00:24:07,640 --> 00:24:09,159
A na pewno najpiękniejszy.

364
00:24:09,600 --> 00:24:13,999
Ze stolicy kwitnącej wiśni
- sorry, Tokio -
Marcin Antosiewicz, Waszyngton.

365
00:24:14,400 --> 00:24:16,919
W "19.30" to wszystko.

366
00:24:17,440 --> 00:24:20,679
Już za chwilę porozmawiam
z naszymi gośćmi,

367
00:24:21,160 --> 00:24:24,039
politologami: prof. Anną Wojciuk
i prof. Wawrzyńcem Konarskim.

368
00:24:24,520 --> 00:24:26,559
Do zobaczenia.